ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Κ.

ΠΑΡΑΣΚΕγΑίΔΗ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ

ΤΟΥ ΠΑΑΑΙΟΗΜΕΡΟΑΟΓΙΤΙΚΟΥ ΙΗΤΗΜΑΤΟΙ
ΚΑΤΑ ΤΕ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕλΙΞΙΝ
ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΕΑΑΑΔΙ

Έναίσιμος επί διδακτορία διατριβή

υποβληθείσα εις ΤΙ1ν Θεολογικήν Σχολήν
του ~Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

ΑΘΗΝΑΙ, 1982
 ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ

_"- . Ε . Κ . Δ . , j-\ p xz~ov Έxκλ~~σ~αστ~x.oυ και. Κανονικου Δικαίου

. ι. κ. ' }\στ~χoς K(7)ό~ξ

Α. Π. "Α ρειοτ; ΓΙάγος

Β.Ε.Π.Ε.Σ. B~βλ~oθ·~x.ΎJ (Eλλ~ν(~)') Πατέρων και. ΈκκλΎJσ~ 'χστικων Συγγρα­
φεων

Βλ. Βλέπε
I'.l\.K. ΓενιΚ,(,') Λογιστήριον του Κρά.τους
Γ.Ο.Χ. I"ν~σιo ~ Όρθό30ξο ι Xpιστ~α.νoΙ
Δ.I.Σ~ Διαpκ~ς (Ιερα Σ 1~νcooς
Ε. ι'\. 'Εχκλ~'lσιαστ~κη ' j\):~HE~x Κων /λε(υς
Ε .Ε.Ν. 'ΕφΎJμεΡlς (Eλλ~ν(!)ν Νομικών
ενθ' &νωτ. ενθ' &νω7έριl)
( (ι

επ. επομενα.

Ε.Π. 'l~μπιστευτtχον ΠΡ(,Υ:όχολλον

I~. 11.Ε . f'Ελληνες Πλ7έ?Ξζ 7~ς ΈκκλΊJσ[ας
}--Ι.Φ.Ο. (Ι-Ι Φ(,)ν'~ τ~ς '()ρθοοοξΙας
(Ξ) .Ι--Ι.Ε. ε)~ΎJσxευτικ'~ XJ: ~. 'Hθικ~ ΈγκυκλοπαιΟεΙα. "Αθ. λlαρτΙνου
Ι.Σ. Ι. ι: Ιερ ,:Ζ Σ 1Jνοοος τ;ης (Ιερα.ρχ(ας
κ.ε.ο, I(~~pυζ Έκκλ~ησ(α.ς Όρθοοόξων
I\.7.1~. Κοιν(ι)')ία των Ί~ O'){7)ν
Ι\:. Χ . Ι\.Ο. Καταστατικότ; Χά?'7ης 'Αγίου 'Όρους
lZ(~).Δ .I.Σ, K(~ό~ξ Πρακτ ιχι';')'} Δ~~ρκoυς (Ιερας Συνόaοu
I\.c':). Ι Σ. Τ . κωοι.ς Πpακτ ~χων (Ιερας Συνόδου τ~ς (Ιερα.ρχίας
~I.E.E. ΛιrΞ'Y'&λ~I) (Ε)~λΎJνΙΖ:fi 'I~γκυκλoπα.~OεΙα ΤΙυρσο;)
\Γ.Σ.Ε. λΙ 6 νι μσς Συν ΟΟ~Κ'/J Έπ~τρoπ'~
.\CJI3 ΝομικΌ\) ]3~μα:
~\ .ε.κ. No μ~ xoν Συ μβCι 1Jλ~ο \) του Κράτους
Ι ) .Τ. '() ρθόδοξος Τύποτ;
Ρ.(~. l\Ii gn e ~ Ρ ΗΙΓο] ο g'ίΗ GΙ1 θ c. a
Γ .Ι. l\li gn θ ~ PatI olog'i.a Latjna
Ι1. (:) Ε , Ο. κ. Πχνzλλ:~νιoς Ε)Ρ'YJσΚΖυ-;~χ:~ και Έθν~κ~ Όρθόοοζος I(o~')(u'l[χ
ΓΙ \". ΠO ~'ι ~xoς Ν ό μο ς
Π~?'λ, Πχ?άβαλε
Τι'

Π.Σ.
Π.Σ.Ε. ΓΙ -:Ι"'"/-Γ.ι'7 _.Γ* ,,- * Γ

ΓΙ. -l-ΌΣ. Π : ::. ~ . ~ . ~ ~". _: .", ~ _ '" ~

Ρ.-Π.: ~.I'J.Y. Γ _~,

σ.

~.7,[.

T.\f.E.

Π Η Γ .-\ Ι

-'Ι·,_·"".-, ..,/:'"

- Γ. ~Ι;.·"_Ό·""_\I. I1".ι'7ί:~ : ::.;','7).':'~::' 7(":J'I ~Ξ:~Ι.J" "/-1.~ Ί. I\:1.'ι~',ι(~'ι 7ι7Jν22 *~:~Cv'I

:.ι.::.. "":::.,:' ..~ ,_'..)', ·_-\.':":'Γ.J'j'76i.ω'l %1.~ 7(":)'1 ~Z~(-:;'I C'~%Cι·.J;.ιΞ'J~%ω'J Z1.~ Tv7'":~%W')
: '.. ,:::'..." ~7.~ 7C:.J'I %1.7Χ :J..έ?Cι; Χγ~(!)'1 ΠΧ7έ?ω'l ':'. ..-\.-ΣΤ. ~ ..-\&r,'JΊjG~ 1852.
- K(.,~~~ Π~X%7~%ων Σ'J'IΞό?~ων ~~~pxoυς (Ι. ΣυνόΟου. (κωΔΙΣ)
- K(>3~ξ π? 1.%7~xί-;)ν Συνεop~ων (Ιερας Συνόδου τ~ς 'Ιεραρχίατ. (κωΙΣΙ)
- E~~i.~Cιθ';ιxγ~ (Eλλ~νων Πατέρων καr. ΈκκλΊ'Jσ~αστ~κων Συγγραφέων. 'Έκ-
όCιG~ς ·_-\.7:0σ";"oλικ~ς Διοοωνίαξ.
 ΠΡΟ ΛΟΓΟΣ

ΤΟ έλληνικον παλαιoημερoλoγιτικ()~1 ζ1}τημα αποτελεί απΌ 57ετίας και

πλέον πληγη,μ φλεγμαίνοιι'σα}) εν τ(ρ σιύματι της Έκκλησίας. ~Oσoνδ11πoτε
μικραν μειΟ'νότητα και αν σιψυ1ΤΟΙ)}1 οί απο τού 1924 διαχιορίσαντες έαυτοVς
απο Τ'ι}ς κανονικ'ης 'J Εκκλησίας, ενεκα ΤΙ7ς επελθούσης τότε '1'jμ ε ρολογ ι ακης
μεταβολής, πιστοί, σημασίαν εχει δτι ούτοι εκτοτε παραμένουν εκκλησιολο­
γικίίJς ιuετέιvροι και διακινδιιψε'ύΟ1.n' την σιοτηρίαν των , διατ ελοϋντ ες ουσια­
στικ(vς αποκεκομμένοι απο Τl7ς ΛιJΙΓlς, ~ .,4γίας, Καθολικ'ι/ς και 'J ΑΠΟf1τολικης
7j Εκκλησίας, την προς την ~ Oπoία~' ακρα'}} εν τούτοις αυτι7J1' προσ1}λωσιν μετα
φανατισμού κ.ι πάθους προβάλλου'}ι. 'J Επι, πλέον οδτοι " τελούντες ύπο ήγεf1ίαv,
δι:J E'Ό~'017τoυς λόγους ,ui} στέργουσα}) εις γε[Ρ~)ΡUJσι1' τού χάσματος, δπερ δια­
χ(υρίζει το 'ν παλαιοημερολογιτισμ ιο 'ν απο τής κανονΙΚ1)ς 'J Εκκλησίας ήμων,
είναι καταδεδικασμένοι εκ τ(ί)}' πραγμ.άτ(οννα αΊρουν τας α'υνεπείας τού παρα-
ι δ' θ ι
,
τεινομενΟ'υ σχισματος, '1
ΙΟΛισ αινοντες και' προς
"
την αιρεσΙ-"i'
1::1
απροβ""
με''J λεπτους

δια την ψυΧΙΚ"1)ν των σUJτηρίαν επιπτ(Vσεις.

~ΕτέΡUJθεν ή άγΙύJτάτη 'J Εκκλησία της ~Ελλάδος, αφοι; επι ετη εμόχθησε
προς επιστρoφη~1 εΙς τους κόλπους της τιίΗ' παλαιοημερολογΙΤύJν και αφoιf) είδε
,
τας, 'J'
απο θ' , 'J'
εσειυς παντοτε ισχυος, ' "
κατα βλ'η θ εισας προς την κατευ'θ υνσιν ταυ- /
την προσπαθείας της να παραμένουν ακαρποι, εχει εγκαταλείψει απο μακρου
τον αγ(ονα, πιστεύουσα Ίσιος, δτι σ,υν τrΊ παρόδ(ρ του χρόνου θα ύποχωρήσn ό
πολι'ς φα'νατισμος και θα εξαλειφθοϋ"i' και τα τελευταία λείψανα τού σχίσματος.
~H αντίληψις α,υτη εχει ό)ς αποτέλεσμα την (lποτελμάΤΟJσιν το'Ό ζΎ)τι}ματος
και Τ17ν διαιι.Ονισιν μιας δλιος απαραδέκτου καταστάσε(ος, '1'] όποία αξιοί εν­
δε}.εχη μελέτην, τολμηρας λύσεις και πολλ·ην αγάπην.
~!! επιθυμία rιμwν να φέΡύ)μ.ε1} εις τr)ν επικαιρότητα το δλον ζ1]τημα προς
TC)}' σκοπον δπως κεντρίσΟJμJεν εκ }.'έου το ενδιαφέρον Τύ)ν άρμοδίUJν δια μίαν
Εκκί.ησlασΤΙΚ1]ν αυτού αντιμετώπισΗ', (vm7γησεν rι/ιας εις την απόφασιν να
αι ιαί·(;Pυ)με~' τη 'ν ερευναν των nTVX(V~1 τού προβλ-ιιματος από τε ίσΤΟQlκης και
ΚUΙ'ΟΙ'lκιί; (};τόψε(ος προς διαφ(Δτισο' αυτού και, ύποβο '}'jθησιν T(7JV άgμοδ[(ι)ι'
0CJi,U.l'(fJ}' ΤΙι; , E%:~λησίας εις α~ια ζ}7τησιν εφικτιον κανονικ(ΤΥΊΙ }.ι(}σεΟJ]' α{τοε:.
ΓΙ'] ο; τοι"":το εΙςηJύ.σθημεν επι {ιακρσν αναζηΤ'J7σαντες Τ'ιιν εγκαTεσ:Tα~,.u Eί'ίί ί'
τl]δε κακεΊσε σχεΤlΚ'I/J' φι/.ολογίαν, οΔ μ17ν αλλα και τu.ς σοβαfj(J.ς [:Τι τι":,! %I:~~~
C/,:(lσΤΟί' aXETl% (7J }, OEfltJ.T(!)}' μΟl'ογραq'ίας και (Ίί.ί. ο:; Π?':. J;Jf..!αφrJ. ς , ΠQΟ/{,ΕιμέlJΟV
ί , (Ί (Ιι/τλ1/σιυμει' Εξ α ι~τ{ι)ι' στοιχεία Π(} (J ς (l;r α(}τt σμ(~)' :, ι]'( '/;μ,ης δ. ι l τ ι κ ε ιμ ει l ι κι]ς
και ορ θής ., μακριι'}' κ εtμ έ'J"Ιj ς 7[(lσΙίς (J%oJrl;'U)Tfj TO:; ί~' ( r)/ σ Τ f'ί. ε Ιu:;.
,Επι πλέοι ' ) και. προς (lQT{(!)T E(ja J' Τ O '~-' ππι 'ι /μ ατ ι'ι; T rl i :T(j~\ Γjl.~ίI Θ εσoι ~ εμ ε ­
λ ετήσαμε 1 ' ., ν{)l' τα Π(j ΙJJ ΤΟ 'l' π αυ' 'Jίμ ίι '. Τ/1. ' . c 1gXElu T/~; - I~· ~,ι~ ; ~Ί\]'(;!)O'ι' ΤJ/ς , Εκ­
κλησία ς τijς t:Ελλάδ ος και Ιξ α '{'Τ(UJ " //Ρ 'J'ι :σ{-jJjμ Ε'i' :τ (,ί. I · T / l ί l ι ~'; /IΊ 'Τ (/ ί:; ::τΙ. ηροιρο­
ρί ας , α ί οποϊαι μ Ε γ(λ}.(ο ς σ{~]I{βα λo1' ει ς Τ 1} 1 ' Π(ί ( f./ C; I;'-. I / , ' /': I.U (,' ,' τ (' ς (-· i.-r E i J ~ κ α ­
θολικην τΟ'ύ ζη ΤJίιιι α το ς ΤG :ίJτου με ί.t:τ η 1' . J>:l; ΕΌ-:! }ι !. ,;.,;. :. ι. :~. /-: (.1. Τ /~ ; (/ ί.:σ Ε' (Ι J ς α,υ-
ΤΙ]ς , την -ύπο πολλαπλ δ. J"iρ !σματ α θΙ(;J C! I/J,ϊ ' ι τ ι. ,
'Όν τιο ς, l:~χρ ε( (lσθη }'C! 1.~;)~"ί~il '( /),ιι f: Ι · ι- i ; Τι> ' - I 7 ~ ' 'ι' X Il I τΙ> · () ισί. σ γίαν
και εν ταυτψ ε ι ς TJ I] ' Λ~rηllΚJ)]' Xf{ { Ci ; r r:i' / ;' 1/:.:- <. ' L,' X f< / .f I Li . f i ' :- ί ; Τ ι;] ' .\-0-
μολογίαν και Ε Ι ς Το ..Ι ι%ου)) ' T/~; Ί-"-/': :-: ί. ! . ,'7 : ,} - ΧI Ι, ί " ; ιυ. /. ι ιί.' ; T ' ι / l ι'~ ί; τ c, ι-' c':rl-
στη ΤΟ1). ]1'Ρ/Jς ΤO ('TΓj{:; (~ I'C() ! (r!; r; (Xfl c )' .' c '_ .: 1,:'-. ΧΙ.υ ,~Ίί I ; / I ;;~' ' ! !();' 1 (- ./IΊ)/α και
σ υγγράμΙ.lιατα " μ.,οι.'ο "/tjα q·ι" u.; χ αί μ ι: · ί. C TI I / I{ί~ " ': ' ~. ( i. i. I. ~ I~ ! f; /': ιJ. ! l ί ~.(1 ~ f, ) f U :--: Ol :7α})
δ,τι 'fJ δ'v'~ηj θηiu ε ν ν α σ υγ%ΕJ'Τ Q ο'~r;(')μ Εj ' c' % T (l ί~ μ.Ε :." (l ί.,.,I. :τί., ; & fj ί. '; τ (-:Ι ( i .ι:l ·j7 όί.ό­
κλη ρα εΤΎ) σ(ορε υθέντιι))' αJ'ΤlQρηΤ [%(~l' καl t r;Τ Οr..!lκ (7"j}' %G.l (' (j;Ίuu.τlκ(~η ' 'Xu.t
κανονικ(υν καΙ δογμαΤlΚ{U'J' συγγρ αr(ι7)" ::τοι%ίί. (ι) l ' %αι .(; :τ Ο Ο l αφ όQ Ο Ι' ε;,(άστοτε
πνεύματος φερ ομ έ-}Ι(ιJ}, συγγραφΕαη' , επ ιλέξα'ι ' τε ς εκ του αληθο{ις Κ1);,( εeϊΊνoς Tιjς
περι τον παλαι ο ημε ροί.ογιτισμ()1' πληθΟJ ΡitΩj ς και εξ αν τλη τ ικιjς φι λολογ ίας
τα πλέον (lπαρ αfτητα στοιχ εία πρ ος ο ,δι , θε σ lJ' μ ιίίς συστηματικης ΙΟΤΟΡI%ο-κανο­
1Ι ΙΚ ΊΊ ς μ ελέτης. Εις TJ]}' π(!ο σΠ (lΘ ει αι \ 1Jμ ιu ι : τα ι~ τ}(1.' συ ν η~!T'};σ αμ EI I :τ οί.}.fJ.ς δυ-:­
σκ αλ ίας , Ιδ ί(;. {με κα τl;ς ιjJr(l1! lo ; Ήoλί~( ~l l Ε-χ τ6Υ } / στο ι χ είο.Η' T O't )T l UJ'. ,J.T (}' α δεν
ύπιιρχουν ε t ς τ(1. ς ι) ημ ο σΙα ς Βι β}.ι ο θ;ίκος . Ίγι i/θ ε σ αν, {::τ ι τ !l α ι τιί σ ε ι 'J/μ, (7)J' , ε Ις
Τ17ν δ ι(χ θΕΟ'ι ν τl)ς πg ο σ::ε α θ ε lα ς τα·ιι,της ,) υι«(ο ρ ο ι φΙί. ο ι α/ιτιίς %αι Toi"; σκ()που
δν 15πηρ ετ εϊ, το 'ι" ς δ;το(πυ ς και (1770 τ ι/ ς θέσ ι υ) ς ται;τη ς ε'l.~χ(;.Ρ l στοΓiμcτ .
ΕΔχα ριστο 'υμ εν (f,a a'vT(O; ΤΠ :τεριπ-ι:στιρ ε)εο).ογι κ?7 :""χολ!) τo'ιJ ' ~4Q, aTo ­
τ ελ είο '() ΙJαν εΠlστημiο'υ Θ εσσαλoμ/-~. ης δΙfΙ 71Ί1 Ι ΠΡ ()(! Ρ ΟΊια τ(,ις με λέτη ς τα'fJτης
εγ%ρ ι. σ ιν, δλ (ο ς δε 1 ()ι αlΤ ΕΡfλ)ς TO '1' Y-"'Eβ α OΊιH (~) T αT (n' Λ'!η τροπολίτηJ' 1.. ·/) ρ ο λ όη ς
κ αι Σε ρ εντ ίου κ. κ . ΙΙσ.Jιτ εΙ. Ε';jμ Ο·l ί α , l Tr;'1.\TaJ'I1' το'ύ 11αν επιστημ, ίο'υ τούτου ;,(αι
l(αθηγηΤ l']ί Ι ΤΓn) Ι\~α μ ο}' {.;~ο'U L.I ι κα /ου E'J' Τ Π εξΟ J ιομ α σθε ίσπ Σχο λ?7 ., δυ]. Γ17ν πολύ­
τιμ ο} ' % αθυδ 1]γησιι' αΙ~ Τ01-' σ, ί'1'θεσ{l' yjj ; εργασι'α ς τα 'ΙJτης, ([)ς ~:α;, δυ1 Τ11ν
{ 1~: J' (H.' I' εl σ'iίγηα ι ν α,Δ τΟ'Π JTfjC); Τ1) ν l~χολ7J ']' JI (j () '; (γ %{j ισ ο' α υτη ς.
JJαlj αδίδΟJ lτ ες Ει ς 71)1 ' δ ημ ο σι ό τη τα τ)) l ' εργu.(1/αν τ α ύτη ν Ei'l()/l-EOa JI ιX
ί •ι / , '_ :: Τ ι' ί σ!ί Τ ()}' σ%() ::T() }'.~ δt' (J!' a 'O'l' EjJ(j (l q lj. 1\~(Ί. δημ ι ουργ ιίση ν έα}' (~) θησlγ Ε Ι ς
Ά

- ', i j j , I 1. ~- (j t' ~- I ; Τ}ί μu T O'l'"; :τα λ αιοημ ε ρ ολ ο γ ι τι σμο'Ι; {J' ~ Ελ;, (J. δ ι κ αΙι ' ιΊ. ~τρ ()κaλέσn
' - ' ; I~.: ;. ' ; τ ε Τ ί ί l' f?i O/X lICf1 / τίις ':J Εκ% λη σ / α ς ;Ίμ,(!) ) , %α ι εΙ ς Τ ()1 ' πα λα ι οημ ε -
• - :~. ' :-: l ι ' ~/ι ί ( ll ' .Ι: ~(~ι; {i.J' fl ::.i;T )j O' iJ ' TJj .; δ fj οης %0 [. ιl:τη :.! Τ l σμ ::'~ I ΙΊ} ς ~:al ' Ol 'l%il;
 ΠΙΝΑΞ llEPIEXOl\IENi2N

Θ'

1. 'Γα "ή μεp o λ6 Ί ~~ τών αρχ.'Χί{ι)\) / :x ί~)ν Ζ :Λ 'i; σ·r; μο:σία. -:ι.:J-:(~ν O ~α -:;j V Υ.ΙΧΟ' "rι μ ±p α')
Γ~Ι()ν '1
TCj "Ιουλιανον (I-[ με? Όλ {~ γ ω ν ~ -: (j αΨ(:'~1) 'y )( ν ε:;'Υ. 'J 7() iJ σφiλμχ Υ., Χ Ι α ι ~/.Π/) T: ε~ ? Ύ.. ~
διο ρθώσεω-; ωJ-:σu . 3
:::, 'Τ Ο 'Γουλιανόν <Ιlμ.ερ ολό γ ι. !)') %'Ί. ~ 'rj r;z i. (j ~ :, cι. ,J:o C) 7: ? ΓJ ς 7'f;v T:'ε:: ~ έ rj? -: :Ζ σμr/j -:0;:)
Πασχα άπόφασ~ν7:.Ί ς Λ' υΙ/./) ') μεν ι.;ι6';ς ~ ;-Jv 6S fj 'j 6

το I-lλTEΓO ~\ ()ΓI ('\ ~l'::: λ1-\ tΙ_\ΙΦ~iΙ:'= EI\.I\. .\IΙ~I:\~T[I\.Ι):\

ΖIΙΤΙΙ.\Ι-\ E~ ΤΊ. Ι l~λΙ:)' 11\ : .\.2: .\ \: .\TU λΙ)

1. Τ ο Γρη γορ ιαν όν CΙ-Ιμε?ο λ 6γ~ c; v ~~,:Λ 'f, /: :Χ 7' 'χ ·~-: rJ~Υ.:.J-:~δ;:. '!.σι.~ 7;~; 'ι) ~UΓ)6ό~() ' ) 'Ε χ ­
Y.,ί:Γισ~α ς. Α,Ι εν I{ων /λε~ Σ.j'J v δ fj~ -: 0 ;) 1 !) (J'.J α t iι) ψ; ς Z Jι t ·1; στj μχσLΥ.. -:(0'; :Χ:-: Γj~;j 7.σΞων
·:ι.υ -:(~ ν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
')
(Ι-Ι κα-τα πρω το βουλίαν ":'0;:; ΟΙΖrJ u μ εVΙ.Υ., (,ι (j ΙΙ:Χ:? Lα.?χ.ε ~Cι U θ έσ«; -:ου (IΙ μ~ Ρ οί.σ"(L(ΧΖΓλ)
ζ'fj -=Υ;ΙJ.α70ς . 28

:J.. ι:Χ 7 0 ς . . • • • . . . . . • . . . . . . . . . . . .. . , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3'1

4. ~:\ ί xp α.τ oυ σα ~ εν -:-"(, ) E Y.,Y., X·fί crL :r- -::i;~ ~ Ε λλ,):ι) ι:; ς GZZ 7l X CΙ L &ν7~/ :ή ΨΞ ~ ; /~J.t -::Ξ ί. ~z·1; 7:ΞP~
τ ο;:) ζΊ),,:, "r,ματος εΧ7[μ "ι;σ~ς -::01) Ι)[Ζrj 'jμ . Ιl ~: ;:I.x?xz ΙOυ 35

Κ Ε Φ ,Λ _\ .λ Ι ( ) Ι\ Δ Ε ' :Ι' Τ Ε 1) ()Ν

Τ() lI}\IEΡO ~\OΓI.:\K Uλ i2':: IT() . \ IT I I\.() E I": 1\.L\I I ~ [A..22TIK (iI\ L~ Ι iΤΙ Ι ΤλΙλ

ΕΙΔΙΙ\:[lΤΕΙ/() Χ Ε\ EΛ~.\ΛΔI.

.. Ι "'Ι .......:

:::-: '.:-:7( ')σz~:; 'Ύ. ' ) : '~ ~ . . • • . . . . . • . • •. • • •• • • . • . • • • • •• • . • •• . • . . . . • .• • . • .

Lβ'

ΚΕΦΑΛΑ ΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ

Τ Ο ΕΝ ΚΩΝ/ΛΕ Ι ΠΑΝΟΡΘΟΔΟ ΞΟΝ ΣΤ:Ν Ε Δ Ρ ΙΟ:Ν ΚΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Τ Ι-Ι Σ ΕΛΛΑΔΟΣ , Ε ΙΔΙ ΚΩ ΤΕΡΟΝ, ΕΝΑΝ ΤΙ Τ Ω Ν "Λ ΠΟ ΦΑΣΕΩΝ)) ΑΤΤ ΟΥ

1. τ ο εν Κων /λε; Πανορθόδοξον Συνέ3ριον (Π. Σ .) καΙ -:0 "Η μ ε ρ ολογ ιακόν. κυ ρ ο ς
κσιΙ χαρακτ/ρ -:ων «άποφασεων» αύ -:ου 6?
2. Α! "Ορ θόδοξο ι 'Ε χχ);ησ Ισιι ενσιν-: ι -:ων περ ί "ήμε ρολογΙου προτάσεων -:ου Π ανορθοδό-
ξου Συνεδ ρίου ....................................................... 84
3. 'Η θέ σις -:-'ης 'ΕΧΧλ'ησΙας -;:-'ijς 'Ελλαδα ; ΕVσιν-:ι -:ων πε ρί -ημε ρ ολογ ίου «άποφασε -
ων» -:ου Π αν ο ρ θ οδ ό ξου Συνεδρ ίου 92
α) Ή χσι-:α Δεχέμβρ ιον 1923 σΨ{Χλ"ηθείσσι Ι . Σ . Ι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
β ) Ή εΙσήγ"1)σις -:ου "Αρχ ιεπισκόπου Χρυσοστόμου 95
Ύ) Αί εν 7{, 'I ZPIΧpz t:J: δισιμrJΡ? ω θείσσιι χτ:6ψεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

Κ Ε Φ Λ Λ Λ Ι Ο Χ Τ Ε Τ Λ Ρ Τ Ο Χ

Ε Ι Σ Α ΓΩ Γ Η ΤΟΤ "ΔΙΩΡΘΩΜΕ :Ν ΟΤ)) ΙΟΤΛΙΑΝ ΟΤ ΗΊΙΕΡ ΟΛΟΓΙΟΤ ΕΝ

ΤΗ ΕΚΚΛ ΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛ.Λ.ΑΔ ΟΣ ΚΑΙ ΓΕ:ΝΈΣΙΣ ΤΟΤ Π Λ ΛΑ ΙΟΗλIΕ-
Ρ ΟΛ ΟΓΙΤΙΚ ΟΥ ΚΙ ΝΗλΙΑΤΟΣ . 106

Αί 3ΙCL?lχιv6 μενα.ι δυσχέρεια ι εν -:i) εφα. pμoγ'ij -;:-'ij ς περ Ι «δ ιορθώσεωτ;» ocποφάσεως
rr, ς κ α.-:α Δ εκέμβριον 1923 συνελθούση; 'Ιερας Συν 630υ 7~ς "Ιερα ρχ ίαξ ( Ι Σ Ι) . ... 106
2 . '11 εφαρμογ-η τ-'ijς πε ρ ί « διορθώ σεω ;» -:ου Ίουλιανου ' Η με ρ ολογ ίου ocποφάσεως τ-'ijς
'Ιερας Σ υνόδου της 'Ιερσιρχ ίας καΙ α] πρ ω ται κατ' αύ-:ης ocv-:ι3 Ρ ά σε ις 11 2

ΚΕΦΑΛΑ ΙΟΝ ΠΕλlΠΤΟΝ

ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ Π ΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗλIΕΡΟΛΟ Γ ΙΤΙ-

Κ ΟΤ Ζ ΗΊ'ΙΒΙ Α ΊΌΣ Ε Ν ΕΛΛΑΔΙ . . . . . .. . .. .. .. . . . . . .. .. . . . . . .. . . . . . . 133

Ι. Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ο Σ Π Ρ Ω Τ Η 1924 - 1934: Δ ε κ α ε τ ί α Ι3εoλoγΙΚ'~ς 3ιαμά.-

χη ς καί ocντ ιεκκλΊJσιασ-:ιΖη ς 3 p ασ-;:-ηp ι6vη-:oς ... . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . .. . 133

Φ:ίσις ΠpώΤΊJ :

1 . ΤΧ ') Τ:Ο -:ων παλαιοημερολογ ιτών προβλη θ έντα βασικά χ ατΧ -:ης «δ ιορθώ σε ω ; »
ε :-:ιχεψήμ CL-:α. . 133
:ι Ι Ί Ι « διόρ θω σ «; » ώς δογμα.τικΟν ζή τη μα. . 133
~ ) Έγένε -:ο προ σχώ ρ-τ.σι ς εΙς το Γ ΡΊJyo pια.νoν 'Η μερολ6γιον . Η?

.~ J Το Χ ;.LZ -: :ΙΖ. [Υr,-:ον 70;:) ' Η μερολογ ίου . 156

ό ι Ή 'Eaj:Ι;Vlx 7ίΌ~ 'E jj.ia')~ ;ι.α.-:έσ-;:-η σχισμ'Χ-:ικ-η . 162
~ ~Σ :-7:"'" ~ ;LZ ~ r.lί.':ιγ ~ :tΖr.ν με 7:c~') j:f,ν &;:-Γι --:ε Τ,;') crJγΖ ;·:r.σ ι..ς Ο iΖου μεν "Ζ~ ς ~'JvόδΟ 'J 166
'Η f( ,'3 ~6 :/:k':>1j~ ; )) ') ::-~ ; ~ Z"I ·j ;: :ι;'6 :; ε'J σ ι. ; ~ :; ~I ασσ ω'I Ι X; , -:o~ ο rΧΟ'J με'J ~ σμt)j, Ζ:Χ Ι
7 - .I 7~·; ~·./I:i~ w'J
-:;-/..... . •. .. • .. .. . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . • • . . 168
."
 ζ ) ' Η « δ ιόρθω σ «; » ύ π'ijρςεν αύθα Ιρετος του ' Α ρχιεπ ισκόπου Χρυσοστόμου ένΖργεια
"'7:0 -:+Ιν κοιτοιθλιπτικ-ην πίεσιν τ'ίjς Πολιτείατ έπ ιτευχθ εϊσοι 169
τ. ) Δ έν ύπ'ij p ς ε σκαν8αλισ μος τ ου λαου ού81: σύγχυσυ; ενεΥ.ΟΙ τ'ίjς ταυτοχρ όν ου ύπαρ -
ξ εω ς έν Έλλά8ι δύ ο '~ με p oλoγ Ιων 174
θ ) 'Π ε ίσαγωγη .ου «διωρ θ ω μέν οι» 'Ημερ ολογ Ιου υπ'ijρξε ποιράνο μο ς .......... 17 5
" Τα ύπο των παλαι οη μερ ολογ ιτών χ ρ ησ ιμοπο ιηθ έν τα προς στερ έωσ ιν κα] ένΙσχυ σ ιν
-:ου κινήμοιτος αύτων μέσα • . . . . . . . • .. .... . . . .. . .. . . . .. .. . . .. . . . . . .. ... 1 78
Χ ) Πολιτυσ; έ;φε-:άλλευσις -:ου ζΊ)":-ήμοι.ο ς 180
β ) Π ρ ό σκλησ υ; οι' έπΖμβιχσιν .ου Π ατ ρ ιάρχου ' Αλεξανδρεία; Φ ω τ ίου . ........... 182
γ ) Δραστηριότη; παλαιοημερολογ ιτικών Συλλόγων 1 83
8 ) )Απείθεια κατα ~ς Έκκλη σία.ς x~t άπό σχr.σr.ς άπ' cιύτ/ζ .................. 1 86
ε ) Κατασυκοφαντησ ιτ .ου Μακ . Χρυσοστόμου κοιΙ του Ίερ ου Κλήρου .. . . . . 188
στ ) 'Έτερ οι &ήθΊ) μέσα 190
3. Ή ενοιντι της άντιδρασεω τ; στασ«; τη ς ΈΥ.κλΊ) σ Ιοις κα] της Πολ ιτε ίατ 191
4 . ' ΑριθμΊ)τικ-η κοιΙ ούσ ισισ:-ικ·η &ξιoλόΎΊJ σις του παλα ιοη μερ ολογιτ υωύ κινήμσιτος κσιΙ
α! διαστασε«; αύτου μΖχρι τέλου τ; του ε:-ους 1926 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Φ άσ ι ς Δ ε υ τ Ζ ρ α : 1927-1 93t.
1. ΙΗ έν εΤΕι. 1927 άπόr;ε φ α κα,τα: ":'0\3 Ά ΡΖιεπ/που Χρυ σοστόμο υ Ζ,ΧΙ α~ συν έ πε ια ι αύ -
τ/ ς 19 7
2. " Ηπία κατ' &ρχ-ην ύπο -:ης ΈκκλΊ) σΙσις &ν:-ιμε.ώπισις του πχλικου ζ-ητήμα:-ος ... 202
3 . Κοιν ονικα: '6j ς ΈκκλΊ)σ Ιοις μέτρα κα :-α: των τοιροιξι ων κλΊ)ρικων κσιΙ μονοιχ<7>ν. Π ρώ ­
ται δίκοιρ πο ι έπαφ α] τ·η ς Έ κκλΊ)σ Ισις μετα: των παλαιοημερολογ ιτών. Μ ία δίστοχο ς
&πό φ ασ ις. .......................................................... 20 6
4 . Κατα φυγη της ΈκκλΊ)σ Ισις εΙς τ-η ν Μνοιμιν τ·η ς Π ολιτε ίατ; r.Ρος περιστολη ν, 8ια: χ ρή-
σεως μέτρ ων βΙας , τ/ς &νταρσΙας καΙ περ α ιτέρω οξυνσις τ'ίjς καταστασεωτ . . . . . . . . 217
5 . Γεν ικ-η έπισκόπησις -:η ς κοι.α: -:0 ε:-ος 19 34 καταστα σεω ; ώς προς -:0 παλαιοημε-
;;ολογιτικον 228

ΙΙ. ΠΕΡΙΟ ΔΟΣ Δ ΕΤΤ Ε ΡΑ : 1935 - 1947.

Ή ά'JταρσΙοι των .ρ ιων Μητροπολιτών καΙ οι! μακροπρόθεσμοι συνέπειαι αυτηξ ,

1 . Ή 'JΠΟ των παλα ιοημερολογ ιτών άνοιζήτ/σις ' Επ ισκόπ ων ϊνοι τεθώσιν έπΙ κεφοιλης
χ·:.:-ων , ώ ς έκκλΊ)σ ιολογ ικον κοι Ι όρ γανωτυων οι'ί ΤΊ)μοι , . 23 0
., Ή έκ8ή λωσις τ'ίj ς στα σεω τ; τών .ρ ι ων Μητροπολιτών τα: αΙτια κοιΙ ή άντιμε-
τ ώπ ι σ «; αύτη ς ύπο της ' Ε κ r.:λΊj σ Ι α ς . 232
::; Χε!.ρο ,,:,ονΙ'Χ τεσσάρων 'Επισκόπω ν . Δίκαι κα Ι κατα8 Ικα;!. χειροτο νη σα ντων καΙ χει. -
:: ') 70vοr. θ fν --:ων . Κχνον ικ-η θεώ ρη σν; --:ων άπο φάσεων . 244
4. ~ ~ x? ων Ι x 'ΕΖχ):ι;σΙχς ZXL Πολ ιτε ίατ; ώς προς τ/ν τηρη τέαν , ενxντ~ -;ο ϋ παλαιά -
• _ ν , ,
-τ.μΖ ? Ij ΙΔγ ~"'; ~ΖΟ 'J ~Ίj":'"Ίjμ.χ ,,:,ος , σ τασιν •. ... • •. . •. . .. .... • • . . . .... . . . . . . ... . . .

5. Π ;;ώ 77j i;:6?'Xcr ~:; :-7,:; Έ ΖΖλησΙ=ι:; πρός ασκ-η σι.ν Οίκο νομίατ , ZXL άξ~oλ όyησ ~:; :x.j:-r,:;.
~·.r/29Ζ!ς :iz:x? ;:o ~ ;:?oσ;:~θε~α;~ . ~60

ό. _\t Zσω,,:,ε~ .? xl -;ω ~) ::xί:x~oτ,μ;:?oλoγ~ ",;ων ερ~8ες · .

ΙΠ . ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΡΙΤΗ: 1948 - 1956

"Εντασ«; είς τας σχέσειτ; ΈκκλΊ)σίας καΙ παλαιοημερολογιτώ»ο ο . ο ο ο 227

<Ι> ά σ ι ς Π ρ ώ τ Ί) : 1948 - 1949

1. Προβολη άξιώσεως των παλαιοημερολογιτών προς συνταγμοιτικην κατοχυρωσιν της
έλευθερίας της λατρείατ; oιύτω~ έν τιj) Κρατει. ΤΟ πρόβλΊ)μα της θρφκευτικ'ijς έλευ-
Oεploις ο ο .. ο ο ο ο ο ο ο .. 272
2. 'Η περ] ιΧνοιχεφοτονίας παλαιοημερολογιτών «!ερέων)) άπόφασις τ'ijς Ι .Σ .Ι . καΙ
κοινονικ-η άξιολόγφιςοΟ(ύτης ο ο ο ο ο ο ο ο ο .... 281

Φ ά σ ι ς Δ ε υ τ έ Ρ α : 1949 - 1956.

Ή έπΙ ' ΑρχιεπΙπου Σπυρίδωνοτ; καταστασ«; το;:; παλαιοημε ρολογιτυωθ κοιΙ 1)

<iντr.μετώπισr.ζ α:υτοϋ

1. Διαπιστώσε«; τοσ 'Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνοτ έπΙ τοσ παλαιοημερολογιτ υωθ " 289
2. ~H δι' Ε//.υκλίου το;:; Μητροπ ολίτου «πρ . ΦλωρίνΊ)ς)) Χρυσοστόμου άπα 26-9-1950 /
κήρυξις τ'ijς ΈκκλΊ)σίας τ'ijς Έλλά:δος σχισμοιτικΤις κοιΙ των Μυστηρίων αύτης
άκυρων, ύπο κοινονικην θεώρησιν. . ο .. . ο ο ...ο. ο ο ο ο ο ο ο .. ο ο . ... . ο ο .. ο . . . . . . 29!.
3. Ή ύπ' άρ ιθμ. 45/1951 Πρχ;ις τοσ Ί'πουργικοσ Συμβουλίου, ά;ιoλόY1jσις αύτης
καΙ 1), έκ της έφαρ μοy'ijς oιύτ'ijς , ΠΡΟΚUΥοισοι κοιτάστα σις 30ό
4. Ή άποκατάστασις των δυο ποιλΟΙΙΟΊ)μερολογιτων ιι'Επισκόπων» 307
5. Α! κυριώτεραι έξελίξεις έντος των δυο ιΧνηθέτων παλαιοημτρολογττικών παρα-
τάξεων ο ο ο ο Ό • • . • • • • •• 31 1

IV. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗ : 1957 - 1966.

'Η έπΙ ' Αρχιεπ/πων Δωροθέου καΙ Θεoκλ~τoυ παρατηρηθεϊσα δφεσις καΙ α! άποφά-
σε ις τ'ijς Ί . Συνόδου τ~ς Ίερ:φχίοις τοσ 1958 ο ο ...... 315

V. ΠΕΡΙΟΔΟ Σ ΠΕΜΠ'ΓΗ: 196 7 - 1980.

1. ΤΟ κσρος των ύπο παλαιοημερολογιτών «Ιερέων» τελουμένων Μυστη ρίων .. ο . . . . 319

2. Ό περ ] τα παλαωημερολογ ιτικά 'Ησυχαστήρ ια θό ρυβος καΙ τα έξ αύ τοσ συ μπε -
ράσματα ., ο ο ο ο .. 327

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΚ'ΓΟΝ

ΑΙ ΧΕΠ'ΟΤΟΝΙΑΙ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ «ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ» ΚΑΙ

Τ Ο ΚΤΡΟΣ ΑΤ'ΓΩΝ

1. 'Η ποι;;χτοι;ις το;:; « Βρεσθέντ,ς)) Ματθαίου , α! ύπ' οι,jτοu τελεσθεϊσαι χειροτονίαι καΙ
-:ό χ~;;l')ς 'Χ,')-;ων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 332
" Ή π:ι;;χτ:ι;ις 70;:) ~ITι7;;oπ ()X!70υ ΙΙΠΡο Φλωρίνη ;» με7ιΧ 70ν ΟχνΧ70ν OΙ,J70ij . το κυρο;
'7ωοΥ Ζε".f-t)'7'J"Ι'..ωv 7ων «' λ.ρχ '..ε?έ'ων)) ~ύτ/ς .. e ο • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •• 345
 !.ε'

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ

ΤΟ ΠΑΛ/ΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΙΤΧΡΟΝΟΝ ΕΚΦΑΝΣΙΝ ΑΠΟΤ

1. Ή ΈVεσ~ώσoι ΈV Έλλά8ι καταστασ« ; ~ων παλαιοημερολογ ιτών .ο ο ο • • • • •• • • • • • ο 358

2. Ό ιipιθμo ς ~ων παλαιοημερολογιτών ιiνoc τ/ν Έλλά8οι σήμερον . ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο • 377
3. Ό παλαιοημερολογιτισμότ κοιΙ ~o 'Άγιον 'Όρος .. ο ο ο ο • • ο ο ο • • ο ο ο ο • • ο • • • • • • • 388

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΟΓΔΟΟ Ν

ΑΙ Π Ρ Ο Τ ΑΘ Ε Ι Σ Α Ι Λ ΤΣ Ε Ι Σ ΤΟΤ ΠΑΛ/ΚΟΤ ΖΠΤΠΜΑΤΟΣ

ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΙΣ ΑΤΤΩΝ

1. ΘΡ1)σκευτιΧ'1) έξυΠ1)ρέτ/σις των παλαιοημερολογ ιτών ύπο Ιερέων τ~ς Έκκλ1)σΙοις

, 'ij; Έλλά80ς, κοιτOC το π::ιλχιον 'ή με ρ ολόγ ιον ο • • • • ο ο • ο • •• ο ο • • • • ο • ••• • • • • ο . 397
20 'Επαναφορά τοϊί ποιλοιιοϊί 'ήμερολογΙου .... ο ο •• ο ο ο • •••• • • • • ο • • • • • • • • • • • • • • 401
3. Σύγκλη σ«; Τοπικ'ijς η ΟΙκουμενικ'ij ς Πανορθοδόξου Συνόδου προς έπΙλυσιν τοϊί πα ­
λΟΙΙΟ1)μερολογιτικοϊί, ΙSντoς έπ ι8Ικου ένώπιον ταύ τηξ, μέχρι 81: τ'ij ς το ι αύτη τ; συγκλή­
σεω ς συνύπαρξ «; ΈV εΙρήνη ~ων παλαιοημερολο γιτών με-:-OC τ'ij ς έπισήμο υ Έκκλ1)-
σΙοις της Έλλά80 ς ο • • ο ο • • • • • ο • • • ο • ο ο ο • • • • • •• • • • • • ο • ο ο ο • ο • • • • •••• • • ο ο 406
40 Δ ΙΟΙΚ1)τικη 1Jποιγωγ"1) παλαιοημερολογττυωϋ Υ.λή ρου κοιΙ λοιου εΙς τ/ν ΈΚΥ.λ1)σΙοιν
τ'ij ς Έλλά80ς ύπο κοινον ικον παλαιοημερολογίτη» 'Επίσκοπσν εχοντοι τ/ν ιiνoιφopocν
οιύτου εΙς τ/ν Ί ο Σύν080ν τ'ij ς Έ κκλ1)σΙοις ,'ij; Έλλά80; ο ο ο ο ο ο ο ο • ο ο ο ο • • ο ο ο ο • ο ο 414
50 'Ανοιγνώρισις ύπο τ'ijς Πολιττίατ νομοθετικως ,~i'i παλαιοημερολογιτισμού ώς
ιιγvω στ'ijς θΡ1)σκεΙοις» ιiπoλoιυoύσlJς συν~οιγ μοιτικ'ij ς προστασίαξ μεΟ' ά:πXν~ων ~ων
συμπαρομαρτούντων ο. ο ο • ο ο ο ο ο ο ο • ο • ο • • • •• • • • ο ••• ο ο ο ο ο ο ο • • ο ο ••• ο ο • • • • • 417
6. Μ1] ιiνoιγνώpισις ~oυ παλαιοημερολογιτισμοθ ώ ς ιivεξoιpτ/τoυ κχΙ αύθυπαρκτου θΡ1)­
σΥ.ευ-:-ικ'ij ς κοινωνΙχς . Λ'ij ψ ις μέτ;;ων κoι~oc των π::ιλΟΙΙΟ1)με ρολογιτων έπΙ ήj βάσει
τ'ij ς κειμέV1)~ ~oμoθεσΙoις .ο ο ο ο ο • • • ο • • • • • • • • • • • •• • ο • • ο ο • ο • ο ο ο • ο ο • • • • • • • • 421
7. Έν8ιάμεσοι, .μ'Ξ:τοιξυ των Μο προηγου μένων , λύσεις ο ο • • • • ο • ο ο ο ο • ο ο • ο ο ο •• ο • • • 423
οι ) "Αναγνώρισιτ; μέρους ~oϊί πχλοιιοημε ?ολογιτικο::) κλή ρου . ο ο ο ο • ο •• ο ο ο ο • ο ο • ο 423
β ) Διαστολή κλήρου κοιΙ λοιου έν ~c'i"> παλαιοημερολο γι ττσμώ . Πάτχ;ις ~ων έκμε­
ταλλευτώ» κλ1)ρικων . ο ο ο ο • • ο • • • • • • • • • ο • • ο ο •• • ο ο • • ο • ο ο •• • • • • ο ο ο • •• 424
80 Σιωπηρά ιiνoιγνώpισις ύπό τε ,'ij; ΈκκλησΙοις κα] τ'ijς Πολιττίατ; τ'ijς de fac to δε­
8ημιουργη μένης καταστασεωτ; ~ων παλα ιοημε ρ ολογιτών . Ταυτόχρονοτ; συ μ βίωσιτ;
οιυτων μετά ,'ij; Έκκλ1)σΙοιςύπο τ/ν σκΖΠ1)ν του Κρ ατου τ; . ο ο • • ο ο ο • ο • ο ο •• •• • ο • • 426
90 Έπχνο80ς ~ων παλα ιοημεραλογιτών, κατόπιν διαφωτίσεωτ , εΙς τους κόλπους
τ'ijς ΈκχλησΙοις ο ο ο • • • ο • • • • • •• • • • ο • ο ο • • • ο • • ο • • ο • ο •••• ο • •• • • ο • • 42 7
10. "Ασκησ «; ΟΙκονομΙοις, κοιτOC τιjν ποιμοιντικην σ ύνεσιν των 'Ιεροιρχων ο • 429
11. "Γπαγωγη των παλαιοημερολογττυτών νοιων κοιΙ μονων εΙς τ/ν πvευμoιτικην 8ι­
κατοδοσίαν ~ων Πρεσβυγενών Π ατριαρχείωνη τ'ijς Mov'ij; Σινά .. ο • • • •• • • • • •• " !ι30

ΤΕΛΙΚΑ Ι ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣnΙΠ ΕΡΑΣΜΑΤΑ ο ο • • • • • • • • • • • • • • 43 1

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦ ΙΛ 439
 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

1. Τά ήμερολόγια τών ά:ρχαίων λαών καΙ yj σημασία αότών διά

-rov καθ' ήμέραν βίον.

Ό α.νθρωπος, a1jμ,LουρyrιθεLς παρά του ά:,;aΙου, άνάρχου XCXL άχρόνοΙ)

Θεου έν χρόνφ 1 J;'αΙ έγχρόνως εκτοτε ζων, ήσθά.νθ1J ocρχ-ηθεν τ~ν tXVOCYX1)V
τοδτο μ,εν τ/ς διαιρέσεωτ του χρόνου εLς άΚΡLβε'Lς πεΡLόaους μ,εγάλας η μ,Lκρα.ς 2
προς προσδιορισμδν των χρονLκων διαστηματων καΙ aLευκόλυνσLν των κοινω­
VLκων XCXL α.λ/ων σχέσεων αότου, τοδτο ae: του συστήματοτ; μ,ετρ~σεως αότων
κατα. μ,ονάaας. 'Όθεν xιtL κατόπιν παρατηρήσεων πεΡLοaLκων τινων ούρανίων
φαινομένων, εφευρε τά , λεγόμενα -YιμoEPOMYLCl 3. ΚαΙ άΡΧLκως μ,εν Ύι μ,έΤΡ1j­
σLς του 'PucrLXOU χρόνου επεaLώκετο εμ,πεφLκως, τη βΟ1jθεΙ~ μ,ονάaων συναγο­
μένων aLιX. τ/ς παρατ/ρ~σεως των άνακυκλουμ,ένων άστρονομ,Lκων φαινομένων 4,
βαθμ,1jaον δμωτ; XCXL κατ' ολίγον ό aLακανονL(ψ.Ος των επι μ,έρους Ύιμ,ερολογLα­
κων στοιχείων -ηρξατο καθοa1jγούμ,ενος ύπο εΠLσΤ1jμ,ονLκων δεδομένων, εν
rnJvaucxaμo<j) πάντοτε προς τα. διαληφθέντα φυσLΚα. φαϊνόμενα 5. Τοτουτοτρό­
πως "Ημερολόγιον καΙ 'Αστρονομία συνεδέθησαν ιχμ,εσώτατα ιχπο των ά.ρχαLΟ-
, ,
τατ ω ν χρονων εLς
, β
α
θ \ -
μ,ον τοιούτον,
"
ωστε
• προοοος
1j , ~ της
- ~, , , 'ζ
οευτεραξ να εΠ1jρεα. η

εν-:ονώτατα. τ~ν άρηότ/τα του πρώτου 6.

1. Γεν. 1,1 κοι:Ι 2,7.

2. Ν ι Υ. Ο λ ά. ο υ, Μ 'Ι) τ ρ ο Π ο λ [ τ ο υ Έ ρ μ ο υ Π ό λ ε ω ς, ΤΟ Ήμερολόγιον 8ιιΧ
μέσω τών οι:Ιώνων κοι:Ι 1) cr1Jμερινη θέσις αύτοϋ, έν : «Πανταινοτ» 1935 σ. 299.
3. Ό δρος είνοι:ι πολυσήμαντοτ; Βλ. σχετικώς εΙς ΈτυμολογικιΧ κοι:Ι Έγκυκλοποι:ι8ικιΧ
Δε ~ ικi ,:'πο το οΙκείον λ'ίjμμoι:.
4. Κ ω ν . Π οι: Π οι:
8 ά. κ '1), Ή ό:κριβης θέσις τοϋ Ήμερολογιοι:κοϋ κοι:Ι Παλαιοημε­
Ρ-:;).Ώγ ΙΤιΧοϋ ζψ'ήμοι:τος, έν : «Έκκλ'l)σ[οι:» 1952 σ. 283.
5. Πρ βλ. Ί ω οι: Κ ε [μ , Μ 'Ι) τ ρ ο Π ο λ [ τ ο υ Δ 'Ι) μ 'Ι) τ Ρ ι ά. 8 ο ς, Το Παλαιοη ­
μΖ;:ΏΑογΙΤ ιΧον ζ'ήτ/μοι: έν Έλλά.δι τ. Β', , Aθ'ίjνoι:ι 1952 σ. 5. ' Α Ρ Χ L μ . Μ ε λ ε τ [ ο υ
Γ :χ ). :χ ·1 Ο Π Ο uλ ο υ , ΤΟ "Ημερολάγιον κοι:Ι το Πά.σχοι:, ' Aθ'ijνιιι 193~, σ. 5. 'Α Ρ ϊ. ι μ..
' λ ρ σ ε ν [ ο υ K oι:xoYLάovv'l) , Ήμερολογιοι:κά., έν: «Άνά.πλοι:σις» 1928, σ. 37.
6. Πρ βλ. κ:χΙ Χ. Π α Π α γ ε ω Ρ Ύ Ι ο υ, ΤΟ «Ήμερολογιιχχον» εΙνοι:ι άστρονο μ:Χό'l
Τ.?ό?λΤιμ:χ; έν : « ΓΡΤιγόριος ΠCΣloι:μφ 1973 σ. 50~.

. f;
2

Πά.ντες οι αρχα~oι λαοί , iXμα 6Jς εφθασαν εΙς βαθμον τινα πολιτισμού,
6JμΙλ-ησαν περί μ-ηνων και ετων 7. Αύτο] οΙ Χ αλδαϊο ι 8 και οΙ Α Ιγύπ";"ιο ι καΙ.
οΙ 'Εβραϊοι και οΙ Πέρσαι, καΙ. μετ' αύτούτ; οΙ Πτολεμαίο ι καΙ. οΙ ΑΙθΙοπες
καΙ. οΙ 'Έλλ-ηνες και οΙ Ρωμαϊοι διέθετον '~ oιoν εκαστος ~μερoλ6γιoν, εχοντες
άναγά,γει, και O·~ και έξ άλλΊ)λεπιόρOCσεω ς , εις έπιστ~μllν τ~ν πocρατ/Ρi1σιv
των cXστέρων καΙ. της οιαρκεΙας ώρισμένων τΊj ς φύσεως φα ιν ο μένων 9 περ]
πολλοίί ποιούμενο ι τΊjς 'Αστρ ονομΙας ~ 'ΑστρολογΙας , ~";"ις cXνά.γει τα:ς ρΙζας
αύτης ε Ις το ετος 3 .8 00 π .Χ . 10. .

'Εκ των εν χρ~ σει πα ρά τo~ς cX ρχαΙοις τούτου; λαo~ς ~μερ oλoγΙων , -:α: μεν
~σσ.ν σεληνιακά (6Jς λ χ. το cXpxιx~ov ά.ραβικ6'Ι , το σιν ικόν} , 11 , τα: οε ~λια.κιΧ ( 6J ς
λ.χ . το " Ιουλιανόν, το Γ'ρηγο ρ ιανόν ), ε";"ε ρ α οε σljμ μεικτα (~λιοσελ'l)νιακιΧ :η
σελ-ηνΟΊ) λιακιΧ 6Jς λ.χ. το Ρω μ α τκόν, Ίουοα 'ίκον) 1 2.
Δια: των ~μερoλoγΙων τούτων οΙ cX PZΙX~OL OU-:OL λα 01. έπε δ ίω ξαν δπω ; καλό-
Ψ ωσι κοινωνικας
",.... "τινατ; αυτων αν αγκ α τ;
13 ' ) ι
, α , ,
' r
'1)
, , "'). ...
ετ-Αε Ι Υι ς
Ι ...
ΚΟΙ'ΙΟ ') μ ε τα
.,..,
;» -
των

~ με ρων αυτων μέτρου , 6JΟ'r;Υφε'J εtς τ;ε ρ ιτ;λοκιΧς υ. L Χνω μ7.λΙας 14 , αt-:ινες
εσχον βαθεΙ:σ.ν έπίδ ρασ ι» ετ;L -:O:j Κ7.θ ' 'ί;μέρ αν ~ΙO'J .α ,,;-;ω,ι , τοσούτω μil),ον
δσω 7':'ρος 70 ·;'με?oλόγ~oν (j'J'rf, -::-:o'r:o ~ ? ?-~Χ7ω ς ~ zσ~χα( '":~νες ;:ε ρ tο8 ικά:Ι

7. Γ . 'Α Ρ β α ν ι τ ,χ κ Τι , ' Ημερολόγιον , έν : ;\Ι. Ε. Ε. τ. ΙΒ ' σ. 27 0. Ού μΎ)ν κocΙ

αύτο] οΙ Ιθocγε:νείς τ/ ζ' Αμερ ικης πρ ο τοu Κολό μβου εΙχον ήμερολόγιον . 'Έν θ . άνωτ.
Πρ βλ. κα], το ϋ α ύ τ ο ϋ έν : Έ λ ε υ θ ε ρ ο υ δ oc κ Ί], Έγκυκλοποιιδικ ον Λ εζ ι­
κον τ. 6. σ . 34 1 έπ. Ί ω α κ ε Ι μ, Μ Ί] τ Ρ ο π. ο λ Ι τ ο υ Δ Ί] μ Ί] τ Ρ ι oc δ ο ς, ενο.
άν ωτ . σ. 6.
8. «'Επιστ/ μΊ]ν των Χαλδαίων » όνομOCζει τΤιν ' Αστρονομίαν ό Ν ικ. ΓΡΊ]γορας Ρ .σ.
148 , 644 .
9. Ά ρχ ιμ . Άρ σ ε νΙου Κοι κογ ιιΧ ννΊ] , ενθ . άνω τ. σ . 37 .
10. Γ . Ά Ρ β οι ν ι τ oc κ Ί], ενθ . άνωτ. σ . 270 .
11. Χ . Π α π α γ ε ω Ρ γ Ι ο υ , ενθ. άνωτ. σ. 506. 'Α Ρ Χ ι μ . ' Α ρ σ ε ν Ι ο υ K ~­
χ ο γ ι ά 'ι ν 1) , ενθ . άνωτ. σ . 37. Ί ω. Φ ω κ υ λ ί δ ο υ, Ή νου μην ία παρά τοίς άρχocίοις
Έ βρoc ίοις, έν: «Νέα Σιών» 1 934 σ. νι6 έπ , Ή χρησ ις τ/ς σελ+Ινr, ς ώς ήμερολογιocκοϋ στο ι ­
χε ίου ένεφ ocνΙσθ1) πρ ώ τη , λόγ τρ τ'ijς εύκολίocς Τιν ένεφάνιζ ε:ν +ι μέτρησ ις τοϋ χρόνου δ ι χ των
φασεων ocύτ'ijς . ( Πρβλ. κοιΙ Β ο r j s .Μ i ] c h a n ο ν, ιJ n d ers t a n d i ng ο υ τ cllIJrc h
ca le ndar έν : « Οττίιοιίοκ lif e» νοl. 22 , Νο 1 , 19 72 σ. 2 7 ).
1 2. Δ 1) μ . Κ α τ σ η, "Η με ρ ολόγι ον , έν : Θ . Η .Ε . τ .θ σ . 46 . Τ ο ϋ α ύ τ ο ϋ, Ήμε­
ρολόγιον , έ'Ι : Γενικ/ι Πocγκόσμιος ' ΕγκυκλοπocΙδειoc , "Εκδοσ ι ς «Π άπυρος - Λocρο':'ς» τ. 7
σ . 2νι . Κ. Δ Ί] μ Ύ) τ Ρ oc κ ιΧ κ Ύ), Ή '1 0 μικΎ) κocΙ κocν ονικ/ι θέσις των ΠocλOCΙΟΎ) μερο λογι­
τ&ν iν 'Ελλάδι , έν : « Δ ι κocστικη)) 19 35 σ. 16 1. 'Αρχ ι μ. Ίε ζεκι Ύ) λ Β ε λoc νι δι­
ώ τ Ύ) , ΊΌ Ή με ρο/ όγιον , έν : « Τρείς Ίεράρχοιι» 192'. σ . 6.
13. Πρβλ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , , Α Ρ Ζ ι ε τ; ι σ κ ό π ο υ ' Α Ο 1) ν ω ν κ 'Υ. Ι 7: ά­
σ 1) ς Έλλ άδο " ΉμερoIoγιocY.~ , τεUΖο ς Β ' 'ΑΟΊ; ν:χ ι 1 929σ. 11 . Έλευθερου­
δ ά κ Ύ) , Έγκυκλοπoc ιδ ικον Λε ξικόν , Ά&ίjνoc ι τ. 6. σ. 3/. 1.
Ι ... Σ . Σ τ οι: σ ι ν Ο Π Ο ,j λ ο υ, Ή μεταρρύθ μ ισ ι ς το;; ΊΙ μ ε ? ολογ Ιου , έν : « ' Ο ρθο δ ο ­
ξ f oc )) Ι 93 1 G. '. 8'7.
 3

ψίΧσεις τ/ς πoψεναΊjς, αγρoηκΊjς και θΡΎ)σκευηκΊjς ζωΊjς α.ύτων 15 . Α Ι ΤG~::Ι~

ται ανωμαλίαι και αί tξ αύτων .3υσμενε'i:ς tπιπτόσεις έπέτεινο» τ·ην oc',iTr.fj"
αναζΎ)τήσεως τελειοτέρου πωτ; ~μερoλoγιακoυ συστήματοτ, προς ανεύρεσt"
του όποίου σύντονοι -ηρξαντο καταβαλλόμεναι προσπαθειαι tx μέρους των ELOt-
κων, καταλήξασαιείς τ~ν πρότασιν συγκεκρψένων λύσεων.

2. ΤΟ Ίουλιανον Ήμερολόγιον, το ciνακόψαν έξ αότου σφάλμα

καΙ αί ciπόπειραι διορθώσεως αότου.

Οί Ρωμαίοι ε!χον ~μερoλ6γων ~λιακoν δπερ, αρχ6μενον απο κτίσεωτ

ΡόμΎ)ς, αρχικως μεν εΙσήγαγεν ό Ρωμύλος (753-715 π.Χ.) αντικατέστφε
.3ε ό Ilομπήϊος Νουμας (714-671 π.Χ.). Κατα το ~μερoλ6γων του Ρωμύλου
το ετος απετελε'i:το tx 304~μερων, κατανεμομένων εΙς 10 μΊjνας, tξ i1ν οί
τέσσαρες ε!χον ανα 31 ~μέρας και οί ~ξ ανα 30 16. Ή ατέλεια του Ρωμυλυωϋ

~μερoλoγίoυ, πρoφαν~ς καταστασα tx του γεγον6τος ()τι αί 304 ~μέραι αύτου

οεν συναπαρτίζουσιν, tξ tπ6ψεως xρoνικΊjς, ~ν πλΊjρες ετος, ώ.3ήγΎ)σεν εΙς τ~ν
tπι Νουμα αντικατάστασιν αύτου, προστεθεισών εΙς τούτο 51 ~μερων, ο{)τως
&στε το νέον τούτο ~μερoλ6γων να απoτελΊjται tx 355 ~μερων .3Ι'{)ΡΎ)μένων
εΙς 12 μΊjνας 17. Άλλα και ~ προσθήΚΎ) α{)ΤΎ) απε.3είχθΎ), μετ' ου πολύ, ανίσχυ­
ρος προςτελείαν &ρσιν τ~ς αταξίας. τ-ην ανωμαλίαν έπέτεινεν ~ προς θεραπεί­
αν αύτΊjς tπιβλΎ)θε'i:σα προσθήκη, ανα διετίαν, ένος tπι πλέον μψ6ς, δεδομέ­
νου δτι οί αναλαβ6ντες τ-ην εύθύνην τΊjς τοιαύτη; προσθήΚΎ)ς ίερε'i:ς, ε~τε tξ
αγνοίας, ε~τε απο σκοπού, ~σως καΙ .3ια λ6γους tκλογικοuς ~ φορολογυωί»; 18
.3εν tτήρουν 7nστως τιχς δοθείσατ αύτο'i:ς ό.3Ύ)γίας. Tc';) λόγφ τούτω tΤ\Ίjλθε με­
γίση ανωμαλία εΙς τον έορτασ":"ικον των Ρωμαίων βίον, κορυφωθεϊσα tπt

15. Ώς πρώτοτ; μην του ε:τούς ~τίθετo ύπο μ1:ν των αίγυπτίων ό Φαμενώθ, ύπο 8ε των
'Ελλήνων ό Δίστρος καΙ ύπο των 'Εβραίων ό Νισαν, ό ύπο των Ρωμαίων ~πικαλoύ­
μεvoς Μάρτιος. Πρβλ. Μ α τ θ α ί ο υ Β λ α σ τ ά ρ ε ω ς, Σ ύν τ α γ μ α κατα στοι­
χείον , εν : Γ. ΡάλλΊ] - Μ. Ποτλή , Σύνταγμα των θείων καΙ Ιερων κανόνων ΆθΊjναι 1852
τ. 6 σ . lιc04. 'Απο του μΊ)νος τούτου εκκινουντες, καθώριζον οί άρχαίοι λαο] τας περιόδουτ;
σ;:ορ'iς, θερισμοδ κλπ . κυρίως 81: -:ας λατρευτυτάξ αυτων ~κ8Ί)λώσεις. Καίτοι 81: 81:ν
εlν'Χι ~ άκpιβείqι γνωστόν το σύστημα τΊjς διατρέσεωτ; των μψων κατά τ/ν περίοδον ταύ­
-;-r;v, ~ τούτο«; ή έβ80μας ώς βασιΚ"~ μονας διαιρέσεωτ; αυτων ~μφανίζεται λίαν ενωρΙς καΙ
a·" ;αΙ ώς έπταήμερος, ύπο την επΙ8ρασιν προφανως των περΙ τΊjς 1ερόΤΊ)τος του άριθμου 7
άν-: ι λήψε ων των άρχαΙων λαων. Πρβλ Μ . Ί α τ Ρ ο υ, Ό άριθμος 7. 'AθΊjναι 1965 σ. 88 .
16. Σ. Στασινοπούλου, 1:νθ. άνωτ. σ . 531 . Άνθίμου , MΊ]τpoπoλ ί ~
τ r, ') Β ι ζ ύ Ί] ς. ΤΟ 'ΗμερολογιακΙ)ν ζή τη μα . Κωνσταντινούπολις 1922 σ. 11.
17. Σ. Στασινοπούλου, 1:νθ. OCνωτ . σ. 531. ΆνθΙμου, Μ.Ί]ΤΡΟ Π Ο ί. Ι­
-: Ο ') Β ι ζ ύ Ί] ς, 1:νθ. OCνωτ. σ . 11-12.
18. Κ. Παπαl)±ΚΊ], ενθ. άνωτ. σ . 283. Πρβλ. Κ'ΧΙ TIOA uxcip hO 'J , Έπ ι­
σ κ /, π ο '} Δ ι α 'J λ ε Ι'Χ ς , 'Η ήμεPOλOγιαΚ"~ μεταρρύθμισις . 'AθΊjναι 19lιc 7 σ . 5 .
 '!ι:."Jί.[Ο"J Καίσα ροτ, δτε κα'τ/ντ-ησε το έ:τος vet άρχΙζη 80 -ήμέρας προ τοϊί κα ­
'Xj'I~Ou 19 .
' Εντεδθεν ό 'Ιούλιος Καίσαρ, ύπο ...ην Ιερατικ~ν αότοϊί ε~ι6τ-ητα τοϊί Ροιιιί­
ficis Maximi, έπελ~ψθΊ) τΊjς διορθώσεωτ; τ:ης άνωμαλΙας ταύτ-ης καΙ συγχύ­
σεως, μεταρρυθμΙσας το έν εσχύι, κατet τοuς χρ6νους αύτού, ρωμαϊκον -ήμε­
ρολ6γιον, τii βΟ"ljθεΙqc καΙ κατet τetς ύπo~εΙξεις ",;,ou έξ Άλεξαν~ρεΙας 'Έλλψος
άστρον6μου Σωσιγ ένους 20 .
-
0 ύτοτ, \ ,
λ α β ων ως β" , ,-
'λ'ιου, κιχι αποοε
ασιν τ-ην ψαινο μενΙΧΊ)ν κινΊ)σιν του η '1' ξ'
ιχ- \'
μενος οϋτω το -ήλιιχκον έ:τος, ώρισε τοϋτο έκ 365 -ήμερων κιχΙ 6 ώ ρ ων κατανε­
μομένων εες 12 μ:ηνιχς, υΙοθε'τ/σας κύκλον έκ 4 έτων περιλαμβανόντων έν , i '>
συνόλω 1461 -ή μέρ ιχς , έξ &ν τα τρ ία πρωτιχ έκ 365 -ή μερ ων κιχΙ 6 ώρων 21 εκιχ ­
στον , το ~ε τέταρτον έκ 366 -ήμερων χλΊ)θεν βίσεκτον 22 . Το νέον τοδτο -ήμε~
ρολ6γιον, καταρτ ισθέν 'ii'> 4.5 π.Χ, xιxt τεθεν εες έψιxρ μoγ~ν καθ' α.πιχσιχν ...ην
ΡωμΙΧ'Cκ~ν 'Επυφατειαν ,ii'> 4.4 π.Χ., ώνομOCσθ-η 'Ιουλιιχνον 23 άργ6τερον ~ε
κιχτέστ-η το 7ι μερολ6γ ιον τοϊί έκχριστιιχν ισθέντος ΚρOCτους xιxt τοϊί πεπολιτι ­
σμένου κ6σμου.
'Aλλtι. κιχΙ το ' Γουλιανδν τοϊίτο Ήμερολ6γιον υπΊjρξεν άτελές, ~ι6ΤI 7ι πρα-
\ οιαρκεια
γμιχτιχ"lj '1' , - ετουτ;
του " ...
ειναι \
κατα 11' , 12" , και \ 55 ",
μικροτερα εκε ινΊ)ς του -
'Ιουλιιχνου, ώστε χιχτet τοϊίτο αυτ-η vet ~ μακροτέρα, Ή άνεπαΙσ θ-ητος ιχ{)τ-η
κατ' έ:τος διαφορα, έν ~ιαστ~μΙX"';'I 128 έτων έ:ψθιχσε ...ην μΙαν 7ιμέριχν 24 .

ι
", 19. Δ. Κα τ σ ή , "Ημερολόγιον , έν : Θ .Η .Ε. τ. 6 σ. 47.
., 20. Δ. Κ α τ σ Ίj, ενθ . &νω-:- . σ . 47. Ά ν θ ί μ ο υ, 1ΊΙ
7j -:- Ρ ο πολ ίτο υ Β ι ζ ό­
i 7) ς, ενθ. &νωτ . σ. 12. Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u (Α' ) , Α Ρ ϊ. ι ε π ι σ κ ό π ο u ' Α θ 7)-
v ω ν . . . , Ή 8ιόρθωσις τοϋ 'Ιουλι:ι:νοϋ "Ημερ ολογ ίου . ' Aθ'ίjν:ι:ι 1933 σ. 3. Τ ο ϋ α ό τ ο u,
Ή μερ ολογιιχκα τ . Β' 1929 σ.12 . Καλλιν ίκου , λΙ'1]-:- ροπολίτου Κυζ ί­
χ ο υ , Το Πασχα , έν : ιιΌρθο80ξίιχ » Α' σ . 507-5 08. Τ ο ϋ α ό τ ο ϋ , ΈπΙ τοίί νέου Ή­
μεΡΟλογίου, έν: ((ΈκκΑ7j σίιχ» Α' σ. 428.
21. Άκριβέστερον 365 ~μεpων, 5 ι:,ρων, 48' καΙ 48".
22. Ή έμβόλιμο ς αδτ/ ~μέpα έ7&χθ7) υπο τοϋ 'Ιουλίου Καίσαροσ μετά τήν 247)ν Φε­
βρουαρίου , Έπει8-η 8ε ~ 24'1] Φεβρουοι:ρίου έκοι:).εΙ το Sextus Calendae (-ή ~Κτ/ των Κοι:). εν­
8ων), -ή ~μέpα αότή έκλ-ήθ7j Bis Sex t us . Βραδύτερον αϋτη έ,&χ67) μετα τήν 287jV Φεβρουοι: ­
ρίου. Πρβλ. κοι:Ι Γ. Ά Ρ β α ν ι τ & κ 7) ν, έν : Μ.Ε.Ε. 'τ. ΙΒ' σ. 273 κα.Ι Μ α. τ θ α Ι ο ν
Β λ ά: σ τ α Ρ ι ν , Σόντοι:γμοι: κοι:τα στοιχειον, έν : Ρ-Π Σ ύ ν τ οι: γ μ οι: τ. 6 σ. 405. (( Κα.τα
-τέσσοι:ρ οι:ς ένιιχυτούς μίιχν -ήμέροιν τοιις τξε ' προστίθεμεν , (8ιο) έξ &V&YΚ7jt; τήν Ιcr7jμεpίoι:ν
σu μβ oι ίνει έν τοις τ' ένια.υτοΙς προ μ ιας ~μέpoι:ς γ ίνεσθοι:ι » . Βλ. κα.Ι Έγκύκλ ι ον ' Αρ­
χιεπΙσ",(όπου Άθψων Χρυσοστόμου Α' υπ' &ριΟμ . 129/10-1 -19 36 έν : ιιΈκκΑ7)σίοι:» 1936
σ. 18-19, ι:,ς καΙ το άπο 16-10-1928 έ:ΥΥροι:φον τ'ίjς ΈΚΥ.λησίοι:ς τ'ίjς Ρουμανίοι:ς έν: (('Ορ­
θο80ξ ίοι» 1929 σ . 143 .
23. Χρυσοστόμου (Α'), Άρχιεπ ι σκ όπο υ Άθ7)νων . .. ,ενθ.άνωτ.
σ. 3. Δ. Κ α τ σ 'ίj, Ήμερολόγιον , έν: Θ .Η .Ε . τ . 6 σ . 47.
24. Χ. Π οι: π οι: γ ε ω Ρ γ ί ο u, ενθ. άνωτ. σ. 507. Π. Π α ν α. γ Ι ω τ & κ ο u _
Σ π. , , ~ λ ε ξ α ν 8 Ρ ο π ο ύ Α ο u, Ή θέσις του έλ A7jVIXOU πα.).OCΙΟ7jμεροΑογια.κοU ζ7jτ/μα. -
 5

ο σ.ω .0 ετος του Ίουλια:νου'Ημερολογίου κα:τα. μεν.ην έποΖΤ,ν ':'O:j Κυ­

ρίου ELzE aLιXPXELIΧ'! 36 5 -ήμερων , 5 ώ ρων, 48' κα:ι 56//, λ~γοV";'ος aε . o:j ιστ
α:ιωνος ELzE'! έκπέσει εΙς 3 55 -ήμέ ρα:ς, 5 &ρα:ς , 48 ' κα:ι 47 ,5 // έμφα:νΙζον δια­
φoρ~ν έπι ελα:ττον aέκα: περίπου -ήμερων, τ~ς τοιαύτη; aια:φορiiς ά.νελθOόσ1jς,
κσ..~ τους κα:θ ' -ήμας χρόνους, εΙς 13 -ήμέρα:ς .
ΤΟ γεγονος τουτο , έΠΙσ1jμσ.νθεν έγκσ.Ι ρω ς , ώa~γ1jσεν εΙς πλείστα; ά.πο­
πε ίρ ατ; προς διόρθω σιν του σφαλματοτ, Κα:τα. .ην Bυζα:ντιν~ν περίοδον, πα:.ρα.
το γεγονος δτι α] δυνατάτητετ διορθώσεω τ; του -ήμερολογΙου έμφα:νΙζοντιχΙ
πω ς περτωρισμέναι 25, έν τούτου; εχομεν ά.ξιολόγους τινα.ς προσπαθείατ; πρ-ος
τ·ην κα:τεόθυνσιν ταύτην, ί1ν -ή σπουδαιοτέρα ά.ν~κει ά.να:ν.φρ~τως εΙς τον Νι­
Κ1jφόρον rP1jyopiiv (1295 έν Ήρα:κλε Ιq. Π όντου ) 26 . Ο οτο ς συνέταξε σχέδιον
δτορθώσεω τ; .ου -ήμερολογΙου 27 δπερ ύπέβαλε κα:τα. τ-ην .άξιν 28 εΙς τον φιλό­
μουσον αύτωφατορα 'Ανaρόνικον Α' τον Παλαιολόγο» (1324) ά.ρν1jθέντσ. να.
aισ.τάξη τ~ν έφιxρμoγ~ν σ.ύτου προς ά.πoφυγ~ν «συγχύσεω; των ά.μα:θων» 29

τος, κατιΧ το Ισχύον έν Έλλά8ι 8 ίκαιον , έν : «Α. Ε.Κ .Δ .» '1951 σ. 31. Βλ και Έ π α μ.
Κ υ β ε τ ο ίί , Έκκλησιαστιχ-η τοίί άστρονομ ικως όρθοίί Ή μερολογίου μεταρρύθμισις, έν :
«'Εκκλησιαστικος Φάρος » 1928 σ. 115. Ά Ρ Χ ι μ. Ά ν θ ί μ ο υ Ρ ο ύ σ σ α , Το Παλαιό­
ημερολογητυων , έπι τη συ μπληρ ώσει 50ετίας άπο 'τ/ς 8ημιουργ[ας τοίί ζητήματος. ' AO'ij-
να τ 1974 σ. 13.
25. Κατά τον Κ. Κ r υ m b a C 11 e Γ : « Dan s le d om aine d e Ι' arith metique, de
la geometrie, d e la geod esie, d e Ι' a~ tronomi e , θΠ υπ d emi millenaire, les Byz antins
π' ο α ι presque ri en produi t ». Βλ Κ. Κ r υ ιn b αο h e Γ , Histoir e d e la litter ature
byzantine. Fasc. ιν σ . 36. 'Έκ8. έν γ:Χλλ ικ'!) μεταφρασει ύπο P auI -Panayotis Ch ara -
ιnis 'A O'ijv oιt 19 70.
26. Ν ι κ 7) φ ό Ρ ο υ Γ Ρ 7) γ ο Ρ ii , β ιβλ ία 7,13 εκ80σις Βόντ/ς. Π ρβλ Φ ι λ α ρ.
Β α Ψ ε (87), Έκκλ7)σ ιαστι κη 'Ιστο ρ ία , Κωνσταντινούπολ«; 1922 τ. ΓΙ σ. 124. Κατά
πληρο φορ ίατ; παρεχομέναξ Ίjμίν ύr:ο τοίί ΓΡ7)γορα και προ αύτοίί έγ ίνετο διόρθωσ κ τοίί 'Ι~
ουλιανοϋ "Ημερ ολογ ίου «μέχ ρ ι τοϋ έξ Ά8α μ έ ξακ ισχ ιλιοστοϋ ετους εγγιστα (792), το
81: έξ έκε ίνου μέχρις ·ημ ων ούκ οί8' ()πω ς έρραθυ μ7)μένον το πράγμα και ά-8ιόρθωτον εμει­
νεν » ( Βλ β ι β λ ι ο κ Ρ ι σ ί αν ε Ις τ/ν «άναί ρ εσιν τοϋ έ)έίl.ου τοϋ 'Αρχιε πισκ όπου Χρ υ ­
σοστ ό μου » τοϋ π Ρ ώ 7) ν Φ λ ω Ρ [ν η ς
Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , έν : «Έκκλ η σ[α» 1937
σ. 375 ). 'Ετέρατ ά.ποπε ίρ ας δ ιορθώσεω τ είχον κά με ι κα ι οί 'Ισαάκ ιος μοναχός, Μ ατθαϊοτ;
Βλασταρ ιξ , Θεό8ω ρος Γαζ'ij ς , ' Αλφόνσος Δ Ι ό τ'ijς Καστίλ7)ς , και Γεώργ ι ος ΠλΊjOων
Πρβλ C. Α Ι e χ a π d e Γ : Πλ-ήΟωνος Νόμων συγγραφ'ijς τα σ,!, ζ όμενα. Paris σ . 58 έ ξ.
4!ι.'ι έ ξ .
27. « Προς γiXρ τοϊς 365 νυχθ7)μέ ρο lς τίθεμεν και όλόκλ7) ρον τέταρτον νυχθημέρου έ ­
νος , o,JJ'. όφείλοντε ς οϋτω » Βλ 'Απ ά ν τ 7) σ ι ν τοϋ .M7)Tpor:oAiTOIJ Κυζ ίκου Καλλ ιν [κο'.)
r::: i; ς τον .:'ΙΙψρ οπολίτψ Κασσαν8ρ είας EΙPΊJ ναϊoν έν: «ΈκκλΊJσί α » 1924 σ. 428 .
28. Πρβλ Α 1. κ . Χ Ρ ι σ τ ο φ ι λ ο π ο ύ λ ο υ , ΑΙ βάσε ις τοϋ Βυζαντινοϋ Π ολιτε ύ­
μα 70 ς , έν : «Έθνικ οϋ και Καπο8ιστριακο ϋ . Πανεπιστ/μ[ο υ Άθψων . Έπ ίσΊJ μo ι λόγοι έχ φω­
ντ,θέ-Γοες κα7ιΧ70 ετος 1971-19 72» τ. ΙΣΤ Ό ' AO'ij voι t, 1973 σ . 2/8 έπ .
29. Βλ Το ζ-ήτ/ μα των ποιλαΙΟ7)με ρολογ ιτων έν: «Άνάπλασ ις» 1932 σ. 299 . Ό ΙX'J­
7:ιχρ,χ7ωρ , λν8ρ όν ιχος , μετα γνώμψ τοϋ αύτοκ ραΤΟΡ ιΧοϋ Συμβουλ ίου , «προσΤ,γ..χτο μi:ν
6

και εν 5ψει τ'ljς έμφανιζομένης δυσχερείατ; 7:ροσ::ιρ μΟ'ΓΓ,ς 7:ρος 70U-; O ίa ίr- των
ξένων λαων 30 . Έκτο ς του Γ ρηγορα και ε7ερο Ι 7Ι'/ες Χ::Ι7έ~::ιί.o'l προσπαθείαξ
άλλ' άκocρποuς προς aιόΡθωσιν του σφαλματο.; 70U Ί O'Jί.ι::ι'/ο ;; " Η με ρ ολογίου 3\
τοσούτφ μαλλον δ σω ενεκα του σφαλματοτ; ΙXU70'J '1j 7:ρ ί:Jς 70 πραγματυων
ετος διαφοροποίησιτ αuτοu καθίστατο όλονεν κα ι 7:ερ ισσΟ7Ερ Ο'1 ::ι ίσθΥιτ/ '

3. ΤΟ " Ιουλ ιαν δν Ήμερολόγιον καΙ ή σχέσις αυ-:ου προς τήν ,

περΙ έορτασμαυ του Πάσχα, άπάφασι v της J1.' Οίκο'Uμ.ενικ ης Συνόδου.

Οί Χριστιανυω] Λ αοί , 7'1)'1 pω μα 'ίκ~ν ο ίκουν7ες οίκο υμέ-/Υιν , έΖρΥι σΨΟ 7:0 (­
ουν είς 7cΧς ΚOινωνικ cΧς αύτων σχέσε «; το έθνικ'lj ς προε λε ύσεωτ; Ί O'Jί.ι::ιν Ο'1 Ή ­
μερ ολόγιον, ~ aE Έκκλη σΙα ένωρις παρεδέχθη τοδτο, aιότι 70 U70 ευ ρεν έ7:Ι­
κρα70υν έν τί;"> Ρωμα 'ίκί;"> ΚΡOC7ει και έν τ~ X pισΤΙiΧν ικ~ ΚοινωνLr- 32, 7:iΧP~ 7~ς

κα] ·ί)σθΊΙ τη άποόεΙξει . . . τάχα όέ χ~ι έμέλΎJ σε -;'~ν διόρθω σ ιν αυτικα έτ:ενεΥ,ι,:εΤν , άΝ,' 'r:vrx
μ.η τοϋ το σύγχυσ«; μ~λ λoν τοίς άμαθέσι φανη καΙ μερι σμον "Γι Έκκλ"t)σ ίt!' έπάγΊ) , σεσ ιγη­
μένο ν ιXtp'ijx e: το πράγμα καΙ δλωτ; άνεπιχε ίρ·l)το ν .ΜΤι1)ε γ αρ εϊνα ι ρά1)ιον ε ψ"φεν άπαντατ;
έν ταυ τώ του ς άνα πά σαν 'ιj πε ιρ oν και ν'ijσον ό μο φ υλο υ ς διαδραμεϊν καΙ πεϊσα ι μεταμαθεϊν
τΤι ν δ ι ό ρ θ ωσ ιν» (Ν ι κ "t) φ ό Ρ ο υ Γ Ρ Τι γ ο Ρ ii, " Ι στορία ι . ''Εκ1)ο σι ς ΒόννΤι ς σ . 364 έ ξ .
Κ ω ν. Σ ά θ α, Βιογρ α φ υών σχεδ ίασ μα πε ρ ] του Π ατρι άρχου Ίε ρεμΙου Β ' . ' AO'ijv ιx t 1870
σ. ;γ-;1) . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , 1\1"t) τ Ρ ο π ο λ ί τ? υ π Ρ ι{}Ύ) ν Φ), ω Ρ ί ν 'ι) ς, Θ έ σις
,Q;:; έ ΟΡΤ Ο),Qγικο υ ζΤι τήμα τος άπ ο άπό ψε ω ς Κοινον ικ'ijς , , J:<: κκλ"t)σιαστικ'ijς καΙ Έθνικ'ij ς , έν :
Τ Ο Α ' Π ανελλ( 1)ικον Συνέδριον ",(":Jv ontx1)(":Jv το υ " Ιουλ ιανού 'Εορτολογίο υ ' AO'ijvoιt 1947
σ . 36 1. Κ . \1' ά Χ 'J ') , Τ ο ' Ο ρθόδοξο» Ίjμερολόγ Ι Qν έν : « Η . Φ .Ο . )) 1 928 9 . 5 σ. Ι .
30 . «En 132.5 ί Ι ((; reg Ol'a s ) p res enta a Ι ' e m p ere u r υπ proj e t bi en I1l iS a lI ρ οίπ Ι
p o n r ιι π ε> co rrection a u ca le ndri er : In a is οε ί ιι ί - ο ί ll esi t a a Ι' afIp liqtI eI'o ε ο ιι ε pret ex te
qu ' ίl etait t r es dnr d e co n ya inc re les fJeup Jes e t ra ngers a ac cep rer la refOrIlle)) Κ .
Κ r ιι m b a c h e r ε-,θ . :l',ω τ . Γεε ο . 11 ;:x ρ X';'ρ x ? o ~ 128 . σ . 7 fj , trad IIct . μa r Anll e
DιI c ass e 1969 . Π ,: ;':λ . z:r i Γ . ' A ~ ;::' x', : τ X κ '', ε-, ο . :Χ',ω τ . Ι Β ' σ . 2 7-i. Κ :χλ ί. ινΙ­
% ο υ, ~l.." τ Ρ ο ;: (, λ Ι τ 'j ') K 'J:: ~ Ζ r~ 'J . ~ιfj . τ/ω '": , σ . ~.0 8 .
3 Ι . Πε ρ ί τούτων i1i.. Β . Σ τ ε ? % 'ι Ι ό ') 'J . Έ'J'j:r.σ:':Ισ7~Τι ΙΙσ:-ορ ι:χ i;:' &ρχης μέ­
χρ ι σή μερ ον . ' ΑΟΤ.ναι Ι 9-i8 σ . 702-"70:3. ~I.E. E . τ . Ι Β ' '1 . 2 7-i. K:r i. i. ι ν ί κ ο υ , λlΤι­
"': Ρ ο ϊ; ο λ Ι ":' (j ') Κ ') :: ι Ζ Ο 'J . T~ Π Σσχ :ι έ-/ : (t Ό ;;f}rΛrJ ~Ι:Ι )) _-\1 σ . 4~ 3 έ-:-= . 'Ι ω α: κ ε Ι μ,
l\I ." Τ Ρ ο π ο λ [ Τ Ο ') Δ 'Ij μ 'r, Τ Ρ : ά Ο ', ~ . ε-/!. :l'J('}7. Β ' σ . 8, Φ : λ :χ Ρ έ τ Ο 'J , Β α-
9 ε [ 3 Ίj ένθ . :Χνω7 . σ . Ι ::!-i .
32. Βλ. Έγκ ιJ κλ ιo ν Ί ερ i~ ~'J'/~O'J') :l;:r, 1- 3- 192-i , έ-, : «' Εκκί.Τισ ίοι )) Α ' σ . 371 .
K~,,:i ":'Ο'Jζ -;ρεΤζ r:ρ ώ-:Ο'J ~ :ι ~ων:ι~ ;; χ'l':ω ::; -ί', 'ΕΖ,j.." σ [:ι i-1.?·r, σ ~μQ;;Cιίεt 7α. έλλΎjνικα 'ήμε ­
ρολόγ ι:ι , oεooμ~/o') μά.λισ,,;!Χ ΟΤΙ ό _\ Ζ ' ' ~-\;:oσ",;oί. ~z~.; I~ :xν ών. z~θo ρ Ιζων τά χρον ικα. πλα ί­
σ ια: έν το ς των όπ οΙων όέον vi σ1)vέρzων7:X ~ α; [ Σ·;ν(ι80 !. 7ων Ι Ι ε ραρχων , Χ ΡΊjσιμΟ ΠΟ ΙΕ'L ό ρο ­
λo γί~ν του έλλΨ ΙΥ.ου ~ μεΡQλογ ίου . «Τπ ερβ ερ ε τΧίο') Οω Οεκάπι , . . )) ρ-π , Σ u ν τ α γ μ α
Τ . 2 σ. 50, Χ ρ υσQσ, ό μο υ ( Α') 'Α ,:χ ιεπισκ όπ ο υ ' Α θ Τιν ων . .. , Ή μερ ολο­
γ ι~κα Β' 192 9 σ . 1 2-1 3. ΕΊναι έ ξ lJ.iJ.o'J γν ω σ,ον ;;,ι Ίj Έκκί:φ ία «έγκ~ ίρως ·η ρ ξατο χρτι­
σι-μοπο ιοϋσcx κα.Ι ταζ έΖiσΤΟ"':Ε ύπ() τη ς Ι Ι ολι,,:,ε ί:χς ΖΡ'l)σ ιμοr:Ο Lουμέ'J ccς Ζρ ονολΟΥ (ocς , ώς π .χ .
.
ά.τελεΙας του xαot τας έξ αυτ ων ά.νωμαλΙας 33. Το γεγονος τούτο , ξ 2jj..;ι: ,
εΊ:ναL ένaεLΚΤLκον του πνεύματο τ τΊjς 'ΕκκλησΙας δπω τ έν α ρμον Ιζτ,τ;n •. ~~
το περ ιβάλλον αύτ~ς έν παντ] ζΊJΤ'ή μαΤ L το όποϊ:ον aEV 'θ Ιγε L ";-~ν 30γμ:x~
αυτ/ ς διδα σκαλία » x at a EV προσκρούει προς 'τ/ν κρ ατουσαν xaVOVLXYιv τ±ζL'1 Μ.
'ΕνωρΙς , δθεν, ~ 'EκκλΊJσΙα ά.ποaεχθεϊ:σα τ ο 'I oUXLavov " Η μτρολόγ ιον,
προσδιώρισεν έν αύΤ~ σταθμούτ; έορταστυωύξ, ιΧπαρτΙζόντας το Έορτολόγ LΟV
αuτ'tjς 3 5. τους σταθμούτ; τούτους , aLιX των όποΙων το ~μερολόγLΟV προσέ­
λαβε μεν έκκλΊJσLασταόν τινα χα ρ ακτή ρα , ούχ] δμω τ; aογματLκ~ς φόσεως, aEV'
έτ/ρ ουν ύποχρεω τικώτ πάσα ι α ] έπ] μέρ ους ' EXXXΊJcrLΙX L, διαμορφοϋσαι, ά.να­
λόγω ς προς τα πα ρ ' έκάσΤΊJ αύτων κ? ιχτου'lτα , τον έο ρτολογυων αότ ων κόκλον ,
&νευ o ίασo~πoτε δεσμεύσεωτ 36. Τον κανόνα τούτο» ~κoλoόθΊJσε xa t ~ έορτ-η
του ΠάσχlΧ, ~τLς κατ ' ιΧρχας ~τo XLVΊJ'~, καίτοι εΊ:χεν ένωρtς ιΧρχισεL να έπι-

τ/ν άπο κτίσεως Κόσ μου , καΙ τ/ν Έπ ινέμr, σιν 1, 'Ιν δικτ ιωνα , ε,ι δε καΙ ,ο ' Ημ ερολό γ ιον
αύτ/ ς» . Βλ ' Α ν Ο ί μ ο υ, Μ 1) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Μ α Ρ ω ν ε ί α ς, Το ζ-ήτ/μα τόσ '
'Ημε ρ ολο γ ίου καΙ Πασχαλίου , EΙσr,γψικη μελέτ/ ήj ΈVτoλfι τοσ ΟΙκουμεν ικοσ Πατρ ιαρ­
χε ίου , ΈV : ιιΈκκλ1) σία»
1 93 2 σ. 4 17.
33 . ' Α Ρ Χ ι μ. 'Α Ρ σ ε ν ί ο υ Κ α κ ο γ ι ά ν ν r" ' Ημερολογιακά, ΈV : ,,'Ανάπλασις »
1928 σ . '126. Κ α λ λ ι ν ί κ ο υ , Μ 1) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Κ υ ζ ί κ ο υ , ΊΌ Πάσχα ΈV:
,,'Ορθοδοξ ία» Α' σ . 4 Η έπ,
34 . Ά ν θίμ ου, MΊJτp o πo λ ίτ o υ Μ α ρωνε ί α ς , ενθ. άν ωτ. σ . 41 7. Οδ ­
τω καΙ μέχρι σήμερον ή Έκκλ'l]σία -ημων άναγνωρίζε ι δύο ετ/ , 'ί]το ι το έκκλφιαστ ικόν , άρ"':
χόμεvoν ήj 1η Σεπτε μβ ρίου (' Αρχη τ/ς 'Ινδ ίκ,ου ) καΙ ,ο πολ ιτυων , άpχόμεvoν ήj 1η
'Ιαν ουαρ ίου. Χρ υσο στό μου , (Α' ) Άρ χιεπι σκόπου Ά θ 1)ν ων .. . , '11-
μερολογ ιακα, τ. Β ' 1929 σ . 14 .
35 . ' Α Ρ Χ ι μ. 1\1 ε λ ε τ ί ο υ Γ α λ α ν ο π ο ύ λ ο υ, ενΟ. άν ωτ. σ . 6 Πρ βλ Κ'ΧΙ
Δωρο Ο έ ου Μr,τροπολ ίτου Λ α ρίσ1) ς (καΙ είτα Άρχιεπισκόπου ΆθΊJVων ) ,
'Η νομο κανονικη θέσις τοσ Έλλψικοσ Παλαιοη μερ ολογιακοθ ζΊJτ-ή ματος, ΈV : «Νομοκανονι­
καΙ ερευνα ι» Άθ'ijναι 1951 σ. 181 . Ή Ρ .Κ . ΈκκλΊJσ ία , σχολιαζουσα τ/ν πρότα σιν περ ί
σταθεροποιήσεωτ; τ/ς έορτ/ς τοσ Π άσχα καΙ μεταρ ρυθμίσε ωτ; τοϋ Γρηγορ τανοϋ " Ημερολο­
γίου, τ/ν έξη ς έποιεϊ:το, δια τοσ ΈV ' Ελβετ ία , Απο στολυωϋ αύτ'ij ς Νουντσίου, ήj 7-4 -24
δήλωσ ιν : " Ή Άγία 'Έ δρ α με,' εύχαρ ιστήσεωτ; δ ιαπιστοϊ δτι -η Κ ,.Ε . άν αγνωρίζει δτ ι
το ζ-ήτ/μα τοσ ' Ημερολογίου καΙ Ιδ ί~ δ . τι άφορα τον καθορισμον τοσ Π άσχα , είναι κυ ­
ρ ίως έχκλr, σ ια στ ικόν. Ή 'Αγ ία 'Έδρα φρονεϊ: δτ ι αΙ τυχόν τροπο ποιήσειτ, αν δεν πρωεα­
ί.ωσι δογ ματυτάτ; δυσκολίατ, θ α ηδύναντο δ μω τ να έπιφέρωσι έγκατάλε ι ψ ιν άποκατεστη­
μένων παραδόσεων, τOCς όπο ίας δεν θOC ητο ο ϋτε ν ό μ ιμον, ο \5τε άπο δεκτον νOC εγκαταλε ί­
yω μεv ανευ τ'ijς υπάρξεως λόγων παγκοσμίου συμφέροντος .. . » ( Πρ βλ Κ. Ψ ά Χ ο υ ,
ΤΟ 'Ορθ όδο ξον 'Ημερολόγιον ΈV : ιι '11 .Φ .Ο .»
19 28 φ . 5 σ. 3 ). 'Er.L τοσ θέμα,ος τούτου
Βλ καΙ Π α γ κ Ρ α τ ί ο υ , Μ ΊJ ' Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Λ ε ύ κ 1) ς, ΟΙ Παλα ιοr, μερολογ ί,αι .
ο Ε .\'εΟΤι μερολογ ί,α ι καΙ το 'Άγ ιον Π άσχα . Κωνσ,αντ ινούπολις 1 928 σ. 12 έπ.
36 . ΣΤι με ιωτέ ον δτ ι επι δύο αιων'Χς (40ν -60ν ) ή ΈΚY)'ΊJσ ία 'Ι ερ οσολύ μων ηρνεϊ:το ν α
σ;μ μο ρ φ ωθ? προς Τ'Γιν άπό φ ασ ιν των αλλων ΈκxλΊJσιων περΙ μεταθέσεω ς τ'ijς έ o p τ7jς των .
λΡισΤCι'J γέννων άπο τ'ijς 6r,ς 'Ιανου α ρ ίου εΙς τ/ν 2 5ΊJν ΔεκεμβρΙου . Πρ βλ Τ ο ζή τ/μα των
Π ύ. α ι')Τ, με ρ ολογ ιτι7)ν . εν : ,, ' Αν ά πλασ ις » 1932 σ. 299 .
 8

κρ ατη ~ όρθ~ &ποψ Lς, δτι θα. έ:οε L να. έορτιiζψαL πcVr:cr.ε έν -ί]μέ ρq: ΚUΡLακη 37 • .

Οίίτω ς έπαρχΙαL ΤLνες της Άνατολης ώς λ.χ. ~ Συρ ία , 'Γι Μεσοποταμία καΙ Τι
-' ΚLλLκΙα συνεώρταζον τοΤς ' Ι ουδαίο ιτ το Πάσχα OCΟLΙΧ?ό ρω ς έοι KUPLΙXXYί ~ μ~,
ένω ετεραL της Δύσεω τ; έώρταζο» το δτο έν ΚUΡ Lιχκη 38. Ή τ ο ιαύτη δ ιαφορο ­
ΠΟΙ1JσLς, έπεκ,εLνομέν1J μιiλLστα καΙ εΙς αότο του,ο
-:0 πεΡ LεΖόμεν ο'l -:Υ,ζ έo ρ-:Ίj ς 39
LOlq: οε δ, κατα παράβασιν του ΖΙ 'Αποστολυωύ Κα-ν όψι ς , G'Jο/εορ -:α- σμος '70 υ
Χριστι ανοωδ Πασχα μετ α του των ' Ιου δ α ίων έγένε-;ο 'Γι :x t-:L:X OCνω μαλΙ:χς
τινος μεταξύ ,ων Έκκλ1JσLων, έξ ~ς 'ήπεLλ~θ1J μεν Τι -:'r, ς Έκκ);ησ Ια- ς έν ό-:1J ς,
χωρΙ ς ομως να διασπασθώσιν ο] δεσμό] τη ς έν ΧΡLστιj'> με,α ξύ α-u-:ων κο ινω­
νΙα ς. E!VΙXL &λλως τε γνω στ όν, ()τι ό ' Επίσκοπος ΣμΌρν1J ς Π ολόκαρποτ , μετα­
β ας εΙς Ρώμψ έν έ:τεL 157 ~ 158 προς συναντησιν του Πιiπιχ 'ΑνLκ~-;ου καΙ
έπίλυσι» με-rα καΙ &λλων έκκλφLαστικων ζψ1Jμιiτων κα-Ι τη ς περί το Πάσχα
ΟLαφορας μετocξύ των Έκκλ1JσLων Άνατολ'ijς καΙ Δύσεωτ, μ~ συμφωνήσατ;
μετ' αότου «περ] τ'ijς κατα το Πάσχα -ημέρας» 40 οεν OCπέστΊ) ';""ης προς αότον
ΚΟLνωνΙας, OCλλ' ocμφότεΡΟL , καίτοι διχογνωμοϋντετ περ] ~μερων καΙ καφων'
καΙ χρόνων καΙ Τ1Jρ~σεω ς ΤΟΠLκων έθΙμων, έ:στω καΙ OCπο ocποστολLκων παρα-
'<'ι • ι ι θ
4 ,απεχωρLσ
1' 'λλΙλ" Ι ι
οοσεων ορμωμενων 1Jσαν α 1J
ων εν αγαπη,
,
αφου
-
ΠΡΟ1J γουμε-

νω ς ό ΆνΙκψος παρεχώρησε τιj'> Πολυκαρπφ τ/ν Ιο Ιαν Έκκλ1Jσ Ιαν , LVΙX τελέ­
ση ουτο ς το της ΘεΙ ας ΕuχαΡLστ Ιας Μυστή ριο» 42. Αί περΙ τον έορτασμδν του
Πάσχα διαφορα] των Έκκλ1JσLω,1 οεν έ:θLξαν τ~ν μεταξύ αότων ένότΊ)τα 43.
'Ε ι
πεκ ρατΊ)σεν 1J• ,
αντι
ίλ
1J Ψ Lς , ~
οτ ι «1J• • ι -
εν ΟΤ 1Jς Τ1Jς
'Ε
κκ
λ ι
1JσLας
'<'ι ,
οεον να
Ι 'ι'
σΤ1J ρL ,,1J ταr.-

37. Βλ. Έ .-::ι ":"ομτ,ν Έ~~λ7) σ ιοι σ ":" ι ~7jς 'Γ σ τ ο ρ ί α τ , Κει;> . Ι Γ' Θε ία .
Λατρεία, έν : «' λν:Χr.λ:χσις )) 1930 σ. 304-305.
38. Ε ύ σ ε ~ (ο υ , ΈΥjJ);φιχσ-:-!.Ζ'ή Ίσ-:-Ο;:[7 , Υ, ΚΓ ,
P .G. 20,492 , Κ. :Χ:χ σ :i π 7),
Το κο ινον Xp ισ-:-ι:JtVικoν Ππσχα, έν : «' D.60-o.;;'J; Κόσμος )) 22-4-70, Ί . Φ ω ~ υ λ ί δ ο υ . .
Ή έν Nικoι~ ΑΙ O!.κoυμεν LΚ'ή Σ-Μ>&ις , έν: « ' Ε=j.τ,σ'.:χσ-:-~;'; ς Φ:ίρ'Jς )) 1925 σ. 193. Πρβλ.
Μ οι ξ ί μ Ο υ, ~I Τ, τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο υ Σ χ ;:: δ ε ω οι , Τ;,; Ο !.κΟ·Jμε'J ~Ο'J Πατ ρ ιαρχεϊον έν ·
ήj Όρθ οδ6 ξφ Έκχλ7)σ ί~. θε σσύ.ονίΧτ, 1972 σ. 45, Δ . Κ :χ ":" σ 7j, Ό μ:Χθ7] μ:χτικος ύπο ­
λογισμος τ7jς 'ήμέριχς τοσ Πχσχαι ~' τ.μίν ~:xl ~ Σ ":"Οις έ-:-ε ;::οδ6;οις, έν: «' Ανriπλοισιζl) '
19 59 σ . 70.
39. ΑΙ Έκκλ7Jσίαιι τ7j ς Μ. ' λσί :Χζ έώ;::":":lζ'Jν -:-Ο Σ":"ΧJΡώσ ιμον Π riσ",(ΟΙ , έν(~ ΙΧΙ λοι­
παι! το ' AvιxaTriaIμov.
40. Ε ύ σ ε β ( ο υ, ΈκκλφιαιστιΚ"η Ίσ-:-ο ρ ί:Χ I V , ΙΔ , P. G. , 20 ,337. Πρβλ. Μ 7) ν ii
Χιχμουδοποόλου, ΤΟ Π riσ",(ΙΧ, έν: ((Ε.Α.)) 1883 σ . 432 και! 'Αρχιμ . Παιρ­
Ο ε ν ί ο υ Π ο λ ri κ 7), Ίστορικαι! προUr.οθέσε ις "':ο\ί Π ρ ω-:-ε \ου "':ou Έπισκόπου Κωνσταιν­
τινουπόλεω ς , έν : «θεολογ(αι» 195 2 σ. 101.
41. P .G. 20,508,10 60 .
42. P .G. 20 , 50 8.
43. Κ. Κ ο ν τ ο γ ό ν ο υ, Έκκλ. Ίσ"':ορ ί:Χ ά.πΟ Χρ ιστοσ Γεννήσεω ς μέχρι των '
καιΟ' 'ήμας χρόνων. ' Aθ7jνoιι 1876 σ. 216. Β. Σ τ ε φ οι ν ( δ ο υ , lνθ' ά.νωτ. σ. 99 έξ. Δ.
Μ π οι λ ά. ν ο υ , ΠερΙ το ΙΙΙΧλΟΙΙΟ7)μερ ολογψ ικόν , έν: « Έκκλ7)σtaι» 194 8 σ. 237-2 38_
Γ. Κ ο ν ι δ ά. Ρ 7), Γεν. Έκκλ7) σ. Ίστο ρ Ιαι . ' Aθ7jνr.ιι 19 57 σ . 224.
εLς τά ούσιώδη , ένfj> εLς τά έπουσιώδη aέον νά κpα.ήj έλευθερίαι '" έ-ι ~
ae: περ ιπτώσει οτι «ού πρέπει Tfj> xαoιpfj> δουλεύειν άλλά 1'fj> Κυρίφ»,
'Αλλ' έάν α. Ι περ] τον έορτα.σμΟν του Π άσχα Ο ια.φορα. Ι έν τη άρχcx Ι"f Έκ­
κλΎjσ Ι~ aEV aιέσπων, ώς πρ οελέχθη, τ~ν έν6τ/τα. α.υτΊjς 4 5, άπετέλουν ούχ tι"':':"O'I­
άφορμάς άνωμα.λΙα.ς έν Tfj> σώ ματι α.ύτΊjς, aLιX τ~ν &ρ σιν των δποίων έμερ Ι­
μνησεν -i) έν Nικα.Ι ~ Α' ΟLκουμενικ~ Σύνοaο ς. Αίίτ/ συγκλΎjθε 'i:σα. , ώς γνω ­
στόν, προς άντιμετώπισιν τ'"ης άρει α.νικ-η ς κα.κοaο ξΙ α. ς , έπελ~φθΎj κα.Ι του περ] .
του Πά,σχα. ζΎjτ/μα.ΤO ς 46 κα.Ι ι'hpισεν δπω τ; τούτο έOp1'ά,ζΎjΤα.ι ύφ' ιΧπά,VΤων των­
χριστιανών ταυτοχρόνωτ , ήτοι κα.τά τ/ν πρώτην Kυpια.κ~ν μετά τ~ν πανσέ­
λΎjνOν τ-ης έα.ριν-ης Lσ-ημερΙα.ς, ~1'ις τότε συνέπιπτε, κα.1'ά το έν Lσχύι Ίουλια.νΟν ·
"Ημερολόγιον, ήj 21 η Μαρτίου κα.Ι μετά 1'0 'IouaαoLXov Πάσχα 47 . Κα.τά ταύτα -i).
Α' ΟLκουμενικ~ Σύνοaος τέσσα.ρας εθετο ορους 48 οιά τον έορτασμόν του Πα-

44. Μ α ζ Ι μ ο υ, Μ η τ ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Σ ά. ρ Ι> ε ω ν , Το Ο Ικουμενικον Πατριαρ ­

χείον _.. σ. 46.
45 . Βλ. Έ γ κ uκ λ ι ο ν τ'ij ς 'Ιερας Συνόδου περί του -ήμερολογΙου tν : (ιΈκκλησ Ια»
Α' σ . 371 . Ούχ 'ijπον α] διαφοραί αύται ιινόσος άργαλεωτατη έκ μακρου Ι>ιενοχλουσα» 'τ/ν'
ΈΚΥ.λησtexν ύπο ΕύσεβΙου άποκαλουνται (Β ίος Κων/νου ΠΙ , Ε' P .G . 20 ,105 7) . Πρβλ Κ.
Π α π α Ι> ο π ο ύ λ ο υ , τ α ίστο ριεά του Π άσχα . (όί ρ θ ρ ον tν : ιιΚαθημερ ιν1)) . 3-5-1959).
46. Πρβλ Α Ι μ ι λ ι α ν ο υ τ σ ι Ρ π α ν λ 'ij, 'Ιστορ ικη μελέτη περί του χρονολο­
γικου έορτασμου του Π άσχα , tν: « Νέα Σιών » 196 7 σ. 133 Ά Ρ Ζ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ­
Π α π α Ι> ο π ο u λ ο υ , Το ζ1)τ/ μα περί τ'ij ς έopτ'ij ς του Π άσχα σ. 5. Περ] τών προ τ'ij ς Α'
ΟΙκ . Συνόl>ου καταβληθε ισών προσπαθειών προς ρύθμισιν του ζητ/ ματος του Πάσχα, urtG
με μονω μένων Πατέ ρ ων καΙ Τοπικών Συνόδω ν, βλ Κ. Π α π α Ι> ο π ο uλ ο υ, ~νθ . ά.νωτ.
47. Κατα το Σ ωσιγένε ιον " Η μερολόγιον -ή έαρινη Ιση με ρ ία προσδιωρίζετο τη 25η Μαρ ­
τ ίου Πρβλ Κ. Σ ά. θ α, Βιογραφυών σχεδίασμα περί του Πατριάρχου 'Τερεμίου του Β '
Άθ'ijν αι 18 70 σ. ζγΌ Πεp ~ του όπο τ'ijς Α' ΟΙκουμενικ'ijς Συνόδου γενομένου καθορισμοϋ
του έορτασμοϋ του Πάσχα ~πιθ ι Σ ω ζ Ο μ εν ο υ Έκκλησ. 'Ιστορ ία Ι ,ΙΣΤ P .G. 67,909,
Θ ε ο Ι> ω ρ 1) τ ο υ, Έκκλησ. 'Ιστορ ία Ι ,ΣΤ' P .G. 82,932, έπ. ΈΥ/.όκλιον έπιστολην
Μ . Κωνσταντίνου πρ ος του ς ά.πολειφθέντlχς έπισκόπου ς tν Ε ύ σ ε β ί ο υ, Βίφ Κων­
σταντ ίνου ΠΙ , 18 ,19 , P . G. 20,107 3 έπ . καΙ Θ ε ο Ι> ω Ρ 1) τ ο υ , Έκκλησ . 'Ιστορία I,Θ,
P. G. 82 , 932. Σ ω κ Ρ ά. τ ο υ ς , ΈκκλΊ)σ. " Ιστορία I , Θ , P .G . 67 ,77, έπ. Μ. Ά θ α ν α­
σ Ι ο υ, P .G. 26 ,68 7. Πρ βλ καΙ τον Ι' "Αποστολυών Κανόνα, ω ς καΙ τον Α' τ'ij ς tν ' Αντ ιο­
χε ία . Βλ ώσαύτωτ; Κ α λ λ ι ν ί κ ο υ, 111 η τ ρ ο τ. ο λ Ι τ ο υ Κ υ ζ ί κ ο υ , ΤΟ Πάσχα
tν: ιι'Oρθοl>οζΙα » Α' σ . f,45, 'Α μ. 'Α λ ι β ι ζ ά. τ ο υ , Ο Ι ΙεροΙ κανόνες καΙ οΙ Έκκλησ.
Νόμοι, ' AO'ij νCX L 1949 σ. 2f. , Π . Π α ν α γ ι ω τ ά. κ ο υ - Σ π . 'Α λ ε ζ α ν Ι> Ρ ο π ο u-
λου, ' Η θέσις ... ,έν: ιιΑ.Ε.κ.Δ».19 51 σ. 31 , Άρχιμ. ' Α ρσ εν Ι ο υ Κ α κ ο ­
γ ι ά. ν ν η , Ήμερολογιακά., έν : «' Ανά.πλασις» 1928 σ . '140. 'Α ρ . Π α ν ώ τ η. Το
κοινον Π ά.σχοι τ'ij ς Χριστιιχνωσυνης , tν: «το Κοινον σ.γ ιον Πά.σχα τ'ij ς Xρ ισΤΙOΙνωΣUνης»
'Aθ'ijναι σ. 16 έπ. 'ΑΙ> . 'Α Ρ β α ν Ι τ ά. κ η, ΤΟ Πά.σχα κατα τας έλά.σσονοις ά.νοιτολικας
'Εκκλησ ίας , ~θ . ά.νωτ . σ . 36 έτ. . Γ. lΊl τ. ε κ α τ ώ Ρ ο υ, 'Ο συνεορτασμο ς του Πά. σχα.
καΙ -ή όρθόl>ο ζος πραζις , ~θ . άνωτ . σ. 50 έπ . Κ. Π λ α τ α ν Ι τ ο υ, Πασχά.λ ιο ι Π Ινα­
κες ' AO'ijνoι L 1956 σ. 4 έπ . Σ π . 'Α λ ε ξ ί ο υ : Πρ ο σr.ά.θε ιες για κοινο έορ τοισμο το\)
Π ά.σχα . (ιΧρθρον tν : ιιΚαΟημερινη» 30-3 - 1975) .
48. Κατα τον Σ ε β. Σ ε Ρ β ί ω ν χ α Ι Κ ο ζ ά. ν η ς Δ ι ο ν uσ ι ο ν , ωχπλου στέ -
10
σχα : α) Να. τελήται -:-οuτο μετα. ,~ν έαριντ,ν ~σΊjΜZ~ (:X'1 49 β) οίιΖΙ μετα. του
'Εβ ρα ..οωυ
- Π'ασχα, ο" πε ρ ετελειτο
, ~ - τη- '14Τι 1Ν ισαν
' X:XL, <:1
. OL, :XO'r,
~ , ~O -:E Ύj
" μερq: , α, λλα"
μετ' αύτά, συνω δά καΙ τ~ Ζ ' '..J\πο στολιχι{) Κ:Ι'J ό'J ~ 50 : γ ) o,j z &;:λως μετά τ/ν
εσΎjμεpί αν , άλλα. μετα. τ~ν πρ ώτην μετ' αίι,:,·rιν ~ :x'lσέί:".ιo·, 51 Κ:χ ι ο ) κα-:- α. τ~ν
πρώτην μετ ' αίιτ~ν Κuριακ-rιν 52.
Π α ρα. ταδτα ό ούτωσ] γεν6μενος καθορισμός -=-ί;ς -i;μl ;: :x :; έορ-:α.σμοU του
Π άσχα οεν έ'ΊJP~θΎj πισ,ως ίιπο πασων ,ων Έκγj:1j V'.ω·, 53 κ:χί':ΤΛ β αρε ίας χυ-

ρα κα Ι πιο σαφ~ ς διατύπω σ ιτ , ~εν ητο ~υναΤOν νχ γ ίντ. . Π ~;, Ξ:"~;:') V j .i x xi :-: ~ό cr)'Γ/.εχριμέ­
νον πλα ίσιον μέ σα: εις το όποιον vOC δύναται VOC κιντιθfι iν~ 7; χ;: ~..; "..Σ~ -r, έiΖJ θ~ρt7 το13
ιiνθ ρ ώ πoυ ~εν ητο ~υναΤ Oν νΟι ~ooη» . Δ ι ο ν υ σ ί ο υ, .'.1 τ, τ ;: ο 7. Ο ί. ~ -:- O'J :Σ ε ;: ~ ί ω ν
κ α Ι Κ ο ζ ά ν Ί) ς , ΣΤ' 'Ομιλία έπΙ τοu Ή μερ ολογ~=οu (Ξ,; ~.ό6-:-O') Ζε~ογ;: i?Ο·J ) .
49 . Έπε ;1]Υών ό Βλασταρ«; 70ν αίτιολογ υώ» λόΥΟ"J 7'7'j ~'7') 7 j j.":"'J·J ~ ... Τrz":'Σt. ~ '": ι.
κατΟι τΟις εξ τ'ij ς ΔΊ)μιουργίοις ~μέpας «&κpιβΊjς ύr.ίjρZε'1 ίστ, μ;: : . ~ ' ~ xxi « :-: p oσ'ίj χoν
ην έν τη τοu χρόν ου lcrΊJ μεpινTί &ρχη , κοιΟ' ην ό ocνΟρωτ:ος -:+," :-:pώ-:J;'I "f.σ-/.ε :-:ί.:iσ~·,. χχ Ι -:+,'1
α-ό,:,οϋ οΙκονομηοηνα-ι. άνάπλιχσιν , XOCL ΟΤΙ, έπειο-η το ?ω ; ε;.L.s:ij-Ξ'l χ:'ξ.:.-:-ι -=-τ.; ~m~Ζ t'Χς ~ Z7L
το σκότος τη ς άσεβ ε Ιας μειοϋ σθαι , μετ' Ισημε: p~xν --;0 σω 7i; ? t'j~ Π ίCΙΙ 2. 'j.~I: ξ(:) ί":)γ~1) τε ­
λειτοιι ~νίκoι το μεν τ'ijς ~μέρας φως έπι~ίί}ωσι , -:-'ίj ς ν'1χ-:-ό; o~ ~ σ-e.r.:.ς ~.%-:=~~ » ( ρ - π
Σ uν τ α γ μ α. τ. 6 , σ . ~08 , 409,4 10 ). 'Ο λόγο ς , ώσχ·j-:-ω; o~' 7ι -:λ Π :. : . ~: -:-τ, ; λ ' 01χο'1 ­
μενικ'ijς Συνόδου ~θεσαν Ι:)ς βάσιν τοu έορτασμοϋ -:-ou Π:iσ-ι.χ -:-i;'ι Ξ:::.;: <"π,.. ίστ,μ;:Ια.ν είνοι ι
ΟΤΙ ~ πρώτη ~μέpα τοu Έβρα'ίκοu μΊJVoς Νισάν κοι-:-Οι -:-0'); μω>n~.J':.ς 7_=6-.0''> ; σ'Jν~ •. ιπτε
προς τ/ν ~μέpαν τ'ij ς tα.Ρ ιν'ijς lcrΊJ μεpιας κοιΙ -Ι; 14Ί) ~ ~σΣ'I 1;-:-0 i; Ι~τ, T':~X :i:-:ό -:-τ,ς έοι ριν'ijς
ΙcrΊJμεpίoις . Συνεπι7) ς ό ΚΙΙριο ς &νέσ7η μετά 'Πιν iOCPL'.ri;'1 ίστ,μ;: t:r. ( Π ~~ x xi Κ. Χ α­
σ ά π Ί), ΤΟ κοινον Χριστιανυων Πάσχα , εν : «'Εi.ε·jΙΠ;:ος K~.Loς . ~3-~ - ϊ O ) .
50 . Ή &νάγκΊ) τ'ij ς μετΟι το 10υ~oι 'ίκoν τελέσεω τ; -:-ou y_="--=" J:7J ll icr/.x . οε-, ευ ρ ι­
.:::rr
σκε ι πα ρ ά. τισ ι συγχρόνο ιτ Θεολόγοις Stκα Ιω σ~ν, α Ο:Ζ (/~ Ξ.""~; ~:..ι:;-;-...:χΥ""..Ι''j ~ι:I'Jό%!~oνo:')ς cτ/ ­
με ρον. Βλ. Π α γ κ Ρ οι τ ί ο υ , .'11 Ί) τ Ρ ο π Ο λ [ -:- ') .} λ ε .j χ "7; ς . Τό ,?·Jσtχ ό" τ,μ ε ρ ολό ­
γιον , έν : «Π άντcxtνο ς)) 1937 σ. 569 . 'Ε ξ (l))..O'j σ+, με?'J~1 'j~ '!IJA%-ιr;, :. έr~--:-i::'j·.xn 0:0 ΙΙ&:σχα:
αΛτών κατα: 4 "ήμέρας ένωρΙτερον εκε Ινου or:Et: z ώ~7~::-:'~1 ΧΣ":"i ~ ~7J:J -=-τ. ~ _ -\' Ο ΙΖΟU ­
μεν ικ'ij ς Συνό~oυ . Γεννi17CΙΙ ~ε Οέμοι έ ξαρ-:Τ,σεω; -:--;'j i;;LZ . ;.ς;Υ.> ll:i'7/.::t ~ -:-ou ΊΟ'Jοχ 'ίκοu
κα,t εΙ ς ~ ν περΙπτω σtν τοϋτο μετακt. νΎJΟfι εo: ~ ~ZF:t ~o:t:: <:> . Bi_ λ . Π :Σ :: :Σ .. ε ω Ρ γ Ι ο u, #

ενθ . &νωτ. σ. 513 -514 .

51. Πε ρ ι της ~μα.σ Ι~ς τrις πα.νσεJ.r,νΟ·j ώς U7tjtΖε:f-:Ι'j .~;!j~~..1':ι=j ":'O=j ΙΙχσχ:ι Βλ. ,
Έ κ Υ. λ Ί) σ ί α ς Έ λ λ ά ~ ο ς, Το Ή μερ ολ"', ιχχ ό" ::i; -:-ι; ;u. E~ ; I,m ; :ο:;:ό; -:Ίjν Πανορ ­
θό ~o;oν Μεγάλ"ψ Σιινo~oν , ' Aθ'ijνα.ι 1 9 ϊ 1 σ. 38 Ξ τ: .
52 . Έ Τ: ι 9 α ν ί ο 'J ΧΟΙ7Οι Τεσσοιρ:ιcr/.εΟΞ:"/.Χ-:- ~-:-ώ., Ρ. σ . ~:! . 36 ' λ ;: Ζ ι μ . 1\'1 ε λ ε­
'7 ~ Ο υ Γ α. λ α. ν ο ίt Ο U λ ο 'J , Τ Ο tΗ μεΡ eιί.6γ ι r.JV Χ:ι.~ ~ Π ΣσΧ Ζ u. :!3 . 'Α. ν Ο ε μ ο u,
~I "ΙΙ '7 Ρ ο π ο ). ε --; ο 'J ).1 α. Ρ ω ν Ζ ί χ ς, T Q ζi;~ μ ~ Η μ;r...) ~~,;i~·J z:xt ΠΙΧΟ'"',(α.λ Ιου . Ε ί­
crΊJyιι -:-ικ-,. μεΛε71j .. . εν : «' Εχχί.-φ[:ν:» 193:! σ . 3; 6 έ:-:. 39 ~ έ:-: . 19 33 σ . 66 έτ:. Ά ν α σ -:-α­
σ ί ο υ .'.Ι:ν: ;: [ 'Ι Ο 'J. ' Η θ;:Ίjcr/.ε'J -:- ΙΚ·~ Zi,Ξ:"Jl1ε;: ~χ . •λθ7;'ΙX ~ Ι 9 ; :! σ. 396 έ:-: . 'Α θ . Δ α­
ν t
-r; ί. Ι Ο ο 'j , CH O !.ιJρθω σ ι ς -;1J~ "r. μz~ 1Ji.~.~# ~')'J Z:Σ ~ ~ ~ΣΧ f~π:~ ς o:~~ έ':ιρ ο:ολο γ ίου . 'Α(fηναt
1926 σ . :!0-:! 1. Π ;: ~ί. . χχί -:-;, -:--;u .'. 1 :χ -:- Ι} :χ [ O'J Β ί. χ σ -:- Σ ;: ε ω; «&-:- ι -:-έσσοιρες οΙ
του ll cX (Jl"~ όΙΟρ t.σ ;..ι'J~ )) έ--J: « ~ ·jν -;~γ ;..ι :χ z :x-: i 'T7':ι ΙZΞ:Τ~'η) ρ -π ~ ') ν ο: iX γ μ α τ. 6 σ.
420-421 .
53. Ί ω. Φ ω χ '} ί. ί Ο Ο 'J. Ή Ζ" ~!χx [; λ' O~χ':...ηZ', IΧτ. Σιινo ~oς, έν : «'Εκκλ.
Φ ά ρ ο ς » ΚΔ' σ . 206 έπ . Χ;: 'Jσ οσ-:- ό μο '1. (λ ') ' λ;: Ζ ' ε ;-: ~σχ όπ o υ ΆθΊ) νώ ν
 11

ρώσε «; iιπείλε~ ό ΑΙ Κανων τΊjς έν 'Αν'noχεί~ Συνόοου (341 μ . Χ . ) 54 . 'Ενω i)S; ό

Μ . Κωνσ ταντϊνοτ , μετά τ/ν ληξLν των έ ργασLων της Α' ΟΙκο υμεναη ς Συνόδ ου,
έζεο+Ιλου τ~ν ίκανοποίΊJσLν αuτου OLιX. τ/ν έπελθουσαν συμφωνίαν, ~ΤLς εμελλεν
α~ρε Lν έ κ μέσου πα-ν XO LνOV των Χριστι ανών «μετ ά ,,:,ου έχθίσ,,:,ου ,,:,ων ' Ι ουδα ίων
οχλου» XCXL πα-σαν έν τι{) ΧΡLσΤLανLκ(r χώ ρφ σύγχυσ ιν 5 5 , ~oη άπο τΥις έπoμένΊJς
σχεδόν εΙπεϊ:ν της συγκλησεω τ; τη ς εΙΡΊJμένΊJς Συνόοου δ ιετυπώθη ύπό τ ινων ~
ΚiΧτα. των συγκροτησαντων ταύτην μ oμψ~ , δτι οηθεν ο ύτοι χα ριζόμενοι τι{)
Μ . Κωνσταντ ίνω μετέβαλον το άρχαϊ:ον εθος 56. E'/:νIΧL χαρακτηριστυων έΠL
τούτο υ; το γεγονός , δτι ό ίερος Χρυσόστομο ς κατ αψερ όμενος κατα. των « Π ρωτο­
πασχιτών» , ί:'Jν το σχίσμα ~κμαζεν έΠL τΊj ς έποχης του , συνίστα μεν αU 70ϊ:ς
πειθα ρχίαν 1'αίς &πoφάσεσ~ τ-η ς Ί~χκλΎ) σ[ας , δ ιαπο ρ ών δια τ~~ν ύπ' αύτων
παραβ ίασιν τΊjς αποστολLκΊj ς πα ραδόσεω τ , .η ς οεν ε'/:χεν άποσ,η ~ πρώτ η οι­
κουμενLΚ~ Συνοοος, άπεοε ίκνυε οε συνάμα δτ ι «":'0 μεν γα. ρ ,,:,ι{) οε ~ τι{)ο ε τι{)
χρόνω νΊJστευσαL Ο')Κ zcr":'LV εγκλΊJ μα , ":'0 οε σχϊσαι τ~ν 'EκκλΊJσίαν XIΧL φιλονεί­
κω ς i)LατεθYjνα L XIΧL τΓις Συνόοου ΟLαρκως έαυ,,:,ον αποσττ ρεϊν άσυγγνωστον
XIΧL καΤΊJγoρίας ~ξLOν XIΧL πoλλ~ν εχεL τ~ν τιμω ρί αν » 5ί . 'Εν τ ούτο ιξ α] περί
το Πάσχα εΡLi)ες , Ιo ί~ μεταξl) των 'ΕκκλησLων 'Αλεξανδρε ίας XCXL PώμΊJς
οεν εσΤΊJσαν μετά τ/ν ΑΙ ΟΙκ ουμε ν α·ην Συ'ι οοον , ό ψεLλόμεν αL νυν εΙ ς τ~ν ύπο
,
εκατ ι
ερατ; '" Ι
οιαφορον 'ΙλΊJ Ψ ιν
αντι των - , αστρ ονομ Lκων - '" '" Ι
οε οομενων "λ
και υ π ο ο γLσμων, -
OL' ί:'Jν έσκοπεϊτο πα ρ ' αU7 ων ~ 7'~ΡΊJσLς -;Ίj ς ΟLα"άξεως -; Υι ς Σ υνόδου ταόΤΊJς 58.

"Η μερολογ ιακά τ . Β

Ι
1929 σ. 42. 'Εν τΤι Δύσε ι ό ά:ν :χτολιΧος ύπολογ ισ μότ; τοϋ Πάσχα έπε ­
κ ρ ά.τ/σεν ενε ργε ίαιι ς τοϋ Διονυσ ίου E x iguus κ:x";~ τον 60'1 αιιωνα Β. Σ "; ε φ α ν ί δ ο υ, ενθ.
άνωτ. σ. 285-286.
5 lt . Ρ-Π Σ υ ν τ α γ μ αι τ . 3 σ. 12 3-1 25 .'0 Κοινων επά:γεταιι άφορισμον κα] καθαίρεσι»,
55 . Πρ βλ. 'Α Ρ Χ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Π α π α δ ο π ο υ λ ο υ, ΤΟ Γρηγο ρι α ­
'10'1 Ή μερολόγ ιον εν τη 'Αναιτολίϊ , εν : «Εκκλφ . Κή ρ υ ξ )) Π Ι 191 8 σ. 248.
56. 'Α ν θ ί μ ο υ, .Μ 'Ι) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ λΙ α Ρ ω ν ε ί α ζ, ΊΌ ζήτ/μαι τοϋ Ή με­
ρ ολογίου εν : «Έκκλ'l) σία )) 19 33 σ. 66. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (ΑΙ) ' Α Ρ Ί. ι ε π ι σ κ ό­
π ο υ Ά θ Ί) ν ω ν .
.. , "Η με ρολογι ακά τ . ΑΙ 1926 σ . 4-5 .
57. P .G. 48, 861 έπ. ΟΙ «Κατά "Ιουδα ί ων» λόγο ι τοϋ Ιερ οϋ πατρ ό τ; ά:πoκαιλUπτo υσι
το εΙΙρΙΙ πνεϋ μαι των Π ατέρ ων εναν τι των ζΊ) τ/μά:των τη ς Έκκλ'l)σ ίαι ς, T1jν Ικαν ότ/ ται αιιιτων
καί την τόλμΊjV άν-:ιμετωπ ίσε ω ς πεπλαινΊ) μέν ων δοξαισιων επί τοϋ πεδίου -:Ίjς πίστεω ς καιΙ
τΊj ζ εκκλ'l)σ ι αιστικη ς τά.ξεώ ς , τον σαιφη δ ιαιχωρισμον τυπου καιί ο,.'ισίαις . Π ρ βλ. κα Ι' Α Ρ Χ ι μ .
'Ι ω -r; λ Γ ι αι ν ν αι κ ο π ο υ λ ο υ, Παιλαιι ον κοιί Νέον 'Ημερ ολό γιον . ' Αθην αιι , 1976 σ. 16 έπ .
58 . Ά ν θ ί μ ο υ, ΝΙ 'Ι) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Μ αι Ρ ω ν ε ί αι ς, ενο. άνω-: . σ . 66 Co ntr a
ό «.;\1 Ί) τ Ρ ο π ο λ ί -: 'Ι) ς π Ρ ώ Ί) ν Φ λ ω Ρ ί ν 'η ς )) Χρυσόσ-:ο μος , εν : «' Αναιίρ εσ ι ς -:οϋ
ελέγχου)) τοϋ Άρχ ιεπ ισκόπου 'AO'l)vitlν , Κά.ψον 1937 σ. 4- 7. Ή διά.φορος μάλ ι σται περί
-:Ύj ς εαιρ ινη ς Ισ'l) μεp ίαις ήμεΡομψιαικΥ; άντίλΊ)ψι ς εν τε τη Δυσε ι και ί τη ' Ανα-:ολη , ωδήγε ι εΙς
-:0'1 έο ρ-:αισμον -:οϋ Πά.σ-,(α εν 'Αλεξαινδρ ε ί,?, μέν πολλά.κ ις κοι-:α ΛΙά.ρτιον μην αι, εν Ι'ώ μΊ) δέ
καιί ' Αντιοχεί,?, καιτ' , Απρ ίλιον. ΕΙδικώτε ρον τi{:ι 38 7 μ . Χ. το Π ά.σχαι έω Ρτά.σθ'l) εν τε ' Αν ­
-: ιοχε ί,?, κα Ι Ρώ μη τη Κυ ρι αικη 22 Μαρτίου , επειδΥ; ή πανσέληνος συνέ πεσε τη 19τ. Μαρ τ ίου,
εν ω εν ' Αλε ξαιν δ ρεί,?, τjj 2 5η 'Απρ ιλίου. Π ρ βλ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (ΑΙ) , Α Ρ Ζ ι ε π ι­
σ κ ό π ο υ 'Α Ο 'Ι) ν ω ν .. . 'Hμεpoλ~γ ιαικ~ τ. Α' 1926 σ. 5-7 . .
-12

ΜετOC ouo XIΧt πλέον αιωνατ; ιΧπο τ~ς Α' Οlκουμενικ~ς Συνόοου έπετεύχθ1j1
έopτoλoγικ~ ένόΤΊ)ς των 'ΕκκλΊ)σιων.
ΕΙναι γνωστόν στι οεν διεσώθη ό περ] καθορισμοϋ τ/ς έoρτ~ς του Πάσχoc.
Κανων τ~ς Α' Οlκουμενικ'ijς Συνόδου. T~ν u..(ετικ~ν ά.πόφασιν αύτ~ς γνωρί­
ζομεν εκ τε των πρακτικων αύτ~ς XIΧt έκ πλΊ)ροφοριων παρεχομένων ~μίν'
ύπο των έκκλΊ)σ. tστορικων, μνΊ)μονευόντων τOCς περιπύστουξ έπιστολάς, &ς
ά.πέστειλον σ τε Μ. Κωνσταντίνος, προς τOCς 'Εκκλησιοις59 XIΧt ot αγιοι θεο­
φόροι Πατέρες τ-~ς Συνόοου «τοις έν τη έ<ί>'f ιΧοελφοίς αύτων έπισκόποις»
XIΧt τιj> ΆλεξανορεΙας 60. 'Εν τη προς τοδτον έπιστολη αυτων ot θεοφόροι
Πατέρες διαλαμβανουσι XIΧt τOC ιΧκόλουθα: «Ευαγγελιζόμεθα οε ύμίν περ],
τΥις συμφωνίατ; του άγιωτατου Πάσχα , δτι , ύμετέρα«; ευχοιίς, κατωρθώθη κα],
τούτο το μέρος, ώστε πάντας τους έν έ<ί>'f ιΧοελφούς, τους μετOC των "Ιουδαίων
το πρότερον ποιοδντατ, συμφώνως Ρωμαίου; xoιt ~μίν XIΧt πάσι τοίς έξ ιΧρχαΙου
μεθ' ~μων φυλαττουσι το Πασχα έκ του οευρο (irELV». ΕΙναι έξ (iλλου γνω­
στόν, ΟΤΙ ~ . Σύνooό'ςέπεK~φθΊ)τoυ περ] το Πασχα ' ζΊ)τ/~ατoς :«παυσαμένΊ)ς τ~ς
έπt τιj> Οόγματι ζΊ)τ/σεως» 61 γεγονος μαρτυροδν ση οεν ιΧντιμετώπισε τοϋτο­
ώς δογματυων θέμα, οι' δ κcΛ ιΧπέφυγε νOC διατυπώση περ] αύ":"ου κανόνα, ώς
επραξε οιOC τOC σοβαρά δογματικά ζΊ)-;-fιμα":"α 62. 'Αλλ' ~ μ.η περιβληθεϊσα τ/ν
μoρφ~ν Κανόνος ιΧπόφασις αU":"Ί) τΊj ς Συνόοου ο.;να":"αι με =oc λόγου νOC χαρακτ/­
ρισθη ώς «δροτ;» XIΧt o~ XIΧt «προσεγ γίζω» εl ς ά.ξ[αν ":"ο ')ς ορο')ς πίστεωτ;» 63 δεδο­
μένΊ)ς ":"Υις σημασίατ , 'Γιν ά.ρχΊjθε·I ~ Έκκl:ησ[α ιΧ;-;έόωκεν zt:; ":"0 ζ~τ/μα του Πα­
u..(IΧ, έπιοιώξασα 7ην l;-;t το;:) σημείου τούτου δμο ιόμορ φον , 'J ΠΟ πασων των '
κατOC τόπουτ; ΈκκλΊ)σιων , -;-fιρ.,ριν των ά.φορών":"ων zl:; τον προσδιορισμόν
του χρόνου έορτασμοδ αύτου, έν σαψεί οιασ":"ολη του χριστιανυωδ ιΧπο του
Ιουόα"ικου Πάσχα 64. ''1-101) ~ εν 'Ανττοχεία Σύνοδοτ (341 μ.Χ. ) Ρ1)τως εν τφ·

59. P.G. 20,1073 έπ,

60. P.G. 82,950 Πρβλ Σ ω κ Ρ & τ ο υ ς, Έκκλ 'Ιστορία: P.G. 67, 84, 89.
61. Σ ω ζ ο μ ε ν ο υ, Έκκλ 'Ιστορία: Ι' ΚΑ.' P.G. 67,924.
62. Πρβλ ΈρμΊjVεία:ν Ζ ω ν α: Ρ ii εΙς Ζ' , Αποστολ , Κα:νόνα: : «ε] κα:Ι μη εύρ ίσκεται,
έν τοίς χα:νόσι της έν Nικα:ίqι Συνόδου τοιουτος κα:νωνη (Ρ-Π Σ ύ ν τ α: Υ μ α: τ . 2 σ. 10).
Πρβλ. κα] Ζ ω ν α: Ρ ii ν εΙς ΈρμΊJVεία:ν Α' Κα:νόνος , Αντιοχε ία:ς. Ρ-Π Σ ύ ν τ α: Υ μ α: τ. 3
σ. 124 κα:Ι Β α: λ σ α: μ ω ν α: α:ύτόθι. Κα:τα τον Κυζίκου Κα:λλίνικον «οεν συμπεριέλα:βε
προφα:νως -η έν Nικα:ίqι ΟΙκουμενιχη Σύνοοο ς τας περΙ -::ου Π&σχα: άποφ&σεις έν τοίς Κα:­
νόσι α:ύτ'ijς , μη θέλουσα: να χα:ρα:κτ/ρίση Ώ] ζ'ή τ/ μα: ΟΟΥμα:τικον χα:Ι να άνα:θεμα:τίση έκεί­
νους -::ωνTεσσα:ρOCσκαιoεκατιτων, οϊτινες οέν θα έφαΙνοντο πρόθυμοι να συμμορφωοωσι..
προς τας άποφασεις αύτης , κα:θόσον -η περΙ του ΙΊασχα: οια:φωνία: οεν ~φερε . . . ΟΟΥμα­
τικον χα:ρα:κτ'ijρα:η ~νθ. άνωτ. «Όρθοοοξία:η Α' 446-lι/.7.
63. Έ χ χ λ ΊJ σ ί α ς Έ λ λ α ο ο ς, Το ΉμερολΟΥιαχον ζ'ήτ/μα:. EΙσ'ήYΊJσις προς
Ώ]ν Πανορθόοοξον MεyιΧλΊJν Σόνοοον, Άθηνα:ι 1971 σ. 35.
64. Ό Βίκτωρ PώμΊJς, κα:κως βεβαίως πραττων , έθεώρει έτεροοοξοόσας τας ΈκκλΊJ­
σίας της Μ. 'Ασίας, αϊτινες έρρύθμιζον α/ως τα της έoρτ'ijς του πασχα, ό οε Εύσέβιος:;
Α' Κανόνι αότ~ς α.ποκαλεϊ ταύτην ~ις «δρον τ~ς Άγίας και Μεγιϋ.τι; ~ ~.r
δου τ~ς έν Ν Lxιxlq: συγκpoΤΊJθείσ-ης έπι παρουσία τ~ς εύσεβείατ; ,,:,ου Θ~~.N~­
στατου βασιλέωτ; Κωνσταντίνου περί τ~ς ά.γίας έορτ/ς του σωτηριώδοικ Πί­
σχα» 65. Έπ' ΙXU't'ou συμφωνοϋσιν Ο τε Ζωναρας, κατονομάζων 3ια. του « ο ρος)
ην περ] του Πάσχα: α.πόφα:σιν 66 και ό Βαλσαμών μετά του 'Αριστ/νου δμι­
λουντος περ] «ένθέσμου του Πάσχα παραδόσεωφ 67. ΆνεζαρτΎ]'τως ομως τοί)
χαρακ't'ΊJΡισμΟυ τούτου, α.ζΙOcrΊJμείωΊOν τυγχάνει το γεγονος δτι -η Α' Ο Ικ.
Σύνo~oς, θελήσασα να. όρίση την -ημέραν έορτασμου του Πάσχα, ~εν &ρισε
μ~νας και -ημέρας του Ίουλιανου "Ημερολογίου, α.λ/' ~θε't'ο ώς σταθεράν βάσιν
του ύπολογισμοδ τ~ν έαpιν~ν ΙcrΊJμεpίαν, ~ΊJλ &ρισε τα. κατα. τον έορτασμδν
~όΧΙ -ημεpOμΊJνιακως 68, α.λλ' α.σ't'ρονομικως, και τοδτο διότι το κανονικως έν~ια­
φέρον ~εν εΙναι -η -ημερομψία, α.λλ' -η ισΊJμεpία 69. Έπει~~ ~ε ~εν -1jτο γνωστη
-η -ημερομψία: κα:θ' ~ν θα. συνέπιπτεν έκάστοτε -η έαpιν~ ίσημερία, ~νεκα του
μετα -
βλΊJΤOυ ,-
αυτη; 'θ ΊJ
7 0άνετε
' -
τω 'Α ρχιεπισκοπ<:> " ' "ινα
"Αλ εξανορειαξ,
τ κα:θ'
ορι-

ζΏ τοϋτο έπι τη βάσει των έπισΤΊJμOνικων δεδομένων, &οτε τ~ς Άστρονομία:ς

Καισαρεία; έν τί» περ] Πάσχα λόγφ αύτου έπανηγύριζε aιότι aιιχ τ'ίjς σχετικ~ς &ποφάσεως
τ'ijς Α' OΙκoυμενικ~ς Συνόδου α] Έκκλησίαι τ'ίjς Μ . 'Ασίας «τών Κυριοκτόνων &πέστησαν»
(περι τ~ς του Πάσχα έορτ/ς Κεφ. Il).
65. Ρ-Π Σ ύ ν τ α γ μ α τ. 3 σ . 123 . Πρβλ και Γ. Μ π ε κ α Τ ώ Ρ ο υ, Το κοινον
Πάσχα, έν: «Έκκλ Φάρος», 1975 σ. 576.
66. ρ-π Σ ύ ν τ α γ μ α τ. 3 σ. 124.
67. 'Ένθ . &νωτ. σ. 125.
68. CONTRA Π. Σ μ α t λ η ς, ΤΟ κύρος τών γάμων τών Παλαιοημερολογιτών'
Aθ~ναι, 1956 σ. 8. Κατά τον Δ. AΙγιν~την ~ Α' ΟΙκουμενιΚ'η Σύνοδοτ συνελθοϋσα «aιιχ'
την 'Αρειανην αίρεσιν και το Πάσχα», ai:v έπεaίωςε τόσον τον &κpιβ~ καθορισμδν του χρό­
νου του Πάσχα, μη είσελθοϋσα «εΙς τούτ; πολυπλόκους &στρονομικους ύπολογισμού; και
τIΧς λoιπlΧς λεπτομερείασ του καθορισμού του Πάσχα». (Βλ Δ. Α Ι γ ι ν ~ τ ο υ, έν:
Πρακτικά 'Ακαaημίας 'Αθηνών Β' 1927 σ. 57) δσον την όίρσιν τ/ς &συμφωνίας και δια­
στασεωτ; έν τ'ij Έκκλησίq:. 'Αλλ' ~ παλαιοημερολογτττκη «Φ.Ο.» έν e:τει 1964 Ισχυρίζετο
δτι ~ Άγία Α' ΟΙκουμενικη Σύνοaος έτοποθέτησεν, έν Πνεύματι Άγί<]>, την έαρινην Ιση­
μερίαν του "Ιουλιανοθ 'Ημερολογίου μ ο ν ί μ ω ς εΙς την 21ην Μαρτίου (<<Η.Φ.Ο.» 1964
φ, 448 σ. 2). ' AλλIΧ «μόνον λαοπλάνοι τινες δύνανται νIΧ ίσχυρίζωντατ ΟΤΙ ~ Σύνοδοτ &ρισε
και το 'Ιουλιανον "Ημερολόγιον και το Πασχάλιον». (<<Έκκλησία» 1926 σ. 65) . Πρβλ
Έ κ κ λ η σ ί α ς Έ λ λ ά a ο ς, ΤΟ "Ημερολογιωών ζ~τημα .. . σ. 29.
69. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α') , Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ 'Α θ η ν ώ ν . . . , Ήμερο­
λoγ~ακιX Β' 1929 σ. 13 Πρβλ και Β α λ σ α μ ώ ν α, έν τ'ij έρμηνείq: του Ζ' 'Αποστολικου
Κανόνος, έπαγόμενον: «Έαρινη ai: Ισημερία γίνεται ούχ &ς τινες φασι κατIΧ την κε' του
Μαρτίου μηνος 'IJ την κ' 'IJ έτέραν οΙανa~ποτε ώρισμένην ~μέpαν ά.λλ' οτε τύχη. ' Απο γIΧp
τ'ijς κυκλικ~ς Ψ~φoυ του ~λιακoυ aΡόμου και της σελ~νης όίλλοτε όίλλως ~ έαρινη γίνεται
σημερία». Ρ-Π Σ ύ ν τ α γ μ α τ. 2. σ. Ι.
70. Και σ~μεpoν ai:ν συμβαίνει ~ έαρινη Ισημερία σταθερώς κατιΧ την 21ην Μαρτίου
' ώ ς πιστεύεται. Πρβλ Κ. Χ α σ ά π η, Το κοινον Χριστιανικον Πάσχα, έν: «'Ελεύθερος
Κόσμος» 24-4-70.
 14

cXκμαζούσ7)ς έν τη έ αυτου πόλει, O~-:Cις οΞ: -::?V·"pZZ70 εtς τον καθορισμό» της
-ημερομψΙας έορτασμοϋ το\) Π ά,σχα , ούΖt έ-;~t ";Υ, βxσ<: ~ 7ij:; 21 ΎJς Μαρτίου , OCλλα:
έπι τη βά,σει τ/ς κατrΧ τrΧς 'ημέρας ιχύτοϋ έ-Δστοτε συμπτώσεωτ; τ'fjς έαριν'fjς
LUΎJμεΡLας 7\ έζαπολύων τrΧς « Π ασχαλίουτ; έπ~στoi.Xζ )) 72 . KατrΧ ταύτα το έπι­
χειpΎJμα , ΟΤΙ oΊjθεν -η Α' ΟLκουμενικ-η Σ όνοοο ς έξέaοτο Κανόνα ύπερ του '10υ­
λιοινου ΉμερολογΙου έλέγχεται ιΧνακρ ιβέ ς 73 . Τ-;" ί λ ' Ο~χοuμ εν ικ~ν ' Σύνοδον
ένοιέφερεν ό ταυτόχρονοξ ύπο πά,ν-;ωντών zp~στ~~:;ώ'ί Ξ: ορτιχσμος τ'ου ' Π ά,ιrι.oc
κα ι -η ιΧποκατά,στασ ις τ/ς ένότψος έν τη ' Eκκλ-φι~ , έν O'~ ε ~ [aι~ των ' Ι ουδαϊ­
ζόντων 74, oιrΧ του καθορισμού κοινώ ς ιΧποοεκτών πλαισ ίω ν .
KατrΧ συνέπειαν οεν ύφίσταται κώλυμά, τι o~α: -:-ί;ν 'Eyyj:rι vLOΙ'i δπω τ προσ­
χω p~UΎJ εLς τα: περ ] τ'ij ς ιΧκριβεστέρα ς -ημερομψΙα ς 7!j ς [σrιμε ρ ~ς πορίσματα τ-~ς
'Αστρονο μίατ τ/P OυμένΎJ ς , βεβαίωτ , τ'fjς κανονικ'fj ς OΙIXO~χoισ Ια. ς 75. ΊΌ γεγονος
;1 ΟΤΙ οι ί, μετrΧ τ~ν πρώτην , ~ζ ύπόλοιποι ΟLκουμενικαL Σ όνooo~ οε-ι προέβησαν

Ι εLς τ~ν διόρθωσιν του -ημερολογίου οεν δύναται νrΧ πpOβλΎjθΊj ώς πειστυων

71. Μ. ' Α θ σι ν σι σ Ι ο υ, Πασχαλιω; έΠΙσ70λ-η 18. 'Α' μ β Ρ ο σ ( ο ') έ7':ισ~oλ-η

23 . Κ ώ μ 71 ς Λ έ ο ν τ ο ς τ ο υ Α' έπ ιστολή . Πρβλ Β . Σ τ ε φ σι ν ( δ ο ') ενe . :Xν ω ~ .
σ . 285. 'Α Ρ Χ ι μ . Μ ε λ ε τ Ι ο υ Γ σι λ σι ν ο π ο υ λ ο υ , ~θ . :Χνω τ . σ. 16. Πρ βλ κιχ !

Ι: "Ομιλία» 'Αγίου Κυρίλλου ' Αλε ξσινi)ρ ε Ισις πε ρ ί του Πάσχα

P .G. 77, 428 κιχ ι ΙδΙ; 7i;v έρ μΊj ­
:
νε ίαν Ηαλσα μώνο τ; ε Ι ς τον Ζ' "Αποστολυων Κανόνα εν Ρ-Π Σ υ ν τ σι γ μ σι τ. 2 σ. Ι 0- Ι 1 .
"Ωσαύτω τ; πρ βλ. κα] Π α γ Κ Ρ α τ Ι ο υ, Μ 71 τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Λ ε υ Κ 71 ς, Ο Ι Παλαι οη ­
μερο λογίται, οΙ Νεοη μερολο γίτα, κοιΙ το "Αγ ιον Πασχα , Κωνσταν τινο ύπ ολ«; 1928 σ. 10.
72, Πρβλ. την ΠΙ' πασχάλιον έπιστολ-ην του Μ . , 'Αθανασίου ~τoυς 364 , εν P. G . 26,
1339, 77, 401. Μετά ..ην Δ ' Ο Ικου μεν ιΚ'ΙΙν Σύνοδον ~πιxυσιxν να έκδΙδωντιχι εν ΆλεξoινδρεΙ~
ΙΧΙ το ιαϋτα έπ ιστολΙΧ Ι Βλ Β. Σ τ ε φ α ν Ι δ ο υ, ΈκΥ.λ71σ. " Ιστορ ία άπο , άρχης μέχ ρ,ι
σήμερον , , Aθ'ijνιx ι 1948 σ . 28 5. Πρ βλ κιχΙ Κ. Π λ α τ α ν Ι τ 71, Π ασχ αλιοι Πίνακε τ , , Α-:­
θ'ijνιxι 1956 σ. 11 έπ.
73 . Πρ βλ κοιΙ . 0 ύπο τ/ ς Ι.Σ .Ι. 193 Ι τονισθέν ΟΤ Ι , « το "Ιουλιανόν ή μερ ολόγ ιον i)ev
πρ'ijλθεν έξ άπο φά σεως ΟΙκοu μενα'ij ς ./] α)):rις Συνόδου , δεν ~χει δoγμιx~α·ην τ ινα σημασ ίαν,
έπ ιτρέπετιχι αρ οι ή διόρθωσ« ; ιx·J~OiJ» . ( << ΓΡ'l)γό Ρ LO ς Παλα μάτ » , 193 1 σ. 433 ).
74. « ΙΙ-Ι Α' οtΚΟ'Jμε'JLΧ~ Σ·jΨjΟι:.ις έ-~~ν6ν!.σε -:-χ -:-r,ζ -Υιμέρ:χς --:-r, ς έ:ορ-:-r,ς ,,:,ou Πασχα,
όρ (σocσα. 07:ως τοϋ--:ο έoρτ7.ζ..,,-:x~ με,,:,~ -;η 'I 'J'Jaχ ·ίΖόν Πασχα , Χi.λ':i ~ε:i3~ Ιω ς 8ΕV 8ιε:τάχθ-η
δπο της Συνόδου ώρισμένον χρoνoλoγ!;z~ν .(, μ:r,νολογ!.κό'J σ-)σ'":1'j μ~ )) , ΈΥ/..ύκλιο ς τη ς ( Iε~
ρ α.ς Συνόδο υ ocπο
1- 3-24, εν : « 'Eκ;-).Ίjσ Ι::ι» .-\' σ . 3:'1. Πρ ~λ κοιΙ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ
(Α' ) , Άρχιεπι σκόπο υ '.-\Οη ,l,-;:',Ι .. . , ΊΙ μερολογιοικ:Χ τ. Α' 19 26 σ . 4. Β.
Β έ λ λ ΙΧ , 'ΙΌ ΊσΡΙΧ71λ ιτικον Πι:iσι.ιΧ , εν : « 'Εκκλτ,σ (::ι »
1931 σ . 115-116. Π . Σ ι μ ω τα.,
το Π άσχα .ων Σ ιχ μιχ ρε ιτων, εν : « ' Εκ;-);φΙοι» 1952 σ. 22 6- 229. Κ::ι λ λ Ι ιχ Σ τ ιχ υ Ρ Ι­
δ ο υ , Χ ρ ονολογ Ιιχ .ου ΠάΟου ς , εν : " Έκκλτ, σ (ιχ» 1934 σ . 108. Κ. Σ . Π ' οι π ιχ δ ο π ο υ­
λου , τα Ι στο ρ ικα του Π άσι.οι , έν : «KOΙOΊj μερ ιγl; » 3- 5- Ι 959 . .
75. Κ ιχ λ λ ι ν Ι κ ο 'J, Μ 71 τ Ρ ο π Ι) λ Ι ~ Ο 'J Κ '] ζ Ι κ Ο υ , ΈπΙ του νέου Ήμερο ­
λογΙου , έν: «'Εκκλ71σ Ιιχ» Α' σ . 428. Ηρβλ. κοι Ι 'Εγχ,jκλLOν .ου οtκου μενικου Πιχτριάρχοί.!
Βιχσ ιλεΙου άπο 1 7- 2-192 7 έν : « 'ΕκχλησΙιχ» 192 7 σ. Ι 29 κιχΙ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α' ) ,
Ά ρχιεπισκ όπου 'Α Οην ων . . . , 'Η μερολογιακ:Χ •. Β ' 1929 • . 10 έπ . , 35 έΠ.

.
ΤΙΙν μον ιμοποΙη σι'l -.'ij; έoρτ1j ς .οϋ Π ι:iσχιx ΚΙΧ! 7i;v με.ιχ.ροΠ'ην ιxότ7j ς εΙς ά:Δνψον δέν άπε -
 15

έ-;;~zε ~?Ύjμa Κ:Ζ-::Χ -:Ίjς -:οιαύΤΊ)ς διορθώσεωτ; 76 άπλούστατα l)ιό7L , μΤι 'J-;;~Ζfj'Ι ­
-:Οζ -:6-:ε -:ou μετέπειτα φανέντος ΓΡΊJγoPιανoυ "Ημερολογίου κα ι 7r,ς είσ α­
γω:~r,ς xu-:oij έν τα~ς κοινων ικα'i:ς των 'Εθνων σχέσεσι , 'ή 'Εκκ λΊ)σ Ια όΕV :%-/-
τιμετώπιζεν έπιτακτικ~ν Τ'~ν ιχνά.γκην "':Ίjς διο ρθώσεω τ , και I)~ κιχ ι έν <;> μέ-:ρcr
ΚΧΙ έκ.ά.σε ι ένεφανίσθη α{)τ/ κα, α .0'1 κι α ί ωνα.
Έπομένως α) Ή ΑΙ Oίκoυμενικ~ Σύνο l)ος ιχντιμετώπισε το περ] Π ά.­
σχα ζ~ΤΊ)μα oux' ώς Ι)ογματικον ιχλλ' ώς ζ~τΊ) μα ένισχύσεωτ; της εκκλΊ) ­
σιαστικης ένότ/τος και ώς θέμα- εκκλΊJσιαστικης τά.ξεω ς. β) 'Εν .i{> καθο ρι ­
σμi{> ,ων ε ίς τ/ν .'ήμέ ρ αν έο ρτασμ οϋ (X,j, oij ιχφορώντων, εταξε τέσσα ρατ; προϋπο ­
θέσεις μ~ εξαρτωμένα ς εκ σ,σ.θεp ~ς τινο τ; '~ μερoμ'1J'I Ιας, ιχλλ' εκ σταθερού τινος
ιχσ,ρ ονομικου γεγονότοτ, δπερ ε!ν αι 'ή εαpιν~ ίGΊJμεp Ια . γ ) Οul)εμΙα μνε ία
έγένε,ο εν τη ΑΙ Οίκουμεν ικη Συνό οcr περ] του 'Ιουλιανου " Η μερ ολογ ίου XIΧL
περ] ,ou ιχπαρασαλεύτου των στοιχείων αUτοU. 1)) Οu l)εLς Ι)ικαιουται, &νευ
πανορθοδόξου ιχποφά.σεως , να: μεταβά.λη -:0'1 Πασχάλιον Κανόνα, ~τoι να: παρα -
,
β ιασ-n , , •
Τ'ην πε ρ ι εο ρ ,α σμ ου το υ
- - Π ' '>- Ι
ασ-χα οια τα ξ ι» "πις
,. - ΑΙ Ο'
ικου με ν ιΚ'ης
- Σ ' '>-
υνοοου,

~τι ς Ι)εν συνδέετα ι προς ώ ρ ισ μένον Ί]μερ ολόγ ιον 77 .

οέχθΎΙ έν ετει 19:37 τι Δ .Ι.Σ. δίχα αποφ άσε ω ς ΟΙκουμενιχης Συν όδου . (Κ ώ Δ Ι Σ 1937-
19:39 σ. 32) . ΙΙερΙ τ(;)ν κατα βαλλομένων προσπαθε ι ών προς καθ ιέρωσιν κο ινοϋ έορτα­
μο;:) τοϋ Π άσχα , βλ μεταξ'; αλλων Σ 7':. 'Α λ ε ξ Ι ο υ : Π ροσπαθε ιετ; γ ια. κο ιν ο έο ρ τασμο
';"0;:) Π άσχα ο ρθοδόξων καΙ χαθ ολιχι";")ν , έν : « ΚχθΎΙ με ρ ιν-η» 30- 5- 75. «Έ 7': Ι σ χ ε Υ ι ν »
αρ . 122/1 8- 4- 75, καΙ 123/22 -'. - 75.
;li . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, .?I1 'tJ τ Ρ ο 7': Ο λ Ι τ Ο υ 7': Ρ ώ 7) ν Φ λ ω Ρ Ι ν 7) ς , 'Ανα ί­
ρ ε σις ';"()ϋ « έλέγχου . . . » σ . ', - 7 κχΙ Χ Ρ ι σ τ ο φ ό Ρ ο υ ΙΙ α';" Ρ ι ά Ρ Χ ο υ ' λ λ ε ξ χ ν­
ί) Ρ ε Ι χ ς , "Ημερολογ ιακά σ . 21.
;;. Q;Jτ ω χχΙ τι απο 1-3-1 92', Έγκυκλ ω ς τΊ) ς Ι . Σ . Βλ έν : « 'Ε κ κ λ Ίj σ Ι χ » Α,
σ . :3 ί Ι έ π .
 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟ Ν

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΩΣ ΑΚΡ ΑΙΦΝΩΣ

-Ε Κ Κ ΛΗΣΙΑΣΤΙ ΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΕΝ W ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ANAT0ΛJ:I

1. ΤΟ rpYjYOpLttVOV Ήμερολόγιον κιχί ή xtt't" ttu't'ou ciV't'ίδΡttσις

' Πί ς 'Ορθοδόξου Έκκλησίιχς. Αϊ έν Κωvσ't'ttV't'ιvοuπόλει Σύνοδοι 't'ou
160υ ιχίωνος κιχί ή σημασία 't'ωv άπσφάσεων ttU't'ωv.

Καθ ' α.πασαν, &ς προελέχθη , τ~ν προ τ~ς άλώσεως τ~ς Κωνσταντινουπό- -
' λεω ς περ ίοδον έξYjκολούθYjσε να. εΤναι έν Ισχύ ι καΙ έν χp~σει , παρά τα.ς'ocτελε Ιας
, αύτου Ι, το 'Ιουλιανον "Ημερολόγιον, με ocποτέλεσμα να. έΠYjρεάζYjται δυσμε­
' νως -η κατ' ετος έπάνοaος των σταθερώτ, πρός τινα -ημερομ"1)νΙαν, συνδεομένων
. έορτων, -ητις συνεχως δπισθοπο ροδσα επαυσε να. ocνταποκρΙνYjται πλέον προς
την πραγματικότητα 2. τα.ς έκ των OCτελει&ν τούτων a"1)μιοuργοuμένας OCνωμα-
' λΙας έπεaΙωξεν, έν συνεχεία πολλων ΠΡΟ"1)γYjθεισων ocκάρπων προσπαθειών έν τη
Δύσει, να. όίpΊJ ό Πάπας ΓΡYjγόριος ό ΙΓ' (1582) εΙσαγαγων «Ινα aοξάσ-n την
παπωσύνην αύτου» 3 έν τη Δύσε ι το έκ του όνόμα.ος αtιτoϊ) ocποκλYjθε'l Γρηγο­
ριανον " Η μερολόγιον 4. Π ρος τοϋτο έaέχθYj -:α.ς ύποaεΙξεις Έπι-:poπϊjς , εΙς -ην
μετεΊ:χον ό έκ Καλαβ ρίατ ocσ-:ρονόμος ΛοuaοβΊ:κος Λίλιοτ , ό κ :Λ ΣUν7άκτ/ς τοϊ)
-η μερ ολογΙου τούτου , ό ocaεJ.90ς αύ70υ 'λ'J7ώ'J ιος , δ Eq uazio Dante, ό Χριστό-

1. Βλ. :Χνω-:, . σ . 3 έπ. Κ:Χ λ λ ι ν [ χ ο υ , ~I τ, 7 Ρ ο 7: Ο λ [7 ο υ Κ υ ζ ί κ ο υ, ΈπΙ

' 70U νέου 'ήμερολογίου tv : ιι'Εχ,.j:ι;σl:x" Α' σ. 428 . 'Α Ρ Χ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ
Π α. π α. δ ο π ο υ λ ο υ, Το Γρτ,γορ ι:χνον ή μερ ολόγιον tv τη ' Ανα.τολη, tv: " Έκκλ1J σ. KΎj­
. ρυ ξ» 1918 σ. 127-'1 28.
2. 'Α Ρ Χ ι μ . :Μ ε λ ε 7 ί ο υ Γ α. λ α. ν ο π ο υ λ ο υ, bιθ. άνωτ. σ. 7.
3. Κ. Σ ιΧ θ α , BLoypαo'j)LXOV σχεδίασμα .. . bιθ . άνωτ. σ. ξστ' ΠερΙ των tv τη Δύσει
- πρ οσπα.θε ιων πρ ος διόρθωσ ιν τou 'Iουλια.νοU ' Ημερολογίου βλ. Γ . Ά Ρ β α. ν Ι τ ιΧ χ '1), Ή­
μερ ολόγιον , tv: Μ.Ε . Ε . τ. ΙΒ ' σ. 274. Κ α. λ λ ι ν ί κ ο υ , Μ 1J τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Κ υ ζ ί­
' χ ο υ, bιθ. άνωτ. σ.
508. F. Η ο n ο r έ : La r efor me du cale ndrier - un pro bleme
tran scendant d' inter et mo ndi al. Constantinopl e, 1932.
4. την μεταρ ρύθμ ισιν "ou 'Ημερολογίου tvέxPLVεv tv τη Δύσει Τι tv Τριδέντφ Σύνο ­
. δος . Βλ. Π . Κ α. Ρ ο λ ί δ ο υ , 'Ιστο ρία. τ/ς ΈλλιΧδος , ' AθΎjνα.ι , 1925 σ. 375.
 'φό ρο ς Κλάβιος καΙ. ό ,Ρedrο Cllacon ύπο τ/ν προεδρίαν -;o:j Kz;.~~.:Y.I~-~·!7.ι ~=-?
-του , κυρΙως περ ί έκμ-η3ενΙσεως τη ς σημειουμένη; 3ιαφoρi.ς 8&-% 'i:'~-:;ιι;ίIιr:
τ-η ς δνομασίατ της 4-ης 'Οκτωβρίου του 1582 ώς 1 5-η ς 'Οκτωβρίου !.δ -:."
, ,
, επαν ε ρ χο μεν-η ς
- " , \ - ' 11' -η ς 1Μ αρ'nου
τ-η ς ισ-ημεριας απο τ/ ς
' , , ') 1 •
ε ι ς 7Τ,'Ι _

μψός .
ΤΟ Γρ-ηγοριανόν, κατά ταϋτα , 'Ημερολόγιον 6, μη Ι)ν μαθΊjμoc-: !.Χω; χ
, αστρ ονομ ικως αΠΊjλλOCγμένoν σφ αλματων , αλλά, ' παρά ταυτα , .-ελειό-;ερω 7'j' j

, 'Ιουλιανοϋ", χαρακτ-ηρΙζεται &πο την διόρθωσιν αφ ' ένος μεν της ~μεΡOμΊj'ι Ια:ς -:7;;
, έαρ ιν-η ς Ισ'ημερΙας , αφ ' έτερου 3ε τ-ης λεγOμένΊj ς έπακτ-η ς του σελΊjνo3poμ Ιω ;.
Ή τελευταία α{)τ/ 3ιόρθω σις εσχ.εν ώς αποτέλεσμα: νOC - έορτάζψαι έν Ιο-:ε -:ό
χριστιανυων Πάσχα καΙ. προ του των 'Εβραίων 9 κατOC προφαν-η παραβίασιν
'" -.--ης κανονικ-ης τάξεως , ώς ταύτην καθώρισεν έπι. του προκειμένου ~ Α' Ο Ικου-
μενικη Σύνοδοτ , 'Αλλ' οΙ παπυωί, αγνo~σα.ν-rες -ro σ-ημείον τοϋτο, ενεκα -:ou
γεγονότος δτι 3εν 3ιεσώθΊj σχετυωτ; Κανων -r-ης έν Νικαία Συνόδου, παρεβίασαν
" τ/ν πε ρ] έορτοίσμου του Πάσχα απόφασιν αυτ-ης, ώς 'και. τ/ν πα ράδοσιν τΥις

5. 'Α Ρ Ζ ι μ . Χ Ρ 11 σ ο σ τ ό μ ο 11 Π α Τ: α δ ο Τ: Ο uλ ο 11, Το Γρηγορ ιανον ' Ημε­

''' ρολόγιον ΈV τη ' ΑνατολΤΙ, Ι:Vθ . ά.νωτ. σ. 128, Δ. Κ α τ σ ~ ; 'Ημερολόγιον ΈV: Θ . Η. Κ ' τ, 6
σ . 48.
6. ' ΊΙ περ ι εΙσαγω~ς το\) ΓΡΤιγοριανο\) 'Η με ρολογίου παΠ ΙΚ1J Βούλλα In ter Gra-
vissimas φέρ ε ι ή μερομην ίαν 24 Φεβ ρ ουαρ ίου 1582.
7. Χ. Παπαγεωρ γΙΟ 11, Ι:VO. ά.νωτ.σ .50 7. Γ . Λ. " Α'ρ β α ν ι τ α κ η, "Ι στο­
, ρ ικον ση με ίω μα περ ί το\) Π άσχα , ' AO~ναι 19 39. Π α γ Υ. Ρ α τ Ι ο 11, Μ η τ Ρ ο π ο λ ί-
, ' τ ο 11 Γ ά. v ο 11 κ α Ι Χ ώ Ρ α ς , 'Ημε ρ ολογ ιακά ΈV : « 'Ορθοδο ξΙα )) 1944 σ. 51-5 4, Ι:Vθα:
τα. των τά.σεων π ρος δ ιόρθωσιν των ά.,,:ελειων αύτοϋ . Κατ' ά.να:κοΙνωσιν τοϋ Δ. Α Ιγιν'ήτου,
, ΈV τη Άκα:δTιμ Ιqι Άθψ ων ΈV ~τει 192 7, «το Γρηγοριανον είνα:ι ή ά.ρτιωτέρα: δια:σκε111] τοϋ
" Ιουλιαν οθ, τ/ν δπο ίαν είχε φ ιλοπον'ήσε ι ό "Ελλψ ΓΡΊJγορ OCς)) . Βλ «Πανταινον » 192 7 σ.
140. Ό Μελέτιω; ΠΊJγocς , έΠΙσΊJ μα:ίνων τα.ς ά.τελε ίας τοϋ Γρηγορ ιανοϋ , παρετήρει δτι « με­
τα. τριακόσια ~τ/ έχπε σεϊ:ται κα:ι α:υτοϋ ή διόρθωσ«; κα:ι γενήσεται πά.λιν ά.νά.γΚΊJ τοϊ:ς άστρ ο­
- νό μο ις ά.σ.ρονομεϊ:ν α/α:ς μαντευομένο «; έπιδιο ρ θώσειτ ταϊ:ς α:ύτων ά.ν ά.Υκα:ις όπoκε ιμΈVα:ς,
τούτέστι δευτέρων ά.εΙ έπ ιδιο ρ θώσεων έπ' απειρον δεo μΈVO ις )) [ Παρ ά Πα:τρ ιά.ΡΧΟ11 ' Αλε ­
ξα:νδρ ε Ια:ς Χριστοφόρου, ' Ημε ρ ολογ ιακά σ . 2 2 ). Το ΓΡΤιγορ ια:νον " Η με ρολόγιον ύποπ ίπτει
, ε Ις λάθ ος μιocς έπι πλέον ή μέρ α:ς, ΈV διαστήματ ι 3. 200 έτων, ένω το "Ιουλιανό» εΙς λάθος
μ ιocς ή μέρ α:ς ά.ν α. 128 έ:τ/ ( Πρβλ Π α γ κ Ρ α: τ ίο 11, Μ 1j τ Ρ ο π ο λ ί τ ο 11 Λ ε uκ ΊJ ς .
, Ο Ι Πα:λα: ιoΊJμερoλoγίτα: ι , οΙ ΝεΟΤι με ρ ολογΙτα: ι κα:ι . 0 'Άγιον Πά.σχα: , Κωνσταν,,:ινούπολ ις
192 8 σ. 7) . Π ρβλ 'Ε Υ. Υ. λ ΊJ σ ί α: ς Έ λ λ ά. δ ο ς , Το ήμερολογια:κον ζ'ήτ/μα, E Ισ'ήγ1j­
, σ ις προς -;-ην Πανορ θ όδο ξον Μεγ . Συν οδον , Ά~να ι , σ. 13-1 4. 'Επί πλέον . 0 r F7jYo-
19 71
. ρ ια:νον 'Η μερ ολόγ ιον έμφα:ν Ιζε ι -:Ί;ν ά.ταξίαν τ'ης παλ ινδρομ'ήσεως των κινητων έορτων ,,:οϋ
Πά.σχα: κα:τα. 35 ήμέρα:ς, κ.α . (Χ . Π α: π α γ ε ω Ρ γ Ι ο 11, έ:νθ. ά.νωτ . σ. 508 ).
8. Δ. Κ α • σ~ , Ό μα:Ο1)μα:,,:ικος όπολογ ισμό ς . . . ΈV : «' Ανά.πλα:σις)) 1959 σ . i 1.
Κ ω v. Π λ α: τ α: v ί '1) , ΤΟ μΤινολόγ ιον .αϋ Πά.σχα , ΈV : «'Εφη μέ ριος)) 1955 σ. 5 15 ~ .. .
9. Χ ρ υ σ ο σ τόμ ου (Α' ) Ά ρ χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ ΆΟΤιν ων .. . , ' Αγ 6ρ;:.ι ­
' σις ΈV Ι.Σ .Ι 2 7-1 2-23. Κ ω Ι Σ Ι σ. 102 . Βλ Υ.αΙ σ . 14 4 έπ .

.ι;
 18

Έκκλ'φΙας έν τη ~μεpoλoγιακη μετα ρ ρυθμίσει 10. Κατα: συνέπειαν δια: του

Γ ΡΊ)γορ ιανου "Ημερολογ ίου έπijλθε διόρθωσ«; ού μόνον του σφαλματοξ -;οου
'Ιοuλιανου " Ημερολογίου άλλα: καΙ του Π ασχαλίου , κα!. δ~ κα!. ωεατά τρ όπον
άντιβ αΙνοντα εLς τ~ν διάταξιν της Α' Ο Lκοuμεν ικ'Υί ς Συνό δου» 11 κα !. "ου Ζ ' Ά­
ποστολυωϋ Κανόνος. ΕLρ~σθω δ ' δτ ι «~ μεταβολή ιχυΤΊ) αποτελεϊ: τ ο κuριώ-;οιχτον
. γνώρ ισμα της Γ ΡΊ)γoριαν~ ς χρονολογήσεω τ; απο έκκλΊ)σιαστικ'Υί ς έπό ψεω ς» 12.

Ή ύπο του Π άπα Γρηγορ ίου του ΙΓ' γενομένη αύθαίρετοτ, κατά -;οα α.νω ,
μεταρρύθμισιτ; του ~μερoλoγΙoυ, προύκάλεσεν έξ ύπαpχ~ς τ~ν άντ Ιδρασιν,
ού μόνον των όρθοδόξων ΈκκλΊ)σιων , άλλα: κ α!. αύτώ» -;οων πρ οτεσταντικών
Κρατων ,,~ς Δόσεως, έπ!. πολύ ταλαντευθέντων μέχρις δτου άποδεχθωσι ταύ­
την 13. Ή έκ μέροuς των 'Ο ρθοδόξων προβληθεϊσ« άντΙδρασις ώφείλετο κιχ!.
εLς αμυναν αύ"ων κατα: "ων προσηλυτευτικών κα!. έπεκτατικων βλέψεων τ~υ
Π απισμού εLς βάρος των όρθοδόξων πλΊ)θυσμων τ~ς ΆνατoλΊjς 14, δοθέντος
" ,~
οτι ο οια λΊ)φ θ εις
' Π'απατ; επεοιω
,~, τξε να επι β'λ
" α η το υπ '" αυτού εισαχ θ"εν Ί)μερ ολ"
, - , 0-

γιον κα!. έπ!. της όρθοδ6ξου 'ΑνατoλΊjς, προς έξυΠΊ)ρέ-";"ησ ιν τΊjς λατινικΊjς προ­
παγάνδα ς 15.
Προς τούτο άπέστειλεν έν ~τε ι 1583 εLςΚωνσταντινοόπολιν δύο "Ελληνα« ,
τον M"χα.~λ "Επαρχον, Κερκυραίον έν Βενετία νομικον κα.Ι '70ν Ζακύνθιον

10. Χ ρυ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α') 'Α ' ρ χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ ' Αθ1) νω ν , 'Αγό ρ ευσις

ΈV Ι.Σ.Ι. 27- 12-23. Κ ω Ι Σ Ι , σ. 102 .
'1'1 . 'Ε γ κ ύ κ λ ι ο ς Ίερ ocς Συνόδου άπο 1- 3-24 έν : ιιΈ,,.,.λτ,σΙΧ )) Α' σ . 3 ί2 . Πρ βλ .
XlXl Χρυ σοστόμο υ (Α') Ά ρ χ ιε π ισ κ ό π · ο ,; 'Α θτ,νων .. . "Ελεγχοτ; TιlXplX­
πο ι'ήσεω ς συνοδ ικων πράξεων X IXL πχ-::ρ ιχ ρχ ικ ω,ι έ-πρχ?ω'Ι, ' Aθf,vιjσι 1931 σ. 4. Τ ο i)
ΙΧ UΤ ο ϋ, 'Ημερολογ ιακά Β' , 1929 σ . 2 ί. Έ π χ μ. Κ υ? ε τ ο u, ενθ. άνωτ. σ. '1'1 7. Κιχ­
τα -::όν 'Α . Σ π α θ ά. ρ 1) ν, σ ?oδP~N ~ .. ~.p L7l;·J ,-:, u Γ;:τ,γopι:xvoϋ " Ημερολογ ίου , Ίj δι' ιχύτοϋ
εί σαχθεϊσα με-;α.ρ ρύθ μ r.σtς δεν Ζ;:!.9έι: ε !. -:001 '":':L".J -;όΖ~ Ο'lO'J , :ivi τ/ν Uφήλr.ον , έορτασμόν ,,:ou
Π Χο-Ι.α U?' όλων των Χρ ιστι.:t.νων , ε-.ε/.χ τω,ι γεωγρ χ? ικων διαφορ οποτήσεων τijς ίση με­
ρί:χς. ( Π p ~λ. Κ. Ψ χ Ζ ο υ, Το 'Ο ρθ-'.,οο ;ov 'Η μερολόγιον , έν : ιιΉ . Φ . Ο . » 192 8 φ . 5 σ. 2 )
12. Έ Ί κύκλ ι ο ς Ι. Σ. :Χπό 1-3-24 έν : «ΈΚΥ.λφ ίσω Α' σ. 372. Π ρ βλ. X IXL Κ.
Ψ χ Ζ ο υ, Το 'ΟρθΟΟο;ον Τ,μεΡολόγιον έν: « ' Η . Φ. Ο . » 1928 φ. 5. σ. 2.
13. ' Α ρ Ζ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ . Π:Χ π οι δ ο π ο υ λ ο υ, Τ Ο Γρηγορτανόν 'Η με ρολόγιον
έν τ-Ω ' Ανχ-::ολ:Ι; , έ'ι : «Έ,,.,j,1) σ. Kijpu; » 1918 σ. 129. 'Εν Γερ μαν ία το ΓΡ1)γο ρ ι:χνον ' Ημε­
ρ ολόγιο'ι ~ .. εxp Xτ-φε -::~ 1700, έν ' Aπλί~ . <!J 17 52, έν Σουηδ ία -::~ 17 53, μόνον δ' έν
Γαλλία ένωρί.ερον . Πρ βλ. χχι « Τό ζ'ή τ/μιχ -:ων Παλαιοημερολογ ιτών» , έν : (ι' Αναπλα­
σ «; » 1932.
14 . Πε ρ ί τω,ι προπαγανδ ιστικών (1"Α:οπων των λατίνων εΙς βάρος των ό ρθοδ6;ων xlXt
δη κχ ι πε ρ ι τ/ ς OU'JΙΧ ς, Βλ. «Έκχλησία ν)) 1924, σ . 89, 113 ,147, 1925, σ . '1'1 6, 129,
137. (( 'Ιερ ον Σ'Jνδεσ μον )) 1925 , φυλλον τ'ijς 22-4-25 , τijς 15- 5- 25 Υ-ΙΧ\ τij ς 30-5-25. Πρ βλ.
και (( Ή .Φ .Ο .» 1958 φ. 292 σ . 1. ενθα το Γ Ρ1)γο ριαν ον ' Ημε ρολόγιον χlχρ αΚτΊJ Ρ ίζε-:lχ ι ώι;
«τό σατιχνικώ-:ε ρ ον κχι δολιώτερον μέσον δ ιαβρώ σεως)) .
15. Βλ. χχι « Ή 'Ορθόδοξος 'Εκκλ1) σία και το ΓΡ1)γορ ιχνον Ήμερολόγιον», Α' έν:
α 'Εκκλ1)σ ίlχ» 192 6 σ. 321, και (( Τ ό ζ'ή τ/μιχ των παλIΧ ΙΟ1)με ρ ολογ ιτων)) έν ; « 'Ανά.πλα σις »)
19 32 σ. 299, και (( Ή . Φ .Ο .» 1928 φ. 1 σ. 6.
'ΙωιΧννψ Βοναφέοι 16 ' κομ ισ-;α ς έπιστ ολης κοιί Sώρων 1 7 προς -;0'1 Π~-;:: ±- _•
'Ι ερεμ ί αν Β ' τ ον Τ ροινόν, έντετοιλμένου ς « ~ν oι δ ι αθέσωσι καί κα-;α:=Lσω<n 7j

'Έλλ'ηνοι Π οιτριιΧρχψ πρ ος ΠΟΙΡ ΟΙSΟΧ'lΙν του νέου -ημερολογΙου» κοιί «tv' ±~­
ξωσιν εΙς τον Πατριαρχην, l5τι -η διόρθωσ«; εΤνοιι κοιλ-η κοιί φυσικ-η (καί ) έ;:v.
μένω ς (l5η) πρέπει (ο;)τος) να. πεισθΊj να. ποιραSεχθΊj οιuτ/ν», έπί τ ίj) ::ω ρt';)
υ/.oπίj) «Ινα μ'lι έπικρoιτΊj τοσαύτη άπο των Λατ ίνων SιιΧστασις» 1 8 Lσω ς δε κ~~
~νoι έπιτύχωσι -;-ην ενω σ ιν το υ Π ατριάρχου μετά του Παπα 19, τοσούτφ μ~.λo'l
δσφ -η συναντησττ; οι15τ/ ~τo -η πρώτη μετοι ξυ Άνοι-;ολικης κοιί Δυτικης Έκ­
κλφΙοις άπο του σχίσματοτ 20.
'Ι-Ι άποστολ-η των δύο τούτων ποιπικων άντιπροσώπων όεν ε;)ρεν άνέτο ι­
μον τον Πατ ρ ιαρχην " Ι ερεμίαν , διότι ο;)τος εΤχε π ρό τινος άπoιντ-fJσει άρνητ ι­
κως ε Ις πρότα σιν του «Γαληνότατου Π ρ Ιγκ ιπος τ ων κλεινων Βενετιών» Ν υω­
λαου Νταπόντε, δπωτ; OL εί ς τα.ς ύπο των Ένετων κυριοιρχουμένοις Έλλψικ ας
νήσους όρθόSοξοι έορτάζωσι μετα των λατίνων το Πάσχα κοιτα. το Γρηγο­
ριοινον "Ημε ρολ όγιον, έπικοιλούμεν ος τας προκαλουμέν οι ς SL' οιuτου άνωμαλίοις
καί συγχύσει τ; έν ήj 'Εκκλησί q:. 'Εν κατοικλε~Sι ό Πατριάρχη ς 'Ιερεμίοις άπε­
κάλει -;-ην έπελθουσοιν SLIΧ του Γ Ρ'ηγορι οινο υ ' Ημερολογίου όιόρθωσιν των όέκ οι
-ημερων «παγκόσμιον σκάνόοιλον», έποιγόμενος έν συνεχεία δτι «οuόε μετοι­
τρέπειν όε~ τον των 'Αγ ίων Πατέρων κοινόν οι κοιί καινοτομεϊν καί εΙς οιίτίαν
στασεω τ; τας Χριστο ύ 'Εκκ λ·ησ ί7. ς κ ινε~ν , εϊπε ρ άληθείq. κοιί θεί<j> Πνεύματι
περί άν αγκ αίων κυ ρίω ς έσκόπο υν , πολλά ~λλoι ε ίσ] τα. Ψυχωφ ελη καί OUXL τα

16. Έκ τούτων ό μεν Mιχα~λ 'Έπαρχος η το θιασώτη; τοϋ Γ ρηγο ρ ιαν ού Ήμερολο­
γ ίου , ό δε 'Jωiνν1J ς Βοναφ εύς πρ ο σωπυώτ; γνώριμος τοϋ Πατριάρχου. ' Α μφότερ ο ι Ο' η σαν
«νέο ι , λ ίαν πεπαιδευμένοι καΙ ε'JφυεΤς» κ'Χτα τr,ν μαρτυρίαν '":οϋ έν Ρ ώ μη τότε πρ ε σβευτοϋ
τη ς ΈνετικΊj ς Δη μωφ ατ ίτ«; Λεοναρδου Δ ονατου . Πρβλ Κ. Σ ά θ οι, Nεoελλ1J'lΙΚ~ φ ιλο ­
λογία , Ά&ίjνα ι 1868 σ. 230 . Τ ο ϋ α υ τ ο ϋ, Β ιογρ α φ ικον Σχεδ ίασμα .. ενθ. άνωτ . σ. ξζ',
Χ Ρ υ σ ο στ ό μ ο υ (Α' ) ,Α Ρ Ί. ι ε π ι σ κ ό π ο υ ' Αθ1Jνω ν . .. "Ημερολογιακά τ. Α '
1926 σ. 9-10.
17. τα δω ρα 'η σαν ιιώραΤος έσ-:αυρ ω μέ'Jο ς χ ρυσοϋτ; καΙ εΙρήν1J λ ιθωωλλη τω ; έ ξόχου
ώροι ιό-:ψος» . Κ . Σ ά θ οι , Β ιογρ αφ ικον σχεδίασμα . . . ενθ . άνω-:. σ. ξ1J'.
18. Βλ Π;ν άπο 12- 2-1 582 "Εκθεσιν τοϋ Λεοναρδου Δονάτου, έν : Κ. Σ i θ οι , Β ιο ­
γραφικον ιτ/.ε Ο ίασμοι . . . ενΟ . άνω-:. σ . ξ ζΌ Π ρ βλ κα Ι ιι' Η 'Ορθόδοξος Έκκλφ ίοι κα Ι το
ΓΡ1J γοριανον 'Ημερολόγιον » έν: ιιΠάν-:α ινος » 1926 σ. 767 , άναΟ1J μοσίΖυσ ις έκ Tίj ς ιι Έκ­
κλ"η σί'Χς» .
19. ΠαΡ ΟΙτ/ Ρ1J -:έον έν-:αϋθοι ο-: ι παραλλήλως είχον δο% &ρμοδίω ς b01JY LΙX t προ ς -:011
έν Κων σ-:ανηνουπόλει yoc)J,o'! πρεσβε1JTΓιν GerIn igny πρ ο ς ίιπoβoήθΊjσιν της άτ:ο σ-:ολη ς
-:ων 0-:'0 παπικων άπεσταλμένων. Πρ βλ - ' Α Ρ Χ ι μ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ. Π α π α i) ο ;: ο ύ­
λ ο υ, ΤΟ ΓΡ1Jγο ριαν ον ' Ημερολόγιον ... έν : «Έκκλ1J σιαστ ικος Kίjpυξ)) 191 8 σ. 132, Ε .
L e g r a η (Ι , Bibliographie M llenique de description raisonnee des ouvrages ρ υ­
blies θ η grec par les ι;ζre cs du χν θ Ι χνι siecles. Paris 1885 ΙΙ , σ . 29 1-292.
20. ιι'Εκκλ1J σίοι )) 1926 σ. 32 1.
 20

παίγνια των ώρολογ ίων τούτων ούοεν οψ;ων » 2 1 . 'Εκ των άνωτέρω σαφως
κατα φαίνεται , δτ ι , κατιΧ την αποψ ιν του Π α-:ρ ιάΡΖου , Τι με-:αβολη του 'ήμερο­
λογίο υ έκ μέρ ου ς του Π άπα έκρ[νετο 6>ς ακα:ιΡος , μ:1; ά'ι ::ιγ/.α:ία και έν πάσ-n
περ ιπτώσε ι αύθαίρετοτ των έκκλησιαστικων π α ραδ όσε ων κIΧ-:απάτ/σις , δεδο­
μένΊj ς οuuη ς και . -ης ενεκα του έο ρτολογ ίου έκκΙ:η σι α:σΟ;ιΧΥ,ς '1/ισεως αύτου , του
, Πάπα κα:ι οίουΟ'ήποτ ε έτέρου μ~ οικαιουμένου μόνου ~'ι α: ,:;:; ο βα: ίνη εt ς τοιαύτατ;
ι
Ί μετα ρρυθμίσε ιτ , Ο[Ζα τ-ης συμφώνου γν Ι:ΨΊjς -;ων λο ιπων ' Ε πισκόπων -:ων
του Χριστού ' Αγίω» 'Εκκλη σιων 22 .
, την οϋτωτ έκπεφ ρ ασμένΊj'J περί -:0;:; ΓΡΊj γΟ ρ ια:ν v ::J <Η μερ ολογίου γνώ μΊJV
" αύ70υ ό ΠατριάΡXΊj ς 'Ι ερ εμ ία τ; διετύπωσε και έν συν0 8ικη , άπα 20-11-1 583,
ι
, '"
απo φcισει , Ίjν '
συνυπεγρ αψε κ α 'ι ο
"Αι" '"ρ ε ΙiΧς
,ε ζ α ν O ' Σ 'ι λβ εσ-; ρος 23 . ' Ε'
ν ,αυτη περιει-,

21. Κ. Σ ά θ α, Β ιογρ αφ υων σχεδίασμα . . . ~νO . άν ω -;. σ. ξ ζΌ Γ Ρ ΊJ γ ο Ρ ί ο υ

Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά Ι> ο υ, 'Η πp αγματικ'~ άλήθεια περί του έκκλΊJσιoιστικoυ Ήμερολογίου .
'AO'ijνOΙL 1929 σ . 11 3- 11 5 . "Εγ ρ αφε , συν τοϊς αλλοι ς, έν τΩ άπο Φεβρουαρίου " Ινδικτ . Γ
έπιστολη του ό ' Ιερεμια ; « . . . ' Η μεν ΈκκλΊJσίoι ήμων Ι> ιακρ ατεϊ , τα παραδοθέντα ()(ΙJΤ'ij,
ή ι>ε Δυτικ-η ώ ς θέλει καΙ · βούλεται . "Αλλω τ; γocρ πο ι'ij σα ι ούκ ~χoμεν δλω τ, ώς r.οιν -;Ος
Π ατριά ρχου τ/ς ΈκκλΊJσ ίας ήμι';)ν κανόσ ι ' καΙ νόμο ις όφείλοντος ύποκεϊσθαι κα Ι τ:αρα ­
δόσε σιν έκκλΊJσια.στικαϊς καΙ οϋτω 3 ιακρα-;ουντας καΙ τούς ένταυθα κυβερνων-;ας, μέ­
νε ι τά των ' ' Αγίων . Π ατέρ ων πεφυλαγ μένα . ΤΟ σεβασμιον το ίνυν Π ασχα , bI ι:) -;0 κε φά­
.λα ιον τ/ ς περΙ ή μας του Κυρ ίου οΙκονο μίας έξείργασται , παρά τε του θείο') Κϊ:τ, μεν-;ος Ι>ιε ­
τiΥη , κ~ι παρά -;-η ς εν N ι.χ.oc Ι~ Συνόδου κ~λως έθεωρ-ήθ-η , χ~ν όν ιόν τε α ρ ~σ"';l'jν σ'J'/ε-;έθ"!J αύ­
τοΤς αίών ιον . . . των αΙτι.ων λο ιπ δ» τούτων zrxt αλλω ν εuλόγων ;:οi).ων ( ~Jε-/..χ ) z -xt "';~ περ ]
'70ϋ Πάσχα άΚα.τιxζ~τ/~oν Ο ι.ocτ/ρου μεν Z:XL Ορ ι.ον αΙώ~ ~(.ι') ΖΖr.J μΖν. :XZ?~ -:-ϊ;~ Ζ... Οό;ου ":"ou Χ ρ ι­
στου έλεύ σε ως φυλαττόμενον , 0 6 Ύ-Χ Ρ ύ;:Ξ: Ρ7ZΡO ~ Ζ'".1.ν6~J ω'J -;ι μετ ; ~ 8!.t C; ;:οί.J.οΙ 7η ς εύθεΙα ς
έξε7ρ X~ιισαν , ύπΎjΚ,ooι δέ και Ξ:% ϊ:ί:τ, ρ ω7'".1. Ι , ώ~ o'J"' :X 76~J~ ;:P:j; 'j ~Χ'J~o :J:r,,,, -:-;,... έ ξΟ1Jσ Ιαν , Ύjν ε­
.8 ωκεν Ίj μίν ό Κύ ρ ιο ς , zρ ώ μενo ~ έν 7{, 'Ez/']:r,a i~ 7(, Ζ:ιlj' τ. μ~ , -r, 7!. ς Z:l z r. λόγΟ'Jς άγ Ιων πoλ~
λο·j ς , μαρ 7'.J ρ ~'".1., %:χν 6ν :χς %'".1.t i i.J.:x %'".1.0' ε ~ρ μό'I Χ'ι:χγ!.'ΙωσκΙ:ΙμΖ"':Χ "':ov έν'.αυ,,;,Ον δλον : καΙ ε ί
τ ι ~ ς ϊ; :lγχ.ρ,jσΟ·J ~ί";σεω ς -::l.j-:-ι; ς Z;:o~μo~ μ.:.-.ι z~ς 7~'I -:-'J~ όλο'.) Κ::Χθα Ιρεσ r.ν τ/ν ζ"l)μΙα.ν έ­
;:i ;ο μεν :iνω ς:ιελως . ι ο μ ~) ";'ΧΡ σj μ;:~ 7ων Ι _·\..y ~ων Π~7έ ~ ων Ζο ρ ος σκοπον εχε ι περι τού­
του Q·jzl 7:zpt θεω ρ"r, μ2.-:-ων μ~θ-r, μ:l7 ~Ζώ'J , fj j .i
7:'Zpt Χρ ισ-:-ου μαΟ'1] μ.ά.των , τοϋ μή σuνεo ρ­
τiσ:L.Ι ,,:,οίς 'ICι·jo~iot. :;. ΕΙ O~'oI ~Jν~~.."
-;t) j-;o 7:07Ζ , σ-/...:r, Υ~ν ,,:,ινά. τά. νέα εΤχον ώρολόγ r.α. Έπει
3ε x :iPL-;t Θεου [Lix? t -;o=j νoj'I ;;:ύ.α ι± -;ε X7:l 'ιέ7: Ρώ μΥ, καλως τον ενα Χ ριστον απαξ του έ ­
νιαυτου σι>νε όΡ7:ιζεν , ώς :Χ7:'".1. ξ '".1.,j-;ou ;::χ.θόντο ς ,,:,Ινο ς ενεΚ,cι Τι σύγχuσLς αϋ't'Ί) καΙ το παγ­
κόσμ ιον σ"/.άνl>αi.ον -;ω,l ιiκουο μένων I>έκ::ι ή μερ (;') ν . . . )) Κ. Σ ά Ο α , Βιογραφικον σχεl>ία­
(Υμα .. . σ . 27- 28.
22. 'Α Ρ Χ ι μ 7: ν Ι> Ρ ί τ ο υ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Π α π α Ι> ο π ο υ λ ο υ, ΤΟ ΓpΊJ­
γΟ Ρ Ι7:νόν . . . ενθ . άνω ,,: . σ .1 3 5 .
23 . τ·ην έν συνεχε ί::ι τ/ ς άποφάσε ως τα.οJΤΊJ ς έκl>οθεϊσαν σχετιΚ'~ν 'Εγκύκλιον συνυπέ­
γ ρ αψ,7:ν έκτος -;ων Πα-;ρ ιαρχων Κων/λεω ς 'Ιερεμίου κ ::ιΙ ' Αλεξανl>ρε ίας Σ ιλβέστρου καΙ ο Ι
, Αν-;ιοχε ίας 'Ιω7:κεΙ μ κ ::ιΙ ' Α ΧΡίl>ο ς Γαβριήλ. ΑιJτ/ έ ξε M θΊJ έξ α Ιτίας Ι> ια μαρτυριων των
' Αρ μεν ίων , βιαζο μένων όπο -;ων λατίν ων οπως ΠΡ Οσ",(ω ρήσωσιν εΙς το Γ ΡΊJγoριανoν Ή με­
ρολόγ ιον. Κ. Σ oc θ α , Βωγραφ ικον σχεl> ίασ μα . . . ~νθ . άνω-;. σ . 28 -32 . 1\1. Γ ε Ι> ε ώ ν ,
Κα.νο'lιχαΙ aι.α.τάξεr.ς, έπισ~oλ~Ι ΖΙΧΙ λ-.)σεις, θεσ;:Ισματα τi;}ν ( Αγtωτ:χτων ΠOCΤΡ Lαρχω~
j '"
Κωνσταντινουπόλεω ς άπο ΓΡΊJγop ίoυ -;ου Θεολόγου μέχρι Διονυσ ίου του ιxr.o ' Αl>ρ ιανου-
χετο καταδίκη μεν του Γρηγοριανου Ήμερολογίου, ώς έπεισOCγο'r.'Ο; ~:;.;...,....­
μένας καινοτομίατ έν τη Έκκλησίζf θιγούσατ; τΟ Πασχάλιον 2\ OCπΟΟο;-..ι.μ.W..Σ
δε τωνλατινικων έπι τΊjς 'AνατoλΊjς βλέψεων 25. Παραλλήλωτ; και 6 τότε Π ;:ω­
τοσύγκελλοτ; του Πατριάρχου 'Αλεξανδρείας, μετέπειτα δε Πα'φιOCΡΧ'ης 'ΑλΕ­
ξανδρείας και Έπιτηρη-rης του Οίκουμενικου Θρόνου Μελέτιο ; ό Πηγiς , ό~'
είoικΊjς πραγματείατ; αύτου ύπο τον . τίτλο» «'Αλεξανορινος τόμότ» 26 cXr.εΟεί­
κνυεν, δη το παπυων ~μεpoλ6γιoν προσέκρουεν είς τιχς περί του έορτασμο:::ί
του Π&σχα οιατ&ξεις τ'fjς ΑΙ ΟίκουμενικΥις Συν6δου 27. T~ν πραγματεία»
ταύτην συνέταξε» ό Πηγας έξ cXφopμΊjς τΥις παρά τo~ς.κ6πταις -τΥις Αίγυπτου
έπεμβασεω; των λατίνων και τΊjς παραπείσεω ; αύτών, δπω ς cXποοεχθωσι τΟ
νέον αύ-των ~μεpoλ6γιoν.
'Αλλ' ένω τοιαύτην cXντίθετον περί ,'ου Γρηγοριανου Ήμερολογίου γνώ­
μην είχεν ό Πατρι&ρχης 'Ιερεμίας Και cXτομικως και συνοοικως έκφρ&σει, έν
τούτοιτ; έπεχεφήθη να ύποστ-ι]ριχθη, δη έν '1:η έπτστολιμ αία cXπαντήσει 28 αύτου
προς τους (%0 παπυωύτ; cXπεσταλμένους, φερομένη ώς οοθείση "CJ> 1584, cXπεοέ­
χετο κατ ' cXρx~ν τ~ν γενομένην μεταρρύθμισιν, αίτούμενοτ; ιΧπλως διετΊjπpo~
θεσμίανπρδξ έφαpμoγ'~ν αύτΥις 29. 'Αλλ' ~ έπιστoλ~ α\)-τη 30 είναι μαλλον πλα-

π6λεως . Α' Κωνσταντινούπολιτ 1888 -1889 σ. 34, Δ ο σ ι θ έ ο υ. Τ6μος Άγ&πης. 'Ιά­

σων '1698 σ . ,5 38.
24. Παρετήρουν εΙ3ικώτερον επι τοϋ σημείου τούτου οΙ ΜοΠατρι&ρχαι: «Τεσσαρων
γαρ όντων των τοϋ Πάσχα διορισμών , ό πρωτος εντέλλεται, δτι 3εί μετα 'τ~ν Ισημερίαν τ~ν
ε:χριv~ν το Πάσχα τελείν: ό δεύτεροτ , δτι μ~ T~ν αυτ~ν ήμέραν τΊjς 'Ιου3α'(κης τελετ/ς ό
τρίτοτ; ούχ άπλως μετά T~ν Ισημερίαν , άλλα τ/ν πρώτην μετ' Ισημερίαν πανσέληνο'l" ό τέ­
ταρτοτ, δτι καΙ μετά τ~νπανσέληνoν ευθυς τ/ς tβ30μά30ςήj πρώτη. 'Όθεν ου3εΙς ολωι;:
νομτσατω, ()τι τους πανταρίστουτ; ' εκε ίνους θείομς Πατέρατ; 3ιέλαθε το 30κοϋν τοϋτο λά"
θος, 'ίνα παρά των άστρον6μων τυχη βελτίονος διορθώσεω ; ... η Κ. Σ ά θ α, Βιογραφι­
κον σχεδίασμα... ~νθ' άνωτ. σ. 31 .
25. Δ ο σ ι θ έ ο υ, ~νθ. άνωτ. σ. 538. Κ. Σ ά θ α, ~νθ. άνωτ. σ . 28-32. Γ. Ε υ­
σ τ ρ α τ ι α δ ο υ, ~νθ. άνωτ. σ .1l6-1l7. Με:λετίου, Μητροπολίτου 'Αθη7
ν ω ν, ' Έκκλη σ ιαστ ικ~ 'Ιστορία. Α'JσΤΡία 1784 σ.
402.
26 . ΤΟ ~pγoν εζεaόθη όπο δύο γλωσσικάξ παραλλαγαξ. Ό αυτος βραδύτερον άΠ'ηυθυ ­
νε καΙ εγκυκλιον προς τας ΈλλΊ)'iικας "Ορθοδόξου; εν Ευρώπη παρουτίαξ κατά τοϋ Γρη­
γοριανου 'Ημερολογίου ; Πρβλ Χριστοφ6ρου, Πατριάρχου 'Aλεξαν~
3 Ρ ε ί α ς, "Ημερολογιαεα , άνα3ημοσιευθέντα εν «Ή.Φ .Ο.η 1948 φ. 57 σ. 3, φ. 58 σ. 3
καΙ 7, φ. 59.σ. 3, φ. 60 σ. ,3- 4.
27. "Εγραφε, προ τοίς rJ.λλο ις, ό Μελέτως: «'Αφ' ου γ:Χρ εξεaόθη το ΚαλενΜρων το
Γρηγοριαν6ν; rJ.λλο οΤον μηλον ~pι30ς τ'~ν OΙΚOυμένΊ)'i ετ:Χραζε καΙ χειμών τις αΙφνί3ως χα.."
τέλα βε τ~ν όπ' o1JpiXv6v, φθάσαν καΙ εΙς Σαυρομάτας το κακονη Πρβλ 'Α Ρ Χ ι μ. Χ ρ ι­
σ, ο a ο u) ο υ Π α Ρ α σ Κ ,ε υ α 't 3 η, ΊνΙελέτιο ς ό Πηγίiiς. Άθηναι 1971 σ. 87.
28. Ό Πατρι&ρχ'ης άπήντησεν ευχαριστων καΙ 3ια τ~ν επιστoλ~ν καΙ 3ια τα «3ισσOC
%iΧl σεπτOC 3ωραη άντ\Χπέστειλε 31: Ιερα λείψανα. Πρβλ Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ (ΑΙ) 'Α ρ"
Ζ ι ε π ι σ κ 6 π Q υ Ά Οη νω ν .. , ΒιβλιοΥ.ρισίαν εν: «Θεολογίαη 1932, σ : 181-182.
29 . Πρβλ όμοίως «Θ ε ο λ ο γ [ α ν)) ενΟ. άνω,. σ. '183. Κ. Σ ά θ α, NεoελλΊ)'iΙx~ Φιλο ",
 22
στ~ ; έφ' δσον δ Πα";"p~άpΧ'ης ΊερεμΙας καΙ. πρ ο Χ!).1. μετ ' αυ-:-ην ε~χε,o σ"ερρως
των κατα του Γρ-ηγορLανου "Ημερολογίου γν ω σ-: ων fιo-η πεπο ιθή σεων αuτου,
έπL πλέον οε κατα τον χρόνον, καθ ' ον φέρ ε-:αΙ ιxu7Yj γραφε!:σα, ο;:;τος οιετέλεL
έν έξΟΡCq;, ων έκβεβλ-ημένος του ΠατριαρχικοU θρόνου . Κα1. οΙ μεν λα ι!:νο ι
έξεμεταλλεύθ-ησαν, προς παρ απλανησιν των ό ρθο06ξων , 7Γ,ν έπιστoλ~ν ταύτην
καΙ. σφοορας ~σχ-ησαν έπ' αuτων πιέσειτ έν τα!:ς ένε-:οκρ α-:-ο υμένσ. ις έλλΊjVικα!:ς
περιοχα!:ς, προς βCq; ιiπoooχ~ν της ~μεpoλoγιακΊj ς μεταρ ρυθμίσεωτ , ιiλλ' ~
προβλ-ηθε!:σα ιiντεoρασις έκ μέρους αuτων, έπτκαλουμένων "'ιν t)J.ειψιν ιioεεας
τ/ς Μεγάλ-ης του Χριστου Έκκλ-ησΙας προς ε~σαγωγΎjν κα 1. o~κε[ωσιν αuτ/ς ,
έθορύβ-ησε τούς ένετοός, έξαναγκάσαντας τούς παπυωύτ, δπωτ (1) έπιμεΙνω­
σιν έπL του προκειμένου 31 . Αίιτος ο' δ Πατριάρχ-ης Ίερε μΙας, πλ-ηροφορ-ηθεLς
'"
εν ετε ι 1589 ,- ~
παρα των οιαμαρτυρομενων τα " , , -
υπο των λ'
ατιν ων ε ι'β
ς αρος αυτού , ,-
διαδιδόμενα έν σχέσει προς τ~ν όηθεν έπιστoλ~ν αυ";"ου, όιέψευσε ταυτα οι'
έπιστολης αuτου του ~oΙoυ t";"οuς 1589 προς τον Πατμτο» 'Ιάκωβον M-ηλo~ταν
\ ιiπευθυνθε!:σαν, προς οε τον Φ ιλαδελφείατ Γαβρι~λ τον Σεβηρον ύποβαλόντα
)
jl
αύτ4"> έξ ΈνετΙας πρόταστν περ] ε~σαγωγης του νέου ~μερoλoγ[oυ παρά τη
αuτ6θι Έλλ-ηνικη Κο ινότητι προς ιiπoφυy~ν των πιέσεων ";"ου λατινικοu ' κλ~-

λογία, ~θ . ιΧνωτ. σ . 18 9. •Α v Ι! ρ. Δ ΊJ μ ΊJ τ Ρ α; κ ο π ο ύ λ ο υ , 'Επανορθώσε ι; σφαλμα­

των παρατηρηθέντων έν ήj Nεo ελλΊJνικTι Φιλολογία Κ. Σαθα , μετά κα; ί τ ινων προσθηκών.
Τεργέστη 1872 σ. 1 7-18 ΕΙρήσθω Ι!' ΟΤΙ κα;Ι ό Livius Cellini πpoγεvεστέτως έν έπιστο­
λσιίς α;ύτου ιΧπο 21 "Ιουνίου κα.Ι 7 'Ιουλίου 1582 πρδς ΤΟ'l Κα;ρl!ινάλιο'l Σ φλέτον, I!r.ελάμβα;­
νεv δτι δ 'Ιερεμίιχς εμελλε να: ιXπo l!ε-ι.θfι Τ/'1 ΓpΊJγopια;'1ην μεταρ ρ ύθ μισιν , άλΗ μετ' ou πο­
λύ Ι!ιεψεύσθ'η, Ι!ιότι δ Πα;ΤPιxPΧΊJς ιΧ'Ιτέτα;;ε σθανεράν όίμυνσι'l προς ,-εριφρ oύΡΊJσ ιν της Όρ ­
θοl!ο ξ ίιχς ιΧπο των r.οι;πικωv βλέΥεων . Βλ. G e ο r g Η ο f m a η, Griechische Patriar-
chen uηd RomΊSche Papste. Unetersuchunchen und Texte Π P atriar ch Ieremias Π .
Die Patriarchen Meleti os Pegas, ~eo ph~-t os Π , Timo theos Π , Patriarclte Ioannikios
Π . Roma (Orientalia ChrΊStiaηa 76, 1932 ). Τ:Χς E:-J λ6γ~ ~ •. ιστολά; ΣU'lέτα;ξΕV ό l!ια;λΊJ ­
φθεΙς Cellini δτε ιXπεστάλΊJ είς Κωνσταντινούπολιν ~ Σ τ<ϊ> Πα.ΤP ιiρΧTι 'Ιερεμ(q μετά τ/ν
~είθεv ιXνoι;χώpΊJσιν έν ετε ι 1580 ';"Ou έ;: ισ-/.ό='.> Πέ-:- ρο'.> Ced ul iηi , ιΧπεστα;λμένου του Πάπα;
Γρηγο ρ ίου Ι!ι' όπόθεσι'l ιΧφορωσσι'l εΙς τΟ Ή μΖΡολ6γΙΟ·J . Βλ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α')' Α ρ"
Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Ά θ ΊJ v ω ιι . . . , Β \βλ ιοκρ ισUv έν: «Θ εολογ ία;» 19 32 σ. 180-181.
30. Φέρει χρονολογία;ν «μΊJνΙ Aύγoύστ~ Ινδ ικτιωvoς ιβ Ί, δΊJλ. Αύγούστου 1574., δτε
ούδεΙς λόγος έγίνετο περΙ ήμερολογίου , 1\ Αύγούστου 1584., δτε ό 'Ιερ ε μ ία.ς -ητο έξόριστος .
T-1j'l γvησιότ/τα; τ'ijς έπιστολη ς τα;ύτ/ς κα;τεπoλέμΊJσoι;ν οΙ •Α v δ Ρ ό ιι . Δ ΊJ μ ΊJ τ Ρ α; κ ό­
π ο υ λ ο ς, Πρoσθ'ijκα;ι κσιΙ διορθώσε ις ε Ις ττ,ν NεoεN.ΊJ,I ικην Φιi.oλoγία;ν Κ. Σάθα;, έν Τερ ­
γέστη 18 72 σ. 17-18, Κ. Σ &θ α; ς, Βιογροι;φικον σ-ι.εδία;σμιχ . .. ~θ· ιΧνωτ. σ. οα;', Χ Ρ υ­
σό στο μος Π α; π α; δ ό π ο υ λ ο ς , έν: «Θεολογία;» 1932 σ. 182. Ό Hofm an έδΊJμo­
σίευσε τ/ν έπιστολην φέρ ουσα;ν ήμερoμΊJνίιxv «έν μψΙ Aύγoύστ<ιl ΊνδΙΚτLωIIOς ισιΊ, 1\το ι
Αύγούστου 1583 . Δευτέpιxv έπιστολην εγρα;ψεv ό 'Ιερεμία;ς προς τον ΓpΊJγόριoν, σuστα;τ/­
ρ ιον όπερ του Ίω cXvvου Βονα;φέως κα;Ι τρίτ/ιι προς τον φιλέλλΊJνα; Κα;ρδινάλιον Σ ιρλέτον ,
εύχα;ριστων έπΙ τη ιΧποστολη όπομνήμα;τος περΙ τ'ijι; μετα;ρρυθμ ίσεως του ήμερολογίου.
31 . Βλ. Ή Όρθόl!οξος 'Εκκλησία; κα;Ι ,",ο ΓΡΊJγopιιxνoν ΉμΖρολόγιον, έν : « Έ κ­
κ λ 1) σ j α;» 1926 σ. 322.
ρου, άm,ντ-ησε τη 6-7-1590 άρν"l)ΤLκως 32, μεμφόμενος τον τρόπον εΙσrη'ωγ~;
του itΙXitLXOiJ ~μερoλoγιoυ, συντελέσαντα εΙς μείζονα των 'Εκκλ"l)σLω'l ou.-
στασιν 33,

'Εκ πάντων τούτων συνάγεται τΟ συμπέρασμα δτι OL ορθόοοξΟL άπεΟοκ Ιμα.­

ζον κατα. τον ιστ' αιωνα τΟ Γρηγοριανδν "Ημερολόγων α) δLόΤL έπίστευον 5ΤL OL'
αίιτου παρεβταζοντο ιxt περ] Πασχαλίου 'Αποστολικά] XΙXL Συνοδικα] ΟLατά.­
ξεLς τ~ς άρχαίας 'Εκκλ-ησΙας 34, β) διότι τούτο εΙσ~χΟ"l) αυθαφέτως ύπο τou
Παπα, ocyνo~crιxnoc; παντελως τους ορθοοόξους, XΙXL γ) προς προστασίαν XΙXL
ΟLαφύλαξLν του ορθοΟδξου ποιμνίου ocitO των προπαγανδιστικών σκοπων των
λατίνων HOLOC τα.ς τότε περιστασεισ 35. EIVΙXL, έξ &λλου, γνωστόν τΟ εντονον
κλr:μα δυσπιστίατ, δπερ έχαρακηΡLζε, κατα. τ~ν έπox~ν ταύτην, τα.ς σχέσειτ;
των ορθοΟδξων προς τους λατίνουο, οΖ'nνες πϊΧν μετ~ρxoντo μέσον προς πνευ­
ματLκ~ν &.λωσLν τ/ς ορθοΟδξου Άνατoλ~ς, καθως XΙXL ~ σώφρων έπtφυλακl:τ­
κότ"l)ς των ορθοΟδξων ενανΤL παντος 5,ΤL έξεπορεύετο έκ τ/ς Δύσεως.

32. Δ οσ ι θ έ ο υ 'Ι ε Ρ ο σ ο λ ύ μ ω ν, ~θ . άνωτ. σ. 540-5t.1. Κ. Σ ά. θ α , Βισ­

γραφικον σχεδίασμα ... σ. 32734.
33 . Κ. Σ ά. θ α, ~θ . άνωτ. σ. 33. Δ ο σ ι θ έ ο υ 'Ι ε Ρ ο σ ο λ ύ μ ω ν , ~θ . ά.νωτ.
σ. 541. ΚαΙ ό Πατριά.ρχης Κωνσταντινουπόλεωτ; 'Ιερεμίας ό Γ' έν ε:τει 1722 έτά.χ&ιj κατά
του rp'!JyoptιxνoG "Ημερολογίου (Βλ έν: Πατριάρχου Άλεξαν3ρείας Χριστοφόρου, Ή­
μερολογιακoc σ.
44). 'Ομοίως έν ε:τει 1827 ό Πατριά.ΡΧ'!Jς Άγαθά.γγελος, έν ε:τει 1895
ό Πατριά.ρχης 'Άνθιμος Ζ'. Βλ Β a s ί Ι S a k k a ε, The calendar question, έν:
«Οτθιοάοκ Life)) νοl. 22, 1972 τ. 5 σ. 22.
3rt . Β. Σ τ ε '? α ν ί 3 ο υ , 'Exxλ'!Ja. 'Ιστορία άπ' άρχης μέχρι σ1jμεpoν. ' Aθ'ijναι,
1948 σ. 703.
35. Πρβλ Έ γ κ ύ κ λ ι ο ν uTι' άριθμ. 450/17-2-1927' του ΟΙκουμενικου Πατριαρ­
χείου διαλαμβανουσα», μετά καΙ α.λλων, δτι 'ή κατoc του rP'!JyoptιxvoG "Ημερολογίου στασ«;
τ'ijς "Ορθοδόξου Έκκλ'!Jσίας «προελθοϋσα έκ λόγων ιΧξιοχρέου μερίμν'!Jς uπερ του ποιμνίου
3Loc τoc ς τότε περιστασειτ, ού3αμως ένέχει, ού3ε δύναται νoc ένέχη την σημασία» ά.παγορεύ­
σεω ς εΙς το 3Ι'!Jνεκες οίασδήποτε 'ήμερολογιακης μεταβολης, ώς ά.ποκλειομέν'!Jς 3ηθεν uTιo
των Ιερων κανόνων)), έν: « Πανταινω ; » 1927 σ. 274-276. 'ΟμοΙως καΙ το uTιo ..-ου Κ. Σ ά.­
θ α μαρτυρούμενον έν προκειμένω, ΟΤΙ ({Ή Έλλ'!Jνικη 'Exxλ'!Jaf.α. μη τολμήσασα voc παρα­
3ε-ι. θΤι την 3ι6ρθωσιν έπΙ ..-ί;) φ6βφ συγχύσεωτ καΙ σχισμάτων, οτ' έν έποχη ιΧκμης κα:Ι με­
γαλε ίου Ur.εβλ'ήθ'!J αύτη uTιo των Ι3ίων αύτ'ijς τέκνων (3'!Jλo του ΓΡ'!Jγορα καΙ ωων), ώς
εΙΚός μετoc πλείονος έν30ιασμου η3ύνατο voc άπο3εχθη αύτην 1j3'!J έπιβΣCΛΛoμέν'lJν uTιo Έκ­
,j:r;σ lιx:; έχθρικώτατα αύτη 3ιακειμέν'!Jς καΙ θεωρούcr'!Jς αύτο ' τουτο ώς το πρωτον προς προ­
στ,i.·JτισμΟν των σχισμαηκων βημα)) Κ. Σ ά. θ α, Βιογραφικον σχε3ΙΙΧσμα . . . ιtνθ . ά.νωτ.
σ. ;στ' -ξζΌ 'Ως προς 3ε την λατιν. προπα;γά.ν3αν βλ. κα;Ι Φ ιλ α Ρ έτο υ
3 ο υ, Β α: ιρ ε Ι
' &.:.ι.λτ; σ ι:ιστIΚ1) 'Iστopf.α.. Κωνσταντινούr.ολις
1912 τ. 3 σ. 31. Έν τούτοις ό Άπ. Μα:κΡά.­
:α;ς ·hcr.i; Ριζεv Ο'η ιι3υνά.μεθα ά.0"'"αν3ΣCΛίστως voc ιΧπ03εχθωμεν το rp'!JYopw.vov Ήμερο­
~.6·~oν , ώς μέ-ι.ρl τοU3ε ιΧπ03εχόμεθα το Ίουλιιχν6ν, 3ι6τι oύ3εμΙσcν 7ι τοιαύτ/ άr.030χ1) σχέ­
7."; ;;-/.εl :-:ρός τ:Χ 36γμα;..-α τ'ijς πίστεως καΙ ..-oc:; 30γματικocς 3ιαιΡορά.ς, αΙ br.oi:acL u;:cipxoucrL
~-=ζo) ~θr~όξων ,-'LL ;:απικων καΙ 3ιιχμιχρτυρομένων)). ({ Λ 6 γ ο ς» 25-3-1899 . Πρ βλ
:=i -Ίε;71 Σ:r.ι3εσμoν» i:"";Q:; Ε', Περίο3 . Δ', 28-2-27 σ. 2. Χ Ρ υ σ ο σ ..- ό μ O 'J (Α' )
' λ ;: Ζ ι ε :: ι σ κ ό :: ο '.> 'Αθτ;νων . •. , 'Απόστολος Mακp:bcης.Άθ'ijΨ.t1 1939 σ. 121-
1~ . ;.
 24

"Ετι επ~σημότερoν 36 &λλ' εμμέσω ς , &πεΚΡOύσθΊJ εν τη ΆνατολΏ το ΓΡΊJ -:

γορ ιανον " Η μτρ ολόγιον ύπο ",:Ίjς εν Κωνσταντινουπόλει συνελθούση; τιfJ 1593 ·
εν8ΊJμoύσΊJς Συνόδου, fι ς μετέσχον οΙ Π ατριαρχαι Κωνσταντινουπόλεωτ 'Ιερε­
μ ίατ; ό Β ', ΆλεξιΧν8ρείιΧς Μελέnος ό ΠΊJγας επέχων τον τόπον ΚιΧΙ του Άντιο-'
χείατ , 'Ι ε ροσολύμων Σω φ ρόν ιος ΚιΧΙ τεσσαρώωντα ΚιΧΙ εΙς Άρχιερεϊ:ς του ΟΙ­
κουμενικου θρόνου 37. A{)ΤΊJ εν τιfJ Η ' κανόνι ιΧότΊjς δ ιέλαβε τα: έξΊjς : « Άσά­
λευτ ον 8~ιΧμένε ιν βουλόμεθα το , οϊ:ς Π ατρασ ι διορισθέν πε ρ] του Άγίου Σω- '
τ/ρίου Πάσχα, εχε~ν και οϋτωτ; αΠιΧ,ΙΤιΧς τους τολμώντατ; παραλύει» 70υς ο ρ ους ,
τΊj ς ' Αγί τ«; κα ι OΙΚOυμε'lικΊjς MεγάλΊJςΣυνό80υ τΊjς εν Ν υτα ία συγκροτ/θε ίσης
επLΠιΧρουσίq. τ'ης ,εόσεβεί ιΧς του Θεοφιλεστατου Βασιλέω τ Κωνσταντ ίνου , πε ρΙ
Τ''fj ς ά.γίιΧς έ ορ-r'fjς του σωτη ριώδσυτ; Π ασχα , &κo ινωγ~τoυ ς ΚιΧΙ &πoβλ'~70υς
εΤνιΧ~ τΊjς ΈκκλΊJσίας , εΙ έπιμένο τεν φιλον ικώτερ ον ένισταμενοι πρ ος τα: ΚιΧλως
δεδογμένα, ΚιΧΙ ταδτα εΙρ~σθω περι των λιΧ ·ίκων. ΕΙ8έ τις των προεστώτων τΊjς
'EκκλΊJσίιΧς 'Επίσκοπος ~ Π ρεσβύτεροτ ~ Δ ~άκoνoς μετα: τον δ ρον τουτον , 01.-
μ~ σoιεν επι 8 ΙιΧσ,ρ οφη των λιΧων ΖιΧΙ ,ιΧΡιΧχη τΊjς ΈκκλΊJσίιΧς Ι8 ιάζε ιν ΖιΧΙ μετά
των ' Γουδαίω» επιτελεϊ:ν το Π ασχα , τούτον ~ 'ΑγίιΧ Σύ'lο 80 ς εντευθεν 1]8ΊJ αλ­
λότριον εκρινε τΊjς ΈκκλΊJ σ ίιΧς. Δε] γαρ στοιχεϊν τιfJ 'Ι: ων Π ατέ ρων ΚιΧν όν ι μέχρτ .
κ~~ σ~μερoν Θ εο υ χαριτι: ον ΚιΧθο 8'~ ΚιΧΙ τα: λοιπά ~ ,ου Θεου ΈκκλφίιΧ δ ια­
φ υλαττε ι » 38 .
'Ως συνάγεται εκ τ'ου γραμματοτ; του ΚιΧνόνος τούτ ου 'ή -:ou ε-:ουζ 1593
εν8ΊJμoυσιΧ εν Κωνσταντινουπόλε ι Σύν080 :; !?εν Ζιχ-:ε8 [Ζιχσε -:0 Γ pΊJγoΡΙ ιΧνoν '
(Ημερολόγιον ΡΊ)τως καΙ άμέσω ς , άλλ' έμμέσωτ. Χ7:χγο?ε'JG χσα --:0'1 συνεο ρτα­
CJμO'! του Π άσΖιΧ μετά -:ων 'Ι Ο 'J 8 ιΧ ίων , π ρ :;.γ μ:χ ;;περ tιτo 8υνατον να: 'συ μβη ,
χιχ-: α: , ο Ίjμεpoλόγιoν -:0\)-:0 39 . Δ~o zoct Ύ; Ι.Σ .Ι . -:Ο\) ε-:ου:; 192 9, .συνδυαζουσα
τΥιν ε ΙσΙΧΖθεΤσιΧν εν 'ij Έzzί:φί~ τ';':; Έίλίοο:; «διόρθωσ ιν» του " Ι ουλιανοδ

36 . κ,χΙ έν ~7ει 15 87 U7:0 -:-;;; έν Κ ωνσταντινουπόλει Συνόδου κατεκρ ίθη 1) μεταβ ολ-η ·
τοϋ ~με?oλo γ ίo·.) Κ:Χ-: ;% ":0 ϊ:%7: ι.Ζόν ϊ:ρό"':'JΠΟV , ώς έπι.σφαλ-ης και ούκ &ναγΚCΙΙα . Βλ. Φ L-
λαΡέ7 ο υ Β α ? ε [ δ ο υ , , Ex,.j ,r,a . ' Ισ70ρΙα. Κων/πολ«; 191 2 τ. 3 σ. Ι 25 .
3 7. Δ ο σ ι θ έ ο υ, ε-ιθ. &νω7. σ. 53 8-5 47 . Κ. Σ ά θα, ενθ. &νωτ. σ. 82 -92 .
38. Βλ. X ρ~ σo σ 7όμo ~ ( Α') 'Αρ χιεπι σκόπου ' Α θ η ν ω ν . .. 'Η μερο­
λογ ιακ:i, Α' 1 9 2 6. σ. 15. Τ ο ϋ α ό τ ο ϋ, "Ελεγχοτ ... σ. 7-8. «'Α ν απ λ α σ ι ς )) 1929 σ.
2 10.Ώς είναι 7:ρόδηλον δ Καν ώ» οΌτος άντιγρ άφε ι τον Α' τΊjς έν 'Αντ ιοχει« Συνόδου Κα­
ν όν α . Το·jς 8 Κανόνας 7ij ς έν Κ ων/πόλε ι Συνόδου έξέδοτο πρώτοτ; δ Δ ο σ Ι θ ε ο ς έν :
«,Τόμος 'Αγ:ir.ιj ς)) σ, 538 -54 7, . άνεδημοσΙευσ!Χν ,δ' αύ70υςο ! Κ. Σ ά θ α: ς, έν: «Βιογρα­
φικον σχεδ ίασμα . . . ~) σ. 82 ~92 καΙ , Κ α: λ λ Ι ν ι κ ο ς Δ ε λ '/) χ. ά ν η ς, ( MΨΡ OΠOλ ίτr, ς
ΚυζΙκου ) , έν : , «Πατριαρχικ~ εγγραφοι)) Τόμος r: Κων/πολις. 1905 σ.1Ο - 2 0 .
39.. 'Η ΙΣΙ τοϋ' 1929 έξέδοτο τΊJ 2-7 -29 άνακoΙνωσιν ~ερΙ τΊjς έννοΙας των Κανόνων
τ:ϊjζ έπΙ ΊερεμΙου τοϋ Τρανοϋ Συνόδου. •Αξ ιοσημείωτον ,.είνα: ι , δτ ι τα:υτ/ν ΙΙπογράφει καΙ
δ" κατόπιν ε Ις τους παλαιοημερολογΙτας πρoσχωρήσαςMητρoπoλΙτr, ς Φλωρίνη ς Χρυσό-:
'Ι ?,τομος. Βλ χαΙ , π . , Τ Ρ ε μ ,π έλα. Ό Χ ρυσ?στομος Παπαί)όπουλος ως'Αρχ ιε 1t ί-:
σκοπο ς , έν, : «Έκκλ-ησ:(α)) ,} 968 σ. 5 37. '
,' ί
Ήμερ ολογ Ιου πρ Ος τ ον Η ' Κανόνα τ/ς ένaΎjμούσΎjς Συνόδου -:ou 1593, ~ _ . -
οη ~ «'Oρθόaοςος ΈκκλΎjσΙ α aιώρθωσεν ά:πλως το 'Ιουλια'ιο'ι Ή ~ί.: . J:.
μ~ παραδεχθεϊσα το Γρηγοριανόν , μΊ)aε θιςασα το έορτολόγιον Τι το n:ZC-.li - -
λιον» καΙ οεν παρεβίασε τον Η' κανόνα τΎ)ς έπΙ 'Ιερεμίου Συνόδου , ~.oo;!.ζ υJ..ω­
στε aεν ,)πΊjρ ςεν OΙκoυ μεν ικ~ 40 .
T~ν τοιαύτην δ~λωσιν έπo ιΎ-jσατo τότε ~ ( Ιεραρχία προς tXπόΚΡ Ο'JG!.'J ·
του Ισχυρ ισμου ά:γLOρειτων τ ινων μοναχω,ι ( Ζηλωτών ) χαl. έτέρων έν 'E)J.i~!.
παλα ιοημερ ολογιτών , δ ιατε ινο μένω ν δτ ι , Ί) τε Σύνo~oς έν Κωνσταντ ινουπόλει .

