1.

1PENDAHULUAN

Lubnanadal
ahsat
unegar
ayangsangatkeci
lyangmanadi
kuasaiol
ehpol
it
ik,
ekonomidanugakebudayaannya.Lubnan j
ugamer
upakan neger
ayang sangat
t
ert
ua dan t
erbukt
imer
upakan masyar
akatt
erawaldal
am kehi
dupan manusi
a.
Lubnanadal
aht
apakmanusi
ayanghi
suppadazamanneol
it
ikyangmaanwuj
ud
padaseki
tar7000t
ahundahul
u.Kawasanl
ubnanset
erusnyat
elahdi
kuasaiol
eh
ker
ajaan Tur
kiUt
hmani
yah dan set
erusnya mengal
amikemer
osot
an sel
epas
per
ang duni
aper
tamayang manaLubnan di
ser
ahkan kepadaPer
anci
s.Lubnan
l
ebi
hdi
kenal
isebagaiSwi
tzer
landt
imurt
engahyangmanai
amember
ikandua
maknai
ait
uor
angl
ubnanadal
ahpedagangdanpengur
usbankyangber
jaya,bi
jak
ber
niaga,l
ebi
h kaya dar
ipada j
ir
an-
ji
ran mer
eka ker
ana per
khi
dmat
an yang
di
ber
ikan ser
ta negar
a yang t
erdi
ridar
ipada gabungan kel
ompok-
kel
ompok
1
masyar
akatyangdi
sal
utiol
ehkemahi
ranpol
it
ikdal
am halkepent
ingandi
ri
.

Ber
lakunyasat
uper
janj
ianyangmanasudahdi
nyat
akanbahawapr
esi
den
yangdi
pegangadal
ahdar
ipdagol
onganKr
ist
ianMi
nor
it
eyangper
danament
eri
pul
adi
pegangmel
aluigol
ongansunni
hdanpadaahl
ipar
li
menpul
akdi
pegang
mel
aluigol
ongan syi
ah.Haldemi
kian menyebabkan ket
idaksei
mbangan kuasa
t
erhadapper
janj
iant
ersebut
.Ianyaker
anadi
sebabkanmaj
ori
tiadal
ahmasyar
akat
dar
ipadagol
ongan i
slam dikawasan Lubnan t
ersebut
.Akhi
rdi
sebabkan kr
isi
s
pol
it
ikmengundang kepada per
ang diLubnan yang mana di
namakan sebagai
Per
angSaudar
aLubnanber
lakupadat
ahun1975.Per
angSaudar
aLubnani
ni
t
ercet
usdi
ant
aragol
onganKr
ist
ian,sunni
,syi
ah,Dr
uzedanpuak-
puakdar
ipada
Pal
est
in.Gol
ongansyi
ahadl
aahgol
onganyangmanagol
onganpr
o-hi
zbul
lahdi
2
sel
atan. Bagigol
ongan Kr
ist
ian adal
ah gol
ongan mi
nor
it
eyang l
ebi
h domi
nan
kepadaor
todoks,
Greekdankat
oli
kGr
eek.

Dal
am per
angLubnani
niber
lakunyadi
sebabkandar
ipdaf
akt
ordal
aman
dan l
uar
an yang mana i
a mempengar
uhidar
ipada ber
lai
nan et
nikdan agama
sendi
ri
.Dal
am per
ang i
nij
ugamembukt
ikan sat
u per
ubahan dar
iupadabent
uk
f
izi
kaldi
kawasant
ersebut
.Lubnanj
ugaadakawasansangati
ndahkepadaal
am
semul
ajadiser
tamer
upakankawasant
umpuandal
am per
lancongandi
sebabkan
kei
ndahan Lubnan t
ersendi
ri
.Fakt
or-
fakt
ori
nit
elah membawakepadaper
anan
I
sraelyangmanabesangkut
ankepadaper
ang-
per
angsebel
umnyasebel
um pr
ang
1
Diakseskanpada2018,
htt
ps://www.academia.
edu/
19142307/
FAKTOR2_ PERANG_ SAUDARA_LUBNAN
2
Diakseskanpada08November2017
htt
p://www.utusan.
com.my/ber
it
a/l
uar
-negar
a/kr
isi
s-maki
n-bur
uk-
1.548735

Page|1
saudar
alubnanpadat
ahun1975.

2.
0PERANANI
SRAELDALAM KONFLI
KPERANGSAUDARALUBNANERA80AN

2.
1POLI
TIK

2.
1.1I
SRAELMENYEBERANGSEMPADANLEBANON

Dal
am per
angSaudar
aLubnan,
pasukanI
sraelt
elahmenyeber
angikawasan
sempadanLebanondanmenghal
akeut
araunt
ukmemul
akanser
angant
erhadap
Lubnan.Pada6 Jun,i
ait
uti
gahar
isel
epasser
angan t
erhadap Shl
omo Ar
gov,
3
t
ent
eraI
sraelt
elahmenyeber
angisempadanLebanondanmenghal
akeut
ara.
Mel
aluihali
nil
ahyangmenyebabkanber
mul
anyaper
angl
ebanon,
iai
tuper
angyang
kel
imadal
am sej
araht
igapul
uhempatt
ahunI
srael
.Iaadal
ahper
angper
tama
4
dal
am sej
arahI
sraelyangmanat
idakadakonsensusnasi
onal
. Mel
aluiper
ist
iwa
per
ist
iwa t
ersebut
,kebanyakan I
srael
is menganggap per
buat
ater
sebutadal
ah
sebagaiper
ang pencer
obohan.Ser
angan yang di
lakukan ol
eh I
sraeli
nit
elah
di
namakansebagai“
Oper
asiKeamananunt
ukGal
il
ee”ol
ehker
ajaanBegi
n.Mal
ah
dal
am masa t
iga t
ahun,i
atel
ah menar
ikl
ebi
hramait
ent
era-
tent
eraI
sraelke
Lebanonunt
ukmel
akukant
ugaspenakl
ukandankawal
ant
erhadapLebanon.

