ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

ΑΠΛΗ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ ΥΛΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Εξίσωση αποµάκρυνσης: x = A.ηµ(ωt + φ 0 )

Εξίσωση ταχύτητας: v = ω.Α.συν(ωt + φ 0 )

Εξίσωση επιτάχυνσης: a = −ω 2 .Α.ηµ(ωt + φ 0 )

 Συνθήκη Α.Α.Τ.:

F = m.a ⇒ F = −m .ω 2 .Α.ηµ(ωt + φ 0 ) ⇒ F = -D.x

m
Περίοδος: T = 2π.
D
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Κινητική ενέργεια

1
K = .m . v 2 ⇒
2
1
K = .m .ω 2 .Α 2 .συν 2 (ωt + φ 0 ) ⇒
2
K = Eολική .συν 2 (ωt + φ 0 ) ⇒ K = .D.(A 2 − x 2 )
1
2

∆υναµική ενέργεια
1
U = .D.x 2 ⇒
2
1
U = .m.ω 2 .Α 2 .ηµ 2 (ωt + φ 0 ) ⇒
2
U = Eολική .ηµ 2 (ωt + φ 0 ) ⇒ U = .m.(ω 2 A 2 − v 2 )
1
2

Μηχανική ενέργεια (Ολική ενέργεια)

1
Eολική = .m.ω2 .Α 2
2
ΦΘΙΝΟΥΣΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ (∆ΥΝΑΜΗ ΤΡΙΒΗΣ F=-
bv)

F = m .a ⇒
dx d2x
− Kx − b. = m . 2 ⇒
dt dt
d2x dx
m . 2 + b. + Kx = 0
dt dt

Αν το b είναι µικρό τότε η λύση της διαφορικής εξίσωσης δίνεται από τη

σχέση:

b
x = A 0 .e − λt .ηµ(ωt + φ 0 ), λ =
2m
2
Κ  b  Κ
ω = 2πf ⇒ ω = −  , ω0 =
m  2m  m

t
ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ (∆ΥΝΑΜΗ
ΤΡΙΒΗΣ F=-bv)

F = m.a ⇒
dx d2x
− Kx − b. + Fm . cos ω′ t = m . 2 ⇒
dt dt
d2x dx
m. 2 + b. + Kx = Fm . cos ω′ t
dt dt

Η λύση της διαφορικής εξίσωσης δίνεται από τη σχέση:

Fm
x= .sin(ω′t - δ ),
G
( 2
)  bω′ 
G = m 2 ω′2 − ω2 + b 2ω′2 , δ = cos −1  
 G 
ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

x1 = A1ηµ (ωt + φ1 ) 
 ⇒ x = Aηµ (ωt + φ )
x 2 = A 2ηµ (ωt + φ 2 )
Α1ηµφ
Α = Α12 + Α 22 + 2.Α1 .Α 2 .συν (φ 2 − φ1 ) , εφφ =
Α 2 + Α 1σ
∆ΙΑΚΡΟΤΗΜΑΤΑ

x1 = A.ηµ(ω1t )   ω1 − ω2   ω1 + ω
 ⇒ x = 2 . A . συν  t  .ηµ 
x 2 = A.ηµ(ω 2t )  2   2
1
Τδιακροτ ήµατος =
f1 − f 2
ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΚΥΜΑΤΟΣ

  t x 
y = A.ηµ  2π −  
  T λ 

ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ

  t x 
y Μ = A.ηµ  2π − Μ  
  T λ 
  t x 
v Μ = ω.A .συν  2π − Μ  
  T λ 
  t x 
α Μ = − ω2 .A.ηµ  2π − Μ  
  T λ 
1
Ε Μ = m M .ω2 .Α 2
2

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ∆ΥΟ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ

ΜΕΣΟΥ

∆x
∆ φ = 2Κ π ⇒ 2 π = 2Κ π ⇒ ∆ x = K λ
λ
ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ∆ΥΟ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ
ΜΕΣΟΥ
∆x λ
∆φ = 2Κπ + π ⇒ 2π = 2Κπ + π ⇒ ∆x = (2Κ + 1)
λ 2