40. Βλ. ' Α ν α κ ο ι ν ω θ ε 'Ι τ'ij ς Ι Σ Ι έν : «'ΑνOCπλασ ις » 1 929 σ. 210. Τήν αό τΊιν &πο­
ψιν ώς προς T~ν EwoLctv τη ς ύπο των aιαλΊJ'1'θει σων Συν όδων καταa ίκης τοσ ΓΡ7)γο ρ ιανοσ ,
'Η μερ ολογίου, δ ιετύπω σεν έν ετε ι 19 37 χαΙ ό «πρώψ Φλωρίνητ» , ύπο στ/ρίζας έν έπ ιστο­
λΊj ω)τοί> π ρος τον Γερ μαν όν Βαρυκόπουλον , δτ ι -η χαταaίΚ7) αiJ τ/ &φεώρ α ε Ις τήν μή με- .
τα β ολήν τοσ Πασχαλίου , -ητις επέρχεται διά τοσ Γρηγορ ιανού 'Ημερ ολογίου, καΙ -ην &κρι- .
βω ς &πέφυγεν επιμελως να: υ[οθετή ση -η Έχκλησ ία τη ς Έλλάaο ς. ( Βλ. τ/ν έπιστολήν έν:
Θ ε ο a ω Ρ ή τ ο υ Μ ο ν α Χ ο u, ΤΟ ΊΙ μερολο γι οιχ ον Σχ"ίσμοι aυνά μει .~ i vepyelq:; 'Άγιον '
"Ορος - ' Aθ'ίjνoιι 1973 σ. 26 ). ΠερΙ των καταβαλλομένων σήμερον προσπαθε ιών προς εξεύ­
ρεσιν τελετοτέρου 'Η μερολογίου βλ. Χ . ΙΙ α π α γ ε ω Ρ γ ί ο υ: ενθ. άνωτ. σ. 5 08 έπ.
«Έπ ί σχε ψι ν» άρ . 111 ,1 9 75 σ . 8 -9, σ . 14 έπ . Π α γ κ ρ α τ ί ο υ Ζ\ Ι 7) τρο πολ ί- ·
Τ 'Ο υ Γ oc ν ο υ ' κ α Ι Χ ώ Ρ α ς, ' Ημερολ ο γ ιακά εν: « 'Ο Ρ θο aο ζ ία » 19 44 σ . 5 1- 54. Βλ.
ώσαύτω τ; κ ίνη σιν περ ί καθορ ισμου ώ ς ώρ ισ μένης 'ίj μέ ρ ας έορτασμοϋ τοϋ Πάσχα. Γ. ' Α p~ .
βα ν ί τ 7), " Ιστορυων σημείωμα περ] του Π άσχα έν: «Θεολογ ία» '1939 σ. 355 -360 '
« ' Ε θ ν ι κ ο ς K'ίj ρ υ ζ » 18- 7- 54. «'Π .Φ.Ο . » Ι 9 5 4 φ. '1 8 6σ. 3 . «Άχρόπολις )) '
7- 12- 55. Χ. Π α π α γ ε ω Ρ γ ί ο υ ενθ. &νωτ. σ. lι14 -5 15 . 'Ωσαύτω ; «'Π .Φ .Ο. » 1969
9 . 568 σ. 1, 2, 3, « "Ε Ο ν ο ς')) 27-5-29 . ' Αλλα κα'ι ' ό Παναγιώτατοτ ΟΙκουμενικος' ,
Πατριά ρχης Δ η μ +ι τ ρ ι ο ς εν τί;} Π ασχαλίω αύτοϋ μηνύ ματ ι ετους 1974 προϋτεινε.
τήν καθιέρωσιν κoιν'ίjς -η μέρας έορτης τοσ Π άσχα ,)9' δλων των Χριστιαν ών ( Βλ. τoκε ί ~
μ~νoν έν : «Επί σ κ εψι ς » 19 74 εκτακτον ψ';λλον I4 'Απρ ιλίο» ). τ·ην περ ] μονιμοποιή _ ·
σεως της -η μέρας τοσ έορτασμαϋ τοϋ Πάσχα &ποψίν &ποχρούει ή . 'Εκκλησία της 'Ελλ&·-' ·
aος , θεωροϋσα ταύτην δλωτ; &παράaεκτον , όίτε ση με ιοϋσα» παρέκχλισιν &πο τω~ θεσπιθέν-' ·
των ύπο τ'ijς Α ' OΙκoυμενικ'ίjς Συνό δου ( Έ κ χ λ 7) σ ί α ς Έ λ-λ oc a ο ς : Τ ο Ή μ ερ ο ­
λογ ιακον ζή τ/ μα , σ . 1 7- 55 ). Τ Ο Β ατικανον ώ σαύτω τ; είνα ι επιφυλακτ ικον ( Βλ. άνω τ.σ • .
1 7-1 8 ) εξαρτον την στασιν αύ τοϋ ε-/. τη ς θέσεως των "Ορθοδόξων . ' Ε τελευτα ία αiJτ/ πρό ­
τασιτ; τοσ ΟΙκουμενικοσ Πατρ ιαρχείου συνήντησε όξείαν άντίaΡασιν των παλαιοημερολο­
γ ιτ ικων καΙ συντ/ Ρ7)τικων στοιχε ίων εν 'Αθήναις ( Π ρβλ Δ . ΝΙ π α τ ι σ τ ά τ ο υ , Ό ·
συνεο ρτασ μος τοσ Π άσχα, εν : « Ο .Τ . »
19 74 φ . 209 σ. 1 , 9. 210, σ . 1 ). κα Ι έν Άγί!»
''Ορ ε ι (Βλ. έπιστολήν τοϋ Ήγουμέν ου Γ α β ριηλ εν : «Ο . Τ. » 19 71ι φ. 209 σ . 1 ). Τήν '
μετα β ολήν τοσ Πασχαλ ίου άποστέργουσ ιν οΙ παλα ιοημε ρολΟΥ ίτα ι καΙ ύπο OΙκoυμενικ~ς '
ε Ισέτι Συν ό aου γεν7) σομένψ ( Π ρ βλ. , Σ 'J ν τ ο ν ι σ τ ι κ 'ίj ς Έ π ι τ Ρ ο π'ίj ς Έ ν ώ~
σ ε ι;) ς Γ Ο Χ Έ λλ ά a ο ς, 'Αναίρεσις των ύπο τοϋ Ό σ ιώτάτου , έν μοναχο"ίς Geoaw -
ρήτου ( άγ ιο ρε ίτου) ύποσΤ/ρ ιζομέν ων θέσεων καΙ άπόψεων ε Ις τ/ν ,jπ'. αότοϋ ε-/.aοθε"ίσαν '
b-:Lστολ!. μα.Ι~ν ο ιατρ ι β-ην « Τό ΙΗ με ρ ολο"'( ιιχχίιν Σχtσ μα ουνά μει .~ ένερ γεΙι; ;n ' .Α.θ'ην χ ι _
1973 σ . 1Ο -Η ) . Σχετ ικω ς Π ρ βλ. ' Α ρ χ ι μ: Έ τ; ι φ αν ί ο υ ΘεοaωΡοπο ύλ Ο :J,
Ό σννε ορτασμος του Πά σχα έν : «Ένορ ία» 19 74 σ . 1- 2, . ' Α Ρ Χ ι μ. Σ π . Λ Ι π .Ι λ ~ λ Τι ,
Ό ρθο aο ξ ία και Παπ ισ μός, , Aθ'ijναι Β' σ . .' 5 70-5 79 , Κ. Χ α σ ά π η , Το κοινον λρ ιστ ιαν ι- ·
κ!:'ν Πά ιτ/.α έν: «Ελε';θερος Κόσ μο ς » 25 -4 -7 0.
26

του ~τoυς 1583 κά!. ~ του 1593 εξέοον"-;ο ocν!Xθzμ:χ";"~σμoν κ~";"α των μη OCκολου­
θούντων τα ~θ ιμα της Έκκλ·ησΙας 4 1. Οδτοι , .:ρ ό~ V7f,ρ~ξ ~ν του επ~xεφ~ ματoς
αύτων, προηλθον είς την ΟΎjμοσΙεuσLν Σιγγιλίου OC.:ογ.Ζψέ'lου εν ,<j> ύπ ' OCρ~θμ.
772 ΚώΟLΚ~ τη ς εν 'Αγίφ "Ορει Μονης του ' Αγίο» Π α'/τελε'~μoνoς , προερχομένω
εξ ocνΤLγραφης 'Ιακώβου του Νεασκητιώτου, ~α ;:ε?~λαμβάνoντ o OCρα!. κα!.
OCφo ρ~σμo!. κατα. των OCκολουθούντων το ~μερoλόγων « των άθέω'l αστρονόμων
του Πά.πα» . «'Όπo~o ς οεν ακολουθε!: τα ~θLμα -:Ύ,ς 'EΚoYJ:IjVEιx:; καθως α Ι άγ~­
αι Οίκουμενικ«] Σύνοδοι εθέσΠLσαν κα!. το ιXyLOV ΠΧσ-ι.:χ χα!. -:0 μΎjVολόγLον
καλω ς ένομοθέτησαν να. ακολουθωμεν κα!. θέλε, να. &xoi.ouθTι "::" 0 νεο εφεύρετον
Πασχάλιον κα!. νέον μΎjVoλόγ ων "::"ων αθέων αστρονόμων ,,:ou ΠΧ.:α κα!. εναντ~ώ­
νεται ε ίς αύτα. δλα και θέλε; να. ανατ ρ έΨη και να: Ζαλχστ; τ:>: πατροπα ραδοτα
δόγματα κα!. ~θιμα της ΈκκλΎjσΙας , α.ς εχη το ανάθεμα καΙ. έξω 7Γις του Χρ ι­
στου ΈκκλΎjσΙας κα!. της των πιστών όμΎjγύρεως ας εΙνα~. Έσε;::; οε οι εύσε-
β ε-~ς XIΧL
" ορ
θ' ~!:
οοο ξο;
"
Χ Ρ L σηαV Ο L μενετε εν ΟL
'7 , 'θ , ' Ο- . " ',
ς εμα ατ ε, εγεοl'ΠjIΠj-:ε x:x~ ανετ ρ α-

φητε και δταν το καλέση ό κα φ ος και ή χρεία κα!. αύτο τΟ αΙμα σατ να. χύσηττ
O~α να: φυλά.ξΎjτε την πατροπαραδοτον πίστιν κα!. όμολογΙαν σατ κα!. 9υλά-:-:εσθε
ύπο των τοιούτων κα!. προσέχετε ~να και ό ΚύΡLος Ήμων 'IΊjσOϋς Χριστδτ; σας
βΟ1JθΊj κα!. ή εύχη της 'Ημων μετριότητοτ; εLναL μετα: πάντων ύμων . 'Aμ~ν.
'Έτος απο Θεανθρώπου αφπγ (1583) 'ΙνΟLΚΤLωvος Lβ' Νοέμβρ. κ.Ό Ό Κ/πό­
λεως 'ΙερεμΙας, Ό ΆλεξανορεΙας Σίλβεστροτ, Ό 'Ιεροσολύμων Σω9 ρόν~o ς» 42.
Το κεΙμενον τούτο κατ' άρχα.ς μεν ενεφαvΙσθ1J ώς Κανων 7r,:; Α' Ο ίκου-
- Σ'~'
μενLX1J ς
, ~" , ;-, 'λ Ψ λ' ,
υνοοου, εν συνέχεια οε, XIΧL μετα ΤΎj" αποκα υ LV ΤΊι ς π OC'/ Ύj ς ταυτητ,
-
ΟLεφΎjμΙσθΎj ύπο των «Ζηλωτώ-» ώ ς «Σιγγίλιον Πατριαρχυων κα!. Συν οδυων».
'Άλλ α: x oc!. τούτου την πλαστότητ α απέοε Lξεν ό 'Αρχιεπίσκοπο τ ' A&rιν ων Χρυ­
σόστομο ς Παπαδόπουλω; OL' είΟLκης μονογρ αφ ίαξ αύτου 43 , εν Τι εΚΤ L&rισL την
"
υπο
-
το υ
,
εφ1Jμενο u
, '
'Ι ακω β οι> Ν ε α σκητ τω του' ,
γεν o με νΊj ν
~
ΠΛ!Xσ-:o γρ!X φΊjσ~ν
' - .
των

αναθεμαησμων του Πατριάρχου 'ΑλεξανορεΙας Κυρίλλου -:ou Λουκάρεω ς των

προοριζομένων κατα: των λατινοφρόνων Έλλ~νων α7.0φοΕ"::"ων -:1j:; εν Ρώμη
Σχολης του Άγ Ιου 'Αθανασίου , κα !. την πα ραπο ίησιν αύτων, ε ίς τρόπον ώστ ε

41 . Βλ καΙ σχόλ ιο» ύπο -;0'1 -; ίτλον « 'Επα=λ αμβανόμενο ν Υ~3aος» έν: « Ά ν ά π λ α­
σ ι ς » 1931 σ. 128.
42. Γ. Ευ σ τρ ατιά a ου, ενθ . άνω -:- . σ.11 9 -Ι 22 , Χ ρυσοσ τ όμου (Α')
,Α ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ 'λ θ 7J ν ώ ν .. ., Ή μεp oλoγ=,-~ Α' 1926 σ. 8- 9, '1 π ό μ ν η­
μα Γ . Ο. Χ . , πρ ος τοιι; Σ εβασμιωτχτους Ίεράρχα; -:'ijς cXπανταχοϊ) ΌΡθοaοξίας. Άθ1j­
ναι 1962 σ. 23 Βλ και (ι'Η .Φ.Ο . » 195 2 <;> . 123 σ. 4- 6. 'Εν πάση περιπτώσει , καΙ γνησίου
εΙσέτι έχλαμβανομένου τοϊ) κειμένου τούτου , ή εννο ια αυτοu , είναι, οτ ι άπαγορεύεται ή
πρoσχώΡΊJσις εΙς το ΓΡΊJγoριανoν Ήμερολόγιον, πράγμα . οπερ τ/ρείται ύπο τ'ijς Όρθοaό';'
ξου 'EκκλΊJσ ίας μέχρι σήμερον.
43. Βλ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ 'Α θ ΊJ v ώ ν . . . , 'Έλεγ-'
χοι; παραπο ι1)σεως σuvοaικώv πρ άξεων και Πατριαρχικών ΈYYριiφων. Άθ-ήVΊJσι 1931.
 27

να. έμφανισοωσιν ώς ο-ηθεν ocπόφασις της έν gτει 1583 Σ'Jνό Οου. Ό 'Ιάκωβο ς
οοτος Νεασκηττώτη; προχωρων πε plΧιτέ pωένόθευσε καΙ 70ν Η ' Κανόνα της
',1
εν ε τει 1593'εν Κ ων / πο' λ ε ι Σ υνοι ο
~ ο υ συμπ λΊjpωσ
ι lΧ ς την
" , τω
εν αυ - Ι σ ιν
?P lΧ , ~ α-
«ιοι ,

ζειν xlΧ t μετα των ' Ιουδα ίω» έπιτελεί:ν 70 Πασχα» εΙς «Ιο ιιiζειν Yorlt μετά των
Λατίνων xlΧt ' Ιουδα ίων έr.ι-rελεί:ν το Πιiσχαn 44. τας πλαστογραοησειτ; ταύτατ;
,
εκμε-rα
λλ ι
ευομενοι
τ
οι
~ Ι
λεγό μεν οι
' εν
« Ζ Ίj λω ται» " εφ αν ι σαν α
) \
το
"
μεν εχ του
.... υπ
( ,
άριΟμ. 772 Κώοικος τ-ης Μον-ης "Αγίου Π αντελε~μoνoς ocνω-:έ ρω πα ρ ατεθέν
άπόσπασμα ocρχικως μΕν ώς Κανόνα τ/ς ΑΙ O ΙκoυμενικΊj ς Συνόδου , είτlΧ ο'
ώς «Σιγγίλιον Πατριαρχυών xat Συνοδυων», έν~ έπρόχει-;ο 7:ερ t -;Ίjς ε Ις
τούς άναθεματισμούς του Λουκάρεως πpoσθ+,ΚΊjς του 'Ιακώβου , β ) 70 οε συρ­
ραφΕν ~κ τε της άρχη ς xat του τέλους τ-ης OCπlχντ+,σεως του 'Ι ερεμΙου Β ' 7:ρος
'Αρμενίους καΙ έν μέρει έκ των πpOσOΊjκων του ' Ι ακώβου εΙς 70'J:; ιrIIΧOεματι­
σμούς του Κυρίλλου κείμενον , ώς «Σιγγίλιον ΠIΧΤΡΙIΧΡΧΙΚOν κα !. Συνοοικον περί
του καινOΤOμΊjθένΤOς Καλενδαρίου προ 12 ~μέρας ocρχίζειν το ,)ς μΤινχς» τ-ϊjς έν
~-rει 1583 Συνόδου 45, γ) Τ Ο ociJ't"o πλαστόν κείμενον ώς «Σ τγγίλι ον Πατ ρι αρχι­
κΊjς διατυπώσεωτ έγκυκλίο υ τοί: ς άπανταχοδ όρθοΟόξ οις X pισ-;ιανCι~ ε Ις το μ~
παραδέχεσθαι το νεώτερον Πασχαλιον Τι KαλενOιfpιoν τοϋ Υ.a Ι'JOτομ ισθέντος
μηνολογίου , ά.λλ' έμ μένειν τοί:ς ιΧπlΧξ ΚΙΧ !. καλω ς διατυπωθε ίσο ν; (sic ) παρά
τοί:ς Άγίοις 318 Θεοφό ρο«; Πατρασι .-ης Άγίας Ο ΙκουμενικΤιζ 7:ρώτ/ς Συνό-
~
σου Ι
μετ " επιτιμου κlΧι" ανα ο εματος,
Ι ~ Ο'εν
εκοο , •
εν "
ετε ι 1-83
~ " των
υ7:0 - /
Κ ων πο'λεως

"Ιερεμίου, 'Αλεξανορείας Σιλβέστρου , 'Ι ε ρ οσολύμων Σω ? ρο'ΙΙου κα!. λοιπων

'Αρχιερέων».
Κατα τδν OCείμνΊjσΤΟν 'Α ρχιεπίσκοπον Χρυσόστο μον ΑΙ , «ούδεμία Σύνοοος
x oct ούοεtς ΠατpΙOCΡΧΊjς έξέοωκεν έπιτίμιον άναΟέμαΤΟζ ΧIΧ-: Z 70ϋ ΓpΊjγOpιlΧνOυ
• Ημερολογίου» 46 τα ο' όπο των «Ζηλωτώ-» άοόμε'Ι IΧ ΎjσlΧν «νόθ α καΙ. πλαστά
ocobXLfLrl gpya φανατισμοϋ x a t ζ~λoυ οίι κα,;' ~" ΙTιω σΙ'I έ-ι τ~ σκότει χαλκευ­
Οέντα» 47 . Ka-rcX οΕ ην εΙ~YΊJσιν τ-ης ~ μετέ ρα ς 'ΕΥΥ):φΙα ς 7:ρο ς ~ν Πανορθό-

44. Χρυσοστ6μο υ (Α') Άρχιεπισκ 6π ο !,) ' λθ τι ν ώ ν .. ., ~θ. ά:νωτ.

σ. 11. Βλ. κσιΙ « Ά θ ω ν ι κ ο Ι Δ ι ά λ ο γ Ο ι » 1978, τ. 55-56 σ . 11 έπ.
45. Μ ο ν σι Χ ο υ 'Α Ρ σ ε ν (ο υ C ο t t e a. Κ&ι-:ρα: τ'ίjς 'Ο ρθοδό ξου ΈκκλησΙσις,
Άθ1jνσιl 1967 σ. 21-22, Μσι τθσιΙου Πνε υμσι-: ικου Λσιuριώτου, Φωνη
ΓνφΙου 'Ορθο86ξου, 'Αθηνσιι 1938 σ. 8-9. Τ ο tί σι ύ -: ο υ , Σ άλπιγξ ύπερ τ'ίjς ΆγΙσις ~­
μών 'Ανσιτολικης ΈκκλησΙσις , 'Aθ'ijνσιι 19 31 σ. 9-10. Π ρ βλ. Τ Ι γ Ρ ά φ ο υ ν ο Ι Π σι­
τέ Ρ ε ς τη ς Μ. Λ σι u Ρ σι ς πε Ρ Ι τ ών Π σι :ι. α: ι ο .1) μ ε Ρ ο λ ο γ ι τ ώ ν «Ζ '1)-
λ ω τ ώ ν», 'Αθηνσιl
1934 σ . 18- 20.
46. Χρυσοστ 6μο υ (Α' ) Άρχιεπ ισκ 6π ου ~ΑΟ'l) ν ώ ν ... , ~θ. ά:νωτ.
σ. 31.
47. "Ενθ. ά.νωτ. Τπο των μονσιχών uJς ΜεγΙστ/ς Λσιόρσις 8lετuπώθ-ιj ~ ύποψΙσι οτ\
~ 8'1)μιουργΙΟΙ του ζ'l)τ/ μα:τος τοότου έν8εχομένως να: ώ φειλετο εΙς πσιπικην σuγκεκα.λυ μμέ­
V'l)v έπ Ι8ρσισιν , Qε80μένου δτl ~ τιν l μον Ώ του ΆγΙου "Ορου ς ύπ'ηρχον τ6τε 24 Ούνϊ:τσιl, ~ξω
 28

aοξον μέγιΧλην Σύνοδον :χι Κ:X7:x δίκ:x~ ':"OU 'Ιερεμί ου Β' και των Συνόδω ν τΤι ς
έπoχΊjς έστρέφοντο κα,;,OC -: ων λατινο ορ όνων 48 έν<j> εΤχον κα φικον χαρακτΎjρα 49 .

2. Ή κατά πρωτοβοuλίαv του Οίχοuμεvικου Πατριαρχείοu θέσις

, του Ήμερολογιακου ζητήματος
Ι

Ή , άπο 'OU ιστ' αίωνος, γνω στή -ηδΊj θέσ«; 70 U ο tκου μεν ικοu Π αϊ: ρ ια ρχείου
~ναψ:ι ;τΟU Γ ΡΊjγΟριανΟUΉμεΡΟλΟγΙΟυ , δεν ~μπόoισε -;-'r,ν !ΧνιΧμιξιν αUΤΟU είς το
περ] μεταρρυθμίσεωτ; 'tOU ~μερoλo γ ίoυ θέμα , όπε ρ Τιρ ξα70 , άρχομένου ΤΟ1)'
κ' α ίωνος νOC έΚ7εΙνΊj-:' α ι κα ι προ ς 70Cς λοιπOCς 'Ορθο δόξο υς ΈκκλΊjσΙ ας ώ ς «ύ φι­
σταμενον γεν ικον έκκλΊjσιασΤΙΚOν ζ~ΤΊjμα» 50 δεδομέν-ljς -;-'ιjς σχέσεω ς lχύτο1)

δε αύτης ετεροι 8 (Πρ βλ ΤΙ γρ ά φουν .. . σ . 19 ). ' Αντ ίκ ρ ουσιν -:ών κ~-:α τη ς γνη σιότητοτ τοϋ­
κε ιμέν ου Ι σχυ ρ ισ μών του 'Αρχιεπισκόπου Χ ρυ σο στό μου Π απαδοπούλου έπεχε ΙΡΊ)σεν δ πα­
λα ιοη με ρ ολογίτη; πρ ε σβ , Βασίλειο; Σ ακκας , ύπεραμυνόμενος της γνη σιότητοτ; του χε φ οc
γράφου τη ς Ίερας .Μονη ς ' Αγ ίου Παντελεή μονοτ . Το βασοων αύτοϋ έπιχείρημα , καθ' Ι)
δεν είχε λόγους -η 'Ορθόδο ξος ΈκκλησΙα , ε Ις εποχην καΟ' 'ήν τούτο εγράφη , να άντιμάχετα ι
το παλα ιόν ήμερολόγιον , ε φ' δ σον τότε δεν ύπίj pχε «νέον » κα] « παλαιόν» καθ' -ημας δ εν
εύσταθεΊ: διόττ οΙ εν αύτίj> περ ιεχόμενοι άναθεματισμοΙ δεν άφορώσιν εrς τι « νέον» 'IJ «πα ­
λα ιον » -ημερολόγ ιον, άλλ' εΙς τούς άκολουθ οϋν-:ας το Γρηγοριανόν , δπερ άπο τοϋ '1 60υ αΙώ ­
νος άποτ ελεΊ: ζήτ/ μα άπασχ ολο θ» την 'Ο ρθ όδο ξον Έκκλησ Ιαν . Βλ σχετικώ ς, Β a 5 i 1
S a k k a 5, The calenda r qu estion, εν : « Ο τίίιοο άοκ Life)) νοΙ 22, 19 72 τ . 6 σ. 27, καΙ
ΖΊ)λωτών Μ ον αχώ ν Ά γΙου 'Όρ' ο υ ς , 'Ιδού τό φώς , εν : « Ή . Φ .Ο )) 1 9 52 φ.
12 3 σ . 4- 6. Π ρ βλ ώσαύτω τ; καΙ Ά γ ι ο Ρ ε Ι τ ο υ μ ο ν α Χ ο ϋ , Τ ο " Ημερολογ ιακόν
ζήτ/μα εν: « Ο . Τ . )) 1-5-1 9 72 . Θ ( ε ο κ λ ή Τ Ο 'J ) μ (οναχ ο υ ) Δ (ι ο ν υ σ ι α τ ο υ },
Είσαγωγυεά στο Παλα ιοη μερ ολογιτ υω σχίσμα , εν : «' Αθ ων ικοί Δ ιαλογοι» 1 97 8 τ. 55 -5 6
σ. 11 έπ .
48 . , ΆΕ κ κ λ Ί) σ Ι α ς 'Ε λ λ ά Ι! ο ς , ΤΟ Ή μεp "λOγ Ι:lΚ~ν ~+Ι τrι μcι, Ε Ισή γησ ις προ ς,
τ/ν Πανορθόδο ξο» Μεγάί:ι;ν Σύνοδον ' Aθ1jνoιι 1971 σ. 29 . Β a 5 ί1 Sa kka 5, Tπόμν~-;
μα ... σ. 41.
49. Δ ι ο ν υ σ ί ο υ, .\1·r, τ Ρ 0 :-: ο λ [τ " υ Σ ε Ρ β ί ω ν κ α Ι Κ ο ζ ά ν Ί) ς , Β'
"Ο μ ιλ ία ε:-:ι -:ου Ή μερ"λογιοικι)j ( εξ :iνεχοό -:ων χεφ ογρ Χφ ων ) .
50. Π ρ βλ. ' Α Ρ Χ ι μ . Θ ε " Κ λ Τι τ ο υ Σ τ ρ ά γ κ α, Έκκλη σίας 'Ελλαδω ; 'Ιστο ­
ρία Ε-/. ΠΎ)γών :iΥευl!ών τ. λ' , λθ1jνoιι 1969 σ. 530. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α') " Α ρ Χ ι ~.:.
π ι σ κ ό π ο υ ' ΑθΊ)νών . .. , ' Η μερολογιακά Α' σ. 25. Έκκ λΊ)ιΗ α ς Έλ λ ά­
Ι) ο ς , Το'Ημερολογ ιακον ζή-:rιμoι . .. σ. 6- 7. Κατά τα τελευταϊα ετ/ του παpελθ6~-:oc; αΙώνoς
το ΟΙκΟ'υμενικον Πατρ ιαρχεϊον, επι τη ε ΙσηY7Jσ<:ι του εκ Σ μόρνΊ)ς μαθYjματικου Έπαμει­
νώνδου Πολυ δ ώ ρου , είχε συστή σε ι ε:-: ι-:ροπην εκ τι";,'; καOΊ)ΎYjτών Γ . Λιανοπούλου , Β . '4'1-
τωνιαδου, Κ. ' ΣπαθάΡΊ) καΙ 'Hλ Ια Bαλσcι μά~Ί) , Ί\τις μελετη σασα τας ενύπo μν~ ματι 'περ ι­
λΊ)φθε ίσας προτάσ<: ις του l!ιαλΊ)φθ έντος επιστήμονος ;ερΙ παραl!οχη ς ' ύπο -rijς ' Εκκλ'1)<Jία~
·του ΓΡΊ) γο ριανου ' ΗμερολογΙου χαι τp6πoπoι ησε~)ς -:ου Πασχ αλίου , κατέλYjξε ν εΙς ' &'ρνΊ)Τ Ι­
κον μαλλον συμπέρασμα (βλ «Ε. Α . )) 18 95, σ. 34 7- 348, 18 96 σ. 2 9 2-2Ο7 ) . ΕΙς παρόμο ιa.
συ μπεράσ ματα κατέλη ξε καΙ ή , μεγάλΊ)\ ΈΠΙτΡοπη ρώσων επιστ/μόν ων 'εν Πετρ oυπόλε ~
συYJφοτ/θε'Lσα κατα τα ετ/ 1899-1 900. ( Χ Ρ υ σ ο σ Τ ό μ ο υ (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό~
Jt~ 1) 'Α Ο η ν C) ν : . . 'Επικήl!ειος πpoσφών'l)σις' εΙςτoνλ-1cιρωνείας '''Aνθιμoν; ε~: « ' ΕκκλΊ)':
 7':.J~~ Ξ: r.J F':'tji.(j"(~ΧΟ'J Χ 1)κλον '7~ ς Έ%%λ·ησ[αζ , ΠΖ Ρ Ι %:χ ~ 7Cι :; 6 ;:fj [Γ.J 'j ~ ~·~7Ξ: : :-'j
-: Ζ : Ζ -: '>' j 01ΚO'J με'I ~;ω υ Π ατρ ια ρχείου Τι οιατύπωσις 7.'lj:; Ξ. α'J-: ω,1 "(, ω μτ. ς .
>-:(;., ό : χ -;-'r.:; ,χπο 12 'Ιουνίο υ 1902 51 'Εγκυκλίου ,;ου Μεγάλου ΓIX':'i; ~ x :: Z'>'j
:; -:Χ" -::'IO'J πόλεω ς Ίωακειμ 70 υ Γ' 52 άπευθυνθείσΊ)ς 70 ~ς «M (αα pιω-: X7 υ ~ ς
Χ :1 . ' λ': ~ω -: X7υ ~ς Πα7pιάpzα ~ς ' Λ λεξανορε ία ς ΚiΧι "Ιε ρ οσολύμων κiΧΙ 7iΧ~ς ' Αγιω ­
-; ::. -: x ~ ς Ζ'ι λ ρ ~σ-;ί;) ' A oελφ α~ς Α υ70κε9 :Χλοις ' Εκκλη σία ις 7iΧ~ς έν Κύπρφ , Ρωσ­
:;.:1. Έίj. ΧΟ ι , Ρωμουνία , Σερβ ί:;r- κα ι l\Ιαυρ οβουνίcr» 5:! Τ;ΡΟ'Jβάλλον-;ο ε1ς
_ε Ό ε ', ''.'' z~Λ άν7iΧλλσ-γ-ην άπόΥεων γεν~κ:Χ τινα ζ'!]7"fι μα7α , είς 7'ην έκκ/:φιασ7Ι­
Ζ" , Ξ:·,6 7Ι; 7α ά90pων7iΧ , έφ ' (1'1 ό I1iΧ7ριά PZης έσ7'fι ριζεν έλπ ίο ας γον ιμωτέρ :«;
Ζ :1ίj.: ε ρ γε ( 7. ς ,ων προς άλλήλα ς σχέσεων των όμοοόξων 'Εκκλ!] σι ων «προτ;
Χ·:ί.χω 7 έ ? αν κα ι οαΥιλεστέραν θρησκωnχ-ην καρποφορίαν», τα έν λόγω ζη­
-:-~ H -:X 'Jι σαν «καθόλου μεν είπε~ν θ p'!]σκευ7~κYις ούσίατ κα ι ίοιό7ητος πολλΥις
ε 7ι; μ χ σ ( α ς και σπουδαιάτητο τ;» 54.

:; .1. 193 8 σ . 25Ι ). ΕΙρήσθω 1)' δτ ι εΙ ς . Χς ~ε p Ι μ ε,αβολ-'ijς ,ο ;; ίσχύον τ οτ ~μ ερ oλoγίoυ γε-

.Ι _Ξ"Ι 'Χ. ζ τ ό τε έν -Kων!πόλε~ ε~ση y~σε~ς « το ΠΟ).':; aΊ'; μόσ ~ον εOε ίχθΊj τα μιiλα εTπφυλαzτ~κoν
Ζ Ι: Z ;: p 6θ'Jμ oν )) ( κ' Δ. , 'Η μετα ρ ρύ θμισ«; ,ο;; " Η μ ε ρ ολογ ίου , έν : « Κ Α , )) 1895 σ. 3 12 έπ . } .
'. . : Z ~ :'> σ-'ι με ίω τoν Ι) ια Tr,ν Ι σ το ρ ίαν .0;; ζη ,ή μα,ο ς γεγονο ς ;-; ρ ο β :i λλε,αι χαΙ ~ έν ετε ι 1 9 0 0
!"-.. - ω'I I;:όλε ~ γενo μένΎ'j πε ρ ί ·~ μ ερ oλoγίo'.) 3 ι,χλεξ ~ς ,;ou Ά . ~παO & Ρ"Γj , ταχθέντα; κα-;α. τ/ς
. .... Ζ: rJί.ο γι~ΖΤι ς άλλα γη ς . Ε ύ γ ε ν ί ο υ Τ ό μ π Ρ ο υ, ΈΖ% I:l) σ ία. δεχθεϊσα το Γ ρηγο­
: . Τι'," ( Παπ υων ] '~μερ oλ6γιo'l, χα,έστ'ι σχ ισ μ α, α'l; χαΙ ,χ Λl υστη ρι:i της ώς έχ τούτου
:;7Ξ:: ,,'j'l7α( τη ς Θε ίας Χ:iρ "ο ς , έν : « Κ ΕΟ» Όx,ι~ β p . 19 71 σ . 9 . Π ο λ υ χ ά. ρ π ο υ, Έ­
~ ~ :; Ζ ~ ;:: ο υ Δ ι α. υ λ ε Ι α ς , ( Ι-Ι ~ μερoλoγι~:ι.:}, με 7xρ~ ύOμισις '.AO·r,VCLL '1947, σ . 22- 30.
-τ- r.J =) :t: ,j τ ο υ, Κρ ίσε «; έτ:t T~ ς T: Ρ(~'":"lj ς Τ:~ίJ 'X7Ijp~ σε ως ~ ς γεν ο μένη ς ύτ:ο ,,:,οϋ Σε βασμ .
. Ι-" , ρ '> ,: , Λαρ ί σητ; χ .χ . Δω ροθέ ου έπ Ι της γνω σ7η ς έχΟέσε ω ς ,ω'l χ, Γ . Ρ α μ μο » , Χ . Σγου­
: .7:; Χ z 'Xt Ι\: . Τσ ατσ ου έπ t ":01) Π αλα ωη με ρ ολο γ ιτ υω ϋ ζ-η 7ή μα 70ς , Βό λος 1952 σ . 12.
_ - : 'J σ ο σ τ ό μ ο υ , 1\1 ·'1 τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ τ: ρ. Φ λ ω Ρ ί ν Τι ς , Θέ σ«; του έΟΡ70λο γι­
χ":., . . ' AO-'ijνGt ' 194 7, σ , 40 .
5 1, Π ρ βλ. Χ ρ υσ οσ , ό μ ο υ ( Α ') ' Αρ χ( ε ;-;ι σ χ6πο υ 'Α θ η νω ν . . "
Ή ΈΧΧί:φ ία τη ς 'EAA:il)o; έ.:Ι 'Τι Ι 9 Ο Οτ. έπετείφ Tϊj ς [I)Ρ ')σεω ς α'J 7ης ,);-;0 ,οϋ 'Απ οστ όλου
x ,i.,,·J, 50- 195 1, 'AO-'ijνGt ' 1 9 5Ι σ .1 6 8 . Ίε ζεχι ή λ , ΛΙη.ρ ο ;-; ολ ί ,ο υ Θεσ­
σ α λ ι ώ τ ι δ ο τ; χα Ι Φ αν αΡ ( ο φε ρσ :i λ ω ν , Β ιβλ ιοκρ ισ ία έν : «' ΕΧΥ.ί:η σία » 1 937
:; L03, Κατά τον Θ . Σ τ ρ ά. γ χ α 'ι , 30 " Ιουνίου , ο σ,ω χαΙ «Ν. Σ ι ι:) ν» , τ , Α' σ . 17
'.Ι, Χ Ρ 'J σ 6 σ , ο μ ο ς ( Α' ) 'Αρχ ιεπ Ισχοπ ο ς ' Λ θ η ν ι7> ν, έν : «' Η l)ι6ρΟωσ ις
~J :' 'Io'JX(X,lO;; Ήμερολο γ ίου» σ . 7, Βλ. «Ε . Α .» 1903 σ. 162-1 65,
5 ~. Κα,α τ~ν Β' πατριαρχε ία'l αUτοϋ . Βλ. ' Α ν θ ί μ Ο 'J , Μ η τ ρ ο Π ο λ ί . ο υ
. ~ .j ''ι ς , ΤΟ 'Η μερολογιαχ ο'l ζή,'η μα , Κων/ΠΟλ(ς 192 2 σ . 28 έ~ . Δ . Κ α • σ -'ij , 'Ημε­
. '>': :r,', έ'Ι : Θ ΗΕ τ. 6 σ . 49. Δ . 1\1 α υ Ρ ο π ο υ λ ο 'J , Π ατΡια ΡΧ ΙΥ.αΙ σελ ίl)ες , Άθ-'ijνα ι
-' 'J . 45 ~ϊ: .
53 . « ~. Σ : ω ν» τ . Α' σ . 1 69 , « Ε, Α . » 190 3 σ . 1 62 ,
5 i . « Χ, Σ ( ω,l » "Α' σ . 1 7 0-Ι 71 . ' Α ρχψ Θ . Στ ρ ά. γ χ α , εν Ο . άνω" . , Α'
- - j 1 - 5 3 ~ . ' ΙΙ Έγχuχλ ιο ς α.σ ,η Ο ε ω ρ εί,α : ώ ς 'η άφε7ηρΙα μι 'Χ ς ν έας έπ οχ'ij ς έν ,'na ιopO o ­
Ξ ~ Ζ~~~J ω'J ~~ , Sιό7~ O ~' α/)":'-ης έΖαΧε1'-:ο σ.J μ~:ις ό zρ ισ-:ιxν~zoς %.ό σ μος ε~ ς σuνε ρ "{χσ ίαν
-Ζ. :; .J:.L ;: ~ :t: ; t'J Ζ:ϊ:t σο β α ρι':Jν εΖΖί:lj σ t-Χ G7 ΙΖ(':Jν ζYι 7rιμ :( -:-ων. ΙΙ ρ βί. . (( ' Ε τ: ί σ Ζ ε Υ L 'J» αρ .
.. - .- Ι 97 3 σ. 3,
προς 70'1 έορτολογυων κι)κλον 7ης 'Εκκλησίας, περ] χ::Λ -:-r..::; ~ :: r.. . r, ~~: _.
παρά του Οικουμενικου Πατριαρχείου ~ διατύπωσιτ -:-Ι;ς ~ X 'J-:- (;J'ι ' -.

Οϋτω o~α της απο 12 'Ιουνίου 1902 51 'Εγκυκλίου 70υ Μεγάί.Ο'J Il7. 7 ~ ~ :z.: ~ ... ,
Κωνσταντινουπ6λεως 'Ιωακειμ 70υ Γ' 52 απευθυνθείσης 70~ς «i\Ιαχ χ ~ ~ω7 :Ζ.7" .:
και 'Αγιωτατο«; Πατριαρχα«; ' Α λεξανο ρ ε ί α ς και 'Ιεροσολύμων και -:-α~ς 'λ':~ω ­
τατα«; έν Χριστώ Άoελφα~ς Aύτoκεφάλo~ς 'EκκλΊJσία~ς τα~ς έν Κύπ ρφ , Ρ ω σ­
σία, Έλλάo~, Ρωμουνία, Σερβίq. και Μαυροβουνίω» 53 προύβαλλοντο εtς
μελέ-,ην και ανταλλαγ~ν απ6ψεων γενικά τινα ζ·f).-ήμα,α, εις τ~ν έκκλf)σιαστ ~­
x~ν έν6τψα αφορων":'α, έφ' <1'1 ό ΠαΨΙάΡXΊJς έσΤ'ήριζεν έλπίοας γονψωτέρ χ ς
καλλιεργείατ; τών προς αλλ'ήλας σχέσεων 7ων όμο06ξων 'Εκκλ'f)σ~ων «πρ ό τ;
αγλαω7έραν και οαψιλεστέραν θpΊJσκευ7ικ~ν καρποφορίαν» . τα έν λόγω ζ-η­
.-ήμαϊα ~σαν «καθόλου μεν εΙπε~ν θpησκευτ~κΊj ς ούσίατ; και ΙO~67ΊJ'Oς πoλλΊjς
οε σημασίας και σπουδαιότητοτ;» 54.

σία» 1938 σ. 251 ). ΕΙΡ'ήσθω 1)' ση εΙς τχς περΙμετ~βολ'ijς του ίσχύοντοτ; '~μφoλoγίoυ γε­
νομένα.ζ .τό τε εν . Κ ων /πόλε ι εΙσ"ljγ'ήσεις «το πολ» oγ~μόσιoν έΟείχθη . τα μάλα έπιφυλακτυω»
κcιΙ απρόθυμον» ( Κ Δ .. ΤΙ μεταρρύθμισιξ του 'Ημερολογίου , έν : «Ε. Α .η 1895 σ. 312 έπ .} ,
Ι Ω ς αξιοσημείωτον οια την Ιστορίαν το υ ζΎj τ'ήμCΙΤOς "(εΥον ος πpo βάλλΞ:7CΙΙ zcxt ·~ εν έ:"C"ειI900
εν Ι{ων/πόλει γεν ο μένη περ] ~μερoλo γ[oυ ο ιάλεξις του Ά . Σπαθαρη , ταχθέντος κατ α τ-ης
i)μερολογιcικ'ijς αλλcιγ'ijς . Ε υ γ ε ν ί ο υ Τ ό μ π Ρ ο υ, ' E κκλφ ίcι δεχθεϊσα το Γρηγο­
ριανον (Παπυων ) ήμερολόγων , Ζα.τέσ-;·1j σZ Lσ μ~7 ΙX'fι 'Ζ,α: ι. ",:,0:. λlυστ·~pι& τ"ιις ώ ς εκ τούτου
στερούνται τ'ijς Θείcις Χαριτοξ , έν : «ΚΕΟ" Όκ τ(~ βρ . 19 71 σ. 9. Π ο λ υ κ ά Ρ π Ο υ, Έ­
π ι σ κ ό π ο υ Δ ι α υ λ ε ί α ς, Ή ήμερoλoγιcικη μεταρρ ύθμισιτ; 'Αθ'ijνcιι 19!17, σ. 22-30.
Του α υ τ ο υ, Κρίσε«; έπΙ τ'ijς ΠΡ(:)Τ'~ς ΠCΙΡCΙΤ'~ρήσεως' ·τ 'ijς γενο μένης υπο του Σεβασμ.
Μητροπ. Λαρίση; κ .κ . Δωροθέου έπΙ τ'ijς γνωστή.; έκθέσεως των κ. Γ . Ραμμου , Χ. Σγου­
ρί7σCΙ κcιΙ Κ Τσάτσου έπ Ι του Παλαιοημερολογιτικού ζητήμcιτoς , Βόλος 1952 σ. 12.
Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ Ο υ, ΝΙ η τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς, Θέσις του έορτολογι­
κο \) . . . ' Αθ'ijνοι ι 1947, σ . 40 .
51 . Πρβλ Χρυσοστόμο υ ( Α') Άρχιεπισκόπο υ ΆΟηνων ... ,
Ι Ι-Ι ΈΖκλησΙα τΊ)ς 'Ελλαδο; έπ~ -=-η 1900fι έπετείφ τ-ης ΙΟρ {.)σεως αlJ-:-ης υπο -:-OU 'Αποστόλου
Παύλου, 50-1951. Άθ'ijνοιι 1951 σ. 168. 'Ι ε ζ ε κ ι ή λ, 1\1 η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Θ ε σ­
σ α λ ι ώ τ ι Ι) ο ς κ α Ι Φ α ν α Ρ ι ο φ ε Ρ σ ά λ ω ν, Βτβλιωφισία έν: (( 'Εκκλησίω> 193 7
σ. 103. Κατά τον Θ. Σ τ ρ ά γ κ α ν, 30 'Ιουνίου . Ο(Jτω κcιΙ «Ν . Σ ι ώ ν» , τ. Α' σ . 17
κcιΙ Χ Ρ υ σ ό σ τ ο μ ο ς ( Α') 'Α ρ χ ι ε π ί σ κ ο π ο ς 'Α θ '~ ν ω ν , έν ; «Ή διόρθωσα ;
του "Ιουλιανού "Ημερολογίου» σ . 7. Βλ «Ε .Α .η 1903 σ. 162-165.
52. Kcιτα την Β' πατριαρχείαν ωJτο\) . Βλ. 'Αν θ ί μ Ο υ , Μ η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ
Β ι ζ υ η ς, ΤΟ "Ημερολογιακόν ζήΤ'~μcι , Κων/πολις 1922 σ. 28 έπ . Δ. Κ α τ σ 'ij, ' Η με­
ρολόγ ιον έν : ΘΗΕ τ . 6 σ. 49 . Δ. l\I α υ Ρ ο π ο υ λ ο υ, Πατριαρχικά! σελίδετ, , Αθ'ijν~ι
1960 σ. 45 έπ .
5 3. «Ν . Σ ι ω ν η τ. Α' σ. 169 , «Ε ,Α .η 1903 σ . 162 .
54 . «Ν . Σιωνη τ . Α' σ .170-171 . ' Α ρχ ιμ Θ . Στρ ά γκοι , 1:ν θ . ανω τ . τ . Α'
σ . 53 1- 5 32. '11 Έγκύκλιος cι(Jτη θεωpειτcι ι ως .~ αφετηρί:Χ μιiΧς νέcις έποχ'ij ς έν τη Ι) ιο ρ θ ο­
06 ξ ιΡ Ζο~νωνΙct , 8~ότ~ οι' αύτης έχαλε'i-;ο σ 1J μπας ό zριστ~αν~κoς κό σμος ε Ις συνε ρ γxσ Ι ~'I
-:χ :Δ συμπραξιν έπt σοβαρών έzχ):ιισ~αστιz(";)ν ζ1j'r'"fj μ&των . Πρβλ . «Έ 7': Lσ χ ε Υ ~ V » Χ;; .
-33, 4-9- 19 73 σ. 3.
30

Τελευταίον 55 με-;ιχξυ -;ων θ ιγο μέν ων εν -;?j ώς εΊρΊ)':IΧΙ ΈγκυκλΙ<}) ζ'1j7η μ :χ.­
των ε-;ωε-;ο -;0 "Η μερολογ ι ωών , Κ7. Ι ο·η κlΧr. εν οψει "6ίς οιαφlΧLνομένΊ)ς OL7.-
φων ί αξ με7αξυ --:ων εγκυψ :χ.'/7ων ε tς -;·ην μελέτην αύτου EtoLXW'! δρθοδόξ ων
έπιστημόνων . Ε ίδυτ ώ τε ρον , ό μεγαλόπν ουτ; Πα7 ρ ιάρΧΊ)ς 'Ιω7.κεΙμ ό ΓΙ εθε-;ε
σαφώ τ; θέμα μετ α ρ ρυθμ ίσε ω ; «-;ου ά.π ' αtώνων ΚΡCΙ.-;Oυν-;Oς εν ,,?j 'Ορθοδόξφ
ΈκκλΊ)σΙ:::. 'Ιουλιανου "Η με ρολογ ίου ~ άποοοχΥις του ΓΡΊ)γΟΡLlχνΟυ, εκεΙνου μεν
ώ ς έλλιπεστέ ρου εΠLσ-;'ημονικως , τούτ ου οε ώς άκριβεσ"έρου νομιζομένου κlχι . .
.. της κα-;' άνlΧγΚ7.ΙlΧν άκολουθΙαν μεταστασεω τ; του κ:χθ' 'ήμα.ς ΈκχλΊ)σιαση­
κου ΠασχαλΙου» 56. Παρακατιών ό Πα-;ρι:χ.ρχ,οιjς άνέπ-;υσσεν εν κεφαλαίφ 7ας
έχα-;έρωθεν εκ διαμέτρου άν-;ιθέ-;ους διατυπωθείσατ άπόψεις 57, επr. του "Ημε­
ρολογιωωϋ,«του ζΊ)τήμα,ος τούτου, σ1';ν ,?j επισΤΊ)μονικη μορφη, π Ρ ο φ α ν η
ε χ ο ν τ ο ς σ Ί) μ 7. σ Ι α ν ε χ κ λ Ί) σ ι α σ τ ι κ .η 'Ι » 58 επr. "c';) τέλει tvoc «και
περ] τούτου ΟLαμορφωθ?j χοινον εν αυ,α~ς φρόν,οιjμα, μία οε γνώμΊ) χαr. άπό­
φασ«; 't'Ίjς καθόλου 'Ορθοδόξου ΈκκλΊ)σΙ:χς, Τι μόνη άπόκεLται 'ή περ] τούτου
χρΙσις χαι 'ή εξεύρεσις, εν άνάγκη, τρόπου συνουάζοψ,ος, κατα το εφικτόν,
τηνεπιζΨOυμένΊ)'l crXE-;LX-fj'! επισ-;Ί)μονικην άκρΙβεΙ7.ν προς τ·ην ποθουμένην "ή­
ΡΊ)σιν 7ων καθιερωμένων εκκλΊ)σιασ,ικων όρισμων» 59.
'Η πατ ριαρχα-ή, εξ άλλου, ΈγκύκλLος οεν -Υιγνόει την σημειουμένην κΙνΊ)­
σιν , εν τισιν 'Ορθοδόξο«; χώρlΧις, περί με-;αβoλΊjς του 'IOυλΙIΧ'/Oυ "Ημερολογίου

55 . τα λοιπά ζ-η7~ μα-;α ά<;>ε ώ ρων α ) ει ~ 7r,ν 7lJρ-η7έ αν εν 7({> μεlJ.Ο'/7 Ι '(ρ α μμΤιν τ:ρο ς
επ L7ευζ r.ν έν ότ/'7 0ς μεταξύ -;ων όρ θο όόξ ων λι:ι..(~') ΖαΙ στερέωσιν -:-;' ; όρθοόόξο'J ~ μων πίστε­
ω ς εναντ ι « τοϋ έπ ιφερ ο μένου έναντ Ιου πνεύ ματο τ; ~oG ::ι rwvo ::; 7':ι')':,()'J » , ~ ) ε Ι:; ",:,χς « μετά --;ων
δύο μεγαλων 70U Χ ρ ιστ ιαν ισ μοϋ άν x~εν ~ p :Χ~ ω'Ι , 7r,; .λ'J7 Ι%r, ; ~."ί.O·Ioυ" % χΙ 7~ς -;ων Δ ια­
μαρ τυρομέν ων Έ%%Χ"ησ Ι::ι ς » σχ έσε ιτ Ζ::ΙΙ γ ) ε Ι~ "7:i::; μ.Ε 7:Χ ":W"I Πλi.:Χ ~ΟΖ αθολ LΖων σχέσειτ ,
ύ::ο ":0 Υώ ς :-η ς όρΟο οό ;ο') δο .... μ x-; ~Z·~ ::; C!.Ο :iGχ:zj" f:ι: :; . έ'/ & %:;(7' x j j.O'J::; δέν περ ιέχει «διαφ ο­
pi:; c/)σιώaε ι ς --:-Γιν έν r)-=-r, 7 Χ -:-;'; ;: Ι'j7 ε (·) ; z:ι ~ 7"~'J ~/.,j:r;σ ~:ισ '7 ~Ζ·;'ν Ζ οινωνΙαν χωλυούσιχ ς n .
Π ρ βλ 'λ Ρ Ζ ι μ . Θ. Σ τ ~ :i ": % Χ. i-,O. Χ', ω -; . 7. λ' σ. 53 2- 534.
56. ,, ~ . ~ : Ι~) 'I )) 7 . λ ' σ . 1 ~ 5 . " E . λ . )) 1 9 0 3 σ. 1 6 ' , ' λ Ρ Ζ ι μ. Θ. Σ -; ρ :Χ γ % α ,
i:νθ . Χ'lω 7 . σ. 53... .
5 ::. ,, ~ . ~ ι ω 'I I) 7. λ ' σ . 1::5. « ε . Α . » 1903 σ , 164 . ' ΑΡ Ζ ι μ . Θ . Στρ:Χ '{ % α
εν θ . αν ωτ . 7. λ' σ . 53 . - 53 5. σ~ 7Ι') % :χ: ;, .λ Ι 'Jν 'J σ ω ; λ:Χτχς έν ,,:'Τι όπ' αυτου έ%~ι~o μένη
" Σιων )) 70U ε7O'J ~ 1881 δ~ Ζ -;·j ;:'J·J 7~ " z '~Z ·~ν ",ι α έ;:ισ7'7j 6 χρόνος , %αθ' δν να aιορθωθ'Τι χαΙ
παρ' 'ή μιν Τι ~ ι x <;>oρ :x χϋ 7Γι ( έ% 70::; σ,?χΧμΧ 7Ο ; 70::; Ίο υλ ιανοσ 'ί; με ρ ολΟ Υ Ιου ) δτ:ως μ.η σπε Ι­
ρωσ Ι τ:ο,,:ε ο Ι ατ:όγ ον ο ι 'ί;μω ·ι 70'1 'Io·ji.LO'J %χΙ θερ Ισω σ ι τον ΊανΟ'JcΧριον)) (Βλ . "Σ ι ω ν ))
Ί~<;>-ημεp Ι~ Θp-ησ%ευ 7 Ι%·~ . ' λΟ'ηνχι 18 8 1 9 . :3 σ . 4 ).
58 . " Ν. Σ ι ω ν Ι) 7. λ' v . 1::5. ' λ Ρ Ζ ι μ. Θ. Σ .. Ρ :Χ '( % α , ενθ . άνωτ . τ . Α' σ .
53 5 . Περ Ι τ/ ~ έ%%Χ-ησ ιασ-; ι%Υι ς σ'Γι μχσ Ι:χ; 70::; 'ί; μ ερ ολογ Ιου βλ Β a s i Ι S q k k a s, Th e
calendar qu es tion, έν : "OrtllOc!oX Life)) yol. 22, 19 72 7. 2 σ . 22 έτ: . ΑΙ άΔν-ητοι καΙ αϊ
χι.νΊ'j":"αΙ έ ο ρ τα Ι και τ:Χ oιxειcι λΖ~70'J ρ γ ι.Ζ i βι~λΙ:Χ Τη ς 'J~xzλ~ησΙας -ί)μ ων αναφέροντα ι. εΙς '70
-ήλια%ον Ίj -;0 σε);Γι,1ΙΧ%Ο'1 -ήμερολό'{ ιον ( Βλ Β Ο r i s .λΙ Ο Ι C I1 a n Ο Υ , Unders ta nding
ΟΙΙ Γ ch nrcll ca!enclar, έν : "OrtllOclox Life)) yol. 22 Νο Ι , 1 9 72 σ . 3 1 ).
59. 'Α Ρ Ζ ι μ. Θ. Σ 7 Ρ ά γ % Χ , ενθ . Χν ω7. -;. .Λ' v. 53 5.
ΚIΧΙ 7ας έξ αυτη ; διαμο ρφω θείσατ; Μο άν7ιθ έ-:ους παρα.-:ά.ξει~ : ω·, 'Ι; -. -
έ μα ρτύρει 7·ην σοβαρότητα 70υ ζ'ψήμα70ς και 7·ην ά-ιrl.γΚ7.ιό7η7α -:-r.: ι.,., : ':..':.
τε ταχιο» άντιμετωπΙσεως aU'70G έν πανο ρθοδόξφ συμφων ία προς ~i.:;:vC"Ij ~"' -; ..
ένοεχομένης ουσμενους, οια 7·η,ι ένό7η7α της 'Eκκλησ ίlΧς, έξελίξεω~ . Έ ϊ.-:'.....Ζ ­
νως οροως ή έπι 70υ Ήμερολογιακου ζητ-ή ματο ς εΙσ'ήγ"φις 'T"~ς 'Εκκί:ι; σ ι χ .:;
7Ίj ς Έλλά.Οος ένώπιον 7ης Π ανορθοδόξου Μεγά.ί:/)ς Συνόοου ύποστη ρ ίζε ι . ~ -:~
«άπ ο 70υ τέλοι»; 70υ 10' αιωνος εΙΖεν άΡΖίσει -~ 'Εκκλη σ ία να συνειoη-:Cιϊ.Cι Ιy,
την άνά.γΚ'Yj'Ι δ ιορ θ ώ σεωτ; 70υ ίσZύOν7Cι ς τότε 'IOυλιlΧνCιυ " Η μερ ολογίου » 60 ,

3. Ή θέσις τών λοιπών , πλην της Έλλάδος , Όρθοδόξων Έκ ­

κλησ ι ών εναντι του ζητήματος.

ΕΙς ,,:"ην άπο 12 'Ιουν ίου 1902 'Εγκύκλιον 70υ Π ατριαρχου Κων/πόλε ω ς
' Ιω ακείμ ,,;ου Γ', άπ"ήντη σlΧν κατα Ζρονολογικην σειρα» πρώτη μεν ή ρωσ ικη
'Εκκλησία , εlτlΧ οε ΙΧΙ 'Εκκλ'φίαι " Ι ε ρ ο σολύ μων, Ρουμανίατ , Σερβίας, Έλλά.­
οος και Μαυροβουνίφυ. Ό Πα7ριά.ρχης ' Aλεςα'IOρ ε ί lΧς Φώτιοξ , διισταμενοτ;
προς 70'1 Οίκουμενοων , οεν άπήντ-φεν εΙς τ-ην ΠlΧ7ριαΡXικ-ην 'Εγκύκλιον, OU-
τω τ, ωσ7ε εΙς -;ην νεωτέ ρα» αότου άπο 10 'Ιουν ίου 1904 άϊ.lχντη7ικην Έγκόκλιον
να διερωτάται ό ΟΙκουμενικος γ ρά.φων : «70υ Μακηιω7ά.του κ αΙ Σεβασμιω­
7ά.70') Π απα καΙ Π α7ριά.ΡΖΟ') 7η ς μεγά.λ'ης πόλεως ' Aλε ξανoρε ί lΧς καΙ πα­
σης γης ΑΙγύΠ70υ οόκ o~oαμεν δπωτ; cΧνlΧβά.λλOν70ς εΙς οευρο 7"ην άπά.ν7η­
σιν» 61.

'Η ρω σικη 'EκκλησίlΧ έν τη δπο "~μεΡOμηνίlΧν 28 Φ εβ ρ ο υα ρ ίου 1903 άπlΧντ"ή ­

σε ι αό7η ς, έν σχέσει προς 70 "Ημερολογιωών ώμολόγε; δτι «το ζ"ήτημα της
με7ιχ β ολη ς =η κlΧΙ ";"ης μερικΥις μόνον μεταρρυθμίσεωξ 70υ 'Η μερολογίου οό μικρον
ώ σαύτωτ; άπο πολλού Ί)οη ταραττει τους ορθο3όξους έν ";"η ΖΙ:ψq: αότης» 62,
;; ιχ ρα 7ιχυ7α έοέχε";"ο τ-ην μερικ·ην μόνον 70υ 'Ιουλια.νου ' Η με ρ ολογ ί ου οιόρθωσιν,
~ , , , " ", " ,.... ~
Ίί-:ΟΙ εν G"!.εσε ι μονον προς το νεον ε-:ος κχι 7'f)Ί μ ε 7 0 ν ο μ α σ ι α 'Ι ";"ων 'η μ ε ρ ο μ"/) ν ι ω ν,
....

ά;;οκ ίΔ ου σα ϊ.lχν7 ελω ς , συν ':'n δ ιορ θώ σει, κα Ι 7,η,ι με7lΧβ ολ'ην «κα Ι 70υ Πάσχ α­
x[Cι') κχΙ 7ης ολης έκκλφ ιlΧ σ";" ικης ΧΡ OνO λCιγ ία ς» έ;;Ι ";"ί;J λόγ ω Οτι "~ τοια ύτη

60. Έ % Κ λ η σ Ι α ς Έ λ λ ά ~ ο ς, Τ Ο " Ημ ε ρολογιωών ζήτ/ μα, BΙσή Ί'f) σ ις προς

-:-"., Π ανορθόδοξσν .\Ιεγάλην Σ ύν οδο» Άοη ν!Χ ι 1971 σ. 7, Π ρ βλ. την άντωετον όίποψιν έν :
' Λ .: Ι ο Ρ ε Ι τ ο υ ?ΙΙ ο ν !Χ Ζ ο ϋ , Το Ήμερολογ ι!Χχον ζήτημα, έν : «0.'1'0 » 1972 (1- 15
c Α ::;; Ω. Ι(1) ).

61. Χρυσοστόμου ( Α') 'Α Ρ Ζ ιεπ ι σ χ όπ ο ') Ά θ"ην ων ... Ί-Ι διό ρ θ ω­
:; ,~ , . . σ . 8, 'Α Ρ Ζ ι μ, Θ. Σ τ Ρ ά γ r. α, ενο. άνωτ . τ . Α' σ. 5', 1. Βλ. χαΙ ύπο σημείω ­
~ ..', ; 1) .
6:!. 'λ Ρ Ζ ι μ. Χ Ρ 1) σ ο σ τ ό μ ο υ Π α π α δ ο π ο u λ ο υ, ΤΟ Γρ η γοριανον Ή ­
-Ζ : -:.ί/',·:ι-:.ν έ-ι -:-n ' λνατολΤι, ενΟ. άνωτ. σ . 219. 'λ ν Ο Ι μ ο υ , .:\1 η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ B~ ­
~ _ 7, ; . ~,θ . άτω τ. σ. 33.
 33

Το Πατριαρχείον 'Ιεροσολύμων , κατα ταύτα . to·r,Xo'J G7~ α) ενεκα του

διενεργουμένου ύπο -;-ων έτεροδόξων έν -:yj Άνατολη Τ.?σσ-ι;j :J7~σ μQ :; ε~ς βάρος
~ων όρθοδόξων , πάσα περ] μεταρ ρυθμίσεωξ "ou κρα-:οVν70ς ·Ι; με~ σί.σγ ίοu κα"α
-τδ ί.7.-:ινιχ.Ον πρότυπον ά:πό?ασις, εμελλε να παpάιJιη ΟΤ.I.7. ε ~ς μ~ ~ :ι.ς 7 ων Τ.ρο­
παγανδιστών εΙς βάρος -:Ίjς 'Ορθοδοξία«, έμφανιζoμέ'J"ι'ίς <1J:; ΧT.σOεzoμέ'J"ι'ίς ,
,έν -:c{) ζψ~μσ.τι "ου ~μερολογίοu , ,,!jv παΠΙΚ'!jv λύσιν, β) zt::; '~ " Τ.ε? [Τ.7 ωσι'l
όμως ot έτερόοοξοι θα επσ.uοv τ~ν προσηλυτιστυτην 7.ύ,ω'l Oρ:ι.σ:-ι; ρ ~ 6"Ι;7:ι. , θα
'ήOUνσ."ο ~ 'Ορθόοοξος Έκκλφία να αποοεχθη ,ο ύπο "Ίjς Ξ:,nσ:-r, μ-ι;ς T. .: σ~ :ι. λ­
λόμενο» τελειότερον ~μεpoλόγιoν ~-:oι "ο ΓΡΊ)γορισ.νΟν και γ ) Ξ:'ι 7σ ~ :ι. ·J:-rl οε
περιπτώσει θα πεpι~ρχε,o βεβαίωτ; εΙς αργίαν ό Ζ' Άπoσ,;ol.ικ ~::; Ζ:ι." ω,ι T.E ?t
του καθορισμου τΊjς ~μέpας έορτασμοϋ τοί) Πάσχσ., cXJ:AO: ,;ου ~Υ,:-r, μ :ι.7 σ ::; μΊj
ον,ος οογματικου, ούοεν το κωλυον τ/'ι Έκκλησίαν δπωτ; έν όμ09ω '/ [ ~ Τ. :ι.'l σ ρ θ Q­
aόξcp απoφασίσ-n περ] ~μερολογίοu κατα τα πορί σματα τΊjς έπισ7 'r, μ'Ι;= 65,

'Η ΈκκλΊ)σία Ρουμανίατ, απαν"ωσα τη 6η "Ιουνίου 1903, Ξ:7:1.σσε7σ Ζ:ι.-:Χ

της μεταβoλΊjς -:ou κρα,;ουντος ~μερολογίοu , φρονούσα ανεπι?uλiκ-:ως G 7~ «Ο '>
"ε οια του δακτύλου έπιτρέπεται ~μϊ'l να θίξωμεν -:ας αΠΊ)ΡΖα.ιω μέ'I :ι.::; i T.Q-
-φασε ιξ, αί-:ινες απο-:ελουσι "ην ~μετέpαν έκκλΊ)σιcι.σ'ΙΚ'!j'l aόξα'l)) 69 .
Ή ΈκκλΊ)σία ,Ίjς Σερβίας οια 't'Ίjς απο 6 "Ιουνίου 1903 αΠ7.,I"r,σεω::; :ι..~"r, ς,

ρου ήμερολογίου (aηλ. ~oϊί Γρηγοριανοϋ) παραδοχη περιαξετ εΙς άρ γ Ια:ν -: 0 '1 τε ' λ ;: 'j σ -:οi. ~­
·κΟν κ-:ι.νόνσ. τον άπαγopεύoν~σ. την έορτήν του "Αγίου Πάσχα «πρ ο -:-r.:; έ x ;; ~'rΓ,,; ~'Tf, μΖ ;; Ιχς
με,;~ ~ων "Ιουδαίων ~ελε~ν» xtιt τ/ν απο της άγΙας Οlκουμενr,.κ-ης 7:'ρ ώ -:-r, ~ ~·.J·J6S')·J κεΖρ α ­
τφωίαν συνήθειαν , ϊν α .~ 70U Πάσχα Ζορτ/ zop~άζη7αι .-Γιν Κυρ ιακ'r.', -:7.'1 μ ε -: χ -:-1;'1 ;:ρ ώ7ljν
πανσέληνον τ/ς έαρινης Ισημερίας. "Αλλά 7ων -ηθικων αίτίων ιΧ Υ ' ω" .:; τε ' λ ;:'j σ-:οi. αΟς
κανων καΙ ή συνήθεια άπέρρευσεν , ουκέτι ύφtστα.μένων, τ:ρόό ",ρ,ον ώ; G'~O~I -:0 Ζ ωλυον ιΧπο
aογμα~ιχ'ijς άπόψεως την ΟΡθόaοξον ΈκκλΊjσίαν έν δμσφων ία 7ων μεί.ω" χ.j-:-'r.ς Ζ-:έρως συμ­
φώνως προς τα. άληθη τ/ς έπιστήμης πορίσματα τα. περί -:0;':; ·ίjμ ε Ρ 'jί.ογίΟ 1J aιcι:-:άξασθαω
Πρβλ. έ'ι : «'Αν ά π λ α σ ι ς)) 1928 σ. 45. "Αντιθέτω ; δ 'λ Ρϊ.,';: ') ς 'Ι ορΜνου Τιμόθεος,
γράφ ων έν ε~ει 1923 περί 70U Ήμερoλoγ ιcι:κoϊί χχι ανα:Υερ ό μεν ος ε Ις -::Χ ς κα-;αβαί.λομένας
προσπαθε ίατ; ϊνα και αΙ Όρθοaοξοι Έκκλησ Ιαι πρ oσλxβ ωσ ~ -:0 ΓΡΊjγOρ~α:νoν Ή μερολόγιον,
ύπεγpάμμ~ζε 7~ν ά.ν!ι.,/.:ην σπω ς ϊ:ρoλ1)φθωσ~ν « αΙ 8υσμενΖϊς συνt7:ε!.α~ αΖτι.νες προκύπτοu­
<ην εΙ ς βάρος 70U ορθοΜξου ονόματος aLoc τ/ς ιΧποaΟϊ.'ijς -;ou ΓΡ'"γοριανοϊί έν τη ΌpθoMξ~
Έκκλησ[~ κυρίως aLa. τα. Πατριαρχεία. 'ΑλεξανaΡείας και 'Aν~ιoχε[ας, έξαφετικως ae: aLa.
το Πατριαρχείον Ίεροσολυμων)) . (Τ.Π. Θ έ μ ε λ η, Περι τοϊί 'Ημερολογίου, έν: «Ν .
Σι ων)) ΠΙ' σ. 299).
68. 'Αξιοσημείωτον έν 70υτοις είναι το γεγον ος ΙSτι δ «Μητροπολίτης προ ΦλωpίνΊjζ))
λ Ρ 'Jσόστομος έν τη έαυ70ϊί «'Αναιρέσει .. . )) ιΧνεφέρθη εΙς μόνΊJV ..ην όπα στοιχείον α' άπό­
9χνσιν, παραλείψας 7α.ς λοιπάς Μο, έξ &'1 aιασαψΊJVίζεται άpκoυν~ως ή θέσις τοϊί Πατριαρ­
χε ΙΟ'J Ίερo σoi.\ι μων εναν~ι 70U ήμερολογιακοϊί. (Βλ. Χ Ρ υ σ ο σ 7 ό μ ο υ , 1\1 Ίj τ ρ ο π ο ­
Α Ι -: ο 1j π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν Ίj ς, ' Ανα ίρ εσ ις τοϊί έλέγχου τοϊί 'Αρχιεπισκόπου ... σ .40.
« ' Ε zrj:φ ί α η193 7 σ. 375) .
69. «Ε . Α. η 1903, σ. 487. 'Αν θ ί μ ο υ, Μ η τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ Β ι ζ υ η ς, ενθ . ανωτ,
σ. 35- 36.
3
34

διεπίστου , συμφώνως τη εΙo~κfι ZLufjY;'crz ~ ~'J 'J ~ Ις:,~oπολίτου ' Ιννωαντ ίου,
την ϊ.ρoνoμε':"ρ~x·ην άνακρίβε~αν ':"ou ':"ε ·I 'J'Ji. ~ X·i r~ :::; κ:Τ. Ι ':"ou ΓΡΊJγoρι!ΧνOυ Ήμε­
ρολογίου κα.Ι 7α έπιζ~μ~α. έπακόλoυθ~ 7~ ζ i'J1.Ζ : ~ :'Ξ ~7.ζ 7Χό7ΊΊς , προϋτεινε όε
την καθ~έρωσ~ν νέου όρθου ύ πολογ ισμοϋ ':"0 :::; Z~ ~'i'~'J « λ α μβ ανο μέν ου ύπ' oΨ ε~
'70') θp~ησ'ι<zυτιχo υ καΙ χα.νo')~χoυ μέρους '7(, ;:) ·r,μ Ξ~rJί.Γ.,'Ό~ [':.ι·)) τα ούτινοτ; 7·ην ρύ θ ­
μισ~ν έπωρίετο εΙς -;-ην έZZλΊJσιαστα·ην ' A? Z';'·i.
Τέλος , .η ΈΖΖλφίΟ'. ,,;,ou Μcωροβουν ίο υ , έ 'ί ~ ? :1... ::' :2'" Αύγ ού στου 1903
&παν7~~ει αύ7:ης , συνίστα έπιφuλα.Κ':"ιχό"'C'"!J':"Ο': Ξ.ν 'Y.'ί7~ ,:"rJ ::; 'Ι-Ι ;.ι. Ξ ~ oλoγ ια.κo υ « δ ιότι ,
ώ ς γνω στόν, 'η με":!Χβοι:η ";'ou Ήμερολο γίο ') έ; ·)" 'J·6 Ξ: ~ 7'~'ί με ~!Χ λλαγ,ην ':"ou
Π ασχαλίου , τ .έ. , παντος ":ou έκκλYισ~ασ':"~κo υ σ') σ 7';, μ 7.~ '- ; κ αι ':" ου ύ πολογι­
σμ ου ':"Ίjς ένιαυσίου περιόδο υ και των κ~νYιτ ω'ί ~ Γ~ ~~ ω·ί )) · 1 κα ι έφί στΟ'. ':"'ην
τ;ροσΟΖ ,ην των 'Ορθο06ξων ΈκκλΥισιων έπ ι ,,;,ο υ ένΟΞ: Ζ'J :.l t·,r~·~ 7'~; δυσ αρ εσεε ίε«;
των πιστών , έκ τυχόν μεΊαβoλΊjς ,,;ου -ημερολο γ ίω , Κ 7. Ι ~.~; ό'fjμ ~ ω ργ ί α ς δυ ­
σα ρέστων χα,,:αστά,σεων, περ] (;)ν εύγλώτω τ; μO'. p':"υp ε~ 't, 'Exxi:r,c. " Ι στο ρ ί α .

Κατ7. -;ας έκτεθείσας (;)οε άτ;ό Ψε~ς ':"ων άγ ιω':":ί.':"ω'ί Έκκί:ι; σι<7)ν, συνα­
Ύ Z":'~ !. '70 συμπέρασμα νδτι Λη θέσ«; α.ύ7ων zνr:ι.ντι '70 U ι Ι-Ι μ Ξ~ ~ί.rJ·." ~ :7.Ζ'j~ ~'r,7'fιμ cχ"t"ος
~ 70, δια. '":α.ς 7ό":'Ε συνΟ·ήκας , άP'Γ~7ΙΧ·fι , έν έ::ικλτισΖΙ 7:(j ~z ~j.(U'1 ZZ:f.G70-:Z ΠΑ·ην
σο βα ρών λόγων , {;)'J ενεχα οεν έκρίνΖ--:Ο ώ ς άνα γχα Ιcz :1-. Ξ: '~Z:: :Ι: ~ X "~ (Λ X O"fι7:o--:ε
με':'Ο'. βολ'ή. λι·η άπoκλείoυσα~ , ούΖ' "η ':"':"ον, ':"0 OU'iO'. ':"O'i μεί.ί.'J·i~ ~Κ'~ ':; ,:":'i O; 'ij μεΡ ο ­
λoγ ~ακΊ) ς 7poπoπo~'fισεως α] ' Ο ρ θόδοξσ ι ΈΚΚ):l)GίO'.~ .2 ZeE~'J'i ;!,?'J'J; ,:, ιν :Χς μέλ­
λονττ«; δπωτ; ά;τα.pαι,;~,;ως Ισχύσωσιν έν περιπτώσει χ(Zθ ~ :;,'1 , ~'I 7Ι~ μεI.I,o'l-;~ ,
θ7. ά'ι':"ιμε':"ωτ:ίζε':"ο ,,;,o~oυ':"o έ'ίΟεΖόμενον. ΟΙ opo ~ οε ο?j~rΛ '~'J :T."i " ~ t;Yι:; : α)
θ7. zoε~ παση; 'Γι με Ρ OλOγ~ O'.κΊjς με':"αβολΊ)ς 'i7. "ΡO'f/Ί''ιθfι κo~γίj τ: :Τ. r;ω'i ~ω'I 'Ο ρ θο ­
όόξιι)ν ΈzΧλ~'1σιων συμφωνία , β) 'Ja: μ~fι πα ρα βιασθώσ ι» X~ uΙ: Ξ: 7 ~Ζ:ι:t ;: ρος 70
ΠασΖά,λLOν O~α,:"ά,ξε~ς Κ!ΧΙ γ) 'J7. ά."Oφεuzθfι πα.σα ,:,ο υ πί:r, ;: C:ψ 7.~ 'J; ':"Ί; ς ΈΖΚ) :'ι­
σίτ«; 7αρα:Ζ:η καΙ όιOCσ7α.σις. ΓΖ'Ιιχως ε~ϊ:ε"">; "":0 οΧον θέ μ :Ζ ,) Ξ:ν ~'/ ε~Χ'/~ ~εν, &'ΡΖΟ-
,
μενΟ1J
, ... "
70υ χ
, --
αιωνοξ ,
" '-,(
ωpιμ07~η7α
" , , ..,
ϊ: ρ ο ς
,
επι/.υσιν , ϊ:α.ρ:ι. 70 &.' ε γΟΊ':J :; 'J 7 ~ ΧCι..7εΚ7α

συνεΖως ΖΟΟ'.φος -η άναγκ!Χιό-:-ης Ο'.ύ':"Ί)ς , έν oΨε~ κα ι ':"ω'ί , έ τ:ι ~'J ;; πoί.ι':"~κoυ πε-

70, «ΚΑ .» 19 0:3 , σ, 487. "Α ν θ Ι μ ο 1) , 1\1 γ; τ ρ ,.) π Γj i. ~ ":' Γj ') Β L ζ ύ ~" ς , ενΟ .
άνωτ. σ, 36 ,
v ,
7 1. ((Ε-Α .» 1908 , σ, !.88 . 'λ ν Ο [μ σ υ , Λ1 -Ι) '; Ρ '; ;: 'j ί. ί -: 'J ') Β L ~ υ -Ι) ς , ενΟ.
άνω,,;, . σ. 488 ,
72. ΤΟ ένόεχόμενον έν ",:,σ 'JΤΟLς "';'0;)-;0 χπο%λε ίων ΖΖ ;: r:"..ι 'Λ ~ f ') ') ό « :\Ι-η 7ρ ο π ολ ΙΤίις πρ .
<!)λωρΙνΤιςn Χρ υσόστομσς , έ;;εκαλε'L-;ο ε tς Ε:ϊ: Ιρρωσι ν -:-ης ;'"\I (:) μγ~ ς 'Χ')70'1 -;αύτ/ ς το γεγονος
Ο"; Ι '70 Ίoυλ~ανoν ( Ι Ι με ρ ολόγ ων άπο-:-ελε'L 7f;'J σuν ~σ7~ μέγr,ν 7 Cιij ό ? θ ο όό ξου έΟΡ'70Χο γίο υ , '7ων
τε κ ιν-ητων xocL άz~ν-~των έΟΡ7(';)ν ώ ς ΖαΙ -:-r,v 7:Uξ ίό'Χ 7 ,) j Ι\ 'J~ ~ 'ΧΖο όρ r.ι μ (ου , --:ων ν-r,σ7ειων , -rων
λε Ι'70'J Ργ ι(;)'J ΖΧΙ απαν,,:,ος '70ϋ λCΙ7ρε'J7 ΙΖΟU συσ:-ή μ ~7 0 ~ --:-r, ; 'Ε %%λη σ Ια:ς . Βλ. Χ Ρ υ σ 0-
σ τ ό μ ο υ, ~I 'ΙΙ '; ρ Ο 7': Ο λ Ι,; ο υ .. t"'" Φ λ ω ? ί ν "Γι ς , ' .:\ν 'Χίρ ε σ ις ,,;ou « έλέ-:. .ι..ο
. υ n . . . σ.
4 4- 4.5.
 35

οίου, εξελίξεων ώς προς 7·;") άT:oόoz·~ν νέeιυ , 7Ξ:ί.Ξ: ~~7 z : Γ..ι .... . ~ ....Ζ: r..ιi.'J'Ί ' [fj·J εκ μρuυς
τ(";)ν ε υρωπα "ίχων Ζωρων 73.

4. Α ί κρατοϋσαι έν τη Έκκλησί~ τ η ς 'Ευ ά δ ος σχ ετικα] άντι­

λήψεις κα Ι τελικη περΙ τοϋ ζητήματο ς έκτ ί μτι σ ι ς -; c;-j Οίκουμ ενικοϋ
Πατριαρχείου.

Ε ίς 7 °lj'J 7:α-:-ριcχρχικ"fι'I ταύτην ΈγχuΧλ~ο'J ~ χ;:;: ".Ι Ξ: ~ ~ :Ι ~ - ;:: '-..-: -;" 1')

'Εκκλη σίαν τ-ης ~ Eλλάo o ς, π ρος 70') ΓlανιεΡ{~'7C1.7Γ.Jν ._\ : -_. Ξ -:. :;-'/':'.. -:".1 ~ J : rJ ' J z :ι.~
Τή'JΟU Δ[εθό/)ων , TOΠO-;Yιρ'η-;'fι') Oν-:rι. .oU λ]"Ij7ρ v;: '-,ί. ~ 7 ',Ζ'-, -:: 7 - (;-, Θ ,, ~­
νου , χα.Ι '70 1 J ζ λΟΙ7:0υ ς Συνoo~χo υς Συνέδρου; 74 X;:-r, Ι -:-' ":;;.. _=- :J _ _ ;:-;:-r, ι -:r) :;
ζYι-:'ήμrι.-:Oς έχ. μέροu ς -:ων x.rι.θYιy'η. ων .'fις Θ ε'.,i.'-, ·: ~Ζ';; ~ ",~- - : '. 'Tr , (;-, ,5.
6 νέοτ; λlYι-:ρoπoλ[-:ης '.Λ θψων Θεόχ.ί:η-:ος 6 λ ' O~:I, 7 " " Χ-:'-, • -±- -. ο '7"-,,,-
/) ικου έΥΥρά-φοu ί6 , /)ι ' v6 κrι.O[σ-:rι. γνω στόν , o -:~ 'r, ΈΖΧ; '-; , ~ ·ελ1. ~'-' ; '

'/ 3. f ΙΙ Δ ~ε ΟΥr, ς "Ενω σ «; '_-\. %'Xδ·'ίμ~(;')ν , συν ελΟ ,)3σ::ι ~) π :; -;: ..... - . Ξ. .~ : ~':j~J
Έ~L7ρΟ ϊ:·r,ν -;:ρ ο:; μελέ7ην ,:,ου ζ'ΙΙ 7ι1μ~,,:,oς ά,;",,;λΟϊ:οιήσε ω ζ -:'oI ~ ..;. .....Ξ: ~ . .... • : 1. - .l Ξ -
λΊ) &.ϊ=εφ&νθ-rι σ'Xν ίπ:έ ρ τη ς έν oπoι·~,σεως -:{δν ·ή με ρ ολο ·γίων. τ ·,. ι Σ οι - ... - 27 οΙ -:ι.; :;ε Z:Ι~
το 3ιεθνες Συνέ3ριον τ'ις Λιέγης (19 14 ). Π ρ βλ. Σ, ~ 7 :ι. σ .. .... -; .... Ή :Lε 7 :ι. ; -
ρ ύθ μισι τ; ",:, ου -ή μερολσ γΙfJ U , έν : «'Ο Ρ Ο σ 8 ο ξ Ι α » 19 3 1 σ . -~
') /1. Ι Ο μ-η 7po~oλ ~-: ~%oς Θρ όν ο ς '"';;[;)ν ' . . .\θ·rινι-;)ν έΖ·fι ;.ε·.J Ξ'J i~ ~ ; -; :Ζ..: 1.:-··..~z L; 7"'οΙ::Ι ~ ..-\-
θ-ην (';) ') ΠΡΟΖΟΤ;(()1) 7 0 U, Ε ' '70U ΟΙΖονο μ Ι80υ , ,jπο ~ί;fj Οε Ισr, ζ i~ ::: 7 .1.: - - ... :Ι.- ε:. ..%ι;"η) -:-(.

3 Ίί ΝΌεμβρ ίο') 1901 , 'ΓΟΠΟ7Γι ρη.ου ό ρι σθέν το τ; .ου έΖ . 7ω" '.l. ~ -.1.-" 7: : ~ : ϊ:: ~,r..o'j J ;:ρ ώ-
του '7η 7& ξε ~ των Πρ ε σβεΙων 'Αρχιεπισκόπου ~')P f.J 'J Z:Ι~ Ττ, ,,., ., _ .." .. ~ 7'j ζ ·f, u/.'ι; σε
τα. καθήκοντιχ α.ύ-:-ου -;χυ-:-α μ έχρι -;-ης
4-1 '1-190:2 , ;~ 7 :: %:ι. i~::· Ζ- _ .ι:r 7 : ':. ~ι:.ί.I. 7r, ~ ' .Λ θη-
ν ων ΘεόΖλΊί.ος ό Α' ό Λ Ιηνό πουλος . ΓΙ ρ βλ. Β:ι. σ ι ί. ε . .... _ 7~ J Υ • ~I '" 7 Ρ ο -
π ο λ [του π ρ. . Α iι μ ν Ο υ , 'Εϊ: Ι-:ομος
) ΕΖΖί:r, σ ~ χσ7 ~Ζ ·" ..~ :;- . . : _1 ~ : ' E ZZ~:fj cr L x :; -=-Γι ς
'Ευ.ά30ς άπο .ου 1833 μέχ ρι σ-ήμε ρ ον . ' λοη ν :ι.ι 19'. 8 7, λ _ _ " .:;3 7, Ε' σ. 17 έπ ,
Βλ . ώσαύτω τ; %:ι. ι ,, ' Ε
%% λ η σ ί σι ν» 19 ;]6 σ . ;~ Ί5.
ί 5 . ' Η Θεολο γ ι%"η ~χoλη ΆOΊjν ι-;)ν έν
77) ~ ·)νε 3 p [ :ι. r:7 : . _ -5 -1 903 . :Χπ ο 3 ε ξ αμέ ­
νΊ] σχε.ι%·ην εΙσήγησιν του Καθη γητοί; 2;ή %ου Ρ ώ σ στ.. ~ !χ =,. i -:.. . ::-rlfi; -: 7~ " H 'J ά πα σ αι σι!
ΚΙΧ7:Χ. τόπουξ 'OρOό80~OΙ 'ΒΖΖ/;ιισε,χι 7ής ' ':\'J':1..7 'ji.:;'~ :: :: ~ ., - j. ~7. 2.: ;:~ ~ ~σ-: Xσεις -:i.δν 'Ε­
θνών εΙν'Χ !. κχ-;&λί :ιιλοτ. ~ρoς με7χρρ 'Jθμ r.σ ιν 7 0 :j -~με ;.ι:.ί.':,~"'_"" J Τι =:-... τ/. τιΟ:ιί. ~σ μI)G ",:(7)'1 συνει­
οή σε ων τ(~ν ά-ϊ:λουσ-;έρων , ,;(-;)ν μ-h 8υνχμέν ων ν χ O~:IZ :~' ~ . 7 Ι ' oI~' :-ΙX 7 ~Z X Z XL '7~ Αε ι:τουρ­
Ύ !.Ζ OC άπα -.:ων ά.σ-;ρονομιχ(;')ν ζ-ιιτ/μ7.7ων , ο,j'J χν7 :l L :Χ·: 7::: . _ i'-. 7..r;;:rιr.ι +, σε t με 7ιΧ της ΓΙολι. ­
τε εας έχ.&σπις κατα. τόπο ν 'F~ ΧΖλη σΙα.ς, 'JX μ ε 7χ~~ ·.IJ~ I.'j' ω~ .. 7 'j "I"J "J ~) Ζρ -ήσει. 'Ιουλ ιαν ον ή':'
με ρ ολόγ ιον , συ μφ ώνω ς προς τα.ς itρo600'J:; 7~~ iι:; 7:- . .. ι'l'j~~:t ~ , .l 'r, μ. ~ ι μ. 1 1 π α. λ ά ­
ν ο υ, t11 Θεολογι.χ·ή ΣΖολ"Ι] -;ou Ι1α'Jε ::LG7f. μ L r.J"" '-\~, (;" i. ~I IJ 7fj F Lz'~ έϊ:ισΖόπ-ησι.ς 1 8 3 7-
1930, ' AOΊjν σι ι 1931 G. /12- 4 3 ). T-;-,'J :Χ;:6 ? :ι.'J Ι" 7 :ι. γ~T:' ~ T/~ί. :ι. 'Ξ.~ ι:;-ι.ε30'J σιυ.ολεξεΙ ·}, Ίερα
~')νσoo:; έν -;ι:) ά;::χν:-η-;ικιΤ> α lJ7η ς έγγΡ Χ 9 φ :: ;' ;.J :; 7 f , ι Έ·.-/'·.J/,j. L'J'J 7 (; ;; ΟΙΚΟ1Jμενικοϋ I [X":'Pt.-
ά.~χ'.,υ . Πρ βλ %σιι Δ "Γι μ . Σ. .Jl ;: σι λ :ί 'ι '-, '), Ί σ 7', ΡΙ :ι. -:-r.~ Θ ε '.,λογ ΙΖη ς Σχολης , ΑΟ'ψω'J,
' Αθη'J :ι. ι Ι 9 Β 7 σ. Β 5 . Βσι σιλείο υ ( ' λ 7 i G''' , ~ Ι". 7 Ρ'j ;: ο λ ί τ ο υ πρ ο Λή μν ο υ
Ε'ΙΟ . :Χ'Jω 7 .
' ΑΟ''ιναι 19 5Β τ . Β ' σ. 89 Ζ:ι.Ι Χ;. '" -J '" -J 7 ;, :.1 'j .) ( λ ' ) 'λ Ρ Χ ι ε Π ι σ Ζ ό­
;: O'J ' Α Ο Ί) ν ω ν . . . '1-1 3ιόpO ωσ ~~ -;r) j Ί '-" Jί. ~:ι.'Υ-,'j ' Η με Ρ'-,λογ [Ο'j σ . 8.
ί6. Χρ υ σο σ .ό μου ( λ ') 'λPZL E ;: ~Gz 6 ;: 'j 'j ' AO ΊJ ν ω ν . .. 'Η Έ%%λ'η~
36

άναγνω ρίζουσα Ζ Ο:-: ' ά ? Χ'f,ν, -:"ςl α'I'Υ.Όr/:ςl μ;;-: :ι. ??J θμ [σε:ω ς του κρατοuντος ' Ι ου ­
λι αν ο υ " Η μερολογίου . te;;-:;;,I ώ ς ~:Χ σ~'1 :ι.';-:-~ ς. -:c.::;-:o μ Ζ'1 ",~ν περ ί αυτ/ς όμ6φω ­
νον ά;;6 φ:ι.σιν πασών ,:ω,ι 'O? θo δ6 ~ω'l Έzzί:ι;σ ~ω,1 -:Ί;ς Άνατολης , λαμβανο­
μ~νΊjν έν συνεννοήσε ι με:-:χ ,:Υις Π oλ ~-:ε: [ o: ς ~/.xv-:-r,:; :ι. ·; -:ω,ι , ,: ουτο οε τ~ν πάση
θυσία άποφυγ·ην «της οια-:ο:ράξε:ως ,:ω,l θ;;ΊίσΖ ;;·J -: ~Ζ ω·1 VJ'I ε:ΙΟ';ρε:ων των άπλου­
στέρων , των μ~ δυναμένων oια}φ~ναι ,α. δόγ μ:ι. -::ι. z :ι. ~ -: χ λ;; ι,:ου ργ ικα. ζΊjτ-ήμo:τα
άπΩ των αστρονομικων ζΎΊΤΎΊμάτωνη. 'Εν '70ύ70 ι ς zί'/ :Χ ~ -;:~ (;,? :zνές ΟΤΙ ~ Έκκλ1)­
σία της Έλλάοος τουλάχιστον άπεo~xε",o , ύ;;ο ,:o '~ ς μγr,μO'lευθ~ντας ο ρ ους,
"ην προσχώρησιν εΙς το Γρηγοριανον "Ημερολόγιον , ;;α ρ χ ':0 γ;;γονο ς δτι τούτο
παρεβίαζε τ~ν κo:νoνικ~ν τάξιν 77.
'Ηκολούθησε δευτέρα πατριαρxικ~ άπο 12 Μαϊου 1904 78 'Εγκύκλιος,
έν η ό ΠατριάΡXΊjς Ίωακειμ ό Γ', έκφράζων ",α.ς εύχαριστίατ Ο'.υ-:ο υ -:o~ς άπανή­
σασιν 79 εΙς τ~ν προγενεστέρα» περ] ,ων «ύφισταμένων γενικων έzκλΊjσιO'.στι­
κων ζ'YjΤΊjμάτων» 'Εγκύκλιον αυτου, Προκαθημένοιτ και Προέδ ρο «; -:ων διοι­
κουσών 'Ιερων Συνόδων ,ων έπι μ~ρoυς Αύτοκεφώλων 'Ορθοδόξω ν 'Εκκλ'Yjσιων ,
και άναφερ6μενος και αδθις εΙς τα. οι' έκε[ν'Yjς θιγέντα ζ'Yj",ήματα , διετύπου τ~ν
έαυτου γνώμΊ)ν καΙ περί του (Ημερολογιακου 80 . Κατα. ταύτην έκρΙνετο ΟΤΙ

σία της ΈλΜ30ς, Ι:νθ . άνωτ. σ . 168. Ά ν θ ί μ ο υ, 1\1 η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο u Β ι ζ ύ η ς,

1:'Ιθ. άνωτ. σ. 3~-35.
77. Πρβλ Δωροθέου [ Κ ο τ τ α ρ Ξ ]. Μ η τ ρ ο π ολ ίτ ο υ ΛocρΙσης,
Πocρocτηρ'ήσεις &πΙ της γνωματεύσεω τ; των κ . κ . Kα ~η'Ί'Ίiτ(;}ν &πΙ του ΠocλOC ΙO'~ μεp oλoγιτ ικoυ
ζη-:'ή ματος , &ν : «ΑΕΚΔ» 1951 σ . ~ έ π.
78. Ά ν θ ί μ ο υ, 1\1 Ί] τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο u Β ι ζ ύ Ί] ς, 1:'Ι θ ' άν ω ,,:. σ. 33. Κoc,,:ΙΙ Ά ρ ­
Χ ι μ. Θ . Σ τ Ρ ά: γ κ α ν , ύ φ' "ήμεPOμ'fι'I [:ι.ν 10 " Ιουνίου, 1:'Ι θ. άν ω ,,:. τ. Α' σ . 54'1.
79. Δεν &π-ήντ-ησαν αί ΈZXλΊj σ ίX L '....v.Ζξχν ΟΡΖ [Χ;, λόγιΡ ;: ρ ο σ ω7:' LΖ. Wν ΟLενέξε ων ,,;ου
Πατριάρχο υ Φω τίου πρ ος ,,;ον Ί ω :ΙΖ.Ζ Ι μ ,;ον Γ ' , ' _.\.Y: ~OZZ [Χ :; , ο ι :>:' λόγο υ ; κα\Jον ~κΊ)ς άχo ~ν ω:'
νη σίατ, Κύπρου , στε ρ ου μένη Π ρ ο έδ ρ ου , Ζ:ι.Ι K:ι.pλo β ~σ [oυ , πρ ο ς 7,'1 δεν ειχεν άποσταλ'ij "ή
&ν λόγ φ ΈγκUκλ ιος. Π ρ βλ. ' λ ν θ Ι μ ο υ, :'1 '1) τ ρ Ο Π ο λ [ τ Ο u Β ι ζ ύ Ί] ς Ι:νθ . άνωτ.
σ. 31 . Περίερ γοι; &ν τούτω εινα ι .η ύπο ,,: ου « :'1'/),,:ροπολί,,:ου π Ρ ώ Ί] ν Φ λ ω Ρ Ι ν Ί] ς»
Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ τελεία αποσ ι ώπη σ«; τ'ίjς δoθείcrΊj ς ύπ ο τ'ij ς ·ημετέρας ΈκκλΊ]σίας &-
παν τή σε ω τ εΙς την Πατριαρχικην Έγκuκλιον &ν -n έαυ,,:ου ίστορικη &πΙ του "Ημερο λογια­
κο;; πραγματεία «'Αναίρεσις του έλέγχο υ .. . η, μη δυναμένΊ] εόχερως νΙΙ άπο30 θη εΙς &γνοι­
αν 'ή λήθην, 'Αν θ Ι μ ο υ, Μ Ί] τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u Β ι ζ u .~ ς, ~νθ . άνωτ . σ . 33- 36. 'Α ρ ­
Χ ι μ. Θ. Σ τ Ρ ά: γ κ α, Ι:νθ . άνωτ . τ . Α' σ . 5~5.
80. 'Έγραφε σχετικως ό Πocτριά.ρχης: «αΙ3έσιμον ε'ίνocι καΙ Ι:μπεδον το άπο αΙώνων
μεν 'ήδΊ] καθωρισμένον, κεκυρωμένον 3ε τη δΙΊjVεκε'ί τη ς ΈκκλΊ]σΙας πρά:ξει Πασχά.λιον,
καθ' δ την λαμπροφόρον του Κυρίου ' Ανά:στασιν έορ,,:ά:ζειν 3ε3ιΜγμεθα τη πρώη] ΚυριακΊ),
τη μετΙΙ την πocνσέλΊjVoν της &ocΡιν'ijς Ισημερίας 'ή συμπ ιπτούση τη μεθ επο μένη , ώς οόκ & ξον
περΙ τουτο καινοτομ'ijσocι' το δε παραφυλά:σσον,,:ocς το 'Ιουλιανον Ήμερολόγιον καΙ το έορ­
"ολόγιον άμετακΙνΊjτOν, uπεΡΠΊ]3'ijσαι μόνον 13 "ήμέρας c,στε συμπίπτειν τχς μΊjVoλoγ Ιας
'ij μων τε καΙ τφ έτέp~ ήμεpoλoγΙ~ κατακολοuθοuντων , άνόνΊ]τον κocΙ &σκοπον ε'ίναι , της μεν
ποφαλεΙΨεως τοσοuτων "ήμερων, ύπ ' οόδενος έπιβαλλομένΊ]ς λόγου, ο()τε &κκλησιαστικου,
ο()τε &πισΤΊ]μονικου, της δ' &ντευθεν συμπτώσεως των μΊ]νολογιων , &σομένΊ]ς προσκαίρου,
α) ~ μεταρρύθμισα; του κρατοuντος ~μεpoλoγίoυ ~ κα ι αυτη εισέτι 'r, ει. Χ -;' : :ι.
περ] αύτο κocινοτομίoc , Εκρίνον70 ακocρ ποι κα ι ά'ιωφελεϊ:ς, μ.η "ο Τ.αρ:ΧΤ. Χ·1 ο'
άναγκoc ϊ:αι , Εν οψει και '7ων σχετικω,ι Επισ'7-ημον ικων 8ε80μέ νων, β) άπεκl.ε ίε-: ο
κατ-ηγορ-ημ7..ικω ς .~ παρα80χ·η '70 ϋ Γρ'ηγοριανοϋ Ή με ρ ολογ ίο υ , 8ια: τοι«; συν­
τρέχο'l .ας xocνoνιxo u; λόγους , γ ) ~ ά.πλ'η προ σθ'ήκ'η '7ω,1 13 ~μεpων Επι '7ij>
τέλει 8 ιορ θώσεως ,,:οϋ σφαλματο ξ '70ϋ 'Ιουλια νοϋ ~ με poλoγ ίoυ και ά.πλης ~με ­
ρ ομψι ocκης συμπ τώ σεως ocύτ οϋ προς --;0 Γρηγ ορ ι αν ό», Εκρίνετ ο άνωφελ ~ς κocι
ματαία, Εμβαλωτικ-η 8' οϋτωτ είπεϊ:ν λύσιτ, Εφ ' δσον με"α: έκατοντα ε.ίαν εμελλε
ΜΙ αδθις 'ια: ΕμφανισθΊί 8ιαφορα: μιας '~μέpας με"αξυ '7ων δύο '~μεpoλoγίων,
τέλο.; 8) .~ 'Εκκλησία έπεφυλασσετο να: ρυθμίση "ο ζ~'7ημ7. όψέποτε .~ έπιστή­
μ'η θα: η.ο είς θέσι'l να: παρουσίαση ιΧκριβέστερο'l Κ7.Ι τελειότερον ·~ με p oλoγ Ι7.κOν
σύστημα, Ή πoc.ριαρχικ·η ιΧΤ.άντησις αϋτη, καίτοι ιΧφ ισ--;αμέν-η "ης Εν ε.ει
1902 πατρ ια ρχικη ς 'Εγκυκλ ίου , συνεπεφ αλαίου, ούχ ·η ",;ον , τα:ς σχε.ικα:ς άπό-

Ψ εις - ",
τ ων επ ι μερους 'Ο Ρ θ οοο
'I- '~
; ων 'Ε' - .,. , ",
< κκ λ-η σιων , ων τιν ετ; μεν ενομι ζ ον επι πλειον
~ - "
τον ύπωφυπτόμενον , Εν '7υχο'l παρα80ΧΊί .οϋ Γρηγοριανοϋ 'Η μερολογίου , προση­
λυ7ισ7ΙΧΟ') των λατίνων κΙνουνον , Ξ,,:,εραι δ ' έπευήμαινον ι-;-ήν , E:'J τοιαύτη πε ρ ι­
πτώσει , περιέλευσιν είς ιΧρ γίαν τη ς περί έορτocσμο ϋ '70 ϋ Πάσχα ιΧποφά σε ως "ης
ΑΙ Οίκουμενιχης Συνόδου , κocί , '7έλος , %)),7. Ι εκρ ι,lο'l ώς μ.η ιX'i7.'r/.rxlrx'! '7·ην μεταρ­
ρύθμι σ ιν Εν οψει κυρίω ; της 8 Ι 7.φ 7. ι'l ο μέ'Πί ς 8'J'l7.τότη'70 ς 8'ημιου ργίας Εν80εκκλη ­
σι αστυτών ιΧνωμαλιω,l, μόγης '7Ίj ς Έκκλφ ίχς τΊΊς Σ ερβί ας κ-η ρυχθε ίση ς ύπερ
,'fj; ~μεpoλoγιακης ιΧλλαγης , κocτόΤ.ι'l είσ'r,γ'r,σεως '70ϋ λlcι.ξίμoυ Τέρπκο β ιτς ,
ύπο τον ορον οτι «'70 θρ 'ησκευ τικον κχ ι κχ'16νιχο ν μέρος τοϋ ~μ εp oλoγιακoϊ;
χρόνου » θ7. ε8ει '17. ρυ θμι σθΊί 8ι ' ιΧΤ.ο?:Χσεως έΥ..κλη σιαστικης «οϋτωτ, ωστε το
Π άσχα και απασ ocι αΙ έ Ο Ρ'7α ί , ocϊ'7ινες εύ ρ ίσ/. ον'7 α ι συν δε δε μέν α ι μετ' αύτών, να:
ρυ θμι σθώ σι κα"α: τρ όπον καθ' όλΟΥ..ληρίαν ιΧνταποκρι νόμεν ον ε ίς το πνεδμα τ'fj ς
Όρ θ oaόξ o υ 'Εκκλη σί ας)) 8 1.
'ΕΥ.. των <18ε ΕΥ..τεθέντων κocθ ίσταται 'η 8-η σ αφέσ , ο'7Ι κoc--;α: την πρ ώτην
ταύτη» Επι διορθοδόξου πε δ ίου ιΧντιμετC:)πισιν τοϋ " Ημερολογιακοϋ ζη.·ήμoc"ος,

μέχρ ι οηλονουν -:ου 2 100 ε-:ους , ο-;-ε ΖαΙ οιδθις όίρξε-:αι 'r, οια,?ορα μι:Χς -ήμέ ρας , ' Αλλά Ζαι
το μεταρρυθμίσαι -:0 Ίουλιανον ' Η μ ερ ολόγιον, ώς οηθεν έ;;ισ7ΓjμOνικως άνοιχριβές, καΙ -:0
μέ σον πολιτυων ετος κ ατα στ'ijσαι 01)7ω σuμφωνό τεpoν 7ίj'> 7PO;;ιχίj'>, π ρόωρον , τ6 γε νυν
και δλωτ; πε ριττον -ή γο ύμεθα ' -ήμείς -:ε γαρ ο\) οαμί:)ς ά;;ο έκχλησι αστ ιχη ς άπ6ψ ε ως ύπ οχ ρ ε ­
ουμεΟα μεταλλάττειν 'ήμερολόγLον, χαΙ Τι έΠ LστήμΊJ , ως γε πα p ~ εΙόικι';'}'Ι άνορων βε β αιοϋ τα ι ,
οϋπω όριστικως ά;;εφ'ήνα70 ;;ερΙ της άκριβείοις, περ Ι 'η ς -:0 7ροπικον λογίζεται ετος)) . 'Α '1-
θ ί μ ο u, ~I ΊJ 7 Ρ ο π ο λ ί 7 Ο u Β ι ζ ύ ΊJ ς, ενθ. άνω7, σ, 33-36, ' Α ρ Ζ ι μ . Θ , Σ τ ρ ci γ­
Ύ- οι , ενΟ . άνω7. -:. Α' σ. 54 5.• Η ;;ερΙ 70υ Ή με ρ ολογ ιαΎ-ου εΙσ'ήτr,σις 7ης ΈΎ-κλησίοις 7'ij ς
Έλλciooς θεωρεί 7/j') 'rιώ μΎlν -:CΙ'J":"Ij') του ΊωακεΙμ -:ου Γ' ώ ς 7Γιν σο βαρω τέρ οιν κα"";οιο ίΖ:Ψ
του νέου Ί-Ι μερολογ ίου . Πρβλ. Έ κ κ λ ΊJ σ ί cι ς 7 Ίj ς Έ λ λ ci Ο ο ς , ΊΌ Ή με ρ ολογ ιαΖ ον
ζ'ή71]μοι ... σ. 29- 30 . Δέον ομως να τoνι σθΊj 0 7Ι -ή γν ώμ'1] έχε ίνη 70υ άοιοίμου Π ατρ ιάρ χου
πρέπει να έχτψηθΊj έντος 70υ Ζ ρονΙΎ-ου ;;λα ισ ίου καθ ' Ο έ ξΊJνέχθη .
8 1. 'Ανθ ί μου , Λ Ι'1] τρο πολί 70') BιζύΊJς, ενθ . άνω7, σ. 36-37 .
38
.,.
ε~z ε συνει
Ο
Ί) ,,;o πo~ΊJ
θ- ,~,
ΊJ ο οιττοτ; Zcι.ρcι.%";ΊίΡ
" ':I.T-:'J ·~ . 'ς:ΓΛ 'j επιστημονυωξ, ο
, εΖω ν

σΖέσιν προς 7~~ν Zρ oν ιχ~iιν &χρ[βε~αν 70U εν ~GI:j ·~ Ιrj')i. ~:χ') ();; ~ Ι-Ι μερ ολογ ίου , χ~ι ό
4

θρΊjσκευ--:-ιχός, ό συνδέων 70U70 προς 70 zop -:oi.6·~' ~ 'j'J -:~ ~ . Ez.zλ"l)σ[cι.ς χα" δ-η καΙ
προς το Π ασχαλι ον. Kcι. Ι τούτο εΙς έπ [ p p ω σ ~'} -;Υ,ς x ρ z ~%~ς 70;:) Πατριαρχου Ίω ­
α%ειμ γν~Ψ"ίς , περ ι ,ου ζ'ψ'ίjμcι.70ς τού το υ %':1.7' X'>;;'J ') (( σ'~' 7Τι έπ~σΤΊ)μoν~x.η
μΟΡ9η ΠP O φ rι.,ιη εΖον70ς σημασία» έΧΧλ"ίσ~cι.σ7 ~%·r. 'J )) >~ . Ι\. ':Ι. Ι ;:ε ρ ι μεν ,,;ου έπι­
σ7"ίμoν ~χoυ μέρους ,,;ο υ ζΊJ"ίjμcι.70ς , cι.t ορθ ό όο~v ', 'J::ZZi:r,'J ~ X ~ εzp ~νoν έcι.υ7:Χς
άνcι.pμOO[cι.ς , !ί.--:ε άνCf.γομέ'lο'J εΙς 7'fιν άρμo ό~ό 7ς x -;(;)" ε ~ό ~z ων άσ,,; ρονόμων,
7:ερι οε ':'0 1) θΡΎισΖευ7ΙΖου έτ"fιp O υν στασιν έ~ι?')λ ):Ζ-; Ι. Ζ·rι·J . 'JrJ ; :Z ~ '"J ') :; %7..!. ύπολο ­
γη σ [ μου ς λόγους πρoβά.λλo υσCl.~ XCf.,,;iZ ,,;ης Ο[7.σ Ο'ί;;: v -;ε ·r.μ Ρ'jί .rJ ':~Χ Ζ~ ς μετα βο ­
λης.

8:!. «Ν . ~ ι ώ 'Ι))' Α' σ. 1 ί5 .

 Κ ΕΦΑΛΑΙ Ο Ν ΔΕΥΤ Ε Ρ Ο _ -

ΤΟ ΗΜΕΡΟ ΛΟΠ ΑΚΟ Ν ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚ ΟΕ:Κ:Κ λ Η ~ Ι λ ~ Ι J\: Ο ::\

Ζ ΗΤΗΜΑ ΕΙΔΙΚΩΤΕΡ ΟΝ ΕΝ Ε . \ .\λ-λl

1. ΤΟ " Ημερ ο λσγ ιακόν ζήΤYjμα έπl. ΜYj τ ρο π ο λ ί -: ο'J ' Α &ΤΙ' ώ. . ε­
λετ ίοu Μ εταξάκYj .

Ή x:fι ρ υξ ~ς 70υ Α' Π αγκοσμ ί ο υ πολέμου Χα \ ''ι Χ Χ-;- ΧΧ ', " ':., -:; Χ:; Χ ":Ξ:"ι \χ,η
των 'Εθν ων ιΧ7σ:ξΙα καΙ άναστά.τω σ~ς, άνέσ7Ειλα'ι , ώ ~ ;: ~Χ':r~ . -:i ::r -:;::. ϋ;. Υ. ­
γης -;-ο υ -ημε ρολογ ίου ένέ ργε ~αν έχ μέ ρ ου ς --:ων Ό ~θ' "'ι;. ~ "L:z' "', ,; .ω,, 1.

"Αμα δ μωτ -;-η λ~ξε ~ " ων έx.θ ραπρ αξ ~ ων χα !. --:Ίj , Χ :Χ7 Χ -;- ι;. _'b" ', . .-;--;-':. ι . ;: ;.ι:-:;:-
δώ σε ι -;-ης ποθ1j--: ης εΙ ρ"fιν1jς , 1~ρξα70 χα !. αδθ\ ς ιΧν α.χ \·, ι;. ·~;ι ~ ,'" -;-', ;:~~ ~" 'Ejj3.-
~L Xcι. t ό-η κα ι «παρά ,,;.Ij'J έν~oνω '7ά.τ/ν έσω τερ ιχ·η,ι hGi.~'7 ~Z-;• • Ζ: ~ ~ Z'7"J.. ~ XZ-i,'J» 2
--:Ίj πρωτοβουλία --:η ς Π σλιτείατ 3, ~-;-~ς έξ;:ό-fιλoυ 7~" ~/. -;-(;., ι -: : Χ"' _ Χ-;-(,)', ~i.r,·,k"
έr.~7(l.Χ7ικω7έρ α.ν γιγνομένην ιΧνάγΚ1jν μΕ--:α.βολ'f, ς 70::) :'7"1:/, -;-', ; -:ι;.ί.\ -;-\χσ:::; 'r,μ;: ­
ρ ολογίου, πρ Ος σ.ρσ~ν 7ων συναλλακτικών όυ σχ;:~ ;: \ ω·, . i ; ~ .;::; Χ ι. ~ Ξ:"' «'r, χρ'i,σ~ς
ύψ ' 'ήμω ν το υ " Ϊ ουλιανού 'ήμε ρολογ ίου , χαθ ' ον χρ 6" " " ~ ι Ε ~ :<., -:-~ ..+ , ;:-;- :):\ χρη­
σ «; 7 0 U Γ Ρ·IJΎο ρ ιανοU » 4, ώ ς ό νέο ς Λιlγl":'Ρ07':'oί.[7-'~; 0_-\&1 ~~I • I zi. t 7~ tj ~ 6 ~I:;;7α ­
ξάΚ''ίς έπι. Συνόδου ιΧνέφερεν.
'Ήό+1) πολύτ; εΙΖε , Κ<Χ7α ΝΙά.ρτιον 1918 ~ γ ~'I Ξ ~ ί. r... ..r..; -:-ϊ; B'j·Jj.:n --:ων (Ελ-
λ~νω ν ϊ: ε ρ ι εtσα γω γ~ ς το υ Γ p-η Ύoρ ~ α')oϋ ( Ι-f μ Ζ~~ i.'j· ·~rJ.J Ζ·, 7 Ξ -:--n ( Ελλ~lJ 'JικΊ1

1. 'Εν ε:τει 1911 'η άγΙα: Hα:τp ια:pχιY.~ Σ '>, ,, δ ,,; Κω- λ τω ; ~ !μ G'J G -:+, G~ t έπ ιστη μον ι­
κ~ν έκ μocθηματικων ΈΠ ΙΤΡ Ο ~'lj ν 67':0 -;'lΙν T:'~ OΞ: ό ~ ['X·ι 7 ':.0 : Γ . _\!. :l·,'j T:'j ·ji.I'j·)~ ϊ:ρος μ zλέ~ν του
"Η μερολογ ιωωθ . Βλ. «ΈχχλΊ/σ . K 'fι ρ υ x x )) λ' Ι ΙΙ. σ , 155-15 6.
2. Βα σ ι λ ε ί ο υ ( Ά τ έ σ'I) ) . j\[ 'r,τ ρ ";: " ί.. τ ,, .. ;: ρ. λ'fιμνoυ, Ή Ίε­
ραρχ ( χ 7ί)ς Έκχ.I:Γισ[ΙΧζ τ-7ις ( Ελλχοος ά;: ;~ '7σ ~ 1 8~ Ι :J. ~ϊ. ': ~ ι:Πι :.l Ξ: ?- (J'J , έν: ({ Έκκ):ιι σιασ--;ικος
Φ='ρο ς )) 19/3 , σ . 211.
3. Π ρ βλ. «'Ε χ χ λ -Γι σ Ι α ν » 1926 σ . 3 ~5. λ Ρ " σ " σ τ ό μ ο υ ( Α' ) Ά ρ Χ ι ε­
π ι σ κ ό π ο υ 'λθΥινων . . . , · Π με ρl,λι,-: ιχχΧ. λ' 192 6 σ, 25. Κ. Δ 'l) μ 'l) τ ρ α x cΧ κ η ,
Ή νο μιχ'(, χσιΙ Υ.α:νονιχ'(, θέσις των τ:αί.jτ ων i;-, Έίj. :iδ ι . iν : « Δ ιχ σισ-; ιχ,η )) 1935 σ. ΙΙ .
4. Κ ω Δ Ι Σ 1915-1 91 9 Σ υνε3 ρ Ι σι λ Ξ '2 3 - 1 -1 9 1 9 σ. 526.
40
Π ολιτεία και τη Έκκλησί~, του τότε 'Υ;:(J')~ γου έπι των Έκκλησιαστικων Δ.,
Δ ίγεα παρασκευασαντοτ; και '70 GZZ'7 L%.G'J 'lr.φ:. C"/.Ζό ι O'J 5. Ή πρόθεσιτ; αυΤΊ)
7'ijς Κυβεργήσεως , γνώ στη γεν ομέγl), ·/j'J Χ'Γ/.7. σεν . ώ ~ ·η--:ο έ;:ό μεν ον, --:'~ν Έκ­
κλησίαν tνα έπιλΊJφθη T"fις μελέ--:'l)ς '70υ Ή μ ε ~ r.,ί.r,·: Ι 7.Ζ/j;:). ώς άπτ ομέν ου '70υ
κύκλου "C"'ijς ιΧρμOόιό7ΊJΤOς και αύ--:η ς 6. Oυ -:ω~ ~'I -:-7, .~ ;: ' X~ ιθμ. ΛΖ ' συνε o ρ ί~
τ'ij ς ' Τ ε ρας Συνόόου τ'ijς 23-1-19197 ό ΠΡ όε Ο ~ r.r: 7. '>~ : .\lη--:ρ οπολί--:ηζ 1\lε ­
λέ7ιος, έτόνισεν δη έκ τ'ijς, έν Έλλ&όι, 7'I)Ρ'fισεως -;-r.,::J 'Ιr.,·.,ί.Ι Υ''J ου ' Η μερ ολογ ίου '
προέρχεται σύγχυσιτ εΙς 't'α.ς ~μεpoμΊJVίας κα--:χ --: χ ς με -: ' 'J.ίj.ω'J κ ρα"C"ων σχέ­
σε«; και ανέγνω έμπεριστατωμένον "Ι'πόμνημα '70:::; %. 7.θ·Ι; Ό~Ι;-; O:::; Δ . ΑΙγΙΥή--:ο υ
περ] ~μεpoλo γιακΊjς με"αβoλΊjς, αναπ"C"ύξας έν συνεzε ί ~ ε'~ ~ zως --: α.ς tau"C"oiJ έπ1.
'70υ θέματος απόψεις 8. KO':riX. 70'1 Μητ ροπολίτη» Μεί.Ζ-: ι ο'ι «--:G μό'ι ον π ρ όσκομ­
μα , δπερ παρουσιαζεται εΙς "ο ζ'ήΤΊJμα είναι ~ όιά--:cι.; ις -;r.,:::; C"/' Z--: ΙZO;:) 'Απο ­
στολυωύ Κανόνος μ'~ τελεϊ» μετά ' Ιουδα ίων "ο ΠάσΖα %.α Ι μ" , ;: ~ o --:Ί\ ς έα. Ριν'ijς
Ισημερίας μετά 'Ιουόαεων». Συνεχίζων ό Μητροπολίτη; ' λθ'φ ω,ι , :χ' ?0 1) έτόνι­
σεν αφ ' ένος μεν δ7Ι ~ ώς σ.νω όιά7αξις έθ:::σπίσθΊJ έν ,,:,η αΡΖ::ι.ι 67Ι;-: \ Ζ;:ι ":'([J τέλει,
δπω ; μ~ «~ ΈκκλΊJσία έκφυλισθη εΙς Ίoυόα ·cY.~ν αϊρεσιν » :χ.? ' ~ ,,;,z ~ o') όε i:ί--: ~ ~ .
μετά ταύτα σημειωθείσα κoιY~ -:ων 'Ορθοδόξων Έκκλ'l)σιω,1 Xν--: [ ό ~ Y.σ \ς κατα.
τ'ijς παραόοχ'ijς 70υ ΓΡΊJγoριανoυ 'Ημερολογίου ώφείλετο εΙς 7~'1 ;:~ 6'J r., L 7.'J αύ'7ωψ
δπωτ αποφύγω σι τας προπαγανδιστικατ; τασε«; τΊjς Ρώμης, ύ;:ε σ-:-ί; p~ξεν δτι,
, .... , " 'ζ λ' rl" " ..... Ι '
«ευτυχωτ; σήμερον τα πράγματα ε"ε ισσονται ουτωτ, ωστε ::: 'Ιε%.7. τω» νεων

πολι"C"ικων και κοινωνικων συνθηκων , γενικως να. γίν-ψαι αντιλη;:-:-,. ." ΧΛ.γκΊ)
τ'fjς αποόοχ'ijς τοδ Γρηγοριανοϋ ~μεpoλoγίoυ , να μ.~ επ'l)ρεάζ'l)--:αι όε '" Ζ;: ίλυσις ,
τούτου ύπο πολιτικων λόγων» καί"C"οι ό '~ ό ιo ς ανεγνώριζεν δ7Ι (<κα ι --:0 Γ ~"Γ(Opια.-

5. Κ. Δ Ί) μ Ί) Τ Ρ α κ ά κ Ί), ενθ . άνωτ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α' ) ' λ.;; Ζ L ε π ι­

σ κ ό π ο υ 'Α θ Ί) ν ι;. ν
. . . , Ί-Ι διόρθωσα; ... σ. 8"9. Πρβλ. ' Α Ρ Χ ι μ . 'Α 'Ι θ ί μ ο υ -
Ρ ο u σ σ α , ενθ. άνωτ. σ . 16 .
6. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ( Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Ά θ Ί) ν (7) 'Ι , ' Η με ρ ολογ ια­
κά , Α' 1926 σ. 26,
ί . Είχε πρΟ"Ιη'Ί)θ1) tπίCΓ/.εψις των Ί';;ουρ γω,ι Έ;ωτεΡ ΙΖων και Δ'Γι μo σ ίx~ ΈΖπχιaεu­
σεω ς ' Α . Διο μ1)aου ς και Δ. Δ ίγεα , μετά των ΚΖθΊ)ΎΊ)των Δ . Α Ιγ ιγήτου κχ ι " Αμ. ' λλι βιζά­
του , παρ ά τΙ;:Ι λΙελετίφ προς άνταXλαΎ"'rιν CΓ/.έψεων περ] μεταρρυθ μ ίσε ω ;
-:ou 'Ιουλ ΙΖνοu Ή­
μερολογίου tπι τΊi βάσει 'Τπομν1)μΖτος "ou Δ. ΑΙγιν1)του . Βλ « Έ Ζ Ζ λ. Κ 1) Ρ υ κ α υ ­
1919 σ . 63.
8. 'Αναφερόμενος εΙς το σ-ημειον τ/ς έ;;ερχομένΊ)ς συγΊ.υσεως ε Ις τας σχέσεις τ/ς Έλ­
λάaος με-:' α.λλων Κρατων λόγφ τ/ς χρ1)σεως Μο -ήμερολογ ί ων , ό ~I'I)-:ρo;;oλίTl)ς sΙελέτιος­
παρε-:"ήΡΊ)σεν έν -:1j συνεaρίqι ταυη) , ΟΤΙ «αΙ CΓ,(έσει ς αυτα ι tγένον-:ο ralqι καταφανεις χατα:
τ'/ιν σ'Jνε:ρ γα.σ L~ν Ί'ιμων μετcX ξένων Ι{ρατων, όπότε καΙ συνέβη ,;,;οί)Α,χ ις σόγχυσ ι.ς --:ων 7:CΙ­
ρεχομένων aι::ι;ταγων εΙς -:0 στρ άτευμα συνεπείqι ήjς a ιαφΟΡiς -:ou -ήμερολογίουη Βλ 'Α ρ­
Χ ι μ. Θ. Σ τ ρ ά γ κ α, ενθ . άνωτ. τ . Β' σ. 85 3-8 54 . Κατα Tf;,; α.ποψιν ήjς Έκκλφίας­
ήjς Έλλάaος «τας κατα "ou Ισχυοντος -ήμερολογΙου αΙτιάσεις ''ήγε ιρ ον εμποροι, τραπεζι­
ται, τοκισ-:αι και λοιποι μεγαλοεπιχεΙΡΊ)ματΙαι. ΑΙτία : ΔιαρροΎ) Ζερaων λόγφ άνισότ/τος- '
τριμΊ)νιων, tργασίμων -ήμερων μΊ)νός , t; tνοικίων κλπ ... Βλ Έ κ χ λ Ί) σ Ι α ς Έ λ λ ά-­
δ ο ς, ΤΟ Ή μερολογιακον ζ1)τ/μα . . . σ . 14.
'/ον -η με ρ ολόγ ιον όέν είναι ορθόν , '70υθ ' δπερ xcι:t έ?Ξ: [λΖ'JGΞ -:-','1 ::: Ij:;'ji .
ά ρ μοδ ίων , δ~α τούτο δε και "~ ρ ξα,o προ πολλου έργασ ία προ; Ζ:ι.-: :ι.Ρ-: : c;~rJ
σ,ημονικως άκριβους ,η μ ε ρ ολογ ίου 9.
Ή Ίερα Σύνοδοτ , ευ ΡΖθΖΊ:σα τ.:ρΟ 70υ μ'JΊ)μOνZυθέ'Ι70ς 'Υπομγr. μ :ι.-: c.; -:c. ~
z toιxo tJ Καθηγη-;ου -;Ίjς 'Αστρ ον ο μ ίατ Δ, ~ιHγ ~γή-;oυ και 7Υις ευνΟ 'Cχ'r; ς zt (TfI'.~r.­
σεω τ; του Προέδρου αυτΊjς, και μη πολυπραγμονήσασα έπl. του θέματοτ , &-;:Ζ ­
δέξατο πρότασιν '70υ Μητ ροπολίτο υ Μελετίου και κα7'ή pτ~σε Συνoδ~Kην Έ-;: ~­
τροπην έκ 7ων Σεβ. Δημ'η'7ρ~άδo ς Γε ρ μανού , ώς προέδρου , Σεβ. Ναυπαετ ίατ
και Εύρυτανίτ«; Άμβροσίου , πανοσιολ, άΡΖψανδρί'70υ Χρυσοστόμου Παπαδο­
πούλου και των καθηγψων Έμμ. Ζολώτα και Δ. }Hγ ιν~τoυ εΙς ·η ν άνέθετο τ:ην
«μελέ7'fj'1 και γνωμοδότησ ιν έτ.:ί τε 70υ δυνα70υ 7Ίjς με7αβOλΊjς -;ου παρ ' ~μΊ:ν
έν tσΖύ~ Ίoυλ~ανoυ "Ημερολογίου , 70υ έν 70~αύτ;η περιπτώσει προτιμητέου χα).
του τρόπου 7Υις ένΖργείας έπl. "ω υ ζη7'ήμα70ς 70ύ70υ» 10.
'Η Έπ~τρoΠ"η αϋ't'η ύπέβαλε 7Ίι 20-5-1919 προς τ'ην Ίεραν Σύνοδο» 11
.ην δπ' άριθμ. 465/14-3-1 919 "Εκθεσ ιν αυ,Ίjς , έ'Ι η διελαμβανετο άπόφασ~ς ~
ληφθεϊσ« κα,,;,α πλειοψηφίαν , μΖωψ'Ιί ψου'l70ς '70υ καθηγη70υ Έμμ. Ζολώτα 12 ,

υίοθετοϋσα "ην έξΊjς πρότασιν 70υ καθ'Ιίγη70υ Δ. Α Ιγ ιγή70υ : «Ή Έπιτροπη

φρονεΊ: 07~ Τι μεταβολή ,"ου Ίoυλ~ανoυ ~μερoλoγίoυ , μη προσκρούουσα εΙς
δογμα,ικους και κανονικους λόγου ς δύν ατα ι να γί'lη μΖ-;α συνενόησιν με,α πα­
σων ,ων λοιπών 'Ορθοδόξων Αύτοκε φαλων Έκκλησ~ων , Ιδίως μΖ,α -;ου ΟΙ­
κουμενικου Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεωτ, Ζtς Ο και θα ~,o άνά:Υκη ν~
άνα-;εθΊι ~ πρω-τοβουλία πάσης σzετικΊjς ένΖργείας, δπο τον ορον ούχ] ,Ίjς προσ­
χωΡ'ήσΖως εΙς 70 ΓpηγOP~ανo') "Ημερολόγιον , άλλα -;Ίjς συνταξεωτ; (συζψ~­
σεως) νέου 'η μ:::ρολογ ίου , έπ~σ7'ημoν~κως μεν άκp~βzσ7έρoυ, έστερημένου δε
και ,ων flλλων έλαττωματων "ων δύο έν Ισχύ~ 'ημερολογίων ,ου -;Ζ Ίoυλ~ανoϊ>
και -;ου Γρηγοριανού» 1 3.

9. Κ ί;)ΔΙΣ 1Ονθ . &νω τ . σ. 526-5 27 , 'Αρχιμ . Θ. Σ'Ρ OC γ κ α , 1Ονθ. ανω τ, " Β'
σ.854.
10 . Κ ω Δ Ι Σ 1Ο'lθ. &νωτ. σ . 527 . «Έ κ κ λ Κ 1) Ρ υ ζ)) 1919 σ. 63.
11. Κατά .ι;ν σ'J'ιεδΡ('Χ'Ι αύ..ης υ;;' &ριθ μ. ΞΣΤ" '11 κατα. ,Γιν περίοδον ταύτην 'Ι .Σ .
συνεκ ροτεϊτο εκ .οϋ ::\lη. ρ ο;;ολί.ου ' Aθην(~)ν Μελετ ίου , ώς Προέδρου κ'ΧΙ .ων Σεβ . Θεσ­
σαλιώτιδο τ; καΙ Φαναριοφερσαλων Εύθυμ ίου , Ναυπακτίατ καΙ Εύρυ.ανίας , Αμβροσίου (τοϋ
μετέπε ιτα Φθιώτιδοτ ), Γυθείου καΙ ΟΙτύλου Διονυσίου ( .οϋ μετέπειτα Σπocρτης) καΙ Δη­
μ'Γι .ριΧδος Γερμανού , παρόντων κατα. "Γιν εν λόγω συνεδρίαν .ων τεσσάρων πρώτων,
12 . 'Η διαφ ωνία .οϋ καθ'I) Υη.οϋ Έμμ . Ζολώτα άφεώρα ε Ις επ ιφυλ&ξεις αύτοϋ εναντι
. 0;:) iνδεχo μένoυ κ ινδύνου τ'ijς εκμε.α/J,εύσεως ,ίjς 'ή μερολογ ιακη ς άλλαγ'ij ς υπο τίj ς λατ ι­
'ι\κ'ij ς πρ οπαγανδατ; εΙς βάρος τ'ij ς 'Ορθοδόξου Έκκλησ ίας καΙ δια. το &δύνατον τ'ijς συνεν­
'ι ο+, σε ω ς με το ρωσικον Πα.ριαρχεΙον . Βλ Χ Ρ υ σ ο σ • ό μ ο υ ( ΑΙ) 'Α Ρ Χ ι ε ;; ι σ κ ό­
:: ') υ ' λ θ '1) 'ι ω ν . . ., 'Η μερολογιακά , Α Ι 1926 σ. 26. Ό καθηΥη-:-η ς ο(ίτος υ;;έβ'Χλε κε­
χ ω ρ\σμέν ω ς -:-{) 'Ι . Συν όδ ~ ,,,'1 Ιδί'Χν αύ.ο;:) γν ώ μην διαλα μβανο μένψ εν αύτο.ε λε!: ΚΕ ι μέ­
.,,~, oJ;,;o Ίj μεpoμηνίcιν 6- 3-1919. Βλ. Κ ω Δ Ι Σ 191 9-1921 σ . 44.
13. κωΔΙΣ , '1919-1921 σ. 44. (( Έ κ κ λ. Κ +ι ρ υ ξ)) 1919 σ . 4 0 8 -Η Ο . «'Ε κ κ λ Τ,-
42

T~ς 'Εκθέσεως '~'Toης έ'r=ελίjφθ-f) -Γι Ί. Σύ'ιοοος έν ,'ίj σuνεοΡ [ :'f ~'J-:-r,: -:-' .;
20-5-1919, x~θ' 'fιν άνεγνC;Jσθη ,ο τ:λ~pες κε ίμενον αυτΊjς 14 όμου με,eι κ(ι.!. ~-:έ­
ρων συναφών έγγρά.φων 1 5. K7..eι '7-fι'l έπακολουθ-Γισασαν έτ:l Συνόδου συ~-Γι-

σ ί χ» 1 9 2 5 σ . 34 5. 'Α ν Ο ί μ Ο 1) , Λ I"~ τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο υ Β ι ζ U ΊJ ς , ~'IO . ένωτ . σ . 39 _

Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ( Α' ) ' Λ Ρ Ζ ι ε π ι σ χ ό ;: ο υ ' Α Ο -ι; ν ω ν , Ή δ ιόρθωσι ; . _. σ. 9.
Δ. Κ α τ σ Ίj , ' Η μ ε ρ ολόγιον , έν : ΘΗ1<: τ . 5 σ . 4 9 .
'14 . ΤΟ πλ-ηρες Ζε [μενον 7η ς ε Ζθ έσεω ς ,:,αuτ-r,ς ~zει ώ ~ έ;η ς : « Έν 'Α.Οήνχ ι ς σ·~ με ρ oν
,,(. 57) Μαρτ ίου 1919 ήμέρ :ι: Τε-:άρ-:"{, Χ:ΧΙ Wpq. ;; μ .μ. συνΤι λΟε'l "Γι u;:o -::ij ς 'Ιερ Είς Σ υνόδου -=-~ ς
' Ε χχ):η σ ( ας T~ς (f~λλάaος διορισθε ίσα έ~ΙΤP 07:Ίj άπ οτελΟ'J μένΊj έχ του Σεβ. ' Επισκ όπ ου
Δ -~μΊJτpιάooς Ζ _ Γερ μανο υ , ώ ς l1ρ οέο ρ O"J , -:ο\) Σε β . Ναυ;:ΧΧ-:ί χς ΖΧΙ Εύρυ-:αν ίχς Ζ. ' Α μ ­
βροσ ίου , του παν . &ΡΖΨ - Χ . Χρυσ . Παπαδοπ ούλου , -:ou Χ . ' Κ Ζ ολώ τα χαι -:ou Χ . Δ. Α ιγ ι­
νήτου χαθΊJγΊJτων -:ou ΈΟν . Πανεπιστημ ίου , ώς μελών , ;:ρος μελέτ/ν χαι γν ω μο δά τη σ ιν
έπ ί τε τοϋ δυνατοθ ~ ς με--:αβολης τοϋ πα ρ' Τι μ;:" εν Ισχύ ι Ί ουλι:χχου 'ή με ρ ολογ (ου , '":ου έν
τοιαύτγ; πε ριπτώσε ι προτ ι μητέου z~ί ",:,οϋ -:-ρ6-:-:0') -:-Ίις ενερ γε ίας εϊ:Ι ",:,ου ζ-lJτ/ματος τούτου,
έν T'n συνήθει. 'rc":Jv. Συνεδριών τ/ς (1. Σ υνόδου ιχιοο υση είς δευ τέραν συνεδρία» προ ς συνέχειαν
τ~)ν σκέψεων αύ-:ijζ , καθ' :;''1 ά.λ):~λoOιχO όϊ..ω ς 7:Υ μέλlj 7η ς 'Επ ιτρ ο τ;-r, ς έξέΟ Ζ σαν ,,:,~ ς έαυτών
γνώμαξ . λlετ~ 7ljν ληξιν 7ων συζητήσεων υ;-;ε βX+ΙθΎjσαν auo πρ οτασε ι τ , (~ν ή μεν ΠΡΙ:)τ/
ύποβληθεϊσα ίΙπο του κ . Έμμ . Ζ ο λώ τα χχ ι ΖΖουσα ώς &κολο,jΟω ς « Δι' δ σων είπον μέχρ ι
-:ouaz έννοω δτ ι πρέπει ν' &ναβληOrι ;:iiσχ u;:o -=-ίj ς , Ε χχλη σ ί,χ ς ή μων ;:ε ρ ι με-:αβ oλΊjς του
-ημερολογΙο'J σκέψις, μέχρ ις δτου κocθoρισθ'~ 6 τ:οΧ Ι7 ικος κ ocΙ εΚΖί:ι;σ Locσ7 Lχο ς '~ μό')ν όρ Ιζων ,
Ο έλπΙζομεν ν α συμβη προσεχώτ; Ζα.ί τότε "ή ΈκΧΧ"ησ Ιoc ά ρ μο δΙ ω ς ένεργσϋσα: οια τ-ης συνεν­
νofισεως μετα --;ων σ.λλ ων 'ΕΖκλrισιocσ7LΖό')v ' ΑΡΖων Ο'Jνr, θ? ,:,: ς; ουΓι Ζ6ν-:-ως ν' άπο φα.σ Ισn ,
κα ι 7fJ') απόφασιν α:ύτ~ς εr:r.βΧλη εΙς δΧον το άπ,χν-;OCΖΟ;'j 7~ ~ 'ΕΖΖi:1j σί;χς πλήρωμα» Τι πρό­
τασ«; C(1:)7/j Ζα:τεψΎj φΙσΟ'/j ύπο 7fj:; πλειο Φ"η ? ίOCζ , ·rι -;oι -;r/ j ~ε ~. ' Επ ισεάπαυ Να1J πα,χ--; [ :ι ς κα.Ι
Εύρυ-:ανίας Χ . 'Α μβρ οσ ίου ΖΧΙ τών ΖαΟ-ςΓΙ;-:(;)'1 χ .χ _ ;: Χ'Ι . i~ ΖΨ - Χρυσοστόμου Παπαδο ­
πούλου καΙ Δη μ , ~\ ιγ ινή ",:oυ , ύ ί':ε Ρ Ψ"1j9 ι σθ ε~σ :ι U7:0 7Cι;'j ύ:: ο β αλόν",:,ος ταύτην κ . Έμμ . Ζολώ­
τα. ΖαΙ ",:,ου Σεβ . Έπισ/..όπου Δ"rι μΎ) "':'Ρ L iόι:ις Ζ , Γ Ζς; :J.α.'i Ο:'J . cIΙ δε δευτέρα. ύπο 70υ κ . ΔYJ μ .
ΑΙγιν-ήτου καΙ εχουσα ου-;ω : «cH 'E::L-:-,:rj;:'i; 7-,:r.J'i Z!:'. ό -:- ι -" με-:-αβ ολ" -;ου Ίουλιακου "ίι μ ερ ο ­
λο γLΟ U , μΎι προ σκρούουσα εΙς Ο(.ιγμ OC7 LΖ(.ι·~:; %'Xt Ζ :Ι\)'.JνΙ ΖΟ 1J ζ λό γους , 8υναται νά γ Ινη μετ-α συ­
νενν 6Ύjσιν μετα r:α.σων ",:,ω ν λΟ ΙΤ: 6)') Ό ς;θι:ιο 6 ξω ν .λ'J -:-Ο Ζε?&λων 'ΕΖΖλ"ΙJσ ιων , Ιδ ίω ς μετ :Υ "':'ou
Ο ίΖουμενΙΖοϋ Π α:; Ρ Lιχρχε ( Ο'J I\: ω'l/ί.::: ως ~ ε ~ :; ~ %ιx t ΟΧ -ίΊ 70 ιXviYZΎj ν' άνOC7εθ:r, -ή πρω",:,o ~oυ­
ΛΙα πάσΤι ς ένερ γε Ι:χ ς ~ ύ ϊ:Ο -;0'1 Ο ς; Γ.J'J IJ·jzt -:-7, ς τ:ροσχωρήσεως εΙς 70 rP-fJ YOptιxxOV ~μεpoλό­
γ ιον, άλλ~ -:-fι ς r11Jν7 χξΖ ω :; ν έ':.J') -r,μ::: Ρ ΓJi.r.Jγ (Ο'J Ζ:ϊ: ισ7IJμΟ,lΙΖ!7)ς μεν άΖρ ιβεστέρου , εσ--:ε ρΊf μέ­
νου οέ Ζ'ΧΙ -; (;)'1 rί.ij,ω'i εί.'Χ7:-ω μ 7::ων '7 ~)'ί 8')0 ε..ι lcrZut Ύj μερ oλoγ Ιων , '":ου τε Ίουλιακ'οϋ καΙ
'":oG Γρη γΟ Ρ Ι:ΧΖου » εγέ.'/:::'70 OEZ7 fI uc;/ ό λΟ Ζ.λή ρ ου 7~ς Έπιτρoπ~ ς, π):r,ν του κ . Zoλeι'y:α , έ μ­
μΖνον το ς Ζ ίς '7-'ι') :i?ZLz(;J:; ΟΙΧ'7'J ::ω Ο:::Τσ'Χν Τi6)μ"r,ν -: συ . ΛΙεΟ ' <3 .~ συνεo p Ι~ έλ1~θΎj , ά.ν ~ τεθέν­
7 0 :; ε ί:; "':'0'1 Σz ~ . Έπ (σ-~IJ T: I)'1 Δ ·lj μ,,.-:ρ ι,χΟΟζ ν :χ. 1,J 7:0βά-ί:rι τ~ σχε-; ικ α εΙ ς -;" ,'1 C
I . Σύν οοο'! » Βλ .
, Α ν θ ί μ ο υ, :'1 ·r; -: Ρ ο ;: ο i. ί -: ο u 13 ι ζ u-~ ς , ~νO . &νωτ . σ . 3 8-39 .
·J 5 . Ταυ-; χ -r,cr'Y.'J Χ ) 70 1J':':' &.ριθ μ . 1 0 61 ~γγρα ?o'J ",:,οϋ άν χ ;-:ί:r,ριι)";οG Τ ο;-:οτι; ρ-ς:-οϋ τοϋ
Ο ίΖΟ1)μενιχου Θρ c,νf)'J ~I"tj-:p o7:0X i",:,ou l\::χισα ρε ίας 1\ ιχοί3. 0υ , ο ι' ου εζ"1j ΤΕL70 ~ντΙγpα:φoν
του ' lr.ο μνή μχ-:ος -:ou ΧΧθ"ι;γη -:οσ Αιγ ι'Γί)-:ου μ ε -:± του σΖε-:ιχου προς -:0 -ημερ ολογιαχΙJ'l
ζ-ή71jμα: συ μ7:ε;; ~σ μ α'70 ~ 77,ς Έzzλ"~σ ίx:; -;r, ς C Είj.iόος : καΙ β ) εγγρ αφον '70υ ' Εμ7:0ρ ι,Ζοϋ
Συλλό γου ΆOΊjν ων , ύ7:00 ΕΙΖνϋντος '7(~ ΙΙ~ίtουΡ ΥΖ [(~ -;ων ' ΕΖκλ"lj σ ια σ-; ιχων « τΙ-ιν &ν,χy"/..Ίjν
'τ/ ς έπιλυσεως -:ο υ ζ'1j 7ή μα70ς του -ή με ;; ολο γ Ιου , π ρ ος ιΧϊ:ος:>υγ"r. ν τ-r, ς έμΠΟ Ρ ΙΖ-η ς β λ Χ β η ς ,
~τις έπέρχε-;α. ι ώ ς εχε ι ",:,ou-:-o σή μερον Ζαί. %:<0' -lιν σ-:ιγ μ-r.ν 7~ ,:,:1: ρ ι ; Β 'ΧλΖ αν ι,Ζ -Χ I\:px71j έ­
aέχθφ,χν Ί\ a"ι; το ΓΡΊJγoρι,χ νO,l» Βλ . κ ωΔΙΣ , '1 91 9 -1 9 21 σ . 44 .
-rΊjσ~ν ό λIΊJ7ρoπoί'Ι"'='Ί)ς ΛΙελΖ-:-ιος έπεσ~ μανεν ίΟ Ι7.Ι7έ ριι)ς 70 γεγ σν 6~ . ,.- ~~ :- ;: J

μεωψηφων κo:θ'ηγ'ητ~ ς ' Ε μ μ , Ζ ολώτατ έ όέΖε70 07Ι ''ι μεταβολή '7(J :::ϊ ' Ι r ,ί . : Ζ J _-:

Ήμερολογίου προσέκρουεν εΙς όογμα7ικον 'η κανονικό'Ι τι κώλυμ::ι. 16 , έ,/(';" ' ,2

'"C'~fι') ~Eκχλ·ησ[Cl.ν Ρωσίατ , διατελούσαν όπα 70 έπαναστατυων χαθΖσ7 ~J '; -:(; ,

Μπολσεβίκων , '~ σzυ oν αΙ προς :Χ1Jτ/ν έ'Ι':ολαι α\Υ; (;)ν . ' Εκτ ο ς 70U'70'J '" Ρω σ ι τ
εΙχε και. το ζ-ή'7YJμcι: --:ων P~uΛoOAv L%(J)'; 17 οϊ-:ινες , έ? ' δ σον 7:ρ οέβ·'ιGll'J ε ~; χ~~ Ξ ­
σειτ μόνον όιχ τ"ην γενομέν"ην δ ιόρ θω σιν 7u~ογ Ρα. 9tΖω'J σφ αλματων έ'ι 7rJ ~;
λεΙ'70υ ργ ιχοr.ς βιβλίοιτ , ύπετ ίθετο 07: πOCν'7ω ς θα ίσΖυροπο ιουν70 χα ι ei έν :­
σχύοντο , Ην έόίόε70 αύ70Τς χα], 70 έΠ ΙZε ί pΊj μα '7Ίj ς άλλΟ:Υ7ις 70 υ '~ με p oλoγ [oυ 18 .
ί.
Τ ελευτων
.... (
ο μη7ροπOl.:'7'η ς
~- "" '1 .. ι , , ( ( ..... ....
1\ ελετι ο τ; σ υνω ψισε» ω ς ε ς 'ι; ς 7::ι. συ μπερασμα,,:α αυ -
, , ,

70υ : «ΔεΖόμεθα 07Ι πρέπει ,ια με,:,αβλι; θΊί '70 'ήμερολόγ ιον , ώσαύτω ; 0'7: ~ ;-;ερ 1.
τούτου πρωτοβουλία πρέπει να προέλθΥΙ έχ του Πατριαρχείου και 6":" Ι πρέπει
να συμφωνήσουν και αΙ αλλαι ' Εκκλ'η σ [α ι , 07Ι όεν πρέπει να προσχωρήσωμεν
εΙς το Γρηγοριανον καθ' :ην στιγμήν μάλισ,α πρ οετοιμάζετα ι νέον έπιστημονι­
κω ς τέλειο» '~ με p oλόγ ιoν η 19 .
Με7α τ'~ν είσ-ήγησιν '7αύΤΊ)'Ι ":"oU M Ίj7P0T:Oλ[";'O υ Μελε'7 ίου κα ι '7yj προτασει
a 'J":"O iJ '~ Ί. Σύνοόο ς ού μόνον άπεόέΖθ'η και έ'IέΚΡι'ιε -;'1]'1 γν ώ μην 7Υι ς 'ET: ι-:ρoπΊjς ,
άλλα κα Ι παμψ"ηφε ι. άπεφάσισεν δπω τ ε ίς '7r:ι.{y;"ην πρ οστεθΊ) χαι. τοϋ'τ'Ο , 07~ «έαν
.~ Π ολιτεία , μ'~ έλτ.ίζουσα -:Ο:Ζεr.αν αποπε ρατωσιν '70U νέου έτ:ισ7Yjμονιχου ~με­
ρ ολογ ίσυ , αίσθανομένη όε αόξανούσας ":":Χς δυσχερ εί αξ 7ας σΖε'7ικάς , έφ ' δσον
χα ι δμορα κράτ/ έόέΖθΊ)σαν το ΓΡΊ)γορ:ανόν , νομίζn Ο'7Ι όεν OUνα7αι να παρα­
με[νΥΙ εΙς το σ~μερoν ύφισταμενον ~μεpoλoγ:ακoν καθεστώτ, εΙναι έλευθέρα να
όεΖθη το Γρηγοριανόν , ώς Εύρωπαοών ~μερoλόγιoν , της ΈXXλΎJσ[ας κρατού­
σΊ) ς , μέχρι 70U νέου έπιστημονυωϋ ~ με poλoγ[o υ , ":"0 ' Γ ο υλιαν όν » 20 .

16. κωΔΙΣ , 191 9-1 921 σ. 45 ,

1ί , Περ ί -:0\3 χ ινrι μα-: oς τω ν Ρα σχ ολν [χων βλ Β λ Φ ε ι δ Ξί , Έτ: [-: ο μrJ ζ Έχχλ '1-
σ -:ο ρ[ α τ'ij ς Ρωσ ίατ ατ:' α ΡΖ'ij ς μέχρι σ·ή μ εΡ ον . ΆO'ίjνα ι 1 9 Gί σ , 151 έπ ,
18, Κ ω Δ Ι Σ, 191 9-1 921 σ , 45. Ά ρ Ζ ι μ. Θ , Σ τ Ρ ά γ χ α , 10'10. ανωτ . τ . Β ' σ , 855.
'Εν ':τ: ισ-:ολΓι tXu-:o\3 ατ:ο 21-1-191 9 Τ:~λς , 1J Ο Ιχou μ, Πα-:ριαΡΖείον ό Πα -:p ι .χPΧΊJ ς :\lό σ-/.ας
'Γ ύχων, γν ω στο πυιώ ν τ·~ν εν τοΤς ι:ολι-:- ι%οΤς εΙσαγωγΊjν ",:,ou Γ ΡΎJγo P ιιxνo ;:) -ίj με ρ oλoγ Ιoυ, ε ­
~ Zθ ε -;ε -:-ας δυσχερείατ , έφ ' ων ϊ:'ροσέΖρ ου εν Ίι ρωσικ"η 'EXXA-lJ crLcι Τ/ρουσα ":0 'Γο υλ ιαν ον
·~ μ ε ρ oλόy ιoν , χαΙ άνέ9ερ:::ν Ο"':' Ι -~ ν,~γκ XσOη α{) τη τι:) Ι 9 17 , ν-χ έπιτρέΨη τοΤς όρ Ο ο 3ό ξο ις Φιλ­
λ :Ι'/όοϊς 7"rιν παρα3οχ-'ιν το υ νέου 70 ι)του -ίj με ρ oλoγ Ιo υ, Ζ:τ= ισ·η μα Ινων σ τι εί ς π αρ ο μο Ια') θέ σ ιν
θ χ ε,j ρεΟώσ ι μετ' οό πολ') Ο Ι) μόνον ο Ι μ ειονΟ 7ΙΧΟΙ όρΟό οοξο ι εν IIoλων Ι~ , l\ ιO o υ αν [~, .Λ ε -;­
7'J'/ ~ ?- %αι ' Ε σθοvΙCf άλλΧ και ο Ι έν αΛτΊJ 7'n I)ω σΙ~ , ζt;Ίν τες , ε Υ ' Φ %ιx t έ ξΊj 7εϊ70 ~να ;:~Ρ:Ι­
c-l ze-Z έλε'Jθερ[α: έΖocσ τη έπΙ μέ ρ ο') :; Αυ-:-ΟΖε ς:ι-Χλ φ ΈΖ%j:r;σ Ι~ δ ί: ω ς « έιiν Oεω p+;σγ~ 70::;70
r/:X"'.'Z AIr;ιv έΧλέξγ, Ο Ι' έα')7ην -:--Ιιν έν μέ ρ ε~ "~ έν ελ φ ά7":ο οσΖ"ljν 70:,) Γρ-η γo p ~ α:ν oϋ ( Η με ΡfJ λο ­
~~".ι'J z ωρ~:; :X:J7r, ~Γι έΖε Ινη 1) λ,j σ ις νχ θε ωΡ "'ιθ?, ώ :; &90ρμ-~ τ:ρ ο:; ΡΊιζι.ν 7~ ς ' Ι~%%ί:rισ!.:χσ 7 !.%Υ,ς
Ζ ....ι·/ω·ι[ :χ ς» . Βλ Κ α λλ ι ν ί χ ο 1) , .\1 'r, -: Ρ ο :-: ο λ [ τ ο 1) Κ 1) ζ ί χ Ο 1) , Τ ο ΙΙ:iσ-/.α . ':'1 :
~ θ .... Oo ~[ α )) 192 6
5 12. σ.
19. Κ ι-;' Δ Ι Σ , 191 9-1 92 1 σ . 45 .
~ o , Κ ω Δ I~ , 191 9- 1921 σ . !ι 5 . ' Λ ν Ο [ μ Ο 1), :\1 -r, -: Ρ 0:-: Ο λ [ -: ο 1) Β ι ~ ." >; ;.
44

Ή ώς ανω πρότασιτ ,;,ης Έπ ιτροπης, πρω,;,ον μεν άνεγνώριζεν 07Ι 'f; 7')-

χ ον μεταβολή "ou " Ϊ ο υλ ι αν ού " Η με ρ ολογ ίου 8εν προσέκρουεν εις 80γμα7Ι% 7. :η
κανονικ7. κωλύματα, έπιχεφουμένΊ] δμωτ; ύπο της ΈκκλΊ]σίας θιl ~8ει νιl γί'l"()
μετα συνεννόησιν με"α και "ων λοτπώ» Όρθο8όξων ΈκκλΊ]σιων, δεύτερον 8ε
άπέρριπτε τ-~ν παpα8oX'~ν "ou Γ ΡΊ]γοριανοί) "Ημερολογίου ώς καταδεδικασμέ-
,,.. ,
'ψ θ ~'" ,
νου ετ; επο εως ορ ooo~oυ , προσανα70I\ι"ομενΊ]
. . ,..." ,
προς "Ί]ν
•
υιο
θ'
εΤΊ]σιν
-
"ου νεο υ
,
τελειοτέρου ~μερoλoγίoυ, προς σύνταξι» τοί) όποίου ειργ&ζετο τότε πυρετω­
οως ει8ικ~ ΈπιτPOΠ"~ παρά "η Κοινωνία "ων ' Εθν ων .
Έν τούτοιτ, 8ιιl 7ης άΚOλOυθΊ]σ&σ'lJζ Συνo8ικΊjς άποψ&σεως : α) άνεγνωρί­
ζετο κα!. βασικως ~ άν&γΚ'1) μεταβολή; 70U ισχόον"ος έν τη 'Εκκλφίq: ~μερoλo­
γίου, ώς έλλειποuς, β) έγΙνΖ70 8zκτ'~ ~ 8όξα, καθ' '~ν ~ τοιαύτη μεταβoλ~ οεν'
άντέκειτο εις 7α δόγματα κα!. τοος κανόνας "Ίjς ΈκκλΊ]σίας, γ) έτίθετο ώς προϋ­
πόθεσις π&σΊ]ς περαιτέρω ένεργείατ; '1) συνεννόησ«; μετα "ων λοιπών 'Ορθοδό­
ξων Έκκλ'φιων , t8lq: 8ε μετα τοί) ΟΙκουμ. Πατριαρχείου, Ζις δ κατελίπετυ ~.
σχzτικ~ πρωτοβουλία, 8) άπεκλΖίΖΤΟ '1) παραδοχή 70U ΓΡΊ]γοριανοί) Ήμερολο­
γίου, ε) άλλα παρείχετο τη Έλλ'1)νικη Πσλιτεία ~8αψoς εϋνουν προς εισαγωγ~ν'
εις τατ; έμπορικας κα!. συναλλαπτυτατ; σχέσειτ 70U ΓΡΊ]γοριανοί) ΉμερολογΙου,
~"C'OL 8ιευκoΛUνετo '1) 8Ί]μιουργία συγχύσεωτ; 8ια τ-~ς ταυτοχρόνου ύπ&ρξεως
έν έν!. κα!. ,,<J) αύ"<J) Κρατει δύο ~μzρoλoγίων 21 και στ ) ά'JΖβ&λλε"C'ο ~ ύπο της
ΈκκλΊ]σίας μZταβOλ~ "ou '1)μΖρολογίου ΤΊ]ς μέχρι -; ης έξΖυρέσΖως κα!. συντα­
ξεως ύπο 7ης κ.".Ε. τοί) άναμενομένου νέου κα!. τελειοτέρου τοιούτου,
T~ν τοιαύτην απόφασιν αύτΊjς '1) Ί. Σ όνο8 0 ς έγνωστοποίησε πρός τε το
"Ι'πουργεϊον των ΈκκλΊ]σιασ-; ικ (;'}ν Ζα 1. 70 01.Ζο'ψ εν ικΟν Πατριαρχεϊον 22,
«δπερ ζωΊ]ρως 'ησχoλε~"o ΠΖ Ρ 1. 70 ζ'f,7'Ψ:Ζ 70\) 'f; με ρ ολογ ίου τη άξιώσει xιxL
παρακλ~σει "ων ΈκΧ.λΊ]σ ι ων , 1.8ίως 7'Ι;ς ρω σσ ΙΖης, 7ης σερβικης κα!. της ρω­
μουνικης , αr"ινες έθε ώρ συν Ι':ε Ιγ ωσ :1.'Ι έZZ);φιασ7ΙX.'~" και κoινωνικ~ν άν&γΚΊ]γ
τ'~ν 8ιό ρθωσιν 70\) ·ημερ olπ(ίω)) 23.

ενθ. αν ω τ. σ. 39-..0. λ? 'Jσασ76μαυ ( Α' ) ΆρχιεπισΧόπου 'ΑθΊ]ν(';)ν ...

Ή διόρθωσι ; . . , σ . 10. Γ ρ . Ε -J σ 7 Ρ α 7 ι ά Ι) ο υ , ενθ . ανω τ . σ .16. Ά Ρ Χ ι μ .
Θ. Σ 7 Ρ :ί γ Χ 7. , ενθ . αν ω 7. 7. Β' σ . 856 .
21 . Ό .. cιλαιο'r, μερολογίτης Γρ. Εύστρατιαδη«, αν7ικρουων 70 εν μεταγενεστέρα φα­
σει 7αυ ζ'r, ":"ήμα70; π ρ οταθ έν Ισχυρω; επιχείΡΊ]μα , καθ' Ο τ');ν ~μερoλoγιαxην μεταβολΊ]ν '
κα7έσ,,:,ησεν α'ηγχαΙαν χαΙ αναπόφευκτον '~ επελθουσα συγχυσις εχ της χρήσεως Μο ~με­
ρολογ ίων , παρ α7ΊJ ρ ει Ο Τ Ι ~ Ί . Συνοl)ος του ετους 1919 ε:κρινεν οτι ~τo κάλλιστα l)υνα7η ή,
συνυπαρξι; 7ων Μο 70υτων ~μερoλoγ ίων, Ι)ια τοϋτο 1)1: καΙ πραέβΊ] εΙς την σχετικην εΙσή­
YΊJσιν . 'Αλλ ' εΤν7.Ι πρ ο φ αν 1: ; οτι .~ τοιαυΤΊ] συγχυσις εγένε70 αΙσθψη οτε '~ Πολιτεία εΙσή ­
γαγε or.' έα.υ-:-ην το ΓΡΊJγΟΡLανον CΙ-Ιμερολόγιον xcxt "ή )EzxλΎjσΙo: έξΎjΚOλoόθει. τ/ρουσα. τα,
'Ιουλιανόν.
22. κωΔΙΣ , 1919-1921 σ. t.5. « 'Ε κ Χ λ κηρυζ» 1919 σ. 40.
23 . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ( Α' ) Ά ρ Χ Lε π Lσ κ ό π ο υ Ά θ Ί] ν ω ν ... , Ή Ι)ιόρ­
θωσις . .. σ .Ι Ο .
 2. <Η έκ νέοu ά:ντιμετώπισις τοϊ; " Ημερολογιακού '.J;:c,
χοuμεν ικοu Πατρ ια ρχε ίου ,

Ένω ~ ΈκκλφΙα της Έλλά-οος ύπέβαλλε πρός τε 7"f)'1 'Ei j;r, " ~Z:f 'j -

λττεία» καΙ το Οίκουμενιχον Πατριαρχείον 7ας έαυτ~ς έπι '70υ Ι: Ημ Ζ ~rJλι:.". . 7 -

-
"Ψ ειτ, ηοη η
κου απο """'1 C:po''. ΓΙ ατριαρχικη' Σ υνοοος,
' '" ., '" '
κα,"α την συνεοριαν , - 7 -f,=
:ι. 'J7r,;

10-1-1919, εΙχε συστήσει έπταμελή ' Επ ιτ ροπήν προς μc:λέ,,;,Yj'Ι ,,;,ου ζΊί7r, μ χ':"'J ;
-τούτου και της «εν τo~ς Πατριαρχείοι; γc:νο μένη ς !~O'η προ καφου εργ:ι.σ~ xς
περί μεταβολης του καθ' ~μα.ς ~μερoλoγΙoυ» και όπoβoλ~ν «του πορίσματα ;
κ:ι.ι ,,;,ων σ'.ι<έψεων αύ-6jς οια ,"α περαιτέρω » 24. Ή ΈΠΙ'ΡΟΠ-f) α\Jτη, τελοδσα όπα
'>Τιν προεδρία» του Μητροπολίτου Β\ζύης 'Ανθ ίμου και άπαρ,ιζομένη εχ ":"ων
Σεβ. Μητροπολιτών προ Καισαρείατ; 'Α μβ ρ οσΙο υ και Σελευκείατ Γερμανοϋ
και ,ων καθηγητων Β. 'Αντων ιαδου, Γ. Λιανοπούλου , Άθ. 'Ιωάννου και Σ.
Σταματιαδου, μετ" έπιστασίατ; έπιληφθεϊσα ,,;,ου πρωτειμένου θέματος, ύπέβαλε
,>?j Ί. Συνόδω Κων /λεως ,,;,~ν "Εκθεσιν αύ-;ης , όφ ' '~μC:ΡΟμYj'lΙαν 1-12-1920 ,
1jτις συνεταγη, άφ ' 03 εν τούτφ τί)J μεταξυ εΙχε ληφθη και ~ σχετικ·η άπόφασις
,>ης ΈκκλησΙας -;Ίjς Έλλάοος «και ίοιαι,,:,έρως ";'0 όπόμνημα του Διευθυν,,:,ου
του "Α στεροσκοπείου Άθ'ηνων κ. Δ. Λίγιψήτου» καθως και το άπο 19-7-1919
~γγραφoν του 'ΥπουργεΙου των Έκκλησιασ":"ικων, οι' 03 εγνωστoπoιε~τo ~
κυβερνψιx~ αποψις, ο-:ι ~ μoνoμψ~ς όπο της Πολιτείατ; μεταβoλ'~ του '~μερo­
λογίου ~τo άποκρουστέα, και «ο-:ι το Οίκουμc:νικον Πατριαρχεϊον θα. ~Mνατo
οι ' άνταλλαγΊjς των άπαι,"ουμένων γραμμάτων να. επι'":'ύΧΊ/ οιορθόοοξον συνεν­
νόησιν ~ς προς τ-~ν καθιέρω σιν του Γρηγοριανου ~μερoλoγΙoυ» ΟΙΟ και παρεκα­
λει δπωτ; το Οίκουμενυώ» τούτο na";'PLapzc:~o'! c:ύαρc:στηθ?j και προέλθη c:ίς
"t'ας καταλλήλους ενεργεΙας «προς ταχύν ,,;,ου l1νω ζη";"ήματος δτακανονισμόν» 25.
'Αλλ' ενω ~ Κυβέρνφις της Έλλάοος εξεΟ'ήλου ~o'η ,·ην δυσαρέσκεια»
αύ,ης οια. την όπο ,ης Έκκλ-φΙας,Ίjς Έλλά-οος λ'ηφθc:~σανέπ] ,ου "Ημερολογια­
κου άπόφασιν, μ~ στέργουσα να άναλάβΊ/ μόνη τας εύθύνας μια.ς ~μεΡOλOγιακης
&.λλαγης είς ,ον πολιτυων τομέα, '~ διαληφθεϊσα Πα,,;,ριαρχικ,η ' Επιτροπή, κρΙ­
νουσα άμφότερα τα εν χρήσει ~μερoλόγια ' Ι συλι αν όν τε και Γρηγοριανον επι­
στημονικως &.νακριβη και άτελη προσέκλινεν όπερ υίοθετήσεωτ; τρίτου ,,;,ινος
-ήμερολογΙου, άποφc:ύγοντος τας ά,,;,c:λεΙας και άνακριβc:Ιας των δύο πρώτων
και συγκεντροδντοτ; τα άπαιτούμενα έπιστημονικά πλεονεκτήματα 26. Παρά
-ταϋτα ~ 'Επιτροπή οεν Εχρινεν άναγχα~oν να επισημάνΊJ ";'1)'1 άναγκαιό,,;,η,,;,α της
Όπο του τρΙτου τούτου ~μερoλoγΙoυ τηρήσεως του περι ΠασχαλΙου κανόνος,

24. Ά ν θ Ι μ ο υ, Μ Ί) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Β ι ζ ύ Ί) ς, &:νθ. άνω7. σ . 41.

25. "Ενθ . άνω7. σ. 40. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ( Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε: π ι σ κ ό π ο υ 'Α θ Ύj­
'Ι ών • . . , Ή ΙΜρθωσις ... σ. 10-11 .
26. Ά ν θ ί μ ο υ, Μ Ύj 7 Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Β ι ζ ύ Ί) ς , &:νθ, άνωτ . σ . 4'1-42.
46

ίσως διότι ώς προϋπόθεσιν ":"Ίjς ιΧπoooχΊjς Και εισαγωγΥις αό70ϊί εν 7?ί Έzz;':ι;σ ~ ~
ετασσε ,,;,~ν κoιν~ν πασών ":"ων Όρθοό6ξων ' EzκλΊj σ ιων συνεννόησ ιν , ε,,;,ι o ~ ΖΧ Ι
μετ αότΥις τΊjς ' Α ρ μεν ικΥις , Τι Ζα ι ":"ήν , με";,,χ Π7.γχpισ7ια'l ικ·fιν συ μφων ί αν , σύγκί:ι;­
σιν παγκοσμίου Συνεδρίου -;-n πρωτυβο υλία 70;; Οικουμενικου Θρόνου, κα ι ". Τι
συ μ μετοχή πασών ":"ων ϊ.ρισTL(J.νικ ων 'EκκλΊj σιω,1 και Κυ βε ρ νή σε ων . ' Αλλ' .η
παραλε ιψ«; αυτ/ έφαίνετο μαλλον fιθεί:ημένΊj , δεδομένου , δτι τΥις ώς ανω x,j-
σεω ς κρινOμένΊjς άνεψίΚ70υ , λόγC)) 7ω,1 έπυφατουσών συν θΊjκων, ~ ' Ε π ιτ ρ οπή
κα--:έ):ηγεν εΙς --:0 να. ΠΡ07 είνη ε'llΧλλlΧΚ7Ι Zως «μίαν προ σωρινην ~μερoλoγιαΚ'r,ν
μετ α βολήν , γενη σομέ νην ε '(.7ε οι,χ διαρ ρυθμίσεω ; --:ου JfιoYj παρ ' ~μΊ;'1 ύπαρχοντοτ;
'IOυλΙIΧΚOυ τ Ημερολογίου, ε~τε ο ι' άμέσου ιΧ'l,ικα--:αστάσεως ,ου τελευταίου
τούτου οια. ,,;,ο υ ΓΡΊjγOριακoυ ' Ημερολογίου» , δπερ μέλΊj ,,;,ινα. αIJ":"'ijς 2 7 έθεώρουν
όρ θότερον και ιΧκριβέσ,,;,ερον -:ο υ ' Γ ουλι αν ο ύ, (~ς παγκοσμίως οε γεν ό μεν ον δε­
κτον είς τας συναλλαγατ; καΙ έπυφατέστερον , συμφωνότερο» όε ΠFος τΊjν '7~ς
ΑΙ ΟΙκουμεν. Συνόοου οιά,,;,αξιν Κ7.Ι -:0'1 επι -:?ί βάσει αό-:Ίjς καθορισμον -:Ίjς
~μέρας -:ου Πάσχα 28. 'Γοιουτοτρόπωτ; fιγνοε'l:,ο έπισήμω τ; ό ύ φ ισταμενο τ;
κανον ιχος λόγος περ] μ'~ ιΧποοοχΥις -:ο υ ΓΡΊjγΟΡΙ(J.νο;; Ή μερ ολογ ίου , προύτεί­
νετο οε 'Γι παραOOΧ~ αό'ωυ OlzCl, συγ κλ'ΙΙσεως Π ανορθ ο ό6ξ ο') Συνό όου χαι παρ,χ
";'0'1 επιχρεμάμενον Χίνουν ον οημιουργίας σχισμάτων χ:ι.ι :Χ.νω μ7.λιων 29.
Λία» άξιόλογος ύπγ;ρςεν ~ή έν -.:71 μν~'J μ Ο'J ε1j θε[u{j ' Ε κθ έ σε ι '7~ς ΆEπ ιτρ oπΎj ς
κατ αστ ρωθ εϊσ α εν πλατε ι γν&ψ 'η ,,;,ου π ροέ ο ρ ου :1:J 7Ί', ς ~IΊJ -:ρoτ.oλίΤOυ Β ιζύη ς
'Αν θίμ ου 30 ~τις φέρε ι εν,,:,ονα ,,;,7. γνωρί σμ7. 77. 7Υ,ς ε;: ι χα'ιο νικων ού μ'~ν ο'
άλλα. και ρεαλ ιστικώ ν βσ.σεω'ι ιΧν 7ψε7 ω;: ίσε ω ς 70::ϊ • Ημερολογι ακοϋ ζΊjτlιμα­
τοξ, και έμφανίζει εν σ7.ψηνείΊ- , JIι OΊj 7.;:0 7Υ,: ε;: οχΊ;ς -:αύτ'ης, ,,;,'~ν κατεύθυν­
σιν , '~ν ε μελλε να. ιXXOXOIJeTι G'n εν 7Τι p ·)θ;.ι. ~σει 70'J70U 'Γι Έκκλ'ησί α , οια. --:η ς
άπλΊj ς ΠΡ OσθήΚΊj ς ,ω,ι 13 Ί;με ρ ω,ι. Ζχ ί -; fj L ε;:εGΎ)μα ίνO'l";'O πολλαχόθεν ο] τερ α­
στ ισ ι κίνουνοι εις βσ.ρος -:Ί; ς Ξ 'J ό-:-Ι;7 fjς χ ·J-;-r. ς ε χ --:υχο'! β εβ ιασμένΊjς σχε,ικη ς
ενεργε ίας . Ό ΛlΊj":'POΠOλί7'Ι;: Βζ;'ι; ς ":\ 'ιθ ιμ ο ς , χχτέχων καλως -:0 ' Η μερολόγια­
κ ον ζ'Iι":"Ίjμα , εόκlΧί pως ε7 6'l ισε -;'Ι;'Ι οι χμο ρψω θ ε'l:σ ιχν O ιlΧφOραν με,α;υ π ρ αγ μlΧ -

2 ί . 'Ο .\1·Ι;7? fj;:(.ιi. ~ 7'"'ι; ~zί.~·) zΞ: ~ :I::; Γ ε;.μχν t) ς χα.!. οΙ %χΟ"l('(η ,,:α.ι. ' .Α.. 'Γ ωανν ο» χα.Ι Σ.
Σ ,,:α. μΧ";' Li~Υ, :; .
2 8. Tr,; :X 'J -:-fι; :"'Jώ μ·r; ~ ·r;:rJ z :zi 6 ' Ε 9 έ σ ο υ 'Ι ω α κ ε (μ , δ στ«; εΙς αρθρον χύ70υ
ύ-;: ο -:Cιν -; [-:λ(~') : « ' Ezzί;φ ~ ::ι:σ -: ~z ::ι:ι :\l ε-:α ρ ρ u Ο μ ίσε ~ς )) έ θε ώ ρε ι '''ϊν ΠOCΡOCΟΟΧ'Γιν τοϊί ΓΡΊ] γο ρ ιoc ­
voiJ έ7':L ~ε ~ί.·lj μέ·nί ν o~x --:;)'J ΖΟL ν~ν σ'Jνε σρ-;::χ.σμό ν '7oG ΙΙά σΖα.. Βλ. «Έ κ κ λ . Ι{ +ι Ρ υ % (Χ»
1920 σ . 1;1- 172 .
29 . ιο ~ 1·1j7ρ ο;:σί. ί:-1j~ ;:ρ . }\"χισ:χ.ρεΙιχς ' .λ.μβρό σιος έφρόνει οτι «70 πλεϊστον 'των έλλΊj­
νο ρ θ οΟό ξω') xρ~σ-:α'K;),) Ο έλε ι θΟΡ') βΊ'Ρ-Ω ΖOCΙ σzocνoocλισOΊj έΖ -:Ίjς γενΊ') σoμένΊJς -:υxCιν άμέσου
&ν-:ιΖoc-:ocσ -::Χσε ως -:()J 'I O'Jλ~,;ινoσ οι± -:0;; l'ρ'r,γορι::ι:νο;; ' Ημερολογίου ΖOCΙ ο-:ι -:0;; θορύβου
του του χ'αΙ σ%ocνΟΧλισμοij z;:ω?ελeι υμενoι fjt χΙΧθολικοΙ Ιεραπό σ -:eιλo ι Οέλου σι κατ ενέ γκει
βocρυ -;:ί;η γ μ,;ι Ζoc-:α -:Ίjς 'ίj με -:έρoc ς 'Ez%ί.ΊJσίας )) 'λ ν θ ί μ Ο υ, :\1 ΊJ -: Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Β ι­
ζ ύ Ί') ς , ενθ . &νωτ . σ . 43 .
30, Βλ. -:::ι:ύ 7"φ έν : Ά ν Ο ί μ ό u, 1\1 ΊJ -: Ρ ο .. (~ λ. Β ι ζ ύ ΊJ ς ενΟ. άνω-:. σ . 47-5 1,
τ n6j ς κ αΙ. ιδανικΥι ς ισΊjμερ[ας, ώς κ α ] τ~ν έζ α. υ-:-γ.~ έΤ:Ξ ,: 1,, _Ε:' ~
τΊj ς θελή σεως .Ίjς Α' Οιχουμενικης Σ υνό δο υ έ ν 7c7) χα. θι:.~ ΙG :.L (; , - : -: -
μψολογ[ας . Και να] μέν , ώς τ: ρ οελέΖθ'η , ο Ι θε ο φ ό ρ οι έκε~'l rJ " ΠΧ 7 Ξ : Ξ : ':.
πε ρ ] (~Pι σμένγ~ς ~Γ;μεpoμ ~,1 ν[a:ς έμ ερ[μγησcιν Z'J 7:n όια--:υ 'Π(~ σε!. -:-~ == ;:Ξ:: . . _

τ:ης . ou Πασχα άποφάσεως α ,'Υ:ω,ι , βουλΊίθέ'17ες νχ άποχα.7ασ-:-ί; cw σ: - ,

τ/τα. παν-των των χ ρ ιστιανών έν '7(~ έΟΡ7α σμί;') 70υ μεγίστου -: ω,ι ".' ?:".' ':J ~­
τω ν .Ίj ς χ ριστιανι κΥις πίστε ωτ; κα ι Ι σ-:- ορία.ς. ' Α λλ ' 'ή ύπ ' αύτώ ν -:-Ξ θ Ξ ~σ x (;, ~
β άσ ις ΧΟ'.ι άφε'Ίj ρ ία -:-ou Ζρ ον ιχου ύπολογισμού "ης ~Ο Ρ"'6j ς ,,:,ou Π άσΖα. έ x ~ :'π.
ίσημ ε ρ(α , έΧΠ [Π7 0υσα ΖΧ70 -; ε zxl cί..ν~ -128 Ξ':7J Χ~7α μ[α ν '~ μέ p αν, Ζ7::χ ';σΖ ') ~ i
-:-o~ς Χ7.θ ' 'η μiΧς Ζρ όνο ις ν χ σ'ψπ[;:-:-'() ;:Ρ 7.γμ α-:-ιχω ς ;: ρ ο ς ":'~'I 21ην ΛIX ~ -:- ( 'J·.J .
γ εγGνος οτ:ερ θχ -ήόόν~.'70 ν χ μ.η zZTJ σημ ,χ σ[ α'ι ,,; ιν α ώ ς π ρ ος 70') 'j";ροσΟιο ρ !. σ μ f:ι'1
,,:,ης ·η μέ ρα ς έ ορτασμού ,,:,ou Π ασχ« , έαν '!ιθει,εν ύπο.εθη ο-:-ι 'ή ' Εκκλφ ί α. ur,-
μερ ον β oo:σ ιζ o μένΊj έπ ι .ης έσ φαλμ έ'Ι'η ς ~ με ρo μψί ας .η ς έαρινη ς ΙσΊjμε ρ ί α. ~
έΚιΧνό νι ζε ":'χ . ou έο ρτασμο ύ ":'ou ΠάσΖα Χ ατ , ιΧύ-:-,rιν , μ.η ένδ ΙιΧφερομένη διχ
",;,·ην "7·r, ρ·~σ ι'J , Ζατα 70 πνεύ μα αύ 7~ς , 7~ ς σzε7!.χ~ ς ά.ποφά:σεως 7~ ς ΑΙ Olx ou-
μ:::νιzΊ'jς ΣU'Jό ΟQ1J. Δ ιότ ι ά.σφ~λως Γ.λ Πατέ ρε ; όρ[σαν7ες 7'1)'1 έ α.ρ ιν~~ν ~σΊ)μz­
ρ[Ο'. ν ώς βάσιν δι χ ":'0'1 χσ.θ ο ::; ισ μΟν -:-ou Π α σχαλίου, Υι'l'/ όουν ,,:,'ην Π ΡιΧγ μα,,:,ι­
κ~Ij'; έΚclv707ε tσ~η με ρί αν κα ι ούΖΙ έκε['/~~ν , ~ϊι'": ~ς θ ~ προέκυπτε» έν '":'ι{) μέλ­
λον τ ι , ir:t 7η βασει έσ φαλμένω ν cί.. σ,,:,poνoμ ικων στοιχείων . ~H π ρότασ«; έπο­
μένω ς ":'ou Μη,,:,ροπολίτου ' Ανθ ί μου ;: ερ ι ;: poσO'fικης 13 'ήμερων εις το έν ZP~ ­
σει Ί ουλΙιΧν ον 'Ημερολόγιον ε;:ι -:c7) τέλει έXμΊjδεν[σεως ,,:,Ίjς ύ φισ-:-ιΧμένΊj ς
άσ,,:,ρ ονο μιχω ς δΙιΧφopiΧς μετσ. ζ') ":'ou Ί ουλια.'/ο;:) 'χ,ι.ι ":'0 ;:) πραγματικού ε,,:,ους ,
) ι ' \ ' , ""' ,,....,, ι , , \
απ ε σκ ο π ε ι εις 7ην ε ΠCJ:νoc φο ρ c<ν ':7ι ς εα ρ !.'ι 'r; ζ !. σΊjμ Ζ ρι α ς ε ις 7''1'1 πρα γμα7ιχ'ην

OCύ7-'fις θέσιν 0{)7ω ς , ωσ7ε ό χ α':" ' Cl 1j7~'J πρ οσδ ιορισμότ; ,:,ou Ζρόνου έΟΡ7α­
σμου "ou ΠάσΖα νOC άν-:-αποχρ ['Ι'η-:-7.Ι προς -:-'fι'l β ουι:ησ ι'l -:ω'l άγίω» Π ατέρων
τΤις Λ' Οικουμενικης Συνόδου.
Τελικω ς διχ της άποφάσεως "ης ;:α.,,:,ρια.ΡΖικης Έπι,,:,ροπης α ) άνεγνωρ[ζετο
'h έπισ,,:,'l)μo'/ιχ'~ άτέλειιΧ -:-ou ΊουλιΟ'.'Iι:. υ 'Ημερολο γίου Χ7.ι 'ή άνάγΚΊj μεταβολΥι ς
αύ,,:,ου , β) προύτείνοντο συγκεχριμέ'Ιαι λύσει; χυμσ.ι '/όμε'/αι άπο .ης διαρρυθμ ί ­
σεως ":'ou ΊουλιΟ'.νου 'Ημερολογίου μέΖΡΙ -:-Υις παραδΟΖης ":'ou Γρη γοριανου , γ )
υtοθε-:ε'i:",: ο ώς πpoσωρι'l'~ λύσις 6:-:-ε ~ χμεσος Π7.ραδΟΖ·η .οίί Γρηγοριανου
( MΊj ,,:, ρ oπoλ ['Ίj ς Σελευκείας , κΟ'.θη γη,,:,αΙ 'Λ 6. ' 1 ω άνν ου ΚιΧΙ Σ. ΣταματιάδΊjς)
ειτε ~ δ ια Ρ Ρ 'Jθ μ ισ ις ,,:,ou Ίουλιανου δ ι χ προσθ 'ήκ'ης 13 'ήμερων (Mητ ρoπoλ[ΤΊj ς
Β ιζύη ς , Γ. ΛΙ7.νόπουλος) Χ7. 1' ε~ευ pέσεως ,,:,ρόπου α.'~poν,,:,oς ,,;, 'ην με,,:,α ξυ ,,:,ω,ι
δύ ο ~μερ oλoγίων διΟ'. φορΧν ,,:,ων 13 ,η με ρ ων (Β . ' Αν-:-ων ιάδης ) .
48

3. Ή είσαγωγή του πολιτυωϋ Ήμερολογίοu έν Έλλάδι κα ι α ]

έπι της ΈκκλYjσίας έπ ιπτώσεις αύτης.

( Η κα-rα τ~ν συνεδρ ίαν της Δ ΙΣ "'C'ης 20-5- 1919 ληφθεϊσα άπό φασ~ς 3 1
a L' .ης παρείχ ετο τ~ έλλΊJVΙΚ~ Π ολιτεΙq. 'ή ευχέ ρε ι α μετα βολ'ij ς το υ ί σχύ οντ ος
~μερoλoγΙoυ , κατα τας πολιτ ικά τ; σχέσε ιξ , κα t απο aοχ'ij ς του Γ Ρ'η γο ριανο υ , ώς
εύρωπαϊκού ~μερo λoγΙoυ , ακολουθ ουμένο υ ύπο των πλε ίστων Κρ ατών , πα ρ ά
το γεγονος δτ ι aεν ίκανΟΠΟ ΙYjσε πλ~ ρω ς την Π ολιτείαν , έπιaιώκουσ αν τ~ ν ριζ ι­
κ~ν αντιμετώπισιν του ζψ~ ματo ς aLiX τ'ijς προσ χωρησεωτ; καt τ'ij ς ΈκκλYj σΙ ας
εί ς ,,~ν ίaέαν τ'ijς αλλαγ'ij ς "ο υ κρατουντο ς 'ή μερ ολογ ι ακου καθεστώτοξ, έν τού ­
~o ις aι-~νοιξε τ~ν όaον προ ς αποφ α σ ισ"ικας έξελΙξε ις έν τ(]) θέ ματι τούτ ω. Συγ­
κεκριμένως ~ 'Επαναστα τική Κυβέρνησ «; Σ . Γόνατά, έν τ~ έπιθυ μί« αυτ'ij ς
δπως προωθYjθ~ το δλον ζ~ΤYjμ α 3 2 συνέστησεν , έν ετε ι 1922, ε. ίaικ-ην 'Επ ιτρ ο­
π~ν απαρτισθεϊσαν έκ "ων Γ . Κο φινα , 'Υπουργου έπt των Οίκονομικων, Π .
Τσιτσεκλή , νομικου, κα t των καθYjγYjτων του Πανεπ ιστημ ίου &ρχιμ. Χρυσοστό­
μου Παπαδοπούλου , Δ. Aίγιν'~"oυ κα t Άμ . 'Αλι β ιζάτου , είς -"ην ανέθετο την
μελέτΊJV "ου θέματος «συμφώνωξ προς τας ύποaεΙξεις τΊ;ς ΈπισΤ'~μ'ης καt τας
ανάγκας τ'ijς Χώρας , έν άρμον Ιq. προς τας a ιατάξε ις τΊ; ς Έκκλησία ς » 33. Ή
κυ β ερνYjΤΙΚYj
, επι
"...,
του
Ι
προκειμενου απο
" Ψ ,.
ις π ρ ο σεκλ ιν ε σ τα
θ -
ερως
, ,
προς την τα υ-

τόχρονον ύπό τε τ'ijς ΈκκλYjσΙας κα t τη ς Πολιτε [χς είσηωγ·ην "ου ΓΡYjγορια­

νου "Ημερολογίου , καt τουτο rνα μ.η aYjμωυΡγr,7C1. Ι σύγχυσι; παρά Τ(]) λα(])
ενεκα. της χρ~σεως δύο ~μερoλoγ ίω ν , -;:ολΙ7ικι:ι::ί κx ~ έκκλYj σιαστ ικου. Ό έκ
των μελων δμως ,,'ij:; aιαληφ θε.ίση ς 'Ε-;: ιτρ ι:ι;:-r,ς &ΡΊ.Ψ. Χρυσόστομο ς Παπα. ­
δόπουλο τ , εύρεθεtς προ "ων τοιο ύτων 7Υ, ς Π ολ ιτ ε[ας προθέσεων , έπεσ~μανε ν
εu θuς το αντικ αν ον ικ ον '7Ί; ς ":'Ο ΙΧ 'Jτ'ι;ς ί:JGε ως ώς προς τ~ν 'Εκκλησίαν , 03-
σαν καν ον ικως aεσμε υ μέ'Ι"ι;'J :;" ΙΧ'1 7 Ι τι:ι::ί Γ Ρ'fjγοριαν ου "Ημερολογίου , κατατα
έν τοϊς πρ όσθ εν έκτεθέ'ΙΤΧ . i-;:Ι:ΙΤΡέ'~ χς «&-;:0 τυιαύτηξ ouxt όρθ'ijς αποφάσεως
καt ύ-;:οaε[ξας Ο Τ Ι οεν Ο'>ΙΧΤ:Υ.Ι '~ Έχχί:φ[α ,,:,ης Έλλάοος να aεχθ~ τ ·ην ε ίσα ­
γωΥ'ιν του νέου 't; με ;:: οί.ΓJ': [ι:,') έ~ &-;:οψ&σεως μ6νYjς της Πολιτείατ , α.νευ it pOYJ-
·1 0υ μέΥΎίς Gυ')'Ξ.'Jνv~r,GΖω~ μΖ7 Χ --:ω,) 1'0Ιϊ:ων Έκκλ"ησιω,Υ καΙ o·~ μετα του Ο ί ­
κουμενιχου ΠαΤ ΡΙΧΡΊ.ε[υ) ) 34.

3'1. Βλ -:α.υ-:-ςι έν -:o ;;~ ;: ρ ό σθεν σ . <\:1 έπ .

32. Ή πε ρ ] εtσαγω:7,~ u;:o 7ijς ΈΙJ:fj'ι ικης Πολ ιτε ίας του νέο υ ήμερο λο γ Ιου απ ό φ ασ ι ς
τη ς Κυ βε ρνή σε ω ς είχε ί:Γι? θ-7, '{, o'rι άπο .ου ετο υς '1 9'19, αλλα τα έπακολουθήσαντα τραγικα
έθνικα γεγον ότα έτ:έ βαλον &νασ-:oi:Γιν πάσΊjς σχετικης ένερ γεΙας . Βλ και Χ Ρ υ σ ο σ τ ό­
μ ο υ (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε τ: ι σ κ ό τ: ο υ ' Α θ ΊJ ν ω ν . . . , Ή μερολογ ιακα Α' '1926 σ . 27.
33. Βλ Φ.Ε.κ. τ. Α' &ρ. 24 της 25-'1-'1923. Χρ υσοστόμο υ ( Α') Άρχ ιε­
π ι σκ ό π ου Ά θ 'IJ ν ω ν ... , ενθ . άνωτ . σ . 27. Τ ο υ ι ο Ι ο υ, Ή οιόρθωσις . . σ . '14.
34. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α' ) ' Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ 'Α θ 'IJ ν ω ν . .. , Ή οιόρ­
'θ ω σ ις . . . σ. '14. Πολλάκις εκ.οτε ό ' Αρχιεπ Ισκοπο ς Χρυσόστομος Παπαοόπουλος έγένε-
 49

ΤΥ,'ι '(/ώμην ταύτην υίοθετή σασα 35 ΚιΧ7α βά.σ ιν 'Γι 'Ε 7:ιτροπ;ί; , 7: ρ οΊ).θε·ι
:-~ ~ Χ'j":--r.ς είσηγγ)'nκ~ , προ ς τ'~ν Κυβέρνφιν , ΙΧΤ;Ο 16-1-1 923 ' Εκθέσει 36
:-r:' ,j7:0 β ολ'~ν σχετικΥις προτασεωξ .
Έ 7:ε lΟ'~ ή πρότασιξ α.υτη τΥις έν λόγφ ΈΠlτροπ'ijς , πολλΥις ετυχεν έπε~ ε p­
Χ -:; '. χ; Ζχ μέρου ς πάντων ι: ων έν δια φε ρομένων οια: 7 "(;'1 περαιτέρω έξέ λ Ι ; Ι~I ,

7":. '1-:6zfj; επ ιθέσε ων έχ μερους , κυ ρ ίω ς , των παλαωημερολογιτών , δ ια. ",:ον λόγον, Ο'":'Ι, έ'J ω
. Π':ιλ~ -:ε [α: έ-:-ή ρε ι έ 9ε%Τ ~%'iιν δ~ θεν στασ ιν εν~')7Ι της -ημερολογ ιαΖης μεταρρυθμίσεωτ , έ­
:I'-Ξ :"ι'J ; χν-:ιθέτως έπέσπευδε ταύτην . Ούόεν τούτου cΧναΧ"r,θ Ζστερ ον . ( Ως μ&λιστχ ό tδr.ος ε;: !.
~ .) ~a'j'J ά ϊ:εκάλυπ-;εν , « .~ zx-:i το '1923 συστάσα ύτ:ο -:-ης Έτ: xν xστα:τ ιzrι ς I~υ βε pν+,σε ω ς
Έ -:~ 7 ~ ,) ;:·" ύπο τον Ι{ο φιν χν ''f,OZXEV Οί;ωζ ε::ιβ:ίΙ:Γι ν ό μ~ -;0 διωρθωμένον 'ίjμεpoλόγιoν ~
Έ zzί:'ι σ ί~ , τουθ' δπ ερ είχε καΙ πρ ότε ρ ον άξιώ σει '7(-) " Γπο υ ρ γεϊον Θρ"lj σΖευμ&-;:ων έr:ι (1·-
~ 'J·.JF ",'[χς Δ ίγκα. (11 Έκκλ"η σ[α δμως όεν άτ:ε οέχθη --:-~ν &ξ[ω σ ~ν ταύτη » , έΠΙ9υλασσoμέ~Ί)
I'J X G')νεννΟΊj θΊj πρ οη γου μένω τ; επι του πρωτε ιμένου μ ετά των λοιπων όρ Οο /;ό ξ ων ' EκκλΊj­
c; ~ων %:χΙ ;;;1; μετα το υ ΟΙκουμ εν ιΖου Π ατρ ια ρχεί ου ». ( Συ νεδρί α ΔΙΣ τ'ij ς 16- 6-1936, Κ (;)ΔΙΣ
1936- 1937 σ . 11 6 ),
35. Βλ. (('ΕκκΧ 'l] σίαν)) 1953 σ. 11 1 εν σΊj μ .
36 . ' Η 'Έκθε σ ι ς αuτ'l) !:χει ώς έξης : ({ 'ΈΥ.Οε σις τ-~ς επι τ-~ς μεταρρυθμίσε ωτ; του "Ημε­
~ 'JXo y iou Έ7: ιτροπης ά.ΠΟ7ελουμένΊ)ς έκ. --:ων Ζ .Ζ . Γ. 1\. I~o ? Lv i ( Τ'πουΡ Υοϋ -;ων Οικονομι­
κων , Δ . Α Ιγ ιν"ή-:ου ΚOΙθΊjyη -:oυ -:ου Πανεπ ιστημίου κ:χΙ 8ιευθ'Ν-:ου -:ου ' Αστερο σκο πτ ίου,
λ , Παπαδοπούλου 'Αρχιμανδρίτσυ κοι Ι κ:Χθη γη-:ου -:ου Πανεπιστημίου , Π . T σι-:σεκλ~ 8.ι­
κ'ς:όρου κοιΙ 'Αμίλκοι ' Αλιβιζατου , Κ:::ι:ΟΊjΓIj-:ΟU -:oU Πανε πιστημίου κ:: ι: Ι -:μη μ:::ι:-:χρχου -:όυ
C Ι~;: Ο'J ρ γε Ιοu τω ν Έκκ λΊjσ~ ασ7Ι Zων . ΙΙ ρ ο ς 7Ο Σ ον ( Τ'πουργ ικο ν Συ μβ ούλ ιον . ΣυμμΟΡ90 ύ­
μ εν ο ι 7': ρ ος τ'"ν εν-:ολ"ν 7~ς Kυ βεpν 'ίjσε ως , δπ ω ς μελετη σ ωμ εν ":0 ζ"ή,,:'l]μ:χ τΊjς μεταρρυθμί­
σε ω ,,:ou " Η με ρ ολογίου καΙ ύποδεί ξω μεν τον π ρ οσ φορ ώτερ ον τρόπον τ-η ς με ταβ ολης αύτοϋ,
συ μφ ών ω τ προς τας ύπο δε ί ξε «; τ'ijς , Eπιστ"ήμΊjς κ:χΙ ,,:ας ανάγκοις τ'ijς χ ώ ρ α τ , εν ά:ρμον ίq. προς
-:-χς ό ια7x ξε ~ ς τ~ ς ' ~χκλη σ Ιας, καΙ λαβ όντες ύϊ=' ο ψιν :
.1 ) "Ο τ ι α:ί:αν7α 7α. εθνΊ) του Χ ρ ιστ ιανισ μού καΙ κχΟ ' δλον 7 0 '1 πε πολιτι σμένον κ όσμον ,
ωμπε p ιλoιμ β :::ι:νo μένΊj ς κ:::ι:Ι 7~ ς "Ιαπ ων ίατ , !:χου σ ιν ,,, 8Ίj
-:0 νέον "Η μερ ολόγ ιον , -:0 καλο ύ με ­
ν αν ΓΡ'ηΥοριανόν, έν -=-n με,,:ρ-ή σει 70iJ χρ όνοι) , z xt (Xlj7rX όέ -:α δμορα κα Ι τά λΟΙ7:Χ ό ρθόοοξΙΧ
I\:pi-:-rJ τω ν Σέ ρ βων , Κ ρ ο ατών z'Xt Σ λο β έν ων , 7ης Ρ ω σσ ία τ , -:-ης Ρω μουν ίατ x xt 7~ ς Βουλ­
Ύ=ι ρ(~ς ϊ;:χ ρεοέΖθ'fJσ~ν -Ι;ο-η δ ~~ ,,:::Χς σ-ι:έσεις ,,:oiJ ;-:oλ ~--: ~Y.. oυ clΛ 7 ων βΙου , --:0 (H με ρ oλόy ~oν
,,:, ου -:-ο .
2) ΟΟ,,:ι Λή έν7Ξ:ϋθεν ϊ:ρ oκύΠ-:-O υσCΙ ·iιμερoλoγιαz:~ ά:τ:oμόν ω σ~ς 7Yjς ( Ελλάδος άπο σύ μ­
.-:=ιν -:ος του λo ~-:τoυ πεϊ:ολ ιτισμέν ου Ζ'ΧΙ (X,j--:ou ",:,ου ό ρ θοόό ξου Υ..ό σμου, ου μόν ον Ύj θικως α.ΑΛΙΧ
κα Ι ύλΙΖω ς είν α ι έπ ιζ'ή μ ιο ς ε ις τΙιν χώρα ν, διότ ι , έν 4'.) ticr>' ένος παρ ουσ ιχ ζει αυ-:-Ύ; 'Ι ύσ,,:,εροϋ­
σ:χν εν ,,:Ίj επισ-:ΊjμOν ικTι προ ό8φ καΙ ,,:ii'> πολι,,:ισμ ii') , α9 ' έτέρου προξενε ί cruyxucrLν , 8υσχε­
ρεί:χς κχΙ ανωμοιλ ίοι ς εΙ ς ":'' '1 Έπισ,,: "ή μψ , τ~ ν Βιο μ'ι;χοιν ίοιν , το 'Εμπ όρι ον , τ!ιν Σ υγκο ιν ω ­
ν [:::ι:ν , ":0 X pημoιτισ":'ίjp ιoν , ,,:χ ,,:η λεγρ :::ι:φ"ή μοι.:::ι: , την 8η μ οσ Ιοιν χαΙ Ι8ιω-: ικ~ν αλλΊjλO γρ α φ [oιν
Y..'Xt έν γένει 7ας πολλα.πλας διεθνεΙς σχέσεις Υ..αΙ συν'Χλλχγας 70υ ΤΟϊ:ου .
3) 'Ό -:ι ":0 ΓΡ 'I]Ίο ρ ι:::ι:νον Ή μ εΡ ολόγ ιον εί'/αι χ ρ ον ολογ ικω ς G'Jμ9 ωνό -:ε Ρ ον -:oU '1 0')-
i.LXVO~ ί:ρ ος τ-/jν Έϊ:ιστ/μ-ην όιχ τιjν μεΙζον:χ άY..pΙ~ει:xν 7η ς έν ιxu--:4'} r:αρεμβοi:~ ς -:(;J') O~ ­
σΖΖ-:-ων t7 {7Jv σzε-:-~Y..ως ϊ: ρ ος --:-r,ν άί'-'ιθη όιiΡΥ.. ειχν ,,:,ου ε70υς . Δ ι' Ο Υ.. αΙ ό Υ..ανων 7~:; ~';' 7Ί":') ­
~ ι.'Xν-η::; τ:'Χρεμβολ-ης έ'ιεχρ[Ο"'ι z xt όιε --:ηρ'ήθ η κ'ΧΙ ότ:' αυ--:-ης 7~ς Δ ιεθν οϋ ς έξ εΙΟι.Ζών Έ:: ι.σ :ι;­
μόνων Έπι--:ροτ:ης , -:-ης όρισθε(σης ύπο -:o~ Διε θνo~ς Συν οέσμου των' ...ι\Υ..:ΙΟ -1j μι ων ;: ;:. ~~ IJJ ' -

· ",: χ ; ιν νέ ο ') ( ΙΙμερολογ(ου , άπ-ηλλ'ΧΥμένου -:ω ν έλατ--:ωμi-:ων -:-οϋ --:ε 'Ιο υλ ι'ΧνοiJ Y.. xt -;')~ Γ ~ Tι -

.J
50

1ι'Ι εσχε το -ημερολογιακον ζ+ΙΤ'ημα έν 'Ελλά.δι, καΙ. έπl. τινων σημείων τούλα­
χισ-;ον αυ-;Ίjς έσΤΊ)ρίχθΊ) -η μετέπειτα έΧδΊ)λωθείσχ όξεϊχ -;ω,ι παλαιοημερολο­
γι-;ων ιΧντίθεσις προς ";"ον 'Αρχιεπίσποπον Χρυσόστομο», κρίνομεν ιΧναΥ/.αίον
δπω ; ιΧναλυσωμεν, άδρομερως, ";"0 περιεχόμενον χυ-:Υις , προς ιΧκριβεσ-:έραν
άντίΧΊ]ψιν ,:ων πραγμάτων καΙ συναγω γην ά'J7~ΖΖ~με'Jtχω') συμπερασματων,

γο ρ ιαν ου εν 't'(~ ύπ' αυτης κα.τα τον παρελθόντα λΙά 'ίον εν Ρώμτι συνταχθέντι νz~ 'Επιστη­
μον α (:) "Ημερολο γίφ, 'Όθεν 'ή χρονολο γία του Γρη γορ ιrx'JΟ\) "Η μερολο γίου ε!'Jrxι Τ.ροτψη­
τέα , o,j μ6~ίoν ώς παγκόσμιοτ, &'λλά καΙ ώς έπιστ/μονικως iΖ.ΡtβΖσ,,:Ζριχ της ,,:,οϋ Ί ουλια­
νου , τΎjν δποίαν μόνη .η Έλλ:Χς, μετrxξυ δλων των πεπολιτισμένων Κρατών όλοΧλήρου το13
Χόσμου 3ιrxτ/ρεί εισέτι.
!• . 'Ό τ ι .η ;-:ερΙ Tίjς έOρτ-ϊjς το\) Πάσχα OCΤ.όφrxσις τ-ίjς έν ?\ι:v.rxΙΊ- "ij) 325 συνελθούσητ οι­
ΧO'Jμενιχ'ijς Συνόδου διατασσουσα ΟΤ.ως ολοι ο] χριστιανοί 7ijς ύψηλΙου έορτάζωσι συγ­
χρόνως xrxt συμφώνως προς τα.ς ύποδείξε«; τ'ijς έν ' Αλεξανδρεί« τότε OC:v.μrxζούσΊjς ocστρο­
νομιΧ'ijς έπιστήμΊJς, το Πάσχα , ο') μόνον εΙς τ/ν μεταρρύθμισιν το\) πολιτιχου f,μεΡΟΑογΙοu
κατ' οό8εν ιΧvτLκεtτ.χt, ιiλλά , ά.ντιθέτως προς δ.τι μέχρι πρό '":ινος ένομ Ιζε,,:,ο Ζ:ΙΙ 7':ρός αύτη"
τ/ν μεταβολήν το\) έχκλησιοιστικου ΥιμερολογΙου ε!ναι σύμφωνος .
5. 'Ότι 'ή ύπο τ'ijς Ίερας Συνόδου Tίjς ΈλΜ30ς, έν ετει 1919 συσταθείσα εΙ3ιχη έξ
Ιεροιρχων καΙ κrxθηYΙJτων του Πανεπιστημίου 'Επιτροπη προς μεΧέ τ-ι;ν το\) ύΤ.Ο το\; χοιθη­
Υl)του 7ijς , Αστρονομία; έν Tij) Έθνικ(';) Πανεπιστημίω ύΤ.ο βί:ι; θέντος ε Ις τ-Ι;ν Κυβέρνησιν
έπιστ/μοναου ύπομνήμοιτος περ] 7ijς όρθότ-Ι)τος χοιΙ του έT. ι:v.α Ιρ O') τ-r,ς μεταρρυθμΙσεως
του .ημετέρου .ημερολογΙου, ocπ03εχθείσοι τα. ύπέρ 7ijς με ταβ οi.r, ς έπ ιχειρ+,ματοι κοιΙ συμπε­
ράσματα: αύτοϋ , ά:πεφ&.νθη ΟΤ!. -η μεταρρύθμισιτ ,:,ou ·ίjμz P0λo".'Ι(o έ-,ι γ &,ιz ~ o~ ;:ροσΖρουει.
οϋτε εΙς δογματυωύ; οϋτε εΙς χχνονLΚΟ'Jς λόγους ,. Ζ:ιt έ:: ο μi--,ι ως o·~o z..ιI zwi.'JZL 71j", τ:ρ?:. γμιχ­
τοποίησιν αότ'ijς ocπο θρησχευτι:v.'ijς κοιΙ έ:v.:v.λΥισ ~:χσΤ ~Ζr,ς ±π 6 '~ε ως ,
6. 'Ότι κοιΙ αότ/ .η 'Ιερά Σύν030ς τ-ίjς 'E ij .±3'J;. έν τ-(, U'J'iε3Ρ ΙΊ-αuτ'ijς τ-ίjς 20 Μαϊού
1919 , τ:χμψΎ)φεΙ , ου μόνον τ"ην α.νω γνώμτι'ιΙ 7f, ~ E~ ~Ζ ;' 7.;'Ζω'J . θΖολόγων κιχ!. ει8ικων επιστη­
μόνων 'ΕΤ:ΙΤΡΟϊ:-ης άπε8έχθ-ιι , &jj,i Ζ:Ι [ , ;: ~ o ;' X-:::; 7. ::Ζ~ :l ~..,:,i;. ω~ δ::έ8ε ιξεν εις -:-~ν Πολιτείαν
δτι εΤναι ελευθέρα, εαν κρ(νη τοϋτο &ν::Ι;Ζ:ΙΤι:,'ιΙ z:ι~ Ζ F "~ σ ~μ')',ι , 'ιι,χ 7:ροβη άμέσως πρώ7ϊj αύτη
εL ς μ ε-;ΙΧ Ρ Ρ 'Jθ μ ισ tν -:-0)) 7': Oi. ~7 t.ZOij -r,μΖ~ Οi.':ι·: ~'j'.J. <Η χ ::6? χ σ ις α~ΤΊj 'τ/ς Ιlερίiς Συν ό80υ, -ην
άμέσω ς άν εΖο[νω σεν έϊ:~σi; μως Ξ: ~ ~ 7fJ fl-':: o·.J ~ ": z Tfj') 7ω,ιΙ 'ΕΖΖ):ίισ ιασ7ικων , εχει ο{)-:-ως:
«fH Ι l εp~ Σόνο οος , :Χu./.οί:r, θ εΤc;:ι
i:: l 70ij ~-r, 7r,μ Χ70 ς 70ϋ ΙΗμερολογ Ιου, κα-;όϊ;ιν με­
λέ -:-ι;ς ;; Χ'ι7 ων 7 ων (jl..ε7 ~Ζ ω'J E-.-.' ~ :t~ w'l z:x:l --: ων ');: 0 τ/ς έπι. το,,;τφ συσταθεΙσ-ης έτ:ιτροπης
ύ;:ο?ί:r,θ ε!.σων 7: Ρ Ο7 χσε ω'l , i :: εο i ;:t: 70 r3 7~ -ίj μ.ε-:Χ βοί:η του 'Ioυλι.~νo;; -ημερ ολογ Ιου , μη
,:: ρ οσ-/..;: ι:ι ,J Ο'Jσ :χ: Ξ: ~ς 00 ι'μ:ι. 7~Ζ(.ι IJ~ zxl zX'Jv'/~zo.j:; λ6γους , OUVCΙ-::it '/~ γ ΙνΏ με-:α σ'J'/εννόYjσι.v
με ,,:,:Χ ;::ι.σων ,,:,ω,ιΙ λo~;:ω,ιI ο ;:θοό6;ων _-\.,j70Ζε9~λ ω'J 'ΕΖΖλ-ησιων, ΙόΙως 8ε με-;;Χ τοu ΟΙΖου ­
μεν ιχου Πccτρ ιαρχε ['J'J Κ ω'lσ7α'ιτιν ΟIJ7:όλεως, εΙς ο θα. ητο &ν:ΧΥ/.η ν' ocνccτεθΊj 'ή πρωτοβου­
λ[::ι; ;:χσ-r,ς σ-./.Z7~ΚTι~ έ'-ιιε?γΖ [χς . Έx'ιl -ή Πoλ~7εΙ(X, μ-η ελϊ:Ιζουσχ -:α.Ζεϊα.ν ά.r:οr:ερΧτωσιν '":'ou
ν έο'.] έϊ:ι.σ-:-ι; μ'Jν~ΖΟ~ ~με?ολογ[ο'J, αισθxνo μέ'ίΊj οΖ αύξ,χνΟ-Jσας ",:,ας 8Uσ'J..ερεΙας ,,:,±ς σzε'":'~z:Χς,
έ φ' ο σο'l χαΙ τ& ομο ρ α Κ ρ :Χτ-ιι έ3t-l.θ"φccν το Γρ"l) γοριοινόν , νομΙζη ΟΤ Ι 3έν aύνoιτoιι να. πrxρ οι­
μεΙνη εΙς το σ+,με ρον ύ?ιστ:Χμενον .ημερολογΙΟΙΥ.Ον κccΟεστώς, εΤνIΧι έλευθέροι να. 3εχθΊj το
Γρ~ιιγoρ ι:ινoν ώς Ε~ρ ωϊ::ιi:ΖΟ'J ~ίιμε p oλόγ ιoν, τ/ς Έzzλ~ιισΙxς ΖΡOC-:Ο'JσΊιζ μέχρ ι --:-οϋ νέου έπι­
στημΟ'ί ΙΖοϋ -ίj με ρoλoγΙoυ, "':'0 Ί ουλι:ιν όν » .
7. 'Ό τ ι χ:χτόΤ.ιν 7ijς ocποφ:Χσεως τα'~Tl)ς τϊj ς Ίερας Συνό30υ , κοιθ' Τιν ού μόνον οό3έν
θρ-ιισχευΤΙΖον "~ έ%κλ~l)σι.xστι%Oν %ιJ)λυμα Χ:Ι7± 'τ/ζ μεταβολr;ζ τοϋ -ημερολογΙου ύφΙσ-;αται,
άλλά 70tJν:χ.ντLQν ύϊ:ο8εΙΖνυε-:ocι ύϊ:Ο -:-ης 'ΕΚΖλησΙας είς oo:-ίjν ΠολΙ7εΙαν 0-;'(. είναι έλε υθέρα.~
Και έν πρώτοιτ 8έον να. έπισημανωμεν, Ο"Ι ~ δοθεϊσα ε~~ -:-ί;', o:v Y :: _ _ J

τροπ-η,ι xυβεργη7ΙΚ·~ έν"ολ-η ύπΊjpζε περιωρισμένη , :Χ?ο;:.ωσχ ε :; _

'rou ζη7·tιμα70ς ":"Ίjς μεταρρυθμίσεωξ ":"ου 'ήμερολογίου χχ\ ε:ς -:-ς, J . _ _

του προσφορωτέρου ":"ρόΤ.ου τΊjς με-:ΙΧβoλΊjς αύ":"ου , συμφώνωξ T.;:'O~ 7 70 ο ε '__ <-

T~ς ΈT:~σ~μ·ης καί 7eΧς ιΧνά.ΥΛαζ 7~ς χώρατ, έν άρμιι')[q: τ: ρ ο ς '7)::; O~ :l 7X ~ ~. :;

έαν κρΙνη τούτο ά.ναγκα-ϊΌν , οπως ΠΡοβ'n πρώτη αυ7ϊ) ε ι.ς τΤιν μεταρρύθμισιν του 7:oλ~ 7 ~ZI'j -:
'ήμ6}ν 'ήμερολογ[ου , χωρΙς ν α. θ[ξη -:α.ς θpΎj σzευ -:ιzα.ς έορ-:α.ς ;ω.1 Ζοιθόλου τα. τ'ίjς ΈΖ;ιj:t;σ~οι; ,
ΟΤ!. Ζ~-=ό r:tν τ/ζ 70ιιχύτης ύποδείξεω.; όλόΖ.λτ,ρον 7fιν f3:tpEi.'~') EJjO'-J VΊj') 8ια τiς '~θι%~~ %~Ι
ύλιχα.ς ζημ[οις 7ijς χ ώ ροις -:α.ς εΖ ,ίjς ·i; με Ρ ολογ Ι:ΧΖ'ίj ς &τ.ομονώσ εως ήμων &πο σύμτ.:χν-:-:.;
τοϋ λοιποϋ πεπολιτισμένου %,)%λου ;:ροεΡΖομένας , 9έρει εΖ-;οτε -η Πολιτεία καΙ μόν-η a:j7i;.
8. 'Ότι Ίι ΈΚΖλ"14 σία -;-ης C Ι~λλιΧοος, ώς ΖαΙ α] λοιπα] όρθό80ξοι αύτοκέφαλοι ΈΖΧί:ι;­
σ ία ι , α.ν %αΙ ά') εξάΡ7I(~OΙ έ σω7εΡΙΖως εΙν'Χ!. δμως σ,,:,εν<7)ς συνδε δ ε μένα ι προς &Ν31λας κ:χ t
ήν ωμένοι ι , δ ια. Tίjς & ρχης ,'ijς πνευ μ:xτ ικ'ίj ς ένό,l)τος ,ίj ς ΈΚΖλησ [:χς , άποτελοϋσα ι μ ίαν Ζαl
μόνην όρθόδοξον 'ΕΚΖλη σ[αν και συνεπώτ; ούδ εμία τούτων δύνα τα ι ν α. χωρ ισθη των λοιπων
και &τ.οδεχθη νέον ·~μεpoλόγιoν, χωρΙς να. κοι-::χσ,Ω σχισμ:x-:ιz·~ &τ.έν:χν-:ι -:6}ν α.λλων.
'Ό θεν Ζαl .~ ΈΚΖλη σ[α ,ίjς 'Ελλα δοτ , Οτ.ως με-:αβάί:1) -:0 εΖΖί:φι:χσ-:ικον ήμερ(ιλόγιον
α.ύτ/ς, είναι &7':~ΡCΙΙ71jτον καΙ όφεΙΙ.ει , ϊνα μ.~ Χπο σΖι.σοη ,,:,ων λοιπών όρΟο8όξων ΈΚΖλ7j­
σ ιών , ,,:,o~O' δπερ, 01j μόνον π,ν ένόΤfjΤc.ι και' άρμονΙαν Της οί:ης όρθο όόξου ΈΖχλr;σΙ~ς θέ­
λει καταστρέΨη καΙ -:-ην 8ύνcιμι.ν CX'Jrij; μειώση , &λλα zcιΙ άτ:ο έθνLκ-ης &πόψεως είνoc ι. ασύμ­
φορον καΙ επιζ-ήμιον, ν~ συνενν οη οη προ-ι;γουμένως , ώς :Χ.ποφαΙνε7αι &ν ω τέρ ω -η ' Ιερά Συ­
νογος ήμών, μετά τ ι7}ν λοιπών όρθοδόξων 'EzκλΎj σιί;)ν.
9. "Οτι ή, πρωτοβουλία -:(ιυ Δ ιεθν ους Συν δ έ σ μο υ -:6}ν ' AχoιδΎjμ Ι6}ν, κατόπ ιν τ'ίj ς επιμό­
νου άπαΙ7ίjσ εως όλo%λ~ρoυ 70U πεπολιτισμένου χάσμου, σόν7α ξ ι ς Ζ.ατα τον παρελθόντα;
ΛΙά:ίον έν Ρώμη ύτ:ο μεΥ&λης έξ είόικων έπιστημόνω» Δ ιεθνοϋς 'Επιτροπ-ης νέου έπιστημο­
νικοϋ ΎjμερoλoγΙoυ, ά7':Ί'Jλλαγμένoυ των %οινων έλαττωματων 70υ τε " Ιουλιανού χαΙ του l'p "r;-
γοριανοϋ ·ίjμερολογ[ο 'J , κ:χι εις -:0 ότ.οίον π ρ όΖε ι-::χ ι 'Ji τ.ρoσ-.ι:ωρΊjσωσι συγχρόνως δλα -:α.
πεπολιτισμένα Kpi"':Yj , Οιευκολυνει. καΙ τ"Γιν ορθ680;ον 'ΕΖΚ):fjσίcιν , οπως πρoσzωρ~ση ε~ς
, ,
αυΤΌ _

1ο_ ιfO τ ι εΖλιτ=όντων ο{)τως "rι o-η 7 ων έ%Zλη σι.cιστ ι.κων ΖαΙ τ ων λοι.πων λόγων, όι.' οϋς
7Ι-:ιολογ-r,μένως μέχρι τουδε '~ 'Ορθόοοξος ΈΖΖλη σ[α oιε-:ΊjpΎj σε -:0 Ίουλι:χνον ·~μεpoλό γιoν ,
δύνCΙ7αι. να θεωρ-ιιoη ώς βέβ(;(~oν, ώς έμ?~Ινε,:,αι. έξ -:-ης ανω ά::ο?άσεως τ-ίjς ( Ιερας Σ'Jν όόΟ 1J
καΙ 7η ς ϊ:tΧΨ;αzoυ 70U όρΟοδό;ου ΖόσμΟ'J ΖρατουσίΊζ Ζοι.νης Ί'Jώμ-fjζ χα!. ζωΊlρας tϊ: ι.θu μΙας
ύπερ 7ης -;tLZELCl; με-;αβ l')λ-η :; χα!. 70U έΖ%i,:r,σΙ:Lσ-:ι.Ζο13 ·ή με ρ ο). ογ[οu , 07Ι καΙ 1Ί :-Ορθ όοοξος
ΈΚΖλησ Ια , :ήτ ι.ς ούδέΠΟ 7ε ~Οέλ-f;σε ν~ ~τ:ozωpισθ"Γι -:-ης έT:~σ7ί)μΊις καΙ 7fις άλ-1jθεΙας , θέλε !.
προ βη εις τr;ν με-:α β ολ"ν -:ου εΖΖλησιοισ-:ικου ·ή με ~oλoγ [oυ z:xl δεν θα. εξ:xκoλoυθΊjση Ζρ:Χ­
τουσα 'ή μ ε ρ (ιλό γ ιον, οπερ σύν τι{, χρόνφ β:χίνει συνεχώς βαθμΎjooν &πομακρυνόμενον ,ίjς
επισ-:ημΟ"ΙΖης &Ζριβε[ας και είναι δ~±φo~oν -:ου εις πάντ:χ τα. όρθόδοξοι Κρά-:η τ.αFαΟεδε γ­
μένου τ:ολι.τιχ οϋ . tΕr=ομένως -ή με7α.ξ,) --:013 έΖΖλησι.α.σ7ι.χοϋ XClL "t(jij πολιτικου -ίj με ρ oxoγ[oυ
δι.οιφ ορα. δύν:χτα ι να. θεωρ·l)θ'Ω ώς τ. Ρ ο σ ω Ρ ~ " '~ και βραχε[ας οιαΡΖε[ας,
Δ ι.~ τ:±ψ;:χς ΤΟ')ζ άνω-;έρω λ6 "(ους κρίνομεν ΠFέτ:ον να Dttx7!jP-fJeYj 7:ροσωρινως Ζν ~(JlύΊ:
ώς έΖ%λΎ;σι:χσ7ΙΧ Ο') "ή με ρ ολόγ ι.ον 70 Ίουλι.CΙ~Jόν , κα.Οόσον ό-ljλαό"1ι α.φoρ~ Ζ:ΧΙ τας Ορ'ι;σΖε'J7Ι­
κOCς έορτOCς καΙ τα -:-ης ΈΚΖλ-fJσΙας εν γέν ε ~, μέχρις OU συνεννο'ηθωσι. κα.L συναι.νέσωσ ιν ε ~ ;
τ"ν μεταβoί:~ν αυ-:οϋ τ.Χσαι οιΙ 'Ορθόδοξοι ΈzκλΎjσίαι , Καθ' οσ(ιν ομ ως &φορα εις ,'' 'Ι μ ε ­
ταβoλ·~ν -:(ιυ ήμερολογίου, ώ ς π~oς -:α ς π(ιλ ιτικα.ς σχέσεις z :xl πράξε ις, θεωροσμε'l -; OΙ'J,r,"
άναΥ,((Χ ί:χν , έπεΙγουσαν XCXL έίηβεβλΊjμέ νην ύτ=ο πολλαπλ<7>ν χα.Ι με γάλων -~θικ(7)ν z ~ l ·~λ'..zώ')
52

7"ης ' Εκκλ"η σί ας . 1Όυτο σημα ίνε ι Ο'7 Ι "ή Π ολιτεία είΥ:Ξν ~ό·η ε~λ"rιμμέ'Γ'ί" i ::6-
φασιν περί είσαγωγ:η ς , τούλαχιστον ε ~ς 7ας τ:ολιτικας σχέσειτ , του νέου "!jμ Ξ:?r:.ι ­
λογίου , πιεζομένη εΙς 70U70 έκ 7η ς &νάγκης συμπορεύσεως 70"l:; κρά7εσ ι 7'fj ;
Ε'JΡ&)πης και 70υ πεπολιτισμένου κόσμου , &νέμενε δ' έκ "ης ' Επ ι" ρ οπης 7·ην
ύπό όε ~ξ ιν του πλέον προσφόρου τρόπου τ:ρος ένέ ργειαν 7ων δεόντων . Συν έπι
τούτοιτ; ~ ΠολΙ7ε ί α έξοr,σκει π ίεσ ιν έπ ι 7ης ' Εκκ),η σ ί ας π ρος ταυτόχρ ον ον κα ι
ύπ ' αύ7;ης με7αβoλ"~ν 70υ "~ μερoλoγ ίoυ 37 Τ:ΡΟG'"ι ροιJσασcι.ν ομω ς εtς -: #~ν σθε ­
ν α ρσ.ν &ν"ίδρασιν 70U τότε ' Α ρχιμανδρίτου Χ ρυσοστόμου Παπαδο πούλου , °'fιν
'7ελιχω ς ένεστερνίσθ"ησα') %C1. ~ 7Χ ύπόλοιπα μεl:~ 7~ς Ί~ΠΙ7p 07:"7I ς. Σ υνε7:ω ς
έΗγΖε"αι &νακριβ·η ς ό ΙσΖυ ρισμος 70U Γ. E'Jcr7pa"LιXaOU , καθ ' ον δηθεν οή Π ο ­
λιτε ί « έν 7<)) ζη"οή ματι ':"ο υ Οfj μεΡ ολογ ίου έ ι;γ:ί.'ιη συν τη ρη τ ικωτέ ρ α 7η ς 'Εκκ),η ­
σίαξ, 8ιότι έρρuθμισε όια. το υ Δ ιαταγματοτ μόνον το πολιτυω » "rι μεΡ OλόγΙ Oν,
έγκα-:αλείψασα αν επαφον ':"0 έκκΧησιασ7ικόν 3 8. Έα.ν 7ελικως ~ Π ολιτε ία
-ήκολούθησε "ην λύσιν ταύτην , τουτο ώ φε ίλετο ΟΖΙ εΙς ':""ην ύπ' αtι-:ης &ν α-

συμοερόν των T~ς Ζώρ χς , Ζ:Ι ι. σ')'ιε;: (7) ς νυ μ ~'"; o μεν ~ 7Ι "~ Πολ ι τεία , εΖουσχ ·'β'ιι %'xt 7~ς Έχ ­
%ί:ι; σΙ~ ς -:-ην σzε 7 ~z:ljν συνα ίνεσ ιν ZΙXL ,jτ:ό οε ~; ιν , μ"Γι ο')νχμέν-η 3 Ζ ν ' άνcι:μεΙνγ~ -:-f,') &νω συν εν ­
ν6'fj σ~'J πασών -;ων όρ θ σ οό ξ ων ΈΖ ΖΧ'ι;σ ι(";Jν , Yι "';~ ~ όυν ι:ι.:-:όν ZXL ν χ βραO'~ν·rι έ;: Ι :: O/.'J :<zσμΎj , 0-
9εΙλε~ ν α: είσέλΟγϊ :ί μέσ ως είς . -;·'ιν ί:xγz6 σ μ ~xν zo~ν 6-:-ΙΙ7α , εν Tn με"';ρ"fισε~ 70U Ζ:;.6νου , ε ι ­
σ αγουσα εις -;α.ς ϊ;oλ~7 ιx,xς σχέσει τ %α: Ι π ~ Xξει ς -;-Ijv Γρ"ςγOριcι:Yfιν "ή με ρ ομ"ςΑ ιχν, ~ 7~ς ;: Ρ OΊj ­
γεϊτα , 'Γι ο"η ZCΙ7X oέzcι τρεΊ:ς "rι μέ ρας τ-r,ς Ί oυλ~α:γ7ι ς , Ζ ω ρΙς 'ΙΧ θΙ ξγί ϊ:oσ(~ς 7 χς θρ 'r,σΖε') 7~Ζiς
~ o ρ,,::x ς , ως επραξαν πρ ό 7~νoς κα ι ι:ά'Ι7:α τ:Χ λοιπά όρ ΟόΟ(Jζα. I~ p i-:-1j ,
zxt ώς σ')νέ ~·Iί πρό πολ­
λοί) εν 'Ι' ρ αν συλ β αν ία , ΕΙς πασατ; --:άς χ6)ρα.ς ταύταξ , εν Ι:)
70 Κ ρ ά 70 :; zz ε~ ως ϊ:υλ Ι-: ΙΖόν -:0
I' PΊJγ o p ~αν Oν ήμερολ όγων , κα.τ' Q 1Jοεν κωλύει 7α υτο την Όρθ600ξον Zxt -:-Γιν Ο 'J'J ~7ΙΖ"η ν 'Εκ­
Z):rι σΙαν ν' &Y..oλ(1)θωσ~ οια 7,ας έορ-;ας 70 " Ι ουλιανό» , Π ρος -: σ '~7Γj ~ ς Oεω ;: Γj~:λε') ;:ρ :τ: ο ν , δ πως,
άνιχκο ινου μέγηζ άρμοδ ίωτ ΖΙΧι. έγΖιχ Ιρω ς τ-ης με ΤΙΧβrJλr,ς 7 X·j -:-r,:; -:r) j ;:fjί. ~ -:ι%ο;:) "r,μω ν γ,με ­
ρολογΙου , παραΖ);ιι Ο·Ω 70 Oιzσυ μεν ~%oν ΙΤχ -:ρ ια. Ρ Ζε!:Γ) ') h. ω 'Jσ 7Χ'J 7~'Jr.J·);:rji. εω:;~ οπως &γιχλχβη
",;"r, 'J πρωτο βουλ ίαν τη ς συνενν οήσε ωτ; με 73ι ",;i;)'J λ ΓΛ 7: ω ,ι rj ;:.erj06 ~(.}') 'Ezzi:IjG~ W'J π ρ ο ς ο σο ν
ε'ι ε σ7~ 7α.Ζυ7έραν με 7:ιρρύθμ ισιν %'Xt 70G εZ%ί:ι; σ ~ ~ Cί-: ~ZΓ):' ", :.LZ;:'fji.o ".' [rj'J.
"Ό θεν, με7α μ~κραν συ ζ"f;τ"σ Ι'J zxt μ ελέ -:-ς) -:Γ ~ fΗ;L:Ι 7 r... :;. Ι:)ς Ζ'Χι. ;: :ί.ν7ων των σχε-: ικ ("":)ν
;: ρ ό ς cι:,jτο ζ"η ΤΊιμ~ ,,:ων , συνε 7χ~ α μεν -) .J G .J'I·f,;L:.Lt,l,· 'J v/.t a~ rj'J ')611.0') , Οϊ:'ε ρ εΖομεν -:"ιjν 7 ι μ·ην
νχ ύϊ:'οβΧλωμεν , ύϊ:Ο -;.','1 ΖγΖr:~ σ~'J 7 r) j ·l~ ;:r:.ι·)~·.' ~ZΓ):' ~'J :J.~Γj')i. (r.J'J .

'Ε'ι 'λ Ο+,'Ι:Χ :: Τ?, 16-:. 'I :i"'j') a ~['j') 1923

' Η ~-, -=-r, ς μ ~ 7 α ~ ~ ·)):.ι[ σεω : 7','j ·r,μ ε ρ οί. c.γ [ο'J ' E τ.Ι7pO τ.°rι

Ό Π~ 6εoρoς
·1~ ;-:rj')~.:;"' ~ 7 ("':) '1 ()~ΖI),μ.J :J.~Ζ(;')ν

Γ. .\". Ι~r"' 9 ~ν iς
ΤΧ :\Iii :r,
Δ. λ.ίγιν'fι 7Ι; ~ . λ , Ι Ιχ ;:χό6 :-:fj ·.Ji.':ις . Τ . Τσ~ 7σ εΖi.-r:ς , 'Α.. ' .Α.λεβιζ:ί.-;ος»
( Φ. Ε . Κ. 7 0 Α ' :Χρ . 2!. Τ7,= 2 5- Ι - Ι ~1 2 3 ) .
, ,
3 ; . 11ερ ι. 7αΛ-:-ιι :; ~ί. . &γ,j ρε υσ t'J '_\ΡΖ~ε ί:~σΖό i:Ι:Ι ') Χ ρ υ σο σ,,: ό μου Ι I~ ϊ: λόΟί: ού λου ενω -

τ. ιον 77, ς ΔΙΣ τ{. Ι 6-6 - 1936, :Χνω 7. έν ση μ . 34 .

38 . Γ . Ε ύ σ 7 Ρ α .. ι ά δ ο υ , Ί! τ.ραγ μα7 ιΥ.1; :Χί:ίj Oε ια . .. σ. 15.
γν ώ ρ ισ ιν x.cι..νoνιxων τ ινων λόγων κωλυόντων 7~ην ύϊ:Ο 771; "E z,j_~:; . :z.: ~ .:; -­
γo~,1 έν 'YJ θΡΊJυ/.ε1Jτιxη ζωΤΙ ,ου νέου °ή μερ ολογ ίου , &λλ' εΙς ,(,'Ι ,Π, ~Ξ: 1 , :; - _-,
,Υις ϊ.ρΟς ,ου,ο συμφώνου γνώμ-ης ,ης τε Έπι,ροπης xcr.l ,"'. ς Ί ε;: χ: ~ J ' - __

"
χαι εις
"
'rιν
, ....."
ϊ.ρονοια'l:χυ,Ίίς οπωτ ,
, , \ "
Τ.:χρα -;0'1 επανα σ τα τυων
.....
α υ,r,ς ΊΧ ;: xz :-r- : 1.
μ-η προέλθ"() μόνΊJ εΙς ,o~ν OLcZ νόμου έϊ.ιβoλo~ν μιας 'O Ι OCύ'Ίj ς λύ σεωτ.
' λληθ ες τυγχάνει ο,ι 'ή 'Eϊ. ι,pOϊ.-~ ένίσΊυσε ,'~ν Kυβ έ ρνΊJσ ιν εΙς , 0(,'1 ε : , χ­
γωγo~ν ,ου νέου οημερολογίου εΙς ,7.ς ϊ.ολι,ιχcZς σχέσε«; χαι ϊ.ρeι.ζεις. Τ 0::'-:'>
ιΧν,απεχρίνετο ou μόνον εΙς ,o~ν ένΟόμυΖον έπιθυμία» ,η ς 11 0λ ι,ε ί ας , ιΧλλΧ z χ ~
, ,~
εις τατ; οιαμορφω
θ '
εισατ
~
οιε
θ -
νως συν
θ '
Ίίχας ,
,
,01)'1 ϊ.ρος
, ,ας
\ ,ο ποια
, ; ϊ.ροσαρμογο(,'ι
,
χα), ,Υις Έλλά.Οος, έπέβαλλον γεν ιχ &),ερ ο ι λόγοι , περ), ί1ν οιέλαβεν έν 'YJ ' Εχθ έ ­
σει αυ,Υις οη 'Επι,ροπ-ή. 'Επ), πλέο» ,ο γεγονός, Ο,Ι -ή ·η με ρ oλoγ ω:xo~ ιΧϊ.ομόνω­
σ«; ,ης 'EλλCι.ooς έζΊjμίO υ οή θ ιχως ,:Ξ: χα), ω,ιχως ,o~ν χώραν , οuοε),ς οε σοβαρ ό ;
λόγος συνέτρεχε προς oια,°ΓιPΊj σιν ,ης χα,αστά.σ:Ξ:ως ταύτησ , έφ ' δ σον, έννoε~,αι ,
'ή 'EXXλΊjσία θα έξΟ'ιχολούθ:Ξ:Ι εΖουσα έ'ι Ζ?°Γισει ,ο Ίουλιανον " Ημερολόγιον, χα­
θισ,~ ,o~ν cί.πόφασιν ,Υις ΆΕπ ι,ρ οπη ς περισσότερον ιΧοι&βλΊjτoν, χαίτοι έν πά.ση
περιπτώσει οεν δύναται μ:Ξ:ΤΟ-ο β:Ξ:βα ιό7",Ι,ος 'IcZ ύϊ.Oσ 7ΊjΡΙZθΤΙ .η αϊ.οψ ις ο";'ι έ'ι
παντελεϊ ιΧϊ.ου σίq. Τι ιΧγνΟ'Γισει λόγων σκοπιμό τητοτ , έλήφθΊj .η σzεonxo~ ιΧπόψι.­
σιτ,

Βαίνουσα περαιτέρω .'ι ' EΠ ~7? oπ·ή , διετύπου σα.φώς γν ώ μ·ην xcι:ι. περ] 7~ς
έΧΧλ'φιασ -; ιχης οψεως -;ου 'ή με ρ ολογ ι αχου ζΊJ,o'ιμα 70ς . Συμ φ ώνω ς προς 7'~ν
γν&)μψ ,αύ ,ψ οή μεταρρύθμισιξ χα, ' ιΧΡ Ζοην ,ου έχχλφια σ,ιχου ·η με ρ ο λογ ί ου
εΙς ouo Eν οογμα , ιχον Τι χ ανονιχο ν χ&)λυ μα πρ ο σέκρ ουε, χα-: α συ νέπεια ν οε θα
εοει δπωτ; 'ή Όρθόοοξος ΈΧΧλη σία έπι ο ι&) ζη ,ο συντ ομ ώτε ρ ον "ην μεταβολην
70υ Ι σΖύ ον70ς παρ' IΧ u'YJ " Ιου λια νοϋ ' Η με ρ ολογ ίου. Ι1 ρος τούτο έπεβαλλετο 'ή ,
χα7α πρωτοβουλί α» 70υ Otχουμεν ιχου Πατριαρχε ίου , εν αρξ ις ,Υι ς ο ιαοιχασίας
προς συνενν όη σιν με-;α -: ων λοιπών ορθοΟόξων ΈΧΧλ'φ ιων « ϊ.ρΟς δσον ενεσ-:ι
ταχυτέρ αν μεταρρύθμ ισιν κα), ,ου έxκλΊJσ ιασ-:ικoυ 'ήμερ ολογ ίο υ », ο ιότι 'ή έπ ί ­
7ευζις π αν ο ρ θοδό ξου συ μφων ί α τ; έπ] -:Υι ς 'ήμ:Ξ:poλoγιαxΊjς μ:Ξ:7αβOλΊjς έθεωpε~':"o
ορος έκ -;ων ί1ν oux χν:Ξ:υ oLcZ ,~ν xα νO ν ικό 'Ίj-;α ,Ίjς έν:Ξ: ργε ίας , oΊJ μιoυpγoυμ ένoυ,
έν ένα ν,ίcr. ϊ.ε ρ ιπ-; ώσε ι , λόγου σΖ ίσ ματο ς έν 70~ς κόλ ποις -6)ς Όρ θοΟοζί ας . ΕΙ­
οικώ-; :Ξ:ρο ν χαθ' ο σο ν ιΧφop~ εΙς ,,"ην θέσ ιν ,Υι ς 'ΕΧΧλ',Ι σίας -; Υι ς ΈλλCι. oo ς εναν,ι
70υ οημερ ολογ ι ακου ζΊJτή μ α-;oς, 'ή 'Ε πι τρ οπή, χρ ίνο υσ α ιΧπαρ α ί-;ΊJ-;o ν την έπέ­
χ,ασιν -:Ίjς ,ημερoλoγιακΊjς με-;αβο λΥις χα), έν 7<";) έΧΧλησια σ7ΙΧ<";) -:oμε~, ε7ασσε'l
ώς προuπό θε σιν -;οη ν σ u ν ε ν ν ό ΊJ σ ι ν αuτης μετα των λοιπων Όρ θοΟόξων
'ΕΧΧλησιων , συνωΟ7. χαι 'τι Π?OΊjγΊJθ:Ξ: ίστι ιΧποφά.σει 7Υι ς Ί:Ξ: ρ σ.ς Συνόοου έν ε7:Ξ:Ι
1919, όρίζουσα πφαι-;έρω ώ ς π ρ οσ ω ρ ι ν ·η ν και βρα Ζείας ΟΙ:ΧΡ­
χ ε ί α ς -;οην με,αξυ ':"ou πολ ι-;ιχο υ κα), -;ou έXXλΊjσιασ-;ιxo υ ·ημ ε ρ ολογ ίο υ Ο ι χ ­
φοΡocν, -;ουθ' οπερ μαpτυP:Ξ:~ ο,:, ι 'ή 'Εϊ.ι,:,ροπ-η έθ:Ξ:&ψ:Ξ: Ι ιΧ'lαπόφευχ,ον -=-ην μ:Ξ:-:- Χ-
' , .. , ) _, ) ' , \' ' ),ι, αν εγγυς
,
β ο ),Ίj ν
~, 1 ,~ •
και -;ου εκ κ \Ίj σ ι α σ -; Ι X O υ ΊJμ εpo ωγ ιου κ αι 0Ίj ΚΟ'.Ι εις , ο μεI J . Ο " ,
54

ύπο "ην προϋπόθεσιν 07Ι θσ: προηγεϊτο σχετικ~ συνεννόησ«; μετσ: 7ων λοιπών
"Ο ρθοδόξων ΈκκλΊjσιων 39.
' Αγν ο οδντε«; πάντα 7α λοιπά UιJμε~α '7"ης 'Εκθέσεως, ίό~αtτέρως όε τα
εχον7α σχέσιν προς "ην έκκλΊjσιαστικ~ν πλευραν 700 ζΨ'ήματος ο Ι παλαιοημε­
ρ ολογϊτα ι &πομονώνουσι ~ν ύτ. ' &ριθ. 8 τ.α ρα"ήΡΊjσιν τΊjς ΈΖθέσεω ς , Ζσ.θ ' ~ν
ουδεμί α των Όρθοόόξων Έκκλ'φιων όικαιουται νσ: χωρισθ?) των λοιπών καt
νσ: &ποόεχθ?) αότ~ μόνΊj νέον ~μεpoλόγLOν «χωρtς νσ: κα-rαστη σχισματιx~
απέν αντι 7ων αλλων» , καt έ;:ισε[ουσ ι ταύτην κα-;α. -;ου 'Α ρχιεπισκόπου Χρυ­
σοστόμου Παπαδοπούλου , έμφα:ν [ζοντες τούτον &συνεπΊj προς έαυτόν , &τε μετά
εν Ε",:,ος &πο 7Ίjς τοιαύτη; &ποφά.σεω ς -;Ίjς Έπι-;ροπΓις , εΙς ~ν καΙ οδτος με-;ε~χεν,
έπιχειp~σαντα «αύθαιρέτωτ;» "ην μεταβολην του έκκλΊjσιαστιxoυ ~μεpoλoγ [oυ
έν Έλλά.όι 40. Το έτ.ιχε[pΊjμσ. τοθτο όεν δύνατα ι νσ: εύσταθ·ήσn. Πρώτον μεν
δ ιότι, ώς ελέχθΊj ~ό'η, .~ ' Επ ιτρ οπή ού μόνον όεν &πέκλειε -;·ην &λλαγ~ν του
έκκλΊjσιαστιxoυ '~μεpoλoγ[oυ έν Έλλά.όι, &λλ' &ν"':'ιθέτως προσεδόκα τ-ην έντος
- - , , ,
β ραχεος
, ~, f_ λ ' ~ ~
χρονιχου οιαστηματο ; ΟΛΟΧ Ίjpωσιν ":"Υι ς απαιτούμενη ; ο ι αοικασι ατ;

προς εiσαγωγ~ν του νέου '~ μεp oλoγ[o υ XIΧt εiς τσ:ς θρησκευτικσ:ς σχέσειτ , θεω­
ρ ουσα ώς προσωρινην τ·ην μέλλο υσαν , μετά τ·ην εiσαγω~ν -;ου νέου πολιτυωϋ
'~μεpoλoγ Ιoυ, νσ: ύπά.ρξη διαφοράν μεταξυ αύτου καΙ του GpΊjer..<ZU7LXOiJ τοιούτου,
Δεύτερον όε ό ιό7Ι .~ ' Επι-:ροπ·η όεν ε-:ασσεν ώς πρσϋπόθεσιν τ'fj ς ε ίσαγωγ'fj ς
-;ου νέο υ '~ με poλoγ Ιoυ ~ν ταυτόχρον ο» ύπο πασών των " Ορ θοδόξων ΈκΧλΊjσιων
ε Ισαγωγ·ην τούτου , &υ,σ: 7·η,ι μετ" αυτων συνεννόησ ιν , ύπο "ην αίγ Ιόα του Ο ί­
κουμε,ι ικου Π α-:-ρ ι :χ ρχε [ο 'J . 'Αλλ' εl'ι:χι εύν όη7 0ν 07Ι « συνεννόη σ«;» ση μαίνε ι
&ν"':':Χλλσ.Υην &;:ό ψεω'ι Ζ:χ1. '(ιω μ ω,ι ;:ρ ο ς έξ εόρ ε σ ιν κοινως &ποόεχτ'fj ς λύσεωτ ,

39. Έτ;ισ lJ μz ι')~ μZ'I ~/ -:χ~θχ c. -:ι ό « :' I·ι; ·:;; ') ;:')λ(7Ι; ~ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν Ί) ς» Χ Ρ υ σ ό­
στ ο μ ο ς έν -:!] έ χυ -:o~ «' λ'ι χ ι;: έσΖ Ι -:')~ iλtYI.O'J . . . » ΖΥ φ ίσχυρ ίζεται δτι παρέθεσε πλ'ίj­
ρες το χε ίμΖνΟ" -:'ίjς 'Εκθέσ εω ; 7ί;ς Έ ;:ι-:;;ο ;:-ijς ( i:νθ . άν ω-:- . σ . 78-8 3) έν τούτο«; έχ 7ίj ς φρ OC­
σεωξ: (( κ ρίνομε') 7:?i; ;: CN 'J:X Ο~'Χ 71j? η θη 7:'ρ οσωρ ιν ως έν LUlUf. ώς έκκλΊjσΙ-OCστ ικoν -ημε ρολό ­
γ ιον -:-0 "Ιουλ ιαν όν » , ά:-:ήλzι'~ Z 71;'1 λέ ;ιν « πρ ο σ ωρ ινώτ;» άλλο ιώ σας οϋτω το νόΊj μα τ/ ς πρ ο­
τασεω ; 7'ίjς Έ ;:ι-:-po;:-Γι~, έν σ'JνΖΖΖ ί~ δέ ;: χρέλε ΙψΖ ν oc άν ocγρOCΨη το άπό σπασμα -:'ίj ς Έχθέ­
σε ω ς o;:e:p άνocφ έ;; Ζ -:-OC Ι z ί~ 7~ν α με σον άνOCγκη ν 7'ίjς ύ;:οβο λης ;:ocρακλ1)σεως τ;ρος το ΟΙχου ­
μενι%ι)ν Πα,,:,ρ ι~ρzεϊ:'oν , ~'1x ά.ν~ λXβη πpω τoβoυλ(~') 8 ι.α. συνεννόΊjσ r.ν μετά ,,:ων λοr. πων ό ρ­
θο8όξων ' Εχκλη σ r. ων « ϊ:?ος ο σον ενεσ τr. --:ιχχυτέρσ.ν μεταρ ρύθμr.σr.ν κα-Ι ,,;,ou εκκλ-η σr.α στr.κοϋ
-η μΖ ;: ολογ ίου » . Είν α ι ;:ρ ο φ α:νη ς ό λόγος 7'ίjς κολοβώσεω ς τοίί κειμέν ου εΙς τoc δύο τocίί τoc σΊj­
με~ oc . Π ;; βλ χocΙ «Έ χ χ). Ίj σ [α ν» 1937 σ. 375.
4 0. Έ;:Ι τ/ς ά;:οφ :ίνσε ω ς δέ -:αύ.~ς στ/ ρ ίζουσ ι χαΙ 7~ν χ1) ρυ ξιν ύπ' αύτων -:'ίjς Έκ­
κλΊjσίOCς -:'ίj ς Έλλocδ o~ ~ ς σχισματ ικης . ( Βλ «Η.Φ .Ο. » 1959 φ. 324 σ . 1 ). Ά Υ. α κ ί ο u
Π α ;: ;: ii, ' Aν:.ιίρ z σι~ ύ;:οσχέσεων καΙ καθηχ6ντων έΥ/.ατOCλε ιψις , έν: « Ή. Φ .Ο » 1959,
<ρ. 32tι σ. 1. Έ ξ ο;; καΙ «τφω-:ερ γocτΊjV -:οίί σ',( ίσματο ς » ά;:οκαλοίίσι τον Άρχιεπίσκοπον
Χρυσόστο μον ( << Ή. Φ. Ο.» 19 6 tι φ. tι tι 8 σ. 3 ) Πρβλ κα:Ι 'Ι ω. Β ώ κ ο υ , Ή διOCσ;:ασις
τ/ζ όρθοδοξίας ( Πα:λαιον κocΙ Νέον Ή μερολόγιον) -Άθ'ίjνα:ι 19 77 σ. 4 έπ. 1\1 Ίj τ Ρ ο π ό­
λ ε ω ς Γ Ο Χ Π ε Ι Ρ α: ι ω ς κ α Ι Σ α λ α μ Ι ν ο ς, '1';:0 το φως -:'ίjς ό ρ θ οδό ξου π ίστεως,
Άθ'ijναι 1977 σ. 23 έπ.
~",:,ις 8εν εΙναι άπαραίτΊjτoν να περιopίζΎj"':'α.ι zi:; -:-η,) 7 'Y. ·.r.6z~ ,..,r.. _. _ _ :;
ΈΚΖ.λ-fjσιων με",:,αβολ-ην ",:,ου ~μεpoλoyιακoυ καθεστώτοτ. Ή α, :ι ..: ~ - :
",:,ινος Έκκλ'fjσίας εiσαΥωΥη ~μερoλoyιακΊjς τινοτ; καιν070μ ίας θχ Τ, 7':, __ ~
να ό8'fjΥfιση ",:,αυτ/ν zi:; άτ.όσχισι·) άπο ",:,ων λοιπών ' Ο ρθο δόξω ν Έκγj:ι;'J: (;, , __
χ!. 8ε κα !. ~ με",;,α συνεννόησιν , κανονικω ς εΥκυρον, υίοθέτησ«; ",:,o,j,,:,o'J 'Ι; ~7~ : "__
ΎιμερολΟΥιακου συστήματοτ, Τρίτον 8 ιότ ι ό 'Αρχ ιεπίσκοπο τ Χρυσόστο μ ο τ Π:ι: ­
παδόπουλο ; εΙχε προηγουμένω τ; ",:,cιxθ';; ύτ.ε ρ 7Υ,ς με",:,αβολ-ης ού μόνο') 70;:; ~"
χρ+Ισε ι ύπο τΊjς ΈχκλΎjσ ίας ~με ρoλo y ίo υ, άλλα χα!. αύ,:"ου του Πασχαλ ίο υ «ό:6 7:
8εν τ.ρόκει",:,cιι περί 8όΥμα",:,ος, ουτε καν περ ί 8ια.",:,άξεων των Κανόνων » Η ';;:0
προϋποθέσε«; βεβαίωτ, καθιστων σαφε~ς έν τούτου; «τας άΥαθας αύτου ;:ρ ο ­
θέσεις κα !. τ-ην έ8ραίαν αύτου πίστιν zi:; όσα Ύι ΈκκλΎjσία έκανόνισε» 42. 'Ε')
συνεπεία όθεν προς δσα έν τη ' Εκθέσει τ-ης 8ιαλΎjφθείGΊjς ΈπιτρoπΎjς διέλα βε»
"δ'
ως ι ιας
,
αυτου
- "ψ
απο εις
, ,
ο το τε
'Α ~ ,
ρχιμανο Ρ Ι7Ύj ς
χ , .
ρυσοστομος
Π ~,
απαοοπουλ οτ;
,
έπε8ίωξε βραδύτερον ώς 'Α ρχιεπίωωποτ; ΆθΎjVων τ-ην έπί'τ'ευξιν 'ήμερολΟΥια­
κ-ης συμφωνίατ μετα των λοιπών Όρθο8όξων ΈκκλΎjσιων , ά8ιάφορον έαν έπέ­
8ειξε σπoυ8'fιν τινα έν τη εiσαΥωΥη του νέου έκχλΎjσιαστικoυ ~μεpoλoyίoυ , έν
Έλλά8ι, όφειλομένην zi:; τας πιέσετξ , &ς ~ ΈκκλΎjσία ύφίστα",:,ο ενεκα τΎjς
μονομερους ύπο τ-ης Πολιτείας ε iσαΥωΥη ς zi:; τον πολττυων βίον του ΓpΎjγo­
ρια'ιου Ήμερολογίου κα!. ε iς τάς, ενεκα ,:"ων έν Έλλά8ι σχέσεων ΈκκλΎjσίας
κα!. Πολιτείας, ά<ρεύκτους έπ φ ροσ.ς "η ς δευτέρ α τ έτ.!. τΎjς πρώτητ; 43.
ΊΙ ΈλληνιΚ"Γι Πολιτε ία , λα βοδσα ύ,,' οψιν ",:,'ην εiGΊjγψικ-ην ταύτην 'Έκθε­
σιν ΠPOΊjλθε'l zi:; -:-η,ι εκ80σ ιν ,,:,ου Κ . Δ /70 ς ,,:,Υ,ζ 18-25 /1/1923 «περί του νέου
πολιτυωύ '~μεpoλoγίoυ» 8ι ' 0(; ziufιYZ70 Ζν Έλλά8ι το «πολιτυων :~μερ oλό ­
γ ιον » 8ισ. της "poσθ+ιΚΎjς 13 ~ μεpων zi:; 70 Ίουλιανον 'Ημερολόγιον . Κα,,:,α το

4 1. 'Αρχ ι μ, Χρ υ οστ ό μ ο υ Π α ;; α ί) ο;; ο ύ λ ο υ , ΤΟ ΓΡΤι γο ρ ιανον ήμε ρο ­

λόγιον εν ήj , Ανατολτ. , εν : « 'Εκκλ . Κή ρυ ξ )) 1918 σ. 264.
42. Δ ω Ρ ο θ έ ο υ, λΙ Ύ) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Λ α Ρ ί σ Ύ) ς , Παρατηρήσε ι; επι τijς
γνωματεύσε ω τ; των κ .κ. Καθηγητών επι το;:; Παλα ιοη με ρ ολογιτυωθ ζΎ)τή ματος , έν : ((ΑΕΚΔ ))
ΣΤ ' 1951 σ . 8.
43. Το δντωτ; πελώριον θέ μα τij ς διαμορφ ώσεωτ παρ' 'ήμίν των σχέσεων μεταξυ 'Εκ­
κλΎ)σ ίας κα Ι Πολιτείατ, ί)ιεκφευγον τα αύστηρά πλαίσια -:Ίjς παρούσητ; μελέτ/ς , σuνιστ~ θε­
μ ελι ω ί)ες και βασικον ζ'ήτ/μα περΙ το όποίον ενί) ιέτΡι ψαν, μεταξυ των α/ων και οΙ Χ .
, Α ν ί) Ρ ο υ τ σ ο ς Έκκλφία καΙ Πολιτεία εξ επόψεω ς όρθοί)όξου ' AθΊjναι 1920. Πρβλ.
καΙ Γ. Π α ;; α γ ε ω Ρ γ ι ά. ί) ο u Κ α Ι Π ο ρ φ υ Ρ ί ο u Κ u Ρ ι α κ ί ί) ο u, 'Άρ θρ α
κα Ι εργα του Κεντρ ικου Έκκλ'ησ . Συνί)έσμου, , AθΊjναι 192 1! σ . 9 έπ. Ά μ . 'Α λ ι β ι­
ζ ίi τ ο ς, Σχέσις Έκκλφίας καΙ Πολιτε ίας εξ επόψεως όpθoaόξoυ ΆθΊjνlXι 1937 , Π.
Π α ν α γ ι ω τ ά. κ ο ς, ΈκκλΎ)σ ία καΙ Πολιτεία άνα τους αιωνας , AθΊjναι 1939, Π . Π ο υ ­
λ ί -: σ α ς , Σχέσεις Έκκλφίας κα Ι Πολιτείας [ίItq; επι εκλογης Έπισκόπων τ. Ι ' AθΊj­
να ι 1%6, Κ. Μ ο υ Ρ α τ ί ί) Ύ) ς , Σχέσις ΈκκλΎ)σίας καΙ Πολιτείας εξ επόψεως ό ρ θ οί)ό­
ξου και των νεωτέρων κατευθόνσεων έν ήj ΈΚΥ.λΎ)σιολογίq; καΙ ήj Πολιτειολογ ίq. τ . Ι
Άθ'ij να ι 1965.
56

6:ις 7..νω Ν. Δ /μα 44 ή ίσχ,) ς αύ·;;ο υ εμελλε 'I~ 7.. ρζ·l),,:α L τη 16 Φεβρου α ρ [ ?) 1923,_
όν ομ αζ ομέν"{) καt αΡLθμουμέν"{) 1 '1) λΙ α ρ,,: [ο υ 1923, ένi;) έ'ι :7.pθp~ '1 .-=7. ρ. 3 ,,:ου
ωJ,,:ου πρ οε βλέπετο ΡΊJl ω ς δτ ι «Ο Lα":"f) ρεr.,,:αL έν Ισχύι ":0 " Ϊουλιανό» Ή μ ε p eιλό ­
γιον δ σον αφop~ έν γένε ι Τ'Γιν 'Εκκλησ [αν κα t ,,~ς θΡΊJσκευ'ηκας έορ"άς» , Χ7. Ι έν'
αρθp ~ '1 .-=α ρ.
4 δτ ι «Ή 'Εθ'I LΧ'!j Έ ο ρ,,'Γι ,,:Υι ς 2 όης :λΙ α ρ-; ίου X7.t πOCσ7.L 7.ί Κ7.-:'tΧ..
τούτ; χε ψένου ς νόμους έορ,,:άσΨΟL X7.t έξα φε,,:έ7. L ·η μέρ α L ρυθμίζον,,:α L κιχ,,::): ":0
ΊΟ υλL7.νΟν 'Η μερολόγιον».

