बीमा सिमित

कु प डोल, लिलतपू र

सेवाः बीमा सिमित सेवा

ेणीः अिधकृ त तृ तीय
समू हः शासन
पदः सहायक िनदशक
परी ाको िकिसमः खु ला तथा आ त रक ितयोिगता मक परी ा
ख डक
पाठ् य म योजना
थम चरणः िलिखत (पू वयो यता) परी ा पू णाङ् कः १००

प िबषय पू णाक उि णाङ् क समय परी ा

णाली
थम अिभ ची परी ण १०० ४० १ घ टा ब तु गतः
(Aptitude Test) ३० बहबैकि पक
िमनेट *

ि तीय चरणः िलिखत परी ा पू णाङ् कः ३००

प िबषय पू णाक उि णाङ् क समय परी ा

णाली
ि तीय यव थापन, आयोजना यव थान तथा िव १०० ४० ४ घ टा िबषयगत
(Management, Project Management and Finance)
तृ तीय अथशा तथा अनु स धान प ित १०० ४० ४ घ टा िबषयगत
(Economics and Research Methodology)
चतु थ बीमा १०० ४० ४ घ टा िबषयगत
(Insurance)

*पू व यो यता परी ा उि ण हने उ मेदवारह को ा ाङ् कको २५% अङ् क ि तीय चरणको ा ाङ् कमा जोिडने छ ।

तृ तीय चरणः क युटर सीप परी ण तथा यि गत अ तवाता पू णाङ् कः ५०

.सं. िबषय पू णाक उि णाङ् क समय परी ा

णाली
१ क यु टर सीप परी ण (Computer Skill Test) २० − ३० िमनेट योगा मक
२ यि गत अ तवाता (Individual Interview) ३० − − मौिखक
 ख डख
पाठ् य म

थम प ः अिभ ची परी ण (Aptitude Test)

को िववरण
समू ह िबषय समय
सं या अं कभार पू णाक
क सामा य ान तथा २० १ २०
बौि क परी ण
ख क यु टर तथा २० १ २०
सू चना िविध
ग गिणत तथा २० १ २० १ घ टा ३०
त याङ् कशा िमनेट
घ अथशा , िव २० १ २०
तथा यव थापन
ङ बीमा २० १ २०
कू ल ज मा १०० १००

समू ह कः सामा य ान तथा बौि क परी ण (General Knowledge and Intellectual Questions)
िन न िलिखत िबषयह म येबाट २० वटा ब तु गत ह सोिधने छ र येक को उ रमा िविभ न चार िवक पह िदइनेछ । कु नै
एक िवक पमा िच ह लगाउनु पनछ ।

 नेपालको भौगोिलक, आिथक, सामािजक, राजनैितक, ऐितहािसक िवकास तथा समसामियक गितिविधको स ब धमा
जानकारी (Geographical, Economic, Social, Political, Historical Development and Contemporary
Issues of Nepal)
 नेपालमा योजनाब िवकासको अवधारणा, प चवष य तथा ि वष य योजना स ब धमा जानकारी (Concept of
Planning in Nepal, Five Years and Tri-Annual Plans)
 नेपालको सं वैधािनक िवकास र नेपालको सं िवधान अ तगत कायपािलका, यव थािपका, यायपािलका, लोक सेवा
आयोग, महालेखा परी क एवं अ य सं बैधािनक िनकाय स ब धी जानकारी (Constitutional Development in
Nepal and Executive, Legislative, Judiciary, Public Service Commission, Auditor General and
other Constitutional Bodies in the Constitution of Nepal)
 नेपालमा बीमा तथा बिकङ् ग े को िवकास म स ब धमा जानकारी (Development Phases of Banking and
Insurance in Nepal)
 अ तराि य सं घ सं थाह ः सँयु रा सं घ, िव बक, अ तराि य मु ाकोष (International Agencies: United
Nations, World Bank, International Monetary Fund)
 े ीय सं गठनह ः एिशयाली िवकास बक, िव टेक र साक (Regional Agencies: Asian Development
Bank, BIMSTEC, SAARC)
  राि य तथा अ तराि य मह वका समसामियक घटना तथा नबीनतम गितिविधह (Major Events and Current
Affairs of National and International Importance)

समू ह खः क यु टर तथा सू चना िविध (Computer and Information Technology)

िन न िलिखत िबषयह म येबाट २० वटा ब तु गत ह सोिधने छ र येक को उ रमा िविभ न चार िवक पह िदइनेछ । कु नै
एक िवक पमा िच ह लगाउनु पनछ ।

 Introduction of Computer (क यु टरको प रचय)

