Bai Giang LTDH Hoa

PhÇn 1- ho¸ häc ®¹i c¬ng
Ch¬ng 1 – CÊu t¹o nguyªn tö - ®Þnh luËt tuÇn hoµn

vµ liªn kÕt ho¸ häc
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt
I. cÊu t¹o nguyªn tö
1. Thµnh phÇn, cÊu t¹o nguyªn tö
Nguyªn tö gåm h¹t nh©n vµ vá electron. H¹t nh©n gåm
çc h¹t proton vµ n¬tron, phÇn vá gåm çc electron. Çc ®Æc tr-
ng cña çc h¹t c¬ b¶n trong nguyªn tö ®îc tãm t¾t
trong b¶ng sau:
Proton N¬tron electron
KÝ hiÖu p n e
Khèi lîng (®vC) 1 1 0,00055
Khèi lîng (kg) 1,6726.10-27 1,6748.10-27 9,1095.10-31
§iÖn tÝch nguyªn 1+ 0 1-
tè
§iÖn tÝch (Cul«ng) 1,602.10-19 0 -1,602.10-19
2. H¹t nh©n nguyªn tö:

Khi b¾n ph¸ mét l¸ vµng máng b»ng tia phãng x¹ cña
ra®i, Ruz¬fo ®· ph¸t hiÖn h¹t nh©n nguyªn tö. H¹t nh©n
nguyªn tö cã kÝch thíc rÊt nhá so víi kÝch thíc cña toµn bé
nguyªn tö. H¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d¬ng.
§iÖn tÝch h¹t nh©n cã gi¸ trÞ b»ng sè proton trong h¹t
nh©n, gäi lµ Z+. Do nguyªn tö trung hoµ vÒ ®iÖn cho nªn sè
electron b»ng sè Z.
VÝ dô: nguyªn tö oxi cã 8 proton trong h¹t nh©n vµ 8
electron ë líp vá.
Sè khèi, kÝ hiÖu A, ®îc tÝnh theo c«ng thøc A = Z + N,
trong ®ã Z lµ tæng sè h¹t proton, N lµ tæng sè h¹t n¬tron.
Nguyªn tè ho¸ häc bao gåm çc nguyªn tö cã cïng ®iÖn
tÝch h¹t nh©n.
§ång vÞ lµ nh÷ng nguyªn tö cã cïng sè proton nhng kh¸c
nhau vÒ sè n¬tron, do ®ã sè khèi A cña chóng kh¸c nhau.
3
II. CÊu t¹o vá electron cña nguyªn tö
1. Líp electron
 Trong nguyªn tö, mçi electron cã mét møc n¨ng lîng nhÊt
®Þnh. Çc electron cã møc n¨ng lîng gÇn b»ng nhau ®îc xÕp
thµnh mét líp electron.
 Thø tù cña líp t¨ng dÇn 1, 2, 3, n th× møc n¨ng lîng cña
electron còng t¨ng dÇn. Electron ë líp cã trÞ sè n nhá bÞ h¹t
nh©n hót m¹nh, khã bøt ra khái nguyªn tö. Electron ë líp cã trÞ
sè n lín th× cã n¨ng lîng cµng cao, bÞ h¹t nh©n hót yÕu h¬n vµ
dÔ t¸ch ra khái nguyªn tö.
 Líp electron ®· cã ®ñ sè electron tèi ®a gäi lµ líp electron
b·o hoµ.
 Tæng sè electron trong mét líp lµ 2n2.
Sè thø tù cña líp electron (n) 1 2 3 4
KÝ hiÖu t¬ng øng cña líp K L M N
electron
Sè electron tèi ®a ë líp 2 8 18 32
2. Ph©n líp electron
 Mçi líp electron l¹i ®îc chia thµnh çc ph©n líp. Çc
electron thuéc cïng mét ph©n líp cã møc n¨ng lîng b»ng nhau.
 KÝ hiÖu çc ph©n líp lµ çc ch÷ çi thêng: s, p, d, f.
 Sè ph©n líp cña mét líp electron b»ng sè thø tù cña líp. VÝ
dô líp K (n =1) chØ cã mét ph©n líp s. Líp L (n = 2) cã 2 ph©n
líp lµ s vµ p. Líp M (n = 3) cã 3 ph©n líp lµ s, p, d…
 Sè electron tèi ®a trong mét ph©n líp: s chøa tèi ®a 2
electron, p chøa tèi ®a 6 electron, d chøa tèi ®a 10 electron, f
chøa tèi ®a 14 electron.
Líp electron Sè electron tèi ®a Ph©n bè electron trªn çc
cña líp ph©n líp
K (n =1) 2 1s2
L (n = 2) 8 2s22p6
M (n = 3) 18 3s23p63d10
3. CÊu h×nh electron cña nguyªn tö
4
Lµ çch biÓu diÔn sù ph©n bè electron trªn çc líp vµ ph©n líp.
Sù ph©n bè cña çc electron trong nguyªn tö tu©n theo çc
nguyªn lÝ vµ quy t¾c sau:
a. Nguyªn lÝ v÷ng bÒn: ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n, trong nguyªn
tö çc electron chiÕm lÇn lît çc obitan cã møc n¨ng lîng tõ thÊp
lªn cao.
B. Nguyªn lÝ Pauli: Trªn mét obitan chØ cã thÓ cã nhiÒu
nhÊt lµ hai electron vµ hai electron nµy chuyÓn ®éng tù quay
kh¸c chiÒu nhau xung quanh trôc riªng cña mçi electron.
C. Quy t¾c Hun: Trong cïng mét ph©n líp, çc electron sÏ
ph©n bè trªn çc obitan sao cho sè electron ®éc th©n lµ tèi ®a
vµ çc electron nµy ph¶i cã chiÒu tù quay gièng nhau.
D. Quy t¾c vÒ trËt tù çc møc n¨ng lîng obitan nguyªn tö:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
VÝ dô: CÊu h×nh electron cña Fe, Fe 2+, Fe3+
Fe: 1s22s22p63s23p63d64s2
Fe2+: 1s22s22p63s23p63d6
Fe3+: 1s22s22p63s23p63d5
4. §Æc ®iÓm cña líp electron ngoµi cïng
 §èi víi nguyªn tö cña tÊt c¶ çc nguyªn tè, sè electron líp
ngoµi cïng cã nhiÒu nhÊt lµ 8 electron.
 Çc nguyªn tö cã 8 electron líp ngoµi cïng (ns 2np6) ®Òu
rÊt bÒn v÷ng, chóng hÇu nh kh«ng tham gia vµo çc ph¶n øng
ho¸ häc. §ã lµ çc khÝ hiÕm, v× vËy trong tù nhiªn, ph©n tö khÝ
hiÕm chØ gåm mét nguyªn tö.
 Çc nguyªn tö cã 1-3 electron líp ngoµi cïng ®Òu lµ çc
kim lo¹i (trõ B). Trong çc ph¶n øng ho¸ häc çc kim lo¹i cã xu h-
íng chñ yÕu lµ nhêng electron trë thµnh ion d¬ng.
 Çc nguyªn tö cã 5 -7 electron líp ngoµi cïng ®Òu lµ çc
phi kim. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc çc phi kim cã xu híng chñ
yÕu lµ nhËn thªm electron trë thµnh ion ©m.
5
 Çc nguyªn tö cã 4 electron líp ngoµi cïng lµ çc phi kim,
khi chóng cã sè hiÖu nguyªn tö nhá nh C, Si hay çc kim lo¹i nh
Sn, Pb khi chóng cã sè hiÖu nguyªn tö lín.
III. b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc
1. Nguyªn t¾c s¾p xÕp:
 Çc nguyªn tè ho¸ häc ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn
®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö.
 Çc nguyªn tè ho¸ häc cã cïng sè líp electron ®îc s¾p xÕp
thµnh cïng mét hµng.
 Çc nguyªn tè ho¸ häc cã cïng sè electron ho¸ trÞ trong
nguyªn tö ®îc s¾p xÕp thµnh mét cét.
2. CÊu t¹o cña b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn
B¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc lµ sù thÓ hiÖn
néi dung cña ®Þnh luËt tuÇn hoµn. Trong h¬n 100 n¨m tån t¹i
vµ ph¸t triÓn, ®· cã kho¶ng 28 kiÓu b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn
kh¸c nhau. D¹ng ®îc sö dông trong s¸ch gi¸o khoa ho¸ häc phæ
th«ng hiÖn nay lµ b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn d¹ng dµi. Çc thµnh
phÇn cÊu t¹o nªn b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸
häc nh sau:
¤ : Sè thø tù cña « b»ng sè hiÖu nguyªn tö vµ b»ng sè ®¬n vÞ
®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng tæng sè electron cña nguyªn tö..
Chu k×: Cã 7 chu kú, sè thø tù cña chu k× b»ng sè líp electron
cña nguyªn tö gåm:
+ Chu k× nhá lµ çc chu k× 1, 2, 3 chØ gåm çc nguyªn tè
s vµ çc nguyªn tè p. Mçi chu kú nhá gåm 8 nguyªn tè, trõ chu
kú 1 chØ cã hai nguyªn tè.
+ Chu k× lín lµ çc chu k× 4, 5, 6 ,7 gåm çc nguyªn tè s,
p, d vµ f. Chu kú 4 vµ chu kú 5 mçi chu kú cã 18 nguyªn tè. Chu
kú 6 cã 32 nguyªn tè. Theo quy luËt, chu kú 7 còng ph¶i cã 32
nguyªn tè, tuy nhiªn chu kú 7 míi ph¸t hiÖn ®îc 24 nguyªn tè
ho¸ häc. LÝ do lµ çc nguyªn tè cã h¹t nh©n cµng nÆng cµng
kÐm bÒn, chóng cã “®êi sèng” rÊt ng¾n ngñi.
6
Nhãm: Cã 8 nhãm, sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron ho¸ trÞ
gåm :
+ Nhãm A: Sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron ho¸ trÞ
(gåm çc nguyªn tè s vµ p). Nhãm A cßn ®îc gäi lµ çc nguyªn tè
thuéc ph©n nhãm chÝnh.
+ Nhãm B: Sè thø tù cña nhãm B b»ng sè electron ho¸ trÞ
(gåm çc nguyªn tè d vµ f). Nhãm B cßn ®îc gäi lµ çc nguyªn tè
thuéc ph©n nhãm phô.
IV. Nh÷ng tÝnh chÊt biÕn ®æi tuÇn hoµn theo chiÒu t¨ng cña
®iÖn tÝch h¹t nh©n
- B¸n kÝnh nguyªn tö:
+ Trong chu kú, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n,
b¸n kÝnh nguyªn tö gi¶m dÇn.
+ Trong nhãm A, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, b¸n kÝnh nguyªn tö t¨ng dÇn.
- §é ©m ®iÖn, tÝnh kim lo¹i - phi kim, tÝnh axit - baz¬ cña oxit
vµ hi®roxit biÕn ®ái t¬ng tù b¸n kÝnh nguyªn tö.
- N¨ng lîng ion ho¸:
+ Trong chu kú, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n,
n¨ng lîng ion ho¸ cña nguyªn tö t¨ng dÇn.
+ Trong nhãm A, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, n¨ng lîng ion ho¸ cña nguyªn tö gi¶m dÇn.
V. Liªn kÕt ho¸ häc
Xu híng cña çc nguyªn tö kim lo¹i hay phi kim lµ ®¹t ®Õn
cÊu h×nh bÒn v÷ng nh cña khÝ hiÕm b»ng çch cho, nhËn
electron t¹o ra kiÓu hîp chÊt ion, hay gãp chung electron t¹o ra
hîp chÊt céng ho¸ trÞ (nguyªn tö). Kh«ng cã ranh giíi thËt râ rµng
gi÷a çc chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion vµ céng ho¸ trÞ. Ngêi ta thêng
dïng hiÖu sè ®é ©m ®iÖn ( ) ®Ó xÐt mét chÊt cã kiÓu liªn
kÕt ho¸ häc g×. NÐu hiÖu sè ®é ©m ®iÖn   1,77 th× chÊt
®ã cã kiÓu liªn kÕt ion, nÕu hiÖu sè ®é ©m ®iÖn  < 1,77
th× chÊt ®ã cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ (ngo¹i lÖ HF cã  
1,77 nhng vÉn thuéc lo¹i liªn kÕt céng ho¸ trÞ ).
7
Cã thÓ so s¸nh hai kiÓu liªn kÕt ho¸ häc qua
b¶ng sau:
Liªn kÕt ion Liªn kÕt céng ho¸ trÞ
H×nh thµnh gi÷a kim H×nh thµnh gi÷a çc nguyªn tö gièng
lo¹i ®iÓn h×nh vµ phi nhau hoÆc gÇn gièng nhau.
kim ®iÓn h×nh. HiÖu sè ®é ©m ®iÖn  < 1,77
HiÖu sè ®é ©m ®iÖn
  1,77
Nguyªn tö kim lo¹i nhêng Çc nguyªn tö gãp chung electron.
electron trë thµnh ion d- Çc electron dïng chung thuéc h¹t
¬ng. Nguyªn tö phi kim nh©n cña c¶ hai nguyªn tö. VÝ dô: H 2,
nhËn electron trë thµnh HCl…
ion ©m. Çc ion kh¸c  Liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng
dÊu hót nhau b»ng lùc cùc khi ®«i electron dïng chung
hót tÜnh ®iÖn. VÝ dô: kh«ng bÞ lÖch vÒ nguyªn tö nµo: N ,
2
NaCl, MgCl2… H2…
B¶n chÊt: do lùc hót
 Liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc khi
tÜnh ®iÖn gi÷a çc ion
®«i electron dïng chun bÞ lÖch vÒ
mang ®iÖn tÝch tr¸i
mét nguyªn tö : HBr, H2O
dÊu.
Liªn kÕt cho - nhËn (phèi trÝ) lµ mét trêng hîp riªng cña liªn kÕt
céng ho¸ trÞ. Trong ®ã ®«i electron dïng chung ®îc h×nh thµnh
do mét nguyªn tö ®a ra. VÝ dô ph©n tö khÝ sunfur¬ SO 2 , c«ng
thøc cÊu t¹o cña SO2 O O
Liªn kÕt cho nhËn ®îc kÝ hiÖu b»ng mét mòi tªn. Mçi mòi
tªn biÓu diÔn mét cÆp electron dïng chung, trong ®ã phÇn gèc
mòi tªn lµ nguyªn tö cho electron, phÇn ngän lµ nguyªn tö nhËn
electron.
8
B. ®Ò bµi
1. Electron ®îc t×m ra vµo n¨m 1897 bëi nhµ b¸c häc ngêi Anh
Tom - x¬n (J.J. Thomson). §Æc ®iÓm nµo sau ®©y kh«ng ph¶i
cña electron?
1
A. Mçi electron cã khèi lîng b»ng kho¶ng khèi lîng
1840
cña nguyªn tö nhÑ nhÊt lµ H.
B. Mçi electron cã ®iÖn tÝch b»ng -1,6 .10 -19 C, nghÜa lµ
b»ng 1- ®iÖn tÝch nguyªn tè.
C. Dßng electron bÞ lÖch híng vÒ phÝa cùc ©m trong
®iÖn trêng.
D. Çc electron chØ tho¸t ra khái nguyªn tö trong nh÷ng
®iÒu kiÖn ®Æc biÖt (¸p suÊt khÝ rÊt thÊp, ®iÖn thÕ rÊt cao
gi÷a çc cùc cña nguån ®iÖn).
2. Çc ®ång vÞ ®îc ph©n biÖt bëi yÕu tè nµo sau ®©y?
A. Sè n¬tron. B. Sè electron ho¸
trÞ.
C. Sè proton D. Sè líp electron.
3. KÝ hiÖu nµo trong sè çc kÝ hiÖu cña çc obitan sau lµ sai?
A. 2s, 4f B. 1p, 2d
C. 2p, 3d D. 1s, 2p
4. ë ph©n líp 3d sè electron tèi ®a lµ:
A. 6 B. 18
C. 10 D. 14
5. Ion, cã 18 electron vµ 16 proton, mang sè ®iÖn tÝch nguyªn
tè lµ:
A. 18+ B. 2 -
C. 18- D. 2+
+ _
6. Çc ion vµ nguyªn tö: Ne, Na , F cã ®iÓm chung lµ:
A. Sè khèi B. Sè electron
C. Sè proton D. Sè notron
7. CÊu h×nh electron cña çc ion nµo sau ®©y gièng nh cña
khÝ hiÕm ?
9
A. Te2- B. Fe2+
C. Cu+ D. Cr3+
52
8. Cã bao nhiªu electron trong mét ion 24 Cr3+?
A. 21 B. 27
C. 24 D. 52
9. TiÓu ph©n nµo sau ®©y cã sè proton nhiÒu h¬n sè electron?

A. Nguyªn tö Na. B. Ion clorua Cl-.
C. Nguyªn tö S. D. Ion kali K+.
10. Nguyªn tö cña nguyªn tè cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n 13, sè khèi
27 cã sè electron ho¸ trÞ lµ:
A. 13 B. 5
C. 3 D. 4
11. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc nµo cã cÊu h×nh electron
díi ®©y:
CÊu h×nh electron Tªn nguyªn tè
2 2 1
(1) 1s 2s 2p ……………...
2 2 5
(2) 1s 2s 2p ……………...
2 2 6 1
(3) 1s 2s 2p 3s ……………...
2 2 6 2 2
(4) 1s 2s 2p 3s 3p ……………...
12. H·y viÕt cÊu h×nh electron cña çc ion sau:
Ion cÊu h×nh electron Ion cÊu h×nh electron
+
(1) Na ……… (4) Ni 2+ ………
- 2+
(2) Cl ……… (5) Fe ………
2+ +
(3) Ca ……… (6) Cu ………
13. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc cã cÊu h×nh
electron 1s22s22p63s23p64s1 lµ:
A. Ca B. K
C. Ba D. Na
14. Chu kú b¸n r·, thêi gian cÇn thiÕt ®Ó lîng chÊt ban ®Çu mÊt
32
®i mét nöa, cña 15 P lµ 14,3 ngµy. CÇn bao nhiªu ngµy ®Ó mét
32
mÉu thuèc cã tÝnh phãng x¹ chøa 15 P gi¶m ®i chØ cßn l¹i 20%
ho¹t tÝnh phãng x¹ ban ®Çu cña nã.
10
A. 33,2 ngµy B. 71,5 ngµy
C. 61,8 ngµy D. 286 ngµy
238
15. U lµ nguyªn tè gèc cña hä phãng x¹ tù nhiªn uran, kÕt
92
206
thóc cña d·y nµy lµ ®ång vÞ bÒn cña ch× 82 Pb , sè lÇn ph©n r·
 vµ  lµ :
A. 6 ph©n r·  vµ 8 lÇn ph©n r· 
B. 8 ph©n r·  vµ 6 lÇn ph©n r· 
C. 8 ph©n r·  vµ 8 lÇn ph©n r· 
D. 6 ph©n r·  vµ 6 lÇn ph©n r· 
16. Sè hä phãng x¹ tù nhiªn lµ :
A. 2 B. 3
C. 4 D. 5.
17. Trong çc cÊu h×nh electron sau, cÊu h×nh nµo sai ?
A.1s22s22p2x2py2pz
B.1s22s22p2x2p2y2p2z3s
C.1s22s22p2x 2py
D.1s22s22px2py2pz
18. Çc electron thuéc çc líp K, M, N, L trong nguyªn tö kh¸c
nhau vÒ:
A. Kho¶ng çch tõ electron ®Õn h¹t nh©n
B. §é bªn liªn kÕt víi h¹t nh©n
C. N¨ng lîng cña electron
D. TÊt c¶ A, B, C ®Òu ®óng.
19. Trong nguyªn tö, çc electron quyÕt dÞnh tÝnh chÊt ho¸ häc
lµ :
A. Çc electron ho¸ trÞ.
B. Çc electron líp ngoµi cïng.
C. Çc electron líp ngoµi cïng ®èi víi çc nguyªn tè s,p vµ
c¶ líp s¸t ngoµi cïng víi çc nguyªn tè hä d, f.
D. TÊt c¶ A, B, C ®Òu sai.
20. Khoanh trßn vµo ch÷ § nÕu ph¸t biÓu ®óng, ch÷ S nÕu ph¸t
biÓu sai trong nh÷ng c©u díi ®©y:
A. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc obitan 2px, 2py 2pz lµ nh
nhau § - S
11
B. Çc electron thuéc çc obitan 2px, 2py , 2pz chØ kh¸c nhau vÒ
®Þnh híng trong kh«ng gian
§ - S C. N¨ng lîng cña çc electron ë çc ph©n líp
3s, 3p, 3d lµ kh¸c nhau §-S
D. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc obitan 2s vµ 2p x nh nhau
§ - S E. Ph©n líp 3d ®· b·o hoµ khi ®· xÕp ®Çy 10 electron
§-S
21. CÊu h×nh electron biÓu diÔn theo « lîng tö nµo sau ®©y lµ
sai?
A.   
B.  .   
C.    
D.   
22. GhÐp ®«i tªn nguyªn tè ë cét A víi cÊu h×nh electron t¬ng
øng ë cét B
A B
1. Oxi A. 1s 2s 2p 3s 3p64s1
2 2 6 2
2. Cacbon B. 1s22s22p63s23p64s2
3. Kali C. 1s22s22p63s23p5
4. Clo D. 1s22s22p4
5. Canxi E. 1s22s22p2
6. Silic F. 1s22s22p63s23p4
7. Photpho G. 1s22s22p63s23p64s23p1
8. Gali H. 1s22s22p63s23p2
I. 1s22s22p63s23p3
Thø tù ghÐp ®«i lµ :

1… ;2…. ;3….. ;4…… ;5……. ;6…….. ;7…… ;8…..
23.Mét nguyªn tè ho¸ häc cã nhiÒu lo¹i nguyªn tö cã khèi lîng
kh¸c nhau v× lÝ do nµo sau ®©y ?
12
A. H¹t nh©n cã cïng sè n¬tron nhng kh¸c nhau vÒ sè
proton.
B. H¹t nh©n cã cïng sè proton. nhng kh¸c nhau vÒ sè
n¬tron
C. H¹t nh©n cã cïng sè n¬tron nhng kh¸c nhau vÒ sè
electron
D. Ph¬ng ¸n kh¸c
24. Nguyªn tö khèi trung b×nh cña ®ång kim lo¹i lµ 63,546.
63 65
§ång tån t¹i trong tù nhiªn víi hai lo¹i ®ång vÞ lµ Cu vµ Cu. Sè
63
nguyªn tö Cu cã trong 32g Cu lµ:
A. 6,023. 1023 B. 3,000.1023
C. 2,181.1023 D. 1,500.1023
25. Nguyªn tö cña nguyªn tè A cã tæng sè electron trong çc
ph©n líp p lµ 7. Nguyªn tö cña nguyªn tè B cã tæng sè h¹t mang
®iÖn nhiÒu h¬n tæng sè h¹t mang ®iÖn cña A lµ 8. A vµ B lµ
çc nguyªn tè:
A. Al vµ Br
B. Al vµ Cl
C. Mg vµ Cl
D. Si vµ Br
26. §iÒn ®Çy ®ñ çc th«ng tin vµo çc chè trèng trong nh÷ng
c©u sau: cho hai nguyªn tè A vµ B cã sè hiÖu nguyªn tö lÇn lît lµ
11 vµ 13.
- CÊu h×nh electron cña A: ………
- CÊu h×nh electron cña B………..
- A ë chu kú………, nhãm………, ph©n nhãm……… A cã kh¶
n¨ng t¹o ra ion A+ vµ B cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion B 3+. Kh¶ n¨ng
khö cña A lµ………..so víi B, kh¶ n¨ng oxi ho¸ cña ion B 3+
lµ………..so víi ion A+.
27. Mét nguyªn tö R cã tæng sè h¹t mang ®iÖn vµ kh«ng mang
®iÖn lµ 34, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn gÊp 1,833 lÇn sè h¹t
13
kh«ng mang ®iÖn. Nguyªn tè R vµ vÞ trÝ cña nã trong b¶ng
HTTH lµ:
A. Na ë « 11, chu kú III, nhãm IA
B. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA
C. F ë « 9, chu kú II, nhãm VIIA
D. Ne ë « 10, chu kú II, nhãm VIIIA
28. Nguyªn tö cña mét nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n lµ 82,
trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn
lµ 22.
Sè hiÖu nguyªn tö cña X lµ:
…………………………………………………
Sè khèi: ……vµ tªn nguyªn tè.lµ: ………. CÊu h×nh electron cña
nguyªn tö X:……..
CÊu h×nh electron cña çc ion t¹o thµnh tõ X:
……………………………..
Çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra khi:
X t¸c dông víi Fe2(SO4)3; ………………………………………………
X t¸c dông víi HNO3 ®Æc, nãng
………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
29. Cation X3+ vµ anionY2- ®Òu cã cÊu h×nh electron ë ph©n líp
ngoµi cïng lµ 2p6. KÝ hiÖu cña çc nguyªn tè X,Y vµ vÞ trÝ cña
chóng trong b¶ng HTTH lµ:
A. Al ë « 13, chu kú III, nhãm IIIA vµ O ë « 8, chu kú II,
nhãm VIA.
B. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA vµ O ë « 8, chu kú II,
nhãm VIA.
C. Al ë « 13, chu kú III, nhãm IIIA vµ F ë « 9, chu kú II,
nhãm VIIA.
D. Mg ë « 12, chu kú III, nhãm IIA vµ F ë « 9, chu kú II,
nhãm VIIA.
30. Nh÷ng ®Æc trng nµo sau ®©y cña nguyªn tö çc nguyªn tè
biÕn ®æi tuÇn hoµn:
14
A. §iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö. B. TØ khèi.
C. Sè líp electron. D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
31. X¸c ®Þnh tªn nguyªn tè theo b¶ng sè liÖu sau:
STT Proton N¬tron Electron Nguyªn tè
1 15 16 15 ………
2 26 30 26 ………
3 29 35 29 ………
32. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo lu«n cho 1e trong çc ph¶n øng
ho¸ häc?
A. Na Sè thø tù 11. B. Mg Sè thø tù
12.
C. Al Sè thø tù 13. D. Si Sè thø tù
14.
33. Çc nguyªn tö cña nhãm IA trong b¶ng HTTH cã sè nµo
chung ?
trÞ.
C. Sè líp electron D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
34. Çc ®¬n chÊt cña çc nguyªn tè nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt
ho¸ häc t¬ng tù nhau?
A. as, Se, Cl, Fe. B. F, Cl, Br, I.
C. Br, P, H, Sb . D. O, Se, Br, Te.
35. D·y nguyªn tè ho¸ häc cã nh÷ng sè hiÖu nguyªn tö nµo sau
®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc t¬ng tù kim lo¹i natri?
A. 12, 14, 22, 42 B. 3, 19, 37, 55.
C. 4, 20, 38, 56 D. 5, 21, 39, 57.
36. Nguyªn tè nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc t¬ng tù canxi?
A. C B. K
C. Na D. Sr
37. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo trong nhãm VA cã b¸n kÝnh
nguyªn tö lín nhÊt?
A. Nit¬ B. Photpho
15
C. asen D. Bitmut
38. D·y nguyªn tö nµo sau ®Ëy ®îc xÕp theo chiÒu b¸n kÝnh
nguyªn tö t¨ng?
A. i, Br, Cl, P B. C, N, O, F
C. Na, Mg, Al, Si D. O, S, Se, Te.
39. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt kim lo¹i cña çc nguyªn tè trong d·y
Mg - Ca - Sr - Ba lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa gi¶m võa
t¨ng.
40. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt phi kim cña çc nguyªn tè trong d·y N
- P - as -Sb -Bi lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
t¨ng.
41. CÆp nguyªn tè ho¸ häc nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc
gièng nhau nhÊt:
A. Ca, Si B. P, as
C. Ag, Ni D. N, P
42. Møc oxi ho¸ ®Æc trng nhÊt cña çc nguyªn tè hä Lantanit lµ:
A. +2 B. +3
C. +1 D. +4
43. Çc nguyªn tè ho¸ häc ë nhãm IA cña b¶ng HTTH cã thuéc
tÝnh nµo sau ®©y ?
A. ®îc gäi lµ kim lo¹i kiÒm.
B. DÔ dµng cho electron.
C. Cho 1e ®Ó ®¹t cÊu h×nh bÒn v÷ng.
D. TÊt c¶ ®Òu ®óng.
44. TÝnh chÊt baz¬ cña hi®roxit cña nhãm IA theo chiÒu t¨ng
cña sè thø tù lµ:
A. t¨ng B. gi¶m
C. kh«ng thay ®æi D. võa gi¶m
võa t¨ng
16
45. NhiÖt ®é s«i cña çc ®¬n chÊt cña çc nguyªn tè nhãm VIIA
theo chiÒu t¨ng sè thø tù lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa gi¶m
võa t¨ng.
46. Sè hiÖu nguyªn tö cña çc nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn
cho biÕt:
A. Sè electron ho¸ trÞ
B. Sè proton trong h¹t nh©n.
C. Sè electron trong nguyªn tö.
D. B, C ®óng.
47. Trong 20 nguyªn tè ®Çu tiªn trong b¶ng hÖ thèng tuÇn
hoµn, sè nguyªn tè cã nguyªn tö víi hai electron ®éc th©n ë
tr¹ng th¸i c¬ b¶n lµ:
A. 1 B. 3
C. 2 D. 4
48. §é ©m ®iÖn cña d·y nguyªn tè F, Cl, Br, I biÕn ®æi nh sau:
A. t¨ng. B. gi¶m.
võa t¨ng.
49. §é ©m ®iÖn cña d·y nguyªn tè Na, Al, P, Cl, biÕn ®æi nh
sau:
A. t¨ng. B. gi¶m.
võa t¨ng.
50. TÝnh chÊt baz¬ cña d·y çc hi®roxit: NaOH, Mg(OH) 2,
Al(OH)3 biÕn ®æi nh sau :
A. t¨ng. B. gi¶m.
võa t¨ng.
51. TÝnh chÊt axit cña d·y çc hi®roxit : H2SiO3, H2SO4, HClO4
biÕn ®æi nh sau :
A. t¨ng. B. gi¶m.
17
võa t¨ng.
52. Chän çc tõ vµ côm tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo nh÷ng chç
trèng trong çc c©u sau:
a. TÝnh baz¬ cña çc oxit vµ hi®roxit cña çc nguyªn tè
thuéc nhãm IIA ............ theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n.
b. TÝnh phi kim cña çc nguyªn tè thuéc nhãm VIIA ..............
theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
c. §é ©m ®iÖn ®Æc trng cho kh¶ n¨ng .................. cña
nguyªn tö nguyªn tè ®ã trong ph©n tö.
d. Nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt lµ ............., nguyªn tö
cã ®é ©m ®iÖn nhá nhÊt lµ.......................
53. Nguyªn tè Cs ®îc sö dông ®Ó chÕ t¹o tÕ bµo quang ®iÖn
v×:
A. Gi¸ thµnh rÎ, dÔ kiÕm.
B. Cã n¨ng lîng ion ho¸ thÊp nhÊt.
C. Cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín nhÊt.
D. Cã tÝnh kim lo¹i m¹nh nhÊt.
54. CÊu h×nh electron cña nguyªn tè X lµ 1s 22s22p63s23p1, ®iÒn
tõ, hay nhãm tõ thÝch hîp vµo çc kho¶ng trèng sau:
A. Nguyªn tè X thuéc chu k× ………, ph©n nhãm ………
nhãm ……….
B. Nguyªn tè X cã kÝ hiÖu………
C. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc X thÓ hiÖn
tÝnh……….m¹nh
55. Mét nguyªn tè thuéc nhãm VIIA cã tæng sè proton, n¬tron
vµ electron trong nguyªn tö b»ng 28. CÊu h×nh electron cña
nguyªn tè ®ã lµ:
A. 1s22s22p63s23p5 B. 1s22s22p5
18
C. 1s22s22p63s23p6 D. 1s22s22p6
56. Hai nguyªn tè A vµ B ®øng kÕ tiÕp nhau trong mét chu kú
cã tæng sè proton trong hai h¹t nh©n nguyªn tö lµ 25. A vµ B
thuéc chu kú vµ çc nhãm:
A. Chu kú 2 vµ çc nhãm IIA vµ IIIA.
B. Chu kú 3 vµ çc nhãm IA vµ IIA.
C. Chu kú 3 vµ çc nhãm IIA vµ IIIA.
D. Chu kú 2 vµ çc nhãm IVA vµ VA.
57. Cho 6,4g hçn hîp hai kim lo¹i thuéc hai chu kú liªn tiÕp,
nhãm IIA t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl d thu ®îc 4,48 l khÝ
hi®ro (®ktc). Çc kim lo¹i ®ã lµ:
A. Be vµ Mg B. Mg vµ Ca
C. Ca vµ Sr D. Sr vµ Ba
58. Cho çc ph©n tö BeH2 vµ C2H2, nhËn ®Þnh nµo sau ®©y vÒ
hai ph©n tö trªn lµ ®óng?
A. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp 3.
B. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp 2.
C. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp
D. Çc nguyªn tö Be vµ C ®Òu ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp 3d2.
59. Cho çc chÊt: NaCl, HCl, SO 2, H2, CO2. H·y ®iÒn çc tõ thÝch
hîp vµo çc chç trèng trong nh÷ng c©u sau:
A. NaCl lµ hîp chÊt cã kiÓu liªn kÕt………
B. HCl, SO2, H2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt ………
C. HCl, SO2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt ………
D. H2 lµ chÊt cã kiÓu liªn kÕt ………
19
C. híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè
1. C 2. A 3. B 4. C 5. B 6. B
7. A 8. A 9. D 10. C 11. 12.
13. B 14. A 15. B 16. B 17. C 18. D
19. A 20. 21. A 22. 23. B 24. C
25. B 26. 27. A 28. 29. A 30. D
31. 32. A 33. D 33. B 34. B 35. D
36. D 37. D 38. D 39. A 40. B 41. D
42. A 43. D 44. A 45. A 46. D 47. D
48. B 49. A 50. B 51. A 52. 53. B
54. 55. B 56. C 57. B 58. C 59.
1. electron lµ nh÷ng h¹t mang ®iÖn tÝch ©m, do ®ã trong

®iÖn trêng chóng sÏ bÞ hót lÖch vÒ phÝa cùc d¬ng. §iÒu sai lµ:
C. Dßng electron bÞ lÖch híng vÒ phÝa cùc ©m trong
®iÖn trêng.
2. Çc ®ång vÞ ®îc ph©n biÖt bëi yÕu tè A.
A. Sè n¬tron.
Gi¶i thÝch: Çc ®ång vÞ cã cïng sè proton trong h¹t nh©n, do
®ã cïng sè electron nhng kh¸c nhau vÒ sè n¬tron.
3. KÝ hiÖu cña çc obitan sau lµ sai:
B. 1p, 2d
Gi¶i thÝch: Líp electron thø nh¸t chØ cã mét ph©n líp lµ 1s,
kh«ng cã 1p. Líp electron thø hai chØ cã hai ph©n líp lµ 2s vµ
2p, kh«ng cã ph©n líp 2D.
4. ë ph©n líp 3d sè electron tèi ®a lµ:
C. 10
Gi¶i thÝch: Ph©n líp 3d cã 5 obitan, mçi obitan cã tèi ®a 2
electron.
52
8. Cã 21 electron trong mét ion 24 Cr3+
A. 21
Gi¶i thÝch: Ion crom mang ®iÖn tÝch 3+ cã nghÜa lµ trong ion,
sè proton nhiÒu h¬n sè electron lµ 3, do ®ã sè electron cña ion
nµy b»ng 24 - 3 = 21.
20
9. TiÓu ph©n nµo sau ®©y cã sè proton nhiÒu h¬n sè electron?
D. Ion kali
Gi¶i thÝch: K+ cã 19 proton nhng chØ cã 18 electron.
11. Nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc nµo cã cÊu h×nh electron
díi ®©y:
CÊu h×nh electron Tªn nguyªn tè
2 2 1
(1) 1s 2s 2p Bo kÝ hiÖu B
2 2 5
(2) 1s 2s 2p Flo F
2 2 6 1
(3) 1s 2s 2p 3s Natri Na
(4) 1s22s22p63s23p2 Silic Si
12. H·y viÕt cÊu h×nh electron cña çc ion sau:
Ion cÊu h×nh electron Ion cÊu h×nh electron
+ 2 2 6
(1) Na 1s 2s 2p (1) Ni2+
1s22s22p63s23p63d8
(2) Cl- 1s22s22p63s23p6 (2) Fe2+
1s22s22p63s23p63d6
(3) Ca2+ 1s22s22p63s23p6 (3) Cu+
1s22s22p63s23p63d10
1 N0 0, 693
14. ¸p dông ph¬ng tr×nh: k = ln =
t N t1/ 2
trong ®ã:
- k lµ h»ng sè tèc ®é ph¶n øng (t¹i nhiÖt ®é x¸c ®Þnh),
- N0 lµ sè h¹t nh©n phãng x¹ ë thêi ®iÓm ®Çu (t = 0),
- N lµ sè h¹t nh©n phãng x¹ ë thêi ®iÓm t ®ang xÐt.
- t1/2 lµ chu kú b¸n r· cña nguyªn tè phãng x¹.
N0 1, 0 14,3
t = ln .t1/2 = 2,303 lg . = 33,2 ngµy
N 0, 2 0, 693
§¸p sè: A.
15. Mçi ph©n r·  lµm gi¶m 2+ ®¬n vÞ ®iÖn tÝch vµ 4 ®vC,
nh vËy khi nguyªn tö khèi gi¶m tõ 238 xuèng 206, nghÜa lµ
gi¶m 32 ®vC t¬ng øng víi 8 lÇn ph©n r· . Nh vËy lÏ ra ®iÖn
tÝch sÏ gi¶m 8 x 2 = 16 + ®¬n vÞ ®iÖn tÝch, nhøng theo bµi ra
21
chØ gi¶m 92 - 82 = 10, do ®ã ®· cã 6 ph©n r·  lµm t¨ng 6+
®¬n vÞ ®iÖn tÝch.
VËy ®¸p ¸n : B.
16. Chän ®¸p ¸n B.
238
§ã lµ çc hä Uran cã nguyªn tè gèc lµ U ,
92
232
Hä Thori cã nguyªn tè gèc lµ Th
90
Hä actini cã nguyªn tè gèc lµ 92 U 235

17. CÊu h×nh electron sau lµ sai:
C.1s22s22p2x 2py
Gi¶i thÝch: Ph©n líp 2p cã 3 obitan lµ 2px 2py vµ 2pz. NÕu cã 3
electron th× theo quy t¾c Hund sÏ chiÕm c¶ 3 obitan 2p x 2py vµ
2pz.
19. Trong nguyªn tö, çc electron quyÕt dÞnh tÝnh chÊt ho¸ häc
lµ:
A. Çc electron ho¸ trÞ.
Gi¶i thÝch: Çc electron ho¸ trÞ cã thÓ trïng víi çc electron líp
ngoµi cïng (çc nguyªn tè hä s vµ p), nhng cã thÓ kh¸c (çc
nguyªn tè hä d, f).
20.
A. N¨ng lîng cña electron thuéc çc obitan 2p x, 2py 2pz lµ nh
nhau. §
B. Çc electron 2px, 2py, 2pz kh¸c nhau vÒ ®Þnh híng trong
kh«ng gian. §
C. N¨ng lîng cña electron thuéc çc ph©n líp 3s, 3p, 3d lµ kh¸c
nhau. § D. N¨ng lîng cña çc electron thuéc çc obitan 2s vµ
2px lµ nh nhau S E. Ph©n líp 3d ®· b·o hoµ khi
®· xÕp ®Çy 10 electron. §
21. CÊu h×nh electron biÓu diÔn theo « lîng tö sau ®©y lµ sai:
A.   
Gi¶i thÝch: cÊu h×nh trªn ®· vi ph¹m quy t¾c Hun.
22
22. GhÐp ®«i tªn nguyªn tè ë cét A víi cÊu h×nh electron t¬ng
øng ë cét B:
1 – D; 2 – E; 3 – A; 4 – C; 5 – B; 6 – H; 7 – I; 8 – G.
26. Cho hai nguyªn tè A vµ B cã sè hiÖu nguyªn tö lÇn lît lµ 11
vµ 13.
- CÊu h×nh electron cña A: 1s22s22p63s.
- CÊu h×nh electron cña B: 1s22s22p63s23p.
- A ë chu kú 3, nhãm I, ph©n nhãm chÝnh nhãm I.
A cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion A+ vµ B cã kh¶ n¨ng t¹o ra ion B3+.
Kh¶ n¨ng khö cña A lµ m¹nh h¬n so víi B, kh¶ n¨ng oxi ho¸
cña ion B3+lµ m¹nh h¬n so víi ion A+.
28. Nguyªn tö cña mét nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n lµ 82,
trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn
lµ 22.
Sè hiÖu nguyªn tö cña X lµ: 26
Sè khèi: 56 vµ tªn nguyªn tè.lµ: s¾t
- CÊu h×nh electron cña nguyªn tö X:
1s 2s 2p63s23p63d64s2.
2 2
- CÊu h×nh electron cña çc ion t¹o thµnh tõ X:
Fe2+ 1s22s22p63s23p63d6
Fe3+1s22s22p63s23p63d5
- Çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra khi:
X t¸c dông víi Fe2(SO4)3;
Fe + Fe2(SO4)3  3FeSO4
X t¸c dông víi HNO3 ®Æc, nãng
Fe + 6HNO3  Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
31. X¸c ®Þnh tªn nguyªn tè theo b¶ng sè liÖu sau:
STT Proton N¬tron Electron Nguyªn tè
1 15 16 15 Photpho
2 26 30 26 S¾t
3 29 35 29 §ång
52. Chän çc tõ vµ côm tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng
trong çc c©u sau :
23
(1) TÝnh baz¬ cña çc oxit vµ hi®roxit cña çc nguyªn tè
thuéc nhãm IIA t¨ng theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
(2) TÝnh phi kim cña çc nguyªn tè thuéc nhãm VIIA gi¶m
theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.
(3) §é ©m ®iÖn ®Æc trng cho kh¶ n¨ng hót electron cña
nguyªn tö nguyªn tè ®ã trong ph©n tö.
(4) Nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt lµ F nguyªn tö cã ®é
©m ®iÖn nhá nhÊt lµ Cs.
54. A. Nguyªn tè X thuéc chu k× 3, ph©n nhãm chÝnh
nhãm 3.
B. Nguyªn tè X cã kÝ hiÖu Al
C. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc X thÓ hiÖn tÝnh khö m¹nh
59. Cho çc chÊt: NaCl, HCl, SO2, H2, CO2. H·y ®iÒn çc tõ thÝch
hîp vµo çc chç trèng trong nh÷ng c©u sau:
A. NaCl lµ hîp chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion.
B. HCl, SO2, H2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
C. HCl, SO2, CO2 ®Òu cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc.
D. H2 lµ chÊt cã kiÓu liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng cùc.
Ch¬ng 2 – Ph¶n øng ho¸ häc- Ph¶n øng oxi ho¸ khö, ®iÖn ph©n
- tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt

I. Ph¶n øng ho¸ häc
Ph¶n øng ho¸ häc lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi chÊt nµy thµnh chÊt
kh¸c. Trong ph¶n øng ho¸ häc chØ cã phÇn vá electron thay
®æi, lµm thay ®æi liªn kÕt ho¸ häc cßn h¹t nh©n nguyªn tö ®îc
b¶o toµn.
Ph¶n øng ho¸ häc ®îc chia thµnh hai lo¹i lín lµ: ph¶n øng oxi ho¸
khö vµ ph¶n øng trao ®æi. Ph¶n øng axit-baz¬ lµ mét trêng hîp
riªng cña ph¶n øng trao ®æi.
Ph¶n øng oxi ho¸ khö lµ ph¶n øng ho¸ häc trong ®ã cã sù
chuyÓn electron gi÷a çc chÊt tham gia ph¶n øng. Ph¶n øng oxi
ho¸ khö lµm thay ®æi sè oxi ho¸ cña çc chÊt tham gia ph¶n
24
øng. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸ t¨ng. ChÊt oxi
ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸ gi¶m. Qu¸ tr×nh oxi ho¸
lµ qu¸ tr×nh cho electron. Qu¸ tr×nh khö lµ qu¸ tr×nh nhËn
electron.
Ph¶n øng oxi ho¸ khö cã thÓ ®îc chia thµnh ba lo¹i lµ ph¶n øng
tù oxi ho¸ - tù khö, ph¶n øng oxi ho¸ khö néi ph©n tö vµ ph¶n
øng oxi ho¸ khö th«ng thêng.
§iÖn ph©n lµ ph¶n øng oxi ho¸ khö x¶y ra ë çc ®iÖn cùc díi t¸c
dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu. §iÖn ph©n lµ ph¬ng ph¸p duy
nhÊt trong c«ng nghiÖp ®Ó ®iÒu chÕ çc kim lo¹i m¹nh nh Na,
K, Ca, Al…Ngoµi ra, ®iÖn ph©n cßn ®îc sö dông ®Ó tinh chÕ
kim lo¹i, m¹ kim lo¹i.
§Þnh luËt Faraday Khèi lîng mét ®¬n chÊt tho¸t ra ë ®iÖn cùc
tû lÖ thuËn víi ®iÖn lîng vµ ®¬ng lîng ho¸ häc cña ®¬n chÊt
®ã. BiÓu thøc cña ®Þnh luËt Faraday:
A �I �t
m=
n �F
Trong ®ã: - m lµ khèi lîng cña ®¬n chÊt tho¸t ra ë ®iÖn cùc
(gam).
- A lµ khèi lîng mol nguyªn tö (gam) n lµ ho¸ trÞ, hay sè
electron trao ®æi.
- I lµ cêng ®é dßng ®iÖn (A), t lµ thêi gian ®iÖn ph©n (gi©y).
- F lµ sè Faraday b»ng 96500.
A
Gi¸ trÞ cßn ®îc gäi lµ ®¬ng lîng ho¸ häc cña ®¬n
n
chÊt.
I �t
lµ sè mol electron trao ®æi trong qu¸ tr×nh ®iÖn
F
ph©n.
II. tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
Trong tù nhiªn, cã nh÷ng ph¶n øng ho¸ häc diÔn ra rÊt
nhanh nh ph¶n øng trung hoµ, ph¶n øng næ cña thuèc ph¸o, tuy
nhiªn còng cã nh÷ng ph¶n øng diÔn ra rÊt chËm nh ph¶n øng
t¹o th¹ch nhò trong çc hang ®éng ®¸ v«i…§Ó ®Æc trng cho sù
25
nhanh, chËm cña ph¶n øng ho¸ häc, ngêi ta sö dông kh¸i niÖm
tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc.
Tèc ®é cña ph¶n øng ho¸ häc:
Cho ph¶n øng ho¸ häc:
aA + bB  cC + dD
Tèc ®é ph¶n øng v ®îc x¸c ®Þnh bëi biÓu thøc: v = k. [A]a.[B]b.
Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc phô thuéc vµo çc yÕu tè:
- B¶n chÊt cña çc chÊt tham gia ph¶n øng.
- NhiÖt ®é.
- Nång ®é.
- ¸p su©t (®èi víi çc chÊt khÝ).
- ChÊt xóc t¸c.
Ph¶n øng ho¸ häc thuËn nghÞch:
HÇu hÕt çc ph¶n øng ho¸ häc ®Òu x¶y ra kh«ng hoµn
toµn. Bªn c¹nh qu¸ tr×nh t¹o ra çc chÊt s¶n phÈm gäi lµ ph¶n
øng thuËn cßn cã qu¸ tr×nh ngîc l¹i t¹o ra çc chÊt ban ®Çu gäi
lµ ph¶n øng nghÞch.
vnghÞch = k. [C]c.[D]b.
C©n b»ng ho¸ häc lµ tr¹ng th¸i cña hçn hîp ph¶n øng khi tèc ®é
ph¶n øng thuËn b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch.
ChuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸ häc sÏ chuyÓn dÞch theo híng
chèng l¹i sù thay ®æi bªn ngoµi. §ã lµ néi dung cña nguyªn lÝ
L¬sat¬liª. Çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù chuyÓn dich c©n b»ng
gåm:
- NhiÖt ®é.
- Nång ®é.
- ¸p su©t (®èi víi çc chÊt khÝ).
H»ng sè c©n b»ng ho¸ häc
[C]c. [D]d
Kcb =
[A]a.
[B]b
26
B. ®Ò bµi
60. Trong ph¶n øng ®iÒu chÕ khÝ oxi trong phßng thÝ nghiÖm
b»ng çch nhiÖt ph©n muèi kali clorat, nh÷ng biÖn ph¸p nµo
sau ®©y ®îc sö dông nh»m môc ®Ých t¨ng tèc ®é ph¶n øng?
A. Dïng chÊt xóc t¸c mangan ®ioxit (MnO2).
B. Nung hçn hîp kali clorat vµ mangan ®ioxit ë nhiÖt ®é
cao.
C. Dïng ph¬ng ph¸p dêi níc ®Ó thu khÝ oxi.
D. Dïng kali clorat vµ mangan ®ioxit khan.
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng trong sè çc ph¬ng ¸n sau:
A. A, C, D. B. A, B, D. C. B, C, D. D. A, B, C.
61. Trong nh÷ng trêng hîp díi ®©y, yÕu tè nµo ¶nh hëng ®Õn
tèc ®é ph¶n øng?
A. Sù ch¸y diÔn ra m¹nh vµ nhanh h¬n khi ®a lu huúnh
®ang ch¸y ngoµi kh«ng khÝ vµo lä ®ùng khÝ oxi.
B. Khi cÇn ñ bÕp than, ngêi ta ®Ëy n¾p bÕp lß lµm cho
ph¶n øng ch¸y cña than chËm l¹i.
C. Ph¶n øng oxi ho¸ lu huúnh ®ioxit t¹o thµnh lu huúnh
trioxit diÔn ra nhanh h¬n khi cã mÆt vana®i oxit (V 2O5).
D. Nh«m bét t¸c dông víi dung dÞch axit clohi®ric nhanh
h¬n so v¬i nh«m d©y.
H·y ghÐp çc trêng hîp tõ A ®Õn D víi çc yÕu tè tõ 1 ®Õn 5 sau
®©y cho phï hîp:
1. Nång ®é. 2. NhiÖt ®é. 3. KÝch thíc h¹t.
4. ¸p suÊt. 5. Xóc t¸c
62. Khi nhiÖt ®é t¨ng lªn 100C, tèc ®é cña mét ph¶n øng ho¸
häc t¨ng lªn 3 lÇn. Ngêi ta nãi r»ng tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
trªn cã hÖ sè nhiÖt ®é b»ng 3. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y
lµ ®óng?
27
A.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 256 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ
20 C lªn 500C.
0
B.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 243 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ
20 C lªn 500C.
0
C.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 27 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ

20 C lªn 500C.
0
D.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 81 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ

20 C lªn 500C.
0
63. HÖ sè nhiÖt ®é cña tèc ®é ph¶n øng lµ gi¸ trÞ nµo sau
®©y? BiÕt r»ng khi t¨ng nhiÖt ®é lªn thªm 500C th× tèc ®é
ph¶n øng t¨ng lªn 1024 lÇn.
A. 2,0 B. 2,5
C. 3,0 D. 4,0
64. H·y cho biÕt ngêi ta sö dông yÕu tè nµo trong sè çc yÕu tè
sau ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng trong trêng hîp r¾c men vµo tinh
bét ®· ®îc nÊu chÝn (c¬m, ng«, khoai, s¾n) ®Ó ñ rîu?
A. NhiÖt ®é. B. Xóc t¸c.
C. Nång ®é. D. ¸p suÊt.
65. Trong çc cÆp ph¶n øng sau, cÆp nµo cã tèc ®é ph¶n
øng lín nhÊt?
A. Fe + ddHCl 0,1M.
B. Fe + ddHCl 0,2M.
C. Fe + ddHCl 0,3M
D. Fe + ddHCl 20%, (d = 1,2g/ml)
66. Sù phô thuéc cña tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc vµo nång ®é
®îc x¸c ®Þnh bëi ®Þnh luËt t¸c dông khèi lîng: tèc ®é ph¶n øng
ho¸ häc tû lÖ thuËn víi tÝch sè nång ®é cña çc chÊt ph¶n øng
víi luü thõa b»ng hÖ sè tû lîng trong phong tr×nh ho¸ häC. VÝ dô
®èi víi ph¶n øng:
N2 + 3H2 2NH3
Tèc ®é ph¶n øng v ®îc x¸c ®Þnh bëi biÓu thøc: v = k. [N2].[H2]3.
Hái tèc ®é ph¶n øng sÏ t¨ng bao nhiªu lÇn khi t¨ng ¸p suÊt
chung cña hÖ lªn 2 lÇn? Tèc ®é ph¶n øng sÏ t¨ng:
A. 4 lÇn B. 8 lÇn.
28
C. 12 lÇn D.16 lÇn.
67. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc
tia lua dien
N2 (k) + O2(k) 2NO (k); H > 0
H·y cho biÕt nh÷ng yÕu tè nµo sau ®©y ¶nh hëng ®Õn sù
chuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸ häc trªn?
A. NhiÖt ®é vµ nång ®é.
B. ¸p suÊt vµ nång ®é.
C. Nång ®é vµ chÊt xóc t¸c.
D. ChÊt xóc t¸c vµ nhiÖt ®é.
68. Tõ thÕ kû XIX, ngêi ta ®· nhËn ra r»ng trong thµnh phÇn
khÝ lß cao (lß luyÖn gang) vÉn cßn khÝ cacbon monoxit. Nguyªn
nh©n nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Lß x©y cha ®ñ ®é cao.
B. Thêi gian tiÕp xóc cña CO vµ Fe 2O3 cha ®ñ.
C. NhiÖt ®é cha ®ñ cao.
D. Ph¶n øng ho¸ häc thuËn nghÞch.
69. Cho ph¶n øng ho¸ häc sau ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng.
V2O5,to
2SO2 (k) + O2(k) 2SO3 (k) H = -192kJ
H·y ph©n tÝch çc ®Æc ®iÓm cña ph¶n øng ho¸ häc trªn, tõ ®ã
ghÐp nèi çc th«ng tin ë cét A víi B sao cho hîp lÝ.
A B
Thay ®æi ®iÒu kiÖn cña ph¶n C©n b»ng sÏ thay ®æi nh thÕ
øng ho¸ häc nµo
1. T¨ng nhiÖt ®é cña b×nh A. c©n b»ng chuyÓn dÞch
ph¶n øng theo chiÒu thuËn
2. T¨ng ¸p suÊt chung cña hçn B. c©n b»ng chuyÓn dÞch
hîp. theo chiÒu nghÞch
3. T¨ng nång ®é khÝ oxi C. c©n b»ng kh«ng thay ®æi.
4. Gi¶m nång ®é khÝ sunfur¬.
29
70. S¶n xuÊt amoniac trong c«ng nghiÖp dùa trªn ph¬ng tr×nh
ho¸ häc sau :
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k) H = -92kJ
H·y cho biÕt ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
C©n b»ng hãa häc sÏ chuyÓn dÞch vÒ phÝa t¹o ra amoniac
nhiÒu h¬n nÕu
A. gi¶m ¸p suÊt chung vµ nhiÖt ®é cña hÖ.
B. gi¶m nång ®é cña khÝ nit¬ vµ khÝ hi®ro.
C. t¨ng nhiÖt ®é cña hÖ.
D. t¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ.
71. Sù t¬ng t¸c gi÷a hi®ro vµ iot cã ®Æc tÝnh thuËn nghÞch:
H2 + I2 2HI
Sau mét thêi gian ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng thuËn
b»ng tèc ®é ph¶n øng nghÞch: vt = vn hay kt .[H2].[I2] = kn .[HI]2
Sau khi biÕn ®æi chóng ta x©y dùng ®îc biÓu thøc h»ng sè
c©n b»ng cña hÖ (Kcb).
kt 2
Kcb = = [HI]
kn [H2].[I2]
Hái, nÕu nång ®é ban ®Çu cña H 2 vµ I2 lµ 0,02mol/l, nång
®é c©n b»ng cña HI lµ 0,03mol/l th× nång ®é c©n b»ng cña H 2
vµ h»ng sè c©n b»ng lµ bao nhiªu?
A. 0,005 mol vµ 18. B. 0,005 mol vµ 36.
C. 0,05 mol vµ 18. D. 0,05 mol vµ 36.
72. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc:
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k)
30
NÕu ë tr¹ng th¸i c©n b»ng nång ®é cña NH 3 lµ 0,30mol/l, cña N2
lµ 0,05mol/l vµ cña H2 lµ 0,10mol/l. H»ng sè c©n b»ng cña hÖ lµ
gi¸ trÞ nµo sau ®©y?
A. 36.
B. 360.
C. 3600.
D. 36000.
73. Trong c«ng nghiÖp, ®Ó ®iÒu chÕ khÝ than ít, ngêi ta
thæi h¬i níc qua than ®¸ ®ang nãng ®á. Ph¶n øng ho¸ häc x¶y
ra nh sau
C (r) + H2O (k) CO(k) + H2(k) H =