Sel
aini
tu,pada har
iAhad 6 Jun 1982,empat per
isaiI
sraelt
elah
menyeber
angisempadankel
ebanondanpasukanl
autI
sraelj
ugat
elahmendar
atdi
sel
atanSi
don.Mal
ahpadahar
iper
tamaper
angLebanon,pasukanI
sraelt
elah
menangkap Nabat
iyeh,di
kel
il
ingisemua bandar
-bandarpant
aiLubnan hi
ngga
Si
don.PasukanI
sraelj
ugat
elahmenyer
angpasukanPLO dimana-
manasahaj
a
j
ikapasukant
ersebutmenemuiPLOdanapabi
lamenemuipasukanPLO,
Isr
aelj
uga
menyekatl
aluanPLOyangi
ngi
nmel
ari
kandi
rikeUt
ara.Manakal
apaadahar
ikedua
per
angLebanon,
Shar
ont
elahmengar
ahkanI
DFunt
ukmemper
siapkanpasukannya
unt
ukmemer
angipasukanSyr
iadisebel
aht
imurdanber
ger
akkear
ahl
ebuhr
aya
Bei
rut
-Damascus.

Pada6Jun,I
sraelmel
ancar
kanker
etakebalkeLubnanunt
ukmel
akukan
ser
angan.Pencer
obohant
ersebutadal
ahmel
ibat
kant
ent
erayangber
juml
ah80,
000,

3
Mart
inGil
bert,
Isr
ael,
Unit
edSt
atesofAmer
ica,
Wil
iam Mor
rowandCompany,
IncNew
Yor
k,1998,hl
m.504.
4
Mart
inGil
bert,
Ibi
d,Hl
m 504

Page|2
 5
1,
240t
angki
,dan1,
520kapalangkat
anber
senj
ata. Mer
ekadengancepatmenol
ak
l
ebi
hdar
ipadat
ujuhat
aul
apanr
ibupasukanPLO,
danmel
ewat
ibat
asempatpul
uh
ki
lomet
erdimana ar
ti
ler
iPLO dapatmencapaiI
srael
.Pada har
iket
iga,I
DF
menyer
angkedudukanSyr
ia.Akhi
rnya,menj
elang11Jun,I
sraelt
elahmengawal
6
l
ebuhr
ayaBei
rut
-Damsyi
k.

2.
1.2I
SRAELMENGEBOM LUBNAN

Padat
ari
kh9Mei
,pasukanudar
aIsr
aelt
elahmel
ancar
kanser
anganbom di
kawasan per
sisi
ran Pant
aiLubnan sebagait
indakbal
as t
erhadap penempat
an
7
l
ombong ant
i-
kender
aan ber
hampi
ran dengan Dat
aran Ti
nggiGol
an. kemudi
an,
PLO membal
asdenganmenembusit
embakaudiGal
il
ea.Set
elahi
tu,sempadan
Ut
arat
elahdi
binaol
eht
ent
erayangt
elahdi
arahkanol
ehRai
thEi
than.Ber
dasar
kan
dat
a-dat
ayangdi
per
olehimel
aluij
urucakapI
DFt
elahmenyat
akanbahawat
erdapat
sebanyak130ser
anganyangt
ercet
usdiI
srael
,wi
layahdandil
uarnegar
adan
membunuhsebanyak236or
angdani
anyat
urutmenceder
akanser
amai17or
ang
penduduk.Pi
hakPLO amatmengecam t
indakanyangt
elahdi
lakukani
niker
ana
t
elahmengaki
bat
kankemat
ianser
amai26or
angdanser
amai264pendudukpul
a
t
erceder
a.Namun,t
idak ada makl
umatyang ber
kai
tan dengan Pal
est
in yang
ber
tanggungj
awabt
erhadapkeganasant
ersebut
.Hali
niseol
ah-
olahmember
ikan
kebi
mbangant
erhadapmasyar
akatset
empat
.Shar
onmendakwabahawat
erdapat
sej
uml
ah1392mangsakeganasanPal
est
insej
akt
ahun1967.Seor
angpegawai
pol
isber
sar
adengant
eli
timenganal
isi
sangkai
nidanmemper
li
hat
kanbahawa
sukui
tut
elahmenj
adit
ent
erayangt
erl
ibatdal
am t
indakandenganPLO.

2.
1.3OPERASIKEAMANAN UNTUK GALI
LEE(OPERATI
ON PEACEFOR
GALI
LEE)

Oper
ati
onPeaceForGal
il
eeat
auOper
asiKeamananunt
ukGal
il
eeadal
ah
di
namakanol
ehKer
ajaanBegi
n.Mengul
asmengenainamaOper
asiKeamanan
Unt
ukGal
il
ee,penul
isI
sraeli
ait
u Amos Ozb ber
kat
a,"
dimana sahaj
a per
ang
di
panggi
lkeamanan,dimana peni
ndasan dan pengani
ayaan di
sebutsebagai

5
Mart
inGil
bert,I
bid,Hlm 504
6
Marti
nGilbert
,Ibi
d, Hl
m 504
7
Coli
nShindler
,Israel,
LikudAndTheZionistDr
eam:Power
,Pol
it
icsandI
deol
ogyf
rom Begi
n
toNetanyahu,London, I.
B.Taur
is,
1995,hl
m 117

Page|3
kesel
amat
an, dan pembunuhan di
panggi
l pembebasan, kekot
oran bahasa
mendahul
uidanmenyi
apkankekot
orankehi
dupandanmar
tabat
,padaakhi
rnya
8
ker
ajaan,
rej
im,
kel
asat
aui
deakekalut
uhdimanakehi
dupanmanusi
ahancur
”.

