‫آرکانجلو کورلی‬

‫بهمن مهآبادي‬

‫شكل كالسيك هنر موسيقي باروك در ادبيات موسيقيِ جهان و آثار مربوط‬
‫به موسيقيِ ویلن در سوناتهاي ویلن آركانجلو كورلي‪ 1‬تجسم یافته است‬
‫كه این آثار از دو دیدگاه مهم قابل بررسي است‪:‬‬
‫‪ -1‬آهنگسازي و بدعتگذاريهاي كورلي؛‬
‫‪ -2‬مهارت او در تنظيم براي امكانات تكنيكي ساز ویلن و نوازندگي‬
‫آنها‪.‬‬
‫مجموع تریوسونات‪2‬هاي كورلي از آثار ماندني موسيقي مجلسي اواخر قررن‬
‫هفدهم ایتاليا محسوب ميشود‪ .‬سُلو سونات‪3‬هاي كورلي و كنسرتوهاي این‬
‫موسيقيدان نامي اواخر دوران باروك‪ ،4‬توسعه فرم و گسترش ایده موزیكال‬
‫آركانجلو كورلي‬
‫را به دنياي موسيقي ميآورد كه تا پنجاه سال پس از او در آیندگانش موثر ميافتد‪ .‬كرورلي مرردي اسرتانایي و‬
‫استادي بيمانند در ميان دیگر آهنگسازان معاصر خود در ایتاليا بود‪ .‬او با آن كه هرگز موسيقي وكرال‪ 5‬تصرني‬
‫نكرد‪ ،‬اما با هوشي فوقالعاده و البته موروثي‪ ،‬آوازهايِ وطنش را برا ررارتري فروق تصرور بره ویلرن انتقرال داد و‬
‫سازهاي موسيقي را وا داشت تا با لحني پرمعنا و كيفيتي برتر‪ ،‬از ريطه صداي بشري فراتر روند‪ .‬او برا تكنيكري‬
‫سنجيده و اندیشيده‪ ،‬در رالي كه قرابت و وابستگيِ موسيقي و تكنيك را در نظر داشت‪ ،‬تریوسوناتهاي خرود را‬
‫فوقِ تفكرِ بشري ساخت و در این راه‪ ،‬با رد رركتهاي سریعِ دوبل نتهاي مشكل‪ ،‬به جاي یك ساز از دو ویلرن‬
‫استفاده كرده و آنها را به گفتگویي گرم و دوستانه فرا خواند‪ ،‬تا در یك گفتگوي شربيه بره هرم ‪ -‬برا خطهراي‬
‫پيوستة ملودي‪ -‬آواها‪ ،‬هم چون جویباري به پيش روند و كمك كنند تا كورلي به اثبات این نظریه خود نزدیرك‬
‫شود كه‪" :‬تأثيرِ سازيِ موسيقي بر نتهاي كشيده‪ ،‬بريش از ترأثير آن در صرداي انسران اسرت"‪ .‬او ایرن منطر‬
‫استادانه را به ویژه در موومان‪6‬هاي آرام‪ ،‬جایي كه ملودي چون زنجيري بههرم پيوسرته در جریران اسرت‪ ،‬یرا در‬
‫نتهایي كه بر روي هم در یك چندصدایي مشتركاند و در ميزانهاي پيدرپي بره صردا درميآینرد‪ ،‬بره اثبرات‬
‫رساند‪ .‬تدبير اساسي و بنيادین او در موسيقي‪ ،‬پيروي از یك تكنيك برتر بود و زیرا وي از جمله مصرنفاني اسرت‬
‫كه آگاهانه راه خود را انتخاب كرده و پيش ميرود و به این سبب تصادفي نيست كه كورلي اولين آهنگساز‬

