CASIO TÌM NHANH TIẾP TUYẾN CỦA ĐỒ THỊ

HÀM SỐ
Thầy Bình Moon (0986.843.246)
Facebok: www.facebook.com/vuongthanhbinh86

Khóa học : GIẢI NHANH TOÁN TRẮC NGHIỆM 12

Website : www.moon.vn

I) KIẾN THỨC NỀN TẢNG

1.Khái niệm : Tiếp tuyến của đồ thị hàm số là một đường thẳng tiếp xúc với đồ thị hàm số tại tiếp điểm
M  x0 ; y0  và có có phương trình : y  f '  x0  x  x0   y0 với f '  x0  là hệ số góc và thường được kí
hiệu là chữ k
2.Lệnh Casio : qy

II) VÍ DỤ MINH HỌA

Bài 1-[Thi thử THPT Lục Ngạn – Bắc Giang lần 1 năm 2017]
1
Tìm hệ số góc của tiếp tuyến của đồ thị hàm số y    ln x tại điểm có hoành độ bằng 2
x
1 1 3 1
A.  ln 2 B.  C.  D.
2 4 4 4
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Ta hiểu : Hệ số góc của tiếp tuyến là đạo hàm tại tiếp  k  f '  2 
qypa1RQ)$phQ))$2=

1
 Ta thấy k  f '  2   0.25   .
4
 B là đáp án chính xác
x3 x 2
Bài 2-Tiếp tuyến của đường cong  C  : y    3x tại điểm có hoành độ x  1 tạo với đường
3 2
1
thẳng y  x một góc bao nhiêu độ ?
3
A. 30 0 B. 600 C. 450 D. 900
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Ta hiểu : Hệ số góc của tiếp tuyến là tan của góc  với  là góc tạo bởi tiếp tuyến và chiều
dương của trục hoành.
qyaQ)^3R3$paQ)dR2$+s3$
Q)$1= qJz

1
  Tính góc giữa tiếp tuyến và chiều dương trục hoành 600 và góc giữa đường thẳng d và chiều
dương trục hoành là 300
 A là đáp án chính xác
x  m 1
Bài 3-Tìm m để tiếp tuyến của  C  : y  tại điểm có hoành độ x  2 tạo với 2 tiệm cận một tam
xm
giác vuông cân.
m  1  m  1
A. m  1 B. m  3 C.  D. 
m  3  m  3
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Ta hiểu : Tiệm cận ngang song song với trục hoành  Góc giữa tiếp tuyến và trục hoành
bằng 450  k  tan   1
1 1
 Mà k   k 1  1  m  1; m  3
 x  m  2  m
2 2

 C là đáp án chính xác

Bài 4-[Thi thử chuyên Hạ Long – Quảng Ninh lần 1 năm 2017]
Cho hàm số y   x3  3x  2 có đồ thị  C  . Phương trình tiếp tuyến của  C  tại giao điểm của  C  với
trục tung.
A. y  2 x  1 B. y  3x  2 C. y  2 x  1 D. y  3x  2
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Ta hiểu : Tiếp tuyến là đường thẳng có dạng y  f '  x0  x  x0   y0 với M  x0 ; y0  là tọa độ
tiếp điểm.
 M là giao điểm của đồ thị  C  và trục tung  M có tọa độ  0; 2 
Tính f '  0   3
qypQ)^3$+3Q)p2$0=

 Thế vào phương trình tiếp tuyến có y  3  x  0   2  y  3x  2

 B là đáp án chính xác
Bài 5-[Thi thử chuyên báo Toán Học Tuổi Trẻ lần 7 năm 2017]
1
Phương trình tiếp tuyến tại điểm uốn của đồ thị hàm số y  x3  2 x 2  3x  1 có phương trình là.
3
11 1 11 1
A. y   x  B. y   x  C. y  x  D. y  x 
3 3 3 3
GIẢI
 Ta hiểu : Điểm N  x '; y '  là điểm uốn của đồ thị hàm số nếu x ' là nghiệm pt y ''  0
 5
Ta có : y '  x 2  4 x  3 và y ''  2 x  4  x '  2  N  2;  , y '  2   1
 3

