PENILAIAN
• “penilaian ialah satu proses yang sistematik
semasa mengumpul dan menganalisis data bagi
menentukan sama ada sesuatu objektif yang
telah ditetapkan itu telah tercapai”
PENGUKURAN
• “satu proses untuk mendapatkan penjelasan
secara numerik (melalui angka) tentang
sebanyak mana individu/pelajar mempunyai
sesuatu ciri yang diukur dengan menggunakan
alat tertentu”
PENGUJIAN
• “…satu prosedur yang sistematik untuk
memerhati perlakuan atau tingkah laku
seseorang individu dan menjelaskannya dengan
bantuan skala bernombor, atau satu sistem yang
berkategori”
TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAH
• Pencapaian
• Diagnosis
• Pemilihan dan penempatan
• Bimbingan dan kaunseling
• Tujuan lain
– Menentukan kesediaan pelajar
– Menilai keberkesanan p&p
– Maklum balas kpd ibu bapa
– Maklum balas kpg penggubal dasar
pendidikan /kurikulum
Bentuk/kaedah pengukuran
• Pemerhatian
• Lisan
• Penulisan
 Skala Nominal Skala Ordinal Skala Sela Skala Nisbah
 Skala nominal ialah skala  Ukuran bersifat ordinal  Data jenis ini mempunyai ciri  Skala yang
Bagaimanakah
yang dianggap palingpenilaian dapat membantunilai
pula memberikan memperbaikipemeringkatan
P&P? dan mempunyai semua
mudah dan mempunyai pemeringkatan. perbezaan bagi setiap unit ciri skala sela
Nyatakan
ketepatan perbezaan
yang paling dan
 hubungan antara empat skala yang
Data disusun digunakan
sela yang sama nilai. dalam pengukuran
dan juga nilai mutlak.
rendah. terendah kpd tertinggi  menunjukkan perbezaan Dalam skala nisbah
Jelaskan maksud “nilai pemeringkatan” dan “nilai muklak”
@lemah kpd cemerlang. antara beberapa kategori dan nilai sifar (0) adalah
ia boleh menunjukkan kosong.
Mengapakah proses penilaian dijalankan dalam bilik darjah? kesamaan dalam unit ukuran
yang digunakan.
 ahli hanya dimiliki  Kategori yang digunakan 
Beri contoh ukuran skala nisbah dan jelaskan nilai pemeringkatan,
Setiap nilai perbezaan
Kategori mengkelaskan data ukuran dan nilai
oleh satu kategori sahaja,
mutlak bagi ukuran ini. bagi mengkelaskan data sela adalah saling eksklusif.
 Nombor yang mewakili ordinal adalah saling  Ukuran menggambarkan
setiap kategori tidak eksklusif. susunan pemeringkatan
mempunyai nilai  Ukuran yang diguna secara logik.
pemeringkatan, tetapi menunjukkan  Ukuran mempunyai
dianggap sebagai nama pemeringkatan secara pemberat, iaitu sesuatu
kategori sahaja. logik. ukuran lebih kecil @lebih
 Pengkelasan data asal  Ukuran mempunyai besar daripada yang lain.
kepada data nominal pemberat, iatu setiap  Ukuran bernilai arbitrari (tidak
bersifat satu kepada satu. kategori mempunyai mutlak). Nilai sifar (0) juga
pemberat yang kurang adalah arbitrari.

Contoh Contoh Contoh Contoh

Pelajar ikut etnik atau jantina skala Likert Perbezaan suhu, markah wang, jarak dan tinggi
Domain-domain Pembelajaran
KOGNITIF
PSIKOMOTOR
AFEKTIF
SOSIAL

OBJEKTIF DOMAIN KOGNITIF

6. PENILAIAN (menilai sesuatu perkara berasaskan kriteria yang diketahui)
Menilai kebergunaan jenis ujian kognitif untuk menilai kompetensi staf.
5. SINTESIS (mengabungkan unsur-unsur dan bahagian- bahagian supaya menjadi
lebih berstruktur, tersusun, dan menyeluruh) Membina satu JPU dan menggubal item
mengikut JPU.
4. ANALISIS (memecahkan sesuatu perkara kpd unsur-unsur kecil dan memperlihatkan
pertalian antara unsur-unsur tersebut)
Mengklasifikasikan item-item ujian mengikut aras kognitif
3. APLIKASI (menggunakan konsep, prinsip, teori, hukum, prosedur, dan kaedah utk
menyelesaikan masalah dlm situasi baru)
Menentukan kebolehpercayaan ujian
2. KEFAHAMAN (menjelaskan pengetahuan secara bermakna)
Menerangkan perbezaan antara domain kognitif dan domain afektif.
1. PENGETAHUAN (mengingat fakta, idea, pendapat, prinsip, prosedur dan peristiwa)
Menyatakan/senaraikan TIGA jenis domain pembelajaran

