Professional Documents
Culture Documents
กระทรวงคมนาคม
โครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการรายไดกลาง
(Establishment of Central Clearing House: CCH)
มาตรฐานกลางระบบตั๋วร3วม
(Common Ticketing System Standard)
โครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการรายไดกลาง มาตรฐานกลางระบบตั๋วร3วม
คํานํา
สํ า นั ก งานนโยบายและแผนการขนส% งและจราจร (สนข.) ไดลงนามในสั ญ ญาจางกลุ% ม BSV
Consortium ประกอบดวย บริษัท ระบบขนส%งมวลชนกรุงเทพ จํากัด (มหาชน) บริษัท สมาร9ท แทรฟ;ค จํากัด
และ VIX MOBILITY Pty., Ltd. เพื่ อ ดํ า เนิ น โครงการจั ด ทํ า ระบบศู น ย9 บ ริ ห ารจั ด การรายไดกลาง (Central
Clearing House: CCH) เมื่ อ วั น ที่ 10 กุ ม ภาพั น ธ9 2558 เริ่ ม ดํ า เนิ น งานเมื่ อ วั น ที่ 16 กุ ม ภาพั น ธ9 2558
และสิ้นสุดสัญ ญา วันที่ 15 สิงหาคม 2560 ระยะเวลาดําเนินการ 30 เดือน โดยดําเนินงานภายใตวัตถุประสงค9
ของการออกแบบและพัฒนาระบบตั๋วร%วมที่สามารถรองรับการใชงานสําหรับธุรกรรมในภาคการขนส%งทุกรูปแบบ
และธุ ร กรรมนอกภาคการขนส% ง และจั ด ใหมี ร ะบบศู น ย9 บ ริ ห ารจั ด การรายไดกลางที่ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพในการ
ดํ า เนิ น การใหบริ ก ารหั ก บั ญ ชี (Clearing) ค% า บริ ก ารระหว% า งผู ใหบริ ก ารระบบขนส% ง มวลชน และค% า สิ น คา
หรือบริการนอกระบบขนส%งมวลชนแต%ละรายในระบบตั๋วร%วม รวมทั้ งออกรายงานการชําระดุล (Settlement)
ทุกสิ้นวัน เพื่อใหสถาบันการเงินใชในการดําเนินการชําระหนี้ ระหว%างผูใหบริการแต%ละราย
ป] จ จุ บั น การออกแบบระบบตั๋ ว ร% ว มแลวเสร็ จ ประกอบดวย มาตรฐานกลางระบบตั๋ ว ร% ว ม
(Common Ticketing System Standard) รู ป แบบของระบบศู น ย9 บ ริ ห ารจั ด การรายไดกลาง รู ป แบบของ
อุป กรณ9 ย%อยที่ เกี่ยวของ และรูปแบบของระบบความปลอดภัยของระบบตั๋วร%วม ซึ่งการออกแบบระบบตั๋วร%วม
ดังกล%าว ไดคํานึงถึงสาธารณะประโยชน9ที่จะไดรับ ความปลอดภั ยสูงสุด ความถูกตองของขอมู ล ความรวดเร็ว
การประมวลผล ความคงทนของระบบ การสามารถพัฒนาต%อยอดไดในอนาคต และใหบรรลุตามวัตถุประสงค9ของ
โครงการเปeนสําคัญ ซึ่งผลที่ไดจากการออกแบบดังกล%าวนี้ เปeนขอกําหนดและมาตรฐานอางอิงหลักในการพัฒนา
โปรแกรมระบบศูนย9บริหารจัดการรายไดกลาง (Central Clearing House) ซึ่งจะไดดําเนินการในระยะต%อไป
ในการนี้ สนข. จึ ง ไดจั ด ทํ า มาตรฐานกลางระบบตั๋ ว ร% ว ม (Common Ticketing System
Standard) ฉบั บนี้ ขึ้น เพื่อใหผูใหบริการระบบขนส%งทุกระบบหรือหน% วยงานต%างๆ ที่ ตองการเขาร%วมกับระบบ
ตั๋วร%วมนําไปใชเปeนมาตรฐาน เพื่อปรับปรุงระบบจัดเก็บรายไดของตนเองใหสามารถทํางานร%วมกับระบบต%างๆ
ของระบบตั๋ ว ร% ว มไดอย% า งถู ก ตอง และมี ม าตรฐานเปe น แบบเดี ย วกั น เพื่ อ ใหสามารถใชงานระบบตั๋ ว ร% ว มได
