ÇTTAD, X/23 , (2011/Güz), s.s.

187-232

Albüm

KURTULUŞ SAVAŞI KARTPOSTALLARI

“MEHMED’İN HİKAYESİ”*

Kurtuluş Savaşı’nın bitmesinin hemen ardından, verilen bu büyük

mücadeleyi kamuoyuna anlatmanın bir aracı olarak basılmış olan ve “Mehmed’in
Hikayesi” altbaşlığı ile sunulan kartpostalların bir kısmını bu albümde yayınlıyoruz.
Bu kartpostallardan “Mehmed’in Hikayesi: 30” numaralı olanı, Edirne’nin
İşgali’ni anlatmakta ve hemen sağ alt tarafında “Yakında Kurtarılacak” notundan1
anlaşıldığına göre kartpostalların yayınlandığı tarih, Edirne’nin kurtarıldığı tarih
olan 25 Kasım 1922 tarihinden önce olmalıdır. Albümde, Büyük Taarruz’dan sonra
İzmir’in ve Güzel Aydın’ın kurtarılışına ilişkin notlar yer almaktadır. Buna göre,
büyük bir olasılıkla bu kartpostallar 1922 senesinin Ekim ya da Kasım aylarında
yayınlanmışlardır. Kartpostalların genel özelliğine bakıldığında karakalem
tablolarla Anadolu’nun başta İzmir olmak üzere değişik kentlerinin işgal edilişi,
bu işgaller karşısında İstanbul Hükümeti’nin tutumu, Kuva-yı Milliye’nin doğuşu,
kongreler, başta Sevr olmak üzere siyasi evreler, Mustafa Kemal Atatürk’ün
Samsun’a hareketi ve Anadolu topraklarına çıkışı, muharebeler, Büyük Taarruz
sonrasında Anadolu kentlerinin bir bir kurtarılışı v.b konular ele alınmakta
ve işlenmektedir. Kartpostalların pek çoğunda Ulusal Kurtuluş Savaşı’na ruh
veren İstiklal Marşı’ndan kıtalar serpiştirilmiş, yer yer Tevfik Fikret’in ve Namık
Kemal’in coşkulu şiirlerinden alıntılarla bu ruh yansıtılmıştır. Örneğin derginin ön
kapağında da yer alan kartpostalda, bahtı kara yurdun üzerinde karalar bağlamış
biçimde otururken üzerinde “Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini / Yok mudur
kurtaracak bahtı kara maderini” diyen Namık Kemal’in ünlü dizesi yer almaktadır2.
Bu seslenişe ileriki kartpostallardan birinde Mustafa Kemal Atatürk’ün ağızından
Meclis’te yaptığı ünlü konuşma ile yanıt verilmektedir: “Vatanın bağrına düşman
dayasın hançerini / Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini...”3. Misak-ı Milli’yi anlatan
kartpostalda ise iki kılıç çatılmıştır. Bu kılıçlardan düşmanı temsil eden kılıç,
parçalanmış; Türk Ulusu’nu temsil eden kılıç ise parçalanmış kılıcın üzerinde yer
almıştır. Kılıçların üzerinde ise Tevfik Fikret’in şu dizesi yer almaktadır: “Zulmün
topu var, güllesi var, kal’ası varsa / Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır”4.
Kurtuluş Savaşı’nın ruhunu yansıtan ve özgün belge niteliğini taşıyan bu
görsel malzemenin bilim dünyasına önemli bir katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Yayın Kurulu
* Prof. Dr. Kemal ARI Arşivinden
1 30 numaralı kartpostal için bkz., s.218.
2 Kartpostal için bkz., s.188.
3 16 numaralı kartpostal için bkz., s.203.
4 7 numaralı kartpostal için bkz., s.194.
187
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini,

Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini.”

188
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Kafkas’da, Anafartalar’da, Kut-ül-Amare’de, Galiçya’da

daha pek çok yerlerde düşman yıldırım gibi yetişerek perişan ettiğim halde
bana ne hakla mağlubsun diyorlar?
Neden silahımı elimden alıyorlar?”

189
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Görünen İstanbul.
Vapura binen de Anafartalar Kahramanı’na benziyor.”

190
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“15 Mayıs 335, Yunanlıların İzmir’i işgalleri.

Türklerin unutamayacağı bir tarih...”

