AMERIČKI EKSPERIMENTALNI PRAVAC, MINIMALIZAM

AMERIČKA AVANGARDA

Američki umetnici za razliku od evropskih neopterećeni tradicijom, teže se oslobađanju od bilo kakvih teorijski-kompozicionih
pravila: ,,U Americi za razliku od drugih evropskih kulturnih sredina, ne postoji utvrđeni put za postizanje intelektualnog ili
umetničkog uspeha, nema određene publike koja donosi konačne sudove, institucije koja izdaje konačne potvrde o uspehu,
priznanje ili nagrade koje uživaju opšte poštovanje.

Svesno pružaju otpor prema dotadašnjem načinu osmišljavanja muzike, negiraju ideju o muzičkom delu kao savršenom i
dovršenom sistemu, ukidaju tradicionalni hijerarhijski poredak kompozitora dirigent/izvođač – slišalac (koji Kejdž poredi sa
političkim odnosom kralj – narod). Negiranje podele na visoku i popuarnu umetnost – pokret FLUXSUS pop-art

Džon Kejdž – paradoksalan i kontradiktoran stvaralački put može se posmatrati kao proces promene i inovacije nastalih kao
rezultat specifičnog misaonog bavljenja muzikom. Šenberg je u njemu video pronalazača kome nedostaje osećaj za harmoniju

U prvim kompozicijama nastalim 1933/34 istraživao mogućnost hromatske niza od 25 tonova bez ponavljanja (šest kratkih
invencija, Sonata za dva glasa, Sonata za klarinet) uz istovremenom kritičko preispitivanje tradicionalnih formi invencija i
sonate.

Prva konstrukcija u metalu trežnja za specifičnim načino organizacije zvuka ističe važnost trajanju tona i tišineu njihovom
međusobnom odnosu, specifičan sastav (zvona, limene ploče koje proizvode efekat grmljavine, klavir prigušen metalnim
cilindrima, 12 gamelanskih gongova, 8 kravljih zvona, 3 japanska gonga, 4 automobilska točka, 8 nakovanja, 4 turske i 4 kineske
činele, tam-tam...).

Imaginarni pejzaž za dve test gramofonske ploče sa promenljivim brzinama emitovanja, činele, klavir i dva mikrofon, izvodi se u
dva otvorena prostora dok se u trećem režira zvučnni rezultat pogodan za emitovanje sa trake, ovim delom odredio prostor
istraživanja zvuka koji poznajemo ka elektroakustičnu muziku i time najavio dla Šefera i Anrija

Sobna muzika predmeti i nameštaj dnevne sobe tretirani kao udaraljke. 40tih godina nastaju važna poznanstva sa umetnicima
Marselom Dišanom, Mers Kaningenom, Maksom Ernestom, Dejvidom Tjudorom, Arnold Šembergom (jedno vreme je bio
njegov učenik), učiteljem zen-budizmaSuzukijem.

Za baletski ansambl Kaningena 1942.komponiuje Imaginarni pejzaž br.2 i Imaginarni pejzaž br.3 – nastavio eksperimente sa
živom elektroakustičnom muzikom.

Divna udovica od 18 leta za glas i klavir – klavir je za vreme izvođenja zatvore, a pijanisti je dostupna njegova konfiguracija što
nameće nekonvencionalan, netradicionalan način sviranja prstima i zglobovima šake.

Interesovanje za istočnjačku filozofiju, pohađa kurseve zen-budizma kod Suzukija na Kolumbija univerzitetu: Amores – za
preparirani klavir i grupu tam-tomova, Koren ne-žarišta, Meditacija, Opasna noć – za preparirani klavir i Ona spava za glas,
preparirani klavir i 12 tom*tomova. Vrhunac među delima iz indijske faze: Sonate i interludijumu za preparirani klavir,
meditativnog karaktera

Serije radova sa zajedničkim imenom elektroakustični radovi ,,uživo,, Imaginarni pejzaž br.4 za 12 radioprijemnika,24 izvođača i
dirigenta i Imaginarni pejzaž br5 za 42 ploče džez muzike.