131kJ
§iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. T¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ lµm c©n b»ng kh«ng thay
®ái.
B. T¨ng nhiÖt ®é cña hÖ lµm c©n b»ng chuyÓn sang
chiÒu thuËn.
C. Dïng chÊt xóc t¸c lµm c©n b»ng chuyÓn sang chiÒu
thuËn.
D. T¨ng nång ®é hi®ro lµm c©n b»ng chuyÓn sang chiÒu
thuËn.
74. Clo t¸c dông víi níc theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc sau:
Cl2(k) + H2O(l) HOCl + HCl
Hai s¶n phÈm t¹o ra ®Òu tan tèt trong níc t¹o thµnh dung
dÞch. Ngoµi ra mét lîng ®¸ng kÓ khÝ clo tan trong níc t¹o thµnh
dung dÞch cã mµu vµng lôc nh¹t gäi lµ níc clo. H·y chän lÝ do
sai: Níc clo dÇn dÇn bÞ mÊt mµu theo thêi gian, kh«ng b¶o qu¶n
®îc l©u v×:
A. clo lµ chÊt khÝ dÔ bay ra khái dung dÞch.
B. axit hipoclor¬ (HOCl) lµ hîp chÊt kh«ng bÒn.
31
C. hidroclorua (HCl) lµ chÊt khÝ dÔ bay h¬i.
D. ph¶n øng ho¸ häc trªn lµ thuËn nghÞch.
75. S¶n xuÊt v«i trong c«ng nghiÖp vµ ®êi sèng ®Òu dùa trªn
ph¶n øng ho¸ häc:
to
CaCO3(r) CaO(r) + CO2(k), H = 178kJ
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng. C©n b»ng ho¸ häc sÏ chuyÓn
sang chiÒu thuËn khi
A. t¨ng nhiÖt ®é.
B. ®Ëp nhá ®¸ v«i lµm t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc.
C. thæi kh«ng khÝ nÐn vµo lß ®Ó lµm gi¶m nång ®é khÝ
cacbonic.
D. c¶ ba ph¬ng ¸n A, B, C ®Òu ®óng.
76. Mét ph¶n øng ho¸ häc cã d¹ng:
2A(k) + B(k) 2C(k), H > o
H·y cho biÕt çc biÖn ph¸p cÇn tiÕn hµnh ®Ó chuyÓn dÞch c©n
b»ng ho¸ häc sang chiÒu thuËn?
A. T¨ng ¸p suÊt chung cña hÖ. B. Gi¶m nhiÖt ®é.
C. Dïng chÊt xóc t¸c thÝch hîp. D. A, B ®Òu
®óng.
77. Cho çc ph¶n øng ho¸ häc
C (r) + H2O (k) CO(k) + H2(k); H =
131kJ
V2O5
2SO2(k) + O2(k) 2SO3(k); H =
-192kJ
T×m ph¬ng ¸n sai trong sè çc kh¼ng ®Þnh sau ®©y ?
Çc ®Æc ®iÓm gièng nhau cña hai ph¶n øng ho¸ häc trªn
lµ:
A. To¶ nhiÖt. B. ThuËn nghÞch.
C. §Òu t¹o thµnh çc chÊt khÝ.
D. §Òu lµ çc ph¶n øng oxi ho¸-khö.
78. Cho ph¶n øng tæng hîp amoniac:
32
p, xt
2N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k)
Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc tæng hîp amoniac sÏ t¨ng bao nhiªu
lÇn nÕu t¨ng nång ®é hi®ro lªn 2 lÇn?
A. 2 lÇn. B. 4 lÇn. C. 8 lÇn.
D. 16 lÇn.
Trong tÊt c¶ çc trêng hîp trªn, nhiÖt ®é cña ph¶n øng ®îc gi÷
nguyªn.
79. Ngêi ta ®· sö dông nhiÖt cña ph¶n øng ®èt ch¸y than ®¸
®Ó nung v«i, BiÖn ph¸p kÜ thuËt nµo sau ®©y kh«ng ®îc sö
dông ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng nung v«i?
a. §Ëp nhá ®¸ v«i víi kÝch thíc kho¶ng 10cm.
b. T¨ng nhiÖt ®é ph¶n øng lªn kho¶ng 9000C.
c. T¨ng nång ®é khÝ cacbonic.
d. Thæi kh«ng khÝ nÐn vµo lß nung v«i.
80. H×nh vÏ nµo sau ®©y biÓu diÔn tr¹ng th¸i c©n b»ng ho¸
häc?
v v v
A. B. C.
t(thêi gian)
81. Trong nh÷ng kh¼ng ®Þnh sau, ®iÒu nµo lµ phï hîp víi mét
hÖ ho¸ häc ë tr¹ng th¸i c©n b»ng?
A. Ph¶n øng thuËn ®· kÕt thóc.
B. Ph¶n øng nghÞch ®· kÕt thóc.
C.Tèc ®é cña ph¶n øng thuËn vµ nghÞch b»ng nhau.
D. Nång ®é cña çc chÊt tham gia vµ t¹o thµnh sau ph¶n
øng nh nhau.
82. Cho ph¬ng tr×nh ho¸ häc
CO(k) + Cl2(k) COCl2(k)
BiÕt r»ng nång ®é c©n b»ng cña CO lµ 0,20mol/l vµ cña Cl 2 lµ
0,30mol/l vµ h»ng sè c©n b»ng lÇ 4. Nång ®é c©n b»ng cña
33
chÊt t¹o thµnh ë mét nhiÖt ®é nµo ®ã cu¶ ph¶n øng lµ gi¸ trÞ
nµo sau ®©y?
A. 0,24 mol/l B. 0,024 mol/l
C. 2,4 mol/l D. 0,0024 mol/l
83. Lµm thÕ nµo ®Ó ®iÒu khiÓn çc ph¶n øng ho¸ häc theo h-
íng cã lîi nhÊt cho con ngêi? BiÖn ph¸p nµo sau ®©y ®îc sö
dông?
A. T¨ng nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt.
B. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é sao
cho c©n b»ng ho¸ häc chuyÓn dÞch hoµn toµn sang chiÒu
thuËn.
C. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é, xóc
t¸c sao cho võa cã lîi vÒ tèc ®é vµ chuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸
häc cña ph¶n øng.
D. Chän çc ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt, nång ®é, xóc
t¸c sao cho tèc ®é ph¶n øng thuËn lµ lín nhÊt.
A. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸ t¨ng
§-S
B. ChÊt oxi ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸ gi¶m
§-S
C. ChÊt khö tham gia qu¸ tr×nh khö
§-S
D. ChÊt oxi ho¸ tham gia qu¸ tr×nh oxi ho¸
§-S
E. Kh«ng thÓ t¸ch rêi qu¸ tr×nh oxi ho¸ vµ qu¸ tr×nh khö
§-S
85. Ph¶n øng tù oxi ho¸- khö lµ ph¶n øng trong ®ã:
A. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö cña
cïng mét nguyªn tè.
B. Cã sù nhêng vµ nhËn electron ë çc nguyªn tö cña cïng mét
nguyªn tè.
34
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö n»m cïng mét ph©n tö.
D. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö cña
cïng mét nguyªn tè cã cïng sè oxi ho¸ ban ®Çu.
86. Ph¶n øng tù oxi ho¸, tù khö lµ:
A. NH4NO3  N2O + 2H2O
B. 2Al(NO3)3 Al2O3 + 6NO2 + 3/2O2
C. Cl2 + 2NaOH  NaCl + NaClO
D. 2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2
E. 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4  5Fe2(SO4)3 + 2MnSO4 +
K2SO4 + 8H2O
87. Cho çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau:
3I2 + 3H2O  HIO3 + 5HI (1)
HgO 2Hg + O2 (2)
4K2SO3  3K2SO4 + K2S (3)
NH4NO3  N2O + 2H2O (4)
2KClO3  2KCl + 3O2 (5)
3NO2 + H2O  2HNO3 + NO (6)
4HClO4  2Cl2 + 7O2 + 2H2O (7)
2H2O2 2H2O + O2 (8)
Trong sè çc ph¶n øng oxi ho¸- khö trªn, sè ph¶n øng oxi ho¸-
khö néi ph©n tö lµ
A. 2 B. 3 C. 4 D.
5
88. Cho çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau:
3K2MnO4 + 2H2O  MnO2 + 2KMnO4+ 4KOH
(1)
4HCl+MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
(2)
4KClO3 KCl + 3KClO4 (3)
3HNO2  HNO3 + 2NO + H2O (4)
4K2SO3 2K2SO4 + 2K2S (5)
2AgNO3 2Ag + 2NO2 + O2  (6)
35
2S + 6KOH 2K2S + K2SO3 + 3H2O
(7)
2KMnO4 +16 HCl  5Cl2 + 2KCl + 2MnCl2 + 8H2O
(8)
Trong çc ph¶n øng oxi ho¸- khö trªn sè ph¶n øng tù oxi ho¸,
tù khö lµ:
A. 2 B. 3 C. 4 D. 5
89. Çc chÊt nµo sau ®©y ®Òu t¸c dông víi dung dÞch
Fe(NO3)3?
A. Mg, Fe, Cu. B. Al, Fe, Ag.
C. Ni, Zn, Fe D. C¶ A vµ C ®Òu ®óng.
90. Trong ph¶n øng:
3NO2 + H2O  2HNO3 + NO
KhÝ NO2 ®ãng vai trß nµo sau ®©y?
A. ChÊt oxi ho¸.
B. ChÊt khö.
C. Lµ chÊt oxi ho¸ nhng ®ång thêi còng lµ chÊt khö.
D. Kh«ng lµ chÊt oxi ho¸ còng kh«ng lµ chÊt khö.
91. Cho çc ph¶n øng sau:
Cl2 + H2O  HCl +HClO
Cl2 + 2NaOH  NaClO + H2O + NaCl
3Cl2+ 6NaOH  5NaCl +NaClO3 + 3H2O
2Cl2 + H2O +HgO  HgCl2+2HClO
2Cl2 + HgO  HgCl2 + Cl2O
Trong çc ph¶n øng trªn clo ®ãng vai trß lµ chÊt g×?
A. Lµ chÊt oxi ho¸.
B. Lµ chÊt khö.
C. Võa lµ chÊt oxi ho¸, võa lµ chÊt khö.
D. A, B, C ®Òu ®óng
92. Trong çc ph¶n øng sau, ph¶n øng nµo HCl ®ãng vai trß lµ
chÊt oxi ho¸?
A. 4HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
B. 4HCl +2Cu + O2 2CuCl2 + 2H2O
36
C. 2HCl + Fe  FeCl2 + H2
D. 16HCl + 2 KMnO4  2MnCl2 + 5Cl2 +8 H2O + 2KCl
E. 4HCl + O2  2H2O + 2Cl2
93. Khi cho Zn vµo dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm
N2O vµ N2 khi ph¶n øng kÕt thóc cho thªm NaOH vµo l¹i thÊy gi¶i
phãng khÝ B, hçn hîp khÝ B ®ã lµ:
A. H2, NO2 . B. H2, NH3. C. N2, N2O. D. NO, NO2
94. Ph¶n øng oxi ho¸ khö x¶y ra khi t¹o thµnh
A. ChÊt Ýt tan t¹o kÕt tña.
B. ChÊt Ýt ®iÖn li.
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö yÕu h¬n.
D. ChÊt dÔ bay h¬i.
95. Hoµ tan hoµn toµn m gam Fe xOy b»ng dung dÞch H 2SO4 ®Æc
nãng thu ®îc khÝ A vµ dung dÞch B. Cho khÝ A hÊp thô hoµn
toµn bëi dung dÞch NaOH d t¹o ra 12,6 gam muèi. MÆt kh¸c, c«
c¹n dung dÞch B th× thu ®îc 120 gam muèi khan. C«ng thøc cña
s¾t oxit FexOy lµ:
A. FeO B. Fe3O4 C. Fe2O3 D. TÊt c¶ ®Òu sai
96. GhÐp ®«i çc thµnh phÇn cña c©u ë cét A vµ B sao cho hîp
lÝ.
A B
1. Sù oxi ho¸ lµ A. qu¸ tr×nh nhËn electron vµ lµm
gi¶m sè oxi ho¸ cña mét nguyªn tè.
2. Sù khö lµ B. qu¸ tr×nh cho electron vµ lµm
t¨ng sè oxi ho¸ cña mét nguyªn tè.
3. Ph¶n øng to¶ nhiÖt lµ C.Ph¶n øng cã H > 0
4. Ph¶n øng oxi ho¸ - khö D. Ph¶n øng cã H < 0
lµ
E. Ph¶n øng trong ®ã cã sù chuyÓn
electron gi÷a çc chÊt ph¶n øng.
HoÆc lµ ph¶n øng trong ®ã cã sù
thay ®æi sè oxi ho¸ cña çc nguyªn
tè.
97. Cho KI t¸c dông víi KMnO4 trong m«i trêng H2SO4, ngêi ta thu
®îc 1,51g MnSO4 theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau:
37
10KI + 2KMnO4 + 8H2SO4  6K2SO4 + 5I2 + 2MnSO4 +
8 H 2O
Sè mol iot t¹o thµnh vµ KI tham gia ph¶n øng trªn lµ:
A. 0,00025 vµ 0,0005
B. 0,025 vµ 0,05.
C. 0,25 vµ 0,50.
D. 0,0025 vµ 0,005
98. H·y chän ph¬ng ¸n ®óng. Ph¶n øng oxi ho¸ - khö x¶y ra hay
kh«ng trong çc trêng hîp sau ®©y? §ång cã thÓ t¸c dông víi
A. dung dÞch muèi s¾t II t¹o thµnh muèi ®ång II vµ gi¶i
phãng s¾t.
B. dung dÞch muèi s¾t III t¹o thµnh muèi ®ång II vµ gi¶i
phãng s¾t.
C. dung dÞch muèi s¾t III t¹o thµnh muèi ®ång II vµ muèi
s¾t II.
D. kh«ng thÓ t¸c dông víi dung dÞch muèi s¾t III.
99. §Ó m gam phoi bµo s¾t (A) ngoµi kh«ng khÝ, sau mét thêi
gian biÕn thµnh hçn hîp (B) cã khèi lîng 12 gam gåm s¾t vµ çc
oxit FeO, Fe3O4, Fe2O3. cho B t¸c dông hoµn toµn víi dung dÞch
HNO3 thÊy gi¶i phãng ra 2,24 lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc).Khèi l-
îng tÝnh theo gam cña m lµ:
A. 11,8. B. 10,08
C. 9,8 D. 8,8
100. Cho çc chÊt sau: NH3, HCl, SO3, N2. Chóng cã kiÓu liªn kÕt
ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ ph©n cùc.
B. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng ph©n cùc.
C. Liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
D. Liªn kÕt phèi trÝ
101. Cho 1,44g hçn hîp gåm kim lo¹i M vµ oxit cña nã MO, cã sè
mol b»ng nhau, t¸c dông hÕt víi H 2SO4 ®Æc, ®un nãng. ThÓ
tÝch khÝ SO2(®ktc) thu ®îc lµ 0,224lit. Cho biÕt r»ng ho¸ trÞ lín
nhÊt cña M lµ II.
38
Kim lo¹i M lµ:.....................................................
VÞ trÝ cña M trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn
lµ:..............................................
......................................................................................................
.................
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra:
……………………….
102. A vµ B lµ hai nguyªn tè thuéc hai ph©n nhãm chÝnh kÕ
tiÕp nhau, B ë nhãm V, ë tr¹ng th¸i ®¬n chÊt A vµ B cã ph¶n
øng víi nhau. Tæng sè proton trong h¹t nh©n nguyªn tö cña A vµ
B lµ 23.
- CÊu h×nh e cña A…………………………………………..
- C«ng thøc ph©n tö cña ®¬n chÊt A…………………………
- C«ng thøc ph©n tö cña d¹ng thï h×nh A
- CÊu h×nh e cña B…………………………
- Çc d¹ng thï h×nh thêng gÆp cña B
- VÞ trÝ cña A, B trong b¶ng HTTH…………………………
103. Nhóng 1 thanh nh«m nÆng 50g vµo 400ml dung dÞch
CuSO4 0,5M. Sau mét thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng
51,38g. Hái khèi lîng Cu tho¸t ra lµ bao nhiªu?
A. 0,64g B. 1,28g
C. 1,92g D. 2,56.
104. Hßa tan 4,59g Al b»ng dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn hîp khÝ
NO vµ N2O cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®ro b»ng 16,75. ThÓ tÝch NO
vµ N2O thu ®îc ë ®ktc lµ:
A. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt. B. 2,016 lÝt vµ
0,672 lÝt.
C. 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt. D. 1,972 lÝt vµ
0,448 lÝt.
105. Khoanh trßn vµo ch÷ § nÕu ph¸t biÓu ®óng, ch÷ S nÕu
ph¸t biÓu sai trong nh÷ng c©u díi ®©y:
A. Liªn kÕt ®¬n bÒn h¬n liªn kÕt ®«i
§-S
39
B. Liªn kÕt ®«i bÒn h¬n liªn kÕt ba
§-S
C. Çc chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion bÒn h¬n liªn kÕt céng ho¸ trÞ
§-S
D. Çc chÊt SO2, H2SO3, KHSO3 lu huúnh cã sè oxi ho¸ +4
§-S
E. Tinh thÓ nguyªn tö bªn h¬n tinh thÓ ph©n tö
§-S
106. Ph¶n øng tù oxi ho¸ - tù khö lµ ph¶n øng ho¸ häc trong ®ã
A. Cã sù t¨ng, gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö cña
cïng mét nguyªn tè
B. Cã sù nhêng vµ nhËn electron ë çc nguyªn tö cña cïng
mét nguyªn tè.
C. ChÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö n»m cïng mét ph©n tö.
D. Cã sù t¨ng vµ gi¶m ®ång thêi sè oxi ho¸ çc nguyªn tö
cña cïng mét nguyªn tè cã cïng sè oxi ho¸ ban ®Çu.
107. Cho çc cÆp oxi ho¸ khö sau: Fe 2+/Fe ; Cu2+/Cu ; Fe3+/Fe2+ .
Tõ tr¸i sang ph¶i tÝnh oxi ho¸ t¨ng dÇn theo thø tù Fe 2+, Cu2+,
Fe3+, tÝnh khö gi¶m dÇn theo thø tù Fe, Cu, Fe 2+. §iÒu kh¼ng
®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Fe cã kh¶ n¨ng tan ®îc trong çc dung dÞch FeCl3 vµ
CuCl2.
B. §ång cã kh¶ n¨ng tan trong çc dung dÞch FeCl 3 vµ
FeCl2.
C. Fe kh«ng tan ®îc trong çc dung dÞch FeCl3 vµ CuCl2.
D. §ång cã kh¶ n¨ng tan trong çc dung dÞch FeCl 2.
108. Trong çc ph¶n øng oxi ho¸ khö, çc axit cã kh¶ n¨ng ®ãng
vai trß chÊt oxi ho¸, chÊt khö hoÆc chØ lµ m«i trêng, kh«ng
tham gia viÖc cho nhËn electron. H·y ghÐp nèi ph¶n øng ho¸
häc ë cét A víi vai trß cña axit trong cét B cho phï hîp.
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc Vai trß cña axit

A. 4HCl + MnO2  MnCl2 + Cl2 + 2H2O (1)Lµ chÊt oxi ho¸
B. Fe + 4HNO 3  Fe(NO3)3 + NO + (2)Lµ chÊt khö
40
H2O
C. 2H2S + SO2  3S + 2H2O (3)Lµ m«i trêng
D. 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 
5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O
109. Hoµ tan hoµn toµn m gam Fe 3O4 vµo dung dÞch HNO3 lo·ng
d, tÊt c¶ lîng khÝ NO thu ®îc ®em oxi ho¸ thµnh NO2 råi sôc vµo
níc cïng dßng khÝ O2 ®Ó chuyÓn hÕt thµnh HNO3. Cho biÕt thÓ
tÝch khÝ oxi (®ktc) ®· tham gia qu¸ tr×nh trªn lµ 3,36 lit. Khèi l-
îng m cña Fe3O4 lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y?
A. 139,2 gam. B. 13,92
gam.
C. 1,392 gam. D. 1392
gam.
110. Vai trß cña kim lo¹i vµ ion kim lo¹i trong çc ph¶n øng oxi
ho¸ - khö mµ chóng tham gia lµ:
A. ChÊt khö.
B. ChÊt oxi ho¸.
C. Võa lµ chÊt khö võa cã thÓ lµ chÊt oxi ho¸.
D. Kim lo¹i chØ lµ chÊt khö, ion kim lo¹i cã thÓ lµ chÊt khö
hay chÊt oxi ho¸.
111. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp FeS vµ FeCO3 b»ng dung dÞch
HNO3 ®Æc nãng thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm hai khÝ X, Y cã tû
khèi so víi hi®ro b»ng 22,805. C«ng thøc ho¸ häc cña X vµ Y
theo thø tù lµ:
A. H2S vµ CO2. B. SO2 vµ
CO2.
C. NO2 vµ CO2 D. NO2 vµ
SO2
112. A lµ dung dÞch chøa 2 chÊt tan lµ HCl vµ CuSO 4 cã pH = 1.
Cho tõ tõ dung dÞch NaOH 1M vµo 100ml dung dÞch A ®Õn khi
lîng kÕt tña sinh ra b¾t ®Çu kh«ng ®æi th× dïng hÕt 250 ml.
Nång ®é M cña çc chÊt tan trong A lÇn lît lµ:
A. 0,01M vµ 0,24M. B. 0,1M vµ 0,24M.
41
C. 0,01M vµ 2,4M. D. 0,1M vµ 2,4M.
113. Hoµ tan hoµn toµn oxit Fe xOy (A) trong dung dÞch H2SO4
®Æc nãng thu ®îc dung dÞch A1 vµ khÝ B1. MÆt kh¸c l¹i cho
dung dÞch A1 t¸c dông víi NaOH d läc t¸ch kÕt tña råi nung ®Õn
khèi lîng kh«ng ®æi ®¬c chÊt r¾n A2. C«ng thøc ho¸ häc cña
A1, A2 vµ khÝ B1 lÇn lît nh sau:
A. Fe2(SO4)3, FeO vµ SO2.
B. Fe2(SO4)3, Fe3O4 vµ SO2.
C. Fe2(SO4)3, Fe2O3 vµ SO2.
D. FeSO4, Fe2O3 vµ SO2.
114. Hßa tan hoµn toµn 28,8 g kim lo¹i Cu vµo dung dÞch
HNO3lo·ng, tÊt c¶ khÝ NO thu ®îc ®em oxi hãa thµnh NO2 råi
sôc vµo níc cã dßng oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh HNO 3. ThÓ tÝch
khÝ oxi ë ®ktc ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ:
A . 100,8 lÝt B. 10,08lÝt
C . 50,4 lÝt D. 5,04 lÝt
115. Cho s¬ ®å chuyÓn ho¸

2  Y 
X1 Ca(OH CO2  + …
)  9000 C
 
X
A HCl
 4  D  + …
B Na2SO
ChÊt X cã thÓ lµ mét trong çc chÊt nµo sau ®©y?
A. CaCO3 B. BaSO3
C. BaCO3 D. MgCO3
116. Hoµ tan 7,8g hçn hîp bét Al vµ Mg trong dung dÞch HCl d.
Sau ph¶n øng khèi lîng dung dÞch axit t¨ng thªm 7,0g. Khèi lîng
nh«m vµ magie trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 2,7g vµ 1,2g B. 5,4g vµ 2,4g
C. 5,8g vµ 3,6g D. 1,2g vµ 2,4g
42
117. Cho çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc sau ®©y:
A. Al4C3 + 12H2O  4Al(OH)3 + 3CH4
B. 2Na + 2H2O  2NaOH + H2
C. C2H2 + H2O Hg CH3CHO
2
D. C2H5Cl + H2O OH C2H5OH + HCl


E. NaH + H2O  NaOH + H2

F. 2F2 + 2H2O  4HF + O2
Cã bao nhiªu ph¶n øng ho¸ häc trong sè çc ph¶n øng trªn,
trong ®ã H2O ®ãng vai trß chÊt oxi hãa hay chÊt khö?
A. 1 B. 2
C. 3 D. 4
118. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã thÓ ®iÒu chÕ theo ph¬ng ph¸p
®iÖn ph©n nãng ch¶y oxit:
A. Fe B. Cu
C. Al D. Ag
119. Nhóng mét thanh Mg cã khèi lîng m vµo mét dung dÞch
chøa 2 muèi FeCl3 vµ FeCl2. Sau mét thêi gian lÊy thanh Mg ra
c©n l¹i thÊy cã khèi lîng m’ < m. VËy trong dung dÞch cßn l¹i cã
chøa çc cation nµo sau ®©y?
A. Mg2+
B. Mg2+ vµ Fe2+
C. Mg2+, Fe2+ vµ Fe3+
D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng
120. Dung dÞch FeCl3 cã pH lµ:
A. < 7 B. = 7
C. > 7 D.  7
121. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã ph¶n øng víi dung dÞch CuSO 4?
A. Mg, Al, Ag B. Fe, Mg, Na
C. Ba, Zn, Hg D. Na, Hg, Ni
122. Thæi V lÝt khÝ CO2 ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn vµo dung dÞch
chøa 0,2 mol Ca(OH)2 th× thu ®îc 2,5g kÕt tñA. Gi¸ trÞ cña V lµ:
A. 0,56 lÝt. B. 8,4 lÝt.
43
C. 1,12 lÝt. D. C¶ A vµ B ®Òu ®óng.
123. Cã khÝ CO2 lÉn t¹p chÊt lµ SO 2. §Ó lo¹i bá t¹p chÊt th× cã
thÓ sôc hçn hîp khÝ vµo trong dung dÞch nµo sau ®©y?
A. Dung dÞch níc brom d.
B. Dung dÞch Ba(OH)2 d.
C. Dung dÞch Ca(OH)2 d.
D. Dung dÞch NaOH d.
124. Çc chÊt nµo trong d·y sau ®©y võa t¸c dông víi dung dÞch
kiÒm m¹nh, võa t¸c dông víi dung dÞch axit m¹nh?
A. Al(OH)3, (NH2)2CO, NH4Cl.
B. NaHCO3, Zn(OH)2, CH3COONH4.
C. Ba(OH)2, AlCl3, ZnO.
D. Mg(HCO3)2, FeO, KOH.
125. Khi lÊy 14,25g muèi clorua cña mét kim lo¹i M chØ cã ho¸
trÞ II vµ mét lîng muèi nitrat cña M víi sè mol nh nhau, th× thÊy
khèi lîng kh¸c nhau lµ 7,95g. C«ng thøc cña 2 muèi lµ:
A. CuCl2, Cu(NO3)2
B. FeCl2, Fe(NO3)2
C. MgCl2, Mg(NO3)2
D. CaCl2, Ca(NO3)2
126. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp gåm 0,05 mol Ag vµ 0,03 mol
Cu vµo dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm NO vµ NO 2
cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 2 : 3. ThÓ tÝch hçn hîp A ë ®ktc lµ:
A. 1,368 lÝt.
B. 2,737 lÝt.
C. 2,224 lÝt.
D. 3,3737 lÝt.
127. Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe 2O3 vµ CuO råi tiÕn hµnh
ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan hoµn toµn A
trong dung dÞch HNO3 ®îc hçn hîp khÝ gåm NO vµ NO 2 cã tØ lÖ
sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3. ThÓ tÝch (®ktc) khÝ NO vµ NO 2 lÇn lît
lµ:
A. 0,224 lÝt vµ 0,672 lÝt.
44
B. 0,672 lÝt vµ 0,224 lÝt.
C. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt.
D. 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt.
128. Hoµ tan hoµn toµn mét lîng bét s¾t vµo dung dÞch HNO 3
lo·ng thu ®îc hçn hîp khÝ gåm 0,015 mol N 2O vµ 0,01 mol NO.
Lîng s¾t ®· hoµ tan lµ:
A. 0,56g B. 0,84g
C. 2,8g D. 1,4g
129. Cho hçn hîp gåm FeO, CuO, Fe 3O4 cã sè mol ba chÊt ®Òu
b»ng nhau t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn hîp khÝ
gåm 0,09 mol NO2 vµ 0,05 mol NO. Sè mol cña mçi chÊt lµ:
A. 0,12 mol. B. 0,24 mol.
C. 0,21 mol. D. 0,36 mol.
130. Cã çc dung dÞch AlCl 3, NaCl, MgCl2, H2SO4. ChØ ®îc dïng
thªm mét thuèc thö, th× cã thÓ dïng thªm thuèc thö nµo sau
®©y ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch ®ã?
A. Dung dÞch NaOH. B. Dung dÞch
AgNO3.
C. Dung dÞch BaCl2. D. Dung dÞch quú
tÝm.
131. §iÖn ph©n dung dÞch CuSO 4 víi anot b»ng ®ång nhËn thÊy
mµu xanh cña dung dÞch kh«ng ®æi. Chän mét trong çc lÝ do
sau:
A. Sù ®iÖn ph©n kh«ng x¶y ra.
B. Thùc chÊt lµ ®iÖn ph©n níc.
C. §ång võa t¹o ra ë catot l¹i tan ngay.
D. Lîng ®ång b¸m vµo catot b»ng lîng tan ra ë anot nhê
®iÖn ph©n.
132. §iÖn ph©n dung dÞch chøa 0,2 mol FeSO 4 vµ 0,06mol HCl
víi dßng ®iÖn 1,34 A trong 2 giê (®iÖn cùc tr¬, cã mµng ng¨n).
Bá qua sù hoµ tan cña clo trong níc vµ coi hiÖu suÊt ®iÖn ph©n
45
lµ 100%. Khèi lîng kim lo¹i tho¸t ra ë katot vµ thÓ tÝch khÝ tho¸t
ra ë anot (®ktc) lÇn lît lµ:
A. 1,12 gam Fe vµ 0,896 lit hçn hîp khÝ Cl 2 vµ O2.
B. 1,12 gam Fe vµ 1,12 lit hçn hîp khÝ Cl 2 vµ O2.
C. 11,2 gam Fe vµ 1,12 lit hçn hîp khÝ Cl 2 vµ O2.
D. 1,12 gam Fe vµ 8,96 lit hçn hîp khÝ Cl 2 vµ O2.
133. Cho çc anion: Cl-, Br-, S2-, I-, OH- Thø tù oxi ho¸ cña çc
anion ë anot tr¬ nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Cl-, Br-, S2-, I-, OH- .
B. S2-, Cl-, I-, Br,- OH- .
C. S2-, I-, Br-, Cl-, OH- .
D. S2-, I-, Br- , OH-, Cl- .
60. B 62. C 63. D 64. B 65. D 66. D
67. A 68. D 70. D 71. B 72. D 73. A
74. D 75. D 76. D 77. A 78. C 79. C
80. C 81. C 82. A 83. C 85. D 86. C
87. B 88. D 89. D 90. C 91. C 92. C
93. B 94. C 95. B 97. B 98. C 99. B
100. C 103. C 104. B 106. D 107 A 109. A
110. D 111. C 112. D 113. C 114. D 115. C
116. B 117. C 118. C 119. D 120. A 121. B
122. D 123. A 124. B 125. C 126. A 127. A
128. C 129. A 130. A 131. D 132, A 133. C
61. a - 1; b -1; c - 5; d - 3.
69. 1 - b; 2 - a; 3 - a; 4 - a
A. ChÊt khö lµ chÊt cho electron, cã sè oxi ho¸ t¨ng §
B. ChÊt oxi ho¸ lµ chÊt nhËn electron, cã sè oxi ho¸ gi¶m
§
C. ChÊt khö tham gia qu¸ tr×nh khö S
D. ChÊt oxi ho¸ tham gia qu¸ tr×nh oxi ho¸
S
E. Kh«ng thÓ t¸ch rêi qu¸ tr×nh oxi ho¸ vµ qu¸ tr×nh khö
§
46
87. Cã n¨m ph¶n øng oxi ho¸- khö sau thuéc lo¹i ph¶n øng oxi
ho¸- khö néi ph©n tö:
HgO 2Hg + O2 (2)

NH4NO3  N2O + 2H2O (4)
2KClO3  2KCl + 3O2 (5)
4HClO4  2Cl2 + 7O2 + 2H2O (7)
2H2O2 2H2O + O2 (8)
Do ®ã ph¬ng ¸n ®óng lµ: B. 5
And 88. Cã çc ph¶n øng oxi ho¸- khö sau thuéc lo¹i ph¶n øng tù
oxi ho¸, tù khö:
3K2MnO4 + 2H2O  MnO2 + 2KMnO4+ 4KOH
(1)
4KClO3 KCl + 3KClO4 (3)
3HNO2  HNO3 + 2NO + H2O (4)
4K2SO3 2K2SO4 + 2K2S (5)
2S + 6KOH 2K2S + K2SO3 + 3H2O
(7)
VËy ph¬ng ¸n ®óng lµ: D. 5
96. 1 – B; 2 – A; 3 – D; 4 – E.
101.
0, 224
Híng dÉn gi¶i: Sè mol cña SO2 b»ng sè mol cña M = = 0,01
22, 4
(mol) = sè mol cña MO.
1, 44
Khèi lîng mol trung b×nh cña hçn hîp lµ = 72
0, 02
Khèi lîng mol nguyªn tö oxi = (72 - AM) 2 = 16  AM = 64.
Kim lo¹i M lµ:Cu
VÞ trÝ cña M trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn lµ ë « 29, chu kú 4,
nhãm IB.
ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra:
Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2 + H2O
47
CuO + H2SO4  CuSO4 + H2O
102. A vµ B lµ hai nguyªn tè thuéc hai ph©n nhãm chÝnh kÕ
tiÕp nhau, B ë nhãm V, ë tr¹ng th¸i ®¬n chÊt A vµ B cã ph¶n
øng víi nhau. Tæng sè proton trong h¹t nh©n nguyªn tö cña A vµ
B lµ 23. ChØ cã thÓ B lµ N hay P. N bÞ lo¹i v× kh«ng t¸c dông víi
S. Nh vËy B lµ photpho vµ A lµ oxi.
- CÊu h×nh e cña A: 1s22s22p4
- C«ng thøc ph©n tö cña ®¬n chÊt A: O2
- C«ng thøc ph©n tö cña d¹ng thï h×nh A: O 3
- CÊu h×nh e cña B: 1s22s22p63s23p3
- Çc d¹ng thï h×nh thêng gÆp cña B: P ®á, P tr¾ng
- VÞ trÝ cña A, B trong b¶ng HTTH: oxi ë « sè 8, chu kú II,
nhãm VIA; Photpho ë « sè 15, chu kú III vµ nhãm VA.
103. Çch 1:
2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
x 1,5x
§Æt sè mol Al ph¶n øng lµ x
Khèi lîng thanh nh«m sau ph¶n øng = mCu gp + mAl cßn d
= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38
 x = 0,02 (mol)
=> khèi lîng Cu tho¸t ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g
Çch 2:
Theo ph¬ng tr×nh cø 2mol Al  3mol Cu khèi lîng t¨ng lµ: 3 x
(64 - 54) = 138g
VËy khèi lîng t¨ng: 51,38 - 50 = 1,38g  0,03mol Cu
 mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)
VËy ®¸p ¸n (C) ®óng.
104. Çch 1:
Al + 4HNO3  Al(NO3)3 + NO + 2H2O
48
x x (mol)
8Al + 30HNO3  8Al(NO3)3 + 3NO2 + 15H2O
y y (mol)
x + y = 0,17 (I)
= 16,75 x 2 = 33,5 (II)
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh (I) vµ (II):
3x 8y = 0,51
� 3x  8y = 0,51
� �x = 0,09
� ��
30x 44y= 33,5( x  y)
� 3,5x  10,5y = 0 �
� y = 0,03
 VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lÝt
VN2O = 0,03 x 22,4 = 0,672 lÝt
Çch 2:
Al - 3e  Al3+ NO3  3e� NO
3x x
2NO3  8e� N 2O
8y y
VN O
2 44 3,5
33,5
V NO 30 10,5
VN2O 1 x
� = =
VNO 3 y
3x  8y = 0,51 � x = 0,09
§¸p ¸n (B) ®óng.
3x  y = 0 y = 0,03
49
A. Liªn kÕt ®¬n bÒn h¬n liªn kÕt ®«i
S
B. Liªn kÕt ®«i bÒn h¬n liªn kÕt ba
S
C. Çc chÊt cã kiÓu liªn kÕt ion bÒn h¬n liªn kÕt céng ho¸ trÞ
S
D. Çc chÊt SO2, H2SO3, KHSO3 lu huúnh cã sè oxi ho¸ +4
§
E. Tinh thÓ nguyªn tö bªn h¬n tinh thÓ ph©n tö
§
108. a – (3); b – (1); c – (2); d – (3).

109.
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã:
3,36
n2
O = = 0,15(mol),
22, 4
Sau qu¸ tr×nh biÕn ®æi HNO3 trë lai tr¹ng th¸i ban ®Çu, do ®ã
chÊt nhËn electron lµ oxi. O2 + 4e 
2-
2O
0,15 0,6 mol
2+
ChÊt cho electron lµ Fe trong Fe3O4
Fe2+ - 1e  Fe3+
x 0,6 mol
0, 6
x= = 0,6 
Fe3m
O4 = 0,6. 232 = 139,2 (gam)
1
§¸p sè: A.
114. Çch 1:
3 Cu + 8HNO3  3Cu (NO3)2 + 2NO + 4 H2O (1)
NO +O2  NO2 (2)
2NO2 +O2 + H2 O  2HNO3 (3)
28,8
nCu = = 0,45 (mol)
64
50
Theo ph¬ng tr×nh (1): NNO = nCu = 0,45 = 0,3 (mol)
1
(2): nNO2 = nNO = 0,3(mol) nO2 (2) = nNO = 0,15(mol)
2
1 0,3
(3) nO2 = nNO2 = = 0,075(mol)
4 4
� �nO2ph�n �ng = 0,15 0,075= 0,225(mol)
� VO2ph�n �ng = 0,225x22,4= 5,04l�
t (�
ktc)
Çch 2:
Cu - 2e  Cu2+ O2 + 4e  2O2-
0,45 0,9 x 4x
4x = 0,9  x = 0,225 (mol)
 VO2 = 0,225 x 22,4 = 5,04 lÝt
§¸p ¸n (D) ®óng
119. D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng

Gi¶i thÝch: Mg + Fe3+  Mg2+ + Fe (1)
Fe + 2Fe 3+
 3Fe 2+
(2)
V× m’< m cho nªn kh«ng cßn Fe b¸m vµo thanh Mg, nh vËy cã
thÓ Fe3+ t¸c dông võa ®ñ víi Fe, dung dÞch chØ cßn Mg2+ vµ Fe2+
hoÆc d Fe3+.
120. A. < 7
121. B. Fe, Mg, Na
122. D. C¶ A vµ B ®Òu ®óng. Híng dÉn:
2,5
Trêng hîp 1: Ca(OH)2 d, chØ x¶y ra ph¶n CO
øng2 (1) V = 22,4
100
= 0,56 (lit)
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1)
xmol xmol xmol
Trêng hîp 2: X¶y ra c¶ hai ph¶n øng (1) vµ (2)
2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (2)
51
y y
ymol mol mol
2 2
2,5 y y
x= = 0,025 (mol); x + = 0,2  = 0,175 hay y
100 2 2
= 0,35 (mol)
Tæng sè mol cña CO 2 = 0,35 + 0,025 = 0,375
CO(mol)
2 hay V
= 8,4 lit
125. C. MgCl2, Mg(NO3)2
Híng dÉn gi¶i:
Céng thøc cña hai muèi lµ MCl2 vµ M(NO3)2
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng, gi¶m khèi lîng ta cã:
Cø 1mol MCl2 vµ M(NO3)2 khèi lîng kh¸c nhau 53 gam
VËy xmol MCl2 7,95 gam
7,95
x= = 0,15 (mol)
53
14, 25
 Khèi lîng mol cña MCl2 = = 95 hay M = 95 -71 = 24, M
0,15
lµ Mg.
52
Ch¬ng 3 Sù §iÖn li - ph¶n øng gi÷a çc ion
trong dung dÞch – pH

1. sù ®iÖn li
1.1. §Þnh nghÜa: Sù ®iÖn li lµ sù ph©n chia chÊt ®iÖn li thµnh
ion d¬ng vµ ion ©m khi tan trong níc hoÆc nãng ch¶y.
VÝ dô: hoµ tan muèi ¨n trong níc: NaCl  Na+ + Cl-
1.2. ChÊt ®iÖn li m¹nh, yÕu
ChÊt ®iÖn li m¹nh lµ chÊt ph©n li gÇn nh hoµn toµn.
VÝ dô: NaCl, HCl, H2SO4, NaOH,…
ChÊt ®iÖn li yÕu lµ chÊt chØ ph©n li mét phÇn.
VÝ dô: H2O, H2S, CH3COOH, …
1.3. §é ®iÖn li
§Ó ®¸nh gi¸ ®é m¹nh, yÕu cña chÊt ®iÖn li, ngêi ta dïng kh¸i
niÖm ®é ®iÖn li.
§é ®iÖn li  cña ch¸t diÖn li lµ tØ sè gi÷a sè ph©n tö ph©n li vµ
tæng sè ph©n tö cña chÊt ®ã tan trong dung dÞch.
§é ®iÖn li phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè sau:
- B¶n chÊt cña chÊt ®iÖn li. - B¶n chÊt cña dung m«i.
- NhiÖt ®é. - Nång ®é.
2. Axit - baz¬ - muèi - pH
2.1. Axit (theo Bronstet)
Axit lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng cho proton (H +).
VÝ dô: HCl, H2SO4, NH4+, …
2.2. Baz¬ (theo Bronstet)
Baz¬ lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng nhËn proton (H +).
VÝ dô: NaOH, NH3, CO32-, …
2.3. Hi®roxit lìng tÝnh
Hi®roxit lìng tÝnh lµ hi®roxit võa cã kh¶ n¨ng cho proton (H +)
võa cã kh¶ n¨ng nhËn proton.
VÝ dô: Zn(OH)2, Al(OH)3 , HCO3-. …
2.4. Muèi
53
Muèi lµ nh÷ng hîp chÊt mµ ph©n tö gåm cation kim lo¹i kÕt hîp
víi anion gèc axit.
VÝ dô: NaCl, CaCO3, MgSO4, …
2.5. pH
Ngêi ta dùa vµo pH ®Ó ®¸nh gi¸ ®é axit hay baz¬ cña dung
dÞch.
Níc nguyªn chÊt cã [H+] = [OH-] = 10-7 ë 25oC tÝch sè [H+] .
[OH-] = 10-14 ®îc gäi lµ tÝch sè ion cña níc. Thªm axit vµo níc,
nång ®é H+ t¨ng, do ®ã nång ®é OH- gi¶m. VÝ dô dung dÞch
HCl 0,01M cã [H+] = 10-2 hay dung dÞch cã pH = - lg[H+] = 2.
Dung dÞch NaOH 0,001M cã [OH-] = 10-3 hay [H+] = 10-11 dung
dÞch cã pH = 11.
Dung dÞch axit cã pH < 7.
Dung dÞch baz¬ cã pH > 7.
3. Ph¶n øng trao ®æi ion
Ph¶n øng trao ®æi gi÷a çc chÊt ®iÖn li trong dung dÞch
cßn gäi lµ ph¶n øng trao ®æi ion. Ph¶n øng trao ®æi ion chØ
x¶y ra trong nh÷ng trêng hîp sau:
a. S¶n phÈm cña ph¶n øng cã mét chÊt kÕt tña.
VÝ dô:NaCl + AgNO3  AgCl + NaNO3.
Ph¬ng tr×nh ion ®Çy ®ñ cña ph¶n øng lµ:
Na+ + Cl- + Ag+ + NO3-  AgCl + Na+ + NO3-.
Ph¬ng tr×nh ion thu gän lµ:
Cl- + Ag+  AgCl
b. Ph¶n øng t¹o chÊt dÔ bay h¬i.
VÝ dô: Na2CO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + CO2
2Na+ + CO32- + 2H+ + SO42-  2Na+ + SO42- + H2O
+ CO2
CO32- + 2H+  H 2O + CO2
c. Ph¶n øng t¹o chÊt Ýt ®iÖn li
VÝ dô: CH3COONa + HCl  CH3COOH + NaCl
54
Na+ + CH3COO- + H+ + Cl-  CH3COOH + Na+ +
-
Cl .
CH3COO- + H+  CH3COOH
Ph¶n øng trao ®æi ion gi÷a çc ion trong dung dÞch chØ x¶y ra
khi mét trong çc s¶n phÈm lµ chÊt kÕt tña, chÊt bay h¬i hoÆc
chÊt ®iÖn li yÕu.
B. ®Ò bµi
134. §iÒn çc th«ng tin vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau, nÕu
®óng ghi dÊu x, nÕu sai th× ghi dÊu 0.
Lµ ph¶n Lµ sù ph©n chia Lµ ph¶n øng
øng oxi ho¸ chÊt ®iÖn li ph©n huû
khö thµnh ion
Sù ®iÖn li
Sù ®iÖn
ph©n
Sù nhiÖt
ph©n ®¸ v«i
(CaCO3)
135. Theo Ahreniut th× kÕt luËn nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Baz¬ lµ chÊt nhËn proton.
B. Axit lµ chÊt nhêng proton.

C. Axit lµ chÊt khi tan trong níc ph©n li ra cation H+ .
D. Baz¬ lµ hîp chÊt trong thµnh phÇn ph©n tö cã mét hay
nhiÒu nhãm OH.
136. Chän çc chÊt lµ hi®roxit lìng tÝnh trong sè
çc hi®roxit sau:
55
A. Zn(OH)2.
B. Cr(OH)3.
C. Al(OH)3.
D. C¶ A, B, C.
137. ChØ ra c©u tr¶ lêi sai vÒ pH:
A. pH = - lg[H+]
B. [H+] = 10a th× pH = a

C. pH + pOH = 14
D. [H+].[OH-] = 10-14
138. Chän c©u tr¶ lêi ®óng, khi nãi vÒ muèi axit:
A. Dung dÞch muèi cã pH < 7.
B. Muèi cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi baz¬.

C. Muèi vÉn cßn hi®ro trong ph©n tö.
D. Muèi t¹o bëi axit yÕu, axit m¹nh.
E. Muèi vÉn cßn hi®ro cã kh¶ n¨ng ph©n li t¹o proton trong
níc.
139. Chän c©u tr¶ lêi ®óng vÒ muèi trung hoµ:
A. Muèi cã pH = 7.
B. Muèi t¹o bëi axit m¹nh vµ baz¬ m¹nh .

C. Muèi kh«ng cßn cã hi®ro trong ph©n tö .
D. Muèi cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi axit vµ baz¬.
E. Muèi kh«ng cßn hi®ro cã kh¶ n¨ng ph©n li t¹o proton
trong níc.
140. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng: Ph¶n øng trao ®æi
trong dung dÞch çc chÊt ®iÖn li chØ cã thÓ x¶y ra khi cã Ýt
nhÊt mét trong çc ®iÒu kiÖn sau:
56
A. t¹o thµnh chÊt kÕt tña.
B. t¹o thµnh chÊt khÝ .

C. t¹o thµnh chÊt ®iÖn li yÕu.
D. hoÆc A, hoÆc B, hoÆc C.
E. c¶ A, B vµ C.
141. Trong çc chÊt sau chÊt nµo lµ chÊt Ýt ®iÖn li?
A. H 2O B. HCl
C. NaOH D. NaCl
142. Níc ®ãng vai trß g× trong qu¸ tr×nh ®iÖn li

çc chÊt trong níc?
A. M«i trêng ®iÖn li.
B. Dung m«i kh«ng ph©n cùc.

C. Dung m«i ph©n cùc.
D. T¹o liªn kÕt hi®ro víi çc chÊt tan.
143. Chän nh÷ng chÊt ®iÖn li m¹nh trong sè çc chÊt sau:
a. NaCl b. Ba(OH)2 c. HNO3
d. AgCl e. Cu(OH)2 f. HCl
A. a, b, c, f. B. a, d, e, f.
C. b, c, d, e. D. a, b, c.
144. Chän c©u tr¶ lêi ®óng khi nãi vÒ axit theo quan ®iÓm cña
Bronstet:
A. Axit hoµ tan ®îc mäi kim lo¹i.
B. Axit t¸c dông ®îc víi mäi baz¬.

C. Axit lµ chÊt cho proton.
D. Axit lµ chÊt ®iÖn li m¹nh.
145. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng trong sè çc c©u sau:
57
A. axit mµ mét ph©n tö ph©n li nhiÒu H+ lµ axit nhiÒu nÊc.
B. axit mµ ph©n tö cã bao nhiªu nguyªn tö H th× ph©n li ra
bÊy nhiªu H+.
C. H3PO4 lµ axit ba nÊc .
D. A vµ C ®óng.
146. Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt, khi xÐt vÒ Zn(OH) 2 lµ:
A. chÊt lìng tÝnh.
B. hi®roxit lìng tÝnh.
C. baz¬ lìng tÝnh.
D. hi®roxit trung hßa.
147. Theo Bronstet th× c©u tr¶ lêi nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Axit hoÆc baz¬ cã thÓ lµ ph©n tö hoÆc ion.
B. Trong thµnh phÇn cña axit cã thÓ kh«ng cã H.
C. Trong thµnh phÇn cña baz¬ ph¶i cã nhãm OH.
D. Trong thµnh phÇn cña baz¬ cã thÓ kh«ng cã nhãm OH.
E. A vµ D ®óng.
148. D·y çc chÊt nµo sau ®©y võa t¸c dông víi
dung dÞch HCl võa t¸c dông víi dung dÞch NaOH?
A. Pb(OH)2, ZnO, Fe2O3 B. Al(OH) 3, Al2O3,
Na2CO3
C. Na2SO4, HNO3, Al2O3 D. Na 2HPO4, ZnO,
Zn(OH)2
E. Zn(OH)2, NaHCO3, CuCl2
149. Theo Bronstet ion nµo sau ®©y lµ lìng tÝnh?
a. PO43- b. CO32- c. HSO4- d. HCO3- e.
2-
HPO 3
A. a, b, c. B. b, c, d.
C. c, d, e. D. b, c, e.
150. Cho çc axit sau:
58
(1). H3PO4 (Ka = 7,6 . 10-3) (2). HOCl (K a = 5 . 10-
8
)
(3). CH3COOH (Ka = 1,8 . 10-5) (4). HSO4 (Ka = 10-2)
S¾p xÕp ®é m¹nh cña çc axit theo thø tù t¨ng dÇn:
A. (1) < (2) < (3) < (4).
B. (4) < (2) < (3) < (1).
C. (2) < (3) < (1) < (4).
D. (3) < (2) < (1) < (4).
151. Thang pH thêng dïng tõ 0 ®Õn 14 lµ v×:
A. TÝch sè ion cña níc [OH-][H+] = 10-14 ë 250C.
B. pH dïng ®Ó ®o dung dÞch cã [H+] nhá.
C. §Ó tr¸nh ghi [H+] víi sè mò ©m.
D. C¶ A, B, vµ C.
152. Chän c©u tr¶ lêi sai trong sè çc c©u sau
®©y?
A. Gi¸ trÞ [H+] t¨ng th× ®é axit t¨ng.
B. Gi¸ trÞ pH t¨ng th× ®é axit t¨ng.

