You are on page 1of 12

ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक

ररेल्वरे ससंगठनि

ररेल्वरे ससंगठनि

अभ्ययास ससंख्यया 01(ए)

भयारततीय ररेल एक सरकयारती ससंस्थया हहै और सयाथ हहीं मरे यह एक व्ययापयाररक ससंस्थया भती हहै। व्ययापयाररक ससंस्थया हमोनिरे करे कयारण ररेल्वरे कया मयख्य
उदरेश्य ययातयाययात बरेचनिया हमोतया हहै। इस ययातयाययात ममें ययातती, ययातती कया सयामयानि, छमोटरे पररेषण, पशशू पकती, सयामयान्य मयाल, रयासयायननिक पदयाथर
आनद शयानमल हहैं।

ययातयाययात बरेचनिरे कया कयायर ररेल प्रशयासनि ककी ओर सरे नजिनि स्थयानिनों ममें नकयया जियातया हहै उसरे ररेल्वरे स्टरेशनि कहतरे हहैं।

ययातयाययात ढमोनिरे करे नलयरे ररेल्वरे कमो सयाधनिनों ककी आवश्यकतया हमोतती हहै। उदया - चल स्टयाक, पटररययॉ नबछयानिरे करे नलयरे जिमतीनि, कयाययारलय तथया
कयारखयानिनों करे भवनि, मशतीनिमें एवसं सयसंत इत्ययानद।

भयारततीय ररेल्वरे सयचयारू रूप सरे चलयाई जियानिरे करे उदरेश्य सरे ररेल्वरे कया अपनिया एक अच्छया ससंगठनि हहै। भयारततीय ररेल्वरे कया कयारमोबयार भयारततीय ररेल्वरे
अनधननियम करे अनियसयार चलयायया जियातया हहै। भयारततीय ररेल्वरे कया मयख्य उदरेश्य ननिम्नि हहै।

1. ययातती और मयाल करे पररवहनि करे नलयरे पययारप्त व्यवस्थया उपलब्ध करनिया।
2. न्यशूनितम लयागत पर ररेल पररवहनि ककी व्यवस्थया करनिया।
3. ररेल उपभमोकया करे नलयरे पररचयालनि मरे सयरकया ककी व्यवस्थया करनिया।
4. ररेलनों करे नवषय ममें ऐसती सयामशूनहक भयावनिया ननिमयारण करनिया नजिसमरे ककी वह जिनितया और रयाषष करे नहत कया मयख्य उदरेश्य करे नलयरे एक
अच्छया सयामशूनहक ससंगठनि हहै।
5. ससंगठनियात्मक रूप ममें प्रभयावकयारती कमरचयारती तहैययार करनिया नजिन्हमें अपनिरे कयायर्यों पर गवर हमो और प्रबसंध ममें ननिषया हमो।

भयारततीय ररेल्वरे ससंगठनि ककी नवशरेषतयायमें

सभती नवनवध प्रकयार ककी ररेल्वरे प्रणयानलयनों कया एकनतकरण एवसं रयाषष तीयतीकरण हमोनिरे करे पश्चयात भयारततीय ररेल्वरे मरे सयचयारू तरतीकरे सरे कयायर हमोनिरे करे
उदरेश्य सरे तथया ररेल्वरे करे पररचयालनि मरे कय शलतया प्रयाप्त हमोनिरे करे उदरेश्य सरे इनि ररेल्वरे प्रयाणयालती कमो 16 प्रकयार ककी करेनतय ररेलनों ममें नवभयानजित नकयया
गयया हहै। यह करतरे समय ननिम्निनलनखत बयातनों कया नवशरेष ध्ययानि रखया गयया थया ।

1. जिहयॉ तक हमो सकरे एक करेनतय प्रशयासनि ककी सरेवयायमें ससंबसंनधत रयाज्यनों करे नलयरे उपलब्ध हमो सकरे ।
2. हर एक करेनतय ररेल्वरे प्रशयासनि कया एक मयख्ययालय ननिधयारररत नकयया गयया हहै , जिहयॉ कयानमरक, तकनितीककी, ससंख्ययाककीय आनद सरेवयाओसं
कया प्रबसंध नकयया जिया सकरे ।
3. ररेल्वरे करे पररचयालनि ममें कम सरे कम अस्तव्यस्ततया हमो तथया अनच्छ व्यवस्थया हमो।

अभ्ययास ससंख्यया 01(बती)

उपर नलखरे हहए उदरेश्य सयामनिरे रखतरे हहए भयारततीय ररेल्वरे निहैयासं करेतनों ममें नवभयानजित ककी गई हहै, जिमो ननिम्नि प्रकयार ककी हहै ।

क्रमयासंक ससंख्यया करेनतय ररेल्वरे कया नियाम मसंडलनों ककी ससंख्यया मयख्ययालय
1. उत्तर ररेल्वरे 5 नदलती
2. मध्य ररेल्वरे 5 सती.एस.टती.एम
3. पशूवर ररेल्वरे 4 कमोलकयातया
4. उत्तर पशूवर ररेल्वरे 3 गमोरखपयर

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


1
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

5. उत्तर पशूवर सतीमयासंत ररेल्वरे 5 मयालतीगयॉव


6. दनकण ररेल्वरे 5 चरेनिई
7. दनकण मध्य ररेल्वरे 6 नसकन्दरयाबयाद
8. दनकण पशूवर ररेल्वरे 4 कमोलकयातया
9. पनश्चम ररेल्वरे 6 मयसंबई
10. पशूवर तटतीय ररेल्वरे 3 भयवनिरेश्वर
11. पशूवर मध्य ररेल्वरे 5 हयाजितीपयर
12. उत्तर मध्य ररेल्वरे 3 ईलयाहयाबयाद
13. उत्तर पनश्चम ररेल्वरे 4 जियपयर
14. दनकण पनश्चम ररेल्वरे 3 हहबलती
15. पनश्चम मध्य ररेल्वरे 3 जिबलपयर
16. दनकसंण पशूवर मध्य ररेल्वरे 3 नबलयासपयर
17. मरेटषमो 1 कमोलकयातया

अभ्ययास ससंख्यया 01(सती)

ऊपर नलखरे हहए करेनतय ररेलनों पर ननियसंतण हमोनिरे करे नलयरे ररेल्वरे बमोडर। ररेल मसंतयालय हमोतया हहै। इनिकया ससंगठनि ननिम्निनलनखत प्रकयार कया हमोतया हहै।

