R.P.D. ROBERTO M. SABLE
SANCTI FRANCISCI IN CALIFORNIA
NULLITATIS MATRIMONIT
SUMMARIUM
_5, Principia de defectu consensus in sic dicta convalida-
ati in foro civili. — 6. De necessitate novi actus
~ 7, Nowus actus voluntatis deficit si con-
8. Mulier, quae contra
i species.
trimonii iam attent:
in consensum praestandi.
se iam in matrimonio iunctum esse tenet.
viri acriter adhuc pugnat, semper patefecit et iteravit se jam iunctam
matrimonio. 9. Persuasio mulieris probata est sive ex vadimoniis in
tio sive ex circumstantiis. — 10. Difficultates solvuntur. — 11. 12. De indi-
st de circumstantiis. — 13. Decisio pro nullitate.
Sententia definitiva diei 29 ianuarii 1999
Mense iulio 1950, Marcus, in hac causa actor, qui tune undevige-
num vitae suae agebat, ct Anna, mulier conventa, quinque men-
min jor, uterque catholicus, matrimonium canonicum iniverunt in ec-
roeciali intra fines Archidiocceseos Angelorum in California. Tribus
nsibus antea, scilicet die 26 aprilis 1950, partes matrimonium
runt coram magistratu civili, v.d. “Justice of the Peace’, in loco
bank, California, USA”.
— Tuvenes inter se occursum revera habuerant cum in eodem lyceo
es civitatis Angelorum in California studia persequebantur; eorum
relatio per biennium perducta est et decurrente tempore sponsali-
sta est; sexuale commercium iuvenes reapse instauraverunt; et cum
se utero gerere suspicavisset, statim ac immediate matrimonium
artes attentaverunt. Vir et mulier deinde domum coniugalem para-
Cum pressius bellum in peninsula Koreana mense junio anni 1950
habuerit, vir statim in disciplinam militiae Americae Septentrionalis
s est; quapropter, praesertim viri matre suadente, etiam matrimo-
eanonicum Marcus et Anna iniverunt.Tugalis convictus triginta annos perduravit, in quo nove concepti sunt
filii ex quibus quinque enati sunt.
Sensim inter coniuges tamen lites, dissensiones et difficultates praeser-
tim ob infidelitatem sponsae creverunt, siquidem volvente anno 1980 iidem
ad separationem definitivam devenerunt; dein, insequenti anno, seu die
4 novembris 1981, etiam divortium civile edictum est.
3. Die 17 maii 1992 vir, ope libelli Tribunali ecclesiastico Angelorum in
California, competenti ratione contractus, porrecti, suum matrimonium
accusavit de nullitate ob incapacitatem consensualem ex parte suipsius.
Attentis specialibus personae adiunctis, ne causa aliqua suspicione la-
boraret, decreto Supremi Tribunalis Signaturae Apostolicae causa in primo
iurisdictionis gradu Tribunali Sancti Francisci in California commissa est.
Apud Iudices primae curae dubium concordatum est die 18 martii 1993
iuxta formulam: “Whether the marriage of Mark and Ann was null on
the grounds of lack of discretion of judgment on the part of the Petitioner
or defective convalidation on the part of the Petitioner or defective conva-
lidation on the part of the Respondent’’.
Partium declarationibus in causa acceptis, duodecim testibus excussis,
acta publici iuris facta sunt. Dein pressius, additis sive Defensoris vinculi
sive partium animadversionibus necnon Patronorum defensionibus com-
mutatis, die 13 februarii 1996 Tudices primae instantiae sententiam protu-
lerunt Actoris petitis partialiter favorabilem, edicentes, scilicet non constare
de matrimonii nullitate in casu sive ob defectum discretionis iudicii in viro
actore sive ob defectum convalidationis ex parte eiusdem. Constare, contra,
de nullitate matrimonii ob “defective convalidation on the part of the Re-
spondent”.
4, — Adversus sententiam affirmativam primae instantiae mulier con-
venta ad Rotam appellavit; Patres de Turno, perpenso voto vinculi Tutoris
H.A.T., die 17 ianuarii 1997 causam ad ordinarium examen admittendam
esse decreverunt.
Die 15 iulii 1997, dubium in altero iurisdictionis gradu concordatum est
sub formula: « An constet de nullitate matrimonii, in casu, ex capite defee-
tus novi actus voluntatis ex parte mulieris conventae in matrimonio conva-
lidando ».