‫‪1‬‬
‫‪Arcangelo Corelli‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Trio Sonata‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Solo Sonata‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Baroque‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Vocal‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Movement‬‬
 ‫بزرگِ باروك ناميده ميشود‪ .‬ساختار موسيقي او وسيع و سيستماتيك است‪.‬‬
‫او از توناليتههاي تقریبا آزادِ ماوور و مينور به رارتي استفاده ميكند و در پيِ‬
‫یافتن راهي نو در یكي از آثارش‪ ،‬پاساو باس‪ 7‬و ملودي سوپرانو‪ 8‬را به صورت‬
‫پنجم موازي در مقابل هم‪ ،‬قرار ميدهد‪ .‬این بدعت در قانون هارمونيِ دوره او‬
‫ممنوع است ولي انتقادهاي شدید و درگيريهاي لفظي‪،‬كورلي را از كار خود‬
‫باز نميدارد و او اثبات ميكند كه در موسيقيِ سازي چنين تدبيري مجاز‬
‫است‪ .‬در رالي كه سه ماه تمام به دعوایي خستهكننده تن ميدهد اما در‬
‫اكتبر سال ‪ 1685‬نظریهاش را به كرسي مينشاند و راه جدیدي را پيش روي‬
‫مصنفان آینده ميگزارد‪ .‬مودوالسيون‪9‬هاي كورلي در درون یك موومان‪ ،‬اغلب‬
‫به درجه پنجم گام در مينورها و گامهاي متناسب در ماوورها‪ ،‬منطقي و واضح‬
‫هستند‪ .‬او موسس معماري تونال‪ 10‬در موسيقي است و در این راه استادانهتر و‬
‫وسيعتر از جورج فرِدریك هندل‪ ،)1685-1759(11‬آنتونيو ویوالدي‪-1741(12‬‬
‫‪ ،)1678‬یوهان سباستين باخ‪ )1685-1750(13‬و دیگر آهنگسازان نسل‬
‫آیندهاش عمل ميكند‪ .‬ميتوان گفت كه موسيقي او كامالً دیاتونيك‪ 14‬و‬
‫جورج فرِدریك هندل‬ ‫كروماتيك ‪ 15‬است و به‪" :‬یك مقدار هفتم كاسته‪ ،‬و گاهي‪ ،‬به اجبار‪ ،‬به دوم‬
‫یا در رقيقت ششمِ ناپلي‪ 16‬در یك كادانس‪ "17‬محدود مي شود‪.‬‬
‫آركانجلو كورلي در فوسرينيانو‪ -18‬نزدیكري فرا ِنزا‪ -19‬در ‪ 17‬فوریره ‪ 1653‬در‬
‫خانوادهاي ثروتمند و اصيل چشم به جهان گشود‪ ،‬او پرس از فراگيرري اصرول‬
‫‪20‬‬
‫مقردماتي موسريقي و درسهراي ابتردایي ویلرن‪ ،‬از سرال ‪ 1666‬در بولونيررا‬
‫زیرنظر استادان بزرگ و موسيقيدانهاي مشرهور مكتبري بره همرين نرام بره‬
‫یادگيري و نواختن ویلن پرداخرت‪ .‬در سرال ‪ 1670‬چيرهدسرتي آركرانجلو در‬
‫ویلننوازي درجه مقام علمي او را با عضویت در آكادمي فيالرمونيا بيش از‬
‫آنتونيو ویوالدي‬

‫‪7‬‬
‫‪Bass‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Soprano‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Modulation‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Tonal‬‬
‫‪11‬‬
‫‪George Frideric Handel‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Antonio Vivaldi‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Johann Sebastian Bach‬‬
‫‪14‬‬
‫‪Diatonic‬‬
‫‪15‬‬
‫‪Chromatic‬‬
‫‪16‬‬
‫‪Neapolitan sixth‬‬
‫‪17‬‬
‫‪Cadence‬‬
‫‪18‬‬
‫‪Fusignano‬‬
‫‪19‬‬
‫‪Faenza‬‬
‫‪20‬‬
‫‪Bologna‬‬
 ‫پيش باال بررد و در همرين دوران و قبرل از ‪ ،1680‬او در یرك ترور كنسررتي‬
‫سفري به آلمان انجام داد كه نام و آوازهاش را در محافل و مجالس وِرد زبانها‬
‫ساخت‪ .‬كورلي در ردود سال ‪ 1675‬تصميم گرفرت ترا برراي هميشره بره رم‬
‫برود‪ .‬او در رم با عالقه و پشتكار به كرار پرداخرت و در اركسرترهاي مختلر‬
‫ویلن نواخت‪ .‬دیگر برجسرتهترین شرده برود كره بره فسرتيوال برزرگ سرنت‬
‫لو يجي‪ 21‬دعوت شد‪ .‬كورلي در فاصله ي سالهاي ‪ 1681‬تا ‪ ،1700‬پنج اثر از‬
‫تصني هاي موسريقي خرود را منتشرر سراخت كره در معرفري او بره عنروان‬
‫آهنگسرراز نقررش مرروثري داشررتند‪ .‬ای رن آثررار دربرگيرنرردهي چهررار گررروه از‬
‫یوهان سباستين باخ‬ ‫تریوسوناتهاي اوست‪ :‬دوازده تریوسونات كليسایي با عنوان اپوس یك‪ ،‬اولرين‬
‫اثر چاپ شده در ‪ 1683‬در رُم(دو ویلن و باس شمارهگذاري شده)‪ ،‬یازده‬

