OPERA HISTORICA. 87 ob, xxi 12. mall focerint et exultant in rebus pessimis. Vitiis qui- ‘buslibet obsessi, ducunt in bonis dies suos, et in puncto ad inferna deseendunt non reditui. Quorum miseria potius deflenda est quam scribends, Increrr Q aM GERVASIL? (CIPIT PROLOGUS IN CRONICAM GERVASIL' por Sanctorum vero orthodoxorum patrum gloriosa chee imitanda exempla continentur in historiis vel annalibus, that Sait que alio nominé Cronica nuneupantur. In quibus Sida” multa querenti sedulo bene vivendi repperiuntur ‘ex- empl, quibus humana ignorantia de tenebris educitur, et ut in bono proficiat edocetur. Historici autem ot piterence croniei secundum aliquid uns est intentio et materia, Rarapand -sed_diversna* tractandi_modus est et forma varia? Utriusquo una est intentio, quia uterque veritati in- tendit, Forma tractandi varia, quia historicus diffuse et cleganter incedit, eronicus vere simpliciter graditur et breviter. “Proicit ” historicus “ampullas et sesquipe- Horie, “ dalia verba;” cronicus vero “silvestrem musam AnjPoet « tenui meditatur avena.” Sedet historicus “ inter Virg. Ea,“ magniloquos et grandia verbs terentes,” at eronicus aa sub pauperis Amicle pausat tugurio ne sit pugna pro oupere teeto. Proprinm_est_historici_veritati intan- gree dere, audientes_vel_legentes_dulei_sermone_et_eleganti nite: demulcere, actus, mores vitamque ipsius quam describit veraciter edocere, nichilque aliud comprehendere nisi hum ot quod histori de ratione videtur competere. Cronicus gisele autem ennos Incamationis Domini annorumque menses ‘computat’ et kalendas, actus etiam regum et principum que in ipeis eveniunt breviter cdocet, eventus etiam, portenta vel miracula commemorst. Sunt autem plu- imi qui, cronicas vel annales seribentes, limites suos 1 Incipit Prologes operis sequen- | varia] om. C. ig] C. * conputat] commatat, B. 3 diversas) diversi, C.88 GERVASI MONACHI CARTUARIENSIS seme excedunt, nam philacteria ua dilatare ot fimbrias s. wan. Secs“ Inagnificare delectant. Dum enim cronicam compilare *"** cupiunt, historici more incedunt, et quod breviter ser- moneque humili de modo seribondi dicere debuerant, verbis ampullosis aggravare consntur. Digerexce Inter ipsos etiam cronice seriptores nonnulla dissensio ‘Sollrs est. Nam cum omnium unica et precipua sit, intentio Seqpumton annos Domini eorumque eontinentias supputatione veraci Garwtian enarrare, ipsos Domini annos diversis modis et terminis ~ numerant, sicque in ecclesiam Dei multam mendaciorum confusionem inducunt. Quidam enim annos Domini in- cipiunt computare ab Annuntiatione, alii a Nativitate, quidam Circumeisione, quidsm vero a Passione. Cui ergo istorum magis credendim est? Annus solaris, secundum Romanorum traditionem et ecclesie Dei consuetudinem, a kalendis Januari sumit initium, in Awinte diebus Natalis Domini, hoc es in fine Decembris, siiiebean- sortitur finem. Quomodo ergo’ utriusque vera poterit jeu” esse computatio, cum alter in principio, alter in fine anni solaris annos incipiat incarnationis? Uterque etiam annis Domini unum oundenque titulum apponit, cum dicit: “Anno ab incarnaiione toto vel toto,”! facta sunt illa et ille, His aliisque*® similibus ex causis in ecclesia Dei orta est non modica dissensio. Aointne Est et alia verisimilis mentiendi occasio. Quidam enim Satter’ dicunt Dominum passum tricesimo secundo etatis su HEEu anno, alii* xxx°iiie, alii vero xxx%iiie. Que omnia simul stare non possunt. Non enim passus est Dominus et xxxeie, ot xxxeiiie, et xxx°ii?, sed aliquo istorum apaastothe passus est. Est ct alius inter compotistas ct cronica- aiitepr rum scriptores error et dissonania: nam inter suppu- -~ tationem Dionisii et illam que secundum Evangelium esse dicitur, anni reperiuntur xxii, Diversis enim ‘use of the rare word “tStus,” the MES ay egnten cents | samentee agua” «gato veltanto*;batall he MBB. |"? singe] alle googes, ©. « toto vel toto.” Tein a cas ofthe | + dil) vero, ina. C.OPERA HISTORICA. 89 diversa seribentibus, omnibus autem eb singulis ad pone tie ipsum veritatis sacrarium recto calle venire studentibus, ‘elo cont multe falsitates de factis regum et dictis principum “ conseripta sunt. Annorum etiam computatio, cui tota rerum conscriptio inniti deberet, ex supradictis causis multotiens veritate carere probatur Hee de annalium vel cronicarum materia, voritate; filsitate et diversitate breviter dicta sufficiant. — Nune autem, quoniam aliqua gestorum preteriti tem- ‘the purpose poris et futuri compilare potius quam seribere cupio, hitsca. nec illam supputationem annorum, quam a retroactis flsw'te temporibus, scilicet a mille centim triginta quinque Sst. she ‘annis, plures conscripserunt, refellre vel emendare sit sBlnssn alieui possibile, precedentium ecriptorum et maxime Dionisii computationem, vera sit en falsa, prout potero prosequi curabo. Si quis autem annos Domini qui secundum Evangelium dicuntur asse conseripti nosse desiderat, supputationi Dionisii quem imitamur viginti duos anos spponat. Hie est enim de annis Domini rbnainens inter Evangelium et preofatum Dionisium dissonantia, frozen sicut in suis cronicis testatur Marianus Seotus, spatium the spel fcilicet annorum viginti duorum. Quoniam igitur preedicta cronica Mariani, ex aucoribus! diversis col- Jeeta nomini tamen ejusdem Mariani dicate, tempora et annos ab initio mundi usque ed Christum, et a Hew Christi incaratione usque ad xemowmxxxvaveom in. eae camnationis annum, scilicet usque ad obitum Henrici Stopten:"* Primi regis Anglorum et regnum regis* Stephani, satis compendiose et lucide digessisse videtur, a tempore regis Stephani dicendi sumo principium. Non tamen mari, omnia_memorabilianotare cupio, sed_memoranda tan- thine tie ‘tum, e6 scilicet_que digna memorie esse videntur. Me totam” autem inter croniew scriptores conputandum non esse sider censeo, quia non bibliotecse publiae sed tibi, mi frater itary: tx: Thoma, et nostree familiole pauperculse scribo. Et quis Hemassd the eonvent } auetoribus] anditorboue, C.