Cum mense iulio 1998 Ponens in causa emeritus evectus fucrit, infra:
scriptus Ponens in causa constitutus est.
Suppletiva causae instructione peracta — in qua mulier conventa ter
communicationes H.A.T. recusavit — necnon actis publici iuris factis, ad
causae disceptationem perventum est; Animadversionibus H.A.T. vinculi
Tutoris necnon defensionibus Patronorum receptis et commutatis, nunc
est Nobis, Patribus de Turno, definitiva sententia proposito et concordato
dubio respondere.
5. — In iure. — Matrimonium de quo agitur sub imperio Codicis Turis
Canonici anni 1917 celebratum est, ea scilicet lege ex can. 1099, § 1, n. 1, vi
cuius omnes in catholica Ecclesia baptizati ad formam canonicam in ma-
trimonio ineundo servandam tenentur; quae forma in can. 1094 Codicis
anni 1917 statucbatur: « Ea tantum matrimonia valida sunt quae contrahun-
tur coram parocho, vel loci Ordinario, vel sacerdote ab alterutro delegato et
duobus saltem testibus ».Die 29 ianuarii 1999 43
s in propatulo est quod matrimonia a catholicis baptizatis
tro vel magistratu nequidem adnumerari possunt inter species
rum de quibus in can. 1015 CIC 1917. Siquidem tantummodo
s recto vel latissimo applicatur vox « convalidatio » iis matrimo-
is celebratis post aliquam caerimoniam coram magistratu vel
acatholico attentatam.
Nostra, prorsus, haud agitur de convalidatione invalidi matri-
d de nova matrimonii canonica celebratione.
1onium civile, enim, pro Ecclesia minime nullum vel putativum
quia empliciter inexistens Dalat Benawane poten admitti-
ECan tmatrimonil.est actus quo matrimo-
sub ae specie et forma, sed nulliter celebratum, ita restau-
suum consequatur valorem » (F. X. Wernz — P. Vidal, Jus canoni-
V: Jus matrimoniale, 1946°, p. 852, n. 652).
h dolor! aliqua confusio gignitur ex facto quod in aliquibus Ecclesiis
ularibus, vox « convalidatio » (v. d. ‘‘convalidation’’) vel vox « benedic-
“blessing"), pro matrimoniis canonicis celebratis post aliquam
n caerimoniam civilem vel non catholicam, sensu improprio
, igitur, concedi possit quod pars catholica consensum natura-
atrimonium constabiliendum in aliqua caerimonia extra ecclesiam
, tamen ex dispositione Supremi Legislatoris, seu ob impedimen-
ecclesiastici in ordine causalitatis, consensus impeditus est. Ad
ua matrimonium invalidum convertitur in matrimonium validum.
ratio iuridica’’, ut terminus omnino generalis, ad indicandum
itum seu processum matrimonii ad uno statu iuridico in alium,
¢ sit ratio qua hic processus perficiatur iuxta diversas species
is. Supponit ut elementum essentiale in termino a quo praexi-
mattimonii invalidi et in termino ad quem matrimonium obiective
. 2. Matrimonium vero invalidum duo supponit: 1) matrimonium
Im esse servata aliquo modo, etsi forte vitioso, forma iuridica ma-
canonica pro iis qui ad eam tenentur (cf. can. 1099), quaelibet alia
(ef. dicta ad can. 1015); 2) hoc matrimonium ob quamlibet ratio-
se Obiective invalidum. Ad 1): in Codice, matrimonium civile et
imonium coram ministro acatholico ab iis, qui ad formam canonicam
, celebratum, non consideratur ut matrimonium invalidum. Atta-
alidatio, ad effectus convalidationis, recognoscit in huiusmodi
haberi posse omnia elementa iure naturali requisita — signanter
im naturaliter sufficientem — ut verum matrimonium efficiatur.
-haud raro, quod attinet ad convalidationem, huiusmodi uniones
[ac si essent matrimonia invalida sensu canonico» (U. Navarrete,
alidatione matrimonii, pro manuscripto, Pontificia Universitas
riana, Romae 1964-1965, p. 4).
Tdem principium de necessitate novi actus voluntatis iurisprudentia
semper tenuit. Ad rem scriptum legimus in una coram Wynen diei
1940: «Quoties autem praescribitur renovatio consensus [...] tunc
natura rei sequitur quod noviter contrahentes coram parocho ct