‫جورج موفات‬ ‫فا ِنزا‬

‫تریوسونات مجلسي و یك شاكُن‪ ،22‬اپروسِ دو در‬

‫‪ 1685‬در رُم(دو ویلن و باس شمارهگذاري شده)‪،‬‬
‫دوازده تریوسونات كليسایي اپوسِ سره در ‪1689‬‬
‫در مودِنا (دو ویلن و باس شرمارهگرذاري شرده)‪،‬‬
‫دوازده تریوسونات مجلسي‪ ،‬اپوسِ چهار در ‪1694‬‬
‫در بولونيا(دو ویلن و باس شمارهگرذاري شرده) و‬
‫بررراالخره دوازده سُرررلو سرررونات برررراي ویلرررن و‬
‫هارپسيكورد كه ششتاي آنها كليسایي‪ ،‬پنجتا‬

‫‪21‬‬
‫‪San. Luigi dei Francesi‬‬
‫‪22‬‬
‫‪Chaconne‬‬
‫مجلسي و یك واریاسيون‪ 23‬با عنوان اپوسِ پنج در سرال ‪ 1700‬كارنامره ایرن‬
‫دوره اوست‪ .‬به این ترتيب كورلي در ‪ 1687‬به مقام مُصن موسريقي شرخ ِ‬
‫كاردینال بِنِدتو پامفيلي‪ )1653-1730( 24‬برگزیده شده و سپس بره عنروان‬
‫مدیر و مشاور موسيقي كاردینال پيتررو اتوبروني‪ ،)1667-1740( 25‬بررادرزاده‬
‫پاپ و یكي از راميان مشهور ادب و هنر منصوب و مورد رمایت قرار ميگيرد‬
‫به طوري كه كاردینرال اتوبروني موسريقيدان جروان را بره فرزنردي خرود برر‬
‫ميگزیند و بخشي از قصرر خرود را در اختيرار او قررار ميدهرد ترا بره دور از‬
‫كشمكشهاي زندگي مادي بره نرواختن و آفررینش بپرردازد‪ .‬در سرال ‪1702‬‬
‫كورلي از ناپل دیدن ميكند‪ .‬او تصميم دارد در اپراي این شهر بنوازد‪ .‬در ایرن‬
‫دوران مهارت و استادي او در نواختن ویلن زبان زد خاص وعام است‪.‬‬ ‫بِنِدتو پامفيلي‬

‫در سال ‪ 1706‬اجازه ورود به آكادمي مشهور آركادیا‪ 26‬براي او صادر ميشرود‪.‬‬
‫آثار كورلي رابط موسيقي قرن هفدهم و هجدهم ایتاليا و اروپاست و بيتردید‬
‫این موفقيت یكباره براي او فراهم نميشود‪ .‬مصنفان و تئوریسينهاي پيش از‬
‫او زرمات بسياري كشيده و ابتكارها و بردایع فراوانري را بره نمرایش گرذارده‬
‫بودند اما در زمان او‪ ،‬كسي تا به این رد نتوانسته برود چنرين ترأثير و تحرول‬
‫عميقي را به وجود آورد‪ .‬آموزش بولونيایي‪ ،‬موسيقيِ كهن ایتاليا‪ ،‬دِیرن عمير ِ‬
‫كورلي به آداب و رسوم رُمي‪ ،‬كارهاي دقي و از سرِ فرصتش‪ ،‬تعم و اندیشه‬
‫ذاتي و نبوغ بيردش ميوهاي را به بار مينشاند كه او را قادر ميسازد ترا هرم‬
‫چون نياكانش موسيقيِ ایتاليا را بره تسرخير درآورد‪ .‬پريش از او نيرز یكري از‬
‫اسالفِ كورلي به نام مایكِل آنجلو رُزي‪ )1601/2-1656(27‬كارهایي براي ارگ‬
‫و هارپسيكورد تصني كرده بود كه سراسر مملو از ریتمها و ملوديهاي بكر و‬ ‫اتوبوني پيترو‬

‫تازه بود‪ .‬سَلَ ِ دیگرش بِرناردو پاسكویني‪ )1637-1710(28‬استاد و معلمي استانایي به شمار ميآمد‪ .‬برناردو‪،‬‬
‫چنان در محافل شهره بود كه مرداني چون یوهان فيليپ كریگر‪ ،)1649-1725( 29‬جورج موفات‪-1704( 30‬‬
‫‪ ،)1653‬فرانچسكو دورانت‪ )1684-1755(31‬و دومينكو اسكارالتي‪ )1685-1757(32‬براي مشورت و كسب نظر‬
‫پيش او ميآمدند‪ .‬با توجه به آثار بر جاي مانده از پاسكویني براي سازِ هارپسيكورد معلوم ميشود كه وي در نظر‬