∆ΙΑΦΟΡΑ ΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ

ΜΕΣΟΥ ΣΕ ∆ΥΟ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

∆t
∆φ = 2 π
T

ΣΥΜΒΟΛΗ ΚΥΜΑΤΩΝ

Y2
Y1

  t r  
y 1 = A .ηµ  2π − 1   
  T λ  
⇒
  t r 
y 2 = A.ηµ  2π − 2   
  T λ   
  r − r    t r + r 
y M = 2 A.συν  π 2 1   .ηµ  2π − 1 2  
  λ   T 2λ  
ΣΤΑΣΙΜΑ ΚΥΜΑΤΑ

  t x  
y 1 = A.ηµ  2π −   
  T λ  
⇒
  t x 
y 2 = A .ηµ  2π +   
  T λ   
 2πx   2πt 
y στάσιµου = 2A .συν  .ηµ  
 λ   T 

ΘΕΣΕΙΣ ∆ΕΣΜΩΝ

 2πx  π
A′ = 2 A.συν   = 0 = συν ⇒
 λ  2
 2πx π
 λ = 2 Κ π +
2 λ
⇒ ⇒ x δεσµών = (2Κ + 1).
 2πx = 2Κπ − π 4
 λ 2

ΘΕΣΕΙΣ ΚΟΙΛΙΩΝ

 2πx  2Α .συν 0

A′ = 2 A.συν   = ±2 Α =  ⇒
 λ   2 Α .συνπ
 2πx
 λ = 2Κπ Κλ
⇒ ⇒ x κοιλι ών =
 2πx = 2Κπ + π 2
 λ
ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ

1. Το σώµα του σχήµατος µάζας M=1Kg µπορεί να εκτελέσει Α.Α.Τ.

Το οριζόντιο δάπεδο είναι λείο και τα ελατήρια ιδανικά µε
σταθερές Κ1=150N/m, K2=50N/m. Εκτρέπουµε το σώµα από τη
θέση ισορροπίας του στη θέση Α=+0,24m και τη χρονική στιγµή
t=0 το αφήνουµε ελεύθερο. Ταυτόχρονα από ύψος h και σε σηµείο
της κατακορύφου που διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του
σώµατος αφήνεται άλλο σώµα να πέσει ελεύθερα µάζας
m=0,44Kg.
(α) Βρείτε το ύψος h ώστε τα δύο σώµατα να συγκρουστούν όταν το
πρώτο σώµα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του για πρώτη φορά.
(β) Αν η κρούση είναι πλαστική βρείτε το πλάτος ταλάντωσης του
συσσωµατώµατος.
∆ιάρκεια κρούσης και αντίσταση αέρα αµελητέα. (g=10m/sec2, π2=10).

Λύση

K1 K2

2 m
1 2 1  T T= 2π
( α ) h = gt ⇒ h = g    D
→
2 2 4
1 1 1
h = .10.4.π 2 . ⇒ h = m.
2 16.(150 + 50 ) 16
 1 1
(β ) αρχικ ά : Α.∆ .Ε Τ . : U T + K T = Eολική ⇒ DA 2 = Mv 2 ⇒
2 2
D
v= A
M
A .∆ .Ο. :p αρχικ ή = p τελική ⇒ Μ v = (M + m )V ⇒
M
V= v Α .∆ .Ε Τ .: U T + K T = Eολική ⇒
M+m
1 1 M+m M
0 + (M + m )V 2 = D′A′2 ⇒ A′ = . .
2 2 D′ M + m
D M
A ⇒ A′ = A ⇒ A′ = 0,2m
M M+m
2.∆ίσκος µάζας Μ=1Κg είναι στερεωµένος στο πάνω άκρο
κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ=200Ν/m, του οποίου
το άλλο άκρο είναι στερεωµένο σε κατακόρυφο δάπεδο. Πάνω στο
δίσκο κάθεται ένα πουλί µάζας m=0,2Kg και κάποια στιγµή
εκτινάσσεται κατακόρυφα προς τα πάνω µε ταχύτητα v=2m/sec.
Βρείτε:
(α) Το µέτρο της ταχύτητας που αποκτά ο δίσκος.
(β) Τη µέγιστη δυναµική ενέργεια ταλάντωσης.
(γ) Τη µέγιστη δυναµική ενέργεια του ελατηρίου.

