KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT INSTITUT R O Y A L DES SCIENCES

VOOR N A T U U R W E T E N S C H A P P E N N A T U R E L L E S D E BELGIQUE

STUDIEDOCUMENTEN
DOCUMENTS DE TRAVAIL

Nr 29

LIJST VAN DE RECENTE MARIENE

MOLLUSKEN VAN BELGIË

door

Thierry BACKELJAU *

* : Aspirant bij het N.F.W.O.

Rijksuniversitair Centrum
Laboratorium voor Algemene Dierkunde

Groenenborgerlaan 171
B - 2020 Antwerpen

* : Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen

Afdeling Recente Invertebraten

Vautierstraat 29
B- 1040 Brussel
Uitgave van het Patrimonium,
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen
Vautierstraat 29 B-1040 BRUSSEL D/l986/0339/9
 INHOUD

ABSTRACT. 3

VOORWOORD 3

INLEIDING 4

SYSTEMATISCHE SOORTENLIJST 8

OPMERKINGEN 31

DANKWOORD 74

LITERATUURLIJST 75

ADDENDUM 93

INDEX VAN DE WETENSCHAPPELIJKE NAMEN.. 94

INDEX VAN DE NEDERLANDSE NAMEN 105

 - 3 -

ABSTRACT. - A CHECKLIST OF THE RECENT MARINE MOLLUSCS OF BELGIUM

An annotated c h e c k l i s t o f the r e c e n t marine m o l l u s c s o f Belgium i s p r e s e n - 1

ted. I t has been c o m p i l e d from: (1) data i n the l i t e r a t u r e , (2) the m a t e r i a l in

the c o l l e c t i o n s o f the " K o n i n k l i j k B e l g i s c h I n s t i t u u t voor.Natuurwetenschappen
(KBIN), B r u s s e l s " and (3) personal o b s e r v a t i o n s . Several c r i t i c a l points concer-
ning the s y s t e m a t i c s , f a u n i s t i c s and nomenclature o f the s p e c i e s m e n t i o n e d , are
discussed. Y e t , i t has not always been p o s s i b l e t o p r e s e n t d e f i n i t i v e c o n c l u s i o n s .
Hence, the l i s t s t i l l bears a p r e l i m i n a r c h a r a c t e r and c o n s e q u e n t l y i t i s hoped
t h a t i t may serve as a s t a r t i n g p o i n t f o r a more profound survey o f the B e l g i a n
marine malacofauna.

VOORWOORD

In v e r g e l i j k i n g met het f a u n i s t i s c h onderzoek van onze inheemse l a n d - en

z o e t w a t e r m o l l u s k e n , s t a a t de s t u d i e van de B e l g i s c h e mariene weekdieren nog
maar i n haar k i n d e r s c h o e n e n . Inderdaad, gedurende de l a a t s t e 50 j a a r werd e r
r e l a t i e f w e i n i g aandacht geschonken aan onze mariene malacofauna. Nochtans is
dit n i e t steeds het geval geweest, want i n de tweede h e l f t van de v o r i g e eeuw
en z e l f s nog i n het b e g i n van deze eeuw, werden onze zeemollusken i n t e n s i e f
bemonsterd door b i o l o g e n en n a t u u r l i e f h e b b e r s z o a l s F. DE MALZINE, J . COLBEAU,
P. PELSENEER, R. MAITLAND, A. LAMEERE, G. GILSON en E. VONCK.
Na het v e r s c h i j n e n van VONCK's d e t e r m i n a t i e w e r k j e (1933) e c h t e r , werden
de zeeweekdieren b l i j k b a a r wat v e r w a a r l o o s d , want nieuwe gegevens o f studies
werden s l e c h t s s p o r a d i s c h g e p u b l i c e e r d . Toen VERSTRAELEN (1966) z i j n schelpen-
g i d s p u b l i c e e r d e , voorzag d i t w e r k j e dan ook i n een d u i d e l i j k e b e h o e f t e . H e t -
z e l f d e g e l d t trouwens voor de t a b e l l e n van VANHERCKE (1980) en LONGIN (1983).
Deze d r i e g i d s e n vormen een eenvoudige, maar goede i n l e i d i n g t o t onze mariene
malacofauna. Ze hebben evenwel een t e b e p e r k t k a r a k t e r om e c h t b r u i k b a a r te
z i j n voor een u i t g e b r e i d e f a u n i s t i s c h e s t u d i e i n / h e t kader van de " European
I n v e r t e b r a t e Survey (EIS) " ; ze besteden b.v. geen aandacht aan de inktvissen
en de z e e n a a k t s l a k k e n . Bovendien v e r e i s t marien m a l a c o l o g i s c h onderzoek eerst
en v o o r a l een gefundeerde en zo v o l l e d i g m o g e l i j k e n a a m l i j s t van de b e t r o k k e n
f a u n a . Het i s dan ook i n d i e c o n t e x t dat de onderhavige l i j s t werd samengesteld.
Het i s tevens de e e r s t e s t a p naar de v e r w e z e n l i j k i n g van een " Fauna van de
mariene weekdieren van B e l g i ë ".
De i d e e van een g r o n d i g e h e r z i e n i n g van de B e l g i s c h e mariene malacofauna
i s u i t e r a a r d n i e t nieuw, want toen W. ADAM i n 1960 z i j n " Fauna " van de l a n d -
en z o e t w a t e r m o l l u s k e n p u b l i c e e r d e , s t e l d e h i j reeds het v e r s c h i j n e n van een
 - 4 -

analoog boekwerk o v e r de mariene m o l l u s k e n i n het v o o r u i t z i c h t . S i n d s d i e n , werd

h i e r a a n reeds heel wat werk b e s t e e d , maar door t a l van omstandigheden kon h e t
p r o j e c t e c h t e r v o o r l o p i g nog n i e t a f g e w e r k t worden.
We hopen dat onderhavige n a a m l i j s t een b r u i k b a a r i n s t r u m e n t mag z i j n voor
a l wie g e ï n t e r e s s e e r d i s i n de B e l g i s c h e z e e m o l l u s k e n en dat h i j tevens een a a n -
z e t mag vormen voor meer s p e c i f i e k onderzoek. T e n s l o t t e zou de a u t e u r h e t e r g
waarderen a l l e opmerkingen, a a n v u l l i n g e n en waarnemingen te mogen o n t v a n g e n , d i e
kunnen l e i d e n t o t het v e r b e t e r e n en/of het v e r v o l l e d i g e n van deze n a a m l i j s t .

INLEIDING

De h i e r v o o r g e s t e l d e n a a m l i j s t omvat a l l e t o t nu toe bekende r e c e n t e mariene

weekdieren van de B e l g i s c h e k u s t w a t e r e n . H i j werd samengesteld aan de hand van
(1) een g r o o t a a n t a l l i t e r a t u u r g e g e v e n s , (2) het m a t e r i a a l i n de v e r z a m e l i n g e n
van het KBIN en (3) waarnemingen van de a u t e u r en l e d e n van de " Strandwerk- 1

groep ".
Voor de a f b a k e n i n g van de B e l g i s c h e k u s t w a t e r e n v o l g e n we h i e r LELOUP ( 1 9 5 2 ) .
Ons marien f a u n a g e b i e d wordt begrensd door e n e r z i j d s de k u s t l i j n en a n d e r z i j d s
een q u a s i e v e n w i j d i g e l i j n t u s s e n twee punten op r e s p e c t i e v e l i j k 51°30' N.B. -
0 2 ° 0 0 ' O.L. en 5 1 ° 5 0 ' N.B. - 0 3 ° 1 0 ' O.L. Wanneer men nu deze punten d.m.v. een
r e c h t e v e r b i n d t met de d i c h t s b i j z i j n d e l a n d s g r e n z e n t e r hoogte van de k u s t l i j n ,
dan v e r k r i j g t men een min o f meer trapeziumvormige f i g u u r d i e , per d e f i n i t i e , de
Belgische kustwateren afbakent ( F i g . 1).

De l i j s t werd i n de e e r s t e p l a a t s opgemaakt t e n behoeve van h e t E l S - o n d e r ¬

zoek i n B e l g i ë . E r werd dan ook g e s t r e e f d naar een zo nauwkeurig m o g e l i j k e a a n -
s l u i t i n g b i j de reeds e e r d e r verschenen i n v e n t a r i s van de n i e t - m a r i e n e w e e k d i e r e n
(VAN GOETHEM 1984). Zo werd e r op g e l e t dat de computercode d i e we h i e r g e b r u i k e n ,
geen o v e r l a p p i n g v e r t o o n t met d i e van VAN GOETHEM (1984). Daardoor k r i j g t b.v.
de genusnaam Colus de code COUS i . p . v . COLU, v e r m i t s d i t l a a t s t e door VAN GOETHEM
(1984) reeds werd g e b r u i k t voor Columella.
Net z o a l s de l i j s t van VAN GOETHEM.(1984) omvat onze i n v e n t a r i s een
g r o t e r a a n t a l s o o r t e n dan s t r i k t genomen l e v e n d aan onze k u s t voorkomt. Inder-
daad, w e l l i c h t meer nog dan b i j de t e r r e s t r i s c h e m o l l u s k e n , i s het m o e i l i j k om
j u i s t t e a c h t e r h a l e n welke s o o r t e n a l dan n i e t deel uitmaken van de B e l g i s c h e
mariene m a l a c o f a u n a . E r z i j n immers nogal wat elementen d i e een c o r r e c t f a u n a -
b e e l d kunnen v e r s t o r e n . We o v e r l o p e n ze h i e r k o r t :

- A l s gevolg van de z e e v i s s e r i j , kunnen heel wat s o o r t e n aangevoerd worden d i e

a b s o l u u t n i e t t o t onze fauna behoren. Zo brengen v i s s e r s regelmatig materiaal
 - 5 -

Fig. 1. Begrenzing van het bestudeerde faunagebied

mee u i t de I e r s e Z e e , het z u i d e l i j k e deel van h e t Kanaal en de wateren rond

I J s l a n d (VANWALLEGHEM 1984a, b ) .

-Als g e v o l g van een p a r a l l e l met onze k u s t voorkomende noordwaartse z e e s t r o m i n g ,

g e b e u r t het r e g e l m a t i g dat meer z u i d e l i j k levende s o o r t e n (Noord-Frankrijk)
aanspoelen t e r hoogte van onze Westkust (De Panne, K o k s i j d e , O o s t d u i n k e r k e , . . . ) .
Het t r a n s p o r t van d e r g e l i j k e n i e t - i n h e e m s e s o o r t e n kan o . a . gebeuren door los-
geslagen w i e r e n ( b . v . r i e m w i e r ) , h y d r o ï d e n k o l o n i e s en e i e r k a p s e l s ( v o o r a l die
van de w u l k ) .

- A c c i d e n t e e l kunnen bepaalde uitheemse s o o r t e n i n g e v o e r d worden a l s " b i j p r o d u c t "

van de commerciële e x p l o i t a t i e van o e s t e r c u l t u r e n ( b . v . Spuikom t e O o s t e n d e ) .
In sommige g e v a l l e n kunnen deze immigranten z i c h b l i j v e n d v e s t i g e n , waardoor ze
op de duur a l s een w e z e n l i j k onderdeel van onze fauna moeten beschouwd worden
( b . v . Crepidula fornicata en Petrioola pholadiformis). In andere g e v a l l e n e c h t e r ,
kunnen de nieuwkomers z i c h n i e t b l i j v e n d v e s t i g e n , z o d a t we ze ook n i e t kunnen
bestempelen a l s i n g e b u r g e r d ( b . v . Acanthoohitona communis).

- I n k t v i s s e n kunnen door hun a c t i e f zwemmende en p e l a g i s c h e l e v e n s w i j z e " verdwa-

len " ( z o a l s d a t soms ook gebeurt met bepaalde v i s s e n en z e e z o o g d i e r e n ) en a l -
 - 6 -

dus v e r b u i t e n hun normaal v e r s p r e i d i n g s g e b i e d terechtkomen. D e r g e l i j k e

i n d i v i d u e n s p o e l e n soms aan na een storm o f worden gevangen door kustvissers,
maar ze kunnen i n f e i t e n i e t t o t onze fauna worden gerekend ( b . v . Sepia
orbignyana).

- Voor onze kust bevinden z i c h v e r s c h i l l e n d e t e r t i a i r e ( i . c . Eoceen) en k w a r t a i r e

(i.c. P l e i s t o c e e n ) a f z e t t i n g e n . Daardoor i s een d e e l van het aangespoelde
strandmateriaal i n f e i t e van f o s s i e l e o o r s p r o n g . Wat de eocene s o o r t e n aangaat,
i s e r meestal geen probleem: met u i z o n d e r i n g m i s s c h i e n van de N u c u l i d a e , kunnen
ze g e w o o n l i j k eenvoudig herkend worden a l s u i t g e s t o r v e n f o s s i e l e vormen (b.v.
Megaoavdita planioosta RUTOT & VINCENT i n MOURLON, 1881, Venericardia oavinata
SOWERBY, 1820 en T u w i t e l l a solanderi MAYER, 1877). D i t g e l d t e c h t e r n i e t v o o r
v e l e p l e i s t o c e n e s c h e l p e n . Die behoren n l . v e e l a l toe aan s o o r t e n d i e ook r e c e n t
nog voorkomen, z i j het dan wel n i e t n o o d z a k e l i j k i n onze r e g i o . Het h o e f t geen
v e r d e r e u i t l e g d a t d e r g e l i j k e exemplaren voor heel wat v e r w a r r i n g kunnen z o r g e n .

Dit a l l e s maakt d a t we de nodige v o o r z i c h t i g h e i d aan de dag hebben moeten

leggen b i j het s a m e n s t e l l e n van onderhavige l i j s t . De s o o r t e n d i e we hebben opge-
nomen kunnen nu o n d e r v e r d e e l d worden i n de volgende d r i e groepen:

- De s o o r t e n waarover geen t w i j f e l b e s t a a t dat ze l e v e n d werden verzameld langs

onze k u s t . Het gaat h i e r i n de e e r s t e p l a a t s om m a t e r i a a l dat aanwezig i s in
de v e r z a m e l i n g e n van het KBIN (bewaard i n 70% e t h y l a t o h o l ) . V e r d e r hebben we
ons h i e r v o o r ook nog gebaseerd op r e c e n t e en betrouwbare l i t e r a t u u r g e g e v e n s .
We denken h i e r b i j dan v o o r a l aan waarnemingen van de " Strandwerkgroep " d i e
g e r e g e l d g e p u b l i c e e r d worden i n het p e r i o d i e k " De S t r a n d v l o " en ook aan
e n k e l e l i c e n t i a a t s s t u d i e s u i t g e v o e r d aan de R i j k s u n i v e r s i t e i t Gent. A l deze
s o o r t e n worden i n de l i j s t v o o r z i e n van een volgnummer. Om reeds e e r d e r vermelde
redenen, b e t e k e n t een levende vondst nog n i e t n o o d z a k e l i j k dat de b e t r o k k e n
s o o r t inheems i s , maar het i s wel d u i d e l i j k dat waarnemingen van levende d i e r e n
a l t i j d i n t e r e s s a n t e r z i j n dan meldingen van l e g e s c h e l p e n a l l e e n .

- De s o o r t e n waarvan ons geen levende exemplaren van de B e l g i s c h e kust bekend

z i j n , maar waarvan we wel dood m a t e r i a a l hebben g e z i e n . Het gaat h i e r om s o o r -
ten d i e a l l e s z i n s wél levend voorkomen aan de kusten van een o f meer van onze
b u u r l a n d e n , zodat de B e l g i s c h e vondsten zouden kunnen bestaan u i t aangevoerd
m a t e r i a a l . Z o a l s hoger v e r m e l d , kan het a n d e r z i j d s ook gaan om f o s s i e l e n u i t
p l e i s t o c e n e a f z e t t i n g e n voor onze k u s t .
 - 7 -

- De s o o r t e n d i e we van onze kust enkel kennen u i t de l i t e r a t u u r . In v e l e

g e v a l l e n z u l l e n deze meldingen gebaseerd b l i j k e n t e z i j n op ofwel f o s s i e l e
exemplaren, ofwel v e r k e e r d e i d e n t i f i c a t i e s . D i t z a l e c h t e r pas met enige
z e k e r h e i d kunnen uigemaakt worden na v e r d e r onderzoek. In a f w a c h t i n g d a a r v a n ,
hebben we gemeend dat het v o l l e d i g h e i d s h a l v e t o c h n u t t i g was om deze s o o r t e n
i n de l i j s t op t e nemen. Ze worden samen met de s o o r t e n i n de voorgaande groep
aangeduid met een " ? ".

T e r l o o p s w i l l e n we e r nog op w i j z e n dat bepaalde f a m i l i e s d i e reeds i n de

i n v e n t a r i s van VAN GOETHEM (1984) vermeld werden, h i e r nog eens hernomen worden;
meer bepaald gaat het om de z e e - en brakwatervormen van de f a m i l i e s H y d r o b i i d a e ,
A s s i m i n e i d a e , S t i l i g e r i d a e , L i m a p o n t i i d a e en E l l o b i i d a e . Het l i g t voor de hand
dat de volgnummers van de b e t r o k k e n s o o r t e n n i e t overeenkomen met de nummering
i n VAN GOETHEM (1984). De computercode d a a r e n t e g e n , i s d e z e l f d e g e b l e v e n .
Op s y s t e m a t i s c h en n o m e n c l a t o r i s c h v l a k hebben we de n a a m l i j s t gebaseerd
op een u i t g e b r e i d l i t e r a t u u r o n d e r z o e k . D a a r b i j b l e e k het d i k w i j l s n o o d z a k e l i j k
om t e r u g t e g r i j p e n naar de k l a s s i e k e a u t e u r s . D i t b e l e t evenwel n i e t dat i n
bepaalde g e v a l l e n nog wel e n i g voorbehoud moet worden gemaakt b i j de g e b r u i k t e
naam en/of het g e c i t e e r d e a u t e u r s c h a p . D i t v l o e i t v o o r t u i t het f e i t dat nomen-
c l a t u u r en taxonomie i n het algemeen s t e r k o n d e r h e v i g z i j n aan de w i s s e l e n d e
i n z i c h t e n van de v e r s c h i l l e n d e a u t e u r s . Daardoor wordt men soms wel v e r p l i c h t
een s u b j e c t i e v e o f a r b i t r a i r e keuze t e maken t u s s e n de d i v e r s e meningen. In de
opmerkingen b i j de s o o r t e n wordt e r t e l k e n s d i e p e r op deze p r o b l e m a t i e k ingegaan.
T e n s l o t t e w i l l e n we h i e r nog a a n s t i p p e n dat we geen a b s o l u t e v o l l e d i g h e i d
hebben n a g e s t r e e f d , noch m.b.t. de g e c i t e e r d e synoniemen, noch t o t de g e r a a d -
pleegde l i t e r a t u u r . Evenmin hebben we g e t r a c h t om voor e l k e s o o r t een Nederlandse
naam op t e geven. Daarvoor hebben we ons b e p e r k t t o t de bestaande en min o f meer
goed ingeburgerde namen z o a l s d i e o . a . vermeld worden door KAAS & TEN BROEK
(1942), VERSTRAELEN ( 1 9 6 6 ) , ENTROP (1972) e t c .

•/
 - 8 -

SYSTEMATISCHE SOORTENLIJST

Phylum Mollusca
Stam Weekdieren

Classis Polyplacophora (1)

Klasse : Keverslakken, chitons

Ordo : Neoloricata

Subordo : Lepidopleurina

Familia : Leptochitonidae

LEPT ASEL 001 Leptoohiton asellus (GMELIN, 1791)

= Chiton onyx SPENGLER, 1797
= Chiton scoticus LEACH, 1852

LEPT CANC 002 Leptochiton oancellatus (S0WERBY, 1840) (2)

= Chiton tubevculatus LEACH, 1852 (non LINNAEUS,
1758)

Subordo : Chitonina

Familia : Ischnochitonidae

ISCH ALBU ? Ischnochiton albus (LINNAEUS, 1767) (3)

= Chiton aselloid.es L0WE, 1825
= Chiton sagvinatus C0UTH0UY, 1838
Witte keverslak

LEPI CINE 003 Lepidoohitona ainerea (LINNAEUS, 1767) (non FABRICIUS,

1780 nee POLI, 1791)
= Chiton marginatus PENNANT, 1777
= Chiton fusoatus BR0WN, 1827
= Chiton quinquevalvis BR0WN, 1827
= Chiton vaviegatus P H I L I P P I , 1836
= Lepidopleurus cavinatus^ LEACH, 1852
Asgrauwe k e v e r s l a k

TONI RUBR ? Tonicella rubra (LINNAEUS, 1767) (4)

= Chiton cinereus FABRICIUS, 1780 (non LINNAEUS,
1767)
= Chiton minimus SPENGLER, 1797 (non GMELIN, 1791)
= Chiton submavmoreus MIDDEND0RFF, 1846
= Chiton inaarnatus REEVE, 1848
= Chiton latus LEACH, 1852
 Subordo : Acanthochitonina

Familia : Acanthochitonidae

ACCH COMM 004 Acanthochitona communis (RISSO, 1826)

= Acanthochites aeneus RISSO, 1826
= Chiton discrepans BROWN, 1827 ( p a r t i m )

ACCH CRIN 005 Acanthochitona crinita (PENNANT, 1777)

= Acanthochites carinatus RISSO, 1826
= Acanthochaetes vulgaris LEACH, 1852

Classis : Gastropoda
Klasse : Slakken, buikpotigen

Subclassis : Prosobranchia
Onderklasse : Voorkieuwigen

Ordo : Archaeogastropoda

Familia : Fissurellidae
Familie : Sleutelgathorens

EMAR FISS ? Emarginula fissura (LINNAEUS, 1758)

= Emarginula conica LAMARCK, 1801
= Emarginula reticulata S0WERBY, 1813
= Emarginula mülleri F0RBES & HANLEY, 1849

EMAR R0SE 006 Emarginula rosea BELL, 1824

= Emarginula conica SCHUMACHER, 1817

PUTA N0AC ? Puncturella noachina (LINNAEUS, 1771)

= Cemoria princeps MIGHELS & A. ADAMS, 1842

DI0D GRAE 007 Diodora graeca (LINNAEUS, 1758)

= Fissurella reticulata (DA C0STA, 1778)
= Fissurella mamillata RISSO, 1826
= Patella apertura M0NTAGU, 1803
Gewone s l e u t e l g a t h o r e n

Familia : Patellidae
Familie : Schaal horens

PATE VULG 008 Patella Vulgata LINNAEUS, 1758

Gewone s c h a a l horen

PATE DEPR ? Patella depressa PENNANT, 1777

= Patella intermedia MURRAY, 1857

PATE ASPE ? Patella aspera RÖDING, 1798

= Patella athletica BEAN, 1844
 - 10 -

PANA PELL 009 Patina p e l l u c i d a (LINNAEUS, 1758)

Gladde s c h a a l h o r e n

PANA PELA 009a Patina pellucida f . laevis PENNANT, 1777

Familia : Acmaeidae

ACMA VIRG ? Acmaea virginea (MULLER, 1776)

Schoteltje

Familia : Trochidae
Familie : T o l horens

MAES HELI ? Margavites helicinus (PHIPPS, 1774)

= Helix margarita M0NTAGU, 1808

GIBB MAGU 010 Gibbula magus (LINNAEUS, 1758)

= Trochus tuberculatus DA C0STA, 1778
K n o b b e l i g e t o l horen

GIBB CINE 011 Gibbula cineraria (LINNAEUS, 1758)

= Trochus lineatus DA C0STA, 1778
= Trochus inflatus BLAINVILLE, 1826
Asgrauwe t o l h o r e n

GIBB TUMI 012 Gibbula tumida (M0NTAGU, 1803)

= Trochus patholatus DILLWYN, 1817

GIBB UMBI ? Gibbula umbilicalis (DA C0STA, 1778)

= Trochus obliquatus GMELIN, 1791
= Trochus umbilicatus M0NTAGU, 1803
= Trochus cinereus BLAINVILLE, 1826 (non LINNAEUS,
1758)
= Trochus agathensis RECLUZ, 1843

CALL ZIZY 013 Calliostoma zizyphinum (LINNAEUS, 1758)

= Trochus conuloides LAMARCK, 1822
Gewone t o l h o r e n

CLEL CLEL ? Clelandella clelandi (W. W00D, 1828)

= Trochus miliaris BR0CCHI, 1814
= Trochus millegranus P H I L I P P I , 1836

JUJU M0NT 014 Jujubinus montagui (W. W00D,/1828)

MONO LINE ? Monodonta lineata (DA C0STA, 1778)

= Trochus crassus (PULTENEY, 1799)
= Monodonta colubrina (G0ULD, 1851)

Familia : Skeneidae

SKEN SERP ? Skenea serpuloides (M0NTAGU, 1808)

Familia : Phasianellidae

TRIA PULL ? Tricolia pullus (LINNAEUS, 1758)

= Phasianella pullus p i c t a (DA C0STA, 1778)
 Ordo : Mesogastropoda

Familia : Lacunidae

LACU PARV ? Lacuna parva (DA COSTA, 1778)

= Laouna puteolus (TURTON, 1819)

LACU VINC 015 Laouna vincta (MONTAGU, 1803)

= Trochus divaricatus FABRICIUS, 1780
Scheefhorentje

LACU PALL ? Lacuna pallidula (DA COSTA, 1778)

= Lacuna neritoidea GOULD, 1840
= Lacuna patula THORPE, 1844

Familia : Littorinidae
Familie : A l i k r u i k e n , kreukels

LITT LITT 016 Littorina littorea (LINNAEUS, 1758)

Gewone a l i k r u i k

LITT 0BC0 - Littorina obtusata - complex

Stompe a l i k r u i k

LITT 0BTU 017 Littorina obtusata (LINNAEUS, 1758) s.s.

= Turbo littoralis LINNAEUS, 1758 ( p a r t i m )

LITT MARI ? Littorina mariae SACCHI & RASTELLI, 1966

LITT SAC0 - Littorina saxatilis - complex

Ruwe a l i k r u i k
LITT SAXA 018 Littorina saxatilis ( 0 L I V I , 1792) s.s.

= Littorina rudis (MAT0N, 1797)

LITT ARCA ? Littorina arcana HANNAFORD-ELLIS, 1978

LITT NIGR ? Littorina nigrolineata GRAY, 1839

LITT NEGL ? Littorina neglecta BEAN, 1844

LITT NERI ? Littorina neritoides (LINNAEUS, 1758)
= Littorina petraeus MONTAGU, 1803
Kleine alikruik '

Familia : Hydrobiidae
Familie : Drijfhorentjes

HYDR STC0 - Hydrobia stagnorwn - complex

HYDR STAG ? Hydrobia stagnorwn (GMELIN, 1791)

= Hydrobia stagnalis BASTER, 1765
Drijfhorentje
 - 12 -

HYDR VENT ? Hydrobia ventrosa (MONTAGU, 1803)

HYDR NEGL ? Hydrobia neglecta MUUS, 1963

HYDR ULVA 019 Hydrobia ulvae (PENNANT, 1777)

Wadslakje

POTA JENK 020 Potamopyrgus genkinsi (SMITH, 1889)

Brakwaterhorentje

POTA JEAC 020a Potamopyrgus genkinsi f . a c u l e a t a OVERTON, 1905

Familia : Assimineidae

ASSI GRAY 021 Assiminea grayana FLEMING, 1828

Familia : Iravadiidae

HYAL VITR ? Hyala vitrea (MONTAGU, 1803)

Familia : Rissoidae

RISS PARV 022 R i s s o a parva (DA COSTA, 1778)

RISS PAIN ? R i s s o a parva v a r . interrupta ( J . ADAMS, 1798)

RISS GUER ? R i s s o a guerinii RECLUZ, 1843

= R i s s o a costulata ALDER, 1844
= Rissoa subcostulata SCHWARTZ, 1864

RISS MEMB ? R i s s o a membranaoea ( J . ADAMS, 1797)

Vliezig drijfhorentje

ALVA LACT 023 A l v a n i a laatea (MICHAUD, 1830)

Wit d r i j f h o r e n t j e

ALVA SEMI ? A l v a n i a semistriata (MONTAGU, 1808)

= Setia marmorata (CANTRAINE, 1842)
= Setia subsulcata ( P H I L I P P I , 1844)

MANZ CRAS ? Manzonia orassa (KANMACHER, 1798)

= R i s s o a eostata ( J . ADAMS, 1796)

0N0B SEMI ? Onoba semieostata (MONTAGU, 1803)

= Rissoa striata J . ADAMS, 1797
= Onoba oandida (BR0WN, 1844)

Familia : T o r n i d a e (= A d e o r b i d a e )

TORN SUBC ? Tornus suboarinatus (MONTAGU, 1803)

Familia : Caecidae

CAEC GLAB ? Caeoum glabrum (MONTAGU, 1803)

 - 13 -

Familia : T u r n ' t e l 1 idae

TURR COMM ? Turritella communis RISSO, 1826

Penhoren

Familia : Cerithiidae

BITT RETI ? Bittium reticulatum (DA COSTA, 1778)

Naaldje

Familia : Cerithiopsidae

CERI TUBE ? Cerithiopsis tubercularis (MONTAGU, 1803)

Familia : Triphoridae

TRIP ADCO - Triphom adversa - complex

TRIP ADVE ? Marshallora adversa (MONTAGU, 1803) s.s.

TRIP PALL ? Cheirodonta pallescens (JEFFREYS, 1867)

TRIP ERYT ? Monophorus erythrosoma (BOUCHET & GUILLEMOT, 1978)

TRIP SIMI ? Similiphora similiov (BOUCHET & GUILLEMOT, 1978)

Familia : E p i t o n i i d a e (= S e a l i d a e )
Familie : Wenteltrapjes

EPIT CLAT 024 Epitonium clathrus (LINNAEUS, 1758)

= Epitonium communis (LAMARCK, 1819)
Gewoon w e n t e l t r a p j e

EPIT TURT ? Epitonium turtonis (TURTON, 1819)

Turtons w e n t e l t r a p j e

EPIT CLUM 025 Epitonium clathvatulum (KANMACHER, 1798)

Wit w e n t e l t r a p j e

Familia : Aclididae

ACLI MINO ? A c l i s m i n o r (BROWN, 1827)

= A c l i s supranitida (W. W00D, 1842)

Familia : Eulimidae (= Meianellidae)

MELA ALBA 026 M e l a n e l l a alba (DA COSTA, 1778)

= Eulima polita a u c t . (non LINNAEUS, 1758)

EULI BILI ? Eulima bilineata (ALDER, 1848)

= Eulima trifasciata auct.
 - 14 -

Familia : Aporrhaidae

APOR PESP ? Aporrhais pespelicani (LINNAEUS, 1758)

= Aporrhais quadrifidus (DA COSTA, 1778)
Pelikaansvoetje

Familia : Trichotropidae

TRIS BORE ? Triohotropis borealis BRODERIP & SOWERBY, 1829

= Triohotropis costellata COUTHOUY, 1838
= Triohotropis conica MOLLER, 1842
= Triohotropis atlantica MÖLLER, 1842
= Triohotropis inermis HINDS, 1877
= Triohotropis saintjohnensis VERKRUZEN, 1877

Familia : Capulidae

CAPU UNGA ? Capulus ungaricus (LINNAEUS, 1758)

Familia : C r e p i d u l i d a e (= C a l y p t r a e i d a e )

CREP FORN 027 Crepidula fornicata (LINNAEUS, 1758)

Muiltje, slipper

CALY CHIN ? Calyptraea chinensis (LINNAEUS, 1758)

Chinees hoedje

Familia : L a m e l l a r i i d a e (= V e l u t i n i d a e )

LAME PERS 028 Lamellaria perspicua (LINNAEUS, 1758)

VELU VELU 029 Velutina velutina (MULLER, 1776)

= Velutina laevigata (PENNANT, 1777)
= Velutina haliotidea (FABRICIUS, 1780)

VELU PLIC ? Velutina plicatilis (MULLER, 1776)

= Velutina flexilis (MONTAGU, 1808)

Familia : Triviidae

TRIV M0NA 030 Trivia monacha (DA COSTA, 1778)

Koffieboontje

TRIV ARCT 031 Trivia arctica (PULTENEY, 1799)

Familia : Naticidae
Familie : Tepelhorens

LUNA CATE 032 Lunatia catena (DA COSTA, 1778)

= Lunatia monilifera (LAMARCK, 1822)
Gewone t e p e l horen
 - 15 -

LUNA ALDE 033 Lunatia alderi (FORBES, 1838)

= Lunatia poliana (DELLE CHIAJE, 1826)
= Lunatia intermedia ( P H I L I P P I , 1836)
= Lunatia nitida a u c t . (non DONOVAN, 1800)
Glanzende t e p e l h o r e n

LUNA FUSC ? Lunatia fusoa (BLAINVILLE, 1825)

= Lunatia sordida ( P H I L I P P I , 1836)

LUNA PALL ? Lunatia p a l l i d a (BRODERIP & SOWERBY, 1829)

= Natioa gvoerilandica MÖLLER, 1842

LUNA MONT ? Lunatia montagui (FORBES, 1838)

AMAU ISLA ? Amauropsis islandicus (GMELIN, 1791)

= Natioa helicoides JOHNSTON, 1835

Ordo : Neogastropoda

Familia : Muricidae
Familie : Purperslakken

BORE CLAT ? Boreotrophon olathratus (LINNAEUS, 1767)

BORE TRUN ? Boveotvophon trunoatus (STRÖM, 1768)

TROP MURI ? Trophonopsis muricatus (MONTAGU, 1803)

NUCE LAPI 034 Nucella lapillus (LINNAEUS, 1758)

Purperslak

OCEN ERIN 035 Ooenebra erinaoea (LINNAEUS, 1758)

Geschubde s t e k e l horen

Familia : Buccinidae

COUS GRAC 036 Colus gracilis (DA COSTA, 1778)

S l a n k e noordhoren

NEPT ANTI 037 Neptunea antiqua (LINNAEUS, 1758)

Noordhoren

BUCC UNDA 038 Bucoinum undatum LINNAEUS, 1758

Wulk

Familia : Nassariidae
Familie : Fuikhorens

NASS PYGM ? Nassarius pygmaeus (LAMARCK, 1822)

= Nassarius varioosa (TURT0N, 1822)
Kleine fuikhoren

NASS INCR 039 Nassarius inorassatus (STR0M, 1768)

Verdikte fuikhoren

NASS RETI 040 Nassarius reticulatus (LINNAEUS, 1758)

Gevlochten fuikhoren
 - 16 -

Familia : Turridae

BELL SEPT ? Bellaspira septangulavis (MONTAGU, 1803)

BELL RUFA ? Bellaspira rufa (MONTAGU, 1803)

OENO TURR 041 Oenopota turrioula (MONTAGU, 1803)

Trapgevel

BELA NEBU ? Bela nebula (MONTAGU, 1803)

= Mangelia costulata RISSO, 1826 (non BLAINVILLE,
1829)

BELA LAEV ? Bela laevigata (PHILIPPI, 1836)

MANG COST ? Mangelia costulata (BLAINVILLE, 1829) (non RISSO,

1826)
= Pleuvotoma striolatum P H I L I P P I , 1844
= Pleuvotoma farrani THOMPSON, 1845

RAPH PURP ? Raphitoma purpurea (MONTAGU, 1803)

Subclassis : Opisthobranchia
Onderklasse : Achterkieuwigen

Ordo : Cephalaspidea

Familia : A c t e o n i d a e (= Pupidae)

ACTE TORN ? A o t e o n tovnatilis (LINNAEUS, 1758)

= Tornatella fasciata LAMARCK, 1816
Spoel horen

Familia : Retusidae

RETU OBTU ? R e t u s a obtusa (MONTAGU, 1803)

= Bulla alba KANMACHER, 1798
= Bulla plioata BROWN, 1827
= Bulla pertenuis MIGHELS, 1843
Oubliehorentje

RETU TRUN ? R e t u s a trunoatula (BRUGUIERE,^1792)

= Bulla trunoata J . ADAMS, 1800
= Bulla retusa (MAT0N & RACKETT, 1807)
= Retusa pellucida (BROWN, 1827)
= R e t u s a semisuloata ( P H I L I P P I , 1836)

RETU UMBI ? R e t u s a umbilioata (MONTAGU, 1803)

= Retusa suboylindvioa (BROWN, 1827)
= R e t u s a strigella (LOVEN, 1846)
= Retusa nitidula (LOVEN, 1846)

Familia : Atyidae

HAMI NAVI 042 Haminoea navicula (DA COSTA, 1778)

= Haminoea oornea (LAMARCK, 1822)
 - 17 -

Familia : Scaphandridae (= C y l i c h n i d a e )

CYLI CYLI ? Cylichna oylindvacea (PENNANT, 1777)

= Cylichna cylindrica (BRUGUIERE, 1792)
= Cylichna pvoducta (BROWN, 1827)
= Cylichna elongata LOCARD, 1886

SCAP LIGN ? Scaphandev lignarius (LINNAEUS, 1758)

Familia : Akeridae

AKER BULL 043 Akera bullata MULLER, 1776

Familia : Philinidae

PHIL APER 044 Philine aperta (LINNAEUS, 1767)

= Bullaea quadvipavtita ASCANIUS, 1772
Schepje

PHIL PUNC ? Philine punctata ( J . ADAMS, 1800)

= Bullaea alata FORBES, 1844

Familia : Pyrami d e l 1 i d a e

CHRY OBTU ? Chvysallida obtusa (BROWN, 1827)

= Chvysallida intevstincta auct.

CHRY DECU ? Chvysallida decussata (MONTAGU, 1803)

CHRY SPIR ? Chvysallida spivalis (MONTAGU, 1803)

MENE DlVI ? Menestho divisa ( J . ADAMS, 1797)

ODOS ACUT ? Odostomia acuta JEFFREYS, 1848

BRAC SCAL ? Bvachystomia scalavis (MACGILLIVRAY, 1843)

= Odostomia vissoides HANLEY, 1844
EULL LAEV ? Eulimella laevis (BROWN, 1827)
= Eulimella acicula ( P H I L I P P I , 1836)

TURB LACT ? Tuvbonilla lactea (LINNAEUS, 1758)

= Chemnitzia elegantissima MONTAGU, 1803

TURB INNO ? Tuvbonilla innovata M0NTER0SAT0, 1884

TURB CREN ? Tuvbonilla cvenata (BROWN, 1827)

Ordo : Gymnosomata

Familia : Pneumodermatidae

PNEU PAUC ? Pneumodevmopsis paucidens (B0AS, 1886)

 - 18 -

Familia : Clionidae

CLIO LIMA ? Clione limacina (PHIPPS, 1774)

Ordo : S a c o g l o s s a (= A s c o g l o s s a ) (96)

Familia : Stiligeridae

ALDE MODE 045 A l d e r i a modesta (LOVEN, 1844) (97)

= Alderia amphibia ALLMAN, 1845
= Alderia scaldiana NYST, 1855

Familia : Limapontiidae

LI IA CAPI ? Limapontia oapitata (MULLER, 177 4) (98)

= Planaria limaoina FABRICIUS, 1780
= Limapontia nigra J0HNST0N, 1836
= Chalidis ooerulea QUATREFAGES, 1844

LI IA DEPR 046 Limapontia depressa ALDER & HANCOCK, 1862 (99)

Ordo : Anaspidea

Familia : Aplysiidae (100)

APLY PUNC ? Aplysia punctata CUVIER, 1803 (101)
= Aplysia rosea RATHKE, 1799
= Aplysia hybrida S0WERBY, 1806
= Aplysia albopunotata DESHAYES, 1853

Ordo : Doridacea

Familia : Goniodorididae

ANCU GIBB 047 A n o u l a gibbosa (RISSO, 1818) (102)

= Polycera oristata ALDER, 1841

Familia : O n c h i d o r i d i d a e [= Lamel 1 i d o r i d i d a e )
:j (103)

ACIS PILO 048 Acanthodoris pilosa (ABILDGAARD i n MULLER, 1789) (104)

= Doris stellata GMELIN, 1791
= Doris flemingii FORBES, 1838
= Doris sublaevis THOMPSON, 1840
= Doris similis ALDER & HANCOCK, 1842
= Doris subquadrata ALDER & HANCOCK, 1845

LAD0 BILI 049 Lamellidoris bilamellata (LINNAEUS, 1761) (105)

= Doris fusca MULLER, 1776
 - 19 -

Familia : Polyceridae

POLY QUAD ? Polycera quadvilineata (MULLER, 1776)

= Polycera lineatus RISSO, 1826
= Polycera ornata ORBIGNY, 1837

THEC PENN 050 Thecacera pennigera (MONTAGU, 1815)

LICI CLAV 051 Limacia clavigera (MULLER, 1776)

= Tergipes pulcher J0HNST0N, 1834
= Euplocamus plumosius THOMPSON, 1840

Familia : Cadlinidae

CADL LAEV ? Cadlina laevis (LINNAEUS, 1767)

= Doris obvelata MULLER, 1776

Familia : Archidorididae

ARCH TUBE 052 Archidoris tuberculata (CUVIER, 1804)

= Doris brittanica J0HNST0N, 1838
= Doris m e r a ALDER & HANCOCK, 1844
= Doris flammea ALDER & HANCOCK, 1844 (?)

Familia : Kentrodorididae

J0RU T0ME 053 Jorunna tomentosa (CUVIER, 1804)

= Doris gohnstoni ALDER & HANCOCK, 1845

Ordo : Dendronotacea

Familia : Tri toniidae

TRIT H0MB 054 Tritonia hombergii CUVIER, 1803

= Tritonia alba ALDER & HANCOCK, 1854 (?)