Ment
eriper
tahanan I
srael
,Ar
ielShar
on t
elah member
ijami
nan kepada
kabi
netpadamesyuar
atkecemasanpada5Junbahawat
ent
era-
tent
eradal
am
Oper
ati
onPeaceForGal
il
eet
idakakanmemaj
ukanl
ebi
hdar
i25mi
lkeLebanondan
ber
janj
ioper
asii
tuakansel
esaidal
am masaduahi
nggat
igahar
i.At
asdasar
t
ersebutol
ehAr
ielShar
on,kabi
netakhi
rnyamel
uluskannyaseper
tiyangdi
lakukan
par
apemi
mpi
npembangkang,Rabi
ndanPer
esyangmul
aber
konsul
tasi
.Akhi
rnya
padaakhi
rhar
iper
tamaper
tempur
andiLebanon,pasukanI
sraelt
elahsampaike
SungaiLi
tanidenganj
araksej
auh17ki
lomet
erdar
iut
arasempadan.

Bukan i
tu sahaj
a,Shar
on j
uga t
elah mengar
ahkan ser
angan udar
a dan
pengebomanber
bahayadiBei
rutut
aradankawasanber
sebel
ahannyadanaki
bat
ser
angan t
ersebutbanyakpendudukawam t
elah kehi
langan t
empatbukannya
Pal
est
insahaj
a.Hai
gtel
ahmel
uluskant
akt
ikShar
ondanmel
ihatt
indakanI
srael
i
sebagaicar
aunt
ukmenekanAr
afatunt
ukber
set
ujuunt
ukmeni
nggal
kanBei
rut
.
Shar
onmungki
ntel
ahmel
ihati
asebagaicar
aunt
ukmemi
ndahkanpendudukawam
Bei
rutagarmudahunt
ukI
srael
menyer
angPLOdankepi
mpi
nanny.

2.
1.4I
SRAELMENAMATKANPEPERANGANDENGANLUBNAN

Pada 17 Mei1983,I
sraeldan Lubnan t
elah menandat
anganiper
janj
ian
secar
arasmiunt
uk menamat
kan peper
angan ant
ara kedua-
dua pi
hak dan
9
mengakuisempadanant
arabangsaant
aramer
ekat
idakbol
ehdi
langgar
. Pi
hak-
pi
hakber
usahaunt
ukmencegahpenggunaansat
uwi
layahnegar
aunt
ukkegi
atan
pengganast
erhadapnegar
alai
n.I
sraelakanmenar
ikbal
ikangkat
annyakej
arak
empatpul
uhhi
nggaempatpul
uhl
imaki
lomet
erdar
isempadanant
arabangsake
10
kawasanyangdi
takr
if
kansebagai"
zonkesel
amat
an"
. Sel
aini
tu,kawasanut
ara
zonkesel
amat
ani
tuber
adaadal
ahber
adadibawahkawal
anpasukannegar
a-
negar
aber
sat
udiLebanon.Per
janj
iani
tuj
ugamenegaskanbahawami
li
ti
aMaj
or
SaadHaddadakandi
ikt
ir
afsebagai"
pasukanbant
u"Lebanondandi
ber
ikanst
atus

8
Mar ti
nGilbert,
op.ci
t, hl
m.504
9
AviShl ai
m, TheIronWal lI
sraelandt
heAr
abWor
ld,
NewYor
k:W.
W Nor
ton&Company,
2001, hl
m.417
10
AviShlai
m, Ibi
d,hlm 417

Page|4
 11
yangbet
uldibawahundang-
undangLebanon.

Padamusi
m panast
ahun1983,keput
usani
tudi
ambi
lunt
ukmenar
ikbal
ik
t
ent
eraI
sraeldar
ilebanon secar
a ber
per
ingkatt
anpa menunggu penar
ikan
sement
araol
ehsyr
iaat
aupel
aksanaan17mungki
nper
janj
ianol
ehLebanon.sekal
i
I
sraelmul
amenar
iksecar
asepi
hakdant
idakber
syar
at,konsepdi
plomat
ikyang
mendasar
iper
janj
iani
tuj
atuh.MosheLevi
,ket
uast
afyangbar
uti
dakber
minat
dal
am per
tempur
anpol
it
ikyangt
elahmenj
adisebahagi
andar
ipadapeper
angandi
l
ebanon.Bel
iau ber
kei
ngi
nan unt
uk mengur
angkan sai
ztent
era yang komi
ted
kepada l
ebanon dan di
a mahu t
ent
eranya di
pindahkan unt
uk mengur
angkan
keceder
aan.di
a dan Ar
ens memuj
uk kabi
netunt
uk ber
set
uju unt
uk menar
ik
pasukanI
sraeldar
ipi
nggi
ranbei
rutkegar
isyangl
ebi
hmudahdi
tahandisepanj
ang
sungaiawal
i.

Per
angSaudar
adiLubnanyangt
elahdi
mul
akanol
ehI
sraelt
elahmember
i
kesanyangsangatnegat
ivet
erhadapAr
abdimanaAr
abt
elahmempunyaiper
sepsi
yang negat
ive t
erhadap I
srael
. Dengan mencer
oboh Lubnan, I
srael t
elah
menghi
langkankr
edi
tdanmenyebabkanMesi
rber
adadal
am kedudukanyangt
idak
12
aman.

Disampi
ngi
tu,t
ahunyangber
ikut
nyai
ait
upada14Januar
i1985,Kabi
net
t
elah mel
uluskan r
ancangan I
sraelunt
uk menar
ik di
ridar
iLebanon.Hampi
r
kesemuament
eriLi
kud,
ter
masukshami
r,Shar
ondanAr
ensmenent
angr
ancangan
t
ersebutt
etapikeput
usani
tudi
capaidenganundiLevy,
Ali
gnmentdanr
akansekut
u
keci
l.Undi
am pendapatumum menunj
ukkanl
ebi
hdar
ipada90per
atuspenduduk
13
menyokong keput
usan i
tu. Pengel
uar
an I
sraeldar
iLebanon t
elah di
jal
ankan
secar
a ber
per
ingkat
-per
ingkatdiant
ara bul
an Febr
uar
idan Jun.Mal
ahan i
tu,
sebahagi
an besart
ent
era-
tent
eraI
sraelt
elah kembal
ike pangkal
an mer
eka di
dal
am I
srael
.