‫‪23‬‬
‫‪Variation‬‬
‫‪24‬‬
‫‪Benedetto Pamphili‬‬
‫‪25‬‬
‫‪Pietro Ottoboni‬‬
‫‪26‬‬
‫‪Accademia Arcadia‬‬
‫‪27‬‬
‫‪Michel Angelo Rossi‬‬
‫‪28‬‬
‫‪Bernardo Pasquini‬‬
‫‪29‬‬
‫‪Johann Philipp Krieger‬‬
‫‪30‬‬
‫‪Georg Muffat‬‬
‫‪31‬‬
‫‪Francesco Durante‬‬
 ‫بِرناردو پاسكویني‬ ‫مُهر آكادمي آركادیا‬

‫آكادمي مشهور آركادیا‬

‫داشته تا سبكِ جيروالمو فرسكوبالدي‪ ،)1583-1643( 33‬ارگنواز قرن هفدهم را براي هميشه رواج دهد‪ .‬اكنون‬
‫كورلي هم چون اجدادش مصمم شده بود كه نقش مهرم خرود را ایفرا نمایرد‪ .‬پرس برا تقردیم پرنج مجموعره از‬
‫سوناتهاي خود به خانم سوفي شارلوت‪ )1668-1705( 34‬شاهزاده براندنبورگ‪ 35‬در اول وانویه ‪ ،1700‬تاریخ‬

‫‪32‬‬
‫‪Domenico Scarlatti‬‬
‫‪33‬‬
‫‪Girolamo Frescobaldi‬‬
‫‪34‬‬
‫‪Sophia Charlotte‬‬
‫‪35‬‬
‫‪Brandenburg‬‬
 ‫دومينكو اسكارالتي‬ ‫فرانچسكو دورانت‬ ‫مایكِل آنجلو رُزي‬

‫موسيقي ویلن قرن هفدهم را براي هميشه ميبندد‪ .‬اولين قسرمت‬

‫مجموعه اهدایي او شامل شش سرونات كليسرایي‪ 36‬برراي ویلرن و‬
‫باس و شش سونات مجلسي‪ 37‬است‪ .‬یك سونات فينال و بيسرت و‬
‫سه واریاسيون روي تمهاي موسيقي زمانهاش و ال فوليا‪ 38‬اثري كه‬
‫سرآغازي بر فرم هموفونيك‪ 39‬در نوازندهگي ویرترو ز‪ 40‬اسرت‪ ،‬كرار‬
‫این ویلنيست متخص و تاثيرگذار را به اوج ميرساند‪ .‬سبك او در‬
‫نوازندگي چون رسرمي جرا افتراده بره متردهاي موسريقي منتقرل‬
‫ميشود‪ .‬سوناتهاي مجموعره پرنج ترایي او داراي چنردین پاسراو‬
‫یوهان فيليپ كریگر‬ ‫فوگ‪ 41‬مانند و رتي فوگهاي رقيقي با كانتابيله‪42‬هاي دراماتيك‪،‬‬
‫آهنگسازان و مصنفان موسيقي بعد از خود را نيز متأثر ميسازد‪ .‬دوازده كنسرتو گروسو‪ 43‬برراي ویلرن برا عنروان‬
‫اپوسِ شش كه ارتماالً قبل از سال ‪ 1700‬و به روایتي در ‪ 1682‬تصني شدهاند‪ ،‬بعرد از مررگ او در ‪ 1714‬در‬
‫آمستردام به زیورِ طبع آراسته ميشوند‪ ،‬به نظر ميرسد كه كورلي خود براي چاپ آنها آمادگي داشته چررا كره‬
‫در دسامبر ‪ 1712‬و در رُم‪ ،‬آنها را براي چاپ بازبيني كرده است‪ .‬ميگویند كورلي در سراسر یك دوره سيساله‬
‫درباره نحوه آهنگسازي این كنسرتوها مياندیشيده است‪ .‬اولين هشت كنسرتو از این سري‪ ،‬در رالت سنگين و‬