Λύση

Mg 1
(α ) Α .Θ.Ι .Τ. : x1 = ⇒ x1 = m
K 20
( M + m )g 1,2
T.Θ.Ι .Τ. : x 2 = ⇒ x2 = m
K 20
A .∆ .Ο . : p αρχική = p τελική ⇒ 0 = mv 0 − Mv ⇒
m
v = 0,4
sec
 1
Κ (x 2 − x 1 ) +
2
(β ) Α .∆ .Ε .Τ . : U T + K T = E ολικ ή ⇒
2
1 1 Μv2
Μ v 2 = ΚΑ 2 ⇒ A = (x 2 − x 1 )
2
+ ⇒
2 2 K
1
A = 10 − 2 5m , U T , max = ΚΑ 2 ⇒ U T , max = 0 ,05 Joule
2
1
( γ ) U ελατηρ ίου , max = K ( x1 + A )2
2

3.Σώµα µάζας m=1Kg ισορροπεί συνδεδεµένο στο ένα άκρο

κατακόρυφου ελατηρίου σταθεράς Κ=100Ν/m του οποίου το άλλο
άκρο στερεώνεται σε οροφή. Βλήµα ίσης µάζας µε το σώµα κινείται
κατακόρυφα προς τα πάνω και συγκρούεται µε ταχύτητα µέτρου
v 0= 6m / sec , µετωπικά και πλαστικά µε το σώµα τη χρονική στιγµή
t=0.
(α) Να βρεθεί το πλάτος ταλάντωσης του συσσωµατώµατος.
(β) Μετά πόσο χρόνο από τη στιγµή της κρούσης, η ταχύτητα του
συσσωµατώµατος θα µηδενιστεί για πρώτη φορά;
(γ) Για το παραπάνω χρονικό διάστηµα να βρεθεί το έργο της δύναµης
του ελατηρίου.
(δ) Να βρεθεί ο ρυθµός µεταβολής της ορµής και της κινητικής
ενέργειας
(1) αµέσως µετά την κρούση και (2) όταν βρίσκεται στις ακραίες
θέσεις κίνησής του.
Να θεωρήσετε ότι η αποµάκρυνσή y από τη θέση ισορροπίας είναι
ηµιτονική συνάρτηση του χρόνου. (g=10m/sec 2 ).

Λύση

mg
( α ) Α .Θ .Ι .Τ . : x 1 = ⇒ x 1 = 0 ,1m
K
( m + m )g
T .Θ .Ι .Τ . : x 2 = ⇒ x 2 = 0 , 2m
K
A .∆ .Ο . : p αρχική = p τελική ⇒ mv 0 = (m + m )v ⇒
6 m
v=
2 sec
1
(β ) Α .∆ .Ε .Τ. : U T + K T = Eολική ⇒ Κ (x 2 − x1 ) +
2

2
1 1 2mv 2
2mv 2 = ΚΑ 2 ⇒ A = (x 2 − x1 )
2
+ ⇒
2 2 K
A = 0,2m

x 2 − x1 π
( γ ) ηµφ 0 = ⇒ φ0 = ,
A 6
Κ
π π π ω = 2m π 2
άρα − = ω.∆t ⇒ ∆t =  → ∆t = sec
2 6 3ω 30

dp (1) : −K (x 2 − x1 ) (1) : −10N

(δ ) = ∑F ⇒  ⇒
dt (2 ) : ± KA (2 ) : ± 20N

dK (1) : − K (x 2 − x1 )v (1) : −5 6W
= ∑ F.v ⇒  ⇒
dt  (2 ) : ± KA . v (2 ) : 0 W