2.
2EKONOMI

2.
2.1EKONOMI
-POLI
TIKDI
BAWAHKAWALANKETENTERAAN

11
AviShlaim,Ibid,Hl
m 418
12
AviShlaim,I
bid,hlm.418
13
AviShlaim,Ibid,hl
m.427

Page|5
 Peper
angan yang t
ercet
us dal
am sesebuah negar
a seol
ah-
olah t
idak
mempunyaiakalt
etapimempunyaif
ungsi
nyayangt
ersendi
riunt
ukkepent
ingan
negar
a. Peper
angan Saudar
a yang t
ercet
us di Lubnan t
elah mewuj
udkan
pemer
int
ahannya yang t
ersendi
ri
.Ini di
lakukan agar memudahkan mer
eka
mempunyaiket
ent
eraan yang set
erusnyament
adbi
rkan pol
it
ikdan ekonomi
nya
secar
a asi
ng.Ot
onomisekt
orber
ubah ke ar
ah kawal
an ber
senj
ata sement
ara
14
ekonomil
aissez-
fai
repul
aber
ubahkear
ah‘
predat
ormaf
ia’
. Si
stem pemer
int
ahan
yangbar
udi
wuj
udkani
nipul
alebi
hber
pihakkepadami
siunt
ukber
per
ang,di
mana
per
angyangdi
lancar
kanol
ehpi
hakket
ent
eraanunt
ukr
akyatnegar
ait
usendi
ri
.

Kuasa pol
it
ik dan ket
ent
eraan menj
adisal
ah sat
u car
a ut
ama dal
am
mengambi
lal
ih kepent
ingan ekonomidan kehi
dupan sosi
al. Pi
hak t
ent
era
mengambi
lal
ihpeker
jaanbagicukaiper
ladangandal
am ni
laiyangt
ert
inggi
.Ianya
suat
upenj
anaanpendapat
andankeunt
ungant
anpapel
abur
anmodalbagipi
hak
ket
ent
eraandi
manahali
nimer
upakanper
langgar
anhakpeker
japar
apemungut
cukaiyangsah.Kaedahyangdi
l
akukanol
ehpi
hakket
ent
eraani
nimel
epasipol
it
ik-
ket
ent
eraandal
am hampi
rsemuaakt
ivi
tiekonomiLubnan.

2.
2.2MEMONOPOLIEKONOMI

Aki
batdar
ipada Per
ang Saudar
a yang t
ercet
us diLubnan,I
sraelt
elah
mengambi
llangkahsecar
abi
jakdal
am hal
-halyangber
kai
tandenganekonomi
.
Set
elahnegar
ait
umengal
amii
nfl
asiyangt
erukaki
batdar
ipadapeper
angan,di
bawah naungan kepi
mpi
nan Shi
mon Per
es,keut
aman bel
iau adal
ah dapat
menanganibeban kenai
kan i
nfl
asiyang amatbesardan t
idakper
nah ber
laku
sebel
um i
ni.Di
mana,kadari
nfl
asit
ersebutt
elahmencapaisebanyak35per
atus
sebul
an.Bel
i
au per
nah mengat
akan bahawa sahabatbel
iau per
nah mendesak
bel
iauunt
ukt
idakmemi
li
hunt
ukmenj
adi
per
danament
erihanyaker
anai
nfl
asi
:

"
beber
apa or
ang sahabatsaya per
nah mendesak saya agarmenol
ak j
awat
an
sebagaiper
danament
eriker
anakeadaannegar
ayangsedangmengal
amii
nfl
asi
,
mer
ekat
urutmenyat
akanbahawat
idakadacar
anyasayaunt
ukmenanganisecar
a
ber
kesani
nfl
asit
ersebutt
anpakehi
langanpopul
ari
tiker
anamer
ekamengat
akan

14
FawwazTr
aboul
usi
,AHi
stor
yOfModer
nLebanon,
London,
Plut
oPr
ess,
2007,
hlm
231

Page|6
bahawa saya t
idak menger
tisepenuhnya akan r
amal
an i
nfl
asiyang akan
membahayakandanmember
ikankesanbur
ukkepadanegar
a.”

Shi
mon Per
es i
ait
u per
dana ment
eriI
sraelt
elah memut
uskan bahawa
gabungan pol
it
ikyang l
uasper
lul
ah wuj
udnya keper
luan ekonomiyang t
inggi
.
Gabungan i
nimenur
ut bel
iau j
uga di
kai
tkan dengan pemer
int
ah,kesat
uan,
i
ndust
ri
ali
sasidan j
uga masyar
akatakademi
k.Dal
am usaha unt
ukmenangani
kr
isi
s bar
u yang wuj
ud,bel
iau t
urutmengadakan mesyuar
atdir
umahnya di
Jer
usal
em ber
sama-
sama dengan ahl
iekonomiakademi
k yang t
erkemuka,
ber
sama ment
eri kewangan Yi
tzhak modai
, pembant
unya dan penasi
hat
ekonomi
nya,i
ait
uAmnonNeubach.Hasi
ldar
ipadapel
anser
taper
bincanganyang
t
elahdi
bincangol
ehmer
eka,makamuncl
myapenst
abi
lanekonomi
,at
auESPyang
ber
tuj
uanunt
ukmenur
unkanni
laisekur
it
iyangamatbesar
.Manakal
a,pi
mpi
nan
yangdi
bawaol
ehRabi
nyangber
kai
tandenganpenar
ikanket
ent
eraandar
iLubnan,
i
anya ber
sif
atmendesak dan f
asa per
tama adal
ah unt
uk memper
kuatt
ent
era
15
Kr
ist
ianLubnani
ait
utent
eraLubnanSel
atan(
SLA)
.

