Osnove savremene umetnosti i dizajna

Uvod u istoriju umetnosti i dizajna

1. Kada je doslo do podele umetnosti?

U 18. veku

2. Navedite osnovne polaritete novog sistema umetnosti

Umetnost nasuprot zanta

Umetnik nasuprot zantliji

Estetika nasuprot nameni

3. Sta je to estetika?

Filozofska disicplina koja izucava lepo I umetnost. Formulisano je

od strane Nemackog filozofa A.G.Baumgartena.

4. Kakva je razlika izmedju estetskog zadovoljstva I obicnog

zadovoljstva?

Estetsko zadovoljstvo je prefinjeno zadovoljstvo, dok obicno

zadovoljstvo prouzrokuje nesto sto je korisno ili zabavno.

5. Sta su to likovne umetnosti?

Termin likovne umetnosti je opsti naziv za: Slikarstvo, Skulpturu i

Grafiku

6. Sta je to dizajn?

Dizajn je umetnicka ideja iz koje treba da nastane delo.

7. Navedite obe podele shvatanja pojma dizajn i navedite

 karakteristike istih.

 Pre industrijske revolucije (zanat, majstorstvo)

 Od praistorije do 19. veka

 Metod proizvodnje je rucno-zanatskih ili

maloserijski

 Unikat proizvod koji se izvodi u jednom primerku

ili u ogranicenom broju

 Posle industrijske revolucije

 Ruka zantlije zamenjana masinom i serijskom

proizvodnjom sa visokim stepenom

automatizacije

 Termin Industrijski dizajn nastaje posle I Svetskog

rata i uvodi ga Joseph Sinel

 Raskidanje sa unikatnom proizvodnjom

 Esteticnost proizvoda postaje predmet izucavanja

8. Sta je to mimesis?

Mimezis je oponasanje i iluzionisticko prikazivanje predmeta,

situacija, dogadjaja

9. Objasni svih 5 definicija umetnosti

 Umetnost je MIMEZIS. (Umetnost sluzi da se predstavi

stvarnost onakvu kakvu je vidimo)

 Umetnost podrazumeva autonomiju umetnickog dela.

 (Umetnici slikaju radi sebe i svog zadovoljstva)

 Umetnost je definisana specificnoscu vremena i konteksta.

 Umetnost nije samo stvaranje ved je i istrazivanje, analiza i

rasprava o prirodi umetnosti

 Pojam umetnosti je mogud samo kao fragmentarni i prolazni

model istrazivanja i prikazivanja koji potpadaju pod zakone

oznacavalackih modi popularne kulture, masovnih medija,

roka, mode, arhitekture, dizajna, ekonomije, politickog

marketinga itd.

10. Ko je rekao umetnost radi umetnosti i zasto?

Sarl Bodler je izgovorio Umetnost radi umetnosti, zato sto umetnici

slikaju radi sebe i svog zadovoljstva.

Anticka Grcka i Rim

11. Sta je techne?

Techne je grcka rec za umetnost i oznacava ljudsku sposobnost da

se nesto izvede ili napravi

12. Koje su podele umetnosti u antickom svetu?

Liberalne umetnosti

Vulgarne umetnosti

13. Zasto su se vulgarne umetnosti nazivale i usluzne umetnosti?

 Zato sto su ukljucivale fizicki rad ili placanje

14. Da li je muzika pripadala vulgarnim umetnostima?

Ukoliko je svhra muzike bila obrazovanje ili hobi vise klase onda se

smatrala liberalnom umetnoscu, a ukoliko je svrha bila sviranje na

banketima (ceremonije,vecere,itd), koje se placalo, onda je

pripadala vulgarnim umetnostima

15. Koje discipline su spadale u verbalne umetnosti?

U verbalne umetnosti svrstavamo: gramatiku, retoriku, dijalektiku

16. Zasto platon smatra da su mimeticke umetnosti bezvredne?

Vestina podrazavanja (mimezis) je bezvredna, vezuje se za

bezvredno i stvara bezvredno.

17. Zasto poezija ulazi u slobodne umetnosti?

Poezija je bila podgrupa gramtike i retorike.

18. Objasnite polozaj umetnika/zanatlije u antickoj Grckoj.

Anticki umetnik = zanatlija

Anticka umetnost = nauka

19. Navedi stilove stuba anticke Grcke

Donski stub

Jonski stub

Korinstki stub
 20. Zasto se umetnik/zanatlija smatra manje vrednim?