‫‪36‬‬
‫‪Church Sonata‬‬
‫‪37‬‬
‫‪Chamber Sonata‬‬
‫‪38‬‬
‫‪La follia di Corelli‬‬
‫‪39‬‬
‫‪Homophonic‬‬
‫‪40‬‬
‫‪Virtuoso‬‬
‫‪41‬‬
‫‪Fugal passages‬‬
‫‪42‬‬
‫‪Cantabile‬‬
‫‪43‬‬
‫‪Concerto grosso‬‬
‫موقرِ سوناتهاي كليسایي تصني شدهاند‪ .‬چهار كنسرتوي بعدي او‪،‬‬
‫بازگشت به فرم سوناتهاي مجلسي است كه موومانهاي سرآغاز آن‬
‫با عنوانهاي رق مشخ اند‪ .‬شماره و آرایش بعضي از موومانهايِ‬
‫آثار كورلي بر اثر مرور زمان دچار تغيير شده اسرت امرا سرازبندي و‬
‫باالنسِسازي این آثار با مراقبتهراي ویرژه از گزنرد رروادم مصرون‬
‫مانده و امروزه نيز از رپرتوار موسيقيدانها و نوازندگان ویلن محسوب‬
‫ميشرروند‪ .‬كنسرررتو گروسرروي شررماره هشررت در سررل مينررور بررراي‬
‫كریسمس نوشته شده است اما این قطعه مذهبي نيست‪ .‬قسمت اول‬
‫آن با مقدمه تند‪ ،‬آهسرته و تنرد داراي ضررب مهريج و قروي اسرت‪.‬‬
‫قسمت دوم نيز به طور متناوب با آهنگ آهسته‪ ،‬تند و آهسته نرواي‬
‫‪45‬‬
‫مهيجي دارد‪ .‬سومين موومان شبيه به یك منو ت‪ 44‬یا گاوت‬ ‫جيروالمو فرسكوبالدي‬

‫ساخته شده است و در این قسمت آهنگِ روستایي نشاطآوري در گام ماوور به گوش ميرسد در رالي كه كل‬
‫كنسرتو در گام مينور است‪ .‬در ابتداي دورهي كالسيك كنسرتو گروسو به سویتهایي اطالق ميشد كه با چهار‬
‫یا پنج ساز به اجرا در ميآمد و از ویژگيهاي این نوع كنسرتو آن بود كه همهي سازها با هم انجام وظيفه‬

‫ميكردند و مانند كنسرتوهاي امروزي یك ساز به همراهري اركسرتر نواختره‬

‫نميشد‪ .‬مبتكر این نوع كنسرتو كورلي بود و پس از او ویوالردي و هنردل در‬
‫اقتباس و پروش آن سرهم عمردهاي داشرتند‪ .‬كرورلي در ایرن دوران از فكرر‬
‫تصني كنسرتوهاي سُلو نيز فارغ نبوده است اما دلبستگيهاي او بره مقابلره‬
‫دو ویلن و باس به عنوان كنسرتينو در مقابل كنسرتو گروسو یا توتّي فرصرت‬
‫پرداختن به سُلو كنسرتو را به وي نميداده است‪ .‬كنتراستهاي كورلي برراي‬
‫دو ویلن و ویلنسل در گروه كنسررتينوها جراي دارنرد و كنسررتو كروسرو یرا‬
‫توتّيها اغلب براي دو ویلن‪ ،‬ویوال و باس كانتينو(شمارهگذاري شده) سروده‬
‫سوفي شارلوت‪ ،‬شاهزاده براندنبورگ‬
‫شرردهاند‪ .‬موومانهرراي سُرلوي مجموعرره پنجتررایي را بایررد عرصرره بداههسررازيها‪ ،‬آرایررهها و تز ينررات مخصرروص‬
‫كورلي و وابسته بره براروك دانسرت امرا آهنگسرازي كنسررتوها بسريار كامرلترر و پيچيردهتر اسرت و بسرياري‬
‫از تریو سوناتهاي كليسایي كورلي داراي چهار قسمت آهسته‪ ،‬تند‪ ،‬آهسته و تند هستند‪.‬‬

‫‪44‬‬
‫‪Menuett‬‬
‫‪45‬‬
‫‪Gavotte‬‬
‫سونات از نيمه سده هفدهم در آثار آهنگسرازان ایتاليرایي دیرده ميشرود‪ .‬جيروواني لگرنتسري‪)1626-1690(46‬‬
‫نخستين بار در سال ‪ 1667‬یك سونات در سه قسمت براي چند ساز تصني كرد‪ .‬كورلي با ایجراد تغييراتري در‬
‫این فرم اصول آن را بر تناوب قسمتهاي آهسته و تند بنا نهاد و اصالرات كورلي در فرم سونات‪ ،‬آن را هم چون‬