ररेल मसंतती

ररेल रयाज्य मसंतती

ररेल मसंतयालय ममें उप मसंतती

अध्यक, ररेल्वरे बमोडर

सदस्य सदस्य सदस्य सदस्य सदस्य नवत्त


ययातयाययात कयानमरक ययासंनतक अनभययासंनतक नवदयत आययक

अध्यक ररेल्वरे बमोडरर- अध्यक ररेल्वरे बमोडर, ररेल मसंतयालय ममें भयारत सरकयार कया पदरेनि मयख्य सनचव हमोतया हहै। वह ररेल मसंतती करे अधतीनि तकनितीककी
मयामलनों ममें ननिणरय लरेनिरे और ररेल्वरे करे ननिनत ससंबसंधती मयामलनों ममें भयारत सरकयार कमो परयामशर दरेनिरे करे नलयरे अनिन्य रूप सरे उत्तरदयानय हमोतया हहै। यह
अध्यक समय समय पर नदयरे गयरे ननिणरय करे अनियसयार अन्य नवषय करे ससंबसंध ममें सदस्य करे रूप ममें कयायर करतया हहै और उसकरे अनतररक बमोडर करे
आसंतररक समन्वय करे नलयरे भती उत्तरदयानय हमोतया हहै।

नवत्त आययक- ररेल्वरे कया नवत्त आययक ररेल्वरे बमोडर ममें नवत्त मसंतयालय कया प्रनतननिनधत्व करतया हहै और नवनत्तय मयामलनों करे नलयरे ररेल मसंतयालय ममें भयारत
सरकयार करे सनचव कया भती पदरेनि रूप ममें कयायर करतया हहै। नवत्त आययक कया नवत्त मसंतती करे सयाथ प्रत्यक रूप सरे ससंबसंध हमोतया हहै और वह ररेल
मसंतयालय ककी गनतनवनधयनों ककी जियानिकयारती समय समय पर प्रदयानि करतया हहै।

सदस्यर- हर एक सदस्य नजिनि तकनितीककी नवषय एवसं नवषयनों करे प्रभयारती हमोतरे हहैं , उनि नवषयनों करे प्रत्यर्त्येक कयायर करे ननिपटयानि करे नलयरे वह
उत्तरदयानय हमोतरे हहैं। बमोडर करे सदस्य अपनिरे अपनिरे करेतनों ममें भयारत सरकयार करे पदरेनि सनचव करे रूप ममें कयायर करतरे हहैं।

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


2
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

अभ्ययास ससंख्यया 02(ए,बती,सती)

इनि सदस्यनों ककी सहयायतया करे नलयरे नवनभन्न सलयाहकयार हमोतरे हहैं। ररेल्वरे बमोडर कया दहैननिक कयायर करनिरे करे नलयरे इनि सलयाहकयारमो करे अधतीनि वरतीष
प्रशयासनितीक स्तर करे ननिदरेशक हमोतरे हहै, तथया ससंयक य ननिदरेशक, उप ननिदरेशक, सहयायक ननिदरेशक आनद हमोतरे हहैं। मसंतयालय ककी नवनभन्न शयाखयाओसं
कया प्रत्यक ननियसंतण इनिकया हमोतया हहै। ओर वह नवशरेष तकनितीककी मयामलनों एवसं ननिनत ससंबसंधती मयामलनों कमो छमोड़कर अन्य सभती कयायर्यों करे ननिपटयानि करे
नलयरे नजिम्मरेदयार हमोतरे हहैं। यह ननिदरेशक ररेल्वरे प्रशयासनि कमो अनियदरेश जियारती कर सकतरे हहैं , अतर उनिकरे ससंदभर कमो सतीधरे प्रयाप्त करनिरे और उनि पर
कयायरवयाहती करनिरे करे नलयरे भती नजिम्मरेदयार हमोतरे हहैं। वह अपनिरे ससंबसंनधत शयाखयाओसं करे प्रधयानि हमोनिरे करे बयावजिशूद अपनिरे अपनिरे करेत करे अन्तरगत ररेल
प्रशयासनि सयामयान्य जिनितया तथया भयारत सरकयार करे नवनभन्न मसंतयालय करे सयाथ सतीधया सम्पकर कर सकतरे हहैं।

ननिम्निनलनखत ननिदरेशयालय ररेल्वरे बमोडर करे कयाययारलय ममें कयायरर त हहै।


1. लरेखया
2. नसनवल इसंजितीननियरहींग
3. दकतया ब्ययरमो (Efficiency Bureau)
4. नवदयत इसंजितीननियरहींग
5. ससंस्थयापनिया
6. नवत्त
7. स्वयास्थ
8. इसंटरेनलजिमेंस (Intelligence)
9. कयानियनि (Law)
10. मरेकननिकल इसंजितीननियरहींग
11. मरेकननिकल इसंजितीननियरहींग (कयारखयानिया)
12. महयानिगर ययातयाययात परतीयमोजिनिया
13. रयाजिभयाषया
14. वरेतनि आयमोग
15. जिनिसम्पकर
16. ररेल कयानिनिय ससंशमोधनि
17. ररेल नवदयततीकरण
18. ररेल ययातयाययात (कमोयलया ननियमनि) (Rail Movement (Coal Planning))
19. ररेल परतीयमोजिनिया (Railway Planning)
20. भसंडयार
21. सयरकया एवम कमोचहींग
22. ससंरकया
23. नसग्नल एवम दयरससंचयार
24. सयासंख्यतीककी एवम अथरशयास्त्र (Statistic and Economics)
25. ययातयाययात (वयानणज्य एवम सयामयान्य)
26. ययातयाययात (परतीवहनि) ( Transportation)
27. दकतया
28. अनियससंधयानि अनभकल्प एवसं मयानिक ससंगठनि, लखनिऊ

ननिम्निनलनखत ससंस्थयायमें ररेल्वरे बमोडर करे सतीधरे ननियसंतण ममें कयायर करतती हहै। इसरे उत्पयादनि ईकयाइययॉ कहतरे हहैं।

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


3
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

1. नचत्तरसंजिनि लमोकमोममोनटव कयारखयानिया, नचत्तरसंजिनि ।


2. डतीजिल लमोकमोममोनटव कयारखयानिया, वयारयाणसती ।
3. इन्टरेग्रल कमोच फ़क्टष ती, परेरयाम्बयर चरेनिई ।
4. व्हतील और एक्सल कयारखयानिया, बमेंगलयरु ।
5. डतीजिल कलपयजिर्त्ये कयारखयानिया, पनटययालया ।
6. सवयारती नडब्बया कयारखयानिया, कपशूरथलया ।

ननिम्निनलनखत ससंस्थयायमें भती सतीधरे ररेल्वरे बमोडर करे ननियसंतण ममें कयायर करतती हहै ।

