Crevna flora, ili kako se stručno zove “mikrobiota”, predstavlja skup

mikroorganizama koji normalno naseljavaju creva čoveka. O značaju mikrobiote

govori i podatak da sadrži više od 500 različitih vrsta
mikroorganizama. Pretpostavlja se da je ukupan broj bakterija koje žive u
crevima čoveka desetostruko veći od ukupnog broja svih ćelija koje sačinjavaju
ljudski organizam. Zajednička karakteristika većine je da u crevima žive u
uslovima bez kiseonika.

To komplikuje opstanak ovih bakterija u spoljašnjoj sredini, i otežava mogućnost

da sa sigurnošću utvrdimo koje sve bakterije naseljavaju naš crevni sistem. Do
sada je ipak potvrđeno prisustvo određenih vrsta. Većina tih bakterija su vrlo
korisne i zdrave za čoveka, ali neke od njih, u specifičnim uslovima, mogu
predstavljati i opasnost po zdravlje. Promena crevne flore povezana je sa
mnogim bolestima (imunskim, infektivnim, metaboličkim, moguće i malignim). U
takvim situacijama je neophodno da se uzimaju probiotski preparati.

Da li probiotici stvarno pomažu?

Uzimanje probiotskih preparata ima dokazano pozitivan efekat kod pacijenata
koji imaju virusima uzrokovano zapaljenje creva, praćeno učestalim prolivastim
stolicama. Vrlo su korisni i kod pacijenata koji imaju tzv. sindrom nervoznog
creva, a treba ih obavezno uzimati i kod svih dijareja. Preporučuju se pre i tokom
putovanja, jer su efikasni u prevenciji i lečenju tzv. "putničkih proliva”. Ipak,
probiotski preparati imaju najvažniju ulogu u sprečavanju i terapiji proliva kod
pacijenata koji iz različitih razloga uzimaju antibiotike.
Zbog čega se javljaju neželjena dejstva antibiotika?
Pronalazak i upotreba antibiotika nesumnjivo su obeležili medicinu XX veka.
Međutim, uzimanje antibiotika, pored svih korisnih efekata, nosi i rizik od
nastanka različitih komplikacija. Antibiotik nema sposobnost da razlikuje dobre
od loših bakterija u našim crevima, zbog čega neminovno narušava ravnotežu
crevne mikrobiote. To se najčešće manifestuje učestalim prolivastim stolicama,
ali i bolom u stomaku, grčevima, mučninom i nadutošću. Dijareja zbog uzimanja
antibiotika nastaje kod oko polovine dece i odraslih. To znači da se praktično kod
svake druge osobe koja pije antibiotik, javljaju i neželjene posledice te terapije.
Probiotik uz antibiotik? Da, ali ne bilo koji.

Danas se vrlo dobro zna da uzimanje određenih vrsta probiotskih preparata

može sprečiti nastanak proliva, i pomoći u lečenju pacijenata koji su zbog
uzimanja antibiotika dobili proliv.

Veliki problem nastaje kada treba doneti odluku o tome koji probiotski
preparat treba uzeti u takvoj situaciji?

Većina probiotika u svom sastavu ima tzv. “dobre” bakterije. Međutim, one su i
same osetljive na dejstvo antibiotika, pa njihovo istovremeno uzimanje vodi
smanjenom efektu takvog preparata.

Na sreću, pored probiotskih bakterija postoji i jedna probiotska

gljivica- Saccharomyces boulardii (Bulardi). Ime je dobila po Henriju
Boulardu, francuskom mikrobiologu. Boraveći u Aziji 1923. godine, u jednom selu
u kome je vladala epidemija kolere, primetio je da proliv brže prolazi kod seljaka
koji su žvakali koru azijske trešnje liči. Ispitujući pod mikroskopom koru te biljke,
utvrdio je da ona obiluje kvasnicama koje su kasnije, njemu u čast, nazvane
Saccharomyces boulardii.

Obzirom da antibiotici nemaju efekta na kvasnicu, istovremeno uzimanje sa

antibiotikom neće uticati na njena probiotska svojstva. Pored toga, ova kvasnica
ima značajno veću površinu ćelije od probiotskih bakterija. Zato efikasno, poput
magneta u crevima, vezuje za sebe veći broj bakterija i virusa, i ubrzava njihovu
eliminaciju iz organizma.

KAKO ODABRATI PRAVI PROBIOTIK?

Takođe, Bulardi podstiče rast i razmožavanje “dobrih” bakterija u crevima, što je
jako važno za potpunu obnovu crevne flore posle primene antibiotika. Postoje
značajni dokazi izvedeni iz brojnih kliničkih studija, da uzimanje preparata
Saccharomyces boulardii sprečava nastanak proliva kod osoba koje uzimaju
antibiotike. Ako se proliv ipak javi, Bulardi pomaže u bržem ozdravljenju,
odnosno kraćem trajanju tegoba. Deluje čak i na Clostridium difficile, koja je
najopasniji uzročnik proliva izazvanih antibioticima, a najčešće se javlja posle
boravka u bolnici.
Jasno je da nije svejedno koji probiotski preparat se uzima za sprečavanje
proliva koji nastaju usled primene antibiotika. Ne postoji univerzalni preparat koji
pomaže u svakoj situaciji. Ali zato sada, u sezoni različitih respiratornih i drugih
infekcija, važno je dobro razmisliti o pravilnom izboru probiotskog preparata. To
predstavlja preduslov, ne samo za sprečavanje antibiotskog proliva, već i za
održavanje balansa crevne mikrobiote, a samim tim i za očuvanje ukupnog
zdravlja.