44. Το Ζειμε'Jον 70ϋ Νομ . 701,)-:-0') Δ ι χ-:- :Χ.γ μ Χ70 ς εzε~ ώς ε~:η ς:
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β'
Β ΑΣ Ι λΕ1'Σ ΊΏ Ν ΕΛλlΙ Ν ΩΝ
"Εχοντε ; υπ' οψει -:-/jv τ:ρ ώ -:-ην 7":cι ρ &γ ρ α ? oν -:-ης :χ::-:ο 15 Σε7":7ε μβ ρ Ιου του 1922 &;:0-
φ&.σε ω ς 7η ς 'Επανχσ7αΤΙΖ-ης Έί:~7Ρ OΠ"rι ς , ;:-ΡΟ7χσει -:ou (1-] μ ετέ ρο') ( Ι"που ργ ΙΖοϋ ~ ') μ β oυ ­
λίου &πεφ α σίσ~ μεν κα ι διατασσ ομεν .
"Α ρ θ ρ σν 1
1 -'..:\;:0 7rι ς 16 Φε β Ρ Ο'J Χ Ρ Ι(1) 1923 Ζ:ΙΟ' ά π ασαν 7ί;ν ( Ελί:χο χ άν-:- ~z xθΙσ 7:Χ7X ~ Ξ;ν 7 :Χίς
πολ Ι7~Ζα.t:ς εν γένε ι σχέσεσι το ίσΖυον ..'!ι Ο"η 'Ι ο·)λ ιχν Ον ( ΙΙμε Ρολ6γ tον δ ιά ~JiO'J τοιο ύ του , δπερ
άΤ:ΟΥ.αλεΙτα ι « Π ολΙΤΙΥ.Ον ' Η με ρ ολόγιον » .
2- Τ Ο νέον ' Η με ρ ολόγ ιον πρ οπορεύετα ι τοϋ 'r, oΊ'J ~σzύ oν7 () ς 'I o·)i.~:t~JOU Ζ Χ-:-:Χ 3έΖΖ
τr;εί ς π)·:tι ρε Ιζ 'ίj μέρ ,:x.ς . ' Επομένω τ .η 16 Φ ε ~ p o'yι ρ Ιo') 1923 εσ -;7. ~ bJ ;: :Χ. σ x ~:; -; χ1': T:Γ..ιλ~-:~zx ίς
σχέ σε σιν -ή π ρώ τη Μαρτ ίου 192 3.
3- Δ ια τη ρεϊται εν ίσχύι τ ο 'Γ ουλι αν ον ( I-Iμ ε ;.σλ (,γ~o') ;~ σΓj') i '~~/J;;i εν γεν ει -:'fj') 'Ε Ζ­
Υ.λφ Ι'Χν Υ.'ΧΙ 70cς θ ΡΊJ σΥ.εU7ΙΥ.OCς έΟΡ7:Χ ς .
4 _Ι ΙΙ πρ ώτη " Ιανουαρ ίου 70;') vifj') (Ι-Ι με~ 'Ji.".J~.' ~ ?·J ~σ:-:ι l. "r, ;: ;; ( :)7(, ~ z :ίσ 7 0') νέο') ε70νς .
(!-Ι ΆΕΟν ΙΖ"Ιϊ ( Εο ρ -;'η τ/ς 2 S "ης ~I α Ρ7 Ι(..ι·) zxt ;:Χσ x ~ :ι~ Ζ :Χ: -;:Ι -;,./~~ z ε~ μΞ·ιr:..ι·) ς 'J r) μΟ'Jζ έ 'J Ρ7:Χ.σ ι μο ι .
και εζαιΡε-:-έα:ι ή μέραι Ρ'Jθ μ Ιζ(.ι'J-;:Ι ~ Ζ:Ι7Χ -;;.1 ' I"..ι ·Ji. ~:X: ·J~~J 'r, :J.ε;; οί/;γ~rJν .
" λ ~θ Ρ'J'J ~
ΠΧσ x ~ χ ι 'J 6 μ~ ;.Lfj~ ;: ;; r:ι θ ε ιj :λ ~ :X: ~ -;r:ι~ a-r;μ fj V ~"..ι·J. :iG -; ~zr)j ~ z μ;:o~~zo υ χα!. T:O LV~ ZOU ~ ιz:ιΙo υ .
έν ":,έν Ξ:~, ;:Xσ:ι~ :ι ~ a~Ζ,)·Jfj :.L ~Ζ:Ι ~ Z:Ι ~ a~z :ι σ -; ~z :ι~ ;: ;; Γ..ι θε σ μ [ (Χ ~ ,-: αψ; ο ς Ζ ϊόο υς οι%χστηρ ίων Ζα Ι
έz ό ~Z(Χσ:- ~zω ,) ' E 7': ~-; F O ;:W'J . ;: X σ x ~ :ι ~ ;: ;; r..ι Ο ε cr μ [ :χ ~ -; (7)') ΔΙΟΙΖ-ΙΙ7ΙΚ6)ν εν γένε ι νόμων o~z(;νo­
μ~zι-;-.N ~ ?Ο ;;Γ..ιi.".J~.",%ι"':Jν Ζ:ΙΙ ί.f)~;:Ι-;)~J . ώ; z xt -;ι~ν δΙΟ~Ζ7i -;ΙΖων ;:ρ&ξεων Ζ :Χ; ι. &;:οC(ά σε ων , ϊ: Ρ tJ ς
~z ;: χσ :χ ι έ'-) ·:Ξνε ~ x t σJ μ ~:Ι -; ~Ζ:Ιt ;:;; (;θεσ μ Ιιx~ ~ ε Υ' ο σον 7:XcrG(L ιx t -χ ν ω 7έ ρ ω πρ οθεσ μ ία, 'η ό ~o­
ρ ί'X ~ ο Ξν -~ θ εί.oν λ+'~Γn μέzρ~ -:-r, ς 1 5 Φε βρ ουαρ ίου , συμπεριλαμ βανομένη τ , συνεχ ίζονται :ΧπΟ ·
7~; ;:ρώ7"(~ς ~I X F7 [r)'J Ι 9 23 70U νέου ' Η με ρ ολογ ίου Ζα. ι. λΥι ΥΟ'Jσι ΧΙΧ7 Χ τΤιν αντ ίστο ιχον -ίι μ έ ­
ραν --;Γ..ιϋ νέου " Ημερολο γίου μετά 7ην πχρο3 0ν -:-ου ύπολειπομένου δ ιά -;''r,v λ1jξι ν χu τι7Jν Ζ Ρ Ο­
ν ~zo;') δ ιασ τήμ ατο τ ; Έξ:t Lρεσις 70')70 'J γίγνε τα ι μrJνσν 'ίι -:-ou έ3:ι ψ. 3 70U Ζπο μένο') &.ρ Ορσυ .
"λ ρ θ ρ ον 3
1 - Δ ~<Χ 70ν μ'~ν α ΦεβΡΟ'J:χριον 19:!δ ο Ι μ ισΟ οΙ, 70C Ε:τ:ιί)6 μα7α , 70C ΧΟΡ 'ιπήμ α7α , 'ΧΙ α­
r: ο3(.ιΧ:ΙΙ , :<t :Χτ:οζ.,ιμι ώ σεις ί:αν--:ο ς ε f:80'Jς , :χ ι σ')ν7&.ξΞΙ ζ τ:ά.ν7ω~ έν γένε ι 7ων πολΙ7 LΖων , Ζ αι.
έΖκΧ-ησ ια.σ 7 ΙΖων λε Ι70υρ γων , ύπαλλ1jλων z xt ύτ:-ιι ρ ε-:ων, ώ ς z tXt 76)'1 στρ α-:- ιω7LΖ ων ϊ:αν-;ος
β αΟμου πρ ος 3ε. τ::Χντων 7ων _Ι3ιωτιχων ύπαλ):ήλων κα- ι ύΠΊjρε-:-ι";)ν Ζα!. παν70ς προσώπου πο:­
ρέΖον70 ς -;ας ύ7:Ί)ρ ε σ~α.ς &')70U έπ' & μΟ Lβ-n Ζ Χ7:Χ μ'~να ώ Ρ Lσ μ έν-rι , έ Υ ' ο σον τ:iσα r, α Ι &νω 7έρω
παρσz ~Λ 'r,ezxo'J λ+ιyrι χα.-;ά -:-0 ΆΙ Ο'Jλ ιανον ( Ι- Ι με ρ ολ 6γL(Jν ε ί ς 70 7iX rJ; -;( 1) μ-ην ο ς (Dε β ρ ου ~ ρ ίΟ1j ,
19 :!:J, Υ.ατα βλ·ηΟ-ήσον7αι τοις ~ιY.αιoύχo ις άναΧόγω ς ( Ρ Γ Ο nι Ιa ) ~ LOC χρ ονιΥ.Ον ~ ι :xστ/μ'Χ ~έ­
χα έΠ70C πλ-ήρων -ήμερων .
2- Τ ο .ιχ,JτΟ t σ-Ι:'J ε ι OL:): 7:Χ ;:αν-: ο; zrOO'J:; μ ισθ Ι:) μcι-:-α., ύπομ ισθώμα -;α. , ",;ρο ψεϊα , 6φ ει :...-
 Κ α:,α: '";'!Χυ-:-α .η Έλλην~κ·η Παλιτε ία ακολουθου σ7. ':"<;J :-: :ι. ρ :ι. όε ·: > ::ι: -:- . ',-:-ε :
'ίj ΖολΟ 1Jθησ αν «πάντα ,,;,α: όΡ θόa ος α Κ ρά':"η κ,Λ ό έ'ι ':"?j a ιCY. UT:0p~ Έίj:ς/ :~ _'.,:
ε[υήγαγε a ~eY. ':"ou έν λόγφ Ν . Δ /':"ο ς «έν ,,;, cι.~ς T:oλ~':"ικα~ς και κo ~ν ω'l'.z:ι.~: 'Τμ­
σεσ ι ':0 Γ ρηγορ ιανόν , λεγό μεν ον , ·η με ρ ολόγ ιον » δ περ σύμπα τ ό τ:ε7:0ί.~-:- :G :-Ι~ ­
νος κόσμ ο ς είχεν ~ aη έ φαρμόσε ι 45 , μ-η θ ί ξασα ':0 Π ασχαλιον ούaε ':0 Ζ ορ':" οί./ι ­
γ ιον ,,;,Ίjς 'Εκκλησ[ α ς , E[a~KIι'1 μάλ ισ':"α λ αβ ούσ α μέρ ι μν αν a~eY. τον Ζο ρ':"ασμο 'l
,:Ίj ς 25ης λΙ αΡ': [ου , ·η μέρ ας ':"Ίjς 'Eθν ~κΊjς έπετε ίου , κα':" α: ':0 ' [oυλ ~αν oν Ή με ρ ο -

λας 76Ζων Ζ ΧΙ. τ:α.ν --:Ο ς ε rSΟ'J ζ μΊjνΙζχ Ι ~ς ΖΟΡΎj"'( L7.ζ , ι;}') ~η λη;Lζ -Ι;Οελε συ μπ ίπτε ι ετ:Ι σΊjς εις "':0 .
τέλοτ; Φε β ρου α ρ ίου '1 9 23 .
3 -Έπ ι 7(";)') αύτώ» έν γέν ε ι συμ βασεων Z~Ι ;:α.ρο χ(;)') ο ι-α. -:-η ς ά.νω -;έρω αναλόγου μ ε ­
τα. βoλΊjς των 1; 'ίj μεp ων θε ω ρε ϊτα ι συμπληρωθεί ; όλόΥ.λ"'ι ρ ο ς ό μ"ην Φε β ρ ου ,χ ρ ιο ς 1923 , τω'l "
χα-;α. μην :χ: π ρ οθε σ μ ι ών άΡΖομΖν ων ά.πα τ/ζ 1 λΙ α. ρ-; [σ·) '1923 ,:,ου νέ ου " Ημερ ολογίου κ~ι .
ληγου σ ων ε ις το τέλοτ; τ ων αντιστοίχων μ'rιν ων 70ϋ νέo~) ( Ι- Ιμεροί.σγ[ου.
!± -Έ πι -;&)'1 αΛτων έπΙσϊιζ 7: ΧΡ ΟΖ("":) ν , ~? ' (ι σσν έ ξ οΙσ'Jο'ήϊ:Ο7Ε λόγου εχει π ρ ωτ ατα βλη ­
Θ~ όλ6Ζ);fJρον 70 τ; ο σον -;0 άντισ-;σΙΖουν ε ~ ς --:0'1 μ-η ψχ (!>ε β Ρ Ο1J &Ρ ιον 1 92 Β , ποσ όν &ν &λογ ον .
προ ς ενo εχcι Ίι μέ ρ ας σu μ Ψ"fJ ? Ιζε-;tl ι (ΧU 700ΙΖ,:χ(ως ε Ι; -:ιjν ,::pcJ)--:"fJ') έ ;:ομ έν-fJν δό σ ιν .
"λ. ρ Ο ρ σν 11

Π αν τα έν γέν ει 7Χ εγγρα9tl , Ο"ιj μ ό σ ια. καΙ Ιό ι ω 7 ΙΖ Χ , 7Χ "Ο ΙΖ όγρ α.? α και π ιστοπο ιη τ ικ ά -
πα.ψ;Ος ε rΟΟυ ς , -;ΙΧ αναγόμενα εις νομΙΖi ZCΙΙ ϊ:ρα.γ μΧ-;ΙΖα. 'γ εγον !;-;'Χ ϊ: 'Χν7Ω ς ε ;~oσυ ς , σΤον γεν ­
ν+, σεις , γα μου τ, Οανχτσυς , οιχαΙΟϊ:ραξ((Χς zλ:~ . μέΖΡ Ι χα!. -:~ ς 15 <!)ε β Ρ Ο 'J αρ [ου θέλουσι μνη ­
μονε lJ ει 7ην Ζρονολογ Ιαν -;σσ ) Ι ο')). ι 'Χν ':ι::) ( ι- rμε~ rji.r;"(Ιr;'J ~ ,j ;: O 70 Ζ ρ ,χ-;ο ς 70;:) όποίο» ελα.β ον ι
χώραν , συν -;'n ;-: ροσθ'ί)χη -;(;)ν λέ ξε ων « ;:αί.αιCJ') "r, με Ρ rji.ό γ ιον )) ( ;: . "ίj. ) ,
·'A.peprJ'J 5
Π "-σα & μιΡιβολία , διαφορά "1) &μιp ισ β'ί;--:-φ ~~ , ±'I:χ?')')μέ~η εΥ. -;-Ίjς εtpαρ μογΊjς :-0;:) πα­
ρόντος νο μοΟε,,:, ι%οσ οιατάγ μα70ς , λύετα ι \Jί:O 7(")1) 7.. ρμ r)Ο Ι("J 'J ΖΧ--:Χ --:ό ϊ:ον Π ρ οέδρο υ των llρω ­
τοο ιχω ν 'Γι μ'η ύr:ά.ΡΖοντος Πρω"':ΟΟΙΖε (Ο 'J , 1)7:0 70;:) ά ρ μο ο Ιο'] E~ ρ-ςIoo Ιzoυ ΧΙX7Cι "';Ο'Jς ορους .
Τ(;,') .χρ Ο ρ ω'l 63 4- 63 9 τη ς Π ολ. Δ ~Y.oνo μ ία ς . ά;:,χ σΎj ς τη ς σϊ.ε :-~Y."η ς διαδ ΙΥ.α σία.ς διεξαγ ομέ­
ν'ιις έ 9 ) ά:πλου Ζ&ρτου .
"Α ρθρ ον 6
( Ι- Ι Ισ"'ι..υς -;ου παρ όντο ; νο μοΟε-;ΙΖ(JU όL Χ7 χγμ~70ς α.ΡΖε --:'J.Ι :ΧΤ:Ο -:r;:; ό"ημο σιεύ σε ως αυ - 4

το;:) δι α τη ς 'EΨΓj μεp ίδOς τ/ ς K'.) βε pν~σεως.

Ε Ις --: ού ς έπ ι -:-ης Δ LΖΧLοσuνης Ζ α.Ι ) ΕΖχλ-fJσL:χσ7LΖων Ζ:Χ!. Ο~Ζον σμ LΖων Z~ !. λΟLΤ:Ο1J ζ άρ­
μr;ό fΟ'J ς ( 'I~T:oυ ργoυς &ν:χ-; (Οεμεν τ/ιν ΟΊj μσσ Ιε υσLV %tlL εΖ7έλεσLν 7r;1) ϊ:α ρ όν-:- ο ς όL~,,:,iγ μ~-;ο ς . .
'Εν ' Aθ~ν α: ι ς 7(, 18 Ία:ΨΩαρίο') 19:! 3
ΙΈΩΡΓΙΟΣ 13'
Τ Ο 'Υ;:ου ργ ΙΥ.I)ν ~O) μ β')')λιo')
Ό l1 ρ 6εδρ ') ς
Σ. Γαν α'7ας
'Γ α ~I έί:Γj
, Α. ' Αλε; α:ν δ ρ "η ς , ~ ι Λlίσ ι') ς . Γ . Il α;:α,) δ ρέοΟ) , Ι Σ ι(~:-"ι; ς , Γ . Ν . Κοtpι'lας , 'Α , Xατζ-Γjy.υ pι ,χ - .
Υ.ος , Λ , ~ αY.ελλαp6;:oυλo ς . Γ . Σ ίδε ρη ς , 'λ . Δο;ι,χδ'r,ς , Ι Ό Έ μ;:ειΡίΥ.ος , Π . ΛIαυpoμιχάί:Γj ς , "
Κ . Βουλγαρ-ι;ς )). ( Φ. Ε. Κ. τ . Λ' 2 f• τί) ς 25 - 1- 1923 ). Βλ. "Υ.α Ι « Κ ώ δ ι Υ. α Θ έ μ ι δ Ο ς)) "
113' σ. 454 .
45. Βλ Χ ρ υσ οσ :- ό μ ο υ ( λ' ) ' Ap ϊ.ι ε ;: ~σ Y.ό ;:o'.) ' λθ1) νω ν . . . , 'λ '[6- ·
ρε') σ ις tν ώ;: ιον -;-Ίj ς ΙΣΙ -;-Ίjς 16-4 -1 \)2:1, εν : « ' ΕχΥ.λη σί α )) :-. Α ' σ . .~ χα:ι κωΙΣΙ 1 92 3 σ. 6. _
58

λόγιον, -ητοι άμοί) μετα τ~ς έορτΥις τοί) Εύαγγελισμοδ ",ης Θεοτόκου, κα ι ":"0 ;;":"0

3ι' εύνο~τοuς λόγοuς ίστορικης συνεπείατ; κlΧι εθνικης εύαισθησία«.

'Αλλ' α.τuχως , εν -;o~ς πρ αγμασιν , Τι Πολιτεία παρεβίασε τ~ν τελευτα ίαν
ταύτην 3ιά,αξιν όpίσlΧσlΧ Oπως "ίj 'Εθνικ"1ι έo ρτlι τελεσθη κlΧνOνικως τη 2 5η
Μαρτίου 1923 κlΧτα ":"0 νέον "ίj μερ oλόγ ιoν, με α."o",:έλεσμlΧ να Ξ:ορτοισθη 1Χ{)τ/
κεχωρισμένως α."ο τΥις θρΎ)CJ/.Ζunκ 'ijς Ξ:ο ρτ'/jς του Εύιχγγελισμο u, τ.'fjς τοια ύτητ
ρuθμίσεως επεκταθε ίσΊJς κlΧι ε"ι πασών ,ων Ξ:o ρτlΧσίμων κlΧι έξ:χφετέων ~με­
ρων κlΧι έπ] πάσrις εν γένει εθνικης, πολιτικ '/jς κlΧι κoινωνικ~ς εκ3Ύ)λΙ:)σεως .
ΤΟ γεγονος τούτο ώ3"ήγΎ)σεν εΙς 3ΊJμ ΙΟUΡγl χν συγχύσεωτ; κα ι ταριχχ'/jς παρά
τιρ λαιΡ κα ι έθΖΤΟ -:ας προϋποθέσε «; τ~ς όξύΤΎ)"':ο ς μεθ' "η ς εμεΙ.λε να α.ντιμε­
τωπισθη το ζ"ή-:"ημα εκ μέροuς -:.'fj:; 'Εκκλησ ίας . • Η μoν oμψ~ ς κα ι πα ρανομο τ;
1Χ{)τ/ τ~ς Πολι-:είας ένέργεια α."ΖτέλΖσΖν εμμεσον εκβιlΧσμOν κατα -:Υι ς 'Exxt;lj-
σίατ; δπωτ δ"Oxωρ"ήσrι εΙς -:"'ιν και α.λλοτε προβληθεϊσαν "oλιτειακ~ν &ξίωσιν
περ] προσχωρήσεωτ; αύ",:Υις εΙς το νέον ~μzpoλόγιoν, εδρισκομένΎ)ς πλέον προ
τετελεσμένο') γεγονότος 46 , κα ι πρ ο όξε ίας λαικ'/j ς &ντι3ράσεως , προερχομέ­
νΎ)ς εκ τ/ς επελθούCJης 3ιαφo ρo"oι"rισεως Εν τη "rι μεΡ Oλoγιακη μετΟ'.ξΙΙ 'Εκ­
κλΥισίας και Πολιτείατ ":"άξει.
(Η 'EκκλησίlΧ, "fι στ ινO ς Πpoκαθ~μzνo ς εΙΧΖν -η 3ΊJ &να3ειχθ'/j 3 ι,χ τΥις ψ"rιΨO')
-6ίς 'Αριστίνδη» Συνόδου, συνελθούσητ; εν συνεδρία τΊj 23-2-1 92 3 ό 'Αρ χιμ .
Χρuσόστομος Παπαδόπουλοτ 47 , εδρεθε~σα πρ ο ":"'/j:; το ιαύτη τ καταστασεωξ,
προύτίμησε να περτορισθή έπ] τοί) π α ρ όντοτ; εΙς σο β α ρ αν -;OU δλου ζrιτ~μlΧΤOς
μελέτην, πολλιΡ μάλλον 3ιό-;ι διετέλε; εμ"ερίσ":"α-:ος λόγ~ ":"ω,ι "ΡΟΎ)lljθέντων
εν αύτΊj γεγονότων, iJJv ενεκα ΖΙΧΖ φuγIχ3Ζ 'JθΊ; α.;: ' :x '~",:Ί;ς .ή Ζ Ι Ρ";''!"1j κ:χ ι έν ό"':"ιj ς 48.

46 . Κ. Π α π α ~ :l ;.: τι, ενθ. Χ·J ω -: . σ . ~ 84. Ή Π ολι ττία η~τ, χπ ' αύ-:"ίj ς -:"ίjς συστα­
σεω ς αύ-:-ης έν (Eλλ:xό~, Z~G'fιyxye'J έ'-) -:-[, 8 ~I) ~z+,σ ε~ 77, ~ Έz zί:rι σΙας τύ πο υ; με:ν το σύστημα
της ν ό μ φ κ ρ α,,:, ου ση ς 'Ezzi:1jG L'X ~ , ')')σ [~ o ~ σ -;,,)"'(νΥιν πολ ιτε ιωφ ατίαν , μετατρέπουσα συχνά­
κ ι ς 7/ιν έ;: Ι ~ς 'Ez,j:r,cr[:x:; έ::eι 7: :-ε+;ιν :'I'J-:-r,:; ε ~ς έξ ουσ ι.χστι.κ·ην κυρι.α.ρχία.ν, σχοϋσα έν τη
τοια ύτη έ:: tΟ ι. ώ ξε t 71,ς Ζ:χ~σ:ΙF'J;::χ. ;:~Ζ~ς ;:Cιλ!.,,:, ~zη ς αύ-:-ης συναντιλήπ το ρασ καΙ τ ινχς λογίουτ;
ZλϊjΡ~ΚO ύς έν ο!ς zxt -:eιν Θ =:6Ζj:ς,:ον Φ :ΧFμ=ΙΚΙSΊj V , δ στ«; « "ή oυν+ι θΊj ν~ έ'j;~β άλrι τας ά ρ χας
αύτοϋ z rLt νi έϊ: ι ο ρ χσΓ, έ;:~ 7(,V ;:oλ ι-: ιzΊjν 7:=:Pr. 7'7,; ΈΥ..κί:ιισ εας νομοθεσ ία.ν -;OU 18 52, "r, ς ά­
μέσω ς ε ξε~·ΓιλώθT,σxν -: :Χ ε;: ~~+. μ ~ x ~Ι:X τ-r,'J Έ,αλ"l)σ [αν εr::α;.:ολουθ+ι μχτχ » . Πρ βλ. χ ρ 1J-
σ ο σ τ ό μ ο υ (Α ' ) 'ΑF ϊ. ~ ε ;: ~ σ ;.: ό π ο υ ' Α θ "Ι) 'ι ώ ν ... , 'Ισ-:ορ [α τ'ij ς Έ;.:;.:λτ, σ[ας
τ'ijς Έλλά~oς , Άθη ναι 1920 -:. Α' σ . 4t.7.
47 . Κ ώ Δ Ι Σ 192 3. Τ Ο μ+Ινυμα ετελέσΟ"l) τη 2!, Φεβρουαρ[ου/9 Μαρτ [ου 192 3, ή
~ε χειΡο-:ον [α εγένετο τ'l. 2 5-~ -1 9 2 3 . τη 1-3-192 3 ό νέος ΜψροπολΙτ/ς χνέλαβε καΟήκον­
τα , αύθ"l)μερ ον ~ε πpo+Ι~pευσε τ-η ς Α' σuνε~p Ιας τ'ij ς ΔΙΣ. Πρ βλ Δ "Ι) μ. Σ [ μ ο υ .ί.ΊΙ π α­
λ ά ν ο υ , Ή Θεολογ ι;.:Υ, Σϊ.oί;~ -: 0;:) Π ανε .. ιστ/μ[ου Άθηνών , Άθηναι 1931 σ . 15-1 6, Β α ­
υιλε [ο υ (' Λ τ έ σ "l) ), MΊjτp Oπ oλ [ τ o υ .. ρ. Λ 'ή μνο υ, ενθ. άνω-:. τ . Β ' σ "
83 ε... Ά ρ ϊ. ι μ. Θ ε Ι) ;.: λ"ή τ ο υ Σ τ Ρ ά γ κ α , ενθ . ά-ν ωτ. τ. Β' σ. '1133. Βλ ;.:οι: Ι
'Ι ω . Κ ω 'ι σ τ α ν τ ι ν Ι ~ ο υ , Χρυσόστο μος ΠαπαΜπουλο ς (1868- 1938) ΆΡΖ!.. ος 'Αθ"l)­
νών καΙ πάστ,ς Έλλά~oς. 'Αθ'ijνοι:ι 1968 σ. 8.
48. 'Ομιλών κατα "τ/ν πρώτ/ν, όπο "τ/ν πpoε~pΙoι:ν αύτοσ, σuνε~pΙαν της ΔΙΣ ό νεοεκλε-
Ό νέος Μητροπολίτητ; Άθψων Χρυσόστομοτ , εχω'l Χ7.7Χ -:1, ;-: x ;:~ -' ,-, ;:. -
με~zθη ένεργως εΙς ';'0 ~μεpoλoγ~7.χOν ζ'fιτημα xclt ευpεθε~ς σ.? ' ~·Ii,:; ;.rE·, -:: ',
,;,ων πιέσεων ,;,ης Πολιτείατ , σ.φ' έτέρου 3ε προ "ης συγχύσεωτ; του Xιxo:J , %Χ -:7.
την εκτακτον συν εδρ ίαν της ΔΙΣ της 9/22 Μαρτίου 1923 εΙσηγήθ'Yj 49 7'fιν G'>:-
κλ'Yjσ~ν της Ίερσ.ς Συνόδου ,;,ης 'ΙεΡ7.ΡΧ[7.ς. της 3ε τοιαύτη; αύτου εΙσ-ηγ 'rισεως
γενομέν'Yjς σ.π03εκ-.ης ύπό τε -.ης ΔΙΣ Κ7.Ι -:ης Πολιτείατ, έξε3όθΊ)
-:0 σ.τ.Ο 31-3-
1923 Β. Δ/μα 3~ ' 06 έκαλοuντο «παντετ; ot κανονυω] κα-ι έν ένεpγεΙ~ Μητρο­
πολίται -.ης Αύτοκεφαλου Έκκλ'Yjσ[α-ς της Έλλά30ς» εtς συνέλευσιν "Ιεραρχίατ;
έν 'Λθ'ήνα~ς "η 16η 'Απρ ιλίου δπο ';'-~'I προεδρί α» "ou λΙακ. Μητροπολίτου Ά­
θψων 'f.vιx «έκφέpωσ~ ';"~ν γνώμψ "ων άτ.Ο Έκκλ'Yjσ~ασ,, ~κης άτ.όψεως έπ] "ou
ζη-:~ματoς -.ης άπ030χης δπο ,;,η ς Έκκλφ[7.ς -=-ϊjς Έλλά30ς '70U νέου Ήμερο­
λογίου 6Jς και ,;,ou δπο της Νομοπαρασκευαστική; ΈΠ~'7poπε[ας 1914 κα­
ταρτισθέντοξ σχεδίου Νόμου «Καταστατυωύ της Έκκλ'ησ[α-ς της Έλλά-

γεΙς Μητροπολίτη; Χρυσόστομο; έπΙ παρουσία καΙ τοϋ "Γπουργοϋ 'EκκλΊjσιαστικων Ι.

Σιώτου, άνεφέpθΊj I>toc μωφων εΙς τoc ς έξαφε τικω ς κρ ισΙ μοuς ίΜ, τε -:0 'Έθνος καΙ ..ην 'Εκ­
κλ·rισΙ~ν περιστασειτ, 8 ιχ Τ'~ν άV":'Lμετώπ ισr.v 7ων όποΙων έ:r:εΖ~λέσθη τ/ν σ'JvΟρομ.ηv πάν ­
των. Άνocφερόμενος 8' έν συνεzε Ι~ εΙς 7ljv iν .ο:Ίί C lεp ~pχΙ~ έi: ιχρχτ/σα.σα.ν ,,:,ελικως εLρ-ήν-ην
καΙ ένότητα, έτόνt.σεν: «Ευ-:υχως o~ όύν:lμ :χ.ι ν :Ι εrr;ω Ο '";!. μΙ :χ. -:ων σπουδαιοτέρων δυσχε­
ρειων αrΡεται -ηδΊj, διότι .-:Χν7ες σχεδον οΙ 'Ιερχ ρ χαι -:-r. ς Έ ίj.Χδο ς μοΙ έδήλωσαν τηλεγρα­
φιχως καΙ οι' έπιστολων -:-ην χαρ';'ν των κx t 71;') ':"':?ο θ') μ Ιαν -;:ρ ος συνερ γασία» , "η ο-ήλωσις δ'
αϋτη σημαίνει δτι πραγματοποιεϊτα ι ή ε ιρ ήνε υσ ις 7ijς 'Εκ "j:ι;σΙ ας 7ijς 'Ελλάδος . Προστί­
θημι δ' έπΙ σΊjς εύχαρί στωτ; δη καΙ αΙ σχέσε ι; α·)-:-r. ς με70C -:(;)'1 λο ι.-: ων Αύτοκεφαλων
'EκκλΊjσιων καΙ δη μετoc τοϋ ΟΙκοuμενικοϋ Πατρ ιαρχε ίου ά'-: Oκα-:ε σ7άθΊj σαν » (Κ ω Δ Ι Σ
192'1-'192? σ. '1?2). Περί τΊjς έν τη 'EκκλΊjcrια 7"ij; Έ ί.ί.Χ δr; ς {ι 'ϊJLσταμένΊjς έκρυθμου κατα­
στασεωτ κατoc τους {ιπ' δΦιν χρόνους, επιθ ι καΙ Χ Ρ υ σ ο σ 7 ό μ ο υ (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι­
σ κ ό π ο υ ΆθΊjνων . . ., 'Η 'Εκκλησ Ια 'AO'rιν ων. ' λθ-r.ν α ι 1928 σ. '103 έπ. 'Ενταύθα
γ ίγνετα ι λόγος καΙ r;εΡΙ «απερτγραπτου πολΙ7ικης σ'J σ7Ρ ο ?ης » ( 1:ν θ , άνω7 . σ, 104 ). "Ιδού
πως 70 δημοσιογραφυών δργανο'l τοϋ Πα7ρ ιαρχε Ιου ΊεΡ r;σ r;ίΛ μω'l έσ-/.ιαΥρΧφει την οίαν
ό Χρυσόστομος εδρε των πρα;γμχτων κα;τάστ:xσ~') αμ'Χ -:-r. :iν Χ Ρ ρ "ή σει αύτο ϋ ε Ις τον θρόνον:
«ΑΙ περιστάσεις {ιφ' ας άνέρχεται τον θρόνον ( ό Χρ υσόσ-:ο μος ) εΙ'Ια ι λΙαν χα λεπαΙ καΙ aucr-
χεpε~ς . Χειμάζεται καΙ κλυδωνΙζε7αι μετoc 70ϋ Έλλην ικοϋ 'Έθνοuς κα Ι ή 'EzΚ),ΊjσΙα ενεκα
των προσφάτων έν αύήj λυπηρων γεγονότων . 'A)j,± πε.-: ο ίθα μεν
δη a toc των περικοσμουν­
των αύτον έξόχων άλΊjθως πνευμα7ικων χαρισμΧ7ων 70C μέγ ισ7α θα ΣUν7ελέση εΙς -:0'1 ΚΙΧ­
τεuνασμoν των παθων, OOC έπαναφέρη την γαλήνψ έν 7'ij 'ExxX'rιcrtq. καΙ eoc συμβάλη μεγά­
λως εΙς την άνύψωσιν τοϋ κλ'ήΡΟU» ((Ν . Σ ι ω ν» ΙΗ ' 1923 σ. 228),
49 , Κατoc τον Γρ . EύστpαΤΙXδΊjν ό Χρuσόσ70μο ς , έκ μεταλλευόμενος το έπαναστατικον
καθεστως τΊjς χώρας, τη συνδρομη ,o;:j ό ποΙ ου «ηδύνατο ν± έπιβ6:λη ..ην γνώμΊjν -:ou εΙς
δλψ ..ην 'ΙεραρχΙα'l, ίνα ρΙΨη επειτα τ'ην εύθύνΊjν τΊjς 'EκκλΊjσιασ7ικ'ίjς καιν070μΙας» εις
αύτήν, προύκάλεσε σύσκεψιν έν 7ij} 'Τ.-:ουΡΥεΙ<;> τΊj ς ΠαιδεΙας , εΙς :ήν μετέσ-,(ον οΙ Ν. Πλα­
σ-;ήρας , Σ. Γονατας, Ά . Άλε;ανδp'ίjς , 1'. Κοφινας , Ί. Σ ι ώτ/ς , 1'. ΣΙδεΡΊjς κ .α: . αΙ7Ίjσάμε­
νος την παροχην τΊjς κυβεpνψικ'ίj ς άδειας προς σύγ".λΊjcrιν της ΙΣΙ ( Γ. Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά­
Ι> ο υ , ενθ' άν. σ. Η) .
60

δο ς n 50 ' Α μφ ότε ρ α 70: ώς &.νω θέματα της 'ήμερη σ[ιχς δ ~ 1Χ7&ξε ως εll.ε 7:~ r,-:ε ~ ­
νει ό Μ ακα ρ . Χρυσόστομοτ χαι εΙχεν έγκp[νε~ 'ή Δ ΙΣ 51.
Κα70: 7·η,ι όρισθεϊσαν 'ήμέραν , fι70~ 7·ην 16"1)'1 ' Απ ρ ιλίου 1923 σuνΎjλθεν έ'ι
'Λ θ'ήνα ις 'ή ΙΣΙ έπι παρουσία 22 'ΙεραΡΖων 52 κλ·"θέν-:ων έπι 70U7y.> τηλεγρα­
φ~κω ς , προς ου ς ό Λ! ακα ρ. ΓΙ ρόε δ ρος , ά? ου έπo~-ή σα-:o μα κρ7.', είσ'ήγΊJσ~ν περ]
,"ου θεσ μ ο ύ και 7Υις άνα γχ:z~ό7ψoς σuχν γ, ς σuγκ):ή σεως τ-fις Ι Σ Ι 53, άνέΠ7uξε

.50 . κωΙΣΙ , 1 9 2 Β σ . 1-2 καΙ «'Ezκ λ '~ σ ί α» Α' σ . Β .

5 .1. ΙΟμιλ(;'}') ivC:H-=LO'; 7~ ς 6 μελου ς ΔΙΣ ό λ lα.zα~ . Χρυ σό στομοτ; zIr:EV «ο ";' Ι άνΤΙΖε( ­
μενον 7ης σιι μzρ~γη ς έ%7 ~z,,:,o υ GυνΕοt: ία ς είνα ι ό z~θ oρ~σμoς --::ων θεμάτων, α7ινα ο ,χ τεθώ­
σιν Εις συζ"ή-:-ησιν ένώπ~o') -:-ης G"JγΖλγj θ"r,Gο μέν-ιι ς ' Ι ερ α ρχί α τ . ΈΖ -;;{;)') πολλών δέ , ά τ ιν α έν­
δια φέρουσι 7/ιν ' ΕΖΖΑ-η σ Ιαν μ εγ~λων ζΊι7ιι μ:Χ7ων 9 ρον (";) σ τ-ι δέον να συζητηθώσι α ) το πε­
ρ Ι άποδοχ'ijς τοϋ νέου "Ημ ερο λογ ίου έν -:-{ι Έκzλησ [~ κα Ι β ) τό περ] συνταξ εωτ; νομοσχε­
δίο υ του Καταστατι κού νόμου έπΙ 7Τι β ά. σε ι 70υ ·~ ό·1) συντεταγμένου τοιού του ύπο -Γης Νομο­
παρασκευ αστικήτ; 'Ε π ιτροπ είατ τού 19 (4)) ( κ (7, Δ Ι Σ 192 1- 192 7 σ . 179 ). 'Εν ΤΤΙ C:) ς
&.νω συνεδρ ία τ'ijς 9/22 Μ α ρ τ ίου 192:3 έλήφΟη ο ':, μ 6ν ον 'ή από φασ«; περ ] των περιληπ-τέων
εΙς -:-fι'l -ί;μεΡ 'φ Ιαν δι,χταξιν τ/ς ΙΣΙ Οε μ,χ-:ω 'J , &λλ± κα Ι ή τοιαύτη περ ] 'J"ο β ολ'ij ς προ-τα­
σε ω ς -:"Γι Πολιτε ία τ:ρο ς σύγκλησ ιν αύ7η ς , "η-:- Ιζ λογΙΖι';}ς θ α Ζοε ι 'Jd: 7:ρ ογί:r~7~Η . Κ ατ ά '":0 ο ί­
χείον Π ρ αχ, ιχόν «μετά crXE-:ιx -r, 'J συ ζή-:-ησ ιν έΊένε-:ο δεκτ/ "ή π ρό τασ «; α'J-:-fj ( ώ ς άν ω τέ ρ ω )
-:ου lΙ Ιακ . Π ρ οέδ ρ ου χαΙ άπεφχ σ ίσθΊ) ν ± ;:αρακληΟ '{ι -:ό Τ" ου ρ ,,;τ ί'ι" -:ων Έχ κλησιασ, ικc7JV
να έγΖρ [νΏ --;-"ιν σύγκλησι » 7-ης ΙI εpαρz Ι~ς , ινα . συ ζ"1j 7ή στ, zιxt &Τ: Ό?λν θ"? Ξ;: ι ,,;(';ν δύο εLρ "fjμέ­
νω ν ζητημά των)) ( κ c7, Δ Ι Σ , ενΟ . ανωτ. σ . 1 7 9 ) .
52. ' Λπουσ ίαζον o~ Σε β . Ζ ωων θ ου Δ ιονύ σ ι ο τ , Δ'lj μ'Ι; 7~ ~ χδ G ς Γε ρ μαν ότ , Π ατ ρ ών ' Αν­
τώνιοτ, "Πλείατ )Αντώνιοτ καΙ ΛΙ ονε μβ α σ ία ς 1 Έ:ρ μ 'Χν 6ς. 'Ε» -:-!, « Έ Ζ Ζ i. 'fj σ Ι~» 1.\ ' σ . 3
άναφέρε-;αι δτ ι :,., σαν ϊ;αρόν7ες 26 Ι l ερ α ρz α ~ . ' E'J ,,;, (:Ί Π ~:Ι Z 7~Z() ομ ω ς -:-η ς ΙΣΙ οΙ όνομαστ],
άναφερόμενοι ώς παρόντετ , α:ριθ μ"η ΟΞν7ε ς ,jς:i' -ί; μ(7n. z·J;.tC"t;ux'J -Χ'ι εΡ Ζό μ εν ο ι εΙς 22 , ένιTJ έν
τέλε ι αυ-:ου ύ"έγ ρ αψαν 23 ( Κ (~) Ι Σ Ι , 19 2:3 σ . Ι .
53 . ( ο ~lαzαριώτα70 ς ε ΙΖεν :i'J:Ι;: 7,j ~ ε ι. Z:X~ ;:prJyrJpLzw; εν ώπ ιον 70υ c l~T:o\)PY L%O~
Συμβουλίου ΤΟ'Jζ σοβ~ΡΟ'Jς % Χ';Γ.ι 'J ~% Γ.ι ·J::; i.6 ~:rJ'.J ::; ~ ? ' ι~ν Ξ:oρX~ε,,:,α ~ ό θεσ μο ς των Συνό δων %CX;
είχε πεί σει το ύτο περ ] ,,;0') & "; ~ «;ji.ω ::; ia ~Ζχ ~rJi.')γΎj 7ω ς χαι. επ ι. βλαβη τ'7j ς ' Εκκλη σίας αΙ έλ­
λιινικα ι. I(1) β ε ρν+, σε ~ ς :l:;:iz?fj'j f1'; --:-;,'1 VJν ii. ε·J σ~ν -;: ι~ ν ( Ι ε ρ α ρχ (";)ν επι. το αύ τό)). Βλ . Χ. Ρ u σ 0-
σ-: 6 μ ο υ ( Α') ' λ ρ χ~ ε ;: ~ σ κ'; ;: o ') 'Ae "/Jν ((, ,, . .. , ' Η δι6ρθ ω σις .. . σ . 1 8. 'Η
'rOLX'J7/j χ·j -;:ο;:;:: 6 σω;:ο ς -;:r) J ~I xz . λ :;'Jσ r.ισ -;:6 μΟ'j 7: x p x στ~σ ι ς Ζνώ7:!.ον του ( Ι'ί':ου ρ γ ιχου Σ'J μ ­
βο·)i. Ιr.J') rσω ::; ν χ εlν x ~ "~ ώ ς (( σ·)σ/. ε'.;ι ~ :; )) δ;-:ο ,,:,r) j .Γ ρ . Εύσ7 ρ α,,; ιχοο') άναφερομένγϊ , καθ' "'Γιν
ετ:ε ΙσΟ-/j "r, I~ ') ~ Ξ :::γΓισ ~ς ~ν x G'J~,'ΧΧi.έ(JΓι 7'r;'! ( l εpαρz~αν . Βλ. &.νωτ. ύποσ. 49 . l\:ατα τΎjν ~'
συ"ε δρ [ασ~', -:-r, ς ΙΣΙ -:'ijς :V Ι 6 ' λ"ριί.ίου 1 92 Β , u " εγρ,χψη ύφ' άπ,χντων των μελων αυπ.ι;
'ή ξίjς δ·ήί.ωσ ~ ς , :;." συνέ -:αξεν ό Σεβ . 1Ι1ΨΡ'Jπο λ ίτη ς Λαρ ίση ς Άρσέν ω ς : « Ή 'Ιε ρ α ρχ ία -:-ίjι;
ΈΧΖί:ιισ Ι:χς 7ης ( Ελλχ ο ο ς έν ά.γΙφ 11vειjματι. συνηΟροι.σμένη προς εξέτασιν γενικων έΖχλ-ιι σ .
ζ"1j7fj μά:-:ων χα !. εκ;:ροσωϊ:ου σα 7"lΙν o):lj v ΈΚΖί:ιι σίαν τ.:rι ς ~ Eλλά.80ς, ευχαριστ ίαν μεν χαΙ
αίνον :ίνα;:έμ ;-:ει ;: prj:; 70'1 Δ οτ/ ρ α 7r,:; ε LΡ"ήν"fJ ς Χ"ρισ70ν -;0'1 Θεον επι. -:--n θε(~ σ'jν&Ρσ ει χα.Ι
E,jOO% f~ ετ:ε i.ο ιι,jσ-rι έΖΧi;r;σιχσ-:-ΙΖ-n ε Ιρ "ηνε')σε ~ , εϊ:' εύχαφΙ~ 3~ της έπ ι. ,,;0 αύ-:-ο εν 7iiJ f...νό­
μα,,;ι ,,:,ου I\:')pLO') σ'.JνλΟΡ rΑσεως ZXL πρ;) ;:~σης σ'JσΖέI~εω:;, τ:ρ ο ς αρσιν ϊ:,χσηζ ένοεχομέν1jς
cίμ9ισβ"ιιτ/σεως -:-ης χχνoν~zό7ιι ,,;oς καΙ 70υ χ,jρσ'Jς --=-rις έπ' ε σχά.των γενο μέν-fJ ς &.ποχχ­
τασ7&.σεως '7ι"';)ν εν tl1J7{) ϊ:ρ~ γμ&. '7 ων , cίπo9 rχΙνε,,;α~ Ζ ατα γν ι~ μ"ην όμό θυμο ν έν όνόμα 7~ '":'οϋ
Σωτ'ijρ ο ς ήμ((, ν ' Ιησου Χρ ι σ , ου σ η πα σ αι α[ μέχρ ι -:ο ϋ δε u π6 τε τ/ ς τακτ ιχ'ijς κα Ι έκτά ­
Χ-:ο υ 'Ιερας Συν 6 δ ο υ ληψΟ είσ αι χαΙ γεν6μεν αι άποφ ,χ σεις καΙ "ρ ,χξει ς εΙσι κα.ν )ν ικα Ι χαΙ
άπολυτως εγχυροι , έφ' (~ κ α Ι χωρ εί έπΙ το ερ γον δι' σ έκλήθΊ)" , ( Κ ω Ι Σ Ι , 1923 σ . 9 ).
ό~~ πολλών '":0 περt ~μερoλoγ[oυ θέμα «πα γκοίνωτ; - Χί.ί.ω σ-:Ε -
χ?:~ εΖον «&νά.γκ~ην εΙό~κ~ς έπ ιλύσεω ;» 54 ιό[~ μ~τx 70 πρόG?Χ7'J,) X;:"J': 7 :; .:; -. -
κον βΊjμO'. 7Ίj ς Π ολιτείατ. ΠΟ'.ΡΟ'.Κ0'.7ιων ό ΛΙΟ'.κ. ΓΙ ρόεορος U;:εγ Ρ Χ;.L :1. : <J Ξ: 7""'

OΊj μ ΙO υ pγηθε~σO'.ν άνωμΟ'.λίΟ'.ν εκ τΊjς zρfισεως 01.)0 ~μερoλoγίων 55 κ :Λ i -;:- r:. ~

έ-:όνισεν 07Ι «χ ν ε υ ε tό Ι κ Υι ς ά;: ο ? ά. σ ε ω ς --: Υ, ς Ο λ -η ς ~ o ? θ 'j ό "J -
ξ ο υ Έ κ κ λ -η σ ί Ο'. ς περι με70'.βOλΊjς 70 U ΠΟ'.σΖΟ'.λ [ου οεν Ούν0'.70'. Ι ν χ Ε;:έί.θ'(.
. ~ συμφωνία των δύο ~μερoλoγίων ΟΙΧ 7Ίjς πα Ρ Ο'. oozΊj ς 70U Γ pΊjγOpιO'.νO;:) -r,μ ε ­
ρ ολογ ίου , Οδ'tινΟς τ-ην με70'. βο);ην Χλλωσ7ε ζη70u σ ι και Ο'.Δ70Ι οΙ Δυ7ΙΧ Ο Ι λαο ί »
εtσ-ηγ'fιθΊj «λύσιν Ο'. '~ Ρ ο υ σ Ο'. ν μ εν 7 -η ν π Ο'. Ρ ο υ σ ι Ο'. ζ Ο μ έ ν η 'Ι ν Uν
ά ν ω μ Ο'. λ [ Ο'. ν, μ -η θ ί γ ο υ σ Ο'. ν Ο ε ά π ο λ ύ 7 ω ς τ Ο Π Ο'. σ Ζ ά λ Ι ον
χα Ι 70 έ ο ρ τ ο λ ό γ ι ο ν 7Ίjς Όρ θο οό ξου ' Ε Χ Χ λ -η σ ί Ο'. ς » .
Ι(α'7c1: ,:,~ην προτεινομένην λύσιν θχ έπ-ήFΧΖ70 «λ [ α 'J &: 'J ε π α ι σ θ -~ '7 ω ς
ΟΙ ό ρ θ ω σ ι ς εν 'tQ δπο 7Ίjς 'Εκκλησίας παραδεδεγμένω -η με p oλoγ ί~ ΟΙΧ
πpoσθfικης 13 ~με pων» , Οιχ 7Ίj ς οιο ρΟώσεως οε ταύτη ; θχ κΟ'.θίσ70'.70 OυνO'.τ~
-η άκριβεσ7έρ·0'. εφΟ'.ρμογ·η ,,;ων πε ρι 70;:) έΟ Ρ7ασ μο ϊ) 70 U Π ασχα ΟΙ0'.7άξεων 7Ίjς
Α ' OίχoυμενικΊjς Συνόοου, Ο'.tτινες ο ε ν ε τ Ίj ρ ο U ν τ ο ΟΙΧ 70U κρΟ'.τοUν,ος
~ με poλoγίoυ . Συνο ψ ίζων ,;,' άνω7έ ρω ό ΜαΚΟ'. ΡΙ(:)70'.70ς ύπεση με ί ου 07Ι «,,;·ην εν
λόγω διό ρθωσιν οεν ύπαγ ορεύουσι μόνον λόγοι υ/.οπ ιμό7Ί;τος , διότι ο ι ' O'.ύ7Ίjς
θχ άρθη ~ ΠΡΟΚ1.)Ψασα εν 7η Έλλ-φ ιχη και εν 70'.~ς λo ιπO'.~ς όρθο οόξοις κοινω­
ν ίΟ'.ις εκ τΊjς υπάρξεως δύο ·η με ρολογ[ων &νω μαί.[:Ζ , &λλΧ κα ι λόγοι εκκλησιΟ'.­
σ~-ιχ:;Ις &κριβείο:ς έπισ7-ημονικω ς Χ1JΡ ο ,j με,/ ο u ) 56. .
ΑΙ άπόψεις α()7αι του Λlακ. Χρυσοστόμ ου :-::Ξ: ρ ιεl:ήφΟ"'1σαν κα ι έν έντuπφ
' Τπο μν+Ι μ α,,; ι περιλαμβανοντι άναλυ7ικως "; χ Χ7.7Χ 7 0 ζ-fι,-ημcι. 70 U έορτασμού
,";ou ΠάσχΟ'., 7Χ 7Ίjς έπελθούση; ~μεPOλOγΙ7.χΊjς ά-ι ω μαλ[7. ς κα ι 7α 7Ίjς ΠΡΟ7ει­
νOμένΊjς αρ σεως αύ,~ς, ΟΙΧ ,,;ης πpOσO'fιχης 7 [;)'1 13 -η με ρ ων . «Κα,,;α τοιούτον
τρόπον α] ~ μ ερ o μην ί 7. Ι 70U εκΧλΊjσΙ7.σΤΙΚOϊ) -η μερ ολογ ίου θα συνταυτισθώσι

54. κ ο ι ε ι, 1928 σ. 6. « ' E % % λ'rι σ ία)) Α' σ. 4.

55. T~ν πρωτοβουλία» &ναxιν~σεως Oέμ~",;oς με--:cιβ oί:η ς του έκκλ-ljσιασ7ιχου ~μερo­
λογίου άπo o ~ooυσ ιν ο ί παλα ιοη μερολο γίται εΙς μόνον 70ν ' .Α. ΡΖ ΙΖ;: [σχοτ:ον Χρυσόστο μο» ,
ά.·'{νοουν--:ες 7ην ϋϊ:α ρ ξιν λόγων ώθούντων τ"ήν ' ΕΧΖΧ-η σ [χν ε~ς cί:ν --:ιμ ε--:ώ πισ ιν του θέ ματα;
Χ ΧΙ διερωτώμενοι έν &?ελε ~~ : ({ΈξγίναγΖ,χσΟ'ΙΙ πα- ρ χ "7 ιν ο ς ό Σε β . ' Αρ χιε πίσκοποτ ΆθΤινων
νχ ZLG"tj YΊjO?) τ'lΙν μετ~βoλ"ην του έΚΚ):ljσι~στιzoυ 'ίj μ ε ρ oλOγΙO') εΙς την ' Ιε ρ α ρ χίαν ; ' Αναμ φι­
βόλω ς ΟΖ ω. (Γ. Ε υ σ, Ρ α , ι ά. a ο υ, ε-ιΟ . ανωτ . σ . 5 ). Ό ΙΙ . ΚαΡ ολ la-rι ς , έν ,Ο 'J ,οις,
α7:')alaε ι εΙς τον Δ . A Ιγινή,"Γj'i , '(,'1 εΙσή Υφ ιν 7:ε ρ ι ,-'η ς 'ΙΙμ ε ρ ολογ ι:αΤι ς αλλ αyίj ς. ( Π. Κ α­
Ρ Ο λ ί a Ο υ, Σ 'JγΧΡονος 'Ιστορ ία ,ων Έλλήνων . Ζ ' σ . 4'73 ύπο σ . 6 ). ΊΌν ίζων ,"r,ν έπεΡΖΟ­
μένην συγχυσιν Ζ'ΧΙ έκ της zρ~σεως 3 \,10 ~ μερoλoγ [ων x'Χ~ 7~~ν έξ ωJτΊj ς άσΖου μέν"'ιν τ:Ιε σ ι.ν
ό .λΙαχαρι.ώ--:ατος έΟήλο'..) εν --:Τι ΙΣΙ 192 3 : ({' ~~ρ κε~ ν -Χ σlJ μειω θ-rί O --: ~ "Γι 7:ρ ώτη του πολ Ι7 ικοϋ
εΤΟ'J ζ θ~ συμΠ ~ΠT"Ω πρό της έOΡ7'fιζ των Χρ ισ70'Jγέννων %XL ο --: ι ",:ελε~7'Χ [ως 'ή ΈOνιzΊj 'ή μων
zO P-:'r, έ-:ελέσΟη O'Jxt -:"(,'1 ήμέραν τ-η ς Ζορτ-ης ,ο;; Ε 'J αγγελ ισ μο;; )) ((' J;; Υ. % λ η σ ί (Χ» Α'
σ, 4 ).
56 . κ ωΙΣΙ , 192 3 σ . 6- '7 , « ' E % % λ 'rι σία)) Α' σ. 4.
62

προς ,,:,ας ,,:,ου πολιτυωδ , χω Ρ Lς να με,,:,αβλ''ι θΊi ":'0 τη ς ΌpθO aό~ ω 'Ε κκ):φ ί ας
Πασχάλιον κα L έορ τολό γιο ν. Ε ύν όΥ),,:,ον - προσετίθετο - δτι 'η Έκκ):φ ί ::ι. a,j -
ναται να xιxνOν lcr'n κ".,,:,αλλ~λω ς ":'0'1 έ ορτασμόν ,,:,ων 13 'η με ρ ων έκε ίνω'l , χ ς
θ ' άψα φέσ'{) έκ ,,:,ου ,η με ρ ολογ ίου » 57. Κ αL ":'0 ' ΥπόμνΥ)μα χατέλΥ)γε σYjμε ΙO:::ί')
οη «τοια ύτη δι ό ρθ ω σ ιτ , ·ητις βεβ αί ω ; είνα ι όυναΏ) μ ε τ α κ ο ι ν η ν σ υ '1-
ε ν ν ό Υ) σ ι ν κ α L ά π ό φ α σ ι ν τ ων Αύτοκεφαλων ' Ο ρθο δό ξων ΈκκλΥ)­
σιών , θα καταστηση άκριβεστέ ραν Ώ)ν ~ PΎ) σ ιν των περί του Πάσχα όιατά­
ξεων 7Ίjς ΈκκλΊ'jσίας , θα έχπλΊJΡ Ι;) (j'n προ φανεστατην άνάΥ/.Ψ XΙXL θα &ρ'{) τας
πρωωπτούσατ; νυν μεγάλας άνωμ σ.λίας έκ τ~ς όιαφορας των ~μεpoμψιων του
πολιτυωϋ XΙX L έχκλΥ)σιαστικου ·η μερ ολογ ίου » .
Κατα την β ' συνεδρίασιν ,,:,~ς ΙΣΙ της 18 Άπριλίου/5 Mιx'tou «κλΥ)θεLς
προσήλθε» ό καθΥ)γΥ)Ώ)ς ,,:,ου Πανεπιστημίου XΙXL όιευθυνΤ'~ς του ' Αστε ρ οσκο ­
πείου κ. ΑιγιγήΤΥ)ς, δστιτ; όια μακρων άνέπ,,:,υξεν άπο έπισΤΊJμoνικ~ς άπόψεως
τα κατιΧ το 'Ημερολόγιον» 58 . 'Α κολούθω ; όε ό Μακαρ. Π ρ όεόρος, συμπλΥ) ρων
τα ύπ' αύτου κατα την διαγενομένψ συνεδρίαν λεχθέντα , είπε XΙXL τα έξ~ς : «Ή
Πολιτεία μη άποδεξαμένΥ) μέχρι ,,:,ουδε -:0 ΓΡΥ)γοριανον "Ημερολόγιον, άπεδέχθΥ)
τοϋτο έπ' έσχά":ων πιεζομένΥ) ύπο ποικίλων άναγκων τό σον κοινωνικων , δσον
ΚζΛ έμπο ρικων χαθ ' δσον &λλως έθεωρεϊτο άπομεμονωμένΥ). Πόσαι άνωμαλίαι
έκ τούτου προέκυψαν θεωρώ περιττό» ν ' άπαριθμ'ήσω . ΤΟ τοιούτο ζ~τY)μα έτέθΥ)
κα":,χ -:0 ε-:ος 1920 ΚζΛ έγένετο όεχ-:όν, ο-:ι 'η Πολιτεία , ενεκα των άνω-:έρω
λόγων , Μνα-:Ο'.ι ν ' άπoόεχθΊi ,,:,ου-:ο ένω 'η ΈκκλΥ)σία έπεφυλασσετο δι ' άπώτε­
ρον μέλλον , δτε θα ήσαν γνω στά -:0: άπο":ελέσματα γ ιγνο μέ')Υ) ς έ ργασίας δι,χ
':0'1 καθορισμόν νέου ~μzρoλOΎ ίoυ . Σ~~ μερ oν δ μωτ; ~η ~ ΕΖ%.λ·tj σ [ ('l άν'7!.μετωπΙζε!.
κατάστασιν καθ ' ~ν τοιούτο νέον ' Ημε ρ ολόγ ιο') δ ε·) κ α θω ρ ίσθΎ) . Τ ο τ Ο Ι Ο υ­
":' 0 Γ Ρ Υ) γ ο ρ ι :χν ο ') ' Ημ ερολόγ ιον κ::ι.θ ' σλ ου δ ε ν δ υ ν α­
μ ε θ 0', ν σ. δ ε Χ θ ω μ ε ν κ αL -;: ρ ο -;: ::ι.'r.f.ι ς δ ιό,,:, ι ,,:,ο:::ί-:ο μ εταβάλλε ι την βάσιν
έ ,? ' .ης σ:-'ι ρ ζ ε : ::ι. L ":'0 'ί;μέ,,:,ερο') ΓΙ ::ι.G/.V.LO'I. (,ρθ6 -::::ρο'l με·ι καθ ' δσον διώρθωσε
":,,χς -;:::J.'ισ:::):r. 'ι ο')ς , έλ ::ι. -:-:ω μ ::ι.7 LΚ Ο,) i'.,μω ς κ ::ι.θ' GGO'l, κ::ι.-:ιΧ το Πασχάλιον αύ-:ο υ
":'0 Π :Χ(j'/. ::ι. σ·) μ~::ι. [·, :::: κ :ι:L έ O ;:7 :Χ~" , 7 ::ι. : "r, -;:;:(, 'f, μ::: -: ιΧ των 'Ιουδαίων , πράγμα
οπε ρ 70 -{,μέ 7 :::ΡΟ'! ΓΙ ::ι.σ/.:Χi.LΟ·1 ].-;:ο :;;:::·~γ::: L. ' E-;:::: ιδ'~ ύπαρχε ι σκέψις μετ αβoλ~ ς
( .. , , . _ • , . . . ..... , ..... t' ..... ...

·f) με ρ OJ. ο γ L Ο ·) ΚΧ : ::: -;: LΚ Ρ Χ 7 ::: L ", ΧΊ 7LI:'.'.,ιL ς -:-r,:; μον ιμΟ Π Ο ΙΥ) σ ε ως ΤΎ) ς εο ρ τη ς του

Π ασχα ZXL έ-;:::: Lδ'r, -;:ρ ::r, γμ ::ι.7L 'ί; -;: ::ι. ρ ::ι. δ::: ό:::γμέγη ώ ς 'Ιση με ρία δεν είναι άκρι-

57" Χ F υ σ ') σ τ " μ Ο ') ( λ' ) ' λ Ρ Ζ ι ε π ι σ Υ. " Π Ο υ ' Α Ο Ί) 'Ι ω ν .. " Ή a ~όρ ­
θωσ ι; .. . ε~Iθ. ανω τ . σ. :!1.
58 . ~ I-I έν ώ7':ιον 7η ς Σ')ν ό ο ου έ μ φ :Χν ~σις 70 υ κα θ'ιjγη τοϋ Δ . ..-\" iγ Lν~":Ο1) κα Ι .η ύπ" αύτοϋ
ιΧvά:Π7U ξ ις '":0'3 ·ί; μ ε ρ οί.Ο'';' t'ΧΖΟ'J ζη7ίιμ~::Cι ς , οέν ε ύρ ίσχε ι Ο ΙΖα. ΙωσΙν '":!.να πα-ρ α. τοις παλα ιο­
"1jμε ρολογ ί~c'lt ς , οϊ7 ιν Ζς Ο Ι Ζ ρ ω -;ων 7α.!. δ ι α -; Ινα λόγον έχλ-ή0rι ό ε ίρ""μ:::νος Ζαθγ)γΊ) Τ"ιj ζ ν χ ό μ t­
λήση πε ρΙ του ζ·fj 7r.μ χ-:ο ς -:o'J-:ou τοΤς Ί εράΡΖαις Η ώ ς εtΧν το ζ'ή-:ημχ του εY.Y.λΊ)σ ~xστtκO;:;
Ί) με ρολΟΥ ίου -rι ~O ζτ,7ημα α σ-;ρ ονο μtΖον Ζα Ι ώς εάν δ ι~ Tr,v μεΤιΧβoλ~ν ιχύτοϋ οεν άπrι -;ειτO
Υ.χ μ μ [χ r:J.λλΊ) γν ϊ;) σ ~ ς "Γι μόνον ά σ -:ρονομ ΙΥ.'ήn! ( Γ . Ε υ σ -: Ρ χ τ ι ά /) Ο u, ενθ . άνωτ . σ . 5 ).
 63

β~ς καΙ συνεπώτ; οεν '7 YJ Ρ ο u μΖ'J ~'r,'J δ ~ :Χ7 X ~ ~,) 7~ ς Α' εν Ν ιχαίCf Oίχoυμενιχ~ς
Συνόδο υ και έπειδ'~ .η 21 ΛΙα Ρ7 ( rj'J 7rj:j 325. :r,7L:' ~+IiΧ Ι .η 8 Μαρτίου , οεν συμ­
φων εϊ προ ς 7~ν έα:pιν~ην Lur, μ::: ~ [ ~'1 ό ~ 6 '";' ~ -; ~ . I fj'.Ji.!.X'JQ'J Ξ-:ος ο εν συμΠΙΠ7ΕΙ προς
70 τροπικόν , '70 όπo~oν με (~ rj'/Χ εΖ7 χ σ ι'l ~zε: . ι) Ι Χ 7 r; :j7 rj -ί; 'ημέρ α '7Ίj ς ΊσΊJμε­
ρ Ιας συμπίπτει ένω ρίι:ε ρ o') ~ Ζ,;"; ~G7r, μ (j'/ !.Ζ ω~ ,)Ξ,ιιΙ :-~ ~ fj ::::; μ:::') 7""ν οιχ-:-αξ ιν 7Ύ}ς ΑΙ
έν Ν Lxxlq.. Συνόδου , διό τι ΕΖομ ε'l -:-f-ι'1 2Ιφ .\1 Zp7(rj'J :Χ~ ε-:-ι;p (T/ , 6θ ε'l π ροτείνω,
δπωτ; έψ ' δσον λόγοι U/.Ο7: ψό-:-fj'70ζ Ζ Χ Ι :Χ·17.γΖ-fjζ έ7: '. ;Ι Χjj.rj ·J σ ι '7rj:j70, δεΖθ &'ψεν
τας όέκα; τρε~ς ταύτα τ; ·~μέρας χ?: ι · ο') -:-ω ς έ;: Ι7Ξ'JΖθ.:r, ;:i:~;,·r,~ GJ μ ?ωνt :Χ --:ων
δύο ·ημερολογίω·ι , τηρουμένου &.με'7αβί;ή'7Ο·) '70;; Πασχαλ ίου , ~rj ?7::ι:~ c. μ&lω 7 0υ
llάoul,tX, ώς πά.ν707Ξ, με 7Τιν διαφοραν ~7Ι -" 'ίj μz P O μ"ljν [ :>: θχ :::lν :χ !. -ί; 7 0 ;; '/ έο')
'ήμερολογίου . Δια. '70υ όρισμο;; τούτου δεν πρόκει-;αι ·ι α. γ (ντι &.7:0 '70υοε z::ι: ~
καθορισμος νέου Πασχαλίου. (Η πρότασιτ; αϋ"':'"η αποβλέΠΕΙ μόνον ε~~ 70 νχ
συμβιβά.ση τα. Μο -ημερολόγια, χωρις έντεuθεν να. προσγίγνηται βλά.βΊj 7Ίι
ΈχXλ'ησίCΜ> 59.
'Εκ 7ων πp~κ'";ιχων '7ης ΙΙ. Συνόδο υ ΧΖ7α:φα[νεται , 07Ι κα.τά '";·~ν έπακο­
λουθή σα σαν διεξoδικfιν, με'7αξu -:ων 'Ιε?αΡΖων , συζ'ή-:-φιν ύπεστηρίχθησαν κα'7α.
βά.σιν α] ιΧκόλουθοι ιΧπόψεις : α) ο'7 Ι 'η 7:?οσθ-ήκη '7ων 13 ,ημερω·ι , &.ναγχαίoc
οδσα, έπιβαλλεται να. γίν'() κα'7α. τρόπον &'ποκί,ε[οντσ. «κλονισμόν του λαοϋ»
LVCX: μ'~ δι' ιΧποτόμου δπε?πl)δ 'ήσεως αύτων δΊjμΙOυργηθΊι σχανοαλισμος του
ποιμνίου 60, β) δτι -η έπίτευξις ,η με ρ oλoγ ι ακΊj ς όμοιομορφίατ; προέχει παντος
"
ετερου
ζ'
η7Υ)ματος,
'(\'~,.,'
προς 'fjV και οεον οπως αφο
'β
ως zω?ηGΊ)
ι ,
'ι)
'Ε '
ΧΚΛησια,
ι ,
εν

συνεννοήσει μετά ","ου ΟΙκουμενικου Πατριαρχείου , πoλλ~ μiΧλλoν διότι το

δλο» ζ+ιΤΊjμα δεν φέρει δογματυω» Ζαρακ-:-ηρα , '70υ λαου έπ] πλεϊο» σκανδαλι­
ζομένου έκ "ης δπά.ρξεως δύο ·η με ρολογίων και γ ) ΟΤΙ '70 Οίκουμενικον ΪΪατριαρ ­
χεϊο», μ'~ κοινωνουν '7αϊ:ς ΈκκλΊjσία ις 'Αλεξανδρείατ; xx t 'Ιεροσολύμων «δια.
τοuς γνωστούτ εΙς παντατ; λόγου;» 61, δεν δύναται, τό γε VU'! εχον , να έπιληψθη
το υ προκειμένου θέματοτ; xxt να 'ίπη θΊι -:-'ιjς προσπαθείατ; προς έπίλυσιν αύ'70υ,
δ ιο και έ7:ιβά.IJ,ε'7αι δπω τ; H'7'1J') πρωτσ βο υλίαν '7Ίj ς λύσεω ς '70 υ ζ'l)-::1ιμα70ς τού ­
του ( θ α ) &.να λά.β η .η Έκκλ'φία '7Ί;ς ΈλλiΧooς , προερχομένη ε Ις συνεν'/Ο'ήσει ς
με'7α. πασών ","ων 'Ορθ οδόξων Έκκ/;φιω·ι, καθ ' δ·ι αϋ'7Ίj Ίjθελε κρίνει προσφο ρώ­
τε ρον τρόπον» , καίτοι δ ιετυπώθη έπt του σημε ίου τούτου δ ιά.ψο ρ ο ς γν ώ μη , LViΧ
μ~ μει(,)ΟΊ] 70 παράπαν το κu ρος 701) Ο ίκουμεν ικο;,) Πατριαρχείου «ώς ύπάτου
&. ρχΊj ς '7Ίjς 'Ο ρθοδοξίας».
j\ i ~)ς OC'Jω &π ό Ψε~ς , σΙJΎκλ[νουσαι α.;: ασ ίl Ι προς

59. Κ ώ Ι Σ Ι, 1 923 σ. 16-1 7.

60. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ χ ό 7': Ο υ ' Α Ο 'ι) ν ώ ν . . . , 'Η IΜρ ­
θ(ο) σ ι ; . . . σ. 2fι . Γ. Κ ο ν ι δ ά Ρ η, Έ χκλ. Ίσ,o pίiΧ τΊjς Έλλάδος , , AθΊjνiΧΙ 19 70 τ. ΕΙ
270.
61. Κ ώΙΣΙ , 1923 σ. 1 9 .
· εκκλησιασ7ικη ς ήμερολογιακης μεταρρυθμίσεωτ και όρμι:ψεναι εκ 70υ μη
δογματυωύ xαρακ-;-ϊjρoς ΙΧΙJ-:'ijς , ένε?ά'ιιζον !3ιαφοροποί'ησίν τινα εν σχέσει προς
70'1 τρόπον ένεργε[α ς , α.λλων μεν έΖ. 7ων (!εραΡΖων συνιστώντων βαθμr.αtαν
ολως και άνεπαίσθ-ητον με-:αβOλ~ν , ει-:ε !3ια. -6jς μ'~ άριθμ'~σεως τών δισέκτω»
· έ:7ων , εϊτε οια. '70υ κα.θορισμο;:) '7~ς όr.~?χε[ας πάντων άνεξι'Χιρέτως των μΊjνων
εΙς 30 /θημέρου μέχρι '";"ης εψη!3ενίσεως -:-η ς !3ιαφορα.ς '";"ων 13 '~μερων, α.λλων !3ε
άν'";"ιθέ'";"ως, φρονούντων 07Ι '~ αμεσος λύσιτ; ~τo 'ή πλέον εν!3ε!3ειγμένη, ώς αιρουσα
ιΧπαξ !3ια. παντοτ; -:-0'1 σκανδαλισμον -:-ου λiΧOυ Jωι έπιλύουσα ριζικως -:0 ζ'fι'";"η μl7, .
. , Η τοιαύτη διαφοροποίησιτ , άπό,οκος οδσα '";"ης όπο !3ιάφορον πρίσμα θεωρή-
· σεως -:-ου ζηT~μα,Oς, !3εν 'ήμπό!3ισε παρα ταύτα , ,'~ν Ίερα.ν Σύνο!30ν οπως
άπο!3εχθη «,ο συμπέρασμα -:-ου όπoμYfιμα-:-oς 70υ Μακ. Προέ!3 ρου C!.'J-:-'ijς ,
καθ ' Ι) εΙς '";"0 ' Ι ουλι ανόν Ήμερολό γιον πρ οστίθενται !3έκα τρεϊς (13) ήμέραι
χωρις να με,αβλ'lJθ'(j άπολύ-:ως -:-0 Πασχ άλιον και έορτολόγιον -;-ης ΌρθοΜ-
· ξου ΈκκλησίiΧς» 62 ,:,ης ώς ανω άΠ0 9άσεως επεXOΙ)GΊ)ς θέσιν επισ~μoυ ztuIJY~-
· σεωτ; 7Ίjς ΈκκλΊJσίας '";"Ίjς ΈίJ,ά!30ς ένώπιον του μέλλοντοτ; να συγκλΊJθη τότε
Πανορθοδόξου εν Κων/πόλει Συνεδρίου , οδ-:ινος '";"α.ς περι ήμερολογίου χαι
έορτασμοϋ του Πάσχα 7υχον άλλοίας άποφάσεις, «συμφώνουτ δμωτ; παντωτ;
· προς την σχε,ΙΚ'ΙΙν άπόφασιν 7'1jς Α' εν Νικαί:;ι: ΟΙκουμενικ'ljς Συνό!30υ και
7"~ν Παρά!30σιν και τούτ; κανόνας 7'1j ς Έχκλησίας» 63 ή ΈκκλΊJσίiΧ προκα­
'";"αβολικως άπο 70υ!3ε άπεΜχε-:ο , συνεπη.; προς ,'~ν άρχηθεν διατυπωθείσα»
αποψιν αύ-:ης , ο-:ι -:0 προκείμενο» ζ'fι-:'lJμα θ:Χ εοε ι ν:Χ επ ιλυθη ΚiΧ-:όπιν πανορ­
θοδόξου συμφωνίατ; όπο -:'~ν αΙγί!3α -:ο υ ΟΙκο υ μεν ικο ;:; ΠiΧ-:p ιαΡXείoυ .
ΕΙς επίρρωσιν τούτου σημειωτέον εν-: αuθ iΧ , ο-:ι ο ι:Χ -:'ΙΙν περίπτωσιν καθ'
'ην θα. έμα ταιο ύτο, οι' oίoνo 'fιπo -:ε λόγον , 'ή σ')γχί :φ ις -:-0::> o ιαί:rι φθέν'ω ς Πανορθο­
!3όξου Συνεδρ ίου , ή Ί, Σύνοδοτ επε φ')λ :ι. σσε 'ι ε Ις Ζ:ι. υ-:'ΙΙν -:0 οικαίωμα δπωτ «προ­
7είνη 7i)J Otκουμενικ i)J Πα-: ρι:ι. ρχε (ι;) ~'η έπ ιόιώξ'rι -:'~ν επίλυσιν ,ου ήμερολο­
γ ιακου ζ'IJ-:'fιμα-:ος , συνε'N OO 'ψέ'I Lρ όιχ γρ :ι.μ μά-:- ων μετά τών ΌρθοΜξων ' Εκ­
κί:lJσιων» 6 4 , Ί-f θέσιτ; XiΧ-: X -:-:ι. ::>-:CI. , -:-7,ς Έκκί:ησίας ,'ιjς Έλλά!30ς εν σχέσει
προς '70 ~~μ :Ξ: ρ ολογ r. :ΧΖCι~J ~·r,7·'i μ=t. Ζ=ι.θωρ Ιζε70 πλέον σα.r.pως, ~70Ι έ7:Χσσε70 αϋ"':'1]
όπερ -;-'ijς ΠΡοσθ'r,χ'rις 13 'ίjμερω'l εΙς -:0 Ίουλιανον 'Ημερολό γιον, προς εXμΎj­
οέν ισ ιν -:Ίjς !3ια?ορχς αύ-:ο ::> προς '";"0 Γρ'rιγoριανόν, ,Ίjς τοιαύτη; πρoσθ~κης
όυναμέ')~ς να. 7όΖΤι έI';>αpμo γ~ς μόνον ε~ς περίπτωσιν υίoθε7'~σεως αύ7:ης ύπο
'";"ω,ι Ό ρθοΜξων Έκκλησιων , κοι'ιον οργανο'ι '";"ων όποίων ενεφανίζε-:ο εΙς -:0'1

62, Κ ω Ι Σ Ι, 192 3 σ. 20-21 . ΕΤΖεν έν -:Ο ,J-:οις ur: ocr-:-r,pLzOΊj tr:l Σ'J'l ό δ ο u 'ί; δό ξα ur:o
του ''Αρ -:-r,ς Σr:uρίδωvος ο-: ι κα Ι -ί; με-:cιβoλ-η -:ou Πασχαλίοu , μη r:pocrxpououcrcι εΙς τ'ην Α'
εν N τoz:x. Ι~ Σ ύνοοον , εΥ' οσον 7fjρωμεν 7Ιιν r:ρ&ξτ.ν 7:x.U7r,v «1;ουνΙΧ70 &? ό βως vi εί:ιοιωΖθΊ))
ε'ίτε κα.7ιΧ έ7:ισ7·ljμοντ.Ζ.Ον π ΙναΖ:χ. ϊ:α.νσελfινων ε '{7ε χαι. Ζατα τον Νόμον του l\'lέτωνος οιορ­
θουμενον κα-:α r:έv-:ε 'ί] μέ ρ α ς, ας μέχr: ι -:oυΙSε ~crq:;cι)j.E )) ( Κ ϊ;) Ι Σ Ι , 192 3 σ. 17-1 8 ),
63. κωΙΣΙ , 192 3 σ. 21.
64, κωΙΣΙ , 1923 σ. 21.
 65

'ό ρ Ιζοντα το μέλλον τότε να. σuγκλ'rjθη εν Κων /πόλε ι Π αν ο ρθό δοξον Συνέδρ ιον .
Ή ύπο της 1Σ1 λ~Ψις τ~ ς ιΧποφOCσεως ταύτη τ , ε,ι &;-;οοοχη 7'ijς ε ί σΎjγ~ σεως
τοί) Μα» . Προέδρου αύτ~ς, ιΧπεό6θΎj β ραδύτερο» , ύπό τινων παλαιοημερ ολογ ιτι­
κων κύκλων, είς -τ~ν εκ τοί) επαναστατικοί) καθεστώτοτ -:0:':; l'\. Π λασ7~ ρα έπι­
:XP IΧ70 UcrIΧV εν τοΊ:ς κύκλοις των ' Ιερ αρχών φοβίαν , ε-: ον [ σθη ο ' .);-;' :χ ,j-:ων, 07Ι «εν
"tc)) μέσφ ένος επαναστατικοί) σάλο υ εξ
06 έχειμOCζε-:ο κ:χΙ '1; 'Εκκί:φ Ια 7ης Έλ­
ΑOCοος έζ~7Ylσεν ό Μακαριώτα το τ με πνευστιώσαν 7IΧx&-:-r;-: 7. ,ι:ι. ίΛυΓι -:0 σοβα­
ρώτερον και ιΧκανθωόέστερον 'Εκκλησ. ζ~ΤΎjμα , ο ια. -:"φ i.Vσι'ι -:0::; 6;-;0[0'J ιΧπn­
τεϊτο OλΎj ή ~ρεμία του Κρατουτ, ή όμαλό7Ύjς εν '7Υι xώ;;~, '1; ·~,jχ ;; α ψ ο ς και
ιΧνεπηρέαστος σUζ~ΤΎjσι ς των είοικων κα !. προ παν-: ο ς '1; t XZ'Jez;;[7. '(ιώμ 'r;:: κα!.
ή έλευθερ ία σκέψεως» 65 . ΊΌ ΟΤΙ ύπο ιΧνωμάλοu ς ον-:ως ;-; oλ~-: ~κ 7. ς σ'J'ιθ·~Κ7.ς
συνήλθεν ή 1Σ1 κα!. έλαβε τα.ς είρΎjμένας αυτΊj ς ιΧΠ0 90Cσε ι ς α;-;ο-:ελε-;; γεγονός ,
δπερ θα. έοει ιΧσφαλως να. ιΧξΙOλOγΎjθη , εν τη εΚΤΨ'J;σε ι -:.'r, ς ~7.;; ,j7r; 70ς -:-(,= Κ7.-:7."(­
γελΙας ταύΤΎjς, τοσούτφ μαλλον ΟσΥ.> ή ιΧσχ'ηθεΊ:σα αμεσCις κ:Λ ~ μ μ εσoς έ ;-;ι -:'r,ς
'EκκλΎjσί:xς πίεσ«; εκ μέρους τη ς Πολιτε ίατ; προς ;;ύθμισι'ι Κ7. Ι -:0::; &αί:φΙ7.σ -:ι­
κου ήμερολογιακου ζψ~μα τo ς ύπη ρξεν ίσχυρOC, κχι o ~ εo ;; xμ oc-: ~ σε σπουδαιότα­
τον ρόλον εν προκειμένφ 66 . Αύ70ς ο' αλλωσ-:ε ό ·λ;;χ~ ε ;-; [fJ/.ο;-;ος λ: ;;υσόσ-:ομος
παρεδέχθη βραδύτερον , μετ ' αυ-:ου οε κ:χΙ ;-;:1.σ7. '1; Ίε;;χ;;χ[χ , (;-;-Ι .);-;0 -:·ην το ιαύ­
'"ΎjV πίεσιν της κυβε ρν '~σεω ς εχώΡ'φε 'ι '1; 'Εκκί :φ[χ ε Ις -;-ην ;-;ερ !. με7αβο λης
του εκκλΊ)σιαστικου 'ίjμε POλOγ ΙOυ ιΧ-:: ό Υ 7. σ ι'ι . 'Ομολογουμ ένωτ; εν ακ ρ ω ς ιΧκαταλ­
A~λy.> κλί ματ ι ελ~φθΎj ή ιΧ-::ό?ασις αυ-:,Γι , κ :χ Ι ~σως να. ~τo οιά90ρον -το περ ιε­
χόμενον αU7'ijς, εα.ν ύπο φιλ ελεύθερον Τ. ολ ι-: ικΟν καθεστως ενΎjργOυντO 7α. δέοντα,
καίτοι οεν γεννα φε ρέλπ ιδα έγκ α ρ ο Ιωσιν 'ή δταπ ίστωσ«; ΟΤΙ ~ν συλλογυών tzpov
Ι)ργανον , 7ης περιωπή ξ 7Ίj ς Ίε ρ ας Σuνόοοu τ~ς 'Ιεραρχίατ; εΚOCμφθΎj προ των
'Πιέσεων ~ και ιΧπειλων έν δεχο μένω ; ένος έπαναστατυωύ καθεστώτοτ; επι θέ­
ματοτ σπουδαίαν έχοντος σημασίαν οια. τ·ην 'EκκλΎjσίαν. 'Εν πάση περιπτώσε ι
,
-το 'λΎj θ'ες
α .,.
ετναι ο, ι
οτ '':' '
ουοε«; -
των - προΙ)"β α λεν αντι
'Ι εραρχων ' 'θ'ετον πως "ψ ιν
απο

εκείνΎjς του Μακ. Προέοροu , καΙ εν τούτω σφαλλεται ό Γ. EυστρατιάOΎjς ύπο­

στη ρ ίζων ΟΤΙ κατα. τ~ν λΊj ψιν της ιΧποφOCσεως εμειονΟΨ'ήφισεν ό ΜψροπολΙΤΊ)ς
ΔΎjμΎjτριάOOς Γερμανος καΙ μετ ' αύτου ot Μητροπολϊται Σύρου 'ΑθανOCσιος ,
Πατρών 'Αντών ιο τ, Χαλκίοος ΓρΎjγόΡΙOς , καΙ Θ'~ρας 'ΑγαθOCγγελος 67 . 'Εκ των

65. Γ. Ε υ σ τ Ρ α. ι ά δ ο υ, ενθ . άνω • . σ. 12. Πρβλ. κα! Δ. Π α υ λ 'ίj , ΈκκλΊ)­

σίιχ κα! Έπιστ'ήμΊ) σ. 14-15, ενθα: πα: ρ α:,η ρ εϊ: Ο.ι .~ 'ήμερολογια:κ-η μεταρρυθμισις έπεδιώχθΊ)
« ε Ις χρόνου ς μεγάλων συμφορων του 'Έθνους , κα:! άπα:σχολ'ήσεως του ΈλλΊ)νικου λα:ου,
ο ϊων .ης Mικpα:σια:τικ'ίj ς κιxτα:στpoφ'ίj ς κα:! συpρo'ίjς έν 'Ελλάδι έν oΙκτρ~ κα:τα:στάσε ι έν α ς
κιχι 'ίj μ ίσεoς έκατομμυρ ίου δ μογεν ων Έλλήνων .ης Μ . ' Ασίιχς κα:! έπιστρoφ'ίjς έν δποχω ρή ­
σε ι -:ων δπολεψματων του ΈλλΊ)νικου στρ α:του κα:! δ ια τ'ίjς βία:ς μιας Στρα:τιωτικ'ίj ς Έ­
:: :ι:ν:χ.σ7Χσε ω ς » .
66. Πε ρ ί .α:υτης βλ. έκ.ενέστερ ον ε Ις σ. 169 έπ .
6ί . Κ ω Ι Σ Ι , 1923 σ. 11 ,15. Π ρ βλ. Γ. Ε υ σ τΡ α τ ι ά a ο υ, ενθ. άνωτ . σ. 14,
66

Πρακ-:ικων Κ7.-:αδείκνυ-:αι Ο"Ι κ(/,-::Χ -::Χς δύο πρώτατ συνεδρίατ; -:Ίjς ΙΣΙ , rj-:::: κ αΙ.
συνεζητ'ήθrι -:0 'ί]μερολογιακόν, ό ΛlητpoΠCιλί-:'ης Δημη-:ριά-δος Γερμανος ά.ΠCι υ ­
σίαζε» άσθε'l"J]ς ων , ~ δε σΖε"ικη περί "Ίjς ~μεpoλo γιακ :ljς με"αβολ'ljς άπόψασις
έλήιΡθη παμΨ'ηιΡει μΊ)δεμ ιας διαφωνίατ; κα-:αχωρισθείσης έν τοϊς οίκείοις Πρα­
κ"ικοϊς 68 , Διερωτάται έζ rί.λλOυ ό αυτος Γ, Eυσ-:ρα-:ιά.δrις έ:Χν ό 'Αρχιεπίσκο-
πος --<-γ "θ'
" ο σιο;ο μ ο ς ε
'\..ρ υσ Ε70 υπ Ι
' Ο"ψΙ') -ς
-:-γί 'Ι ερα, ΡΖια
' ς 7'J'J
, " 70 .191 9 Εςενεχ
XCl7C1~ ,,. θ ετσαν
-
περι -:OU ~μεpoλoγιακoυ γνώμην το υ καθΊ)γητου Ζολώ-:α , ώς και την είGΊjγητι­
Χ"J]'! "Εκθεσιν -:'ijς ΈΠΙ7ΡOπΊjς -:ou 1923 69. 'Λ λλ7. ΠpCιιpανες τυγχανει ο-:ι -:α:
έν λό γω στοιχεία, και α.ν είσέτι έπεθύμει '17. άποκρύΨ'n ό 'Αρχιεπίσποποτ; Χρυ ­
σόστομοτ , fισαν εΙς παντατ; γνωστά , 'ί] δε α ίτιολο γ ία έφ ' 'η ς ό δ ια),η ιΡ θε ις κα­
θΊ) γψJ]ς έσ-:-'ήριζε "I"J]'! άντίθε"ο'l αυ70υ γν c.:ψψ δεν 'ίj δύ 'l ατo 'ι:Χ εχη έν Έλλάδι
ά;:ο ?ασισ7ικ ας έπ ιπτώσε «; έν '7Ίι ι:rι Ψει '7 ~ς &'J ω7έ ρ ω άπ ο ?&σ εω ς .

68 . κ ο ι ε ι, σ . 20.
192:)
69. Γ. Ε ') σ 7 Ρ α 7 Ι
& δ ο υ, ι:νο . ανω7 . σ . 18. 'Η ε ίσηY"rι7 ΙZ'Γ, α;)7'1) "Εκθεσιτ ειχεν
f, δ'/j δ'/j μοσιε'Jθε ι εν ΦΕΚ 7 . λ' αρ . 2!, 7'ίj ς 25-1-2 3.
 ΚΕΦλΛΑΙΟ Ν ΤΡΙΤΟΝ

ΤΟ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ ΟΥΠ ΟΛΕΙ ΠΑΝ ΟΡ Θ ΟΔ Ο Ξ ΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ

ΚΑΙ Η ΕΚΚΛ Η Σ ΙΑ Τ ΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ , Ε ΙΔΙΚΩΤΕΡ ΟΝ,

ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ «ΑΠ ΟΦΑΣΕ ΩΝ» ΑΥΤΟΥ

1. ΤΟ έν Κ ωνσταν-τινουπ άλει Πανο ρθ ό δοξcν Συνέ δ ριον ( Π .Σ .)

κα ι το Ήμερολογιακόν . ΚUF ος και χαρακτήρ των «άπο φάσεων»
αύτου .

Ό άπα ' Αθ-ην ων O1xoυμεν~xας Il α.':" p~σ. pzη ς λ1ελέ':"ιος Δ Ι ό λΙε':"αξσ.χη ς

(2 5-11-1 9 21 ), εT.~8~(:)xω 'I --:-'ςι T. p o(:)θΊ;σ ~', (;) P ~σ μένων έπειγούσητ μεν φύσεω ;
πανορθοδόζο υ όε ό~α.y έP O'I7 0 ς ~-r,':"-r;μ :Χ7ων , Τ.ρ οσασ.λεσε , όια 70 U ύΤ. ' αρ ωμ.
872/467/3-2-1923 ε/(ρσ.φο υ (/.1170;:) 1 70ύ ς λI α.xαρ~ω':"σ.τoυς χαι Σε β α σ μ ι ωτ α­
τους Προέόρους τω,ι άγίω» 'Ο ρ θ οδό ξων Έxx):-φ~ων ' Αλεξαν ό ρε ί α. ς , ' Α ν7 ΙΟ ­
χ.ε Ια ς , 'Ιεροσολύμων, ΣερβΙα.ς , Ρουμαν ίατ, Κύπ ρου χα.ι 'Ελλσ.όος , δπω τ; εύα ρε­
σ7-ηθωσ~ χαι συγκατατεθώ σιν «είς 70'Ι xα.7α.p7~σμ αν 'EΠ~7ΡOπγ;ς έξ αντ~πρo σ(~­
πων ένας :η δύο έχσ.σ7-ης (έξ Cf.U7ων) Ί] 7 ~ς, συ'ιεΡΖομέγη έν Κωνσταντινουπόλει
ευθ'1ς μετά 7-ην Τ. ρ ο σεΖη 70U θ είου π σ.σΖιΧ έop--:-fιν , μελειή σΊj μεν έμπφ~σ7ιΧ­
τωμένωτ τό τε -ημερολογ ~Cf.χαν ΧιΧ ι zr 7~ σ.λλο έΤ.ειγο 'J σης μορφγ;ς πανορθόδο­
ζο') ζ~ή':7J μα., ύ7:οοε[ξη δε κα, Ι 7 0 ') τ ρ όπο» -;Υις τ ούτων χανoν~χ;ης έπ ιλύ σε ω τ , ε'~ γε
ό-ηλOνό7~ άνιΧγXα~Oν έστ ιν συνελθεϊ» το ιανδε :η 70~σ.νόε Σ ύν ο δ ον :η &ρxε~ ε ί ς λύ­
σιν κανονικΥιν ό~σ. τινα έ ξ ιΧύ7ω,ι χαι μόν-η -η συνoό~x-η έχσ.σ7-ης έπι μέρους Έχ­
χλ-ησιας απόΨιΧσιςn 2. 'Εν 7ι)) αύ7ι{) ώς σ.νω έγγΡσ.ΨΙ:-J α. 1170\) ό Oίxoυμε'I~xας

1. τ ο εγγρα90ν 7ιιυ,,:ο ;:tLρ~όωΖε'J ιό~ozz(ρ ως -:-1) (Izp?f Συν όo~ --:-ης 'ΕΖΖ):r,σΙα ς -:-η ς
'Ελλ ±ί)ος %CΙ-;,χ -;-'ς) συνεδρίαν αu-:-ης ,"ης 6/ 19 Λ!cιρτίω 1 9 23, ό εν 'A θήνcι ι ς μόλις τότε ί) Ι Γ; ­
ρ ισθε ι ς «~3 ιαΙ7ε p oς ά.ν7 Ι7: ρόσω ϊ: CJ ς ,;οί) ΟiΖουμεν ΙΖοϋ Πατριαρχε ίου» :JΙ ·η-;ρ οπο). (τη ς ' Ε? έ ­
σου ( %α Ι μετέπειτα Φιλ ίππων χcι ι ' Αρχιεπίσκοποτ 'Αθηνων ) .χ ρ,)σό στο μο ς Β ' ό .χcι-;ζ-Ιj ­
σ τ αύ ρ ου , α;ΙTησ ~ μενoς τ"r,ν ι:ρ ος ';0;:)--:0 αοε ιαν οια -:-ης ύτ:' άρ ιΟμ. 1663/1 923 αΙτ/σΖως ΙX'J 70:j
τ: ρ ο ς -:-Γ,ν Ί. Σ ύνοδο» ιΧ'IαγνωσO " ϊ:σcιν % CΙ-;,χ -;-/;ν συνεδρία» ωJτ'ijς :Ν ΣΤ' -:-ης 1/'14 -3-1 92 3 _
2. ΓΙ ρ α Ζ τ L Ζ. α Ζ α Ι '.. .\ τ: ο 9 Χ σ ε ~ ς --: ο υ εν Ι\.. ω ν σ τ α ν τ L ν ο υ τ: ό ί. ε ~
Π α ν ο Ρ θ ο ί) ό ξ ο υ Σ υ ν ε δ Ρ ίο υ . 10 .λ lcι·(oυ - 8 'Ισυ'ιίο') 19 2::5 , Κων/λ ι ς , 1 9 ~ 3 σ,
7. Κ α λ λ ι ν ί %Ο υ, .λΙ -ιι τ Ρ ο τ: ο λ ί τ ο 'J Κ υ ζ ί χ Ο υ, ενθ _ ανω-; , σ . 5 13_
68

ΠαΤP ιιΧΡΧΊJς έπισημα ίνων, ώς προελέχθη , μεταξυ -:ων ρ υθ μ ιστέων θεμάτων καΙ.
το ~μεpoλoγιακόν , εγραφε τα έξΎjς περί αυτο υ : «Έπειο,η γαρ εν -:οΤς καθ ' ~μας
άμαρ,ωλοΤς των γεν ικ ων πολέμων κα φοΤς προδηλοτέρα κατέσ'ΊJ Ύι ανάγΚΊJ
τΊjς χρ'ήσεως ένος κοινου με7α τ'Ίjς λΟιπ-'ιjς Ευ Ρ&)ΠΥις καΙ. -:Ύjς Άμε p ικΊjς Ύιμερ ο ­
λογίου, πάντα τα όρθόοοξα ΚράτΥι , τέως εν αναμονη τΊj ς επ ιτεόξεω ς τρ ίτου
τινοτ; κρεΙττονο ς "Ημερολογίου O ιtΧτελoυντα , προεθυμήθησαν προσχω ρήσαι
αλλΊJλOOΙtΧOόχως εΙς το Ευρωπα'ίκον '~μερoλόγων. ΚαΙ. αφΎjκε μεν Ύι κpατικ~
(/.1JτYj προς τ'ο ΓpΊJγoρ~ανoν "Ημε ρολόγιον προσχώρησ«; rJ.θικτο'l ";'0 έο ρτολό­
γ~oν τΊjς ΈκκλφΙας , τΊj ς ΧΡ'ήσεως το υ νέο υ ΎιμερολογΙο υ ΚΥι ρυχθε Ιο-η ς εν ίσχύ ι
οια μόνtΧς ,ας κοσμικας σχέσει τ , πpόoΊJλoν μέντοι έστίν δτι ου σ μ ι κ ρ α.
π ρ ο σ γ Ι γ ν ε τ α ι ε ν τ' 4') β ι <ι> ο υ σ κ ο λ Ι α εκ τΊj ς χpfι σεω ς δύο Ύι με­
ρ ολογ ίων, ΙoΙ~ εν κο ~νωνΙC'f, 'η ς το εκχλ'φιασ,αο ν σύνολον απα ρ",:,Ι ζει ,~ν πλειο -

Ψ 'η φ ,ι αν -
του - '0 ργανισμου.
Κ ρατυωυ - ' -
Δ ια τοι τουτο και πανταχο' θ" ,
εν εκφ ερ ετα ι

ευχ'η καΙ. παράκλΥισις προς -:-ην ΈκκλΥισ Ι αν εν τε ",:,οΤς κοσμικοΤς καΙ. ,0Τς θρη­
σκευ",:,ικοΤς, ου μόνον π ρος άρμοΑαν tΧυΤOυ τούτου το υ ' Ορθοδόξου προ ς έαυ­
τόν , ώς τε πολίτην καΙ. χριστιανόν , αλλcΧ καΙ. προς εξυΠYι pέ-:ΊJσ ιν εν γε τούτφ
_, ..... .... ~ Ι , .... , - , ...., ,
τ<ι> μερει της παγχριστιανυοκ ενοτητο τ; πάντων των επ ικ α λο υ μεν ω ν ""<Ι> 0'10-
μα-τι Κυρίου έορτΙΧζόντων τ~ν ιχυτ-ην Ύιμέραν ",ην Γέννησ ιν tΧυ,,:,o;:) καΙ. τ'ην Άνα­
στασιν, ΚαΙ. ετερος οε λόγος , ουχ' ~σσoνoς των προε ι ρη μένων σπου δα ιότητοξ,
καθίστησιν αναγκαΙαν καΙ. ο'η ΚtΧl' έπειγο ύση ξ μop9Ίjς -:-'ςl ΚΓ,~γ'lj'l -:ων 'ΑγΙων
" Ο ρ θο δόξω ν ΈκκλΊJσιων σκέψιν επl. τ'ου ζη",:,~ μα-:o ς '";'0 ;:) 'Ημ ερολογΙου , Έν πολ­
λαΤς βωμΊJχανικαΤς χώριχις -:Ίj ς Ευ ρώπη ς ΚΙΧI' μ:Χλ~σ-:-x -:-r.:; ,λμε ρ~κΊjς , ε Ισl.ν
~ oΊJ εγκατεστ/μέναι πολλά ] μυριάοες 'Ορθο δόξω» χ;:οό"ίϊμων εκ πασών , ώ ς
εΙπεΤν, των ΌρθοΟόξων Έκκλ'ησιων .. poερχ6μενo~. Π:Χ'I-:-ες ούτοι , οντες ~ναγκα­
σμένοτ αργεΤν κατα -:ας '~μέρας -:ω'ι e p'r, G"/.E'.J 7 ~Z iiJ'l έΟ Ρ7ων ,,"ου ΓΡ'ljγορ ιcr.νου
" Η μερολογίου, συν<ι>ο χ -:c";) K x'l o'I ~G:.Lc";) -;Γ,') ε ρ : Χ G7η Ρ ΙΟυ , η ουοαμω ς έορ τα­
ζου σ ι τας τΊj ς 'Ε Ζκ):φ[χς χ,) -;ω,ι έΟΡ-:-:Χ ζ , 'r. έ o ρ",:,cΧζo υσιν επl. πpoofιλ<ι> ζΊJμΙqc
--:ων 1J"λικω'J αύ--:ων (ί0) :.! ? Ξ:?6'J 7ω'J » 3 .
Ή Ίε ρ χ Σ')ν ο οο ς -:-r.:; 'ΕΖΖl:φ[χς -;Ίj ς Έλλάοος υίοθετήσασα , εν τη
συνεδρία (/.1)-:--;; ς -:-fις 6/19 -3-1923 , -;·(,'1 ώ ς ανω -:ου ΟΙκουμενικου Πατριάρχου
πρότασιν , &ιp~GZ'1 ώ ς εΖ .. ρό Gω .. ο'l -:-Ίj ς ΈκκλΊJσΙα ς +(jς Έλλάοος εν " c";) μέλ­
λo ν-;~ να συνέλθ"{] εν Κω 'IG7cr. 'I,,:,~νο υ .. όλει Πανορθοοόξ<ι> ΣυνεορΙ<ι> τον ΜΥιΤΡΟ­
πολ[-:ψ NαυπαΚ-:ΙtΧς καΙ. Ε') ρυ-:αν Ιας Άμβρόσων , ματαιωθεΙο-ης οε βραΜτερον
't'Ίjς μεταβ :ΧGεω ς (/.1),;,ου ε Ις Κωνσ-:αν-ηνοόπολιν ενεκtΧ των ουσχερειων -:ου
τ'αξιοΙου 4, i:>ρισεν Ύι ΙΟΙσ. ώς αν-:ιπ ρό σωπον αυτΊjς τον MΊJτρoπoλΙτην ΔυρραχΙου

3. Π Ρ α κ τ ι κ ά: ., . ενθ , άνωτ, σ. 5-6 . Κ α λ λ ι ν ί κ ο υ, ΝΙ ΊJ τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ

Κ υ ζ ί κ ο υ, ΤΟ Πά:σχα, έν : «'Ορθοδοξία» 1926 σ. 51 3. 'Α Ρ Χ L μ. Θ ε ο κ λ. Σ τ Ρ ά: γ­
κ α:, εvθ . άνωτ. τ. Β' σ. '1136.
4, Κ ω Ι Σ Ι, 1923 σ. 1 74. Ό έν 'Αθήνα ις άποκρ ισσάριος του ΟΙκουμενικου Θρόνου
(και είτα Μυτιλ'ήνΊ)ς) 'Ι ακωβον , παρεπιδημούντα τότε έν Κω'JV-: ·ΤI7 ~·,'j·J;:r, ε ;;
προς 8'1 παρέσχεν έγγράφους όΟΊ)Υίας περ] τ.ης εναντι του ~ με ρ ολογ ~ :ι:Ζ'j =:; "'" -
σεωτ τ.ης ΈχχλΊ)σίας Υ;μων, παρακληθέντα προς τ ούτ ο «; «μ~ άπο μαχ ρ·)'I θ'l; ·, ::f. ~
ποσώ ; τ.ης άνωτέρω άποφάσεως τ.ης 'Ιεραρχίας τ.ης Έκκ):φ ί ας τ.η ς Έλλάδος » 5 .
Ή, κατtΧ τον χαραΚΤ'f)ρισμον του ΟΙκουμενικου Πατρ ιάρχου Μελετ ί ου ,
« Πανορθ6δοζος Έπιτροη» μετονομασθεϊσα , πρστασει του Μητροπολίτου
Δυρραχίου 'Ιακώβου και άποφάσει αυτ/ς λΊ)φ θείσΊ) κατtΧ τ~ν συν εδρία» 7Υ,ς
18 MIΧ·t ou 1923, εΙς «Πανορ θόδοξον Συνέδριον» 6 συνεκλ~θΊ) άπο 10 MIΧ·t ou -
8 'Ιουνίου 1923 έν Κωνσταντ ινουπόλε ι , τη συ μμετοχή έχπ ρ οσώπων των Έκ­
κλ'f)vιων Κωνσταντινουπ6λεως, Ρωσίατ, Ρουμανίαξ, κυπ ρ ο υ και Έλλάδος 7

Μψροπολί-:-ης 'Εφέσου Χρυ σό στομοτ δια -:-ου υπ' αριθμ . 6/ 1 9/4-1923 tγγράφου IΧ1Jτου
προς -:-0'1 Μαεαρ . Χρυσό στομον tξ έφραζε -:-·ην χαραν -:-ου Π ατρ ιά ρ χου Μελετίου διά τον διο­
ρισμόν του Λ1ητροπολίτου Ναυπ αετίτ«; ' Αμβροσίου ~ς tχπρο σώπου της 'ΕΧΧλ'φίας της
'Ελλάοος εΙς την tν Κων/λει Πανορθό δοξον 'Επιτρο πήν, tο~λου δε δτι ό Πατριάρχης, μ.η
ίi>ν εΙς θέσιν 'ίνα προ σδ ιορίση τον αχpιβη ~χpό νOν συ γΧλ'ήσεως IΧ1Jτης «δεδομένου δτι -ή εναρ­
ξις τών tργασιων αυτης θα tξαρτηθη tx T1jς υπογρω;>ης T1jς εΙp~νης», θα ·η το λίαν ευτυχ-ης
εα.ν εβλεπεν αντιπροσωπεύοντα την ΈXΚAΊjσΙαν της ( Ελλ&30 ς έν 7η Έπιτροπη ταύτη κα1
τον Μακαριώτατον Χρυσόστομον , δ ι α οε -:-ου υ;;' α ρ ιθμ. ί / 20- 4- 1923 νεωτέρου αυτου έγ­
γράφου άνέφερεν δ τ ι «α ] έρ γασ Ια ι -:-η ς εν Ι\: ων/;: 6λει συν ελευ σομένη ξ Διορ θοδό ξου ' Επιτρο­
πηζ α ρχoν--:cι ι τη "1 ~'1 λΙ:χ:έου » % αΙ ύπεδε ίκν υε» , έ ; 6νόμ α-:ο ς ,:,ου Οίκο υμ. Πατ ρ ιαρχου, ΟτΓ.
εΙς περίπ τω σιν «δυσκολίατ; 'Ι) :ι..α Ι άουψχ::ο ') Ε7Ι -:-ης λ+Ι Φεως '":oiJ άναγκαίου διαβ ατηρίου» έκ
μέρους τού όρι σθέν 70ς αν7ι;;ροσώπο υ 7'ijς ΈΧΧί :φί:Χζ .T1j ς 'Ελλά δο ς , αιJτ/ « δύναται δ ι ο ­
ρΙσαι ώς αντ ιπρ όσω πον ωJ'τ/ζ τινά των εY.ε~ ' Ι εραρχών Ζ,αΙ S,,' ιΧ1Jτου , εφ ο S ι. αζο μεvου κα t
δια των σχετ ικών tντευθεν όB'~γιων, συμμετασχεϊν εΙς τ ας tρ γασ ίας τη ς Έπιτρ ο πη ς » .
κωΙ ΣΙ , '1 923 σ . '1 93- '194. Βλ. χαΙ 'Α ρ χ ι μ . ΘεoΧ λ ~-:- oυ Σ τρ ά γ χ α , ενθ .
ανωτ. τ. Β' σ . 114 3- 11 4[,.
5. ' Αρχιμ. ΘεoΧλ~τoυ Σ τ ρ ά γ χ α , ενθ . αν ωτ . τ . Β ' σ . 11 44- 11 45.
Κ ω Ι Σ Ι, '1923 σ. '193- 194.
6. Β. Σ τ α υ Ρ l δ ο υ, Π ε ρ Ι 7ης όνομασίατ; 7ης μελλούσης Συνόδου, tν: « Θ ε ο λ 0-
γ ία» '1967 σ. 530-53'1.
ί. τ·ην ΈΧΧλη σίαν Κων/λεως ε ς ετ.:ροσώπει ό Κυζϋωυ Καλλίν ιχο ς Δελ1)Χ άνη ς , -:-'1.,'1
της Ρω σίατ ό Κισνοβίου χαΙ Χο τίνης , Αναστασ ιο ξ μετα -:-ου ' Αλεουτ ίδων ν~σ ων χα Ι Η,
, Αμεριχης 'Αλεξάνδρου, -:-·ην T1jς Σ ερβίας ό δρ . .Μ . .Υ1ιλάνκ οβ ι-:-ς , την της Ρ ου μαν ίαξ ό γε­
ρουσιαστης Πέτρος Δραγγί7ς, την -:-ϊjς Κύπρου ό Νιχαίας ΒασΙλειος χαΙ Tljν της 'Ελλάδος ,
~ς tσ"~μειώθ'~ , ό Δυρραχίου Ίάχωβος. Πρβλ. «'Α ν ά π λ α σ ι ν» '192 7 σ . 48 υπο ανυπό­
γρ α φ ον οημο σίευμα «'Η οιόρθωσις του 'Ημερολογί ου . Ίστορ ιχΤ, ανασχό πησ ι ς » , Γ ε ρ μ α­
ν ο υ, .ΥΙ η τρ ο π ο λ ί τ ο υ Α'ί ν ο υ ,
, Αν ταπάντη σ ις εΙς τον Κα θηγηΤ'ην Τρο ϊόΤσ"/. Ι tν :
« 'Ορθοοοξία» 1953 σ. 5-43 . 'Λ . 1\1 ο υ σ τ ά χ α, Κρ ίσε ι ς tπ Ι ένο ς δη μοσιε ύ μα-:-ο ς 70U
Μητροπολί70υ Arνou κ. Γερμανου, t v: «' Η . Φ.Ο.n 1953 φ. 1 62 σ . 3. Π ερΙ τ ων μη συ μ με ­
,,:εχο υσων ΈΧΧί;~σιων ' Αλε ξ αν δ ΡΖ ίας , , Αντιοχείας καΙ ΊεΡ οσολ'J μων , tλ~ φ θη t v ΤΤΙ 'IE Pq.
ΣCιν όδφ T~λε γράφημα του ΟΙκ ουμ . Πατριά ρχου , αναγνω σθ εν t v τη cruνE oplq; αυ-:-ϊjς της 21/
4-5- 1923, χαθ' ην «ζωηρως tπιθυμητης oιJση ς της παρου σ ίας χαΙ των τριων λοι;; ων 'Ε χ ­
κλησ ιων » , «ανετέθη τφ .ί\Ιαχ αρ . Π ροέΒ ρ φ 'ίνα tVEP~ cr?) παρ α τη Kυ β ε ρν~ σε ι , δ;;ως rTJ'I -
τελέση αϋτ/ Ζν α. χα!. τα είΡ1jμένα τρΙα ΓΙ:χτρι.αρχεί.'α. μετάσ'...(ωσι. των εργασι.ών 7 Cι~ ~'j'"ε -
ίΟ

χ·α'7 7: όε ",:,·~ν 7:ρ ώ7Ίί'; C(,j 70G συνεδρία» , μz'7cΧ 70'1 ένrΧΡΚΤ"ήpΙOν λόγον '70U ΓΙα7 Ρ Ι& Ρ­
Ζου Μελετίου 8 ό &'17~πpόσω πoς 7Υις ' ΕκκλΊ/ σ l. α ς 7Υις Έλλάοο ς, πρωτο ζλα β ων
70') λόγον , είπε '7i έξ-'f, ς : «"ι-ι ΈΧΧλ·'ίσ [~ '7~ ς (Ελλά.δος , '7·~ν όποίαν εχω 7·~ν
7 ψ·ην ν:Χ &ν7~προσω πεύω , έν γεν αΊί Σ υν ό οcv 7 [;) 'J Ίε ρα ΡΖων αυ7Υις, συγΚΡ Ο7Ίι­
θεl.σγ; πρό 7~'10 ς έ'Ι ' Λθ'ίj'lα ~ς, συζΊ/7·ίj σι:ι.σα 7() 'ίj μεp oλOγ ~αΚOν ζ'ή7Ί) μα κα7έληζεν
ε~~ άπόcpασ ιν έτ= ' αύ70υ , έχφρ άζουσ αν 7"ην γνώ μην ~ ύ,..~ γι ς. Ί~πειό·~ όε είναι ~
μόνΎ) ;~σως άϊ:ό φασ ις , εν γε '7c{) πα ρόντι , 'fι7ις έ):ίjφO"η ύπ ο 7~ ς δλομελε ί ατ; 7ων
Ίερα ΡΖων μ~iΧς των έπΙμέρους άγl.ω'ι 70U Θεου ' EκκλΊ/ σ ~ω,ι , λCJ.μβάνω 70 θ άρ­
ρος δπω ; προτε ίνω ε~ς -;"ην "Ι'μετέ ραν ΘεΙΟ7 :Χ7ην Π 'Υ.να.γιό7"Γ(";α zo:t 70'Jς σεβα­
σμ [Cιυ ς κα ι &.γαπ"η70 1J ς &ν7ΙT:poσ(~πo υς --:ων ' ()ρ θ ο ο ό ξω ν ' E ZZ X"IjGt 6)'J, ϊν Cl. "ίj έν
λόγcv απόφ α σιξ , υπο βαλλομένη υπ' έ μο υ 6ις πpό7cι. σ ις, Ζρ'φ ψεύσγ; ώ ς &φο ρ μ'η
συ ζΊ/,ή σεως έπι 7Υι ς μελετωμένηξ o ~αρ ρυθμl. σεως , ou "Η μερ ολογ ίο υ &π 0 &π 6-
ψ ε ως έκχλ'φιασ, ικΥι ς , ' Ω ς θ:Χ ΙΟΊ/7ε έ κ 7γι ς κcι.7α-:εθ'ησO μέ'ιη ς &ποφασεω.; τ 'ij ς
ΈΖκλ'φίας 7'ijς Έλλάοος , αϋτ ",Ι &"OOέZε7α ~ 7',,'1 έκ ,OU ' Γ ο υλιαν ού 'ίjμεpoλoγίO')
&πάλε ~Ψι'l '1 3 ,η μερω,ι , OZ~ ομως κα ι 7·η'l με7(/.β ο λ'η 'Ι 70U Πασχα λίου κα ι ,ou
'Εορτολογίου 7Ί]ς "Ο ρ θοδόξου 'Εκκλησίας, ΊΌυτ'Ο ομως οεν δεσμεύε ι τ..η ν Έλ­
λαO~Z''''I 'ΕκχλησΙα'l ν:Χ ο ~ακηΡ'Jξη , 07~ θέλε ~ &ποΟεΖθΊί πασα'ι &πόφασιν 7Ί] ς
Έ~~7ρ oπ:η ς ~μ ων περί άλλο( ας 7~'I oς λύσεω ; 70U Ξ:Ο Ρ 7α σμου 70υ τι ασχα , eΧpxzί
μό~)oν (f.{)7Ίj " χ ηνα ι σύμφωνο τ τ: ρ ο ς -:-{,ν Σ U'Jο οιχ~η'J απόφασιν Ζα: ι 70'J ς Υ..'Χνόνι:ι. ς
και 7~'Ι παραδο σιν 7'ijς ' Εκκλη σ ί α ς » 9

O ?~O'J. iyo;:) -:0 μΖν ζ-;' :--ι;μχ 7fι~ o ~ Ξ:')O ε-:-fι σε ω ::; -:σ') "ι μεροi.ΓJ"( [')') επε ίγε ι . 'ίj o ~ ~ ;:o z·1j τ{;)')
-;;: ι(";)ν 1I χ-;ρ ι'X P Z Ι ~ (') " θχ YιB·j'J'"1::- rJ ν Ύ. μ'Χ 7 :l.ΙΙ:J σ"(ι cl.'; -;-r,vn. Ι\: (7) 1. l~ , 1 9:! ;~ σ . 20 ;{.
8. Έν , ;,(:J λ6·;"φ x '>:r)j 7Cι'~ -:<r /j Γl'X-;?ι χ ~ z''ί~ :-Ιεί.έ 7 tσ ~ έΖ ::Ι ;: 'ΧΖ7r, ;:; t ~ε -:~..ι -ίj με P OI.Oγ ιαZOν
~)ς (( τ:ρ ο έΖον)) με 7Χ ~ ') H -; (;) ' J έ.ν 7 (: J ;: :Ζ ;:' Ι:Ι'/7 t ';,:::xcrZfjXfj'>J-;(')'J -:-'ι ') ;ji:fj'J ' Op06~Γ.ι ξ ιι ν ' ΕΖΖλη ­
σίαν ΖΧ'ίον ΙΖ"Γις ?'JσΖ ως ~·r. 7"ι;μ-f -:ω'J) ZX~ « ~ Ι'J 7 tΖ;.ι ·J)) z~Λ a""
zxt « .χ?' ;~-:(.J') -;7.. " Ο ρθ όδο ξα
I,,- ? :x7'~ ώς &;:0 U')')Οf; μχ -;r..ις έν~:; ?:'Ζ (;) :- "'ισ χ') ε ~:; -;·','1 atX 'J 6 :J..fj ' ) a:.'J -: ~Ζ 'Χ -:.χ σ7:Ζ σιν 70υ r:αλ7. ΙΟU
Υ;μΖΡ')i.')'([') u δια ";ου "έο') ) ( ll p ~ λ . ΓΙ Ρ 'Υ. Ζ "; Ι Ζ Χ . .. v. 13 ). Γl 'Y. p ~χz'Y."; Ι (:N ό ΠαΤPιxPΧΊJς
ύ;;; ε"'( ρ χ μ μ ιζεν O-:L «με -:i -:-fIOJ 7oLx';-:r 'J έν 7Γι :-: r.JX ~-: z [:r- μ Ζ -: Χ ? ?'Jθμ ισ ιν ",,70 χ:χο-ηΖον επιβε ­
I

βλημέν ον 0 17ως μ"η ύ σ 7ε p ~ σω σιν ( α Ι ' Ezzί:'ισιxσ 7 ΙZ,;( ~ ' "Λ Ρ Ζ -:Δ ) (/J 7Z έν 7Υι προΟέ σε ι O'J":"Z εν
--;"(j ϊ:ρ ο σΠΧθε Ιq. --:ο ϊ) 'Ji ε'JΖολ'Jνω σ ι 7 "f j 'J ΖrΛνωνΙΖ"f;'J ζ ω""ν 8 ιχ -:-7ις ρ υθμίσεως 70ϋ έ Ο Ρ 7Qλογ ίο υ
-:-7ις , Ε%Ζλησ ίχς ε~ ς ",:,ρ 6 τ:ον , liJcr-;z ο Ι τ:ισ7(Λ ')7. ά.ΖQ ί.ο,) Ο ι7) GΙ -;(.1 ll'J70 ( 1Ιμε ρ ολόγιον εν --:ε 7(:>
Zeισ μιZ(:) Ζ Χ Ι 7(:> Ορ"η σΖε υ -:ι%(:> ΙX1,Y: (;>'J β ί(~)~ ΖΧ Ι
vi έ Ο Ρ 7 :f. ~ ω σ L --:α.υ τοχρ 6ν ω ς -;"~ν 7ε Γέννγ~σιν
%α Ι 7 "1]'J Άνχστασ ιν ,,;ο υ I,» p[o'J» . ( l Ί ~α % --:ι % CΊ . . . ενO . &') ω -:-. σ . 111: ). Τέλος 3' έξέ ?ραζε
-:-f;') έλπ ί3α 0 7 L "η 3 ι 'Υ. σ π α. σ Ο Ζ ί σ α όιχ -:-Γι ς Γ ::: 'ιj γο ρ ι :χν-r, ς %αιν 0 70 μ [ ~ς έ ν ό "; Ίί ς 7~ς
, .Ε ΖΖί:ιι σ Ιχ ς θχ ιΧ;:ΟΖχΕΗσ7Χ70 εν 7(-;> σ"ιj με ίιρ 70 ιJ7 (:-> νσν .
υ. 11 ρ 'Υ. Ζ ':" Ι % ά ... σ . '1 ϊ - '18. Bpxa,.J--:zpoOJ 1) Τ:;; 70U «ιτ. χν7χ [ν ου » .η έν ί.όγ(~ εΙσ"ήγΊι ­
σι:; εΖΧΡ'ΧΖ"~"ηΡ ΙσΟ"n ώ ς «σZέδ~O')) --:οϋ '..cc\PZtz;7tcr%:I;r:o'j Χ ρ υ σο σ7ό μο') ;:ε ρ ι. μ Z 7α.ΡΡ1)Oμ~σε ω ς
-:ou ε ΖΖί:ljσ ι,:χ.σ:- ~Ζοϋ Ι Ι-Ιμε ρολογ Ιου, ύϊ:ο βί:Γι οεν ε ις 7 (j ΙΙ. Σ . ΖΧ!. αϊ:ο ρρι?οεν υ π' αΛ70Ό . Τ"lΙν
α Π (Jψ ιν ο μως 7αύ7ΙJ ν &ν:-έ Ζρουσεν ώς ά.ν xz;;ι ~Yι .~ « ' ...Α..νiτ: λλσΙ ζ )) εν O"lj μoσιε ύ μ~ τ ι αυτ"Γι ς ύπ ο
7 Cιν --:- Ι7λ ον : « Και αδθ ις 7:ε ρ !. 70::; (Ι-Ι μ~Ρ'Ji. r;γ Ισ'J . A.. t :i'J'ΧΖρ Ιβει 'Χ~ 70υ « ΙIα.ν 7χ Ινου η Βί.. έν :
({' 1-\ ') :Χ τ: λ ,χ σ ι ς» Ι 9 2ϊ, σ . 2 10- 2 11. Il α. p ~χ:'(ν ωρ Ι ζων ;:ρο ?α.,) (';')ς Τ'ίjν σ"'l μασ [(Χ') 70U ",:ιχ­

ΖθΖΨ;') ζ 0;;0') εν σχέσει ί:ρ ος Τ(ί') με7xβ(ιί;~ν Ζ :Χ ι. 7 0'3 ΙΊ α.σΖ α.λ ίο·) i.J Γ . Ε ~Jσ 7? Χ7 ιιΧaης ΟΙΧ 7U ϊ: Ο'ί
 I(x~i 7~~'I έπχxoί.oυθ~fι σασαν εύρu:cl.7γl'J σuζ"fι'7-fjG ~'J 6 Ζ 17 ~ -: : ", :;
σερ β ικΥι ς 'Εκκλησίας έπεφυλαχθη rν α ύποβ&λn 'ti;) Σuνεόρ ί~ G"!iόι ', ~ ', _
λε ι οτέρ ου Ίjμε ρoλoγιακo;:; συστή ματοτ , « με έλσ- φράς -:ινσ- ς IλZ-:X~r:.X X= Τ', J

έν ΧΡ'!jσει ~IλZ P OXOy lOU » 10 , ένi;) ύπ' άλλων ύπεσ-:ηρίχθη ~ άΠΟ'fις -:';:, ς Έα - .ν ­
σία ς -:ης Έλλάδος πε ρ ί διο ρθώσεω τ; -:OU 'Ιο uλ ιανο u " Η μερ ολογ ίου όιχ -:~ : χ=: χ­
λε ίψ εω ς τΥις διαφορας των 13 '~ μεp ων, -:ou ΓΙ ατρι&ρχου Μελετίοu θέν-: ο ς i 'Jt ,)-

πιον -:ου Σuνεδρ ίο u δ ιάφορα έ ρω-:'!j ματα 6>ς ;: ρ ο ς -:'ην ούσίαν -:ou ~μερ oί.o·: ι x ­
xou θέματ ος έξ έ;:ό ψεω ς δογμα-:ΙΧ'ljς , έπ ισ-:γiμονικης χαι πρcι:x-:ικΊj ς , με &=:0-
τέλεσμα -:'ην συγκρότησιν , χα-:α -:'ην έ;:oμένΊJ'l συνεδρία» (11 Μαϊού 19 23 ),

~ν i~ορεClν ΙXU70U, διότ ι ό iν7~~ρ6σωr:ο~ 77,ς 'ΕΖΖί:ιισ[χς -:-η ς ( Ελλάοος ετάΖΟ"η ύπερ -:-r. ~
άμέ σου ά.-=ο l>ο;(ης « πάση ς μετcιβoλTις κ'ΧΙ α υ τ ο u ά κ ό μ -Ι) τ ο U Π 'Χ σ Χ α λ Ι ο υ» ενι:)
Ύι πρ ό τασι.; ύπε βλ~ θΊJ ύπο 7/ιν oιαλυ τ ιx~fιν αΙρεσιν T~ς συ μφωνίαξ τοu μέτρ ο υ πρ ο ς Trj') Συν ο­
ι>ικη ν α.πόφασιν κα Ι τους κανόν 'Χς Κ'ΧΙ Τ'!;ν παρ ά δοσιν τ'ijς 'EκκλΊjσ Ι'Χ ς . ( Π ρ βλ. Γ . Ε υ σ τ Ρ α ­
τ ι ά ι> ο υ, ενθ . ανω τ . σ . 6 ). Ο ϋ τω κcι Ι t'J: Θ ε ο δ ω ρ 'ή τ ο υ μ ο ν α Χ ο u, Δ ιαλογο ι τ'ijς
έρήμου περ] ΟΙκουμενισ μοu - ' ΛθΤιν'Χι 1 9 ϊ 1 σ . 118 , 'Εν τιρ μετocξ,; --=-n 1 Υι " Ιουν ίου 1923
εΤχον λά βε ι χώραν έν τοις Π ατρ ιαρχε ίο ιτ , συνεoρ ~~ζoν70ς ,,;ou Π .Σ . , σο β α ρ ά εΧ-;ΡΟϊ:CC ;:ρος
έξαν ocγκocσ μον ε Ι ς πα ρα ίτη σ ιν ,ou Π ατρ ι άρχου Μελετίου, πpOκλΊjθέντOC ύπο δ μάδος έ κocτον
περίπου cX-;όμων ε Lσο ρ μΊ'jσάν,,:,ων είς ",:,:Χ Πατριαρχεϊα χχ ( , -:-n ά.νΟΖ?; T~ ς τoυρz ιχ~ς '...Αστυν ο­
μίχς , δ ιαλυ σαντω ν 7ας συνεορίχ ς -;0;:) τε :JI t%70iJ Σ '; μ βΟ'Jλ Ιοu ZXL "':01) ΙΙ .Σ . z ,Xl Ζε φ ο ό ΙΖ'η­
σαντων έν αν -; [ον ,,:ou Πα-;ρ Ι Χ;; Ζου , ον, ά Ρ'J"'ι Οi'J -; Χ νχ ;::;ιpΧ ~7"'ι θTι , εσυρον βι.αίως εξω -;ων δω ­
μάτων διαμαρ τυ ρ όμενον , σ ω θέντ α ο' ΖΖ -:ων z!. ~ p ων -:ου oZi.o·J, 7ΓJ έπεμ β χσε ι γάλλων τινων
και ίταλω ν α στυνομ ικών π ρ οσδρ α μόν τω ν είς β o "~θ ~ ι xν :x~)-;o;:) . Βλ . σχετυων άν~zo ινωoεν
των Π ατρ ιαρχε ίων . έν ; «Έ κ κ λ 'Γι σ [oc)) λ' σ. 31-3 2: Δ. .lII α υ Ρ ο π ο ύ λ ο υ, ενΟ ,
ά'Jωτ, σ . 1 88-1 89. Ά, Φ υ τ Ρ ά κ 'ι) , Ό ΟΙΚΟ'ψενικο ς ΠocτριάF χης λΙελέτ ιο ς λΙετoc ξ-i ­
ΚΊjς , ' ...ι\θΥι ναι '1 9 73 σ. 25 . ( Η t1. Σ υνο οο ς -=-7ις 'ΕΖ']:ljσ [χς -=-~ς ΙΕλλάδος έξέ9ρασε τηλεγρα ­
φ ικως --=-ην συμπαθειαν 'Χυ ,~ς , i{J Οίκουμ εναi{J ΠCΙ 7F ι-Χρ χ-n δι,χ τα λα β όντα ει ς βάρ ος αuτο u
χώραν εκ τρο ;;oc . (Κ ω Δ Ι Σ, 192:3 σ, 223 ), I\:cι 7ό.-=ι') των γεγον ότ ων τούτων, ύ;;ο κινYjθέν ­
των εκ λόγων ;;ολ ιτ αων , δ Π 'ΧΤ Ρ Ι :ΧΡ Χ'Γι ς λΙ εΧέτ ιο ; .-= cι F 'r. ---+. OYj ,ou Θρόνου ϊνα «Ι>ιευκολόνη
τ-rιν Υ.,Χ7Χ 7χς ;:ερι ι.;α.ρ:χμoν~ς 70ϋ O ~zoυμενιzoυ Πα7ρ~x?χε[oυ bJ I{ωνσ-:- αν -;~ν o');: όλε ι ά7': Ο­
φ ά.σεις 7fι ς έν . Λ ωζάννη Συν ο ιασ Ζέ ψε ω ς νέ~ν θέσιν x,j-;r) j , α9αιρ(';)ν έγκα ίρω ς ά,πο των Το ύρ ­
Χ ων τ: α. σ:.ι.ν ενoεΧO μένΊjν κατα τοϋ πρ οσώ7': ου αύ 70ϋ cΔ-;ιχσεω ν ;:ρ ό φασιν , oυν αμένΊjν ν α με~(:) ­
ση το κu ρ ο ς κocΙ το γόηΤFον το\) Οίκου μ. Π OCΤF ια ρχε [Ο'j )) ( ιι Έ κ κ λ 'Γι σ Ι α)) Α' σ , 45),
tlI (Ιερα Σ ύνο οο ς -=-~ ς ( Ελλ-Χοο ς εν έY..τάz,,:~ σv'Jεο? [~ χ,) -:-η ς -:-ης 25/7 '10υν (ου 1 9 2 3 « 7': αρ χ
,,:,Υ,ν ε υλογον ε7;l Τ'ΓΙ :i7:0Ζωρ~ σΖΙ -;οϋ Oί.zoυ μενιzo~ Πχ-;ρ~iΡΖου ου σΟ'Jμ εαν» -:-r," πχρ α [71j ­
σιν αύ",:οϋ Εκρ ινεν « ώς ε ρ γον με γΧλ"ης συ νέσεως zxl όρΟ-r,ς έ%,,:ιμ"~ σεω ς "':'ou πα ρ όντος , άλλα
καΙ ώ ς με·γαλόψυχον Ουσ Ιαν ύΤ:'ερ παρασκευ-ηζ αισιω -;έρο !] μέλλο ν70ζ» ( ( Έ κ Ζ λ"η σ Ι α η ...1\'
σ. 45 ), xr.«-;o ~ ύπ' &.λλων ύT:'εγp~ μμ εζε-;o δ 7~ αΔ7'ι ±;:~ 7έλε~ «--:0 πρ ω 70ν -:-ων οεLνων~ -;ά ό ­
ϊ:ΟΙΧ έ7':'ιzρέμZ~I7XΙ ε7L έϊ:'l 7ης %Ε:φαί:Τ;ς ",:,ου ύ;:οi.εL9θ έ~J 70 ς εν -:-n 7ό σον άνελτ:Ι σ7ως άνα.γεν ­
νωμένη Toυpzί~ (Ελί;ιινι σ μοϋ». ( { ' Ε χ Ζ λ "fJ σ ί α» .t\ ' σ. 57). Π άντω ς ζΟ9ερόν ·fι o~ιι προ ­
δ ιεγ ρ ά 9 ε το το μέλλον , ou Ο Ικουμεν ικοu ΠOCτΡιocρχεΙου . Π ρ βλ. &ν: «Έ κ κ λ η σ Ι oc)) Α '
σ. 157 'ZUpLOν αρθρον ύτ:ο -;0'1 -:- [,,:,ί. ον ({Τ Ο ΟίΖο υ μενικον Ilα-;ρι~ ρ zεΤoν» , χ Ρ υ σ ο σ":" ό -
μ ο υ, λΙ ",1 '7 Ρ ο 7; ο λ Ι -; Ο 'J Τ:' ρ . Φ i. ω Ρ Ι ν "ιι ς , I\.ρ[σε~ς έ;:l 7Ίις σ-ιι μΖρ ιγ'Γις Ζχ-;ασ7ά ­
σεως 7ιις (Ελl:ηνι:.ι6) ς 'ΕΖΖί:r,σ (χς Z XL Ι'\:ΟLνων [Χζ , Β όλος 1952 G. 58 .
10. ΠραΥ..τ ικά .. , σ , 19,
72

τριων (YπoεΠ~7poπων, εrς ας ά.νε~έθγ~ .ή έξέ7ασις ,,:,ου ζγ)~ήμα70ς έξ έπόψεως

~OγμιΧ";ΙΚOΚιΧνoνικΊjς, ΠΡιΧκ,,;ικης ΚιΧ~ επιστημoνικΊjς. Αδ,,;,ιΧΙ : συνελθοϋσαι κιχ";'
[~ΙιΧν, ιΧπεφιΧνθΊjGιΧν εν ";C]) πλαισίφ τΊjς άρμo~ι6";'lJ";"oς έκιΧσ,,;ης, ώς κιΧ,,;ωΟι.
ΚιΧτα -;-ην ~oγμιΧ,,;,ικoΚιΧνOνιχ-!)ν ,,;,ου 'ημερολογΙιΧκου Ξi,πoψιν, 'ην εξ'ή";7.σεν ·
~ πρώτη "Ι'ποεπιτροπη 11 πάσα εκ~ox:!) άπo~[~oυσιΧ όογμιΧ,,;ικ'!)ν όψιν εΙς ";0
,
προκειμενον
ζ' '<ν'
'Ι)τημιΧ κιχι πασα «ανυ
'Ψ ... , Υ , ,';λΙ
ωσιτ; των -τοιουτων ',,:Ij,,;η μ ιΧ,,;ω ν εις δόγμα-

τα ιΧπολύτου κόρους κιχ~ εΙς θεσμού; σωτηριώδουτ; ΧιΧΡιΧκ,..ιjρος θα ύπέφαινεν -

ψ "λ .Ι. ' " \ , _.... ι
υποπτον αντι \η ιν, αντι ηψιν εΠιΧνιΧΠOι.uOμενην ειτ; ";"Υ)'Ι παλαιότητα τ ου γΡιΧμ-
d ")

ματοτ; μαλλον ΊJ ,,!)ν ΚιΧιν6";"Υ)ΤιΧ του πνεύματοτ;» 12. Κα] οί δλίγο; σχετυω] ΚιΧν6­
νες όρθως νοούμενοι , ΚιΧτα ,,!)ν εΙσ-ήΎ'Ι)Gιν "ης 'γποεπι,,;ροπ'ijς ταύτηξ, ούδόλωτ;
ιΧν,,;εσ";ΡιΧτεόοντο προς ,,;ΙΧ εΙρημένιΧ, εφ ' δσον εϊχον κιχ";' ούσία» ιΧΠΡιΧκ,,;~σε~.
εκλεΙΨιΧσων των ιΧφορμων των προκαλεσασών αύτούτ, Cessante legis ratione,
cessat ipsa lex. Έπομένως (ιούόεν ύπαρχει το ~oγμιΧτικως ΊJ ΚιΧΙ άπλως κανο­
νικως κωλυον ιΧtιτ~ν (τ/ν 'Επιτροπήν ;) νχ έπαναφέρη ,,!)ν ΙσημεΡΙιΧν ιΧπο ,,;ης
νυν 8ης Ν!ιΧΡ";ΙΟ') εΙς τ~ν 21'1)'1 του ιΧύ,,;ου μψ6ς, ώς ύπυτίθετα, δτι ~τo επ' ιΧύτ/ς
"ης εν Ν LΚIΧLq. Συνόδου, έπαναφέρουσα ~ε να ά~ΙιΧφoρ+Ιση κατ ' άρχ'!)ν κιχ~ περί .
ιΧύτης της ~μέΡιΧς τ-ης πρώτητ; πανσελήνου με,,;α ,,;'fιν ειΧριν~ν ΙσημερΙαν, έιΧν
ιΧ{)τη δυσχεραίνη εtικταΙιΧν τινα άπλοποΙησιν των πραγμάτων ~ια μονιμοποι'ή­
σεως "ης ~μέΡιΧς του ΠιΧσχιΧ εΙς KυΡΙιΧΚ'fιν τινα ,,;ου μψος 'Απριλίου» 13.
ΕϊνιΧΙ προφιΧνες δτι ~ "Ι'ποεπιτ ρoπfι ύπενόε; ";0'1 Ζ' ' Απο στολυών ΚιΧΙ ";0 ,1,

Α' τΊjς εν 'Αντιοχεί« Συνόδου Κανόνατ; τους ιΧύστηριΧς επιβιΧλλον,; ιΧς κυρώ­
σειτ; ΚιΧτιΧ των έορταζόντων ";0 Πάσχα προ ΊJ μετα των ' Ι ουδ α ίων κιχl. μ~ τη­
ρούντων τας περ] ΚιΧθορισμου της ,η μέΡ ιΧς έoρτcι.σμoυ ,,;ου ΠιΧσΖΟ: ~ιcι.,,;ιΧξεις:
τ-'ij ς Α' O[κoυμενικΊjς Συνόδο υ, 'Ανεζcι.Ρ7f;,,;ω ς 7'.ς ~ :ι.σ ψ67r,70 ς ΊJ μ'!) 70υ δευ­
τέρου '70 ύ70υ χαΙ σοβαρ ωτέρο υ Ζ7: ~ΖΞ~?'f, μλ'7V~ 9? Cι'J G:Jμ Ζ,) 0 7Ι .ή έπίκλΎJσΙζ αύ­
του δια ς!)ν ΚιΧτωΖυρ ωσι'ι 7'.ς , ;-;ερ l. ;-;ρι:.σθ-r.Ζ:r, ς 13 'ί;μ ε ρ ω,ι, προτασεωτ; παρεϊλ­
κε , καθόσον δι ' ιΧ tι7Y,ς οε,ι ε;-;ρ 6Ζε Ι7ι:. ν χ θιγ'iJ
70 Πασχάλιον .
Ή 70υ ΠΡιΧΚ";ΙΖΟ;; μ έ ρ ου ς 'Y;-;IjZ;-;L7Pv;-;'!) 14 εν ,,;η έιΧυτης είσηγ'ήσει Εκρι­
νεν, δτι, ε~ς περίπτωσιν z~σxγω"Γ~; Z'J 7η ~ Eχzλ"η σ [ ~ 70υ νέου ~μεpoλOΎίoυ, eoc.
άπέβιΧινεν άνιΧ;-;6φευκ,,;ος 'Γι ;-;ρ ος ';'0;;70 ;-;ρoσcι.pμoγ'fι ,,;ου έορτολογΙου, ~νιΧ μ~ ,
δημιουργηθη ((~ιιΧσ,,;cι.σις ,,;ου όρθοδ6ξου πληρι~ματoς προς ιΧύτ~ν ,ιΧύ,,;,ψ τ~ν
Ι~ΙιΧν ιΧtι,oυ 'ΕκκλησΙιΧν» κα[, υίοθε,,;ουσιΧ τ'!)ν ΤΟΙιΧύ,,;ην μεΤιΧβολ'ήν, συνΙσ,,;ιΧ οπως

'Ι Ι , Ταυτην άπ1jpτιζoν οΙ λΙητρο;:ολί,:,α ι Κυζίκου Καλλίνικος καΙ Νικαίας Βασίλειος

καΙ ό καθηyt)";"~ς Β , ' Αντωνιάaης, γρ α μ ματευοντος ,:,οϋ ' Αρχιγραμματέως της 'Ιερας Πα:­
τρ ιαρχα'ijς Συνόaου ' Αρχιμ. Γερμα:νοϋ , Βλ. Π Ρ α Κ τ ι κ ά , . . σ , 23.
12, Πρακτικά σ, 51.
13. Πρακτικά σ , 53.
1!ι , Ταυτ'f)'l άπήρτιζον ό ' λρχιμ . Σκριμπαν καΙ οΙ ::'11. λlιλάνκοβιτς καΙ Π , Δρα:γγΙτι;
μετά Γραμμα:τέως ,;,οϋ Χρ . Παπα 'ίωάννου, J\I. Πρωτονο,;,α:ρίου τοϋ ΟΙκουμ, Θρόνου.
'f. ;: :ι. ? Χί.ει ψι ς 7ων 13 -ήμερων, Κ0:7α "'lΙν ΠΡ~)7'f)'I έφο:ρμ(η" ,ν , -:[-rr. Ζ Χ -: Χ τ . λ
--:ω,ι Ζποχων '70υ ε'70υς , 07ε σπανίζουσιν έν 7<{) έορτολογ ίφ μΖγiί.Χ ~ Ζ Ζ. ",: :ι. ,:; . -
-(, ω σ-: ο ι έορταί» κο:ι 70υ70 , ~'ΙO: «μ'lι ooθ~ ΧΟ: ιΡος εΙς OΎjμιαυργί:ι.ν G'.Ι'Γ/.·J'Jει.,.,ς ,
:Ι; -: ι ς δ σον παρέρχεται ό καφος θα γ ίνΎj70: Ι μεγαλυτέρα και κινΟυνω Οεσ,:,έ ? :ι. » Ι" .
' λ χολούθω ς 'ή "Ι'ποεπιτ ροπή έ"ά.σσε"ο ύ"ερ 7~ ς ά.'ιιΧγXΎjς προσα ρμογΥ,ς ;: ? ~ :;
70 νέον -ήμερολόγιον κα ι του Πο:σχαλ ίου ο ια λόγους Zνό"ΎjΤOς των ' Ο ρ θοδό ξω ν ,
;: ραxτικ~ ς ώφελείατ αύ"ων , σκοπ ιμότητο τ; χο: ι Xo:λΊjς έντυπώσεωξ, T-~'ι μό'lΊίν
"ιθαν-ήν , μετά -:-~ν έφαρμoγ'~'Ι "ου νέου 'ή με ρ ολογ ίο υ βλ&βΎjν 'ή "Ι'ποεπιτροπή
εβλεπεν εΙς τ~ν «πιθανωτατην έχμετά.λλευσιν 70U πρ αγμ ατοτ; ύ"ο γνωστών
προπαγανδιστ ιχων χύχλων » , έννο ου σ!Χ "ους ΖτψοΟόξους κυρίως Χύκλους , (f)'!
δ μω τ; -ή Ισχυς εΙχε, κατ ' αύ':'Ίjν , κλoνισθ~ ά.φ ' ~ ς ο] πλεϊστοι δρθόδοξοι λαο ],
εΙχον ά.ποχτήσει ,,-~ν πολι"ιχ'lι'ι αύτ(;)ν έλευθε ρ ίαν 16.
Ι(α7α ~fJν έπΙ του Έπ~σ'7~ημoνικoυ μέρους "Γποεπιτροπην 17 '70 μεν σχέ­
ο ιον νέου -ήμερολογίου "ou σέρβου ΜιλιΧνκοβιτς , συμπίπτον χα,,:,α βά.σιν μετα
του ΓΡΎjγOριανOυ Ήμερολογίου, οεν ένεφιΧνιζεν ως έχ τούτου πρωτοτυπία» τινα,
το οε του ρ ο υ μά.ν ου Δραγγίττ , ως πληρέστεΡOν "ου προηγουμένου, θα ~τo δυνα­
τον να ύ"oβλ-ηθ~ εΙς τ-~ν παγκόσμ ιον Συ'ιΟιά.σχεψιν περί ο ιεθνου ς φιλίο:ς "ων'
λαων οια ,:,ων ΈκκλΎjσιων, ά ρμοδίατ; ~ν α ά.ποφανθη έ,,' αύτού. Μέχρις Οτου
δμωτ; γί'ιη 70υ70 -ή "Ι'ποεπιτρ οπη συνίστα 7~ν υίοθέτη σι» zt τε τοΙ) ·ή μερ ολογ ίου .
Μιλά.νκοβΙ7ς προσωρινώτ , ε'~"ε ά.μφοτέ ρων 7ω,1 πρόσθεν 'ή μερ ολογ ίων :Μιλά.ν­
κοβιτς OΎjλOνότ ι και Δραγγ ίττ, του μεν πρώτου προσω ρινώτ , του οε δευτέρου­
δριστ ικω ς , zt7::: τέλοτ; μόνον 70υ Δραγγίττ; 1 8.
Ίο Π.Σ. ένώπιον -.ου όποίου ύπεβλ-ήθφαν σύντρε«; αΙ ως ανω εΙσΎjγ-ήσεις
τ ων "Ι'ποεπιτροπών, μετά oιεξOOΙΚ'~ν μελέτη» ,:,ου θέματοτ , λαβον ύ,,' όψει.
και έΚOΎjλωθε~σαν "ΎjλεγpαφΙXως έπιθυμία» "ου Πατριαρχείου 'Ιεροσολύμων
ομως μ'~ μεταβλΎjθη ";0 Ζο ρ,,;ολόγιον , ά.πεφά.σισε , κα"α "'lΙν συνεδρίαν ,,~ς 23 ·
ΙΗαΤου 1 923 ,0"ως αΡΎj "'lΙν ΟιαφορΟ-.ν με-.αξυ θΡΨΓ..ι.ευ,:,ικου και πολιτικού -ήμε­
ρολογίου , &"ε ούοενος κανονικου προς τοuτο ')φ ισ,:,α μέν ου κωλύματοτ, οια τ~ς,
διορθ ώ σεω τ ,:,ου 'Ιουλιανου "Ημερολογίου 1 9.

15. Πραz. ~z ά σ . 55.

16 . Πρα zτ ~z ά σ. 5 7.
1 7. Τ αύτην άπ'ήρτιζ ον οΙ 1I1/).ροπ ολίται Μαυρο βο·.ιν [ου ΓαβΡΙ'ήλ , Δυ Ρ ΡOCΖ ίου ΊάΖω­
βος , K ~σνo β ίoυ ' Αν ocσ-:ά σ ιο ς zocl ' Αλλεουτ ίο ων ν-ήσων 'Αλέξανορος με-:α ΖαΙ Γ ρα μ μoc.έω ς .
1 8. II Ρ α κ -: ~ κ ά . . . σ . 6 3 -6 lι , ~νOoc xocl crTotXEIoc περΙ -:ων πρoτε~νoμένων νέων Ή.
μερολο γίων .
19. Ή ciπό φ ocσις -:ou Π.Σ . o ιε-:υπ ώθΊJ Ζν .?) au 'IEop [q: .ϊjς 30-5-1923 ώ ς έξ'ij ς : « ΤΟ ·
Π .Σ . , ciν ocγν ω ρίσαν ο τ ι 'ή όίρσ ~ς .-Ίj ς μεταξύ
.oU θΡ'φκευηκοσ xocl τοσ πoλ~τ ~Y.oσ 'ή μ εΡ Ο ­
λογίου ο ~ocφορ iXς εΤνoc~ άνάγzΊJ άνocπό9ευκ -:ο ς ΖαΙ ο.ι O') OI:oI Χ OC'ιον ιΖον χώλυ μoc ύπά ρzε ~ o~x
'Γιν ο Ι ό ρ θ ω σ Ι ν . oU έν χρ'ήσει έΥ.Ζλ·φιocσΤ ιΖοσ ' Ημε ρ ολογίου z oc.ιx .α δ ιl>ό μεν oc '7'Τ, ς
'Αστ ρον ομικ'ij ς Έπιστ-ήμΊJς , όμοφώνως ciποφocσίζε~ Τ'"ν δ ~ ό Ρ θ ω σ ~ ν τοσ Ίoυλ~ocν o;:).
74

Κα!. χατ ' ιXPZ:ljv με-ι Xα-:lZzρ"rισ-:~xω ς γίνεται έ'ι-:αuθα λόγο ς περ ] αΤ.CJ?ά.­
σεων έν~ πρωσε ιται έν -:?j ου σ ια τ.:ε ρ !. προ τά σεων έπιλ ύσεω ; ενοτ έχχ):l)σ.
πρoβλ~ήμα'70 ς , περ ] 70U δποίου '70 ϊ:ι:J. Ρ O') Συνέοριον οεν "~δύνίI.'70, ώς έκ '7~ς φύ ­
σεω τ αύ-:οu , ν :Χ ZZΤI αT.O ? ασ~σ,: ~X"fι" άpμoO~6-:η-:α. "Εν Συνέορ ιον εzε~, ώς γνω­
στόν , θεω ΡΥρχο'l Ζα ρ αχ,: Υι ρlZ , O,,)ν:ι.,::ι.~ οε ν:Χ έπιλαμβανετα ι -:Υι ζ μελέτ"'l)ς οίου-

"Ημερολογίου ώ~ έξ-~ς:
1 - ' Απαλε ίσον τ α ; αί 13 'ίιμZpχ~ ':"CJ;) Ίο')λι'Χνο;; " Ημερολογίου αί cί;:07ZΛOυσχι 7ίjν
δια?OP~ν (Χ')-;Ο;:; έν σχέσει ;;ρ ο ς -;χ ύ;;l) '":"ijς έν ΝιΖαίq. Α' ΟίΖωμενΙΖ'ijς Συνόδου μέχρι σή ­
μερ ον ετη . Οϋ τωτ ή Ιη Ό Ζ -;ωβρίου 19 2 3 ΟΧ /.r.φσΟ-?j ώς 14 ΌΖτωβρίου l923.
2- ΑΙ έορταί ':"ων &ϊ:αλεΙ90εισό')') 'ί; με ρ ων θά έορτασθώσι.ν ·rι άπα σαι άμα:} "';'ΙΙν 14-1jV
"Οκ τωβρίου 19 23 , .~ ώ~ θέλει όpΙσγj :-ou--:o ό )Ε-;: [σΖΟ7:0ς -;-rις Έτ:χρχ(ας.
3 _a~J\.. 7:a') 7Z :; οί μΥ, νες 70ϋ ε-;ουζ οχ όΙ'Χ7(ιpfισωσι -:0'1 αύτόν άριθμον 'ίιμερων , ας εχου­
σι σή με ρ ον , 'Βν '70Ις βισέΧ 7σ ις ενΙΧ'JτσΙς ό ΦεβΡΟ'J7.ριος θα εχτι ώς κιχι. σ'~μερoν 29 ~μέρας .
4 - Θ α ύπαρ χω σιν, ώς μέχρι σΥιμερον, 01.10 ε);ο"ι; έ:-:{;)ν: τα zoιν~ έΖ 365 ήμερων Ζαι τά
β ίσεκτα έχ. 366. Β ίσεκτα ε71j εIψ~~ 7:Χ ανε'] ύ;:ολοίπο'] δι.Ζ --:οϋ 4 ό l.:χ ιρο,,)μεν:χ Ξ7ΙΙ ώς Ύ,το
μέΖΡΙ σ~μεpoν . Έξχφουν7ΧΙ μόν ον ,,::1. Z7fj ,,:(7Jv αίώνων , οι?: -:± όϊ:ΟΙχ θ χ ίσΖ 'Jσ{, δ Ζ:Χ7ωτέ­
ρω χ.~ν ών .
5- τ α ε-;η των α Ι ών ων (δrιλ. τά λήγοντα εΙς δ» ο μ·~δενιY.α ) τότε μον ον Οχ είναι βι­
σε κτα , δταν ό ά.ριΟμός των αίώνων όια.φG'Jμενος a~i "';'f;U 9 ό ώσγ~ ύi:6i.ο ~;: ον 2 "'Ι 6. "Ολα τα
αλί-α ε7η τω,) αίώνω» ΟΧ είναι χ,οιν:χ. . ( Ε ϊ: ομΖ') ω ς με 7Χ ~') --:ων Ζ Χ 7 ω 7 Ζ;:ω σγ~ :J. Ζ~I) 'J μt'J ων έ7(~ν
-;ων α ιώνων θχ είναι βΙσεχ,-:χ --:i ύϊ:oγρα. μμι~ ό μενx . Οϋ τω .
2.000 2100 2200 2 30 0
2 .400 2500 2600 ::! ί Ο Ο ~c OO
2.900 3000 3 100 3 ::!ΟΟ
3 .300 3 '1 0 0 3500 3600
l\:α7-.Ζ 7~ν οιχ%:χνόνισ ι'J -:-:ι...J-:-f,'J -;1) :.l Ζ "J ':ι'J :J.~ %r.. ~ 7'..;; ;:r..i. ~ 7~%'J~ i7IJ'J~ οχ ιΧΠΟ7ελ-η7αι.
έκ 365 ήμερ{;}\) , 5 ώρ ων , 4 8' ZX~ 4 8" ί:~:;: -:(~'ι . ~) ;: i :r,;;'ZL uJ μ ? ω'J ί~ ϊ:Ρ ;Jς 70 μέ σον μηκος τοϋ
ΤΡ ΟΠΙΖοϋ ε-:Ο·Jς .
6 - ~-\ ι :(z L'rr.71)~ i 'J ;:7 X ~ θχ ~Z c,j G ~ -:-f,'1 -r, :.l ε;;r..:.l"ςJΙ'Χ'J , -',') Ξ.ΙΖον μέΖΡ L σ·ήμερον .
ϊ - ~-\..~ % L'rς:χ t έ I') ;;-: x ~ Oi Ζ χlj 'J;; ~~ ω'J-: ::Ι ~ Ζ:Ζ 77ι~ έΟ? 7r,.:; 70υ Π&σ-lα. l\:α7α τ.χς z~νoνι­
zα~ όLχ -: :iξΞ:~~_ x Z -:~ν Ξ: :; a~ X :-f, ;;r"~'J -: X~ ~θ ~Z 7'Λ, -:0 Πασχα θχ έΟΡ7άζΊΙ"'::Χ !. τΙιν I\:υρ!.cχz"ίjν :;'",:,ις
.. -- , • , " , \ . !
εϊ:Ξ:7:Χ Ι --:-,; ;:;:;w-;-r. ;: 'X ')υZ ι:ςι Cι! μ Ξ: 7 Χ 7ς) ε:ιp!.'n~ν ισΊιμεριιχν.

8 -( ο Ζ:iθfj ;:; !.σ μ~ :; -=-7.; ;: "1.σz:ιί .!.')~':; ;::ινσεί :r,νο'J οα γ ί'J"IJ -:':Χ Ι έr: L 7Υι βά:σεL &στpovo μ!.zι~ν
ύ;: οί.l')γ Lσμ ων λx μ~xνo μέν ων ;: :ίν -:'ι--:ε .j ;;' oι~!.') 7('7j 'J ύϊ:ό 7ης 'Εϊ:ισ-:-ήμ'ι;ς ϊ:ρ:χγμ'~70πo!.oυ μέ­
μέν ων ;:ρ σ 6 ι3 ων . tO ο ε ΖχΟ ορ ι.σ :.l;;':; 7η~ -rιμε ρ ομ'r,ν ί:χ~ --:οϋ π_ ,χσΖ:Χ οα. γ ίνη -;α. ι πάν707ε κα.τα
το'J zρ ~ν oν -:-rις άγί:Χ,:; Τ:'6λεως (I:Ξ:ρo')σα.λ~μ.
9 - Τ Ο ΟίΖο υμενΙΖΟ') ΓΙ α-;ριαρχεϊον Ο± ;;ηαΥ.αλέσ"n -;α ' ΑστεροσΖο;;εϊα 'r, -; α -;μή μα ­
τ:Χ-:-7,:; ου ρ :χ,)Ιο υ μ-Ι;Ζ:ΧVLΖ,ης -:ων 11 ::ινε;:r.σ :-Ιjμ~ων ' .λ.θηνων , ΒΞ:λ ι"ι"ραό ίου , BOIJXO'Jpzcr7 LO'J Ζα1
Iloυλz6 ~'X ( Π ε τ ρ ο·,)r: οi. r. ς) νχ z~x:;::ιρ-:Ισ(o)σ~ ;: [νΧΖ:χς --:OU ΠχσχαλΙου μα.ΖΡ iς ό ια.ρ κε Ι:χς , το υς
ό;:I') Ιους θχ :χ:νΧΖΟLνΙ:jση ε~ς ιΧ1:.χσχς 7~ς Όρ Ο ο όόξο·) ς ' Ε%ΖΧ·r, σ Ι:ις .
10 -( Η παρουσχ μεταρρύΟμισις 70 '3 Ίουλιχνο;:) ( ΙΙ μ ε ρ ολογ Ιο ') οεν όυν:χται γχ αποτε ­
λέσ"Ω έ μπόι3ι.l')ν τ:ρός με~:ιγΞ.'Jεσ 7έρ :χν tX1J70i3 -;Ρ Οί:I')Τ: Ο ["ljσι.ν , "'ιιν "~ Ozλoν :Χ:1: 0όεχθ"Ω ~π:χσ'Χι α.Ι
Χρισ--:ι.α.ν!.ΖΧ ι. Έzzί :ι;σ[~~ .
Π α Ρ ~ ": 'fJ Ρ 'r, σ ε ι. ς :
α ) Εις -;-'r,') παρ &γρ. 5. Τό Χέον (ΙΙ μ Ξ:ρολ6γ ιον εΙνα ι &Ζρ!.βΖστερον 70U Γρηγοριανοϋ ,
δ~ίι ~07ε θέμcι.'70 ς έπΙ θεωΡΊι'7ιχου παντω τ; 7:Ξ ό [υυ . 'E;-::t ΕΧΖλ"!j σ t~C; 7tΖ ω·J . :Ξ: ~1 :z(:.,­
τερο 'l, θε μάτ ων ,χποφ ασ ισ7 ΙΖ ιΧ ς άρμοοιό 7"1)7ας ZέX7Ίj'l 7 αι μόνο ν Λ 2: ·>I Γ,.) Γ, ~ .
Αύ7 0ς οο τ ος άλλω στε ό ΓΙ ρ όεορος 70U Π . Σ . 01Ζ0υμ. Πα7pιά pZΊj ς 1\Ι εί.έ7 Ι'j ς
κατ ιΧ 7~'1 β ' συνε δρίαν εΙχε ΟηλΙ:J σε ι : «Θα επρ επε &:r.O 70υο ε '1ιΧ λε Ζθ η cr ιz c:; w :;
σχε7 ιχω ς τ.: ρ Ο ς 7'η'l σημασί αν 7ω,l μελλουσών να ληφθώσιν ,χ τ.: ο φ7..σ εω'l τ'Γις
ΈΠΙ 7ροτ.:Ί)ς : ΤΟ γράμμα 'ή μ ω'l 70 προ σεαλούν 7ιΧς "Ορθοδ. ΈΖΖ):φ [α ς να ,χν7Ι­
προσω πευθ ώ σ ιν είς '7~r,'; ΈΠΙ7ΡOT:~~'/ 7ΙY/J-:'fj'J δ~ιjλο~ ~ ο;:ως z~ ί ~ή σκέψις 7Υι ζ Έχ­
γJ.:ησ(cχς Κων σταντ ιν ο υπόλεω ; εl'/αι , O"':t ~r,με ~ς δεν ε ;~μεθίΧ συγκεΖ. Ρ Ο'7 Ίj μέ'J Ο Ι είς
ΣΙJνοοο'J , .η ς xt. άπο φ :ίσ ε ις θ~ ~ξ[oυν vi έ?cι.pμOσθ~}σιν (~ς ΖC/.νΟνικαΙ δtα7~.ζεις 20.
Έργαζόμεθα ώς Έτ.:Ι7ροτ.:-η 7Ίjς δλψ ΈΖΖλφ[Υ,ς , '~ ς .7ο [ ά.τ.:οc:;cΧσεις θιΧ λάβωσι
κυρος προς έ?αρμογ·ην ε~7ε άπο Σ υνό οο υ Π ανορθοόόξου εΙ7Ξ άπο ~:rις άπoόoz~ς
αύ7ω'l δπο 7ω,l Σ υ'l ό οω 'l μιi1.ς έχcΧσ,,:ψ 7ω,l έτ.:~ μέρους ' Αγίων ΈΖχλησιων» 2 1.
'"Ιπο 7'ην π ροϋπόθεσ ιν ταύτην οιιΧ 7Ί)ς τ.:εp~ διορθώσεω.; 70U "Ϊουλιανού Ήμερο ­
λογίου 7'ij τ.:ρ οσθ+Ικη 13 'ή με ρ ων , «αποφασεω ; » έπεΟΙΙ;Jκε70 Τι έπά'lοοος 7Ίjς
έαρι'l'Γις ί σημεΡΙ7ος εΙς 70'1 πραγματυων Ζρό'l ον αύ-:''Γις, γνω στού '!ι οη 0,l70ς δίΙ
-ή ·ήμεΡ Oμην[rι. αύ7'Γις καία. μεν 7 0 ε70 ς 325 μ . Χ . συνέπ ιπτε -:Υι 2 [ '(; Μαρτ ίου,
ένC:J κα7α. '70'1 200'1 α ί~}ν α ~'ί:ιπ-: ε 13 ·ήμέ ? cι. ς zνω ~ [ 7Ξ: ~ ()') 22 .Δ ι7. ,:~ς '7(Λα ό7Ί)ζ

o~-; ινo:; ,,;0 μέσον μηzo ~ -;r) j ~ :-UJ '; O~:ι ?Ξ .: ~~ Ζ:Ι :- Χ ~4 "Γι ~ 6 O :::") 7 ::: .:~ί.ε :: -; :x
-;O:j μέ σο') μ"ή%ους
'7GU -;ρ ο π ικοϋ t-;ους . tI-I ό ~:X90?X με -;:x ξ'~ --;r) j :J.-r,Z rJ'J; -; (-:) ' 1 T::r.J i. ~7 ~ z (7)'J ~-;E;j')
,,:,oG νέου " Η με ρο­
λογ ίου χα,Ι '70U ΓΡΎ/γορ ι'Χ,Ι ο;:) εI'I:x~ 7 r)G 'j 'l :.EZF7: . i :JG7 Z :J.6 ,1".J'1 μ Ζ --: :Χ Β :- ϊ Z-;Ίj Oi πα ρα,7Γιρηοη
διαφορά fιμεΡOμ.,ι'l~ (';)ν " Πράγματι με 7 :χ ξ') -: i ";j,l ~:-:fj ~J. t'J ω 'J έ,-; ι7J'J -:(7),1 ιχί&)'1ων Ο ,Χ zI'IC< L β ί σε ­
ΧΤ:Χ ε-:-Ί) έν '7(:) Γ ΡΊ)γOP~αν(:) (Ι-Ιμερολσγ ίφ 7'::Υ. ύ ;:ι'jγ?:Χ :J. :J.~~ rj :J. Ζν:χ ε -:-" εν 7(:) έξ-ης πίνακι: 2000 ,
2 100,2200,2300 , 2400 ,2500 ,2600,2 700, 2800 . '1Ι χσ'ψ?ω,/Ια λοιπ όν Ο:Χ παρoυ σιασOΊj
κα7:Χ 70 ~τoς 2800.
β ) Είς την παρχγρ , 8 . της "ij μέ ρ:χς i.(ιγ Ι ~ι'jμ tγrι.; i ;:;~ με σονυ κτ ίου είς μ::: σoν1~Z7 ~oν -η
πολΙ7ΙΚ'/ι Ύjμερo μ'r,νΙα 7~ ς πρώ7ιjς αν7ιG70ΙZ (ας 77,ς σεί:r;π, ς \O p jJosit ion (1 0 1,1 ΙΛιn e ) με7:Χ
7f;ν Ζα.ρι'l -ην ίσ-η μ ερί'Χ') θέλε ι Ζ'Χθο ρισθ "Γ, έ;: Ι -;Υι ~χσ z~ 7 1'):; Z-;' (,,IΓj'J -;ο::Ι μ ε σΊίμβρι'ι οϋ, δ στ ιτ;
όιΞ ρχε-;χι οιιΧ τοϋ ν 'Χου του "Αγ ίου Τ:ί. ? Ο~j . tJ-I '-: PC:17f j K' );; ~λz ·~ μ::: 7:Χ 7"f;ν -ίjμε poμ.,ινί:xν ταύ­
την εΙν'Χι Τι Ίι μέρ'Χ '70 ϋ Πάσχα O"fj).. ε:χ,Ι .ίj 'ίϊμε ρομ'ςΑ:χ Χ-J7"'ι σ'j μϊ:Ξσ-1j l\:υ ? Ι ΧΖΤι ν , -;0 Π άσχα
e:i έορ--:-ασΟ"n 7"ιjνέ;:ο μένr,νΙ\:·jΡ Ι:ΧΖΤιv)) . ( I l p ~ % 7 ι z X ... σ. ~ 11 -2 13 « Χ. ~ ιω ν » 111',
1923 σ.359-3 62 «Κλ . )) 192 3 αρ . 20 'Λ Ρ Ζ Ι μ. Θ ε -:ι Ζ λ. ~ 7 Ρ ά γ Ζ α, ενθ . ανω7 .
τ, Β ' σ . 11 50- 115 1 ).
20 . Βλ . tTI άλ-ήΟεια ~ς ή μερ oλ o l" ι ~z"7ι ς με,:, :χρt: 'J Ο :J.. ~ σεω ~ , εν : « ΓΙ &ν '7 α. ι ν ο ζ)) .
ΙΙερΙ Τ'~ς Σ υν ό1)ο υ ώς εΥ.Κλ. <ipx'ij; με αr: Ο9ασ~σ7 α α ς eιΡμ -:ι 1)ι ότ'r, τα ς β λ. 'Α Ρ Ζ ι μ.
Π α ν τ. Ι) Ο ό ο π ο ύ λ ο u, t1-1 ίε ραρχιχη ;~ p γ&νωσ ~ ς 7Γι ζ 'Εχχι:ησ ίας zcιτα τ ο τ:ερΙ
'ΕΖΖλ'ljσ Ιας Συνταγμα τ-~ς Β' ε'/ Βα7 ιΖα'ι<:) Σ"ν ό 1)ο υ - Θ Ζσ/νΙΖ'Γι 196!) σ . 47 έπ .
2 1. lΙρ αΖ7ΙΖ ά ... σ.6 7)2.
22 . Δ. Κ α -; σ~ , T tj 7:? 6 ;3λη μ:χ -;o~ σ'Jν :Ξ:Ο? 7 χσμο::) χ:χ Ι "~ ' Ασ -:-ΡΟ,l1Jμιχ-/j Έ ;:~σ ,,:-ίιμ-η
εν : « το χοινον O.λγ ~oν lI&σ-l..cι 7η ς λρ ισ-; ιχνωσ'J'J"'ί ς n G. 5:-. \j'ε'jΟ"'ι ζ Z Χ-;~ -;cιϋ-;cι ελΖΥl.ε-;α ι
ό ίσ-ι.:υ ρ ισμ 6ς , εν ε7ει 1 92 ϊ , 70υ « ΙΙ:χνΤχ [ψ)'j)) ο-; ι '70 II .~ . άτ: :::?χ σισεν «ουΖΙ Τ-fι ') ±ι;οοοχ"Ιιν
τo~ Γρ ηγο ρια,ν ου , ούοΖ μ6ν-ιι 'l 7 01.) -ίjμ ερολογ [1J 'j -;"ι,ν οι6ρΟωσιν , ~J:; π;;οi-;ε ι'lεν -ή ΈΖΖλησ Ια
7ης ( Ελλά,οος, άλλα: τ·iιν ο ιό ρθωσιν το:J 'Ι ουλ ι χνο;:j , zα-;~
7CJ ΖΧ 7ΙΧ -;ΞθΞ: ν ύπο -;οϋ l: Ζ ρ βοu μα ­
θ"lJμα τ ~% οϋ
zocL ιΧν7Ι7: ρ οσ &)τ:ο υ εν τ(τ) Συνεo p [(~ % , ~Ι ~λάγr. ο βι-;ς Ζ:ΧΙ -:-"Γιν -;;χυ-;όχρονον ο ιήρ ­
θωσιν του ΠασχαλΙο υ .. . )) Βλ . « Πάν 7 αι,/ον)) 192 7 σ . 706.
76

ώσαύτωτ «απο φασεω τ» ()εν έθ ίγετο -:0 ' Εο ρτολόγ ιον, των τε κιν'Ιί-: ω·1 Ζ:Λ -;(;,>,1
ιΧκινf,των έορτων παραμεν ουσών ιΧμεταβλ 'fιτων , ένιj) έρρυθμίζοντο , συμ φ ώνω ;
προς τας κανονικας ()ιατάζεις , -;α της έορτη ς -;ου Πάσχα , -;ου Πασχαλίου καθο­
ριζομένου «έπ] -;η β&σει ιΧστρονομικων ύπολογισμών, λαμβανομένων πάντοτε
ύπ' i)YιL'! -;ων ύπο -;η ς έπισ-;-ήμΊ)ς πραγματοποιουμένων προόδων». Ή τοιαύτη
«απόφασ«;» ~(%νατo να "ΡΟΠΟΠΟΙΊ)θη , έφ ' δσον θα συνεφώνουν περί τούτου α­
πασαι α ] χρ ιστιανικα ] Έκκι;ησίαι κα ι υ ίω θετεϊτο πλΥι";"ως Ύι πρότασ«; ";"ης Έκ­
κλφίας ";"Υις Έλλάοος, Ύι κεκυρωμένΊ) ύπο "ης Ίερας Συνό()ου τΥις 'Ιεραρχίας
αυ-;Υις·
Και τοιαύτη μεν οδσα Ύι περι 1;μερολογίου εΙσ'fιΎ"l)Gις του Π.Σ., ύπογε­
γρ α μ μένη παρ ' ιΧν";"ιπροσώτ.ων ";"ων μετασχουσών ΈκκλΊ)σιων Κωνσταντίνου­
πόλεως , Ρωσίατ , Σερβίατ , Ρουμανίατ , Κύπρου και Έλλά()ος, ουοεμίαν ~(%­
νατα , κατα ";"α ανω , να εΧΥ) γεν ικωτέ ρ αν Ισχύν, rf.'! μ'η πρότερον έγΙνε";"ο ιΧπο­
()εκτ~ ύπο των έπι μέρους ΈκκλΊ)σιων 23 , δυναμένων να κρ ίνωσι συνο()ικως έτ.1..
";"Υις ιΧπο()οχΥι ς η μ'η ";"ων προτάσεων αυ";"ου τούτων ώς κα ι έπι ". ων έτέρων «απο­
φασεων» , &ς ελαβε ";"0 έν λόγω Συνέ()ριον έτ.Ι όξέων ζΊ)':'"ημά";"ων τΥις ' Ο ρ θ ο ­
()6ξου ΈκκλΊ)σΙας, τοσο ύτω μαλλον δ σω ιΧρχΥιθεν ~μφεσ βψ'fιθΊ) --;0 κυρος αυτου.
067ως αυ ΤΟζ οδ70ς ό l1α--;ριάΡΖ"ης 'Λλεζ α'l() ρ ε Ιας Φώτ ιο τ υ/.ολιάζων τας «άπο­
φ&σεΙςJ) 70 υ Π,Σ . έχαραΚ7 'ήριζε ταύτα τ; ώς «ζ'ήλ()) ουκ »ατ ' έπίγνωσιν έκσφενδο­
νισθείσα ξ ιΧπα Κωνσταντινουπόλεω ; έπι ζ'ημί'(- τΊj ς OI;r;:; Έ;αλησίας κιΛ αρτ.α­
γι όρμη έχθρων αίωνίων» βυσσο δομηθε ίσ α τ Ζχ-; α 7η ς άγ ιω -; ά";"Ί) ς μψρος των
Έκκλl)Gι ων 24 . Ό οε ' Α ρχιεπίσεοπο τ 'Α θψ ω·ι Χ ;;'Jσόσ-:ομο ς ό Παπαδόπουλο τ;
~μφεσβ~";"ησε ην κανονικ6τ/";"α '('ου Σ υ'lε ο ρ ίO'J 70')70υ κατα την συνεδρίαν
";"η ς ΙΣΙ ";"Ίj ς 27-12-1 923 25 , έν ιj) o~ ΠΧI.Χ ΙΟ'fjμ εροl.ογ'i:7αι ιΧπεκάλεσαν τοϋτο
«ιΧντορθό()οζον» , «κακόοοζον » , «I;φ7PΙZ~'I» 26 , « πο'l"η ραν του σατανά φαλαγγα»
'ης εργον «ύτ6j ρ ζεν 1; σ')γΖυσις , 'r, 77..:ΧΖ''η Ζ ΧΙ ό χω ρισμδτ; -;ων όρθο06ξων» 27.

23, Π ρ βλ . Γ , Ε ·:' σ τ Ρ :ι τ ι :f ~ ο υ, 1Ο'lθ. άν ω -:- , σ . 9. Κ α λ λ ι ν ί κ ο υ , 1\1 'l) 7 Ρ 0-

π ο λ ί 7 Ο υ Κ ') ζ l Ζ Ο υ, 'Επ ] 70;:) 'I έ ο') "Ημερολο γίου. Κων /λ«; 1924 σ. 10. Κατ' αυτΟν·
70 Π . Σ . «·~ 70 :X;:i.C):; μ~ ::! ;: F Ο;: ~Ρ :χσ/.ε'J7.σ"': tκ·r, έ7:Ι7Ρ Οί:-ή , μ ε --;ον προο ρτσ μον να μελετ/ ση
",:,α ς μεταρρ υθ μ ίσ ειτ , ο σ α ς έ 9 ρ όνε ~ δττ έπέ βαλ ον αί περιστασε«; και. ν α ύποβάλη το πόρισμα .
7ω') μελών ":'O'J εΙς -:-rIv ύϊ:εΡ "':Χ7Γιν ν ο μοθε7 Ι%Τι ') '...;\ ρχ"Γιν 7~ ς 'ΕΖΖ).:ησ Ιας , τ-ην ΟΙκο υμ . Σύν ο ­

δ ον '~ εΙς 7'1;'1 ε7υ μ'Γι γ ο ρ ίαν συμπα σών 7ων 'Ο ρ θ οδό ξ ω ν ΈΚΚ);Γισιων δπερ ταυτόν».
24. ' Α ρ χ ι μ, Θεοκ λ Σ7 p ~ γκ α , 1Ο'Ιθ. άν ωτ. 7, Β 'σ. 1161-Η62.Πρ βλ. καΙ
, Α Ρ σ ε ν ί ο υ Κ ο 7 7 έ α, Κέντ ρα 7'Γι ς 'Ο ρ θ ο δό ξου ΈΚΖλ'l)σ ίας , σ . 4'1 έπ.
25 . κ ωΙΣΙ 19 23 σ. 110.
26. Θεοδωρή 70υ μο να χου, Δ ιάλογο ι Tϊj ς ερήμου . .. σ . '117.
27 , Π αρθε'l ία υ μο ν αχου , Δlστο μος ρο μφαία . ' Αθη ν α ι 1968 σ. 78 . Ό MΊj­
τροτ: ολ l7'f) ς Κασσανδρε ίας E ΙpΊJV:ιιoς ,χπεκάλει 70 Π.Σ . « ,χν70 ρ θό δο ;ον συγκλ'l)θεν ύπο -.Ί;ν
προεδρίαν ξένου' Α ρχιεπισκ όπου , ετ:ι β άτου 70υ θρόνου , σκοπον 1Οχοντος νόο καταστρέΨη τ/ν '
'Ορθοδο ξ ία'l τ:α ρ α δίδω'l x ,j7'l;'! ε Ις 7'1;'1 άπ ισ~ ίαν κα Ι μα σσω ν ίαν» ( Π ρ βλ Κ α λ λ ι ν ί κ ο υ ,
)1 Ί) τ Ρ ο π ο λ ί 7 Ο υ Κ υ ζ ί κ ο υ, ΈπΙ 70υ νέ ου Ήμερ ολογίου . Κων/λις 1924 σ . 10-11 ).
 77

Μά.λιστα 6 Κιέβου 'Aντώνι~ς άπεκά.λεσε το Π .Σ . 3'ιjμΙΟ'Jρ'(l)μα το υ Μασσω­

ν ισμού κα!. του Παπισμοϋ , λόγφ -:Ί) ς ε ις
-:0'1 Π α-: ρ ι χ ρ Ζ"ι'l κυρ [ως Μελέτιον
dπο3ι30μέν-ης 13ιότ-ητος του μασσώνου , κα ίτοι κα!. κ:χ-: α -:ου Δυ ρ ραχ ίου Ία­
κώβου κιχ!. του Χρυσοστόμου Παπα δοπο ύλο υ έξε-: οξε ύθ'Ι; 'f, :Χ 'J -:'Ij Κ :Χ-:Ί) γο ρ[ α 28.
Ή Έκκλ-ησ[α τΊ)ς Έλλά30ς έν τη έαυT~ς πε ρ] του Ή με Ρ οί.ογ ι:χκοU Eισ-ηγ~σει
ένώπτον τΊjς μελλούσηξ Μεγά.λ-ης Συνό30υ , 6μιλε'i: 29 τ;ε p ~ ιι ::i.μ'-? ι ~ όλοu ΚIJΡοuς »
Συνεδρίων άσχολ-ηθέν-;;ων με το ~μεpoλoγιακoν ζ'Ij-:Ίί μ :χ , 'J:::ι.Ι'Jισσομέν"l) άσφα­
χως κα!. κατα βασιν το Π,Σ. Κων !λεω ς , δπερ έφιλο 3ό;'φε'ι ιι ε,j ρ')ν θ έντο ς τοu
κύκλου έpγlΧσιων» αύτοδ , νιi έπιλύu{J , έΖ--:ο ς , oU Ή με ρ οί.ι:.'( ι :χκο::; . κ:ι.~ T.XE'i:cr-:Cl
δσα ετερα άπο μαΖΡΟU ύφισταμενα φλέγοντα τΊ)ς Έκκί :φ (:χς :: ρ ο ~ί:r. μlΧ'tα ,
σ.σχολ-ηθεν κα!. «περ] το\) γάμου ' Επ ισκό πων, συντο με ύ σε ω ; 'λκοί.Ο'Jθιων,
ένώσεως Έκκλ-ησιων , πεpιo3αΊjς συγκλfισεως ό ρθ ο 3ό ;ων Σ'.J'Jε όΡ ( ων , λόγου
κωλυμάτων κιχ!. διαλύσεω ξ γάμων , πε ριβoλΊj ς κα!. 6ρ[ο') 'ί;ί. ικ ::ι.ς ZΕLpr.J 70'1(-:1. ::;
κλ-ηρικων» 30 μετ ' άσυγιjθου ς κα !. παντω τ; άκα[ρο') -: όί.μ-ι;ς 31 l.ωp ~σ:ι.'1 ε 1 ς -:-Ij')

28. Πρβλ. Γ. Π. , 'Yπεpβocσε ~ς ρώσσου Ίε;; ,χ;;Ζω , έoJ : « Έ Ζ Ζ i. Τ, σ [ χ )) 1925 σ . 1 61.

Ν. Φ ι λ ι π π ο π ο υ λ ο υ, Έλλην ικο;' λ'ι-: ψ.χ σ ον ι σ μ6 ; . ' λθ-~'Ι:X~ 1972 σ . 138-1 39 . Π,
Τ Ρ ε μ π έ λ α , Μασσων ισμ ό ; - Θ εο σοο ία , , λ θ-" 'Ι:Χ ι 1932 σ , 251. Κ α], ό ΛΙψροπολ ίτ/ς
Κασσανδρείαα EΙpΊJVxίoς , Υέγ ων a?ψ{ι-:χ -:χ -:!'ν πχ -:;;ι,χ;;ϊ.Τ,'Ι ::'ΙΙεi.έ -:ιον atιX --:Ίjν ύπ' αύτοϋ
σύγκλησιν του έν λόγφ Συνεδρ ίου z xl ε 1 ς -: ,χ ς . ΖΧ -:' x·j-:6'J, &.ί:r,θείς αύτοϋ ρίζας καΙ την βα­
θυτέ ραν προέλευσιν ά.να;9ερ ό μενo ~ , tvl')~ [cre·r, 6 7 Ι 70 ~ IJ'Ii a p !.OV ",:oίJ-;o ύπηρ ξε γέννημα. ,,:,οϋ
Σιωντσμοϋ ύποθαλψαντο; τας νε ω τε;; ισ-: ΙΖ χς -: χσε ι ς έν -:-'ij "Ο ρθ ο δό ξφ 'E%XAΊJcrlq:, ,ας ένσαρ­
κωθείσας έν τφ προσώπφ το σ Πα:-:" ~ X ,,zo '] -:0/)-:0'). ( 'Yπό μνΊJ μα . . . παρά Ν . Φ ι λ ι π­
π ο π ο υ λ ο υ, Έλλψικος' Αντ ι μασον ισ μό ; σ . 14 6 ). Πρ βλ. χα! « Ή. Φ. Ο .)) 1 9 72 9 .
64 7-648 σ. 10-'11 έ:νθα μνΊJμoνεό oν-:α ι , ;-:" ος -:οίς αλλοις, χαί τινετ; έπιλ'~ Ψ ψo ι , ώ ς έμ9ανί­
Ι;ονται, ένέργειαι του Πατριαρχου Μελετίου , άπο σ.ωποϋσαι ε Ις ,ον δελεασμό» 'ιj ,ον πει­
θαναγκασμό» ,;ων όρθο8όξων ο-::ως συναινέσωσιν ε Ις '";άς έT:~8~ώξε ~ς αύ-:οϋ ώ ς λ. χ. τ-ίιν a ~i­
θέσιν ΧΡΊ)μocτων, τροφίμων κ. α. , την έν Κων/λει a'ijθεν « τυχαίαν » παρουσία» ΖΧΤ·Χ τχς ~μέ­
ρας τ/ς συγκλήσεωτ; του Πανορθ. Συνεδρ ίου του' Αγγλαανο;:; 'Επισκόπου Ό ξφ ό ΡaΊJς Γκορ
Χλπ. (έ:ν θ' α.νωτ. σ. 3 ).
29 . Έ % κ λ Ί) σ ί α ς Έ λ λ oc δ ο ς, ΤΟ "Η με ρολο γιακον ζήτ/μα . . . σ . 7. Πρ βλ. Ί.
Μ ο ν 'ij ς Ά γ. Κ υ π Ρ ι α ν ο ϋ κ α 1 Ί ο υ σ τ ί ν ΊJ ς, "Οφειλο μένη άπ,χντ/σις εΙ ς δε ι­
γην συκο φαντίαν σ. 11 . Π α υ λ ο υ μ ο ν α Χ ο υ, 'Η έο ρ-:ολογ ι%'η έν ότ/ ς -: ων oρθ o aόξων
κ,χί περ ί «κοινου Πocσχα)) Άθηναι 1 9ίΟ, σ. 14. Ά Ρ Χ ~ μ. Θ. Σ , Ρ oc γ κ α , ΈκκλΊ)­
σ[α:; Έλλocaο ς 'Ιστορ ία . . . ,. Β ' σ. '1145. Ό Ά. Φυ,Ρ OCΖης θε ωρεί " 1;'1 σόγκλησιν ,ou έν
i.όγ<j> σuνε aΡ (ΟU ώς ένέργειαν ,ου Μελετ ίου « &. ξία:ν έ ;OCρσεω ς)) . Βλ. 'Α . Φ υ -: Ρ oc κ ΊJ , Ό
Ο !κου μεν ικο ς ΠατpιάpΧΊJς Μελέτιος MεταξocΚΊJς σ. 25 .
30. Κ ω Ι Σ Ι , 1923 σ. 210 . Πρ βλ. καΙ ({ ' Η . Φ .Ο. n 1 9 72 φ. 647 - 648 σ. 10-11 .
3 1. Ή ;-:ρ όσ9α,ο ς κατocρ ρευσ ις του lΊIικ pασ ιx-:ικoσ μετώ που Ζα: ί τα έπακολουθήσαν­
-:χ -:0'3 'Έ θν ου ς aε ινoc, ~ ένθάρρυνσις των τουρ%ων εΙς ,ην κατα-:ρο μΟΖρocτ/σ ιν του ΈλλΊJν ι­
κ'}'3 (, μΟ';'ε'Ι Ξ:ΙΧΖΟ;:; σ,οιχείου έν γένει, ό a ιχασ μο ς ,ων πολιτικων aυνoc μεων της Πα'Ρ ίaο ς
κ::: ~t ;-:χσι -:οό-:οις α! ύπο λ ίαν aυσμενείς σ'Jνθήκας σuνεχ ιζό μεν lΧ ι a ιαΠΡαγ ματευσεις έν
_ ", ~rrrr. ;-:,,0; ύ;-:Oγ"α:9-ίj'I τ/ ς Συνθήκη ς , at' -η ς έ κ ρίνετο 1) τόχη ού μό ν ο ν του έν T ou" x lq:
·Eιj~7' ~IJ~'j~ :(jj .x κ :Δ X'J-;o::» --:o:j ΟΙκουμενι κοσ Θρόνου, -:-:ά.ν-:- α ,,;,αυ,,;,α συνθέ --:ον -;α; έν oi:n
78

λ~Ψ~'I «ά. 7': ο φ ά σ Ζ ω ν» , Χ (f. ί70 ~ '7 0 έμ7:Ζ Ρ [σ7C1.70'J 7~ς έν Ι(ω'JG7 ~..r:- t'/Ο·.J;:6ί.Ξ ~
ΈΚΧλησία ς ά.φ ' Ζν ος xα ~ -ή ά."Oϊ.'~ -: ων -:ρι ων παλαιφατων ΠατριαΡϊ.Ζ ίω·1 7r,ζ
'Ανατολ'fj ς ά.φ ' Ζ-:έ ρου ei7_ εΟΖ Ι '17. ά."Ο-:Ζλέσω σι σοβαρον όπωσδήποτε ΧΙ:) ),'Jμ:χ
προ ς λ'fj ψιν το ι ο ύτων χα ι έ" ι -: οσου-:ο,ι σοβα ρών θεμάτων «ά. π ο 9 ιΧ σ ε ω ν»
εσ7ω χα ι ά:;:λΊιν ε~σηΎ~η'"; t;ζ~ν έ:χουσων μoρ?-~ν . λα ΡCΙΧ71J ρtG7tχοί , έν προκειμέ­
ν~ , ε Ισ ιν οί λόγο ι -:ου λΙη-:ρ ο"ολί-:ου Κασσανδρεία τ; Ε Ιρ'ηναίου , δστιτ , ά.μφισβη­
--:ω'l Ζ Ι ζ -:0,1 Π α-: ριιΧ Pϊ.ΊJ'I ~I ελέ-:ιoν -:0 οιχα [ω μα του συγκαλεί» Πανορθόδοξον
Συ'Iέορ ιον « 7,νευ -:'fj ς γν ι:ψηζ -:Ei:.') έ,, ~ μέ ρους λΙ 'ητρ ο"ολΙ7ων του ΟΙΥ.ουμενΙ Υ.ου
Θρόνου» , ο ιηρ ω-:ΙΖ-:ο «Υ.α-: α "ο Τον ν όμο'ι 'Γι χανόνα ό ά. Ρϊ.ηγΟ ς μιΙΖς έπ ι μέ ρου ς
ΈΧΧλ ~ησ ίίl.ς άΠΞ φά.σισε ν ,:~fιν &Ζόρωσι ν &~o φ&σεω ς ο λω ν ι:ων ΠιΧ7 ριαΡΖων 7~ς
' Α νατο i ,'η
-ς "
γΖν ο μ ε 'l'ης εν -:'-"
{) υπο - ,,..
τ ων εξεχ ον των , " "-
μετ α --:-η ν αλωσ ιν 7η ς - Κ ων Ji . ε ωτ;

έΥ.κλ'ησ ιασ-:ικ?) ίσ-:ορί r- Πα -:ρι α Ρϊ. ω·1 ' Ι ερ εμ ίου -:O'J Β ' Κων Ιλεω ς , -:οϋ ' Αλεζαν ­
Ο Ρ Ζ [ας Μελετ ίου -:ου f[-,( ( iZ , -: O'J ' Α 'I-: ΙΟϊ.ε ί α ς ' Ιω ακε ιμ xα ~ "Ιε ροσολύμων Σω­
φρον ίου :Ξ: πι 7 0U ζη7~ήμ α70ς 70υ " Ημερολογ ίου κα ι ΓΙa:σχαλίου ;» 32. I(at
εΙναι μεν ά.λ''ι θ εζ I)~ , ό μ ε -:CΙ,γZνέσ-:εΡOζ ΟΙχουμ ενΙΥ.Ος Π ατρ ια ρχηξ Βασίλειοτ ,
έν 7'(j ά.,, 0 17-2-1927 "σ.Ρ α ινε-: ικ?) αύ-:ου Έγxυzλ[~ "αρετ-ljρ ει , Ο-: Ι 'η με-:,αβoλ'~

αυτων -:-{j οραμα'ΠΖΤι 7:λι:.ιΖΤι 7"(,'1 ζΟ 9 ερ ιΧν :Χ'7μόσ?α.φα.ν εν 70ς 7'Γιζ ό7':o[~ς έz.~ν εI,,:o ό έμπ εFί­
στατ οτ τό τε (Eλλ~ην ~ σ μό ς , οεν ϊ:ρoσε q:ιέP O'/70 OLO:. 7"r,ν :Χνχί:IjΦΙ'J , εν μ έσ φ 7 ων 7ρα γ ικω ν εχ.ε Ι­
νων στ ιγμ ών , τοσούτον 70λ μγj Ρ (;}') π ρ ωτ ο β ουλ ιών ώς -ή σ'JγΖί:!j σ ~ ; ΙΙ 'Χ'l rJ;: θrJο όξΟ 'J Συνεδ ρ ίου
πρ ο ς επ ιλυσ ιν αΠΩ μ ΧΖρ ου υ?ι σ7'Χ μένων έzκλιισ~ ~ σ7 ιzων ~·'ι 7'ι~ :X 7ω'l, ό') 'Ι χ μέν ων αλλω σ7Ε:
ν ~ cΧ')'ΧμεΙνω σι 7'ιjν εν ε,jΟ έ7φ Ζρ όν φ ά.ν-;~ με 7Ι:)ί: ~σ~') .α.') 7ων . Ο ,) μ.~ 'I :i) j,x Z:xt ((70 άκα ταστα­
τον των Έχχ);rι σιασΤ ΙZ ων σχέσε ων » ϊ:'ε ρ ~ Ο')7~νr.ι:; Ζ-:;'::Ι? Ζ'Ι ~I Ζ7Ζ Ι 1 9~3 ;-;: ρ ος 70'1 ' Λ ρχ ιεπ ί­
σκοπον )A.θ-rινων Χ ρ υσό στο μον , (; 1 Ι α7;. ι :ί ~z·'ι '; ' _--\'/7Ι.'jΖ :Ξ:~ ::Ι ~ Γ ;; "t~-:6 F t'J ; έ ξ α1ΤΙ!Χζ τη ς ϊ:ΙΧΡ Χ­
τΊιρουμέν-ljς βαΟε Ι χς διαστασε ωτ --: ϊ:)·ι ΤΙ X 7;:~ 'X;;z ί:>,ι -:-' ,'; , λ.·,ι 'Χ 7 0ί.γ; ζ μ ε τ' άλλ~λων ~ ετόν ι ζε το
δλως ακαιρον Ζαt μονΟ'J'J'JΖt i: ~.'Ζί:'ι μ :t. -: ~Ζ ;.ι',ι -:-~:; i'J'ΧΖ~γi, σΖω :; ~-r, 7ημ&,:,ω ν x at θε μ άτων, ω,)
ϊ;ρ ο ε ξ ω 9λεL70 ·~ Oη &ν -: ιo ρ 'Χ σ -:ιz"~ --: ~ :; :i·I -:~ :.rZ -: c.:J ;:~G~ :; Ζ:Ζ μ έ Ρ Ο'J ζ &ριθμοϋ τινο ; "Ο ρθ οδόξων
Έ%zί:ljσι(~ν . ΓI:: ~ί. . Β 'Χ σ ~ ί. Ζ ~ Ο ') ι ' λ. -: i σ η }, ~l ''ι 7 Ρ r; π Ο λ Ι Τ ο υ π ρ . 1\. 1) μ ν Ο 'J,
Έ;: Ι7(ι μο ς 'j~;:!. co/..rj;: tZ-;, t I G 7rj ;; ~X -:-;':; ' ΕΖΖi:r,v [:ις -:-;' ; t ΕλίΔ.όο ς άπα του 183 3 μ έχρ ι σ~ με­
ρον , 7. Β ' '_\ &;" /X ~ 195 3 σ . fj . 1\:χΟ' l.ι fJ 'J·J ό' X9 0:::~ ε ΙδΙΖώτε ρον εΙς '7"t;v '7Τι ς 'ΕΖΖλ~fJσΙας -:-η ς
(EXi.i3 rj:; έσω 7Ξ;' ΙΖΤ, 'I , ~) 7'.ι Τ .; Ζ;; l.ιν rj ~ς Ξ;Ζε Ι'lrΛ ; , Ζ'Χ 7χσ,:,α σ ιν , Ι3 0υ ϊ: O ί~ ις λέξεσ ιν Τ:Ζ ριέ γΡ :Χ9ε
",:x ·j-:- fj' 1 -r, ((' _--\'ιΧ ::ί. χ σι ς )): ( I~ X 7:Χ ~:::;:7 Ξ μ β ;; ισν 7 0\ι 1922 , έν μέσ~) 7ης έΖ της άπ ομα.χρ ύνσεω ς
του & ειμνfι σ 7(ι') Β'Χσιί.Ζ ω ς I~ω'I/'IΙ:Ι') ;: :Χ ;; ΧΖθεΙο-ιι ς clϊ:'ερ ιγΡΧϊ:του ϊ: ολ Ι'7ΙΖ-ης σ'Jστρ ο ψγ; ς, ν έα.
xιxt ;: ,χί, !.ν ,:iν :χ. 7F ο ;:"~ -:-,) j έΖΖi:r;G ι:ισ -:ΙΖ()j Ζ:χ. Οεσ7ϊ.'J70 ~ έπέΡΖετ:χ. ι . ~έα Ζτ:ο μΧΖρυνσ ι ς -:-ou
:\Ιη-:ρ οποί, [7(j 'j ΘεΟΖί:Γι 7Cι'J, ~)ς Ζ:χ.Ο"'ιΡ"'ιμ έΨ)'J, ά,l ,χΖλη σ ι ς της άνυπ ,χρκτου ΖαΟαιρέσεως ",:ου
Λlελετ Ιου , πα;jσ~ς :', έ ξ 'Χ'Ι -:χ:γΖ :χ. σ μ(;ζ εΙ ς π 'Χρα ί7'ισιν Τ("';)'Ι μεί,ι";'jν τ-ί)ς ύ9 ισ7αμένΥι ς ό ιοιχούσΥι ς
Συνίι30υ , Ζα.7,χ ρ -;ισμΟς Χ') -:-fιζ ' .λ Ρ ισ-:Ινό"r,ν όυν άμει 70U επ αναστα7ικοϋ ν ό μου ί9 2 του 191 7
κα.Ι εΖόο σις '7o ij ά ::ο 3 .λε%ε μ ~F ΙΟ'J 1922 Ν. Δ . ό ι' Ο') ΊικυρΙ:)OΎj 70 άπο '16 Νοε μβρΙου 19 20
προα.ναφε ροεν Β .Δ . ' E ZX CJ"'( ' I Ζ ΧΙ Ζειρο -:ονία νέ ων ' l-~πισ%όπ ων προ ς συ μπλήρωσιν --;ων z"t'J-
peuoIJGc7)') όZ 7(~ ZT: ισZCι T: ιz(;Ί ν έό ρι";')ν , σ 1 JγΖ ρ (,ι 7fι σ ι ς -:-Τι ς λΙεί ζονος Συν όόο υ προ βχσ"ιjς εΙς Ζα­
νονΙΖ -ην &Π ΟΖα7 χσ7χσ ιν π,χ'l'":ω ν 7(7),1 ' _"\ρχιερέων , πί,-~ν 70ϋ ) Α. (7)ν ων , :Χϊ:'ΟΖ'Χ7ασ7.χν τος μΖν
εΙς ":0 &ξΙω μχ -:-ης , .λ Ρ Ζ tε ρ ω σ·jΥι; ς, 01Jzl όε Ζ ΧΙ εΙς 70'1 Θ ρόνον . " ΕΖΤΟ 7ε αρχε-;α ι ό άγι~ν ϊ:'ρ α ς
χοι-:-άληψ ιν -:-ου Θρ ό'JΓ>') λΙ}ην,-;)'I " , )) ( ,, ' λ ν ά τ: λ οι σ ι ς )) 192 8 σ, 5 7 ),
32. < Ι';:6μ'n;μα προ ς ",;-r,v I~I ) έν Ν. (Ι> ι λ L ;; Τ: Ο ;:rj ύ λ ο υ, ενΟ. άν ω-;, σ . J!t i.
":"01) " Η με ρ ολογ ίου έγέ'lε70 «έν συναθ ροίσει 7iΧX7ΙXη μεγ Χί:r. , τ ω " "
μ ό ν ο ν Ο ~ α φ Ζ Ρ ο υ σ "ΓI '7 " ς Σ'J 'J ό Ο ο υ χα~ εν 7':C1.μ'i·'i? [ ~ -:fu ; J .J Ξ -

θ όντων &ν7ιπροσι;)πων» 33. 'T·~'; '70 ~ ''Y.. υ7Yιν Cl'J70U απoΨ~ν ό fI':J.-: F ~ ,y. F Z·r, ~ .σω ;
έσ7'ίjριζεν εΙς 70 γεγονο ς 07~ 7 0 ΓΙ .Σ. έζ'ή7'ησε 7'Γιν εγxρ~σ~ν 7 ω,1 με7ε/"J'.>r:;(;J ,
ε ι; 701)70 οι ' &ν'":'ιπροσώπων ; }=ΧΧλ·'ί σ~ ω'I 7ί:ΡOΧΞ~μέ')oυ ')7.. οιευρ υν-Ω .-ο: Χς iF ;.LΓ..ι ­
δ~ ό7Ύ)7iΧς (1.U';'01) 34 . Π α ρά 7iΧ1)';'iΧ ομως εω.ογον γενν χ,;,iΧ ~ 70 έp&)τημcι. ε:1..'I : έ,ι
oΨ ε ~ ϊ:oc'ι,;,ων 7ων &νω7έ ρω , Ύj όύνiΧ70 να /.:ι. PiΧX,;,η p~σθη <1)ς Πανορθόδοξος Σύ'ι ο­
σο ς ε,ι &πλο υν Συνέδ ρ ιον ε Ις ε, με':"ε~ZO'I μό'J Ο'J εξ ' Ο ρθ ό δο ξο ι ΈΧΧλγ~σ[CΧΙ, εν <{)
7ων Il ατρια ρχείων ' Aλεξcι.νδp ε[ α ς χαι ' Ι ερ ο σο λύ μων tι70 -ηδη γνω σ,;,'1] ~ &'1';' [-
θεσ «; τ:ρος πάσαν ίΟέ(ϊ.') ·iι μεΡ ολογ t (lχ.~ς μετ α ρρ υθ μίσεω ; 35, κα ι έαν ~όύ'JCl.Τ O
τούτο νΥν προέλθτι εις 7·1ι'J, λ~9 Ι"I άϊ:ο ? σ.σεύ}') ~ , . t χεcp αλ':J.ιω ΟW'J ζ·rι~lIμά~ων 7~ ς
'Ορ θοδόξου 'Εχχλησ[('/.ς έΡ'ή μ'fjν , (;)'1 μ.η μετεχου σών ('/.U701) &δελ ζfων ΈxxλΊ]σ~ων.
'Αλλα χαι ('f.1J70ς οi:;,;, ο ς ό σ/.ων 7·ην -::ρω 70 βο υλ[αν Χ(f.Ι εμ-::νευσ ι'ι τfις συγκλή­
σεω ; 701) Π.Σ . Μελέ 7ιο ς , ώς Π cι.,;, ριOC ρ/,·ης 'Α λεξαν δ ρε ί α ς έ'ι έπ~στολΤι :αUΤΟ1) προς
τον O ~κo υμ ε') ι%oν Γlίl.7pι ά pZ"ιΊ'; Βασ ίλε ιον , &πέ pΡ ~Π7Z 70'1 zαpαΧ7~ pισμoν 70υ
ΓΙ .Σ . ώς εύ ρυτέ ρ ατ; ' EπαΡ /. ~iΧ XΊjς Συνόδου, έπ αγό μενο τ; «ε ] δέ τ «; ε'Ιϊ:ΟΙ δτι έγέ-
ν ετο ,
70~:ι. υ-; ·η )" ' ~ ς,
~ υνo oo 70 " εν κ ω ν Ι-Λε ~ ΓΙ . Σ . o " , iΧ-::OXρ ~ν O'θ
~ ε~xν1)ς - ς, ο τι
' μ ε~
με α 'fj

ζXU";'Ijν -;'1]'1 7Ψ'ΙΙν -:η ς ΓΙ ρο εΟρ[ :ι.ς σ/.όν-:.ες χ:ι.ι μεΟ' 'ίjμων 701) Συνεδ ρ ίου 7α π ρ α -
Ι οΙ Ι ' . , ' Ι .... , , .... ,Ι
Κ 7 ~κ α , 07 ~ τ οι α υτην Gγj μ Cl.σ~ 7 ') Cι') ':" Ξ ': 0 o'( ? ~_ μ μ7.: --: "fjζ σ υ γκ ροτησεωτ α υ τ ο υ, ο υτε

το Σ υνέό ρ ιο'1 άνεΎν(~ ρ~σ:::') Ζrς 7~ν 'EZZi:r,u~:ZG':"~Z~Iι'J ταύτην Συνέλευσιν , οίΙοε
έ-:,"η Ρ'ήθη o,,, ~ -:0 Συ'Iέ ορ ιο'l ι:) ς Ψ·ί;y~ σμ:ι. -:.7ι ΈxxλΓι σΙ~. προέτεινε» 36 . 'Αλλ'
έoc'J ό Πα7ριάΡΖ"ης Μελέτιο.; ά.πέΡ ?~7:"; Ξ ':"~ν Ζ:ι.? :ι.Ζ'7"tj ρ~uμΟ'J 701.) ΓΙΣ . ~) ς εύρυτέ­
ρα ς Έ-::iΧΡZ~iΧXης Συνόδ ου , έν ,oύ,;, o~ ς β;;α Ο'J 7ε;; 0'1 xζXt δ·η κα ι έν ε7ε ι 1930,
όμtλων ε~ ' :::ύχαιρί ~ '7~ς ZOL τ ..Λ γ [~ )Ό~::: ~ G'j'J:::λθ c/)u-ης Δι ο ρθοδόξο υ ΈπιτροπΎις

33 . Ήλο (, Ε % %λη σί :χ 'Ι)) 1 9 ~ ϊ σ. ι εο.