 Hardware (हाडवेयर)
 Software (स टवेयर)
 Setting and Protection of Computer (क युटरको सेिटङ् ग)
 Computer related Threats (क यु टर स ब धी जोिखम)
 Multimedia (मि टिमिडया)
 File Management (अिभलेख यव थापन)
 Computer Networking (क यु टर नेटविकङ् ग)
 Operating System (अपरे िटङ् ग िस टम)
 Word Processing (वड ोसेिसङ् ग)
 Electronic Spreadsheet (इले ोिनक ेडिसट)
 Presentation System (ि जे टेसन णाली)
 Information Technology (सू चना िविध)
 Database Management System (डाटावेस यव थापन णाली)
 Electronic Transaction Act, 2063 (िव ु तीय कारोवार ऐन, २०६३)
 E–Governance in Nepal ( नेपालमा इ−गभन स)

समू ह गः गिणत तथा त यां कशा (Mathematics and Statistics)

िन न िलिखत िबषयह म येबाट २० वटा ब तु गत ह सोिधने छ र येक को उ रमा िविभ न चार िवक पह िदइनेछ । कु नै
एक िवक पमा िच ह लगाउनु पनछ ।

 सेट (Set), ितशत (Percentage), ऐिकक िनयम (Unitary Method)

 किमशन, कर र बोनस (Commission, Tax and Bonus), नाफा नो सान (Profit and Loss)
 े िमित (Menstruation), अनु पात र समानु पात(Ratio and Proportion)
 साधारण याज (Simple Interest), च वत याज (Compound Interest),
चालू बिकास योजनाहरु (Current Development Plans)
  नेपालमा हालको बीमा बजारको ि थित (Current Status of Nepalese Insurance Market)
 बीमा म य थकताः बीमा अिभकता, बीमा सभयर तथा बीमा दलाल (Insurance Intermediaries: Insurance Agent,
Insurance Surveyor, Insurance Broker)
 बीमा ऐन, २०४९ (Insurance Act, 2049)
 बीमा िनयमावली, २०४९ (Insurance Regulation, 2049)
 बीमा सिमितबाट जारी भएका िनदशनह (Directives issued by Insurance Board)

ि तीय प ः यव थापन, प रयोजना यव थापन तथा िव (Management, Project Management and Finance)
को िववरण
समू ह िबषय समय
सं या अं कभार पू णाक
क यव थापन ६ ५ ४० ४ घ टा
१ १०
ख आयोजना यव थापन ३ ५ २५
१ १०
ग िव ५ ५ ३५
१ १०
कू ल ज मा १०० १००

समू ह कः यव थापन Management)

िन न िलिखत िवषयह बाट ६ वटा छोटा ह र एउटा लामो सोिधने छ । यक छोटो को अं कभार ५ हनेछ भने लामो
को अं कभार १० हनेछ ।

 यव थापन णालीः यव थापनको काय र ि या, यव थापनका उदीयमान अवधारणा, यव थापकको भू िमका र
चु नौित, यव थापनका समकालीन चासोह (Management System: Management Function and Process,
Emerging Concept of Management, Role and Challenges of Manager, Contemporary Issue of
Management)
 यव थापन स ब धी िवचारधाराह ः बै ािनक यव थापन िस ा त, शासिनक िस ा त, कमचारीत ीय िस ा त, मानव
स ब ध िवचारधारा, सं या मक िवचारधारा (Management Thoughts: Scientific Management Theory,
Administrative Theory, Bureaucratic Theory, Human Relation Approach, Quantitative Approach)
 सं गठना मक वातावरणको मू यां कनः बातावरणीय सु म परी ण तथा वट िव ेषण(Assessment of Organizational
Environment: Environmental Scanning and SWOT Analysis)
 रणनीित िनमाण तथा काया वयनः िमसन, िभजन, ल य, उ े य, रणनीित तथा योजना, रणनीित काया वयन तथा िनय ण
(Strategy Formulation and Implementation: Mission, Vision, Goal, Objective, Strategy and
Planning, Strategy Implementation and Control)
  सं गठना मक सं रचनाः सं गठना मक ढाँचा, सं गठन िनमाण, सविडिभजन, अिधकार र शि सं रचना, िवके ीकरण, सं गठन
िबकास र प रवतन (Organizational Structure: Organizational Design, Organizing, Subdivision, Power
and Authority Structure, Decentralization, Organizational Development and Change)
 िनणय ि या र सम या समाधानः िनणय ि या, समू ह िनणय ि या, िनणय ि या र सू चना िविध, सं कट यव थापन,
द यव थापन, गु नासो यव थापन (Decision Making and Solving Process: Decision Making Process,
Group Decision Making, Decision Marking and Information Technology, Crisis Management,
Conflict Management, Grievances Handling)
 नेतृ व र िनय णः नेतृ व, स चार, सम वय, सु परीवे ण, अनु गमन, िनय ण तथा गु ण (Leadership and Controlling:
Leadership, Communication, Coordination, Supervision, Monitoring, Control and Quality)
 उ ेरणाः उ रे णाका िस ा तह , सहभािगता, काय जीवनको गु ण, कमचारी टनओभर तथा रटे सन (Principles of
Motivation, Participation, Quality of Work Life, Employee Turnover and Retention)
 कायस पादन मू याकं नः कायस पादन मू याकं नको सीमा र प ित, कायस पादनको मू यां कन (Performance
Evaluation: Criteria and Technique of Performance Evaluation, Administrating Performance
Evaluation)
 मानव सं साधन यव थापनः मानव सं साधन णाली, मानव सं साधन योजना, काय ढाँचा, काय िव ेषण (Human
Resource Management: Human Resource System, Human Resource Planning, Job Design, Job
Analysis)