1. अनखल भयारततीय ररेल पथ प्रयमोनगक ससंस्थया, पयणरे ।


2. अनखल भयारततीय ययासंनतक नबजिलती इसंजितीननियररसंग ससंस्थया, जिमयालपयर ।
3. अनखल भयारततीय ससंकरेत एवसं दशूरससंचयार ससंस्थया, नसकसंदरयाबयाद ।
4. ररेल्वरे स्टयाफ कयॉलरेजि, बड़मोदरया ।
5. शती जिगजितीवनि रयाम आर पती एफ कयॉलरेजि, लखनिऊ ।
6. करे न्दतीय ससंगठनि कयारखयानिया आधयननिकरण, नदलती ।

भयारततीय ररेल्वरे करे आवश्यक कमरचयारती कया चयनि करनिरे करे नलयरे ररेल्वरे भतर्ती बमोडर भती हमोतरे हहैं, जिमो नक ननिम्नियानियसयार हहै ।

1. अहमदयाबयाद ।
2. अजिमरेर ।
3. ईलयाहयाबयाद ।
4. भमोपयाल ।
5. बसंगलमोर ।
6. भयबनिरेश्वर ।
7. मयम्बई ।
8. कमोलकयातया ।
9. चसंडतीगढ ।
10. गमोवयाहयाटती ।
11. गमोरखपयर ।
12. जिम्मशू तयावती ।
13. चरेन्नई ।
14. मयालदया ।
15. मयज्जफरपयर ।
16. पटनिया ।
17. रयॉचती ।
18. नसकसंदरयाबयाद ।
19. नतवमेंदम।

अभ्ययास ससंख्यया 02(ए)

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


4
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

करेनतय ररेल्वरे कया ससंगठनि -

हर एक करेनतय ररेल्वरे कया प्रशयासनि एवसं ससंचयालनि करनिरे करे नलयरे एक मयख्ययालय हमोतया हहै और इसकरे प्रमयख महयाप्रबसंधक हमोतरे हहैं । महयाप्रबसंधक ककी
सहयायतया करे नलयरे नवनवध प्रकयार करे नवभयानगय प्रमयख भती हमोतरे हहैं। एक करेनतय ररेल्वरे कमो आवश्यकतया करे अनियसयार

अलग अलग मसंडल ममें नवभयानजित नकयया गयया हहै और इस मसंडल करे प्रमयख प्रशयासनकय अनधकयारती मसंडल ररेल प्रबसंधक हमोतरे हहैं।

अभ्ययास ससंख्यया 02(बती)


महया प्रबसंधक

अनतररक महयाप्रबसंधक अनतररक महयाप्रबसंधक वररष उप महया-


पररचयालनि व्यय ननियसंतण प्रबसंधक

अभ्ययास ससंख्यया 02(सती)

क्रमयासंक ससंख्यया नवभयाग कया नियाम नवभयाग प्रमयख कयायर


वररष उप महया प्रबसंधक, मयख्य सयामयान्य प्रशयासनि, नवनवध, जिनिससंपकर,
1. सयामयान्य प्रशयासनि सतकरतया अनधकयारती कयायर कय शलतया, कयायर अध्ययनि, सतकरतया,
इत्ययानद ।
मयख्य पररचयालनि प्रबसंधक, मयख्य चलनि समय कया अनधक उपयमोग
सयरकया अनधकयारती करनिया,पररचयालनि सरे ससंबसंनधत सभती शयासंनत व
2. पररचयालनि
सयरकया सरे ससंबसंनधत सभती मयामलनों कया
ननिपटयारया करनिया ।
मयख्य वयानणज्य प्रबसंधक, मयख्य दयावया ययातयाययात ककी स्वतीककनत एवसं बयनकसंग करनिया,
अनधकयारती मयाल कया नवतरण करनिया, दर व भयाड़रे ककी
3. वयानणज्य
वसशूलती करनिया, ररेल्वरे प्रशयासनि पर दयावया कया
ननिपटयारया करनिया ।
नवत्त सलयाहकयार एवसं मयख्य लरेखया आय तथया व्यय कया लरेखया जिमोखया करनिया,
अनधकयारती सभती कयायरकयारती अनधकयाररयनों कमो नवनत्तय
सलयाह प्रदयानि करनिया, ररेल्वरे ककी ओर सरे
4. लरेखया
भयगतयानि करनिया, आसंतररक जियॉच करनिया,
ररेल बजिट कया ससंकलनि करनिया एवसं उनिकरे
अनियपयालनि पर ध्ययानि दरेनिया, इत्ययानद ।
मयख्य ययासंनतक अनभयसंतया ररेल्वरे कया चल भसंडयार, ईजि सं नि इत्ययानद कया
5. ययासंनतक मरम्मत एवसं अनियरकण करनिया, कयारखयानिनों सरे
ससंबसंनधत गनतनवनधयनों पर ननिगरयानिती रखनिया ।
मयख्य अनभयसंतया ररेल पथ एवसं ननिमयारण कयायर्यों ककी मरम्मत एवसं
6. अनभयसंनतककी
अनियरकण तथया ननिमयार्मांण।

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


5
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

मयख्य नवदयत अनभयसंतया ररेल्वरे करे नवदयत ससंबसंनधत सभती कयायर,


7. नवदयत गयानड़यनों ममें नबजिलती ककी व्यवस्थया, पररकण,
नवदयत कषरण, इत्ययानद ।
मयख्य ससंकरेत एवसं दशूर ससंचयार अनभयसंतया गयानड़यनों करे पररवहनि करे नलयरे पययारप्त ससंकरेत
व्यवस्थया यया सभती प्रकयार सरे दशूर ससंचयार
8. ससंकरेत एवसं दशूर ससंचयार व्यवस्थया करनिया और एहैसती सभती व्यवस्थया
ककी मरम्मत एवसं अनियरकण तथया ननिमयारण
करनिया ।
मयख्य कयानमरक अनधकयारती ररेल्वरे प्रशयासनि कमो आवश्यक कमरचयारती ककी
भरतती करनिरे ककी व्यवस्थया करनिया,
9. कयानमरक
ननिययनकययॉ, पदमोन्ननत, स्थयानियासंतरण,
कल्ययाण, इत्ययानद ।
मयख्य भसंडयार ननियसंतक ररेल्वरे प्रशयासनि ककी आवश्यक सभती प्रकयार
ककी भसंडयार सयामग्रती अथवया मयाल आनद ककी
खरतीदती करनिया और आवश्यकतया करे अनियसयार
भसंडयार जियारती करनिया, इसती प्रकयार सरे भसंडयार
10. भसंडयार
डतीपमो ममें भसंडयार पययारप्त मयातया ममें हमरेशया
उपलब्ध रखनिया, उसककी सयरकया रखनिया और
आवश्यकतया करे अनियसयार भसंडयार सत्ययापनि
करनिया ।
मयख्य नचनकत्सया अनधकयारती, मयख्य ररेल्वरे कमरचयारती करे स्वयास्थ एवसं कल्ययाण सरे
11. नचनकत्सया नचनकत्सया ननिदरेशक ससंबसंनधत सभती कयायर इस नवभयाग दयारया नकयरे
जियातरे हहैं ।
मयख्य यमोजिनिया अनधकयारती ररेल्वरे प्रशयासनि ममें आवश्यक यमोजिनियायमें तहैययार
12. पररयमोजिनिया
करनिया और उनिकया अमल करनिया।
मयख्य जिनिसम्पकर अनधकरती ररेल्वरे सरे ससंबसंनधत
13. जिनिसम्पकर नवजयापनि, वकत्त नवतरण और सम्पकर,
सभती मयामलनों कया ननिपटयारया।
मयख्य सयरकया ननिदरेशक ररेल्वरे ककी ससंपनत्त एवसं नवनवध प्रकयार ककी
14. सयरकया सयरकया, ययातती एवसं मयाल गयानड़यनों करे पररवहनि
करे दहैयारयानि सयरकया प्रदयानि करनिया।