C. Dung dÞch pH < 7: lµm quú tÝm hãa ®á.
D. Dung dÞch pH = 7: trung tÝnh.
153. Cho çc dung dÞch ®îc ®¸nh sè thø tù nh sau:
1. KCl 2. Na2CO3 3. CuSO4 4.
CH3COONa
5. Al2(SO4)3 6. NH4Cl 7. NaBr 8. K2S
H·y chän ph¬ng ¸n trong ®ã çc dung dÞch ®Òu cã pH < 7
trong çc ph¬ng ¸n sau:
A. 1, 2, 3 B. 3, 5, 6
C. 6, 7, 8 D. 2, 4, 6
154. Cho çc ion vµ chÊt ®îc ®¸nh sè thø tù nh sau:
59
1. HCO3- 2. K2CO3 3. H2O 4. Cu(OH)2
5. HPO4- 6. Al2O3 7. NH4Cl 8. HSO3-
Theo Bronstet, çc chÊt vµ ion lìng tÝnh lµ:
A. 1, 2, 3. B. 4, 5, 6.
C. 1, 3, 5, 6, 8. D. 2, 4, 6, 7.
155. Cho dung dÞch chøa çc ion: Na+, Ca2+, H+, Cl-, Ba2+, Mg2+.
NÕu kh«ng ®a ion l¹ vµo dung dÞch, dïng chÊt nµo sau ®©y
®Ó t¸ch nhiÒu ion nhÊt ra khái dung dÞch?
A. Dung dÞch Na2SO4 võa ®ñ.
B. Dung dÞch K2CO3 võa ®ñ.
C. Dung dÞch NaOH võa ®ñ.
D. Dung dÞch Na2CO3 võa ®ñ.
156. ChÊt nµo díi ®©y gãp phÇn nhiÒu nhÊt vµo sù h×nh thµnh
ma axit?
A. Cacbon ®ioxit.
B. Lu huúnh ®ioxit.
C. Ozon.
D. DÉn xuÊt flo cña hi®rocacbon.
157. H·y chän c©u ®óng nhÊt trong çc ®Þnh nghÜa sau ®©y
vÒ ph¶n øng axit - baz¬ theo quan ®iÓm cña lÝ thuyÕt
Bronstet. Ph¶n øng axit - baz¬ lµ:
A. do axit t¸c dông víi baz¬.
B. do oxit axit t¸c dông víi oxit baz¬.
C. do cã sù nhêng, nhËn proton.
D. Do cã sù dÞch chuyÓn electron tõ chÊt nµy sang chÊt
kh¸c.
158. C©u nµo sau ®©y ®óng khi nãi vÒ sù ®iÖn ly?
A. Sù ®iÖn ly lµ sù hoµ tan mét chÊt vµo níc thµnh dung
dÞch.
B. Sù ®iÖn ly lµ sù ph©n ly mét chÊt díi t¸c dông cña
dßng ®iÖn.
60
C. Sù ®iÖn ly lµ sù ph©n ly mét chÊt thµnh ion d¬ng vµ
ion ©m khi chÊt ®ã tan trong níc hay ë tr¹ng th¸i nãng
ch¶y.
D. Sô ®iÖn ly thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ khö.
159. Theo ®Þnh nghÜa vÒ axit - baz¬ cña Bronstet cã bao nhiªu
ion trong sè çc ion sau ®©y lµ baz¬: Na +, Cl-, CO32- , HCO3-,
CH3COO-, NH4+, S2-?
A: 1 B: 2
C: 3 D: 4
160. Trong çc dung dÞch sau ®©y: K 2CO3, KCl, CH3COONa,
NH4Cl, NaHSO4, Na2S cã bao nhiªu dung dÞch cã pH > 7?
A. 1 B. 2
C. 3 D. 4
161. Cho 10,6g Na2CO3 vµo 12g dung dÞch H 2SO4 98%, sÏ thu ®-
îc bao nhiªu gam dung dÞch? NÕu c« c¹n dung dÞch sau ph¶n
øng sÏ thu ®îc bao nhiªu gam chÊt r¾n?
A. 18,2g vµ 14,2g
B. 18,2g vµ 16,16g
C. 22,6g vµ 16,16g
D. 7,1g vµ 9,1g
162. Trong dung dÞch Al2(SO4)3 lo·ng cã chøa 0,6 mol SO 42-, th×
trong dung dÞch ®ã cã chøa:
A. 0,2 mol Al2(SO4)3. B. 0,4 mol Al3+.
C. 1,8 mol Al2(SO4)3. D. C¶ A vµ B ®Òu

®óng.
163. Theo ®Þnh nghÜa vÒ axit - baz¬ cña Bronstet th× cã bao
nhiªu ion lµ baz¬ trong sè çc ion sau ®©y: Ba 2+, Br-, NO3-,
C6H5O-, NH4+, CH3COO-, SO42- ?
A. 1 B. 2
C. 3 D. 4
164. Trong çc cÆp chÊt sau ®©y, cÆp chÊt nµo cïng tån t¹i
trong dung dÞch?
A. AlCl3 vµ Na2CO3.
61
B. HNO3 vµ NaHCO3.
C. NaAlO2 vµ KOH.
D. NaCl vµ AgNO3.
165. Cã bèn lä ®ùng bèn dung dÞch mÊt nh·n lµ: AlCl 3, NaNO3,
K2CO3, NH4NO3. NÕu chØ ®îc phÐp dïng mét chÊt lµm thuèc thö
th× cã thÓ chän chÊt nµo trong çc chÊt sau?
A. Dung dÞch NaOH
B. Dung dÞch H2SO4
C. Dung dÞch Ba(OH)2
D. Dung dÞch AgNO3
166. Çc chÊt nµo trong d·y sau ®©y võa t¸c dông víi dung dÞch
kiÒm m¹nh, võa t¸c dông víi dung dÞch axit m¹nh?
A. Al(OH)3, (NH2)2CO, NH4Cl.
B. NaHCO3, Zn(OH)2, CH3COONH4.
C. Ba(OH)2, AlCl3, ZnO.
D. Mg(HCO3)2, FeO, KOH.
167. Cho hçn hîp gåm ba kim lo¹i A, B, C cã khèi lîng 2,17g t¸c
dông hÕt víi dung dÞch HCl t¹o ra 1,68 lÝt khÝ H 2 ( ®ktc). Khèi l-
îng muèi clorua trong dung dÞch sau ph¶n øng lµ:
A. 7,945g B. 7,495g
C. 7,594g D. 7,549g
168. ThÓ tÝch dung dÞch NaOH 2M tèi thiÓu ®Ó hÊp thô hÕt 5,6
lÝt khÝ SO2 ( ®ktc) lµ:
A. 250 ml B. 500 ml
C. 125 ml D. 175 ml
169. Cho V lÝt khÝ CO2 ( ®ktc) hÊp thô hoµn toµn bëi 2,0 lÝt
dung dÞch Ba(OH)2 0,015M thu ®îc 1,97g BaCO3 kÕt tña. V cã
gi¸ trÞ lµ:
A. 0,224 lÝt. B. 1,12 lÝt.
C. 0,448 lÝt. D. 0,244 hay 1,12 lÝt.
170. Cho 4,48 lÝt ( ®ktc) hçn hîp khÝ N 2O vµ CO2 tõ tõ qua b×nh
®ùng níc v«i trong d thÊy cã 1,12 lÝt khÝ (®ktc) khÝ tho¸t ra.
Thµnh phÇn phÇn tr¨m theo khèi lîng cña hçn hîp lµ:
62
A. 25% vµ 75%
B. 33,33% vµ 66,67%
C. 45% vµ 55%
D. 40% vµ 60%
171. Cho çc chÊt r¾n sau: Al2O3 ZnO, NaOH, Al, Zn, Na2O,
Pb(OH)2, K2O, CaO, Be, Ba. D·y chÊt r¾n cã thÓ tan hÕt trong
dung dÞch KOH d lµ:
A. Al, Zn, Be.
B. Al2O3, ZnO.
C. ZnO, Pb(OH)2, Al2O3.
D. Al, Zn, Be, Al2O3, ZnO.
172. Hçn hîp khÝ gåm CO2 vµ N2 cã tØ khèi ®èi víi H2 lµ 18.
Thµnh phÇn % theo khèi lîng cña hçn hîp lµ:
A. 61,11% vµ 38,89% B. 60, 12% vµ
39,88%
C. 63,15% vµ 36,85% D. 64,25% vµ
35,75%
173. Sôc khÝ clo vµo dung dÞch hçn hîp chøa NaBr vµ NaI ®Õn
ph¶n øng hoµn toµn thu ®îc 1,17 g NaCl. Tæng sè mol NaBr vµ
NaI cã trong hçn hîp ban ®Çu lµ:
A. 0,015 mol. B. 0,02 mol.
C. 0,025 mol. D. 0,03 mol.
174. Cho 115,0g hçn hîp gåm ACO 3, B2CO3, R2CO3 t¸c dông hÕt
víi dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 22,4 lÝt CO 2 (®ktc). Khèi lîng
muèi clorua t¹o ra trong dung dÞch lµ:
A. 142,0g. B. 124,0g.
C. 141,0g. D. 123,0g.
175. Cho 200 ml dung dÞch KOH vµo 200 ml dung dÞch AlCl 3
1M thu ®îc 7,8g kÕt tña keo. Nång ®é mol cña dung dÞch KOH
lµ:
A. 1,5 mol/l. B. 3,5 mol/l.
63
C. 1,5 mol/l vµ 3,5 mol/l. D. 2 mol/l vµ 3 mol/l.
176. Trén lÉn 100 ml dung dÞch KOH 1M v¬i 50 ml dung dÞch
H3PO4 1M th× nång ®é mol cña muèi trong dung dÞch thu ®îc
lµ:
A. 0,33M. B. 0,66M.
C. 0,44M. D. 1,1M.
177. D·y chÊt vµ ion nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt trung tÝnh ?
A. Cl-, Na+, NH4+, H2O B. ZnO, Al2O3, H2O
- +
C. Cl , Na D. NH4+, Cl-, H2O
178. Cho 9,1 gam hçn hîp hai muèi cacbonnat cña hai kim lo¹i
kiÒm ë hai chu kú liªn tiÕp t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl thu
®îc 2,24 lÝt CO2 (®ktc). Hai kim lo¹i ®ã lµ:
A. Li, Na. B. Na, K.
C. K, Rb. D. Rb, Cs.
179. Cho 1 lÝt hçn hîp khÝ gåm H 2, Cl2, HCl ®i qua dung dÞch KI
thu ®îc 2,54g iot vµ cßn l¹i 500ml ( çc khÝ ®o ë cïng ®iÒu kiÖn
tiªu chuÈn). PhÇn tr¨m sè mol çc khÝ trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 50; 22,4; 27,6 B. 25; 50; 25
C. 21; 34,5; 45,5 D. 30; 40; 30
180. Lîng SO3 cÇn thªm vµo dung dÞch H2SO4 10% ®Ó ®îc 100g
dung dÞch H2SO4 20% lµ:
A. 2,5g B. 8,88g
C. 6,66g D. 24,5g
181. Khèi lîng dung dÞch KOH 8% cÇn lÊy cho t¸c dông víi 47g
K2O ®Ó thu ®îc dung dÞch KOH 21% lµ:
A. 354,85g B. 250 g
C. 320g D. 400g
182. Cho 10 ml dung dÞch hçn hîp HCl 1M vµ H 2SO4 0,5M. ThÓ
tÝch dung dÞch NaOH 1M cÇn ®Ó trung hoµ dung dÞch axit ®·
cho lµ:
A. 10ml. B. 15ml.
C. 20ml. D. 25ml.
64
183. Cho H2SO4 ®Æc t¸c dông ®ñ víi 58,5g NaCl vµ dÉn hÕt khÝ
sinh ra vµo 146g H2O. Nång ®é % cña axit thu ®îc lµ:
A. 30 B. 20
C. 50 D. 25
184. Trén 200ml dung dÞch HCl 1M víi 300 ml dung dÞch HCl
2M. NÕu sù pha trén kh«ng lµm co gi·n thÓ tÝch th× dung dÞch
míi cã nång ®é mol lµ:
A. 1,5M B. 1,2M
C. 1,6M D. 0,15M
185. Trén 20ml dung dÞch HCl 0,05M víi 20ml dung dÞch H 2SO4
0,075M. NÕu coi thÓ tÝch sau khi pha trén b»ng tæng thÓ tÝch
cña hai dung dÞch ®Çu th× pH cña dung dÞch thu ®îc lµ:
A1 B. 2 C. 3 D. 1,5
186. §é ®iÖn li  cña chÊt ®iÖn li phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè
nµo sau ®©y?
A. B¶n chÊt cña chÊt ®iÖn li.
B. B¶n chÊt cña dung m«i.
C. NhiÖt ®é cña m«i trêng vµ nång ®é cña chÊt tan.
D. A, B, C ®óng.
187. §é dÉn ®iÖn cña dung dÞch axit CH 3COOH thay ®æi nh
thÕ nµo nÕu t¨ng nång ®é cña axit tõ 0% ®Õn 100%?
A. §é dÉn ®iÖn t¨ng tû lÖ thuËn víi nång ®é axit.
B. §é dÉn ®iÖn gi¶m.
C. Ban ®Çu ®é dÉn ®iÖn t¨ng, sau ®ã gi¶m.
D. Ban ®Çu ®é dÉn ®iÖn gi¶m, sau ®ã t¨ng.
188. H·y dù ®o¸n hiÖn tîng x¶y ra khi thªm tõ tõ dung dÞch
Na2CO3 vµo dung dÞch muèi FeCl3?
A. Cã kÕt tña mµu n©u ®á.
B. Cã çc bät khÝ sñi lªn.
C. Cã kÕt tña mµu lôc nh¹t.
D. A vµ B ®óng.
65
189. Ngêi ta lùa chän ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ®Ó t¸ch riªng
chÊt r¾n ra khái hçn hîp ph¶n øng gi÷a çc dung dÞch Na 2CO3
vµ CaCl2?
A. C« c¹n dung dÞch. B. ChiÕt.
C. Chng cÊt. D. Läc.
190. Cã 10ml dung dÞch axit HCl cã pH = 3. CÇn thªm bao nhiªu
ml níc cÊt ®Ó thu ®îc dung dÞch axit cã pH = 4?
A. 90ml B. 100ml
C. 10ml D. 40ml
191. Dung dÞch A cã a mol NH 4+, b mol Mg2+, c mol SO42- vµ d
mol HCO3-. BiÓu thøc nµo biÓu thÞ sù liªn quan gi÷a a, b, c, d
sau ®©y lµ ®óng?
A. a + 2b = c + d B. a + 2b = 2c + d
C. a + b = 2c + d D. a + b = c + d
192. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 0,3M cÇn ®Ó trung hoµ 100ml
dung dÞch hçn hîp NaOH 0,1M vµ Ba(OH) 2 0,1M lµ:
A. 100ml. B. 150ml
C. 200ml D. 250ml
193. Cho ph¬ng tr×nh ion thu gän: H +
+ OH-  H2O. Ph¬ng
tr×nh ion thu gän ®· cho biÓu diÔn b¶n chÊt cña çc ph¶n øng
ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. HCl + NaOH  H2O + NaCl
B. NaOH + NaHCO3  H2O + Na2CO3
C. H2SO4 + BaCl2  2HCl + BaSO4
D. A vµ B ®óng.
194. Trong çc ph¶n øng díi ®©y, ph¶n øng nµo trong ®ã níc
®ãng vai trß lµ mét axit Bronstet?
A. HCl + H2O  H3O+ + Cl-
B. NH3 + H2O NH4+ + OH-
C. CuSO4 + 5H2O  CuSO4 .5H2O
D. H2SO4 + H2O  H3O+ + HSO4-
66
D. Híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè
134. 135. C 136. D 137. B 138. E
139. E 140. D 141. A 142. C 143. A
144. C 145. D 146. B 147. E 148. D
149. C 150. C 151. A 152. A 153. B
154. C 155. D 156. B 157. C 158. C
159. D 160. C 161. A 162. D 163. B
164. C 165. C 166. B 167. B 168. C
169. D 170. A 171. D 172. A 173. B
174. A 175. C 176. A 177. C 178. A
179. A 180. B 181. A 182. C 183. B
184. C 185. A 186. D 187. C 188. D
189. D 190. A 191. B 192. A 193. A
194. B
PhÇn 2 - tr¾c nghiÖm ho¸ häc phi kim

Ch¬ng 4 – nhãm halogen

I. CÊu t¹o nguyªn tö, tÝnh chÊt cña ®¬n chÊt halogen
1. CÊu h×nh electron nguyªn tö
Flo, clo, brom vµ iot cã cÊu h×nh electron nh sau:
F:[He]2s22p5; Cl:[Ne]2s22p5; Br :[Ar]2s22p5; I:[Kr]2s22p5
Gièng nhau: Líp electron ngoµi cïng cña nguyªn tö çc
halozen cã 7 electron vµ cã cÊu h×nh ns 2np5.
Kh¸c nhau: Tõ flo qua clo ®Õn brom vµ iot, b¸n kÝnh nguyªn
tö t¨ng dÇn líp electron ngoµi cïng cµng xa h¹t nh©n h¬n, lùc
hót cña h¹t nh©n ®èi víi líp electron ngoµi cïng cµng yÕu
h¬n.
Líp electron ngoµi cïng : ë flo kh«ng cã ph©n líp d, çc
halogen kh¸c cã ph©n líp d cßn trèng.
67
2. Çc halogen cã ®é ©m ®iÖn lín.
F: 4,0 ; Cl: 3,0; Br: 2,8; I: 2,5
Trong nhãm halogen , ®é ©m ®iÖn gi¶m dÇn tõ flo ®Õn
iot
3. TÝnh chÊt ho¸ häc
 Halogen lµ nh÷ng phi kim cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh :
Halogen oxi ho¸ hÇu hÕt çc kim lo¹i , nhiÒu phi kim vµ
nhiÒu hîp chÊt . Khi ®ã nguyªn tö halogen biÕn thµnh
ion halogenua víi sè oxi ho¸ -1.
Cl2 + H2  2HCl
Cl2 + H2O  HCl + HclO
3Cl2 + 2Fe  2FeCl3
Cl2 + 2NaBr  2NaCl + Br2
Clo kh«ng t¸c dông trøc tiÕp víi oxi.
 TÝnh oxi ho¸ cña halogen gi¶m dÇn tõ flo ®Õn iot.
 Flo kh«ng thÓ hiÖn tÝnh khö, çc halogen kh¸c thÓ
hiÖn tÝnh khö vµ tÝnh khö t¨ng dÇn tõ clo ®Õn iot.
4. §iÒu chÕ clo
 Trong phßng thÝ nghiÖm: Dïng dung dÞch axit HCl ®Æc
t¸c dông víi mét chÊt oxi ho¸ nh KMnO4, MnO2, K2Cr2O7
…
16HCl + 2KMnO4  2KCl + 5Cl2 + 2MnCl2 +
8H2O
 Trong c«ng nghiÖp: S¶n xuÊt khÝ clo b»ng çch ®iÖn
ph©n dung dÞch muèi ¨n b·o hoµ cã mµng ng¨n.
§iÖn ph©n cã mµng ng¨n
2NaCl + 2H2O 2NaOH + Cl 2
+ H2
II. Hîp chÊt cña halogen
68
1. hi®ro halogenua vµ axit halogenhi®ric HF, HCl, HBr,
HI
 hi®ro halogenua lµ çc hîp chÊt khÝ, dÔ tan trong
níc t¹o ra çc dung dÞch axit halogenhi®ric.
 Tõ HF ®Õn HI tÝnh chÊt axit t¨ng dÇn, HF lµ mét
axit yÕu.
 Tõ HF ®Õn HI tÝnh chÊt khö t¨ng dÇn, chØ cã thÓ
oxi ho¸ F- b»ng dßng ®iÖn, trong khi ®ã çc ion
©m kh¸c nh Cl-, Br-, I- ®Òu bÞ oxi ho¸ khi t¸c dông
víi chÊt oxi ho¸ m¹nh.
2. Hîp chÊt cã oxi cña halogen

Trong çc hîp chÊt cã oxi, clo, brom, iot thÓ hiÖn sè oxi ho¸ d¬ng
cßn flo thÓ hiÖn sè oxi ho¸ ©m.
ChiÒu tÝnh bÒn vµ tÝnh axit t¨ng

HClO HClO2 HClO3 HClO4
Kh¶ n¨ng oxi ho¸ t¨ng
Níc Giaven, clorua v«i, muèi clorat
Clo t¸c dông víi dung dÞch natri hi®roxit lo·ng, nguéi t¹o
ra níc Giaven: NaCl, NaClO, H2O.
Khi ®iÖn ph©n dung dÞch NaCl, kh«ng cã mµng ng¨n
gi÷a cùc ©m vµ cùc d¬ng, clo t¹o thµnh ë cùc d¬ng sÏ t¸c dông
víi natri hi®roxit t¹o thµnh níc Giaven. Do tÝnh chÊt oxi ho¸
m¹nh, níc Giaven ®îc dïng ®Ó tÈy tr¾ng sîi, v¶i, giÊy, s¸t trïng
vµ khö mïi çc khu vùc bÞ « nhiÔm.
Clorua v«i: CaOCl2
69
Cl
Ca
C«ng thøc cÊu t¹o: OCl
Clorua v«i lµ muèi hçn t¹p cña canxi víi hai gèc axit kh¸c
nhau.
So víi níc Giaven, clorua v«i cã gi¸ thµnh rÎ h¬n, dÔ
chuyªn chë h¬n nªn ®îc sö dông réng r·i lµm chÊt tÈy tr¾ng, s¸t
trïng, khö « nhiÔm b¶o vÖ m«i trêng.
Muèi clorat lµ muèi cña axit HClO 3. Muèi clorat quan träng h¬n
c¶ lµ KClO3.
§iÒu chÕ:
to
3Cl2 + 6KOH  5KCl + KClO3 + 3H2O
Trong c«ng nghiÖp muèi kali clorat ®îc ®iÒu chÕ b»ng
çch ®iÖn ph©n dung dÞch KCl 25% ë nhiÖt ®é 70 - 75 oC.
Muèi kali clorat tan nhiÒu trong níc nãng, Ýt tan trong níc
l¹nh. V× vËy, khi lµm l¹nh dung dÞch b·o hoµ, muèi kali clorat dÔ
dµng t¸ch ra khái dung dÞch.
Muèi kali clorat ®îc sö dông ®Ó ®iÒu chÕ oxi trong
phßng thÝ nghiÖm, s¶n xuÊt ph¸o hoa, thuèc næ. Thuãc g¾n ë
®Çu que diªm thêng chøa 50% muèi kali clorat.
70
B. ®Ò bµi
195. CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng cña çc nguyªn tè nhãm
VIIA (halogen) lµ:
A. ns2np4 B. ns2np5
C. ns2np3 D. ns2np6
196. ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n, nguyªn tö cña çc halogen cã sè
electron ®éc th©n lµ:
A. 1 B. 5
C. 3 D. 7
197. Ph©n tö cña çc ®¬n chÊt halogen cã kiÓu liªn kÕt:
A. Céng ho¸ trÞ. B. Tinh thÓ.
C. Ion. D. Phèi trÝ.
198. Trong çc hîp chÊt flo lu«n cã sè oxi ho¸ ©m v× flo lµ phi
kim:
A. m¹nh nhÊt. B. cã b¸n kÝnh nguyªn tö nhá
nhÊt.
C. cã ®é ©m ®iÖn lín nh¸t. D. A, B, C ®óng.
199. Tõ flo ®Õn iot, nhiÖt ®é nãng ch¶y vµ nhiÖt ®é s«i biÕn
®æi theo quy luËt:
A. t¨ng B. kh«ng thay ®æi
C. gi¶m D. võa t¨ng võa gi¶m.
200. Trong sè çc hi®ro halogenua, chÊt nµo sau ®©y cã tÝnh
khö m¹nh nhÊt ?
A. HF B. HBr
C. HCl D. HI
201. DÉn hai luång khÝ clo ®i qua NaOH: Dung dÞch 1 lo·ng vµ
nguéi; Dung dÞch 2 ®Ëm ®Æc vµ ®un nãng ®Õn 100 0C. NÕu l-
îng muèi NaCl sinh ra trong hai dung dÞch b»ng nhau th× tû lÖ
thÓ tÝch clo ®i qua hai dung dÞch trªn lµ:
5 5
A. B.
6 3
71
6 8
C. D.
3 3
202. Khi më vßi níc m¸y, nÕu chó ý mét chót sÏ ph¸t hiÖn mïi l¹.
§ã lµ do níc m¸y cßn lu gi÷ vÕt tÝch cña chÊt s¸t trïng. §ã chÝnh
lµ clo vµ ngêi ta gi¶i thÝch kh¶ n¨ng diÖt khuÈn cña clo lµ do:
A. Clo ®éc nªn cã tÝnh s¸t trïng. B. Clo cã tÝnh oxi
ho¸ m¹nh.
C. Cã HClO chÊt nµy cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh. D. Mét nguyªn
nh©n kh¸c.
203. Ngêi ta cã thÓ s¸t trïng b»ng dung dÞch muèi ¨n NaCl,
ch¼ng h¹n nh hoa qu¶ t¬i, rau sèng ®îc ng©m trong dung dÞch
NaCl tõ 10 - 15 phót. Kh¶ n¨ng diÖt khuÈn cña dung dÞch NaCl
lµ do:
A. dung dÞch NaCl cã thÓ t¹o ra ion Cl - cã tÝnh khö.
B. vi khuÈn bÞ mÊt níc do thÈm thÊu.
C. dung dÞch NaCl ®éc.
D. mét lÝ do kh¸c.
204. H·y lùa chän çc ho¸ chÊt cÇn thiÕt trong phßng thÝ
nghiÖm ®Ó ®iÒu chÕ clo?
A. MnO2, dung dÞch HCl lo·ng.
B. KMnO4, dung dÞch HCl ®Ëm ®Æc.
C. KMnO4, dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc vµ tinh thÓ NaCl.
D. MnO2, dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc vµ tinh thÓ NaCl.
E. b , d lµ çc ®¸p ¸n ®óng.
205. §Ó khö mét lîng nhá khÝ clo kh«ng may tho¸t ra trong
phßng thÝ nghiÖm, ngêi ta dïng ho¸ chÊt nµo sau ®©y:
A. dung dÞch NaOH lo·ng.
B. dung dÞch Ca(OH)2
C. dung dÞch NH3 lo·ng ,
D. dung dÞch NaCl.
72
206. Ph©n kali - KCl mét lo¹i ph©n bãn ho¸ häc ®îc t¸ch tõ
quÆng xinvinit: NaCl.KCl dùa vµo sù kh¸c nhau gi÷a KCl vµ NaCl
vÒ:
A. nhiÖt ®é nãng ch¶y.
B. sù thay ®æi ®é tan trong níc theo nhiÖt ®é.
C. tÝnh chÊt ho¸ häc.
D. nhiÖt ®é s«i.
207. Dung dÞch axit HCl ®Æc nhÊt ë 200C cã nång ®é lµ:
A. 27% B. 47%
C. 37% D. 33%
208. Axit clohi®ric cã thÓ tham gia ph¶n øng oxi ho¸- khö víi vai
trß:
A. lµ chÊt khö B. lµ chÊt oxi ho¸
C. lµ m«i trêng D. tÊt c¶ ®Òu ®óng.
209. Thuèc thö cña axit HCl vµ çc muèi clorua tan lµ dung dÞch
AgNO3, v× t¹o thµnh chÊt kÕt tña tr¾ng lµ AgCl. H·y hoµn thµnh
çc ph¶n øng ho¸ häc sau:
A. AgNO3 + NaCl  ? + ?
B. AgNO3 + HCl  ? + ?
C. AgNO3 + MgCl2  ? + ?
210. Clo tù do cã thÓ thu ®îc tõ ph¶n øng ho¸ häc nµo sau
®©y :
A. HCl + Fe  ?
B. HCl + MgO  ?
C. HCl + Br2  ?
D. HCl + F2  ?
211. Clo cã thÓ ph¶n øng m¹nh víi hidro díi tia cùc tÝm theo ph-
¬ng tr×nh ph¶n øng: Cl 2 + H2  hv
2HCl. C¬ chÕ cña ph¶n øng
nµy cã thÓ x¶y ra theo çch nµo sau ®©y?
A. Cl2 + H2  hv
HCl + HCl
B. H2  H + H-
hv +
Cl2 
hv
Cl+ + Cl-
73
H+ + Cl-  HCl
H-  e + H
Cl-  e + Cl
H + Cl  HCl
C. Cl2 
hv
Cl + Cl
H2 + Cl  HCl + H
Cl2 + H  HCl + Cl
H + Cl  HCl
D. Cl2 + H2 
hv
HCl2 + HCl
212. Brom ®¬n chÊt kh«ng tån t¹i trong tù nhiªn, nã ®îc ®iÒu
chÕ nh©n t¹o. H·y cho biÕt tr¹ng th¸i nµo lµ ®óng ®èi víi bom
®¬n chÊt ë ®iÒu kiÖn thêng?
A. R¾n B. Láng
C. KhÝ D. TÊt c¶ ®Òu sai
213. Cho d·y axit HF, HCl, HBr, HI. Theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i
tÝnh chÊt axit biÕn ®æi nh sau:
A. T¨ng B. Gi¶m
C. Kh«ng thay ®æi D. Võa t¨ng võa gi¶m
214. Brom láng hay h¬i ®Òu rÊt ®éc.. §Ó huû hÕt lîng brom
láng ch¼ng may bÞ ®æ víi môc ®Ých b¶o vÖ m«i trêng, cã thÓ
dïng mét ho¸ chÊt th«ng thêng dÔ kiÕm sau:
A. Dung dÞch NaOH. B. Dung dÞch Ca(OH)2 .
C. dung dÞch NaI. D. dung dÞch KOH
215. §Ó thu khÝ clo trong phßng thÝ nghiÖm, ngêi ta sö dông
dông cô nµo sau ®©y?
Cl2
Cl2
H×nh 1 H×nh 2
Cl2
A. H×nh 1. H 2O
H×nh 3
74
B. H×nh 2.
C. Hinh 3.
D. Çc h×nh ®Òu sai.
216. H·y ®iÒn chó thÝch vµo h×nh vÏ m« t¶ thÝ nghiÖm vÒ tÝnh
tÈy mµu cña clo Èm. B¨ng giÊy mµu Èm
B¨ng giÊy mµu kh«
(2) (3)
(1) (4)
èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2
H 2O H2SO4 ®Æc
KOH Cl2 Èm
HCl Cl2 kh«
217. H·y lùa chän ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khÝ HCl trong phßng
thÝ nghiÖm tõ çc ho¸ chÊt ®Çu sau:
A. Thuû ph©n muèi AlCl3
B. Tæng hîp tõ H2 vµ Cl2
C. Clo t¸c dông víi níc
D. NaCl tinh thÓ vµ H2SO4 ®Æc
218. Chän c©u ®óng trong sè çc c©u sau ®©y. Ph¶n øng hãa
häc gi÷a hi®ro vµ clo x¶y ra ë ®iÒu kiÖn:
A. trong bãng tèi, nhiÖt ®é thêng.
B. cã chiÕu s¸ng.
C. nhiÖt ®é thÊp.
D. trong bãng tèi.
219. HiÖn tîng nµo x¶y ra khi ®a mét d©y ®ång m¶nh, ®îc uèn
thµnh lß xo, nãng ®á vµo lä thñy tinh ®ùng ®Çy khÝ clo, ®¸y lä
chøa mét líp níc máng?
75
A. D©y ®ång kh«ng ch¸y.
B. D©y ®ång ch¸y m¹nh, cã khãi mµu n©u.
C. D©y ®ång ch¸y m¹nh, cã khãi mµu n©u, khi khãi tan,
líp níc ë ®¸y lä thñy tinh cã mµu xanh nh¹t.
D. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
220. Khi më mét lä ®ùng dung dÞch axit HCl 37% trong kh«ng
khÝ Èm, thÊy cã khãi tr¾ng bay ra. Khãi ®ã lµ:
A. do HCl ph©n hñy t¹o thµnh H2 vµ Cl2.
B. do HCl dÔ bay h¬i t¹o thµnh.
C. do HCl dÔ bay h¬i, hót Èm t¹o ra çc giät nhá axit HCl.
D. do HCl ®· tan trong níc ®Õn møc b·o hßa.
221. H·y lùa chän ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khÝ HCl trong c«ng
nghiÖp tõ çc ho¸ chÊt ®Çu sau:
A. Thuû ph©n muèi AlCl3.
B. Tæng hîp tõ H2 vµ Cl2.
C. Clo t¸c dông víi níc.
D. NaCl tinh thÓ vµ H2SO4 ®Æc.
222. Kali clorat tan nhiÒu trong níc nãng nhng tan Ýt trong níc
l¹nh.HiÖn tîng nµo x¶y ra khi cho khÝ clo ®i qua níc v«i d ®un
nãng, lÊy dung dÞch thu ®îc trén víi KCl vµ lµm l¹nh:
A. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
B. Cã chÊt khÝ tho¸t ra mµu vµng lôc.
C. Mµu cña dung dÞch thay ®æi,
D. Cã chÊt kÕt tña kali clorat,
223. §Çu que diªm chøa S, P, C, KClO 3. Vai trß cña KClO3 lµ:
A. chÊt cung cÊp oxi ®Ó ®èt ch¸y C, S, P.
B. lµm chÊt ®én ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C. lµm chÊt kÕt dÝnh.
D. lµm t¨ng ma s¸t gi÷a ®Çu que diªm víi vá bao diªm.
224. HF cã nhiÖt ®é s«i cao nhÊt trong sè çc HX (X: Cl, Br, I) v×
lÝ do nµo sau ®©y?
A. Liªn kÕt hØ®o gi÷a çc ph©n tö HF lµ bÒn nhÊt.
B. HF cã ph©n tö khèi nhá nhÊt.
C. HF cã ®é dµi liªn kÕt ng¾n.
D. HF cã liªn kÕt céng hãa trÞ rÊt bÒn.
76
225. Thuèc thö ®Ó nhËn ra iot lµ:
A. Hå tinh bét.
B. Níc brom.
C. Phenolphtalein.
D. Quú tÝm.
226. Iot cã thÓ tan tèt trong dung dÞch KI, do cã ph¶n øng hãa
häc thuËn nghÞch t¹o ra s¶n phÈm KI 3. LÊy kho¶ng 1ml dung
dÞch KI3 kh«ng mµu vµo èng nghiÖm råi thªm vµo ®ã 1ml
benzen (C6H6) còng kh«ng mµu, l¾c ®Òu sau ®ã ®Ó lªn gi¸ èng
nghiÖm. Sau vµi phót, hiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ:
A. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, c¶ hai líp ®Òu
kh«ng mµu.
B. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, líp trªn kh«ng mµu,
líp phÝa díi cã mµu tÝm ®en.
C. Çc chÊt láng bÞ t¸ch thµnh hai líp, líp trªn cã mµu tÝm
®en, líp phÝa díi kh«ng mµu.
D. Çc chÊt láng hßa tan vµo nhau thµnh mét hçn hîp
®ång nhÊt.
227. Cho 15,8g KMnO4 t¸c dông víi dung dÞch HCl ®Ëm ®Æc.
ThÓ tÝch khÝ clo thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn lµ:
A. 5,6 lit. B. 0,56 lit.
C. 0,28 lit. D. 2,8 lit.
228. Hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung
dÞch AgNO3 d th× t¹o ra kÕt tña cã khèi lîng b»ng khèi lîng cña
AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo khèi lîng cña
NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 27,88% B. 15,2%
C. 13,4% D. 24,5%
229. Cho 200 g dung dÞch HX (X: F, Cl, Br, I) nång ®é 14,6%. §Ó
trung hßa dung dÞch trªn cÇn 250ml dung dÞch NaOH 3,2M.
Dung dÞch axit trªn lµ:
A. HF
B. HCl
C. HBr
77
D. HI
230. Hßa tan hoµn toµn 7,8g hçn hîp Mg vµ Al vµo dung dÞch
HCl d. Sau ph¶n øng thÊy khèi lîng dung dÞch t¨ng thªm 7,0g. Sè
mol axit HCl ®· tham gia ph¶n øng trªn lµ:
A. 0,8mol.
B. 0,08mol.
C. 0,04mol.
D. 0,4mol.
231. Hßa tan hoµn toµn 20g hçn hîp Mg vµ Fe vµo dung dÞch
axit HCl d thÊy cã 11,2 lÝt khÝ tho¸t ra ë ®ktc vµ dung dÞch X.
C« c¹n dung dÞch X th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
A. 55,5g.
B. 91,0g.
C. 90,0g.
D. 71,0g.
232. Hßa tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp gåm mét muèi cacbonat
cña mét kim lo¹i hãa trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña mét kim lo¹i
hãa trÞ II trong axit HCl d thi t¹o thµnh 4,48 lit khÝ ë ®ktc vµ
dung dÞch X. C« c¹n dung dÞch X th× thu ®îc bao nhiªu gam
muèi khan?
A. 38,0g.
B. 26,0g.
C. 2,60g.
D. 3,8g.
233. Chän c©u tr¶ lêi sai khi xÐt ®Õn CaOCl2:
A. Lµ chÊt bét tr¾ng, lu«n b«c mïi clo.
B. Lµ muèi kÐp cña axit hipoclor¬ vµ axit clohØ®ic.
C. Lµ chÊt s¸t trïng, tÈy tr¾ng v¶i sîi.
D. Lµ muèi hçn t¹p cña axit hipoclor¬ vµ axit clohØ®ic.
234. Trong sè çc ph¶n øng hãa häc sau, ph¶n øng nµo sai?
A. Cl2 + Ca(OH) 2(bét)  CaOCl2 + H2O
o
t , MnO2
78
B. 2KClO3 2KCl + 3O 2
C. 3Cl2 + 6KOH  KClO3 + 5KCl + 3H2O
to
D. 3Cl2 + 6KOH KClO 3 + 5KCl + 3H2O
235. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y chøng tá HI cã tÝnh khö
m¹nh h¬n çc halozenua kh¸c?
A. 8HI + H2SO4  4I2 + H2S + 4H2O
B. 4HI + 2FeCl3  2FeCl2 + 2I2 + 4HCl
C. 2HI  H2 + I2
D. c¶ A, B, C.
236. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y chøng tá HCl cã tÝnh khö?
A. HCl + NaOH  NaCl + H2O
B. HCl + Mg  MgCl2 + H2
C. 4HCl + MnO2  MnCl2 + Cl2 + 2H2O
D. HCl + NH3  NH4Cl
237. Clo vµ axit clohØ®ic t¸c dông víi kim lo¹i nµo th× cïng t¹o
ra mét hîp chÊt?
A. Fe B. Cu
C. Ag D. Zn
238. Hßa tan clo vµo níc thu ®îc níc clo cã mµu vµng nh¹t. Khi
®ã mét phÇn clo t¸c dông víi níc. VËy níc clo bao gåm nh÷ng
chÊt nµo?
A. Cl2, HCl, HClO, H2O.
B. HCl, HClO, H2O.
C. Cl2, HCl, HClO.
D. Cl2, H2O, HCl.
239. Trong sè çc ph¶n øng hãa häc sau, ph¶n øng nµo sai?
A. 4HCl + PbO2  PbCl2 + Cl2 + 2H2O
B. 9HCl + Fe3O4  3FeCl3 + 4H2O
C. 2HCl + ZnO  ZnCl2 + H2O
D. HCl + NaOH  NaCl + H2O
79
240. GhÐp nèi çc thµnh phÇn ë cét A vµ B sao cho hîp lÝ.
A B
1. NaCl A. lµ ph©n bãn cho c©y trång
ch¾c h¹t, cøng c©y.
2. CaOCl2 B. lµ mét trong sè çc nguyªn
liÖu ®Ó s¶n xuÊt diªm
3. KClO3 C. lµ clorua v«i.
4. NaCl, NaClO vµ H2O D. lµ chÊt b¶o qu¶n thùc phÈm
nh thÞt, ç, trøng.
5. KCl E. dïng ®Ó tÈy tr¾ng v¶i sîi.
F. lµ v«i t«i xót.
241. Cho çc chÊt sau: NaCl, AgBr, Br2, Cl2, HCl, I2, HF. H·y chän
trong sè çc chÊt trªn:
A. Mét chÊt láng ë nhiÖt ®é phßng:
B. Mét chÊt cã thÓ ¨n mßn thñy tinh:
C. Mét chÊt cã thÓ tan trong níc t¹o ra hai axit:
D. Mét chÊt bÞ ph©n hñy bëi ¸nh s¸ng mÆt trêi:
E. Mét chÊt khÝ kh«ng mµu, “t¹o khãi“ trong kh«ng khÝ
Èm:
242. Cho 31,84g hçn h¬p NaX vµ NaY (X, Y lµ hai halogen ë hai
chu kú liªn tiÕp) vµo dung dÞch AgNO 3 d th× thu ®îc 57,34g kÕt
tña. C«ng thøc cña mçi muèi lµ:
A. NaCl vµ NaBr.
B. NaBr vµ NaI
C. NaF vµ NaCl
D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.
243. Mét b×nh cÇu ®ùng ®Çy khÝ HCl, ®îc ®Ëy b»ng mét nót
cao su c¾m èng thñy tinh vuèt nhän xuyªn qua. Nhóng miÖng
b×nh cÇu vµo mét chËu thñy tinh ®ùng dung dich níc v«i trong
cã thªm vµi giät phenolphtalein kh«ng mµu. H·y dù ®o¸n hiÖn t-
îng quan s¸t ®îc trong thÝ nghiÖm trªn?
B. Níc ë trong chËu thñy tinh phun m¹nh vµo b×nh cÇu.
80
C. Mµu hång cña dung dÞch trong b×nh cÇu biÕn mÊt.
D. B vµ C ®óng.
195. B 196. A 197. A 198. D 199. A
200. D 201. B 202. C 203. B 204. E
205. C 206. B 207. C 208. D 210. D
211. C 212. B 213. A 214. B 215. A
217. D 218. B 219. C 220. C 221. B
222. D 223. A 224. A 225. A 226. C
227. A 228. A 229. B 230. A 231. A
232. B 233. B 234. C 235. B 236. C
237. D 238. A 239. B 242. B 243. D
209. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc:

A. AgNO3 + NaCl  AgCl + NaNO3
B. AgNO3 + HCl  AgCl + HNO3
C. 2AgNO3 + MgCl2  2AgCl + Mg(NO3)2
216.
(1) H2SO4 ®Æc; (2) Cl2 kh«
(3) Cl2 Èm; (4) H2O
240. 1 – d; 2 – c; 3 – b; 4 – e; 5 – a;
241. Cho çc chÊt sau: NaCl, AgBr, Br2, Cl2, HCl, I2, HF. H·y chän
trong sè çc chÊt trªn:
A. Mét chÊt láng ë nhiÖt ®é phßng: Br 2
B. Mét chÊt cã thÓ ¨n mßn thñy tinh: HF
C. Mét chÊt cã thÓ tan trong níc t¹o ra hai axit: Cl2
D. Mét chÊt bÞ ph©n hñy bëi ¸nh s¸ng mÆt trêi: AgBr
E. Mét chÊt khÝ kh«ng mµu, “t¹o khãi“ trong kh«ng khÝ
Èm: HCl
242. Híng dÉn:
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng, ta cã:
1mol NaX, NaY chuyÓn thµnh AgX vµ AgY th× khèi lîng t¨ng
108 - 23 = 85
xmol 25,5
81
25,5 31,84
x= = 0,3  M (X,Y) = - 23 = 83,1, kÕt hîp ®iÒu kiÖn
85 0,3
X, Y ë hai chu kú liªn tiÕp th× chØ cã thÓ lµ Br vµ I. C«ng thøc
çc muèi lµ NaBr vµ NaI.
Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh
A. tãm t¾t lý thuyÕt

I. TÝnh chÊt cña oxi vµ lu huúnh
1. CÊu h×nh electron
Nguyªn tö oxi cã cÊu h×nh electron 1s22s22p4, cã 2

electron ®éc th©n.
Nguyªn tö S cã cÊu h×nh electron: 1s 22s22p63s23p4, cã hai
electron ®éc th©n. Nguyªn tö S cã ph©n líp 3d trèng, khi bÞ
kÝch thÝch cã thÓ 1 electron tõ ph©n líp 3p sang 3d khi ®ã
cã 4 electron ®éc th©n:
         
1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

1
3d
HoÆc thªm 1 electron n÷a tõ ph©n líp 3s sang 3d, lóc nµy S * cã
6 electron ®éc th©n.
          
1s2 2s2 2p6 3s1 3p3

2
3d
2. TÝnh chÊt vËt lÝ
Oxi lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, h¬i nÆng h¬n
kh«ng khÝ. Oxi Ýt tan trong níc, oxi hãa láng khi bÞ nÐn ë ¸p suÊt
cao vµ nhiÖt ®é thÊp. Oxi láng lµ mét chÊt láng mµu xanh nh¹t,
s«i ë -183oC.
82
Lu huúnh lµ chÊt r¾n mµu vµng, nhiÖt ®é nãng ch¶y t-
¬ng ®èi thÊp (113oC). Lu huúnh kh«ng tan trong níc, nhng tan
®îc trong çc dung m«i h÷u c¬. Khi bÞ ®un nãng lu huúnh
thµnh dÎo, mµu h¬i n©u, sau ®ã nÕu tiÕp tôc ®un nãng m¹nh
sÏ t¹o ra h¬i lu huúnh cã mµu n©u sÉm.
3. TÝnh chÊt ho¸ häc
Çc nguyªn tè oxi vµ lu huúnh lµ çc phi kim cã tÝnh oxi
ho¸ m¹nh. Nguyªn tè oxi cã ®é ©m ®iÖn lín thø hai, chØ sau
flo. Oxi cã thÓ oxi ho¸ hÇu hÕt çc kim lo¹i trõ vµng vµ b¹ch kim
vµ mét sè phi kim, trong çc ph¶n øng ®ã sè oxi ho¸ cña oxi
gi¶m tõ 0 xuèng -2.
Nguyªn tè lu huúnh t¸c dông víi nhiÒu kim lo¹i vµ mét sè
phi kim. Trong çc ph¶n øng sè oxi ho¸ cña lu huúnh biÕn ®æi tõ
0 xuèng -2 (hîp chÊt víi kim lo¹i vµ hi®ro) vµ tõ 0 lªn +4 hay +6
(hîp chÊt víi oxi, axit, muèi).
II. TÝnh chÊt çc hîp chÊt cña oxi, lu huúnh

1. Níc (H2O) lµ hîp chÊt quan träng nhÊt cña oxi, cã vai trß v«
cïng quan träng ®èi víi toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt. Níc cã liªn
kÕt céng ho¸ trÞ ph©n cùc, lµ dung m«i tèt cho nhiÒu chÊt.
Gi÷a çc ph©n tö níc cã çc liªn kÕt hi®ro, lo¹i liªn kÕt nµy cã
n¨ng lîng liªn kÕt nhá h¬n nhiÒu so víi liªn kÕt céng ho¸ trÞ nh -
ng cã ¶nh hëng quan träng ®Õn çc tÝnh chÊt vËt lÝ cña níc nh
nhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt ®é s«i cao. Loµi ngêi ®ang ®øng tr-
íc nguy c¬ c¹n kiÖt nguån níc s¹ch, do çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt
th¶i çc chÊt ®éc h¹i lµm « nhiÔm nguån níc çc s«ng ngßi, ao
hå, biÓn vµ ®¹i d¬ng.
2. Hi®ro peoxit (níc oxi giµ, H2O2) võa cã tÝnh chÊt oxi ho¸ võa cã
tÝnh khö.
ChÊt nµy cã nhiÒu øng dông trong c«ng nghiÖp lµm chÊt tÈy
tr¾ng, b¶o vÖ m«i trêng, khö trïng trong y tÕ…
3. Hîp chÊt quan träng nhÊt cña S lµ axit sunfuric H 2SO4 trong ®ã lu
huúnh cã sè oxi ho¸ +6. Axit sunfuric H 2SO4 lµ mét trong nh÷ng
ho¸ chÊt c¬ b¶n, øng dông réng r·i trong s¶n xuÊt ph©n bãn ho¸
83
häc, chÊt tÈy röa, s¬n, chÊt dÎo, luyÖn kim, phÈm nhuém, dîc
phÈm, ho¸ dÇu…
TÝnh chÊt axit
H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O
H2SO4 + CuO  CuSO4 + H 2O
H2SO4 lo·ng + Fe  FeSO4 + H2
H2SO4 + Na2CO3  Na2SO4 + H2O + CO2
TÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh cña H2SO4 ®Æc, nãng.
2H2SO4 ®Æc +
toCu  CuSO + SO + 2H O
4 2 2
o
4H2SO4 ®Æc + t3Mg  3MgSO4 + S + 4H2O
H2SO4 ®Æc lµ mét chÊt rÊt h¸o níc, cã thÓ lµm kh« ®îc nhiÒu
chÊt khÝ Èm.
Oleum lµ dung dÞch H2SO4 hÊp thô SO3, cã c«ng thøc:
H2SO4.nSO3 n cã thÓ nhËn gi¸ trÞ nguyªn hoÆc thËp ph©n.
4. Lu huúnh cßn cã çc hîp chÊt nh H2S, cã trong thµnh phÇn
mét sè suèi níc kho¸ng nãng nh Mü L©m - Tuyªn Quang, SO2 vµ
axit H2SO3 çc muèi sunfua, sunfit, sunfat.
Dung dÞch H2S trong níc gäi lµ axit sunfu hi®ric. §©y lµ mét axit
yÕu, hai nÊc.
B. ®Ò bµi
244. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng trong sè çc c©u sau:
A. Oxi chiÕm phÇn thÓ tÝch lín nhÊt trong khÝ quyÓn.
B. Oxi chiÕm phÇn khèi lîng lín nhÊt trong vá Tr¸i ®Êt.
C. Oxi tan nhiÒu trong níc.
D. Oxi lµ chÊt khÝ nhÑ h¬n kh«ng khÝ.
245. Ngêi ta ®iÒu chÕ oxi trong phßng thÝ nghiÖm b»ng çch
nµo sau ®©y?
A. Chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng.
B. §iÖn ph©n níc.
C. §iÖn ph©n dung dÞch NaOH.
84
D. NhiÖt ph©n KClO3 víi xóc t¸c MnO2.
246. Trong sè çc c©u sau ®©y, c©u nµo kh«ng ®óng?
A. Lu huúnh lµ mét chÊt r¾n mµu vµng.
B. Lu huúnh kh«ng tan trong níc.
C. Lu huúnh nãng ch¶y ë nhiÖt ®é t¬ng ®èi thÊp.
D. Lu huúnh kh«ng tan trong dung m«i h÷u c¬.
247. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y ®îc sö dông trong phßng
thÝ nghiÖm ®Ó ®iÒu chÐ khÝ SO2?
A. 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2
B. S + O2  SO2
C. Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2 + 2H2O
D. 2Fe + 6H2SO4  Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O
248. Çc nguyªn tè nhãm VIA cã cÊu h×nh electron líp ngoµi
cïng gièng nhau, cã thÓ viÕt ë d¹ng tæng qu¸t lµ:
A. ns2np3. B. ns2np4.
C. ns2np5. D. Ph¬ng ¸n kh¸c,
249. Mét hçn hîp khÝ O2 vµ CO2 cã tû khèi so víi hi®ro lµ 19. Khèi
lîng mol trung b×nh (gam) cña hçn hîp khÝ trªn vµ tû lÖ % theo
thÓ tÝch cña O2 lµ:
A. 40 vµ 40
B. 38 vµ 40
C. 38 vµ 50
D. 36 vµ 50
250. Cã hai èng nghiÖm ®ùng mçi èng 2ml dung dÞch HCl 1M
vµ 2ml H2SO4 1M. Cho Zn d t¸c dông víi hai axit trªn, lîng khÝ
hi®ro thu ®îc trong hai trêng hîp t¬ng øng lµ V1 vµ V2 ml
(®ktc). So s¸nh V1 vµ V2 cã:
A. V1 > V2
B. V1 = V2
C. V1 < V2
D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®îc.
85
A. Ozon (O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi (O2)
§-S
B. Cã nh÷ng chÊt võa lµ chÊt khö võa lµ chÊt oxi ho¸
§-S
C. H2O2 cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n H2O
§-S
D. Axit H2SO4 ®Æc cã thÓ lµm kh« khÝ NH3 Èm
§-S
E.Oleum cã c«ng thøc H2SO4 nSO3
§-S
252. Khèi lîng (gam) cña 44,8 lit khÝ oxi ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn
lµ:
A. 68 B. 32
C. 75 D. 64
253. KhÝ oxi thu ®îc khi nhiÖt ph©n çc chÊt: HgO, KClO 3,
KMnO4, KNO3. Khi nhiÖt ph©n 10 g mçi chÊt trªn, thÓ tÝch khÝ
oxi thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn lín nhÊt lµ:
A. KNO3
B. KMnO4
C. HgO
D. KClO3
254. KhÝ nµo sau ®©y kh«ng ch¸y trong oxi kh«ng khÝ?
A. CO
B. CH4
C. CO2
D. H2
255. Cho çc oxit cña çc nguyªn tè thuéc chu kú 3 sau: Na 2O,
MgO, Al2O3, SiO2, P2O5, SO3, Cl2O7 trong ®ã:
A. cã hai oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit
axit.
B. cã ba oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit axit.
C. cã mét oxit baz¬, hai oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit
axit.
86
D. cã hai oxit baz¬, mét oxit lìng tÝnh vµ cßn l¹i lµ oxit
axit.
256. Cã bao nhiªu mol FeS2 t¸c dông víi oxi ®Ó thu ®îc 64g khÝ
SO2 theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2
A. 0,4
B. 1,2
C. 0,5
D. 0,8
257. Mét lÝt níc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn hoµ tan tèi ®a 2,3 lit
khÝ hi®ro sunfua. Nång ®é phÇn tr¨m (%) cña H 2S trong dung
dÞch thu ®îc lµ xÊp xØ:
A. 0,23%
B. 2,30%
C. 0,35%
D. 3,50%
258.Sù h×nh thµnh ozon (O3) lµ do nguyªn nh©n nµo ?
A. Tia tö ngo¹i cña mÆt trêi chuyÓn ho¸ çc ph©n tö oxi.
B. Sù phãng ®iÖn (sÐt) trong khÝ quyÓn.
C. Sù oxi ho¸ mét sè hîp chÊt h÷u c¬ trªn mÆt ®Êt.
D. A, B, C ®Òu ®óng.
259. Tõ n¨m 2003, nhê b¶o qu¶n b»ng níc ozon, mËn B¾c Hµ -
Lao Cai ®· cã thÓ chuyªn chë vµo thÞ trêng thµnh phè Hå ChÝ
Minh, nhê ®ã bµ con n«ng d©n ®· cã thu nhËp cao h¬n.
Nguyªn nh©n nµo sau ®©y lµm cho níc ozon cã thÓ b¶o qu¶n
hoa qu¶ t¬i l©u ngµy:
A. Ozon lµ mét khÝ ®éc.
B. Ozon ®éc vµ dÔ tan trong níc h¬n oxi.

C. Ozon cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh, kh¶ n¨ng s¸t trïng cao vµ
dÔ tan trong níc h¬n oxi.
D. Mét nguyªn nh©n kh¸c.
87
260. Líp ozon ë tÇng b×nh lu cña khÝ quyÓn lµ tÊm l¸ ch¾n tia
tö ngo¹i cña mÆt trêi, b¶o vÖ sù sèng trªn tr¸i ®Êt. HiÖn tîng
suy gi¶m tÇng ozon ®ang lµ mét vÊn ®Ò m«i trêng toµn cÇu.
Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ do:
A. Sù thay ®æi cña khÝ hËu.
B. ChÊt th¶i CFC do con ngêi g©y ra.

C. Çc hîp chÊt h÷u c¬.
261. Oxi cã thÓ thu ®îc tõ sù nhiÖt ph©n chÊt nµo trong sè çc
chÊt sau?
A. CaCO3
B. KClO3
C. (NH4)2SO4
D. NaHCO3
262. Cho hçn hîp khÝ gåm 0,8g oxi vµ 0,8g hi®ro t¸c dông víi
nhau, khèi lîng níc thu ®îc lµ:
A. 1,6g
B. 0,9g
C. 1,2g
D. 1,4g
263. Trong c«ng nghiÖp, tõ khÝ SO2 vµ oxi, ph¶n øng ho¸ häc t¹o
thµnh SO3 x¶y ra ë ®iÒu kiÖn nµo sau ®©y?
2SO2 + O2  2SO3
A. NhiÖt ®é phßng.
B. §un nãng ®Õn 5000C.
C. §un nãng ®Õn 5000C vµ cã mÆt chÊt xóc t¸c V2O5.
D. NhiÖt ®é phßng vµ cã mÆt chÊt xóc t¸c V2O5.
264. Axit sunfuric ®Æc ®îc sö dông lµm kh« çc chÊt khÝ Èm.
Lo¹i khÝ nµo sau ®©y cã thÓ ®îc lµm kh« nhê axit sunfuric?
A. KhÝ cacbonnic
B. KhÝ oxi
88
C. KhÝ amoniac
D. a, b ®óng
265. Cho d·y biÕn ho¸ sau:
X  Y  Z  T  Na2SO4
X, Y, Z, T cã thÓ lµ çc chÊt nµo sau ®©y?
A. FeS2, SO2, SO3, H2SO4
B. S, SO2, SO3, NaHSO4
C. FeS, SO2, SO3, NaHSO4
D. TÊt c¶ ®Òu ®óng
266. Trong phßng thÝ nghiÖm, cã thÓ ®iÒu chÕ SO 3 nhê mét
dông cô nh h×nh vÏ sau, ®iÒn ®Çy ®ñ vÞ trÝ chØ ho¸ chÊt cÇn
thiÕt, hoµn thµnh ph¶n øng ho¸ häc cho thÝ nghiÖm. BiÕt r»ng
phÝa trªn dung dÞch H2SO3 b·o hoµ lu«n tån t¹i líp khÝ SO2 cïng
víi oxi kh«ng khÝ. Mét ®o¹n d©y may xo ®îc nhóng vµo dung
dÞch Fe2(SO4)3, sau ®ã ®îc nèi víi mét nguån ®iÖn lµm d©y
may xo nãng ®á, khi ®ã Fe 2(SO4)3 bÞ nhiÖt ph©n t¹o ra Fe 2O3,
chÊt xóc t¸c cho ph¶n øng t¹o thµnh SO 3.
(+) (-)
c
b
a
d
ChÊt a lµ……. ChÊt b lµ…...

Hçn hîp c tríc ph¶n øng lµ………
Hçn hîp d sau ph¶n øng lµ……….
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………
89
267. Cho hçn hîp gåm Fe vµ FeS t¸c dông víi dung dÞch HCl d
thu ®îc 2,24 lit hçn hîp khÝ ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. Hçn hîp khÝ
nµy cã tû khèi so víi hi®ro lµ 9. Thµnh phÇn % theo sè mol cña
hçn hîp Fe vµ FeS ban ®Çu lµ:
A. 40 vµ 60. B. 50 vµ 50.
C. 35 vµ 65. D. 45 vµ 55.
268. HÊp thô hoµn toµn 1,12 lit khÝ SO 2 (®ktc) vµo 150 ml dung
dÞch NaOH 1M. C« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é thÊp
th× thu ®îc:
A. Hçn hîp hai muèi NaHSO3, Na2SO3.
B. Hçn hîp hai chÊt NaOH, Na2SO3.
C. Hçn hîp hai muèi NaHSO3, Na2SO3 vµ NaOH d.
D. Çc ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
269. SO2 võa cã tÝnh chÊt oxi hãa võa cã tÝnh khö, bëi v× trong
ph©n tö :
A. S cã møc oxi hãa trung gian.
B. S cã møc oxi hãa cao nhÊt.
C. S cã møc oxi hãa thÊp nhÊt.
D. S cã cÆp electron cha liªn kÕt.
270. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y lµ sai?