TRIT PLEB 055 Tritonia plebeia J0HNST0N, 1828

Familia : Lomanotidae ,j

L0MA MARM 056 Lomanotus marmoratus (ZOLDER & HANCOCK, 1845)

= Lomanotus genei VERANY, 1846
= Lomanotus portlandicus THOMPSON, 1851
= Lomanotus hancocki NORMAN, 1877
= Lomanotus eisigii TRINCHESE, 1883
= Lomanotus varians GARSTANG, 1889

Familia : Dendronotidae

DEND FR0N 057 Dendronotus frondosus (ASCANIUS, 1774)

= Doris arborescens MULLER, 1776
Boompjesslak
 - 20 -

Familia : D o t i d a e (= I d u l i i d a e ) (114)

D0T0 COCO - Doto covonata - complex (115)

D0T0 C0R0 058 Doto covonata (GMELIN, 1791) (116)

= Doto costae TRINCHESE, 1881

DOTO PINN 059 Doto pinnatifida (MONTAGU, 1804)

DOTO FRAG 060 Doto fvagilis (FORBES, 1838) (117)

Ordo : Aeolidacea

Familia : F l a b e l l i n i d a e (= C o r y p h e l 1 i d a e ) (118)

CORY VERR 061 Covyphella verrucosa (M. SARS, 1829) (119)

CORY LINE 062 Covyphella U n e a t a (LOVEN, 1846) (120)

= A e o l i s argenteolineata A. COSTA, 1866

Familia : Facelinidae

FACE AURI 063 F a c e U n a auviculata (MULLER, 1776) (121)

Familia : Aeolidiidae (122)

AE0L PAPI ? A e o l i d i a papillosa (LINNAEUS, 1761) (123)

Vlokkige zeeslak

Familia : Eubranchidae (124)

EUBR TRIC 064 Eubvanchus tricolor FORBES, 1838 (125)

= Eolis violacea ALDER & HANCOCK, 1844
= G a l v i n a viridula BERGH, 1873

EUBR EXIG 065 Eubvanchus exiguus (ALDER & HANCOCK, 1848) (126)
= Tergipes fustifer LOVEN, 1846
= Capellinia capellinii TRINCHESE, 1874

Familia : T e r g i p e d i d a e ( i Cuthonidae = (127)

Trinchesiidae)

CATR GYMN 066 Catriona gymnota (C0UTH0UY, 1838) (128)

= Eolis aurantia ALDER & HANCOCK, 1842

TENE PALL 067 Tenellia pallida (ALDER & HANCOCK, 1842) (129)
= Tevgipes adspevsus N0RDMANN; 1845
= Eolis ventilabvum DALYELL, 1853

TERG TERG 068 Tergipes tergipes (F0RSKAL, 1775) (130)

= Eolidia despecta J0HNST0N, 1838

EMBL PULC ? Embletonia pulchra (ALDER & HANCOCK, 1844) (131)

= Embletonia faurei LABBE, 1923
 - 21 -

Subclassis : Pulmonata
Onderklasse : Longslakken

Ordo : Basommatophora
Orde : Waterlongslakken

Familia : E l l o b i i d a e (= Melampidae) (132)

Familie : Oorslakken

OVAT MYOS 069 Ovatella myosotis (DRAPARNAUD, 1801)

= A l e x i a denticulata (MONTAGU, 1803)
Muizenoortje

LEUC BIDE 070 Leucophytia bidentata (MONTAGU, 1808)

Wit m u i z e n o o r t j e

Familia : Otinidae

OTIN OVAT - Otina ovata (BROWN, 1827) (133)

= Otina otis (TURTON, 1819)
= Otina turtoni L0CARD, 1886

Classis : Scaphopoda
Klasse : Stoottandjes, olifantstandjes

Familia : Dentaliidae

DENT ENTA ? Dentalium entalis LINNAEUS, 1758 (134)

01ifantstandje

DENT VULG 071 Dentaliwn vulgare (DA COSTA, 1778) (135)

= Dentalium taventinum LAMARCK, 1818
Gewone s t o o t t a n d

Classis : B i v a l v i a (= P e l e c y p o d a ) (136)
Klasse : Tweekleppigeh

Subclassis : Palaeotaxodonta

Ordo : Nuculoida

Familia : Nuculidae (137)

NUCU SULC ? Nucula sulcata BROWN, 1831 .

NUCU NUCL 072 Nucula nucleus (LINNAEUS, 1758) (138)

Parelmoerneut
 - 22 -

NUCU HANL ? Nucula hanleyi WINCKWORTH, 1931

Familia : Nuculanidae (= L e d i d a e )

NULA MINU ? Nuculana minuta (MULLER, 1776)

Subclassis : Pteriomorphia

Ordo : Arcoida

Familia : Arcidae

STRI LACT 073 Striavca lactea (LINNAEUS, 1758)

= A v c a modiolus POLI, 1795

Familia : Glycymeridae

GLYC GLYC ? Glycymeris glycymevis (LINNAEUS, 1758)

Kamschelp

Ordo : Mytiloida

Familia : Mytilidae

MYTI EDUL 074 Mytilus edulis LINNAEUS, 1758

Eetbare mossel

MYTI GALL ? Mytilus galloTpvovincialis LAMARCK, 1819

Krombekmossel

MUSC DISC ? Musculus discors (LINNAEUS, 1767)

MUSC MARM 075 Musculus marmoratus (FORBES, 1838)

MODI MODI 076 Modiolus modiolus (LINNAEUS, 1758)

Paardemossel

MODI BARB 077 Modiolus barbatus (LINNAEUS, 1758)

Behaarde paardemossel '

Ordo : Pterioida

Familia : Pectinidae

PECT MAXI ? Pecten maximus (LINNAEUS, 1758)

CHLA VARI 078 Chlamys varia (LINNAEUS, 1758)

Bonte mantel
 - 23 -

AEQU OPER 079 Aequipecten operoularis (LINNAEUS, 1758)

Wijde mantel

PALL TIGE ? Palliolum tigerinum (MULLER, 1776)

Tijgerpels

Familia : Anomiidae

ANOM EPHI 080 Anomia ephippium LINNAEUS, 1758

Paardezadel

PODO PATE 081 Pododesmus patelliformis (LINNAEUS, 1761)

PODO SQUA 082 Pododesmus squamula (LINNAEUS, 1758)

S c h i l f e r i g e dekschelp

Familia : Ostreidae
Familie : Oesters

OSTR EDUL 083 Ostrea edulis LINNAEUS, 1758

Eetbare o e s t e r

CRAS GIGA 084 Crassostrea gigas (THUNBERG, 1793)

= Crassostrea angulata (LAMARCK, 1819)
Japanse o e s t e r , Portugese o e s t e r

Subclassis : Heterodonta

Ordo : Veneroida

Familia : Lucinidae

LORI LACT 085 Loripes lacteus (LINNAEUS, 1758)

= Loripes luoinalis (LAMARCK, 1818)
= Loripes leucoma TURT0N, 1822
= Loripes desmaresti (PAYRAUDEAU, 1826)

LUCI BORE ? Lucinoma borealis (LINNAEUS, 1767)

Familia : Thyasiridae

THYA FLEX ? Thyasira flexuosa (MONTAGU, 1803)

Familia : U n g u l i n i d a e (= D i p l o d o n t i d a e )

DIPL ROTU ? Diplodonta rotundata (MONTAGU, 1803)

Familia : Lasaeidae

LASA RUBR ? Lasaea rubra (MONTAGU, 1803)

 - 24 -

Familia : Leptonidae

LETO SQUA 7 Lepton squamosum (MONTAGU, 1803)

LETO NITI ? Lepton nitidum TURTON, 1822

Familia : Keiliidae

KELL SUBO 086 Kellia suborbioulavis (MONTAGU, 1803)

Familia : Montacutidae

MONT SUBS 087 Montacuta substriata (MONTAGU, 1808)

MONT FERR 088 Montaouta ferruginosa (MONTAGU, 1808)

MYSE BIDE 089 Mysella bidentata (MONTAGU, 1803)

Familia : Galeommatidae

GALE TURT ? Galeomma turtoni TURTON, 1825

Familia : Condylocardiidae

ALTE DAWS ? Altenaevm dawsoni (JEFFREYS, 1864)

= Montaouta dawsoni JEFFREYS, 1864
= Altenaevm novtoni SPAINK, 1972

Familia : Astartidae

GOOD TRIA 7 Gooddllia triangularis (MONTAGU, 1803)

Familia : Cardiidae
Familie : Kokkels, hartschelpen

ACCA ACUL 7 Acanthocavdia aculeata (LINNAEUS, 1758)

ACCA ECHI 090 Acanthocardia echinata (LINNAEUS, 1758)

Gedoomde h a r t s c h e l p

CE RA EDUL 091 Cerastoderma edule (LINNAEUS, 1758)

Eetbare h a r t s c h e l p , gewone kokkel

CERA GLAU 092 Cerastoderma glauoum (BRUGUIERE, 1789)

= Cardium lamaroki REEVE, 1845

PARV EXIG ? Parvicardium exiguum (GMELIN, 1791)

PARV MINI ? Parvioardium minimum ( P H I L I P P I , 1836)

 - 25 -

PARV SCAB 093 Pavvioavdium soabvum ( P H I L I P P I , 1844)

= Pavvioavdium nodosum TURTON, 1822 (
MONTAGU, 1803)

LAEV CRAS 094 Laevioavdium orassum (GMELIN, 1791)

= Cavdium novvegioum SPENGLER, 1792
Noorse h a r t s c h e l p

Familia : Mactridae
Familie : Strandschelpen

MACT CORA 095 Maotva covallina (LINNAEUS, 1758)

= Cavdium stultovum LINNAEUS, 1758
Grote s t r a n d s c h e l p

SPIS SUBT 096 Spisula subtrunoata (DA COSTA, 1778)

Halfgeknotte strandschelp

SPIS S0LI 097 Spisula solida (LINNAEUS, 1758)

Stevige strandschelp

SPIS ELLI 098 Spisula elliptioa (BROWN, 1827)

Ovale s t r a n d s c h e l p

Familia : Lutrariidae

LUTR ANGU 099 Lutvavia angustior P H I L I P P I , 1844

LUTR LUTR ? Lutvavia lutvavia (LINNAEUS, 1758)

= Lutvavia elliptioa LAMARCK, 1801
Otterschelp, ovale s l i j k s c h e l p

LUTR MAGN ? Lutvavia magna (DA COSTA, 1778)

= Lutvavia oblonga (GMELIN, 1791)
Lange s l i j k s c h e l p

Familia : Mesodesmatidae

ERVI CAST ? Evvilia oastanea (MONTAGU, 1803)

Familia : S o l e n i d a e ,j

S0LE MARG 100 Solen mavginatus MONTAGU, 1803

= Solen vagina auct.
Messchede

Familia : Culteilidae

ENSI SIC0 - Ensis siliqua - complex

ENSI SILI 101 Ensis siliqua (LINNAEUS, 1758)

Tafelmesheft
 - 26 -

ENSI MINO ? Ensis minor (CHENU, 1843) (183)

Kleine tafelmesheft

ENSI ENCO - Ensis ensis - complex (184)

ENSI ENSI 102 Ensis ensis (LINNAEUS, 1758)

Kleine zwaardschede

ENSI PHAX ? Ensis phaxoides VAN URK, 1964

ENSI ARCU ? Ensis arouatus (JEFFREYS, 1865) (185)

Grote zwaardschede

PHAX PELL 103 P h a x a s pelluoidus (PENNANT, 1777) (186)

Sabel schede

Familia : Tellinidae (187)

TELL TENU 104 Tellina (Angulus) tenuis (DA COSTA, 1778)

Tere platschelp

TELL INCA ? Tellina (Angulus) inoarnata LINNAEUS, 1758 (188)

TELL FABU 105 Tellina (Fabulina) fabula GMELIN, 1791 (189)

Rechtsgestreepte platschelp

TELL PYGM ? Tellina (Moerella) pygmaeus LOVEN, 1846 (190)

TELL DONA ? Tellina (Moerella) donaoina LINNAEUS, 1758

TELL CRAS ? Tellina (Aroopagia) orassa (PENNANT, 1777) (191)

GAST FRAG 7 Gastrana fragilis (LINNAEUS, 1758)

MACO BALT 106 Macoma balthica (LINNAEUS, 1758)

Nonnetje

Familia : Donacidae
Familie : Zaagjes

DONA VITT 107 Donax vittatus (DA COSTA, 1778)

Zaagje

DONA TRUN 7 Donax trunoulus LINNAEUS, 1 7 5 8 1

(192)

Familia : Psammobiidae (= Asaphidae = Garidae (193)

= Sanguinolariidae)

GARI FERV 7 Gari fervensis (GMELIN, 1791) (194)

GARI DEPR ? Gari depressa (PENNANT, 1777)

GARI TELL 7 Gari tellinella (LAMARCK, 1818)

 - 27 -

Familia : Scrobiculariidae (195)

SCRO PLAN 108 Sovobiculavia plana (DA COSTA, 1778)

Platte slijkgaper

ABRA ALBA 109 Abva alba (W. WOOD, 1802)

W i t t e dunschaal

ABRA TENU ? Abva tenuis (MONTAGU, 1803) (196)

Tere dunschaal

ABRA NITI ? Abva nitida (MULLER, 1776)

= Abva intermedia THOMPSON,

ABRA PRIS 110 Abva pvismatica (MONTAGU, 1808) (197)

P r i s m a t i s c h e dunschaal

Familia : Arcticidae (= C y p r i n i d a e ) (198)

ARCT ISLA 111 A v c t i c a islandica (LINNAEUS, 1767) (199)

Noordkromp

Familia : Venen'dae
Familie : Venusschelpen

VENU VERR ? Venus vevvuaosa LINNAEUS, 1758

Wrattige venusschelp

CIRC CASI ? Civcomphallus aasina (LINNAEUS, 1758)

GOUL MINI ? Gouldia minima (MONTAGU, 1803)

CLIS CHIO ? Callista chione (LINNAEUS, 1758)

DOSI EXOL 112 Dosinia exoleta (LINNAEUS, 1758) (200)

DOSI LUPI ? Dosinia lupinus (LINNAEUS, 1758) (201)

= Dosinia lincta (PULTENEY, 1799)

TAPE DECU ? Tapes decussatus (LINNAEUS, 1758) (202)

PAPH AURE ? Paphia auvea (GMELIN, 1791) (203)

PAPH RHOM 113 Paphia vhomboides (PENNANT,'1777) (204)

VENE SENE 114 Venevupis senegalensis (GMELIN, 1791) (205)

= Venevupis geogvaphioa (GMELIN, 1791)
= Venevupis pullastva (MONTAGU, 1803)
Tapijtschelp

CHAM GALL 115 Chamelea gallina (LINNAEUS, 1758) (206)

Gewone v e n u s s c h e l p

MERC MERC 116 Mevoenavia mevcenavia (LINNAEUS, 1758)

CLLA FASC ? Clausinella fasciata (DA COSTA, 1778)

TIMO OVAT 117 Timoclea ovata (PENNANT, 1777) (207)

 - 28 -

Familia : Turtoniidae

TURT MINU ? Tuvtonia minuta (FABRICIUS, 1780)

Familia : Petricolidae

MYSI UNDA ? Mysia undata (PENNANT, 1777)

PETR PHOL 118 Petricola pholadiformis LAMARCK, 1818

Amerikaanse boormossel

Ordo : Myoida

Familia : Myidae

MYA AREN 119 Mya arenavia LINNAEUS, 1758

Strandgaper

MYA TRUN 120 Mya trunoata LINNAEUS, 1758

Afgeknotte strandgaper

SPHE BING 121 Sphenia binghami TURTON, 1822

Familia : C o r b u l i d a e (= A l o i d i d a e )

CORB GIBB ? Corbula gibba (OLIVI, 1792)

= Corbula nucleus LAMARCK, 1818

Familia : Gastrochaenidae

GENA DUBI 122 Gastrochaena dubia (PENNANT, 1777)

Familia : Hiatellidae
Familie : Rotsboorders

HIAT ARCO Hiatella arctica - complex

Hiatella arctica (LINNAEUS, 1767)

Noorse r o t s b o o r d e r ^
HIAT ARCT 123
Hiatella vugosa (LINNAEUS, 1767)
Ruwe r o t s b o o r d e r
HIAT RUGO 124
Saxicavella jeffreysi WINCKWORTH, 1930

SAXI JEFF ?
Familia : Pholadidae

PHOL DACT ? Pholas dactylus LINNAEUS, 1758

Gewone boormossel

BARN CAND 125 Barnea candida (LINNAEUS, 1758)

W i t t e boormossel
 - 29 -

BARN PARV ? Barmea parva (PENNANT, 1777)

ZIRF CRIS 126 Zirfaea arispata (LINNAEUS, 1758)

Ruwe boormossel

Familia : Teredinidae

TERE NAVA 127 Teredo navalis LINNAEUS, 1758

Paalworm

PSIL MEGO 128 Psiloteredo megotera (FORBES & HANLEY, 1848)

Scheepsworm

Subclassis : Anomalodesmata

Ordo : Pholadomyoida

Familia : Thraciidae

THRA PAPY ? Thracia papyraoea (POLI, 1795)

= Thraoia p h a s e o l i n a (LAMARCK, 1818)

Classis : Cephalopoda
Klasse : Inktvissen

Subclassis : Coleoidea

Ordo : Sepioidea

Familia : Sepiidae

SEPI OFFI 129 Sepia offioinalis LINNAEUS, 1758

Gewone z e e k a t

SEPI ORBI ? Sepia orbignyana FfRUSSAC, 1826

SEPI ELEG ? Sepia elegans ORBIGNY, 1826

Ordo : Sepiolioidea

Familia : Sepiolidae

SEOL ATLA 130 Sepiola atlantica ORBIGNY, 1839

Dwerginktvis

SETA OWEN ? Sepietta oweniana (ORBIGNY, 1839)

 - 30 -

Ordo : Teuthoidea

Familia : Loliginidae

LOLI VULG 131 Loligo vulgaris LAMARCK, 1798 (227)

P i j l inktvis

LOLI FORB 132 Loligo forbesii STEENSTRUP, 1856 (228)

ALLO SUBU 133 Alloteuthis subulata (LAMARCK, 1798)

Dwergpijl i n k t v i s

Familia : Ommastrephidae (= Ommatostrephidae)

OMMA SAGI 134 Ommastrephes sagittatus (LAMARCK, 1798) (229)

TODA EBLA ? Todaropsis eblanae ( B A L L 1841) u (230)

= Loligo sagittate (VERANY, 1851)
= Ommastrephes veranyi (GIRARD, 1889)

Ordo : Octopoda

Familia : Octopodidae

ELED CIRR 135 Eledone cirrhosa (LAMARCK, 1798) (231)

ELED ALDR ? Eledone aldrovandi (RAFINESQUE, 1814) (232)

OCTO VULG 136 Octopus vulgaris LAMARCK, 1798 (233)

Gewone achtarm

1
 - 31 -

OPMERKINGEN

1. Voor de hogere i n d e l i n g van de P o l y p l a c o p h o r a v e r w i j z e n we naar VAN BELLE

(1983) en KAAS & VAN BELLE (1985). Een g r o n d i g o v e r z i c h t van de Europese
s o o r t e n v i n d t men i n VAN BELLE (1982).

2. Volgens VAN BELLE (1982) i s de j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m 1840 en n i e t 1839

z o a l s b.v. wordt vermeld door WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , ENTROP ( 1 9 7 2 ) , ABBOTT
(1974) en McKAY & SMITH (1979).

3. Ischnochiton albus werd voor onze k u s t g e s i g n a l e e r d door VONCK (1933) en

VERSTRAELEN (1966). W e l l i c h t b e r u s t e n d i e waarnemingen op v e r k e e r d e i d e n -
tificaties. In de KBIN-verzamelingen i s e r a l l e s z i n s geen B e l g i s c h m a t e r i a a l
voorhanden, maar g e l e t op de Europese v e r s p r e i d i n g van de s o o r t , l i j k t het
n i e t u i t g e s l o t e n dat a f en toe exemplaren zouden kunnen aanspoelen aan onze
k u s t . LELOUP (1934) meldde één vondst van de "Zwarte P o l d e r " ( b i j N i e u w v l i e t
in Zeeuwsch V l a a n d e r e n , N e d e r l a n d ) . D i t exemplaar b e v i n d t z i c h i n de KBIN
v e r z a m e l i n g . Het werd door STRACK (1982) g e d e t e r m i n e e r d a l s een w i t t e vorm
van Lepidochitona cinerea. I. albus komt wel voor i n de B r i t s e mariene fauna
zone "Theems" (SEAWARD 1982).

4. MAITLAND (1897) p l a a t s t e deze s o o r t op z i j n l i j s t , maar d i e m e l d i n g lijkt

ons t w i j f e l a c h t i g . G e z i e n de Europese v e r s p r e i d i n g van T. r u b r a , i s h e t
e c h t e r n i e t o n m o g e l i j k dat exemplaren wel eens aanspoelen aan onze k u s t .

5. Hoewel deze en de volgende s o o r t eenvoudig van e l k a a r t e o n d e r s c h e i d e n z i j n ,

b e s t a a t e r nog d i s c u s s i e m.b.t. de naamgeving. Men v e r g e l i j k e b.v. de
s y n o n i e m l i j s t e n i n VAN BELLE (1982) en VAN AARTSEN e t a l . (1984). H i e r u i t
b l i j k t dat voor b e i d e s o o r t e n de naam Chiton fascicularis LINNAEUS, 1767
g e b r u i k t i s geweest. De i d e n t i t e i t van deze l a a t s t e s o o r t wordt e c h t e r
b e t w i s t , omdat e r z i c h i n de v e r z a m e l i n g vairi LINNAEUS geen enkel specimen
b e v i n d t dat overeenkomt met de s o o r t d i e men i n h e t algemeen a l s fascicularis
a a n z i e t (DODGE 1952). Teneinde a l l e v e r w a r r i n g t e v e r m i j d e n en i n a f w a c h t i n g
van een d e f i n i t i e v e o p l o s s i n g voor d i t p r o b l e e m , hebben w i j de naam f a s c i c u -
laris dan ook n i e t g e b r u i k t ( c f . WINCKWORTH 1932; JANSSEN 1975; McKAY &
SMITH 1979).
Onder A . crinita v e r s t a a n w i j de s o o r t met de g r o t e , w i j d u i t e l k a a r s t a a n d e ,
traanvormige k o r r e l s op het tegmentum en onder A . communis de s o o r t met op
het tegmentum k l e i n e , d i c h t op e l k a a r s t a a n d e , ronde k o r r e l s (VAN BELLE 1982).
 - 32 -

VAN BELLE (1982) vond A. communis i n de Spui kom t e Oostende, maar merkte
tevens op dat de d i e r e n werden i n g e v o e r d v a n u i t B r e t a g n e , zodat de s o o r t
n i e t e c h t t o t de B e l g i s c h e fauna kan worden gerekend.

6. In de KBIN-verzamelingen b e v i n d t z i c h één exemplaar (Oostende, Spui kom,

8 maart 1950) dat o n d u b b e l z i n n i g t o t A . cvinita b e h o o r t . W e l l i c h t gaat het
om een i n g e v o e r d d i e r .

7. Er bestaan v e r s c h i l l e n d e a l t e r n a t i e v e c l a s s i f i c a t i e s van de G a s t r o p o d a .
Het i s h i e r e c h t e r n i e t de p l a a t s om deze p r o b l e m a t i e k u i t v o e r i g t e b e s p r e -
ken. W i j houden ons h i e r aan de k l a s s i e k e i n d e l i n g volgens dewelke d r i e
o n d e r k l a s s e n moeten o n d e r s c h e i d e n worden: P r o s o b r a n c h i a , O p i s t h o b r a n c h i a
en Pulmonata (GÖTTING 1974). Op deze w i j z e s l u i t onze l i j s t dan ook goed
aan b i j de e e r d e r g e p u b l i c e e r d e i n v e n t a r i s van de n i e t - m a r i e n e w e e k d i e r e n
(VAN GOETHEM 1984).

8. PIANI (1984) h e e f t aangetoond dat e r geen reden i s om de naam E. r e t i c u l a t a

SOWERBY, 1813 t e v e r k i e z e n boven het oudere Patella fissura LINNAEUS, 1758.
Deze l a a t s t e naam wordt ook g e b r u i k t door ODHNER ( 1 9 1 2 ) , ANKEL (1936),
THORSON ( 1 9 4 1 ) , SNELI (1970, 1974) en McKAY & SMITH (1979). De s o o r t werd
door LINNAEUS beschreven i n 1758 (p. 784 no. 681) en n i e t i n 1767 zoals
opgegeven door McKAY & SMITH (1979).

9. NORDSIECK (1968) en FRETTER & GRAHAM (1976) g e b r u i k e n de naam E. conica

LAMARCK, 1801 voor een M e d i t e r r a n e vorm en E. rosea BELL, 1824 v o o r een
A t l a n t i s c h e s o o r t . Andere auteurs beschouwen de b e i d e a l s synoniemen
(GLIBERT 1957; VAN REGTEREN ALTENA e t a l . 1965) en geven dan voorrang aan
E. conica wegens de p r i o r i t e i t s r e g e l . In een r e c e n t e s t u d i e e c h t e r , s t e l d e
PIANI (1984) dat E. conica LAMARCK, 1801 i n f e i t e b e t r e k k i n g h e e f t op
E. fissura (LINNAEUS, 1758), t e r w i j l E. rosea BELL, 1824 r e f e r e e r t naar
E. conica SCHUMACHER, 1817. Deze l a a t s t e naam'kan e c h t e r n i e t g e b r u i k t
worden wegens de homonymie met E. conica LAMARCK, 1801. D i t w i l dan ook
zeggen dat we E. rosea BELL, 1824 a l s goede naam moeten weerhouden.

10. Deze s o o r t werd o o r s p r o n k e l i j k beschreven door LINNAEUS i n 1771 (p. 551:

Patella n o a c h i n a ) en n i e t i n 1767 z o a l s opgegeven door b.v. CLARKE (1962).

11. De naam Patella apertura MONTAGU, 1803 (p. 491) i s gebaseerd op een j u v e n i e l
exemplaar van Patella graeca LINNAEUS, 1758 (p. 784 no. 683) (IREDALE 1915b).
Hoewel sommige a u t e u r s de j u i s t e i d e n t i t e i t van LINNAEUS' s o o r t b e t w i j f e l e n ,
 - 33 -

en d e r h a l v e de naam P. graeca verwerpen ( z i e o . a . BUCQUOY, DAUTZENBERG &

DOLLFUS 1882), menen w i j dat e r toch voldoende gronden z i j n om d i e naam
te v e r k i e z e n boven P. apertura. D i t i s b l i j k b a a r ook het standpunt van
NORDSIECK ( 1 9 6 8 ) , McKAY & SMITH (1979) en VAN AARTSEN e t a l . (1984).

12. Het o n d e r s c h e i d t u s s e n P. vulgata en de twee volgende s o o r t e n , wordt u i t -

v o e r i g behandeld door FRETTER & GRAHAM (1962, 1976) en CHRISTIAENS (1973,
1983). Deze l a a t s t e a u t e u r s t e l t e c h t e r voor om de naam P. aspera RODING,
1798 i n synonymie te p l a a t s e n met P. ulyssiponensis GMELIN, 1791; bovendien
zou volgens d e z e l f d e a u t e u r P. depressa PENNANT, 1777 een nomen dubium z i j n ,
waardoor de naam P. intermedia MURRAY, 1857 p r i o r i t e i t zou moeten k r i j g e n .
In a f w a c h t i n g van de mening van andere a u t e u r s , v o l g e n w i j h i e r e c h t e r v o o r -
l o p i g FRETTER & GRAHAM (1976), omdat we aan het nut t w i j f e l e n van h e t v e r -
vangen van een goed ingeburgerde naam ( b . v . P. a s p e r a ) door een v e e l minder
bekende naam ( b . v . P. ulyssiponensis).
De KBIN-verzamelingen omvatten v r i j veel m a t e r i a a l van de B e l g i s c h e kust;
het werd a l l e m a a l gedetermineerd a l s P. vulgata. W i j menen e c h t e r dat een
a a n t a l exemplaren i n de v e r z a m e l i n g m i s s c h i e n t o t P. depressa o f P. aspera
dienen gerekend t e worden. Een nadere s t u d i e z a l d i t moeten u i t m a k e n .
P. vulgata komt i n e l k geval levend voor aan onze k u s t (VANWALLEGHEM in
l i t t . ; BACKELJAU p e r s . obs.).

13. Deze s o o r t komt o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems" (SEAWARD

1982).

14. Zoals MANSEL-PLEYDELL (1898) reeds opmerkte, i s de t y p e s o o r t van Helcion

MONTFORT, 1810, Patella peotinata BORN, 1778. Hoewel BORN (1778, 1780) bij
de b e s c h r i j v i n g van deze s o o r t r e f e r e e r d e naar Patella peotinata LINNAEUS,
1758 (p. 783 no. 6 6 9 ) , b l i j k t u i t z i j n f i g u u r d u i d e l i j k dat h i j een andere
s o o r t onder ogen had dan LINNAEUS ( z i e TOMLIN 1923). LINNAEUS' P. p e o t i n a t a
i s i n f e i t e geen P a t e l l a , maar wel een Sipüonaria (S. peotinata = S. algesi-
rae (QUOY & GAIMARD, 1834) u i t de M i d d e l l a n d s e Z e e ) , t e r w i j l BORN's naam,
die een p r i m a i r j u n i o r homoniem i s van LINNAEUS' P. p e o t i n a t a , moet vervangen
worden door P. pectunculus GMELIN, 1791 (TOMLIN 1923; TURTON 1932). Deze
Z u i d a f r i k a a n s e s o o r t , d i e dus a l s type f u n g e e r t voor H e l o i o n , wordt o . a .
gekenmerkt door een o p v a l l e n d e o p p e r v l a k t e s c u l p t u u r bestaande u i t v e l e
r a d i a i r e , d u i d e l i j k geschubde r i b b e n en een naar voor omgebogen top d i e
e n i g s z i n s over de voorrand hangt. De mondrand i s tevens d u i d e l i j k g e c r e n e -
l e e r d . Op grond van deze puur c o n c h y l i o l o g i s c h e kenmerken, v i n d e n w i j h e t
g e s c h i k t e r om P. pectunculus en P. pellucida i n twee a f z o n d e r l i j k e genera
 - 34 -

te p l a a t s e n . D i t z i j n dan r e s p e c t i e v e l i j k Eeloion en Patina LEACH, 1847.

Sommige a u t e u r s beschouwen d i t l a a t s t e a l s een subgenus van E e l o i o n . Wij
z i e n daar e c h t e r geen o v e r t u i g e n d e redenen v o o r . Het l i j k t ons a l l e s z i n s
o n j u i s t om b e i d e namen i n synonymie t e p l a a t s e n z o a l s b.v. McKAY & SMITH
(1979) doen.
Het l e e k ons i n t e r e s s a n t om beide e c o l o g i s c h e vormen van p. pelluoida onder
een v e r s c h i l l e n d e code te r e g i s t r e r e n , zodat de b e t r e f f e n d e e c o l o g i s c h e
gegevens b e t e r kunnen v e r g e l e k e n worden.
Onlangs nog (18-19 s e p t . 1985) werden levende exemplaren van de forma
laevis verzameld t e O o s t d u i n k e r k e en Oostende (VANWALLEGHEM i n l i t t . ) . De
d i e r t j e s z a t e n v a s t g e h e c h t op r i e m w i e r v o e t j e s .

15. Hoewel A. virginea door t a l van a u t e u r s van onze k u s t wordt gemeld (b.v.
COLBEAU 1868; PELSENEER 1881b; MAITLAND 1897; VERSTRAELEN 1966), z i j n e r
ons geen vondsten van levende d i e r e n bekend. W e l l i c h t i s a l het B e l g i s c h e
m a t e r i a a l van f o s s i e l e o f s u b f o s s i e l e o o r s p r o n g . In dat geval mag de s o o r t
n i e t verward worden met Lepeta scaldensis VAN REGTEREN ALTENA, 1954 u i t het
P l i o - P l e i s t o c e e n ( z i e ook GLIBERT 1957; VAN REGTEREN ALTENA e t a l . 1965).

16. M. helicinus werd i n 1774 beschreven door PHIPPS en dus n i e t door FABRICIUS
in 1780, z o a l s v e r k e e r d e l i j k vermeld door b.v. WINCKWORTH (1932) en SNELI
(1970).

17. Deze en de twee volgende Gibbula-soorten b e z i t t e n een d u i d e l i j k e n a v e l .

Daardoor o n d e r s c h e i d e n ze z i c h van d r i e f o s s i e l e vormen d i e eveneens aan
onze k u s t zouden kunnen a a n s p o e l e n , n l . G. ootosuloata (NYST, 1835), G.
heetsi VAN REGTEREN ALTENA, 1954 en G. nehalensiae VAN REGTEREN ALTENA,
1954 ( z i e GLIBERT 1957). Al b i j a l b l i j k t het d i k w i j l s n i e t zo eenvoudig
om de v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n t e i d e n t i f i c e r e n .

18. Het v e r s c h i l t u s s e n deze s o o r t en G. cineraria wordt u i t v o e r i g b e l i c h t door

FRETTER & GRAHAM (1962, 1977). G. umbilioalis kan ook z e e r g e m a k k e l i j k v e r -
ward worden met G. pennanti ( P H I L I P P I , 1836), een s o o r t d i e t o t voor k o r t
a l s v a r i ë t e i t van G. umbilioalis g o l d ( z i e ook FRETTER & GRAHAM 1977 en
BOUCHET e t a l . 1978). Geen van beide s o o r t e n l i j k t aanwezig i n de KBIN-ver-
z a m e l i n g , maar van G. umbilioalis bestaan e r wel t a l r i j k e l i t e r a t u u r m e l d i n -
gen (DE MALZINE 1867; COLBEAU 1868; PELSENEER 1881b; MAITLAND 1897; VONCK
1933; VANHERCKE 1980). Gezien de m o g e l i j k e v e r w a r r i n g met andere s o o r t e n ,
moeten we toch wel v o o r z i c h t i g z i j n met deze l i t e r a t u u r g e g e v e n s .
 - 35 -

19. Deze s o o r t werd beschreven a l s Trochus zizyphinus, maar i n c o m b i n a t i e met

het o n z i j d i g e Calliostoma v e r a n d e r t de u i t g a n g -us i n -urn. T. oonuloid.es
LAMARCK, 1822 beschouwen we a l s een v o r m v a r i ë t e i t van C. zizyphinum, terwijl
we T. conulus LINNAEUS, 1758 v o o r l o p i g nog a l s z e l f s t a n d i g e s o o r t a a n z i e n
( i n t e g e n s t e l l i n g t o t FRETTER & GRAHAM 1977). Sommige a u t e u r s onderscheiden
twee o n d e r s o o r t e n : de r e c e n t e C. z. zizyphinum en de P l i o c e n e ( S c a l d i s i e n )
C. z. simile (SOWERBY, 1818) ( z i e GLIBERT 1957).
FRETTER & GRAHAM (1977) s t e l l e n e x p l i c i e t dat de s o o r t n i e t aan de B e l g i s c h -
Nederlandse k u s t voorkomt. Nochtans bevinden e r z i c h i n de K B I N - v e r z a m e l i n g
v e r s c h i l l e n d e s t a l e n met d i e r e n d i e voor onze k u s t g e v i s t werden. Bovendien
meldde de heer VANWALLEGHEM (in l i t t . ) d a t de d i e r e n ook o p g e v i s t werden
n a b i j "De H i n d e r s " banken.

20. In overeenkomst met NORDSIECK (1968) en SNELI (1974, 1979) p l a a t s e n we deze

s o o r t i n een e i g e n genus {Clelandella WINCKWORTH, 1932), omdat ze op l o u t e r
c o n c h y l i o l o g i s c h e gronden een i n t e r m e d i a i r e p l a a t s s c h i j n t i n t e nemen t u s s e n
Calliostoma SWAINSON, 1840 en Jujubinus M0NTER0SAT0, 1884. WINCKWORTH (1932)
en JANSSEN (1975) beschouwen Clelandella a l s een subgenus van r e s p e c t i e v e l i j k
Cantharidus M0NTF0RT, 1810 en Jujubinus ( z i e i n d i t verband ook opmerking
21).
Het i s ons n i e t d u i d e l i j k waarom v e l e a u t e u r s de naam Trochus clelandi
W. W00D, 1828 v e r k i e z e n boven het oudere T. miliaris BROCCHI, 1814 (zie
ook BUCQUOY, DAUTZENBERG & DOLLFUS 1882-86: p. 358). B i j n a z i c h t van de
o o r s p r o n k e l i j k e b e s c h r i j v i n g en f i g u r e n van BROCCHI (1814: p. 353, p l . VI
fig. 1 ) , l i j k t e r volgens ons w e i n i g t w i j f e l m o g e l i j k , zodat T. miliaris
w e l l i c h t v o o r r a n g zou moeten k r i j g e n ( z o a l s i n TH0RS0N 1941 en SNELI 1974,
1979). We wachten e c h t e r de mening van anderen a f v o o r a l e e r we T. clelandi
vervangen door BROCCHI's naam.

21. FRETTER & GRAHAM (1977) p l a a t s e n deze s o o r t i n het genus Cantharidus

M0NTF0RT, 1810. Volgens McKAY & SMITH (1979 ) e c h t e r , h e e f t d i t genus enkel
1

b e t r e k k i n g op een a a n t a l I n d o - P a c i f i s c h e s o o r t e n ; daarom v o l g e n w i j h i e r
NORDSIECK (1968, 1973a) en McKAY & SMITH (1979) i n het g e b r u i k van Jujubinus
M0NTER0SAT0, 1884.
Het i s n i e t u i t g e s l o t e n dat f o s s i e l m a t e r i a a l van twee andere Jujubinus
s o o r t e n , n l . J. exasperatus (PENNANT, 1777) en J. striatus (LINNAEUS, 1758),
aan ons s t r a n d a a n s p o e l t .

22. Skenea serpuloides werd door MONTAGU beschreven i n 1808 (p. 147, p l . 21
fig. 3) en n i e t i n 1803 z o a l s f o u t i e f wordt opgegeven door McKAY & SMITH
 - 36 -

(1979). De taxonomie van de Noordeuropese Skeneidae wordt u i t v o e r i g

behandeld door HÖISAETER (1968) en VAN AARTSEN e t a l . (1984). De nomen-
c l a t u u r van Skenea en Skeneopsis wordt besproken door IREDALE (1915a).

23. GOFAS (1982) g e e f t een grondige b e s p r e k i n g van de Europese Tricolia-soorten

(zie ook NORDSIECK 1973b).

24. ANKEL (1936) merkte op dat e r een b i j z o n d e r s t e r k e g e l i j k e n i s b e s t a a t

tussen deze s o o r t en j u v e n i e l e exemplaren van L. pallidula. Er werden ook
overgangsvormen t u s s e n beide gevonden. De a u t e u r vroeg z i c h dan ook a f ,
o f h i e r wel twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n i n het s p e l z i j n . THORSON (1946)
h e e f t e c h t e r voldoende aangetoond dat d i t wel d e g e l i j k het geval is.
L. parva l e e f t o . a . i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems" (SEAWARD 1982).

25. Sommige a u t e u r s z o a l s b.v. ANKEL (1936), THORSON ( 1 9 4 1 ) , ZIEGELMEIER (1966),

STRESEMANN ( 1 9 7 0 ) , HUBENDICK & WARÉN (1969-76) en SNELI (1974, 1979) p r e f e -
r e r e n de naam Trochus divaricatus FABRICIUS, 1780 (p. 392 no. 389). Dit is
e c h t e r een p r i m a i r j u n i o r homoniem van Trochus divaricatus LINNAEUS, 1758
(p. 758 no. 513) (= Gibbula divaricata u i t de M i d d e l l a n d s e Z e e ) , zodat
FABRICIUS' naam n i e t kan g e b r u i k t worden en dus Turbo vinctus MONTAGU, 1803
(p. 307) voorrang k r i j g t . Overigens b e s t a a t e r nog steeds e n i g e discussie
over het s o o r t s p e c i f i e k e v e r s c h i l tussen L. vincta en L. crassior (MONTAGU,
1803) ( z i e FRETTER & GRAHAM 1980).

26. NORDSIECK (1968) en JANSSEN (1975) p l a a t s e n deze s o o r t i n een z e l f s t a n d i g

genus: Stenotis A. ADAMS, 1863. W i j vinden daar evenwel geen o v e r t u i g e n d e
argumenten v o o r ; bovendien p l a a t s t e A. ADAMS (1863) z e l f , Cochlea pallidula
in het genus Lacuna TURTON, 1827, i . p . v . i n h e t door hem beschreven Stenotis.
Wij volgen dan ook de o v e r g r o t e meerderheid van r e c e n t e a u t e u r s i n het
g e b r u i k van Lacuna.

27. In Op. 1159 van de ICZN werden de genusnaam Littorina FERUSSAC, 1822 en de
naam van de t y p e s o o r t , Turbo littoreus LINNAEUS, 1758 o f f i c i e e l vastgelegd.

