{neTISIM FAKULTES! DERGISI/Baudritnt'm Sinlasyon Kuan ve Kivesel (Corensensanon Ckmazlrt BAUDRILLARD’IN SIMULASYON KURAMI VE KURESEL (EVRENSEL) INSANIN GIKMAZLARI Ayse CENGIZ* Baudrillard’s Simulation Theory and the Dilemmas of Global (Universal) Man Devoid of the chance of finding the “different one,” within almost infinite consumption choices, unable to reach the newslfacts ~and not feeling the lack of it either- under the vision and information bombardment and capable of displaying individual differences only with consumption practices, the ‘global man leads a life imposed by the capitalist production processes, In the same tory, global man is usually unmoare of the fact that his or her own life, the choices as well as cultural practices and therefore his or her own reality of life are just produced realities. French philosopher, Jean Baudrillard explains this social situation with the simulation theory and indicates that global man tives in a universe of simulations, In this paper, the simulation theory and the dilemmas of global/loeal man are examined. Key words: Jean Baudrillard, simulation theory, global man. Girig Her dénemin bagat paradigmalan o déne- min “dogru"larm ve toplumsal kabule uy- gunluklannin kosullannt belirlemektedir, Bir toplumsal paradigma olarak modernizm, ilerlemenin ve akilabgin belirleyici oldugu diigiincesinden hareketle, ekonomik olarak Fordist diretim bigimlerini yitcelterek, bilim- sel anlamda ise, “dogru”nun somut, tekrar- lanabilen (deneylenebilen), dlgitlebilen bilimi destekleyerek dénemin asgari_kogullarn ortaya koymaktadir. Birgok —diisiiniir modernizmin dogdugu, gelistigi ve yaygin olarak uygulandig “Bat. toplumlar’nda basta olmak tizere, modemizmin neden ol- duu kimi hosnutsuzluklart dile getirmekte- dir, Bu diigtinéirler iginde kendini “kuramsal terdrist olarak tarumlayan Fransiz diisiiniir Jean Baudrillard, yine kendi ifadesiyle “ku- ramsal giddet” uygulayarak yazdgs yazala- nyla modernizmin tiim degerleriyle oktii- lini iddia etmektedir. Baudrillard’a gore modemizmin sonucu olan evrensel kiiltiix, sahte ihtiyaglarla ger- gek ihtiyaglarn ayrimnin yapilamadsgx sentetik ve kurgusal bir kiiltiirdiir. Tiiketim toplumunun bireyi olarak nitelendirdij giiniimiiz insanunin, ancak giidiilenmis ihti- yaclatla anlam kazanan bir hayat bicimine sahip oldugunu belirtmektedir. Baty‘ ilerlemeci diigiincesinin bir sonucu olarak medyalar da mevcut sistemin iginde onu megrulastinet ve giiglendirici bir gérev tist- lenerek gercekligi yeniden olusturmaktadir. Sézkonusu sistem igerisinde ise kiiresel in- san, hayat igerisinde, gergeklikle baglantis kopanimis olarak Baudrillard’ ifadesiyle + Aras Gor. Istanbul Liniverstet letigi Fakitest GazetellkBolimit 117ILerisha PAKQLTES! DERGIS! Baudrillard m Siovtesyon Kurann ve Kitresel (Evrensel) Insanon Cokmaalant bir “Simiilsyonlar Evreni”nde yagamakta- chr. Bu caligmada, Baudrillard’ “Simiilasyon Kurami” aracihjp ile kiiresel insanin davra- nig ve diigiintig bigimlerini agiklamaya gali- silacaktor, Fransiz Diigiiniir Jean Baudrillard Kimdir? Fransiz Felsefect Baudrillard, 1929 yihnda dogmug ve meslek yagamina Almanca 6§- retmenligi ile baglanugtir. 