‫چهار موومان كانتاتاي‪ 47‬دوران او درآورد ولي با ایرن همره برخري از‬
‫آثار وي در فرمهاي موسيقي دیگر آهنگسازان پيش از قرن هفدهم و‬
‫هجدهم تهيه شدهاند‪ .‬تاریخنویسان موسريقي بره ارتبراط برين تيرپ‬
‫سوناتهاي باروك و آثار كورلي معترف بودهاند‪ .‬سوناتهاي مجلسري‬
‫كورلي چه تریو و چه سُلو معموالً با پرلود‪ 48‬آغاز ميشروند و برا فررم‬
‫طبيعيِ سویت‪ 49‬متابعت دارند زیرا او با وارد كردن فرمهاي رقر و‬
‫گنجانرردن یررك گرراوت در قسررمت پایرراني‪ ،‬رشررد و بلرروغ هنررري‬
‫تریوسروناتهاي خرود را در قرررن هفردهم اثبرات كرررده اسرت‪ .‬ایررن‬
‫موومانها اغلب در یك گام تصني شدهاند ولي كرورلي در كارهراي‬
‫بعدي خود از این رویه پيروي نميكند‪ .‬سوناتهاي سُلوي او معمروالً‬
‫جيوواني لگرنتسي‬ ‫درگامهاي ماوور قرار دارند؛ با یك موومان آرام و متناسب با مينور و‬
‫كنسرتو سُلوهاي او موومان آرام خود را در گامِ كنتراست گستردهاند و در بيشتر موارد داراي تِم آزاد و مسرتقلي‬
‫هستند اما با این همه‪ ،‬تِمهاي همانند كه شباهتهایي به یكدیگر دارند به ندرت در آثرار او یافرت ميشروند‪ .‬بره‬
‫عنوان ماال دو موومان سُلو در تریوسونات اپوسِ سه شماره هفت چنيناند‪ .‬ارتماالً كرورلي از كنتراسرت یرا تِرم‬
‫فرعي درون موومان نيز غافل بوده است‪ .‬او تمام موضوع و ایدههاي موزیكال خود را در یك جمله كامل با پایاني‬
‫قطعي بيان ميدارد‪ .‬بعد از معرفي تم‪ ،‬موسيقي آشكارتر جریان ميیابد و با توسعه ي آن و مُودوالسيونهاي كوتاه‬
‫به گامهاي همسایه‪ ،‬جمالت و عبارات فریبنده و دلرباي متن بافت و پيوستگي اثر را با تنها تِمِ مطرح‪ ،‬شخصيتي‬
‫واال و قابل ستایش ميبخشد كه متعل به آخرین مرارل باروك است‪ .‬این عمل به موتيو‪50‬هاي دِوِلوپمان یك تم‬
‫در دوران بعد از كالسيك شبيه نيست بلكه تا اندازهاي مربوط به اراطه‪ ،‬مجذوب شدن و نوعي اضطراب و اجبرار‬
‫ناشي از شرایط تصني ایدههاي موسيقایي است كه گویي بياختيار و خود به خود و خارج از منظور اوليه متولد‬
‫شده و رشد كردهاند‪ .‬كورلي در پارهاي اوقات نيز مِتُد خود را با تكرار برخي از تمها و موضروعهراي قبلري پريش‬
‫ميبرد‪ .‬با این وجود گسترشِ سوناتهاي او هرگز به تكرارهاي تكامليِ سوناتهايِ كالسريك شربيه نيسرتند‪ .‬در‬

‫‪46‬‬
‫‪Giovanni Legrenzi‬‬
‫‪47‬‬
‫‪Cantata‬‬
‫‪48‬‬
‫‪Prelude‬‬
‫‪49‬‬
‫‪Suite‬‬
‫‪50‬‬
‫‪Development motives‬‬
‫تریوسوناتهاي كورلي موومانها به دو قسمت اصلي و اساسي تقسيم ميشوند؛ موومانهاي كنتراپونتال‪ 51‬یا ترم‬
‫خيلي آزادي كه روي نت باس قرار ميگيرد و باعث تكرار مرتب نتهاي باس ميشود كه در تمپوهاي آهسته‪،‬‬