BankI
ntr
aadal
ahant
arabankbukanAr
abt
elahmul
amel
ebar
kansayapnya
keLubnanpadat
ahun1970-
an.Negar
a-negar
ayangt
erl
ibati
alahAmer
ikaSyar
ikat
dan j
uga Er
opah di
mana kedua-
dua negar
ainimengal
amikadarf
aedah yang
meni
ngkatdan mengunt
ungkan.Hali
nit
elah menyebabkan t
ekanan yang kuat
t
erhadap pemer
int
ah diTel
ukdan Ar
ab Saudi
.Dal
am masayang sama,i
anya
menyebabkan Lubnan di
ibar
atkan sebagai‘
tempat
’unt
uk ki
tar semul
a par
a
pet
rodol
lar
s at
aupun di
kenal
isebagaii
ndi
vidu yang mener
ima kut
ipan hasi
l
dar
ipadapembel
ianpet
rol
iunyangt
erdapatdinegar
ater
babi
t.

2.
2.3PENURUNANNI
LAIMATAWANG

Set
elaht
ercet
usnyaper
angsaudar
aLubnan,negar
ait
uber
adadiambang
bencanaekonomidansehi
nggal
ahber
akhi
rnyapeper
angansaudar
apadat
ahun
1984.Hali
nibukansahaj
amember
ikankesankepadakemer
osot
onpembangunan
negar
aakant
etapii
anyat
urutmel
ibat
kankemer
osot
anekonomi
.Banyakf
akt
or
penyumbang kepada penur
unan ekonomi Lubnan t
ermasukl
ah penar
ikan
per
bel
anj
aanPLO,penur
unandeposi
tbank,peni
ngkat
ant
arafekonomibank-
bank
asi
ngbukanAr
abseper
tiper
bankanAmer
ikaSyar
ikatdanj
ugaEr
opah.Set
erusnya
i
anyaj
ugadi
aki
bat
kanol
ehkemasukanmodalasi
ngdanal
ir
anmat
awangdeposi
t
15
Mar
ti
nGi
lber
t,op.
cit
,hl
m 518

Page|7
dar
inegar
aluar
.Penur
unan ni
laimat
awang Lubnan i
nij
uga mer
upakan hasi
l
dar
ipadakemusnahanyangmaksi
mayangt
elahdi
cet
uskanol
ehpencer
obohdar
i
16
I
srael
.

Apabi
laber
akhi
rnyat
empohper
angmakai
anyaj
ugamer
upakanper
mul
aan
kepadapemul
ihanekonomit
etapipenur
unanni
laimat
awangLi
raLubnan.Namun,
dal
am hali
ni,penur
unanni
laiLi
raLubnani
tuadal
ahsebahagi
annyadi
sebabkan
ol
ehpenggunaanmel
uasmat
awangDol
aryangdi
kuasaiol
ehnegar
a-negar
abesar
asi
ng.Penggunaan mat
awang asi
ng bukan Ar
ab i
tu banyak di
kai
tkan dengan
pengamal
anpenggunaanmat
awangdipi
hakker
ajaan,pr
esi
dendanj
ugapi
hak
ket
ent
eraan.

Hubungan dua hal

a negar
aIsr
aeldengan Amer
ika Syar
ikatyang amat
ket
ara at
as dasar sal
ing membant
u bai
k dar
isegiper
senj
ataan dan j
uga
ket
ent
eraanpadawakt
uit
umember
ikankesanyangbesarkeat
asnegar
aAr
ab
seper
ti Lubnan. Amer
ika Syar
ikat
,at
as bant
uan I
srael dengan mudahnya
mel
etakkansekur
ang-
kur
angnya200, ahun198817.Sebagai
000akaunbankpadat
aki
batdar
ipadai
tumenyebabkanwuj
udkr
isi
sni
laimat
awangdiLubnan.Per
tama
hut
ang awam meni
ngkatdar
ipadaLL(
Lir
aLubnan)7 bi
ll
ion padat
ahun 1981
kepadaLL(
Lir
aLubnan)35bi
ll
ionpadat
ahun1985,di
manasebahagi
anbesar
nya
di
sebabkanpenur
unandal
am hasi
lneger
idi
sebabkanol
ehmi
siket
ent
eraanser
ta
peni
ngkat
an per
bel
anj
aan ket
ent
eraan ser
ta peni
ngkat
an kos sar
a hi
dup dan
susut
nyani
laipendapat
an.

2.
3PERANANI
SRAELDALAM ASPEKSOSI
AL.

Per
angSaudar
adiLubnanber
lakudi
sebabkanol
ehpel
bagaif
akt
ordal
aman
danl
uar
anLubnani
tusendi
riyangt
erdi
ridar
ipadapel
bagaiet
nikdanal
ir
anagama.
Keuni
kankepel
bagai
anet
niki
nit
elahmeni
mbul
kankonf
li
kpol
it
ik,ekonomidan
sosi
almasyar
akatLubnanker
anamasi
ng-
masi
ngi
ngi
nber
sai
ngunt
ukmenj
adi
pemi
mpi
n diLubnan di
sampi
ng i
ngi
n mempunyaikuasa yang besar unt
uk
mendomi
nasi
kanwi
layaht
ersebut
.Di
sebabkanmasal
ahl
atarbel
akangnegar
aini
sendi
riyang banyak membawa kepada kemel
utyang ber
panj
angan sehi
ngga

16
FawwazTr
aboul
usi
,op.
cit
,hl
m 227
17
FawwazTr
aboul
usi
,op.
cit
,hl
m 227

Page|8
t
ercet
usnyaper
angsaudar
asel
ama15t
ahundiLubnandar
itahun1975hi
ngga
199018.Hali
nidi
sebabkan ol
eh campurt
angan kuasal
uarseper
tiI
sraeldemi
kepent
ingannegar
asendi
ri
.Ber
ikutmer
upakanper
ananI
sraeldal
am konf
li
kPer
ang
Saudar
aLubnaner
a80-
Andar
iaspeksosi
al.