28. Het L. o b t u s a t a - c o m ^ Q X omvat L. obtusata, L. mariae en L. palliata SAY, 1821.

Over deze l a a t s t e vorm b e s t a a t nog heel wat d i s c u s s i e ( z i e o . a . DAUTZENBERG &
FISCHER 1914; THORSON 1941; FRETTER & GRAHAM 1980). L. palliata werd voor
onze kust gemeld door DE MALZINE (1867), COLBEAU (1868) en MAITLAND (1897).
W e l l i c h t gaat h e t h i e r om verkeerde i d e n t i f i c a t i e s , want de e c h t e L. palliata
i s een t y p i s c h e koudwatervorm d i e o . a . l e e f t langs de kusten van IJsland,
 - 37 -

Groenland en Noord-Noorwegen (THORSON 1941; BACKELJAU e t a l . 1984b).

Gezien de g r o t e vorm- en k l e u r v a r i a t i e i n L. obtusata s . l . en i n h e t licht
van de o n t d e k k i n g van L. mariae door SACCHI & RASTELLI (1966) i n B r e t a g n e ,
wordt op d i t o g e n b l i k een h e r z i e n i n g van h e t B e l g i s c h e m a t e r i a a l u i t g e v o e r d
door de heer WARMOES ( R i j k s u n i v e r s i t a i r Centrum Antwerpen).
L. mariae werd a l met z e k e r h e i d aangetoond langs de B r i t s e en Noorse kusten
(SNELI & VAN MARION 1979; FRETTER & GRAHAM 1980).

29. De v a r i a b i l i t e i t i n het L. o b t u s a t a - c o m p l e x . wordt zo m o g e l i j k nog o v e r t r o f f e n

door d i e i n h e t L. s a x a t i l i s - c o m ^ e y , . A l s g e v o l g daarvan werden e r r e c e n t
een heel a a n t a l vormen en v a r i ë t e i t e n t o t volwaardige soorten "gepromoveerd".
De s y s t e m a t i e k en nomenclatuur van deze groep b l i j f t e c h t e r nog z e e r c o n t r o -
v e r s i e e l . V o o r l o p i g volgen w i j h i e r RAFFAELLI (1982) d i e L. rudis (MATON,
1797) a l s een j u n i o r synoniem beschouwt van L. saxatilis ( O L I V I , 1792). Verder
hebben JANSON & WARD (1985) aangetoond dat L. tenebrosa (MONTAGU, 1803) op
te v a t t e n i s a l s een brakwatervorm van L. saxatilis.
De heer WARMOES b e r e i d t een h e r z i e n i n g voor van de B e l g i s c h e vertegenwoor-
d i g e r s van d i t s o o r t c o m p l e x . We gaan h i e r dan ook n i e t v e r d e r i n op deze
probleemgroep, maar v e r w i j z e n naar e n k e l e van de z e e r t a l r i j k e p u b l i k a t i e s :
SESHAPPA ( 1 9 4 8 ) , JAMES (1968), HELLER ( 1 9 7 5 ) , SACCHI (1975), HANNAFORD-ELLIS
(1978, 1979), FRETTER & GRAHAM (1980), WARD & WARWICK (1980), SMITH (1981),
RAFFAELLI (1982), JANSON & WARD (1985).

30. Hoewel L. neritoides door heel wat a u t e u r s langs onze k u s t g e s i g n a l e e r d werd

( b . v . DE MALZINE 1867; COLBEAU 1868; PELSENEER 1881b; V0NCK 1933; VERSTRAELEN
1966), z i j n ons geen vondsten van levende exemplaren bekend. STOCK (1975)
vond de d i e r t j e s wel i n Nederland ( o . a . op de z e e d i j k t e W e s t k a p e l l e ) . Z i j n
onderzoek van de havendam t e Zeebrugge en de g o l f b r e k e r s ten z u i d e n van
Oostende, l e v e r d e e c h t e r n i e t s op. VADER (1976) b e s p r e e k t de herkomst van
de Nederlandse populaties.

31. Deze f a m i l i e van b r a k - en z o e t w a t e r s o o r t e n s t a a t u i t g e b r e i d vermeld i n VAN

GOETHEM (1984). In onze l i j s t werden a l l e e n d i e s o o r t e n opgenomen d i e i n
brak water l e v e n en d i e dan ook aan de B e l g i s c h e k u s t kunnen verzameld worden.
In v e r g e l i j k i n g met VAN GOETHEM (1984) hebben we een w i j z i g i n g doorgevoerd
m.b.t. de taxonomie van Hydrobia stagnorwn. Voor de hogere systematische
i n d e l i n g van de f a m i l i e v e r w i j z e n we naar B0ETERS (1984).

32. D i t complex omvat H. stagnorwn, H. ventrosa en H. negleota. Tot voor k o r t

werden de e e r s t e twee samengenomen h e t z i j a l s H. v e n t r o s a , h e t z i j a l s H.
 - 38 -

stagnorwn (FRETTER & GRAHAM 1978). BANK e t a l . (1979, 1984) menen e c h t e r

dat d i e s t e l l i n g n i e t houdbaar i s . W i j v o l g e n h i e r deze v i s i e ( z i e ook
GIUSTI & PEZZOLI 1984).
De Nederlandse namen van de H y d r o b i i d a e en sommige R i s s o i d a e kunnen t o t
v e r w a r r i n g l e i d e n . Zo g e b r u i k e n JANSSEN & DE VOGEL (1965) en VAN GOETHEM
(1984) de naam " d r i j f h o r e n t j e " voor H. stagnorwn, terwijl VERSTRAELEN (1966)
die naam g e b r u i k t voor R i s s o a parva. Analoge s i t u a t i e s doen z i c h voor met
de Nederlandse namen van H. ulvae. JANSSEN & DE VOGEL (1965) en VAN GOETHEM
(1984) noemen deze s o o r t " w a d s l a k j e " , maar PRUD'HOMME VAN REINE (1968)
g e b r u i k t d i e naam voor H. stagnorwn. Andere a u t e u r s noemen deze s o o r t dan
"opgezwollen w a d s l a k j e " , t e r w i j l ze de naam " b r a k w a t e r h o r e n t j e " g e b r u i k e n
voor H. ulvae ( b . v . KAAS & TEN BROEK 1942; ENTROP 1972; LONGIN 1983). Het
b r a k w a t e r h o r e n t j e i s e c h t e r volgens PRUD'HOMME VAN REINE (1968) en VAN
GOETHEM (1984) i n f e i t e Potamopyrgus jenkinsi\' Kortom het i s duidelijk
dat Nederlandse namen h i e r b e t e r n i e t g e b r u i k t worden.
H. negleota en H. ventrosa komen o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna
zone "Theems" (SEAWARD 1982).

33. A . grayana werd voor het e e r s t i n B e l g i ë v a s t g e s t e l d door DUPUIS (1927).

De s o o r t l e e f t i n brak water en werd dus ook opgenomen i n de l i j s t van
de n i e t - m a r i e n e m o l l u s k e n (VAN GOETHEM 1984).

34. T r a d i t i o n e e l beschouwde men deze s o o r t a l s een Onoba ( z i e R i s s o i d a e ) . Het

i s e c h t e r gebleken dat "0. vitrea" n i e t i n de R i s s o i d a e t h u i s h o o r t , maar
wel i n de I r a v a d i i d a e (PONDER 1984a, b ) .
De s o o r t o n t b r e e k t i n de K B I N - v e r z a m e l i n g , maar werd wel vermeld door
MAITLAND (1897). Het l i j k t ons a l l e s z i n s goed m o q e l i j k dat l e g e h u i s j e s
af en toe aan ons s t r a n d kunnen a a n s p o e l e n .

35. Voor de i n d e l i n g van de R i s s o i d a e volgen we h i e r de r e c e n t e r e v i s i e van

PONDER (1984a). R u s s i s c h e auteurs houden e r e c h t e r een a l t e r n a t i e v e i n d e l i n g
op na ( b . v . SLAVOSHEVSKAYA 1978) en het z i e t e r dan ook naar u i t dat deze
p r o b l e m a t i e k nog voor heel wat d i s c u s s i e s z a l zorgen.

36. De s t a t u s van R. interrupta t . o . v . R. parva i s nog steeds een punt van

d i s c u s s i e . Op grond van de onderzoekingen van WIGHAM (1975), wordt R.
interrupta door v e l e r e c e n t e auteurs a a n z i e n a l s een v o r m v a r i ë t e i t van
R. parva (FRETTER & GRAHAM 1978; McKAY & SMITH 1979). NORDSIECK (1968)
en VERDUIN (1976) menen e c h t e r dat het om twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n g a a t .
Wij v o l g e n v o o r l o p i g WIGHAM (1975), maar r e s e r v e r e n toch een s p e c i a l e code
 - 39 -

voor/?, p a r v a v a r . interrupta (RISS PAIN). Gezien het s y m p a t r i s c h voorkomen

van de b e i d e vormen, kunnen we JANSSEN (1975) n i e t b i j t r e d e n wanneer d i e ze
benoemt a l s ondersoorten.
Voor p a t r o o n v a r i ë t e i t e n van deze s o o r t v e r w i j z e n we naar HOEKSEMA (1978).

37. W i j volgen WINCKWORTH (1932), SMITH (1970) en VERDUIN (1985) voor de

s p e l l i n g s w i j z e van deze naam. Sommige a u t e u r s l a t e n evenwel de l a a t s t e - i
vallen.

38. Volgens FRETTER & GRAHAM (1978) gaat het h i e r om een s o o r t c o m p l e x . Een
grondige s t u d i e i s dan ook gewenst.
Levende exemplaren van de B e l g i s c h e k u s t z i j n ons n i e t bekend; l e g e huisjes
d a a r e n t e g e n , s p o e l e n g e r e g e l d aan.

39. Meestal wordt deze s o o r t i n het genus Cingula FLEMING, 1828 geplaatst
( b . v . ANKEL 1936; FRETTER & GRAHAM 1978; VERDUIN 1984). Volgens PONDER
(1984a) b e h o o r t ze evenwel t o t Alvania RISSO, 1826.

40. Tot voor k o r t beschouwde men deze s o o r t a l s een Alvania RISSO, 1826. Recent
onderzoek h e e f t e c h t e r aangetoond dat ze b e t e r i n een z e l f s t a n d i g genus
wordt g e p l a a t s t , i . c . Uanzonia BRUSINA, 1870 (FRETTER & GRAHAM 1.978; PONDER
1984a; VAN AARTSEN e t a l . 1984). Soms wordt Manzonia ook a a n z i e n a l s een
subgenus van Folinia CROSSE, 1868 (NORDSIECK 1968; JANSSEN 1975).

41. JANSSEN (1975) o n d e r s c h e i d t h i e r i n twee o n d e r s o o r t e n : 0. s. semicostata

en O. s. aculeus (GOULD, 1841). W i j v o l g e n h i e r e c h t e r THORSON (1941),
WAREN (1973, 1974) en FRETTER & GRAHAM (1978) d i e de b e i d e vormen a l s
z e l f s t a n d i g e soorten beschouwen.
Er s c h i j n t nog steeds v e r w a r r i n g t e bestaan omtrent de s y s t e m a t i e k en
nomenclatuur van deze d i e r t j e s . Turbo semicostatus MONTAGU, 1803 (p. 326)
i s w e l l i c h t een andere s o o r t dan d i e w e l k e ' m e e s t a l onder d i e naam begrepen
w o r d t . A n d e r z i j d s i s het veel g e b r u i k t e synoniem T. striatus J . ADAMS, 1797
een p r i m a i r j u n i o r homoniem van T. striatus DA COSTA, 1778 (p. 86, p l . 5
fig. 4) (= Pomatias elegans MULLER, 1774, een l a n d s l a k d i e ook i n België
voorkomt). B i j g e v o l g kan deze naam n i e t g e b r u i k t worden. WAREN ( g e c i t e e r d
door FRETTER & GRAHAM 1978) s c h i j n t T. shepeianus J . ADAMS, 1798 a l s bruik-
bare naam naar voor t e s c h u i v e n . In a f w a c h t i n g van een d e f i n i t i e v e o p l o s s i n g
voor d i t probleem, houden w i j ons aan de goed ingeburgerde naam T. semicos-
tatus.
 - 40 -

42. Tornus TURTON & KINGSTON, 1830 h e e f t p r i o r i t e i t o v e r Adeorbis W. W00D, 1842

(zie IREDALE 1914).

43. Het l i j k t ons n i e t u i t g e s l o t e n dat ook nog andere C a e c u m - s o o r t e n aan onze

kust kunnen verzameld worden. Zo werd b.v. C. clavkii CARPENTER, 1858
onlangs nog a a n g e t r o f f e n i n s c h e l p e n g r u i s verzameld t e Cadzand ( N e d e r l a n d ) ,
terwijl d i e s o o r t ook bekend i s u i t het Kanaal (DE BRUYNE 1984; HOEKSEMA
& HOENSELAAR 1984). Verder kunnen C. impevforatum (KANMACHER, 1798) en de
f o s s i e l e C. mammillatum S.V. WOOD, 1848 d e s g e v a l l e n d aan ons s t r a n d gevonden
worden. Voor een r e v i s i e en d e t e r m i n a t i e s l e u t e l van de Europese Caecidae
v e r w i j z e n we naar VAN AARTSEN (1977a).

44. Sommige a u t e u r s a a n z i e n de r e c e n t e vorm a l s een o n d e r s o o r t van de f o s s i e l e

T. tvicavinata (BROCCHI, 1814), d i e o . a . voorkomt i n het S c a l d i s i e n van
Antwerpen (GLIBERT 1958; VAN REGTEREN ALTENA e t a l . 1965; JANSSEN 1975).
V o o r l o p i g v o l g e n w i j de meerderheid van r e c e n t e a u t e u r s , d i e de b e i d e
vormen a l s v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n behandelen. Het j u i s t e auteurschap van de
naam Tuvvitella communis v e r e i s t geen haakjes ( z i e RISSO 1826: p. 106).
B u i t e n deze s o o r t , s p o e l e n e r langs onze k u s t , en dan v o o r a l t e r hoogte
van Het Z o u t e , r e g e l m a t i g twee f o s s i e l e vormen u i t het Eoceen a a n , n l .
T. solandevi MAYER, 1877 en T. imbricatavia LAMARCK, 1804. Deze s o o r t e n
z i j n evenwel eenvoudig van T. communis te o n d e r s c h e i d e n ( z i e GLIBERT 1933;
VAN REGTEREN ALTENA e t a l . 1965; GEYS & MARQUET 1983).

45. VERSTRAELEN ( 1 9 6 6 ) , e v e n a l s enige oudere a u t e u r s z o a l s PELSENEER (1881b)

en VONCK ( 1 9 3 3 ) , vermelden van deze f a m i l i e ook Cevithium vulgatum
(BRUGUIERE, 1792). W e l l i c h t hebben deze a u t e u r s deze s o o r t verward met
Cerithiopsis tubevculavis (MONTAGU, 1 8 0 3 ) , welke wel aan onze k u s t kan
gevonden worden. Cerithium vulgatum d a a r e n t e g e n , i s een M e d i t e r r a n e s o o r t
die voor z o v e r we weten n i e t voorkomt aan de Noordfranse en B r i t s e k u s t e n .
Ze o n t b r e e k t ten andere ook i n de KBIN-verzame^ing.
De taxonomie en f y l o g e n i e van het genus Bittium wordt behandeld door GRUNDEL
(1976).

46. Deze f a m i l i e wordt soms a l s o n d e r f a m i l i e van de C e r i t h i i d a e beschouwd.

Recente onderzoekingen tonen e c h t e r aan d a t het g e s c h i k t e r i s om de C e r i t h i i -
dae en de C e r i t h i o p s i d a e a l s z e l f s t a n d i g e f a m i l i e s t e a a n z i e n (GRUNDEL 1980).

47. We g e b r u i k e n h i e r v o o r l o p i g nog deze naam, hoewel r e c e n t i s gebleken d a t

w e l l i c h t een andere naam g e s c h i k t e r zou z i j n . I n d e r d a a d , volgens VAN AARTSEN
 - 41 -

et a l . (1984) h e e f t de naam Cerithiopsis tübercularis (MONTAGU, 1803:

p. 270) i n f e i t e b e t r e k k i n g op C. barleei JEFFREYS, 1867 ( z i e ook WAREN
1980: p l . 4 f i g . 13). Een en ander moet evenwel nog u i t g e w e r k t worden.

48. GRUNDEL (1975) h e e f t aangetoond dat de j u i s t e f a m i l i e n a a m T r i f o r i d a e

JOUSSEAUME, 1884 i s en n i e t T r i p h o r i d a e . D i t g e l d t e c h t e r a l l e e n wanneer
de genera Triforis en Triphora i n d e z e l f d e f a m i l i e worden g e p l a a t s t
(KOSUGE 1967). MARSHALL (1980) s t e l d e e c h t e r d a t beide genera i n feite
tot twee v e r s c h i l l e n d e f a m i l i e s moeten toegewezen worden: de T r i f o r i d a e
(rechtsgewonden, t a e n i o g l o s s e r a d u l a ) en de T r i p h o r i d a e (linksgewonden,
r h i n i o g l o s s e r a d u l a ) . A l l e e n v e r t e g e n w o o r d i g e r s van deze l a a t s t e groep
worden nog wel eens aan onze kust v e r z a m e l d .

49. BOUCHET & GUILLEMOT (1978) hebben aangetoond d a t de A t l a n t i s c h e vormen van

"Triphova p e r v e r s a (LINNAEUS, 1758)" kunnen o p g e s p l i t s t worden i n v i e r
z e l f s t a n d i g e s o o r t e n . Deze worden h i e r gegroepeerd i n het T. adversa-complex.
Op b a s i s van de s c h e l p a l l e e n z i j n d i e v i e r vormen b i j z o n d e r m o e i l i j k van
e l k a a r t e o n d e r s c h e i d e n , maar de r a d u l a en de k l e u r van de levende d i e r e n
l e v e r e n d u i d e l i j k e kenmerken. De " e c h t e " T. perversa i s een M e d i t e r r a n e
s o o r t d i e a a n m e r k e l i j k g r o t e r wordt en r e l a t i e f s l a n k e r i s dan de vormen
van het T. adversa-complex.
In het l i c h t van meer r e c e n t onderzoek, v e r f i j n d e BOUCHET (1984) de taxonomie
van d i t s o o r t c o m p l e x : daar waar h i j o o r s p r o n k e l i j k de v i e r s o o r t e n b i j
e l k a a r p l a a t s t e i n het genus Triphora, w i j s t h i j ze nu toe aan v i e r v e r s c h i l -
lende genera (BOUCHET 1984). T e r w i l l e van de o v e r z i c h t e l i j k h e i d hebben we
e c h t e r geen r e k e n i n g gehouden met deze genera b i j het o p s t e l l e n van de
computercode; daardoor worden de v i e r s o o r t e n dan ook onder de genuscode
"TRIP" behandeld.
In de KBIN-verzameling bevinden z i c h t a l r i j k e exemplaren van T. adversa s.l.,
maar i n het l i c h t van het voorgaande, moet hun j u i s t e i d e n t i t e i t nog v a s t -
g e s t e l d worden '

50. Epitonium RDDING, 1798 h e e f t o n d u b b e l z i n n i g voorrang op Clathrus 0KEN, 1815,

maar Scala BRUGUIERE, 1792 i s op z i j n b e u r t ouder dan Epitonium. Volgens
McKAY & SMITH (1979) zou d i t probleem moeten g e r e g e l d worden door de ICZN.
Wij v o l g e n de meerderheid van r e c e n t e a u t e u r s i n het g e b r u i k van Epitonium,
wat McKAY & SMITH (1979) trouwens z e l f ook doen.
I.v.m. de u i t g a n g e n van de soortnamen, bestaan e r b l i j k b a a r nogal wat v e r -
s c h i l l e n d e i n t e r p r e t a t i e s . V o o r l o p i g v o l g e n w i j FRETTER & GRAHAM (1982),
hoewel we t o c h het volgende moeten opmerken: Epitonium (-ii) i s een u i t het
 - 42 -

G r i e k s a f g e l e i d o n z i j d i g s u b s t a n t i e f ; clathrus e c h t e r , hebben we n i e t i n
het woordenboek kunnen t e r u g v i n d e n , wel c l a t r a t u s , - a , -urn (= v e r s i e r d met
r i b b e n ) , waarvan olathratulus w e l l i c h t a l s v e r k l e i n w o o r d op t e v a t t e n is.
In c o m b i n a t i e met Epitonium k r i j g t d i t l a a t s t e dan ook t e r e c h t de u i t g a n g
-urn i . p . v . - u s . De vraag d r i n g t z i c h nu op o f clathrus i n c o m b i n a t i e met
Epitonium, ook n i e t de u i t g a n g -urn zou moeten k r i j g e n ( z o a l s i n b.v.
HUBENDICK & WAREN 1969-76). De u i t g a n g -us kan n a t u u r l i j k wel behouden
b l i j v e n zo clathrus een s u b s t a n t i e f zou b l i j k e n t e z i j n . De meeste r e c e n t e
auteurs g e b r u i k e n a l l e s z i n s de u i t g a n g - u s , d i t w e l l i c h t i n n a v o l g i n g van
RODING (1798: p. 91 no. 1180).

51. In 1971 werden twee levende exemplaren van deze s o o r t o p g e v i s t n a b i j "De

Hinders" (VANWALLEGHEM in litt.).

52. Van deze f a m i l i e werd één s o o r t met z e k e r h e i d langs onze k u s t aangetoond,

z i j het dan wel op b a s i s van l e g e h u i s j e s . D i t b e l e t n i e t d a t andere soor-
ten zouden kunnen verwacht worden. Zo werd i n Nederland op het s t r a n d van
Goeree g r u i s verzameld w a a r i n o.m. Gvaphis albida (KANMACHER, 1798) werd
a a n g e t r o f f e n (DE BRUYNE e t a l . 1985).
De f a m i l i e wordt u i t v o e r i g behandeld door FRETTER & GRAHAM (1982).

53. De taxonomie en nomenclatuur van deze f a m i l i e werden r e c e n t bewerkt door

WAREN (1983b, 1984).

54. Deze s o o r t werd o o r s p r o n k e l i j k beschreven onder de naam ungaricus

(LINNAEUS 1758: p. 782). L a t e r e auteurs hebben d i t , t e n o n r e c h t e , g e w i j z i g d
i n hungaricus ( b . v . JEFFREYS 1865; THORSON 1941; ZIEGELMEI ER 1966; LINDNER
1977). De j u i s t e p u b l i c a t i e d a t u m van de naam i s wel d e g e l i j k 1758 en n i e t
1767 z o a l s ABBOTT (174) en LINDNER (1977) opgeven.
De s y s t e m a t i s c h e p l a a t s van de C a p u l i d a e wordt besproken door GRAHAM (1954).
i

55. Wegens de p r i o r i t e i t s r e g e l s v e r k i e z e n w i j h i e r het oudere C r e p i d u l i d a e

FLEMING, 1822 boven het j o n g e r e synoniem C a l y p t r a e i d a e BLAINVILLE, 1824
(ABBOTT 1974).

56. In oudere f a u n a l i j s t e n z o a l s d i e van DE MALZINE (1867), COLBEAU (1868),

PELSENEER (1881b), MAITLAND (1897) en VONCK ( 1 9 3 3 ) , o n t b r e e k t deze nu
algemene s o o r t . D i t komt doordat de d i e r t j e s pas i n de j a r e n '30 b i j ons
werden i n g e v o e r d ( z i e ook POLK 1962a, b; STRESEMANN 1970; FRETTER & GRAHAM
1981).
 - 43 -

57. Het i s n i e t u i t g e s l o t e n dat ook Lamellaria latens (MULLER, 1776), een

s o o r t d i e soms wordt a a n z i e n a l s een vorm van L. perspicua, aan onze k u s t
kan gevonden worden ( z i e ook ODHNER 1913; FRETTER & GRAHAM 1981).

58. T r i v i i d a e TROSCHEL, 1863 h e e f t voorrang op E r a t o i d a e GILL, 1871. Overigens

z i j n e r a u t e u r s d i e de beide a l s v e r s c h i l l e n d e f a m i l i e s beschouwen (CATE
1979). In dat geval z i j n de beide namen u i t e r a a r d g e l d i g .
Een b e s p r e k i n g van de Europese s o o r t e n v i n d t men i n LUCAS (1973).

59. Deze en de volgende s o o r t werden door oudere a u t e u r s samengenomen onder

de naam T. europaea (MONTAGU, 1808: p. 8 8 ) . L a t e r werd e c h t e r d u i d e l i j k
aangetoond dat het om twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n g a a t . Het o n d e r s c h e i d
tussen b e i d e wordt u i t v o e r i g behandeld door ANKEL (1936) en FRETTER &
GRAHAM (1981).

60. Omtrent het j u i s t e auteurschap van deze naam s c h i j n t e r nogal wat v e r w a r r i n g

te b e s t a a n . WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , ANKEL (1936) en GRAHAM (1971) geven "MONTAGU,
1803" op. MONTAGU (1803: p. 200) s c h r e e f e c h t e r z e l f i . v . m . deze s o o r t : "it
was s e p a r a t e d by Doctor Sol ander, who gave i t the name we have p r e f i x e d t o
it, i n Museum P o r t i a n d i c u m " . Over de r o l van SOLANDER en het n o m e n c l a t o r i s c h
belang van LIGHTFOOT's " P o r t l a n d Museum"-catalogus i n de m a l a c o l o g i e , i s e r
al heel wat t e doen geweest (IREDALE 1916; KAY 1965; BEBBINGT0N 1974).
B e l a n g r i j k h i e r b i j i s dat e r van SOLANDER enkel een a a n t a l onafgewerkte
m a n u s c r i p t e n bestaan en d i e kunnen dan ook n i e t beschouwd worden a l s geldige
p u b l i k a t i e s i . v . m . het i n v o e r e n van nieuwe namen. LIGHTFOOT's (1786) c a t a -
logus van het P o r t l a n d Museum i s dat e c h t e r w e l . De d a a r i n met een "S"
gemerkte namen, d.w.z. de namen d i e door SOLANDER werden i n g e v o e r d , worden
g e r e f e r e e r d naar "SOLANDER i n LIGHTF00T, 1786". De naam Cypraea arctica
komt voor z o v e r we konden nagaan, e c h t e r n i e t voor i n LIGHTFOOT's c a t a l o g u s .
Dit b e t e k e n t dat hoewel het v r i j z e k e r i s dat SOLANDER v e r a n t w o o r d e l i j k i s
voor de naam C. a r c t i c a , h i j toch n i e t i n aanmerking komt voor het a u t e u r -
schap e r v a n . Aldus kunnen we ODHNER (1913) n i e t b i j t r e d e n wanneer d i e
"SOLANDER i n HUMPHREY, 1797" a l s auteurschap o p g e e f t , want HUMPHREY (1797:
p. V en V I I I ) s t e l d e z e l f heel d u i d e l i j k dat h i j de namen van SOLANDER had
overgenomen u i t een n i e t g e p u b l i c e e r d m a n u s c r i p t . Alhoewel nu HUMPHREY
(1797) de naam C. arctica i n z i j n c a t a l o g u s h e e f t v e r m e l d , kan ook hem
het auteurschap ervan n i e t toegewezen worden ( z o a l s b.v. SNELI 1979 wel
d o e t ) , v e r m i t s h i j geen r e f e r e n t i e s naar b e s c h r i j v i n g e n en/of f i g u r e n opgaf.
Hij vermeldde enkel (p. 7 ) : " 100. Cypraea arctica - La S e p t e n t r i o n a l e -
N o r t h e r n Europe - Cypraea arctica Sol and. " en d i t i s geen g e l d i g e basis
 - 44 -

voor een nieuwe naam. De e e r s t e o n d u b b e l z i n n i g e v e r m e l d i n g en d i f f e r e n t i a t i e

van c. arctica werd u i t e i n d e l i j k door PULTENEY gegeven i n z i j n "Dorsetshire
C a t a l o g u e " (1799: p. 4 2 ) . Het c o r r e c t e a u t e u r s c h a p komt d e r h a l v e hem t o e ,
op voorwaarde n a t u u r l i j k dat de " D o r s e t s h i r e C a t a l o g u e " een door de ICZN
aanvaarde p u b l i k a t i e i s (CATE 1979).

61. In overeenstemming met NORDSIECK (1968), ABBOTT (1974) en McKAY & SMITH
(1979), beschouwen w i j Lunatia GRAT, 1847 a l s een z e l f s t a n d i g genus.

62. De j u i s t e nomenclatuur van deze s o o r t i s nog steeds een probleem. W i j

volgen v o o r l o p i g FRETTER & GRAHAM (1981) i n h e t g e b r u i k van de naam L. a l d e r i
(FORBES, 1838), ook a l i s het n i e t u i t g e s l o t e n dat v e r d e r onderzoek zou
kunnen u i t w i j z e n dat m i s s c h i e n een synoniem t o c h v o o r r a n g zou moeten k r i j g e n
(zie ook VANWALLEGHEM 1984c).
L. alderi kan g e m a k k e l i j k verward worden met de f o s s i e l e L. hemiclausa
(SOWERBY, 1824), d i e ook aan onze kusten kan verzameld worden.

63. Vondsten van deze en de twee volgende s o o r t e n z i j n ons enkel bekend u i t de

oudere l i t e r a t u u r (DE MALZINE 1867; COLBEAU 1868; PELSENEER 1881b; MAITLAND
1897; VONCK 1933). M o g e l i j k gaat het geheel o f g e d e e l t e l i j k om v e r k e e r d e
i d e n t i f i c a t i e s van bepaalde f o s s i e l e vormen d i e eveneens aan onze k u s t
kunnen gevonden worden. De KBIN-verzameling omvat a l l e s z i n s geen exemplaren
die t o t één van de d r i e s o o r t e n kunnen toegewezen worden.

64. Sommige auteurs beschouwen Amauropsis MÖRCH, 1857 a l s een subgenus van
Bulbus BROWN, 1839 (= Acrybia H. & A. ADAMS, 1853).
Vondsten van deze s o o r t aan onze k u s t hebben meer dan w a a r s c h i j n l i j k b e t r e k -
k i n g op f o s s i e l m a t e r i a a l .

65. De Trophoninae verzameld aan de B e l g i s c h e k u s t z i j n w e l l i c h t van f o s s i e l e

of s u b f o s s i e l e o o r s p r o n g . Ook aanvoer van e l d e r s i s z e e r goed m o g e l i j k .
Dit b e l e t e c h t e r n i e t dat van B. truncatus dode, maar " v e r s " lijkende,
exemplaren werden o p g e v i s t n a b i j "De H i n d e r s " (VANWALLEGHEM i n litt.).
Het m a t e r i a a l i n de KBIN-verzameling moet a l l e s z i n s g r o n d i g nagekeken
worden.
HOUART (1981) g e e f t een g r o n d i g o v e r z i c h t van de Europese T r o p h o n i n a e .

66. Voor de nomenclatuur van de genusnaam v e r w i j z e n we naar CROTHERS (1972).

Sommige a u t e u r s p l a a t s e n Nucella, samen met e n k e l e andere g e n e r a , i n een
z e l f s t a n d i g e f a m i l i e , de zgn. T h a i d i d a e ( b . v . LINDNER 1977). W i j v o l g e n de
 - 45 -

meer k l a s s i e k e z i e n s w i j z e w a a r b i j het genus t o t de M u r i c i d a e wordt gerekend.

67. Zowel de genus- a l s de soortnaam, werden o f f i c i e e l erkend door de ICZN

(Op. 886). Ocenebva i s v r o u w e l i j k en daarom wordt de soortnaam evinaoea
i . p . v . erinaceum o f erinaceus. Deze l a a t s t e s p e l l i n g s w i j z e i s e c h t e r wel
c o r r e c t i n c o m b i n a t i e met Murex.
De synonieme genusnaam Tritonalia FLEMING, 1828 werd i n ICZN Op. 886 v e r w o r -
pen ( z i e ook HOUART 1980).

68. B u i t e n de d r i e vermelde s o o r t e n , kunnen u i t z o n d e r l i j k ook nog andere

B u c c i n i d a e aan onze k u s t verzameld worden. Het gaat dan e c h t e r wel om
f o s s i e l , subfossiel of allochtoon m a t e r i a a l .

69. De meeste r e c e n t e a u t e u r s g e b r u i k e n de genusnaam Colus RÖDING, 1798 i.p.v.

Sipho BRUGUIÈRE, 1792. IREDALE (1915b) s t e l d e i . v . m . deze naam dat "This
name cannot be defended by anyone"; de naam werd l a t e r dan ook verworpen
door de ICZN (Op. 2 1 ) . Tritonofusus BECK, 1874 kan evenmin g e b r u i k t worden
wegens de gewone p r i o r i t e i t s r e g e l s .
Naast C. g r a o i l i s , wordt soms ook C. islandious (GMELIN, 1791) door vissers
aangevoerd u i t n o o r d e l i j k e gebieden.
C. curtus (JEFFREYS, 1867) en C. cordatus (BELL, 1871) z i j n P l i o - P l e i s t o c e n e
s o o r t e n d i e met C. graoilis kunnen verward worden (DUMOULIN 1982).
De r e c e n t e Westeuropese C o l u s - s o o r t e n worden behandeld door PAIN (1978).

70. SNELI (1979) p l a a t s t haakjes rond het a u t e u r s c h a p . Daar de s o o r t e c h t e r a l s

een Bucoinum werd beschreven (LINNAEUS 1758: p. 7 4 0 ) , z i j n haakjes h i e r
uiteraard overbodig.

71. Z i e CERN0H0RSKY (1972, 1977) i . v . m . deze f a m i l i e n a a m .

72. In overeenkomst met VAN REGTEREN ALTENA e t a l . (1965) en VAN AARTSEN e t a l .

1

(1984), beschouwen w i j Hinia GRAY, 1847 a l s een subgenus van Nassarius

DUMERIL, 1806.

73. De taxonomie van deze f a m i l i e s t e l t nog z e e r v e e l problemen. W i j v o l g e n

NORDSIECK (1968, 1977) en VAN AARTSEN e t a l . (1984). Deze l a a t s t e n geven
e n k e l e i n t e r e s s a n t e beschouwingen.
Het g r o o t s t e g e d e e l t e van het B e l g i s c h e m a t e r i a a l i s van f o s s i e l e oorsprong.
 - 46 -

74. Volgens NORDSIECK (1968, 1977) en VAN AARTSEN e t a l . (1984) i s Haecbopleura

BUCQUOY, DAUTZENBERG & DOLLFUS, 1883 een j o n g e r synoniem van Bellaspira
CONRAD, 1868. Deze l a a t s t e naam h e e f t dus voorrang.

75. Deze s o o r t werd l e v e n d a a n g e t r o f f e n i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems"

(SEAWARD 1982).

76. W e l l i c h t gaat h e t h i e r om een soortcomplex waartoe o . a . ook B. laevigata

zou behoren (ANKEL 1936; VAN AARTSEN e t a l . 1984).

77. Omtrent de naam B. laevigata ( P H I L I P P I , 1836) bestaan e r nogal wat o n z e k e r -

heden. Zo s c h i j n t h i j reeds e e r d e r g e b r u i k t te z i j n i n Pleurotoma laevigata
SOWERBY, 1823 (VAN AARTSEN e t a l . 1984). Verder onderzoek i s h i e r dus wel
gewenst.

78. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat NORDSIECK (1977) en VAN AARTSEN e t a l . (1984)

opgeven, i s de p u b l i k a t i e d a t u m n i e t 1808, maar wel 1803. In dat j a a r b e -
s c h r e e f MONTAGU (1803: p. 260, p l . 9 f i g . 3) de s o o r t a l s Murex purpureus.

79. De hogere i n d e l i n g van de O p i s t h o b r a n c h i a i s nog z e e r c o n t r o v e r s i e e l . D i t

b l i j k t d u i d e l i j k wanneer men de c l a s s i f i c a t i e s van v e r s c h i l l e n d e a u t e u r s
naast e l k a a r l e g t ( b . v . THOMPSON 1976; SCHMEKEL & PORTMANN 1982; CATTANEO &
BARLETTA 1984). W i j hebben een min o f meer a r b i t r a i r e keuze gemaakt en
v o l g e n GOTTING (1974).
Een goede i n l e i d i n g en d e t e r m i n a t i e s l e u t e l t o t de z e e n a a k t s l a k k e n van de
B e l g i s c h e en Nederlandse kusten i s d i e van SWENNEN (1957). Deze t a b e l omvat
e c h t e r wel meer s o o r t e n dan ons bekend z i j n van de B e l g i s c h e k u s t . Het moet
dan ook benadrukt worden dat de onderhavige l i j s t m.b.t. de z e e n a a k t s l a k k e n
een z e e r v o o r l o p i g k a r a k t e r h e e f t .

80. De o r i g i n e l e s p e l l i n g van de genusnaam i s wél d e g e l i j k Aateon (MONTFORT

1810: p. 314) en dus n i e t A c t a e o n , z o a l s vermeld door b.v. ODHNER (1907),
JAECKEL ( 1 9 5 2 ) , GLIBERT (1960), JANSSEN (1975), SEAWARD (1982) e . a .

81. Het oudere synoniem Bulla alba KANMACHER, 1798, werd i n ICZN Op. 568
gesupprimeerd t e n v o o r d e l e van Bulla obtusa MONTAGU, 1803. De p u b l i k a t i e -
datum 1807, z o a l s opgegeven door ABBOTT ( 1 9 7 4 ) , i s dus n i e t c o r r e c t .
De nomenclatuur van de genusnaam wordt behandeld door IREDALE (1915a).
De s o o r t werd l e v e n d a a n g e t r o f f e n i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems"
(SEAWARD 1982).
 - 47 -

82. De naam Bulla trunoatula BRUGUIERE, 1792 werd door de ICZN erkend i n Op. 549.
In h e t z e l f d e b e s l u i t werden tevens de namen bulla trunoata ( J . ADAMS, 1800)
en Bulla retusa (MATON & RACKETT, 1807) gesupprimeerd. Of Bulla mammillata
P H I L I P P I , 1836 een synoniem i s van Bulla trunoatula, b l i j f t v o o r l o p i g een
punt van d i s c u s s i e (THOMPSON 1976; VAN AARTSEN e t a l . 1984).

83. De naam Bulla umbilioata MONTAGU, 1803 werd door de ICZN v a s t g e l e g d in

Op. 549.
De K B I N - v e r z a m e l i n g omvat e n k e l e exemplaren onder de naam R e t u s a strigella
(LOVEN, 1846). Deze exemplaren v e r t o n e n een d u i d e l i j k e s p i r a a l s c u l p t u u r .
Volgens ODHNER (1907) gaat het h i e r om een a p a r t e s o o r t , maar r e c e n t e r e
a u t e u r s z o a l s PRUV0T-F0L (1954) en VAN AARTSEN e t a l . (1984) d e l e n d i e
mening n i e t en p l a a t s e n R. strigella i n synonymie met R. umbilioata. Wij
volgen d i t l a a t s t e standpunt.

84. Haminea GRAY, 1847 ( z i e b.v. THIELE 1931; THOMPSON 1976; SEAWARD 1982) is
een o o r s p r o n k e l i j k e d r u k f o u t voor Haminaea GRAY, 1847. VAN AARTSEN e t a l .
(1984) maakten deze opmerking reeds e e r d e r , maar s t e l d e n dan d a t de genus-
naam i n f e i t e Haminaea TURTON & KINGSTON, 1830 moet z i j n . D i t i s e c h t e r
ook n i e t geheel j u i s t , want de o o r s p r o n k e l i j k s p e l l i n g van de naam b l i j k t
Haminoea t e z i j n (IREDALE 1914; WINCKWORTH 1932; RUDMAN 1971).

85. Voor de naamgeving z i e LEMCHE (1971).

86. De naam Bulla lignaria LINNAEUS, 1758 werd door de ICZN v a s t g e l e g d in

Op. 287.
Of deze s o o r t t o t onze fauna behoort b l i j f t v o o r a l s n o g een open v r a a g .
ODHNER (1907) vermeldde de s o o r t wel voor onze k u s t , z i j h e t op a u t o r i t e i t
van FRIELE & GRIEG (1901). Deze l a a t s t e n hadden het nochtans o v e r f o s s i e l e
v o n d s t e n , o . a . u i t het S c a l d i s i e n van Antwerpen. JAECKEL (1952) s i g n a l e e r d e
de s o o r t eveneens langs de B e l g i s c h e en Nederlandse k u s t e n , maar gaf geen
v e r d e r commentaar.

87. De naam A k e r a bullata MULLER, 1776 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 539.
In h e t z e l f d e b e s l u i t werd ook de f a m i l i e n a a m A k e r i d a e g e c o n s e r v e e r d . Aoera
i s een f o u t e s p e l l i n g s w i j z e .

88. JANSSEN (1975) beschouwt Bullaea quadripartita a l s een o n d e r s o o r t van

Philine aperta. W i j z i e n daar e c h t e r geen reden t o e .
 - 48 -

89. Oudere a u t e u r s s c h r i j v e n de o o r s p r o n k e l i j k e diagnose van deze s o o r t toe

aan "CLARK, 1828" ( b . v . ODHNER 1907; LEMCHE 1928; PRUV0T-F0L 1954 e . a . ) .
Dit i s w e l l i c h t het gevolg van een v e r w a r r i n g met Philine p v u i n o s a , een
s o o r t d i e i n d e r d a a d door CLARK i n 1828 werd beschreven (WAREN 1983). Volgens
THOMPSON & BROWN (1976) en McKAY & SMITH (1979) i s het c o r r e c t e a u t e u r s c h a p
van P. punctata " J . ADAMS, 1800".
ANNYS (1982) r a p p o r t e e r d e één exemplaar i n g r u i s verzameld t e H e i s t . G e z i e n
de g e d e e l t e l i j k f o s s i e l e oorsprong van d i t m a t e r i a a l en g e z i e n het f e i t dat
de k l e i n e P h i l i n i d a e t o c h wel z e e r m o e i l i j k t e d e t e r m i n e r e n z i j n op b a s i s
van de schelpkenmerken a l l e e n , maken we t o c h e n i g voorbehoud b i j deze
vondst. JAECKEL (1952) meldde de s o o r t e c h t e r ook a l voor onze k u s t .