4.Από την κορυφή λείου κεκλιµένου επιπέδου γωνίας κλίσης φ=300

εξαρτάται ιδανικό ελατήριο σταθεράς Κ=100Ν/m και στο κάτω άκρο
του συνδέεται σώµα µάζας m=2Kg. Το σύστηµα ισορροπεί πάνω στο
κεκλιµένο επίπεδο. Βλήµα ίσης µάζας µε το σώµα κινείται οριζόντια
µε ταχύτητα v=2m/sec και συγκρούεται ακαριαία, µετωπικά και
πλαστικά µε το σώµα µάζας m. Το συσσωµάτωµα δεν αναπηδά.
(α) Βρείτε το πλάτος ταλάντωσης του συσσωµατώµατος.
(β) Αν θεωρήσουµε ως στιγµή t=0 τη στιγµή της κρούσης και θετική
φορά κίνησης προς τα πάνω να βρείτε την εξίσωση αποµάκρυνσης
του συσσωµατώµατος ως συνάρτηση του χρόνου.
(γ) Μετά πόσο χρόνο από τη στιγµή t=0 η ταχύτητα του
συσσωµατώµατος µηδενίζεται για πρώτη φορά;
(γ) Μετά πόσο χρόνο από τη στιγµή t=0 η ταχύτητα του
συσσωµατώµατος µηδενίζεται για πρώτη φορά;
(δ) Βρείτε το ρυθµό µεταβολής της ορµής του συσσωµατώµατος
αµέσως µετά την κρούση, καθώς και όταν το συσσωµάτωµα διέρχεται
από τις ακραίες θέσης ταλάντωσής του. (g=10m/sec2).

Λύση
mg
( α ) Α.Θ.Ι .Τ. : x1 = ηµ 300 ⇒ x1 = 0,1m
K
(m + m )g
T.Θ.Ι .Τ. : x 2 = ηµ 300 ⇒ x 2 = 0,2m
K
A .∆ .Ο . : p αρχική = p τελική ⇒ mv 0συν 300 = (m + m )v ⇒
3 m
v=
2 sec
1
Α .∆ .Ε .Τ. : U T + K T = Eολική ⇒ Κ (x 2 − x1 ) +
2

2
1 1 2mv 2
2mv 2 = ΚΑ 2 ⇒ A = (x 2 − x1 )
2
+ ⇒
2 2 K
A = 0,2m

x 2 − x1 π
( γ ) ηµφ 0 = ⇒ φ0 = ,
A 6
Κ
π π π ω = 2m π 2
άρα − = ω.∆t ⇒ ∆t =  → ∆t = sec
2 6 3ω 30

dp (1) : −K (x 2 − x1 ) (1) : −10N

(δ ) = ∑F ⇒  ⇒
dt  (2 ) : ± KA (2 ) : ± 20N

dK (1) : − K (x 2 − x1 )v (1) : −5 3W
= ∑ F.v ⇒  ⇒
dt (2 ) : ± KA . v (2 ) : 0 W
5.Οµογενής κύλινδρος ύψους Η=25,2cm ισορροπεί µε τον άξονά του
κατακόρυφο στη διαχωριστική επιφάνεια δύο υγρών µε πυκνότητες
ρ1=13,6gr/cm3 και ρ2=1gr/cm3, όπως φαίνεται στο σχήµα. Η
πυκνότητα του υλικού του κυλίνδρου είναι ρ=7,2gr/cm3. Εκτρέπουµε
κατακόρυφα τον κύλινδρο προς τα κάτω από την θέση ισορροπίας του
κατά Α=1cm και τον αφήνουµε ελεύθερο.
(α) ∆είξτε ότι ο κύλινδρος θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και βρείτε την
περίοδό του.
(β) Να γράψετε την εξίσωση της αποµάκρυνσης σε συνάρτηση µε τον
χρόνο αν θεωρήσουµε ότι την χρονική στιγµή t=0 η αποµάκρυνση του
κυλίνδρου από την θέση ισορροπίας του είναι x=+1cm. (Τριβές
αµελητέες και g=10m/sec2).

