‫تجهیزات ارتینگ‬

‫)‪(ROD‬‬ ‫میله یا الکترودزمین‬

‫یک یا چند قطعه هادی است که به‬
‫منظورارتباط الکتریکی باجرم کلی‬
‫زمین درخاک مدفون شود‬
‫انواع الکترودهای زمین طبق ‪IEEE142‬‬
‫‪Stainless steel-‬‬
‫‪Hot dip galvanized steel-‬‬
‫‪copper clad steel-‬‬
‫مطابق استاندارد‬ ‫مشخصات ‪ROD‬‬
‫‪IEEE142‬‬
‫طول‪1.5-12.5 m:‬‬
‫قطر‪12.7,15.88,19 mm:‬‬

‫مطابق استاندارد‬ ‫مشخصات ‪ROD‬‬

‫‪BS7430‬‬
‫مغز فوالدی و دارای کشش ‪600N/mm2‬‬
‫وضخامت روکش مسی آن نباید کمتراز‬
‫‪ 0.25mm‬باشد‪.‬‬
‫مشخصات انواع رینگ هادی مربوط به‬
‫سیستم ارتینگ‪:‬‬

‫‪PVC covered copper wire‬‬

‫‪Tinned PVC covered copper wire‬‬
‫‪Bare copper counductor‬‬
‫‪Tinned Bare copper counductor‬‬
‫مشخصات انواع اتصاالت مربوط به‬
:‫سیستم ارتینگ‬
) Under Ground ‫ (برای اتصاالت‬Cadweld
coupling , Earth lug– Earth bus bar– clamp
) Above Ground ‫(برای اتصاالت‬electrode
Earth pit
‫مشخصات ارت بار‬

‫شماتیک ارت بار‬

Air Terminal Installation Requirements
Early Streamer Emission Air Early Streamer Emission
Terminal Air Terminal
Aluminum Mast 23’(7m)
Aluminum mast 20’ 0”(6m) wall mount

Roof
Bonding Plate cable connector
Cable clamp copper down conductor
Support Collar with 3/4”
ShoePitch
base Pocket
mountedor pedestal
proper roof flashing stainless steel bolts
Copper conductor
Bonding Plate cable
Cable connector connector

Copper down Conductor

Lightning down conductor
 Lightning system protection

:)‫اجراي ارت به روش عمقي (چاه‬

 ‫انتخاب محل چاه ارت‪:‬‬
‫چاه ارت را بايد در جاهايي كه پايينترين سطح را داشته و احتمال‬
‫دسترسي به رطوبت حتياالمكان در عمق كمتري وجود داشته باشد و يا در‬
‫نقاطي كه بيشتر درمعرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمينهاي چمن ‪،‬‬
‫باغچهها و فضاهاي سبز حفرنمود‪.‬‬
‫عمق چاه‬
‫با توجه به مقاومت مخصوص زمين ‪ ،‬عمق چاه از حداقل ‪ 4‬متر تا ‪ 8‬متر و‬
‫قطرآن‬
‫حدودا ‪ 80‬سانتيمتر مي تواند باشد‪ .‬در زمين هايي كه با توجه به نوع خاك‬
‫داراي مقاومت مخصوص كمتري هستند مانند خاكهاي كشاورزي و رسي عمق مورد‬
‫نيازبراي حفاري كمتر بوده و در زمينهاي شني و سنگالخي كه داراي مقاومت‬
‫مخصوصباالتري هستند نياز به حفر چاه با عمق بيشتر مي باشد‪ .‬براي‬
‫اندازه گيريمقاومت مخصوص خاك از دستگاههاي خاص استفاده مي گردد‪ .‬در‬
‫صورتي كه تا عمق ‪4‬متر به رطوبت نرسيديم و احتمال بدهيم در عمق بيشتر‬
‫از ‪ 6‬متر به رطوبت‬
‫نخواهيم رسيد نيازي نيست چاه را بيشتر از ‪ 6‬متر حفر كنيم ‪ .‬بطور كلي‬
‫عمق ‪6‬مترو قطر حدود ‪ 80‬سانتيمتر براي حفر چاه پيشنهاد مي گردد‪.‬‬
‫محدوده مقاومت مخصوص چند نوع خاك در جدول زیر آمده است‪.‬‬
‫نوع خاك مقاومت مخصوص زمين ( اهم متر(‬
‫باغچهاي ‪5‬الي ‪50‬‬
‫رسي ‪8‬الي ‪50‬‬
‫مخلوط رسي ‪ ،‬ماسهاي و شني ‪25‬الي ‪40‬‬
‫شن و ماسه ‪60‬الي ‪100‬‬
‫سنگالخي و سنگي ‪200‬الي ‪10000‬‬