90. Van deze f a m i l i e worden i n de B e l g i s c h e l i t e r a t u u r steeds weer d e z e l f d e

twee s o o r t e n v e r m e l d : Odostomia aouta en Tuvbonilla innovata (COLBEAU 1868;
PELSENEER 1881b; MAITLAND 1897; VONCK 1933). Is het een t o e v a l dat j u i s t
die twee s o o r t e n i n de KBIN-verzameling o n t b r e k e n , t e r w i j l de o v e r i g e i n
deze l i j s t opgenomen s o o r t e n (en d i e n i e t i n de l i t e r a t u u r vermelde worden)
wel i n de c o l l e c t i e aanwezig z i j n ? Het z i e t e r a l l e s z i n s naar u i t dat
heel wat l i t e r a t u u r g e g e v e n s b e r u s t e n op v e r k e e r d e i d e n t i f i c a t i e s .
ENTROP (1972) m e l d t i n Nederland a a n z i e n l i j k wat meer s o o r t e n . Een o n d e r -
zoek van de B e l g i s c h e m i c r o g a s t r o p o d e n z a l w e l l i c h t ook nieuw m a t e r i a a l
opleveren.
Vroeger werden de P y r a m i d e l 1 i d a e b i j de P r o s o b r a n c h i a i n g e d e e l d ( z i e b.v.
ZIEGELMEIER 1966); nu h e e f t men d i e z i e n s w i j z e v e r l a t e n en p l a a t s t men ze
bij de O p i s t h o b r a n c h i a .

91. In overeenkomst met VAN AARTSEN (1977b) i s het ons n i e t d u i d e l i j k waarom

WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , ANKEL (1936) en McKAY & SMITH (1979) de naam Chvysallida
obtusa (BROWN, 1827) p r e f e r e r e n boven het oudere Tuvbo intevstinctus MONTAGU,
1803 (p. 324).

92. Hoewel ons van deze s o o r t geen meldingen van de B e l g i s c h e k u s t bekend zijn,
nemen we ze u i t z o n d e r l i j k toch op i n deze l i j s t , omdat ze v r i j w e l z e k e r ook
bij ons moet kunnen gevonden worden i n mossel banken op havenhoofden, g o l f -
b r e k e r s en paalwerken. In Nederland werd Bvaohystomia scalavis a l op v e r -
s c h i l l e n d e p l a a t s e n levend v e r z a m e l d , o . a . t e V l i s s i n g e n en W e s t k a p e l l e
(MULDER 1952, 1965).
Volgens HEPPELL ( i n McKAY & SMITH 1979) i s het aanbevolen om de naam
Odostomia vissoides HANLEY, 1844 t e g e b r u i k e n i . p . v . O. scalavis MACGILLIVRAY,
1843. T o t d a t e c h t e r een en ander g e r e g e l d i s door de ICZN, houden w i j ons
 - 49 -

aan het welbekende scalavis.

93. Het i s ons n i e t d u i d e l i j k waarom B r i t s e a u t e u r s ( b . v . WINCKWORTH 1932;

GRAHAM 1971; McKAY & SMITH 1979) de v o o r k e u r geven aan het j o n g e r e synoniem
Tuvbonilla elegantissima (MONTAGU, 1803). W i j volgen ANKEL ( 1 9 3 6 ) , JANSSEN
(1975) en VAN AARTSEN (1981) i n het g e b r u i k van het oudere T. lactea.
LINNAEUS p u b l i c e e r d e deze naam i n 1758 (p. 765 No 551) en dus n i e t i n 1766
o f 1767 z o a l s r e s p e c t i e v e l i j k VAN AARTSEN (1981) en JANSSEN (1975) opgeven.

94. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat McKAY & SMITH (1979) vermelden, v e r e i s t het a u t e u r -

schap h i e r geen h a a k j e s .

95. Vondsten van Gymnosomata aan onze k u s t z i j n ons n i e t bekend. Wel s t e l d e

JAECKEL (1952) dat Clione limacina a f en toe langs de B e l g i s c h e en Neder-
landse kusten zou gevonden worden.
De beide s o o r t e n d i e we i n de l i j s t hebben opgenomen, worden a l l e s z i n s
door VAN DER SPOEL (1976: p. 427 k a a r t 189 en p. 459 k a a r t 221) i n ons
faunagebied gesignaleerd.

96. De s p e l l i n g " S a c c o g l o s s a " i n GÖTTING (1974) en SCHMEKEL & PORTMANN (1982)

i s f o u t (ABBOTT 1974).
GASCOIGNE (1978) g e e f t een a a n t a l redenen om " A s c o g l o s s a " te verkiezen
boven " S a c o g l o s s a " , maar v e r m i t s de ICZN geen v a s t e r e g e l s v o o r s c h r i j f t
m.b.t. taxa boven het f a m i l i e n i v e a u , p r e f e r e r e n we toch " S a c o g l o s s a " omdat
deze naam t o c h meer bekendheid h e e f t .
Voor wat de i n d e l i n g i n f a m i l i e s b e t r e f t , v o l g e n we THOMPSON & BROWN (1976)
en VAN GOETHEM (1984), hoewel ook op d i t v l a k GASCOIGNE (1978) een a a n t a l
nieuwe v o o r s t e l l e n h e e f t gedaan. Deze werden o.m. toegepast i n de f a u n a l i j s t
van McKAY & SMITH (1979).

97. Vermits het h i e r een brakwaterbewoner b e t r e f t , werd de s o o r t ook opgenomen

door VAN GOETHEM (1984). De d i e r t j e s werden r e c e n t o . a . a a n g e t r o f f e n i n
de Westerschelde n a b i j de k e r n c e n t r a l e t e Doel en i n de s c h o r r e n b i j F o r t
Liefkenshoek; verder l e e f t A. modesta ook i n h e t r e s e r v a a t van de U z e r m o n -
d i n g en i n het Zwin (DUMOULIN i n litt.).
Zie v e r d e r ook RAEYMAEKERS (1895), ENGEL e t a l . (1940), DEN HARTOG (1958,
1959) en VADER (1981). Deze l a a t s t e a u t e u r p l a a t s t de s o o r t i n een z e l f s t a n -
dige f a m i l i e , de A l d e r i i d a e , welke z i c h van de S t i l i g e r i d a e zou o n d e r s c h e i -
den i n de bouw van de g e n i t a l i a (GASCOIGNE 1976).
 - 50 -

98. In t e g e n s t e l l i n g t o t PRUV0T-FOL ( 1 9 5 4 ) , maar i n overeenkomst met THOMPSON

(1976), GASCOIGNE (1978a, b ) , McKAY & SMITH (1979) en CATTANEO & BARLETTA
( 1 9 8 4 ) , beschouwen w i j Limapontia capitata en L. depressa a l s twee v e r s c h i l -
lende s o o r t e n .
Omtrent de nomenclatuur en p u b l i k a t i e d a t u m van deze s o o r t b e s t a a t e r blijk-
baar veel v e r w a r r i n g . Volgens PRUVOT-FOL (1954) en ABBOTT (1974) moet de
s o o r t i n f e i t e L. nigra (MULLER, 1773) h e t e n . Andere auteurs verkiezen
e c h t e r de naam L. capitata (MULLER, 1774), waarvan dan L. nigra JOHNSTON,
1836 een synoniem zou z i j n (THOMPSON 1976; GASCOIGNE 1978a).
Voor de p u b l i k a t i e d a t u m van MÜLLER's L. capitata bestaan e r d r i e "versies":
1773 (b.v. WINCKWORTH 1932; SCHMEKEL & PORTMANN 1982; CATTANEO & BARLETTA
1984), 1774 (b.v. PRUVOT-FOL 1954; THOMPSON 1976) en 1776 ( b . v . ODHNER 1907;
LEMCHE 1928; McKAY & SMITH 1979).
Bij n a z i c h t van de o o r s p r o n k e l i j k e werken van MULLER (1773, 1774a, b, 1776)
bleek dat de c o r r e c t e naam en p u b l i k a t i e d a t u m van deze s o o r t Fasciola
capitata MULLER, 1774 moet z i j n . Inderdaad, i n 1773 p u b l i c e e r d e MULLER s l e c h t s
het e e r s t e deel van z i j n "Vermium t e r r e s t r i u m e t f l u v i a t i l i u m " . D a a r i n behan-
delde h i j e c h t e r geen M o l l u s c a . In 1774 volgden dan deel II en III (resp.
H e l m i n t h i c a en T e s t a c e a ) . In deel II werden zowel Fasciola nigra (p. 54 No
179) a l s Fasciola capitata (p. 70 geen No) opgenomen. Maar MÜLLER's F. nigra
i s i n f e i t e een platworm ( T u r b e l l a r i a , T r i c l a d i d a : Polycelis nigra EHRENBERG;
zie DEN HARTOG 1962). D i t b l i j k t d u i d e l i j k u i t de b e s c h r i j v i n g en a f b e e l d i n g
die MULLER van z i j n F. nigra g e e f t i n " Z o o l o g i c a Danica V o l . I I I " (1789: p.
48, p l . 109 f i g s 3-4 onder de naam Planaria nigra). In MÜLLER's "Zoologiae
Danicae Prodromus" (1776) staan F. nigra en F. capitata ook vermeld onder de
naam Planaria ( r e s p . pp. 221 en 223). In beide g e v a l l e n wordt e r e c h t e r v e r -
wezen naar de p u b l i k a t i e u i t 1774. H i e r u i t v o l g t dan ook o n d u b b e l z i n n i g dat
de p u b l i k a t i e d a t a 1773 en 1776 voor F. capitata niet j u i s t z i j n , terwijl
de naam F. nigra MULLER, 1774 n i e t op deze s o o r t kan toegepast worden.
Volgens"(GASCOIGNE (1976) h o o r t het genus Limapontia t h u i s i n de S t i l i g e r i d a e
en kan aan de " L i m a p o n t i i d a e " geen z e l f s t a n d i g e f a m i 1 i e s t a t u s toegekend
worden. Wij houden ons e c h t e r v o o r l o p i g aan de k l a s s i e k e z i e n s w i j z e van
THOMPSON & BROWN (1976).

99. Deze s o o r t wordt ook vermeld door VAN GOETHEM (1984). Z i e v e r d e r ook ENGEL
et a l . (1940) en DEN HARTOG (1958, 1959).

100. Z i e ook BAILY (1975) en CATTANEO & BARLETTA (1984).

 - 51 -

101. De naam Aplysia punctata CUVIER, 1803 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n

Op. 200. In h e t z e l f d e b e s l u i t werd ook de genusnaam b e s t e n d i g d .
De s o o r t werd door MAITLAND (1897) en JAECKEL (1952) voor onze k u s t
g e s i g n a l e e r d , maar i n overeenkomst met ENGEL (1936) b e t w i j f e l e n w i j de
b e t r o u w b a a r h e i d van de e e r s t e a u t e u r . In de KBIN-verzameling i s e r
a l l e s z i n s geen B e l g i s c h m a t e r i a a l voorhanden.

102. Door heel wat a u t e u r s ( o . a . WINCKWORTH 1932; STRESEMANN 1970; THOMPSON &
BROWN 1976; McKAY & SMITH 1979; SEAWARD 1982) wordt het j o n g e r e synoniem
Volyoera oristata ALDER, 1841 g e b r u i k t . Nochtans wees PRUVOT-FOL (1954)
erop dat i n f e i t e het oudere Tritonia gibbosa RISSO, 1818 de c o r r e c t e naam
i s ( z i e ook ABBOTT 1974; BOUCHET & TARDY 1976; CATTANEO & BARLETTA 1984).
Of nu deze namen i n d e r d a a d a l s synoniemen mogen worden beschouwd i s voor
d i s c u s s i e v a t b a a r . In a f w a c h t i n g van v e r d e r onderzoek e c h t e r , v o l g e n w i j
PRUVOT-FOL (1954).

103. Op grond van de p r i o r i t e i t s r e g e l s h e e f t O n c h i d o r i d i d a e GRAY, 1854 o n d u b b e l -

z i n n i g v o o r r a n g op L a m e l l i d o r i d i d a e VAN REGTEREN ALTENA, 1937 (ABBOTT 1974).

104. Het auteurschap van deze naam wordt soms aangegeven a l s "(MULLER, 1776)"
(o.a. ODHNER 1907; PRUVOT-FOL 1954; ABBOTT 1974; BOUCHET & TARDY 1976).
Andere a u t e u r s vermelden evenwel "(ABILDGAARD, 1789)" ( o . a . WINCKWORTH
1932; RUSSELL 1971; THOMPSON & BROWN 1976; McKAY & SMITH 1979). Acanthodoris
pilosa werd i n d e r d a a d door ABILDGAARD b e s c h r e v e n , z i j het dan wel i n MÜLLER's
" Z o o l o g i c a Danica V o l . I I I " (1789: p. 7 , p l . 85 f i g s 5-8).

105. Deze algemene s o o r t s t e l t nog wel wat n o m e n c l a t o r i s c h e problemen. Limax

bilamellatus werd door LINNAEUS beschreven i n 1761 (p. 508 No 2094). L a t e r
hernam LINNAEUS de s o o r t a l s Doris bilamellata i n de 12de e d i t i e van
"Systema n a t u r a e " (1767: p. 1083), w a a r b i j h i j e x p l i c i e t verwees naar de
s o o r t d i e h i j b e s c h r e e f onder No 2094 i n "Fauna S v e c i c a " . B i j g e v o l g i s de
j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m voor de soortnaam 1761 en n i e t 1767 z o a l s de meeste
auteurs vermelden. D i t doet n a t u u r l i j k geen afbreuk aan het f e i t d a t sommige
a u t e u r s menen d a t onder de naam Doris bilamellata w e l l i c h t meer dan een
s o o r t moet worden begrepen (McKAY & SMITH 1979). Z i j s t e l l e n dat daarom
de naam Doris fusoa MULLER, 1776 (p. 229 No 2768) g e s c h i k t e r i s . Volgens
BOUCHET & TARDY werd deze naam g e p u b l i c e e r d i n 1768, maar i n dat j a a r
p u b l i c e e r d e MULLER enkel een f i g u u r zonder v e r d e r e U i t l e g (PRUVOT-FOL 1954).
Het t e n s l o t t e ook nog i n t e r e s s a n t op te merken dat MULLER z e l f , z i j n Doris
fusoa i n synonymie p l a a t s t e met LINNAEUS' Doris bilamellata.
 - 52 -

M . b . t . de genusnaam i s e r b l i j k b a a r ook nog geen overeenstemming b e r e i k t .

Heel wat a u t e u r s p r e f e r e r e n Gnchidorus BLAINVILLE, 1816, wat d i k w i j l s dan
nog geëmendeerd wordt t o t Onchidovis (WINCKWORTH 1932; BOUCHET & TARDY 1976;
THOMPSON & BROWN 1976; CATTANEO & BARLETTA 1984). PRUVOT-FOL (1954) s t e l d e
e c h t e r d a t d i t een nomen nudum zou z i j n , t e r w i j l het oudere synoniem
Villiersia ORBIGNY, 1837 een nomen o b l i t u m i s ( z i e ook ABBOTT 1974). Daarom
v o l g e n w i j ODHNER ( 1 9 0 7 ) , PRUVOT-FOL ( 1 9 5 4 ) , SWENNEN (1961) en ABBOTT (1974)
in het g e b r u i k van Lamellidoris ALDER & HANCOCK, 1855.

106. V e r m i t s deze s o o r t werd beschreven onder de naam D o r i s , moeten e r haakjes

worden g e p l a a t s t rond het auteurschap van MULLER (1776: p. 229 No 2771).
Er z i j n ons van deze d i e r e n geen vondsten van de B e l g i s c h e k u s t bekend,
maar de s o o r t werd wel g e s i g n a l e e r d door MAITLAND (1897) en VONCK (1933).
Voor zover we konden nagaan werden de d i e r t j e s ook nog n i e t i n Nederland
gevonden (ENGEL 1936; SWENNEN 1957, 1961); ze l e v e n wel langs de N o o r d f r a n s e
k u s t (BOUCHET & TARDY 1976).

107. Volgens RUSSELL (1971) i s de j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m 1815 en n i e t 1807 zoals

PRUVOT-FOL (1954) en BOUCHET & TARDY (1976) opgeven.

108. De naam Doris clavigera MULLER, 1776 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op.
833. H e t z e l f d e g e l d t voor de genusnaam Limaoia MULLER, 1781. BOUCHET &
TARDY (1976) hebben b l i j k b a a r de p u b l i k a t i e d a t u m van deze l a a t s t e v e r s w i s s e l d
met d i e van de soortnaam.
ENGEL (1936) g e e f t een g r o n d i g e a r g u m e n t a t i e om de meldingen van MAITLAND
(1897) i . v . m . deze s o o r t i n t w i j f e l t e t r e k k e n . De K B I N - v e r z a m e l i n g omvat
e c h t e r wel m a t e r i a a l van onze k u s t . Het d i e n t z e k e r g e r e v i s e e r d t e worden.

109. De genusnaam Cadlina BERGH, 1878 en de soortnaam Doris laevis LINNAEUS,

1767 werden door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 812.
De s o o r t o n t b r e e k t i n de K B I N - v e r z a m e l i n g , maar werd wel g e s i g n a l e e r d door
COLBEAU (1868), MAITLAND (1897) en JAECKEL (1952).

110. De f a m i l i e n a a m T r i t o n i i d a e werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 668.

111. De naam Tritonia hombergii CUVIER, 1803 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n

Op. 668. Veel r e c e n t e a u t e u r s l a t e n de l a a t s t e - i i n de soortnaam v a l l e n .
Dit i s voor z o v e r we weten n i e t g e w e t t i g d .
De c o r r e c t e p u b l i k a t i e d a t u m i s wel d e g e l i j k 1803 i . p . v . 1802 z o a l s sommige
a u t e u r s opgeven (RUSSELL 1971)
 - 53 -

112. Volgens RUSSELL (1971) werd Tritonia plebeia beschreven door JOHNSTON in
1828 en n i e t i n 1838 z o a l s ODHNER ( 1 9 0 7 ) , PRUVOT-FOL (1954) en BOUCHET &
TARDY (1976) opgeven.

113. Wij v e r k i e z e n de naam Lomanotus marmoratus (ALDER & HANCOCK, 1845), hoewel
de s o o r t i n 1844 door VERANY werd beschreven a l s "Lomanoto d i g é n é " . Die
naam werd e c h t e r pas i n 1846 g e l a t i n i s e e r d t o t L. g e n e i , zodat de naam van
ALDER & HANCOCK u i t e i n d e l i j k toch v o o r r a n g h e e f t ( z i e ook PRUVOT-FOL 1954;
SCHMEKEL & PORTMANN 1982). Overigens beschouwen sommige a u t e u r s L. genei en
L. marmoratus a l s twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n (SEAWARD 1982).

114. De o v e r g r o t e meerderheid van r e c e n t e a u t e u r s g e b r u i k t de naam D o t o i d a e .

Op. 697 van de ICZN s t i p u l e e r t nochtans z e e r d u i d e l i j k dat d i t een v e r k e e r d e
s p e l l i n g s w i j z e i s voor Dotidae GRAY, 1853. De naam Dotoidae werd dan ook
verworpen. ABBOTT (1974) had d i t w e l l i c h t ook opgemerkt, maar w a a r s c h i j n l i j k
a l s g e v o l g van een d r u k f o u t , vermeldde h i j Dotodae, wat eveneens v e r k e e r d i s .
Oudere a u t e u r s g e b r u i k e n wel eens de naam D o t o n i d a e , maar d i e werd verworpen
door de ICZN i n Op. 697.

115. D i t complex omvat volgens PRUVOT-FOL (1954) a l l e f o t o - s o o r t e n met zwarte

tot k a r m i j n r o d e punten op de c e r a t a . Aan onze k u s t komen minstens twee
s o o r t e n (?) voor.

116. De naam Doto coronata (GMELIN, 1791) werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 697.
Volgens McKAY & SMITH (1979) kunnen e r binnen deze s o o r t nog twee vormen
onderscheiden worden. Een diepgaander onderzoek i s dan ook w e n s e l i j k .

117. De naam D o t o fragilis (FORBES, 1838) werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 697.

118. De familiegroepnamen F l a b e l l i n i h a e en C o r y p h e l l i d a e werden door de ICZN v a s t -

gelegd i n Op. 781. Volgens r e c e n t e a u t e u r s 'bestaan e r geen d u i d e l i j k e gronden
om twee f a m i l i e s t e onderscheiden (SCHMEKEL & PORTMANN 1982). In dat geval
h e e f t de naam F l a b e l l i n i d a e voorrang op C o r y p h e l l i d a e (wegens de p r i o r i t e i t s -
r e g e l ) . W i j v o l g e n d i t standpunt. Sommige a u t e u r s e c h t e r , beschouwen de b e i d e
f a m i l i e s wel a l s z e l f s t a n d i g e e n t i t e i t e n en i n d a t geval z i j n u i t e r a a r d de
beide namen evenwaardig.

119. De naam Eolidia verrucosa M. SARS, 1829 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op.
781.
 - 54 -

M . b . t . de taxonomie van deze s o o r t z i j n de meningen nog v e r d e e l d ; daarom

geven we geen synoniemen op. THOMPSON & BROWN (1976) o n d e r s c h e i d e n in
Groot-Brittannië drie variëteiten (benoemd a l s o n d e r s o o r t e n ) : C. v. verruoosa
(M. SARS, 1829) (= Eolis pellucida ALDER & HANCOCK, 1843, = Eolis graoilis
ALDER & HANCOCK, 1844), C. v. rufibranchialis (JOHNSTON, 1832) en C. v.
smaragdina (ALDER & HANCOCK, 1851). ABBOTT (1974) d e e l t b l i j k b a a r d i e
mening, maar s t e l t d a t de " s u b s p . " verruoosa e n k e l voorkomt i n Noorwegen,
wat u i t e r a a r d i n tegenspraak i s met wat THOMPSON & BROWN (1976) opgeven.
PRUVOT-FOL (1954) en McKAY & SMITH (1979) p l a a t s e n rufibranchialis zonder
meer i n synonymie met v e r u c o s a , terwijl ze smaragdina, E. p e l l u c i d a en
E. graoilis t o t z e l f s t a n d i g e s o o r t e n " p r o m o v e r e n " . SWENNEN (1961) d a a r e n t e g e n ,
beschouwt rufibranchialis en graoilis a l s synoniemen van verruoosa. In
a f w a c h t i n g van v e r d e r onderzoek volgen w i j d i t l a a t s t e standpunt.

120. Volgens RUSSELL (1971) i s de j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m van deze naam 1846

i.p.v. 1844.
In de K B I N - v e r z a m e l i n g bevinden z i c h e n k e l e exemplaren van de B e l g i s c h e
k u s t ; hun d e t e r m i n a t i e zou e c h t e r g e c o n t r o l e e r d moeten worden.

121. De genusnaam Faoelina ALDER & HANCOCK, 1855 en de soortnaam Doris auriculata
MULLER, 1776 werden door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 775.
Omtrent de taxonomie en nomenclatuur van deze s o o r t b e s t a a t e r o v e r i g e n s nog
heel wat d i s c u s s i e . Daarom hebben we geen synoniemen i n de l i j s t opgenomen.
Een k o r t o v e r z i c h t kan dienen a l s i l l u s t r a t i e van de bestaande verwarring.
ODHNER (1907) beschouwde d r i e s o o r t e n : F. drummondi (THOMPSON, 1844), F.
ooronata (FORBES & G00DSIR, 1839) en F. auriculata (MULLER, 1806) (deze
l a a t s t e p u b l i k a t i e d a t u m i s u i t e r a a r d f o u t ! ) . ENGEL (1936) vermeldde de
twee l a a t s t e s o o r t e n voor de Nederlandse k u s t en p l a a t s t e F. drummondi in
synonymie met F. coronata. PRUVOT-FOL (1954) d a a r e n t e g e n , aanzag deze b e i d e
a l s v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n , maar met F. auriculata als mogelijk gemeenschappe-
l i j k ouder synoniem. SWENNEN (1961) onderzocht deze hypothese v e r d e r en
b e s l o o t e n e r z i j d s om F. drummondi i n synonymie t e p l a a t s e n met F. coronata
en a n d e r z i j d s om de oudere naam F. auriculata n i e t te g e b r u i k e n , omdat het
volgens hem n i e t d u i d e l i j k i s wat MULLER p r e c i e s onder d i e naam begreep.
Deze s t e l l i n g wordt b l i j k b a a r door v e e l r e c e n t e a u t e u r s n i e t o n d e r s c h r e v e n .
Zij beschouwen F. coronata en F. drummondi a l s j o n g e r e synoniemen van F.
auriculata. THOMPSON & BROWN (1976) vermelden nog dat F. auriculata voorkomt
in twee v a r i ë t e i t e n : F. a. coronata en F. a. curta (ALDER & HANCOCK, 1843).
Wij menen e c h t e r d a t het n i e t g e s c h i k t i s om deze vormen t e benoemen a l s
o n d e r s o o r t e n . McKAY & SMITH (1979) gaan evenwel nog v e r d e r : z i j a a n z i e n
 - 55 -

deze v a r i ë t e i t e n a l s z e l f s t a n d i g e s o o r t e n ! BOUCHET & TARDY (1976)

beschouwen F. drummondi a l s een van F. auriculata verschillende soort
en WILSON & PICTON t e n s l o t t e , s t e l l e n dat F. drummondi een j o n g e r synoniem
zou z i j n van F. bostoniensis (COUTHOUY, 1838), t e r w i j l F. coronata een
z e l f s t a n d i g e s o o r t zou z i j n (van F. auriculata spreken ze n i e t ) .
In a f w a c h t i n g van v e r d e r onderzoek, v o l g e n w i j SWENNEN (1961) voor wat de
argumentatie b e t r e f t om F. drummondi en F. coronata a l s synoniemen t e b e -
schouwen en SCHMEKEL & PORTMANN (1982) om d i e b e i d e namen i n synonymie
te p l a a t s e n met het oudere F. auriculata.

122. De naam A e o l i d i i d a e ORBIGNY, 1834 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 779.

123. De namen A e o l i d i a CUVIER, 1797 en Limax papillosus LINNAEUS, 1761 werden

door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 779. De j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m i s wel d e g e l i j k
1761 en n i e t 1767 z o a l s vermeld door BOUCHET & TARDY (1976) ( z i e LINNAEUS
1761: p. 508 No. 2093).
Deze s o o r t werd levend gevonden i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems"
(SEAWARD 1982).

124. De naam Eubranchidae ODHNER, 1934 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 774.

125. De namen Eubranchus FORBES, 1838 en E. tricolor FORBES, 1838 werden door de
ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 774. E r moeten dus geen haakjes worden g e p l a a t s t
rond het a u t e u r s c h a p van FORBES, d i t i n t e g e n s t e l l i n g t o t wat b.v. ABBOTT
(1974), BOUCHET & TARDY (1976) en McKAY & SMITH (1979) wel dóen.
PRUVOT-FOL (1954) p l a a t s t Amphorina alberti QUATREFAGES, 1844 i n synonymie
met E. tricolor. Recente onderzoekingen hebben e c h t e r aangetoond dat h e t h i e r
om twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n gaat (BOUCHET & TARDY 1976; THOMPSON & BROWN
1976; SCHMEKEL & PORTMANN 1982).
Een u i t g e b r e i d e d i s c u s s i e m.b.t. de genusnanjen Amphorina, Cratena, Eubranchus
en Galvina v i n d t men i n O'DONOGHUE (1926).

126. De naam Eolis exigua ALDER & HANCOCK, 1848 werd door de ICZN v a s t g e l e g d in
Op. 773.
PRUVOT-FOL (1954) en ABBOTT (1974) p l a a t s e n deze s o o r t i n het genus Capellinia
TRINCHESE, 1874. De v e r s c h i l l e n tussen Eubranchus en Capellinia z i j n echter
zo k l e i n , dat we d i t l a a t s t e hoogstens a l s een subgenus van het e e r s t e kunnen
beschouwen.
 - 56 -

127. Hoewel WILLIAMS & GOSLINER (1979) op b a s i s van Op. 773 van de ICZN meenden
dat de naam Cuthonidae ODHNER, 1934 p r i o r i t e i t moest k r i j g e n , v e r l o r e n ze
b l i j k b a a r u i t het oog dat i n d a t z e l f d e b e s l u i t ook de naam T e r g i p e d i n a e
BERGH, 1889 werd v a s t g e l e g d . Deze naam werd door THIELE (1931) g e b r u i k t
op f a m i l i e n i v e a u én v e r d i e n t aldus o n d u b b e l z i n n i g voorrang op C u t h o n i d a e ,
tenminste i n d i e n de b e i d e namen a l s synoniemen worden beschouwd (BROWN 1980).
M . b . t . de s y s t e m a t i e k van deze f a m i l i e lopen de meningen nog s t e r k u i t e e n .
PRUVOT-FOL (1954) en ABBOTT (1974) p l a a t s e n Tergipes i n de T e r g i p e d i d a e en
Catriona i n de C u t h o n i d a e . Tenellia en Embletonia behoren dan volgens hen
tot de D o t i d a e . BROWN (1980) d a a r e n t e g e n , meent dat Tergipes en Tenellia
samenhoren i n de T e r g i p e d i d a e , t e r w i j l Catriona en Embletonia e l d e r s moeten
g e s i t u e e r d worden. SCHMEKEL & PORTMANN (1982) zonderen Embletonia a f i n een
zelfstandige familie (Embletoniidae), t e r w i j l ze de o v e r i g e genera i n de
T e r g i p e d i d a e g r o e p e r e n . ROGINSKAYA (1970) t e n s l o t t e , p l a a t s t Tenellia, Cuthona
en Catriona i n de C u t h o n i d a e , t e r w i j l Embletonia dan t o t de T e r g i p e d i d a e zou
behoren. V e r w a r r i n g alom dus. T o t d a t meer k l a a r h e i d i n deze p r o b l e m a t i e k is
g e b r a c h t , volgen w i j GOTTING (1974), THOMPSON & BROWN (1976) en WILLIAMS &
GOSLINER (1979) d i e a l de genoemde genera i n een e n k e l e f a m i l i e p l a a t s e n .

128. De naam Eolis aurantia ALDER & HANCOCK, 1842 werd door de ICZN v a s t g e l e g d
in Op. 777. In h e t z e l f d e b e s l u i t werd tevens de naam E. aurantiaoa ALDER &
HANCOCK, 1851 verworpen. Recent werd e r e c h t e r gesuggereerd dat e r voor
E. aurantia nog een ouder synoniem b e s t a a t , n l . E. gymnota C0UTH0UY, 1838
(WILLIAMS & GOSLINER 1979; SCHMEKEL & PORTMANN 1982). Deze naam v e r d i e n t
dan ook voorrang (CATTANEO & BARLETTA 1984).

129. De naam Eolis pallida ALDER & HANCOCK, 1842 werd door de ICZN v a s t g e l e g d in
Op. 773. W i j z i e n geen reden om het j o n g e r e E. ventilabrum DALYELL, 1853
te v e r k i e z e n ( c f . BOUCHET & TARDY 1976). Het i s ons evenmin d u i d e l i j k waarom
BROWN (1980) h e t eveneens j o n g e r e Tergipes adspersa NORDMANN, 1845 p r e f e r e e r t ,
te meer daar d i e z e l f d e a u t e u r e e r d e r de naam Tenellia pallida wel g e b r u i k t e
(THOMPSON & BROWN 1976). M o g e l i j k a a n z i e t BROWN (1980) de b e i d e vormen a l s
v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n , hoewel ROGINSKAYA (1970) het tegendeel aantoonde.
LEMCHE (1973) s t e l d e aan de ICZN voor om de naam Tergipes adspersus NORDMANN,
1845 d e f i n i t i e f t e verwerpen, maar i n t e g e n s t e l l i n g t o t d i t v o o r s t e l , werd
de naam v a s t g e l e g d i n Op. 1084.
COOMANS & DE CONINCK (1962) meldden de s o o r t voor het e e r s t aan onze kust.

130. De naam Limax tergipes FORSKAL, 1775 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 773.
 - 57 -

131. De namen Embletonia ALDER & HANCOCK, 1851 en Vtevochilus pulcher ALDER &
HANCOCK, 1844 werden door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 782. De j u i s t e p u b l i k a t i e -
datum van de soortnaam i s 1844 en n i e t 1851 z o a l s BOUCHET & TARDY (1976) en
CATTANEO & BARLETTA (1984) opgeven.
De s o o r t o n t b r e e k t i n de K B I N - v e r z a m e l i n g , maar wordt wel g e s i g n a l e e r d door
MAITLAND (1897) en VONCK (1933). Haar voorkomen aan de B e l g i s c h e k u s t d i e n t
b e v e s t i g d t e worden.

132. Deze f a m i l i e wordt ook behandeld door VAN GOETHEM (1984).

133. SYKES (1904) en IREDALE (1915b) bespreken de nomenclatuur van deze s o o r t .

TURTON (1819) z e l f v e r w i e r p de door MONTAGU v o o r o p g e s t e l d e , maar n i e t
g e p u b l i c e e r d e , naam Helix awioula om a l d u s v e r w a r r i n g met MÜLLER's Helix
awiculavia t e v e r m i j d e n . Daarom b e s c h r e e f TURTON (1819: p. 70) de s o o r t als
Helix otis, maar d i e naam i s volgens IREDALE (1916) n i e t b e s c h i k b a a r wegens
homonymie met een naam g e p u b l i c e e r d door LIGHTF00T i n 1786. Aldus blijft
enkel Otina ovata (BROWN, 1827) a l s goede naam over ( z i e ook WINCKWORTH
1932).
Hoewel de s o o r t door DE MALZINE ( 1 8 6 7 ) , PELSENEER (1881b), MAITLAND (1897)
en VONCK (1933) van onze k u s t wordt gemeld, l i j k t het ons hoogst onwaar-
s c h i j n l i j k dat de d i e r t j e s inheems zouden z i j n . In de K B I N - v e r z a m e l i n g
ontbreken ze a l l e s z i n s . Lege s c h e l p j e s kunnen m i s s c h i e n wel eens heel uit-
z o n d e r l i j k aanspoelen.

134. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat b.v. McKAY & SMITH (1979) opgeven, v e r e i s t h e t

auteurschap h i e r geen haakjes v e r m i t s LINNAEUS (1758: p. 785 No. 688) de
s o o r t b e s c h r e e f onder de naam Dentalium.

135. DA COSTA (1778: p. 24, p l . 2 f i g . 10) b e s c h r e e f deze s o o r t a l s Dentale

vulgare. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat b.v. VAN AARTSEN e t a l . (1984) v e r m e l d e n ,
moeten h i e r volgens ons dus wel haakjes rond h e t auteurschap worden g e p l a a t s t ,
a l t h a n s wanneer de genusnaam Dentalium wordt g e b r u i k t .

136. Voor de hogere i n d e l i n g van de B i v a l v i a v e r w i j z e n we naar NEWELL (1965),

VOKES (1867) en SCARLATO (1981). W i j v o l g e n h i e r het systeem van NEWELL (1965)
Hoewel " B i v a l v i a " de oudste g e l d i g e naam i s voor deze k l a s s e , gaan e r r e c e n t
toch stemmen op om h e t j o n g e r e " P e l e c y p o d a " t e v e r k i e z e n , omdat e r e n e r z i j d s
nog andere d i e r g r o e p e n bestaan met een t w e e k l e p p i g e " s c h e l p " ( b . v . Brachiopoda
Ostracoda en bepaalde Gastropoda) en e r a n d e r z i j d s ook n i e t - t w e e k l e p p i g e
" B i v a l v i a " bestaan ( b . v . R o s t r o c o n o h i a ) (BOSS 1978).
 - 58 -

RINGELE (1976) v e r m e l d t 12 s o o r t e n d i e we n i e t i n deze l i j s t hebben opgenomen

omdat ze n i e t t o t onze r e c e n t e fauna kunnen gerekend worden en omdat ze
bovendien s l e c h t s gekend z i j n van e n k e l e l o s s e kleppen van t w i j f e l a c h t i g e
o r i g i n e . De b e t r o k k e n s o o r t e n z i j n : Nucula coboldiae (SOWERBY, 1817) (een
u i t g e s t o r v e n P l e i s t o c e n e s o o r t ) , Portland-ia lucida (LOVfN, 1846), Portlandia
philippiana (NYST, 1844) (= Yoldia tomlini WINCKWORTH, 1932; z i e ook McKAY &
SMITH 1979), Crenella decussata (MONTAGU, 1808), Chlamys distorta (DA COSTA,
1778), Lima losoombii SOWERBY, 1823, Luoinella divaricata (LINNAEUS, 1758),
Neolepton sulcatulum (JEFFREYS, 1859), Epilepton clarkiae (CLARK, 1852),
Astarte montagui (DILLWYN, 1817), Digitaria digitaria (LINNAEUS, 1758) en
Parvioardium ovale (SOWERBY, 1840).

137. De Westeuropese N u c u l i d a e vormen een m o e i l i j k e g r o e p , waarvan de s y s t e m a t i e k

o.a. gebaseerd i s op de vorm van de f a e c e s (WINCKWORTH 1931; ARAKAWA 1970).
Een c o n c h y l i o l o g i s c h e v e r g e l i j k i n g van de B r i t s e s o o r t e n wordt gegeven door
ALLEN (1954).
In de K B I N - v e r z a m e l i n g bevinden z i c h exemplaren van de d r i e i n de lijst
genoemde s o o r t e n , maar g e z i e n de g r o t e i d e n t i f i c a t i e p r o b l e m e n d i e de N u c u l i d a e
s t e l l e n , l i j k t het ons w e n s e l i j k dat d i t m a t e r i a a l h e r z i e n zou worden.
Voor f o s s i e l e vormen z i e VAN REGTEREN ALTENA e t a l . (1962).

138. LINNAEUS' o r i g i n e l e diagnose van deze s o o r t stamt u i t 1758 (p. 695 No. 153:
A r c a n u c l e u s ) en dus n i e t u i t 1767 z o a l s JANSSEN (1975) o p g e e f t .

139. Oudere auteurs g e b r u i k e n h i e r nog wel eens de genusnaam Leda SCHUMACHER, 1817
( b . v . MADSEN 1949; OCKELMANN 1958). VOKES (1967) s t e l t e c h t e r dat d i t een
j o n g e r synoniem i s van Nucula LAMARCK, 1799, een genus u i t een andere f a m i l i e .
De c o r r e c t e genusnaam voor de h i e r bedoelde s o o r t i s dan ook o n d u b b e l z i n n i g
Nuculana LINK, 1807.
De a u t e u r van de soortnaam i s MULLER (1776: p.^247 No. 2985: A r c a minuta)
en dus n i e t FABRICIUS, 1776 z o a l s ABBOTT (1974) en BERNARD (1979b) opgeven.

140. Deze s o o r t werd door LINNAEUS beschreven i n 1758 (p. 694 No. 143) en dus n i e t
in 1767 z o a l s PEUCH0T & TASSIN (1980) vermelden.
VAN REGTEREN ALTENA ( 1 9 6 2 ) , VAN REGTEREN ALTENA e t a l . (1962), JANSSEN (1975)
en JANSSEN e t a l . (1984) maken o n d e r s c h e i d t u s s e n de r e c e n t e vorm (S. I.
lactea) en de P l i o c e n e vorm (S. I. scaldensis VAN REGTEREN ALTENA, 1962).
 - 59 -

141. We b e t w i j f e l e n o f deze s o o r t d a a d w e r k e l i j k voor onze k u s t leeft.

De r e c e n t e vorm wordt t o t de subsp. G. g. glyoymeris gerekend. U i t het
P l i o c e e n van Antwerpen ( S c a l d i s i e n ) , kent men e c h t e r nog twee andere vormen:
G. g. p U o s a t u m i d a (BUCQUOY, DAUTZENBERG & DOLLFUS, 1891) en G. g. variabilis
(SOWERBY, 1824). U i t het Mioceen kent men G. lunulata baldii GLIBERT & VAN
DE POEL, 1965 ( z i e ook GLIBERT 1957; VAN REGTEREN ALTENA e t a l . 1962; GEYS
& MARQUET 1979).

142. Deze s o o r t wordt soms a a n z i e n a l s een v o r m v a r i ë t e i t o f subsp. van Mytilus

edulis. AHMAD & BEARDMORE (1976) hebben e c h t e r met behulp van e l e c t r o f o r e t i s c h
onderzoek van enzymen, v o o r o p g e s t e l d dat M. edulis en M. galloprovinoialis
twee s o o r t e n zouden z i j n . Volgens VERDUIN (1979) z i j n e r ook puur c o n c h y l i o -
l o g i s c h e argumenten d i e de s o o r t s t a t u s van de b e i d e vormen o n d e r s t e u n e n .
Wij volgen d i t s t a n d p u n t , hoewel GOSLING (1984) i n een r e c e n t e r e v i s i e
opnieuw s u g g e r e e r t dat M. galloprovineialis h o o g u i t een v a r i ë t e i t kan z i j n
Van M. edulis.
M. galloprovineialis werd met z e k e r h e i d g e s i g n a l e e r d aan de B r i t s e kusten
(AHMAD & BEARDMORE 1976). Recent werd de s o o r t ook i n Z u i d - A f r i k a i n g e v o e r d
(GRANT & CHERRY 1985). VERSTRAELEN (1966) meldde de s o o r t ook aan onze k u s t
en de heer VANWALLEGHEM (in l i t t . ) b e v e s t i g d e dat levende exemplaren na
storm aan onze s t r a n d e n aanspoelen.