ρ2

ρ1

Λύση

(α ) ∑ F = 0 ⇒ A1 + A 2 − B = 0 (1)
σε τυχα ία θέση : ∑ F = −(A1 + xSρ1g ) − (A 2 − xSρ 2g )
∑ F = −(ρ1 − ρ 2 )Sg .x ⇒ ∑ F = − D.x, Α .Α.Τ.
(1 )
+ B →
m ρSH ρΗ
Τ = 2π ⇒ T = 2π ⇒ T = 2π
D (ρ1 − ρ 2 )Sg (ρ1 − ρ 2
5 rad
Τ = 2,4π(sec), ω =
6 sec

5 π
(β ) x = 0,01ηµ  t + 
6 2
6.∆ύο σηµεία Α και Β βρίσκονται στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο και
απέχουν µεταξύ τους l=0,9m. Πάνω στη γραµµή που τα ενώνει µπορεί
να κινείται χωρίς τριβές υλικό σηµείο Ν µάζας m=0,096Kgr, το οποίο
δέχεται από τα σηµεία Α και Β ελκτικές δυνάµεις µε µέτρα
FA=0,8x(AN) και FB=1,6x(BN) αντίστοιχα στο (S.I.).
(α) Να δείξετε ότι το υλικό σηµείο εκτελεί Α.Α.Τ.
(β) Αν το υλικό σηµείο περνάει από το σηµείο Α µε ταχύτητα µέτρου
vA=1,5m/sec να βρείτε την ταχύτητα του υλικού σηµείου όταν αυτό
διέρχεται από το Β.

Λύση

FB FA

B A

(α ) ∑ F = 0 ⇒ FA = FB ⇒ 0,8( AN ) = 1,6(BN )
′ ′
τυχα ία θέση : ∑ F = FA − FB = 0,8((AN ) − x ) −
N
1,6((BN ) + x ) ⇒ ∑ F = −2,4.x, A.A.T., D = 2,4
m
′ ′
(β ) Α .∆ .Ε .Τ. : U T + K T = U T + K T ⇒
1 1 1 1
D(AN ) + mv A = D(BN ) + mv B ⇒
2 2 2 2

2 2 2 2
m
vB = 3
sec
 7.Τα δύο σώµατα Α, Β που φαίνονται στο σχήµα είναι τοποθετηµένα
το ένα πάνω στο άλλο και εκτελούν κατακόρυφη Α.Α.Τ. µε περίοδο
Τ=2sec και πλάτους Α=0,25m. Το σώµα Β έχει µάζα m=0,2Kg.
(α) Βρείτε τη δύναµη που ασκεί το σώµα Β στο σώµα Α στις θέσεις:
(i) y=0, (ii) y=-0,25m, (iii) y=+0,25m.
(β) Για ποια τιµή του πλάτους ταλάντωσης το σώµα Β θα
εγκαταλείψει το σώµα Α, όταν η περίοδος της ταλάντωσης είναι Τ=2sec;
(γ) Ποια είναι η µέγιστη συχνότητα της ταλάντωσης για την οποία το
σώµα Β δεν θα εγκαταλείψει το σώµα Α, όταν το πλάτος της ταλάντωσης
είναι 0,25m; (g=10m/sec2, π2=10).