अभ्ययास ससंख्यया 03(ए)

मसंडल स्तर पर मसंडल ररेल प्रबसंधक मसंडल करे प्रमयख हमोतरे हहैं। मसंडल ररेल प्रबसंधक करे सहयायक अनतररक मसंडल ररेल प्रबसंधक, मसंडल अनधकयारती,
वररष अनधकयारती, कननिष अनधकयारती एवसं कमरचयारती, अपनिरे अपनिरे नवभयाग कमो सयचयारू रूप सरे चलयानिरे करे नलयरे हमोतरे हहैं। मध्य ररेल्वरे पर 05 मसंडल
हहैं, जिमो नक ननिम्नियानियसयार हहैं -

मसंडल कमोड मयख्ययालय

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


6
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

मयम्बई सती.एस.टती.एम मयम्बई सती.एस.टती


भयसयावल बती.एस.एल भयसयावल
नियागपयर एनि.जिती.पती नियागपयर
समोलयापयर एस.यशू.आर समोलयापयर
पशूणरे पती.ए पशूणरे

अभ्ययास ससंख्यया 03(बती , सती)

मसंडल स्तर पर ससंगठनि ननिम्नियानियसयार हहै –


मसंडल ररेल प्रबसंधक

अनतररक मसंडल ररेल प्रबसंधक मसंडल ररेल प्रबसंधक करे अनतररक मसंडल
(पररचयालनि) कयायरकयारती सहयायक ररेल प्रबसंधक(सया)

वररष मसंडल पररचयालनि प्रबसंधक। वररष मसंडल सयरकया अनधकयारती । वररष मसंडल वयानणज्य प्रबसंधक । वररष मसंडल नवत्त प्रबसंधक । वररष मसंडल
कयानमरक अनधकयारती । वररष मसंडल ययासंनतक अनभयसंतया । वररष मसंडल नवदतय अनभयसंतया । वररष मसंडल अनभयसंतया । सयरकया कमयासंडन्ट । नजिलया भसंडयार
प्रबसंधक। वररष मसंडल ससंकरेत एवसं दशूर ससंचयार अनभयसंतया ।

अपनिरे अपनिरे नवभयागनों करे नदनि प्रनतनदनि कयायर्यों करे नलयरे नवनभन्न मसंडल अनधकयाररमें नजिम्मरेदयार हमोतरे हहैं।लरेनकनि लरेखया नवभयाग , भसंडयार नवभयाग,
कयारखयानिया कयायरकयारती, जिमो नक मसंडल मरे कयायर करतरे हहैं, इनिकया ननियसंतण मयख्ययालय करे नवभयाग प्रमयख दयारया नकयया जियातया हहै।

लरेखया नवभयाग कया कयायर -

लरेखया नवभयाग कया मयख्य कयायर ननिम्नियानियसयार हहै -

1. ररेल्वरे करे आय तथया व्यय सरे ससंबसंनधत सभती लरेनि दरेनि कया ननियमयानियसयार आसंतररक जियॉच करनिया ।
2. ररेल्वरे करे आय तथया व्यय कया लरेखया जिमोखया करनिया ।
3. ररेल्वरे करे सभती दयावनों कया शतीघ्र ननिपटयारया करनिया ।
4. ररेल प्रशयासनि कमो नवनत्तय सलयाह प्रदयानि करनिया ।
5. यह सयननिनश्चत करनिया नक ररेल्वरे लरेनि दरेनि ममें कमोई नवनत्तय अननियनमततयायमें निहहीं हहै।
6. मनिरेजिमरेन्ट अकयाउन्टमेंट ककी भशूनमकया ननिभयानिया ।

आय ककी ससंवतीकया -
ररेल्वरे कमो प्रयाप्त हमोनिरे वयालती आय ककी ससंवतीकया करतरे समय ननिम्नि बयातनों पर ध्ययानि नदयया जियानिया चयानहयरे -

1. ररेल्वरे प्रशयासनि दयारया उपलब्ध करयायती गई सरेवयायमें मयाल ककी पशूतर्ती एवसं अन्य कयायर्यों करे नलयरे हमोनिरे वयालती प्रयानप्तयनों ककी रयाशती सहती तरतीकरे सरे
अनियमयाननित ककी गई हहै और जिहैसरे हहीं वह ररेल्वरे कमो दरेय बनितती हहै , उसरे पयस्तयासंनकत नकयया जियानिया चयानहयरे ।
2. सभती प्रयानप्तयनों कमो नमलतरे हहीं लरेखयासंनकत नकयया जियानिया चयानहयरे ।

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


7
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

3. प्रयानप्तयनों कमो सहती वगर्तीकरण नदयया जियानिया चयानहयरे और यनद ऐसती प्रयानप्तयनों ममें सरे अन्य करेनतय ररेल्वरे कमो रकम दरेनिती हमोतती हहै तमो प्रयानप्तयनों
कया उनचत बटवयारया ससंबसंनधत ररेल्वरे ममें नकयया जियानिया चयानहयरे ।

व्यय ककी ससंवतीकया -


ररेल्वरे प्रयाशयासनि ककी ओर सरे भयगतयानि नकयरे जियानिरे वयालरे सभती दयावनों ककी ससंवतीकया करतरे समय ननिम्निनलनखत मदनों पर नवशरेष ध्ययानि नदयया जियानिया
चयानहयरे -

