PERKHIDMATAN FISIOTERAPI

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

PROSEDUR OPERASI STANDARD

PERAWATAN FISIOTERAPI
MUSKULOSKELETAL
Hak cipta terpelihara. Mengeluar ulang mana-mana bahagian dari penerbitan
buku ini adalah dibenarkan bagi tujuan kegunaan individu selagi maklumat

Walaubagaimanapun penerbitan semula buku ini secara keseluruhan atau

kebenaran bertulis dari

Ketua Pengarah Kesihatan, Kementerian Kesihatan Malaysia

Tarikh Cetak : Disember 2014

ISBN 978-967-0668-17-8

Diterbitkan oleh
Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu
Kementerian Kesihatan Malaysia
Aras 2, Blok A, Bangunan Utama Chancery Place,

Presint 15, 62050 Putrajaya

Tel:03-88901011 | Faks:03-88901060

Dicetak Oleh
Mihas Grafik Sdn. Bhd.
No. 9 & 12 Jalan SR 4/19,
Taman Serdang Raya,
43300 Seri Kembangan,
Selangor Darul Ehsan.
 Kata Aluan YBhg. Datuk
Dr. Noor Hisham Abdullah
Ketua Pengarah Kesihatan Malaysia

Assalamualaikum Warahmatullahiwabarakatuh dan Salam 1Malaysia

Pertama sekali saya ingin mengucapkan TAHNIAH kepada Bahagian Sains Kesihatan
Bersekutu kerana berjaya menghasilkan beberapa Prosedur Operasi Standard bagi
Perkhidmatan Fisioterapi, Kementerian Kesihatan Malaysia.

Usaha bersama di antara Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu, Jawatankuasa

Induk Pembentukan Prosedur Operasi Standard dan Jawatankuasa Kerja Prosedur
Operasi Standard Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan
(Anggota) telah menyumbang kepada langkah-langkah dalam penyeragaman
amalan.

Hasil kajian dan penyelidikan dalam bidang perubatan, kesihatan, sains dan teknologi
telah membawa perkembangan yang pesat di peringkat Malaysia dan global. Ini
evidence-
based,
Bersekutu [Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan
(Anggota)] bekerja rapat dengan doktor/ pakar dalam berbagai bidang disiplin
klinikal kepakaran dan subkepakaran serta berkhidmat secara
approach dalam penyampaian perkhidmatan kepada pesakit atau klien.

Semoga Prosedur-Prosedur Operasi Standard ini dapat menjadi panduan dan

rakyat.

Rakyat Sihat, Negara Maju.

Sekian, terima kasih

Yang Ikhla
Ikhlas,
as,
s,

Datuk
Da Dr.
atuk Dr
D r. Noor Hisham Abdullah
Ketua
Ketu
tu Pengarah
ua Pe
Pengarah Kesihatan Malaysia

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL iii

 Kata Aluan YBhg. Datuk
Dr. Jeyaindran Tan Sri Sinnadurai
Timbalan Ketua Pengarah Kesihatan (Perubatan)

Salam Sejahtera dan Salam 1Malaysia

Saya ingin mengucapkan SYABAS kepada Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu,

Jawatankuasa Induk Pembentukan Prosedur Operasi Standard dan Jawatankuasa
Kerja Prosedur Operasi Standard Pegawai Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota)
dan Jurupulih Perubatan (Anggota) kerana telah berjaya menghasilkan beberapa
Prosedur Operasi Standard bagi Perkhidmatan Fisioterapi.

dalam bidang perubatan, kesihatan, serta ICT (

Technology) telah memudahkan dan melicinkan lagi penyampaian perkhidmatan

dan seterusnya rakyat mendapat peluang menerima perkhidmatan yang sama rata
di semua hospital KKM di seluruh negara.

Sekian, terima kasih

Yang Ikhlas,

Datuk Dr. Jeyaindran Tan Sri Sinnadurai

Timbalan Ketua Pengarah Kesihatan (Perubatan)

iv PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

 Kata Aluan YBhg. Dato’
Tan Yoke Hwa
Pengarah Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu

Salam Sejahtera dan Salam 1Malaysia

Saya ingin mengucapkan terima kasih kepada Jawatankuasa Induk Pembentukan

Prosedur Operasi Standard dan Jawatankuasa Kerja Prosedur Operasi Standard
Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan (Anggota) yang
berusaha gigih dalam membangunkan Prosedur Operasi Standard Perkhidmatan
Fisioterapi.

Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan (Anggota) adalah

/
high skill berdasar evidence-based

Prosedur-prosedur yang diwujudkan diharap dapat menjadi bahan yang bernilai

bersama-sama bertanggungjawab dalam penjagaan kesihatan dan pemulihan

Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan (Anggota) dalam

melaksanakan tugas harian di semua hospital, klinik kesihatan atau premis lain di
Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM).

Sekian, terima kasih

BERKHIDMAT UNTUK NEGARA

Yang Ikhlas,

Dato’ Tan Yoke Hwa

Pengarah
Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL v

 Keterangan Mengenai Dokumen

Kegunaan Dokumen Ini :

Prosedur kerja ini digunapakai oleh Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota)

dan Jurupulih Perubatan (Anggota) sebagai panduan mengendali pesakit yang
memerlukan Perawatan Fisioterapi Muskuloskeletal di Jabatan/ Unit Fisioterapi di
ŚŽƐƉŝƚĂů͕ŬůŝŶŝŬŬĞƐŝŚĂƚĂŶĚĂŶŝŶƐƟƚƵƐŝ<ĞŵĞŶƚĞƌŝĂŶ<ĞƐŝŚĂƚĂŶDĂůĂLJƐŝĂ͘

WƌŽƐĞĚƵƌ ŝŶŝ ďŽůĞŚ ĚŝŐƵŶĂƉĂŬĂŝ ƐĞďĂŐĂŝ ƉĂŶĚƵĂŶ ĂƚĂƵ ƌƵũƵŬĂŶ͕ ŽƌŝĞŶƚĂƐŝ͕ ůĂƟŚĂŶ
dan juga pembelajaran berterusan kepada semua Pegawai Pemulihan Perubatan
(Anggota) dan Jurupulih Perubatan (Anggota).

Kaitan dengan Dokumen Lain:

WƌŽƐĞĚƵƌŝŶŝƟĚĂŬďĞƌŚƵďƵŶŐŬĂŝƚĚĞŶŐĂŶƉƌŽƐĞĚƵƌůĂŝŶ͘

vi PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Kandungan Muka Surat
1. Pengenalan 1
Ϯ͘ KďũĞŬƟĨ 1
3. Polisi Operasi Utama 2
4. Prosedur Kerja 3
5. Arahan Kerja 7
ϲ͘ WƌŽƐĞĚƵƌůƚĞƌŶĂƟĨ͕sĂƌŝĂƐŝĚĂŶ<ŽŶƟŶŐĞŶƐŝ 8
7. Panduan Dokumentasi 8
8. Arahan Kerja dan Dokumen Rujukan Lain 9
ϵ͘ <ĂǁĂůĂŶĚĂŶWĞŶĂŵďĂŚďĂŝŬĂŶ<ƵĂůŝƟ 9
10. Lampiran 13
ϭϭ͘ ^ŝƐƚĞŵWĞŶŐƵŵƉƵůĂŶ^ƚĂƟƐƟŬ 13
12. Jawatankuasa Induk Pembentukan Prosedur Operasi Standard 44
BSKB, KKM
13. Jawatankuasa Kerja Prosedur Operasi Standard Pegawai 45
Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan
(Anggota)
14. Penghargaan 46

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL vii

 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

1. Pengenalan

1.1 Perawatan Muskuloskeletal merangkumi pelbagai kaedah untuk

merawat kondisi atau kecederaan pada sistem muskuloskeletal
dan juga pesakit yang mengalami komplikasi daripada kecederaan
atau kondisi muskuloskeletal. Perawatan ini menggunakan kaedah
Rawatan Senaman dan Rawatan Elektroterapi untuk memulih
ĚĂŶ ŵĞŶŐŽƉƟŵĂŬĂŶ ŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶ ƐŝƐƚĞŵ ŵƵƐŬƵůŽƐŬĞůĞƚĂů͘ /Ă
juga menghindarkan pesakit daripada mengalami masalah dan
komplikasi muskuloskeletal.

ϭ͘Ϯ WĞƐĂŬŝƚLJĂŶŐĂŬĂŶŵĞŶĚĂƉĂƚŵĂŶĨĂĂƚĂĚĂůĂŚ͗

1.2.1 Pesakit yang mengalami kecederaan muskuloskeletal,

ŝŵŵŽďŝůŝƟ͕ ŬĞĐĂĐĂƚĂŶ congenital ƐĞƉĞƌƟ dŽƌƟĐŽůůŝƐ͕
ŽŶŐĞŶŝƚĂů dĂůŝƉĞƐ ƋƵŝŶŽǀĂƌƵƐ/ sĂůŐƵƐ͕ ŽŶŐĞŶŝƚĂů
ŝƐůŽĐĂƟŽŶŽĨƚŚĞ,ŝp, dan lain-lain yang berkaitan.