Λύση N

( α ) ∑ F = − Dm y ⇒ N − B = − m ω 2 y ⇒
2
2  2π 
N = mg − mω y ⇒ N = mg − m  y ⇒
 Τ
 2N όταν y = 0m

Ν = 1,5N όταν y = 0,25m
2,5N όταν y = −0,25m

 N=0
2π
ω= g g
(β ) N = mg − mω2 y  Τ →Α = 2 ⇒Α= 2
ω  
2 π
 
 Τ
A = 1m

N=0
1 g
(γ ) N = mg − mω y → f =
2 ω = 2 πf
2π A

8.Το ένα άκρο κατακόρυφου ελατηρίου σταθεράς Κ=200Ν/m είναι

στερεωµένο σε οριζόντιο δάπεδο. Στο άλλο άκρο του είναι σταθερά
συνδεδεµένος δίσκος Α µάζας Μ=1,5Kg. Πάνω στο δίσκο είναι
τοποθετηµένο σώµα Β µάζας m=0,5Kg. Το σύστηµα ισορροπεί.
5
Πιέζουµε το σύστηµα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά Α= m και το
10
αφήνουµε ελεύθερο.
(α) ∆είξτε ότι το σώµα Β θα εγκαταλείψει το δίσκο Α.
(β) Ποια είναι η ταχύτητα και η επιτάχυνση του σώµατος Β τη στιγµή
που εγκαταλείπει το δίσκο;
(γ) Σε πόσο ύψος θα φτάσει το σώµα Β πάνω από τη θέση στην οποία
εγκαταλείπει το δίσκο; (Αντίσταση αέρα αµελητέα, g=10m/sec2).
Λύση

( α ) ∑ F = − Dm y ⇒ N − B = − m ω 2 y ⇒
2
 2π  =0
N = mg − mω y ⇒ N = mg − m  y N
2
 →
 Τ
Κ
g ω= Μ + m M+m
y = 2   → y = .g ⇒ y = 1m > A
ω K
(β ) Α.∆ .Ε.Τ. : U T + K T = Eολική ⇒
1 2 1
2
1
Κy + (M + m ). v 2 = KA 2 ⇒ v =
2 2
K
M+m
A2 − y 2 ( )
1 v2
(γ ) ∆Κ = W ⇒ − mv = −mgh ⇒ h =
2
2 2g

9.Σώµα µάζας m=1Kg εξαρτάται από το κάτω άκρο ιδανικού

ελατηρίου σταθεράς Κ=400N/m. Το ελατήριο είναι στερεωµένο στην
οροφή ανελκυστήρα και κρέµεται ακίνητο (σε σχέση µε τον
ανελκυστήρα) καθώς αυτός ανέρχεται µε σταθερή ταχύτητα µέτρου
v = 2m / sec . Σε µια στιγµή ο ανελκυστήρας σταµατάει
απότοµα.
(α) Βρείτε το πλάτος ταλάντωσης που θα εκτελέσει η µάζα m στις εξής
περιπτώσεις:
-το ελατήριο να ήταν παραµορφωµένο εξαιτίας της µάζας m.
-Το ελατήριο να είχε το φυσικό του µήκος συγκρατώντας το σώµα σε
εκείνη τη θέση.
(β) Να γραφεί η εξίσωση της αποµάκρυνσης σε συνάρτηση µε το χρόνο
για τη µάζα m στην πρώτη περίπτωση θεωρώντας ως t=0 τη στιγµή που
ακινητοποιείται ο ανελκυστήρας. Να θεωρήσετε θετική φορά προς τα
κάτω. (g=10m/sec2).
Λύση

(α ) ∗ Α.∆ .Ε.Τ. : 1 mv 2 = 1 KA12 ⇒ A1 = m

.v ⇒
2 2 K
2
A1 = m
20
mg
1 1 1 y=
2 2 2
∗ Α .∆ .Ε .Τ. : mv + Ky = KA 2  K
→
2 2 2
m 2 3
A2 = v + y 2 ⇒ A2 = m
K 40