อย%างไรรอยต%อ
สํานักงานนโยบายและแผนการขนส%งและจราจร
ธันวาคม ๒๕๕8
สารบัญ
ภาพรวมระยะเวลาโครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการรายไดกลาง (ESTABLISHMENT OF CENTRAL
CLEARING HOUSE)..................................................................................................................................... 1
มาตรฐานกลางระบบตั๋วร3วม (COMMON TICKETING SYSTEM STANDARD) ............................................. 2
1. กฎธุรกิจตั๋วร%วม (NC Business Rules)...............................................................................................................2
2. โครงสรางขอมูลของตั๋วร%วม (NC Data Definition)............................................................................................. 5
3. คุณสมบัติพื้นฐานของเครื่องอ%าน/เขียนบัตร สําหรับตั๋วร%วม................................................................................. 9
4. รูปแบบขอมูลเพื่อการเชื่อมต%อระหว%าง CCH กับระบบของผูใหบริการ (Transaction Data Definition)................11
5. รูปแบบค%าที่กําหนดใหผูใหบริการใชร%วมกัน (Configuration Parameter)...................................................... 12
สารบัญตาราง
ตาราง 1: คุณสมบัติพื้นฐานของเครื่องอ%าน/เขียนบัตร สําหรับภาคขนส%ง ...............................................................9
ตาราง 2: คุณสมบัติพื้นฐานของเครื่องอ%าน/เขียนบัตร สําหรับธุรกิจนอกภาคขนส%ง……………………………………......10
ตาราง 3: ตัวอย%างยี่หอและรุ%นของเครื่องอ%าน/เขียนบัตร สําหรับตั๋วร%วม ...............................................................11
สารบัญรูป
รูปที่ 1: แผนการดําเนินงานโครงการจัดทําระบบศูนย9บริหารจัดการรายไดกลาง (CCH) ......................................... 1
รูปที่ 2: ประเภทตั๋วร%วม ......................................................................................................................................... 2
รูปที่ 3: ลําดับการใชงานผลิตภัณฑ9มาตรฐานสําหรับตั๋วร%วม ................................................................................... 4
รูปที่ 4: ผลิตภัณฑ9มาตรฐานสําหรับตั๋วร%วม ............................................................................................................ 5
รูปที่ 5: โครงสรางขอมูลตั๋วร%วม.............................................................................................................................. 6