1.2.2 Komplikasi-komplikasi akibat daripada kecederaan adalah

ƐĞƉĞƌƟďĞƌŝŬƵƚ͗
a. Sakit dan bengkak.
b. Limitasi kepada julat pergerakan sendi.
Đ͘ >ŝŵŝƚĂƐŝƉĂĚĂĂŬƟǀŝƟŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶ͘
d. Kelemahan otot.
Ğ͘ ďŶŽƌŵĂůŝƟƐŝƐƚĞŵƐĂƌĂĨ͘
Ĩ͘ <ŽŶƚƌĂŬƚƵƌĂƚĂƵŬĞŬĞĐƵƚĂŶŽƚŽƚ͘

Ϯ͘ KďũĞŬƟĨ

2.1 Mempercepatkan proses pemulihan sakit dan bengkak.

2.2 Meningkatkan pengaliran darah.
2.3 Meningkatkan julat pergerakan sendi
2.4 Meningkatkan kekuatan otot.
Ϯ͘ϱ DĞŶŝŶŐŬĂƚŬĂŶŇĞŬƐŝďŝůŝƟ͕ĞŬƐƚĞŶƐŝďŝůŝƟĚĂŶŬŽŶƚƌĂŬƟďŝůŝƟŽƚŽƚ͘
2.6 Mempercepatkan ambulasi pesakit dengan meningkatkan
koordinasi pergerakan dan keseimbangan.
Ϯ͘ϳ DĞŶŐŽƉƟŵĂŬĂŶŵŽďŝůŝƟĚĂŶĂŬƟǀŝƟŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶ͘

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 1

 3. Polisi Operasi Utama

ϯ͘ϭ ^ĞŵƵĂŬĞƐŵĞƐƟĚŝƌƵũƵŬĚĂƌŝƉĂĚĂWĂŬĂƌͬWĞŐĂǁĂŝWĞƌƵďĂƚĂŶ͘

3.2 Prosedur Perawatan ini hanya boleh dilakukan oleh Pegawai

Pemulihan Perubatan (Anggota) dan Jurupulih Perubatan (Anggota).

ϯ͘ϯ <ĞƚƵĂ hŶŝƚ ďĞƌƚĂŶŐŐƵŶŐũĂǁĂď ŵĞŵĂƐƟŬĂŶ ƉŽůŝƐŝ ĚĂŶ ƉƌŽƐĞĚƵƌ

ini dipatuhi oleh Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) dan
Jurupulih Perubatan (Anggota) yang bertugas di Unit Fisioterapi
,ŽƐƉŝƚĂů͕ <ůŝŶŝŬ <ĞƐŝŚĂƚĂŶ ĚĂŶ /ŶƐƟƚƵƐŝ <ĞŵĞŶƚĞƌŝĂŶ <ĞƐŝŚĂƚĂŶ
Malaysia (KKM).

ϯ͘ϰ &ĂƐŝůŝƟŵŝŶŝŵĂLJĂŶŐĚŝƉĞƌůƵŬĂŶƵŶƚƵŬƉƌŽƐĞĚƵƌƌĂǁĂƚĂŶƐĞŶĂŵĂŶ
ĚĂŶĞůĞŬƚƌŽƚĞƌĂƉŝŵĞƐƟĚĂůĂŵŬĞĂĚĂĂŶďĂŝŬĚĂŶďĞƌĨƵŶŐƐŝ͘

3.5 ^ƚĂŶĚĂƌĚ WƌĞĐĂƵƟŽŶ ŵĞƐƟ ĚŝĂŵĂůŬĂŶ ƵŶƚƵŬ ŵĞŶĐĞŐĂŚ ũĂŶŐŬŝƚĂŶ

silang (rujuk Policies and WƌŽĐĞĚƵƌĞƐKŶ/ŶĨĞĐƟŽŶŽŶƚƌŽůDŝŶŝƐƚƌLJ
of Health Malaysia).

ϯ͘ϲ dĞŬŶŝŬ ŬŚƵƐƵƐ ƐĞƉĞƌƟ ŵĂŶŝƉƵůĂƟŽŶ dan ŵŽďŝůŝnjĂƟŽŶ ŽĨ ƐƉŝŶĞ

hanya dibenarkan dilakukan oleh Pegawai Pemulihan Perubatan
;ŶŐŐŽƚĂͿĚĂŶ:ƵƌƵƉƵůŝŚWĞƌƵďĂƚĂŶ;ŶŐŐŽƚĂͿƚĞƌůĂƟŚ͘

ϯ͘ϳ ^ĞŵƵĂ ƉĞƐĂŬŝƚ LJĂŶŐ ĚŝŶŝůĂŝ ŵĞƐƟ ĚŝƌĂǁĂƚ ĚĞŶŐĂŶ ďĞƌƉĂŶĚƵŬĂŶ

kepada WŚLJƐŝŽƚĞƌĂƉLJĂƌĞWƌŽƚŽĐŽů͕ DŽĚĞůŽĨ'ŽŽĚĂƌĞyang sedia
ada dan ǀŝĚĞŶĐĞĂƐĞĚWƌĂĐƟĐĞ(EBP) Physiotherapy.

ϯ͘ϴ <ĞƐĞůĂŵĂƚĂŶĚĂŶƉƌŝǀĂƐŝƉĞƐĂŬŝƚĚĂŶŬĞůƵĂƌŐĂŶLJĂƉĞƌůƵĚŝƵƚĂŵĂŬĂŶ
semasa pemeriksaan dan rawatan.

ϯ͘ϵ WĞŶĞƌĂƉĂŶ ŶŝůĂŝͲŶŝůĂŝ ŵƵƌŶŝ ƐĞƉĞƌƟ ďĞƌƐŽƉĂŶ ƐĂŶƚƵŶ͕ ďĞƌŚĞŵĂŚ

dan berbudi bahasa harus diamalkan oleh semua anggota KKM.

ϯ͘ϭϬ ^ĞŵƵĂƉĞƐĂŬŝƚŵĞƐƟĚŝĚĂŌĂƌƐĞďĞůƵŵŵĞŶĞƌŝŵĂƌĂǁĂƚĂŶ͘

3.11 Perkhidmatan ini diberi secara menyeluruh dengan kerjasama

ƉĞůďĂŐĂŝƉƌŽĨĞƐŝŽŶĂů͘

2 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

4. Prosedur Kerja

4.1. Ringkasan Prosedur Menyeluruh

4.1.1 Prosedur kerja ini merangkumi kaedah ĐƵƌĂƟǀĞ͕

ƌĞŚĂďŝůŝƚĂƟǀĞĂŶĚƉƌĞǀĞŶƟǀĞuntuk merawat pesakit yang
ŵĞŶŐĂůĂŵŝŬĞĐĞĚĞƌĂĂŶƐŝƐƚĞŵŵƵƐŬƵůŽƐŬĞůĞƚĂůƐĞƉĞƌƟ͗

Ă͘ ŬĞĐĞĚĞƌĂĂŶƟƐƵůĞŵďƵƚ͘
ď͘ ĨƌĂŬƚƵƌƚƵůĂŶŐ͘
c. kondisi-kondisi muskuloskeletal.
d. kes-kes selepas pembedahan ortopedik.

Prosedur kerja ini diterangkan dengan dua cara :

a. Secara ringkas dalam bentuk Carta Aliran Kerja.

b. Dihuraikan dalam bentuk teks.

Untuk mendapat penerangan yang lebih jelas mengenai

sesetengah proses, petugas boleh merujuk kepada Arahan
Kerja yang disediakan.

WƌŽƐĞƐ ƉĞŶƚĂĚďŝƌĂŶ ƐĞƉĞƌƟ ƉĞŶĚĂŌĂƌĂŶ͕ ƚĞŵƵũĂŶũŝ͕

ĚŝƐĐĂũ ĚĂŶ ĚŽŬƵŵĞŶƚĂƐŝ  ƉĞƌůƵ ĚŝŝŬƵƟ ŵĞŶŐŝŬƵƚ ƉƌŽƐĞĚƵƌ
standard yang ditetapkan oleh pihak hospital.

4.2 Prosedur Perawatan ƵƌĂƟǀĞ dan WƌĞǀĞŶƟǀĞ

Tujuan Prosedur Perawatan ƵƌĂƟǀĞ ĂĚĂůĂŚ ƵŶƚƵŬ ŵĞŵĂƐƟŬĂŶ

pesakit yang mengalami kecederaan muskuloskeletal dapat
ŬĞŵďĂůŝŬĞĂŬƟǀŝƟŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶLJĂŶŐŽƉƟŵĂ͘

Tujuan Prosedur Perawatan WƌĞǀĞŶƟǀĞ adalah untuk mengelakkan

komplikasi.

ĂƌƚĂ ůŝƌĂŶ <ĞƌũĂ ĂĚĂůĂŚ ƐĞƉĞƌƟ LJĂŶŐ ĚŝƚƵŶũƵŬŬĂŶ͘ ĂƌƚĂ ůŝƌĂŶ

<ĞƌũĂ ŵĞŶƵŶũƵŬŬĂŶ ƚƵƌƵƚĂŶ ƉƌŽƐĞƐ ďŝĂƐĂ ƐĞƌƚĂ ĂůŝƌĂŶ ĂůƚĞƌŶĂƟĨ
adalah berdasarkan kriteria yang ditetapkan mengikut keperluan
dan hasil terapi.

Huraian prosedur pula menyatakan proses yang perlu dilakukan

oleh petugas yang bertanggungjawab dan polisi operasi yang perlu
ĚŝŝŬƵƟ͘

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 3

 4.3 Prosedur Merawat Pesakit yang Mengalami Masalah
Muskuloskeletal

4.3.1 Carta Aliran Kerja Prosedur Merawat Pesakit yang

Mengalami Masalah Muskuloskeletal

Terima pesakit

Semak rujukan dan Rekod

Perubatan Pesakit

>ĂŬƵŬĂŶƉĞŶŝůĂŝĂŶƐƵďũĞŬƟĨ
ĚĂŶŽďũĞŬƟĨ

Ya
Rujuk kepada Pakar/ Pegawai
Red Flag?
perubatan
Tidak

Tentukan matlamat dan

kaedah rawatan

Beri Home WĂŝŶƌĞůŝĞĨͬdžĞƌĐŝƐĞƚŚĞƌĂƉLJͬ

džĞƌĐŝƐĞWƌŽŐƌĂŵŵĞ (HEP) Manual Therapy

WĂƐƟŬĂŶƉĞƐĂŬŝƚŵĞůĂŬƵŬĂŶ
HEP

Pantau keakuran
melakukan HEP Nilai Keberkesanan rawatan

Tidak
ĞƌŬĞƐĂŶ͍ Tukar strategi rawatan
Ya

Teruskan rawatan susulan

EŝůĂŝƚĂŚĂƉƉĞŶĐĂƉĂŝĂŶŽƉƟŵĂ Ya

Tidak
ĂƉĂŝ͍ ĚĂŵĂŶĨĂĂƚƵƚŬƚĞƌƵƐƌĂǁĂƚĂŶ͍
Ya
Tidak
Discaj dengan HEP

4 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

4.3.2 Huraian Prosedur Merawat Pesakit yang Mengalami
Masalah Muskuloskeletal

a. Terima pesakit dengan rujukan dari Pakar/ Pegawai

Perubatan.
b. Semak rujukan dan rekod perubatan pesakit.