2.
3.1Masal
ahPel
ari
anPal
est
in

Set
elahkekal
ahannegar
a-negar
aAr
abpadaPer
angEnam Har
i,kesanyang
dapatdi
li
hatadal
ahmasal
ahpel
ari
anr
akyatPal
est
in19.RakyatPal
est
int
elahdi
usi
r
dar
inegar
amer
ekasendi
riol
ehI
srael
.Hali
nimenyebabkanr
amair
akyat
nyayang
t
ersebardisel
uruhnegar
aAr
abunt
ukmendapat
kant
empatper
li
ndungan.Banyak
j
uganegar
a-negar
aAr
ab yang l
ain yang menghul
urkan bant
uan kepadar
akyat
Pal
est
in.Semenj
ak1948,r
amaipel
ari
anPal
est
inkeNegar
aAr
abkhususnyake
Lubnan.Lubnanmer
upakannegar
ayangbnyakmener
imapel
ari
anr
akyatPal
est
in
sel
epasper
ang 1967 dan r
akyatPal
est
int
ersebutt
inggaldikhemah-
khemah
pel
ari
andiSel
atanLubnan.

Wal
aubagai
manapun,kesankedat
anganpel
ari
ani
nit
elahmembent
uksat
u
ent
it
isosi
aldanpol
it
ikyangkuatdiLubnan,
khususnyaapabi
laber
hadapandengan
I
sraeldenganmel
ancar
kanser
angan-
ser
anganger
il
adanr
oketkeI
srael
.Hali
ni
menyebabkan I
sraelmembal
as kembal
iser
angan t
ersebutdan menyebabkan
kemusnahan khemah-
khemah pel
ari
an r
akyatPal
est
in.Har
usdi
ket
ahuibahawa
r
akyatpel
ari
anPal
est
int
idakdi
ber
ikanhakker
akyat
ant
apihanyasebagaist
atus
pendudukt
etapsahaj
a,mer
ekadi
naf
ikanhakunt
ukbeker
jakepadal
ebi
hdar
i30
j
eni
speker
jaan.Set
erusnyamembawakepadamasal
ahsosi
alyangt
eruk.

Sel
ain i
tu,semangat Nasi
onal
isme unt
uk membebaskan Pal
est
in semaki
n
membar
asehi
nggamembent
ukpasukanj
ihadsendi
ri
.Hali
niber
lakudi
sebabkan
r
asa kecewa r
akyatPal
est
in dengan kepi
mpi
nan Ar
ab yang semaki
n har
i
mel
upakan masal
ah Pal
est
in.PLO memai
nkan per
anan,YasserAr
afatmenj
adi
ket
uager
akanal
-Fat
ah,mal
ahdi
ber
ikuasaunt
ukber
oper
asidengansendi
ridal
am

18
Bayl
isThomas.HowI
sraelWasWon:aConci
seHi
stor
yOfTheAr
ab-
Isr
ael
iConf
li
ct.USA:Lexi
ngt
on
Books,
1999,
Hlm 209.
19
I
bid,
hlm 211.

Page|9
memper
tahankanpendudukanmer
eka.

I
sui
nidi
besar
kanapabi
lagol
onganmar
oni
teyangber
asat
erancam dengan
pel
ari
an Pal
est
in yang membent
uk sat
u ent
it
ipol
it
ik yang kuatmenyokong
masyar
akatI
slam diLubnan20.Kehadi
ran mer
eka dit
anah Lebanon membuat
komposi
sikaum Musl
im semaki
n ber
tambah banyak.Sehi
ngga t
ahun 1980-
an
j
uml
ahmer
ekamencapai300.
000or
angyangpadaumumnyamenet
apdiwi
layah
LebanonSel
atan.Juml
aht
ersebuthampi
rmencapai10% dar
ijuml
ahkesel
uruhan
pendudukdiLebanon.Keadaan i
nimembuatkaum Mar
oni
tmer
asa t
erancam
ker
anaber
pot
ensimenganggupembahagi
ankuasaant
araKr
ist
endenganI
slam.
Tet
apigol
onganMar
oni
tet
idakdapatmengusi
rpel
ari
anPal
esr
inker
anar
akyat
nya
mendapatper
li
ndungan dar
iPBB.Manakal
a kaum Musl
im Lubnan mener
ima
kedat
anganpel
ari
anPal
est
indengant
angant
erbukaat
assol
idar
it
iagamaI
slam
dankedat
anganr
akyatPal
est
indapatmengi
mbangij
uml
ahkaum I
slam danKaum
Kr
ist
ian diLubnan21.
Oleh i
tu,ker
jasama dengan I
sraelt
elah di
lakukan unt
uk
mengekangi
sut
ersebut
.Hali
nit
erbukt
iapabi
laser
angandemiser
angandi
lakukan
ol
ehI
sraelpadaer
a70-
anhi
ngga90-
ankeat
aspendudukanPal
est
indiLubnan
yangdi
kenal
isebagai
per
ist
iwaSabr
adanSat
il
la.

2.
3.2CampurTanganI
srael

Sel
aini
tuI
sraelj
ugat
urutcampurt
angandal
am masal
ahPer
angSaudar
a
Lubnan sehi
ngga per
ang i
nisemaki
n ser
iusdan ber angan22.Tuj
panj uan I
srael
unt
uk membant
u Lubnan adal
ah i
ngi
n menj
adi
kan Lubnan sebagaikawasan
per
tahanandar
iancamanger
il
aPal
est
indiLubnanSel
atan.Sel
aini
tuI
sraelj
uga
t
urutmenyokongMayorSaadHadadi
ait
ukomandanMi
li
ti
ahasi
lpecahanPar
ti
Phal
agi
s(Mar
oni
t)yangmempunyaihubunganyangbai
kdengandengannegar
a
I
srael
.Penguasaan I
sraeldikawasan sel
atan Lubnan menyebabkan Per
ang
23
Saudar
aant
arapi
hakI
slam dankr
ist
iansemaki
nber
tambahr
umi
t .Keadaani
ni
t
urutdi
bur
ukkan l
agidengan pr
okl
amasiyang di
kel
uar
kan ol
eh I
sraelt
erhadap

20
Bayl
isThomas,
op.
cit
,hl
m 210-
211
21
I
bid,
hlm 211.
22
Gr
egoryHarms&ToddM.Ferr
y,ThePal
est
ine-
Isr
aelConf
li
ct:ABasi
cInt
roduct
ion.
London:Pl
utoPr
ess.2008Hl
m 131.
23
Gr
egor
yHar
ms&ToddM.Fer
ry,
Ibi
d,hl
m 132.