A. 2H2S + O2  2S + 2H2O, thiÕu oxi.
B. 2H2S + 3O2  2SO2 + 2H2O, thõa oxi.
C. H2S + 2NaCl  Na2S + 2HCl
D. H2S + 4Cl2 + 4H2O  H2SO4 + 8HCl
271. Cho hçn hîp FeS vµ FeCO 3 t¸c dông víi dung dÞch H 2SO4
®Ëm ®Æc vµ ®un nãng, ngêi ta thu ®îc mét hçn hîp khÝ A. Hçn
hîp A gåm:
A. H2S vµ CO2.
B. H2S vµ SO2.
C. SO2 vµ CO2.
90
D. CO vµ CO2
272. Dung dÞch KI kh«ng mµu. NÕu ®Ó l©u ngµy, dung dÞch
trªn cã mµu vµng h¬i n©u. Nguyªn nh©n nµo sau ®©y lµ phï
hîp?
A. Hîp chÊt KI kÐm bÒn, bÞ ph©n hñy t¹o thµnh iot tù do.
B. Do t¸c dông chËm cña oxi kh«ng khÝ víi KI t¹o thµnh iot
tù do.
C. Iot t¸c dông víi KI t¹o thµnh KI 3 lµ qu¸ tr×nh thuËn,
nghÞch.
D. B vµ C ®óng.
273. Mét cèc thñy tinh chÞu nhiÖt, dung tÝch 20ml, ®ùng
kho¶ng 5gam ®êng saccaroz¬. Thªm vµo cèc kho¶ng 10ml
dung dÞch H2SO4 ®Æc, dïng ®òa thñy tinh trén ®Òu hçn hîp.
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng trong sè çc miªu t¶ hiÖn tîng x¶y ra
trong thÝ nghiÖm:
A. §êng saccaroz¬ chuyÓn tõ mµu tr¾ng sang mµu ®en.
B. Cã khÝ tho¸t ra lµm t¨ng thÓ tÝch cña khèi chÊt r¾n
mµu ®en.
C. Sau 30 phót, khèi chÊt r¾n xèp mµu ®en trµn ra ngoµi
miÖng cèc.
274. Çc khÝ sinh ra trong thÝ nghiÖm ph¶n øng cña saccaroz¬
víi dung dÞch H2SO4 ®Æc bao gåm:
A. H2S vµ CO2.
B. H2S vµ SO2.
C. SO3 vµ CO2.
D. SO2 vµ CO2
275. Cho V lit khÝ SO 2 (®ktc) t¸c dông hÕt víi dung dÞch brom d.
Thªm dung dÞch BaCl2 d vµo hçn hîp trªn th× thu ®îc 2,33g kÕt
tña. V nhËn gi¸ trÞ nµo trong sè çc ph¬ng ¸n sau?
A. 0,112 lit
B. 0,224 lit
91
C. 1,120 lit
D. 2,24 lit.
276. Thªm tõ tõ dung dÞch BaCl 2 vµo 300ml dung dÞch Na2SO4
1M cho ®Õn khi khèi lîng kÕt tña b¾t ®Çu kh«ng ®æi th×
dõng l¹i, hÕt 50ml. Nång ®é mol/l cña dung dÞch BaCl 2 lµ:
A. 6,0M.
B. 0,6M.
C. 0,06M.
D. 0,006M
277. HÊp thô hoµn toµn 2,24 lÝt khÝ SO 2 (®ktc) vµo b×nh ®ùng
300ml dung dÞch NaOH 0,5M. C« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt thÊp
th× thu ®îc m gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ bao nhiªu gam?
A. 1,15
B. 11,5
C. 15,1
D. 1,51
278. C«ng thøc ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña th¹ch
cao?
A. CaSO4.
B. CaSO4.2H2O
C. CaCO3.MgCO3.
D. 2CaSO4. H2O
279. ChØ dïng mét thuèc thö nµo sau ®©y ®Ó ph©n biÖt çc lä
®ùng riªng biÖt SO2 vµ CO2?
A. Dung dÞch brom trong níc.
B. Dung dÞch NaOH.
C. Dung dÞch Ba(OH)2
D. Dung dÞch Ca(OH)2
280. Sau khi ozon ho¸ 100ml khÝ oxi, ®a nhiÖt ®é vÒ tr¹ng th¸i
tríc ph¶n øng th× ¸p suÊt gi¶m 5% so víi ¸p suÊt ban ®Çu.
Thµnh phÇn % cña ozon trong hçn hîp sau ph¶n øng lµ:
A. 5% B.10%
92
C.15% D.20%
281. Cã çc dung dÞch ®ùng riªng biÖt: NH 4Cl, NaOH, NaCl,
H2SO4, Na2SO4, Ba(OH)2. ChØ ®îc dïng thªm mét dung dÞch th×
dïng dung dÞch nµo sau ®©y cã thÓ nhËn biÕt ®îc çc dung
dÞch trªn?
A. Dung dÞch phenolphtalein
B. Dung dÞch quú tÝm
C. Dung dÞch AgNO3
D. Dung dÞch BaCl2
282. Cho 11,3 gam hçn hîp Mg vµ Zn t¸c dông víi dung dÞch
H2SO4 2M d th× thu ®îc 6,72 lit khÝ (®ktc). C« c¹n dung dÞch
thu ®îc sau ph¶n øng thu ®îc khèi lîng muèi khan lµ:
A. 40,1g B. 41,1g
C. 41,2g D. 14,2g
283. Cho m gam mét hçn hîp Na2CO3 vµ Na2SO3 t¸c dông hÕt víi
dung dÞch H2SO4 2M d th× thu ®îc 2,24 lit hçn hîp khÝ (®ktc) cã
tû khèi ®èi víi hi®ro lµ 27. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 1,16 gam. B. 11,6 gam.
C. 6,11 gam. D. 61,1 gam.
284. Mét lo¹i oleum cã c«ng thøc H 2SO4.nSO3. LÊy 3,38 g oleum
nãi trªn pha thµnh 100ml dung dÞch A. §Ó trung hoµ 50ml dung
dÞch A cÇn dïng võa ®ñ 200ml dung dÞch NaOH 2M. Gi¸ trÞ cña
n lµ:
A. 1. B. 2.
C. 3. D. 4.
285. Sôc mét dßng khÝ H2S vµo dung dÞch CuSO 4 thÊy xuÊt hiÖn
kÕt tña ®en. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Axit H2SO4 yÕu h¬n axit H2S.
B. X¶y ra ph¶n øng oxi ho¸ - khö.
C. CuS kh«ng tan trong axit H2SO4.
93
286. §Ó thu ®îc chÊt r¾n tõ hçn hîp ph¶n øng cña Na 2SO4 vµ
BaCl2 ngêi ta dïng ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y?
A. Chng cÊt. B. Läc.
C. ChiÕt. D. Chng cÊt ph©n ®o¹n.
287. §Ó pha lo·ng dung dÞch H 2SO4 ®Æc, ngêi ta dïng çch nµo
sau ®©y?
A. Rãt tõ tõ dung dÞch H2SO4 ®Æc vµo níc.
B. Rãt tõ tõ níc vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc.
C. Rãt tõ tõ dung dÞch H2SO4 ®Æc vµo níc, khuÊy ®Òu.
288. Nhá mét giät dung dÞch H 2SO4 2M lªn mét mÈu giÊy tr¾ng.
HiÖn tîng sÏ quan s¸t ®îc lµ:
B. Chç giÊy cã giät axit H2SO4 sÏ chuyÓn thµnh mµu ®en.
C. Khi h¬ nãng, chç giÊy cã giät axit H 2SO4 sÏ chuyÓn
thµnh mµu ®en.
D. Ph¬ng ¸n kh¸c.
289. LÊy ®òa thuû tinh chÊm vµo hçn hîp gåm H 2SO4 ®Æc vµ
tinh thÓ KMnO4 råi quÖt vµo bÊc ®Ìn cån th× ®Ìn sÏ ch¸y. §ã lµ
mét trong nh÷ng thÝ nghiÖm Ho¸ Häc vui, lÊy löa kh«ng cÇn
diªm. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng? Ph¶n øng ch¸y
x¶y ra lµ do:
A. ph¶n øng ho¸ häc gi÷a H2SO4 ®Æc vµ tinh thÓ KMnO4.
B. hçn hîp H2SO4 ®Æc vµ tinh thÓ KMnO 4 chØ kh¬i mµo
cho ph¶n øng ch¸y gi÷a oxi kh«ng khÝ vµ etanol.
C. ph¶n øng ho¸ häc gi÷a hçn hîp H 2SO4 ®Æc vµ tinh thÓ
KMnO4 víi etanol.
D. cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n.
290. So s¸nh hai hîp chÊt lµ H2S vµ H2O. MÆc dï khèi lîng ph©n
tö H2S (34 ®vC) lín h¬n nhiÒu so víi 18 ®vC khèi lîng ph©n tö
cña H2O, nhng ë ®iÒu kiÖn thêng níc lµ chÊt láng cßn H2S l¹i lµ
94
chÊt khÝ. LÝ do nµo khiÕn cho nhiÖt ®é s«i cña níc cao h¬n
nhiÒu so víi H2S?
A. V× liªn kÕt hi®ro gi÷a çc ph©n tö H2O bÒn.
B. V× khèi lîng mol ph©n tö cña chóng kh¸c nhau.
C. V× oxi cã ®é ©m ®iÖn cao h¬n lu huúnh.
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

244. B 245. D 246. D 247. B 248. B 249. C
250. C 251. 252. D 253. D 254. C 255. D
256. C 257. C 258. D 259. C 260. B 261. B
262. B 263. C 264. D 265. D 266. 267. B
268. B 269. A 270. C 271. C 272. D 273. D
274. C 275. B 276. A 277. B 278. C 279. A
280. B 281. B 282. A 283. B 284. C 285. C
286. B 287. C 288. C 289. B 290. A
251. A. Ozon(O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi(O2)

§
B. Cã nh÷ng chÊt võa lµ chÊt khö võa lµ chÊt oxi ho¸
§
C. H2O2 cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n H2O
§
D. Axit H2SO4 ®Æc cã thÓ lµm kh« khÝ NH3 Èm
S
E.Oleum cã c«ng thøc H2SO4 nSO3
§
266.
(+) (-)
c
b
a
95
d
ChÊt a lµ: dung dÞch H2SO3 b·o hoµ. ChÊt b lµ: ChÊt xóc t¸c
Fe2O3.
Hçn hîp c tríc ph¶n øng lµ: SO2 vµ O2, N2, CO2, h¬i níc.
Hçn hîp d sau ph¶n øng lµ: SO2 , SO3 vµ O2, N2, CO2, h¬i níc.
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
o
V2O5 t
2SO2 + O2 �� 2SO3
96
Ch¬ng 6. Nhãm nit¬ - photpho

I. Nhãm nit¬ - photpho
Nhãm VA cña b¶ng tuÇn hoµn cã çc nguyªn tè: nit¬,
photpho, asen, antimoan (stibi) vµ bitmut.
Hai nguyªn tè nit¬ vµ photpho lµ nh÷ng nguyªn tè phæ
biÕn vµ cã nhiÒu øng dông nhÊt trong nhãm.
1. CÊu t¹o nguyªn tö cña çc nguyªn tè nhãm VA
Nguyªn KÝ §iÖn B¸n Sè líp CÊu §é ©m

tè hiÖu tÝch kÝnh electr h×nh ®iÖn
ho¸ h¹t nguyªn on electro
häc nh©n tö nm n líp
ngoµi
cïng
Nit¬ N 7+ 0,07 2 2s22p3 3,07
Photpho P 15+ 0,11 3 3s23p3 2,2
Asen As 33+ 0,121 4 4s24p3 2,1
Antimoan Sb 51+ 0,141 5 5s25p3 1,8
Bitmut Bi 83+ 0,146 6 6s26p3 1,7
2. TÝnh chÊt chung cña çc nguyªn tè nhãm VA

a. TÝnh chÊt cña çc ®¬n chÊt
Trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng vÒ nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt, nit¬ lµ
chÊt khÝ, çc ®¬n chÊt cßn l¹i lµ chÊt r¾n.
- Çc nguyªn tè trong nhãm cã sè oxi ho¸ cao nhÊt lµ +5 vµ
thÊp nhÊt lµ -3.
- Nh×n chung çc ®¬n chÊt trong nhãm VA cã tÝnh phi
kim, tÝnh chÊt nµy gi¶m dÇn tõ N ®Õn Bi.
b. TÝnh chÊt cña çc hîp chÊt
- Hi®rua cña çc nguyªn tè trong nhãm VA (NH 3, PH3, AsH3,
SbH3, BiH3) lµ çc chÊt khÝ. Dung dÞch cña nh÷ng chÊt nµy
trong níc cã tÝnh baz¬.
97
- Çc hi®roxit nh HNO3, H3PO4, H3AsO4 lµ çc axit, tÝnh chÊt
axit gi¶m dÇn theo chiÒu tö N ®Õn As.
II. Nit¬
Nit¬ lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong
níc. KhÝ quyÓn chøa kho¶ng 78% khÝ nit¬ vÒ thÓ tÝch. Liªn kÕt
ba rÊt bÒn v÷ng gi÷a hai nguyªn tö nit¬ lµm cho nit¬ hÇu nh
tr¬ vÒ mÆt ho¸ häc ë nhiÖt ®é thêng. PhÇn lín nit¬ ®îc dïng
®Ó s¶n xuÊt amoniac. Mét phÇn nhá khÝ nit¬ ®îc n¹p vµo bãng
®Ìn, hoÆc dïng lµm m«i trêng tr¬ cho mét sè ph¶n øng ho¸ häc.
Nit¬ t¸c dông víi oxi ë nhiÖt ®é rÊt cao (30000C) hay cã
Tia löa ®iÖn
tia löa ®iÖn:
N2 + O 2 2NO
Nit¬ t¸c dông víi hi®ro, nhiÖt ®é cao vµ cã xóc t¸c:
0
N2 + 3H2 Fe ,t C
��
�� 2NH3
Trong c«ng nghiÖp, ngêi ta s¶n xuÊt nit¬ tõ kh«ng khÝ
b»ng çch ho¸ láng kh«ng khÝ, råi chng cÊt ph©n ®o¹n.
Trong phßng thÝ nghiÖm, khi cÇn mét lîng nhá khÝ nit¬
cã thÓ ®iÒu chÕ b»ng çch ®un nãng dung dÞch NH 4NO2 b·o
hoµ.
0
NH4NO2 ��
t
� N2 + 2H2O
Çc hîp chÊt quan träng cña nit¬ gåm NH 3, HNO3 çc muèi
amoni vµ çc muèi nitrat.
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh thêng, amoniac lµ chÊt khÝ
kh«ng mµu, mïi khai, nhÑ h¬n kh«ng khÝ, dÔ bÞ ho¸ láng khi
nÐn hoÆc lµm l¹nh. KhÝ NH3 tan nhiÒu trong níc, mét thÓ tÝch
níc ë 250C hoµ tan ®îc 700 thÓ tÝch amoniac.
Amoniac cã tÝnh chÊt baz¬:
NH3 + HCl  NH4Cl
98
Amoniac lµ mét chÊt khö:
o
4NH3 + 3O2 ��
t
� 2N2 + 6H2O
o
4NH3 + 5O2 ��
Pt ,t
� 4NO + 6H2O
o
2NH3 + 3CuO ��
t
� 3Cu + N2 + 3H2O
Amoniac lµ mét trong nh÷ng ho¸ chÊt c¬ b¶n, phÇn chñ
yÕu (80%) lîng amoniac dïng ®Ò s¶n xuÊt ph©n bãn ho¸ häc,
phÇn cßn l¹i ®îc sö dông trong çc ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c.
S¶n xuÊt NH3 trong c«ng nghiÖp ®i tõ nit¬ kh«ng khÝ vµ
hi®ro thu ®îc tõ sù nhiÖt ph©n khÝ tù nhiªn (metan). Trong
phßng thÝ nghiÖm, NH3 ®îc ®iÒu chÕ tõ viÖc nung nãng hçn
hîp r¾n NH4Cl vµ CaO.
Axit nitric HNO3
I. TÝnh chÊt vËt lÝ
Axit nitric lµ chÊt láng kh«ng mµu, cã khèi lîng riªng lµ
1,5g/cm3 , s«i ë 860C vµ ho¸ r¾n ë -410C. Axit nitric tan rÊt dÔ
dµng trong níc. Trong phßng thÝ nghiÖm, thêng dïng HNO3 ®Æc
cã nång ®é 68%, khèi lîng riªng lµ 1,42g/cm3.
II.TÝnh chÊt ho¸ häc
Axit nitric lµ axit rÊt m¹nh, trong dung dÞch nã ®iÖn li
gÇn nh hoµn toµn thµnh ion:
HNO3  H+ + NO3-
1. T¸c dông víi chÊt chØ thÞ mµu: Axit nØtic lo·ng ®æi mµu
quú xanh thµnh ®á.
2. T¸c dông víi kim lo¹i: Dung dÞch HNO 3 lo·ng oxi ho¸ ®îc
nhiÒu kim lo¹i ë nhiÖt ®é thêng. Tuú thuéc vµo møc ®é
khö cña kim lo¹i mµ HNO3 cã thÓ bÞ khö thµnh NO, N2O,
N2 hoÆc NH3. VÝ dô:
3Cu + 8HNO3  3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
99
3. Dung dÞch HNO3 ®Æc kh«ng bÒn, ë nhiÖt ®é cao hoÆc
khi cã ¸nh s¸ng, mét phÇn axit HNO 3 bÞ ph©n huû t¹o
thµnh NO2, O2 vµ níc.
4HNO3 ®Æc  4NO2 + O2 + 2H2O
4. Dung dÞch HNO3 ®Æc cã thÓ oxi ho¸ hÇu hÕt kim lo¹i
( trõ Pt, Au) ë nhiÖt ®é thêng, hoÆc Fe, Al, Cr ë nhiÖt ®é
cao, trong ®ã N+5 chuyÓn thµnh N+4 (NO2). Dung dÞch
HNO3 ®Æc, nguéi lµm thô ®éng ho¸ mét sè kim lo¹i nh Al,
Fe, Cr...Ngoµi ra Dung dÞch HNO 3 ®Æc cßn oxi ho¸ ®îc
mét sè phi kim nh C, S vµ nhiÒu hîp chÊt v« c¬ vµ h÷u c¬
kh¸c.
100
B. ®Ò bµi
291. CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng cña çc nguyªn tè nhãm
VA ®îc biÓu diÔn tæng qu¸t lµ:
A. ns2np3
B. ns2np4
C. (n -1)d10 ns2np3
D. ns2np5
292. Trong sè çc nhËn ®Þnh sau vÒ çc nguyªn tè nhãm VA,
nhËn ®Þnh nµo sai? Tõ nit¬ ®Õn bitmut:
A. tÝnh phi kim gi¶m dÇn.
B. ®é ©m ®iÖn gi¶m dÇn.
C. nhiÖt ®é s«i cña çc ®¬n chÊt t¨ng dÇn.
D. tÝnh axit cña çc hi®roxit t¨ng dÇn.
293. Ngêi ta s¶n xuÊt khÝ nit¬ trong c«ng nghiÖp b»ng çch nµo
sau ®©y?
A. Chng cÊt ph©n ®o¹n kh«ng khÝ láng.
B. NhiÖt ph©n dung dÞch NH4NO2 b·o hoµ.
C. Dïng photpho ®Ó ®èt ch¸y hÕt oxi kh«ng khÝ.
D. Cho kh«ng khÝ ®i qua bét ®ång nung nãng.
294. Ph¶n øng cña NH3 víi Cl2 t¹o ra “khãi tr¾ng“, chÊt nµy cã
c«ng thøc ho¸ häc lµ:
A. HCl.
B. N2.
C. NH4Cl.
D. NH3.
295. VËt liÖu gèm siªu dÉn nhiÖt ®é cao (nhiÖt ®é cña nit¬
láng) cã ý nghÜa to lín trong ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng lîng. Bëi
khi ®ã viÖc truyÒn t¶i ®iÖn di xa hÇu nh kh«ng bÞ tæn thÊt
n¨ng lîng. LÝ do nµo sau ®©y lµ phï hîp?
A. Nit¬ láng cã gi¸ thµnh rÎ h¬n nhiÒu so víi heli láng.
101
B. HiÖn tîng siªu dÉn lµ hiÖn tîng ®iÖn trë b»ng kh«ng.
C. Nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt nit¬ láng lµ kh«ng khÝ, hÇu
nh v« tËn.
296. §Ó ®iÒu chÕ HNO3 trong phßng thÝ nghiÖm, çc ho¸ chÊt
cÇn sö dông lµ:
A. Dung dÞch NaNO3 vµ dung dÞch H2SO4 ®Æc.
B. NaNO3 tinh thÓ vµ dung dÞch H2SO4 ®Æc.
C. Dung dÞch NaNO3 vµ dung dÞch HCl ®Æc.
D. NaNO3 tinh thÓ vµ dung dÞch HCl ®Æc.
297. §Ó t¸ch riªng NH3 ra khái hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3 trong
c«ng nghiÖp, ngêi ta ®· sö dông ph¬ng ph¸p n¸o sau ®©y?
A. Cho hçn hîp ®i qua dung dÞch níc v«i trong.
B. Cho hçn hîp ®i qua CuO nung nãng.
C. Cho hçn hîp ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc.
D. NÐn vµ lµm l¹nh hçn hîp, NH3 ho¸ láng.
298. Nhá tõ tõ dung dÞch NH3 vµo dung dÞch CuSO4 cho tíi d.
HiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ:
A. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t.
B. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña t¨ng
dÇn.
C. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña t¨ng dÇn
®Õn kh«ng ®æi. Sau ®ã lîng kÕt tña gi¶m dÇn cho tíi khi tan
hÕt thµnh dung dÞch mµu xanh ®Ëm.
D. xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t, lîng kÕt tña t¨ng
®Õn kh«ng ®æi.
299. Cho hçn hîp gåm N 2, H2 vµ NH3 cã tû khèi so víi hi®ro lµ 8.
DÉn hçn hîp ®i qua dung dÞch H 2SO4 ®Æc, d th× thÓ tÝch khÝ
cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%) theo thÓ tÝch cña
mçi khÝ trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 25% N2, 25% H2 vµ 50% NH3.
B. 25% NH3, 25% H2 vµ 50% N2.
C. 25% N2, 25% NH3vµ 50% H2.
102
D. KÕt qu¶ kh¸c.
300. Khi nhiÖt ph©n muèi KNO3 thu ®îc çc chÊt sau:
A. KNO2, N2 vµ O2.
B. KNO2 vµ O2.
C. KNO2 vµ NO2.
D. KNO2, N2 vµ CO2.
301. Khi nhiÖt ph©n Cu(NO3)2 sÏ thu ®îc çc ho¸ chÊt sau:
A. CuO, NO2 vµ O2.
B. Cu, NO2 vµ O2.
C. CuO vµ NO2.
D. Cu vµ NO2.
302. Khi nhiÖt ph©n, hoÆc ®a muèi AgNO3 ra ngoµi ¸nh s¸ng sÏ
t¹o thµnh çc ho¸ chÊt sau:
A. Ag2O, NO2 vµ O2.
B. Ag, NO2 vµ O2.
C. Ag2O vµ NO2.
D. Ag vµ NO2.
303. Thuèc næ ®en lµ hçn hîp cña çc chÊt nµo sau ®©y?
A. KNO3 vµ S.
B. KNO3, C vµ S.
C. KClO3, C vµ S.
D. KClO3 vµ C.
304. V× sao cÇn ph¶i sö dông ph©n bãn trong n«ng nghiÖp?
Ph©n bãn dïng ®Ó
A. bæ sung çc nguyªn tè dinh dìng cho ®Êt.
B. lµm cho ®Êt t¬i xèp.
C. gi÷ ®é Èm cho ®Êt.
D. bï ®¾p çc nguyªn tè dinh dìng vµ vi lîng ®· bÞ c©y
trång lÊy ®i.
305. Amoniac cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi nhiÒu chÊt, bëi v×:
A. nguyªn tö N trong amoniac cã mét ®«i electron tù do.
103
B. nguyªn tö N trong amoniac ë møc oxi ho¸ -3, cã tÝnh
khö m¹nh.
C. amoniac lµ mét baz¬.
D. A, B, C ®óng.
306. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y chøng tá amoniac lµ mét
chÊt khö m¹nh?
A. NH3 + HCl  NH4Cl
B. 2NH3 + H2SO4  (NH4)2SO4
o
C. 2NH3 + 3CuO ��
t
� N2 + 3Cu + 3H2O
D. NH3 + H2O ��
�� NH4+ + OH-
307. Dung dÞch HNO3 ®Æc, kh«ng mµu, ®Ó ngoµi ¸nh s¸ng l©u
ngµy sÏ chuyÓn thµnh:
A. mµu ®en sÉm.
B. mµu n©u.
C. mµu vµng.
D. mµu tr¾ng s÷a.
308. KhÝ nit¬ (N2) t¬ng ®èi tr¬ vÒ mÆt ho¸ häc ë nhiÖt ®é th-
êng lµ do nguyªn nh©n nµo sau ®©y?
A. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ kh«ng ph©n cùc.
B. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt ion.
C. Ph©n tö N2 cã liªn kÕt ba rÊt bÒn v÷ng.
D. Nit¬ cã ®é ©m ®iÖn lín nhÊt trong nhãm VA.
309. §Ó t¸ch Al2O3 nhanh ra khái hçn hîp víi CuO mµ kh«ng lµm
thay ®æi khèi lîng cña nã, cã thÓ dïng dung dÞch nµo sau
®©y?
A. Dung dÞch amoniac.
B. Dung dÞch natri hi®roxit.
C. Dung dÞch axit clohi®ric.
D. Dung dÞch axit sunfuric lo·ng.
104
310. Dung dÞch nµo sau ®©y kh«ng hoµ tan ®îc ®ång kim lo¹i
(Cu)?
A. Dung dÞch FeCl3.
B. Dung dÞch HCl.
C. Dung dÞch hçn hîp NaNO3 vµ HCl.
D. Dung dÞch axit HNO3.
311. So s¸nh hai hîp chÊt NO2 vµ SO2. V× sao chÊt thø nhÊt cã
thÓ ®ime ho¸ t¹o thµnh N2O4 trong khi chÊt thø hai kh«ng cã
tÝnh chÊt ®ã?
A. V× nit¬ cã ®é ©m ®iÖn cao h¬n lu huúnh.
B. V× nguyªn tö N trong NO2 cßn mét electron ®éc th©n.
C. V× nguyªn tö N trong NO2 cßn mét cÆp electron cha
liªn kÕt.
312. Cho 1,32g (NH4)2SO4 t¸c dông víi dung dÞch NaOH d, ®un
nãng thu ®îc mét s¶n phÈm khi. HÊp thô hoµn toµn lîng khÝ trªn
vµo dung dÞch chøa 3,92g H3PO4. Muèi thu ®îc lµ:
A. NH4H2PO4.
B. (NH4)2HPO4
C. (NH4)3PO4
D. NH4H2PO4 vµ (NH4)2HPO4
313. Khi lµm thÝ nghiÖm víi photpho tr¾ng, cÇn cã chó ý nµo
sau ®©y?
A. CÇm P tr¾ng b»ng tay cã ®eo g¨ng.
B. Dïng cÆp g¾p nhanh mÈu P tr¾ng ra khái lä vµ ng©m
ngay vµo chËu ®ùng ®Çy níc khi cha dïng ®Õn.
C. Tr¸nh cho P tr¾ng tiÕp xóc víi níc.
D. Cã thÓ ®Ó P tr¾ng ngoµi kh«ng khÝ.
105
314. Sau khi lµm thÝ nghiÖm víi P tr¾ng, çc dông cô ®· tiÕp
xóc víi ho¸ chÊt nµy cÇn ®îc ng©m trong dung dÞch nµo ®Ó
khö ®éc?
A. Dung dÞch axit HCl.
B. Dung dÞch kiÒm NaOH.
C. Dung dÞch muèi CuSO4.
D. Dung dÞch muèi Na2CO3.
315. C«ng thøc ho¸ häc cña supephotphat kÐp lµ:
A. Ca3(PO4)2.
B. Ca(H2PO4)2.
C. CaHPO4.
D. Ca(H2PO4)2 vµ CaSO4.
316. §em nung mét khèi lîng Cu(NO3)2 sau mét thêi gian dõng l¹i,
lµm nguéi, råi c©n thÊy khèi lîng gi¶m 0,54g. VËy khèi lîng muèi
Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:
A. 0,5g.
B. 0,49g.
C. 9,4g
D. 0,94g
317. §Ó nhËn biÕt ion PO43- thêng dïng thuèc thö AgNO3, bëi v×:
A. T¹o ra khÝ cã mµu n©u.
B. T¹o ra dung dÞch cã mµu vµng.
C. T¹o ra kÕt tña cã mµu vµng.
D. T¹o ra khÝ kh«ng mµu ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
318. §Ó nhËn biÕt ion NO3- ngêi ta thêng dïng Cu vµ dung dÞch
H2SO4 lo·ng vµ ®un nãng, bëi v×:
A. T¹o ra khÝ cã mµu n©u.
B. T¹o ra dung dÞch cã mµu vµng.
C. T¹o ra kÕt tña cã mµu vµng.
D. T¹o ra khÝ kh«ng mµu ho¸ n©u trong kh«ng khÝ.
319. Khoanh trßn ch÷ çi § nÕu nhËn ®Þnh ®óng vµ ch÷ S nÕu
sai trong çc c©u sau ®©y:
106
A. Trong ph¶n øng oxi ho¸ - khö th× amoniac chØ ®ãng vai trß
lµ chÊt khö.
§ S
B. Muèi nitrat trong níc cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh. § S
C. TÊt c¶ çc muèi nitrat ®Òu tan trong níc § S
D. Muèi nitrat trong m«i trêng axit cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh. § S
E. Muèi nitrat trong m«i trêng kiÒm cã thÓ oxi ho¸ Al, Zn vµ gi¶i
phãng khÝ amoniac khi bÞ ®un nãng.
§ S
320. Níc cêng toan lµ hçn hîp mét thÓ tÝch axit HNO 3 ®Æc víi ba
thÓ tÝch axit HCl ®Æc, cã tÝnh chÊt oxi ho¸ rÊt m¹nh. Nã cã thÓ
hoµ tan ®ùoc mäi kim lo¹i, kÓ c¶ vµng vµ b¹ch kim. Nguyªn
nh©n t¹o nªn tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh cña níc cêng toan lµ:
A. do tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh cña ion NO 3-.
B. do tÝnh chÊt axit m¹nh cña HNO3 vµ HCl.
C. do t¹o ra clo nguyªn tö cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh.
D. do mét nguyªn nh©n kh¸c.
321. Cho 11,0g hçn hîp hai kim lo¹i Al vµ Fe vµo dung dÞch HNO 3
lo·ng d, thu ®îc 6,72lit khÝ NO (®ktc) duy nhÊt. Khèi lîng (g) cña
Al vµ Fe trong hçn hîp ®Çu lµ:
A. 5,4 vµ 5,6. B. 5,6 vµ
5,4.
C. 4,4 vµ 6,6. D. 4,6 vµ
6,4.
322. Trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt axit nitric, nguyªn liÖu lµ hçn
hîp kh«ng khÝ d trén amoniac. Tríc ph¶n øng, hçn hîp cÇn ®îc
lµm kh«, lµm s¹ch bôi vµ çc t¹p chÊt ®Ó:
A. t¨ng hiÖu suÊt cña ph¶n øng. B. tr¸nh ngé ®éc
xóc t¸c (Pt - Rh).
C. t¨ng nång ®é chÊt ph¶n øng. D. v× mét lÝ do
kh¸c.
323. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y x¶y ra trong th¸p tiÕp
xóc cña nhµ m¸y s¶n xuÊt axit nitric?
107
o
A. 4NH3 + 5O2 ��
900 C , Pt  Rh
� 4NO + 6H2O
B. 4NH3 + 3O2 ��
� 2N2 + 6H2O
C. 2NO + O2  2NO2
D. 4NO2 + O2 + 2H2O  4HNO3
324. Photpho ®á ®îc lùa chän ®Ó s¶n xuÊt diªm an toµn thay
cho photpho tr¾ng v× lÝ do nµo sau ®©y?
A. Photpho ®á kh«ng ®éc h¹i ®èi víi con ngêi.
B. Photpho ®á kh«ng dÔ g©y ho¶ ho¹n nh photpho
tr¾ng.
C. Photpho tr¾ng lµ ho¸ chÊt ®éc, h¹i.
325. Ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y kh«ng ®óng?
o
A. 2KNO3 t
�� 2KNO2 + O2
o
B. 2Cu(NO3)2 ��
t
� 2CuO + 4NO2 + O2
o
C. 4AgNO3 t
�� 2Ag2O + 4NO2 + O2
o
D. 4Fe(NO3)3 ��
t
� 2Fe2O3 + 12NO2 + 3O2
326. C«ng thøc ho¸ häc cña amophot, mét lo¹i ph©n bãn phøc
hîp lµ:
A. Ca(H2PO4)2. B. NH4H2PO4 vµ
Ca(H2PO4)2.
C. NH4H2PO4 vµ (NH4)2HPO4. D. (NH4)2HPO4 vµ
Ca(H2PO4)2.
327. NhËn ®Þnh nµo sau ®©y vÒ axit HNO3 lµ sai?
A. Trong tÊt c¶ çc ph¶n øng axit - baz¬, HNO 3 ®Òu lµ
axit m¹nh.
B. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi hÇu hÕt kim lo¹i trõ Au vµ
Pt.
C. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi mét sè phi kim nh C, S.
D. Axit HNO3 cã thÓ t¸c dông víi nhiÒu hîp chÊt h÷u c¬.
328. Khi axit HNO3 ®Æc t¸c dông víi kim lo¹i gi¶i phãng khÝ NO 2.
Nhng khi axit HNO3 lo·ng t¸c dông víi kim lo¹i gi¶i phãng khÝ NO.
§iÒu kÕt luËn nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?
108
A. Axit HNO3 ®Æc cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh h¬n axit
HNO3 lo·ng.
B. YÕu tè tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc t¹o nªn sù kh¸c biÖt
gi÷a hai trêng hîp.
C. Axit HNO3 ®Æc cã tÝnh chÊt oxi ho¸ yÕu h¬n axit HNO 3
lo·ng.
D. Axit HNO3 ®Æc t¸c dông víi kim lo¹i, s¶n phÈm NO2
tho¸t ra nhanh nhÊt.
329. Hoµ tan m gam Fe vµo dung dÞch HNO 3 lo·ng th× thu ®îc
0,448 lit khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 1,12 gam.
B. 11,2 gam.
C. 0,56 gam.
D. 5,6 gam.
330. Hoµ tan hoµn toµn m gam Al vµo dung dÞch HNO 3 rÊt lo·ng
th× thu ®îc hçn hîp gåm 0,015mol khÝ N2O vµ 0,01mol khÝ NO.
Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 13,5 gam.
B. 1,35 gam.
C. 8,10 gam.
D. 10,80 gam.
331. §iÖn ph©n dung dÞch hçn hîp 0,1 mol Cu(NO 3)2 vµ 0,06 mol
HCl víi dßng ®iÖn mét chiÒu cã cêng ®é 1,34 A trong 2 giê, çc
®iÖn cùc tr¬. Khèi lîng kim lo¹i tho¸t ra ë katot (gam) vµ thÓ
tÝch khÝ ë ®ktc tho¸t ra ë anot (lit) bá qua sù hoµ tan cña clo
trong níc vµ coi hiÖu suÊt ®iÖn ph©n lµ 100% nhËn nh÷ng gi¸
trÞ nµo sau ®©y:
A. 3,2 gam vµ 0,896 lit.
B. 0,32 gam vµ 0,896 lit.
C. 6,4 gam vµ 8,96 lit.
D. 6,4 gam vµ 0,896 lit.
109
c. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè
291. A 292. D 293. A 294. C 295. D 296. B

297. D 298. C 299. A 300. B 301.A 302. B
303. B 304. D 305. D 306. C 307. B 308. C
309. A 310. B 311. B 312. A 313. B 314. C
315. B 316. C 317. C 318. D 319. 320. C
321. A 322. B 323. A 324. D 325. C 326. C
327. A 328. C 329. A 330. B 331. A
319. Híng dÉn:
A. Amoniac chØ ®ãng vai trß lµ chÊt khö.
S
B. Muèi nitrat trong níc cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
S
C. TÊt c¶ çc muèi nitrat ®Òu tan trong níc
§
D. Muèi nitrat trong m«i trêng axit cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh.
§
E. Muèi nitrat trong m«i trêng kiÒm cã thÓ oxi ho¸ Al, Zn
vµ gi¶i phãng khÝ amoniac khi bÞ ®un nãng.
§
321. Híng dÉn:
Al + 4HNO3 lo·ng  Al(NO3)3 + NO + 2H2O
Fe + 4HNO 3 lo·ng  Fe(NO3)3 + NO + 2H 2O
6, 72
n
NO = = 0,3 (mol). ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn
22, 4
electron, ta cã:
Sè mol electron nhËn: 0,3 x 3 = 0,9 (mol) = sè mol electron nh -
êng.
0,9
 sè mol Al vµ Fe = = 0,3;
3
§Æt x vµ y lÇn lît lµ sè mol Al vµ Fe trong hçn hîp, theo ®Ò bµi
ta cã:
110
x + y = 0,3 (I)
27x + 56y = 11 (II) gi¶i hÖ ta ®îc x = 0,2 vµ y = 0,1
Khèi lîng Al = 0,2 x 27 = 5,4 (g). Khèi lîng Fe = 0,1 x 56 = 5,6
(g).
§¸p sè: A
330. Híng dÉn: 0,015mol mol N2O vµ 0,01 mol NO
8Al + 30HNO3 rÊt lo·ng  8Al(NO3)3 + 3N2O +
H 2O
Al + 4HNO 3 rÊt lo·ng  Al(NO3)3 + NO + 2H 2O

Sè mol electron nhËn: (0,015 x 8) + (0,01 x 3) = 0,15 (mol) = sè
mol electron nhêng.
0,15
 sè mol Al = = 0,05;
3
Khèi lîng Al = 0,05 x 27 = 1,35 (g).
§¸p sè: B
331. Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron ta cã:
It 1,34.2
ne = = = 0,1 (mol)
F 26,8
Qu¸ tr×nh katot Qu¸ tr×nh anot
Cu 2+
+ 2e  Cu 2Cl- - 2e  Cl2
0,05 0,1 0,05 0.06 0,06 0,03
(mol)
1
Khèi lîng ®ång tho¸t ra lµ H2O - 2e  O2 + 2H+
2
0,05 x 64 = 3,2 (gam). 0,1 - 0,06 = 0,04 0,01
ThÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë anot = (0,03 + 0,01) x 22,4 = 0,896 (lit).
§¸p sè: A.
Ch¬ng 7. Nhãm cacbon - silic

Cacbon - silic thuéc nhãm IVA cña b¶ng hÖ thèng tuÇn
hoµn. Trong nhãm cã çc nguyªn tè cacbon C, silic Si, gemani
111
Ge, thiÕc Sn vµ ch× PB. Nguyªn tö cña çc nguyªn tè nµy cã 4
electron líp ngoµi cïng. Theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t
nh©n, tÝnh chÊt cña çc nguyªn tè biÕn ®æi nh sau: cacbon C
vµ silic Si lµ çc phi kim râ rÖt, thiÕc Sn vµ ch× Pb lµ çc kim
lo¹i, gemani Ge lµ nguyªn tè trung gian.
Ta chØ t×m hiÓu hai nguyªn tè cã nhiÒu øng dông nhÊt lµ
cacbon C, silic Si.
I. Cacbon vµ hîp chÊt cña cacbon
I.1. Tr¹ng th¸i tù nhiªn:
Trong tù nhiªn C chiÕm kho¶ng 0,023% khèi lîng vá Tr¸i
®Êt. Hîp chÊt v« c¬ lµ çc muèi cacbonat cã khèi lîng kho¶ng
1016tÊn. Ngoµi ra C cßn cã trong çc má than ®¸, than n©u,
than bïn, dÇu má, khÝ tù nhiªn. Trong c¬ thÓ sèng, trung b×nh
cã 18% cacbon.
I.2. Çc d¹ng thï h×nh vµ tÝnh chÊt vËt lÝ
Cacbon cã mét sè d¹ng thï h×nh, cã cÊu t¹o tinh thÓ kh¸c
nhau, do ®ã cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ kh¸c nhau.
Kim c¬ng: Trong tinh thÓ kim c¬ng, cacbon cã liªn kÕt
céng ho¸ trÞ víi 4 nguyªn tö cacbon xung quanh, t¹o thµnh tø
diÖn ®Òu. Kho¶ng çch gi÷a çc nguyªn tö C lµ b»ng nhau,
b»ng 0,154 nm. Sù ®ång nhÊt vµ bÒn v÷ng cña liªn kÕt nµy
khiªn cho kim c¬ng rÊt cøng, lµ vËt liÖu cøng nhÊt trong tù
nhiªn. Kim c¬ng cã mµu s¾c rÊt ®Ñp, cho nªn tõ ngµn xa lµ ®å
trang søc rÊt quý gi¸. Trong c«ng nghiÖp, kim c¬ng ®îc sö dông
®Ó chÕ t¹o mòi khoan, dao c¾t kÝnh, thiÕt bÞ lase. Ngµy nay,
loµi ngêi ®· s¶n xuÊt ®îc kim c¬ng nh©n t¹o, tuy nhiªn chóng
kh«ng ®Ñp nh kim c¬ng tù nhiªn. Khèi lîng cña kim c¬ng ®îc
®o b»ng cara, mét cara b»ng 0,2 gam.
112
Than ch×: Tinh thÓ than ch× (graphit) cã cÊu tróc nhiÒu
líp. Trong mçi líp, mét nguyªn tö C liªn kÕt víi 3 nguyªn tö C kh¸c
b»ng çc liªn kÕt céng ho¸ trÞ, cã kho¶ng çch b»ng nhau
(0,1415 nm). Çc liªn kÕt gi÷a çc nguyªn tö C trong cïng líp rÊt
bÒn v÷ng. Lùc liªn kÕt gi÷a çc líp lµ rÊt yÕu, kho¶ng çch lín
(0,335 nm). çc líp dÔ trît lªn nhau, do ®ã than ch× rÊt mÒm,
cã thÓ lµm ruét bót ch×. Than ch× dÉn ®iÖn t«t, nªn ®îc sö
dông réng r·i lµm ®iÖn cùc tr¬ trong ®iÖn ph©n, s¶n xuÊt pin.
Kim c¬ng Than ch× Fuleren C60
Fuleren: Mét d¹ng thï h×nh cña cacbon C 60, C70 míi ®îc
ph¸t hiÖn vµo n¨m 1985. Ph©n tö C 60 cã cÊu tróc h×nh cÇu
rçng, gåm 32 mÆt (20 h×nh s¸u c¹nh vµ 12 h×nh 5 c¹nh) víi 60
®Ønh lµ 60 nguyªn tö cacbon. Kho¶ng çch gi÷a çc nguyªn tö
®Òu nh nhau, cã tÝnh ®èi xøng cao nhÊt so víi çc ph©n tö ®·
biÕt. §êng kÝnh cña h×nh cÇu lín h¬n 1,0 nm ®ñ ®Ó ®Æt mét
ph©n tö hoÆc mét nguyªn tö bÊt kú vµo ®ã. §iÒu chÕ Fuleren
b»ng çch lµm bay h¬i graphit trong ch©n kh«ng díi t¸c dông
cña tia lase, hay trong khÝ quyÓn heli b»ng hå quang ®iÖn. Ng-
êi ta dù ®o¸n fuleren vµ çc dÉn xuÊt cña nã sÏ cã nhiÒu øng
dông ®Æc s¾c trong vËt liÖu míi, ho¸ häc, y häc, siªu dÉn. C«ng
tr×nh ph¸t minh ra fuleren ®îc tÆng gi¶i thëng Noben n¨m
1996.
Cacbon v« ®Þnh h×nh: Than ®¸, than bïn, than gç, må
hãng. TÝnh chÊt cña cacbon v« ®Þnh h×nh tuú thuéc vµo
113
nguyªn liÖu vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ chóng. Than gç vµ than x-
¬ng cã cÊu tróc xèp, cã kh¶ n¨ng hÊp phô m¹nh çc chÊt khÝ vµ
chÊt tan trong dung dÞch. Than ho¹t tÝnh ®îc ®iÒu chÕ tõ than
gç hay g¸o dõa lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt mÆt n¹ phßng ®éc, chÊt
hÊp phô, läc níc...
I.3. TÝnh chÊt ho¸ häc
ë nhiÖt ®é thÊp tÊt c¶ çc d¹ng thï h×nh cña cacbon ®Òu
hÇu nh tr¬. Nhng ë nhiÖt ®é cao, chóng t¸c dông ®îc víi nhiÒu
chÊt.
TÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n cña cacbon lµ tÝnh khö.
o
T¸c dông víi oxi: C + O2 ��
300 C
� CO2 (1)
ë ®iÒu kiÖn thiÕu oxi sinh ra CO
o
2C + O2 ��
> 300 C 2CO (2)
T¸c dông víi nhiÒu oxit kim lo¹i nh: CuO, Fe2O3 ... ë nhiÖt
®é cao.
o
C + 2CuO ��
t
� 2Cu + CO2 (3)
o
C + CO2 ��
t
� 2CO (4)
T¸c dông víi h¬i níc ë nhiÖt ®é cao:
o
C + H2O ��
t
� CO + H2 (5)
Çc ph¶n øng ho¸ häc (4) vµ (5) lµ c¬ së ®Ó chuyÓn ho¸
nhiªn liÖu r¾n thµnh nhiªn liÖu khÝ.
T¸c dông víi çc axit cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh nh HNO3,
H2SO4 ®Æc, nãng.
o
C + 4HNO3 ��
t
� CO2 + 4NO2 + 2H2O (6)
I.4. Mét sè hîp chÊt cña cacbon
Cacbon monoxit (CO) lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu,
kh«ng mïi, rÊt ®éc, nÆng gÇn b»ng kh«ng khÝ, Ýt tan trong níC.
ë nhiÖt ®é cao, cacbon monoxit thÓ hiÖn tÝnh khö m¹nh.
114
2CO + O2  2CO2 ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt.
o
3CO + Fe2O3 ��
t
� 2Fe + 3CO2
Cacbon ®ioxit (CO2) lµ khÝ kh«ng mµu, nÆng h¬n kh«ng
khÝ, dCO2/kk = 1,52. Níc ®¸ kh« lµ cacbon ®ioxit r¾n. Cacbon
®ioxit lµ mét oxit axit vµ cã tÝnh oxi ho¸ yÕu.
T¸c dông víi dung dÞch kiÒm;
CO2 + NaOH  NaHCO3
CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O
T¸c dông víi kim lo¹i:
CO2 + 2Mg  2MgO + C
Muèi cacbonat vµ muèi hi®rocacbonat: Na 2CO3, CaCO3, NaHCO3,
Ca(HCO3)2.
ë nhiÖt ®é cao chØ cã muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm lµ
kh«ng bÞ ph©n huû. Çc muèi hi®rocacbonat kÐm bÒn h¬n.
o
2NaHCO3 ��
80 100 C
� Na2CO3 + H2O + CO2
Ngoµi qu¸ tr×nh quang hîp cña c©y xanh, ë trong níc biÓn, ®¹i
d¬ng cã mét c©n b»ng ho¸ häc gióp ®iÒu tiÕt lîng CO2 trong
khÝ quyÓn:
��
CO2 + CaCO3 + H2O �� Ca(HCO3)2
Tuy nhiªn, do con ngêi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, sö dông
ngµy cµng nhiÒu n¨ng lîng ho¸ th¹ch, cho nªn lîng CO2
®ang t¨ng dÇn, lµm cho nhiÖt ®é Tr¸i ®Êt Êm dÇn lªn.
Trong 100 n¨m qua, nhiÖt ®é ®· t¨ng trung b×nh 0,3 oC.
II. Silic vµ çc hîp chÊt cña silic
1. Silic lµ mét trong nh÷ng nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong vá
Tr¸i ®Êt (®øng hµng thø hai sau nguyªn tè oxi)
115
Silic cã hai d¹ng thï h×nh, d¹ng v« ®Þnh h×nh vµ d¹ng tinh
thÓ. D¹ng tinh thÓ cã cÊu tróc t¬ng tù kim c¬ng, gißn vµ cøng,
cã ¸nh kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm.
Silic lµ nguyªn tè Ýt ho¹t ®éng ho¸ häc.
Si + F2  SiF4
o
Si + O2 ��
t
� SiO2
o
Si + 2NaOH + H2O ��
t
� Na2SiO3 + 2H2
§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:
o
2Mg + SiO2 ��
t
� Si + 2MgO
§iÒu chÕ Si trong c«ng nghiÖp:
o
2C + SiO2 ��
t
� Si + 2CO
2. Hîp chÊt cña silic
a. Silic ®ioxit (SiO2)
SiO2 lµ chÊt r¾n kh«ng tan trong níc, khã nãng ch¶y (16100),
cã tªn gäi lµ th¹ch anh. Çt tr¾ng lµ nh÷ng h¹t th¹ch anh nhá.
SiO2 lµ oxit axit. ë nhiÖt ®é cao, SiO2 t¸c dông víi oxit baz¬,
kiÒm, cacbonat kim lo¹i kiÒm t¹o ra silicat:
o
SiO2 + CaO t
�� CaSiO3 (canxi silicat)
o
SiO2 + 2NaOH t
�� Na2SiO3 + H 2O
CO2
o
SiO2 + K2CO3 t
�� K2SiO3 +
SiO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng lµ tan ®îc trong dung dÞch
axit flohi®ric HF:
SiO2 + 4HF  SiF4 + H 2O
V× vËy ngêi ta dïng axit flohi®ric ®Ó kh¾c h×nh trªn thuû tinh.
SiO2 ®îc dïng réng r·i trong x©y dùng, s¶n xuÊt thuû tinh, ®¸
mµi...
b. Axit silicic vµ muèi silicat
116
Axit silicic cã c«ng thøc ho¸ häc lµ H 2SiO3, lµ axit yÕu, Ýt tan
trong níc.
§iÒu chÕ axit silicic b»ng çch cho axit clohi®ric t¸c dông víi
dung dÞch silicat, ®îc dung dÞch H2SiO3 díi d¹ng keo:
2HCl + Na2SiO3  H2SiO3 + 2NaCl
Muèi cña axit silicic cã tªn lµ silicat. Natri vµ kali silicat tr«ng bÒ
ngoµi gièng thuû tinh, nhng tan ®îc trong níc, v× vËy chóng cã
tªn lµ thuû tinh tan. Dung dÞch cña chóng tan trong níc gäi lµ
thuû tinh láng.
Thuû tinh tan dïng ®Ó chÕ t¹o xi m¨ng vµ bªt«ng chÞu axit, dïng
lµm líp b¶o vÖ gç kh«ng ch¸y, s¶n xuÊt silicagen. Silicagen lµ
mét polime v« c¬ cã c«ng thøc (SiO 2)n lµ mét chÊt chèng Èm rÊt
tèt, dïng trong b¶o qu¶n phim ¶nh, b¨ng ®Üa h×nh, thùc phÈm
cao cÊp ...
117
B. ®Ò bµi
332. Kh¸i niÖm nµo sau ®©y lµ kh¸c lo¹i?

A. §ång vÞ. B. Thï h×nh.
C. C«ng thøc ph©n tö. D. §¬n chÊt.
333. Cho s¬ ®å biÓu diÔn chu tr×nh cña cacbon trong tù nhiªn:
Quan s¸t s¬ ®å vµ cho biÕt nhËn
®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng nhÊt?
Lîng CO2 trong kh«ng khÝ ®îc ®iÒu
tiÕt bëi:
A. c©y xanh.
B. c©n b»ng ho¸ häc gi÷a CO2,
CaCO3 vµ Ca(HCO3)2 trong níc biÓn.
C. h¹n chÕ sö dông çc nhiªn liÖu ho¸ th¹ch theo c«ng íc quèc
tÕ.
D. c¶ A, B vµ C ®Òu ®óng.
334. HiÖu øng nhµ kÝnh lµ hiÖn tîng Tr¸i ®Êt ®ang Êm dÇn lªn,
do çc bøc x¹ cã bíc sãng dµi trong vïng hång ngo¹i bÞ gi÷ l¹i,
mµ kh«ng bøc x¹ ra ngoµi vò trô. ChÊt khÝ nµo sau ®©y lµ
nguyªn nh©n g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh?
A. H2. B. N2.
C. CO2. D. O2.
335. HËu qu¶ cña viÖc Tr¸i ®Êt ®ang Êm dÇn lªn lµ hiÖn tîng
b¨ng tan ë hai cùc. Çc nói b¨ng xa kia, nay chØ cßn lµ çc chám
b¨ng
Xem ¶nh:
H·y lùa chän nh÷ng ¶nh hëng cã
thÓ x¶y ra khi Tr¸i ®Êt Êm lªn,
trong sè çc dù b¸o sau:
A. NhiÒu vïng ®Êt thÊp ven biÓn sÏ
bÞ nhÊn ch×m trong níc biÓn.
B. KhÝ hËu Tr¸i ®Êt thay ®æi.
118
C. Cã nhiÒu trËn b·o lín nh b·o Katrina.
336. Kim c¬ng vµ than ch× lµ çc d¹ng thï h×nh cña nguyªn tè
cacbon. Kim c¬ng cøng nhÊt trong tù nhiªn, trong khi than ch×
mÒm ®Õn møc cã thÓ dïng ®Ó s¶n xuÊt lâi bót ch× 6B, dïng
®Ó kÎ m¾t. §iÒu gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Kim c¬ng cã cÊu tróc tinh thÓ d¹ng tø diÖn ®Òu, than
ch× cã cÊu tróc líp, trong ®ã kho¶ng çch gi÷a çc líp kh¸ lín.
B. Kim c¬ng cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ bÒn, than ch× th×
kh«ng.
C. §èt ch¸y kim c¬ng hay than ch× ë nhiÖt ®é cao ®Òu
t¹o thµnh khÝ cacboniC.
337. Cacbon v« ®Þnh h×nh ®îc ®iÒu chÕ tõ than gç hay g¸o
dõa cã tªn lµ than ho¹t tÝnh. TÝnh chÊt nµo sau ®©y cña than
ho¹t tÝnh gióp cho con ngêi chÕ t¹o çc thiÕt bÞ phßng ®éc, läc
níc?
A. §èt ch¸y than sinh ra khÝ cacbonic.
B. HÊp phô çc chÊt khÝ, chÊt tan trong níc.
C. Khö çc chÊt khÝ ®éc, çc chÊt tan trong níc.
D. TÊt c¶ çc ph¬ng ¸n A, B, C.
338. Khi xÐt vÒ khÝ cacbon ®ioxit, ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau
®©y lµ sai?
A. ChÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, nÆng h¬n kh«ng khÝ.
B. ChÊt khÝ chñ yÕu g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh.
C. ChÊt khÝ kh«ng ®éc, nhng kh«ng duy tr× sù sèng.
D. ChÊt khÝ dïng ®Ó ch÷a ch¸y, nhÊt lµ çc ®¸m ch¸y
kim lo¹i.
339. ChÊt khÝ cacbon monoxit cã trong thµnh phÇn lo¹i khÝ nµo
sau ®©y?
A. Kh«ng khÝ.
B. KhÝ tù nhiªn.
119
C. KhÝ má dÇu.
D. KhÝ lß cao.
340. Mïa ®«ng, khi mÊt ®iÖn líi quèc gia, nhiÒu gia ®×nh ph¶i
sö dông ®éng c¬ ®iezen ®Ó ph¸t ®iÖn, phôc vô nhu cÇu th¾p
s¸ng, ch¹y tivi...T¹i sao kh«ng nªn ch¹y ®éng c¬ ®iezen trong
phßng ®ãng kÝn çc cöa? Bëi v×
A. tiªu thô nhiÒu khÝ O2 sinh ra khÝ CO2 lµ mét khÝ ®éc.
B. tiªu thô nhiÒu khÝ O2, sinh ra khÝ CO lµ mét khÝ ®éc.
C. nhiÒu hi®rocacbon cha ch¸y hÕt lµ nh÷ng khÝ ®éc.
D. sinh ra khÝ SO2.
341. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc sau, ph¶n øng nµo sai?
o
A. 3CO + Fe2O3 ��
t
� 3CO2 + 2Fe
B. CO + Cl2 � COCl2
��
o
C. 3CO + Al2O3 ��
t
� 2Al + 3CO2
o
D. 2CO + O2 t
�� 2CO2
342. HÊp thô hoµn toµn 2,24 lit CO2 (®ktc) vµo dung dÞch níc
v«i trong cã chøa 0,075 mol Ca(OH)2. S¶n phÈm thu ®îc sau
ph¶n øng gåm:
A. ChØ cã CaCO3.
B. ChØ cã Ca(HCO3)2
C. C¶ CaCO3 vµ Ca(HCO3)2
D. Kh«ng cã c¶ hai chÊt CaCO3 vµ Ca(HCO3)2.
343. Mét cèc thuû tinh ®ùng kho¶ng 20ml níc cÊt. Cho mét mÊu
giÊy quú tÝm vµo cèc níc, mµu tÝm kh«ng thay ®æi. Sôc khÝ
cacbon ®ioxit vµo cèc níc, mÈu giÊy chuyÓn sang mµu hång.
§un nãng cèc níc, sau mét thêi gian mÈu quú l¹i chuyÓn thµnh
mµu tÝm. Gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Níc cÊt cã pH = 7.
B. Dung dÞch axit H2CO3 cã pH < 7.
120
C. Axit H2CO3 kh«ng bÒn, khi ®un nãng ph©n huû thµnh
CO2 vµ níc.
344. Trong mét b×nh kÝn dung tÝch 16 lit chøa hçn hîp CO, CO 2
vµ O2 d. ThÓ tÝch O2 nhiÒu gÊp ®«i thÓ tÝch CO. BËt tia löa
®iÖn ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp, thÓ tÝch khÝ trong b×nh
gi¶m 2 lÝt (çc thÓ tÝch khÝ trong b×nh ®îc ®o ë cïng ®iÒu
kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt). Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña CO,
CO2 vµ O2 trong hçn hîp ban ®Çu lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
A. 25%, 50% vµ 25%. B. 15%, 30% vµ 55%.
C. 20%, 40% vµ 40%. D. 25%, 25% vµ 50%.
345. Cho 24,4g hçn hîp Na 2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi dung
dÞch BaCl2 . Sau ph¶n øng thu ®îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt
tña, c« c¹n dung dÞch thu ®îc m(g) muèi clorua. VËy m cã gi¸
trÞ lµ:
A. 2,66g B. 22,6g C. 26,6g D. 6,26g
346. C«ng thøc ph©n tö CaCO3 t¬ng øng víi thµnh phÇn ho¸ häc
chÝnh cña lo¹i ®¸ nµo sau ®©y:
A. ®¸ ®á . B. ®¸ v«i.
C. ®¸ mµi. D. ®¸ tæ ong.
347. Tªn gäi chÊt nµo sau ®©y chøa CaCO 3 trong thµnh phÇn
ho¸ häc?
A. §«l«mit. B. Çcnalit.
C. Pirit. D. Xi®erit.
348. XÐt çc muèi cacbonat, nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu tan trong níc.
B. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n t¹o ra
oxit kim lo¹i vµ cacbon ®ioxit.
C. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n, trõ
muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm.
D. TÊt c¶ çc muèi cacbonat ®Òu kh«ng tan trong níc.
349. Cho çc ion vµ chÊt sau:
121
1. HCO3- 2. K2CO3 3. H2O 4. Cu(OH)2
5. HPO4- 6. Al2O3 7. NH4Cl 8. HSO3-
Theo Bronsted, chÊt, ion lìng tÝnh lµ:
A. 1, 2, 3
B. 4, 5, 6
C. 1, 3, 5, 6, 8
D. 2, 4, 6, 7
350. HiÖn tîng x¶y ra khi trén dung dÞch Na2CO3 víi dung dÞch
FeCl3 lµ:
A. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu ®á n©u.
B. Cã çc bät khÝ tho¸t ra khái dung dÞch.
C. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu lôc nh¹t.
D. A vµ B ®óng.
351. ChÊt nµo díi ®©y gãp phÇn nhiÒu nhÊt vµo sù h×nh thµnh
ma axit?
A. Cacbon ®ioxit.
B. Lu huúnh ®ioxit.
C. Ozon.
D. DÉn xuÊt clo cña hi®rocacbon.
352. XÐt çc cÆp chÊt nµo sau ®©y:
1. CH3COOH + CaCO3 2. C17H35COONa + H2SO4
3. CO2 + dd NaCl 4. C17H35COONa + Ca(HCO3)2
CÆp kh«ng x¶y ra ph¶n øng ho¸ häc lµ cÆp nµo trong sè sau:
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
353. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt quan träng,
cã øng dông rÊt réng r·i. LÝ do nµo khiÕn cho viÖc øng dông bª
t«ng cèt thÐp trë nªn phæ biÕn trong c«ng nghiÖp x©y dùng ?
A. ThÐp vµ bª t«ng cã hÖ sè gi·n në nhiÖt b»ng nhau.
B. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt bÒn.
C. Bª t«ng cèt thÐp lµ lo¹i vËt liÖu x©y dùng rÊt ®¾t
tiÒn.
D. A, B ®Òu ®óng.
122
354. ChÊt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ nguyªn liÖu cña c«ng
nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng ?
A. §Êt sÐt. B. §¸ v«i.
C. Çt. D. Th¹ch cao.
355. Thuû tinh lµ chÊt r¾n cã cÊu tróc v« ®Þnh h×nh. TÝnh chÊt
nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña thuû tinh?
A. Trong suèt.
B. Kh«ng cã ®iÓm nãng ch¶y cè ®Þnh.
C. Cho ¸nh s¸ng mÆt trêi ®i qua, nhng gi÷ l¹i bøc x¹ hång
ngo¹i.
D. Thuû tinh r¾n, dÎo.
356. C«ng nghiÖp silicat lµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn çc hîp
chÊt cña silic. Ngµnh s¶n xuÊt nµo sau ®©y kh«ng thuéc vÒ
c«ng nghiÖp silicat?
A. S¶n xuÊt ®å gèm (g¹ch, ngãi, sµnh, sø).
B. S¶n xuÊt xi m¨ng.
C. S¶n xuÊt thuû tinh.
D. S¶n xuÊt thuû tinh h÷u c¬.
357. Boxit nh«m cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ Al 2O3 lÉn çc t¹p chÊt
lµ SiO2 vµ Fe2O3. §Ó lµm s¹ch Al2O3 trong c«ng nghiÖp cã thÓ sö
dông çc ho¸ chÊt nµo sau ®©y:
A. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ khÝ CO2.
B. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit HCl.
C. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit H2SO4.
D. Dung dÞch NaOH ®Æc vµ axit CH3COOH.
358. Trong çc ph¶n øng ho¸ häc sau, ph¶n øng nµo sai?
A. SiO2 + 4HF  SiF4 +
2H2O
B. SiO2 + 4HCl  SiCl4 +
2H2O
o
C. SiO2 + 2C t
�� Si + 2CO
o
D. SiO2 + 2Mg t
�� 2MgO + Si
123
359. Cho çc oxit: SiO2, CaO, Fe2O3, CuO, Al2O3. §Ó ph©n biÖt
tõng oxit trªn, chØ ®îc dïng mét thuèc thö trong sè çc chÊt sau:
A. Dung dÞch NaOH.
B. H2O.
C. Dung dÞch HCl.
D. Çc ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
360. Ngêi ta thêng dïng çt (SiO2) lµm khu«n ®óc kim lo¹i. §Ó
lµm s¹ch hoµn toµn nh÷ng h¹t çt b¸m trªn bÒ mÆt vËt dông
lµm b»ng kim lo¹i cã thÓ dïng dung dÞch nµo sau ®©y?
A. Dung dÞch HCl.
B. Dung dÞch HF.
C. Dung dÞch NaOH lo·ng.
D. Dung dÞch H2SO4.