Đ͘ >ĂŬƵŬĂŶƉĞŶŝůĂŝĂŶƐƵďũĞŬƟĨĚĂŶŽďũĞŬƟĨŬĞĂƚĂƐƉĞƐĂŬŝƚ
dengan menggunakan Borang Penilaian Peripheral
(Lampiran 2)/ Borang Penilaian Spine (Lampiran
3)/ Borang Penilaian Ortopedik (Lampiran 4) untuk
menilai perkara berikut:
i. Tahap kesakitan pesakit Visual Analogue Scale
;s^ͿͬEƵŵĞƌŝĐĂůZĂƟŶŐ^ĐĂůĞ (NRS).
ŝŝ͘ dĂŚĂƉŝƐĂďŝůŝƟƐŝƐƚĞŵŵƵƐŬƵůŽƐŬĞůĞƚĂů͘
ŝŝŝ͘ <ŽŶƚƌĂŝŶĚŝŬĂƐŝƵŶƚƵŬŬĂĞĚĂŚƌĂǁĂƚĂŶĮƐŝŽƚĞƌĂƉŝ
yang tertentu.

d. Bagi pesakit yang mengalami kesakitan, tentukan

sama ada pesakit menunjukkan ciri-ciri ƌĞĚ ŇĂŐ.
SekiranyaƌĞĚŇĂŐƉŽƐŝƟĨ͕ƌƵũƵŬƐĞŵƵůĂƉĞƐĂŬŝƚŬĞƉĂĚĂ
doktor.

ZĞĚ ŇĂŐ bermaksud adanya tanda-tanda dan gejala-

gejala (berkaitan dengan penyakit/ kondisi lain yang
ůĞďŝŚƚĞƌƵŬͿ͕ƐĞƉĞƌƟ͖

i. Penurunan berat badan dan hilang selera makan

tanpa sebab.
ii. sĂƐĐƵůĂƌŝŶƐƵĸĐŝĞŶĐLJ͘
iii. Kesakitan yang semakin teruk.
ŝǀ͘ WĞŶŐůŝďĂƚĂŶůĞďŝŚĚĂƌŝƉĂĚĂƐĂƚƵĂŬĂƌƐĂƌĂĨƐƉŝŶĂů
ĚĞŶŐĂŶƚĂŶĚĂŶĞƵƌŽůŽŐŝŬĂůLJĂŶŐƉŽƐŝƟĨ͘

Ğ͘ dĞŶƚƵŬĂŶĚŝĂŐŶŽƐŝƐĚĂŶĨƵŶŐƐŝLJĂŶŐƚĞƌũĞũĂƐ͘
Ĩ͘ dĞŶƚƵŬĂŶŵĂƚůĂŵĂƚĚĂŶŬĂĞĚĂŚƌĂǁĂƚĂŶďĞƌĚĂƐĂƌŬĂŶ
diagnosis

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 5

 Ő͘ ĂŐŝ ƉĞƐĂŬŝƚ LJĂŶŐ ŵĞŶŐĂůĂŵŝ ĚŝƐĂďŝůŝƟ͕ ďĞƌŝ ƌĂǁĂƚĂŶ
senaman pemulihan sistem muskuloskeletal yang
bersesuaian mengikut Arahan Kerja Pelaksanaan
Perawatan Fisoterapi dan WŚLJƐŝŽƚŚĞƌĂƉLJĂƌĞWƌŽƚŽĐŽů
termasuklah:
ŝ͘ WĞƌŐĞƌĂŬĂŶWĂƐŝĨ
ŝŝ͘ ^ĞŶĂŵĂŶDŽďŝůŝƟ
ŝŝŝ͘ ^ĞŶĂŵĂŶŬƟĨ
ŝǀ͘ ^ĞŶĂŵĂŶƌĞŐĂŶŐĂŶ
ǀ͘ ^ĞŶĂŵĂŶĞƌŝŶƚĂŶŐĂŶ
ǀŝ͘ ^ĞŶĂŵĂŶŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶ
ǀŝŝ͘ dĞŬŶŝŬŬŚƵƐƵƐƐĞƉĞƌƟ:ŽŝŶƚDŽďŝůŝƐĂƟŽŶ͕^ƉŝŶĂů
DŽďŝůŝƐĂƟŽŶ/ DĂŶŝƉƵůĂƟŽŶ, WƌŽƉƌŝŽĐĞƉƟǀĞ
EĞƵƌŽŵƵƐĐƵůĂƌ&ĂƐĐŝůŝƚĂƟŽŶ͕DLJŽĨĂƐĐŝĂůZĞůĞĂƐĞ
dan lain-lain.

h. Nilai semula tahap keberkesanan rawatan

berpandukan kepada kriteria berikut:
i. Peningkatan dalam julat pergerakan sendi
ii. Peningkatan dalam kekuatan otot.
iii. Kemajuan dalam keimbangan dan koordinasi.
ŝǀ͘ ŬƟǀŝƟŬĞĨƵŶŐƐŝĂŶƚĞƌĐĂƉĂŝ͘

Berpandukan kepada outcome measure yang

berkenaan.

i. Jika berkesan, teruskan rawatan susulan sehingga

ŵĞŶĐĂƉĂŝƚĂŚĂƉŽƉƟŵƵŵ͘ŝƐĐĂũƉĞƐĂŬŝƚĚĞŶŐĂŶ,W͘
:ŝŬĂƟĚĂŬ͕ƚƵŬĂƌƐƚƌĂƚĞŐŝƌĂǁĂƚĂŶ͘
ũ͘ :ŝŬĂ ƟĚĂŬ ŵĞŶĐĂƉĂŝ ƚĂŚĂƉ ŽƉƟŵĂ͕ ŶŝůĂŝ ƐĂŵĂ ĂĚĂ
ƚĞƌĚĂƉĂƚ ŵĂŶĨĂĂƚ ŵĞŶĞƌƵƐŬĂŶ ƌĂǁĂƚĂŶ͘ :ŝŬĂ ĂĚĂ
ŵĂŶĨĂĂƚ͕ƚƵŬĂƌƐƚƌĂƚĞŐŝĚĂŶƚĞƌƵƐŬĂŶƌĂǁĂƚĂŶƐƵƐƵůĂŶ͘
Ŭ͘ :ŝŬĂƟĂĚĂŵĂŶĨĂĂƚ͕ĚŝƐĐĂũƉĞƐĂŬŝƚĚĞŶŐĂŶ,W͘

6 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

5. Arahan Kerja

Arahan Kerja Pelaksanaan Rawatan Fisioterapi

5.1 Baca nota/ surat rujukan dari Pegawai/ Pakar Perubatan.

5.2 Beri penerangan kepada pesakit mengikut borang maklumat
Pesakit Baru.
ϱ͘ϯ :ĂůĂŶŬĂŶ ƉĞŶŝůĂŝĂŶ ĮƐŝŽƚĞƌĂƉŝ ŵĞŶŐŝŬƵƚ ďŽƌĂŶŐ ƉĞŶŝůĂŝĂŶ LJĂŶŐ
ditetapkan.
ϱ͘ϰ <ĞŶĂůƉĂƐƟĚĂŶĂŶĂůŝƐĂŵĂƐĂůĂŚLJĂŶŐĚŝŚĂĚĂƉŝƉĞƐĂŬŝƚďĞƌĚĂƐĂƌŬĂŶ
penemuan penilaian.
ϱ͘ϱ WĂƐƟŬĂŶƟĂĚĂŬŽŶƚƌĂŝŶĚŝŬĂƐŝƵŶƚƵŬƌĂǁĂƚĂŶ͘
5.6 Tentukan kaedah rawatan berdasarkan masalah yang telah dikenal
ƉĂƐƟ͘
5.7 Berikan penerangan dan arahan berkenaan rawatan yang akan
dilakukan.
ϱ͘ϴ WĂƐƟŬĂŶƚĞŵƉĂƚĚĂŶƉĞƌĂůĂƚĂŶLJĂŶŐĚŝƉĞƌůƵŬĂŶƚĞůĂŚĚŝƐĞĚŝĂŬĂŶ
oleh Pembantu Perawatan Kesihatan.
5.9 Untuk rawatan elektroterapi :

5.9.1 Beri penerangan berkenaan langkah-langkah keselamatan

semasa menjalani rawatan.
5.9.2 Lakukan “dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶdĞƐƚ”.

ϱ͘ϭϬ ĂƉĂƚŬĂŶŬĞŝnjŝŶĂŶďĞƌƚƵůŝƐĚĂƌŝƉĞƐĂŬŝƚƵŶƚƵŬƌĂǁĂƚĂŶ/ŶŬŽŶƟŶĞŶ
dan Hidroterapi.
5.11 Lakukan rawatan untuk pesakit.
ϱ͘ϭϮ Ğƌŝ ƉĞŶĚŝĚŝŬĂŶ ŬĞƉĂĚĂ ƉĞƐĂŬŝƚͬ ƉĞŶũĂŐĂ ďĞƌŬĞŶĂĂŶ ŬĞƉĞŶƟŶŐĂŶ
ůĂƟŚĂŶ ƌĂǁĂƚĂŶ ƐĞŶĂŵĂŶ LJĂŶŐ ďŽůĞŚ ĚŝůĂŬƵŬĂŶ Ěŝ ƌƵŵĂŚ ;Home
džĞƌĐŝƐĞWƌŽŐƌĂŵŵĞ).
5.13 Lakukan penilaian semula dan keberkesanan rawatan.
5.14 Dokumentasikan penilaian dan rawatan di dalam Rekod Perawatan
Pesakit (Lampiran 1 : Medl.99D).
5.15 Beri temujanji susulan.

