Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 12 - Tom 3 - 3,4 - Sam I Inni Ciało PDF

    Uploaded by

    dominique
    8 views35 pages

    Original Title

    12 - Tom 3 - 3,4 - Sam i inni Ciało.pdf

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    8 views35 pages

    12 - Tom 3 - 3,4 - Sam I Inni Ciało PDF

    Uploaded by

    dominique

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 35
    TL SAM ENNT Z prac historykow moina wyczytaé rb2ne powody, tlumaczace ro2w6j kultury Siebie i dokonujacy sig wwezas awrot w etyce rozkoszy. Dwa 2 nich wydaja sie szezeglnie waéne: modyfikacje praktyki matrymonialng i zmiany regut gry politycznej, W tym rotkim rozdziale ogranicze sig, w obu kwestiach, do przytoczenia suczegitiw zaczerpnigtych 7 prac pOdniejszych historyk6w i do zarysowania pewne) og6lnej hipotezy. Czy waga, swiezo preypisa- na zwigzkowi i matzeistwu, czy redystrybucja rol polityeenyeh nie ‘wywolaly preypadkiem w ove) morainosci, bedgce} w zasadzie ‘moralnoscig mgzczyzn, nowej problematyzacj stosunku do same- 40 siebie? Mogly przeciez spowodowaé nie tyle zamknigce sig ww sobie, ile nowy sposéb widzenia samego siebie w stosunku do ‘ony, do innych ludzi, do wydarze i czynnosci obywatelskich i polityeenych, inny zatem sposéb traktowania siebie jako pod ‘miotu rozkoszy. Kultura Siebie nie jest Koniecznym ..nastepst \wem” owych przemian spolecznych, nie stanowi ich nadbudowy. Stanowi oryginalng odpowied# na nie w postaci nowejstylistyki epzystengi ' Rola malzeiska Trudno powiedzieé,jaki byt w réinych regionach i w rééych warstwach spolecznych cywilizacii elleiskiej i rzymskiej realny ‘asieg praktyki matrymonialnej. Historykom udalo sig jednak vokazaé — tan, gdzie poawaialy na o dokumenty — pewne trans: i. Testa ose formacje, dotyezace czy to form instytucjonalnych, czy to okred- Jenia obowigzkéw matzeiskich, c7y to maczenia i wartosci morale ej jake im nadawano, [Na poczatek instytucjonalny punkt widzenia. Jako akt prywat- ny, rwigeany 2 rodzing, z jej autorytetem, 2 regulami preestr2e~ ganymi przez nig i uenawanymi za swoje, ani w Greg, ani w Rey. mie malzeistwo nie wymagato ingerencji wladzy publicene), W Gres bylo praktyka, .przemaczona do zapewnicnia trwalosei oikos", ktorej dwa zasadnicze i istotne akty polegaly, po pierwsze, ‘a prz¢jéciu na meza opieki sprawowane} dotad praez ojca, po drugie, na efektywnym przekazaniu matzonki mezowi!. Stanowi- {fo zatem ,transakeje prywatng, sprawe dotyczaca du glow ro- Aziny, jedne} realnej,ojca dony, i drugie) wirtualne, preyselego rmeza"; ta prywatna sprawa nie miala zwigzkow 2 organizacia polityczng i spoleczna™*. Podobnie J. A. Crook i P. Veyne twier- za, 22 matiesstwo rzymskie bylo poczatkowo jedynie faktyce- rym stanem ,zaleznym od intencii stron”, ,podkreslanym przez ‘ceremonig”, ,.powodujacym skutki prawne", natomiast nie bylo saktem prawnym”? Stopniowo w swiecie hellenistycanym matietistwo zajmuje mi- see wewnalrz sfery publiczne}. Tym samym wykracza poza ramy rodziny, co mao tyle paradoksainy skutek, 2 ego autorytetzosta- je .publicznie” usankejonowany i relatywnie ograniczony. Zda- hiem Cl. Vatina ewolucja ta w Swiecie hellenistycenym opiera sg za przywolywaniu ceremoniireligijnych, kt6re shuig za posredni ‘ka migdzy aktem prywatnym a instytucja publiczng; podsumowu- Jac te transformacje, ktorerezultaty widocene sa jud w ITT wiekw "J.P. Beodshous, Mariage of amie he Clément Alexandr s. 1617 2 CL Vain, Recherches ue marge ct acon de ferme marie epg Aelia, °K Crook, Law and Life of Rome, 99a P. Ven, Liaove & Rome Samia w raed mascara, Vatin pse: Jase jst, fe maietstwo wykracza ‘odtad poza ramy instytucji prywataych, a koscielny slub aleksand- rash, bedacy prawdopodobnie pozostalosciaantycenych zhu bin prywatnjeh, zawsze ma skutk cywilne; malestwo jest za- twierdzaneprze? cake miasto, obojgine, ey cyni to ured, cy kaplan. porownujge dane dotyezacemiasta Aleksandr dany mi odnosztcym sig do spolecznosi wijskic, dodaje: «Mimo pene odmiennosc, uczrstniczymy iw chira iw stolicyw fenome nie gwaltowne)preemiany isto prywatne} w instytucje