143. Omtrent de s y s t e m a t i e k en nomenclatuur van Musculus disoors b e s t a a t e r nog

heel wat d i s c u s s i e ; d i t dan v o o r a l i . v . m . de s t a t u s van Mytilus disoors
LINNAEUS, 1767 s . s . , Modiola laevigata GRAY, 1824, Modiola substriata GRAY,
1824 en Modiolaria oorrugata STIMPSON, 1851. Soms worden a l deze vormen a l s
z e l f s t a n d i g e s o o r t e n beschouwd. D i k w i j l s e c h t e r , a a n z i e t men een o f meer van
deze vormen a l s v a r i ë t e i t e n o f subsp. van een a n d e r e , i . c . v o o r a l dan van
Musoulus disoors. Een bevredigende o p l o s s i n g voor d i t probleem l i g t niet
d i r e c t binnen h a n d b e r e i k . Voor meer i n f o r m a t i e v e r w i j z e n we naar G.O. SARS
( 1 8 7 8 ) , JENSEN ( 1 9 1 2 ) , MADSEN (1949), OCKELMANN ( 1 9 5 8 ) , ABBOTT (1974),
BERNARD (1979b), LUBINSKY ( 1 9 8 0 ) , SCARLATO (1981) en BACKELJAU e t a l . (1986).
De s o o r t werd o . a . levend a a n g e t r o f f e n on de B r i t s e mariene fauna zone
"Theems" (SEAWARD 1982). Ook i n Nederland werd ze reeds gevonden (EISMA 1966).

144. De genusnaam Volsella SC0P0LI, 1777 werd door de ICZN verworpen i n Op. 325.
Het voorkomen van de paardemossel i n de B e l g i s c h e kustwateren wordt door
KERCKHOF (1980) s t e r k b e t w i j f e l d ; nochtans wordt de s o o r t g e v i s t door midden-
s l a g t r a w l e r s rond "De H i n d e r s " (VANWALLEGHEM in l i t t . ) . Ook voor de N e d e r l a n d -
se k u s t werd de s o o r t levend g e v i s t (EISMA 1966).
 - 60 -

145. In de KBIN-verzameling bevinden z i c h t a l r i j k e l e v e n d g e v i s t e exemplaren

van onze k u s t . KERCKHOF (1980) meldde ook een levend aangespoeld i n d i v i d u
te Oostende.

146. De s y s t e m a t i s c h e i n d e l i n g van deze f a m i l i e i s nog hoogst c o n t r o v e r s i e e l .

Wij volgen h i e r , a r b i t r a i r , ABBOTT (1974), McKAY & SMITH (1979) en JANSSEN
et al. (1984).

147. Peoten maximus kan van de nauw verwante P. jaaobaeus (LINNAEUS, 1758)
onderscheiden worden door de afgeronde vorm van de r i b b e n . B i j P. jaaobaeus
z i j n de r i b b e n d u i d e l i j k k a n t e e l v o r m i g .
Levende exemplaren van P. maximus worden r e g e l m a t i g aangevoerd door k u s t -
v i s s e r s ; hun e x a c t e herkomst i s evenwel n i e t d u i d e l i j k (VANWALLEGHEM i n litt.).
De s o o r t komt a l l e s z i n s wel voor i n de B r i t s e mariene fauna zones "Theems"
en "Kanaal Oost" (SEAWARD 1982).

148. Chlamys i s v r o u w e l i j k en dus wordt de soortnaam varia i.p.v. varius.

149. De s c h e l p d i e VERSTRAELEN (1966: f i g . 62) onder deze naam a f b e e l d t , b e h o o r t

w e l l i c h t n i e t t o t deze s o o r t ; het i s naar a l l e w a a r s c h i j n l i j k h e i d e e r d e r een
Chlamys varia.

150. LINNAEUS (1758: p. 701 No. 185) b e s c h r e e f deze s o o r t onder de genusnaam

Anomia. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat McKAY & SMITH (1979) opgeven, v e r e i s t de
auteursnaam h i e r dus geen h a a k j e s .
De v e r s c h i l l e n tussen A . ephippium en de twee volgende s o o r t e n , worden g r o n -
. d i g besproken door JENSEN (1912), WINCKWORTH (1932) en TEBBLE (1966).
Het genus Anomia wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van d r i e s p i e r i n d r u k k e n
in de l i n k e r (= bovenste) k l e p , t e r w i j l Pododesmus s l e c h t s twee s p i e r i n d r u k k e n
v e r t o o n t (ABBOTT 1974). Het i s dan ook inconsequent van ABBOTT (1974) om
Heteranomia a l s een subgenus van Anomia t e beschouwen, v e r m i t s de t y p e - s o o r t
van Heteranomia, n l . Anomia squamula, s l e c h t s twee s p i e r i n d r u k k e n h e e f t i n
de l i n k e r k l e p . Heteranomia h o o r t volgens ons dan ook b i j Pododesmus. Een
ander subgenus van Pododesmus i s Monia. Het wordt gekenmerkt door de aanwezig-
h e i d van p l o o i t j e s op de s p i e r i n d r u k k e n ; d g l . p l o o i t j e s ontbreken b i j
Heteranomia. W i j z i e n geen o v e r t u i g e n d e argumenten om deze b e i d e subgenera
de rang van z e l f s t a n d i g e genera toe t e kennen, z o a l s b.v. NORDSIECK (1969)
doet.
De s o o r t werd o . a . levend a a n g e t r o f f e n i n de Spuikom t e Oostende (LELOUP
1970).
 - 61 -

151. Het auteurschap van deze naam wordt nogal eens f o u t g e c i t e e r d . LINNAEUS
(1761: p. 521 No. 2152) b e s c h r e e f de s o o r t a l s Anomia patelliformis. In
c o m b i n a t i e met Pododesmus o f Monia moeten e r dus haakjes worden g e p l a a t s t
rond de a u t e u r ( c f . NORDSIECK 1969; ENTROP 1972). De p u b l i k a t i e d a t u m i s
1761 en n i e t 1767 z o a l s GEYS & MARQUET ( 1 9 7 9 ) , JANSSEN e t a l . (1984) en
VAN AARTSEN e t a l . (1984) opgeven.
Of P. squama (GMELIN, 1791) een van P. patelliformis verschillende soort is,
moet nader o n d e r z o c h t worden. In de l i t e r a t u u r bestaan h i e r o v e r u i t e e n -
lopende meningen.

152. Volgens de heer VANWALLEGHEM ( i n l i t t . ) wordt deze s o o r t r e g e l m a t i g g e v i s t

voor onze k u s t ; na storm s p o e l e n levende exemplaren ook r e g e l m a t i g aan.
Ook i n Nederland werd Pododesmus squamula l e v e n d g e v i s t (EISMA 1966).

153. De genusnaam Ostrea LINNAEUS, 1758 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 94

en Op. 356.
Ostrea edulis werd i n deze c o m b i n a t i e beschreven door LINNAEUS (1758: p. 699
No. 180). In t e g e n s t e l l i n g t o t wat McKAY & SMITH (1979) opgeven, hoeven e r
dus geen haakjes rond het auteurschap g e p l a a t s t t e worden.

154. De genusnaam Crassostrea SACCO, 1897 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 338.
Russische a u t e u r s hebben voor d i t genus een z e l f s t a n d i g e f a m i l i e i n h e t l e v e n
geroepen: de C r a s s o s t r e i d a e SCARLATO & STAROBOGATOV, 1979 ( z i e SCARLATO 1981).
VOKES ( 1 9 6 7 ) , CHIPLONKAR & BADVE (1979) en HARRY (1985) d a a r e n t e g e n , menen
dat Crassostrea en Ostrea i n één en d e z e l f d e f a m i l i e moeten gegroepeerd
worden, z i j h e t dan wel i n twee v e r s c h i l l e n d e t r i b i . Voorlopig volgen w i j
deze l a a t s t e s t e l l i n g .
Tot voor k o r t werden C. gigas en C. angulata a l s twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n
beschouwd. MENZEL ( 1 9 7 4 ) , MATHERS e t a l . ( 1 9 7 4 ) , BUROKER e t a l . (1979) en
THIRIOT-QUIEVREUX (1984) hebben e c h t e r aangetoond dat d i e s t e l l i n g n i e t
l a n g e r houdbaar i s . In n a v o l g i n g van BUROKER e t a l . (1979) menen we d a t
z e l f s de term " s u b s p e c i e s " voor C. angulata niet geschikt is.
ENEMAN & KERCKHOF (1983) s i g n a l e e r d e n levende exemplaren van deze s o o r t op
de havendam t e Zeebrugge.
Meer gegevens o v e r de Europese C r a s s o s t r e a - s o o r t e n v i n d t men i n LUCAS (1982a,
b, c ) .

155. V o o r l o p i g g e b r u i k e n we h i e r LINNAEUS' naam. Heel wat auteurs menen e c h t e r

dat Tellina laotea LINNAEUS, 1758 (p. 676 No. 50) m i s s c h i e n geen b e t r e k k i n g
h e e f t op de i n onze l i j s t bedoelde s o o r t . Daarom p r e f e r e r e n z i j de naam
 - 62 -

Loripes lucinalis (LAMARCK, 1818). D i t i s o . a . het geval voor WINCKWORTH

(1932), TEBBLE (1966) en McKAY & SMITH (1979).

156. Deze s o o r t komt o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems" (SEAWARD

1982).

157. De s y s t e m a t i e k van deze f a m i l i e i s z e e r complex en t a l van problemen moeten

nog u i t g e w e r k t worden. Het i s h i e r e c h t e r n i e t de p l a a t s daar v e r d e r op i n t e
gaan ( z i e OCKELMANN 1958; BERNARD 1979b).
EISMA (1966) meldde een levend exemplaar ten noorden van T e r s c h e l l i n g i n
Nederland.

158. Hoewel PELSENEER (1881b) deze s o o r t i n z i j n l i j s t opnam, b e t w i j f e l e n w i j

haar voorkomen aan de B e l g i s c h e k u s t . De K B I N - v e r z a m e l i n g omvat a l l e e n dood
en w e l l i c h t s u b f o s s i e l m a t e r i a a l . In Nederland werd deze s o o r t wel l e v e n d
a a n g e t r o f f e n b i j T e x e l (EISMA 1966). De d i e r e n l e v e n ook i n de B r i t s e mariene
fauna zone "Kanaal Oost" (SEAWARD 1982).

159. De Galeommatacea (= Leptonacea = E r y c i n a c e a ) en Cyamiacea, waartoe o . a . de

L a s a e i d a e , L e p t o n i d a e , Kei 1 i i d a e , M o n t a c u t i d a e , Galeommatidae en volgens
sommige a u t e u r s ook de T u r t o n i i d a e , behoren, vormen een v a n u i t systematisch
oogpunt b i j z o n d e r m o e i l i j k e groep. Wat de f a m i l i e - i n d e l i n g b e t r e f t , volgen
wij v o o r l o p i g McKAY & SMITH (1979).

160. Zoals de meeste Europese auteurs g e b r u i k e n w i j voor deze s o o r t de welbekende

naam Lasaea rubra (MONTAGU, 1803). Nochtans s t e l l e n ABBOTT (1974) en VAN
AARTSEN e t a l . (1984) dat d i e naam een j o n g e r synoniem zou kunnen z i j n van
L. adansoni (GMELIN, 1791). I n d i e n d i t j u i s t zou b l i j k e n t e z i j n , dan v e r -
k r i j g t u i t e r a a r d deze l a a t s t e naam v o o r r a n g .
1
161. Voor een b e s p r e k i n g van deze s o o r t v e r w i j z e n we naar TEBBLE (1966) en VAN
AARTSEN e t a l . (1984). Op n o m e n c l a t o r i s c h v l a k volgen w i j v o o r l o p i g de
k l a s s i e k e z i e n s w i j z e van WINCKWORTH (1932).
In de KBIN-verzameling bevinden z i c h e n k e l e l e v e n d g e v i s t e exemplaren d i e
a l s Lepton nitidum werden g e d e t e r m i n e e r d .

162. Kellya en Kellea z i j n f o u t i e v e s p e l l i n g e n van Kellia (ABBOTT 1974).

 - 63 -

163. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , H0PNER-PETERSEN (1968) en

McKAY & SMITH (1979) vermelden, werd deze s o o r t n i e t i n 1803, maar wel i n
1808 beschreven (MONTAGU 1808: p. 25 onder de naam Ligula substviata).

164. We geven v o o r l o p i g de v o o r k e u r aan h e t welbekende Montaouta TURTON, 1822.

JANSSEN ( 1 9 7 5 ) , McKAY & SMITH (1979) en VAN AARTSEN e t a l . (1984) p r e f e r e r e n
e c h t e r Tellimya BROWN, 1827, hoewel d i t v o l g e n s ABBOTT (1974) een j o n g e r
synoniem zou z i j n van Kellia TURTON, 1822.

165. WAREN (1983a) toonde aan dat het auteurschap wel d e g e l i j k aan TURTON toekomt
en n i e t aan SOWERBY.
Hoewel PELSENEER (1881b) de s o o r t voor onze k u s t s i g n a l e e r d e , g e l o v e n w i j
n i e t dat ze t o t onze fauna b e h o o r t .

166. G.O. SARS (1878) wees op de s t e r k e g e l i j k e n i s t u s s e n deze s o o r t en Mysella

maltzani VERKRÜZEN, 1876). D i t b r a c h t MADSEN (1949) en BERNARD (1979b) er
z e l f s toe om t e v e r o n d e r s t e l l e n dat deze naam een j o n g e r synoniem zou z i j n
van Montaouta dawsoni JEFFREYS, 1864. BACKELJAU e t a l . (1984a) toonden e c h t e r
aan dat het h i e r wel d e g e l i j k om twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n g a a t . Z i e v e r d e r
ook SPAINK (1972) en WAREN (1980) voor wat b e t r e f t de i d e n t i t e i t van Altenaeum
novtoni SPAINK, 1972.
Van het B e l g i s c h k u s t g e b i e d werd t o t nog toe s l e c h t s één f o s s i e l klepje
gemeld (SPAINK & SLIGGERS 1983). In Nederland e c h t e r werd de s o o r t a l meer-
maals verzameld aan het s t r a n d (SPAINK i n litt.)

167. De vondst van ANNYS (1982) i s w e l l i c h t van f o s s i e l e o o r s p r o n g . Nochtans

zou de s o o r t wel voor onze k u s t kunnen l e v e n . In Nederland werden de d i e r t j e s
a l l e s z i n s a l wel levend verzameld (EISMA 1966).

168. Voor de g e n e r i s c h e i n d e l i n g van deze f a m i l i e ^ volgen w i j KEEN (1980). Zie

e c h t e r ook KAFANOV (1978).

169. De l i t e r a t u u r m.b.t. deze en de volgende s o o r t i s z e e r u i t g e b r e i d . We v e r w i j -

zen naar e n k e l e r e f e r e n t i e s d i e van s y s t e m a t i s c h - t a x o n o m i s c h b e l a n g z i j n :
H0PNER-PETERSEN ( 1 9 5 8 ) , JELNES e t a l . ( 1 9 7 1 ) , P . J . C . RUSSELL ( 1 9 7 1 ) , H0PNER-
PETERSEN & RUSSELL (1971, 1973), RUSSELL & H0PNER-PETERSEN ( 1 9 7 3 ) , BOYDEN
( 1 9 7 3 ) , VAN URK (1973) en BROCK (1978, 1979, 1980).
 - 64 -

170. Het auteurschap van Cavdium glauoum i s p r o b l e m a t i s c h , omdat POIRET en

BRUGUIERE de s o o r t g e l i j k t i j d i g onder d e z e l f d e naam hebben beschreven
(BOYDEN & HEPPELL 1968). W i j volgen de meerderheid van r e c e n t e a u t e u r s en
r e f e r e r e n daarom naar BRUGUIERE.
DUMOULIN (1983) b e s p r e e k t de v e r s p r e i d i n g van C. glauoum langs onze k u s t .

171. Voor de nomenclatuur en s y s t e m a t i e k van Parvioardium exiguum v e r w i j z e n we

naar H0PNER-PETERSEN & RUSSELL (1971, 1972) en FISCHER-PIETTE (1977).
De s o o r t komt o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems" (SEAWARD
1982).

172. Het j u i s t e auteurschap van Parvioardium minimum i s n i e t P H I L I P P I , 1791,

z o a l s McKAY & SMITH (1979) opgeven ( v e r w a r r i n g met GMELIN, 1791 ? ? ) , maar
wel P H I L I P P I , 1836 ( z i e JENSEN 1912; FISCHER-PIETTE 1977).

173. PHILIPPI b e s c h r e e f Cardium soabrum i n 1844 (p. 3 8 , p l . XIV f i g . 16) en n i e t

in 1836 z o a l s vermeld door VAN AARTSEN e t a l . (1984). Overigens b e s t a a t e r
nog wel t w i j f e l m.b.t. de nomenclatuur van deze s o o r t . FISCHER-PIETTE (1977)
s t e l t n l . dat MONTAGU's (1803) Cardium nodosum de j u i s t e naam i s ; C. nodosum
TURTON, 1822 en C. soabrum P H I L I P P I , 1844 zouden dan j o n g e r e synoniemen zijn.
Volgens VAN AARTSEN e t a l . (1984) e c h t e r , z i j n C. nodosum MONTAGU en C.
nodosum TURTON twee v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n en enkel de l a a t s t e zou b e t r e k k i n g
hebben op C. soabrum P H I L I P P I . TURTON's naam kan e c h t e r n i e t g e b r u i k t worden
wegens de homonymie met MONTAGU's C. nodosum. Deze c o n t r o v e r s e v e r d i e n t
v e r d e r onderzoek. W i j v o l g e n v o o r l o p i g VAN AARTSEN e t a l . (1984).
De v e r s c h i l l e n t u s s e n Parvioardium soabrum en Papillicardium papillosum
(POLI, 1795) worden goed aangegeven door TEBBLE (1966) en VAN AARTSEN e t a l .
(1984). Deze l a a t s t e s o o r t b e r e i k t volgens FISCHER-PIETTE (1977) haar n o o r d -
grens i n F r a n k r i j k n a b i j B r e s t .

1
174. Hoewel Mactra oorallina een van de meest algemene t w e e k l e p p i g e n i s aan onze
k u s t , toch s t e l t de s o o r t nog n o m e n c l a t o r i s c h e problemen. LINNAEUS (1758)
b e s c h r e e f n l . e n e r z i j d s Cardium corallinum (p. 680 No. 75) u i t de M i d d e l l a n d s e
Zee en a n d e r z i j d s Cardium stultorum (p. 681 No. 80) u i t West Europa. In o v e r -
eenkomst met LUCAS (1974a), POUTIERS ( 1 9 7 8 ) , McKAY & SMITH (1979) en VAN
AARTSEN e t a l . (1984) beschouwen w i j deze namen a l s synoniemen. W i j v o l g e n
LUCAS (1974a)n, McKAY & SMITH (1979) en VAN AARTSEN e t a l . (1984) e c h t e r
n i e t , wanneer d i e auteurs de naam C. stultorum voorrang geven op C. corallinum.
Inderdaad, i n d i e n twee synoniemen s i m u l t a a n g e p u b l i c e e r d worden, dan s t i p u -
l e e r t de ICZN-code dat " t h e r e l a t i v e p r i o r i t y i s determined by the a c t i o n
 - 65 -

of the f i r s t r e v i s e r " . Nu i s het n i e t eenvoudig om te bepalen wie i n d i t

geval a l s " f i r s t r e v i s e r " moet beschouwd worden. Tal van k l a s s i e k e auteurs
g e b r u i k e n n l . de naam c. stultorum, zonder d a t e r evenwel sprake i s van een
k r i t i s c h e v e r g e l i j k i n g met C. oorallinum ( z i e b.v. PENNANT 1777: p. 9 2 ; DA
COSTA 1778: p. 196; PULTENEY 1799: p. 3 3 ; MONTAGU 1803: p. 94; MATON & RACKETT
1807: p. 69; e . a . ) . Geen van deze auteurs kan dus ingeroepen worden a l s
" f i r s t r e v i s e r " . OLIVI (1792) d a a r e n t e g e n , v e r g e l e e k de b e i d e vormen wel
met e l k a a r en s t e l d e m.b.t. Maotra stultorum dat "Questa s p e z i e non d i v e r s a
d a l l a M. c o r a l l i n a se non per l e f a s c e , e pel c o l o r e , potrebbe sembrare una
s e m p l i c e v a r i e t a , . . . " . K l a a r b l i j k e l i j k h i e l d OLIVI (1792) e r r e k e n i n g mee
dat Af. stultorum een v a r i ë t e i t kon z i j n van Af. corallina. Op grond h i e r v a n ,
en i n het l i c h t van de u i t g e b r e i d e d i s c u s s i e d i e DODGE (1952) aan d i t probleem
w i j d t , menen w i j dat het b e t e r i s de naam Af. corallina te g e b r u i k e n voor de
h i e r bedoelde s o o r t . Deze naam h e e f t trouwens ook nog "pagina-voorrang".
Het probleem wordt e c h t e r nog complexer doordat MONTAGU, d i e i n 1803 (p. 94)
enkel Af. stultorum behandelde, i n 1808 (p. 35) een s t e r k g e l i j k e n d e vorm
b e s c h r e e f a l s Af. cinerea. Deze vorm wordt nu door JANSSEN e t a l . (1984)
beschouwd a l s een o n d e r s o o r t van Af. c o r a l l i n a , welke z i c h dan zou o n d e r s c h e i -
den van de P l e i s t o c e n e Af. c. plistoneerlandica VAN REGTEREN ALTENA, 1937.
Wij z i j n e r n i e t van o v e r t u i g d dat het g e s c h i k t i s om h i e r van o n d e r s o o r t e n
te s p r e k e n . Hoedanook, de publ i k a t i e d a t u m van Af. cinerea i s 1808 en n i e t
1803 z o a l s JANSSEN e t a l . (1984) vermelden.

175. VAN URK (1959) g e e f t een grondige b e s p r e k i n g van de S p i s u l a - s o o r t e n van de

Nederlandse kust.

176. Voor h e t o n d e r s c h e i d tussen deze en de twee volgende s o o r t e n v e r w i j z e n we

naar H0LME ( 1 9 5 9 ) , LUCAS (1974b), VAN URK (1980) en JANSSEN e t a l . (1984).
Lutraria angustior werd reeds meermaals l e v e n d g e v i s t voor onze k u s t (ENEMAN
& KERCKH0F 1983; ENEMAN 1985). Zeldzaam spoeden e r ook wel eens d o u b l e t t e n
aan (VANWALLEGHEM i n litt.).

177. Deze s o o r t werd o . a . levend g e v i s t voor de Nederlandse k u s t (EISMA 1966).

178. IREDALE (1915b) v e r k l a a r t waarom e r geen reden i s om de naam Lutraria magna

(DA COSTA, 1778) t e vervangen door h e t j o n g e r e L. oblonga (GMELIN, 1791).

179. Het voorkomen van deze s o o r t aan onze k u s t l i j k t t w i j f e l a c h t i g , ook a l wordt

ze wel g e s i g n a l e e r d door PELSENEER (1881b) en LUCAS (1975).
 - 66 -

180. De s y s t e m a t i e k van deze en de volgende f a m i l i e i s nogal c o n t r o v e r s i e e l .

Sommige a u t e u r s verzamelen a l l e mesvormige s o o r t e n i n de S o l e n i d a e LAMARCK,
1809 ( b . v . WINCKWORTH 1932; NORDSIECK 1969). D a a r i n moeten dan twee o n d e r -
f a m i l i e s o n d e r s c h e i d e n worden: de C u l t e l l i n a e DAVIES, 1955 (met o . a . Ensis
SCHUMACHER, 1817, Phaxas LEACH, 1852 en Pharus GRAY, 1840) en de S o l e n i n a e
LAMARCK, 1809 (met o . a . Solen LINNAEUS, 1758). L a t e r werden de b e i d e o n d e r -
f a m i l i e s omgevormd t o t z e l f s t a n d i g e f a m i l i e s ( b . v . McKAY & SMITH 1979;
JANSSEN e t a l . 1984). E r b e s t a a t e c h t e r nog d i s c u s s i e omtrent welke genera
tot welke f a m i l i e moeten behoren. VOKES (1967) b.v. p l a a t s t Ensis Solen
Phaxas i n de S o l e n i d a e , t e r w i j l Cultellus SCHUMACHER, 1817 dan t o t de
C u l t e l l i ' d a e zou behoren. W i j nemen h i e r geen standpunt i n en v o l g e n a r b i t r a i r
JANSSEN e t a l . (1984).

181. Het j u i s t e auteurschap van de naam Solen mavginatus l e v e r t problemen. VAN

URK (1964a, b) en NORDSIECK (1969) geven "PENNANT, 1777" o p , maar b i j n a z i c h t
b l i j k t dat PENNANT i n z i j n " B r i t i s h Z o o l o g y " (1777) nergens Solen mavginatus
v e r m e l d t ; h i j s p r e e k t wel van S. vagina (PENNANT 1777: p. 8 3 ) . Andere a u t e u r s
v e r w i j z e n voor de naam S. mavginatus naar PULTENEY (1799) ( b . v . JANSSEN e t
al. 1984). Maar voor z o v e r we konden nagaan sprak PULTENEY (1799: p. 28)
enkel over een " M a r g i n a t e d S o l e n " toen h i j de b e s c h r i j v i n g gaf van S. vagina.
Het i s pas b i j MONTAGU (1803: p. 48) d a t we de naam S. mavginatus ( i n de
L a t i j n s e vorm) voor het e e r s t hebben a a n g e t r o f f e n en a l d u s komt naar onze
mening hem het a u t e u r s c h a p t o e . D i t i s b l i j k b a a r ook de mening geweest van
WINCKWORTH (1932) en TËBBLE (1966).

182. D i t soortcomplex werd u i t v o e r i g d o o r g e l i c h t door VAN URK (1964a, b ) . Toch

l i j k t een en ander nog n i e t o v e r t u i g e n d en v e r d e r onderzoek i s dan ook gewenst.

183. Sommige auteurs o n d e r s c h e i d e n twee o n d e r s o o r t e n : E. m. minor en E. m. sub-

avcuatus VAN URK, 1964 ( z i e VAN URK 1964a, b; J ANSSEN 1975). De b e i d e vormen
;

komen e c h t e r s y m p a t r i s c h voor en d i t kan een a a n w i j z i n g vormen om e e r d e r t e

denken i n de r i c h t i n g van het ecotype c o n c e p t , z o a l s JANSON & WARD (1985)
dat doen i . v . m . de s t a t u s van Littovina tenebvosa.

184. Het Ensis e n s i s - c o m p l e x wordt g r o n d i g besproken door VAN URK (1964a, b).
De verregaande o p s p l i t s i n g d i e VAN URK (1964a, b) i n d i t complex h e e f t d o o r -
gevoerd l i j k t ons e c h t e r n i e t helemaal o v e r t u i g e n d , daar de g e b r u i k t e kenmer-
ken e r g v a r i a b e l b l i j k e n t e z i j n en bovendien nogal wat o v e r l a p p i n g s c h i j n e n
te vertonen.
 - 67 -

De Amerikaanse zwaardschede, Ensis divectus (CONRAD, 1843), b l i j k t z i c h

s i n d s e n i g e j a r e n ook i n Europa i n t e burgeren (VAN COSEL e t a l . 1982).
Onlangs werd de s o o r t ook i n Nederland gemeld (DE BOER & DE BRUYNE 1983;
ESSINK 1984, 1985; ESSINK e t a l . 1985). Het i s m o g e l i j k dat de d i e r e n z i c h
v e r d e r z u i d w a a r t s z u l l e n u i t b r e i d e n , waardoor ze m i s s c h i e n ook aan onze
k u s t kunnen verwacht worden. Tot nu toe e c h t e r , z i j n ons geen B e l g i s c h e
vondsten bekend.

185. Deze s o o r t komt o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna zones "Theems" en

"Kanaal O o s t " (SEAWARD 1982).

186. In overeenkomst met VOKES (1967), NORDSIECK (1969) en McKAY & SMITH (1979)
beschouwen w i j Phaxas LEACH, 1852 a l s een z e l f s t a n d i g en van Cultellus
SCHUMACHER, 1817 v e r s c h i l l e n d genus.
Verse d o u b l e t t e n van deze s o o r t s p o e l e n a f en toe aan op onze k u s t ; e n een
e n k e l e k e e r wordt wel eens een l e v e n d d i e r gevonden (VANWALLEGHEM in litt.)

187. De o p s p l i t s i n g i n genera van de T e l l i n i d a e , b l i j f t een punt van d i s c u s s i e .

• W i j volgen h i e r ABBOTT (1974). NORDSIECK (1969) e c h t e r , beschouwt de v e r -
s c h i l l e n d e subgenera van Tellina, a l s volwaardige genera.

188. Deze s o o r t wordt soms o p g e s p l i t s t i n twee o n d e r s o o r t e n : de M e d i t e r r a n e

Tellina incavnata inoamata en de A t l a n t i s c h e T. i. squalida PULTENEY, 1799
T. inoamata werd voor onze kust gemeld door VONCK (1933). We b e t w i j f e l e n
e c h t e r de j u i s t h e i d van d i e vondst.

189. Tellina fabula werd beschreven door GRONOVIUS i n 1781 ( z i e o . a . FORBES &
HANLEY 1853; LOCARD 1886; OCKELMANN 1958; NORDSIECK 1969), maar Op. 261
van de ICZN s t e l t dat "Zoophylacium Gronovianum" ( g e p u b l i c e e r d i n 1781)
een n o m e n c l a t o r i s c h o n g e l d i g e p u b l i k a t i e iq. Daardoor komt het auteurschap
toe aan "GMELIN, 1791".

190. Zowel Tellina pygmaeus a l s T. donaoina werden l e v e n d verzameld i n Nederland

(EISMA 1966).

191. De j u i s t e p u b l i k a t i e d a t u m i s wel d e g e l i j k 1777.

Vondsten van Tellina crassa aan onze k u s t z i j n w e l l i c h t van f o s s i e l e o f
s u b f o s s i e l e o o r s p r o n g . Levend m a t e r i a a l i s ons a l l e s z i n s n i e t bekend.
 - 68 -

192. Z o a l s DUMOULIN (1984) reeds opmerkte, z i j n de meildingen van PELSENEER

(1881b) en VONCK (1933) w e l l i c h t v e r k e e r d .
F o s s i e l e exemplaren van de verwante Donax variegatus (GMELIN, 1791) kunnen
aan onze k u s t wel a a n s p o e l e n . Ze kunnen evenwel eenvoudig herkend worden
aan de n i e t g e c r e n e l e e r d e binnenrand ( r e c e n t e exemplaren van deze soort
vertonen een u i t e r s t f i j n e c r e n e l e r i n g , d i e door s l i j t a g e e c h t e r v e r -
dwijnt b i j f o s s i e l e schelpen).

193. Psammobiidae FLEMING, 1828 h e e f t naar we menen o n d u b b e l z i n n i g voorrang op

Garidae STOLICZKA, 1871, S a n g u i n o l a r i i d a e GRANT & GALE, 1931 en Asaphidae
WINCKWORTH, 1932 ( z i e VOKES 1967; ABBOTT 1974).

194. Gari SCHUMACHER, 1817 h e e f t p r i o r i t e i t over Psammobia LAMARCK, 1818.

In de omgeving van de Waddeneilanden s c h i j n e n levende d i e r e n n i e t zeldzaam
te z i j n (EISMA 1966). Levend m a t e r i a a l van onze k u s t hebben we e c h t e r
nog n i e t g e z i e n .

195. Soms worden de Semelidae STOLICZKA, 1870 en de S c r o b i c u l a r i i d a e H. & A.

ADAMS, 1856 samengevoegd t o t een f a m i l i e . Volgens de p r i o r i t e i t s r e g e l s
moet d i e dan S c r o b i c u l a r i i d a e h e t e n . V e r k i e s t men e c h t e r de beide f a m i l i e s
a l s a p a r t e e n t i t e i t e n te behouden, dan z i j n u i t e r a a r d de beide namen g e l d i g .
In het l a a t s t e geval s c h i j n t e r dan wel d i s c u s s i e te bestaan m . b . t . de
p l a a t s i n g van het genus Abra LAMARCK, 1818. JANSSEN e t a l . (1984) d e l e n
het genus i n b i j de S e m e l i d a e ; w i j volgen e c h t e r VOKES ( 1 9 6 7 ) , NORDSIECK
( 1 9 6 9 ) , ABBOTT (1974) en McKAY & SMITH (1979) d i e Abra samen met Scrobicularia
SCHUMACHER, 1816 i n de S c r o b i c u l a r i i d a e plaatsen.

196. Abra tenuis en A . n i t i d a werden levend g e v i s t voor de Nederlandse kust

(EISMA 1966). De beide s o o r t e n z i j n ook bekend u i t de B r i t s e mariene fauna
zones "Theems" en "Kanaal Oost" (SEAWARD 1982).
i

197. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , ENTROP ( 1 9 7 2 ) , JANSSEN ( 1 9 7 5 ) ,

McKAY & SMITH (1979) en JANSSEN e t a l . (1984) opgeven, i s de p u b l i k a t i e -
datum van deze s o o r t n i e t 1803, maar wel 1808 (MONTAGU 1808: p. 23 onder
de naam Ligula prismatioa).

198. De f a m i l i e n a a m C y p r i n i d a e ORBIGNY, 1844 i s o n g e l d i g (ABBOTT 1974.

199. De s o o r t werd door LINNAEUS beschreven i n 1767 (p. 1131 No. 124) als
Venus islandioa.
 - 69 -

200. In mei 1985 verzamelden Mw VANWALLEGHEM en de heer KERCKHOF e l k een j o n g ,

dood d o u b l e t van deze s o o r t . Dode d o u b l e t t e n werden ook g e v i s t aan de
Westkust. De heer VANWALLEGHEM ( i n l i t t . ) meent dat de s o o r t wel d e g e l i j k
aan onze k u s t l e e f t . U i t Nederland z i j n heel wat levende vondsten bekend.
(EISMA 1966).

201. Dosinia lupinus werd meermaals levend verzameld aan de Nederlandse kust
(EISMA 1966).

202. Deze en de volgende d r i e s o o r t e n worden u i t v o e r i g behandeld door TEBBLE

(1966). HOLME (1961) g e e f t een goede d e t e r m i n a t i e s l e u t e l .

203. Deze s o o r t komt o . a . levend voor i n de B r i t s e mariene fauna zone "Theems"

(SEAWARD 1982).

204. HOLME (1961) b e h a n d e l t u i t v o e r i g de v a r i a t i e i n schelpvorm van deze s o o r t .

205. B0WDEN & HEPPELL (1968) hebben aangetoond d a t de welbekende naam Venevupis
pullastva (MONTAGU, 1803) moet vervangen worden door het oudere V. sene-
galensis (GMELIN, 1791). Volgens FISCHER-PIETTE & METIVIER (1971) zou de
s o o r t e c h t e r V. oovvugata (GMELIN, 1791) moeten h e t e n . Op grond van h e t
" f i r s t r e v i s e r " p r i n c i e p e volgen w i j h i e r B0WDEN & HEPPELL (1968).

206. LINNAEUS (1758: p. 685 No. 96) b e s c h r e e f Venus gallina a l s een s o o r t uit
de M i d d e l l a n d s e Zee. D i t h e e f t e r w e l l i c h t toe g e l e i d d a t heel wat a u t e u r s
menen dat LINNAEUS' vorm i n f e i t e b e t r e k k i n g h e e f t op een andere s o o r t
dan Peatunoulus stviatulus DA COSTA, 1778, d i e een meer n o o r d e l i j k e vorm
zou z i j n . L a t e r n o c h t a n s , s t e l d e LINNAEUS dat z i j n V. gallina o . a . ook
l e e f t i n "Oceano N o r v e g i c o " (LINNAEUS 1761: p. 519 No. 2143; 1767: p. 1130
No. 119). In n a v o l g i n g van D0DGE (1952) menen w i j dan ook dat e r omtrent
de naam V. gallina geen t w i j f e l moet bestaan i . v . m . z i j n toepasbaarheid
op de h i e r bedoelde s o o r t . Eventueel kunnen binnen Chamelea gallina wel
twee o n d e r s o o r t e n onderscheiden worden: de M e d i t e r r a n e C. g. gallina en
de A t l a n t i s c h e C. g. stviatula (DA COSTA, 1778).

207. ABBOTT (1974) beschouwt Timoolea BROWN, 1827 a l s een subgenus van Chione
MEGERLE V0N MÜHLFELD, 1811. Wij volgen de meerderheid van Europese auteurs
die deze b e i d e a l s v e r s c h i l l e n d e genera a a n z i e n .
 - 70 -

208. OCKELMANN (1964) h e e f t gesuggereerd d a t Turtonia minuta d.m.v. n e o t e n i e

uit de Veneridae zou z i j n a f g e s p l i t s t .

209. In Nederland werd deze s o o r t levend verzameld ten westen van T e x e l (EISMA
1966) en i n G r o o t - B r i t t a n n i ë l e e f t ze o . a . i n de mariene fauna zone "Theems"
(SEAWARD 1982).

210. Wij beschouwen Petrioolaria STOLICZKA, 1870 a l s een subgenus van Petrioola
LAMARCK, 1801 ( c f . ABBOTT 1974).
Omstreeks 1890 werd de s o o r t met Amerikaanse o e s t e r s i n g e v o e r d i n h e t
Z u i d o o s t e n van G r o o t - B r i t t a n n i ë (STRESEMANN 1970). V a n d a a r u i t hebben de
d i e r e n z i c h g e l e i d e l i j k over heel West-Europa u i t g e b r e i d : i n 1905 werden
ze voor het e e r s t a a n g e t r o f f e n i n Nederland (KAAS & TEN BR0ECK 1942) en
in 1906 b e r e i k t e n ze reeds de D u i t s e en Deense Noordzeekusten (STRESEMANN
1970).

211. De genusnaam Mya LINNAEUS, 1758 werd door de ICZN v a s t g e l e g d i n Op. 94.
NORDSIECK (1969) a a n z i e t Arenomya WINCKWORTH, 1930 a l s een z e l f s t a n d i g
genus. Wij v o l g e n e c h t e r de v i s i e van MACNEIL ( 1 9 6 5 ) , STRAUCH (1972) en
BERNARD (1979a), w a a r b i j Avenomya een subgenus i s van Mya. Deze d r i e
auteurs geven een diepgaande a n a l y s e van het genus Mya over de h e l e w e r e l d .
Bijkomende i n f o r m a t i e o v e r de Europese vormen v i n d t men i n JENSEN (1900),
SCHLESCH ( 1 9 3 1 ) , LAURSEN ( 1 9 6 6 ) , LUBINSKY (1980) en BACKELJAU (1982).

212. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat WAREN (1983a) v e r m e l d t , i s de j u i s t e s p e l l i n g

van de genusnaam n i e t Sphaenia maar wel Sphenia (TURTON 1822: p. 3 6 ) .

213. Aloidis MEGERLE VON MÜHLFELD, 1811 i s een j o n g e r synoniem van Corbula
BRUGUIERE, 1797 (VOKES 1967). Deze l a a t s t e naam h e e f t dus v o o r r a n g . ABBOTT
(1974) g e e f t Varioorbula GRANT & GALE, 1931 de rang van z e l f s t a n d i g genus
( t y p e - s o o r t : Tellina gibba O L I V I , 1792). W i j v d l g e n de Europese auteurs d i e
Varioorbula a l s een subgenus van Corbula beschouwen ( b . v . JANSSEN e t a l .
1984).
McKAY & SMITH (1979) p l a a t s e n de s o o r t (per v e r g i s s i n g ?) i n de Myidae.
Wij houden ons evenwel aan de g e b r u i k e l i j k e c l a s s i f i c a t i e , w a a r b i j e r voor
Corbula gibba een z e l f s t a n d i g e f a m i l i e b e s t a a t ( C o r b u l i d a e LAMARCK, 1818).
Voor de f o s s i e l e C o r b u l a - s o o r t e n d i e nog wel eens aan onze O o s t k u s t kunnen
a a n s p o e l e n , v e r w i j z e n we naar JANSSEN e t a l . (1984).
In Nederland werd de s o o r t a l levend a a n g e t r o f f e n (EISMA 1966) en i n Groot
B r i t t a n n i ë l e e f t ze o . a . i n de mariene fauna zones "Theems" en "Kanaal Oost"
 71 -

(SEAWARD 1982).

214. Deze s o o r t werd voor het e e r s t aan onze k u s t g e s i g n a l e e r d door PELSENEER

(1881a).