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 7

 ϲ͘ WƌŽƐĞĚƵƌůƚĞƌŶĂƟĨ͕sĂƌŝĂƐŝĚĂŶ<ŽŶƟŶŐĞŶƐŝ

6.1 Bagi pesakit yang mengalami kesakitan dan mempunyai

kontraindikasi untuk elektroterapi, akupuntur/ dry needling boleh
ĚŝĐĂĚĂŶŐŬĂŶƐĞďĂŐĂŝƌĂǁĂƚĂŶĂůƚĞƌŶĂƟĨ͘

ϲ͘Ϯ ĂŐŝ ƉĞƐĂŬŝƚ LJĂŶŐ ƟĚĂŬ ďĞƌũĂLJĂ ĚŝƌĂǁĂƚ ĚĞŶŐĂŶ ƌĂǁĂƚĂŶ

elektroterapi, pesakit juga boleh dirujuk kepada Perkhidmatan
ŚƌŽŶŝĐWĂŝŶDĂŶĂŐĞŵĞŶƚ͘

ϲ͘ϯ ĂŐŝ ƉĞƐĂŬŝƚ LJĂŶŐ ƟĚĂŬ ĚĂƉĂƚ ŵĞŶũĂůĂŶŝ ƌĂǁĂƚĂŶ ĮƐŝŽƚĞƌĂƉŝ Ěŝ
ŚŽƐƉŝƚĂů ĂƚĂƵ ŬůŝŶŝŬ ŬĞƐŝŚĂƚĂŶ ƐĞƉĞƌƟ ƉĞƐĂŬŝƚ spinal cord injury,
ŝŵŵŽďŝůŝƟ ƵŶƚƵŬ ũĂŶŐŬĂ ŵĂƐĂ ƉĂŶũĂŶŐ ĚĂŶ ůĂŝŶͲůĂŝŶ͕ ůĂǁĂƚĂŶ ŬĞ
rumah boleh dilakukan.

7. Panduan Dokumentasi

Semua lawatan, pertemuan dengan pesakit dan data yang terkumpul

mengenai masalah pesakit serta rawatan yang diberi dan sebarang insiden
perlu direkodkan ke dalam Rekod Perubatan Pesakit dengan menggunakan
ďŽƌĂŶŐƐĞƉĞƌƟďĞƌŝŬƵƚ͗

7.1 Borang Penilaian Peripheral (Physio/Ax.9/2000).

7.2 Borang Penilaian Ortopedik (Physio/Ax.6/2000).
7.3 Borang Penilaian Spine (Physio/Ax.6/2000).
7.4 Borang Penilaian Disability of Arm, Shoulder and Hand (DASH).
7.5 Borang PenilaianEĞĐŬŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (NDI).
7.6 Borang Penilaian ZĞǀŝƐĞĚKƐǁĞƐƚƌLJŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (RODI).
7.7 Borang Penilaian ůŐŽĨƵŶĐƟŽŶ/ŶĚĞdž͘
7.8 Borang ŝƐĐŚĂƌŐĞĂƌĞWůĂŶ.
ϳ͘ϵ ƵŬƵĂŌĂƌͬ^ŝƐƚĞŵDĂŬůƵŵĂƚ^ŽŬŽŶŐĂŶ<ůŝŶŝŬĂů͘
7.10 Laporan kemajuan pesakit kepada doktor (jika perlu).

8 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

8. Arahan Kerja dan Dokumen Rujukan Lain

8.1 Arahan Kerja Pelaksanaan Perawatan Fisioterapi.

8.2 WŚLJƐŝŽƚŚĞƌĂƉLJĂƌĞWƌŽƚŽĐŽůĨŽƌ>ŽǁĂĐŬWĂŝŶ͕EĞĐŬWĂŝŶ͕K<ŶĞĞ
and Shoulder Pain.
8.3 DŽĚĞů ŽĨ 'ŽŽĚ ĂƌĞ ĨŽƌ tĂdž͕ ,Žƚ WĂĐŬ ĂŶĚ ůĞĐƚƌŽƚŚĞƌĂƉĞƵƟĐ
DŽĚĂůŝƟĞƐ͘
8.4 ĞƐƚƐƚĂƚĞŵĞŶƚƐĨŽƌWĞƌŝƉŚĞƌĂůũŽŝŶƚƐĂŶĚ^ƉŝŶĞ.

ϵ͘ <ĂǁĂůĂŶĚĂŶWĞŶĂŵďĂŚďĂŝŬĂŶ<ƵĂůŝƟ

ϵ͘ϭ <ĂĞĚĂŚ<ĂǁĂůĂŶ<ƵĂůŝƟ

9.1.1 Penyeliaan dan pemantauan ketua unit/ pengurus/

penyelia.

9.1.2 Penggunaan senarai semak Audit Klinikal dan Audit

Personel (Lampiran 11 & 12).

9.1.3 Penerapan nilai-nilai murni dan budaya kerja kelas pertama.

9.1.4 Pembelajaran berterusan.

9.1.5 Pengukuran pencapaian menggunakan ŵƵƐĐůĞ ĐŚĂƌƟŶŐ͕

Visual Analogue Scale ;s^Ϳͬ EƵŵĞƌŝĐĂů ZĂƟŶŐ ^ĐĂůĞ
(NRI)͕ŐŽŶŝŽŵĞƚƌLJ͕ZĞǀŝƐĞĚKǁĞƐƚƌLJŝĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (RODI),
Disability of Arm, Shoulder and Hand (DASH), Neck Disability
/ŶĚĞdž (NDI), ůŐŽĨƵŶĐƟŽŶĂů/ŶĚĞdždan lain-lain.

ϵ͘ϭ͘ϲ DĞŶŐĂŵďŝů ƟŶĚĂŬĂŶ ƉĞŵďĞƚƵůĂŶ ĚĂŶ ƉĞŶĂŵďĂŚďĂŝŬĂŶ

ďĂŐŝ ƐĞŵƵĂ ŬĞƟĚĂŬĂŬƵƌĂŶ ĚĂůĂŵ ŵĞŵďĞƌŝ ƉĞƌŬŚŝĚŵĂƚĂŶ
kepada pesakit, memberi maklumbalas kepada anggota
dan pihak pengurusan supaya proses kerja, polisi dan
sistem penyampaian boleh diperbaiki dari masa ke masa.

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 9

 ϵ͘Ϯ ^ƚĂŶĚĂƌĚŬĂǁĂůĂŶŬƵĂůŝƟ
Pengukuran pencapaian menggunakan indikator dan standard yang
ƚĞůĂŚĚŝƚĞƚĂƉŬĂŶĂĚĂůĂŚƐĞƉĞƌƟďĞƌŝŬƵƚ͗

9.2.1 Ciri-ciri yang diukur ialah:

a. Peningkatan bacaan goniometri dalam pengukuran
julat pergerakan sendi apabila membuat perbandingan
sebelum dan selepas rawatan muskuloskeletal.

ŝ͘ ĞĮŶŝƐŝƉĞŶŝŶŐŬĂƚĂŶ͗
Penambahan bacaan goniometri (sekurang-
kurangnya 1 bacaan) dalam pengukuran
julat pergerakan sendi apabila membuat
perbandingan selepas 3 kali rawatan
muskuloskeletal.

ŝŝ͘ DĞŬĂŶŝƐŵĂŬĂǁĂůĂŶŬƵĂůŝƟ͗
Bandingkan julat pergerakan sendi pesakit
sebelum dan selepas rawatan muskuloskeletal.

iii. Standard pengukuran:

80% pesakit yang menjalani rawatan
muskuloskeletal memperolehi peningkatan
dalam julat pergerakan sendi.

b. Pengurangan dalam skala sakit selepas 3 kali rawatan

muskuloskeletal.

ŝ͘ ĞĮŶŝƐŝƉĞŶŐƵƌĂŶŐĂŶ͗
WĞŶƵƌƵŶĂŶ ĚĂůĂŵ ƐŬĂůĂ ƐĂŬŝƚ s^ͬE^
(sekurang-kurangnya 1 bacaan) selepas 3 kali
rawatan muskuloskeletal.

ŝŝ͘ DĞŬĂŶŝƐŵĂŬĂǁĂůĂŶŬƵĂůŝƟ͗
ĂŶĚŝŶŐŬĂŶ ƐŬĂůĂ ƐĂŬŝƚ s^ͬE^ ƐĞďĞůƵŵ ĚĂŶ
selepas rawatan muskuloskeletal.

iii. Standard pengukuran:

80% pesakit yang menjalani rawatan
muskuloskeletal mendapat penurunan dalam
ƐŬĂůĂ ƐĂŬŝƚ s^ͬE^ ƐĞůĞƉĂƐ ϯ ŬĂůŝ ƌĂǁĂƚĂŶ
muskuloskeletal.