Β ,ί. 'Εν oΦε~ 7η:; '":O ~ X'J 7IJ:; ό ιευ ρ ύν σε ως -~ ( l ε :: ~ ~ 'Jν r:.ι όο :; 7ης ' Ε ΖΖ):fj σΙαζ -:-η ς (Ελλ±όος
έν τΓι Σ' )νεόρΙ~ α'J-;η ς τη ς 8/2 '1 - 5 - 19 23 &~ε;:<ί. σισεν ;j 7:ω ~ όιχ 7Iίλεγρα. ?~μα-;oς έγΖρΙνη ':ν oc
ό Σε β . Δυρραχίου Ί~zω βo :; , άν~~τ:ρόσωπ ()ς Υ..'J7ης έν 7 (: ) Π'.Σ. « συμμε τασχη εΙς σ'j ζ~τ/σ ιν
των τεθέντων ζ-Ιί -:-ημΧ7ων , συ μ μΟΡ 9 f)~JμενfJ ς 7:;;;)'; '70 ί:νεϋμχ 7η ς ' Ο ρ Οο ό ο ξ ί αζ %(;( Ι ":'αζ &.ν 1γ­
χα :; 7"ης 'EzX):fJcί[X; z~Δ Ko ~ν ων Ια; ς , '7("';1') ϊ:ορ ισ μi-; ων -;("';)') σ') ~Ίl-:-~σεω') ύ Π Ο Ζε ι μέν ω ν εΙς 7"ljν
εγ% ρ ισ ι'l 7'ijς Ί; μετέ ρ α ς ΈΖΖλησί:χς)) ( Κ (~) Δ Ι Σ , J 923 σ . ~1 0 )
35. Ί"r,ν άτ:ου σΙαν '";(7Jν IIcx.--:P LxpzzLwv ' ~·\λεξxν O ?ε [ xς Z:XL CJεροσολlJ μων έΖ -:ου Π .Σ .
ό Ι\: 'J ζ ΙΖΟ'J ]{αλλ ΙνΙΖος ά.τ; έι3 ω χεν εΙ.:; λόγους 7: ρ oσ ω7: ιz"~ς έ μπcx.θεΙχς 7('";)ν οΙκείων ]Ι ατρ ι ιχρ ­
χων χιχ-;α 70υ λI ελε.~ Ιoυ λ Ιε--:α.ξ άΖ-η , CΊυ μπα ρ ασυ ρ άν-; ων z~Δ '":0'1 Θρόνον ' Αν -:ΙΟΖε ίας. Κ α; χ­
Ι. ~ ν ί Ζ Ο '), :λΙ ",1 '7 Ρ ο Π ο λ ί -; ο υ I~ 1.) ζ ί % Ο '.> , ' ~ ;τι -;c.ιG νέ ου ( l Ιμε ρ οί.ο";ο Ιου . Ι\:ων/λL ς
1 9~ Iι σ. 1:3-
36 . Ilρ βλ. «ο Ρ ο !) i> ο ξ ί α. ν)) Ι \J :Ω σ. 2 62 -2 6 3 %:χΙ « H :l ν -: α. ι ν ο ν)) 192 7 σ.
705, T'!jo; CΡ p & σ ιν ταlJτην -:ο υ ) ,.Αλε ξανδρ εία.ς ~Iελε'": ίc.ι1.) ό (:>εσσΙΧλ Ι(~-;Lόος ' Ιε ζε%ι'"λ έΖαραΧ-;'ή­
ρισεν ώς P'fJ -:-r,') ά:~οόΟΖL μcισ ίιχν -;οϋ νέ ου C Ι -Ι μερολrJγ[ου . ΓΙρ βλ . 'Ι ε ζ ε Ζ ι Τι λ , Λ Ι "η 7 Ρ 0 -
π ο λ ί -: ο υ Θ ε σ σ:χ λ ι ώ -: ι i> ο ς %:Χ Ι Φ:Χ '1 :Χ Ρ ι ο ? ε Ρ σχ χ ω ν, Τ ο 'Iέον ' Η μερο­
λόγιο ν %:χ Ι -:0 Πα-:ρ ι:χρχείΌ'Ι ' Αλεξα'ιδρ εί:χς , εν : «' Α'lχπΧ:χσις)) 192 7 σ . 175-1 76.
·80

ό έν αυτη εκπρόσωπος 7"ης σεpβικ~ς Έκκλ~fjσ[ας 'Επίσκοπος ΆΖρίόος χα Ι

ύποστηρίζων ....ην απο ψιν αύ,ο υ σπω ς OLZUX P Lν LGeΊj -η φόσ«; και ό χαραΚ7ΙΙ Ρ
των
-"
αποφασεων αυτησ
, - Τ
, ειπε κ!Χ "ι ,!Χ ε ζΎ)ς περι
, ,- -
το υ
'. - -
Π .Σ. 7'Ι]ς Κ ων /~λεωτ; : « "Ε 1.0'1-
7ες πικρα.ν πεϊραν έξ αλλrις σu()'/.έΨεω ς (έννoε~ 70 Π .Σ.) έν η και Υι Υιμετέρα
ΈκκλΊjσία είχεν ιΧν--:ιπροσώπους , ιΧναΥ/.αζ6μεθα να. εrμεθα 6Jμως εΙλικρινε~ς.
Είναι γνωστόν δτι αΙ ιΧτ.οφάσεις τ~ς συνελεύσεω τ; έκε ίνΊj ς , καίπερ μ,η γενόμενα ι
. άποΟεΚ7 αΙ έθεωpfιθΊjσαν ώς άτ.οφάσεις Οίκοu μ. Σuν600U και ';"ουτο έOΊjμΙOύp­
ΎΊjσεν είοος τι σχίσματοτ» 3ί. Παραλλ'ήλως κα ι ό Μητροπολίτη; Σέργιος , Το­
'ΠOΤ/ ΡΊjτYις του Πατριαρχυωύ Θρόνου Μ6σχας παρετήρει δτ ι «όσονο'Γιπο';"ε αύ­
θεν';"ικον και α.ν είναι το Συνέδριον τούτο ύπο έπ ισ';"''ιμoνικ~ν εποψιν , και όσον­
ofιπo--:ε όρθα. και α.ν είναι '":α. συμπεράσματα αύτου , 70 Συνέδριον τούτο οεν δό­
νατα ι, κα'":α ';"·ην γνώμΊjν '":ων π ιστευόντων , ν α. άν,ικαταστfιση τ,ην Σύνοδον» 38.
ΣΊjμασίαν έν πάσ'n περ ιπτώσει κέκτl]'":α ι ό χαρακτηρ ισμος ον εοωκεν
είς έαυτο το Π .Σ. Έν ';"Ίj προς 7ην όλομέλεια» !Χύ--:ου ε ίσ'l]γ'Γισει αύτ/ς '~ ΑΙ
"Ι'ποεπιτροπή είχε γνω ματεύσε ι δτι «πάσα τ/ ς δλομελείο«; άπ6φασις, ώς άπ6­
- φασ «; ad referenduIll , θα. κoινOΠOΙ'ηθΊj ο ια. T~ ς ΈκκλΊjσία ς Κων/λεω ς είς τα.ς
έπι μέρους αύτωεεφαλουτ; Έκκ/a)σί!χς , Υι οε άποοοχΥι των έν7αυθ!Χ ιΧπο φασισθέν­
των ύπο ';"ων Συνόδων ';"ων κατα μέρος ΈκκλΊjσιων , δλων Υι τουλάχιστον ,,~ ς
λ
' Π ειο
Ψ Ίjφιας
, -
των
-
με';"ασχοuσωv του
- Π")' ",
..-.. οι , ,,
ειοιπ ων
- , ,
αν-:'ιπρ ο σ ω πων,
" u,
ο ν α-

τα ι ν α θ ε ω Ρ Ίj θ Ίj έ π α Ρ κ 'Γι ς , δπωτ; ώς εγκuρο ς απόφασ«; τ/ ς OλΊjς

'Ορθοοοξίας , άνενεχθΊj οια τ~ς αύτ~ς Έ%κλφί:Ζς τ:fι ς Κων /λεως εΙς πασατ; τας
έπι μέροuς Αύτοκεφάλοuς Έκκλφίας τ.ρ Ος · ιΧτ.οΟοχ'I;'1 Κ :ΖΙ έ φα ρμογ'ήν , οϋτως
δμωτ , &στε Υι μ~ άποοο;(·η ύπο μ ι:Χς --: ιν ο ς Υ, %χ1. πλε ιόνων %α--:α. μέρος ΈκκλΎ)σιων
να μΥι θεωΡΊjθΊj οι ' αύ,'ΙΙν 7'ΙΙν φύσι'ι 7ων ~'r,--:ΊJ μ ά.7ω'l , ώς λ6γος οιακοής ';"ων
. άΟελφ ικ ων σχέσεων » 39 . Κα-:'7. οε 7 ας G')~'r, 7r.σεις έΤ OνίσθΊj ύπερβαλλόντωτ τό­
σον ύπο --:ou Π α--:ριά.ρϊ.V·) :λΙεΧε-: ίω , δ σον % !Χ 1. ύτ.' αλλων (π.χ, ύπο ';"ou MΊj';"Ρo­
-πολίτου λΙ αυ ρ ο β ουν ίο') , 70::; %Xe'r,yr,70 U Β. 'Αντων ιαδου κ.α.) δ-τι «ούδόλωξ
θα άπε';"έλει αΙ--:ίαν O Ι X%oτ..'fις 77ι ς με'":αζυ των ΈκκλΎ)σιων κοινωνίας '~ μ'η άπο­
. οο;(·η ύπ6 τινος αύτων '":ω'ι άτ.ο φά.σεων ';"ou Π .Σ. » 40. Κα';"α ταυ';"α αύ';"ο ';"ουτο ';"0
Π.Σ. οι?: τΥις μ.η ύπoχ ρεωτα'fι ς ύ φ~ ς -:,ων άποφάσεων αύτου άπεξεδόετο ';"0 κυ­
ρος Πανορθο06ξοu Σuν600 U %αι κα';" α. πλασμα7ικ,ην έκοοχΥιν άπεοέχετο, Ζνα
αί τοιαυται ιΧποφάσει ς αύ';"ο υ τφοσλ άβωσ ι βαρύτητα και έγκuρ671]';"α πανορθο-

37. Ά ρ Χ ι μ. Ε ύ γ ε V ( ο u Κ ω σ τ α Ρ ( ί') ο u, Χριστ ιαναον Ή μερ ολόγ ιον , Ά­

' θΊjν α ι
1931 σ , 285.
38. Βλ. έν : «'Ο ρ θ ο i'i ο ξ ( α » 1928 σ. Η.ο.
39. Πρακτικά .. . σ. 34. Βλ. καΙ rEνν ai'i lO 1) , ΜΤι.ρ οπολ Ιτο υ Ή ·
λ ι ο u π ό λ ε ω ς Κ α Ι Θ ε Ι ρ ω ν , Ό κατα το ετος τουτο (1929 ) έορτασμος του Πάσχ ,
.έν : «'Oρθοi'iοξΙα» 1929 σ. 49-5 2.
40. Π Ρ α: κ τι κ ά ... σ. 69.
.όό ξο υ ίCΖ'Jος , μόνο'ι με":"χ -;'~ν κυρωσ ~ν αύ":"ων ύπο ":"ων Συνόοω'Ι ~σ":"ω κΙ, ~
Ό ρθοΟόξων Έκκλησιων, των τυχόν μ~ προερχομένων είς τ'~ν ":"ο~α'J7'ςJ Z J:~­
-σ ιν. μ~ θεωρουμένων ώ ς άπoσx~ζoμένων ":"ων λοιπώ» ΌρθοΟόξων Έκκί:φ" &' Ι ,
Άλλ' ~ τοιαύτη έκOOZ'rι , άπο ":"Υι ς γεν ικω ς έν τη Όρθοοοζίq: άναγνωρ ~ζο μt'rΙ; ~
' ύπε ρ οχικΥι ς θέσεω ς του Οίκουμενικου Πατριαρχείου εναντ~ ":"ων λοιπών c.μι:ι ­
- όόξων ΈκκλΊ)σιων όρμωμένΊ) 41 , ένεΊ,χε στοιχεϊα τ~νx άντιφα'nκά, οεοο μέ·ι ο')
-O'n 'η Κ'JΡωcις -;ων άποφά.σεων ":"ου π .Σ . εσ-;ω και ύπό τινων ,ων μετασχου-
σων αύ70υ ΈκχλΎjσιων έχρΙνε70 έπαρχ:~ ς ϊν α προσδώση είς ταύττ«; πανο ρθό ­
οοξον κυρο ς , άναγνωριζομένΊ)ς συνάμα ":"Υις ουνα,ότ/-;ος είς τας μ~ συμφω ­
νούσα τ; ΈκκλΊ)σίας οπω ς μ~ έφαρμόσωσι ταύτατ , ανευ οίασοήπο,ε συνεπείαξ ,
'Ή α ί «απο φασε«;» αδ-:-α ι θα. εοει να. εxωσ~ τ'~ν μoρ ψ~ν προτάσεων , έπι ρυθμίσει
ζ'l)":"Ίjμάτων μ'~ θεμελιωδών , -:-αΊ,ς έπι μέρους ' EκκλΊ) σία ~ς ύποβαλλομένων π ρ ο ς
εγκρ ~σ ιν ύπ' αυ,ων και έφα ρμoγ'rιν , όπότε οεν θα ε!χον αδ,α ι πανορθόδοξον
κυρος , η θα. εoε~ να. θεωρηθώσιν ώς άπoφάσε~ς πανο ρθοδόξου κυρους ύπο άρμο­
.Οίας Συνόοου ληφθεϊσαι , δτε και θα. εoε ~ να Τι ύτ:ozpεωτιΚ'~ ~ έκ,έλεσ~ς αυ,ων.
Όρθ Ο":"έρα πα ρ ίστατα ι .η πρώ7Ί) αποψ ις , τοσούτφ μiXλλον δσφ και .η 'η με":"έρ α
Έκκλφία , ΧΟΡΊ)γουσα ,4> Μητροπολ ίτη Δυρραχίου 'Ιακώβcr τ~ν έξουσιοΟό,'I)­
σιν αυ,Υις δπω ; συμμετασχη είς τα.ς έπι ευ ρέων έκκλΊJσ ~ασ,~κων ζΊjΤΊ)μάτων
έν ":"<{) Π.Σ. συζΊ),'rισε ~ς , οεν άπέΥυγε να. τονίυ{) Ο-:-Ι τα. πο ρ ίσ ματα --:ων συζΊ)7'rι­
σεων τούτων θα εόε ι έ'ι σuνεΖε ί q-: ν :Χ τεθ ώσ ι» UT:O '7~~ν zγχ ρ~ (nν αύ 7=η ς, προκει μέ­
' νου rνα καθορισθη ~ εναν":"~ αύ":" ων θέσ «; ":"Υις Έκκ):l) σ ί ας ,Υις ΈλλάΟος. ' Υπο
τ~ην έχooz~~ν ταύτην και δπα '7~fιν 7: p oϋϊ: ό θεσ~ν , o'":"~ '":~. ζ"η7-ή μίl7 C1. , είς &. αί &7':0 -
φασε«; ,,;,ου Π.Σ . άνεφέρον":"ο , 'Jι σαν μ'~ ooγμx":"~κoυ χα ρακ":"Υι ρ ος , εύ ρίσκε ι o~-

41 . Γενικώτε ρ ον περ Ι των έν Κων/λε ι Συν όδων βλ Β. Σ τ ε φ α ν ί Ι> ο υ , Συ μβολα]

είς -;"I;v ΈZ%λΎjσ~~στ ιz~') "Ιστορ ίαν Ζα" ":'0 ΈΖ%λ'r, σ ι~σ"': ~ΖQν Δ ίκα ιον , Κ ων/λ ι ς 192·1 , Β α Ρ ­
- ν ά. β α, Μ '1) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο u Κ ί τ Ρ ο υ ς, ΟΙ β ασ ι/-ο Ι θ ε σ μο ί Ι>ιοιχ.ή σεω ς των " Ορθοδό ­
ξων Π ατρ ιαρχε ίων μετα. Ι στο ρ ικών άνα σ/-ο πήσε ων , 'λθΥιναι 1972 σ. -15 έπ. Ε ίl>ιχ.ώτε ρ ον
ό' ώς πρ ο ς --:α έπ t τΎjζ 8λΎj ς σρθοόόξου ΈxΧλ~ησ ίας εz-;ε ιν ό μεν ~ ΟΙΖα ι ώματα: του Ουω υ μενι­
χου Π ατρ ιαρχε ίου , βλ. .\1 α ξ ί μ ο u, .111'1) τ Ρ ο π ο λ [ τ ο υ Σ ά. Ρ Ι> ε ω 'Ι , Τ ο Οί/-ουμ .
ΠατΡ ιοιρ χεϊ:ον, έ'Ι _'ij 'OpOol>. 'E/-/-i:YjGlq., Θε σσοιλο'lί/-η 19 72, Γ ε'l 'Ι α Ι> ίο u ( ' Α Ρ α μ­
π α τ ζ ό γ λ ο υ ), .\1 '1) τ Ρ ο π Ο λ ί τ ο υ '11 λ ι ο u π ό λ ε ω ς /- α. Ι Θ ε ί Ρ ω ν , τ α.
· ll> ιοι ίτε ρα Ι>ι/-αι ώ μοιτα του Ο ίκουμ. ΠατΡ ιαρχε [ου χαΙ 'ή θέσις ω~τoυ εν αν τι των αλλων Όρ ­
θο1>όξων Έκ/-λησιων , Κ ων/λ ι ς 193 Ι σ. 8 έπ . , 11 έπ.ΙΙ άντω ς 'ή εuρ εϊ:α Ι>αα ιοl> οσ ία του Οί/-ουμ.
Πα-:-ρtχρχου ου8έτ:οτε Z~7έ σ7η7ε 70υ -;ον ΙΙ χτ:αν 7rις 'Α.\J:Χ70ι.-ης , 7UlC
)'J όΖ σ~ημ ειω θέν-;~ με ­
μον ω μέν α. τοιχυ-;α. Ζ Ρ Ο'Jσ μα τ(Χ τ:α ;: ΙΖι';)ν τάσΖων ύί7~ρζ~ν «ά. r:όρρο tα Όλως ;:,ρ οσω r: ΙΖων δια ­
θ έσεων χοιΙ άτομ ι/-ης ίl>ιοσ υγχρασίοις» /-αι ά .. εl>οκιμάσθ'φοιν. ( εν Ο . άν ω τ . σ . 12 ). Σχεταως
πρβλ. Υ.αΙ Π . Π α ν α γ ι ω τ ά. /- Ο u, Ό O Ι/-oυμ εν ιv.O ς Ποιτριαρχαος Θρόν ο ς τr,ς Κων/
λεως . 'Ε/-/-λ'φ ιοισΤΙΥ.'η /-αι πολιτα'lι θέσ ις , Ά ΟΥινοι ι 194 8 σ. 27 έπ. Β
i.. Φ ε ι Ι> α , Προϋ­
π οθέσεις Ι>ιαμορ?ώσεως του θεσμου της πεντοιρχ[οις τω ν Πατρ ια ρχων , 'AQ-ij,loιt 196 9 ενθα
/-οιΙ πλουσίοι σχε τ ι/-'η β ιβλιο γρα? ίοι. Ί ω. ' Αν α σ τ α σ ίο u, ' Η χρησ ψο .. ο ίΥοσις τ-ijς λέ­
ξεως «ΟΙ/-ουμεναος» έν σχέ σει τ:ρος τας Σuν όl>ους . Θ ε σ/νί/-η 1966, σ . 17 έπ.
6
82

κα[ωσιν καΙ ~ αποψις δτι α] μη συμφωνοϋσαι καΙ μ.η έφαρμόζουσαι ταύτα τ;

Έκκλησίαι οεν εμελλον , έκ του λόγου τούτου , ο ιακό",",ε ι'ι 70'1 μετά των λοιπών
'Ορθοδό ξων 'Εκκλησιων οεσμον κοινωνίας xα~ καθίσ,ασθαι σχισματικαί,
κα ίτοι 'ή ψύσις ώρισμένων τούλαχιστον θεμάτων , έψ ' ί1ν έ/,ήψθησαν «αποφα­
σε«;» ύπο 70υ Π .Σ. ουσχερως πωτ; θα ·ηόύνα,ο 'iιΧ συμβιβασθη "ρος 7-ην
βOCσιν ταύτην 42. Έπομένως α] «αποφασε«;» 70υ ΓΙ .Σ. εψερον "ΡOO'ίjλως ε(ση­
γ"η,;ιχον χαρακ-7ηρα. καΙ &πεσκόπουν εΙς -:.~~) θέσι» ζΎJ7"ημcΧ,,:,ων τ ινων ένώπιο'l
των χατα τόπους άγίων 'Ορθοδόξων ΈκΧλησιων χα7αλειπομέν-ης εΙς ,",ας
Συνόδου; αυτων της ευθύνης οια 7-ην ιΧτ.oOox:~ν .η μ'~ αυ,ων κα~ ~ν έφαρμο­
Υ'ην αύτών έν τη πρocξει. Τούτων 013τως έχόν,",ων, κα~ έν i)ψει πάντοτε '"'oU
,η με ρ ολογ ι ακου ζητήματος , .η ευθύν-η 7ης 'Εκκλησίας της Έλλά.Οος ενσ.ν7Ι αύ­
70U χαθίστα7αι σοβαρά χα~ έπιπίπτει έπ~ ,",ων ί,)μω'ι της " Ιε ρ α ρχί ατ; αυτης βα­
ρε~α .η έκ ",ης ε'ιαν,ι αυτου μετα ταύτα υΙοθετ'ηθείσης θέσεως προελθούσα έν
-;yj ' Εκκλη σίq. ιΧνωμαλία, 'ίJης έπ ~ τοσο ύτον χρό'ιον εμελλε 'ια ",α ρocσσ'{J ~ν
είρ~νψ xα~ γαλήνην αυTΊjς.
Ό Πα,",ριocΡΧης Μελέτιοτ , αμα 7{j λήξ ει 7ω,1 έ ργ:ι.σιων 70υ Π.Σ. , διεβί­
βασε τ.ρΟς 7'~ν 'Εκκλφίσ.ν τη ς Έ)),r!ι. OOς δ ιιΧ κεχ ωρισ μέ'lω'l έγγρά.φων αφ ' ένος
μεν ~ν πε ρ ] 'η μερ ολογ ίο ') « α"ό? :χ σι'ι» X'J-:-OU, α9 ' έ-:-έρου δε 7ας λοιπά; «άπο­
φά. σε ις » . Σημειωτέο» 07Ι 70 Ή μεροί.ογιαχΟ'1 εΙχεν ιΧ"ασχoλ~σει ,",ο Π.Σ. ύπο
,,;,~ν μo ρ?'~'1 α ) 7Ίjς διορθώσεω ; 70') ε'ι ΧΡ'ήσει έχκλησ. 'ημερολογίου κα~ β)
TΊjς συζη7ήσεως 7ων δρων, 1J φ' ους κα~ 'ή 'Ορθόδοξος 'ΕΧΧλησία θα ~όύν(1.'O
"
να απο
δ
EXvΑ.::;'
ιι νεον
. ,
τελειοτερον
,
Ί)μερο
λ'
ογιον
43
. Τ - , αυτο
ουτ
, \"επραξεν
,.. 'ΓΙ
ο ατρια ρ-
'

lι 2 . Α Ι ύτ.:Ο του Π .Σ . ληφθεϊσαι «απο φ ασει τ; » ά:νε φέροντο εΙς -:ον δεότε ρον γάμον των
Κ/;lJραων , εΙς -:-ην προτεραιότητα με-:οι;ύ -:ων μυ στηρί ων γάμου κoc Ι Ιε ρ ω συν-ης, εΙς -:ον κα­
θ ο ρ ισμόν .ης τ.:ρΟς χειροτονίαν εΙς Ε:κocστον Ιε ρω συνη ς β αθμον ά ρμοζου σ-ης 'Ιρ, α ί:χ ς , εΙ ς .ί]ν
χουραν της κό μ-ηζ των κλ'ηt:JLκων , εΙς τα Ζωλυ ματα 70U γ χμου, ε tς 70 ύποχρ εω τυων 7r, ς τη­
ρ-ήσε ω ς -:-η ς μοναχ ικ-ης εύχ-ης , έφ) ο σον α:ϋ 7η έaό θ-η Q1JZt ένω ρ Ι"':ερον "':ou 25 0υ εΤΟ'Jς , εΙ ς τ/ν
πνευ μcιτ ικ·ην λυσιν των γά μων, εις τον έoρ~ασ μoν τ ων μνημών άγΙων, τ/Ρ'ιι σ ιν 'J"t)στεr. &)ν κλπ.
εΙς τον έορτocσμον της 1600'ης έτ.:ετ/ρΙδος τη ς Α' OΙκoυμεν~κ'ης Συν όδου κ:χτoc -:0 ετο ς 192 5.
Έτ.:ίσης -:0 Π.Σ. έξέφρocσε ,ην θλίψιν -:ου δ ιoc τούς δι ωγ μοuς ,ων χρισ-:ιocνων έν Ρωσ Ι"ι.
Έ τ.:Ι δε τ.: 'Χσ ι το'.J ,οις με-:ερ ρ υθ μισε -:0 'Η μερ ολόγ ιον. Βλ ' Α Ρ Χ ι μ . Θ ε ο κ λ Σ -: Ρ ά, γ­
κ oc, εν θ . ά,νω-:. Β' σ . Hlι J-1H9 . Koι-:oc -:οu ς πocλοιιοημε ρολογ ίτocς εΙς -:OCς ιιάτ.:o φ CΙσει ς n
ταυτας το\) Π .Σ . «οιακρίνει τι ς την άναΤΡ Ο Τ:'ην xcxt έτ:α.ν άστ ασιν ένιχντ ίον τω ν πα.νσέ π--;ων
.η ς Όρθο δο ξ ίocς ΙεΡ ων θεσμ ων ocu -:'ij ς κ:χ Ι τ.:oc ρ oc δόσεων. Δ ~ ό-: ι άτ.:Ο _ou Συνεδ ρίου , O'J-:OU -:-ης
τ.:ροδοσίοις -:-ης 'Ορ θο δο ξί:χς έχτ.:ο ρ ευον-:οιι κ:χτoc σε ιΡ ocν oc Ι άτ.:οφάσεις τ'ij ς με-:ocβολ'ης του έκ­
χλ'φιocστικου 'Ιουλ ιocν ου 'Ημε ρολογ ίου , -:ου Π cισχ:xλίoυ , -:-ης κουρας τ-ης κό μης oc,)των, το\)
με-:oc τ-ην χειΡ οτον ίocν γά μου των Ι ερ έων , .η ς κcιτocp γ+Ισε ω ς σ',(εδον τ-η ς Μον:χστικ'η ς πολ ι­
-;ε ίtις , -:-ης χχ-;αργ'ή σεως των έορτω ν , αΧ,:,ινες ϊ:αρε μτ: Ιτ:το υν έν-:ο ς τ"ς έ βοο μάο ο ς OLCι -:-η ς
με-:ocθέ σεως :χυ-:ων ε Ι ς 'Γιν Κυ ρ ι:χκ·ην κλτ.: .n ( Βλ .λ1 ά Ρ κ ο υ μ ο ν οι Χ ο υ , φ υλοικε ς γ ρ-η ­
γο ρεΙτε. ' Η 'Ορθοδο ; ίoc έν πολέ μιρ σ . 10 ). Π ρ βλ κ:χΙ Β a s i Ι S a k k a s, Th e ca! cn t!ar
q nes t io n, έν : Ortl10dox Life , " 01. 22 , 19 72, -:ευχο ς 2, σ. 26 έτ.: .
43. Τ Ο έπΙ -:OU β' του-:ου σ'lJ με ίου Ψ+Ι φ ισ μοι του Π .Σ . ε-χει ώς έξ'ij ς : « 'ΙΌ Π :χν ο ρ θόδο-
 83

ΧYJζ και προς 7α.ς λοtπχς Έκzλ~ησ[α.ς , 7Ξ.1'.ων έν cί.'IαμCινη T~ς δφ' έκά.σ7tjς r:ι.;j--:ω'J
ιΧζιολΟΥίΡΖως, Κ7.",:α "':0 μέ",:ρον ",:ων Κ7.,:,α τόπουτ συνθηκων και πραΚ':'ΙΖων
ιΧναγκων , ",:ων εν λογφ «αποφασεων» , cχ~τ\νες, Αογ<}) &κριβως ",:-ης φύσεω ;
αυτω'ι, ε",:υχον πολλ-ης ",:-ης μελέτης Κ7. Ι τεχνολογησεω ; εκ μέρους αυτων.
'Εν Ζ7.ταΖλεΙ8ι , Κ:7.[",:ΟΙ «8εν θ:Χ ιΧψ[σΤ:7.",:ό τις ",:-ης &ληθείας, ειΧν ιΧνεγνώριζΖν
ε~ς 70') λΙελέ-:ΤΟ'J ~κανό71J'":'cι.ς , εΙς έΧ%.λ"ΙJσ~Cι.Cί'7tχα.ς μOpφCΊς, μετα CΡειόOυς, ύπο
του Θεου χορηγΊιθείσας» 44, [zcχ,lό7η"':7.ς, cι.~",:ινες Ζ7.",:ατάσσουσι "':0'1 Πρωθ­
ιεράρχην τουτον μετcι.ζ,) των εξεχουσων εκκλη σ. φυσιογνωμιών του αιωνοτ;
τούτου, εν τούτου; μετα δυσκολίατ; θα fιMνcι.τo 'ί σω ς να ιΧρνηθη ΟΤΙ .~ τη πρωτο­
βουλία cι.ύΤOυ συγΥ..ι:ησις , {)πο λ ία» 8υσμενεις εΖκλησΙ7.σ",:ικ:Χς Κ7.θόλου και εθ'lιΖΟ-.ς
έλληνικας ε18ΙΖώ,:,ερο'l συνθ-ήκας του Π .Σ, 8ε,ι δύναται .η '1:Χ θεωρηθη ώς μχλ­
λον :Χκαφος , πρόωρος Ζ7.Ι βλαπτική, ",:ελικως 8ι:Χ "':0 συμφέρον της 'ΕΖκλΊΡ (7.ς
ένέργεια, συντελέσασα , εν συσχε",:ισμϊ;) προς τα εν Έλλά8ι κρατουν,:,7. , ε 1ς ... ·'ςl

ξον Συνέόριο 'ι 1 ) Π-χρακ.αλεΤ "':'0 Oίzo υμεν~%;)') Π ατριαρχεϊ ον , ο ;:ω ς, μΖ -;:Χ. ;: ;ΧΠ; -.''J'.J ';-Li'I-f,'J
συνενν όησιν με70C -;ων λο ι:;:ων ΌρΟοόόξων ' E zzί:ιι σιι~)ν, Ο'Γι ί.ώ σΓι ε ~; 7 ;,'1 .κfj~·Jω'J[ Χ·J -:W'I 'Ε­
θνων , δτι '~ 'Ορθόδοξο ς Έ~~λφΙx πρσθύ μ ω ; θέλει :Χ π οδεΖ&Γ. -:c. μέjjοο" "χ έξε'Jρ εθ"ίί " έο',
-ημερολό γιον, εφ' δ σον -:ου70 :ι, θεί.ον :Χ .. οδ εΖθ-ίί ..iia :XL :χι Xρι σ-:ι:x', ι~:xl 'E~ "j:r,σtX L , ' Ε χ" δε
~ K .,:,.U;. έθεώρει έ(1)7r,ν &νχρ μ οό Ι :ι.') δπω ; Ο Ξ:Ζθ-1. -:-~., -: tj ~ ':J.'~-:-ςJ Ο-~i.ω G ~'J ~ ";tj:j Ο ~:/.Cι·J μ , Π~­
τρταρχείου , ε;:·χ ? [ε7ΧΙ εLζ :1.: >:0 'Ji ;: tj ~'~ vr,7 ~ ~ 7~" (:J~ X· J( ·) O·;'ί.ω σ ~·, ~ ;:(o) ς ijj.ω ; '~ θΞ:λε Ζρ [νε ι.
όρθόν, 2 ) fH )Ο Ρθόοο ζtj ; Έ ΖΖj:Ι: :i~:C ;: ;; 'j7 ~ μ i ;L ~J -;ιμ Ξ: ~ r.ιj.rj~: ~'J'J ο ~:ι:-r,~ ο:j'J :-Ί;ν (J'JνέΖεΙ'Υ.'J -:-'ης
έβοομάδος , δέν δεσ μεύεται o~ (~ μ ω ς Ξ:ι -:-(, :i'.ι 7 ~ί.-f, ·~ :Ξ:~ -:':1:J:-(, ~) 'Γι ;:εΡΙ7:7ώσει α] &jj :xr. Έ:/.­
κλησΙαι συμφωνήσωσι» ε ~;; -:-ΊΊ'/ X;:(Ι OOZ-~" '/i':J'J '~ μ:Ξ: Ρ Γ.ιί~(j ".' t ο 'J &::αΙ70υν,,:,ος την ΟΙCΙΧΟϊ;'ιjν 7.'ης
συνεχεία; '.-ϊjς έβδομχ30ς , 3 ) Έ ,?, οσον θ,Ζ t"'f;?ZZ-:o ~oιγ~ συγκαταθεσ«; των Χριστιανικών
Έ~y.):r;σιων , -η 'Ορθόδοξος Έ~~λr;σΙx εΙνχι π ρ όθυμος »ά ~ηρυzθη ύπερ τ/ς μονιμο ποι-ή­
σεως '!"r,ς έορ-:-ης τοϋ Πάσχα έν 'ή μέ ρ ?- πάν τοτε Κυρι:χχ:Γι. 4: ) ΈΖζ;ψάζει -rr,v εύχΎ;ν οπως .~
τοια ύτη άμε7:xz (νΊ'~,,:,oς Ι\:υρ ι'Χχ -η -;ou 11ΧΟΖΧ ::Χν 7ισ-;ΟΙΖ-r, ;;ρος 7ij') 7tραγμα7ΙΖ'r,ν Κυρ ι,CΙΖ:r,')
της '..Αναστασεωτ; ":'ou I~lJριo υ, ό ι' ε;:ισ:-ιι μιινι:/.ης μεθό ΟΟ1J %Χθοριζ ομέν'ην ( ΙΙ ρ cι χ τ ι Ζ Χ . .
σο 211.-21 50 Χρ υσ οσ-:6μο υ ( λ' ), 'λpzιε .. ισ~ό .. o υ 'ΑΟηνων. . , ,' Η
διόρθωσις .. . σ. Β Ο) . ΤΟ « Κ ο ιν Ι)ν ΠάσΖΟΙ ,'ijς Χρισ-:ι:χνωσύνης)) :Χπετέλεσεν ε~-:o-:ε -:0 ιΧ,, ­
τιχεΙ μενον .. ο)).ων συζη-:+.σεων ε" -:ε -:οι ς ~όλ.. o ις -:(Ju Π .Σ οΕ . ( Βλ «'EπΙσ~ε yιν)) :ΧΡ ο 12 3/
22-4 - ϊ 5 σ . 5 ) zcιl 7 (;) ,1 'Ε%Ζλι; σιων ΡΙ\: -χ Ο οί. ΙΖ-r,ς %CCt Όρθ ο 86ξου , 70ϋ άοι3 Ι μου ΙΙα-:-ριάρχοι.>
'.Α.&Ij'/ χγό ρο'J , ϊ:ρ ο,,:,ε Ιν χν70 ς , --;-f;'} οε 1J 7έ Ρ αν 1\:'jpLxz "j'i έΖ:Ισ701J '..--\;-:ριλίου ώς 'ίι μ έ ρ αν zo~νo ϋ
έ ο ρ -: ct.σ μου 70ϋ Ilάσχcι ύ?' &,;:,χ') 7ων ,,:,(7)\) Χρισ 7ιχνων , ( Ι σ 70 ΡΙΖ"ιν περί 70ϋ χα.Οόλου έΟ Ρ7:Χ­
σ μου -;0;:) 1li axιx , άνα.op O μ"rιν ώς χιχ1 ί:εp ~ '70υ έν '...-\.O-ήνcι ις συγΧληθέντος Β ' ΟίΖο υμενΙΖIJ U
Συ μπο σ [ ου ..-?i 11-6-1 969, βλ εν: ΤΟ ~oι νo ν "Αγ ιο ν ΠάσΖΟΙ τ'ijς Χρισ-: ισ.­
ν (ο) σ υ ν "Γι ς , Β' ΟίΖ')'j μ εν~ΖΟ'J Σ υ μϊ:όσ ι ο'ι - ' A. O'7ινα. ~ '1 '1'Ιανου αρ(ου 1969, 'ΈΖ.Οο σ ις cl opu-
μχ-:ος Ευρώ "Ί]ς Δ ρ :χγχν ο Γ. :\1 .. ε ~ οι -: ~) ? ο υ, Το ~oL'Jc.'J ΠάσΖΧ ' AO'ijvoιL 1 9ί 5, Π ρ βλ.
Ζα Ι ΗΈ ;: ( σ Ζ ε Ψ ι ')η ά ρ . 12 2/ 8- 4- 75 σ .~ . Σ ;: . '.Α. λ ε ξ ( ο υ: Προσ;: χΟε ιες γ ι~ zCι ινo
έ ορ-:χσμ/; -:ου Πάσχ:χ, έν: « ΚΧθημε ρ ιν'Γι)) 3 0 -3 - ί 5, Π ερι δε ..-η ς ύπο ,η ς Συμβουλευ-: ι~'ij ς
~xι T zzVL~'ij ; ΈΠ Ι-: Ρ ο ..'ij ς τ(7)ν Συγ~oινωνι("ν ~xι -:-ης Δια μετoι~oμΙσεως :ΧνοιληφθεΙσης πρ ο ­
σ7::ΧΟ ε ία ς ΠΡ (J ζ Ζαθο ρ ισμο'/ ιXz. LV'1j-;ou -ημέρ α ς ί:ρ ο ς έ ορ-;α.σμΟν -;013 IΊ x σχcι βλ, έν {('O~­
θ 030 ξΙ οι )) λ' 2 15-221 , Β' G. 180.
!Ι!Ι . Βχσ ιλεΙο υ ( ' λ -: έ σ η) , _\ Ι η -: ρ ο .. ολΙ -:ου , ο ,., . λ 'ή μ νο υ , 'Ε .. ι-:')­
μΟ ζ 'E.. La~'.J ..Lz'/j Ίσ-:ορ Ιχ , ο . -:. Β' σ. 60.
84

δημωυργίαν δυσαρέστου χα"":ασ"":άσ:::ως , εν ,Ίj Έxxλησί~ αU"":Ίj ς 'η, ις , παρά "":7.1)-

τα , &Jς Υιο'η ε,Ο'Jίσθ''ι , φέ ρ ει άχ::: ρα ίαν ,·ην :::uθ{ιν"l)'J -:-Ιjς 'η μ::: Ρ OλOγ ιαxΊj ς χαιν070­
μ.Ια ς, άνzξαΡ'7~;''7ως 7~)ν OίωνO·ίjΠO--:ε πιέσεων αϊ'7ινες ~~ UΛ.·r, θΊ) σα.ν έπ ' αύ7"[ις.

2. Αί 'Ορθόδοξοι Έκκλησ ίαι εναντι των περ ί Ήμερ ολ ογ ίου προ­

τάσε ων το\) Παν ο ρ θοδ όξου Συν εδ ρίου.

Ή π:::p~ ΟΙΟΡθ&Jσ:::ως 70U Ίο υλι αν ο υ Ή μερολογίου «από φασ«; » του Π .Σ.

Κων /1. :::ως,
"
αποτωωτ;
,.
ουσα
Ι
τ οσον
~
"": 'ης
f:) "
ο . ο ν εν
ι
εν,:::ινoμενΊJς
,
πιεσ εω ; .....
τ ων
Χ
" ρ ι-

στιανυτών Kυβ:::ργ~σ:::ων επ~ 7ων ir-~ μέρους 'Ορ θοδό ξων Έχχλ'fjσ ιων Τ.ρΟς
Τ.ρ οσαρμογ'ην 70U εχχλησιασ7ιχο ϊί β ίου ::: ( ς 70 Τ.ολΙ7ιχΟν 'η μ:::ΡΟΛογ ι υν, δ σον xιxt
'7~ ς γνωσ7~ς χαι εύρέω ; ιΧνα:γνωριζ ομέν·fj ς , άπα έπιυή μου σχοπι Ζς , έλαττω ματι­
Χό7η70ς 70U εν ΊYfισ::: ι θΡ'φχω"":ΙΖου " Ι ουλ ι αν ού 'If μερολογίου, εν σuνοuασμi{J
xα~ προς 7 0'1 μ.η δογματυών ZαραZ7ΊjρiΧ 'ίυϋ 'Ημ:::ρολογιαΖο υ ζΊJτ'~μαΤOς xιx t
,ο εν""::::υθ:::ν πρωώπτον άχώλυ-:-ο') -: Ίjς μ:::"":α βoλΊjς "":ου ,η μ:::ρολογιαΖοϊί καθ εστώ ­
,:"ος 45, δεν ε7υΖεν έϊ:ιόοχιμασ[ας έΖ μέρου ς πασών '7ων δ:γ~ω'7ά7ων Όρ θοόόξων
'ΕΖΖ):ησιων. Τοϊί"":Ο άπ:::δόθη ::: tς 7::: "":·ην εξ άΡΖ'lj ς εT. ιO :::ιzθ ::: ~ΌT) άοιαΥορία' ) αν μ'η
xα ~ εΖθρό-:"Ι)",α -: ων μ.η μετασχόντων "'ou Συνεδ ρ ί ο υ "":Ρ Ι(;)') Π α"": ρια:ρΖων 'Αλε -
Υ- ~ ,
ζανορειας ,
' Αν τ ,
j ν7ΙΟΖ:::ιας ZiΧΙ
, (1ε ρ ο σο .λυ
. , μ ω ν , Cf.Τ.V
, Ζ Ρ ο ') σ 7.'J7
, ων ' "
« "": iΧς αποφασεις αυ-
"
70 υ σuλλ·ήβδ·ιιν πασαφ 46 , και ε[ ς '70 γε'yoν ό ==~ ;~ 7 ~ '";' (.1 ό ι χ ί:'ί 9θεν Συνέό ρ ιο ν , μ.η
CΙ pxεσθε'I εΙς :-ην μελέ'7·η ν μόν ο'] ":0 ') ·tΊ μΖ~Χ~ί.fj·.'~:ΖΖfj;:) ; Z;"/j'JZYXZ ') «ά π ο φ α­
σ ε ~ ς » χα.Ι έπt έ7έ ρ ων άχ α.νθω Οώ'l ~γ~:-γ~ μX7ων . ·'ι z:ze' lJ'l άΨ'C'Ιόρασις συμπα ρέ­
συ ρΞ:ν , ώς ε~%ός , χ·α. t ",; .(,'1 -;:Ξ: ? ~ ·!j μ Ξ:?'ji.r.J "ι'~r.l ') 7CΛ 7. ';7Ί 'J. Τα U7α. δε παρά τ·~ν , ύπο
,ou lΙ α-:-ριάΡΖω ~1 :::i.:::7 (ω : O', X"":·)T.ωθ:::~σ :1.'J ε,) "":υ~ς συνοδεύουσι "":Υιν κοινοποιου ­
μέγη'J "": χ!:ς 'Opθυ06~υ Ι ~ ΈΖΖί:φ( χι : « χπό Υ:ΖσΙ'J » γραμμασιν cf.U"":vU :::U;('IjOJ Ζαt
έλ;: [ό :z ~ C: 7~ « ;:X') 7Ξ: ~ i;:r:.ιO i ~ fj'J -:-X~ (:) ~ C,?O·r,') χ.χ !. '7 ι}> συ μοέ ρ ον τ ι xcι.t ":)) &ξ~O'T: ρε­
T.::: ί ~ "":Ί,ς ΌΡθv06~(.J') ΈΖΖί:φ(:Ζς άν-:-απυΖρ ινομένην» 7'ην περ ί 'ή μερολογ ίου
«απόφ α σ ιν », z :z ~ -:-ην o-r/ω σ ιν ΙXU70iJ 6"":ι τελεϊ εν άναμoνΊj τΊjς χοιν'ljς έπιδωαμα­
σίατ , πρωτειμένου t'J !Y. έξα γγεί/,:Γι «,,:,·~ν άπό φασιν '70υ Συνεδρίο υ ώ ς άτ=ό ?ασιν
7ης ΛΙ ιiZς ' Αγ ία ς ' Ορ θ ο δόξου Καθ ολΙΖ'ljς zα~ ' ΑΤ.ο σ"":ο ί.ικ'lj ς 'Ey-xλΊJσ ί α ς » 4ί .

~ 5 . 'Ο ~ 1·/),;Ρ οπολi7·fjς "...ι\.Ρ7·fjζ Σ;:υρΙ3ων , γΡΧ9ων σΖε:-: ΙΖ ω -;, εν 7 (:) ί:εριοόικιΤ) «C Ιερ ός
Σ ύν δε σ μοτ;» % ~7 Χ το ετος Ι 923, οιελχμ β (Χνε Ζα. Ι τα. έξη ς : « l\ Ιίjοεμι,iς SE uπα Ρ Ζοuσr,ς Οογμα.­
'7ι.Ζη ς έ πιταγης περι 70U !Χ' .~ β' ·ίι μερολογ[ου , o~ o εν οχ έΖ &)λυε , Χ,Χ 7α. τ~ν γνώμΎjν μου , την
'OΡΟl;οοζο'J ' Ε ΖΖλ~fjσ ι.:ιν1 μ ε7ιΧ γεν ΙΖ·Γιν αόελ9ι%·~ν συvεννό·r;σι'J ϊ:,χσ(;) ') '7ων ~ι\1J70χε9clί.ωv
Έzzί:'ίσ~Ι;)ν , να έί:Υ.νiλΟγj εΙς 7Ιιν ·ήμ ~ρ o μ~ιι νΙ'Χν 7~:; έ'Χ ρ ιν'Γι ς Ισ~rι μ ~ρί;χς ε r:-ε 701] ε70 'Jς 7ης
, _'-\..νY.σ :-:Χ σ~ως --:oG ]{JJpi01J, zr--:z εσ --:ω z~Λ '70G 325 μ.Χ . o·r;i.. 70υ Z70'J:; 7η ς συγΖ Ρ Ο'7ή σε ω ς
.η ς λ ' οtΖΟ'JμενιΖ.'ijς Συνό 30υ)) (( '1 ε F [, ς ~ ύ ν δ ε σ μ ο ς)) cZF . 1 0 /1- ~-1 9 2 3 σ . 59) .
[, 6 . ΧF'J σ ο στόμο'J ( Α' ) 'ΛΡΖ ι ε;; ι σΖότοου Ά Ο ην (;'J ν .. . ,'Ι-Ι διό ρ ­
θωσις . . . σ. ~1 Ι.
47. Σ .Γ., ΤΟ C Η μεροi.ο γΙ'ΧΖ;J'J ~·r,Τ-'ί μλ ~ έν: {( 'Ο ρ Οο ο ο ξ ['Χ » Α. ' σ . 159 έ:-: . '.λ Ρ Ζ ι μ α. ν ­
δ F ;. τ Ο 'J Θ ε ο Ζ λ ~ τ Ο 'J Σ τ Ρ i γ Ζ α, εν6 . α.νωτ. τ . 13' σ . 1160.
 Eιδ~κώ7zpoν .η μέν 'Αγ[σ. κσ.ι lΙΙΖγάλ'η Πσ.-:,μσ. ΡΖΙΚ·1j Σ ύνοδοξ -:Ίjς Κω'ιl ί.Ζω :;
«&ϊ:Ξ:όέξα'70 zcι..l ένέχp~νεν (~ ς εzoυ σ~ πασα ; '7ας &τ:ο?ά.σεις 7οϊ:; Π .Σ.» 48. Τ ο a ~
Π:Χ7ρισ.ΡΧΖΙον 'ΑλΖξ:χνδΡΖίσ.ς δ~α γ ρ άμμ α70 ς 70 ;:; Πα7ρ~άpχoυ Φω τίου προς 70'1
'Λ:Ι7 ΙΟΧΖ [ ας ΓΡΊjγόΡΙOν δτετύπωσε 7'ιjν &;-;ο ψιν 07Ι «σ.ύ7·1j κσ.θ' έαυ7'ιjν .η έξέ7ασις
70 υ ζγj -;"ήμα70 ς τούτου έν οϋτω χ ρ~σ [μot ς χα~ po~ς χαι έν τοιαύτγ, συνελεύσε ι »
'~7 0 &κ α φ ος , έπι πλέον δ' 07 Ι μόνΊj .η O ικoυμzν~κ'lj Συνοδος, ώς άνώ7σ.70ν σΡγα ­
'10'1 έν 7'ij ' Ο ρθο δόξω Έκκλησί~ '~70 άρμοδίσ. ϊν ' άΠ09ανθη έπ ί 7Ζ .OU -ημΖ Ρ Ο ­
λογ~ακοu και 7ω,) λο ιπών ζΊj7rιμά7ων, ΠΖ ρ Ι (;)'1 zIZZ'J έΚ9έ pz~ ((ά;-;ο φιΧσΖις» 70
Π .Σ. 4 9. Ό " Ι ερ ο σολύ μων Δαμιαν ότ , προ βάλλων 7α.ς πpOσκυνΊjμσ..ιχας ou-
,
σχε ρει αι; και
'" \:" ........ . . ,
70'1 κινουνον Π ΡOσΊjΛυ7ισμO υ 70υ ορ
θ ~,\-'" ,
οοοξου ποιμν ιο υ 70υ έν
.. 7 '{j
- 7 0 -υ 11. σ. 7 ρ ι αΡΖ Ζιου
ΠZ P ΙOZΊJ '~ - οτ , Z"9σ.~Π7 0
οι α β ι ουντ ~ ~ σ 7 σ.χ7~κoς
0 " κσ. ~ ,
z;: ~ φ υλσ. -

Κ7ιχ ο ς Εναν7Ι 7ων « αποφ ασε ων» 70υ Π .Σ. 50.

Ο υτωτ;
·' οι'Π ατρια ρχαι' ' IΑ~ ι , Z ζ
" σ. ν o~'
p z ι σ. ς Φ'
ωτιοτ; "].z p oσo ι .υ' μ ω ν
χ σ. ~ Δ
ι α μ ια-

νος σαφώτ; έλάμβ α'/ον &ρν~ιΊ7 ΙZ'fιν θέσιν Ε'ι αν",;!. '70υ ·ίιμεpoί.Cιγ~:X%Oϋ , οπε ρ θεω­
p'rι7 ~Κ'ljν άπλως ένΖΙΖΖ ο ια 70υ70υς σΊj μσ.σ[αν , δΖο ομέν V'J ;;7~ 06'0Ι ού δεμίαν
άν7ψΖ.ώπιζον πίεσιν έκ μέ ρους τών ποιμνίων σ. ') 7ων .r. 7(7)'1 ΟΙΚΖ[ων ΚυβΖρν-ή­
σε ων 7: ρ ος 7: P Oσ cι: ρ μOγ"!ιν '70υ θ Ρ "Ij Gχ.Ζ υ-: tΖΟ ;:) ·~ μ ε F (j i.r:.ι "ι' [Q·j ε ~ς 7 0 πολιτικόν.
( ο JΙ Χ7 ρ ι7.ΡΖ·'ι ς ' .!\ί.ε ~ χνδ p ε[ :x ς Φ Ι:Υ: tfjς ~ Ζν 7tJ'>:-ο ι ς , ΟΙΧ 70υ υπ ' ά.ριθμ .
2664/1-14-8-1923 ±γy?X?CJ') X'~ 7'J ::; ;-;?~: 7~J'J ~ I,..%:Χ? ~ Ι:)7α.oν MΨΡOΠOλί7η'J
Άθ'φων Χ ρ uσόσ7 CJ μ 'J'J , x ;-;z,)Q')'Je t '/7'J; ±'J G")'JZZz('{- ;-;ρογΖνΖσ,έρου τοιούτου ,
cΧν:Ξ:χo[νoυ o'": ~ &.? ~zν:::~'7 Ό μ::: -:~ r}j ;:f'ji:~ ~~ ~ ·_~\θ·ί;'I :X ~ ό ~I~fι'7ΡOΠOλί7~ης Λεοντοπά­
λεως Xp~στoφόpoς 51 έϊ: ~7:::: ? G .:-: ~ι::ϊ ;.LΖ·, ~ ~ ~'I Z Ξ7:~ ο(:)σ~n αύτ<{) τ·rιν ~ην είχε 70
Π7.7ΡΙ:ΧΡΧΖΙον 'ΑλΖζσ.νδ ? Ζ(:Χ ζ O~:Χ 7 Ξ 7');:ω μέ'I'ςι έ;:ι 70 U ,η μΖρ ολογ ι σ.χοU θέμσ.-
70ς γν ώ μ~η ν καΙ προΧ~i.έσγJ '7~~,) Ζ;:· Χ'>7 Γ., ::; -: .~; ~ ExΧλ~η σ [ α: ς 7:rις ΙΕλλά,οος άπό-
φcχνσιν «ϊνα, εϊ γ ' έφΙΚ7όν, ϊ::::p ~σω θ?ι 7 ~ Χ::~ '7~ς ό:::ιν:ης έχε!: έΡΊ]μC:Jσεως χχ ι
κσ.-:ασ-:,ροψης» 52. Όμιλων σZZ7~κ ω:; ±;:~ 2: ')νό οω έν 7'ij Συνzδp[~ -:ης 7/20
A'~γoυσ70υ 1923 ό Άθψω,) Χ ? υσ6σ7v μv: z~;-;zν , δ-τι Ζι ς .0'1 :Μη7ροπολ[71J"
Χ ρισ70ψόρv'J, άφΙΖθέν7σ. ~δη Ζις 'λ θ'ί;'ι :Χ ; :ί.νέ;-;.υςΖν ((έν μαχραις και άΙ..,.
λΖ;-;σ.λ/,ήλοις συνενττύξεσι .ας ;-;ΖρΙ 'ίj μΖ ? CJλvγ (ο'J χρσ.'τουσας έν7σ.Uθσ. άν7~­
l,ή ΨZ~ς κσ.Ι 70υς λόγους δι' vu:; ±;-; ~ β Χί.ί.Z7:Χ ~ 'η Ζισαγωγ'lj -:'OU νέου "OXL7L%OU
τ
ΊjμZpOλO γιoυ
,
z~ς 7ψ 'Ε ΚΚΛΊjσισ.'J , υ
κσ.ι' " ~ . , -'
ω 7 ~ ;-;;; ΟΛσ. β vucra. 'ΓΙ ι
η .
ο , Ι7Ζ Ι σ. z~σηγσ.γz'~ " "

1.8. "Εγγρ :χ? ο'ι ύπ' ιip ιθμ . ::! 666/ 1 - 14.- 8-1 9~ δ -:ou 'f ΟΠ07IjΡ'Ij-:ΟU ~I'Ij":p o;:oλ [-:O'J KC( t-
σα pε [~ς Nt z.oXiou ;;pt); -:ον ΔI ~z.~ριώ-: α-;O·I ~Ι·Ij -: ~".J;:οί.(7Ίjν ' .A.O~fJvt~V . Βλ . -:0 \) -:-0 έν : ' .λ;.­
χιμ. Θε οΧλ Στρά γχC( ενθ . άνω -: . -:. Β ' σ. 1161 ,
1.9. « Π ά ν 7 α ι ν Ο ς» 1926 σ . ι.5ί . Τ ;' εγ',,:; α?ον 70υ70 έ3Ίj μoσιευθη xC(l ρω σισ-:Ι
εν 7Ι) ;:ερι03ΙΖ ί» των εν K άp λo ~ι-:ς ρώ σων Ί εραΡ Ζων «Τ σεΡ Ζόβ'n Bεν-:o μόσ-: ιn &ρ. 1:3-14
της 1/14 zcιι Ι5/ 28 '10')λ [ου 192 3.
50. «Πάν-:α ιν ος» 1926 σ . 4.5ί .
51 . Ό με-:έ πει -:α Ζρη μC(-: [σC(ς Πα-: ρ ι,χΡΖη ς , Aλε;cιν3pε [cις .
52 . κ ωΔΙΣ , 1 9~ 3 σ . 2ί5 . Π ρ βλ zcιι « ' Ε Ζ zi,'1j σ [ cι 'J») 1926 σ . 34ί .
86

αύτό , τ:ρούκάλεσε t3E: οϋτω t3 ~lχφ ων ί lχν ΈκκλΊJσίlΧς κα~ Πολιτεία ; σκανt3lχλΙζου­
σαν ,,:,ους πιστούτ, ~7 ~ς Μον να άρθη)) 53 πpo σθε~ς «(;7 Ι ό Σεβ. Λεοντοπόλεωτ, ...
έπ ιστρ έφ ω ν θέλε ι μεpLμγΓι σε~ ZνlΧ τας περί ~μερoλoγΙoυ άν,,:,ιλΓιΨε~ς του τε 'Ανω­
τάτου ένταυθ lΧ Πσλιτυωύ "Λρχοντος της Λ.Μ. του Βασιλέωξ ~μων 54 xα~ 7ων
έξοχω7άτων κ.χ . 'Υπουργων , O,:J:; έπε σκέψlχ,;,ο xα~ παρ " οlς Ε7υχεν άκροάσεως,
μεταδώση είς τους έν 7~ Πατρ ια ρχείω Άλεξανt3ρεΙας Xlχ~ δτ ι Exε,;,α~ σ7ερρως
","ης γνώμΊJς ΟΤΙ πάσα μεταβολή t3έον ΚΟιν'(j άπoφάσε~ ιΧτ:άντων ,,:,ων Πατ ρ ιαρ­
χείων να γένηται t3ια λόγους έΚXλ'φ~ασταO ός , ιΧμα t3E: κlΧ~ έθν~xo υ ς Ζνα οϋτω
Κlχ~ ':'0 κυ ρ ο ς ,,:,ου Oίκoυμεν~κoυ Πατριαρχε ίου άμεΙω -:ον είς lΧίωνlΧς t3~ατ/ Ρ'l)θΊί
κlΧ~ .1) ενοης ,;,ων Όρθot3όξων Έκκ):φ~ων E':' ~ μαλλον συσ φ ιγχθη xα ~ μ~ 70
"
εναντίον πρωω
'Ψ
'!J 1\"
οια των
.... \
--: υ χο ν μεμονω μενων
" ,
ιχτ:οφασεων))
....
των
,
επ ι
\ ,
με ρους

ΈΚXλΊJ σιων. 'Εν συνεχε ία t3E: άπεφασΙσθΊJ oτ~ ωχν πα ραστή άνάγΧΊ] συνελε ύ­
σεως των ΠαΤ Ρ ~IΧ ΡXων έν ' Λλεξανt3 ρ ε ίq. πρ ο ς έπίλυ σι» ,,:,ου ~μεpoλo γ~ακoυ
ζΊJ-d] ματ ο ς κα~ του " Ι εροσολυμιτυωϋ τοιούτου , . .. θέλε ι άτ:οσταλη έντευθεν
ώς άντιπρόσωπος ό Μ ακα ρ ιώτατο ; Μητροπολίτηξ 'Αθψων κ . Χρ υσόστομος,
είς ον κα~ άνα7[θετα~ ύπο της Ί . Συνόδου ~ σxετα'~ T:λΊJ ρεξoυσ~ό7I)ς )) 55. Εί-

53. κ ω Δ Ι Σ, 19:!3 σ. 275.

54 . Ό Μητροπολ ίτη; Δεοντοπόλεωτ Χρ τστοφ ά ροτ , γενόμ ενο ς ο ο:κ-:ό:; ο: Ι:; ακρό 'Χ σιν ύπό
το;:; Βασιλέ ωτ; Γεωργίου ':"ou Β', συνωμίλησε «έπΙ μ ία:ν κα:Ι 'ήμΙσο:ι'Χ') ι7>ρ'Χν » έπΙ το;:; ~μερo­
'λο γLαΖοϋ μετ' αuτοu, παρ αστη σαντο ξ αύτφ « τ-r, ν άνά.Υκ-ην , ·rι",: ~ς 1J ~ ~ Ζε:-J έν (EXAfat δ πωτ ή
ΈY.κί:~ σί'Χ μετα:βάλη τό ήμερολόγιον Κ'ΧΙ προσπαθησαντ α ; O
J" ::ε Ιστ, 'X·jTiJOJ ο πως κα: Ι έν τη
Άλεζα: ν ορινη Έκκλησ ίcι: απoφ'Χσι σθΊi ~ μετα: βoλ-~ το;:; ·ήμ ερι:.j,ι:.γΙ&· J » ( ({ ' Α ν ά π λ α: σ ι ς »
1928 σ. 78) . Π ερ ί τ'ijς 6:> ς α.νω συνο μ ιλία; IX'JTOU ό :\I'/j-:po:: 'JXl-:-/j:; Λεοντοπόλεως ένημέ­
ρωσε πρ ο φ ο ρικως ...ην " Ιεράν Σύνοδον τη ς Έ κ;.-J:ι;σ ί'Χ ; -ίjμω,) έν -;'ij συνεδρία α:ύτης τ'ijς 20-
8-1923. Έν έπιστολΤι οέ
IX'JTOU πρ ό ς τό') ' λρχι ο: :: Ισκο::ον Χ ρυσ όστομον απο 20-2 -1 928 ό
αύτός , όμιλων πε ρ ] των ενα:ντι το;:; ~μo:poλo':Ι'ΧΚO;:; :: ρ ο Ο έσε ων ':"ou Βασ ιλέωτ Γεωργίου , δ ιηυ ­
κρ ίνιζεν δτ ι ό έπισκε,?θεις κ'Χτα ':"0 θέρος ':"ou 192; -:-r.'J Α ϊγυπτον κ. Στρέ ϊτ έρω-:-~ θεις σχε­
':" ικω ς εΤχε οηλώσει ΟΤΙ «ό Β 'Χσ ιλε'; ς Γε Ι:)ρ ':ιο; , έ:: 'Χ'ιο: ρχό μεν ος εΙ; .-1J') 'Ελλάοα: , θ α έφήρ μο­
ζε ':'0 νέον ~μερoλό γ ιoν χ:ι Ι o":'t έ 7':ομένω; o~ β:ισ~λ~zo Ι οΖν θεωρο;;σtν ιΧ7:αρα Ιτ/τον --:-r,v διατ-ή­
ρησ ιν ':"ου πα:λα:ιο υ ή με ρολο γ ίο u » . ( {{ ' λ ν :i :: λ 'Χ σ ι ς » 1928 σ . ί 8). τας το ια:υτα:ς πάντως
.. ροΟέσεις του Βα:σιλέ ω ς ·ημ9 o:σ~+.-:-ι;σε') έν':"όνω; ό Γ . ΕύστΡα:τιάΟ1)ς, έπφρΙΨα:ς έπι τ ων
, Αρχιε π ισχοπ ικων χυ;.-J.ων -:-r.v έ 9Ο:';ρεσ ιν ':"ου τοιουτου ίσχυρισμου , θεωρήσα:ς ':"ον η'Χσ ιλέα:
άνα:ρ μ όοιον ν' &πο,? 'Χνθ'Ω έ:: ί το;:; ~Ίj -:-ί;μ'Χ τo; τουτου. ( Γ. Ε ύ σ τ Ρ α: ':" ι ά. Ο ο υ, ενΟ . ανωτ .
σ . 29-3 0) . Έν πάση ο ε ..εpιπ':"ι~σει έπειο-η έτέθη ύπο πα:λα:ιοημερολογιτικων κυκλων μετα­
γενεστέρως έν α μ'P ιβόλ~ ή αλήθεια: του ίσχυρισμου του τότε Λεοντοπόλεως, ΟΤΙ οντως εσχε
συνάν-:-φιν μετα το;:; Β'Χσιλέως έπι του ήμερολογια:κοu, έοημοσιευθησα:ν έν -;'ij ({ Έ στίφ>
τ'ijζ 27 κα:Ι 28 :'IIX·to'J 1927 ουο έπιστολα:ί ανα:γνωστων, -ίj μεν μία: ύπο .-1JOJ ενοειζιν ({Α» ,
-η Ο' έτέρα: ύπογρα:?ομένη ύπο του κα:θηΎ7JΤO ;:; Γρ . Παπα:μιχαήλ, έν α:Ις έπε βεβαιουτο ή
πραγμα: τοποί'ησις -;Ίjς συν'Χντήσεως του Μητροπολίτο υ Λεοντοπόλεως Χριστοφόρου μετα
του Βα:σιλέ ως. Πρ βλ. τα κείμενα: των έν λόγ~ έ.. ιστολων έν: Χ Ρ υ σ ο στ ό μο υ (Α' )
'Α Ρ Χ ~ ε π ι σ κ ό π ο υ ' Α θ 1) ν ω ν . . . , Ή Οιόρθωσ ις . . . σ. 33-34 έν σημ.
55. Κ ω Δ Ι Σ, 1923 σ. 275.
δικον εγγ ραφον "Τι ς ' Ι. Συνόδου πρ ος '70'1 Πα-:ριάρ/:ην Άλεξανδρε~α ς Φ Ι:)7 ~ 'j ·, .
, , Ί)μεΡOμΎjνιαν
υψ , ' 7/')0
_ Α'
υ γ. 1923
. ο") ' μ β ανεν εν
ιε .α " ,
εκτάσει "7,α'/ω7ε, ~ ω
πα-ντα

με-:α τΤις θερμης παρακλ'~σεως τ/ς Έκκλησ~ας -:ης Έλλάδος «έξ ιΧνάΥ',{;f)ς με ­
γ~σΤ 'f)ς έπειγομένΊ)ς μεταβαλεϊν το ~μερoλ6γιoν άνευ μέντοι οtασδ~ποτε μετα­
βολης 70U έορτολογ ίου και Πασχαλίου -:η ς 'Ορθοδόξου ΈκκλΎjσ~ας , μαλλον
δε προς ιΧκριβεστέραν '7YιΡΎjσιν -:ων σχε-:ικων '7Υι ς Α' ΟΙκουμ. Συνόδου διάτα­
ξεων » δπω ; 'ή ΜακαριόΤ'ίς α,j70U ιΧγr:ι.θυνOμένη έΠΙΚOυρ·rιση εΙς -:Ίjν έπιδ~ω ξ ιν
-ταύτην τΓις ΈκκλΎjσ ~α ς ~μω,) , ~"ις « άνευ -:οιr:ι.U-:'f) ς ιΧνάY'/.Ύjς κα ι κινOUνου ψυ ­
χων μ'~ προβαλλομένου , ούκ αν έλoγ ~ζε-:o '7~ν '70U ~μερoλo γ~o υ μετα βολήν
έπι βεβλ'rιμένψ ιΧπαραΙTfι-:ως » 56.
Έκ τούτων κr:ι.θ~σταται προφανέτ; 07Ι 'ή Έκκλησ~α της Έλλάδος επι δύο
βάσεων έθεμελίου τ~ν περί διορθώσεω; -:OU 'Ιουλιανού "Ημερολο γίου πρόθ εσιν
αύτης , και ο-η και α) επ ι της «μεγ ίστη; ιΧνάγΚΎjς» και του «κινδύνου ψυχων »
έκ -:ης υπάρξεως δύο έν χρ~σει ~ μερoλoγ~ων έν Έλλάοι και β) έπι τη ς μ-η
με-:α -
β ο );f):; - εΟ
του , ΡΤΟΛογιου
. , και' Π ασχα ). 'ι ο υ, ' Ε'
πι π λ'
εον ""
ο απε'βλ επεν "
ει ς την

αρσιν -:ων ιΧντφρΤισεων , κυ ρ ~ω ς 70U ' Aλεξανoρε~r:ι.ς Φωτίου , πρ ο ς έπ~-:ευξιν

ένια~ας γρ α μμΊjς πλεύσεω τ έκ μέρους πασών '7ω,) 'Ορθοοόξω'ι 'Εκκλ'φιων έπι
το υ ~η μzρ oλoγιαχoυ θέμα::ος , χcι. t '":' OU70 7:? ο ς 7:Ζ Ρ ~? Ρ ΟU ?'r;σΙ'J 7~ ς ;"'JΟ7r,-:ο ς -:ων
όρθοδόξων. 'Ί'πε ρ 7-'/;ς 70 Ι CX{J";''ι ς Ξ:'/ό7Ι; -:Ο:; με~ψ,/ων
6 'λρχιε .. [ υ/.ο.. ο ς Χρυ­
σόστομοτ εν τ-;η Ξ:7.υ'70ϋ ιΧ"7.ν7ί;Gε~
zt:; '7(, .J π ' ~~~θ μ. 3622 Γpxμμr:ι. '70:; Τ 0.. 0 -
-:ΎjΡΨOϋ -:oU Οίκουμ. Θ ρ όνCι'J :'l''ι7p oπολ ίτου Κ ηG7. ~ε [7. ς ::\ ικoi.:ίo υ , οι ' 0.J
, - - ' Ε κκ);f)GLq'-
εκοινοποιουντο '(J
, 7 ης
- 'Ε" ' ;:'
. Λι.r:ι.υoς " ,
αι «απ ο φασειτ» 70 υ
- Π)' , ε-
...... , αν
κοίνου δτι «έπ] -;ων ληφθεισών ΚIΧ7α 7α άνω ιΧποψάσεων θέλει έκφέρει -:-ην
έαυ"Γις γνώμψ ~ μέλλουσα συγκλΊ)θΥιναι Ίεριχρϊ..~q. -:Υις Έκκλ'f)σ~ας -;Ύjς
Έλλάδος , έ ξα ι Ρ έ σ ε ι '7 ο U ~ μ ε Ρ ο λ ο γ ια κ ο U ζ Ί) τ ~ μ α 7 ο ς
δι' δπε ρ ιΧπεφάνθΎj ~δη (J.1J7Ίj , 'ή δε Σόνοδος σπουδάζει συμφώνους πoιΎjσα.ι
και 70'J:; άγιω'7άτους Πατριάρχας » 57. Προς '70'1 σκοπον δε τοϋτον ό Μακ,
Χρ υσόσ-:ομο ς ιΧΠΎj όθυνε 7Τι 1ϊ Δεκε μβρίο υ 1923 σχετυων Γράμμα προ ς πάν­
τας 70';ς Προέδ ρουτ '7ων άγιωτατων 'Ορθοδόξων ΈκκλΎjσιων, έκζΎj-;ων-:Ίjν
γν ώμψ αύ7ων έπι -:Υι ς περ ι 70U 'ή μερ oλoγ ~oυ «ιΧποφάσεως» του Π.Σ. , έπ ι­
σπεόδων 58 οuτω -:-ην όρισ'7ικ-ην '70U ζ'f)7~ματος τοότου ρόθμισιν ατε ιΧπασχ.ο­
λουν'τ'ος ζωΎjρότατα -:Ίjν ΈκκλΎjσ~αν τΥις Έλλάδος.
Παρα πάσας τας περι 70U ιΧντιθέ70υ διατυπουμένας έν~07ε εΙς βάρος του

56 . ' Α Ρ Χ ι μ α ν 3 ρ Ι τ ο u Θ ε ο κ λ Τι τ ο υ Σ τ Ρ ά: γ κ α, ενθ . ά.νωτ. τ . Β ' σ. 11 62.

57. κ ωΔΙΣ , 192 3 σ. 275 -276. Πρ βλ. και Χρυσοσ τόμο υ (Ν) Ά ρχ ι ε­
;: ι σ Κ ό ;: ο υ Ά θ 'Ι] ν ω ν ... , Ή 3 ιόρ θω σ:ις ... σ. 35.
58. Ή προσπάθε ια α{)τ/ ",ου Άρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου 3ιεβλ'ήθ'l] έ ξ άρΧΤις υπο
τω·ι :iνΤΙ?Ρον ο.Jν,ων r;Ο':λαιο'l]μερολογιτων 3ιι3όντων έν α,jήj «βιαν άχατάσχετον , παρά30 ­
~ ').; , :i3ιΖαιολόY'!J τον, κ ινου σαν την εχπλ'l] ζ ιν » ( Γ . Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά. 3ο υ, ενθ . άνωτ. σ. 10 ).
88

'Α ρχιεπ ισκόπου Χρυσοστόμου κρ ίσεις, δεν δυνάμεθα να αγνo-ίjσωμεν --:0 γεγο­
νό ς, δτι ό άοίδψος έκεΊ:νο ς Πρωθιε ράΡΖη ς δεν εσ--:ε ρ ξεν εΙς παραθεώρησιν --:0;:;
παρα γοντο τ; τη ς κοιν?) συναινέσει κα Ι. τ.:α'lορθοΟόξ<f συμφωνία έπιλύσεωτ; του ,
οξέως άπασχολουντος τ'~ν 'Εκκλησίαν ",η ς Έλλάδος ~μερoλoγιακo;:; ζητ~ματoς γ
συνεπ 'η ς προ ς έαυτον καΙ. προ ς τα.ς σΖε--:ικα.ς άτ.:ο φάσεις -:ης Ι.Σ.Ι. καΙ. τα. ς ε ίση­
γ-ίρε ις -:ou Π .Σ. Κα Ι. δέον δπω τ; κ!Χ--:ακυρωθ?) άσφαλω ς ύπερ α,)--:ου κα Ι. -:0
γεγ ονό τ, ο-:ι τ.:!Χ ρ ' ολην την πίεσιν , .'ην ύφί στ ατο ό Π ρoκ αθ'ίjμενo ς τη ς 'Εκκλ"φ [!Χ ς
έκ μέ ρους τ-Ίις [Ιο λιτείατ; κυ ρ ίως , κ!Χ1. έν πε ριόδω μαλ ιστα έπαναστα τικήτ; δια ­
κυβεpν~σεως της Χώρατ , δεν άπέσ--:η της ο ρθης καΙ. κανο'ιικη ς ταύτη; βάσεω ς ,
άλλ' άνέλαβεν ό 'ίδ ι ος '7.1)'1 πρωτοβ ουλίαν , ώς ό άμεσώ'":'ερον π αν'7 0ς &λλοu έν ­
όι cιφ z pό με'/ oς , πρ ος έΠ [7ε υ ξ~') χo~νo υ πα νορθο όό ξο υ με-τώπ ου έν 7η ά'17ι με7 ω ;:; [­
σει -:ou ~μερoλoγιακo υ. ' Α-:υχω ς αί άτ.:όπεφ αι ω3--:αι -:ou 'Α ρχιεπ ισκόπου ,
Χρυσοστόμου δεν έτελεσφόρησαν . Διό-τ; ό 'Αλεξανδρε ία ς Φώτιο ς , πα ρά τη'l'
έπ ' ολ ίγον διαφανεϊσα» ένοοτικην α,)του εναντι 70υ ζητrιματoς οιάθ εσ ιν , έν έ­
μει'ιε'ι ε Ις τ'ην άρχικω ς διατυπωθεϊσαν γ·l C:ψην α,)-:ου τ.:ερl. συy..φo --:-ίjσεως ΟΙ ­
κουμ εν ικης Σ υνόοου «κα ίτοι άπανταχόθεν ύπεδε ικνύ ετο δτι δεν '~-:O δυ'l!Χ--:ον '
,jα. συγκρο-:ηθ?) τοια ύτη Σύνοοο ς» 59 . τ-ην π ροσπαθειαν του 'λ ΡΖ ι ετ.:/τ.:ου Χ ρ υ ­
σοστόμου έουσχέραινεν έ1; άλλου καl. '~ ελλειψις κοινων ία ς με-:!Χζ1) -:ω,ι Πα--: ριαρ -'
Ζων 'Αλεξανορ ε ί !Χς καΙ. 'Ιεροσολύμων , οC(ειλομένη ε Ι ς -:0 λεγό μ::.νο'ι Ί::. ρ οσολυμ ι­
-:ικον ζ'ίjτη μα 60. Ό ' λ ρχι::.π [σκοτ.:ο ς Χρυσόστο μο τ , -;-;jl έν 6 --:'ι; --:χ --:Ίj ς 'Εχχλη σ[ αζ
διώκων, τ.:!Χ ρενέβη προς 5.ρσιν --:η ς δι αστασεω ; -:ω'ι ο>. Π T~~ιx~zω,l , έτ.: ι-:υΖω ,ι .
ού μόν ον τ'ην συνδιαλλαγήν α,)--: ω,ι άλλα. x :Λ-: -~'1 ::.tς Ί::'~'..ισ6ί :ψ:x άτ.:Ο 18 ΑΛ ­
γούστου 1923 εως 12 Σεπτεμβ ρίου 1923 με -;- ά.~ :xσ Ι·I x:xt -;::x p!ΧμOΨfιν του Πα­
,:,ρ ιά.Ρ Ζου ' Αλεξαν δρ ε ί α τ Φ ωτ Ιου , ~:::~Ζε~~·~(j7..'J 7r..ι~ -; ~ 7 :z; [8 ~Cι'; ':ou':o «xcxt λόγ,-,?
ύγ ε[ cις z~ Ι πό θω Ζ,jσε βε [ :Χ ζ 7: ~ ~ ζ ",:, ): Π7..'ι:ί'"." ~7.. ΠFr:ιv~·)γr,μ :χ'":χ» 6\ έΤ:Ι7ευχθε[υης
Ο;J7ω ϊ:ί:~ F ουζ O ~ 7..λλ :Χ"Γ~ ς με 7 X ~'~ ':/.:'J-: w,1 zxl Χ7':ΟΖ :Ζ7 :χ σ-: &σεω ς --:ων με--:αξυ ~υ -·
ι: ώ') ό εσμων ZCι~'1(ι)ν[X~ 62. · _\ί.ί: Ξ ~ '; 7 ;-.J ·~μ Ξ: F vλCι γ ~ rΙΧΟ'J ό με,ι Φώτιοξ έπέμεινε Υ

59 . XF ·)G -:;G-: c; 'L(' ·) (λ') ' λ F Ζ ~ ε '-:Ι G Ζ ό .-: ο υ ' λ θ Ί] νω ν .. . , ' Η B~6 F-"
θωσιτ , .. σ . :~ 5"
60. " Η δτ; r... ' λ'ι -: ~ozε ί x ; ΓF 'ς: 6FΙΟ ;, ~ι -:(:' ύ.-:' :i:ριθμ . 596/ 1 ί -!ι - 19 23 :i:'-:CΙ'l71)-:LZ C:' αυ ­
,,:,ου έ,"'('"( ρ :Χ ς:ι φ εΙ; 7(,'J ΕΙΡΊj νtΖ'(ι'J 7 0 ;; ) Αρχιεπισκόπου ).Λ Ο·ι; ν ων Χ ρυσοστό μου , άν~9 ε pόμε ­
μενο ς ε Ι ς 7''ι;ν ελλε~I~~ν 7"η ς '":'o~α ')-;-ι;ς %o~νων Ια.ς με7α.ξ1) των II'Xτρ~α.ρzων τ/ζ Άνα.ΤO),:rις , u-
T:εγρ ά μ μ ~ ~εν C>:~ Η <=:Χν --:ων προέχει 'Γι άνXγZΊj -;.ης ε ΙΡΊJνευσεω ς Ζα.t συνό~αλλαγης των ό ι~ στα­
μένων ΙΙ ~7 Ρ t:Χ ?Ζε [ων τ/ ζ ,Α'ΙιχτολΊ) ς Ο'Jόεν Y~Ρ συνε ρ γεί: ε ις οΙΖο όομ·ην '70υ 7:0 L μν Ιο'J , ούό' ·
ε Ι ς Ζα. 7CΙΡ 7tσμΟν 7 0ϋ 7:)·:ιιρ ώ μα70 ζ 'ή -;ων 7:0t μέν ων 9tXOV LZL~ Zιxt '":0 νυν άκ α7:Χσ-;ιχ",: ον ",: ων
' ΕΖΖλ Ί] σια σ-:ΙΖω,ι σΖωεω'l)) (Β α σ ι λ ε ί ο υ ( ' λ -: έ σ Ί] ) ) , ':-'Ι Ίj ' Ρ ο.-: ο i. ί-: ο ') .. ....
Λ -ή μ 'l Ο υ , , Ε.-:ί-:ομος Έπ ισΖΟΠ ιΖη Ίσ,ορία. , . -:. Β' G, 86 ).
6 1. « Ν. Σ ι ω 'ι)) , ΙΗ' 1923 σ. 501.
62. Κα,α ,1;'1 .-:ρ Ο ς ,ιμ-r,ν -:ο υ Πα,ρ ι<ΧρΖ ου "' Αλε ξα'l ορε ίας Φω τ ίου oo OείσCΙ') οε ξίω σιν
έν 7QLς · ΓΙ α-:-ΡΙΙΧΡΖε Ιοι ς < Ι ερ ο σολύ μων Ζαt μ ε-; χ Τ"',ν 7: ρ oσ9 (~γησ ιν 7οϋ C Ι ε ρο σολύμων Δ cι μ ιcι ­
νου , ό (Ι> ώ,,:, ιο ς «;:PO,,:,pi i":ZL εr: Ι 7η ν χγ&::-ην χχΙ 71;ν όμό νοι:χ. ν , ΖαΙ 7'f;v &y~;:-ιι ν 7!X~)~ν zcι~ '--:τ,V'
 9

εΙς 7ην συγκ):φ ~ν ΟΙκουμ . Συνόοου 63 , ό οε " Ι ερο σολύμων εο~λGυ , o,~ ε'IΖΚΧ
των ΠΡOυ/..υ'/~l)μCΧ7~χων δυσχερειώ» οε') ·(;;)')')7..70 με,) 06'":'ος να προβη ε tς έφαρ ­
μOγ'fι'l ,ου νέου 'ΓιμΖρολογίου , δμω ; ούδεμία» Ζτ'ΖΖν cr.'ι,ίρρησ~ν κα,Ο: ,ης είσα­
γωγη ς :χ.ύ70υ εν 7'!ι 'EΚΚI:IJG(~ ,Υις Έλλχόυς , EqJ ' OGCV αϋ7'Γι ΖΤ.ΖΖ το σαύτην ­
cr.νΧγκηνΧU70υ 64.
τα. αύ7α που x:x.t ό ' Αν7 ΙΟΖΖί :χ.ς Γρηγόρ~oς διελαμβανε» ε,ι 7c» ύπ ' cr.ρ~θμ .
1 356/ί-Ι0 - 1923 ΓpXμμ:x.7~ αύ70υ επ:χ.γόμΖ'lος 07~ «δεδομένου O-;-~ ούκ ΖΙς
μαχρΟ:,) συν ιστάτ α ι σύντονοτ; ένέργz.~(/. -;τρος σύν7α.ξιν έ;:~σ7Ί)μoνιχως τελειοτέ­
ρου 'Γι μΖ ρ ολογ (ο υ, έπετα; 07~ '~ έσπευσμένωτ ληφθεϊσα cr.πόφασις ϊ-εp~ εφα ρ ­
μογης νέου ~μερoλoγίoυ εστ] πρόωρός τε κα~ επισφα/:IJζ» καt εκφρχζων 7'fιν
ελπίοα «cr.ν αβολ'fjς 7ης εqJαρμογ'ίΊς -;-ω,ι cr.ΠΟqJΧσεων 7Υις Δ ι ο ρ θο δόξο υ ' Επ ιτ ρο ­
π'fjς , μέzρ~ς οδ συν έλθη ΟίκουμΖνικ'η Συνοοος, 'n , ~v ~ μόν-n cr.ϊ-όΚΖ~7αι 'η :χπ α
κo ~νoυ μΖλέτη τ ων το ιούτων σπουδαίων ζη7ημχτων» 65.
'Ό σον ό' cr.φ ορ~ ΖΙς τας λo~πα.ς ' Ο ρθο δό ξου τ; 'Εκκλησίας ΠΡΙ:J7'r; 66 'f; ,~ω ­
σικ'η εσπ ευ σΖ να. εφcι.ρμόση τ'η ν περt 'Γι μ Ζρ ολογ (ο υ « cr.ϊ-όqJ:χ. σ~ν» 7('::; Π. 2:., ώ ς
70υ-;-0 συνάγεται εξ 'Εγκυκλ(ου 70υ εν 7-n λ Ιον -n Δ α,ι όι:ι.μ έ'J'; ν 7c, ς Π :ι. 7ΡΙΧΡΖύ')
l\lόσΖα ς Τόχωνοτ, δη μο σ ι ευθεί σω ; εν 7-n « Ίσ~ έσ 7Ι:ι. » :-~ς 10-12- 1923. εν '(. c,::!-
τοτ , ά.ν~?ε pόμεν o ς ε~ ς 7'~') 0);:0 '7~ ς IIfjX~7 Z [x ~ Z ~G :Z·.'L'J&.r~ ·1 ~'I ε7ε ~ ΙΡ Ι -; -=-,) ) 'Jfv'J
~μzpoλoγίoυ κ:x. ~ Ζ ίς 7 "r,' 1 ε,ι σΤI ΖΖΞ ( {- 7Z'~ -:'r,: 7.π ;> 1-1 - 1 ~ 2 3 Έ"-/.'~Ζί.ιc,'ι 7o,'I,,;,c,::;

όμό'Io ~ xν ';~:Ι.:'y":"ι" μΓ.Ν·r;'J Χ ~ 7εI--::xι (E:t:'; "':t;J ;: :t:;: Χ :.l'λΕ :t:"J . ~:z fF z -:ιx~ ό' ~) -: ZXΞ: ~ z xt :Χ:;:':.ι'ιέμει 7 Ι:)
Λ Ια%.. " Ι ε ρ ο σολύ μων --:O'J έν λρ ισ--: ι:) :iozi.~~zt)'J Χ σ::Χ G :.li-.J'J)) ((~. Σ ~ ω ' J)) 11-1' 1923 σ . 504 }.
( ο οέ ' ~-\ρz ιεπΙσ/"Oϊ:oς Ίoρo ~νo') 'l\ μ 6 0ε r..:; ;:;' 'jσ~ (·)'/ ω'J --:ον ::ερ ι ?χ'ι-!ι 9ιλtj ζε'/V';μενο'/ ελε­
γε με--: Χ ζ'J xιxt α.ϊ:λω'/ :(((11 B:x βυλ~γ) "Γι μεγΧί:Γ, ε :-: εσΖν, ε;:εσεν . I'\cιΙ χνέσ ,:'η , άνέ σ:-η "" ώο"η
του έσοα γμέ νου )Α ρν ίου , :ΙΙν εΨαλε -)) σΖεϋ(ις 7"r,ς έΧλo y~ ς ' άνέσ-:"ι; "ίj χγΙ±;;"η , :Γι ,:,ις ού πε ρπε - -
ρε '; Ζ7ΧΙ , ου φυ σιούται . . . Ι-Ι.J ?Ρ Χ'JΟ-ιι μεν ώς ') ~ εδρ[σΖον--:ες crzuXιx πολλχn (" Ε ν θ' ά. ν ω τ .
σ . 5 05 ).
63 , Σ ( ά Ρ ο ε ω 'ι ) Γ ( ε Ρ μ οι 'ι ο ύ ] . ΤΟ Ήμ εΡ'Jλογιχ%(j'J- ζή -:Ίϊμα , ε'l : «'ΟρθοΟοξ Ιχ» ·
Α' , 1926 σ ,62.
64, «' Α,Ιάτ:λοισις», 1928 σ . 45. ~ ( ά p oε ω'l ) Γ (ερμα'lου ), ΊΌΤΙ με ­
ρολογιχ% ο'l ζήτημα, ε'l θ' &'1. σ . 63. «Έ %% λ 'η σ l χ» , 1926 σ . ,!38. Χ Ρ υ σ ο σ τ 6-
μ α υ ( Α' ) 'Α Ρ Ζ ι ε Τ: ι σ %6 Τ: α υ 'Α Ο 'Ι) 'ι ω 'ι . . . , " Ημ ερολογιαεα, Α' 1926 σ , 23,
Κ χτ:Χ -::0,1 Γ . Ε υσ-::ρχτιχοη 'l , εξ αλλο υ , 'ή ε% τ'ijς ϊ. Ρ 'ήσε ω ς ο ι α φ αρε τιχ ω'l ήμερ ολογι αχω'l ·
(J) σ -:'Ι) μά-:ω'l ύ π ό τω 'l ' ΕΧΧ λη σιω'l 'Ο ρΟα06ξο ') %οιι ΡΚαΟ 'jλι%'ij ς πρ ωτύπτο υσα ασυμ φων ία .
ώ ; ;:ρ ος 70'1 χ ρόνον τελέ σεως των έορ--: ('Τ)ν , :Χτ:ο τελει --:'!Ίν « σώ ",:ε φα.ν αγκυρ αν ο ια. το πλή­
ρ ω μχ -:-η ς ΌρΟοοοξΙας , το όποιο ν Ζν --:'Ω όλό -;"η ",:ι ct'J":OU, μ"η ουνάμενον ν α. oιcικ pί'/ η χα!. έμ- .
'Ξ.αl)·)γr. ε ι ς -:::Χς ,:Ιφ ιστχμέ'Ιας οογμα-:ι%:Χς διχφορ:Χ; με-:χξυ -::(i>,1 ουα ' Ε%%λησιω'l , προ εφυλά σ­
'JΞ: -: r.J i 7;Q 7; ~σ"Γις έπ ~ βoύλo υ ' ϊ:ΡΟ ϊ:'α γάνΟα.ς ;:ρος 7:'ροσ~fJλυ '":L σμον εΙς ,:,~ην χα.Ζο Οοξία ν τοϋ ..
~ ::ι τ: ~ ~ μ'J::; οι:Χ Tϊj ς ο ια φορ iiς -:: ω'l 1 3 'ίι μ ε ρ (~}'I » ( Γ . :ι.; υ σ -: Ρ χ -:: ι χ ο ο υ , Ε'Ιθ. &'1ωτ. σ.
1, 3
65, ~ ( χ ? ο ε ω 'ι ) Γ ( ε Ρ μ χ 'ι Ο υ ): 1:'10, &'1 ω -:. σ , 63.
' 6, λ? ')σοσ -:όμον (Α ') ' Α Ρ ϊ.ι ε τ: ι σ %ό τ: 'J 'J 'λ Οη'l ω'l .. " ' Η Έ% - ­
~ ~ . ::Ι -:-7,: 'ΕίλΧΟ'J; . i:νθ . &'ιω -: , σ . 169,
90

περ] «μεταστασεω ; » των πιστών «εΙς το νέον Ήμερολόγιον τηρουμένων δμωτ;

των βάσεων τοϊ) 'Ορθοδόξου Πασχαλίου τοϊ) κυρωθέντος ύπο τΥις Α' Ουωυ­
μενικΥις Συνόδου» εΟΊ]λοποίε ι xat αδθ ις τ~ν Ισχυν της ώς α.νω Έγκυκλίου
α,jτοu, μ~ άποκλείων , ενεχα τη ς εγερθε ίσΊ]ς λαϊκΥις κατα της &.ποφάσεως αύτοϊ)
ταύτητ; άντιοράσεως 67 «το ουνατον το ϊ) έο ρτασμο δ ταύτη; η εκε ίν'Υ)ς '7ης έορτΥις
κατα το παλαιόν 'ημερολόγιον &.ναλόγω ς προς τας επιτοπίους άνάγκας των
' Επα ρχιών, εξαιτουμένης προς τούτσ και "Γι ς &.Οείας "Ίjς πολιτικΥις εξουσίας,
εαν αΙ τοιαθται έορτα t οεν συμπίπτουν προς τας ώ ρισμένατ; Οια. τοϊ) Διάταγμα­
τος της πολιτιχης εξουσίας ~μέpας &.ναπαύσεως» 68. ' Αλλ' ~ ενεχα '7ων πολι­
τικων συνθηκων έπυφατοϋσα εν Ρωσία άνώμαλος καταστασκ , μετά των
δυσμενών αύτΊjς προεκτάσεων επt το ϊ) Σώ ματος της ΈκκλΊ]σίας, κατατετμη­
μένης οiJσΊ]ς εΙς μερίοας , ~μπόoισε ,:,'ην όμοιόμορφον xat όλoκλΊ]ρωτικ~ν τΊjς
άποφάσεως 7αυΤ'Υ)ς εφαρμoγfιν , ενΥ 'η εν Κάρλοβιτς εξόρισ'70ς 'Ιεραρχία ο ια.
70U Μητροπολίτου Κιέβου ' Αντων ίου άπέκρουε oιαρρfιoψ xat άπέρριπτε πασατ,
iolq. οε τα.ς περ] ~μερoλoγίoυ «αποφασε «; » τοϊ) Π.Σ. ώς άν7ιφασκούσας προς
τους 'Ι. Κανόνας xat 7~ν &.ρχα ίαν εΧΧλΊ]σ. πραξιν, '7~ν ύπο των ΟΙκουμενικω ν
Συνόδων καθιερωθεϊσαν , επιζητοuσα να. έρμ'Υ)νεύση τ~ν πρόσθεν διαληφθεϊσα»
Έγκύκλιον 70U Πατριάρχου Τύχωνος , ώς μ~ άΠΊ]χοuσαν τ'ην γνώμψ της Παρ­
ρωσικΥις 'ΟρθοΟόξου ΈκκλΊ]σίας , xat υίοθετοϋσα τ-r,ν α.ποψιν τΊjς ύπο Οίκουμ,
Συνόδου έπτλύσεω τ; τοϊ) "Ημερολογιακο θ ζ'Y)τfιματoς , «μετά '70'1 έπιστη μονυώ ν
καθορισμον νέου άκ ρ ιβοuς xat ορθοϊ) "Ημερολογ ίου » 69. 'Αποτέλεσμα "Ίjς εν
'70~ς κόλποις της ορθοΟόξου ρ ω σικΊjς Έκκλ'Υ) σίας οιαιΡέσεως, ύπιjρξεν ~ και­
ρ ικ'η εφ α ρ μο"(η '70U ν έου 'ημερολο γί ου ύπο "Γις «Ζ6) σ-ι;ς» Έκκ):φίας, '7η ς Συνο­
οικΊΙ ς κα t "Γι ς ουκρανικΊ;ς , αΖ-:ινες ετ:a.'l Ί;λθο ν &.κολο ύθως εΙς -:0 παλαιόν 70.
'Η )
' Ε κκ :!Ί σια
ι "",- ε ρ :-,
(j'ι α ς , , -
ε ν(;) "
κ α-:αΡΖας , .,.
ε Ι Ζε , '"
οια -
7!Ί ς , ,
α πο 8/21 'Ι ουνιου
'
1923 επισ,:,ολΊ; ς -:0:::; Π α-:ΡΙΧΡΖΟ ') Β ελ ι':ρ 700[0') ~'r, μ'!Ί-:Ρ [ου Κ''ι ρ υχθΥι «ύπέρ τΊjς
άναβολης εν ά'ι χ'(/,'Ι; ετ: [ -:Ι'ΙΧ ΖΡ 6'ι'j'l 7~ς ε t σ α':ω'ΓΓι ς -:ou νέου ~μερoλoγίoυ ,
δπωτ; προετοιμασθ ώσ ι τ::Χ'I-:ες ε tς &τ:c όr,Ζ"ςι -:0:::; &τ:οφα σ ισθέν70 ς εν 7<;') Π.Σ. ) .
ι
μεταγενεστερωτ; οι
"" επ ιυ!ΊΙ μο υ απο
" l Οn /31 ' Ι αν ουαρ ιου'
ι 192'Ι1 Γ ραμματυξ
' -
70υ

αύτοϊ) Πατριάρχου εξ'Jjγγειλε 7ην &.π6?α.σιν 7'!i ς σερβικης Τεραρχίατ; περt προ σ­
χωρfισεως εΙς '70 νέον 'η μερ ολόγ ιον, εκφράζου σα 7~ν γνώ μψ «οτι ,η μεταρ­
ρύθμισις θα τεθη εΙς εφα.ρμογ,ην ,:,α.υ'70χρόνως εν πάσαις τα~ς ορθοΟόξοις Έκ­
κλΊ]σίa.ις και o~ ώς οΤόν τε τάχιον» , πα.ρα. '70 γεγονο ς οτι «πασα. Αύ,:,οκέφαλος

67. Χρυσ οστόμου (ΑΙ) 'Α ρ χ ι επ ισ κ όπ ο υ 'Αθην ώ ν ... , '11 ~ ι όp-

θωσις, . . σ. 38.
68. Σ (ά. Ρ ~ ε ω ν Γ ( ε Ρ μ ιχ ν ο υ ) , ενθ. α.ν ωτ. σ. 63.
69. 'Έ ν θ' α. ν ω τ., σ . 64.
70. Χρ υσοστόμο υ ( ΑΙ) 'Αρχιεπισκό που 'Αθηνών . .. , Ή δ ιόρ­
θωσις ... σ . 38.
'Ορθόοοξος ΈκκλΎ)σίσ- θα ~Mνατo να είσαγάγη τ~ν μεταρρ ύθ μ ισ ιγ 7 ΤΓr; , 1. ~ J

φ όβ ου Ο";'Ι οϋτω θα θ ίξ'{] 7α δόγματα ~ 701J:; κανόνατ; τ'Γις 'Γιμε7έ ::, χς :ΧΌ'(χς Έ:Ζ­
κλΎ)σίσ-ς». 'Εν κατσ-κλε~oι ό Πατ ρ ιά.ΡΧ:lJ ς ΔΎ) μ'~7ΡΙOς πα ρεκαλει 70ν Ο ίΖV'Ψ~'J L­
κον δπωτ πλΎ)ΡOφOP~ση τ/ν άγίαν Il ατ ρισ- ΡΖ ικ,ην Σύνοδον περι τΥι ς ώ ς ;;:Jω
άποφασεωτ; _~ς σερβ\ΖΥις ΊεραΡΖ ίσ-ς και γ'Jωρίu{] <ΧΙJΤC{} «τ/ν V'Λψ ιν αύ70υ .. ε ρ Ι
του πότε και κα7α πo~oν t70:; θ7. Επρ επε ν 7. ε ίσαΖθη -r, μεταβο λή α{)7Ύ) 70υ Υιμε­
ρ ολογ ί ο υ » 71.
Ό ΠατριάΡΧ'lJς Βουκουρεσ-;,ίου Μύ ρων οια 70υ άπο 1ί-12-1923 Γρά.μ­
ματοτ; αύτου άνεκοίνου _ην άπόφασιν 7'ij:; Ρ Ουμσ-ν LΧ'ijς Έκκ):φ ίσ- ς πψ!. άποοο­
z 'ij:; του νέου Υιμερολογίου, ou μόνον κατ7. τας άκιν~τoυς άλλα κσ-!. κα-;,α τας κινΎ)­
τας έορτάς, οια τΥις ΠΡOσθ~ΚΎ)ς των 13 'Γι μερ ων «rνα 'ίj έαριψη ίσrιμερ [α έπανέλθη
ε ίς 0,7 Ι ιΧπεφασίσθΎ) ύπο των έν Nικα ίζf άγίων Πατέ ρων» μ~ θιγομένου "ου κατα
.τ Ο ' Ι ουλιανδν "Ημερολόγιον τρόπου ύπολογ ισμου των χοινων κα !. βισέκτων έτων,
ού οε των περ] έορτασμού του Πά.σΖα κανον ιχων άΡΖων κα ι Οιατά.ξεων , όρί­
ζων ώς Υιμέραν έ'JάΡξεως "ου νέου -Γιμε ρ ολογ ίου _ην 1 ψ 'Οκτωβρ ίου 1924,
λογιζομένψ ώς 14Ί)ν του ίδ ίου μΎ)νός 72.
Ή 'ΕκκλΎ)σία Κύπρου οια του ΙΧΤ:Ο 23 Α ΙJγούστουj5 Σεπτεμβ ρ ίου 1923
'
Γ ραμματος του \ Ζι ετ: jπο υ
- ,ΛΡ Κ υρΙΛΛο
'- - , , "
υ , α'JΞ: χοινο υ 07Ι Ίί " "' .
Ι . .:... υν Ο υ
s:- ο ς «πσ- ρ αΤΎ) -
ρ~ σασα τ~ν κρισψό-:'1J7α των τε έχγ):φ ιχσ-: ιχων Χ 7.1. 7ω,) Χλί.ων πρ αγματων ,
προς οε και OτL αΙ άτ:οφά.σεις -:ocro'J70') στ:ουδ Χί ο') ZX?XZ7r.?0:; δέον 'JιX tΖωσιν
έξΊjσφσ-λισμένψ τ-ην άτ:ο ΟΟΖ·t;ν πασών 7 (;}'J ΑΛΤΟΚΞ:?Χί.ων "Ezzi:IjGL(;)'J, το ι αύτη

?1 . Σ (άρδεων ) Γ ( ε Ρ μ α ν ο u) , ενΟ . ±νω -:. σ . 64-65. « 'Ε :ι. :ι. λ Τι σ ί α » 1926

σ. 338, "Ι'πδ ...ην αό-:'Γιν '~μερ oμ'ljν ίαν ό ΣΖρ β ος Πα-:ρι .χρχ'rι ς Δη μή-:ρ ι,; ς ά7:'rι ω')νΞ') έ7; ισ-:ο):ίϊν
καΙ προς τον ΆθTJνων Χρυσόστο μον , 8r.' .~ς έγν ώ ρ ιζεν α,~γ:,(:) δτι -ίj ( ι Σ')'ιο 80 :; 7l,ς σε ρ β Ι-Ζη ς
Έκκλ'ljσ[ας είχεν ά.ποφασ ίσει « ν OC πληροφορήσ η το Ο Ικουμεν αο') Πατρ ιαρχε ϊον Κων/λεως
δτι '~ 'Ορθόδοξος Σερβικ'Γι ΈκΚλ 'ησία ά.ποδΖχετ α ι -:Ίιν άπόφ ασ ιν -:α.J ":Ί]ν -:0:':; [ Πανο ρ θο δό ­
ξου ) Συνεδρίο υ περ ] μεταρ ρυθ μ ίσεω τ -:ou "Ιουλιανού Ή με ρ ολογ ίου , εχφ ρ ά ζουσα συν άμα
και ...ην γνώμ'ljν δτι -η ά.;-;ό φ ασι; αl)τ/ , 'ijτοι -η μεταρ ρύθμισα; -:013 'ί]μ ερο λογ ίου πρέπει να ε­
φαρμoσθΊj συγχρόνως εΙς δλας τα ; ορθοδόξ ο υ ς Έκχ):φ ίας , και τούτ ο εν βραχ υτατφ χρονι­
κφ διαστήματι» ((Έ κ κ λ ΊJ σ ία» 192 4 σ. 36 t. ). Δ ικα ωλογών δε 7rιν το ιαύτην ά.πό φασ ιν
ό ΠαΤPιάΡΧΊJς των Σέρβων επεκαλει-:ο λόγουτ; επ ισ7η μον ιχης ά.χρ ιβε ίας -:013 νέου -η μερολο­
γίου, χοt.νωνtκο υς καΙ έμr:ορtΖΟ 'Jς , ·~ τoι. ο tκο νομt κοuς ώς zαot λόγους ί:οι μιχντ ικη ς άνταπο­
κρίσεως τ'ijς ΈκκλΊJσίας εΙς 7ας &νχγκας -:ο ϋ ποιμν ίο υ αότ'ij ς, γεγον ος επαυξάνον το γόΊJ­
-:ρον αότ'ijς μεταξ υ τοϋ Ιδ ίο'.) α:ό-:η ς ;-;οιμνίο '.) κα ι -:ω ν λοιr:(;) ν Χρ ισ-: ια:ν ων » ( ε ν θ' ά. ν ω τ.
σ. 365).
? 2. Σ (ά ρ δ ε ω ν ) Γ ( ε Ρ μ α ν ο u), ενθ. ιiνωτ . σ . 66. Συναφ ω ς ό ΠατριxPΧΊJς
:Μύρων &νεφέρετο και εΙς ά.πόφασιν τ'ij ς Ί . Συνό δου _~ ς Έκκλ'ljσ ίας _~ς !}ου μανίας λΊJφθεί­
σαν :1:ξ ά.φορμη; το13 ά.ναχοινωθέν-:ο ς , δ πε ρ έξΖδοτο το ΟΙχου μενικον Πατρ ια ρχειον εν σχέ­
σε ι π ρ ος -ην εΙσαγωΥην χο ινοu -η μερολο γίο υ καθ ' α.πασαν -ην o ΙxoυμένΊJν. Βλ. Σ . Γ., έ:vθ .
ά.νω-: . σ . 6?-68 . Χρυσοστ όμου ( Α') , Άρχιε;-; ισκ όπ ο υ 'AθΊJνων .. . ,
Ή διό ρ θ ω σ ις .. . σ. 38- 39. « Έ κ κ λ ΊJ σ ί α ν » , 1926 σ. 338.
92

~ε όεν έπετεύχθη μέχρι σ'fι με p oν , Ελπις όε ύτ:άρχε ι, γενομέ'Πίς -:Ίί ς ::;;~ς 7 r, 'J 7 r:,

κα-:αλλ'fιλoυ ενε ργε Ι ας , 'IΖ επι-:ευχθη κα ι θεωpfισασα ΟΤ Ι μ ικρο., ά'lαβΟ):f, θ χ

~ZTι άγαθα -:α άπο τελέσματα, όμοφώνω ; πρ ο έ βη είς "Γιν ό ι α-:υπουμένΊ)ν Ε'ι -:ί;)
ΤΊJλεγΡαψfιμcι.τι άπόφα σ ιν, δ πως ευλα βω ς ε ίσηγηθη -:,ην άνcι. βoλ~ν 7'fjς έl.,?αρμο­
γης -:ων άποφα σ ισθέν-:'ων μέχ ρ ις οδ x cι.-: o p θωθη συνεννόησ«; πα σών των 'Ε χ ­
Xλr,σι ων κcι. ι άποφευχθη θλ~ βε p oς O ιχcι. σμOς Xcι. ι σχ ίσμ α Εν τη 'O ρ θ οόόξC() Έκκ):η-
σ ι, α» "
73 . Τ α αυτα π ου ο ' Λ , "
~ ρ χιε Τ. Ι πος Κ υ' πρου ε π ε στε /, . ε χαι π ρ ο ς τον ') , , " Λθ ηνων
r ,"
-
Χρυσό σ-:ομον, ο σ-:ις άT.'fιν-:'α ΟΤΙ άνεβλ'ψη μεν κcι. ι Εν Έλλάόι Ύι Eφ αp μoγ~ 7'fjς
«αποφασεωτ;» 70U Π .Σ " άλλ' ΟΤ Ι -:0 θέμα παρέμενε» εν άπα ρ αμειώ7C() Ο ξυτητ ι .
« Έν μ,η ορθοόόξC() Κρατε ι - εγραφε -:η 20-10-1923 - τυγχάνει '~σως άνε­
παίσθητοτ; 'η διαφορά -:ω ν 'Γι με ρολογ Ιων. Άλλ' Εν ορ θ οόόζC() Κρ ά-:ε ι , οΤον 70
Έλληνικόν, μέγας προκύπτει σxcι.νό cι:λ ισμ O ς Εκ 70U δτι , λόγου χάριν , έο ρ τασθή­
σετα ι ..~ πρώ τη '70υ νέου πoλ~'":'~κoυ Ε70υς, προ 7~ς έορ --:ης --:ω') Χ ρ ιστουγέν ­
ν ων» ί4 .

Ή κcι.-:ά στcι.σις, κcι:';"α -: αυ';"α , Eν ε?cι:νΙζετo συγκεχ υμέν η ευνo oυ σ cι. τ,ην εί σα­
γωγ,ην « στοιχείω ν δυ σαρμονίατ» 75 εν ταΊ.:ς σχέσεσ ι ';"ων 'Ορθοόόξων Έχκλη ­
σι ων πρ ο ς άλλfιλας, κcι: ίτο ι συν -: ί;) Ζρ όν CJ,) π ρ ο ϊόντ ι άπεκpυστ cι.λλoυ70 Ύι άν-:Ι-
λη\(' ις, οτι
" η' υπο
" -
7'η ς ΙΤν ων Ι'λε ω «; " "
Τ. ρ 0 7 ε ι ν ο μεν η και υ πο π ο λ'λων
- - 'l
'Ε κκ ),η σ ι ω ,
απο-

κρου ομένη ,η με p oλoγ ι cι.κ,η μεταρρύθμ ισιτ; περιωρίζετο είς 7ην ocpcrL') 7'fjς με7ιΧ1;υ
του Γ p'ηγo ρ ιcι:'Io υ και -:ou Ίουλιανου " Ημερολογίου όιcι.l.,?opας ';"ων 13 ·ημερ(;')ν ,.
μ,η θ ιγο μένων μ'fι-:ε 70U Π cι.σZcι.λΙoυ μ'fι7ε 70U ' Ε ο ρ τολογ ίο υ .

3. Ή θέσ ις της Έκκλη σ ίας τη ς Έλλάδος εναντι των περ] Ήμε­

ρολογίοu ιι &:ποφά σεων » το\) Π.Σ .

:Χ) ΊΙ χ:χ τ Ζ -.λ ε χ f μ ~ ;; ~ '.J 'ι 1923 σ υ γ χ λ η θ ε Ί.: σ α ΙΣΙ

τω ,ι &::Ο,-?άσεω'ι -:ou Π. Σ . λcι.βoυ σcι: γν ώ σ ιν όια -:ο υ ύ π ' ά ρ ιθ μ . 2423/

28-13 ' Ι ουλ ίου 1923 Πcι:-:;;ιcι:pzιxoυ Γ ραμματτ«; .η ΈκκλησΙ α 7ης Έλλάόο ς
ΚCΙ: Ι Ε'ι γνώσει τελού σ α -:ων ύφισταμένων δυσχερει ών Ι:)ς προς ",~ν oc με σο'l έφα ρ ­
μογ'Γι'1 αύτών , Ε'ι οψ ε ι μ&λισ':'α χαι 7ης ό ιcι.φα ιν oμέ'Iης άσυμφων Ιας -:ων 'Ορθο­
όόξω'ι 'ΕΧΖλφιω'l , π ρούτ ίμησε -:'Γιν ό όο'l -:ης προσωρινης άν αβολη ς Εν ,,;,η Εφ α ρ ­
μογη cι.ύ7ω,l , π α ρ α το γεγο'lος 07Ι «,η ά'lcι. βo):η ",ης πρ οσα ρμογη ς του έο ρ"tολο­
γΙου Τ.ρΟς -:0 ν έον 'η μερολόγιον Τ.ρούΧάλε ι όι α μα ρτυ ρΙας κα ι μεγάλην όυσφο­
p Ιcι:ν Τ.αρΖ -:~ έλJ:η'l ιX~ λα~ » 7 6 Ε'Ι συνόυcι:σμ<:) κα ι Τ.ρ Ος τ,ην 'ι] όη γνω σ~ν άτ:ό­
φcι:σ ιν 7-'fι ς ΙΣ Ι '70υ '.,Α.πριλ[ου 1923, :;(-: ~ς έοέχε70 π ροκα,,:,α. βολιχως τας «άπο φ ά-·

73. Σ (ά ρ 3 ε ω ν ) Γ ( ε ρ μ cι: ν o υ), ενΟ . άνω ":" . σ . 68 -69 .

74 . «'Ezzλησίcι:)) λ' 1923-1 924 σ . 174-1 75 .
75 . '~ Ζ Ζ λ Ί) σ ί α ς Έ λ λ ± 3 ο ς , ΤΟ 'Ημερολογιαχον ζ-ή7Γjμα .. . σ. 8.
-σε «; » ":"ο υ π .Σ.Kcι.,;,:Χ 7 0 '1 με--:αζυ χρ όνον ό Ά ? Z ~ Ξ:π[ υ/..() ;:ύ~ λ~ ·"''JrJ'';7 r..._ r", ~ _ ~­
βαλλε συντόνουτ , T:'λ~ν &νευ άΠΟ'7εΧέσματο ς , προσπαθε ί α ; ;: : fj: _ . . . _ ., _ .

'πανο ρθοa6ζοu έπι "ο υ Ήμε ρ oλoγ~αxoυ συμφων ίατ 77 άντ ψε-:ωπ [~ω', . π: r, : :-':._=
αλλ o~ ς, κα!. όξέα έν όΟΖχ.χ.λ·ησ !.ασ'7!.Χ 'Χ πp Oβλ-fι μα,,:,ίI. 78 7-~ν ΠΡΟ'7ΞΡ7. ~67-r,'7 7. x== ~ '::: ,­
τα τΥις έXκλY)σ~ασ"ιxTις άν,ιμετωπΙσεω ς , τ οσούτω μ~).λoν δσω tξεΟΊ;ί.~)θ7;
-πρ όθ ε σ «; 7~ ς έπανασ'7α7 ~χ~ ς l{υ βε ρν"ίjσεω ς Ν. Π λCl.G7f, ρα , δπω τ έπέμβ"{~ ε [; -: χ
. έ σωτε ρ υτα ,Τις ΈχχΛΥισ[ας 79, άπoχ ρ o υσθε~σα μεν ενΖ χ α ,'ιj ς σθεναρ~ς άν-: ι σ-:χ ­
σεως ,ου αοιδίμου Χρυσοστόμου , άλλα xαταλ"fι ξ ασα εΙς τ-~ν aYj μο σ [εuσ ~ν άpι.~­
χ ως μεν το υ άπα 14-12-1923 έγγ ρ ά.φ ου 70 υ άρ ι.·ηγου "Ίj ς ' Επαν α στασεωτ a ~ : 06
κα,Y)ργε~70 ~ ΔΙΣ και έγκαθ ι aρuε-:ο ώς άνω,:,χτη a ιο ~κψ~κ~ "ης ΈκκλΥ)σΙ ας
ά ρι."~ ~ ΙΣΙ μέλλουσα ν α συνέλθη έν7α ς 70U Δεκεμβρίου 1923, μετά aE ,ρε~ς
~μέρ ας "ου άπα 1ϊ -12-23 Β. Δ/70 ς πε ;Λ συγγ):fι σεως "ης Ι ΣΙ 7'{j 24-12-1923
ϊνα άσχολΥ)θη και «ΠΖΡΙ "η ς προσα ρ μογ;ιj ς 70υ ΈχκλY) σ~α σ, ~κoυ ' Η μερ ολογ ίου
"πρ ος 70 πολιτυω » το ιούτο» 80 .

76. «' Ε%% λ"η σ ( α)) 1 923 σ. 161-1 68. Πρ βλ. %αι Χρ υσοσ 76μου (Α'),
., Α ρ Ζ ι ε τ: Ι σ % 6 τ: ο υ 'Α Ο "η ν ϊ;) ν . .. , ΊΙ δι6 ρΟω σ ι ; . . . σ . !iO. Τ ο ϋ α ύ "': ο u, ' Ημε-
ρολογια%α Α' 1926 σ. 28-29.
77 . Χ ρ υ σ οσ7 6 μ ο υ (Α ') ' Α Ρ Ζι ε τ: ι σ%6 τ:ου ' Α Ο "!J v ω ν .. . , ' Η Έ%­
γj;φ ('Χ τ~ ς 'Ελλάδο ; έτ: ι 7:(. 1900'(. . .. σ . 169. Π ρ βλ. %'Χ1. « 'λ 'ιΧ τ: λ α σ ι ν» 1927 σ. 48.
78. Βλ . " Ι' π ο μ ν 'lj σ τ ι Ζ ό ν Σ -r. :L Ζ [ ω 11- α "':" Ο υ " Α. Ρ Ζ ι ε π t σ Ζ ό 7:' Ο υ Χ Ρ u-
·σ ο σ τ ό μ Ο υ προς τον επι -;ων Έ zzλ'ί σ ~ χσ"':" ~z ων ( "l'ΠΟΥΡ'Υον Γ . Δ ίγκαν , περ ] τ-ης ά.νiγ­
"Ζ'ι ζ ρ ~ζιz-η ς μεταβολ-ης εν 7{ι ι3ιo~z+,σει 7r,ς ΈΖΖί:r.σ [:χ:ς , έν : <ιΈ χ Ζ λ "Ij σ ία» 1923 σ .
229 - 230, ενθ ιχ , με",:~ ξύ -;ων α.λλων , a~:x:-;u ;: oij-;x~ '70 ό[Ζ'Χ ιον ϊ:cι p ~;:oνoν 0 7~ «έϊ:~ 90 ε71j άπα
τ~ς Ιδρύσεω ; τη ς αύτωτε φαλου Έ%κλ"!J σίας "ίj 'Eλλr,νι%'I] Π ολ Ι7ε ('Χ οϋτε επ ραξέ τι ύτ:ερ τ~ς
" ΈΖΖ);lj σ Ιας , οϋτε άφ-ηχε --:-ην ΈΖΖ/ι:η σίαν ν Χ ϊ:p~;η .~ ί δ ία. γενναϊο» τι προς άνόρθωσιν αύτ-ης».
Βλ. %αι « ' Α 'ι cΧ τ: λ α σ ι ν» 1928 σ. 58-60 .
79. Κατά 7"i]v ένα ρ%τή ρ ιοv συνε δρ ίαν -:-η ς Ι Σ Ι -:-7\ 24 -12 -1923 όμιλ(-;)ν ό Π ρ ω θυτ:ου ρ γο ς
Σ,:,. Γονα",:ας εΊπε με-;CX;1J των α.λΧων : « Ι(αΙ εν τ(~ σ7 ρ ατ(:) ευρ ισΖόμενοι , άλλ' ίoί~ &9' .η ς
. Ο ια.Ζε φ ι ζό μεθ α τα χo~νx , άν-;εl:ήC(θημεν 0 7 Ι -Γι CΕλλ'ljν~Ζ'r, CΙ'J70 ΖέC(Χλο~ ΈΖΖλιι σ(.χ εύρ ίσΖε­
ται χocθυστεΡΎ/ μ ένΎj εν τfί όo(~ 70U επι βαλλο μένου συγχρ ονισ μού αύ-;-ης Ζα.Ι δ-;~ άΠΏ-;εϊτο ω­
' θη σ ι. ς προς 70ν συ γχρον ισμόν τοϋτον , '~ να μ'Γι έΖπέση εν ",:η συνειδήσει των Ζρι στ ια.νων, αλλ'
ά.ν7ιστρόC( ως ν χ άνυΦωθΏ z(X.l συντελέ ση ΟU7ω ς ε~ς ",;"ην "~O ιz'~ν β ελτ ίω σιν z:x:l εύημερίαν του
. λα.ου . ΈΥν ω ρ [ζο μεν συγχρόνωτ 0--:1. -'ι 'Ex z l:r;a LX έόp x~ε",::xι Ξ;;:-Ι είo~z&)ν l{αν όνων , ή Οια.--:ά­
ραξι.ζ τ ων όπο Ιων συνεπά.γεται. χ).,ον tσμο.Jς α/Υ:ων 1"('7)') β 7-.Θ ρ ων τ-ης ΈΚΖ/;lj σίχς, ΖαΙ ο ι α τουτο
δ εν '~θελ-ήσα μ εν o~α. ρ ι~ ιχων μέ"':"ρων, ο σον ZX t &ν έΟεωρ-ήσα.μΖν ",:xu",:C( λυσ~"':"εί:Ω ΖαL σκόπι μα ,
" ν?: έπιβΧλωμΖν τ-ην ιΧνχμό?9ωσιν ::ιΛ~ ς, &λΧ' έϊ;'FΟ7Lμ+Ισ('"LμΖν~ r" ο') ενΊJΡγrισχμεν Ο , ΤΙ οΞ:'Ι
&C
άν τέΖε ιτο ε Ις τους cI. Κα-νόνας, ν α παραοώ σω μεν ",:·ην συν έχε ιαν ",:ου ερ γου της β ελτ ι (~ σε ως
" τ-η ς ΈΖκ.λησ ίας ε Ις ΤΧζ άρμο3Ια.ς Ζε~Ρ('"Lς zxt 7:'ρος 7 0U70 εz~λέσ'Χ μεν 7 "1j') (Ιε ραρχ (αν zt ~ 7'ς)
" ε') x ρ ξ ~') ,:,ων ερ γ:ισιων τ-ης ό;:o(~ς ;::ι.ρισ-: ΧμΖΟ::Ι_ σήμε ρ ον») ( Ι{ ω Ι Σ Ι 24-1 2-1 92:3 εω~
18 -6- 1928 σ . 6 ).
80 . «Έ %% λ Τι σ (α)) 1923 σ . 231-238. Tiι γ ε γονο ; έξ αλλο υ 0 7Ι %'Χ7 α 7'1;'1 έ'J χ ~ %-:-i; ­
p ~l) ν σ'JνεΟΡ Locν της Ι Σ Ι τΩ 24:-1 2-1 92:3 zi:fj etV7E~ , ώ ς σ'J'J'ij Ο ως , ϊ:χ ρέσ7'"ιισχν Ει -:::: '--\~z-ς :(,ς
-τη ς Έ;:χ νocσ-:-cX σεως Ν . Πλ~σ-:-ή p α ς χrΔ ό ;:ρ ω Ο Uί:' Ο'JΡ γος Σ7. ΓονΧ7 iς με "':"χ -;0::; (l';:v ·.J ;:' -:':ι~
94

Ή σ'Jμ;:ε~~ί.Ίϊf ~ = ":'ou "Ημερολογ ι ακοδ με-:-αξδ --:ων θεματω» '";'~ς ~μερYι­

σία ; δι:ι.,,:,:1. ~ εως ,,:,~ς ΙΣΙ , δ ι αβλΥιθεΤσ α ώς καρ;:ος δολίας δΊjθεν συνεργασίατ;
K')~ε ~ 'J";, σεω ς κ :Λ 'Α ρχιεπισκόπου ZIΧ t ά?ου προηγουμένωτ; έξησφαλίσθΥι κλί­
μα ~Ιzς Κ7ο t ?o~ ία ς εΙς βάρο ς -:ων 'Α ΡΖιερ έων, άπfιzει ouz' ·η -:-:ον τα.ς άνYjσUΖίας
-:eι::'; τελευτα ίου ώς ;:ρος ,,:,'ην ~κ βασιν ,,:,ο υ ζΥιτ-ήμα-:ος τούτου , καθόσον άφ ' ένος
μεν 'η σαν ~δYι γνωστά] αΙ άν-:ιδράσει ς 7ων Πατριαρχών τ~ς 'Aνατoλ~ς δια.
7'1)'1 ~μεΡOλOγια:Χ'l)ν μεταβολήν, άπeικλειoμένYις οϋτω 7~ς έπιτεύξεως πανορθο­
δόξοu συμφωνίαξ ;:ερt αυ-: Ίjς , άφ ' έ-:έ ροu δε ουδε μακρόθεν διεφαίνετο ~ δυνα­
7ότ/ς σuγκλJjσεως ΟΙκο uμ. Συν ό δου προ ς έπίλuσιν αυ70υ, ώς ό Πα7ριάΡΧΥις
'Αλεξανδρείας ά;:'Γι,,:,ει , ά;:ει λ'Jjσας μαλιστ α προς στιγμ ·ην να. συγκαλέση οδ70ς
-ταύτην 81. Έπομένως 'ή παραπομπή ":'OU ζητJjμα70ς εΙς τ-ην ΙΣΙ δεν έτέλε ι έν
έξαρτ-ήσει τόσον προς 7Τιν σΖε":'ΙΚ''ην {ι;:ό δε ι ξ ιν -:ου Π .Σ. ατε έκ προοιμίου δο­
GzlG'YJ:; τ~ς συγκαταθέσεωτ; αυτΊjς προς υίοθέτησιν ταύτηξ , δσον προς τ·ην έπ~
νέας βασεωτ; θέσ ιν του δλου ζYj-:'JjμαΤΟς. Σuγκεκριμένως 'ή παραπομπή ,,:,ου
ζΥιτ-ήματος εΙς -:'ην 'Ιεραρχία» ε!Ζε -:''ην εν'ιοιαν -:ου προσδιορισμού τ~ς δυνα­
τότητοτ; -:~ς 'Εκκλησίας ,,:,~ς 'Ελλαδα; να. Ζωρ 'ήσ-n εΙς ";"''ην έφα ρμΟΥην του διωρ­
θωμένοu ΊΟ UλιανΟ υ "Ημερολο γίου καt α'ιευ συμφων ίατ; πασών ,,:,ων 'Ορθοδόξω ν
'Εκκ/:ησιων η εσ";"ω καt σ.νΕU -:Ίjς συναινέσεωξ -:ου Πατριάρχο υ 'Αλεξανδρείας ,
οδ7ινος 'ή σ.ρνη σις ~-:o δεδομένΥι' τ·ην άναγκαιό7η7α -:ου τ οιούτου προσδιορι­
σμου έτόνιζε κυρίως -:0 γεγ ον οτ; ο-:ι «το πολιτυω» ,η μ ε ρ ολόγ ιον έπεβλ'ήθΥι
έπt -:Ίjς ζωΥις (xa.t ) κατέσ":Υισεν έτι μΧ/.λον έ;:7ο ισθ'Ι;-:'I;'Ι 7 1)'1 άνά.γκην» 82 'ή με ­
ρολογιακΥις με-:α β oλΊj ς , ώ ς εν ";"Υι εΚ7επΤ ε t σ-Ι;Ό~r.σε ~ 7o')7eι:) ένώπιον τΊjς ΙΣΙ
ύπεσ7ή ρι.ξε'l ό 'Αρχι επί σκοπο τ λ;:υσ6σ70μι:ι;.

--:ων Έzzί:ι:σ ~ 'Xσ7 ~Z (;'I Γ . -λ [~.-/. :;ι ~ ~θΖ Ι·)F ·ί;&r,. μ ε τά παρέλευ σιν 5 ε-;Ι·χς, ύπο των παλαιοη ­
με,,:οί.ογι :-ω,) ώ ~ i;:r:oz~ ~~ ,; :-~~ ;:~ r.JOicrz CoJ ~ 70~ " Αρχιεπ ισεόπου Χ ρυσο στόμου δπωτ; έΖ 9 0 ­
~[σn -;Ο'Jς tIZ?x;.Z :X:; Z:Ι ~ ~;: ~7'~zγ~ 7~ν ~;Ι:Ι'JόΖ7iΡωσLν 7"::< σης αν,,:,ι.όρ& σεως αΛ7ω ν οϋ τως, ωσ7ε
ν χ γ Ινη &~ !. Χσ7ω:; ό;;%:- Γ, -i; ;: ? ό7 xσ ~ :; α')70;:) 7:Ζ Ρ Ι zΙσ~γωγΊ)ς ",:,οϋ διωρ θ ω μένου -ήμΖρολογΙου.
( Πρβλ. Γ . Ε ·:' σ τ F:< -: ~ Χ δ ο υ, ~νθ.Xνω-:, σ , 34-39), 'λλλα. 'η πρόσκλησιτ; πολ~, ιχ ι7Jν
&νδρων Χ:<Ι πoλ~-:εΙ:<X&N &ΡΖ6ν-:ων χ<:Χ,α. τα.ς εν<:ΧΡΥ.τ/ρΙους συνεδρίας των ΙΣΙ οuτε πρω,ο­
φανες ·ητο , O'J-:Z Χ<:ΧΙ ε π~/;ίjΨψoν. Π ρβλ. χ:<! ΆΙ ε ζ ε χ ~ ή λ, .ΔΙ ΎJ ' Ρ ο π ο λ [τ ο υ Θ ε σ­
σ <:Χ λ ι ι:) -: ι δ ο ς χ <:Χ Ι Φα 'Ι α Ρ ι ο ? ε Ρ σ Χ λ ω ν, ΒιβλωχρισΙ<:Χ -:ου ~pγoυ ιιΉ μερ ολο­
γι:<χων χατ/γοριων ει,εγΖοςη, εν: <ιΈ χ Υ. λ·rι σ Ι ω) ! 93 7 σ. 103, Π ρ βλ χα! ' λ Ρ Ζ ι μ.
Φ ι λ ο θ έ ο υ Ζ ε Ρ β ά χ ο υ, ' λνΟΙΧ7η επισ-:ο/;η πρ ο ς -:ον .ΔΙαχ . ' λΡΖιεπ/πον Θεόχ/;ι;­
--:0'1 b, : ιι '1\ γ ~ ο Ρ ε ι -: ι;~·η Β ~ β λ ι ο θ -ίj Χ -ηη 1959 σ, ~~~. 'Ωσαύτως Ά γ ι ο Ρ ε ι­
"' ω ν Π α -: έ Ρ ω ν , ' λπο σ,<:ΧσΙας ~λεγΊ.oς . , . σ, 69.
8'1. Χ ρυ σο σ --:ό μ ου (Λ') 'λΡ Ζιε π ι σχ6που 'Λ θ ·rιν&)ν . . . , 'Η Ι)ιό ρ­
θωσι ς , . . σ . 4 1.
82. ('Ε χ Υ. λ Τι σ Ι αη, 1929 σ . ~ 5 5 .
 95

β) Ή ε ί σ ή γ η σ ι τ; -:-0 υ ' ΑΡ Ζ/π ο υ Χρυσοσ-:-όμου .

Το " Ημερολογιωων ζ'~'";'η μ α Ζξη'";'&σθ'Π Ζν -:-η ΔΙ συνεδρία -:-ης ΙΣ Ι της

27-12-1923, παρόντων 29 Ίερα ΡΖων , συμπεριλαμβανομένου χαt του ΔYjμYj­
τp~&80ς Γερμανού . Κα'tα '";'·ην συνεδρίαν -:-ζf.1J-:-YJV , εΙσηγούμενος σxετ ~χω ς δ 'Αρχιε­
πίωωπο ; Χρυσόστομο ; υπέμνησε '";'ας zπισ-τ'Ί]μoν~χας ιΧ-:-ελείας του έν zρ~σε~
Ίoυλ~ανoυ " Ημερολογίου , iSJv Ζνεχα δενzτηpε~-:-o ούσιαστικώτ .η "εpt του χρόνου
έορτασμού '";'ου Πάσχα 8ι&-:-αξ~ς -:-η ς ΑΙ ΟΙκουμ . Συνόδου , ατε της έαρ~vης
Ισημερίας μετατοπισβείση τ καt υπoλoγ~ζo μέ'I'l) ς «κατά συvθ~χψ καt ούχ]
,
κατα "
κανoν~χ-ην ακρ~' β ειαν» . "
....υvεx~'ζ'
ων ο 'Α . p x ~ε π / πος ' ι θ Yj
ανεφερ '
ε~ς , oYj-
την '"
μ~oυpγηθε~σαv έv -:-η έλλψ~κη κο~νωνίq. ιΧνωμαλίαv, ενεκα της xp'~σεως 800
~μερoλoγίωv, τονίσατ δτι «ιχv ~ έλλYjν~κ~ Π ολττεία παρέβλεπε το,)ς πολ ιτ ι­
κούς, έμποροωύτ, κo~νων ~κo,)ς λόγους χαt δεν π α ρεδέχετο το νέοv ~μερoλό ­
γιον, οuδε tς λόγος μεταβολήξ θα υπηΡΖε» -:-0 αότο δε θ α 'CcrZUO: καt εΙ ς 'η ,ι
περίπτω σιν, κα θ' ύπό θεσιν, το έλλψ~χoν Κ ρ &':" ο ς 8εν θα η-:ο ο ρθό 80ξον , Ζν i]>
~ έπελθο ϋσα μετα βολή, δ~α -:-Γις εΙσαγωγης εΙ ς -:-ας κο ιν ωνικ ας σΖέσεις -:-0;:)
ΓΡYjγορ~ανου ' Ημερολογίου , έ8Yjμιο ύΡγφε μεγ&λη'ι σ,J Ί/.'Jσ ι'ι π:ι.ρα -:-i]> λα i]> ,
καθ~ σ'tωσαν ιΧναγκα ίαν τ-ην "ροσα ρμΟ Υην -:-0;:) Ζκκί., 'ί; μερ ολογ ίω πρ ος το πο­
λττυων, κατα το φα ~νό μεν oν βεβ α ίως. Σ ')ν zπ~ -:-Ο'J το ι ς ό :'I:ι.κ :ι.p~Ι:)τ:ι.τoς 'J"E-
γρ& μμ~ζε '7ας έξ έπόψεω ς έο ρτολο γίο') ο') σμε'ιε':'ς zπ~ -:-0;:) λ:ι.ο;:) z,,~8ρ&σε~ς του
8~πλoυ έν xρ~σε ~ ~μερoλoγιακoυ συστήμα το τ, Ζνεχ:ι. -:-0;:) όπο ίου κατα -:-ας μεγ&­
λατ; έορτας παρ ετηρεϊτο '70 φαινόμενον 01. μεν να ν'ησ'7ε'Jωσ~ καt 01. δε να παvYj­
γυρίζωσι με ιΧπο-:- έλεσμα «ό λαος έκ -61 ς ,ημεpoλoγ~α χης 8ιαφορας ν α ιΧπο μα ­
κρύψητα~ της 'ΕκκλYjσίας» . Π α ραπατ ι ών ό Μα», Π ρ όεδ ρο τ; ιΧνε φέρθΊ] εΙ ς "ην
~ναντ~ του " Ημερολογιωωϋ στασιν -:-ων δι αφ όρ ων Αύτοκ εφαλων ' Ο ρθο δό ξων
'ΕΧΧλYjσ~ων , εΙ8~κώτ'ερ ov ο' εΙς -:-·ην πείσμονα ιΧρνησ~ν του Πατρι&ρχου 'Αλε­
ξαv8ρείας , δστιτ; «καίτοι 8~ ' ιΧvτ ~πρoσώπoυ (}ή,,;,o~ του Μητροπολίτ ου Λεοντο­
πόλεως Χριστοφόρου ) έπε ίσθη πε ρ ί τ.'ης άvαποφεύκτου ιΧv&γΚYjς της 'ΕκκλYj ­
σίατ; της ΈλΜδος "Ept συνταυτισμού του ,ημερολογίου, έπιμένει μετά του
'Λν-;ΙΟΖε ί α ς εΙς τ·ηv σύγκλησιν Ο Ικουμενικης Συνόδου», Ό 'Αρχιεπίσκοπω;
Χ ρυσόστομος έμ'l'ημόνΕUσε άκολούθως -;ου Μακ. "Ιεροσολύμων, δστ«; εΙΖε
8Yjλώσε ~ δτ ι «έν περ ιπτώ σε ι συντα υτ ισμού των 'Γιμερολογίωv, οΔδεμίαν δ~α­
μαΡ'1:υρίαν θα χ&μ~η, αότος ομως, ό~α λόγους "ροσκυνηματικο,)ς 8εν Mνατα~
να με'7αβ&λ'Π γv ώ μψ » . EΙρ~σθω ό' oτ ~ τ-ην άvτί8 ρασ~ν τωv Πατρ~αρxωv 'Λλε­
ξcι.ν8ρείας καt 'Λν-; ιοχείας ό 'Λρz ~ε"ίσκoπoς ιΧπέό~8εν εΙς ";'0'1 ρωσοv Μψρο­
πολί-;ην K~έβoυ 'ΛνΊ.ώv ιο v «ο στι ς χ:ι.':"επολέμ'η σε "ασα'ι μεταρρύθμ~σιν ώς κα~
-:--Ί;ι -;0;:) 'η μερ ολογ ίου '70~αύτψ. ll pt'! ομω ς ιΧν ακ ~νΊ] θη '70 ζ'~ΤΊ]μα , δ Πατp~& ρz'η ς
:'Ι 6υ/.:ι.: Τ'JΖων zγρcι. ψε'ι εΙς το ΟΙκουμ . Π α7ρι α ρxε~oν ζητων με,,;,αβ ολήν , άλί.'
ι:,~ Ζ'ι ~Ξ;~ ~ ~::- ~ωσ(Λ 'Ε-;:[σΖΟ7:0 Ι &ν7έσ7Υ)σα.ν (06 μ~ην ) άλλ* κα Ι cι.~ ΈΧ%λγ~ σ [ ~ ~
~~: S ~ 7.'; Z 1.~ PrJ·) :.lX'J~ :X~ &;:zyiG~G:t.·J --;-ην έ?~.ΡμΟΥfι ~J, θελo')σ~,; ομως 7"" 0; &;:~
96

· :κο ινου τοιαύτην» 83 Τελευτώ» ό ' A pxι:::~ίσκoτ:o ς και ά~oβλέτ:ων , ι~ς :::Ι:-::::'ι ,
είς '":'~ν θ ρψ)'.ι.:::υ-:ικ'~ν ένό7"ψα , έ~p ό,::: ιν::: '";'~ν έξΊjς μέσην λύσ ιν 84 ''ιν ό ϊο ιο ς
. έχαρακ,'ήρισε βραδύτερον ώς «έργον μ:::γάλ'Γις πρ ονο ία ξ και συνέσεω τ; 85 : «Έ~:::ι­
. a·~ δυ σεπίττυκτοτ εν γ::: ':'i;) παρόντι φαίνε ται .~ συμφ ωνία πασων τών Έκκλη­
σι ών, ν tΧ ζ'f)'":ηθ Ίj με,ι αυ 'Ύ) παρά πα σών '":;;)'1 Έκκλη σιων κα ι o'~ παρ ά ,ου Οίκουμ.
Π α'":ρ ι α ρχε ίου , μέχρι οε ,Ίjς έ~ι'"::::ύξ:::ως αυ'":Υις νtΧ συνταυτισθώσιν αΙ ~μ:::poμη-
" ν [α ι το υ '~ μεpoλoγ[oυ οια '":Υις προ σθΥικης 13 '~ μ::: p ων ::: ίς το έκκλΎ) σιαστικον '~ με­
ρολόγιον, και α] μεν άΔ'lη-:-οι έορ-.αΙ να. έορ,άζων,αι κα,tΧ '":ας ώρισμένας ~μέ­
ρας του έκκλ. '~μερ o λoγ[oυ, συμπιπτούσατ; ~ρoς ,α.ς του πολιτυωθ , το ae:
Π άσχ α κα ι αΙ μετ ' αυ,ου συνδε ό μεν α ι ΚΙ'I'Γι,αι έορ,αι έξακολουθ'Γισωσι τελού ­
μεν α ι κατα ,ο έκκλ. ~μ:::poλόγιoν έν '":α'i:ς άν,ισ,ο[χοις ~μέραις του πολιτικού» 86.

83 . κωΙΣΙ, 1923- 1928 σ . 10 3-104 Πρβλ. Έκκλ 'ησί ας Έλλ άa ος , ΤΟ

"Ημερολογιακόν . . . σ . 1 0- 11 . Χρ υσοσ-: ό μ ο υ ( Α') ΆΡΖιετ: ισκ ότ:ο υ Ά­
·0 η ν ω ν . .. , ' Η 'Εκκλη σία T~ς Έλλiaος . . . σ.169 . Ά ν Ο ί μ ο υ , Λ[ η τ ρ Ο Τ: Ο λ ί­
~I α Ρ ω ν ε Ι α ζ , Τό ζΤΙ7-ιιμα 70ϋ "Ημερολογίου , έν : ({ ' E zκ.ί,rι σ(αη '1 932 σ. 425, ενΟα έ7':ιση­
μαίνεται και 1) έκ τ/ς γενικεύσ εως "6jς Ζ ρ η σεω ς -:ου Γρη γοριαν ου 'Η μερ ολο γ ίου βλαβερά
· έϊ: ίδρ ασ Ιζ έί:!. τη ς ορθοδόξο υ ΖΡLσ7Lαν ΙΖ:r,~ σ'J"ε ιο+,σεως , ϊ:χν"':ΧΖ όθεν oεz o μένΊjζ προσβολάτ
καΙ έντυπώ σεις ύπερ αίy~oϋ ώς άΖριβεσ7Ζρο '.) X('l!. τελε ιοτέ ρου .
84 . Τρεϊ:ζ λύσειτ είΖε , χα7α τον l\Ια. Ρωνε ί'Χ :; "Ανθιμον , έν (~;: Ι ':ιν ιχ.j -:-r,ς -ίj 'ΕΖΖ./:ησ ί-χ τ/ς
(Ελλάδος αντιμετωπίζουσα το Ύjμερoλo γ ιxzόν , κ αι ό·~ zxt α ] -:-fl'J 7: F ο σ-ι..Ι:)ρ ·ι;σ Lν είς το Γρη­
γο ρ ιανον 'Ημε ρολόγ ιον , β ) 7"tιν Z X'7 χ[?ι oί:~') 7: ~ ι'j σ,7: x OΞ; ~ :X ~ 7: X ~ X 7(. I~'J ~Z pv~crz~ ί~σ7ε ~ ύπο
τrι ζ Π ολ ιτε ίατ ΧΡ ·ljσ ι μΟϊ:ο L"r,σ ~ :; '7 '"j~ Γ? "Ι; &.'Cι ?~Χ'J,.)j (H :.lZ?oi.I'"Y,'[')'J 'J:X 7:ε p ~op ~σθTι μόν ον εΙς
~:xς κ :Χθ α ρω ς ϊ:οi. L7 LΖ :Χ ς σχ έσ ει ; zxt ;: ~ X ~ε ~:; . Ζ:Ι;. &., ) -:-;" J aL6~OwcrLV u;:' CΙ1J -;-7j :; του " Ιουλια­
'νοϋ ( Ημε ρολf)&,· [Ο'J. Bi.. "Α ') θ [ μ σ 'J. :\lγι '7 ~ 'j ;: σ i. [ τ ') ') ~I α Ρ ω ν ε ( α. ς , Το ζ+, ­
τΎj μ-X 7 011 ι Η με~ Cιi.Ο·Ί· ~I')'j. έν : « 'Ez z i:rju[ XH 1 9 3~ σ . ~ ;1 5 .
85. Χ Ρ ') σ r, σ τ 6 μ ο 'J (.\.') "Α ~ Ζ ~ Ζ ;: ι σ κ ό ;: ο υ 'Α θ η ν ((, ν ... , 'Η δ ιόρ­
θω σι; . . . σ . 42.
86. 'Ι-ΙλέγχΟ"Γ, μz --:Xγε'Jε σ7έ pω ς 1J7:0 7('";)ν άν -:-L? ρ ονΟ'Jν των α.ύ--:ιr παλαιοημερ ολο γιτών
ό 'Λρ χιεπίσκοπο.; Χρυσόστο μοτ , ό Lό 7t. ~::izP 'j YZV ά πα 7ων (Ιεραρχών -;ας &τ:α.νϊ:ήσε ις 7ων
Όρθο8όξων Π ρ οκαθη μέν ων έπι. --:οϊ> "ήμερολογLαΖQ1J , α ς , ΧΙΧ [ΤΟ !. επιμόνως ζΊjΤ"fjθείσας ύπο
-;ου Μη-:ροτ:ολίτου Δ''ιμ'η-:ρ ιχaος Γερμανοϋ , α:Τ:" ?'JΌ'ε '17. Ε u σ -: Ρ (Χ-
άνακοινώσ-Ω ' ( Βλ . Γ.
-: ι ά a ο υ , ~νO . α:νω-;. σ.
40. Χ Ρ υ σ ο σ -: ό μ ο υ , Μ η -; Ρ ο Τ: Ο λ ί -: ο υ Τ: ρ . Φ λ ω-
Ρ ί ν η ς , Άναίρεσις . . . σ. 4 6 , έτ: . Π ο λ u κ ά ρ ;: ο υ, Έ Τ: Ι σ κ ό Τ: Ο υ Δ ι α υ λ ε ί α ς ,
' Η ήμερολογ ιακl] μεταρρύθμισις ... σ . 19 ). Κχι ναι μέ'1 έ'Ι -:ο'ίς Πρ ακ-: ικο'ίς ..-ης ΙΣΙ κα-;α
T~ν συνεaρίαν T~ς 27-12-1 92 3 άνα φέ ρε-:α ι ο-:ι «ό Σε β . Δ'η μ-η-;Ριχaος ζ'η-: ε'ί ν α α:ναγνωσοω­
σι τα εγγρα.φα. , εν οΤς έκτίΟεντcα cιι γνωμαι των ΙΙ α.'7 ρια ρχων , οιό--:ι όέν ϊ:ρ όΖεΙ7α: ι. r:zp!. πα­
Ρω'l υΖ ίaος» ( κ ω Ι Σ Ι , 192 3-1928 σ. 104 ) Ζ ω ρ ις νχ aίaψα ι άπάν-;ησίς -:ις εΙς -;0 αιτ/μα
τουτο . 'Εν ΤΟ'Jτοις tΧ 1J70; ό '..A. ρz ιεί: εσ'~Oϊ: o ς Χ ρ υ σό στο μο ς έν 7Υι ά μέσ ως Τ:ΡΟ"/ΓΓfj θε Lσn ε Ισ-ιι­
γη σε ι αυ-; οϋ είΖε -:ον ίσει , !ί.νε υ T:εp~σ-: ρoφ (;')ν , ο-:ι έν το'ί ς Πα-:ριαρχε ίοι ς ((ΙJΠ ΧΡΖει σο βαρα
άνΤΙPΡ ϊισ~ς χ~Ι loLq: εΖ μέ ρο υ :; 7ων Π ~ΤΡL :t ΡΖε ίων ' .Α.λε ξ =ιν ό ρ εΙαζ καΙ (!εροσ ολU μων . Πρ ος
του-:-ο ό Π α:τρ ι χ ρχης '..Α. Χεξα νΟρε[ας cΧ7':έστειλεν έντχϋ θα. προ ς συνενν ό"ησιν ώς &ντιπρ όσωπ όν
-;o ~
-:0'1 Σε β . ΛΖ ον-; οτ: όλεως , ο σ-:ι ς, ;:p o κα-:ε~ί :ι; μ μέν oς ί~'I , με-;έβ αλε γν ώμΊjν» ( Κ ω Ι Σ Ι,
1923-1928 σ. 103 ). 'Εκ το ύ-;ων κχΘ ίστατχ ι σχφές , Ο -;Ι άνεξαρ -:η-;ως ,~ς άν αγν ώ σε ω ς Ί] μΊ]
'Ή πρότασιτ αϋτη , &ποχωρίζουσα το έορτολόγιον του Πασχαλίου 87 , κα!. πα ;: :ι.
ηχς εκ του &ποχωρισμου τούτου πρωωπτούσατ λειτουργικάτ; κυρίως κα!. τυπι­
κολογικας έπιπτώσειτ, ατε των κινΎJτων έορτων ύφισταμένων εν πολλοΊ:ς τ-ήν
επίόρασιν 'των &κινfιτων , συνεδύαζε τ-ήν εκ των πραγμάτων &όfιpι,",oν καταστά­
σαν rιμεpOμΎJVιαΚ'ην προσαρμογήν του εκκλΎJσιασΤΙΚOυ rιμεpOλOγίOυ προς το
πολιτυων, προς αρσιν της συγχύσεωτ; κα!. &νωμαλίας , άμου μετα της όιαΤΎJP+Ι­
σεως &θίκτου κα!. &μεταβλfιτoυ του Πασχαλίου, συνίστα μεν συνΤΎJPΎJτιΚ'ην όια
-rας περιστασειξ λύσιν, εΚ":'ος δμωτ; των προδιαγεγραμμένων ύπο του Π.Σ. πλαι­
σίων κειμένΎJν. Προφανέτ; τυγχάνει δτι ά 'Αρχιεπίσκοποτ; Χρυσόστομος έπε -

-τών tγγpάφων , δι' ~ν άπελοΥήθΊ) μετOC ταύτα δ "Αρχιεπίσκοποτ, ειπων δτι άπαντήσε ις μέν
τινετ; ησαν γνωστά] άτε δημοσιευθείσαι , ετερα ι δε δεν είχον είσέτι ληφθη κατOC την ήμέραν
καθ' ην i:ζητ/θη ή άνάγνωσίς των , ( Βλ. Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u ( Α') , Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό­
πο υ Άθηνών •. ., "Ελεγχοτ .
.. σ. 23-2(1 ) δ Ισχυρισμος τών παλαιοημερολογιτών δτ ι
- α μεθ ' δλον τον i:κβιασμόν , δστ«; ήσΧήΟη i:rtl τΊjς "Ιεραρχίαξ , αΟτη δεν ητο δυνατό» νOC απο­
φασίση την μονομερη α μέρους τ ης ΈΧΧλησίας τΊjς 'Ελλάδο ς μεταβ ολη » του Ή μερολο­
γίου, &.'1 έγνώρι ζε τOC εΙς τ/ν Έγ,Χλησ ίαν -6ϊς 'Ελλάδο ς σ-ταλέν τα γρ ά μ μ χ-:α . . . )) ( Βλ, Γ.
Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά δ ο υ, ενθ . άν ω-:. σ .
40 ) δεν εύσταθεϊ , δι ότ ι -Γι 'Ιε ρ χ ρχ ία ε!χ ε-ι i;ν π άση πε­
ρτπτώσει έν~ημερωθ-η έπΙ 7η ς XpγΓι ,,:,~z.ης θέ σε ω ; -: ων 0'->0 Ζ'j~tω ς Π α-:- ~ ~ :ι~ z ων ~I :ιν7~ 7Ί)ς
' μετιxβoλ~ ς , κα Ι , xoc-;x συνέπε ιαν. "( 1":'0 ε ~ς θzσ~ν νχ σ-::ιθ μ [q fν-;tΖΕ; !. με-JtΖ ως '":± ,:,: ? iγ μ'Χ,,:,cx
πρΙν -'fι λάβη ιΧποφ&σε"ς . Παντωτ ε;-: t '70 ;,) taLO'J θ έ μ :ι-;1Jς t7:X'rr. i.ez ;::' ~ :ΙΟ-Υ7ε F ον , z xt όΤ, z :x.t έν
ετει 1928 δ Δημητριάδος Γερμανάξ, άνχφερθεΙς γ,χΙ Χ;:)θις ~I -:-? συνεδp Ι~ ΔΕ -:Ύ,ς 8-2 - 1928
εΙς το μn ίκανΟΠΟΙΊ)θέν, εν ~ ΙΣΙ 70ϋ Δεκεμ βρίου 1 9~ 3 ~ :ιr7fjμ:ι αύ'":Ο;:) --:r) }-;o. ΣΊjμε ι ω-:έoν
δτ ι i;νώπιoν της ΙΣΙ του ετους 1924 άνεγνώσθη ιXvxqJopi -:ών παλαιοημε ρ ολογ ιτών ο ι' ΊΊς
κατηγγέλλετο δ 'Αρχιεπ/πος Χρυσόστομοτ; δτι i:δήλωσε ψευδώς xx-:oc 71;'1 συνεδρ ίαν ΙΣΙ
τijς 27-12-23 δτι α] Έκγ,λησίΧι Σερβίας γ,cιΙ Ρουμανία; i:δέχθησαν το νέον ήμερολόγιον ,
- τOC δε Πατριαρχεία δεν διετύπωσαν σοβαράτ άντφρήσεις κατ' αύτοϋ. ΕΙς άντίγ,ρουσιν του
ίσχυρισμοϋ τούτου ό Μαε, Χρυσόστομοτ έπεκαλέσθη τά Π ρακτ ικά τ'ijς συνεδρίασ ταύτηξ,
&.τινχ, τη προτασει αύτοϋ, άνεγνώσθησαν, δ δε Ισχυρισμος κατέπεσε (Κ ώ Ι Σ Ι, 1923-1928
-σ , 359 ). Διά της i:'! ~τει δε 1937 i:χδοθείσ'% μονογρχφίχς αύτου όπο τον τίτλον «'Ημερο­
λογιτικών γ,cιτηγopιων ελει,(ος)) δ Άρχιεπ. Χρυσόστομος άνέτρεψε χαΙ τ/ν - γ,χτ' αύτου σu­
κοφαντίχν, δτι δηθεν άπέγ,ρυψεν άπο της ΙΣΙ τΊjς 27-12-23 την ~γγpαφoν δtcιμαρτuρίαν του
Πα-;ριάρχου Φωτίου, ~τις tγpάφη τη 20-4-24!!
87 . Άναχριβης 'τυγΖάνει ή ό .. ο του «Μητροπολί-:ου πρ ο Φλώρίνrις)) Χρυσοστόμου i;ν τη
έαυτου «'Αναιρέσει του i:λέγχοu .. . )) σ . 66-67 πχρατιθεμένη εrδησις, καθ' ην δ Άρχιεπ.
Χρυσόστομος εθετο δηθεν εΙς ΨηqJοφορίχν, i:ν ττι σuνzoplq: τχ{)τη, χαΙ την πρότασιν r:εpt ταυ­
-;οχρόνο'1 μεταβολης γ,αΙ ,,:ου Πασχαλίου, ήττηθεΙς χατOC 'κράτος, ατε μόνον 5 'Ιεραρχών τα­
χθέντων όπερ της τοιαυτης αύτου προτάσεως . Πάντως περι τ'ijς άνάγκης διορθώσεως κcιι
,,:ου Πασχαλίου επιθι μετOC χχΙ &.λλων γ,χΙ i;ν: 'Αν θ ί μ ο υ, Μ η ':- Ρ Ό Π ο λ ί τ ο u Μ α­
Ρ ω ν ε ί α ς, Το ζ'~τημα του ήμερολογίου, i:ν: «'Eγ,γ,λ~σίx))1933 σ.19 έπ. 33 έπ. 42 έπ.
!52 έπ . 58 έπ . 'Αν δ Ρ έ ο u Σ π α θ ά Ρ η , Μελέτη του Πασχαλίου . Κων/λις 1880. -C ο h -
s t a η t ί η C 11 ί r j t e s c ο , Le comput pasca1, Bucarest 1925. 'Α ν θ ί μ ο υ , M '~ ­
-; Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Β ι ζ υ η ς , ΤΟ Ήμερολογιαχον ζ'~τημx . ΠερΙ δε των πpωωψασων i;ν
-;-r. ..ρά ξ ε ι δυσ',(ερειών ώς i:x του διχχωρισμου -:ών δυο -:Ο'J-:ων(JΡΧ : «ΤΟ Πχσχάλ ιον )) -&1
« 'Ο ? θ ο δ ο ξ ί α)) 1929, σ . 138-148.
98

δίωκε να. παρακάμΨη -:ό'l , έκ -;Ίjς άσυμφω'l ίας -;ω,ι δύο Πα-:ρ~αpzε ίω'I : G/. 6 ;:εί-ο',
δια. -:Ίjς εί()ηγ'~σεως -;Ίjς λύσεωτ; -;αύ-;Ί)ς , 'ί)-; ~ς εκε ~-;o έν-;ευθεν -:ων έ'ι 7 Ι;.ι Π , ~ .
άπoφασ~σθέν.ων και ε!Ζεν έπομένως ύπερ αυ.Ίj ς, έΧ70ς -:ων άλλων , % :Λ -;" , '
χάλυΨ~'1 του έλασσονοτ ύπο του μείζονος , κατ έλιπε δ ' ευρέα περιθώρια δ~α. -:''1"
δρ~σ-; ~Κ"fιν -ημε ρoλoγ~αχ'Γιν μεταρ ρύθμ ισι» , 'ί)";"~ς θα. 1)-;0 δυ'ια-;ον να. έ"έλθ'π « ό~ α.
κo ~νΊj ς συμ φων ία τ; πασών -:ων 'Eκκλ 'ησ~ων» δδΊ)γο ύσ'ης είς ";"'Γι " «δ ι α ρ ρύθμισ ιν
αυτο υ (του -ημερολογίου) χατα. τα.ς κανονικα.ς δ~ατάξε~ς τΊjς Α' Oίχoυμεν~κΊj ς
Σ υνό δο υ» 88 , "Αλλα «; λέξεσ~ν έ"εδ~ώκε-;o δ ~α. "ρ oσω ρ~νΊjς λύ σεω τ '~ άν':'~με-;ώ ­
πισιτ -;ης έκ -;Ίj ς παραλλήλου υ"άρ ξεω ς έν ίσzύ~ -;ων δύ ο ,ημερολογ ίω'ι πα ­
ρσ.Ζθείσ'ης δυσαρέστου κατσ.στάσεως.

γ ) Α Ι έ 'ι τ η Ί ε Ρ α Ρ Ζ ί q. δ ~ α μ Ο Ρ φ ω θ ε !: σ σ. ~ ά" ό Ψ ε ~ ς .

Κατα. '7~ην έπακολουθήσασαν έτ:~ Συνό όου :::ύρυ,,:,ά,τγιν συζ~τ~σ~') α,Ι άπό­
Ψε~ς -;ων Ί ε ΡCΙ,PZων έδ ~Zάσθ'ησίl,ν , -;ων μεν άν i'l.φi'l.νδΟν ΚΊ) ρυΖθέν-;ων υ"ε ρ ":"Ίjς
άμέσου άπoδozrις -;Ίjς ώς σ.νω προτασεω τ , -:ων δε δ ιατυπω σαντων έπι φυλαξε «;
Xi'l.t φόβους ώς προς -;'fιν σκοπιμότητα -;ου μέτρου , έν () Ψε~ μαλιστα -:ων δια ­
φα ~νo μέ'lων προθέσεων με ρίδος -;ο υ λαο υ δπωτ; &ν-;~ ό pά.()π εί ς μίαν -;o~σ. ύ7'f)'I
λύσ ιν 89 . rr ολλο ] έ ξ άλλο υ -;ων ΊεΡi'l.ΡΖω,1 έζ'~7ησα'l μετ ' έπψoνΊj ς να. πλη ρο φο ­
ΡΊ)θ (;) σ ~ πε ρ ί των προθέσεων 70υ Oίκoυμεν~κoυ ΓΙ ατριαρχείου ενi'l.ν,,:~ -:ου ζ'ψή ­
μ ατο ς , γεγον ο ς μαρτυρούν 07 ~ α] πε ρ ι συμφων ί α τ; αυ.ο υ πρ ος -;'fιν '~με p oλoγ~α­
κ'Γιν με-: Χβοί:Γι'1 δ~ ίI,βεβ :Χιώ σε~ς -;ου .Μ σ.κ . Χρυσο στόμο υ , όε,ι ε!Ζον γί'/ε ~ άνε,,~­
φυλάκ-:ω ς όεκ-: Δ . 'Εν 7η όν oμ α σ-; ~κη Ψ'ιJ φΟφΟρίq. , 'ί)-: ~ς έ"ηκο λούθ'η σε'ι , Τε ραρχα ι
7~νές , Ξ;: ~σZ [ (.ιν7z ς 7 0'1 Z ['J O')'Jv'J (T./. xν O :χί . ~Gμ o ;:) Z ~ ~ %λCιν ~σμo ;; 7 0 ;:) 1'1:0;:) έχ --:υΖόν
άϊ:(;?:ΧG~σ θ''ισ ο μέ'I'r,ς &.ί.ί .::ι.:r~ς , Z X 7 Z? tF e -r,GX"J Zν 'Χ'Ι-: ~Γj'I -;-r,=: ;: ΡΟ7:χσεως 701.)

88 , Κ ω Ι ~ Ι , 192 3-1 92 8 σ . 10.'"

89 ..A.. t 7:p<7y:ttt &ν7ιδρχσει~ "';') ; λ :ιr.Jϋ Ζ:Ι 7Χ 7Γι:; μελε 7ωμZνΊj ζ με 7Χ β ολΓις τοϋ -ίj με p o ­
λογ ίου έπεσημ~νOΊJcrαν ύπο ΊεραΡΖι';"" ι ένώπισν 7ϊjς Ι~I. Οϋ τω ; ό Λ ΙητροπολΙΤΓι ς Τριφυλίας
'...ι\.ν8ρέ ,χς Ζατα τ-fιν Ψηφοφορίαν έτόνισεν δ τι «&πο 7ην με-;cι βoλΊjν του Τιμερολο γίου δλ οι.
τι:) εξεδήλωσαν Τ';'ν δυσφορίαν των διά -;ον γεν ό μενον σκανδαλισ μόν . Έ~Ι-;ΡOT;ε ί~ι -;(~ πα ­
ρου σ ιασθη σ αν χα Ι 7ljν με-:~β')ί :ιjν άπέ-:ρε ψαν» ( Κ ω Ι Σ Ι , 19 23- 19 2 8 σ , 105 ). ΚαΙ ό Λ1'1)­
τ ρ απ ολ ίτη τ; ΧαλχΙΒος l'Ρ'l)γόριος εΙς -:'ljν Βυσ9ορΙαν ταύ-:ΊJν του λαου άνα φερόμενος παρε ­
τ/Ρίjσεν 07 Ι «Τι ":"J ώ μη τι71ν λα.{;)ν Ρου μαν Ιχς , Σερβία ς , ΡωσσΙας y Loc -:0'1 λαον εIν~ ι ά δ Ι&9 0 ­
Ρ r;ς , ( Ο (ί -:ο ς) ΒιOC -:OC Π~-:p ι~ρzεί~ ένB Ι~ 9έpε-:~ ι ϊν ~ μ'lj σχανB~λ ισθ Tι , , , Ό λ~o ς -:οϋ Πει ­
ρ α ιως zcι-;,χ 7Ιιν έορτ-ην 70;) ( ~~γ . Σπυρ ίδωνος το άϊ:έΟει;ε'J . ( ο λαος σΖανοαλΙζε,,:,αι» ( I~ (71 -
Ι ~ ι, ε-ιο, άνω-: , σ. 106 ), ΚαΙ ό ΛΙητροπολΙτης ΚυΟ'ήρων Δ ω ρ ό θε ο ς ώμολόγησεν οτι ό λαος
ιι συν Βέ ε ι -:0 ζ-ήτη μα -:οϋ 'ΗμερολογΙου με .0 ζή 71)μα -:'ij ς π Ισ-:εω ς » ( ενθ , άνω-: , ) , -:')ϋ ::\Ι'Ι) ­
,,:,ρ οπολ Ι,,:,ου ΙΙ α,?ρ ων Ό.Α.ν-;ων Ιο') r=:ΙΡOCτ'ηρr,σαV70ς ο -:ι « τ;.Χ ς νεωτερ ισ μiJ ζ Π Ρ ΟΖαλεί μέγα azi v-
.Ο α).ο'ι · ο,,:,ε ·ή χού σΟ·η Τι είσα"(ω"Γ~ -;ου 7:0λΙ7ΙΖου ·ίι με ρολογΙου οΙχνθρωποι έσΖ'ΧνΟαλΙσΟ·r,σαν·
αν -:1) Ο Ιχου μεν ιχο ν Πα-:ριαΡΖείον συν~ινέG'n , ό σχανΒαλισ μος εσ-:~ ι με-:ριώ-:ερος» ( ε ν Ο'
άν ω -: , σ ,10 9 ) ,
' .:\ ~z!.επ~σχό7:0υ Χρυσοστόμου, έ"i;) ε--:ΖΡΟ!" Ζο:[;:ερ cΧν cιγνωρίζoν7ες -: ~'I 7 '-ι ~ "..ι ..ι­
'7 0'1 χ(νόυνον, σ!.ε~ύϊ:ωσcιν 7~~ν αποψιν 07Ι «ό Χλονι σμ ος ό εν π ρ έπε ι 'J(ι. μχς ';-".,1 -
βίζ'π, οιό7Ι θ7- μ~ς Π7.ρομοι&ση με λιμν&ζον ϋοω ρ » 90. '1'π'ljρς7,ν έν 70υ70ις χ:Λ
ο ] ύπο στη ρ ίξ αντε« , 07Ι ούοεις 70ιου70ς χίνουνος υφίσ,σ.7σ. ι, Ο ισ.βεβαι ι:)σσ.ν":"ες
μαλ ιστα 0":"1. έν 7α Ί:ς έσ. υ":"ων ΛΙΊΓi:iο πόλε σι» «Ο 'Jοεις (Γ/. σ.νO σ.λισθ'ή σε7σ. ιJ) 91.
'1'πο πλείστων ές αλλου Ίερσ.ΡΖων πρού":"άθΥ) ο πως, προ πάσΥ) ς λ'ή ψεω ς ιΧτ.ο­
φάσεως, έςσ.σφσ.λισθΊj Τι συγκαταθεσ«; ":"oU Ο1χουμενι χου Π ατριαρ χείου 01.7-
"ην έν ":" αΊ:ς Νέα«; Xι~ραις είσσ.γωγ ,ην ":"'ιjς μεταρρυ θ μί σε ωξ, έπ ιπρο σθέτ ωτ ο '
~'JIΧ μ,η Τι Έκκλφίσ. ":"ης 'Ελλάοο, μΟ'Jο μερ ω c: χαι οίΖα ουγκ αταθέσεω ; ":"ου
Ο ίκουμ , Π ατρι α ρχε ίου χω ρ ούσ α εΙς 7~ν ιΧλλσ.γ'ήν , θεωρ'ηθΊj ,υ χο') ώς σχίσμα­
,ιΔι , οΙ οε π ιστο Ι σκανδαλισθώσι.
Κα,ιΧ ,ο ο ίκεΊ:ον ΓΙ ρσ.χ,ιχΟν -6jς ΙΣ Ι ":"0 ιΧπο ,,:,έλεσμσ. ";"'ιjς ώς ανω ΨΥ)φοφο­
ρίας , ώΟ'ήγΥ) σεν είς ";"α. χά":"ωΟι συμπεράσμα τα : «α ) ο":" Ι παντεξ συμφωνοδσιν
υτ.ερ ":"Ίjς με";"C!.βολΊjς ":"ου ΈκΧλ-ησισ.σ":"ιχου "Ημερολογίου και συνταυτισμού αύ­
του προς ":"0 πολιτυων τοιοϋτο 92 β) XC!.";"ιZ πλεΙOψΊJφίαν 0":"1. ούΟένσ. σχσ.νΟσ.λ .. σμΟ ,)

9 0 . Κ ω Ι Σ Ι , '192 3- '1928 σ ,1 06 _
9 1. Οϋ τω μεταξύ α/J -; (""uν ot ~r·Ij-;? o;:oi.!:-; :x: ~ Π:Χ:F ι:ιν :χ:ξ [:ις ~ I ε ~6θει:ι ς. I\l) p ~')θ [ 'Χς .:1 :χ. μασ-/..η ­
'Ιός , Γυθείου Διονύσιοτ , ' λ ργολΙ80 ς ' λΟ :χν χσιο ς _ Βλ. Κ (ο Ι Σ Ι , J9 2 3-1 92 8 σ. 10 7.
92. ' Αν τιθέτωτ , zα.7~ -:ον Γ . Ε·Jσ -:;;χ -:~:ί. ό-ςJ _ έ με~') '~ Ύ; 9~σ χν r.ι~ ~ I ·Ij -;F ") ;:fji.I-: x~ Δγ~ μ-rι -: ~ ~ ~ ­
80ς Γερμανότ , 1Iατρ(7)ν 'A..ν,,:,ών~ oς , λ:χi.Ζ [a r..ις Γp"lι ·ι·ό;;~ o ς ~ . ~·J ;: o·) '_-\θ :xν χ σ ~ ι:ι ς z ~Δ Θ -fι ρα ς '..Α γα­
θαγγελοτ. Βλ. Γ_ Ε u σ τ Ρ σ. 7 ι ά 8 Ο '] ΖνΟ , :iν ω7 . σ , -. 3. :ΊΙε 7 ηέ F r, με') έν7σ.;;0:χ έ~ 7ων
ΓΙ ρα.ΖΤΙΖ ων τά o~zε~α. &;:οσ;;χσμα-;oc ενθχ zχ-;~zω:: Ι~Z7 :Ι ~ ο;, .j ;:r., ~ν ~ς Ξ:z ~σ-:t:ι ·) -;(~') φερομένων
ώς μειοΨηψουν --:ων έξεν εχθεϊσα. γν6)μ-η . Οϋτω ; 6 :λΙ-Ij-;Ρ Ο;: Q ί. ~-:-r, ς Δ·'ι μη-;p~&όoς Γε ρ μα.νΟ ς
εΤϊ:εν : « δευτέ ρ α "(νώμ-fj δέν {)7~ά.ρzει , 0 7Ι -:rJ rP-Ij "'( CJPtx,/o'J eΗ με ;; r.Jί.6γ ~fj'J Χ'J ιJ)τερον 70ϋ Ίου­
λ ισ.νοϋ ( είνσ. ι) . Φρονεϊ 07Ι δέον ν α έ9σ.ρμο σΟ-Γ, ώς ό :'ί.γιr, ς Κ ')ρ ιν Ο i :χς εί;:ε (-r, 70 Ι μετά συγεα­
ταθεσιν μόνον του Οοωυμενυωϋ Π ατρ ια ρχε ίο υ χάρ ιν 7(ον ~έ ω ') λ ωFων ). ( Κ ω Ι Σ Ι , 19 23-
1928 σ ,1Ο8 ) , Συνεχ ίζ ων 8' έ76νισε: « πρΙν ν α ζ-Ιί7"1)Ο-Γ, Τι γ ') Ι:, μ Τ, 70;; Οίκουμεν. Πσ.-:ριάρ­
χου ~σ.Ι των (Χλλων Π ατρ ιαρχε ίων δ ι ότ ι γν ωρίζω 7ας O"'J') O+.~:x ; ύφ' ας ταύτα 8 ισ. β ιοϋσ ιν .
Έχει είναι Συρ ο ι , οϊ7ινες εύκόλως μεταβαλλου σι θρ -f,σ/.ε·J μα , ιx t 7':ρrJτ:~γά.νόαt Oi έπιπέσω­
σι ~σ.7' σ.υ7ων. ' Η [ σ70ΡΙσ. πολλ ά 8 ιaάσ~ε ι ~σ.ί 8εν πρέ;:ε ι ν α σ~ε 90 (;"ψεν Έλλ:x8ι~ως )~ ( ενΟ .
άνωτ , σ . ΙΟ8 ) . Ό .Mη-:Ρ OΠOλ Ι7'rις Πατ ρ ών ' Αντώνιο ; εί;:εν : «i~ 7 L πχς ν ε ωτε ρ ισ μο ς πρo~:xλεϊ:
μέγ:χ σ~&νδσ.λoν . "Α ν Τι Ί , Σ'Jν 0 8 0 ς γρχΥ?) 7(:' OΙ~oυ μ , Π:Χ7F Ι&Ρ ΧΊί ~:x ί ο'iτος συγ~σ.7~-:εoη
ό λσ.Ος οα 8εχΟΤΙ n ( Ι: ν Ο' α ν ω τ. , σ 1 09 ). Ό " Ιητροπr,ί. Ι7ης Χσ.λΖί80ς Γρηγόριο, είπεν
δ,,; ~ «συμφωνεί με τ-ΙΙν (γ')(;) μ-IjV) -:οϋ άγ . Ήλε Ι ας 0 7 Ι &';:0 Ζο ινοϋ μετα τοϋ Πα:~pιαρzεΙoυ
δέον να γ Ιν?) Τι με7σ.βολη 70ϋ ' Ημεροί.ογΙουn _ (1; ν Ο' α ν ω 7. , σ , 1Ο6 ) , Ό M-r;τρ o τ:oλ Ι7"1) ς
Σύρου '...i\ θ αν άσ ιος είπεν 07!. ωχφου εΤν Χ Ι βεβα-ιωμένον Ο-: Ι -η έν Nt zrkLq; ΑΙ οtΖουμ. Σύν ο Β ο ς
ύ;:ελόγ ιζε χιχλως , -ίj μείς εύρ~σzήμεO α. Ζα -;α. πα. -;ουν-; ε,; , o ιCι7 Ι -ίj ΈΚΧί;η σία. οεΖ ο μέ'J"fj να έrJΡ­
τάζη 7 -~ μέ ρ σ.ς αργότερον δεν είν~ι έν 7άξε ι. "Αν 8υνάμ εΟ:χ (Χνευ αντιρ ρήσε ω ς να. αποφ:χ σΙ­
σωμεν Tljν με7σ.~oί..η ,) ~σ.ί έ~ 7(ον uσ7έρων (ν α) έζ'Ιί7ε"ί70 '~ γν (~μ'Iί των Πσ.7ρι:χρχεΙων . "λλ ­
λΟ '7ε έφρ rjνουν &λλως , -~δ-η μΖ -;0 εΙσα.Ζοε,) 7":oλ ~'": ιzoν -ίj με p ι:ιλόγ ιoν έπ-ηλθ ε σ'Jγ~.(υσ Lς , Ύϊτις οέον
ν α απ:xλεΙ90fι. "Ανευ της γν ώ μη ς ;:χν των 8έον να. αν:χμε Ινωμεν ε'Jθετωτέ ρ ου ς χρ όν ο') ς n
(έ; ν U' & ν ω τ . , σ , 108-109 ). Ό .\Ι'Ιί 7 ρ ο;:ολ Ι7"1)ς Θ-ί)ρσ.ς , Αγ:χΟάγγελος 8Ζν έξήνεγ~ε Υ)Ι:ψην .
' Εχ 7ων ι';) οε έκτε θε ισων χ ocτα π ισ-;-ην α.ν7ιγ P(Χψ~;'ι ν ιΧϊ:όψεων , τ ων ύτ;ο ,,:,οϋ Γ . Εύ σ-;ρατιi30υ
100

θα. προκαλέση και γ) δτι εφ' δσον εν ΈλλιΧόι υπάρχουσιν ' Επα ρχίαι ξX~7ώ­
μεναι εκ ,Ou ΟΙκουμενικοu Πατριczρχείου εκκ);φιczστικως , δέον να. ζ-fj7/ίθ?ι 'ή
συγκαταθεσ«; αuτοu ώς και όια. το κuρος ,Ou Οίκουμ, Πατριαρχείου» 93. ΤΟ
ύπο στοιχεϊον α συμπέρασμα βεβαίωτ; όεν α.ντczποκρίνεται προς τ~ν είκόνα, 'Γιν
δίδουσι τα. πρακτικά, διότι ουχι πάντες ο ί Ίεράρχαι συνεφώνησαν εΙς τ~ν Ίjμε­
ρολογιczκ~ν μεταβολήν, πολλοί ο ' έξεό'fιλωσαν α.ν'l)συχίας οια. τον προτεινόμενον
τρόπον εΙσαγωγ~ς αuτ'fjς εΙς τ·ην ζω~ν τ~ς Έκκλ'l)σίας. Τ ο θέμα εξ α.λλου τ~ς
έξασ9αλίσεως τ'fjς συγκαταθέσεωτ; ,ou ΟΙκουμεναοu Πατρ ια ρχε ίου , Ιοίq:
οια. τα.ς Ν. Χώρας , και τ'fjς α.ποτροπΥις σκανοαλισμοu το υ Xa ou, κczταλczβον
προέχουσαν θέσιν , ύπεσκέλισε πάντα τα. λο ιπά, τΥις 'Ιεραρχίας λαβούσητ; τ/ν
έξ'fjς τελικ~ν α.πόφczσιν : « 'Η 'Ιε ρά Συνοόος 7η ς Έκκλφ[ας τΥις ΈλλιΧόο ς λαμ­
βάνουσα ύπ' Ι)ψιν τ~ν εκ τ~ς ο ιαφορας ,ou Έκκλφ. 'Ημερολογ ίου προς το
έπικρατΊjσαν ~ό'l) πολιτικό» τοιοϋτο προερχομένην σύγχυσιν παρά "CJ) λαCJ) και
";'"ην εκ ταύτη; θΡ'l)σ'/.zuτα'fιν βλάβην au-;ou , άν-;αποκρινομέν'η οε εΙς ";'"ην παντα­
χόθεν εκό'l)λουμένην έπιθυμίαν , ιΧποφασίζει δπωτ ιΧφομΟLbJσΥι -;0 Έκκ);ησιασ-;ι­
κον "Ημερολόγιον προς το Πολιτυων, ύπο τον ορον τ/ς συμφωνίατ; ,ou ΟΙκουμ.
Πατριαρχείου και οι ' α.λλους μεν λόγους και όιό'n εν 'CJ) Έnηνικ<'i') Κρατει
α] Νέαι Χώραι έξαρτωνταL εκκλΨΗαστικως εξ αύτου , α.νατ[θ'l)σι οε ':"<'i'J Μακα­
ρ ιωτατφ Προέδρφ αυτ/ς δπωτ; προς τοuτο συνεννΟ'l)θΊj μεθ ' δλων των Όρθο­
όό ξων Έκκλ'l)σιων , Ιοίq: όε το u ΟΙκουμενικοu Πατριαρχ ε ίου , μεθ' 06 -ή συμ­
φωνία t G-:-a L α.πα ραίτ'Ί)τος JJ 94 . Π ρ ο'l)γο υμένω ς 'ή ΙΣΙ εΤχε πα ράσχε ι τ·ην rioELΙXV
αu,'ij ς -;CJ) Μ ακα ρι ωτατω Π ροέ δ ρω , Ζν α ώς έκπ ρόσωπο ς αυ,ϊjς μετάσχ'l) τυχόν
συγκλ-fJθ'l)Gομέν'fJ ς Παν ο ρθ ο δόξ ο » Συνό δου πρ ο ς επ ίλυσ ιν το;:) Ή με ροl. ογιακο U,
Τις ~ σύγκλησ ιτ έπ ιθ χν ολογε":-:- ο , ίό[':{- με -:-::', 7 χς Χ ΧΤ Χ 70U Π . Σ . γνω στάτ; αίτια­
σειξ 95.

έμψ αν ισθ έντων ώς με ΙΟ'/ Ο 9τ, ψ ισ :f:I :-ων Ί ερ α ρχω·ι , συνχγε :-χι χ:φιβως :-0 άν τίθε τον . Παρ α
ταϋτα aeν είνα:ι ανευ σημα:σία:ς χαί -:0 "(εγονο ς δτι χcι-:α -:-Ιιν συνεδρ ίαν τ'ίjς ΙΣΙ τ'ljς 2- 7-1929
ό Μητροπολίτη; Χαλκίδος ΓpΊJγόριoς , άνα:φερό μενος εΙς . 0'1 τρ όπον καθ ' ον τα Πρακ τ ικά
τ'ίjς ΙΣΙ Δεκεμβρίου 1923 διετυπώθησαν, διε μαpτuΡ'ίjθη έν-:όνως διότι έχ τ-~ς άναγνώσεως
αύ-:(;)ν φαίνεται δτι aeν ύπηρξεν άντίΡΡΊJσίς τιτ; « Έπί τούτου; ύΠ"~pξε ζωΊJρ α άντίΡΡ'φις έκ
μέρους πολλών, άλλα aeν έγΡocφΊJ εΙς τα Πρα:κτικoc, ένijJ αλλων γνωμαι έγρOCφον.ο έπιμελως»
(Κ ω Ι Σ Ι, 1929 σ. 211 ). Ό αύτός , έν τούτο ις , Μψροπολίτ/ς Χαλκ ίδος ΓpΊJγό pιoς μετά
δι'ή με ρον, -ητοι κατά την συνεδρίαν τ-~ς 4- 7-1 929 , δ ι ευκριν ίζων τα άνω:-έρ ω , ;;αpετ/ ρΊJσεν
δτι "δεν είναι άΚΡιβeς το άναγρα: φεν ε Ι ς τάς έ φΊJ μεpίδας σή μερον δτι δ'ίj Oεν χατά την χΟεσι­
συνεδρία:ν έλέχθΊJ ύπ' έμου ο-: ι διεγρocφφαν τά Πρακτικά τ'ίjς Ίερα:ρχ ία:ς του '1923 καΙ
'11)'1
1924, καθόσον ιΧπλως ~θέλΊJσα. νά ε 'Ιπω δη ae'! άπεδόθΊJ ;;λ'ή ρως ~ Ύν Ι:ΨΊJ τ-~ς τότε μ ιχρας
μειο ψ-ηφίας» (Κ ω Ι Σ Ι , 192 9 σ. 22 2).
93. Κ ω Ι Σ Ι , 1923-1928 σ. 110.
94. Κ ω Ι Σ Ι, 1923-1928 σ . 111.
95. Ό νέος Κα:ταστα.τικΟς Νόμος τ'ίj ς ΈκκλΊJσία.ς ( ΦΕ Κ 387 Α,/31-12 -23 ) είχε κα­
~α:pr+ισει την 5μελ'ίj Διαpχ'ίj Σύνοδον ώς " έπα:χoλoύθΊJ μα: τ'ίjς ά.ποκατασταθε ίσης . Ισχύος των
 ο υ.ω ο ια -:-ι; ς πρόσθεν ιΧτ.οφά.σεως α uτ-!j ς , Υι ΙΣΙ χτ:εδέμ-:-ο Ζ::Ι: -: 7 :-
-:0'1 Υιμερομ 'φ ι ακον συνταυτισμόν -;oou έΚΖλ'ησιαστικου προς -:-0 T: OI' L-:-LZ 'j'1 -'. _ ε ­
ρολόγιον , χω ρις να Ζαθορίζη χρόνον ένά ρξεως -;oΊjς ισχοος αυ-;οου , έξ 7.~-:ω :--ε ­
νου εΖ τε -;oΊjς « συΠ'Νο'Γι σε ω ς » με-:-:Χ τ.σ.σων -;οω,ι 'Ορθοδόξων 'Εκκλ'ησ ιω,ι Z::ι: ~
τ!j ς «ιΧτ.αραΙ-;Ο'ή-:-ου συμφωνίατ;» -;oou Ο ικουμενικου Πατριαρχείου 96 . Ε ,jν όΊj-:- Ο'1
δτι , ύπο .0'1 ορον «συνεννόησ«;» έννo:::~.o, κυρίω ; ειπε~ν, Υι ιΧγγελΙα του λΊ)φθέν.ο ς
μέτρου και Υι ιΧν-:-αλλIJγη ιΧπόψεων έτ.' α υ-;οου , πα ρακαμπτομένου τοιουτοτρόπω ;
του , ώ ς έκ -:-Ίj ς έzπεφ ρcι.σμέν-η ς ιΧρν-ήσεως -;οων Πα-:-ριαρχων ΆλεξανορεΙας Ζα !.
'Αντι οχε ί α τ; δρθουμένου έμποδίου Ζα ι 'Υι ς όοου προς έφαρμογ-ην -;οΥις Υιμερολο­
γιακΊjς μεταβολΤις οιανοιγομένΊ)ς πλέον.
ΟΙ παλαιοημερολογϊτα ι -;ο'ην λΥιψιν -:-Ίjς τοιαύτη; ιΧTCοφά.σεως «κα,,;,eι. δια­
βολικώτατον - κα,,;,' lΧυ-;OOtις - τρόπον διατυπωθείση; ύπο -;oou ' Α ρχιεπ/πο'.)
Άθ~l)νων» προς έξαπά7ησιν --;:ης ' Γ ε ρ α ρ χία τ; 9;, άποόίοουσιν είς τούτον, δστιτ;
ύπ!jρζεν «εΙGΊ)γψ,ης εις τ-ην Τεραρχίαν cι.υτ-Ίjς κιχ!. φανατυώτ; κlΧι ύπέρμαχοτ;
τ!jς με-;OlΧβOλΊjς Ζ:r,ρυξ)) 98. Κα!. ετνlΧι μεν ιΧλΊjθες {)-:- ι ό ' Α ρχιεΠ/TCος Χ ρυσόστο ­
μος ΟιεΟΡIJ.μά.-:-ισεν ιΧποφασισ-:-ικον ρόλον ::: ι ς -;ο''ην ()λΊ)ν -:-ou ζΊj-:-'ή μlΧ70ς 70070'J
έξέλιξ ιν, ιΧλλ' εις f}.παν.α 7α συλλογικά οργανα οιοικr. σ:::ως, .η εuθuνΊ) οια τ:'ην

Καν όνων » ( ( 'Ezχ);rι CΊ Ιλη λ. ' σ .

3 Ι 5 ) Z:Ι~ ::! Z! 'J έ-.,./. :ι η ~ό :: ·~cίΞ: !. -:~., θΖ σ;.ιι:,,) 7f,ζ ( I ε ~ α.ζ Συν ό δ ου
τη ς (ΙεραΡΖί:χ.ς ώ ς &νω",:χ-:-r,ς ΟΙΟΙΚ"fj 7 ΙΖ"r,=: ':\ :: ΧY, ζ ~ :l 7:X; 7':.ι :j Ζ-:'),):; σJ·J;'~Ζfj μf:.rr,ζ zi; τα-ττ ι­
κ~ν συνέλευσιν , μ-η cX7:0κλετ.ο μέν-fj ς κ χι. 7r, ς έZ7 XZ7 r..ι ') :Ι') 7',:; VJ&.'Ζi.Τ, σε ω :; ( :;: ;; 8 ;; :χ 2- 3 ). ( Π ρ βλ .
Β α Ρ ν ά β α ( Τ ζ ω Ρ 7 ζ ά 7 Ο υ ) , 2'11 Ίj 7 ~ '-' ;: οΧ ( 7 r,') h: ( -: ~ ο ') ~. 'Η Κ ατ ασ τ α ­
ΤΙΚ'Ι] Νο μο θεσ ία 7-'ης ΈκΔφ ί'Χ ς 7~ ς Ί~λλ:ίδ,-,~ , λ oy" J'Χ ! 19 6; σ . 1:?'! Ζ;: , \.
96. Πρ βλ Χρ υσ οσ7 ό μο υ (Α' ) ' λΡ Ζι ε ;:ι σΖ ό ;: ') ') 'λ θ 'ι;'ι(;)ν .. " Ή
ΈΖκί:φ ί'Χ 7~ς 'Ελλάδος . .. ενΟ . :Χνωτ. σ. 170. Δεν είναι ορΟο'1 70 ....;: 0 7C,'3 « :Ί Ι'r, -: ~ c, ;:,-,ί.(-:Q'.)
πρ . Φλωρίνη ι;» Χ ρυσοστό μου ύποστηρ ιζόμενον , 0 7 Ι «άνε-;Ζθ-Ι) ε tζ 7 Q') ~Iα.z. llF6ESFo') -ή έ ­
φ ~p μ")γ η -:-η ς ά;:οφχσε ως ύϊ:Ο τον ορ αν ομω :; , ο ι:ω :; συ μφ ωνήσωσ ιν ε~ς 7 0 ;:)-;0 άπασαι x t ε;: ι
μέΡ Ο')ς 'Ορθό δο ξοι 'EZZλΎj σ ίαι)) ( Χ Ρ u σ ο σ 7 ό μ Ο υ, 2'11 Ύj" Ρ ο π ο λ ί 7 Ο υ ;: ρ. Φ Χ ω ­
Ρ f. ν "η ς , Σύντο μο τ %αΙ 7:ερι);ηΠ7ΙΧ '~ ι:ερι γρcι q;ι"η '; 0 ;) ) EκκλΊjσ. r:α.λ/κοϋ ζΊjτ/μα.70ς , ' _-\.&~­
ναι 1953 σ. 5). 1\α7:Χ ΙΗ: τον 1'. EOσ7pα-:ι:ίδΊjν δι:Χ της :ΧΠΟ ,?:ίσεως ταύτητ «-Υι μεν "Ιεραρχ ία
ά: φέ:θΊ) ν~ π ισ-:ει)"{) Ο"Π .~ μεταρ ρ·jΟμιcrις ο α. έγ Ινε-:ο Ζ :Ι7ό πιν Ζοινης άπο φ ά.σεως ",:,ου τε Ο Ικουμ.
Π αΤΡ Ι ::ΙΡΖε (οlJ z.xL τ(;)') λι) ιπ ων Ό ρθοόόξων '1~zzλιι σιων , ό aέ λΙακα.ρ ιώ7α70 ς ένε 9αν ΙσUYj ώς
έν-:ε7α.λ μέν Οζ ί)ί: Ο ":'"ης ! lερα ΡΖΙ ::ις ν α. πp o βfι ε tζ T'r,~J με7α ρρ,jθμ ισtν κα.Ι μόνον με τ"ΙΙν ι1l)ΨX Ι'Iε ­
σ ιν , 'j;:) ΟίΖουμενικου ΙΙΧ7ρι'Χ ρχε [ου)) . ( Γ . Ε Ο σ 7 Ρ α 7 ι ά δ ο u, ενθ . ανω7 . σ . (. ι ) .
97 . Γ. Ε Ο σ 7 Ρ χ 7 Ι ά δ ο υ, εν θ. :Χνω 7. σ . 41 .
9 8. 1'. Ε Ο σ ':' Ρ α 7 ι :ί δ ο u, ενΟ . :Χνω ,:,. G . 1. 1. Ε Ις έπ ίρρ ωσ ιν ό αΛ70ς ύπε σ7'ήριξ ε\l
ΟΤΙ "ή ληΨις 7ης έ:ν λόγ<μ &ϊ:ΓJ?X σε ως ώ? εΙλε -;ο Z(lt είς τον έ:Ζ φο βισ μον των (Ιε ραρχ ων έ ξ α,ί­
τ Ιας του,;') μiν , ώς τ:ροελέχθ"ί , -:-ης έΖϊ:ε φρ ασ μένη ς γν ώ μΊj ς -:-ης 'Επαναστάσε ω ς έπΙ 70ϋ ζ'ΙΙ­
τή μχ,:,ος , 70υ70 δε της πε ρΙ ό ρίου ήλ ικ (α ς Ζ'Χί άποχω ρ ή σε ω ς .Μητρ οπολ ιτών έχ τη ς ένεργοσ
ύΠ-Ιίρεσ ίας δΙ'Χ7ά ξεως 7 0υ Κα7:ισ7'Χ7 ιΥ.ου Χά Ρ70υ . ( ε ν ο' α ν ω 7. , σ. 39 ). ' Αν'ΧΖΡ ι β-r, ς
εΤν~ ι, ό 'ΠερΙ ό ρίο'.) ';Ρ, ιzΙ ~ς tσ-.ι:υρισμός . T otct,,j-:-r," ό Ι:Χ.7Χξ ιν όέν τ:εριελ ά.μ β~νεν ό Ν ό μο ς 70ϋ
'1 923, οσ-;ις έΟ-η μοσ ιε.JΟ-η τ1 3 1 - 1 2 -2~3 'r,70L με η): --:°'ιjν λ:ηΨιν -:-η ς ;:ε ρι ·ή μερολογΙΟ1.) &'-:(,91-
σε ω ς της ΙΣΙ .
102

ί.~Ψιν άπο?άσεων οεν έT:~PΡΙΠ'7ε'7ιΧ~ έτ:Ι '70 'J Ξχ χσ7 07Ξ είσ~ηγ~η'7o tί , όσΎjν'O·fιΠ07E
β:χΡύ'·fj'et. xα~ αν εΖΤί ''ι γν ώ μη αύ-:- ου , αΛ!. ΖΙΨ/. Ι συλλογιΔ) χα,,:αμεριζομένΎ)
μΖ-:-αξο πάντων ,ων άπαρ,,:ιζόν,,:ων ":0 άΠΟ Υασ [~ (j'1 6ργ αν ον μελων. ΑΙ πρ οη­
γη Ε) ΖΤσα ι , έξ αλλου, συνεννοησειξ με,,:ά. ":Ζ ,,:o:j Οlχου μ. ΓΙ ατρταρχείου και
,ων λοιπων όρθοΜξων ΈΧΥ.λφιων , άψfιpoυν , Ζ:Χ"':":Χ -:- 0'1 ΛΙ α ρωνΖ[ας "Ανθιμον 99 ,
τον zαpαΧ7~pα. ":"~ς αύθαιρεσίατ α-;:ο ":GU Ρ όλΓj ·J . rJ'J o~εop αμά:: ισεν ό βα λλό ­
μεν ο ς ' Α ρ χ ιεπ ίσκοπο τ.
τ Η χυ ρ[α βά.σις έζ( ' ·fις -iι (Ι ερ α ρχία έυ-:'ίΊ ρ ~~ε 7'~ν ~:;:6 ~x σ!.'I cι.U--;Υι ς Uϊ:ηρςεν
«'Γι πανταχόθεν έΖόηλουμένη έπιθυμ[ α η μ<:,,: α β οί.Υ, ς -:-,,:::; i z z l.. ,r. μΖρ ολογ[ου . Το
έπr..χε Ιρ"l) μα 70U70 ζω"η ρως &μ<ΤΗσβη70 υσ!.,; ο ] ZCΙ7 Z 7~':; ·~μ Ξ?r..ιi.fj":'!.αχη ς ά.λλαΥΊ'ις
τετ αγμένο ι , καθ ' ο υς ουδέποτε ·ίι συνε ίδησ«; '7~ ς ~Ez%i:r.G ~ Ζ ; δι ετύπω σε 7"ην
άνά.γκΗV διορθώσεω ; ,ου iιμερoλσγ[o υ , (~ς ' Exzί:r,σ[ :χ : Χ σ:;; :χι.ω ς νοο υμένη ς
,ou ε'JσΖβους x):~pσυ και λαού, απαν,,:ος όYjλο'lό,,:ι ,,:o:j πί:r, ~ (:ψ. 1. ,,:,v ς -:-ων π ιστών
6μου μετα των ποιμένων α.ύτων 100. 1'0'1 [σ Ζu Ρtu μο'J 7 C, ::J-: r,J'J i" 7~Z ~ O'J z !. ~ έί: Ι­
σ'fjμος περί -:-01) 'ΗμΖρολογιαΖΟI) Eίσ'ίjγησι ς ,,:, Υ,ς ΈΥ..Υ.. ί :r,σ ~ 1.:":,,r,ς Έλλ ά.όος έν(:)­
πιον "6 j.; Μ<:γά.I:l]ς Συνόόου, όΖΖομένη δ τ ι «άπ ο -:-fj:::; -:-~ i.'j 'J : -:-'J::' ω ' 1.1ω νος εΙΖΖν
άΡΖ[σεt "ή Έκχλ)ίσ [ο: ν,χ συνειο "η707:0 ΙΊι '7·~ν ά'Jχ-(%:r, 'J o ~ ~ θι~σ Ξ ως 7r:ι !) ~σz') oν70ς ..
τότε Ίουλιανοl) ''ιμε ρολο γ[ου , διότ ι εΙΖΖ πi. ~ 'J·J ό: 1. ;-:: σ -:- ω θΊ', ;; ":' ι ":'ou":'o , σον ":ί{)
zpόν(~ προϊόντι εΙΖε χα.70'.'J'7~ήσε t ν,χ σ? Xί.ί:~ -:6r:; r.J' I . ώ σ τε ~Γ, ~ρ αγμα'7tχ·η έα­
Ρ ι'l'/ι ίσΎ)μερίσ, 'ια. ε-Ζη άποσ,,:'{j χα,,:,:Χ 13 'r. ~ ~ .:7. : ,,:,,7,: ώ ς τοια ύτη ; πτστε υομέ­
νης» 101. 'A'IZξαp"ίj-:-ως δμωτ; τούτου Υ1. ['Ι Ζ-:- 1. Ι ;;-:-', ~zz-: αι πο [ας ,,: ι'ι ο ς άλ''ιθz[cι.ς
''ι έν άπολύτ(μ πως διατυπώσει έΖ ,? ? 7. r;θΖ ~G :Χ Z'J ~":'z ι 1935 ύπο -:ου θρησκευ­
,;,ιχοσ περιοόιχου «ΟΙ ΤρεΤς Ίz ρ:ί_ ~ z 1. : )) 'ΓΙ (;);Π, . 6,,: ι «α.όιαφιλο'lίχη,ος άλ~­
θεια (εlνcι.ι) δτι oύόφ[cι. άΤ. οί";-: ως ~Ό"Ζ 'J~":' V ~?zυ'lα ΠΖρΙ ,ων i)ιαθέσεω'l .01)
ΖρισΤΖπωνύμου πληρώματο τ . Ζ 1.-:- · i~'jZ''r:) σ'J'I":''ιρη,,:ιχοu, τούλαχιστον έν-:-ί{)
δόγμα::-ι 7:ης Όρθoόoξ [~ ς ~ &ί.ί: Ξ Z Χ ~ ΧZ7+ι ? ισΞ. 7Cι.ς ολα ς ένεργείατ; περί 7"ΙΙν ύπό ­
θέσιν ταύτη» μ ί α &Ο ι%. χ ισj.r:Ι",rr,-:fj'; (; 7:(.')0-(" -ίj ότ=ο(α εφε ρε ",:"χ μετέπε ιτα δυσα­
ΡΖσ,,:α άΠΟ":'Ζλέσμ:χ,,:, :χ » 10 2.

~ Eν ϊ:χυ!Ί ϊ:Ξ. p ι;:-: ι:)σΞ.~ "" χ;:ό ? ,:χσ ι::; aG7"1J 7~ς ΙΣΙ , συμπνι γεϊσα έν,:() ς --:ων

99 . «' Ε Ζ Ζ ί. 'r, σ [ 7.», 1933 σ . 52,

100 . O ;; 7fj ~ Ο ~ΖFω 7(';}Ψ;:ΧΙ σΖε7ΙΥ.ω ς: «Άλλα μ~7':ως εσ7ω x.α~ ύπο λIΊj7ρoπoλΙ7ω ν μό ­
νον :'ι ΓJ ίωνδ '~ ϊ:0 7ε 7.λλων άνθρ ώ7':ων τΊ)ζ 'ΕΖΖλ"Γισίχς κα",:, α Θεον ' χαr. Ζατά. ,,:,~ν τάξ~') συνε ρχο ­
μ ένων . {) 7:εβί:fι θ η 70 ~(J ij70') θέμ'Χ Ζα.Ι έζYj "t+ΙΟ~η ~ίj ΤΟ~:Χ 'J",:~η μετcιβ ο)..tj ( .η ((ο~/) ρ Ο ω σL ς)) δ ~ως λέ­
Ύε "";α ~ ); 11o'J Ζ'Χ Ι :: ό-;ε έξε3 -'ιλώθ -η -;οιχ·j-;-,I «( σ'JvεΙ Ο-fj "':Ο 7:0ί-lj σ ις )) ; '.ΛΖρ ιβ (';)ς ,·3J άν7 ίθε",:ον συ ­
ν έ β Χ Lν εv». _Π p ~λ . (6\ γ ι ο Ρ ε ί ",: Ο u μ ο V 'Υ. Ζ ο U. Τ ο C [Ι με ρ ολογ ΙΙΧΖ ον ζ-ίΥ:-ημχ. ΓI'Χ Ρ X7η ρ~­
σε ις ε;: r. 7Γις « Ε Ι σΓιΥή σε ω ς 7η ς ΈΖΖί:ησ ί:.ις 7fι ζ (r:Χλ i 30 ς ;: ρ ος ",:.'ς) Il cινo pO ό όo;oν λ Ιεγχ):ην
Σ 'JΨJ ο αv » , Ζ,Ι : « Ο , ΊΌ » 1972, 'Ρω.λαν 159-1 60 G. 5. Χ Ρ υ G α G -: ό μ α 1), :\1 -fj -: F α ~ ο λ [-
"; (j υ ;: ρ. Φ ί. ω Ρ ί ν ~η ζ, Ά\ν 'Χί ρ ε σ ι. ; -;ou έλέγΖου .. . G . 69 -ί Ο .
ΙOI , 'Ε ΖΖ λη σ[α.ς Έ λ λ ά. (; ο ς , Τ Ο 'Η μερολογΙ7. Ζόν .. _ σ. 7,
102. «οι 'Γ ρε Τς 'Iε p cί. pχ α. ι » , 1935 G. 8 1,
 103

&λλεπαλ);rιλων συζψ·rισεων πε ρ ί το ί) νέου ΚCY.τασ7ατιχοU ::\ ό μ r:ι') :-r,; "Eaj:r, -

σία τ , &ποτελοuντος αλλωστε χα ι το χυ ρ ιον xCY. t χuριαρχοuν Ζ-ι τ Υ, I ~ I Τ Χ'J:-r,
θέμα , χαι Ζν μι~ xCY.t μόνΥ) συνεδρι άσει λη φθε ~σCY. , εφερεν Ζν έCY.uτΥι , x xτόπ ~'1 μ ::ι: ­
λι στα καΙ των διατ υπωθεισών ύπο έν ίων ~ I εpα. ρχων άν7ι ρ ρ~~σεων , '7α σ7:Ξ ~ μ ): 7 X
τΥι ς Ζχκλησιαστ ικΥι ς ά.νωμαλ [α ς XCY. t δια ιρ έσεω τ , πoλλϊ;J μαλλον οιότ ι π ά'ιτε:
συνγ)σθάνοντο δτ ι Ζπρ όχε ιτο πε ρ ] βεβ ιασμένηξ ένε ργε ίατ; &γνΟ'φάυη ς Τ"φ εί.­
λειψιν μCY.κρ ας χαι συστηματικΥι ς ένημερώσεως και διαφωτίσεω ; τοί) λαο ί) πε ρ ι
"η ς ούσ ίατ; "o u δλου θέματο τ; 103. Οϋτω«; &(()έθ"l) ό λαότ; να πιστεύη ε ίς "'f;ν οογ ­
μ iX'nΚ'f;ν χροιαν το\ί ζητ·rιμIXΤOς , τούτο οε υπΥιρξε θανασιμον σφαλμα 7ης έκκλη ­
σιασ7ΙΧ'lj ς ήγεσ[ιχς , δπε ρ οεν κατω ρθ ώθη να. o ιopθ ω θΊj μετέπε ιτα, πιχ ρ ' ολιχς
τας δντω τ φιλοτίμουτ κα ι ύπερανθ ρώπουτ αύτΥις προσπαθείατ. Πρo φIXνrις έξ
αλλου τυγχάνει ή διαφοροπο ίησ«; 7Υι ς αποφασεω ; ταύτη ; ενιχντ ι έχε ίνη ς 70U
Ε70υ ς '1 919. Τότε ή 'Ιεραρχία εΙχεν έξα pτ·rισει ,",'f;ν ήμερολογιΙΧχΥιν μεταβολην
έκ 7'1j ς περ] ταύ7ης συμφων ία ; των άγ[ων ό ρθο06ξων ΈΧΧΛ'φιων χαι έχ τ'lj ς
συνταξεω τ; νέου &χριβεστέρου ·'ι μερ ολογ[ου . Ένϊ;J ή παρούσα , μόν'!)ν ,"'f;') συγκα­
ταθεσιν 70U Οίχουμενικο ί) Π ατρ ιαρχε ίου εταξεν ώς δρον έχ των ων oύ~ ανευ
οια. ';"f;ν πραγματωστν αύτΥις 104 . "Άλλω στε μόνον οϋτω θα ~ ouν ατ o να έπιτεuxθΊj
ή μεταβολή αυτη , οε οομένη ς , ώς προ ελέχθ'f; , τ'ljς οεΟ'!)λωμέν-!)ς &pν-rισεω ς 7ων
δύο Πατριαρχων τούλάχ ισ-:ο-ι .
'Ήοη , μετα. πα ρέλευσιν 50ετ[7. : 'r. Έxx):φ[cχ τΊ;ς Έλλάο ος , έν τη επ ι­
υfιμ<p αύ7Υις περί 70U Ή μερ ολοΊ ι αχο u ~·f; 7"ί;μ7.70 ς Ευς(ί; σε:ι τ:ρος 7Υιν Μεγάλην
Σύνοδο» , όμoλoγε~ δτι &τυχως rιγνo·ί;θ." 'r. σώ φ ρ ω -ι Υ ων-Ι; τοί) Πατριάρχου 'Ιω­
ακε ίμ τοί) Γ ' «κα ] μηοενος έxx) :φ ι αστιx r:ι υ λόγο ') συνωθ ο ύν τω; διωρθώθη το
'Ιουλιανον 'Ημερολόγιον κιχι ή Έxxλ "l)σ [cχ οιγ; ρ έθ Ίί ε ί ς Οεχο μένCY. ς τ'f;ν οιόρθωσ ιν

103, Βλ . Γ. Κ ο ν ι δ &ρ .1), Έκκί;φ ιχσ7 ΙΚ'1; 'IG7'.J~ (X :-7, ς Έλλ&δος Β ', 'Λθ'ij',X Ι 1 9 ί Ο
σ, 2ί Ο, Π ρ βλ . κχΙ Έ κ κ λ η σ ί α. ς Έ λ λ ±δ ο ς, T i-, "Ημτρολογιωων ζή 7f) μα. , , .σ. 4.9.
ΕΙρ ή σθω δ' δ τ ι 'ή ολη περ Ι τΎιν με7α.β')ί;/j·1 του ·ί;μ ε ~'.J λ'.J γ(,)·J Δ'/"ιjGις είχε δ ια.βί;ηθ-ί) ώς &'1 -
.ο ρ θ όδοξος κχΙ νεωτε ρ ιστ ική .
10 [1 . 'Γοϋτο παρατη ρ ώ» Υ.α.Ι δ ΠΧ-::Ρ Ι±ΡΧ'l) ς , λλε ξχ'ιδρείοις Χριστοφ ό ρος εγρα.φεν , δ τι
1ι γενOμένΊj διό ρθωσ«; ύϊ:"i1 pςεν « αύθαίρ ε τοτ , άμ ελέ-:-r. 70 ς ~ έσπευ σ μένη , εΖ συν αρπcι·y..rι ς χα.Ι με
την πρόθεσ ιν α ] συντ/ρη7Ι%.~ Ι 'EZ%i.:fja Lιx ~ ν ά εδρ εθω σι ;:ρ ο '":~",:,ελεσμένoυ γεγονότος » ( ΓΙρβλ .
« ΤΟ έο ρτολογαον ζήτη μχ » πχρ α «' Η . Φ .Ο .» 194. 9 9 .7 2 σ. 3 ). ο υ,ω z C(l Χ Ρ υ σ . Ν α. σ­
λ ί μ 'Γι, ΤΙ ~μεpoλ oγια.κ ·I; ΚC(Ι,/Ο7 0μ [χ έξ έπόψ εως έκκλφι οισ7ιΥ.ης, έ'/ : «' Η. Φ .Ο.Η 1950
9. ίί σ . 3. Ά . Ζ οι Χ οι Ρ [ oc, Π C( ρ ±,/ομοι κυ βε ρ'/η-::ικο Ι διωγμοΙ "ocλjτων , έν : « 'Η .Φ .Ο . Η
1954 9 . '1 7/1 σ. 5, ενθα; Τι ":OΙ~{)7" ;:ε ρ ί με ,,::Χβολης ":"οϋ 'ίjμε ρoλoγΙoυ &:;-:ό 9α.σ ι.ς --:-η ς ΙΣΙ χα.­
ρα.Ζ7'fJρΙζε7ΙΧ ι. ώ ς ({ &'ν-nΖocνΟ'J r.Ζr" XCΙΙ παρ ά.νο μο ς ώ ς ά.ν": ΙΖει μέν'fJ ε Ις ":'0 Κ . Δ , του 1923»,
Κα:rα τον Γ . Β uσ,:, Ρ rx '": ι α. a'Ι) ν , έ ξ &λλου , όεν Ζρειά.ζε7α. ι ν α « είν α ι 7 ις σο φ ιστ'ιj ς z~ι
κocκό τ:ισ70ς» όι χ ν Χ Ι<ΤlU Ρ ισθ'n 07Ι ''ι ά-ϊ:ό9χσις ΙX'J"':" " (( είχε τ-Γ;ν εννο ι.α;ν ν α γΙνη cίϊ:o oεX7'η '~
με-::ocβ ολίj 70υ ' Ημερ ολογίου δια μόν1j ς .ης γν ώμ'l)ς .ο υ ΟΙκο υ με'/ικου Π ocτρ ια.Ρχε [ο υ » Βλ.
Γ. Ε ύ σ τ Ρ οι τ ι &δ ο υ, ενΟ. αν ω 7 . σ. !ι1-4.2 .
 104

και αΠΟΡΡΙΠ70ύσας αU7"YjV» 105 'Αληθες δπωσδήπστε τυγχάνει δτι ~εν σuνέτρε­
χον σοβαρό ] έκκλησιαστικοι λόγοι προ ς τ-~ν δ ιόρ θω σ ιν, πράγμα δπε ρ παρεοέχθη
και
, α υτο
" τ; Ύ
ο υτοτ; ο
" j \ ρχιεπ / πο ς , . - ενώπιον
•Χ ρυ σ ο' σ τ ο μ οτ; ομΙΛων " -
7η ς 1"'1 -
"-' τη
27-12-1923106. 'Επομένως οχι τόσον λόγο ι έκκΛησιαστικοι δσον λόγοι πο ­
λ ιτ υω ί, έμπορικοΙ καΙ κοινωνυω] ~~ σ α.ν έχε~ν{)ι , O~7ινες Jή σΖγΙ G (J. 'J πίεσιν ε7: ~7:ης
ΈκκΛ7]σΙας και ώo'tιΎΊJσαν ταύτην εΙ ς 7Υι') λΊjψι') ":"Ίjς -;:ρoκειμέν"l)ζ &-;:ο rp7.σεως.
Ή τοιαύτη ~ε πίεσ«; ύπηρξε ,"i;) ον7Ι σημαν":"ικ 'tι , οϋτωτ; ~ ' έξηγε ~7αι πως .η έν '
&νέσει ~ιεξαχθε~σα έπι Σuνό~οu εύρυτατη σuζ'tι7'!JG"ις περι 70U ζψ'tιμα70ς τού­
70U, καθ ' 'ην δ ιετυπώθη σαν και σοβα ρώταται έπιφuλάξεις C:)ς προς ":"'~ν ε Ισα -'
γωΥην τ-ης &λλαγης , ώ~+ΙΥ/jσεν έν τέλε ι ε Ι ς 7Υιν έν όμοφωνLCf 107 ληΨιν 7ης γνω -

105. Έ κ κ λ 't) σ ( α ς Έ λ λ ά Ι> ο ς Το "Η μερ ολογ ιακ όν ζή7lJμιχ . .• σ, 30 ,

10 6, Κ ω Ι Σ 1 1923-1928 σ .1Ο3. Έν τούτο«; ~ς « έκκλη σι ιχσ7 ΙΚΟ Ι λόγο ι » 7ΨΟ'J βλ~ ­
θησιχν τότε, μετά κιχΙ πολλων άλλων, τούτο μέν ή όφε ιλο μέV'1J ε:να.ντι της Μητρος 'Εκκλησίας
εύλ:ιβεια. της θuγα7ρος α.ύτης , τούτο ι>ε ή άνά·(/.η iJιατηρήσεως άl>ιιχταρ άκτου της μετ' αύτης:
κιχνονικης ένό7'/)'ος, l>εl>ομένο') δτ ι είχε r.ροηΥIJΟ'ij ή άπο 20-5-1 91 9 άr.ό 9ιχσ ι ς 7'ίjς 'Αγίιχς
πιχτρ ιιχρχικης Συνόδου περ] προσχωρήσεω ; 7ϊjς Έκκλησ ία.ς Κων/λε ω ς εΙς 70 διωρ θ ωμέ­
νον " Ιουλ ιαν ον 'Ημερολόγιον, Πρβλ «'EXXX 'lJa LΙXV)) 1933 σ, 11 2,
10 7. ΚΙΧ7α 70 έν 7ii'> Ί . Κώδιει 7'ίjς Ί , Συνόδου κα Ι έν 7αίς σελ ίσ ι- iX'J70iJ 89- 11 1 κα­
τεστρωμένον Πpα.ΚτLκOν 7'ίjς Δ' cruVEiJp lx; 7ϊjς λ' Συνελεύσεω τ; 7Γι ς Ι Σ Ι (27-12- 1923 ) έ μ­
φ α.νίζετιχ ι iJιαφοΡά. τις μετιχξύ του έν άρχη αύτου παρ ατ ιθε μένου κ α.-;αi.6γοu 29 παρ όντων­
Ίεραρχων , εΙς ους προσθετέα; κα.Ι δ Κορινθ ίας Δxμcι.σΚTινoς 7: ρ οσελθ (ον βραΜ7ερον, ( Κ ω­
Ι Σ Ι 1923 -1928 σ, 96 ) καΙ των έν τέλει αύ70υ τεθεισών ·)7: 0γρ χ? ω·) χύ -;ων. Ε Ιο ικώ7εΡΟΥ'
α ] ύϊ:ογραφ (χΙ α.Τ·πνες εχουσι -;εθη παρ ά -::όοχς "':O~ IIp:x:z,,:~ztj~ rJ έ;:'Ζον-;:ι~ z~ς 23, έν α.Ις πε­
ριλα μβανεται κcι.Ι .1) του Kε φ cι.λλην ίας Δ α.μ α.σΚΤι νο':ί , "'~ -;L'J "; -;0 Ο'J"μ χ iJε'J άνcι.γρ ά.9ε7αι έν -ii'>
έν άpχ-ϊi κα. 7cι.λόγφ 7ων πα ρ όντ ω ν , Έχν ·)7:0-;EI}r. .)7: έκ 7: α. ρ α.Ο ρ " μτ,ς 70ϋ Γρα μματέωτ; δέν ­
κα,,:,εγρχφη ε Ι ς -:0,1 7: Ινχκ χ --;ων ;: :ι ? 6ν7ων '7,) 'J';J)~:! -:'j~ h ες:.Vj:1j'/t:χ:ς Δα. μ~σ'/..ΊjνοU , τότε έπΙ
31 ;: χρόν7ων , --:0 Π ρ χκ,,:, ι%ον .j;:o·.'P:X?IJ'JG!. μ6·μj·1 :! 3 ~ ~jj.Ζ !.;:ου σι7>'J των ύϊ:ΟΥραφων των Θεσ­
σαλ ι ώ τ ιδοτ; Εύθυμ ίο» , Δ'r, μ'ι;-; ρ : :iο') ς Γ ε ;: μα.·/ο':ί , ' λ ρ'(ολ ίο ος ' Αθ αν ασ ίου, Καλαβρύτων Τι­
μοθέου , T~ ΙZZ'η:; lloj:Jz:i~;:'j'J , r 'Je::t'j') ..l !,fj 'I ·JG ['j ·J , Κ:εΡΚ 1J ρ :χ:ς '..Α.Ο-ηνα:Υόρου xcxt l{χρ υσ-:- Ιας .
Π~ν":"Ξ:λ Ξ:Ί; μ(NO~, Υι ,,:,ο!. όΖ -:ω ~IΞ:?:x.~zών Ζ..ι οΙ ; Ζ:Χ: Ι --:οϋ Δ"η μ-l)",:ρ ι&80 ς Γερ μανο \> -;οα\> λΙαυρ ο μ ­
μx~η , Ο !.χΟ?:χ.μ:t '7fσ:l'J 70~ , ώ ; ",'νωσ -:όν , σo ~x ρ ώ7:x"': oν ρ όλον με,,:,χ 8λΎ'ιν οεκαε-; εαν έν 7'(j έ ξε­
),( ξ ε !. -;ou 7: xλ:ι ω"'ι με ρoλoy !.-; ιzo~ ζΊjτ/μ:x:-;o ς . "...-\ξιον σΊ) μει ώσεως εν προχει μένφ "':U"{iά.νεr. .
'":0 γεγο')ο ς 07!., z.)~ bJ ;:χσχι ς τ:ιΤς σ'JνεΟρ tcx tζ -:-η ς ( Ι εραρχίας ταύ7ης ό Δ"η μΊ},,:,ριά.Οο ς Γε ρ μα­
νος ?fp z-;cn ώ; ;:χ::; ών , έν ",:ου",;,ο ις ούοΖν έ-.ι.; -;ων όχ-; ω ΙΙ ΡΙΧΧ -; Lχων Ισαρίθμων σ',)νΖ 3 ριων αύ­
της ύ7:0γρά.9 ει έν 7ii'> ΚώiJ ικ ~. ΤΟ γεγονο ς ",ου . ο Mνα7cι. ι βε β cι.ίω ς νχ άποiJοθ 'ij, ε Ι καΙ 01JΧΙ ά­
βLcΧ στως, Ζ Ις άβ ελτ/ ρΙιχν του Άρχι γρα μματέω ς τΎ) ς cI. Συν όοου , μ"η έπισ"fJμάναντο ς , ώς ω­
φειλε, 7Γιν 7:α. ρ Χλε ιΦ ιν 7iX,J7!J'1. ΕΙς 7Χ 7:ρ ω7ό7υr.α. ομως .ω" Π p cι.Κ7 ικων δ Δη μη7ρ ~ ΧiJος.
ΓΖ ρ μανός εχεL ύπογρχψεL, OLO χαΙ .~ με-;χ ι3ωι3εχ~ε"': ιαν εΖι3-ηλωθεΤσα o~ιxφωνΙιx αύ70υ π ρ ος
τ/ν , iJ ~ιX τΊj ς άποt;Jχσε ω ς της 27-12-1 92 3, υ Ιoθ ετη θείσcι.ν ·~μεpoλoγιcι.κην με7cι. βOλήν , έν­
συνουασμ<Τ> μXλ ~σ τα καΙ π ρ ος -;0 ύπ' tΧuτου πρ οσαχθεν τό-;ε έπ ~zεΙρη μ:x ΟΤL « οεν "ηκ'ο υσ&η
έΤ: Lσή μω ς Κ, χΙ μΙα: 9 ωΥη Ο ια.μιχρ-:υρ Ιας έ"-.ι.; μέρ Ο'jς tIzpip zo u τιν ο ς , έξ έκε Ινων Ο~"':'Lνε ς έ μειο­
ψήφ ισcι.ν εΙς 7'r.'J cr,(Z7LY.·Ijv άπό9 α.σιν 7'ίj ς '~ μεp OλOγ ι!Χκη ς ά9')μ ο ιώ σε ως)). ( Δ 'IJ μ η 7 Ρ ι ά­
Ι> ο ς Γ ε Ρ μ cι. ν ο υ , π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς χ ρ 1) σ ο G Τ ό μ ο υ κ cι. Ι Ζ α κ uν θ (1)'

Χ ρ 1) σ ο G 7 ό μ ο υ , Δια.σΧφ·ΙJG ις πε ρ Ι 70υ ζ·lJτ/μcι.70 ς 70ϋ Έκκλησ . ' ΗμεΡολογί"u , 'AθΊj-

στης
-"αποφασεωξ,
-
,,:,ης
':' -
O~lΧφOplΧς των
, ',1 .
ιχπο''!'εων περτορισ
θ '
E~vr,; -;Ξ I . ~z ω; .•
τρόπον ένεργεΙας χαι Ορά.σεως. ΤΟ ιο;ελικον έπομένως συμπέρασμα z;:~ '7'j =: J ι­
με [ου τούτου εlνlΧι, δτι σύμπασα ή "Ιεραρχία, προ &δηρ[του T.oί.~-; ~zY.; Z Z ~
πplΧγμα.ΤΙXΎjς πιέσεως εύρεθεϊσα , ενεXIΧ ":'Ύjς , έχ --:ης είς τας πολΙΤ'ιχ:Χς vI.έσΞ ~; ,
είσlΧγωγης του νέου ήμερολογ[ου, προελθούσηξ παρά τψ λlΧψ συγχύσεωξ , &Τ.Ξ­
OέζlΧ--:O τ·~\) είσ1ιγησιν του :Μιχχ. Προέδρου α.ύ",Ύjς, των ύπ6 τινων μελων lΧύ--:γ;ς
προβληθεισών &νΤΙΡΡ'ήσεων ΤΞλιχως μ~ έπηρεlΧσlΧσων τ~ν ~ς σ.νω &π6φα.σ~ν.
ΈiΧν δηλ. δεν πpoηγε~τo ή ένέργεια. τΎjς Πολιτείατ; κα.Ι ή έκ ταύτη; προελθοδ­
σα &νωμα.λ[1Χ είς ",όν λαόν , ή Έχχλησ[ιχ δεν θα έx~νε~τo πρός ήμεPOλOγιlΧX~Ψ
μεταρρύθμισιν,

ναι 1935 σ. 3 ) και οτι «εφ οσον εις την ΈΚΧλ'φ ί:χν T~ς 'Ελλαδοτ; δεν ύπ'ijpχε σημαν,ικΎτ,
μερις ακολουθουσα .0 Παλαιόν ' Η με ρ ολόγ ιον καΙ δυναμένη να δημιουργήση εν pΊjγμα εις
την ένότητα T~ς ΈΚΧλησί:χς, οί μειοψηφίσαν.ες Άρχιερεις απέφευγον να έΧδηλώσουν έπι­
σ'ήμως την γνώμην αύτών, ϊνα μ.η δημιουργήσωσι σχϊσμα εΙς την Έχκλησίαν» (ιt ν θ. α ν ω Τ'
σ. 4 ) δημιουργουσιν απορίαν καταλογίζουσαν ανακολουθίαν και ασυνέπειαν εις τον 'Ιεράρ­
χην τούτον . Διότι έχ τ'ijς έπιστοιμένης μελέτ/ς των Πρακτικων καταδειενόεται ή ύπέρ τ'ijζ'
πληρότητοτ; του ΓP'~γopιανoυ 'Ημερολογίου ριφθεισα ψ'ijφoς του Δημητριά30ς Γερμανού,
ταχθέντοξ ύπερ T~ς '~μερoλoγιακΊjς μ ετα β oλΊj ς ύπο τον δρον να ζητ/θΊj .~ έπι του θέματοτ; :
συγκαταθεσ«; μόνον .ου Οιχουμε,ιικου Πατριάρχου. (Κ ω Ι Σ Ι 1923-1928 σ . 108) . Βλ.
κα ι ανωτέρω ύποσημ . 92 . 'Επομένως σφαλλετα ι tν προκεψέν<;> χοιι ό 'Αρ . Πανώτητ, ύπο­
στηρίζων έν: ΘΗΕ τ . Η ' σ. 817 δτι κατα την λΊjψιν τ/ς σ'ι.ετικΊjς αποφάσεως έμειοψήφισαν­
οΙ Δημητριάδος Γερμανός, Πατρών Άν.ώνιος , Θ-ήρας Άγαθάγγελος και Χαλκίδος Γρη­
γόριος .
 ΚΕΦΑΛΑ Ι Ο Ν Τ ΕΤΑΡΤ Ο Ν

ΕΙΣ ΑΓΩΓΗ ΤΟ\' « Δ ΙΩΡ Θ Ω ΜΕΝΟ Υ» Ι ΟΥΛΙΑΝΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

ΕΝ ΤΙ;Ι EK KΛHΣI~ ΤΗΣ ΕΛΛ ΑΔΟΣ Κ ΑΙ ΓΕΝΕΣΙΣ

ΤΟΥ ΠΑΛΑΙ ΟΗΜΕΡΟ ΛΟΓΙΤιΚ ΟΥ ΚΙΝ ΗΜΑΤΟΣ

1. Α ί διαφα ινόμ.εναι δυσχέρεια ι έν τη έφαρμ.ΟΥη της περ ί « διορ­

θώ σεως» ciποφάσεως της κατά Δεκέμ.βρ ιον 1923 συν ελ θούση-; " Ιε­
ρ ας Συνόδου της 'Ιεραρχ ίας ( ΙΣΙ ) .

Ε 'ις "
εκτε - ,
λ ε σιν 7 η ς εν, ΟΛη ς Τ"Γις .- - Ι .Σ
~ .Ι. ' "Γ\ ρχιεπ / πος
Ο "Χ'
ρυσο στομοτ, "
επειγο-

με'ιος 1 οια 7C1.χεT.rι.ν λύσιν 70υ ζψ"ήμrι.70ς, αΠη'Jθuνε "ii"> 01χ.οuμ ε'Jιχ. ii"> Πrι. 7p ιά. pΧΊJ
Γ ρηγορ 'ι cp "cp
- Ζ' - -:0,
9
υπ
, ,
α
,
ρ ι θ μ. -, 0/3046/3 - 1- 19')4 "
_ εγγρα σον , ε, ν <:),
.,. αναπτυ
, ,σ-
σω ν τα γνω στά δπε ρ ,'ij ς -rι μεΡολογιrι.χ.'ijς με,rι.βoλ't;ς ίσ,οριΥ.Χ έπιχεψήμrι.-;rι. 3,

1. (11 το ιαύτη σπουό"Γ, 7 0 i3' λ. ΡZ~'ΞT:/T:oυ :Χ: ρ ·)σc.ισ-:ι) μt'j·J i ;:IJafaz -::t~ 'J;:ό -:ων παλαιοη­
μερολογι--:&')ν ε Ις -=-ίjν ΖπιΟυ μ[χν oc·j-;o i3! C; ;:ω:; ." ΈΖΖλr.σ ~χ -:-(,:; fEjj.xoo:; μ'~ ?χ [γr,7αι Ζocθ υ­
στερημέ νη εrς ϊ:'ρ ό ο8Όν ΖOC Ι 7:0λ ι-: ισμ~') i;: t'J'X'J -: ~ -=-7,; Π:. . i.~ -:zf'X :;. "'(Ξγο'/ ος δπερ ώι3ή γΎJσε ν ε ί ς
«71;'1 μονο μερ-η έ9ocρ μo"'(~ν ",;,oij vi fj') ( H :.lE~'jj'''J ·:~rj 'J )) Χ?':ι::) ;:ΧFΧi.λήλως Υ..ατεβλ~ θ·fJ πρ οσπα­
θ ε ι :ι προσελκύσε ωτ -;oij ΟtΖCι·J μ. Ζ"'J~%'J~ Π:t:;;~'Χ ~Ζ ε ~rJ'). -;ελΙΖως παρ ασυ ρθέντοτ Er:; συ ναίνε ­
σ τν . ( 0 'J 7 ω ~I τ Σ ι : Τι':ι llxi.x~')-r, :.LE: ~':Ji.'J -: ~ 7 ~Z6~J~ x ~ Υ :ΧσεΙ ζ α;lj70 υ z~ί "r, πρoσ-~ κoυσα λ1~σις .
'Α Ο"ϊ;ν:χι 1954 σ . Ί . Π~ ~~λ . ;α ι ,, ' Η . Φ. ο.)) 1963 9 .42 7 σ, 2 ). ' Λντιθέτωτ; ύ π ' &λλων έ;ε­
9ρ:iζε70 o'jGy Op tX ό ~ Χ 7~ ν σJ'JΖ.Ζ-r, ~νx~ί,:rι7~% 67rι7α, Τι 'ης οιέχ ρ ινε τον' Α ρχ ιεπγ'πο» εν σχέσε ι
7':'ρ ο ς -;-/jv εΖ7έλΖσ ιν 7r,:; ~:;:O yXσzως
-:-r,:; Ι Σ Ι ( 0 ') 7ω xtXt έπ ισ-; ο λ}, «).α;ϊχουn άναγνώστου εν :
,,'Ε Ζ Ζ i. ." σ ί α » Α ' σ . 16; - 168 ). Δ Ζν εχε τ:χι π ρος τούτοιτ; ά):I]Οεί:χς 'lj, :;''1 έΖ πλ·I]Ρ09Ο ­
ΡΙ(:)') -ijpp.JGO"tj ΖΧΙ &νέγ?X '~εν ό « -' Ιη 7Ρ Οί:ολΙ7tj ζ πρ . Φλ ω ρ ίνη ; » Χρυ σό στομοσ , εLο"rισι ς , Ο'":' Ι
"lj ΙΣ Ι είχε διατ υπώ σει Τ'lΙν γνώμη ν , ΖαΟ' :;''1 θά ε3ει να μεσολαβηση δια στημα ένος ετους
άπο τ/ ς λήψεως τ/ ς πε ρ] «διορ θ ώ σεω ;» του " Ιουλιανοϋ ' Ημερολογίου άΠ0 9 άσε ω ς , μέχρι
7'~ς ε?αρμΟΥr,ς αύ-:-'ις, χ('Δ ,,:,ou'":o r=po:; πρ οετο ι μασ ία» ,,:,ou λαού . Βλ . Χ ρ υ σ ο σ τ 6μ ο υ,
ΛΙ 'Ι] τ ρ ο π ο λ ί τ Ο υ π ρ. Φ i. ω Ρ l 'ι"" ς , 'Αν:Χ ίρεσις του « έλέγχου .. . σ. 72. 'Ι ε ζ ε­
:Ζ ι ή λ, 1\1 '1] τ Ρ ο π ο i. ί τ Ο υ Θ ε σ σ α i. ι ώ τ ι 3 ο ς Ζ α Ι Φ α ν α Ρ ι ο ? ε Ρ σ ά λ ω 'ι,
Βιβλιωφ ισία ε ις το ((ΊΙ μερ ολο γ ΙΤΙΖω ν χατ""γορι(;,ν ελεγχος)) του' Αρ χιε π/πο υ Χ ρυ σοστό ­
μου , έν ; " Έ χ Ζ λ η σ ί α»
1937 σ . 103.
2. Ο;; τος είχεν έΖλεγΥι .ϊj
6- 12-[923 εις 3ι:χ30χ"/;ν ~ ω.ετίoυ Δ' του ΜεΤ:Χ; ΧΖη . Πρβλ
«(Έ Ζ Ζ λ η σ ί 'Χ ν» 1923-24 σ . 22 7, 230-231 .
3. Βλ. ταύτα άνωτ. σ . 95 έ π.
άνέψ:ρε τί;') Πατριάρχ'n τ"Γιν ύπο τΥι ς ΙΣΙ εν τΊ) συνεδρία αυτΥι ς -:-Ίj ς 2 "7 -12 - 1 -
l:ηφθεΊ:σαν περ ί «διορθ ώσεω ; » 70 υ Ίουλ ι:χνου " Ημερολογ ίου άπόy :x σ ~-, . -:-~ς
έο ρτης του Πάσχα χαl. τ ων μετ ' αυτο υ συνδε ομέν ων έΟρ7ων μελλO'J σων -/ χ
τελώντα ι κατα το εκκ):φ . '~ μεp oλόγ ιoν εν ταις άντισ70ίχοις ~μέραις τ ο υ
πολιτυωύ '~ μερoλoγίoυ , rva; μ'Γι θιγΊ) 70 Π eι:σZάλΙOν . Τελευτώ» Ο' ό }Ιαχα ρ ι ώ­
τατο τ; το ιαύτα επήγε"C'ο : «ΤΓιν μέσην "C'(J.ύπιν λύσιν μέχρι τΥις όρ ισ"C'ικης πρ οτεί­
ν ουσα '~ Ί , Σύνοδο ; παρακαλεί ,'Γιν ' Τμετ έ ρ α'l Π αναγιότητα δπω ; άποοέξΊ]"C'αι
Cι.ύτ"ην ~ και ~·ην ό p~σ~ιχ·fι') δΠO όε ίξΊJ ~q U":·fj λύσ ιν 7 0 ;; ζγΥ7"ήμα,: ος , ·~ν ασμένως
άποοεχθ'ήσε-:'αι ~ Ί ε ρα ΣύνοΟος». Κ α ι συνεπλή ρ ο υ : «Ού οια φε ύγει παντωτ;
τ'Γιν σύνεσιν ,Υις "Γμετέρα τ; Παναγιότητο τ :fι τε σπουδαιότη τ 70υ ζΊ)τ-ή μ α70ς χαl.
~ άνάγκ"η ' :~ ς καθ ' οΙονο"ήποτε τρόπον εί: ιλ 1J σεω ς αύ":" ο υ . Ι{ αΙ:ο ι 3ε ά.πα ρ α ί7η70ν
χα ι επιβε βλημένην θεωρούμεν τ'Γιν με7ο:βol:Γιν το υ ' Ημε ρολογίο υ , δ μω ς άπαραί­
τη,ο'l ώσαύτω ; χα ι επιβεβλη μέ'Ι'1)" χρί'/ ομεν 7'ΙΙν συμφων ίαν 7Υι ς ' l'με"C'έρ α ς
Παναγιότητοτ , οιά τε ,ο εν τΊ) καθόλου 'Ορθ οδό ξ«) Έχκλησί'{- μέγα χυρ ος ,:,ου
Οίχουμε'ιιχο υ Θρόνου χαl. οια τ-Ιιν εν ,ί;') Θ εοσώσ7«) Πασ ιλε ί«) 7Υι ς Έλλάοος
ϋπ :χρξιν Λlη,ροπόλεων χαι Έπισχοπων , εΖουσων έ"C'ι τ-Ιιν άνα? ο ρ Υ..ν αυ, ων προς
'70'1 Οίκου μεν. Θ ρ όνον » . Τέλοξ , ό ΛI αχα ρ ι(~γ:-α70ς εξέ9 ραζ ε 7r,'} λύπη» αύτου
ο ια ,'Γιν &'ρνησ ιν ,ω ν λο ιπών Π α7 ρ ια ΡΖω,1 7γ; ς ' Αν:χ ,,: οi.γ, ς, οπω ς άποο έξω ν-:' α ι
Τ·~ 'I μεταβολή» άλλ.χ z Clt 7"fιν έλτ:tό χ ;j":'t μ ::: 7 7.. 7~ν Ξ:Ζί .Cι"Γf, ν 70U νέου τούτου
Ουωυμ. Πα,ριάρΖο υ «Z'Jz zpza -:-t p:x &πο β,r,σ ε, 7. ~ 'r, επ ί7 ευ ζι ς , Υι ς συμφωνίατ;
των Πατριαρχών»
. \ πσ\ οτε ίν ατ_ G-;:ω :. « εν ';'J7:,,"-X"f,
ι. ,
z::ι. :~ Ξν ι
'Jt'Y.• δ ~ '1:υ,-:έι1 ε ι αντ ιπροσώ-
j

πων πασών ,ων ' Ο ρθ ο δ ό ξω ν Έzzί:r,σ ~ ω" Ο'>Ι:Χ Τ (J,~ ~νz ε;ε7ασOΊj ,ο σοβαρώτα-
τον τούτσ ζ'ή7Ίjμα και 7Υι ς OZO'Ju f, ; -:-'Jϊ.T, ε π ~ί:)Gεω c» 4.

'Εκ 70υ πρόσθεν εγγράφ ω σ')', X':ε-:- :x ~ . ;~ -:-~ 'r, ΈΧΖ):φί α 7Υις Έλλάοος οεν
Ε7ρεφεν αύταπατατ; ώς προς --: ας δυ σzz~ z ~:ι:~. 7.. ~ fμ ελλε να συναντήση έν 7<{)
τταρόντι πάσα προς ρύθμισιν ,,:,ou ( l-Ι μ ΖF ~i.Γ.Jγ ~ :ΖΖr:ι ;; 7: ρ οσπΧθεια , κα ι '70U'70 ενεχα
το μεν 7ης μ'Γι επιτεύξεως συμ φων ί α ; μ ε ,:, :x ζ'~ π:χσω,ι -:-ων 'Ορθοδόξων 'ΕΧΧλη­
σιών και ο'ιι χαι 7ων παλαιφατων -:-γι ς : λ'Ι:X-:Γ.Jί.γ, ς Π 7. ,:,ρ ι α ΡΖείω ν , εν σχέσει προς
,ας σχε7ιχΥ..ς άποφάσεις ,ου Π.Σ. 7Ί; ς Κω-, ι ί.ε ω; , 70 οε 7'1j ς όλονεν Χ7. 1' όσ-ημέρ αι
αυξανούσης &νάγκης εν Έλλάοι πρ ος GlJ-r. :Χ')-:- ~ GμΟν -:,ων δύο εν ΧΡ'ήσει '~ με ρ o ­
λογ ίω ν, εσ,ω χα ι εξω-:εΡιΧόν, άπλως 'ίjμε;;Oμ'ιί'lι αXόν, μ'Γι Χ7.7αλειπούσΊ) ς εύρέα
περιθώρια ά'/έτων χεφισμων ,ο υ θέμ Υ.,,: υ ; . Έ -:-έρωθ εν 'Γι ' Εχχ):φί α 7Ίj ς Έλλά­
οος εκ-:-ιμωσα ώς &παραί,'Ι)-:,ον , χαι Ο'Γι X7.~ ΧΧΡ Ι'Ι 70υ Έλληνιχου λαου , τ'lΙν προσ­
αρμΟΎ",.ν το υ έκΧλ·ljσ~α:σ7ιχο υ ·ήμερολογ [ ου -:: ρ ο ς 70 ίtOλΙ7ΙΧOν τo~o υ":"o εΙσΊJ­
γεΊ:-:-ο τ'Γιν μέσ-1]'Ι Μσιν ,'fι ς «οω ρθΙ:)σεω ς » 5 μά-/ον -:-ο υ Ί oυλιcι.νoυ 'Η με;;ολογίου,

/1, Βλ. 'Α ρ Ί. ι μ . Θ. Σ ': Ρ ά. γ Ζ α , ενΟ , άνω ,:" 7, Β' σ ,1 24Ι -Ι 2 4 3 . Γ. E '~ σ 7p α­
-; L i ό ο u, ενθ . αν ω7 . σ. !1 5 - !l ί . Χ ι: u σ ο σ '7 6 μ ο u, ( Α' ) ,Α Ρ Ί. ι ε π ι σ Ζ ό π ο u
,Α θ '~ ν ω ν, , ., 'Η aι6Ρ θ ω σις, ό , σ , 118-/19,
5. ' .Α.ποκρ ο υων &)~ ά8'6%~ μoν -;όν Ο Ρ Ο') «ό ~6pθω σι. ~)) ό « ~ Ι'1j 7Ρ Ο ϊ:ολΙ71jζ πρ . (lη·.ω ρΙνγΙζ»
108

το υ Πασχαλίου μ"~ 70 παράπαν θιγομένου , &ποφεύγουσα οϋτω τ"!ιν ε Ι ς '70 Γ F-r,-

γορια.νΟν προσχώρησιν , ταυ τοχρόνωτ; δμω«; δίδου σα /) ιέξο/)ό ν τινα ε Ις το άΖι:ι.ν­
θωοες Ζαι όξυ πρόβλημα , οπερ συν ίστα /)ια '70'1 λα.Ον ~ εν ίσχύι /)ια.,-Γιρη σις
δύο '~ μερ oλoγ ίων . Ή μέση cι.U 'Ί) λύσ«; άπέβλε πεν άr.ρ ' έν ος μεν εί ς μερ ικ'~ν
τούλα χιστον αρσ ιν 7ων επισ,ημΟ'IΙΖων σφαλματων , ου Ί ουλι ι:ι.νου Ήμ ε ρ ολογ ίου ,
άr.ρ' έ,έρου /)ε εΙς ,,~ν 7'ήρησι 'l των περl '7013 έορτα σμού ":'013 Π άσχα όρισμων -:Ίjς
ΑΙ OΙzoυμενικΊjς Συ'lόΟου. Ο,; μΥ,ν ο ' άλλα άπεσχό πει ώ σαύ τωτ; και είς 7~ν
άπο σόβ 'ljGιν τ:ης τε θρ'fjσχευ7ΙΧΊjς βλάβης 7013 λαου, εξ αίτίι:ι.ς τΊj ς μ'~ τελ έσεωτ;
τω,ι έο ρτ ων εν ":'α.~ς καθι ερωμέν α«; '~μ ερo μ'Y) νίαις και τ:η ς γεν ικωτέρ ατ; συγχύ­
σε ω ς 7~ς, έχ 7ης , ύπο των όρθοοόξων κρα 7ων , παραo oχ~ς το υ νέου ~μεpo­
λογίου προερ χομένητ .
Ή άπάν7ιjGις του Οίκουμεν. Πα'":'ρισ.ρ χου οεν εβρά/)υνε, άπεi)έχετ o /)ε ,,~ν '
πρότασ ιν ,,"~ς 'Εκκλ ησ ί ας -;Ίjς Έλλσ./)ος zIΧ l ωριζ εν '~ μερ oμηνίαν ενάρ ξεω ς 7~ς
«δ ι ορθ ώσεω ;» 6. ΕΙ/) ικώτερον α) Ή ΈκΖλη σία. Κων /λεως ένδιεφέρετο σοβα ρ ώξ .

Χρυ σόστομος έξ' έτ:6 ψεως τόσον έν'JΙJLο).ογLΖ-ης , δ σον zoct συ σ7f)μ~τtχΊ)ς , παρατηρεί δτι,
δ'ια: τ/ ζ γενο μέν."ς ούτωσε ] «διορθώσε ω ; » 70υ '!ουλιocνου " Ημερολογίου 8έν Ί)ρθΊ) σα.ν α ] ά­
τέλειαι (,(IJ7(JiJ , άρα δε,ι διωρθώθη 70υ70 , ε'ι(ϊ> εξ α).).ου .~ χ ρησι μοπο ίησ« ; του δρου τούτου
άποτελεϊ: «πρ ο πέτα σμα Ζαπνου » προς απόΖρυψιν απο του λαου "ης πρ αγματι κότη το τ , το­
σούτ φ μ;Χλi.(Jν δσω α',7Ι διορθώσεω ; μ ;Χλλον σύγχυσ«; χαΙ ανωμαλία επ'ijλOεν εν τη όρΟοδό­
ξ~ λα 7ρεί::ι: ΖαΙ 7(:> Τω:Ι Ζ (ϊ> 'τ/ς 'ΕΖΖλφ ίας . Βλ Χ Fυ σ ο σ 7
6 μ ο υ , :Μ η 7 Ρ ο π ο λ Ι­
τ Ο υ Π ρ. <Ι) λ ω Ρ t ν .,. ζ , ' Ανα ίρεσ« ; ",:,οϋ " ελέΤ/...Ο·j »
..... σ . 9-10 , Τ ο;:) α υ τ ο ϋ, 'λ.ϊ=άν­
'!Ί)σις εΙς μία» διαΤΡ\~'i;ν περ ] 'ΕΖχ/,φ . 'Η μερολογ ίου 70υ Σε β . .ΊIΊj7P '>T.oλ Ι70') λαp ίσΊjς χ .
ΔωροΟέου, ΆOΊjνα\ 195 1 σ. 3.
6. 'Εν τ?) προς τον ΜαΖα ρ . ' λΡϊ. ιε Τ. ίσχοΤ. (;,Ι '--\0'', '1(-;)'1 ,) ;:' α ρ lΟμ . 221/28 ' Ι αν ου α ρίου
1924 ά::αν7ήσε:ι αυ --:οϊ> δ Ο ~ΖΟ'J με:ν~Ζ;)~ Π Χ 7F~~ ::Ζ-Ι; ~ Γ~"ς:6~ ~')~. xy')u έν άρχη έμν-ημό ν ε:υε
--:ων π ρ οσπ αθε ι ών , χ :; Τι λΙΖ"',':ι.χ-r. 71J~ X F ~G 7'j~ 'E Z....j :f.cr[x Κ X7έ ~ xΧε 7:ρ ό; διευθέτη σι» τοϋ
'ίj με p oλoΊ Ι:XΚo~ z -!ι. ?- ~·I ":"O~ UJ μ ~i; Ij,l,'; Ij ~ 7 c7J'J ,j ;. θι:ιΟ6 ;ω·J Έκ,j.-ι;σιων κ'Χι _Λα ων . -;α έξ-ης, έν ·
σJνεΖε [~ , Ο~ΖΧ:iμ~ χν ~1 έ--ι r:;Zi.G?:. ~ ;: ;. ::' ~ -:-ς; (j".J"',-/. ?:.Κ F~ μiΥςJ -::ρ 6 7χσιν '7"ης Έ κκλ~ιισ ι α ς της 'Ελ­
λ:ίο ος : « Δυ σ7'.JΖι7J :; ·'1 rj ?~d) ?:. ~cr x εν :ι ~ ;~ ; :-7,.; z ~ :x? μoγ"Γι ς 70U νέου " Ημερ ολογίου κατά την α.'
ΌΚ7 ω ~F ΙΟ'J :: Χ ?Ζί.θ 6γ; tj.; Z7rJ'J.'; , i:: εΟ ΖfΖθ-r. έκ -: ων πραγματων ανεπετευκτος 8ια τ-'rιν μ-η
&:;:07:ε ρ :ί-;ωσ~ ν ~ Ζ Χ 7Χ -;r μ ε -: χ ζ')
J a~Χv :-r.μ :ι, έ-ι ;: .χσ:x ~:; 7χ1'ς άΟεί.?α.ίς Έκκλ-Ιjσίαις -;-ης σχε 7Ι ­
z-r,; :::; ός -:0 ~-f, :-r, μχ Ο~ :ιu/. t '~ Ζ ω .; zxt i ;:'J ? ~σε ω ς .~ χ:ιΙ 8ια την μ-η ύπο ~άν,,:,ων άί:oooz~~ν
των i::ο?iσ;:ων 70 ) Π χν ορ θο ό 6;(.ι·) ~·)'Jz Op tt)'J. 'Ετ:ειο"ή ομως , ώς καΙ έν τη έπισ,,:,ολΤΙ "':Ύ;ι; .
CΙ~με-;έ :: α::; :JΙ α% ΧΡt67Ύj70ς σ-η με ~oϋ-;:χι , 7'jγΖ~νει οε αλλως τε %.α1 ευνόΊjΤOν , Τι έπΙ μακρόν
εΙσέ7Ι παρΧ7ασι ς -:'ij; "υ" ανω μαλ ίας , 7 'ϊjς χ ρ'ήσε ω ς δη λον ουν Μο ταυτοχρόνως ήμερολογΙων
~α.ρ ~ ':'ΟΙζ opOooό ξo~ ς λ~oΤς ) έ%.,:,Ο ς ,:, ων εν 7CΙΙζ κο ινωνLΖα.L'ς σ"'/..έσεσιν α.υξανομένων όσημέ­
PΙXL 8Uσ"'lΕ: ρε t ων , ϊ=οiJ:r,ν άνα μ? !.β όλως κ.αΙ ",;"'ιιν θρ'r.σ/..εU7ΙΖ'ηv καΙ 7fιν έΖκλΎjσιασ7tχr;ν ζ~ι;­
μΙα.ν συνε:::ίγΕ:7α !. ΖαΙ ιiί:ειι.εΙ , -η i\Ιε:-ριό71j::; Ίjμω'l , με,,:,ιΧ --:-ης ~ερ Ι 'ίj μας (Αγίας καΙ (Ιεραι; .
Συνόδου , σ::ουόα, Ιως κ~Ι α30~ς έτ:Ι 70ϋ 'ίj με ρ oλOγ ια.zoυ ζΊjτ/μcχ-;oς 8ιcισκε ψάμενoι καΙ ε Ις 7ό ·
ουνατον εν Τ71 παΡΟ 'Jση τ[;)ν πραγμά.των Ζαταστάσει αφορων-;ες, πρωτον μεν εγνωμεν &7';'0-
δέξασΟαι την ύπο 7'fjς άδελφΊjς Έχκλ-ησΙας 7'fjς 'Ελλάδος ε Ι "ljγOυμέ νΊ)V γν(~μ ην πε ρΙ άποδο­
Ζης τό γε vuv της άνα9εFομένΊjζ μέ σr, ς λύσε ω ς , ,rιτo ι τ/ς ε9αρμΟΥης 70G νέου ο ιOC πάσας ",:Cις
ciΖtν~":'Ο~Jζ έο ρ",: ας 70υ ό ρ Ο ο aό ξου έορτοΧογ ίου, ;;λ-'rιν "';"ou rΙ ά.rr/..α z~ ι ",,;(;)ν με,,:, ' ιχύτου συν3ε- ·
 109

~LZ 7"ην ~μερολογLακ"ην μεταβολήν , εΧ'η μωσα 70υς δπερ ταύ7Ύ)ς συ,lηγ ο ? ο :j'r: :Ζ ;;
λόγους, zιXpL'! κυρίω ς ,;,ου όρθοδόξου ποιμνίου αύΤΥl ς , μ"~ στέργουσα ίνα ιΧ .. ο­
όεχθΊj περαιτέρω παράτασιν τ~ς 6) ς εκ τ~ς χρ"r,σεως δύο ταυτοχρόνωτ; ~ μερ oλo­
Ύίων εν τα~ς όρθοδόξΟLς Χώρα«; και ' ΕΚΥ-λ"f) σ[αLς, πρωωπτούσητ; συγχύσεωτ
χαι ιΧνωμαλίας. Κατα συνέπειαν Υ-αΥ-ως ΙσχυρίσΟΎ) σαν μεταγενεστέρω ; Υ-α ι ό~
και εν ετεL 1935 οΙ τρε~ς ιΧποσΥ-φτ"r,σαν7ε ς 7Υι ς Έκκλ"φίας 'lzpιXPZIΧ L , 01'L ~
Μεγά.λΎ) του Χριστού Έκκλησία πα ρε σύ ρθη uπo τΤι ς ΈΚΥ-ί,φίας 7~ ς Έλλά.όος ,
Lotlf όε ύπό του Προκαθημένου ωJ7Τις, ε Ις ιΧπoόoχ~ν 7~ς "~μεΡ ολογLακΤι ς μετα­
βoλ~ς 7. το ΟΙκουμενLκον Πατρια ρχεϊον zπλειοδότει ε Ις τ"rιν uπόθεσιν ταύτην
τ·ην σύμπασαν ιΧφορωσαν ΈκκλΎ)σίαν. Tcϊ> λόγω τούτω Υ-α ι πρώτη πασών ~
ΈκκλΎ)σία ΚωνΙλεω ς ε!χε συνοόLκως ιΧποόεχθη τας σχεταας του Πανο ρθοδό­
ξου Συνεδρίου «αποφασειξ» προβα.σα μά.λLστα κα ι ε Ις τον πρ οσδιο ρ ισμό» ης
1Ύ)ς ' Οκτ ω β ρ ίου του 1923 ώς ~μέpας ενά.ρ ξεω ς της Ισχ,)ος του νέου ~μερo­
λογ ίου, καΙ. αναγκασθε~σα εκ των πραγμά.1'ω ν εΙς αναβολ-ην αύτΥις. β) ΤΟ ΟΙ­
χουμεν. Πατριαρχεϊον απεόέχετο τ-ην πρ ότασ ιν 7Υι ς ΈκκλησΙας τ~ς Έλλά.όος
περ L τ~ς «διορθώσεω ; » του ΊΟυλLανΟυ " Ημερολογίου OLiX 7ης προσθ"r, Κ"f)ς των

~εμέν ων ΚLV"!Jτων έο ρτών , μΖΖΡ Ι τ/ζ όρισ-:ι %Τ;ς :ι;: ο ZQt'J-r, :; ~:"Jώ μ·r. :; z:xt :( ;:I)? X σ~ ως διευθε­
τή σεως καΙ τοϋ ζ-l) τ/μ:Χ70ς του Πασχαλ ίου , εΙ7Χ ό ~ z.~t ε tς -:-{,') "":ΧΖ [σ7'ςι έ:Ζ-;έλεσ ιν , οι-Χ -:-r.')
έπείγουσαν ':'1)0"1) πολ/σ.χ οϋ &ν,χ·'(/.:Γι ν σJν7ε λ'):jψ;ε ~ , ;:~ ')+Ι Ζθ'fj μεν 6~Iσx!. z:xt ϊ: ;; Ο7ε Ινο μεν 7:'ρ ος
αποδοχ-ην ώς 'ήμέρα.ν κοινης ύπο πασών -:(;,ν άδελ?ων Έ :ι.κλφιων έφ:ρ μο :η ς -:οϋ ν έου 'ή­
με ρ οl-ογ Ιου τ·ην όεΖ:ίτl)ν ~oί) μ-ηνος Μαρτ ίου ":'QU ά ρ ξ 'Χμέν ου α,;:-%ο' ε-:ο·) :;, ε ίση γοό μεν οι , 0-
πωτ αϋτη έν πασα«; τα.Ις OCδελφα.Ις "Ορθ οδό ξο «; ΈκκΧη σ ία.ις λογ ισθΤι ΚΧΙ Ονομα.σθ'1ι ώ ς κγ'
Μ αρτίου τοϋ γ,μετέρου έορτολογίου, των μεταξ'J "'6j ς r.' καΙ %γ' &% ινή -; ων έορτ ων oι ~ το πα ρόν
ε,,:,ο ς έoρτcιζoμένων Κ,ocτα τα εν ταΤς ιΧπο φάσεσ ι τοϋ Πανο ρ θ οδόξο υ Συνεδ ρ ίου ύποδεικνυό­
μ ενα; . Προκειμένου δε περ] τοϋ Άγ ίου } J ~σxιx κα; ι των με τ' α.ότο ;:ϊ συνδεδεμ ένων κινητων
έορ των, α.ότα.ι μέ--,( ρι τη ς δριστικ η ς κα; Ι -:-οϋ ση με ίου τούτου δ ιαρ ρυθμί σε ωτ ένεκρίνα; μεν κα.Ι
"ί) μεΤς , rvOC φυλαττωσι τό γε νϋν τ"rιν κα7Χ το αχρι. τοG οε Πασχ άλ'.ον θέσ ιν αΛτ(;}') έν T(:J έο ρ­
τoλoγί ~, ιΧπλω ς α.όξα.νο μένων κα.τα 1 3 τι"ν 'ήμερ ομΊ),ιιων κα.-: ,χ -:0 τ;:Χλα. ιΟν Ίι μερολόγιον των
ύπολελογ ισ μένων 'ήμερων τοϋ έορτα.σμοϋ α.ό-:ων κα;ι ση με ιο υ μένων -:-ο ιου-:ο-:ρόπως κα ι -:-ων
χt'J"t)των έορτων κατά το νέον ·~ με ρ oλόΎ ιoν πρ ο ς πρ ο φυλα.χ:ΙΙν ά.πα τ-ης συ"'Γlύσεω ςn . Τελευτών .
δ' δ Πα.τριάρχης ~γρα.φε : «Τα.ϋτα. οόν τα ο,3τω ύ φ' 'ήμ(;",ν συνο aικως έξ άφορμης -:-η ς τ;ροτά­
σεως κα.Ι πα.ρα.κλ"ήσεως -:-η ς Ίερας Συν όδο υ τ/ ς ' ~λλά:δoς ΈΥ.φιθέντα; κα.Ι άποφ α.σ ισθέντα.
γνω ρίζοντες εΙς άπάντησιν, δια .-'ij ς πα. ρού σης αδελφ ικης 'ήμων έπιστολη ς κα;ι τ;λ7jρο φορ οϋν ­
-:-ες, οτι τα.υτοχρόν ω ς σχε-:ΙZ'~ν &να;κο ίνωσιν πσ ιούμεΟ α. κχι πρ ος πάσα.ς έν γένει τας άδελφσ.ς
ΈΖΚλη σ Ι:ι: ς , πιxρα.κ.cιλoϋμεν -=-ίjν δμε:έ ρ~ν λlακαριότητα ό πω ς το Υ έπ' ct~jτ-r, ώς οΤόν ,,:,ε τ&:­
χ ισ-:α. δια τ/λεγρα φ"ήμα.-:-ο ς Α'Jτη ς Ύν ω ρίση 'ήμιν -:-~ν ινώ ιχ!)ν κα;ι τ/ν τελειω-:ιΖ-ην συνα.ίνε ­
V' ) -:-η ς ocδελφης ΈΚΥ.,);ησ ία;ς της Έλλάδος προς ενα.ρξ ιν τη ς έφ α.pμoγ'ijς &πΟ.-'ijς ι' -:-οϋ πρ ο ­
GZ-J.:oi3; ΔιΙα.ρτΙου , ου μην 8' &λλ~ ZXL ε ~ που νομΙζ ει. πρ όσφο ρ ον ένε ρΥήση , 'lv :t.: Χ.α; Ι ύπ ο Gίλ­
Χω') OCδ ελφω ν Έκκλφι ων δ μο ία; έξενεχθ Τι OCπόφ σις κα.Ι τ:χχέω ς φθ~ιJΠ πρ ος 'ή μα ς 'ή ανα.γ­
;αί α; δ'ή λω σ ις της συνα.ινέσεως α.ό των» Βλ. « Έ κ κ λ η σ ί α. ')) Α' σ . 363 -3 64 .
Ι. Πρ βλ. :Μητροπολι των . Δ η μ 7j τ ρ ι ά δ ο ς Γερ μα. νο ϋ κ .λ π .
.λ ι :χσΧ?Ίι σις σ . 9 ,1 9. Βλ. κα.Ι Γ . Ε ύ σ τ Ρ α. τ ι ά δ ο υ, ενθ . άνωτ. σ. 55 έπ.
110

13 'ή με ρ ων , ανΖυ 'Oηλoνό7~ με-;αβoλΊjς 70υ Πασχαλίου, ώς ΠΡ Oσω p ~'I"η,1 ίΛσ~'1

,ου ·η μερ oλoγ ~ ακoυ πpoβ):rιμα70ς «μέχρι 7Ίjς όp~σ,~κΊjς , άπο κoινΊjς γνΙ:ΨΊjς
και άποφάσεως , 'O~ευθε,'rισεως και ,:,ου ζη,:,'rιμα,:,oς 7 0υ Π α σχα λ ίο υ » . Έπομένως
ή προτεινομένη λύσ ιτ; άφεΙ:ψα σαφέστατα είς μόνψ ,·η'l ·ημερoμψ~ακ'~'1 ταύ­
τισιν ,ων 'δύο ·ημεΡολογ ίων , μ'η θίγουσα ,:,α καν oν ~κ ω ς τεθε σπισμένα περί ,ου
Π ασΖα λίου , 'Οια ,:,'ην μεταβολήν ,:,ων όποίων &:ρμo'O~ό,:,η7α εΙΖε Πανορθό'Οοξός
τιτ; Συν ο 'Οος . ΊΌυ,:,ο έξ αλλου έσ·rι μα~νεν , o':'~ ά'ι,:,ιμε,:,ωπίζε"ο εκ,ο,:,ε σοβαρώ ;
,ο ζ'ή,:,ημα ,(jς με,:,αβoλΊjς και ,:,ου Π α σχαλ ίου , άλλ' αι περ ιστασε«; εΙΖον έπ ι­
βάλε~ ':'0'1 'O~cι.zωρ~σμO 'l IΧ 'J':'OU κcι,ι ,,;'η'l άνcι.βoλ 'η ν λ'ήψ εως περ] αύ"c-oυ όρ ~στικΊjς
άποφά σεως. Ύ) Προ ς ,α πρ ό σω Ζωρου,ι έν ταχύ β 'ήμα,:,~ «'O~α ,:,·η'l έπείγσυσαν
~'Oη πολλαΖου άνάγκ 'Γι'I» ,ο Otκουμ . Π ατρ ια ρχεϊον καθ Ι:ψ ~ζεν ώς 'ημέpcι.ν ωωι­
'1Ίjς υπο πασών ,:,ων ά'Οελφων Έκκλ'r,σ~&)'I» έφαρμOΎΊjς ,:,Ίjς προτε~νομέ'Ι"fJς λυ­
σεως, ,:,'ην 10ψ Mcι.p,:,ίoυ 1924 , λογιζομένην , άρ~θμoυμένΗV και έορ,αζομέ'Ι'Ι)'Ι
ώς 23ψ ,:,ου αύ,:,ου μψός. Προ ς τούτου; προ σεδόκα ,:,'~ν σύμφωνον ΠεΡΙ τού ­
του γνώμην πασών ,:,ων ' Ο ρθο δό ξων Έκκλη σιων, προς ταυτόχρονον ')ΠΟ πα­
σων έφαρμογΥι'1 ,ου μέτρου , 'Γι'1 έθεώρει «αναγκαίαν» , καί,:,οι ,ο άπομένον άπο
,:,ης 28'Γις 'Ιανουαρίου μέzρ~ ,ης 10ης Μαρτίου 40Ινθ'ήμερ όν που 'O~άσ7ημα ~':'O
λίαν άνεπαρκες δια -:"Γιν έΠΙ'7ευς!.ν πανο ρθ ο δό ξου συ μφω ν ία .; έπL ζίΊΤ'~μα70ς το -
,,' , ..... (, ι " .... Ι ,
σαυτατ; ε Ζον70ς μεΖΡΙ ,ης 'Γι μ ε ρ α ς ταυτατ; εμφcι.ν ~ σει πεp ~π/ωκας , τ οσουτω

μαλλον δσφ αΙ ύφισταμεναι ε ίσέτ ι eΧν'7ιόράσεΙζ έ,/[ων Έχκλ~lj σιω'J, ό ιcΧ 71],1
αρσ~ν ,:,ω ,ι όποίων 'η Kων Iλ~ς έπεχαλε'l: ,:,ο ':' ~~'I συν'Ορομ·ην ,:,ων ' Αθην ων, καθί­
σ'7'Υ. ~ΡO βλΊ) μα'7!.z·fι·I αν μ"η %Cl t &ό,jνα70ν ϊ:~σ'Χ,; Z{J'JO 'J'I πρόβλεΦιν έν προ-
,
ΧΕ!. με '/C}).