215. D i t s o o r t c o m p l e x omvat Hiatella arctioa (LINNAEUS, 1767), H. r u g o s a

(LINNAEUS, 1767) en H. pholadis (LINNAEUS, 1761). Tot op de dag van vandaag,
z i j n de meningen v e r d e e l d over deze vormen; h e t i s h i e r e c h t e r n i e t de
p l a a t s om d i e p e r op deze p r o b l e m a t i e k i n t e gaan. Daarvoor v e r w i j z e n we
naar de l i t e r a t u u r : LAMY (1923), HUNTER ( 1 9 4 9 ) , MADSEN ( 1 9 4 9 ) , DODGE ( 1 9 5 2 ) ,
OCKELMANN ( 1 9 5 8 ) , TEBBLE ( 1 9 6 6 ) , YONGE ( 1 9 7 1 ) , ABBOTT ( 1 9 7 4 ) , LUBINSKY (1980)
en SCARLATO (1981). Wegens de bestaande v e r w a r r i n g hebben we geen synoniemen
in de l i j s t opgenomen.
Zoals HUNTER (1949) wel d u i d e l i j k aantoonde, h e e f t Hiatella DAUDIN i n BOSC,
1801 p r i o r i t e i t over Saxicava FLEURIAU DE BELLEVUE, 1802.
Aan onze k u s t werden t o t nu toe twee van de d r i e vormen gemeld: H. avotioa
( r e l a t i e f k l e i n , r e c h t h o e k i g en met twee d u i d e l i j k "getande" k i e l e n die
lopen van de top naar de a c h t e r r a n d ) en H. rugosa ( r e l a t i e f g r o t e r , eerder
ovaal en geen " g e t a n d e " k i e l e n tussen de top en de a c h t e r r a n d ) .

216. Deze vorm werd voor het e e r s t aan de B e l g i s c h e k u s t verzameld door

PELSENEER (1881a). Recente vondsten van levende d i e r e n werden g e s i g n a l e e r d
door ENEMAN & KERCKHOF (1983).

217. De ruwe r o t s b o o r d e r i s p l a a t s e l i j k algemeen i n Zeeland ( N e d e r l a n d ) .

VERSTRAELEN (1966) meldt de s o o r t ook voor onze k u s t . In de K B I N - v e r z a m e l i n g
bevinden z i c h e n k e l e exemplaren d i e levend werden o p g e v i s t langs de B e l g i s c h e
kust.

218. De welbekende naam Mytilus plioatus MONTAGUi 1808 (p. 70) kan n i e t g e b r u i k t
worden wegens homonymie met Mytilus plioatus GMELIN, 1791.

219. Deze s o o r t komt o . a . voor i n de B r i t s e mariene fauna zones "Theems" en

"Kanaal O o s t " (SEAWARD 1982).

220. Deze d i e r e n werden reeds g e s i g n a l e e r d i n Nederland (ENTROP 1972); levende

vondsten z i j n ook bekend u i t de B r i t s e mariene fauna zone "Theems" (SEAWARD
1982).
 - 72 -

221. Levende exemplaren van deze s o o r t werden r e c e n t nog g e r a p p o r t e e r d door

KERCKHOF ( 1 9 8 1 ) ; ze l e e f d e n ingeboord i n een b a l k j e dat was aangespoeld
op h e t s t r a n d van Wenduine.

222. Een grondige b e s p r e k i n g van de T h r a c i i d a e van N.W. Europa v i n d t men i n

SOOT-RYEN (1941) en TEBBLE (1966).
Thracia papyraaea werd i n Nederland l e v e n d verzameld b i j Texel en
T e r s c h e l l i n g (EISMA 1966).

223. De i n k t v i s s e n van N.W. Europa worden u i t v o e r i g behandeld door JAECKEL

(1958) en MUUS (1963). De s o o r t e n van de B e l g i s c h e k u s t worden i n meer
d e t a i l besproken door ADAM (1933, 1934) en LACOURT & HUWAE (1981). VOSS
(1977) g e e f t een goed o v e r z i c h t van de h u i d i g e s t a n d van zaken i n h e t
s y s t e m a t i s c h onderzoek van deze k l a s s e .
Voor de hogere i n d e l i n g van de groep v o l g e n we FIORONI (1981).

224. Sepia orbignyana i s een z u i d e l i j k e s o o r t d i e w e l l i c h t n i e t t o t onze fauna

behoort (DUCHAMPS 1972). In de KBIN-verzameling i s e r geen B e l g i s c h m a t e r i a a l
aanwezig. Recent e c h t e r , werden e r wel r u g s c h i l d e n van deze d i e r e n aange-
t r o f f e n i n de v l o e d l i j n t e De Panne (ENEMAN & KERCKHOF 1983). Bovendien
s i g n a l e e r d e MUUS (1963a) de s o o r t zowel i n de z u i d e l i j k e Noordzee a l s
in het Kanaal.

225. In t e g e n s t e l l i n g t o t wat DUCHAMPS (1972) en ENTROP (1972) v e r m e l d e n , v e r e i s t

het auteurschap h i e r geen h a a k j e s . JAECKEL (1958) g e e f t f o u t i e f 1838 als
p u b l i k a t i e d a t u m op.

226. Volgens DUCHAMPS (1972) werd Sepietta oweniana o . a . l e v e n d g e v i s t i n de

Scheldemonding. E r i s e c h t e r geen B e l g i s c h m a t e r i a a l i n de K B I N - v e r z a m e l i n g .
MUUS (1963a) s i g n a l e e r d e de s o o r t zowel i n d e / z u i d e l i j k e Noordzee a l s in
het Kanaal.

227. T o t d a t we de o o r s p r o n k e l i j k diagnose van deze s o o r t hebben kunnen n a t r e k k e n ,

houden we de p u b l i k a t i e d a t u m op 1798 i . p . v . 1799 z o a l s LOCARD (1886) en
ABBOTT (1974) vermelden.

228. Heel wat auteurs c i t e r e n deze s o o r t a l s Loligo forbesi ( b . v . LOCARD 1886;

NIELSEN 1931; JAECKEL 1958; MUUS 1963b). Anderen s p e l l e n de naam a l s L.
forbesii ( b . v . WINCKWORTH 1932; McKAY & SMITH 1979; HEPPELL & SMITH 1983).
Volgens VOLS0E e t a l . (1962) i s deze l a a t s t e de j u i s t e s c h r i j f w i j z e .
 - 73 -

229. Z i e ook LAMEERE (1893).

230. MUUS (1963c) g e e f t h i e r v o o r a l s auteurschap "LESUEUR, 1821". W i j v o l g e n

evenwel de g r o t e meerderheid van a u t e u r s d i e "BALL, 1841" vermelden (b.v.
WINCKWORTH 1932; MUUS 1959; CLARKE 1966; HEPPELL & SMITH 1983). Het n a t r e k -
ken van de o r i g i n e l e diagnose z a l d i t probleem u i t de weg ruimen.

231. Soms wordt deze naam f o u t i e f a l s oirrosa g e s p e l d . LAMARCK b e s c h r e e f de

s o o r t e c h t e r wel d e g e l i j k a l s oirrhosus ( z i e o . a . ook GRAY 1849). Het i s
in d i t verband wel i n t e r e s s a n t op t e merken d a t e r een o n d e r s c h e i d moet
worden gemaakt t u s s e n e n e r z i j d s het L a t i j n s e " c i r r u s " (= h a a r l o k , krul,
f r a n j e ) en h e t G r i e k s e " k i r r o s " (= g e e l b r u i n ) . Wanneer d i t l a a t s t e wordt
omgezet i n h e t Romeins a l f a b e t , dan k r i j g t men " c i r r h u s " , want een G r i e k s e
"rr" wordt per d e f i n i t i e gevolgd door een " h " wanneer omgezet naar ons
a l f a b e t (GERHARDT 1985).
Voor de e e r s t e melding van Eledone cirrhosa aan de B e l g i s c h e k u s t z i e
ADAM (1934).

232. Deze M e d i t e r r a n e s o o r t werd door MAITLAND (1897) voor onze k u s t g e r a p p o r -

t e e r d . Wij b e t w i j f e l e n e c h t e r de b e t r o u w b a a r h e i d van d i e m e l d i n g . Overigens
wordt Eledone aldrovandi soms a l s synoniem beschouwd van E. cirrhosa (zie
JAECKEL 1958).
Het a u t e u r s c h a p van E. aldrovandi is "RAFINESQUE, 1814" en n i e t "MONTFORT,
1802". Deze l a a t s t e a u t e u r noemde de s o o r t wel " P o u l p e d ' A l d r o v a n d e " (zie
GRAY 1849), maar d i e naam werd pas i n 1814 door RAFINESQUE g e l a t i n i s e e r d .

233. WINCKWORTH ( 1 9 3 2 ) , JAECKEL (1958) en ABBOTT (1974) s c h r i j v e n deze s o o r t toe

aan "LAMARCK, 1798". Anderen e c h t e r , vermelden "CUVIER, 1797" (McKAY & SMITH
1979; HEPPELL & SMITH 1983). Tot we de o o r s p r o n k e l i j k e diagnose hebben kunnen
n a k i j k e n , v o l g e n w i j h i e r de e e r s t e s t e l l i n g .
Verspreidingsgegevens m.b.t. deze s o o r t i n het Kanaal worden v e r s t r e k t door
REES & LUMBY (1954).
 - 74 -

DANKWOORD

B i j z o n d e r e dank gaat naar Dr. J . VAN GOETHEM, hoofd van het departement
I n v e r t e b r a t a van h e t K o n i n k l i j k B e l g i s c h I n s t i t u u t voor Natuurwetenschappen, v o o r
z i j n engagement i n d i t werk en voor het k r i t i s c h n a l e z e n van de t e k s t . Het was
trouwens op i n i t i a t i e f van Dr. J . VAN GOETHEM d a t deze s t u d i e werd aangevat.

L i c . A. MUYLAERT ( a f d . R.I., K.B.I.N.) w i l i k h i e r ook s p e c i a a l vermelden

voor de hulp en h e t d o o r s p e l e n van haar n o t a ' s en gegevens m.b.t. de t w e e k l e p p i -
gen.

P r o f . Dr. W.N. VERHEYEN en P r o f . Dr. J . HULSELMANS ( L a b o r a t o r i u m voor

Algemene D i e r k u n d e , R i j k s u n i v e r s i t a i r Centrum Antwerpen) s t e l d e n de nodige faci-
l i t e i t e n t e r b e s c h i k k i n g om d i t studiedocument v e r d e r a f te werken op hun d i e n s t .

Veel dank gaat ook naar mr. R. VANWALLEGHEM (Oostende) voor h e t t e r b e s c h i k -

k i n g s t e l l e n van een a a n t a l n i e t g e p u b l i c e e r d e gegevens en voor het n a l e z e n van
van de t e k s t .

Lic. L. DE BRUYN (Labo A l g . D i e r k . , R.U.C.A.) h i e l p i n n i e t g e r i n g e mate

b i j h e t s a m e n s t e l l e n van het r e g i s t e r .

T e n s l o t t e w i l i k h i e r ook nog mevr. M. BENIEST, mevr. C. CLAES, l i c . J . DE

WILDE, mr. A. LIEVROUW, l i c . R. SABLON, l i c . W. SLEURS, mevr. D. VAN EESSEL en
mr. H. VAN PAESCHEN danken voor de v e l e d i s c u s s i e s , p r a k t i s c h e h u l p e n , b o v e n a l ,
de p r e t t i g e s f e e r gedurende m i j n stage op de a f d e l i n g R.I.
 - 75 -

LITERATUURLIJST

ABBOTT, R.T., 1974. - American seashells (2nd e d i t i o n ) . - New York: Van

Nostrand R e i n h o l d Company, 1-663.

ADAM, W., 1933. - Notes s u r l e s céphalopodes. I I I . Les céphalopodes du sud

de l a mer du Nord. - Buil. Mus. r. Hist. nat. Belg., IX ( 4 6 ) : 1-45.

ADAM, W., 1934. - Notes s u r l e s céphalopodes. V. Ozaena cirrhosa (LAMARCK,

1798) s u r l a cöte b e i g e . - Buil. Mus. r. Hist. nat. B e l g . , X ( 4 3 ) : 1-3.

ADAM, W., 1960. - Faune de B e l g i q u e . M o l l u s q u e s . I. Mollusques terrestres

et d u l c i c o l e s . - Patr. Inst. r. Sci. nat. Belg., Bruxelles, 1-402.

ADAMS, A . , 1863. - 0n the genera and s p e c i e s o f Lacunidae found i n J a p a n .

- Ann. Mag. Nat. Hist., 11: 350-351.

AHMAD, M. & BEARDMORE, J . A . , 1976. - G e n e t i c e v i d e n c e t h a t the "Padstow M u s s e l "

i s Mytilus galloprovincialis. - Mar. B i o l . 35: 139-147.
3

ALLEN, J . A . , 1954. - A comparative study o f the B r i t i s h s p e c i e s o f Nucula and

Nuoulana. - J. Mar. biol. A s s . U.K., 33: 457-472.

ANKEL, W.E., 1936. - P r o s o b r a n c h i a . - Tierwelt N.- u. Ostsee, 29 ( 9 b ) :

1 1-240.

ANNYS, A . , 1982. - Onderzoek van g r u i s verzameld t e H e i s t op 21.02.82. - De

Strandvlo, 2: 111-114.

ARAKAWA, Y . K . , 1970. - S c a t o l o g i c a l s t u d i e s of the B i v a l v i a ( M o l l u s c a ) . - Adv.

mar. Biol., 8: 307-436.

BACKELJAU, T . , 1982. - Het genus Mya i n Europa. - Gloria Maris, 21: 201-222.

BACKELJAU, T . , DE MEYER, M . , JANSSENS, L. & PROESMANS, R., 1984a. - The s y s t e m a -

t i c s and d i s t r i b u t i o n o f Altenaeum dawsoni (JEFFREYS, 1864) w i t h s p e c i a l
r e f e r e n c e t o some new~records from n o r t h e r n Norway ( M o l l u s c a , B i v a l v i a :
C o n d y l o c a r d i i d a e ? ) . - Sarsia, 69: 205-209.

BACKELJAU, T . , DE MEYER, M., JANSSENS, L. & PROESMANS, R., 1984b. - Prosobranch

and s h e l l e d o p i s t h o b r a n c h m o l l u s c s from S t o r e Ekkerióya, V a r a n g e r f j o r d e n
( n o r t h e r n Norway). - Fauna norv., Ser. A, 5: 1-5.

BACKELJAU, T . , DE MEYER, M., JANSSENS, L., LIESSE, H. & PROESMANS, R., 1986. -
The b i v a l v e m o l l u s c s of V a r a n g e r f j o r d e n ( n o r t h e r n Norway). - fauna norv,
Ser. A, 7: i n druk. :>

BANK, R.A. & BUT0T, L . J . M . , 1984. - Some more d a t a on Hydrobia ventrosa (MONTAGU,
1803) and "Hydrobia" stagnorum (GMELIN, 1791), w i t h remarks on the genus
Semisalsa RADOMAN, 1974. - Malak. Abh., 10: 5-15.

BANK, R.A., BUT0T, L . J . M . & GITTENBERGER, E., 1979. - 0n the i d e n t i t y o f Helix

stagnorum GMELIN, 1791, and Turbo ventrosus MONTAGU, 1803 ( P r o s o b r a n c h i a ,
H y d r o b i i d a e ) . - Basteria, 43: 51-60.

BAILY, J . L . , 1975. - T e t h y i d a e and A p l y s i i d a e ( G a s t r o p o d a ) : r e q u e s t f o r these

names t o be p l a c e d on the o f f i c i a l l i s t o f f a m i l y group names Z . N . ( S ) . 1780.
- Buil. Zool. Nomencl., 32: 144-145.
 - 76 -

BEBBINGTON, A . , 1974. - A p l y s i i d s p e c i e s from E a s t A f r i c a w i t h notes on the

Indian Ocean Aplysiomorpha (Gastropoda: O p i s t h o b r a n c h i a ) . - Zool. J. Linn.
S o o . 54: 63-99.
3

BERNARD, F.R., 1979a. - I d e n t i f i c a t i o n o f the l i v i n g Mya ( B i v a l v i a : M y o i d a ) . -

Venus, 38: 185-204.

BERNARD, F.R., 1979b. - B i v a l v e m o l l u s k s o f the western B e a u f o r t Sea. - Contrib.

Sci. Nat. Hist. Mus. Los Angeles County, 313: 1-80.

BOETERS, H.D., 1984. - Potamopyrginae, a new s u b f a m i l y o f the H y d r o b i i d a e

(Prosobranchia: R i s s o a c e a ) . - Bastevia, 48: 13-15.

BORN, I. , 1778. - Index Rerum Naturalium Musei Caesarei Vindobonensis. Pars lma.
Testaoea. - Vindobonae, 1-458.

BORN, I., 1780. - Testaoea Musei Caesarei Vindobonensis. - Vindobonae, 1-442.

BOSS, K . J . , 1978. - Taxonomie concepts and s u p e r f l u i t y i n b i v a l v e n o m e n c l a t u r e . -

Phil. Trans. R. Soa. London, B 284: 417-424.

BOUCHET, P., 1984. - Les T r i p h o r i d a e de Méditerranee e t du proche A t l a n t i q u e

( M o l l u s c a , G a s t r o p o d a ) . - Atti Simp. "Sistematioa dei Prosobranchi del
Mediterraneo", Bologna, 24-26 Sett. 1982. Lavori S.I.M., 21: 5-58.

BOUCHET, P. & TARDY, J . , 1976. - F a u n i s t i q u e e t b i o g e o g r a p h i e des Nudibranches

des cötes F r a n g a i s e s de l ' A t l a n t i q u e e t de l a Manche. - A n n l s . Inst. Oc.
(N.S.), 52: 201-213.

BOUCHET, P. & GUILLEMOT, H., 1978. - The Triphora perversa - complex i n w e s t e r n

Europe. - J. Moll. Stud., 44: 344-356.

BOUCHET, P., DANRIGAL, F. & HUYGHENS, C , 1978. - Coquillages des oötes a t l a n -

tiques et de la Manche.- Papeete - T a h i t i , Ed. du P a c i f i q u e , 1-144.

BOWDEN, J . & HEPPELL, D., 1968. - Revised l i s t o f B r i t i s h M o l l u s c a . 2. Unionacea

- C a r d i a c e a . - J. Conch., 26: 237-272.

BOYDEN, C R . , 1973. - O b s e r v a t i o n s on the s h e l l morphology o f two s p e c i e s o f

c o c k l e Cerastoderma edule and C. glauoum. - Zool. J. Linn. Soc, 52: 269-292.

BROCCHI, G. , 1814. - Conchiologia fossile subapennina con osservazioni geologiohe

sugli Apennini e sul suolo adiaoente. II. - M i l a n o , 1-712.

BROCK, V . , 1978. - M o r p h o l o g i c a l and b i o c h e m i c a l c r i t e r i a f o r the s e p a r a t i o n o f

Cardium glauoum (BRUG.) from Cardium edule ( L . ) . - Gphelia, 17: 207-214.

BROCK, V . , 1979. - H a b i t a t s e l e c t i o n o f two c o n g e n e r i c b i v a l v e s , Cardium edule

and C. glauoum i n s y m p a t r i c and a l 1 o p a t r i c p o p u l a t i o n s . - Mar. Biol., 54:
149-156.

BROCK, V . , 1980. - The g e o g r a p h i c a l d i s t r i b u t i o n o f Cerastoderma (Cardium) edule

( L . ) and C. lamareki (REEVE) i n the B a l t i c and a d j a c e n t seas r e l a t e d t o
s a l i n i t y and s a l i n i t y f l u c t u a t i o n s . - Cphelia, 19: 207-214.

BUCQU0Y, E., DAUTZENBERG, P. & D0LLFUS, G . , 1882-86. - Mollusques marins du

Roussillon. 1. Gastropodes. - P a r i s , 1-570.
 - 77 -

BUROKER, N.E., HERSHBERGER, W.K. & CHEW, K.K., 1979. - P o p u l a t i o n g e n e t i c s o f

the f a m i l y O s t r e i d a e . I. I n t r a s p e c i f i c s t u d i e s o f Crassostrea gigas and
Saooostrea oommeroialis. - Mar. Biol., 54: 157-169.

CATE, C . N . , 1979. - A r e v i e w of the T r i v i i d a e ( M o l l u s c a : G a s t r o p o d a ) . - Mem.

San Diego Soo. Nat. Rist., 10: 1-126.

CATTANEO, R. & BARLETTA, G . , 1984. - E l e n c o p r e l i m i n a r e dei m o l l u s c h i o p i s t o -

b r a n c h i v i v e n t i n e l M e d i t e r r a n e o ( S a c o g l o s s a , Pleurobranchomorpha,
A c o c h l i d i a c e a , A p l y s i o m o r p h a , N u d i b r a n c h i a ) . - Bolt. Malao., 20: 195-218.

CERN0H0RSKY, W.O., 1972. - N a s s a r i i d a e IREDALE, 1916 ( G a s t r o p o d a ) : proposed

c o n s e r v a t i o n under the p l e n a r y powers Z . N . ( S ) . 1987. - Buil. Zool. Nomencl.,
29: 62-63.

CERN0H0RSKY, W.O., 1977. - C o r r e c t i o n o f nomenclature f o r European and E a s t

A t l a n t i c N a s s a r i i d a e . - La Conohiglia, 9 ( 9 9 , 100): 3-4.

CHIPLONKAR, G.w. & BADVE, R.M., 1979. - Taxonomie comments on s u b f a m i l y O s t r e i n a e

RAFINESQUE. - Proc. Indian Acad. Soi., 88B: 441-447.

CHRISTIAENS, J . , 1973. - R é v i s i o n du genre Patella (Mollusca, Gastropoda). -

Buil. Mus. Natn. Hist. Nat. 3e serie (Zool.), 121: 1305-1392.

CHRISTIAENS, J . , 1983. - The genus Patella a l o n g the c o a s t o f Malaga (Spain).

- La Conohiglia 15 (166, 167): 15-17.

CLARKE, A . H . , 1962. - Annotated l i s t and b i b l i o g r a p h y o f the a b y s s a l marine

m o l l u s c s o f the w o r l d . - Natl. Mus. Can. Buil., 181: 1-114.

CLARKE, M.R., 1966. - A review of the s y s t e m a t i c s and e c o l o g y of o c e a n i c s q u i d s .

- Adv. mar. Biol., 4: 91-300.

COLBEAU, J . A . J . , 1868. - L i s t e générale des mollusques v i v a n t s de l a B e l g i q u e

dressée d ' a p r è s l e s documents p u b l i é s par l e s a u t e u r s . - Mém. Soo. Malao.
Belgique, 3: 84-111.

C00MANS, A. & DE C0NINK, L., 1962. - Embletonia -pallida, nudibranche nouveau

pour l a faune b e i g e . - Buil. Inst. r. Soi. nat. Belg., 38: 1-4.

CR0THERS, J . H . , 1972. - On the nomenclature o f the common dog-whelk. - J. Conoh.,

27: 373-375.

DA COSTA, E.M., 1778. - Historia Naturalis Testaoeorum Britanniae or the British

Conchology. - London, 1-254.

DAUTZENBERG, P & FISCHER, H., 1914. - Etude s u r l e Littorina obtusata e t ses

v a r i a t i o n s . - J. Conohyl., 62: 87-128.

DE BOER, T.W. & DE BRUYNE, H., 1983. - De Amerikaanse zwaardschede Ensis direotus
(C0NRAD, 1843) i n N e d e r l a n d . - Bas ter ia, M \ 154.

DE BRUYNE, R.H., 1984. - Caecum olarkii CARPENTER, 1858 i n Zeeuwsch V l a a n d e r e n .

- Basteria, 48: 12.

DE BRUYNE, R.H., DE GRAAF, A. & H0EKSEMA, D.F., 1985. - Over de mariene m o l l u s k e n

i n h e t s c h e l p e n g r u i s van h e t s t r a n d b i j Ouddorp ( G o e r e e - O v e r f l a k k e e , Z u i d
H o l l a n d ) , met onder meer een b e s c h r i j v i n g van de methoden en vondsten van
de heer W.F.A. GUIL0NARD. I. - Corr. Bl. Ned. Malao. Veren., 226: 74-80.
 - 78 -

DE MALZINE, F., 1867. - E s s a i sur la faune m a l a c o l o g i q u e de B e l g i q u e ou c a t a -

logue des M o l l u s q u e s qui se trouvent dans ce p a y s . - B r u x e l l e s : G.-A.
Van T r i g t , 1-99.

DEN HARTOG, C . , 1958. - D i f f e r e n c e s between the egg masses o f A l d e r i a modesta

and L i m a p o n t i a d e p r e s s a . - B e a u f o r t i a , 6: 221-223.

DEN HARTOG, C , 1959. - D i s t r i b u t i o n and e c o l o g y o f the s l u g s A l d e r i a m o d e s t a

and L i m a p o n t i a d e p r e s s a i n the N e t h e r l a n d s . - B e a u f o r t i a , 7: 15-36.

DEN HARTOG, C . , 1962. - De Nederlandse platwormen - T r i c l a d i d a . - Wet. M e d e d .

K.N.N.V., 42: 1-40.

DODGE, H., 1952. - A h i s t o r i c a l review o f the m o l l u s k s o f LINNAEUS. P a r t 1. The

c l a s s e s L o r i c a t a and P e l e c y p o d a . - B u i l . Am. Mus. Nat. H i s t . , 100: 1-263.

DUCHAMPS, R., 1972. - Céphalopodes de l a Mer du Nord. I I . Détermination des

e s p è c e s . - I n f . S o o . beige Malac, 1: 167-186.

DUMOULIN, E., 1982. - Nogmaals twee noordhorens: Sipho c u r t u s (JEFFREYS, 1867)

en Sipho c o r d a t u s (BELL, 1871). - De Strandvlo, 2: 76-79.

DUMOULIN, E., 1983. - De v e r s p r e i d i n g van C e r a s t o d e r m a g l a u o u m (POIRET, 1789)

langs de Vlaamse en ZeeuwsVlaamse k u s t . - De S t r a n d v l o , 3: 3-9.

DUMOULIN, E., 1984. - De z a a g j e s (Donacidae) van de B e l g i s c h e Westkust. - De

Strandvlo, 4: 6 5 - 7 1 .

DUPUIS, M.P., 1927. - Faune m a l a c o l o g i q u e de l a B e l g i q u e . Notes c o n c e r n a n t l a

découverte par l e Dr. G i l t a y de deux espèces de m o l l u s q u e s nouveaux pour
l a faune b e i g e . - A n n l s . Soo. r . Zool. B e l g i q u e , 58: 31-38.

EISMA, D., 1966. - The d i s t r i b u t i o n o f b e n t h i c marine m o l l u s c s o f the main

Dutch c o a s t . - N e t h . J. S e a Res., 3: 107-163.

ENEMAN, E., 1985. - U i t h e t n a t u u r h i s t o r i s c h a r c h i e f . - De S t r a n d v l o , 5: 3-7.

ENEMAN, E. & KERCKHOF, F., 1983. - U i t h e t n a t u u r h i s t o r i s c h a r c h i e f ( v e r v o l g ) .

- De S t r a n d v l o , 3: 66-80.

ENGEL, H., 1936. - The N e t h e r l a n d s n u d i b r a n c h i a t e M o l l u s c a . - Zool. Meded.

Leiden, 19: 103-116.

ENGEL, H., GEERTS, S . J . & VAN REGTEREN ALTENA, C O . , , 1940. - A l d e r i a m o d e s t a

(LOVEN) and L i m a p o n t i a d e p r e s s a ALDER & HANCOCK i n the b r a c k i s h waters
of the Dutch c o a s t . - B a s t e r i a , 5: 6-34.

ENTR0P, B., 1972. - S c h e l p e n vinden en h e r k e n n e n (3de d r u k ) . - Zutphen: Thieme

& C i e . , 1-320.

ESSINK, K., 1984. - De Amerikaanse zwaardschede Ensis d i r e c t u s (C0NRAD, 1843):

een nieuwe s o o r t voor de Waddenzee. - Het Zeepaard, 44: 6 8 - 7 1 .

ESSINK, K., 1985. - On the occurence o f the American J a c k - k n i f e clam E n s i s

d i r e c t u s (C0NRAD, 1843) ( B i v a l v i a , C u l t e i l i d a e ) i n the Dutch Wadden Sea.
- B a s t e r i a , 49: 73-80.
 - 79 -

ESSINK, K., KLEEF, H.L. & TIJDEMAN, P., 1985. - Nieuwe vondsten van de A m e r i k a a n -
se zwaardschede Ensis directus (CONRAD, 1843) i n de W e s t e l i j k e Waddenzee.
- Het Zeepaard, 45: 106-108.

FABRICIUS, 0 . , 1780. - Fauna Groenlandica. - Hafniae et L i p s i a e , 1-452.

FI0R0NI, P., 1981. - Die S o n d e r s t e l l u n g der S e p i o l i d e n , e i n V e r g l e i c h d e r

Ordnungen der r e z e n t e n Cephalopoden. - Zool. Jb. Syst., 108: 178-228.

FISCHER-PIETTE, E., 1977. - R é v i s i o n des C a r d i i d a e ( M o l l u s q u e s , L a m e l l i b r a n c h e s ) .

- Mém. Mus. Natn. Hist. Nat. Paris, N.S. (A, Zool.), 101: 1-212.

FISCHER-PIETTE, E. & METIVIER, B., 1971. - R é v i s i o n des T a p e t i n a e ( M o l l u s q u e s ,

B i v a l v e s ) . - Mém. Mus. Natn. Hist. Nat. Paris, N.S. (A, Zool.), 71: 1-106.

FORBES, E. & HANLEY, S. , 1853. - A history of British Mollusca and their shells.
- London: Van V o o r s t , 1-301.

FRETTER, V. & GRAHAM, A. , 1962. - British Prosobranch Molluscs. Their funotional

anatomy and ecology. - London: Ray S o c i e t y , 1-755.

FRETTER, V. & GRAHAM, A . , 1976-82. - The prosobranch m o l l u s c s o f B r i t a i n and

Denmark. - J. Moll. Stud. Suppl., 1 (1976): 1-37; 3 (1977): 38-100; 6 (1978)
153-241; 7 (1980): 242-284; 9 (1981): 285-362; 11 ( 1 9 8 2 ) : 363-434.

FRIELE, H & GRIEG, J . , 1901. - M o l l u s c a I I I . - Norwegian North Atlantic Expedi-

tion 1876-78, V o l . 18. - K r i s t i a n i a , 1-129.

GASCOIGNE, T . , 1976. - The r e p r o d u c t i v e system and c l a s s i f i c a t i o n o f the S t i l i g e -

r i d a e ( O p i s t h o b r a n c h i a : S a c o g l o s s a ) . - J. Malac. Soa. Aust., 3: 157-172.

GASCOIGNE, T . , 1978a. - B r i t i s h forms o f Limapontia depressa ALDER & HANCOCK,

1862 ( O p i s t h o b r a n c h i a : A s c o g l o s s a ) . - J. Conch., 29: 253-259.

GASCOIGNE, T . , 1978b. - A proposed new l i s t o f B r i t i s h A s c o g l o s s a ( O p i s t h o b r a n -

c h i a ) . - J. Conch., 29: 333-336.

GERHARDT, M . I . , 1985. - Eledone cirrhosa. N a s c h r i f t van de r e d a c t i e . - Corr. Bl.

Ned. Malac. Veren., 227: 116.

GEYS, J . F . & MARQUET, R. , 1979. - Veldatlas voor de Cenozotsohe fossielen van

België. Deel 1. Neogeen. - Rotterdam: W. Backhuys, 1-125.

GEYS, J . F . & MARQUET, R. , 1983. - Veldatlas voor de Cenozotsche fossielen van

België. Deel 2. Paleogeen. - L e i d e n : W. Badkhuys/E.J. B r i l l , 1-103.

GIUSTI, F. & PEZZ0LI, E., 1984. - N o t u l a e M a l a c o l o g i c a e XXIX. G l i H y d r o b i i d a e

s a l m a s t r i d e l l e acque c o s t i e r e i t a l i a n e : P r i m i cenni s u l l a s i s t e m a t i c a del
gruppo e s u i c a r a t t e r i d i s t i n t i v i d e l l e s i g n o l e m o r f o s p e c i e . - A t t i s i m p .
"Sistematica dei Prosobranchi del Mediterraneo", Bologna, 24-26 Sett. 1982.
Lavori S.I.M., 2 1 : 117-148.

GLIBERT, M., 1933. - Monographie de l a faune m a l a c o l o g i q u e du B r u x e l l i e n des

e n v i r o n s de B r u x e l l e s . - Verh. Kon. Natuurhist. Mus. België, 53: 1-217.

GLIBERT, M., 1957-60. - Gastropodes du D i e s t i e n , du S c a l d i s i e n e t du Merxemien

de l a B e l g i q u e . 1-4. - Meded. Kon. Belg. Inst. Nat. Wet., 33/36 (1957):
1-17; 34/15 (1958): 1-36; 35/10 (1959): 1-27; 36/33 (1960): 1-44.
 - 80 -

GOFAS, S., 1982. - The genus Trioolia i n the e a s t e r n A t l a n t i c and the M e d i t e r -

ranean. - J. Moll. Stud., 48: 182-213.

GOSLING, E.M., 1984. - The s y s t e m a t i c s t a t u s o f Mytilus galloprovinoialis in

western Europe: A r e v i e w . - Malaoologia, 25: 551-568.

GOTTING, K . J . , 1974. - Malakozoölogie. Grundriss der Weichtierkunde. - Stuttgart:

Gustav F i s c h e r V e r l a g , 1-320.

GRAHAM, A . , 1954. - The anatomy o f the prosobranch Triohotropis borealis

BRODERIP & SOWERBY, and the s y s t e m a t i c p o s i t i o n o f the C a p u l i d a e . - J. Mar.
biol. Ass. U.K., 33: 129-144.

GRAHAM, A . , 1971. - B r i t i s h prosobranch and o t h e r o p e r c u l a t e gastropod m o l l u s c s .

- Synopses of the British fauna No. 2. New York/ San F r a n c i s c o : Academie
P r e s s , 1-112.

GRANT, W.S. & CHERRY, M . I . , 1985. - Mytilus galloprovinoialis LMK. i n southern

A f r i c a . - J. Exp. Mar. Biol. Eool., 90: 179-191.

GRAY, J . E . , 1849. - Catalogue of the Mollusoa in the collection of the British

Museum. Part I. Cephalopoda Antepedia. - London, 1-164).

GRUNDEL, J . , 1975. - Bemerkungen z u r F a m i l i e T r i f o r i d a e JOUSSEAUME, 1884, m i t

Beschreibungen e i n i g e r A r t e n d i e s e r F a m i l i e ( G a s t r o p o d a ) . - Malak. Abh.,
4: 145-158.

GRUNDEL, J . , 1976. - Zur Taxonomie und P h y l o g e n i e d e r B i t t i u m - G r u p p e (Gastropoda,

C e r i t h i a c e a ) . - Malak. Abh., 5: 33-59.

GRUNDEL, J . , 1980. - Bemerkungen z u r U b e r f a m i l i e C e r i t h i o p s a c e a H. & A. ADAMS,

1854 (Gastropoda) sowie z u r Fassung e i n i g e r i h r e r Gattungen. - Zool. Anz.,
204: 209-264.

HANNAFORD-ELLIS, C . J . , 1978. - Littorina arcana sp. nov.: A new s p e c i e s o f w i n k l e

(Gastropoda: P r o s o b r a n c h i a : L i t t o r i n i d a e ) . - J. Conch., 29: 304.

HANNAFORD-ELLIS, C . J . , 1979. - Morphology o f the o v i p a r o u s rough w i n k l e L i t t o r i n a

aroana HANNAFORD-ELLIS, 1978, w i t h notes on the taxonomy o f the L. saxatilis
s p e c i e s complex ( P r o s o b r a n c h i a , L i t t o r i n i d a e ) . - J. Conoh., 30: 43-56.

HARRY, H.W., 1985. - S y n o p s i s o f the s u p r a s p e c i f i c c l a s s i f i c a t i o n o f l i v i n g

oysters ( B i v a l v i a : Gryphaeidae and O s t r e i d a e ) . - The Veliger, 28: 121-158.

HELLER, J . , 1975. - The taxonomy o f some B r i t i s h Littorina s p e c i e s , w i t h notes

on t h e i r r e p r o d u c t i o n ( M o l l u s c a : P r o s o b r a n c h i a ) . - Zool. J. Linn. Soo.,
56: 131-151.

HEPPELL, D. & SMITH, S.M., 1983. - Recent Cephalopoda i n the c o l l e c t i o n s of the

Royal S c o t t i s h Museum, E d i n b u r g h . - Royal Soottish Museum Information Series
(Natural History). ISSN 0307-5036, 1-81.

H0EKSEMA, D.F., 1978. - Note on banded c o l o u r v a r i e t i e s o f the European marine

gastropod Rissoa interrupta (ADAMS, 1798). - Basteria, 42: 7-9.

H0EKSEMA, D.F. & H0ENSELAAR, H . J . , 1984. - On the d i s t r i b u t i o n o f Caeoum olarkii

CARPENTER, 1858 ( P r o s o b r a n c h i a , Caecidae) i n the Channel. - Basteria, 48:
23-30.
 - 81 -

HÖISAETER, T . , 1968. - Taxonomie notes on the North European s p e c i e s o f

"Cyalostrema" sensu JEFFREYS, 1883 ( P r o s o b r a n c h i a , D i o t o c a r d i a ) . -
Savsia, 33: 43-58.

HOLME, N.A., 1959. - The B r i t i s h s p e c i e s o f Lutvavia (Lamel 1 i b r a n c h i a ) w i t h

a d e s c r i p t i o n Of L. angustiov P H I L I P P I . - J. mav. biol. A s s . U.K., 38:
557-568.

HOLME, N.A., 1961. - S h e l l form i n Venevupis vhomboides. - J. mav. biol. Ass.

U.K., 41: 705-722.

H0PNER-PETERSEN, G . , 1958, - D i s t i n c t i o n between Cavdium edule L. and Cavdium

lamaroki REEVE. - Natuve, 4605: 357.

H0PNER-PETERSEN, G . , 1968. - Marine Lamel 1 i b r a n c h i a t a . - The Zoology of the

Favoes, 55: 1-80.

H0PNER-PETERSEN, G. & RUSSELL, P . J . C . , 1971. - Cavdium hauniense compared w i t h

C. exiguum and C. glauoum. - Pvoo. malao. Soo. London, 39: 409-420.

H0PNER-PETERSEN, G. & RUSSELL, P . J . C . , 1972. - A proposed t e r m i n a t i o n o f the

w i d e l y a c c e p t e d j u n i o r synonymy o f Cavdium pavvum to C. exiguum. - J.
Conoh., 27: 397-400.

H0PNER-PETERSEN, G. & RUSSELL, P . J . C . , 1973. - The nomenclature and c l a s s i f i c a -

t i o n o f some European s h a l l o w w a t e r Cavdium s p e c i e s . - Pvoo. Fouvth Euvop.
Malac. Congv., Malaoologia, 14: 233-234.

H0UART, R., 1980. - P r é p a r a t i o n de l a réunion du 28 j u i n 1980. Le genre Ooenebva

GRAY, 1847 (Gastéropodes: M u r i c i d a e ) . - Avion, 5/6: 3-9.

H0UART, R., 1981. - R é v i s i o n des Trophoninae d ' E u r o p e (Gastropoda: M u r i c i d a e ) .

- Inf. Soc. beige M a l a c , 9: 1-70.

HUBENDICK, B. & WAREN, A . , 1969-76. - Fvamg&lade Snitckov fvdn Svenska Vdstkusten.

- Göteborg: N a t u r h i s t o r i s k a Museet, 1-43.

HUMPHREY, G . , 1797. - Museum Calonianum. - London, 1-84.

HUNTER, W.R., 1949. - The s t r u c t u r e and b e h a v i o u r o f Hiatella gallicana (LAMARCK)

and H. avctica ( L . ) w i t h s p e c i a l r e f e r e n c e t o the b o r i n g h a b i t . - Pvoo. R.
Soc. Edinb., B 72: 271-289.

IREDALE, T . , 1914. - On some i n v a l i d m o l l u s c a n g e n e r i c names. - Pvoo. m a l a c . Soc.

London, 11: 170-178. /

IREDALE, T . , 1915a. - Some more misused m o l l u s c a n g e n e r i c names. - Pvoo. malac.

Soo. London, 11: 291-306.

IREDALE, T . , 1915b. - Notes on the names o f some B r i t i s h marine M o l l u s c a . - Pvoo.

malac. Soc. London, 11: 329-342.

IREDALE, T . , 1916. - SOLANDER as a c o n c h o l o g i s t . - Pvoo. malao. Soc. London, 12:

85-93.

JAECKEL, S., 1952. - Zur V e r b r e i t u n g und Lebensweise der O p i s t h o b r a n c h i e n in

der Nordsee. - Kielev Meevesfovsohungen, 8: 249-259.
 - 82 -

JAECKEL, S., 1958. - Cephalopoden. - Tierwelt N.- u. Ostsee, 37 ( 9 b ) :3 1-246.

JAMES, B . L . , 1968. - The c h a r a c t e r s and d i s t r i b u t i o n o f the s u b s p e c i e s and

v a r i e t i e s o f Littorina saxatilis ( O L I V I , 1792) i n B r i t a i n . - Cah. Biol.
Mar., 9: 143-165.

JANSON, K. & WARD, R.D., 1985. - The taxonomie s t a t u s o f Littorina tenebrosa

MONTAGU as a s s e s s e d by m o r p h o l o g i c a l and g e n e t i c a n a l y s e s . - J. Conch.,
32: 9-16.

JANSSEN, A.W., 1975. - S y s t e m a t i s c h e l i j s t van Nederlandse r e c e n t e en f o s s i e l e

m o l l u s k e n . - Meded. Werkgr. Tert. Kwart. Geol., 12: 115-170.

JANSSEN, A.W. & DE VOGEL, E.F., 1965. - Zoetwatermollusken van Nederland. -

Amsterdam: Nederlandse Jeugdbond voor N a t u u r s t u d i e , 1-160.