Zato sto su bili manuelni radnici koji rade za novac

21. Sta je to kontrapost?

Kontrapost je iskorak noge kod statua/skulptura

22. Ko je ustanovio kanon lepote?

Grci

23. Objasnite pojam lepote?

Lepota-opsti termin za hvalospeve koji su se odnosili na um i

karakter, obicaj i politicke sisteme koliko i in a formu fizickog

izgleda.

Srednji vek

24. Koje vrste majstora postoje u srednjem veku?

Artista – oni koji su izucavli liberalne umetnosti

Artifleks – oni koji su se bavili nekom vrstom mehanicke umetnosti

25. Koja je prvo podela umetnosti u srednjem veku?

 Liberalne umetnosti (1. Trivijum (logika,gramatika,retorika),2.

Kvadrivijum (aritmetika, geometrija, astronomija, teorija

muzike)

 Vulgarne (usluzne) umetnosti

26. Koju je promenu uveo Hudo iz Sen Viktora?

 Zamenio je izraz vulgarne umetnosti u izraz Mehanicke umetnosti.

27. Koje umetnosti su spadale u slobodne umetnosti?

Trivijum (logika, gramatika, retorika)

Kvadrivijum (aritmetika, geometrija, astrologija, teorija muzike)

28. U koju kategoriju je ulazila arhitektura?

Arhitektura je pripadala pod kategoriji konstruisanog pokrivanja ili

armature

29. Lepota proizilazi iz: Jedinstva, funkcije i izgleda

30. Objasnite status muzike i muzicara.

Muzika se smatrala liberalnom umetnoscu jer se smatrala

teoretskom disciplinom

Muzicar da bi imao visi status morao je da se bavi samo teorijom.

31. Kom esnafu su pripadali slikari?

Slikari su pripadali esnafu apotekara

32. Objasnite status zene u srednjem veku.

Diskriminacija koja postoji danas postajala je i tada kada je u

pitanju zakon, status i placanje. Zene su slikale, tkale, sile i

obradjivale kamen.

Humanizam i renesansa

33. Odrediti period trajanja renesanse.

Od 1350-1600 godine

34. Sta podrazumeva humanizam, a sta renesansa?

 Humanizam se odnosi na razvoj nauke i knjizevnosti dok se

renesansa odnosi na preporod kulture uopste.

35. Navedi podelu umetnosti u renesansi.

Slobodne umetnosti (1. Trivijum(retorika, gramatika, logika), 2.

Kvardivijum ( aritmetika, geometrija, astronomija, muzika)

Studia Humanitatis( Gramatika, retorika, poezija, istorija, moralna

filozofija)
36. Sta je to dvorski umetnik?

Dvorski umetnici su bili oni slikari, skulptori, arhitekte koji su uspeli

da se odvoje od svojih kolega/zanatlija kroz poslove kod princeva.

37. Objasni pojavu autoportreta.

Pojavljuje se kod dvorskih slikara, koji su na taj nacin potvrdjivali
svoj visok status
38. Objasni pojavu umetnikovih biografija.

Odnosio se na slikare, skulptore, arhitekte kao i na herojske figure,

isticuci i hvaleci pojedinacna dostignuca

Sta je to ukus u Renesansi?

Renesansa uvodi izraz ukus umesto lepota koji se odnosi na

zadovoljstvo posmatraca pri posmatranju dela izvedenog velikom

lakocom.

Prespektiva
39. Sta je to prespektiva?

Prespektiva oznacava nacin prikazivanja prostora na slici.

40. Koliko perspektiva postoji?

Postoji 7 perspektiva

Sematicka perspektiva

Vertikalna perspektiva

Obrnuta perspektiva

Linearna (geometrijska) perspektiva

Vazdusna (atmosferska) perspektiva

Koloristicka perspektiva

Poliperspektiva

41. Sta odredjuje sematicku perspektivu?

Elementi se redjaju u odnosu na njihovu vaznost, a ne u odnosu

na njihovu velicinu ili udaljenost

42. Sta je to obrnuta perspektiva?

Obrnuta je zato sto prikazuje stranice objekta obrnuto u odnosu

na geometrijsku perspektivu
43. Sta je to vertikalna prespektiva?

Vertikalna perspektiva je ono sto je jedno iza drugog se prikazuje

kao jedno iznad drugog.

44. Sta je to linearna perspektiva?

Geometrijska ili linearna perpektiva podrazumeva crtanje iluzije

prostrane dubine, onako kako to realno vidimo.

45. Sta je to tacka ocista ili nedogleda?

Tacka ocista ili nedogledana tacka je centar slike.