10 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

 ϵ͘Ϯ͘Ϯ ZŝŶŐŬĂƐĂŶƐƚĂŶĚĂƌĚŬĂǁĂůĂŶŬƵĂůŝƟ

Mekanisma
Bil. ŝƌŝͲĐŝƌŝŬƵĂůŝƟ Standard
Kawalan
1. Peningkatan Bandingkan julat 80% pesakit
bacaan goniometri pergerakan sendi yang menjalani
dalam pengukuran pesakit sebelum perawatan
julat pergerakan dan selepas muskuloskeletal
sendi apabila perawatan memperolehi
membuat muskuloskeletal. peningkatan
perbandingan dalam julat
sebelum dan pergerakan sendi
selepas rawatan selepas 3 kali
muskuloskeletal. rawatan.
2. Pengurangan Bandingkan 80% pesakit
dalam skala sakit ƐŬĂůĂƐĂŬŝƚs^ͬ yang menjalani
apabila membuat NAS sebelum perawatan
perbandingan dan selepas muskuloskeletal
sebelum dan perawatan mendapat
selepas rawatan muskuloskeletal. penurunan
muskuloskeletal. dalam skala sakit
s^ͬE^

ϵ͘ϯ WĞŶŐƵŬƵƌĂŶ<ƵĂůŝƟ

9.3.1 Peratus pesakit yang menunjukkan peningkatan dalam

julat pergerakan sendi selepas 3 kali rawatan.

WĞŶĐĂƉĂŝĂŶĚŝŬŝƌĂŵĞŶŐŝŬƵƚĨŽƌŵƵůĂ͗

Bilangan pesakit yang menunjukkan peningkatan

dalam julat pergerakan sendi selepas 3 kali rawatan
x100%
Bilangan kes muskuloskeletal yang mengalami
limitasi julat pergerakan sendi

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 11

 9.3.2 Peratus pesakit yang menunjukkan pengurangan dalam
skala sakit.

WĞŶĐĂƉĂŝĂŶĚŝŬŝƌĂŵĞŶŐŝŬƵƚĨŽƌŵƵůĂ͗

Bilangan pesakit yang menunjukkan pengurangan

dalam skala sakit selepas 3 kali rawatan
x100 %
Bilangan pesakit yang mempunyai kesakitan (pain)
yang dirujuk untuk rawatan muskuloskeletal

ϵ͘ϰ WĞŶĂŵďĂŚďĂŝŬĂŶ<ƵĂůŝƟ͗

9.4.1 Langkah-langkah umum yang boleh dilakukan:

a. Meningkatkan kemahiran pegawai dengan kursus/
ůĂƟŚĂŶƐĂŶŐŬƵƚͬŬƵƌƐƵƐƉŽƐďĂƐŝŬͬƐelf study.
ď͘ ĞŬĞƌũĂƐĂŵĂ ĚĞŶŐĂŶ WƌŽĨĞƐŝŽŶĂů ^ĂŝŶƐ <ĞƐŝŚĂƚĂŶ
Bersekutu yang lain untuk memberi rawatan yang
menyeluruh kepada pesakit.

9.4.2 Langkah-langkah khusus yang perlu dilakukan sekiranya

ƐƚĂŶĚĂƌĚLJĂŶŐĚŝƚĞƚĂƉŬĂŶƟĚĂŬƚĞƌĐĂƉĂŝ͗
a. Orientasi anggota baru.
ď͘ >ĂƟŚĂŶƉĞŶŐŐƵŶĂĂŶƉƌŽƐĞĚƵƌŽƉĞƌĂƐŝƐƚĂŶĚĂƌĚ;WK^Ϳ͘
c. Pemantapan penyeliaan/ pemantauan secara berkala.
d. Audit klinikal yang berkala.
Ğ͘ <ĞŶĂů ƉĂƐƟ ĐŝƌŝͲĐŝƌŝ ŬƵĂůŝƟ LJĂŶŐ ƟĚĂŬ ĚĂƉĂƚ ĚŝĐĂƉĂŝ͕
cari kaedah penyelesaian dan kemudian melakukan
penambahbaikan.

12 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

10. Lampiran

Borang-borang pengumpulan data dan penilaian:

ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϭ͗ZĞŬŽĚWĞƌĂǁĂƚĂŶWĞƐĂŬŝƚ&ŝƐŝŽƚĞƌĂƉŝ͘
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϮ͗ŽƌĂŶŐWĞŶŝůĂŝĂŶPeripheral (Physio/Ax.9/2000).
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϯ͗ŽƌĂŶŐWĞŶŝůĂŝĂŶSpine (Physio/Ax.6/2000).
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϰ͗ŽƌĂŶŐWĞŶŝůĂŝĂŶKƌƚŽƉĞĚŝŬ;WŚLJƐŝŽͬdž͘ϯͬϮϬϬϬͿ͘
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϱ͗ŽƌĂŶŐůŐŽĨƵŶĐƟŽŶ/ŶĚĞdž.
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϲ͗ŽƌĂŶŐEĞĐŬŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (NDI).
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϳ͗ŽƌĂŶŐDisability of Arm, Shoulder and Hand (DASH).
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϴ͗ŽƌĂŶŐZĞǀŝƐĞĚKƐǁĞƐƚƌLJŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (RODI).
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϵ͗ŽƌĂŶŐ<ĞŝnjŝŶĂŶWĞƌĂǁĂƚĂŶ,ŝĚƌŽƚĞƌĂƉŝ͘
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϭϬ͗ŽƌĂŶŐŝƐĐŚĂƌŐĞĂƌĞWůĂŶ.
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϭϭ͗ŽƌĂŶŐƵĚŝƚ<ůŝŶŝŬĂů͘
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶϭϮ͗ŽƌĂŶŐƵĚŝƚWĞƌƐŽŶĞů͘
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶ ϭϯ͗ DŽĚĞů ŽĨ 'ŽŽĚ ĂƌĞ ĨŽƌ ,Žƚ ƉĂĐŬ͕ ůĞĐƚƌŽƚŚĞƌĂƉĞƵƟĐ
DŽĚĂůŝƟĞƐĂŶĚtĂdž.
ͻ >ĂŵƉŝƌĂŶ ϭϰ͗ ^ĞŶĂƌĂŝ &ĂƐŝůŝƟ DŝŶŝŵĂ ĂŐŝ ĂŚĂŐŝĂŶ 'ŝŵŶĂƐŝƵŵ ĚĂŶ
Bahagian Elektroterapi.

ϭϭ͘ ^ŝƐƚĞŵWĞŶŐƵŵƉƵůĂŶ^ƚĂƟƐƟŬ

Sistem Maklumat Rawatan Perubatan Kementerian Kesihatan Malaysia

(PER-SS-PT 101).

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 13

 Lampiran 1

Rekod Perawatan Pesakit Fisioterapi

14 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 2

Borang Penilaian WĞƌŝƉŚĞƌĂů;WŚLJƐŝŽͬdž͘ϵͬϮϬϬϬͿ

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 15

 Lampiran 2 (samb..)

16 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 3

Borang Penilaian ^ƉŝŶĞ;WŚLJƐŝŽͬdž͘ϲͬϮϬϬϬͿ

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 17

 Lampiran 3 (samb..)

18 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 4

Borang Penilaian Ortopedik (Physio/Ax.3/2000)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 19

 Lampiran 4 (samb..)

20 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 5
Borang ůŐŽĨƵŶĐƟŽŶ/ŶĚĞdž
Appendix 1:
ůŐŽĨƵŶǀƟŽŶĂůŝŶĚĞdžĨŽƌK<ŶĞĞ
WĂŝŶŽƌĚŝƐĐŽŵĨŽƌƚ
During nightly rest :
t
EŽŶĞŽƌŶŽƚƐŝŐŶŝĮĐĂŶƚ 0
t
KŶůLJĚƵƌŝŶŐŵŽǀĞŵĞŶƚŽƌŝŶĐĞƌƚĂŝŶƉŽƐŝƟŽŶ 1
t
/ŶƌĞƐƟŶŐƉŽƐŝƟŽŶƐ 2
DŽƌŶŝŶŐƐƟīŶĞƐƐŽƌĚĞĐƌĞĂƐŝŶŐƉĂŝŶĂŌĞƌŐĞƫŶŐƵƉ͗
t
For 1 minute or less 0
t
More than 1 minute but less than 15 minutes 1
t
For 15 minutes or more 2
ŌĞƌϯϬŵŝŶƵƚĞƐƐƚĂŶĚŝŶŐ 0-1
Walking:
t
None 0
t
KŶůLJĂŌĞƌǁĂůŬŝŶŐĂĐĞƌƚĂŝŶĚŝƐƚĂŶĐĞ 1
t
/ŵŵĞĚŝĂƚĞůLJĂŌĞƌƐƚĂƌƟŶŐƚŽǁĂůŬĂŶĚŝŶĐƌĞĂƐŝŶŐĂŌĞƌĂĐĞƌƚĂŝŶĚƵƌĂƟŽŶ 2
t
ŌĞƌƐƚĂƌƟŶŐƟǁĂůŬďƵƚŶŽƚŝŶĐƌĞĂƐŝŶŐ 1
'ĞƫŶŐƵƉĨƌŽŵĂĐŚĂŝƌǁŝƚŚŽƵƚƵƐŝŶŐĂƌŵƐ 0-1
Maximum walking distance (pain allowed)
t
Unlimited 0
t
DŽƌĞƚŚĂŶϭ<ŵ͕ďƵƚǁŝƚŚƌĞƐƚƌŝĐƟŽŶƐ 1
t
Approximately 1Km, (in about 15 minutes) 2
t
Between 500-900 m (in about 8-15 minutes) 3
t
Between 300-500 m 4
t
Between 100-300 m 5
t
Less than 100 m 6
t
With a cane or crutch 1
t
With 2 canes or crutches 2
ĂŝůLJ>ŝĨĞĐƟǀŝƟĞƐ
t
Able to walk upstairs 0-1
t
Able to walk downstairs 0-1
t
Able to squat or bend the knees 0-1
t
ďůĞƚŽǁĂůŬŽŶƵŶĞǀĞŶŐƌŽƵŶĚ 0-1