รูปที่ 6: โครงสรางขอมูลของ AID1 ......................................................................................................................... 7
รูปที่ 7: รูปแบบขอมูลเพื่อการเชื่อมต%อ ................................................................................................................ 12
รูปที่ 8: ตัวอย%างพารามิเตอร9ในระบบตั๋วร%วม........................................................................................................ 13
คํานิยาม
คํานิยาม ความหมาย
Central Clearing House (CCH) ศูนย9บริหารจัดการรายไดกลาง
Contactless Smart Card (CSC) บัตรโดยสารอัจฉริยะแบบไรสัมผัส
Common Pass Product (CPP) ผลิตภัณฑ9เที่ยวเดินทางร%วม
Configuration Data (CD) ขอมูลกําหนดค%าเริ่มตนของระบบ
Common Ticketing Company (CTC) หน%วยงานบริหารจัดการและบํารุงรักษาระบบ
ตั๋วร%วม
Card Initialize and Personalization System (CIPS) เครื่องจัดการขอมูลบัตรและขอมูลส%วนบุคคล
Automatic Gate (AG) ประตูกั้นอัตโนมัติ
Fixed Journey Product (FJP) เที่ยวเดินทางแบบเจาะจงเสนทาง
Point of Sale (POS) เครื่องจําหน%ายตั๋วโดยสาร
Program Management Services (PMS) กลุ%มบริษัทที่ปรึกษาโครงการดําเนินงานบริหารจัดการ
ระบบตั๋วร%วม
Reload and Refund Machine (RRM) เครื่องเติมเงิน/คืนเงิน
Security Access Module (SAM) ระบบรักษาความปลอดภัย
Service Provider (SP) ผูใหบริการ
Usage Data (UD) ขอมูลการใชงาน
ภาพรวมระยะเวลาโครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการ
รายไดกลาง (Establishment of Central Clearing House)
การดํา เนิ น งานโครงการทั้ ง หมดจะอยู% ภ ายใตกรอบระยะเวลา 42 เดื อ น ซึ่ ง รวมระยะเวลา
การบํ ารุ งรั กษาระบบ 24 เดื อน โดยระบบศู น ย9 บ ริ ห ารจั ด การรายไดกลาง (CCH) จะแลวเสร็ จ
และพรอมใชงานในเดื อ นสิ งหาคม 2561 แผนงานการดํา เนิ น งานดั งรู ป ที่ 1
รูปที่ 2: ประเภทตั๋วร3วม
© BSV Consortium 2015 หนา 2 จาก 13
โครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการรายไดกลาง มาตรฐานกลางระบบตั๋วร3วม
รูปที่ 3: ลําดับการใชงานผลิตภัณฑมาตรฐานสําหรับตั๋วร3วม
6) โปรโมชั่นบนตั๋วร3วม
สามารถกําหนดไดตามประเภทผูถือบัตร ซึ่งสามารถกําหนดอัตราค%าโดยสารที่แตกต%างกัน
ตามประเภทของบัตรและช%วงเวลาการใชบริการ (Peak/Off-Peak)
7) การกําหนดส3วนลดเมื่อมีการเดินทางเชื่อมต3อ ตามเงื่อนไขที่กําหนด
ซึ่ ง ไดปรั บ จํ า นวนการเชื่ อ มต% อ โดยไดรั บ ส% ว นลดค% า โดยสาร จากจํ า นวน 2 ครั้ ง
เปeนจํานวน 3 ครั้ง ตามขอคิดเห็นและขอเสนอแนะของผูเขาร%วมการสัมมนาทางวิชาการ
เรื่อง มาตรฐานบัตรโดยสารร%วม
8) เงื่อนไขการคํานวณค3าโดยสาร
9) เงื่อนไขการควบคุมการใชงานตั๋วร3วม
เพื่ อ กํ า หนดและตรวจสอบความถู ก ตองของบั ต รก% อ นการใชงาน เมื่ อ แสดงบั ต ร