OBJEKTIF DOMAIN AFEKTIF

5. PERWATAKAN-
Mempamerkan watak yang jujur, telus dan utuh dalam kerja dan pergaulan dengan rakan dan komuniti
4. ORGANISAS I-
Membuat perancangan untuk mempromosikan integriti di sekolah dan komuniti
3. PENILAIAN-
Memilih untuk menghadiri kempen integriti daripada menghadiri tayangan gambar “Slumdog millionaire”
2. GERAK BALAS –
Berkongsi dengan rakan tentang kandungan ceramah integriti
Berbincang dengan rakan tentang kandungan ceramah integriti
1. PENERIMAAN –
Bersetuju menghadiri ceramah integriti

OBJEKTIF DOMAIN PSIKOMOTOR

7. PERGERAKAN CIPTAAN - Mencipta teknik baru mengelecek bola
6. PERGERAKAN SUAIAN - Mengelecek bola dalam situasi permainan
5. PERGERAKAN KOMPLEKS - Mengelecek bola dengan halangan bukan statik
4. PERGERAKAN MEKANISTIK - Mengelecek bola dengan halangan statik
3. PERGERAKAN TERKAWAL - Mengelecek bola tanpa halangan
2. PERSEDIAAN - Mencuba jaya kemahiran mengelecek bola
1. PERSEPSI - Memberi perhatian kepada demonstrasi kemahiran mengelecek bola

OBJEKTIF DOMAIN SOSIAL

8. MENUKAR (Converting) - Mendorong rakan kumpulan bertindak untuk membersihkan kawasan
7.MEMULAKAN (Initiating) - Memulakan projek baru untuk memanfaatkan rakan
6. MENGHAKIM (Adjudicating) - Mendamaikan perselisihan antara rakan dalam kumpulan
5. BEKERJASAMA (Collaborating) - Bekerjasama dengan rakan untuk menyiapkan projek
4. BERUNDING (Negotiating) - Berbincang dengan rakan untuk mendapat penyelesaian
3. MELIBATKAN DIRI (Participating) - Mengambil bahagian dalam aktiviti kumpulan
2. BERKOMUNIKASI (Communicating) - Berbual dengan rakan tentang …
1. BERHUBUNG (Relating) - Memperkenalkan diri kepada rakan lain
Tujuan penilaian & jenis penilaian - Memilih pelajar untuk tujuan
• Membuat perbandingan antara pelajar atau pengiktirafan/sijil
menentukan sama ada pelajar dapat mencapai 3. Soalan daripada mudah kepada sukar – indeks
objektif pelajaran (Mengesan kelemahan pelajar diskriminasi tinggi
utk tindakan penambahbaikan)? 4. Meliputi tajuk/kandungan luas
• Penilaian dibuat pada akhir tempoh kursus atau 5. Contohnya: UPSR, PMR, SPM, STPM
dibuat secara berterusan?
PRK
1. Membanding pencapaian pelajar dengan kriteria
JENIS-JENIS PENILAIAN yang ditetapkan
• Penilaian Rujukan Norma (PRN) 2. Tujuannya
– Membanding pencapaian pelajar - Tiada gred – lulus/gagal shj
dengan pelajar lain - Menentukan penguasaan pelajar mengikut
• Penilaian Rujukan Kriteria (PRK) kriteria yg ditetapkan
– Membandingkan pencapaian pelajar - Menambah baik p&p
dengan kriteria tertentu yang ditetapkan 3. Soalan hampir sama sukar dengan berpandukan
kriteria/objektif pelajaran tertentu
• Penilaian Formatif 4. Kandungan tertumpu kepada tajuk-tajuk tertentu
– Berterusan untuk menilai penguasaan 5. Contohnya: Ujian pendek, tugasan, latihan dlm
pelajar dan keberkesanan p&p bilik darjah
– PRK
• Penilaian Sumatif
– Menilai pencapaian akhir pelajar (akhir
penggal) FORMATIF
– PRN 1. Untuk mengesan penguasaan /kelemahan pelajar
2. Berterusan – formal & tidak formal
PRN 3. Tindakan susulan utk mengatasi kelemahan
1. Membanding pencapaian pelajar dengan pelajar pelajar
lain 4. Pemulihan & pengayaan
2. Tujuannya
- Menentukan gred pelajar SUMATIF
 1. Menentukan pencapaian pelajar pada akhir
kursus/ hujung tahun
2. Pada akhir kursus – formal
3. Menentukan gred pelajar
4. Menempatkan pelajar mengikut pencapaian
1. Menyediakan JPU
2. Menulis item ujian (Objektif? Subjektif?)
3. Menyemak item ujian (oleh penggubal)
4. Menilai item ujian (oleh pakar subjek)
5. Membuat kajian rintis untuk menilai kesesuaian item