(β ) ∗ y = A1ηµ (ωt + π )
mg
t = 0: y = −
∗ y = A 2ηµ (ωt + φ0 )   
→ K

10.Σώµα µάζας m=1Kg ισορροπεί συνδεδεµένο στα άκρα δύο

κατακόρυφων ελατηρίων όπως δείχνεται στο σχήµα. Αποµακρύνουµε
την µάζα κατακόρυφα από την θέση ισορροπίας και την αφήνουµε
ελεύθερη. Αν K1=250N/m, K2=150N/m είναι οι σταθερές των δύο
ελατηρίων:
(α) ∆είξτε ότι η µάζα θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και
να βρείτε την περίοδό της.
(β) Αν το πλάτος ταλάντωσης είναι Α=0,2m ποια η µέγιστη κινητική
ενέργεια της µάζας m; (g=10m/sec2). Να θεωρήσετε ότι στη θέση
ισορροπίας της µάζας το ελατήριο σταθεράς Κ1 έχει επιµήκυνση, ενώ το
άλλο συσπείρωση.
Λύση

K1

K2

(α )Θ.Ι .Τ. : mg − K 1x1 − K 2x 2 = 0 (1)

(1 )
T.Θ. : ∑ F = mg − K 1 (x1 + x ) − K 2 (x 2 + x ) →
m
∑ F = −(K 1 + K 2 )x → A.A.T., T = 2π
K1 + K 2
1
(β ) Κ max = (K 1 + K 2 )A 2
2

11. Σώµα µάζας m=1Kg ισορροπεί πάνω σε λείο οριζόντιο δάπεδο

συνδεδεµένο στα άκρα δύο οριζόντιων ιδανικών ελατηρίων µε
σταθερές Κ1=220N/m και Κ2=180N/m, όπως φαίνεται στο σχήµα.
Αποµακρύνουµε την µάζα από την θέση ισορροπίας και στην
διεύθυνση του άξονα των ελατηρίων κατά Α=0,2m.
(α) ∆είξτε ότι το σύστηµα θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και να βρείτε την περίοδό
του.
(β) Ποια η ολική ενέργεια ταλάντωσης;
(γ) Να γράψετε την εξίσωση της αποµάκρυνσης σε συνάρτηση µε το
χρόνο θεωρώντας ότι την χρονική στιγµή t=0 το σώµα κινείται προς την
αρνητική κατεύθυνση και βρίσκεται στη θέση x=-0,1m.
Λύση

K1

K2

(α ) T.Θ. : ∑ F = −K 1x − K 2x ⇒ ∑ F = −(K 1 + K 2 )x ⇒
m π
A .A.T., T = 2π ⇒ T = sec
K1 + K 2 10
1
(β ) Ε ολική = (K 1 + K 2 )A 2 ⇒ Ε ολική = 8Joule
2
 7π 
(γ ) y = Aηµ (ωt + φ0 ) t = 0: y = −0 ,1
 → y = 0,2ηµ  20t + 
 6 

12.∆ύο ιδανικά ελατήρια µε σταθερές Κ1=200Ν/m και Κ2=300Ν/m

συνδέονται σε σειρά. Το ένα άκρο του συστήµατος που προκύπτει
συνδέεται ακλόνητα µε κατακόρυφο τοίχο και το άλλο συνδέεται µε
σώµα µάζας m=0,3Kg. Το σύστηµα ισορροπεί πάνω σε λείο οριζόντιο
δάπεδο. Αποµακρύνουµε την µάζα m από την θέση ισορροπίας της
κατά την διεύθυνση του άξονα των ελατηρίων και κατά A=0,2m και
στην συνέχεια την αφήνουµε ελεύθερη.
(α) ∆είξτε ότι το σύστηµα θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και να υπολογίσετε την
περίοδό του.
(β) Ποια η ολική ενέργεια ταλάντωσης;
(γ) Ποιο το % ποσοστό της ολικής ενέργειας ταλάντωσης που έχει
µετατραπεί σε κινητική ενέργεια ταλάντωσης της µάζας, όταν διέρχεται
από τη θέση x=0,1m;
Λύση