2
 5 11
 Thế vào phương trình tiếp tuyến có y    x  2    y   x 
3 3
 A là đáp án chính xác
Bài 6-Cho đồ thị hàm số y  x3  2 x 2  2 x  C  . Gọi x1 ; x2 là hoành độ các điểm M , N trên  C  mà tại đó
tiếp tuyến của  C  vuông góc với phân giác của góc phần tư thứ 2. Hỏi tổng x1  x2 ?
4 1 4
A. 1 B.  C. D.
3 3 3
GIẢI
 Ta nhớ : Phân giác góc phần tư thứ hai là y   x và có hệ số góc k '  1
 Ta nhớ : Để hai đường thẳng vuông góc nhau thì tích hai hệ số góc bằng 1
 y '  x1   y '  x2   1
4
Vậy x1 ; x2 là nghiệm phương trình y '  1  3x 2  4 x  2  1  3x 2  4 x  3  0  x1  x2 
3
 D là đáp án chính xác
Bài 7-[Thi thử chuyên Nguyễn Thị Minh Khai lần 1 năm 2017]
Số tiếp tuyến với đồ thị  C  : y  x3  3x 2  2 đi qua điểm M 1;0  là :
A. 4 B. 2 C. 3 D. 1
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Ta hiểu : Một tiếp điểm sẽ sinh ra một tiếp tuyến nên số tiếp tuyến sẽ bằng số tiếp điểm.
Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Phương trình tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 Trong đó hệ số
góc k  f '  x0   3x02  6 x0
 Thế f '  x0  vào phương trình tiếp tuyến được y   3x02  6 x0   x  x0   x03  3x02  2
Tiếp tuyến đi qua điểm M 1;0   0   3x02  6 x0  1  x0   x03  3x02  2
 2 x03  6 x02  6 x0  2  0
Sử dụng máy tính với lệnh MODE 5 để giải phương trình bậc 3 trên
w5p4p2=6=p6=2=

 Ta thấy có 1 nghiệm x0  Chỉ có 1 tiếp tuyến duy nhất.

 D là đáp án chính xác
Bài 8-[Thi thử báo Toán học tuổi trẻ lần 4 năm 2017]
Cho hàm số y  x3  3x 2  2 có đồ thị  C  . Đường thẳng nào sau đây là tiếp tuyến của  C  với hệ số
góc nhỏ nhất
A. y  3x  3 B. y  3x  3 C. y  3x D. y  0
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Phương trình tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 Trong đó hệ số
góc k  f '  x0   3x02  6 x0
 Ta nhớ : Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức đại số thì dùng chức năng MODE 7
w73Q)dp6Q)==p9=10=1=

3
 Ta thấy f '  min   f ' 1   3 khi x0  3  y0  13  3.12  2  0
 Thế vào phương trình tiếp tuyến có y  3  x  1  0  y  3x  3
 D là đáp án chính xác
Bài 9-[Thi thử báo Toán học tuổi trẻ lần 4 năm 2017]
x2
Cho hàm số y   C  Gọi d là khoảng cách từ giao điểm hai tiệm cận của  C  đến một tiếp tuyến
x 1
bất kì của  C  . Giá trị lớn nhất d có thể đạt được là :
A. 3 3 B. 3 C. 2 D. 2 2
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Phương trình tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 Trong đó hệ số
1
góc k  f '  x0    .
 x0  1
2

1 x0  2
Thế k , y0 vào phương trình tiếp tuyến có dạng : y    x  x0  
 x0  1 x0  1
2

1 x0 x0  2
 x y  0
 x0  1  x0  1 x0  1
2 2

 Hàm số có tiệm cận đứng x  1 và tiệm cận ngang y  1 nên giao điểm hai tiệm cận là I  1;1 .
Ax0  By0  C
Ta nhớ : công thức tính khoảng cách từ 1 điểm đến 1 đường thẳng h  :
A2  B 2
1 x0 x0  2
 1  1  
 x0  1  x0  1 x0  1
2 2

h  d  I ;  d  
2
 1 
   12
  x  12 
 0 
Dùng máy tính Casio với lệnh MODE 7 để tính các giá trị lớn nhất này.
w7aqcap1R(Q)+1)d$+1paQ
)R(Q)+1)d$paQ)+2RQ)+1R
s(a1R(Q)+1)d$)d+1==p9=1
0=1=

 Ta thấy h  max   2
 C là đáp án chính xác
Bài 10-[Thi HK1 THPT Việt Đức – Hà Nội năm 2017]
2x 1
Hàm số y   H  , M là điểm bất kì và M   H  . Tiếp tuyến với  H  tại M tạo với hai đường
x 1
tiệm cận một tam giác có diện tích bằng :
4
 A. 4 B. 5 C. 3 D. 2
GIẢI
 Cách 1 : CASIO
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Phương trình tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 Trong đó hệ số
1
góc k  f '  x0    .
 x0  1
2