PROSEDUR PENILAIAN FORMATIF PEMBINAAN ITEM UJIAN

1. Menentukan tajuk pengajaran • PEMBINAAN ITEM OBJEKTIF
2. Menentukan aspek dan tahap penguasaan - (objektif • PEMBINAAN ITEM SUBJEKTIF
pembelajaran)
3. Membina item soalan mengikut taksonomi - objektif PEMBINAAN ITEM OBJEKTIF
pembelajaran • Beraneka Pilihan
4. Menentukan penguasaan pelajar dan tindakan • Betul-salah
susulan • Mengisis ruang kosong
• Padanan
PROSEDUR PENILAIAN SUMATIF
1. MEMBENTUK JPU Garis Panduan menggubal item Aneka Pilihan
2. MEMBINA ITEM SOALAN • Stem soalan
3. MENGUJI SOALAN MELALUI 1. Jelas, mudah difahami, tepat dan
KAJIAN RINTIS mengandungi hanya satu masalah *
4. MENYIAPKAN SKEMA PEMARKAHAN (PMM) 2. Elak atau kurangkan bilangan item jenis
(memilih pelajar) negatif *
3. Jenis berbentuk soalan lebih baik *
KAEDAH PENGUKURAN 4. Elak menggunakan frasa yang sama di
1) POTFOLIO semua pilihan *
2) PEMERHATIAN - (Sistematik & tidak sistematik) • Pilihan
3) LISAN - (Temubual & skala penaksiran) 1. Nahu dan tatabahasa yang konsisten
4) PERTIMBANGAN PROFESIONAL - (pakar supaya tiada jawapan pilihan jelas jawapan
kaunseling, pakar perubatan) yang salah *
5) PENULISAN - (Ujian & soal selidik) 2. Pastikan tiada ketidak konsistenan yang
boleh membantu calon pilih jawapan yang
betul *
3. Elakkan daripada mengguna pilihan
jawapan berbentuk ‘semua di atas’ atau
‘tiada satu pun di atas’.
4. Elak daripada terdapatnya corak jawapan
yang boleh membantu calon meneka
jawapan.

PEMBINAAN ITEM SUBJEKTIF

ESEI JAWAPAN PENDEK
(Respons terhad)
ESEI JAWAPAN TERBUKA
(Respons terbuka)

Contoh item
LANGKAH PEMBINAAN JPU • Jawapan pendek (Respons Terhad)
1. Mengkaji sukatan pelajaran
2. Menganalisis objektif pembelajaran 1. Senaraikan TIGA domain pembelajaran.
3. Menentukan jenis soalan 2. Terangkan secara ringkas TIGA
4. Menentukan bilangan soalan perbezaan antara penilaian rujukan
kriteria dan penilaian rujukan norma
LANGKAH AM PENYEDIAAN UJIAN
 • Jawapan terbuka (Respons Terbuka)
ITEM SUBJEKTIF
Penilaian Tahap Kompetensi (PTK) yang • Aras kognitif yang tinggi
dilaksanakan oleh kerajaan untuk menilai kompetensi • Lebih mudah menggubal berbanding dengan item
pegawai kerajaan telah menimbilkan keraguan dan aneka pilihan
bantahan daripada pihak kesatuan pekerja awam • Mengelakkan tekaan di kalangan calon
(CUEPACS) sebagai satu kaedah yang kurang sesuai • Persampelan kandungan terhad
untuk menentukan kemajuan kerjaya seseorang • Pemarkahan tidak konsisten
pegawai kerajaan.
PANDUAN MENULIS ITEM ESEI
Sebagai seorang pegawai yang mewakili pihak • Mengikut kehendak JPU
kerajaan, huraikan sebab-sebab pendirian kesatuan • Pembinaan item:
pekerja (CUEPACS) kurang munasabah dan jelaskan – Kata tugas mesti jelas *
sebab-sebab kerajaan perlu menggunakan PTK – Skop dan hala tuju jawapan yang
sebagai kaedah yang akan terus digunakan untuk dikehendaki adalah jelas *
menilai kompetensi pegawai awam. • Pastikan soalan ada jawapannya!