Page|10
kawasan Sel
atan Lubnan mengenaipember
ian kemer
dekaan bagikawasan
t
ersebut
.Kemuncakdar
ipadaper
kar
ainipasukan UNI
FILPBB (
Uni
ted Nat
ions
I
nter
im For
cesi
nLebanon)t
elahber
ti
ndakbal
ast
erhadapkegi
atanI
sraelyang
membawakepadapengundur
anI
sraeldar
ikawasanLubnan.Namunpengundur
an
i
nibukanunt
uksel
amanyabuatI
sraelapabi
lapadaJun1982I
sraelsekal
ilagi
menyer
angpel
ari
anPal
est
in.Bukansahaj
apel
ari
anPal
est
int
etapij
ugamenyer
ang
pasukanLubnan-Sur
iahdanPal
est
in-
Isl
am.Pada17Mei1983akhi
rnyaI
sraelt
elah
menandat
anganiper
janj
ianpengundur
anpasukant
ent
eraI
sraelunt
ukkal
ikedua
dan PLO (
Pal
est
ine Li
ber
ati
on Or
gani
zat
ion)member
ijami
nan keamanan bagi
Negar
aIsr
ael
.Namunusahaunt
ukmenhent
ikancampur
tanganI
sraelt
idakber
jaya
ker
ana Ami
n Gemayel membat
alkan per
janj
ian t
ersebut
.Ini menyebabkan
pengl
ibat
anI
sraeldal
am pasukanMar
oni
tser
taser
angankeat
asPel
ari
anPal
est
in
ber
lakusehi
nggasekar
ang.

2.
3.3Pencer
obohanI
sraelKeAt
asLubnan1982

Pada3Jun1982,Per
tubuhanAbuNi
dal
,kumpul
anser
pihanFat
ah,cuba
membunuh dut
aIsr
aelShl
omo Ar
govdiLondon.Aki
bat
nya,Ar
ielShar
on i
ait
u
Ment
eriPer
tahananI
sraeldanMenachem Begi
nmengar
ahkanser
anganudar
adi
PLOdansasar
anPFLPdiBei
rutBar
atyangmembawakepadal
ebi
hdar
ipada100
mangsa.PLO ber
ti
ndakbal
asdenganmel
ancar
kanser
anganbal
ikdar
iLubnan,
t
anpaber
undi
ngdenganker
ajaanLubnan,denganr
oketdanmer
iam,yangj
uga
pembat
alangencat
ansenj
atayangj
elas.I
niadal
ahsebabdanseger
akeput
usan
sel
epas I
sraelmenyer
ang.Sement
arai
tu,pada 5 Jun,Maj
li
s Kesel
amat
an
Per
tubuhanBangsa-
bangsaBer
sat
uBangsa-
Bangsamengundisat
uresol
usi508
panggi
lanunt
uksemuapi
hakunt
ukkonf
li
kunt
ukmenghent
ikanl
angkahi
tudan
padamasayangsamasemuaakt
ivi
tikesel
amat
andiLubnandanmengur
angkan
sempadanLebanon-
Isr
aeldant
idakl
ulusdar
ipadaj
am 0600wakt
utempat
anpada
har
iAhad,
6Jun1982.

AskarI
sraeldiLubnanSel
atan,
Jun1982.I
sraelmel
ancar
kanKesel
amat
anOper
asi
unt
ukGal
il
eapada6Jun1982,menyer
angpangkal
anPLOdiLubnan.Or
angI
srael
dengancepatmengusi
r25bat
u(40km)keLubnan,ber
pindahkeBei
rutTi
mur
dengansokongant
ersi
ratdar
ipemi
mpi
ndanmi
li
siMar
oni
te.Seki
ranyakabi
net
I
sraeldi
per
tahankan unt
uk membenar
kan penggul
ingan,Shar
on menci
ri
kannya

Page|11
sebagail
ambatunt
ukmemaj
ukan40ki
lomet
erkeLubnan,mer
obohkankem PLO,
danmewuj
udkanzonkesel
amat
anyangdi
per
luasyangakanmel
etakkanut
ara
24
I
sraeldar
ipel
bagair
oketPLO. Mal
ah,
penger
usikaki
tanganI
sraelRaf
aelEi
tandan
Shar
on t
elah mengar
ahkan pasukan penyer
ang unt
ukmenuj
u ke Bei
rut
,sel
ari
dengan Shar
on yang ber
tar
i ember198125.Sel
kh pada Sept epas ser
angan i
tu
ber
mul
a,Maj
li
s Kesel
amat
an PBB mel
uluskan r
esol
usipada 6 Jun 1982 i
ait
u
usi50926 dan"
Resol menunt
utagarI
sraelmenar
ikbal
iksemuat
ent
eradengan
seger
a dan t
anpa syar
at ke sempadan yang di
taf
sir
kan dal
am pangkat
ant
arabangsa Lubnan"
. Set
akat i
ni AS t
idak menggunakan vet
o. Wal
au
bagai
manapun,pada 8 Jun 1982,Amer
ika Syar
ikatmenggunakan kuasa vet
o
r
esol
usir
izab yang "
mengul
angiper
mint
aan bahawa I
sraelmengusi
rsemua
angkat
ant
ent
eradenganser
ta-
mer
tadant
anpasyar
atkepadasempadanyang
di
tent
ukan dal
am pangkatant
arabangsa Lubnan"
,dan dengan i
tu member
ikan
kel
ulusant
ersi
ratunt
ukPencer
obohanI
srael
.

