Seminarski rad iz obradnih procesa

Tema: Obrada rezanjem

Profesor: Student:
 Rezanje
Rezanje se sastoji u prodiranju reznog alata u materijal.U oštem slučaju razlikuju
se koso i ortogonalno rezanje .Ako je pravac relativnog kretanja između materijala
i obratka pod nekim uglom u odnosu na sečivo reznog alata to je koso rezanje
dok je ortogonalno rezanje specijalan slučaj kosog rezanja kada je pravac
relativnog kretanja između alata i obratka normalan na sečivo reznog alata

Rezanje se obavlja pri strogo određenoj kinematici relativnog kretanja između

alata i obratka,gde se definišu glavno i pomoćno kretanje .Glavno kretanje
određuje brzinu kretanja,a izvode ga alat ili obradak i može biti kružno ili
pravolinijsko.Pomoćno kretanje takođe može biti kružno ili pravolinijsko.Glavno i
pomoćno kretanje u određenoj kinematici kretanja alata i obradka definišu metod
obrade.Jedan metod obrade može imati samo jedno glavno i jedno ili više
pomoćnih kretanja.

Metodi su:

● struganje

● rendisanje

● bušenje

● glodanje

● brušenje

2
 Struganje
Struganje je koso rezanje.Jedino pri odsecanju (ili usecanju),kada je sečivo alata
paralelno sa osom obratka struganje je ortogonalno rezanje(sl.1.3).

Sl.1.3.Koso i ortogonalno struganje

Kod struganja obradak izvodi glavno obrtno kretanje dok alat izvodi pomoćno
pravolinijsko kretanje ,koje je u kinematičkoj vezi sa glavnim kretanjem(sl.1.4).

Sl.1.4.Šema struganja

Na sl.1.5. prikazane su komponente otpora rezanja za slučaj uzdužnog i porečnog

struganja.Rezultujući otpor rezanja može se razložiti u tri komponente
međusobno normalnih pravaca.To su:

F1-glavni otpor rezanja

F2-otpor prodiranja koji je normalan na obrađenu površinu, i

F3-otpor pomoćnog kretanja

3
 Sl.1.5.Komponente otpora rezanja pri a ) uzdužnom i b )poprečnom struganju

Struganje je postupak za izradu bilo kog cilindričnog oblika.

4
 Rendisanje
Rendisanje je po procesu rezanja indentično struganju,tako da su i glavni faktori
obrade isti.Međutim,proces rendisanja je prekidan.Pri ulasku i izlasku alata iz
materijala,dolazi do udarnog dejstva,što nepovoljno utiče na sam proces rezanja,a
posebno na postojanost alata.

Rendisanje je u opštem slučaju koso rezanje dok pri usecanju žljebova nastaje
ortogonalno rezanje(sl.1.6).

Sl.1.6-Koso i ortogonalno rendisanje

Kod rendisanja alat i obradak izvode pravolinijsko kretanje.Na kratkohodnim

rendisaljkama alat izvodi glavno a obradak pomoćno kretanje dok je na
dugohodnim rendisaljkama obrnuto.Glavno kretanje je prekidno-obavlja se u
okviru duplog hoda(radni i povratni), pa je i pomoćno takođe prekidno(sl.1.7).

Sl.1.7.Šema rendisanja

5
 Bušenje
Bušenje je koso rezanje. Pri bušenju oba kretanja izvodi alat-zavojna
burgija.Glavno obrtno kretanje i pomoćno pravolinijsko kretanje nalaze se u
kinematičkoj vezi(sl.1.9).

Sl.1.9.Šema bušenja

Pri bušenju burgija trpi visoka naprezanja zbog dejstva otpora rezanja,značajnih
dopunskih deformacija strugotine i trenja između strugotine i površine otvora.Pri
bušenju na sečivo reznog alata deluje neki rezultujući otpor rezanja koji se može
razložiti na tri komponente.Za svako sečivo posebno,postoje po tri komponente
otpora(sl.1.10),i to su:

F1-glavni otpor rezanja,koji je normalan na radijus poteg tačke sečiva u kojoj

deluje rezultujući otpor

F2-otpor prodiranja koji je normalan na obrađenu površinu i

F3-otpor pomoćnog kretanja koji je paralelan sa osom burgije.

6
 Sl.1.10.Komponente otpora rezanja pri bušenju

Bušenje u širem smislu podrazumeva:

1)bušenje u užem smislu reči-izrada rupa i otvora

alat:burgija

2)proširivanje-povećanje prečnika postojećih rupa i otvora

alat:proširivač

3)razvrtanje-fina obrada unutrašnjih strana rupa i otvora

alat:razvrtač

4)upuštanje-obrada ulaza rupa i otvora

alat:upuštač

5)zabušivanje-izrada plitkih rupa sa ciljemcentriranja

7
 Brušenje

Brušenje predstavlja proces skidanja tankog sloja materijala u zahvatima najfinije

završne obrade.Obavlja se tocilima kao mnogosečnim alatima za rezanje.Tocilo se
sastoji od dva osnovna materijala:sredstva za brušenje i vezivnog
sredtva.Sredstava za brušenje su abrazivna zrnca prirodnog ili veštačkog
porekla,koja obavljaju ulogu zuba alata.Vezivno sredstvo povezuje abrazivna zrnca
u jednu celinu.Broj abrazivnih zrnaca u jednom tocilu je vrlo veliki,a oblik,raspored
i orjentacija slučajni,pa se za tocilo ne može definisati geometrija.Na sl.1.16.
prikazana je šema spoljašnjeg brušenja sa komponentama otpora rezanja.Tocilo
izvodi glavno obrtno kretanje a obradak izvodi dva pomoćna kretanja-jedno
obrtno i jedno pravolinijsko.

Sl.1.16.Komponente otpora rezanja pri spolašnjem brušenju

Fom-glavni otpor rezanja

Fr-otpor prodiranja

Fa-otpor pomoćnog kretanja

8
 Literatura

www.scribd.com