1966 yslinda aka- demik yagama (Nanterre Universitesi‘nde Henri Lefebvre ile) baglayan yazar 1990 yi- Iinda ancak profesérhiigtinii alabilmigtir. Bu duruma kuramemm “Foucault‘u Unutmak” adh eserinin etkili olduju iddia edilmekte- dir. Yazar eserinde, Foucault'un sdylevini ig isten gectikten sonra ortaya gikan bir séylev olarak degerlendirmektedir. Foucault, 8zetle ig igten gectikten sonra ortaya cikan bir mesihin, ig isten gectikten sonra yapilmaya caligilan bir devrimin, ig igten gectikten sonra ekilmis bir séylevin, simiilatif dzel- liklerine sahip oldugunu bu yiizden de Foucault'u unutmakta yarar oldugunu sé Iemektedir. Bu nedenle 20 yildan uzun sire bagasistan olarak kaldi{s iddia edilmektedir. (Oker, 2003: 202) Baudrillard, kitaplarinda simiilasyon, yiffmn- lar zihniyeti, “Steki”, bastan qakarma gibi konular: ele almustir. Uretimin rasyonel bir etkinlik olmadigunt ileri siirmiig, tiketicinin, reklam vb. yollarla aldatiimasin: géz boya- yret bir oyun ve hem iiretimi hem de tiiketi- cinin istedigini tehdit eden bir ge olarak yorumlamustir, (Baudrillard, 1998: 1) Baudrillard kendinden 6nce ortaya gikmig olan bu yapisalahk ya da géstergebilim (RBarthes vs), yapisaler psikanaliz.(J.Lacan) ve (kikenleri M.Mauss ve Malinowski’ye kadar giden) yapisaler antropoloji’nin yant 118 stra_sibernetikten mikrobiyolojiye Baty’da birer bilimsel yéntem ya da sistem olarak sunulan hemen her geyle ilgilenerek bitin bu verilerden meveut diizen gériintisiinii tersine gevirebilme amaaiyla yararlanmakta- dir. (Adanir, 2004; 26) Bir bagka deyisle Baudrillard’in ironik ifadelerini ve kendine Szgii_kavramlarint anlayabilmek iin Yapr- salcik, — gistergebilimsel —_gSziimleme, Lacan’ci psikanaliz. yorumunun ana hatlan ile Mauss'un “Bagig” dizerine olan kuramun- dan haberdar olmak da gerekmektedir. Baudrillard metinlerini kavrama konusun- daki en biiyiik engelin kullandigi dil ya ter minoloji oldugu sdylenebilir. Yeni bir termi noloji olusturma arzusunun gerisinde yatan sey 1970'lere kadar egemen olan elestirel bir kuramin (Ekonomi Politigin) tiikenmigligini kanitlayabilmektir. Bu tikenmisligi kanutla- manin tek yolu kendisine boyun ejmeyen yeni bir terminoloji dretmeyi basarmaktr, (Adanur, 2004: 27) Kiiresel/Evrensel Toplumun Genel Ozellikleri Belli kiilttir bajilamlan igerisinde yetistirilip, sosyallestiriliriz, Cemaatlerimizin degerleri, inanglan, iligkileri, yagam stilleri, davranig kaliplan ve sosyal rolleri bize agilanar. Kiltii- rel cemaatimizin yagam bigimini kegfettigi- miz ve dfrendigimiz siiregte, kigisel kimli- Simiz, bicimlenir. Sonug olarak, bu siireste dogumla gelen kiiltiirel kimligimizi, seg- mekten ok benimseyip kabul ettijtimiz sdy- lenebilir. (Tok, 2003: 83) iginde yagachfimuz iresel toplumun da bize ylikledigi, kabu- Hindi dayattig1 sosyal roller ve davranis bi- gimleri bulunmaktadir. Bu kalplart en iyi anlayabilmenin yolu kiiresel toplumun dzel- liklerini ortaya koymaktir. Talcott Parsons’ teorik yaklagmuyla diigii- nildiigiinde, kiiresellegmenin ilk olarakiverigiat FAKOLTESi DERGISI/Baudrila modernlesme siirecinin bir uzants: olarak yorumlandigi diistiniilebilmektedir. Hakka Pieterse igin modernlesme teorisinin ideolo- jik olarak siiriiklendigi yol kiiresellegme teorisinde yeniden ortaya gikmaktadir, As- linda modernligi ilerleme, geligme, biiyiime, sanayilegme, teknolojik