Pimpisa Hiranrath

Pimpy
Thai 10
13 December 2018
การเสียดินแดนในรัชกาลที่ 4,5,6

ราชกาลที้ 4

วันที่ 15 กรกฎาคม เมื่อ 151 ปี ที่แลว้ นัน

้ คือปี พ.ศ.2410 ในสมัยรัชกาลที่ 4 สยามตอ
้ งสูญเสียเขมรและ

เกาะ 6 เกาะ พื้นที่ 124,000 ตร.กม.ให้แกฝ

่ รั่งเศส

เนื่ องจากไทยกับญวนทาํ สงครามเพื่อแยง่ ชิงเขมรสว่ นนอกกันมานานหลายปี สงครามครัง้ นัน

้ เรี ยกวา่ อา

นามสยามยุทธ สูร้ บกันอยูน ึ กัน โดยตกลงกันวา่ จะให้เขมรเป็ นประเทศราชของ

่ านหลายสิบปี จนมีการสงบศก

สยามตอ่ ไป แตก
่ ต
็ อ ิ ธิ์ในการสถาปนา
้ งสง่ บรรณาการไปให้ญวนเสมือนประเทศราชของญวนดว้ ย (แตไ่ ทยมีสท

กษัตริ ยเ์ ขมรดั่งเดิม)

ตอ่ มารัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จ

พระนั่งเกลา้ เจา้ อยูห

่ ั วไดท
้ รงพระ

กรุ ณาโปรดเกลา้ ฯ สถาปนา

กษัตริ ยแ์ หง่ เขมร โดยให้ นักอง

ดว้ ง ขึ้นครองราชย ์ เป็ นสมเด็จ

พระหริ รักษ์รามาธิบดี หรื อ

สมเด็จพระหริ รักษ์รามสุริยะมหา

อิศวรอดิภาพ ในปี 2397 เขมร

้ ินแดนที่เสียให้ญวณไดก
้ อบสง่ สารลับไปยังฝรั่งเศส โดยขอให้ฝรั่งเศสชว่ ยกูด
ไดแ ่ ั บเขมรอีกครัง้ และ
้ ลับมาอยูก

มาชว่ ยคุม ้ จากทังอ

้ ครองเขมรให้พน ่ ารติดตอ่ ระหวา่ งฝรั่งเศสและกัมพูชาครัง้ แรก
้ าํ นาจของสยามและญวน แตก
เกิดขึ้นเมื่อคณะทูตของมงติญี กงสุลฝรั่งเศสประจาํ เซี่ยงไฮเ้ ขา้ มาทาํ สนธิสัญญากับไทยแบบเดียวกับสนธิสัญญา

เบาวร์ ิ งของอังกฤษเมื่อ พ.ศ.2399

เมื่อเดินทางออกจากไทย มงติญีไดเ้ ดินทางตอ่ ไปยังกัมพูชา แตน ้

์ ว้ งกษัตริ ยใ์ นกัมพูชาขณะนัน
่ ั กองคด

ตอบวา่ กัมพูชาเป็ นเมืองน้อยไมอ่ าจทาํ สั ญญาไดต

้ ามลาํ พัง ตอ
้ งปรึ กษาสยามกอ
่ น คณะทูตของมงติญีจึงเดินทาง

ตอ่ ไปยังราชสาํ นักเวข้ องเวียดนาม

อยา่ งไรก็ตาม หลังจากคณะทูตของมงตีญีกลับไปไมน

่ าน นักองคด ้ ง่ หนังสือไปยังกงสุลฝรั่งเศส
์ ว้ งไดส

ของสิงคโปร์เมื่อ 23 พฤศจิกายน พ.ศ.2399 เพื่อนําไปถวายพระเจา้ นโปเลียนที่ 3 ของฝรั่งเศส เพื่อขอให้

ฝรั่งเศสชว่ ยคุม
้ ครองกัมพูชาให้พน
้ จากอาํ นาจของสยามและเวียดนาม

่ ่ีปีถัดมาสมเด็จพระหริ รักษ์รามาธิบดีกเ็ สด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยูห

แตไ่ มก ่ ั วจึง

์ อ่ ไป หลังจากที่
โปรดเกลา้ ฯ ให้ นักองราชาวดี หรื อสมเด็จพระนโรดมพรหมบริ รักษ์ ขึ้นเป็ นกษัตริ ยเ์ ขมรองคต

โดนน้องชายอยา่ งพระสีวัตถาและลุงคือ สนองสู จอ

้ งและไดท
้ าํ การแยง่ บัลลังก์

แตด
่ ว้ ยความชว่ ยเหลือจากทางสยามจึงไดค ้ ฝรั่งเศสไดเ้ ขา้ มามี
่ นปี 2406 นัน
้ รองราชยส์ าํ เร็จ ในชว่ งกอ