समू ह खः आयोजना यव थापन (Project Management)

िन न िलिखत िवषयह बाट ३ वटा छोटा ह र एउटा लामो सोिधने छ । यक छोटो को अं कभार ५ हनेछ भने लामो
को अं कभार १० हनेछ ।

 आयोजनाको आधारभू त जानकारी, आयोजना स ब धी अवधारणा र बग करण (Basic Knowledge of Project,

Concept of Project and Classification)
 आयोजनाको मह व र े (Importance and Scope of Project)
 आयोजना ताव लेखन (Project Proposal Writing)
 आयोजना ;DaGwL बजेट (Project Budgeting)
 लिजकल े मवक िव ेषण (Logical Framework Analysis)
 आयोजना यव थापन तथा आयोजना यव थापनका िस ा त (Project Management and Principles of Project
Management)
समू ह गः िव (Finance)
िन न िलिखत िवषयह बाट ५ वटा छोटा ह र एउटा लामो सोिधने छ । यक छोटो को अं कभार ५ हनेछ भने लामो
को अं कभार १० हनेछ ।

 िव ीय णाली तथा िव ीय बजारः पू ँजी बजार, मु ा बजार, िधतोप बजार, बजार सू चकां क, टक तथा बो ड यालु एसन
(Financial System and Financial Market: Capital Market, Money Market, Securities Market,
Market Index, Stock and Bond Valuation)
 लगानी िव ेषणः पू ँजीगत बजेिटङ, पू ँजीको लागत, पोटफोिलयो िव ेषण तथा छनौट (Investment Analysis:
Capital, Capital Budgeting, Cost of Capital, Portfolio Analysis and Selection)
 िव ीय िववरण िव ेषणः िव ीय िववरणको िव ेषण, िव ीय पू वानु मान, अनु पात िव ेषण (Analysis of Financial
Statements: Analysis of Financial Statements, Financial Forecasting, Ratio Analysis)
 सरकारी िव ीय णालीः सरकारी िव , कर, खच र सापटी (Government Finance, Tax, Expenditure and Loan)

ि तीय प ः अथशा तथा अनु स धान प ित(Economics and Research Methodology)

को िववरण
समू ह िबषय समय
सं या अं कभार पू णाक
क अथशा ८ ५ ५० ४ घ टा
१ १०
ख अं नु स धान प ित ८ ५ ५०
१ १०
कू ल ज मा १०० १००

समू ह कः अथशा (Economics)

िन न िलिखत िवषयह बाट ८ वटा छोटा ह र एउटा लामो सोिधने छ । यक छोटो को अं कभार ५ हनेछ भने लामो
को अं कभार १० हनेछ ।

 सु म अथशा ः आिथक िस ा तह , मागका, िस ा तह , उ पादन र लागतका िस ा तह , िवतरणका िस ा तह