Total Score
Ύ/ŶƚŚĞĂƐƐĞƐƐŵĞŶƚŽĨĚĂŝůLJĂĐƟǀŝƟĞƐ͗
ǁŝƚŚŽƵƚĚŝĸĐƵůƚLJϬ͖ǁŝƚŚůŝƩůĞĚŝĸĐƵůƚLJϬ͘ϱ͖ǁŝƚŚŵŽĚĞƌĂƚĞĚŝĸĐƵůƚLJϭ͖ǁŝƚŚŐƌĞĂƚĚŝĸĐƵůƚLJ
ϭ͘ϱ͖hŶĂďůĞƚŽƉĞƌĨŽƌŵϮ͘

dŚĞƚŽƚĂůƐĐŽƌĞŽŶƚŚĞůŐŽĨƵŶĐƟŽŶĂů/ŶĚĞdžƌĞƉƌĞƐĞŶƚƐƚŚĞƉĂƟĞŶƚ͛ƐĚĞŐƌĞĞŽĨůŝŵŝƚĂƟŽŶŝŶ
ADL :
t
ϭϰ ĞdžƚƌĞŵĞůLJƐĞǀĞƌĞĚŝƐĂďŝůŝƟĞƐ
t
ϭϭͲϭϯ ǀĞƌLJƐĞǀĞƌĞĚŝƐĂďŝůŝƫĞƐ
t
ϴͲϭϬ ƐĞǀĞƌĞĚŝƐĂďŝůŝƟĞƐ
t
ϱͲϳ ŵŽĚĞƌĂƚĞĚŝƐĂďŝůŝƟĞƐ
t
ϭͲϰ ŵŝŶŝŵĂůĚŝƐĂďŝůŝƟĞƐ

 ƚŽƚĂů ƐĐŽƌĞ ŐƌĞĂƚĞƌ ƚŚĂŶ ϭϭ Žƌ ϭϮ ĐĂŶ ŝŶĚŝĐĂƚĞ ƚŚĂƚ ĂŶ ŽƉĞƌĂƟŽŶ ŵĂLJ ďĞ ŶĞĐĞƐƐĂƌLJ ĂŶĚ
ƉƌŽǀŝĚĞƐƐƵĸĐŝĞŶƚƌĞĂƐŽŶďĨŽƌĐŽŶƚĂĐƟŶŐƚŚĞƌĞĨĞƌƌŝŶŐƉŚLJƐŝĐŝĂŶ͘

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 21

 Lampiran 6

ŽƌĂŶŐEĞĐŬŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž (NDI)

22 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 6 (samb..)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 23

 Lampiran 7

Borang Disability of Arm, Shoulder and Hand (DASH)

24 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 7 (samb..)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 25

 Lampiran 7 (samb..)

26 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 8

Borang ZĞǀŝƐĞĚKƐǁĞƐƚƌLJŝƐĂďŝůŝƚLJ/ŶĚĞdž(RODI)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 27

 Lampiran 8 (samb..)

28 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 8 (samb..)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 29

 Lampiran 8 (samb..)

30 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 9

Borang Keizinan Perawatan Hidroterapi

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 31

 Lampiran 10

Borang ŝƐĐŚĂƌŐĞĂƌĞWůĂŶ

32 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 11

Borang Audit Klinikal

͗WŚLJƐŝŽƚŚĞƌĂƉLJůŝŶŝĐĂůŽĐƵŵĞŶƚĂƟŽŶƵĚŝƚ&Žƌŵ;ϮϬϬϲͿ
KŶĞĨŽƌŵƚŽďĞĐŽŵƉůĞƚĞĚĨŽƌĞĂĐŚƉĂƟĞŶƚ͛ƐƌĞĐŽƌĚ͘WůĞĂƐĞƟĐŬŝŶƚŚĞƌĞůĞǀĂŶƚƐƉĂĐĞ͘

Item Yes No NA Remarks

ƉƉƌŽƉƌŝĂƚĞƐƐĞƐƐŵĞŶƚĨŽƌŵŝƐƵƐĞĚ

WƌĞƐĞŶƟŶŐĐŽŶĚŝƟŽŶͬƉƌŽďůĞŵŝƐǁĞůůĚŽĐƵŵĞŶƚĞĚ

WĂŝŶŝƐǁĞůůĚŽĐƵŵĞŶƚĞĚʹs^;sŝƐƵĂůĂŶĂůŽŐƵĞƐĐĂůĞͿ
Area
Nature
ŐŐƌĂǀĂƟŶŐĨĂĐƚŽƌƐ
ĂƐŝŶŐĨĂĐƚŽƌƐ
ϮϰŚƌƉĂŝŶďĞŚĂǀŝŽƵƌ
Irritability

ZĞůĞǀĂŶƚƐLJŵƉƚŽŵƐĂƌĞŵĂƌŬĞĚŽŶƚŚĞďŽĚLJĐŚĂƌƚ

^ƉĞĐŝĂůƋƵĞƐƟŽŶƐĂƌĞĂĚĚƌĞƐƐĞĚʹŽŶƚƌĂŝŶĚŝĐĂƟŽŶƐͬWƌĞĐĂƵƟŽŶƐͬĂůůĞƌŐŝĞƐ
^ŽĐŝĂůͬ&ĂŵŝůLJŚŝƐƚŽƌLJͬůŝĨĞƐƚLJůĞ
ZĞůĞǀĂŶƚ/ŶǀĞƐƟŐĂƟŽŶ
DĞĚŝĐĂƟŽŶ

Current history is well documented

WĂƐƚŚŝƐƚŽƌLJŝƐǁĞůůĚŽĐƵŵĞŶƚĞĚ;ŝĨƌĞůĞǀĂŶƚͿ

KďƐĞƌǀĂƟŽŶŵĂĚĞŝƐƌĞůĞǀĂŶƚĂŶĚǁĞůůĚŽĐƵŵĞŶƚĞĚ

WĂůƉĂƟŽŶĐĂƌƌŝĞĚŽƵƚŝƐƌĞůĞǀĂŶƚĂŶĚǁĞůůĚŽĐƵŵĞŶƚĞĚ

^ƉĞĐŝĮĐĂƐƐĞƐƐŵĞŶƚƚŽŽůƐĂŶĚƚĞĐŚŶŝƋƵĞƐĂƌĞƵƐĞĚ

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 33

 Lampiran 11 (samb..)

ZĞƐƵůƚŽĨŽƵƚĐŽŵĞŵĞĂƐƵƌĞƐĂƌĞǁĞůůƌĞĐŽƌĚĞĚ

Physiotherapist’s Impression is adequately recorded

'ŽĂůƐĂƌĞǁĞůůŝĚĞŶƟĮĞĚʹ^ŚŽƌƚƚĞƌŵ
Long term

Treatment plan is well recorded

dŚĞƌĞŝƐĞǀŝĚĞŶĐĞŽĨŝŶĨŽƌŵĞĚĐŽŶƐĞŶƚŽďƚĂŝŶĞĚĨƌŽŵƉĂƟĞŶƚ

/ŶƚĞƌǀĞŶƟŽŶƐĂƌĞŝŵƉůĞŵĞŶƚĞĚĂĐĐŽƌĚŝŶŐƚŽƚŚĞƚƌĞĂƚŵĞŶƚƉůĂŶ

dŚĞƌĞŝƐĞǀŝĚĞŶĐĞŽĨĂůůĚŝƐƉĞŶƐĞĚĂĚǀŝĐĞͬŝŶĨŽƌŵĂƟŽŶ

^ƵďũĞĐƟǀĞŵĂƌŬĞƌƐĂƌĞƌĞǀŝĞǁĞĚĂƚĞĂĐŚƐĞƐƐŝŽŶ

KďũĞĐƟǀĞŵĂƌŬĞƌƐĂƌĞƌĞǀŝĞǁĞĚĂƚĞĂĐŚƐĞƐƐŝŽŶ

ŶĂůLJƐŝƐŽĨƉƌŽďůĞŵŝƐƌĞĐŽƌĚĞĚ

Changes in treatment plan are well documented

Discharge plan is adequately recorded

dŚĞƌĞŝƐĚŽĐƵŵĞŶƚĂƟŽŶĂƚƚŚĞƟŵĞŽĨŝŶŝƟĂůĐŽŶƚĂĐƚǁŝƚŚƉĂƟĞŶƚ

34 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 11 (samb..)

dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞĚŽĐƵŵĞŶƚĂƟŽŶŽĨƉĂƟĞŶƚ͛ƐĞǀĞƌLJǀŝƐŝƚ

Documented records are – concise

Legible
Logical sequence
Dated
^ŝŐŶĞĚĂŌĞƌĞĂĐŚĞŶƚƌLJ

Added comments

Date………………….

Auditee …………………………………….. Signature…………………………………

Auditor ……………………………………. Signature…………………………………

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 35

 Lampiran 11 (samb..)