191
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

16 Mart 1920’de İstanbul’un işgali sırasında şehit edilen Türk askerleri

192
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Erzurum ve Sivas Kongreleri

193
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Zulmün topu var, güllesi var, kal’ası varsa,

Hakkın da bükülmez kolu, dönmez yüzü vardır.”
23 Nisan 326

194
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Misak-ı Milli 28 Kanunusani 326

195
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Türk’ün azmi, iradesi, mefkuresi ve kabiliyetini İtilaf Hükümetlerine, sarayın

Anzavurlarına, Halife ordularına karşı başarısı şimdilik böyle.” (1335)

196
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Şimdi de böyle;
Türk Kurtuluş Savaşı ve İslam Dünyası”

197
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Eşkıya Reisi Venizelos’un oğlu Bursa’da

Sultan Osman Türbesi’nde”

198
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Sevr Muahedesinin Babıali murahhasları tarafından facia-ı imzası”

10 Ağustos 336

199
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Kazım Karabekir Paşa

200
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Kars’ta Kaynayan Kazan: Ermenistan

201
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İnönü Muharebeleri:
Birinci İnönü Muharebesi İkinci İnönü Muharebesi
10 Kanunusani 337 26 ile 31 Mart 337

202
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 16

“Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini,
Bulunur kurtaracak baht kara maderini.”

203
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 19

Büyük Taarruz ve Sonrası
4 Teşrinievvel 338

204
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmet’in Hikayesi, Numero 21

Büyük Taarruz’da Topçularımız

205
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 22

Milletinin mezhar-ı teveccüh ve şükranı olan 36’ncı alayın şanlı sancağı

206
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 22

Büyük Taarruz’da telörgülerin çekilişi
207
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 23

Balıkesir Hatırası

208
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 23

İzmir’in işgalinde rıhtıma dolan Rum ve Ermenilerin gemileri izleyişi

209
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 24

Kemalettin Paşa Hazretleri

210
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 24

Uşak Hatırası

211
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hatırası, Numero: 25

Afyonkarahisar

212
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Yeşil Bursa’nın Kurtuluşu

5 Eylül 338

213
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 26

Eskişehir Hatırası

214
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

“Millet yoludur, halk yoludur tuttuğun yol. Ey hak yaşa. Ey sevgili millet yaşa:
Var ol.”
Büyük Taarruz’dan sonra Mustafa Kemal Paşa’nın mecliste konuşması:
“Velhasıl arkadaşlar; Anadolu’da Türk orduları karşısında müsellah bir tek Yunan
neferi kalmamıştır.”
4 Teşrinievvel 1338
215
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Kütahya Hatırası

216
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 28

Güzel Aydın Hikayesi

217
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi
Güzel Edirne
“Yakında Kurtarılacak”
Facia-ı İşgali: 20 Temmuz 336

218
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Mehmed’in Hikayesi, Numero: 31

Megalo İdea

219
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Saltanat-ı Osmaniyenin İnkırazı

2 Teşrinisani 1338 / Perşenbe
Müddet-i Saltanat: 629 sene

220
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Güzel İstanbul’un Büyük Millet Meclisi Orduları tarafından

geri alınışı

221
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İşgal kumandanının İzmir Rıhtımı’nda karşılanışı

222
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İzmir Metropoliti Hırisostomos,

Anadolu’ya çıkan Yunan askerlerini takdis ederken

223
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İzmir’in işgalinde:
Yunan bahriye askerleri rıhtımda

224
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İzmir’in işgali sırasında

rıhtımdaki Yunan askerleri

225
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İşgal kumandanları ile Metropolit Hırisostomos

yerli Rumlar tarafından alkışlarla karşılanıyor

226
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İzmir’in işgalinde Kışla Meydanı’nda Yunanlılar

227
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Dumlupınar Muharebesi’nden sonra Başkumandan Mustafa Kemal Paşa’nın

yayınladığı emirler

228
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

İzmir’de yerli Rum ve Ermenilerin

çıkardığı yangın

229
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Kurtulu Günü: 9 Eylül

İzmir’in geri alınmasından sonra Mustafa Kemal’in yayınladığı mesaj

230
Kurtuluş Savaşı Kartpostalları: Mehmed’in Hikayesi ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Rumiliye Giriş
Türk askerlerinin İzmir’den sonra Rumili’ye ayak basmaları

231
Albüm ÇTTAD, X/23, (2011/Güz)

Edirne Fatihleri

232