(Managerial Economics: Economic Theories, Theories of Demand, Theories of Production and
Cost, Theories of Distribution)
 िवकास अथशा ः िवकासशील अथत को सं रचना र च र , ग रवी, असमानता, जनसं या बृ ि , बसाई सराई र सहरीकरण
(Development, Economics: Structure and Characteristics of Developing Economics, Poverty,
Inequality, Population Growth, Migration, Urbanization)
 िवकास नीितः आिथक उदारीकरण, िनजीकरण तथा िव यापीकरण, नेपालका बतमान औ ोिगक, बैदेिशक लगानी,
बैदेिशक यापार तथा पयटन नीितह (Development Policy: Economic Liberalization, Privatization,
Globalization, Current Industrial, Foreign Investment, Foreign Trade and Tourism Policy)
  सावजिनक अथशा ः सरकार र बजेट, सरकारी आ दानी र खच, सावजिनक खच तथा ोत प रचालन, िव ीय घाटा,
सावजिनक ऋण, बैदेिशक ऋण, िव ीय नीित (Public Economics: Government and Budget, Government
Revenue and Expenditure, Public Debt and Resource Mobilization, Financial Deficit, Public Debt,
Foreign Debt, Fiscal Policy)
 बृ हद् अथशा ः राि य आय गणना, उपभोग र बचतका िस ा तह , बृ ि स ब धी िस ा तह , बृ ि िव ि थरता,
मु ाि फित, भु ानी स तु लन(Macroeconomics: National Income Accounting, Theories of Consumption
and Saving, Growth Theories, Growth vs Stability, Inflation, Balance of Payment)

समू ह खः अनु स धान प ित (Research Methodology)

िन न िलिखत िवषयह बाट ८ वटा छोटा ह र एउटा लामो सोिधने छ । यक छोटो को अं कभार ५ हनेछ भने लामो
को अं कभार १० हनेछ ।

 अनु स धानको प रचयः बै ािनक अनु स धान, आधारभू त तथा ए लाइड अनु स धान, सं या मक तथा गु णा मक अनु स धान,
अथशा र यव थापनमा अनु स धानको भू िमका (Introduction to Research: Scientific Research, Basic and
Applied Research, Quantitative and Qualitative Research, Role of Research in Economics and
Management)
 अनु स धानका चरणह ः सािह यको पु नरावलोकन, सम याको प रभाषा, सै ाि तक ढाँचा, हाइपोथेिसस िनमाण (Steps in
Research: Literature Review, Problem Definition, Theoretical Framework, Hypothesis
Formulation)
 अनु स धान ढाँचाः अनु स धान ढाँचा र कार, मेजरमे ट तथा के िलङ, रलायिविलटी तथा यािलिडटी अफ मेजरमे ट
(Research Design: Research Design and Types, Measurement and Scaling, Reliability and Validity
of Measurement)
 नमू नाः नमू ना ढाँचा, नमू ना ि या, नमू नाका कार, नमू नाको आकार िनधारण, नमू ना प ितका गि तह (Sampling:
Sampling Design, Sampling Process, Types of Sampling, Determining the Sampling Size,
Sampling Errors)
 त याङ् क संकलनः त याङ् कको वग करण, ावली, अनु स धान अ तवाता, य िनगरानी, अनलाइन अनु स धान,
थलगत यव थापन (Data Collection: Classification of Data, Questionnaire, Research Interview,
Direct Observation, Online Research, Fieldwork Management)
 त याङ् क िव ेषणः त याङ् कको तयारी तथा तु ित, त याङ् कको सं ेपीकरण, त याङ् क य िव ेषण, गु णा मक
त याङ् कको िव े षण (Data Analysis: Preparing and Presenting of Data, Summarizing Data, Statistical
Analysis, Analysis of Qualitative Data)
 अनु स धान ितवेदन: ितवेदन तु तीकरण, ितवेदनको कार, ितवेदन लेखनको ढाँचा र शैली, उ रण तथा स दभ
थह को योग (Research Report: Presentation of Report, Types of Report, Formats and Styles of
Report Writing, Uses of Citation and References)
तृ तीय प बीमा (Insurance)
को िववरण
समू ह िबषय समय
सं या अं कभार पू णाक
क बीमा १४ ५ ७० ४ घ टा
३ १० ३०
कू ल ज मा १०० १००

समू ह कः बीमा (Insurance)

िन न िलिखत िवषयह बाट १४ वटा छोटा र ३ वटा लामा ह सोिधने छ र सबै ह को उ र िदनु पनछ । येक छोटो को
अं कभार ५ हनेछ भने लामो को अं कभार १० हनेछ ।

 बीमाको उ पि र िवकास (Origin and Development of Insurance)