1. प्रस्तयानवत व्यय अथवया प्रयानप्तयनों कमो बहती खयातरे ममें दजिर करयानिरे करे नलयरे सकम अनधकयारती ककी मसंजिशूरती प्रयाप्त ककी गई हहै और ससंबसंनधत
व्यय करनिरे करे नलयरे अनधकयारती सकम हहै।
2. प्रस्तयानवत व्यय कया उनचत अनियमयानि तहैययार करनिया, सकम अनधकयारती ककी मसंजिशूरती प्रयाप्त करनिया आनद प्रकयार ककी ननिधयारररत
गनतनवनधयनों कया पयालनि ससंबसंनधत अनधकयाररयनों दयारया नकयया जियानिया चयानहयरे ।
3. प्रस्तयानवत व्यय करे नलयरे ससंबसंनधत अनधकयारती करे पयास पययारप्त अनियदयानि ककी रयाशती उपलब्ध हमोनिया चयानहयरे ।
4. प्रस्तयानवत व्यय करनिरे सरे प्रचनलत ननियम एवसं आदरेशनों कया उलसंघनि निहहीं हमोनिया चयानहयरे ।
5. प्रस्तयानवत व्यय करनिरे सरे नवनत्तय औनचत्य करे मयानिकनों करे ननियमनों कया उलसंघनि निहहीं हमोनिया चयानहयरे ।
6. ननिधयारररत समय करे नलयरे मसंजिशूर नकयया गयया व्यय , समय समयाप्त हमोनिरे करे बयाद, नबनिया कमोई मसंजिशूरती सरे निहहीं नकयया जियानिया चयानहयरे ।
7. प्रस्तयानवत व्यय सहती तरतीकरे सरे और पशूणर रूप सरे व्हयाऊचर ममें नदखयायया जियानिया चयानहयरे और उससरे ससंबसंनधत भयगतयानि इस तरतीकरे सरे
ररकयाडर नकयया जियानिया चयानहयरे नक उसती मयामलरे करे नलयरे दयबयारया भयगतयानि हमोनिया अससंभव हमो।
8. प्रस्तयानवत व्यय कया वगर्तीकरण सहती तरतीकरे सरे नकयया जियानिया चयानहयरे और यनद ससंबसंनधत रयाशती वसशूल करनिरे करे नलयरे कहया जियातया हहै तमो
ससंबसंनधत अथवया ठरेकरेदयार इनिकरे खयातरे ममें सहती तरतीकरे सरे नलखया जियानिया चयानहयरे ।
9. आवकत व्यय करे बयाररे ममें यह दरेखनिया आवश्यक हमोतया हहै नक ससंबसंनधत अनधकयारती दयारया आवकत व्यय करनिरे करे नलयरे जिमो शतर्तें ननिधयारररत
कर दती गई हहै, उससरे ससंबसंनधत प्रमयाण पत भती नदयया गयया हहै ।
10. नवभयागतीय प्रनप्तयनों कया उपयमोग नकसती भती प्रकयार कया खचर करनिरे करे नलयरे निहहीं नकयया जियानिया चयानहयरे । नवनशष पररनस्थनत ममें
सकम अनधकयारती ककी मसंजिशूरती सरे हहीं इस प्रकयार कया व्यय नकयया जिया सकतया हहै ।

लरेखया नवभयाग करे अनिरेक कयायर्यों, मरेसरे एक कयाम यह भती हमोतया हहै नक ररेल्वरे प्रशयासनि करे नवरुद्ध प्रस्तयत नकयरे गयरे दयावरे सहती हहै यया निहहीं , इसककी
शतीघ्र जियासंच करनिया और इसकया शतीघ्र भयगतयानि करनिया। यह सभती प्रकयार करे दयावरे चयाहरे वरे नकसती मयाल पशूतर्ती करे नलयरे अथवया अन्य सरेवयाओसं करे नलयरे
हमो नवनवध प्रकयार करे नबलनों करे फ़यामर सरे ससंबसंनधत व्यनकयनों दयारया लरेखया कयाययारलय कमो भरेजिरे जियातरे हहैं। लरेखया कयाययारलय ममें इनिककी पशूरती जियासंच करे बयाद
भयगतयानि ककी व्यवस्थया ककी जियातती हहै । नबलनों कया भयगतयानि करनिरे करे नलयरे लरेखया अनधकयाररयनों दयारया ररझवर बहैंक अथवया स्टरेट बहैंक इत्ययानद सरे
धनियादरेश दयारया रकम ननिकयालती जियातती हहै ।

उपरमोक लरेखया नवभयागनों करे कयायर्यों कमो सहती ढ़संग सरे अमल हमोनिरे हरेतय , लरेखया नवभयाग ककी एक अपनिती अच्छती ससंगठनि हहै , नजिसकरे दयारया लरेखया नवभयाग
पर ससौंपती गई नजिम्मरेदयारती ननिभयाई जियातती हहै।

लरेखया कयाययारलय करे नवनभन्न अनियभयागनों क या कयायर -

1. प्रशयासनि अनियभयाग - इस अनियभयाग दयारया लरेखया नवभयाग करे कमरचयाररयनों सरे ससंबसंनधत मयामलरे ननिपटयायरे जियातरे हहैं। जिहैसरे - ननिययनक, पमोनस्टसंग,
स्थयानियासंतरण, वरेतनि ननिधयाररण, वररयतया सशूचती तहैययार करनिया, इत्ययानद ।
2. ससंस्थयापनिया अनियभयाग - मयख्ययालय ममें नस्थत सभती कमरचयारती करे ससंस्थयापनि सरे ससंबसंनधत मयामलरे , महयाप्रबसंधक ककी मसंजिशूरती करे नलयरे पययारप्त
ससंस्थयापनि प्रस्तयाव, नवनवध प्रकयार करे उचन्त लरेखया कया अनियरकण, रयाजिपनतत एवसं अरयाजिपनतत कमरचयारती सरे ससंबसंनधत वरेतनि एवसं भत्तनों करे