อาํ นาจในดินแดนแถบอินโดจีนหรื อญวนมากขึ้น และไดเ้ ขา้ มาบีบบังคับโดยใชก ้

้ าํ ลังทังทางกองเรื อและทางการ

่ รั่งเศส ในการเขา้ มาปกครองและให้เขมรเป็ นรัฐใน

ทูตให้สมเด็จพระนโรดมพรหมบริ รักษ์ยอมให้อาํ นาจแกฝ

อารักขาของฝรั่งเศสและพระองคย์ ั งคงเป็ นกษัตริ ยอ์ ยู ่

ราชกาลที้ 5
การเสียดินแดนให้ฝรั่งเศส
 ครัง้ ที่ 1 เสียแควน
้ เขมร (เขมรสว่ นนอก) เนื้ อที่ประมาณ 123,050 ตารางกิโลเมตร และเกาะอีก
6 เกาะ วันที่ 15 กรกฎาคม 2410

ครัง้ ที่ 2 เสียแควน

้ สิบ
้
สองจุไท หัวพันห้าทังหก เมือง
พวน แควน
้ หลวงพระบาง แควน
้
เวียงจันทน์ คาํ มว่ น และแควน
้
์ ั ่ งตะวันออก (หัว
จาํ ปาศั กดิฝ
้
เมืองลาวทังหมด) โดยยึดเอาดิน
แดนสิบสองจุไทย และไดอ
้ า้ งวา่
ดินแดนหลวงพระบาง
เวียงจันทน์ และนครจาํ ปาศั กดิ์
เคยเป็ นประเทศราชของญวน
และเขมรมากอ ่ อีก เนื้ อที่ประมาณ 321,000 ตารางกิโลเมตร วันที่ 27
่ น จึงบีบบังคับเอาดินแดนเพิม
มีนาคม พ.ศ. 2431 ฝรั่งเศสขม ่ ํา้ เจา้ พระยา เมื่อถึง
่ เหงไทยอยา่ งรุ นแรงโดยสง่ เรื อรบลว่ งเขา้ มาในแมน
่ รรจุกระสุน 3 นัดเพื่อเตือนให้ออกไป แตท
ป้อมพระจุลจอมเกลา้ ฝ่ายไทยยิงปื นไมบ ่ างฝรั่งเศสกลับระดม
ยิงปื นใหญเ่ ขา้ มาเป็ นอันมาก เกิดการรบกันพักหนึ่ ง ในวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2436 ฝรั่งเศสนํา
เรื อรบมาทอดสมอ หน้าสถานทูตของ ตน
้ ้ ประเทศ
้ าํ เร็จ (ทังนี
ในกรุ งเทพฯ ไดส
อังกฤษ ไดส
้ ง่ เรื อรบเขา้ มาลอยลาํ อยู ่ 2
ลาํ ที่อา่ วไทยเชน
่ กัน แตม
่ ิไดช้ ว่ ยปกป้อง
ไทยแตอ่ ยา่ งใด) ฝรั่งเศสยื่นคาํ ขาดให้
้ ให้ตอบใน 48 ชั ่วโมง เนื้ อหา
ไทย 3 ขอ
คือ
○ ให้ไทยใชค
้ า่ เสียหาย
สามลา้ นแฟรงค์ โดยจา่ ยเป็ นเหรี ยญ
นกจากเงินถุงแดง พร้อมสง่ เช็คให้สถาน
ทูตฝรั่งเศสแถวบางรัก
 ○ ให้ยกดินแดนบนฝั่งซา้ ย
่ ํา้ โขงและเกาะตา่ งๆ
แมน
่ ํา้ ดว้ ย
ในแมน
○ ให้ถอนทัพไทยจากฝั่ง
่ ํา้ โขงออกให้หมด
แมน
่ ร้างสถานที่
และไมส
สาํ หรับการทหาร ใน
ระยะ 25 กิโลเมตร ทาง
ฝ่ายไทยไมย่ อมรับในขอ
้
2 ฝรั่งเศสจึงสง่ กองทัพ
มาปิ ดอา่ วไทย เมื่อวันที่
26 กรกฎาคม - 3 สิงหาคม พ.ศ. 2436 และยึดเอาจังหวัดจันทบุรีกับจังหวัดตราดไว้ เพื่อบังคับ
ให้ไทยทาํ ตาม
● ไทยเสียเนื้ อที่ประมาณ 50,000 ตารางกิโลเมตร ให้แกฝ
่ รั่งเศส ในวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2436 และ
ฝรั่งเศสไดย้ ึดเอาจันทบุรีกับตราด ไวต
้ อ่ อีก นานถึง 11 ปี (พ.ศ. 2436- พ.ศ. 2447)
● ปี พ.ศ. 2446 ไทยตอ
้ งทาํ
สั ญญายกดินแดนให้ฝรั่งเศสอีก คือ ยก
จังหวัดตราดและเกาะใตแ
้ หลมสิงหล์ งไป
(มีเกาะชา้ งเป็ นตน
้ ) ไปถึง ประจันตคีรี
้ ฝรั่งเศสจึงถอน
เขตร์ (เกาะกง) ดังนัน
้ ่ตราด ในปี พ.ศ.
กาํ ลังจากจันทบุรีไปตังที
2447
● วันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2449
ไทยตอ
้ งยกดินแดนมณฑลบูรพา คือ
เขมรสว่ นใน ไดแ
้ กเ่ สียมราฐ พระตะบอง
และศรี โสภณ ให้ฝรั่งเศสอีก ฝรั่งเศสจึง
้
คืนจังหวัดตราดให้ไทย รวมถึงเกาะทังหลายจนถึ งเกาะกูด รวมแลว้ ในคราวนี้ ไทยเสียเนื้ อที่ประมาณ
66,555 ตารางกิโลเมตร
 ● และไทยเสียดินแดนอีกครัง้ ทางดา้ นขวาของแมน ์ ะวันตก
่ ํา้ โขง คืออาณาเขต ไซยะบูลี และ จาํ ปาศั กดิต
ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2450