3.
0ANALI
SIS

Dal
am anal
isi
sapayangdi
li
hat
,per
anani
slam dal
am konf
li
kinisangatj
elas
t
erhadapper
angsaudar
aini
.Mel
aluisudutpol
it
iki
srealmenyer
angsempadan
l
ubnanyangmanaunt
ukt
ujuanmempor
akper
andakanl
agikawasanLubnani
tu
t
ersendi
ri
.Ti
dakl
upaj
uga,I
sraelj
ugat
elahmengebom Lubnandanmenyebabkan
ber
lakunyakehancur
andi
kawasanLubnan,seper
ti
yangdi
ket
ahuiLubannadal
ah
kawasan yang i
ndah dan memi
li
kit
empat
-t
empatdal
am keagamaan.Dal
am
ekonomipul
a,I
sraelt
elahmemonopol
ikanekonomidiLubnandansehi
nggakan
ber
lakunyakadari
nfl
asiyangmanaekonomidiLubnanmul
amenj
unam.
Penur
unan
ni
laimat
awangyangmenj
adipenyumbangkepadapenur
unanekonomiLubnan
t
ermasukl
ahpenar
ikanper
bel
anj
aanPLO,penur
unandeposi
tbank,peni
ngkat
an
t
arafekonomibank-
bankasi
ngbukanAr
abseper
tiper
bankanAmer
ikaSyar
ikatdan
j
ugaEr
opah.Mel
aluiaspeksosi
al,per
ananI
sraeladal
ahi
supel
ari
andiPal
est
in
yangki
anmeni
ngkat
.Anal
isai
nit
elahmembukasegal
aper
ananyangdi
lakukan

24
Diakseskanpada26Mei2017
https://
inter
nasi
onal.
kompas.com/ r
ead/2017/05/
26/
19000061/
har
i.
ini
.dal
am.
sej
arah.
hezb
ollah.r
ayakan.mundurnya.
tentara.
israel
25
GregoryHar ms&ToddM.Fer ry,
Ibid,hl
m 133.
26
GregoryHarms,op.
cit,hlm 136

Page|12
ol
eh I
srealmaj
ori
ti
nya membawa kepada kebur
ukan bahkan hali
nit
elah
menyebabkani
sukeagamaandar
iper
angenam har
isehi
nggkanper
angsaudar
a
bel
arut
an.

4.
0KESI
MPUAN.

Kesi
mpul
annya,Per
ang Lubnan 1975 secar
a kesel
uruhannya ber
laku
sel
ama15t
ahunyangbanyakmel
ibat
kankor
bannyawadankemusnahanLubnan
t
ersendi
riseper
tidi
ket
ahuiLubnan adal
ah sat
u negar
a yang kaya dengan
semul
ajadidan aspek per
lancongan.Masal
ah yang t
imbull
ebi
h kepada t
iga
gol
ongani
slam i
ait
usyi
ah,sunni
h,dr
uzedangol
onganKr
ist
ian.Tambahanl
agi
,
peni
ndasandancampurt
anganyahudij
ugaber
lakudi
sebabkanper
anan-
per
anan
yang di
lakukan ol
eh masyar
akatI
sraelsehi
nggakan kebangki
tan masyar
akat
Lubnan bangki
tunt
uk menent
ang dal
am peper
angan i
ni.Ber
akhi
rnya Per
ang
Lubnani
nipadat
ahun1990yangmanadi
sel
esai
kandal
am sat
uper
janj
ianyang
di
namakan per
janj
ian t
aif
.Per
janj
ian t
aifi
niadal
ah per
janj
ian menyel
esai
kan
per
gol
akant
erut
amadal
am si
stem pol
it
ikyangmenj
adif
akt
orut
amaber
lakunya
Per
angSaudar
aLubnani
ni.

5.
0Ruj
ukan

Page|13
Avi
Shl
aim.(
2001)
.TheI
ronWal
lIsr
ael
andt
heAr
abWor
ld,
NewYor
k:W.
W Nor
ton
&Company
Bayl
isThomas.(
1999)
.HowIsraelWasWon:aConci
seHi
stor
yOfTheAr
ab-
Isr
ael
i
Conf
lict
.USA:Lexi
ngt
onBooks..
Col
inShindl
er.(
1995)
.Isr
ael
,LikudAndTheZioni
stDream:Power
,Pol
it
icsand
I
deologyfr
om Begi
ntoNetanyahu,London:I
.B.
Taur
is.
FawwazTr
aboul
usi
.(2007)
.AHi
stor
yOfModer
nLebanon.London:Pl
utoPr
ess.
Mart
inGil
bert
.(1998)
.Isr
ael
.Uni
tedSt
atesofAmer
ica:
Wil
iam Mor
rowand
Company,I
ncNewYor k.
GregoryHarms&ToddM.Fer ry.(
2008)
.ThePal
est
ine-
Isr
aelConf
li
ct:ABasi
c
I
ntroduct
ion.London:Pl
utoPr
ess.
Di
akseskanpada2018,
ht
tps:
//www.academi
a.edu/
19142307/
FAKTOR2_
PERANG_
SAUDARA_
LUBNAN
Di
akseskanpada08November2017
ht
tp:
//www.utusan.
com.
my/ber
it
a/l
uar
-negar
a/kr
isi
s-maki
n-bur
uk-
1.548735
di
akseskanpada26Mei2017
htt
ps://i
nter
nasional
.kompas.
com/read/2017/05/
26/
19000061/
har
i.
ini
.dal
am.
sej
ar
ah.hezbol
lah.
rayakan.mundur
nya.
tentar
a.i
srael

Page|14