donanim gibi degig- kenlerle agiklama efilimi sosyolojide ege- men yaklasimlardan birini olugturmustur. (Kémecoflu, 2002:10) Baudrillard Bats toplumunu olusturan biitiin degerleri olumsuzlamaktadhr, Kiilttir acisin- dan da Batt toplumlarmin, tizerinde hakimi- yet kurdugiu ve kendi degerlerini hakim Julmaya cahshgt “ike!” toplumlardan daha kéti durumda oldugunu__belirtmektedir. Baudrillard’ gére evrensellesme kiiltiirtin &gelerini yok etmektedir. “Kiiltiir adina la- yik olan her kiiltiir evrenselligiin iginde kay- bolmaktadir. Evrensellesen her kiiltiir &2- giinliigiina yitirmekte ve dImektedir. Bizim zorla asimile ederek yok ettigeimiz kiiltiiler de béyledir, ama evrensellik iddiasindaki kendi kiiltiiriimiiz. de béyledir, Yalniz fark gurada: Obiirleri dzgiinliiklerinden Sldiiler, ki bu giizel bir dliimdiir, oysa biz her tir dagiinligii_yitirmekten, bitin degerlerimi- zin soykirama ugramasindan dolay: dlityo- ruz, ki bu da kétii bir » Oliimdiir.” (Baudrillard, 2001; 120) Baudrillard’a gére modern toplumlar tarihin belli bir anindan sonra (bu muhtemelen 1960'h yillar olabilir) tiiketim toplumu, yani bir ablaksizlik/miistehcenlik — agamasina gecmigtir. Bu agama kapitalizmin ulasmis oldugu en ist agamadir ve bu agamadan itibaren toplumsal ahlak ters yiiz olmuga benzemektedir. Bir baska deyisle strur tant- mayan bir ekonomik ve teknolojik gelisme toplumsal kurallarda gevgemeye yol acmig ve tiiketim toplumu agamastyla birlikte ah- laksizhk bir tir toplumsal ahlak bicimine ‘on Siitasyon Kurain ve Kiiresel (EovenseD)insamn Gonazlans dGniigmiistiir. Bu ise kendini yagamin tim alanlannda miistehcenlesmeyle (toplumsal, politik, ekonomik, kiitirel) gistermeye baslamustir. Baudrillard miistehcenlesme ta- mmuna agikhk getirirken, porno filmine 6r- nek verit burada miistehcen olanin gésteri- Jen cinsel iliski dei! bu iligkinin ekranda devasa (anormal) boyutlara ulagmig cinsel organlarla sunumu oldugunu belirtmekte- dir. (Adanit http://www.radikal.com.ti/ek h aber.php2ek=12&haberno=3018é&tarih=17/04 (2004) Taketim Toplumu iginde bulundugumuz tiketim toplumunda Baudrillard’a gre tiketim, dogal ihtiyacla- nin mal/hizmet aracili ile tatmin edilmesi olarak defil, kodlar ve kurallarla diizenlen- mig global bir gistergeler sistemi seklinde yorumlamaldir, Baudrillard tiketimi “top- Tumsal ig” olarak giriir ve igyerindeki tiretici iggiictiniin denetim ve sdmiiriilmesiyle kar- silagtur, Kapitalizm “iiretici kitle” nin de netim ve sémiiriisiinii tamamlamak icin denetlenebilir ve sémiirilebilir bir "tilketici kitle” yaratmustir.(Ritzer, 2000:85) Tiiketim toplumu, Postfordist paradigmanin bir sonucu olarak kargumuza gikmaktadsr. Fordizm sonrast olugan dejismeyi tarumla- mayan Postfordist kuram, yagam bigiminin de yeniden 6rgiitlenmesini ve bu yolla ka- pitalist tiretim iligkilerinin yeniden yapilan- masint ngéren yeni bir paradigmadhr. 1945lerden 1970'lere kadar uzanan dé- nemde ABD’nin hegemonyasinda geligen fordist tiretim, modernlik paradigmas: cer- cevesinde gekillenmektedir. Fordist tiretim dzetle, biiyiik dlgekte ve standart mal iireti- mini saglayan Kitlesel-seri iiretimdir, Pordist ekonomik érgiitlenmenin Sngérdiigii_cko- nomik kiiltiir ise, standart iirtine baghhk, maliyeti diigtirmeye yénelik rekabet strate- ng