‫ایررن نمونرره بيشررتر در موومانهرراي اول سرروناتهاي كليسررایي و‬

‫مجلسي قرار دارند‪ .‬اولين موومان در سروناتهاي كليسرایي اغلرب‬
‫آلگرو‪ 52‬و در سوناتهاي مجلسي‪ ،‬آلماند‪ 53‬است كه در سبكي آزاد‬
‫به شكل فوگ با باس همرراه‪ ،‬هرم چرون یرك كنتراپونترال عرضره‬
‫ميشود‪ .‬این موومان مركرز ثقرل موسريقي سروناتهاي كليسرایي‬
‫باروك است‪ .‬دومين نمونه رالت هموفونيرك اثرر اسرت كره در دو‬
‫قسمت مكرر در بعضري موومانهراي رقر ِ سروناتهايِ مجلسري‬
‫كورلي مشاهده ميشود‪ .‬كورلي آهنگسازي نبود كه آثار خرود را برا‬
‫الهام بنویسد زیرا او تفكر‪ ،‬آموزش‪ ،‬استدالل و آگاهي را در تصني‬
‫آثارش وارد ميكرد و با تكيره برر همرين اسراس برود كره همرواره‬ ‫فرانچسكو جِميناني‬
‫قابليتهاي تكنيكيِ ساز ویلن را در آثار خود افزونتر ميساخت‪ ،‬او‬
‫از بزرگترین ویلنيستهاي مسلم دوران خود بود و نقش عمردهاش‬
‫در توسعه ادبيات و تكنيك ویلن‪ ،‬نام وي را با سرنوشرت ایرن سراز‬
‫عجين كرده است‪ .‬كورلي تعليمات خود را مدیون یك رشته رسروم‬
‫سخت‪ ،‬پيچيده و موروثي بود و به این دليل نقرش ایرن وراثرت در‬
‫كارهاي شاگردانش هم چون فرانچسكو جِميناني‪)1687-1762(54‬‬
‫و پيِترو لوكاتلي‪ )1695-1764(55‬به چشرم ميخرورد‪ .‬اگرر چره او‬
‫خودش به طور واقعي فرمهایي براي موسريقي نسراخت امرا ترأثيرِ‬
‫عمي ِ نبوغ و اصالت او به قدري بود كه نامش را در ردی‬ ‫پيِترو لوكاتلي‬

‫باروكهاي پُرآوازه جاي داد‪ .‬دكتر چارلز بارني‪ )1726-1814(56‬تاریخنگار موسيقي در نظریه مشرهور خرود قيرد‬
‫كرده است كه‪" :‬نتيجه و اثر كنسرتو گروسوهايِ كورلّي بسيار عالي و ممتاز است‪ ،‬این آثار موقر‪ ،‬سرنگين و بلنرد‬
‫مرتبهاند؛ آنها با عظمت بيمانند خود انتقاد ها و خردهگيريهاي مختل منتقدها و موسيقيشناسران را بياثرر‬
‫ميكننررد و خطاهرراي ارتمررالي آهنگسرراز را فرررو ميپوشررانند‪ .‬رالررت اركسررترال كنسرررتوها‪ ،‬سررمفونيها و‬
‫تریوسوناتهايِ كورلي باشكوه‪ ،‬درخشان و استادانه است" موسيقي كورلي در فرمهاي كنسرتو گرسو‪ ،‬اوورتور‪،57‬‬

‫‪51‬‬
‫‪Contrapuntal‬‬
‫‪52‬‬
‫‪Allegro‬‬
‫‪53‬‬
‫‪Allemande‬‬
‫‪54‬‬
‫‪Francesco Geminiani‬‬
‫‪55‬‬
‫‪Pietro Locatelli‬‬
‫‪56‬‬
‫‪Dr. Charles Burney‬‬
‫‪57‬‬
‫‪Overture‬‬
‫اینترمتسو‪ 58‬و كار براي تأتر و آثار اركستري در دو گروه كنسرتينو و گروسو طبقهبندي ميشوند‪ .‬كورلي به طور‬
‫قطع بزرگترین سازنده و برپاكنندهي موسيقيِ سازيِ قرن هجدهم در ایتاليا است‪.‬‬