1 2 x0  1
Thế k , y0 vào phương trình tiếp tuyến có dạng : y    x  x0   d 
 x0  1 x0  1
2

 Hàm số có tiệm cận đứng x  1 và tiệm cận ngang y  2 và giao điểm 2 tiệm cận là I 1; 2 
 2 x0 
Gọi E là giao điểm của tiếp tuyến d và tiệm cận đứng  E 1; 
 x0  1 
Gọi F là giao điểm của tiếp tuyến d và tiệm cận ngang  F  2 x0  1; 2 

 Ta nhớ : Độ dài IE  IE   xE  x I    y E  y I 
2 2

 2 x0  2
Vậy IE  1  1
  2  và IF   2 x0  1  1   2  2   2 x0  1
2 2 2

 x0  1  x0  1
1 1 2
 Diện tích IEF  IE.IF  . .2 x0  1  2  D là đáp án chính xác
2 2 x0  1

BÀI TẬP T Ự LUYỆN

Bài 1-[Thi thử chuyên Khoa học tự nhiên lần 3 năm 2017]
x 1
Cho hàm số y  . Tiếp tuyến tại điểm có hoành độ bằng 1 có hệ số góc bằng :
2x 1
1 1 1 1
A. B. C.  D. 
3 6 3 6
Bài 2-[Thi thử chuyên Quốc Học Huế lần 1 năm 2017]
x 1
Tìm tọa độ của tất cả các điểm M trên đồ thị  C  của hàm số y  sao cho tiếp tuyến của  C  tại
x 1
1 7
M song song với đường thẳng d : y  x 
2 2
A.  0;1 ,  2; 3  B.  1; 0  ,  3; 2  C.  3; 2  D. 1;0 
Bài 3-[Thi thử chuyên Thái Bình lần 1 năm 2017]
x 1
Cho hàm số y  có đồ thị  C  . Tiếp tuyến của  C  tại giao điểm của  C  và trục hoành có
x2
phương trình là :
1 1
A. y  3x B. y  3x  3 C. y  x  3 D. y  x 
3 3
Bài 4-[Thi thử nhóm toán Đoàn Trí Dũng lần 3 năm 2017]
Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số y  x3  3x biết tiếp tuyến song song với đường thẳng
y  9 x  16
A. y  9 x  16 B. y  9 x  12 C. y  9 x  10 D. y  9 x  12
Bài 5-[Thi thử Group nhóm toán Facebook lần 5 năm 2017]

5
 1 2
Tìm tọa độ điểm M có hoành độ âm trên đồ thị  C  : y  x 2  x  sao cho tiếp tuyến tại M vuông
3 3
1 2
góc với đường thẳng y   x 
3 3
 16   4 1 9
A. M  2; 0  B. M  3;   C.  1;  D. M  ; 
 3   3 2 8
Bài 6-[Thi tốt nghiệm THPT năm 2012]
1
Cho hàm số y  x 4  2 x 2  C  . Viết phương trình tiếp tuyến của  C  tại điểm có hoành độ x  x0 biết
4
f ''  x0   1
 5  5  5  5
 y  3x  4  y  3x  4  y  3x  4  y  3x  4
A.  B.  C.  D. 
 y  3x  5  y  3x  5  y  3x  5  y  3x  5
 4  4  4  4
x  x2
2
Bài 7*-[Chuyên KHTN 2017] Cho hàm số y  . Điểm trên đồ thị mà tiếp tuyến tại đó lập với
x2
hai đường tiệm cận một tam giác có chu vi nhỏ nhất thì có hoành độ bằng ?
A. 2  4 10 B. 2  4 6 C. 2  4 12 D. 2  4 8

LỜI GIẢI BÀI TẬP T Ự LUYỆN

Bài 1-[Thi thử chuyên Khoa học tự nhiên lần 3 năm 2017]
x 1
Cho hàm số y  . Tiếp tuyến tại điểm có hoành độ bằng 1 có hệ số góc bằng :
2x 1
1 1 1 1
A. B. C.  D. 
3 6 3 6
GIẢI
1
 Hệ số góc của tiếp tuyến là đạo hàm tại tiếp điểm  k  f '  1  
3
qyaQ)+1R2Q)p1$$p1=