‫بنتونیت جهت چاه ارت‬

‫فوائد بنتونیت‪:‬‬
‫‪-1‬باال رفتن خاصيت تبادل يونی‪.‬‬
‫‪ -2‬باال بردن قدرت جذب و نگهداری آب به علت اکتيويته شدن و ترکيب با‬
‫زئوليت (نظر به ساختار مشبک ملکولی و فاصله ملکولی ‪ 4/9‬انگستروم‪).‬‬
‫‪ -3‬پايين آوردن مقاومت الکتريکی زمين در جريان مصرف‪.‬‬
‫‪ -4‬برخورداری از قابليت استفاده در هر خاکی به ويژه خاکهای مناطقی که‬
‫از خاکهای خشک و فصول طوالنی و خشکی برخوردار هستند‪.‬‬
‫‪ -5‬در اجرای اين طرح عمق و حجم شبکه ارت کاهش می يابد و به همين منظور‬
‫از نظر اقتصادی بسيار مقرون به صرفه می باشد‪.‬‬
‫‪ -6‬به دليل عدم استفاده از مواد شيميايی در محصول بنتونيت‪ ،‬تماس آن با‬
‫بدن مشکلی ايجاد نمی کند ولی بصورت دائمی بهتر است تماس صورت نگيرد‪.‬‬
 ‫‪ -7‬با ايجاد تخلخل و اصالح ساختار خاک و فعل و انفعاالت شيميايی نقطه‬
‫انجماد خاک را کاهش می دهد‪.‬‬
‫‪ -8‬عدم وجود اثرات مضر زيست محيطی به علت طبيعی بودن ترکيبات‪.‬‬
‫‪-9‬باال بردن طول عمر مفيد ميله ارت و صفحه به علت ممانعت از اکسيد شدن‬
‫و‬
‫پديده خوردگی‪.‬‬
‫‪ -10‬قابليت باال در انواع شبکه های ارت (سطحی و عمقی)‪.‬‬
‫‪-11‬طول عمر دائم و يکنواخت و همگن بودن اثرات بر روی تمامی قسمت های‬
‫محيط مورد نظر‪.‬‬
‫‪-12‬وجود نمکهای خنثی در ترکيب عالوه بر اينکه اثر خورندگی ندارد همراه‬
‫با رطوبت محيط شرايط الکترونيکی و يونی مناسب و کافی را برای هادی‬
‫فراهم می کند‪.‬‬

‫دستورالعمل استفاده از بنتونیت در چاه های ارت‬

‫استفاده از بنتونیت فعال شده در چاه های عمودی با نصب میله ارت‬

‫‪ -1‬چاهی به قطر تقريبی ‪ 60-90‬سانتی متر و به عمق ‪ 3‬متر حفر نمائيد‪.‬‬

‫‪ -2‬يک عدد ميله ارت ‪ 3‬متری (يا دو عدد ميله ‪ 1/5‬متری کوبل شده) را در‬
‫وسط حفره طوری قرار دهيد که حدود ‪ 50‬سانتی متر از ميله ارت در داخل‬
‫زمين (چاه) فرو برود‪.‬‬
‫‪-3‬بنتونيت را بصورت دوغاب آماده کرده (‪ 35‬درصد بنتونيت و ‪ 65‬درصد آب)‬
‫گرداگرد ميله تخليه کنيد‪.‬‬
‫‪ -4‬ترتيب تهيه بنتونيت و تخليه در چاه ارت بصورت ‪ 65‬درصد بنتونيت‬
‫دوغاب شده در بخش تحتانی و ‪ 35‬درصد مخلوط (بنتونيت ‪ +‬خاک رس ‪ +‬آب)‬
‫درسطح فوقانی می باشد‪.‬‬
 ‫‪ -5‬ضروری است در هنگام پر کردن چاه بعد از هر‪20‬سانتی متر مواد دوغاب‬
‫سفت شده را کمپکت کرده تا کامالً به ميله ارت بچسبد‪ ،‬اين عمل باعث‬
‫فشردگی و چسبندگی اليه های بنتونيت به ميله ارت و از بين رفتن فضاهای‬
‫خالی می گردد‪.‬‬
‫توجه‪ :‬باتوجه به قطر چاه و شرايط محيطی منطقه مورد نظر برای يک حلقه‬
‫چاه ‪ 3‬متری حدود ‪ 300‬تا ‪ 400‬کيلو گرم بنتونيت خشک مورد نياز است‪.‬‬