JANSSEN, A.W., PEETERS, G.A. & VAN DER SLIK, L., 1984. - De f o s s i e l e s c h e l p e n
van de Nederlandse s t r a n d e n en z e e g a t e n , tweede s e r i e , 8 ( s l o t ) . - Basteria,
89-220.

JEFFREYS, J . G . , 1865. - British Conohology III. - London: Van V o o r s t , 1-394.

JELNES, J . E . , H0PNER-PETERSEN, G. & RUSSELL, P . J . C . , 1971. - Isoenzyme taxonomy

a p p l i e d on f o u r s p e c i e s o f Cardium from Danish and B r i t i s h w a t e r s , w i t h a
s h o r t d e s c r i p t i o n o f the d i s t r i b u t i o n o f the s p e c i e s . - Gphelia, 9: 15-19.

JENSEN, A . S . , 1900. - S t u d i e r over n o r d i s k e m o l l u s k e r . I. Mya. - Vidensk. Medd.

naturh. Foren. Kjtfbenhavn, 52: 133-158.

JENSEN, A . S . , 1912. - Lamel 1 i b r a n c h i a t a I. - The Danish Ingolf Expedition, 2 (5):

1-119.

KAAS, P. & TEN BROEK, A . N . C . , 1942. - Nederlandse zeemollusken. - Amsterdam:

W e r e l d b i b l i o t h e e k , 1-232.

KAAS, P. & VAN BELLE, R.A., 1985. - Monograph o f the living chitons (Mollusca:
Polyplacophora). Vol. I. Order Neolorioata: Lepidopleurina. - Leiden:
W. B a c k h u y s / E . J . B r i l l , 1-240.

KAFAN0V, A . I . , 1978. - S y s t e m a t i c s o f the s u b f a m i l y L a e v i c a r d i i n a e KEEN, 1936

( B i v a l v i a : C a r d i i d a e . - M a l a c Rev., 11: 122-123.

KAY, A . , 1965. - The Reverend JOHN LIGHTF00T, DANIËL SOLANDER and the P o r t l a n d
c a t a l o g u e . - The Nautilus, 79: 10-19.

KEEN, A.M., 1980. - The pelecypod f a m i l y C a r d i i d a e : A taxonomie summary. -

Tülane Stud. Geol. Paleont., 16: 1-40.

KERCKHOF, F., 1980. - Studie van het macrobenthos ter hoogte van de Belgische
kust. - L i c e n t i a a t s v e r h a n d e l i n g , R i j k s u n i v e r s i t e i t G e n t , 1-76.

KERCKHOF, F., 1981. - U i t het n a t u u r h i s t o r i s c h a r c h i e f , a f l e v e r i n g 1. - De

Strandvlo, 1: 100-109.

K0SUGE, S., 1967. - The f a m i l y T r i p h o r i d a e and i t s s y s t e m a t i c p o s i t i o n . -

Malaoologia, 4: 297-324.

LAC0URT, A.W. & HUWAE, P.H.M., 1981. - De i n k t v i s s e n (Cephalopoda) van de

Nederlandse k u s t . - Wet. Meded. K.N.N.V., 145: 1-32.
 - 83 -

LAMEERE, A . , 1893. - Présence de T O m m a s t r e p h e s todarus DELLE CHIAJE, s u r l a

CÓte b e i g e . - A n n l s . Soc. r. Malao. Belgique, 28: XXXVI-XXXVII.

LAMY, E., 1923. - R é v i s i o n des S a x i c a v i d a e v i v a n t s du Muséum n a t i o n a l d ' H i s t o i r e

n a t u r e l l e de P a r i s . - J. Conchyl., 68: 218-248.

LAURSEN, D., 1966. - The genus Mya i n the A r c t i c r e g i ó n . - Malaoologia, 3:

399-418.

LELOUP, E., 1934. - C o n t r i b u t i o n s a l ' é t u d e de l a faune b e i g e . IV. Les P o l y -

placophores de l a cöte b e i g e . - Buil. Mus. r. Hist. nat. Belg., X (17):
1-23.

LELOUP, E., 1952. - Faune de B e l g i q u e . C o e l e n t é r ë s . - Patr. Inst. r. Sci. nat.

Belg., Bruxelles, 1-283.

LELOUP, E., 1970. - Recherches s u r 1 ' o s t r e i c u l t u r e dans l e b a s s i n de chasse

d'Ostende en 1968. - Buil. Inst. r. Sci. nat. Belg., 46 ( 6 ) : 1-24.

LEMCHE, H., 1928. - Gastropoda O p i s t h o b r a n c h i a t a . - The Zoology of the Faroes,

53: 1-35.

LEMCHE, H., 1971. - Cylindrella SWAINSON, 1840 ( M o l l u s c a , G a s t r o p o d a ) : a r e q u e s t

f o r s u p p r e s s i o n ; Cylichna LOVEN, 1846, proposed f o r the o f f i c i a l l i s t Z.N.
( S ) . 1960. - Buil. Zool. Nomenol., 28: 124-125.

LEMCHE, H., 1973. - Embletonia pallida ALDER & HANCOCK, 1854, the s p e c i f i c name
to be p r o t e c t e d a g a i n s t the nomen o b l i t u m Tergipes adspersus NORDMANN, 1845
( M o l l u s c a , O p i s t h o b r a n c h i a ) Z.N. ( S ) . 2010. - Buil. Zool. Nomenol., 30: 90.

LINDNER, G . , 1977. - Elseviers gids van de zeeschelpen. - Amsterdam/Brussel:

E l s e v i e r , 1-256.

LINNAEUS, C . , 1758. - Systema naturae. Tom. I. Ed. deoima reformata. Holmiae,

1-824.

LINNAEUS, C , 1761. - Fauna Svecica. - S t o c k h o l m i a e , 1-578.

LINNAEUS, C , 1767. - Systema naturae. Tom. I. Pars II. Ed. duodecima reformata.
- H o l m i a e , 1069-1327.

LINNAEUS, C , 1771. - Mantissa plantarum. - H o l m i a e , 1-588.

LOCARD, A . , 1886. - Prodrome de malacologie frangaise. Catalogue gênéral des

mollusques vivants de France. Mollusques marins. - L y o n / P a r i s , 1-778.

L0NGIN, J . H . , 1983. - Determvnatiebundel voor slakken en m o s s e l s . U i t g a v e Jeugd

& Wetenschap, 1-89.

LUBINSKY, I., 1980. - Marine b i v a l v e m o l l u s c s o f the Canadian c e n t r a l and e a s t e r n

A r c t i c : f a u n a l c o m p o s i t i o n and zoogeography. - Can. Buil. Fish. A q u a t . Sci.,
207: 1-111.

LUCAS, M., 1973. - The T r i v i a s o f European c o a s t s . - La Conchiglia, 5 (52): 3-11.

LUCAS, M., 1974a. - The M a c t r i d a e o f European c o a s t s . - La Conchiglia, 6: 3-18.

LUCAS, M., 1974b. - M a c t r i d a e o f European c o a s t s . P a r t I I . - La Conchiglia, 6

(69, 7 0 ) : 16-20.
 - 84 -

LUCAS, M., 1975. - Superfami1 i a M a c t r o i d e a i n European s e a s . - La Conchiglia,

7 ( 7 1 , 7 2 ) : 10-12.

LUCAS, M., 1982a. - The genus Crassostrea i n Europe. P a r t I. - La Conchiglia,

14 (154, 155): 14.

LUCAS, M., 1982b. - The genus Crassostrea i n Europe. P a r t I I . - La Conchiglia,

14 (156, 157): 18-19.

LUCAS, M., 1982c. - The genus Crassostrea i n Europe. P a r t I I I . - La Conchiglia,

14 (160, 161): 6-10.

MACNEIL, F.S., 1965. - E v o l u t i o n and d i s t r i b u t i o n o f the genus Mya and T e r t i a r y

m i g r a t i o n s o f M o l l u s c a . - U.S. Geol. Surv. Prof. Paper, 483-G: 1-51.

MADSEN, F . J . , 1949. - Marine B i v a l v i a . - The Zoology of Iceland, IV, 63: 1-116.

MAITLAND, R.T., 1897. - Prodrome de la faune des Pays-Bas et de la Belgique

Flamande ou énumeration systématique de tous les animaux y observês depuis
1679-1897 excepté les araignêes et les insectes. - L e i d e n : E . J . B r i l l , 1-62

MANSEL-PLEYDELL, J . C . , 1898. - The Mollusca of Dorsetshire. - D o r c h e s t e r , 1-110.

MARSHALL, B.A., 1980. - The s y s t e m a t i c p o s i t i o n o f Triforis DESHAYES. - New

Zealand J. Zool., 7: 85-88.

MATHERS, N.F., WILKINS, N.P. & WALNE, P.R., 1974. - Phosphoglucose mutase and
e s t e r a s e phenotypes i n Crassostrea angulata and C. gigas. - Biochem. Syst.
Eool., 2: 93-96.

MAT0N, W.G. & RACKETT, T . , 1807. - A descriptive catalogue of the British testa-
oea. - London: R i c h a r d T a y l o r & C o . , 1-250.

MAYR, E., 1969. - Prinoiples of systematic zoology. - New York: M c G r a w - H i l l ,

1-420.

McKAY, D.W. & SMITH, S.M., 1979. - Marine Mollusca of East Saotland. - Edinburgh
Royal S c o t t i s h Museum, 1-185.

McMILLAN, N.F., 1939. - Littorina saxatilis nigrolineata GRAY. - J. Conch., 21:

173-174.

McMILLAN, N.F., 1944. - Notes on Littorina saxatilis ( O L I V I ) . - J. Conch., 22:

100-103.
1
MENZEL, R.W., 1974. - Portuguese and Japanese o y s t e r s are the same s p e c i e s . -
J. Fish. Res. Board Can., 31: 453-456.

MONTAGU, G . , 1803. - Testaoea Britannica. - London, 1-606.

MONTAGU, G . , 1808. - Supplement to Testaoea Britannica. - London, 1-183.

M0NTF0RT, D., 1810. - Conohyliologie systématique et classification méthodique

des coquilles. II. - P a r i s , 1-676.

MULDER, A . F . , 1952. - Odostomia scalaris MACGILLIVRAY autochtoon verzameld i n

de haven van V l i s s i n g e n . - Basteria, 16: 57-58.
 - 85 -

MULDER, A . F . , 1965. - Nieuwe waarnemingen omtrent h e t levend voorkomen van

Brachystomia scalavis (MACGILLIVRAY, 1843) i n de Nederlandse k u s t w a t e r e n .
- Basteria, 29: 44-47.

MULLER, O.F., 1773. - Vevmium tevvestvium et fluviatilium, seu animalium

Infusorium, üelminthicovum et Testaoeorum, non marinorum, succincta
Historia. Vol. I, Pavs I. Havniae e t L i p s i a e , 1-135.

MULLER, O.F., 1774a. - Vevmium tevvestvium et fluviatilium, seu animalium etc.

Vol. I, Pavs II. - Havniae e t L i p s i a e , 1-80.

MULLER, O.F., 1774b. - Vevmium tevvestvium et fluviatilium, seu animalium etc.

Vol. II. - Havniae e t L i p s i a e , 1-224.

MULLER, O.F., 1776. - Zóologiae Danioae Prodromus, seu animalium Daniae et

Novvegiae indigenavum. Characteres, Nomina et Synonyma impvimis populavium.
- H a v n i a e , 1-282.

MULLER, O . F . , 1789. - Zoologia Danica seu animalium Daniae et Novvegiae vaviovum

ac minus notovum desoviptiones et histovia. Vol. Z. - H a v n i a e , 1-71.

MUUS, B . J . , 1959. - Danmavks fauna. 65. Skallus, Srftaender, Blaeksputter. -

M b e n h a v n : Gads F o r l a g , 1-239.

MUUS, B . J . , 1963a. - Cephalopoda: S u b - o r d e r : S e p i o i d e a : F a m i l i e s : S p i r u l i d a e ,

S e p i i d a e & S e p i o l i d a e . - Fich. Ident. Zoopl., Sheet No. 94: 1-4.

MUUS, B . J . , 1963b. - Cephalopoda: S u b - o r d e r : T e u t h o i d e a : F a m i l y : L o l i g i n i d a e .

- Fich. Ident. Zoopl., Sheet No. 95: 1-3.

MUUS, B . J . , 1963c. - Cephalopoda: S u b - o r d e r : T e u t h o i d e a : F a m i l i e s : Ommastrephi-

dae, C h i r o t e u t h i d a e & C r a n c h i i d a e . - Fich. Ident. Zoopl., Sheet No. 96: 1-6.

NEWELL, N.D., 1965. - C l a s s i f i c a t i o n o f the B i v a l v i a . - Am. Mus. Nov., 2206: 1-25.

NIELSEN, E., 1930. - Cephalopoda. - The Zoology of the Favoes, 56: 1-9.

NORDSIECK, F., 1968. - Die euvopatsohen Meeves-Gehausesohneaken (Pvosobvanchia).

- S t u t t g a r t : Gustav F i s c h e r V e r l a g , 1-273.

NORDSIECK, F., 1969. - Die euvopatsohen Meeresmuscheln (Bivalvia). Stuttgart:

Gustav F i s c h e r V e r l a g , 1-256.

NORDSIECK, F., 1973a. - The genus Jujubinus M0NTER0SAT0, 1884 i n Europe. - La

Conchiglia, 5 ( 5 0 ) : 6-12. '

NORDSIECK, F., 1973b. - Genus Tvicolia i n European s e a s . - La Conchiglia, 5

(55, 5 6 ) : 3-10.

NORDSIECK, F., 1977. - The Tuvvidae of the European seas. - Roma: Ed. La P i r a m i d e ,
1-131.

OCKELMANN, K.W., 1958. - The zoology o f E a s t G r e e n l a n d . Marine L a m e l l i b r a n c h i a t a .

- Meddr. Grtfnl., 122: 1-256.

OCKELMANN, K.W., 1964. - Tuvtonia minuta (FABRICIUS), a neotenous veneracean

b i v a l v e . - Ophelia, 1: 121-146.
 - 86 -

ODHNER, N.H., 1907. - N o r t h e r n and A r c t i c i n v e r t e b r a t e s i n the c o l l e c t i o n o f

the Swedish S t a t e Museum. I I I . O p i s t h o b r a n c h i a and P t e r o p o d a . - Kungl.
Sv. Vet.-Akad. Handt., 41 ( 4 ) : 1-114.

ODHNER, N.H., 1912. - N o r t h e r n and A r c t i c i n v e r t e b r a t e s i n the c o l l e c t i o n o f

the Swedish S t a t e Museum. V. P r o s o b r a n c h i a 1. D i o t o c a r d i a . - Kungl. Sv.
Vet.-Akad. Handt., 48 ( 1 ) : 1-93.

ODHNER, N.H., 1913. - N o r t h e r n and A r c t i c i n v e r t e b r a t e s i n the c o l l e c t i o n o f

the Swedish S t a t e Museum. V I . P r o s o b r a n c h i a 2. S e m i p r o b o s c i d i f e r a . - Kungl.
Sv. Vet.-Akad. Handt., 50 ( 5 ) : 1-89.

O'DONOGHUE, C . H . , 1926. - On the s t a t u s o f the nudibranch genera Amphorina,

Cratena, Eubranchus and Galvina. - Proc. m a l a c . Soc. London, 17: 127-131.

O L I V I , G . , 1792. - Zoologia Adriatica. - Bassano, 1-334.

PAIN, T . , 1978. - The genus Colus RODING, 1798 i n w e s t e r n Europe (Prosobranchia,

B u c c i n o i d e a ) . - La Conchiglia, 10 (114, 115): 3-7.

PELSENEER, P., 1881a. - Etudes s u r l a faune l i t t o r a l e de l a B e l g i q u e . M o l l u s q u e s

et a u t r e s animaux i n f é r i e u r s r e c u e i l l i s s u r l a cöte beige en 1881. - Annls
Soc. r. Malac. Belgique, 16: C L I I - C L V I .

PELSENEER, P., 1881b. - Tableau dichotomique des mollusques marins de l a B e l g i q u e .

A n n l s . Soo. r. Malao. Belgique, 16: 27-61.

PENNANT, T . , 1777. - British zoology of Crustaoea, Mollusca Testaoea. - London,

1-154.

PEUCHOT, R. & TASSIN, A . , 1980. - L i s t e p r o v i s o i r e des mollusques marins de l a

p r o v i n c e c e l t i q u e e t l e u r s synonymes. I. P e l e c y p o d e s . - Inf. Soo. beige
M a l a c , 8: 35-53.

P H I L I P P I , R.A., 1844. - Enumeratio Mollusoorum Siciliae. Vol. II. - H a l i s

Saxonum, 1-303.

PIANI, P., 1984. - R e v i s i o n e del genere Emarginula LAMARCK, 1801 i n M e d i t e r r a n e o .

- A t t i Simp. "Sistematica dei Prosobranchi del Mediterraneo", Bologna, 24-26
Sett. 1982. Lavori S.I.M., 21: 193-238.

POLK, P., 1962a. - B i j d r a g e t o t de kennis der mariene fauna van de B e l g i s c h e

k u s t . I I I . Waarnemingen aangaande het voorkomen, de v o o r t p l a n t i n g , de
s e t t l i n g en de g r o e i van Crepidula fornioata ( L . ) . - A n n l s . Soc. r. zool.
Belgique, 92: 47-80.

POLK, P., 1962b. - B i j d r a g e t o t de kennis der mariene fauna van de B e l g i s c h e

k u s t . IV. De b e s t r i j d i n g van de o e s t e r p l a a g Crepidula fornioata (L.) i n
de Spui kom t e Oostende. - Biol. Jaarboek, Dodonea, 30: 37-46.

PONDER, W., 1984a. - A r e v i e w o f the genera o f the R i s s o i d a e ( M o l l u s c a : Meso-

g a s t r o p o d a : R i s s o a c e a ) . - R e e Aust. Mus. Suppl., 4: 1-221.

PONDER, W., 1984b. - A r e v i e w o f the genera o f the I r a v a d i i d a e ( M o l l u s c a : G a s t r o -

poda: R i s s o a c e a ) w i t h an assessement o f the r e l a t i o n s h i p s o f the f a m i l y . -
Malaoologia, 25: 21-71.
 - 87 -

POUTIERS, J . M . , 1978. - Intvoduction d l'étude faunistique des bivalves du

littoral fvangais: les espèces marines du golfe d'Aigues Mortes. -
C o n t r i b u t i o n No. 15 du c e n t r e d ' é t u d e s e t de recherches de p a l e o n t o l o g i e
b i o s t r a t i g r a p h i q u e (CERPAB), 1-563.

PRUD'HOMME VAN REINE, W . J . , 1968 - Wat vind ik aan het strand ? - Zutphen:
Thieme & C i e . , 1-142.

PRUVOT-FOL, A . , 1954. - Faune de France 58. Mollusques opisthobranohes. -

P a r i s : L e c h e v a l l i e r , 1-460.

PULTENEY, R., 1799. - Catalogues of the Birds, shells and some of the more rare
plants of Dorsetshire, from the new and enlarged edition of Mr. Hutohin's
history of that county. - London, 1-110.

RAEYMAEKERS, D., 1895. - Etudes s u r l a faune m a l a c o l o g i q u e du B a s - E s c a u t . D i s p a -

r i t i o n de A l d e r i a scaldiana NYST. - A n n l s . Soo. r. Malac. Belgique, 30:
120-125.

REES, W.'J. & LUMBY, J . R . , 1954. - The abundance o f Octopus i n the E n g l i s h Channel.
- J. m a r . biol. A s s . U.K., 33: 515-536.

RINGELE, W., 1976. - V e r s p r e i d i n g van m o l l u s k e n s c h e l p e n i n de z u i d e l i j k e Noord-

zee, pp. 51-87 i n : NIHOUL, C . J . & GULLENTOPS, F. - Progekt Zee. E i n d v e r s l a g .
Boekdeel 4.: Sedimentologie. - B r u s s e l : m i n i s t e r i e van w e t e n s c h a p s b e l e i d ,
1-258.

RISSO, A . , 1826. - Histoire naturelle des prinoipales productions de l'Europe

méridionales et partioulièrement de celles des environs de Nioe et des
Alpes m a r i t i m e s . IV. - P a r i s , 1-439.

RÖDING, P . F . , 1798. - Museum Boltenianum. Pars seounda. - Hamburgi, 1-199.

ROGINSKAYA, I.S., 1970. - Tenellia a d s p e r s a , a nudibranch new to the Azov Sea,

w i t h notes on i t s taxonomy and e c o l o g y . - M a l a c Rev., 3: 167-174.

RUDMAN, W.B., 1971. - On the o p i s t h o b r a n c h genus Haminoea TURTON & KINGSTON. -

Pacific sci., 25: 545-559.

RUSSELL, H.D., 1971. - Index Nudibranchia. A catalog of the literature 1554 -

1965. - Delaware Museum o f N a t u r a l H i s t o r y , 1-141.

RUSSELL, P . J . C . , 1971. - A r e a p p r a i s a l o f the g e o g r a p h i c a l d i s t r i b u t i o n s o f the

c o c k l e s Cardium edule L. and C. glauoum BRUGUIERE. - J. Conch., 27: 225-234.
1
RUSSELL, P . J . C . & H0PNER-PETERSEN, G . , 1973. - The use o f e c o l o g i c a l d a t a i n
the e l u c i d a t i o n o f some s h a l l o w w a t e r European Cardium species. - Proc.
Fourth Europ. Malao. Congr, Malaoologia, 14: 223-232.

SACCHI, C . F . , 1975. - Littorina nigrolineata (GRAY) ( G a s t r o p o d a , Prosobranchia).

- Cah. Biol. Mar., 16: 111-120.

SACCHI, C F . & RASTELLI, M . , 1966. - Littorina mariae , nov. s p . : l e s d i f f e r e n c e s

morphologiques e t é c o l o g i q u e s e n t r e " n a i n s " e t "normaux" chez 1'espèce
"L. obtusata ( L . ) " (Gastr. Prosobr.) et l e u r s i g n i f i c a t i o n adaptative e t
e v o l u t i v e . - A t t i Soo. Ital. Sci. Nat., 105: 351-369.

SARS, G.O., 1878. - Bidrag til Kundskaben om Norges Arktiske Fauna. I. Mollusca
Regionis arcticae norvegiae. - C h r i s t i a n i a , 1-466.
 - 88 -

SCARLATO, O.A., 1981. - Fauna of the USSR 126: Bivalve molluscs of the tempe-
rate regions of the western part of the Paoifio Ocean. - Zoological
I n s t i t u t e o f the Academy o f S c i e n c e s o f the USSR, 1-479 (In R u s s i s c h ) .

SCHLESCH, H., 1931. - K l e i n e M i t t e i l u n g e n V I I . - Arch. Moll., 63: 133-155.

SCHMEKEL, L. & PORTMANN, A . , 1982. - Opisthobranchia des Mittelmeeres. Nudibran-

chia und Sacooglossa. - B e r l i n : S p r i n g e r V e r l a g , 1-410.

SEAWARD, D.R., 1982. - Sea area atlas of -the marine molluscs of Britain and
Ireland. - Nature Conservancy C o u n c i l and C o n c h o l o g i c a l S o c i e t y o f G r e a t
B r i t a i n & I r e l a n d , 1-53.

SESHAPPA, G . , 1948. - Nomenclature o f the B r i t i s h L i t t o r i n i d a e . - Nature, 162:

702-703.

SLAVOSHEVSKAYA, L . V . , 1978. - P e c u l i a r i t i e s o f the g e n i t a l system o f the

R i s s o a c e a and t h e i r importance f o r taxonomy i n t h i s s u p e r f a m i l y . - Malac.
Rev. 3 11: 112-114.

SMITH, J . E . , 1981. - The n a t u r a l h i s t o r y and taxonomy o f s h e l l v a r i a t i o n i n

the p e r i w i n k l e s Littorina saxatilis and Littorina rudis. - J. m a r . b i o l .
Ass. U.K., 6 1 : 215-241.

SMITH, S., 1970. - R i s s o a violaoea DESMAREST, R i s s o a lilacina RECLUZ, R i s s o a

rufilabrum ALDER and Rissoa porifera LOVEN and t h e i r d i s t r i b u t i o n i n B r i t i s h
and I r i s h w a t e r s . - J. Conch., 27: 235-248.

SNELI, J . A . , 1970. - Arcchaeogastropoda from H a r d a n g e r f j o r d e n , western Norway.

- Sarsia, 42: 63-72.

SNELI, J . A . , 1974. - A c o l l e c t i o n o f marine M o l l u s c a from Möre and Romsdal,

Northwestern Norway. - K. norske Vidensk. Selsk. Mus. Miscnea, 20: 6-17.

SNELI, J . A . , 1979. - P r o s o b r a n c h i a from S o g n e f j o r d e n , western Norway. - Sarsia,

64: 259-267.

SNELI, J . A . & VAN MARI0N, P., 1979. - Nye s t r a n d s n e g l e r i norsk f a u n a . - Fauna,

Oslo, 32: 4 - 8 .

S00T-RYEN, T . , 1941. - N o r t h e r n Pelecypods i n the c o l l e c t i o n o f Tromsfö Museum.

I. Order Anomalodesmacea. F a m i l i e s : Pholadomyidae, T h r a c i i d a e and P e r i p l o -
matidae. - Tromstf Mus. Aarsheft, 6 1 : 1-41.

SPAINK, G . , 1972. - Altenaeum nortoni nov. g e n . , nov. spec. (Lamel 1 i b r a n c h i a :

C o n d y l o c a r d i i d a e ) from the P l e i s t o c e n e o f the southern North Sea b a s i n . -
Basteria, 36: 143-147.

SPAINK, G. & SLIGGERS, B.C., 1983. - L i t h o - and b i o s t r a t i g r a p h i c a l s t u d y o f

q u a r t e r n a r y deep marine d e p o s i t s o f the western B e l g i a n c o a s t a l p l a i n .
M o l l u s c i n v e s t i g a t i o n s . - Buil. Soc. beige Geol., 92: 140-142.

SPARCK, R. & THORSON, G . , 1931. - Marine Gastropoda P r o s o b r a n c h i a t a . - The Zoolo-

gy of the Faroes, 52: 1-56.

STOCK, J . H . , 1975. - Littorina neritoides p e t r a e a (MONTAGU, 1803) i n Nederland

en aan de Franse Kanaal k u s t . - Basteria, 39: 63-68.
 - 89 -

STRACK, H.L., 1982. - R e v i s i e van de Nederlandse r e c e n t e P o l y p l a c o p h o r a . -

Basteria, 46: 69-76.

STRAUCH, F., 1972. - P h y l o g e n e s e , A d a p t a t i o n und M i g r a t i o n e i n i g e r n o r d i s c h e r

m a r i n e r M o l l u s k e n g e n e r a (Neptunea, Panomya, Cyrtodaria und Mya). - A b h .
Senokenberg. naturforseh. Ges., 531: 1-211.

STRESEMANN, E., 1970. - Exkursionsfauna. Wirbellose I. - B e r l i n : Volk und Wissen

Volkseiigener V e r l a g , 1-494.

SWENNEN, C , 1957. - Z e e n a a k t s l a k k e n . - S.W.G. tabellenserie, 15: 1-15.

SWENNEN, C , 1961. - Data on the d i s t r i b u t i o n , r e p r o d u c t i o n and e c o l o g y o f the

n u d i b r a n c h i a t e m o l l u s c s o c c u r i n g i n the N e t h e r l a n d s . - Neth. J. Sea Hes.,
1: 191-240.

SYKES, E.R., 1904. - On the M o l l u s c a p r o c u r e d d u r i n g the " P o r c u p i n e " e x p e d i t i o n s ,

1869-1870. Supplemental n o t e s , p a r t I. - Proo. malao. Soo. London, 6: 23-40.

TEBBLE, N., 1966. - British bivalve seashells. - London: T r u s t e e s o f the B r i t i s h

Museum ( N a t u r a l H i s t o r y ) , 1-212.

THIELE, J . , 1931. - Handbuoh der systematisohen Weiahtierkunde. II. - J e n a :

Gustav F i s c h e r V e r l a g , 377-778.

THIRIOT-QUIEVREUX, C . , 1984. - A n a l y s e comparée des c a r y o t y p e s d'Ostreidae

( B i v a l v i a ) . - Cah. Biol. Mar., 25: 407-418.

THOMPSON, T . E . , 1976. - Biology of opisthobranoh mollusos. I. - London: Ray

S o c i e t y , 1-207.

THOMPSON, T.E. & BROWN, G . H . , 1976. - B r i t i s h o p i s t h o b r a n c h m o l l u s c s . - Synopses

of the British fauna No. 8. New York/San F r a n c i s c o : Academie P r e s s , 1-203

THORSON, G . , 1941. - Marine Gastropoda P r o s o b r a n c h i a t a . - The Zoology of Ioeland,

IV, 60: 1-150.

THORSON, G . , 1944. - The zoology o f E a s t G r e e n l a n d . Marine Gastropoda Proso-

b r a n c h i a t a . - Meddr. Grtfnl., 121: 1-181.

THORSON, G . , 1946. - R e p r o d u c t i o n and l a r v a l development o f Danish marine bottom

i n v e r t e b r a t e s . - Meddr. Komm. Danm. Fisk.- og Havunders, Ser. Plankton, 4:
1-523.

TOMLIN, J . R . , 1923. - On South A f r i c a n marine Mojllusca w i t h d e s c r i p t i o n s of

s e v e r a l new s p e c i e s . - J. Conch., 17: 40-52.

TURTON, W., 1819. - A conohological dictionary of the British Islands. - London,

1-272.

TURTON, W., 1822. - Conchylia Insularum Britannicarum . The shells of the British
Islands. - E x e t e r , 1-279.

TURTON, W.H., 1932. - The marine shells of Port Alfred, South Africa. - London:
Oxford U n i v e r s i t y P r e s s , 1-331.

VADER, W., 1976. - Waar komen onze k l e i n e a l i k r u i k e n ( Littorina neritoides )

vandaan ? - Basteria, 40: 17-20.
 - 90 -

VADER, W., 1981. - A l d e r i a modesta (Gastropoda, Sacoglossa) i n northern

Norway. - Fauna norv., Ser. A, 2: 41-46.

VAN AARTSEN, J . J . , 1977a. - R é v i s i o n o f the E a s t A t l a n t i c and M e d i t e r r a n e a n

Caecidae. - Basteria, 41: 7-19.

VAN AARTSEN, J . J . , 1977b. - European Pyramidel 1 i d a e . I. Chrysallida. - Conchiglie,

13: 49-64.

VAN AARTSEN, J . J . , MENKHORST, H.P.M.G. & GITTENBERGER, E., 1984. - The marine
M o l l u s c a o f the Bay o f A l g e c i r a s , S p a i n , w i t h g e n e r a l notes on Mitrella,
M a r g i n e l l i d a e and T u r r i d a e . - Basteria, 48, S u p p l . 2: 1-135.

VAN BELLE, R., 1982. - De Europese Polyplaoophora. - Antwerpen: u i t g a g e van de

B.V.C., 1-251 ( v e r s c h e e n onder de vorm van 41 a f l e v e r i n g e n i n Gloria Maris,
i n de p e r i o d e maart 1978 - november 1982).

VAN BELLE, R., 1983. - The s y s t e m a t i c c l a s s i f i c a t i o n o f the c h i t o n s (Mollusca,

P o l y p l a c o p h o r a ) . - Inf. Soo. beige Malao., 11: 1-178.

VAN DER SPOEL, S., 1976. - Pseudothecosomata, Gymnosomata and Heteropoda

(Gastropoda). - U t r e c h t : Bohn, Scheltema & Holkema, 1-484.

VAN GOETHEM, J . , 1984. - L i j s t van de r e c e n t e n i e t - m a r i e n e m o l l u s k e n van België.

- Studiedooumenten van het K.B.I.N., 16: 1-35.

VANHERCKE, L., 1980. - Sohelpentabel (2de d r u k ) . - B r u s s e l : u i t g a v e van de B e l -

g i s c h e N a t u u r - en V o g e l r e s e r v a t e n , 1-28.

VAN REGTEREN ALTENA, C.O., 1962. - Notes on some Nuculacea and A r c a c e a from the
Neogene and Lower P l e i s t o c e n e o f the N e t h e r l a n d s . - Basteria, 26: 1-4.

VAN REGTEREN ALTENA, C.O., BLOKLANDER, A. & P0UDER0YEN, L . P . , 1962. - De f o s s i e l e

s c h e l p e n van de Nederlandse stranden en z e e g a t e n , tweede s e r i e , 1. - B a s t e -
ria, 26: 5-16.

VAN REGTEREN ALTENA, C.O., BLOKLANDER, A. & P0UDER0YEN, L . P . , 1965. - De f o s s i e -

le schelpen van de Nederlandse stranden en zeegaten, eerste serie (2de d r u k ) .
- U i t g a v e van de N.M.V., 1-55.

VAN REGTEREN ALTENA, C.O., BLOKLANDER, A . , POUDEROYEN, L.P. & VAN DER S L I K , L.,
1966-69. - De f o s s i e l e s c h e l p e n van de Nederlandse s t r a n d e n en z e e g a t e n ,
tweede s e r i e , 2 , 3. - Basteria, 30 (1966): 54-59; 33 (1969): 11-29.

VAN URK, R.M., 1959. - De S p i s u l a ' s van het Nederlandse s t r a n d . - Basteria, 23:
1-29.

VAN URK, R.M., 1964a. - The genus Ensis i n Europe. - Basteria, 28: 13-44.

VAN URK, R.M., 1964b. - De Nederlandse E n s i s - s o o r t e n . - Basteria, 28: 60-66.

VAN URK, R.M., 1973. - S y s t e m a t i c a l notes on Cardium edule L. and Cardium glauoum
BRUG. i n the N e t h e r l a n d s . I. - Basteria, 37: 95-112.

VAN URK, R.M., 1980. - F o s s i l and r e c e n t Lutraria ( M o l l u s c a , B i v a l v i a ) i n Europe,

w i t h d e s c r i p t i o n s o f f o u r new s p e c i e s . - Meded. Werkgr. Kwart. Tert. Geol.,
17: 235-266.
 - 91 -

VANWALLEGHEM, R., 1984a. - M o l l u s k e n i n de b i j v a n g s t e n van Oostendse v i s s e r s .

I I . De v i s s e r i j op het Kanaal en de I e r s e Zee. - De Strandvlo, 4: 20-23.

VANWALLEGHEM, R., 1984b. - M o l l u s k e n i n de b i j v a n g s t e n van Oostendse vissers.

I I I . De v i s s e r i j op I J s l a n d . - De Strandvlo, 4: 47-49.

VANWALLEGHEM, R., 1984c. - Wat i s de j u i s t e naam voor onze "glanzende tepel-

h o r e n " o f voer voor p u z z e l a a r s . - De Strandvlo, 4: 93-97.

VERDUIN, A . , 1976. - On the s y s t e m a t i c s o f r e c e n t Rissoa o f the subgenus Turboella

GRAY, 1847 from the M e d i t e r r a n e a n and European A t l a n t i c c o a s t s . - Basteria,
40: 21-73.

VERDUIN, A . , 1979. - C o n c h o l o g i c a l e v i d e n c e f o r the s e p a r a t e s p e c i f i c i d e n t i t y

o f Mytilus edulis L. and M. galloprovinoialis LAM. - Basteria, 4 3 : 61-80.

VERDUIN, A . , 1984. - On the taxonomy o f some r e c e n t European marine s p e c i e s of

the genus Cingula. - Basteria, 48: 37-87.

VERDUIN, A . , 1985. - On the taxonomy and v a r i a b i l i t y o f r e c e n t European and

North A f r i c a n s p e c i e s o f the subgenenera Apioularia and Goniostoma o f the
genus Rissoa (GASTROPODA, P r o s o b r a n c h i a ) . - Basteria, 49: 105-132.

VERSTRAELEN, R., 1966. - Schelpen aan de Belgische kust. - Gent: u i t g a v e Hamster,

1-48.

VOKES, H.E., 1967. - Genera o f the B i v a l v i a : a s y s t e m a t i c and b i o g e o g r a p h i c

c a t a l o g u e . - Buil. Amer. Paleontol., 51: 111-394.

VOLS0E, A . , KNUDSEN, J . & REES, W., 1962. - The cephalopod papers of JAPETUS
STEENSTRUP. - Copenhagen: Danish S c i e n c e P r e s s , 1-330.

VONCK, E., 1933 - Les mollusques de Belgique. - B r u x e l l e s : Les N a t u r a l i s t e s

B e i g e s , 1-134.

V0N C0SEL, R., D0ERJES, J . & MUEHLENHARDT-SIEGEL, Y . , 1982. - Die a m e r i k a n i s c h e n

Schwertmuschel Ensis directus (C0NRAD) i n der Deutschen Bucht. 1. Zoogeo-
g r a p h i e und Taxonomie im V e r g l e i c h m i t den e i n h e i m i s c h e n Schwertmuschel
A r t e n . - Senckenberg. marit., 14: 147-173.

V0SS, G . L . , 1977. - P r e s e n t s t a t u s and new t r e n d s i n cephalopod s y s t e m a t i c s . -

Symp. zool. Soc. London, 38: 49-60.

WARD, R.D. & WARWICK, T . , 1980. - G e n e t i c d i f f e r e n t i a t i o n i n the m o l l u s c a n

s p e c i e s Littorina rudis and L. aroana (Prosdbranchia, L i t t o r i n i d a e ) . -
Biol. J. Linn. S o c , 14: 417-428.

WAREN, A . , 1973. - R é v i s i o n o f the R i s s o i d a e from the Norwegian North A t l a n t i c

e x p e d i t i o n 1876-78. - Sarsia, 53: 1-13.

WAREN, A . , 1974. - R é v i s i o n o f the A r c t i c - A t l a n t i c R i s s o i d a e (Gastropoda, Proso-

b r a n c h i a ) . - Zool. Sor., 3: 121-t35.

WARÉN, A . , 1980. - Marine M o l l u s c a d e s c r i b e d by JOHN GWYN JEFFREYS, w i t h the

l o c a t i o n o f the t y p e - m a t e r i a l . - Conch. Soo. Great Britain & Ireland, Spec
Publ., 1: 1-60.

WAREN, A . , 1983a. ~ Marine M o l l u s c a d e s c r i b e d by W. TURTON and W.CLARK. -

J. Conoh., 31: 161-171.
 - 92 -

WAREN, A . , 1983b. - An a n a t o m i c a l d e s c r i p t i o n o f Eulima bilineata ALDER, w i t h

remarks on and a r é v i s i o n o f Pyramidelloides NEVILL ( M o l l u s c a , P r o s o b r a n -
c h i a , E u l i m i d a e ) . - Zool. Scr., 12: 273-294.

WAREN, A . , 1984., - A g e n e r i c r é v i s i o n o f the f a m i l y E u l i m i d a e (Gastropoda,

P r o s o b r a n c h i a ) . - J. Moll. Stud., Suppl., 13: 1-96.

WENZ, W., 1938. - Handbuoh der Palaozoologie. Bd. 6: Gastropoda Teil I. A l g e -

meiner Teil und Prosobranchia. - B e r l i n , 1-948.

WIGHAM, G.D., 1975. - Environmental i n f l u e n c e s upon the e x p r e s s i o n o f s h e l l

form i n Rissoa parva (DA COSTA) (Gastropoda: P r o s o b r a n c h i a ) . - J. mar.
Biol. Ass. U.K., 55: 425-438.

WILLIAMS, G.C. & GOSLINER, T . M . , 1979. - Two new s p e c i e s o f n u d i b r a n c h i a t e

m o l l u s c s from the west c o a s t o f North A m e r i c a , w i t h a r é v i s i o n o f the
f a m i l y C u t h o n i d a e . - Zool. J. Linn. Soo., 67: 204-223.

WILSON, K. & PICTON, B . E . , 1983. - A l i s t o f the O p i s t h o b r a n c h i a : M o l l u s c a o f

Lough Hyne Nature R e s e r v e , Co Cork, w i t h notes on d i s t r i b u t i o n and nomen-
c l a t u r e . - Ir. Nat. J., 21: 69-72.

WINCKWORTH, R., 1922. - Note on the B r i t i s h s p e c i e s o f Anomia. - Proc. malac.

Soc. London, 15: 32-34.

WINCKWORTH, R., 1931. - On Nucula nitida. - Proc. malac. Soo. London, 19: 280-281.

WINCKWORTH, R., 1932. - The B r i t i s h marine M o l l u s c a . - J. Conch., 19: 211-252.

YONGE, C.M., 1971. - On the f u n c t i o n a l morphology and a d a p t i v e r a d i a t i o n i n

the b i v a l v e s u p e r f a m i l y S a x i c a v a c e a (Hiatella (= Saxioava), Saxicavella,
Panomya, Panope, Cyrtodaria). - Malaoologia, 11: 1-44.

ZIEGELMEIER, E., 1966. - Die Schnecken ( G a s t r o p o d a , P r o s o b r a n c h i a ) der deutschen

Meeresgebiete und b r a c k i g e n Küstengewasser. - Helgoldnder wissenschaftliche
Meeresuntersuchungen, 13: 1-61.
 - 93 -

ADDENDUM

Sinds het t e r perse gaan van deze n a a m l i j s t , kregen we nog e n k e l e i n t e r e s -

sante p u b l i k a t i e s m . b . t . onze mariene malacofauna onder ogen. We vermelden ze
h i e r onder het nummer van de opmerking waarop ze b e t r e k k i n g hebben.

5. KAAS (1985) h e e f t de nomenclatuur van de Europese A o a n t h o o h i t o n a soorten

v a s t g e l e g d . Daardoor moet voortaan A . communis (RISSO, 1826) A . fasoioularis
(LINNAEUS, 1767) h e t e n . Z i e v e r d e r VAN BELLE (1986).