Ό ' Α pz ~ ε π[ σκo πo ς ' λθ'φ&)'ι X p 'Jcr6cr7 rJμr:ι:; 'O~'I εσπευσεν. &μcι. λαβών
,:,'~ν 'OΨOX'ljrpez'.:cr7.'! ,:,r:ι ::; Otκr:ι'ψ ε'l~κr:ι::; Π 7. : P~ :Χ P ZO'J &πi-'l7'φ~'I , ~ψ:ι. 'O'fjλΙ:)(J'(J την
έαυ70υ συναίνεσιν ;: F ~ ~ Ξ:yz;;μCι"Γfιν 77ι~ 7:;;Ο7Ξινο μέγ'ίς λύσεωτ, &λλ' ούόε ~ν
'Ιε ρ αν Συν ο'Ο ο'l ,r;:; ΊεΡ:Ι:ΡΖ[7.ς έχ 'IέO'J σ')'l εκ:Χί.εσ ε , έλεγΖθ εις βραδύ τερο » 'O ~α
τ'~ν -τοια ύτην cι.ύ .oυ Π 7. ;Λί.ε ~Ψ ~'1 ύ πο ,:, ων 7ρ ιων :λI'Γι,:, ρo πoλ~τ ων 8 , άλλ' άνέμε ινεν
έπ' ολίγον «~ τΥιν συ μφων ίαγ 7ω ,1 ΓΙ 'Χ,:,ριι:ι.ΡΖων ~ ':"fιν π ρ όσκλησ ιν ε ίς νέαν μεθ'

8 . Μ Ύ) τ ρ ο π ο λ ι τ (;) 'ι Δ .1) μ 'ι) τ Ρ ι ±δο ς Γ Ζ Ρ μ α 'ι ο υ Ζ . λ. π . . . . Δ ι ασα -

φΎ) σις σ , 10. ΊΙ CJ.OJ7Iι μομψη άΠΖ3όΟΎ) zcι. ι Ζ ι ς , ()'ι OtΖου μΖ,l ΙΖΟ,l Πα-:-ρ ι± ρχ'f)'l δ ια -:-·η'l μ'η υπ'
αύ -:-ου συγΖλΎ) σι'l 7Ιjς Ίz ρ α pχ [cι. ς -:-ου Θ ρ ό'lΟ 'J . " Εν Ο . &'1ω -:- . Π ρ βλ. Μ 'ι) τ ρ ο π ο λ ι -:- ω 'ι
Δ .1) μ 'ή -:- Ρ ι ± δ ο ς Γ Ζ Ρ μ α 'ι ο υ , Π ρ. Φ λ ω Ρ [ 'ι Ύ) ς χ Ρ 'J σ ο σ -:- ό μ ο 'J Ζ cι. Ι Ζ cι.­
Ζ υ 'ι ο ο 'J Χ Ρ 'J σ ο σ -:- ό μ ο 'J, Π ρ ο ς -:-0,1 έφΎ)μ ΖΡιαΖ ον zλϊjpO 'l zcι.Ι -:-Ο'Jς μονcι.χο,Jς 7'r,ς
όρ Οο3όξο υ 'ΕλλΨιΖ'ljς 'Ezzί.Ύ) σ[cι.ς . Ώσα υ-:-ως 'λ ρ Χ ι μ . Θ . Σ -:- Ρ ± γ Ζ cι., 1:'10. &νωτ , τ.
Δ' σ . 2600 . ΙΙ α Ρ ΧΖ.α--: ιόν7ες ομως ti'J~tpCJi) a!.v έ:Ι'J 7σ'Jς οΙ ,,:,ρε~ς ουτοι c lzpιXpzxL ";,ρα φον--:ες
δ-:-ι (zcι.Ι α,ι &ΖόμΎ) '~ μz-:-α~oλη cι.'J71) -:-ου '~μzpoλoγ[oυ έγ [ν ε-:-ο υφ' ολΎ)ς τ'ιjς Ίε p cι. pχ [cι.ς το\ί
ΟΙΖουμενιχο;:' θ ρ όνου χαι της 'E%zί:η σ ~'Χς -;ης ΙΕλλ&δος συνε Ρ Ζο μέΥη ς ε Ις Σ ,jν ο οον , πάλ ιν
δέν θα. είχε Ζυρος έΥ'γj;ιισιασ7Lχον οι67Ι Οά εδει να συ";"...:ί:r,Ο--n ΟΙΖοuμενΙΖ'1ι Σιjψ)Οσς )).
"Ενθ . &'1ω-:- . -:-. Δ' σ. :!601 .
χ >-:ω,ι ~ 'J'JCι o~x·f;'! διά.σκεψιν» 9 απσστε ίλατ , μZ7~ πά.ροΟον άπρά.κ-rων 8')0 ~~ OΓ",, ;.ι :ί­
~'I :}:;:ο 7'fι ς ι:ίj ψεω ς 70U ΠΡΟΟΙ!Χλψρθέν70ς γ ρ άμμ. !Χ70 ς 7Cι;:) Otκουμενικοu ΓΙ χ­
:: : x~ι.oυ Τι70Ι 7Ίj 14ΊJ Φεβρουα ρ ίου 1924, 7Yjλεγράψfiμ!Χ προς τούτον , ο'ψ,ω,ι
.:: : « 'Εκκλφ ί α Έλλάοος δέχεται προσα ρμογήν lΟ Ρ70λογ[ου Κ!ΧΙ ΠOλΙ7ΙΚCι ;:)
';.~ zy/ λoγ [oυ αποlΟης προσεχο ύ τ; λ1!Χρ'"; ίου» 10 παρακαλέσατ; συνάμα τον ΟΙ­
κr"J μΞ:ν . Πα'";ριάρι.ψ, δπως οιαβιβάun -:-ην από qJασιν ταύτην προς τούτ; έν ,α~ς
_-fz:.; Χώραις 7'fις 'EλλάδCις Ίεράρι.ας . Σι.ε7ικΟν 7ηλεγράφημα απηύθυνε'Ι ό
·.-\~ι.ιετ./πo ς 'Λθην ω,ι κ!χι προς 70'1 Π!Χ7ριάρι.ψ 'Αλεξανορείας Φώτιον , Ει.ον7α
,r,li'" προτε ίν ε ι 7·ην σύγκι:φιν OΙκoυ μενικ'fι ς Συνόδου οια ,""ην έπίλυσιν '";ou ·η με­
: r.J ί.CJγ ~ C'ι. ΧΟ U, ύΠOOεΙζCΧ ς --:-ην εtς τυ ια ύτην Σύνο οον παραπομπην μόνου '70U ζ"t;7ή­
:;. :ι. 7Cι ς 70U Πασχαλίου , οπερ δμως Ι)εν έθ[γε70 οια '";'fις λεγομένη ς «διορθώσεωτ; »
: r) ) ' Τ Cιυλι ανΟ U 11. Ε Ι ς 7'η,ι lαυ,οu απάν7ησιν ό 'Αλεζανl)ρεία ς έI)+ιλου, 07 Ι ένέ-
'.J. Z'JZ'J ε~ς
, ,«:
";"'1'1 εαυτο υ
.... ,Ι ,
απ οψ ι ν ,
, ...
εν(;)
(
ο
' \ / 11"
.Γ ΡΖιε π πο ς\. υ-;:ροu
"
ανεκοιν ο υ προς
, \
70')

· .·\θ'φων ,ο περιεχόμενον 7ηλεγρα ψίjμ:Χ7Cι ς (f.Ij -;ou αΠCισ,αλέν'";O ς π ρος 70'1

Ο Ικου μεν ικ όν , ο ι ' ου προύτείνετο .η σύγκλησιτ; ΓΙ :χνο ρθο l)ό ζου Συνόδου έ,ι ' Ι ε­
~r., σCι Ι/ιμο ις κα,α '";'ην Π εν'";'ψοσ7ljν κ :χι π ρο 7'fις έqJ:χ ρ μογ'fι ς 70U νέου διωρθω ­
;.ιf'J ο υ ~μεPCιλOγίOυ 12 . ΕΙς ,ο έν λόγφ :ηλεγ ράψfiμ:χ απ'ίjν7φε Ι) ιεζο ο ικω ς ό
OtΚCιυ μεν ΙΚO ς Π!Χ,ριά ρι.ης , '";ονίζω'ι ο -; ι +ι διcι.pρ·jθμισις 7Cιϋ 'Ι; με ρ ολογ ίου ούδα­
:-ιω ~ Ξθ~γε '7α δόγματα κα ι '7cΧς θε μελιώ δε ι ; χ:χνoν~z Χς --::rι ς ΈκκΧ"ησΙας δ ια­
-:Χ; Ζ ις , ά.ν7!.θέ,,:,ως 8' ώς έκ ":"OU τρ όπο υ z ~ι θ ' Γ; ,ι έ7:εzε!. pε~'70 , άποκαθίσ7α '70
ό ~ x-; :χ ρ αι.θεν οια μέσου '";ων αίώνω» κCl',θεσ-;ι :)ς , οπε ρ 'ίj Α ' ΟΙκουμενικη Σύ,ιο­
ό" ς ~θέσπισε, και έπικαλούμε'ιος 70 γεγCιν ό ς, Ο7Ι 'ι; ::λεΙΟ'ιό7ης 7ων ' Ο ρθο ­
16 ~ων Έκκλησιων έθεώρει 7"ιjν ο ιαρρύθμισιν 7α'J7"fΊ'J έπε [γCιυσα'ι , προβαλών μΙΧ­
ί. ιr;7 Χ 6J'; παραδει γμα προς μίμ 'φιν ,""ην 7'fις ' Εκκί:φ [α ς '";'fις Έλλάοος από­
;:- 7. σ ιν περι έφαρμoγΊjς απο '";'fιςlOης Λ!χρ'";[ου 7'fις 'l; μεΡCιλoγιακ'fις με .. αβoλ'fις ,
~) .; κ:χ ι '";ας ' :ξ:χκλησ [α ς Σερβίας κ!χι 'Ρ ου μα γ ί α τ , α::οοεζ!Χμέν:χς ~I)η "ην 70U
-~ ~:Ξ: ? oλoγ ίoυ τροποποίησι» όΙχcι. O~ΚCιυμZνιχΊJς Συνόδου . 'Τ ελέυ-tων ό Πατριαρ­
1.''' '; , ιx,?OU ύ::εγράμμιζε 70'1 έκ 7'fις αβεβCl'.ίCf.ς συγκλr.σεως otκoυμενικ'fις Συνό-

9. Χρ υσοσ-:- 6 μ ο ') (Α') ' A p z~ ε ;:ι σ z6 ;:0 ') I G''iV WV' '' ' ' Ε δ ι6ρ -
Ι:Ι o σ ~ ~ , . . σ, 56,
10, «' Ε Ζ Ζ λ "1) σΙ α » Α' σ ,367 .
Ι Ι . Το πλ-ηρες Ζε( μενον -;οϋ εν λόγω "':" ι; λ~,,(Ρ ~ 9'~μ ιΧ,,:,o ς εχει ώ ς ετ;ε -;ιΧ L : (( ΌΑ.μέσΟ1) σ'Jγ­
"/j.-;. σε ω ζ ΟlΖουμενLκ-ης Συνό~o ') άουνoc",;ου Ζ'ΧΟ Lσ-;α.μένΊjς ε;:ειγ0 1~)(TΓις οΕ: άφομοιώσεως fII _
..:.z;.r.JXrJ"'( Lo·) ZrXPLV έΖ'Χ-;ο μ μυρΙων όρΟο3όξων λ'Χ ων , έΖλ Lϊ:α.Ρο U μεν ,j μ ε-:-έ ρ αv λΙακαΡt ό7ιj -:rx
::l.rt7;'I'XL πρ ό '":'Χσ ιν ΟlΖΟ 'J μενΙΖ οϋ TItX'":p L'XpZE: LO') ϊ:ερ ι. συν-;'Χ')",;Ισεως 'ή με Ρ O μΊ'jν ιων ~ια r=ροσ-
.•z'r. ~ Ι ~~ '~με p ων &;:0 Ι Ο τ:ρ οσεΖου ς λΙαρ-:- [ο') ανευ οΙασδ-ί]τ:ο-:-ε μετα.βoλΊj ~ Πα(Γ/.α.λ[ου , μ6 ­
. ~ -:-:x,j7'i~ τ:αραr.ε μφΟ''iσομέν"1)~ ΟίΖου μενΙΖ'ij Σ 'Jv6δψ» , Βλ. -:-ou-:-o παρα Γ. Ε u σ -:- Ρ (ι-
-:- ~ i Ο -rι . ενθ. άν ω -:- . σ . 26-2 7. C Ι-Ι λέξις «έΖϊ. Ιϊ:''Χροϋμενη Ζιχ-:-εκρ ίθ'ΙΙ έν -:01)τοις ώς T:ρoσ~oϋ-
-:;7 ::F r.JσωΠ LκΟν Ζαρα.Κ7η ρ α είς -:--r,v οί;Τι ν ύϊ: 6θεσ ιν . 'Έ ν θ . ±ν ω "':'. σ. 53.
12, «' Ε Ζ κ λ η σί α» Α' σ. 367 .
-112

- δου έπικρεμάμενον x[νauνov διαστασεωτ -ιοου ποιμν ίου <ιμεταζυ των 01.κε ιω7:Χ­
των αύτών» άνεκο [νου , ΟΤΙ ό Ο ίκου μενικος Θ ρ όνο ς « έc;χι. ρ μόσΥι άφευκ-:ως άτ:ο
τΊjς 10ης προσεχοϋτ; Μαρτίου κα t έν ιΧπάσΥι αότου τη περιοχη καt ε1.ς το έορ­
τολόγιον το νέον ~μεpoλόγιoν , π);Γιν -:ων του Πασχαλίου έορτων τό γε νυν» 13 .
"Ηδη ~ βεβαιότ'η ς περ ] 7Ίj ς έ φα ρμoγΊj ς του διωρθωμένου ~με ρoλoγ[oυ
. έν ιΧπάσrι τη περιοχη του Ο ίκου μεν ικου Πατ ρια ρχε ίου , καλυπτούση γεωγρα­
φικως καt μέγα τμΊjμα -:Ίj ς έλλψικ'ij ς 'Ετ: ικρατ:::[ας , άπετέλει βασυων παρά­
- γοντα aυνάμενον να έπηρεάσΥι εόμενως τ'Γιν άπoφασισθε~σαν καt ύπο "'ij:; 'Εκ­
κλησ[ας τΊj.ς Έλλάοο ς είσαγω ΥΓιν του νέου ~μεpoλoγ [oυ , δεδομένου δτι θα:
, άπετέλε ι σοβαρώτατον στοιχεϊον περα ιτέρω δυσαρμον ίατ; ~ τυχόν έμμoν~ αύ-
τΊjς είς το ' Ι ουλι αν ό» Ήμερολόγιον ένί» α1. Νέα ι Χω ραι θα ~κoλoυθoυν έκκλη ­
- σιαστικώ τ; το νέον διωρθωμένον.
Α1. προς έπ[τευζιν , οθ:::ν, πανορθο δόξου συμφων ίαξ έπt του ~μεpoλoγιακoυ
. έλπ [aες κατέρ ρεον , ένί» ~ 'Εκκλησ[α ,η ς Έλλάaο ς εΙχ:::ν ~oη έκa'ηλώσ::: ι τ/ν
- πε ρ ] προσχωρήσεωτ; είς το «διωρθωμένον» 'Ιουλ ιανδ» Ή με ρολό γιον πρόθεσιν
. αότΊjς xαot o~ καΙ. μετα καθορισμού τΊjς '~ με poμΎ)ν[ας, άψ ' '~ς έοει να &ρξ'φαι ~
μεταβολΓ, αϋτη . Παρά ταύτα ό 'Αρχιεπ, Χρ υσόστομο τ , ο ια-;'f) ρ ων , ώς φαίνετατ,
, ιΧμυaρας είσέτι έλπ[aα ς τ:ρος τούτα , aια 7Ύ) λ:::γρα,?'ήμα,;,ο ς αό-:ου ύπέοειξε κα­
' ταλλ~λως οτι ~τo πρόθυμος Ζν α με,;,αβη ::: ίς Άλ::: ξ:Χνορ :::ι )';ν ~ 'Ιεροσόλυμα προς
&μεσον προσωπικήν συναντησ ιν με,;,α, --; ων Όρθοόόξων Πατριαρχών τΊjς Ά­
' να,;,oλΊj ς καΙ. -:,ου ' Αρχι:::τ:/τ:ου ΚύΤ:Ρ Ο'J , ΟΙΧ 7 ""'1 έτ:[λυσιν -:,ου ζη,;,ήματο ς Η.
,Αλλα κα Ι. '~ πρ οσπάθε ια αυ -:-η οΕν έ-::::λ:::σ9ό ;,ljGε , 70υ Πατριάρχου ' Αλεζαν­
ορ::: Ιχς Φωτίου έ μμ::: ['ΙΧ'/-:-ος ",1 ~ -;-'''1 1 )';')":'-0 ;:; T/ώμΊjν.

2. Ή έφαρ μο γη τη ς περΙ « δ ιο ρ θώσεω ς» του " Ιουλ ιανο θ Ήμε­

ρολσγίου ά:ποφάσεως της 'Ιεράς Συνόδου της 'Ιεραρχία ς καΙ α ί
πρώται κατ' αότη ς ά:ντιδράσεις.

'Εν τί» μεταξυ έ):ή φθη έν Άθήναις το άπο 23 Φεβρουαρίου 1924 τηλε­
γράφη μα ,;,ου 01.κου μ:::ν ικου Π α';,"ριάρχου , εχον 01;';'4> : «Συνοaικη άτ:ο φάσ::: ι
. ένεκρ[θη σήμερον όριστικως προσαρμογή έορτολογ ίου XIΧ t πολιτυωϋ ~με poλo­
γίου '1Οην προσεχοδ.; Μαρτ ίου » 15 . ' Ανάλογον ,;,ηλεγράφ'ημα άπεστά):η ύπο του
Οίκουμεν. Πατριάρχου καΙ. προς τούτ; 'Ι::: ράρχας των Νέων Χωρών, ~κoλoύ-
θησε οΕ καΙ. ~ άπόλυσις σχε'nκΊjς άπο 27 Φεβρουαρίου 1924 'Εγκυκλίου του 01.-

13 , «Έ κ κ λ η σ Ι οι; » Α' σ. 396, Π ρ βλ. Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ ( Α' ) ' Α Ρ Ί. ι ε Π ι ­

· σ Υ. 6 π ο υ 'Αθηνών ... , Ή 3ι6ρθωσις ., , σ. 5 8.
1lι. «ΈΥ.Υ.λησΙοι;» Α' σ . 367.
'15. «Έ κ κ λ η σ Ι οι; » Α' σ. 367. Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ (Α') ' Α Ρ Χ ι ε Π ι σ κ 6-
',π ο υ 'Α θ η ν ώ ν ... , 'Η 3 ι6ρθωσις .. . σ. 59.
'κου μεν . Πατριαρχείου "ρος ";'ΟIJς ΊεράpZcι:ς ,,;,Τις ,,'/ευ μ~~-;- ικ~= 7. J-;'."
- σί α τ; 16. Οu-:ως ό Oίχoυμεν~χoς θρό ν ο ς πρωτοστατώ» 17 ε ~~ -: -1;1 Ξ: :; :χ.: _ ':,. ­
,ων περί Ήμερολογιακου ά"οφάσεων ,,;,ου Π ,Σ. εaιaε , ((με",::Ζ έ" Τ/ Χί:ς;:-; ::.r.r
του ζ'ηΤ'~μα,;oς μελέτην» , ";'0 σύνθημ α ,;Τι ς 'ί)μεΡOλOγιcι:κΊjς με-:-αβοί. Τις έ ~ ;'·I':.C'-X-
τος 7Τις ολ'ης " Ο ρθ ο δοξ ίατ, κcι:, α -; 'Iι'1 Ζν -;-'{j ((ΌρθοaοξΙq.» ,;Τις 30-6 -1926 ό-ι;­
μοσιευθεϊσαν 'Έκθεσιν.
ΕΙναι , Ζν τούτοιτ , "ρο?ανες Ο"':Ι ';0 Ο ίκουμενικΟ·1 Πατριαρχεϊον , ΖΖώρει Υιό'"
προς Ζ?αρμογ'Γιν ,;Ίj ς 'ίι με ρ oλoγι ακΊjς με,αβoλΊjς !ί.νευ έπιτεύξεωτ; πανορθοδό­
ξου περ] 7αύ"ης συμφωνίαξ , '~ν π ρο ένος μόλις μΊ]νος έθε&ψει ((άναγκαΙαν» 18 .
"ΤΟ γεγον ος 70υ,:,ο , συνδυασθέν "ρο ς ';0 έμ"ερΙστατον του Οίκουμεν . θρόνου
έν τοΤς τότε κρισΙμοις καιροΤς , εaωκε λαβ'Γιν είς διατύπωσιν τΊjς υποψΙας , δτι -Γι
ούτωσε] ληφθεϊσα άπόφασις αύτου ύπ-ηρξεν άΠOτέλεσμlΧ τΊjς άσΚ'ηθείσΊ/ς έπ'
αύτου aεινΊjς πιέσεως έκ μέρους της τότε έλλψικΊjς Kυβερν'~σεω ς 19 , τοσούτ Cj.I
μαλλον δσφ μεταγενεστέρωτ; και a-η και έν τ '{j συνεδρία τη ς ΙΣΙ της 2-7 -1929
αυτΟς ό ύπέρμαχοτ τΊjς 'ίιμερολογ ιακης μετlΧβOλΊjς και Οεωρψικος ιχυτης ύπο­
- στη ρ υ;τ·Γι ς MΊj7ΡOΠOλΙ"Ί/ς Μαρωνεία; 'Άνθ ιμος, ό άπο BιζύΊjς , ώμολόγησεν,
ΟΤΙ 'ij περί ε1σαγω γΊj ς του νέου Ίιμερ ολογίου άπόφασις και πρωτα βουλία ,ου
' Ο ίκουμεν ικου Π ατ ρ ια ρχε ίου «δεν έγένε70 έν "'/.α--:r:ι.λί:r, λ<{J Ζρό'J CJ! %α Ι τρόπω» 20.
Βε βα ίως μ ία το ιαυ7·1J zz a OZ'f) aε·ι a')ν:Χ 7:ΧΙ " X'J",: cΧ" lχ σ ι .1' ά"ο κλεισθη.
'Εν "άυ{) πε ρ ιπτ ώσε ι 70 r1:;-;r, 23 Φ εβρο'nρίO'J 1924 ",:ηi.εγ ράφ-lJ μα 70 υτο
·"ο υ 01κοuu.ενικου Π α",:ο, ιάο'/ου
~ , ε?)οε'ι Ζ'ι ' λθ-,,'/ :Χ Ι :-
Ι... ι
"': 0'1 'λΟ Ζι ε"Ι"ον Χο. υσόστο -
, •

μον μόν ον Ζκπροσω"ο υν71Χ 7·!j·1 Ί εΡ ':ΧΡ Ζίχ,1 Tr,= Έκκί:φ[α : τr, ς Έλλάa ο ς ,
κα-: χ 70'1 νέον τόττ Ι(ατα.σ7α7ΙΧΟ') "'όμr:.ιν 21 εΖον,,:, 'Υ.. ομω ; &'J:): ZΞ~ρας ,: ~ην άπα

16. (ο :JΙΊj7Ρ οr:ολ [·:...,; ς Κασσανδρε ίατ; EΙρ-rιν:x!:oς -ήρ νfιθ'" νχ σ)μμΟΡ9ωθ-7. a-r,λώσχς , ε'η
' το πο ί μν ιον ~υ-;oυ οεν e-i ;:ε ιOαρz 'ίισn εΙς 7Γι ν το ιαύτην με-;αβολΤι' J. Τό Ο[ΖQ'Jμ εν~Ζόν Πα­
τρ ι~ρzεlΌν ά7:~ντ/σεν αύ 7Ι:) τ/λε γΡ ΙΧ 9 ικως ",:ά.όε : « Έν",:έλλε σθ ε συμμoρ?ωθ'~ν:x~ έϊ=αzp~βως
1φ ος 7r, ν Πα-;p~αpχιz -r,ν %α ι Συν ΟΟιΖΊιν περ ] -;ou νέου -ήμ ε ρ ολογίου εγ%ύ%ί. ω'ι » ( Π ρ βλ Κ α λ­
Α ~ ν ί % Ο υ, ΛΙ η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Κ υ ζ ί %Ο υ Έ;; ι -;ou νέ ο') ' Πμεροί.ογίΟ') , Κων/λ ις
192 f, σ ,15 ) .
Ι ί, Κα-;χ -;0'1 « πρ . Φλωρ ίνη ς» Χρυ σ6 σ-;ο μο') -;0 ΟΙκουμ, Ι [ α-;ρια ρι.εΤον εύρεθ εν προ
· τετελεσ μέν ο ') γεγονό τος Τι ν α γ κ rί: σ θ 'fJ νχ προσχωρήση εΙς τ'ην cΧπ οοοχ 'η 'J του νέο υ '~μ ε­
ρ ολογ ίου , Βλ, Χ ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ, J\11) -; Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ, Φ λ ω Ρ ί ν η ς Σ ύντο­
μος XClt τ=εριλ"ιιπ-;ική . .. σ . 5.
18 . Βλ , &νωτ , ύ;;οση μ , 6,
19, Γ, Ε υ σ -; Ρ α τ ~ ά Ο ο υ, ΕνΟ , &νω-;-, σ , 56 ,59 ,
20, Κ ι" Ι Σ 11 92 9 σ, 2 14..
2 1. «' Α. ϊ::::7έλε ι ΧΙJρ ιον έλ:Χ7τωμ α 70U Κ.ατ ,
X&p-;ou 70ϋ 192 3 ΟΤΙ κα-;± το l1 μΊjν oν ο ι&.­
σ7ι;μα %αθ' δ ή 'Ιε ραρχ ία &π ουσα
&;;0 τ/ν Δ~o ί%-ι;σιν 7η ς , ΕκΖλησίας ('ή Ι ,Σ, -:'ίjς 'Ιε ­
,r.-;o
ρα-ΡΧΙΧζ συνήρχ::: το '":αΚ7ιzι~ς τΓι ν 1'1'1jv ΌΖ 7ωβ ΡLΟU έΖ χσ--:ο lJ Z-;O'J:; Ζα1 έΖτ :ίΖ7ως όσ&Ζις
-::αρΙσ--:cι",:o cΧνiγΖ'rι ) &91)'1:::-;0 μόνος ό Άρ z ~ε Π/ϊ:O :; ε Ις τΓιν ασZΎj σιν τη ς Δ ιο ική σε ω ς ivq)
'::: . χ . ό ΟΙΖΟ'Jμεν!.Ζ,Ος [Ι ατρ ι :ί ΡΧ'η ς i;:ό τ;ο)j.ων α Ιώνων ;:ρ ο ":'ou Γε ροντισμοϋ του Ι / ου καΙ

8
114

27-12-1923 ά.πόφασιν αυ7ης περι αφομοιC:)σεως του έκκλ'φιασ,,;,ικο;) ·ί;με;;ι:.­

λογίου προς 70 πολΙ7ιχον «ύπο τον δ ρον -;-ϊjς συμφων ίατ; 70υ ΟΙκουμεν ικv::ί
Πατριάρχου» 22. Παρά ταύτα vU70ς ά.νέμεινεν tTCt μίαν περίπου έβδομαδα
«ζη,,;,ων tvo: μάθη έtΧν συνεφώνησαν πάσαι αί Έκκλησίαι» 23, Τέλος οε '7Υι 3-3-
1 924 ηλεγραφικως ά.παντYjσας προς '70'1 Otκουμενικον Π α'\"ριάΡϊ.η'l έο'ήλωσε'ι ,
δτι ~ 'Εκκλησία '7ης Έλλάοος ό ριστ ικω ς πλέvν &πεΟέϊ.θ·η '7'ΙΙν πρό'7α.σι·1 καt
ά.π όφασιν '7013 ΟΙκουμενΙΚΟ13 Θρόνου.
Ι\Ιετα έπτα~μερoν έπ ρόκει-:ο ν α -:εθ η εΙ ς έ?α.Ρμο yfJν 'η «διόρθωσ ιτ» . Ό
χρόνος ~'70 '!ι οη συνεσταλμένοι; xCl.t .η 'Εκκλ 'ησία , κλγ;ρος αμα xαo t λα ό τ, έν
πoλλo~ς ά.πληροφόρητος . Αυθ 'ημερον δθεν έ ςαπελ ΙJθη ,φο ς -: οuς Σεβ. Ίε ράΡϊ. α. ς
~ κάτωθι ,ηλεγρα φικ~ 'Εγκύκλιος: (( Ή 'Εκκλησία. 7Γις Έλλάοο ς, συμ φ ώνω ς
ηj ά.ποφάσει -:ης ΊεpiΧς Συνόδου , ά.πεΟέχθη 7ΙΙ ν ό ρισθε ~σαν ύπο
-:013 Οίκο υμεν ,
Πατριαρχείου διόρθωσιν _o13 " Ι ουλ ιανο ύ ~μερoλoγίoυ , καΟ ' '~ν ~ 10 Μαρ­
τ ίου 24 -:ου έορτολογίου θα λογισοη καt θα όν ο μ ασθη 23. ΤΟ έορ,ολόγιον καt
το Πασχάλιον -:ης δρθοδόξου 'Εκκλησίας μέν ουσ ιν &με,,;,άβλητα. Α] ά.κίνη"C'οι
έο ρτα t θα έορτάζων,,;,αι κατα -:ας ά.νέκα.θεν ύπο --:'ijς ' Ο ρ θ οδόξου 'Εκκλ·ησ[α.ς
καθωρισμένατ; ·η μέ ρα ς . Κα,α το ε"C'ος μόνον τοϋτο, έξα.φε-:ικως , ,,(j Β ' ΚυΡ~αΧ'n
,η ς Μεγ. Τεσσαρακοστή; θα συνεορ-:ασθη ~ μ'l'ήμη 7ων ά.γ ίων --:ων 'η μερ ων
10 - 23 Μαρτίου ,,;,ου έορτολογίου. ΤΟ Πάσχα xαot α] 5.λλαι κινη,,:,αt έορ,,;,αt θα.
τελεσθώσι κα'\"α τας ·ημέρας -:ου Πασχαλίου , όν ο μαζο μέν α. ς μ όνον ο ια '7ων ·η με ­
ρομηνιων ";'013 διορθωθέντο.; καt έν ΧΡ'ήσει --:η ς Όρθο Οόξ ου 'Εκκλη σίας οντ ος
' Ι ουλι αν Ο13 ~μερoλoγίoυ, ~τoι --:0 Πάσχα θα έ ο ρτασθη τη 27η ' Απρ ιλίου . Κατά
ταύτα ά.πΟ '\"ης 23ης ά.ρξαμένου μηνος Μα ρτ ίου θ α. ύπάρ χη ε,ι ·η με ρολό γιον έν
Έλλάο ι οιά τε ..ην 'Εκκ λησίαν xαo t --:·ιι'ι Π ολ ιτε ί α» . 'E;-;εςΊίYrιμ α. -: ικ·1ι 'Ε γκύκλιο ς
ά.πo σ-:έλλε":'α ιn 25. Ή -:ο ι α.ύ7η οε έ;-;ε ξΊϊrr, μα.--:ικ·1j 'EY/"JZXιo:; ύ(?, ·ημερομ'ηνίαν
1-3-1924 '70~:; Σεβ. Ίε ρ Χρϊ.σ. ι:; 77,:; λ·J-: r.,κε?Χ λι:. ·J Έκκί :ησ ία. ς 7ης Έλλάοος

180'J αtω',/ο ς z~Δ μέz~~ 7':.ι~ 1 5 -1 60 Ε ΙΖΞ ;:xF' ZX'y:c{) 7~ V bJaη μοuσ'Χ'J Σόνοδον» . Βλ . Γ .
Κ ο ν ~ a ~ ::; "ιι ~7:xθ μoΙ ε-/.Ζί:r,σ . :: Oλ ~7 ~ZY, ~ ~ f Ejj. :ia ~ :i::o 70~ Καποδιστρ ίου μέzρ ~ σ-ή με ­
ρ ονο ' λθΥιν:χι 19 71 σ . 77. Κ :Χ-: Χ ίΗ -:0'1 Γ . Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά δ η ν Ύj '1φoc •ΑΡΖιετ:ισ/.οπ-η
τότε « απο βαλού σα :Χπο ,,:ων ω μων 7ης -:'~ν ΔΙΣ , 'Ίιν διέλυ σε Βια ,,:ου Πλαστηροωϋ Δ ιαταγ­
ματος χαΙ χιχτακτ-ήσα.σ'Χ "':0 Βι%'Χ(ωμιχ νΧ αντ ιπροσωπτύη α{>τ/ μόν1j 7ην O);fjV ' Ιε ρα ρχ ίαν ,
"ήν διoc τινας μόνον Ύjμέpας τοϋ ε-:ους συνεκΧλεσε εμεινε κυρί:χΡΖος διχ νoc &πεμπολήση τα:
δικαιώματα τ'ijς Έκκλησίας» . ''Ε ν θ . & ν ω τ . σ . 61 .
22. κωΙΣΙ 1923-1928 σ . 111 .
23 . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (Α ) •Α Ρ Ζ ι ε π ι σ κ ό ;; ο υ 'λ θ η ν C) ν. . . Ή δ ιό ρ­
θωσι ς .. . σ . 61.
24. Σ'"!Jμειω-:-έον Ο":' Ι -ή "ή μέρα. α.:5τ/ συνέι:ιτ:,,:,ε 7n
πρι.:)τ"Γί thE7E(C{) 7~ς :Χν:χρρ-ήσεως εt.ς
τον Έπισ/.οπικΟν Θρό'ιον οο;οϋ Λ!ακαριωοο;χοο;ο υ Χρ υσοσοο; όμου . Πρβλ. καΙ «(Έπ Ι 00;:11 έ;;ετε ί~
τοϋ •λΡΖιε;;/που •Αθηνων» έν: «. λ ν Χ π λ α σ ι ς» 1924 σ. 89. ΚαΙ (('1 ε Ρ ο ς Σ 'J ν δ ε­
σ μ ο ς» εοο;ος κδ ' , περίοδος Δ' , 24-3-1924 σ . 2.
25. «Έ χ κ λ η σ ί α» λ ' σ . 37/.-375 .
ιΧπευθυνομένΥ) 26 ιΧπεσκόπε ι εΙς -;-ην τ:λ'~ρY) διαφώτισιν -;'r,ς σε 7:τ-~ς Ί ε ::χ :' .:Χ":
έπ!. -;ων λόγων οl-;Lνες «προς πρόλψ;Ιιν 7Υις περαιτέρω οεLν'!iς XCl.I' έ7:ζι; ;.ι. Lι,,7 :Χ­
7Yj ς 'ήμε ρολο γLιχκ '!i ς συγχύσεω ; κιχ !. ά.'IωμIΧλίας» ώO'ήΎYJσIΧν -;-ην Ίερ,χ,ι ~ ,~·lrΛ)Ι:"
τ'ij ς ΊεΡCl. ΡΖίιχς «δπω ; Τ.ροβ'Ώ εΙς σΖε-;ικ,ην πρότασιν προς 70 OtXO'JμE'I LZ~"
ΓIIΧ-;P LIΧPZE'l:o'! ΚΙΧ!. OL' αύ70ί) Τ.ρΟς 7,χς λΟΙ7:,χς Αύτοκεφαλοι»; ' Ορθοδόξοι»; 'Εχ­
κλYjσίιχς , συνυποδτικνύουσα ιΧμIΧ κ!:/. Ι. τρόπον λύσεωτ; -;oU ζYj7'~μΙΧ 70ς», δστ ι ;
προς «X&PL'! -;oU όρθοόόξου έλλYj'JLΚΟU λαού» ού μ'ην ιΧλλα: κα ι τ'ijς καν ον Lκ'ij ς
έν ,'Ώ όρθοόόξψ Έκκλ'ησ[~ 7&ξεως , περιωρ ίζετο εΙς άΤ.λ'ijν , OU 'ΙΟUλLιχν ΟU Ί-Ι­
μερολο γίου «διό ρθωσιν». Συνεχίζουσα 'η t'J λόγω 'Εγκό κλιος ιΧνεφέρετο εις
ίσ,ο ρικ,η,ι ιΧναο ρ ομ'η,ι περ!. -:ω,ι Χ ΡCl.Τ-Ι)G ,χν-:ων ήμερολο γ ίων κιχ Ι. τ-η ς σημα σία τ;
αύ-:ω,ι ο ι,χ -:,ην 'Εκκλη σίαν , ο ,j οενο ς Ζρ ονολογ ικοί) συστ ή μ ατοτ; ιΧπο ρρεό σαν-:ο ς
έξ ιΧποφ&σεως Οίκουμε'ι. Συνόδο υ χαΙ Κ lχτ,χ συν έπεια ν μ,η ιΧποτελοuν70ς «θεσ μόν
ιΧμε7&βλYj70ν, δογματυώ» η σω -:'ηρLώο'η εχον-:α ZIΧP IΧX7'ijpIΧ» . Ε Ις ην συνέχειαν
οιεuΚ ΡLνίζε70 ό ZIΧ ρIΧκ"ηρ τοί) ύπό "ης Α' Οίκουμεν. Συνόδου γενομένου δια­
κανον ισμο ί) ,,'ιjς -;ou άγίου Πάσχα έο ρ-:Υις , ύπο -:,η,ι εννο ιαν δτι «οεν οιε7&Ζθη
ύτ:ο -:'ijς Σ υνό οου ώ ρισμένον Ζρονολογαο'ι Τι μYj'J ολογ Lκον σύστη μα , έπ!. δύο
ο ' α:ιων ας έ ξ'r,κολοόθΊjGα'J α:ί δ ιαφωνίαι με,αξ') Ρ ώ μης lolq. κα:!. 'Aλεξ !:/.νo ρ είlΧς
ενεκα: έσφαλμένων Ζ ρ ο,ιικ ων UΤ.ΟλΟγ Lσ;;.ων» με ιΧΤ.Ο7έλεσμCl. -;''ιj'I ΖΡ ΟνΟλΟγLκ-ην
διαφοροποίησιν -:ou :Ξ:ο ρ-::ι.σμο ;; -:0') ΓΙ ΧσΖ :ι. έν 7:ι.Ί:ς ΟL Cι.ΥόΡ Ο L ς 'Εκκλησίσ.ις ,
είς έπίρρω σιν 7:ης δό ξ~'J ς Χ:Ζθ ' '~'I «~Γ, ;:Z F ~ :-7Ί ς ·~μ tF:Ζ:; 77Ί~ ~ Cι ~'7~:; -:- 0;:) Πάσχα άπό-
-
φασιτ "ης Λ ' Ο'
."\. ,~
Lκοuμε'JLκ' r,ς ':' - '" '" " 'θ
υ 'ι ο Ο ι:. ') Oε 'J σ'Jν εδ , , ;:"
ε 'Ι; μ ε θ " (i)ΡLσ;;. ε 'J'r, ς κ:ι. L οι α Τ.α'ι-:α ς ,
UΠΟΖρεω -;Lκ'!iς Ζρο'ιολ,η'ήσ εως» , κ:ι.-: 7. -: ~'I ε ' μ6ί.L ς :ι.ίω,ι:ι. έ7:ε i.θο..Jσ'fjς σΖε-: LΚΥ, ς
όμοφων ίατ. 'Ακολούθω τ cl..ν εΠ7,JGσΖ70 '70 &
:;: 0 7ων μZ σΙU'1 Ζ') F ~ω ς Ζ?όνων χν~ι­
φυεν πρόβλημα 7:ης όλο'ιΕ') έ~ε ρχο μέ'Jγj ς ό ~ 7.. 90;:Χ :; ~v ~ z-:-o'J:; 7tj ~ ~ Ι Ο'Ji. Ι Χ'JΟ~
"Ημερολογίου ιΧπο 70U πρ αγμ ατυω ύ , συμ πο σουμένητ έν -:ο Ί:ς κ αθ ' 'ίjμ:xς Ζρό­
νοις εΙς 13 Ολ!:/.ς 'ή μέ ρ ας, έν Υ «π ροκειμένου πε ρ !. -;Υι ς :Ξ:ορτ-r.ς -:0;; l1&σΖα, -:0
ιΧνω7έρω λ&θος τοί) 'ΙοuλLανοu 'Η μερ ολογ ίο υ κIΧΙ έσΥ7.λμέ'JΟL -:Lνες ύπολογι­
σμο ] -:ou Πασχαλίου Κ αν όνο τ; ιΧ"ομακρόνοuσ Lν αύ-;''ιjν Κ·7.-;,χ 7:0λλ7.ς 'η μέ ρ α ς
ιΧπο τ-'ιjς καθΟΡ Lσθείσης UT.O ,,'ιjς Α' Οίκοuμ εν α'ijς Σ υνόοου ΖρονLΚ Υ,ς β,χσ εως» , dJ')
ενεκα «οεν ,'η ρεΊ:-: α: L ιΧκριβως ή οιά -:αξ ις 7'1jς Συν όοου » Κ7. 1. 'ιι ΈγΚ'Jκλως περι­
εστρέφε-:ο έν σuν εΖείq. εί ς Πι'Ι , ώς έκ τ'ijς -:οια: ό-:YJ ς οιαφορ:Χς Κ7.Ι -:Υι ς έν -:ο'l:ς
πολι-:ικ ο 'l:ς κιχ!. κο ιν ωνικο 'l:ς κόκλΟ Lς ε ίσαγω γ'ij ς 70U Γρηγο ρ ι ανο ί) ' Η με ρ ολογίου
οημωuργηθε'l:σα:ν σόγΖυσ ιν πα:ρ ,χ τΥ λ αΥ, -η7 ις πλέον ώς ιΧν&γΚΥ) έΠΙ7ακτικ-η
έπέβα:λλε -:Ίjν οιόρθω σιν ":ou ήμερ ολόγίου. Κ α !. ή μεν « ρ ιζ ικ·η » -:ou ή μερολογ ίο υ
-;οό-:ου οιόρθω σις οεν ΚiΧ-:έσ7'η ου'ια"ή , «πρ ο ς πρόλYjΨL'J (ομως ) -:Ίjς πε ρ αι-:έρ ω
συγΖόσεως -;ων όρθ οόόξω'ι λαων ιΧ7:εφiΧσίσθΊ) 'η &ρσ ις -:Ίjς ο ι αφορίΧς ,ων 13
'ήμερων , ιΧπο-:ελοuσα -:,ην β&σιν -:'ijς «ο ωρθ ώ σεως » -;ou ' Ι ο υλι αν οί) 'Ημε ρ ολο -

26 . 131.. -:-α υτψ χα -:-αχωριζομέ νη ν αυτο υ σίως εν : ,,' Ε χ χ λ η σ ί αη Α' σ . 37 1 έπ.

 'Η οι ' ά.ποφciσεως -:ου '.Α ρχιεπ!-;;;ου Χ ρυσοσ-:όμου , μετ ' ε;(ι'Jσ ιι:, δ6 -:-ι: σ . ,
βε β αίω τ; ,ης ΙΣΙ , εΙσlΧγωγ·η -:Ί;ς «διορθώσεω ;» -:OU 'Ιουλιοινου Ή με Ρ oi.o';' ΙΙ,·.)
εν -:η Έκκλησί~ -:Ί;ς Έλλχοος , ά.-;;;ε-:έλεσε -;0 ά.ν-:ικείμε'ιον σφοο ρας ετ: ιθέσε ω ς
εκ μέρ ους -:ων παλα ιοημε ρ ολογ ιτών , οr-: ιν ες ΚIΧ-:'''ιγόρησlΧν lχύ70υ ώς «οι α μι7.ς
ΈγκυΧλίοω> θέν-:ο ς «εν μoίρ~ Κιχρος -:ας γν ώ μ ατ 7ων λοιπών 'ΟρθοΟόξω'1
'Ε" -
ΚΧΛησιω'J x cι.ι''1'
ση" -: η'ι ' I~:. xz. .σι' cι.'1
ι'η το υ - ο ιχ.ο
' υμε'ιιχο υ - π ιχ'ψ ιοι ρχε ιο υ ,' .,
(ιτ:ε ρ

ευ ρεοε ν προ τετελεσμένου γεγ ον ό,:, ος ,ην cι.γΧci σθη να προσχωρήση xcι.Ι το ϋτ ο
εΙ ς η,ι ά.ποοοχ,ην -:ου νέο υ 'Εχκλ'ησ. ' Η με ρ ολογ ίου » 30. ΊΌ πρόβλημ α εν τού-
'θ ι ,~\, t \ "Ι .... ,,... i ι ....
το«; '7 Ι ετα ι γεν ~χ ωτερo ν, χα-ι 0'1 χα.ι 1]7':0 7 !j'l εννο ιιχ') 7Ίί ς ας ΙΟ".ογγισεως 7ΊJ ς 6J ς
" ,
ε ΙΡ'η-:lχι ενεργε ιlΧς το υ , ! - ' Γ1 '
Α ρχ. ιεπ που
Χ ρ υσοστομου , ο''Ιψει της
, εν - γν ω στη - ξ ά.π ο-

φciσεω ς ,:,Ίjς Ίερας Σ υν όοου -:'!jς 'r ερlΧρχ ίlΧ ς -:OU ε-:ο υς 1923. Κιχ-: ' οιύ-:Υι'J .η 'ημερο ­
λOγ ι lΧXYι με-:lΧβολ,η εοε ι να συν-;ελεσθη ά.φ ' ένος μεν με-: :Χ συνενν όησιν με-:α -:ων
λο ιπ ώ» 'Ο ρθοδόξων ΈΚΧλ'ησιων , ά.φ ' έτέρου οε κατόπιν συμφωνίαξ μετά -:ου
ΟΙχουμε'J ικου ΓΙ ατ ρια ρχε ίου . Λεκτέον εν-:lΧ υθlΧ XlΧ ι -:ου-:ο , δτι είς -:0'1 MlΧxcι. ρ .
Χ ρυσόστομον είχε πlΧ ρ lΧσχεθ Ί; συν ο ο ιχ·η ε ξο υσ ιοΟό--; 'ησ ις rνιχ, συντ ρεχόντων -:ω ν
ώ ς &ν ω δ ρων , πρ οέλθη εΙ ς -:'ην ενέ ργε ιcι.ν 7ων δεόντων, πρ ο ς ε φlΧρμo γ'fι'l ,:,ω 'J
ά.Τ:O φlΧσισθέ 'J-:ων . Έχ ,:,ων <:) οε εχ-:ε θέ'I-: ων Xcι. θί σ-: IΧ-:lΧι τ:ρόΟ''ιί.ον, δτι ά.μφό-: ερo~
(t ,Ι "
ο ι ως ε ιρη -;ιχ ι οροι ει χο'J πληρω
~ .. θ....
ΥΙ Z IΧ-: IΧ
.-:'';'1
, υπο ( , τ ου
. . . ,:\ψ χ ι ε τ:!πο υ Χ
"
'
ρ υ σο στ ο μ ου

λη'.jι ιν --:ης όρ ισ,:,ι%'fις ά.ποφ:Χσεως τ:ε ρ ι ε ίσ 'ΖγωγΊ; ς ε'J -:η 'ΕΧΧλ"ισίC(. ,:,ο υ οιω ρθω­
μένου ' Ι ουλι ανού ' Η μερολογίου . Ο:)-:ως είχε τ: ρo''ιγ''ιθΊj συ'lε'l'Ιό"ισ ις ':'0;:) Οί­
κο υμεν. Πατριαρχε ίου με-:α πασ ώ» -:(;)'1 .Α ύ -:οκεφ ciλω 'J ΈΧΧλησιων , μ'η &πο ­
ooυσcι. βεβ lΧ ίω ς -:α ά.'Icι.με'Jόμενcι. ά.Τ:07ελέσμ::r.71χ , είχε ο ' επ ι-:ευχθη ~ επι 70;:)
πρ ωτε ιμένο υ , ώ ς προς -;-η,ι 'ΕΖΖl.ησ ίοι'l -;-'ιj ς Έλλciοο ς , συμ φωνία -:ου Ο ίχουμε'J .
Θ ρό'Jου , εχον-:ος επι πλέον ύπο -:'ην Oικcι.ΙOOOσίlΧν ιχύ-:ου ,:,ας Νέlχς XώρlΧς -: η ς
ΈλΜΟος. Kcι.Ι 'ι ιχ ί μεν ύπο -:ων ε'J ε-:ει 193 5 προσχω ρησαντων εΙς -:0 παλαιοη­
μερολογ ι-:ιχον χίγημΟ'. -:ρι ων 'Αρχιερ έων, OL ώς &'J ω δύο οροι -:Ί;ς χlΧ-: :Χ -:0 '1923
συνελθούση ξ ΙΣΙ ~pμηνευθησoιν &λλως τ:ως , ύπο 7'ην εννoιcι.ν ΟΊJλονό-;ι , ο-: ι ώ ς

λιμος "η 70 άλλα. Χα. Ι αν7α.ποχ ρΙνε7α. ι ε ίς ί:ολλαΖ6 0εν έΖόηλωΟεΤσαν έπ ιOυμ Ι~ν χ.,χι α.ν'Y-γ%:rιν
ου οε χα.ν πρ οσχ.ρ ο ιJει εί ς δόγ μα ο,., Ζα.νόν 'Χ "':Lv:t -:-Ιjς ' ΕΖγ,):lj σ Ιας ». Βλ . «( Ι ε Ρ (-; ν Σ 'J ν Ο ε ­
σ μ ο ν» ε τος ΖΟ ' , ;:ερΙσ 30ν Δ ' , 24 -:J- 19 24. Γ. E ·j σ 7 Ρ ιχ 7 Ι ά Ο ο u ενΟ. άν ω7 . σ . 69 έί: ~
Οί T.:'ΙXλα-ΙOημεΡOλOγI7CΙ Ι έν 70'J-;ο ~ς , χν -:ΙΖΡ Ο'Jον -;ε ς -:0'1 ι:ερ Ι σU;'-luσεως 70υ λαοϋ ίο-..(υρι σμόν,
(Βλ. Γ . ΕύσΤΡ ιΧτι ά:l) ου ενΟ , άνω, . σ . 65-(7) ΧιΧΙ ώς "ΠιΧΙl)ιΧριώl)ψ' ϊ.ιΧΡιΧχ,η ρ[ζ ον,ες τα.
έ;;ΙΖεtρ"ήμα.7α. 7"ης συνΟΟΙΖ-ης ' Ε'γΖυΖλΙου Χ.αΙ 7 0 ;; G'J'JOOLZOU &'ν ΧΖο ινωΟέν 70ς ίόΙ~ 7~ ά,ι­
τλούμενα έΖ 70\) έορ-;ασμοϋ 7"7, ς έ ορ-:-Γι ς 76)') Χρ ισ"':(Juγέννων ϊ;ρ Ο -:-'ij::; 70υ νέου ''Ε 70υ ς έ;: t­
Ζα.).οϋ νται π ρ ος τοΙ ς αλλο ις Ζα,ι 7''ιν μετ α "';'Γιν γενο μένΊ)ν « οι ό ρ Ο ω σ ιν» )~:ξακ.oλ c.ιυOo υσα.ν νΧ
ύ? Ιστα τ~!. O ΙOC?OΡOT:oΙrι σιν τω ν έν t tjXXiS t ΖΡ OC70 1Jν7ων. &) ς τ: ρ ο ς τα μέ7Ρα. μήχ.ους , β :( ?σ') ς
Ζα.Ι "':~ νoμισμ~7-Χ ;:ρος 7cX. ό ιεΟγη "":ο ιαϋ7OC ΖωρΙς, ώς έΖ -;0')7 0U, ν α όιαταράσσω'ι'7Χ Ι χ [ οι ε ­
θνεις τ-~ς 'EλλtΧl)oς σχέσεις . Πρ βλ. Δ . 11 ιΧ 'J λ 'ij 'ΕΧΧλησ [ιΧ % ιΧΙ ' Eπι στ~μη σ. Ι:! .
:~ o . Χ ρ l) σ ο σ -; ό μ Ο l) , λΙ Ί) '"; ρ Ο 7": ΓJ λ Ι'7 Ο U ϊ; ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 'ιι ς ~ 1Jν '7f) μο :; Z:Z~
τ.ερ ιί:φ: ,ιx~ ... σ . 5. Η ρ βλ χ:χι Γ . Ε ύ σ , Ρ :χ -: l ά: Ι) ο u ενο . άνω , . σ. 59. Βλ. χ:χ\ " Τ Υ. -
Ζ i. Τι σ Ι ιΧ ν)) 192 7 σ . 2Ο9 -:! ΙΟ.
.118

συνεννόησιτ; έννοεϊτο ~ συμφωνία πασώ» των όρΟοΟόξων Έχχλ'Υ)σιων, το\) πε­

ρι συμφωνίατ; τ'0 \) Οίκου μεν . Π ατρια ρχε ίου δ ρ ου τεθέντοτ , χατ' αύτούτ, μόνον
«tvrι. Ε:ξάρ'Υ) τ"ην συμφων ίαν 70\) Οίχουμεναο υ Θ ρόνου και δ ιότι ΟΟτ'ο ς ε!ν rι. ι ό
"Αρ ε ι ο τ; Πάγος τ:ης 'Ορθοδοξίας χrι. Ι διότι α] έπαρχίαι των Νέων Χωρων τ:ης
'Ελλάδος έξ'Υ)ρτωντο τ'ότε Ε:χ 70υ Ο Ικου μεν αου Πατριαρχε ίο υ » 3 1 . 'Όμω ς ~
τελευταία αυ--:-η έΧδοχ"ή , "~ν δεν έχο μεν άν7ίΡ Ρ'Υ)σιν να δεχοωμεν χαι "ίj με~ς , δεν
άποχλείει τ~ν έpμψείrι.ν ~ν ~με~ς έδώκrι.μεν εΙς το uς δύο τούτουτ; ορους , μαλ­
λον δ' ένισχύει τ/ν &ποψιν "~ μων δτι κα ίτο ι 70 ~με POλOγιrι.κOν ζΎιτ/μrι. δεν άπiι­
-:ει ώς προς --:-ην « διό ρθωσ ιν» του 'Ioυλι rι.νOυ ταυτόχρον ον δπο πασων των 'Ορ θο ­
δόξων Έχκλ'Υ)σιων έφαρμογ"ήν , έν τούτο«; ~ συ μφων ία του ΟΙκουμενιχου Πα­
τ ρι α ρχε ίου έ7έθΊ') ώ ς &7:α ρ α Ι-:-"ΙΥ-:ο ς δρας καΙ ό~~ 70 uς uτ:ο --:ων ,;ριων Μητ ροπο­
λ~-;ων μν"ημο'ιευομέ'/ουζ i.όγΟ'Jς ~ χ~~ z;:l ϊ:λΞ:ο'ι ΞνΞ:ΧΧ e'J""'X7?L ZO:) σεβ :ι. σμου ,:,~ ς
Έκκ):φίrι.ς τ''fι ς ΈίJ.:Χ.δος ~.'ι :ι.'r:ι 1/Ι 70;:) . όω ~ Ο Υ Ο ~'f; σΧ'1 70 ς rι.')7"Γι το Αύτοκέφαλον .
Πέ ρ,-: τούτων +, ό~Χ'7'J;:ω θε~ιj:Υ' Χ;:(.ι·~~ ς %χ θ : -~'Ι. με--:-;'. -:-'''1 U")'JεΖr..σθεΤ-σαν &ρνΎ) σ ιν
Ιδί'!- του Π rι.τ~ ιX~ ZO ·) "-\ί.ε ~ rι.·lό ~ ε ( rι. :: . θ χ ~όει ~ .\lrι.κrι.~ . λ ~ 'Jσόσ70 μο ς 'ΙΧ συγκrι.­
xtUn έχ. νέου 7"(,'1 ΙΣΙ 32 τ,)π ικ ως μ ε" όε·ι ε')σ7rι.θε~ , οιότι ό 'Α ΡΖιεπ!πος ε!Ζεν
έξασψrι.λ[σει 7"!j'! έζο υσιοΟό-:'"ησι'l τ'fις Ίεprι.pχ[ας 'ίνα Ζεφισθη τ'0 ζ+Ιτημrι. μόνο ς
πλέον , S'J--:ος ~ων Οr..αγρα.C?έν":"ων ύί:' C( ,j7-ης πλαισίων , ούσιαστικώτ; οε ούκ ερ­
ρωται δια τον λόγον, δτι το Oέμrι. ε!χεν άναχοη εΙς ανώτερον ουτως εΙπε~ν
δικαιοδοτικον I5pγrι.νoν, τ~ν Σύνοδον του Οίκουμεν, Πατριαρχείου , :~τις ε!χεν
~δ'Y) cΧΠOψανθη.
ΤΎ,ν περ] έφα.pμo~ς, έν τούτοιτ , του " δτωρθωμένου 'Ιουλιανού ιΧπόφασιν
αυτ'ου έν τη Έχκλ'Υ)σί,!- της 'Ελλάδος ό Μακ, Χρυσόστομοξ άνεχοΙνωσε χαl.
προς τους Πατ'pιXpXrι.ς Άλεξανδpείrι.ς Φώτ ιον , ΆνΤΙΟΖεία ς ΓΡ'Υ) γό ριον , Ίεροσο-
λ υμων
' \
Δ αμιανον '~β
και '...
ερ ιrι.ς Δ'
'Υ)μ'Υ)τριον ,;;;ρος
xrι.ι ,\ του ; ' Α ρχιεπ / πους Κ υπρο
' υ

Κύριλλο» χrι.Ι Ρουμανίατ; Mύpωνrι., γνωστοποιήσατ; αυτo~ς οτι «~ Έχκλ'Υ)σία.

-
τ/ς
(Eλ~ '~
• , '>ο'
λαοοτ; rι.πεσεχ 'Υ)
Ο \
-:.1)'1 , ,
αποφασιν
.-
του
ο'
ικουμεν.
Π '
ατριrι.ρχειoυ
,
περι συν-

ταυτισμοϋ του ΈXκλ"ησιrι.σττxoυ προς 70 πολιτοων "ήμερολόγιον , όριζο μέ'Ι'η ς

-:ης 10'Υ)ς Μαρτίου ώς 23». Ώσαύτως έΤ'Υ)λεγράφφε προς τον ΟΙκουμενιχον
Πατριάρχψ Κων/λεως, οη ~ Έχκλφία της Έλλάδος εΟ'Υ)χεν εΙς E:φαρμoγ~ν
Τ'!jν περι ~μερoλoγίoυ σχε,ιχ"ην άπόψrι.σιν αυτου 33.
Ό ΟΙκουμεν. Πrι.,ριάpχ"ης Γρ'Υ)γόριος , δια το υ άπο 8-3-1924 Γράμμrι.τoς

31 . Μ η τ Ρ ο Τ: Ο λ \~ ω ν Δ η μ η τ Ρ ι ά. aο ς Γ ε Ρ μ α ν ο u Χ . λ. π. Π ρ ο ς ~oν
έφημεριακον κλ'ijρον καΙ τους μοναχους τΊjς Όρθο8όξοΙ) Έλλην . 'Εκκλησίας παρα' Αρχιμ.
Θ . ΣτΡά.γκα ενθ . ανω'! . τ. Δ ' σ. 2601 .
32 . Χρυσοστόμο υ, .Μ η τ ρ ο π ο λί τ ου Τ: Ρ. Φλωρ ίνης Θέσις . . . έ:ν:
« ΤΟ Α' ΠανελλαΟικόν .. )" σ. 50 .
33. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο u (Α' ) Ά Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Ά θ η ν ω ν . .. Ή οιόρ­
θωσις . . . ενθ. ανωτ . σ. 62-63.
αυτου ανεχοίνου έκτενέστερον τα είς τ~ν ΤYjλεγραφικ"~ν αυτου T:ε ,: ~ '~ μ ε ;: '; ',' .' ,
&:γκρισιν διαλαμβανόμενα , ~τoι ην «όpιστικ~ν απόφασιν» ,.:Ίj ς :λIΞ""( xί:ι; ~ 7~j ~
Χριστού 'EXXXYjGlιx:; «πε ρ ] είσαγωγη ς ανυπερθέτως απο της 10Yj:; ΛΙ α ,:τ ί/j 'J ~ .ε.
του νέο υ ~μερoλoγίoυ κα ι' εΙς το τη ς ΈκκλYjσίας εορτολόγιον οια πασ ατ; '7 :Χς ΧΖ Ι ­
νfιτoυς εορτάς , πλ~ν '70υ Πασχαλίο υ, μέχρ ι της όριστικης τούτου οιευθε 7ήσε ω ς »
τον ίζων οε δτ ι «γνωσιν της άποφάσεω ς ~0Y) οι ' έπιστολών κα ι έγκυκλίων tx7.-
βον πάσα ι αΕ λοιπά ] αοελφαι Αύτοκέφαλοι 'EXXXYjGlιxt και πάσα; αΕ έν "c{) θε ο­
σώστω Βασιλείφ της Έλλάοος Μητροπό λειτ , ' Επιωωπα ] και ΕεραιΠατρ ιαρχ ι­
και' και Σταυροπηγ ιαε« ] Μονα] » έξέφ ραζε ην έλπίδα , δτι «πλ~ν της αοελφης
ΈκκλYjσίας τΊjς Έλλάοος , ~τις απεΟέξατο fιoY) τελε ιωτικώτ; ην πρότασιν ~μω ν
περ ί ένάρξεως της προσαρμογης ταύτη.; απο 10Yjς Μαρτίου έ .Ι κα ι αΕ λοιπά ]
άοελφα ι ΈκκλYjσίαι , α~ τε αποοεξάμενα ι πλ+Ιρως τας περ ] του ~μεpoλo γ ίo \)
αποφάσεις το υ Πανορθοδόξου Συνεορίο υ και' αΕ οιάφορον σχούσαι αχρι τουοε
περ] του θέματος το ύτου αντ ίλYjψιν , προφρόνως μέλλουσιν είσάξειν και αύτα ]
πα-σαι το νέον ~μεpoλόγιoν πα ρ ' εαυτα ϊ:ς κα1α τ"~ν ώς ανω ~με ρο μYjν ίαν , χάρ ιν
της 't'YJρ "ίjσεως τη ς κο ινης ενότ'Yjτος κα ι άρ μονία ς» παρακαλ ώ» έν τέλει '70'1 Μα­
καριώτατον Άθψω ν 5πω ς « συ μβαλητα ι έγκα ί ρω ς και πε ιστ ικώ τ; δπου οεϊ:
προς τ"~ν εύ κταίαν ταύτόχρονον έ? α p μoγ'ίjν » 34.
ΚαΙ εν αότη ε7~ -:-] έσΖ σ:7(, ωρq. 70 Ο~ΖG'JμΞ:'J~ΖG'J Πα'7 ? ~α ?zε~oν έπεζ~τε ~
τ+Ιν , έπι τη αποφ ασισθε ίσ-n Ί]ο''ι UT:' .χ,J'70:) 'r,μερvi./jγιακΥι με'77.βολη, σύμπραξιν
των άπανταχου 'Ορθοδόξων Έκκί;φ ι ω,ι , ''(:1 tκρι'ιε'ι «ευΚΤ7.ί-:t.'I» , κα ί'70 Ι έλά­
χισται διεφαίνοντο και' αμυορό'7α'7C1, Ι α Ε έλπ ίοε ς' με'7-:t.βvi.'r.ς '7'7, ς 'Γι Ο"Γι έσΖYj μα'7Ι­
σμένYjς καταστασεωτ.
'Ε
ντος
'
του
- Ι
πνευματοξ
Ι
-τουτο υ
Ι
κινουμενο ς ο
, ' Λ
."Ρ Ζι ε τ:
/
T:CJ:; •χ ρυ σ οι στομος
και έκπλ'fJρων ην έν τη πρόσθεν οιαλYjφθείσ-n έπισ'70λη '70 υ Οίκου μενικου Πα ­
τριάρχου οιατυπουμένψ πα Ρ άκλΥ)σιν , &:σπευσε να έπικoινωγίjurι με'7ά τε των
άγιωτατων ορθοδόξων Πατριαρχών και του Μακ. Άρχιεπ/που Κόπρου , έπ ι­
στείλατ αυτοϊ:ς απο 12Yjς Μαρτίου 1924, και' γνωρίσαξ αυτοϊ:ς αοελφικως «δτ ι ~
Ίερα Σύνοοος της ΈκκλYjσίας τΊjς Έλλάοος ουκ έπ' αθετ+Ισει των δπο τΊjς Α'
Οίκουμενικης Συνόδου νενομοθετημένων, αλλιΧ της σωτηρίατ; και της προκο­
πης της έπl. το κρεϊ:ττον των ορθοδόξων προμηθουμένη &:κρινε, μετα συναίνεσιν
και του ΟΙκουμενικου Πατριαρχείου, ην κατά τον ανω τρόπον διόρθωσιν του
έν ϊ.P'ίjσει '7ης 'Ορθοδόξου 'EXXXYjGlιx:; 'Ιουλιανοϋ "Ημερολογίου ώς και ~ (;)οε
&:γκλειστος Συνooικ~ Έγκύκλιος παραΟYjλοϊ:, αποΟέχεται οε και ~ν έν τοότC[)

34, ΙΈ ν θ' &: ν ω τ. σ . 67-68. ΤΟ προς τον' Αρχιεπ/πον ΚΌπρου ΚΌριλλον έκτενες
Γ ρ άμμoc τοί) ΟΙκουμενικοί) ΠOCτΡιάρχου βλ, έν περιλήψει έν : «Έ κ κ λ 7) σ Ι OC)) Α' σ. 396 .
Έν ιXOTiJ) έπ;ι:νελocμβάνοντο ocΙ γνωστocι θ~σεις τοί) ΟΙκουμ . ΠocτριocρχεΙου περί τ'ijς &:ποφoc­
σισθεΙcrΊ)ς aιορθωσεωςκocl ΤιΥΥέλλετο Υι λ7)φθε~σoc, περί εΙσOCΥωy'ijς ocύτ'ijς τΊί 10 ΜocρτΙου , &:-
'ι'Cό?oc σις.
120

συμφωνίαν (αυτων) προθύμωτ; εχουσα συνεΡΥΓισα ι εΙς 7Ίjν έν Συνόδφ τΊjς καθό­
λου ' Ο ρ θο δά ξο υ 'Εκκλησίας έξέτασιν και διόρθωσιν του Πασχαλίου Κανόνοτ» 35 .
"Εκ ':"ε τΊjς έπιστολης ταύτητ; ου μ'~ν και έκ -;ων έν τo~ς πρόσθεν παρατε­
θέντων στοιχείων σαφώτ; καταφαίνεται ό &ρχΊjθεν έπι8ιωχθεις 8ιαχωρισμος δύο ­
κεχωρισμένων &π' &λλ~λων ζη':"ημά";"ων, α";"ινα συγχέονται πολλακ«; και συνανα ­
μείγνυνται έν. τη έξετάσει ':"ης ·ημερολογιακΥις μεταβoλΊ'jς. Το μεν ~ν ζ'~";"ημα εΙ­
ναι -ή «διόρθωσ«;» του &πηκριβωμένου έπιστημονυωϋ σφαλματοξ έν τη έξελίξει
των κα";"α. ";"0 "Ιουλιανόν "Ημερολόγιον -ήμερομψιων και -ή &νάλογος μετατό ­
πισιτ αυτων , το δεύτερον 8ε εΙναι -ή διόρθωσ«; -;ou Πασχαλίου. Κα!. 8ια. μεν Τ'~ν
έπίλυσιν -;ou πρώτου θέματος , ~ντoς καθαρως έπιστημονικου χαρακτηρος , κα Ι
μ'~ άπτομένου δογματυωϋ ~ κα'ιονικο υ πεδ ίου , "~ ρ κε ι, ώς έν εi8ιχC1J ':"μ'~μα-;ι ,
της παρούση ξ δ ι αλαμ βαν ο μεν, .η &π6 Υασι ς 7 Ί'j ς ΙΣΙ ':"Ί'ι ς Έχχ):ησ ίας -ήμων.
Δι·Χ δε '7~ην άν'7~ με'7ώ7: ~σ ~'} '70 ;:) DZU'7tpv'J ~ ϋ7'Ξ',ιω,:; u')'J1: Τ:":"CJμένΟ1J ί:ρ ο ς -:0'/ ZO P7CΧ ­
σμό» 7 0 ;) nicrzx, &";7(,-:ε~7ύ Z Χ ~ :-i.;:): t 7Ξ:~'71: ~ ;: Χ'J Cι ?θ Gδ'6 ξ Ο'j Σ 'J'/ ό δ'ο'J &7:όιΥασις .
_.\ί ~:;:1:'J7fι σε t ς 'Ξ ~ ; -:~ ~) ς χνω r ~:ί..μμz 7Ι:Ι :; ' 4~F Ζt ε;:ι';:Ο'J Χ ρυσοστόμου ­
ε):rι Υ θΊjσ :ι.'J μΞ 7 ~ c/) 7:0 j j .".:; -i; μέ;;χς zt:; · ~\ θ·;ι') ·:ι.:;. Ο:j--: ω ς ό μεν '..Apz~επ /πoς
Κ'Jπρο υ Κ'Jρ ω,ο ς έ-;-r,λε γρσ. Υει '7Τι 10123 :λΙαρ-; [ου &πα'r. ·'i':"ιχως , ο,,;,ι έψΙJρμ6σθη
έν I'/)T: Ρ~ '"=''Ω -iιμέρ=(- έχε[γn -η περί -ημερολογίου άπόφασις , ό οε Πα7ΡΙOCΡχ'''!Jς "
':"ω ,ι Σέρβω 'l Δημ'~':"ριoς , ","ηλεγραφικως κα!. ο;:)':"ος κα!. 8ια. της έν 'Αθ'ήναις
, - Ν λ' " "
πρ ε σ β εια ; ':"ης 1 .οττοσ αυιατ; απηντ α ο':" Ι
,~,
«επειο'lJ
,~
μικρον
,
οιασ':"ημα
• - ,..
UΠ''iρζεν '
,απο, ':"ης
- κοινοποιησεως, του
- Ο'
ικουμενιχου
- Π
, ατριαρχειου,
,~\"
οεν εγενε':"ο
'10
οεκτον
\

να. εΙσαχθη ","ο νέον -ήμερολ6γιον, αλλ' εΙναι πιθανον Ο'7Ι θα. εΙσαχθη μετά ':"-ην
σύγκλησιν ':"Υις συνελεύσεωτ; των αρχιερέων» 36. 'Ετέρωθεν ό Ρουμανίατ l\r,J-

35 . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ (λ' ) 'Α Ρ Χ ι ε 7': ι σ Υ. ό π ο υ 'Α θ Υ) 'ι ω 'ι . .. ' Η IMp~

θωσιτ; .. . σ . 69 .
:~6. «Έ Υ.. χ λ ~η σ Ι α» Α' σ. 456 . 'Εν ";(:) έ~1)των -;-:ρος Τ'~ν ΔΙ 'λ.ναθεωρηΤΙ;ζfιν Βο υ ...·
λ~ν ( )~π o μνΎ; μα.τ ι ot παλαιοημερολογί'ται εν ~7:::Ι '1948 μνημονεόσα.ντες εν α.ύτη Tn &ρχη
ωJτου -:ης τοιαύτηξ στασεω ; τ-ης σερβικΊjς 'ΕΧΖλ'!Jσ(.χς SιεΙ3Όν εν αύτη ύΠΟΖρυπτόμενον
δόλον και παγίδα προς κατ' αρχ"ην ενΟάρρυνσιν του' Λ.·ΡΧΙΕπ/που Χρυσοστόμου , '!.να προχω­
Ρ'ήση εΙς τΓι'J διοι:δΙΥ.οι:σίοι:'J -;Ίjς ·ήμεpoλoγιoι:Y.Ίjς με,oι:βoλΊjς έ;υΠΟΙ:Υ.οουμέ'JΥ)ς ώς δεδομένης της
εν συνεzεΙ~ προσΖωρ-ήσεως είς ταΛ,,:ην καΙ 7ϊ)ζ σερβιχης 'Exxλ'ιισΙcις , πράγμα οπερ εχεΙνΎ]
δε'J 'ήτο διοι:-;εθεψμένη 'Jα πptΧ;rι. (Βλ 'Ε λ λ 'f) 'Ι Ι Κ Ίj ς '.bj Υ. Κ λ η σ ί οι: ς ΙΌ Ο. Χ . '1'-;
πόμ'Jημοι: προς "Γι'J Δ' Ά'Jοι:θεωρητΙΥ.η'J ΒουλΓι'J -;ω'J 'Ελλή'Jω'J . 'AOΊj'JOΙ:Ι 1948 σ . 3-1,. Πρ βλ
Υ.χΙ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, ΛΙ 'f) τ Ρ ο π ο λ ί , ο 1j π ρ. Φ λ ω Ρ ί 'J 'f) ς '1'πόμγημχ προς
τ'η'J Διοικοuσοι'J 'Ιεραρχίοι:'J -;Ίjς '}<JΥ.κλησίχς ,ης 'ΕλλtΧi)ος . ' AθΊj'Joιι 19!ι9 σ.18 ) . Tou,o δε
ολον γέγ ονε Ζα.τ' !Χυτούς προς aΙXY'~VEUGLV και Υ.γραν τι'";)ν rJΡθο3όξων (Ελλήνων τ7ις λΙα.κε­
οονΙας εΙς τα ομματα των όποΙων θα τ:αρ[σ7ατο δr:o :-~ς σερβα:ης r:ροπαγαν8ας .'ή ~ε έλ­
λ.,ιν ιx.~ ΠολΙ7εΙα και ή ' ~ ZΧ).:fισ Ια ώς &T:εμί:oλ7ισα.σα.~ T~ν ΌρθοόοξΕα.ν ενΕΚ,Χ τ/ς ϊ:ροσ-ιω­
Ρf;σεως αύτων εΙς το άντορθόόοξον νέον ·ήμερολόγιον. '.Α. λλα μ"ην -;ι ΤΟ'Jτου o~xφoρoν Ισχ υ ­
ρΙζοντ ςιι σήμερον ;jz~ πλΖον ή σερβΙΖ·1ι "η α.λλ'J τις &ντεθνΙΖ·η ΠΡ07':cιγxν3α: &.1:;.' , α 'J το t oδ'":o ~_
ο ί έν Ι Ελλα ο ι ζ ων 7ε ς Υ..α.ι 8ρ(;')ντες ϊ:~λαΙΟΥ)μερολογLται ; ΓΙερι 7Ύjς στά.σεως της σεpβιχη~ ,
 121'

ρων, δια ,ου άπο 7 'Ιουλίου 1924 άπαντψικου αύτου Γραμματοτ , έγ'JώΡιζεν '
δτι άποφάσει τΥις περ] αύτον ΊεΡχς Συνόδου, ληφθείσΊJ ,η 13/26 'Ιουνίου 1924,
εΙσαxθ'~σεται &πο 1/14 'Οκτωβρίου 1924 τη 'Εκκλησίq. Ρουμανίατ "':0 νέον
τροποποιημένο» '~μερoλόγιoν, μ,η θιγομένου ",:ου Πασχαλίου, έκφράζων συνά­
μα την ευx-~ν, δπως «ων &πομένωσιν όρθόδοξοι και έν Χριστώ άδελφαι "Αγ ια ι .
'Εκκλησίαι, αLτινες δεν ~θελoν κρίνει εγκαιΡον ",:'ην εΙσαγωΥην (παρ' αύτα~ς) 70υ
νέου ~μερoλoγίoυ , ~ άδελφικ~ &γάπ'l) και ό πνευματυωτ; τε και κοινωνικος ,
δεσμος δέον να μ,η 'Jποσ,η 01Jδεμίαν βλάβ'Ψ έκ ,ου λόγου τούτου» 37 , Και πάνυ
ευλόγως. Ή -;υχον ~oρτoλoγικ~ διαφοροποί'φις ",:ων έπι μέρους άγίων 'Ορθο­
3όξων 'Εκκλησιων δεν θα εδει να ",:αρά;ΊJ -;ας Χλλως &γαθας μεταξυ αύ",:ων .
σχέσειτ , ουδε να κλOνίσΊJ '";~ν ένότητα αυ-;ων.
ΕΙς τ-~ν, άπο 6 Μαϊου 1924, &r-άν-;ησιν αυ-;ου ό Πατριαρχη; Ίεροσολύ-
μων
"εγνωρι
Δ αμιανοτ; , ζε ,
προς
"\
-;0'1 /
L ρχιεπ πον
X~
.L
,.
ρυσοσ,ομον
r'
οτι
t
«η
r
αγιωτατη
,
,
μ,~,ηρ ",:ων 'Εκκλησιων, έξετίμησε μεν "':Ο'Jς λόγους, δι ' ους 'ή Ίερα Συνοοος
της Άγιωτάτης έν ΈλλιΧοι 'Εκκλησίας ~ν 'ίjναγκασμένη "ρoβΊjναι εΙς ",:,ην ανω
του έν xρ'~σει ~μερoλoγίoυ -;ης 'Ορθο3όξου 'Εκκλησίας διόρθωσιν , "ρος αρσιν .
,ης συγχύσεως του φιλoθρ'~σκoυ 'Ελλη'JΙΚΟυ λα ο υ, ο ύκ όλ ίγον σκ ανδαλιζο μένου
έκ '7Ί)ς o~αφo ρας '70 υ ~oλ~7 ~%O~ xcι.t ΞΧΧI:'ίσ~~σ7~%Cι~ ~Γιμεpo λoγ[oυ: άόυ'ι α'7εϊ
μέν το ; .χϋ7~ , εν γε '7~ ϊ: α p όν7 ~ χ :Χ~ μέz~~~ χ~σΞω:; -:W'I zwi:J6'J-:w'l :Χ'J7"/j'1 λόγω ν ,
άποοεχθηναι -;-ην ανω δ ιόρθω σι» δ ι :Χ -:-ε 7'~ν ':"l ω σ 7'~'1 μειονεκ -:ι;ι:r,ν θ έσιν ε Ι ς "φ
τ ίθησιν αύ,:,~!)ν έναντι '7ων Λατ ίνω ν Ξν '7 v ~; ΓΙ ::ι.ν:ι.γ[Cι~~ ΠFfjG'/..')·ίr,μ1:σ~'J zxl '70'Jς
έκ ":"ου προσηλυτισμού κινδύνους» 38 . "Λί.ί. :Ζι ς ί.έ ξ Ζ σι "': 0 ΓΙ :z-:ρι:'l.ρι.ε~O') Ίε ρο- '
σολύμων , συμφωνούν κατσ. βάσιν προς "η,) « ο ιόρθωσιν » -:-ο υ 'Ι O'Jλ Ι :Ζν ου ' Ημ ερ ο ­
λογ ίου, έπεκαλεϊτο ε~O!.χάς, οι ' αύ76 μόνον ~σzυoυσας , 7:ε? !.σ'7~σε ~ς , ίrJ'l ΖνΕΧOC
ευρίσκε-;ο εΙς άδυναμίαν προσχωρήσεω ; εΙς αύ7~ν. 'Ήσαν ο ' α[ περιστασε«;
αύται άφ' ένος μεν ~ εναν7Ι -;ων Λατίνων μειονεκ,ικ,η θέσιτ, εΙς '~ν θα. πεΡΙ'~ρxε­
το ~ 'Ορθόοοξος 'Εκκλησία ,υχον προσχωρούσα εΙς 7·ην «διόρθωσιν», ~τις :
έ;ω-;ερικως tοιοε -;,ην εντύπωσιν , λόγω ,ης ταυτίσεω.; ,ων ~μερoμηνιων,
προσχωρήσεω ; εΙς ,ο λατινυω» ΓΡΊ]γοριανον 'Ημερολόγιον, &φ' ~,έρoυ οε ό
κίνδυν ος ,ου προσηλυτισμού , οχι χγνωσ,ος έν -;α~ς "εpιoxα~ς ταύταις 39, ~τoι .

) ΕΧΖ):η σ [ας εναντι τ/ς «οιορΟι;)σεως» του 'TO'JI'LΙXVOiJ "Πρ βλ. xcx t ΗΖ ω 'η ')) 1924: σ . 806 , π. _
τ Ρ ε μ r. έ λ ΙΧ , Ό Χρυσ . ΓΙlχπlχΜπουλος ώς , Αρχιεπ/πος έν : « ΆI~ Υ. Υ. λ η σ (ΙΧ» 1968 σ. ,
536.
37. «~I~xxX~fJcr trx» Β' σ. 139.
38. ,( Ε Υ. Υ. λ η σ [ ΙΧ» Β ' σ. 2.5. Πρβλ. Χ Ρ') σ ο σ -: ό μ ο u (Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι ­
σΖότ:ου 'j\ O·fJ V (~ V ... ' !I μεp OλOγ ιlΧY. ± Ε' 1929 σ . !ι Ι. Γ. 1~ ύσ-:p(χ7ια~o υ
toJe. ανω7. σ. 20.
~j9. Τον ,,:οιοϋ70ν χ[ν8υν ον είχεν έπισγιμά.νει ·i; Ο-η άπα 70ϋ 1895 Τι «Ε.Α.» ΟεΟομένοu .
7") ) %".1.Ζυτ:ό Π70υ εναντ ι της ιη{α.θολ ικης ΈΖΧλΊ) σ Ιας X.λ (μCΙ70ς έν,,:,ος του όποΙου . εζΊ) τότε _
'r, έο, 7"1. 'λ'lIΧ-:OλΊj Όp θO ~O ::;[ IΧ. Βλ. « rJ. Α. )) 1895 σ. 31;-) ,
122

λόγοι είόικ~ν χα !. τoπικ~ν εχοντε ς σημασίαν . E~όικώτερoν οί δισταγμό ] '70υ

Πατριάρχου ώ φε ίλοντο κα ι εΙς 7ην άνάγκην τ'fj ς προ π,χσΊ)ς ~μεΡΟλΟγ ι ακ'fj ς
μεταβολ'fj ς συνάψεως συμβάσεως α ύτου μετά ττνων έτεροδόξω» κυ ρίως Έκ­
κλΊ) σ ιων «προτ; πρ6λΊ) ψιν συγκρούσεων κα ι άτα ξ ιων έντος των Ιερων προσκυ­
νΊJμάτων» 40 κα ίτοι οΙ φ ό βοι οδτο ι έXαpαΚΤΊJ ρίσθΊJσαν μεταγενεστέ ρω ; ύπο
το υ Μητροπολίτο υ Νου β ίας Νικολάου ώ ς ύπερ β ολυωί 41.
Έπομένως 8εν εΤναι όρθον το ύπο των παλαιοημερολογιτών ύποστη ριζό ­
μενον δτι «την μονομερη κα ι άντικανονικην ( έν Έλλά8ι) άλλαγην το υ έκκλΊJ­
σιαστυωύ ~μεpoλoγίoυ ού μόνον 8εν ένέκρ ιν αν τ,χ ,ρ ί α ,'fjς ' Ανα,ολ'fj ς Πατριαρ ­
XEr.ιx, άλλ,χ και 8ριμύτατα κατέκριναν ταύτην , ώς άντικειμένΊ)'l ε Ις τους Καν6­
ν α ς, τους θεσμού τ; τ'fjς Ό ρθο 80ξ ί ας κα ι τ,χς σεπτάτ; τ'fj ς ΈκκλΊJσ ία ς παραδό­
σε«;» 42. ΤΟ άλΊ)θες έν πρ οκε ι μέν ω εΤνα ι τούτο, ΟΤΙ έκ των τρ ιων Πατρ ια ρχείων
τ'fjς Άνατολ'fjς μόνον το τ'fj ς 'Αλεξανδρ είτ«; έτάχθΊ) άναφανΜν , ϊσω ς κα ι 8 ι,χ
λ6γο υ ς προσωπυωύ; 43 , κα7,χ τ'fj ς ~με ΡΟλΟγ ιακ'fj ς ταύτη; με-:α βολ'fjς 8 ι,χ του
άπο 20 'Απρ ιλίο υ 1924 Γράμματος του Πατρ ιάρχο υ Φωτίου προς τον Άρχιεπ/
πον ΆθΊJνων άπευθυνομένου . Έν αύτ({) oi'.ίτo ς έ8~λoυ ΟΤΙ ~ ΈκκλΊJσία ' Αλε­
ξ αν8 ρείας «ούδεμίαν ού8αμως εβλεπεν άνάγκΊ)'l, άλλ' ού8 ' ιΧπλως περιστάσεων
συν~ΚΊJν ~ φορ,χν έπιβαλλουσαν ,ην διόρθωσιν του έν xρ~σει τ'ijς ΌρθοΜξου
ΈκκλΊJ σί α ς ~μεpoλoγίoυ» , διότ ι έξελάμβανε την μεταβολην ώς άπτομένη»
80γματικων κα ι κανονικων σημείων 44. Τελευτώ» 8' έ8~λoυ ΟΤΙ ~ περί αύτον
{( Ί ερ,χ Σ ύνο δο τ; ",;,ην μεν «δ ιόρθω σ ιν » 'ην τεθεσπισμένην ~8ΊJ άγγέλλει (ό Άρχιεπ/
πος ' Αθ'ςι ων) ά7:0 κρού ει , έτο ίμω ς μέντο ι εχο υσα συνεξετασα ι τ,χ χατ' αύτην

40. Κ ι Ζ Ο λ i Ο υ, .'11 Τι τ ~ ο π ο λ [τ ο ') Κ Ο υ β i α ς, ΣυνΖν-:ευ ; ις πε ρ] ' Ημε ρ ο­

λογ ίου έν: ,,' Ι ε ~ Ο ς Σ ':, 'Ι j) ε σ μ ο ς )) ε -:ος Ε ', ;-: ε ~ [ο j)ο ς Δ ', 31- 1- 1927 αρ. 2.
41 . 'Επ ιστολη ΧΟ'J~ ΙΧ:;; ::\ ~%oλ :Χ o') i ;:Q 1.j,-1- Ι 9 27 ;: ;; o ~ "':0') 'Αλεξαν ορ είας Μελέτ ιο»
Βλ. παρά Ά~p χ ι μ . Θ . Σ τ ~ :Χ γ Ζ 'Χ =ιθ . ±·ιω -: . τ. Γ' σ . 1526 . Π ρ βλ. Ζ'ΧΙ « Έ κ κ λ η σ Ι­
α ν» 1929 σ. 54 . Έπι τ'ijς α')-:'ij ς ώ ς lJ.νω β :Χ σεω ς [ σ-: χμε'ιο ς δ " ;-;~. Φ λ ω ρ ίνη ;» Χρυσόστο­
μο ς , έ:ν ένεργεΙq: Μητροπολίτη ; -:uτl.:Χνων έ:ν ε-:ει 1929, είχεν ύ;-;ο σ7ΓιρΙ;ε ι έν -:'ii συνεδρ ία
τ'ijς ΙΣΙ τ'ijς 2-7 -1929 ΟΤΙ «το " Η με ρ ολόγιον πρ έπει νoc έ;ε-:ασθ-ίi Ζυ ρ Ιω ς απο τ-ijς απόψεως
τ'ijς Ι)ιαφορα.ς προς τους Καθολυωύ« προς -;Ο'Jς δ;-;ο[οuς -;0 Π . Ήμερολόγων αr:οτελεί εν α
φραγμον Ι)ιoc τους χριστιανους)) Κ ώ Ι Σ Ι 1929 σ. 215. Bpαi)ύτεpoν 1)' ό αότος ύπεστ~p ι­
ζεν οτι 'ή ΈκκλησΙα τ-ijς Έλλ:Χl)ος θoc εl)ει , έκ λόγων αλληλεγγύης r:ρος τoc Πατριαρχεία
τ'ijς , Ανατολ'ijς «Ι:νθα αl)εώς Ι)ρώσιν αΙ έτερόl)οζο ι προπαγάνl)αι)) νoc μ~ καθαφΖση τον όρ­
θόl)οζον προμαχώνα οίον απετΖλει το l1αλα ιον Ί-Ιμερολό'(ιον. Βλ. Χ Ρ 'J σ ο σ τ ό μ ο υ,
ΜητροπολΙτοι) πρ . ΦλωρΙνης 'ΑναΙρεσις του «έλΖ'(χου)) . . . σ. 27-34 .
42. Χ Ρ 'J σ ο σ τ ό μ ο u, Μ η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν η ς, ΘΖσις του
έορτολο'(ικου .. . έν : «ΤΟ Α' l1ανελλαl)ΙΖον ΣuνΖl)ρων . . . » σ. 51 .
43 . ΙΙ Q λ uκ ά Ρ π ο
( Σ u 'ι ο Ι) ιν Ο υ )
u Μ η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u Μ ε σ σ η 'ι Ι α ς,
Έκκλησ. Άπομνημονεύματα. ' Αθ'ijνα ι1960 σ. 128 .
44. Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u, 1\1 ΊJ τ Ρ ο π Ό λ Ι τ ο u π ρ. Φ λω Ρ Ι ν η ς ΘΖσις . . .
Ι:νθ.ανωτ. σ. 51 . Πρβλ και Ά Ρ Χ ι μ. Θ . Σ τ Ρ ά γ κ α, Ι:νθ : ανωτ .'τ. Β ' σ . 1289: Γ . Ε ό -
σ τ Ρ α τ ι ά Ι) ο u Ι:νθ. ανωτ. σ. 24 .
εν ΠΡOσ~ΚOντL τόπω ΚίΛ χρόνφ μετά. των άSελ9ων "Αγιωτατω» ΈΖΖί:Γ ~~(;, ί.
εμμένουσα S' έν τo~ς πρότερον περ ί τούτου προ δεδογμένοιξ , προτε ίνε ι κ:Λ χ;;θ ι ς
-3)'1 συγκρότησιν ΣuνόSοu η μεγάλη ς Τοπ ικΥις η O ίκoυμεν ικΊjς ,η σπε ρ α.νευ o·jos-
μ ία περ] καθεστω,,;,ος κοινου τη oA'n ' Eκy.λΊj σί~ ε'Cτε γν ώ μ',Ι st7 ' &πόφασις μονο­
μεΡ'Γι ς εσται Τι λογισθήσετα ; εγκυρ ος κανονικως κα Ι. τη &πα ραΙΤ'ήτ!{> ίσχύι
κα,,;,ωXυρωμένΊj» 45 . ΠαρcY. 7αυτα ό αύτος Πα7 pιάΡZΊj ς Φ ώτιοτ; έπέτρεψεν είς
7ας έκτος ,,'ης Αiγύπ,,;,ο u παροικίας 7Υις Sικα ιοSο σ ί ας αύτου ινα έφα ρμόσωσι
τ-ην γεν ο μένην «διόρθωσιν » ,ο υ ~ με ρoλoγ ίoυ 4 6 , γεγονος δ περ μαρτυρε~ δτι
καΙ. αύτος ό Sεινος τΊj ς ~με ΡOλoγιακΊj ς με,,;,αβ oλΊjς πολέμιος , &νεγνώριζε Τ'Γιν
\5παρςιν λόγων άνάγΚΊjς , iSJv ενεκα έπετρέπετ υ πα ρέκκλ ισ ίς ,ις άπο τΥις κανο­
νικΥις άκριβείας, πέρις τΥις όπο ίας είλίσσετ ο .~ σ'/.έψ ις αύτο ϋ. Διαφωτιστικά
εν πρωτειμένω περ] του βαθέος νO~μαΤO ς ,,;,ων λόγων, οΟς έν Τ({) ώς α.νω Γράμ­
ματι αύτου περιέλαβε» ό ΠατριάΡZΊj ς Φώττο ; είναι δ σα ό :M ψρ oΠOλίΤΊj ς Νου­
β ίας Νυωλαοτ, έν ετει 1927 έS~λοu σχετιχως Sιεuκριν ίζων Ο'7 Ι «~ 'EY.κλΊjσία
ΆλεςανSρείας sεν έSέχθ·,I Τ'Γιν μετα ρ ρύθμισιν του ~με ρoλoγ ίoυ , ΟΖΙ Sιότ ι είναι
κατ' άΡΖ-ην κατα τΥις μετα ρρυθμ ίσεω τ; καΙ. ύπέρ το υ παλαιού ~ μερoλoγίoυ , οϋτε
διότι θεωρεί το ζ~τ/ μα τούτο δσγματ υων κα Ι. κατ' άρχ-ην άμετάβλΊj,,:,oν. ' Από ­
Sειςις είναι δτι δ άο ίSιμο ς Π α":'ρ ιάΡZΊj ς Φ ώτιοτ έρω7'ηθε ίς , έπέτρ εψεν είς τους
ίερε~ς των όρθoSόςων Κο ινοτήτων 1'1. ' Αφ ρ ικ'r. ς , S·tjXeLo'/j -;Ίj ς Πρ αιτωρίατ;
καΙ. Μπέtρας, του Άκρω-; 'η ρ ίο υ -;'r. ς Κα λ'r. ς 'Ελπίοο ς zα~ Χλλω'ι 'IcY. έορ τάζω σ ι
κατα. το νέον Ύ]μερολόγιον ;-:ρο ς ε,j:ι.ολ [αν '7&'1 Ζ~ ~σ-: ~(J.·J ω'J δ~): λόγου ; '707: ικους.
'Εά.ν το ζ~τ/μα ~τo όογματικον καΙ. εθιγε -;'/j'J όρθόόοξο'ι πίστ ι» ο,jόέπο,,:,ε δ
συνΤ',Ιρψικος άοίόιμος Φώτιοτ θά. έπέ,ρεπε -;ουτο. ' Α λλ : ·(,γχν -;ιώθ'η ώς καΙ. .~
περ] αύ,,:,ον Σύνοόος είς Τ'Γιν μεταρρύθμισιν το υ ~μερoλoγίoυ προσω ρινως SLιX
λ ογους
' κανονικους \ και, ~,
οεν Ι
συνεφωνησε "
προς τατ; ' Ε" -
ΚΚΛΊjσιας τ:η ς Κ ων /).ε ω τ ,
Κύπρου καΙ. Έλλάόος διότι έφρόνει δτι τοιαύτα ζΊjτYιμα.α γενικου ένόιαφέρον­
'":ος όεν πρέπει να λύωνται μο'ιομερως ύπο μιας Τι τινών ΈκΧλΊjσιων. Δια τούτο
~ 'EκκλΊjσία Άλεςανόρείας έπρό.εινε τ-ην σύγκλησιν OίχoυμενικΊjς Τι ToπιΧΊjς
Συνόόου» 47. Eίρ~σθω ό ' οτι χα l' το ΠατριαΡZε~Oν Άλεςανόρείας όι' άποφά-

45 . Πρβλ . Χ Ρ υ σ ο σ,,: 6 μ ο υ (Α' ) Άρχ ιεπ ισκ 6c:ο υ Ά Ο'Υ)νων ...

Ή l)ι6ρθωσις .. . σ. 70- 71. Τ ο \) οι U τ ο \) ' Ημερ ολογιακOC Β ' 19 29 σ . 41 . Χ Ρ υ σ 0-
σ ": 6 μ ο υ, Μ 'Υ) ": Ρ ο ;: ο λ ί ": Ο υ π ρ. Φλωρ ίν'Υ)ς Θέσις ... σ . 51 . Γ . E u-
σ -:- Ρ οι τ ι ά Ι) ο υ ~θ . άνω,,:. σ. 22- 26.
46 . Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ (Α' ) , Α ρ Χ ι ε π ι σ κ 6 π ο υ ' Α θ Ί) ν ω ν. . . Ή Ι)ιόρ-
θ ω σ ις . . . σ. 71. την άλήθειοιν τ'i) ς πλ'Υ)ροφορίοις τοιατ/ς 'ήρνήθ'Υ)σαν οΙ παλα.ιο'Υ) μερ ολογϊτα.ι
ά;:ο1)όντε ς τα.ύτψ εΙς -:-ο·jς άρχιεπισκοπικους κακλους . Βλ. Γ. Ε u σ,,: Ρ οι Τ ι ά Ι) ο υ ~θ.
ανω-:-. σ. 22 . Άλλα περι 7ϊjς ιXA'l}aε~ α.υτ'ijς έβεβοιίου έν ~τει 1927 ό Νουβίας Νικόλαος
.. ροσωπ ικΟς ύπάρξοις έν ~τει 1924 απεστοιΧμένος' το\) Πα.τριάρχΟυ Φωτίου εΙς 'Αθήνας
( Βλ. Γ . Ευστρα.τιάΟου ~θ.ανωτ. σ. 27-28 ).
47. την σχετ ικην δήλωσιν το\) Μητροπολ ίτου Νουβ ίας Nικoλ:loυ βλ. έν : ( '1 ε Ρ Ο ς
12 4

σεως αύτου τη ς 21-1-1 9 28 έόέχθΊj XIΧ L εισηγαγε το διωρθωμένον ' Γ ουλ ιαν όν
" Η με ρολόγι ον σ:;-:ο 1 ης 'Οκτωβρίου 1928 , άριθμΊjθε ί()ης (~ ς 14Ίj ς,
Πα ρoc πάντα τα υτα γεγονος 7υγχάνει , οτι "η άντ ίόρασις εστω μόνου το;:)
Πατρια ρχείου ' Α λεξαν ό ρε ί α ς εΙ ς τ'ην άπο φ ασ ισθείσαν έν ' Ελλάδ ι Ύιμερολογια­
χ"ην μεταβο);ην υπΊjρ ςε λί αν ()ημ αντ ικος παράγων των περαιτέρω έπL του 01.01>
~με ρ oλo γ ιακo υ έξελί ξεων , όιό 7 Ι έπ L Ικανον χρ όνον άπε7έλε~ σοβαρώτατον δπλον
εΙς χεϊ ρα τ; των άγωνι ζο μένω ν κcι:τoc τη ς γεν ο μέ'Ι"ης με7αβOλΊj ς ,
Κ ατ OC ταύτα , έν ΟΦει.. ε1 σαγωγΊjς έν 7η Έκκλφ ίq. τΊj ς Έλλάόος άπο 10- 3 -
1924 70υ διω ρ θω μένου '] ο υλ ιαν ο') ' Η μερ ολογ ίου, ώς έξΊj ς ό~εγράφε70 ~ κατά­
στασιτ : 'Η 'ΙερOC Σ 1)νοοο ς της ΈΚΚλησί cι:ς τΊj ς Έλλάόο ς ε!χεν , έ'Ι ΖΧ7Ψ'ήσε ι
τΊjς άλονεν αύξανούσης πιέσεω τ , λόγφ 7'ης πα ρ αλλήλου 1σχύος έν <Ελλάό ι δύο
~με ρoλoγ ~cι:κων συστηματων , κ cι: L τΊjς έκ του γεγονότος τούτου π poεΡΧOμένΊj ζ
συγχύσεω ς , υΙοθεΤ'ήσε ι έν τη crU'IEOplq. αύ 7Ίjς 7Ίj ς 27 - 12-19 23 , τ"ην μέσην λύσιν
τΊjς «διορθώσεω ; » το') ' Ι ουλ ιαν ού ' Ημερολογίου, έκφρ άσασα συνάμα 71)'1 εύχ"η'l
δπωτ; ~ ε Ισαγω γ·η τcι: ύ7ης π ροέλθ '{] με70C συνεννόησ ιν πασ ών των δ ρ θο δόξων
Έκκ);ησιων , κα Ι. ( 1) xcr.L ύπο τον ορο'ι 7ης συμφωνίατ; 70υ Οίκουμεν. Π ατρ ια ρ -
, υ 48 , Α 'Ι
χειο ,ς
πρ ο , ~"
τ "ην ΟΙ77'ψ 7 α υτην κα7ε υ' θ υνσιν προσπα
' θ ειαι του - ' Α ρχιεπ πο υ /
Χρ υσοστό μου ε!χον έΠ Ι7ύχε ι 71)'1 δ ι ατύπωσιν συμφώνου γ'l ώ μΊjς έχ. μέρους
του ΟΙκουμ. Π ατρ ι cι: ρχείo υ XIΧ L 7Υι ς Έκκλησ ίας Κ ύπρου, Ένι» β ραδύ7ε ρο'ι ,
κcι: L ό·η κα Ι. με70C 7"ην "η με ρολογ ι αΚ1)ν μεταρρ ύθ μ ισιν έ/;ή φθησα'l α] άπαντ~σει ς
τω'ι Έκκί :ησιων Ί ε ροσολ ύμω 'ι , Σ ε ρ β ίcι: ς κ α Ι. Ρο υ μαν ία τ , αϊτ ~νες έό~λoυ'l το
σύ μφων ον ".1.'1 , ω,I, .\1 6ν ο ς δ ΓΙ χ , ρ ι :Χ ρχ'ης ' Αλε ξ αν ό ρ ε ίας Φ ώτ ιο ξ , ό ξέω ς άν7ε.ί ­
θετ ο ε Ις ,, 7. σ α'l τ;ε ρ t με 7 α~O λ:;; ς 70') κρα 70 ;:)'Ι 70ς έν r:η Έκκλ"ησίq. 'η μερ ολογίου
Ιόέαν δίχα σ·j·(/. Ρ 07r,σεως .\l ε·:Χί:ι;ς Σ 'J'/ 6 όO'J , χρμοο ίας ϊ'ια ά"ο cp ασ ίση σχε7Ι­
χως 49.

Κα.OC συνέπε ιαν .η ι(οιόρθω σι ς n 7(,') 'IOυλιiΧ'IO') ' Η μερολογίου zπΊjλθε'l

έν '7η '-Εχκλγ~ σίq: 7-ης ( Eλλxόo ~ Χ')Ξυ Ζσ!.'):r,ς ϊ:Cι..σ("';)ν ι:ων ό ρθοδόξιυν ΈκκΛίjσιων

Σ .) ν Ο ε σ μ ο ζ )) ε-:-ο ς Ε Ι , ΙΙε ρ [ο"ο ; Δ Ι :3 1- 1- 1 σ ~ί &ρ . 2 . Σ'η με~ωτέoν δτ ι 70 αυ το εϊ: ρ α ξε

με--:αγενεστέ ρως ώ ς π ρ ο ς Τ/'} -;Υιρ-η σιν 70ϋ ν. ή με ρολογ Ισυ ύπο ,,;(71v έν Ν . ' ~J\φ ρ ι%?; όρθο­
δόξων ΈχΧϊ;ησιων χαι ό Π α,,:ρ ιά ρχ-ης :\Ιελέ,,: ω ς . ( Βλ. "π ά ν τ α ι ν ο ν» 1 92 6 σ. 80 ί ).
48 . Κ ι-;, 1 Σ Ι, 192 3-1 928 σ, 111 .
4.9. ' Aν αΧ. p ι β~ ς , ώς εΖ "':'0 1,)70'J , "':'JYZivz ~ .η f1τ:οr~~ς ",;ιΔν παλαιοημερ ολογ ιτών ΟΤΙ «7":13'1'1
7'ij ς PO'ψαν ΙΧ'ϊj ς ο,oJδεμ[α ' Εχχί:ι;σ Ια αύ ,,:οΔ?()(λος, εΙς ας &πε τάΟη .~ Διοιχο υσ α ΈΧΧλησ Ια:
τη ς ( Ελλ χοο ς εοέχΟ"ιι τl;ν μετx β (;ί3~ν Χ.χί. ούόεΙς r;α ρ ~γων εν Tn llO XL-;eLq: συν έσ-;"ljσεν oc'J-:--ηV »
Βλ Γ, Ε u σ ": Ρ α ": ι ά δ ο υ, ενΟ . &'/ω,,: . σ . ~)O. :λΙυΟολογ Ι()(ν έξ rJ.XXou συν ι σ ,,:α χα ι τ ο
έπ ιχεΙΡ 'ιι μα αύ των () 7 Ι οΊ)Οεν ό ' λ. pz ~ε 7';/7';oς Χ ρυσόσ'":ο μο ς οεν έτήρ-r,σε oo:"ljv ένιιx~σ[αν τ: ρ ο­
θεσμ Ιαν , !ΙΙν ε-:-α.ξεν χ,')',; (Τ> Τι Ι Σ Ι τ: ρ ;) ς εΖ7έλε σ ιν 7η ς ϊ:ερ ί. Ε Ισα."(ωγ-η ς 70υ ο ιω ρΟω μέvo') 'ίj με ­
ρολογ Ιω &πο?άσεω ς ()(U7'ijς . Βλ. χαι ' Ι ε ζ ε χ ι Τι λ, :ΊΙ η ": Ρ ο π ο λ [ τ ο υ Θ ε σ σ α­
λ ι ώ -; ι Ο ο ς Ζ. α. i Φ α. ν α Ρ ι ο ? ε Ρ σ ά. λ ω 'J , B ιβλ ιozρ ισΙcι.ν έν : ",'Ε %. Ζ. λ η σ Ι α.))
1 !Η!ί σ. 10:3 .
συμφωνίαξ , πα ρά το γΖγονος δτι «μόνον %α%'(,ς πί στεω ; &ν θρω πος θ2 ';/>·>J:J.71J
ν2 ίσΖυρι σθη δτι δεν έγένΖΤΟ TC'i 'J ο ,ΤΙ fι70 δυνα7Ιν δπω ; συμφω'l"ισωσι'ι Ζ ί;
-:'1;'1 δ ιόρ θ ω σιν το υ " Ημερο λογίου ;: ασ α ι αt 'Εκ κλ''ισίαι» 50, 70υ Ί\ Ρ ΖΙΖπ/που
Χ ρ υσοστόμου έπ!. δλο» έν~αυ70'; άγων~σθέψ:-oς προς 7~η'J χα7Ξ;{)θυνσ~') ταύτην.
" '\ ,..-
1"\. (, ιο ν
"
εν 1Ό υ 7 0 ι ς παρατηρη σεωτ
, ~
ε ιναι
,
το
'ff
γΖγονο ;,
~
οτι ο
,
1\ /
Ρ ΖΙΖ ;: π ο ς
Χ'
.i
,
ρυ σο-

στομοτ, γράφω'ι έν ε-:ΖΙ 1927 προς -:0'1 Ί\ λΖ ξ ανΟ Ρ Ζ ί α ; Λ ΙΖλέ 7ιον περί 7ων %0'.-
ταβλη θε ισών υπ' αύ του συντόνω ν προσ παθειών προς έπ ίΤΖυ ξ ιν πα-ορθοδόξου
έΠL 70υ Υιμ Ζρολο για%ου συμφωνίαξ , έσ''ιμΖίο υ %αι τα υτα : « . " παρεκαλέσαμεν
72 σεβάσμ ια Π ατρ ι α ρχεϊα τΊjς ' Ανα,oλΊjς 7 2 μ,η συμμετασχόντα ,ου ΣυνΖδρί­
ou, συνΖργ'ljσαι ,η μΊ:ν προς 70 εργο'ι τΊjς διορθώσεω-; μόν ο'ι του ΥιμΖρολογίου.
Και δι εβεβ αίουν μεν Υιμας ταύτα οτι % α 7 ' cY. Ρ Ζ ,η ν 7'ην αύ7 ,ην ΖΙΖον περ] της
διορθώσΖως '":"ου Ή μερολογίου γν ι~μ'η'l , C:J:; έΠΙ'":"ΡΖπομένης δ''ιλονότι δογματι ­
χως και καν ον ικ ως , άλλα το με ν τΊjς ' λ λΖ ξ ανΟ ρΖ ία ς προύβαλλετο ίοίαν γνώμψ
περ] συγκρ οτΥι σΖως 01%ουμΖνΙΧΥ,ς Συνό δο υ , 70 δε 7Ίj ς ' Λ ν, ΙΟΖΖ ίας ύπεδείκνυε
'":"ους έκ της 1σΖυροτάτη ς έν Συρί~ %α ι θεοκατακρίτου Λα'":"ινι%Ίjς πρσπαγανδατ;
κινΜνους του δρθοδόξου ποιμνίου , το δε Τ{;Jν " Ι εροσολύμων 7ας τ: ρ οσκυ'ι'ημα'":"ι­
χας %αι 70πικας έν Βηθλεεμ 1δίως , δυσΖΖρΖίας» 51. 1'0 ν6''ιμα έτ:ομένως τΊjς
άρνfισzως του Π ατρ ια ρχε ίο υ ' ΑλΖζ ανδρΖίο:ς &τ:ω; συγ%α'":"α'":"zθfι εί; 7,η ,1 « δτόρ­
θω σ ιν » ~τo 07Ι ~η αρνΊJσΙζ cI")'T1j ω ?Ζ Ο.Ζ: Ο z ~ς -:-'r,v :Ζ% CJ i.rJ1)θ·'ί-:~0'.') Z'J 7: P ύz.z ~μέν~
δι α δ ικασ ίαν , ούΖΙ δ ' Ζί ς '":"0'1 δΥ, θΖ'1 &'/'":"ο ρ θ ό δ ο ξ ο'l Z'Y.F'Y.%7 r,pCf. α·J '":"Υ.;, διό -:ι, ώς
%'Υ. Ι Υι παραι νΖ'":"ιχ:η 'Εγ% ύ%λιο; '":"Ί\ς ΊΖΡ?ί.; Σ υ'/ό οO'J '":"0:; ε-:O'J; 1924 o ω,:zμ~α­
'1Ζν, Ην έκ της τσ ιαύτη; δ ιορθώσεω; «εμΖί.λΖ '12 τ:ροσ~i.'fjθΥι 'Γι 'Ορ θ οδο ξί α . . .
-:(J ΠατριαΡΖΖΊ:ον ' ΑλΖζανδ ΡΖ ί ας δε,ι οα έζ'Γ,'":"Ζ Ι '":"'{,'ι σύγ%ί:φιν 1'οτ:ι%'(,; Τι Οί%ou­
μ Ζ ν ικη ς Συ ν όδου» 52 .
Ή «διόρθωσ«;» δθεν -:ο υ ' 1 0 υλ ιαν ο υ " Ημεραλογίου έπψέΖθ'η έν ,,(j Ί~%­
%ί:φ ί ~ της Έλλάδος , &πο φάσΖ Ι '":"Ίjς ΊΖ ρα Ρ Ζία ς αύ,Ίjς , και συνα ιν έσε ι 70υ 01-
%ουμΖν ικο υ Π ατρ ι α ρχε ίου 7η lΟ'{ί Μαρτίου 1 924 , ονομασθΖίυΓι %αL XoytcrOzlu(J
ώ; 23η του α ύτο υ μψ ό ς. " Ι-!δη 70 έπίσ'ημον Δελτίον 7Υις ' Ε%κλησί α.ς τΊjς 'Ελ­
ί.:ΖΟο; «'Εκ%λησία» εγραφΖν έ'ι '":"Υ q:I1JXXιr αύτου '":"Υι ς 29-3-1924 : «Άπο '":"Υις
τ: ηΖλθούσης Κυ ρ ιακης , κατα 7:Χ πρ οαπο φασ ισθέντα έ% συνεννofισzως ;:ρος
'":"'~'I λΙΖγάλψ 'Ε%κλησίαν, έν 7αΊ:ς Έ%%ί:ησίαις Κων /λΖως, Έλλάδος , Κύπρου ,
Σ ερ~ί7. ς κα.Ι Ρουμανίατ, έπΊjλθεν ·η μΖ ρ ολογ ια%·η ένό7Υι ς , 70υ Πασχαλίου άφε-
~'I70 ; &θίΚ70υ , ϊνα ρυθμισθη έ'ι %οινΤι 7ω,ι ό ρθοδόξω'ι Έ%%ί:ησιων Συνόοιρ» 53 ,

50. Χ ρ υσ οστ ό μο υ (λ') , 'λ Ρϊ. ιε;: ισ % ό;: ο υ 'λ O Ίjν ω ν . .. , ' Ημερο ­
',-': :α χ Β ' 1929 σ. !.ο.
5 1. ,,'Ε%%λ 'l] σΙr!. )) 1927 σ. 295.
5:!. n:x:;;~aVE 7 LZ'r, ΈγΖ'JΖλ Lος ;:ρ ος τον ε1jσε β~ Ζi.ί:ην. ί::ι.Λν , έ'/ : (('Ε Ζ Ζ λ Τι σ [ α»
'J . ',11.
53, ,,' Ε %%i. ", σ Ι r!.)) Α' σ. !.UU.
126

'Αλλ ' ~OΊj άπα -:Υι ς π ρώ7'l)ς σ7~γμYις 7 ης έπελθούση; μεταβολΥις ενεφαν ί­
σθΊj ~πία τις άΡΖικως άντίoρα σ~ς μ~κρiΧς μερ ίδος λαου «ξενισθείση; επ~ τούτω» 54
~ς τ/ν παρουσίαν ευθυ ς επε σ·rιμανε') .η ΈχκλΊjσία , ZαραΚ7Ίjρ ίσασα ";01Jς άντ~­
δρωντας ώς «ταραξία ;» 55 . Ή εκo·rιλωσ~ς τΥις κατcΧ τα αν ω άντιΟρά.σεως οε'!
ύπΥιρξε βεβαίως εκπλψ. ~Χ'ή. Άνττθέτω ; ύπό τινων εθεω ρ+Ιθ'l) ώς φυ σ ~κΎj συνέ­
πεια -:Υις έπελθούσηξ με-:αβολΊ;ς , ώς τούτο αλλωστε εΙΖε συμ β Υι κα~ κα.cΧ .0
παρελθόν επ' εύκαιpί~ αλλων τινων μεταβολών εν τΊi ΈκκλΊjσί~, ώς λ- Ζ .• Υις
είσαγωγΥις .ου ~λεκ.pικoυ φω.ας εΙς .ους ναούς, τΥις Ζρ'ήσεω ς καθ~σμά.,:,ων,
της άποΟόσεως των ϋμνω» ύπα πολυφώνου εuρωτ:α'cκ'ijς μουσικΥις κλπ 56.
Κα.' αλλψ εΚΟΟΖ'ήν, θcΧ εoε~ νcΧ ά'Jcχμένψαι ποίά. τ ~ς άν.ίΟρασ ις κατcΧ .ης γενο­
μένΊjς μεταβoλΊjς, τοσούτφ μiΧλλoν δσφ «ούδέποτε εν τη ΈκΚλΊj σίCf εγένετο
οΙαδ'ήποτε επ~ τcΧ κρεί•• ω με.αβoλ·~ ανευ άν.~δρά.σεως»57. 'Αλλ' ενί;) φυσ~Χ'~
οϋτω ; είπεϊν δπΊ)ρξεν ~ή άν7Ιό ριχσις , ~(&πpOσόόΚΊj70ς» ομως έθεωp~θη Ύj ύπο
των έπιτ/οείων εκμετά.λλευσις αύτΊ;ς 5 8. Ή '0~α,ύ7Ίj ατ:οψις έψέZθΊj ώς άβά.­
σιμοτ έν πολλοϊ; χιΧ Ι αό ~κoς , έν oΦε~ μάλ~σ7α '7Ίjς &πουσ[ας 7:άσllς προληπτιχ:ης
διαφωτίσεωτ .ου λαου 59.

54. Δ ω Ρ ο θ i ο υ, .\Ι Ί) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Λ χ Ρ ί σ .~ ς, ' Η νoμoκxνoνικ-~ θέσις ...

εν : ,, :\' ο μω~ Χ'J(J'J ι;α l "Ε ρ ευνα ι » σ . 183. Πρ βλ . κχΙ Ί ω χ κ ε Ι μ, λl Ί) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ
Δ τι μ "!; -: Ρ ~ :ί Ο ο ς , ΤΟ CI-I μεp oλoγ ι ~%oν ~+Ι"';Ίj μα; τ. Λ' σ. 3, Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ,
:\1 "r; -: ;. ,.~ ;: fj ί. [ τ ') ') Ζ α Ζ ύ ν Ο ο υ )EΠ Ι)ζ~oε ~oς εις ",;ον ' . . .\ρχιεπ /πον Χρυ σό στομον
n x.: x06;:o'Ji."OJ. έ'J: " Θ ε ο i. ο γ Ι χ» 1938 σ. 374 .
55. « Έ Ζ Ζ ί. τ, σ ~ χ» λ. ' σ . 400. ΟΙ αύ τοί , &\l 7ιoρ(";)ν7ες ~ έχαρ::χ.Ζ71j ρLσθΊj σαν ύπο 7 0 1J
, -,-4..ΡΖ L'Ξ:~:/Τ:'J'J Χ~ 'JG':.ι Ci7 6 μr:J'J z'Xt ώ; « z p ι:ιψ:ιλ Ύ 7 ? α ~ ». Βλ . Χ F 'J σ Ο σ '7: ό μ ο υ (Α' ) . Ά ρ­
Ζ ~ ε π ~ σ Ζ ό π t"j 'J ' λ. Ο -ι: '} ω 'Ι . . . , tIΙ ;ι~?r.ιi.')";'~'ΧΖi Β ' 1929 σ . ι ο . ~ 1'ϊ:" α.λλων ό' έ"ι.α.­
Ρακ-=-r;ρίσθ'φχν ώ ; " i:Ζ μ ε -:χίj.ε ·J -:Χ\ ». Βλ '1I ;: i τ ~ χ -: τ. ; i μ ω μ ή τ Ο υ ό Ρ Ο ο i) ό -
ξ ο υ Χ Ρ ι σ τ ι α 'J ~ Ζ Τι ::; -ί; μ ("':) 'J ;: ~ σ ":' Ξ: ω ::;.
56. Ί ω χ κ ε Ι μ, :\1'Ι; -: ~ Ο ;: ο ί. ~ -: O'J .λ'Ι; μ'Ι; -: ~ \ i δ Ο ; , Τ Ο ' Η με ρ ολογ ιχκον
ζ-ήτ/μχ -:. Α' σ . σ-:' .
57 . Χρυσο σ-: όμο υ , (λ' ), ' λ~ ;ι:ι ε ;:\ σ κό .:oυ 'λθ ',Ινων ... , ' Ημε­
ρολογιακα Β' 1 929 σ. 3.
58. 'Έ ν θ' α ν ω -:. σ. 43.
59 . "Η i)Ί) απο -:ου ε-:ους 1895 ε.:εσ~ μx Ινε -:o ο-: ι "μολονό. ι -:0 ζ-ή.·rιμx (τ/ ς 'ίj μ ε ρ o λo ­
γιχκης μετΧβολης ) είνχ \ καθχρως ε.:\σ-=-~ μoνικ6ν , δ ιΧπλους λχό; , ομως , Υι μεγίστ/ i)Ί)λχi)-η
.:λε ιo ψΊ) φ Ιcι -:ων oρOoi>όξων , ενεκα -=-~ ς εμμέσου σ,(έσεω ς -:ου 'ίj με ρ oλoγ ίoυ .: ρ Ος -=-f,oJ θρη­
σκε ίχν xxl i)-η ;:ρ ο ς -:0 πασ,( α , Ο εωρεί -:0 ζήτ/μχ ώ ς κΧθχρως O~-φκευτικoν)) ( Κ Δ . Ί-Ι
με-:χ ρ ρ ύΟ μ ισ ις -:ου ' Ημερολογίου εν : "Κ Α.» Ι 895 σ . 3 13 ), ε.,('i'> δ κχθΊ)ΎΊ)τ/ζ Π . ' Καρ ολ Ιi)Ί) ζ
.:χρετ-ήρ ει ση ((Υι εν -=-Γι Έλλχi)ικ'Γι 'Eκκλl)Gί~ γενομέ'JΊ) (Yι με poλoγ ιxκ'~ μετχρρύθ μ ισ ις) κχ"
ε Ισ-ήΥησ ιν -:ου Δ . λίγιν-ή -:ου ( ώ ς χυ.Ος λέγει ) 'ή κα-:' εί σ-iΠl)Gιν οίχσi)+;ποτε όίλλ'~ς 'ΕκκλΊ) ­
σ Ιχς Ί] πολιτικη ς αρ;ι:ης , α.ν ευ ε.: ισ-ή μου σuνxινέ σεως -=-~ ς συ μ.: Χση ς 'Oρ θoi>όξoυ 'ΕκκλΊ) σίας
.~ .0υλΧχισ-:ον -: ων Π χ-:ρ ιχ ρχ(;)ν , η -:ο .:ροωρι σμένΊ) ν α ε.:ενέγκη i)ιχονο Ιχ ς , τχρ χ;ι:ας κχΙ
σχ Ισ ματα , καΙ -:ου -:ο εγΖνε-:ο εν ήj 'EiJ,xi)Lh'ij 'Εκκ):ι;σ ίφ) (Π, Κ χ Ρ ο λ Ι i) ο u, Σύγ­
χρ ον ος Ίστο ρ Ιχ -:(~)ν Έλλήνων κ χ Ι -:ων λοιπων λχ,;)ν τ/ς , ΑνχτολΥι ς α.:ο του 1 821 μέχp~
του 1921 , τ . Ζ ' 'λθΥινχ \1929 σ . /.7 3 GΊj μ . 1 ). Αύ-:ος i)' οU -:ος δ lΙα-:ριαΡΧΊ) ς Μόσχας Τύ-
 Ή ελλε ιΦις ":"~ ς ":"ο ιαύ"'Ί)ς δ ι αφ ωτί σε ω ξ tπι ":"ων λόγων , o~"nνες ωθ'φ χ"
τ~ν ' ΕχκλΊ) σ ( ?:ν z~ς '7~~ν λΎι Φ ιν '7~ ς ϊτΖ ρ t «διορ θώ σεω ; » '70υ ·ή με ρολΟΥίου &;:r:.ι ­
φασεωτ; α ύτ~ ς, taίω ς ο ε tπι ":"Ίι ς μ'l] οογμα":" ιΧΊις αύ":"Ίις φύσεωτ , Μον δπω τ; θεω­
fJ,l)e'(j, tν συνδυασμώ β εβαίωτ, πρ ος 7'1]'1 ιΧπλ ο 'ίχό":"Ί) ":"α ":"ou Xcι.OU 60, ώς εΙς .... ω·ι
βα σικωτέ ρων λόγων ":"Ίι ς ση μειωθε ίση τ; ιΧντ ιaΡOC σεως6 1 . Δ ι ότ ι καίτοι 'ή ιΧνOCγΚΊ)
τ·ης μεταβ oλ~ς ":"αύης είχε κ:χ":" α το μiλλ ον ~ fιττ oν συνειδη τΟπΟιΊ)θ~ δπο τ~ς
μεγάλΊ)ζ μερίοο ς '70U λαου , πα ρά ταύτα είναι μεμα Ρ'7υΡΊ)μένον ΟΤΙ «τα. πάντα
έν ":'~ ΈχχλΎJσ ί~ , έ φ ' δσ ον πρόκειτ αι ;:ερ ι μετα ρρυθμίσεων , πρέπει. να βασα­
νίζων":" αι tν ,'(j Συνό a~ --:ων ' Επισκόπων χ:χι ο ϋτω ν α λαμβαν ωντα ι ιΧποφOCσε ις
κα ι να γίνωνται έφ αρμογαί . 'ΌΛλλω ς συγχύσειε , ιΧν":"ιλογί α ι , σκανδαλισμοί , aιoc­
σπασι ξ ":"~ς ένό.l)τ ος , Χα ι ιΧπC:)λει .:χ ψυχων συμ βα ίνει , Ο Χ Ι ώ φέλεια» 62.
Γεγονα ς χατα ":"αUτcι. εΙνα ι δτ ι 'ή Ί] με poλoγιcι.Κ"1] μεταβολή ανευ tπcι.ρκοUς
διαφωτίσεωξ 'ou Xcι.ou tπιχεψl)θεϊσα 63, tγέννΊ)σεν t'! τοϊς κόλποις ",~ ς Έκ­
κλ-ησίας 7~ ς ~ Eλλά.όoς, ~ O·IJ άπα 7ων πρώτων ·ήμερων 7η ς έφ α ρμογ;ης (Χύτης 64

χω') , έν 7n&7:0 21-'1-1 9 Ι 9 έί: ισ-:ολΥ, Ct,j 70ϋ 'ϊ: ρ ός -:0'1 OΙzo ')μ zν~zόν ΙΙ)::-:Ρ Ι:t ΡΖΊj'J Γερμ~ν oν
Ε;:εσήμaι νε -:0'1 έπιχρε μά μενον %ΙνΟ1,) νο'l α μεγ:ίi:fj ς -: :ΙΡ':J. Ζ"7ι ς ";(-;)') ;:νε')μ::ί:7ων με-;α:ξυ χν­
θρώ πων ζΊjλω,,:,ων , ά.ί:Ι~' όλΙ"'Γ'ί') έz ό~ι-;ων :I (~ σιν -; ω,ι ~·rι:-r, μ :i7ω'J ;: Ισ 7Ζ ως % χΙ πε ιθαρχίατ; »
((Έ κ χ λ Ί'j σ ί α» '1925 σ . 235. Ση μz ~ω ,,:,έ oν ~μω ς C: 7 ~ :; :ΙΛ70~ 11 "1. 7;;~:i ;;z"r; ::; εΤΖεν εν ε7ει
191? διατυπώσει εν έπ L στολ·?)'X';'";OU τ: ρ ο ς '";rJv O~zo')μ ε')~%~') Π'X7;; ~ :ί;;z·ς) ΓΖρ μχν ον '";0 '1 ΕΙ
την αποψιν δτ ι "η τ;,χ ρ αΟΟΖ·'ι ύι:ο --:-ης , Ez%ί:ljσ ~ :x ς 77,~ Ρω σία ; 7"":; νέ r:ι') "Γιμ ε ρο λογίο') 'ην
άν:ιπόt? εUΖ-;ος ε ? ' δ σον -:0 pω σ~zoν I~ ρ Χτo ::; εIz ε~) Z ~(j::C":' X".'Z ~ ;: "Ji. ~ 7 ~Z W~ 70:j'":,"'). ( Βλ . Ί ε­
ζ ε κ ι ή λ, "'1 '1) τ Ρ ο π ο λ Ι τ Ο 'J Θ ε σ σ χ ί. ι ώ τ ~ Ο ο ; κ χ Ι Φ Χ ·1 Χ Ρ : ..., ? ε Ρ σ χ ­
Α (ι) 'Ι , Δυ ο νέ α βιβλ ίΧ ;;ε ρ Ι ( ΗμερολογΙο\) ' .Α.θ-η ν:ιι 193 7 σ. 5 ).
60 . :'1 + Σ~ , ΤΟ π αλα ι οη μερ ολογ ιτυώ» σ . 5 . Π ρ βλ. ' Ε κ κ ί. 'r, σ [ χ; Έ λ λ ά Ο ο ; ,
ΤΟ " Ημε ρολογιωων ζ ή 7l)μα . .. σ . 49 .
61. Κατα. τ ιν α πΧλα ΙΟ'ημερολογΙΤΙΧ'Γιν 3ίποΥιv « έπ ρ ε πε τι;'> 192 3- 24 vcΧ ζητ/θΊj -ή γνώ ­
μΊ'j 5χl, μόνον των τ 6 τ ε π ιστών, πρ αγ μα το ό πο ίον οεν εΥινε , α.ν κα.Ι O~ ~τo άρκετόν , άλλΧ
τΙ είπε Ζ ά. π ο τ ε ό λαος τοϋ ΘΖ οϋ Ζ·ΧΙ τΙ θ:Χ εLπη EL::; -;0 μέλλον , ε φ ' δ σον β εβ αί ωτ; έξαχο­
λωθε!: νcΧ πχ ρ l:ψένΏ γνη σ [ως ό ρ θόδοξο; ))! ( Βλ. ' Ι .\1 ο ·1 .~ ς &: γ. Κ υ Π Ρ ι α 'ι ο U χ α t
'1 ο 'J σ τ Ι ν "ι) ς , 'Ο ,?ε ιλο μέν"l) :Χπ χντ-φ ι ; ε Ι; δεΙV'r,ν συκο?αvτΙ χ,l .. . σ . 18 ).
62. Α ,j γ ο υ σ τ [ 'Ι Ο ') ( Κ α 'ι τ : ώ τ ο υ ) , .\1 '1) τ Ρ ο π ο ί. Ι τ ο υ Φ λ ω Ρ Ιv "ι) ς,
Ί'πόμν"l)μα εΙς τ-r, v ΙΣΙ τη ς Έκκλ-φ Ιας τ'fi ς Έλλ:iδ o ς 15- 30 i'\οεμ βρ Ιου 1972. Άθ'ίjvxι
1 972σ. 57 -5 8. Π ο λ υ κ α.ρπ ο υ (Σ υ ν ο δ ι v ο υ ) , λ Ι 'ητρ οπ ολ Ιτο υ Μεσσ"l)­
·1 Ι α ς, εvο . άvωτ . σ . 129 . 'Αν α σ τ α σ Ι ο 'J Δ ι ο μ ή δ ο υ ς - Κ υ Ρ ι α χ ο
U, Θεο­
;'ογ ΙΖαι Διατριβα Ι , ' Aθ'ίjνα ι 1898 σ . 3 Ι 8-321 . Πρ βλ Έ κ κ λ "ι) σ [α ς
Έ λ λ α. δ ο ς , Τ Ο
Ήμερ ολογ ιακοv ζήτ/μα . . . σ. 49 εvθα και δ~α ?ω:-ιστιxα παραδε Ιγματα . ΏσΧύ:-ως Ά '1-
θ [ μ ο υ, :\1 "1) τ ρ ο 7: Ο λ [ τ ο υ :'1 α ρ ω 'Ι ε Ι α ς , Τ ο ζήτ"l)μα το\) .' Η μερ ολογ Ιου , bι :
,,' Ε κ κ λ "Ι) σ Ι α)) 1932 σ. 425 , Π . Τ Ρ ε μ π έ i. α: 'Ο Χ ρυ σόστομο ς ΠαπαδόπουΧο ς ώι;
' λ Ρ Ζ: επ Ισκοπο ς , έν : « Έ κ κ λ "ι) σ Ι α )) 1968 σ . 536.
63. Ε uλ ο γ Ι ο υ ( Κ ο υ Ρ [ λ α ) λΙ "ι) τ ρ ο π ο λ [ τ Ο 'J Κ Ο Ρ υ τ σ ii ς , 'Έ ργα;
z :r.\ 'ί; μέ ρ cα τ'fiς bι Άγ Ιcr 'Ό ρ ε ι 'Ά θ ω « Δ ω ρ θ ο δ ό ξ ου Έπιτρoπ'ijς» bι σΥει τ/ς μελε"':ωμέv"l)ι;
:r. :>J 'IέλθΏ έχε !: Προσυν όδο υ, εv : «Ά γ ι ο Ρ ε ι τ . Β ι β λ ι ο θ Τι κ ψ> 195 1 σ. 9.
6'0. ' Αντιθ ε τοv δίπο Φιv όπε στήρ ιξεv δ Θεσσαλιώτιδος Ίεζεκιηλ 7:IΧPrx7l)PYjcrrx; στ ι « επι
 128

μίαν άντίόρασιν εύαρίθ μου ,:,ι'/ος όμάοος , ε ~ς ~ν α..ν-IjΧΟ'J ά;:λο -~zo !. 7ινες χατα
κανόνα χριστιανοί , ουσφο ρ+ισαν7<:ς « εκ τινω; ιΧορίσ70υ φόβου μ'ίj;;ω ς -ή Έκκλ'η ­
σία έξηλθ<: των δρίων της "Ορθοδοξίατ». ΤΟ δελτίον «Έκκλ'IJσ ί~» εξ μόνον
. -ήμέρας μ<:7α τ~ν έφαρμO'Γ~ν της μ<:ταβoλΊjς , έσ'ημ<:ίου 5τι «έπι 7η καθολικη
έχ τούτου (~τoι '70U γεγον ότο ; ,:,~ς ~μεpoλoγιαχ:ης άλλαγΊjς) άναχουφ [σει.
μ ι κ ρ α π α Ρ α φ ω ν ί α <:1Jαρ[θμων 7 α Ρ α ξ ι ω ν έμι:ι.Ρ7ίψησ<:ν ε,ι tΧ7':ι:ι.ξ,
- Ο7 Ι πάντοτε θα ύπά.pzωσ~ ο Ι μ-ίj, χά.ν πε ίθωντατ , πειθόμενοι κα ι ού κατ έ;:[γνω­
σιν ζΊ)λωτι:ι.ί» 65 . Κατ αλί,φ (;μω ς α;;οψ ιν «μ ί α μ ε γ ά λ 'IJ μ<: ρ ις ιΧ'17έσ7Ί)
εΙ ς :-ην κα ινοτομ ία» τα ύτην , Τι μ<: ρ ι ς ΟΊ)λο ν ότι -:ων φυ Λι:ι.χων τΥι ς πίστεω τ » 66

-ή έλθοδσα εΙς σύγκρουσιν ,:ρο ς τ-~ν ;;7. p ασΠO'I O·ίjσασαν Ίερ α ρ;ι:ί7.ν αύ,Ίj ς 6 7.
Κα, ' αλλου ς 5μω ς 7α ένσ7<:ρνισθέν7α " ~ν ιΧν7 ίο ρασ ιν στοιχεία έχιν+Ιθ'ησαν
«εϊττ έκ πεπλανΊ)μέγη ς εύσεβε ί τ«; χ7. Ι φανατισμού ιΧθ<:ρ ι:ι.πεύτου, <:'~,<: έκ συμ­
. φ έρ οντο ς , εϊ7ε έξ ιΧμφ 07έρων» 68. ''Ε7<: Ρ Ο Ι ιΧπέοω καν ταύτην ε Ι ς τας τότε πολι­

7~Χcl.ς ό ια μά.Ζας X (f.L Ζαί:Ξτ:7.ς ;:ε?~σ-::Χσε~ς~ (~)ς Z7.t ε~ς π ροσωπυτά έλατ~ pιo:, ~ν
ενεχα ϊ:Χ'Ι'7Ξ:ς ο[ δυulj;;;:G7r,μt'Jfj~ ΖΧ'7Χ -:-(,:; ~ EzΧί:'ί σΙ α ς τ: ρ ο σεΖCt) Ρ-ησαν ε ίς ~~ν
ά'J7~ορ:χσ-:ΙΖ"f,~J ;: ): ? X7 X ~ ~" 69 .

εν rjJ.~ZJ:r; ;' fj') ~71):; :i :-: ~ -:-7, .:; Ε: ~c; :ι": ω"ι~ζ Cι'~δ Zμ['X &γ:- [δρ :ι σις πα ρ ουσ ι ασ θη έΖ μέ ρου ς ",:,ου 0-
z i.r,·J . . . zω~ \; -/ izr,'Jcre'?, r,,~Οεμ(:.ι ?ω γΓι l) ι :.ιμ:Χf: 7'.JΡ ['Χζ» Βλ. (( 'ΕΖκλησ ίαν » 1937 σ. 10 3.
Π~ ~ί._ 7~~ :ι; .~ -:- o~ , Δ ,)t) ν έ::ι.. ~ιβλ['X ;:zFt " Ημερολογίου , '.Α.θ-ηνocι 1937 σ. 4. Άλλα. z 'Xt έκ
'7(~ν :-: :ύ. 'X ~fjγ~ με;:')λo y~-;ων ο 'Χ ΡΖ ι μ . Χ Ρ υ σ ό σ τ ο μ Ο ς Ν α. σ λ ί μ r, ς {η:εστ/ρι; ιν ΟΤΙ
-X :l 7 X -:-Γ, ') ,j ;: ' ;~.~~') ϊ:'ερ Ιοόον -ίj με-;αβ οί:" -;ου Ύjμε ρoλoγΙoυ οέν σ'Jν-ήντησεν , ώς ώφειλε», 0';-
'7Ε: ;: οί.'J7:ί:rι θ--η έκ μέ ρ ους -;ou λαου διαμαρ τυρ ία» , o~τε σθεναρ άν έκ μέρους μειοψ-Ι)φισάντων
Ίερα~ zω,1 :Χν-: ίσ -:ασ ιν , Βλ. 'Λ F Ζ ι μ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Ν α σ λ ί μ '~ , 'Η ~ μεpoλo­
γιαΖ'Γι Ζχ ινο -:ομία εξ επόψεως εκκλ'ι;σ ιασ-:-ικΊj ς , εν : « ' Η. Φ . Ο . » 1950 φ. 86 σ . 3. ' Εν τού­
'":"ο ι ς ό Σ ύλλογο τ; των 'Ορθοδό ξων ο ιά 7fι ζ άπCι ' ι 2- 12- 24 Αίτή σεωτ; αύ,:,οϋ προς τ"Γιν ΔΙ Έ Ονο ­
συνέλευσιν τ(~ν Ι Ελλ-ήν ων οιε μαΡ7'J ρ-ίj θ-ιι ό ~~ 7"'ιjν βr. :ιί:ιν έ7: ιβ ο):/ιν ",:,ou νέ ου -η με ρ ολΟΥ ίο') ZOCL
-Yι τ/ σ~-;o 7'ιjν έ:ϊ:ocνoc φοραν '7013 π:.:λocι οu το ιο ύτου , 'Ο (Χ'JτCι ζ Σ.Jλλογος εΤχε ο ιoc μαΡ 7Uρ "ιιθΊ}
τ:ρ ος 7ίjν Ι Ι . Σύν οδ ον και 7Γι 8- 10-24. Βλ . .Α. t7fjσ ~v '":οϋ Συλλόγου τ(~ν Όρ Οοοόξων πρ ος 7Ίιν
Σε ~ασ7ίjν Δ ' ' Ε θνο συνέλευ σιν '":"ων Ι Eλί:rινων , {( 7:ε;.Ι α ρ σε ως τοϋ γενομένου Ο Ρίι σκευ7ΙΖο13
ΣΖίσμα-:ος εν -:-Γ, 'ΕΖΖ);φ ίψ' , ' AOΊjνα:ι 12-12-:11. ( μονο σΖλ ιοο ς έκτu;; ωσι ς με"(:Χλων ο ια­
· στΧσε ων ε~ ς '":')πο') προκ ηρύξε ως ) .
65. «'Ε κ κ λ'l) σ ί α » Α' σ . 400.
66 . Σ . Κ α: Ρ α: μ ή -:- σ ο υ - Γ rι. μ β ρ ο u λ ι α: , 'Η άγω ν ία εν -:~ κή πιr τΊj ς ΓεΟ­
σ'ι;μα:νΊj, ΆOΊjνα ι '1960 σ . 41 . Πρβλ Ζ'Χ Ι Χ ρυ σο σ-:-όμου, .Μ η τ ρ ο πο λίτου
;;~ . Φ λ ω Ρ ί ν η ς , Το ~μεp oλόγιoν εν σ-ι.Ζ σε ι .. . σ. 20. Ά Ρ σ ε ν ί ο υ Κ ο. -:- έ α: , Κέν ­
τρ α: "6jς Όρ Οο1>όξου Έκκ );ι;σ[Χζ σ . 16. Ζ η λ ω τ (~, ν ' Α γ ι ο Ρ ε ι -:- ω ν Π α: ";' έ Ρ ω ν ,
Σύν το μο ς Ιστορικ- Ιι T:ερ ιγΡX 9-~ -:--η ς ΈΖΖί:ησ [:χ ς των Γγιισ ίων ΌρΟ03όξων Χρισ -:- Locν ων ΙΕλ_
ί.'il)r, ς. "Λ"(. 'Ό ρ ο ς 1 9 ί 3 σ . 8.
6ί. ?> Ι Τι -: Ρ ο ;; ο λ ι -:- Ι;, ν Δ 'ι; μ η • F ι ά. Ι) ο ς Γ ε Ρ μ 'Χ 'Ι Ο ij κ. 1.. ;; . Δ ιασ:Χ ?-η ­
σι ς. . . σ. 11.
68 , ?>Ι +
Σι, ε,IΟ. άνω-:- . σ . 6.
69. Χ F 'J σ ο σ -: ό μ ο υ , Μ ''ι -: Ρ ο ;; ο λ ί τ ο υ Ζ α: κ ύ ν Ο ο υ , Έ ;;ικ'ί) l)ε ιος, . . εν:
{(Θε ολο"( ία » 1938 σ . 3ί4 . Ί . Κ ω νσ . α 'l -: ι ν ί l) ο υ , ΊΙ Έzκ);r,σί'Χ -:ων ΆΟ-ι;νων σ . 14
Π ρ βλ 'Λ Ρ Ζ ι μ . 'Αν Ο . Ρ ο u σ σ α , ενΟ. άνωτ . σ. 20.
 Οuτως 'Γι άπό φασις ';Ίjς ΈχΧλφΙα ς τΊj ς ΈλλάSος 7':'z;:; ~ Ζ 1G :Τ.·:ω ·.~~ ; -;', J
«δ ιω ρθω μέν ο υ » ' Ιο υλιανού "Ημερολογίου , εSΊJμιούργΊJσΖν άν'7Ι8;:;:T.σ ~'I z~; -;-f ,
συνείδησιν άπλο 'ϊχων τινων χρ ιστι ανών , «-:Ύιν δποΙαν ενΖσ'7Ζρν Ισθ·r,σ :Τ.'1 -; Χ
7':' λέ ο ν σ υ ν '7 ΊJ Ρ ΊJ '7 Ι Χ α xιx t ά S ι ά. λ λ α Χ '7 α σ7 ο Ι Χ ε ι α ί8[ω:; -; fj ' j

μ ο ν α Ζ ι Χ ο u ά γ ι ο Ρ ε ι '7 Ι Χ ο u χ);ήρου , σ.τ ινα επzMθΊJσαν Ζ ίς -;-";J

S Lέyz pcrLν '7Ίjς όρθοΜξου συνΖ ιa'ήσεως π ρος άνα7ΡO"rιν 7Ίj ς άποφά.σΖως '7'Γι ζ ΊΖ­
ρα ρχία.;» 70. Και αύτο] ο Ι παλατοημερολογϊτα ι δμολογοϋσι» 07Ι «έπ] xεφαλΊj ς
70U ΊΖρου τούτου άγωνο ς ~σαν χλΥι ΡΙΧΟ ί. "Ητο 70 ρά.σον. Ίερε~ς xιxt KX'IJ pLxot
έξ 'Αγίου 'Όρους xtXt των δ ι αφ ό ρων l\'l ον ων, μεταβαίνοντεξ άπο Πόλεως ε ίς
Πόλ ιν , άπο Χωρίου Ζίς Χωρίον xιx t άπα τόπου εί ς τόπον προέτρεπον 70υς σκαν­
δαλισθέντατ χριστιανούτ όρθοΜξου ς να μείνουν σταθερό] είς 7α πάτρια» 71.
Ο δτοι παρίστων χινSυνεύουσαν τ~ν 'OρθοSοξίαν xαot μονονουχ] καταποντιζομέ­
νΊJν ενεκα 7Ίjς ~μεΡOλoγιαxΊjς μεταβoλΊjς. ΣΊJμαν"t'ιχαν ρόλον επαιξαν τότε οΙ
άγωρε~ται Ιερομόναχοι Άρσένως ΚΟΤ7έας xαot Ματθαϊοτ ΚαρπαθάΧ-'ιςπεριερχό­
μενοι τας πόλε«; xιxt XΊJρύσσoντες άν'7αρσίαν κατα τΊjς ΈκχλΥι σ[ας 72 .
ΆτυΖως , ύπ:η ρξcι..ν κα.Ι έκ των "Ι ερα ρχών τινεε , oί:'7 ~νες σ:ϊ:Ο 7ων πρώτων

70. ' Α ρ. Π α ν ώ τ 'tj , ΈΖΥ):ι;σ Ιχ -:ω'/ Γ Ο:\: 'Γ, Π~λ~ι oη μεpoλoγι-:ω'/, έν : Θ Η Ε τ.

Α' σ . 8 17, Π ρ βλ. :Ί Ι ·r, -: ρ ο ;-: ο λ ι -: ω ·) ~ ~'ι μ τι τ F ~ :ί ό ο ; Γ Ζ Ρ μ α ν ο ϋ κ . λ. π.
Δ ιασαφησ«; ... σ . 11 .
71. Σ . Κ α Ρ α μ ή τ σ ο •.} - Γ α μ ;Ξ. "' ο .) λ ι Χ , ~) θ , Χνω'7 . σ. 6:? Π ρ βλ. καΙ Π.
Π α. ν α γ r. ω '7 ά. χ ο u- Σ. 'Α λ Ξ: ; Χ ν ό Ρ ο ;: ') .~ i. Ο υ, Τ ο 'Eij:r,νLzo'/ Παλα ιοη με-
ρολογΙΤιΖον ζήτ-r,μcx .
. . Ζν θ. ά'/ω-: . σ . 11.
'72. Κατ ά την α:τοψι.ν τΓι ς έπ ισή μου 'E zz):r, a[x ~ «1j'JOZLt; -;'0";'/70 70 vi 9χντασθΏ δ τι τίjν
κα-:χ -:r;ς δ ιορθώσεω; -:ου ή με ρ ολογ ίο u ά'/-:Ιδ ", ~σι'/ Ζμείj,ο,/ ,/χ έγ-/.ολπωθώ σ ιν ολίγοι
τι.νες 9 υ γ ά. aε ς ''ι ά π ό β λ "1) '7 Ο ι ,,:οϋ (Αγίου "Ορο»; μον :ΙΖΟί. %CΙί. νχ ύΦ ώσω σι. σημαί­
αν άνταρ σΙχς κocτCι τ-'Γι ς ΛΙ-η,,:,ρ ο ς Έχzλrι σΙας. ΈπΙ κε 9u-rι ζ εχον-:ες oU'":o!. -:ον δ ιαβόητον ρ ω ­
μου'/ο'/ μο'/χ χον "Α ρσέν ιον Cottea, δστισ, δταν με-:έβΊ) εΙς "Αγιον ~Opoς Υιγνόει -:-r,'/ έλλη ­
-νι"/.:ήν , σή μερ ον ο ε φεuόόμενος Ισ-.ιuρΙζεταt Οτι. εΤνα, ι. ελι;~ν xx t δ στ«; ε ξε Ο ι.ώχθ-η εχ 7Yjς πα­
τρίδος του διά -:ας z cx-:oc -:r; ς , ΕΚΖλΊ) σίας -:r; ς Ρουμαν ίατ ά'/-:~pσ Ιας -:ou, όπο ,,:οιουτο'/ λοι-
, πο'/ άρχηγόν, έπτα 1] ΟΖτω έΖδιω χΟέ'/-:ες '/j φυγό'/-:ες έξ 'Aylo u ''Oροuς άγρ άμματοι μο'/α­
χοΙ διεκήρuζcx'/ άν χ -π,'1 ΈλίΔ: δα, βλασφΊ)μή σα'/τες εΙς το 'Άγ ιον Πνευ μα , οτι δε'/ όπά ρχει
πλέο'/ ή 'Ορθόδοξος ΈΖΖλησίχ Ζαι ο -:ι αύτοι μό'/ο ι άποτελουσ ι Τ~'/ γνησ ία'/ ΈκκλΊ)Οία'/ »
Βλ. Χ Ρuσοστό μοu (Α' ), 'Α Ρ Χ ι ε .. ι σ Ζ ό π οu 'Α θ Ί) ν ω '/ . .. , 'Ημερολογια­
κχ Β' 1929 σ. 3-4, Πρ βλ. και «Έ κ κ λ η σ ί cx '/» 1928 σ. 21 , ε'lΟα και τα τ'ijς ρουμα'/ι ­
κη ς κ~-:xγωy~ς -:ου εΙρ η μέ'/ου μ ο'/αχου Κο-:-:έα , άπελαθέ'/τος έκ Ροuμα'/ίας ι>ια το ζήτη­
μχ -:ου ήμερ ολογ ίοu (('Α '/ ά π λ cx σ ι ς» 19 32 σ . 302 ), και έν σuγγρ±μμcxτι ωJτου tσxu PI­
σθέ'/τος ο -:ι ;-:ηγ~ τω'/ χρισ-: ια'/ικω'/ δογμάτω'/ εί'/αι το 'IouAIcx'/o'/ 'Ημερολό γιον. Κατα τ~ν
«' A'/άπλ~σιν» ό Koττέ~ οδτος ητο « άγυρ της, -:0'1 όπ οίο'/ και ή poυ μα'/ ικ~ έν ' Αθή'/α ις Πρε­
σβεΙα Ζα-:αδιώκε ι y.~Ι 'η Ζοιν·η c, ρ θο φ ρ ο'/ουσcx έλλΊj'J ιz-η όλότ/ς ά.. ο-:ρ οπι.&ζεται Ζαι μισεί».
(' Α '/ ± π λ α σ ι ς» 1927 σ. 1'18, Ζαι 1928 σ. 22). ου-:ος όπ'ίjpξεν ό Ζυρ ιος στρατολόγος
'":ων εν (ΑγΙφ 'Όρει. μοναχων, οϋς εν συνεχεLCf ά πέστελλεν εΙς τον κόσμον προς άν:iλrιψr.ν
.3ράσεως Ζ,Ζ-:α -:'ijς 'ήμερολογια:Ζης =ι'/ο-:ομίας ( Σ. Κ α Ρ cx μ 'ή -: σ οu- Γ cx μ β F ο υ ­
λ ι α, itν θ. ά'/ωτ. σ. 331, 337).
9
130

-ήμερων τΊjς άλλαγης κατεπολέμησαν ταύτην, ώς λ.χ. ό Κασσανδ ρε ί α .; E ip'fJ-

ν αιο ς ίσχυρισθεις δτι «δια. τΊjς μεταβoλΊjς του "Ημερολογίοψ κrι.ι Έορ-:ολογίου
κα,απατουν,αι θεμελιώδε«; ' Απο στο λυω ] Καν6νες και διατάξεις Σεβασμ ίων
Οίκο υμεν ικων και Τοπικών Συν6δων» 73 εν<{) , κσ.Τα. ,"ην παλαιοημερολογιτ υιην
απο ψ ιν και ετεροι Ίεράρχαι έδυσφόρουν , άλλα. δεν διεμαρτύροντο δημοσίq:
δι6-:ι «ύπεταγησαν είς τ"ην βίαν» και «απέφυγον το σκάνδαλον τΊjς κατηγOρ ίrι.ς
κατα. -:ου ' Α ρχ ιεπ ισκόπο υ Άθηνων επι κα-:αχρ"~σει έμπιστοσύνηξ και ύπερβά­
σει ,Υις δοθ είσης αύ,i;) εντολης» 74 . Ό ίσχυρισμος βεβαίω ; οδτος δεν εΙναι άλη ­
θής, διότι ώς άπεδείξαμεν, αΙ ύπο ,;,ου ' Α ρχιεπ ισκόπου Χρυσοστόμου γεν ό μεν αι
ένέργειαι εκειν,ο εν,,:ος τών , δπο -:Υις ΙΣΙ , χαραχθέντω» πλαισίων. 'Εν τούτο«;
άΠΟ ΟΞ ικνυε ι ';'0 γενυων κλιμα δπερ διεμορφούτ ο εν ,?j 'Εκκλησίq: ενεχα ,:η ς
-ή μερολογιακΥ)ς με,αβoλΊjς , και ,;,"ην ύπαρχουσαν παρα τισι διάθεσιν εκμε,αλ­
λεύσε ωτ; ,;,ο υ ζητ-~ματoς δια. σκοπούτ; ίδΙΟ7Ε:λεΙς. Το ύτο έπισημ α ίνο υσα "η ' Ε κ­
κλη σ ία, εγκα ίρως ύπεγράμ μ ισεν δτι -:ινες « εϊτε εκ πα ρανοησε ω τ , s r-:s εκ κακη ς
άν,ιλ~Ψεως παρέδωσαν έαυτούτ; είς άνθρι:)πο υς θελ"rισαν-:ας ν α. εκμεταλλευ­
θωσι δυστυχδ»; τούτουτ; δι' άλλο,;,ρίους σκοπούτ; » . ου-:ω δε i, λίΊΟ Ι -: ι'ιε ς "α ρ ε­
σύρθη σαν εtς &ζιοκcχτocκριτον ιΧπεΙθειιΧ'; πρ ο ς Τ}'ι') φω,lφr,ν --:-γι ; ~ ΕΖΖ):fj σ[Ο'.ς ώ ς διε­
λαμ β ανεν ή άπο 8 ' Απ ριλ ίο υ 1924 75 "α ρ αινΞ -;- ικ-η « ;:p~ ς 7 ~ν ε Δσεβ η Έλλψι­
κον λαόν » ΈγΚΙJΧλ ι ος τΊjς ~ I . Συν ό δο υ . ΤΟ 'ΥΖ γ(j 'J ~ ~ "7')J ":"'J μ :r. Ρ 7υ ρ ε~, 07Ι ύτ:~pξεν
όι:ω σό~'Πo~z πο[& '7 ις &ν,:,ιo ρcι.σ ι~ ολ Ιγων ;:~G-: W'l . μ·(ι G -:Ξ~ =: Χ'J'7ω'J Ζ ίς &πoooz~fιν ,
έν '~Y;: X%(/Ω: 77ι ζ γ:Ξ:'J ο μΖ'J"fj ζ , &;:G';ι χσ Ξ~ 7·~; )~I. -~;.L Ξ:~ΓJί.(jγ~ ~ΖΥι ς με-: CΙ βOλ~ ς 76 .

:-3. « Έ Ζ Ζ ί. τι σ [ xn λ. ' σ . '±~ 8 . Π;~λ. Γ . E '~ σ "7 ;: "Χ τ ~ :ί Ο f) ' ) : εν Ο . ανωτ . σ ..IΒ !! .
-;.4 . Γ. E '~ σ "7 ;. :χ "7 ~ ~ ο fj υ, Ζ.. θ . i 'Jw -:. σ , -f-f.
~ ;J . 'ΕG 9:!ί. μi--ιω :; -~ ~) -;ι) Δελτ ίω « ΈΖΖί:rι σ ~ :χ: » Ο"fjμο σι εlJ ο μ ένη ΈγΖύΖλιος α{)ΤΊ) ( Τ.
Α ' σ . '1 11) y f F ε~ -r, μ:::? ο μ"r,ν [ :χ:') 8 λΙ :t?7 ~ Ι:Ι') 192-1 , :xν 7~ 7~ς ό p θΊj ς τοιαύτητ; 8 'Απριλίου 192 4 .
II t=- ~i. " -: ':J.Λ7fj'J ;.ιΡ θ ι';J ς zx-;i 7ft ' ) "r, μ ε ρ σ μ"r, νΙι:ιν εz-:ιθεμένΊjν εν : . . \. t Σ υ ν ο 8 ι χ α Ι Έ γ ­
Χ 1JΖ i. ι οι τ. λ.' ' λ. θ7;ν :a 1955 σ . 4 1ί έπ .
; 6. Ο Ι 7::Χλ'Χιοημεροί.ογΤ-::χι έμφανίζοντες ώς (l1jΟ6 ρμη -:ον καΙ (~Z Ι ύπoκινOυμενΊj'; -:-Γιν
ώ ς άνω :Χψ;Ι8 ρ ασ ιν Ισ-ι.υρίζονται 07 Ι ((Χ:ΧΤΟ ΙΥ. Ο Ι & τ:ο με μαΖ ρυσ μεν ω 'ι ν~σω ν χαΙ δυσπ ρ ο σ ίτ ων
χωρ ίων . ε Ι:; 7 0:. ότ:οΤι:ι.. 01J(3ει.ς Ζλη ρ ΙΖ ος &:γιορ εΙτης μoναχr:ις μετέβΊj , (3εν ε8έχθΊ) σαν ,,:Υ,ν
Ζα ιν 070 μ tJ:'J -:αυ-:ην , ΖΙΧι. επαυ σαν να έΧΖλΊjσι i ζωΨ~'α ι εΙς Να.ούς , εν o ~ς ΥιΖολουθ εΤτο τ;) νέο ν
-ήμερο λό·γ ιαν . ''Ε ϊ:'ιχυ σιχν να μεταβ αίνου ν εΙ ς τ-fιν ΈΖκλη σίαν , ώς συν έ βη ε Ι ς 'Ικαρίαν,
Kασ 7ελλ6ρι ~ oν zα ~ εΙς χ ωρ ία τΤις περιοχ η ς 7013 Ι{α φη ρ έ ω ς , τ-ηζ κ ,χρυστου Ζαι. &λλα;Ζου)) .
'Επίση ς i) -:-ι "QΠΟυ εψη ρμό σθ η το ν έον -ήμερολόγιον , διηρέθησαν ο[ χρισ-:- ιανοΙ καΙ εδη ­
μ ιoυ ργ~ θη σαν εΙς ':'Ο1Jς κόλπους τ/ς ΈΧΖλησ ίας CLiC(oρo L ερι8ες χαι. άντεγzλ~ σεις , ού μό ­
νον με7α;'; -:ων ό μ:ιι μ όν ων άόελφών, άλλα xoct μ ε,:,αξυ των μελών μιας καt τ/ς αυτ/ζ οtΚQ­
Ίενε ίας )) . Γι :ρ α -;0 ~) πολλο!ς &~ρι~:~ν αυ,:,[;}') ίI.,t '":"OΙ~ϋ7αι ϊt~\,Ίjρo φoρί~ι, π~pεχ~μενα;ι ι έκ
π αλα ιο"η μεΡ Ολογιτικων πηγων, δεν ελεΊl. ον-:-αι παν-:Υ, ανακριβεις , δεδομενου οη η -:-οιαυτη
μερ Ιοο ς λαου &'ντίορασ ις 'Γιρ ς α,:,ο μετ' 01.] π ο)·Λ να εΖόηλωτχι Ζαι έν μέσαι::;' - ,c\θ~ναLς , ενθα ,
λόγ φ σ'JνΟ"fjΥ.(7}ν , -iιόυνηθ η να λάβrι ωp"'(ανωμ ένrιν πως μoρφ~ν . Σ. Κ α Ρ α μ +ι -: σ ο υ -
Γ χ μ β ρ ο uλ ι Χ, ~νO ' άνωτ. σ. 62. Χ Ρ υ σ ο σ '":" ό μ Ο 'J , ::\1 'fj '":" Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ.
Φ λ ω Ρ ί ν Τι ζ , ΙΙΙ Oέσ~ς . . . ενΟ ' άνω -:- . σ . 5~i. <Ως πρώ':'"fj άν,:,ί3 ρασις χατα. 70υ ν. Ίjμερoλo-
 ~ o 'j-\ΡΖ~ετ:ί G%οπος Χ ρ υσόσ'70 μο ς έπιθυμων να τ: ρ ολάβ·Ω 70 καΚ,ον 'Ξ.'i :-r,
"~'I~σ~~ cι.ύΤO υ, όε·ι «έκα μεν &'1Υ)λεΊ-ι x cZΙ &'10~xτ ί p μo'lcι. Ί. ΡΤΡΙ'! ":"fj:; βίατ;» ίί ω ;
, , - ,
Ζ Χ 7f({ ο ρ ιι u αν α υτο υ ο ι 7:7.. \ '7 (Χ!, ι ,
) / -8 ,--,
αΛΛ
, ,.
απέλυ σε '7~Ω
- 8Τι 'Α
'
.,
Π Ρ ΙΛιο υ
19'
'
">4
.;..ι μ α,χ ρ ο -

'7/. ~ί,η ίcαp cι. ι·ιε':-ι;.ζη,l ΈγΖύΖλω'ι '7η ς ΆΤ. Σ υνό δ ου ίc p oς ":'0'1 εύσεβΊj έλλΨΙΖ Ο'Ι
λ :ι. 6ν, έπιzει p~~σ ας νιΥ. δ ι αφ ωτί ση ,,:, οϋ'70ν επ ι '7~ ς φύ σεωτ; κα ι ,: ou Zα pcι.Χ.7~ P(; ς
-:-~ ς "[ε'l ο μέ'ΙΥ) ς «διο ρθώ σεω ; » 70U 'I oυλ~\I,lJo υ ' Η μερ ο λογίου. Έ'Ι cι.ύ '7Yι ό ιcΧ σ'70 ~ ­
Ί.~ (ω'l , εχ τ ε '7η ς ' Ι στο ρ ί α ς zcι. Ι -:ω'l ΆΙ Kcι.νό'lω'l ~ίλημμέ'lω'l , έπεόιώχε-τ'Ο ~ ό~ α­
? (:)-: ~σ ις -:ou λcι. oυ έίcΙ --; ou &''1cι.? υέ'I-:o ς σο β :ι: ρ ο υ τούτου ζη-:'ήμχ,,:,ος -:ou ·η με ρο -

~ ' ~".ι') Οε ωρ εϊτα ι {;τ:ο 7(~ν τ::Χλ'ΧΙΟΙjμ:::Ρ rjλο γ Ι7&'.)'J η ') 7':0 7 0 U 767ε '_-\ΡΖ ι μ:χν3ρ ί-;ου , μετέπε ιτα S'
.~ :: ' 7.,) -; (7)') άνcι8ε ιzθέν70ς ' Eϊ: ι σzό T: O')~ E':- )zλxσ ων~ Γ ε ρ μαν oυ n αΡ'JΖΟ 7':οuλΟ~J, Ζα7 Χ 7ίjν έν 7ι;Ί εν
(~, ~ ,?'ημZp ευε Ί, .ι'\Χ <:> 7ου ' Αγίω ' λλε ;χ·ιaΡ'J') Π . Φαλήρ ου τελου μένην Θ . Λ ειτου ργ ία» 7Ύjς
-: ~ (;' 7η ς με τά 7''ην έπελθοϋσαν Ί]μ ερολογΙΧΖ''ηv με 7χβ ολ'ηv ΚU Ρ ΙΧΖ'ϊj ς (24 ΛΙ Χ Ρ 7 ίο') 1924 ) γε ­
·f'j:J..t '/TI εν 7n ' . ...ιποί:)σε ι μνεία έν l; ΡΥΓι « 7(~ν άγ Ιων 7ων 13 '~ με ρων η ώ ς εΤΖ ε 3 ~:X 7α,Z&ίj ύ7':Ο
:-~ ; ΙΙερα ς Σ')νό30υ ό %α,τα 7'Γιν "ή μέ p cιν 7 Γ) ') 7ην συλλ'~~3"ην έορτασμότ . ( Σ, Κ. α. Ρ α μ 'ή ­
:- σ Γ; υ - Γ α μ β Ρ ο ') λ ι α , εν θ . αν ω τ . σ. 6/1 ). Σ'η μ ει ωτέ ον 0 7 Ι ό έν λόγ ω Ζ/:ΙΙ ΡΙΖ ος 3ε ν
i -:i cr:-r, τό τε 7ης εξ '~ ς έξ'ιιρ -;ii70 ' E zzί:rι σι α,σ 7 ΙZης ' -:\. ΡΖ-r,ς , έγγp~?ε ~ ς μ,χ). ι σ-;oc Ζ'Χ--:α 7Γ,ν
Σ ;'I ~ O p Ιx'; 7η ς Ι ΣΙ -:-ης 30 - 10- 192 4 %~ Ι ε~ς -;0'1 ΚΧ7,χλογον '7 ("';;' ; εΖλογ [ μων aL~ '~'ή9ω'J 20 .~
.>,> (Κ (;, Ι Σ Ι , 192 :3 -1 928 σ. :J75 ). Ί~Τ=7α 'ίj μέ ~ :;ι; ς z; '1XX'J') μ ε7α -::') « τ=ρ χ ξ ΙΖό τ=η μα )) Ι:ψ ­
~ ~x')Ι:)θ'η συ"'{Ζέν -:ρωσις Ξ:ν '7~ x~O rJ \jG(I Έ μ;:ορ ου;::ιλί;Γιλω''Ι ' ..-\ Ο"ι; ν ων: ε ~ς "(j'J μετέ σχο» &:ν-:ι­
' :Ι:}',Ι7ε ς '7 ινε ς Z ~,,";X -:-ης 'ή μερ ολογ Ι ΧΖ-η ς με 7α Ρ Ρ'J θμ Ισε ω ς &) ς ο Ι « Ίω~ν\πις Σι8έ ΡΊJ ζ , ί':ι:;. C)-: ο ς
π~ι:,ε oρ o ς της ό ργαν Ι:) σε ω ς τ[;)ν Γνησίων " Ο ρ θο δό ξ ων Χ ρ ιστιανών, " ό 'Ανόρέας ΒαπορΙό"'1ζ ,
;') 7'η ς -;-~ ς «Φωνης 7ης " Ο ρ θ ο δ ο ξίατ » , ό ' Ανδρια'ιος Πατ=Χδημ'η7ρίου , ό Κωνσ7αν7ίν ος Κα­
: x~: ι :xψ) Ιό'rις zιxt l:ί.λλoι -:-ινές . ~lε7αξ1J "";(7)') ;:ρι.:)7ων -:ι.γωνισ7ων εΖε Ινων 3ιεΖρΙνον70 χαι 0') 0
_',·π.Ζο ί , οΙ '1;;'1 (196 1 ) , λΡΖψχvδρί7ΧΙ Παϊσιοτ; ΦινΟΖαλ ΙΟΤΧΖης ΖαΙ ΧΡ'JσανΟος Βρέττα­
: Γ.ι~. ' _-\. ί:Ο τ"lΙν συγκέντρωσιν εzzΙνΎjν ;:ροηλθεν 6 «Σύλλογο; των "Ορθ οδόξων» Τι πρώτη ώρ­
~ ' T)ωμ έγlj ά.ν7ΙΟ ρ ασ ι ς %?:.7!Χ τ/ ζ zα.ιν o,,;o μ Ι:x~ 7ης Κρατούση ; ΈΖΖλ~fjσ~χ ς η (Σ. Κ α. Ρ ~ ­
-'- 'r, :- σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι Χ, ενΟ . ανω τ . σ .
64-66. Πρ βλ. ΖαΙ Γ . Ε ':' σ 7 Ρ α τ ι ά -
• Τ, ." ενΟ. ανωτ . σ . 66 , «'Η .Φ.ο.)) 13- '1-1959 ). Ο,:, μ'ην άλλα ZXL ετερχι σπορΧδην άν7Ι­
: x -::;-:: ~ZXι εΖδ'ηλώσεις εν Άθ+,vχις ZX L Πεφ αιεί εΖδ'ηλωθείσχ ι & μχ -;-n ετ=ελθο·J<rr. «δ ιο ρ ­
J~ '. H 7 0 U ' Ιουλ ιχνοϋ CΙΙ μερ ολογ [ου , χα[-:-ο ι ?>J σιολσγ ΙΖα.Ι zα~ εν ϊ:oλλo~ς άνocμεν όμενα ι ,
~ Z:' ;; ~Z')') έν τo,~)'":-oις μ Ιαν ΕLκόνα 7ης 3ιαμορφουμένης χ:αταστάσεω .; εΙς τΓιν βάσιν της πυρα­
_ r", :; Ζνα ν 7 Ι τ-~ς -ημερο λογια.ΖΤι ζ με,,:,:Χβ οί:ης . Ι Ί ρ βλ . χct t « 'Ε πΙ 7ης ά:φ ομοιώσεω ς 70υ 'ΕΖ -
- ~ ~ 'X Ci 7L%Oi) ΙΙΙ με ρ ολογ Ιον» έν : «' 1\ ',ι ά ί: λ ,:χ σ ι ςη 192 /1 σ . 105- Ι 0 6 ενθα. %χΙ πλΊjΡ O -
,: f" : ~ x ~ ZΧ~ Ζ ρ Ισεις περΙ της φύ σε ω ς, έκ-;άσεως χαΙ σO βαρ67ΊjΤOς λα.βόντος χ(:)ραν έπεισο3 Ιου .
~ ~ . .\1 + Σ ι , Τ Ο ΠαλαLOYι με~ oλoγι-::ιzόν., . σ . 5.
: .,. Δ Ζ''Ι είν α ι &ί:r;θές , --:ούλάχισ70ν oLi 7Γιν ύ;:' ο ψιν ΠΖρ Ιο30ν , Ο":Ι έλή 90Ίι μ εν -:-ότε 1J7:0
--; . ~ E z zi :r,GLX::;; ύϊ:' ό ψιν ό εΖ. 71j:; άπλα Lκ6-:-η 70 ς 70υ λα,οu Ζ Ινο υνος άν7 ιόράσεως χ :χτ α 7η ς
- -z : '-"j.'J~.~~ :X z'~ :; άλλα;"(~ς , «rι.λλ' έΟεωρΤιΟη 8λως έσι:Ραλμένως ώς ΕπαΡΖΖς &:ντιστ~θμ ισ μα '~
: .2. -: : ;.ι :; Ζ Χ7χ σ70λΊ-ιν 7ι"';;ν ά;:ΟΖωρο";ν7ων , 7Γιν ό ι:ο Ι ιχ') '" Π ()λι"";ε Ι ~ εθεσεν εΙς 7ΙΙν ο ι,χθε σLν
....; = ΈΖΖί:ησ ίχ ς )) . .\1 + Σι : Τ Ο Πχλχωη μεΡοΑογΙ7 ΙΖΟ,l . .. σ . 5. ' Αν7 ιθΖ7ως Υ.χτα 7ηv τ=ρ (;, -
~ :-:r.., :-'fι ; Έ ΖΖλf)σ Ιιχς , άντι μετ&)πισιν τ-ης κα7ασ7~σεως έπεόιώχθΎ) -ή όια τ/ζ πε ιΟ οϋ ς
_. '".,ι οι, :-lι ; ~ΙΧ :; ΖΙΧ7ασ-;ολΓ; μεν 7(7)~) &ν7ιόρ'Χσ-:ιzι~ν έ~)εργε ιι7)ν -:ων .i v,,:, ι,,:, ιθε μέν ων ε Ι ς 70.",1
':""'Ι""ς'l :.ι Z 7 :ι ~ oλ+Ιν , ό ΙΙΧ9 (:) 7ισΙζ οΖ 7(7)') λσ Ιϊ": ων , ει;ι "";(:) ί -;έλει 7.τ:ο?υ"Γη:; οη μ ΙΟ'J ;:"',' [ :Ι ζ
:χ ~ -; "..ιΤ ; ;:ε ;:λα.νΊj μένων Z(l!. έσ ?:χι.. μένων έν7υ;:ώσεων .
132

λογίου, καΙ. ε~ι~ετo &'πά.ντ-φις εΙς τά.ς, κατά "Ίjς γενoμένΎjς μεταβOλ'ίjς , α 1-: ιχc;<: ις
των παλαιοημερολογιτών επL τη ελπι~ι , δτι οΙ καλΊjς τούλαχιστον θ<:λ+ιc;<: ως
ανθρωποι θά επεLθoντo καΙ. θά προεφυλά.σσοντο &'πο τΎjς επφpoΊjς ΚΊjpυ γμά.-:ω ν
καΙ. ~ι~αγμά.των ώθούντων εΙς &'πεLθειαν καΙ. &'νταρσΙαν κατά τΊjς ΈκκλΊjσίας .
'Η ΈγκόΚλιος αδτ/ &'πo-;,ελε~ σημαντικώτατον κείμενον δπερ θά ~ιεξέλθωμεν
λεπτομερώτ; εν ,,<j'> &'κολουθουν,:,ι κεφαλαί~, εν <;> &'ναπτόσσονται τα προκό­
πτοντα κανονικά ζψΎιματα εκ "Ίjς μελέΤΊjς του ~μεpoλoγιακoυ προβλΎιματος,
ώς ταύτα ετέθΊjσαν παρ' &'μφοτέρων των πλευρών ,
 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ

ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ

ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

Ι. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΩΤΗ 1924 -1934:

Δεκαετία ίδεολογικης διαμάχης κα] αντιεκκλησιαστικης δραστηριότητος

ΦΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ

1. τα όπά τών παλαιοημερολογιτών προβληθέντα βασικα κατα

της « διορθώσεως» έπιχειρήματα.

α) Ή «δ ι 6 Ρ θ ω σ ι ς )) ώ ς δ ο γ μ Χ τ Ι Χ Ο ν ζ'ή τ η μ α,

'Ήδη ~ προς το Πα.νορθ6δοξον Συνέδριον ε[σ-ήγησις της δογματυωκαν ον ι­

κης "Γποεπιτροπή; έδέχετο, ΟΤΙ πάσα έκδοχ'!) tΧπoδίδoυσα δογματικην οψιν
εΙς το ζ~τημα της ~μεpoλoγιακης μεταρρυθμίσεωξ ~τo tΧπαpάδεκτoς 1. Ή
δε έν συνεχεία έχδoθε~σx έΠL '":"ου '~μεpoλoγιακoυ «απόφασ«;» του Π.Σ. διε­
λαμβανε» ΟΤΙ «οόδεν κχνονιχον κώλυμα. δπάρχ.ει δια την δι6ρθωσιν του έν xp~σε ι
έκκλ'ησιαστικου "Ημερολογίου» 2. τ-ην αότην (iποψιν ένεστερνίσθησαν καL αΙ

1. Π ρ ο: κ τ ι κ ά . . . σ. 51. Βλ. κα.~ άνω ,,:, . σ . '72 έπ ο "Εγρ αφε σχετυτώ ; Ζν ετει
'1 924 ό Μητροπολίτη; Κυζίκαυ Κα;λλ [νικος δτι ακούων τις η α;να;γινώσχων τας περ],
δ-:;γμα;τ ικη ς φύσεως της γεν ο μένη ς ~μεpoλoγια;κης μετα;βολης απ6ψεις «άπορεϊ κα;Ι έξ[ ­
σταται διερωτώμενο ; μή τοι γε έθΙγη -η ανετράπη -η καττπροδόθη το δόγμα τοϋ όμοουσίου
ττ,ζ 'ΑγΙα;ς Τριάδος -η της ένα;νθρωπήσεως -η ετερ6ν τι θεμελιώδες δόγμα της 'Ορθοδος,[ας,
Τ, χπλώς π.,6κειται περί έπιστημονικοϋ άστρονομικοϋ ζητήματος ούδεμίαν ι'ίμεσον'l) εμμεσον
σχέσ ιν εχοντος προς την θρησκείαν καΙ το δόγμα α;υτης , ώς άποτελοϋνττ«; τοϋ παλ . ~με­
F-:;X-:;Y[O') αν!Χχρ ο\lισ μον καΙ αδικαιολ6 γητον έμμονην εΙς απηρχαιωμένον σύστημα αποδειχ ­
{ji:-J λελανθ ασμένο» υπο της έπιστήμης . . . η . (Βλ. Κ α λ λ ι ν [ κ ο υ , Μ η τ Ρ ο π ο λ [-
--; 'j υ Κ ') ζ ί κ ο υ , Έπι. τοu Νέου "Ημερολογίου, έν: «Έ χ Ζ λ 11 σ Ι α» Α,.,' σ. 428 ).
::? πρ!Χ κ-; ικ α .. . σ . 2'11.
134

'Εκκλησ[ιχι '6jς Κων /λε ω ς 3 7'1j ς ' Α'17ΙΟ Ζε [ lχ ς 4 , 7'1jς Σε ρβ [ιχς 5 κlΧ ι 7'1jς Έλλά3 0ς 6.
Μόνος 3' ό Π ΙΧ7ριάΡΖης ' Λλες lΧν3 ρε [ lΧς Φώττοτ , αντικρο ύων τον ΙσΖυρι­
σμόν 70 U ΆΡ Ζ ιε;:/που 'λθ'lj'Jων Χρυσοστό μο υ περ ι 7'1j ς μ'~ 30γμα7ΙΖΥις φύ ­
σεω τ; 70;:) ζ-fj7-ήμα.70ς τούτου , εγραφεν έν 7'"Ώ -:-:ρ ο ς t/. ,J-:O'J &~ευ θυνoμένη ύπ ' &.ρt θμ.
')')6/')0
__ ~ - 4 - 19')4 '
. ~ επω-: ,-
οl:n , το -υ : «"Ο 7 Ι
«υ , , -
~,ε ο υκ εν πασ ιν ακρ ι β Ίι
σ ' ς , "
ο ι σΖυρισμος, ,
ό εν 70~ς γρ&μμαυι 7-ης !)~μZ7έρας i\lαχcι. Ρ tό7-!J'7 0ς εύθ'J ς έξ &p z~ ς &.ν αγεγρ α μ ­
μ±νος, κlΧθ ' ον ,:ά.χα «30γμIΧ7ΙΚ(;'Jς τε κα ι κlΧνOν ικως αΚC:Jλυ70 ς » α.ν εϊ-Ι) 'Γι u;:'
αύ7Υις ανα Ι7[ω ς έπισπευδομένη « δ ιό ρ θ ωσ «;» , 70U70 A'J7'fj βε β α ι οϊ μεγα λο ι ;
γ ράμ μασ ι και ,:ρ αν'{j 7 '{j φων'{j 'Γι 'l'με-:έ ρ α λI ακlΧ ρ \ό7η ς μόλ ις με70: σ7 [Ζου ς
δέz~ &~O '70 1) π ρ(~':" oυ έχε [ν ου ίσΖυ ρ ισμο ί) cl7:0C?Cι. t'Jομ έν-ΙJ « O t Cι p Ow e:r,') ~ t οε Z(l-: ,x
'70 λΟ Ι7:0'; μέρο ς ~O ' l o υ/. ι ~νoν ! 11 μερολόγ tG'J , 7:ρος α.ρ σ ιν '7~ ς συγχύσε ω τ --:& ')
Όρθο3όξω'l λα ων σχ.αν 3Iχλ\ζο μένω ν εκ 7Υι ς 3 \ lχφορας --:ων 'Γι με ρ ολογ [ων κ:χι
κ \ν3υνευ όν7ω ν απoξεν ω θYινlΧ ι 7Υι ς ' Εκκλ·φ[ ιχ ς » . ΓΙ ως 3'ή , αγα;:·I),:ε κα ι περι ­
σπούδαστε αδελφέ, « δογματ ιχ(;')ν τε κlΧ ι κ lΧν O ν ικων » σχέσεων κα ι συν θηκων
λογ ισθή σετα ι ξένη Υ, και άπλως αΠfjλλαγμέ'Ι"1) o \o:epop iic , '~ ς πε ρ Ζνεκεν δλοι
λαο ] σκαν δαλ ιζόμενο ι κ ιν3uν ε'J O'Jσιν απο ςενωΟΥι'/ α ι -:Υι ς 'Εκκλη σ [ α ς ; » 7. 'Α λλ'
Τι ε;:[Χλη σις 70 U σκα'13cι λι σμοu 70U λο: οu (~ ς ε;: \zε ψίjμ !Χ70 ς ύπερ 7Υις 30γμIΧ7ικYις
Υι μ.η φύ σεω .; 7 0U '~ με ρο λογ \ακο u ζη--:'ή μα70ς 3εν Μν α7α ι βεβ αίως '/0: αΠ07ελέστι
άσφlΧλες καν ονικον κριτ-ίj ρ\Oν. ' Η 'Εκκ) :l)σ[α ού δέπο τε έδεσμεύθη εκ 7'ijς τυι αύ ­
~Ί;ς .η 70\lχύ 7ης ....ou λΟ'.Ο U αν7ιλfι ψεως επι συγκεκριμένου τινος θέμα70ς κα ι ού ­
Μ;:07ε ;:cι.ρ εσύ ρθη ε Ι ς ανύ ψω σι'ι τοιούτοψ θέματο τ; εΙ ς 7ην αξ[ αν 70 U 3όγμ lΧ70 ς
ε;:ε \Ο'/j -:0\ Cf. '~7Ίί ·~ -:o εν3εΖο μένως .η α'I-:[):I)Υ\ς 7 0U λα οU. " Αλλ" εzι~ρη σεν επ1. 7'{j
β ά. σε \ 7Λσ-:",;; ω: θ ε"ί.Γ. . γ\κων Ζ ;; \7'IJ;; [ων ε Ις 70'1 ;: ;; οσ3 ιο ρ ισ μον 7ω,1 δογματω»
ΖΙΧΙ εΙς -:·"'1 O\:X-:'~;:LuC':J -:'ij: πε ;; ;. Ο':) -:ων 3:i :fjQO::;: Ζ:Χ Ι ό;;θ'r.ς :Χ'17Υις 3 \3 :Χσ',{ lΧί.[lχ ς ,
&Οtα ?ο ρ~ίjGΧ G 'Υ. όtχ --:-r,'J -; 'JZ ;J'J 1:'J 7 ~ό ~Χ G I/ J μt:ι. ;:.v~ ~ μ Z·'(:Χ.ί.Cι') 7μ-{ι μ 'Υ.'70 ς --:-oU πλη ­
ρώ μ ατο ; Cl.ύ-; ~ ς , -;:~/.JΞ ? I..G μ~γfj'J Ξ:Ζ -:yl:: μ-'. :ί.~ Ξ G 7·7, ;; Ξ ~ :; ':1..'J-:O 7Cι I4 'Y. υ7-ιι ς cι.υ7ΊJς θέ­
σεως . Έχν μάλtG7 :Χ '7(; "r. μ Ξ ? G ί.lJ γ '4::ι.Ζ ;j'J ~'ίΊ-:γΊ μx Ξ,:? Ξ ? Ξ ;: ~ o εz6ν-:ω ς δογμ ατ υω»
zαp αΧ7~ρα χα !. εΙΖε') έ;:Ι;:7Ι:) GΖ ~ :; z ;:;~ :-~ ς G(,) :-γι F[ :Ζ ς -; [;)') '~'J Ζω'), (~) ς ~ σzυ p ίζo')-: Y..ι
ο!. παλαιοημερολογϊται . ί.έγO'I7Z~ Z:Z ~ γ? 7_,? Cι'I-:Z ς ;~ 7~ o ~ χ -:Τι ζ έν E-:Zt 1924 έπελ-

3. «'Ε Ζ %. λ γι σ [α»
r\ ' σ . ::{'; 1 έπ .
(i. Βλ. ύ-;-;;' α ριθμ .
I;J56/ i-J O-23 ε ΥγΡΧ ,?,J') Πχ-:ρι-Χρχ(,1 ) ' Αν-:ωχε[χς . Πρ βλ. Σ. Γ . ΤΟ
·~μ ε p oλo γ. ζ';Γ~ μα , έν: ,,' Ο Ρ Ο ο δ ο ξ [α» Λ ' σ. 6:3. Ν ι Ζ Ο λ ά ο u, M '~ -: Ρ ο π ο -
λ Ι '7 Ο u Ν ο u β Ι α ς~ ~υν έντευξ ~ς ϊ:ε ρ Ι ~ίj μεΡ (JλογΙσ'J , έν : «c I ε ρ Ο ς Σ ύ ν Ο ε σ μ ο ς ))
Ε70ς Ε ' , περΙσσος Δ ' 3 1- 1-2 '7 &ρ . 2.
5. cI'h ' άρ~θ μ. '~ O O !ί/ Ι 8- 31 'fA'J 01JX? [f) ~j 1 9 ~4 ε"('(?χ?ον 70U IIx7p~z ~zoυ 7~)ν Σέ? βων
Δ~Γ; μ~r;'7ΡΙου ;:ρ ος 7 0 ') λΙα.%. . ' ~.\O~ι;ν(';")ν Χ~ ·jσ 6σ70 μ(.ιν . Βλ . 7 0υ70 έν : {(Έ Ζ % i. -Γι σ [ αΗ Α'
G. 365.
6. ,,'Ε Ζ Ζ λ 7; σ [α» Α ' G . 3ί J Ζ;: .
ί. ΙΙ α ρ α 'Α ρ Χ ι μ . Θ. Σ -: Ρ 6: γ Ζ α, ενΟ . ανω -: . -:. Β ' σ . Ι 289. Βλ . Ζα Ι αν ω -:έ ρ ω G .
122 έπ . ΚαΙ Β a sίΙ S a k Ι, <t s, T Jle cHienclar qJιes Ιio n , ενΟα u ποσ-:ηρ[ζεται το α ­
Μν χ-:ον του διαχωρ ι σμου του δόγ μα-:ος α-;-;;ο -:t""i> v σ-:οιχε[ων 77ι ς Ζ<ΧΟ'~με ριν'ijς ζω'ijς καΙ δρά­
σε ω ς -:'7ις Έκκλησ ίχς . ( έν: Ortllod ox Lif e, γο l. 22, 1 9ί2 σ. 23 ).
θούσης ήμερολογιακΥις με,αβoλ~ ς «.3ιεζ{)θiΧΡΊ) το ιερον πηΜλιον » κα ι ~""r;:- "'" ,
ίερoσυλίcι. κα ι βλασφημία 70υ Άγ . Πνεύματοτ , -;-ου δλου ζΊj7,rιμα70ς &'Ι:Ι":'_ ;;'Ξ"','"
πλέον ε iς 7'1]'1 ;;;ε ΡΙΟΖ"l] ν ΟΖ Ι 7Υι ς &κ ρι βείας Τι -;-Υις οiκονομίας ά.λλα. 7Υι ς σω7Ί; ;: ι α: ".
τότε εΙναι βέβαιον δτι -ή 'Εκκλησία .3εν θα. ά.νέμενεν έπι μακρόν , ά.λλ' CI.1Jθω:: εΙ
θCι. έπεμελεί-το 7~ ς &μέσο u και όρ o:σ'7Ω~~ ς &ντ ιμε,,:,ω ~Ι σε ω ς αύτου , ώς πρ ω7Ξ'J­
ουσαν εΖον70 ς σημασ ία» έν -;-η σωτη ρ ιώδει -.-7ις 'Εκκλησίας ά.;;;οσ70λη , κcι.ι θ α.
έΖώ ρ ει ευθύς , &μα τη διαπιστώσε ι τ~ς πλIΧνης , εΙς ""l;'! λ~Ψιν τω ,ι έν .3ε.3ειγμέ­
νων μέτ ρων , oία .3,rιπo,ε κα ι αν fι-;-o ή έκ;;;ε φρασμέψη ,ου λαου γν ώ μ'η 9.
' Η α.;;;οψις , κα-;-α. --:α υτα , --:οϋ Πατριά ρχου ' Α λεξαν.3 ρ ε ίας Φωτίο υ ]0 έ;;;ι -;-ου
σημε ίου τούτου έπερει.30μένη .3εν 'ήΜνα--:ο να. ευσ"αθ,rιση. Διο και με7αγενε­
στέρωτ; οί έν ΈλλIΧ.3ι παλαιοημε ρολογϊτα ι έ;;;ε.3ίωξαν έπι α.λλης βiΧσεω ς να.
στηρ ιξω σ ι -'-1;'1 α.;;;οψ ιν αύτών πε ρ ] 7Ίj ς .3 oγ μα-: ικΊjς φύ σεωτ --:oU ζ 'η-;--rι μα-;-o ς.
Οϋ7ως ύπεσ-.-rι ρ ιζ αν 07 Ι «'ή αυθα ίρε70ς α ϋ7η κα ι μονομεΡ'l] ς μετα ρ ρύθ μισ«; ,:,ου
r,μερολογίοu .. . έΠ"rινεγκε ";"1]'1 δ ια ίρεσιν των 'Εκκλησιων , και συνεπώ ; τ ων
δρθοδό ξω» Ζρισ,,;,ιανων εi ς ':'0'1 έορτασμον των έο ρτων , "t;'! τ-ί-ι Ρ'φιν 7ων ψηστειω ν
και 71]'1 ταυτόχρονον κα ι όμο ιό μο ρ φον έκ.3·rιλωσι ν ,:,Ίj ς πίστεω τ; δια. ,:,ω ν λο ιπών
τ-ης Yυx.Ίjς καθαρμων» ]] , δεδομένου δτι , κατ ' αύτούτ , δ ια. τ'l]'l 'Εκκλησ ίαν , κατ '
α.ν,[θεσιν πρ ος 7'1;'1 Π ολιτείαν , «70 ζ'ί; 7'Ijμcι. 70υ " Ημερολογίου δεν εl'η ι ζ'!ι-: Ί)μα
χρ όνο υ και 'ήμε ρομΊί'ιία ς α.λλΧ ~'ί;7'r,μα Έκ;..:ί:φιασ7 ικΥ,ς Ζ'ι ώ σεω ς κα ι συμφω -

8. Β. Σ α. Ζ z?i.~ ' ~\7':i'J~r; σ~:; .:0' - -:0'1 :ttaEG. π . Έ ::~,? Θ;;: ,..Ιόω~ 6 ::'-./ )ί.'J·I . . . σ . 15.
9. Πρ βλ, zr:ι. t 'Ι ε ζ ε Ζ ι -ή ί. , .\1 τι τ ;; ο π (, Ι. ~ τ '"./ "J Θ ε σ σ J. λ ~ Ι:) τ ~ ο fj ς % Χ t
Φ α. ν α. Ρ L Ο φ ε Ρ σ ά λ ω ν , Τ Ο Nέ c.ιν C ΙΙ μερ ολ όγ ων z'Xt -:6 II x ·:;: ~ J. ~ Z::: ~".J·1 J _--\ί.εξJ.'Jό~ ε[:χ ς,
έν : ,, 'Α ν ά πλ α σ ι ς)) 192 7 σ. 1 76.
JΟ . Το γεγονος ΟΤΙ μετά ~oν θ ανατον τοϋ Πα-:ΡΙΧΡΖου Φ ΙΙ)'": [Ο',) '":0 Π 'X'":~ ~ x;,zεIoν ' λ.­
λεξ~ν8ρ εΙ~ ς μετέβαλε στασ ιν εν:χν--: ι. ,,:,ου θ έ ματα; Z?:L Οι.' εϊ:ισ-ή μο ',) (Χ'.JτοU Ο~fj λώ σεω ς έοέΖΟη
Ο-;-Ι «ούδέποτε προσέδωκε δογματυων zrxpXK'rϊjprx εΙς -;-~ν i)!.όρΟωσιν -;-ου " Η με ρ ολογ ίου »
{«' Ε Ζ Ζ λ 'η σ Ι α» , 19 2 7 σ . '1 3 ) , άλΧ' άπλώς απεδοκ ί μασε την μονομερ-η κ·~Ι εσ7:ε'JσμέΥr,ν
με τ:x~oλην --:ου "~με ρoλoγ[oυ, ά ξι ω σαν 7/ιν συγκ ρ ό7fjσ ι.ν Συνόδου εσ7ω χ~ ι μόν ον 70Τ: ΙΖ-η ς
τ:ρ ος λΊj ψ ι'l άπο,?χ σε ως οχ ι έπΙ -;-ου 'ίj μ ε p oλoy ίoυ μό'lο'l άλλά και έπι -;-ου Πασχαλίου ( "π ά '1-

Τ σ. ι ν ο ς)) "1926 σ. 808 ) καΟισ-;-χ σ φ όδρ α πιΟανην την έκi)οχην ΟΤΙ ή τοιαύτη του Φωτ ίο υ
"(Vώμ'fj, ατ:ε-;έλει. τ:ρ οσωτ: ικ'r,v aJ.J70G μα.λλον ",:οτ:οθέ7"'ισι') εν:χν,,:, ι ",:ου -r;μερολογ ίΟ'J . ΤΙ χν­
'7ω ς όι~ 7r,v "':O LΙY/J7fj'J 'Υνωσιμ'ΧΖ[χν Ο ι.εμ?:ρ-;t>ρ-ήΟ-fj σ:χ'J έντ όνω ς ot έν ~Eί).ιΧO ι 7':?:λαΙΟ"fjμερο­
λογΙ",:α.ι. 1':'ρ ος 70ν ν έον 11α.ΤΡ Ι& ΡΧ"Γιν Άλεξανορεί'Χ ζ Ν ι,Ζ6λα,ον 70'1 Ε ' , α Ιτούμ εν ο ι έξ"ιι γήσε ι,ς,
(Πρβλ. Χρ υσοσ-;- ό μο υ , ΛΙη-;- ρ ο πολ Ι-;- ο υ πρ . Φλω ρΙ'Ι 'ης , , Επ ισ-;-ολη
προς 70ν ΙΙ?:τρ ι.& ΡΧ1ιν 'λ. λεζ?: νΟρ ε[ας .κ ικόλcι oν ",:όν Ε ' : 1 936, εν: «( l~ϊ:ομν~fιμα",:'Χ -Έτ:ι.σ-:-ο ­
λαι - ' λπ oλoγ Ιc,ιιη σ . 25 -36 ).
11 . Χ ρ υσ ο σ-;- ό μ ο υ , 1\l ΊJ-;- Ρ οπ οi. Ι-;- ο u πρ . Φλ ωρ Ιν η ς, ' λκριβη ς
θέσ ις -;-ου Ή με ρ ολογ ιακ ου ζητήμα-;-ο ς . ΆθΊj'lα ι Ι 950 σ . 12 . Πρ βλ. κα ι τ ο υ α'~ τ ο υ , Ά ­
νοι,Ζ";"1ι εϊ: ι.στοϊ:ή _, _σ , 6 -ί , Τ ο υ α. ύ "': Ο υ, Ι{ρ ίσε ι ς Ε:ϊ:!. 7η ς "'(ν ώ μΊj ζ 7~ ς ε7: Ι του Συν­
-;- Χγ μχ -;-ος . . . σ . 4-5 , 11 ο λ κ ά Ρ π ο
u, ( Λ ι ώ σ η ) Έ Τ: Ι σ κ ό π ο u Δ ( α u λ ε Ι α ς,
u
Κρ Ισεις έπι τΊjς πρ ώτης πxpc,ι7ηpήσεω ς . . . σ. "1 8-1 9 . Δ . Πα υλη , ' Ε ΖΥ.ί;φ Ια και Έ πι ­
σ7ίjμη σ . 11 . Π ρ βλ. ΚΧι Ε ύ γ ε ν Ι ο u Τ ό μ π Ρ ο u, Έκκί;ησΙα , i)εχθε ίσα .0 Γ ρ ηΥΟ­
Ρ'.χ'ιο,l ( πατ;ικον ) 'Ημερολόγιον ... έν : "ΚΕΟ)) Όκ-;-ώβ[)ιος 197 1 σ. "12 .
 136

νίας Ζ1ς "'C,X &φορων-:α 7ιΧ 7Υις π ίστεωτ Χ :Λ -:ιΧ τΊjς θείας λατρ είατ; » 12 καΙ « πάσα,
οLIχΟ·ήΠ07ε ;:αρέκκλισις &;:0 --:v::) 'ΙV'JλL :Χ 'I ΟU "Ημερολογίου έπιφέρ ε ι σύγχυσιν
ΧαΙ &'1α-:ροη,1 ε1ς -:0 01.0'1 σ·Jσ--:Ίί μ:ι. --:Ίjς ΈκκλΊ) σιασ-;-αΥις -: ά. ξΖω ς καΙ εύρυθ­
μίας έν ...-;η έΚΟΊ)λώσει --: Υις Ό ?θ r,06 ~V'J θεία ς λατρείατ» ]3 . Κα7ιΧ ':"/j'1 :'ί.ποψιν
ταύτη ν οεν έπετρέπετο z ~ς 7 (,') "EZZi :r,u[ Z'J «')~ z Ισαγlι:yτι '70 νέο') (Eop'":'oλόΎ~oν '
κlΧΙ νιΧ διάσπαση ενεχ:ι. --:v.)--:Uj --:~'I G'j'/εvρ --:α σμ ο'l ( Yι--:v L ) --:-η,ι έκo~λωσι'l --:ω'l πι­
στευτέων έν --:?j Θ. λ :χ--: ?ε ( :χ )) Η . Tr,::J--:o Ι)ε ;: p7.~α.σα «διέσπασε ,,;-ην έ'Ιό-:η-:α --:Ίjς
καθόλου ΈΧΧί:φ ( :ι.ς έ'ι --:f. ~ ~ώ~ ε ~ χ :χ Ι έΧI)Ίjλ ώσε ι 7Ίjς πίστεωξ, Ί\τις γίνεται οιιΧ
--:ω,ι έv ρ'":' ω,ι , --: ων γr, σ --: ε~ω·ι Χ:Χ ~ --: ω'ι ί.V L;: ω ,1 Ιε ροτελεστιών -:Ίjς Θ. λατρείαξ ,
I(o: t '70:r:-iJ ό~67~ 7~ ~ 6"ι' ~ z -:-~ ~ ~/6 7'r, 7iJ ~ -:"~ ς ΈZκλ'η σ [ cι. ς οεν ε,.ι:.ει,,;CI..~ μόνο')
εί ς 7"0) 7 ':1..')-; 6: -,,7 7. -:-~ .; -: ~ Ι:;-:Ξω .; χ:ιΙ -:-~ς θ . ί.Χ":' ;; Ζ[ χ ς, &λλΧ zo-:t είς -:·'ιν ταυτό­
ZpO') Γj') %::1. ~ 6:Ιι'j~6~ι'j : ~'J" ~~w t7~·1 Ζ ): ~ Ζ-.ι..,? ':J..·I G~·I :χ .j 7"~ ς » 15.
Et.; -; 'Χ~-; 7. -: :Ι ~ X -;-r, ~r. -; Z'J·I ~ ... -; χ~ :x: . ~ -:~ -~ ό~ χ?ό ~ω ς Χ:('7 Ο: '70'1 Ζρονιχον προσ­
ό~Cιι: ~G;.ιc,·J .~ ~ . ~Z ~ ιj7r,.; rj 70'Ja6 ~tj'J · Ezγoj:r, G ~ :1. '; Ζ%':.ι i. fj·J θlJ·Jμέγη έκά.στοτε Ε'ι -τφ .
έΓj? 7J..G ;.ι(~ -: ων Χ·,- [ων Z X ~ Ξ~) 7'"7. -:·r,? ·~u~ ~ -:(;;'1 'I.,ι σ-:'Ξ~ ων -:χ;~ ς , ούδόλω τ; συνεπα­
"'.-;;'-: Y. ~ 1::-:6 -:Ζ θ~ω ~ΟIj -: ~χ:;ι ς z:xl 7:? xz-: ~z:r, :; Z7:6'~~ως~ 7 ;"J ό ιΧ p ρ·η ξ ~~) ~ων δεσμών
--:-!Ί:; μ z -: x ξ'~ x·) -: ω~) έν λρισ-:<f> ένό -:οη-:ος . E~ναι. Χϊ.λωσ-:ε γνω σ-τόν Ο-:!. Ζα.Ι προ

1~ . Χρυσοστόμου, .\1 Ί] τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ πρ . ΦλωρίνΊ]ς, ΕΙσ-ίπφις

1
ε ί ς -:-ό _-\.1 Πανελλαδυω» Συνέδ ρ ιον των όπocόων του "Ιουλιανού ' Ε ορτολογ ίου , έν: «ΤΟ λ. Πα­
νΖi.i.:χδ ικον Συνέδρ ιον ... » , AOΊjν:xι 194 ? σ . '16. (Κ υ π Ρ ι α ν ο ϋ. Λ:χ Χ α ν α. , Ποία 'ή δι:χ- ­
,? ο ρ α μΖτ:χξυ Παλα ιού καΙ Νέου ' Ημερολογίου, 'ΑΟ'ijν,χι 19 72 σ . '15-'16.
13 . Χρυ σο στόμου , 1\1Ί]τροπολίτο υ πρ. ΦλωρίνΊ]ς , Θέσις -:οϋ ·
έopτoλoγ~%()υ ζτ,τ/μα.τος άπα ιΧπόψεως I\:α.νoν ~%~ ς , Έκzλrισ ιxστιχ-ης ZOCL Έθνικης , έν:
« ΤΟ Α' . Πανελλαδυών Συν έδρ ιον . . .» σ. 44.
'14. Σ. Κ α Ρ α μ 1) τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ενθ. ανωτ. σ. 2? Γ. Ε ύ σ τ Ρ α­
τ ι ά. δ ο υ, ενθ . άνωτ. σ . 82 έ π. Π Ρ ω θ ι Ζ Ρ έ ω ς Ε ύ γ Ζ ν ί ο υ Τ ό μ π Ρ ο υ, "Αν&η
καΙ κρϊ:ν,χ "Ορθοδοξίαε, 'Αθ'ijναι 1960. σ . 2?-31.
15. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ , lII"I) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν·1) ς , Θέσ«; . . ,
σ. 55. Πρβλ. κα.Ι Μ ά. Ρ κ ο υ μ ο ν α Χ ο ϋ, Φ{)λακες γ ρηγο ρ εϊτε . 'Η 'Ορθοδοξ ία. εν πυλέ­
μ~ σ .1Ο. Σ υ λλ ό Υ ο υ 'Ο Ρ θ οδό ξ ω ν Β Ζ ζν ί κ ο υ Σ Ζ Ρ Ρ ων , ΤΟ "Η μερολό ­
γ ιον , Θ Ζ σ/νίΚΊ] σ. 9. Γ. Ε ύ σ τ Ρ α τ ι ά. δ ο υ , ενθ. ανωτ . σ . 82 έπ . ενθα: ύποστηρίζετατ .
δτι «'ή ένότ/ς -:'ijς πίστεωτ, 'ή ένότ/ς Tϊjς θ. λατρε ίαξ ",ίνα:ι τι θφΖλιι7:>δες δ ια τl;'l Έκκλη­
σ ίαν κ,χΙ είναι τι ύπερ δογματιχόν». Π ρ βλ. καΙ 1I Ρ ω θ ι ε Ρ έ ω ς Ε ύ Υ ε ν ί ο υ Τ ό μ­
π Ρ ο υ, ενθ . άνω •. σ .
9 έπ . Πρ βλ. προς -:ού-:οις καΙ Ί ω . Β ώ Χ ο υ, Ή διά.σπασις -:'ijς
'Ορθοδοξί,χς , 'A&ϊjvoct 19? ? , σ . 5 έπ . :ΜΊ]-:ροπόλεως ΓΟΧ Π ε ι ρ ,χ ι ω ς κα Ι
Σ α λ α μ ϊ: ν ο ς , '1'πο το φως τ/ς 'ΟρΟοδόξου πίσ-:εως , ( Έκθφελ ίω σ ις ,ων κocκοδ6ξων
θέσεων -:'ijς εφΊ]μερίδος (ι'Ορθόδοξος Τύπος» επι ,ϊjς ",Ισ:χγωΥης -:'ijς 'ήμ",ρολογιοα'ijς Χαινο­
,ο μίας εν ετ",ι 1924 ύπο Tϊjς Έλλocδ ικ-ϊj ς κp ατoύ σ"ΊJς Έ;αλ·φίας, 'AQ'ijvoct, 19? 7 σ . 48 έπ. ) .
'Εν -:Ο';-:οις ό ω\lΊ]τροπολίτ/ς πρ. Φλω ρ Ιν"l) ς » Χρυσόστομος εν ε,,,,ι '1 929 γραπτως ύπεσ..-ή ­
ριζε -:άναν τΙα: , 8τι /)"Ι)λα/)-η «το ' Ημερολόγιον α:';-:ο κα:θ' έαυ-:ο ούδφ[,χν εχει σχ ΟΟ ιν καΙ σ"ΊJμα­
σΙ,χν με ..ην πΙστιν καΙ τήν -ηθιχ'ην , εξ ων άπορρ έει 'ή Ψυχ ικ-η τοϋ άν θρώπου σωτ/ρΙoc» Βλ.
εν: Δ ω ρ ο θ έ ο υ, ( Κ ο τ -: α Ρ α. ) 1\1'1) Τ Ρ ο π ο λ [τ Ο υ Λ α Ρ Ι σ Ί] ς, Ή νομοκοι- ­
νονικ-η θέσις ... , εν : «ΝομοκανονικαΙ 'Έρευνα.ω σ . 190.
-;-ης Α' ΟικουμενικΥις Συνόδου α] σχετυεα] περι '":'0'1 Ζρ 6νον ~OΡ 7:χσ μσ'::: 7 'j J • Ζ­
σ/.α εριοες με7α~,; 'ΑναΤΟλΥις και Δύσεω τ , οεν 'ίσΖυσαν ϊνα πα ρ σ.β ί.7:~ Cu r;~ 7/,'

τοιαύτην '";1)ς ΈκκλφΙας ~ν67η7α 16. Και 701)70 ο ι67Ι σ.[ περ] '":'tΧ !fιθ''ι κ :χ~ <:θ ~­
μα κα ι o·~ ΚIΧΙ α ί περί χρόνου διαφορα] 7ω,l έπι μέρους ΈκκλΊjGιων οε'l U;:-r.p;:r.·1
7Π./7ε αίτία διαστασεωτ αύ7ω-l , δεδομένου Ο'":'Ι ά.ρzΊjθε'l 'ή Oρ α ιώθΊJ παρ ' αύ'"; CΙ:~;;
'ή oρθ'~ ά.,17ΙλΊJψις καθ' Tι'l 'ή έν6"ΊJς οέο'l '1tΧ έπιο ιώκη7αι εις 7tΧ ούσ ι ώδη κα ι -1"-
μ.η παραβλαπτηται έκ 71)ς πουτιλίατ; ΕΙ'Ια ι οε γνωστόν ση «ούδέποτε ~ 'Α'Ια­
,,:,oλικ'~ ΈκκλΊJσ[α 7ων ΟΚ7ω πρώτων αίώνων έθεώρη σε χρονολογ υτα ζψ~ματα
ώς «ούσιωδέστατα» χαι ούδέποτε ά.7:εΟέΖθ·') δτι 'ή περ] αύΤtΧ πο υαλία αϊρει '";.η'l'
έ'Ι6":'Ί)'":'α 71) ς ΈκχλΊJσΙας)) 17. "Οτε δε ό Ρώμη; έπΙσΧΟ7:0ς και Πάπας Βίκτωρ ,
ύπο --:01) τυπυωδ ρωμα"ίΚΟ 1) πνεύματοτ; έμ φο ρο ύμενος , έπεδί ωξε να. ά.πoΚΊJρύξη
ώς έ'":'ερο06ξους '1. α. ς Έχκλησ [α ς '";1) ς Μ. 'Aσίcι ς, οι67Ι έώΡ 71χζΟ,l70 Π άσχ α έ'Ι'
·ή με ρ ομΊ)'l Ιq. riAATI ~ έκε[,1η Τι7ινι 'ήχολούθε ι ~ Ρώμη , ήλέγχθΊJ δρψ.έως και ά.'1ε­
χλ1ιθη εις --:-η,ι τάξιν ύπο 701) Λουγ δο ύνου EΙΡΊ)'lcιΙo υ , ύπομ'lΥι σαντο ς αuτi;'> δττ ,
παρά τ-ην σ/.ε--:ικην πο υαλ ί αν , «παντετ; είρΥι'lευσάν τε και εΙPΊJ'IεύOμε'l προς ά.λλ·ή­
λου τ;» 18. την θεμελιώδη 7CΙύ7Ί)'1 ά. ρ/.·ή-ι , χαθ ' ·η,ι 'ή '":'αυ7ό": Ί)ς ά.πόψεων δέον να.
περιορίζηται εΙς τα. ούσιώδη , δ ι ετύπω σε-ι ώς :1.ρι σ7α βρ αΜ7ερο'l ό έ'Ι λίαν συν­
Τ/ΡΊ'J,,;ικoίς Ζρόνοις ζ·~ σα ς ~IέΎα ς Φ ώτ τ οτ , Z ~7:(~\) O '7~ «." -: ω'ι Ξ: ~ ?·r,μέ\Jω'J έτερό­
της κlΧι παρlΧλλCf.γ-r" --;·η,ι ~-loει 8Y, ΖΧΡ Ι'Ι 70 ::ί 11 νε·jμ:Χ 7σ.:; o·~ π :χρεχ (~ί"Jσε 19)) έ,Ι ­
νοω ,) O'7~ .~ περ] 7α μ"η ο,j G ~ώό·1J o ~ :χ?o;;χ ~o O~') δ·j'):Ι ,";":Ζ~ '11. Z;:-ι, ?Z~~ ·!ί δυ σμ ε ­
νως 7'~'1 τΥις Έκκλη σ[ιχς ~νό-;-η7α , ·η-ι 70 ν σμικισ7~Χ~'1 pωμ:ι.'~Χ~-1 Π'ιε::ίμ:χ έ;'r, Ρ7Χ
ιΧπο '7~ς όμοιομορφίατ; χ~ ι συμφωνίατ; %7.: 1 ::: ~~ Χ'J 7χ ς ;;-, ":" :Χ:: λ::: ;:7Cι~::: ;: :::[:zς 21.

16 . Ε υ σ ε β lο υ, ΈΖχλ "Ιστορία 5, 25. Πρ βλ χ:χι Κ. Κ ο ν τ Ο γ ό ν ο υ, Έ χ/).•

' Ιστο ρία ±πο Χριστού γενν'ή σε ω ς μέχρ ι -;ων χ:χθ' 'ίj μας χρόνων . ' λO-~ ν :χι 187 6 σ. 21 6. Β.
Σ τ ε φ :Χ ν l~ ο υ, Έχκλ. 'Ι στορ ία . .. σ. 11 Ι . Γ . Κ ο ν ι δ cY. ρ η , ΓενιΖ '/j Έχχλ " Ιστορία Δ .
l\I π :Χ λ ά. ν Ο υ , Περί -;0 Π αλα τοη με ρολογη τ υων , Ζοι : « Έ χ χ Χ η σ l α» 194 8 σ . 23 7-2 38.
l\I -IJ ') α χ ρ ι σ τ ο ~ ο ύ λ ο υ: ΤΟ Π άσχα, εν: « Ε . λ ,» 1883, σ. 432 , Π α Ρ θ ε ν l ο υ
Π ο λ ά κ Ί) , C Ιστο ρ ιχ χΙ πρ οϋποθέσει ; τοiJ πρωτε ίο') τοσ ' Ε π ι σ%ό που Ι{ ων/λε ω ς , έν : «0 ε ο­
Χ ο γ l α» 1952 cr.10l.
'17. Κ α λ λ ι ν l χ ο υ, (Δ ε λ
-IJ Ζ ά. 'Ι ''ι) Μ η τ ρ ο π ο λ l τ ο υ Κ υ ζ l χ ο υ , Έπι
-;Ο\) νέου ' Η μερολογ ίου, Κων/Χ ις 1924 σ . 6. Π ρ βλ Ζ:ΧΙ .λΙ Ξ . Π. , ΠερΙ εν χρονΙζον σχί­
σ μ:χ , εν : «'.Α Ο ω ν ι χ ο Ι Δ ι ά. λ ο γ Ο ι » 1974 -;. 22 σ . 2/,-25.
18 . Ε ,j σ ε β l ο υ, Έχχλ Ίσ,:,ο ρ ί:χ 5, 24. Βλ. Χ:ΧΙ Π :χ Ρ θ ε ν l ο υ Π ο λ ά. % 'IJ,
Ίσ-;ΟΡιΖαΙ προ ϋποθέσεις .. . ε,ι : «Θ ε ο Χ ο γ l α» 1952 σ . 10 1. Κ:χΙ αρΟρον ±νυπόγρ:χφον
UΠΟ -;ον -;Ι-;λον : «Ίουλι:χνσν -ί) Γρ-ηγορ ι ανόν ;n έν : «Ο.Τ .» 15 -9-76 σ. 11.
19. Ρ. G. 102, 608.
20. Περ ι τΊjς ~ ι:χzρΙσεως με-;:χ;υ ο·jσιω~ων Χ:Χι μ.η ο·jσιω~ων εν -;-Γι BElq: λ:χτρ εlq: βλ. .
Δ ι ο ν υ σ l ο υ, λΙ'η -; ρ ο π ο λ l -; Ο 'J Σ ε Ρ β l ω ν Χ:Χ Ι Κ Ο ζ ά. ν 'IJ ς . Πε ρ ι λει-;ο υρ­
γ~χΊjς άν :χνε ώ σε ω ς εν ήj ΈκΧλ η σlq: τ'ijς Έλλά.~oς . ' AθΊj να ι 1972.
2 Ι . Βλ. Χ:Χι Γ . Κ Ο ν ι ~ ά. Ρ 'η , 'Η θέσις -;Ίjς K:χθoλιzΊjς ΌρΟο3ό;ου ΈκΧλησ ί:χς έο;
-;-7, « Κοιν ωνlq: τιe.ι ν ΈΧΧ),-lJσιων» έν : «Θ ε ο λ ο γ [ :χ » 1949 σ . 301 έπ . Ζ:ΧΙ "Ο \) α υ -; Ο \),
138

ΆλλΧ και χι με":" ): 7~'rj ') Λ' O~χoυμε'J ιx.~~ν Συνο () ον συνεχ ισθ εϊσ α ι πε ρ ι 70
Π άσχ:ι.. ερ ιόες , 7:" P Cι σί. :Z ~ O~ σ :z l. μ Xί. ~σ7α χ~ι O ξύ7Ύ17ίl εν ":"ι7} πρ οσδιο ρ ισμ ώ 7~ ς
ίσημερΙχς , δεν Z;:f-:'JZf'j'J Z X~ :- ό"':' Ξ ')7.. 8ι :z σ~άσω σ ι 7ην ένό'7ΊJ~α --::rι ς ΈXXλΊJ σ( ας 22,
παρ± -:0 γεγυνο ς ;~ -:~ Z :Z ~ -: 6-:ε '~ ;:~ ? ~ ~') o ~ άρνΎjθέν7ες οπω ς συμ μορ φωθ ώσ ι π ρ ο ::;
-;.'φ γ'lω G-:-f;'1 ;-:~;:; ~ ZCJ ;:;-; XG;LCJ:::; -; (J:::; Π :ί.σΖ Ζ &;-:όφlΧ σιν ,~ ς ΑΙ O ίκoυμενικ ~ ς Σ υνό­
δου . ~ Η διχ?o?o~ μ iί.Ι G 7 Χ 7:Ξ;:' ~. : γι ~ ~ :ΖF Ι'/~~ tσημ ερΙας ·ή με ρo μ·l)νιαx.·~ ά.ν7 [λΎJ Y ι ς
εν τε -:η Δ ύσ ε ι Z :Z ~ --=-'(, : :\νx -: Cι ί.~. Z 7. ~"':" IJ ~ ώό'~γ ε ι ε~ς '7 0 '1 έΟ Ρ'7ασμον '7~ ς μεγα.ι.γ~ς
7C1.υ-:- οης και ;:ΡΙ:J7"lj ζ έ(ιp':"~ς Ξ'ι ·_\ ί.ε ~ :z·/ό.: Ξ[~ μΖν Z~7~ Μαρτ ι ον μ~νcι. πολλάκ ι ς ,
έν !) ώ μη 3ε κlΧ ι 'Αν-;ΙΟΖε(=(. ΚIΧ-; ' ' λ ;-: ;:;(i.ι σ'Ι . ~'I -;σ'~-:oις 3ε,l διέσπα σε -;ους με-;ιχζυ
,ων ZριστιlΧνων δ ε σμο ύ τ έν ό-;-'Ij-;ο ς zcι. Ι ΖCJ ι'lω ν (:ι.:: . Κ:ι.-;χ ,ο Ζ-ως 38ί μ.Χ. ε ί3ι­
κι~-;ε p o'l -;0 Πάσχ α έω ρ-; άσθη Z'l -τε '.-\.Ψ:ΙΟΖε ( ::- z:ι. ~ Ρ Ι:Ψ'n -;'{j Κυριιχχ'{j 22 Μαρ ­
τ ίου , έπει3'~ 'η παν σέληνοτ συνέπε σε -;'{j 19'(, ,\1:ι.;;-; (ο ') , ~'Ic)) έν 'AλεζlΧν3ρεί=(. -;.'{j
25Ίj 'Απρ ιλ ίου , ~70~ με7Χ ενα και πλέον μΥ/να. Είναι 7:~o?ανές δτι .~ ύπο 7ων
ε~ι μέρους ~ EΧΧλγ~ σ ~ων ZΡ'ιισ ιμO~O ['ιισ ~ς ίδ ίου "ή με ?οl'ογ ι ): %.():) συστηματοτ; έΟ"fJ ­
μιο ι)ργει -τ"ην το ι αύτην διαφ ορ οποίησιν 23. Ση με ιω τέον 07Ι τότε έσημειώθη -

" Η ΒΙ(Υ.μόΡ9 ω σ ις τr, ς l\:αΟοί. ΙΖΎι ζ ΈΚΖΧ"ι;σ[χς z~Δ ο[ ",:ρει ς C Ιερχρχαι , έν : «0 ε ο λ ο γ ί α»

1955 σ , 40 ί . Κα Ι Ε ύ. Θ ε ο δ ώ ρ ο υ, Φ α ιν ο μενολογ ία -:ου γνη σίου c,pOoM;ou πνεύμα­
τος ΖαL 7ων έ ξ αύ70υ &:Τ:ΟΖλΙσεων , '..;\θ'Γ,ν :x. ~ 1972 σ . 28 Ξ π .
22 . Π ρ βλ . " Α μ. '..~ λ L β L ζ ά τ ο υ , Το αϊτιον των περ ] ":"ou Πάσχ α ε ρ ί σων . .. σ.
45. ,, ' λ ν ά π λ α σ ι ς», 1932 σ . 299 . Είναι γνω στόν -:0 περιστατικόν Or.Ep συν έ ~'η με"':α­
ξ,:, -:ο υ Π άπα 'Αλε ξαν δρε ία; Π ρ οτε ρ ίου ΖαΙ -:ου Ρ ώ μη ς Λέ ον το τ; -:ου Α', 'ΕΖ τούτων ό μεν
r:ρw-;ος , έΖ6 μενο ς τ/ζ Ξ:ϊ: Lσ-:-tj μον LΖΊ) ς &ΖΡLβεΙ:ις , έπέ μενεν Ο ϊ:ως '70 Π άσχα 70U 45 /J: έορ ­
'":α.σθ·rι τη
24"(. 'Απ ριλί ο υ , ό όε όΖ 1J τε Ρ ο ς , έΖόμε νος '70ϋ ρ ω μα'ί% οϋ εθουζ χα.!. τ/ς παραδόσ εωτ;
έπέμε νεν οτ;ως ό έ ορ ,,:,χσ μο ς ,,:,ελεσθ -? 7(, 17γ'ι '...Α πριλ ίου, ΓΙ ρ ο ς τού το ό Λέων ΤιξΙωσε 770C ρ Χ
'70υ Π ρ οτερ ίου , 'ίνα συ μ μO Ρ 9 ω θrι 7:ρος ΤΟ'Jς εν Ρ ώ μγ; γενομέ νους GZZ-; ~%01J ; ύπολο γι σμούτ,
ά.λΧ' ό Π Ρ O'7έ ρ~oς 'ΓιρνΎιθ'Γj , μ:ίj με -;χ;:ε tσθε t ; 0') --:::: με 7~ τ'lΙν με σOλαβ Ύj ":'ΙΚ'Γιν πα ρέ μ β ασ τν τοϋ
Αύτωφ ατο ρο τ λJ α pzι 'Χν eιυ , Τ έλο ς ό Ρ(:Ψ'ης Studio u n it a t is e t P a cis , Ζάριν ~"I]λeινό -: ι 7~ ς
ένό-:Ύ)-:ος ΖαΙ -:Ίjς ε 1 Ρ'ίιν'η ς ιJ r.εΖώρτισε , δγΊλ6)σ'Χς
"non q uia J ιo c r a t io lnanifesta docHerit
sed qui a unita ti s , qu ;ιιη l nlιxi rn e cll stod iIIllls ctlI'a μ e l'suas erίΙ» . Πp~λ. ,,' Ε Ζ Ζ λ "1] -
σία 'l» 1925 σ. 21.
23 . Ι(α.t μ:::7i 7'ίjν 1\ ' ΟΙΚΟ'JμενΙΖ:rιν Σ 'JνΟ Ο fjν οεν ίσΊι~1) σεν εν zoct 70 αυ70 'ίjμεpoλoγια.­
χον συσΤ"Γjμ:x κα.θ' άϊ:~ σ,ας 7:Χζ 'Εκκλ·,ΙσΙας . ου-;ως ό μεν ..:\ Ι. '..Α.Ο :ι.ν Χσ ιο ς με"':εχειρίζε-:-ο ":'Ο 'Jς
α~ΥJr=7tαΖ').Jς μ-η νας , Τ:'ρος κα.θορι σμΟν -:-ης έορ-:-r,ς ":'0;; ΠΧσΖα. , ό οε Έ π ~φ xν ως ό Ι(όί: ρ ου
εσ'ιj μ ε [ο') 7αϋτoc εν τι{) τ: ρ ο σοιο ρ ισμ <Τ> 7r,ς 'ΙΙ μεΡ ο μΊί 'JΙα. ς 77ις Βαπτίσεως "';'ou KUPLO'j : (( l\.α.τά
λ.L"'{'Jϊ:7 ΙΟ'Jς ΆΟορ οωοεΖΧ":"Γί , τ:ρος εξ ειοων νοεμβρΙων , Κ:Χ. 7α ελλ~να:ς Δ Ιοu eιγοό'(j , Ζα7α
'Α 8 'ην Χ ίου ς λΙεταγειτνιωνος έ ~ δό μ-n » . Π p ~λ. ε'l : Χ Ρ u σ ο σ -: ό μ ο u (λ' ), ,Α Ρ Ζ ι ε­
r.ισΖ όr.eι u 'Α8η,l (7)ν . . ., Ί-I με p oλeιγ ιαz x Α' 19 26 σ, 31 ΖαΙ ,,'ΕΥ-Ζλησίαν»
'1 926 σ. 346, ' Α ν θ ί μ Ο 'J, ΛΙ η -: Ρ ο r. ο i. ί -: eι 'J ΛΙ α ρ ω 'Ι ε ί α ς , Τ Ι, ζ'ή7η μα -:ου
( ΙΙμερολογ~Ο'J . . ., εν : « 'Ε % Ζ ί. 'r, σ [αη 1932 σ . 4.25 ~ ενθχ ;;χρα.-;ΙΟεν 7ΧΙ εν εΖ,,:, :Χσει τα
ύπα των ε π ι μέρους &ρχαΙων ΈΖΖί:ljσ!.ων τη ρ ο υ μεν χ Oι~?oρα. χ::ιτα. T:εpιoz~ς 'ή μ:::P O Λoγ ~α.,
εν συν::l?εΙ~ ϊ:ρ ος ",;,~ ς Ζ:Χ7Χ 7ότ:ου ζ 11 0λ Ι 7ε Ιχ :; . ~ Ω ς ;:ρος ,,:,ον Ζρόνον το\) ]] {θους 70ij Σ ω ­
τ/ρος βλ. C a 1 1 ί a s S Ι' a Υ r ί (1 ί s, C11ron o1ogi e d e 1 α l' a ssion . Etude 1lis t or iq lle
et scrί μ t ιJ1a ί l'e, P a ri s 1834 . Πρ βλ Υ-α Ι ,, 'Ε Ζ Ζ λ '" σ ία 'J» 1934 σ . 108 .
σαν και σποραδικά. τ ινα κρο υσμ ατα ά7:ε~Oε[α.ς μον α χών , ΟΙ7 ινεζ Ξ ζ''ι % ΓJI.rJ'J&-r, --;; Ζ ,
« ε ξ άγpo~χ[ας ~ πpoχα'7αλ~ Ψεω ς άποκρ οu ονΤΞ:ς τ~η') πε ρ] ,:,~ ς έo p-: ~ ς '70 ~ Π Χ 'Τ/Χ
άπ6 φ α σ ιν τ:~ς Συνόδου (τη ς ΑΙ Otκo υ μενιy-:~ ς) έπι Τ({) λόγφ δη α σΤΊί 7::1. .::::-
βίασε Τ'~ν κρατουσαν μέχρις α υτΊ)ς τ.α ρ α ό ε όεγμένην έν ι αχου συν'ήθει α'ι ':'0::1
έορ τασμου του Πάσχα μετα των " Ι ουδαί ων» 24 . Κατα 7'~ν π αλαιοημερολογιτι-
" εν τουτοιτ
κγιν , , τι' λΊJ ψιν
αν ι "
, αντλου Ι η ν κuρ ~ι ω ς εκ
μεν ' ~ ης ' Ε πισ7.•
,.''- - τ ου- 1\'[
0Λης 1··. .
Κ ων /

νου προς τού; μ~fι παρασταντατ; εΙς τας συνεδρία τ τ:ης 1\.' Oίκo υμεν ιχ~ς Σ υνόδου
'Επισκόπους, «έστι οεινόν 7 ::: και α.πρ επες χ ατα '7~ ς αύ'7 ας "ίιμέρα ς έτέ ρ ουτ; μεν
'7 αΤς νΊjσ-:-είαις σχολαζει» , έτέρο υτ; δε συμπόσ ια συντελεϊν: κα ι μετά "'~~ cl. ς του
Π άσχα. ·ημέρα ς , αλλους μεν εν έΟΡ7 α ις χ χι αν έσεσ ιν έξε,,:,άζε σθα ι, αλλους δε
7 α ~ς ώρισμένα«; έκ όε86σθαι νΊιστε ία ις )) 25. KcXΙ εΙν αι tσως « δεινόν» Υ-αι «απρε­
πέ.;» να παρουσιάζεται ~ διαφοροποίη σ ιτ; ασ7'Ι) έν -r({J χ ρ ιστ'ι αν ΙΚ ({J καθ6λου
κ6σμCΡ' 'Όμως του70 και μόνον Μν α7 α ι α ρ αγε να προσ δώ ση εΙς 70 ζ~ημα 70υτ'0
δογματ υων χαρ:l.κτ Ί)ρα ; 'Η Α Ι 01xΓJυμε'lικ'~ Σόνο δοτ άποφ ασ ίσασα περ] του
Πάσχα , άπέβλεψε κυρίως εΙς 7-η'l άπ αγ6 Ρ:Ξ:1Jσι'l 70υ συνεορτ ασμο ύ ':'ou χρ ιστ ι α­
νικου Πάσχα μετα του 7ω,l " Ϊ ου δα ίων. Ώς i)ε ό Μ . ' Αθ α ν ασ ιο ; παρ ατη ρ εί' ,
« ~ μεν (ΑΙ ΟΙχο υμ . Σονοόο ς) όια τ'Γιν ' A ρ ::: ι α'l'~'1 αLρεσ ιν κα ι όια το Πάσχα
συ'l~χθη. Έπε ιό'~ αί Υ-α7α Σ υρίαν Υ-αι Κ ιλιΔαν y-α ~ Μ:::σΟ7:0":"αμ(αν δ ιεφ ών ουν
προς ~μας και 7(~ %α ~ρq) , εν ι:) ί:(ΛΟ~Cί ~'J ο Ι Ί o ·)ό χ~Cι ~ t7: G[0 1J'J , %,cιι αυτο ί. Άλλα.