 Đáp số chính xác là C

Bài 2-[Thi thử chuyên Quốc Học Huế lần 1 năm 2017]
x 1
Tìm tọa độ của tất cả các điểm M trên đồ thị  C  của hàm số y  sao cho tiếp tuyến của  C  tại
x 1
1 7
M song song với đường thẳng d : y  x
2 2
A.  0;1 ,  2; 3  B.  1; 0  ,  3; 2  C.  3; 2  D. 1;0 
GIẢI
 Đề bài hỏi các điểm M nên ta dự đoán có 2 điểm , lại quan sát thấy đáp án B được cấu tạo từ đáp án C và
D nên ta ưu tiên thử đáp án D trước.
6
 1
 Tiếp tuyến song song với d nên tiếp tuyến có hệ số góc bằng hệ số góc của d và bằng
2
1
Tính f ' 1   Điểm M 1;0  là một tiếp điểm
2
qyaQ)p1RQ)+1$$1=

1
Tính f '  3   Điểm M  3; 2  là một tiếp điểm
2
!!op3=

 B là đáp án chính xác

Bài 3-[Thi thử chuyên Thái Bình lần 1 năm 2017]
x 1
Cho hàm số y  có đồ thị  C  . Tiếp tuyến của  C  tại giao điểm của  C  và trục hoành có
x2
phương trình là :
1 1
A. y  3x B. y  3x  3 C. y  x  3 D. y  x 
3 3
GIẢI
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0

 M là giao điểm của đồ thị  C  và trục hoành  M 1;0   x0  1; y0  0

Tính hệ số góc k  f ' 1

qyaQ)p1RQ)+2$$1=

1 1 1
Thay vào ta có tiếp tuyến y   x  1  0  y  x 
3 3 3
 Đáp số chính xác là D
Bài 4-[Thi thử nhóm toán Đoàn Trí Dũng lần 3 năm 2017]
Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số y  x3  3x biết tiếp tuyến song song với đường thẳng
y  9 x  16
A. y  9 x  16 B. y  9 x  12 C. y  9 x  10 D. y  9 x  12
GIẢI
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 với hệ số góc k  f '  x0   3x02  3

7
 Tiếp tuyến song song với y  9 x  16 nên có hệ số góc k  9  3x02  3  9  x0  2

Với x0  2  y0  2  Tiếp tuyến : y  9  x  2   2  y  9 x  16 Tính hệ số góc k  f ' 1

 Đáp số chính xác là A

Bài 5-[Thi thử Group nhóm toán Facebook lần 5 năm 2017]
1 2
Tìm tọa độ điểm M có hoành độ âm trên đồ thị  C  : y  x 2  x  sao cho tiếp tuyến tại M vuông
3 3
1 2
góc với đường thẳng y   x 
3 3
 16   4 1 9
A. M  2; 0  B. M  3;   C.  1;  D. M  ; 
 3   3 2 8
GIẢI
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 với hệ số góc k  f '  x0   x02  1

1 2  1
 Tiếp tuyến vuông góc với y   x  nên có hệ số góc k .     1  k  3  x02  1  3  x0  2
3 3  3
 Đáp số chính xác là A
Bài 6-[Thi tốt nghiệm THPT năm 2012]
1
Cho hàm số y  x 4  2 x 2  C  . Viết phương trình tiếp tuyến của  C  tại điểm có hoành độ x  x0 biết
4
f ''  x0   1
 5  5  5  5
 y  3x  4  y  3x  4  y  3x  4  y  3x  4
A.  B.  C.  D. 
 y  3x  5  y  3x  5  y  3x  5  y  3x  5
 4  4  4  4
GIẢI
 Gọi tiếp điểm là M  x0 ; y0   Tiếp tuyến y  f '  x0  x  x0   y0 với hệ số góc k  f '  x0   x04  4 x0

 7
 x0  1; y0  
 Ta có f ''  x   3x02  4  3x02  4  1  x02  1  
4
 x  1; y   7
 0 0
4

Với x0  1 Tính hệ số góc k  f ' 1

qya1R4$Q)^4$p2Q)d$1=

7 5
Thay vào ta có tiếp tuyến y  3  x  1   y  3x 
4 4
 Đáp số chính xác là D
Với x0  1 Tính hệ số góc k  f ' 1

8
!!!p=

7 5
Thay vào ta có tiếp tuyến y  3  x  1   y  3x 
4 4
 Đáp số chính xác là D