 बीमाको प रचय तथा मह व (Introduction and Scope of Insurance)
 जीवन बीमा, िनज वन बीमा तथा पु नब मा (Life Insurance, Non Life Insurance and Reinsurance)
 लघु बीमा (Microinsurance)
 यादी जीवन बीमा, साविधक जीवन बीमा तथा आजीवन जीवन बीमा (Term Life, Endowment Life and Whole
Life Insurance)
 अ नी, सामु ि क, मोटर, हवाई, इि जिनरय रङ, िविवध बीमा (Fire, Marine, Motor, Aviation, Engineering and
Miscellaneous Insurance)
 बीमाका िस ा तह (Principles of Insurance)
 नेपालको हालको बीमा बजारको ि थित (Current Status of Nepal's Insurance Market)
 लघु बीमा (Microinsurance)
 राि य अथत को िवकासमा बीमा े को भू िमका (Role of Insurance in Development of National
Economy)
 बीमा यसायमा बीमा म य थकताको भू िमका: बीमा अिभकता, बीमा सभयर तथा बीमा दलाल (Role of Insurance
Intermediaries: Insurance Surveyor, Insurance Surveyor and Insurance Broker)
 बीमा ऐन, २४९ (Insurance Act, 2049)
 बीमा िनयमावली, २०४९ (Insurance Regulation, 2049)
 बीमा सिमितबाट जारी भएका िनदशनह (Directives Issued by Beema Samiti)
 ख डग
पाठ् य म स ब धी सू चना
१. यो पाठ् य मको परे खा तथा परी ा योजनालाई िलिखत परी ा ( थम चरण तथा ि तीय चरण) तथा अि तम परी ा
(क यु टर सीप परी ण तथा अ तवाता) गरी दुई भागमा िवभाजन ग रएको छ ।
२. थम चरणको िलिखत परी ाबाट छनौट भएका उ मेदवारह लाई मा ि तीय चरणको िलिखत परी ामा सि मिलत गराइने
भएकाले दो ो चरणको परी ामा वेशको लािग थम चरणको परी ा (पूव यो यता परी ा) हनेछ ।
३. यो िलिखत परी ा योजना एक कृ त परी ा णालीको आधारमा बीमा सिमित सेवाका शासन समू ह अ तगत पन सबै
सहायक िनदशक पदको लािग थम, ि तीय र तृ तीय प अिनवाय हनेछ ।
४. खु ला र समावेशी समू हको एउटै प को मा यमबाट एक कृ त परी ा स चालन हनेछ ।
५. िलिखत परी ामा प ह को मा यम भाषा नेपाली वा अं ेजी अथवा नेपाली र अं ेजी दु वै हनेछ । ितयोगीह ले नेपाली
वा अं ेजी अथवा नेपाली र अं ेजी दु वैमा यमबाट उ र िदन स नेछन् ।
६. िलिखत परी ाको थम चरणमा ा गरे को ा ाङ् कको २५ ितशत अङ् क तथा ि तीय चरणको िवषयगत परी ाह को
ा ाङ् कह जोडी कू ल अंकको आधारमा िलिखत परी ाको नितजा कािशत ग रनेछ ।
७. िलिखत परी ामा छनौट भएका उ मेदवारह लाई मा क यु टर सीप परी ण र यि गत अ तवातामा सि मिलत गराइनेछ ।
८. िलिखत परी ा तथा क यु टर सीप परी ण र यि गत अ तवाताको कू ल अं क योगका आधारमा अि तम परी ाफल
कािशत ग रनेछ ।
९. िवषयगत का लािग तोिकएका अं कका ह को हकमा सबै अं कको एउटा लामो वा एउटै का दुई वा दुई भ दा
बढी भाग वा एउटा अ तगत दुई वा दुई भ दा बढी भाग वा एउटा अ तगत दुई वा दुई भ दा बढी िट पणीह सो न
सिकनेछ ।
१०. िवषयगत हने प वा िवषयका येक ख डका लािग छु ा छु ै उ र पु ि तकाह हनेछन् । प र ाथ ले येक ख डका
ह को उ र सोही ख डको उ र पुि तकामा ले नुपनछ ।
११. ब तु गत बहबैकि पक ह को गलत उ र िदएमा येक गलत उ रको २० ितशत अं क क ा ग रनेछ । तर उ र निदएमा
यस बापत अङ् क िदइने छै न र अङ् क पिन क ा ग रने छै न ।
१२. बहबैकि पक ह हने परी ामा कु नै कारको यालकु लेटर योग गन पाइने छै न ।
१३. यस पाठ् य म अ तगतका प वा िवषयका िवषयब तुमा जेसक ु ै लेिखएको भए तापिन पाठ् य ममा परे का कानू न, ऐन, िनयम
तथा नीितह परी ाको िमित भ दा ३ मिहना अगािड (सं शोधन भएका वा सं शोधन भई हटाइएका वा थप ग रएका) कायम
रहेकालाई यस पाठ् य ममा परे को स झनु पदछ ।
१४. यो परी ायोजना तथा पाठ् य म लागू भएप ात यस अिघ कायम रहेको परी ा योजना तथा पाठ् य म वतः खारे ज हनेछ ।

समा