͗<ŶŽǁůĞĚŐĞĂŶĚƵƐĞŽĨWŚLJƐŝŽƚŚĞƌĂƉLJĂƌĞWƌŽƚŽĐŽůƐ

Item Yes No NA Remarks

1. Low Back Pain
dŚĞĐŽŶĚŝƟŽŶŝƐĐůĂƐƐŝĮĞĚ
dŚĞKƐǁĞƐƚƌLJ>WƋƵĞƐƟŽŶŶĂŝƌĞŝƐƵƐĞĚ
^ƉĞĐŝĮĐƚĞƐƚƐĐĂƌƌŝĞĚŽƵƚĂƌĞƌĞůĞǀĂŶƚ
WƌĞƐƐƵƌĞďŝŽĨĞĞĚďĂĐŬŝƐƵƐĞĚ
dƌĞĂƚŵĞŶƚƉƌŽǀŝĚĞĚŝƐƌĞůĞǀĂŶƚƚŽƚŚĞĐůĂƐƐŝĮĞĚĐŽŶĚŝƟŽŶ
^ĐŽƌŝŶŐŽĨƚŚĞKƐǁĞƐƚƌLJƐĐĂůĞŝƐǁĞůůƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
ZĞĚŇĂŐƐĂŶĚƚŚĞŝƌŵĂŶĂŐĞŵĞŶƚŝƐǁĞůůƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
The Algorithm is well understood
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƉĂƟĞŶƚĞĚƵĐĂƟŽŶ
Others

Ϯ͘KƐƚĞŽĂƌƚŚƌŝƟƐŽĨ<ŶĞĞ
WĂƟĞŶƚ͛ƐƉƌŽĮůĞŝƐŝĚĞŶƟĮĞĚ
dƌĞĂƚŵĞŶƚƉƌŽǀŝĚĞĚŝƐƌĞůĞǀĂŶƚƚŽƚŚĞƉƌŽĮůĞ
dŚĞůŐŽĨƵŶĐƟŽŶŝƐǁĞůůƌĞĐŽƌĚĞĚĂŶĚƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
The Algorithm is well understood
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƚŚĞŽƐĂŶĚĚŽŶ͛ƚƐ
Others

3. Neck Pain
The NDI is used
^ƉĞĐŝĮĐƚĞƐƚƐĐĂƌƌŝĞĚŽƵƚĂƌĞƌĞůĞǀĂŶƚ
WƌĞƐƐƵƌĞďŝŽĨĞĞĚďĂĐŬŝƐƵƐĞĚ
^ĐŽƌŝŶŐŽĨƚŚĞE/ƐĐĂůĞŝƐǁĞůůƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
ZĞĚŇĂŐƐĂŶĚƚŚĞŝƌŵĂŶĂŐĞŵĞŶƚŝƐǁĞůůƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
s/ƚĞƐƚŝƐǁĞůůƵŶĚĞƌƐƚŽŽĚ
dƌĞĂƚŵĞŶƚƉƌŽǀŝĚĞĚŝƐƌĞůĞǀĂŶƚ
The Algorithm is well understood
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƉĂƟĞŶƚĞĚƵĐĂƟŽŶ
Others

36 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 11 (samb..)

4. Shoulder Pain
dŚĞƐƉĞĐŝĂůƚĞƐƚƵƐĞĚŝƐƌĞůĞǀĂŶƚ
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƐƉĞĐŝĮĐƚĞƐƚƐ
DASH score is used
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƚŚĞ^,ƐĐŽƌĞ
The Algorithm is well understood
dŚĞƌĞŝƐĂĚĞƋƵĂƚĞŬŶŽǁůĞĚŐĞŽĨƉĂƟĞŶƚĞĚƵĐĂƟŽŶ
Others

Comments

Date………………….

Auditee …………………………………….. Signature…………………………………

Auditor ……………………………………. Signature…………………………………

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 37

 Lampiran 12

Borang Audit Personel

38 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 12 (samb..)

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 39

 Lampiran 13

DŽĚĞůŽĨ'ŽŽĚĂƌĞ&ŽƌtĂdž͕,ŽƚƉĂĐŬĚĂŶůĞĐƚƌŽƚŚĞƌĂƉĞƵƟĐŵŽĚĂůŝƟĞƐ

DK>K&'KKZ
APPLICATION OF HOT PACK

ϭ͘ dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶƚĞƐƚ
ͻ dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶƚĞƐƚŵƵƐƚďĞĚŽŶĞƉƌŝŽƌƚŽĮƌƐƚƚƌĞĂƚŵĞŶƚŽĨƚŚĞƌŵĂů
therapy

Ϯ͘ ĚĞƋƵĂƚĞůĂLJĞƌƐŽĨƚŽǁĞůŝŶŐďĞƚǁĞĞŶƉĂƟĞŶƚ͛ƐƐŬŝŶĂŶĚŚŽƚƉĂĐŬ
ͻ ŶƐƵƌĞƚŚĂƚŚŽƚƉĂĐŬŝƐĐŽǀĞƌĞĚǁŝƚŚƚĞƌƌLJĐůŽƚŚŽƌϲůĂLJĞƌƐŽĨƚŚŝĐŬƚŽǁĞů

ϯ͘ dĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨǁĂƚĞƌĨŽƌŚŽƚƉĂĐŬ
ͻ dŚĞƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨǁĂƚĞƌĨŽƌŚŽƚƉĂĐŬŵƵƐƚŶŽƚĞdžĐĞĞĚϳϱĚĞŐƌĞĞƐĐĞůĐŝƵƐ
and not less than 65 degrees celcius
ͻ ŚĞĐŬĂŶĚĚŽĐƵŵĞŶƚƚŚĞƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨƚŚĞǁĂƚĞƌƚǁŝĐĞ;ϮyͿĚĂŝůLJ;ĂŵΘ
pm)

ϰ͘ /ŶƐƚƌƵĐƟŽŶƐĂŶĚĂĚǀŝĐĞƚŽƉĂƟĞŶƚƐ
ͻ džƉĞĐƚ ŵŝůĚ ĐŽŵĨŽƌƚĂďůĞ ǁĂƌŵƚŚ͘ ůĞƌƚ ƚŚĞƌĂƉŝƐƚ ŝŵŵĞĚŝĂƚĞůLJ ŝŶ ĐĂƐĞ ŽĨ
ŝŶƚĞŶƐĞŚĞĂƚŽƌĚŝƐĐŽŵĨŽƌƚ͘
ͻ tĂƌŶƚŚĞƉĂƟĞŶƚĂďŽƵƚƉŽƐƐŝďůĞĚĂŶŐĞƌŽĨďƵƌŶ͘
ͻ WĂƌƚ ƚŽ ďĞ ƚƌĞĂƚĞĚ ŵƵƐƚ ďĞ ĨƌĞĞ ĨƌŽŵ ĂŶLJ ůŝŶŝŵĞŶƚ Žƌ ŵĞĚŝĐĂƚĞĚ ƉůĂƐƚĞƌ
ĂƉƉůŝĐĂƟŽŶ͘/ĨŶŽƚ͕ŝƚƐŚŽƵůĚďĞǁĂƐŚĞĚϮŚŽƵƌƐŝŶĂĚǀĂŶĐĞ͘

ϱ͘ WƌĞĐĂƵƟŽŶͬĂĐƟŽŶƚŽďĞƚĂŬĞŶďLJƚŚĞƌĂƉŝƐƚ͘
ͻ ŚĞĐŬƐŬŝŶĐŽŶĚŝƟŽŶƵŶĚĞƌŚŽƚƉĂĐŬƌĞŐƵůĂƌůLJĨŽƌĂŶLJĂĚǀĞƌƐĞƌĞĂĐƟŽŶ
ͻ &ŽƌƚŚĞƐŚŽƵůĚĞƌ͕ƚŚĞĂƌŵƐŚŽƵůĚďĞƉŽƐŝƟŽŶĞĚŝŶĂďĚƵĐƟŽŶƚŽĞŶƐƵƌĞĂ
ůĞǀĞůůĞĚĐŽŶƚŽƌ͘dŚŝƐǁŝůůĐŽƵŶƚĞƌĂŶLJƉŽƐƐŝďůĞƌŝƐŬŽĨďƵƌŶŽǀĞƌƚŚĞďŽŶLJ
prominences.

40 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 13 (samb..)

DK>K&'KKZ
APPLICATION OF ELECTROTHERAPEUTIC MODALITIES

ϭ͘ dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶƚĞƐƚ
ͻ dŚĞƌŵĂů ƐĞŶƐĂƟŽŶ ƚĞƐƚ ŵƵƐƚ ďĞ ĚŽŶĞ ƉƌŝŽƌ ƚŽ ĮƌƐƚ ƚƌĞĂƚŵĞŶƚ ŽĨ ƚŚĞƌŵŽ
therapy.

Ϯ͘ WƌŽƉĞƌƚĞĐŚŶŝƋƵĞŽĨĂƉƉůŝĐĂƟŽŶ
ͻ WƌŽƉĞƌƚĞĐŚŶŝƋƵĞŽĨĂƉƉůŝĐĂƟŽŶĨŽƌĞĂĐŚĞůĞĐƚƌŽƚŚĞƌĂƉĞƵƟĐŵŽĚĂůŝƚLJŵƵƐƚ
ďĞƐƚƌŝĐƚůLJĨŽůůŽǁĞĚ
ͻ ŶƐƵƌĞ ĂĚĞƋƵĂƚĞ ƐƉĂĐŝŶŐ ďĞƚǁĞĞŶ ƐŬŝŶ ĂŶĚ ^t ĞůĞĐƚƌŽĚĞ ͬ ŚĞĂƟŶŐ
element.
ͻ ĚĞƋƵĂƚĞůLJĞdžƉŽƐĞƉĂƌƚƚŽďĞƚƌĞĂƚĞĚǁŝƚŚŽƵƚĂƚŚƌĞĂƚƚŽŵŽĚĞƐƚLJ͘ŚĞĐŬ
ƐŬŝŶĐŽŶĚŝƟŽŶďĞĨŽƌĞĂŶĚĂŌĞƌƚƌĞĂƚŵĞŶƚ͘