332. A 333. D 334. C 335. D 336. A 337. B
338. D 339. D 340. B 341. C 342. C 343. D
344. D 345. C 346. B 347. A 348. C 349. C
350. D 351. B 352. C 353. D 354. C 355. D
356. D 357. A 358. B 359. C 360. B
344. Híng dÉn:

Ph¬ng tr×nh ho¸ häc: 2CO + O2  2CO2
2V V 2V thÓ tÝch hçn hîp gi¶m V
= 2 lÝt.
ThÓ tÝch CO ®· ch¸y hÕt = 2V = 2 x 2 = 4 (lit)  VO2 = 2VCO = 4
x 2 = 8 (lit).
 VCO2 = 16 - 4 - 8 = 4 (lÝt).
§¸p ¸n: D.
345. Híng dÉn:
Çch gi¶i 1: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ho¸ häc, ®Æt Èn sè tÝnh khèi
lîng cña tõng muèi sau ®ã tÝnh tæng khèi l¬ng.
124
Na2CO3 + BaCl2  2NaCl + BaCO3
K2CO3 + BaCl2  2KCl + BaCO3
§Æt sè mol Na2CO3 , K2CO3 lÇn lît lµ x vµ y
39,4
nBaCO = = 0,2(mol) Theo ®Çu bµi ta cã hÖ ph¬ng tr×nh:
3
197
106x138y=24,4 x = 0,1
 
x y= 0,2 y = 0,1
nNaCl = 2 nNa CO = 0,2mol2 3
=> mNaCl = 0,2 x 58,5 = 11,7(g)

nKCl = 2nK CO = 0,2mol
2 3
=> m KCl = 0,2 x 74,5 = 14,9 (g)

=> m = 11,7 + 14,9 = 26,6 (g)
Çch gi¶i 2: nBaCl2 = nBaCO3 = 0,2(mol)`¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn
khèi lîng:
mhh  mBaCl = mkÕt tña + m
2
=> m = 24,4 + 0,2 x 208 - 39,4 = 26,6 (g)

=> §¸p ¸n (C) ®óng.
Bµi 350. Khi cho dung dÞch FeCl 3 t¸c dông víi dung dÞch Na 2CO3
x¶y ra ph¶n øng ho¸ häc:
2FeCl3 + 3Na2CO3 + 3H2O  2Fe(OH)3(r) + 3CO2(k)
+ 6NaCl
ChÊt kÕt tña lµ Fe(OH)3(r) cã mµu n©u ®á.
ChÊt khÝ bay ra khái dung dÞch lµ CO 2.
125
359. LÊy mçi oxit mét Ýt cho vµo n¨m èng nghiÖm cã ®¸nh sè
tõ 1 - 5. Thªm vµo mçi èng nghiÖm 1ml dung dÞch HCl. HiÖn t-
îng quan s¸t ®îc nh sau:
 ChÊt r¾n kh«ng tan trong axit HCl lµ SiO 2.
 ChÊt r¾n tan vµ to¶ nhiÖt m¹nh lµ CaO.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch kh«ng mµu lµ Al 2O3.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch mµu xanh lµ CuO.
 ChÊt r¾n tan vµ t¹o thµnh dung dÞch mµu vµng chanh lµ
Fe2O3.
PhÇn 3 - Ho¸ häc h÷u c¬

Ch¬ng 8. §¹i c¬ng vÒ ho¸ häc h÷u c¬

I. Kh¸i niÖm vÒ ho¸ häc h÷u c¬ vµ chÊt h÷u c¬.
Ho¸ häc h÷u c¬ lµ ngµnh khoa häc chuyªn nghiªn cøu çc
hîp chÊt cña cacbon trõ çc hîp chÊt ®¬n gi¶n nh cacbon
monoxit, cacbon ®ioxit, çc muèi cacbonat, çc hîp chÊt xianua.
§Æc ®iÓm cña çc hîp chÊt h÷u c¬:
- Sè lîng çc nguyªn tè thêng xuyªn t¹o thµnh çc hîp chÊt
h÷u c¬ kh«ng nhiÒu. NhÊt thiÕt ph¶i cã cacbon, thêng cã
hi®ro, hay gÆp oxi vµ nit¬, sau ®ã ®Õn çc halogen, lu
huúnh, photpho...
- Liªn kÕt ho¸ häc chñ yÕu trong hîp chÊt h÷u c¬ lµ liªn
kÕt céng ho¸ trÞ.
- Çc hîp chÊt h÷u c¬ thêng dÔ bay h¬i, kÐm bÒn nhiÖt,
dÔ ch¸y h¬n çchîp chÊt v« c¬.
- Çc ph¶n øng trong ho¸ häc h÷u c¬ thêng diÔn ra chËm
vµ kh«ng hoµn toµn theo mét híng nhÊt ®Þnh.
126
- Sè lîng çc hîp chÊt h÷u c¬ kho¶ng 10 triÖu chÊt, so víi
çc chÊt v« c¬ chØ cã kho¶ng 100.000 chÊt.
Ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬ vµ tÝnh chÊt mét sè chÊt tiªu biÓu
- Cã hai lo¹i lín lµ hi®rocacbon vµ çc dÉn xuÊt cña
hi®rocacbon (hay çc hîp chÊt h÷u c¬ chøa nhãm chøc).
- Hi®rocacbon ®îc chia thµnh ba lo¹i lµ hi®rocacbon no,
chØ cã liªn kÕt ®¬n, hi®rocacbon kh«ng no, cã c¶ liªn kÕt
®¬n vµ çc liªn kÕt ®«i, ba vµ çc hi®rocacbon th¬m,
trong ph©n tö cã vßng benzen.
Thµnh phÇn nguyªn tè vµ c«ng thøc ph©n tö
- Thµnh phÇn nguyªn tè cña çc hîp chÊt h÷u c¬ ®îc biÓu
diÔn b»ng çc c«ng thøc kh¸c nhau:
+ C«ng thøc tæng qu¸t cho biÕt thµnh phÇn ®Þnh tÝnh
çc nguyªn tè. VÝ dô: C xHyOz cho biÕt chÊt h÷u c¬ ®· cho
chøa ba nguyªn tè C, H vµ O
+ C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng thùc
nghiÖm, cho biÕt tû lÖ vÒ sè lîng çc nguyªn tö trong
ph©n tö. VÝ dô: CH2O
+ C«ng thøc ph©n tö cho biÕt sè lîng nguyªn tö cña mçi
nguyªn tè trong ph©n tö, tøc lµ biÕt gi¸ trÞ cña n. VÝ dô:
(CH2O)n khi n = 2 ta cã C 2H4O2. §Ó x¸c ®Þnh ®îc c«ng thøc
ph©n tö cÇn biÕt thµnh phÇn çc nguyªn tè vµ khèi lîng
mol ph©n tö cña nã.
- Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng çc nguyªn tè
+ Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh lµ nhËn ra çc nguyªn tè cã trong
chÊt h÷u c¬. Nguyªn t¾c cña ph©n tÝch ®Þnh tÝnh lµ
chuyÓn çc nguyªn tè trong chÊt h÷u c¬ thµnh çc chÊt
v« c¬ ®¬n gi¶n vµ dÔ nhËn biÕt dùa trªn çc tÝnh chÊt
®Æc trng cña chóng. VÝ dô ®Ó t×m C vµ H ngêi ta nung
127
chÊt h÷u c¬ hçn hîp víi bét CuO (chÊt oxi ho¸) trong dßng
khÝ nit¬. Sau ®ã nhËn ra H2O trong s¶n phÈm b»ng chÊt
hót níc m¹nh nh H2SO4 ®Æc, CO2 b»ng níc v«i trong.
+ Ph©n tÝch ®Þnh lîng lµ chuyÓn çc nguyªn tè trong
chÊt h÷u c¬ thµnh çc chÊt v« c¬ ®¬n gi¶n, dùa vµo ph-
¬ng ph¸p khèi lîng hay ph¬ng ph¸p thÓ tÝch ®Ó ®Þnh l-
îng chóng.
- X¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö
+ Çc chÊt khÝ hoÆc dÔ bay h¬i thêng ®îc x¸c ®Þnh khèi
lîng mol ph©n tö (M) theo biÓu thøc liªn hÖ gi÷a M víi tû khèi
h¬i d so víi mét khÝ quen thuéc nµo ®ã nh H2 hay kh«ng
khÝ... MA = 29.dA/KK
HoÆc MA = 2.dA/H2
+ Çc chÊt khã, hoÆc kh«ng bay h¬i thêng ®îc x¸c ®Þnh
khèi lîng mol ph©n tö (M) b»ng ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh hay
nghiÖm s«i. Khi ®ã ta ¸p dông c«ng thøc:
m
M = K. trong ®ã K lµ h»ng sè nghiÖm l¹nh (s«i), m lµ
t
khèi lîng chÊt tan trong 1000 gam dung m«i. t lµ ®é gi¶m
nhiÖt ®é ®«ng ®Æc, hay ®é t¨ng nhiÖt ®é s«i. Ph¬ng ph¸p
nghiÖm l¹nh ®îc dïng phæ biÕn h¬n ph¬ng ph¸p nghiÖm s«i.
- LËp c«ng thøc ph©n tö
Theo s¬ ®å ph¶n øng:
y t
CxHyOzNt  xCO2 + H2O + N2 ta cã thÓ viÕt
2 2
44 x 9y 14t M
= = = trong ®ã a lµ khèi lîng chÊt h÷u c¬ bÞ
mCO2 mH 2O mN 2 a
oxi ho¸.
128
M M M
x= mCO2 ; y = mH 2O ; t = mN z ®îc suy ra tõ x, y. t vµ
44a 9a 14a 2
M.
II. CÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬
1. C«ng thøc cÊu t¹o
C«ng thøc cÊu t¹o ®Çy ®ñ (khai triÓn)
VÝ dô: c«ng thøc cÊu t¹o cña propan:
H H H
H C C C H
H H H
C«ng thøc cÊu t¹o thu gän: CH3-CH2-CH3

2. ThuyÕt cÊu t¹o ho¸ häc
- Trong ph©n tö chÊt h÷u c¬, çc nguyªn tö liªn kÕt víi
nhau theo ®óng ho¸ trÞ vµ theo mét thø tù nhÊt ®Þnh.
Thø tù liªn kÕt ®ã ®îc gäi lµ cÊu t¹o ho¸ häc. Sù thay ®æi
thø tù tù liªn kÕt ®ã sÏ t¹o ra chÊt míi.
- Trong ph©n tö chÊt h÷u c¬, çcbon cã ho¸ trÞ 4. Nh÷ng
nguyªn tö cacbon cã thÓ kÕt hîp kh«ng nh÷ng víi çc
nguyªn tö cña çc nguyªn tè kh¸c mµ cßn kÕt hîp trùc tiÕp
víi nhau t¹o thµnh nh÷ng m¹ch cacbon kh¸c nhau (m¹ch
th¼ng, nh¸nh hoÆc vßng).
- TÝnh chÊt cña çc chÊt phô thuéc vµo thµnh phÇn ph©n
tö (b¶n chÊt vµ sè lîng çc nguyªn tö)vµ cÊu t¹o ho¸ häc
(thø tù liªn kÕt cña çc nguyªn tö).
3. §ång ®¼ng vµ ®ång ph©n
- §ång ®¼ng lµ hiÖn tîng çc chÊt cã tÝnh chÊt ho¸ häc t-
¬ng tù nhau nhng kh¸c nhau mét sè nhãm -CH 2 vÒ thµnh
phÇn ph©n tö. VÝ dô: metan CH4, etan C2H6, propan C3H8
lµ çc chÊt ®ång ®¼ng cña nhau.
- §ång ph©n lµ hiÖn tîng çc chÊt cã c«ng thøc ph©n tö
nh nhau nhng kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o ho¸ häC.
4. Liªn kÕt ho¸ häc trong hîp chÊt h÷u c¬
129
Liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµ lo¹i liªn kÕt thêng gÆp nhÊt trong çc
hîp chÊt h÷u c¬. Çc chÊt h÷u c¬ cã thÓ cã çc liªn kÕt ®¬n,
liªn kÕt ®«i hay liªn kÕt ba.
Liªn kÕt ®¬n ®îc t¹o thµnh b»ng mét cÆp electron. Liªn
kÕt cã mËt ®é electron lín nhÊt n»m trªn ®êng nèi hai h¹t nh©n
nguyªn tö gäi lµ liªn kÕt  (sù xen phñ trôc). Liªn kÕt cã mËt ®é
mËt ®é electron lín nhÊt n»m ë hai phÝa cña mÆt ph¼ng liªn
kÕt  gäi lµ liªn kÕt .
Liªn kÕt ®«i bao gåm mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
Liªn kÕt ba bao gåm mét liªn kÕt  vµ hai liªn kÕt .
Liªn kÕt hi®ro lµ lo¹i liªn kÕt yÕu, t¹o nªn gi÷a nguyªn tö hi®ro
linh ®éng vµ nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn cao. Tuy nhiªn, lo¹i liªn
kÕt nµy cã ¶nh hëng lín ®Õn ®é tan trong níc, ®Õn nhiÖt ®é
s«i, nhiÖt ®é nãng ch¶y cña nhiÒu chÊt.
5. Trung gian ph¶n øng ho¸ häc h÷u c¬
Gèc hi®rocacbon lµ tiÓu ph©n trung gian ph¶n øng theo
c¬ chÕ gèc tù do, khi ph©n c¾t dÞ li mét nguyªn tö hi®ro ra
khái hi®rocacbon. Gèc hi®rocacbon kh«ng bÒn, ®é bÒn t¬ng
®èi cña gèc quy ®Þnh s¶n phÈm nµo lµ chÝnh, s¶n phÈm nµo lµ
phô. Thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn cña çc gèc hi®rocacbon nh sau:
R R H H
. . . .
R C > R C >R C > H C
R H H H
Cacbocation lµ ion d¬ng cã ®iÖn tÝch d¬ng t¹i nguyªn tö
cacbon. Cacbocation lµ tiÓu ph©n trung gian ph¶n øng, nãi
chung kh«ng bÒn. Tuy nhiªn, ®é bÒn t¬ng ®èi cña cacbocation
quy ®Þnh híng u tiªn cña ph¶n øng. Thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn
cña çc cacbocation nh sau:
130
R R H H
R C+ > R C+ > R C+ > H C+
R H H H
B. ®Ò bµi
361. Chän kh¸i niÖm ®óng nhÊt vÒ ho¸ häc H÷u c¬. Ho¸ häc
H÷u c¬ lµ ngµnh khoa häc nghiªn cøu:
A. çc hîp chÊt cña cacbon.
B. çc hîp chÊt cña cacbon, trõ CO, CO 2.
C. çc hîp chÊt cña cacbon, trõ CO, CO 2, muèi cacbonat,
çc xianua.
D. çc hîp chÊt chØ cã trong c¬ thÓ sèng.
362. Cho hçn hîp hai chÊt lµ etanol (ts = 78,3oC) vµ axit axetic (ts
= 118oC). §Ó t¸ch riªng tõng chÊt, ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p
nµo sau ®©y:
A. ChiÕt.
B. Chng cÊt thêng.
C. Läc vµ kÕt tinh l¹i.
D. Chng cÊt ë ¸p suÊt thÊp.
363. §Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn % cña nit¬ trong hîp chÊt h÷u c¬
ngêi ta dÉn liªn tôc mét dßng khÝ CO 2 tinh khiÕt ®i qua thiÕt bÞ
nung chøa hçn hîp nhá (vµi miligam) chÊt h÷u c¬ víi CuO. Sau
®ã nung hçn hîp vµ dÉn s¶n phÈm oxi ho¸ lÇn lît ®i qua b×nh
®ùng H2SO4 ®Æc vµ b×nh ®ùng dung dÞch NaOH ®Æc, d. KhÝ
cßn l¹i lµ nit¬ (N2) ®îc ®o thÓ tÝch chÝnh x¸c, tõ ®ã tÝnh ®îc %
cña nit¬. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ sai?
A. B×nh ®ùng H2SO4 ®Æc cã môc ®Ých gi÷ h¬i níc trong
s¶n phÈm.
B. B×nh ®ùng NaOH ®Æc, d cã môc ®Ých gi÷ cacbonic
trong s¶n phÈm.
C. ThiÕt bÞ nµy kh«ng thÓ ®Þnh lîng ®îc nguyªn tè
cacbon.
131
D. ThiÕt bÞ nµy kh«ng thÓ ®Þnh lîng ®îc nguyªn tè
hi®ro.
364. Çc c«ng thøc cÊu t¹o sau biÓu diÔn bao nhiªu chÊt ®ång
ph©n?
H H H Cl H H
a. Cl C C Cl b. Cl C C H c. Cl C C H
H H H H H Cl
Cl H H H H Cl
d. Cl C C H e. Cl C C H f. Cl C C H
H H Cl H H H
A. Mét chÊt. B. Hai chÊt ®ång

ph©n.
C. Ba chÊt ®ång ph©n. D. Bèn chÊt
®ång ph©n.
365. Cã 6 ®ång ph©n X, Y, Z, T, G, H cã c«ng thøc ph©n tö lµ
C4H8. Trong ®ã 4 chÊt ®Çu X, Y, Z, T lµm mÊt mµu dung dÞch
brom ngay c¶ trong bãng tèi. Khi t¸c dông víi hi®ro, cã xóc t¸c
niken, ®un nãng th× ba chÊt ®Çu X, Y, Z cho mét s¶n phÈm
duy nhÊt. Hai chÊt X vµ Y lµ ®ång ph©n h×nh häc cña nhau,
nhiÖt ®é s«i cña X nhá h¬n cña Y. NhiÖt ®é s«i cña G nhá h¬n
cña H. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y vÒ cÊu t¹o ho¸ häc cña
X, Y, Z, T, G, H lµ ®óng?
A. X, Y, Z, T lµ çc anken, trong ®ã X, Y, Z cã m¹ch cacbon
th¼ng, T lµ anken cã m¹ch cacbon ph©n nh¸nh.
B. X lµ trans- but-2-en, Y lµ cis - but-2-en.
C. G lµ xiclobutan, H lµ metyl xiclopropan.
366. Thuéc tÝnh nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña çc hîp chÊt
h÷u c¬?
132
A. Kh«ng bÒn ë nhiÖt ®é cao.
B. Kh¶ n¨ng ph¶n øng ho¸ häc chËm, theo nhiÒu híng
kh¸c nhau.
C. Liªn kÕt ho¸ häc trong hîp chÊt h÷u c¬ thêng lµ liªn
kÕt ion.
D. DÔ bay h¬i vµ dÔ ch¸y h¬n hîp chÊt v« c¬.
367. Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng ®ång ph©n trong ho¸ häc h÷u
c¬ lµ:
A. v× trong hîp chÊt h÷u c¬ cacbon lu«n cã ho¸ trÞ 4.
B. cacbon kh«ng nh÷ng liªn kÕt víi nguyªn tö cña nguyªn
tè kh¸c mµ cßn liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch (th¼ng, nh¸nh
hoÆc vßng).
C. sù thay ®æi trËt tù liªn kÕt gi÷a çc nguyªn tö trong
ph©n tö.
D. v× mét lÝ do kh¸c.
368. Cho c«ng thøc x¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö: M = 22,4 x
D. Trong ®ã M lµ khèi lîng mol ph©n tö cña hîp chÊt h÷u c¬. D
lµ khèi lîng riªng (gam/lit) cña chÊt h÷u c¬ ë ®iÒu kiÖn tiªu
chuÈn. C«ng thøc trªn cã thÓ ¸p dông cho çc chÊt h÷u c¬ nµo
sau ®©y:
A. C4H10, C5H12, C6H6.
B. CH3COOH, CH3COONa, C6H5OH.
C. C6H14, C8H18, C2H5ONA.
D. Poli vinylclorua, poli etilen, etyl axetat.
369. Hçn hîp X gåm mét hi®rocacbon trong ®iÒu kiÖn thêng ë
thÓ khÝ vµ hi®ro. Tû khèi cña X so víi hi®ro b»ng 6,7. Cho hçn
hîp ®i qua Ni nung nãng, sau khi hi®rocacbon ph¶n øng hÕt thu
®îc hçn hîp Y cã tû khèi víi hi®ro b»ng 16,75. C«ng thøc ph©n
tö cña hi®rocacbon lµ:
133
A. C3H4. B. C3H6
C. C4H8 D. C4H6.
370. Liªn kÕt ®«i gi÷a hai nguyªn tö cacbon lµ do çc liªn kÕt
nµo sau ®©y t¹o nªn?
A. Hai liªn kÕt .
B. Hai liªn kÕt .
C. Mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
371. Liªn kÕt ba gi÷a hai nguyªn tö cacbon lµ do çc liªn kÕt
nµo sau ®©y t¹o nªn?
A. Hai liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
B. Hai liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt .
C. Mét liªn kÕt , mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt cho nhËn.
372. Theo thuyÕt cÊu t¹o ho¸ häc, trong ph©n tö çc chÊt h÷u
c¬, çc nguyªn tö liªn kÕt ho¸ häc víi nhau theo çch nµo sau
®©y:
A. ®óng ho¸ trÞ.
B. mét thø tù nhÊt ®Þnh.
C. ®óng sè oxi ho¸.
D. ®óng ho¸ trÞ vµ theo mét thø tù nhÊt ®Þnh.
373. Nguyªn t¾c chung cña phÐp ph©n tÝch ®Þnh tÝnh çc hîp
chÊt h÷u c¬ lµ:
A. ChuyÓn ho¸ çc nguyªn tè C, H, N thµnh çc chÊt v« c¬
®¬n gi¶n, dÔ nhËn biÕt.
B. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m cacbon díi d¹ng muéi
®en.
C. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m nit¬ do cã mïi khÐt tãc
ch¸y.
134
D. §èt ch¸y chÊt h÷u c¬ ®Ó t×m hi®ro díi d¹ng h¬i níc.
374. §Ó x¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö cña çc chÊt khã bay
h¬i, hoÆc kh«ng bay h¬i, ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p nµo sau
®©y?
A. Ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh.
B. Ph¬ng ph¸p nghiÖm s«i.
C. Dùa vµo tû khèi víi hi®ro hay kh«ng khÝ.
D. A vµ B ®óng.
375. Cho çc chÊt: CaC2, CO2, HCHO, CH3COOH, C2H5OH, NaCN,
CaCO3. Sè chÊt h÷u c¬ trong sè çc chÊt ®· cho lµ:
A. 1. B. 2.
C. 3. D. 4.
376. §Ó t¸ch actemisin, mét chÊt cã trong c©y thanh hao hoa
vµng ®Ó chÕ thuèc chèng sèt rÐt, ngêi ta lµm nh sau: ng©m l¸
vµ th©n c©y thanh hao hoa vµng ®· b¨m nhá trong n-hexan.
T¸ch phÇn chÊt láng, ®un vµ ngng tô ®Ó thu håi n-hexan. PhÇn
cßn l¹i lµ chÊt láng sÖt ®îc cho qua cét s¾c kÝ vµ cho çc dung
m«i thÝch hîp ch¹y qua ®Ó thu tõng thµnh phÇn cña tinh dÇu.
Kü thuËt nµo sau ®©y kh«ng ®îc sö dông?
A. Chng cÊt. B. Chng cÊt l«i cuèn h¬i níc.
C. ChiÕt xuÊt. D. KÕt tinh l¹i.
377. DÇu má lµ mét hçn hîp nhiÒu hi®rocacbon. §Ó cã çc s¶n
phÈm nh x¨ng, dÇu ho¶, mazut... trong nhµ m¸y läc dÇu ®· sö
dông ph¬ng ph¸p t¸ch nµo?
A. Chng cÊt thêng.
B. Chng cÊt ph©n ®o¹n.
C. Chng cÊt ë ¸p suÊt thÊp.
D. Chng cÊt l«i cuèn h¬i níc.
135
378. §èt ch¸y hoµn toµn 1,50 g cña mçi chÊt h÷u c¬ X, Y, Z
®Òu thu ®îc 0,90g H2O vµ 2,20g CO2. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo
sau ®©y lµ ®óng nhÊt?
A. Ba chÊt X, Y, Z lµ çc ®ång ph©n cña nhau.
B. Ba chÊt X, Y, Z lµ çc ®ång ®¼ng cña nhau.
C. Ba chÊt X, Y, Z cã cïng c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
D. Cha ®ñ d÷ kiÖn.
379. Çc obital trèng hay nöa b·o hoµ p AO ®îc ®Þnh híng nh
thÕ nµo trong kh«ng gian so víi mÆt ph¼ng liªn kÕt  ®Ó t¹o
nªn ®ång ph©n h×nh häc cña ph©n tö?
A. Gãc vu«ng. B. Gãc nhän.
C. Gãc bÑt. D. Gãc tï.
380. XÐt ®é bÒn cña çc gèc ankyl, thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn
cña çc gèc trong trêng hîp nµo lµ ®óng?
R R H H
. . . .
A. R C > R C > R C > H C
R H H H
R H H H
. . . .
B. R C > R C > R C > H C
R H R H
R H H H
C.
. . . .
R C > H C > R C > R C
R H R H
H H H R
D.
. . . .
H C > H C > R C > R C
H R R R
136
381. Cho n-butan t¸c dông víi clo cã ¸nh s¸ng khuÕch t¸n thu ®-
îc hai dÉn xuÊt monoclo cña butan. S¶n phÈm chÝnh cña ph¶n
øng clo ho¸ butan theo tû lÖ mol 1: 1 lµ:
H H H H
A. Cl C C C C H
H H H H
H H H H
B. H C C C C H
H Cl H H
H H H H
C. H C C C C H
H H Cl H
D. B vµ C ®Òu lµ c«ng thøc cÊu t¹o cña 2- clo-butan, s¶n
phÈm chÝnh.
382. Liopen, chÊt mµu ®á trong qu¶ cµ chua chÝn (C 40H56) chØ
chøa liªn kÕt ®«i vµ liªn kÕt ®¬n trong ph©n tö. Khi hi®ro ho¸
hoµn toµn liopen cho hi®rocacbon no (C40H82). H·y x¸c ®Þnh sè
nèi ®«i trong ph©n tö liopen:
A. 10 B. 11.
C. 12. D. 13.
383. XÐt ®é bÒn cña çc cacbocation, thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn
nµo sau ®©y lµ ®óng?
R R H H
A. R C+ > R C+ > R C+ > H C+
R H H H
137
R H R H
B. R C+ > R C+ >R C+ > H C+
R H H H
R H R H
C. R C+ > H C+ > R C+ > H C+
R H R R
H H R R
D. H C+ > R C+ >R C+ > R C+
H H R R
384. §Ó ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng çc nguyªn tè

cacbon vµ hi®ro trong ph©n tö çc hîp chÊt h÷u c¬, ngêi ta
dïng chÊt oxi ho¸ lµ CuO, mµ kh«ng dïng oxi kh«ng khÝ lµ v×:
A. kh«ng khÝ cã nhiÒu t¹p chÊt lµm gi¶m ®é chÝnh x¸c
cña phÐp ph©n tÝch.
B. kh«ng khÝ chøa cacbonic vµ h¬i níc lµm gi¶m ®é
chÝnh x¸c cña phÐp ph©n tÝch.
C. s¶n phÈm oxi ho¸ hoµn toµn chÊt h÷u c¬ lµ toµn bé
cacbon chuyÓn thµnh cacbonic vµ toµn bé hi®ro chuyÓn thµnh
níc.
D. B vµ C ®óng.

361. C 362. B 363. D 364. B 365. D 366. C
367. C 368. A 369. A 370. C 371. B 372. D
373. A 374. D 375. C 376. B 377. B 378. C
379. A 380. A 381. D 382. D 383. A 384. D
369. Híng dÉn:
S¬ ®å ph¶n øng: CnH2n +2 - 2m + mH2  CnH2n + 2 ®iÒu kiÖn 1
<n < 5.
138
a ma a mol
Gäi a, b lµ sè mol cña hi®rocacbon vµ cña hi®ro trong hçn hîp
X. Khèi lîng hçn hîp lµ: MX = (a + b) M 1 = (a + b - ma) M2
a  b  ma M1 d1 6, 7
= = = = 0,4.
ab M2 d2 16, 75
XÐt hçn hîp cã tæng sè mol b»ng 1, ta cã a + b = 1, thay vµo
ph¬ng tr×nh trªn ®îc
0, 6
ma = 1 - 0,4 = 0,6 (I)  a =
m
Ma + 2(1 - a) = 13,4 (II) thay (I) vµo (II) ta cã:
M = 19m + 2, kÕt hîp ®iÒu kiÖn hi®rocacbon ë thÓ khÝ cã M<
58, gi¸ trÞ phï hîp khi m = 2 vµ c«ng thøc hi®rocacbon lµ C 3H4.
§¸p ¸n A.
139
Ch¬ng 9. hi®rocacbon

Çc hi®rocacbon lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ gåm hai nguyªn
tè lµ cacbon vµ hi®ro. Çc hi®rocacbon lµ nguån nhiªn liÖu
quan träng (90%) vµ lµ nguyªn liÖu cña c«ng nghiÖp ho¸ häc
(10%).
D·y ®ång ®¼ng ankan
C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n + 2 trong ®ã n  1.
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: ChØ gåm çc liªn kÕt ®¬n. Çc nguyªn tö
cacbon ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp3. Gãc liªn kÕt lµ 109028’.
VÝ dô: C2H6 lµ ®ång ®¼ng cña CH4, (®Òu chØ chøa liªn kÕt
®¬n, thµnh phÇn ph©n tö C2H6 h¬n CH4 mét nhãm CH2) nh vËy
C2H6 còng cã nh÷ng ph¶n øng t¬ng tù CH4: cã ph¶n øng ch¸y,
ph¶n øng thÕ clo.
C2 H 6 + 7/2 O2 2 CO2 + 3 H2O
o

t
CH3 – CH3 + Cl2 

as
CH3 – CH2Cl + HCl
Ph¶n øng ®Æc trng cña ankan lµ ph¶n øng thÕ.
Khi ®èt ch¸y hoµn toµn ankan, sè mol níc thu ®îc lín h¬n
sè mol cacbonic.
3n  1
CnH2n +2 + O2  nCO2 + (n + 1)H2O
2
D·y ®ång ®¼ng xicloankan
Xiclopropan Xiclobutan Xiclopentan Xiclohexan

Do søc c¨ng vßng nªn çc xicloankan kh«ng bÒn (trõ
xiclopentan vµ xiclohexan).
C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n , ®iÒu kiÖn n  3
§Æc ®iÓm chung cña hi®rocacbon no lµ chØ bao gåm çc
liªn kÕt ®¬n.
140
Xiclopropan cã thÓ céng më vßng víi hi®ro hoÆc brom
nguyªn chÊt (kh«ng lµm mÊt mµu níc brom).
D·y ®ång ®¼ng anken

C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n, ®iÒu kiÖn n  2
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã mét liªn kÕt ®«i, trong ®ã cã
mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt . Nguyªn tö C tham gia liªn kÕt ba
ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp2.
§ång ph©n: Tõ C3H6 b¾t ®Çu cã ®ång ph©n. Ngoµi çc
®ång ph©n m¹ch cacbon cßn çc ®ång ph©n vÞ trÝ cña liªn
kÕt ®«i, ®ång ph©n h×nh häc (cis - trans)
Tªn gäi th- Tªn hÖ §Æc ®iÓm §ång ph©n

êng thèng cÊu t¹o
C2H4 Etilen Eten 1 liªn kÕt

®«i
C3H6 Propilen Propen 1 liªn kÕt Xiclopropan
®«i
C4H8 Butilen Buten 1 liªn kÕt Xiclobutan,
®«i Metyl-
xiclopropan
But-1-en
Cis-but-2-en
Trans-but-2-en
2-metyl-but-1-
en
TÝnh chÊt ho¸ häc cña anken: Tham gia ph¶n øng céng (H2,
Br2) dÔ dµng lµm mÊt mµu dung dÞch níc brom, ngay c¶ trong
bãng tèi.
Quy t¾c Macconhicop: Khi céng hîp chÊt kh«ng ®èi xøng
(HX) phÇn mang ®iÖn tÝch ©m sÏ kÕt hîp víi phÇn mang ®iÖn
tÝch d¬ng cña cacbon liªn kÕt ®«i vµ phÇn mang ®iÖn tÝch d-
¬ng sÏ kÕt hîp víi phÇn mang ®iÖn tÝch ©m cña cacbon liªn kÕt
®«i.
141
VÝ dô:
+ - + -
CH3CH=CH2 + HBr  CH3-CHBr-CH3 s¶n phÈm chÝnh.
Anken tham gia ph¶n øng trïng hîp:
o
nCH2=CH2 ��
t , xt , p
� (-CH2-CH2-)n polietilen (PE), n lµ hÖ sè
trïng hîp.
Trïng hîp lµ qu¸ tr×nh céng liªn tiÕp nhiÒu ph©n tö nhá
gièng nhau hay t¬ng tù nhau thµnh ph©n tö lín hay cao ph©n
tö.
Ph¶n øng oxi ho¸:
3n o
CnH2n + O2 t
�� nCO2 + nH2O
2
Trong c«ng nghiÖp, ngêi ta oxi ho¸ nhÑ etilen (nhê chÊt
xóc t¸c PdCl2/CuCl2) ®Ó s¶n xuÊt an®ehit axetic.
Sôc khÝ etilen qua èng nghiÖm ®ùng dung dÞch thuèc
tÝm lo·ng, dung dÞch thuèc tim mÊt mµu:
3C2H4 + 2KMnO4 + 4H2O ��
� 3CH2(OH)CH2(OH) + 2MnO2 +
2KOH
D·y ®ång ®¼ng ankin

C«ng thøc tæng qu¸t: CnH2n - 2 , ®iÒu kiÖn n  2
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã mét liªn kÕt ba, trong ®ã cã
mét liªn kÕt  vµ hai liªn kÕt . Nguyªn tö C tham gia liªn kÕt ba
ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp.
Ankin tham gia ph¶n øng céng, trïng hîp vµ çc ank-1-in tham
gia ph¶n øng thÕ.
D·y ®ång ®¼ng anka®ien
§Æc ®iÓm cÊu t¹o: Ph©n tö cã hai liªn kÕt ®«i, trong mçi liªn
kÕt ®«i cã mét liªn kÕt  vµ mét liªn kÕt . Nguyªn tö C tham
gia liªn kÕt ®«i ë tr¹ng th¸i lai ho¸ sp2.
Anka®ien tham gia ph¶n øng céng, ®Æc biÖt dÔ trïng hîp
t¹o thµnh cao su nh©n t¹o.
142
D·y ®ång ®¼ng aren
§Æc ®iÓm cÊu t¹o:Vßng benzen rÊt bÒn v÷ng v× cã 3 liªn
kÕt ®¬n xen kÏ 3 liªn kÕt ®«i.
CH3
Benzen, Toluen
Benzen vµ d·y ®ång ®¼ng cßn gäi lµ çc hi®rocacbon
th¬m. TÝnh th¬m thÓ hiÖn ë çc tÝnh chÊt: dÔ thÕ h¬n
hi®rocacbon no, khã céng h¬n hi®rocacbon kh«ng no vµ bÒn
víi çc t¸c nh©n oxi ho¸.
VÝ dô: Benzen kh«ng lµm mÊt mµu níc brom vµ dung dÞch
thuèc tÝm. Benzen chØ ph¶n øng víi brom nguyªn chÊt, xóc bét
s¾t vµ ®un nãng.
Br
Br2 Fe, t0
+ + HBr
Quy t¾c thÕ vµo nh©n benzen

 Khi vßng benzen ®· cã s½n nhãm thÕ lo¹i 1 (ankyl, halogen,
NH2, OH), nhãm thÕ tiÕp theo ®îc u tiªn vµo çc vÞ trÝ octo
vµ para (2, 4, 6).
 Khi vßng benzen ®· cã s½n nhãm thÕ lo¹i 2 (COOH, gèc R
chøa liªn kÕt ®«i, NO2), nhãm thÕ tiÕp theo ®îc u tiªn vµo
çc vÞ trÝ meta (3, 5).
híng dÉn gi¶i bµi tËp x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö
Bíc 1: Gäi c«ng thøc ph©n tö d¹ng tæng qu¸t

+ Gi¶ thiÕt cho s¶n phÈm ch¸y gåm (CO2, H2O, N2)  hîp
chÊt ph¶i chøa C, H, N vµ cã thÓ cã O. §Æt c«ng thøc ph©n tö
lµ: CxHyOzNt (x, y, t nguyªn d¬ng; z nguyªn, cã thÓ b»ng 0)
143
§Ó x¸c ®Þnh xem cã O hay kh«ng ph¶i tÝnh khèi lîng çc
nguyªn tè råi lÊy khèi lîng hîp chÊt trõ ®i khèi lîng çc nguyªn tè
®îc khèi lîng 0; mO = 0  kh«ng cã oxi, mO > 0  cã oxi.
Bíc 2: X¸c ®Þnh x, y, z, t. Gäi chÊt h÷u c¬ cÇn t×m lµ A.
D¹ng 1: BiÕt khèi lîng çc nguyªn tè (mC, mH, mO, mN), khèi lîng
mol ph©n tö (MA), mA.
n A = mA / M A
mC mH
x= y=
12.n A 1.n A
mO mN
z= t=
16.n A 14.n A
D¹ng 2: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi lîng çc nguyªn tè (%C,
%H, %O, %N), mA, khèi lîng ph©n tö (MA).TÝnh khèi lîng X: mX =
%X . mA
Cã khèi lîng çc nguyªn tè råi tÝnh theo d¹ng 1.
D¹ng 3: BiÕt khèi lîng s¶n phÈm ch¸y mCO2 , mH 2O ; mA, MA, VN 2
TÝnh khèi lîng tõng nguyªn tè:

mCO2 mH 2 O
mC = . 12 (g) mH = . 2 (g).
44 18
VN 2
mN = . 28 (g) mO = mA - mC - mH - mN (g). Lµm tiÕp nh
22,4
d¹ng 1.
D¹ng 4: BiÕt mA, MA khèi lîng s¶n phÈm ch¸y mét çch gi¸n tiÕp
nh sau:
+ DÉn hçn hîp s¶n phÈm lÇn lît qua hai b×nh: b×nh 1
®ùng dung dÞch H2SO4 ®Ëm ®Æc, b×nh 2 ®ùng dung dÞch
kiÒm, ®Æc d ( NaOH, KOH, Ca(OH) 2, Ba(OH)2): H2O bÞ gi÷ l¹i ë
b×nh 1, CO2 bÞ gi÷ l¹i ë b×nh 2, N2 tho¸t ra khái hai b×nh.
mCO2 = khèi lîng b×nh 1 t¨ng.
mH 2 O
= khèi lîng b×nh 2 t¨ng. (hoÆc cã thÓ tÝnh khèi lîng
CO2 theo khèi lîng kÕt tña khi b×nh 2 ®ùng dung dÞch Ca(OH) 2
hoÆc Ba(OH)2 d).
144
+ DÉn hçn hîp s¶n phÈm qua b×nh ®ùng dung dÞch
Ca(OH)2 Ba(OH)2 d: c¶ H2O vµ CO2 ®Òu bÞ gi÷ l¹i, N2 ra khái hai
b×nh:
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3  + H2O
CO2 + Ba(OH)2  BaCO3  + H2O
nCO2 = n kÕt tña  mCO2
m m
m b×nh t¨ng = mCO2 + H 2 O  H 2 O
D¹ng 5: Cho tØ lÖ thÓ tÝch çc chÊt trong ph¶n øng ch¸y. Chó ý:
khi thÓ tÝch çc khÝ ®o ë cïng ®iÒu kiÖn vÒ nhiÖt ®é vµ ¸p
suÊt th× tØ lÖ vÒ thÓ tÝch còng chÝnh lµ tØ lÖ vÒ sè mol.
Bíc 3: KiÓm tra l¹i kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ kÕt luËn c«ng thøc
ph©n tö .
Çc bµi to¸n ho¸ häc dïng lµm c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch
quan thêng lµ ®¬n gi¶n vÒ mÆt tÝnh to¸n, cã nh÷ng çch gi¶i
nhanh, ®ßi hái trÝ th«ng minh, suy luËn s¾c bÐn vµ rÌn kh¶
n¨ng ph¶n øng nhanh cña ngêi häc.
B. ®Ò bµi
385. Chän ®Þnh nghÜa ®óng vÒ hi®rocacbon no?
Hi®rocacbon no lµ:
A. nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ gåm hai nguyªn tè cacbon vµ
hi®ro.
B. nh÷ng hi®rocacbon kh«ng tham gia ph¶n øng céng.
C. nh÷ng hi®rocacbon tham gia ph¶n øng thÕ.
D. nh÷ng hi®rocacbon chØ gåm çc liªn kÕt ®¬n trong
ph©n tö.
145
386. So s¸nh kh¶ n¨ng ph¶n øng cña tõng cÆp chÊt, khoanh
trßn ch÷ § nÕu nhËn ®Þnh ®óng hoÆc ch÷ S nÕu sai trong çc
c©u sau ®©y:
A. Metan dÔ ph¶n øng víi brom cã chiÕu s¸ng h¬n toluen.
§ S
B, Toluen dÔ ph¶n øng víi HNO3 ®Æc (cã H2SO4 ®Æc) h¬n
benzen § S
C. Benzen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n anilin.
§ S
D. Etilen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n vinyl clorua
§ S
387. Propen ph¶n øng víi níc brom cã hoµ tan mét lîng nhá NaI
®· t¹o ra n¨m s¶n phÈm. Gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ thÕ gèc tù do.
B. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ thÕ electrophin.
C. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ céng ion, hai giai ®o¹n.
D. Ph¶n øng diÔn ra theo c¬ chÕ céng gèc tù do.
388. Hai chÊt A vµ B cã cïng c«ng thøc C 5H12 t¸c dông víi clo theo
tû lÖ mol 1:1 th× A t¹o ra mét dÉn xuÊt duy nhÊt cßn B th× cho
bèn dÉn xuÊt. C«ng thøc cÊu t¹o cña A vµ B lÇn lît lµ:
CH3
H H2
H3C C C CH3
H3 C C CH3
A. CH3 . CH3
CH3
H H2
H3 C C C CH3 H3C C CH3
B. CH3 CH3
CH3
H3C C CH3
H2 H2 H2
H3 C C C C CH3
C. CH3
H H2
H3C C C CH3
H2 H2 H2
H3C C C C CH3 CH3
D.
146
389. Trong mét b×nh kÝn dung tÝch V lit cã chøa mét hçn hîp A
gåm hai khÝ lµ metan vµ axetilen. Hçn hîp A cã tû khèi so víi
hi®ro lµ 10,5. Nung nãng A ë nhiÖt ®é cao ®Ó metan bÞ nhiÖt
ph©n mét phÇn (theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc: 2CH 4  C2H2 +3H2)
th× thu ®îc hçn hîp khÝ B. §iÒu nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ
®ñng?
A. Thµnh phÇn % theo V cña C2H2 trong hçn hîp B kh«ng
thay ®æi ë mäi thêi ®iÓm ph¶n øng.
B. Trong hçn hîp A, thµnh phÇn % cña metan lµ 50%.
C. ¸p suÊt cña hçn hîp khÝ sau phÈn øng lín h¬n ¸p suÊt
ban ®Çu.
390. Cho hçn hîp çc ankan sau: pentan (t os 36oC), hexan (tos
69oC), heptan (tos 98oC), octan (tos 126oC), nonan (tos 151oC). Cã
thÓ t¸ch riªng tõng chÊt trªn b»ng çch nµo sau ®©y:
A. Chng cÊt l«i cuèn h¬i níc.
B. Chng cÊt ph©n ®o¹n.
C. Chng cÊt ¸p suÊt thÊp.
D. Chng cÊt thêng.
391. S¶n phÈm chÝnh cña sù céng hîp hi®roclorua vµo propen
lµ
A. CH3CHClCH3.
B. CH3CH2CH2Cl.
C. CH2ClCH2CH3.
D. ClCH2CH2CH3
392. §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña ph©n tö etilen lµ:
A. tÊt c¶ çc nguyªn tö ®Òu n»m trªn mét mÆt ph¼ng,
çc obitan nguyªn tö C lai ho¸ sp 2, gãc lai ho¸ 1200..
B. cã liªn kÕt ®«i gi÷a hai nguyªn tö C, trong ®ã cã mét
liªn kÕt  bÒn vµ mét liªn kÕt  kÐm bÒn.
147
C. liªn kÕt  ®îc t¹o thµnh bëi sù xen phñ trôc sp2- sp2, liªn
kÕt  h×nh thµnh nhê sù xen phñ bªn p - p.
D. c¶ A, B, C ®óng.
393. §èt ch¸y hoµn toµn 5,6 gam mét anken A ë thÓ khÝ trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh thêng, cã tû khèi so víi hi®ro lµ 28 thu
®îc 8,96 lit khÝ cacbonic(®ktc). C«ng thøc cÊu t¹o cña A lµ:
A. CH2=CH-CH2CH3
B. CH2=C(CH3)CH3
C. CH3CH=CHCH3
D. c¶ A, B, C ®óng .
394. Xicloankan cã ph¶n øng céng më vßng trong sè çc chÊt
sau lµ:
A. xiclopropan. B. xiclobutan.
C. xiclopentan. D. C¶ A, B .
395. Etilen lÉn çc t¹p chÊt SO 2, CO2, h¬i níc. Lo¹i bá t¹p chÊt
b»ng çch sau:
A. DÉn hçn hîp qua dung dÞch brom d.
B. DÉn hçn hîp qua dung dÞch natri clorua d,
C. DÉn hçn hîp lÇn lît qua b×nh chøa dung dÞch NaOH d
vµ b×nh chøa dung dÞch H2SO4 ®Æc.
D. DÉn hçn hîp lÇn lît qua b×nh chøa dung dÞch brom d
vµ b×nh chøa dung dÞch H2SO4®Æc.
396. S¶n phÈm chÝnh cña ph¶n øng trïng hîp buta-1,3-®ien lµ:
-CH2-- CH-
-CH2-CH=CH-CH2-
CH CH2 n
n
A. B.
-CH2-CH-CH-CH2-
n
C. D. Ph¬ng ¸n kh¸c
397. Cã bèn chÊt etilen, propin, buta-1,3-®ien, benzen. XÐt kh¶
n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch brom cña bèn chÊt trªn, ®iÒu
kh¼ng ®Þnh nµo lµ ®óng?
A. C¶ bèn chÊt ®Òu cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch
brom.
148
B. Cã ba chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch brom.
C. Cã hai chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch brom.
D. ChØ cã mét chÊt cã kh¶ n¨ng lµm mÊt mµu dung dÞch
brom.
398. H·y chän mét d·y çc chÊt trong sè çc d·y chÊt sau ®Ó
®iÒu chÕ hîp chÊt nitrobenzen:
A. C6H6, ddHNO3 ®Æc B. C6H6, ddHNO3 ®Æc,
ddH2SO4®Æc
C. C7H8, ddHNO3 ®Æc D. C7H8, ddHNO3 ®Æc,
ddH2SO4®Æc
399. TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña d·y ®ång ®¼ng ankan lµ:
A. Tham gia ph¶n øng oxi ho¸ hoµn toµn (ch¸y) t¹o ra
cacbonic vµ níc.
B. Tham gia ph¶n øng thÕ theo c¬ chÕ gèc tù do.
C. Tham gia ph¶n øng crackinh.
D. Tham gia ph¶n øng oxi ho¸ kh«ng hoµn toµn.
400. Dïng dung dÞch brom (trong níc) lµm thuèc thö, cã thÓ
ph©n biÖt cÆp chÊt nµo sau ®©y:
A. metan vµ etan.
B. toluen vµ stiren.
C. etilen vµ propilen.
D. etilen vµ stiren.
401. Çc chÊt nµo sau ®©y ®Òu lµm mÊt mµu dung dÞch brom
trong níc ?
A. CH CH, CH2 = CH2, CH4, C6H5CH = CH2.
B. CH CH, CH2 = CH2, CH4, C6H5CH3.
C. CH CH, CH2 = CH2, CH2= CH – CH = CH2 , C6H5CH =
CH2.
D. CH CH, CH2 = CH2, CH3 – CH3, C6H5CH = CH2.
402. ChØ sè octan lµ mét chØ sè chÊt lîng cña x¨ng, ®Æc trng
cho kh¶ n¨ng chèng kÝch næ sím. Ngêi ta quy íc iso octan cã
149
chØ sè octan lµ 100, cßn n-heptan cã chØ sè octan lµ 0. X¨ng 92
cã nghÜa lµ lo¹i cã kh¶ n¨ng chèng kÝch næ t¬ng ®¬ng hçn hîp
92% iso octan vµ 8% n-heptan. Tríc ®©y, ®Ó t¨ng chØ sè octan
ngêi ta thªm phô gia tetra etyl ch× (Pb(C 2H5)4), tuy nhiªn phô gia
nµy lµm « nhiÔm m«i trêng, nay bÞ cÊm sö dông. H·y cho biÕt
hiÖn nay ngêi ta sö dông chÊt phô gia nµo ®Ó lµm t¨ng chØ sè
octan?
A. Metyl tert butyl ete. B. Metyl tert etyl
ete.
C. Toluen. D. Xylen.
403. Hi®rocacbon X cã tû khèi h¬i so víi hi®ro lµ 46. X kh«ng
lµm mÊt mµu dung dÞch KMnO 4 ë nhiÖt ®é thÊp, nhng khi ®un
nãng, lµm mÊt mµu dung dÞch thuèc tÝm vµ t¹o ra s¶n phÈm Y
cã c«ng thøc ph©n tö lµ C 7H5O2K. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch
axit sunfuric lo·ng th× t¹o thµnh s¶n phÈm Z cã c«ng thøc ph©n
tö lµ C7H5O2H. C«ng thøc cÊu t¹o cña X, Y, Z lÇn lît lµ:
CH3 COOK COOH
A.
; ;
CH3 CH3 CH3
B.
; ;
HO OK OH
HO
CH3 CH3 CH3
OH OH
C.
; ;
OK OH
150
CH3 CH3 CH3
KO OH HO OH
D.
; ;
404. Cho s¬ ®å ph¶n øng:

n-hexan  xiclohexan + hi®ro
BiÕt nhiÖt t¹o thµnh cña n-hexan, xiclohexan vµ hi®ro lÇn lît lµ
167kJ, 103kJ vµ 435,5 kJ/mol. NhËn ®Þnh nµo vÒ ph¶n øng
®ãng vßng n-hexan lµ ®óng?
A. H > 0.
B. H < 0.
C. NhiÖt ®é t¨ng c©n b»ng ho¸ häc chuyÓn sang chiÒu
thuËn.
D. TÊt c¶ çc nhËn ®Þnh trªn ®Òu sai.
405. Trong phßng thÝ nghiÖm cã thÓ ®iÒu chÕ mét lîng nhá khÝ
metan theo çch nµo sau ®©y?
A. Nung axetat natri khan víi hçn hîp v«i t«i xót.
B. Ph©n huû yÕm khÝ çc hîp chÊt h÷u c¬.
C. Tæng hîp tõ C vµ H.
D. Crackinh n-hexan.
406. Cã hai èng nghiÖm, mçi èng chøa 1ml dung dÞch brom
trong níc cã mµu vµng nh¹t. Thªm vµo èng thø nhÊt 1ml n-hexan
vµ èng thø hai 1ml hex-1-en. L¾c ®Òu c¶ hai èng nghiÖm, sau
®ã ®Ó yªn hai èng nghiÖm trong vµi phót. HiÖn tîng quan s¸t
®îc lµ:
A. cã sù t¸ch líp çc chÊt láng ë c¶ hai èng nghiÖm.
B. mµu vµng nh¹t vÉn kh«ng ®æi ë èng nghiÖm thø nhÊt.
C. ë èng nghiÖm thø hai c¶ hai líp chÊt láng ®Òu kh«ng
mµu.
D. A, B, C ®óng.
151
407. §iÒu chÕ etilen trong phßng thÝ nghiÖm tõ C 2H5OH, xóc t¸c
H2SO4 ®Æc ë nhiÖt ®é trªn 1700C thêng lÉn çc oxit nh SO2,
CO2. Chän mét trong sè çc chÊt sau ®Ó lµm s¹ch etilen:
A. Dung dÞch brom d.
B. Dung dÞch natri hi®roxit d.
C. Dung dÞch natri cacbonat d.
D. Dung dÞch kali pemanganat lo·ng d.
408. Chó ý nµo sau ®©y cÇn tu©n theo ®Ó ®iÒu chÕ etilen
trong phßng thÝ nghiÖm tõ C2H5OH, xóc t¸c H2SO4 ®Æc ë nhiÖt
®é trªn 1700C?
A. Dïng mét lîng nhá çt hoÆc ®¸ bät vµo èng nghiÖm
chøa C2H5OH, xóc t¸c H2SO4 ®Æc ®Ó tr¸nh hçn hîp s«i qu¸
m¹nh, trµo ra ngoµi èng nghiÖm.
B. Kh«ng thu ngay lîng khÝ tho¸t ra ban ®Çu, chØ thu khÝ
khi dung dÞch ph¶n øng chuyÓn sang mµu ®en.
C. Khi dõng thÝ nghiÖm ph¶i th¸o èng dÉn khÝ tríc khi t¾t
®Ìn cån ®Ó tr¸nh níc trµn vµo èng nghiÖm g©y vì, nguy hiÓm.
409. §èt ch¸y hoµn toµn m (g) hçn hîp X gåm CH 4, C3H6 vµ C4H10
thu ®îc 4,4g CO2 vµ 2,52g H2O, m cã gi¸ trÞ nµo trong sè çc ph-
¬ng ¸n sau?
A. 1,48g B. 2,48 g
C. 14,8g D. 24,7 g
410. §Ó t¸ch riªng tõng khÝ tinh khiÕt ra khái hçn hîp gåm
propan, propen, propin ngêi ta ®· sö dông nh÷ng ph¶n øng ho¸
häc ®Æc trng nµo sau ®©y?
A. Ph¶n øng thÕ nguyªn tö H cña ankin-1.
B. Ph¶n øng céng níc cã xóc t¸c axit cña anken.
C. Ph¶n øng t¸ch níc cña ancol ®Ó t¸i t¹o anken.
D. A, B, C ®óng.
411. §iÒu kiÖn ®Ó chÊt h÷u c¬ tham gia ph¶n øng trïng hîp lµ:
A. hi®rocacbon kh«ng no.
152
B. cã liªn kÕt kÐp trong ph©n tö.
C. hi®rocacbon kh«ng no, m¹ch hë.
D. hi®rocacbon.
412. Hçn hîp X gåm hai hi®rocacbon mµ khi ®èt ch¸y thu ®îc
CO2 vµ H2O cã sè mol b»ng nhau. Hçn hîp ®ã gåm çc
hi®rocacbon nµo sau ®©y?
A. Hai ankan.
B. Hai xicloankan.
C. Hai anken.
D. B, C ®óng.
413. Cho 0,896 lÝt hçn hîp hai anken lµ ®ång ®¼ng liªn tiÕp
(®ktc) léi qua dung dÞch brom d. Khèi lîng b×nh brom t¨ng thªm
2,0 gam. C«ng thøc ph©n tö cña hai anken lµ:
A. C2H4 vµ C3H6. B. C3H6 vµ C4H8.
C. C4H8 vµ C5H10. D. Ph¬ng ¸n kh¸c.
414. §èt ch¸y hoµn toµn 10cm mét hi®rocacbon b»ng 80cm3
3
oxi. Ngng tô h¬i níc, s¶n phÈm chiÕm thÓ tÝch 65cm 3, trong ®ã
thÓ tÝch khÝ oxi d lµ 25cm3. Çc thÓ tÝch ®Òu ®o ë ®iÒu kiÖn
tiªu chuÈn. C«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon ®· cho lµ:
A. C4H6. B. C4H8.
C. C4H10. D. C5H12.