2f, . Πρβλ Χ Ρ υ σ ο σ τ (, μ 'J ' ) ( λ') . ' λ ~ Ζ ~ ε :-: ~ σ % (, Τ: Ο υ ' Α Ο η ν ω 'ι . . . ,

ΊΙμερολογια%α Β ' '1929 σ. 3. ο υ μ'l;ν xij .iX %α~ ~ ':'Ξ; ~ α ~ :J. Ξ; ' ~r,ψ, ; -r, ελά σσονο ς σημασίαξ δια­
φο ρ α ] μεταξύ "ri1JV ΈΖχλησιων ώς λ. Ζ . "Γι 8 ~x 7 ;:' ~ 7-=-r, ~ ·'ι 7. ;:x ~ Ζ Χ7Χόύ σε ω ς βχπτισις , ~ πα ρ ο ­
X·~ "'ί; μ'~ τοις γηπΙοις της Ο . Λlετα.λ~Ψ εως , .~ Z~/j'J fjJ.r.J~: ~X ~ ,) ;;7 x σ μ o;:) τ ων Χριστου γέννων ,
7ης έο ρ της των ( ~γ . Άποστόλων Ζλπ. οεν ύ ;;-rιp~x'I ~z x'J xl '{ γχ δ ιασπασω σι το υ ς δεσ μούι;
~νότητoς των ΆΕ%%λησ ιων προς Xί.λ-~λας. Βλ %χ Ι "τ ~ ε ~ : Ί ε Ρ ά Ρ Ζ α ς» '1959 σ. '19.
25. Πρβλ Γ, Ε υ σ τ Ρ α τ ι ά δ ο υ, ενΟ ' Χ·ι ω,:, . σ . 9.. . έπ . Κα Ι κχτ' Έ π ι φ ά­
'ι Ι Ο 'ι « . • • επειδ'~ ( δε) προ του Κων/νο'1 τα σχ ίσ μ ατ α ",ν % x~ -',ν zλ ~,)η τ ων Έλλ~νων λε­
γόντων κα,ι. χλευαζόντω» την έν τΤι 'EY..zλησΙ~ οιχ?{ι}ν Ιχν t;: ~ Κων /νου oιrΧ --:-η ς τω ν 'Επ ι­
σκό πων σπουοης συνηνώθη μαλλον Τ() σχϊσμα ε~ς μΙα.ν ό μ 6'J'j~'J.ν . T ~ oi:ίν τού του έστ ι ΠP01~>p­
γ ια Ιτε ρ ον κα~ χαριέστερον , άπα γη ς περ&των εν μι~ ·ή μ έ ρ q. Χ7:'J.λίΔ.77ε~ν λα. αν Θεφ συμς?ω­
ν Ι 6)ν τε χαι άγρ υπν~ων κα ι τας αυτας '~μέρας ισας φέ pε~') εν ':' Ξ: &γΙ: 'Jπν[αις xrXΙ oε~σεσ ι κα ι
όμον ο ίq. χαι λατρεΙq:, νησΤΖίq: 7ε χα ι ξη poψα.·γί~ και ά:'(νε Ι~ χ:Χ ι ,:,χΤς Cί.λλα ις ταΤς χα.7α τ·ην
παν σε β άσ μ ων ταυτην '~ μέ p αν άγαθαί:'ς Θε ψ ευαρεσ -:+Ισεσι ; n (P .C; . 1-ι 2, 37 1). Και ή &π ό­
φ α σ ις του εν M(,σχ~ Συνεδρίο υ ττ, 9/1 7 'ΙΟ'1λ ίο '1 194 8 ε :-:ι 7Υι 50 ετηρίδι επα'lχφο ρ ας τΊjς
ΙΙ α7Ρ ιχρχικ"1jς άξ Ιας τ/ ζ Ρωσιχης Έκκλ'fjσΙας συνελθ όν το ς , εoέzθ'~ οτ ι ~ εκΧλη σ ια στ ικ-η
έν όΤϊJζ οια φυλiσσετα ι εν τΥι άπαρεγΧλΙτφ τη ρ ή σΞ:Ι τω ν περι. έορτασμου το υ Πάσχα Οια.τά.­
ξε ων, έκχστης Έ κκλ'fj σΙας Ουνα. μέν·Γις ν± Χ P'lj σ ι μo πo ιΊ'j ο ια ";Χζ άκ ινή του ς έο ρ--: ας το εν
αύ τ?i ίσχυον 'ίjμεpoλόγων . Βλ. Ί. Κ α Ρ μ Ι ρ η, ' Επι του Ί~Y.xλ . (Ι-Ι με ρολογ ί ου. ]\Ηα
πρόσφατος άπόφασ ις τ(~ ν όμοοόξων σλαυ ιz(~ν ΈΚΖ).:ησ ιων , εν : « Ί~ γ: κ λ'η σ Ι α η 19 5 2 σ.
219- 220. ΙΙ ρ βλ . και 70 εν χυρ[φ αρ Ο ρ φ της «' ΕΚΚ);!JσΙαςn όμολογουμενον: «καλα') β εβ α ί ω ς
θα η το ~ ο ιόρθωσις --:ου ' Ι ουλιανου C Ι-ΙμεΡολογ ίΟ'J να εγ Ινε 7Ο όπα ,,;~7ι ς Όλης ορ Οο οό ξου 'Εκ­
κλη σ ίας ταυτοχ ρόνως . .. » ( ,, ' Ε %% λ 'f) σ ία)) '1926 σ . 337) .
140

χάρις "c(> Κυ ρ ίω ωσπΖΡ περ~ 7Υις π ίστεω ; ο ϋτω κα~ πε ρί 7 η ς άγΙας έoρτΊjς γέγο­
νε συμφώνω ς . Kα~ 70υ70 ·ην 70 α':--: ΙUΙ 7Υις t'! ΝικαίCf Συνόaου» 26.
Έλέχθη α.'lω7έρω 07Ι χ[ ΟΙΧ?Ο Ροπc,ι'r, σεις έν --:α~ς έκaηλώσΖσι τΊjς θείτ«;
λατρείατ; ούδόλω; -;:)'_FΥ.: βί.:.Χ.7:-:-0 ')G~ 7/j'J Ζv ό--:~fj'7:ι. --:ων ΈxκλΊJ σ ι ων. Και εΙν αΓ...
μεν άληθές, 0 7 Ι .η όρθόοο;ος λα7ΡΖΙα, ΖΧ7α 77. ούσιώaη αυ7Ίjς στοιχεϊα , Ζίνα ι
,ι ,ο άναπόσπα σ--:ον 7Υις ύποσ τασε ωτ zα ~ 70 υ μυ στηρίου 7Ίj ς ΈκκλησΙας μέρος 2 7
κα~ φορ εύτ; --:ης ίΖρας πα ραδόσεω τ , διότ ι έν αύ-τη καταaεικνUΖτα ι οή ένότης 7'Ίj ς
ΈκκλησΙ α ς 28 κα ~ αυτη ώσαύτω τ; μετα αύθεντ ίτ«; κα~ κόρους aΙΖΡμηνΖUΖΙ άλα­
θ'Γιτω ς 7ας άλοηθεία ς .Ίj ς δ ρθοδόξου π ίστεω .; 29. Τούτο σημαίνε ι δτι σπουδα ίο ­
7'ά7η'i σημασ ίαν κέΚ7η'i7'αι a ια -;"(1'1 ένότψα τΊjς όρθOaόξOυ πίστεω ; τα ούσιώ ­
a"') τα ύτα στοι χεία ",η ς θΖία ς λατρ είατ, ατινα κα ι akO'! να παραμένωσιν άναλ ­
λοίωτα , τΊj ς Έκκλ"ησΙας ου'l αμέ'Ι"ης έκάσΤΟ--:Ζ ν α ΠΡOσOΙO ρίζΊJ 7Ι Ζί ς τ"ην λατρεία ν
αυτ-ην είνα ι «70 οuσιωaες κα~ τί 70 έπου σιώ δετ , τί είναι το σταθερόν κα~ άναλ­
λοίωτον Ζίς cι.Uτf]ν κcι.~ 7'Ι ,ο πρόσκα ι ρον κα ~ 7'0 πα ροοικό'l , πo~oς είναι ό OU-
σιώοης πυ ρ"ην κα ~ ποϊο τ; ό έ ξω1 εΡ ικ ο ς φλοι ός ,ης» 30. Κατα ,αυτα είναι ώσαύ­
τως άληθες ()7Ι ή ό ρθόοοξο ς λατρεία «ουδέποτε όπΊjρ ξε στατική κα~ άπολελι­
θωμέ'lη , άλλα κατα καιΡου ς πρ ο ση ρ μόζετο είς 7ας έκάστοτε ζωτικας πνευμα­
τικας άνά.γκα ς --: ων πιστ ών » 31 προερχομένη ε ί ς άνα'lεώσεις και μεταβολατ; των-

26. ΓI ?~ ς ΤΟ'J:; '.Α. ? ρι%χ νο υ:; 'ET:Lcrz 6-;-:o ·)~ .

27. Πρ βλ ' Α μ . 'Α λ ι β ι ζ ά τ ο υ, ' Η λατρ εία 'τ/ς "Ορ θ οδ. Έκκλησίας , tν :
({ Έ κ κ λ η σ ί α» 1952 σ . 2 17 . λ1 ι Ζ α .η λ 'Α Ρ Ζ ι ε τ: / τ: ο υ Ά μ ε Ρ ι κ '/j ς, Έγκύ­
κλιος tν : « ''Ε θ ν ο ς» 29 -6 - 19.54 . Ε 0). Θ ε ο 13 ώ Ρ ο υ, Φαινομενολο γία του γνη σίοι>
δ ρ θ ο δόξου πνεύ ματο ; κα!. τω') έξ α'~y:-oϋ χ;:ο%λ[σ Ξ:ων , '_-\&rι 'J X ~ -1972 σ . 9.
28. 1\'1. Σ L ώ τ ο υ , (11 έν ό7Γιζ 7ης '_.\ ;:oσ -:oλ ικ"rι ς ΈΖΖί:fjσ [:χ.ς z~Ι Ύι έρμην εεα: τω ν Ι.Αγ .
Γραφών , tν : "EΙσrιγή σεις Α ' Έ ,ψ·ςι . ~'J'I~ op i ,;') ) , λθ'Γι'ηι 1 9.50 σ . 5 0. 'Ω ς προς τα στοι­
χεία. ,~ς "Ορθοδόξο» λα-;-p~ ί:ις ~λ. Ί ω . Φ '; ') 'ι -: ο .j λ Ίϊ , Τ Ο T:'1 ~υμα ,~ς Θ. Λατρείαο ,
'AO'/jOΙOΙ L 196-'0 σ . 8 έτ:.
:!9 . Π ρ ~ λ . Κ. λ 1 τ: ό 'ι Ίϊ, λ 1 τ: χ-:~ ι,λrJ': lΚ:Ι Ι σπουδαί bl Έλλ&13ι tν : ('Επιστημονικη .
tτ:ετη ρ Ι ς Θεοί.. ~z oλ-Γ,ς 19.56 » σ . 1 O~. .\1 α Ξ; ( μ ο υ, .\1 Ίϊ τ Ρ ο τ: ο λ ί τ ο υ Σ ά Ρ 13 ε ω ν ,
Τ Ο Ο tκωμ ~'1lΚ Q,I Π:ι-;-ρ ιαρμΤ ι,,1 . . . G . 1;. ι\::ι-:χ -;-0,1 Ε u. Θ ε ο Ο ι;) Ρ ο υ, tντος 'τ/ ς λα­
τ ρε Ια ς 7C(1J":-Ιjς , ~ -:-~ ς &T:o -;zί.ε~ Ιο ~6 7'J;;Ο'J ΖΧ Ι ::λχσ -;ΙΖ-Γιν ε:κφpασ~ν τ~ς ορθο3όξου πνευματι­
κότη70 ς %.ccL =.<ρ ισ70ν e"fjcrX'JP0,?'Ji3,ZL')') :(') -:-7):;, σΥυζ εL Ζ'αt σκφτ ~ το πνευμoc τ/ς μαΚΡOC Lω ­
νος πα ραόό σεω~ -:-Ιjς ΈΖr.λr, σ[ας μας, "fι 7Lς οι;όέν rJ} J.o εΤνα,ι Τι α,Δτη Τι ιΧποστολικη παρά30- ·
σις » (Ε υ . Θ ~ ο 13 ώ Ρ ο u, Φαιν o μ~νoλoγ ία . . . σ . 10-11. Πρβλ. καΙ Ί ω. Κ α. Ρ μ ί Ρ η,
τα 130γμα.τ ιχ α κα.Ι σCJ μβ ολ lΚα. μνημεία τ-~ ς 'Oρθol3όξoυ Κα.θολικ'/jς 'Εκκλησία.ς τ. 1 'AG'ij-
να.ι 1952 σ . 245. Τ ο υ α uτ ο υ , Σ ύνο ψις τ-~ς 130γμα.Τ l}~'/j ς 13ιοασκαλίας της 'Oρθol3όξo υ .
Καθολικης Έκκλησ ίας , ' λθη ν αι 1 95 7 σ . 12 ).
30. Ε υ. Θ ε ο 13 ώ Ρ ο u, ' Η 'Ορθόοο ξο ς λατp~ ία. ώς φορευς του α.νθρωπιστικου t13εώ- ·
ΟΟCJς. Πανηγυρικ ος -;-όμος tπι Tr. 1400 Ί) α.μφ ιε,rιρ[13ι 'τ/ς 'Ι. Ό'VIον'/jς του Σινα . Άθ'i)να.ι 19 71
σ. 385.
31. Ε υ . Θεο13ώρο υ , ε:νθ. α.νωτ . σ . 3 76. το υ α. υ τ ο υ , Φα.ινομενολογία . ..
σ. 23 . Πρβλ. κα Ι Δ ι ο ν u σ ί ο CJ, Μ η τ Ρ ο π ο λ [τ ο CJ Σ ε Ρ β (ω ν κ α Ι Κ ο ζ ά--
μ~ οόσιωοων στοιχείων τ~ς λατρείαξ, του πνεύματοξ αότ~ς παραμένοντοτ r --
λοιώτου. Ή τοιαύτη 8ε ίκανότ/ς 7~ς ΈκκλΥϊσΙας εΙναι γνώρισμα 7'1jς, .j;:~ 7Υ
-πνο-ην του ΠαναγΙου Πνεύματος, συντελουμένητ; εν αόηj άλλlΧγ~ς, ΖΧ-::7. -: -:.
άνθρώπινον αότ-(jς μέρος, καΙ προς πνευμα-:ιχ'ην 7φοχγωΥην των -:έΖνων Χ':­
τ~ς 32. Έπομένως ούχ] πχσα εξέλιξις Τι με7αβολ'η ,:ων 7'1jς θεία; λατρείατ εΙ'ι:χ ι
άποκρουστέα, άλλα μόνον -η εν 70'i:ς ούσιώδεσι , ενω παντω«; 'ή επι το'i:ς μ'η 70
"ΠlΧράπαν παραβλαπτουσι τ~ν ένότητα τ~ς ΈκκλΥίσΙας σημείο«; αότ'ljς περιο­
ριζομένΥϊ και πάντοτε τΊί αόθεντικΊί αότ~ς και ύπευθύνφ χειραγωγία άποφασι­
ζομένΥϊ και συντελουμένη τυγχάνει ευτ.ρόσΟεκτος 33. "Οταν, άν",ιθέ7ως, -η οία­
8-ίjπoτε μεταρρύθμισ«; καΙ αί oίαιo~πoτε τ.ερΙ 7·ην θ. λατρείαν OιlΧφOραι θίγωσι
-:α κύρια οιΟάγματα καΙ τ'ην ούσίαν τ~ς ΈΖκ);ησΙας, τότε αυτη «έπ? οόοενι
λόγφ δύναται να οείξη OίανO·ίjτ.Oτε άνOϊ:ίjν, θίγουσαν αό~ν τ~ς Έκκλησίας τ/ν
ύπόστασιν» 34. Κατα τον Μ. Φώττον, το γν'ίjσιoν όρθόοοξον πνεύμα οεν εξαρταται
εκ τ~ς κατα τόπους άπολύτου όμοιομορφίατ; «εν τα'i:ς εόχα'i:ς, εν τα'i:ς επικλ~­
σεσι ... , εν τάξει καΙ άκολουθίq.: ... εν τι)J του χρόνου μ~κει χαΙ τΊί βραχύτητι,
εν πλ~θει κlχι δλιγότητι» 35. Οϋ7ως -ή εξω7εριχ-η τ.εριβοι;η "ou tzpOU χλ~ρoυ, -η
εν χρ~σει εν τΊί θ. λατρεία μoυσΙΚ 'ίj , -η πουαλ ία εν 7'?j τελέσει 7'1jς Θ. Λεττουρ­
γίας, εν τΊί τ/P~σει των ν'ησ,ειω,ι Χ!7, Ι Ζ-:εραι ",:οια ύ-:Ίίς μορ ?'ιjς OιlΧφOραι οεν
άπεχώρισαν άλλ'ίjλων --:ας Έκκ);ησ Ι lχ ς 36 . ' Η έ'ιό--:'ιj ς -;-ης ΈκκλΥϊσΙας στ/ρΙζεται,
κα7α βάσιν εΙς 7·ην στερεότητα Τ (;)'J οογμά7ων, 70 άμε7:χκΙνη70ν αότων, κlχι
εν τΊί κοινωνΙq.: του ένος Σώμα70ς κ:χι Αtμα--:ος 70U Σωτ'ljρος , οόΟόλως παρα­
βλαπτομένη εκ των έπουσιωδώ» 7ελε70υρ γικως οιαφορων , οϋτε εκ των εξω-

ν ΊJ ς, Περ] λειτουργ ικης &να;νεώσεως έν T{j Έκκλ'ησ (q: της 'EλλCΊδo ς Ά&ην α;ι 1972, σ . 19.
Τ ο υ α ύ τ ο υ, «ο Ι κ ο δ ο μ -ή» , Γ
- Δ' σ. 56- 58. 'Ι ω . Φ ο υ ν τ ο ύ λ Ύ) , Περ] μίαν
μεταρρύθμισιν τίjς Θ . Λειτουργίατ εν: « Γ Ρ Ύ) γ. Π α; λ α μ iY. ς» 1960 σ. 401-444 .
32. Δ ι ο ν υ σ [ ο υ, ΝΙ ΊJ τ Ρ ο π ο λ [ τ ο υ Σ ε Ρ β [ ω ν :ι. α Ι Κ ο ζ CΊ ν ΊJ ς , Χα­
ρισ,~ριoς φδ-ή, , Aθ'ijν:xι 1969 σ. 9,10 . Τ ο υ α ύ τ ο υ, Περί λε ι-:ουργι:ι.'ij ς ... σ. 20 .
33. Ε ύ. Θ ε ο δ ώ ρ ο υ , Φαινομενολογ ία . . . σ. 19. ΑΙ διCΊ? OΡOΙ εξελ Ι ξε ι ς :ι.αΙ το μα]
έν -:Τι θ. λατρεία επεχειρ-ήθΊlσοιν ύπο &κ ρ α;ι φ c7, ς "Ορθοδό ξων Πατέ ρων οίο ι ο Ι Χρυσόστο μος,
, Ανδρέοις Κρ-ήτ,Ις, Δοιμασ:ι."Ινός, Στουδϊτα ι κ . α. . περΙ ων βλ. εν Ε ύ. Θ ε ο δ ώ Ρ ο υ , Φοιι­
νομενολογ[α; .. . σ. 19-24.
34. Ά μ. Ά λ ι β ι ζ cί. ο υ, 'Η λα;τρε[α; τίj ς 'Opθoaό ;oυ 'Ε:ι.:ι.λΎ)σ [οις εν : «'Ε κ­
κ λ "ι σ 1952 σ . 219 . Πρβλ. Ί . Κ οι Ρ μ ( Ρ ΊJ , 'Ο ρ θ ό δ ο ξος Έ:ι.:ι.λφιολογ[α , 'Ae'ijvrxL
[(f.»)

19 73 σ. 262-263.
35 . Ρ . G. 102, 608 .
36. Χα;ροιχτ/ρισ-:ι:ι.Ον δείγμα .η ς το ια;ύ,,1 ς διοιφ ο ρο πο ι-ή σεω ς ε Ινα; ι -ίj εν -:Τι -;-ηρ-ήσει .ων
κσιθ ιε ρ ω μένων ν-ησ.ειων εμφα;νιζο μέν"l σ'ήμεΡον έν -:αίς επι μέ ρ ου ς Έ:ι.χ/:ησ [οι ις ποι:ι.ιλ[α;.
Οϋτω ς έν Τc{) ΟιχουμενΙΖΙΡ Πατρια;ρχεΙω καΙ τα.Τς σλxυιY..α~ς 'Ε Ζχ);/J σLα t ς %ατα τάς τοϋ έ­
νιαυτου ολου, πλην των ά.γίων 'Γε σσα ρ ακο στων , Τετάρ-:-α.ς xαot Παρασκευά.ς Ύ ίγνε~α.~ κατoc­
λυσις Ιχθυος, ενφ εν -:Τι σερβιχη , Ji]κκλ"lσ[Cf το αότο συμβα;[νει κα;τOC Tr,v περί οδον τίjς '1"1-
στε [:χς του Αύγουστου προς τιμ-ην τ/ς έoρτίjς της Κο ιμ-ήσεως ,ης Θε οτόκου .
142

τερ ~κων μορφών όργανώσεω ; ή Ο ΙΟ ~Ζ·r. Gεω ς 37. ΤΟ Ζέν7ρον -:-:rις ενοτητοτ; 7Ί)ς
'Εκκλη σίας εΙναι ό εΙς Χριστ ότ 38. Kcι.':'eι τον ' ι. ΚαρμίΡ'l)ν 'η ένό,:,ης τγ;ς όρθο­
Μξου 'Εκκλησίας ποαγματούται «εκκλησιcι.στικως εν "n συ μπνο ία και όμο­
φωνίr- και όμολογίr- "Ί)ς κοινης ορθ08όξου πί στεω ;» και εκφρά.ζε':'αι «διά 'ωυ
ιΧνω"ά."ου εκκλησιασ-:-ικου οργσ:ιου , cι.ύ-:-·ιjς ",ε. "'ιjς ΟίκουμενικΊ)ς ~ Π αν ο ρ θ ο ­
Μξου Συν ό 80 υ » 39. 'ΕΖθροι -:γ;ς έν ό-:η-:ος εlνcι.ι cι.[ α[ρε7ΙΚcι.Ι 8ι8αG'...:cι.λίcι.ι, Ι)ΖΙ
αί εθψικcι.Ι διαφοραί 40 . Teις τοιαύτατ; 8 ιcι.φ oρ ,zς 'η Έκκλησία. ·ηνέΖθ·1) κατα
,:~ν '70υ ίερου Φωτίου σοφωτατην p~ σ ~') : « οϋτω ; έν οΙς ούκ εστι πίστ«; '70 &θε­
τούμενον , ούοε χοι'/ο υ τε κ~ι ΧΖθολικου ι~·η9 [σμ α'70ς εΧ~7ωσις , &λλων ϊ:αρ '
αλλοις έθων κα ι νομίμων φυλαττ ομένω ν , οϋτ ε -:ους φύλακατ; άΟΙΚΕ!:'), οϋ7ε '70υς
μ~ 7:α ρα8εξ α μένου ς παρανομεϊν , ορθως Υ:ι -:- ις κ ρίνε ιν είοω ς διορίσαιτο» 41.
'Εν '70~ς 70~O'J70~~ , 6 θεν , ζ''ί'7'ίjμ:zσ~ κέΚ";'"{(7C1.Ι .~ ΈZκλΎjσ[α έλευθερίαν, ~'7ις
,,.. .... Ι ?' " , (, , , , ""' ) '" , J/ (
ΕζΙΖνΞ !::- α ι μ εΖ:: Ι ; σ ') G'r, με~(.J·J :ι.:;:Γ/.;ι ZG ~ GTI "fj 'Υ. νω7 'Υ.7Ίί 'Ζ ') :ι. υ'7η ε ε.ουσια , Ί)ΤΟΙ "'1
Σ ύ'l ο80 ς -: ω'ι Έ7: ισΖ,', ;:ω'l. 'ΌΖ Ι ~7:o ;;. i·lw: '~ 7: Ζσ χ μ ε -: χ ~ οί:f, εI'Icι.ι 'ή διχο στα­
σ ί αν 7:ρ v~ε'l v :::ί σ χ, ΧίΧ χ[ Χ·l θΡ Ι:)7: ': ΙΙ::.ι ΧΟ 'J"χ μ ~χ ι Ζ Λ -: Χ 7: :ί.θ·'ι ε ίσι -: Χ διαθρυμα­
'7 ίζ ον7:Χ Z):t Χ:-:Γ.lυ)ν 7~θ Z·I7~ 7f,'J · Ezz ί:~ σ Ι1. ν ~ .o:- eι ;; [Z FCι;:) λ;; 1JG f.ιG7ό μοu u7jμεtοuν­
'70; Γ.; ":'!. «Cι·jOS'J C/J 7ω ; &:-:oσZ[~Ξ: !. σω μ:Ζ ~ Ezzί:ιΊ σ ί o: ς, ώς &λο:ζονεία» 42 . Έαν ~η
έ'Jό -;"'ις -:γ;ς ΈΚZί'φίcι.ς έξ''ιρ-:Ζ-:-ο εΖ 7Ί)ς έΟΡ7vλογ ικγ;ς όμο ιομορφίατ , τότε
~rμεθα U7:0χρεωμένοι να ό:::χθωμεν Ο":' Ι τοιαύτη έ'ιό'7"ιις όεν ύπ:rιρζε ΠΟ'7Ε έν '7η
ΈΧΧλγ~σ[~ . Δ ιό,,: !. είναι γνω στόν 07Ι O~'7ε ':'0 α.ύ~O '~μερoλόγιoν έπεχ.ρά.7Ξ: Ι
πανταχού , οϋτε αΙ αύτα] έορταί , έφ ' δσον lj.λλω σ~ε πολλά ] έξ (j.t)'":w') διεμορφούν­
το 70π ικ ως, Ζνα βραδύτερο» ε7:ιβληθ(;')σι γε'l ικως, v1J 7Z α[ αύτα ] 'ήμερ ο μη'l ία ι
των έορ"ων.

37. Π ρ βλ . Γ. λΙ 'Χ ν τ ζ Χ Ρ ί δ ο υ, (11 ά-ΡΖ"η -:-ης έZZλΎjσ!.~σ7!.%Y,ς ένό7ΙΙ70ς ZΙX7Cι ",:ους

Π α τέρ α; τ'ης Έκκλησίας μέχ p ~ του αΙ(7)νος ε-ι :
«Γ ρ. II α λ α μ ii ς» 1973 σ . 476 .
1"
38 , Π ρ βλ Ί , Κ α Ρ μ ί Ρ ΊJ , ΌΡθόaοζος Έκκλφωλογία , ' Aoηνα~ 19 73 σ . 239. ~ I.
Σ L ώ τ Ο υ, (ΙΙ έ'J ό 71j ζ --:-ης 'λ.Τ:'οσ-;ολ!.%-ης 'E%zί;ιισ(~ς Z'XL -ίj έρμ-ηνεΙ'Χ των άγίων Γραφών ,
έν : ({Εtσηγ-ή σεις Α' "Ορθοδ όξου ΙΕρμ-Γινευ-;ΙΖΟ;:) Συνεδρίου» , ' . AθΎjνα~ 1973 , σ . 44 . Βλ. zoct
Ί γ ν α τ [ο υ ' Λ ν τ ι ο Χ ε ία ς , προς Έφ. 15 , 3, 20 , 2 ~I αγν . Ι , 2 Τραλ . 8, 12 Σ μυ ρν ,
1, 2.
39. Ί . Κ α. Ρ μ ί Ρ η , Όρο~aοζσς ΈκΖ),η σωλσγ[α σ . 253-2 56.
40 . ΙΌ :.1 α ν τ ζ α Ρ ί a σ υ , ενΟ. αν ωτ .
41. Π Ρ ο λ ε γ ό μ ε ν α Σ ο φ ο κ λ έ ο υ ς Ο Ι κ ο ν ό μ ο υ ε Ι ς ' Α μ φ ι λ ό Χ ~ α,
σ . κε ' , σημ . 3 καΙ παρα 'Ι Β α λ έ -; -; α , Φω -;Ι'j') του σ Ο ς? ωΤ::Χ.70·) ZXL άγιω-;άτου II α;τρ ~ ­
άρχου Κων/λε ω ς 'Eπ~σ-:oλαί , λονaΤνον 1 864 σ . 156. Π ρ βλ. και Δ η μ 'Ι) τ ρ ί ο υ Χ ω­
μ OC τ 'fJ ν ο ϋ , «Ο') τ:χν εθος &7:oσ-/.Ι ζε ~') -:-ης ' Ε%κλ'fJ σίχς 1.σ-ι.υει , &λλ~ '70 προς ό~α.?o ρ~')
α.Υον -:ου aόΥμα-:ος » Ρ - Π, Σ ύ ν -: α γ μ α, .. 7 . Ε' σ, 432 .
42, Όμιλ. κγ' εΙς ';-/ίν πρ ος Ι)ω μα ίουζ . Πρ βλ l' ε ν ν α a ί ο υ, ~I 'ι) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο ')
CH λ ι ο υ ;: ό λ ε ω ς % Χ t Θ ε Ι ? ω 'J , ~\ ί έϊ:Ι μέΡΟ'J:; ΌρΟ600ζrJt λΛ-;ΟΖέ?α:λο ι. ΈΖΖ).-,1­
σι:tι κα. Ι -;0 ;-:;ρ όβ);η μχ τ/ς έν6-:-Γι-;ι:ι ς Ζχ ί σ"jνεργχσ Ιας αύ-;;;)ν , έν: «'Ο ρ θ Ο Ο ο ξ [ιχη '19 3 8
σ. 37 έπ ,
 ,
ΓΙ ολλά.κ t ς Χλλωσ'7ε 'ή ' ΕΧχλ"ησ l 7. ευρέθΊ) νιχ

Ι:' , , \ \ ....." ...... Ι , ...... Ι:' ,

εΟΡ'77.ς , <-t:; '70 πνευματυων τ ω» '7εχνω') 7.υ '7 ·Γι συμψερον αψορ ω σα, ερμΊί'Jε ')Ο'J-

σα όρθως -:0 7':νz υμcι. 7:ης ΙΖρχς παρα δόσεωτ Ζ·ΧΟ' ίσ'70p~:.ζfιν Ξ.ν\)ο ιαν κυρί ως 43.
αι)'7ω 7:.1.. 'η μγrιμ''1 '70υ έν ±ylot:; 7: 7.'7ρ Ο ς ,ημ(;')'} ' Ι ω ά.'J'J Ο·) '70U Χρυσοστόμου
με'7ε7έθΊ) &:;ΤΟ '7ης 14ης Σ ε7:'7 εμ β ρ lο υ <-t:; 7fι') 13''1'1 Νο εμβρίου , ~να μ''η αl)7η
συμπίπτη 7n έορ--:η 7η ς 'Υψώσ εως 70υ Τιμίου Σ77.υρου. Όμοlως 7.[ μνημα t -;ων
άγίων Γρηγορίου 70υ Θ ε ολόγου κrΛ ' Ι ω άνν ου 70 υ Χρυ σο στό μου (25 χαι 27
' Ι ανο υ α ρ ίου
) Ην συμπέσωσ ι 7ί;) Σ 7. β βά.7C:J '7ων Ψυ1.ων μετατ ίθεντα ι ε t ς '7''ην
προτεραίαν Παρ!ΧσXευ'fιν 24 ΧCf.Ι 26 " Ι αν ου α ρίου , ' Η 7ω,) Τρtων ΊεραΡ1.ων έορτ/
συμπ ίπτουσα 7C:J Σ!Χββά.7C:J των ΙΓυΖων με--: 7.7 [θ ε'7 7. t Otz ς'ην έπωυσ!Χν 44.

43. Βλ . Σ:Χ β β α '.Α γ ο IJ Ρ [Ο Ο '), ΟΙ ΙΙχ--:Ζ ρ ε ; -:-η:; Έ%zί;ιισί~ς &}ς έρ μ"t;'ΙΞ:U 7cιt των
"Αγ . Γραφών, εν: «'Εθνικοϋ %'ΧΙ Ι{α;-:οόισ-;Ρ Ι:ΧΖου Παντπιστημίφ» , 'Επίσημοι ΧrSγΟL εκ­
φ ωνΊ]Οέψ:ες Ζατα το ετος 19/ 1-ί2» 'AOΊjνα ι 19ί3 σ .IΒ Ι.
!ι4. To ι~:ι5)τ~:α περιπτώσε «; μετ α θέ σε ω ; zop";(":')'J ά.ν 'Xc;:ι έ ρ oν7 Χ Ι μ ε7(Χ ζ') αλλων %:α ΎJ με ­
-:-α ξ') 11-1 7 )OZ7ω ~ p Ισυ Ζ ιν Ο'JμΖν-1j μν+Ιμ-η 7~),) ά.γΙων I Ι'Χ 7έρ ων -:-7ι ς Ζ' Ο ίΖΟ'JμενΙΖ-ης Συ ­
ν ό ΟΟ'J ~ -ίj με 7'X ξ'~ -ι 1- 17 ΔεΖεμ β ρ Ι ου ΖLνουμέ'n; μν'Γιμη 7(7)'1 Χ":ίων Π ατέρω» -:ων άτ:ο 'λ. 3α μ
μέΖΡL ζ Ί ωσ-Γι 9 70ϋ :λlν~σ7 0 p o ς ~ "ή iτ:ο 7rις 20Υιζ .λε zε μ ~ Ρ [Γ)') μ ε-::iθ εσL ζ --=-71 τ:ρ rΥ:'"ερα [~ 7ί)ς
μνήμ-ι; ς ",:οϋ 5:"([0') Ί"ι"J 'Χ7 ίI)IJ ~ EL 7,jΖrΛ x:j7Iί -:-?Ι Ι\:'J~~ΧΖ'?ι τ: ;)) 7Γιζ X pLG7r) j Γεννήσε ως. Πλή­
ρ"η άν&λ'Jσιν απασών 7 ('7Jv περ ιπ τ ώ σε ων 7 '-'/)7ω 'ι ~ί.. . Ξ'Ι ' Ε. <'1) χ Ρ λ έ Ζ α, ~Ιε7 &θεσLς έορ­
των , εν : « '-I~ Ζ Ζ λ '''ι σ Ι α » 19 26 σ. 99 - [ο 1. (Ω Gχ ·j ",:ω~ ~;:ε ~o'Γ, Ξν [ο",:ε 'r, z o p -:-fι 70ϋ E ·jxy-
γεΑLσμοu συμπίπτει, Ζα7α 70 ΧεΧ:Χ'Jθχσ μi:ν ,-.ι') 'Irj'JX~X'J ;j'J ~ ΙΙ :J. :::;;:r-,i.Ι:Ι~:~I)'J. -:-Γι ~ l. 11 xpx crz E')'n
"" 7(:> :JI. Σαββατω «Υι χγΙ-ιχ 70U Χρ ισ ",:l)::> ~I:::~: Χί:'. , I::zzί:ι;σ ~:ι " .... Ζ'Χ7ιόl)~σ'Χ -:-Γ,'ι o~x?ω'lΙxν
ΖΙΧΙ σύγχυσιν 7-f j
') συμβαίνουσαν ά:'Ι:Χ. ;:&σΧζ 7 Χζ Ξν ;: 6λ:::σ~ Z:Ι~ z(:) μ'X~~ Έzzί:ι;σ~:ι ~ . μi:~ιμ'J :Ι')
χαΙ .-:ερΙ 7~ς ",:οϋ Ε'Jιχ"rrελισμοi) μεγ&λη ς ,:,":'Χ,Ι,ι;",,,')'"': :::ωζ .χν:::ί.:ί~::: 7r.ι . I~ :ι ~ Ο";' " .. O~E ",:i ~X7'J -:-'rj'}
7i)ς έΟΡ7r,ς μεταθ ε σιν , έα.ν 7{;ΖΤ, έν -:tιϊς O'JGL τ:εν θ Ι μ ο ι :; 7'Χ '17Χ Ιζ 'r, μi:?Χ ~ζ " ε ~; -:-r,'J Z') P~(~ 'J'J ­
μΙΝ "':01) Π άσχ α 'ή μέ ρ αν, ϊ:ν α 7-Χ χαρ μ ό συν α σ'J ν7.. 0ων 7ΧL Ζ.χ Ι σν μ μ ελωο(';)ν",:χ ι : t)tΖ fjν'Jμ~Ζω:;
άϊ:ΟΖ λε[συ σα 7-i-ιν &'ν:Χμ ιξιν 7{Δν ?~ ιό ρ[;)ν με τά ",:("';) ν πε ν θ ίμ ων » , εζ χ φ έ σε L 7ι~ν μoνxσ-:-'ι? ι~zι~ν
τuπιzι7)ν αν επα ψυν διαμενόντων ( Βλ Τ .7ΙΙ Ε. :\Ιαρ,,: ίο') Ζε' παρα γρ. (9 ). Π ε ρ α ιτ έ ρ ω ανα ­
λυσιν ,,:,η ς πε ριπ τ ώ σε ω τ; ,,:α''''':ΊJς βλ εν: ΙΌ 7Ir π ε Ζα τ ώ Ρ Ο '), τα ξ ι ς Ί . ' λΖολο·)οιων
19/9 σ . 3 Ζπ . Π ρ βλ Ζαι ιιΈ Ζ Ζ λ 'ι) σ Ι α 'ι » 192 1 σ. 25- 2G ενΟ α σ":ΟΙΖεια "ε ρ ι "'ij ς "ρα­
γμ:l 7 ΙΖ-r, ς με 7:χ",:οτ:Ισεως ",:('""'uν έο ρ-:-ω ν λόγ~ 70U :Χσ",:ρονΟ :J.LΖΟU σ ? χλ μα-:ο ς "':0::> 'IΟ'J λ L:l'Jου cII_
με ρ ολογΙΟ'J. Ο'J7ως -ή 23η )λ.ΠΡ Lλ ΙΟ'J ",:ου 3 25 μ.Χ . , ΖΧ "'::Χ -:0 4 5 3 θα έ:όει νχ εΙνca -η 2 !ιγί ' .Α.­
7:PLXL(;'J, ε:Χν -', θελέ 7ις ;:ϊ:ή ρ',1 -;α,j -;ισιν ΖΧ Ι σ'Jμ':'":",:ω σLν 'ίι με ρ σ μγ~ν L(7)ν, ώ ς Ζ α-Ι <:ε ρ Ι -:-οϋ άσ-Ι..έ­
,,=,0') ",:ων ~μερoμ''ίνιων πρ ό ς 7ε 7 ιΧ ;: ρ όσωϊ: α- 7(7Jν ά:ΥΙω ν ΖΧΙ -;οα γεγον ό 7ΙΧ . Όρ θως χαΙ ~ «Έ Ζ ­
Ζ λ ΊJ σ Ι α» πα ρετήρει ΟΤ Ι ο Ι φ ρ ον συντες οτ ι ιι·η Ζ ο ρ,,:'!) λ Ζ , ,,:(7,ν Θ ε οφανε Ιων δεν εχε ι αξ Ιαν
εαν οεν έορ ",:α σθΥι τ"i-ιν -Ι 9 ην 'Ιαν οuαρ Ιου , -Γι 7 ~ ς Ζα τ α -;0 έσ Υ αλμέν ον "ή με ρ ολόγ LOν όνομά ζε ­
7αι 6 Ί αν ου αρ Ιου » &'ϊ;ομ.ΙΧΖρυνον τα ι τ/ζ εν ;;νε{) μ χ τ ~ &'ληΟοϋ ς λατρ είας ΖΙΧΙ ε~ς τον Ζατ:Χ. 7ων
Φ:ιρισ:χ.Ιων ελε"Γ~oν 70υ Ι(υ ρ Ιο'.) ύπ:Χγον 7ΧL. (( ' ~ Ζ Ζ ί. '''ι σ Ι αη 1927 σ . 26 ). ΣΖώ τ:-:-ων ό
« ~ I'η7 ρ σ;:oλί7"η ς ϊ:ρ. <Ι'ί,ω ρ Ιν-η ς » Χρυσ όσ-;rJ μrJζ -:"'ι'Ι συΧ'/:ΖΧL ς εν -:(:> Τ'JΠLΖί}> &ΠΧ,/ 7ω σ'Χ,/, με­
7 ::Χ -:-Ιjν «ον:Ιρθωσ Lν» -:οϋ 'ΙΟ'J λL :lVΟU C Ι-ΙμερrJΧ rJ,,/tQ U , με-;&Ο εσL V ~ς έ ο ρ -:-η ς ",:,oi3 C λ.γ . Γε ω ρ ­
"{t ιj'J ~ εδρΙσΖε !. "':Cl'J7ΓjV ιΧΟΙ %'ΧLολό γΊJ-:ον «ώσε Ι ό ~ Ιεγ:χ.ί.(j μΧ ρ 7U :; α.γιο:; Γε ώ ρ γ ιο ς ν χ ',,70 όΊ)­
μrJ ο ι ό χ σΖ:Χλο ς ''fι &λλος ~ις '7ων όημο σ Ιων ύ;;αλί.ήλων ~ με-;:C 7LΌεμένων οι' ένος ύπουργΙΖοί)
J. /7r;ς»! ( Βλ Χ Ρ υ σ ο σ ": ό μ ο υ , 7Ir 'η,,: Ρ r; 7'i: f) λ Ι ": σ ') π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 'η ς, 'Α παν­
-:-φις εΙς μ Ιαν διαψ ιβ'ί)ν . . . σ. 5-6 ). Π ρ βλ :αι ' .Α γ . 1\1 0 '1 α Ζ f) U, Τ Ο ' Η μ ε ρ ολογ ιαΖον
~';ι:-r,μχ έν : «Ο . Τ . )} 1-6 -ί 2 .
 144

T~ν &λ~θειαν ταύτην δπεγρ&μμιζεν &ρκούντως και ~ παραινε7ΙΚ'1] Έ-Γ/.·j­

κλως της Ί. Συνόaο υ της 8-4-1924, ~τις παρέθετε παραδείγματα εκ '7Υ,ς ίσ70­
ρ[ας, καθ' & &πεaεLΚνύε7Ο Ο'7Ι «και άλλΟ'7ε 'ή όΡθόaοζος Έκκλησ[α ε'JΡέθΊj
είς ~ν &ν&γκΊj'l οχι μόνον '7'1]'1 χρονολόγηστν νχ aωρθι:)σΊJ &λλΧ και έΟΡ'7χς 'ΙΧ
μεταθέσγ;» 45. Ε!ναι ae: γνωστόν Ο'7Ι ~ -:Ίjς έορτης τών Χριστουγέννων μεταθεσ ι ;
. έγένε"ο δπο της 'Εκκλησ[ας, παρά '7·ην &ν7Lθετoν γνώμην -:Ίjς 'Λλεζανaρε[ας ,
~τις μέχρι "ων μέσων '70υ ε' αίωνος ·ηρνε~τo ν' &ποaεχθ?j ταύτην, με &ποτέλε­
σμα τ~ν aημωυΡγ[αν &νωμcι.λ[ας και. σχίσματοτ; παρα τ<;) λα<;). Ή έκ τοιούτων
·ae: λόγων π ρoερxoμένrι έκ&σΤΟ7ε aι&σ7cι.σις 7ης Έκκλrισ[cι.ς μετα τινοτ; μερί­
·aος λcι.Oυ ψέγε'7αι aρψέως δπο 70υ ίερου Χρυσοστόμου, δπογραμμίζοντοτ; ΟΤΙ
«τό μεν γα.ρ 7<;)aE ~ 7<;)aE τ<;) χρόνω νηστεϋσαι ούκ εσ7ιν εyι<λΊjμcι., 70 ae: σχίσαι
"ην Έκκλησίαν κcι.ι φιλονείκωξ aιατεθΊjναι κcι.ι. διχοστασίατ έμποιείν ... ασυγ­
γνωστον κcι.ι κατηγορίαξ άξιον κcι.ι. πoλλ~ν εχει ην παρά του Θεου τιμω­
ρίαν 46».

Ή Έκκλησίcι., ως -ή ίσ70ρ[α μcι.P'71)pε~, πολλακ«; προυτιμησε, aια ποικί­

λους έκ&σ70,ε λόγους, ,ια μεταθέση έΟΡ':"!χς Xcι.ι να διορθώση ~μερoμ'φίας, εφ'

45. «Γνωστόν - εγραφε - δτ ι 'ίj έορτΥι -:ων Χρ ιστουγέννων έωρταζετο πρ ο αίώνω»

, έν Tii άρχαΙCf 'ΕκκλησΙCf -:-:ii αυήj -ήμέρα μετα. της έορτης τών Θεοφανείων, άλλα. μετετέθη
εΙς την 25ην Δεκεμβρίο υ , ΖαΙ 'ίj 1 η .ου ε-:ους 'Γι ρχε το rJ.λλοΤε 7'ii
1 ΊJ Σεπτε μ βρ ίου . ΈπΙσης
ό αγιος 'Ιωάννης ό Χρυσόστο μοτ ά.-=έΟα'ιε 7'ii 14 ΊJ Σεπ τε μ β ρ ίου (407) άλλ' 'ίj 'ΕΖΖλησΙα
μετέθ-ηκε 7Ίjν μν"ήμ"ιν το13 θανάτου cιυ-:oυ ε ~ς -:-ίjν 1 3Ίjν ?\oεμ~p(oυ . . . I\:xt ομ ω ς 7,:χυ--:α διορ­
θω θ έντα OL δρ θ όδο ξο ι λα ο] ά7:ε οέΖθ"fjGΧV α.νε'.) άν 7 ~?p+,σε;(')'I ~ ό ~ 6 7Ι ο{)όόλως πρ ο uκειτο περ ί
ζίι7ή μ:χτο ; 7Ύjν πίστιν θίγοντοτ» « Έ Ζ Ζ λ 'fj σ Lα » Α ' σ . .f 11. Έν ",:ο ,j70Ιζ "="'fιν μεταοορ άν
--:ων έ ΟΡ7ων οί 7':'ιχλ~ Ι Ο1J μεt: ολογL7:Χ Ι ZlX~xz :-r.::' [~Ij'..)cr~" ώ:; θεομ:ίΖον ενέ ργειαν , ( !( α. λ λ Ι­
σ τ ο υ, Κ Q Ρ Ι 'J Ο Ι χς. Το ( E Cι ~7fjX6~.' ~')'J .. . cr . 15 ). (Ω ς ::ρ ος τα μΟΡ90λογιΥ..α. άγιολο­
ΎΙΥ..Χ στο ιχτϊα έΖ 1σ7Ι;:: έ σ ~7r,:: bI -:-f. Ζχ θ ' γι ;.ιΧ:: ΈΖΖj :fjσΙ~ ;:ρ βλ. Γ. Τ σ έ τ σ 'ι), "Η εν­
,,:α; ις --:ω'l :i";"Ιω'J ε ~:; 7~ Z fj~ 7rJX ~~:~fj 'J -:-[,; 'E/.zj:fjG [~:; έ,ι : « 'Ο Ρ θ ο δ ο ξ Ι α» '1962 σ . 412
έπ. Έσ Υ :Χλ μΖΝ ος ':"J~Γl 1'1ε ~ ~ ΖΧ7:Ι 7 :X~7 :Ι : ~ ~σ-ι.:IJ?~σμO :; -:-ί) ς εΙσ-ιιΥήσεως 7ης Έκκλησ Ι~ ς 7η ς
'ΕnΧδος .-=ι: Ος 7Ίjν Πα'Ι Ο F Ο 6 δο ~ (;') :\ΙΖγ Χί:φ ~ 'J'I OaO'! έ.-=Ι -:-ου -ή μερολογ ιαΖου , ο -:ι εΤν χ ι
«πρω,,:,οφανές εΙς ΤΧ zρoν ~z:Ι -:-7ις 'ΕΖΖΑ'ησ ΙΙ:Ιζ » ,,;0 γεγoνo ς~ απ:::ρ σήμερον άϊ:'α'l7,Χ7CΙ ~ έν τ-Γί
ΌρθοδόξιΡ ΈZZλΊjσ Ι~ , -:-ης δ !.ιχ ?ορας DTjλον 67 Ι των 13 '~ με ρ ων έν 7Ι~ έΟ Ρ7ασμ<:> '":ων άκι­
· γήτων έΟΡ7ων ύτ:ο των άΖολουΟουσων 70 πα-λαιον ''ι 70 νέον ήμερολόγιον 'ΕΧΖ):ιισιων .
(Βλ. Έ κ κ λ η σ. 'Ε λ λ ά δ ο ς , ΤΟ 'Ημερολογιακον ζήτ/μα . . . σ . 10 ).
46 . Ρ. G. 48,86 /ι . ΚαΙ έν 'Iερoσoλ>Jμoις ό χωρισμος της έoρτ-~ς -:-ων Χρ ισ-:ουγέννων
άπα της των ΘεΟ9:χνεΙων επ-rιλθε μόλ ι ς xcι--:i 7έλο ς του ό
Ι
-;0 α Ιι-;)ν ος, Βλ . Χ Ρ 1) σ ο σ τ ό-
. μ ο u (Α'), 'Α Ρ Χ ι ε .-= ι σ Ζ ό .-= ο υ 'Α Ο η ν ω ν . . ., 'Ιστορ Ια 7'ij ς 'Εκκϊ:ησΙας 'ΙΖ ροσολύ­
μων, Άθηναι '19 70 σ. '1 34 . Πρ βλ Τ ο υ α ύ -:- ο υ '1-Ι έ o p7Ίj -:-ων Χρισ-:ο υγέννων έν -:-η
'ΕΖr),ησΙ~ 'Ιεροσολύμων , έν: « Ν. Σ
\ ω ν » 1 938 σ . 3- 18 , 11 3-128 . Ά ρχ ιμ. 'Ι ω Υι λ
Γ ι α ν ν α κ 0.-= ο ύ λ ο υ: Παλαιον καΙ Νέον ' Ημε ρ ολόγ ιον . . . σ . 19 έπ. D r. Β e r n a r d
Β ο t t Θ , Les origines de la Noel et de l' Epiphanie, Louvain 1932. Βλ. ΚΡΙ-:-ιΥ.·ην έπ'
. αυτώ Όπο Χρυσοστόμου (Α') Άρχιε.-=ισχόπου ΆθηνC>ν, έν : (ιΘ ε ο λ ο γ Ι α» 1933 σ .
265-271 ).
146

ι1>ς και π ρ ότε ρ ον οε σμ,ους κοινωνίατ; μεθ ' άπα σων "ων cXvcl τον κόσμον άγιω 7cΧ":"ων
Όρ θο όόξω ν ΈκκλΊjσιων , cXνεξαρτ'"ήτως ":"~ς ύπ ' αυ":"ω,ι X PΊjσ ΨOπo ιfι σεω ς το\)
νέου ~ 70\) παλαιού ~μ,εpoλoγίoυ. Ή οε σ+ιμερον παρατηρουμένη έν τη Όρθο­
οοξΙCf '~μ,εpoλoγιακ'η άνομ,οιομ,ορφία. έπισ'ήμως χα.ρα.κ":"'ηρίζε7α.ι ι1>ς άπο":"ει.ο\)σoc
« συ μφυέτ; γνώρι σμα 7~ς ΌρθοΟοξία.ς , ι1>ς ΈΚΚf:r,σίας 7Υις έλευθερ ίατ Κ7.Ι ":"ο\)
pluralismus εΙς αλα. "cl α.λλα έκτος άπο ":"Ύ)ν όμολογίαν ":"γ; ς πί στε ω τ » 51. ' λ λλιi
κocι ό ύπο μ,όνΊjς σ+ιμ,ερον -6j:; " Ο ρθοδ ό ξου ΈΚXλΊj σίOCς -;γις Φινλ7.'ΙΟ ί ας , Κ7.-;α
συγκατανευ σιν το\) Ο ικου μεν ιχοU Π ατρι α ρχε ίου , έορτασμοξ τΊjς έορ-της το\)
ΠcΧσχα κα.7α το Γ pΊjγOρ ια.ν oν Ή μ,ε ρ ολόγ ιον , κα.ι .~ oιocΤ'ήΡΊjσις όμ,αλων σχέ­
σεων κοινωνίας ocυ-6jς μετά πασώ» "ω,ι λοιπων Όρθοόόξων Έκκλ'ησιων, ,ων
τταραμενουσών έν " <{) ζΊj-:-ήμ,α"ι 70\) Πασχαλίου έπι -:ou κα.νονικου έΜφους , έπι­
μαρτυρεϊ α7Ι «-η Όρθόοοξος ΈκκλΊj σίOC εΙνocι πάντοτε άνεκ,ικ,η εΙς 70'1 ρ ίυτε­
lismus "ων τυπικών κocι τοπυιώ» έθίμων, έν<{) κocτocοικάζει αύστηρότατα ,ον
plnralismns εΙς τα τ~ς πίστεωτ, εΙς ον άτυχως έξοκέλλουν oct Π ρο τεσταν7 ικαι
ΚocΙ ~ K α. θoλ ικfι » 52 , Π ο\) ο] παλαιοημερολογϊται εύρίσχουσι 7'ην έπαλfιθευσιν
των περ] διασαλεύσεωξ 7Ίjς έκκλΊjσιασ7ικΊjς ένό7ΊjΤOς λόγων αυτων ; ' Α'I":" ιθέ­
τως α] ΈκκλΊjσΙαι πάσατ ,,'ης cr.νcl τ-ην ύπ' ουρανο'ι Όρθοοοξίας "ους έν ΈλλcΧoι
παλαιοημερολογίτατ; άγνοο\)σι κανονικως 53 γεγον ο ς δπερ δύναται να θεωρ'ηθΊι
ευγλω7":"ον έν πρωτε ι μένφ. 'Ecl'! .~ περι 70 -ημερολόγιον οιocφορα η70 tκαν+Ι ,
ι1>ς Ισχυρίζονται οδτο ι , ~να 7αp cΧξη 7ας ά.γα.θΧς σχέσειτ κ αι ην εΙp'ήνΊj'l των
άγιωτατ ων Όρ θ οόόξων ΈκκλΊj σιων, ~OΊj έν "η ΟιαΟρομ.η ~μ,ίσεo ς αιω'ιος θα
παρισταμεθα μ,άρτυρες των φοβερων συνεπειών κα ι έπιπ-:ώσεων 7~ς oιαρρfι­
ξεως 7αύ7ΙJς -:ων ά.μοιβαίων οεσμ,ων , ύπ":"ίαν κ αθ ο ρ ων7ες -:'fιν ΈκκλΊjσίαν και
έσχισμέν ον ":"0'1 χρ ρ α 9 0ν α')τ-Γις χι":"ω,ια.. T ou":"o αμ,ω ς οΖ'1 σ·Jνέβ·fJ. Ή Όρθόοοξος
Έ%%ί:~ σ[ :z 7::zp:zμένz~ -ίjνω μZ'Γη :iό~ :Ζ7 :Ζ~ :iΖ7ω; z:zl Z7:t '70 ;:) ίερ ου -:ων παραδό­
σεων tM? O'J:; Ισ":"χ fLf'I"lj, ο ι χθέ ":"ει τ-'φ Ο·>ια.μ ι'ι ϊ·/ ά'l":"ιπαpέΡXΊJται νΙΚΊjφόρως
7cl tl:lαzoJΠ 70'r. α έΔ.σ-:ο":"ε εΙς ":":ι.ς σχέσεις τω,ι επί μέρ ουτ; μ,ελων αυτΊjς ζΊJτ/­
μ,Χ 7α 54 'Jπε ρ :Χνω π7.·I":"ω 'l -;ιθε~σx τ-r,'ι Ζ'ι Χρισ":"<{) έ'lόΤ-1j7 α αυτ~ς κocι ":"Ύ)ν κανο-
, ,
νΙΚ''ιν κοινωνιαν .

Έπ' έσχΑτων ό Π Χλα ΙΟ'φε ρ ολογ ίΤ-lj ς ε,ι Γε'lε'Jη πρεσβύτεροτ; Β. Σ α.κκiΧς ,
όρμ,ώμ,ενος εκ -: ων οΙκουμ,ε'lισ-: ικων κι'l"ή":"ρων α-:ινα , κα.,,; ' αυτόν, εϊχεν '~ έπελ­
θου σoc ~μ,εpoλoγ ιακ,η μ,εταβολ"η 55 ο ιετύπω σε ":"·ην α.τ.:οψιν οτι έξ α.υτου 70υ λόγο'>

51. 'Β χ χ λ η σ ί α ς Έ λλ &a ο ς, ΤΟ Ή με ρ ολογ ιακον ζήτημα, Ε Ισήγησ ι ς προς

την ΠανΟΡθόaο;ον ΑΙεγ&λψ Σuν ο aον - ' AθΊjνα ι 1 9 71 σ .
7.
52 . "ΕνΟ . άνωτ . σ . 11-1 2.
53. Βλ. καΙ κατωτέρω σελ 162 έ π.
5'<. ' Αρχ . ΈΠΙ9' Θ ε ο a ω Ρ ο π ο u λ ο υ, " Αρ θ ρ α, μελέται, επισ-:ολαΙ Α' σ . 182 έπ.
55 . Βλ. τ/ν ΔιακήΡ'Jξιν -:ου ΟΙκουμενικου Πα-:ριψχείου ετους 1920, εν Ίi ή παΡαaοχη
ένιαίου ·η με ρ ολογ ίου πρ ο ς ταυτόχρονον έ ορτασμον -:ών μεγάλων χρ ιστιαν ικ ών έ ο ρ τών ύτ;ο
πασών τ ών 'Εκκλη σ ιών τίθε-:αι ώς μέσον πρ ος επ ί-:ευ ; ιν άγαΟόφρονο ς aια.θέσε ω ς μεταξ,>
των 'l;jκκλησιών , εν : Ί ω. Κ α Ρ μ ί Ρ η, τ α aογμα.τικιΧ .. . τ. Β ' σ. 95 8-959.
 147

το δλον θέμα προσέλαβε οογμα7ιχον χαραχ"6,ρα 56. 'Εν τούτο ιτ 'Γι ιΧτ.6λU7Cις
συσχέτισ«; του 'ήμερολογιαχου τ.ρΟς ";O'J Cιιχοuμενισμον χα ι ή εμφάνισ ις αύ";Cι;:)
ώ ς ιΧτ.οχλεισ7ιχου χαρπου ",ων νεωτεριστικών εν '>'~ 'ΕΧΧλ'ησίq: τάσεων ou μ6­
'10'1 αύθα ίρετοτ; ,,; uγχάνει , ιΧλλα Xcι. \ ΠΡΟΟ''ιλως εσφαλμένη μ~ έπιβεβαιουμένη
ου7ε έ% 7ων πηγών , oU":'Z έχ -:ων συνθΊjχ!7)'I ύφ ' ας 7": ρoεβλ ~~ θη τούτο καΙ έπε-

, ,
β ) 'Ε γένε70 π ρ ο σχ ώ ρη σ ι τ ε ι ς 70 Γ ρ η γ ο Ρ ι α. 'ι Ο ν 'Η μ ε -
Ρ ο λ 6γ ι ο ν.

Ή «διό ρθωσι;» ,,:,ου ' Ι ουλι ανοδ "Ημερολογίου, ιΧποφασισθεΤσα ύπο 7"l ς
ΙΣΙ 7Ί)ς ΈΧΧλφίας τΊ)ς 'Ελλαδο«, εν 7~ συνεδρία αύ7'fις τΊ)ς 27-12-1923 χ:Χ \
ύποβληθεϊσα ώς πρότασιξ προς 70'1 Οίχουμενικον ΓΙ α'7ριάΡΧΊJν, δι~ '70U ') 7':'
άριθμ. 70/3046/4-1-1924 εγγράφου αΛ-6jς, σαφώτ; ιΧπέβλεπεν εις 70'1 «εν7α ~ς
καθωρισμένα«; 'ή μεΡ O μψ ί cι. ις το υ παλατού , ,,; αΤ ς συντα υτισ θησ ο μέν α «; τ. ;:. c,ς ,,; χ ς
ΤCιυ νέοu 'ήμ εΡ ολογί οu» έΟΡ7ασ μο ν 7ων ιΧχ ιγfi7 ω ν έ ΟΡ7 ων , μ'r,Οεμι7.= Χτ. Cι ί.·j7 ως
εν 7Ι}ι Πασχαλ ίω επε ΡΧO μέν ΊJ ς με7αβολ'i, ς ώς τ. ρ c, ς 7 χ ς XL'I'r,7i:; ε (,ρ ,,; χ ς , «tX7C,:;
",Ί) ς όν ο μασ ί α ς ,,; ων ήμεΡCιμ-φιων» 57 , TCι::;7' 'Y. ·~70 ε-: υι (::ε-: Cι ρ'r, ,,;ως ~'I τ ε 7Π
τ/λεγρ:χφ ιx~ τ. ρ c, ς 70') ς ::: ε β , 'Ι ε:ΛρΖ:ι. = 'E-,"x·.IxX(cr ,,; γ,ς Ί, ~ TI 6 δCι'J , δι' ';,:;
ιΧνηγγέλλε70 'Y.·j,,;,o~:; 'Γι Χ7:? 7'i,:; 10 .\ 1 'Υ. Ρ7 ((, ·.1 1924 ε ~σ :ι.γω·(1j ε,ι ";~ ΈΧΧί,φ ί C(.
'70υ «διω ρθω μένου » ~ ICιIJI.~X'/o;; (Ημ Ξ: F'Ji.fj".'~(,,"J 58 z~ !. 7YJ εν συνεzε[~ έξCΙ:7:'oλυ­
ezlCJ{) επεζ 'lJ)rlJμα,,;, ιχ~ :f.7:c, 1-3-1 924 Έ-.r/.'Jχλ ίcr , Υ'7ις χ:Χι αϋ7Ί] σαφώ ; ύπεγραμ­
μιζεν o"CL oLc!. 7'fι ς λύσεω τ; 7 :χ ύ7rι ς ";'0 Πασχ.Χί.Ι(Jν π α ρ έμεν εν ιΧμε7άβλ'IJ '-=ον , 7ων
ΧΙ,l,1J7ων έο ρτων μελλουσών να έΟΡ7άζων7C1.Ι εφεζ'fις (Χα7α 7σ.ς εν τ<}ι Π ασχα.­
λίω 'ή μέρ ας, όνομαζομέν:χς ο μω ς οιΖ ,,; ων 'ήμερομψιων -:,ου διωρθωμένου ήμερο­
λογί ου» 59 ,

'Αλλ' εν<}ι ιΧρxCιύν-:,ως oιεσαψψίσθΊJ "; 0 σ'rιμεΤO'I 70υ,,;0 Οιά. τε 7ων εν 1.6-
γφ ' Εγκυκλίων ώς xcι. Ι οι ' έ7έρων συναφών O'lJλι~ σεων , εν τούτοιτ; εξ άρχΊ)ς
OL παλαιοημε Ρ ολογϊται έπεδίωξαν 'JZ έ μφ αν ίσωσ ι ";,ιι ,, «δι όρ θω σ ιν » ταύτην
του 'Iοuλιανου " Ημερολογίου, ώς π p oσχ ι~ ΡΊJσ ιν ε ι ς ";'0 Γρ ηγορι ανό ν. Οϋτω«;
ισχuρ ίσθΊJσαν δτι «ή Κ ρ ατου σ α 'Ε ΧΧλη σία , οπως άπo φύγΊJ , ας συνεπε ία τ; τΊ)ς
ήμερολογια ΧΊ)ς χαινο τομίας διι σχυρίζ εται δτι οεν προσέλ αβε το Γ ΡΊJγO pι cι.ν Oν

56. Β. Σ α κ κ ά, ' 1.-:6μνη μα προς 70'1 Σε β . ' Αρχιεπ ίσκοπον λΙ 6ν7ρ εαλ κα! .-:lχν70ζ
Κιχνα3ά κ . Βιταλιο» σ . 12 ,
57. 'Α ρ χ ι μ. Θ. Σ--:ράγκα , 1:'10. ανω τ . 7, Β ' σ . 12/.2.
58. ,, ' Ε κ κ λ η σ Ι α» , Α' σ. 3 74- 37 5.
59 , ,, ' Ε κ κ λ 'l) σ Ι α» , Α' σ . 3 73. Βλ καΙ &νακοινωοε'l Ί , Σ . -:-ης 6- 7-2 7 ε'lΟα .;,
" a ι 6 F θ ω σι ς » χαρακτηρ ίζεται ώς «προ σαρμογή του έορτολο γ ίου τ'ijς ΈκκλησΙlχς .-:ρ Ος 70
vi -:.'I -r.μεFολ6γ ιον». Κ ι-:' Δ Ι Σ 1921 -27 σ. 5 74.
148

'ή μ~ ρoλόγ ων, άλλ7. δτώρθωσε -:0 ' Γ ουλι ανό» τοιουτον ... » 60. Τον 1σι. ·) ~ ισμ~·1
,:,οuτ ον έπα νέλαβον εκ,,:,οτ::: πλεισ τώατ ούτοι κ α ι μετ ' α.ύ~ (~ν και α.λλo~ 61 Ξ ;χ­
ΖοΧουθοϋν7ες XCf.L υ~μερoν νχ φρονώσιν οϋτωτ 62. E~ς ε7;(ρρωσιν ό~ 70U iuZ'J-
ρισμου α.ύτων τούτου έτόνισαν ΟΤ Ι aι7. τ'ίjς Εν λόγω «aωΡθι:)σεως» «έπέρχετα ι
Ύεν ιχ~fι άνασ7ά::ωσ~ς ---:ων %εχxνoν~σμένων τύπων '711 ς ' l~ΧΧλΎJ σίας, 7ων ό p ~­
σθέντω» πάντοτε Επι ,'(j βάσει -:-Ίj ς έορ,ης τοσ Πασχα» 6 31ι,ο ι θίγετα ι ό [Ιασχα-

60 . Χ ρ υ σ ο σ":" ό μ ο υ, ΛΙ ΊΙ τ Ρ () π ο λ ε 7 ο υ Τ.: ρ. Φ λ ω Ρ ί ν ΊJ ς, Σ ι;ν το μο ς

Χ~Δ ϊ:ερΩ;l)πτιχ"Γι ϊ:εΡ ΙΥΡΧ9Υι του 'Ezzi:fJcr~αocrT!.zotj ΙΙ αλ~Lf)'r, μερολΟΥl)τt%οu ζΊΥτΥιμιχτος. 'L~­
Ο'/j νcι:ι 19 5:1 σ . 7. Π ρβλ . Ά γ ι ο ρ . Il α. τέ ρων , ' Α π ο στασίατ ελεγχος .. . σ . 81 .
6 Ι . ουτω ς ό Κασσανδρε ία; Ε 1 Ρ '/j ν α. Τ ο ς. Βλ. σχε ΤιΖως '1\ γ ι ο ρ, l\I ο ν α. Χ ο υ,
το 'ΗμεΡολογιακον ζή -:'η μχ ... εν : ,,0. '1'.)) φ. 1 61 , 1-5-1 972 , σ . 3.
62. (Ι-Ι λεγομέν"η «Ι . Α. γία %ιxt ( Ιερά Σ ';ν ο οο ς 7η ς '.. .. .\;: ο σ-;-ολ ιΖ-η ς ΌΑνχ,,:, ολ ΙΖ-η ς 'Ezz):fJ aL-
ατ των Γνησ ίων "Ορθ οδό ξων Χρ ιστιαν ών 7Γιζ ' Ελλαδ» ; » ε~ς Δ ~,χγ"'(ελ μ:( α1J7'ης (( ϊ:ρ ος 70'1
ε'J σεβΊj ό ρθόόο ξον (Eλ):ιιν~Z':N ).'".1..(,,) ) ό :.L~i. ;;1' ;:ε ρ ι 77;ς « έ;: Ιu-ίj μ Ο'jΗ 'ΕΖΖλη σΙOCζ, -η 7 ις (( ύ­
;:6 7: 7ως ε ίσΎι γαγε ε Ι ς 7 r.'J ό ? θ6 ό ι:ι ξ ()') θ ε ~ :Ι'I ί.:ι--:;; ε ~x'J Ζ,/χ θε σμόν ':'/)ν εΙον , ϊ:Χ;: ΙΖ"η ς πρσελεύ ­
σεω τ , --:0 Γ Ρ "lϊ';'O p ι :xν eιν (I-I μεpoί.6",'~Γ.ι'J )) . ((l-l (_-\",' [:1: Z:1:~ (Ιερ,χ ~ 'Jν ι:.ι ό f) ς -=-η ς Άπ οσ-;ο λ ικ-ης
' ...\ν:χ ,,:ολΙΖΥιζ ΈΖχί :'ιc [:χς --:W'I Γ . Ο .Χ. 7~ ς (Eί.ί.X~o ς~ ;: p ~ :; ,,:όν ε~ σε ~"η ( Eλί:rι νιzόν λαόν »
σ. 14 ). Κα] 'iί.ί::ι..Ζr,);'j : ((( !-Ι 'E zz):rι σΙ'".1.. αΛΟ-χ ιρΖ -;ω ς μ ε ,:,έ~ xλε -;0 ' Ε ΖΖi:1J σιασΤΙΖον " Ημερο ­
λ6γΙfJν ε Ι σ χγ ::Ι",'ο~ σ :l 7 ; ,'1 ;:Χ;: ΙΖ''',/ ΖΧΙ,/Ο 70μΙ?:,/)) (εν Ο . ά.νω 7 . σ . 16 ). Πρ βλ . zClt ((c I-I 'ΕΖ ­
z):IjG[x 7~ ς C Εl.λ~aΟ ζ , ε ίσαγαγούσ« cί.ν7ΙZα\IOνΙZως ΖαΙ αντορθοδόξωτ 70'1 νεωτερισ μόν τοϋ
11:Χ ;:ΙΖσυ " Ημ ερο λογίου δ ιά μ ι !iς άϊ:λ-ης 'ΕγΖUΖλ Ι(.J1J ":oU τότε ' ΑΡΖ :επισχόϊ:ου 'ΑΟ"ιν ων κα1
;: .χση ς ( Ε ί.λάΟος Χρυσοστό μου Παπαδοπούλου , έν -:ι:) ϊ: ~ οσώϊ:'C}) -;ων ((( Ι-Ιγου μέν ων» αύ ­
7Γ,ς, γ [νε ται πασ ίδηλο» , Ο -; Ι ευρέθΊj ε ίς αμε σον cί.ν-;ΙQεσιν Τ: Ρ (Jς αύτό το εργον -;οϋ Παναγ ίου
Πνευ μα.-:ος )) ( ΛΙ ά ρ κ ο υ .\1 ο ν α Χ ο υ, φ υλχκες γρ'ηγο ρ εΤ-:ε. ' Η " Ορ θοδο ξ ία lν πολέ μ φ
' λ Θη ν χ ι 1972 σ. 10 ). 'Ωσαύτω τ; πρ βλ. κχί c,-:L ο Ι άπο-:ολμήσχν-:ες τ'ΙΙν ήμερολογ ιχκ'lΙν με ­
-:-~ ρ~υOμ ισ ιν, εύρεθ έν7ες -;; ρ ο 7ης μ'" ύπ' α;j7ων άν:χμενο μέγη ς σο β::ι ρEiς του Ο ρ "ιι σΖεύοντο ς
λ~()ϋ άντ ιορχ σεως και « εντρ επόμεν οι ν α παλινωδήσουν , ο ια ν ο μι ζομέν"lJν χα7ά..-:α.υσιν 'τ/ς
σJν ;:ιόή σε ω ς , έφευ ρ ον ε χ τ ω ν ύ σ 7 έ Ρ ω ν Ζ 'ΧΙ με λόγια πείθοντα μόνον 70'Jς ά? ελε~ς
z at τους άοιαφ όρ ους Ζα: ι παρο υσι ά ζ ουν -;'ιjν μεταρ ρύθμ ισ ιν ύπ ο 70 ονομα « δι ω ρθ ωμένον
'I o'jXtClVO'J )) καΙ ΟΖΙ «νέον » .η (( Γρ ·ιιγο ρ ιανΟνη ϊ:'Ο'J οεν 70'Jζ εΡΖε-;αι καλ&. Δ"lJλ:χ Ο·1j οχ ι Γ ιαν­
ν'ης άλλ± Γιχνν:l.Υ.'l) ς )) ( Ά γ ι ο Ρ ε ί -: ο υ Μ ο ν α. Χ ο υ , το ' Ημερολογιχκον ζήτ/μα.
Πα. ρατη ρή σε ι ς επ ί -:Ίjς ΕΙσηγ-Γισεως . .. εν : ,,0 .1',)) ετος ΙΒ ' άρ. φ'Jλλου 1 61/1- 5-1 9 72 σ .
3). Ώσαυτως βλϊ.αΙ Χρ υσ οσ, ό μ ο υ , λlη. ρ oπ oλ ί . o υ πρ. Φλ ω ρ ί νΎ) ς ,
' Αναίρεσις .ου "ελέγχου )) . . . σ. 10 . 11 0λ υκ άρπ ο υ , 'Ε π ισκ όπο υ Δ ια. υλε ί­
α ζ, Κ ρ ίσε ις E;:L 7η ς ϊ:ρώ7~ς ϊ::ΧΡ :Χ7fj ρ1j σε ω :; . . σ. 8-9. Γ . Ε u σ τ Ρ οι; το ι. ά () ο u, ενθ .
ά'ιω -:. σ . 1 3. Β α. σ . Σ α. κ κ α , Ί'πόμνημχ . .. σ . 38. εν θΧ φέρον -:α.ι οΙ νεο'ημερολογΤ-:α.ι
ώς όολ[ω ς με ταμ? ιέ σ:χν τες .-/jv πcιπ ιχ'/j ν kop",:,oXoy tz"/j'J ϊ:α F,χο οσ ιν καΙ -;0 άπα 10-11-1 9 72
'Υπόμνημα. -:Ίjς λεγομένης " Ί ε ρας Σ υν ό l)ου T~ ς 'Εκκ);φ ίχς -:ων Γ ΟΧ -Άρχ ιε π/που κυ­
Ι:[Ο'] ) Αν όρέου)) , έν <Τ} , συν τοΙς αl.l.οις , ύπ oστ/ ρ Ι ζε7α ~ 0 7 Ι « "Γι ύπο 'τ/ς ' EκκλΊj σΙας τ-η ς ( Ελ_
λάl)ος ά π ο Ι) ο χ '~ κα.-:ά -:0 ε-:ος 1 92 . -:ου Γ Ρ Ίϊ γ Ο Ρ ι α ν ο υ ή μερ ολογ ίου ι)ι± τ'~ς ι)ι'
αυ το;:) έγ%αιν ~ασθε Ισ'ljς "ίjμερ oλoγι..:xzη ς Ζ αιν ο --:ο μ Ια ς πο λλαχώς %α ι τ;οι.Ζι.Χ ο--:ρ όπως Ζ ατε­
χ ρίΟ·η . .. )) ( Βλ , '1' π ό μ ν "η μ α . . . σ . 1) κχl. άη,α.χου «:Χ πο -:ελέσμα. 1)1: -:Ίj ς ΤΟΙΧ 'Jτ/ς Ι)ια
T~ς ε Ι σ α. γ ω γ '/j ς τ ο υ l' ρ η γ ο Ρ ι α ν ο υ 'Η μερολογ ίου πα.ρ ' 'ίj μΤν Ι)η μ ιου ρ γη θεί­
σιjς Χ?ίσε ως π~pα -;ι:) zυσε~ει CΕλλ'r,νL}~C:} λζα:) , ύ ί7~pξε . . .» (ε ν θ' α ν ω τ. σ. 2) "
63 . Γ. Ε ύ σ -; Ρ α: -; ι ά 8 ο u, ενθ . - άνω -; . σ . 75 .
λ ιοτ; χυχλος χαΙ 7α έξ ~ύ,,:,oϋ έξαρ,,:,&.>με'JOC έτ:Ι μέρους σ70~zε~':I.. 7Cι~ ί.z ~ ":':. J= • . . . ...-::

Ε70υς , ώς οί ~ΧOι , α] εύαγγελοτα ] x lΧt ιΧποσ,ολικαt περυωπα ί , ιΧ'l7.i.l:ι-;ως ";""-;.:

αυ ξ~σεω ς ~ μειώσεω ς των άπο ,ου Πάσχα μέχρι ,ου Τριωδίου K'1p ιlΧκ ω" . 'r,
νΊ)στεία των Ί\.γ . 'Αποσ7όλων κλπ . 64.
Ε ίς ιΧν7ίκρουσιν , ων άπόψεων τούτων, XIΧt έτέρων τινων συναφ ών , 'Γι
πα ρα ινε,ικ-η 'Εγκύκλιος 7η ς Ί . Συνόδου 70υ 'Απρ ιλίου 1924 8ιελάμβανεν ε7~
« με7αβOλ'~ έο ρτολογίου ουδεμία ιΧ7:0λύ7ως έγένετυ , ουδε 70 Πασχάλιον -; η ς
'Ορθ08όξου ·ημων ' Eκκλ-ησ ί lΧς δ ιωρ θώθη» 65. Ό δε 'Α ΡΖιεΠ/7:0ς Χ ρυσόστο μω ;
βρ αδύτερ ον έπανέλαβεν κα7tΧ 7'~ν συνεδ ρία» ΔΙΣ ":,,η ς 2-7 -1935 ΟΤ Ι «ε ξ έσφαλμέ­
νης ιΧν7ιλήψ εως νομίζεται συγίjθως ') 7:ό τινων Ο":" Ι 'ή 'Εκκλησία ~μων εδέΖθη 70
Γ ρηγοριαν ον Ήμε ρολόγιον . ΤΟ 'Ημε ρολόγ ιον ,ουτο δεν εΙναι , κυ ρ ίως είπε'!:ν ,
νέον ' Η μερ ολόγιον, άλλ' εΙ'lαι νέIχ χ ρονολόγησις καt μετα ρρύθμισ«; ,ου '10υ­
λια'ιου 'Ημερολογίου , 7'~'1 όποίαν έπεχείρησεν ό Παπατ Γρηγόριος ό ΙΓ ' XIΧt
τ~ν όπο ί α» λίαν όρ θ ως άπέκρουσε XIΧ t ιΧποκ ρ ούε ι πάντοτε .η 'Ορ θό δοξ οτ; , Εκ­
Κλησ ία» 66.

Π ρ ος σ7'ή ρ ιξ ιν 70υ 1 σΖ'1ρισμου αυτων 70ύ70'1 ο] 7::Ζλ:ΖΙΟ'φερολογ'!:7αι ε7:Ι­

καλουν7αι συγήθως, "0U70 με,ι 70'1 Ζ' ' A7:0σ70λι;ι.~ν [ε ρο'ι Κ:Ζ'lόνα , είς ":"'Γιν Κ:Ζ-;α­
πατησιν 70~ όπο ίου xγΞ ~, Z~7~ ~,j'70'J ς : 70 ό ~Cι ?θωθ Ξ:', : l G'JX~ X'JO'J ~H μερoί.όγ~o'ι ;
70υ,,:,,0 δε 70'1 Α' Ι Κ:Ζν 6'1:Ζ 7'f.ς ~'Ι Ό-\" 17ΙCι Zε[?- Σ Tι 6 όCι 'Y . Kx ~ ό με,ι Ζ ' 'Απο στολι­
χος "':"ίl..U7 CX δ ιαγο ρε ύε ι : «E,~ 7 ~ ;; ~ E;:f (J~f'j;:f'j ; γι ;: FZ G~ ·~7Z ?r:.ι ~ .,. ό~ ΧZ O'IO :; , 7 ·{J',I
ά,γ [αν του ΓΙάσχα ~μέ ρrι.ν 7:;: 0 7~ ζ έ:ι.F'~·J~ς ~(Jr,μΞ:F [:Ι.~ μ::: 7 Χ Ίfj 'Ja =ι. [ω'J Ξ;:~7Ξί.έυo ~ ,
καθαιρείσθωυΡ" . Κα.τα τούτ; έρμ'ηνευ":' :Χζ 6 JΖ :Χ'J ω'J &;::χγo? z'~ :::~ 7όν Ξ:O? 7:1.υμCι')
του χριστ. Πάσχα προ 70υ ,,:ων ' Ι ου δ αίων . 'Αλλ' ε, 7Ι OLXXZXZ'JZ7XL ό [εΡ Οζ
οi5 70 ς Κανών , ου δαμως έθίγη oιtΧ ,ης γεν ο μένης « διορθ ώσε ωτ » 70 σ '1 o'YλΙ X'I Cι σ
~ H μεpo λoγ ίoυ, ~-..ις πε ριω ρίσθη εΙς «ά.πλην ύ7:ε Ρ7:'ή δησιν 7ω,1 13 'ίjμεpω'l υ.θ '
&ς έ μεΙναμεν όπ ίσω» 68 . ' Επ ικα λοϋντα ι ώσαύτω ; οΙ ":'0 νέον "~μ εΡOλό"(~c.ι')
ιΧΡ'i Ο'Jμε'i ΟΙ, 70'1 Α' Κ ανόνα 7~ ς εν 'Αντ ιοχε ί« Συνόδου , δστ«; X'f) fJ ucrcrZL ά7:ό­
βλη70'1 7~ς 'Εκχ!,φία ς x cxt ιΧχοινώνη70ν παντα δστ«; -ηθελε παραβιάσει « 70,1
ΟΡΟ'Ι 7~ς ά.γ [ας XIΧ t μεγάλ'f)ζ Συ'ιόδου 7ης Ξ:.'ι Ν Lxoιlq: συγκροτηθείση;» 69 εν σχέ­
σε ι πρ ο ς 7 0'1 έορτασμ όν 70υ Πάσχα. "Αμφ ότε ρο ι ο ί ώς ανω tzpot Κα'ιόνες ιΧψο­
ρω σιν, ~.>ς εΙναι φ ανερ όν , ε~ς μ ίαν χ,α Ι ",;"~ν αύτ~ν περίπ-τωσιν , ~'70Ι ε~ς ~oν ά.πο -

6/. . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, Μ .1) τ Ρ ο π ο λ [τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ( '1'1) ς , ' Λναίρ εσ«;

τοϋ «έλtγχοu» ,. , σ. '1 2- 20, ' Τ τ:όμ ν'l)μ α -:-ί)ς Ί ,~ , ":cc,,) Γ. Ο . Χ. 'ΕλλάΟfJς π ρ ο ς ":ο'; ς
Ί ερ*ρ χας -:-ί)ς άπανταχοϋ 'Ο ρ θ ο οοξ(α ς 196 2 σ. 9.
65 . « ' Ε Ζ Ζ λ .1) σ (ΙΧ» , Α' σ. r, Ι Ι.
66. Κ ω Δ Ι Σ. 1935-1 9 36 σ. 262.
6 ί . ρ- π , ~ ύ ν": α γ μ α . .. τ. Β ' σ . 10 .
68 , Κ α λ λ ι ν (Ζ Ο υ, .:ΊΙ 1] ": Ρ fJ Π ο λ ( ": Ο 'J Κ ') ζ (Ζ Ο ') , Έ .. ι ":οϋ Ntou Ή μερ ο­
"λογ L'J1J έν : «'Εκκ.λη σία.» Α.
Ι
429. σ.
69, ρ - π, Σ ύ ν ": α γ μ α . . ":. 1" σ , 123.' ,'
150

κλεισμον ":'ou U')'/ε Ο;;":'7.σ μο ::> ":'0::> χριστ ιανυωθ με,,;,α του Ιου3αϊκου Πάσχα. 'Αλλ'
ώς έκ των μέχ;;~ ,,;, 0 ::> 3ε άν:χ;;τυχθέντων συνάγεται , το σ",1με~oν -τουτο ε!ναι άκρι­
βως έκε~ν o" σ;: ε;; ι:/ι ο6 λω ς έθ ~'Γ'l δια ,,;,'fjς «διορθώσεωτ» του 'Ιο υλιανου "Ημερο­
λογ ίο υ ; 0. ' Λντ ιθ έ τω ; ":'0 Γρ",1γοριανον "Ημερολόγιον παρεβίασε τας τοιαύτατ;
;:ε p ~ -:0::> Π Χ'7"/.7. Κ 7.νο'/ •.κας διατάξεις, με ά;;οτέλεσμα τ~ν μ"~ ",ήΡΊJσιν αύτων
Κ7.,,:, χ -:;:6;:",1 ":''' ~ 0 ::>70ν , ωσ,,;,ε ":'0 κατ ' αύτο ρυθμιζ όμενο'l χριστ ιανυώ ν Π ασχα
'/χ U'Jμ ;: ~;:7r. έν ~o,,:,ε ;:ρος ":'0 ' Ι ουδα τκόν. Τ i;') λόγφ α.λλωστε τούτω -η ' Ο ρθό­
3rJ ~" C; Έκγ.i:f,G~7. , μ'~ στέ ργουσα εΙς άθέ7Ίjσιν ,,;,ω ν ύπο -:(;)'1 Lερων Κανόνων
τεθε σπ ισμέν ω» , o ~ε-:έθη άρχΊjθεν 3υσμενως εναντι ";'ou Γρη γοριανου " Η μερ ολο­
'''([O'J Zλ ~ :χ:::t~~ ~ '~Ξ ϊ:χσαν ίόέαν περ Ι προσχωρήσεωτ είς τούτο. KατCι συνέπειαν
&7':,) 7"~ ~ Χ;:6'~ Ξω ~ 7:Χ'J7-ης χp~νOμένΊJ .ή «διόρθωσ«;» όέν εύρΙσχε--:α.ι ιΧντ(θε70ς
;: ;; ~ς : χς O~ 7. : X~ :~ς '7ω,1 προαναφερθέντων Ι Κανόνων 71. Προς τούτο«; ομως
"'ι ·) ? ~ σ -:η.έ-TΙ; δ ~ 7. ? O Ρ X με-:αξυ του διωρθωμένου "Ιουλιανοϋ "Ημερολογίου,
0;:: ;; -;-ι;;;: ": 'ί; Κ7. θ ' 'ί;μ χς Έ κκ):φ~ α, άφ ' ένός , και -:-OU ΓΡYjγoριανoυ άφ ' έτέρου,
κα ~ έ~ vj.w'l σ-:ι:ι ~χ:~ ω'l βε~αωυ,,;,αι και μαρτυρεϊται. Είδικώτερον α) Το
χρισ-:Ι :J.'/!.Κ~ν ΠΧ'7"/.7. (j'JOt ;:o,,:,z κα,α το διωρθωμένον 'Ιουλιανον "Ημερολόγιον
) - , - .,. ;: ρ ι:ι.
τε ,ε ι ,,:, 7. ~ ομΙ:Ι'J
- -
";' Ι:Ι ') τ ω»
'Ι ~ ,
ου ο α ι ω ν,
, -
εν~ τουτο συμ
- β , ,\
αινει προκεψενου περι

'70V Γ;;·ς;oP ~ 7. " Ι:Ι ::; ;~ . ?) Έ ι:ι;;-: :χ ~ -:ι'/ες ά:γ~ων 3εν συμπίπτουσι τΊi cι.ύτΊj Ύιμέρί{- εΙς
άμφό-:ερ :J. '7:>: Ή :l. :Ρ ι:ιί.6-: ι7. ώ ς λ. χ . .~ έoρ'7~ ":'OU Μ. Βασιλείου κατα μεν το
διωρθω μένο » έι:ιp,,:, x~:'7 X Ι 77. 1-:. 'I :J.'/o'npLoIJ, ;:αρά. 3ε ,o~ς PKαθoλικo~ς τΊi 2ί{­
'Ιανουαρίου , 'r, ,,:,0:".J i-:, ~ '. ί.3έ'J'7Ρ " 'J έΟ ;;7Χζε'77.Ι ;:α ρ ' -ημων μεν τΊi 2q: "Ιανουαρίου,
παρά 3ε -:o~ς PK7. θι:,λ !.Κ,,~ς -=Ί. 31-:. ~~/.εμ~ ? ίoυ , 'r, -:ou άγ. Γ ρηγορΙου του Θεο­
λόγου έορ,,:,άζε-::J. Ι ;: :J.;; ' "ί; :.1(;)', μ ~, 7(. 2;:)-:. 'I:J.'/O'J7.;;~ou : ;:σ. ρα -:ων ΡΚαθολικων 3ε
τΊi 9η Μαϊού, .~ -:oV Χγ. Π (ji.'JZxp ;:",) ;: 7. ρ ' -ί; μω,ι μ ε,ι -:ΊJ 23η Φεβρουαρίου,
παρά των ΡΚαθολικω,1 οε -;-7. 26:, 'I7.',fj·J:J.P ~(,') Κ. Ο .Κ . γ) ' Εο ρτ αί τινες Ύιμέ-:εραι
έλλείπουσι παν-:ελως &;:~ -:c.:".J Γ ρ -ς,'Ο ;;Ι:Χ'I"::; Ή μερoλoγ~oυ, ώς λ.χ, Ύι Kυριακ~

70 . Πρβλ. 'Αν θ ί μ ο ') . ~1 1; :- ~ ') :: ο i. [ :- ο ') :\1 α Ρ ω ν ε ί α ς , Το ζήτη μα: τοσ

"Ημερολογίου, έν: «Έ:-. κ λ 1) σ [ 1:)) Ι 9=3 :! σ . 4 08 - 410.
71. Έν τούτου; περ Ι εΙσα":ωγτ.; ::1:,) -ίj μ"t., :-ou ΓΡΊJyopιανoσ "Ημερολογίου ποιείται
λόγον :-.αΙ Τι , κατ' έντολΤι" τ-η; Ί. ~ _ , V)'I:- 1:Zez"tcrιx γνωμάτευσις των Γ. Ρ ά μ μ ο υ - Χ.
Σ γ ο υ Ρ Ι τ σ α - 1<. Τ σ ά τ σ ο υ, Τι'l ε'J τiρ σΊjμείl» .ούτl» αντέκρουσεν ό Λ α Ρ ί­
σ Τι ς Δ ω ρ ό θ ε ο ς, ον έν συνεzε ί ~ ά'J:-έκρο υσεν ό «Μ1)τροπολίΤ-lJς πρ . Φλωρίνης» Χρυ­
σόσ:-ομος δι' εΙδαης συΥΥΡαφ'ij; u::') σ7ΙJ ?ί ξας Ο,,:Ι Τι διό?θωσις σΊjμαίνει προσχώΡ1)σι.1 εΙς
το Γρ -ηγοριανόν . Βλ. ,,'Ε:-.:-. λ Τι σ Ι 'Χ 'ι» "1951 σ. 9 έπ. Δ ω ρ ο Ο έ ο υ, 1\1 1) τ ρ ο π 0-
λ Ιτ ο υ Λα ρ ί σ 1) ς, ΠσιρσιΤ/ρΥισε ι ς ε::ι τ1jς Γνωματεύσεως . .. έν: «ΝομοκανΟ'JικαΙ'Έ ­
ρευναι» σ. "196-201. Χ Ρ υ σ ο σ • ό μ ο υ, Μ 1) τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ . Φ λ ω Ρ ί ν 1) ς,
• Απάντησις εΙς μίαν δισι,,:ριβην περ Ι Έκκλ1)σ . 'Ημερολογίου του Σεβ. ΛΙ1)τροπολ ίτου Λα­
ρίσΊjς κ . Δωροθέου. Άθ'ίjναι 1951 σ. 3 έπ.
72 . Έν ετει 1927 οΙ παπικοΙ έώρτασαν το 11άσ-,(α μετα των 'Ιουδαίων, έν ετει δέ 1928
προ αΛτων. ΠερΙ τΊjς τελέσεως .ου Ιουδα:ϊκοσ Πάσχα βλ. 11. Σ ι μ ω τ ιi , ΤΟ Σαμαρειτι­
κον Πάσχα, εν: «Έ κ κ λ 1) σ ί α» 1952 σ.
 151
-:Υις 'Ορθο3οξίας, 'Γι -:ων 7ριων Ίεραρχων, 'ή 70υ άγ. Γρηγορίου 70υ Παλαμα, ~
του άγ. Δημητρίου κ.,χ. 3) 'EOP7IΧt 7ινες 70υ ΓΡΊ]γοριανου "Ημερολογίου έλλεί­
πουσιν άπο 70υ ~με7έρoυ, ώς λ.χ, ~ -:ου άγ. 'Αλβέρτου -:ου Βοναβεντούρα, -:ων
άγίων Καρόλου, Δομινίκου, Φερδινανδου, Θωμα 'Ακινάτου κλπ. ε) Διάφορος
δνομασία χρησιμοποιείται ύφ ' έΚιΧ~έρoυ "ήμερολογΙου πρός ύπoσ'ίJμανσιν
κοινων Κυριακων, ώς λ.χ, καθ' ~μας μεν ~ πρώτη Kυριακ~ μετά -:~ν Πεντ/­
κoσ,~ν όνομάζεται Κυριο:κ,η 7ων 'Λγ. Πάν7ων, ένc)) κατα τους ΡΚαθολικους
όνομάζε,αι Kυριακ~ ,Υις Άγ. Τριάδος κλπ. 73.
'Αναλύοντετ; νυν εΙδικώτερον ,ον Ισχυρισμον των παλαιοημερολογιτών
δτι 'Γι «διόρθωσ«;» συνιστά παραβίασιν τΎjς κανονικΥις ,άξεως, διότι θίγει τον
Πασχάλιον κύκλον, δπο τ~ν εννοιαν ο,ι «~ άνΤLΧατάστασις τΥις έαρινΎjς ΙGΊj­
μερίας -:Ou Ίουλιανου έορτολογίου, έπ!. ,η βάσει -:.'ιjς όποίας καθωρίσθη ~ πρώ­
τΎJ Kυριακ~ με-:α τ~ν έαριν~ν πανσέληνον ώς ~μέρα του άγίου Πάσχα , προ­
καλε~ μίαν σύγχυσιν ού μόνον εΙς ,ον Πασχάλιον Κανόνα , άι),α κα !. εΙς -;0
έορτολόγιον, εΙς τον ένιαύσιον κσκλον ,ων έορτων, εΙς -;ας Ύιμέρας -;ων νΊjσ7ειων
κα!. εΙς ....ην εύρυθμίαν κα!. δμοιομορ φ ίαν -:ων ε"'χl.γγελικω ,) κ :ΧΙ Χποσ-;ολικων
περυωπών» 74 δυνάμεθα να παρα-;'fJΡ'ήσωμεν ,,;α άκόλουθχ .
~tI OCποψις αϋ7·1) , 7";:'<i'X ,:~ν ε,ι ττσ ι ~ χ σ ~μό 7"'J 7 :ι. --:ων έ? ' (;)'J Ζρείόε7αι λό­
γων 75, παραβλέπει, ο,,;ι +ι 0):1) -;OU Πασχαλίο» z,jκl.O'J ά,)έλιζις δεν ~Ρ'ΊJται έκ
Κανόνος -;ινος, Ο\)1'ε κιχ!. άνάγε-;αι εΙς β χ σ ιΔ; ') -;ι'/ιχ κιχ!. θεμελιώ3 'fJ ....Ίjς πίστεωτ;
διάταζιν. ΤΟ δτι 3ιιΧ τ:ης γενομέν-fJς «διορθώσεω ;» έΠ"ljνέχθYι ποίά τις άταζία
ώς πρός τ ινIΧς ε,jαγγελικαζ κιχ!. άτ:οσ-;ολικ-Χςπερικοπάς, -;ou';'o εΙναι ikpayc: τόσον

73. Πρβλ :\1 ι χ, Κ ω v σ τ α. v τ ι v ι δ Ίj , ΚρΙσεις έ.-:Ι -:ou Νέου "Ημερολογ ίου , έν:
«'EzχλΊjσΙα.» '1926 σ. 4-5.
74. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, Μ Τι τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ, Φ λ ω Ρ Ι v ΊJ ς, Θέσις τοσ
έορ-:ολογιχοσ ζ"l)τ/μ'Ζ-:ος ά.-:Ο άπόΦεως Κα.νονΙΖΤις Ζαι ΈΖκί:ι;σιασ-:ΙΖ'ijς Ζα.Ι ΈθνικΤις, έν:
«ΤΟ Α' Πανελλαδικόν ... » σ. 35. Πρβλ Ζα.Ι Ί' π ό μ ν ΊJ μ α. 'Ι. Σ. των ΓΟΧ προς το';ς
Σεβ. Ίεράρχα.ς τr,ς άπα.ν-:α.χοσ 'ΟρΟοδοξΙ'Ζς (' Αθ'ijνα.ι '1962 ) ενθα ύποστηρίζεται δτι «να.Ι
μεν ο ί Νεοημερολογϊται ερχον-:α.ι Πάσχα με τού; Παλ!-:ας - πρωτώωυστον κα.Ι αύτό να:
τ/ροσν 1>60 Ίιμερολόγια - ϊνα. μ'" συνεορτάζουν με το';ς Ίουδα.Ιους, άλλ' Ίι κα.,,:α: 13 1)μέρα.ς
προώθ'l)σις -:ou ΊιμερολογΙου εθιξεν ολον
-:0'1 Πα.σ-ι.άλιον κσγ].ον Κ'ΖΙ άνέ-:ρεψε το Κυριακο­
δρόμιον ( Ε ,J α.'πέλ ια. - ' Αποστόλους - 'ί]χου ς κλπ) το έορτολόγιον , τα:ς νηστεΙας και ουτω
έ μ μ έ σ ω ς .-:ροσέβαλε καΙ ":0 πφΙ ένότ/τος τr,ς ΈκκλφΙας δόγμα. -:ou Συμβόλου τ'ijς
πισ-:εως» ( ε ν θ ' άνω-: . σ. '19-20 ). Βλ ώσαό-:ως Χρυσοστόμου, NIΊJΤpoπo­
λ Ι -: ο υ π ρ . Φ λ ω Ρ Ι ν 'ι) ς, ' Απάντ/σις εΙς μΙαν δΙ'Ζτριβην σ. 5, ε:νθα άπαριθμοσνται α1
έν Ιοτε έμ9α:νιζόμεναι. 'ruίtικολΟΥ LκαΙ άταξίαt , ώς ;:αpιiλειψι.ς &ναγνώσεως ά.γι.ογριχφ",κων
περιχοπων έπΙ 2 έβδομάδας, μεταθέσεις έορτων ώς λχ. τοσ άγ. ΓεωργΙου, κλπ.
75. ουτως κα.Ι 1) Ε Ι σ +ι γ ΊJ σ ι ς έπΙ τοσ Ί-Ιμερολογια.κοσ ζΊJτ/μα.τoς της ΈκΧλΊJ­
σΙας τr,ς 'EXλeiao; άπα.ριθμεϊ: τα:ς ενεκα τοσ ν . 1)μερολογΙου έπερχομένας έν τΤι τυπικη
τr,ς ΈκκλΊJσΙα.ς τάξει άνωμαλΙας. Βλ Έ κ κ λ ΊJ σ Ι α ς Έ λ λ ά a ο ς, Το Ήμερολογια.­
κον ζ+ιτ/μα ... σ. Η, Πρβλ Ά γ ι ο ρ, Μ ο ν α. Χ ο u, ΤΟ Ήμερολογια.κΟν ζ+ιτ/μα έν :
«Ο .Τ .» '1-6-72 .
 1:J- ')_

σοβαρόν, ωσ,ε νιΧ μ~ δύνατα; ~ ΈκκλΊjσια νιΧ ,ο αν,ψε,ωπΙση μ6'n) ; Τ ιΧς

προκυψάσας έκ ,Τις είσαγωγΤις --:ου διωρθωμένου ' Ι ουλιανού ΉμερολογΙου ανω­
μαλίτ«; είς το λειτουργυων ετος οεν εΙΖε --:0 δικαίωμα νιΧ αν--:ψε-;ωπΙu{) 'ή Έκ­
κλΊjσΙα ; Κα Ι. ~ έπΙκλΊjσις -;ω,ι τοιούτων ανωμαλιων συν ιστά ifprxyc: ανυπέρβλΊj­
--:0'1 κώλυμα εΙς -:-Ί-ι'Ι προοοευ-:' ΙΚ'Ί-ιν --:.'Γις ΈκκλΊjσΙας πορ ε ί αν ; Δεν εΙναι 'ή Έκ­
κλΊjσΙα κυρία καΙ. -;-ου Τυπυωύ, καΙ. --:ων έορ,,:ων καΙ. --:ων 'πισ-;-ειων ; πως κα-:'ιΧ
,",ο παρελθόν πρoΊjλθεν είς μετατοπίσε ι ; -ημερομψιων έορτων, καΙ. σ'~ μεp O'I οεν
Μναται νιΧ α'i,ψε-:ωπΙu{) --:0'1 πε ρ ι ο ρ ισ μόν λ.χ. ,Τις γησ-;-εΙα ς --: ων 'Λγ . ' Λπο ­
.στόλω» ; ΕΙναι ποτέ ουνα--:ον 'I~ ύποθέu{) τ«; ο--:ι οΙ Π ατέ ρες , θιΧ εμενον ,χπρα-
κ,ο ι προ μιας δυσκολίατ, ~τις θ~ ανεφύετο έν τη έφαρμογη το υ Π ασχαλ ίου κύ­
κλου λόγφ --:Τις έλο:(;ψας με-:αβολΤι ς είς --:~ς 'ίjμερoμηνΙας ; Έπ1. --:ου ίσΖυρισμου
μάλισ,α των παλαιοημερολογιτών δτ ι oι~ --:ου διω ρθω μένου Ίουλιανου Ήμε­
ρολογίου συντέμνεται , έν Ιο,ε οε κα Ι. κα--:α ργεΊ:,,:αι παντελώτ; -η νΊjστεΙα των 'A~
γίων " Απο στόλω ν , ολως &.'JΞ:7':~'7ρ έ7:7ω ς Z X ~ &ν-: ~χ ~νoν ~χω ς 76, παρατηρούμεν
o':'~ χ:ι. Ι 0,)70ς, %. :χ Ι,,;ο t &ί:ιjθ-r, ς~ aZ'J Ξzz ~ Z'J 70'J7Cι ~:; 7 -'r,'J o '~ α.ν προσδίδουσιγ αύ7<}>
έκεΊ:ν ο ι βαρύ'7"η -:ο: ;-: α 1. υημ ο:σ Ι:ι.'I . λΛ7 0ς ό 13:ι.λσ rι.μ~)ν έρωτηθεl.ς Ην «αί νη στεϊα ι
7:ης έο ρ,:;; ς -: ω'ι 'λγΙω'ι "Α πο στόλων ;-:0:1' -;:ης Χρισ -;ου γενγ~σε ως καΙ. τ:;;ς Κ ο ι­
μ-;'σ Ξως '7~ς Θ Ξ0 7Cι ZCι ') z:zt 7Cιϋ Σω~~poς , clπαραΙ-:-'ΙΙ70 t είσιν -η συγχω ρητέα ι
;-: :Λ 7..0LX yc, poLJJ, 7.Π'fι'l7η σεν 0--: ι «έξ ανάγ;-:-ης προ'ηγ ουν7αι νη στεϊαι προ 7ων
τεσσ αρων --:0'J7ω ν έορ--:ων» καΙ. ο'η καΙ. έΠ-; O:'fιμερoι , δεδομένου ο-η «μία τεσσα­
ρ:αc,νθ'r,μ ερο ς γησ7 ε Ι':Ι. έ στ ιν 'ίj ,",ου άγΙου ;-:':1.1. μεγάλου Πάσχα» 77. ΕΙ'Ι':Ι.ι δμωτ;
ά):ιj θες ~7Ι ;-:0:1. ':Ι.1)--:,η ε ίσέτ ι ,η έΠ7α'~ μερoς 7ω,l ' Αγ. 'Απο στόλων νη στεία (ο δσα
έ'I Ιο,ε μ :αΡ 0 7έ ρ α ς οιαρκ εΙας &ν αλ6 γω ς --:'ης έχά σ-; c, -; ε χΡον ικΤις άποσ-; άσεως με--:α­
ξ,) 7~ς έΖ -: ου Π άσZcι. έ ζα ρ~ω μένΊJ ς Δ ευτέ ρ α ; -:'~)') ' Αγ ίων Π ά.ν~ων χαΙ '":""~ς στα­
θερ χς 'ίj μερoμΊ)'IΙ':I.ς "ης 29ης ' Ιουνίου ) συντέμνεται l)ν7ως ~ ;-:α1. έξαλεΙφε7':1. Ι
' πΙ:r, ρω ς ') ΠΟ -;0 κρά-;-ος τΥι ς ίσΖύος -;ου δ ιω ρθωμένου "Ημερολογί ου . 'Ήο'η ό
Οί;-:ουμε'ι ι;-:ο ς Π ':Ι.7ριάΡΖ'ης Β ασ ίλε ι ο τ , έπ ιση μα ίνων έν ":(~ άπο 20-8-1 928
' μ~7~χ υ'70
Γ Fχμ , -U π-ρος
, 7 0, '1 ' ~t-\.
\ pZ ~ Zi! / πον ' \θ
j-
-Χ ' ~ ,
ΎΊνων ..:. ρυ σοσ70μον «~~'1ν Λ~α.ν α.ν7Ι-
, ,

:6 . Π p ~ί.. Χ Ρ υ σ Ι) σ 7 ό μ ο υ , 7\1 'r, 7 Ρ ο 7: Ο λ [ 7 Ο ') .. ,. . Φ λ ω Ρ [ '1'~ ~ , Θέ -

σις . . . σ. 5-4~ Τ v 1j α ,j '7 Ο ϋ, '...--\;:cίν7Ijσ ι ς εΙς μ[:χν aΙCl-; ρι β-ήν . . . σ ~ 4-6 . Τ ο ϋ Cl ,j ";' ο ϋ
~ A ν :x[ ρ ε σΙζ 7ι:.ι ί) «έλέγ χουΗ . . . σ. '18,57 lIo 'λ υzCΊρ -:: oυ , ' Ε 7': ι σ κ ό π ου Διαυ­
'λ ε [rχ ζ : (11 ~ίι με ρ oλoγ ιαz'fι με-:-αρρυθμισι ς
. . . σ . ~~9 , 72. Τ ο G χ ό' "': Ο ϋ , l\:ρίσε ι.ς έπ ι τη ς
, 7: P,ώ -:-Γι ~ 7: 0'P'Z -:-Γι p,rισεω ς .. . σ.
18. Κ ') 7: Ρ ~ σ. 'Ι ο ϋ Λ σ. Ζ α 'Ι Χ, Π o Ιo: '~ l>ιαφορ Χ ... σ .
. 12. Β;l 5 i Ι S a k k a 5, T lle cal en(laι' q uc5ti on , εν : Οι'ΙIIο(! οχ Ufe , ,"οι. 22 7 . !ι σ.
32. Κ ω 'l . Πλ ατα'l Ιτ η , Τ Ο μηνολ6γω'lτοϋ ΠάσΖα , εν : «' l~φημέp~l)ς)) 19 55 σ.
6 18 1:7:. ,<'Η . Φ . 0." 1952 φ . 123 σ . 6. ε'lθ::< %::<t ε7:[%ί.ησ ~ς 7(-;',1 'lερ(-;',1 K::<'1Cινων ΝΣΤ '
T~ ς ~T ' O ΙZO') μ~ν ι%:ϊj~ Σ'J'J όSο 'J %cι ι 18' --:-ης έν I" Zγγρ~ . ' .Λ Ρ Ζ t μ. (D ι. λ ο θ . Ζ ε Ρ β ά­
~ (; 'J , ' .Α.νοι.κ-;-'ι έ:: ι.σ-:-ολ'η τ: ρος '70ν :\ Icι% . ΆΡΖtε:;;/r:ο') '...\.Ο·fjν (7)ν Ζ:Χ Ι r:cίσfjζ ~ Eλλά δo ς Θε6 -
. κλ'~7I)ν εν « 'Α γ ~ ο Ρ ε ~ τ. Β ι β λ L Ι) Ο ή % Ψ' 195 9 σ . 22 1 έτ..
ίί . Έ p Ι:)-:-r,σ~ ~ ΝΕ ' Ρ - Π, Σ 'J 'I 7::< γ μ::<._.7. Δ ' σ . 48 8 . .
 153

λΎ)ΠΤ'Γιν ιΧνωμαλίαν , δτι κατ α τ ο ετοτ; τούτο (1929 ) -:f i.z r,·1 ;.ιfίj.ε: :'ι:ι. ~j. ί:7r.
οϋτω +ι καθωρισμένη νΎ)σ,,:,ε ί!Χ ,,:,ων 'Αγίω'ι 'Απο στόλω» ~., -::ι. ~~ ~ ~ z: ..L<r, ·.ιG z :~
'~~Ύ) '":0 δ ιω ρ θω μένον 'ή μερ ολόγιον οια '":ας &.κιψή'":ου ς Z o ?τ :7.~ "~όεί.'::;x~ = Έαλr, ­
σ[~ !.ς» 78 έ ξεζ~ίJ'7ε L 7'ην συγκαταθεσιν ·χ ό":"ου πε ρ Ι έ ? α ρ μVΥf.:; « Z X~ Z-i Z.~.J ·..·Ξ.., ~Zγ: ;
συνo~ικΊjς ιΧποφocσεως 7ων περ ] -:ου Παυl.αλίου έγκ?ιθέντω'l κχ τ :7. τ'.. Π Χ'ι'.. :-
θόοοζον Συνέδριον» 79. ΕΙς τ/ν Ζαυ-:η ς ιΧπocνΤΎ)σιν 'ή ΔΙΣ π ?o·~'":ε :·lε ":'..= x : ~.'1
τη ς πρωωπτούση; ιΧνωμαλίας «δπω ; +ι Ζβοομας καθ ' .(;'1 συ μπ ί .. τε :. :~ ~ r,: :-r. τώ ι
' Λγ . " Αποστόλων Οεuψηθ'(j έξα φε7ικ ως ~ :α το προσεΖες ε-:ος ( 192 ~ ) ω ; ~~ ,-
μας νΎ)στ-ήσψος , πί:Γιν τ-Ίj ς 'ήμέ ρας τ-Ίj ς zoρτ-Ίjς 7 0 υ ' Λγ . Π νεI'J μ χ-; ο ~ » 80 :-{.~ -:: r,-
τασεωτ -:'(ΧU7ης γεν o μέν~'1 ς όεΧ7~ ς εύ μεν ως δπο 7η ς &γ[ :ι.ς Π :ι.7 F ~ Χ ? Ζ ~Ζ~~ ~ .) r..ι­
δου, ό ρισ&υης σχε.ικως δπω τ; θεω ρηθώσι ψηστ-fι σψO: !χι &π!:ι 25 - 28 '1r,.I I'.'..·.1
1929 'ήμέραι 8 1 κσ.1. τ-Ίj ς ΔΙΣ ιΧποοεζ αμένΎ) ς ""Γιν έν λόγφ &.. 6?χσ :'1 82. E :'',':!iw
ο ' δτι 70 ΠαΤPΙ!ΧPχε~oν 'Ιεροσολύμων , ~εν εκρ:νε τ-"ν ά.'lωμΧί.ίχ·1 7 Χ·,:-','. 7'..:;
ετου ς τούτου τοσο ύτον σο βαρά» ωσ7Ξ:. '17.. όογ'Jγ-;'u{, Ξ:~:; μΞ 7 :ι.;'Jί:~'I -: 'j ~ Π χι:;χ :χ. ­
λ ίο υ « ο (χο: 7"η ς έν Συν όδφ χο ι'/:η ς σ1Jv./.έΦ εω:; z~t ~7: 'J -::- X'J! W; -: ώ , ' _-\ "' ~ω, ".-\-
~ελφων 'Ορ θοδόξων 'Εκκλη σιων» 83 .
'..Αλλα xιxt ο ί ους συγή θ ω ς έ;:tΖ:χ. i.V ::;·J':" :ι. ~ r.Λ Ξ 'ι ·Είj .:ι. ό ~ -:xi 7.~r~-tΊ...L ~ :~i.r;.'~-: x~
ίεροl. Κ αν 6νε ς ΝΣΓ 7'Ίjς Στ' 0 1Κfj'ψ ε'I~Ζ'~ ~ ~ ·.ι'J'~όfj·.1 κχ: 1- ' :-~ = ~'I Γ X"-:?~ ,
οεν δύναντα ι ν α: %α'70ϊ.υ~ι:)σύ)σ l,~I z::z~ %ω.; -; r~·.J 7r.J 'J '; . ZX~ -; r):'-:· ~ ,, ~ 6 -; : 6- μz~) :\:2: Τ '
ϊ: :ης Σ,,:,' &φo ρ ~ z ~ ς '7'fι~) &~r:~μΖ: 7Ι:):: ~"; ~~J -:-~.; l'7~γι; θ z:~7. '; Ξ'I ~ΙU'I Ζ ~~fJ-: ~ 7.'J ω'J ~ϊ:ως
κα7α. ,,:,ας Kυρ~αχ ~ς %αt '7): ~ X~ ~ 7. 7 X 7"r..; ~ I~.'. Τ Ζ: '-:; Ι:; Χ .: 7. %rΛ;-:-~ ~ γ::ι.-:::ι.ί/Jω G~'J ώ±
%Clt τυ ρ όν 84. (Ι-Ι μέ?~μν7.. 7CJ::) Ι l~ x"I 6'Jr~.; Ξ ~~"Z ~ ~ι): Z:-:~Z~Z 7"Ώ μ[χ ,,: χξ ις z~ ς 7/j'J
Κ!Χθ όλου Έκκλησ l!Χ'J ώς π ?!:ι~ -;-~., 'Ι'f, r; τεί χ'ι τ-~ ~ .\Ι εγ . ΤεσG :χρ !Χ κο στ-'ijς κ!Χ ι ώ ς
π ρο ς 70 Ζlοο ς 7ω~) μ.η % :Ζ-: 'Υ.ί:} '~ ,!έ'J Ιυ·J -; : (., ~ (ι)'I . ~_-\ λί3: Z:Z ~ ')ϊ: 0 -:'~ν έκόOZ'~ν είσέ-

78. ,,' Ε Υ. Υ. λ'l) σ ί (Χ » , 1 9~ 8 σ . :2 °9 , ,,'Ο? Ο ο δ ο ξ [ (Χ » 1928 σ. 2!.3- 2 44 .

'79. " Ενθ' άνω7 .
80. «' Ε Υ. Υ. λ η σ ί α» 1 ~'~8 σ . 3 17. lΙ ρ βλ. -:0 ,);:' & ? ~θ μ . 386 1/ 4945/ 16 - 10 -1928
ά:;:αν7'f)-:~Υ.ΟV εγγρα90ν -:0;:) '\ [αΥ. . ' λ θ'fj'ι ων Χ ρυσοσ-: 6 μO'J εν : ,,'Ε Υ. Υ. λ 'l) σ ί (l» J9 28 σ .
32 ι . τ α ς ά:π~ν-:-ίι σεις ",:ι~ν XOthWV ' Ορ Οο όόξων ' Ez:.-:):ιι σ ~ ων βλ . Ζν : (( Το ll~crlXX tOV )) έν:
,,'Ο Ρ Ο ο δ ο:; ία» 19 29 σ . 138-148 . Π ρ βλ Y.α~ Ί. ΓΙ α ;: α "ί ω Χ ν V ο υ , Τ Ο Ή με ρ ο ­
λ6γιον κ αΙ .η νΊjσ-;ε Ια.-;ων (ΑΥ . ' λ.';-:,οσ-:όλων , έν : «(..-\. γ ι ο Ρ ε ι",:, t Χ η Β Ι β λ ι 0 -
Οή Υ. ψ> 1 9 59σ .16 7 .
8 1. « 'Ο Ρ Ο ο Ο ο ξ Ι (Χ » , 1928 σ . !.0 1. 'Γ ο δτ:' αριΟ μ. 2ί7 fι / Ι 5 - 1 1- 192 8 σχετιχον
Γράμμα; -:οϋ OtΥ.ουμενιΥ.Ο;:) Παψι Χ ρχο'.) Βα σιλείου βλ εν : « Έ Υ. Υ. λ ΊJ σ ί α » 19 28 σ . 385.
82 . (ι Έ Υ. Υ. λ .1) σ ί α» 19 29 σ . 23 . Πρβλ ώσαυ-:ω ς ε;:~ -:0;:) θέματ ος Y.α ~ 'Α v Ο ί­
μ ο ') ~ Λ Ι ·ιι ":' Ρ ο h Ο λ Ι Τ ο υ
λ Ι oc Ρ ω ν Ζ Ι "Χ ς ,Τό ζ-ή 7ljμ χ ,,:,οϋ (ΙΙμε ρολογΙο ') , έν : ((Έ χ­
Υ. λ .1) σ ί α» σ.
408 ε π. Γ ε ν ν α Ο ίο ') , .\1 ·r, -: Ρ ο ;: ο λ [ -: ο υ ' Η λ ι ο υ π ό i. ε ­
J9 3 2
ω ς Υ. α ~ Θ ε ί ρ ω v, Ό Υ. α-:.χ -:1) ε-:ος -:0\)-:0 (19 2 9) έ ο ρ-:ασ μο ς -:0;:) Π άσ-/. α , εν : «'Ο Ρ-
Ο ο Ο Ο :; ία» 19 2 9 σ . 4 9- 52 .
83. ιι'Ο Ρ θ ο δ ο ξ ί (Χ » 192 9 σ . [. 10.
84 . l' - Π , Σ u v -:α γ μα .. . -:. Β' σ . !.36.
1:54

7~ 7ης a~α 70υ έν λόγφ Κανόνος διατυπώσεω ; γΞ'J ~κ'r. ς 7~νoς άpx~ς, έφαρμοζσ­
μέ'IΊjς έπl. ΠάσΊjς περιόδου νΊj σ7είας , καΙ. π Xί.~') 'f; O~ :Χ7α ξ ~ς ε!να~ αCΓ/.ετoς με τον
xp oν~κoν περ ι ο ρισ μό» έν ίο τε τΥι ς νΊj σ7είας -:ω,ι ' λγ . ' Α ποστόλων, Σαφέ σ7ερος
έν προκει μένω τυγχ άνει ό 10 ' 7ης έν Γάγγρ~ , ~ σ':" ~ ::; βηυΤά7Ίjν κόρωσ~ν έπά­
γεται κατα 7ων άσΚΊj7ων oϊτ~νες « χω ρ l.ς σωμα7α'r.::; ~.'I:Χ ,'ΚΊjς» κIΧI. έξ ύπερηφα­
νεί IΧς «τας παραδεδομένατ νΊjσ7είIΧς εΙς 70 Κ(Λ'J~'I κ:χ 1. ?'Jλασσομένας δπο 7ης
'EκκλΊjσίας» παραλύουσι 85. Κα7α 70'1 Ζ ωνα ρ 'iν ό Κ:χ'J&),) 0:j70::; άφορμ·ην έσχε
7ην δπο 7ων πε ρ ί ':"0'1 Εύ σ7άθιον κα7άλυσ ~ν 7ω'J 'nίσΤΞ~ω'J , Ξί.'ΙΞυ λόγου , ε'Jεκα
7η ς πεποι θήσεωτ; αύτων , 07~ εφθα σαν εΙς UΊJμε'.oν ':"0~:χ ό7'ις -:,ελε~ό':'Ύ]70ς ωστε
oύκέ7~ aέον 7α~ νη στείατ, TΎj'J ά'J7ίλΊjΨ~ν ταύτη» Ψέγο')σα -/j Σύνοοος διετύπωσε
\
τον
Κ '
αν ο να,
tl , 'Ψ"
ιν α αποτρ ε η απο 7"-% π
λ '
ανΊj ς
,
και
,Ι.....
αΛΛΟ1)ς
, "
7~'ια ς κα~ επι 7ζf
.... ,
τε-

λει έμπεδώ σεωτ; .τΥι ς έκκλΊjσ~IΧ στ~κη ς 7άξεω ς ΚIΧ I' πε ιθ α ρχία τ .
'Αλλ' ε!νIΧ ι προφανέξ δτι καΙ. ό κανων oi'ίτoς OlJazμLIΧ') δύναται να εχη
έφIΧρ μOγ-fιν έπl. του προκε ιμένου θέματο .; τΥις νη στε ία ς 7ων 'Αγίων 'Απο­
στόλω ν, κα Ι. τούτο δ ιότ ι ένταυθα οεν πρόκειται περί καταλύσεωτ; έκ λόγων
δπερΊjφανείας ~ καΙ. «χωρl.ς σω ματικΊj ς άνάγΚΎjς», οϋτε περί αύθα ιρέτου οσ7ως
είπε'!:ν κα ι έκ κα7αφρον'ή σεως πρΟς 70'1 θε σμό» 7~ς νΊj σ7εΙας όp μωμένΊjς ένερ­
γείIΧς, άλΗ περl. άποφάσεως αύτ-ης ταύτη; 7ης 'ΕκκλφΙας, '~ πρ ος 7,ην δποίαν
συμμό ρφω σ «; ού μόνον καθΊjκόν έστι παντος Π ~σ70υ άλλα καΙ. κανoν ~κΎj ύπο ­
χρ έω σκ, Καθ ω ς aE ό [φος Χρυσόστομο; παρατηρεί, έπ~βάλλε,αι δπω ; «μ~
-:ων τελε ιοτέρων παραγενομένων πραγμάτων προς -:α πρότερα έπανατρ έχωμεν
μΎjaε ~μέρας καΙ. κα~:;Oίίς καΙ. έν~.:χυ-:oυς παρατηρώμεν , άλλα πανταχού τη 'Εκ­
κλΎJσί~ έπώμεθ α , '":'~fιν &y:1..7:"r,') %?'.~ 7"f,\J Ζ tρ-;'νΎΊ'J ΠP07~μων'7ες άπαντων . . . M~
το ίνυν σκιαμαχώμεν μ''ιοε IJ.. έ:; τω,ι 7υχό'J-:ω'ι ?~λoνεικoυ'J7ες έν 70'!:ς μεγα­
λο«; έαυ-:ους κα-:α βλάπτωμΞν. T~ μέ'Ι γ χ:; 7<{j ΟΞ -: Ι;) X:;ό'Iζf 'I'φ7ευσα~ ούκ είι<λη ­
μα ' το aE σχίσα ι 'Εκκλ-φΙα'J κ :χ1. ?~ί.o'JΞ[κως ο ~ α7εθ'f,'J α ~ κιχl. a~XO G7αGLα::; έμπo~ε'!:ν
κα Ι. τΊj ς Σ υνό aοu a ~'f)'IEXW ::; ά.πoσ7ε:;Ξ~·) ,χG'';-{(Jωσ70'J κ αΙ. καΤΊjγOpΙας αξ~oν
κα Ι. πoλλ~ν εxε ~ ,ιμω ρ Ιαν Η 86. ΕΙς 7ά. θέμα7:Χ 'ί.ί.ί.ωσ-:Ξ -: ω,ι νΊjσ7ε~ων άπ' άρxΊjς
παpετ/ρ~θΊj σαν a ~αφΟΡΟΠΟ~'ίjσΞ ις με7αξl) 7ω,ι ΈκκλΊjσ~ων. 'Εν Ί ερoσoλύμo ~ς
κατ α τον a' α ιωνα άπο -:ου Π άσχα μέχρ ι 7Ίjς Π εν7ΊjΚOσ7"ljς ο ύaεl.ς ένΥ, στε-υεν,
ούaε κατ ' αύτας τας ΤετάΡ7α ς κα Ι. Π α ρ α U'/.ευάς 87 .
Κατα τIΧυτα ~ «aιόρθωσις » ,",ου Ίoυλ~ανoυ Ή με ρ ολογ ίου aEν Mνα-:α~ να
τIΧυτισθΊj πρ ος τ~ν «προσΧGψΊjσιν » Ξ Ις το ΓρηγOριIΧνOν ' Ημερολόγιον , τoσoύΤζf

85. ρ-π , Σ ύ ν τ α γ μ α . .. -:-. Γ' σ . 115.

86. Ρ. G. 48,861.
87. Χ ρ υσοσ -:- ό μ ο υ ( Α'), 'Apχιεπ~σκόπoυ ΆθΊ)νων, 'Ιστορία της
ΈκκλΊ)σίας 'Iε poσoΛUμων , Άοηναι 1970, σ. 141 . Ά Ρ Χ ι μ . Ί ω'~ λ Γ ι α ν ν α κ 0-
Π Ο ύ λ ο υ, Παλαιον και Νέον Ήμεpoλόγ~oν σ. 38 έπ. Π ρ βλ. και «Ο.Τ .» <ρ . 266/ 15-9-
76 σ . 4.
μiΧλλoν δσφ «~ ταυτότη; ~μεpων και μ"l)νων κα ι <1ψ(;')ν των Μο ·t;με;; Γ..i.-:.·, .
οεν σημαίνει καΙ. ταυτότητα έορ-τολογ ίου ,,;ων δύο Έκκλ"l)σιων» 88, ~ ;: ε;;
τo~ς καθ' ~μiΧς παρέμεινε» άνέπαφο'l χαl. άμετάβλΊJΤO'I . 'Απο --:ης ά7:ό'~εω ς
'":"IΧUτ"l)::; υπ-ηρξε τούλαχιστο» άτυX'~ ς ό ε,ι τ ε --:~ παPιΧινε--:α~ ά-;-:ο 8-4- 1924
ΈγκυκλΙcμ και έν λοιποίτ; κειμένο «; ,:,ης έποχης ΧΡ·ljσψοποι"l)θεl.ς ορος «συν­
ταυτισμδτ;» των δύο "Ημερολογίων 8 9, δ στ«; ΟΙ"l) UκόλUν<: τ-~ν σύγχυσιν. Παρα
ταύτα οια τούτ; xιxX'f,::; πίστεω τ; άνθp ~)-;-:o υς εΙχον σ7. φ(;')ς έξηγΊJθη -;.'α. πράγματα.
Α,;τος οδτοτ ό 'ΑΡΊ.ι<:π/πος Χρυσόστομο τ , όμιλων έν -:~ GU'I<:Opl:"f ,;,ης ΙΣΙ '":"ης 27-
12-1923 ελεγεν ση «ό Παπατ; ΓpΊJγόpιoς οεν άφ~pεσε μόνον ~μέpας άλλα διώ­
θωσε καΙ. Xcle"l) , ,,;,ας λεγομένα ξ έπαΚ7ας 70υ σεληνοδρομ ίου .. . οϋτω υπάρχε ι
χάσμα μεταξύ ~μων και των έχόν7ων "';'0 Γ pΊJγo P ΙιΧνoν έν χρ·'ισ<:ι. Έκ της διορ­
θώσεως των έπακ,,;,ων έπ-ηλθε το γεγονος να έΟΡ7άζ"l),;,α ι ";0 χρισ-: ιανικον Πάσχα
και προ του των ΈβραΙων, ένψ εοει μετά . .. » 90. Ο ϋτω μία μετ α ρ ρ ύθ μ ισ ιξ,
υίοθετηθεϊσα δπο της 'EXXX"l)Gloc::; ~ μων κα Ι. γεν ο μένη κατα τ ρόπ ον « ώ στε αΙ
έορτα] (να) συμπίπτωσι -;-:ρος 7ας πρ αγμα",;,ικ ας κα ι ιXx"l) e<:~::; '~ μεP Oμ"l)'l [ας »,
κατέληξε να OιασΤP7.φ~ καΙ. να έμ φαν ισO~ ώς προσχώ ρησ α; <: ~ς τον παπισμόν,
Ή τοιαύτη οε παρ ά 70~ς ιΧπλουστέ ρ οις των π ιστώ ν εύμεθ όδω τ; ΚιΧλλιεpΎΊ)θε~σ7.
άντΙληψι ς καΙ. σκοπί μω τ Oη μιo ') pγη θ<:~σ7. σύγχυ σ ιτ , δΤ."Γιρ ξ<:ν ~ βασικ~ αίτ[α
της σημειωθείση τ ά'Γ. ιΟ ράσε ω ς ΚιΧ--: α 70U νέου 'ίjμ<: P OλOγ[Oυ 9 1. Σημειωτέον
παντω.; δ-τι καΙ. αύτος ό «-;-:ρ. Φλω ρ [ν''ι ζ » Χ ?,Jσόσ-:ομος έν ε--:<:ι 1937, δρθοφρο-
..... ".... , ,~, ..ι t , .... , \ / ' ,
νων επι του προκειμένο υ , εοεχετο ο τι « ''ι Χ 7. ι ν ο-:ο μ ι7. του ιφ χ ι<: π που εφαρμο-

σαντος ";0 ΓΡ'ηγοριανον Υιμ<:ρολό γιο 'ι μόνο'ι ο ι:>: ':' :>: ζ άx ινfι--:oυς έορ,ας και ούχ]

88. Χρυσοστόμου (Α'), ΆΡΖ ιε;: ι σ Ζ ό;: ο υ 'A O ΎJν ών . .. , Ήμερο­

XoYLΙXXoc Β' 1929 σ. 25-26.
89. «Έ Κ κ λ ΎJ σ Ι α», · Α ' σ. !.1 Ι. Πσιρε μ?ε ρε Ιζ ;:Ρ Οζ 70::ϊ70ν ο ρο-;; tΖΡ ΎJσιμΟΤ:Ο ΙΎJ­
σαν κα~' έκεΤνον τόν κα.ιρ Ον έν εΙO ~κoIς α;,jτων α.ρ Ο ρ οις --:χ έ%,j~~ι;σ~:c σ7r.Ζά περ ιοδικά έπιτεί­
ναντα, ίσως κατά πλάνην , ':"Τιν σύγχυσιν χαι τ/ν tν τυπωσ ιν Γ) 7Ι ή «~ ιό p O ω σι; )) του "Ιουλία­
νου 'Ημερολογίου ~τo εν και το αύτο προς την προσχώρησ ιν ε Ι ; το παπυων Γρηγοριανόν .
Οϋτως ή «'Αναπλασ«;» ε:γραφεν δτ ι « ή μετ ά τοσαύτην μελέτ/ν χαι ερευναν συντελεσθεϊ­
σα ιΧ φ ο μ ο ί ω σ ι ς του tκκλΎJσιασΤΙΖου ' Ημερολογίου ;-;Ρ Ο ζ το πολιτ υων , συν ε πλή ρ ω σ ε
το μέγα κενόν, δπερ άπο εΤΟ1)ζ καΙ πλέον είχε ΟΎj μ r.οuρyf)σεr. 7) Πολιτε ία , πρώτ/ άποοε­
χΟεισα το ΓΡΎJγoPιανoν 'Ημερολό γιον)) ( (' Α νOC πλ α σ ις))
105 ). Πρβλ καΙ την '1924 σ.
ιΧπο '17-2-1927 Έγκυκλιον του ΟΙκουμεν. Πατριχρχου Βασιλείου, t'l η ZPΎJσιμoπoιειται
ό δΡΟζ «συνταύτισΙζ του tΚΖλΎjσιαστικου 'ήμερ ολογίου ;-;ρος το πολΙ7ικον)) ( ( ' Ε Ζ κ λ ΎJ­
σ ί α )) 1927 σ.
129 ).
90 . ΚώΙΣΙ, 1923-1928 σ. 102 . Ο ϋ7ω και Π . Πα'l α. γιω7 OCκο υ-Σ . Ά­
λ ε ξ α ν 3 Ρ ο π ο ύ λ ο υ , ΊΌ έλλΎjνικoν Παλ/κο'l ζ~ΤΎj μα σ. '10.
9'1. Πρβλ Ί ω α Κ ε ί μ, ΝΙ Ύj τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Δ Ύj μ Ύj τ Ρ ι oc 3 ο ς, ΤΟ Ί-Ιμερο­
λογ ιακον ζ~τ/μα tν Έλλoc3ι, ΒόλΟζ , 19 48 Α' σ . ε Ό ΠOCντως 'ή ιΧπο 70 ιαυτ/ς σχοτ: ιχς Οε ώ­
PΎJ σΙζ του ήμερολογιακοίί ζΎJτ~μα70; ύπο μεPΙ~Oζ ό ρΟο3όξων πιστών « ε3ειξεν tμφαν ώ ζ ':"Τιν
θ ρη σκευτικην νΎJπιότ/τα του λαου τ/ς Έλλά:30ς)) (1'.1. Δ oc λ λ α, Το ζ~Tl)μα του Ήμ ερ ο­
Aoylou, έν: «'Ι ε Ρ ο ς Σ uν 3 ε σ μ ο ς» 'Έτος Ε', περ . Δ ', 15-2-1927 ιΧρ . 3 σ. 2).
156

οια 70 Π &σΖa ό~ ~ δ Ζ ') Ρ Ι ω ς κ α. -: ε ό t Χ ά σ θ ΎJ '7 Ο Γ ρ ΎJ γ ο Ρ L α 'J (; ')

(Η μ ε Ρ ο λ ό γ ~ ο ') ώ; &'I 7 ~7:ΙΠ'70ν προς '70ν Ζ ' 'Αποστολ οών Κανόνα , άΠ0'7ε­
λε~ ζή'":"Ύ) μα , ;;7:ε? 7: ? Ι:)'":"'Ψ ? οραν εμφανίζε7σ.ι εΙς '":"'~ν Ιστορίαν ,Ίj ς 'ΟρθοΜξου
Έκκ).-φ ί :χ ς » κ:Χ ~ ώς 70ΙΟ;;70 οε,ι OUν σ.'":"α ι να &'/'":"ψε7ωπισθη οια τΊj ς επικλήσεω ς
των σχε7 ι% ω,1 X7:"y~7.σεων 7ω,1 'Ο ρθο δό ξ ων Συνόδων των ετων 1583, 1587
κα ι 1593, X ~7ι'/ ες χ ?ε ό) ? ων εΙς '":"0 &με:'7.βλψον 'Τι ς έOΡ'":"Ίjς ,ου Πασχα 92.

Ό) Τ ~ Χ μ ε 7 :Χ % ί 'Ι 'η τ 0 '1 τ ο U 'Η μ ε Ρ ο λ ο γ ί ο υ

Ή ~'I Ι:)7: ~ ""'1 -:-r,; I ~ I , 7Τι ς Κ:Χ7:Υ. Δ εκέμ β ρ ιο'l ,ou 1923 συνελθούσητ, γενο μέ­
νη 7: ? ι:..-: χσ ι ς -:0;; ~I :χκ . λ ?) σι:..σ-: ό μο') πε ρ ι υίοθε";"'ή σεως ";"Ίjς πpoσωpινΊj ς και μέ ­
u fj ; ί:~Gε (uς -:-r,; « ό ι ο ? θ ι:) σε ω ς » -:ι:..;; ' Ι ο υλ ι αν ο ϋ Ήμε ρολογ ίου , ιΧΠΟΖωρίζουσα
': 0 Ξ: 'J: 7ι:.,ί.6" '~':.ι'J 7ι:., :; Π X G/ χλ ~ o') : Z%~'IΞ~ 7 0 έπt '": Ου έόά.φους τ~ς μακραίωνοτ;
~~/j:~G~ X :;-:- ~%~'; ;: :r.: :ι ό 6'jΞ:ω.; : ·~ 7 ~ ; (ι '~,) :zμ():) ούδέποτε έθέσπ ισεν ~ καθιέpωσ~
,
(J"JγκεΚ~ ', ·J.~, Ο Ί
-.. -: ~
" .
'r,'.1. ε :ο/ ,"..-:ιον
.. "....
7: ;:' Γ., ς
\ , ....
X 7:0%I ,εισ-:ΙΚ'fjΊ «υ τ ου κ αι μονψον ΖΡ 'fjσ ιν

ε·ι -:'1. Τi'Jj:r, σ~Ζ . zzfj'J ,: lGXGX 7,7:χως -:;.,'1 Ζ;:. όνο·ι έ ι:.. ρ,,;ασμο υ -:Τις μεγάλΎ)ς -:ου
Π 7.c;-/. z ~ 'j : :-r,: χ -;; ' ~'/~ς μ ε·ι ~ 'I 'ί; μέ ;:. ~ κ,) ? ι:χκ η , μετά -:'~ν πανσέληνο» Τf] ς έαρι ­
'rr,; ( c;-r,με;:" ,Ζ ς , χ -;; ' ~-:έ?o') ό ε με -:-:Υ. 70 έ β ρ α'Cκο'l Πασχα . Συνεπως ";"0 ' Ι ουλ ι ανδν
'Η με;:' Γ., i.6': ι 'j '1 όε'l ό·j·!:χ -: :χ ι '17. θ ε ωρ'η θη ώ ς ψΊjμσ. τΊjς ορθοΜξου Π α ρ α δό σεω τ ,
ώ ; ι:..: ~, Έίλιόι 7: Χi. Χ ΙΟ'fj με ? ολογ~-:αι ίσχυρ ί σθΊj σαν, ύποστηρίζοντε.; ση τούτο
« εΙ,/ χι πz~ :ίόoσις κ:Λ θ εσμότ; πανορθοδόξου κυρους» 93. ' Αλλα ",;~ν ορθόοοξον
;: :Χ F :Χ.όr:.ι 'J ~·; G'J'J ~G 7~ έ ;:t '70U ϊ:Ρ ΟΚΖιμένου «-:'0 &π ' αίώνων μεν ~O~η καθωρισμένον
ΠΖσχ:i i. ι r,·I. κχ θ ' Γ~ -: 'Iι'1 λαμπροφόρον -:ου Κυρίου Άνάσ,ασιν έορ";"άζειν οεοι­
07.':μεθ:ι. -:-7, 7: ? Ι~-:-rι Κυ ρισ.κη με";"α. ";"'~ν πανσέ ληνο» "Ίj ς εαρινΊjς ί()ημεp ί~ ς η
uψπ~τ:-:ο ·jur. Τι μεθ επο μέν-Γι ώς ούκ έξον πεp~ 70υ,0 καινo,oμ 'ljσ~ι » ώ ς ά πoΛU;
Π Υ. -:? ι 7. ?Ζ'fj ς Κω'lΙλεω ς 'Ιωσ.κεΙμ ό Γ' Οιελάμβσ.νεν εν τη ιΧντσ.παντ'ήσει αύ,ου
7: ? ος 70'~ ς Π ?ι:..κ:ι.θημέ·l ου ς -:ων άγίω'l ' Ο ρ θοδό ξων 'Εκκλ-ησιων .
"Εν 7Cι ·j7 Cι ~ς -;:λ:::ισ,,:,άΚΙζ xrι.t ΚCι:-:-α κόρον έπαναλαμβανεται ~ γνω στή πλέον
σ.7:0'~ις -: ω·ι 7:Χλαιο-ημε ρολογι-:ικων %ύκλων , σ7 Ι -:0 -ημερολό γιον εϊνσ.ι ~pγoν

9 ~ . Βί. . ;: X~ X Θ ε ο ό ω Ρ -ή τ Ι) ') μον :ΙΖοϋ, ΤΟ 1ιμεpoλoγ ι~zoν σχϊσ μα , Ο'Jν&μει Ί)

ένε ;: "'.' ε [ χ ; σ , ~6.
93 , Π ο ί. .) Ζ ±Ρ ,;,,; 0 υ, Έ π Ι σ Ζ 6που Δ Ι α: υ λ ε ί α: ς, Δ ικαιοδοσ ία -:'Γι ς 'ΕΖ­
Χί:'ι σ [χ :; έ7:Ι -; ("';-;ν &ρνου μένων "Ο ρ θο δόξ ων Χ ρισ-:- ιχν(;)ν Κλ-ηΡ ΙΖων ΖαΙ .i\α ϊκων νά συ μμορ ­
?ωθώσ ι'l ε ~ :; i'J-; ΙΖ ~'Jον ΙΖ :Ι ς άΠ09~σε ι.ς ~,j-;ης Ζα:t ό·1ι ε tς -;-ήν ά.r:όφrxσιν -;~ ς &λλ~γΊ) ς 'rou 'Ε%.­
:;ί:ljσ (!l μ:ρoί.~γΙoυ Zν~ Η:Ο λ.' , Π :ι~ε~.λxO ιzό: : . . » ~. '74 ., (ο ~Λ-;,ό ς έν σελ ....72 Ι~,(υ~Ιζε"';...:ι~
Ί
ο τ ι -:0 I o·)ι.~'Χ\loν Η σ')\ιο ε Ο εν με -:α, -;oυΠ~σzαΛω\) Ζ α ι με-;α, -;ου ΖυΖλο υ πασων τω ν ε ορ,,:,ι,)')
χ ινΊj-;Ι"';-;\I Ζ'Χ Ι Xz~ν-ή-;ω\l t;: t 1622 Ζτ/ εΟεω ρ-ή Ο.,ι ώ ς ί ερ~ ί::χρΧόοσι ς .. . ». Βλ . ώσ~\Jτως Ζα; Ι
Ψήφισμα -:r;u λ' έν ' λO~ναις Πα:νελλαδΙΖου ΣΌνεδρ [Ο'.) -:ων οπα:δων -:r;u Ίουλιανου 'Ημερσ­
λογ ίου , όΙ-Χ7:r.σ-:ο:jν -:-ος ΗΟ -:-Ι 3 ~,χ -:-ης με,,;χ[30λ~ς -; ~υ -;-fj ς O Ιγε-;x~ -ή α-ιων ό β ιο ς παρ ά:30σ Ιζ -;-η ς
'Ορθ ο3όξου ' ΕΖΖλιj σΙα. :; χαΙ O ~x σT:'α.7α~ -ή ενωσ ις ZCi7ιX -;0 σιJ μ βο)..ον της π Ισ-;εως ) ( Τ Ο Α'
Ilα'/ελ ). α δΙ Ζ 6'/ .. , σ . 1(7 ). Βλ 'Ζα:ι 'Τ ,;,,;ομ ν -ημ α, Ι, Σ , .ων Γ.α , χ, προς -:σ')ς
Σε β . Ίε ρ ±ρχ α: ς '6ίς άπα:ν.α:χου 'Ορθοδοξίας 19 62 σ . 1 Ο ,
 7: Ξ: ~'j\~ -:-"j:'j ~_-\γ[o ') ΓΙ νεύμ ατοτ; 94 x~ l ώς σύστη μ α Z ? G'HXOiJ ;: ? r:.ιGό ~ ':J ;' ''..­
:: _ '... : 7 (;"1 Ξ;".ιF -:ων Ξ.ZΞ, ~ σχέσ ιν τ ινα τ:ρος 7ας πα ραδόσει ; 77ις 'E%Z.i:r,v ~ :r.~ 5..
χ ~'J ! ]:~7"'ι '1 σχέ σ ιν δεν εΊε~
"'C"O ~μεpoλόγιoν, αu"'C"ο καθ' έαu"'C"ο 96 , άλλ' 0);:0
-: . 7):Η -;ε ! :; 7 ~'lα :; 70 έο ρτολό γιον 97, Κα7α τ·ην παραδοσιν , ΤΤΙ 2 6γι ΌΖτω ­
:: ,,~ . . 7Ξ: j.Ξ: ~ -: .:r.~ "1; μγίjμ"η '7 0υ άγίο υ ένοόξου Μεγαλομα ρτυρο τ; ΔΊjμΊj":' Ρ[Oυ , άι,λα
- . 7. ~ε 'JJ;L ;:(;:τε ~ .1) 26η ΌΚ",ωβρίο u δεν εΤνα~ παραδοσι τ . Λ] Ίρονικαι άπό-
- =.= ~ ώ'l '~ ;Lε ? cιμ'f)'ιιων δεν εΤναι θ Ρϊισκωτικον άλλ' άσ7ρoνoμ~κoν φα ινό μενον.
~ x ~7. 'Γ:ι. 'ίj τ'ίΊρησις του έορτυλογ ίου ένέΊε~ σημασία» δ~α τ·ην 'ΕΖκλησίαν
=Ξ 7.:7"~ ~ω :; ·ημε Ρ O μ"l)'l ~ ακΊj ς συμπτώσεωτ , 1ιτ~ς έζα ρτχται άπο έτ.:ισ"'C"ημονικων
=_ : -, -:;εω'ι Ζ :Λ δεδομένων 98, Ή 'ΕΚΖλησία άΖ ολο uθε'i: , ώς π ροελέχθη , οίοδ'ή­
"':.. : Ξ: -;.'J. Ξ: :; fJί.6γ ιον , έφ ' δσον τουτο οεν προσκρούει ε'Ι:τε είς Κανόνα τινά ειτε
-: z : xo ':J G~'J '7ινά. 'ΤΌ υ'7 0 σμω ς 70 γεγον ο ς Xrl t μό ν ο ν οεν δύναται να. άνcιγo­
::- ? ~':, '~ ;Lε ρολόγ ιον ε ις π α ράδοσ ιν , τοσο ύτω μχλλον καθ ' δσον θέ μα ~μερo­
. ' .'.. "o~ό έ;:oτε άπησΊόλησε τ~ν 'Εκκλ'f)σίιχν και τας Σuνόδοuς αυτΊjς 99.

( λ. Ί" tΟ Ρ ε ι τ ω ν Π α τ έ Ρ ω ν, ' Απο στα σία; ελεγΧΟζ 'fιτοt ' Α. παν θ ισμ α λό­
θ. Πατέρω ν πε ρ ] "Ο ρθοδ οξ ία; zx~ ZX'":'d: τ/ς εΙσλγωΥης '"6j;, z~tVO?ΙX VOiJ;, πλ Χν"η ζ
- -: 2.-: ~'J~ 'ή μ ~ ρ oλO 'γ (oυ ώς σ φ ρ αγ ίδο τ; 70~ 'Α. ν-:~zρ( σ-:o ') zxt εργου της αθέου (Εβραιο­
== •.Χ ; . 'λθΊjν:xι 1934 . . . σ. 87. Ά ρσ ε ν [ ο υ ΚΟ7 7έα , Κέν τρ α . . . σ. 1G.
'λ γ ~ ο Ρ ε ~ τ ω ν Π α τ έ ρ ω ν, 'Απο στα σίατ ελεγΖος ... σ. 69 . Π ρ βλ. Γ .
==: Χ 7 : i Ι> ο υ , εν θ ' ανωτ. σ .
11 Ιέ:: . Λ 1 'Γ, 7 Ρ ο π ο λ ~ τ ω ν Δ Ίj μ .~ τ ρ ι ά Ι> ο ς
- : _ Χ 'Ι .-. ;:; - π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν ς
Χ Ρ υ σ ο σ 7 ό μ ο υ - Ζ α Ζ ύ ν Ο ο υ
'r, Χ Ρ υ σ 0-
_ 'J '. Προς τον εΨΎJμεpι:xxoν Κληρον χ :χ ι "Oo J ; μον:ΧΖους τη ς "Ο ρθο δόξο υ 'Ελλη ­
..;c Ε:οj:r, σ [:χ ς , εν : 'Α Ρ Ί. ι μ. Θ. ~ " ρ ά γ χ α , ε'ιθ' α'lω 7 . 7. Δ ' σ . 2599 , Ε .... γ ε ­
Τ r, μ r. Ρ ο υ , ΈΖΖί:φίoc δεχθεϊσα 70 ΓpΊjγOpι :xνOν ( π :χr. ΙΖΟν ' Ημερολόγ ιον . .. )
:.~ O» 1971 σ.12 , 3 3 .. lΙολ υΖ άρπ ο υ , Έπ ι σχ ό πο υ Δ ι α υλε [α ς , 'Η
--:: : . ...· ·~ XZ·~ με 7 :χ ρ ρ ύθ μ ισ ι ς σ . [.ο. Δ. ΓΙ α υ λ Ίj , ' ΕΖχί:φ[α xocl Έr.ι σ7'ήμη σ. 1 6. Έν
- _= 6 (t ~ Ιr, -:ρ ο ;:ολ (7η ς 7: ρ . Φλω ρ ίνη ; » Χ ρυσόστο μο ; ύπε σ7ήρ~ξ zν δ,;~ «';0 -ήμε poλόΎ~oν
,x'J' έ Χ') 70 λαμβ ανό μ ενο» 1>1:'1 εlν:x ~ πα ρά ζή Tl]μ:Χ χρ όνου χ:χΙ '~ με p o μ-r,ν ι ων καΙ 6}ς
- .., Χσϊ.Ζ -:Ο') ;: ρ ος τ-ην π ίστιν κα.!. 7'"},ν λατρείαν -;(;)ν Ζ ρ ι.στ- ι.χν ων» Βλ . έν : «Άν oc ί ρε σ ις
ο' ~--ι. '-" » ) . . . σ. 53 . Π ρ βλ. χ:χ Ι 'λ γ ι ο Ρ ε ι 7ων Ζ ΎJ λ ω 7 ω 'Ι ΛΙ ο ν α Ί. {;} ν ,
i~' f'J'J "Ορουτ. Π ρόλογος z~ί άπoλoyιy,: ιχ-ίj ά:π &ν7Υισ ις εΙς ιΧπο σπάσμocτα. επισ ,,:,ο ­
: Χ 7;: : ;3'1, ς π . Έ r. ι ψ . Θεοl>ω ροπούλου , "Λγ . 'Όρος
19 72 σ . G.
~ ω ? Ρ ο ν ί ο υ (Ε ύ σ " Ρ α " ι ά Ι> ο υ )
j\[ .r, 7 Ρ ο π ο λ ί 7 Ο υ π ρ . Λ ε ο '1-
: "' ;. Τ Ο έΟΡ70λόγιον 7ίjς ΈΖΧλ'l)G ί:χς , εν: « Θ ε ο λ ο γ ία» 1937 σ . G.
- Βλ. Έ Ρ ' 1 μ [ .. ο υ , Το 'ήμ ε ρ ολόγ ιον χ :χι 'ή Παρ άl>οσι ς , εν : «'Α ν ά r. λ α σ ι ς »
- .5 ~ - 153. Ώς προς 7',,'1 l>ι:χψορ:Χν με,:χξυ 7ων ορων « ΓI:xράίIoσ~ς» χ:χι « H:ι:p:xl>ό -
_ :.. :_-\ Θ ·'. ν :ι γ ό Ρ ο υ Έ;; ~ σ % ό 7: Ο υ 'Ε λ α. Ι α ζ , (11 ποφ χοο σ ι ς καΙ αΙ παρα-
_ Θ ε .-. λ ο γ [ α »
1963 σ. 42 -57 .
~ : ·:λ. Ί ω :χ χ ε ί μ, ;\1 ΎJ 7 Ρ ο π ο i. [ 7 Ο υ Δ'Γ, μ''ι " Ρ ι i Ι> ο ς , ΊΌ ' Ημερο ­
.. λ ' σ . ι ? Contra: 'λΡΊ.ιμ. Χρυσοσ"όμοο) Nασi.ίμΎJ, 'Η 'ίj με ­
..ΖΧ" ZXL'r.,7.-.:.L[:X έξ εr.ό '~εως εΖΖί:φι:χσ ,α.ης ε,ι: «' Η . Ψ . Ο.» 1% 9 , ψ . 74 σ. 2.
~ "' ? : ο 'Ι [ ο ο) ( Ε ') σ 7 ρ:χ, ι i Ι> Ο υ ), ΛΙ η .. Ρ ο π ο λ ί, ο υ π ρ . Λ ε ο 'Ι .
~ ~~ . T~ ~ "J ?- 7ΓJλ6γ tΟ'J . . . έ'J : « Θ εo ·λ oγ ( cι » ' 193'7 σ . 5.
158

'Άλλα. και αύ1'Ο 70υ70 70 έορτολόγτον Μον να. εκληφθΊj ώς παραδο σι ; ε,ι 7{ι
ΈκκλησΙιι: εν 7η εννοΙq. , δτ ι .η τέλεσιτ; των άκινή,,:,ων έορτων συνδυάζετα ι ,- ρο ς
σταθε ρ αν τ ιν α ~μεΡOμΊ)V Ιαν , ουχι οε χαι προς ώρισμένην και πάντοτε τ·ην αύτ"ην
~μέραν . 'ΑκΙνητοι ο-ηλονότι έΟΡ7α ι ύπαρχουσιν ώς προς τα.ς ~μεPOμψΙας μό ­
ν ον και ούχι ώς προς '7α.ς ·η μέρ α ς 100 . "Αλλω στε χαι αυτΊj εισέτι ~ σύν δ ε σ «;
ώρισμένων έορτων ,-ρος (~ρισμένΊ)V ·ημεΡομψ Ιαν φέρει συμβατυων ένίοτε χα­
ρακτΥιρα , μ.η άν7αποκρι'lομέν-η εις 7ην ίστopικ~ν άλfι θε ιαν, και τούτο ε'~τε λόγφ
άουναμΙας ιΧκριβους χρονικου προσδιορισμού αύτΥις , (ώς λ.χ. ~ 23Ί) "Απριλίου
ώς μνήμΊ) ";'ou "Αγίου Μεγαλομαρτυροτ; ΓεωργΙου) ε'~'7ε δια. λόγους γεν ιχω ­
τέρου συμφέροντος 7Υις ΈκχλΊJσΙα ς , ~τις ουδέποτε εοωκε σημασίαν εις το ποί­
αν ~μέpαν θα. τιμώνται οΙ αγιοι 101 τοσούτω μαλλον καθ ' δ σον, κατα. τον Ιερον
Χρυσόστομον: «ού καιρος πoιε~ έο ρτήν , άλλα. συνει οος καθαρό'!" έορ,,"/] γα ρ
ούόεν ετερ όν Γ έσ'":' ~ άλλ' η εύφ ροσύνη: εύφροσύνην οε πνευματικήν καΙ νοεραν
ούοεν rJ.λλο ποιειν άλλ ' Υι συνε ιδος π ρά ςεων ιΧγαθωψ ό δε συνειοος εχων άγα ­
θον και πράξε ις το ι αύταξ, άει έο ρ-;άζε ιν δ{ιναται» , ο] δε χριστιανό] οεν πρέπε ι
«να. ο Ιοω σι σημασία» τινα εις τον χρ όν ον τΥις έορ-;Υις και να. λησμονώσιν 07Ι
70 πολ ίτευ μ α ι:ι. ,J--r;ων έν oύρανo~ς ύπckρχε ι «ένθα μ:ηνες καΙ ~λι oς καΙ σελ~νΊ)

100 . ΤΤ ? βλ. χ:ι. l ΈγΧ'Jχλιον Ί . Σ . πρ ος --:ον ' EλλΊ]'Jιxoν Λαόν , εν : «Έ Χ Χ λ Ύ) σ Ι α» ,

1 9 35 σ .1 6 9 ~ιθcι: Ο ι:ι.λ:ι.μ βiνον --:cι: ι --: Χ αχ6λοu θ cι:: « Π α ραδ ο σ ι ; --: 'ij ς ΈXκλΎ)σΙcι:ς είνcι:ι ν α
έoρτx ζωντα ~ αί έ O~ 7:ι. ~ Ζ :χθ ' ώF ~σ μ i'J :t.:; -ίjμ εΡ f) μ-ην ια ς, &λλα το πό τε άκριβως πίπτουν αί -η­
μερομ"fj'JLα.t αύτα ] 3Ζν ~ Iν X Ι ;:α ~ X ό ι:ι σ ~ ~ n . "Άλλ ω στε « σΖό π ος γέγον ε ΤΟLς , Αποστ6λοις ού
περι τ;μερων έoρ τα.σ,,:, ~:ι.. ων \Jι:ι μοθ Ξ: 7Ζ Ι'J , :ijj. X ~[ O') Ό ρ Ο ον %xr. θ εο σέβεια» εΙσYιγ-ήσασθα.~»
( Σ ω κ Ρ ά. τ ο υ ς , ΈΖΧI" 'Icr--: u ? ( ~ 5. ~ ~ \. Π~ ~I.. «Τ ο 'Ε ορ τολόγ ιον » ε-ι : « 'Λ.» ά. π λ cι:­
σ ι τ;» 1929σ .18 7 .
101 . Πρβλ «Έ κ Ζ λ οι) σ Ι ~ 'ι» , 1 9 ~ ί σ . ~ 6 . Κ :ι. 7 Χ --:0'1 ο' cι:ιων cι: .~ ΈκκλΎ)σΙcι: 'Α­
λεξανδρ είαξ ωρ~σε την 29Ίjν Αύγ ο ύστ ου ώ~ ·~μέ ?:Ι·J 7"7;::; μν-ίjμr, ζ 7~ς άπoτoμ"ίjς του Τιμίου
Προδρόμο υ «διότι xcι:τx την 1ψ του cι: Ιγυπ --:αzo υ μ'Γι 'IO ~ Θω --: X'ι--: ιστo ιχoυ σcι:ν προς την 29Ύ)ν
του pωμCΙ:'ίκoυ μΎ)'Joς Αύγο ύστου , ε--:ελει --:ο .η 1 η --:uiJ 'ΙΖου ~ΙΥJ π--:ι cι:κου ~τoυς οι' όpγιcι:στικων
τελετών κ.αι. έΟΡτC)ν . "Η χρ~σ7ιαν~χ-η ΈXZI.ΊJσ Ιcι ά:ν 7 ~ϊ: :x p έ 7α ξε κα.τ' α.ύτ~ν, τ-fιν έορτην τοϊ>
κήρuκος τ'ijς με--:cι:νoΙcι:ς xcι:ι --:ου [οεώοοuς τ~ς χ σ;ζ" σεω ς xcι:ι εy_φcι:τε[xς» (( 'Αν ά. π λ α­
σ ι ς» , 1929 σ . 188 ). Έν --:η χρμενικη Έκκι,φ Ιι,: ;, Γ ~η γ 6pιoς ό Φ ωτ ιστη ς &ρισε την έορ ­
't"ljv τα.υτ/ν τn 1η του μ"t) νος Ναβασ&ρό , :fιτ ~ ς ·((;0 "ή 1·,1 -;ου &ρμεν~χoϋ νέου ετους . 11ότ ε εξ
&λλοι) ~λcι:βε χώραν ακριβως οη Mε--:cι:μ6pφωσις --:ο υ Σω7~poς αγνο ουμε ν. Ή έορτη ομως
ώρίσθΎ) εν Κcι:ππcι:Sοκlq: xcι:ι ' ΑρμενΙι,: τη 6"1) Αυγούσ--: οu , επι Λέον το ς οε του Στ του Σο­
φου (886-912 ) εΙσήχθη εΙς τ/ν Κων/λ ιν . τουτ cι:υ--:o σuνέβΎ) Y-CΙ:Ι ώς προς την έο ρτην --:ων
ΧριστοuγΖννων, όpισθ εΙGΎjς κcι:τ:Χ σuνΟήκΎ)'J τ/ς 25Ύ)ς ΔεκεμβΡΙΟU. Έν τούτο ις ο Ι παλcι:ιoη­
μερολογ'LταL επocγονταt ο'η « θεομαχοϋν οι LσχυΡLζόμεν ΟL ΟΤ L τ'ι ν έOΡ T~ν των ΧΡ Lστ ουγέν ­
ν ων την εχανόνLσαν οι ΓΙ α'":έ ρ ε ς χατα εΙκασία.ν χα.ι. 01~Χι. αύ70 ς οδτος ό Θεος κατ' άχρΙβει­
αν»! (Βλ Κ cι: λ λ Ι σ --: ο υ , Έ π ι σ κ 6 π ο υ Κ ο Ρ ι'l θ Ι cι: ς , ~νθ . ανωτ . σ. 22). Kcι:τα
την εΠΙGΎjμoν &ποψιν της ' Eκκλφ Ιcι:ς τ/ς 'Ελλ:iSος ή ΈκκλφΙcι: oιcι:ppυθμΙζει τας ΈκκλΎ)­
σ ιcι:σ--:ικας πcι:pcι:06σε ις κ ατα το έχά.σ--:ο--:ε σuμφέρον --:ου πλΟlJ ρώμcι:το ς G(1Jτ'ijς (βλ ' Ε κ Ζ λ '1)-
σ Ι cι: ς 'ΕλλάSος , ΤΟ 'Hμεpoλoγιcι:xoν ζή--:Ύ)μcι: .. . σ. 3'1- 3 2) .
 159

καΙ έν~cι:υτων περΙοόος ούκ tG~~'J» l O:!. Γν ωG -: 6ν. z;:l τούτοιτ , τυγχάνει '70
, rl Ι " Ι, \, __ . ~ -.. , , \ ...
γεγο νος Ο ΤΙ ο αυτοτ; ~ε ρ oς Π(f.,,,;γjΡ εν 7(~
.fj ''.~ ~ X ·.,J -:rJ'.J ;: ~ fj::; -:ουζ τα πρωτα 'Ι "η-

στεύοντατ; «πρ οσεπαθησε 'ι ' άποοείξ''ι ;;7: Ζ 7.: X-,i -;:- :Z-:-r.. : εΙναι 'ή 70υ χρ ό­
νου άκρίβε ια έν 't'<;) καθορ ισμ<;) τΥι ς ~r..;;-:- '~ ~ . Ζ7.: Γ"~~Ξ:-Ιί :Ι:1 7.U7'"1) εχει σYj μ α ­
σ ί αν , έν<;) άντι θέτως μεγίστην σπου Οχ l. 6~ ·ι;-:- χ ΖΧ . 7Ι; '], Xr;t Χ-Ι εν 'ij ζωη -,ων
χρισ-:-ιανων εχει 'ή όμόνοια και .η συμ~ ω-/ ί X Χ'> ϊ.:.- , ΖΧ . ·' ~-, 67'Ι; ~ με7 % 7Υις Έκ­
χ/~γjσ[ας». Ι( α7α -:-ην όμιλΙα.ν δε --:α.,J--:-ι;ν . ;J ~ Ξ: :ι:,; --: X7"r: ;: X ~ :Ι:7Ξ:[νλ ς '70'1 λό­
γο'ι , κα7εc>,(έθη «βρ αγχφ» 103. Οδτω O:ZX:r.. i r..•• r;: -:- Ζ . ~ ΖΧ . X~ ΖΧ 7% :α:;;ους
έπελθου σαι , --:-{j έγκρίσει μέ'1 ":'0: 7'f;ς ΈαΧι;-; . χ : . -:r ' ': χ-:ί x ~ .J.Ξ -:- Χ ~ r..i. Χ ~ κ7.~
μεταθέσε«; έΟΡ7ων. (Επομένως έ'J -:-=n ~'J" 'J ~ X : Υ; ~/..Z~ y -;.x J :~·~ ; --: χ ;; χοόσ::: ω;
οΕν συγκαταλέγοντα ι άπαξάπο:ν.ο:'CΙ. '7~_ G-:fj ~ΖΞ: ~ Χ :- :; ; Ζ=Ζ. r:, - rJ J : .:Ι::" : Ξ: J:"~Ζ:;. ; ~ ω =;'ς ,
πολλψ οε "ηττον ,:,α. Ί)μερoλoγι~χx 70 ~ :Χ ::;-: X • • rJJ"' : ' I -: χ.::::ιΚύ Ζ :Ι:" ·fι;.ι~ν fJ~
π ατέ ρ ε τ; -ή μων 104.
Ί·\ λλα κ αΙ αύτο το έορτολόγιο ν , ι3;:=: : ~ -:r... :- . , :ι; -::. ,:,=~ ;: r... e tG Z ~ :; ό ·) ν :ι. 7 :Ι: ~
να. θεωΡYj θη, 07Ι άπο.ελεί, κα7α. -:-α. ;: : Γ,~ :: '" ~Z- Χ . ~- Γ" 7'r,~ f, ;; θr..Ο 6 ξΟ ·j πα­
~αoόσεως «οϋτε συνεz~, οϋνε ό μό ? ('J'Ir.., 'J . rJ .,, :- Ξ: i7L' Z·J-:r... I =:ΧΞ ~ 7"f,'J ;:?χζ~ ') %~t
Τ~') ~ά.ξL'J εν '"=' η Έκκλ~σί~, ";Ο '''ΓJ'Χ 'I-: [ rj'l '_Χι' _:; :- ::ι ΧΖΖ ,':ι'1! 'J-: rj"J. &δ~&?opo'), έλευ­
θέρα» xcιt ά.χο:,,;ά.ΖΡ~'70'J» 105. T O;:)7'J Ζ;: ~ J. :Ι :~.,,:Ξ: : r.. : ;r6·,r....J -~ (;1jZ'/Ίj μεταθεσ«;
έΟΡ'7ων , άλλα καΙ -ή κα'7α --:-'Ι') Ο 6 ;=χ.", :- r." -: -:: ~Ξ: -:;-: C;-:~~ ΖΖχσ70,:,ε ρύθμισιτ; έορ­
τολογυιώ» και 7υ7ηκω-1 ζ·I)7''ι μ :Χ7ΙU -, . Χ', χ; r,"(, : -:;; ;,: -:- %~ :η : σ,,:,α μέν α ς άνά.γκας
~ δυνατότητατ; 106 . ΕΙΡ'ήσθω ο ' ;;-:-: ~ -:-~ . I ~: zί:ι; -:-r.. ~ λ;;:σ70ϊί έν Κων /λε ι Έκ-

102. 'Τ ω. Χρυσοστό μου ε ~~ X':~T' Ι1 εΥ7'Γ,Χ'J τ:-i;-1 P.G. 50 ,455 . Βλ. χαL Χ Ρ υ σ 0-
σ τ ό μ ο υ ( Α') 'ΑΡΊ. ιε:-:: ,':-:: ο:, 'λ )':; '/ W 'J, Τ ο ζή τημ χ τΎjς έορτης του Π άο-,(χ σ .
19.
103 . Ρ. G. !.8. 903.
1Ο !•. Κα] χατ:Χ τ-r,ν '):-: x ;~ 1 . 45 ~ ..1 Ι .. 1 93~ Γνωμοδότησι- του παρά τίJ:ι Α .Π . Ε!­
σαγγελέω ; Κ . Γεωργ ~ ~Οfj'J ((':.ι'~ 7ε .~-;:;... -;(7J"1 ~ε~(~ '1 παραδόσεων έ7:~β~λλ:Ξ: -;Χ t. -η zρ-ησ~ς ώρι ­
σ μένου γ, μερολογ Ιοι) ) ό ο Ξ (( CΓI"ι::.ι 'X 7~ 7~;..ι ; 7 1j'j "r. με ρ ολογ LΟ'j . .. εΙν:α πόρισμα άσ-:-ρονομιχων
παρατηρήσεων, ωσ7ε 7;... 'IΧ ~/j,x ~ ~ :i'JTι Zρ ισ:-ΙCΙ νός ,,:,ι:; όρθό80ξος 70 πόρισμα τοϋτο ώς
θρ-ησΥ.ε'j~LΖΊjν άλ~θε ~:ιν ο Ξ-, ;: ;: ':ισχ?r:ι-jε r. εLς
--:0 ό6γμ cι -:-η ς όρΟοο6ξου ' .f\νχ τολ ικ~ ς Έχχλ-η ­
σ Ιας , αλλrλ το -;οωϋ-:r..ι'J i;: r-.ι7εί.εΙ χ:x.O:χρ~ν aΖ~σΙΟG(tμονΙ~ν» ( << Έ Ζ κ λ 'η σ Ι ιΧ» 19 32, 39 1).
105. ΣωφΡΟ'J ~ 'J 'J ( Ε 'J σ Τ Ρ Χ '7 ι ά a ο υ ) , .:\ Ι ·l)τ ρ οπ ο λ ί τ ο υ π ρ. Λ ε ο ν­
τ ο π ό λ ε ω ς , Το Έ ορ τολόγιον 7ϊjς 'ΕΚΧλη σίχς, εν : «Θ ε ο λ ο γ ~ ω> 193 7 σ. 6.
106. Contra Ί ε ~ ε Υ. Ι 'ή λ, Μ η '7 Ρ ο π ο λ ί τ 'Ι) ς Θ ε σ σ α λ ι ώ τ ι a ο ς κ α l
Φ α ν α Ρ ι ο φ ε Ρ σ ::i λ ω ν, ε-ι : ' ΙΙ μετάΟ ε σις τη ς έo p7ϊjς του Εύ χγγελ ισμου . 'Ενα ίσ ιμα
επι τ-?) επι στη μονιχ'?) 35 ετ-l)ρ ίaι του Μακ .
' ΑΡΊ. ιε:-::/;;ου ' Αοψ ων Χρυσοστό μο υ . ' Αθην χ ι
1931 σ. 485 . 'Εν ΤΟ'Jτοις βραΜτεΡΟ'l ( Ι 93 7 ) ό α'Jτος εν βιβλLOκρ ισί~ (J;1Jτου του εργου του
Μητρο;; . ;;ρ. Λεον'70τ. όλεω ς Σ ω φ ρον ίου : «ΤΟ έορ τολ6γιον τ-η ς 'Εκκi;ι;σ ίχς » συνω μολόYΙJ­
σεν οτι Τιτο άaι::iβλψος 'ή επ L μαΧΡΟ'Jς αί(";;,1χς ετ:ικρχτου σχ εν τ-Γ, 'EΧΧλησ ί~ ελευθερία προς
έορτασμον των ά.γ Ιων ε Lς οΙαν 8ήτ:ο'":'ε -ημέριχν Y..CΙΙ μ-ηνα , χαΙ O-:-L κ αΙ CΙ'J τος ό ά.σμ α-:-ικΟς r;λοϋ­
τος μιας καΙ τ/ς αύ7ης έ: ΟΡ τ/ ζ έ7:0[Ζtλλ εν, έμφα:Ι νων Ο--:ι. -:ό-:-ε ~ σαν σε β ασ-:- cX «τα. κεκ ρ α7η ­
κότα εΟηn εν ;;αν τL τόπ ~ . ( Π ρ βλ. 'Ι ε ζ ε Υ. ι ή λ , .:\1 η '7 Ρ ο ;; ο λ ί τ ο υ Θ ε σ σ α λ ι ώ-
160

rJ:~ '; ~ X . % 'Χ~ ~IΊ 7ω ι ~ Ι Ζ :- Γ.J Gr:.ιί:) μω 'J , Ζα ι ~ του Σ~να, καΙ "':0 "Άγ ι ον 'Όρος είχα ν
ZX~ =:/" .1./:;. z'Χ ~ fJ~μΞ F(j'J ;~ό ~O'I έορ,:,ολόγιον , όι&φορον 70υ έτέρου 107. I(~":"α
-: X~-: X ό ~ι ό'>ι X -: X ~ 'ιχ z:υσ-:αθfιση ό ίσΖυρισμος δτι -;0 έορτολόγιον της 'ΕκκλΊ)­
σ . α ; z; I" X ~ 6 ::ωσΟ'Γ;: Ο -: Ζ: πα ραδοσ«; έκκλΊ)σιασ.ιΔ] 10 8. Ί-Ι έκκλ. παράδοσις Ζ:Ι­
',x~ ~ z;~x ~ω ; -; ί 70 σεβασμιον και ίΖ:ρον και άπαρασάλΖ:υ70ν , διότ ι εΙναι συ­
'ι /;; χr;μέ'Π; μΖ:-; Χ .'fjς ούσίατ 7Υις Έκκλησίσ.ς 109 ,
άλλ' ό Ζα ρακ-:ηρισμο ς 70U
'~ μ z;?oλoγί oυ '7) και -:OU έορτολογίου ώς έκκλΊ)σιαστικΥις παραδόσεωτ; κz:~ται
67:ω σό-~T:0'7ε πέρα 7ω ,1 πα ρα δεδεγμένων ά ρΙων καΙ oζε~ cΧπαραoέκτoυ ύποκε ι­
μΖ:'l ι σμοσ και αυθαιρέ7ων συναρτήσεων προ ς στοιχεία , έκ -;ων δποίων δεν
έξa: ρτα7αι δπωσδήποτε 70 μυσ'7-ή ριον καΙ -~ ούσ ία '7~ ς εν Xρισ~<{) αποχαλύ . .
ψεω ς , -ην οίκειοποιοϋνται o~ έν άΠOλό-:ΙCΜ συνδέσει προς ,,";-1)'1 όρθόοο ξον παρα­
δοσιν διατελούντετ π ιστο ί 110 . Έπο μένω ς «κσ.τιΧ 70ν μακ ραίωνα ..-~ ς ΈκκλΊ)-

, ι δ ο ς χ α: Ι Φ α: ν α: Ρ ι ο ,? ε Ρ σ Χ λ ω ν , Δ ύ ο ν έα β ιβλί,χ περ] " Ημερολογίου - Άοη­

ναι 19 3 7 σ . 10 ).
107 . ΓΙρβλ . κα ι το ύπο του άγ ίου N~κoό+, μoυ του ' Αγιορ είτου έν -;ο Τς προλεγομέν ο ις τοu
Συνα ξα ρ ιστοϋ αύ τοϋ όμολογούμενον Ο":Ι «έ X~) θέλωμε» ~J X εΙϊ:οϋμεν -;-r,v ά.λ1) θειιχν, α.λλο β ιβλίον
,'η ς 70υ Χ ριστ οϋ 'Εχχ):φ ία:ς a~v 'Γιτο πλέον ατα:χτον χ,χ ι άνεπ ιμΖλΊJτον ώσ άν ό Συν α ξάρ ι­
στ/ς » . ( Σ υ ν 'Χ ξ α Ρ ι σ τ -~ ς Δ ώ δ ε χ α μ'η ν ω ν τ ο υ Έ ν L α; υ τ ο ;; όπα Ν ι Ζ 0-
a'f; μ ο υ 'Αγιορ είτου 7. λ' , Αθ+,νησι 1 8 68 σ. ι ζ' ) . Ό raιος ό όίγιος Ν ιχ6aη μος αΊ),ω σ -:ε
μετεκ ίνη σε συναντηθε ίσαξ τινα:ς -ήμερο μην ί,χς . Κατά a ~ τον 1\Ια:νου'l)λ Γεδεών « εχα: σ -:ος ν,χ6ς ,
έ:Ζ χστ/ μον+Ι , Ζα:{}ως είχε 7'Jϊ:LXov ϊo~oν , 0{)7ω ς εΙΖε κα.ι. έ ο ρτολόγ ιον ϊΟ ι.ον. Τ ?: ο ε μεΡΙΖ?:
έορτολόγ ι.χ ,,:ων έν Ι\: ων/λε ι. μονων όΙΧ9όρως (~ p ι. ζoν 7άς -μν-ήμΧζ πολλών άγίων , (;)ν τιν ατ;
δ ρ θότατα κει.μέ~J α ς αύθα ιρέ τω ; -Γι ΖατήΡ"('ισεν -~ μετή νεγΖεν ε Ις έ-;έρ α ς ήμέ ρας ό 7 0 ;; Σ ύνα ξα­
ρι στοϋ συγγΡ Χ 9ευ ς ::\ r.Ζ ό S-lj μο ~ » (~I α ν ο υ ~ λ Γ ε ο ε ώ ν, Βυζα:ν7!.νΟν 'Εορτολόγιον σ .
33). 'Εξ άλλου έν 7"?ι λΙεγ. Έ%%ί:fjσί~ , %Χ'":' έ:ϊ:!.κρα7'ή σασαν συνήθ ει.α.ν, ϊ:Χσαι. αί των
ΠOC7ρια:ΡΖων μνημocι zSE ~ 'ιά. με -: :χ -: ΙO εν -: :χ~ εις 'ί;μέ ρ ,χν Κυρ ι,χχ+,ν. (Σ ω
'? Ρ ο ν Ι ο υ
( Ε ύ σ τ Ρ α: τ ι Χ a ο υ) ΛΙ '" -: Ρ ο
;: ο λ Ι -: Ο') ;: ρ . λ ε ο 'Ι τ ο π 6 λ ε ω ς , ΤΟ ' Εορ -:ο­
λόγ ι ον της ΈΧΧλησΙα:ς , ενθ . άν ω -:. σ. l!. ). A'J-:O; S' (. AV-:!JZpx-:cup "Ιουστ ιν ιαν ό τ; με-:tθ ηκ ε
-τ-ην έ OΡ7fιν T"~ς ( l~πα:πιχν 7'"r, ς :Χτ= ο -:-7ις 14'r,:; ε ~ :; 7rj ~J :!(Χν . Φ ε~ΡΟ'Jα:ρίΟ·j. Ι Ιλε Τσ,,: ιχ δ' άγ ι.ο ρε ι.­
τι.Ζ :Χ Τυπικ ά προβλέπο υσ ι. μεταθέ σεις έ ορ-: ων . x.X~:X% 7'tjpLcr -;r.%Ov εΤν :χ ι. έν πρ oκει. μέν ~ το
ι;α.ράΟε ι.γ μα 70;; ύr:ο ~ων ( ~ι\.γι.OΡΞ: ι.-;ων CLue:xti=i-:'"J'j ΖΧθaρι σμου X C'l'. έτέρ ας ήμέ ρας έ op ~α.­
σμοϋ τοϋ o~κιχ (oυ l\~ ζά p oυ, ϊ:λ'rι') --=-7ι ς Κλ'": :Χ -:-i;v -:-r,'J Σ Ξ:;:-;ε μβ ρ ~oυ άγO μένΊj ς . Β λ . Σ ω­
φρο νΙ ου ( l~ύ σ Τ Ρ α: τ ι χ a ου) , Μη-: ρ ο ;: ολ ί -: ο υ πρ . Λ ε ο ν το π 6λεω ς ,
Τ Ο Έ ο ρ -:ολ6γ ιον τη ς ΈΧΧί :ησ ία ς έν : «Θ ε ο i. ο γ ί ,χ n 193 7 σ. 74 .
10 8. Βλ . ' Τ π 6 μ ν η μ oc, 7~ς τ . Σ . -:ων Γ . Ο . λ . ;:ρ ο ; -:οvς Σε β . Ίε Ρ Χ ΡΖocς .~ ς άπα:ν ­
-:OCΖου ΌΡ οο aοξί α:ς -ΆO'~ ν,χ~ 19 62, σ . 19 .
109. Κ. .ί\1 ο υ Ρ α: -: ί a ο υ , ΟΙ Ιε ρ ο ι Καν όνε ς « σ -:{,λο ς χαι έ a Ρ oc ίω μ,χ n 7~ς 'OpOoao-
ξΙα:ς -Άθη να: ι 1972 σ. 18-1 9 .
11 Ο. Xα Ρ ~Κ7η ρ ι.σ-:- ικ ως · ϊ;α: ΡΧ7η ρει έν ϊ;ρ o%ε ~ μέν ~ ό τ:ρ . .Λ εοντοπόλε ω ς Σ ω ? ρ όν !.ος
Οτι. «το ~ Eo ρ τoλόyιoν τ7ις ΈΧ%J:fισ Ι:χ ~ έκιχνον Ι ζετο ύ:-:ο των πρ οεστώ των αίιτ/ ς' έκχσ7"η Έκ­
κλ'l)σ (α. z oct μονη είχε το rs r.oy α..Jτ/ς ~Eo ρ τoλόγ ι.Oν" Ο'Ίτ ε Καν όνα Σ'Jν οΟ r.κΟν χχ,,:,ε π Χτε ι. ό
με-: α.Ζι.ν ι';}ν τοϋ-; ο (&: ?οϋ ,,:ο ι.ΟU70 ς οεν ύί7η ΡΖε ), Ο'J ΤΖ ";'lΙν ίερά. ν 7η ς Έ% Κλ'η σΙα:ς π ιχ ρ Χ Οοσ ι.ν
1)θέ τε ι. , ο υτε εΙ ς κρ'Lμα -'ι κατ Χχ ρι.σ ιν ύϊ: όΖΖιντα ι. ο Ι άκολο υ Ο οϋντε ς τουτο -η εχεϊ:'νο "':0 ( Εορ­
τολόγι.ον ztXt ΖC'l 7:Χ συνέτ: εια.ν ό έν -;-n Έ%%):ησ ί ~ 7ίjς (Ελλχι30 ς O~εγερO ει.ς περ t -;0 (Εορ-;ολό -
σ Ιχς β Ιον .η έπικρατουσα έλευθερία προς έορ-τασμόν Ίων άγΙω'l ε ~ς οΙχ·ιό·;,=:-:. : ε
" , ~ 'βλ 111 . 'Ε ν "ψ ει "θ εν Ι
Ύjμ ε ρ α 'l και, -
μΎjνα 1"
ΎjΤO αοια ητοτ» ο ο πάντων •
το υτ ω» -
:: :ι. σ :ι.

ά::ότ'ειρα άνυψώσεως '":OU -ήμερολο γ Ιου ε~ς θέσιν έκκλ"ησιαστικΊjς Παρα όόσ ειιι ς
κα.ι κατιΧ συνέπειαν προσδόσεωτ; εις τούτο χαρακτΊjρoς άμετακιν~τoυ , θιΧ τ' ρο ­
σέκρο υε'l ου μόνον εις λόγου ς θεωρψικους αΛΛα. κΟ'.ι εΙς αυ-:-ην τΎ)ν άπο Ο'. Ι ώ ­
νων πραξι'l τΊjς ΈκκλΊjσΙας , ~τις σαφώτ; έστέρησε τουτο τοιαύτ/ς Ιοιότ-η­
70 ς 112. Συνεπως o Ιoνo~πo,,;,ε -ήμερολόγιο'l δύναται νιΧ γΙνΊJ οεκτον έφ ' δσον
οεν ερχεται εΙς άντιθεσιν προς τιΧς Παραδόσε«;7Ίjς Έκκλ"ησΙας .η70Ι οεν διασπά
T~ν έβοομιΧοα και οεν άνα7ρέπει 70'1 ίσχύοντα κα!. ' Αποστολικην εχοντα τ/ν
προέλευσιν έσρτασμόν 70υ Πάσχα 11 3 . ΈιΧν το ·η με ρολόγ ιον ~τo Παραδοσ «;
οεν θιΧ έτόλμα ποτέ ό Ιερος Χρυσόστομοτ; '1ιΧ ύΠOσΤΊjρΙξΊJ τ/ν μεταθεσιν τΊjς
έορ";""(jς ";"ων Χριστουγέννων 11,1, θίγων οϋτω -:-ην έκκλΊjσ. Παράδοσιν , -η";"ις εΊ:­
ναι .η εκφρασις 7Ίjς έσωτερικΊjς ένό7ΊJτoς ";"Υις ΈκκλφΙας. που λο ιπόν ό χα ­
ΡO'.ΚΤΊjρισμOς ";"ου έορτολογίου ώ ς Παραδόσεωτ , δταν Πατριαρχαι , αύτοκ ρα­
70ρ ες, μοναχοί κανον Ιζουσ ι κΟ'.Ι μεταθέτουσ ι ";"ΙΧ το υ έορτολογίο υ χωρις --:0
το ιούτο νιΧ διαταρασση T~'I γαλ~νΊJV τΊjς ΈκκλΊjσ Ιας ; Δ ιιΧ ,",ου ς άνωτέρω λό­
γους "η ' ΕκκλφΙΟ'. ";"Ίjς ' ΕλλιΧοος πρoσΊjψε το!:ς παλαιοη με ρολογίτα«; T~'I μομ­
φΎjν δη «άνή γαγον εΙς δόγμα πίστεωτ; το Ί] μερ ολόγιο ν κα !. περ ιέπεσαν εΙς τΎ)ν
πλιΧνΊjν ";"Υι ς λα":' ρε ΙΟ'. ς ";"oiJ χρ ό'lου «μ'~ '100iJ'I:-E'; μ"r. :-ε & λέγουσ ι μήτε περί τίνων
διαβεβαιοϋνται» (Α Ι Τ ψ . 1 , ί ) θεωροiJ'/:-ε ς ώ ς θ Ρ·'ι υ/.ευτ ικΎjν παράδοσιν T~ν
διαφοράν των 13 Ίjμερ ω'l 115

γιον σΧλο ς όφείλετοιι ε Ις β εβιχ σμέγ'ι" ;-::>: ι χσ-:Ο ϊ.ον έ ;: μ''ι'/ε ίαν τ/ς [φας παραδόσεω τ , μ ε
τ/ν ότ:ο Ιαν ούοεμ Ιαν σχέσ ιν fl.z ~ "";~ ' Εο ρ τολόγ ιον , ";0 Οιχρρ ~θμt.ζόμενον κατά παραδόσε « ;
τοτ=ικιΧς χα!. oιατιiξε ις -:υ;: ΙΖΧζ , % :ι",,:' i'J :i"(~ Χζ zo !.ν ων !.% ~ς ΖΧι. 1:'νευμα.τικάς , « δπωτ οό ξη
τί;'> πρ οεστώτι » (Σ ω 9 Ρ ο ν ( O'J ( Ε ') σ -: Ρ α -: ι :i δ ο υ ), :'1 'η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ.
Λεοντοπό λ εως ~νθ. Χν . σ . 112 ).
111. Σω 9ρ ον [ ο υ ( Ε'J σ -: ρ α -: ι :i δ ο υ), ΛI Ίj τ p o π o λ ί , O I) π ρ, Λ ε­
ο ν τ ο π ό λ ε ω τ, ΙΕΟΡ 70λόγ !.ον .. . ενΟ ' α ν ω τ. σ .10 4 .
112. "Άλλω στε Ζ:ιί !χ 1,) -;-;' "ij ΈΚΖλ . Πα ρ αδοσιτ οέν εΤν :χ. τ. στα";' ~Κ"ί; ά)J,..' ύφίσ τατα ι ίστο­
ρ ικήν έξέλι ξ ιν ώς π ρο ς -:ας μορφας καΙ έκδηλώσει ς αίιτ-~ς , ένί(Ί Τι O'J cr loι καΙ το νόη μα cιυτ/ ς
παρα;μένΟ'Jσ~ν ur;ερ~σ-:-ΟΡ ~Ζd: Ζ χί ιΧvαλλο Ιω -:-α , μ"ή ύποκε Ι μενα εΙς α()ξ"tJσ ~ν -i1 με Ιωσ ιν , έφ' 0-
σον -ή Παρ :Χ δοσ ις εί'n ι -ίj ~Κ9pασις τ-~ς έσω-:ε ρικ'ijς έ'IόΤ-1jτος -:Ίj ς 'Εκκλησ ίας , 'ή δέ 'Εκκλη­
σία είναι άνοιλλο ίωτο ς καΙ δέν ύπόκε ιται εΙ ς έξέλ ιξιν κατα τ/ν ο υσίοιν οιυτ/ς . ( Π ρβλ . Σ ε γ.
1\1 τ; ο υ λ γ ά κ ω 9, ' Η 'Ο ρ θοδο ξίΧ , ενθ' ιiνω, . σ . 41 ).
113. 'Ε κ κ λ ησ ί α ς ΈλλΧ δ ο ς , EΙσήγΊjσ ις ... σ. 28 . Πρβλ. Χρ υσο στ ό ­
μου ( Α') ΆΡ ϊ. ιεπ ισ κ όπ ο υ Άθη νω ν, Ή μερολογιοικα Β ' 1 92 9σ. 15 - 16.
114. Βλ. Β. Σ τ ε φ οι ν ί δ η , 'Εκκλησ . Ίσ,ο ρ ία ... σ . 3 13.
'115. Χ ρ υσ οστ ό μ ο υ ( ΑΙ), Άρχ ιε πι σ κό που Ά Ο ην ω ν .. . , ' Ημ ερο­
λογιχκ:Χ Β' 1 929 σ. G,7.
11
162

Κ:Ζ -;-). ~'r,'! ~·I ~ - ~. 1923 '~::Γ, ~ί:ι; θ ~;;G :Ζ'1 -;-Υι ΔΙΣ είσ'fιγφ~ν επι -;-OU 'ί] με-
. - -
ρOl.ογ~:ΖΖ Ο 'J 7'r. ~ z ~ o ~z'r,~
." - - ~ . ε ,~ ~ 'f,Ί
' Ε :: ~ 7 ~ 'J;:-r. - μ ε--:ε~z
- ε Z:z '~ ο" '70,ε ' Α ,1-,~,ης'
. ρ zιμ:z νoρ
με7έ::ε~-;-:z όε · _'\~ z~ε:: ~ς/..Γ,::Γ,~ '.-\6-ς/ω,1 Ζ:Λ :: xG"r.~ Έί.ί.Χόος Χρυσό στομοτ; ΓΙ:Ζ­
7: :χ Ο6;:(ι·Jί.ΓJ~ . «"" ΈΖΖί:'ιG~:ι. 7f.~ "Ejj .xar.J; . (;) ~ Zλ ~ ~ ~ i.σ ~;:·z Ι όρ θόδοξοι 1\. U'70 -
zZ ?1.λ(,~ "Ezzi:r,G ~ :Z ~ : 'Χ'Ι Z'Y. ~ :f.·iz~i?-:-·r, ,":,r.J ~ ΞG(Ι)':"Ξ:~~Ζ ω~ . ΞI'I:Z ~ Gμω ς συνδεδεμέναι
7: ? Ο :; ~)j:~i.'Y.:; Ζ:ι. Ι 'r,'Jωμέ')χ~ δ ~ Χ ,:Υ,ζ Χ?ϊ.Υ,ζ '":'~ ς 7:'J:Ξ:'Jμ:Ζ':~Ζ~ς Ζ'Jό-:-/J,,:,ος 7~ ς
Έzzί:ι;σ ~:z~ , &::07zίoOUG:Z~ μ[:Ζ'1 zrι.Ι μό'l'ι;" 7'1]'1 Όρ θό80ξον ΈΖΖί:ι;σ[:Ζν Ζ:ΖΙ συ­
'/ε::(;)~ (Λόεμ[7. --:O'J7W'! Μ'ι:Ζ-:αι να zω ρ ~σθYι -: ω,ι λο ι::(;)ν Ζ:Ζ Ι &::ο8εΖθΥι νέον
t Η με ρ ολόγ ω'ι Ζω ρ ις να zα--:rι.σ-:Yι σZ ισμrι.--:ιz'l] ιΧ::έ'ην7Ι --:(7J'! 7J.λλ ων» 116 . ' Επι
--:'Γ, ς είση'Γfι σεως ταύτη ; έπε ρε ιδόμενο ι εΖ707ε οί ε,ι Έλλά8ι παλα ιοη με ρ ολογϊ­
, 7. Ι ίσχ.υρίζο'"α ι δτ ι 'ί] ΈΚΖλησ ία 'Της Έλλά.80ς, χωρισθεϊσα, εν ,Υι είσrι.γωγη
του διωρθωμένου ήμερολογ[ου , τ ών λο ιπώ» 'Ορθοδ όξω» ' Εκκλη σ ιων Ζ:Ζ,έσ1.'η,
εκ του λόγου τούτου , σx.~σμrι.7~Κ·fι , απωωπεϊσα εκ 'tOu σώματο; της ΌρΟο8ό­
ξου Έκκλη σί7.ς llί.
T..~ν χποψιν 7αύ -: οην 06 70 Ι μΞ7έ9 ερον έν -;"h ;:p:Χξε~ , δ ι αχόψ αν'":'ες ~όΎJ άπα
70U 1924 σ~ωπη ρ ω ς 7ας σχέσε «; αύ--: ων προς --:·1]'1 Όρθό80ξο'ι Έzκί:φ[rι.ν ,,:,ης
ΈλλiΧ8 0ς ώς 8Ίjθ εν σZ~σμrι...- ικ·fι'l , βΡ :Ζ8υ ..-ερον 8' ε::εΖ7.λέσθη σ 7.ν κ7.Ι 8~C). συ'πρα­
ψω,ι '7ων 'ί]γουμέ:ιων αύ7ω,l, ώς Ζ7.Ι 8 ~α τ'Γ,ς ε·ι ε..-ει 1935 «Δ~IΧZΊίρυξεως» --:(;)'1
τριω ν ιΧπο U'.ι..ψ;-η σά.'I"ων Μη7ροπολι..- ω,l , Ο..-Ι «διαεό πτουσι :: χσα'ι σχέσι» Ζ7.Ι εκ ;­
κλΊ]σ ~7.σ..-~κ 'l]ν επιzωνων ίrι.ν μετά "ης Έzz λ'ησ ί rι. ς » , 'fιν εZ'fιρυ--:7 0ν σΖι σμ7.'7~κ·fιν1l8 .
Μεταγενεστέρωτ και 8'1] zrι. Ι εν ε':ε~ 1948 ό «Mη..-ρo::oί.[~ι;ς ::ρ. Φλωρίνη;»
Χ ρ υσόστομοτ επεκrι.λέσθη τ~ν 8'fιλωσιν ':rι.ύτην προς 'J::οσ7'~ ρ ~ ξ ~ν 7Ί'ις ιΧπό ψεω ς
rι.ύ..-οU O..- ~ ο] εν Έλλά.8~ παλαιοημε ρολογϊτα ι ci.::ZGZ(GO·fJG7.'! ε::ι σ'fι μως '7ης
'E zκλ'ι;σί rι.ς ':Υι ς Έλλά.80 ς 119 , ε'ι ω ό 'Cό~ος εΙΖε'l ci.::Z 'JO 'J'Iz~ ε,ι t 7Z~ 1936 "Εκ­
θ έ σ ιν προς 7ft') 'Γ . Σ ,jνοόΟ' J ιo;:rις, χα ,,: ' 7.. ,j.. .·ό'J . (J/~(jμχ7~Ζγ:ις ~ r=χχj,,~η σ [ α. ς ,,:,:ης (Ελ ­
λ:iόος , ά.'JClγνωρΙζω ν έν '70 ίς T: p cί..γμ λ σ ~ 7 7..')--:-','1 &)~ νόμιμον έΖΧί:η σ ~C1. σ'7ΙΖ~r,'J
Ί\ ΡΖ-Ιιν 120. 'Το δλον ζ.ή~ημ '7.. ϊ:?οσέi.:t. ~Ζ Gσ ~:Ζ~ <JΥ:έi;'7..'J πωτ OΨ~'I zCI.:-:ότ:~') -::;'ς

116. Βλ &'Ιω 7 , σ. 49 ύπο σ . 36. ΧΡ 'Jσ fJσ 7 6μο') ( λ' ), 'Αρ χ ιετ:ισ/.6­
π σ υ ' f\θ"ιjν("';)v .. " Τ Γ) ~'ίι7'ι μ~ ;:ε;. ~ 7~ ::; έrJ ;; 7f'; :; 7 0 ;:) Π άσχα . . . σ . 15;16.
11 7 .Βλ ,,'Η.Φ .σ » 1 95 0 Υ. 94 σ .2 , 1 95 \Ι ? , :324 ,σ .1 . ,, 'Επ ίσ /.ε Ψι '/» 1972,
άρ . 66 σ. 10 . Πρβλ Θ ε 'J Ο ω Ρ 'f; 7 ο 'J μ 'J'I α Χ ο υ, τ ο 'ή με ρ ολογ ΙC1./.0ν σχίσ μ C1. 0'),1&-
μ:::L "Ι-; έν::ρ γεLLf ; σ .~ . "Α γ ~ rj;:- . Π 'Χ τ t ? ω ν, "Αποστασία; ελεγχος σ . 102-1 05.
118 . Σ, Ι~':J. ?'Χ μ·ίι 7σ Ι'j ·j -Γχμ~?ο .Jλ~'Χ , ~νθ' Χνω7 . σ . 119. Βλ . έ ~Πί με ρ ί ­
/)(1. ιι Ό Τ ,) Τ: 'J ζ )) 28- .')-19:35.
1-1 9 . λ;" Jσr.Jσ:- !.ι μ rJ 'J . ~I 'Γι '7?o;: σ λ[ 7σ ') ' ~ i"'" ιΙ)).ωρ ί 'I 'η:; , l~ρ [σε~:; .. ,.
σ, 4-6 .
120. Χ ? ') σ (] σ ':' 6 μ fJ '), Φ i. ω Ρ ~ 'ι Τι ζ ,
μ(l. 7 Χ .. . σ. Η 1:τ: .
 163

εν ετει 19S0 γ ε'/ο μΖνη ς p~η':""ις %xt άϊ:ερι??άσ70υ χ"r,;:"Jζεως '7~ς Έκχλ"1σίcις
-6Jς 'Ελλά,οος ώς σZ~σμcι.':"tΧ:Yις ,',;,~;o -:Υις «'Ιερας Συν όοσ ')) ,ων ΓΟΧ τ'fjς τε­
λο ύσητ;.; υτ.:Ο ,,~ιν τ.:σοεΟ:)ί(Χν
• ι
,ου cι.ύ-:o;; «' Ι εσά,::; - ισυ» ,
Ι \ / ..
ό ~ :x , :;:
,-
') τ.:' &o~θμ
ι
. 13/26-
9-1950 Έγκυκλ ίου cι.ύ,Yις 121, o~ ' -fι ς &πε,ολμα.ο ό Ζσ. ? :ι.κ-:-r; ? ~σμΟ ς .Ίjς Έκκλη -
σίcι.ς -ήμων ώς σΖι σμσ.'ικΥις, .ων οε έ'Ι (X'J7'{j τελουμένω ν ~I ·)σ-:.,l ρίω 'l ώς &Κ'Jρω'l
XClL στερουμένων άγ~ασ'7 tχ~ς zeι.pι--:oς , έ;:Ζβάλλε'7Ο ο · ::: tς 7CJ 'J ζ έχ του νέου
~ή με p oλoγ ίoυ ε~ς 70 παλαιόν με-:αϊ:·ηoων,,:,cις ~ή ύ;ΤCι~r.Jλ·~ « 6μοί.ογ [α ς » ; ~'70~
λ~~έλλoυ κ:ι."tσ.Οικάζον70ς -:-fι'l 'ήμεPOλoγ~("Jχfι'l κσ.~'10':"o μ [ :ι.'ι -:-~ ς Έκκλησίcι.ς 122.
Σ-ημειω.έον, δτι -ή έ'Iέργειcι. ι:ι.{)7"η 'ή ΡΖε-: ο έν συ'lε/ε[ ~ 7-',ς ~·I i -:ε ~ 1949 δια­
)("Ij ΡΙJξεω ς '7013 «λ ΙγΥ:-ρο πολΙ:-ου ;: ρ . Φ λω ρίνη ξ » λΡ'JGΟG 7 6 μr.ι"J . %):8" "(,'Ι ;:Xcr''Y.t ~[
&κoλoυ θo υσι:ι. ~ ,ο ν έο'l -ήμ ερολόγιο'l 'Eκκλ·η σίcι.~ έ -;έλΟ 'J 'Ι ~ ·I ') ;:rjO~ Z[ X ~'I ι:);:~ oν 7ων
σλ αυ ικ ών κ.υρίως ΈΧΧΧ ·"σιων 123 ΧΥ.Ι 7~ς ανευ i,)-:x;: ".J % ~ : fJ:::(o.J~ ;: 7. ~ :ι. μΞ: ~'J:f..v,lς
ΠΡΟ7άσεωζ α:ύτου π ρ ο ς 7·~ν ΈχXλΎjσίrι.ν -ίj μω ν ;~ν:z X'/X&ι"'JW : ~ J !, ;: ~ '..ισω? ~ν ω;
~ί) ύτ: ' αυτον πcι.pά7αξις, άρθωσ!.'ι α[ χα θ ,:z !. ~έσΞ ~~ :-ω"ι '--\ :Z~ Ξ: ;: Ξω"/» Z:Z ~ Ζ"ι
έΚΖχε ΙΡ[q: κα ι άμοι β α ί C(. άνΟΖΥι βτώσωσιν έ'ι Ξ. ~ ;. -~γr. -:: '1. : '1. j j :r,i .w; -'ι :Ξ. Ζ;:~vιjμv:;
ΈκΧλ"ησία Ζαι "ή τ:αλ/χ:η τ:α ρά,72ζ!.ς 124. ~ Ω ~ Z~·/ 7. : ~ j -:;:Zo:."1 -f, i-::6 ? χσ !. ζ X;J7oη
τού «πρ. Φλωρίνητ;» τ.:ε ρ( Κ-'i ?,J~εω ~ c:) ς GΓ'J,! :ι. -: ~Ζ';. : -:-Ί-,ς 'Ε κκί:φ[ :ι. ς -:-fις 'Ελ­
λά.όος , "','J α {)'7η , μεν έZ Y ;''Y.z--;-~ ;. !. σ;. '1 ω ; «( :-;.1 -:i .Z'j'J Ξ.;::ι. ~~/·J'J7G,) σ~ljμzΤoν 7r,ς
oλ~l)ς .)~.υ70 ϋ G-:~ ό !. Cι Ο ;;fj μ ~ J.ζ » 1::!5 . -:;..ι ό :: Π 7. :- :!.:Ι .: ϊ. Ξ,~ fj'J · _-\i.Ζζ("J.'10ρεί ας ώς «7rj~)
στ.:oυ8ι:ι.~o,έ;; 7.'1 ;: ;; 6zi:r;G ~'I) κ :ι. -: :7_ -:-~ς 'Εκκί:r; G[ :ι. ς 1 ~6 . χ;:ε-:,έλεσε -:-fιν &φε-;-ηρlcι.'ι
σε" ι ρσ.ς ολ"ιjζ ένεΡ"'(Ξ. !. ων Ξ: ~~ 7. ; ;:: rJ-~ i.e 'j·1 r.J~ ;::Ζi.:Ζ!'(J"'iμερολογ~'7α !.,Οt ' iSJ'J έπε Ο !. ώ ..
Ζθη ή ι:ι.,J-:'ονόμφ ~ς :ι.·~ -;ω·, i ;:r -:-Ί-,ς ΈΖΖί:r, σ[ :ι. ς '":'Υις Έλλσ.Οος.
j

Κρίνον7ες ,I';J·I -:-(,'1 f) i r:;~'I -; T~7-r;'1 7ω,1 παλαιοη με ρ ολογιτών έπ ι βαλλετ α ;

Οϊ:ως χα":" ' Cι.?Z"'ιν 7::Ζ Ρ 7.7r, .=;~ σω μ Ξ.'1 Ο ':'!. "fj Ζψ ' "~ς 06'70!. έρεΙΟον τιΧ!. εί σ"~γ"lj σις '7~ς
Έτ.: ~7ρoτ.:"ης 7σ υ 1923. ό ~'1 χ;:Γj7ελε~ στα θερόν υτ.:όβ ι:ι. θρ ον O~ΙΧ Τ/'1 λYιΨ ~'1 μ ~ας
τόσον σοβαρδτ; &;:ι:ι;:Λ_σε ως , τοσούτφ μαλλο'ι δ σω -ή 'Εκκλη σίι:ι. 7~ ς Έλλάδο :;
οεν &τ.:εΖωρίσθη -:-~ ~ χν :Χ -:-[,'1 Otκoυμένη'l 'Ορθοδοξίτ«; είσαγαγού σα 70 δ ιωρθω­
μένον ~~ μερ ολόΎ t vν " Ξ.? ο σον 70;:)70 Ζτ:ραξΖ μετά %'ο !.',"!)'! συν εννόη σι». Ι{ α Ι:-ο !.

12-1. Βλ . --:':ΙΛ-:Ύj') έν: ((fll . (1). ο .» 19509.86 σ . 7.

1').) (('Ε Ζ Ζ λ -ι; σ Ι α» , Ι 950 σ . 38 5" 'Ε ;: ' έσχi --:ων (λ ΓΟΧ ό~ευzpινιζoν7ες --:-ΙΙν --:OL-
αΛ-;;η'1 ,:,ου "ίι·'(έ~οu α/J-;; ("';)ν &ί:ό?xσ~ν ύ i:ε σ-;;"~~:Ηξ~ν ΟΤΙ --:0 σχίσ μα. ύ πάΡΖει ~υνάμεL Ζ:ΙΙ (;χ~ έ­
νεργε [~ Ζ'Χ!. Ο--:Ι "Γι π :χ ρ ά7α ξ Ι ς -;ων οε,) ~7:'OΡP Ι7:-;ει -:0 ((εν'Jπ6 σ-:χ-;;ον» --:(;)'J "ή με--:έ ρ ων μυσ-:"ιι-:
ρίων. ό ~o κα Ι όέχετocι ΤΟ1jς έr=ι σΤΡέ?Γ.J ν 7α.ς είς :Ι1~--:'ljν α.'1Ζ ') έϊ:α.να.λ-ήψ εως α/.) --:ω ν . Βλ . Γ Ο Χ
ιΕ λ λ :i Ο ο ς. 11 ρ ο ς 70'1 Σ ε β . :\ I -/j"':'P0 7:0 xt7Ij'l ή>λω ρ Ι'Ι"lj ς Ζ . l\,jγ(ι'J σ--:Lν ον Ι~α:ν--: Lώ 7Ijν σ . ~ !l.
12Β . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο u, λΙ Ίj ""; ρ Ο 7: Ο λ ( --: ο υ ι . ;-.ι . (1) λ ω Ρ ί ν Ίι ς , ΙI'ϊ: όμν-fj ~
"μα. :τρός -3·, '1 OΙCιι κoυσ:ι ν . . . σ . J:3 .
12!1. Χ Ρ 1) σ ο σ -; ό μ f) ~J, ~I.,ι -; Ρ ο 7: Q i. ( "7 Ο '] 'ν t"' . (1) λ ω Ρ ί ν Ί'J ζ , ι Ι'-;-: 6 ilYIj -;
μχ σ_ 8-1 1.
125. ,, ' Ε Ζ Ζ λ -r, σ ( (/.», 1950 σ_ 50.
126_ ,,11 ά 'ι -; Χ Ι ν ο ς» 1951 σ_ 70_
164

+ι «διόρθωσιφ του -ήμερολογίου sεν ά.π·fι-:ε ι πανορθόδοξον συμφωνίαν , έν του­

το«; παν δ ,-:ι έγένετο ύπη ρ ζε -:0 &.. 0 7έλεσμα μακρας διαδικασίατ , ~-:ι'lι συ'l"~ρ­
γΎJσαν "iicraL α] έπ!. μέρου ς Ό?θό όο ξοι Έκκλησία ι 127. Το γεγ ονος έξ ,i}}),ou
δτ ι ούSεμία ΌρθόSοξο ς ΈκκλΊ'jG (Χ συν εμερίσθη ποτέ ~ συμμερίζετα ι "'-1)'1
α.ποψ ιν περ] σχισματυω τη το ; 7"~ς ΈΖΖί:φΙι.ζ -ίj μων, άΝ.' απασαι SLa ":'Y)poucrL
στενούτ; δεσμούτ; έ'Ι X PLG7c';) Ζ'j ~'Jω'i ~χς με ";" ' <"lΛ7fι ς, εΙναι Sηλωτικον ","ης σαθ ρό ­
τητοτ του έπιxεφfι μα-: o ς 70 '~7 'j 'J 1!3 . &'7-' 0·3 έ'ι τούτο«; έξακολουθουσι να. στη ρί­
ζωσι μετα. παθουτ κα !. .. ε ~Gμ Χ 7'j= 'j: ~ί.ί.xό ~κoΙ παλα ιοημερολσγϊται τήν εναντι
-:Ύjς 'Εκκλησίας -:Ίι ς Έί.ί. :iό ος -:; ";" Χ-:; ~" χ.'τ-:ω,ι. ΖΔ-:οι o'~»~!. ιΧνευ παλινωδιών κα!.
αύτοαναιρέσεων 12 9. Π : XZ7 ~z ώς ~xj.~G ";"X .~ -:'JZO'J ά"ΟSΟΖ~ -:Ίj ς άπόψεω ς ταυ­
τ/ζ των πα.λcι. ~ο·r, μ=' ~ fji.rJ".' ~-:~ ' x.. Ξ: ~ Ξ: ~; :iι3 I. f ~'J,)fj 'i. 8~ 6'7 ~ έ χν είνα ι σχισμα'7ΙΚ ~ ~
'ΕκκλΥισί α 7~ ς Έ ί.ί.Χr}(,ς . '7/ ~ J .l. X ";" '.Z X ~ 7"J .. -/:i·i'j·A';~ ΖΧ !. π Χσα ι α] αύ-:Ίj κοι'lωνου ­
σαι Όpθόόoξo ~ x-,i ";"'..', A'7.l.'j'i Έχ,j:Ι; G~Χ~ . ΖΧ Ι μ6'Ι'/ί z:ι.'I oνικ~ Ό ρθ ό Sο ξος

127. 1\:Χ -: 7 -:- Έ Ζ Ζ i. ": ~ .:I"j » ( ZV.'J'J ~ ~ :' x~ω ~ θχ -r. -;fj +, o ~ό?θωσις ,:,ou Ίου -
λ~xψ)~ (Η μ !~ 'ji.ι'j· · .'j J ....χ ~ ~"'! 7 ':, '~:-:ι:.. 7f, ~ ~j:r, ~ -:, ~&:"a6 ~'j') 'Ezzi.-r,cr[:x:; --: ΧIJ,,: οχρ όνω ς )) ( << Έ κ­
% i. Τ, σ [ χ )) Ι _~ - σ . 33 ; ,
l :!S. h:t7X "7J'J _ Ιι:.·; χΖr.Ν Θ εοό ώ ?'Γι 70ν -r. {JT:O -:ων λοι':":'ων όρθο οό ξ ων Έκκ):ησιων άνά.­
"(',ι ώ~ ~ J _; -:-τ,; Έ/':/.λτ, G~ Χ ; ~::; ' Ε λλαδο; %xt -Γι με τ' αΛ'·;=η ς κοινων ε,χ όφε ίλονται είς λόγους
Ό~z':ι'I':ι~~~. iι:ι/.')·..ι ~Ζ.ιτ. ~ ,);:' :Ι'J -;ων « διά ν χ προστατεύσουν ~ό σύνολον σώμα τ-η ς 'Ορθοδο­
ξ t::r:~ ~~ ~~ ;:i:r;".i ; · . . }) ( Θ ε ο 8 ω Ρ -ή τ ο υ μοvα:Ζοu , , Α.πόκρισις εtζ μί'Χν &:πάνΤη σιν . 'Α­
ιπ.·n~ Ι 96 σ . Ι Ι Ι . ' λΧJ: έ χν τοϋτο ';;-:0 α):l)θές 3i:ν eoc ε3ει 'Joc μΊj αγν οω ν-:α:ι κανΟ'Jι% [.") ς ύπό
-; & '1 6 ~ θrΆ6 ξω'I 'EZi'j~"t, crLWV ot ~I ' Ελλάδι παλαωημερ ολογϊτα ι , οί έντος των πλα ισ ίων
~~ :iz~~~z~:t~ Ζ~'i')·j με'JΟ~ ; I~α.Ι ποία ποτέ Πανορθόδοξο; Σύνοδος ελα βεν άπόφ:χ.σ ιν &:σκή­
σ εω ; ,,;,r:ι ~:t.j7T, ; ο tΚI)'Jο μ [:χ.ς εν:ιν-; ι --:-η ς ' ΕΚΖλ"η σίας 7~ ς ( Ελλά.Οος και ~ων σ.λλων νε ο"η με ρ ο­
i.'j ..~ ~ ,,;, ~z ω,1 'ΕΖ,):r,σιων ;
Ι ~ 9 . λ[ o~i?o?Q ~ παλα ιοη μερολογιτυτα ί ό μ:i3ες ,Ι)ρ οuσ~ 3ιχ?ορ ο'J εν αν-:ι -:ou ζΤι τή­
μ:t 7'J ; σ7Xσ~'1 έκ δε -:ων άΥ"ο ρ ειτων, μόνον OL λεγόμενο; Ζ'Yjλωτχ ι υl.οθετοϋσι τ/ν ακρα ία,ν ,
άν7~Z X'II)''1 ~ZYι'l zxt ε·jΟ χ ίρε~ο'J θεω ρ ίαν ταυτ/ν . Γρ χφων σχετ ι.κ ω ς έν ετει. 19 57 περ Ι των ά­
':~Q ? ει -:ω'J ό μQ'J χχο ς θ εόκ.λ-Ι) -:ο ς Διονυσιχτ/ ς έ7": ά:γε-:αι : « Βεβαίω ς 3έν απεσ-ι. ίσ θΊJ σαν τ'ij ς
'Ευλr, σ[χ ς -:ω'J , 3έ'J 3ιέ%ο ψαν τη'J προς i"/.,Jτ/ν ά.ν αq:>ορOCν %α: ι %ΟΙ'Jωνία:ν . ' }vJ: Τι αρνΊJ σις
ύΤ:Ο 7 χ·..... r.; -:ων , εν cruvx9 ZLq; προς τ/ν oιατf,ρησ ιν κocνoνικ(~ ν σχέσε ων &:πο ΟεικνU ε ι. Οτ ι. ot
άγ~ι:.? zί 7Χ!. ό~1 εΤνχ ι. μόν ον πιστο ί φυλαχες τω ν παρ ~aόσεων άλλα. καΙ πολιτικοΙ με β~θεLαν
7":ε!? :χ'Ι ΖΧΙ Τ,υ/-ημέ'J Χ %ριτή ρ ια: » ( ( Ί-Ι. Φ . Ο . » 1 95 7 φ. 2.59 σ. 2 ). ΊΙ c7> 3ε περ ιγΡ X?OμένΊJ
:z 'Χ -:xσ-: :χ σ~ ; ε-ι:ε ~ εν -:ι'l~ μέτρι:> μεταβλΊJθΊj σ1)μερον ώς πρ ός τινχς άγ ιο ρ εΙτχς μονα:χου ς ,
τ:ρ οσΟ ΙΖει ω θ έν-:χς -:1)'1 απο ψ ιν περ ί τ'ij ς σχ ισμxτιzΊjς Ι3ι ότ/-: ος τ'ij ς Έ%ZλΊJ σ ίας ,ης Έλλ ά30ς
κα ι .iνΧλ6 Υω:; ~J~ντι αό της σuμπερtφερο μένου ς, περΙ (;}ν Οια.λαμβ άνο μεν χατωτ έρω , έν otxe Lq>
τ6τ:cr . Κχ ι Χ'J τος ό ' Αλεξαν 3ρ ε ία:ς ΦΙ:Ηιος, σφό3ρχ αντ ιτιΟέ μεν ος εΙς τ"ην « 3 ιό ρ θ ω σιν» 3έν
3 ιέ%οψ ε -:oc; υι:έσε ~ ς -:ou Πατρ ιαρχε ίου Άλε ξ χν 3 ρ εία:ς μετoc -:'ijς Έκ%λΊJσ ί α:ς τ'ij ς Έυ.Χ30ς ,
ώς επ ρχξαν β ρ 'Χου τε ρ ον οΙ Π'Χλα !.ΟΎ) με ρολογΤτα. ι. , έΠΙΥ..Χλού μεν Ο L , πρ ο ς ",::,οίς αλλο ις , κα.Ι τ-ίι ν
το ι.αυ,,:,ην άνένοο,,:,ον -:ou α.ΟLδίμο υ Φω--: ί.ου στOCσ ιν . Έν,,;,ευθ ε'ι , κατα: τον ΝουβΙα.ζ Ν ι.χόλαον
«άο ικουσ!. το ΠαΤΡ L~ ΡΖε ίον 'Λλεξα.ν 3ρεΙας , τ~ν ιiλ-ήθ ε"αν και -:-ην ύπό θεσιν cx.,jτων, οΙ ζη ­
λωτα:ί -:ou Π αλ()( ιοu ' Ημερ ολογίου πρ ο β άυ,οντες -:Ίjν στάσιν αuτοu έ'J -:Qu-:cr ώ ς τ [τλο'J 'Ορ­
θοδο ξίας ϊνα O~αφ ω σι. ",:ού ς π ι.σ,,:,ού ς καΙ σΖανΟαλ Ι ζωσι. τα ; συνε tδ-ή σεLζ κα.Ι Ο ι.εγε ίρωσ ι στά­
σεις έν ήj ΈY.z):φ ί~ » (<<'1. Σ u ν 3 ε σ μ ο ς» , ετος Ε' , περί030ς Δ' 31- 1-27 ά.ρ . 2 ).
 165

Έκκλη σΙα εϊναι ~ -:ων έν Έλλά8ι παλαιοημερολογιτών , .ων ούδέποτε εις κανο­
ν ικα.ς έλθόν,,:,ων σχέσειτ; προς 7"Γι'1 Έκκλ'ησΙαν 7"ης 'Ελλαδοτ . Άνεζαρ.·~.ω ς δμω τ;
τούτου γεννα.7ί1. ~ ζ~ή7·η μ.α ώς τ:ρο ς '7·~ν , εξ &πό ψεως κα'/ονικ:ης, δυνατότη-,α --:ων
παλα ιοη μερ ολογ ιτών δπω ; Κ'η ρίιξωσι -:"Γιν ΈκκλησΙαν 7ης Έλλά80ς σχισμα,,:, ι­
κήν.
0Ο70 Ι, ον7ε ς κα.νονικω ς ύπό δυωι , ΕνΕκα σωρε ία τ; oλ~ης αν7ιχο:νονικων
ένεργειων , αύ'7ω·:νακηρίιξαν-:ες . -ην πα ρασυναγωγην τ ων εις «ΈκκλησΙαν» ,
έσφετερίσθησαν ολως αύθα ιρέτωτ , 7α ό ικαιώμα.,,:,α. , α-: ινα οί. Ι Κανόνες εΙς
μόνην -:"Γιν κανονικ"Γιν 'Ορ θ ό δο ξο» ΈκκλησΙαν έπιφυλασσουσι και απο πτώ­
σεωτ; ει ς πτώσιν κυλιόμενοι, εφθασlΧν εις τ-Ι)ν 8ιακ~ρυξιν '7Ίjς σχισματικΊjς ι8ιό­
7Ύjτo ς τΊjς Έκκλησίας 7Ίjς Έλλά80ς , c1.'/αγκαζόμενοι εκ-:ο,;,ε να. προσθέτωσι ,
προς δικαιολόγησι» τΊjς c1.8ικαLOλογ"~-:ου ταίι-:ης ένεργεΙας των, και νέου ς σω ­
ρείτατ; c1.ν,;,ικανΟνΙΚΟ7'ή7ων ]30.
ΈΡευv't)'rέα, έν τοότοιξ, ~ κανονικως c1.π08εΚτ-l) 8ια8ικασία 7ης έν '7<{>
σχίσμα-τι κατατάξεως κlΧι παραμoνΊjς τινοτ. 'Epω7 ατlΧι 8"ηJ.oν ό'7Ι Ην 70 σχι.­
σμα έπέρχετα ι αύτοματωτ , οϋτωτ είπε~ν , εύθ 'J ς ώς συν7ελε σθ~ Z.(J.\I0'/LX·~ '7ις
παραβασιτ , "η έπι βαλλετα ι 'ια. κη ρίιξη -:ου. ο οι:Ζ Τ.ρΧξ εως :χΛ7ης "Γι 'Εκκλησία ]3] .

Κατα. '70'1 ΣΓ Ιερο ν Κ :Χ'/ ό'lCI. '7Υι ς Β ' 0 1ΖO'Jμ εν. 2:·)·/600') χ[ ρ ε,,:, αο ι και σχισμα­
ΤΙΧΟι. θεω ρο ύντ α ι μόνο'ι cΛ -;;:0 :-:r, ~ .E%zi:r,G ~?:; ώ ~ 70 ιcι ~'7cιI. &7:0ΚYJΡuττόμε'/οι.
«Αίρετυωι«; 8ε λέγομεν , 70'>: τ ε Τ.Χλ χ ι 7 1;ς ΈΖΖί:ησ Ι Cf.ζ c1.ποκηρυχθέν7ας κιχ t
-τού ς με7α '7αϋ7ίl ';9: -r,μω ν :ί·J,..θ Ξ μ7.. 7~Gθ έ·/7~ ~· 7': F Ος όέ 70 1J70ις , καΙ '70υς τ-Ι)ν

130 . Κα7:Χ 7/ιν όρΟ-"ν Xγ;σ:ς~ ~'I 7'j~ ;: ;. x~: μ X7,)~ ~ :f,.., %~ Ι ::l')τ ος ό «πρ . Φλωρ ίνητ » τ:ρ ο
τοϋ 1950 ού μόνον ενεστε ρν Ι~ε7Γ.l iij .i z:xt o~ :::χ-~;; υ σσε, μ-" διστασα; z:xr. εt ς σύγκρο υσιν πρ ο ς
τούς ),Ια7θα1Όν ΚαρπαθάΧ"l ί') %::l t Γ :::;: μ:xν~ν Β ΧΡ1Jχόϊ:οuJ.(ιν νά ελθη έν ύ7:0στ/ρΙξει ταύτητ ,
δεν δικχιοuτα ι «ν α κηp ύΤηj σχ ισ μ :χτ ικ/Λ ; τ 'Λ ; , λ Ρϊ.ιερεΙς μ ία μ ε ρ ις κληρικων κ:χι λαϊκων ,
διαφωνούντων προς αύτούτ; ε Ι ς f.J ~-r, 7r, μ'Χ ~/.%j:1jσ LC(σ-;r.κόν , Ιάσ ι μον ΚCΙ7α: τον λΙέγαν κα Ι
ού ρ ανοφ αντο ρα Βασ ίλειον , δεδ'J μέ'Ι'j'j & τ ι το δ ικ α ίω μα τοϋτο εχορήγησαν α ί αγ ια ι έπτά ΟΙ­
κου μενικαι Σύνοδο ι , τα αλάθη τ:χ τ:χuτ :χ r.·j ξίχ τ'ίjς θε ίας αληθείας και ή ακριβης στάθμη
τ/ ς ο ρ θο δο ξ ίχς εΙς την ολην , Εκκί:φ ίχν , (J'jνε Ρϊ.ο μέ·/Ύjν εν 'λ γ ί<J) Πνεύματι εΙς Οίκου με­
νικ"lΙν "~ MεγάλΎjν Tor.LX'Iι'! Σύνοδον , -ητι; με τα την εξάν.λ"ησιν πάντων των εΙρηνικων μέ­
σων τοϋ δια,?ω.ισμοϋ και τίjς Ur.οδε ίξεως , ou ψυχ ικοϋ ολέθρου και τοϋ ψοβεροϋ κpΎjμνoϋ,
εΙς ον (;)οουσLν αΙ πεπλαν'!Jμένα ι. ΟΡ-ljσΖευ",:ιχα Ι Ι8έαι , προβαΙνει. με-;α λύΠ'!Jς εΙς τ/ν άπόσ-Ι.ι­
σ ιν αύ.ων εκ τοϋ θεοπαγl)ϋς κχι αΙωνl) βίου κl)ρμοu τ/ς ορΟοδοξίας , καθαιροϋσα αύτοος τοϋ
, Αρχιερα.ικοϋ δικαιΙ:ψατας .οϋ ' τελειν εγΚ'JΡως τα Mυσ.'ή~ια καΙ πα.σαν εκκλησ_ιαστικ~\ι
πρα.ξιν» ΙΙρβλ. και Θ ε ι) δ ω Ρ ή • ο υ μ ο ν α ϊ. ο u, ΤΟ 'ΗμεΡΟλογιάκην ζήτ/μα σ.' 5.
Χ Ρ υ σ ο σ. 6 μ ο υ , Μ η • Ρ ο r. ο λ ί. ο υ r. ρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς , Έγκύκλιος απο '1-6-
19f.4 . Γ ν η σ ί ω 'ι Ό ρ Ο ι) δ . Χ ρ ι σ τ ι α 'ι ω ν Έ λ λ ά δ ο ς , Προς τον Σεβ. Μητροπ .
Φλωρ ίνης κ . Αύγουστινον Καντιώτl)'l ( και Τοάντα ό μοψρονοϋντα r.po; αύτον ) ο,?ειλομένη
απάντ/σ ι ς - Πειραιεύς 19ί 5 σ. 10 .
'13'1. Πρβλ Τι γ ρ ά,? Ο'jν ο Ι Πατέρες τ'ίjς Μεγίστ/ς Λαύρ:χς Τοερι των Παλ/των «Ζη­
λω των » 'λθΊjναι '1934 σ. 8. ' Α Ρ ϊ. ι μ . Έ r. ι φ α ν . Θ ε ο δ ω Ρ ο r. ο ύ λ ο υ , 'Απάν ­
τησι ς εΙς τον κ . 'Αλ Καλόμοφον εν : «'Η .Φ .Ο .» '19 ίΟ φ . 594-595 σ . 5-6.
' " j " 7" j" Ι'" ;: .: σσ;:VΙfjuμέ'ιVuς όμσλσγ~~ν, &'ποσχ'ίσσ.ν7IΧζ οε Χ7.Ι &ν7Ι­
'7 J .. ~ '"., 7 :Ι~ :-+'."1 : .; ZXν':.ι ·μ..ZCι ~~ -t;μων ~ 1Ξ:7t ~ σχόϊ:ο ~ς . ".t=7: ε ~7 α οε χαι ει 7ινες ..:ων
i -:,.. . -:-';: ~ E ZZί:ς:ϊ~ :ι: ; Ξϊ:~ =ι.~'7~α~ς τισί πρωσατεγνωσμένοι εΙεν zcι. t &T:oβεβλ~l)μένoι
.-;. izr.ι .'('J'ΓΙ: 7r.J ~ . • . » 132. (ο αγιος l'ΙΖ6δ'ιjμ ος ό ( j-tγ ΙΟΡε (--;Ύjς έν ~-n έpμΊJν ε ί~ ,,:ου
Γ '.. \.:;:r.J G -: Iji.~zot> ΙCαν ό νο ς ϊ:α.ΡΧ'7·ηpε~ , Ο'7Ι OS'J Oεω ρε~,,:,αι clναΟεμα7ισμένος ό
·>-:r.. πε σ ων ε~ς παράπτωμα πριν ~ έχοοθΊ) -ή υzε':tΧ'~ cι.πό φασις1 33 .I(ιχ-:-rΙ. '70'1 Ιε ρον
λ~ ·.J σό σ·. v μ ον ,ου OΙXlΧιώμlΧ,",Oς ,ου XΎJρύ ':,ειν τινα &νIΧOεμα-,ισμένσν « ',ο κοινον
--:ων 0:\ ποστόλων μόνον ~ξίω"':'αι , χαι οί XCΧ'ϊ:α ~Ύ..σ rJ.ν ιΧzρίβειcι.ν τούτων (~ς cΧ):η­
θ ε~ς γ εγον ότε τ ΟιάΟc.ΖΟΙ , πλ'ήρει ς ΖΧρΙ7c.ς Χ7.Ι ΟυνΧμεως . Κ ιχι μ'~ν έxε~νoι 7'!jV
έ,'J-:ο οί3J'J άΖ ριβως ?υ).ά.ξ~ν7ες, ώς --:ον ο φθαλμ Όν 70'1 οε ξ ι ον έξο ρύ7-:-0ν,,:ες , ούτω
'701~ς αίρε-:·~%oυς ~ξω τΥίς έΧ%I'~~fJσ[α:ς ά~έβαλoν ... ΙΌθεν χ.αΙ έν -:-ού7({) ώς χχ ι
τ:·'Υ.σαν άχρΙβειαν εΖον7ες, -:-ας μεν αίρέσε«; όι~fιλεγzoν κα ι άπέβαλλον . .. η.
'Η 'Εκκλησία, Κ7.'7ιΧ -:lχυ7ΟΙ, εΖει ':0 oικα ίωμlΧ ν:Χ XYιpύ7'1"rι '7 ινιΧ σχισματυων,
&ποφαινομέγη περ] τούτου ένΣυνόO(~. ΤΌϋ,,:,' O:U70 ίσχύει και ϊ:ερι συγκεκριμέ­
ν~ης '70πιχ~ ς ΆEχ.χ.λΎj σ [ α ς άποσΖ ιζομέγης , δι ' ώρισμέν ο υ ; λόγους , έ% ':01) χ ο ρμου
-;(;)'1 άγιωτατω» 'Ορθοδόξων Ά Εκκί:φ ιών. ΟΙ έν 'E λi.i ;) ι ;::ι. i.7. tO'rιμερο λc.γ~':'ΟΙ Ι
Gμως , Ζωρtς ν~ cί.;:Γy:-ελωσι ~ό ίCl.ν 'I~%κλoησ [~ ν ~ 7 0 ;:)'70 μεν Ζ':J.'7έ%?ινCl.ν ώς σΖισμα­
'7ιχοην 7~ην Έχ.Ζ/:ησ [αν --;Υ,ς (Ελλά. δος , 'χ υ -:Oϊ: ρ o x ι ~έ'7ω ς %~ Ι αν ε υ αλλου ,,:,ιν ο ς
OιlΧκηpύξlΧ,I7ες '70υ,:,0 , 70υ-;0 οε &;:έσΖ ισ 7.'1 k7.'J7 C. ·~:; '7Υ,: 'EXXλησ ίlΧς '1"lΧ ύ7Ύjς,
παύσαντετ; να. πειθ 'ΧΡΖ(';)σιν ε~ς 71: %Ξί ,Ξ 1JG μΧ7 J: ':Ι. ':-:-(, ς. Z'Y.~, αυ '7Cιν O μ~ θέν'7 ες, παρά
;:Χ,Ι'7ΟΙ Ι Καν όνα, lχ ,j-;c.:ι. να'r, Ρ '~Ζθ'"σ7. '1 ~ 1: « Έzzί:φ ~ 7.'η ) Χ7. Ι Ο'Γι Χ7.Ι 7'!j'J μόνΎ)V
ετ:ι γ~ς γ'Γησ[αν %α ι &z?xι? ~ι ω ς ;J;: e~ OrJ ~ ':J'I . Ξ ~;:; rJ'~ O ~'J i.rJ".'t~όμ Ξ'Jο t -:-!Ι " ελλει ψιν
τ:fσοr,ζ άρμοοιό71j70ς ΧΧΙ δ tΖ':J. tfj δr.ι G ~ :ι. ς X·:-:-itl'l Ζ ;: Z ·..ι -:·(ι ~'

ε) Δ ι ιΧ ,:, ,~ ν ή μ ε Ρ ο λ v γ Ι 7. Ζ '~'I :J. ε , 7. ;:. fj ί. ,~ ·1 σ ύ γ-

Χ λ 'ι] σ ι ς Ο Ι Χ Ο υ μ ε ν ι Χ Cf-ι ς Σ υν ό ;) ο υ .

'τ-ην :ΧΠΟψΙ'l ταύτην ύϊ=zσ-:oίjριζz ;:;;ω7 'Jς 6 Π J: 7 ;:tx~Z'r, ~ '..Λί.Ζξα'lδρεΙας Φώ ­

τιοτ , Υ.7.':'ιΧ 7ιΧ 1ι\0ΎJ εΙρ'/)μέ'11Χ
134. ' Α ν'7ΙΧΡfj' Jω'l , :ι. 'J7'f,'Ι 6 Otχωμεν ικο ς ΓΙ CI.,:,ριάρ­
z-rις 137.σίλειος δπεσ-:'ήριζεν Ξν 7~ , &;:0 17-2-1 927. Έγ'..ωxλ~ (ρ lχό70υ , ο-: ι '70 ζ'ή­
"η μlΧ δεν '~-:,o φύσεωξ &.ξιούσψ έξέ7οισιν ;:αρ ' Otχc,'Ψ~'I ΙΧΥ,ς Συνόδου 135. Π ΡΟ'/)­
γουμένως κlΧι ό Άρχ.ιεπίσχοπος Ί\ 0ΎJ'!ων Λρυσόσ,c. μvς είΖε ':'0 IΧU,o δΠOσ'7ΎJρίξει
β α σ ιζ ό μενο .; έπι το υ μ'~ Οc.γμlΧ'7ικου Z7.pCζX·:Cf-ιpc.:; 70 υ 'r, με ρ c,λc.γ ιιχκο υ ζψ'ίjμ1Χ70ς136

1 3~ , ρ -π . ~ ύν7x γ μ x . . . 7. Β '. 18 1.
ι ;,;,. H'lJS :i X~ ov , 'Έχδ') σ ~ ς ,, ' λ σ 7Ξρο ς)) σ . /, -5 .
Ι :~ 4. Πρ βλ χχ ι « ΓΙ :i ·1 7 !Υ. Ι ν
() ν » 19 ~ ϊ G. 33 ,
'135. «'EχχλΊJσ[X)) , . 192 7 σ . 129.
1:~6. Xpυσoστ Cιμo υ ( Λ' ) , '.λ P y'~ ε τ:: ~ σ κCι ;: oυ 'AO ·~v(7JV . . . , ' Η με c
poλoγ ιχχ~ Α' Ι9~ 6 σ . .36.
 .ι'

έν άν'7~θέσει προς '70 Γlcι.σZά.λιoν , oδ7~νoς πασα μεταβολή εοει να πρα γμα7 ω θ-?'
~L' άποφ ασε ω τ όλοχί ;ή ρο υ 7ΊΊ ς ' Ορ θοδ ό ξου ' Eχχλrι σ ίας 13ί. του7 ' αύ70 δLελ χμ­
β αν ε χα~ "ί] π αραLνε7LΚ'1ι 'Εγκύκλιος "6)ς 'Ι.Σ ...ρ Ο ς ,ον έλί;η'ίαον λαον "."ις 8-4-
1924 138 .