K1 K2

x1 + x 2 = x
K 1K 2
(α ) T.Θ. : ∑ F = −K 2x 2   → ∑ F = −
K 1 x1 = K 2 x 2
x⇒
K1 + K 2
m
∑ F = − Dx → A .A.T., T = 2π
D
1
(β ) Ε ολική = DA 2
2
1
Ε ολική − Dx 2
(γ ) 2 .100
Ε ολική

13.∆ύο ιδανικά ελατήρια µε σταθερές Κ1=150Ν/m και Κ2=300Ν/m

συνδέονται σε σειρά. Το ένα άκρο του συστήµατος που προκύπτει
συνδέεται ακλόνητα σε οροφή και στο άλλο άκρο συνδέεται σώµα
µάζας m=1Kg. Αποµακρύνουµε το σώµα από την θέση ισορροπίας
του κατά µήκος του άξονα των ελατηρίων κατά Α=0,2m και στη
συνέχεια το αφήνουµε ελεύθερο.
(α) ∆είξτε ότι το σύστηµα θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και να υπολογίσετε την
περίοδό του.
(β) Ποια η ολική ενέργεια ταλάντωσης;
(γ) Ποιο το % ποσοστό της ολικής ενέργειας ταλάντωσης που έχει
µετατραπεί σε κινητική ενέργεια της µάζας m όταν το σώµα διέρχεται
3 2
από την θέση x= m ; (g=10m/sec ).
10
Λύση

K1

K2

(α ) Θ.Ι .Τ. :mg − K 2 x 2′ = 0 (1)

K 1 x 1′ = K 2 x 2 ′
x1 + x 2 = x
( ) ( )
( )
K 1 x 1 + x 1′ = K 2 x 2 + x 2 ′
′ (1)
T.Θ. : ∑ F = mg − K 2 x 2 + x 2       
→
K 1K 2 m
∑F = − x ⇒ ∑ F = − Dx → A.A.T., T = 2π
K1 + K 2 D
1
(β) Ε ολικ ή = DA 2
2
1
Ε ολική − Dx 2
(γ ) 2 .100
Ε ολική
 14.Οµογενής µεταλλικός κύλινδρος µάζας m=1Kg και εµβαδού
διατοµής S=20cm2, εξαρτάται από το ελεύθερο άκρο κατακόρυφου
ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ=380Ν/m, το άλλο άκρο του οποίου
είναι ακλόνητα στερεωµένο σε οροφή. Το σύστηµα ισορροπεί µε τον
κύλινδρο βυθισµένο σε υγρό πυκνότητας ρ=103Κg/m3.
Αποµακρύνουµε τον κύλινδρο προς τα κάτω κατά Α=0,02m και στην
συνέχεια τον αφήνουµε ελεύθερο. Αν οι τριβές είναι αµελητέες:
(α) ∆είξτε ότι ο κύλινδρος θα εκτελέσει Α.Α.Τ. και να υπολογίσετε την
περίοδό του.
(β) Μετά πόσο χρόνο από την στιγµή που ο κύλινδρος αφεθεί ελεύθερος
θα περάσει από την θέση ισορροπίας του για πρώτη φορά;
(γ) Να γράψετε την εξίσωση της αποµάκρυνσης του κυλίνδρου από την
θέση ισορροπίας του σε συνάρτηση µε το χρόνο, αν την στιγµή t=0 είναι
x= + 2 × 10 − 2 m και v<0. (g=10m/sec2).

Λύση

+x

(α )Θ.Ι .Τ. : mg − Kx1 − Aάνωση = 0 (1)

(1 )
T.Θ. : ∑ F = mg − K (x1 + x ) − (A + ρgSx ) →
 m
∑ F = −(K + ρgS )x → A.A .T., T = 2π
K + ρgS

(β ) t = T
4
t = 0: y = 2 .10 − 2
(γ ) y = Aηµ (ωt + φ0 )    → y = Aηµ  ωt + 3π 
v<0

 4 