385. D 386. 387. C 388. A 389. D 390. B
391. A 392. D 393. D 394. D 395. C 396. B
397. B 398. B 399. B 400. B 401. C 402. A
403. A 404. B 405. A 406. D 407. B 408. D
409. A 410. D 411. B 412. D 413. B 414. A
386. So s¸nh kh¶ n¨ng ph¶n øng cña tõng cÆp chÊt, khoanh
trßn ch÷ § nÕu nhËn ®Þnh ®óng hoÆc ch÷ S nÕu sai trong çc
c©u sau ®©y:
A. Metan dÔ ph¶n øng víi brom cã chiÕu s¸ng h¬n toluen.
S
153
B, Toluen dÔ ph¶n øng víi HNO3 ®Æc (cã H2SO4 ®Æc) h¬n
benzen §
C. Benzen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n anilin.
S
D. Etilen dÔ ph¶n øng víi dung dÞch níc brom h¬n vinyl
clorua S
389. Híng dÉn: o
1500 C, lµm l¹nh
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc: 2CH4 nhanh C 2H2 + 3H2
x 3x
 Gi¶ sö cã xlÝt CH4 ph¶n øng sÏ t¹o thµnh lÝt C2H2 vµ lÝt
2 2
x
hi®ro. Khi ®ã, thÓ tÝch cña C2H2 lµ V + , thÓ tÝch cña hçn
2
x 3x x
hîp = 2V - x + + = 2(V + ).
2 2 2
x
v
 Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña C2H2 =
2 x100% =
x
2(v  )
2
50%, kh«ng phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña x, cho nªn thµnh phÇn cña
axetilen kh«ng thay ®æi ë mäi thêi ®iÓm cña ph¶n øng.
 M = 10,5 x 2 = 21, ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã:
MC2H2 = 26, hiÖu cña ®êng chÐo thø nhÊt lµ 26 -21 = 5;
MCH4 = 16, hiÖu cña ®êng chÐo thø hai lµ 21 - 16 = 5.
 tû lÖ mol hay thÓ tÝch cña metan b»ng cña axetilen = 50%.
 Sau ph¶n øng, sè mol hçn hîp khÝ t¨ng lªn, trong khi thÓ
tÝch kh«ng thay ®æi do ®ã ¸p suÊt cña hÖ t¨ng.
§¸p sè: D
409. Híng dÉn: Çch gi¶i 1:

CH4 + 2O2  CO2 + 2H2O
C3H6 + 4,5O2  3CO2 + 3H2O
C4H10 + 6,5O2  4CO2 + 5H2O
154
§Æt nCH4 = x ;nC3H6 = y ;nC4H10 = z
Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh
x + 3y + 47 = 0,1 (I)
2x + 3y + 5z = 0,14 (II)
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:
16x + 42y + 58z = 4,4 + 2,52 - (2x + 4,5y +
6,5z) x 32
=> 80x + 186y + 266z = 6,92 (3)
�x = 0,03
�
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ta ®îc nghiÖm lµ �y = 0,01
�z = 0,01
�
mCH4 = 0,03 x 16= 0,48(g)
mC3H6 = 0,01x42= 0,42(g)
=>
mC4H10 = 0,01x58= 0,58(g)
=> m= 0,48 0,42 0,58= 1,48g
Çch gi¶i 2:
4,4 2,52
mX = mC  mH = x12 x2=1,2 0,28= 1,48(g)
44 18
VËy ®¸p ¸n A.
414. Híng dÉn:
y y
CxH y + (x  ) O2  xCO2 + H2O
4 2
y
V (x  ) V xV
4
10cm3 55cm3 40cm3
y
 (x  ) = 5,5 (I) vµ x = 4 (II).
4
 y = 6. §¸p ¸n A.
155
Ch¬ng 10. çc dÉn xuÊt cña hi®rocacbon
A tãm t¾t lÝ thuyÕt

I. Rîu - phenol - amin
1. Rîu
 §Þnh nghÜa: Rîu lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã mét hay
nhiÒu nhãm hi®roxi (OH) liªn kÕt víi nh÷ng nguyªn tö
cacbon no cña gèc hi®rocacbon. Rîu cã mét nhãm OH
trong ph©n tö gäi lµ rîu ®¬n chøc hay monoancol. Rîu cã
nhiÒu nhãm OH trong ph©n tö gäi lµ rîu ®a chøc hay
poliancol.
 TÝnh chÊt vËt lÝ: Rîu lµ çc chÊt láng ë nhiÖt ®é thêng, tõ
CH3OH ®Õn C12H25OH, tõ C13 trë lªn lµ çc chÊt r¾n. Rîu cã
nhiÖt ®é s«i cao h¬n h¼n çc hi®rocacbon cã cïng ph©n
tö khèi, v× gi÷a çc ph©n tö rîu cã liªn kÕt hi®ro liªn
ph©n tö.
 TÝnh chÊt ho¸ häc
2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2
>1700C, H2SO4
C2H5OH ®Æc C 2H 4 + H 2O
0
<140 C, H2SO4
®Æc
2C2H5OH C 2H5OC2H5 + H2O
H 2SO 4
C2H5OH + CH3COOH CH3COOC2H5
+ H 2O
Riªng ancol ®a chøc cã çc nhãm OH liÒn kÒ cã ph¶n øng
hoµ tan Cu(OH)2 trong m«i trêng kiÒm, t¹o thµnh dung
dÞch mµu xanh lam.
2. Phenol
Nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã nhãm OH liªn kÕt víi nguyªn tö
cacbon trong nh©n benzen gäi lµ phenol.
Phenol ®¬n gi¶n nhÊt lµ C6H5OH. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô
vÒ phenol:
156
CH3
OH CH3
OH
OH
Phenol, m-cresol, p-cresol

Do ¶nh hëng cña nh©n benzen, nhãm OH trë nªn ph©n cùc
h¬n so víi rîu, phenol cã tÝnh axit yªu. Phenol t¸c dông víi Na,
NaOH, dung dÞch brom.
3. Amin
Amin lµ çc hîp chÊt h÷u c¬ khi thay thÕ mét hay nhiÒu
nguyªn tö hi®ro cña NH3 b»ng çc gèc hi®rocacbon.
VÝ dô: CH3NH2 metyl amin, C6H5NH2 phenyl amin (anilin).
TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña amin lµ tÝnh baz¬. TÝnh
chÊt baz¬ cã ®îc lµ do nguyªn tö nit¬ trong amin cßn mét cÆp
electron dïng riªng cho nªn amin cã thÓ nhËn proton.
VÝ dô: CH3NH2 + H+  CH3NH3+
TÝnh baz¬ cña amin phô thuéc vµo gèc hi®rocacbon.
NÕu gèc ®Èy electron lµm cho tÝnh baz¬ cña amin m¹nh h¬n
NH3. NÕu gèc hót electron lµm cho tÝnh baz¬ cña amin yÕu h¬n
NH3.
VÝ dô: TÝnh baz¬ cña metyl amin > amoniac > anilin.
Amin quan träng, cã nhiÒu øng dông nhÊt lµ anilin. Anilin
cã thÓ t¸c dông víi axit HCl, dung dÞch brom.
II. An®ehit - axit cacboxylic - este
1. an®ehit
An®ehit lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ trong ph©n tö cã
nhãm chøc CHO.
Mét sè an®ehit tiªu biÓu nh: HCHO an®ehit fomic, CH3CHO
an®ehit axetic.
An®ehit cã thÓ t¸c dông víi oxi, cã xóc t¸c ®Ó t¹o thµnh axit
cacboxylic t¬ng øng, t¸c dông víi AgNO 3\NH3 (tr¸ng g¬ng), hay
t¸c dông víi hi®ro t¹o thµnh rîu t¬ng øng.
VÝ dô: CH3CHO + 2Ag(NH3)2OH  2Ag + CH3COONH4+ +
3NH3 + H2O
157
An®ehit fomic cã ph¶n øng trïng ngng víi phenol t¹o thµnh nhùa
phenolfoman®ehit. Tuú theo m«i trêng axit hay baz¬ vµ tØ lÖ
mol mµ t¹o thµnh polime cã cÊu tróc m¹ch th¼ng hay m¹ng
kh«ng gian.
2. Axit cacboxylic
Axit cacboxylic lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã nhãm chøc
-COOH (cacboxyl).
Do ®é ©m ®iÖn lín cña oxi nªn lµm ph©n cùc m¹nh liªn
kÕt OH trong nhãm cacboxyl, do ®ã trong çc ph¶n øng axit
cacboxylic cho proton.
Trong d·y ®ång ®¼ng cña axit fomic HCOOH, theo chiÒu
t¨ng cña khèi lîng mol, tÝnh chÊt axit gi¶m dÇn. Axit cacboxylic
cã nhiÖt ®é s«i cao h¬n nhiÒu so víi ancol t¬ng øng. VÝ dô:
ancol etylic cã nhiÖt ®é s«i lµ 78,3 oC, trong khi axit axetic cã
nhiÖt ®é s«i lµ 118oC. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng ®ét biÕn nhiÖt
®é s«i lµ do ®é bÒn cña çc liªn kÕt hi®ro gi÷a çc ph©n tö
axit lín h¬n gi÷a çc ph©n tö ancol.
Axit cacboxylic cã thÓ t¸c dông víi baz¬, oxit baz¬, kim
lo¹i tríc hi®ro, muèi vµ víi ancol (ho¸ este).
3. Este
Este cña axit cacboxylic lµ s¶n phÈm cña sù thay thÕ nhãm
OH cña axit b»ng nhãm -OR’. R vµ R’ lµ çc gèc hi®rocacbon.
Este cã nhiÖt ®é s«i thÊp h¬n axit t¬ng øng, v× trong
ph©n tö kh«ng con hi®ro linh ®éng nªn kh«ng h×nh thµnh liªn
kÕt hi®ro.
Este kh«ng tan trong níc vµ nhÑ h¬n níc, lµ nh÷ng chÊt
láng dÔ bay h¬i, ®a sè cã mïi th¬m.
TÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc trng cña çc este lµ ph¶n øng
thuû ph©n (trong m«i tr¬ng kiÒm gäi lµ ph¶n øng xµ phßng
ho¸).
Este cña glixerol víi axit bÐo (C 17H35COOH, C17H33COOH,..)
gäi lµ chÊt bÐo (lipit) mét lo¹i thùc phÈm cña con ngêi. §Ó tr¸nh
bÖnh x¬ v÷a ®éng m¹ch, çc nhµ khoa häc khuyÕn ço nªn Ýt
sö dông mì ®éng vËt, thay vµo ®ã sö dông çc dÇu thùc vËt nh
dÇu l¹c, dÇu võng, dÇu nµnh...
III. Cacbo hi®rat(Gluxit)
158
Çc chÊt tiªu biÓu: C6H12O6 gäi lµ glucoz¬, trong dung
dÞch tån t¹i ë ba d¹ng cÊu t¹o lµ d¹ng m¹ch hë, gåm mét nhãm
chøc an®ehit (CHO) vµ n¨m nhãm chøc hi®roxit (OH), hai d¹ng
m¹ch vßng lµ - glucoz¬ vµ - glucoz¬.
CHO
H OH CH2OH
HO H H O H
H OH OH H
H OH OH OH
CH2OH H OH
CH2OH
H O OH
OH H
OH H
H OH
C«ng thøc Fis¬ cña D-Glucoz¬ - glucoz¬ -

glucoz¬.
Glucoz¬ cã tÝnh chÊt cña an®ehit: ph¶n øng tr¸ng g¬ng, cã
tÝnh chÊt cña rîu ®a chøc, hoµ tan ®îc Cu(OH)2 thµnh dung
dÞch mµu xanh lam ë nhiÖt ®é phßng, nhng khi ®un nãng th×
oxi ho¸ tiÕp thµnh Cu2O cã mµu ®á g¹ch. Ph¶n øng ho¸ häc nµy
®îc dïng ®Ó ph©n biÖt glixerol víi glucoz¬. Ngoµi ra glucoz¬
cßn cã tÝnh chÊt riªng lµ lªn men t¹o thµnh rîu etylic.
lªn men rîu, 30 -320C
C6H12O6 C 2H5OH + 2CO2
- §ång ph©n cña glucoz¬ lµ fructoz¬, tªn gäi nµy b¾t nguån tõ
lo¹i ®êng nµy cã nhiÒu trong hoa qu¶, mËt ong. Fructoz¬ cã vÞ
ngät h¬n glucoz¬, trong ph©n tö kh«ng cã nhãm chøc an®ehit
nªn kh«ng cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng. Trong m«i trêng kiÒm,
fructoz¬ chuyÓn ho¸ thµnh glucoz¬.
- Saccaroz¬ (C12H22O11) lµ chÊt kÕt tinh kh«ng mµu vÞ ngät, cã
nhiÒu trong th©n c©y mÝa, cñ c¶i ®êng. Saccaroz¬ tan trong
níc, nhÊt lµ níc nãng. Saccaroz¬ t¸c dông víi Ca(OH) 2 t¹o thµnh
canxi saccarat tan trong níc, sôc khÝ CO2 vµo thu ®îc
159
saccaroz¬. TÝnh chÊt nµy ®îc sö dông trong viÖc tinh chÕ ®-
êng saccaroz¬.
- Tinh bét (C6H10O5)n víi n tõ 1200 - 6000 m¾t xÝch lµ çc -
glucoz¬.
Tinh bét cã nhiÒu trong g¹o, m×, ng«, khoai, s¾n. Tinh bét
kh«ng tan trong níc l¹nhtrong níc nãng chuyÓn thµnh d¹ng keo,
hå tinh bét, ®©y lµ mét qu¸ tr×nh bÊt thuËn nghÞch. Thuèc thö
cña hå tinh bét lµ dung dÞch iot, cã mµu xanh thÉm, khi ®un
nãng, mµu xanh biÕn mÊt, ®Ó nguéi l¹i xuÊt hiÖn. Thuû ph©n
tinh bét, xóc t¸c axit thu ®îc glucoz¬.
- Xenluloz¬ (C6H10O5)n víi n lín h¬n nhiÒu so víi tinh bét, m¾t
xÝch lµ çc - glucoz¬. Xenluloz¬ cã thÓ tan trong níc Sv©yde
(Cu(NH3)4(OH)2) dïng ®Ó chÕ t¹o t¬ visco. Xenluloz¬ cã thÓ t¸c
dông víi dung dÞch HNO3 ®Æc xóc t¸c lµ H2SO4 ®Æc t¹o ra
xenluloz¬ trinitrat, mét este, dïng ®Ó lµm thuèc sóng kh«ng
khãi.
IV. Aminoaxit - Protit
Aminoaxit lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ t¹p chøc, trong ph©n
tö chøa ®ång thêi nhãm amino (-NH2) vµ nhãm cacboxyl (-
COOH).
Aminoaxit lµ nh÷ng chÊt kÕt tinh kh«ng mµu, nhiÖt ®é
nãng ch¶y cao, dÔ tan trong níc do h×nh thµnh hîp chÊt ion lìng
cùc. TÝnh chÊt ho¸ häc cña chóng lµ tÝnh lìng tÝnh.
Aminoaxit lµ nh÷ng nguyªn liÖu t¹o nªn çc chÊt protit
(®¹m) trong c¬ thÓ sinh vËt. Aminoaxit tham gia ph¶n øng trïng
ngng t¹o ra çc polipeptit. Çc polipeptit kÕt hîp víi nhau t¹o ra
çc lo¹i protit.
Protit lµ lo¹i hîp chÊt phøc t¹p nhÊt trong tù nhiªn. Thuû
ph©n protit, thu ®îc çc aminoaxit. Ph¶n øng nµy lµ c¬ së cho
çc qu¸ tr×nh chÕ biÕn t¬ng, níc m¾m, x× dÇu ...
Protit bÞ ®«ng tô khi ®un nãng, vÝ dô anbumin trong
lßng tr¾ng trøng. Khi ®èt protit cã mïi khÐt nh mïi tãc ch¸y.
160
Ph¶n øng mµu: Protit, ch¼ng h¹n anbumin t¸c dông víi
dung dÞch axit HNO3 t¹o ra s¶n phÈm mµu vµng, t¸c dông víi
CuSO4 trong m«i trêng kiÒm t¹o dung dÞch mµu xanh tÝm.
V. Polime
Polime lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ cã ph©n tö lîng rÊt lín,
gåm nhiÒu m¸t xÝch gièng nhau t¹o thµnh. VÝ dô: (-CH 2-CH2-)n
polietilen (PE) n cã thÓ lªn ®Õn hµng ngµn. Cã hai lo¹i polime lµ
polime tù nhiªn: tinh bét, xenluloz¬, protit, cao su tù nhiªn vµ
polime nh©n t¹o: chÊt dÎo, cao su tæng hîp vµ t¬ tæng hîp.
1. CÊu tróc cña polime
Ba d¹ng cÊu tróc lµ th¼ng, nh¸nh vµ m¹ng kh«ng gian.
D¹ng th¼ng: xenluloz¬, amiloz¬...
D¹ng nh¸nh: amiloz¬pectin...
D¹ng kh«ng gian: phenolfoman®ehit...
2. TÝnh chÊt vËt lÝ
Polime lµ çc chÊt r¾n, kh«ng tan trong níc, kh«ng bay h¬i vµ
kh«ng cã nhiÖt ®é nãng ch¶y cè ®Þnh.
3. TÝnh chÊt hãa häc
Ph¶n øng hãa häc ®Æc trng lµ thñy ph©n.
4. Çc ph¬ng ph¸p tæng hîp polime:
- Ph¶n øng trïng hîp: ph¶n øng céng liªn tiÕp cña nhiÒu
ph©n tö nhá gièng nhau hay t¬ng tù nhau, cã chøa liªn kÕt kÐp
trong ph©n tö thµnh polime. VÝ dô ph¶n øng trïng hîp
buta®ien-1,3 t¹o thµnh cao su BuNa.
Trêng hîp çc monome kh«ng gièng nhau gäi lµ ®ång trïng hîp.
- Ph¶n øng trïng ngng: lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp liªn tiÕp nhiÒu
ph©n tö nhá thµnh polime, ®ång thêi t¸ch ra çc ph©n tö nhá
nh níc...
161
B. ®Ò bµi
415. Ancol 3-metyl- buta-2-ol cã c«ng thøc cÊu t¹o nµo sau
®©y?
H H2 H2
A. CH3 C C C OH
CH3
H H
B. CH3 C C CH3
CH3 OH
CH3
H
C. CH3 C C CH3
CH3 OH
CH3
H
D. CH3 C C CH3
CH3 OH
416. Trong d·y ®ång ®¼ng cña ancol etylic, khi sè nguyªn tö
cacbon t¨ng tõ hai ®Õn bèn, tÝnh tan trong níc cña ancol gi¶m
nhanh. LÝ do nµo sau ®©y lµ phï hîp?
A. Liªn kÕt hi®ro gi÷a ancol vµ níc yÕu.
B. Gèc hi®rocacbon cµng lín cµng kÞ níc.
C. Gèc hi®rocacbon cµng lín cµng lµm gi¶m ®é linh
®éng cña hi®ro trong nhãm OH.
D. B, C ®óng.
417. XÕp theo thø tù ®é ph©n cùc t¨ng dÇn cña liªn kÕt OH
trong ph©n tö cña çc chÊt sau: C 2H5OH (1), CH3COOH (2),
162
CH2=CHCOOH (3), C6H5OH (4) , CH3C6H4OH (5) , C6H5CH2OH (6)
lµ:
A. (1) < (6) < (5) < (4) < (2) < (3).
B. (6) < (1) < (5) < (4) < (2) < (3).
C. (1) < (2) < (3) < (4) < (5) < (6).
D. (1) < (3) < (2) < (4) < (5) < (6).
418. ¶nh hëng cña nhãm OH ®Õn nh©n benzen vµ ngîc l¹i ®îc
chøng minh bëi:
A. Ph¶n øng cña phenol víi dung dÞch NaOH vµ níc brom.
B. Ph¶n øng cña phenol víi níc brom vµ dung dÞch NaOH.
C. Ph¶n øng cña phenol víi Na vµ níc brom.
D. Ph¶n øng cña phenol víi dung dÞch NaOH vµ an®ehit
fomic.
419. Çc rîu bËc 1, 2, 3 ®îc ph©n biÖt bëi nhãm OH liªn kÕt víi
nguyªn tö C cã:
A. Sè thø tù trong m¹ch lµ 1, 2, 3.
B. Sè orbitan p tham gia lai ho¸ lµ 1, 2, 3.
C. Sè nguyªn tö C liªn kÕt trùc tiÕp víi lµ 1, 2, 3.
D. A, B, C ®Òu sai.
420. X¸c ®Þnh tªn IUPAC cña çc axit cacboxylic theo b¶ng sè
liÖu sau:
STT Sè nguyªn Sè nguyªn tö Sè nguyªn Tªn gäi
tö C H tö O
1 2 2 4
2 2 4 2
3 1 2 2
421. TÝnh chÊt baz¬ cña metylamin m¹nh h¬n cña anilin v×:
A. Khèi lîng mol cña metylamin nhá h¬n.
B. Nhãm metyl lµm t¨ng mËt ®é e cña nguyªn tö N.
C. Nhãm phenyl lµm gi¶m mËt ®é e cña nguyªn tö N.
D. B vµ C ®óng.
422. Axit fomic cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng v× trong ph©n tö:
A. cã nhãm chøc an®ehit CHO.
B. cã nhãm chøc cacboxyl COOH .
163
C. cã nhãm cabonyl C=O.
D. lÝ do kh¸c.
423. Çc amin ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng cña tÝnh baz¬ lµ
d·y:
A. C6H5NH2, CH3NH2, (CH3)2NH2.
B. CH3NH2, (CH3)2NH2, C6H5NH2.
C. C6H5NH2, (CH3)2NH2, CH3NH2.
D. CH3NH2, C6H5NH2, (CH3)2NH2.
424. Chän lêi gi¶i thÝch ®óng cho hiÖn tîng phenol Ýt tan trong
níc l¹nh, nhng tan tèt trong níc cã hoµ tan mét lîng nhá NaOH?
A. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc.
B. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc t¹o kh¶ n¨ng hoµ tan
trong níc, nhng gèc phenyl kÞ níc lµm gi¶m ®é tan trong níc
cña phenol.
C. Phenol t¹o liªn kÕt hi®ro víi níc t¹o kh¶ n¨ng hoµ tan
trong níc, nhng gèc phenyl kÞ níc lµm gi¶m ®é tan trong níc
l¹nh cña phenol. Khi níc cã NaOH x¶y ra ph¶n øng víi phenol t¹o
ra phenolat natri tan tèt trong níc.
D. Mét lÝ do kh¸c.
425. Cho d·y çc axit: phenic, picric, p-nitrophenol, tõ tr¸i sang
ph¶i tÝnh chÊt axit:
A. t¨ng
B. gi¶m
C. kh«ng thay ®æi
D. võa t¨ng võa gi¶m
426. Cã mét hçn hîp gåm ba chÊt lµ benzen, phenol vµ anilin,
chän thø tù thao t¸c ®óng ®Ó b»ng ph¬ng ph¸p ho¸ häc t¸ch
riªng tõng chÊt.
A. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung dÞch NaOH.
B. Cho hçn hîp t¸c dông víi axit, chiÕt t¸ch riªng benzen.
C. ChiÕt t¸ch riªng phenolat natri råi t¸i t¹o phenol b»ng
axit HCl.
D. PhÇn cßn l¹i cho t¸c dông víi NaOH råi chiÕt t¸ch riªng
anilin.
164
Thø tù çc thao t¸c lµ :..........
427. §un nãng dung dÞch fomalin víi phenol (d) cã axit lµm xóc
t¸c thu ®îc polime cã cÊu tróc nµo sau ®©y?
A. M¹ng líi kh«ng gian.
B. M¹ch th¼ng.
C. D¹ng ph©n nh¸nh.
D. C¶ ba ph¬ng ¸n trªn ®Òu sai.
428.TÝnh chÊt axit cña d·y ®ång ®¼ng cña axit fomic biÕn
®æi theo chiÒu t¨ng cña khèi lîng mol ph©n tö lµ:
A. t¨ng
B. gi¶m
D. võa gi¶m võa t¨ng
429. Cho mét d·y çc axit: acrylic, propionic, butanoic. Tõ tr¸i
sang ph¶i tÝnh chÊt axit cña chóng biÕn ®æi theo chiÒu:
A. t¨ng
B. gi¶m
D. võa gi¶m võa t¨ng
430. Glixerol ph¶n øng víi Cu(OH)2 t¹o dung dÞch mµu xanh lam,
cßn etanol kh«ng ph¶n øng v×:
A. §é linh ®éng cña hi®ro trong nhãm OH cña glixerol cao
h¬n.
B. ¶nh hëng qua l¹i cña çc nhãm OH.
C. §©y lµ ph¶n øng ®Æc trng cña rîu ®a chøc víi çc
nhãm OH liÒn kÒ.
D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
431. Khi lµm khan rîu etylic cã lÉn mét Ýt níc cã thÓ sö dông
çch nµo sau ®©y:
A. Cho CaO míi nung vµo rîu.
B. Cho CuSO4 khan vµo rîu.
C. LÊy mét lîng nhá rîu cho t¸c dông víi Na, råi trén víi rîu
cÇn lµm khan vµ chng cÊt.
165
432. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt axit cña d·y CH 3COOH, CH2ClCOOH,
CHCl2COOH lµ:
A. t¨ng.
B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi.
D. võa gi¶m võa t¨ng.
433. Sù biÕn ®æi nhiÖt ®é s«i cña çc chÊt theo d·y: CH 3CHO,
CH3COOH, C2H5OH lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi. D. võa t¨ng võa
gi¶m.
434. Cho 1,24g hçn hîp hai rîu ®¬n chøc t¸c dông võa ®ñ víi Na
thÊy tho¸t ra 336 ml H2 (®ktc) vµ m (g) muèi natri. Khèi lîng
muèi natri thu ®îc lµ:
A. 1,93 g B. 2,93 g
C. 1,9g D. 1,47g
435. Cho 3,38g hçn hîp Y gåm CH 3OH, CH3COOH, C6H5OH t¸c
dông võa ®ñ víi Na thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ( ë ®ktc) vµ dung
dÞch. C« c¹n dung dÞch thu ®îc hçn hîp r¾n Y1. Khèi lîng Y1 lµ:
A. 3,61g B. 4,7g
C. 4,76g D. 4,04g
436. Chia hçn hîp gåm hai an®ehit no ®¬n chøc thµnh hai
phÇn b»ng nhau:
- §èt ch¸y hoµn toµn phÇn thø nhÊt thu ®îc 0,54g H2O.
- PhÇn thø hai céng H2(Ni, t0 ) thu ®îc hçn hîp X.
NÕu ®èt ch¸y hoµn toµn X th× thÓ tÝch khÝ CO 2 thu ®-
îc(ë ®ktc) lµ:
A. 0,112 lÝt B. 0,672 lÝt
C. 1,68 lÝt D. 2,24 lÝt
437. T¸ch níc hoµn toµn tõ hçn hîp X gåm hai rîu M vµ N ta ®îc
hçn hîp Y gåm çc olefin. NÕu ®èt ch¸y hoµn toµn X th× thu ®îc
1,76g CO2. VËy khi ®èt ch¸y hoµn toµn Y th× tæng khèi lîng níc
166
vµ cacbonic t¹o ra lµ:
A. 2,94g B. 2,48g
C. 1,76g D. 2,76g
438. Trong c«ng nghiÖp, ®Ó s¶n xuÊt g¬ng soi vµ ruét phÝch
níc, ngêi ta ®· sö dông ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. Axetilen t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 trong NH3.
B. An®ehit fomic t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 trong NH3.
C. Dung dÞch glucoz¬ t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 trong
NH3.
D. Dung dÞch saccaroz¬ t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3
trong NH3.
G¬ng soi PhÝch níc

439. Ph¬ng ph¸p nµo ®iÒu chÕ rîu etylic díi ®©y chØ dïng
trong phßng thÝ nghiÖm?
A. Cho hçn hîp khÝ etilen vµ h¬i níc ®i qua th¸p chøa
H3PO4..
B. Cho etilen t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng, nãng.
C. Lªn men ®êng glucoz¬.
D. Thuû ph©n dÉn xuÊt halogen trong m«i trêng kiÒm.
440. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Amin lµ hîp chÊt mµ ph©n tö cã nit¬ trong thµnh phÇn.
B. Amin lµ hîp chÊt cã mét hay nhiÒu nhãm NH 2 trong
ph©n tö.
C. Amin lµ hîp chÊt h÷u c¬ ®îc t¹o ra khi thay thÕ nguyªn
tö H trong ph©n tö NH3 b»ng çc gèc hi®rocacbon.
D. A vµ B.
441. Cho çc chÊt sau ®©y:
1. CH3 – CH – COOH
167
NH2
2. OH – CH2 – COOH
3. CH2O vµ C6H5OH
4. C2H4(OH)2 vµ p - C6H4(COOH)2
5. (CH2)6(NH2)2 vµ (CH2)4(COOH)2
Çc trêng hîp nµo sau ®©y cã kh¶ n¨ng tham gia ph¶n øng trïng
ngng?
A. 1, 2 B. 3, 5 C. 3, 4 D. 1, 2, 3,
4, 5.
442. Khi thuû ph©n C4H6O2 trong m«i trêng axit ta thu ®îc hçn
hîp hai chÊt ®Òu cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng. VËy c«ng thøc cÊu
t¹o cña C4H6O2 lµ mét trong çc c«ng thøc nµo sau ®©y?
A. CH3 – C – O – CH = CH2
O
B. H – C – O – CH2 – CH = CH2
O
C. H – C – O – CH = CH – CH3
O
D. CH2 = CH – C – O – CH3
O
443. §èt ch¸y hoµn toµn mét ete X ®¬n chøc ta thu ®îc khÝ CO2
nH 2O
vµ h¬i H2O theo tû lÖ mol = 5 : 4. Ete X ®îc t¹o ra tõ:
nCO2
A. Rîu etylic
B. Rîu metylic vµ n – propylic
C. Rîu metylic vµ iso – propylic
D. A, B, C ®Òu ®óng
168
444. Thuû ph©n çc hîp chÊt sau trong m«i trêng kiÒm:
1. CH3 – CH – Cl 2. CH3 – COO – CH = CH2
Cl
3. CH3 – COOCH2 – CH = CH2 4. CH3 – CH2 – CH – Cl
OH
5. CH3 – COOCH3
S¶n phÈm t¹o ra cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng lµ:
A. 2 B. 1, 2
C. 1, 2, 4 D. 3, 5
445. §un nãng 0,1 mol X víi lîng võa ®ñ dung dÞch NaOH thu ®-
îc 13,4g muèi cña axit h÷u c¬ ®a chøc B vµ 9,2g rîu ®¬n chøc
C. Cho rîu C bay h¬i ë 1270C vµ 600 mmHg sÏ chiÕm thÓ tÝch
8,32 lÝt.
C«ng thøc ph©n tö cña chÊt X lµ:
COOCH3
A. CH COOCH3
COOCH3
B. CH2 – COOCH3
CH2 – COOCH3
C. COO – C2H5
COO – C2H5
D. COOC3H5
COOC3H5
446. Cho 4,2g este ®¬n chøc no E t¸c dông hÕt víi dung dÞch
NaOH ta thu ®îc 4,76g muèi natri. VËy c«ng thøc cÊu t¹o cña E
cã thÓ lµ:
A CH3 – COOCH3
B. C2H5COOCH3
C. CH3COOC2H5
D. HCOOC2H5
447. ChÊt nµo sau ®©y cã tÝnh baz¬ m¹nh nhÊt?
A. NH3
B. C6H5NH2
169
C. CH3 – CH2 – CH2 – NH2
D. CH3 – CH – NH2
CH3
448. Cã bèn chÊt láng ®ùng trong bèn lä bÞ mÊt nh·n: toluen, r-
îu etylic, dung dÞch phenol, dung dÞch axit fomic. §Ó nhËn biÕt
bèn chÊt ®ã cã thÓ dïng thuèc thö nµo sau ®©y?
A. Dïng quú tÝm, níc brom, natri hi®roxit.
B. Natri cacbonat, níc brom, natri kim lo¹i
C. Quú tÝm, níc brom vµ dung dÞch kali cacbonat.
449. Khi ®èt ch¸y lÇn lît çc ®ång ®¼ng cña mét lo¹i rîu ta
nhËn thÊy sè mol CO2 vµ sè mol H2O do ph¶n øng ch¸y t¹o ra cã
nH 2 O
kh¸c nhau nhng tû sè lµ nh nhau. Çc rîu ®ã thuéc d·y
nCO2
®ång ®¼ng nµo?
A. Rîu no ®¬n chøc.
B. Rîu kh«ng no ( cã 1 liªn kÕt ®«i), ®¬n chøc.
C. Rîu kh«ng no ( cã mét liªn kÕt ba), ®¬n chøc.
D. Rîu kh«ng no ( 2 liªn kÕt ®«i), ®¬n chøc.
450. Cã bao nhiªu ®ång ph©n cña ankin C 6H10 t¹o kÕt tña víi
dung dÞch AgNO3 trong ammoniac?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
451. Glucoz¬ kh«ng cã ph¶n øng víi chÊt nµo sau ®©y?
A. (CH3CO)2O.
B. H2O.
C. Cu(OH)2.
D. Dung dÞch AgNO3 trong NH3.
452. Cho 3,0 gam mét an®ehit t¸c dông hÕt víi dung dÞch
AgNO3 trong ammoniac, thu ®îc 43,2 gam b¹c kim lo¹i. C«ng
thøc cÊu t¹o cña an®ehit lµ:
A. HOC – CHO
B. CH2 = CH – CHO
C. H – CHO
170
D. CH3 – CH2 – CHO
453. Cho hçn hîp HCHO vµ H 2 ®i qua èng ®ùng bét Ni nung
nãng. DÉn toµn bé hçn hîp thu ®îc sau ph¶n øng vµo b×nh níc
l¹nh ®Ó ngng tô h¬i chÊt láng vµ hoµ tan çc chÊt cã thÓ tan ®-
îc, thÊy khèi lîng b×nh t¨ng 11,8g. LÊy dung dÞch trong b×nh
cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 trong NH3 thu ®îc 21,6g b¹c
kim lo¹i. Khèi lîng CH3OH t¹o ra trong ph¶n øng hîp hi®ro cña
HCHO lµ:
A. 8,3g B. 9,3 g
C. 10,3g D. 1,03g
454. Cho hçn hîp gåm 0,1 mol HCOOH vµ 0,2 mol HCHO t¸c
dông hÕt víi dung dÞch AgNO 3 trong NH3 th× khèi lîng Ag thu ®-
îc lµ:
A. 108g . B. 10,8g.
C. 216g. D. 21,6g.
455. Cho çc hîp chÊt h÷u c¬: phenyl metyl ete (anisol), toluen,
anilin, phenol. Trong sè çc chÊt ®· cho, nh÷ng chÊt cã thÓ lµm
mÊt mµu dung dÞch brom lµ:
A. Toluen, anilin, phenol.
B. Phenyl metyl ete, anilin, phenol.
C. Phenyl metyl ete, toluen, anilin, phenol.
D. Phenyl metyl ete, toluen, phenol.
456. Cã bèn chÊt: axit axetic, glixerol, rîu etylic, glucoz¬. ChØ
dïng thªm mét chÊt nµo sau ®©y ®Ó nhËn biÕt?
A. Quú tÝm. B. CaCO3.
C. CuO. D. Cu(OH)2 trong m«i tr-
êng kiÒm.
457. Mét aminoaxit no X tån t¹i trong tù nhiªn (chØ chøa mét
nhãm - NH2 vµ mét nhãm - COOH). Cho 0,89g X ph¶n øng võa
®ñ víi HCl t¹o ra 1,255g muèi. C«ng thøc cÊu t¹o cña X lµ:
A. H2N – CH2 – COOH.
B. CH3 – CH – COOH.
NH2
171
C. H2N – CH2 – CH2 – COOH.
D. B, C ®Òu ®óng.
458. Chia hçn hîp X gåm hai axit (Y lµ axit no ®¬n chøc, Z lµ
axit kh«ng no ®¬n chøc chøa mét liªn kÕt ®«i). Sè nguyªn tö
trong Y, Z b»ng nhau. Chia X thµnh ba phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 t¸c dông hÕt víi 100ml dung dÞch NaOH 2M. §Ó
trung hßa lîng NaOH d cÇn 150ml dung dÞch H2SO4 0,5M.
- PhÇn 2: Ph¶n øng võa ®ñ víi 6,4g Br 2
- PhÇn 3: §èt ch¸y hoµn toµn thu ®îc 3,36 lÝt CO2(®ktc).
a. Sè mol cña Y, Z trong X lµ:
A. 0,01 vµ 0,04. B. 0,02 vµ 0,03.
C. 0,03 vµ 0,02. D. 0,04 vµ 0,01.
b. C«ng thøc ph©n tö cña Y vµ cña Z lµ:
A. C2H4O2 vµ C2H2O2 B. C3H6O2 vµ
C3H4O2
C. C4H8O2 vµ C4H6O2 D. C4H6O4 vµ
C4H4O4
459. Cho X lµ mét aminoaxit. Khi cho 0,01mol X t¸c dông víi HCl
th× dïng hÕt 80ml dung dÞch HCl 0,125M vµ thu ®îc 1,835g
muèi khan. Cßn khi cho 0,01mol X t¸c dông víi dung dÞch NaOH
th× cÇn dïng 25g dung dÞch NaOH 3,2%. C«ng thøc cÊu t¹o cña
X lµ:
NH2 NH2
B. C2H5
A. C3H6
COOH
COOH
C - H2NC3H5(COOH)2 D - (H2N)2C3H5COOH
460. Cã bèn dung dÞch lo·ng kh«ng mµu ®ùng trong bèn èng
nghiÖm riªng biÖt, kh«ng d¸n nh·n: anbumin, glixerol, CH 3COOH,
NaOH. Chän mét trong çc thuèc thö sau ®Ó ph©n biÖt bèn
chÊt trªn?
A. Quú tÝm. B. Phenolphtalein.
C. HNO3 ®Æc. D. CuSO4.
172
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè
415. B 416. D 417. A 418. B 419. C 420.
421. D 422. A 423. A 424. C 425. D 426. A-C-B-
D
427. B 428. B 429. B 430. D 431. D 432. A
433. D 434. C 435. B 436. B 437. B 438. C
439. D 440. C 441. D 442. C 443. D 444. C
445. C 446. B 447. D 448. B 449. B 450. D
451. B 452. C 453. C 454. A 455. B 456. D
457. B 458.a. A 458.b. B 459. C 460. D
420. X¸c ®Þnh tªn IUPAC cña çc axit cacboxylic

theo b¶ng sè liÖu sau:
STT Sè nguyªn Sè nguyªn tö Sè nguyªn Tªn gäi
tö C H tö O
1 2 2 4 Axit eta®inoic
2 2 4 2 Axit etanoic
3 1 2 2 Axit metanoic
434. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc cña hai rîu lµ R - OH (x mol), R1 - OH (y
mol)
Ph¬ng tr×nh ho¸ häc:
R - OH + Na  R - ONa + H2
x x 0,5x
R1 - OH + Na  R1 - ONa + H2
y y 0,5y
Theo ®Çu bµi ta cã hÖ ph¬ng tr×nh:
(R + 17) x + (R1+ 17)y = 1,24 (I)
0,5x + 0,5y = 0,015
<=> x + y = 0,03 (II)
173
=> Rx + R1y = 1,24 - 17 x 0,03 = 0,73
Khèi lîng muèi natri:
m = (R + 39)x + (R1 + 39)y
= Rx + R1y + 39(x+y) = 0,73 + 39 x 0,03 = 1,9 (g)  §¸p
¸n C.
Çch gi¶i 2:
nH2O = 0,015mol � nH = 0,03(mol)
1
R  OH  Na � R  ONa  H2
2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
m = 1,24 + 0,03. (23 - 1) = 1,9 (g)
VËy ®¸p ¸n (C)
®óng
435. Çch gi¶i 1:

CH3OH + Na  CH3ONa + H2
CH3COOH + Na  CH3COONa + H2
C6H5OH + Na  C6H5ONa + H2
0,672
Ta cã nH2 = = 0,03(mol)
22,4
nNa = 2nH2 = 0,06(mol) � mNa = 0,06x23= 1,38g
mY1 = 3,381,38 0,03x2= 4,7g
 §¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
nH = 2nH2 = 0,03(mol) . V× ba chÊt trong hçn hîp Y ®Òu cã
mét nguyªn tö H linh ®éng  n Na = 2n H 2 = 0, 06( mol ) .
174
Theo ph¬ng tr×nh, ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
mY1 = 3,38 (23 1)x0,06= 4,7(g)
§¸p ¸n B.
436. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc tæng qu¸t cña hai an®ehit lµ CnH2nO (x
mol)
CmHmO (y mol)
PhÇn 1: CnH2nO + O2  nCO2 + nH2O
x nx nx  nx + my = 0,03
CmH2mO + O2 mCO2 + mH2O
y my my
Ni
PhÇn 2: CnH2nO + H2 ��
t0
� CnH2n+2 O
x x
Ni
CmH2mO + H2 ��
t0
� CmH2m+2O
y y
CnH2n+2O + O2  nCO2 + (n+1) H2O
x nx
CmH2m+2O + O2  mCO2 + (m+1) H2O
y my
=> �n CO2 = nx  my = 0,3
� VCO2 = 0,3x22,4= 0,672 lÝt (ë ®ktc)  §¸p ¸n B.
*Çch gi¶i 2:
PhÇn 1: hçn hîp lµ an®ehit no ®¬n chøc
nCO2 = nH2O = 0,03(mol)
175
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tö vµ b¶o toµn khèi lîng:
nC(P1) = nC(A ) = 0,03(mol)
=> nCO2(P2 ) = nC(A ) = 0,03(mol)

� VCO2 = 0,672l�
t (ë ®ktc)  §¸p ¸n B.
437. Çch gi¶i 1: Khi t¸ch níc tõ rîu  olefin. VËy hai rîu M, N
ph¶i lµ rîu no ®¬n chøc. §Æt c«ng thøc tæng qu¸t hai rîu lµ
CnH2n+1OH (x mol)
CmH2m+1OH (y mol)
H2SO4�
CnH2n+1OH ��
1700C
CnH2n  H2O (1)
x x
H2SO4�
CmH2m+1OH �� CmH2m + H2O
1700C
(2)
y y
CnH2n+1OH + O2  nCO2 + (n+1) H2O (3)
y my
Y: CnH2n vµ CmH2m
CnH2n + O2  nCO2 + nH2O (4)
x nx
CmH2m + O2  mCO2 + mH2O (5)
y my
Theo ph¬ng tr×nh (4), (5) ta cã:
1,76
nx + my = = 0,04mol
44
Theo ph¬ng tr×nh (4), (5). Sè mol CO2 = nx + my = 0,04
=> mCO2 = 0,04x44 = 1,76(g)
Sè mol H2O = nx + my = 0,04 => mH2O = 0,04x18= 0,72(g)
m = 2,48(g)
§¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
 H2O
X �� Y
176
nC(X ) = nC(Y ) � nCO2 (doX ) = nCO2(doY ) = 0,04 (mol)
Mµ khi  O2
Y �� sè mol CO2 = nH2O = 0,04 mol
� �mCO2 H2O =1,76 (0,04x18) = 2,48(g)
§¸p ¸n B.
458. Çch gi¶i 1:

§Æt c«ng thøc cña hai axit: CnH2n+1 - COOH (CxH2xO2)
CnH2n-1 - COOH (CxH2x-2O2)
PhÇn 1: CnH2n+1 - COOH + NaOH  CnH2n+1 - COONa + H2O
CnH2n-1 - COOH + NaOH  CnH2n-1 - COONa + H2O
2NaOH + H2SO4  Na2SO4 + 2H2O
nNaOH ban ®Çu = 0,2 mol
nNaOH d = 2 x 0,075 = 0,15 mol
 nNaOH ph¶n øng (1)(2) = 0,2 - 0,15 = 0,05
Theo ph¬ng tr×nh:
nX = nNaOH = 0,05 (mol)
PhÇn 2: X t¸c dông víi dung dÞch Br 2:
CnH2n-1 - COOH + Br2  CnH2n-1COOHBr2
0,04 mol  0,04 mol
 nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 (mol)
a. §¸p ¸n A ®óng.
PhÇn 3: CxH2xO2 = O2  xCO2 + xH2O
0,01 0,01
CxH2x-2O2 + O2  xCO2 + (x-1)H2O
0,04 0,04x
 nCO2 = 0,01x + 0,04x = 0,05x = 0,15  x = 3

VËy CTPT cña hai axit lµ C3H6O2
177
C3H4O2
b. §¸p ¸n B.
Çch gi¶i 2:
a. Dùa vµo cÊu t¹o hai axit. V× hai axit ®Òu ®¬n chøc:
 nX = nNaOH = 0,2 - 0,15 = 0,05 mol
6,4
B cã mét liªn kÕt ®«i  nB = nBr2 = = 0,04 (mol)
160
 nA = 0,05 - 0,04 = 0,01 mol
b. V× A vµ B ®Òu cã cïng sè nguyªn tö C.
CxHyO2 + O2  xCO2 + H2O
nCl2 0,15 CHO
�
x= = = 3� CTPT A,B � 3 6 2
nX 0,05 C3H4O2
�
 §¸p ¸n B
459. Çch gi¶i 1:
§Æt CTTQ cña X lµ: (H2N)x - R - (COOH)y
PTP¦: (H2N)x - R - (COOH)y + xHCl  (ClH3N)x - R(COOH)y
(1)
0,01mol 0,01mol
(H2N)x - R - (COOH)y + yNaOH  (H2N)x - R - (COONa)y + H2O
(2)
3,2x25
nHCl = 0,01mol ; nNaOH = = 0,02(mol)
40x100
0,01
Theo ph¬ng tr×nh (1): x = = 1  mét nhãm NH2
0,01
0,02
(2) y = = 2  2 nhãm COOH
0,01
1,835
 Mmuèi = = 183,5  MR = 1835 - (45 x 2) - 36,5 - 16
0,01
MR = 41  C3H5
VËy c«ng thøc X: H2NC3H5(COOH)2
178
Çch gi¶i 2:
Sè mol X = nHCl = 0,01mol  X cã 1 nhãm NH2
nX = nNaOH  X cã 2 nhãm COOH
VËy trong bèn ph¬ng ¸n trªn chØ cã C tháa m·n
VËy ®¸p ¸n C .
179
PhÇn 4 - ho¸ häc kim lo¹i
Ch¬ng 11. §¹i c¬ng vÒ kim lo¹i

1. VÞ trÝ kim lo¹i trong b¶ng tuÇn hoµn vµ cÊu t¹o kim lo¹i
a. VÞ trÝ: H¬n 80% çc nguyªn tè hãa häc ®· biÕt lµ çc
kim lo¹i. VÞ trÝ çc kim lo¹i chiÕm phÇn lín phÝa bªn tr¸i cña
b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn. Çc kim lo¹i bao gåm çc nguyªn tè
hä s, trõ hi®ro. Çc nguyªn tè hä d, hä f. Nguyªn tè p cña nhãm
IIIA (trõ bo).
b. CÊu t¹o cña kim lo¹i: ë tr¹ng th¸i r¾n vµ nãng ch¶y, çc
kim lo¹i tån t¹i ë d¹ng tinh thÓ. Cã ba d¹ng tinh thÓ chÝnh lµ lËp
ph¬ng t©m diÖn, lËp ph¬ng t©m khèi vµ lôc phong. D¹ng kÐm
®Æc khÝt nhÊt lµ d¹ng lËp ph¬ng t©m khèi, vÝ dô çc kim lo¹i
kiÒm.
2. TÝnh chÊt vËt lÝ chung cña kim lo¹i
Kim lo¹i cã tÝnh dÎo, dÉn ®iÖn dÉn nhiÖt tèt, cã ¸nh kim.
Çc tÝnh chÊt vËt lÝ chung cña kim lo¹i lµ do cÊu tróc tinh thÓ
kim lo¹i quyÕt ®Þnh.
3. TÝnh chÊt ho¸ häc chung cña kim lo¹i
TÝnh chÊt hãa häc chung lµ tÝnh khö. Çc kim lo¹i nhêng
electron trong çc ph¶n øng víi phi kim, dung dÞch axit, dung
dÞch muèi cña kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng
h¬n. VÝ dô:
Mg + Cl2  MgCl2
3Fe + 2O2  Fe3O4
2Al + Fe2O3  Al2O3 + 2Fe
Fe + 2HCl  FeCl2 + H2
Fe + CuSO4  Cu + FeSO4
4. D·y ®iÖn thÕ cña çc kim lo¹i
Çc kim lo¹i cã møc ®é ho¹t
®éng hãa häc kh¸c nhau.Qu¸ tr×nh hãa
häc x¶y ra trong pin ®iÖn hãa Zn - Cu
180
Cùc ©m Cùc d¬ng
Zn - 2e  Zn2+ Cu 2+ + 2e  Cu
Trong pin, n¨ng lîng hãa häc biÕn thµnh ®iÖn n¨ng.
Ngêi ta kh«ng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ tuyÖt dèi cña thÕ ®iÖn cùc
cña kim lo¹i. V× vËy ngêi ta sö dông ®iÖn cùc so s¸nh, ®ã lµ
®iÖn cùc hi®ro chuÈn. §iÖn cùc hi®ro chuÈn gåm mét b¶n
platin hÊp thô khÝ hi®ro ë ¸p suÊt 1atm, nång ®é H + lµ 1M. Ng-
êi ta quy íc thÕ ®iÖn cùc cña hi®ro chuÈn b»ng 0.
ThÕ ®iÖn cùc chuÈn cña kim lo¹i: ThÕ ®iÖn cùc cña kim lo¹i
nhóng trong dung dÞch ion kim lo¹i ®ã cã nång ®é 1M ®îc gäi
lµ thÕ ®iÖn cùc chuÈn cña kim lo¹i ®ã.
Khi nèi mét ®iÖn cùc kÏm nhóng trong dung dÞch Zn 2+ 1M v¬i
®iÖn cùc hi®ro chuÈn, kim von kÕ chØ 0,76V. T¬ng tù nh vËy
ngêi ta x¸c ®Þnh thÓ ®iÖn cùc chuÈn cña çc kim lo¹i kh¸c vµ
lËp thµnh d·y ®iÖn thÕ cña çc kim lo¹i.
ý nghÜa cña d·y thÕ ®iÖn cùc cña kim lo¹i.
- X¸c ®Þnh ®îc hiÖu thÕ chuÈn cña pin ®iÖn ®îc t¹o ra
bëi hai ®iÖn cùc bÊt kú. VÝ dô: hiÖu thÕ chuÈn cña pin Zn - Cu
= 0,34 - (-0,76) = 1,1V.
- Mét kim lo¹i ho¹t ®éng cã thÓ ®Èy ®îc kim lo¹i yÕu h¬n
ra khái dung dÞch muèi cña nã.
- Kim lo¹i cã thÕ ®iÖn cùc chuÈn cµng ©m cµng dÔ ®Èy
khÝ hi®ro ra khái axit. Çc kim lo¹i cã thÕ ®iÖn cùc chuÈn d¬ng
kh«ng ®Èy ®îc hi®ro ra khái axit.
5. Hîp kim
Hîp kim lµ vËt liÖu gåm mét kim lo¹i vµ mét hay nhiÒu nguyªn tè
hãa häc kh¸c. Trêng hîp hîp kim cña thñy ng©n gäi lµ hçn hèng.
CÊu t¹o hãa häc: Liªn kÕt hãa häc cña hîp kim lµ liªn kÕt kim lo¹i
hçn t¹p:
- Hçn t¹p kiÓu thay thÕ, çc ion kh¸c nhau nhng cã b¸n
kÝnh gÇn nh nhau thay thÕ vÞ trÝ cho nhau; VÝ dô hîp kim Cu -
Ni, Cu - Al...
181
- Hçn t¹p kiÓu x©m nhËp, çc ion kim lo¹i hay phi kim bÐ
h¬n cã thÓ x©m nhËp vµo çc chç trèng gi÷a çc ion trong kim
lo¹i. VÝ dô: ThÐp Fe - C
- Tinh thÓ kiÓu hîp chÊt kim lo¹i. VÝ dô MgZn 2, CuAl2 ...
Hîp kim cã çc tÝnh chÊt ®Æc trng cña kim lo¹i. §é dÉn ®iÖn,
dÉn nhiÖt kÐm h¬n kimlo¹i tinh khiÕt. Hîp kim thêng cøng vµ
kÐm dÎo h¬n çc kim lo¹i thµnh phÇn. Trong thùc tÕ hîp kim ®îc
sö dông phæ biÕn h¬n kim lo¹i.
6. ¡n mßn vµ chèng ¨n mßn kim lo¹i
Sù ph¸ hñy bÒ mÆt cña kim lo¹i vµ hîp kim bëi çc chÊt ë
m«i trêng xung quanh ®îc gäi lµ sù ¨n mßn kim lo¹i. Dùa vµo c¬
chÕ cña qu¸ tr×nh ¨n mßn ngêi ta ph©n biÖt ¨n mßn hãa häc vµ
¨n mßn ®iÖn hãa häc.
7. §iÒu chÕ kim lo¹i
Cã çc ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn (dïng chÊt khö ®Ó khö
oxit kim lo¹i), ph¬ng ph¸p thñy luyÖn vµ ph¬ng ph¸p ®iÖn
ph©n.
B. ®Ò bµi
461. Nh÷ng kim lo¹i nµo sau ®©y cã thÓ ®îc ®iÒu chÕ tõ oxit,
b»ng ph¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn nhê chÊt khö CO?
A. Fe, Al, Cu. B. Zn, Mg, Fe.
C. Fe, Mn, Ni. D. Ni, Cu, Ca.
462. KÏm t¸c dông víi dung dÞch H 2SO4 lo·ng, thªm vµo ®ã vµi
giät dung dÞch CuSO 4. Lùa chän hiÖn tîng b¶n chÊt trong sè çc
hiÖn tîng sau:
A. ¡n mßn kim lo¹i. B. ¡n mßn ®iÖn ho¸ häc.
C. Hi®ro tho¸t ra m¹nh h¬n. D. Mµu xanh biÕn
mÊt.
463. Hoµ tan 25g CuSO4.5H2O vµo níc cÊt ®îc 500ml dung dÞch
A. §¸nh gi¸ gÇn ®óng pH vµ nång ®é M cña dung dÞch A thu ®-
îc lµ:
182
A. = 7 vµ 0,1M B. > 7 vµ 0,01M
C. < 7 vµ 0,2M D.> 8 vµ 0,02M
464. Cho dÇn dÇn bét s¾t vµo 50ml dung dÞch CuSO 4 0,2M,
khuÊy nhÑ cho tíi khi dung dÞch mÊt mµu xanh. Lîng m¹t s¾t ®·
dïng lµ:
A. 5,6g B. 0,056g
C. 0,56g D. Ph¬ng ¸n kh¸c
465. Trêng hîp nµo sau ®©y lµ ¨n mßn ®iÖn ho¸?
A. ThÐp ®Ó trong kh«ng khÝ Èm.
B. KÏm trong dung dÞch H2SO4 lo·ng.
C. KÏm bÞ ph¸ huû trong khÝ clo.
D. Natri ch¸y trong kh«ng khÝ.
466. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt kim lo¹i cña çc nguyªn tè trong d·y
Al - Fe - Ca - Ba lµ:
A. t¨ng. B. gi¶m.
C. kh«ng thay ®æi . D. võa gi¶m võa
t¨ng.
467. §é dÉn ®iÖn cña kim lo¹i phô thuéc vµo çc yÕu tè nµo
sau ®©y?
A. B¶n chÊt kim lo¹i. B. Pha bÒ mÆt hay
pha thÓ tÝch.
C. NhiÖt ®é m«i trêng. D. A, B, C ®óng.
468. Khi nhiÖt ®é t¨ng, ®é dÉn ®iÖn cña çc kim lo¹i thay ®æi
theo chiÒu:
A. t¨ng. B. gi¶m.
t¨ng.
469. Cho çc d·y kim lo¹i sau, d·y nµo ®îc s¾p xÕp theo chiÒu
t¨ng cña tÝnh khö ?
A. al, Fe, Zn, Mg. B. Ag, Cu, Mg, Al.
C. Na, Mg, Al, Fe. D. Ag, Cu, Al, Mg.
183
470. HiÖn tîng hîp kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm kim lo¹i
nguyªn chÊt v× liªn kÕt ho¸ häc trong hîp kim lµ:
A. liªn kÕt kim lo¹i.
B. liªn kÕt ion.
C. liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµm gi¶m mËt ®é electron tù do.
D. liªn kÕt kim lo¹i vµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
471. Cho a gam Al t¸c dông hÕt víi dung dÞch HNO 3 lo·ng th×
thu ®îc 0,896 lÝt hçn hîp khÝ X, gåm N 2O vµ NO ë ®ktc, tû khèi
cña X so víi hi®ro b»ng 18,5. T×m gi¸ trÞ cña a?
A. 1,98 gam. B. 1,89 gam.
C. 18,9 gam. D. 19,8 gam.
472. Trong sè çc ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ kim lo¹i sau, ph¬ng
ph¸p nµo ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt gang?
A. §iÖn ph©n dung dÞch muèi cña s¾t.
B. §iÖn ph©n muèi nãng ch¶y cña s¾t.
C. Dïng ph¶n øng nhiÖt nh«m.
D. Dïng chÊt khö lµ CO ®Ó khö oxit s¾t trong lß cao.