‫از دیگر همقطاران او كه در برپایي برتر و عظيمتر موسيقي ایتاليرا‬

‫سهيم بودند و شهرتي جهاني دارند مي توان به ویوالدي در ونيرز‪،‬‬
‫جوزِپه ترارتيني‪ )1692-1770(59‬در پرادوا و اسركارالتي در ناپرل‬
‫اشاره كرد‪ .‬كورلي جایگاه خرود را در ميران مصرنفان برزرگ هنرر‬
‫موسيقي مدیون درك عمي خود از هارموني مدرن است‪ .‬او یكري‬
‫از اولين آهنگسازاني بود كه خيلي از گامها را در یرك موومران دو‬
‫بخشي با موفقيت به كار گرفت و از دیسونانس‪ 60‬هرگز نهراسيد‪ .‬او‬
‫در دوره خودش با تصور و تفكرِ ذاتي كنتراپونترال آن هرم از نروع‬
‫بدون كالبد و استخوانبندي هارمونيكِ تونال كه درآثار او به طرور‬
‫آشرركار برره چشررم ميخررورد‪ ،‬خررود را برجسررته كرررد‪ .‬او دو روش‬
‫كنتراپونتال و هموفونيزم را در یك اشتراك و آميختهگي ذاتي‬
‫دكتر چارلز بارني‬
‫شالوده آثار خرود قررار داده و بره تقسريمبندي ظراهري سروناتها بره‬
‫كليسایي و مجلسي وفادار نماند‪ .‬او به خود اجازه نداد تا ایرن دوگرانگي‬
‫مانعي در مقابلش باشد هم چنان كه به عنوان ماال در موومران سروم‬
‫‪61‬‬
‫سونات كليسایي او‪ ،‬اغلب یك خرط آوازي ليریرك در ریرتم سراراباند‬
‫وجود دارد و فينال در بيشتر موارد یك ویك‪ 62‬با روح و نشاط اسرت‪ .‬از‬
‫طرف دیگرر كراراكترِ جردي و تقریبراً خشرك و فررم ظراهري سرونات‬
‫كليسررایي برردون هرريم مشرركلي در دو موومرران نخسررتينِ خيلرري از‬
‫سوناتهايِ مجلسي كورلي ظاهر شده اسرت‪ .‬هرم چنرين در اولرين دو‬
‫موومان بعضي از آخرین سروناتهاي او شرباهت بره اوورترور فرانسروي‬
‫هویداست و باالخره با در نظر گرفتن تمرام اقردامات علمري كرورلي در‬
‫زمينه موسيقي ميتوان او را بنيانگذار مكتب كالسيك ویلرن قلمرداد‬
‫كرد‪ .‬وي در جستجوي سادگي و استفاده از كيفيتِ توصيفيِ سازها‬
‫جوزِپه تارتيني‬
‫رنجهاي بسياري را متحمل شد‪ .‬او هميشه سعي ميكرد خوشبخت زندگي كند و در رقيقت زندگي ررفهاي و‬
‫شخصياش توام با خوشبختي بود‪ .‬خانهاش به موزهاي ميمانست كه از ویلنها‪ ،‬تابلوهاي نقاشي‪ ،‬كتابها و آثار و‬

‫‪58‬‬
‫‪Intermezzo‬‬
‫‪59‬‬
‫‪Giuseppe Tartini‬‬
‫‪60‬‬
‫‪Dissonance‬‬
‫‪61‬‬
‫‪Sarabande‬‬
‫‪62‬‬
‫‪Gige‬‬
‫اشيايِ هنريِ ارزشمند مملو شده است‪ .‬كورلي در ميان آنها زندگي آرامي داشت اما هشتم وانویه ‪ 1713‬دقيقاً‬
‫در هشتمين روز از سالي كه انتظار ميرفت آثار دیگري را به چاپ برساند‪ ،‬مرگ گریبانش را گرفت و در رُم وفات‬

‫یافت‪ .‬بعد از مرگ چنان آرام و رارت خفتره برود‬

‫كه براي بازدیدكنندگان تعجربآور مينمرود‪ .‬او را‬
‫در پانتئون‪ 63‬در رم به خاك سپردند و بره فرمران‬
‫دوست و پدرش كاردینال اُتوبوني تندیسِ هميشه‬
‫جاویرردش را از مرمررر تراشرريده و بررر آرامگ راهش‬
‫نهادند‪ .‬با این رال رركت در مسير كرورلي هنروز‬
‫پایان نيافته بود‪ .‬جمينياني سرونات برراي ویلرن و‬
‫هارپسيكورد اپوسِ پنج را برراي ویلرن و براس بره‬
‫صورت كنسرتو گروسو تنظيم كرد و درست یك‬
‫سِرگي رخمانين‬
‫‪64‬‬
‫سررگي رخمرانين (‪)1873-1943‬‬ ‫سال بعد از مررگ ایرن موسريقيدان برزرگ بره اجررا گذاشرت‪ .‬در ‪ِ 1931‬‬
‫واریاسيوني را روي تيم الفوليا از كورلي براي پيانو‪ ،‬زیر عنوانِ اپوسِ ‪ ،42‬تصرني كررد‪ .‬از آن پرس نيرز همرهي‬
‫دستاندركاران موسيقي و ویلن نام كورلي را گرامي داشتهاند‪.‬‬

‫واریاسيوني را روي تيم الفوليا از كورلي براي پيانو‬

‫‪63‬‬
‫‪Pantheon‬‬
‫‪64‬‬
‫‪Sergey Vasilyevich Rachmaninov‬‬