ที่เครื่องอ%านบัตร ซึ่งจะทําการตรวจสอบความถูกตองและความพรอมใชในดานต%างๆ
ก% อนการประมวลผลบั ต ร ดั งนี้ การตรวจสอบหมายเลขบั ต ร หมายเลขผู ออกบั ต ร
สถานะบัตร ลําดับการเขาออก รายการบัตรถูกระงับใชงาน อายุการใชงาน เปeนตน
10) ประเภทการดําเนินการใชงานต3างๆ สําหรับตั๋วร3วม ไดแก%
10.1) การกําหนดรูปแบบเบื้องตน
10.2) การออกบัตร
10.3) การขายบัตร
10.4) การออกผลิตภัณฑ9ร%วมต%างๆ
10.5) การเพิ่มมูลค%า
10.6) การใชงาน
© BSV Consortium 2015 หนา 4 จาก 13
โครงการจัดทําระบบศูนยบริหารจัดการรายไดกลาง มาตรฐานกลางระบบตั๋วร3วม
10.7) การยอนคืนการเพิ่มมูลค%า หรือ การใชงาน
10.8) การขอคืนมูลค%า
เช%น บัตรสะสมลายพิเศษ บัตรนักท%องเที่ยว สามารถขอคืนมูลค%าได
10.9) การเปลี่ยนบัตร
10.10) การอ%านขอมูลบัตร
รูปที่ 5: โครงสรางขอมูลตั๋วร3วม
ซึ่งผลิตภัณฑ9หลักที่ออกแบบใหบรรจุในพื้นที่ร%วม ไดแก%
• กระเป•าเงินร%วม (Common Purse)
• เที่ยวการเดินทางร%วม (Common Pass)
• เที่ยวการเดินทางแบบเจาะจงเสนทาง (Fixed Journey Pass)
• ผลิตภัณฑ9เพื่อส%งเสริมการขาย (Common Loyalty)
กระเปaาเงินร3วม (Common Purse) เปeนผลิตภัณฑ9เงินอิเล็กทรอนิกส9ที่มีความยืดหยุ%นและ
ใชงานไดหลากหลายที่ สุ ด ที่ ผู เขาร% ว มใหบริ การทุ ก รายสามารถใชร% ว มกั น ได ตั ว อย% า งเช% น
ใชชําระค%าโดยสารในธุรกิจขนส%งสาธารณะ ใชชําระค%าสินคาสําหรับรานคาปลีก โดยกระเป•าเงินร%วม
(Common Purse) สามารถเติ มไดสูงสุ ด 10,000 บาท และมีห น% วยย% อยสุ ด เปe น “สตางค9 ”
เพื่อใหครอบคลุมการชําระราคาสินคาในป]จจุบันและอนาคต
เที่ยวการเดินทางร3วม (Common Pass) เปeนผลิตภัณฑ9ที่ออกแบบสําหรับใชในระบบขนส%ง
ที่ ตั ด ค% าโดยสารเปe น เที่ ย ว โดยการเดิ น ทาง 1 ครั้ ง ระบบจะตั ด ค% าโดยสาร 1 เที่ ย ว ทั้ งนี้
เที่ยวการเดินทางร%วม ถูกออกแบบใหครอบคลุมความตองการต%างๆ ของการใชงานในระบบขนส%ง เช%น
• เที่ยวการเดินทาง จํากัดจํานวนเที่ยว จํากัดจํานวนวัน
• เที่ยวการเดินทาง ไม%จํากัดจํานวนเที่ยว จํากัดจํานวนวัน
เที่ ย วการเดิ น ทางแบบเจาะจงเสนทาง (Fixed Journey Pass) เปe น เที่ ย วการเดิ น ทาง
ที่กําหนดใหผูใชงานตองเขาระบบและออกระบบในสถานี ที่ระบุ เท% านั้ น จึงจะไดรับ ส%วนลด
การเดินทาง ซึ่งเหมาะกับลักษณะการเดินทางที่เปeนประจําและซ้ําเสนทางเดิมบ%อยครั้ง
ผลิ ต ภั ณ ฑเพื่ อส3 งเสริ ม การขาย (Common Loyalty) เปe น ผลิ ต ภั ณ ฑ9 สํ า หรั บ ใชส% งเสริ ม
การซื้อหรือใชงานบัตรใหมากขึ้น เช%น เมื่อมีการใชบัตรชําระค%าโดยสารหรือค%าสินคาในระบบ
ของผูใหบริการที่ ร%วมการส%งเสริมนี้ ระบบก็จะใหแตมและสะสมไวในบัต ร ซึ่งแตมดังกล% าว
สามารถนํามาแลกเปeนของรางวัลหรือผลิตภัณฑ9 ตามเงื่อนไขที่ไดกําหนดไวได
ประเภทบั ต ร เพื่ อใหครอบคลุ มสํ าหรับ กลุ% มผู ใชงานและลั กษณะการใชงานที่ ห ลากหลาย