46. Sta je to koloristicka perspektiva?

47. Sta je to atmosferska prespektiva?

Atmosferska/Vazdusna perspektiva je dopuna geometrijskoj

perspektivi i karakterise je:

Konture , Tonovi boja, Spektar Boja

48. Ko je prvi otkrio linearnu perspektivu?

Firentski umetnici su je prvi otkrili u 15. veku.

49. Koja vrsta perspektive se koristi u manirizmu?

Koristi se iskrivljena perspektiva

50. Objasni princip predstavljanja prostora u Baroku i neoklasicizmu

Sa nastankom neoklasicizma, napusta se predsavljanje dubine

prostora i zeljom da se on strogo definise.

 Barok

51. Odredi period trajanja baroka?

Od 1600-1750 godine

52. Sta podrazumeva reformacija, a sta kontrareformacija?

Reformacija

Kontrareformacija

53. Prvi slikar baroka?

Mikelandjelo Merizi Karavadjo

54. Dve najbitnije karakteristike Baroka?

Ubedljivost i trenutnost.

55. Objasni karakteristiku ubedljivosti u delu Berninija.

Berninije dokazao da skulpture mogu biti podjednako ubedljive i

realisticne kao i slike.

56. Objasni karakteristiku trenutacnosti kod Karavadja.

Trenutacnost se vidi u dramaticnim pokretima

57. Kakva je simbolika autoportreta artimezije?

Zbog zatvorenih usta simbolise nemu poeziju.

58. Sta je to dvorski umetnik u Baroku?

Dvorski umetnici u Baroku su slikari ili muzicari koji su dospeli na

visok polozaj.
59. Gde se pojavljuje zanr slikarstvo?

Pojavljuje se u Holandiji.

60. Sta prikazuje Vermerova slika Podvodacica?

Prikazuje muskarce u nocnom klubu, koji za odredjenu svotu

novca placaju seksualnu uslugu kurizani (prostitutki)

61. Po cemu je slika Ponuda kontraverzna?

Slika Ponuda je kontraverzna jer ne znamo da li je slikarka zelela

da prikaze cestitost zene jer ona ignorise ponudu ili njen ironican

prikaz.

Od stilizacije do modelacije

62. Sta je to modelacija?

Modelacija znaci da se forma gradi uz pomoc svetlosti

63. Sta je to sufmato?

Uljana boja ce omoguciti mesanje boje i stvarace blagi prelaz koji

ce ponistiti grubu liniju koja je ranije opisivala formu

64. Sta je to kiaroskuro?

Kiaroskuro oznacava jak kontrast svetlosti i senke

65. Sta je to kamera oskura?

To je preteca danasnjih fotoaparata. Uz pomoc nje slikari su

 prenosili prikaz iz realnosti na platno kao neku vrstu direktne

projektcije

66. Kako se stilizuje forma?

Stilizuje se uz pomoc svetlosti.

67. Da li sfumato tehnika podrazumeva jake kontraste svetlog i

tamnog?

Ne.

68. Ko uvodi tenebrizam u slikarstvo?

Barokni slikar Karavadjo.

Neoklasicizam

69. Kada nastaje neoklasicizam?

Od 1750-1850 godine

Paralelno sa romantizmom i javljaju se kao opozit Baroku i

Rokokou

70. Koje su stilske odlike neoklasicizma?

Istice linije konture na slikama tj. Crtez

71. Na sta se neoklasicizam ugleda?

Propagira ideju revolucije i vrednost novog drustva:

Vrline stoicizma ( razumnost, pravednost i uzdrzanost)

Republikanizam ( kombinacija monarhije i demokratije)

72. Sta je to klasicno u neoklasicizmu?

Oznacava ponovno ozivljavanje antike.

73. Gde se pojavjuje neogotika u arhitekturi?

Neogotika se pojavljuje u Engleskoj kada

74. Koja vrsta antickog stuba je krenula ponovo da se koristi?

Donski tip stubova

75. Koje su stilske odlike neoklasicizma u slikarstvu?

76. Ko je glavni predstavnik neoklasicizma u slikarstvu?

Zak Luj David

77. Koja je poruka slike Zakletva Koracia?

Resenost da se umre za ideale ( Republiku) uprkos bolu i tuzi

porodice.

78. Kako je definisan prostor na slici?

Skucen/Mali prostor

79. Da li se koriste jarke boje na slikama?

Da

80. Da li na licima protagonista lika postoje emocije?

Ne

81. Sta je poruka slike Smrt Mara?

Propagiranje ideja i ideala revolucije

82. Ko su bili glavni predstavnici Neoklasicizma?

Zak Luj David

 Zan Ogisst Dominik Engr

Bendzamin Vest

Antonio Kanova

83. U cemu se vidi uticaj Romantizma u radovima engra?

Postovao je tonsko slikarstvo neoklasicizma gde je spajao

klasicnu jasnocu sa romanticarskom senzacionalnoscu.