KAAS, P., 1985. - The genus Aoanthoohitona GRAY, 1821 ( M o l l u s c a , P o l y p l a c o -

phora) i n the n o r t h - e a s t e r n A t l a n t i c Ocean and i n the M e d i t e r r a n e a n ,
w i t h d e s i g n a t i o n o f neotypes o f A . fasoioularis ( L . , 1767) and o f A .
crinita (PENNANT, 1777). - Buil. Mus. Natn. Hist. Nat., Paris, 4(7),
A ( 3 ) : 579-609.

VAN BELLE, R.A., 1986. - De Europese P o l y p l a c o p h o r a ( a a n v u l l i n g e n II). -

Gloria Maris, 25: 128-131.

29. De r e f e r e n t i e van RAFFAELLI (1982) luidt:

RAFFAELLI, D.G., 1982. - Recent e c o l o g i c a l r e s e a r c h on some European species

o f Littorina. - J. Moll. Stud., 48: 342-354.

De r e f e r e n t i e van h e t eindwerk van de heer WARMOES i s :

WARMOES, T . , 1986. - Een i n l e i d e n d e s y s t e m a t i s c h e en taxonomische s t u d i e

van h e t genus Littorina. - Antwerpen: l i c e n t i a a t s v e r h a n d e l i n g U n i v e r s i -
t a i r e I n s t e l l i n g Antwerpen, 1-128.

107. DEKKER (1986) m e l d t een nieuwe vondst van Theoaoera pennigera i n de O o s t e r -

schelde.

DEKKER, R., 1986. - Second r e c o r d o f Theoaoera pennigera (Gastropoda: Opis-

t h o b r a n c h i a ) from the Dutch c o a s t . - Basteria, 50: 45-46.

166. VAN DALSUM (1986) g e e f t een o v e r z i c h t van dé Nederlandse vondsten van

Altenaeum dawsoni.

VAN DALSUM, J . , 1986. - The i d e n t i t y o f Altenaeum nortoni SPAINK, 1972

( B i v a l v i a , C o n d y l o c a r d i i d a e ) and i t s occurence i n the N e t h e r l a n d s . -
Basteria, 50: 9-12.

184. ESSINK (1986) b e s p r e e k t de u i t b r e i d i n g van Ensis directus i n N.W. Europa.

ESSINK, K., 1986. - Note on the d i s t r i b u t i o n o f the American j a c k - k n i f e

clam Ensis directus (CONRAD, 1843) i n N.W. Europe ( B i v a l v i a , C u l t e l l i -
d a e ) . - Basteria, 50: 33-34.
 - 94 -

INDEX VAN DE WETENSCHAPPELIJKE NAMEN

Abra 27,68 Altenaeum 24,63

Acanthocardia 24 Alvania 12,39
Acanthochites 9 Amauropsis 15,44
Aoanthoohitona 9,93 amphibia, A l d e r i a 18
Acanthochitonidae 9 Amphorina 55
Acanthochitonina 9 Anaspidea 18
Acanthodoris 18,51 Ancula 18
Aoera 47 angulata, C r a s s o s t r e a 23,61
acicula, Eulimella 17 Angulus 26
Aclididae 13 angustior, L u t r a r i a 25,65
Aclis 13 Anomalodesmata 29
Acmaea 10 Anomia 23,60,61
Acmaeidae 10 Anomiidae 23
Acrybia 44 antiqua, Neptunea 15
Actaeon 46 aperta, P h i l i n e 17,47
Acteon 16,46 apertura, P a t e l l a 9,32,33
Acteonidae 16 Aplysia 18,51
aculeata, Acanthocardia 24 Aplysiidae 18
aculeata, Aporrhaidae 14
Potamopyrgus j e n k i n s i f.12 Aporrhais 14
aculeus, Onoba s e m i c o s t a t a 39 arborescens, D o r i s 19
aouta, Odostomia 17,48 Arca 22, 58
adansoni, Lasaea 62 arcana, L i t t o r i n a 11
Adeorbidae 12 Archaeogastropoda 9
Adeorbis 40 Archidorididae 19
adspersus, T e r g i p e s 20, 56 Archidoris 19
adversa, H a r s h a l l o r a 13 Arcidae 22
adversa, T r i p h o r a 13,41 Arcoida 22
aeneus, A c a n t h o c h i t e s 9 Arcopagia 26
Aeolidacea 20 Arctica 27
Aeolidia 20,55 a r c t i c a , Cypraea 43, 44
Aeolidiidae 20, 55 arctica, Hiatella 28,71
Aeolis 20 arctica, Trivia 14
Aequipecten 23 Arcticidae 27
agathensis, Trochus 10 arcuatus, E n s i s 26
Akera 17,47 a r e n a r i a , Mya 28
Akeridae 17 Arenomya 70
alata, Bullaea 17 argenteolineata, Aeolis 20
alba, Abra 27 Asaphidae 26,68
alba, B u l l a 16,46 Asooglossa 16,49
alba, H e l a n e l l a 13 aselloides, Chiton 8
alba, T r i t o n i a 19 asellus, Leptochiton 8
a l b e r t i , Amphorina 55 aspera, P a t e l l a 9,33
a l b i d a , Graphis 42 Assiminea 12
albopunctata, A p l y s i a 18 Assimineidae 7,12
albus, I s c h n o c h i t o n 8,31 Astarte 58
a l d e r i , Lunatia 15,44 Astartidae 24
Alderia 18 athletica, Patella 9
Alderiidae 49 atlantica, Sepiola 29
a l d r o v a n d i , Eledone 30, 73 atlantica, Triohotropis 14
Alexia 21 Atyidae 16
algesirae, Siphonaria 33 aurantia, E o l i s 20,56
Alloteuthis 30 aurantiaca, E o l i s 56
Aloididae 28 aurea, Paphia 27
Aloidis 70 auricula, Helix 57
 - 95 -

auricularia, Helix 57 carinata, Venericardia 6

auriculata, Doris 54 carinatus, Acanthochites 9
auriculata, Facelina 20, 54 carinatus, Lepidopleurus 8
baldii, casina, Circomphallus 27
Glyoymeris l u n u l a t a 59 castanea, E r v i l i a 25
b a l t h i c a , Macoma 26 catena, L u n a t i a 14
barbatus, Modiolus 22 Catriona 20, 56
barleei, Cerithiopsis 41 cavigera, Doris 52
Barnea 28 Cemoria 9
Basommatophora 21 Cephalaspidea 16
beetsi, Gibbula 34 Cephalopoda 29
Bela 16 Cerastoderma 24
Bellaspira 15, 46 Cerithiidae 13, 40
bidentata, Leucophytia 21 Cerithiopsidae 13, 40
bidentata, Mysella 24 Cerithiopsis 13
bilamellata, Doris 51 Cerithium 40
bilamellata, Lamellidoris 18 Chalidis 18
b i l a m e l l a t u s , Limax 51 Chamelea 27, 69
b i l i n e a t a , Eulima 13 Cheirodonta 13
binghami, Sphenia 28 Chemnitzia 17
Bittium 13, 40 chinensis, Calyptraea 14
Bivalvia 21, 57 Chione 69
b o r e a l i s , Lucinoma 23 chione, C a l l i s t a 27
borealis, Triohotropis 14 Chiton 8,9 I
Boreotrophon 15 Chitonina 8
bostoniensis, Facelina 55 Chlamys 22, 58, 60
Brachiopoda 57 Chrysallida 17, 48
Brachystomia 17, 48 c i n e r a r i a , Gibbula 10, 34
brittanica, Doris 19 cinerea, Lepidochitona 8, 31
Buccinidae 15, 45 c i n e r e a , Maotra 65
Buocinum 15, 45 c i n e r e a , Hactra c o r a l l i n a 65
Bulbus 44 oinereus, C h i t o n 8
Bulla 16, 46, 47 c i n e r e u s , Trochus 10
Bullaea 17, 47 Cingula 39
b u l l a t a , Akera 17, 47 Circomphallus 27
Cadlina 19, 52 c i r r h o s a , Eledone 30, 73
Cadlinidae 19 c i r r o s a , Eledone 73
Caecidae 12, 40 clarkiae, Epilepton 58
Caecum 12, 40 c l a r k i i , Caecum 40
Calliostoma 10, 35 c l a t h r a t u l u m , Epitonium 13
Callista 27 clathratus, Boreotrophon 15
Calyptraea 14 Clathrus 41
Calyptraeidae 14, 42 c l a t h r u s , Epitonium 13
cancellatus, Leptochiton 8 Clausinella 27
candida, Barnea 28 olavigera, Limacia 19
candida, Onoba 12 Clelandella 10, 35
Cantharidus 35 clelandi, Clelandella 10
Capellinia 20, 55 c l e l a n d i , Trochus 35
capellinii, Capellinia 20 Clione 18
capitata, Fasciola 50 Clionidae 18
c a p i t a t a , Limapontia 18, 50 c o b o l d i a e , Nucula 58
Capulidae 14 Cochlea 36
Capulus 14 coerulea, C h a l i d i s 18
Cardiidae 24 Coleoidea 29
Cardium 24, 25, 64, 65 c o l u b r i n a , Monodonta 10
 - 96 -

Columella 4 Cylichnidae 17
Colus 4,15,45 cylindracea, Cylichna 17
communis, Aoanthoohitona 5,9,31,32,93 c y l i n d r i c a , Cylichna 17
communis, Epitonium 13 Cypraea 43
communis, T u r r i t e l l a 13,40 Cyprinidae 27, 68
Condylocardiidae 24 d a c t y l u s , Pholas 28
conica, Emarginula 9, 32 dansoni, Altenaeum 24, 93
conica, T r i o h o t r o p i s 14 dawsoni, Montaouta 24, 63
c o n u l o i d e s , Trochus 10,35 decussata, C h r y s a l l i d a 17
conulus, Trochus 35 decussata, C r e n e l l a 58
c o r a l l i n a , Mactra 25,64 decussatus, Tapes 27
c o r a l l i n u m , Cardium 64 Dendronotacea 19
Corbula 28,70 Dendronotidae 19
Corbulidae 28 Dendronotus 19
cordatus, Colus 45 Dentale 57
cornea, Haminoea 16 Dentaliidae 21
coronata, Doto 20,53 Dentalium 21, 57
coronata, F a c e l i n a 54 denticulata, Alexia 21
coronata, depressa, G a r i 26
Facelina auriculata 54 depressa, Limapontia 18, 50
corrugata, M o d i o l a r i a 59 depressa, P a t e l l a 9, 33
corrugata, Venerupis 69 desmaresti, Loripes 23
Coryphella 20,54 despecta, E o l i d i a 20
Coryphellidae 20,53 Digitaria 58
costae, Doto 20 digitaria, Digitaria 58
costata, Rissoa 12 Diodora 9
costellata, Triohotropis 14 Diplodonta 23
c o s t u l a t a , Mangelia 16 Diplodontidae 23
costulata, Rissoa 12 directus, Ensis 67, 93
c r a s s a , Manzonia 12 d i s c o r s , Musculus 22, 59
crassa, T e l l i n a 67 discors, Mytilus 59
crassa, discrepans, Chiton 9
T e l l i n a (Arcopagia) 26 d i s t o r t a , Chlamys 58
c r a s s i o r , Lacuna 36 d i v a r i c a t a , Gibbula 36
Crassostrea 23,61 divaricata, Lucinella 58
Crassostreidae 61 d i v a r i c a t u s , Trochus 11, 36
crassum, Laevicardium 25 d i v i s a , Menestho 17
crassus, Trochus 10 Donacidae 26
Cratena 55 donacina, T e l l i n a 67
orenata, T u r b o n i l l a 17 donacina,
Crenella 58 T e l l i n a (Moerella) 26
Crepidula 14 Donax 26, 68
Crepidulidae 14,42 Doridace^ 18
c r i n i t a , Aoanthoohitona 9,31,32 Doris 18, 19
crispata, Zirfaea 29 Dosinia 27, 69
c r i s t a t a , Polycera 18,51 Dotidae 20, 53
Cultellidae 25 Doto 20, 53
Cultellinae 66 Dotodae 53
Cultellus 66,67 Dotoidae 53
curta, Facelina a u r i c u l a t a 54 Dotonidae 53
curtus, Colus 45 drummondi, F a c e l i n a 54
Cuthona 56 dubia, Gastrochaena 28
Cuthonidae 20,56 eblanae, Todaropsis 30
Cyamiacea 62 echinata, Acanthocardia 24
Cylichna 17 edule, Cerastoderma 24
 - 97 -

edulis, Mytilus 22, 59 fervensis, Gari 26

edulis, Ostrea 23, 61 f i s s u r a , Emarginula 9
e i s i g i i , Lomanotus 19 fissura, Patella 32
Eledone 30, 73 Fissurella 9
elegans, Pomatias 39 Fissurellidae 9
elegans, Sepia 29 Flabellinidae 20, 53
e l e g a n t i s s i m a , Chemnitzia 17 Flabellininae 53
elegantissima, T u r b o n i l l a 49 flammea, D o r i s 19
elliptioa, Lutraria 25 flemingii, Doris 18
elliptioa, Spisula 25 f l e x i l i s , Velutina 14
Ellobiidae 7, 21 flexuosa, Thyasira 23
elongata, C y l i c h n a 17 Folinia 39
Emarginula 9 forbesi, Loligo 72
Embletonia 20, 56, 57 forbesii, Loligo 30, 72
Embletoniidae 56 fornioata, Crepidula 5,1 4
Ensis 25, 26, 66, 67 f r a g i l i s , Doto 20, 53
ensis, Ensis 26, 66 fragilis, Gastrana 26
e n t a l i s , Dentalium 21 frondosus, Dendronotus 19
Eolidia 20, 53 fusoa, D o r i s 18, 51
Eolis 20, 54 fusca, Lunatia 15
ephippium, Anomia 23, 60 fuscatus, Chiton 8
Epilepton 58 f u s t i f e r , Tergipes 20
Epitoniidae 13 Galeomma 24
Epitonium 13, 41, 42 Galeommatacea 62
Eratoidae 43 Galeommatidae 24, 62
e r i n a c e a , Ocenebra 15, 45 g a l l i n a , Chamelea 27, 69
Ervilia 25 g a l l i n a , Chamelea g a l l i n a 69
Erycinacea 62 g a l l i n a , Venus 69
erythrosoma, Monophorus 13 galloprovinoialis, Mytilus 22, 59
Eubranchidae 20, 55 Galvina 20, 55
Eubranchus 20, 55 Gari 26, 68
Eulima 13 Garidae 26, 68
Eulimella 17 Gastrana 26
Eulimidae 13 Gastrochaenidae 28
Euplocamus 19 Gastropoda 9,3 2, !
europaea, T r i v i a 43 genei, Lomanotus 19, 53
exaeperatus, Jujubinus 35 geographica, Venerupis 27
exigua, E o l i s 55 gibba, Corbula 28, 70
exiguum, Parvioardium 24, 64 gibba, T e l l i n a 70
exiguus, Eubranchus 20 gibbosa, Ancula 18
exoleta, Dosinia 27 gibbosa, Tritonia 51
fabula, T e l l i n a 67 Gibbula 10, 34
fabula, T e l l i n a (Fabulina) 26 gigas,/ C r a s s o s t r e a 23, 61
Fabulina 26 glabrum, Caecum 12
Facelina 20, 54 glaucum, Cardium 64
Facelinidae 20 glauoum, Cerastoderma 24
f a r r a n i , Pleurotoma 16 Glycymeridae 22
fasciata, Clausinella 27 Glycymeris 22, 59
fasciata, Tornatella 16 glycymeris, Glycymeris 22
fascicularis, glycymeris,
Aoanthoohitona 93 Glycymeris g l y c y m e r i s 59
f a s c i c u l a r i s , Chiton 31 Goniodorididae 18
Fasciola 50 Goodallia 24
faurei, Embletonia 20 Gouldia 27
f e r r u g i n o s a , Montaouta 24 gracilis, Colus 15, 45
 - 98 -

gracilis, Eolis 54 Ischnochiton 8

graeca, Diodora 9 Ischnochitonidae 8
graeca, P a t e l l a 32, 33 islandica, Arctica 27
Graphis 42 i s l a n d i c a , Venus 68
grayana, Assiminea 12, 38 i s l a n d i c u s , Amauropsis 15
groenlandica, Natioa 15 i s l a n d i c u s , Colus 45
g u e r i n i i , Rissoa 12 jacobaeus, Pecten 60
Gymnosomata 17, 49 jeffreysi, Saxicavella 28
gymnota, C a t r i o n a 20 j e n k i n s i , Potamopyrgus 12, 38
gymnota, E o l i s 56 johnstoni, Doris 19
Haedropleura 46 Jorunna 19
haliotidea, Velutina 14 Jujubinus 10, 35
Haminaea 47 Kellea 62
Haminea 47 Kellia 24,62,63
Haminoea 16, 47 Kelliidae 24, 62
hancocki, Lomanotus 19 Kellya 62
h a n l e y i , Nucula 22 Kentrodorididae 19
Heloion 33 lactea, Alvania 12
helicinus, Margarites 10, 34 lactea, Striarca 22
helicoides, Natica 15 lactea, Striarca lactea 58
Helix 10, 57 lactea, T e l l i n a 61
hemiclausa, L u n a t i a 44 lactea, Turbonilla 17, 49
Heteranomia 60 lacteus, Loripes 23
Heterodonta 23 Laouna 11, 36
Hiatella 28, 71 Lacunidae 11
Hiatellidae 28 Laevicardium 25
Hinia 45 laevigata, Bela 16, 46
hombergii, T r i t o n i a 19, 52 l a e v i g a t a , Modiola 59
hungarious, Capulus 42 l a e v i g a t a , Pleurotoma 46
Hyala 12 laevigata, Velutina 14
hybrida, A p l y s i a 18 laevis, Cadlina 19
Hydrobia 11, 37 laevis, Doris 52
Hydrobiidae 7,11,38 laevis, Eulimella 17
Iduliidae 20 l a e v i s , P a t i n a p e l l u c i d a f. 10, 34
imbricataria, T u r r i t e l l a 40 l a m a r c k i , Cardium 24
imperforatum, Caecum 40 Lamellaria 14
incarnata, T e l l i n a 67 Lamellariidae 14
incarnata, Lamellidorididae 18, 51
T e l l i n a (Angulus) 26 Lamellidoris 18, 52
incarnata, l a p i l l u s , Nucella 15
Tellina incarnata 67 Lasaea 23
incarnatus, Chiton 8 Lasaea 62
incrassatus, Nassarius 15 Lasaeidae) 23, 62
inermis, T r i o h o t r o p i s 14 latens, Lamellaria 43
i n f l a t u s , Trochus 10 latus, Chiton 8
innovata, T u r b o n i l l a 17, 48 Leda 58
intermedia, Abra 27 Ledidae 22
intermedia, L u n a t i a 15 Lepeta 34
intermedia, P a t e l l a 9, 33 Lepidochitona 8
interrupta, Rissoa 38 Lepidopleurina 8
interrupta, Lepidopleurus 8
R i s s o a parva var. 12, 39 Leptochiton 8
interstincta, Chrysallida 17 Leptochitonidae 8
i n t e r s t i n c t u s , Turbo 48 Lepton 24, 62
Iravadiidae 12, 38 Leptonacea 62
 - 99 -

Leptonidae 24, 62 marginatus, Solen 25, 66

leucoma, L o r i p e s 23 mariae, L i t t o r i n a 11, 36, 37
Leucophytia 21 marmorata, S e t i a 12
lignaria, Bulla 47 marmoratus, Lomanotus 19, 53
l i g n a r i u s , Scaphander 17 marmoratus, Musculus 22
Ligula 63, 68 Marshallora 13
Lima 58 maximus, Pecten 22, 60
Limacia 19, 52 megotera, P s i l o t e r e d o 29
limacina, Clione 18, 49 Melanella 13
limacina, P l a n a r i a 18 Melanellidae 13
Limapontia 18, 50 membranacea, R i s s o a 12
Limapontiidae 7, 18, 50 Menestho 17
Limax 51, 55 mera, D o r i s 19
l i n c t a , Dosinia 27 Mercenaria 27
lineata, Coryphella 20 mercenaria, Mercenaria 27
l i n e a t a , Monodonta 10 Mesodesmatidae 25
lineatus, Polycera 19 Mesogastropoda 11
l i n e a t u s , Trochus 10 m i l i a r i s , Trochus 10, 35
l i t t o r a l i s , Turbo 11 m i l l e g r a n u s , Trochus 10
littorea, Littorina 11 minima, G o u l d i a 27
l i t t o r e u s , Turbo 36 minimum, Parvioardium 24, 64
Littorina 11, 36, 37 minimus, C h i t o n 8
Littorinidae 11 minor, A c l i s 13
Loliginidae 30 minor, E n s i s 26
Loligo 30, 72 minor, E n s i s minor 66
Lomanotidae 19 minuta, Nuculana 22
Lomanotus 19, 53 minuta, T u r t o n i a 28, 70
Loripes 23, 62 modesta, A l d e r i a 18, 49
l o s c o m b i i , Lima 58 Modiola 59
lucida, Portlandia 58 Modiolaria 59
l u c i n a l i s , Loripes 23, 62 Modiolus 22
Lucinella 58 modiolus, Arca 22
Lucinidae 23 modiolus, Modiolus 22
Lucinoma 23 Moerella 26
Lunatia 14, 15, 44 monacha, T r i v i a 14
lunulata b a l d i i , Monia 60, 61
Glycymeris 59 monilifera, Lunatia 14
lupinus, Dosinia 27, 69 Monodonta 10
Lutraria 25, 65 Monophorus 13
lutraria, Lutraria 25 Montaouta 24, 63
Lutrariidae 25 Montacutidae 24, 62
Macoma 26 montagui, A s t a r t e 58
Mactra 25, 64, 65 montagui, J u j u b i n u s 10
Mactridae 25 montagui, L u n a t i a 15
magna, L u t r a r i a 25, 65 Murex 45, 46
magus, Gibbula 10 muricatus, Trophonopsis 15
maltzani, M y s e l l a 63 Muricidae 15, 45
mamillata, F i s s u r e l l a 9 Musculus 22, 59
mammillata, B u l l a 47 Mya 28, 70
mammillatum, Caecum 40 Myidae 28
Mangelia 16 Myoida 28
Manzonia 12, 39 myosotis, O v a t e l l a 21
margarita, H e l i x 10 Mysella 24, 63
Margarites 10 Mysia 28
marginatus, C h i t o n 8 Mytilidae 22
 - 100 -

Mytiloida 22 Oenopota 16
Mytilus 22,59,71 o f f i c i n a l i s , Sepia 29
Nassariidae 15 Ommastrephes 30
Nassarius 15,45 Ommastrephidae 30
Natioa 15 Ommatostrephidae 30
Naticidae 14 Onchidorididae 18, 51
n a v a l i s , Teredo 29 Onchidoris 52
n a v i c u l a , Haminoea 16 Onchidorus 52
nebula, Bela 16 Onoba 12, 38
neglecta, Hydrobia 12,37,38 onyx, C h i t o n 8
neglecta, L i t t o r i n a 11 o p e r c u l a r i s , Aequipecten 23
nehalensiae, Q i b b u l a 34 Opisthobranchia 16, 32, 46
Neogastropoda 15 orbignyana, Sepia 6,29,72
Neolepton 58 ornata, P o l y c e r a 19
Neoloricata 8 Ostracoda 57
Neptunea 15 Ostrea 23, 61
n e r i t o i d e a , Lacuna 11 Ostreidae 23
neritoides, L i t t o r i n a 11,37 Otina 21, 57
nigra, F a s c i o l a 50 Otinidae 21
n i g r a , Limapontia 18,50 otis, Helix 57
nigra, P l a n a r i a 50 o t i s , Otina 21
nigra, P o l y c e l i s 50 ovale, Parvioardium 58
nigrolineata, L i t t o r i n a 11 ovata, O t i n a 21, 57
n i t i d a , Abra 27,68 ovata, Timoclea 27
n i t i d a , Lunatia 15 Ovatella 21
n i t i d u l a , Retusa 16 oneniana, S e p i e t t a 29, 72
nitidum, Lepton 24,62 Palaeotaxodonta 21
noachina, P a t e l l a 32 p a l l e s c e n s , Cheirodonta 13
noachina, P u n c t u r e l l a 9 palliata, Littorina 36
nodosum, Cardium 64 pallida, Eolis 56
nodosum, Parvioardium 25 p a l l i d a , Lunatia 15
n o r t o n i , Altenaeum 24,63 pallida, Tenellia 20, 56
norvegicum, Cardium 25 p a l l i d u l a , Cochlea 36
Nucella 15,44 p a l l i d u l a , Lacuna 11, 36
nucleus, Arca 58 Palliolum 23
nucleus, Corbula 28 Paphia 27
nucleus, Nucula 21 Papillicardium 64
Nucula 21,58 papillosa, Aeolidia 20
Nuculana 22,58 papillosum, P a p i l l i c a r d i u m 64
Nuculanidae 22 p a p i l l o s u s , Limax 55
Nuculidae 6,21,58 papyracea, T h r a c i a 29, 72
Nuculoida 21 parva, Barnea 29
o b l i q u a t u s , Trochus 10 parva, Lacuna 11, 36
oblonga, L u t r a r i a 25,65 parva, R i s s o a 12, 38
obtusa, B u l l a 46 Parvioardium 24, 58, 64
obtusa, C h r y s a l l i d a 17,48 Patella 9, 33
obtusa, Retusa 16 Patellidae 9
obtusata, L i t t o r i n a 11,36,37 p a t e l l i f o r m i s , Anomia 61
obvelata, D o r i s 19 p a t e l l i f o r m i s , Pododesmus 23, 61
Ocenebra 15,45 p a t h o l a t u s , Trochus 10
Octopoda 30 Patina 10, 34
Ootopodidae 30 p a t u l a , Lacuna 11
Octopus 30 paucidens, Pneumodermopsis 17
o c t o s u l c a t a , Qibbula 34 Pecten 22, 60
Odostomia 17,48 peotinata, P a t e l l a 33
 - 101 -

Pectinidae 22 Polyceridae 19
Pectunculus 69 Polyplacophora 8, 31
pectunculus, P a t e l l a 33 Pomatias 39
Pelecypoda 21,57 Portlandia 58
pellucida, Eolis 54 p o r t l a n d i c u s , Lomanotus 19
pellucida, Patella 33 Potamopyrgus 12
pellucida, Patina 10 princeps, Cemoria 9
p e l l u c i d a , Retusa 16 p r i s m a t i c a , Abra 27
p e l l u c i d u s , Phaxas 26 prismatica, Ligula 68
pennanti, Q i b b u l a 34 producta, C y l i c h n a 17
pennigera, Thecacera 19,93 Prosobranchia 9,32,48
perspicua, L a m e l l a r i a 14,43 pruinosa, P h i l i n e 48
pertenuis, B u l l a 16 Psammobia 68
perversa, Triphora 41 Psammobiidae 26,68
pespelicani, Aporrhais 14 Psiloteredo 29
petraeus, L i t t o r i n a 11 Pterioida 22
Petricola 28,70 Pteriomorphia 22
Petricolaria 70 Pterochilus 57
Petricolidae 28 pulcher, P t e r o c h i l u s 57
Pharus 66 pulcher, T e r g i p e s 19
phaseolina, Thracia 29 pulchra, Embletonia 20
Phasianella 10 p u l l a s t r a , Venerupis 27,69
Phasianellidae 10 pullus, Phasianella 10
Phaxas 26,66,67 pullus, T r i c o l i a 10
phaxoides, E n s i s 26 Pulmonata 21,32
Philine 17,47, 48 punctata, A p l y s i a 18,51
Philinidae 17,48 punctata, P h i l i n e 17,48
philippiana, Portlandia 58 Puncturella 9
Pholadidae 28 Pupidae 16
pholadiformis, P e t r i c o l a 5,28 purpurea, Raphitoma 16
pholadis, H i a t e l l a 71 purpureus, Murex 46
Pholadomyoida 29 puteolus, Lacuna 11
Pholas 28 pygmaeus, N a s s a r i u s 15
picta, T r i c o l i a pullus 10 pygmaeus, T e l l i n a 67
p i l o s a , Acanthodoris 18,51 pygmaeus,
pilosatumida, T e l l i n a (Moerella) 26
Glycymeris g l y o y m e r i s 59 Pyramidellidae 17,48
p i n n a t i f i d a , Doto 20 q u a d r i f i d u s , Aporrhais 14
plana, S c r o b i c u l a r i a 27 quadrilineata, Polycera 19
Planaria 18,50 quadripartita, Bullaea 17,47
p l a n i c o s t a , Megacardita 6 quinquevalvis, Chiton 8
plebeia, T r i t o n i a 19,53 Raphitoma 16
Pleurotoma 16 r e t i c u l a t a , Emarginula 9,32
plicata, Bulla 16 reticulata, Fissurella 9
p l i c a t i l i s , Velutina 14 reticulatum, Bittium 13
plicatus, Mytilus 71 r e t i c u l a t u s , Nassarius 15
plistoneerlandica, Retusa 16,47
Mactra c o r a l l i n a 65 retusa, B u l l a 16,47
plumosius, Euplocamus 19 Retusidae 16
Pneumodermatidae 17 rhomboides, Paphia 27
Pneumodermopsis 17 Rissoa 12
Pododesmus 23,60,61 Rissoidae 12,38
poliana, Lunatia 15 r i s s o i d e s , Odostomia 17,48
p o l i t a , Eulima 13 rosea, A p l y s i a 18
Polycera 18,19,51 rosea, Emarginula 9,32
 - 102 -

Rostroconchia 57 simile,
rotundata, D i p l o d o n t a 23 C a l l i o s t o m a zizyphinum 35
rubra, Lasaea 23,62 similior, Similiphora 13
rubra, T o n i c e l l a 8,31 Similiphora 13
rudis, L i t t o r i n a 11,37 s i m i l i s , Doris 18
rufa, B e l l a s p i r a 16 Sipho 45
rufibranchialis, Siphonaria 33
C o r y p h e l l a verruoosa 54 Skenea 10,36
rugosa, H i a t e l l a 28.71 Skeneidae 10,36
Saoooglossa 49 Skeneopsis 36
Sacoglossa, 18,49 smaragdina,
sagittate, Loligo 30 C o r y p h e l l a verruoosa 54
s a g i t t a t u s , Ommastrephes 30 solanderi, T u r r i t e l l a 6, 40
sagrinatus, Chiton 8 Solen 25,66
saintjohnensis, Solenidae 25,66
Triohotropis 14 Soleninae 66
Sanguinolariidae 26,68 solida, Spisula 25
saxatilis, Littorina 11,37 sordida, Lunatia 15
Saxicava 71 Sphaenia 70
Saxicavella 28 Sphenia 28,70
scabrum, Cardium 64 spiralis, Chrysallida 17
soabrum, Parvioardium 25 Spisula 25,65
Scala 41 squalida,
s c a l a r i s , Brachystomia 17,48 T e l l i n a incarnata 67
s c a l d e n s i s , Lepeta 34 Squama Pododesmus 61
scaldensis, squamosum, Lepton 24
Striarca lactea 58 squamula, Anomia 60
scaldiana, Alderia 18 squamula, Pododesmus 23,61
Scalidae 13 s t a g n a l i s , Hydrobia 11
Soaphander 17 stagnorum, Hydrobia 11,37,38
Scaphandridae 17 s t e l l a t a , Doris 18
Scaphopoda 21 Stenotis 36
scoticus, Chiton 8 Stiligeridae 7,18,49,50
Scrobicularia 27,68 Striarca 22
Scrobiculariidae 27.68 s t r i a t a , Rissoa 12
Semelidae 68 striatula,
semicostata, Onoba 12 Chamelea g a l l i n a 69
semicostata, s t r i a t u l u s , Pectunculus 69
Onoba s e m i c o s t a t a 39 s t r i a t u s , Jujubinus 35
semicostatus, Turbo 39 s t r i a t u s , Turbo 39
semistriata, Alvania 12 s t r i g e l l a , Retusa 16,47
s e m i s u l c a t a , Retusa 16 s t r i o l a t u m , Pleurotoma 16
senegalensis, Venerupis 27.69 stultorum,' Cardium 25,64
Sepia 29.72 stultorum, Mactra 65
Sepietta 29,72 subarcuatus, E n s i s minor 66
Sepiidae 29 s u b c a r i n a t u s , Tornus 12
Sepioidea 29 subcostulata, Rissoa 12
Sepiola 29 s u b c y l i n d r i c a , Retusa 16
Sepiolidae 29 sublaevis, Doris 18
Sepiolioidea 29 submarmoreus, C h i t o n 8
septangularis, B e l l a s p i r a 16 suborbicularis, Kellia 24
s e r p u l o i d e s , Skenea 10,35 subquadrata, D o r i s 18
Setia 12 substriata, Ligula 63
shepeianus, Turbo 39 s u b s t r i a t a , Modiola 59
s i l i q u a , Ensis 25 s u b s t r i a t a , Montaouta 24
 - 103 -

subsulcata, S e t i a 12 Tritoniidae 19,52

subtruncata, S p i s u l a 25 Tritonofusus 45
subulata, A l l o t e u t h i s 30 Trivia 14
s u l c a t a , Nucula 21 Triviidae 14,43
sulcatulum, Neolepton 58 Trochidae 10
supranitida, A c l i s 13 Trochus 10, 11,36
Tapes 27 Trophoninae 44
tarentinum, Dentalium 21 Trophonopsis 15
Tellimya 63 truncata, B u l l a 16,47
Tellina 26, 61,67,70 t r u n c a t a , Mya 28
t e l l i n e l l a , Gari 26 truncatula, Bulla 47
Tellinidae 26,67 t r u n o a t u l a , Retusa 16
tenebrosa, L i t t o r i n a 37,66 truncatus, Boreotrophon 15,44
Tenellia 20,56 t r u n c u l u s , Donax 26
t e n u i s , Abra 27, 68 tubercularis, Cerithiopsis 13,40,41
t e n u i s , T e l l i n a (Angulus) 26 tuberculata, Archidoris 19
Teredinidae 29 tuberculatus, Chiton 8
Teredo 29 t u b e r c u l a t u s , Trochus 10
Tergipedidae 20, 56 tumida, Gibbula 10
Tergipedinae 56 Turbellaria 50
Tergipes 19,20,56 Turbo 11,36
t e r g i p e s , Limax 56 Turbonilla 17,48,49
tergipes, Tergipes 20 t u r r i c u l a , Oenopota 16
Teuthoidea 30 Turridae 16
Thaididae 44 Turritella 13
Thecacera 19 Turritellidae 13
Thracia 29,72 t u r t o n i , Galeomma 24
Thraciidae 29,72 t u r t o n i , Otina 21
Thyasira 23 Turtonia 28,70
Thyasiridae 23 Turtoniidae 28,62
tigerinum, P a l l i o l u m 23 t u r t o n i s , Epitonium 13
Timoclea 27,69 ulvae, Hydrobia 12,38
Todaropsis 30 ulyssiponensis, P a t e l l a 33
tomentosa, Jorunna 19 u m b i l i o a l i s , Gibbula 10,34
tomlini, Yoldia 58 umbilioata, B u l l a 47
Tonicella 8 u m b i l i o a t a , Retusa 16
Tornatella 16 u m b i l i c a t u s , Trochus 10
t o r n a t i l i s , Acteon 16 undata, Mysia 28
Tornidae 12 undatum, Buccinum 15
Tornus 12,40 ungaricus, Capulus 14,42
triangularis, Goodallia 24 Dngulinidae 23
tricarinata, Turritella 40 vagina, Solen 25,66
Trichotropidae 14 v a r i a i Chlamys 22, 60
Triohotropis 14 variabilis,
Tricladida 50 Glycymeris glycymeris 59
Tricolia 10,36 v a r i a n s , Lomanotus 19
t r i c o l o r , Eubranchus 20,55 Varioorbula 70
t r i f a s c i a t a , Eulima 13 varioosa, Nassarius 15
Triforidae 41 variegatus, Chiton 8
Triforis 41 v a r i e g a t u s , Donax 68
Trinchesiidae 20 Velutina 14
Triphora 13,41 velutina, Velutina 14
Triphoridae 13,41 Velutinidae 14
Tritonalia 45 Veneridae 27,70
Tritonia 19,51,52,53 Veneroida 23
 - 104 -

Venerupis 27, 69 v i t r e a , Onoba 38

ventilabrum, E o l i s 20, 56 v i t t a t u s , Donax 26
ventrosa, Hydrobia 12, 37, 38 Volsella 59
Venus 27, 68, 69 vulgare, Dentale 57
v e r a n y i , Ommastrephes 30 vulgare, Dentalium 21
verruoosa, C o r y p h e l l a 20 vulgaris, Acanthochaetes 9
verruoosa, vulgaris, Loligo 30
Coryphella verruoosa 54 v u l g a r i s , Octopus 30
verruoosa, E o l i d i a 53 vulgata, P a t e l l a 9, 33
verruoosa, Venus 27 vulgatum, C e r i t h i u m 40
Villiersia 52 Yoldia 58
v i n c t a , Lacuna 11 Zirfaea 29
v i n c t u s , Turbo 36 zizyphinum, C a l l i o s t o m a 10, 35
violacea, E o l i s 20 zizyphinum,
v i r g i n e a , Acmaea 10, 34 C a l l i o s t o m a zizyphinum 35
v i r i d u l a , Qalvina 20 z i z y p h i n u s , Trochus 35
v i t r e a , Hyala 12
 - 105 -

INDEX VAN DE NEDERLANDSE NAMEN

achtarm, gewone 30 noordhoren, slanke 15

achterkieuwigen 16 noordkromp 27
a l i k r u i k , gewone 11 o e s t e r , eetbare 23
alikruik, kleine 11 o e s t e r , Japanse 23
a l i k r u i k , rune 11 o e s t e r , Portugese 23
a l i k r u i k , stompe 11 oesters 23
alikruiken 11 olifantstandje 21
boompjesslak 19 olifantstandjes 21
boormossel, Amerikaanse 28 oorslakken 21
boormossel, gewone 28 otterschelp 25
boormossel, rune 29 oubliehorentje 16
boormossel, R i t t e 28 paalworm 29
brakwaterhorentje 12,38 paardemossel 22,59
buikpotigen 9 paardemossel, behaarde 22
chitons 8 paardezadel 23
dekschelp, s c h i l f e r i g e 23 parelmoerneut 21
drijfhorentje 11,38 pelikaansvoetje 14
drijfhorentje, v l i e z i g 12 penhoren 13
drijfhorentje, uit 12 pijlinktvis 30
drijfhorentjes 11 platschelp,
dunschaal, p r i s m a t i s c h e 27 rechtsgestreepte 26
dunschaal, t e r e 27 platschelp, tere 26
dunschaal, u i t t e 27 purperslak 15
dwerginktvis 29 purperslakken 15
dwergpijlinktvis 30 r o t s b o o r d e r , Noorse 28
fuikhoren, gevlochten 15 r o t s b o o r d e r , ruwe 28, 71
fuikhoren, k l e i n e 15 rotsboorders 28
fuikhoren, v e r d i k t e 15 sabelschede 26
fuikhorens 15 schaalhoren, gewone 9
h a r t s c h e l p , eetbare 24 schaalhoren, gladde 10
h a r t s c h e l p , gedoomde 24 schaalhorens 9
h a r t s c h e l p , Noorse 25 scheefhorentje 11
hartschelpen 24 scheepsworm 29
hoedje, Chinees 14 schepje 17
inktvissen 29,72 schoteltje 10
kamschelp 22 slakken 9
keverslak, asgrauwe 8 s l e u t e l g a t h o r e n , gewone 9
keverslak, u i t t e 8 sleutelgathorens 9
keverslakken 8 slijkgaper, platte 27
koffieboontje 14 s l i j k s c h e l p , Lange 25
kokkel, gewone 24 s l i j k s c h e l p , ovale 25
kokkels 24 slipper 14
kreukels 11 spoelhoren 16
krombekmossel 22 s t e k e l h o r e n , geschubde 15
longslakken 21 s t o o t t a n d , gewone 21
mantel, bonte 22 stoottandjes 21
mantel, wijde 23 strandgaper 28
messchede 25 strandgaper, a f g e k n o t t e 28
mossel, eetbare 22 strandschelp, grote 25
muiltje 14 s t r a n d s c h e l p , h a l f g e k n o t t e 25
muizenoortje 21 strandschelp, ovale 25
muizenoortje, wit 21 strandschelp, stevige 25
naaldje 13 strandschelpen 25
nonnetje 26 tafelmesheft 25
 - 106 -

noordhoren 15 tafelmesheft, kleine 26

tapijtschelp 27 wadslakje 12, 38
tepelhoren, gewone 14 wadslakje, opgezwollen 38
tepelhoren, glanzende 15 waterlongslakken 21
tepelhorens 14 w e n t e l t r a p j e , gewoon 13
tijgerpels 23 wenteltrapje, turtons 13
t o l h o r e n , asgrauwe 10 wenteltrapje, wit 13
t o l h o r e n , gewone 10 wenteltrapjes 13
tolhoren, knobbelige 10 wulk 5, 15
tolhorens 10 zaagje 26
trapgevel 16 zeekat, gewone 29
tweekleppigen 21 zeeslak, v l o k k i g e 20
venusschelp, gewone 27 zwaardschede, Amerikaanse 67
venusschelp, w r a t t i g e 27 zwaardschede, g r o t e 26
venusschelpen 27 zwaardschede, k l e i n e 26
voorkieuwigen 9