ตั๋วร%วมจึงถูกออกแบบตามประเภท ดังนี้
บั ต รส3 วนบุ ค คล (Personalized Card) ออกแบบสํ าหรับ กลุ% มผู ใชงานหรือ องค9 กรเฉพาะ
เพราะจะมี ก ารบั น ทึ ก ขอมู ล ส% ว นบุ ค คลลงในระบบและในบั ต ร รวมทั้ งจะมี ก ารพิ ม พ9 ล าย
หรือรูปที่ตองการลงบนตัวบัตร ซึ่งสามารถนําไปประยุกต9เปeนแบบต%างๆ ได เช%น บัตรพนักงาน
บัตรผูมีรายไดนอย
โดยโครงสรางขอมูลบัตรที่ออกแบบจะใชเปeนมาตรฐานกลางของตั๋วร%วม เพื่อเป;ดใหผูสนใจ
สามารถเขาร% ว มในธุ ร กิ จ ตั๋ ว ร% ว มกั บ ผู ประกอบการหลั ก โดยสามารถเปe น ผู ร% ว มขายบั ต ร
(Co-Brand) ผูร%วมออกบัตร (Co-Issuer) หรือนํามาตรฐานไปใชสําหรับออกบัตรของระบบตนเอง
(Multi-Issuer)
3. คุณสมบัติพื้นฐานของเครื่องอ3าน/เขียนบัตร สําหรับตั๋วร3วม
คุณสมบัติของเครื่องอ%าน/เขียนบัตร เพื่อเปeนแนวทางสําหรับผูใหบริการนําไปออกแบบหรือ
ปรับปรุงระบบเพื่อใหรองรับการใชงานร%วมกับตั๋วร%วม ดังนี้
ตาราง 1 : คุณสมบัติพื้นฐานของเครื่องอ3าน/เขียนบัตร สําหรับภาคขนส3ง
Contactless Smart Card Minimum Requirement Specification Recommended Specification
Reader/Writer Specification for Transit System for Transit System
Standard Compliant
ICC Card ISO 7816 ISO 7816
Technical Specification
Power supply 12 V. 5-12 V.
Transmission Frequency 13.56MHz 13.56MHz
CPU 32 bit processor 32 bit processor or above
Flash Memory capacity 2 Mbyte 512 Mbyte or above
Card/CSC Reader
communication distance ≥ 7 cm. ≥ 7 cm.
RS232, speed ≥115Kbps RS232, speed ≥115Kbps
RS422, speed ≥465Kbps (Optional)
Interface USB (Optional)
3G / Wifi / Bluetooth (Optional)
Ethernet (Optional)
ISO 14443 TypeA (T=CL) or Type
Card Compliance ISO 14443 TypeA (T=CL) Desfire A/B/Felica and NFC compliant
Hardware Compliance Support EMVCo Level 1
Speaker Buzzer or Speaker
ISO 7816 T=0/1 Number of SAM Slot 2 ISO 7816 T=0/1 Number of SAM Slot ≥
SAM Slot slots 4 slots
Support Native DESFire SAM, Java SAM,
SAM Type Support Native DESFire SAM SAM
Anticollision Anticollision
Special Feature Encrypted data transmission 3DES or
Encrypted data transmission 3DES AES
Environmental Specification
Operating Temperature 0C to +55C 0C to +55C
Storage Temperature -20C to +60C -20C to +60C
RoHs Compliance Support Support
Operating Humidity 80%RH non-condensing. 80%RH non-condensing.
File Header
Version Information Message
Transaction Message 1
Transaction Message 2
…
…
Transaction Message n
Audit Register Message
File Trailer
รูปที่ 7: รูปแบบขอมูลเพื่อการเชื่อมต3อ
รูปที่ 8: ตัวอย3างพารามิเตอรในระบบตั๋วร3วม