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


8
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

नबल, कमरचयारती कमो प्रचनलत ननियमनों करे अनियसयार दरेय नवनवध प्रकयार करे अनग्रम तथया कजिर करे मयामलरे, इत्ययानद इस अनियभयाग दयारया नकयया
जियातया हहै।
3. भनवष्य ननिधती - ररेल्वरे कमरचयारती करे भनवष्य ननिधती खयातनों कया अनियरकण, भनवष्य ननिधती सरे नवनवध प्रकयार करे अनग्रम भयगतयानि ककी व्यवस्थया,
स्थयानियासंतररत ररेल्वरे कमरचयारती करे भनवष्य ननिधती खयातरे ससंबसंनधत इकयाई कमो स्थयानियासंतररत करनिया और अन्य इकयाईयनों सरे प्रयाप्त भनवष्य ननिधती
खयातनों कया एकनतकरण करनिया, भनवष्य ननिधती करे रूप ममें प्रयाप्त कय ल रकम कया ररेल्वरे करे सयामयान्य नकतयाबनों सरे हर महतीनिमें ममें तथया सयाल ममें एक
बयार समयाधयानि करनिया, भनवष्य ननिधती खयातरेदयारनों कमो नवनत्तय सयाल समयाप्त हमो जियानिरे पर भनवष्य ननिधती ककी नस्लप भरेजिनिया इत्ययानद कयायर इस
अनियभयाग दयारया नकयरे जियातरे हहैं।
4. ननिपटयारया एवसं ननिवकनत्त वरेतनि अनियभयाग - जिमो ररेल्वरे कमरचयारती सरेवया ननिवकत्त हमोतरे हहैं , जिमो एनच्छक सरेवया ननिवकत्त हमोतरे हहैं, सरेवया करे ददौरयानि
नजिनिककी मकत्यय हमोतती हहै, अथवया जिमो ररेल्वरे कमरचयारती कमो कयाम सरे हटयायया जियातया हहै , ऐसरे कमरचयारती कया भनवष्य ननिधती सरे दरेय रयाशती करे भयगतयानि
करनिरे ककी व्यवस्थया करनिया, ररेल्वरे कमरचयारती करे सरेवया ननिवकत्त वरेतनि, छय टती करे वरेतनि, उपदयानि ककी रयाशती कया भयगतयानि, इत्ययानद मयामलनों कया
ननिपटयारया करनिया यह इस अनियभयाग कया मयख्य कयाम हमोतया हहै।
5. बयनकसंग अनियभयाग - ररेल्वरे ककी सयामयान्य नकतयाबमें जिहैसरे नक सयामयान्य रमोकड़ पयस्तक, दहैननिक पसंजितीगत एवसं रयाजिस्व खयातरे कया अनियरकण करनिया,
मयानसक तथया वयानषरक चयालशू लरेखरे (पशूसंजितीगत एवसं रयाजिस्व) तहैययार करनिया, नवनवध प्रकयार करे नववरण कया ससंकलनि करनिया और हर एक महतीनिमें
ममें ररेल्वरे बमोडर कमो रवयानिया करनिया, ररेल्वरे करे सभती व्यवहयार सरे ससंबसंनधत वयानषरक नववरण ररेल्वरे बमोडर कमो भरेजिनिया, अन्य ररेल्वरे। अन्य मसंडल।
अन्य सरकयारती नवभयागनों दयारया जियारती नकयरे गयरे नियामरे। जिमया कमो स्वतीकक त करनिया और ररेल्वरे ककी सयामयान्य नकतयाबनों ममें समयायमोनजित करनिया।
नवनभन्न प्रकयार करे नबल जिमो लरेखया कयाययारलय ममें अलग अलग अनियभयागनों दयारया भयगतयानि करे नलयरे स्वतीककत एवसं पयास नकयरे जियातरे हहैं , ऐसरे नबलनों
करे नलयरे धनियादरेश तहैययार करनिया, भयगतयानि नकयरे गयरे नबलनों ककी पश्चलरेखया करनिया इत्ययानद कयायर इस अनियभयाग दयारया नकयरे जियातरे हहैं।
6. बजिट अनियभयाग - नवनवध कयायरकयारती अनधकयारती करे कयाययारलय करे समय समय पर प्रयाप्त बजिट सरे ससंबसंनधत जियानिकयारती एकनतत करनिया,
एकनतत जियानिकयारती समय समय पर ररेल्वरे बमोडर कमो भरेजिनिया, ररेल्वरे बमोडर सरे प्रयाप्त बजिट सरे ससंबसंनधत जियानिकयारती नवनवध कयायरकयारती अनधकयारती
एवसं लरेखया नवभयाग करे सभती इकयाईयनों कमो सशूनचत करनिया, एक नवनत्तय सयाल करे लरेखरे बन्द हमोनिरे करे बयाद नवननियमोजिनि लरेखरे तहैययार करनिया और
ररेल्वरे बमोडर कमो भरेजिनिया, इत्ययानद कयायर इस अनियभयाग दयारया नकयरे जियातरे हहैं।
7. व्यय अनियभयाग - ररेल्वरे सरे ससंबसंनधत सभती कयायर तथया रयाजिस्व व्यय कया नवनवध सयार नववरणनों ममें तथया कयायर पसंजिती ममें लरेखयासंनकत करनिया ,
अन्य सरकयारती नवभयाग, ननिनजि ससंस्थयायमें इत्ययानद कमो ररेल्वरे प्रशयासनि दयारया उपलब्ध करयाई गई सरेवयायरे अथवया मयाल ककी पशूतर्ती सरे ससंबसंनधत
नबलनों कमो तहैययार करनिया और ऐसरे नबलनों ककी वसशूलती पर ननिगरयानिती रखनिया, मयालपशूतर्ती कतयारओ एवसं ठरेकरेदयारनों सरे प्रयाप्त नबलनों ककी आसंतररक
जियॉच करनिया और भयगतयानि व्यवस्थया करनिया, नवनवध सयार नववरण ममें लरेखयासंनकत करनिया, व्यय करे बयाररे ममें मयानसक व्यय ननियसंतण नववरण
तहैययार करनिया और ससंबसंनधत अनधकयाररयनों कमो भरेजिनिया इत्ययानद कयायर इस अनियभयाग ममें नकयरे जियातरे हहैं।
8. नवत्त अनियभयाग - इस अनियभयाग दयारया सभती कयायरकयारती अनधकयाररयनों कमो नवनत्तय प्रस्तयाव पर नवनत्तय सलयाह प्रदयानि ककी जियातती हहै। इसकरे
अलयावया नियरे पदनों ककी ननिययनक, पदनों ककी कयायर अवनध बढ़यानिया, इत्ययानद प्रस्तयाव पर सलयाह इस अनियभयाग दयारया दती जियातती हहै। ननिनवदया ससंबसंधती
डयॉक्ययममेंट, ठरेकरे-करयार ससंबसंधती डयॉक्ययममेंट इत्ययानद इस अनियभयाग दयारया जियॉच नकयरे जियातरे हहैं।
9. ननिरतीकण अनियभयाग - कयायरकयारती अनधकयारती करे कयाययारलय, मसंडल लरेखया कयाययारलय, अन्य लरेखया इकयाईययॉ इत्ययानद दयारया अनियरनकत
नकतयाबमें। प्रलरेख कया ननिरतीकण करनिया, लरेखया परतीकया नवभयाग दयारया जियारती नकयरे गयरे ननिरतीकण ररपमोटर - लरेखया परतीकया निमोट, डष याफ़्ट पपॅरया आनद
सरे ससंबसंनधत पतयाचयार एवसं ननिपटयारया करनिया इस अनियभयाग कया कयायरहमोतया हहै।
10. टरेस्ट चहैक अनियभयाग - लरेखया कयाययारलय ममें नकयरे जियानिरे वयालरे कयायर्यों ककी कय छ प्रनतशत जियॉच और उनिकरे पररणयामनों ककी जियानिकयारती तहैययार
करनिया तथया लरेखया नवभयाग ककी कयायर कय शलतया बढ़यानिरे करे नलयरे समय समय पर प्रयाप्त आदरेशनों एवसं सशूचनियायमें आनद कया सभती ससंबसंनधत दयारया
पयालनि नकयया जियातया हहै अथवया निहहीं, यह सयननिनश्चत करनिया आनद कयाम इस अनियभयाग दयारया नकयया जियातया हहै।
11. प्रयाप्तती एवसं प्ररेषण । ररकयाडर अनियभयाग - लरेखया नवभयाग ममें प्रयाप्त सभती प्रकयार करे पत नबल आनद कया शतीघ्र बटवयारया करनिरे ककी व्यवस्थया करनिया।
लरेखया नवभयाग ककी ओर सरे अन्य कयाययारलय, सरकयारती नवभयाग, ननिनजि आनद कमो जियारती नकयरे गयरे पतनों कया प्ररेषण करनिया और इससरे ससंबसंनधत
नकतयाबनों कया अनियरकण करनिया, यह प्रयाप्तती एवसं प्ररेषण अनियभयाग कया मयख्य कयायर हमोतया हहै। लरेखया नवभयाग दयारया भयगतयानि नकयरे गयरे सभती नबलनों
कमो (पहैड व्हयाऊचर) ठतीक तरतीकरे सरे ररकयाडर ममें रखनिया और आवश्यकतया करे अनियसयार उसरे उपलब्ध करनिया। उसती प्रकयार सरे लरेखया नवभयाग
कमो आवश्यक लरेखया सयामग्रती, नकतयाबमें, फ़यामर, पसंनजिययॉ, इत्ययानद कया स्थयानि उपलब्ध करनिया और उसरे जियारती करनिया यह इस अनियभयाग करे
कयायर हमोतरे हहैं।