pubd- tcena™ W Reymie moéna stwierdrt ewoluigzasadiczo tego samego ‘ypu, nawet es przebiga ona innym: drogami, sub zaé stun. kowo dlgo pozostaje ,ceremonig prywatn, switem”. Srodk leislayjne zmieraja do narzvceniapublieenego autorteta inst)- {uci malefskie. Slawne prawo de adultes est jenn z preja- wow tego fenomenu, Preejaem (ym bard interesujgeym, fe ka- reac a eudzoésivo zamgina kobiete,ktorapopelnila jez innym imeéezyea, i mez, ktry pope je 2 zamena kobiet (ale nie tomatego meéezyane, Kory urzymywalby stosunki z kobieta wolnego stan), to prawo nie wprowadza nic mowego do kwalifika- sii ezymu, Dokladnie powtarza stare schematy oceny etyane ogranicza sig do preckazania wladzy publicee}prawa do sane} tore dotychezas przystugiwalo glowie rodziny. ‘Owemu postepuacema ,upubicniniu” matiestwa towarzy- say wile innych transforma, ktoych jst ono nastepstem, po- Srednikiem i instrumentem.O ie moina sadzé na podstawie do kument6w, prakiyka matics albo stfego Konkubinatu stata sie powszechna, a preynmnc) bardzo rozprzestrenila sie wrod najvaznijeych warstw ludnoic. W swoj)antycne formie male Zefstwo mia Sensi racj byt tylko wéwezss, Kiedy, pozostaj aktem prywatnym, powodowalo prawne badd preynimnie) ma- jatkowe nastepsta: prekazanienazwiska, utalenc spadkobier CL Vin, Reece ur le mario. 8 (T7ITR cm, tworzenie systemu sprzymierzeticdw, lgczenie fortun, Mialo zatem sens tylko dia tych, Ktbrzy moglirozwijaé strategie w owyeh, ddzedzinach, Jak to mowi P. Veyne: ,W spoleczeistwie pogariskim. weale nie wszyscy zawierali malzefstwo... Kiedy jud ktoS je za- wieral, robil to w celu prywatnym — cheiat preekazaé ojeowizne ‘acee} swoim potomkom niz innym calonkom rodziny lub synom rzyjaci6t — i zgodnie z polityka kastowa: cheial utrwalié kaste cobywateli"®, Chodzito tu, méwige slowami J. Boswella, o mabiete siwo, tore dla klas wyzszych bylo preede wscystkim zwiazkiem. ddynastyeznym, politycenym i ekonomicznym”. Gay idzie 0 Klasy uboisze, na podstawie tej niewielkiej wiedzy,jakg posiadamy o ich praktyce matrymonialne}, mona preypusaczaé za S, B. Pomero- yem, Ze mialy tu znaczenie dwa sprzecene czynniki, oba zwiazane 2 funkejami ekonomicenymi malzetistwa: zona i dziec dla wolne- 480, choé ubogiego meéczyany stanowily praydatne rece do pracy; 2 drugiejzas strony ,istniat poziom ekonomiczny, ponitej ktdrego rmezczyzna nie byl w stanie utraymaé zony i dzieci™® Imperatywy ckonomiczno-politycene r2gdzace matiefistwem (Powodujace, ze w pewnych przypadkach bylo niezbgdne, w innych niepotrzebne) stracily nieco na wainosei, kiedy status fortuna Klas Upraywiljowanych zaczely zaledeé bardziej od bliskoici wladey, eywilne| i wojskowe} ,kariery”, powodzenia w ,interesach” ani- Zi od zwyklego zwigzku miedzy familiami W mniejseym stopniu ‘vigzane rOinymi strategiami malzetstwo 7yskuje na wolnosci: to Wolnosé wyboru mationki jak rownied wolnosé w decydowaniu ozenku i wolnose osobistych raci,kt6re do tego sklaniajg, Moze cokazaé sig rownied, Ze i w mniej uprzywilejowanych klasach mal- ‘ito stato sie — pomijajge motywy ekonomiczne, kt6re mialy \wplyw na wzrost jego znaczenia — forma awigzku, ktOry czerpal sq silez tego, iz ustalal i podtrzymywat silne relacje osobiste, ‘akladajge wspélnote Zycia, wzajemng pomoc, moralne wsparcie. wll. Christiony, Sail Tolerance and Homosexual, 5.6. °. ad hae, 15 HL San as) W kaédym razie studia nad napisami na stellach sq dowodem na relatywng czestost i stabilnosé zwigzkow w Stodowiskach nie mae Jacych nie wspolnego z arystokracg’; istnicja tee Swiadectwa 0 maliefstwach niewolnik6w"”, Niezaleénie od odpowiedsi,jakiej tudziela sie na pytanie o zasieg praktyki matrymonialne}, wydaje sig, 2 dostep do nie) stat sig latwieszy; obnizyl sie prog, od Ktdre- go budzi zainteresowanie ‘Wynika stad, 2e matieistwo w coraz wigkszym stopniu stae sig swobodnie zawartym kontraktem migdzy dwiema stronami, kté- rych nierownos, choé nie znika do kovica, weig? maleje. Wydaje sie, #e w Swiecie hellenistycenymm, uwzgledniwszy wszelkie odreb- nofei lokalne, status kobiety zyskat na niezaleimosci wobec tego,

    You might also like