473. D·y kim lo¹i nµo sau ®©y ®îc xÕp theo chiÒu tÝnh dÉn
®iÖn t¨ng?
A. Cu, Ag, Au, Ti.
B. Fe, Mg, Au, Hg.
C. Fe, Al, Cu, Ag .
D. Ca, Mg, Al, Fe.
474. Çc kim lo¹i ë tr¹ng th¸i láng vµ r¾n ®Òu cã kh¶ n¨ng dÉn
®iÖn v× lÝ do nµo sau ®©y?
A. v× chóng cã cÊu t¹o tinh thÓ.
B. trong tinh thÓ kim lo¹i cã çc electron, liªn kÕt yÕu víi
h¹t nh©n, chuyÓn ®éng tù do trong toµn m¹ng.
C. v× kim lo¹i cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín.
D. mét lÝ do kh¸c.
475. CÆp nguyªn tè ho¸ häc nµo sau ®©y cã tÝnh chÊt ho¸ häc
gièng nhau nhÊt?
184
A. Ca, Be. B. Fe, Co. C. Ag , Ni. D. B,
Al.
476. So s¸nh ®é dÉn ®iÖn cña hai d©y dÉn b»ng ®ång tinh
khiÕt, cã khèi lîng b»ng nhau. D©y thø nhÊt chØ cã mét sîi.
D©y thø hai gåm mét bã hµng tr¨m sîi nhá. §é dÉn ®iÖn cña hai
d©y dÉn lµ:
A. b»ng nhau.
B. d©y thø hai dÉn ®iÖn tèt h¬n d©y thø nhÊt.
C. d©y thø hai dÉn ®iÖn kÐm h¬n d©y thø nhÊt.
D. kh«ng so s¸nh ®îc.
477. Hßa tan hoµn toµn 10,0g hçn hîp hai kim lo¹i trong dung
dÞch HCl d thÊy t¹o ra 2,24l khÝ H 2(®ktc). C« c¹n dung dÞch sau
ph¶n øng thu ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 1,71g B. 17,1g
C. 3,42g D. 34,2g.
478. T¹i sao khi ®iÖn ph©n çc dung dÞch KNO 3 vµ dung dÞch
KOH víi çc ®iÖn cùc tr¬, s¶n phÈm thu ®îc l¹i gièng nhau?
Çch gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Çc ion K+, NO3-, OH- chØ ®ãng vai trß çc chÊt dÉn
®iÖn.
B. Trêng hîp ®iÖn ph©n dung dÞch KNO 3 thùc chÊt lµ
®iÖn ph©n H2O.
C. Trêng hîp ®iÖn ph©n dung dÞch KOH, ë cùc ©m H 2O
nhËn e, ë cùc d¬ng nhãm OH- nhêng e.
D. B vµ C ®óng.
479. Khi ®iÖn ph©n dung dÞch muèi b¹c nitrat trong 10 phót ®·
thu ®îc 1,08 gam b¹c ë cùc ©m. Cêng ®é dßng ®iÖn lµ:
A. 1,6A B. 1,8A
C. 16A D. 18A.
480. Cét s¾t ë Newdheli, Ên ®é ®· cã tuæi trªn 1500 n¨m.
T¹i sao cét s¾t ®ã kh«ng bÞ ¨n mßn? §iÒu lÝ gi¶i nµo sau ®©y
lµ ®óng? Cét s¾t bÒn lµ do:
A. ®îc chÕ t¹o bëi mét lo¹i hîp kim bÒn cña s¾t.
185
B. ®îc chÕ t¹o bëi s¾t tinh khiÕt.
C. ®îc bao phñ bëi mét líp oxit bÒn v÷ng.
D. Cha cã lêi gi¶i thÝch tho¶ ®¸ng.
481. Hîp kim cña magie vµ s¾t ®îc dïng ®Ó b¶o vÖ mÆt trong
cña çc th¸p chng cÊt vµ crackinh dÇu má. Vai trß cña magie
trong hîp kim nµy lµ:
A. anot hy sinh ®Ó b¶o vÖ kim lo¹i.
B. t¨ng tuæi thä cña th¸p chng cÊt vµ crackinh dÇu má.
C. t¨ng ®é bÒn cña hîp kim so víi s¾t nguyªn chÊt.
482. Nh÷ng kim lo¹i nµo cã thÓ ®iÒu chÕ b»ng ph¬ng ph¸p
nhiÖt luyÖn?
A. Kim lo¹i cã tÝnh khö m¹nh nh Na, K, Ca…
B. Kim lo¹i cã tÝnh khö trung b×nh nh Zn, Fe, Sn…
C. Çc kim lo¹i nh Al, Zn, Fe…
D. Çc kim lo¹i nh Hg, Ag, Cu…
483. Khi nung 23,2 gam mét muèi sunfua cña kim lo¹i ho¸ trÞ II ë
trong kh«ng khÝ råi lµm l¹nh s¶n phÈm th× thu ®îc mét chÊt
láng vµ mét chÊt khÝ. Lîng s¶n phÈm khÝ nµy lµm mÊt mµu 25,4
gam iot. Kim lo¹i ®· cho lµ:
A. Hg B. Ag
C. Cu D. Fe
484. Dung dÞch FeCl3 cã pH lµ:
A. < 7
B. = 7
C. > 7
D.  7
485. Kim lo¹i nµo sau ®©y cã ph¶n øng víi dung dÞch CuSO 4?
A. Mg, Al, Ag.
B. Fe, Mg, Na.
186
C. Ba, Zn, Hg.
D. Na, Hg, Ni.
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

461. C 462. B 463. C 464. C 465. A 466. D
467. D 468. B 469. D 470. D 471. A 472. B
473. C 474. A 475. B 476. B 477. B 478. D
479. A 480. B 481. D 482. B 483. A 484. A
485. B
477. Çch gi¶i 1:

Ký hiÖu hai kim lo¹i A, B hãa trÞ n,m. Khèi lîng nguyªn tö lµ
A, B lµ M1. M2, sè mol lµ x, y.
2A + 2nHCl  2ACln + nH2
2B + 2mHCl  2BClm + mH2
M1x + M2y = 10
2,24
= = 0,1 => nx + my = 0,2
22,4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã:
m= mACl  mBCl = mA  B  mHCl  mH
n m 2
Thay sè vµo ta cã:

m = 10 + (nx + my) 36,5 - 0,1 x 2
= 10 x 0,2 x 36,5 - 0,2 = 17,1 (g)
Çch gi¶i 2:
2,24
Theo ph¬ng tr×nh ®iÖn li nCl = nH = 2x
  = 0,2
22,4
187
=> mmuèi = mhKl + mCl = 10 + 0,2 + 35,5 = 17,1 (g)

=> §¸p ¸n B.
Ch¬ng 12. Çc kim lo¹i kiÒm, kiÒm thæ vµ nh«m

1. Kim lo¹i kiÒm
a. VÝ trÝ çc kim lo¹i kiÒm trong b¶ng tuÇn hoµn
Çc kim lo¹i kiÒm thuéc nhãm IA trong b¶ng tuÇn hoµn,
gåm çc nguyªn tè: liti (Li), natri (Na), kali (K), rubi®i (Rb), xesi
(Cs) vµ franxi (Fr).
CÊu h×nh electron líp ngoµi cïng: ns 1 trong ®ã n lµ sè thø
tù cña líp electron ngoµi cïng. Electron líp ngoµi cïng cña çc kim
lo¹i kiÒm liªn kÕt yÕu víi h¹t nh©n, do ®ã tÝnh chÊt ®Æc trng
cña kim lo¹i kiÒm lµ tÝnh khö m¹nh. M - 1e  M+
N¨ng lîng ion ho¸: kim lo¹i kiÒm cã n¨ng lîng ion ho¸ nhá
nhÊt so víi çc kim lo¹i kh¸c. Theo chiÒu tõ Li ®Õn Cs n¨ng lîng
ion ho¸ gi¶m dÇn. Riªng Fr lµ mét nguyªn tè phãng x¹.
Sè oxi ho¸: n¨ng lîng ion ho¸ thø nhÊt nhá h¬n rÊt nhiÒu
so víi n¨ng lîng ion ho¸ thø hai. VÝ dô ®ãi víi Na, I 1 = 500kj/mol
trong khi I2 = 4600kj/mol. Do ®ã, kim lo¹i kiÒm lu«n lu«n cã sè
oxi ho¸ lµ +1 trong mäi hîp chÊt.
b. TÝnh chÊt vËt lÝ
TÊt c¶ çc kim lo¹i kiÒm ®Òu cã m¹ng tinh thÓ lËp ph¬ng
t©m khèi: mçi nguyªn tö trong t©m cña h×nh lËp ph¬ng chØ
liªn kÕt víi 8 nguyªn tö kh¸c trªn ®Ønh cña h×nh lËp ph¬ng (sè
phèi trÝ 8). §ã lµ mét cÊu tróc t¬ng ®èi rçng. MÆt kh¸c, so víi
çc nguyªn tè cïng chu kú, çc kim lo¹i kiÒm cã b¸n kÝnh nguyªn
188
tö lín nhÊt, cho nªn lùc hót gi÷a çc nguyªn tö l©n cËn yÕu. Do
nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn mµ çc kim lo¹i kiÒm cã:
- Khèi lîng riªng nhá.
- NhiÖt ®é nãng ch¶y < 2000C, nhiÖt ®é s«i thÊp.
- §é cøng thÊp, cã thÓ dïng dao c¾t dÔ dµng
- §é dÉn ®iÖn cao.
c. TÝnh chÊt ho¸ häc
Çc kim lo¹i kiÒm cã tÝnh khö m¹nh, tÝnh khö t¨ng dÇn tõ
Li ®Õn Cs.
- Ph¶n øng víi oxi: Li cho ngän löa mµu ®á son, Na cho
ngän löa mµu vµng, K cho ngän löa mµu tÝm nh¹t.
- Ph¶n øng víi níc: çc kim lo¹i kiÒm t¸c dông m¹nh víi níc
ë nhiÖt ®é thêng, t¹o ra kiÒm vµ gi¶i phãng khÝ hi®ro.
- T¸c dông víi axit: Çc kim lo¹i kiÒm ph¶n øng m·nh liÖt
víi axit. ChØ nªn lµm thÝ nghiÖm víi axit HCl ®Æc, nång ®é >
20%. NÕu axit cã nång ®é nhá h¬n, ph¶n øng qu¸ m·nh liÖt,
g©y næ rÊt nguy hiÓm. Kh«ng nªn lµm thÝ nghiÖm cho kim lo¹i
kiÒm t¸c dông víi HNO3 hay H2SO4 ®Æc v× rÊt nguy hiÓm.
d. §iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm
Ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n muèi hoÆc hi®roxit nãng ch¶y.
§iÖn ph©n nãng ch¶y

VÝ dô: 2NaCl 2Na + Cl 2
e. Mét sè hîp chÊt quan träng
Çc kiÒm: NaOH (xót ¨n da), KOH (potat ¨n da) lµ nh÷ng
ho¸ chÊt c¬ b¶n.
Çc muèi: NaCl. NaHCO3, Na2CO3 (xo®a), KCl. TÊt c¶ çc
muèi cña kim lo¹i kiÒm ®Òu tan trong níc.
2. Kim lo¹i kiÒm thæ
a. VÞ trÝ trong b¶ng tuÇn hoµn
Çc kim lo¹i kiÒm thæ thuéc nhãm IIA, gåm: beri (Be),
magie (Mg), canxi (Ca), strontri (Sr), bari (Ba). CÊu h×nh
electron líp ngoµi cïng: ns 2 trong ®ã n lµ sè thø tù cña líp
electron ngoµi cïng. Electron líp ngoµi cïng cña çc kim lo¹i kiÒm
thæ liªn kÕt yÕu víi h¹t nh©n, do ®ã tÝnh chÊt ®Æc trng cña
kim lo¹i kiÒm lµ tÝnh khö m¹nh.
189
M - 2e  M2+ cation M2+ cã cÊu h×nh bÒn v÷ng cña khÝ
hiÕm ®øng tríc .
N¨ng lîng ion ho¸: kim lo¹i kiÒm thæ cã n¨ng lîng ion ho¸
nhá so víi çc kim lo¹i kh¸c, nhng lín h¬n kim lo¹i kiÒm t¬ng
øng. Theo chiÒu tõ Be ®Õn Ba b¸n kÝnh nguyªn tö t¨ng dÇn vµ
n¨ng lîng ion ho¸ gi¶m dÇn.
Sè oxi ho¸: kim lo¹i kiÒm thæ lu«n cã sè oxi ho¸ lµ +2
trong mäi hîp chÊt.
b. TÝnh chÊt vËt lÝ
- Khèi lîng riªng t¬ng ®èi nhá, lµ nh÷ng kim lo¹i nhÑ h¬n
nh«m (trõ Be).
- NhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt ®é s«i tuy cao h¬n kim lo¹i
kiÒm. vÉn t¬ng ®èi thÊp.
- §é cøng tuy cao h¬n cña kim lo¹i kiÒm, nhng vÉn t¬ng ®èi
thÊp, (trõ Be).
- Sù biÕn dæi tÝnh chÊt vËt lÝ kh«ng ®Òu ®Æn nh çc kim
lo¹i kiÒm v× çc kim lo¹i kiÒm thæ cã kiÓu m¹ng tinh thÓ kh¸c
nhau. Tuy nhiªn, chóng cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ chung ë trªn
v× liªn kÕt kim lo¹i cña chóng t¬ng ®èi yÕu, b¸n kÝnh nguyªn
tö lín.
c. TÝnh chÊt ho¸ häc
- Ph¶n øng víi hi®ro (trõ Be vµ Mg)
Ca + H2  CaH2
Çc hi®rua t¸c dông víi níc t¹o ra kiÒm vµ gi¶i phãng khÝ hi®ro.
CaH2 + 2H2O  Ca(OH)2 + 2H2
- Ph¶n øng víi halogen
M + X2  MX2 trõ BeCl2 cã kiªn kÕt céng ho¸ trÞ,
cßn l¹i çc muèi kh¸c ®Òu cã liªn kÕt ion.
- Ph¶n øng víi nit¬

4Mg + 3N2  2Mg2N3
- T¸c dông víi oxi, v¬i axit vµ níc (trõ Be).
- T¸c dông víio khÝ cacbonic
t cao
VÝ dô: 2Mg + CO2 2MgO + C
190
d. §iÒu chÕ kim lo¹i kiÒm thæ
Ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n muèi hoÆc hi®roxit nãng ch¶y.

VÝ dô: MgCl2 Mg + Cl 2
e. Mét sè hîp chÊt quan träng: CaCO3, CaSO4, CaO, Ca(OH)2...
3. Nh«m
KÝ hiÖu: Al. Sè thø tù 13.
CÊu h×nh electron cña nguyªn tö: 1s22s22p63s23p1.
Nh«m ë chu kú 3, ph©n nhãm chÝnh nhãm 3.
a. TÝnh chÊt vËt lÝ
Nh«m lµ kim lo¹i mµu tr¾ng nh b¹c, nhÑ, d = 2,7. Nh«m
dÉn ®iÖn tèt, gÊp ba lÇn s¾t, b»ng hai phÇn ba ®ång nhng l¹i
nhÑ b»ng mét phÇn ba ®ång. V× vËy trong kÜ thuËt ®iÖn
nh«m dÇn thay thÕ ®ång lµm d©y dÉn ®iÖn.
b. TÝnh chÊt hãa häc
Nh«m cã tÝnh khö m¹nh, cã thÓ t¸c dông víi nhiÒu phi
kim, nhiÒu oxit kim lo¹i (nhiÖt nh«m), víi axit, v¬i kiÒm vµ víi n-
íc. Çc ®å vËt b»ng nh«m bÒn ë ®iÒu kiÖn thêng v× nh«m cã
líp mµng oxit rÊt máng, bÒn b¶o vÖ. Khi nh«m t¹o hçn hèng víi
thñy ng©n, tÝnh liªn tôc cña líp oxit bÞ ph¸ vì, nh«m t¸c dông
m¹nh víi oxi.
4Al + 3O2  2Al2O3
2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe
2Al + 2NaOH + 2H2O  2NaAlO2 + 3H2
c. Çc hîp chÊt cña nh«m: Al2O3, Al(OH)3, Al2(SO4)3...oxit vµ
hi®roxit nh«m cã tÝnh chÊt lìng tÝnh.
d. §iÒu chÕ nh«m:
§iÖn ph©n oxit nh«m nãng ch¶y. Ngêi ta sö dông criolit
Na3AlF6 ®Ó lµm gi¶m nhiÖt ®é nãng ch¶y cña oxit nh«m, t¨ng
®é dÉn ®iÖn vµ b¶o vÖ nh«m khái bÞ oxi hãa.
2Al2O3 4Al + 3O 2
e. Hîp kim cña nh«m
191
+ §uyara: 95% Al, 4% Cu, 1% Mn, Mg, Si. Hîp kim cã u
®iÓm nhÑ vµ bÒn. §uyara ®îc dïng réng r·i trong c«ng nghiÖp
hµng kh«ng
+ Silumin: Al vµ Si (1 – 14%)
+ Electron: 10,5% Al, 83,3% Mg, phÇn cßn l¹i cña kÏm
(Zn)...
+ Almelec: 98,5% Al, Cu, Mg d©y çp ®iÖn cao thÕ thay
cho ®ång.
192
B. ®Ò bµi
486. Mét sè h»ng sè vËt lÝ quan träng cña çc kim lo¹i kiÒm ®îc
biÓu diÔn trong b¶ng sau:
Nguyªn NhiÖt ®é NhiÖt ®é Khèi lîng §é cøng (®é cøng
tè nãng ch¶y o
s«i (t C) riªng cña kim c¬ng b»ng
1,0)
(toC) (g/cm3)
Li 180 1330 0,53 0.6
Na 98 892 0.97 0,4
K 64 760 0,86 0,5
Rb 39 688 1,53 0,3
Cs 29 690 1,90 0,2
Hái t¹i sao çc kim lo¹i kiÒm cã nhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt ®é
s«i, ®é cøng thÊp? çch gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Do cÊu t¹o m¹ng tinh thÓ lËp ph¬ng t©m khèi, t¬ng
®èi rçng.
B. Do çc kim lo¹i kiÒm cã b¸n kÝnh nguyªn tö lín nhÊt
trong chu kú, çc nguyªn tö liªn kÕt víi nhau b»ng lùc liªn kÕt
yÕu
C. Do cÊu t¹o m¹ng tinh thÓ lËp ph¬ng t©m diÖn, t¬ng
®èi rçng.
D. A, B ®óng.
487. Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i kiÒm A, B n»m kÕ tiÕp nhau.
LÊy 6,2g X hoµ tan hoµn toµn vµo níc thu ®îc 2,24lÝt hi®ro (ë
®ktc). A, B lµ hai kim lo¹i:
A. Li, Na. B. Na, K.
C. K, Rb. D. Rb, Cs.
488. Dung dÞch A cã chøa n¨m ion: Mg2+, Ba2+ , Ca2+ vµ 0,1mol
Cl- vµ 0,2mol NO3 . Thªm dÇn V lÝt dung dÞch K 2CO3 1M vµo
dung dÞch A ®Õn khi ®îc lîng kÕt tña lín nhÊt. V cã gi¸ trÞ lµ:
A. 150ml B. 300ml
C. 200ml D. 250ml
489. GhÐp ®«i çc thµnh phÇn ë cét A vµ B sao cho phï hîp.
A B
1. Li+ a. khi ®èt cho ngän löa mµu
vµng.
+
2. Na b. khi ®èt cho ngän löa mµu
193
tÝm.
+
3. K c. khi ®èt cho ngän löa mµu
®á son.
4. Ba2+ d. khi ®èt cho ngän löa mµu
da cam.
e. khi ®èt cho ngän löa mµu
xanh nân chuèi.
490. X, Y, Z lµ çc hîp chÊt v« c¬ cña mét kim lo¹i, khi ®èt nãng
ë nhiÖt ®é cao cho ngän löa mµu vµng. X t¸c dông víi Y thµnh Z.
Nung nãng Y ë nhiÖt ®é cao thu ®îc Z, h¬i níc vµ khÝ E. BiÕt E
lµ hîp chÊt cña cacbon, E t¸c dông víi X cho Y hoÆc Z.
X, Y, Z, E lÇn lît lµ nh÷ng chÊt nµo sau ®©y?
A. NaOH, Na2CO3, NaHCO3, CO2.
B. NaOH, NaHCO3, Na2CO3, CO2.
C. NaOH, NaHCO3, CO2, Na2CO3.
D. NaOH, Na2CO3, CO2, NaHCO3.
491. Hßa tan hoµn toµn 10,0g hçn hîp hai muèi XCO 3 vµ Y2(CO3)3
b»ng dung dÞch HCl ta thu ®îc dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ
bay ra ë ®ktc. C« c¹n dung dÞch A th× thu ®îc m(g) muèi khan.
m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 1,033g B. 10,33g
C. 9,265g D. 92,65g
492. Nhóng mét thanh nh«m nÆng 50g vµo 400ml dung dÞch
CuSO4 0,5M. Sau mét thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng
51,38g. Khèi lîng Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64g B. 1,28g
C . 1,92g D. 2,56
493. Hßa tan 5,94g hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i A, B
(A vµ B lµ hai kim lo¹i thuéc ph©n nhãm chÝnh II) vµo níc ®îc
100ml dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl - cã trong dung
dÞch X ngêi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3
thu ®îc 17,22g kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®îc dung dÞch Y. C«
194
c¹n Y ®îc m (g) hçn hîp muèi khan, m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 6,36g. B. 63,6g.
C. 9,12g. D. 91,2g.
494. Cho çc chÊt: CO2, CO, MgO, MgCO3. Hai chÊt cã phÇn tr¨m
khèi lîng oxi b»ng nhau lµ:
A. MgO vµ CO. B. CO2 vµ MgCO3.
C. MgCO3 vµ CO. D. kh«ng cã cÆp chÊt
nµo.
495. Kim lo¹i kiÒm cã thÓ ®îc ®iÒu chÕ trong c«ng nghiÖp theo
ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ?
A. NhiÖt luyÖn. B. Thuû luyÖn.
C. §iÖn ph©n nãng ch¶y. D. §iÖn ph©n dung dÞch.
496. Nguyªn tö cña nguyªn tè nµo lu«n cho 2e trong çc ph¶n
øng ho¸ häc
A. Na Sè thø tù 11.
B. Mg Sè thø tù 12.
C. Al Sè thø tù 13.
D. Fe Sè thø tù 26.
497. Çc nguyªn tö cña nhãm IA trong b¶ng HTTH cã sè nµo
chung?
trÞ.
C. Sè líp electron D. Sè electron líp ngoµi
cïng.
498. Çc nguyªn tè kim lo¹i nµo ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng
cña tÝnh khö ?
A. al, Fe, Zn, Mg. B. Ag, Cu, Mg, Al.
C. Na, Mg, Al, Fe. D. Ag, Cu, Al, Mg.
499. ChÊt nµo sau ®©y ®îc sö dông ®Î khö tÝnh cøng cña níc?
A. Na2CO3. B. Ca(OH)2.
C. Ch¸t trao ®æi ion. D. A, B, C ®óng.
500. Hi®roxit nµo sau ®©y cã tÝnh lìng tÝnh?
A. Al(OH)3. B. Zn(OH)2.
C. Be(OH)2. D. A, B, C ®óng.
195
501. Magie cã thÓ ch¸y trong khÝ cacbon ®ioxit, t¹o ra mét chÊt
bét mµu ®en. C«ng thøc ho¸ häc cña chÊt nµy lµ:
A. C B. MgO
C. Mg(OH)2 D. Mét chÊt kh¸c.
502. Hoµ tan hoµn toµn 4,68g hçn hîp muèi cacbonat cña hai
kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dd HCl thu ®îc 1,12
lit CO2 ë ®ktc. X¸c ®Þnh kim lo¹i A vµ B lµ:
A. Be vµ Mg B. Mg vµ Ca.
C. Ca vµ Sr. D. Sr vµ Ba.
503. Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd muèi XCl 3 t¹o
thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m 4,06g so víi dd
XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl3 lµ chÊt nµo sau ®©y?
A. FeCl3 B. CrCl3
C. BCl3 D. Kh«ng x¸c ®Þnh
®îc.
504. Nung 100g hçn hîp gåm Na 2CO3 vµ NaHCO3 cho ®Õn khi
khèi lîng hçn hîp kh«ng ®æi ®îc 69g chÊt r¾n. x¸c ®Þnh phÇn
tr¨m khèi lîng cña mçi chÊt trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 16% vµ 84%. B. 84% vµ 16%.
C. 26% vµ 74%. D. 74% vµ 26%.
505. Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp mét muèi cacbonat cña
kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ II vµo
dd HCl thÊy tho¸t ra 0,2mol khÝ. Khi c« c¹n dd sau ph¶n øng th×
thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
A. 26,0 B. 28,0
C. 26,8 D. 28,6
506. Trong sè çc ph¬ng ph¸p lµm mÒm níc, ph¬ng ph¸p nµo
chØ khö ®îc ®é cøng tam thêi?
A. Ph¬ng ph¸p ho¸ häc. B. Ph¬ng ph¸p ®un s«i n-
íc.
C. Ph¬ng ph¸p cÊt níc. D. Ph¬ng ph¸p trao ®æi
ion.
507. Trong mét cèc níc cøng chøa a mol Ca2+, b mol Mg2+, vµ c
mol HCO3-. NÕu chØ dïng níc v«i trong, nång ®é Ca(OH) 2 pM ®Ó
lµm gi¶m ®é cøng cña cèc th× ngêi ta thÊy khi thªm V lÝt níc
196
v«i trong vµo cèc, ®é cøng trong cèc lµ nhá nhÊt. BiÓu thøc
tÝnh V theo a, b, p lµ:
ba 2b  a
A. V = B.
p p
b  2a ba
C. D.
p 2p
508. Mét dung dÞch chøa 0,1mol Na +, 0,1 mol Ca2+, 0,1mol Cl- vµ
0,2 mol HCO3-. C« c¹n dung dÞch ë ¸p suÊt thÊp, nhiÖt ®é thÊp
th× thu ®îc m gam hçn hîp muèi khan. NÕu c« c¹n dung dÞch ë
¸p suÊt khÝ quyÓn, nhiÖt ®é cao th× thu ®îc n gam hçn hîp
muèi khan. So s¸nh m vµ n ta cã:
A. m = n. B. m < n.
C. m > n. D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
509. Sù t¹o th¹ch nhò trong çc hang ®éng ®¸ v«i lµ mét qu¸
tr×nh ho¸ häc. Qu¸ tr×nh nµy kÐo dµi hµng triÖu n¨m. Ph¶n øng
ho¸ häc nµo sau ®©y biÓu diÔn qu¸ tr×nh ho¸ häc ®ã?
A. CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2.
B. Ca(HCO3)2  CaCO3 + CO2 + H2O.
C. Mg(HCO3)2 MgCO3 + CO2 + H2O.
D. MgCO3 + CO2 + H2O  Mg(HCO3)2.
510. CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500g dung dÞch NaOH
12% ®Ó cã dd NaOH 8% ?
A. 250 B. 200
C. 150 D. 100
511. §Ó s¶n xuÊt magie tõ níc biÓn, ngêi ta ®iÖn ph©n muèi
MgCl2 nãng ch¶y. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt magie, ngêi ta ®· sö
dông çc tÝnh chÊt nµo cña çc hîp chÊt magie?
A. §é tan trong níc rÊt nhá cña Mg(OH)2.
B. NhiÖt ®é nãng ch¶y t¬ng ®èi thÊp cña muèi MgCl 2
o
(705 C).
C. Mg(OH)2 t¸c dông dÔ dµng víi dung dÞch axit HCl.
197
512. Lo¹i ®¸ vµ kho¸ng chÊt nµo sau ®©y kh«ng chøa canxi
cacbonat?
A. §¸ v«i. B. Th¹ch cao.
C. §¸ hoa c¬ng. D. §¸ phÊn.
513. ChÊt nµo sau ®©y ®îc sö dông trong y häc, bã bét khi x-
¬ng bÞ g·y?
A. CaSO4.2H2O. B. MgSO4.7H2O.
C. CaSO4. D. 2CaSO4.H2O
514. Criolit Na3AlF6 ®îc thªm vµo Al2O3 trong qu¸ tr×nh ®iÖn
ph©n Al2O3 nãng ch¶y, ®Ó s¶n xuÊt nh«m v× lÝ do nµo sau
®©y?
A. Lµm gi¶m nhiÖt ®é nãng ch¶y cña Al2O3, cho phÐp
®iÖn ph©n ë nhiÖt ®é thÊp nh»m tiÕt kiÖm n¨ng lîng.
B. Lµm t¨ng ®é dÉn ®iÖn cña Al2O3 nãng ch¶y.
C. T¹o mét líp ng¨n çch ®Ó b¶o vÖ nh«m nãng ch¶y khái
bÞ oxi ho¸.
D. A, B, C ®óng.
515. øng dông nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña CaCO3?
A. Lµm bét nhÑ ®Ó pha s¬n.
B. Lµm chÊt ®én trong c«ng nghiÖp cao su.
C. Lµm v«i quÐt têng.
D. S¶n xuÊt xi m¨ng.
516. Hîp kim nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña nh«m?
A. Silumin. B. §uyara.
C. Electron D. Inox.
517. Lo¹i quÆng vµ ®¸ quý nµo sau ®©y cã chøa nh«m oxit
trong thµnh phÇn ho¸ häc?
A. Boxit. B. Hång ngäc.
C. Ngäc bÝch. D. A, B, C ®óng.
518. Dung dÞch muèi AlCl3 trong níc cã pH lµ:
A. = 7. B. < 7.
C. > 7. D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
198
519. Cho khÝ CO2 t¸c dông víi dung dÞch chøa amol Ca(OH) 2. §å
thÞ nµo sau ®©y biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a sè mol Ca(HCO 3)2
víi sè mol CO2?
A.
0 a 2a CO2 n
B.
CO2
0 a 2a n
C.
CO2
0 a 2a n
CO2
D. 0 a 2a n
520. HiÖn tîng nµo x¶y ra khi cho tõ tõ dung dÞch HCl vµo dung
dÞch NaAlO2?
B. Ban ®Çu cã kÕt tña d¹ng keo, sau ®ã kÕt tña tan.
199
C. Ban ®Çu cã kÕt tña d¹ng keo, lîng kÕt tña t¨ng dÇn
®Õn cùc ®¹i, sau ®ã kÕt tña tan dÇn.
D. Cã kÕt tña d¹ng keo, kÕt tña kh«ng tan.

486. C 487. B 488. A 489. 490. B 491. B
492. C 493. C 494. C 495. C 496. B 497. D
498. D 499. D 500. D 501. A 502. B 503. A
504. A 505. A 506. B 507. B 508. C 509. B
510. A 511. D 512. B 513. D 514. D 515. C
516. D 517. D 518. B 519. A 520. C
487. Híng dÉn:

§Æt c«ng thøc chung cña A vµ B lµ R
2R + 2H2O  2ROH + H2
0,2mol 0,1mol
M A = 23
6, 2
M= = 31(g / mol) � lµ tháa m·n
0, 2
M B = 39
§¸p ¸n B.
488. Çch gi¶i 1:
Ph¬ng tr×nh ion rót gän:
Mg2+ + CO32  MgCO3
Ba2+ + CO32  BaCO3

Ca2+ + CO32  CaCO3
Gäi x, y, z lµ sè mol cña Mg 2+ , Ba2+ , Ca2+ trong dung dÞch
A. V× dung dÞch trung hßa ®iÖn, ta cã:
2x + 2y + 2z = 0,1 + 0,2 = 0,3
hay x + y + z = 0,15
 nCO32 = x  y  z = 0,15(mol)
nCO3 = nCO2 = 0,15(mol)
3
200
nKCO3 0,15
� V= = = 0,15l�
t=150ml
CM 1
Çch gi¶i 2:
Khi ph¶n øng kÕt thóc, çc kÕt tña t¸ch khái dung dÞch,
phÇn dung dÞch chøa Na+, Cl- vµ NO3 . §Ó trung hßa ®iÖn.
nNa = nCl  nNO = 0,3(mol)
3
nNa 0,3
� VddNa2CO3 = = 
= 0,15(l) =150ml
�
Na
� �� 2
§¸p ¸n A .
491. Çch gi¶i 1:
PTP¦:
XCO3 + 2HCl  XCl2 + H2O + CO2 (1)
a a
Y2(CO3)3 + 6HCl  2HCl3 + 3H2O + 3CO2 (2)
b 3b
0,672
nCO2 = = 0,03(mol)
22,4
§Æt nXCO3 = a ; nY2( CO3) = b

3

( X  60) a  ( 2Y  180) b = 10
�
�
a  3b = 0,03
�
aX + 2bY + 60(a+3b) = 10
aX + 2bY = 10 - 1,8 = 8,2
Mµ khèi lîng muèi (m) = mXCl2  mY Cl3
m = a(X + 71,5) + 2b(Y + 106,5)  m = a(X + 71) + 2b(Y
+ 106,5)
= aX + 2bY + 35,5(2a + 3b)  m = (aX + 2bY) + (71a +
213b)
=> m = 8,2 + 71(a + 3b) = 8,2 + 2,13 = 10,33 (g)
Çch gi¶i 2: VËn dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng.
201
Theo ph¬ng tr×nh ta cã: 1 mol muèi CO3 chuyÓn thµnh
muèi Cl- th× cã 1mol CO 2 bay ra, khèi lîng muèi t¨ng lµ 71- 60
=11g
VËy theo ®Ò bµi m muèi t¨ng: 11 x 0,03 = 0,33 (g)
 mmuèi clorua = 10 + 0,33 = 10,33 (g).
§¸p ¸n: B
492. Çch gi¶i 1:

2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
x 1,5x
§Æt sè mol Al ph¶n øng lµ x
Khèi lîng vËt sau ph¶n øng = mCu gp + mAl cßn d
= 1,5x x 64 + (50 - 27x) = 51,38
 x = 0,02 (mol)
=> khèi lîng Cu tho¸t ra: 0,02 x 1,5 x 64 = 1,92g
Çch gi¶i 2:
Theo ph¬ng tr×nh cø 2mol Al  3mol Cu khèi lîng t¨ng lµ: 3 x
(64 - 54) = 138g
VËy khèi lîng t¨ng: 51,38 - 50 = 1,38g  0,03mol Cu
 mCu = 0,03 x 64 = 1,92 (g)
§¸p ¸n C.
493. Çch gi¶i 1:
ACl2 + 2AgNO3  2AgCl + A(NO3)2
BCl2 + 2AgNO3  2AgCl  + BC(NO3)2
§Æt nACl2 = x ; nBCl2 = y
Theo ®Çu bµi ta cã:
(A + 71) x + (B + 71)y = 5,94
2x + 2y = 0,12 => x + y = 0,06
Khèi lîng muèi khan gåm A(NO3)2 vµ B(NO3)2
m = (A + 124)x + (B + 124) y
= Ax + By + 124(x+y) = 1,68 + 124 x 0,06 = 9,12 (g)
Çch gi¶i 2: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng
Cø 1mol MCl2 t¹o ra 2mol AgCl th× m t¨ng 53g
202
VËy nAgCl = 0,12 mol
m muèi nitrat = mKL + m = 5,94 + 3,18 = 9,12 (g)
§¸p ¸n C.
494. Çch gi¶i 1: ¸p dông c«ng thøc, tÝnh phÇn tr¨m khèi lîng
cña oxi cã trong mçi hîp chÊt ®Ó so s¸nh.
CO2 %O = x 100% = 72,7%
CO %O = x 100% = 57,1%
MgO %O = x 100% = 40%
MgCO3 %O = x 100% = 57,1%
§¸p ¸n C.
Çch gi¶i 2: Dùa vµo ®Æc ®iÓm nguyªn tö khèi Mg gÊp hai lÇn
nguyªn tö khèi cña C. Ta qui ®æi khèi lîng mét Mg b»ng hai C.
Ta cã çc tû lÖ sau:
CO2 1C : 2O MgO 2C:1O
CO 1C :1O MgCO3 3C:3O
VËy cÆp cã % khèi lîng oxi b»ng nhau lµ MgCO3 vµ CO.
§¸p ¸n C.
502. Híng dÉn:
§Æt M lµ nguyªn tö khèi trung b×nh cña hai kim lo¹i A vµ
B.
M CO3 + 2HCl  M Cl2 + CO2 + H2O
1,12
0,05 = 0,05 mol
22,4
4,68
M CO3 = = 93,6; M = 93,6 - 60 = 33,6
0,05
BiÖn luËn: A < 33,6  A lµ Mg = 24
B > 33,6  B lµ Ca = 40.
§¸p ¸n: B
503. Híng dÉn:

Gäi A lµ nguyªn tö khèi cña kim lo¹i X.
Al + XCl3  AlCl3 + X
203
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
Gi¶i ra A = 56. Kim lo¹i X lµ Fe vµ muèi FeCl 3.
§¸p ¸n: A
504.
ChØ cã NaHCO3 bÞ ph©n hñy. §Æt x lµ sè gam NaHCO3.
2NaHCO3  Na2CO3 + CO2 + H2O
0
t
2.84g gi¶m: 44 + 18 = 62g

xg gi¶m: 100 – 69 = 31g
2,84 62
Ta cã: =  x = 84 g
x 31
VËy NaHCO3 chiÕm 84% vµ Na2CO3 chiÕm 16%.
§¸p ¸n A.
505. Híng dÉn:

KÝ hiÖu kim lo¹i ho¸ trÞ I lµ M, sè mol lµ x kim lo¹i, ho¸ trÞ II lµ R,
sè mol lµ y.
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
1mol(2M+60)g 2(M+35,5) t¨ng (2M+71)-(2M+60)
= 11gam
xmol 11gam
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O (2)
1mol(R+60)g (R+71) t¨ng (R+71)-(R+60) = 11g
ymol 11ygam
Tõ (1) vµ (2): mhh = x + y = nCO2 = 0,2
Theo (1), (2): (x + y)mol hçn hîp ph¶n øng th× khèi lîng
hh muèi t¨ng (11x + 11y)g = 11(x + y) = 11.0,2 = 2,2g.
VËy khèi lîng muèi thu ®îc b»ng khèi lîng muèi ban ®Çu
céng víi khèi tîng t¨ng thªm.
mmuèi = 23,8 + 2,2 = 26g
204
§¸p ¸n: A
507. Híng dÉn:

Dung dÞch níc v«i trong cã sù ®iÖn li:
Ca(OH)2  Ca2+ + 2OH-
Vp mol 2Vp mol
Çc ph¶n øng khö cøng:
Mg2+ + 2OH-  Mg(OH)2 (r)
b mol 2b mol
Ca 2+
+ HCO3- + OH-  CaCO3(r) + H2O
(a + Vp)mol (a + Vp)mol
-
Lîng OH ®ñ dïng cho c¶ hai ph¶n øng trªn, cho nªn:
2b  a
2b + (a + Vp) = 2Vp  2b + a = Vp V= .
p
§¸p ¸n: B
510. Híng dÉn:
m H 2O 0 4
8
mdd12% 12 8
m H 2O 4
=  mH 2O = 250 g
500 8
(ë ®©y níc cã nång ®é NaOH b»ng 0).
§¸p ¸n: A
205
Ch¬ng 13. crom - s¾t - ®ång

1. crom
KÝ hiÖu: Cr; Sè thø tù 24; Nguyªn tö khèi: 51,996
CÊu h×nh electron cña nguyªn tö: 1s22s22p63s23p63d54s1
a.TÝnh chÊt vËt lÝ
Crom lµ kim lo¹i tr¾ng x¸m, nÆng (d =7,2) vµ bÒ ngoµi
tr«ng gièng thÐp. NhiÖt ®é nãng ch¶y cña crom lµ 1875 0C vµ
s«i ë 2570 0C. Khi t¹o hîp kim víi s¾t, crom lµm cho thÐp cøng
vµ chÞu nhiÖt h¬n. ThÐp kh«ng gØ crom - niken chøa kho¶ng
15% crom.
Do cÊu h×nh electron líp ngoµi cïng lµ 3d 54s1 cho nªn
crom t¹o ra çc hîp chÊt trong ®ã cã sè oxi hãa tõ +1 ®Õn + 6.
T¸c dông víi ®¬n chÊt: ë nhiÖt ®é thêng crom chØ t¸c
dông víi flo. Nhng ë nhiÖt ®é cao crom t¸c dông víi oxi, lu
huúnh, nit¬, phot pho... t0
VÝ dô: 2Cr + 3Cl2 ��
� 2CrCl3
Trong d·y ®iÖn hãa, crom ®øng gi÷a kÏm vµ s¾t, tuy nhiªn còng
nh nh«m, crom cã mét líp oxit máng bÒn v÷ng b¶o vÖ, nªn rÊt
bÒn, kh«ng ph¶n øng víi níc vµ kh«ng khÝ. Crom kh«ng t¸c dông
víi dung dÞch lo·ng, nguéi cña axit HCl, H 2SO4. Khi ®un nãng,
t0
206
mµng oxit tan, crom t¸c dông víi dung dÞch axit t¹o ra muèi
crom II, khi kh«ng cã mÆt oxi.
Cr2O3 + 6HCl ��
� 2CrCl3 + 3H2O
0
Cr + 2HClt ��
� CrCl2 + H2
ë nhiÖt ®é thêng, crom bÞ HNO3 ®Æc vµ H2SO4 ®Æc lµm thô
®éng hãa gièng nh nh«m.
§iÒu chÕ crom: Dïng ph¬ng ph¸p nhiÖt nh«m, chØ cÇn ®un
nãng lóc ®Çu, sau ®ã 0ph¶n øng táa nhiÖt m¹nh.
t
Cr2O3 + 2Al ��
� 2Cr + Al2O3
c. Mét sè hîp chÊt cña crom
Hîp chÊt crom II:
+ oxit CrO lµ mét chÊt tù ch¸y, cã d¹ng bét mµu ®en. Khi
®un nãng trªn 1000C chuyÓn thµnh Cr2O3. CrO lµ mét oxit baz¬.
Hi®roxit Cr(OH)2 lµ mét chÊt r¾n mµu vµng n©u, kh«ng tan
trong níc. Khi ®un nãng trong kh«ng khÝ, bÞ oxi hãa thµnh
Cr(OH)3. Cr(OH)2 lµ mét baz¬.
4Cr(OH)2 + 2H2O + O2  4Cr(OH)3
+ Muèi crom II ®a sè ë d¹ng hi®rat hay tan trong níc cã
mµu xanh da trêi. Muèi khan vµ muèi cña axit yªu cã mµu kh¸c.
Cr(CH3COO)2 cã mµu ®á. TÝnh chÊt hãa häc ®Æc trng cña muèi
crom II lµ tÝnh khö m¹nh.
4CrCl2 + O2 + 4HCl 4CrCl3 + 2H2O
Trong phßng thÝ nghiÖm, ®Ó ®iÒu chÕ muèi crom II, cho
Zn t¸c dông víi muèi crom III trong m«i tr»ng axit. §iÒu kiÖn cÇn
thiÕt cña ph¶n øng lµ dßng hi®ro liªn tôc tho¸t ra, tr¸nh oxi tiÕp
xóc víi muèi crom II.
Hîp chÊt crom III
+ Cr2O3 lµ mét chÊt bét mµu lôc thÉm. Cr 2O3 khã nãng
ch¶y vµ cøng nh Al2O3. Nã cã tÝnh chÊt lìng tÝnh, nhng kh«ng
tan trong dung dÞch0 lo·ng cña axit vµ kiÒm. §iÒu chÕ trong
t
phßng thÝ nghiÖm, nhiÖt ph©n amoni bicromat.
(NH4)2Cr2O7 � Cr2O3 + N2 + 4H2O
��
Trong c«ng nghiÖp:
t0
207
K2Cr2O7 + S ��
� Cr2O3 + K2SO4
+ Cr(OH) 3 lµ mét chÊt kÕt tña keo, mµu lôc x¸m, kh«ng
tan trong níc. ChÊt nµy cã tÝnh lìng tÝnh nh Al(OH)3.
+ Muèi crom III, kÕt tinh d¹ng tinh thÓ hi®rat, cã mµu.
Trong m«i trêng axit, muèi crom III bÞ kÏm khö thµnh muèi crom
II. Trong m«i trêng kiÓm nã bÞ oxi hãa thµnh muèi crom VI.
Hîp chÊt crom VI
+ CrO3 lµ mét chÊt r¾n, tinh thÓ mµu ®á. Lµ mét oxit
axit, CrO3 rÊt dÔ tan trong níc t¹o ra çc axit cromic (khi cã
nhiÒu níc) vµ axit ®Øcomic (khi cã Ýt níc).
CrO3 + H2O  H2CrO4 (axit cromic)
2CrO3 + H2O  H2Cr2O7 (axit ®icromic)
Çc axit nµy chØ tån t¹i ë d¹ng dung dÞch.
+ Muèi cromat vµ ®icromat: çc muèi bÒn h¬n nhiÒu so
víi çc axit t¬ng øng. Ion CrO42- mµu vµng, Cr2O72- cã mµu ®á da
cam. Hai lo¹i ion nµy trong níc lu«n tån t¹i c©n b»ng:
Cr2O72- + H2O ��
�� 2CrO42- + 2H+
NÕu thªm H+ vµo muèi cromat mµu vµng, th× dung dÞch sÏ
chuyÓn sang mµu da cam. NÕu thªm OH - vµo hÖ c©n b»ng,
dung dÞch sÏ chuyÓn sang mµu vµng.
Çc muèi cromat vµ ®icromat ®Òu lµ nh÷ng chÊt oxi hãa
m¹nh, nhÊt lµ trong m«i trêng axit, s¶n phÈm lµ muèi crom III.
2. S¾t
KÝ hiÖu Fe; Sè thø tù 26; Nguyªn tö khèi: 55,847
a. TÝnh chÊt vËt lÝ
S¾t lµ kim lo¹i mµu tr¾ng b¹c, nÆng, (d = 7,87), nãng ch¶y ë
15390C vµ s«i ë 27700C. S¾t cã tÝnh dÎo, dÔ d¸t máng vµ kÐo
sîi. S¾t bÞ nam ch©m hót vµ cã thÓ trë thµnh nam ch©m.
S¾t cã ®é ho¹t ®éng hãa häc lo¹i trung b×nh.
+ S¾t t¸c dông víi phi kim: Khi ®un nãng trong kh«ng khÝ kh«
150 - 2000C, s¾t bÞ oxi hãa t¹o mµng máng ng¨n sù oxi hãa s©u
208
h¬n. Tuy nhiªn, trong kh«ng khÝ Èm, s¾t bÞ gØ dÔ dµng theo
ph¬ng tr×nh tæng qu¸t:
4Fe + 3O2 + nH2O 2Fe2O3 .nH2O
§èt ch¸y s¾t trong oxi: 3Fe + 2O2 Fe3O4. S¾t t¸c dông víi çc
phi kim kh¸c nh clo, lu huúnh khi ®un nãng.
+ S¾t t¸c dông víi axit: Fe + 2HCl FeCl2 + H2
S¾t bÞ thô ®éng hãa trong HNO3 vµ H2SO4 ®Æc nguéi.
+ S¾t t¸c dông víi dung dÞch muèi cña kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng.
Fe + CuSO4  FeSO4 + Cu
+ S¾t t¸c dông víi níc ë nhiÖt ®é cao, ®©y lµ ph¶n øng ®· t×m
ra thµnh phÇn hãa häc cña níc.
c. Hîp chÊt cña s¾t
Hîp chÊt s¾t II: FeO, Fe(OH) 2, muèi s¾t II. TÝnh chÊt baz¬
cña oxit vµ hi®roxit vµ tÝnh khö.
Hîp chÊt s¾t III: Fe2O3, Fe(OH)3, çc muèi s¾t III. Oxit vµ
hi®roxit cã tÝnh baz¬. Hîp chÊt s¾t III cã tÝnh oxi hãa.
d. Hîp kim cña s¾t: Gang, thÐp. Ngµnh s¶n xuÊt gang, thÐp gäi
lµ luyÖn kim ®en.
e. Çc lo¹i quÆng s¾t: manhetit: Fe 3O4, hematit: Fe2O3, xi®erit:
FeCO3.
3. §ång
KÝ hiÖu: Cu; Sè thø tù: 29; Nguyªn tö khèi: 63,546
a.TÝnh chÊt vËt lÝ
§ång lµ kim lo¹i mµu ®á, nÆng (d = 8,96), nãng ch¶y ë
1083 C vµ s«i ë 28770C. §ång tinh khiÕt t¬ng ®èi mÒm dÔ d¸t
0
máng, kÐo sîi. §ång cã ®é dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt rÊt cao, chØ
thua b¹c. §é dÉn ®iÖn gi¶m nhanh khi ®ång cã lÉn t¹p chÊt.
§ång lµ kim lo¹i kÐm ho¹t ®éng hãa häc. §ång cã thÓ t¸c
dông víi çc phi kim nh clo, brom, oxi khi ®un nãng.
Cu + Cl2  CuCl2
§ång kh«ng t¸c dông víi dung dÞch HCl vµ H 2SO4 lo·ng. Tuy
nhiªn khi cã mÆt khÝ oxi, x¶y ra ph¶n øng:
209
2Cu + O2 + 4HCl  2CuCl2 + 2H2O
c. Hîp chÊt cña ®ång
§ång cã çc sè oxi hãa +1 vµ +2, trong ®ã hîp chÊt ®ång II bÒn
h¬n.
+ CuO lµ chÊt bét mµu ®en, kh«ng tan trong níc. CuO lµ
mét oxit baz¬.
CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O
+ Cu(OH)2 lµ mét chÊt kÕt tña mµu xanh nh¹t. Cu(OH) 2 lµ
mét baz¬.
Cu(OH)2 + 2HCl  CuCl2 + 2H2O
Khi ®un nãng, ngay trong dung dÞch, Cu(OH) 2 bÞ ph©n hñy t¹o
t0
ra CuO.
Cu(OH)2 ��
� CuO + H2O
Cu(OH)2 tan dÔ dµng trong dung dÞch NH 3 t¹o thµnh dung dÞch
mµu xanh thÉm gäi lµ níc Sv©yde:
Cu(OH)2 + 4NH3  Cu(NH3)4(OH)2
Níc Sv©yde hßa tan ®îc xenluloz¬, khi thªm níc hoÆc axit,
xenluloz¬ trë l¹i d¹ng r¾n, dïng lµm t¬ sîi nh©n t¹o.
+ Muèi ®ång II ë d¹ng hi®rat vµ tan trong níc ®Òu cã
mµu xanh
d. Hîp kim cña ®ång:
§ång thau: Cu, Zn (10 -50%) bÒn vµ dÎo dïng trong chÕ
t¹o m¸y.
§ång thiÕc: Cu, Sn (3 - 20%) Ýt bÞ ¨n mßn, cøng h¬n
®ång, dÔ ®óc, dïng trong c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y
Contantan: Cu, Ni (40%) cã ®iÖn trë cao, lµm d©y ®iÖn
trë.
B. ®Ò bµi
521. LÝ do nµo sau ®©y lµ ®óng khi ®Æt tªn nguyªn tè crom?
A. HÇu hÕt çc hîp chÊt cña crom ®Òu cã mµu.
B. Tªn ®Þa ph¬ng n¬i ph¸t minh ra crom.
C. Tªn cña ngêi cã c«ng t×m ra crom.
D. Mét lÝ do kh¸c.
210
522. Hßa tan 9,14g hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét lîng võa ®ñ
dung dÞch HCl thu ®îc 7,84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 2,54g chÊt r¾n
Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®îc m(g) muèi, m cã
gi¸ trÞ lµ:
A. 31,45g. B. 33,25g.
C. 3,99g. D. 35,58g.
523. Hßa tan hoµn toµn 17,4g hçn hîp ba kim lo¹i Al, Fe, Mg
trong dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 13,44 lÝt khÝ. NÕu cho 8,7g
hçn hîp t¸c dông dung dÞch NaOH d thu ®îc 3,36 lÝt khÝ (ë
®ktc). VËy nÕu cho 34,8g hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch
CuSO4d, läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng t¸c dông
víi dung dÞch HNO3nãng, d th× thu ®îc V lÝt khÝ NO2. ThÓ tÝch
khÝ NO2 (ë ®ktc) thu ®îc lµ:
A. 26,88 lÝt B. 53,70 lÝt
C. 13,44 lÝt D. 44,8 lÝt
524. Trén 5,4g Al víi 4,8g Fe 2O3 råi nung nãng ®Ó thùc hiÖn
ph¶n øng nhiÖt nh«m. Sau ph¶n øng ta thu ®îc m(g) hçn hîp
chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 2,24(g) B. 4,08(g)
C. 10,2(g) D. 0,224(g)
525. Hoµ tan 4,59g Al b»ng dd HNO 3 lo·ng thu ®îc hçn hîp khÝ NO
VN 2O
vµ N2O cã tØ khèi so víi H2 b»ng 16,75. TØ lÖ thÓ tÝch khÝ
VNO
trong hçn hîp lµ:
1 2 1 3
A. . B. . C. . D. .
3 3 4 4
526. Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp gåm 0,05 mol Ag vµ 0,03 mol
Cu vµo dung dÞch HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ A gåm NO vµ NO 2
cã tØ lÖ sè mol t¬ng øng lµ 2 : 3. ThÓ tÝch hçn hîp A ë ®ktc lµ:
A. 1,369 lÝt. B. 2,737 lÝt.
C. 2,224 lÝt. D. 3,3737lÝt.
211
527. Trén 0,54 g bét nh«m víi bét Fe 2O3 vµ CuO råi tiÕn hµnh
ph¶n øng nhiÖt nh«m thu ®îc hçn hîp A. Hoµ tan hoµn toµn A
trong dung dÞch HNO3 ®îc hçn hîp khÝ gåm NO vµ NO 2 cã tØ lÖ
sè mol t¬ng øng lµ 1 : 3. ThÓ tÝch (®ktc) khÝ NO vµ NO 2 lÇn lît
lµ:
A. 0,224 lÝt vµ 0,672 lÝt. B. 0,672 lÝt vµ
0,224 lÝt.
C. 2,24 lÝt vµ 6,72 lÝt. D. 6,72 lÝt vµ 2,24
lÝt.
528. Cã çc dung dÞch AlCl 3, NaCl, MgCl2, H2SO4. ChØ ®îc dïng
thªm mét thuèc thö, th× cã thÓ dïng thªm thuèc thö nµo sau
®©y ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch ®ã?
A. Dung dÞch NaOH B. Dung dÞch AgNO3
C. Dung dÞch BaCl2 D. Dung dÞch quú tÝm.