84. Ko je bio glavni predstavnik vajarstva u neoklasicizmu?

Antonio Kanova

Romantizam

85. Kako nastaje romantizam?

Nastaje kao opozit Baroku i Rokokou.

86. Koje su stilske odlike romantizma?

Tezi ka povratku prirodi, emocija, ljubavi i uzvisenom.

87. Koje teme inspirisu romanticare i kakav je njihov odnos prema

prirodi?

Egzoticne teme.

88. Sta znaci izvestaceno ponasanje?

Izvestaceno ponasanje je ponasanje bez emocija

89. Pojam uzvisenog?

Pojam uzvisenog se odnosio na pejzazno slikarstvo, tj. na slike

prirode od koje zastaje dah.

90. Glavni predstavnici Barbizonske skole?

Zan-Fransoa Mile

Kamij Koro

Ustanovljenje lepih umetnosti

91. Objasnite etape u konstituisanju modernog sistema umetnosti.

1. Skup koji je formirao kategoriju lepih umetnosti je sadržao poeziju,
slikarstvo, skulpturu, arhitekturu i muziku. Ovaj skup je
formalizovan tokom 40ih godina 18. veka.
2. Termin koji je pobedio fraze „elegantne umetnosti“, „plemenite
umetnosti“, „više umetnosti“ bio je francuski termin
„beaux-arts“ što u prevodu znači „lepe umetnosti“. Termin je bio
prihvaden od strane vedine ved u 30im godinama 18. veka.
3. Princip(i) koji bi odvojio lepe umetnosti od nauke i od zanata
prvo je bio oponašanje lepe prirode

92. Koji termin je prihvacen za označavanje lepih umetnosti?

Genij i imaginacija
93. Zbog čega je princip zadovoljstva bitan?

Princip zadovoljstva je bitan kada je u pitanju razdvajanje lepih

umetnosti od liberalnih umetnosti i mehaničkih umetnosti.

94. Objasnite funkciju tržišta umetnina.

Razvoj trzista umetnina, koja je podrazumevala izradu slika radi

dalje prodaje, povedade broj dilera umetnina

95. Objasnite status zena u lepim umetnostima modernog sistema.

Lepe umetnosti su se smatrale muskim pozivom i zene koje su

zelele da se bave lepim umetnostima su prihvadene samo ukoliko

su imale pravi muski duh u zenskom telu.

Film

96. Sta je to „retinalna perzistencija“?

Princip na kom se zasniva utisak pokretne slike naziva se

„retinalna perzistencija” (persistence of vision)

97. Koliko frejmova je imala prva pokretna slika?

24

98. Sta je to stroboskop?

Stroboskop 1832.– se sastojao od dva kruga. Jedan krug je imao

 proreze a drugi crteze. Kada se crtezi gledaju kroz proreze, stvara

se utisak pokreta

99. Sta je to zootrop?

Zootrop 1834.– umesto krugova, papirna traka je postavljena u

unutrašnjost valjka

100. Sta je to praksinoskop?

Praksinoskop – 1876. je u sredini imao kružno postavljena

ogledala.

101. Sta je to carobna lampa?

Carobna lampa (lanterna magica) 1646. – prve lampe su bile

osvetljene uz pomoc svece, kasnije uz pomoc ulja, da bi se

potom koristio gas sa usmerenim snopom koji je obezbeđivao

ostriju sliku

102. Kako se zvao prvi studio na svetu?

Prvi filmski studio na svetu se zvao Crna Marija

103. Koji su najpoznatiji filmovi brade Limijer?

Izlazak radnika iz fabrike Limijer i Bebin dorucak

104. Koji film se smatra prvom komedijom? Film Poliveni polivac je

prva filmska komedija i najraniji narativni film.

105. Ko je Zorz Milijes?

Ocem narativnog filma se smatra francuski iluzionista Zorz Milijes

(1861-1938).Melijes je bio scenarista, producent, reditelj,

scenograf, snimatelj i glumac

106. Kako se zove najpoznatiji film Zorza Milijesa?

107. Kako se zove prvi vestern film?

Velika pljacka voza

108. Zašto je taj film bitan u istoriji filma?

To je prvi film koji je snimjen paralelnom montazom.

109. Sta je to paralelna montaza? Paralelna montaza – montazni

postupak kojim se gledaocu omogucuje da naizmenicno prati sve

radnje