Τ'ΙΙν περΙ συγκί;ήσεω ς Ο ίκου μενLκ"ι ς Συνόδου ΧποψLν , δια-:υπωΟεϊ'σαν έν

καφo ~ς χαλεποϊτ DLιX ",;"ΙΙν ' Ο ρ θ όδο ξο» 'Εκκλησίαν , και άνεζαΡ7"ή-:ω ς -;-'ij:; έξ
άψ;-ικεψένου άδυναμ ίας πpαγμα70"0ι~σεως τοιαύτητ; Συνόδου , ατε χειμαζο­
μέγης κα-:α. "'"ΙΙν έποχ"Iι" έχείνηl συμπ&σψ 7"ι ς 'Ο ρθοδοξίας 139 ένεχολπώθησαν
οί έν Έλλάδι παλαιοη μερολογϊτ αι , οϊ,ινε ς ύττεσ..-ή ριξαν 07Ι -:0 δλον θέμα εΙχε
χα ρ αΚ7"ι ρ α ζΊjτ'ήμαΤOς γενικΥι ς έκκλησLlχσ7Lκ"ις σημασίατ, ούτινο ; ~ ρύθμισ «;
gOZL να συντελεσθή δ ια. -:'Ίjς συγχλ+ισεως ΊΌπικ"ις ~ ΟίκουμενικΥις Συνόδου 140
t ep' δσον τό έορτολόγτον πα ρεδόθη ύτ.Ο ,ω,ι ά.γίων Qίκoυμεν ικων Σ υνόδω ν
προση ρμοσμένον είς το ' Ι ο υλι αν όν " Η μ ε ρ ο λόγ ι ον (~ς και "ή ολη έκκλησ . εύτ α­
ξί α . II έ ρα ';"ων δσων έλέχθrισαν Jι δη έπι ,ου σημείο υ τούτο υ έν 70~ς πρόσθεν ,
DL' ί1 ν ύπεσ..-ηρ ίΖθ'η "ή Xπo·~ις 07Ι "ή epUGL:; 70υ θέμα70ς 7"ις «διορ θώ σεω τ» 70 υ
'Ι ουλιανου " Ημερολογίου η70 70 LtXU7Ίj ώστε να. μ'lι άξιo~ ..-r,'! σ,'Jγκί :φ ιν OtxrJU-
μεν ~z~ς -r, ;;'Xi:lj::; T0 7:~z~ς Σ 'J',ι ό ΟCι'J : 7: .: (ισ I4 0 ~ ): ~Cι·)ur, ς μχjj.Cι'J ε~ς 7~'I μ:Ξ: ~ :Y.~Cι ):f;')
'70;,) Π ασχ αλ ίο» , i .Z%7 Zfj ') i;'/7x=J e:r. Z7. ~ -:-':,/ : ; -:-".J . ε-:~ .~ Ό ~θ 6δ':J ~':.ι ~ ' Ezί'j:r, u ~ X 7: ~­
G'7-1j &z.p t '70υο::: Ξ: ~ ς 7r,'} γ~:ι:μμ·i: ·ι -; "y' ·~-' ·IΊ ·) Ξz Ξ.~ G'Jμ ;: :;:F ~i.:ί~ Ξ:~ : ~ τ Η :.l :;:FCιί.G γ~:ΖΖό'J
ζ"ή7ημα με-:αξ υ 7ω,1 θε ματ ων ~ '? ί1'1 μ έίλ ει ί.7o~ε ~'1 Χ""",;;:1. σε ι ς "~ μεlJ.fJ ·Jσ7ο G'jY-
κ):ηθ"ιναL ΜεγΧί:1j -:Ί;ς 'Ορθοδοξ ί7ο:: Σ '>ι οδος , Z7o~ Ο'" z:ι. ~ Ζ 7ο7 7. ";: Ο7 \μ"ιμ'l ~Z
πολλων χλλων ζ"η7γ;μά7ων I'Η. Ευνό"ιj70') 07 Ι π ρόΖεΙ77ο Ι o ,jz~ .. ε p ~ 7 0::ί " 7οί. 7ο ΙΟ-

1 3 ί, Π ρ βλ, .λ ρ υσ οσ. c. μ ο υ ( Α ') , ' A~ χι ε ;: ι σ κό ;:oυ ' ΑΟΊ]'lω ,I .. "

ΆΗ i) ι όρθωσ ις , , . σ, 69. ,αί Κ ι κ ο ί. ά ο υ, 1.\Ι "ι) τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ . Ν ο υ β ί α ς, Συν έν­
τευξ«; περ] 'Ημερολογίου , έν : «Τ ε Ρ Ο ς Σ ύ ν ό ε σ μ ο ς)) ,ετο ς ΕΙ , περ . ΔΙ , 3 'l -1 -2,ϊ άρ :
2. Βλ. καΙ « Έ κ κ λ 'ι) σ Ι α. ν» 1 92 ί σ , 12 9.
138, ,,' Ε κ κ λ 'ι) σ Ι α» , Α' σ . 4 1Ι ,
139. Βλ. σχετ~z(~ς ΤΙ Τ Ρ ε μ π έ λ α, ΙΙερι. τιjν Oί%oυμενΙ~ζ~ν , χα " Z Ρ ΙΤ ΙZ"rιν έν :
«( Έ κ κ λ 'ι) σ Ι α» '1925 σ. 3, Β, Σ. α υ Ρ ί δ ο υ , Περί της όνομα.σίας τ:~ς μελλούσητ;
Συν όδου , έν : ((Θεολ ο γ ί α )) 1 9 6ί σ . 5 29 έπ . .λρ υσοσ . c. μ ρ υ ( Α' ) , ' Α ρχ.ι ε ­
π r. σ Ζ ό ί: Ο υ ' Α e"/j ν (;) ν . .. , (I-IμερoλOΎ Ι'XZ~ Β' 1929 σ. 4 1. B~. . ώσOC'J7ως ~,:x !. το ύϊ:'
ά ρ ιθ μ . 39/ 13- 2- 1925 εγγραφον ..~ς Θεολ. Σχoί.~ς .ου Πανεπιστ'l)μΙου .' Αθηνών 7':ρ ος .Ον
Μακ, Πρόεδρον της Ί . Σ . ( ,, ' Ε κ κ ί. η σ ί α)) 192 5 σ, 66 ) έν Φ διατυπουν.αι αΙ έπι φυλ:Χ­
ξε ις α/J -;7j :; ώς τ:ρ ό; --:-fιν Q'"'/"οτ; ιμόΤ1j7:Χ ZOCf. όυνατό 7'ί 7~ συγzλ~σεω ς Ο ίκ ου μ . Σ·jvόι3 0υ . (ο ­
μοί ως Γ . Π . , Π ρ οσυνο δικ χ , έν :(( Έ κ κ λ η . σ ία)) 1 925 σ , 9 8- 99. Π ρ βλ. κα.Ι . 0 ύ.. ' ά~ ιOμ .
23 16/9 - 22 Ίανουαρ ίO'JΙ 92 5 εγγ ρ αφ ον .ου Πα..ριάρχου Σερ βία.ς",Δημψρ ίου · θεωρ ουντσς
«αΖα φον χ~.ι Ουσ-.ι..6λως τ:ρ:χγ μ:χτο;-.; ο ι"r,σ ι μοv» -;"'rιν σι)γzλ~ljσιν ΟΙχ.ου μ . ~ υν όooυ , έν : «'Ε %1
χ λ 'r; σ ί α)) 192 5 σ. 153, .
υι ο , Π ρβλ ΛΙη. ρ ο;: οί. ι-: ών Δ 'r; μη-:ρ ι ά8 0ς Γε ρ μ α ν ο υ ... , Δ ι~"
σάφη σις . . , σ . 15-16. Βλ κα Ι 'Α γ ι ο ρ , Π α. έ ρ ω ν , Άποσ-:ασίας ελεγχο ς, σ. 89 .
. 14 1, ((Έπ ίσ , κε ψ ι ς )) , ' 1 9 ί 3 άρ . φ . .86 σ , },! .
16

·r,μZ ?r,i.r,·:~ -;~Z Γ,::; ~'r,7ί; μα-;ος OC/J,d: περ] 70υ Π ασχαλΙ ου χαι ':'fj:; όρ ~στ~κΊjς ρυθμί­
σε ω ; 'J.'>:-...,::i. Κ 1. θ , δσον a ' ocφoρ~ Ζίς 7Γιν «διό ρθωσιν» .~ δοθεϊσα λύσ«; 7υγzΧνε~
Χ;:ι:ιόΞ'"~ -:-}, '~;:ό συ μπαση τ; 7:ης Όρθοόοξίας, έκάσ":7jζ '70πιχ~ ς ΈκκλΊjσ[ας έλευ­
θ i Ρω ς %:Λ χνευ οΙασa~ποτε χανoν ~χΊjς έπιπ-τώσεωτ , ιΧκολουθο,jσης Ζ'ί-;Ζ-;0
« 7: 'J. λ 'J. ~ ό'ω, Ζ'ί7Ζ 70 «νέον» ·~μzρoλόγων.
')-;;;0 ΓΙ α'IOρθOaό~oυ Ζ7:0 μέ-/ω ς'Η
~'J'J όό ου έπανεξέ7α σις "':"ου ζYjτ/μα--:ος οε",ι εύρίυ~ε ι ού τ ε ZX'/O'Jικά. , 0;)7:;; πραχ~ι­
χα έ ρ ε ίσμ ατα . E ta ~xcJYl:EPOV δμω ; περί 7ων έν Έλλ&a~ παλαιοημερολογιτών
θ α 'ήΜνα';"ο , έ'/aεχομένως , ή ΈκχλησΙα '~μων νiΧ OCγσ.πι -;0 ζ'ή"ημα αυ-;ων προ
1\ΙεΙζονος ~ 7ί.λλης Συνό aου , εσ-;ω χχι Πανορθοδόξου , Ζ1 και εIνα~ &πο 70uaZ
βέβ αιον δτ ι οΙ '~γoύμενo~ αυτΊj ς «Άρx.~ερε;:ς» , ύπο διαφορα προσχήματα, θiΧ
'ήμφεσβ'ήτουν Τ'Γιν έΥ,ωρό"Ί]7α οΙασa~πο"C'ε πανορθοδόξου OCποφσ.σεως , έφ' δσον
a~' αυ-:Ίj ς θiΧ έθΙγΟ'/70 δια μεμορφωμένα συμφέ ροντα 70υ παλαιοημε ρολογιτυω θ
κατεστημένου.

, ,
στ ) Ή « δ ι ό ρ θ ω σ ι τ » ') 7: Ίj ? ~ Z '1 υ 7: 7.. . .{ o ? zυ σ ~ ς 7 'Ij ς 1\1 α σ­
σ ω ν Ι α ς, 7 Ου ο ί κ ο υ μ Ζ 'Ι ~ σ μ ο υ , % 1. Ι -; ω,ι σ κ ο τ ί ω ν aυ ν i μ ε ων.

00 ';Ε Μελέτιο ; ΛΙε7αξάΚΎΙζ χ,x~ ο Χρυσόστομοτ; [Ιαπαδόπαυλω ; έψέΖθ-η­

σαν &π ' &ρχ'lj ς ύπο -:,ων παλαιοημερολογιτών ι~ς μασσώνοι και θ ι ασώτα , τ'ης
O ίΚOυμεν~στ ~κΊjς κ~ν~σεως , το σούτφ μαλλον καθ' δσον σκοπος -:,ου Πανορθο ­
aόξOυ Συνεδρ ίου τ'fjς Κων /λεω ς -η70 , χα7' αυ -;ούς , «ό βαθμιαϊοτ παραμερισμδ τ;
των a ~ αφΟΡων (με"C'αξυ " ων Έχκλη σ~ων) a~iΧ 7Γιν Ψευ"C'Οσυγχόλλη σ ~ν μετά ":"ij:;
π αν σπερ μί ατ; 7ων αΙpετ~κων » 142 .

142. Π ρ βλ καΙ σελ ϊ ϊ, 101 , τοϋ παρόντοξ ώς καΙ 'Αγ ι ο ρ . λIoν ccz ou , ΤΟ
Ήμερολογ . Ζήτ/ μα , εν : «0.1'.)) 15-5- 1982. ' Ω σαύτω ; βλ κα Ι α.ποΦιν όιγιορειτων Πατέρων ,
καθ' -ην «"ή ήμερολογιαχ·η &λλαΥη παρεισfιχθη - ύ;:ο των σκo-:ειν~νθρώ;:ων o,jz l Χσ/.ό;:ως -
ώς 9υγη καΙ λoξoδρόμτι σ~ς &πο τ'ίjς αΙωνί~ς συνεχε ίας Tii:Jν Π ατέρ ων » ( βλ Έ;: ι σ τ 0-
λη ν Π α υ λ ο υ 1\1 ο ν αΧ ο u καΙ λο ιπων &δελ9ι-;)ν ,ou έρ'l)μη-:τιρίO'J «Ζωοδόχο; Πηγή»
"Αγ . 'Ό ρ ο ς εν: «Δ ε λ τ Ι ο ν .η ό δ ο ς τ ο U Κ υ ρ ί ο υ» 19ϊ!ι σ. 43 ,44 ). Έν το ύ το ι τ;
έξ άλλ ων κε ιμένων αύ,,:οϋ ό λΙελέτιος :\lε:-:-α; ξ χχ-ης έ μ?~ν Ιζε-; x ι στερρώς προσηλω μένο ς
εΙ ς την ορθόδοξον πα ρ άδο σιν . Βλ 'Α. Φ υ τ Ρ oc κ η , Ό Ο Ικουμ . Π:Χ-:ΡΙOCΡ Χ7j ς '\ [ελέ,ιο ς
ΜεταξOCΧ7jς σ. 33, 34. «Ο. 'Γ .» 1974 9 . 201 σ. 2. ' Α λ. Κ α λ ο μ ο Ι ρ ο υ , '11 ρω σσικ-Ι)
ΈΚΥ-λτισ Ια τη ς Διασπσρώ; έν : ιι Ή . Φ . ο.)) 1969 φ . 5 ϊ5 - 5 ϊ6 σ . Η . Ε t Ρ'/) ν α Ι ο υ ,
Μ 'Ι) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Κ α σ σ α ν δ ρ ε Ι α ς, " Ι'πό μνημα , παρά Ν. Φιλιπποπούλου Έλ­
ληνικος ' Αντ ιμασσον ισμω; σ. 146 . 'Α ρ Χ ι μ. Φ ι λ ο θ. Ζ ε Ρ β oc κ ο υ, Ί'πόμ ντιμα.
προς τΤιν Σ/την Ί . Σύνοδο» τ'ίjς Έκκλτισ Ια ς τ'ίj ς 'Ελλάδος , εν : « ' Α γ ι ο ρ. Β ι β λ ι 0-
θ ή κ 7j>I 19 64 σ. 227 . 'Α γ ι ο p. ;h α. -: έ ρ ω ν , ' Aπoσ~α:σΙας ελεγχος σ. 288-289. Βλ.
«π υ θ α γ ό ρ α ν - Γ ν ώ μ ο ν α.)) ,
Ίουλ - Αυγουσ-:ος 19 35 , . Δ ' τεuχος 7- 8 σ . 216.
((Ο . Τ.)) 19 74 φ. 206 σ.2 . Ζ
7j λ ω , ω ν ' Α γ ι ο ρ . Π α -: έ ρ ω ν , 'Απocντ/ σ ις εΙς μΙαν
έπ ιστολ ιμαΙαν δια.τρι βην σ. 28. « Ή. Φ .Ο)) 1969, φ . 566 σ . 2, 1970 φ. 59 0- 59 1 σ . 2. 'Α λ.
]{ α λ ο μ ο Ι ρ ο υ , Έπ ιστολιμα Ια δ ιατρ ιβή εν : «'11. Φ . ο.» 1 9 ϊ Ο 9 . 592-593 σ . 10 .
 169

Οδτοι, ύπούλω; συνωμοτήσαντετ; %α.-:σ. 7Τις " Ο ρθο δο ξ ί α τ; 143 έπέτυχο» o~σ.
7Ίj ς «διορθώσεωτ;» -:ου -ίj μεpoλoγ ίOυ, '1σ. ΠPOOOOT.O ~-ίjσωσ~ ΙΙT~'1 z'/ωσ~'1 "Ίjς
' Ο ρ θ οδό ξου %IΧt 7Υις ' ΑΥ'(λ ~% rJ_ν ~κΊjς Έκκλφίας» γενό μενο ι οργανα "Ίjς άγγλ~­
κα'/~κΊjς προπαγανδαξ κα. t -:Ίj ς «αθέου έβ pα. ~Oμασσωνίας» 144 . κ,ι.ι ού μόνον
-: ου"ο άλλσ. κα.t συν-ή ΡΥησ αν είς -:'fιν έT. ~Oίωξ~'1 -:ω,ι έχθρων ,,:ης 'Ορ θοοοξίας προς
&ψ:ι.'1 ~ σμO'l αύ7Ίjς, έφ ' δσον ιι"ο έορ"ολόγιο'l έ-:έθη ω ς Τ.ροφυλαχ-/ι ,ου Οίκου­
μενισμοϋ» 145. 'Η σuσ-:ημrJ_-:~Κ'/ι έT.α'/άληΨ ~ς -:ων έπ~xεψημά"ων τούτων έπι
μ ίαν όλόκληρον 55ε"ίαν, κα ι ο·η XIΧt -η ά'lέρε~σ"oς α.ύ-:ω,ι Χ'l"λησ~ς έκ Τ.ηγων τού­
λαχιστο» ύπόπτων, έν συνδυασμό προς "ον ί σxυρ~σμo'l 7ων έν Έλλάo~ παλαιό­
ημερoλoγ~τω'l, δτι ~ έ:ι.υ"ων « Έχκλη σίl>'.» εί'lαL ~ μόνη έπt γ:ης άκα ~ν07όμΨOς
και χσπ~λoς, μαρτυρεί' την αυθαίρετο» αλλ' o,jzt χα.Ι χοολον συσχέτι σι» "ων δύο
τούτων ύποθέσεων, T~ς «διορθώσεωτ;» O'ηλoνό,~ Xl>'.t τω ν σκ οτ ίων δυναμεων,
προς 70'1 σκοπόν οημιουργίας ύπερ α. ύ"ων έντυ πώ σεων , χ αι έμφα.νί σεως τΊjς
~μεΡOλ Oγ ~ α.κΊj ς με7αβ OλΊjς ως «"ου πρώτου φ αινομε νινώ ; μ ~κρoυ άνοίγματος»
o~σ. τ~ν εισοοον έντος τΊjς Έχκλησίας 70υ Οίκουμενισμοϋ. ' Αλλ' ~ ά.πΟ 70υ
1924 διαρρεύσασα μεγάλη zρoν~Kη περίοδοτ, άπέoε~ξεν 07 ~ ~ γενομέν'l] «διό ρθ ω ­
σ«;» "ου ~μεpoλoγίoυ οε'l είΖε σχέσ ιν 7 ~'1α Τ. ρ Ο ς --: 0,1 Oίκo'Jμ ε'I~ σμ6'" t 'Jc)) χ'ηπό­
όεικτα παραμέν ουσι 7:,): ;:Ξ: ? ~ 7~ ~ ':"Ξ:Z7 Cι ν ~χ~:; ~S~67r, 7v; -: ω'ι ό'~ rJ Π~ωθ~ Ξ F :ι. ?Ζω'J .

ζ) ' Η « Ο ~ ό ρ θ ω σ ~ ; » .j π -~ Ρ ξ ε 'ι x ,j θ :ι. ~ Ρ ε -: fj ; τ fj ~ , λ ρ zl

π ο υ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο '] Ξ: 'J f :- . : Ξ ~ Χ ..) :: ':J "7 -r,'1 Ζ 'Χ '7 Χ θ λ ~ 7: -: ~ -
χ -η 'Ι π ί ε σ ~ 'ι τ Ίj ς Π Ο Ι. ~ --: ε ~ Χ ; έ π '. -: ε 'J Ζ fJ ε -;: σ 7ο.
Ή ύπο ",:ης Π oλ ~-;ε ία ς ε ίσ :ι.γω·...~ . έ'ι ε-:ε : 1923, --:fj~ Γ Ρ·fjγο ρ ~ :ι.'1 0 U Ήμερο­
λογίου εΙς τας πολ ιτυτατ; σzέσε ~ ; , Κ7o ~ 'ί; μ" , -:-~ p-r,σ: ; 'JT. 7o'J-:'fj:' έ'Ι συνε χεί α τΊjς
o~α-;:άξ εως "ου χρ θρ ου 1 πα ρ αγ ρ , 4 ':'o~ :\. j. -:rJ ; -:-r,; 1 -2 5-'Ι7ο'ιουαρίου 19 23 147

εσχον ως άπο-;έλεσμα. 7η,1 oημ~oυργ ί7o'1 G'J"~Ι:~Gε ως π::ι:ρ7. 7c)) λαc)) , διό τ ι γεν~­
χευθεί G'ης -: Ίj ς χpfισε ω ς 70 υ Γρ'l] γOP~7o 'IO~ Ήμ ε Ρ fji.ογ ~O'J κ:ι. Ι ως προ ς 77.ς έθν ι­
χσ.ς έορ,ά ς , -: σ. ς έορτασ ίμου ξ χα. t έξ α ~ p ε--: έ 7o = 'ί; μ έ ρ 7ο ; Ζαt έν γένει ως πρ ο ς πα.σαν
έθν ΙΚ'ήν, πoλ ~7~Kη ν κα ι κo ~νω'l ~κ-η'l έzo-r,λωσ~ 'I, προέ κυΦ ::ι:ν άν ωμ αλί α κα ι ά.τα ­
ξί α. , αϊτ ~νες εθεσαν 7ας πρo ί.ίπoθέσ ε ~ ς Χ'Ι7 ψε --:ω π [ σεως "ο υ ζη-d] μα."ος τούτο υ
και ύπο 7ης 'Εκκλησ ία ς. ΊΌ γεγ ονος 70U70, Ζ 7ο θ ω ς XIΧ t ~ κατσ. Δεκέμβριον 1923
σύγκλησ ~ς της ΙΣΙ έν XIΧιp i;'} έπα'lασ7::Ι:7 ~ZY, ς o ~ αχυβ εpψήσεω ς "ης Χώρας ,
πα ρέ σχον τοις παλαιoημερoλoγ ί7α~ς --:-fι', Χφορμ·ην οπω ς o~ατυπώσωσ~ κατσ.
του Άρχ~επ/πoυ . Xρυσ.o σ7ό μoυ ,,~ν μOμφ'fι'l 07~ ~ «o~ ό ρθωσ~ς» του ' Ioυλ ~α-

143. Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ώ ν ΙΙ α τ έ Ρ ω 'ι , 'λ;-;οστασ[ας ει.εγχος .. . σ . 95 .

144 . "Ε ν θ' ά 'ι ω τ . σ . 93 ,99, 280 , 288.
145 . Β σι σ . Σ σι % % δί , Ί'r.όμνΊjμσι . . . σ . 37.
1!ι6. ,,"Α γ ι ο ς Κ υ π Ρ ι α ν Ο ς» 19 ~ 4, τ. 82 σ . 69 .
147. ΦΕΚ τ. Α' φ . 24 τΎjς 25-1-1923 %(Χί " Κώδιξ Θέμιδος» ΙΒ ' σ . 454.
Βλ. τουτο άνω-:-έ ρ ω σ . 56 έπ. ύ7:0σ. '14.
',.ιι:, -: - Η .... Ξ: : r.ι ί.'j ••"~ r.ι '.J Ξ. ~ur,Ζθ ~'ι ύϊ=' αό70υ μόνου έν 71) '1~ΧΧ)'~·ljσίC(. 7~ς (Eί.ί.x OCιζ
ό :ϊ. Χ -'~'('J ' 'r;; -=-~= ΊΞ:ΡΧΡΖίχς, 14 8 7η κx-:αθλ~,,7ικη πιέσει τΊjς Πολιτεία .; 14 9.
..--..\ ;-;Χ'Γοω'l
- Ξ:ις
" αμφοτερα
, ; 7χς
"ωτ
"ανω κσ:;;Ίjyoριxς
" ο
,f \ ΡΖιε" /"ος "χ ρυσο-
'
σ :-'j μ'j ς ,)~ x -:-t;:; έξα;-;ολυθείυl]ς ,:,η 8-4-1924 ΣυνοοαΥις "apιxt'JE7tz'!i:; ' ΕΥκυκλί ­
fj '.J 7:? ος '70'1 λα.Ον ύπε'Jθυμ~ζεν O'7~ -ή ;:-:::pl « δισρθώσεωτ» 70U οήμερολογίου
&"ό? χ σ ι ς έλ'ήφθΊj τη 27"(, Δεκεμβρίο υ 1923 «ύπο σ υ μ π ά σ -η ς -: Ίj ς Ί ε Ρ α ρ­
Ί. ί χ ς ,:,Ίjς Αύ,:,οκε?άλου ' Εκκί:φ ί :Ζ ς ,:,Υις 'Ελλάοος, ουσ-ης μόγl]ς άρ μοοίας
J:ρος -:-ην έπίλυσιν τ ών 70ιαιJ7ης ούσεω ; ζ1J7ΊJμά::-ων ... Έγ~ργ~σε οε οή όλο­
μέλεια 7Υις ΊεραΡΖίας -=-ης Έκκλφί:χς ,:,Υις Έλλάοος 7, ν ε υ έ π ε μ β ά σ ε ω ς
τ t 'J Ο ς Χ ο σ μ ι Χ ~ ς ά Ρ Ζ olj ς .~ ε ξ ο υ σ ί α ς , άλλ' αύτοβούλω τ , ϊ:ερ!.ε­
σκεμμένως , άν":χ,,οκρινομέν-η Ξ:ίς 7fιν πολλαχόθεν έκo-ηλωθε~σαν , Οια. λόγουτ;
οίκονομικους, κοινωνυωύτ , έμ"ΟΡΙΖΟ'Jς και πολλούτ; Cί.λλoυς cXOJocYZY)'J , άποβλέ­
πουσα αμα είς '70 καλώς νοού μενο ν γ,θιχ ον xa l θ Ρ·'ισ'.ι<.ΕυτιχΟ') --:ων πιστών τέκνων
αύ7Υις συμφέρον ... » 150. Κ:ΧΙ β Ρ :ΖOU-: ερον ό ' ΑΡΥ'ιε,,/πος Χρυσόστομω; οι'

148. Πρβλ. Ί ε ζ ε Ζ L -ή λ , λΙ -'ι τ Ρ ο ;: Cι λ ί ':' Ο υ Θ ε σ σ α λ Lώ Τ L0 ·0 ς % α t

Φ α ν α. Ρ L Ο 9 ε Ρ σ α ί. ω ν , Δ υο νέχ β~~λΙx ;:ερ ι. ' Ημ ε ρ ολογίου, '..\.ο-ηνχ ι. '1 9 3 ί σ. 8 -/1,
Κατά τον «~IΊ)τρoπoλ ετ-ην πρ. Φλωρ ίγηζ» ΧΡ'Jσ6σ-;ο μο'J τ-Γιν πρωτο βουλ ία» ,,-;_:η ς εΙσχγωΥης
του ΓΡ'l)γοριανου 'Ημερολογ ίου εν -;-'1. 'Ei.l:fιVιx !J Έ ΖΖλφί" ίΗν είχε το ΟίΖουμενΙΖον Πα­
τριαρχεϊον , ώς &ν:ιλΥιΟ(;")ζ O~~σ-ι.: υ ρ Ισθ"IJ "~ ' Ελλη » , ( Ιε ρ α Ρ ΖLC<, ά.1),' α,ϋ 71j ύπ α τ·Γιν εμ;-:ν ΕlJ σ ι.ν
και πρωτοπυρείαν του '..~ΡZ ι. ε .-: ι.σ..,~ό 7':Ο 'J ' ''''-\ 01;ν(7)') ά.ο ~Ο LΥ.Ο'J Χ ρυσοστ όμο υ ( Χ Ρ υ σ ο σ τ ό­
μ ο υ, :\I"1i' Ρ ο π ο λ ί , ο υ π ρ . Φ λ ω Ρ Ι ν '/) ς, Θέσ «; . .. εν : ,,'Γο Α' Πανελλαδυων. .. ))
σ. t. 8 ). Ό δε Διαυλείε«; ΓΙοίΛΖη πος ΧXΡXZ7Γιp Ι~ων ,ον 'Αρχ ιε π/ πον Χρυσόστο μον ώς
«ψε ύ στην » έπαγεται περί CΊ'J-;fJiJ -;:Χ &%όλουθχ : «(ο Π απαδάπο υλο ; Τ:Txρoυ σ~X~ει -;7. πρ άγ­
μα:-:-α ρόδινα , Ψ'ε ύδεται έν(~ϊ:ι. oν 7ης ( l ε ρ α ? z ί 'Xς ~ %'Χ ι Ο-Ιjλ οι ά.ν Ξ:ρυθ ρ ι.~σ-;ω ::; έ;-:; !. 7Τ, 'Αρχ ιε­
ρα:7 Ι%Τι του έv-;ι. μό7fjΤ~ Cι τ ι. συνε φώνησαν --: :Χ ΙΤ:χ-:- ρ ι.Χ Ρ Ζε Ι:ι , α ! οέ λοιπα] 'E zzi:fj Giαo L συν 7q)
Χ Ρ {N(~ ΟΧ συ μ μΟΡ 9 00 ωσ ι » (Π ο λ υ Ζ ±ρ π ο υ. Έ ;: ι σ Ζ ό ;: Ο 'j Δ ι χ υ λ ε ί χ ς, 'Η
·ίjμε poλoγι.'X%·Γι με τχρρ,jθμ~σ~ς σ , 19 ). ' λ.i.ί::ι.Ζ,/j [3ε~ ~~ω ς r.ι ~ a ~'Xi:r,90iy-:z :; έi"=έρρι.ψα.v 7ην
Ε,jθ·jγlj 'l ε ~ ::; μ6γr, ν 7;" 1 ( Iz ? 'X p Z ~:X'J , Βλ . ( 'l~ ;: 6 :1. ') .'ι μ χ ;:~ 6 ς 7Γιν ΔΙ ' .Α..ναΟεωρ"fjτι.ΖΊjν
BO'Ji:h'l σ . Ι:? , Σ :Χ ?έ σ-:Ζ :: ':J') f;:~ -: ω Ζ -::Χ ~ Ζ 'Χ -: Χ -:r.J.j ' ..:\ ~Z ~Ξ: ;:, ';:o'J .λ ρ υσ':.ισ-:όμου ίι Γ . Εύστρ α­
"": ~ ::ίό·r.ς ~ ίσΧ'JF ~~6 με'J Ο~ rj 7 ~ '~ :::x;;x::r.J :J.;:-;"j 7 ":ι~ ~-r. :-;I :.LX 7'j :; 7 'J;; ~H μερoλoγΙoυ ε~ς τ/ν ΙΣΙ
εγένε70 z::l :-1ι ~~σε ~ ;: ;: Γ.Ja ~ Χ-.'Ξ:"'",',: :ι :.ι :.L t'I':J·J ό-~O z'l σ-1.Ξ: Ο ~r..ι '.J . 7Ξ: Ο έν-:ος ε~ς έ?αΡμογ"hν τ-n Οολ Ιq.
συ') :x ~νέσε ~ Ι~'J ~ ε::'1+.σε ω:; ZX ~ , _--\,: Z~ Ξ: :: ;: I)'.J :X:?r.J =j :: F r.J'ς: Ο'J μένως έξ·ιισ φ~λ Ισθ·fJ zλΤμ ~ β Ι :χς
z~ ι ςιο:,ΞιΙχ :; Ζ:Χ 7:Ι -:ω'ι '-:\ F Ζ~ Ζ F iω 'J ι Γ. E '~ G 7 ;; Χ 7 ~ i δ r.J 'j, ενθ. &'/ωτ, σ. 39, 43, 55
έτ:, 59,
_ I·J, 9 . Γ
. Ε '
'J ~ :: ~ Χ : ~ 'Υ.. ~
6, .. Ο , xν
ο '~ . , εν ' ..(~τ . G.
- 1·1 fJ ".
u: '
rJl., %:'Χι «: Χ
Ρ ι σ τ. '\" ,ϊ: Ι
.ι....ι Ο
:- ν»
1 9,,0 9 . 102 σ. 1. Εν -;(J ')-;O ~ ~ " "X'J -;O ~ Γ . Ι~ 'Jσ-;Ρχ-; ιχδης Τ:Χ ΡΧΖχ, ιων γν ω σψχχη σ χς υ;:ε­
στ~ρ ιξεν ατ ι. «'ή Έ;::xν xσ7:xσ ~~ ~ ')'Jμοθ::: -:-r, σ :χ σχ τ''ιι'ι με 7Χβοί:r;ν 70υ Πολ ι.-;ιχου (ΙΙ μερολο­
γ ΙΟ'J , Ο'Jοε μ Ιχv -ήννq'rι σ::: ν :Χ έ7:ι.β ~ί:Γι μ ::: 7Χ F ρ ,Jθμ ι. σι.') ε ίς '70 'ΕΖΖλΊ)σιασ-; ι.%Ον (I~I μερoλ/η' ι oν .
"Αν '(ί Ο ελεν -η 'Ε:::Χ'ι Χσ-;χσ ι.ς θ :}: έ::έ ~Χλλε Τ:Χ 'J-:ΊΊ'J σ,-!γΖρ όν ως μ~ -;-,ιν με70φΡ'JΟμ ισι'J .7 ~:j ;: 0-
λΙ,ΙΖου 'Η μερολογ Ιο') ) (1:'10. άν ω -;. , σ . 33 ). . .,
150. (Έ Ζ Ζ λ 'Γι σ Ι χ » Α ' σ . Ι. ΙΙ έτ: . Βί.. σΖε-; ΙΖ ως ΖΧΙ ,ο &.. 0 6-7 -2 / άν ΧΖο ιν ωοεν
Ι.Σ . εν : "Έ Ζ Ζ λ 'Γι σ Ι χ» 192/ σ.209-21Ο. Κχ-;3ι τον ΛΙ:Χρωνείχς "ΑνΟψ.ον χι ;: P0"1iTIJ-
ez~crXL, της 'ίj μερ oλoγ ι.ακ~ς με::x~~λη ~ συ~ενν~+,σε ι.ς ; ;:?Ρ :' ;:ρχ:επ(τ-::υ ::Ρ:~Ο?":7όrο,u. ~ε~~
του ΟΙΖο ') μ . Πχψιχρχε ωυ ΖΧΙ ,ων J.ο ιτ: ω ν Ο ρΟο δ ο:; ων l~ ΖΖJ:l)σ ιων , xψΊJρoυν απ χυτ/ ς
Ζ >' :.Ζ"'ι ; ;J.'J')ΟΊ ? cι? Ι ας tX1j -:-OU O~lj μoσιευOε ίσ." ς έν ε7:Ξ:Ι 1 93ϊ , 151 Χ7: 'Χ'Ι-: (;j'I 41.. _

%7. -: - 7.,J70;:) α ίτιασειτ , ύπεστήρι ζΖ 7α α, U7ά. , ει οιχω; ένδια'7Ρ [ψ CΙζ ε ~~ '7"~ol 1:., :l . -
:Ξ::; ~'/ 7Ί;~ προσα φθείσηξ a!)7ι';) Zα7ΊjYO ρ[α ς , Ο':Ι όΊ;Οε'J α;-;έΖρυψε'l α;-;~ -: ΊΊ= I ~I
~ χμ :ι ;)":-υ p ίαν , -~ν άΤ="ljύθ υ'Jε προς τ"η'ι ~ Ι. Σ ι)ν ο ο ο'ι '7~ς ΆΕ χχλ"ιι σtα ς 7~~ • Εί. ­

. I or, ; ::, ΓICΙ7pιάpZΊjς ΆλεζlΧ'Jόpε[lΧς Φώττ ο τ , ZIΧ--: αφ ε ρ ό μ Z'J oς έ'JIΧ'Jτ [ον 7Ί;~ ZtG7.-
~ -fI~ 7 G ::J νέου "η μερ ολογί ου καΙ άΠCι oε ί ξα ς , 07Ι ~ μεν άπόφ :Ζ σις -:-Υι ς ( I. ~ .
~Z: . δ ~ Cι ? θ ι~ σεω ς --:ο\) '~μερoλo γ [o υ έί;r. ,?Ο η --:n 27-12-23, έ'JΙ~ 'Γι όιcιμ-zp,:υp[ -z
- Π :ι. 7ρ ιάΡ Ζο υ Φωτίου έχρονολ ογεϊ-το απΓ) 20-4-2 4 !! ] 5 2.

~ ~'J Μ'11Χ71ΧΙ βεβ αίω τ; ν !ι. γ Ιηl αβ ιάσ-: ω ς όZY.7~ς ό ί σy'υρ ισμ~~ -:0;:; ' λΡ Ζ Ι ΖΠ/
"~ J λ~'J σο σ7 ό μο υ 07Ι -η όλο μέλει α 7~ς ( Ι εραρ χίας έγ~ρ γ"'ίσε ν έτ: t '70 U ~ίιμ εp o ­
- -:Ι-·~ 7.Zr:.ι ;; « άνευ έπεμβάσεώς τ ιν ο ; χoσμ ιχ~ ς & ?Z~ς ~ έξουσ ί α ς» , τοσούτ ω μ~λ­
'':. ~ σι;J Ζαι οδ,:ος έόέΖε--:ο δτι 'Γι είσιχγωil] --:ο \) νέο υ '~ μ::: Ρ Cιλoγ [oυ έν --:ι:) ΈλλΊj­
.:Ζ(;) Κ ρά7ει όεν 'lι70 α ό ι ά Ψ ο ρ ο ς όια --:'1]'1 ' ΕΖΖλη σ Ιαν » 15 3 Υ.α Ι ώμολόγει
~;-;z ιό'l] είσ~zθη :::ίς -:0 Κρά--: ος --: ~ 'Ελλην ΙΖον --:0 νέο'l πoλ ι-: ιY. ~'J 'Η με ρολό­
- _r~ Ι δ Ζ 'ι ~ '7 Ο ό υ 'J α '7 ό ν :('/:::υ 0 P-Ijazzu--:tz~ c; ζΎjμ ~ας 70;:) λαο ϊ) κα Ι κο ινω­
.:Ζ-; = συ-αυ σ:::ω ς ν:Χ ύπάΡΖωσι δύο 'Γι μερ ολόγ ια » 154. Κιχ \ ;-;::: ρι αμέσο υ μεν έπεμ­
:..:ι :; zω ~ ~ άπειλ~ς τ~ ς ΧOσμΙZ:rις έξουσίας έπ~ ,,:,~ς 'EzzX·r,cr[~c; οε,ι δύνατ αι με-: α
- ~. ..rJ o) ΟΙ:-/: υπάρΕ>Ω βε βαιό-:1jζ , χα ί'70 Ι Χ:Z~ α 1J,,:,ος ό 11 ~'7ρtiΡ Ζ·l)ς Ί\λΖξανόΡΖ ία ς
J : ~ 'J ~ _ παρασυρόμενοτ &σφαλως έκ ---: ων 7:0λ~'7 ~χ ω,1 δι ενέξ εων ":,,ης έπoz~ς, ίσχυ -
: a ~ Ξ: :'j Ο'7 Ι T~ν διόρθωσι» 70 υ -ήμΞ Fο i.ογ[ Ij 'J εϊ:"έ ~:Y.λε'l .ή Έπανfστcι. σ ις ",:, ου
__ 155. 'Έ μμεσο ς δ μω ; έ;-;έμ βlΧσις ύ;-;'fι Ρ ξ::: , δτότ ι lχύ71] 'ίj ύπο '7'fις ΓΙ ολΙ'7ΖΙας

: , - I ':W'(I] έ'Ι 7ΙΧ'ι:ς ;ΙOινωναlΧ 'l:ς σχέσεσι '70\) Γ ρηγο ρια'Jου " Η με ρ ολογ ίο υ έόη-

- . χ ; χ% -:-'Γι ρ χ "ης αύθαιρεσίαξ (βλ « Έ % Ζ λ η σ ί χ 'ι » 1 933 σ, 52 ). Con tra Γ, Ε ύ-

- - : :Ζ '7 ~ ά 8 TJ ς ) ενθ ' &νω7. σ. 5 '1.
.'> 1, Χ Ρ ')σ οσ,: ό μ ο υ ( Α ') , 'Αρ ;.ι:ι ε ;;ι σΖό ;;ο υ 'AO Ίίν<~)ν , .. , " Ημε­
- , " , -: 'Ζ <':>'Ι %x"~γo ρι<':>ν ελετl.ος -ΆO'ίj ν :xι 193 7,
.'> 2. Π ρ βλ Ί ε ζ ε % Ι 'Γι λ , ΛΓ ΊJ τ Ρ ο π ο λ [ τ ο υ Θ ε σ σ α ί. ι ~, τ ι 1J ο ς Ζ χ t
::. :t ~ ~ f) ? ε Ρ σ Χ λ ω ν , Δύο νέα. ~!.β λ [~ τ:ε ρt tΙ-Ι με ~ οi.t"jγ Ι~') , ).~\σYιν:χ ι 1 9 :3 ϊ σ . IJ: .

53 . Χ ρ υσ οσ-: ό μ ο υ ( λ' ), ' Α ρ;.ι: ιε;; ισ % 6;; ο υ ' Α Ο η 'Jω ν .. . , ΊΙ με­

, _r,,:x λ ' 1926 σ, 26 .
-J -i . Χ ρ υσ οσ,,:, ό μ ο υ (Α' ) , ) A p z !.~π ι σ % ό-;: o υ ' .Α. Ο"η ν (7) ν ... , "Ελεγ-
-: :Ζ : :Ζ;: fj ~'~σε ως ΣυνοΟ !.χ(;)ν πρ χ;ε ων z-xt lI ~-;ρ !.α.ρz !.% ων ε:-(Υρ & ς:ι ων . ) j\ο-η ν χ ι '1 931 σ .

. ο. ΧΡ ') σο στόμου ( Λ'), ' Αρ;.ι:ι ε;;ι σ%,) ;;ο ') 'ΑΟην <':> ν . . ., ' Ημ ερ ο ­
- .Χ Β ' 19 29 σ. r.\ ; Κ:Χ. :Χ . 0'1 Γ. ~ 'J σ-:ρ:χ .ι,Ζ1J·1j'I ό ' Α ρ l. ιε -;;!-=Ο ζ Χ ρ υ σόσ. ο μΟ ζ « εν ;;ί:ή-
-= :. Ζ .; [~ εΙ;.ι:ε την crO qJ '/jν .:χ υπ, ν εμπνεu σιν ( 1Jη λ ν :Χ είσ η',Ζγ'n . 0 ν έ ον 'ήμε ρολόγ ιον)
2. :i:',ι Χ%Γj~'J ώ σr; 7Ι πε ρ ι π ιέσεω ν --;"η ς I\υ βε ρνfισε ω ς n ( Γ. Ε uσ ~ Ρ α τ ΙΧι3 ο υ,
~ -: σ . 5 . Ι'ρ,Ζ?ων εν ε.ει 195 1 σ-l.ε.lΖ C;'ζ c) « ;\ lη·. ρο ;;οΧί7'ιζ ;;ρ . Φλωρ [νηζ» Χρυ-
~ a ~-r; Foω 7 i 70 ;: ω ς συν έ βη κα.ι σuγnνεσε\) ε Ις '":'η-ν ·ij μερ ολογ ια.χ"i; ν %~ι νO;70μΙ:ι: ν ό άε Ι­
: Χ ; '.J crό σ7ι:ι μΟ ζ , ο στ ις ύπε ρε μάχεt τ("":>ν εΖ%J.ησ . τ:αρ:ι:Ο6 σεων . Κα.t cΧ ΠΧ,/7Cι')ν έση μεΙου
Ζ ;: :; σ::: &3 μ χ $Ισr('rήσεων ΖΧ ί. π ~~ σε ων - ·πρ ός α'ς , λόγ<}} - '7(JU ~ σθενoυς -ΧX Ρ ~%7η ρ o ς
- Jrr, ::: ~ .; Ο/Χ i\ι 7ΙCΊ":'ΤΙ , ύπ·έ%ύψεν υπο ,?'.; όΖί:r, ρΟν · ~ χρ ό ς αύ -;(";),/η ( Χ; ρ u σ. Ο -σ -; ό -
-: :: Q -= Q /. Ι -: ο υ ;; ρ, Φ λ ω Ρ [ν η ς , Πραγ μχ.ε[χ πε ρ ί τ'ij ς αν ωβεν , . . σ . 66 ).
/

1 -1 ·-)

μ ~(/ι ~Ίφεν ό ξυ διΖ 7''rιν Έκκλφ ίαν πρ ό βλη μα , δεδο μένου δτι έιΧν δεν έμεσο ­
ί.:ί.βει .η ενέργε ια αΟ7Ί) , δεν θΖ ,jπ'ηρχε λόγο ς ~ν α "ή Έκκλφία 7'η ς Έλλάδο ς
άχθη ε ίς άν7ψετC:)πισιν άνυΠ:ΧΡΚ70υ δ ι' (X1J.....rι'! ζψ'Jj μαΤΟς. T-'rιν άλ~θειαν κα !.
όρ θότ/τα τ-~ς 70ιαύΤΊ)ς κρίσεως άπεδέξα7 0 και αυ.....rι "ή 'ΙερΖ Σύνοδος κα ι ό
θρησκευτ υωτ; τύποι; 7'η ς εποχΥις. Ο οτω ς "ή μεν 'Ιε ρΖ Σύνοδος εν 'r<)J ύπ ' άριθμ .
2936/171 /16-11-1934 επ ράφC(J αU7'ljς πρ ος τ"'rιν Πολιτείαν επέρριψεν ευθέω ς
έπ' αύτ'ης τ"'rιν ευθύνψ δ ιΖ τ-'rιν συντελεσθεϊσαν "ήμεpoλoγιακ~ν εν τη ΈκκλΊ)σί~
μεταβολή», εφ' δσον «"ή ΈκκλΊ)σί α προέβη είς τ-rιν διόρθωσιν του 'Ιουλιανού
'Ημερολογ ίου , διότι '":"0 Κρατο τ; εδέχθ'ΙΙ το νέον πολιτυων "ήμερολόγιον και διό­
τ ι δεν είνα ι δυνατον νΖ ύπαρχωσιν είς το Κ ρά70 ς Μο "ήμερολόγια» 156. 'Η ίδ ία
βραΜτερον, εν ΈγκυκλίC(J αυτΊjς , διεκ~ pυξεν δτι «"ή διόρθωσις το υ άνέκαθεν εν
'":"η ΈκκλΊ)σί~ έπικρ ατουντο ς 'Ιουλι ανού ' Ημερολογίου άπέβΊ) άπαρ α ίΤΊ)τος δταν
ε ίς το Έλλψ ικον Κρ άτο ς είσ'ήχθΊ) το νέον "Ημερολόγιον» 1 57. Ό δε τύπο τ; τόσον
ό εκκλΊ)σιασηκό ς , δ σον και ό θΡ'φκευ7ικος ά'Iε-ΓI(~ριζε 7''rιν σοβαραν έπιρ ­
p o~ν , Τιν έσχεν επι "7Υις ·ημε ροί.ογ·_ακ'r.: με"7 Χβ ολΙ; ς ε,ι -: Ίι Έκκί:φίC(."ή ΠP OΊ)γΊ)θε~σα
μεταβολή "70υ "ήμεροί.ογ ίO'J ε,ι 7Τι Πoί.~7ε ί ~ 15 8. Κ Χ7 Ζ "70'1 ΛIΊ)τpOπoλίτΊ)'l ΔΊ) ­
μ·ΙΙ7ρι:ί.δοc Ίωακε ιμ :ι.\7 ί,.. "7Υι ς εG7:ε'JGμέ'Πjς πx~xδOΧY, ς 70υ διωρθωμένου "ήμε­
ρολογ ίου ') Π"Ι; ~ ξ ε'l 'r, π~ (,ς 70:::;7 Γ.. εΠ~77oΚ7 ~Κ''rι 7ιjς Πολ ιτείτ«; σπoυδ~ . Διότι "ή Κυ ­
βέΡ'I'φι: ~ Ι7ο ~ομt'l"r, . %707' 70'>:6'1. 'I Ζ εξχ σφαΧίση 7Ζ ς εν ε'tει 1919 νίκας του "Ε ­
θνO'Jς ε,ι Θ Ρ ΧΚ"(ί Κ 7o ~..\1. ' ""\σ ί~ Κ7ο \ 'iχουσα άν:ΧγκΊ)'l ~να έμφανισθη, κατΖ τΖς δια­
7:?:zγμ :z-:z·)σΞ: ~~ . r3,,:, ~ i'l"":" ~-;:ΡvGω-;:Ζl,)ε~ z~) pα.ν προοδευτική» , έπίεσε το Οίκουμεν .
Πα7Ρ~7ο ~χε~v'l , 70Ύ:-v ')πvχ~ εω θ εν εκ των πολεμυτώ» περιπτετειών του 1922 , άπε­
aέχθ''ι Χ'ιε') πε ~ Χ Ι7t ~ ω συ ζ'ιjτr, σεως τ~ν μεταβολή», Υικολούθφε δ ' εν ε-ω 1924
'r, Έκγj :r,σ ί7ο 'r,μων, 7η όμ οφ ώνω γν ώ μ~ιι τ-ης "Ιεραρχίατ , προς άντιμε-rώπισιν
"7 ω,1 δε ~'I (;")') 7Ι;ς μ~κρα σ ι α7 ιχ'η ς κα7ασ7ροψ'ης 159. Και "ή επίσΊ)μος επι 70υ "Ημε-

15 6. ,,' Ε Ζ Ζ ίο η σ ί α » , 1934 σ. 370 .

15 ί . Έ'(/" ;χίο ι')ς Ί . Σ . ύπ' αριΟ μ. 1552/30-5-1 93 5. Βλ. ταύτην t-/ : «Έ Υ. χ λ η σ ί α»
193 5 σ. 1 το .
158. Κατά -;-"ςl «'Α ν α π λ α σ ι ν» , « .~ μετά το σαύτην μελέτη» χαΙ ερευναν συντελε­
σθεί σα α ,?ο μοίωσις του έκκλησιαστιχου 'Ημερολογίου πρός τό πολιτικό» , συνεπλήρω σε το
μέγα Ζ ε ν ό ν , δπε ρ άπα ετου ς κα Ι πλέον είχε a η μ ι. ο υ Ρ γ 1) σ ε ι. ~ Π ο λ t Τ ε (α πρώ­
τ/ αποδεΖθείσα --:ό Γ ρη γοριανόν 'Ημερολόγιον» ( ( ' Α ν α π λ α σ ι ς))
1921. σ . 105 ). Πρβλ.
χ αΙ «' Ε χ κ λ η σ ί α ν »
1926 σ . 345 καΙ 348 ενθα όμολογεϊταιδτ; «1) Έκκλησία της 'Ελ ­
λα"δος tισOανθη -τ/ν "άν ~γκην της διορθώ σεωτ του Ίoυλι~νσυ 'ΗμερολογΙου t Ι ω ς αφ' ης a
1)μέ ρας -παρ ε δέχθη --:ό νέον ' Η μερ ολόγ ιον .~ Πολιτεία», Ταυτ' αυτό έπανέλαβεν 1) Ί . Συνο­
δος έν άναχοι νω θέντ ι αυτη ς, δι' ο υ έβεβαίου τον λαόν "ότι 1) γενομένη διόρ θ ω σις του Ήμε ­
ρολο γίο υ απέ βη απα ρ αίτ/ --:ος ματ χ την ύπό --:ο υ 'Βλληνικου Kp~τoυς παραδοχη ν του 'Ημε ­
ρολογίο υ )) . (('Ε χ κ λ η σ ί α )) "1926 σ . 399 , Η ' Α ν α π λ α σ ι ς)) :1932 σ. 302). Πρβλ
σχετικώς καΙ « 'Α ν α π λ α σ L ν)) , 1929 σ. 232 ενθα ύποστηρίζεται ό--:ι «κιχτ' αναΥ/.ην -η
'Εκκλησία επρεπε να: προσαρμοσθ'{j πρός τό έν τη κoινωνίqι έπικρατησαν 'Ημερολόγιον)).
159 . Ί ω α χ ε ί μ, Μ η --: Ρ ο π ο λ Ι τ ο 1J Δ η μ 7J τ Ρ L α aο ς, Τό ΠΙΧλΙΧ ΙΟ7J με -
 173

;:ljλljγ ~ !Χχoυ ζ''ι"ΓιμIΧ,Oς εΙσ~ΎΎIσ~ς '6ϊς Έκχλησ[ιχς τ/ ς Έλλάaος προς ,~ν Πανορ­
θόοο ζον λlεγάλΊJV Σύνοοον OέχετIΧι ο,ι Ύι Ύιμε POλOγιIΧκ'η μεταβολή έγένετο «κατ '
έ7:Γι ρ ε ι !Χν ~ξωθεν κυρίωτ; παραγόντων» , κα ι <ψ'l] οενος έXXλησιIΧσΤΙΧOυ λόγου
συν ω θούν το τ; διωρθώθη το 'Ιουλιανδν ' Η με ρ ολόγ ιον » 160.
'Aνεξ IΧ pτήτω ς τούτου, αύτος ούτοτ; ό ' Λ ρχ ιεπίωωπο τ; Χρυσόσ-;ομος, δμι­
λών ένώπτον τ'ης ΙΣΙ έν ,η συνεδρία ιχύ-;'ιjς -;Ίjς 27 -12-1 923 άνεγν~ψιζεν δτι «α.ν
"η ΈλλΊJVιχ·η [Ιολιτεία παρέβλεπε το υς πολιτυωύτ , έμπορυωύτ , κο ινωνιχους
λόγους και οεν παρεδέχετο ,ο νέον "η μερ ολόγιον, ο ύ ο ε ι ς λ ό γ ο ς μ ε τ ΙΧ­
β ο λ η ς θα. ύπηρχεν. " Αν το Κρά-:ο ς "η μών οεν '~ τo ό ρ θ ό οο ξον Ύι ~λλε ιΨ ις οεν
θα. ~τo έπαισθΊJτ/ ώς λ-χ . έν Κύπρφ συμβα ίνει. ' Η σύγχυσ ις παρά "i)J Xai)J εΤναι
μεγάλΊJ . .. 'Έρχεται Ύι 1ΊJ του ~τoυ ς χiχι άλλος λέγε ι οεν νηστεύο μεν πλέον .
Οϋτω οε ό λIΧOς έχ τη ς ΎιμεPOλOγιIΧκη ς o ιlΧφ opiΧς άπο μαΧΡ1.Jνετα ι της ΈΧΧλΊJ­
σίατ;» 161 .

Κιχτα. ταύτα οεν εΤναι άλΊJθες δτ ι Ύι ΈκχλΊJσ[IΧ ανευ έπεμβάσεως -;~'Jος

~ξωθεν προερχομένη; ένrιpγΊJσε τ"~ν «δ ιόρθωσ ιν » του 'IOυλιIΧνOυ "Ημερολογίου.
ΤΟ όρθον έν προκε ιμένω εΤνIΧι , δτ ι κα ι έν τη "ημερoλoγ~χχy' με-;:ι:;:;: ·)θμlσε~ .η

ρολΟΥη7 ικον ζ-ή7r,μιχ Ε ' σ. 11-12 . Οθ τω Z:It 6 '_-\όF~ :Ι~"')·j ;:Ι:Ιi.Ξω ~ Π'jί:.ιΖΧ ; :7':.ι ; 6μ ~λων ένώ ­
πιο') της ΙΣΙ τη ς 2- ί -1929 ,j;: Ζ cr-:-i; F~ ξ Ζ'ί ~ 7~ -;, Έ'j"j.ϊ; Ι:;~:χ. z'~~;:'h; ( -: ~ ~ τιΖ",'"';:"ι ς ώς tz -;-ης
εΙσαγωΥηςτοϋ πολιτ α:ο;:Ι ΙΙ-Ι μ ε?':.ιi.ογ flj') Η . KωI ~I 1.. 2 σ. 2 16 . 'Ομοίω ; z~ t ό 'Ελευ­
θε ρ ουπόλε ω ς Σωφρόνιο ς έν ώπ ιο'ι -:'1, ; I ~I :7,; 10- 10- 1 :33 i"έ-.ι:&r: ;;-:: " -:0 νέο'l Ή μερολό­
γ ιον εΤναι ~p γoν .ης 'Επ ανασ-: α'nΖΤ, ; Κ'; ;, εF'Π;-:; ε ω; Πi. ::ι -:; -:7: F :Ι)). Κ (;) Ι Σ Ι 19 3 3- 1 93 ~
σ. 5 ~. Πρβλ ,,'Ακρόπ ολ ιν)) 11- ~ - ; 1 .
160 . Έ κ κ λ Ί) σ ί α ς Έ λλ i 3 ο ς. Τ Ο Ή ;.ι.ε F -:'i.-:.": . Ζ ":,:-ψ:ι , EΙcrή'(ησις . . . σ . 8,
30 Πρβλ και δηλώσε« ; εΖπροσώπου τ/ς ι:ωσ :ΖΤ,; Έαj:ι;σ~ :ι ; Z :I -: :l -:Υ,'ι εν ~τει 197 2 έ­
r: ίσχεψιν εν 'Αθήνα ις ":"ου Μακ . Πατριάρχου .\16σ""l.:ι; Ζ. Π'J:;.ι.i-i~ ;. γΖ'ι ο μέ'Ι:χ ς ε Ις άπiντ-η­
σιν έρωτ/μα--:ος δημοσιογραφων περ ί ~oϋ Ε χν ;: ;; 6z~ ~ -: x ~ ~ Pω σ~z·(. ΈΖΖλΤι σΙα. να άπο8εχ­
θΊj το δ ιωρθω μένον ·ί)με ρ ολόγω'l . 'Εν >'i) άpγι;-:~z '!, :I'~7'J:; :i Π:Ι'i -:7: σΖ~ ό εΖπρ όσωπο ς 3ιη υ­
κ ρ (νησεν δτ ι « θ ά πα ρ αμείν ω μεν μέ το παλα ιόν . Et:; r,μi :; ok'J ·j;: i ;;Z~ !. δ!.:lμά χη γύρ ω ά.π α το
θέμα αύτό . Ο ϋτε 1) Πολιτεία θ ίγεται διότ ι άΖr)λΟ'j θ r)j :-ΙΖ-J -:;~ :: V:χ!. 6ν , ο".ί τε ή ΈΚΖλ"η σ Ια θέ ­
λει να επι β iλη το παλα ιόν ε Ις .ην Πολ ιτε ίαν » ( Έ ,?>:;.ι. εF ;. ; " Κ :χ θ ο λ ι Ζ .η)) άρ . φ . 1789
'6j ς 2~-10-19 72 σ . 1 ). Πρ βλ. ιrι.:ε·πχώ ς 'Aν θ ~ μ -:, " :\Ι 'r,-:Ρ οο:ολίτου ΛΙα ρω ­
ν ε ί α τ , Το ζήτη μα . .. )) εν: " Έκκ λΊ)σία)) 1 9 3~ σ . -'0 25.
161 . ΚώΙΣΙ 1 9 2 :J-1 928σ .10 3 .ΠΡ βλΖ:Χ l ΧΡ ')σ οσ-:όμου (1\') , ' Αρ χι ε­
πι σ χ6 π ο υ ΆθΊ)ν &)ν . . . , 'Ι-Ι ΈκχλΊ) σία τ/ς Έjλia~; iπl-:-Γι 19 00η ... σ . 168 , ~νθα
ύπογρ αμμίζ εται και αο θ ις ή άλήθε ια , ο":" Ι « εφ ' ο σον 'ί; Ι Ι ~λ :-:ε ί:x ετ-ί]ρ ει εν Έλλά3ι τ~ν πα­
λαιαν χρονολόΥησ ιν του ήμε ρ ολογίου, ζή τημα ήμεροί.ογ (ο·) 3~ν δΠ"ίjpχε 3ια .ην ΈκκλΊ) ­
σίαν .η ς Έλλά30ς)) . τας συν επείας τ/ ς συίl.ύσεως -:ο:::ί ί.:χο:::ί ενεΖα -:-ϊj ς 'ίjμεpoλoγ ιαzης ά ­
τα~ίας άναπτύσσει εν Ζυρίι:> όίρΟρι:> ή "Έ Ζ χ λ Ί) σ ί α» (1926 σ . 3~6 ) . Πρβλ Ζαι ' Α­
r: ο σ -: ο λ ι Ζ 'ij ς Δ ι α κ ο ν ί α ς, Το ΠαλαωΊ)μεpoί.~γη":"ιzOν σ . 19- 20. 'Εν 3ηλώσε ι
αυ-:ου προς τον τύπον 30θ Ζίση τ-ϊϊ 10- 12 - '1950 ό ' Αρχιεο:/πος Σπυρί3ων ε-:όν ισεν οτι ".ην
.-:ρωτοβουλ ίαν .ης ε Ισαγωγης του Νέου ' Ημερολογίου ειr.ι:εν ή Πολιτεί:χ οια λόγους χαθα­
ρώς πραχτικούς . . . )) ("ΈχΖλΊ) σ( α)) , 1950 σ. 39f. ).
ΈΖΖί:φία υ-::έσ,:,η ΖΖουσία'l Ζένωσι'l :Ι/ΨΙ'! 7Ίjς Έλί:φικΊjς Π ολιτεία ; ~ μω,­
Xv'! :ι.ά.ΡΙ'! 70U ΈλλφΙΖvU λαου , :Ξ: πι θέματοτ; :Ξ:τ.ιΟε:ι.ομέν vu :Ξ:κκλ. συγκαταβ ασιν.
Προς τοϋτο συ'lηγο ρ εί και 'ή διαπίστωσιτ , Υ..:ι:θ' 'Γιν , έ'ιί{1 άπο 70U ιθ' αίωνος εΙχεν 'ή
'Εκκλη σ ία σu'lεΙΟΊ)70ποι'f,σει ςη'l ά.'ιά.γΚΊ)ν i)ωρθ ι~ σεως 70υ σφαλματοτ; 70υ
Ίουλιανου " Ημερολογίου , έν 70'J,:,οι ς ο ,ji)εις συνέτρ εχε πρ ο ς έπί σπευ σιν --:Ίjς
σZε7 ικΊj ς οιαο\Χασίας λόγος , μ έΖρ ις ου 'ή Έλλφικ·η Π ολιτε ία ε ίσ'ήγαγε -:0
Γ Ρ''1Υορ ιανόν " Η με ρ ολόγ ιον, με ιΧπο-:-έλΖσμα 7/j,; έχ. 7αύ -;·!Jς · ;-:ΡGκύψα σαν ~~ μz ρ o ­
λΟγ ιακ.''rj'l πουαλίαν τε κα ι δια φοροποίησ ιν .
'Αλλ' :Ξ:ιΧν γίνεται i)εΚ70ν 07Ι 'ή ' Εκκλη σ ί α "6;ς 'Ελλάδος έζΊ)'l αγκά.σ θη είς
~·ί)ν ~μΖρvλογ!.ακ "~'J με -:-αβοl...ι'j'J Ζ'ιεΖα: --;6),1 τετελε σμένων γεγ ονότων, '7α όποία
εοημωυργ'ησεν 'ή Ι10λΙ7εία , :Ξ:π ' ου οεν ι λόγ ω OU,lα7αι 'Ια γ ί'lΥ! οεκ70ς ό 1σ:ι.υρι ­
σμος --:ων παλαιοημερολο γιτών o-r ο'l'ιθ ε'ι ό 'Α ρ:ι.ι επ ίσΖο π ος Χρυσό στομοτ;
έν'ήργΥισεν έπΙ 70 υ προκειμέν ου Χ 1j θ ,χ ~ ρ έ'7ω ς , ό ίχα 'Υ,Ι (:)μ'η ς '7~ς ( Ι ε ρ α ρχί α ς xat
έν κρυΠ'7(:J. Ά'I7!.θέ,:ω~, εξ ~ σων Ξ: ~; '7 ;~'1 Cι~ZΞ:~υl -:- ό-::ον δ ~ Ξ:λxβ o μεν, άποόεικνύ­
εται 07!. ό &.οΙΟr.μr.J '; Π F(ι.ι θ ~ Ξ:~:ί. F Ζ·r, .; Ξ 7"~ .: ·r, σΞ:J Ξ γ~ ,!~ ? fj'l i ;:' '*FΖγ,ς '7.~'I ( Iερcι:pZ[cιν
χ~ ι μόν(ι'J ZΧ'76;: ~'1 ~~ roI·) r; !.roI ,)r~-:-~ -:;z(,.J ; Χ /-;Τ,'; ;: : Γ~~~"', ;: ~; ':~\) zz~p~σμόν '70 U ζ",l­
-: -ίj μ :X7o'; 1 6~ .

"~ ) ~ Ξ: 'J ,~ ;: "'. ~ ~ _ ~ Ζ Χ 'ι ,) Χ ί. ~ σ μ (; ς 70υ λαου ο ύ δ έ σ ύγ «

z υσ ~~ ~ ,)~ Z Χ -:- ""'; -:- Χ '.J: r:.ι Ζ? όνΓ.J'J

,

υ~α.ρζ εως
, γ

έ') tE λ λ ά Ο r.

aύ ο ~ίj μ Ζ: ~ fj J, Γ~ ... ~ ~ ω 'Ι .

Ε1ς 70'1 ~crZ'J ~ ', fJ:J.~·1 7'J::J ΓΙ :ι:-:ριά.ρ:ι.ου ' Αλεξανδ ρ ε ί τ«; Φωτ ίου , δτ ι « ανα ι­
τίωτ;» :Ξ: .. ισπ ε'~όΞ7:Ι:~ .~ .. !:' 7"f,c: ' Εκκ):ησ ί α ς 7Υι ς 'Ελλά.δος ~ « δ ιό ρθωσι ; » το υ ΆΙ ou-
λ ~ανo υ tΙ-Ι μΞF fJλr~·.~ [ fj 'j 163_ ~>I Ξ:7:CΙνέλαβO'! εΧ707Ξ χα.-:-α Χάρον οί παλαιοημερολο­
γί7αι 164 ά;:-r"r. :ι: ~ ' λ",:ι.ιεπ /..v ς Χ ρ υσ6σ70μο ς οιιΧ 7Υις άπο 8-4 -1924 -::αραι'ιε­
τ ικΥι ς Έ·r/.'J%ί. ~ σ·J. ·j.. ε",:ι.μ·J·ιόμε'ιος 7Ίjς θέσεως, ΟΤΙ βασ ικο'l ρόλον έ'Ι --;- yj έξελί.:.
ζε ι "Ου (,λο ') 'ίj με ρσί.ο γΙC/.Ζου ζη7Υιμα "C'ος παρ ' 'ή μί'l εΙΖ ε δια ο ρ α ματ ίσε ι 'ή τοι αύτη
άκ ρ ι β ω ς 70::J ί.:ι.ο:::; σ·~γ:ι.'Jσ ις Ζ'l εκα 7Υις ,jφισ-rαμένΊjζ όι αφορας με7αξυ πολι":"ι κου
κα ι :Ξ:Ζ%ί:φ ι :ι.σ7 ~%v ::J 'ίj μερ oλoγ ίOI) 165 . Και 'ή ιι'Εχ.κί.Υ,σία» υπεσ7'fιριζε'ι έν ε7ει

Ι 62 . Βλ . σελ 9 :! έπ . του ;:αρόν-:ος.

163. Βλ -:'r;1 'J;: ' αριΟμ . 226/20-[ι -1 9:! lι έ;:ισ-:<Jί3ίν α,~-:oυ προ ς τον .\ΙαΖ , 'ΛΟΊ)νι7>ν Χρυ­
σόσ το μ ον . έ'Ι: ' Λ Ρ ϊ. ι μ . Θ . ~ τ Ρ ά γ Ζ α , 1:'10' ανω-:. 7 . ]3' σ. Ι 289.
16-'1 . Γ . Ε ,jσ-:Ρα-: ι αοο υ , 1:,10' α'ι ω -: . σ . .6 ϊ .
165 . Τα TJ7X ΖΤ:('l'lέλΧβε β ΡΧΟ')7ε Ρ(J'J f; :Χ 1 J 7ι) ς ΖΧ Ι ε 7ερo ~ 7L,j ες . Βλ . σ-ι:ε7ΙΖως . Η Έ κ­
Υ. ), 'Γι σ ί α 'Ι » 1927 σ . 28ϊ -295 . «' rr έ;:ελΟ οϋσχ 'r,o'fj -:α;ις έΟΙΖαίω σε πλήρως -6 )'1 έλλψι­
κ"ην Έκκ).Ίjσ Ια.ν , "~ όποΙα. οια 7"ης έσκ εμμέγlJς έν εργεΙα.ς αύτης ε σπευ σε ν α ΙΖα.νοπο ιή ση την
άπαΙτ/σ ιν όλoκί:~ρ ()υ 70υ έλλΊ'j "ιχoυ Ζόσμuυ όεzO ε~σιx τιjν &.C(ομοΙωσιv του εΖκλησ . C ΙΙ με ­
ρολογΙου» εγΡιΥ.Υεν ·ή «'_--\. ν .χ ϊ: λ ιχ σ ~ ζ» -:-!ι l"!ι 'λ.i:"ριλ Ιου 192 4 ( (( Έπ ι της ά?ομοιώ σεως
",:o~ 'f~κκλΊjσ_ Cl-Ι με ρrJλογ[ο'j)) 1 9~ !ι σ. 105 ) , οεΖομέν7j 07~ 'r, με 7(Χβοί:η α.υτη ((ά:T=ετέ).ε~ μέ-
'1926, δ,;,~ «,,;ou έκxλφ\7.σ,;,~xoυ έορ,;,ολ (:.γίου μ'ίj συμπί πτον τοτ τ. ρ Ο ς ';'0 έ., Ζ~ ·r. fJΞ. \
,,'fjς έ)λην ~xYις xo ~νωνί7.ς 'ίjμερολόγω'J , σΧ7.'Jδ7.λ~σμΟς ,;,Υις συνε ιδ'ήσεω ς ';'OU I.X'JU
π ροέκυψε ν ου σμιχρος x a t χ[νόυ'ιος άποξε'ιώ σεως αύ7Cιϋ άπα 7~ ς ΈΧΧ):ιj σ[α::; » ,
ιΧτ.ηριθμο υν,;,ο δ ' έν συν εχεία συγxεx.ριμέν7.~ περ ιπτώ σει τ, κ αθ' ας « έx.κλΊj σ~7.­
σ,;,~κ7.Ι έορ,;,αι μΎj τελούμεναι πλέο» Κ7.-;α ,;,ας Υ,μερομ'Γινίας -το υ εν xo~ν?ί ΖΡ'f; σε \
"~ με? oλOΎ [o υ , '~ ρ ξcι:ψ:"o άΎνooύμεν()'_~ U7:0 ':ou λαού» 166. Σγj με ιω7έον O'7~ 7fιν
ιΧν!ι.γXψJ -:Υις 'iι μεΡOλOγ ~ακYι ς με,;,αβολ'Γ,ς τ.ρΟς Χ7.,;,!ι.τ.αυσ\ν ,;,'Γ, ς ώς έχ '7'Γ,ς ταυ­
τοχρ όνου Ζρ'ήσεως δύο 'ίj με Ρ OI.Oγίων τ.ροξενουμένΊ)ς ,;,i{) Xαo i{) συγχόσεω ; και
κυρίωτ; &ποξενώ σεως άπα 7Ί}ς Έχ:χ.λ-ησ[czς , είΖ.Ζ'l έπ tσ"ιj μάν ει κα !. ύπoόε ίξε~
τ.ρω-;ος ό Π 7.,;,ρι!ι.ΡΖ'Γις Λ1 ό σΖ::ι.ς τ ,jΖων έ') z,;,ε~ 19 19 , τ.ολ') δε προ '70U 1923
α] ΈΧΧI:f)σί7.Ι Σερβί7.ς Χ7.Ι Ρουμανία; οtονει έτ.~στ.ε,jδουσ::ι.~ "Γι') με'7cι.βo):Γιν
του
. -- (' ,~,
'η με ρ ο λογ ω υ εΙ Ζον
Ι
αξιω σει τ.cι.ρcι.
..... \
του
Ο'
~κουμε'Jιχου
- Ι-ι "
ατριαρ χειου την

ένέργειcι.ν ,;,ων δεό ντω ν προς έφ cι. ρ μoγ'ην -;Υι ς Εν λόγ~ με-:cι.βoλΊjς 167, ΕΤναι προ­
φανες 57!. αότ"η καθ ' έαυ τ"ην ~ ϋ-;τ α ρ ζ ις δυο "ή μ ε ρ ολογ Ιων έν ('Ελλ&δι &ί:Ζ -:έλει
δπωσδήποτ ε -;:"ηγ"'ην άνωμαλΙας , δεδομ ένω ν ,:ι"';)ν Ζ7: ΙΧ ΡΥ..70 υσ ων Ζν --:=rι ϊ::χ-;ρ ίδι
Ύ)μ ι';)') σ1Jνθ",Iχων , κυ ρ ίω ς δε 7:ης , ~'ιεχ ,x -:'o ~ G'J G7"ήμ Χ70 :; 7(;)'1 σχΖσΖων με,,:, χ ζ')
Έκχ/,:ιισΙας χαΙ Il oλ~7ε [ α ς , rXX?E'JZ":'(j') Ξ% '7(/'7ων :Χί.ί:r,λΖ~~δ FΧGΖ(Ι)~ ι-:ων z ~ς
έχα'7έραν ο:ύτων ~σzυό'l'7ω') . Ι(:1.7 * G'j,lf;:z~7.'J ο Ξ: 'ι a·.ι'JΧ;J. Ζθ)'. 'Ι Χ Χ ~ 'n: θ ω ;..ιz', -:-;,'1 O'1j -
μ ~οuργ''ίΘεΤ-σα'l έξ 7,:~7 ~ Χ ~ ":"~~ %Ζ 7ΧΙ:; 7χtjΖΙ!j ~ 7 ':1. ·~-;-~~ 'J.>.rl'.ιG ~'1 ." Z:1.~ i'Jω ;.ι:χ ί. [ :ι_'1
Χ.αO(~~ z:zl -:0'1 έ'ι 7,:1J7:Z!:= ·J;:vZ ~ ·j;:: rj :.L z"l rJ'J Z ~,/ a'J'lrJ'1 i ;: rJ ; Z'1(:JfJ ::: (u ~ 7 "..ι~ λZΓj':) χ ;:ο

θ) ' Η _ t σ α γ ω γ 'Ij τ ο u «δ ~ ω Ρ θ ω μ ε 'J ο ι» ." μ Ξ: ? σ Ι. ο -: ~ (J ')

( ..... .... ,
υ Τ: 'Ι'; Ρ ζ Ζ Τ: α. Ρ α. ') ο μ ο ς.

( )"πο 7ων ΠClλ:χιο·ημε Ρολογ ~7ω~J τ:ροεβλ-ί;θ'η ΧCl Ι ο ~GΖ\jρ~σμος οτι 'ί-; ::: tux-
γωγ-η ,;,Τι ς «διορθώσεω ;» ,;,ου 'Ιουλι :ι.'Ιου ' Η μερ ολογίου uπ'fjρξε 7'::7. ρά.ν ομο ς ώς

ΤΡΟ'Ι πpoνoί~ς προς ί:p όλ'l)ι~ ~ν τόσων :lΤCιί:ων τ ~ όϊ:σ'L':Ζ εση μειουν το ε;:t εν Ξ'7ος ε~ς '70'1 ΟΡ'η­
σ/.ε ΙJ7tΖΟν β Ιον μα τ» ( ενθ . &:νω,,:,. ) .
Ι 66, « 'ΕΖΖλησ Ι<Χ» , 1 926σ . :345 - :34 6 . ΠF βλ. Χ F 'J σ ο σ 7 ι) μ Ο 'J (Α') , 'λρ­
Ζ Lε ττ ι σ χ ό τ: ο υ Ό:\ θ .,ι ν (;) 'J . • . , Ι 1Ί με ρ oλoγ !.~z,χ Λ' 192 6 σ . 28 Ζα1 29, ενθα ύποστη­
ρΙζετα!. ΟΤ!. «μέγατ; ύπ-ηρξεν ό σΖα.νaα:λL σμΟς zctt ά:περίγραί:70ς 'ή σύγχυ σι τ» .
Iιi7. Π ε ρ ί -:-ϊj ς έπεΡΖομένης π'Χρα. 7 Ι) λ<Χ ι) συγχύσε ω ; έΖ -:-ϊjς Ζρ ήσε ως δύο 'ί;μερολο­
γ ίων 3Lελ:Χμβαν εν ό Ι1 α.ΤΡ L:Χ ΡΖr, ς ~lό ()lα ς Τ 'JΖων έν έΥ(Ρ Χ? 4> α'JΤΟU προς 70'1 ΟίΖουμενΙΖον
llLl-;pLiPZ"t;'} Γερμα νόν , έν (:) έ-;ονΙζε-:-ο , ;:Ρ Οζ το Ις χ)j,Ο~ζ , %:χ ι a":'L ({ 'ή σ/. έΨtς ;:Ep t ":'ou Ουνα.­
του '~ ε7:ιθ') μ'1j70:j ~ς άλλΙΧΥ7ις 70 '3 := :xX:x t σ~ 'r, με ρ οί.ογίσ') όιά -:-01.3 νέο υ O'J-:-(,) "',"εννΞλται ουχι.
έ"'ι: λόγων τυχον ΟεωΡ'η7Lχων z.x~ έϊ:Lσ7'tjμσνL% 6Jν, :iXi.' &7':o%λε~στ~zως έχ τc'iν τ:ρα.x~ι%ω~ν
κιχι βLΟ7 LΖων ου σ-ι:ερ ε ιων , ας 3 Lέ ρχεταL νυν 'η ρω σσ ΙΖ'η ' ΕΖκ);r; σΙα; , 7-ηρου σα -:-0 παλ α. ιΟν αύ­
τ/ς · ·'ή.μερολό γιον 'JΠQ -:-α.ς ου σι ωοως με,,;:xβλ 'ηOε ίσ:χ~ συνΟΤ;κας τ:άσ-Γις τ-~ς πολLΤLκ-ης %'Χι τ/ς
λ xΊ:z~ς ζω-ης , Ζ:ΧΙ έΖ -;ων ΧLνΟ 'Jνων (οΙος λ,Ζ . "'ι ~αO μ ~χΙ:χ Χϊ=ομ&Ζρ υνσ !.ζ τ{;)ν λα"ίΖι";)ν μ'Χ~ω,)
&;:0 τ-ης έϊ: φpo~ς ~ς 'Εκ%).-η σΙ:χς ) r.ι '~":'Lνες ::Xϊ:()ρpέ(.ί'Jσιν εκ -:-ι";)ν 8 IJU./.ZPE t(7),I -:-ο.j-;ων)) ( ( Έ %-
'ι

i·r. ~ ~ x (" O'JGX Ζ1ς 70 Ν. Δ /μα 7Ίjς 18/25 " Ϊ ανουα ρίου 1923, 8ι ' ou Ζϊχεν όρισθΊj
;; 7~ ώ ς ;-;;:- ος 7'~ν Έκκ):ησ[αν κα~ ":"α. θΡ"f)σχΖυτικα. ζ"f)τήμα":"α παρέμενεν έν 1σχόι
-:0 ΊΟ'JλιανΟν ' Ημερ ολόγιον 168. Σημειωτέον δτι ":"0 έν λόγφ Ν. Δ /μ:χ έξακολου­
θ εϊ , 7Uπικως τούλα χιστον , να. 1σXόΊJ κα ~ σημερον , μ'~ ά.νακλ"f)θεν -η -:Ρ ΟΠΟΠΟ Ι"f) ­
θεν 8ι ' έτέρου κανόνος 8ικα[ου. Τον 1σχυρισμον τούτον , κα~ σ'ήμΖρον είσέτι
πρ οβ αλλό μενο» μετ ? έπιμo νΊjς , ά.ν-:έκρουσΖν ά.ρχικως μεν ή 'EXXX"f)G[IΧ έν έπι­
κλ~ σει το υ γεγονότοτ; δτι ή 8ια. Διαταγματοτ; τη ς Π ολιτείατ σύγκλησ«; κατα.
Δεκ έμβ ρ ιον ":"ο υ 1923 ,Ίjς Ι . Σ . 1. προς συζ~'t"f)σιν κα~ του θέματοτ; ":"Ίjς πρ&­
σα ρμoγΊj ς του έκκλ"f)σιασ":"ικου ήμερολογ[ου προς το πολιτυων, παρέσχε 'ij
'EXXX"f)G[q. ":"0 8ικα[ωμα λ'ήψΖως ά.ποφάσΖως έπ ~ του '~ μερ oλoγ ιακoυ. ' Η απο ­
ψις IΧG't"f) εϊναι πρ08'ήλως ά.βάσιμος διό-τ ι 8ια. το υ έπικαλουμένου crUYXA"f)nxOU
τΊjς ' Γεραρ χίατ; Διαταγματοτ; περιελα μβανετο κα ~ ":"0 " Η μερ ολογ ιωών μεταξύ
των θεμ άτων της " Ημερησία ξ αυ'":"ης Διαταξεωτ; ύπο T~ν Ζννοιαν τΊjς λ~Ψεως
μεν έν8ε χομένως σχετικΥις ά.ποφάσεως , 8 ια. -;-ην 1uX'J'! ":"Ίjς όπο[ας θα: ιi8ει ά.σψα­
λως να. έκ80θη κυ ρωτ ικ'~ ταύτηξ 8ιά":"αξις νόμου , έφ ' δ σον αϋΤΊ) ά.ψεC:ψα ε1ς θέμα
ρυθμιζόμενον αλλως ύπο ":"ου νόμου . Διάφορον αποψιν έξ~νεγκεν ό Ά. Μαρ ί­
νος 169 uποσΤΊJρ[ξας ο":'ι ή πραξ ις τΥι ς ' ι. Συνό80υ , 8ι ' :ης ε1σ-ήχθ'Ι) έν τη 'EXXX"f)-
σία τΊjς Έλλά80ς το δτωρ θωμένον Ίουλιανον Ή με ρ ολόγιον , οδσα τυπικ ως διοι ­
κψικ-η πραξις , έφ ' δ σον 8εν ά.νεxλ~ θ'I) ύπο τΊj ς ΈκΚλφ[ας -η 8εν ~κυρC:)θ"f)
8ι ' ά.ποψάσεως του Σ .τ. ' Ε. έξακολουθΖ ϊ: , κα[ -:οι παραβιάζουσα κα":"ά τινα έκ ­
80Ζ'ήν , -:0'1 νόμον 170 , να: Ζϊνα ι ίσχυρα. μ'~ 8υναμέν"!) αλλως τε να: προσβλ"f)θη 8ι'
α 1-:"ΡΖω ς ά.κυ ρώσεως , άτε παρελθούση τ προ πολλου τΊj ς σxετικΊj ς 60μέ ρου
;-;ρ οθΖσμ [ χ.:: , o.J-;z κχ ι παρε μπιπτόντω ; να. έλΖγΖθη , μο λον ότι αύ'":"~ ή φύσιτ; τΊjς
ά.7:0?ΧσΞωζ δεν -f;--:o &μ ~γως όιo ~%:~--:~z:~ : Ο ~Ζ%.? Ζ,JγΟ1J σcι: ώς τοια ύτη ,,;·~ν κρίσιν
το υ 'λΧ·J;:-ω -:-ιχο:j. l( x-:x -:χ;r.α ά.;-;pό σ~ί:lj-:oς χχ-:-:-ι.σ,Χσ::ι. 'Γι Ξ-ν λόγω ά.πόψασις

% i. r; σ i χ» 19::! 5 σ. ::! 3" . Π ; ;'-λ . %χ : λ ; ') σ ') σ τ 6 μ') υ ( Α ') ' Α Ρ Ζ ι ε τ: ι σ % ό­

π Ο 1) " Α θ -ι: ') ω 'J . . .. ( H:λ~ ': ':ιλ':ι -: ~ :ZZ X Β ' 1 9~9 σ. :3 7 zλ ~ «cI-I διό ρθ ω σι; ",:, ou "Η μερ ολ ο -
γί ου » εν : « ' Α ν :ί; :: ί. χ σ ~ ~ H 19::! :- u . 18.
168. Π ;~λ , Π . Σ μ χ τ i. 'r, . T i; %':ί; '); -;ων γ:Ι μ ων -;ων Παλα ιοημερολ ογ ιτών %λτ: .
, ΑθΊ; ν χ ι 1956. Bi.. Ζ Χ : ΑΕΚ.... 1· ~- Ι 956. Α. Ζ α Ζ α Ρ ί α, Πα Ρ :l'Jο μο ι %υβ ε ρν-η τικοι
ό ιωγμο: πχi.αωr; με ; ')i.')γΙ-;CJ 'I . έ:-, : ,, ' Η . Φ . ο .» 1954 , 9. 17 4 σ . 5'
169. ' Α 'ι . .\1 χ Ρ i 'J ') υ , ' Η θρ -φ'%ε 'J7ΙΖη ελευ θερ ία . Άθ'r.να ι 1972 σ . 313·314 .
1 ίΟ . 1\. Χ7' /:ί.ίλςl EZSO z-ί; '1 ό νό μος , 'ίj -:-o ι -;0 Ν. Δ. τΊj ς 18 / 25 'Ιανου α ρ ίου 1923 όεν απη­
γόρ ευε 7fjV ε ~σ:χ'.'ω".·Ύί') 70~ 'Ji;tju -ίjμ ε ? oλoyιoυ έν τ/ Έκκλ'ησ Ι~ , &:λλα πρ οέ βλεπε Ρ"!Jτως ΟΤΙ
"διατ/ρεΤ-:-χ ι εν t<TI.'JL -:-0 'Ιουλ ιανον ' Ημε ρολ6γιον)) ώ ς προς την ΈΚΖλ-ησίαν . ΊΙ ό Ι:l7αζ ις
α.υτ/ , σννδ'n ζo μενΊj μ:Ιλ ισ-; χ προς -:-ην ΕΙσlJγ-ηΤιΖη'J "Εκθεσ ιν 70ϋ Νό μου , %αΟ' :;"'1 παρε ίχε­
το , ουτως ε Ιπε Ιν , τ; Ισ:-ωσ ι.ς χρ όν ου τ:~ Έκκλ~η σΙ~ Ο ι.α τ"ην χ.α !. ύπ' αύτ/ ς έν κα ι. ρ4) εύθέτcμ ά­
ποόοχην 70ϋ 'ΙΖω '~ μεp oλoγίoυ , ()εν είνα ι δυν ατον να έρ μ"Ι)'Jε υθη ώς απαγορε υουσα την με­
ταβολl)'J 70ϋ 'Ιουλιαν οϋ 'Η μερ ολο γίου ώς πρ ος την 'Exz);lJ crloι'J. Βλ. Ά. .Μ α ρ ί ν Ο u,
ενθ . αν ω τ. σ . 314.
'1''fjς 'Ιεράς Συνόδου , έξακολουθεΊ: κα ι σ"ήμερον ίσχύουσ :ι. : 7 '/ 7 , , : (:, '.

έτ:ι μίαν S Sε7ίαν πολλακ ιτ; "ή Π ολι,,;,εία έξεο"ήλωσε -;-r.') G'J-, 1, ~-,Z -:; . :1 _. : .:7-

τ1]ν ίσχt'.Ν 7ης 171.

Συνcι.φες τυγχάνε ι και 70 θέμα ';'Ίj ς ύτ:ό 7ινων τ:ροβληθείG'fjς :i'/7 ~G'Λr. :ι:· -_ :ι: . .-
κό,η70ς ":''fjς οιαληψθείσης είσαγωγ'fj ς έν 7'n Έκκλφί('f '1'OU οιωρθ ω μέ -ι'j'J Ί 'J J ­
λ ι αν ου 'Ημερολογίου , λόγ φ 7'fj ς κcι.,,:,α 70ν χρόνον λ~ Ψεως -;-'fjς G'/.ε7 ικΥ, ς * ;:-:,-
φασεω ; 7'fjς ΙΣ .Ι παραβιασεω τ; 70U τότε ίσχύΟ'170ς αρθρου 1 παρ. 2 70::3 ~ 'J -I­
-rάγμα70ς ':'ou 1911. Κα7α 7'Γιν οιά7α ξιν '":oU αρθρου τούτου -η Έκκλφί χ -;-ί\ ς
Έλλά.Οος ~,o ύπόχρεως, δπωτ; "YJp'n άπαρασαλεύ"ως 70υς ίερους Κανόνα ς
κα ι εύρ ίG'/.η7αι έν πνεuμα'":ικ'n κοινων ία και ένό7',Ι':'Ι με7α. πασών των 'Ορ ­
θοδόξω» Έκκλησιων κα ι 70U Οίκουμενικο υ Πατριαρχε ίου . 'Ως έκ ,, 'fjς τοια ύ­
της ένότ/70ς , οεν ~τo έπιτε τραμ μένον αύ--:'n, κατα τ1]ν αποψιν ταύτην , δπω ;
εισαγάΥ"{) "ήμερολόγιον μ'η συμπίπ-τον τ:ρος ,α ύπο ,ων αλλων όμοΟόξων Έκ­
κλησιων χρ"φψοποιούμενα . Κα'1'α 7~ν : ύπο το χ.ρά70ς τ'fjς ισχύος τ'fjς οιατάξεως
ταύτητ , διαμορφωθεϊσαν ομως πα ρ ' 'ή μϊν νομολογία» 70U Σ.--:.Ε.172 -η εννοια τα ύ­
της ~τo οτι αϋτη κατωχύρο υ μόνον 70υς περ] '1'0 δόγμα και ώρισμένα θεμελιώ­
δη ΟΙΟιΧ,,Ι,ικα θέματ α ίε ρο υς Καν όνα ς , ει ς ο1)ς βεβ α ίωτ; οεν OUναται να άναχθΊί
το θέμα '":ou -ημε ρολογ ίο υ . Κα,α. ,·ην έκοοχ·η-, λοιπόν ταύτην -η είσαγωγή του
διωρθωμένο υ "ήμερολ ογ ίου έν -:Ίί 'EXX):IjGlq.: μ'Γι θ ίξασα Οόγμα τ ι έκ "ων κα ι
ύπο του Συνταγματοτ; κcι.,oχυρ oυμένω'l , οε-ι ,?έρ ε ι τ:poo~λως άντισυνταγματικο'ι
χαρακτ-'fjρα. Και ,αυ,α μεν OUνα'Γ.α ι -ι χ εχωσ ιν ίσχυν έν συσχετισμώ πάντοτε
προς τα. έν ετει 1924 συν7αγμα7ιΧω ς κ pcι.--:o υ'Γ.α. Και τούτο διότι ~μεpoν -η
σχετικ~ συνταγματική οιά,,:αξις εχει έν --:ίJ) G''ι με ί4> τούτω οιαμορφωθ'n οϋτως ,
ωσ7ε να τυγχανωσι συνταγματικήτ; προστασίατ; ού μόνον οί περ] 70 Οόγμα,
άλλα και οί περ] ~ν λατρεία» ίεροι Κανόνες , --:ουθ ' δπερ σημαίνει δτι , ύπο τα.
σημερινα. τούλαχιστον δεδομένα, ι:)ς άν7ισυν'":αγμα,ικ,η οέον να χαρακτ/ρισθ'n
πάσα κίνησις μ~ άποοεχομένη το ~oη ύπο ,ου Οικουμενικου Πατριαρχείου και
ύπο 7:ης πλειονότητοτ; 7ων άγίω» Αύτωτεφαλων Έκκλησιων &κολουθούμενον
νέον , ~τoι «διωρ θωμένον» 'ήμερολόγιον 173.

171. Οϋτωτ άρνψικω ς μεν άπέρρ ιψε πρότασιν -:-ων παλαιοημερολογιτών ύποβληθεϊ­
σαν προ ς Τί;ν Δ' , Αναθεωρψικ'/ιν BouX~'! τοϋ 1948 περί σuμπεpιλήψεως εν τij':> Σύνταγμα­
τι έρμηνεuτικης δηλώσεως, κσιθ' Τιν «εΙς τ/ν θρησκεuτικ-ην έλεuθεΡ[αν περιλσιμβάνετσιι κσιΙ
το Ορησκευεσθαι κατOC το Π. ' Η μερ ολόγιον » , θετικως δε σuνέτpεςε τΊi Έκκλησ[q: εν τΊi
προσπσιθε[q: σιυτ'ijς προς πεpιστoλ~ν της έν τοϊ:ς κόλποις σιύτης έκδηλωθε[σης άντσιρσ[ας των
πσιλσιιοημερολογιτων, αν καΙ οχι πάντοτε μετOC σuνεπεΙσις.
172. Σ . τ. Ε . 609-612/196 7. Βλ. εν: Ά . ΛΙ σι Ρ Ι ν ο u, ενθ. άνωτ. σ. 315.
Ι 73. ' Η περΙ διορθώσεως το;:; 'louXLocvoiJ ΉμεΡολογ[οu άπόφασις έγένετο τελ ικω ς ιXr.o­
δεκτ/ ύπο της πλειονότητος των άγιωτάτων 'Ορθοδόξων Έκκλ-ησιων , κσιτOC τ/ν έξη ς ΖΡ Ο­
νoλoγικ~ν σειράν : '1'πο των Έκκλησιων Κων/λεως, ΚUΠΡοu κσιΙ 'Ελλάδος τΊi 10/2 3 :'I :1: ρ ­
-rtou 1921ι , ΠολωνΙας H /2lι 'louvlou 1921ι , ΡοuμσινΙσις 1 /1lι 'OκτωβρΙοu 1924, Γε ωΡ γ l:ις

ΙΖ
 2. Τά ύπό τ ών παλαιοημερολο γιτών χρησιμοποιηθέντα π ρ ός
σ τερ έω σ ιν κα], έν ίσχυ σ ιν του κιν ήματος α υ .ών μέσα .

'Ως ΥιΟ'η έλέΖθΎ) .η ε1σIΧγωγ,η -;OU διωρθωμένου " Ι ουλ ιανο ύ " Ημερολο γί ου
ε'l -:-n Έxκλrισ['{- -:Ίjς 'Ελλά.Οος έγέ'nησεν άν-:[ορασ['1 τινα τφοεΡΖομένη'l εκ
ί::ι...~%.ων χυρίω ς χυχλων, ά'/7Ι'7ιθΖμένων , έκ λόγων Cίυ,/z ιό·ίισεως , προς 7ην έ-r:Ζ'λ­
θ οu σαν με-:lΧβOλ'ίjν ]74. ' Η άν-; [ορασις !Ζ1Ί7Ύ) , -:'{j όΟ'ηγ['{- όλ[γων έπ ι-:ηοε[ω'l :Χγιο-

~Ι Σετ:-:εμ βρίω /4 "Οκτωβρ ίου 192 7 ( << ' Ε Ζ Ζ λ Ύ) σ ί (Χ )) 1927 σ . 28 7 ), ' λλε;χνδρεΙ(Χς
1/14 " Οκτω β ρ ίου 19 29 , Βο')λγ(Χρ ί(Χς 7 /~ 0 Δ αε μβ ρ ίο') 1968. Πρ βλ « ' Ε Ζ Ζ ί.-η σί (Χ ν ))
1968 σ. 290 . Ι r e η eο D ο e η s. Les P al eoi rnerol ogites (~n Grcce et lenrs :\10-
nasteres έν ; «IJ'cnikol\)) 41. (1971 ) Νο 4 σ. 5 49 . ΤΙ, παλαι όν Ίι μερολ6γιον αΖολουοουσι
σήμερον τα Πατριαρχεϊα " Ιερο σολύμων , Ρωσία; ZX L Σερ βίαξ , 'ί) Αυτόνομα; 'ΕΖΖί:φ ί(Χ
Τ σεχο σλοβαείατ , -:0 Θεοβαδιστον 'Όρος Σινα Z(XL -:0 "Α γιο» 'Ό ρ ο ς .
1 ΊΙί . Έχ του περιο8'ικου «'Ανάπλασις» αποσπώ μεν 7α έξ~ ς χα.ρακΤ/ριστικα. σ70Ι ­
χεϊα , άτινα εμφανΙζουσι 7'~ν εκτχσιν 7Ί)ς σημειωθε ίση ι; τό τε &ν 7ι3 ρ~σε ω ς : ({Τ;) κακον έπΙ
τcλj ΠΡΟΚΕιμένου είνα.ι Ο1'Ι α] συν τηρητυτα] ζL6ται &'π6 ψεις -;(71'1 ό·)ο ( Ε λλήν ων Πατριαρχών
μα τ; ( έννοεί -:Ο,Jς Π ατρ ια ρχατ , Αλεξανδρεία; ZX L Ί ερσσ ',ίΛ μω'ι ) έσΖχνδ±λισ(Χν όπωσδήπυ ­
τε -;-(,'1 θΡ'fJσ~εuτ~,6 ιν συνείδησιν με ρικων Χν θρ C::);: ω ν . ,:Λ ό :: ι:ι ~σ ~ έν ~ χ φ ελε'L rxl'.y;Wv πε πσ ι­
θ-ή σε ι περί τ/ζ έννοΙα ς 7ων zp ιστια.ν~κ(-;-)ν Οr.J~.'μ i 7ω'J. a ~είΟ(Λ" Z LVO'J'/o'J:; σχίσματοτ Ζλ::. μέ­
χρ ις σδ επείσθησαν β εβ α.Ι ω ς Ζ 'Χί 0 ;;-;0 ι (>:~ ό Ζ'1 :: ΙΖ,.-. Ν ;:') σ (7)ς δ ί%α.ω ν ν ' &γfj συΖrισf.J U'J Ζ.α.ο
t

δ σον ώς έλυθ'ΙΙ 70 ζl'J -:-ημα. ούό ±ν 36γ :.1Χ zxl ".J·~όε μ [χ at:x::-::r: ; t:; -:-ης 'ΕΖΖΧ"ιισΙας ΖΖΙVΟ',;νε'Jσε
ν~ δια.σ-:-ρα. c;/Γ; κα Ι v?: Ζα.-: :Χ:;;'Χ7ιι θ-?, . Tr.J tr.J~ 7r.., ΖΧF ::r:Ζ 71j~t σ -: LΖον έϊ:'εισ6διον ελα.βε ΖC::)ρα.ν έν
' ~\O-ήν'XLς Ζ/Χ7 ± -:-Γ,ν ϊ:Ρ C::J7ςJ -;. μ έ ;; α.'I . ;~ 7ε ~.';.xIX Ι -: Ι'ι έ~ Ζινc/) μενα. ι β εβ α. ίω ς ύ-:-: ό 70ϋ θρησΖευ ­
,,;tzr;:j των ~+;Xv'): Ε:ϊ:ε [σΟ"r, u χ') ., ): ;: X ;' XG7rJ~'J με -:- :! τ ινων &ί),ων ιiγα.O(';')') "'(ερόν-:ων Ε ις σΤΥ ­
κέν7;; ω σ ιν . 7~ν ι:, ;:r.ι [χν oti 7 t·) v ~ z.) 7'~-::Γ..ι ') « ε ~ΟΓ..ι ;:rΛ"f, σε ω ς n ϊ:ρ (γι.ν+'''rrεΩ,ε 3~~ 7(,ν 'ί)μέ ρ 'Χν ε :­
κεIν.,~ν « έ;:~ -;? I')-::·~n -; ~~ " ] ];. X~.' ;.ι'X-; ~ ~λ'X~~ ε Ζώ ;,'Χν ",., σ'JγΖέ',Ι,:,ρώσι:; εΙς -:-r,') ό;:οΙχν 'ή «'Εϊ: Ι-­
'7p rj7:""f, n έμ ~ 'Χ') ~ σθε Iσ x ό ~ X "'Jrj X~ εί. ω·) ΖΧ ! Χ";'Ρ'Χ μμi-:ων Ζρ ισ-: ι:χνων διετύ πωσε με όρ μ"Ιϊν
-;;) ;: 6 ? ~σ μ x r.; -;~ X ~'j'J -;:Χ a·>. Ζίj,ι. ·) ~Ζ i lIx-;p~:χ;,zε Τ~ δ εν έδέzθ "ljσ~ν -=-Ιϊν με '7:χ β Oλ~ν '7Ι:Ι ~ t 1-1 -
με ;: ι:ιί.r.Γ:f Γ..ι'J . -;Γ):Ι-;Γ.. ~d. ;.ι:Χ: ~·JΖ'.ι ι:: -; ~ ",. Ό ;; OΓ..ι ό o ~Ιx iztVS'JVZ'JZV ΖΖ -:-η ς πρω το βουλία ; -;ων λο ι­
;: (~ν ' ΕΖΖί:r, G ~ώ'J " ~ ')rj :i ".' ') F -; 'Χ ~ έz μZ 7'Xλί~ε?ιS μενo~ -:-Ιϊν Xj'xo·r,'J σ'JνΖ Ιό"ljσ ιν ZXL -:"Ιϊν εν ­
' ~γ),Γ..ι') z,ji. i ~z ~ x·'I -;(7).,1 x~::x: o ω') "."J') "J. ~Z(7J'J ε'ι ι:ιρΙχς -;ινος '70U Π ε φ 'Χ Ι&J ; Ζ Χ!. %'Χί7"ηλε υιSμενoι -:·/jV
z ,jcri ~z ~ :x:') 7 Χ 'J7ςJ o~ :x -:-'1,; έ μ ? χ·,Ι [σε Ι:.>ς -:ων &.>ς μονχχ("':)ν εΖ --:(J\J άγίσ'J >Ό ρ ους έ9αν~ -:~ζΓJν -;&.
i 7'JZ·'I Ο'Jμ χ -;:.t: 7 ( ') ',1 . Ε Τ; ~-:: ~όέ; ~ Γ)ς i. 'Χ Ο ϊ: J, 'Χ ν ο:; Ζ-ήρ υ; εξ έμτ;αΟε ί:χς Ζα !. Υ.λλων ΞΛ--:ε ­
Χ ι":)') z xt Χ') χ ; [ω') :iνθ;:(:) ;':fj') έλΧ7ιjρίων Ζ ινΟ'Jμενος &πε7:εφΧΟ·'ι ν α a~'Χ,,:uτ;ώσn 07~ Ίι 'ΕΖ­
Ζί:ΓισΙ'Χ 77,; tE j j .iofj; 'j·j06XUJ:; Ζ~νΟ'J μέγfJ ύ ;-:(; σ-;oρ γ~zoυ ένόι::ιφέρσντος προς τα ϊ:'νεu μ'ΧΤL­
, Ζ :< 7Γιζ 7Z Z 'JX . a ~'1.7:F:ί: 7 7ε~ μΖγ'Χ εγΧλημχ ΟLΧ σ'~ρέφουσχ 7~ όόγμα7α χΧριν " . . πολL'7 LΖ(-;)~'
σΖ Ο ϊ:(7) ,) ! ΙΩ έ-:: ~όE ξ ~ Γ..ι ; Z ε~ ~~σ 7'lι ς ουτος 7συ λόγου, ΖατεβLβά. σΟ"η βLα.ίως εΖ του βήματος ύπ α.
: 7 ~ς o~:x μ:X Ρ7')Ρ ΙΧζ -;ι-;)ν έΖε ?~ (.ιν")'Jν,:,ων. Τ() &ΠΟ7έλεσμα. τ/ζ (jΧ"fjζ ενεργείας ταΛJ7tjς .η"":'Ο πρ&γ­
μα,,: ι σ')γ%~γr,-; ~Ζ;..ι ·) %χ! δ'r,λω 7 ~Ζ()ν της ά:/νότ/τος του OpΊjG~ZIJ~LZOG φρονήματος του λχου .
'Ό-;α.ν όμ:xό ~zι":)ς rj~ ;:ερ Ι '7'γ) ς Ζ%χ-;()ν συγΖεν-:;ρωθέντες έν 7Υι ιχίοουσΥ; "(υνα.ίΖες Ζαt ~νόρες
ϊ:Ρ(JσΤι λθον ε Ις 7(ιν '-_-\ ΡΖ ~ε;: ~σ-/..')ϊ:,rιν ό ιιΧ νCι. . όLα.ι3'lιJ.(~σΟ'Jν 7'~ν διαμα.Ρ7υpΙ~ν -;ων o~Gι τ/ν . . .
όιασ 7ρ σ ?"r,ν 7Γις θ ;;·Γισz ε ~:x; . έ ξtλε ξ χν Ζ;:ι-;ρ ο;:ήν , ~ν'Y.. x{) :-η π αΡ(J1Jσ LΧσΟ:n έν(:)~~(N -;01) .J]::ΙΖ .
' .Ι\ ΡΖι ε;: ισΖ67:'..ι') Ζ Χ Ι o ~x~ι ~xσ '{; -:-Γιν Οιχμ'Χρ-: υρ Ι χν . ' Εν 7Ι:) μ ε -:ΙΧ ξ'J Ζρ6νι.;.> , Ζχ-;όϊ: ιν ό ~X 7~ ­
"Γ'Ι:::; ~ έΖ Ρα7ήΟ'Ι;Gα.ν ,Λ ό'JΓJ X"{'JP'7Xt μΟ'J ΧΖοt χα.!. &πεμΓ.Ν (:)Ο'lj σχν ε Ι ς Ζν "{ρ α. ςJ εIoν :-7ις ' .:\ρz~ε ­
<;: ι σΖσπη ς . o υ7f..ιΙ OL' rJ,jο εν;Jς μΖν έ";'Χ 'JΡΟ'j ϊ: tσ7')ϊ: Ο ~'1j7 tΖ(JG -: χ')-; ι)-:-η-; α ς -~ σ::x.ν ε ? (ι)ό ~ασ μ έν o ~ ,
ρε ι,ω,ι ίε ρο μονάΖων , ό()"fjγ"ή σίf. σrι. ε1ς « ιΧζ ΙOΚίf.τ:1.κρ ι,oν ιΧπείθεΙ ίf.ν π;:. ~ ; ~r:,
φωγ~,/ -;Υις 'Εκκλ"fjσ ία ς» 175 ε;ικ'/oυμένη'i μέΖ Ρ Ι διαιρέσεωτ; ';"ου πί:rι ;:. ι;)­
ματο ; αυ,: ~ς 176 , κατέφυγεν ε~ ς άνορθ ό8οξα μέσα , προκειμένου να 7:C1.F:ι. ­
GU p~IJ τον λαον 177 , οr:ερ κα Ι εν τ ισ ι περιπτώσεσ ιν έπέτυχε, παρά 7~ς &πε­
γνω σμένα τ; προσπαθε ί ατ -6j ς τε οιοική σεως -;'Γ, ς 'Εκκλησίας 178 χ.αΙ 70υ ίο Κλ'ή -

~φε ρ oν az μεΟ' έαυτών ό μ εν 20. 000 δρχ. ό az πε ρ ] τα ς 65 .000 π ροερχομένων μ5:λλον έκ

τι":)') θρ·ιισκευτι%ι7}ν συγκεντρώσεων, ταζ όπo[~ς συνεκχλουν εντΌς Τ[;)') Ζατοικ ιων των, κα,Ο'
α ς έξεφανΧ'7 ιζον zctt προσηλύτιζο» χγαοας z ~Δ θεοσε βεϊτ; γυνα.Τκ :χς Ζ,αι Ζορ1σιιχ , τ ά; ό π ο Ιας
έχεφ οθέτουν εΙς μογΥ.:χΧς (!) παρά εκ π ωλησεω; ~ηOεν . .. έμπορε'Jμ&των εξ t ..Αγίου " 0-
ρουζ atd: τα όΠΟ L:Χ ούδεμ ίαν ε!Ζ ον να επιοε ΙξΟ 1JV π ι σ το ποίη σ ιν, Λ] ένέρ γει~α χ),λω ς των δύ ο
ΤΟ1,)7ω ν 'ί) σα.ν άπο Ζα. φο υ γν ω στά ] εΖ δ ιαφ όρων κατχ "("{ελιων , 3 ι α 7ας περιέρ γουτ; πα ννυ ­
χ ί ου ς συγκεντρώσει ξ , ε ις τας ό ποΙα.ς συν έρρεε ϊ=λ'ηΟ ος γυν α ικ ων x rxL Ζο ρα.σ Ιων . Πα ρ αυ τα
ούτοι απηλαθησαν οια τ/ ς Ί\σ71J'Jο μιχ-η ς '.Lιρχης » Ήλ . «'Ε πL της αφο μοι ώσ ε ω ; τοu 'Εχ "':
κλη σ ι α στικου " Η με ρ ολογ ίου» έν : «' Α ν ά. π λ α σ ι ς »
19 24 , σ .Ι0 .5 -1Ο 6. Π ρ β λ . z cx l « Ζ ω­
'~ ν )) Ι 92 4, σ " 120 , «Τ ε ρ Ο 'J Σ ύ ν Ο ε σ μ ο
,1» 1924 Ε:τος 1(.;.\1, ;-;:z p [fJaO~ Α. '. :Χρ . ί . Ο [
πε ρ ] (~ν ό λόγο ; ανωτέρ ω μοναχοL -tι σαν ο[ Π αϊσ ιοξ ΦΙ'lΓJzα.λΙΓJ7 XZ'Ι;~ z xt X:: ,jcrX'Je O'; Β ;: έ--: ­
τα ρ οτ; ( βλ Σ . Κ α Ρ α μ 1) τ σ ο 'J - Γ α μ β Ρ ο ύ i. ι α , ~'I O . Χνω 7 . σ . 64-66 ).
175 . «'ΕΚΖ λησ (α» , Α ' σ . 4 11-'. 12,
176. Κ ·) 7: Ρ ι α ν ο υ λ α Ζ α'l 5:. lIo (χ '~ οιχ,?,, ::χ :.E 7 Χ ~·, Π:ύ.χι')J zcxl );" έ " ,) Ή μ Ζ­
ρολογ (σ'] σ . 12.
17-;. I \" :'l7 x -:-f;'J ~:;7 ;... ''' - -Ί - Ι 9 :! -ί ΓI:Ι ~X ':I Ξ 7~z'ζ'I 'E~.-/.."",j.~"j·. 7~~ Ί , ~ ·J·r...ι3'J.ι r) z :: ~ ΖΞ '.?Χί:r. ς

της &ν-:-ιa?χσεως « '; ;:;.1 7 ~ ;: ;: ~ fJ/:r. ~ 7. 7~ς ·~ :: ε :: 7. ~;: ~ 'JΞ ω ~ 7{~'1 ~ z: fu'l Z :Ι ~ ι:, !j'~Ι'J'J ~Z 7 .....~ Z '>"'J 7 X~
κα7α -:-ης ' Ε ΖΖί:ι; σ [:ι ς Z 'X ~ G7:: t ~ rJ'''7 X ~ Ζ :Ι 7' :Ι'~ 7~ ς 7~ ~ ~ ε ;: Χ .; ZX ~ :i μΙ')'.Lτ, ο;r"'J ·~:J.itl ·1 θ ;, ·r. G""/.. ε~:ι ς .
ΠΡΟ Ζ α.λου σι οε διχ όν ΓΛΧ'; Ζ'ΧΙ ε::~ l:χ .; » . Βλ . «' Ε Ζ Ζ ί. 'r. σ ~ Χ ' J)) . Α ' σ. --i Ι :! . (Ω ~ οΖ Z :Ι ~ .,.,
«" .:\νΧπλασις» τ::χρ ε--:7ιρ ει : « εί ; Ζ ω F [ Χ f:.J7ZX(;J=:C ·Γ, UJΧ :Ι . ;..ι 6ί.~ ; ;: :Χ ~ """ j σ ~ χ σ&7. ;.1 ;: Χί. :Ι ~ Γ... ·r. μΞ ;.rj -
λογ Ι-C-ljζ μοναχο ς κα ι. αρχ Ιση ν α λέ'ΓΓί ;; --: ~ εΤν :χ ι χνΧθ ε μΧ 7Lσ;ιt 'J'Λ ,j σΓΛ ΧΖr.ιλσ "..ι θ,:/j,1 « 7 ;.1 '1 tr ' J
J

ilμ ε ρ ολόγ ων TL7J') &Οέων αστρονόμων» , -:0 « ~α;:!.zOν» Z:xt «ΥρΧ·,"'/. ΙΖΓ.ι'J )) Ζ:Λ (ι '~ Χ~ 70 « 7: Χ ­
τρ ιον» oημtOυρ γε~τα ι ά. μέσως πυ Ρ "r,ν παλαω·1jμερολογιαΖ ός , δι ό τι ό ε 'Ί7: ισ7 0 ~ Ζ:Χ Ι 'X7: I . rJ'J ;

λαο ς πιστεύε ι είς τα χ-ηρύγμα.τα. των φανατισμένων καλoγ~pων , έτ:α.zoλ o υθε ~ οε χ'l:ισ7 Χ­
τωσ ι ; τ(7)') κατο(κων» ( Βλ « 'Αν ±π λ α σ ι 'Ι» 1 9 :~J 2 σ. 301 ).
.1 7 8. ~ I-I πα.ραινετιχη ΆΕγκ{)%.λιος τΥις ~ I . Σ'JνόΟΟ1J , ά.φου ετι ,x π x ~ κχτεοεΙ"νυε -;α ε%.
Trις ο ιορ θ ώ σε ως του 'ί'jμερ oλoγ ίoυ προελθ 6ντα. άγα.θΎ , Ζ,χθ' δσον &φop~ εΙς «τ(-) Ζοινω ν ΙΖ όν ,
ΟΙΖσνο μι%ον κ αι. 0pΊjσκευτιχoν συμφέρον τ(;)ν Ζρισ-;ια.ν.<'7Jν» κα.τεΖλεΙετο οια τι";)ν έξης λόγ ων :
f~ T o δπέ ρ -;ιχ-:-ον ΟΙΖαίω μα του OLEIJO'JVEt') 7·ην ;ΒΖχ.λη σ ίαν άν~κει είς τΙΙν ( Ιε ρ α ρ χ ίαν, 'fι--:ις,
συ μφ ών ως πρ ο ς τας οιατάξεις των ΟΙΖουμενιχων Σ υνόοων, εγκύρως ρυΟμΙζει παν άν α φ αι­
ν6μενον ζ~~τ·ημ(Χ. (11 π ρ ος τ/ιν ύπε Ρ 7 :Χ 7"lj ν ΤΧ1.JΤ·ιjν ' .l\ΡΖην 7ί)ζ '.ΕΧΖλ·1jσΙας &νευλχβει(Χ χαt
άπε ΙΟει α εΙναι μέγιστον ά μ ά.Ρ Τlj μα και. Υ.. ολά.ζε ,,;;α ι {JΠΟ ",:ων κα.νόνων 7"~ς 'Εχκλησ Ιας . ΛΙ άνο \'
ο ( μ'η ανήκοντες εΙς τ/ιν ορθό80ζον 'ΕΖΖϊ:ησίχν τολμωσι να επιχρ~νωσι ZcΧt να άμφισβητ(~σ,~
το Υ..υρος τ [;)ν απο φ ά.σεων ' όλoκλ~ Ρ 01) τη ς ~ I ε p cχ PZ Ια ς ~~ς ' ΕΚΖλη σtα ς , χα ~ μόνον εzθp o ~ 7ης
'ΕΖΖλfjσΙα ς ΖcΛ τrις Oρησχ ε~ας ο υν αντα. ι ν α. πα.ρασυρωσιτΟν λα ον εΙς ΤΓJ ι αυτην cΧπειθειαν .. , ))
Βλ «' Ε Ζ κ λ'η σ( αν» , Α ' σ . lιI2 .11ρ βλ Χ ρυ σ ο στ ό μου ( Α') , ΆΡ .Ζιε π ι­
σ Ζ ό π σ υ 'Λ Ο η ν ('iJ ν. , ., ΊΙ μερ ολογ ιτικων κ,",:τηγο ρ ι ων ~λε'Γl. oς.
' Αθ1)νησ ι 19 3 7 ,σ .
3. 'Γου αύ του,Ίι a ι όρθω σις . . . έν: «'Ε ΚΖλησία» 193 3 σ . 2 25 έ π . 'Γου X 'J,
τ? υ , fI I 'ΕΧΖλ"fj σία τ9) ς ( Ελλ&οο ς έπ ι. -:71 -19 0 0fι ε~ ε7 εΙ~ 7~ ς ~a Ρ ύ σε ως CL1J-:-η ς ύπο του' ..Απ .
Παύλου, έν : ;,Θεολογ(α» 195:3 σ. r.9(i . Δ ω ρ σ Οέ ο ') ( Κ ο τ τ α ρ α ), λΙηΤ ;;Οϊ

/
180

ρ ου 179 να. σωφρονήσωσι ο ια. -:ης πε ιθοϋς -:ο ')ς &'J-:ιορ ωψ,ας κα ι να. &πο,;,ρ έψωσι
-:~ν Ο ι&.σπασ ιν "Ίj ς ένότψο ς έν -;o~ς x6X..rJL:; X'J 7 t; :; 180 . το &ποτέλεσμα δπηρ ­
ζ εν ~ l5ξυνσις των με,,:,αξυ Έκxί:φ ~ ::ις x::ι~ .. ::ιλαΙΟΊ]μερολογ ι"ων σχέσεων 181 .

Είδικ ώτερον

α) π ο λ ι -; ι χ Τι έ χ ;J. ε -; :i λ λ ε J σ Ι ς -; ο ') ζ "fJ τ .~ μ α τ ο ς

'Η
, κατα
,~,
--; .fj'J
\
ε::: IJ Ζγ:J -:X"J-:-" ·I o
.
:: -: :Ζ.:
-
X 7 "j°J'J ".J.
. \ α' στα' θ ει α
;: ':.ι I . ~ 7~zγj
"
και ανω-

μαλία παρέσχ ε» Εό Χ'';;'J ς . έ < 'J ~ 'J7r;: L/. fj&r-;z:; 'J~ .. ::ιί. xι':,-ψ ε;;oλoγ~τα ι , έπεχε [ PΎJ ­
σαν τδν συ υι.z,,:,~ σμ~"ι 7 1J::; θ ~~ tJ~ ~J 7~ΖΙ:Ι~ -:: ι:ι ; 7 'J -:~ί. ~ 7~ ~ :7.Z~"1 ~.r.'7γ~ μ~ 18 2. Πρά.γμα ­
τ ι ~ o~χ 7 0 :j ~·r, μι:,·: -r, --;' : 'J'..ι 7.7ι:,~ -;'j~ ' _-\ -: :~i. '. 'j'J ~ . 24: Ξ :: ~ ~ ί:~ θΞ: ~σ x μεταπολίτευ ..
σ~~ Z'l t Ej).xo~ o~x -:-~ ; Ξ;,....~ λ θ ~a~ ·JG Ξ: w.; -:-~ .; -~.:ι; ;.ι'jΖ ~χ : ~ :χ~. 7::Χ;'Ξ:G 7:fθ"η ύπο -:ων
ά.ν'7~Oρ ώ\I7ω\) Ξ: ~~ 7 f,\1 ·r. :-ΙΞ:~ 'ji.r:/·:, ~ χ%.·fι'l i j j .1........~\J~ ώ :; ·;ιθ ~Z(,~ Χ'/-:-'j '.J?γΟζ αύ-:-~ς 183 .
Τί;) λ6γ~ 7Cι'):'!;) cΛ 7:Χi.χ ~ο"rι μΖ ? Cι i.':.ι"'(~:"Χ~ Ζ7 ΧΖθ·'ισ χ') {ι7:'Ξ:;; --:-~:; Bχ σΩ.z[~ς~ έκμε ­
ταλλευό μενο ι Ζ'J7έ:ι..νω ς 7Ύjν %.ομμ~--:~χ·r,\J , έν O'~Z~ 7 0 ;:) Δ:'ί μ(,·~·'ι ? [σμ X70 ς ~ Οt χμά. ­
Ζ"'ι'Ι χσ. ~ έχσ.IJ.ιέΡ'ι'ησlχν έν GU'JEXE['f -;-ην εrοησι'J δ τ ι «μία με-:α βοί:η -;oU χ::ιθε­
σ-:ω-:ο ς έν 'Ελλάοι θ7. έπαναφέρη το παλαιόν ~μεpoλόγLOν» 184. Καυστυών

πολ ί το υ Λ α Ρ ί σ Ί) ς , Ή νομοκανονικη θέσις του έλλψικου παλ/κου ζητήματος , έν :

« ΑΕ ΚΔ » 1947 σ . 233 έπ . Τ ο υ α ύ τ ο υ , Παρατητήσε «; έπι τ/ ς γνω ματεύσεωσ των
κ .κ. κα:θΊ)γητων έπι του ποιλ/κου ζητ/ματος έν : «ΑΕΚΔ» 1951 σ . 2 έπ , Ί ω . Π α ν α­
γ ο π ο ύ λ ο υ , "Ιουλιανό» - Γρηγορι!Χνον Ήμερολόγιον κ!Χι οΙ Παλ /τα ; έν ήj Αύτωτε­
ι:ράλ<ι> Έκκλησ[~ τ/ς Έλλάl)ος. ' Αθηναι 19 39 σ. 14. Π . II α ν α γ ι ω τ ά κ ο υ - Σ.
Άλεξανl)ροποuλου, Ί-Ι θέσις του Έλληνικου. . . σ . 11.
1 79. Παραλλήλωτ καΙ ό «Ίερος Σύνδεσμοτ;» οργανον των 'Ιερων Συνδέσμων τ/ς 'Ελ­
λάl)ος , συν [στα 'ii> έφημεΡι!Χκii> κλΊ]ρ<ι> «δ π ω τ; άναπ.u;η καΙ διασαφηνίσγ; προς το πο ίμν ιόν
του το ζΊ]τ/μα του "ήμερολογίου κατ,χ τα: άκλόνΊ)τα έπιχεφΊ]μ!Χτα των σχετικων Έγκυ­
κλίων τ/ς Έκκλησίας , διαφωτίζων οϋτω κ!χτ·,χ καθηκον τους χριστιανούξ έπΙ των όρθων
καΙ δικαίων άποι:ράσεων της σεπτης 'Ιεραρχία; . . . ». Βλ. «'Ι ε ρ ο ν Σ ύ ν Ι) ε σ μ ο ν» ετος
ΚΔ . , περίοδ. Δ' 22-/1-192/1 σ. 1.
'180. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, 1\1 η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς, Κρ ίσεις
έπΙ των τροπολογιών έπΙ των όίρθρων 1 κ!ΧΙ 2 του σχε δ ίου Συνταγματοτ τ/ς ΈΠΙΤΡ 07τ/ς
έπΙ της άναθεωρΊ]σεως ,ou Συνταγματοτ ,ou κ . Κ. Τσάτσου Βουλευτού ' Αθηνων . ' Aθ'ijναι
1949 σ . 4. Τ ο υ α u τ ο υ, Ή θέσις ,ou έορτολογικου ζη Τήμ!Χτο ς .. . Άθηναι '1947, «Έ κ­
κ λ Τι σ ία» 1948 σ. 235 έπ.
181 . Βασιλείου ('Ατέσ"η ) , Μητροπολίτου πρ . ΛΊ]μνου , Έπ ί­
το μος Έπισκοπικ-η 'Ιστορία . .. σ. 14 , 89-90. Γ. Κ ο ν ι Ι) ά ρ 'η , Έπίτομος Έκκλησ.
'Ιστορ ί!Χ της Έλλάl)ος . Άθηνοι;ι 1938 σ . 392 .
182. Π ρ βλ. « Ά κ ρ ό π ο λ ι ν » 1'1-4-71.
18 3. Πολυκάρπο υ (Σ υνοl)ινοu) , Μητροπολίτο υ Μ ε σ σ η­
ν ί α ς, ' ΑπομνΊ)μονεΙΙμ!Χτα . . . σ . 130. Πρβλ. 'Α ρ Χ ι μ . 'Α ν θ. Ρ ο u σ σ α: , ενθ' &νωτ.
σ. 20.
184. Ό Μψροπολίτ/ς Τρ!Χπεζουντος ΧρΙΙσανθος, μεταβα:ς έν ετει 1927 ε Ις "Αγ. ~o ­
ρος έπΙ άποστολη , Ι)ιεπ ίστωσεν ο τι "ή κ!Χτα: του νέου "ήμερολογ[ου άντ[l)ρασις μερίl)ος τινος
 181

v/~ /. ~ Γ.J'J -;ou δελτ ίου «ΈχκλΊJσία» εψεξε -τότε όριμέως «7"~ν άνίερον &πόϊ:ε ~ ρ :ι:')
i'JX μ[ ~ ~ ω ς '7'1jς θ ρη<Γ,α[ο:ς χαι έχμ~'7o:λλ~όσεω ς '70υ ζΊj7ήμO:'70ς '7'fj ς Οωρθ6.>σεω ς
-;- fj:::; 'ί; μ~ ρoλoγ (01) ) 185. ΈλέΖθΊ] μocλ~σ-;- :Ζ, δτι ο Ε παλα ιοη μερολογϊτα ι έφέΡΟ'l'70
~ Ζ CJ'I-;-~ ς συμπήξει χα ι roto'l πολ ιτ ικόν χόμμα , έ'Ι 'Aθ'ή'l α ~ς το ύλαχιστον , με γ'lω­
G7 0'J ά.pz~ηγόν 186. ~ Ως zI'/C1.t CPUGtxO'J ~η προσπάθ ε ι α πολ ιτυωποι ήσεωτ; '":"ου ·ήμε ρο­
λο ..( t-x z ou ζ·ΙΙ'7·~ μα'70ς , eΧ7':εσχόπε!. ε ι ς '7 0 '1 πρ οσετα ι ρισμδν --:ων δυση ρεστημένων
εΖ 7~ ς μεταπολιτεύσεωξ ο'Παδων -:>~ς Β ασιλε ίατ , Ζα.Ι εις 7ην O~α '70ύ'70υ έ'Α­
υ/.υσι'ι '7'ιj ς πα ρ αταξεω ξ '7ω'l παλαιοη με ρολογ ιτών ο ια στο ιχείων έκ χομμα7ιχω,1
ό ρμωμένων έλαη ρ ίων , γεγ ο'lο ς Οτ.ερ ά.Ψ'fι ρε ~ -:0,1 ά.χρα ιφνως ένοοεΧΧλη σιαστικον
'701) ζη"ήμ Ο:70 ς Ζα ρακ,,;,,'fj ρα . Ή έπ ιο ίωξις , έξ &λλου αϋ7η, οεν ~τo δύσκο λον
να έπι-:όΖη , δεδο μένο υ ";"01) πσλιτυω ύ κλί ματος -: 'fjς Χ6.>ρας χαι να έν~σZόση "Ι]ν
~oη ύφ ιστα μένην ά.ν'7ίΟρασι'l ΧΟ:7α 70 υ νέου 'ίj με ρ oλoγ ίOυ ]8 7.

Οϋτω ; αί «ά.νόη70ιn έκεΊ:ναι φω ν α ί ,ων «επιτηδείων » , κυρίως ρ α σοφόρων ,

συνδυαζόμενα ι , κα7α ":'1]'1 δπ ' οψιν περ ίοδον , με 71]'1 συσημ α7ικ-ην διασπ ο ρά»
φη μων κατα του ο ιω ρ θω μέν ου 'ίj με ρoλoγ [o υ, πρ οσέ διδον ε Ις τα ομμα7α ,,: ων
ά.Ο α ων ά.νθρ6.>πων ,ου λαου, οψιν τερατώ δου τ όλ ισ θ'ήμα'70ς '7'ιjς έΧΧλΊJ σ~ασ7~ ­
κ'fjς -ηγε σίας . Ή τοιαύτη τοποθ έτησ ιτ; '70υ ζ',Ι7ήμα -;-ος Χ :Ζ Ι 'ίj '7 :ΖU'7 όΖ ρ Ο'/ ο ς ά.πό ­
δο σ ιτ ε ίς 70U70 ~oλΙ7ΙΧO ;:) zι:ι.?σ.Z7Y,~oς : Ζ') O'~ε ~ ,,:,~ς :::·~ χ !.σθ·ί;70 ·) 7:z pt 7Χ '70 ~ λ;;7α.
ψυΖοσυνθ έσεως 70~ ΓΈί.i.''ίν Cις . ·'f, ~ Zr.J')') ·~ ν 'Y. ;: ~ fj ι:;δ !. ι:ι ~ [ c;(ι) c; ι" --;"','J G(j ~'Y.. ~ 6 -:·rj-:J. 7ων
δ ι α στάσεω ν, ας Z-:Z ~')Z 'J 1: ί.X~γ~ 7fj ~7 'j ΖΧ :. σ ~Ζ :Ι: ~'jί. 'J"ι' fj =j 'j ~ '7;" 1 ~ χθ z~ 7.,) ,χνγ,G'J­
χία ν, ού μ"ην δ ' ά.λί.Χ Z,,:χ ~ -:-f,'J Z'J-: r~'J r~'1 :i',,-: ~ ~ ~7. I'j I"1 ~ , ... "~ 'I :-:;.(/r,xeZa z')'.,:,=l ,,;Υ,ζ

μον χχων ώ φε ίλετο ΖΧΙ ε Ι ς -:α~ ?Ί] μχ ς -: x'J-:x ~ , Βλ. Γ. Τ :ι σ

'j J ό Τ,. Ό' λ "χ ιε π / πος , λ ­
OΊ)'J~)ν Χρύσανθοτ ." σ .IΟ / . ΙΙχ" χjj:r,λ ω ς ~ Π:ι -: ? ι:ι? I.ι; ς , λ;', ε~ :ι'/ό" ε : :ι ς Φ ώ τ ιο τ , παρ ασυ­
ρ ό μενο ς μαλλον έΖ. -;C)'J ποΑ !.-;!.χ ων Ο Lε"J έ ~εω'J -:-7, .:; ~:: r. . zT,,:; . : 7rJ ~~ ~ ~ -;Ι:Ι C: -; !. -:-'r,'J 8 !.6 ρ θω σιν ';O~
~ με ρ oλ oγ Ιoυ ~πέβαλεν .~ ' Ε h:αν& σ-;α σις -;I) =j 1 9:! ~ " Bi.. X ;: 'J σ ι:ι σ -; 6 μ ο υ ( ΑΙ) , "Α ρ­
Χ ι ε π !. σ χ ό π Ο υ ' Α θ "fJ ν ω ν ... , ( IΙμε F(.ιί.Ι:Ι": ~ :ΖΖ i Β ' Ι .. ~ 9 σ , -Ί 1.
185. «ΈΖΖλ'ησ ία)) Α' σ. 4~1-4~ ~ , Π,, ~ λ , Ζ:ΙΙ «2 ω " , 'Ι )) 1924 σ. 112 ενθα π α­
ρ ατηρεϊται Ο'; !. ('ή προσαρμογη τοϋ έορ,;vλΟΛ.' ίc,-; ;: F ~ ':; -;~ ~ σ-Ι:~Ι:Ι'I ·~ με ρ oλόΎ !.oν εοωκεν εύκα ι­
ρ Ια.ν ε lς τούς έπιτηδείοι»; να. Ο"fjμιουργ-ίjσ Ο l j'l ?~ ~ :t~ Ξ-,ι :-~ί.ω .:; χσ -:-Γι ρ Ικτου ς xoct ψευοε'tς, έκ
τω ν όπο Ιων ό ιετα,ρά.χθ-ησαν α,[ συνειό-ίJσε!. ς 7 (7J,1 i 7:ί.,.... ·J σ :- t ;. ω'J}) %:l t. Ο '": Ι δ λα,ος « οεν πρέπε τ.
ν ά όΙοη ε υΖολον πΙσ,;ιν είς ψευοη κατα~%zυ Xσ μ ~7 ~ :-i (' ;:O~ :Z σΚΟ7:0ν 'έχουν να έ μπλέ ξου ν
τ/ν ' Εκκλη σ ίαν ε Ις Ζομμα,ικους άγων:χς)) ( Βλ «Ζ (.) 'Ij 'Ι )) 1 9~ !ι σ ,128). Πρ βλ καΙ « 'Α­
ν oc π λ :χ σ ι ν)) Ι 92 4 σ . 118 .
186 , Ί ω Χ κ ε ί μ, 1ΙΙη τ Ρ ο Π ο λ ί -: α ') .λ 'Ij μ 'Ij ,ρ ι oc δ ο ς, Τ Ο ' Ημ ερολογψι ­
κον ζΊ]ΤΊjμα έν Έλλocδι Α' σ , σ,'.
18 7, «'11 με,oc τιν:χς 'ήμέρχ ς άν:XZΊjpυχθεΤσ :ι .λ'lj μΟΖ " χ, ία (25 :Ί Ιa;Ρ,ίοu Ι 924 ) χχτα.
παρ ά.ό οζον τρ όπον συνεουάσUη ύ.-: ό τ ιν ων 7:Ρ O~ -:-r,v Λ: εν ο μένΥ,ν τα.υτ/ν εν 7fi )EκΧλΊlσ ι~ με ­
τα βολ·ήν , εΨ;Ζϋθεν οε ευ ρεν αυ'7η άπp o~o6Z"ί-;(ιν ά:ν 7 ίόρ ~σ~') πολΙ7!.κ-η ς ΧΡΟLoc ς» πα,pε-:Ύj ρ ε τ.
ό ' Α ρχιεπ/πος Χρ υσ6σ,ο μος . Βλ Χ ρ υσ ο σ-: 6 μ ο ') (Α ') , ' Α ρ χ ι ε πι σ Ζό που
Α θ Ίj ν ι7) ν , . . , ' Η ΈΖΖλ'ησ ίχ 7~ ς 'ΕΙJ. :i όας Ζ .. ι 77; 1 900 Ίi Ζ;:ε ,ε ίι:> -:'ijς [όρ ύσεΙ:)ς τ/ ς . σ.
1 70 , Βλ Ζ::ΙΙ " Έ λ ε ύ θ ε Ρ ο ν B '~ μ α)) 7~ ς 3 0 -9 - ~ 6.
7 :χχ.' ~z:rις 7ί1.'Jτ-ης , τόσον ~ έr-ίσΊjμΟς ' Eχ.κΙ:rι σ[ α , δσον κα ι ό θΡΨΥΖ.ευ7ιΧΟς -:-f,ς
7: ::;(,) 7:Ξ:υού σης τύπο ξ.

β) I1pόσκλ-ησ~ς ό~' μβα σ 70') Ilα7 ρι άΡΖ ΟU

'Λ λ ε ξ α ν δ ρ ε ί α τ; Φωτ ί ο υ

~o ΓΙα'"rΡιά.ΡΖ.,.~ς '~ι\λεξ Cl.')δρ ε [ας Φώτ ιοτ, Ο U7Ι'JGζ ~ αρν"lI:' ΙΧ"fι ενα.ν--:ι -:--Ιjζ
γεν ο μένΊj ζ «διορθώσεωτ» 70U ' 1 0υλl~CI.')vϋ " Ημερολογίου στασι τ ~70 εύρυ'7ερον
γνω στή, έπωφελούμενοτ; Ι;"ιj ζ ~Oλ~7ιχ:rις &ν r:ι.7r:ι.. p α χ7ις εν ι: l~λλάo ι , &νεμείΖθ1]
έ'Ιεργό7ερο'l εΙς ','χ της 'Εκκλησίας ·~ μω'l ζΊjT'~μα7α, έπικρ['1ας όριμέως, με, α.
κα.Ι ?1.λλ(ι)') πολλών, χα~ 7ην ύπ ' αύ--::ιjς εΙσαγωο''(/ιν '70 ;:) νέ ου "η μερολογίου δ ια.
σΖετ ικω,l όη μοσ ιευμσ.7ω'l 70 υ έπ ~ σ·ήμo!) όελ7ίο!) 70υ l1α7 ρ~σ. ρ zε ίoυ: (( Γlσ.,1"C'CΗ,I Ο ς ».
' Η q;;ίλεχθΡος αυ7ΊJ 70 υ ((11 ανταίνου» άρΟ ρογρω'ρ ία έγένετ ο άφο ρμ·η ι'lα () ια­
τυπωθώσι έν τη , έ'Ι ",C}J με7α ζ1J , έκ-:-άχ.7ως συγκλ"ηθείση Ι .Σ.Ι 188 ζω η ρ αι δια-
ι
, "
μαρ τυ ρ ι α ι τόσον εχ.
....... \
με:ρο υς τ ο υ Ί ΡΖ ι ε .. / ..ο υ '~ , .,
"" ρ υσοσ70μου ο σ ον
" ι
χ.a: ι εκ μ ερ ου ς

:Ξ:--:έρων (Ιερα.ρχων 189 δ ι~ 7'~'I ά,ϊ:'Ρ ΟΖχλυΤ:70ν χ~1. &ν7ικα') (j'J ιχ"r,ν επέμβασιν '"';()u

'18 8 . .Α. ϋ -τ-η συν~%j :ήθΊj ΟΙ Χ "'; fj 'J ~T: ;) 2-5- 192!1 Δ~ :Χ7 .χγ μα:; o ς -; 0 ;; Π. Κ ουντου ρ ιώτου .
Βλ. ((' E z%λΊj σ ί αν» .Α ' σ. lι41ι .
189 . Ι\:α .ο;ιΧ τ-r,v συνε δρίαν ~ηζ 1-;- 5 -1 9~4 έ..-:t ερωτ/ μΧ.Ωζ -;o~ λΙ'fj 7ρ ()~ολ(-;οu Γ6Ρ 7\) ­
νο::;; Π ολωτα ρ που περί τ(ον γρ αφ ο μέ'ιων έν τ ι:) (( Π αντα ίν φ » ό ~ Iιχ~ . ΓΙρόεόρος άί:Υιν";η σΖν δ τ ι
«οί έν ' A λε ξανό p ε Ι~ τ"η ρουσιν στασιν ουΖΙ τόσον % ~ν σνι%Yι ν , %xL τούτο λόγφ Τ(..ιυ π ρ ο σώ που
-;fJG ΤΙ ΙΧ7Ρ Ι ΧΡΖ Ο'.) ~ IZXZ7 Lot.J · μ~λ ι σ-;α όι-Χ 7() ·ίι μ ε ρ σί.oγ ~α.z.Oν ζ"ή 7"1;μχ f; Ι ΙX7;; ι:ίPZ"I~ζ ' Αλε ξαν ­
6?ε [Χζ , παρ ά -:-ήν z rxVOVLZ"/jv -;:1.ξ~ν , έ-:-fjί.εγΡ~?"Ij()Ζν ε ~ ζ Ο~:Π"~ σ /.f)i:r, -;-: 7f"j·J ζ -: ~Ψ:Ι ζ Ζτ:χυο χ ΖΧΙ
;-;;: ι\ ξ εν ο ς ;-;ο \'Χς 7 ιν ο ς 7 'Χ ;: 'Χ;(ίϊ ς εγε'lε70 ... Ι) Κ ώ Ι ~ Ι , 19::! :1- Ι 9:!8 σ . Ι 98. 1\:'Χ7± 7''ι'' επα­
%OXOUBTιcrxcrcι'J συ ζή 7fj σ ιν 1JT:Ecr-:-fjp[ZO"r,GXV a,~'J ~'/ 7 [O ε :-σι :( T:'6·~ !Ι ζ. "~ 7ΓΛ 7.) v:X γ[νη ό"Γιμ ο σ ιο ­
γp x? ~z"~ i ::xV7"fjcrt:; ε ~ζ :-i 7rJ~ ((ΓΙ xν-::"'./. ~ν Γ~· » )) zx~ ;:. , '/-Χ i ;: r~σι ω ;:·r, θ ~ 7;~ -;: :: Χγ μα. , '{ να μ:~ ~
'EzzX-r,cr fx ? ω p χθt ;: r~X t 7 ~zr~X'J":'fj:'"; G 7.. . 'T zXtz<7J ~ Χ;: Ξ:? x σ[σfj·,. 'Ι): o·,.:l.fJcrtZ'Jet ~'I --=-(ι (('ΕΖΖλfj ­
σί α » :':FOFfj'J ;:ε ρ Ι :-;.:; ενxν-:~ 7 r.:; JI Γ~ λ~ -::Ξ ~ X:; σ τ τσεω ; 7r,~ , ΕΖΖϊ:,.σΙχ:;. TfJ~ -::v συνέ-;χ ξε'! ό
2\ 1 ·fj 7:;ι:.ι ;:ι:ιi. f 7"~~ Ί-fi.ε Ιχ:; , _-\γ': (;J'/~r.ι :; zx ~ ~ό.,ι μι:ισ ~ ε ·~O.,1 Ζ..ι "':{TJ ~ι'~i.i.(:J ί7 ε70Uζ ι 924 σ. Ij Ι 9 , ώ ς
Z'JFL'J') χρθρο 'ι ,j;:~ :- ;~ν 7 [:-i. v'/ : «"11 ' ΕΖ Ζϊ:Γ, σ[ χ Ε,/χν 7Ι -:v~ ~ io'J Πολ ιτε ύ ματοτ;». 'Εν τ ι)
ίό Ι(;) o~ωζ 7Z ·jZE ~ έσΙΓ~λ ~X~ε ": Γ~ o·.JG ~Z'J {7J:; -' , Τ:' F rjσΟ Ξν i ρθ~ογΡα.9Ια τοϋ (( t [ αντα ίν ου» Z~ι
έ ξΞ ? P X ~ε 7(.) .ίj με·,' ii:fj ίΛ ;:-Γ, 7,.:; .λ ~Ξ·J fj·)'J σΞ {'J::; -::σ~ Τ:'Ξ: ? !'f)8 ~ΖοG Ζ:ΙΙ Ίι αϊ:ΟΡΙΙΧ ΙΧ1J7ης ((8ti 7i
ε~:; β Χ ρ ο ::; 7'ι::; , Ezzi:fjG LX:; 7Γιζ ~ Eij.iOr~::; z'Χ~ 71;:; ι [ εΡ:Χ ΡΖ [:Ι:; Cf.,j . ;. :r,::;; ό σΊjμ έpα~ ;:υΖν ό--: ε ρ α Ζ:ΙΙ
OPΙ :1.'~7ερ'Χ Ζ'Χθι σ -;άμ εν:ι ϊ: ιz ρ /~zoλ :ι IΧ.J7v1J Ζ:Ιι. εν -;ελως αοιχχ σΖόλι α » , έν -;έλεL δε πε ρ ι ω­
Ρ(~Z ":O ε ~:; -:0 « να εϊ: ισ-;"ήστι ε Ι; 70:j",:f) -:"Γιν π ρ οσΟΖ"Γι'! -;-ης J\ .G. i\I. του Ι1 άπα %χΙ 1l x-:-pti pz ou
, ...>\λ ε ζ:ι ν3 ρ ε[.:Ιζ z~Δ -:Τι ζ ;:ε ρ 1 '".I./J 70ν ( .Α γ[Χ ζ Ζα.Ι ( Ι ε ρχς ~U'J όόο 'j » Βλ . «'Ε Ζ Ζ λ "'ι σ [ α ν η Α.'
σ . !ι ~ :2 . Ι Ι ρ βΧ . Ζ:ιl σΖόλι ον UT:O τ ;~ν "': Ι"':λον (( 'ΕΖΖ ί:,ι σΙα. Υ'::χ ι. 11 ολ ΙΤ ΙΖ'Iι » εν : (('Α ν &7: i. ιχ ­
σ ι ς» J 92!1 G. ~2 ι . EΙΡ1) cίO ω ό ' 07!. "ή :ήν XT:iy'JYZ') "Γι «' ΕΖΖί\:η σ[,:χ)) o ;z"Lιx σ'JγΖ Ρ ουσ ις με-;α
το;; « Τ Τχψ:;..<.[νο '))), επ ε ο ι C:)χθ η ύπο τη ς ((' l\ν,χ πλ':i σε ω ς » :ΙΙ "';'Ι ζ, άν τχποΟ Ιόο uσα. τον xαpxzτΊj­
ρ~σμoν αυ 7ιjς U7:' εΖε Ινοu ώς (("ήμ~ε7:LσΊΗl.Ο') ΟργιΧνο'..) τ-ης ΈΖΖ):ιjσ Ι:χ.ς 7f, ζ ( ΕλλiΟΟζ )) εγρα. ­
9 Ξ:ν: « εν 7:XG-n oμω ~ ϊ:ε Ρ Ι;:7 (:)σε ι ~ ά '-:f)ΟLaΟ'J--:ε~ ι:L1J7<:) "':'0 9ιλo??6ν"l~μα , 7{:) εμ..-:ι σ7ευόμ εΟ:χ. 7~ν
εΙλ ιz~ !.γ~ άϊ.: ορ Ι:ιν μας: ϊ.:ως IΧ'J 70 :; t~'.ΧΖοi.Ο'Jθε~ ν χ O zwpTι "'::lt εtσέ--:ι ώς 70 έ.-: ΙσΊjμOν Ο ρ γα.­
'10'1 7Ίj ς , EXZX"fJcr lx, , Α i.ε ξ 'Χ'Ιο ρ ε['Χςl) _ Β λ . ((' Α 'Ι i ;-; λ 'Χ σ ι ν Ι) Ι 9 24 σ . 286.
 183

Πα7ΡΙΧΡΖΟΙ) 'Λλ: ξα'lΟρ Ζί α ::, έκ ό-ηλωθz ~σα'l καΙ. oιlΧ ατ.οστολΊ) ς ύτ. ' aJJ70ti τηλε­
γρ α Ψ'i μΧ7ω'l συμπα ραστασεω τ; εις ώρ ισμέν ουτ; «θρηωωλήπτουτ» καθως κα Ι. οι:Χ
συ,lΖΖους απο 7(;),1 σ7ηλω,ι 70 υ «Πα νταίνου» ύποστ-ηρίξεως των έν ' Ελλ:Χο ι
παλαιοημερολογιτών 190. ' Η έ'Ιέργεια αϋ7Υ) του Πατριάρχου Φω-τίου, Ζαρακτ/­
ρισθεi:σα ώς έπέμβασι ; κα Ι. ο-Γι καΙ. αοικος εις 7~ 7Υις Έκκ);φ ίας ~μω'l , τ.ροεκλή­
{}η ύπο κύκλων , o ϊ,:,~νz ::; , zzμZ7αλλευόμενo~ ~rη'J ΚΖκ:ηρυγμέ')γι') άν~(θεσΙ'I αίγ-:ου
ε ις 7:Χ τ.ερl. ~μερoλoγ ίoυ ατ.οψ α σ ισθέ'Ι-:'α έ'Ιτ-αυθα κα Ι. πρ αχθέντα , έτ.Ι πλέον
~ε 7Γιν οεΟ'ηλωμένψ αντ-ιπάθειαν αυ70υ προς το πρ όσωπον 70υ Πα7ριάΡΖου
Μελετ-ίου , φερομένου ώς πρωτουργού 7Τις ολ'f)ς μετα ρρ υθμίσεωτ , έπεοίωΕ;αν
κα ι ετ:έ':υΖυν -:"ην ύπερ α.ίΥ:ων άνά.με ιξ~') αύ70 ϋ , 70;:)θ ' σ;:ΖΡ βεβαίω ; έν ίσΖυσε
τούτουτ ε~ς -:-f,'; χα7α. '7~ς ΈκκλΊju[ ας προσπαθε ιαν τ ω ν. Ι(χί70Ι οεν είναι εζΊ)­
κριβωμέ'ΙΥ) -ή ταυτότητ 7ω,l οϋτω ορασά'l 7ω'l , έν 70'J70 ις 'ή ύτ.οψί α στρέ φεται
κατIΧ τών παλαιοημερολογιτών , O~7ινες κα Ι. συμΥέ ρ ο'ι ε ΙΖον καΙ. τελικως ώφε­
λήθ'f)σα'l έκ 7Τις αναμείξεως ταύτη; του ΓΙ α7ΡΙΧΡ Ζου . ουτ-οι αλλωσπ εΙΖο ν
άποσ7Ζ(λει ;:ρος '70'J Φώτιο ν αϊ7Ί~σιν αύ--:ω,/ : Ζ'ι :1:r:- t"'( Pχ? C}> , οι ' '"η ς ~Ω -;oυν70 πα ρά
"Υις Έκκλ'ησίας 7Υις Έλλάοος 7Γιν έ τ.α'ιχψ.ι ρ :ι.,ι 70:j τ.Χλ. -ίjμε ρoλoγίoυ .

γ ) Δ Ρ α σ -: γι Ρ ό ":' "'ι ;-; :ι J. :ι '. " 'r; μ Ζ i"" Ο λ ο γ ι τ- ι κ ω ν Σ u λ -

λ ό Ί ω 'J .

Έ'ι -:-ι}> μ ε7 :z ξ·~ έ ό-r, ;.ι t'j'.J F",:(;:;,ι: rj -"σ-'. Ζ'ι .---\&fιν ~ις οΙ πρω70Ι πuρyινες του
παλαιοημερολογιτικο 'Ι % ιν·~ μ 'Y.7σ ; . '.J-;: "~ '":'J 'J(jμ~Ζ.Ον ε'/όυμα ταυ Σωματείου,
~oυ επιoιώχoν~oς eP·fIU../.:::U-:'I~%.V '~~ G"/"".J ;:r:ι'~ :; 191, Οu,,:,ως άρχιχως μεν εν ε~ει ,1924
GU'lZG7r.o'!) ό (ιΘΡ'ιίσΧΖυ7ικος Σ'Jίj.ι:.γ ο ~ 7ω,) 'Ορ θ οδό ξων » ώς ιι~ πρώτη ώργα­
νω μέψη α'Ι7ίορασις Κ7.7:Χ '7Υ, ς κ :ι ι')ι:.7'Ψ ( X ~ 7Υ,ς Κρατούσηξ Έκκλφίας» 192
μετονομασθείτ βραόύ7ερο'l κα Ι. ο'/; κ:ι ~ ~') ~-; zι 1926 εις ιιΈλλΊ)'lικ"Γιν ΘΡ'f)σκεU7Ι-

190. Κ,;,11:1 , 192 3-1 928 σ. 198. Ό «π:i .....:χ~'.ι ος )) iνχ ?ερ 6με'.ιος εΙς αΙτησι» δ ια­
μαΡ 7υρ(χ ς 70ϋ '";:'Χλ/Ζο υ Συλλό γου -;(;>'1 Ό ΡΟοS6 ~ων ~ι ) .λ θi;ν ::Η ς, εγ ρ α9εν : « έ±ν δ εν απει ­
λουν,,:,ο Ζ'Χ"::Χ ΖΧ-ηΡ ΙΖων :( Ι μεγαλύτερ α ι 7(7Jv -:: ο ιν ων zxt έ χν ό λαος έπετρέπε το ν χ έΖ Ciψ χσn
τΓιν ί:ερι. ·~ με ρ ολΟΊ iΟ'J γνώ μ"Γι ν 70υ διχ 3η μΟΨΊί ? iσ μ:r:70ζ -::λίιν 7(7]'1 άσε βων , 'fι των ά3 ιocφό ­
ρως , περί την Όρθ680 ζον Ί-\ να 70 Α ικ'ΙΙ ν χα.ι. τΙ;ν ( Eλλfιν . Πατρ ίδα , 'Γι κ~ι. 7(7Jv άπλως ξ ενο­
μαν ών, παντε.; Ο' &.πεφ;χΙν ον70 ύπερ ",:oG "Ι ουλιαν οθ " Ημ ε ρ ολογ ίου » ( << ΓΙ &; ν τ α. ι ν Ο ζ»
192 5 σ.Ι!'!' , « 'Ε% Ζί. ·l)σ ί χ)) 1\)25 σ . 21 ).
Ι 9 1, I~,'X7X μΧ Ρ7JΡΙ'ΧV 7 0 ;; l\Ια.Ζ , . Χ ρυ σο στό μου έν 7(:) I\.tΧτ:xσ--:ατιz 4'> 3έν &νεγρ~?ε--:o
~·)θ έως 7Ι ύτ:Ζρ 701) 'ΙΟ'Ji.ι'ΧνοG ( Ι-Ιμε ρ ολογΙΟ'J , &.λλ' έμμέσως 8ιεγρά ?Ζ--:Ο ύΤ:ΟΖρ έω σΙζ --:ων
μελων (; :-:ω ς ,ηρ ωσι , χς i:-:ο?iσε ι ς '(;''.ι ΟίΖο 'ψε,lΙΖω,l Σ 'J'/6δωv . Κ ω Ι Σ Ι , 192 3- 192
σ. '102.
192. Σ. Kxρxμ ήτσo υ -Γx μ ~ρo υλιx , Ε'.ιΟ' &'.ιωτ . σ . 66, 73, 328. ΤΙ, λ '
ΙΙανεί"λχ3ι%ον ΣυvέSριον .. , σ . 4 . K~--: i -:0'1 ' .Α. ρχ ιε ί: . Χρ υσόστο μον ό τ:~ ρ.r, 'J :l·j7r) j :i ;: ~ -; ~ ­
λε~-:o Ζ% ΛΙχ% ρακισ-:ω'.ι ( Κ ω Ι Σ 1, 192 '1-1 928 σ . 30 2 ).
184

κ-ην Κοινότ:η-:α -:ων Γ'ηρ ίω'ι Ό;:; θοόό ζων Χ ριστ ιανών» 193 Ιδρύσασαν παραρ­
';'ή μα7α ιXνOC -:-η'ι Έλλχόχ κΧ t υ/.οπο;:)σχ'ι -:-(1'1 -:-ή ρησι'l -:ων θείω» XIΧt ίερων Κα­
ν όνων zxt 7::-ι.ραόόσ:::ω\lο (1-1 ϊό~ ')σ ~~ --:-Ί; ς έν λόγω « Κο ιν ότη το ;» θεωpεϊ'7~Ι ύπο
μεν 7ων 7:'Χλ:Ζιογj μΖρολογΙ'7(~),J ώς &?Z7r,? ~): '7Ί;ς ώ~γανωμέ'I~ης άνυπαχογ,ς αύ­
ί:ω,ι 7:~oς '7'~'I 'EZXX"IJcr[CΧ') '7~ς (ΕλλΧόο;, ';π ' αλλων οε ώς έΚO'fιl,ωσ~ς 7Ίjς έκ
:ου έμΥΟ':'/ους α7:poχcι.λύΠ70υ άν'7ιορχσεως α.υ,:ων χα~α. '"':-ης '~ με po λoγ ιαχ~ ς με:-cι.­
βoλΊjς 194.

Ή OlOC -:ων θρησκεU7ικω'l τούτων Σuλλ όγων ιΧ'I!Χ πτυσσομένη ιXν-:lOPI"J.cr";l­

κ~ κίνΊ)σις ,;ω,l παλαιοημερολογιτών, εΙς '~ν περιελαμβανοντο ~ βιαία κα-;ά-
~
ΛΊ)'
Ψ -", "
ις ναων , Ύ) ανεγερσιξ νεων,
,,~
Ί) ιορυσιξ
- ," ~ -.
μονων , Ί) εκοοσ«; περιοουωυ, Ί)
~ ,,
συλλογη
'
ερανων XIΧt ή στρατολογία ιΧ,;χκ,;ων μοναχ(;)ν και κληρικων μετακαλουμένων
tOlq. έξ 'Αγίου 'Όροuς, προς έξU"Ί)Ρέτ/σιν των θρησκεu-:ικων ιΧναγκων -;ων με­
λων αύτων 195, ~pξατo, λ~γoντoς 70υ ετοuς 1924, '1OC &νΊ)σuχη την 'Εκκλησίαν,
όιιόουσα'l έν αύτη τον φορέα διασ παστικών ένεργειων έντος των κόλ πων αύ ­
τ/ς 196.

ΓεΥονος παντωτ; είναι 07Ι σπουδαιότατον καΙ άποφασΙG'i."ικώ77.:":'V'J ρ όλον

ε~ς τε τ-ην όργχνωσι'l και ,"ην έξχπλωσιν ,,;ου παλαιοημερολογιτυωύ Ζι'l'ήμα-;ος
όιεόραμάτισα'l οί έν λόγψ Σύλλογοι, i5 πισθεν ,;ων όπο ίω ν έΖ ;:; ,j .. -:Ο'Γ.c, μοναχοί
τινετ; του Άγ. 'Όροuς, άπροσόιορίστοι> άριθμου Ζαι ίόί?- οί ' Α ;:; Gέ'/ ιο ς ΚQ";-;έας
και MIΧ,,;θlΧ~oς KlΧρπlΧθάκης 197. Ο i)-;οι ,-;:; ος έ π ι -=,ηίΧ'1 -: c,~ (7/.fj .. O:; χυ-;ω,ι ZI"J.,t-
φυγον είς μέσα οηΚΙσ7Cl συμβι βαζ όμενα -;: ;. ~~ 7~'1 ~ O~6 7r; -:-:t. 'Χ ''r:ων , έ<;/ ι{) χαΙ
σύσσωμοι; ό θρ·ηu.ι.:ε U-;ΙΖΟς 7,j..O ~ 7Y,~ ~ .. fjlY,~ ξΙ;';"f;:; θ'Ι; σ')'/ισ-;ω,l Ζlς 70υι;
άναΎ'/ώσ7χς CI.')70υ « ν:Χ μ." O[Ofj ~J'1 ;:F 'J Gfj Z·~·' Z ~~ -:-r.ι ~ 'j·j7fj1)ς ;:λιχνοο[ους ρασο­
epό?ους , o~ ό ;:fj~Ο~ Ζ λ7:""I).Ζ·~r.ι·J7λ ~ 7-~'I ~'~'j"Ξ:'Ξ: ~ :Χ'J » 195.

193. '" Κ ::ι ~ ::ι ;.ι Τ, τ ~ 'j ' , - Γ ::ι ;.ι ::. ~ 'j " ί. ι α . ενΟ' ~νω τ. σ. 73. τ::ιυ..-ςι ό ~I'I)­
ΤΡ ΟΠCιi. f77j;; .λ ·~ :J..,,-:? ~ iΟ'j~ Ί ω:ιz! ~ μ Έ:ϊ_x;;xz-:τ,;, ~σ!ν ώ ;; 7~ν Ίεραν Σ'Jνο80ν τ(7Jν π αλαιοη­
μερολογt.ώ'J . Βλ. Ί ω ::ι κ ε ι;.ι . .\1 Τ, -: ~ 'j :-: (, ί. ( -: ο u Δ 'ι) μ 'ι) ':' Ρ ι χ δ ο ς , Το Παλαιο­
Ί)μΖΡολCι"Γfj7 ΙΖ ~'I :+,-:-r, μΣ _\' G. ~ ! '.
194. Χ? ') σ ο σ -: 6 ;.ι ', " 'r; , ' Η ήμερολογιακη κ::ιινοτομ(α t; έ:-:όΥεως
~::ι σ ί. (;.ι
εκκλησι::ισ.ιz·ϊjς, ε-/ : " Η. Φ . ο.» 1950, 9 . 86 σ. 3. Ί ω α Υ. ε Ι μ , ~1 Ί] -: Ρ ο .. ο λ Ι­
τ ο υ Δ 1) μ 1) -:? t Χ δ ο ς. T~ Π ::ιί.::ι ιο'l) με ρ ολο'(l)τ ιχΟν ζήτ/μα ... Α' σ. ζΌ
195 . Σ. Κ::ι?::ι ;.ι ή -: σ Q') - Γ ::ι μ β Ρ ο u λ ι α , ενΟ. ~νω,:,. σ. 328.
196 . ,,'Ε Υ. Υ. λ Ί] σ Ι ::ι )) , 1925 σ , 18.
'197. ,,'Ανχ .. λ ::ι σ ις» 1924 σ . 105-106.
198 . "Ζω'!;» 1924 σ . 120. Πρβλ καΙ ,,'Λνά .. λασιν» '1924, σ,106. ,, ' Ε κ­
κ λ 'ι) σ Ι α ν» 1925 σ. 13. Σ'r;μειω-:έQν ο-:ι καΙ -ή '1ερα Κοινότl)ς -:οϋ 'Λγ. 'Ό ρ ως δια το\}
ύπ' άριθμ. '164/ 19-9-1 926 ε-ΠΡΧ90') αυ..-ϊjς .. ρΟς τον λΙακαρ. 'Αθηνών Χρυσόσ-:ομον παρεκά-'
λει α>J.Ον Ο .. ως μεριμνήσn κ::ιΙ ~.. oσ.αλώσι'l εν συνoδεΙ~ εις 'Λ γ. 'Ό ρ ο ς σκανδ::ιλω,;οιοΙ άγιο­
ρείται. περι.?ερόμενοι εLς --:όν κόσμον zxt LaL~ 8ύο εξ αύτων. Οί έλ:ίχισ-:-οι οδ",:,οι &γιορεΙ-:-αι.
μον:χχο!. κα.!. Ιερομόναχοι, ο!:--:ι'lε ς έτέθ~σ:χν έϊ:Ι Ζες:χιλης ,,:,οϋ πα.λαr.ο-ημεροΛογΙ'7ι.ΖοϋΧLνήμα­
τος α';τοα"εΥ.λήθησαν "Ζ'Ι)λω.αΙ» , ::ιυ.ο.. ροβΧηθέντες ώς ~μυντoρες ~ς Όρθοδο;Ιας , ύ.. ο
δέ τ'ijς 'ΕΚΖι.ησΙας έ-ι.αΡ::ΙΚ'ΠJpΙσθησα.ν δια βαρυτάτων χαρ:χκτ/?ισμών , ώς "9υγάδες κα.Ι
 ,),j (j u;S70~ &γ~o?εϊ:-:αι, tόόV7Ζς O--:~ 'ΠαρΖ τοι ; άπλo·~zoίς --:ων &νθρώ­
~ ~ ;; ~u/..O'I ά.Π"~ΧYι σιν τα X·lJpυγμiΧ7α αύτών , έπεδίωξαν ην 7ρ ο μοχρά:;-ησιν
7J'ι ~~ό-fμ:ων iΧύ7ων ά.νiΧζ"IJ7·~σiΧντες ιιά.'lαθέματiΧ πr1.σης έποχΥις στρεφόμε­
ΖΧ 7 :Υ. --:ων αίρε,,:,~χων , οΙ ον --:ων ' .t\? ε ~ α'J ω'J, '7ων Λlαν~zα[ων, --:ων Είχονομά-

-. : λ-"':fj~ ,,;,oi] ' Αγ . "Ο ρ ου τ» , «7.I:η-;χι» , « ό ι~βό,γ;oι)) % ιχ~ « οΙ) 'r(7J Ι'" 'Jρr.φ όο υλευον ",:ε:;, &λλα.
- ~ :ι-./,: (;ν %o ιλ [~ )) . Ο [ ((ζ-ηλω",:χt )) O'J -;O~ , L8'tIΧ') άπαρ τίσαντε τ εν ( .:\ γ . " Ο ρ ε ι δμiόχ μoν'Χϊ. (~ν,
~ -:.. . . "':':; (;ν ο μα: (( ( lε ρ ος Σύνδεσ μοτ; Ζ-'ιλω7 ω,) Λl ον :χχ ι7}ν » , -r,Χθον EL; πρ ο στρ ιβ άξ προ ς 70 1Jς έ­
~: ':.ι J~ 70~ "Αθ ων ε «; ίtιχτέpα:ς, ενε%α: T~ς ύπ' αυτών ά%οi.Ο'Jθο υμένΊj ς έπι. 70υ ήμερoλoγ ~α.­
,ο',:' :- "Ζ 7 ΙΖης καΙ τ'ijς 3ιακoπ'ijς τοσ εν ταίς Ιεραίς , Αεολουθία«; μνημο σύνου τοσ όνόματος
, :. U~Ζ'J'J με'l ικοu Πστρ ιαρχου ώς ά)j,07ρ ιοΜξο') _ ΑΙ πρ οστρι βα] αC)7αι 'ήχΟη σα'l μέχρι
-:.,. .... : r:.'J:'; ό ~ ΧZO T:"'η ς τη ς Ζο ινων [ιχς ιχυ -;ων , o,j μόνο') ;:ρ ος τους ό;; χόΟ'J ς ,,;,ου νέου -ίjμερ oλoγίoυ
ο . )ο Χ z~Δ ί':ρος '70ύς έν (Aγ Ι(~ " Ο ρ ε ι παλα ιοη μερ ολογ ίτα ; μ έν μον αχούξ , 70υς άν:C;"Jωρ Ιζον ­
,,::.ι~ t3 μ ω ς 7'Γιν άκολουθουσαν το νέον -ημερολόγιον ΈκxλΊj σΙ:ιν. 'Εί:ί κεφαλ-ης --:ων έν τη
-: ~: : ~E?E lq: 7Ίjς 'ΕΚΖλη σΙας τ/ς Έλλ±30ς 3ρΙ:)'/των άγιορεΙ7ώ'Ι μοναχών ·η το, ώς πρ oελέχθ·~ ,
, ' λ ? σέ'Ι ιο ς Κ07τέ"ς , ρουμχ'lιχης Ζα7χγωΥης , εκ .ίjς σΖ'ήτ/ς .ης ΠΡ O ~±7x ς 70;:) "Αγ . 'Ό ? ο') ς
-::r... Ξ: ~Ζ ό μεν ος , 8σ,,:,~ς , με -:α7':ΟΩ1σας έ;: Ι ":'0 έλί:fjν ΙΥ..Ον το έπ ώνυ μον X·j,,;,oi)~ ~()I'JF[~ Ξ: 70 07 ~ "(, ":'Ο
: ' ) :r;1 έχ Λακωνία; μαλιστα Ζχτχγόμενος , κ αΙ ό :\ΙΧ7θαίος Κ χ ~.-: αθ ±Ζ-r, ς . Π ?;31.. ,,' Ε Ζ Ζ λ -r,-
'J _ α ν»
1926 σ. 3:31., και 1927 σ. 1 4, 43 , 1933 σ. 322 . 'Ε'Ι 70ί ς ΙΙ? "Ζ 7 :Ζ0 Τς -:-ϊ;ς _Η Σ 7Ίjς
:':1-5- 192 7 ό Κοττέατ άπ o%:χλεΤ'":~ι « ~\lLE Ff) :; ijj,lJaA;:o ~ '!-')'J ":J.Z~ ;» Ι\: ώ Δ I~ . 192 7 σ.
= ο) 1, ' Αντιθέτωτ , Z~,":,,:): 70\1 Γ . E·j(j7 ;'A'": t ~ a·r,\I ~ 6 I\: ,} 7 7Ξ:x ~ ? Ξ~ Ξ: 7X ~ Ζ :t 7 :ι ο.'6~ε'JΓ) :; tz 7 0 G χωρ ίο')

- ~χ ? :±'1 ιzα τ'ijς Κ ο ~ν ό 7t; 70 ς

}\ t7-:-r,; Λ "Ζω'ι [ ,,: _ Βλ. Γ . Ε ,) σ 7 ? " 7 ~ :i S ο υ, Ζ'ι Ο. ά'ιω7 .
σ. ~ 1ϊ - 2 1 8 . Πρβλ. χχ!. (('ΕΖΖ λ γ~G [:Χ 'J )) 192 σ . 21 :ΧνΧ ? Ζ :; ο μέΥΓ,'1 είς -;-(ι') ΡΟ'JμανL­
Ζ-ςl Ζχ'":α.γωγ"'ιν "':'0;::) Κοττέα, ΒΧ . x :xt 70 i ::;.J 2 0-Ι-1 9:! 6 έπ ΙσΓι μο') Γράμμα του Οίκουμε­
'~ .Ζ':.ι=j Πατριαρχο υ ί:ρος --:-Γιν ' Ι. 1\:0 ~\l 67'Γι7:X 7 1)i] "Αγ . " Ο ρ ου τ , OL' o~ είtφρίϊ: -;ε7α~ %oc!. έπΙ
:i-.'t') F Z L'":(~') τ ινω ν μονΙΧΖ ων Τ; z·jO·jY/j 7Γιζ tξωθ-r,σεως '7');; λocου εΙς &ν'":α.ρ σί:tν Ζ.α.τχ
7 , .'; ' Ε%Ζλ~r, σ Ια ς . (βλ. «'Ε % % i. -/Ί σ Ι α ν » 1 92ί σ. 42- '~ :~ ) zα~ ζητεΤ'":αι. -ή εΙς "...~ γ~oν
"0;'0:; μεταγωγη Ζα !. έπισΤ Ρ Ο 9 ·'ί τ[;}ν έν '":<μ Ζό σμφ όL~Τ ΡLβό')των άγLΟΡεL των . 'Ι ω α. χ ε Ι μ,
_ι 'r, 7 Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Δ '~ μ 'l) 7 Ρ ~ ± 3 ο ς , Το ΠαλαιοημερολΟΥl) 7 ιχον ζ'ήT~μ α Α' σ , ζΌ
Χ : 'J σ ο σ 7 ό μ Ο 'J (Α' ), ' λ Ρ Χ ι ε π ι σ Ζ ό π Ο 'J ' λ θ -η 'ι ((, 'ι . . . , 'Η ΈΖχλησΙχ τ/ς
"Εj).:iSο ς . . . σ , 1 70. ,,' λ 'ι ± π λ α σ ι ς )) 1932 σ . 300. Γ α ~ Ρ ι .~ λ Δ ι Ο 'ι υ σ ι ά τ ο υ,
~ ~)Ζ? Ιν L σ L ς τη ς θέσεως το13 ( λ. γο 'Ό ρ ου ς εν τ(~ -~μ ερολογLαΖ(~ ζ·ητ/ματι , έν : ((t ....\ γ ι 0-

:ε ~7 ~Z'~ Βιβλιο θ 'ήκ ψ> 195 2 σ . 5-7. L; η λ ω 7 ών 'λ γ ι ορ ει τ ών Π ατέ­

: ω 'J ~ ~υντoμoς ίσΤΟΡΙΖή _ ο σ . 80 ιο ~ύν όε σ μo ς Ο;:'70ς επχυ σεν ύφ ιστά:μενος ώς νο μ ικον
•

-: ;' iJσω::ο'J '7(~ 192ί , οτε ό ιχ του Ι\.. . Χ::iΡΤΟ'J '":ou (..-\.γ ο 'Όρους :ΧT:'Ij γο ρε ,j θ·η πα σα σύσ τχσ Lς
~ W ;.LX 7E['J ') 'ή Όρ γα'lΙ:) σε ως μΟ'ΙΧΧΙΖης εν 'Αγ. 'Ό ρ ε ι ( α.ρ Ο ρ ον 183 ), άλλOC τ OC μέλ-η αύ70ί)
χ :ι ~ ! 7ZpOL όμο·ΙόεάτιΧι. 'Υ..υ των μοναχο!. συνέχισαν ν~ Sp(7)crL') εrτε έν ~Aγ. 'Ό p ε ~ , εrτε έν τη
- 'E:-r: 'Exx±aL "προς 3ιαφώτι σιν 70U λαοσ)) (!: ν θ ' ά'l ω 7. σ. 11 ). Χ Ρ υ σ ο σ 7 ό μ Ο 'J
λ ' _ ' Α? Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ ' Α θ -η 'Ι (;) ν , ' H με ρ oλoγ ~αzoc λ' , 1926 σ . 8, Β ' 1929 σ . 3 , 8 ,
Π : :Ξ.λ . ΖΧ Ι :Χπ±ν-:-ησι'l 7Ίjς '1. Ko ~ν ό-:-1) 70 ς πρ ο ς 70'1 :\Ι αΥ. . .' Αθηνών περΙ 70U ' Α ρσε'l Ιου Κοτ­
7~ " ( ,, ' Ε Ζ Ζ λ -~ σ Ι α)) 192 7 σ . 373 ). Βλ. επ Ι<τl)ς ΖΧΙ <τι.όλιο'l εφημερΙ30ς ,,'Ε σ τ Ι οι»
7'i ; 20- 11- 1926 άποκαλυπτο'l ο ίκον ομιχο'l Δνη7 ρον ε ις 7 1J'1 άγώνχ 7ών πρωτεργατών τοί)
-: :ύ. " ~ 'J-r,μερ ολογΙ7ισμοU . Πρβλ. Γ. Τ α σ ο υ 3 -η , Ό' Αρχιεπ/πος , ΑΟψών χρυσιχνθος
__ 7. Β ' σ .ΙΟ4 έπ . Θ ε ο 3 ω Ρ 'ή 7 Ο 'J μ Ο ν α Χ ο U, Δ Ι±λογο ι 7Ίjς ε ρ'ή μου πε ρ Ι Οίκου­
-Ξ'" : ο:ψ,,':ί . ' λ OΊj'lX Ι Ι 9 71 σ. 26 ύποσ . 6. 'Ηκολοωη σχ'l εΚ 70π Ισε ~ ς εξ 'Αγ. 'Όρους19 Ζ-ηλω -
7W', 13 1.. 21) λω7(;)ν ά γιορ . Πατέρων, Σ υν το μο ς . . . σ. l1 ) .
186

χων και 5λλω'l zxzι:,ό 6~ ω'l Ζ:Λ Ζ:ι.'7α -:ων νεωτεριστών (χαι) άνεOΎ)μOσίεuσ:ι.ν
α 1Jτα (~ς ZZ'j'J7'Y. GZfG~ " 7:F;J; --:-ην έπελθουσαν ~μς:poλoγ~αχ·rιν διαφοραν 7ων 13
·ημε ρ ω ,))) 199.

t Η ~ 1. ~::>J,Ifj ~ fj ~. i'J &J-;: ~ov 7:ης όποίατ; ώ ρθουν-:-ο ετε ρα έσωτερικ:ης χα~ π ολιτ ι ­
κ,l\ : ;-:;; ι:, ελε'~σε ως ;-: Ρ O ~/:rι μX'7α 200 , &μα λαβοϋσα γν ώσ ιν του άl:ηθους σκοπού
0'1 Ξ;-: ε o (ωZΓ~'1 (..1 Σ ύλλο γο ι οδ'70Ι 201 ώ ς κα ι '7ων υπόπτων κιν-rισεων ένίων ρασο­
Υ 6ρω'l. lr. Ze,f, ε [ς -:-1]'1 άπόφασιν , έν -:Ίi συνεδ ρί α αυ"ης της 17-1 0-1 924, Όπως
έ;-:ιoι(:) ~''ι '7'''ιν ένΎ)μέρωσιν '70υ λα ου έπι ,,:,ης σαθρόΤΎ)τος 7ων ΖΡΎ)σιμοποωυ­
μέ'/ων ')πο -:ων προπαγανδιστών έΠΙΖεφΎ)μ&7ων , έξ άφορμ,l\ ς δ ' δποβλΎ) θεί ση ς
α'J-:n ά'l χφ ορ ίΧς -:ου ΘΡΎ)σχευ7ΙΥ.ου Συλλόγου 'Ορθοδόξων , δι' .ης 'ήξωυ-:ο ή άνα­
θz(~ ρ·η σις ,,:,~ς περί έκκλYjσ . ·ήμερολογ [ου Συνοο ιχ:rj ς ιΧπο φχσεω ς , απέ ρ ρ ιψε
'7 Y.ύ-:-η'i έν τη συνεδρ ία 7,1\ς 28 -10-1924 , δ ι ατρ αν ώ σασα ((-:-"ιν Ξμμοψ"ιν Αύ7η ς
εΙς 7ας λΎ)φθείσας άνεκχλ-rι'70υς απο φασε ι.; » 202.

δ) 'Απείθεια ΚΥ.7α. τη ς Έ κκλΎ)σ(:ι.ς Ζ:ι.( & ;-:ό σ Ζι σι ς

άπ' αυτ~ς.

Οί έν Έλλ&δι δρων.ες παλαιοημερολογϊτ τ ι . X·: ~Γ~;;ε;:7:ι. ~ Ζ:ι.( λα;;κοί, παρασύ­

ροντεξ τα.ς ΚΥ.ρδίΥ.ς τών άχ&χων ( Ρωμ. ιστ. 18. ) Ζρί'Iι:,'I'7ε : δε ,,:,οuς χριστια ­
νοuς « έν βρώσει ΧΥ. 1' έν πόσει έν μέρ ει έvρ~·:;:.ς Το ·1 ι:,·J,.ι:ςι ί Υ. ς 'Γι σαββατων» (Κολ
β', 11 ) χ Υ. Ι διαστρ έφοντττ; ":"1]'1 π·lευμ:ι. -: o,z·~ '1 λ:ι. -: ;;ε (χ ν 7viJ Χριστιανι σμού , εφθΥ.­
σαν άπειλουντες την -r:Ρ ο σΖΙ:Ψ'φ ι'l :ι.'> (:)" ε (: ~έ'/x Π Υ.'7Ρ ιαρχεϊα , 70 ΊουλΙΥ.νΟν
άκολουθουν7α "Ημερολόγιον . σΤ:ΖεΖ;; ~;.ι.έ·,ω : ο' ε Ι ς το της ' Α λεξανδ ρε ί Υ.ς ,
όιΜσχοντες 70'1 λα όν rν'Υ. ά;-:ε ~θ 7. -:-(. ΈΖΖί:φίcr- Υ.ύ,,:,ου, ~ν ένεφ&νιζον εΙς τα.
6μμΥ.ΤΥ. Υ.ύτο υ ώ ς (( ν α υ 'Υ."(ί; σ χ σ Γι η 20 3 Ζ:ι. ( ~'I 'Y. συν ιστά παρασυναγωγατ , ώς ό Μ,
Ηασίλειοτ όνομ&ζε ι 7 :Χ ς VJ'I :ί.~ε ~ς « -;- χ : ;-: :ι.ρ α 7ων άνυποτ&χτων πρεσβυτέρων
και έπισκόπων Ζ χ L 7:7. F'X -:(;)'1 :Χ..;: )'. ~ δΞ·>: ων λα-ων γιγνομένας» 204 .

199 . Χ ~ ') σ 'J σ -;- ~ ;.ι 'J .~ \ λ ') . ' λ Ρ :ι: ι ε Τ: ι σ Υ. 6 π ο u ' Α θ ''1 ν ί;', ν . " . "Ελεγ­
Ζος 7:~Ρχ:: v~·f;σ~ ω~ ... σ . ~.
200. Πp ~ί. . (( Έ ;:l 7r.~ Z X 7 :~,U:Γ: :( σε ω ζ τ-rι ς 'EzXλΊjσ [:χςn εν: «Ά ν ά π λ σ. σ ι ς )) 1924
σ. 225 y.xl Η ' Η 'Ey.zi:r.cr~x ;:~ ;, ; διαλυ σιν » ~ν : Η Έ μ π Ρ Ο ς» '11-9··1924 .
201 . Ε: ω Ι ~ Ι 192 3- 1928 Σ υνεδρία 17-10-19 24 σ . 302 -30 3.
202. ΙΌ '_·\?ZI. ?::;:/:: o ~ Χ~ 'J σό σ"ο μο ς είχεν έν . 4') μ ε7α ξυ ζΊj τ~σε~ τ"lΙν άνχκλησιν τ/ς
άΠΟ9& σεως '7o:::i Πρω 7f)δ~Ζ Ξ;ΙΟ 'J : 3 ι' "ης άνΖ γνωρ Ιζετ ο ό Σ όλλογο ; 7ων παλα ιοη με ρολογ ιτών
ώς νφΙΖον ;: ~ /' σω;: Γ,ν . Ε: ω Ι Σ Ι 1923-1928 σ . 30 2.
203 . Η' Ε Ζ Ζ λ 'Γι σ ία » 19 34 σ .10 .
204. Τ '!;'Ι ;:Epl & ;:'J σ'!.[σε ω ς &;:0 ,;η ς 'ΕΖΖλ'fjσ [χς τασ ιν ταύτη ν ψtγων ό Υ'cχθ'fjγητ'~ς Ί .
l\Ιεσολωρας ϊ:(Χp ε-;+Ιp ε~ 07 ~ {( :Χ:;-:ο άπόΥεως έOν~Y..η ς θ α εΙν'Χι λΙα.ν ατοπον , έπιβλαβες χα.!. άν­
τεθνικον cΧzόμ"ιι, 70 νχ ζ,ιι τουν όρΟό30ζο ι ΙΈλλrι νε ς~ άν'~χoν τες εΙς .."ljv '~μετέρ:χν 'ExxJ:1jG [OCV,
να προσχολληθ ωσιν ε Ι; !J.i.Acχ Πcχ,ρ ιxp:ι:εΤcχ . Οίί ,ε πρ ο βλtπω Υ.tρΟος ,ι θρησκευτ ικον xcχι
έθνικον .~ uλιχον εχ τ-rις ~oιαύτης των παλα.ΙOΎJ μεΡOλ Oγι"(~ν σκέψεως κα ι &'ποφciσεως . ψο υ-
 187

Ζ : ZJJ:r,I.W; ~ Ξ: ~ χ [ω ς oi αύτο ] Ί] γΞ:-;ΙXO ~ των παλαιοημερολογιτών παρα­

-;-J, . σ τω» 70 !:ς ό~cι.δOϊς α ,j-:οων ά.ι=o ?υγ·~ν πocuης σχέσεω ; και χo~νωνίας
γj:r, ? ~% ω'J '7ης ΈΧΧλ~ησ [ας 7ης ~Ei.λά.όoς , έξιχνOυμένΊj') μέ zp~ς απ αγο ­
- χ σ ;: χ σ μο ;:; ,:ης όΖςι7.ς α 1~)':ω,) 205 xα~ μέΖρις &'1αβα;-:-;ισμCι υ παιδίων ΊjόΊj

: :.- -:::. ':i:.ι Ξν ων %ανoν~χως 2Ω6 κα Ι μέzp~ χαι αύ,,:,~ς εισέ,:,,~ τ:rις &ρν-ίΊσεως &7:0-

:-',; Θ . Κοινωνίατ; '7Ζλουμέν-lJ ς εν '70ίς %Cι:νOν~ΧOϊς ναοίς .-;ης ' I~Χχλ''ίσ [α ς 207 .
Ζ 'Ι ~ΧΧλλι εργε'i:'τ'ο συ σ-;Ί]μα -;ιχ(;) ς ό θρησχευ-;ιΖος 9α'lα,ι σμο ς με θ' δλω »
-:ων δυ σμενών έΤ:ΙΠ7Ι:)σεω'ι , to[~ οε -:01) πείσμα-τοτ % ~ Ι -: ~ ς μετ ' &όιαλ-
- Ξ_:ι. ~ X'I,:~με'7ωπ [σεω ς 'Του δλου ζ"η7-ή μα70ς . -;' Ι-Ι 70 '~O'η c;χχ νε ρ ον 0 7!. 7α σπέρμα -
: ,..1 : :Ξ:Ζχ).-lj σ ι α σ7ΙΖου διχα σμού έρρίΠ70ν,:ο ε ~ ς 70') &γΡfJ'1J 7Ύ'jς Ί~ΧZλΎJσΙας,
- 7r~ δέν-: ρ ο ν της έΧΧλ"η σι ασ7 ικ;η ς ένό7'f(~'ος Ζμελλε μ ετ ' ου πολύ να. δοχιμάση
- , : χ ;: χ ι σ [ ο υ ς '-φυγ μΟ1Jς « τΥι ς ενόον μάΖης ». Δ ι ό'7 Ι κ αθως ό ίερος Χρυσόστομοτ;
-: Z:~ 7'~? Ξ: Ι ~ (<ρ[ζα, δταν 'Γι καλ(;J ς 'ί]ρμοσμένΊ] 'τ'~ γ~, ουόεν πείσετα ι άπο -;ω,l
~ ~ ).(,,'1 , α,) όε αϋ'τ''ΙJ σαλεύητα ι , σΚC:JλΊjκος οιατρC:)γον'τ'ος αυ-;'~ν ενόοθε'J , χ·Δ μ'Γι ­
ο ', ~ ~'Io zλoυντo ς πεσεϊται» . Πα ρ ακατ ι ών όε όΙΊ] ρω-;α--:ο ~ν όε όιχχιοί.ο , 'r, μf,ι'(,

'I, 7·.'J· 1 μ αλ ιστα μία τοι(ΧΛ71'j σκέ ψ ι ς .~ X7:ό ?:ισ ~; -~Ozλ z :J-':: ~ C:j G Z ~ -:'.1 ~ Ξ:-." :Ι ·:~·f. -: ;"'.1'1 -:;.1 ;J ;:f)T~ ,1
:- . Ξ:. -~ '~ μετέ ρ α έλλη'l ΙΖ-η 'EzzX·IjG[X. Δ ~ 67 ~ Ο Χ έ ::±ί.θτ. υΙ:~'1 μ :x. Τ): Ο .:: 'J/ ~"j !--7. 77. i:-J 7(. ΈΖ ­
~ ....'J ~ ~ Τ;' :Χντοτε ε ~λxyxν 7~'1 Ξ'J ,j 7'ι-: :Ι X·J 7r,~ . .λ '.1'J 7.-;r.ι '/ ό ~ 7 ): 1 [ :Ι -;;~ :Ι ;Z Ξ: ~ :X Ί Ζ ;..r.J ':i'.Jί:Jμων,
_ I -:~Γ.ιzz [x ς .η Άλεξχν8ρ ε ίχ ; έν 7(, μΖίj.r.ι·~Grι ,/i "J.1·i i:.i.rrr.. ώ : ί.Z" Ξ: -: :Ι~. ~Z'.J·.J ~ Z"J~z·(, ~ 'J'J 6 o~
~ i ::IJoEZBOU'! με,,:χ συζrι -=-r, σ ιν -) .1 ,lt rJ'1 ~ f Ι μ ::; Cιί.Ι:-.' ~ 'J'Ι . -:r -:" -: '.ι~Γ.ι l ::-'1 z."I.:: ~ rJxicr ~', ώ ; έ ο;:.-:ο-
J

- "'~··~r.J'J μέ 70 Πασχαλιον . I~,x~ τότε Ο): Z·j;z IJT. -;. ;.1:.... :1 .; -:~.J·i ~ 3(-.J :: :ύ. :Χ :Cι"" μΖ ~ Cι ')-,' Ι.-:Ι-;j'l έν
1 -:'.ι:.LCι'J ωσε ι ίΔ στε ,1 Χ θεί:ήσr; ν χ i7:X'Jzi.O·r; Z ~'; -:'....... .; Z'Ji.-:'J.J ; ~ .; i: ίj:ς/ ~Ζr.~ EZ Zi :fjcr[k :;». J

~ . . IZν -;z υ ξ ι ς περ ] ~ Η με ρ ολογ[Ο 'J , Ξ-ι : «~1 ε ; ~ ~ ~ .... 'Ι Ο Ζ σ L '... .; ) ""E-:,.J '; Ε '. 1 1 zp[oόl) :; Δ Ι
-1 - 1927. ,*ρ . 2.
205. Χρυ σοσ 7όμ ο υ ( λ ' ), 'A pϊ. l" ;: : C; Z ':o -: r" ' λ Ο ·'ι'I Ι-;) '1 ... , " Ημε-
: ', X-:" :l:XZ<X Β ' 19 29 σ . 4- 5.
206. "Ε ν θ' '* ν ω τ . σ. 5. lΊp ;3ί.. ;:" ρ \ j'ι:x:- :x ;: ~c "j J.t~,', ;: :Χ '.3 1ι·)'1 l-I 1"(,'1'1' , έ'Ι : «'Α­
Χ ;: ί. α σ ι ς)) 1932 σ. 300.
207 . Χρ υ σο στόμο υ ( Α' ) , ' A,pϊ.l ,, ;: : c; z !. ;: r" J ':\ Ο ''ι ν (;)'1, "Ημερο -
<",' cxz i Β' 1929 σ. 4-5 . ' Ω σαύ τ ω τ 'λ Ο . Δ α 'ι l '" ί. l 3 " ',. 'Η δ l6Ρ (J ω σις του ' Η με ­
: "Jί.'.JΌ' [ου "Γι 'ιι μετα.χεν~'ίσ~ς '70U ( Ε ") ρ ",:,ολογΙ r;·J . Ά-\(}"ν :ι: ~ 1 9~ β cr . Ι J- 13, 7 Ι . Κατ/Ύγέλ­
~ .:::; ~ση ς 8 τ ~ οΙ εν Θ ε σσα.Χον[Ζη πα.λαιοημεΡ ')i.r.J .....~ 7 χ·. . Γ:;. ι3 εί.'.1 -: -:ι:. μ εν ο ι τους ~ I . Να:ουζ
-:-r. ~ ΈΖΖλη σίαζ τη ς ~ Eλλά όoς , με--:έβαΙ'Jον εΙ:; -; ~ν A,~ -: r:. tj ~ σ ~~ ~~%() ') ψχ 6ν , δ ση.ς ελε ι-
-:':,·..~ ";"z ι Ζιχτα το π Χλ . -ήμ ερολόγ ιον , χα:Ι Ο-;Ι o ~ σ Z;: ~ r.ι ~ ~ :: ;' Ξ:~ ~ t ? ω-: ογρ&:φησαν--:ο πολυ -
::i:r/H; έχκλη σία.σμχ '{να ένισΖυσ ωσ ι τας β λέ y ε ~ ~ x·J-:[:j·l. :: ;; ~; D"1jμ ιου ρ γ [cιν ζ"fjτrι ματος
j Ξ: ;"; ~ Ζ-η ς έν Θ εσσαλονίχτι μεΙ(.Jvό ΤΊj,,:ος . Δ ι rJ. 7 0 '1 Λ ΙΧ-;Ο:Ι ΤΓ.ιν Ι~ΧF ;:α θΧ ΖΊJν κατ/ γγέλOΊj Ο ΤΙ
~ ~ (ιJF :iO"!) πέμπων εξ ~ AγΙoυ 'Ό ρ ου ς τα.χυ Ο ρ ο μ ΙΖ Ι';) ζ ε Ις ' Λι. (j-;" J χ ς έν,,:,ο ς φ αχέλλου "('J"fJ GLCXV
' . Ε')χιφ ι στ [α;,1 π ρ ο ς μετά):r,ψι'l τω,ι ΠιΧΧ:χιοημεΡοί.ογl7Ι-;) 'I . " E ,Z?Cι l π:χί./7-:ι.ι συ'l [σ7ω'l 7Cιις
-:' -: :χοοΤς α.Uτι";)ν vOC Οέ -;ωσιν άς/ έ σr:έρ α.ς τεμχχιον &p-;O'J έ:: ι :-r.; ε ί Ζ !;νος zιxt ":'~ν έΠ ~Ο1jσαν
Τ.J. i ;.. :ιν ν ~ με τα.λα μβ ά:ν ω σ ιν aU":OG ώς Θ . I\:oινων ~:xς , έν (;) ε-;Ξ:;; ΓΛ σ'Jν [G-:ων χω ρ ισ μό" άτ:ο
Z'J~ 7r, ; εις άν8ρόγυνα &.Ζολουθουν 7α ό ~ i ? OPO'l εΖ'Χσ -;Γ..Ν μέί.rJ ; ·~:J. ε ? ύλ6γ ιον . ' Εν --=-Τι « ΈΖ ­
,j:r, cr[ ~ )) ώσα.ύτως έό'ιjμO σιεύθη .1; ε Ιότ,σ~ ; ο τι οί ϊ:α.λ/7 X~ « i. Ξ: ~ -:r;·J ργ ο;:) σ ι χωρ Ις ν α. μντι μο ­
" ::.Jω σ ~ ( 70~ o~zz[oυ ~ I zρ&ρzo υ ) ciνα βα.τ:τ ίζουσ ι T:'X_ιό ~x βz βX ;: 7 ~σμένx έν 7'Ω Όρ Ο . ΈΖΖλ·η­
C;'J: δ'.6 7 l I!Ίjθεν έ β-:ι.Π7 [σOΊJσ-:ι.'1 μ ~ 70 Νέον ' Ι!με ρολόγ l':ο'/)) ( ' Ε Ζ Ζ λ 'r, σ [ ιΧ 1933 σ. 11 3 ).
188

απορ ίq: : «Μ έχ ρ ι τίνοτ; Ο ·.α,:,ρ ι:)γομεν -:-η ς ΈκκλΊ)σί ας τ~ν ρ ίζαν σκωλfικων 8 ί ­
κψ ;» 208 . 'Ή8Ί) απο 7Υ,ς Ξ:~:v/,Υ,ς -:- α')-:-'η ς εϊχον α ρχί σε ι να δ ιαμορφώνται έν τη
παλαΙΟΊ) με ρ ολογ Ι-:- ΙΖΥι π α Ρ :ι.,:, i ~ε ι 0')0 όμ&8ε ς έκπρο σωποu σ α ι ~ μία μεν τους
αοι αλλcΧΖ-:-v u ς , 'f; ~ 7έ p :ι. ό ε ';"Γ/ ~ς t ν Ο'J-:- ΙΖ'J ·)ς . Κα1. 'ή μεν πρ ώτη , έπ1. κεφαλης εχουσα
-:,ους δ ~ Clλ~'ί?θ έ'J -:1: ~ :Χ-.'~ ι'j?Z ~'7:ι. ~ Χί.Ί~~~:ι..rJ '); zxt μ ον αχού τ , διέσπα ό~α των ένερ­
γειων α')-:-:"ς 7 χς γε :;; ·) ρ :ι. ς t π:ι.:;;γ,ς με-:-): -:-γ,ς ΈκκλΊ) σί α ς, έπιδιώκουσα τον
πί:ή ρη ο ιαχω? ισμο'ι -:-Υ,ζ π η:ι.-::ί.~ε ω= :ι:),:,ω,ι Χπ'α,)-;ης. Προς τούτο μετ/ρχετο
μέσα αΖ ρα ί :ι. ς -;Ο'.Ζ-:-ΙΖης, ο λω ς &Ο ΙΖ α ιvί.όγ·r,-: :ι. Ζ :ι. 1. &ποκρ ο υστέα . Ή 8' αλλΊ) ,
ε Ις ·ην ανηκον κυρίως οΙ έ ~ &y xOOU συνε ι δό το ; z :ι. ~ πεπο ιθή σεων ακολουΟοuντες
-:-0 παλαιόν ~με poλόγων άπλο 'ίκv ι π ιστοί , .-: α ρ α συ ρΟ έν7ε ς ~ μfι , έξΊ)κολουΟε ι
εχουσα έπαφας μετα ",η ς έκκλΊ) σ ι Ο'. σ, ικης ·ηγεσ ία ς , ο ι ' ΈΠΙ'7ρ οπων επι τούτω
έκάστοτε συγκροτουμένων κα1. πρ οερχομένων ε Ις συζ'η-:--ήσε ις μετ ' αύτΥις κιΛ
ανταλλαγας απόψεων έπ1. , OU έ πιμαχο υ θέματοτ.

ε ) Κ α '7 α σ υ κ ο φ ά ν τ Ίj σ ι ς " ο υ Μ α κ Ο'. ρ. Χ Ρ υ σ ο στ ό μ ο υ

κ α. ~ τ ο υ (1 ε Ρ ο υ κ λ ~ Ρ ο υ,

ΟΙ παλαιοημερολογϊτα ι έν τη προσπαθε ία αύτώ» προς δυσφfιμΊ)σιν των

πρωτεργατών '6ίς 'ή με ρ ολογ ι ακΥι ς με,α βολΥι ς , καηγόΡΊjσαν τούτου; «6>ς μασό ­
νουτ και 6>ς φ ίλου τ; των μα σόνων» 209 κα1. «δργανα ,ης Μασσωνίαξ» 210. Τον
ΟΙκουμ. Πα"ριάρχψ Φώτιον , ώνόμασαν «μέγαν έπι κακίq: κα1. πολύ σκοτεινόν»,
τους Μψροπολίτας " Ίjς Έκκλ·ησίΟ'. ς τΊjς ' Ελλάδος "Ιερισσού ΣωκράΤΊjν, Φωκίδοτ;
'Ιωακε1.μ και Κα ρυστίατ; Παντελεfιμoνα «ύπηρέ-;ας του Σατανα», τον Άρχ/πον
Χρυσόστομον, τον Πα"ριά ρχψ λΙελέ-:-ιον :Μ ε-: α ξάκψ και τον Θεσσαλονίκη;
Γενναδιον «τούτ; τρεις μεγάλου ς -;ης Έλλάδος U'/.ο-;Ίjρας» 211. Παραλλήλωτ;
οΙ αύτο] διέσπειρον σχετικά ; περί προσχω ρήσεω ξ 7Ίjς ΈκκλΊ)σίας οια 'OU νέου
~μερoλoγίoυ εΙς τον παπισμόν φfιμα ς , ίσχορισμδν δν ό Μητροπολίτη; Καλα ­
βρύτων Τιμόθεοτ; έχαρακτήριζεν (~ς «κοιν-ην και -πρόστυχον έξ έμπαθοuς αντα ­
γωνισμοδ σωωφαντίαν κα1. παραλογισμόν, αΠOκ:ι.ΛUΠΤOντα μίαν φρενικ-ην

208 . 'Ομιλία. εΙς Β' Κορινθ ίους ΚΖ' , 4.

209 . Ν ι κ. Φ ι λ ι 7': 7': Ο 7': Ο ύ λ ο υ , ΈλλΎ)νικος' Αντψα.σονισμ6ς,1972 σ . 136 .
Πρβλ. κα.Ι σχετικήν άνα.κο ίνωσιν της Έκκλ·φ . ' E πιτ p o π'ij ς ΓΟΧ εν : «Ή . Φ. Ο .» 195 7
φ. 252 σ. 5.
210. Ν . Φ ι λ ι Π 7': Ο Π Ο υ λ ο υ, ενθ . ανωτ . σ . 142. Πρβλ. Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ,
:Μ Ύ) τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ 7': ρ. Φ λ ω Ρ ( ν Ύ) ς , Πραγματεία περΙ της ανωθεν .. . σ . 68 . Π 0 -
λ υ % ά Ρ π ο υ, 'Ε π ι σ χ ό π ο υ Δ t α. υ λ ε Ι α ζ, Διάγγελμα προς ",:οδς χα;τοΙκους Πει ­
ρα.ιως . Ε υ γ. τ 6 μ π Ρ ο υ, "ΑνΟΎ) κα.ι κρΙνα. . . . σ. !.ο. 'Α ρ Χ ι μ. 'Α λ ε ξ. Γ Ρ Ύ) γ 0-
ρ ο π ο υ λ ο u, ά Ρ Ί. ι μ . Γ ε () ε ώ ν , ά Ρ Ί. ι μ . ' Α Υ. α. κ ί ο υ , :νι ά. ρ Υ. Ο υ .Μ ο ν α.­
Χ ο ϋ, Φ C) ς '70~ς έν σκότε ι . ''ΕλεΥχ ο ς κα'":α. της χθέου κα Ι άντ~χρΙστoυ CΕβρα.ιομασον Ια.ς
1936 σ. 80 ~π .
211 . Π α. Ρ θ ε ν ί ο υ μ Ο ν α. Χ ο υ: Δ ίστο μος ρ ομφα.ία. . . . σ . 78 .
νοσηρότητα λίαν έπί φ ο βον δια. τους νοσούντα τ;» 2 12. Οϋτως o~ κί:r,;:. ικ" ι -:-(,; "Εκ ­
κλη σίας, toLq: δ' ό ' Α Ρϊ. ι<:πίu/.οπος Χ ρυσό στο μο τ; έν<: φαν ίζον-: ο ι;; : « κ χι-, ,, -;-,, ­
μοι» , χαρακτηρισμ όν , ον ''ι 'Εκ κλη σία παρ έστη σεν ώς « ψ<:υ δΊj , άβάσ ψ ,,-, κχ :
συκοφαντυών» 21 3 και « άπο σταται » 21 4, Ε ίδικώπρ ον ό 'Α ρχιεπ ί σκο πο ; λ ~ 'J­
σόστομος έχα ρακ.η ρ ίζ<:70 και Ι;)ς ω)ιεuσΤΊJς» 215 , ένώ πιον τΊj ς Ίε ρα Ρϊ.[ :ι. ς κ χ ι
«αύθαίρετοτ » 216, «α'C7ιος 7Υι ς άνωμαλίας » 217 κα '. χα7 ' έξΟΖ''ιν «σχισματικό τ » 2 Ε.
'Εν ετει δε 1927 έντε ίνοντε τ; ,,''ιν κlΧ-:α. 7Ίjς xαθεσ7Ύjxυ ία ς έκκλΊJσ. '~γ<:σίας έτ: [ ­
θέσιν αύτών οί παλαιοημε ρ ολογϊτα ι δ ια δΊJμοσιεu μα70ς αύτών, έπαναλαμ βά ­
νοντετ; δτι δια. τΊjς γεν ο μένηξ δ ιο ρθ ώσεω τ; έπΥιλθ<: προσχώρησα; 7'~ς 'Εκκλησίας
είς το πα πυων Γ ΡΊJγo ρ ιαν o'ι "Η με ρολόγ ιον , συνεπλήρουν δ7Ι έπέκειτο Ύι κατάρ­
γησ ις των άγίων έορτων , πλ''ιν μ6νΥ)ζ 7Ίjς Κυ ρι ακΥι ς , Ύι ε ΙσαγωΥη του δ ια. ραντι­
σμου βαπτίσματο τ , Ύι μετάληψ ις 7ων πιστών δια. τΥι ς δ στί ατ; ό γάμος 7ων 'Επι­
σκ6πων, ό δεύτεροι; γάμος των κληρικων , 'ή κατάργησ ις ""ο υ μOν lΧΧΙΚOυ βίου,
τ ων νηστειών , των ί<:ρων <:ίκ6νων , 'ή μετα βολή τ'fjς ί<: p α7 ικΊj ς άμφιέσεω ς, Ύι
, \, .... . ... .... " ~ Ι .... Τ . . \ , 1:,
εισαγωγη εν ""οις ναοις μουσικων ο ργανων, η κα-:-α ργη σ ι ς του υπ υωυ κα ι εν ενι

λόγφ Ύι νόθευσιξ τ-'fjς άμωμ'rιτoυ Ύιμων πίστεωξ. 'Ή 7 0 φ χν<: ρ ον δ7Ι ό άγων των
παλαιοημερολογιτών είχε πα ρεκκλίνε ι -;ου α ,j σ7ηρως Ιδ<:ολογ ικο υ πλαισίου,
και δια μεθόδων ηκισ.α συμβι βαζ ο μένων o,j μόν ο'ι τ:ρ ο ς -:0 χ.ριστιανικΟν ~θoς
άλλα καΙ προς αύ-:ο 70 <: ,j πρ<:τ:ω ς μχμ σθ α ι, -;:<: P L,r, Pϊ.<:70 Ί\δη ε Ις έπικίνδυνον
φασ ιν καΙ λίαν άΠOφXσισ7 ικ'ίj-ι . K 7. ~ 'r. μ ~'ι Κ7.7Χ Φ εβΡΟ 'J :f.ρι ον 1927 συνελθοϋσα
ΙΣΙ δια. τ~ς άπο 19-2-1 927 ά'ι χκοινι:)σεως 7..j.-:-:r.ς ό ιέ'~ ευσ<: 70 ώς α.νω δ'ημοσί<:υ­
μα «το όπo~oν δια τερατω δών <:(κονικων Τ:7.Ρ7.σ-: :Χσεων και δια. συκοφαντιών
ά,νηκοuστων κα-:α του Προέδρου τ Ίjς Ίε ρ α ~Λ α ς κα ι των λοιπώ» 'Ιεραρχών
έζ~τει να σκανδαλίσ-n και έξ<:γείρ'n 70'1 λ7. ό-ω 21 9, ό δε Οίκουμ. Πατριάρχης
Βασίλεια; δια 7'fjς άπο 17-2-1927 πα ραινε-;ΙΧΥ' ς ' Εγκυκλ ίου αύτ-ου «τ::ρος τα
εύσεβ'fj τ'fjς 'Εκκλησίας τέκνα» διεφώτιζε κα-:αί.ί:rι λως 70υς πιστούξ, Άλλα
παρά τα.ς περ] του άντιθέτου διαβεβαιώσε«; 'ή κα7άστασις ετεινε να έξελιχθΊj
είς διασπαστυων καρκίνωμα έν 7C)J σώματ ι -:-~ς 'Εκκλησία ς 220.

212 . ιιΈ χ χ λ η σ Lα» 192 7 σ .ΙΟ8 .

213 . Χρυσ οστόμ ο υ (Α'), 'Α ρχ ιεπ ισ κ όπ ο υ 'Αθ η νων . .. , " Ημε -
ρ ολογιακά Β ' 1929 σ. 28 .
21!ο . Ά γ ι ο ρ. ΙΙ α τ έ Ρ ω ν , " Απο στασίατ ελε'rι.oς . .. σ . 85 .
215 . Κ ω Ι Σ Ι, 1923-1928 σ. 359.
216. Γ. Εύστρατιά30 υ , 5. itνθ . άνωτ. σ .
217. Γ. Ε ύστρατ ιά30 υ , 33, 175. itνθ . ανωτ. σ .
218 . Ά γ ι ο ρ . ΓΙ α τ έ ρ ω ν , "Αποστασίατ; ελεγχο ς ... σ . 113-1Η.
2 19. ιιΈκκλησΙα» 1927 σ. 65. ιιΊερος Σόν3εσμος» 28-2-1 927 σ.Ι.
Αύτο ] ο] μοναχο ί τοu Μ . Σπηλαίου, παρασυρόμενο ι όπο των 3ιαΜσεων , έζή-
22 0.
-:-r.σχν οι' άναφορας αύτων προς τε την Ί. Σόνοοον , την Κυ βέρνησιν καΙ τ-ην Βουλήν ,
-:-r,'! έ;-:χν:χ?οριΧν τοu π . 'ήμερολογΙ ου ο ι ' ον λόγον άπέσ-:ειλ εν αύτοίς τη ν άπο 17-3-1927
190

'Η ούτωσε ί O·'ιμ,.oυpγηθ z-;;σ cι. κcι.7OCσ7cι.σις , -:,ους λόγους ύπψίμνΊjσκZ '70υ
:Μ Ζγ . Β ασιλείο υ , Χ7:00'JΡομέν οu 7'Γιν χ α λεπότητα 7ων καφων αuτοu , κ'Χθ ' ο\'ις
«'Εκχί:φ [ :ι. ι σαλεύονται xcι. ι ψυχαι συν ιOCζον"α ιη , οιό7Ι «*ινοιςαν τινες &.φειοω ς
στ ό μ :ι. -:-a: χ.:ι.-:-7. 7ων ό μο δο ύλων. Λcι.λε-;;-:- αι 70 ψευοος &.φόβως ή &'λ·ίjθειcι. συγχε­
κOCί:J7: -:-:ι.ι. K:ι.~ ΟΙ μεν κα7ΊjγΟΡΟ'Jμενοι xcι.7αO ιxOCζoν7αι &'χΡ[7ως , ΟΙ οε xιy:tΊjYO­
F(j:; 'F7 Ξ:~ ;: ~G':"Ξ 'J()'J'7:Χt cl.'1ε ξε':'&σ,,:,ως» 221 .