Tape kompozicija sa zajedničkim imenom Mix kompozicije u kojima se koristi tehnika beskonačne trake u različitim oblicima
organizacije: Wiliams Mix, Fontana Mix, Rozart Mix,Newport Mix sastoje se iz velikog broja simultano reprodukovanih
beksonačnih traka bez unapred određenog plana.

Upotreba kompjutera za određivanje zvučnih i kompozicijskih parametra. Smatraju ga jednim od tvoraca muzičkog hepeninga,
bavio se pisanjem knjiga o muzici i likovnom umetnošću

EKSPERIMENTALNI PRAVAC
Koncepcija eksperimentalne muzie nastala je početkom 50tih godina zahvajujući zajedničkom ratu i delovanju grupe
kompozitora: El Braun,Motor Feldman, Kristijan Volf i Kejdž sa kojima je sarađivao i pijanista Dejvid Tjudor. U istoriji
Amerike eksperimentalni stil je prvi autohtoni muzički pravac koji nije imao za uzor nikog od ideala klasične ili novije
zapadnoevropse umetnosti.Eksperimentalna muzika nije bila niškola u onom smislu u kojem je bila evropska avangarda
Darmštatu, ona je značila jedinstvenu, duhovnu atmosferu, kreativnu situaciju pogodnu za zajednički rad različitih stvaralačih
individualnosti, Kejdž se najviše isticao širinom pogleda u radu i mišljenju.

Termin eksperimentalna muzika objasnio je sam Kedž ,,Reč eksperimentalna ovde podrazumeva akciju, ali ne aciju koja će
kasnije biti procenjivana kao uspešna ili neuspešna, većakciju čiji je rezultat nepoznat,,. Eksperimentalna muzika – inkluzivna,
otvorena za učestvovanje, njen ishod nije predvidiv, ne mora dovesti do stvaranja umetničkog dela u tradicionalnom smislu, delo
postaje a work in progress, otvoreno i nedovršeno

MINIMALIZAM

Najava minimalizma FLUXSUS porekt, pokret američke i evropske avangarde, podrazumeva eksperimentalni pravac u muzici
kojoj priključuje i vizuelnu komponentu. Idejno i estetski sličan dadizmu, muzičar (Džon Krjdž, Henri Flint, La Monte Jang),
likovni umetnici,hepening i performans. Minimalizam potiče iz ranih 60tih ponavljanje – osnva najvećeg broja minimalističkih
kompozicija, nema kontrasta, nema unapred utvrđenog toka kretanja, jednosličnost kretanja u mestu, dosta eksperimenta sa
područija popularne muzike, neodređena forma, duga trajanja ili beskrajno ponavljanj, uglavnom samo jedan muzički element
(melodija ili harmonija) ispunjava čitavo delo.

PREDSTAVNICI:

MORTON FELDMAN- Varijacije, Vertical thoughts

LA MONTE JANG – Istraživanja u oblasti harmonije i boji zvuka: ciklus Composition 1960 op.7: ideja o jednosmernoj,
nepromenljivoj linearoj altivnosti, X for Henry Flint – dosledno sproveden repatativni proces.

TERI RAJLI – saksofonista, primarni impulsi iz oblasti ritma i meodije, improvizacija, Keyboard Studies, In C – zapisuje 53
figure koje se u beskonačnom procesu mogu ponavljati proizvoljno

STIV RAJH – bavio se elektroakustičnom muzikom, osnovni princip rada sa materijalom repetativan tehnika, Pian Phase – za 2
klavira, Electric Counterpoint, NewYork Counterpoint

FILIP GLAS – repatativna thnika primenjuje postepeno dodavanje i proširavanje muzičkog materijala, veza sa tradicijom
zapadnoevropske muzike. Kompozicija 1+1 – od izvođača se zahteva da neprekidno ponavlja i po svojoj želji proširuje zadati
model. Kompozicija: Ajnštajn na plaži – filmska muzika

DŽON ADAMS – minimalističa opera Nikson u Kini.