529. Nhóng thanh kim lo¹i M ho¸ trÞ 2 vµo dd CuSO 4, sau mét thêi
gian lÊy thanh kim lo¹i ra thÊy khèi lîng gi¶m 0,05%. MÆt kh¸c
nhóng thanh kim lo¹i trªn vµo dd Pb(NO3)2, sau mét thêi gian thÊy
khèi lîng t¨ng 7,1%. BiÕt r»ng sè mol CuSO4 vµ Pb(NO3)2 tham gia ë
hai trêng hîp nh nhau. X¸c ®Þnh M lµ kim lo¹i :
A. Zn. B. Fe.
C. Mg. D. Ni.
530. Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd muèi XCl 3 t¹o
thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m 4,06g so víi dd
XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl3 lµ:
A. BCl3 B. CrCl3
C. FeCl3 D. Kh«ng x¸c
®Þnh.
531. ChÊt nµo sau ®©y ®îc gäi lµ phÌn chua, dïng ®Ó ®¸nh
trong níc?
212
A. K2SO4 . Al2(SO4)3.24H2O. B. Na2SO4 .
Al2(SO4)3.24H2O.
C. (NH4)2SO4 . Al2(SO4)3.24H2O. D. Li2SO4 .
Al2(SO4)3.24H2O.
532. Cã n¨m èng nghiÖm ®ùng riªng biÖt çc dung dÞch lo·ng
FeCl3, NH4Cl, Cu(NO3)2, FeSO4 vµ AlCl3. Chän mét trong çc ho¸
chÊt sau ®Ó cã thÓ ph©n biÖt tõng chÊt trªn:
A. NaOH. B. Quú tÝm.
C. BaCl2. D. AgNO3.
533. Mét èng nghiÖm chøa kho¶ng 1ml dung dÞch Cu(NO 3)2.
Thªm tõ tõ dung dÞch amoniac vµo èng nghiÖm cho ®Õn d. Çc
hiÖn tîng x¶y ra trong thÝ nghiÖm lµ:
A. Ban ®Çu cã xuÊt hiÖn kÕt tña mµu xanh nh¹t.
B Khèi lîng kÕt tña t¨ng dÇn, ®Õn cùc ®¹i.
C. KÕt tña bÞ hoµ tan t¹o ra dung dÞch mµu xanh thÉm.
D. A, B, C ®óng.
534. Cho 1,58 gam hçn hîp A ë d¹ng bét gåm Mg vµ Fe t¸c dông
víi 125ml dung dÞch CuCl2. KhuÊy ®Òu hçn hîp, läc röa kÕt tña
thu ®îc dung dÞch B vµ 1,92 gam chÊt r¾n C.Thªm vµo B mét l-
îng d dung dÞch NaOH lo·ng, läc röa kÕt tña míi t¹o thµnh. Nung
kÕt tña trong kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é cao thu ®îc 0,7 gam chÊt
r¾n D gåm hai oxit kim lo¹i. Sè ph¶n øng ho¸ häc ®· x¶y ra
trong thÝ nghiÖm trªn lµ:
A. 4. B. 5.
C. 6. D. 7.
535. Gang vµ thÐp lµ nh÷ng hîp kim cña s¾t, cã rÊt nhiÒu øng
dông trong c«ng nghiÖp vµ trong ®êi sèng. Gang vµ thÐp cã
nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt nµo sau ®©y?
A. Hµm lîng cacbon trong gang cao h¬n trong thÐp.
213
B. ThÐp dÎo vµ bÒn h¬n gang.
C. Gang gißn vµ cøng h¬n thÐp.
D. A, B, C ®óng.
536. Cho 2,52 gam mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H 2SO4
lo·ng t¹o ra 6,84 gam muèi sunfat. §ã lµ kim lo¹i nµo trong sè
sau:
A. Mg B. Fe
C. Ca D. Al
537. S¾t t¸c dông víi níc ë nhiÖt ®é cao h¬n 570oC th× t¹o ra
s¶n phÈm:
A. FeO vµ H2. B. Fe2O3 vµ H2.
C. Fe3O4 vµ H2. D. Fe(OH)2 vµ H2.
538. Cho çc chÊt sau ®©y t¸c dông víi nhau:
Cu + HNO3 ®Æc  khÝ X
MnO2 + HCl®Æc  khÝ Y
Na2CO3 + FeCl3 + H2O  khÝ Z
C«ng thøc ph©n tö cña çc khÝ X, Y, Z lÇn lît lµ:
A. NO, Cl2, CO2. B. NO2, Cl2, CO2.
C. NO2, Cl2, CO. D. N2, Cl2, CO2.
539. Hoµ tan hoµn toµn 10 gam hçn hîp muèi khan FeSO 4 vµ
Fe2(SO4)3. Dung dÞch thu ®îc ph¶n øng hoµn toµn víi 1,58 gam
KMnO4 trong m«i trêng axit H2SO4. Thµnh phÇn phÇn tr¨m theo
khèi lîng cña FeSO4 vµ Fe2(SO4)3 ban ®Çu lÇn lît lµ:
A. 76% vµ 24%. B. 67% vµ 33%.
C. 24% vµ 76%. D. 33% vµ 67%.
540. Cã mét cèc ®ùng dung dÞch HCl, nhóng mét b¶n ®ång
máng vµo cèc. Quan s¸t b»ng m¾t thêng ta kh«ng thÊy cã hiÖn
tîng g× x¶y ra. Tuy nhiªn, nÕu ®Ó l©u ngµy, dung dÞch dÇn
chuyÓn sang mµu xanh. B¶n ®ång cã thÓ bÞ ®øt chç tiÕp xóc
víi bÒ mÆt tho¸ng cña cèc axit. §iÒu gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ
hîp lÝ?
214
A. §ång cã t¸c dông víi axit HCl, nhng chËm ®Õn møc
m¾t thêng kh«ng nh×n thÊy.
B. §ång t¸c dông víi axit HCl hay H 2SO4 lo·ng khi cã mÆt
khÝ oxi.
C. X¶y ra hiÖn tîng ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc.
541. C«ng thøc ho¸ häc nµo sau ®©y lµ cña níc Sv©yde, dïng
®Ó hoµ tan xenluloz¬, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¬ nh©n t¹o?
A. CuCl2. B. Cu(NH3)4(OH)2.
C. Cu(NO3)2. D. CuSO4.
542. Hîp kim nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cña ®ång?
A. §ång thau. B. §ång thiÕc.
C. Contantan. D. Electron.
543. Bá mét Ýt tinh thÓ K2Cr2O7 (lîng b»ng h¹t ®Ëu xanh) vµo
èng nghiÖm, thªm kho¶ng 1ml níc cÊt. L¾c èng nghiÖm cho tinh
thÓ tan hÕt, thu ®îc dung dÞch X. Thªm vµi giät dung dÞch KOH
vµo dung dÞch X thu ®îc dung dÞch Y. Mµu s¾c cña dung dÞch
X vµ Y lÇn lît lµ:
A. Mµu ®á da cam vµ mµu vµng chanh.
B. Mµu vµng chanh vµ mµu ®á da cam.
C. Mµu n©u ®á vµ mµu vµng chanh.
D. Mµu vµng chanh vµ mµu n©u ®á.
544. Cã mét lo¹i oxit s¾t dïng ®Ó luyÖn gang. NÕu khö a gam
oxit s¾t nµy b»ng cacbon oxit ë nhiÖt ®é cao ngêi ta thu ®îc
0,84 gam s¾t vµ 0,448 lÝt khÝ cacbonic(®ktc). C«ng thøc ho¸
häc cña lo¹i oxit s¾t nãi trªn lµ:
A. Fe2O3. B. Fe3O4 C. FeO
215
Ph©n xëng luyÖn gang tõ quÆng s¾t LuyÖn, çn
thÐp Gia sµng
545. Mét lo¹i quÆng chøa s¾t trong tù nhiªn ®· ®îc lo¹i bá t¹p
chÊt. Hoµ tan quÆng nµy trong dung dÞch axit nitric thÊy cã khÝ
mµu n©u bay ra, dung dÞch thu ®îc cho t¸c dông víi dung dÞch
bari clorua thÊy cã kÕt tña tr¾ng (kh«ng tan trong axit). H·y cho
biÕt tªn, thµnh phÇn ho¸ häc cña quÆng?
A. Xi®erit FeCO3. B. Manhetit Fe3O4.
C. Hematit Fe2O3. D. Pirit FeS2.
546. ChÊt láng Booc®o (lµ hçn hîp ®ång (II) sunfat vµ v«i t«i
trong níc theo mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh, chÊt láng nµy ph¶i h¬i cã
tÝnh kiÒm (v× nÕu ®ång (II) sunfat d sÏ thÊm vµo m« thùc vËt
g©y h¹i lín cho c©y). Booc®o lµ mét chÊt diÖt nÊm cho c©y rÊt
cã hiÖu qu¶ nªn ®îc çc nhµ lµm vên a dïng, h¬n n÷a viÖc pha
chÕ nã còng rÊt ®¬n gi¶n. §Ó ph¸t hiÖn ®ång (II) sunfat d
nhanh, cã thÓ dïng ph¶n øng ho¸ häc nµo sau ®©y?
A. Glixerol t¸c dông víi ®ång (II) sunfat trong m«i trêng
kiÒm.
B. S¾t t¸c dông víi ®ång (II) sunfat.
C. Amoniac t¸c dông víi ®ång (II) sunfat.
D. Ph¶n øng kh¸c.
547. HiÖn tîng thÐp, mét hîp kim cã nhiÒu øng dông nhÊt cña
s¾t bÞ ¨n mßn trong kh«ng khÝ Èm, cã t¸c h¹i to lín cho nÒn
kinh tÕ. ThÐp bÞ oxi ho¸ trong kh«ng khÝ Èm cã b¶n chÊt lµ qu¸
tr×nh ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc. Ngêi ta b¶o vÖ thÐp b»ng çch:
A. G¾n thªm mét mÈu Zn hoÆc Mg vµo thÐp.
B. M¹ mét líp kim lo¹i nh Zn, Sn, Cr lªn bÒ mÆt cña thÐp.
C. B«i mét líp dÇu, mì (parafin) lªn bÒ mÆt cña thÐp.
D. A, B. C ®óng.
216
ThÐp bÞ ¨n mßn trong kh«ng khÝ Èm
548. Trong níc ngÇm thêng tån t¹i ë d¹ng ion trong s¾t (II)
hi®rocacbonat vµ s¾t (II) sunfat. Hµm lîng s¾t trong níc cao lµm
cho níc cã mïi tanh, ®Ó l©u cã mµu vµng g©y ¶nh hëng xÊu tíi
søc khoÎ cña con ngêi nªn cÇn ph¶i lo¹i bá. Ta cã thÓ dïng çc
ph¬ng ph¸p nµo sau ®©y ®Ó lo¹i bá s¾t ra khái níc sinh ho¹t?
A. Dïng giµn phun ma hoÆc bÓ trµn ®Ó cho níc míi hót tõ
giÕng khoan lªn ®îc tiÕp xóc nhiÒu víi kh«ng khÝ råi
l¾ng, läc.
B. Sôc clo vµo bÓ níc míi tõ giÕng khoan lªn víi liÒu lîng
thÝch hîp.
C. Sôc kh«ng khÝ giµu oxi vµo níc míi hót tõ giÕng khoan
lªn.
D. A, B, C ®óng.
549. Nguyªn tö cã cÊu h×nh electron líp ngoµi cïng 4s 1 lµ nguyªn
tö cña nguyªn tè nµo sau ®©y?
A. Cr. B. K.
C. Cu. D. A, B, C ®óng.
550. Mét chÊt bét mµu lôc X thùc tÕ kh«ng tan trong dung dÞch
lo·ng cña axit vµ kiÒm. Khi nÊu ch¶y víi potat ¨n da vµ cã mÆt
kh«ng khÝ ®Ó chuyÓn thµnh chÊt Y cã mµu vµng vµ dÔ tan
trong níc, chÊt Y t¸c dông víi axit t¹o thµnh chÊt Z cã mµu ®á da
cam. ChÊt Z bÞ lu huúnh khö thµnh chÊt X vµ oxi ho¸ axit
clohi®ric thµnh clo. C«ng thøc ph©n tö cña çc chÊt X, Y, Z lÇn l-
ît lµ:
A. Cr2O3, Na2CrO4, Na2Cr2O7. B. Cr2O3, K2CrO4,
K2Cr2O7.
C. Cr2O3, Na2Cr2O7, Na2CrO4. D. Cr2O3, K2Cr2O7,
K2CrO4.
551.
217
Ch¶o gang Dao D©y thÐp gai
Cã nh÷ng ®å vËt ®îc chÕ t¹o tõ s¾t nh: ch¶o, dao, d©y thÐp
gai. V× sao ch¶o l¹i gißn, dao l¹i s¾c vµ d©y thÐp l¹i dÎo? LÝ do
nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Gang vµ thÐp lµ nh÷ng hîp kim kh¸c nhau cña Fe, C vµ mét sè
nguyªn tè kh¸c.
B. Gang gißn v× tû lÖ % cña cacbon cao ~ 2%.
C. ThÐp dÎo v× tû lÖ cacbon ~ 0,01%. Mét sè tÝnh chÊt ®Æc
biÖt cña thÐp do çc nguyªn tè vi lîng trong thÐp g©y ra nh
thÐp crom kh«ng gØ, …
D. A, B, C ®óng.
552. Contantan lµ hîp kim cña ®ång víi 40% Ni. VËt liÖu nµy ®îc
øng dông réng r·i trong çc dông cô ®èt nãng b»ng ®iÖn nh:
bµn lµ, d©y may so cña bÕp ®iÑn … TÝnh chÊt nµo cña
contantan lµm cho nã ®îc øng dông réng r·i nh v©y?
A. Contantan cã ®iÖn trë lín. B. Contantan cã
®iÖn trë nhá.
C. Contantan cã gi¸ thµnh rÎ. D. Mét nguyªn
nh©n kh¸c.
553. Trong sè çc cÆp kim lo¹i sau ®©y, cÆp nµo cã tÝnh chÊt
bÒn v÷ng trong kh«ng khÝ, níc, nhê cã líp mµng oxit rÊt máng,
rÊt bÒn v÷ng b¶o vÖ?
A. Fe vµ Al. B. Fe vµ Cr.
C. Al vµ Cr. D. Mn vµ Al.
554. Khi ®å dïng b»ng ®ång bÞ oxi ho¸, b¹n cã thÓ dïng ho¸ chÊt
nµo sau ®©y ®Ó ®å dïng cña b¹n sÏ s¸ng ®Ñp nh míi?
A. Dung dÞch NH3. B. Dung dÞch HCl.
C. Dung dÞch C2H5OH, ®un nãng. D. Dung dÞch HNO3.
555. Cã mét cèc thñy tinh dung tÝch 100ml, dùng kho¶ng 10ml
dung dÞch K2Cr2O7. Thªm tõ tõ tõng giät dung dÞch NaOH vµo
cèc thñy tinh. HiÖn tîng quan s¸t ®îc lµ mµu da cam cña dung
218
dÞch chuyÓn sang mµu vµng. Hái cã hiÖn tîng g× x¶y ra khi
thªm dung dÞch BaCl2 vµo dung dÞch cã mµu vµng trªn?
A. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu vµng cña BaCrO 4.
B. Kh«ng cã hiÖn tîng g× x¶y ra.
C. Mµu vµng chuyÓn thµnh mµu da cam.
D. Mét ph¬ng ¸n kh¸c.

521. A 522. A 523. B 524. C 525. A 526. A
527. A 528. A 529. A 530. C 531. A 532. A
533. D 534. D 535. D 536. B 537. A 538. B
539. A 540. B 541. B 542. D 543. A 544. B
545. D 546. B 547. D 548. D 549. D 550.B
551. D 552. A 553. C 554. C 555. A
522. Çch gi¶i 1:

PTP¦:
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2
ChÊt r¾n B lµ Cu
Dung dÞch C lµ MgCl2 vµ AlCl3.
7,84
nH = = 0,35 (mol)
2
22,4
§Æt: nMg = x
nAl = y
219
3
x y = 0,35 2x  3y = 0,7
 2 
24x  27y = 9,14  2,54 24x  27y = 6,6
x = 0,05
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 
y = 0,2
Theo ph¬ng tr×nh: nMgCl2 = nMg = 0,05(mol)
=> mMgCl2 = 0,05 x95 = 4,75 (g)

nAlCl = nAl = 0,2 (mol)
3
=> m = mMgCl2  mAlCl3 = 4,75  26,7 = 31,45(g)

Çch gi¶i 2:
m= m(Al  Mg)  mCl = (9,14  2,54)  0,7 x35,5 = 6,6  24,85 = 31,45 (g)

§¸p ¸n A.
523. Çch gi¶i 1:

2Al + 6HCl  AlCl3 + 3H2
0,5x 0,5x
Mg + 2HCl  MgCl2 + H2
Fe + 2HCl  FeCl2 + H2
§Æt sè mol Al, Mg, Fe trong 17,4g hçn hîp lµ x, y, z
27x  24y  52z= 17,4 �
� x = 0,2
� �
1,5x  y  z = 0,6
� y = 0,15
��
�0,75x = 0,15 �z = 0,15
� �
 n hçn hîp trong 34,7 lµ nAl = 0,4; nMg = 0,3; nFe = 0,3
hçn hîp X t¸c dông CuSO4d
220
2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu
Mg + CuSO4  MgSO4 + Cu
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O
nCu (4,5,6) = 1,5x + y + z = 0,6 + 0,3 + 0,3 = 1,2 (mol)
(7): nN2 = 2NCu = 2x1,2 = 2,4(mol)
VNO2 = 2,4x22,4= 53,76l�
t
Çch gi¶i 2:
Al, Mg, Fe nhêng e H+ + 2e  H2 
neH nh�n = neCunh�n

H+ , Cu2+ nhËn e Cu + 2e  Cu 
nH2 = nCu2
nCu = nCu2
nNO2 = 2nCu = 2x1,2= 2,4mol
 VNO2 = 2,4x22,4= 53,76l�
t
§¸p sè: B
524. Çch gi¶i 1:

2Al + Fe2O3  Al2O3 + 2Fe
Sè mol: 0,2 0,03
Ph¶n øng: 0,06 0,03 0,03 0,06
Sau ph¶n øng: 0 0,03 0,06
mhh sau ph¶n øng = 0,14 x 27 + 0,03 . 102 + 0,06 x 56 =
10,2 (g)
Çch gi¶i 2: Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: Tæng khèi lîng
çc chÊt tham gia ph¶n øng b»ng tæng khèi lîng s¶n phÈm:
mhh sau = mhh tríc = 5,4 + 4,8 = 10,2(g)
221
§¸p ¸n C.
525. Híng dÉn:
M hh = 16,75.2 = 33,5
V N 2O 44 3,5
V N 2O 3,5 1
33,5  = =
V NO 10,5 3
VNO 30 10,5
§¸p ¸n: A.
526. Híng dÉn:
Tæng sè mol electron cho = (0,05 x 1) + (0,03 x2) = 0,11
(mol)
9 �V
Tæng sè mol electron nhËn
NO = 3nNO +n = = 0,11
2 22, 4 �5
(mol)
0,11�5 �22, 4
 V= = 1,369 (lÝt) §¸p ¸n A.
9
527. Híng dÉn:
0,54
Tæng sè mol electron cho = �3 = 0,06 (mol)
27
6 �V
Tæng sè mol electron nhËn
NO = 3nNO +n = = 0, 06
2 22, 4 �4
(mol)
0, 06 �4 �22, 4
V = = 0,896 (lÝt) §¸p ¸n A.
6
529. Híng dÉn:
Gäi m lµ khèi lîng thanh kim lo¹i, A lµ nguyªn tö khèi cña
kim lo¹i, x lµ sè mol muèi ph¶n øng.
M + CuSO4  MSO4 + Cu
Ag  1mol 64g gi¶m (A – 64)g
222
0,05m
xmol g
100
0,05m
Rót ra: x = 100 (1)
A  64
M + Pb(NO3)2  M(NO3)2 + Pb
Ag  1mol 207 t¨ng (207 – A)g
7,1m
xmol t¨ng g
100
7,1m
Rót ra: x = 100 (2)
207  A
0,05m 7,1m
Tõ (1) vµ (2) ta cã: 100 = 100 (3)
A  64 207  A
Tõ (3) gi¶i ra A = 65. VËy kim lo¹i M lµ kÏm.
§¸p ¸n: A
530. Híng dÉn:
Gäi A lµ nguyªn tö khèi cña kim lo¹i X.
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
§¸p ¸n C.
534. Híng dÉn:

1. Mg + CuCl2  Cu + MgCl2
2. Fe + CuCl2  Cu + FeCl2
3. MgCl2 + 2NaOH  Mg(OH)2 + 2NaCl
4. FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2 + 2NaCl
223
5. Mg(OH)2  MgO + H2O
6. 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3
7. 2Fe(OH)3  Fe2O3 + 3H2O
§¸p ¸n: D.
Ch¬ng 14. Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶I nhanh bµi tËp hãa häc
1. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn
a. B¶o toµn ®iÖn tÝch
224
- Nguyªn t¾c: Tæng ®iÖn tÝch d¬ng lu«n lu«n b»ng
tæng ®iÖn tÝch ©m vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. V× thÕ dung dÞch
lu«n lu«n trung hoµ vÒ ®iÖn.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: KÕt qu¶ x¸c ®Þnh nång ®é mol cña çc ion
trong mét dung dÞch ghi ë b¶ng díi ®©y:
Ion Na+ Ca2+ NO3- Cl- HCO3-

Sè mol 0,05 0,01 0,01 0,04 0,025
Hái kÕt qu¶ ®ã ®óng hay sai? T¹i sao?

Gi¶i: Do ®iÖn tÝch cña mét ion trong dd b»ng tÝch cña
®iÖn tÝch vµ sè mol cña nã, nªn ta cã:
Tæng ®iÖn tÝch d¬ng lµ: (+1).0,05 + (+2).0,01 =
+ 0,07
Tæng ®iÖn tÝch ©m lµ: (-1).0,01 + (-1).0,04 + (-
1).0,025 = - 0,075.
Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña ®iÖn tÝch d¬ng kh¸c ®iÖn tÝch
©m. VËy kÕt qu¶ trªn lµ sai.
VÝ dô 2: Dung dÞch A chøa çc ion Na +: a mol; HCO3-: b
mol;
CO32-: c mol; SO42-: d mol. §Ó t¹o ra kÕt tña lín nhÊt ngêi ta dïng
100 ml dd Ba(OH)2 nång ®é x mol/l. LËp biÓu thøc tÝnh x theo a
vµ b.
Gi¶i: HCO3- + OH-  CO32- + H2O
bmol  b
Ba2+ + CO32-  BaCO3
Ba2+ + SO42-  BaSO4
Dung dÞch sau ph¶n øng chØ cã Na +: a mol. V× b¶o toµn
®iÖn tÝch nªn còng ph¶i cã: a mol OH -. §Ó t¸c dông víi HCO3-
cÇn b mol OH-.
VËy sè mol OH- do Ba(OH)2 cung cÊp lµ (a + b) mol
225
ab
ab
Ta cã: n Ba ( OH ) 2 = vµ nång ®é x = 2 = a  b
2
0,1 0,2
mol/l
b) B¶o toµn khèi lîng
- Nguyªn t¾c:
+ Trong mét ph¶n øng hãa häc tæng khèi lîng cña çc
s¶n phÈm b»ng tæng khèi lîng cña çc chÊt ph¶n øng.
+ Khi c« c¹n dd th× khèi lîng hçn hîp muèi thu ®îc b»ng
tæng khèi lîng cña çc cation kim lo¹i vµ anion gèc axit.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Cho tõ tõ mét luång khÝ CO ®i qua èng sø ®ùng
m gam hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3 ®un nãng thu ®îc 64g
s¾t, khÝ ®i ra sau ph¶n øng cho ®i qua dd Ca(OH) 2 d ®îc 40g
kÕt tña.
TÝnh m.
Gi¶i: KhÝ ®i ra sau ph¶n øng gåm CO2 vµ CO d
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
40
0,4 = 0,4
100
ta cã: nCO pu = nCO2 = 0,4
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
m + 28.0,4 = 64 + 44.0,4  m = 70,4g.
VÝ dô 2: Mét dd cã chøa 2 cation lµ Fe 2+: 0,1mol vµ Al3+:
0,2mol vµ 2anion lµ Cl-: x mol vµ SO42-: y mol. TÝnh x vµ y, biÕt
r»ng khi c« c¹n dd thu ®îc 46,9 g chÊt r¾n khan.
Gi¶i:
Do b¶o toµn khèi lîng: 56.0,1 + 27.0,2 + 35,5x + 96y
= 46,9 (1)
Do b¶o toµn ®iÖn tÝch: 2.0,1 + 3.0,2 = 1.x + 2.y
(2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,2; y = 0,3.
226
VÝ dô 3: §un 132,8 g hçn hîp 3 rîu no, ®¬n chøc víi H2SO4
®Æc ë 1400C thu ®îc 111,2g hçn hîp çc ete trong ®ã çc ete
cã sè mol b»ng nhau. TÝnh sè mol mçi ete.
3( 3  1)
Gi¶i: §un hçn hîp 3 rîu ®îc = 6 ete.
2
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: mrîu = mete = m H 2O
m H 2O = mrîu - mete = 132,8 – 111,2 = 21,6 g.
21,6
Tæng sè mol çc ete = sè mol H2O = = 1,2
18
1,2
Sè mol mçi ete = = 0,2 mol.
6
VÝ dô 4: Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp gåm mét muèi
cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña kim
lo¹i ho¸ trÞ II vµo dd HCl thu ®îc 0,2mol khÝ CO2. TÝnh khèi lîng
muèi míi t¹o ra trong dung dÞch.
Gi¶i: §Æt c«ng thøc cña çc muèi lµ M2CO3 vµ RCO3
M2CO3 + RCO3 + 4HCl  2MCl + RCl2 + 2CO2 + 2H2O

0,4 0,2 mol  0,2
Theo ®Þnh luËt BTKL: 23,8 + 0,4.36,5 = m muèi +
mCO2  m H 2O
hay: 23,8 + 0,4.36,5 = mmuèi + 0,2.44 + 0,2.18
mmuèi = 26g
c. B¶o toµn electron
- Nguyªn t¾c: Trong qu¸ tr×nh ph¶n øng th×:
Sè e nhêng = sè e thu
hoÆc: sè mol e nhêng = sè mol e thu
Khi gi¶i kh«ng cÇn viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng mµ chØ
cÇn t×m xem trong qu¸ tr×nh ph¶n øng cã bao nhiªu mol e do
chÊt khö nhêng ra vµ bao nhiªu mol e do chÊt oxi ho¸ thu vµo.
- Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Trén 60g bét Fe víi 30g bét lu huúnh råi ®un
nãng (kh«ng cã kh«ng khÝ) thu ®îc chÊt r¾n A. Hoµ tan A b»ng
227
dd axit HCl d ®îc dd B vµ khÝ C. §èt ch¸y C cÇn V lÝt O 2 (®ktc).
TÝnh V, biÕt çc ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn.
30
Gi¶i: nFe > nS = nªn Fe d vµ S hÕt.
32
KhÝ C lµ hçn hîp H2S vµ H2. §èt C thu ®îc SO2 vµ H2O. KÕt
qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ph¶n øng lµ Fe vµ S nhêng e, cßn O2
thu e.
Nhêng e: Fe – 2e  Fe2+
60 60
mol  .2
50 56
S - 4e  S+4 (SO2)
20 30
mol  .4
32 32
Thu e: Gäi sè mol O2 lµ x mol.
O2 + 4e  2O-2
2 mol  4x
60 30
Ta cã: 4 x = .2  .4 gi¶i ra x = 1,47 mol.
56 32
VO2 = 22,4.1,47 = 32,928 lit
VÝ dô 2: Hçn hîp A gåm 2 kim lo¹i R 1, R2 cã ho¸ trÞ x, y
kh«ng ®æi (R1, R2 kh«ng t¸c dông víi níc vµ ®øng tríc Cu trong
d·y ho¹t ®éng hãa häc cña kim lo¹i). Cho hçn hîp A ph¶n øng
hoµn toµn víi dd HNO3 d thu ®îc 1,12 l khÝ NO duy nhÊt ë ®ktc.
NÕu cho lîng hçn hîp A trªn ph¶n øng hoµn toµn víi dd
HNO3 th× thu ®îc bao nhiªu lÝt N2. Çc thÓ tÝch khÝ ®o ë ®ktc.
Gi¶i: Trong bµi to¸n nµy cã 2 thÝ nghiÖm:
ë thÝ nghiÖm 1: R1 vµ R2 nhêng e cho Cu2+ ®Ó chuyÓn
5 2
thµnh Cu sau ®ã Cu l¹i nhêng e cho N ®Ó thµnh N (NO). Sè
mol e do R1 vµ R2 nhêng ra lµ:
5 2
N + 3e  N
1,12
0,15  = 0,05
22,4
228
5
ë thÝ nghiÖm 1: R1 vµ R2 trùc tiÕp nhêng e cho N ®Ó
t¹o ra N2. Gäi x lµ sè mol N2, th× sè mol e thu vµo lµ:
5
2 N + 10e  N 20
10x  x mol
Ta cã: 10x = 0,15  x = 0,015
V N 2 = 22,4.0,015 = 0,336 lit
VÝ dô 3: Cho 1,35 g hçn hîp gåm Cu, Mg, Al t¸c dông hÕt
víi dd HNO3 thu ®îc hçn hîp khÝ gåm 0,01 mol NO vµo 0,04 mol
NO2. TÝnh khèi lîng muèi t¹o ra trong dung dÞch.
Gi¶i: §Æt x, y, z lÇn lît lµ sè mol Cu, Mg, Al.
2
Nhêng e: Cu – 2e = Cu
x  2x  x
2
Mg – 2e = Mg
y  2y  y
3
Al – 3e = Al
z  3z  z
5 2
Thu e: N + 3e = N (NO)
0,03  0,01
5 4
N + 1e = N (NO2)
0,04  0,04
Ta cã: 2x + 2y + 3z = 0,03 + 0,04 = 0,07 (1)
Nhng 0,07 còng chÝnh lµ sè mol NO3-
Khèi lîng muèi nitrat lµ: 1,35 + 62.0,07 = 5,69g.
2. Ph¬ng ph¸p ®¹i sè
a. Çch gi¶i: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng. §Æt Èn sè cho
çc ®¹i lîng cÇn t×m. TÝnh theo çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ
çc Èn sè ®ã ®Ó lËp ra ph¬ng tr×nh ®¹i sè. Gi¶i ph¬ng tr×nh
®¹i sè (hoÆc hÖ ph¬ng tr×nh) vµ biÖn luËn kÕt qu¶ (nÕu cÇn).
b. VÝ dô:
229
(TrÝch ®Ò thi vµo §HSP Hµ Néi 1998)§Ó m gam bét s¾t
(A) ngoµi kh«ng khÝ, sau mét thêi gian biÕn thµnh hçn hîp (B) cã
khèi lîng 12 gam gåm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3. Cho B t¸c dông
hoµn toµn víi dd HNO3 thÊy sinh ra 2,24l khÝ NO duy nhÊt ë
®ktc. TÝnh m.
Gi¶i: Trong kh«ng khÝ s¾t t¸c dông víi oxi t¹o ra çc oxit
2Fe + O2  2FeO
4Fe + 3O2  2Fe3O4
3Fe + 2O2  Fe2O3
Hçn hîp B t¸c dông víi dd HNO3:
Fe + 4HNO3  Fe(NO3)3 + NO + 2H2O
3FeO + 10HNO3  3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
3Fe3O4 + 28HNO3  9Fe(NO3)3 + NO + 14H2O
Fe2O3 + 6HNO3  2Fe(NO3)3 + 3H2O
§Æt sè mol cña Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 lÇn lît lµ x, y, z, t ta
cã:
Theo khèi lîng hçn hîp B: 56x + 72y + 232z + 160t = 12
(1)
m
Theo sè mol nguyªn tö Fe: x + y + 3z + 2t = (2)
56
Theo sè mol nguyªn tö O trong oxit: y + 4z + 3t =
12  m
(3)
16
y z 2,24
Theo sè mol NO: x +  = = 0,1 (4)
3 3 22,4
NhËn xÐt tríc khi gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè trªn:
- Cã 5 Èn sè nhng chØ cã 4 ph¬ng tr×nh. Nh vËy kh«ng
®ñ sè ph¬ng tr×nh ®Ó t×m ra çc Èn sè, do ®ã cÇn gi¶i kÕt
hîp víi biÖn luËn.
- §Çu bµi chØ yªu cÇu tÝnh khèi lîng s¾t ban ®Çu, nh vËy
kh«ng cÇn ph¶i ®i t×m ®Çy ®ñ çc Èn x, y, z, t. ë ®©y cã 2 ph-
¬ng tr×nh, nÕu biÕt gi¸ trÞ cña nã ta dÔ dµng tÝnh ®îc khèi lîng
s¾t ban ®Çu ®ã lµ ph¬ng tr×nh (2) vµ (3).
230
+ T×m ®îc gi¸ trÞ cña (2), ®ã lµ sè mol Fe. Nh©n gi¸
trÞ ®ã víi nguyªn tö khèi cña Fe lµ 56 ta ®îc m.
+ T×m ®îc gi¸ trÞ cña (3), ®ã lµ sè mol nguyªn tö O
trong oxit. Nh©n gi¸ trÞ ®ã víi nguyªn tö khèi cña O lµ 16 ta ®îc
khèi lîng cña oxi trong çc oxit s¾t. LÊy khèi lîng hçn hîp B trõ ®i
khèi lîng oxi ta ®îc khèi lîng s¾t ban ®Çu, tøc m.
- Thùc hiÖn çc phÐp tÝnh trªn:
+ T×m gi¸ trÞ cña ph¬ng tr×nh (2):
Chia (1) cho 8 ®îc: 7x + 9y + 29z + 20t = 1,5
(5)
Nh©n (4) víi 3 ®îc: 3x + y + z = 0,3
(6)
Céng (5) víi (6) ®îc: 10x + 10y + 30z + 20t = 1,8
(7)
Chia (7) cho 10 ®îc: x + y + 3z + 2t = 0,18
VËy: m = 56.0,18 = 10,08g
+ T×m gi¸ trÞ cña ph¬ng tr×nh (3):
Nh©n (5) víi 3 ®îc: 21x + 27y + 87z + 60t = 4,5
(8)
Nh©n (6) víi 7 ®îc: 21x + 7y + 7z = 2,1
(9)
LÊy (8) trõ ®i (9) ®îc: 20y + 80z + 60t = 2,4
(10)
Chia (10) cho 20 ®îc: y + 4z + 3t = 0,12
m = 12 – (0,12.16) = 10,08g
Qua viÖc gi¶i bµi to¸n trªn b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè ta
thÊy viÖc gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ®¹i sè nhiÒu khi rÊt phøc t¹p,
th«ng thêng HS chØ lËp ®îc ph¬ng tr×nh ®¹i sè mµ kh«ng gi¶i
®îc hÖ ph¬ng tr×nh ®ã.
VÒ mÆt hãa häc, chØ dõng l¹i ë chç HS viÕt xong çc ph-
¬ng tr×nh ph¶n øng hãa häc vµ ®Æt Èn ®Ó tÝnh theo çc ph-
¬ng tr×nh ph¶n øng ®ã (dùa vµo mèi t¬ng quan tØ lÖ thuËn)
cßn l¹i ®ßi hái ë HS nhiÒu vÒ kÜ n¨ng to¸n häc. TÝnh chÊt to¸n
häc cña bµi to¸n lÊn ¸t tÝnh chÊt hãa häc, lµm lu mê b¶n chÊt
231
hãa häc. Trªn thùc tÕ, HS chØ quen gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i
sè, khi gÆp mét bµi to¸n lµ chØ t×m çch gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p
®¹i sè, mÆc dï thêng bÕ t¾c. Ta h·y gi¶i bµi to¸n trªn b»ng
nh÷ng ph¬ng ph¸p mang tÝnh ®Æc trng cña hãa häc h¬n, ®ã
lµ ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng vµ ph¬ng ph¸p b¶o toµn
electron.
*) Ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng:
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ta cã: (kÝ hiÖu khèi l-
îng lµ m)
mB  mHNO3 pu = mFe( NO3 ) 3  m NO  mH 2O (1)
TÝnh çc gi¸ trÞ cha biÕt cña (1):
m m
+ nFe ( NO3 ) 3 = nFe = . VËy mFe ( NO3 ) 3 = 242.
56 56
+ Muèn tÝnh m HNO3 cÇn tÝnh n HNO3 . ë ®©y sè mol
HNO3 ®îc dïng vµo 2 viÖc lµ t¹o ra NO vµ t¹o ra muèi:
2,24
n HNO3 t¹o NO = nNO = = 0,1
22,4
m
n HNO3 t¹o muèi = 3.nFe = 3.
56
3m  3m 
n HNO3 p = 0,1 + . VËy m HNO3 p = 63. 0,1  
56  56 
1 1  3m 
+ TÝnh n H 2O : ta cã n H 2O = n HNO3 p =  0,1  
2 2  56 
1 3m 
VËy m H 2O = 18.  0,1  
2 56 
Thay çc gi¸ trÞ t×m ®îc vµo (1) ®îc ph¬ng tr×nh bËc
nhÊt, chØ chøa Èn m:
 3m  m
12 + 63. 0,1   = 242. + 30.0,1 +
 56  56
1  3m 
18. . 0,1  
2  56 
Gi¶i ra m = 10,08g
232
NhËn xÐt: Tuy h¬i dµi nhng çch nµy dÔ hiÓu, cã t¸c
dông kh¾c s©u ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng vµ cã u ®iÓm lµ
¸p dông cho mäi qu¸ tr×nh oxi ho¸ - khö hoÆc kh«ng oxi ho¸ -
khö.
c. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron: Sè mol e do Fe nhêng
5
ph¶i b»ng sè mol e do oxi thu vµ N cña HNO3 thu:
m 12  m 2,24
Ta cã: .3 = .4  .3
56 32 22,4
Gi¶i ra m = 20,08g
NhËn xÐt: Cho kÕt qu¶ rÊt nhanh, tÝnh to¸n rÊt nhÑ
nhµng, kh¾c s©u b¶n chÊt nhêng e vµ thu e cña çc qu¸ tr×nh
hãa häc. H¹n chÕ lµ chØ ¸p dông ®îc cho çc qu¸ tr×nh oxi ho¸ -
khö.
3. Ph¬ng ph¸p trung b×nh (khèi lîng mol trung b×nh, sè
nguyªn tö trung b×nh)
a. Çch gi¶i:
- Ph¬ng ph¸p trung b×nh chØ ¸p dông cho bµi to¸n hçn
hîp çc chÊt.
- Gi¸ trÞ trung b×nh dïng ®Ó biÖn luËn t×m ra nguyªn tö
khèi hoÆc ph©n tö khèi hay sè nguyªn tö trong ph©n tö hîp
chÊt.
- Khèi lîng mol trung b×nh lµ khèi lîng cña mét mol hçn
hîp (kÝ hiÖu lµ M
Khèi lîng hçn hîp
M =
Sè mol hçn hîp
b. Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: Hoµ tan hoµn toµn 4,68g hçn hîp muèi cacbonat
cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dd HCl thu ® -
îc 1,12 lit CO2 ë ®ktc. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i A vµ B.
Gi¶i: §Æt M lµ NTK trung b×nh cña 2 kim lo¹i A vµ B
M CO3 + 2HCl  M Cl2 + CO2 + H2O
1,12
0,05 = 0,05 mol
22,4
233
4,68
M CO3 = = 93,6; M = 93,6 – 60 = 33,6
0,05
BiÖn luËn: A < 33,6  A lµ Mg = 24
B > 33,6  B lµ Ca = 40.
VÝ dô 2: §èt ch¸y hoµn toµn a g hçn hîp hai rîu no, ®¬n
chøc liªn tiÕp trong d·y ®ång ®¼ng thu ®îc 3,584 lÝt CO2 ë
®ktc vµ 3,96g H2O. TÝnh a vµ x¸c ®Þnh CTPT cña çc rîu.
Gi¶i: Gäi n lµ sè nguyªn tö C trung b×nh vµ x lµ tæng sè
mol cña hai rîu.
C n H 2 n 1OH 
3n
2
(
O2  nCO2  n  1 H 2 O )
x mol (
nx  n  1 x)
3,584
nCO2 = nx = = 0,16 (1)
22,4
( )
n H 2 O = n  1 .x =
3,96
18
= 0,22 (2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,06 vµ n = 2,67

Ta cã: a = (14 n + 18).x = (14.2,67) + 18.0,06 = 3,32g
C 2 H 5 OH
n = 2,67
C3 H 7 OH
VÝ dô 3: Hçn hîp 3 rîu ®¬n chøc A, B, C cã tæng sè mol
lµ 0,08 vµ khèi lîng lµ 3,387. x¸c ®Þnh CTPT cña A, B, C, biÕt
r»ng B vµ C cã cïng sè nguyªn tö cacbon vµ sè mol rîu A b»ng
5
tæng sè mol cña rîu B vµ C.
3
3,38
Gi¶i: M = = 42,2
0,08
Nh vËy ph¶i cã Ýt nhÊt mét rîu cã M < 42,2. ChØ cã
CH3OH = 32
0,08.5
Ta cã: nA = = 0,05 ; mA = 32.0,05 = 1,67.
53
0,08.3
mB + C = 3,38 – 1,6 = 1,78g; nB + C = = 0,03
53
234
1,78
M B ,C = = 59,3
0,03
Gäi y lµ sè nguyªn tö H trung b×nh trong ph©n tö hai r-
îu B vµ C
Ta cã: CxH y OH = 59,3 hay 12x + y + 17 = 59,3
Rót ra: 12x + y = 42,3
BiÖn luËn:
1 x2 3 4
30,3 18,3
y 6,3 <0
ChØ cã nghiÖm khi x = 3. B, C ph¶i cã mét rîu cã sè
nguyªn tö H < 6,3 vµ mét rîu cã sè nguyªn tö H > 6,3.
Cã 2 cÆp nghiÖm: C3H5OH (CH2 = CH – CH2OH) vµ
C3H7OH
C3H3OH (CH  C – CH2OH) vµ
C3H7OH
VÝ dô 4: Cho 2,84g hçn hîp 2 rîu ®¬n chøc lµ ®ång
®¼ng liªn tiÕp nhau t¸c dông víi mét lîng Na võa ®ñ t¹o ra 4,6g
chÊt r¾n vµ V lÝt khÝ H2 ë ®ktc. TÝnh V vµ x¸c ®Þnh CTPT cña
çc rîu.
Gi¶i: §Æt R lµ gèc hi®rocacbon trung b×nh vµ x lµ
tæng sè mol cña 2 rîu.
1
R OH + Na  R Ona + H2
2
x
xmol x
2
Ta cã: ( R + 17).x = 2,84 hay R x + 17x = 2,84
(1)
( R + 39).x = 4,6 hay R x + 39x = 4,6
(2)
Tõ (1) vµ (2) gi¶i ra x = 0,08 vµ R = 18,5
Ph¶i cã mét gèc R < 18,5  Duy nhÊt chØ cã CH3 = 15
vµ rîu lµ CH3OH. §ång ®¼ng liªn tiÕp nªn rîu kia ph¶i lµ C2H5OH.
0,08
V= .22,4 = 0,896 lÝt.
2
235
4. Ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè
a. Çch gi¶i: Mét sè bµi to¸n cho thiÕu d÷ kiÖn nªn gi¶i
b»ng ph¬ng ph¸p ®¹i sè ta cã sè Èn nhiÒu h¬n sè ph¬ng tr×nh
vµ cã d¹ng v« ®Þnh, kh«ng gi¶i ®îc.
NÕu dïng ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè ta cã thÓ gi¶i lo¹i bµi
to¸n nµy mét çch dÔ dµng.
b. Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: §èt ch¸y hoµn toµn ag hçn hîp hai rîu no, ®¬n
chøc ®îc hçn hîp khÝ vµ h¬i. Cho hçn hîp khÝ vµ h¬i nµy lÇn lît
®i qua b×nh 1 ®ùng H2SO4 ®Æc vµ b×nh 2 ®ùng níc v«i trong
d, thÊy b×nh 1 t¨ng 1,98g vµ b×nh 2 cã 8g kÕt tña. TÝnh a.
Gi¶i: §Æt CTPT cña çc rîu lµ CnH2n+1-OH vµ CmH2m+1-OH.
Gäi x, y lµ sè mol çc rîu.
3n
CnH2n+1OH + O2  nCO2 + (n + 1)H2O
2
x nx (n + 1)x
3m
CmH2m+1OH + O2  mCO2 + (m + 1)H2O
2
y my (m + 1)y
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O
8
0,08 = 0,08
100
Ta lËp ®îc 2 ph¬ng tr×nh ®¹i sè theo sè mol CO 2 vµ sè
mol H2O:
nCO2 = nx + my = 0,08 (1)
1,98
n H 2O = ( n  1) x  ( m  1) y =
= 0,11 (2)
18
ë ®©y, víi 4 Èn sè (n, m, x, y) mµ chØ cã 2 ph¬ng tr×nh
nªn cã d¹ng vo ®Þnh.
Ta triÓn khai (2) ®Ó ghÐp Èn sè
Tõ (2): n H 2O = nx + x + my + y = (nx + my) + (x +
y) = 0,11
236
Thay nx + my = 0,08, rót ra x + y = 0,11 – 0,08 = 0,03.
TÝnh a: a = (14n + 18)x + (14m + 18)y
hay a = 14nx + 18x + 14my + 18y.
GhÐp Èn sè ®îc a = 14(nx + my) + 18(x + y).
Thay çc gi¸ trÞ ®· biÕt ®îc a = 14.0,08 + 18.0,03 =
1,66g
VÝ dô 2: §un p gam hçn hîp 2 rîu víi H2SO4 ®Æc thu ®îc
V lÝt (®ktc) hçn hîp 2 anken. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp anken
®ã thu ®îc x lÝt CO2 (®ktc) vµ y gam H2O.
LËp biÓu thøc tÝnh x, y theo p, V.
Gi¶i: §un nãng víi H2SO4 ®Æc thu ®îc hçn hîp 2 anken,
suy ra hçn hîp 2 rîu ®ã ph¶i thuéc lo¹i no, ®¬n chøc.
H2SO4®
CnH2n+1OH  1400C
CnH2n + H2O (1)
a mol a
CmH2m+1OH  CmH2m + H2O (2)
b mol b
3n
CnH2n + O2  nCO2 + nH2O (3)
2
a mol na na
3m
CmH2m + O2  mCO2 + mH2O (4)
2
b mol mb mb
V
Theo (1), (2): a + b = (5). Theo (3), (4): nCO2 = n H 2O
22,4
= na + mb (6)
Khèi lîng 2 rîu lµ: (14n + 18)a + (14m + 18)b = p
hay 14(na + mb) + 18(a + b) = p (7)
ThÕ (5) vµo (7) ®îc:
V
p  18.
na + mb = 22,4
14
237
V
p  18. 9 p  7,23V
m H 2O = y = 22,4 .18  y =
7
14
V
p  18. 11,2 p  9V
VCO2 = x = 22,4 .22,4  x =
7
14
5. Ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng

a. Çch gi¶i: Khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c khèi l-
îng cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m do çc chÊt kh¸c nhau cã khèi lîng
mol kh¸c nhau. Dùa vµo mèi t¬ng quan tØ lÖ thuËn cña sù t¨ng
gi¶m ta tÝnh ®îc lîng chÊt tham gia hay t¹o thµnh sau ph¶n øng.
b. Çc vÝ dô
VÝ dô 1: Nhóng thanh kÏm vµo dd chøa 8,32g CdSO 4. Sau
khi khö hoµn toµn ion Cd2+ khèi lîng thanh kÏm t¨ng 2,35% so víi
ban ®Çu. Hái khèi lîng thanh kÏm ban ®Çu.
Gi¶i: Gäi khèi lîng thanh kÏm ban ®Çu lµ a gam th× khèi
2,35a
lîng t¨ng thªm lµ gam.
100
Zn + CdSO4  ZnSO4 + Cd
65g 1mol 112g t¨ng 112 – 65 =
47g
8,32 2,35a
= 0,04 mol g
208 100
1 47
=
Ta cã tØ lÖ: 0,04 2,35a .
100
Gi¶i ra a = 80g.
VÝ dô 2: Nhóng thanh kim lo¹i M ho¸ trÞ 2 vµo dd CuSO 4,
sau mét thêi gian lÊy thanh kim lo¹i ra thÊy khèi lîng gi¶m 0,05%.
MÆt kh¸c nhóng thanh kim lo¹i trªn vµo dd Pb(NO 3)2, sau mét thêi
gian thÊy khèi lîng t¨ng 7,1%. X¸c ®Þnh M, biÕt r»ng sè mol CuSO4
vµ Pb(NO3)2 tham gia ë 2 trêng hîp nh nhau.
238
Gi¶i: Gäi m lµ khèi lîng thanh kim lo¹i, A lµ NTK cña kim
lo¹i, x lµ sè mol muèi ph¶n øng.
M + CuSO4  MSO4 + Cu
Ag  1mol 64g gi¶m (A – 64)g
0,05m
xmol g
100
0,05m
Rót ra: x= 100 (1)
A  64
M + Pb(NO3)2  M(NO3)2 + Pb
Ag  1mol 207 t¨ng (207 – A)g
7,1m
xmol t¨ng g
100
7,1m
Rót ra: x = 100 (2)
207  A
0,05m 7,1m
Tõ (1) vµ (2) ta cã: 100 = 100 (3)
A  64 207  A
Tõ (3) gi¶i ra A = 65. VËy kim lo¹i M lµ kÏm.
VÝ dô 3: Cho 3,78g bét Al ph¶n øng võa ®ñ víi dd muèi
XCl3 t¹o thµnh dd Y. Khèi lîng chÊt tan trong dd Y gi¶m 4,06g so
víi dd XCl3. x¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi XCl3.
Gi¶i: Gäi A lµ NTK cña kim lo¹i X.
3,78
= 0,14  0,14 0,14
27
Ta cã: (A + 35,5.3).0,14 – (133,5.0,14) = 4,06
VÝ dô 4: Nung 100g hçn hîp gåm Na 2CO3 vµ NaHCO3 cho
®Õn khi khèi lîng hçn hîp kh«ng ®æi ®îc 69g chÊt r¾n. x¸c
®Þnh phÇn tr¨m khèi lîng cña mçi chÊt trong hçn hîp.
Gi¶i: ChØ cã NaHCO3 bÞ ph©n hñy. §Æt x lµ sè gam
NaHCO3.
239
2NaHCO3  Na2CO3 + CO2 + H2O
0
t
2.84g gi¶m: 44 + 18 = 62g

xg gi¶m: 100 – 69 = 31g
2,84 62
Ta cã: =  x = 84 g
x 31
VËy NaHCO3 chiÕm 84% vµ Na2CO3 chiÕm 16%.
VÝ dô 5: Hoµ tan hoµn toµn 23,8g hçn hîp mét muèi
cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ mét muèi cacbonat cña kim
lo¹i ho¸ trÞ II vµo dd HCl thÊy tho¸t ra 0,2mol khÝ. Khi c« c¹n dd
sau ph¶n øng th× thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?
Gi¶i: KÝ hiÖu kim lo¹i ho¸ trÞ I lµ M, sè mol lµ x kim lo¹i,
ho¸ trÞ II lµ R, sè mol lµ y.
M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1)
1mol(2M+60)g 2(M+35,5) t¨ng (2M+71)-
(2M+60) = 11gam
xmol
11gam
RCO3 + 2HCl  RCl2 + CO2 + H2O (2)

1mol(R+60)g (R+71) t¨ng (R+71)-(R+60) =
11g
ymol
11ygam
Tõ (1) vµ (2): mhh = x + y = nCO2 = 0,2

Theo (1), (2): (x + y)mol hçn hîp ph¶n øng th× khèi lîng
hh muèi t¨ng (11x + 11y)g = 11(x + y) = 11.0,2 = 2,2g.
VËy khèi lîng muèi thu ®îc b»ng khèi lîng muèi ban ®Çu
céng víi khèi tîng t¨ng thªm.
mmuèi = 23,8 + 2,2 = 26g.
6. Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo

a. Çch gi¶i:
240
- Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo thêng dïng ®Ó gi¶i bµi to¸n
trén lÉn çc chÊt víi nhau cã thÓ ®ång thÓ hoÆc dÞ thÓ nhng
hçn hîp cuèi cïng ph¶i lµ ®ång thÓ.
- NÕu trén lÉn çc dung dÞch th× ph¶i lµ çc dung dÞch
cña cïng mét chÊt (hoÆc chÊt kh¸c, nhng do ph¶n øng víi H 2O l¹i
cho cïng mét chÊt. VÝ dô trén Na 2O víi dd NaOH ta ®îc cïng mét
chÊt lµ NaOH).
- Trén hai dung dÞch cña chÊt A víi nång ®é kh¸c nhau, ta
thu ®îc mét dung dÞch chÊt A víi nång ®é duy nhÊt. Nh vËy lîng
chÊt tan trong phÇn ®Æc gi¶m xuèng ph¶i b»ng lîng chÊt tan
trong phÇn lo·ng t¨ng lªn. S¬ ®å tæng qu¸t cña ph¬ng ph¸p ®-
êng chÐo nh sau:
D1 x1 x – x2
D1 x  x2
x =
D2 x1  x
D2 x2 x1 - x
x1, x2, x lµ khèi lîng chÊt ta quan t©m víi x1 > x > x2
D1, D2 lµ khèi lîng hay thÓ tÝch çc chÊt (hay dung dÞch)
®em trén lÉn.
b. Çc vÝ dô:
VÝ dô 1: CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500g dung
dÞch NaOH 12% ®Ó cã dd NaOH 8% ?
Gi¶i: m H 2O 0 4
8
mdd12% 12 8
m H 2O 4
=  mH 2O = 250 g
500 8
(ë ®©y x1 = 0, v× níc th× nång ®é NaOH b»ng 0).
VÝ dô 2: CÇn trén H2 vµ CO theo tØ lÖ thÓ tÝch nh thÕ
nµo ®Ó ®îc hçn hîp khÝ cã tØ khèi so víi metan b»ng 1,5.
Gi¶i: M hh = 1,5.16 = 24
241
VH 2 2 4
VH 2 4 2
24  = =
VCO 22 11
VCO 28 22
VÝ dô 3: Hoµ tan 4,59g Al b»ng dd HNO 3 lo·ng thu ®îc hçn
hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi so víi H2 b»ng 16,75. TÝnh tØ lÖ thÓ
tÝch khÝ trong hçn hîp.
Gi¶i: M hh = 16,75.2 = 33,5
V N 2O 44 3,5
V N 2O 3,5 1
33,5  = =
V NO 10,5 3
VNO 30 10,5
VÝ dô 4: Trén 2 thÓ tÝch CH 4 víi 1 thÓ tÝch hi®rocacbon X
thu ®îc hçn hîp khÝ (®ktc) cã tØ khèi so víi H2 b»ng 15. X¸c
®Þnh CTPT cña X.
Gi¶i: M hh = 15.2 = 30
2V 16 MX - 30
30
1V MX 30 – 16
2V M X  30
 =  M X = 58
1V 30  16
Víi 12x + y = 58 chØ cã nghiÖm khi x = 4 vµ y = 10 
C4H10
VÝ dô 5: Tõ 1 tÊn quÆng hematit (A) ®iÒu chÕ ®îc 420kg
s¾t. Tõ 1 tÊn quÆng manhetit (B) ®iÒu chÕ ®îc 504kg s¾t.
Ph¶i trén 2 quÆng trªn víi tØ lÖ vÒ khèi lîng lµ bao nhiªu ®Ó ®-
îc 1 tÊn quÆng hçn hîp mµ tõ 1 tÊn quÆng hçn hîp nµy ®iÒu
chÕ ®îc 480kg s¾t ?
242
Gi¶i:
mA 420 24
m A 24 2
480  = =
mB 60 5
mB 504 60
Lêi nãi ®Çu.................................................................................. 3

PhÇn 1- ho¸ häc ®¹i c¬ng...........................................................4
Ch¬ng 1 – CÊu t¹o nguyªn tö - ®Þnh luËt tuÇn hoµn..............4
vµ liªn kÕt ho¸ häc..................................................................4
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt............................................................4
B. ®Ò bµi.............................................................................8
C. híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè.................................................18
243
Ch¬ng 2 – Ph¶n øng ho¸ häc- Ph¶n øng oxi ho¸ khö, ®iÖn
ph©n - tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc....................22
A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt..........................................................22
II. tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc.........................23
B. ®Ò bµi...........................................................................24
Ch¬ng 3 Sù §iÖn li - ph¶n øng gi÷a çc ion..........................46
trong dung dÞch – pH............................................................46
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..........................................................46
B. ®Ò bµi...........................................................................48
D. Híng dÉn tr¶ lêi, ®¸p sè................................................57
PhÇn 2 - tr¾c nghiÖm ho¸ häc phi kim......................................58
Ch¬ng 4 – nhãm halogen......................................................58
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..........................................................58
B. ®Ò bµi...........................................................................61
Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh...............................................71
A. tãm t¾t lý thuyÕt..........................................................71
B. ®Ò bµi...........................................................................73
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè.............................................82
Ch¬ng 6. Nhãm nit¬ - photpho.............................................83
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..........................................................83
B. ®Ò bµi..........................................................................86
c. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè.............................................93
Ch¬ng 7. Nhãm cacbon - silic................................................95
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt..........................................................95
B. ®Ò bµi.........................................................................100
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè...........................................105
PhÇn 3 - Ho¸ häc h÷u c¬.........................................................107
Ch¬ng 8. §¹i c¬ng vÒ ho¸ häc h÷u c¬................................107
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt........................................................107
B. ®Ò bµi.........................................................................111
Ch¬ng 9. hi®rocacbon........................................................118
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt........................................................118
B. ®Ò bµi.........................................................................122
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè..........................................129
Ch¬ng 10. çc dÉn xuÊt cña hi®rocacbon..........................132
A tãm t¾t lÝ thuyÕt.........................................................132
B. ®Ò bµi.........................................................................137
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè...............................................146
PhÇn 4 - ho¸ häc kim lo¹i.........................................................153
Ch¬ng 11. §¹i c¬ng vÒ kim lo¹i..........................................153
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt........................................................153
244
B. ®Ò bµi........................................................................155
híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè...............................................158
Ch¬ng 12. Çc kim lo¹i kiÒm, kiÒm thæ vµ nh«m..............160
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt........................................................160
B. ®Ò bµi........................................................................164
Ch¬ng 13. crom - s¾t - ®ång...........................................176
A. tãm t¾t lÝ thuyÕt........................................................176
B. ®Ò bµi.........................................................................180
C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè..........................................187
Ch¬ng 14. Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶I nhanh bµi tËp hãa häc.....192
1. Ph¬ng ph¸p b¶o toµn......................................................192
2. Ph¬ng ph¸p ®¹i sè..........................................................196
3. Ph¬ng ph¸p trung b×nh .................................................199
4. Ph¬ng ph¸p ghÐp Èn sè..................................................201
5. Ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng......................................203
6. Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo..................................................206
245

Bai Giang LTDH Hoa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Giang LTDH Hoa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PhÇn 1- ho¸ häc ®¹i c¬ng

Ch¬ng 1 – CÊu t¹o nguyªn tö - ®Þnh luËt tuÇn hoµn

2. H¹t nh©n nguyªn tö:

thøc cÊu t¹o cña SO2 O O

9. TiÓu ph©n nµo sau ®©y cã sè proton nhiÒu h¬n sè electron?

Thø tù ghÐp ®«i lµ :

1. electron lµ nh÷ng h¹t mang ®iÖn tÝch ©m, do ®ã trong

Hä actini cã nguyªn tè gèc lµ 92 U 235

- CÊu h×nh electron cña c¸c ion t¹o thµnh tõ X:

A.Tãm t¾t lÝ thuyÕt

C.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 27 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ

D.Tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn 81 lÇn khi nhiÖt ®é t¨ng tõ

C (r) + H2O (k) CO(k) + H2(k) H =

Ph¬ng tr×nh ho¸ häc Vai trß cña axit

115. Cho s¬ ®å chuyÓn ho¸

C. 5,8g vµ 3,6g D. 1,2g vµ 2,4g

D. C2H5Cl + H2O OH C2H5OH + HCl

E. NaH + H2O  NaOH + H2

HgO 2Hg + O2 (2)

 VNO = 0,09 x 22,4 = 2,106 lÝt

VN2O = 0,03 x 22,4 = 0,672 lÝt

108. a – (3); b – (1); c – (2); d – (3).

119. D. C¶ B vµ C ®Òu ®óng

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

A. Baz¬ lµ chÊt nhËn proton.

B. Axit lµ chÊt nhêng proton.

B. [H+] = 10a th× pH = a

B. Muèi cã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi baz¬.

B. Muèi t¹o bëi axit m¹nh vµ baz¬ m¹nh .

B. t¹o thµnh chÊt khÝ .

142. Níc ®ãng vai trß g× trong qu¸ tr×nh ®iÖn li

B. Dung m«i kh«ng ph©n cùc.

A. Axit hoµ tan ®îc mäi kim lo¹i.

B. Axit t¸c dông ®îc víi mäi baz¬.

B. Gi¸ trÞ pH t¨ng th× ®é axit t¨ng.

C. 1,8 mol Al2(SO4)3. D. C¶ A vµ B ®Òu

C. 0,025 mol. D. 0,03 mol.

PhÇn 2 - tr¾c nghiÖm ho¸ häc phi kim

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

2. Hîp chÊt cã oxi cña halogen

ChiÒu tÝnh bÒn vµ tÝnh axit t¨ng

Clorua v«i: CaOCl2

èng nghiÖm 1 èng nghiÖm 2

209. Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc:

Ch¬ng 5. Nhãm oxi - lu huúnh

A. tãm t¾t lý thuyÕt

Nguyªn tö oxi cã cÊu h×nh electron 1s22s22p4, cã 2

1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

1s2 2s2 2p6 3s1 3p3

II. TÝnh chÊt c¸c hîp chÊt cña oxi, lu huúnh

B. Ozon ®éc vµ dÔ tan trong níc h¬n oxi.

B. ChÊt th¶i CFC do con ngêi g©y ra.

ChÊt a lµ……. ChÊt b lµ…...

270. Ph¶n øng hãa häc nµo sau ®©y lµ sai?

C. híng dÉn tr¶ lêi vµ ®¸p sè

251. A. Ozon(O3) cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n oxi(O2)

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

Nguyªn KÝ §iÖn B¸n Sè líp CÊu §é ©m

2. TÝnh chÊt chung cña c¸c nguyªn tè nhãm VA

291. A 292. D 293. A 294. C 295. D 296. B

¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron, ta cã:

A. tãm t¾t lÝ thuyÕt

Kim c¬ng Than ch× Fuleren C60