‫استفاده از بنتونیت در چاه های عمودی‬

‫بانصب صفحه مسی‬

‫‪-1‬چاهی به قطر تقريبی ‪ 60-90‬سانتی متری‬

‫و عمق‪ 3‬متر حفر کنيد‪.‬‬
‫‪-2‬سيم ارت يا تسمه مسی را حداقل در دو نقطه به صفحه متصل کنيد‪.‬‬
‫‪ -3‬صفحه ارت (‪3 ´500´500‬ميلی متر) را بصورت عمودی در انتهای گودال قرار‬
‫دهيد‪.‬‬
‫‪- -4‬بنتونيت را بصورت دوغاب سفت طوری تخليه کنيد که ضمن فشردگی مناسب‬
‫تا ‪ 35‬سانتی متر باالی سطح صفحه را بپوشاند‪.‬‬
‫‪ -5‬برای پر کردن مابقی چاه به نسبت (‪30%‬بنتونيت ‪%70 +‬خاک ‪ +‬آب) مخلوط‬
‫کرده و چاه را پر کنيد‪.‬‬
‫‪ -6‬برای فشردگی بيشتر خاک اطراف هادی با صفحه و کيفيت مناسب تر‪ ،‬پس از‬
‫هر ‪20‬سانتی متر که با مخلوط خاک و بنتونيت پر می شود‪ ،‬مخلوط را کمپکت‬
‫نموده تا بيشتر به صفحه متصل شود‪.‬‬
‫توجه‪ :‬برای پرکردن چاه ارت با مشخصات فوق ‪ 200-250‬کيلوگرم و برای ‪ 2‬متر‬
‫بعد از آن برای مخلوط کردن با خاک ‪ 120-150‬کيلوگرم بنتونيت خشک‬
‫موردنياز است‪.‬‬
‫ً توجه داشته باشيد‬
‫•تبصره‪ :‬بعلت جذب شديد آب توسط بنتونيت اکتيو حتما‬
‫که برای تهيه دوغاب بطريق زير عمل نمائيد‪ :‬پودربنتونيت را به تناوب‬
‫در آب ريخته و حل می نمائيم تا دوغاب بوجود آمده يک دست و يکنواخت‬
‫گردد‪ .‬در صورت انجام عکس اين عمل (يعنی اضافه کردن آب به پودر‬
‫بنتونيت) در‬
‫درست کردن دوغاب با مشکل مواجه خواهيم شد‪.‬‬
 ‫پر نمودن چاه ارت‬
‫‪-1‬ابتدا حدود ‪ 20‬ليتر محلول آب و نمك تهيه و كف چاه ميريزيم بطوريكه‬
‫تمام كف‬
‫چاه را در برگيرد بعد از ‪ 24‬ساعت مراحل زير را انجام مي دهيم‪.‬‬
‫‪-2‬به ارتفاع ‪ 20‬سانتيمتر از ته چاه را با خاك رس و يا خاك نرم پر‬
‫مينمائيم‪.‬‬
‫‪ -3‬به مقدار الزم (حدود ‪450‬كيلو گرم معادل ‪ 15‬كيسه ‪ 30‬كيلو گرمي)بنتونيت‬
‫رابا آب مخلوط كرده و بصورت دوغاب در مياوريم و مخلوط حاصل را به‬
‫ارتفاع ‪20‬سانتيمتر از كف چاه ميريزيم هر چه مخلوط حاصل غليظ تر باشد‬
‫كيفيت كار بهتر‬
‫خواهد بود‪.‬‬
‫‪-4‬صفحه مسي را به ‪ 2‬سيم مسي نمره ‪ 50‬جوش ميدهيم اين سيمها يكي به ميله‬
‫برقگير روي دكل و ديگري به شينه داخل ساختمان خواهد رفت بنابراين طول‬
‫سيمها را متناسب با طول مسير انتخاب مي نمائيم‪.‬‬
‫‪ -5‬صفحه مسي را بطور عمودي در مركز چاه قرار مي دهيم‬
‫‪ -6‬اطراف صفحه مسي را با دوغاب تهيه شده تا باالي صفحه پر مي نمائيم‬
‫‪ -7‬لوله پليكاي سوراخ شده را بطور مورب در مركز چاه و در باالي صفحه‬
‫مسي قرار مي دهيم و داخل لوله پليكا را شن ميريزيم تا ‪ 50‬سانتيمتر از‬
‫انتهاي لوله پر شود اين لوله براي تامين رطوبت ته چاه مي باشد و در‬
‫فصول گرم سال تزريق آب از اين لوله بيشتر انجام گردد‪ .‬الزم بذكر است‬
‫در مواردي كه چاه ارت در باغچه حفر شده باشد و يا ته چاه به رطوبت‬
‫رسيده باشد و يا كال درجاهايي كه رطوبت ته چاه از باالي چاه يا از‬
‫پايين چاه تامين گردد نيازي به قراردادن لوله نمي باشد‪.‬‬
‫‪ -8‬بعد از قراردادن لوله پليكا به ارتفاع ‪ 20‬سانتيمتر از باالي صفحه‬
‫مسي رابا دوغاب آماد شده پر مينمائيم‪.‬‬
‫‪-9‬الباقي چاه را هم تا ‪ 10‬سانتيمتر بر سر چاه مانده ‪ ،‬با خاك معمولي‬
‫همراه با ماسه يا خاك سرند شده كشاورزي پر مي نمائيم و ‪ 10‬سانتيمتر از‬
‫چاه رابراي نفوذ آب باران و آبهاي سطحي به داخل چاه با شن و سنگريزه‬
‫پر مي نمائيم ‪.‬روئ چاه مخصوصا در مواقعي كه از لوله پوليكا استفاده‬
‫نمي گردد نبايدآسفالت شده و يا با سيمان پر گردد‪.‬‬
‫‪-10‬داخل شيار هاي حفاري شده را با خاك سرند شده كشاورزي يا خاك نرم‬
‫معمولي و يا خاك معمولي مخلوط با بنتونيت پر نمائيد‬