ϯ͘ /ŶƐƚƌƵĐƟŽŶƐĂŶĚĂĚǀŝĐĞƚŽƉĂƟĞŶƚƐ
ͻ ĚǀŝĐĞƚŚĞƉĂƟĞŶƚŶŽƚƚŽŵŽǀĞŽƌƚŽƵĐŚƚŚĞĞƋƵŝƉŵĞŶƚĚƵƌŝŶŐƚƌĞĂƚŵĞŶƚ
ͻ ^ĞŶƐĂƟŽŶƚŽĞdžƉĞĐƚƐŚŽƵůĚďĞŵŝůĚĐŽŵĨŽƌƚĂďůĞǁĂƌŵƚŚ͘ůĞƌƚƚŚĞƚŚĞƌĂƉŝƐƚ
ŝŶĐĂƐĞŽĨŝŶƚĞŶƐĞŚĞĂƚŽƌĚŝƐĐŽŵĨŽƌƚ
ͻ ĚǀŝƐĞƚŚĞƉĂƟĞŶƚĂďŽƵƚƉŽƐƐŝďůĞĚĂŶŐĞƌŽĨďƵƌŶ
ͻ WĂƌƚ ƚŽ ďĞ ƚƌĞĂƚĞĚ ŵƵƐƚ ďĞ ĨƌĞĞ ĨƌŽŵ ĂŶLJ ůŝŶŝŵĞŶƚ Žƌ ŵĞĚŝĐĂƚĞĚ ƉůĂƐƚĞƌ
ĂƉƉůŝĐĂƟŽŶ͘/ĨŶŽƚŝƚƐŚŽƵůĚďĞǁĂƐŚĞĚϮŚŽƵƌƐŝŶĂĚǀĂŶĐĞ

ϰ͘ WƌĞĐĂƵƟŽŶͬĂĐƟŽŶƚŽďĞƚĂŬĞŶďLJƚŚĞƌĂƉŝƐƚ
ͻ &ŽƌƐƵƉĞƌĮĐŝĂůĂŶĚĚĞĞƉŚĞĂƟŶŐ͕ĐŚĞĐŬƐŬŝŶĐŽŶĚŝƟŽŶĨŽƌĂĚǀĞƌƐĞƌĞĂĐƟŽŶ͘

EŽƚĞ͗/ĨƐŬŝŶŝƐǀĞƌLJƌĞĚʹĚŝƐĐŽŶƟŶƵĞƚƌĞĂƚŵĞŶƚ

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 41

 Lampiran 13 (samb..)

DK>K&'KKZ
APPLICATION OF WAX

ϭ͘ dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶƚĞƐƚ
ͻ dŚĞƌŵĂů^ĞŶƐĂƟŽŶƚĞƐƚĨŽƌŵƵƐƚďĞĚŽŶĞƉƌŝŽƌƚŽĮƌƐƚƚƌĞĂƚŵĞŶƚŽĨƚŚĞƌŵĂů
therapy.

Ϯ͘ WƌŽƉĞƌƚĞĐŚŶŝƋƵĞŽĨĂƉƉůŝĐĂƟŽŶ
ͻ WƌŽƉĞƌƚĞĐŚŶŝƋƵĞŽĨĂƉƉůŝĐĂƟŽŶŵƵƐƚďĞƐƚƌŝĐƚůLJĨŽůůŽǁĞĚ͘
ͻ ƉƉůLJϲůĂLJĞƌƐŽĨǁĂdž͘ŽǀĞƌǁŝƚŚƉůĂƐƟĐĂŶĚƚŚĞŶǁŝƚŚĂĐůŽƚŚĐŽǀĞƌ͘

ϯ͘ dĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨǁĂdž
ͻ dŚĞƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨǁĂdžƐŚŽƵůĚďĞďĞƚǁĞĞŶϰϮʹϱϮĚĞŐƌĞĞƐĐĞůĐŝƵƐ
ͻ ŚĞĐŬĂŶĚĚŽĐƵŵĞŶƚƚŚĞƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌĞŽĨƚŚĞǁĂƚĞƌƚǁŝĐĞ;ϮyͿĚĂŝůLJ;ĂŵΘ
pm)

ϰ͘ /ŶƐƚƌƵĐƟŽŶƐĂŶĚĂĚǀŝĐĞƚŽƉĂƟĞŶƚƐ
ͻ tĂƐŚĂŶĚĚƌLJƉĂƌƚƚŽďĞƚƌĞĂƚĞĚďĞĨŽƌĞƚƌĞĂƚŵĞŶƚ͘
ͻ džƉĞĐƚŵŝůĚĐŽŵĨŽƌƚĂďůĞǁĂƌŵƚŚ͘
ͻ ĚǀŝĐĞƚŚĞƉĂƟĞŶƚĂďŽƵƚƚŚĞĚĂŶŐĞƌŽĨďƵƌŶ͘
ͻ ůĞƌƚƚŚĞƚŚĞƌĂƉŝƐƚŝŵŵĞĚŝĂƚĞůLJŝŶĐĂƐĞŽĨŝŶƚĞŶƐĞŚĞĂƚŽƌĚŝƐĐŽŵĨŽƌƚ͘

42 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

Lampiran 14

^EZ/ &^/>/d/ D/E/D '/ ,'/E '/DE^/hD E ,'/E

ELEKTROTERAPI

ĂŚĂŐŝĂŶ'ŝŵŶĂƐŝƵŵ͗
ͻ <ĂƟů
ͻ Suspension frame dan aksesori
ͻ WĞŵďĞƌĂƚ
ͻ ^ƚĂƟŽŶĂƌLJďŝĐLJĐůĞ
ͻ Parallel bar
ͻ ŽƌŶĞƌƐƚĂŝƌƐ
ͻ tĂůŬŝŶŐĨƌĂŵĞ
ͻ ƌƵƚĐŚĞƐ
ͻ 'LJŵďĂůů
ͻ ZĞƐŝƐƟǀĞďĂŶĚ

Bahagian Elektroterapi:
ͻ tĂdžƚŚĞƌĂƉLJ
ͻ ,ŽƚƉĂĐŬ
ͻ dE^
ͻ hůƚƌĂƐŽƵŶĚdŚĞƌĂƉLJ
ͻ /ŶĨƌĂƌĞĚZĂLJ
ͻ ƌLJŽĐƵī
ͻ dƌĂĐƟŽŶ
ͻ ^ŚŽƌƚtĂǀĞŝĂƚŚĞƌŵLJ
ͻ /ŶƚĞƌĨĞƌĞŶƟĂůdŚĞƌĂƉLJ

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 43

 JAWATANKUASA INDUK PEMBENTUKAN PROSEDUR OPERASI STANDARD
BSKB, KKM

Penasihat : YBhg. Dato’ Tan Yoke Hwa

Pengarah
Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu
Kementerian Kesihatan Malaysia

WĞŶŐĞƌƵƐŝ ͗ WƵĂŶ,ũŚŚĞZƵŚĂŶŝďŝŶƟŚĞ:ĂĂĨĂƌ

Timbalan Pengarah Kanan
Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu
Kementerian Kesihatan Malaysia

^ĞƟĂƵƐĂŚĂ ͗ WƵĂŶ^LJƵŚĂŝƌĂŚďŝŶƟ,ĂŵnjĂŚ
Ketua Penolong Pengarah
Bahagian Sains Kesihatan Bersekutu
Kementerian Kesihatan Malaysia

Konsultan : Dr. Abdollah bin Salleh

  DĂůĂLJƐŝĂŶ^ŽĐŝĞƚLJĨŽƌYƵĂůŝƚLJŝŶ,ĞĂůƚŚ;D^Y,Ϳ^ƵƌǀĞLJŽƌΘ
Mantan Pakar Perunding Pembedahan, Hospital Selayang

&ĂƐŝůŝƚĂƚŽƌ ͗ WƵĂŶEŽŽƌĂŚŝƌĂŚďŝŶƟ,ƵƐĂŝŶ
Pegawai Optometri U52
Hospital Kuala Lumpur

  WƵĂŶEŽƌnjŝnjĂŚďŝŶƟ/ƐŵĂŝů
Pegawai Optometri U52
Hospital Sungai Buloh

<ĞƚƵĂ ͗ ĂƟŶ,ũŚ͘ƐŝĂŚďŝŶƟDŽŚĚ͘,ĂƐŚŝŵ
WƌŽĨĞƐŝŽŶ <ĞƚƵĂWƌŽĨĞƐŝŽŶ&ŝƐŝŽƚĞƌĂƉŝhϰϴ
Hospital Kuala Lumpur

44 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL

:tdE<h^ <Z: W't/ WDh>/,E WZhdE ;E''KdͿ E
:hZhWh>/,WZhdE;EE'KdͿ

Pengerusi: Puan Yew Su Fen

Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U41
Hospital Pulau Pinang

ŚůŝͲĂŚůŝ͗ WƵĂŶEƵƌ,ŝĚĂLJĂŚKŶŐďŝŶƟďĚƵůůĂŚ
Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U44
Hospital Sultanah Aminah, Johor Bahru

Puan Wong Swee Fong

Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U44
Hospital Tengku Ampuan Rahimah, Klang

   WƵĂŶ,ĂůŝŵĂŚďŝŶƟ,ĂƐŚŝŵ
Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U44
Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu

   WƵĂŶ^ĂůŝŶĂďŝŶƟ/ƐŵĂŝů
Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U41
Hospital Ampang

   WƵĂŶ^ŚĂƌŝĨĂŚEŽƌĂďŝŶƟ^LJĞĚ,ƵƐůŝ
Pegawai Pemulihan Perubatan (Anggota) U44
Hospital Kuala Lumpur

Puan Tan Kim Hong

Jurupulih Perubatan (Anggota) U38
Hospital Kuala Lumpur

PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL 45

 Penghargaan
<ĞƉĂĚĂƐĞƟĂƉŝŶĚŝǀŝĚƵĂƚĂƵŽƌŐĂŶŝƐĂƐŝLJĂŶŐƚĞůĂŚŵĞŵďĞƌŝŬĂŶƐƵŵďĂŶŐĂŶƐĞĐĂƌĂ
ůĂŶŐƐƵŶŐĂƚĂƵƟĚĂŬůĂŶŐƐƵŶŐĚĂůĂŵŵĞŶũĂLJĂŬĂŶƉĞŶŐŚĂƐŝůĂŶWƌŽƐĞĚƵƌKƉĞƌĂƐŝ
Standard ini.

46 PERAWATAN FISIOTERAPI MUSKULOSKELETAL