Država Lazarevića i Brankovića

Posle Kosovske bitke, Bajazit je napustio Srbiju. 1390. godine je osvojio poslednji
Vizantijski grad u Maloj Aziji – Filadelfiju. Vuk Brankovic je pruzao otpor, njegov grad
Skoplje je 1392 zauzeo i morao je da bude vazal. Ali on nije ispunjavao svoje vazalne
duznosti pa je bio zarobljen i utamnicen. Umro je u tamnici 1397.godine. Trnovo je
osvojio 1393, zaposeo je Tesaliju i pokazao svoju svemoc. Opsadu Carigrada je poceo
1394. godine i trajala je 8 godina. Ustremio se na Vlasku u medjuvremenu ali ga je vlaski
vojvoda Miraca porazio u bici na Rovinama.. U toj bici su poginuli kralj Marko i
Konstantin Dragas, samo Stefan Lazarevic preziveo. Bitka kod Nikopolja 1396. godine
se zavrsila teskim porazom krstasa na cijem celu se nalazio Žigmund. Osmanlije su
osvojile Vidinsku Bugarsku, a u Carigradu se oseca strepnja i neizvesnost i na hiljade
ljudi je pocela da ga napusta.
Bitka kod Angore odrzana 28. jula 1402. godine je produzila zivot Vizantiji i Srbiji. U njoj
je Bajazit bio porazen i zarobljen od strane tatarskog vođe Tamerlana. Slede
visegodisnji gradjanski ratovi izmedju Bajazitovih sinova za vlast i time Osmanska
drzava slabi.
Na povratku u Srbiju Stefan Lazarevic je posetio cara Jovana 7. Paleologa u Carigradu i
tamo mu je ovaj dao titulu despota koja je bila najvisa na vizantijskom dvoru. Od tada
je despot postala najvisa titula u Srbiji tj vladarska. Stefanu Lazarevicu se suprotstavio
sestric Đurađ Branković. On ga je utamnicio, pa se oslobodio pa je trazio pomoc od
turske vojske ali 1402. kod Gracanice, Stefan Lazarevic je pobedio. Posle je usao u
sukob sa bratom Vukom. Priblizio se Ugarskoj i postao vazal kralja Žigmunda i time je
dobio Macvu i Beograd – svoju novu prestonicu, pa cak i palatu u Budimu. Posle je svog
sestrica Đurađa Bramnkovica postavio kao naslednika jer nije imao savoje dece. Iz
gradjanskog rata u Turskoj kao pobednik izlazi Mehmed I (1413-1421). Stefan je priznao
njegovu vlast i sledi mirno razdoblje za Srbiju. Stefan je bio trostruki vazal: prema
Turskoj, Vizantiji i Ugarskoj.
Stefan Lazarevic imao je cvrst polozaj kao vladar. Utemeljio je takozvane vlasti –
teritorijalne jedinice koje su imale pretezno odbrambenu ulogu. Na njihovom celu bile
su vojvode koje je postavljao licno despot, a njihova sedista su bila u vecim gradovima.
Blagajnu su cinili prihodi od rudarstva, od trgovine, od poreza zavisniog stanovnistva.
Polet rudarstva je sledio sa centrom u Novom Brdu – srebro, olovo, bakar, gvožđe.
Svemu tome dobrinosili su jako i dubrovacki trgovci naseljeni tamo. Rudarski zakonik
je bio uveden 1412. Vodeni mehanizmi su se uspostavljali radi rada mlinova ili drobilica
za rudu. Deo novca otisao je u izgradnji Beograda, nove prestonice i novog kulturnog,
politickog, trgovinskog i zanatskog sredista drzave, dok je drugi deo bio za izmirivanje
vazalnog duga.
Epoha moravske umetnosti dostize vrhunac za vreme vladavine Stefana Lazarevica.
Prethodno je knez Lazar podigao Ravanicu i Lazaricu, kneginja Milica je podigla
Ljubostinju i oni su bili opasani debelim zidovima, poput utvrdjenja, jer su gradjeni u
doba opasnosti od Turaka. Opasani su bili i Krusevac, Novo Brdo, Beograd i Smederevo.
Podignut je i manastir Kalenic. U Manasiji se nalazila prepisivacka skola. Despot je voleo
lov, viteske igre, bio je zastitnik umetnosti, knjizevnosti, prosvetiteljskog duha i na
njegovom dvoru skupljali su se najnadareniji umetnici i pisci. Medju njima bio je i
Konstantin Filozof, covek koji j napisao zitije Stefana Lazarevica i cija su dela vise licikla
na dela vizantijskoh istoricara.