ययातयाययात लरेखया शयाखया -

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


9
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

ययातयाययात लरेखया शयाखया करे वल मयख्ययालय ममें हती करे नन्दत हहै। इस शयाखया करे नवनभन्न अनियभयाग एवसं उनिकरे कयायर ननिम्निनलनखत हहैं।

1. कमोनचसंग अनियभयाग - ययातती वगर्तीकरण नववरण, ययातती सयामयानि नववरण, पयासरल ययातयाययात नववरण, स्टरेशनि तयलनि पत, नटकट मयॉग पत
अथवया नटकट इन्डरेन्ट इत्ययानद जिमो नक कमोनचसंग ययातयाययात करे नववरण एवसं नववरणतीययॉ हहैं, नजिन्हमें नवनवध स्टरेशनिनों सरे ययातयाययात लरेखया
कयाययारलय ममें प्रयाप्त हमोतरे हहैं, उनिककी आसंतररक जियॉच करनिया, आसंतररक जियॉच सरे पयाई गई अननियनमततयायमें ससंबसंनधत स्टरेशनिनों कमो सशूनचत
करनिया, तयनट पत जियारती करनिया इत्ययानद कयायर इस अनियभयाग ममें नकयरे जियातरे हहैं।
2. मयाल अनियभयाग - इस अनियभयाग दयारया स्टरेशनि सरे प्रयाप्त मयाल ययातयाययात करे सभती नववरण तथया नववरणतीयमो जिहैसरे नबजिक, मयाल तयलनि पत,
मशतीनि ननिनमरत सयार, इ. ककी जियॉच नक जियातती हहै। आन्तररक जियॉच करे पररणयाम स्वरुप पयायती गयती तयटतीयमो कमो तयटती पत करे मयाध्यम सरे
स्टरेशनि कमो तथया कयायरकयारती अनधकयारती कमो आवश्यक कयायरवयाहती हरेतय सशूनचत नकयया जियातया हहै।
3. सयामयान्य अनियभयाग - ययातयाययात लरेखया पसंजिती (टष हैनफ़क बयक) अनियरकण करनिया, ययातयाययात लरेखया शयाखया ममें नवनवध कयायर सरे ससंबसंनधत
हमोनिरे वयालती गनतनवनधयनों ममें कयायर कय शलतया ननिनश्चत करनिया, ययातयाययात लरेखया शयाखया ममें कयायर करनिरे वयालरे लरेखया नवभयाग करे कमरचयारती करे
कयानमरक मयामलनों सरे ससंबसंनधत मयामलनों कया ननिपटयारया करनिया, नवनवध प्रकयार लरेखनि सयामग्रती फ़यामर, नकतयाबमें, आनद ककी व्यवस्थया करनिया,
यह कयायर इस अनियभयाग दयारया नकयरे जियातरे हहैं।
4. ननिरतीकण अनियभयाग - ररेल्वरे स्टरेशनि जिहयॉ नवनवध प्रकयार ककी कमोनचसंग अथवया मयाल ययातयाययात ककी स्वतीकक नत तथया बयनकसंग नकयया जियातया हहै ,
उससरे ससंबसंनधत सभती प्रकयार ककी लरेखया ककी प्रयारनम्भक नकतयाबमें , व्हयाउचर, इत्ययानद कया ननिररकण करनिरे ककी व्यवस्थया चल लरेखया
ननिरतीककनों दयारया करनिया। चल लरेखया ननिरतीकक करे प्रयाप्त ननिरतीकक ररपमोटर ककी ससंवतीकया तथया उनचत कयायरवयाहती इसती अनियभयाग दयारया ककी
जियातती हहै।
5. टरेस्ट चहैक अनियभयाग - लरेखया कयाययारलय ममें नकयरे जियानिरे वयालरे कयायर्यों ककी कय छ प्रनतशत जियॉच और उनिकरे पररणयामनों ककी जियानिकयारती तहैययार
करनिया तथया लरेखया नवभयाग ककी कयायर कय शलतया बढ़यानिरे करे नलयरे समय समय पर प्रयाप्त आदरेशनों एवसं सशूचनियायमें आनद कया सभती ससंबसंनधत
दयारया पयालनि नकयया जियातया हहै अथवया निहहीं, यह सयननिनश्चत करनिया आनद कयाम इस अनियभयाग दयारया नकयया जियातया हहै।
6. प्रयाप्तती एवसं प्ररेषण । ररकयाडर अनियभयाग - लरेखया नवभयाग ममें प्रयाप्त सभती प्रकयार करे पत नबल आनद कया शतीघ्र बटवयारया करनिरे ककी व्यवस्थया
करनिया। लरेखया नवभयाग ककी ओर सरे अन्य कयाययारलय, सरकयारती नवभयाग, ननिनजि आनद कमो जियारती नकयरे गयरे पतनों कया प्ररेषण करनिया और
इससरे ससंबसंनधत नकतयाबनों कया अनियरकण करनिया, यह प्रयाप्तती एवसं प्ररेषण अनियभयाग कया मयख्य कयायर हमोतया हहै। लरेखया नवभयाग दयारया भयगतयानि
नकयरे गयरे सभती नबलनों कमो (पहैड व्हयाऊचर) ठतीक तरतीकरे सरे ररकयाडर ममें रखनिया और आवश्यकतया करे अनियसयार उसरे उपलब्ध करनिया।
उसती प्रकयार सरे लरेखया नवभयाग कमो आवश्यक लरेखया सयामग्रती, नकतयाबमें, फ़यामर, पसंनजिययॉ, इत्ययानद कया स्थयानि उपलब्ध करनिया और उसरे
जियारती करनिया यह इस अनियभयाग करे कयायर हमोतरे हहैं।