การเสียดินแดนให้อังกฤษ

่ ํา้ สาละวิน (5 เมืองเงี้ยว และ 13 เมืองกะเหรี่ ยง) ให้อังกฤษ เมื่อ 27 ตุลาคม พ.ศ.
● เสียดินแดนฝั่งซา้ ยแมน
2435
● เสียดินแดน รัฐไทรบุรี รัฐกลันตัน รัฐตรังกานู และรัฐปะลิส ให้อังกฤษ เมื่อ 10 มีนาคม พ.ศ. 2451 (นับ
อยา่ งใหม่ พ.ศ. 2452) เพื่อขอกูเ้ งิน 4 ลา้ นปอนดท
์ องคาํ อัตราดอกเบี้ย 4% ตอ่ ปี มีเวลาชาํ ระหนี้ 40 ปี

ราชกาลที้ 6
 ครัง้ ที่ 12 มลฑลบูรพา(พระตะบอง,เสียมราฐ,ศรี โสภณ) ให้กับฝรั่งเศส เมื่อ 23 2449 พื้นที่ 51,000
้ าํ สั ญญากับฝรังเศส เพื่อแลกกับ ตราด,เกาะกง,ดา่ นซา้ ย ตลอดจนอาํ นาจศาลไทยที่
ตร.กม. ในสมัย ร.5 ไทยไดท
จะบังคับตอ่ คนในบังคับของฝรั่งเศสใน
้ มีคนจีน
ประเทศไทย เพราะขณะนัน
ญวนไปพึ่งธงฝรั่งเศสกันมากเพื่อสิทธิ
การคา้ ขาย ฝรั่งเศสก็เพียงแตถ
่ อนทหาร
ออกจากตราดเมื่อ 6 กรกฎาคม 2450
กับดา่ นซา้ ย คงเหลือแตเ่ กาะกงไม่
คืนให้ไทย

ครัง้ ที่ 13 ในสมัยรัชกาลที่ เสียหัวเมืองมลายู (รัฐกลันตัน ตรังกานู ปะลิส และไทรบุรี) เมื่อ พ.ศ. 2451
ให้กับอังกฤษ จาํ นวนพื้นที่ 80,000 ตารางกิโลเมตรเพื่อแลกกับอังกฤษยกเลิกสิทธิภาพนอกอาณาเขต และให้
ไทย(กระผม)้เงินเพื่อสร้างทางรถไฟสาย
ใต้ ปัจจุบันเป็ นของมาเลเซีย
 Reference List
้ มูลของรัชกาลที่ 5 (n.d) googlesite. R
ขอ ​ etrieved from
https://sites.google.com/site/khxmulkhxngrachkalthi5/khxmul-rachkal-thi5/kar-seiy-din-daen

ไทยเสียดินแดนไปเทา่ ไหร่ (2018 ธันวาคม 13) tarathong. ​Retrieved from

http://www.taradthong.com/webboard/index.php?topic=1549.0

เรื่ องเสียดินแดนครัง้ ที่ 7 เขมรและเกาะ 6 เกาะ (2561 กรกฎาคม 16) thaipost. R

​ etrieved from
https://www.thaipost.net/main/detail/13499

การเสียดินแดนของไทย 14 ครัง้ ในปี ค.ศ.1659-2010 (2010 กันยายน 8) is thailandsusu. ​Retrieved from

ttp://www.thailandsusu.com/webboard/index.php?topic=124458.0