रमोकड़ एवसं वरेतनि नवभयाग -

ररेल्वरे प्रशयासनि कमो समय समय पर प्रयाप्त हमोनिरे वयालती रमोकड़ ननियनमत रूप सरे ररजिवर बहैंक ममें जिमया करनिरे ककी व्यवस्थया करनिया और ररेल्वरे प्रशयासनि
ककी ओर दरेय सभती प्रकयार करे नबलनों कया भयगतयानि करनिरे ककी ठतीक व्यवस्थया करनिया यह कयायर इस अनियभयाग करे हमोतरे हहैं ।

भसंडयार लरेखया शयाखया -

ररेल्वरे प्रशयासनि दयारया खरतीदती नकयया गयया भसंडयार तथया मयाल सरे ससंबसंनधत प्रयाप्त नबलनों ककी आसंतररक जियॉच करनिया तथया सम्बनन्धत पयनतरकतयार करे नबलनों
ककी रकम कया भयगतयानि करनिया, भसंडयार लरेखया सरे ससंबसंनधत नवनवध प्रकयार कया सवर्त्येकण करनिया , अन्य सरकयारती नवभयाग तथया ररेल सरे प्रयाप्त भसंडयार
तथया उनिकमो सयपयदर ककीयरे गयरे भसंडयार ककी लयागत कमो समयायमोनजित करनिया, भसंडयार बजिट सन्तयनलत करनिया, नवनवध प्रकयार करे भसंडयार नडपमो ममें/
कयारखयानिमो मरे/ कयाययारलय मरे रखरे गयरे भसंडयार कया सत्ययापनि करनिया, भसंडयार सत्ययापनि सरे ससंबसंनधत बयातमो कया ननिपटयारया करनिया आनद इस शयाखया मरे
नकयरे जियातरे हहैं ।

कयारखयानिया लरेखया शयाखया -

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


10
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

ररेल्वरे कयारखयानिनों ममें हमोनिरे वयालती मरम्मत एवसं अनियरकण गनतनवनधयनों कया मयल्ययासंकनि करनिया, कयारखयानिया अनधकयाररयनों कमो समय समय पर नवनत्तय
सलयाह प्रदयानि करनिया, कयारखयानिया शनमकनों कमो भयगतयानि करनिया, इत्ययानद कयायर इस शयाखया दयारया नकयरे जियातरे हहैं।

अभ्ययास ससंख्यया 03(सती)

मसंडल स्तर - ननिमयारण स्तर - कयारखयानिया स्तर -

वरर.मसं.नवत्त प्रबसंधक वरर.लरेखया अनध.(ननिमयारण) कयारखयानिया लरे.अनध.

मसं . नवत्त. प्रबसंधक लरेखया अनधकयारती / सहया. कयारखयानिया.


सहया. लरेखया. अनध. लरेखया अनधकयारती

सहयायक मसंडल नवत्त प्रबसंधक

लरेखया नवभयाग कया करेनतय स्तर कया ससंगठनि

नव.स.एवसं मय.लरे.अनध. नव.स.एवसं मय.लरे.अनध. नव.स.एवसं मय.लरे.अनध.


(प्रमयख) (नवत्त एवसं बजिट) (ननिमयारण)

उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं


मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध.
(सयामयान्य) (नवत्त) (बजिट) (ननिमयारण)

वरर.सहया. वरर. सहया. वरर. सहया. वरर. सहया.


नवत्त सलयाहकयार नवत्त सलयाहकयार नवत्त सलयाहकयार नवत्त सलयाहकयार
(प्रशयासनि) (नवत्त) (बजिट) (ननिमयारण)

सहया.नवत्त सलयाहकयार सहया. नवत्त सलयाहकयार सहया. नवत्त सलयाहकयार सहया.नवत्त सलयाहकयार
(प्रशयासनि) (नवत्त) (बजिट) (ननिमयारण)

नव.स.एवसं मय.लरे.अनध. नव.स.एवसं मय.लरे.अनध.


(कयारखयानिया एवसं भसंडयार) (ययातयाययात)

उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं उप.नव.स.एवसं


मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध. मय.लरे.अनध.

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


11
ययननिट ममोडयल सन्ख्यया एक
ररेल्वरे ससंगठनि

(कयारखयानिया) (भसंडयार) (ययातयाययात) (रमोकड़ एवसं

भयगतयानि)
वरर.सहया. नवत्त सलयाहकयार वरर.सहया.नवत्त सलयाहकयार
(कयारखयानिया) (भसंडयार) वरर.सहया.नवत्त.सलयाहकयार वरर.सहया.
(ययातयाययात) नवत्त.सलयाहकयार
(रमोकड़ एवसं
भयगतयानि)
सहया. नवत्त सलयाहकयार सहया.नवत्त सलयाहकयार
(कयारखयानिया) (भसंडयार) सहया.नवत्त सलयाहकयार सहया.नवत्त सलयाहकयार
(ययातयाययात) (रमोकड़ एवसं भयगतयानि)

करेततीय ररेल प्रनशकण ससंस्थयानि भयसयावल लरेखया ससंकयाय


12

You might also like