στ ) " Ε -:- ε Ρ α &" ίj Ο Ίj μ έ σ α,

~')'/ εx[ζoν 7ες 7'Γιν εκσ-:' ρcι.7εί!Χν <XU7C";:;'1 οί "α λα ΙOΊjμεΡOλOγι"α ι με7ΊjλθOν
..
7::ι. ν . Χ!Χ 7Ι:Ι,
\,' 7ην κ ρισιν αυτων , προσφορον
, ,
μεσον προτ;
, ,
κcι.-:'ισxυσιν
.....,
των απο
'ψ
εω ν

:ι. ·j ~Ι;)·I, άo ι !Χφ OΡ'ίj σαν"ε ς , &.τυχως , · οια. 7Ύjν πο ιότη τα και Ίjθικό"Ίj7α των μέσων
'7 Γ/) -:- ων . Οϋτωτ *ιρςαντο οιαοίοοντες άφΊjγ+.σεις περ] θαυμάτων , αίμOCτων κ!Χ ι
D ): % ;;'Jω ν ε ικόνων , ένυπ\;(ιυν , δ ραμα των και λοιπών ένοεΙΧ'7ιχων, κατ ' αύτούτ ,
<7fιμ z[ω ν, τ'Γι ς πρ ος "Γιν έαυτων μεν πcι.ρOCτcι.ζιν εuνοίας ο-ηθεν του Θεου , άπαρε ­
<7/.. Ζ[:ι.ς ο ' OΙU'70U και Ουσφορί:ι.ς προς ,,:,'Γιν επιχl;ψίjσασαν -rΎjν ήμερολογι!ΧΚ'Γιν
μz~:ι.βo ί:Γιν πλε υ ραν 7'Γις ' Εκκλη σί ας 222. ' Ιδ ια ιτέ ρω τ εςψεταλλεUΘΊjσαν οι+.­
'(φι'l 7:Ζ ρ Ι εμ<ρcι.ν [σεως 70U σημείου '70U Τιμίου Σ'7αυρου εν -:,c'{J οuρανc'{J '70
Ξ:σ7:έρ:ι.ς -:'Γι:: 13'1]ς προς 7'Γιν 14ην ΣεΠ":'<:μβρίου1925 ανωθι '70U εςωκκλησίο υ
7 fJ::; 'Α γ. Ίωocννο' ] '70U Θε ολόγ ου πα ρά 70 υ ς πρόποδα ; του 'TμΊj'7'7oυ , ενθα Ζ'[χον
<7.ς/,Ζ·/-:-ρ ω θ';. πολλο] παλαιοημερολογϊτ αι πιστό] 7ελουν'7Ζς παννυχίδα επι "71
Ξ:r,ρ-:-?, -:-~ς 'Τ~ι:)σz ως 70;:) Τιμ. Σ -:-α υ ρο υ 223 με ε μφ αν'Γι σκοπόν τ~ν οημιουργία ν
Ξ ·>Jr..ι ~Ζ"'.J::' '~:-: Z F χ·~ -:ω·1 %ί.~μλ'7(; ~ %χΙ έ'Ι 7υϊ:ώσεων ϊ:αp~. '7α~ς λCι. ϊχα Τς μάζαις. E~ς
7 7::; -:r.J ~ 7. 'J-: 7.:; ~';-;i-I" W:; ,) ~7.ό~ΟΓ.Jμ t·I ::t. :; ?";;' 'Υ. :; ,;:;:,r.'J~r,Ci Z ό~ ' ε ~ ρ ωνιxo υ σχολίου ή
« "Ez,j:r,(; ~ J. )) 2 ::!4 . ''ΕΖ 7,.== "χ .~ ~~ :; ;XGZC!J ; ~ZZ ~'/ (,::;ν-:ε::; (Λ Χ 'J :Ο~ 7: ,χ ),~lαO ΊJμε poλoγ7:-
.. " - .. _ , .. Ι ~, .....,.... ,.... \,

7X~ Ξ:;:Ξό ~ΙU~ :1'Ί ΊΧ X" -:I:r, fJCJ) r;~" Ξ::-: '. /Ξ ~~ ·IΊ μΧ7X Ί :-:Ξ ~ '7v 'J Χ-Ί'(!)νος αυτ ων και EJ':

;:(; ~Z ~/.ω·, VJ:-ι ;.r.ι:-ω"; z :ι. ~ :-:Ξ:~ : Ι:; 7 Χ'::; Ξ: (!J', Ξ: .~~ rJ ')ι:;ω·'7'r, 'J λ(:)~'X,; ~fιμων , έμ φαν ίσαντετ;

;:X~'"1. ~·IZ-: ~Z-'ι 'l Έ·..../.·JΖi.~':ι·1 '.. r..~z'..Ir...; :t:~ -:(v'J "IZF- :C;;Z·(j'; :\ ["r, -:ΡΟϊ:ολ[7ϊjς Καλα βρύτων χα.Ι ΑΙ ­
γ~ xλ ~ ~x ; Τ ι.:.ι';f} ~r, ;. Βλ. " EzzX'r. cr~X,l)) 19 ~ ~ σ. 108 - 109. "ΣκρΙπ)) 9-5-1 9 2 7,
« ΓIX'1 7 X ~ 'I r,'I)) 192; σ. 193.
~~ Ι . ~I. Β Υ. σ ~ λ ~ ~ ο
' E;: cXo'('l; ~~6, ε Π Ε , :J, 98.
».
~~~ . 'Α Fσ ε ν ~ ο υ Κ Ο
7 7 i: α , Κέ'Ι';-ρ α ,η ς ' Ο ρ θ ο δ . 'l1~κκλησ[ας σ. 7 1- 77 . ' Α γ ~"
ο ρ . ΓΙ χ 7 i ρ ω ν , '..Α π οστασ ία.; ελΖ"{Ζ ο ς . . -. σ . 2'7 ft-2 ?9.
~~ :Ι Σ . Κ Υ. F α μ+; 7 σ ο υ - Γ α μ β ρ ο υ λ ~ α, iivO. ανωτ. σ . 65 -66 . Κ α λ λ ί-
σ, ο u, Έ;: ~ σ κ ό π ο υ Κ ') Ρ ι ν θ ί α ς , 'Η δίκη ,ου 'Εορ τολογίου σ , 8. ,,' Η . Φ . 0.))
15- 9- 196 9 7. 573-57 r• σ . 1-2. · L e ο Ι) η Ι } ,} Ι ο , T h e cal en(lar qnestion , Ι:ν : " Or tll o-
(lox Ufe )) \' 01. 22, Νο l , 197 2 σ . 24 , κ αΙ ΝΙ) 2 σ . Ι 8 έ π . Πρβλ . ΚΥ. Ι το υπ' άριθ μ. 765/
16-29 ~Iαp 7 ίl)') 19 71 εγγ ρ α,?ο ν τ-ης ΠΘΓ~O K. ' Ω σαυτω ς β λ. Ζ η λ ω τ ω ν ' Α γ c ο ρ,
ΓΙ α τ i: Ρ ω 'Ι ' Συψ;ομ ος . . . σ.1 2, ,,' Π . Φ : ο )) 1969 , 'Ρ . .5~3- 5 74 σ , 1- 2 .
2 24. ,,'ΕΚΖλ η σ[ α)) 1926 σ .2:32 . Ι932 'σ; 4 2 9 .' !ωα κείμ , Μη' Ρ Ο Π Ολ [':'
τ ο υ Δ η μ η , Ρ ι Χ δ ο ς, Το Παλα ωη μερ όλογη 7 ιχ.όν . .. σ. γΌ
 191

τ αύτατ ώ ς ο ρ'('ςl ,,;,OU e EOU Z IΧ,,;,α -:-0;:) "Εθν ου τ ·η μω 'l 225. TlΧu,,;,1Χ οε παραλλήλω τ;
π ρ ο ς 7~ν !ήο"η ά,π ' &p;(~ ς 70 υ z~~ιήμcι.70ς Ξ μφσ.ν~σθZ~σcι.ν χομμα7LΧ·Iι'J ~oϋ ζγϊ7'r, ­
μ~'70 ς έχμε--:ά.λλευσιν , έξ άμ?υ-:-έρω'ι 7ων πλευ ρών 226. 'Ε'Ι"':ος ":"Ου τοιούτου χλί­
μ~70ς ψ ευ δών διαδόσεων z :t.!. Ζ-:-= ιχ t'JΟ 'J'/ων σuχο φαν7Lω,l εύρεθε Ις ό έν ετει
1 92ί ±T:~σ"'/..ε ?θεΙ ς 7fι'l Έλλ&OIΧ τ: ολω'ι ος 11 ρω θ ~εΡ C;:'Ρί':'ις Διονύσιοτ , ·ή'lαΥ.<&σθη
να Ο L cι:Ψ ε'Jση '7ας ε~ς a,j70" ά:ί:οο ο θε Ισ): ζ ~JhO -::ω,ι έ'ι ':\ θ-r,'/ Ο': Lς παλαιοημερολογτ­
7ων σ~ θεν &ν'7ιθέ-:ουζ π ρ ος -;0 'Ι . ·~ μz p oλ6γ ι oν &πόψε!'ζ 227 .

3. Ή εναντι της άντιδράσε ως σ τάσ ις της Έκκλησίας καΙ τη ς

Πο λ ι τε ί ας.

( [2ς ~όη έλέχθ-η ~ ' Exκλ-η σ Ι rι. έ7·ηp~θΊJ ά.π ' ά.ρz~ς έ'ι"r,μερος της διαμο ρ­
φOυμέ'IΊjς καταστασεωτ; ε'lεχα ,, :ης σΊjμειωθε(σης ιΧ'I,, ~Opά.σεως "ω'l παλαιοη με­
ρολογττών. '11 έζαπόλυσ~ς τΊ)ς ιΧπο 8- /1 -1924 παpαι'lε7~κYι ς ' ΕγΖυΖλ (ο') τ: ρ ο ς
τον έλλτινικον λαόν, ~'70 ιΧi:ο't"έλεσμα -;~ς έ~ιθυμ [α ς 'Χ 'J-:-"7ι ζ Γ;;-:,(ι}; O~:ι.'-?ω '": ~σ·Γ,
το ύ ; πιστού; έπι ,;ου ά.λ~l)θ oϋς 'I O'fι μα:70 ς '7~ ς "'(:::') ο μέν~fj ~ ((δ ~fj ?θ(;) GΞ:ω ;» ~Cι~
~μερoλoγ[oυ χαι δπω τ ά-r:ο,,:,ρέΨ'n '7c1.ζ 7: tz~ i ::: dt x -:~'r,') Ξ,')~-;-r,~ 7. 1. ··J:"'I ~ 'JJ'/ Z;:Z ~1. :;
των Dtα. σϊ:ο: σ7ΙΖ&')'J Ζt'J"r,σΞων --: ω ν 7: 1. ί. Ι '7 Ι;γ) ~
' E'J 7 0 ,j70 t:; '1.[ 7:F ω 7Χ ~ i"7~O F XιJ~ ~ ς 7 { 'J ' , -: 7.j. 1. '~ "~ .r, ':l !. : "~ί."1"ι~ ~ 7 ~% ω,1 %'~%ί.ω')
ό ε,) &.'JγJ σ'~Ζ·fj σ'Χν ε ~ ς ~~ν Sz':J'J-:x ~χθ~;..ι" -:-;;" ~E%%j'-r,G~:x.'J , 7"J ·~i. XZ ~fJ 7r:ι'" ~ν -:-? xFZ~
":'ou 0~7.σT:lΧ σ7 αO::ί Ζ~Λ"'J.7. 7 0= . σ~ 7ω = Ξ·, ω Ξ'ι -:--( ςJ ·, ε ό: ~ 7. -:--( : I ~I -;-( : 13-;)-1924
ί . . " ., • f" . -

έγένΞ70 λόγGς -;:εo p t -: 0 ;:) Ξγε ? θέ'/7fJ:; « G Xi.r.ι'j» ~'/ ~Z:Z -:-" ς ·~:J- z? r.JXr~".~~1.%:;:f :; μ ::: 7 7. ~ ':Jί:7ι ς ,
ό οε λIη7ΡOϊ:oλ['7~ιις λ :ΖI.Ζ Ιοος Γ ?~'ίγό ?~fj:; X'J t ~z ?z') ;~'7t « 7:Cιίj.(λ ~ ων ΖFtσ-:~ Χ'Jω'J
έπιμένουσιν είς '70ν έΟΡ 7:Ζσμον Ζ0:7:):70 π αλ« ΙΟ') ~~μ ε ? οi.όγ tCι'J 7ων ά.Ζ tγ~'7ω'J
έο ρ-:ων zα~ 07~ εtς έCfΠίμερίδας &')εγ ρ6:?~ιι ό μέλλω') έορ,,:,ασμος ') ~oυ ΖΧ7c1. -:0
παλαιό» .ημερολόγιο'l» 22 8 , .η συ'lε Oρ ~7.ζoυσ7. Ί εΡ7.ΡΖ(7. ιΧ'I"~Π7.pY,λθε σΖεοο'l ιΧΤ:7.­
ρ α""'ιρ·ή"ω ς 70 ζ'ή"Ίj μ7., "OUe ' οτ:ερ Ο'.)'Ισ.-:,Ο,l '1α σημσ. ('l"{ί δτ ι 7.t δ ι α στασε «; IχU.OU
~σ αν, ΧΟ:7α --;·fι', περίοδον 7α.U7γj'J , πε ριω ρ ισμέναι ,
' Α λλ ' .η συνεχιζομένη δ P 7.σ7η p ~ό7η ς -:,ω,l T:lΧλ7.ωΊjμεpOλOγ~,,~χω'l Σ υ λλό -

225. «ΆΕ % Ζ λ Τι σ Ι α » Ι 92 7 σ . :~ 9 0 εν θχ zα ~ στο ιχεϊα περ ] 7(;U έκ 7"~ς άνομβρΙας

το;; ετο υ τ; :1926 &ντληθέντο ς τι"';)" ,;,;α.λα L (j·fι μεr;σλογ~7(";')ν έr: ιχεφή μΧ70 ς προς ύποσ7ήΡLζLν
'7(7),; άπό ψ ε ων αυτών .
::! 26 . " 'Ελε υθε ρο,, B ·ϊj μ α. » :JO-9- 19 26. Πρ β λ. % αΙ 'Γι μ ο θ έ ο υ , :\T r, 7P O-
π ο ί. Ι τ ο υ Κ: α λ α. β Ρ \) 7 ω ν %χ ~ .Λ ~ γ ~ α λ ε Ι α. ς , ΙΙαρ α ινε,,:,ιχ"lιν ) Ε"'(κι)χλ ιον π ρ ο ς
7,)') ~ μo" α ϊ. ')1) ~ 70U .\1. Σπηλ α ί ου , έ,, ; ,, 'Ε Ζ % λ r, σ [α» 192 7 σ. Ι 06 . 'Ε" σελ. 109 -:--ϊj ς
α·j7r, ~ .-:αρα:7[Οε7α: ι ±ν α90 ρα: 7(;U ' l-!γΟ'ψέψ;') 7'ij ~ Ί . 7 α'J 71j ς .\ loγϊj ς ±.-:') %αί,')Π70" 70 ~ 0 7Ι
-;;.) ;:χλλ.~(.)ημεp σλoγι,,:,ιχOν ζή7ημα. «U;:ΟΖ~νεL--;αι '~ όη μΧij.ον %ομμα.7ιχως)) .
:!:!; . Ήλ . 7"'rjv ό ιΖψευσι ν έν : « )Ε Χ % i. "r; σ ~ χ» 19 :!7 σ . ' 1 :~ 9 , χχι έν:
«):\ ν ά τ: λ α.­
G ~ ~))
192 7 σ . 8'7-88 ενθχ %~Δ a-fιλωσ ι; Χ 'J 7')J ;j 7L «Τι Όpθ (:80;O~ ΓΙολωνΙΖ-η 'ΕΖΖλ"Γισ Ια.
::XFzOiZO"fj zx ~ :Ξ:,?'Χρμόζε ι 7 ;; νέον ( f1 μερ ολ6γι')ν )) .
228. Ι\. (7, Ι Σ 1 1 ~) 2δ- 19 2 8 G . 168 .
192

γων και α Ι α~ιάκoπo ι περιο δεϊα ι των άγιορεΙ7ων μοναΖων &νιΧ -: α χω ρία , 7ας
κωμοπ6λεις και 7ας πόλε«; 7Υι ς Έ.-: ι% ρ α7ε [ α ~ «προδο σίαν ,ης αλΊ)θείας , οόκ
εύσέβειαν '";'~ν εύπείθειαν» ύπολαμβανόντω ν 229 Ε'ιέβ αλον , Επι τέλους, εΙς σοβαρας
ανφυχίας τ-ην Έκκλφίαν, Τι οε Ίερα Συνo ~o~ Εν 7fι Σ υνε~ρίC(. αότΥις τΥις 17-10-
1924 απεφάσισεν, δπω ; Eπι~ιώξη Εκ νέο υ -:''r,'! Ε'Πίμ έρωσιν 70\) λαο\) έπ] -;ων κιΛ'Γ
σεων -;ων παλα ιοημερολογιτών. Πα ρ ά -:α \)-:α 7fJ α'ι :ι~ρα σ7 ικ oν κίνΊ)μ α 7ων

Ι
-
πα λ 7ων , σι
~, •
συς
~,
Λογους
, , γ
α νεπτυτ.α μεν εν 7 0 '. ς
, - '
.-: ρ ο σ
θ
εΊ
~3 0
- ..
τ ~ -
'r, o p IΧΙO U -: O
• ,
οσΊ)με ρ αι.

Το γεγονο ς τούτο ωθ~ιισε ~~ν ΈΧΧλ-r,G tαν ε ~ ς ,:,.i-,~) μΖ 7 :Ζβο):r,'J τρόπου &ν--:~με­
τωπίσεω .; ",:,~ ς χα-:-ασ-:ά.σεως 23 1. Τοωυτοτ ρ όπωτ. &7:0G'J ? θε [uΓ; ζ 7: ρ ος σ7 ~γμ"ην
εκ '";'Ο\) προσκην ίου 7Υι ς ΈΚΚ!:fJσία ς , Ε'ιεφαν ίσθ'Ι; "Χ·Ι [U/.'J Ρ Ο~ -:Υι ς Π ολιτε ίτ«;
~ πυγμ·η προς Επ ιβολ·ην '6j ς 7άξεως κα ι πειθαναγκασμόν 7ων παλα ιοημερ ο­
λσγιτών , δπωτ; συμμορφωθώσι προς 7ιΧ ύπο '";'Υις %αθεσ-:'!]%υ [ας ΕκκλΊ)σ. Άρ­
χΥις περ] το\) ~μερoλoγίoυ αποφασισθέντα 232. Το α'-:Ο7έλεσμα τΥις ένεργείατ;
ταυης ύπΥιρξεν αρνΊ)'";'ικόν. Δι67Ι συμπτυχθέντα προς καφον τά αν'";'ι~pαστι­
χα στοιχεία, ΕπανΥιλθον με'";" ου πολύ εΙς τα r~LIΧ , E'Ii)J παραλληλωτ; ή ιΧGΚΊ)­
σ«; τ-ης βίας έσφυρηλατησε έν6-:Ί)-:ος ~εσμoιις μεταξ ΙΙ "ων ~ιωκoμένων και
ενίσΖυσε "':'0 ανίι~ρασ7ιχOν φρ6'1"f)μα αό-:ων .
'ΑΙ).ιΧ παρά πα.σαν τ-ης Πολιτείατ ανάμειζιν , -:0 ζ'~τ/μα 70\)ΤΟ ~εν σ.πώ­
λεσε '70'1 θΡΊ)GΚευ7ΙXOν κα ι εΚΚΙ:l)Gιαστιχον αό70\) ΖαραΚ7η ρα , γεγονος δπε ρ
.. ρ ω-:[σ7ω ς -:-·ην ΈχχλΊ)σίαν εν~ιέφερε. Δια τούτο χαι μετ' αuξΟUUfJς σ.νΊ)συΖίας
ελχμβ ηε'ι::ι:ϋ7Ιί γνωσιν έχάσ-:-ο-:ε σ.ναφορων Εγχ{φων κρα-:ιχων Άρχων περ]
-:ω,ι οι ::ι:σ-: χσεων: &~ Ελχμ β ανε -:0 πα λαιοη με ρολογιτυων κίνΊ)μα , -:ο \)θ' δπερ

229. (( Έ Ζ Ζ i. .', σ [ 2)) 19::! 5 σ. 49.

230 . Βλ. σ . 1~ 3 ~:: . 7~ ; :::I~ -:" J~: .
231. 'Ε'Ι K '~ ;:::(~ %:t-::Z -:Τι'; :t ~ 7~'I ;:~; [':ιόι:,'ι ~ 7if}r,C;X'1 ~ , ... ~ ~ χ :: μ')":-r. ν ί:ρ ος παταξ ι» τοί)
παλ:ι ~a-r, με:: οi.Ij"." ~7 !.V ;.ι~~ Ζ :χ. 2.7 (;; iχ/,j:r,~~:ΙΙ:;7 ~Ζ :i z :x.l zrJ'C.o ·J~zi μi -: ~:ι , ε~ς βάρ ος ",:ων εύα­
ρίθμων :.,-j:r.? ~ZW'J 7 X ;: X; ~&'I . ι:.~ 7~'/ :: '; Z:I ~ ;: :I ; x ;::: μ ~ έoI7:: ; ~J ώ;: ~Ο'J 7(~ν έΖΖί :lJσ. Δικαστηρ ίων
κοι:θηρέθ'φοι:" -;-:,'j 'J '.;π;χ-:,'j 7~; ~; . _ πr, ; i:; ~ij ~:I -;-:'; . Βλ. ,,' Ε Ζ Ζ λ ''ι σ ί οι: ,,»1925 σ. 31.
2320 ΙoCα.-:- i -:-i~ zx-:-x·;-o'::ί. ~:I '; 7 & 01 ;: ύ.:I I.ι:ιτ. με ~ ~ί.,y." ~-:-ων ~σ-:υν oμ!.z"Γ, 8όνα.μ!.ζ έπενέβη
έγκα.Ιρως 7{, 7':ρωt~ 7r,; Ι 9 τ. ; 'Ix'r:.ιoJ :r;;: f 'joJ 1 9~5 Z:l ~ o~zi"jcrzν δμ::ίό:χ όμΟ'C8εατωv αΛ7ων προ­
ΤLθεμέvωv LVOC όργαν ώσ ωσ ~ ZX ~ ;: :ι:; :ιv-; ω σ :.'ι :: ~ :; 7"f,'J -:-::i.z-:-r,'J τ/ς κcι-:-α.oυσεως του Τιμ Ιου
Στοι:υροϋ έν Π. Φοι:i.r,ρ!)' (~, h οι: ; οι: :.L r, -; σ ο 'J - Γ οι: μ β ρ ο ύ i. Ι οι:, 1:,,0' ά.νωτ. σ .
67 -68) . Είχε πpoηγηθΊj ό ~ O;-; :Iσ ~ό; .J::' 'ΥΛ -;ων , 7Γι / ΤΙ 'Ιοι:νουοι:ρίου , της έορτ/ς των Χρι­
στουγέννων έν ά:πoκέντρ~ -; !.ν ~ ;:χ;:::κ,..i:r.σ Ι 4J : t:: ρου ργουν~ο ς ά-γιορεΙτου τι.νΟς Ιερομονά.χου,
κοι:Ι Τι πρόκλησις σ",(ε":ΙΖΟ;:; a'rj μ-:,σ Ι-:'-;'~ΟΙ:?~ΖΟU θ ο ρύβ ου ( {( ' Ε κ Ζ λ η σ ί οι:»1925 σ . 13 .
Πρβλ κοι:Ι ΙΌ Ευστροι:τ ι ά, a -:, 'J , ~νθ ' ά.·, ω -; . σ. 191 έπ. ). ΈπΙ τούτοις Ό μω ς o~ όποι:­
όοΙ τοϋ π . ΎjμερολογLΟ'J έξε-:-ρέ;;ον7') ε ~:; όλον Ξ.ν κ-α.Ι περ ισσότερον 8ΙΟΥ.ι<ουμένας άτ&;κτους
έκΟΊ)λώσει.ς , τ:ροβαΙνον-;ες ε Ις σu"(.Ι..? 671jG L'J 3 t.ΧΟ1ji.ώ σε ων χα.Ι τ:ροκαλοϋν-:-ες έπει.σόδιιχ κα.Ι
εκτpoπcι, ώς έzε~να. ατ!.να. συνέ βr,σιχν bI Z-;E L 192 6 Ζιχ-;α -:-ας έορτα.ς της (ΛΥ ο ΛΙκιχτεΡLν"fjς
κοι:Ι το;:; Άγ. ' Α"aΡέου ( βλ "Η .Φ .Ο . » 1 928 ς:> . 6 , 7. ' Α . Β οι: π ο ρ ί a ο υ , Ό aιωγμος
των όρθοΜξων χριστιοι:νων ύπο τοϋ .Μητροπολίτου' Αθηνων Χρυσοστόμου ποι:ποι:aοπούλου.
Ή έκβίοι:σις τ'ίjι; θρησκευτικ'ijς σuνειaήσεως , έν : «Η .Φ .Ο.» 1928, φ . 7, σ. 8).
-ίjνrί.y/.σ.σε ταύτην δπωτ έπ~σTρ έΨη ε ίς -;-ην μέθ οο ο'ι -;-7,ς ό::ι: - -
μετωπίσεωτ -;OU προβλ+Ιμσ.-;ος. ΓΙ ρος -:OUTO έν -=ii συ'ιε Ο ;:. [ :{. -;"7,= ..... ~
1926 έλ-ή φθη άπόφσ.σις δπω ; έξσ.πολυθη νέα πσ. ρσ.ινε-: ικ·1; ΈΌ~/. ~:;': · ":
'70'1 λαόν. 233. Κα-:-α 7~ν αυ~ην ώσαύτωτ συνε δρ ία» απεφασίσθ-; Ι: ;:L ; :1• •

παρά -;OU "Ι'πουργείου Έκχ.Λ-'ισια σnκων Υι οιάλυ σ ις τΊjς Έλλfι'l ~κγ. : tJ : ., J"; . Z:_ - .-

κ'ljς Κο ινων ί ατ τών Γνησ ίων 'Ορ θοδόξων Xρ ισ-; ~αν ων 234.
Ή νέα α{)-;'"'ι πα ρ α ινετ ική Έγκύκλιος έπανελαμβανε κατα. βασιν -;:/. ~""7 . ­
χεψήμο: τα -:ων ΠΡ 0ΥιγΥι θε ισ ων σχετικών Σ υν οοικω ν Έγκυκλί ων 235 και ύΠ:;-: ~ 7" ~ ­
μ~ζε '7*ς προς ά.πό σz~σ~') άπα ':"~ς 'Εκκλη σίας προ σπαθ είατ; 7ων παλ~ ~Cι·r, :.l.Ξ:­
ρολογττών , έν <{) δπεμίμνΥισκε -:α.ς βαρυ-:rί.-:ας καν ονικα.ς κυρώσε«; ε Ις β :Χ~I~ ς
~ων άπειθοuvτων τ--?} ΈΧΧλ-η σί,~ , '7ας πρ οβλεπο μένατ ύπο των (Ιερων I~ χ­
νάνων Ι Η ' -;--'ijς Δ ' OίκoυμενικΊj ς Συνόοου , Ε ' -:ης έν 'Αν-:ωχεί'f κο:1. ΣΓ -:Υ'ς
έν riXyγ fJ 'f . Πο:ραλλ+Ιλως οι' αύτης έ-:ον ίζε-:ο Υι άσάλευτος πα ρα μένουσα
ένό-:''ις -;οΥ'ς ολΥις ΈκκλΥισίας , έφ ' δσον ιι έκ -:ων Πατριαρχε ίων -:'ij ς 'Ανα­
-;οοι:ης , -:0 μεν -;-Ί; ς ' Α λεξο:νορ ε ί ας έΟ'ήλωσεν δτι , κσ.-: ' άΡ Ζ'ήν , θ εωρε~ ουνατ-ην
και όρθ~ν τ~ν οιόρθωσιν TOU Υιμερολογίου , άλλ' 0-; ι πρέπ ει να. γίνη α{)7ΊJ έν
Συ'ιόo~ 236 , -:0 -:ω-ι 'Ιεροσολύμω ν έπεκ ρ ό-;Ίjσε -;Ο'Γιν γενομένην διόρθ ω σιν , ώς
όpθ~ν κο: 1. άπο: ρα ί-:Υι-;Ο Ο'Ι , άι)! ά-ι έβ 7. λεν , ενεκ7. -:οπικω, ι λόγ ων, να. έφlΧρμόση
ταύτη » , -:0 -:'ijς 'Aν-: ιo zε ί lΧ ς οε,ι έ ΟέΖθΊί 7.,J-;-r,'Ι ε,ιεκσ. -:ων περυω κλούν των τούς
έν ωJ-;οi;) όρθοδόξο')ς ξέ'ιω ν ΠΡ ΟΠ 7. '('7..ν οων . ' Εκ -:ων λοιπώ ν έπΤα. Αύτοκ εφαλω»
Έκκλ'φ ιων π!Χσ ο: ι έφ·fι;:.μoσo:ν -;-Γιν ο ιό ρθω σι'ι , πλην -;Ίjς Σερ βικ'lj ς , έν μέρει οε
κο:1. -:Υ' ς Pωσ ικΊj ς , ενεκο: έσω-:,ερικων λόγω ν Κ7.ί -;οι και α 67α ι Ρ'ητως άπεφά νθΥι­
σα') ύπερ ,,; :η ς διορ θώσεωτ, -r, δε Σ ε p β ~χ-" μxλ~ σ7'Χ κα Ι έπ ρωτοστ ατησ εν εΙς αύ­
,,·ήν». Τέλο ς Υι ' Εγκύκλιος προ έτρεπε -;Ο'Jς πιστούτ rνα μ.η πα ρ ασύ ρω ντ α ι υπο
--:ω,ι σχισματικών κα ι κο:-:α φ ρ ον η ,:,ω-ι -; 'ij ς Π'ιε 'Jμο:-;ιχ'ijς ιχύ-;ω ν ΜΥι ψ ός .
Είς -;ο"ην συν-:α ξ ιν κα ι έξα πόλυσι'ι -:'r, ς πρόσ θεν o ιαληφ θεί GΊjς Έγκυκλ[ου

233 . κ ωΔ Ι Σ 1921-192 7 σ . 4 11.

234 . κω Δ ΙΣ 1921 -1 927 σ . 410-411 .
235 . «'Ε:'.:'. λ ''ι σ Ι α» 1926 σ . 129. Βλ . Q"'μ7 ~:'.ως :'.cιι Χ α ρ . 'Η λ ι ά δ '1), , Ανέκ­
δΟ70 ς Έγ:'.,J:'.λιος "Ιερεμίου Β ' Π ατρ ιά ρχο υ Κω'l/λεως έoI: «Έ:'. κ λ. Φ cί. ρ Ο ς)) J 936
σ . 3 /13 έ7: . :'.cιι ά'l 7Ι:'.ρουσ ι'l ύ:-:i:ι Χ Ρ
u σ ο σ 7 ό μ ο υ (.Α' ) Ά ρ Χ ι ε 1: / 1: Ο υ ' Α θ η ­
ν (;) 'J . .• 'Επί ,,:, ~νo ς ο"ηΟεν ά:νεΖοό--:ο',) 'E yxuzXLo'J "':0;") Κων/λεως " Ιερεμίο υ Β ' έν: «'ε χ ...
χ λ ''ι σ . Φ ά Ρ Ο ς)) 1936 σ. 505 έ7: .
236. 'Ήδη με-:-α Τf;V ;-:ρος l\Λ ρ ιον έΖο-ημΙ'Χν -:OU Ι Ι χ,,:,ρ ιχρχου Φ ω 7 Ιου χα;ί --;-'r,') εΙ ς "':0'1
τ'ijς , ΑλεςανaΡε Ιocς ΠCΙ7PΙCΙρχι:'.oν θρ όνον άνάΡΡ'ι;σιν 70>; Λlελε7 ΙO') λΙε7ocςά:'.ι, το Π ocτp ~cιp ­
ϊ.είον 70U70 ά1:ε ? ά σισε'l (; :-:ω ς -;0 Oέμcι -:-ίjς ά:-:οοοΧΤις -;oU aιωΡΟωμένοu ''ιμερολογ [ου 1:OC-
Ρ~7':εμ9 0Yι r:ρος συζ~τ/ σιν ε~ς 7ην τακ'πχ "Γιν Σ'J'/οοον του φθινοπώρο υ 1926 , ι:ροσ/"Χλέσocν
ε Ι.; To;:tz"r,v Σ'Jν οο ον έ;: t 70:) ΙόΙο'.) Ο έμχ-;ος 70υ ς ΙΊα.":'ΡιiΡΖχς '.Α.ντιοχεί-:χ.ς ΓΡΊ'Jyόρ ιoν κα: Ι
Ίερ οσοίΛμω'l ΔCΙμΙOC'lOν. Βλ. « 'Ε κ κ λ 'Γι σ Ι α ,1)) 192 6 σ. 28 1. Τ ο αύ70 Πcιψιcιpχεϊ:O'l
ε Ψεγεν έν ε7ε ι 'Ι 92 ϊ 70 1J::; &τ:ε ιθο;:)ντ:χ ς -=-rι έα',J --:ων >EzκλΊlσΙ ~ r'Εί);ηνας Όρθοό όξΟ'J ζ (<< Έ %-

Ζλ"Γ, σ Ι oc )) 1927 σ. 13 ).
13
194

συνέβαλον χ ("ι.\ δύο ~ 7::: ~(' ~ σ(, ~:ι. ~ r.ι ~ λόγοι : τούτο μεν ~ σημειωθεϊσα έν .Ί] Ί.
λ'lονη I\'zZ? o ~ fJ·J'J ~r.J ') Τ ',,') ')') ~:r::Χ ?G ~λ ': ρ t ων μοναχών, Ζγχί,:ηθεισων ένι:)πιο')
-:.'ιjς 'r. ~ 'J'I 6 o r.ι ·J « t;-:~ O ~ :ι.-: :ι. ~ Xζ ::: ~ tΧΧλljG ~::ι.σ-:~χΊj ς :::ίΡ''ι'lης χαι δ~α.χοΠ':ii -:.'ιjς Ί.
'~~\ ΧvλCι'Jθ [ χ ::;, X;:Ξ:~ θΞ: [:(. ;:ρ ο; -:χς ϊ:?o Iσ~χ μz γχ~ έχx).lIσΙCΙϋ7.ιχCι.ς άpz~ς , &O [Z~ έπι­
θέσ ε ι χ:ι. Ι :ι. ίΔ:ι. ~ς χ:ι.-:?: ';'OU έψ"ljμ:::Ρlο'J , Υ, ς Ζαυ-:ω'l Ί . MoνΊjς Μα-:θαίου Ευρυ­
;-: ~ ώ7Ψ) , ;-::ι. Ρ Ο'.7:,;,ώμασιν έφ' οΤ.ς έ7::::βλ'ιθη !Χ1Jτα~ς ~ ποιν-η -:ou άφορισμου 23ί ,
-:0;:)70 δε .η ένισχυομένη άρμοδίως ύποψία, κΟ'.θ ' 'ην 70 άν-:ιδρασ7ΙΚΟ'! ,ω'l παλαιό­
1) μ:::poλoγ~7ω'l κί'lημα έτέλει ύ7:0 τYι'l έπφΡΟ'ην «ζ:::'1ιΧΊjς πρσπαγανδατ; προς
βλάβη'ι 7Υ,ς 'Ορθοδόξου . Έκκλησία.ς ΚΟ'. Ι ,;,ou "Εθ'ιο υςn 2 38. Κα,,:?: ,;,()',υ7α , θ?:
~ oυνάμzθα , έπισκοποϋν":"ε ς 71)') διαμορ φωθεϊσαν zα~άσ'7ασ!.') έν ,:,o~ς κόλποις

23 7. Κ ω Δ Ι Σ 1921 -1 92 7 σ. 408 . Ο Ι παλα ιοη μερ ολογϊτα ; -: ~ζ μO'l <:Ιϊ. ~ ζ ταύτατ;

Μελά'lη'l Λlι'lάροου , Εύπραξ ίαν Φιλιππ ίδου /. <:ιι Κασσ ι ανλ» Κ ώνστ α . εϊ.<:ι? <:ι/.-:1)ρισοι'l ώς
αΟλψρ Ιοις και ό μολογη -: ρΙοι ; . Π ρ βλ . 'λ Ο. Δ οι 'Ι ι 'r, λ Ι Ο σ '). 'Η οι6 ;:θω σ Ι ζ
';viJ ' Ημε ρ ο­
λογίου "η .:~ μετα.z Ινlί σ ~ ς ,,;,οϋ έ ο ? -;(ιλ(;γ Ι~·J . ' λ'&~ 'I:X~ 1 9 ~ 6 σ. ~ 9 . «'Έ θ 'ι (ι :;n l R-5-1 92 6,
« Έ /. /. λ η σ Ι οι ν » 19 26 σ . 3 2 1. « Π ά 'Ι '; <:ι Ι" v ζ )) 192 6 σ . 767 . Βλ. /. χι « ' Α 'ι ά­
π λ α σ L ν » 1931 σ. 288 ~ιθ x a'r,μΙ:ΙΙ:;~Ζ'J Ξ 7Χ~ i:: ~ G 7"ji:r. :i·/Χ ~ Ξ ::r.ιμi-n; Ξ Ι::;; 70'1 "'(ε~)6μ ενo',
έΖτα9ι α.σμ Ον '70ϋ σώ μ ατ α ; 7r, ~ μr.ι'r:ι.ϊ:~; ~1 :::i.xyr. ~ ::: ~.; Z'X 7 Xσ 7xσ~ ') -Γι μ Ι-:Χ,ϊ:ο συνΟ έ σε ω ς , γε ­
γον ό ς, δπερ τάτε ;: ρ ο·j ~λ+Ι &r, ώ ::; E-IO :::~ ;~ ; 7~ ::; :Χ :-;r"ιΟ':.ι Ζ ιμ-χσLχ ; ":O:j Θεοϋ προς ",:,ους παλαιό­
·η με ρ ολογ Ι--:ας. Ση με ι ω -;i ον (;7 L 6 ~ I xz . ' _\ f}ςJι-;.Ν λ Ρ'j σό σ-;ΓJμΟ ζ έμηνυ(}η έν6π-:toν τ/ ζ ΔΙΣ
ύπο τΓvv Γ . Εύσ7r- Χ": ~~Ο ') 'J z 'X~ '_--\..'10;: . .1 :C ·J ~a ~ ;: Χi. Χ~Ο·1jμερολο γLτων , διότι άνέΥνω συ"'Γl.ω ­
ρ η--;-ΙΖ"ην ε/JΖ''ιjν έ;:Ι -:0::) 7 i ~ 'J'J :-7,::; :J..'j·J Χϊ:" ; :\Ιε λ :ίν η ς Ζα:7ά. T'r,v εΙς τ-ηνον με τα β ασιν ιχΔ70 ϋο
{ Βλ. Κ ώ δ ι /. Χ ~ ~ /. <:ι σ '; Ι/. ("·1 Π;: οι /. τ ι /. ω ν 7~ς Ί. Συν όδου Συνεο;: Ιοι 1 7-6-
19 30 σ . 80 -8 1 ).
238 , Κ ω ~ Ι ~ 1921 -19 2 7 σ . "' 11. Γ ρά? ω'l 7{; 20 -1 -1 92 7 ;-; ρο ς 7fιν Ί , Κ ο ινό7f)-:Χ
70ϋ ' Αγ . '~O F(.,·J ::; 6 Ο~Ζ') ·.J:-Ι~/~ΖΟ ; 11χ--:ρ ιiρχ"ljς Ηασ ίλειοτ έξέ ?ρΧζε τΓιν λ1~Τ:'r;ν cι'),,;o i3 δ ιότ ι
o ιz'ίj -;o;:; ε ς 7 '"j') ~z ~r.ι:j Τ6 ;:ι:ι') «γίν οντα ι εν έπιγνώσει "η o ~' αγνo~α.ν χα:ι. ά.μαθε~α.ν O ργ~ν 'Y. ούχ],
αΟ όί.ω Ο ι οιστ;: v,?τ' ζ ... )) ( ( ' Ε /. /. λ η σ Ι α» '19 2 7 σ. 43 ). ' Εν -:ΊΊ ε'l(~;-;ιo'l 7~ς ΙΣΙ -:οϋ ε­
τ c,'J ζ Ι 9 33 ε ~σ-ς.-ί; σ: ι χ'; ';v'ί ό .:\Ιητρο;-;ολΙTf)ς Δ'f)μψριάi>vς Ίωα/.εΙμ α'lεγ'lώριζε'l ο-: ι ύr.άρ­
χε ι X ('Jo'J'JI) ~ «(o~i 7Γι; έξΧί:λώσεως ,,:,ου παλαιοη μερολογητισμοθ να (~θ~σωμεν ",:ους σλα.υο­
? &ΊνΟ'J:; 7'7,:; ~ 1:tΖ Ξ:Οον(·χς ί: ρ ος εν εΤοο ς Βουλγαρυωθ σχ ίσ ματοτ; χαι. να ένισχόσω μεν '70 9 1J-
λε7 ΙΖ Ο') ?r; 6'n~ μχ όλων ,,;ων εις -:-ας Ν . Χώρα ς ξενΙJ ?ώνων ZPLcr7 Lctvtx (7)') μ ειον ο 7ή 7ων» Ί ω­
α κ ε ί μ, ~1 "1j7F O;: OX (-:-ou Δ-η _μ-η--:ρ r.ά.Οος , Τ Ο ;:':Ι..λ/χ όν .. . .Α_' σ . ι σ 7'. ΤΤιν
ατ: ο 7fι :; 'ΕΖΖί:1j σ ίχ ς 7(~ν Σ/"Οϊ= ίων έξάρτ/σιν 7ων πα.λχιο-ημερ ολογιτων τ/ς < Ελλχ οο ς ύπε­
στήρι ξεν εσ-ι::i-:ως /.οιι ό Σεβ . .:\Ιψρο;-;ολΙTf)ς ΦλωρΙ'Ιης Α,;γουσ-:ί'lΟζ . Βλ. σχε-: ι/.ωζ ;.(οι Ι 7fιν
ε'l συ'lεop Ι~ ΔΙΣ τ/ς 16 -2-1935 εξε'lεχΟείσα'l γ'lώμ1)'l οη «ό /.υριώ-:ερος συπελεσΤ'fις τ/ζ
7:αλα ιoΊjμε ρ eιi.O...rη 7ΙZης κ ινήσεως εν }lα.χεόoν(~ εΤναι το εν Θεσσαλον Ιχη σερβ~χoν Προξε­
νεϊ:ον , εις Ο μiλι σ 7':J.. &νετέθΊj χocι .~ ::ροσ-:-ασία. 71); βουλγαρι/.,η ς μει ον ό":'Ίί70ςn (Κ ω Δ Ι Σ
19 3 3- 19 35 σ . 5 65 ). 'Εν ε-:ε ι 194 7 ό « l\!'f) -:ρ ο;-;ολΙ7" ς ;-; ρ . Φλω ρΙ'Ιης)) Χρυσόσ-:ομΟζ ε-:ό'lι­
ζεν 0 7Ι με 7χξ'J -;ων σΖ.οπων , οι' 0'.1; συνεΖλήθ-η -:ό-:-ε -:-0 _\ ' ΓΙα.νελλα.ΟιχΟν ~υν~oριoν ",:ων­
ϊ: ocλα- ΙΟ·fj μερ οi.Ο";" Ι7ωv , 'Γ; -;ο Ζ:χ.Ι Η"ή Οια.? ώ ,,:, ισ !.ς 7013 ό ρ θοοό ξου έλ):ΙΙ'JΙΖο 13 λαο:; ϊνχ ;:~ 1jσn νά.
θε ωΡ 'Ω την θΡ'ησχE: υ",:,ιxΊjν όργ:χ.νωσιν ",:,ων 1:χλ α ΙΟ'lJ μεΡΟΑο γΙ7 (;'}ν ώς έπιόιι~κ.Ο 'Jσα.v -;-/ί') 8ι'Χ ί­
ρεσιν της 'Εχχi:ησ Ιας «xoc!. τ"lΙν έξυΠΊjρέτησιν όΟνε ίων κ.cι ι. άντεθνιχων σκοπων ώς έν-ησμενί­
σΟησα'l Ουσ-: υϊ.ως '1α ποιρασ-:1)σωσι'l αίι-:η'l οΙ αγευστοι και αΠΟτΡοφοι -:("'1 εκκλησιαστι­
χω'l/.α ιεΟ,lιχ ω,lΙδεωο ω,l)) (τ ο Α' Ποινε λ λοιοιχ ο'l Σ υ'lέορ ιο'l . . . σ .17 ).
 195

- r" . ΕΖΖλ Οιj σί 7. ς ~μων, κ(/:τα -:-ην ύπ' οψ ιν περίοδον, ν~ 7: 7. ~ ι:ι. -:-r, :;' ·~ Gω μ Ξ.'J 'J7~ -ή
__ ~J • Ε Ζ;.ι).οη σ[ ι:ι. , &ν7~λYJφθεϊσG( ,,=ον cΧπειλοu'J":CΙ ~~ν έ'Jό~r{-:α. αίΥ;-7ι ς Ζ [" ό·j'ICι'I. Ξ, '/:::ΖΧ
:-Ι: ~ ΧCΙJόό70υ %αι ά.ν'"C~όρασ'7ιχ~ς opασ'7'ΙΙP~ό;:-γ170ς 7ων ώ ργ ανω μένω» ;:".I.i. x ~rJ·r,­
_ ~~'ji.Ο":\ 7 \χ ων Συλλόγω'ι, ιΧνέλlΧβεν ιΧγωνα διαφωτ ίσεωτ ,,;ου λαού , z~·φ ψ. o­
-:fj ~·~crJ.C;7.. ΚΧ7:Χ κα'ιόνCl. -:·'1'1 πειθώ, &'ναγχα σθ είσα χα",: ' έξ α, (ρ εσ ιν, να. -;:PC;G?,J·1rn
~ := tχ?οβ\σ, \κα. μέσα , ο\α. -:Ίjς X ρ lΧ';" αTι ς Ισχύοτ , ~ οε Π ολ ιτε ία , έπεμβασα Χ7.77.­
" 7:ι.i.--:\χως , μi1.λλον ·ηρέΟ\σε --:ιΖ πνεύματα χαι ώO'ήγ'ljσε'ι είς συν7ή Ρ'Γισ \'ι x:ι. ~
;. 7.ν:ι.--:\σμΟν 7ην παλαιοημερολογιτικην παραταξιν , Θα. ~OυνάμεθlΧ να. εϊπω με»
t;:: ~", ? !Ζμ μ α'C'\κω ς , με,,:α. ,,:ου Γρηγορίου ,,:ου Θεολόγου , 0": \ « • •• δεχόμεθα 70'1
:λ;;\σ"όν , οΙ λίαν φιλόθεοι και φ ιλόχρ ιστο τ, και ύϊ;ερ ,,:Υι ς ιΧλrιθείας ιΧ/.λ·ήλων
χ :ι. 7 εο} ευσάμεθ α, και ο\ιΖ 7ην ιΧγά.πΊj'l μϊ.σος έμελε7ήσαμε'ι κlχι ύπερ 70υ ιΧχρο­
γω ν ια ίου διελύθημεν , κ~ι ύπερ '7:ης πέτρατ έσείσθημεν» 239 .

4 . ' ΑριθμYjτικη και ούσιαστική άξιολόγYj σις του παλα ιοημερολσ ­

γ ιτυωϋ κιν "ήματος και αί διαστάσεις αύτοϋ μέχρι τέλους του ετους
1926 .

Kcι:-:α 7·ην συνεδρ ία» ':'Ί)ς ΙΣΙ 7Ί)ς 13- 5-1 924 έγένε70 λόγος περί ,:,ου έγερ­
θέ'ι,,:ος «σάλου» πα ρά ,:,c:) λIΧ ί;) ενεχJ'. 7Υι ς « δ ι ορθ ώσεωτ » -:ο υ '~ με ρ o λoγ ίoυ , τ.:λ·Γιν
έν τούτο«; ούδέν, πέρα μ~ ~ς Π ~Ρ(f.~'JΖ'7~Ζ :;:I~ : ΕγΖ'J"'(Ζλ [ου Ζ"γένΞ.70, γεγονος δπερ
σημαίνει 07~ Yj μέχρι --::rις ωΡ'Υ.ς zZ:::[ 'O'j~ έΖσ·r,i.ωθ::: ~G:Ζ Χ'Ι7 [όΡ'Υ.σΙζ "η~o &μεΧ"1J7έα
κlχι ιΧ'Ιαξία λόγου . 'Ε'ι ":Ο 'J,,:ο\ς ϊ;~~ν :/j I:~~ '', 7(; 1θ24 ε-:ος ό JΊI ακαp\ώ'7lΧ,,:oς
'Α
ΡΖ\ετ.: ποτ;
/ •Χ'
ρυ σοστομοτ;
"'Ι'
η'lαγ χα<.., ε--:ο , εΖ
,
τω»
- ,
;-:~IΧγμ IΧ7ω'l, να
"~ - ενω-
ομ οι, ο γ η
, ,
π ιον '7Ίjς κατ' Όκτώβρ \ο'l συγΚI.Ίjθε ίσ"r, ς ΙΣ Ι , ;~7~ : (; ~';, : ·rιμ:ι. ":0 παλαιοημε ραλσγ ι­
7 \κον "~70 «λίαν σο βα ρ όν » 240. Περ ι 7 ας &~zxς '.:μω ς 70U 1925 ';"0 δελτ ίο» « ' Εκ­
κλ'lJσία» Ισχυρίζετο 0":\ « είναι . " . x lχ ι ": 0 ;:) ΖλαΖ[σ70υ λόγου ιΧ'IάξιlΧ τ± ιΧσ'ή­
μlΧ'Ι7α ( κατο.. 7Ίjς δ ι ορ θώ σεωτ ) κ ρ ο όσμ α -:α &'Ι":\OP~σεως» 24 1. Ή δ ιαπίστωσα;
ιχϋτ/ ιΧΠΟΟΟ7έα μi1.λλον ε Ι ς λόγους σΚΟϊ; ψό,,:γ,-:ο ς Τι εΙς ;:: ρ αγμα7 α~'ι ιΧξωλόγη σι'ι
"Τις καταστασεωτ , το σούτφ μi1.λλο'l ~ σ<;! 'Γι ZΊε~γoς ιΧνάμε \ξ ις 7ωΊ άγ ω ρε \7ω,)
μοναχω'l είς 70 ολον χίν-ημα όπω σofιΠ07ε ιΧ'l'fjVόΖε\ ":'Γι'ι 'ΕΥ.χl.η σίαν. Κατα. ταύτα
0\ ' δλου -:OU 1925 Ε70υς "~ ΈΧΧλησία έξ'Ι)Υ.ολο όθ'φε να θεωρη ιΧσ'ήμαν,;ον μεω­
νότητα 70υς παλαιοημεραλογίτατ, έν συγκ ρ ίσε ι βεβαίως ϊ;ρος 7ην συ'Ι7ρ \π--:\χ"Γιν
πλειοψηφίαν 70υ όρθοΟόξου λαου 7Ί)ς Έλλάοος , Γjσ7\ς 'Γισϊ;~σα,,;o 7η,ι '~μερoλo­
γιαχ~~ν με7αβοχ.ην καΙ συνεμορφώθη πρ ο ς 7α/J-:"'ί'J" Π ρος ":'ΟU-:'ο ις ά.λλεπά.λΙ~·ηλoι

239 . Γρη γ . Θεολό γο υ , Είρ-ηνιχος Α ' , 3. Ρ. G. 35, 721 .

2/.0 . Κ (;) Ι ~ Ι 192 3-1928 σ. 302.
2/11. « 'ΕΖΖλ-ησ Ι oc» 1925 σ . 18 . I~ατα -:-tιν α,υ -:-'lΙν 7:ερ Ιοοον το Δελτ ίον «'ΕΖΖλ"η ­
σίιχ» ό ιε μαρτύρετο 8ια 7'Ί;ν ύπ ο 70;; Π α,-;Ρ ΙΙΧΡ Ζε ίου ' ~.\.λεξιxνόρείας ~o ιzην ύποστ/ρ~ξtν 7ων
έν 'Ελλά3ι παλαιοημερολογΙ7(;)') Πρβλ «'Ε χ χ λ η σ ε α 'Ι)) 1925 σ. 20 - 2 Ι .
ό'r,μ'j G ~ειjσΖ ~ς έν ":'ι:) δελτίφ « 'Exxi.~r;u [Cl)) έ-;~λΊJ p oφό ρoυν , 07 Ι α. ~ % 'Y..-:':J.. 70 νέ ον
·ίj μz p oλόγ ΙOν τελούμεναι έν 70~ς ( Ι. Ναοίς έορτα ] έπι. έορτα σμ<7) μνγjμω'J άγ [ων ,
συν εκέντρ ουν Π/I:ήθΊ) πιστών , γεγονος οπ::::ρ έσ~fιμιΧινε --:~lιν έν '7 0~ς ευ pέo ~ς G7PC:)-
μα σ ι "ο υ λαου ά'l&}ου'lο'l έπικρά7'ησιν -: Ίjς « διο ρθώσεω τ» -:ο υ ·η με ρ ολογ ίω 212.
έ'JC) οΙ ά,l7ιορω'Ι7ες έχαραΚ"Ί)ρίζο'lτο ώ ς έλσ-χίσ"η και δλωτ; άσ'~μαν70ς μερις
ευ σεβών, παρασυρθέντων ύπο --;ων ιΧνοσ[(υ') έ%με'7cι:λλευ~ ών 7Υι ς cΧπλό7·IJ70 ς z~Ι
εύπιστ ί α τ; των 24 3 .

"ΗΟΊ) οιεφαίνοντο σαφώτ; οΙ οπισΟεν τ ων «ε ύσεβών» ύπωφυπτό μενο ι

έκμΖ7αλλευ7α[ , έναν~ [oν -:ων όποίων έσ7 ρέφ ον'70 7α. πυ ρά 7:rι ς Ί~κκί:ιΊσ (cι.ς καΙ οΙ
β αΡ'J-:α70Ι αU';";j ς χα ρ αΚ7'l)ρ ισμο [, Κα7ιΧ 7ον Γ , Ευσ-φ α7ιάοην α.λλω σ7ε ό άγιο ­
ρ εί"ης ρουμχνος μοναχος ' Α ρ σέν ι οτ; ΚΟΤ7έα δπΤ,ρ ξεν .η Ψυχ·~ "Ίjς 'Ελλ'l)ν ικ'ijς
Θ ρη σκευ"ικΊj ς Ko~'ι ό7η70 ς -: ων Γ α .\: 211 . 'E'J ~,ε~ 1 92 ϊ 70 Δελτ ίον « 'Εκκλησίω)
έβ εβα ίο υ 07Ι σύ μπα ς ό [ερ ο ς Ζλ:η ρ ο ς ~'/ ευ Ο'Jόεμ ιχς εξ α ι ρ έσεω ς καΙ ό εύσεβ~lj ς
λα. Ος πειθαρχοϋσ ιν εΙ ς 7ην ΈzΧί:~ σ Ιχν : Z'J<;J ο Ι &ZOXO 'Je OU'J ~ S::; 70 π αλ , ~ίι με p a­
λόγιον είναι μ ία ευά.p~θμoς άμ α ::; Ζ ~ ~G,:~ αν(~'J , v r7~'JS:; Cι'J O~ Ζα.ν ~)ς με ιονό'7'η ς
ούναν, α ι νιΧ χαρακτηρισθώσι 24 5 , 'Η O~αT.ίσ7ω σ ~ς 7Ίjς ' ΕκκλΊ] σ ίας, καθ ' 'fι'l « σύ μ­
πα ; ό Ιερο ς κλ~po ς &νευ ουόΞμιας εζCl. t?έσΖως» έ7:ειθ&ΡΖε ι ε ~ς ",;"Iι'J φων"fιν 0:1)-
7:rις , ένέΖει β αρύτητα τεραστί αν , διότ ι &ποδε ~χ')ύεt 07Ι '70 παλαιοη μερολογιτι­
κον χ[γl) μα, τούλαχιστον μέχρι "ων ά ρχων 70υ 1 92ϊ , οεν εΙχεν εuρε~ άΠ"~ΧΊ)σι'l
z t~ 70'1 [ερ ον κλΊj ρoν "Ίj ς 'Εκκλησ ίας , Τ.λη,ι έλαχ ίσ-: ων μοναχων κα ι Ιερομονoc ­
χω 'ι -: ου 'Λ γ . 'Όρ ο υ ς.
( Η ο):η κα7ά.σ-: cι.σι ς ~ p ξα~ (; με7' ου πολύ να μετα βαλλη ται, iO tc{- άφ ' ~ς
;:fj i. ~-: I..%';' -: ~ ς ΖΡ ΟΙ-:Χ. έδόθ"'ι ε Ις 70 Ζ~θ ~ F ως ένδoεΧ%ί.γ~ σ ι χ σ7 Ι%O'I 70ϋ~o ζ-ή--=-Ίj μα .
'Ε-::Ι'7"ι;μ :ι:ίνω'ι ~:ι ~--.-ε~ 1 9 2ϊ 7G 'J ς ύπα ιτίου τ -;Τ, ς &'I,~opάσεως ό ΛΙη,ροπολίτl) ς
K Χ i. x ~:" >:-ω 'l Τ ~μ6θΞ:fjζ Zγ~'Y.. ,? Ξ:ν ;~7!. «οί Ξ:Ζ μΞ: 7:Ζίj.Ζ'j",:,:Χ ~ ΖΙνα ι δύ ο ε Ιδών: είν α ι.
7:.::. ω: Γ..ι') fj~ Ζ'Ι -:ω ~I Ξ::-ί;J I~i.-;'~C;) Z'Y..~ -: ~ i.Χ~) θ ~:r, G'~ Ξ:·J-: !.Ζ ~) ς &7: (/.[όευ~ o ~ %α Ι ά.φ6)­
"':'!.G7IJ!. ~ '.;-ω -:!' tjμ~,Ir...ι!. a: F 'Χ μμ :ι:-: !.% ω ; %:Ι:~ μ:~ ;:,)Ξ ~μ 'Y.. Χ ριστού έν έo:υτo~ς εχονιτες
κ :Λ ό~:!. -:-O:j: r:, :-1;'1 ?:ι: ~: ι:;:ι:~κ6 :-ι; ,:ι: ,r~ :j θ ε:ι:θ;~'I :Ι:~ κα~ 70 υ έν XfJU7:7C)) ΧΡ'l) μα7 ί­
ζ εσθα ; ') fj tjfj;:)γ:- ::: ζ . E~·/:z!. όΞ:'~ 7Ξ: F IJ 'J 'J~ Ξ% -: Cι ;; Ζό σμου 7 ων πολιτευτών κα Ι φιλαρ ­
Z ( U'I ZZZ~"Ifj !,. r.J~ 6 7:".J~'J!. %7.: ): Cί'~ι:;-:γ;μCf. ~δ !.o')~ 7ό7Ξ. μόνον ένθυμο σνται δ-τ ι Ui:άopzzr.
θ?"(~υ~Ξ [ :Χ Ζ ): :. θF-Ι:G'~ :Ξ: ·. .ι 7~ΖΖ ~'Ι;7;ι μ:χ-: ;:χ , σ σcl.χ tς ιό ι6ν 7 Ι οφελος νά. πο ρ ισ θωσ ι
δυγ::ι.'Ι7α!. Ζ% -:-'ι ':: =' 1 - -;Γ.. ι !. Χ·J-: 7. i·J'Υ.. μ[ζ Ζ ι:) ς --:ω'/ » 246 . I(α7eΧ συνέπε ιαν ο ί έπι-:·~ όειo ι.

242.((' Ε Ζ Ζ i. -', ι:; ~ :):1). 1 9~ 5 G . ΙOO . I07 ~ 2 10. 2fi 9.

2!ι 3 .
((' t: Ζ Ζ i.'r, G f :0) . Ι 9:2 6 σ . 66. Έξ όzω ~ ύr=ερ βολι:ι..Ος παp ίστα7α. ~ ο ισ-/.υ ~ ~σ μOς
τοϋ έν ε7ε ~ 1927 ~l·;:Ι:Ι·j;: ~:r..ι-j e~'r, GZ ~'j :LX -:-(')') Ό..\ . ' _\pYJfjOU «o "':' ~ -;i 9 9 ~b -;oi3 ~EλX:ηνιχo υ λα. ­
ο;; ά σπ±ζ ονται 70 Π. ΊI :λε~ oί.';':, ιo')I) ! ( <ι ' λ ν :Χ ;: ί. α σ Ι ζ » 192 7 σ . 118 ).
2!ι4 . Γ. Ε ') σ ":' F 'Χ -:- ~ :ί: ό ο 'j , ενΟ . άνω -;-. σ . 21 7.
::υι 5. (( Έ Ζ :ι. λ"ι G ~ 'Χ)) 192; G. 2 1.
246 . <ι 'EX XX 'rι σ [ O'; » 19 27 σ. 107- 108. 19 28 σ . 185 .
ρα σοφόρ οι χα ι οΙ -:-'Γιν « μι:χ. ρ οπολ Ι7 ιχ·Γιν » αU'/.ο Uν 7ες 2 4 ί ύπΥιρζσ.'1 οΙ Z·J~ : rJ . σ , -
τελεστα] τ:ης, ΚιΧ7σ. 7·'ην περ ίοοον τ αύ την , έμφ ανισθείση ξ άντιόράσz ω ~ . Ζ:ι. 7 .......
κα ι ετερσ. ί τ ιν ες, έν π ροκε ιμένφ , αϊ-ό ψεις διετυπούντο με-:-α βεβσ.ιό-:-·'ι-:-':ι ς . ;: :ι: :ι.
τ·~ν ρευστότητα αίΥ:ων 248. Γεγον ο ς εν τούτου; είναι O'l.'t έν~ ό Κύριο ς α;:fθ ): ,,=. ,
έπ ι 70U Σ-:-σ.υ ροϊ) «~ν α -:- α τέκν α ,ou θ εοϊ) τα διε σκο ρπισμένα συναγά.ΥΓι ε ~ ς ~'ι
( Ίω. ι σ.', 52 ), ή πρ οχα-:-ά.λΊ)'} ις χ σ. Ι 'ή 7"γνοια. ,ων άνθ ρώπων διέσπω» -;-~.,
ένό-:-η-:-α -:-o u πνεύματοτ , χσ. Ι δια --;ων εργων -:-Υι ς σα. ρχΟ ς (Γαλ. ε' , 19-20) ώ ό';,­
γουν εΙ ς άπι~λειαν ψυΖας άσ-:-ΊjΡίΧ-:-Ο'Jς. Τ'!ι'ι δε Έκκλφία ν έζ'ημίουν κcι. ιp ίω ς .
έ? ' δ σον «ούόεν zz~ρoν φ ιλονε ιχ[ας χcι.ι μά-ΧΊ'}ζ κα ι ",:,ou 7ην ΈΧχλ~σίίι'! δια ­
στ= a'J , χ~ι 70'1 ZΙ7ωνίf. , ον o ,j% έ7όλμ-ησαν ο!. ):Γισ7ί1. Ι ο ι α ρ ρ-η ξα ι , '70U--:'O'J εt ς πολλά
ΚCΙ.Τ7.7ε με Ιν μέ Ρ'η» 24 ~.
Κατα -;αu,'α έν ,η πρώη) -:-α ύ-; 'Π φά. σε ι cι.υΤO ϊ) -:-0 παλαιοημερολο γιτυων κ ί­
νημα έφέρετο ιΞΖον Τ'Γιν εδραν αυ,:,ο ϊ) έν 'Αθ'ήν α ις μέ -τινατ; προεκτασειτ; εΙς ώ ρι­
σμένα τ; πόλειτ; καΙ κωμοπόλεις τ'fjς Zώρcι.ς, ιΞνθα μετέβαινον , προ ς προση λυ ­
τιστυω ύ ; σκοπούτ , ο Ι &γιορει-:-αι μοναχοί. το υς ΠΡΙ:Υ;ου ς όπαδους --;ou κιν+, ­
ματο τ; άπετέλεσαν ε'ί7ε θρΊ')σ'.ιι..ευόμενοι άπλο"έκ ο Ι τινε τ; Χ(Ζ" εϋπιστοι &νθpω~oι 250,
ε'ί'7ε εκμε'7αλλεU7Cf. t καΙ δ όλι οι εξ ΙΟ Ι0'7ελε[ α ς κινούμενοι . Βραδύτερον ε~ς ~άς 7ά­
ξε ις ,,:ων με-:-' ευνο ί α ς εΙς -:ου ς π αλαιοημερολογίτα τ; άποβλεπόν-:-ων π ροσετε­
θη σα'l χαι σοβα ρά ό πω σδ'fιπo-:-ε ό'/όμCΙ.,,:σ. , ώ ς -;OU ΓΙ. Καρολίδου , τοϊ) Κ. Ψά.Ζου ,
τοϊ) Χ. 'Ανδ ρο ύτσου χ .χ . Ζω ρ ι ς '/α εΤ'I CΙ. ι βέβ α ι ον Μν Χ7. Ι οό-;οι t;u cι.'! παλαιοη με­
ρ ολσγϊται.

ΦΑΣΙΣ Δ ΕΥΤΕ ΡΑ 1927 - 1934

1. Ή έν ετει 1927 άπόπειρα κατCι του'Αρχ ιεπΙπου Χρυσοστόμ.ου

καΙ α ί συνέπεια ι αύτης .

Δε') ά.Π07ελz~ ύΠΖρβολ·ην ο ~ιTl.υpισμOς ;jι:ι -:"r(J μ~ν ιν τ ων παλα ιοημε ρολο ­
γι-;ω'l συνεκέντρο υ χα7α βά.σι'ι ό ' ΑΡΖιεπΙπος 'Λ θη'1ω'l Χρυσόστομω; 251 ε~ς .

2/,7. « ' Ε Χ Χλ η σί α » 1950 σ. ~J υ 4, Πρ βλ. Jιο λ υΧ ά.ρπ ο υ ( Συ ν ο a ι νου )

l\I η τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ 1\\ ε σ σ η ν ί α ς , "Απομνημονεύματα 196 0 σ . 127.
2/,8 . Κατά τον Καλαβρύτων 'l\μόΟεον .~ χντίaρασις τ(7)ν π'αλαΙΟ,l;μερολογιτ(;")ν Ίjτo ερ ­
γον ,~ς παπιΧ'ijς έν ' ΛΟήνα ις χαι έν ά.γ. "Ο ρ ε ι πρ ο παγανδα ; ( ( Ί~ Υ. χ λ η σ ί α» 1927 σ .
'108 ). ' ~ν ( l·πoμν·ήμ~",:,ι "':'{;}'J 'Εί7ι",:,ρ ότ.:ων 7ης λΙεγ . .Λαύρ ατ; τ.:ερ~έzε"";:χ ι -ί) ϊ:Α-ιι ρο φ ο ρ Ια. (J-:t
έ'ι ε-:ε ι Ι υ :J:J ύτ:ΊjρΊ,O'1 εν -: ιν ι 1\IoνΊj -:ou ά.γ . " Ό ρ ου ς :1!, (j,jOJI-:XL χαι ε ξω α,j..-ϊjς ε-:εροι 8 ( Π ρ βλ
«' Ε χ Υ. λ 'l) σ ί α. ν)) Ι 9 δ /• σ . 4/. ).
:U.9 . 'Ι ω . Χ Ρ υ σ ο cr "':' ό μ O !J , I~α-:-:Χ Ί ουό χ ίων ΓΙ 1.
250 . Κ (~ Ι Σ 1, Ι 923- 1928 σ . 302.
25 Ι . ~ΙI-I OΊ) επι 7Ω ο ' έΤ:Ζ-:-ε ί<{} 7η ς ιΧ,)(.(ρρr, σεως ιx,j -:-oti εΙς -:-ην Ορόνον .~ «~ _\ν ά:ϊ:λ7:σ ~.; »
ε-:' Ρ :Ι9εν O:-L «ό .λΙ αχ . ' .Λρχιε ϊ:/;;ο ς ' .ΛΟ·ιιν<';Jν , ώς έΖπρ 6σ ωτ.:ο ς τ/ς 'Ι~χ%i"fj σ ί :χς 7Γ,ς 'Ejj.:i-
198

προσωπυων έναντίον -:ou όποίου &γωνα είχε μεταστρέψει το 01.0'1 ζ~τ/μ α ~

έχμετάλλευσις αύ τω,ι 252 . 06"ως ό Άρχιεπ/πος ένεφ ανίζετο ώς πρωτεργατη;
κα !. ούσιαστυω τ; ύπεύθυνο ; -:η ς γενο μέν'Υ) ς &λλαγ'fjς χα!. «αϊτιοτ -:ης έκχ),η­
σι αστιχη ς &νω μαλ ία ς » 253 π α ρ ά -:0 γεγονοτ; ο-:ι έπανε ιλημμέν ωτ τόσον ~ 'Ι .
~ ι " ' ,' '
.ι.υνοοος οσον χ α ,ι '
ο '';:' "
Ιυιcις ο \ Ρ l. ι ε π / ποτ;
~--ι. ε .,ι χο ν '" ια Β
ο , ε β'
αιωσει , '"
ο-τι την ,
σχετ ικην

πρωτοβουλί α» εσχ ε '70 OtXIj'Jμ. Π :Ζ'7 Ρ Ι Q'. ρ χε~ον , ένέχρινε 3' αύτ~ν ~ 'Ιερα ρχ ία 254.
Ή το ιαύτη 6μως μ'Ι; 'ι ι ς '7ω'l παλα ιοημερ ολογιτών έξε3'f)λώθ'f) βαναύσωξ ,
δτε ό χου ρε ,')ς Κ . Κ:Ζ;;:Ζ':Ι:Ζ'lν ίό·r,ς . /;;-;:Ζ30ς τυγχανων του παλ. ~μερoλoγίoυ ,
έπετέθ',! '7Υι 21 -5 -1 92ϊ έ'ι '7-:';;:; ;-;;;-:,;-;·)λ :Ζ[-:. ,,:: 70U πανηγυρίζοντο ς έν Πειραιεϊ 'Ι.
Ναου 'Αγ . Κων σΤ :Ζ'Γο+,Ij') Ζ:Ζ: 'Ιλi,,·r,::. Ζ :Ζ'7 :Χ '701) είσερχομένου έν αuτ i;) προς

όο:; συγκεν τρώ νει σή με ρ ον oλ~ljν -:-'ι " μΤ,'Ιιν zx ~ 7~" z :J.;: xez ~ 'X'J --:ω ν πολεμ ίων της '1~x x.λ·ιι σία ς .
Ι: Η σειρ ά των γεγονό τω ν , γν ω σ τών 70 Ις 7:Xσ~ . zIν :x ~ ίΖ :χγΓ. '1Υ. ε;: ιμ:χr:-:υρ"ήση Tljv κενο τρόπον
7:0λ ε μικ~ν , πολιτικήν ",;ι"::Jν επ ι βο 'Ji.ων --:-η ς έΧΖ λ. "i'αΧ-ίj 'J"!j ζ Z:X~ -;Χξεως, ο ϊ-:Ι'ιες τοσα ύτα τ; ά:-η­
όεϊς μομφαζ χαι. κατηγορΙας επφΡΙΠ70ντες z~-;' αύ--: ου, π ρ ο ς μείω σιν ":'QU ϊ:'ρο σω πικου γο ή ­
τρ ου του , aEV CiJxvYJcrrxv να. έπιζ"ητήσο υν καΙ ά πα το υ Βήματο ς 7013 Βουλευτη ρ ίου τ/ν πτώ σιν
αύτοθ, άφου προς τούτο 1>εν 'ιJ P κε σεν Τι εκ μέρους των καπηλε ία του θρ ησκ ευτυω ϋ φρ ονή­
ματος μικρας μερί1>ος του λαου εξεγεφ ομένο υ τάχα κατα φανταστικών « μεταρ ρυθ μί σε ων »
α.lτ~ν ες προσβάλλουν τα Sόγματcι 'τ/ς Ό ρ θοaοξ[~ς κα. ι τΊj ν έχχ.λ. ένότητα» . ( ( Ά ν απ λ α­
σ ι ς» 1927 σ. 53) . ΚαΙ γρ απτά! ε ίσέτι απειλα] διετυπώθησαν κατα του Μακ . Χρ υσοστό­
μου ( Βλ «'Α ν ά π λ α σ ι '1»1927 σ . 212 ).
252. ((Άνάπλασις » '1928 σ. 61 .
253 . Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ενθ . άνωτ. σ. 70. Γ. Ε u σ τ Ρ α~
τ Ι ά 1> ο υ , ενθ. άνωτ . σ . 33, 175. Πρβλ κα Ι α ρθ ρον Π. Καρολ ίδου εν : (( Σ κ Ρ ί π» 24-
5- 19 27. Οϋτω καΙ 'Αρχι μ . Θ. Στ ρ ά γκα ς , εν θ . άν ω τ . τ . Δ ' σ . 217 2.
254. Χρυσοσ τ όμ ο υ ( Α' ) ' Α ρχι ε πι σκόπου Άθ ·~νων ... , " Ημε­
ρ ολογ ιακά Β' 1929 σ . 38. Ί ω α κ ε ί μ , Μ η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Δ η μ η τ Ρ ι ά 1> ο ς , Τ ο
ιΊ:αλ/κόν ... Ε' σ. '12. Κατά το επίσΊj μO" άπο 11-7-1 929 &νακοινωθεν T~ ς ' Ι. Σ . «Τι ε ίσα­
γωγη του νέου ·ημερολογ ίου . . . , εγένετο εκ πρω τυβουλίατ του ΟΙκ ουμεν ικου Πατριαρχε ίου
και μετά έπανειλΊjμμένXς Ζ ΧΙ όμοφώνους άπ ο φ :ίσε Ι ζ όλΟΖi:ήΡΟ'J 7~ ς ( Ι ερα.ρχΙας τ/ ζ 'Εκκλη ­
σίατ; τΎ}ζ (Ελλά.Οος, η-:-ις , με7α τ-ην ε~σα.γ·ωγην '":01) νέο') -rιμ ερ oλoγ[oυ ο ύχ ] απc< ξ οοθε ιση ς
άφ ο ρ μη ς εν συνεδριασεσιν α.JτΊjς &τ:εφάν θ Ίj οτι ό Πρ όε1>ρο ς α.Jτ~ ς , Αρχ ιεπ/πος ' Αθην ων
ούδέν άλλο επραξεν οί) νιΧ έκτελέση έπακρι βως 7ας Ζανον ικας κα ι νομί μους αποφασε «; τ/ ς
Τε ραρχία;» (Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ
(Α' ) 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Ά θ η ν ω ν . .. , '11-
μερολογ ιακ ά Β' 1929 σ. 44-45 ). Πρβλ «Έ κ κ λ η σ ί α ν » 1926 σ . 399. Βλ. καΙ σχετι ­
Χ'Ιιν Έγκύκλιον άπο 17-2-1927 το;:; ΟΙκουμενικου Πατριάρχου Βασιλείου εν : «Έ κ κ λ η­
σ ί α» 1927 σ. 129 έπ. Προς cir:oxpoucrLν της καT~γopίας ταύτης επανε1>ημ οσιεύθη εν τη
« 'Ε κ κ λ η σ ία» 1927 (σ. 209-210 ) Τι άπο 27-2-1924 περΙ ' Η με ρ ολογίου 'Εγκύκλιος
του ΟΙκουμ. Πατριάρχου Γρηγορίου, ητις ωριζεν οπως άπο 10ης .Μαρτίου 19 24 εισαχθη
το 1>ιωρθωμένον Ίουλιανον 'Ημερολόγιον. Πρβλ. καΙ το άπο 21-9-192 7 Γράμμα του 'Αρχ/
που Χρυσοστόμου προς τον Πατριάρχην Άλεξαν1>ρείας Μελέτιον , ενθα τονίζεται ΟΤΙ «ή
'Εκκλησία τΊj ς 'Ελλά1>ος 1>ι' άποφάσεως T~ς 'Ιεραρχίας αυτΊjς., μετα T~ς εν Κύπρφ 'Εκ­
κλησίας , πρωτοστατούσης της Πρωτοθρόνου Μεγάλης του Χριστου ' Ε κκλη σ Ιας Κων/
λεω ς προέβησαν μετOC των α)).ων ά1>ελφων όρθο1>όξων Έκκλησιων επι την 1>ιόρθωσιν του
Ήμερολογίου άπο τΊjς 10ης Μαρτίου 1924» ( <<'Ε κ κ λ η σ ί α » 1927 σ . 295 ).
τέλε σιν -;Ύjς Θ. Λειτουργίατ; Π ρωθιεραρχου και 8ια ψαϊ.ΙΟος x;:t-/.'. ~ ε _ Ε: '~ :
γενειαδοτ; αύτού , τρ αυ ματ ίσ ω ; συνάμα τούτ ον εΙς το π ρ ό σωπ ον 25.>. ' Η ~ '_
συνελθοδσα εκ,:,άχτως 7"71 23-5 -1927 ύπο τΎjν προεδρίαν ~O;:) ~Ι·r,'7~ Gι;:r~ ί. . 7 r.. J
Ζακύνθου Διονυσίου , έΚ9ράσασα -;,ην συμπαθειαν αύ-;γ;ς ,:ij> λΙακ. 'λ~ z ~ε;: :-
ι " f' \ Ι ~ ....., , .. / _ •
σκοπ(;) , απεφασι σεν οπωτ , προ ς παταξι» των ατακτουντων π (ΧΛ τ ω ν , :ι.~-"r. -

σ'η,αι πα ρά τ~ς Π ολιτε ί α «; δπωτ; «τιμωρ+ισrι αύ σ':'ΊJpως τοι«; 8ιαπράξ:ι.ν-:,:ι. ς

':'0 άνοσωύρ'(ημα -;γ;ς έπιθέσεωτ; κ:χ-;α -;oU ΆΡΖιεπ /πο') κ:χι Π ροέ 8 ρ ου ,:,γ;ς "Ϊε­
ρας Συνόδου» 256 , Ο'..α.λ,jσ""!ι 70'Jς έν Άθ~ναις κα ~ Θε σσαλονίκγ; Σ υλλόγο υς 7ων
' / . . . ,απ:xγOpευσrι
παλ τ ω ν
, 'Ε' _',: ' \
-:-ην 1 γ. " Ο ρους εξοοον
,ΙΥ ~
ατοοττων μοναΖων, απομα-
" ... ,

κρύνου σα έκ του κόσμου ";"ους α.νΕυ ά8είας ";"ης MoνΎj ς αύ-;ων δ ιατρίβοντατ; αύ­
τόθι και άπ:χγΟΡεύσ'n «να φέρωσι ";"0 ίΕρον εν8υμα ':ou μοναΖου α.-;ομα ά.μψο";"έ­
ρων -;ων φ ύ λω ν μ,η εγγεγραμμένακανονικως zr:; τ ινα ,:,ων έν έν Ε ργ ε ί ?- Μονω,ι» 257.
την ένέργειαν ταύτην 70U Κ . Καραγιαννίδου άπε80κίμασΕ μεν τότε έμμέ-

255 . Π ρ βλ. «'Αν ά;:λασ ιν η 192 7 σ. 11 7. 'λ ΡΖι μ . Θ. Σ,ρά γΖα ν , ενθ.
ανωτ. τ. Γ' σ . 1522 . 1I . Τ Ρ ε μ τ; έ λ α 'ι , Ό Χρυσόστ . Π απαδόπουλο ; ώς ' ΑΡ Ζ ιεπ/πο ς
tOJ : « ' Ε Ζ Ζ λ "Ι) σ ί α» 1968 σ . 537. Ώ ς Υιθ ιΖος α'J-:-ο'ψ'(ο ς Ζ :ι.Ι εΙ<ΓI)Υl)της -:-~ς βιαίατ; ταύ­
τ"1Jζ tνεpγε ία.ς Ζα-:-ωνομάσθ'l) ε'J Οι'.ι ς μεν ύπο -:-ου « ' Ι ε Ρ ') υ Σ u ν Ι) έ σ μ ο υ» (1- 5 Μαϊού
192 7 σ. 1 ) Ζ:ι. Ι-:-Γι ς «'Α'ι:ι. ;:λά σ εως η (192: σ. 1 1:, 125 ) μ ε-:-α δι ετία» 1)' ύπο τοϋ
.ΜαΖ . ΧΙ:'Jσοσ-:ό μ'J') ι Ήμ ε ρ ')λο"::α.Ζ α Β ' 192 9 σ . 6 ί " '.-\ ρ σένιο ς Κοττέα, ΕΙρή σθω 1)' δτι
χα,;' (( ,';";0;'; εξzoόO"l~ 7 (, ~ 5- 5- 1 9 ~ 7 ~/ 7 :xλ :-ι:ι u)ίj.~ ·~ Ζω ~ ό~' ήθι~Ίjν αύτουργ ίαν είζ --;"r,ν άπό­
πεφχν, μ~ έΖ,ελεσθέν ;;μως , έ < ί;, Ζ7 : Οι ~,",:ι.Ρ7JΡ+, θ-r, -:-6-:-ε .;, « 'Αν άπλα σι ς )) (192 7 σ . 212 ).
256. Κ (;, Δ Ι Σ 192 1- 192: σ . .551, 'Η .λΕ ~ι :ι.pαz-:-ήp~σε ,·ην απόπε ιραν «έσχε δια­
σμένην χα Ι -;:ρομελε"':ημiVΊj ') Η ΓI~~λ. ({ ' λ. ') :i ;: ί. χ σ ~ νΗ 1 9~ 7 σ . 11 ί ενθα ά7:0κ~λl,);:7ZΤα.ι
δτι εΙΖεν &9' έσπέρατ -:-η ς ά;;Ο;;Ζ[ ρ αζ 7: F tJΤι-."'"'ι &~ (ί~σ/. Ξ:·~~ ζ έ:; '74> Ζν-:-ε υ%τ/ρί<:-> 7ών παλα ιοη με ­
ρολογιτ ών. Ό Ι)!: « π ά ν τ α ι ν ') ς η ~ι :ι. p :ι.z -:+'p ~σε -:-'r,v ;:ρ χζιν ώς « ε'Γ/.λ"l) μα)) (1927 σ .
348 ). Ό Ζουρευς Κ . Κα ρ αΥ ιανν ίl)η ς , εΙσ:ι.Ζθε Ις ε ~ς Ο[Ζ'ςl, όμου μ ετά τριών μοναχών , αι­
τινετ; ά7:εΟοκίμασα.ν διά λόγων 70ν i\Iaz . ΧΡ 'Jσ6σ7'J μl)'J Ζχθ' -ϊ; ν σ-:-ιγμ"lΙν ό συγκατηγορο ύμε­
νος tI/J '7<"';}V έπετίθετο κα-:-' αΛ -:-οϋ , -ίjθωώO-η OL' ισO '~"Ι;?[λ '; ');:0 -:-O~ 1\.α.ΖουργοΟΙΖείου , 8εΖθέν­
70 :;· Ο Τ Ι ({7όσον ό !{ΙX p α:γ ι.ανν ίOΊj ζ δσον Ζ'ΧΙ α~ z xi .'T ( F:tT:n έξε,,:,έλεσαν ,,:ας ~ρ CΊξε ις7'Xύ,,:ας
tν xx,αocr-::icrEL πλήρους συΥ/.υσεως ενεΖα '~uZ ~Z (-;)" ;::ι.p:ι. :σθ·ίjσεων ό φειλομένων εΙς ,ετυ­
φλωμένον Ορη σκευτικον αισΟημα '!ι πάθο ς ,ο ά'lαΠ-;'Jχθi:'1 άνενί)ό,ω ς Ζαι άΖα.ταμαχή ,ως
ενεΖα της γενομένης με7α.βολΊ)ς 70U zzzi:fj cr . ΙΙρ θοο6 ξοu ·r,με~οi.ογ[οu». ( << 'Ε Ζ χ i. "" σ ί~))
1 928 σ . 30. «'Αν ά;: i. α σ ι ςη 1928 σ. 39-40 ενθ7 ;:7Ρ7-:-ίθεν,αι Ζα.Ι <ΓιεΤιΖα <Γ/.όλια -:-ου
άθ'Ij'JΧ'ίΖου ,ύπου ) . Πρβλ. ΖαΙ « Ζ ω ~ 'ιη 192 7 σ . 17 6 Ζα.ρα.Ζτ/ρίζουσαν -:-f;V πρχξιν ,ou
Ζοuρέως ώς άποτέλε σμα « του τυφλου «ανα , ισμου Ζα ι -:ijς έθελoθpΎJσκεί:ι.ςη. Ό 'Αρχιεπ/
πος ΧΡ'J σόσ,ομος tl)ήλω σεν δτι 1)i:,1 έπεθ υμε ι τ/ ν ι)ίωξιν -:-ou · Κ. Κα ρ αγ ιανν ίl) ου , καΙ tμε­
ρίμν'φε Ι)ια ,"ην oΙY.oγένε ~αν αύ,ου. Βλ . Χ ρ. Ν ε α μ ο ν ι -:- ά Ζ "1) , Χρυ σό στομος Α . Πα­
παΟόπουλος .. . σ . 80 .
257 . Κ ω Δ Ι Σ 1921-1927 σ. 552. Πρ βλ. καΙ «'Α ν ά π λ α σ ι ν» 1927 σ. 12 5. ΖαΙ
«' ~ Ζ Ζ λ "Ι) σ ί α ν » 1 927 σ . 181 . Σχετ ικ(;, : επιθι αρ θρον « Μετα την βέβΎ)λον άπόπειραν ))
έν : «'1 ε Ρ ο ς Σ uν Ι) ε σ μ ο ς» ε,ος Ε' περίοl)ος Δ' ί- 15 ΛΙα'ί ου 1927 σ. Ι . Και «Ζ ω~' 'Ι »
1927 σ. 24 , ώς καΙ ,ο ύπ' άριθμ . 58900/31- 10-1932 ε-Υγραφον του Τπουργείου Έ&ι,
Παιδείας ΖαΙ ΘpΎJ<Γ/.ευμάτων προς ,ο ΎπουΡΥεϊον Έ σω,ερικων I)ΎJμοσιεuθi:ν tν : «'Ε Ζ­
κ λ ΎJ σ (αη 1932 σ. 395. Βλ ΖαΙ «π ά ν τ α ι ν ο νη 19 27 σ. 267.
 200

σω ς το Π ρ οε όρειον της «Κοινότητοτ;» 258, ά.λλ' ~'":'εpoι παλαιοημερολογϊτα ι

έό ικ αιολόγη σαν, ~ς όΥι θ εν όψ ειλoμ~νην εΙς τους έναν7Ιον αυτ(;)ν έξαΠOλυθ~ντας
~ \
σιωγμους και εις την
" " εμ μονην
, του
... 'Α
. ρχιεπ /που "
εις Τ',1ν κα ινοτ ομιαν
f .....
του 'Ι. ''1-
(

μερο λογΙ ου 259, μ-η διστασαντετ βΡαΜ-rεΡον να όνομά.σωσι τον όpά.σΤΊjν «ζ',1 ­
λωτήν » προβαντα έξ ένθεου ζfιλoυ εΙς ς'ην πραξιν του τα ύτην 260 . 'A ντ ι θ~­
τως εΙς 70 πανελλήνιον ~ έν έργεια αυ7Ίj του πα λα ιο'ημερολογΙ-:ου κουρέως
ΠPOυξ~νησεν ά.λγειν-ην έντύπωσιν και ζωηραν ά.γανά.κτη σ ιν παρά τε 7<;) λα <;)
κα ι τ?) Kυβεpνfισε ι , ό Πρό εόρος "Υις όποΙας εσπ ευσ εν έκ των πρ ώτων είς -:-ην
'Ι . ".f1·ρχιεΠΙG'/.οπην
, ,Ιινα 'θ-
επισκεψ η , , -
τον εκεισε απο συρ θ εντα
' ,
'Α ρχιεπ πον. : / )
Π ο ν-

λα] όε πρ ο σωπ ικότ ητετ; ~μ~τεpαι και ξ~ναι έστιγματισαν τΊ]ν πρ αζ ιν , έξεό'rι ­
λωσαν προ ς τον παθόντα .Μ ακ. τα αΙσθfι ματα τΥις συμπαθε ία.; αύτών και όια
Ψηψισμά,ων ά.πεόοκ Ιμ ασαν -:1:;,1 όρ άστη ν 26\ έν<;) παραλλήλωτ; το θλιβερόν του,ο
συμβάν παρείχε -: °'ιν &φ ο ρμ"ην ϊν :χ ΟΙCι.7Uϊ:ωθωσι 7: Ρ Ο7χσεις προς ϊ: ά7C1.ζιν 7~ ς
άναρχίας χαι αποσόβγισιν 7:sρ ,cι. Ι7έ Ρ (J) Χa'_7α. Ρ Ρ Cl.Ζ(~ σε(,) ς 7~ς χ ρ α7 ΙΧ"fjς &ξΙΟϊ=ρε­
πείατ; 262 .

ΑΙ προτα σε«; αδται πρ ουκάλεσ αν -: ''ην 7.μεσον ά.ν7Ιό ρ ασ ιν -;ων παλαιοημερο­

λογ ιτών, ο rτ ιν ες εσπευ σ αν να OΊjλώσω σ ιν δ,ι «ά.OικαΙOλόγΊjΤOς και fι θιx ως ά.ξιο ­
χατά.κρι-rος θα γΙνη πάσ α έκ μέρουτ; O Ι ασO·rιΠOτε ά.ρχΥις έκ με,άλλευσις ,ου γεγο­
νότος τούτου π ρος κατά.πνιξ ιν τΥι ς θ pΊjσκευ, ικ-η ς έλευ θερίτ«;» 263. Άλλα μ-rιν,
οΙ παλαιοημερολογϊται ύπΥιρξαν έκεινο ι ο r, ιν ες , ουοεν σοβ α ρ όν σ'1) μει ον κα,αλ­
λ'Υ.γΥι ς όε ικνύ οντες , έξώθουν μαλλον τα π ράγ μ ατα εΙς τα σ.κρα.. Διότ ι '~ παρά­
7αζις αυ,ω ν , έντσχυθ εϊσα έπι πλεϊον οια ,-ης εΙς ωJ,,'ην προσχωρήσεωτ; προσώ­
πων ύψ'1)λrι ν, ι~ς έπι 70 πολύ , »ατεχόντων έν 7?J κοινωνΙq. θέσιν 264, προηλθεν

25 8. «'Α νάπλασις» 1927 σ . 212 ,

259 , Σ . Κ α Ρ α μ 1Ί τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α , ενθ. &v ωτ . σ . 10.
26 0 . 'Έ v θ ' α ν ω τ. σ . 71.
261 . Ο :)"7ω μ ε-;~ξ1) των &.λλω ν ΨΊj?Ισμ~,; χ εξέ ό ωΖ αν "'ι Β σ'Jί:fι ~ -:f.J II xνε7':~στ/μ~oν ,
θρ ·ι;σΖ Ζ'J7 ~Ζ,.-Λ ~υλί.σΛ;'O ~ Ζ .α . Β λ . σΖε7 ΙΖ ί:') ς ( ' Ι ::: Ρ Ο ν ~ .,) ν ό Ζ σ μ Γ~ ν» 1- Ι 5 } Ι α."tΟ1J
.1927
σ .I-'ι . « ' Ε Ζ Ζί. 'r, σί α;·J}) 19 27 σ. 171- 1/ 6. 185 , 19 0, «' λ 'I:ί ;:ί. x σ ~ v » 1927 σ.
1 18- Ι Ι 9, « Π:ί ') -; Χ ~ ., ο ν» 1 92~ σ. :3 'ι 6-:3'1Ι . .\IΞΤ::Ι:~·) τ ,7" ι ~Ζc:;~::ι:σ:ί"7""J Τ-f, " συμπαθ ειαν
ίX'J-; W'J ;: ? ;'J ~ 7 0' 1 ' ---\ F Z ~Z ;: I ;:f'j' J -~ 7f'j z :x.~ 6 Ζ..ι '_--\ &;ιν :x~ ~ O '>J f ~ ~ i7: ~U/. Γ..ι;: ι:.:; Γ . Χα:λαβ α. ζ'η ς, προς
ον Χ;:Υι,l7r.σεν Cι'~>:':ι :; ό~:Ι μ'J'r. :.L ε~(:)όΓ..ι'..ι :; IJ J &.",' ; :x ~-rl :; ιj' 7;:z~fj ~~rrj:; Ζ Χ 7 Χ 7Γι ζ ουνίας , '~ 'πς xoct
ά;: ε-:έλ εσΕ -;"..ι ΞνΧ')σ μχ -:-;':; ό~ :χ;.ι ε ~~θ ε ~u(ι :; :λ ε 7 :X ~'~ 7 (7; ,) 0'>..1 i'JO:;(7J ,1 σ::ου όχ[χς έ7:'~ του ΟύνL ­
τtΖσ;; -:-7;:; ( Ελί3: Ο Γ.ι ζ ~'fj7r, μχ -;rJ :; :ijj:() .rj~.'; X ? ~X :; . Π;; ; λ . Χ ;;. :\ ε:χ. μ ο ν ~ τ ά Ζ η , Χ ρυ ­
σοσ--;ο μv ζ . Α ' ΓΙ x ;:x06;: V'JXfj'; . . . σ . 80 - -' Ι .
26 2. « ' Ε Ζ z i. 'r, σ ί ::ι:»
1921 σ . 1139.
26 :3. Έ?'ημ εF~ ς «~ Ζ
F ~ ;,: n :!!ι- δ -1 9 :!:- .
264 . '..Α ξ tΟ Ufjμεtω-:ο'J zT'Ix t 7Q ·Γ~"';'rJ'J 6 ::; , Ζ:χθ ' ;~ 6 -:ο -:ε ~ 1';: r:ι') Ργ () ς Θ p ·ΙΙ σ'/. ε lJ μ ~των Ά .
: 'ΑργυΡ (-Jζ (6J ι~ωσε 9ων-~ ν σ'J μ:: αθε ί χς 'J;:±P 7(7J 'J ;: χλ Χ tΟ"fj μ ερ ολογ t7(-;),1)) Βλ . « '.Α. ν ά. π λ (Χ ­
σ ι 'Ι» 1 σ27 σ . 1 18. Π ρ βλ. Ζ::Ι: 1. « '1 Ξ ~ ο., ~ ') ., 1) Ξ σ μ ο 'Ι » Ι -1 5 :ΊΙχ'(ο υ 1927 σ . 1, ΖαΙ
Γ . Κ ο 'Ι Ι 1) & Ρ η , 'ΕΖΖλησι::ι:σΤ ΙΖ'" '1σ τορ ί::ι: Έi.i.& 1) σς ':'. Β ' 1 σ7 0 σ . 27 1. Ή. τοιαυΤ-Γ: στά­
σ ις ':'(1) ΙΙ'τ:(;υργου, έν συνόυα.σμ(:) ϊ: ρ ος 7ft') άδ ρ&ν ει.αν '7ων ;: ολΙ7ειαχων ό ργάν ων προς πε -
Ξ ~~ Ζ ';ρεΊ:αν &ν'7επΙθεσιν, έπιστρατεύσασα 70'1 βoυλευ':"~ν .l (υκλάόων Δ . B,... z r.. -
-:6;: (j'Ji.o'J 26 5 , δστ«; εν 7Ε ό~ι:ι.λέζε~ κι:ι.ι «λοιδόρω» ά.pθpoγραφ(~ {),;-:ZG-;-r,~ ~~Z~J . ;: -:.
-: ~ 'i ZO'J ·η μ<: ρ ολ6γ ιον <:tσ+ιΖθ'lj ε,ι -;?) Έκκλφί =(- -;'Γις Έλλά.Οο ς Οι7. μό'Π; : 7'~~
:Χ τ:ο? :1. ιπως -;oU ' Α ΡΖι<:π ισχόπου 'λθψ(7:ιν και -; 0 ') οtκουμ<:'iΙΧΟU Πα,:ρι:1.ρZCι') :?66 .
Ή ούτω σεί δ ι α μορφ ω θ εϊσ α νέα , μ<:-;7. ,,~ην κσ.-;7. ': 0') 'Α ΡΖι <:π /που X ρυσCι ­
(ί ";"όμου άπόπειριχν , Zίl7ά.σ"':'ΙXσι ς Τ,νάΥ/..ασε 7fιν (Τ. Σόνοόον οπως άν-:~όpά.υ(;
δ ~ ~ ένος ανακοινωθέντος 267 , ο πε ρ έξέ όΟ70 ΧCι.7α ",:",~ν συνεδρίασιν αό7~ς τ~ς 6-ί ­
1927, αναιρουν70ς ~oυς tσΖuρισμους 70υ-;ου ς ~oυ εξονομασθέντος βουλ<:υ70υ.
τη" αν,ίορασιν ταύτην 7'Γι ς ' Ι . Συνό δου επλαισ ίωσαν παρευθύ τ; εΚΟ'l]λώσεις συμ-
ι "" ( , ,, .... Ι ( ... ι , ι
τ:c;φασ-;ασ<:ω ς προς α υ-:''ιν και υ 7:"ο σ7'ιρ ις ε ω ς το υ που Ίjμ<:pOJ,o για υ εκ μερου ς

":"ου έμπορικου Χόσμου '7~ ςX Ι:) ΡCΙς , χuρΙως οε "';'0;; ΓΙε ιραιως , ιΧν7ιπροσωπε'!:α.ι
του όπο ιου έΥένον70 όεκτα ι ε~ ς άκρόcι.σ ιν ύ-;:ο '7"~ ς (J. Σ . κ()'.τα 7·~ν συνεδρίαν
,Ίj ς 11-7-1927 χσ.Ι ύπέβσ.λον -;·ην πσ.ρ:1.ΧλΊ)σιν δπωτ; μ.η μ<:1αβλΊ)θ?) τό κρα­
τουν ~μεpoλoγισ.κOν xσ.θεσ,:~)ς , μΊ)οεμιας σΊ)μασίσ. ς οιοομένΊ)ς «είτ; τού τ; ολίγους
φ ωνα G'/..ο υν~.ι α ς, ο ϊ'7!.νες έξ ?1λλων λόγων Ζα.Ι έ ξ !J.):λων έλατηρ [ ω ν όρμων­
τ αι» 26 8 .

Ή Ί. Σ υνοοο ς , λα βούσ α ε,ι 7(:) 1.L<:-;σ. Ξ:,) γ'ί (7:ι σιν ν εωτ έρων ε'ι<: ργειω" του
ι1)ς X'JlJ) βουλευτού , ώς χα~ 7"~ς ΖυΖλο?ο;;[ας λ~βέλλω'l E: ~ ς β&ρo~ --;~ ς Έχκλ~ησΙας ,
εξέοο-;ο κα ι σ.δθις ιΧ'l σ.κοινωθ ε'ί ::-<:;:. \ ";'0 ') -; ;:. 6::-Cι') Κ7οθ ' Ο'ί <: tufιΖθΊ) ':0 νέον ~με­
ρολόγιον 269 , αν"; ικ ρ ού ουσσ. -; χ ς Κ7ο -: 7. -:Cι::ί Ό·\ ~Z ,. <:7:"ιυ/.ό 7:"Cιυ 7ο t-:ι:1.σ<:ως -;ων πα­
λαιοη με ρ ολογ ιτώ» . ' Α λλ7. κα ι 'r, ε'ίΖ: '!<: Ι 7ο 7o'J 7'f, <: ~~ ο')οεν rσΖυσ<:ν Ζνα μεταβαλη

Ρ ~ΟΡLσμ;Jν τ/ ς Oρασ:-ιιρ ιό-:-Γj"":O:; "":("';

J') Χ"{ '..Γ,ι; ε'.. 7(":'J 'J. Ζόω Ζ Ζ λ :ι ~-~ " ~I,.. :-r.') & '. ~"":ύ ~ ω σ ~'I 71j :; ') ':":0-
ψίας Ι)"":Ι 7 () ~~λα~σ'l) μzρoλoγΙ7 ιz oν έΖ~ ·ljσ '. μ'J;:r.ι ~Ξ~7rJ ώ; ;: ~ r:, u.l.·r, μ :c Z 'Χ~ δπλον έ::ιθέσε ω ς
τ'ij ς ΓIfJί,Ι7ε ιας κα70C τ'ijς ΈΚΖί:ησ Ιας . Βλ ,,' λ 'i :ί ;: λ α σ ι ν» 192; σ. 118.
2β5. ΓΙερΙ 70ύΤ()1) δ ((11 Χ 'L 7 Χ '.. ν ο ς )) ~:~:X~~; ;; 7 '.. « ";'Ρ ~ 9 ε '. με τ/'Ι μεγαλυτέραν
ί,,:,αμότ/τα καΙ Ζα:;Χφρόν-r,σιν οια -;(Ν ΟίΖΟ 'Jμεν ΙΖrj') 1 Ι α;7 ~ ι i~ χ"rι'J ~ 7Ίjν περ] αύτον άγίαν και.
Ι ε ρ αν Συνοοον Ζα.Ι -;'~ν 8X-r,v "Ιεραρχίαν 7Cιυ ΟίΖCι'Jμε'J , Θ ~ 6ψ) '] Ζ'Χ Ι 0'. * τον ΛIcικ. '....\.θηνων
καΙ σύ μπασαν --:-f;') Ι Ι ε ρ α ΡΖί Χ'l 7η ς ΈΖΖλ'ησ ίιχς -:-fj:; 'J~i.i. iaf) :; ~ZZ')νε ι &κ εν{~ 70υς θΊjσα 'JΡΟ1J ς
γλω σ σ ιΖ'ij ς ιΧΖο σ μΙας )) ( Βλ " τι ά 'Ι 7 α ι ν ο 'i )) J 92; σ . 26; ).
266 . ,, ' Ε Κ Ζ λ η σ Ι α)) 1 92 ί σ. 220.
:! 6 ί . ΤΟ κεί μεν ο') 7 0U έν λ6γ{~ &ν 'ΧΖοιν ω θ έν70ς , ~λ . ~ι : ((' E z z λ'η σί ~ )) 192 ί σ .
220. Πρ βλ κ'Χ ι Κ ω Δ Ι Σ 192 1- Ι 92 ί σ. :i ί/• .
263 . Κ (;) Δ Ι Σ, 1921 -1 92 7 σ. 5 ί 8. KIΧ70C 7Γ,ν 1j ;:' (; '~ ιν cr'JVZa pLZ'i ,-ρoσΊjλθε Ζατ'
άρχ:Χς 'Επι,,:,ροπ"'ι ";013 "Εμπορικου Έ~ιμελ ·ΙΙ7"IJΡ[O·.) ΙΙεφιχιως , εν G'JVZZEL '~ ο' έτέρα ' Ε Π L ­
τροπΓ, 7'ij ς 'ΕμποΡ ΙΖ'ij ς 'Ενώσε ως Πε ιραι i;) ς (Κ (';) Δ] 2.: , 1 92Ι-Ι 92 ί σ . 5ί 8) . Πρβλ και
αρθρ ον ύ;:() 7 (J'I ,,:,Ι-:λο'l « 'Ανέλr:ισ 70ν "iJ έλτ: ιζό μΖνι:ιν» εν : ((( Ι-Ι , (1).
Ο . » 1928 φ , 2 σ . ' Ι Ι , δ~'
οίΙ Ψέ'γε7CΙL -r, ένέρ γε '..α. Cl:j-:-f} 70iJ 'Ε μ:;:Ο Ρ ΙΖ ΟV Έ7':ιμ εί:fj 7fjΡ Ισ') , μ"η Ο'Jναμένο'J , zα7~ 7όν συν­
,,:,:ίχ":""ην ~ 'I ιi έΖ;:Ρ 'Jσω::-n -:0'1 ε μτ: oρ ιzeι'/ z r:ισ μ<.ιν 'τ/ς X c.:) p :x.~ .
269. Βλ. 7C.U70 εν Κ ω Δ Ι 2.:, Ι 9 21 -1 92 ί σ . 5;8 , ώς κα ι εν ' ~..\ Ρ Ζ ι μ . Θ ε 'J % ί.•
Σ'7 Ρ cl γ % α, Ζνθ . άν ω -:-, 7 . Γ' σ . 1523, (Jf έ q:ι'η μερ Ις Η Σ Ζ Ρ [ i': )) 7'ij ς 20- 3- Ι 92 7 εί)'η μο ­
σ ίευσε οια μα Ρ7υρ ίαν μον α.χων του άγΙου " Ο ρ ους, 1;'1 ό (Ι 11άν-:α ινος » ιΧπέοωσεν εΙς ί 9 μονGt-
χο';ς ir.l '3'J'i 6Xo'J 4.UOO (1927, σ . 194 ).
202

τ~ν καταστασ ιν και μΖ-;αστρέΨη τούτ; έν τη εαυτων γνώμ'n έμμένοντας παλαιό­

ΊJ μερ oλoγίτας . 'Ήτο προφανέξ οτι το ολον κλ~μα έντος του όποίου αν Ζιλίσσετο
το παλα ιοημερολογιτυων κί'π]μα εΤΖΖ καταστή αμαυρον και αΙ πιθανότητεξ
ε lΡΊ)ν~χ~ς έπιλύσεωτ; '"='-'7,ς U φ!.G7Clμέν Λr, ς οια90ρας ΖΙΧΟ'} UΗμαν~!.χως περιορισο:ηa

2. "Ηπία κατ' άρχ-ην ύπα τη ς ΈκκλYjσίας άντιμετώπ ισις του πα­

λαιοημερολογιτυωϋ ζYjτ'ήματος .

(Ι-Ι εΧΧλΊ) σιCl.σ7ΙΧ~~ χα,,:,ά.σ~ασ ις εν (Ελλάοι λ~~γoν70ς ,,:,ou ι1 92 ί ε~oυς, ~ 70

αρκο υν τω ς σοβ α ρ ά έν σχέσει προς το πα λα ιοη με ρ ολογ ιτ υω ν . ΟΙ παλαιοημερο­
λογϊτα ι αναθαΡΡ'ή σανΤΖς έκ τΥι ς , .ης έτύγχανον , ύ;;-oσ7ΎJpίζzως έκ μέρου ς πα ρα­
γόντων τ ινων τ'!jς ΓΙολΙΤΖίας 2ίΟ , Υιρζαψ:'Ο αζιουνΤΖς ού μόνον '7Ύjν ακώλυτον τέ­
λε σιν ύπ' αύτων ,ων ε 1 ς '7.rιν λατρ εία» αύτώ» αφOP(~ν των , αλλα. και τ-rιν ακυ­
ρω σι'ι της πε ρ ] πρ οσχω ρήσ εω τ; Ζ1ς 70 διωρθωμένον ' Γ ουλιανόν Ήμερολόγιον
απο φάσεω ς τΊjς ΈκκλΊJσίας , ύποβαλόντετ; σzε'7ικΎjν α'CΤ-fjGιν προς 7rι" ΔΙΣ ,
πα ρ απε μφθ εϊσαν ύπ ' ιΧύ7Υις «;;-ρος συζ'fιnισιν κα1 λΥιψιν αποφάσεων» εΙς τ/ν
IΣI2 ίl. 'Αλλ' ~ ΙΣΙ , συγκληθεϊσα έν 'Aθfινα.ις έΚ7άκτως τη 11 'Ιουνίου 1928,

270 . Ό Τπουργ'Jς Έσω,:,ερι:ι.(;')'ι Π . Τσαλδαρητ έΖοι'ιοπο [ε ι 7(. 23-1 2-1 92 6 τ:ρ ος τΙΧς
Διoιzfι σεις Χωροφυλακήτ τ:ρος συμμόρ φωσιν το ύτ:' άριθμ . 700 2; /22 -12-1926 εγγρ αφον
του " Γπουργοϋ Έθν . Π α ιδείατ %αΙ Θρησκευματων ϊ:ε~ί ::Χ.Ζωi:J 7')') τελέσεω ; ύ7":Ο 7ων πα­
λα ιοη με ρ ολογ ιτών της λατρεία; α.t),,':(:Jν έν ιa ~O%τ/ 7(.ι~ :; εξ ύJΖΖί:1~ σ [r:Λ:; ~ ο εόομΖνου 0 7Ι «"ή ) Αρ­
χιεπισκοπη ' Αθηνών ούδε μ ίαν z;:i ":0') 70') &.ν7 [~::.,.σT) εZΞ:~ ::ί:'.ν 7"j:::J ~ 7~ οΙ -;'Jzov ~ερεΤς , οι­
7ινες fιθελoν λειτουρ γήσε ; Z ~7 X 7(; 7:',x i.'7 ~ :;') "r, μΞ:;: 'ji.64.~ ~'j'j 7 ~~ ω ;::y; θ+ισCιν7XΙ δια 70 U";'O συ μ ­
φώνωτ -::ρ ος ,,:,α ΖεΖ 'Χν ον Lσμ έ'J '7». Βλ. Σ. Κ χ .: :Ζ μ"~ 7 σ 'j .,) - Γ :ι μ ~ F ο ύ λ r. α , ενθ .
ανωτ. σ . 75- ';6. 'Ο Θ-'ι~ων ~ 'J'J i cr ~ fj ~ i:J -:-', I ~I 7 r:.ι;"j Ι 9:!9 ·j ;: ε σ 7Ύj ~ r. ξε 0 7 Ι --:() παλαιο ημερο­
lOYL--:LZO') «θχ εΤΖΞ:'" 6F Lcr 7~Ζω .; 7 Ξ:λΞ: ~ Ι:.)(~Ξ: ~ :Χ'ι -;., K·.ι~Z;: ·ΓΓισ~ .; σ ~ν ένΥιρ γεr. παρέχουσα ένθαρ­
~ 'J'I crz~~ ε l~ 7,)'~~ T: :U. τ α ; ». Κ ώ Ι Σ Ι. 1 2 σ . 21 3 . I1~~λ. ΖΧ \ « Τ! Άρχιεπ ισχοτ:'1ι Ά­
θ-r,'Jω'j Ζ :Ζ7 Χ 7~ Ι 9:!;}). i:J: «(4_--\ •.1): -: ί. χ σ ~.; n ι 9:! ι σ. 1-: ενθ:ι ύπ οστηρ ίζετα ι 07L « έ ξ-η ­
zoλoύθr; σ x'" Z): ~ Ζ): -:Χ -; 'J Έ -;r.ι:; 7 'J J -:'J :z ~ Ζ-/.. -; ώ'οΙ λΞ:γομέν ων «παλαιοημερολογιτών» προ­
Z '7λo') μεν x ~ :i·J ω μ):i. [):~ . ~ I. 7 X '3Z ~C; ): ~ μ :ίλ ~σ 7 X :Ξ:ν Ξ: Ζ :Χ -:-~ς ;:ρος αύτοι»; έπ ι δε ιχθ ε ίσησ προς
ZXL?GV έ-/.. μ t;:'j·.ι ~ 7':.ι~ Ί· ;: ')',);: -: Ξ: ~':.ι·,) ll x~a zt::c .; ε~νO ~λς )) .
:!; 1. 'Π Δ ί Σ i:~ t 3 fj7':" Z:X ~ u/.z-: ~z-'r,'J O+,λ ω σ ~'" Ο"r;μοσr.ε'Jθε!:σ:.ιν bJ --:-r. {(Έzzλ'ησί ι~μ ) (1 928
σ. 46 ). Έ Z7Z'IZ σ7ε~ ')'I i'l ΧΖ'j ~'I Ι'J f) i;-, 7r.~ ..λΙΣ δ ρχ έν : « 'Ε Ζ Ζ λ ΊJ σ ί αl) 1928 σ. 67. 'Εν τιΤ)
με--:χ;υ +ι έ:':~ -;rΛI"j·.J7'J'J i::: ~ ;:t OO'J i"'ΧΖίν-lj σr.ς ,,:,οϋ ζ-Ιjτήμα.τος προύκάλεσε την άντίορασιν 70U
έμr:Ο Ρ ΙΖοϋ Z'J': [W'; Ζ6σμΟ'J , ύ ;: o~ ~λ6ν --:o ς Oιαμ~pτυρίας προς ,;~ν Κυβέρν'ησιν ( Βλ. «Έ κ­
Ζ ί. ΊJ σ ί α ν Ι) 192 8 σ. 63 , 69 - ;0 ). Παραλλ+,ί.ως ο'. CιT:xao\ του Τ:Χ).. ~μερoλoγ[oυ , έπιοο ­
Οέν-;eς Z~~ E:Ι~ o~x 70~ -::J;";o'J ~ω-Ij Ρ~'" r:ροβοi:1jν των ά-::ό Υeω'J αύ-;ων , έ;:ε:ο ίωξαν Tfιν δΊjμLουρ­
γΙαν ουσμε",ους o ~x .o:-fjv 'Ezz);IjGLocv Ζλ [μα.τος , έντος "roG ό 7":οίου αΔτ-t) εύ ρ εθ εϊσα , ά.ντ ιπαρέ­
τοι ξε τΤιν άγά=,ν Ζαί σ'J "("('Jώμψ προς ο'.οva'ή ποτε πλανΊJ θέν τα Ζαί έπισ,:, ρ έφ οντα . Β).. Ζαί
Π ο λ υ Ζ :i ρ Τ: Ο υ, ~[ΊJ ':' Ρ ') Τ: Ο λ ί τ ο υ Γ ό ρ Τ υ v ο ς, ΟΙ Παλα ιοη με ρ ολογί,:,α ι χαί
ό άγων ύτ:έρ 7r. ς εύσε ~ε[xς , έv : «( Έ Ζ Ζ λ ΊJ σ ία» 1928 σ. 185 -186. 'ΓΊ;ν άνάγχΊJV Ζατα­
7:ε Ισεω ς 7ων -ηγε7ων των ~α.λα.ΙOΊjμεΡOλoγι--:(;')ν οπως μ-η &ΡΟΡογρχC?ωσ r.ν, έπεσήμα.νεν ό
Θεσσαλονίκης Γεvv:iaιος έv cruVEapl'f -;-'ijς ΙΣ Ι της 2-7 -1929 ( Κ ω Ι Σ 1,1 929 σ . 214 ).
-~ rJl.οί:Γι θη με το νομοσχέδιον «περί τΊ]ς oω~κη,~κΊ]ς ά.φoμo~ώσεω~ , w', _ IT' :'J-
-::6ί.Ζων ",:ων Ν . Χωρων με7α 'ϊ:~ς Αύτοκεφαλου ΈκκλYJσ[χς --:-~; tEj,j .x '':, ~
χ χ:. με ,ο τΊ]ς οωικήσεως των έκκλιjσ~ασ,~κω,ι χ:;ημά,ων, αΠ09υγΟ::;GΧ ;: xr; xι
':":zp t 70U ~ μεpoλoγ~ακoϋ σuζ~-rΊ)σιv, καίτοι 70 δλον ζ~ήΤYJμα πpoσzί3_μ ~ 7."ιΞ:""
6ιJfjμέραι δ ταστασειτ 272. ""1'0 γεγονος έξ α.λλου 7~ς παν'7ελους κα.7αpγ·~CΊZ ω~ 7f,:;
'1 ·~ σ7ε [ας 7ων (Αγ. 'Απο στόλων έν ε7ε~ 1929 επέ7εινε τ~ν οζυ'/σιν των ;;'JZ'J-

'J. Χ7ων και προσέφερεν δπλα εΙς .-Ιιν παραταξιν των παλαιοημερολογιτών27 3.
ΚατOC την συνελθούσαν ά.πΟ 14 'Ιουνίου - 6 'Ιουλίου 1929 ΙΣΙ το παλαιό­
'ι; μ Ψ OλOγ ~τLΚOν έξητάσθη έκτενως έν ,α~ς συνεδρίαιτ; 2-3 'Ιουλίου 1929274,
χ χΟ ' ας εΙσηγοόμενος σΖετιχως ό ' A ρχ~επ!πo ς Χρυσόστομοτ; επανέλαβε τας
γ'ιω σ,ας ~oη ά.πόΨε~ς τΥις Έκχ.λησίας , έπιμείνα τ; έπι του σημείου ο,ι «πάσαι
αt μετά ";"ην είσαγωγην της οωρθώσεως ";"ου "Ημερολογίου συνελθούσαι συνε­
λεύσειτ; τη ς "Ιεραρχία ; και αΙ Σύνοδοι έπεκύρωσαν την ληφθε~σαν ά.πόφασιν»
&'ιαγνους εΙς έπιβεβαίωσιν «τα σχετικά εγγραφα χ.αΙ τα. π ρακτLX.OC των Συνό­
δω ν » 275.
ΈΠ-lj κολοUθησε μαχ.ρά , οιεξοοιΧ'lι και «θο ρυβώδη ;» 276 συζ'Γιτ/σις, χ.αθ'
-"φ ot Ίεράρχαι διετύπωσαν ά.πόψε ις κα,α. πολύ ά.π' ά.λί:1jί.ω 'Ι &πεΖοόσας 277,

272. Βλ «'Ε % % λ ." σ ( :χ 'Ι)) 1928 σ. 190 , Ι 9, ;α ( 'λ 'ι a~ . 1\ α ~ α τ ζ α, ΈπΙ

7',; μεταβ ολή τ; .ου θΡησ%ε'J-:-ΙΖΟ') Ή με ~ oλO': (O'λ i-,: « ' Η, Φ , ο . )) 192 8 ? 8 σ. 6 ενΟα
zxt καταγγελία περ] ":'OU Υ όνrJ'J 7:Χi. :χ~')·r. :J.~ F οί.ι:,·: ~7'j·,) "';' ~'/') ~ ~) ~ I Xνό? ~ 'Ελευσϊνοτ ύπο των
οργάν ων τΊις τ&ξεως .
273 . 'Γην κατα ργη σιν τ'η; νηστεία ; x'l-:- ψz-:-(~;: ~σΞ:" .;, ΈΖ Ζ ί:φ ία δι' εtaικΊjς δια-:-άξεως
μ ε τ' άπ6φασι ν .ων 'Ι. Συνόδων τόσον -:-0;:) OtZr"J:.L, Π:Χ Τ~~:Χ ~Ζε[Ο'J . δ σον Ζα Ι τ'ίjς 'Εκκλησίας
7ίj ; 'Ελλαδοτ ; Βλ «'Ε κ κ λ η σ ί α ν »
192 8 σ . ~ 9 .3 1;.3 5, zcι;\ 192 9 σ . 2:3.
274. :Μη πεΡιλη?θΙν xpχΊjθεν έ'Ι
7!j Ή με;; φ ( ~ .λ ~ :x-:- X~ z '. U'Νε ζη rή θη μετχ πρότασ ιν
-:-ου Χαλκίδοτ Γρηγορίου, δ στ «; έν ήj α' U'J'lεδ~ ( ~ ε Ι;:Ξ:'1 ,:; -:-~ «.;, 'Iε~αρz ία πλην -:-ων δύο ζη­
7ημ~των, ά τινα εχει ύπ:ο συζ-ήτ/σιν πρέπει ν~ συ~·r,7~ σr, ZΧ ~ Ζν ε7ερον ζ-ήτημα έξ 00 χειμά.­
':; ο'l-:-αι πολλα] Μητροπόλειτ. Χωρία δλ6κληρ:χ ii? 'J': O'1 χ ;: ;, -:-;") 'Εκκλησίαν , Ιερείς δέ.ινες
al'l :Χναγνωρίζουσι την Έ%κλησίαν , 'I~δημιO')pγή θ-ι; Ζ:χ -:-χ σ -:-:χσ ι ; :Χ?6 ρη-:-ος, διότι &.λλα δια­
,,:, χσσε ι ή ΠολΙΤΕΙΙΧ Z:lL αλλα ή 'ΕΖχ.λΊjσ Ι:l)) . Ί"~ ') -::;; ιj7 :xσ ~') 7Χ')7ην , ;:;ρός Υι') συνετάχθη καΙ
ό ΔΊίμΨΡιάaος Γερμανότ, έΠOΙ'ίjσατo aεκτΥ,ν Τι ΕΙ , χ ;:ο?:χ σΙσ :ισ:ι ο ;: ως xσχoληOfι μΙ το
~i; 7η μα τοϋτο «μετά .0 T:έ~ας .(;''1 συζητησεων έ;:\ -:-ι":,ν -:-εθε ψένων δύο ζητημάτων ένώ­
;: ιον αυ-:-'ίjς)) (Κ
(;, Ι Σ Ι, 1929 σ. 85 -86) . Ά?ορ μ';" ι ;:~ (.; U'Jζήrησιν παρέ σχεν ώ σαυ.ως
ύ ;:οβλη θΙν προς την ΙΣΙ ύπ6μνημα .ου IIpotap O') τω,ι ;: :χλ:χ ιοημερολογι.ων Γρ . Ευστρα­
-:- ι:Χδου ( Κ ω Ι Σ Ι , 1929 σ. 211) %αΙ ύποβο):η xθ~6ω', -:-r;λε":~ :Ι?'ιjμ:Χτων έκ μέρους παλαιο-
-r:με ΡΟΑογ ιτων , περΙ τ-~ς ;:ραγμΙΧ'7ΙΖης προελεlJσεω:; Z X ~ ~ :x? :J:-r, 70 :; --:ων όποιων βλ. τ/λε-
γ ρά:?'η μα .ου Νιγρί-:-ης Ε,jγενίου έν :
« ' Ε %% λ 'Γι σ ί :ι)) 192 9 σ . 221 .
275. Κ ω Ι Σ Ι, '1929 σ, 211 .
276. κω ΙΣΙ, 1929 σ. 2 17.
2 77. ΟΙ Κο ζάνη ς 'Ιωακείμ, Γόρ.υνος ΠoλoJzαpπo; , Θη βων Συνέσιος, Ναυπακ.ίας
, λ μβ~6σιoς %αΙ Παροναξίας 'Ιερόθεος υπεστήριξαν οτι -:-0 ζ+,-:-η μ:χ εΙν::ιι λελυμένον %αΙ π:Χσα
<' ;:ισθοδρ 6 μη σι ς ιΧπο%λείε-:-αι . "Ε.ε ρ ο [ τινες ώς οΙ Χαλ% (δ ο; Γρηγόριος, Κασσανορεί::ις Εί-
204

γεγονΌς δπερ μCϊ.p '7υ p εϊ '7',.'1 έχ '7Ίj ς δ ιαφ ό ρ ου έΚ'7ψfισεως "Ίjς καταστασεωτ σο ­
βο υσα 'ι /) ιάσ'7Cϊ. σι'ι γ'ιω μ ω,ι '7 ω,ι 'Iε ΡCϊ. pzων. Παρα: ταύτα Υι ΙΣΙ , αποδεχθεϊσα
πρ ότασιν '70;:) Θ εσσ:ι.λ ον ΙΩί: Γε'Ι'ΙCϊ. /) [oυ , άπεφάσ ισεν δπωτ; /)ΙCϊ."'"lJρ'ηθη μεν '70
Υιμεροί.ογι:ι.ΖΟν Ζ :ι. θε σ'7&) ::; , z X'7x ~i:r, OYι /)ε πρ ο σπάθε ι α όια: διαφόρων μέσων ,
~ί/Ijν β ΙΖζ , ϊ: F Ο~ δ ~ x?Ι:y:- ~σ~') -:W'I ;:Ξ 7:λχ'l~r, μένω'J χα !. έπιΧνοόον αύτών είς 70ύς
κόλπου ς '7'(l ς ΈΖΖί:φ Ι:ι. ς ~ 7 8 , μ'(; γ ε'ι rJ '!- έ γr, ς /) εX'7Ίj ς συμπληρωμα"ικΊjς προτα­
σεω ; "OU Σάμου EίΡ"f)'lCϊ. [oυ περ t &σΖ+, σεως ο[χονο μ ί α ς κατα: ",ην σύνεσιν "ων
'ΙεραΡΖων. 'Εν '7Υι συνε/)ρ[t{- /)ε '7Υ.ς 3 - ί -1929 'η ΙΣ Ι ιΧπέρ ριψε πρότασιν "OU Μακ .
Π ροέόρου δπωτ , προκειμένου ινα , πρ ω'70ν μεν έπ :ι.νέλθ'rι « Υι δ ιασπασθεϊσα Ζθε ς
ά.γασ-:~η όμο φωνία '7~ς (!εραΡΖ ίας έϊ:t ολω ') --: ω'l ~~r, 71jμά 7ω'J και δε ύτερον ϊνα
Υι ΔΙΣ όια: '70υ Ζυρους '7Ί)ς ZCϊ.λ ύπ"η έΖάσ'70"ε '7 0 υς 'Α ΡΖ ι ε ρεϊς )) , μ'" άποκλεισθω­
σι "r/. μέτρα συνέσεωτ; 27 9, zIΧt ένέκρινε '7'ην έξ''ijς πρ ότασ ι» '70U Κορινθίατ; Δαμα­
σκΊjνοu : «Ή Τεραρχία , με"α: '7,ην Ζθεσιν-ην άπόφασίν '7ης έπι "ου Ή μερολογια ­
xou ζη"'"rιμα"oς , θεωρεϊ μ-η έπιτρεπομένην νέαν συζfιτ-φιν έπ ' αύτοu , δρισ"ικως
λελυμένου. Περι":,,,,ην όε θεωρε ϊ '7 'ην πρότασ ιν '70 υ Μακ. Προέ/)ρου περ] μέτ ρων
συνέσεωτ; uπΌ τ/ς ΔΙΣ , διότι ο ικοθεν νοεϊται , σ"ι πας ' Αρχιερεύτ; δύνατα; παντο­
τε ,ια: ζη"η "α:ς δόηγίας Ζα ι. ,,"φ συμβουλη» ","η ς Ί . Σ . έπt παν"Ός θέματος '7Υ.ς
έπαΡΖία ς '70U» 280.

Το δπερ έθεώρει ιιδρισ'7ικως λελυμένον» Υι ΙΣΙ ζ+Ι'7ημα έπανΊjλθεν εΙς "ο

πρoσχ,rινων, έν τη συνεδρία αύ":'Ίjς τΎjς 5-7-1929, σ"ε δ Mψρoπoλί"Ίjς Κασ­
σανδρεία ; ΕΙΡ"f)'lαϊος άνέφερεν , Ο'7Ι δμο υ μετά "ων MΊj'7poπoλι"ων Δρύινου­
πόλεως Βασιλείου καΙ Δ·ημγ~":"ρι&όo ς Γε ρ μανού συνέταξε» ι)ηπόμνΎ)μα έπΙ ";013
έν λόγφ ζΎ)"'"rιμα"oς Ζα ι '- F01J'7Zl'lε') στ-ω ς '70U'70 άν αγνω σθη 281. ' Η '70ιαύ'7Ύ)

ρηναίΌς, i\lαΡωνε[ας "Α νθ ι μο τ, Ξ ciνΟης Πολύκα ρποτ, Φλωρίνη; Χρυσόστομοτ, Δρυινουπά­

πόλεως Βασίλειοτ, ' Αδριανουπόλεωτ; Πολ{)καρτ:ος κ, α" Τ:ΡΟ1Ί7εινον ,~ν ασκησιν οΙκονο­
μίας κοιΙ έπιε ίκειαν χciριν ...ης εΙρηνεύσεως τη ς 'Εκκλησίας . Κατά τον Ναυπακτίατ; , Αμ­
β ρό σιον «οί Οορυ βουντες παλαιοη μερολογϊτα ι (-Ιj σαν ) ελΧχ ιστοι . . . εξ :iσε βείας μ'iλλον
Υ.ΟΙ Ι συ μοέροντοτ; κινούμενο ι)) . ( Ι\: ω Ι Σ Ι , 192 9 σ. 21:3).
2 ί8 , l\: ωΙΣΙ , 1929 σ. 216 .
2 79 . Ι{ ω Ι .Σ 1,1 92 9 σ. 220 . Τ-Γιν 7{j L ~χΛ7fjν a ticr-;:xcrL'J "'{νω μ(:J'J -η «'ΕΖχi ;r,σ Ιαη έχα.­
ρα% τ/ ρ ισ εν ώ ς « μ ικ ρ iν τινα διχ ο γνωμ ίαν » έzιSoηλωθε Τσxν Ζ'JΡίως λόy(~ τ-η ζ &ν,,:ιλΤΙ Ψε ω ς
« ώ ρ ισ μέν ων ( l ε ρ α ρχ<7)') δ πω .; γ ίνε τα ι έξΟΙΧ Qνό μ"!Jσίς 7ι ς oι~ -;χς ίερ οτελεστίατ; 7ων λεγομέ­
'Jω ν 7:οιλαιο ημε ρ ολογ ιτ ι(,ν )) . (( ' ~ Κ Κ λ η σ ί οι)) 1929 σ . 240 ). 'Αντιθέτως ό καθηγ . Γ . Κο ­
'J ιό :Χ ρ "r; ς :Χ7:0ό ίόε ι εΙς -;α.ς ά,ψ:ιθέσε ις --:ων ( Ιε ρ α ρ χ(";') ')
-;"1)'1 γένεσ ιν '": οϋ παλαΙ Ο"ljμερολο γι,,:ι­
σ μΓΛ . ( ΙΌ Ι\: ο ν ι δ rί. Ρ 'ι), , ΕκΖΛησ. Ίσ70 ρ ία ' ΕλΗδος Β ' 19 ίΟ σ . 2 ί 1 ),
280. Ι\: ω Ι Σ Ι 192 9 σ. 220. Π ρ βλ κ αΙ ΈγΧ'Jκλ ιον .J['Ι;7ροτ:ολ ί70υ Καλα βΡ'J7ω'J
Τ ι μι:ι θiΟ'J :=Fb;; 70'1:; Ζ α.-:- ο ίΖουζ 7(jς έ;: :ΧΡΖ ία. ζ xu,,:,oG πεΡ L 7fJ::; .:λ:Χν -ηζ -;ων cXZOi ,O'JOOU'J-;WV
"":0 ;: α.λ . -η μεF ΟJ.ογιον ~ έν : <ι Έ Ζ Ζ λ "ιι σ Ι oc)) 1929 σ . 209 έϊ:.
:28 1. Ot ~·j 7(Jl ,j;:Ζγ ρ α. ψ α.ν z =x.t ο ιαμCΙΡ71JΡ ί :χν με7,χ OΎjλώσεως 0":1. θα. συνεχ ίσωσ ιν &νε ­
χόμενοι 7"Γιν 'r;μ ε Ρ ολr--ιγΙ :ΧΖ"r,ν με-:α βολ"Ιι" ύ τ:ο 70ν ο ρ ον δτ ~ ο α: κλε~σoη ύπό της ΙΣΙ "Γι θ υρα. των
κcι~νο-; ο μ Lων έν -:-rι ' E zzί:ι; σ( ~ Ζα. Ι O~ ~αυσ ωσ ιν οΙ κα.τ α. τι":Jν παλ~L()'fJμερολΟ Υιτ (';)ν aιω γ μσ Ι
πρότασ«; άΡΖιχως μεν άπεκρούσθΊΙ ύπο '7~ς πλειο ·,j-'ι ~ ~ Χ: . Ζ7 .... ::: ε , .1 _

π ρ ο τΊ)ς έπιμονΊ) ς αύ70υ κα ι άπειλΊ) ς συνάμα , δη «έν έψι.',. ~ ~ -: ε : .-:' :J:: . :Ζ

όΎ)μο σ ιεύ ση (1-,)70» ό ~~~ ---:oU τύπου 282 . ( Η ά'Jclγν ω σις 7 0 ;:) t)';:O :J.'J ·;I ~ 7..-: r.,: . .Ι J -:~ J

E'J 70U70 ις έΠZ7ράΠΎj νχ γ [νη « tνC/. π ισ7ωοη αν (70 κείμεν ον ) Ξίν?~ ~ -;;.; χ :-:rJ -:: r...~
τ ο ό-η μο σ ι ευθεν εt ς 7 0 '} τύπον» ώς 7 0 U7 0 συνάγετ αι έκ 7ων π pcι.Z7 tZ(;)'J . Ξ: ~; ~ z
όπo~α σημειωτέον ~εν κατεΖω ρΙσθΊ) 28 3. OUx.' ·η τ,ον .η άνσ.γνωσις (X iJ7f, '~ ": ε ~ : ε
ζωΊ)ρ7.ς διαμα ρτυρ ίατ έκ μέρους .ων λοιΤ.:ω,ι Σεβ. Ίε ρ α ΡΖων , έT.:ΙϋΓι μ ανθε ~σώ·1
α.μ α Ιστο ρ ικων τ ινων άνcικρtβειων 70U ύ-πομν-ήμα-;ος ίόίC{- ώ ς προς 70ν ;:Ξ: ~ ~
-ή μερ ολογ Ιο υ πλαστογραφημένον Κ ανόνα 7ΊΊς έΤ.:Ι ' Ι ε ρ ε μίου Β ' του Τ ρ αν ου
συνελθούση; έν ΚωνΙλει 7i;) 1593 Συνόδου , 0'1 συ μπε ριέλαβ ο» έν 7(() ~ι αί:ηφθέ'ιτι
C:)~πο μ'Γήμα.7Ι αύ,: ων ο[ ,,:, ρε ίς 06-;ο !. ' . .ι'\ pzιε ρ ε~ς . 1"'0 ύπόμγημα. 70υτο απεδο­
κΙμασεν .η ΙΣΙ ~ ι7. Y'fιφ ων Li 1, αποφασ ίσασα τ"ην εκ~o σ ι'ι σχετυω ύ άνακο ινω ­
Οέν70ς 284. ';' Ητο φανερον δ.ι έσόβει Yι~'I] δια ίρεσα; ε ίς το uς κόλπους 7'1jς Τεραρχί­
ας έξ α ίτίας του ·η μ:εΡ ολογ ιαχου, δΤ.:ερ ό « Π ανταινοτ » έZαρακτ"fιρ ιζε νυν ώς
« λιποΨυΖουν » ζ'fι 7"1;μ α έν ,'ij 'Εχχλ'φ l C{- 7'1j ς Έλλά~ o ς 285 , πραγμ α Ο Τ.: ερ -ήνσ.γχα σε
-:0'1 ΆΡ Ζιεπ/πον ΧΡ lJσ όσ70 μον rνα , χα7ι7. ,·ην άΠOZαφε7ι σ7fι ριoν αύ70 υ προσ φ ώ­
νη σ ιν προ ς τα μέ λΙ] τΊ) ς 'Ιε ρα ΡΖ ία ς έπ ι τΤι ):ίj ζε ι -:(;) '1 έ ργασι ων αύ7Ί)ς , τονίση
0 7Ι «είναι ά,ι σ.γχη '17. χα 7αβί:Γιθ η T.: Χσcι. T.:ρoσT.:Xθε ιcι. ~'I cι. .η 'Εχχλησ ία 7Ί) ς Έ λλά-

Βλ . %αΙ Π ο λ υ Ζ ~ ;, 7:' Ο 'j . ' Ε ;: !. σ Ζ r:ι ;: Γ.; 'j ~ !. λ 'J ί. ε [ α τ, 1 1 ,Jί'X "'ι άΤ:'όφασ1.ς . . . σ .
24 -25. Πρβλ ;ωιι Κ ω Ι Σ Ι , Ι 9::9 σ . ::::3.
282 . Κ ι" 1 Σ 1, Ι 929 σ . ::3 1.
283. ι{ ωΙΣΙ , 1929 σ . 2 31 . '_.\;: r:ι σ ;::Z σ:1.X 7X X'~ 7f)~ ε ~ λ εν: « Ζ ω "Γι » '1 929 σ . 211 -
2 13, 222 - 223 . Σημειωτέον O";' ~ ό .λΙ"Ij:-;' Ο;: Qλ ~7Ι: ~ Ι\.. χσV Χ'J ό ~~ Ιχ~ ΕΙρ"tjνΧLος είχε zxt εν Ε::-ε 1.
1 9 24 έXBΊjλώσει 7"/ι'l tΧντ-[θεσιν αύ 70ϋ 7:'ρ o ~ -:-~ ., ;:Ξ: ;: ~ ({ό !,':ι ?Οώ υε ω ς )) του "~μεpoλoγεoυ συν­
ο Ο α·ην άπ6φασ ιν , ύποσ-:ηρίξας δτι οι' ωJ7η ς ε ΙΊ.ον ZIΧ-:IΧ;:IΧ7r, O'/j θεμελ ιώ οεις , Αποστολ υω]
Καν όνε τ; καΙ 3ιατ&:ξε ις OΙκoυμεν~κι';)ν Συν όδω ν (Ζ' ' _.\;:Γ.JG70i.ΙΖός , ΑΙ ' .t\ν7 LΟΖε [ας , Ο Γ'
Ii: IΧ;; O IΧI ' ) εν ι:, ;:αραλί:ήι.ω ς έ;:ε-: lOε-:ο λαύ ρω ; κ α-: χ τε -:,/ j Πα-:ριΧρΊ.Ο·) .\[ελε -: ίο·) .\[ε -:α ξi ­
Χ 1. , ώς καινΟ7ό μcυ καΙ τοϋ ύ;-: ' ΙX'J--;OG συγΖi:fj θέν70 ς ΓΙ X'I') ~ θ')o 6 ;o'] Συνεδρίου,
284. Tc) δημοσιε υθέν έν -:Ti «' Ε κ κ λ η σ ί Ψ' (19 29 σ . ::08 ), άν ακο ιν ω ο εν ,η ς 1ΣΙ ύπο­
y pi tpoucrt 45 ' Ι ε ρ α ρχα; έν οίς και ο ί Μαρωνε ία ; "Ανθι μοτ , Κ α σ-:ο ;; (ας 'Ιω ακε ί μ , ΛIυ-:ιλ~γ~ ς
Ί~zωβoς χ α ~ ΚεΡ Υ"1J Ρ ας ΆO-rιναγό ρ α ς ~ οL-:-t.νες δέν άν:x ?έ~oν 7:X !. μεν εν ",:οί:ς ΙΤρα.Χ·ΠΖοί:ς ώ ς
έγΖρΙνον,,:,ες --:0 τ:ε ρ !.εχό μεν ο'l αυ",;οϋ , ZlO'j aL ο' ομως cΛ 7 ~ ~I ~ ;:;'(-;)"';01. έ ξ α/)",;ι';)'! ύπoγρ~Yει.
(Ο ΙΟΊ.ε (ρ ω ς εν -:έλει -:ων ΠραΚ-:ιΖων . Πρ βλ Κ (;',ΙΣΙ , 1 929 σ. 232, 237. 'Εν -: ι:, άνακοινω­
Οέν7 Ι παρείχετο Τι πλ-ηροφ ορ Ια , στ ι το ύπο 7ΙJπον ύπo μν~ μα -;') :; ό-ημο σΙευμ-χ πρω <~ν ων τινων
ε ςnι μερΙδ ων , έ μ φ ανισοεν ώς πρ οερχό μεν ον H:~Κ μέΡΟ'Jς όηθ εν ' .ΑΡ Ζιερέων των Νέων Χω ρ <7)ν ,
ανε') ού Οεμr.αζ ύ-ι;ογρ:χψ-r;ζ» ;::χρεσ-/..Ε·.1ασεν ~ JI"1j7P0T:'OX[-:-Ij :; ]( ~σσ χνoρε [χς « ύτ:ογ ρ α.φ ε,) ΖαΙ
ύ;:ο 3,.10 Ζ-:- έ ρ ων ( Ι ερα.ρ χων , άλλα οεν %.'X'";"έO ηz ~'! α.υ 70 έ7:ισή μως εν σ'Jνε 3 Ρ Lq< 7ίjς ( Ι εραΡ Ζεας».
' ~-\zoλo ύθω ς ~λέγzετ o .~ πλα.σ7 0γρ ά,9Υισ Ιζ 7ης ά7":ο φ&σεω ς τ/ ς εν ]\ ων/λει Συν ό30υ Ζα Ι έ­
;:αν ελαμβ άνε το ό μο φ ώνως .~ θέσις « δη .~ γενομέγr, οιόρ Οω σ ις -:ο υ '~ με ρ oλoγ ί o ,-, οεν π ρ οσ­
Z.P01Jer. Oi:)"':'E εΙς 3ό γμ~'";"α , 01Jτε ε Ις ":':Χζ 7:'α.ρ α3ό σε~ ς , ο !Ί7 ε ε ~ ~ -:ου ς f I ~ p oIJ :; Ι\: ,:χν όν ιχς -:-ης ΌρΟ ο­
ό6 ξ σ'J 'ΕΚΖ):η σ Ια.ς». Το εν λόγ~ ά'I~xo~ νωθεν ύϊ:έ γρ :x..~ ε μεν 6 "\Ι-r,7ρ ο;;ολ Ι-:-rJ ζ (l>λωρ [νΊjζ
λ ;; ,-,σόσ-:ομος, ΟΖ Ι δμως καΙ ό Δ η μΨΡ ιiο ο ς Γερμα'ι ός .
285 . «π ά ν -: α ι ν ο ς )) 19~{0 σ . 68.
206

Sος φανη άνταξ[α των συ μ;-;Cι. θ ε ι ω,ι τ ων ΧΙ.Ι.ων όρ θοΜξ ων 'Εχχλησι ων , έπω­
φελου μένη καΙ. έ ξ rι,ύτων τω,ι Τ: Χ Ρ ()JG ~ Χ ~ fj μέ'I ων άντιγνω μ ι ων » . Κα Ι. συνεχίσω ;
7:α p ε7~ίj ~yη σε : «Δεν όπάρzε~ ο ' iμ ~ ~ 3 'Ji. ~ Χ (ι-:~ ΖΧ Ι έπι. '70υ ~μεpoλoΎιcχκoυ
sεν θ7. πα ρ ουσιασθή δ ιαίρεσι ; ZX ~ θ7, ~ ;; χρ μ fjGθ? το Τ: Χ Ρ clγγελμα ,;ων ' Ι Κ ανό ­
νων «~ Τ(;)') πλειόνω ν Ψ~? r:ι; %~:ι. 7Ξ ~ 7ΙU » 2-S6.
(J--I δ ιαίρ εσις, εν --: Ι/)': Γ.Λ ; Y..'~ ~r, . ::~ ;~; a ~z "y' ~ rj i.6 -ι"'rj G ~'J 7 ~ ς ό ϊ:ο(ας προ ύβαλ λοντ ο
ύπα --: ων ιΧντι ό Ρ Ι:,)'Ι'7ω 'l Ξ ~;; -:-~'I ~~.ι :ι. ·/: ~ "";(""ΊJν ;:Υ'j .':ι. ~Γj·r, '-;l Ξ~ύi.Ο·'(~7ω ν στασιν '7~ ς
ΈΚΚλ"η σιcι: ς 'Ί ερ cι. pzώ'/ : ί.:.ι ·.·~ ~ t7.J·ΙΙΞ ~ό·;ιr::;Ξω;; ZΧ~ δ'" Z ".~ "" xν,χγΚΊJ δπωτ; κλει­
σθΏ απαξ δ~α. ϊ: χν--: ~ ; .~ e,.J ~ Z ό ~ ' 'f, ζ 'Ζ ~ur, I::ι.Gα.'J εν --=YJ ~ Ezzλ''ι σ[ ~ χαιν070μ ία~
&πα: pά δεΚ'7 0 ~ 28; : (JJ·/ ~G -: 1. fJ"J ;7..~ (:) 7=ι. 7G·1 ;; α.ρ .χγον'7α εν Ι:ΥΙ εξελίξε ι ,;ο υ δ λου ζ"fj -
, , _. _ ο' ., .... ι " ..... Ι \ , ,
τγ~ μ α. τ o ς , 70GfJ '.J'7 (;) '!7.IJ .':J'J (, σ <.ρ 'Υ..υ 7Ίϊ προες:::7ε ι νε70 επι 70 υ Π ΟLμ'J LΟ1J κα, L ενι-

σχυε τ'Γι ν τxσ ~'1 -: ω'ι T: x λ.χ ~r:ι·'ι με ρ oλoγ~7 ω,1 π ρος άπαρ 'nσμο ν ίS [ας άν εξα pτΎj ­
του T:α:::ι. τx~ε ω: ~'r. ~~ -: ω,ι χο λτ:ω ν τΊj ς 'Ε κκλ 'l) σ[α ς ,; Υι ς 'Ελλάδ ος.

3. Καν ονικά τη ς Έκκλησίας μέτρα κατά των ταραξιων κλYjΡΙ­

κ ων και μον αχ ών . Πρώται ακαρποι έπαφαί της ΈκκλYjσίας μετά
των παλαιοη μ ερ ο λογ ιτ ών. Μία αστοχος άπάφασιξ .

Ώ~ :ί/π, ει.έχθη, μία μεΡΙς του λ.χ ου, x rι.7 ' ά ρχας 'ί σω ς ά()fι μαν,;o ς , άλλ '
·ί; δ.,ι 'Jr..I ~ XF ~x; Zν!.σzυθΞ~σα , π ροϋ β :ι. λλΞ'! ΖΙς 70 έκκλΎl σ ιαστιχoν κα Ι έθνικον
, ~ ,.... , \ ' , ....
T:prjGZ 'r;I~VI ως συ 'l τη Ρ Ί) τ ~χη τ ων πατ ριώ ν χ cl. ι απο σ7 ερ γου σα π άσαν χ αιν ο -

τr:ι μ [ υ ~'I τι:) χώρψ τΊj ς 'ΕΧΖλ'φ[ας , rΧπo ,; ου '~μερoλo γιαxoυ ζψ+Ιματος έχ­
χ ι'lr:ι υ σ X Ζ:ι.1. «χαλη 7η π ίστε ι :~ αλλ ως πω ς το υ ζΊ) 7ήμ ατος τούτου» έχομένΊ) 288.
Ή μ ε Ρ Ι ~ :ι.υ ΤΊ) «μετεπέμψατο έξ ' Αγίου 'Όρ ους ίε ρ εϊς, άχολουθουντ ας το
T: :Y,-: P ~r:ι'l ~r:ιp -:oλόγ ων, rνα δ~ ' .χυτ·ων τελ ώ σ ; ,;cz -:-7ι ς λατ ρε ία τ; αυ7ων κα Ι. δέχωντα ι
Τ'Γι'1 Θ . X X ? ~ν χαl' 70'1 άγι σ. σμό'l» 289 . ΚαΙ. ταϊίτrι. μεν συν ιστάσι τ~ν μΙαν όψιν

τr:ιυ ~"'Γr, μ :ι.τ r:ι ς ά;-;ο τΊjς ()ιω;-; ιας 7ων παλαιοη μερολογιτών θεω μένου . Κα7α ,;'ην

:286. Κ ω Τ ~ Τ , 1 92 9 σ . 2-'ι Ι . Ό ;ΊIΎj-;pl) πl)λ Ιτ/ ς Κ ασσανδρε ίαξ EΙp Ύjναϊoς , όμ ιλf,σας
κα:;α 7f I 'J τελευ τα ίαν συνεδρ ίαν , έ -;όνισεν
ο ": Ι « ύ~ρξε β εβ α ί ω ; z xl δ ιαφωνία αλλ' (Χ{)~η
;: ρ ο-r,λΟε'J fj'JZ~ ~/. ΖακΊ)ς π ρ οθέσεω ; 7.),1.' έ ξ &γά7:Ύfζ τ:ρ ο ς -=-rιν 'ΕΖκί:lj σΙαν».
28;. κ ,";) τ ~ Τ , 1 929 σ. 22 3.
288. « π:χ 'ι τ α ι ν Ο ς η 1930 σ . 68 ,
289 . Χ Ρ 'J σ Ι) σ τ ό μ Ι) υ, .'11 η τ Ρ ο π Ι) λ Ι τ Ο 'J Π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 'ι) ς, ' Aκ pLβ-ης
θέσ ι ; . . . σ . 2~-2 3 . Πρ βλ . Τ ο ij 'Χ ύ τ ο u, Συν,,:cιγ μ :Ι7~Z+Ι . .. &ν α1:τυ ; ι ς . . . σ . γ' . Βλ . κ αΙ
σzε"":~Z"'rιν Έ -(/.U%λιον -;ου λΙ -η ": Ρ ο 7: Ο λ Ι -; ο υ ~ α μ ο υ Ε ι. ρ "Ij ν α Ι ο υ Τ:'ρ ος ΤΟ'Jς
ίερ εΤς , έ7: ι-: ρ ό7': Ο'J ~
z txt χρ ισ7 ια,/Ο'Jς -:-η ς 'Eϊ:~ pz Ιας αυ70ϋ , έν : «'Ε Ζ % λ Ί'j σ LΙΧ» 1 93 1 σ .
90-9 Ι :ι.αΙ ;-::χ ρ ψ? ε ρη -;ι)\) .J1 ΊJ -; Ρ Ι) ;-: 'J λ [ -; ο υ ΓΙ α ρ ο ν α ξ Ι α ς Ί ε Ρ Ι) θ έ Ι) υ
έν : (ι'Ε :ι. :ι. λ 'l) σ Ι αη 19 33 σ . Ι 15 . Πρβλ Ζ:Χ Ι Ζ Ύj λ ω -; (;) ν ά Υ L Ο ρ . Π α τ έ Ρ ω 'ι ,
Σό'/ 70 μο ς . .. σ. 11 ~ιO :x. &ΠΟΖαΧ.ιJ7':,,:ε-:α. ι Ο"Π έν ε-:-ε ι 192 9 απε στά)':ιj σιχν ύπο τσϋ Ι Ιερου Συν ­
δέσ μου τ(;)ν ZΊj l. ω 7ι";)ν εL ς ' . .ι-\Οήν α.ς 3')0 όμάόες Ιε ρο μον άχω ν π ρος έν ΙσΖυ σιν του άΥωνος
-;ων τ. αλ/-;ων . Βλ :ι.α Ι « 'Ι-Ι Φ . ο .» 196 9 9 . 5 6ί σ . 1 .
 207

έ~έpαν ο μω ς oΨ~ν , ot πα λα ~(,·" μ ε ~ r:..i.rJ;~':"j~ ~ r:/ί-;ω π ρ ος κάλυΨ~ν ~Ίj ς ά.νάγκης

7~ς θ ΡΛIJσ'ι<.ευ7ιχ~ς ,χ ύ7ων t~ ·);:-r,~~ 7-~G;: W~ . O ~'I -Γι;;χέσθ'ιj σαν ε~ς τ"ην ύπα 7ων
δ~αληφθέν~ων άγω ρε ~~ω,1 tε~iω', ;:~rJr;z"zzez ~r;x 'J x,j~o~:; έξυΠ'η ρ έ~'φ ~ν Υ; έστω
κα !. εΙς -:-ην ύπο 7ω,1 έλΧΖ (σ -;ω" κί:r, :ΛΚ(;'1 :-Γ,ς Έκκί:φ( χς, -:ων μετασταντων
δ ~z δτ αφ όρ ουτ; λόγ ου ; είς -;.~ " ;:x:.x -; x~ ~ ·, X'J -;foJ'" &) σ x '~ -;ω .: προ σφερθ εϊσαν ύΠ'η­
ρεσ ί αν, άλλ ' έ όέZθΊj σ X'I ;: ~ 'j G ;' Ξ: F r.ι;.ι~; χ ~ X~ 7":.. ~ '; -: 7-'; ~ZFX 7 ~z i :; ,j~ ρεσ[α ς χα ~
παρά. τινων 7υzoo ~ωz-: ω·, Fx c; "..ι ;-6 ;.w ·" :. ι. ;: -: ;: : Χ'..ι . .ι. Ξ' ~· -: ~'I ,j :,θ 60 Γ.J ~ Cι·J zλΊJ ρ~χόν)
στε ρ ου μένων δε Z Χ'I O'I ~Z~; ~Z;'~J'J.J·'''ι ; _.. .
Πα ραλλήλωτ; συνέχισ αν &~ ~(.J ;:;·J7Z'; -:-'."1 ΧΖ ι·.., ί J -: '-. ι j ΧJι(γ: fJ~'1 -:(;)'1 7~ς λα­
τ ρείατ; αu,ων 29\ δεδομένου O~~ 'Γι Έκκί :φ ( χ ;: χ :·r, μ;: rΛ . ~ ε -; x J:-r, ' O ~ X μέ-;ρω'l
άστυνομεύσεως , κατα τ·ην ί σχύου σαν 'IOμr:.ιθ Ξ:CΊ ~X·1 ~~ . X 7 ~'/ X ι:: ..... ω ; Ξ: '~ ; '7~ν~::;
τούλαχιστον περιπτώσε ιξ ύπερέβ-ησαν -:-CZ έ7:'.-:~Ξ:;: 6 ;;' Ξ: ·Ι :ι. ~ ~~:ι. ~. I~:Ι 7)-. -:ω,)
παλαιοημερολογιτών κλΊjpικων εΙδ~κι~τεpoν έκ~γί; θ·"σ α ', κχ ;. : χ ZX'Ir.,·' ~Z X :-r,~
ΈκκλΊjσίας μέτρα, τινIΧς δ ' έξ αύτών, είσαχθέντετ; ε ίς ο[ κ''''' ' κχ θ-ί;;; ε'jΖ" .~ ΈΖ­
κλΊjσία ώς παραβατ ατ; "ων [ερων Κανόνων. 'Α λλ' o;:;-;o~ κ x ~ μ ε-;χ :-r:, :r, ~ X'J -

290 . 'Ι'οιαϋ τα Ζ ρ ούσματα ΖνΖ φαν ίσΟησ:ιν i:ΖΤΟ-:Ζ παμ .. ολλα, Βλ. ,,'Ε Ζ Ζ i. Υ, σ ~ :ι .1>'
1930 σ. 47, 265 i:νθ:ι 'ί) uπ ' :i ρ ιΟ μ . 4 225 5/ 6-8-1 930 'EYZ'JZXlO; -:ου "Ι' .. oUFY· ' Ε σω ττ ρι ­
x(7'J') r=zpi τι7)ν ιΧ\) ευ ά:8εΙ:χ ς περ ιφ ερομένων :χ-;,χΖ'":"ως Z-J 7(:) Ι\: Ρ i7ει x):IJPLZ&j'J. Βλ . ώ στύ τω ;
καΙ ΈγΖΛΧλ ιον &πrJ 18-2 -1 929 -:-r,:; (1. Συν όδοο %οινΟϊ;οιου σχν '";οϊ:' ς ( Ι ε ρά: ρχαις 70 'J;:' X;;~θ μ .
86/ 11/5 - 2- 1929 εγγρα.φον "';ou CΥϊ;Ο'J ρ γοϋ Έσω-:-ε ρ ~%(7)ν Ι\: . Z~ βι,,;σι~νo!) .-:ρΟς 7χς 'Jϊ:'
α.1J -:-όν ά.ρχάς, περ ] έΖ-;ελέσεω ς ύπ' :χυτων 7(~ν έν-:ολων --:ων ' Ε%%λΎ) σ. 'Αρχων των χνΧ 9ε­
ρ ο μένων ε ί ; την άτ:ομά.Ζρυνσ ιν 7ων άγ ΙOP::~7ων zi:r,PL%(;')') -:-&)') ίε ρουργούντ ων παρά 70ί ς
π αλ / τα «; (Α Ι Σ υν οi)ΙΖ α t 'Εγ Ζύ Ζ λ ιο ι , -;.Α 'σ. 51ί- 518 , 5 3Ιέπ . ) .Έν -:'ij
συνΖi)F ίΊ- ΙΣΙ -:-Ιj ς 16-10-1 931 ύ"Ζ σ-:-η ρίΖΟη παρ ' ΊΖ ραΡΖων δ τι " Ζίς (zpZ'J; π αλαιοημερ φ­
λΟΥΙτ/ς είναι &οελ?ος 70ϋ ί:fjσ70i3 Γ ιαγκούλα , αλλ') :; , έν(:) εΤν 'Χ ι λα Ί:ΖΟ:; , παρουσιάζεται
ιερεύς . "Ετε ροτ φονεύ σατ, ώ:; λέγεται , -3.,,) ΥJν :χ.ϊ:'Ζ 'Χ ('.(') 70::), ζ-n με τα 7:όρνΊjς , Χ:Χ':'ΙXόιωZθεΙσΊjς
ύϊ:'Ο -:-ης 'Αστυνομ ία« , άλλο; οε -;ελo;;σ~ γάμΟ'Jς &νε') έϊ; ισzo;;ιz:?ι~ χ8εΙας %~Ι χεχωλυμένους))
(Κ ω 1 Σ Ι, 1930-1 933 σ . 240). 'Επίση ς ΖγένΖ-:Ο λόγο ς περ ί -:ινος εν Δρ7.μΊ- παλατοημε­
ρολογίτου «Ιερέωτ;» Σαββοπούλου 70 'Ίνο μ α , zα.ρ α%τ/ρ~σθέν70ς ώς «'ή θ ι%οϋ τέρατοξ» ( Κ ω 1-
Σ Ι, 1930-1 933 σ . 242 ).
291 . ' Ε π ίση ; πpoΊjλO oν ΖΙς αύθαίρετον zat β ιαίαν Ζ :Ι77.I,η ψ ιν Ζ;ωΖΖλησίων 7ινιc,ν ΊJ
ε Ι ς κατά.λληλον i)ιαρρύΟμισιν έτέρων προσφόρων χώρων xat μΖτα-:ΡΟ"'Ιιν αυ-:ων εΙς ναί­
i)PLa. Περι τινος ΤΟΙ<Χ'Jτης πεΡΙ"Tι ~σz ως Ζγένετο λόγος Ζν T{j συνεi)ρί~ τ'ijς ΙΣΙ -:-ης 24-11-
1 930 ( Κ ω Ι Σ Ι 1930 σ . ?9 ).
292 . Βλ Γνωμoaό-:-ησ ιν ΕΙσαγγελέ ως -:ου Α .Π . Κ. ΓΖωργιά.i)η Ζν: «Έ Ζ κ λ η σ ί ΙΧ»
1932 G. 393 , και εν: «Π 7. ν τ α. ι ν Ο ς» 1932 σ. ί 8? έπ . , Ζ:ιθως Ζαι σ-ι:ετιχ:Ιιν ά:γόρευσιν
<X'J-:oG πα ρ α 7ΙΤ> Α.Π. i'I : « 'Ι~ Ζ Κ λ η σ ί α» 1934 σ . 229 . C ο n Ι Ι' a, Δ. Γιaόπoυλo ς
&, 1J..' ά:ριΟμ . 13 (1 3-4-19 32 Γνω μοi)ο-:Ί]σΖ Ι :ιυ-:ου. Βλ. -:a,j-:-/)'I Ζν Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ,
:' 1 η -: Ρ ο .. ο λ ί 7 Ο υ .. ρ . Φ λ ω Ρ ί 'Ι η ς , Συν-:α.γματιz~ . . . :iν7.ΠTU ; ις σ . 10-11.
293. Π ρ βλ. το όπ' :i ριθμ . 11Ο1!ι /1 - ί-1 929 i:γγρα ?ον 70υ Ε ΙσαγγΖλέως ΘΖσσαλον ίΖ'r, ς
Κ ω'/G-::ι'I -:ίνου .. ρος -:0'1 Τ"(ΡΖΟ'Ι Δ ΙΟ ΙΖ . T μ~ μα.70ς .\ΙΖτ:ιγωγιc,ν ΘΖσσαλον ίΖη ς "Ζ Ρ Ι α μέ ­
u r.J·) Χ::ΟΧ'Jσεως το:j ϊ=.α ).αLο'r; με ρ ο).ογ t70U [ερ έω ς X rxr,cr-;O'J ' ~-\O Ci'J ιxcr ιoi ao'J, a"Jjj~'r, y ei--J7 'J~
%:xi. %;:~ 7(;Oέν,:,oς Ζ Χ-:- Χ 7::χρ Χ β α σ ιν "7οϋ <xpepou 11 70;; Σ1Jν-; Χγμ α70 ς .
208

7Yj') αύ7ων κα,α οίχ:φ έξηκολΟ'Jθ'φ:χν ν:χ ίΞ:Ρ Ο')Ρ γ<7JG~ λάθρα έν "ι.:> παλα ιοη με ρ ο­
λογ ιτ ι σμώ 294

Ή λΊj ψι ς των το ιο ύτω» %:χ '/ον ':/. ω" μέ 7ρ ω ν οια. 7'ljV άV7 ιμ Ξ:7C:)ΠΙ Gιν έχ. ­
κλησιαστικ ων ζ'f)7ημά-:ων , ;-;p c,; Χ 7Ι'/:Χ % :χ~ μ6 'η (,Υε ίλει άείΠΟ7ε ν α. πρ ο στρέχη
~ 'Εκκλησ ί α. , θα. ιΧ;-;έδΙΟΞ: %XP 7: r, 'J; . ~ Χ'I οΖ'1 ~ μΞ:σ oί.ά~ει 'Γι σ.καιρ ος και καφο­
σχoπιχ.~ι, πoλ~":"ευ7ω'I -: ~'/ ω 'I Ζ;:t :.L~ ΧoJ ~:; & Cι ~ 7 ~'J Z ~ % :ι. ~ &'::(, '70υ β-ήμcι.70ς ,,;:ης 130υ­
ί.:ης έ:-:σ.Ζθ-r,σχν .~;: ~ ~ 7ω,ι ;: 7.i. 'Υ. ~fj·r, μ'ΞF Γjί.fj".' ~ -:w'l Z 7. ~ 1:νε~~ [;:~σ(/.') "';°fιν ~poς ιΧπεΙ­
θειαν Z'I ''Χ'Ι-: ~ 7r,~ Έzzί:ι;σ~ :Y.~ -:χσ~') 'Y.·~-: ;;)'I ~9 5 2:"{~ μΞ:~ ω 7i fj'J ;j 7~ 7~ι,ν τοιαύτην

29-4 . Π~ βί. . Χ;:. υ σ ο σ τ ό μ Ο υ . λ[ Τι τ Ρ Cι π ο λ ε τ ο υ ' ~ r- 0 Φ ί. ω ? [ ν °IJ ς ~ '1\ -

zp~~·r,:; θέσι ;
.. . σ . 24 . 1:. Ι\: α Ρ α μ -ί-ι τ σ ο υ - Γ α. μ β ρ ο ύ λ ~ α , ενθ. &νω 7 . σ . 96.
α'Ε Ζ Ζ λ η σ ί α» 1 930 σ , 1 26 , 183,
295, Κατά τ''ην συνεδρίαν τ-~ς ΒουλΥις τ-~ ς 22 - 1-1931 ώμίλη σεν ά ρχ ικως μεν ό βου­
λ ευ Τ'Γις Τυρνα β ου Κ . Ρ οδ ό π ο υλο τ , είτα. δε ό ΠρωΟυπο'JΡγΟς ' Ελ. Β ενιζ έλος Ζα. Ι οΙ πολιττ­
χαι άΡ Χ'ι;γοι Π . Τσοιλδ άρ η ς κα.Ι ' Αλ , Π απαν αστα σ ίου , Έχ τούτων ό μεν κ. Ρ ο δόπο υλος
ανεπτυ ξεν «&ν::Ι90ραν παλαιοημερολογιτών παραπονου μένων Ζα70C τ/ς '..Α. στυνο μία ; ώς
παρεμπυδ ιζούση; Τ'ίjν τέλεσιν 7(7;ν θΡΊίσχΕυ":'ΙΖ(-:)ν α/)'";('";)ν zα.θ~ηY..όντων» ( Βλ . Σ. Κ: α. Ρ (χ­
μ ή τ σ α υ - Γ α. μ β Ρ ο ύ λ ι οι , Ζνθ. ά'/ω τ . σ . 78 ). Ό ίΗ Πρ ωθυπου ργοτ Έλ. Βενιζέλος
εΤτ:ε ",:α έξ-Γι ς : «Κύριοι Βουλευ τα ί, εΤ μιχ ι σ·Jμ?ωνο.; με εΖεΙνα. τα Οί:ΟΙα. είπεν ο αρ7Ι Ζα: 7ελ­
Ob)V ",:οϋ β~μα.ΤOζ βοuλε'J7r,ς 'Γυρνiβοu. Δ ι ά '"':ου",:ο ά Υ ' 070') ανέλαβον 7r,v Κυ β έρ γη σ ιν ΖΙΧΙ
μοι εδόθη άφαρμ'Ι; να ε ~ ετάσω v/.εΤΙΖ± πχρ άποψχ , εδ-ίρ.ω σα ρ-ητως , σuνεννo'ηθεις ΖΟΙΙ μετ α
του τότε ( Ι'πουργοϋ τ[;}ν Έσω -:-ε ρ ι% ('";) ν , 0 7Ι '~ l(υ β έργrισ ις 8εν εχει Ζ-χνέν'Υ.. λόγον ν?:. έπεμ­
βα.Ινη ο r: ως άτ:αΥορ εύγϊ εΙς 70U'; θέλοντα; v:i άκοΧ')')Οοϋν ":0 παλα ιό» "Η με ρ ολόγ ιον τΓιν έΖ­
τέλεσιν συμ φώνω ς με αύτό τω ν Ο ρ η V/. ε1JΤ ΙΖων !ΧΙJ-;ων Ζα. θη Ζό ν-;ω ν , 'Ι-Ι φυ σ ιz'~ λοιπό » οιέ ­
ξοδο ς εΙναι ν χ χάμου ν αύτο ] μία.ν ~O ιY..+Ιν των 'E ZXA1'Ja iocv , 7fιν ' Εκκλησ ίαν των Παλα ι οη με ­
ρολογ ιτώ», ](α.Ι "';"Ο'J ς ε!τ:ον . "Αν 8Ζν ,,;,"ljv Ζ χ μ:χτε , ν -Χ συν έλθ ετε κα.θ' δ εχε",:ε 3ικαίωμα. έκ
του Συν ταγματο τ , ωJτου του ό πο ίο ') ΖΧ -:-ΧΖρ'ι; σιν κχναυν οΙ 8Ίιμό σιοι ύτ:-!ι.λλ rιλoι, να συν εται ­
ρ ισθΤι ",:ε z~Δ vd:. κ&μΊ)",:ε ,,:,-~ν ' Εκχί:ησΙα ν ",:("";)v ΙΊ α,λ!,:,ι';)'I , νχ κ:χνονΙση,,:, ε τά ",:-ης έκχο"';...ης -:-ων
Ιερ έω ν σα; χαι -:-&'1 έr:Ι (Γ/..ό ;:ων σ α ; άΖόμ:ι; , όιό ",: ι οεν εΤν -χ ι o-J,,:,z αΙρ ε-;ιχο Ι , ο υ,:,::: σχ ισμα."':ΙΖΟΙ
οΙ έϊ';ιμένον,,:,ες ε~ς -;0 r:α.i.αιΟν -ίι μερ ολόγ ιον. κα εΤσΟε βέβ~ιo ι Ο "': Ι -ί; Κuβέρ ν-lj σις έ μπνΖομέν-η
άi:Ο 70Cς άρz~ς -=-ης άνε ζιθiπισχ εΙχς Z:XL -=-ης ϊ:Χ+, ρ ου ,; έλΖ')Ο ερΙας -:-ης σ'Jνε ιο'r, σε ω ς , θχ σχς
βΟΊ)Οή σγι με κ&θε τρόr:ο ν. Δ εν ουσΖολε ,jομαι ν Χ ε ίt= ω ο-:-ι έ?:.'! κ~μo υν ολα αύ--;ιi Oi C?Οχσω
ν~ εΙσl)γ~fj θω κα Ι νο μοσχέδ ιον ΟΙΧ ~)OC '":οuς οώ σω εν βο -ήθημα α.ν εΙναι ",:όσον ϊ:7ωχοί , ί~στε
νOC μ-η -ήμπορουν ν OC άν-:-α ποκριοουν εί.:; τ~ εξο8& των . 'Επιθυμώ οε καΙ ό κ . συν6: 8ελ? ο ς ό
αΡ7Ι γεν ό μενο ς eYT:OUP'YO:; τ[;)'! 'Ε σω 7ερι κων 'Ι Χ έμπνευσθη έκ των ό8ηΎιων αύτων . Δ ι ότ ι
φοβοϋμαι ουστυχω ς ΟΤ Ι έν Ιο τε ΤΧ οργαν α -:-η ς Χωροφυλcο6jς άπο παλα Ι ?:ζ όοη γ ία ς 'ίσως ό­
aηγΟ 'Jμε'lοι κα.Ι μ'~ ε'lν οοU ντα. τ'Γιν ΟΡΟ'Γιν θέσ ιν -;ou ζητήματος μετεχε ιρί σΟ·η σα.', Ζακως -;αυς
άνθρώ;:ους , οΙ όποΤοι είνα.ι α;ιοι zcx.,:,' έ μ± Ζά.θε συμ7':,αθεΙας» (''Ε ν θ' ~ ν ω τ. σ . 78-79 ) .
Ι(αΙ 6 Π . Τσχλ8&Ρ -lj ζ zIr:zv: « Ί~7ηθυμ<7) μόνον νχ 8!.αO-ηλ(~σω 7"V
ε{) χαρΙ σ7fj σίν μου 8ιότι
ό χ. Π ρ όε 8ρ ο ς i qJXYr, συνοιαλλακ ::ικος εΙς '70 ζ'Γι7ljμα "";{;)'Ι τ:αi.cx.ΙΟ'fjμερολογι-:ων . . . ' Επ'
ε;1Jχ:χφ f':f- 8 ε O ιi "" θελον '/oc έΖς:φ&σω -:-'lΙν γνώμ"lΊ'Ι μο') , Ο "': Ι έ Υ' 6 σον "ίj Κ.υ β έ ργlj σ ι ς σΖέΠ7ε",:αι.
να ο ιε')ΖοίΛγ(, IX1
J-:o'; '; ε~ς 7~ν 7έλεσι'l"";{;)v θρ"ι;σΖεΤ:ΙΖων Ζ:Χθηχόν των , ϊ:ρέ;:ει ν α ;:αρΧσι.:η
π),ήρ'Ι; περ ι ΤΟ'JΤΟU iXE'JOEptoιv .. .η ('Έ 'ι Ο'
ά 'ι ω τ . σ. 79) . Πα.ρα τοιuτοι ό Δ /ντ-Γις
-;ou ' Ι Ο ια. ιτέ ρ ου ΓΡοι?ε iο') "'ou ΠρωΟυπουρ γαu ' ΕΙ.. Bεν~ζέλoυ οι± ,ou άπα 22-9-1 9:1 2 εγ­
Ύρά?ου αύ"':'οϋ -;:ρ ο.; -:-Γ,ν ')'''ΡΖιε -;:/-::ον '...\.θ-Γινων Ο ι.ε βε βχ(ο υ '70υ",:ον , έξ όνόματος 70υ ΙΙρω-
φ~λα~ν των πολιτικώ» στασιν εναντ~ 7ιjς παλα~O'l)μερoλoγ~τ~κYις παραταε ε ω -;
ψέγων οριμύτατα εν ε",;ε~ 192 9 o~ ' ύπoμγ~ματoς αύτού προς ήν Ί. Σύνοοον
ό τότε Μητροπολίτης Φλωρ ίνη; Χ ρ υσόστομοτ; ό ΚαβουρίΟΊ]ς, παpε7'fιρε~ Ζα-
..... θ fl , , " .... , , ι
ραX7Ί]ρ~σ7~χω ς οτι αυτη «εκμ αιε υο υσα 7ην γεν νη σ ~ν 70υ εγκυμονουμενου σχ ι-

σματοτ; εν 7?j ΈκκλΊ]σίq; , συντρέχε ι εΙς εxpηξ~ν θυέλλης, ....ης άπε~λoυμένΊ]ς

εκ της συσσωρεύσεωτ; ζο φε ρων νε φών εΙς 70ν όρίζον7α 70'1 έχκλΊ]σ~αστ~­
κόν» 296 .

Έν ,,;,i;) μεταξ υ 'ή εν 'Αγί<{> "Ορ ει συνελθοδσ α γεν α'~ Πανορθόδοξοτ Έπ ~­

τρ οπή προς καταρτ~σμoν 70;:) π ίνακο τ; των θεμάτων της ~μεΡΊ]σίας o~ατά ξεω ς
7ιj ς Όρθοοόξου Προσυνόδου 297, συμπερ ιέλαβεν ώς 140ν κατα σειράν θέμα "'; 0
-ήμερoλoγ~ακόν, ύπο -:0'1 τίτλον «Με λέτη -:ο\) ζ'I)7fιματoς του "Ημερολο γίο υ
εν άναφoρ~ προς ",;~ν περι Πασχαλ ίο υ άπόφασ~ν 7'fj ς ΑΙ OΙκoυμεν~κης Συνόδο υ
και εξεύρεσ~ς του τρόπου προς άπoxατάσ,,:ασ~ν 7η ς συμ φωνία τ; με7α ξυ των
ΈκκλΊ] σ~ ων εν 't'i;) ζη,,:'~μαn το ύτω » 298.
'Η μελέ71) των άποφάσεων της πρσδιασκέψεωτ; ταύ-:ης ύπΥιρξε -:0 χύ ρ ιο'ι
θέμα , με7± 70\) όποίου έπ ρ όκε ιτο να άσχολΊ]θ?) 'ή άπο 17 Ν οε μβρίου εω ς 5 Δεκεμ ­
β ρίο':" 1930 συνελθ ούσα ε,ι ' A θ'fινα ~ς ΙΣ Ι , ΊJ-:~ς ομως χ ,χ':"'ς/άλωσε ':" ±ς ε ργασίας
αύ-της z~ς ,,;"fιν μΞ: λέ7~'I 'Z'j~ [ιι)ς -:0::) υ/.εΟ[ο'] I( rΧ7 χσ7 Χ7 ~ %Ό;; Xάo P'7 Cι 'J : ά7:Cι? :χ σ[σασ~
δπωτ ΚιΧ,,:,α,ρ--:- [σ-!Ί 'E;:!, '7;;fj;:-;,'J ό ~ Χ -;-'ς ; Π :-c,fJ> / fJa':J'J ;: ~ ~;; μΖί.έ-7"Ι; '; --:ω'ι Χ7:Cι?:Χ GΞων
αύτη ζ xcι:t είσ-ήγ""σ!.,)299. Τ :=:ί. !.Ζ ω ;; '~ I~I Ξ ;:Ξ:ί:~? Fj-ι; 7'j~ ;: ~ ί. Χ ~ 'j ·Ι; ;.LΞ: ;' fjί.'j".' !.7 !.Ζ,];; θ~ ­
μα70ς εν 7?j cruvzopr.q: a U7r,:; 7r,:; 14 -10 -1 931 300 Ζ :ι.θ' '~ 'Ι X'/έ:' ,χί.~ -;-~'/ i:r, '~~'1 σΖε­
τικ~ς ocπoCΡάσεως έ~ί. 7~ '7ΞλΞ: ~ Ζ'Jγ~ μΞ: I: C:J 'JΞ:Cu~ X'~-;-~ ~ ~::""" 7'j~ ~Ι ·rι 7;''j;:'jί.~ 7fj·) ~ I:Y. ­
ρωνείατ; '1\ νθίμοψ , δστιτ; εΙΖε (j"1J'J,,:, ΧζΞ: !.. %:Ι7" ~J -:rJί:Ι:'J 7rJ ~ Ο~Ζ'j'Jμ Ξ"'~%"j~ Π :X:7?~CΙ? ­
χείου , έμπεριστατωμένον ύτ:όμ'J·lj μ~. Π λ F Ζί):ί,i.ω; Z-"': ~'rJ~ ,,-;r -~ ό·tΊ J %:xl fj[ ΖΖ ,: ων
προμνημονευθεισών ΟΊ]λώσεων 7ων ποί.~':"ε'J':"ω·/ Χ'ιχ β χ : : 'Ι; G Χ·r. ~~ ;: x ί. ,χ ~OΊί με ρo­
λογιτυω ] χύκλo~, οΖτινες ύπέβαλον 7?j 12:1 ''r.: 6μ·/'ι;μ χ -: ~ ~ ~ ί:.ι'J ~ω ~ ,:"Q;:) 'ίj μερo-

θυπουργοϋ , δ τ ι «μόνον έ:φ) εσον διαθέτου» ~o~6z'7"T, -:"j" ·i 7. r~·I 'j ~ -; :ύ. τ α : ι3~%:ΙLο;,jν -:~ ~ έν τι{)
ναί{> τούτω '/0: 7ΙJροϋv το παλα ιόν ήμερολό γ ιον » ( ,, ' Ε Ζ Ζ i. -r; -; [ Χ 1 93 ~ σ . 36 2 ).
296. Δ ω Ρ ο θ έ ο υ, Μ'ΙJ τ Ρ 0 ;-: ο λ [ τ (, ') λ Χ ; ~ -; -r; ; . 'Ε 'Jaμ'JΖαVΟ'J~ΖΊ] θέσ «;
. . . έν : "Ν ο μ ο χ α v ο v ι χ α ι Έ v α σ Ζ ο i. +. -; ε : ;» σ , 19 0.
29 7. ,,'Ε χ χ λ 'IJ σ [ α» 1930 σ . 198. Π ; ;'λ . Ζ Χ: E '~ ί. (, " [ 'J 'J, "'1 'ΙJ τ Ρ ο π ο λ [-
τ ο υ Κ ο Ρ υ τ σ ii ς , 'Έργα χαι ήμέραι 7ί\ ς έ-ι χ.: [<;> ~O ; ε : ~λθ ω " J.ΙΟΡ θ aaό ξου Έπιτρο­
7τ/ς)) έν oΨε~ τ/ς μελε,:,ωμέν-ης νά. σuνέ:λθ"fj εΖΖΤ llF~'.TJ·J6o~'J, iν : «tA Ύ ~ Ο Ρ ε ~ τ t. Κ -η
Β ι β λ ι ο θ 1) χ η» 1951 σ. 5 έπ .
298 . " Έ Ζ χ λ Τι σ [ α » 1930 σ . 37 1. Βλ. ΖΧΙ Θ ε 'J Ζ i. Τι ';" ο υ 1\1 ο v α Ζ ο ϋ Δ ι ο­
ν υ σ ι ά: τ ο υ, Σχόλια έπι τ'ijς Πανο ρθο Μ;ω llP'JG"J'I6o(,'J, έν : ,, ' Α Ύ ι ο ρ . Β ι β λ ι 0-
θ 'ή Ζ 'φ>
1957 σ. '103.
299. ,, 'Ε Ζ Ζ λ 'IJ σ [ α » 1930 σ. 377 έ ;: . Κ ω Ι Σ Ι , 1930-1933 σ. 87.
300. Περ ί 7ίjς χατ' Όχ:τώβριον 19 31 συvελθ Ο'; G7jς ΙΣΙ βλ εΙσήΥησιν Μακ . 'Αρχιεπ!
που Χρυσοστόμου έν : ,,'Ε χ: κ λ Τι σ (α» 1931 σ. 313-3 16.
14
210

λoγ~o:χoυ ζγι",:,~~μα70ς ΚCΧ'7~ '7ιΧζ &ν7ιλ~Φεις αυτων καΙ έ;:cι.'JC1.f?Cι;'~~ 7 r.J::; Π χί.:(ιοσ
(Η μερολογ ίου», ένc{) έπιτροπή at)';iiJv διετύπωσε τ~ην παpά.κί:~σ~ν , ~::ω ~ . Ξ μ '~x­
νιζoμέν~η ένώπιον -:-:r,ς ΙΣΙ , &ναΠ7uζ-n ~,j'7η και προφορικώς '7ας z~υ7~:; Ξ:;: ~ 7 fj 'j

ζ'η.ήμσ..ος τούτου OCπόΨε~ς. Ή 'IερlΧρχ(lΧ, λαβούσα γ,lωσ~ν έν .7j συνε δρ (?- :ι'; ­
τΊ;ς .Ί;ς 16-10-1931 .Ίjς έ'ι λόγφ αΙ.''ισεως, ocπέχρουσε --:lχύ'Υιν δεχθεϊσα, με7.Χ
θυελλC:)δ'η συζή'Yισ~ν 301, οπως ό λΙlχχlχρ~C:).Iχ"ος ' Α ρχ ιεπ ίσε ο π ο τ; χα.ιχρ-;[σγι
ΈΠ~ΤPOπ,ην έξ ' Α ρχιερ έων Ί.να ωJ.Yj δεχθη .'ην Έπ~.pOπ'ην τω,ι πσ.λα~o'ημεpo­
λογι--:ων «προς νουθεσίαν κα.ι διαφώτισιν ~~ς πλάνYJς αύτών» -:άξασα καΙ ορον
δπωτ «ουδέποτε εις .0 έξης έτ.ανέλθη έτ.Ι του ζψ'Α,μα.ος 'η 'Ιεραρχία» 302,
Σ·ημειωτέον 07Ι χcι.7X '7~~ν αύτ~~ν ώς ;Χ'ιω συνεδρίαν άπερρίφθ~η "'η 70 πρω­
.0'1 τότε ό~lΧ.υπωθε~σ!Χ σώφρων 303 πρότασιτ .ου Κασσανδρείατ; EΙΡΊίνlΧ[Oυ περ],

θp'ησX:::υ.~κης έξυτ.ΊJpε.-A,σεως των παλαιοημερολογιτών ό~ ' Ιερέων "'ις κα­

νoν~κΊjς ΈΚXλΊJσΙ!Χς .-ης Έλλocδος, τελούντων .ας έΟΡ7ας ΚIΧ7α .0 παλαιόν
'η με ρ ολόγ ιον, ύπο 70'1 δρον δτι οΙ παλαιοημερολογϊται θα «ύτ.oγpά.Ψωσ~ δ'ή­
λωσιν o~ι δεν eOC (έξ )ά~,{ωσι προπαγανδαν χα- ι θ3: &7:0 μαχρ ύνωσι '70ύς τε καθη-

30 1, κ ε ι ε ι , 1930-J 933 σ. :! Ι9.:! 3 , n? ~~λ , Ζ 7:l ' λ, Πανώ-; 'r" έν : ΘΙ-ΙΕ-; ,

Λ' σ. 8 18. I~~7 X -;",,1 έν λόγ~ (j') ~'r,7fj(j ~'J zi. xZ ~cr-: ".J I. )~'\;:'Z~;::P::: Τζ διετύπωσαν όιά?ορον με-:ρ~o ­
;: :ι O~ ~:ν ώ μ.,,·I: μ ::: 7 X ~ '] 8' ·:Ι:·.)'-:~)'I μ·rr. ;.ι 'J·J :::·.J 7t fj ~ ZoI-:x:jQx 6 ~Iη'7ρo~oλ~τ'ης Κασσανδρεία; Εί­
F~ς) :Χ;:fj~ ~ (;σ -;~ :; εΙ;::::,) r.: 7 ~ « έ -;.' rj(j'j'1 ·~ ::".J ~ iij.::: 7 X ~ -ίj 7:χ;:.ΧΖί:ιjσΙζ τ/ς ' Ε ϊ:Ι7ρ οπης --:ων Παλαιοη­
μ εΡ"..ιi."j~.'~7ω·J ~·) cϊι:·ί; μω:; . ·ιr.ιμ~~ :::~ ι3 -; ~ O~; ε I'I'X ~ (,, ?θΓ;ν vi μ.η οε:χθη αΛ,,:,ους .~ (Ιεραρχία , 70-
σ ούτω :.Liij.f'.J·J Ζ:ι f)~ σ".ι·J :: ;: r:ιZΞ: ~7 :Ι ~ ::ε;. !. z;. ~σ-; ~xν ω·I Ξ:'Jσεβών ZCΙ7Χ τα 9/1 θ» , Προσέθεσε S"
;~ -:ι « ε ~ :; ~;:'JZ-"I'J Ζ:ιθ ' '(,') O~X?');.:ι Z XZ'J ;:O~ :l σ:,(Λzετ~ , οΤον Ζιλιχσ7χί , Ζομμουνισ-:-α. ί , Zi.i:.
;:F ".J σ~ :ίίj'''..ι·J σ ~ ;: ι:ι :.z :.λΓ. . -:;:. r!ι;: ω:; -=-;" ) 'ΕΖΖί:r,σ Ι:ι'l οΖν ;:ρέ-πε ι .~ (ΙεΡ:ΙΡΖίΧ νχ 7:tΖρ&νγι ",:,ο';ς ::(1.-
i.:Ι:'''.ι-rι μ ε;:'fjί.''.J ·.+::r: ~ . "..~ -: ~') Ξ: ; Ξ: Iν :ι ~ :::·jσΞ:~-η 7έΖΨ'Χ 7fις Έzzί:'ίσ[~ς , ά;:λώς έμμέ'/ον7Χ είς -:0
T: 'Y.ί. 'Y. ~~·1 ";ι :λ ::: ~Γ~ί'''~-.'~Γ..') . X?ω σ~ωμέν :y. ομω ς: 7:ρ&γμX7~ ε~ς: 7Γ;ν ' ΕΖκ./:η σ ίχν, αντιθέτωτ; ;:ρ ος
7(ι') ~ έί.:::') ΟΞ: F ~ i~ "~·I-; :ι~ %'ΧΙ io ~A? 6p CI,):; 7:ρ ος α.·J7Γι'J» " Σ'JνεΖΙσχς δ' &.νέ?ερεν «07~ -:Lνες -;(7)v
7: Χi.:χ ~r~"(, με ,;- r..ί.r..-.". -:(-;J·1 ;: :Ι F r~')σ~χσθέ'J7ες ϊ:ρης ιχύ70ν έδήλωσχν 07Ι "η π~ρ&:zλrισις ~\Jτων εΙ-
?: ~ ~') :ι μ ε -::Χ 7'ς l &:")(:) μ",,') χ:ι.Ι -;α.ς δηλώσεις έν ",:,"n BO'jj:7; 70:j ΙΙροέορο u 7~ς l\:υβεΡ'lfισεω ς
ιX 9zO Cj Q~'1 ii.z·>j::: F r~ ~ ΖΧΙ μ"~ z:ι-;α.O~ώχων-;α~ " Τσ '),,:,σ'J ς σ'J'Jεβο,jλεuσεν , ώς ZXL πiν70-;ε ;:ρ ,χ-;­
-:ε ~ , ν,χ ;:Ζ ~θ :ΙF Ζ(-:) σ ~'1 ::: ~ ς 7f,') 'EzZ):f)crLX'! zxt ν,χ μ"η ;:αραπεΙΟω-/τα.L ΖΧΙ πα.ρασ'Jρωντ~:a ε~ς
πα.?Ξ:%-:F'V:: Χ::; .~;:;... -:(7j ,l i~,"J? -;&j ') χληp~χων ( Ζ 'Χ Ι) μoν~z{;)ν» . Τελε'J-;ων δ' έ;:ρό7εινεν ;~ ϊ:ως
«' Εϊ:L-;Fσ;:-fι z ~ ! λ. ;:Ζ '.ε?έων όεΖ Ο"7; '7'~ν Ί~ϊ:~ΤPOϊ':'ην τ&}'.' ;::χ.λΧLοημερολογ L7(;')ν Ιν?:. μ"~ Οεω­
Ρ "Γιο-?) 0 7Ι ;:::: ? I. ?;: Cι'J 'J~·)-: :X ~ χ :ιΙ έξερεθίζονται οϋτως έr:tζ"ιιμ Ιως» Κ ω Ι Σ r, 19 ~{O-19 :3 ~{ σ .
238-2 39. t l~;: j~ -;~ 'Y.:) -:;'~ 7;'/:::'3 μ:χ. ώμΙλησε Ζα,ι. ό Χ-ΙΧλΖί30ς Γρ~ηγ6ρι() ς . Σ-ημειω,,:,έον O"':'t r:zpt
-;ου -;ό-;Ζ E:Z ?Z'~? Χ ; z7:l μΖ -;έ ;-;ΖΙ-;'7: ΟίΖουμΖ'ΙιΧου lΙα-;ρι:Χρ;ι:ου ' λΟφ7:γόρου έγρ:Χ?η ο -; Ι
σιωπηρως 7': ~ o ')-;:::~νε'l ~I Ι~ε ;; %·jρq; εΙς '";(
./J:; ύί: ) ΙΥ')) -; ον ΙερεΤς '~ ν χ εζ1Jπηρε-:(;'jσι λεL70'JΡ"'ι'Lχ(-;) ς
τους CXΔ 7Cιθι ;:,:ιi. :Χ ~ "J·'ί μ::: ~ "-~ λο".' ί7χς . Βλ . λΙ + Σι, ΤΟ Πιχλ/Ζ 6ν . . . σ . 6.
302, K (~, Ι ~ Ι , 1930-1 93:3 G, 24 3
30 :3. 'Γ:Ι'J 7Γιν ό « :: ~. ΦλωρΙν-ης)) Χρ υσόσ,,;ομος '±ZΙΧΡΙΧZ7ήp~ζεν εν ετει 1938 ώ ς « ερtJ.α.­
φ ρόό~-;oν )) , (ιχνε;;ΧF-μι:ισ -:(J'I» Ζ :ΙΙ « έϊ:~ζ'fJμLιχν » X-JcrLV, ;-:/:ή770υσχν ε~:; '":α zx Ιρ~α; 71;'1 έθν~ %'Iι 'l
κχ!. 0Ρ "f) σΖ Ζυ 7 LΖ'"ιν έν6 -:-,, -;-:ι -.:(7Jν 7:ισ-: ων χιχ!. με-;:x ~Χλλo ' )σιχν -:0,1 ~ερέx ε~ς ά.συνε ΙΟη-; "-) ,1 αρ ­
γ:ι'lο ν εν 7 !J εZ7Ξ:λέσε~ 7,)j O~'IjGZZU-; LZ O'3 'Y.1J-;o:) λ εt -:σ'..φγr,μχ-;σς . Χ Ρ 'J σ ο σ,,:, ,) μ fj ~),
1'1 'fJ '": Ρ ο π ') λ Ι -; () ') ... i"'" (Ι> λ ω;; Ι ν Ίj ζ , 'ΤΟ C Ι [μ εριι λόγt. vν εν σ:ι.έσε ι . . . σ . J 8.
 211

ρ-r;μένους cι.ύι-:ων Χλ~'iΡ~ΧΟ~Jς χα ι 70'Jς :Χγ~ oρ::: [:"xς» 304 . Οϋ7ως άπιυλέ σθη π ολύ­
τιμοτ χαι άν Ζπα.νάλγ(;:70ς Zόχ ,χιpΙcι. .
ΤΤιν ένημέρ ω σ~ν ,η ς ΙΣ Ι έπι ,ο:; -ίιμερ oλoγ~ακoυ έπo~~σα ,o , κ αTlΧ ςη'l
ιΧπό?ασ~ν αό7:ijς 7Ίjς 14-10 -1931, δ :\Ι-!)7 ρ ο πολ (7-!) ς Μ α ρωνε ί τ«; "Ανθιμοτ,
κα77. 7-ην συνεδρίασι» 7'l) ς έπομέν-Γι ::: , -'fι70 ~ 71)ς 15- 10-1 931 , κα7 αλ~ξα ς είς
τ ο έξης συμπέρασμα : «Δεδο μέν ου δ7~ 70 ' Η με ρολόγιον οεν πρ οηλθε'l έξ ιΧπο ­
φασεω.; OίΚOυ με'l ~κης -Ij αλλ'!)::: Σ υνόδ ου , δεν εzε~ δo γ μ α'7~κ ·η ν ση μασ ία» έπ ι ­
τρέπετα ι οε .η o~όρθω σ~ς αό70υ. Κ α ι ε'JΚ'7α~ον με ν θ 7. f-ι'7 0 '17. π ροέ βα ινον όμοφώ­
νως εΙς ':'"'η ν διόρ θω σιν πά σα ι :χ ί. Έκκ l:I)G[:X ~ και να μ.η ΠΡΟ 'ήΡΖε, ο Τι υφ ~σ'7α μέ'Iη
o~ αφopα μετ α ξυ αό'7 ω'l . 'Ε φ ' δσο ν δμως τ. p όκε ~' CH πε ρί τετελεσμένου γεγ ονό­
το τ , '70 οε 'γεγονος '70 U'70 , &ν,,;~χε!.με,)ιχως χ~ι!. έΧΧλΊjσ ιcι.σ7 ικως έξε7αζόμενον,
ιΧτ.07ελε~ ;;ρ~ξ ~ν ιΧναγκα[α'l, όρ θ·η,ι και κ:xν oν~κ-ή'l, ιΧπα ρα [7η,ος θεω ρείτα ι χαι
Τι διόρ θω σιτ ,ου Π ασχα λί ου Κανόν ο ς τ:ρος 70'1 σκ οτ:ον "Ι)ς ιΧκ ρ~ βoυ ς και π~ σ7ης
έψαρμογης ,ης ιΧπoφ~ σεως '7ης Α' OΙ Χ01)μεν~ κης Συνό ο ου , :fιτ~ς οεν 7!)pε ~7:X ~
σ~ήμεpoν . "Οθε» όέον ')~ πει σθώ σιν πα.σαι .χΙ 'ΕΖκλησΙαι 07:ως όεzθ ω σ ~ --;·'ι') ό!.ό ~ ­
θωσιν 7αύ':'-φ '70υ ΠασΖΟ'λ(ο υ Κανόνοτ , Yι-:~ς CΊ:lα γχα(ως θ α σ'j'lετ::χ γΧ ΊΓι χ :Λ
τ·ιjν όιό?θ ωσ ι'} '7fj ~ ι: Η μΞF(, i.Γ.Jγ ~ r:.ι ·) % χ ι Ξ%Ξ !: ~ ;:fJ'J όΖ,) z'".,i·JZ7 r Ξ: ~Gt'7 ~ z ·~-:-r, .
.,4 :E ·~') 6·ι; ­
τον οε ο":'!. .(, ό!.6 Fθ(Ι) G~ ~ 7 r:ι ~ Π 7.G"I'Y.X~fj ·J I\'1..·/6·lrJ~ ai ,..I'j 'I Χ "ι' ~~rr, Z~I ~ IΞ·.' Xί:(, Τr.J;:~ΖΊ1
'η Oίχoυμεν~%η ~ ·.J'I ι:, ,)~ ZX~ ;:-: ~ X~, 'Ξ".) -;rJ '. 7.: J-:-r,=: Χ-:rJ':.:l 'J Ξ:Cu =: ~ ·.J,/ 6 3fj ·) ;:ZF t -:ο =)
Π ασχαλίου Κ :ι.'l ό'J Ο ::: , Γ_ ·~ό~ :.L : 7. ·λ ~ -:- 7. ~ Γ,ί " 7.>:', -:; ~-: .-:-:~ -:~-:- 7. ~ 305 . ·--\ τ: :ι.'J-:-W'1 είς

3 04 . Κ 6) Τ Σ Τ , 19:10 - ι 933 σ , ~ .. ~ _ -τ- τ, Ζ , 7 ' , -:: ',: Ζ -; _', i:: x'Ji i.x ~Z'J ό ~ Iη-: p O T:oλ ί­
Τ-Ιjζ Κασσανδρείατ Ε Ιρ"r,ν:ι.Ιος ~ :.LrJ~ μΖ -: :Ζ -:(:-)", _ ~T -: : r. . -:"'...i _ -: (~, Φ !.ί.~ ;:;: ω~) λ~')σOσ":'όμoυ , Έ­
λευθερουπόλεωτ; Σ ωιi>Ρ Ο'J ίσ') , ΘΖσσ χλ ~ ω: ~a ·,: Ί ο ~Z-/. :Τ - _ .'i: :ύ_Ζίaο:. ; Γ Ρ -'ιγορίου , Κηθύρων
Δ ω ρ ο θέ ου , Σ ο υ φλίο υ " Ι ω ακ ε ί μ, Θ +,ρ χ; ' λ'ι.ι ~ ·λ o:. , Ζ Χ _ '\ Z·,Zza o:.; ..', ·r,μ-'ι-:p ί Oυ ΖΟΙΙ έν τ'ij ΤΣ Ι
του ε-:συς l933 ( συνεδρ ία
7'ij; l!f- 1O-1 9 33 '~ 7 , 7· : . ~ X : ;; : ~ έT:pόzε ~-:o πε ρ ί λύσεωξ -:ου
~αλα. ~oγ~μερoλoγ~τιzoϋ Ζα,Ι έπα.ν:ι.? fj:; Χς
-:-;':; "~ :ι -: :ι : τι: Z ~7Ι:::; 6 :.1.0,) I')Ι α. ς » . Βλ . Ι{ (~ 1 Σ Ι,
19 3:)- 19;34 σ . 1 01 _ Τ-!;ν πρ ό τα σιν -: "Χύ7Γ,'; :i::i;: ;: ~ '_ z ΖΧ_ x·~f)~ : ο;' ΙΣΙ. ( Βλ «Έ %% λ η σ ί οι ν»
193;\ σ. 338 ). " Ηδη ομ ω ς α.τ:ο του ε :ου; 1 9~ 9 Z ~ ZZ ' - ~'JZ ~ a Z%7(, 'ί; λύ σ «; 7'ij; Τ:ΟΙΡΟΖη ς α. l> εί"Χς
ε Ι ς παλαιοημερολογίτατ ~ε ρ εΤς ":'013 Ιες:. ');:;;. :ί77~ ~'I i:1 ~.a~rJ % -:-~ 7 σ ~ ς 'J:1/JI:; 7Τ, ά8εί~ "":ου ΟΙΖε ίο u
Βλ. έν : .Α Ι Σ υνoό~% χ ι 'E ·.'% ·Jz i. !,fj ~ 7 . λ.
Ι

(lzp:e.pzo·), σ. 517-5 18.

:3 0 5. Κ ω Τ Σ Τ , 1930- 1933 σ . ~~ 6 . Π;: ~oί. . z :ι~ « ' Ε % % λ -~ σ ί οι 'J» 193 1 σ . 3 39 ,
19:32, σ_ 376, 38 f. , 1,08 , f, [ 6 , 4 :35 %οιΙ 193 3. σ . 19 . :33... ~, 52 , 58,6 6,82 . κοιο ω ς %"ΧΙ α.γό ­
PE'JcrL'J ΕΙσ:χ γγελέως .1\ . Π . Ι'\: . Γεωρ;'~7.0 ,)·J έν : « ' Ε % Ζ λ "~ σ Ι ια.)) 1934 σ . 230 , Kατ~ 7-},ν
συνεl> ρ ί"Χν ΙΣΙ -:-ίjς I7 -10- 193 1 l>ι-ηυ%P~ν ίσO''ι ;; : ~ .~ ~;::i c~ ; -:0::'; :Ί1 ·~-: p σ T: oi.ί-:o'] :ΊΙ οιρ ων Ζ ί"Χ ς
' .:\νΟΙμου ωJΠ Ο μεγάλΊ'jζ ΤΟ 7:ΙΖΤιζ π:χσων -:(7) ,1 Ό ~ θ ι:ιoι:, ξ ων 'Ε ΖχλlJ σ ~(';}ν '11 ΟΙ%ουμε νιχ"ης
Συν ό οο u» οεν εννοεΊ: ουο οια,φόρους 2:1)'160,:.0 ::; . Y:ij.i μfχ'J %:ΧΙ 7"'r;'} αυτ1;ν , τ-Ιιν ΟΙχουμενΙΖ:ήν.
Κ (7, 1 ~ 1. 19:30 -1 9:\:3 σ. 24 6. κ"χ-:,χ -:-(,') Ζ ίvί....-φ~'J -:Γ,::'; ~l oιpω νε ί"Χς Άνθίμου , έ; (1),).o'J,
"":ωj71jν , ·:χ t μεν άχoλσ';Oeιυσ:χι 'Γι ο"/) -;0 ό~ω::- Ο ω μi:'J ".ι·) 'I o 'JX ~~V,j') ι l-I μερσλάγιον 'Ε%κί:ljσ Ι'Χ!.
α:l>υν"Χ: συσοι ι να: έποινέλθωσιν εΙς -:0 ' lCJ'Jλι "Χνό'J , εl>z ~ 'Ji τ:ρσέλθ ω σιν ΖΙς τΊjν Ι> ιόρθωσιν .~
συμ7':'λήρωσιν '":'οϋ ΙΙ ασ-,(αλ Ισυ Ι\: αν 6'J ο ς τ:ρΓ)ζ χ ~ σ~') 7 (7)'J έ% 7ης οωρΟώ σεως ,,:,ou 'Ιουλ ιανο υ
άr=λ(~ς ι ι- ι μερολογΙ ου ;-: ρ σΖ'; ψ'Χσ ων &νωμ~λ~ (7)ν , ~Δ δ ± εξ:ΧΖ σλΟ 'Jθο υσα. ι 'Ji ΧΡΊjσ ιμOπo ι ωσ!.
 212

ταυτα ό Κασσανδρε ία ; Είρ"l)ναϊ:ος , κα ~ αφ ου συνεχά.~T. '7(;) ε 1υιjΥηΤΥι , παρετη­

ΡΊισεν 07 ~ '~ εί()r,γ'!Jσ~ς cι.υΤOυ υπΊjpξε μονόπλευρο τ , άγ'lrΛ;σ:J.σ'l. -:Ύjν κα'IOνLΚYιν
oΨ~ν '70 υ ζη'7'r,μα'70ς , α ;;;ερ ές"l)'7ά.σθ"l) μόνον ές έπόψεω ς Xσ-:-~ (,.I o μ~κγ;ς . ' Αναφερ ­
θεις δ ' έ'ι συνεχεία είς '7σ.ς περ ] 7Ίjς έο ρτ'r, ς '70υ Πά.σχα ;: αί. χ ~ Χ ~ -:-(,,:; Έκκ):φί ας
εp~δ ας, 7σ.ς προ καΙ. μετά 7·ην Α' Oίκo υμε,I~χ-ην Σ 'JνΟ δ Cι'1 '~ ;: α ~ ~ :x σας , κατέλη­
ξεν δτι έφ ' δσον τ'ην 'ExxλolJGlcx'! ένδ~έφε pε τότε π ρωτ ί στω ; ", X ;:oκα'7ά.σ":"α σ~ς
'7Ίjς ένόΊ'''Ι)τος των χριστιανών , κα Ι. ox ~ τόσον ~ άσ7poν o μ ~κ';, 1:κ~~ ... ε~α , 'ίj Έκκλ'!J ­
σία σ'ήμερον «δεν πρέπει ν± κά.μη οϋτε βΊjμα ;;;ρος '7 Χ έ μ;: ~ Cι ~ ό~ 6 -:- ~ θχ δ''ιμr.oυρ ­
γ'ίΊ ση 7cι.pα:X:ην έν τΊj Έκκλφίr- κcι.1. θχ ;;;ροκαλέσΥ, σχ (σμχ-:- :ο , 'Αί): ό st G'!Jyη ­
-:-η ς δεν εΙχε προτείνει 7·ην με7αβο):ην 70υ Πασχα λ ίου '~;: 6 '7 ~'I Cι ~ μεμονωμ έν"l)ς
Έκκλ"l)σίας . Σαφως εθε'7εν ώς προϋπόθεσιν πιΧGΊj ς '70 ~ Χ'~ 7"Ι; ~ με'7 χ ?οι.γ; ς -:Ύjν
ύπο Toπ~κΊjς ~ Otκoυμεν~κΊjς Συνόδο υ λΊjψιν Ί'Ίjς υι.ε'7 ~·r. ~ :7.;: Cι,?:Xσ εως, ,,:,ουθ '
δπερ οϋτε άνΊ'~κανoν~κoν θ± ~τo, ούτε είς κίνδυνον ΟΧ ;:ε~ ~Ί;':ε 7"~'1 έ 'ι ό-:-!J":"α τ:ης
'Εκκλησίας . ΊΌυΊ'Ο άν7~λαμβανόμενoς προφανω ς κα ι ;, ~Ι'Ι;-:-;;Cι:-:r... ί.[-:-Ιj':; Κ ασσα ν­
3ρε ίας, κcι.1. παρά -:-ην πρόσθεν cΧπoΨ~ν cι.υ70 υ , εu θu ς t ·1 7 ...·/ εxε~ α ό Ζν ά;;;έΧλεισε
'7"I)V προσπαθειαν «προς έξεόpεσ~ ') όυνίl7~ς , χoιν ~ ς Z λ ~ 6 ~':ι-:. ώ·/~ ·J z x~ όμοι ο μόρ ­
φου λύσεω ; ύπο Oίκoυμεν~xΊjς Σ υνόδου « ε ίς :"'1 β ε?Χ ((υ~ -: Χ'/-:- ε: θ χ ύποταχθώ ­
σι» 306.

'11 'Ιεραρχία έπεΧύρωσε Ί'Ίjν είσ~γ"l)σ~ν '7(/.'J-:-ςl '7'-'.. . . ~Ι'ς:"i) ο;;;ολίτου Μα­
pω νε ίcι.ς Άνθίμου και ένέχρινεν δπωτ; έκ,,:,υπωθ Υ, κχ 1. με 7 x ,? ~ :ι.σθη rνcι. Ζρ"l)σιμεύ­
ση Xcι.Ι «ώς ύπόμνημα τ-ης 'Ιεραρχία τ δ~σ. ,,:".'tj'! Π ~'-'7... -r.. ό r""J 30 : έ;;;ι του ζΊ)τ/μα­
70ς τούτου μετά τω,ι σΖε7ικων Πρcι.ΚΤΙXων α '~ 7"r,,:; ))
'Εν 7ii'> με7α.ςυ ~ όρ~σθεϊ:σα έξ Άρz ~ε ~έύJ 'l Έ ;: ~7 :'-' ;:-~ 309 ύπο -;'"ην Προεδρίαν
τελούσα του Μ"Ι)τροπολίτου Kα.σσcι.νδpε [ α~ Γ~·ςl7. ~ι::,·j, έδέΖθ"l) είς άκρόασιν
τΊjν, ύπο τον Γρ. Eυστρcι.τ~ιΧδ"l)'l , έ;;;~'7 P ι::,;:-~'1 -:- (;,'1 ;: 'l. i.'l.~Ο'!Jμερολογ~των 310 καΙ.

το " Ιουλ ιανόν εl)ει να προσχωρήσωσιν ε Ι ς 71;'1 a~.; : qu 'J~'1 χ,:-:,,:; τε Ζα Ι 70υ Πασχαλ ίου . Βλ,
« Έ Ζ Ζ λ -η σ Ι α ν η
193 3 σ. 83 .
306. κωΙΣΙ , 1930-1933 σ . 22;.
~ 07 . Έν ετει 19 32 '~ γyzλθ'~ 'ίj i 'n:' ,.. i:t; 'J"J· _/j.Τ,Gε ως χ·j-rij ς . Βλ. « Έ Ζ Ζ λ '~ σ ( α ν »
1932 σ. 253 .
308. Κ ω Ι Σ Ι, 1930-1 933 σ . 229. ~ H aT, 7~ O~zoυμ. Πατριαρχείον μετείχε Ι) ια 70υ
καΟη'(l)τοu Δ. AΙγιν~τoυ ε Ις l) ~ε θ'T" Ή :-ι-ε~"Χ,, -.· ~::(Z:X Σ 'Jνέl)ρια προς ρυθμισιν -rijς ήμερολο ­
γ ι'Χz'ίj ς ~zzpεμότ-ητoς. Βλ. «Έ Ζ Ζ λ 'Ι; ' j Ι Χ 'Ι» 193 1 σ. 269 , 1932 σ . l!ι-15.
309 . Ταυ7Ί)ν Χπ-ίj ρτ ι~oν οΙ Σε ~ . ~IT, 7~" ;:,,Χ ( 7XΙ Κασσανl)ρε Ιας Είρ-ηναίος , Μα ρωνε Ιας
tI.Α.vθ tμο :;, Π:x;~oν:x.; [:x.~ CΙε;; όθεtj ; , ~ i μ'j 'J Ε ~;: -ς;:tΙCι :; Ζ :χ. ί Σισαν (ου ΔιόΟω ρ ο ς. Βλ . Σ. Κ ίf,.­
ροιμ·ή7σ ο υ - Γ 'Χ μ ;Ξ. ρ ο 'J i. ~ χ . ~11j' r,ω 7 . σ. 81 , '.'\. Παν ώ τ'~ , έν : Θ Η Ε τ.
Α' σ. 818.
310. Ή ε-ι λόγ4J Έ ;:~ 7ρo ;:-i; έ;ε;:;: οσώ;:ε ι -:-r,ν Έλληνικ~ν ΘpΨTχευτικ~ν Κοινότ-ητα
των ΓΟΧ ' Αθηνων ώ ς z:>:l 245 ;::>:ρχρ-:-τ, μ'Χ7Χ αU-rijς. Βλ. Σ . Κ οι Ρ α μ ή τ σ ο u - Γ α μ­
β Ρ ο u λ ι α, ενθ' &.νω7 . σ . 81, ·ηΖ ολο υ Οείτο 1)' έχ 2.000 χντιπροσώπων των &.να τ~ν Έλ­
Ι Ι
λά.l)α παροιρ"l)μά.των. 'Έ ν θ' &. ν ω 7.
 213

- ' \ "
πΡorιλ θ εν εις ';"ας προσψωυσα ς προς α υτήν ν ου θ εσια , ,
" τ , απορρι'ψ ασα ε'ξ ονοματο τ;

της 'Ιεραρχίας , εχoύσrις ~3rι , Χ'Υ_ΤΧ ΤΧ π ρ οε ιρημένα , εχπεφρασμένψ εν προ­

κειμένCJ} γνώμην , τ~ν πρότασιν των .. αλα ιοη με ρολογ ιτ ών περ] παραχωρησεωτ;
αύ,οις [ερέων τ!jς 3ιοιχούcrης Έxxλησίcι. ς «3 ιιΧ τ"ΙΙν &χώλυ':'ον τέλεσιν ,ων &χο­
λουθ ι ώ» αύ-:ων χατιΧ το παλαιόν Ίj με poλόγιoν» 311. Οϋ,ως &φέθrι &νεκμε';"ά.λ­
λευτο ξ μία &ρίσ7η εύκαιρία προσεγγ ίσεω ; ';"ων δ ιισταμένων και &περpίφθrι ~ν
αϊτημα , δπερ ύπο διαφορετυτάτ; συνθ'ήχας θα συνεκίνει &σφαλως τ~ν Έκκλησίcι.ν
και θα εθετεν εΙς ενέργειαν ';"0'1 μ'ηχαν ισμον της εκκλrισιαστικης oΙκoνoμίcι.ς ,
προς &πoκcι.τά.σ';"ασιν της διασαλευθε ίσ-κ ένότrιτoς του εκκλrισιαστικoυ πλη ­
ρώματοτ. ' Αλλ' Ίj " Ι ε ρ α ρχία , "η ρκέσθrι εΙς θεωρψιχας συστασειτ; προς τούτ; κατ'
ούσίαν ιJν,:,ας &πο μακρου &πεσχισμένους παλαιοημερολογίτατ, ώς εαν oi'.ίτo ι
εξrιxoλoύθoυν να είναι τέκνα αύ-:ης ε,)πειθη. Οϋτως -~ δίκαμπ';"ος της 'Ιεραρχ ί α ;
εναντι Τ(;Ν παλαιοημερολογιτών στασιτ, κα,:,έστrι &φεύκτως παράγων δ ιευ­
ρύνσε ω ς του ~3rι ύφισταμένου χασματο ; μεταξύ της Έκκλrισίας κα ι αύ7ω,ι
ό3rιγ-ήσασα , ενσυσχε';"ισμψ ' κ α ι προς ετερουξ παραγοντ α τ , εΙ ς τ"ΙΙν πε p cι. ιτέ ρ ω
ιJξυνσιν χαι έπιδε ίνωσιν των με';"α ξο αύτων σχέσεων , γεγο'ιος 3υσ:Χρ εστ ο'l ':1-')-
το χ ,:χ θ ' έcι:υ7ό , τοσούτω μαλλον δ σφ συν~~Τ=7Ξ.70 % tI.!. ϊ:~o ς 70 έ'ιόΖΖ6 μΖ'I ':.J 'J :-tz[-
ζονο ς a ~ Cl. G;:1: G7~%~; ό ? 1:G'":~lj ρ~ό -:-Jj'": ος ,,:~ ς (;'J~(Ι) GΞ~ :Χ7: Cι fΙ.'j '/Cι 'J μi'l"r,; μ Ξ ~~ό'J ; ; .~ ;
τα ς συνεπε ί α ; 7: F C:J7f, "r, ~ ΕΖΖί.Ί~ 1j' ~ Χ z;: ;: 6zz ~:- 'j "ι ): ό~ Ζ~:.ι :1. ι:;-rf.
Παντω ; :::I"I 1. ~ X ~ I.'J'J ~ ό ~X ~ 7Ξ :::ι:; 'Trf ~X'j ~X~ 7 ~ >-:'J 7 ':ι ::' ~ . ΚΧFχμ-ί; 7 Gc.ι ') ­
Γαμβρούλια &πOX::f. i:~ 7: 76 ;L E',r" ," -: Τ~ >-:.-;: ! Ε'Ι ~ -;':, ':E" : x _ _ i:,';.·, ;L"~Ij 7 ~Z ~') .. ρ ω τό­
κολλον τιμης τω'ι μεi.ω,ι 7Ι, ~ ~ .~ " -:-r : T· .>r .:.z:;: - : -Ι:J/.~ JΤ ~Ζ~ ς Κο ινόΤ'ljτος
των Γνrισίων ' Ο ρ θ οδό ξ ων λΡ '. σ τ . χ'l (; . ~ -; ':, .;. _ z: rJ_ '{ ,~X', 28-10-1931, 3 ι' oi'.ί
ταύτα ιΧνελOCμβανον '7"Ij'J '>;:fjZ F t(u 'j~"i Ι: -:~ .;. ~ :: ' -:-:;':ιl Χ~ Ξ θωιj~'I: ένΞ?γε Ιαις "':" η ς
ΈκχλΎΊσίας, έλεύθε ροι ε Ι; '":·r j'J λ7. 7~ Ξ:~ X .. 7..>:Ι~ rJ~ -: 7j. χ ~ r"'·~ ;J. Ξ:Ffji.Cιγ~,,:, χ ~, μνίjμO ­
νεύωσιν έν ταις &κολΟ'jθ Ι:χ ~; 7Γ... ~ :.ι'I ΓJ .1 χ 7 ~ =-- 7 '... -: . Α : Ζ ~ Ξ:;: ~c-~6 ;:ου '..I\θ"'!Jν ων 312 .
Τ ο γεγον ο ς τούτο τονίζει '70 μ έγ :::θΓ. . ~ :-~ .; :'Χ : Ξ. Χ ; X ;:ωί .:::~ :ι. ~: '~ ') δπέσΤΥ) ~ Έκ-
'
κ λrισια, απορρι
, 'ψ ,~
ασα το ως ανω
,1 0,1
::f. '. -:-r,;L x
-
Τ Ι,)" -; 1.
- ~....., "
χ ~rJ ·r, ;L ε Ρ r.ι I.ο γ ~τ ων και τας ευ
θ '
υ-

ν ας των 'Αρχιερέων αύτης 3ιιΧ Τ'Ι; ') τrJ ~ Χ 'J -:-ςl :ι.ΖΧ ;L7:Τr.ι'1 στασι» τ:ης 'Ιεραρχίατ .
Σrιμειω';"tον δη οΙ παλαΙΟ''ί με~ rJ ί.rJ·:~ :- Χ ~ ~7: x·)εί.θ 6'l τε ς βραΜτερον και ο'η
χ ,χ ι τη 6-10-1933 έπΙ "':"ου θέ μ ::ι.-: ο ; δ~ ' '>;: ~ .J.·/γ, :ι :ι. 7fj ~ , fj;:zp ύπέβαλον '7Ίj ΙΣΙ ,

311. ' Η συνχντησ~ς επpxγ μα;-;oτ; o ~·ίj 6.,ι z;r;-; i -; :Ζ; X ::O;·: Ξ;·ψ. 1.-; ~ν X ς ({)ρα;ς ,ης 19-10- Ι 931 ,
έν οε τη cruvzopr.~ τη ς ΙΣΙ της έπ o μέγrι ~ 6 λI ·ι: 7 : Γ. . ;:.. . ί. ~ 71"I :; Κ :ισσ.:ινόρεΙας E~pηναΤOς άνέ φε ­
ρε <τ,(ετιχως . Βλ. Κ 6) Ι Σ Ι , 1930 -1 933 σ . :!6 ~ . I\::r-:-i -;r;'~ ; π Χλχιοημερολογίτα;ς «'ή Έπι ­
τρ οπ"η -: Εδν 'Α·ΡΧLερέων ξένη οuσ-;υχ ω ς ;: ;;;J'; -:-~·I i~'ω'/ ~'Χ'J 7 χύτη'l ( τ ι'";)ν παλαLΟ'ιιμερολογ ι­
των ) πρ οσεπά.Οησεν ο πως πε Ιση -;0 il f;rJz O ;:' : ~'J'J 'I:l Ζ......./. 'Χ7 χλε Ι Ψη τον &γωνα Ζαι. συσ τήση
ει ς ,,:,ους παλαΙ Ο'ιιμε ρολο γ Ιτας να. αΖο J..V1Jθ·r,Uf)'J'J -:-~ ν ~ ~σ :ιzθ εΤσα.ν ΖαινοτομΙαν τοϋ νέc.υ ·ίι ­
με ρ ολογίο !)" , Βλ. Σ. ]( Χ Ρ αμή--:σ Ο 'J - Γ Χ :l. ?Ρ ο; Uλι χ, ενΟ' ανω--: . σ . 81 , 96- 97"
312. Σ . Κ α; Ρ α; μ -ή --: σ ο 'J - Γ 1. μ ?ρ ο .~ ί. ~ 1., ε,,6. ανωτ . σ . 99 έπ . ΤΟ εν ΜΥ€])
Πρω ,,:,όχολλον &πέΖ ρ ο υ σα.ν τα. &a ~ :ΧλλαΖ7 Χ σΤ(.ι ~Z Ξ:ΤX , :Χ'Ι Τ ΙΧ ΙΧ 7'Χστα θεΙση ς τότε τ/ζ Δ ιο ικ-ή ­
σε ω ς της « Κοινότη 70 ζ» .
214

δεν ·~ζιιι')θ·ησαν αύ7Cι';: ΡCιGΙ:J ;:r"" J ;:Χ?7.σ":":Χ.σΖως έν ιι')π~oν αU--:·fj ζ 3]3 'Αλλ' ~ έν
ε'";ε~ 1931 , Χ,Υ:7Χ '77. ;: ? r:., Ζ ~ ? ·r, ;.ιi·, :ι. . i;:6;;;:'~'f~ς 1JΠΟ '7ης ΙΣΙ '":"013 α ~ 7·ή μ :Χ'7 0ς --: ων πα­
λo:~ o·fιμεp oλoγ!. '":"ων (; T:ω ~ E~ ·.J:7"fj~Z -:- fu'J :-Y.~ λΖ!. 70υργι κως ύπο Χλ:η ρικων "':"Ί'j ς Έχ­
κλΎJσ ιας , ,J;::;'p; :=: %1'. :.. Ξ:·IZ: ·.·::: ~ ): X·/ -: ~:- X 7 ~%·~ , Οεδr.J μένο u Ο'7 !. ώ ς Ι;: !.σ"rι μω ς ΟΙ:Ξ:;ζ'1 ?ύσ­
r 'J GGZ70 %xl Ξ·ι :-ί;J όΞ: ί::-~ ι·) ( ΈΖγj:ς:;~ χ» Χ'):;:'(ΡΧ9:Ξ:70, ο Ι παλαιοημερολογϊτα ι
« O~'I zy:e ~G:- :Z'J -:- X '" ί.6 ~."{,) :-r ~ O~ χ:: .... : x ~ '7 ':.ι ~ ~ 1-1 μ Ξ:? Cιί.oγ [oυ Ζ'τ'Ζρόοο ςο !., ά.λλ ' &π ο­
'7zi .Cι ::iG~ μ Ζ? ΙJ :; ,":" r.J ~ σ .J ·I ~ ,; -: iU , -: r.J ~ : γ ' _-\ ·>:-c, Ζ Ξ ? :Ζ i.ι:ι 'J ' Ε Ζχl:r, σ ί αν '7~ς ( Ε λλά. Οο ς
εί.G 'j ;:i:r, ~ (:.J :J. ':J. -: 'J :; . ό ~ Γ.ι z :ι. ~ ~ -: X·." Γ... ,, :7..~ Ξ: ~~ -;-r,'1 δ ~Ζ :ι. !' fj Ο(.J G [ :Ζ'J 7~ ς ύ~ε Ρ7ά.':γJς Έχ.­
zi:r,G~7.G -:!.z:;ι:; Υ.ΡΖΤ.'; 7"' . '; ι)~Γ~'_Z Γ.} / 7 f ; -:γ , _\ ~ -: 'J/. z :: 'Υ.ί. '.ι') : Ε ΖΧί:'ί σ ί α ν η 3140 Ι( αΙ
'JJ..~ μΖν "~ :.ι 0" Χ;: 6 ό r.J G" . ; -: r.J ~~ ;: :Ζ. ί" χ ~r.J ΟΙ: ..!.Ξ: : r~j r.J . - ~ ~ :;( ~ ~ -:-rj~ ~~~6 70'ι 70 ς ":" Ου α Ιρε7ιχο υ
o~ σz'. σμ λ 7~Z'):; ·r, Ξ 7z~(;δ6~σ·.) :i.;: zc; -:i;: z~ -:: r.J0/ -:: r.J.,J :; -:: r.J ~ ό~Z X ~ Ι:) :-Ι :Z 7Γ) ς '70υ Ι3ρ ι) ειν
iO[V'J:; 'J J: Cι1J :; 315, έν 7(.ι ')7 Cι~':; o~ ΧF'J-'ιG~~ ~fj~ ο Ezz i:~'J ~ X'; r.: ;:ω .; ~ -/S L:)G"rι Ξ ~ ς 70 αΙ7YJμ α
α ύ-:.ων 'Περ" Oρoησxευ'7ιχ~ς αύ'7 ων έ ζ ');:Ο'ι;:Ξ7"~ t'JΞΙ')'; ,) .: ~ z ~ t(tJ'; τε λούντων , 7ας
ίερ ,χς 'Ακολουθίατ; χατα το παλαιο 'ι ·ήμεF (;ί.6 "'.' ~ tJ'J zx~ -:ι.'I"r,Ζ 6-/ :ω-1 7-Ω ΈκκλΎJ ­
μ[Cf, ένεφανίζεΊΟ ~)ς άναίρεσις 'T -~ς (~ς &νω ά-;: ό ψε ω.:; . 7:J: FX -;;.J γ Ξ ο;'υνΟ.:; C:7t τ: ρ ος
oιxlΧιoλόyησιν ιχύτης επεσ-:-ΡIΧ-::Ξ:υOΊjσlΧν τότε νoμιz~. εΤ.ιμι ~ ·r, μ::ι.-;- :χ : Χ-;- ι'η. δ ιε­
τύπωσε» ό Εtσ:χγγ:Ξ:λεuς του Α. Π. Κ. Γ:Ξ:ωργιάΟ''ις εν Γνω μο οο-;-·r.σει IΧ'J-;-Cι ;:) 31 6 0

818 . κ ωΙΣΙ , 1 9 : 1 :J-I ~1 3 4 σ . 9.

3 14. Γνω ματευσ ιτ Είσχγγελε ω; ΑΠ Κ . Γεωργιχ3ω ύπ' άρ ιθμ. 45/2 - 11-1 9 32 , εν :
«'Ε % Χ λ ϊι σ Ι α » 1932 σ . 39 2. ( ΤΙ "'(ν ω μ χ-;ε'J σtς c.ι,J 7η, ,jμοij μετ' άλλων G1JVX 9 {;)V σ70 Ι­
Ζε ί ων έξε-:νπώΟ"fj ύτ.:Ο τ/ς " Ι. ~ 'JνόSQ'J ζ: ~~ αύ το τελέ; 9uXX:iO~(.JV , 67':ερ οι:Χ 7η ς ύ7:' rΧ FιΟμ.
2 ; 5 8/ 29 - 1-1-193 2 Συν οs ~%η ς ' ΕγΚ 1)Χλί ο') ο t εΡt β:ίσΟ"η ϊ: ρ ό :; ~o') ς ~ε ~ . C Ιε Ρi ΡΖα ς τ;ρ ο ς έ"Υι­
μtρω σιν. Βλ. Z:'J : Α Ι Σ 1) 'Ι (; δ ι Ζ σ. Ι ' Ε γ % 'J % λ Ι ο ι. τ . Α ' σ . 637. 'Εν 7 (, ΙΣΙ -;ου 19 5 8
0i; γν ωμ,χ,,;ε') σ~ ς Cl-J-:-I) έΧ:ΧΡΙΧΖ7fjΡ [σθ-ιι . ώ ς «% :::?'Xλιχ~ (:)όoυς ur, μ ιχσ ~ χς &;: 0 νομΟΖανονtΖ'r,ς ε­
πό '~z ω;)) ( Κ (";) Ι Σ 1,1958 τ , Α ' σ . 97 ) .
3 15 . Ο u-:-ω και Κ . Δ "η μ -η τ ~ α Ζ.7. Z 'r, :;, ε,/ : " Η ν ο μ ΙΖ"1j Z~~ z'Xνoν ~z-η O~ σ~ ς -:ων
ϊ::χί.:Χ tΟ7j μερ ολο"γι-:(7),I εν (Ελλχο ι , εν : « Δ ι Ζ α σ τ ι Ζ -ίj )) 193 2 σ. Hj 1-1 62 Ενθχ zxt '70
έϊ:~ΖΖ [Ρr; μ~ 0 7 ~ -η άξίωσ~ ς 7 {;)V παλ:x~O"η μεp oλoγ ι~(~ν 6 τ:ω:; Ζ ο ρ τ χ ζ ωσι Ζ/Χ7:Χ '7~ , I01jX~ClV ;.JV
"Ημερ ολόγ ιον άντ ί%ε ι-:ca εt:; τ-Ιιν δ-ιιμοσ ίαν -:-&ξ ~'1 , a ~6τ ~ -ή κ ί'l-Ιjσ ις αι)"ο;:(;)ν «δι α ταράσσει -:-ας
Gz t crzL; 7'ij; έπισ'ή μο'] Έ%x):φ[cις %cι ι Τ'Γ,ς ll oλι -;z [cι ; )) (" Ε ν Ο' i ν ω -;. σ . '1 6 2 ). Πρ βλ.
%'Χι -;·rιν όπ' άριθμ.1627 3 /15- 9 -19 '12 :~l ωμ:Χ-;zυσιν -;ου ' Αν -;Ζι σΧΥγΖλt ω ; Π ρωτο δ. Θ Ζ σ ­
σχλσ'lί~η ς Λ.. Σ7αΔ.~.oυ , z~O ' Ύιν ((Ο Ι T:'χλα:ΙO"'ίμεpoλl)γI-;x ~ , μ-~ εzo') τ~ς tοΙcιν θροησκε ίχν o~ά ­
Υ σρον της όρθοόόξου Ζρ ισ,,:, ια.νικ:η ς , '~/JBZ Ορ"ιισχε ίαν ":'OcrOU7CN εT:'~zρατ~σασαν εις ό μ~0 7. α.­
'76 μων (~στε να χχτασ-:-Τι γν ω σ--:ή , προσ77.τε ι10ντα ι ύπ ο ~() υ & ρ Ο ρ ου
'1 του Συντχ γμ α-:- ος δ ι α
τα:; ::εϊ:οιΟ"ήσεις των και ά'lτιλ"ήψεΙζ των 1 εαν τας έορτας ο α έορτάζωσι με το νέον ~ πα­
λx ~ό') -ίjμ ε po λόγ ιoν, π~ντως οεν r=ρσσ-:α-:-ε UΟ'/7α ι O~α Τ'~ν λα τ ρ εΙαν συμφ ι:)νως πρ ο ς ,,:,\,χς 00-
ξ~σί'λ :; 7ων , χα θό σ ον sεν εlν'Χ~ έτε ρόοοξ οι ξένης γν ω σ ",;~ ς Ο ρ η σχεΙα ς, 01JOE: έτεp 60p Ύjσz oι ;
άλλ± ομό δοξοι σ;ι: ισμcιτιx o[)) . ( ( Θ t μ Ι ς)) ΝΔ ' σ . 12 9 ). Ο ()-;ω %cιι ΑΠ 222/1 9 34 . lΙ ρ βλ.
z xt ϊ:''X pΧ7'l ρ -iισε~ ς 1\:. Τ σ ά τ G Ο 1J Ξ:Τ:'1 70υ σΖεΟ[Ο1) ~υν-:ά.γ μα70 ς του 19 52 εν : ((Έ κ­
% λ'l) σ [ cι)) 19 48 σ . 2:)5 έπ ο Βλ. %'Χ Ι -;Υ,ν fι 6'1 /1 9 3 6 Π ρ ω-; . Kz p%'Jpx; .
316 . Γνω μ Χ-;Ζ υσ ι ς Κ . Γεω ργ ιΧδ Ο 'λ έν : « Έ % % λ 'l) σ [ 'Χ )) 19 32 G. 393. C ο η t ι· a
Ι\: i._ Θ ε ο ? χ 'ι ό ϊ: (; υ λ ο ς , θέ σι.ς 70υ έΟΡ70λογι.Ζ Γ)ϋ ζη-;-ίιμ~'70ς άτ:ο άτ:6Υεως (J'JV-

";CΙγμ'Χ-;~%"ης , %ιχ~ 'Ιο μ ι%"η ς , εν : τ ο 1-\ ' Π :xνΞλί.:xό ~%6ν _.. σ. 2 1. Βλ . όμ')[ως καΙ γνωμ&-;ευ σ ~ν
 215
Συναφώξ ύπεσ τηρίχθη και '~&πoΨις, δτ ι '~, κα,α συγκ αταβασιν , λει ­
'7 0 υργ ιx:~ EζυΠϊJpέΤΎJσις των παλα ιοη μερολογιτών UΠΟ ίερέων ~~ς ΈY.x.λ~lJ ­
σ ία τ, ενεΊ:χε τον κίν/)υνον δπω τ θεωpηθΊj ώς άναγνC:ψισις της παρασυνα γω­
γη ς αύτών και ώς συντελεστική τη ς κατατμ-ήσεως της 'Εκκλησ ίας εΙ ς πλε ίο­
ν ας άνεζαρτ+Ιτους άπ ' άλλ+Ιλων ο ρ θ ο Μ ζου ς 'Εκκλησίας, επι παραβιάσει ,ο\)
συντα γματικώ ; κατωχυρωμένου Τ6μου το\) Λύτοκεφαλου το\) ρητως έπιτ ασ­
σοντο τ; τ-ην ύπο της 'Εκκλησίας της Έλλά/)ος τήρησιν των 'Αποστολυτών και
Συνο/)ικων Καν6νων, μ-η στεργόντων εΙς ,,-ην κα'"tάτμ'ησιν της αύ-.ης τοπ ικη ς
'Εκκλ'ησίας εΙς πλείονατ; κα ι άνεζαρ,;,,'ήτο υς άπ' άλλ'ήλων Αύτοκεφαλοι»; 'Εκ­
κλη σία ς 317. Ή αποψις αυ-.η '~-;O προ/)'ήλως εσφαλμένη διότι '~ άπλως κατα /)ιά­
φ ορ ον χρονικΥιν περίοδον λειτουργική ζω,η μιας όμά/)ος ΌρθοΜξων, /)εν συνε­
π·~γετo, ανευ έτέρου, τ~ν όΎJμιoυργΙαν νέας &νεξαρ-:-·ήτου ΈxκλΎJσ~ ας , εφ ' εσ υ')
μάλιστα θα έτύγχανε της εντολης της κανονικης 'Εκκλησίας και θα εν'ιίργειτο
{) ι!Χ κανονικων Ιερέων άπ' αύ--;ης εζαρ--;ωμένων. Κα-.α συν έπειαν -i; σ-:χσι:: ,'Ίιζ
'Εκκλ'η σ ία ς ~ναν'"tι το\) αΙτ-ήματος τ ούτου θ α '~τo /)υνα,ον ν!Χ -Γι ε,ισ("ι% -~ , Ζω ΡΙ ζ
τούτο να θίγη ποσώ ; "'Υιν /)ωικη-: ιχ-ην αύ-:ης έ'ι6-.''ι-:'Χ %'ΧΙ 6 Ρ ':χ',ω σ:'ι , Χ'Ι 7:θέ ­
τως μάλ~σ7α θα. ~όύνα'":o να. συμβάί:Γ, :::~ς 7f,'J &-;: fj ΖΧ'7 iG'7:Ι:G ~',ι -;-~; '~?~ cί -: :χμ έ'ιη~ ς
δι αιρ έσεωξ έ'~ '70~ς %όλ;:o~~ X')-: ~ς Z :Χ~ ::: ~~ -:-{.'1 Ι:;'7 λ ,) ~ X%~~·1 :ί.7:r:ι,) ·.j'I:lμω GΙ'J του
διασπαστι κού 7: 'Υ.λα. ι c(r, μ::: ;: vί.Cι ..... ~'7~%(,:: Ζ ~γf, :1. χ 7~'; .
'Αντ ιθέτω ; ό~χ 7~~ 'J[ ι:ι θ:::-:-ι: 6Ξ ~'7rf~ :1.ΖΧ ·. . -:7':ι'J σ : Χ 'J Ξ~ ~ r.J ~ 7: :x ί. :Ι: ΙCι Ίί μ::: P OλO­
γιται cΧΠΕκλε ίΟ'J70 ;: ~:r: χχ6θ ε'J ~'ι7 ~~ ί-:;;'-"..ιιΖ 7 ~z r. . ~ ZX'Ir.J'J~ Z".J~ zλΓ.J~Γ)) % α ~ Ζα'7ε όι ­
κάζο ντο είς μ ίαν χcι.~ μ6 -rf, 'J a~ z ~~ar.J'J. Ξ: :; -:-r 'j Ξ-: ~J:: rJ ~·ί:J ~ZΞ:~ ~νθ Ξ:ν άπέόρασαν.
Ή 'ΕκκλησίCf, " Ίj σ'J'ιε ;;γ χ σ Ιι: -:-Ί.= Π rJί.: 7Ξ , Χ ; , Ξ ~zε'Ι χ,?χιρ έσει άπ' αύτων το
όικαίωμα του ίορυειν ίό[Ο'Jζ 'J'Y.fj '~=: 31~ ..Ι: :'"Ξ:~ :':, Ξ: ~; 7:~ : ~'~; ':0 ό~%α[(J) μ C( τ~ς έλευ-

Λ . Γι οο π ου λ ου-Χ . '_'\ ·J O :; r 7 J 'J J - ' _\ i .. Β:χμβέ7 σ ου, ενθ .ανω-:- .

J •J

σ. 2 7. Πρβλ. χοιι Κ. Δημη 7ρ οιχάχ-ς) . Ζ;ν : ι ~ ! χ :t " -:- ! χ -r,)) 1932 σ . 162 .
317 . Πρβλ. γνωματευσιν Κ . Γ ε ωρ': ! ά '-:' J _ ~. : < 'E x x ίo 'r, cr l oι )) 19 34 σ. 22 7, 232.
318. Περι. του όιχα-ιώμα-70 ~ -:ων ;::(.i.~ : 'J7.; ~: "ji.'J·: ~7c7)'! ο ;; ω ς ΙΟΡ,υωσιν ίόΙους να ο υ ς ε­
χυ μάνθη σοιν ~ τε παρ' ~μίν έπ ισ-:-ί; μ'" χχ ι -', ',-:'.1.-:.ί.-:.-.+I.. Οϋτ ω ; .~ ΑΠ 698 /1949 -ηκυρ ωσε
δ ι ~ τυπυωύτ; λόγους απόφασιν 70iJ ΓΙ ί:r. μ . Ρ-:,a6 :-:τ1 ~ ΖΧ 7:l0Ι Ζ& σαν το ς τfιν αν ευ άοεία ς T~ς
ο ίκεΙχς EzxJ.:fjcr. άρχης χχ ι ,,:ο ϋ cι'"" ϊ:Ο ,J;: -.... Έ'1-ι. π x~aΞ~ :X ~ &νέγερσιν παλχιοημερολο γ ιτ ικου
νοιο ;:; . Α ί 3" ύπ' αριΟμ . 996 / 70 χοι ι 99 ::170 ά ;:-:' ,?άσε! ς 70;:; Σ . τ.Κ έ1)έxθ-~σoιν οτι είνοιι αν ­
τι συν ταγ μ α-τ ικ'~ κα ι. παράνο μος "rι ΖΟΡ·r,~.7,V ~; ::ί ι3 ~ [:ι; ;:ρο ς &νέγερσιν πα-λα-ΙOΊjμεpOλOγΙΤ Ι%O ϋ
ν α-ου εστω και. μη προοριζομένο υ όιχ S-r. :1. CιG [X'J ί. Χ 7:; Ξ [ 'Χν, εν(}> άντιθέτως προκειμένου πε ρ ι
,,:ων έτεροΟόξων χοιι έτεροθρήσχων έ-,έν ε -:--:. ο ε χ -:-ο ') οιχ 7~ ς ύπ' &ριθ μ , 223 1/70 αποφάσεως
του αuτου &νωτχτου Δικχσ-:-ηρ Ιου , 0 7Ι o~z:x ~ ,)::Ιν 7:X~ ο ;: ω ς Ι ΟΡ 1J ω σ ι να.Ον 'η ευκτΥιριον οΤκον κα- ι
εν πε Ρ ΙΟΖα-Ί:ς εΙσέτι εν αΙς ύφ[στα.7 X ~ Z:X ~ ί.ΞΙ7Cι 'JF -,"εΊ: ε--;ε ρ ο ς όμό30ξος .~ όμόθρησκο ς χω ρος .
Ό ' Α . Μοιρίνος , Σ υμβουλος ΈΠ ΙΧΡ οι-:-ε i c:ι: ; , έ3έΖθ'" 0 7Ι έν αΨει των 3ιοιμεμορφωμένων συν­
θηκω ν , ύφ' ας ορωσιν εν (Ελλάοι άΠΟΖ εΖωρισμένοι της επισ1ιμου ΈκκλΊJσ Ιας ο Ι παλα. ιο"l)­
μερ ολογίτοιι 3"ν είνοιι λογιχον νχ έξc:ι: ρ-:- i7C:Ι: Ι 'ή ύ π' οιυτ ων ϊ3ρυσις νοιο;:; έχ -:-~ς α3ε ίοις , Τιν
<3έον ν χ ποιρ±σχη οιυ70 ίς ό ο [χε ίος 'I εp xp x-~ ς , -:-~ ς Koιν oν ιχΊj ς Έχχλησ ίοι ς , ο στις είνοιι εκ των
216

θέρας τελέσεω τ; '";ων τΥις λατρεία; αυτων 3 19 χαθως κα t '";0 aικαίωμα ,:,ου συνε­
τ α ι ρ ίζεσθ α ι, καθ ' ο;:; έπεκαλέσθη συνταγματικά; xcr.t 'Ι ομ ο θε-:- ικ ας aιατάξ εις 320

κα ι νυν απέρριπτε το α'Cτημα αυ-rων περt θρησχεu'";ικ'fj ς έ ~υπηpεTήσεω ς αυτων

κα-τα ':0 παλ, ~μερoλόγιoν ύπο κλΊΊΡΙΚ(;')') χανoν~Y..ω'I 7.'I-r,%6'J'7 ων eι:ό-;:η .

π ρ οτέρ ων βέβαιον δτι θα &ρνηθΊ) τ-r.ν χορ-ήγησιν τοι αύτη; &l)ε Ι α; . Ω\ ;:ρο υ-:εινεν δ πω ; το
ύπαρχο» έΠL του σημείου τούτου νομοθετυων κενον καλυφθ'ϊ ό~~ i·J v.6~ι;fj·j έ ?:ι p μoy~ς -;ων
περ ] έτεροδόξων καΙ έτεροθρ-ήσκων σχεΤΙ%(CJν διατάξεων . ( Βλ 'λ '1 . .\1 α Ρ ί ν ο υ , 'Η
θρησκευτικη ελευθερ ία σ. 304 ).
3 19. Οϋτω κ. Γ ε ω Ρ γ ι ά Ι) ης . Κατά της θέσε ω ς -:α': 7"~; έ -: :ίχ ι}φα') π ολλο ] καΙ
Ι)η καΙ οΙ Κλ, Θεοφανόπουλοτ, ύποστηρίξατ; δτ ι «έμπόδ ια %α \ ~pα·: ;.ιo \ -: ι θέ;.ι ενοι ;:ιχρα. της
Πολιτεία; "Γι 'τ/ζ Δ ιουωύσητ; Έκκ);ησΙας εΙς βάρος των &Ζ vί. Cι'Jf}:. ....,'r; ω'J "';' 0 π αλ , έ ορτολό ­
γ ιον . .. εIνlΧι σlΧφως &ντισuντιχγμιχτι%α.» ( Βλ Κ λ Θ ε ο c; α '1 Ο ;: Ο ') ί. Ο 'J , Θέ σ ι ς τοϊ>
έορτολογαοϊ) ζητ/μIΧΤOς , εν: το Α' Πανελλαδικ όν . .. σ .:2 1 Ζαθ ω ; Ζ α \ έν %ΟΙ')'Π αυ-:ων
γνωμοl)οτήσει οί Λ. Γ ι Ι) ό π ο υ λ ο ς , Χ, ' Α ν Ι) Ρ ο 'j 7 σ ο ; Ζ α \ ' Α λ. Β ΙΧ μ β έ­
τ σ ο ς, ύποστηρΙξαντες χα!. ούτοι δτι δύναντα ι ot ;:χί.:ι: ~ ...... ·Ι: '..l.Z :'Jί.'J~:~ 7 :Ι !. νΧ συνέρ χωνται
έλεuθέρως προς ασκησιν της λατρεία; των ύr.Ο ,,:,Γιν ;:P 0'j7 IΧ'j : r, 70':; K::i70·J;. ( ε·, ο. &ν ωτ.
σ. 27 ).
320 . ,,'Ε %% λ η σ Ι α» 1933 σ. 89 έπ . Α Ι 'Ο0 ια':;7 α : 7 (7j ., ;:αλαΙΟΊίμε ρ ο λογ ιτ(7)ν ένώ­
σεις εχαρlΧ%τ/ρΙσθησlΧν ώς &ντ ισuντιχγμα-:ι%α \ %~Δ άθέ "" Ι7 0 Ι , ,, ' Ε Ζ % λ'l] σ Ι ΙΧ» 1933 σ.
98 έπ. ~νθα καt αί άπόψει.ς έγκρΙτων νομομα θ ών z ::t ~ :' ''j " .Jί.?:'J "7(7)'1 ::z?r. τ-ης έννοΙας της συν ­
ταγματι.κ~ς ΟLα.τάξ εως της άκωλ υτου &.σ"/..+Ι σ~ ω; ~; λ x -: :; ~ ~ :x ~ ) Ζ:χ θ ω ς κα.r. ιΧνΤLκανονικαΙ
κlΧΙ ε%νομοι ( ,, ' Ε κ κ λ 'IJ σ Ι ΙΧ» 193 3 σ. 11 :3 / :.ι'~ Ο'J', :ί;.ι.ε-IiΧ Ι .,χ ύψ [στlΧντlΧ ι εν -:~ Κραττι
ώς άνεξάρτ/τοι. άπα της όρθοοόξου ΈΚi'.λr. c; f :χ :; z ~..,.f, :; ::: ~ :; ~ ό ~ ό o μένoυ δτι « οί όπαδο ] μη &νε­
γνω ρ ισ μένη ς θΡΊjσκεΙας οεν έT: ιτpέT:ε,,:, :x ~ O'~7Ξ: O
/ X σ..ι'~ ::: ~ zω·/7 :Ι: Ι Ε Ι ς Ζο ινας οεήσε L ς , οϋτε προϊ­
σταμένουτ; να ε:χωσι , οϋτε zoιν ό :-'ί 7X ~ 'r, 71"j~ ~ θ ~z~''1 ::~ 6 v ω:: ον vi αποτελώσ ι» (Βλ. ({ Έ κ­
κ λ 'ι] σ Ι ΙΧ ν» 1933 σ. 11'1 , 1 93 4 σ . :2 3 1 έ;: . . Π :: ;'.ί. . %αΙ -:'Γιν ύ;:' &ριθμ . 236/1932 &πόψlΧ­
σιν τοϊ) Πρωτοδ. Λασηθίο υ :Χ;:Ο;;;; Ι'~ αGα'l 'IΧ ::~ G '" VJ;.ιπη ;ε ω ς σωματείου παλαιοημερα­
γ ιτών, έπι τη αιτιολογία O '7~ σ u/:'j ::~:; :Ι'>:O~ 7'ι.'χ-!ι..ν ει &.ντικεΙμενος ε~ς τα δόγματα τΎjζ
Έ%%λησίlΧς %IχΙ το Σ ύνταγ μ« ( " Έ Ζ Ζ ί. τ, σ i α» 1933 σ. 38 7-388) ώς καΙ την ύπ' &ριθμ.
692/ 1934 απάφ ασ ιν Πρ ω τ, B6i.'j') :i ;:'J ~ ; f '~ :XG :X"' , Οι :Υ. 7/ιν ?:.ύτ-ην αίτίαν, παρομοίαν αLΠjσtν
r:ερ r. συστάσεω ς πocλcι ιo''ί με ~ oλι:,γ~ 7~ZI"j'~ σω μ :χ -:ε[ου έν Bόλιr ( << Έ κ κ λ -η σ ( α » '1 9 34 σ ..
305-3 06 ). κχ-: α. με-:χγΖ')εσ-'Οέ::τl α ε7ιο:.ί.ο,,'lα') '1) ϊl) ρuσ ις πlΧλIΧΙΟ 'l]μερολογΙΤΙ%ΙCJν OργlΧν ώ­
σε ω ν έ7uγ-l ανε v άϊ:'lτrΟF ε·j μΖ..rr, ώ :; έ μ ;3:ί.jj~Ο'J σ ct « εΙς τον κίνουνον της κα τατμ-ήσεως την ~ ύ­ ..
το%έ ψαί.ον Έ %Ζί:φ Ια') ,,:,r,; 'Ejj, i l) o~ » ( Βλ :iγόρ εuσιν Κ . Γεωρ γι ,:ίl)ο'J εν: "Έ % κ λ η σ Ι ΙΧ>}
1934 σ . :2 32 ). ' λν 'Ο ιθ έ'Ο ω; b '1';:')'J ;;γο ; Έθν . Πlχιl)εΙlχς Δ . ΧlχτζΙσκος εν ~τει 1935 ύπεστή ­
ριζ ε') oτ~ εΙν :χ ι σj,) 7χγ :.L:Χ7~Ζω; ΖΧ 7ωΖυ ρ ω μέν ον το όικαΙωμα. --:ων παλαΙΟΊ)μερολογLτων πρ ο ς
ελευθέραν α.σ-/."fjσι'J ",:{~ν θ;;:r,σ/.Ξ·j-:ΙΖων α.ίΥ~(7Jν χcι O-ηκόντων, οιατ/ ρ-ησιν Ιοίων εύΖτηρ [ων OL-
κων %ΙΧΙ σύσ-: α σ ι') Σ·Jίj.όγ ων ( Κ ω Δ Ι Σ , 1935-1936 σ . 39 7- 39 8) . ουτω %IχΙ χ ο 'C Ι) α ς
εν γνωμ<Χτε 'Jσε ι '7'1jς 30 -9 - 1935 %ΙΧΙ Λ . Γιl)όπο uλος Χ. 'Λνl)ρουτσος ­
'Α λ Β ΙΧ μ β i τ σ ο ς - εν : "Δ α<Χστι%"η» 1932 σ . 32 . Κ<ΧΙ ό Κ λ Θ ε ο Ψ ΙΧ ν ό π ο u-
λ ο ς ύπεστ~ρι ζεν 0 7Ι «οΙ :ίΖολου θουντε ς το παλ. ~μεpoλόγ ιoν ουναντιχι νχ ένΟtJνταL εΙς
θ Ρ1) σχευ,,:ιχο υς Συλλ όγο uς &νεγν ω ρ ισ μένου ς ύπο τοϋ Συντάγματος χωρις -:0: Διxα.στ~ pια.
να ΟΙJνCΙνται ο υτε να. άρν-ηΟ(;')σι ",:ην εγχρισιν Κιχ τιχσ-;ιχτικων το ιουτων ένώσεων , οϋ 7ε νoc
διlΧλύωσιν ιχυτα.ς» ( Βλ εν: τ ο λ ' ΠlΧνελλlΧl)αoν . . . σ. 23).
 217

4. Καταφυγή της 'Εκκλησίας ε ίς την δύναμιν τη ς Πολιτείας προς

περ ιστσλήν , διά χρήσεως μέτρων β ίας , της άνταρσίας και περαιτέρω
οξυνσ ι ς τής κατασ τάσεωξ .

t:I-I ά.ξίωσ~ς ~ων ΠιΧλ:ι.ιo ~ημεpoλo γ ~7ων Οϊ:ως τελώσ; ,:"α 7~ς λατρ είατ; α.υ--:ων
&χωλύ7ως 8ισ. κλΊjpικων '7'ijς κσ.νονικ'ijς Έκκ/:ησίας έσημείου δπω σδή ποτε νέαν
φα σιν έν -τη έξελίξ ει του παλα ιοη με ρ ολογ ιτ υω ύ ζΊj'7y,μα .oς , α ] έκ ":"Ίjς όποί::ι.ς
έπιπτώ σει ; έγέννων &ν-η συΖίας περισσότερον εΙς 7ην Π ολιτε ί αν .η εΙς 7Ύιν Έκ­
κλΊjσίαν. Ή [Ϊ ολιτε ί α διαβλέπουσα 8ΊJλoνότι 8ιαιώνισιν ,:,ου ζΨ'Γιμα70ς έπt
συνεχε'!: βλάβη '7Ίjς έθνικΊjς έ'Iό7ΊJ.Oς , 8 ι' &ποφά.σεως 70υ Π ρωθυπουργου , ωρισε
7pιμελΊj ΈΠΙ'7ροπ-ην &παΡ'7ισθεϊσαν έκ "ων Είσαγγελέωτ; '70υ Α.Π.Κ Γεωργία­
80υ , 70υ Kσ.θΊJΎΊJτoυ του Έκκλησ. Δ ικ rι. ίoυ Κ Pά.λλΊj και '70υ Δ/ντου ΘΡ'ησκευ­
μά.7ων '70υ Ύπουργείου Έ θ'ι. l1αι8είας Λ. Φιλιππίδου 32\ εΙς 'ην &νέθε70 7-'r,v
,
συνταξ ιν
... ~, ,
σχεοι ου νομου επ ι .υον τοτ;
' / ' "
'70 προ
βλΊjμα. ' IJ~ ' Ε ΠΙ7pOΠΊjι,
, εν
-
"'(Ι
,
ε ΙΙJ'ι "Γr.-
"

σει rJ.1J7'ijς, προϋτεινε ,,·ην αUσ'7'IjΡσ.ν έφα ρ μοΥην ':''ij:; κε ιμέν ης νο μοθ εσ ί α ; 322 -:6σο'ι
8ισ. ,·ην σφραγισιν παλαιοημερολογιτικ ών 'ια ων κrι.ι ,·η,ι 7.π?γ 6 Ρε ·JG Ι'1 [σP '~σεω ς
νέων , δσον καΙ δια 7°lιν ΠOC7α ζι'J --:ων Ζ ~ θΊί ?·lj μέ'J(ι.)'J Zi:r,?~Z Ctl'J -:ω'ι θ :"' IJ': ~'J-: :Ζω ~
έξU7:ΊJΡε-:ού'J,,:ων -:Ο'J ζ 7':α:i. ~ ~ο"~ με? οί.Ct ... [-:1:;; : ~·I v.J·J a·JX~ "..l(; :: ,: ':1 ;; -: Ζ -" 1'," :l::X 4

.. ,6-
....
ρευ σιν ,:οις zχνo ν ~z o !.ς
- ( - .,
~ Z ? Z 'J G!' ~ ;:(ι);;
(
I.. Ζ
'
~ r., :: ~ Χ-:7 Ιι-, Ι:; ~ Z X :~Ί
-
-: ω Ί
- .
-: 7J . z ~ rJ ·r, ,!Z F fJ l . tj"I' !.-

των και π ρ ο ς '7.{J'J ό t :χ ί:JG ~'J -: W'J ;: 1. ί. J: ~ '..ι.,, ~ :: ..... λσ".-~ -;:Ζ.{;J, ~ '... j.i'..ι "-(u'.ι 3:?3. ~ H ό'j'.ι :χ μ ~­
κ~ οϋτωτ ε tτ:ε!:" x:j--:-r, i'I-; :μ~7 Ι~);: ~Ι:; ~ ;; : -".;; Z Z7 :Ι:ϊ:1..:; ZΙ .. ~ .. "'>J Ξ:-:-'/JΞ: ~G Χ '~;: ;'.) 7"~ς
Κβ '
υ ε ρ ν ησε ω τ , 7':7..ρ7.
" 7λ~ ;:Ξ: ; ~
- ,:Χ'/ 7'..θ Z7 r..,
-; r:..ι '.) J - : : ,.... "' - Ξ: ..: :;7=:: :Ι;
. - '·.J ;: r..ι σ-Ι Ξ:. G Ξ: ~ ς ,
7. J7"f.;

εις &ς φαίνεται Ο'7Ι ένέμενfJ'l Z ~ Gi7~ ~r.., ..ιί. : ·οι 7 Χ . τ :ι : ; i..ι ; %2. .. : ~·IΞ:'; a ~% :t. C; -; ~% (; ~ λτι­
τουργο] και l:ί.λλι:ι. 7~ς Πoλ~'7Ξ: [ :ι.; ~ ; ".':t.'.ι 'Χ 3~-t .. ί:.ι ·r ·-r :; ~, Ζ : '; 7"ςι Ξ:% ι3 '.J'j ~'1 a~ 'Y.'7C1.Y (~ 'J
\ (~ .... , .... , ,~ , "" ., , ...
και OO ~lJγι ων αU 7"ης π ρ ο ς 7 Χ 7.. ? μ lJ ό ~ 7.. ,..,;-".' '".1.', 1.. -:: ~ ; :;-: : :ι . ..-~ι:; .... .ι 7"J Z 'j '1 ;:ΧΙ.7..ιοημε-

λογιτυτών ναι'";:,ν, προς &πέλα σ ι'ι zt:; ·'λ ·: . ~O : ,_ ~ -: ί;,., i-/. ~ ~ ~', ~~μωμ ένω " &,χκ-;ων
κληρικων κα t π ρ ο ς σύλλη '~ιν ,ω,ι tz p '.I;: ~ ZX-: 'J·.Jr-: w ·, κ χCj'l; ρ -r, μ έ',ω 'J κ/:~ρικων 325.

321. «' Ε r. r. λ ΊJ σ [χ» 1932 σ . 39 ...

322. Βλ 'Ι . 5 1 8ί/ 1 9 2 3 :Χρ θρχ 10 Ζ :Ι: : 11. Ζ::<: ::<~ : '.1', ι ; -;., .j ~ ')'I-; :ίγ μx-;oς 192 ί .
323 . Βλ. το ΧΖ [μΖνον -;'ιjς Πρ:ί;Ζ ως -:-7,= Έ ::Ι -; :'J 77, = i:-, : ι, Ε Ζ r. i. -Γι σ [ χ » 1932 σ.
39'1.
324 . ΊΙ σxzτ:χ-~ :ίπόφχσις έλή",θη i:-J -:-'. 7 .1 ',:03;::::< -;.,':; ' Υ::Ο') ργ ΙΖου Σuμβοuλίοu τ/ς
30- 10- 1932. Περι τ(;,ν :ίν,ιθέτων :ίπό ΨΖ ω'ι ~"·JίΣJ -;ω" . ό: Ζ :ι: σ , :Ζ ων Χλπ . βλ «'Ε r. Ζ λ '1)-
σ ε cx νη 19 32 σ. 438 &ν,,:~γρ&φoυσ~'I ~) ;:~ 'Jz;:: ~ μt.J {~ ι:Jl.z-; ~z~,) σχόλιον τ-ης «' .ι\ ν α π λ ά­
σ ε ω ς» 1932 σ . 3 2 ί. Έν ,Ο')το ις zT.zz·J έΖ -;~;: ·;ft~ -;.j-;: χ χ-: :Χ -:-~ ς ΚυβΖρνήσΖως .1; μομφη
Ο ΤΙ bJ 7n
ύ7:ε ρ Χγ:χ.ν &νεχ-:-ιχ"Ω χχΙ Ζ-::Ι Ζ ΙΖΖΙ 'X,j7r,~ ~J".I.'J-; ~ -;fj~ ;: ΧλΧ ΙΟΊι μερολογΙ-: ΙΖοϋ σ--::Χσει ,
είχε πεΡ Lα;γ&γε~ ε~ς &-:-OV (OC'J ~O -;:ερ Ι ;:ρ oσ-; xσ ~ x:; 7r,~ Ξ: ::~z ~x-;')ό σης Ο ΡΤι σΖε (α.ς '70υ Κρ;iτους
α ρθ ρ ο') 1 ':"ou Σuν,αγμχ,ος ( Βλ. « Έ r. r. ί. ''ι σ ~ :ι: 'J» 1933 σ. 112 ) :ίν εΖθΖ"ίσχ ιιBι;:λiίς
τελετtXς XXL Βιχ[ρεσ ιν ένΤΖυθΖν τ ω') πισ,ων » ( ~ 'I θ. Χ ν ω τ. σ. 1 13 ).
325 . '1'π. :ίριΟμ . 58900/ 31-10- 193 2 ~γγΡ"J."'~'J ':"0 ;; ' 1';: ο') "γο;; Έ θν. πχιaε[ας πρ ος
':"0 '1';:οu ργΖ"ίο ν Έσ ω,ΖΡΙΥ.ων. Βλ ':"ο υτο έν : « Έ r. r. λ 'Γι σ [ χ» 19 32 σ. 395 - 396.
218

Παρα/λΓ,λως συνιστάτο , Ζα, ' άπό ? :χ σ ιν -:-0::> 'Υ πο υ ργ ικο υ Συμβουλ ίου,
" C{) μεν "Γπουργείω ΔΙΖ:χιοσ υνη ς ή ύπ α -:-ω 'l o~z ε[ων () ΙΖ:χ σ" ικ ων άρχων κίνησις
,ης
- " " Ι
οιαοικασιαι; '" ι ,
προς -
οιαλυσιν "ων πα ' / Ζων
- , - f
G'JJ.I.ΓJϊω'J ,/, 'C{)
-
ο
'"
ε '-r" πουρ γειC{)
f ' Er'
'ςω -

. ερ ικων 326 'ή έ'I~ρ γε ια " ων δεόντω ν ()ι:Χ -:'(,'1 &πχγο ρ ευ σ ιν έξ ό () ου έξ 'Αγ ίου
'Ό ρ ους Ιερομον:ί.χων κα ι μον rl:χ.ω'J 7,ν ευ άδε [ :χ: ,
Κατ:Χ ταύτα αΙ κα,α()ιωκ" αα ι άpz x ~ &'/ εί .:ί.μ~x'/oν ν:Χ άπαλλ& ξω σι ",ην
ΈΖκλησίαν άπα τη ς μαστιγο τ; ,ων πo~z ~ί,(υν '~ :λω -' ΞΖ μ ε -:α ί.λευ" ων "6j; λα 'ίκης
εύσεβείατ; κληρικων και λ:Χ'ίκων, π:χ ρ :Χ ,ο γε-:ι,'I ;J : r.: -:: -:- :Χ X'~-:":>' ΠΟ') μέτρα ληφθέν­
τα κ:χ~ κατα το παρελθόν , μαλλον 7:ΖF ~i::-:i.:Ξ: ~ Χ~J 7 ~ ~·;ι7'rι μ :Ζ. 'Εν τούτο «; και
τα μέτρα ταύτα gμειναν εν πoλλo~ς &'1Ξ 7' ;. ~ !J. ι:. G7'7. . ί.6":(;) -:-(j;:; εύαι σθη σ ία τ; των
πολιτικων ε~ς τcXς λα:Cχ.α ς πι έσε ιτ , t,)c:) "{j "E zrj:r:,; ~ Z ό~ Ξ: 7'~:-:f'j'J 70 πα ραπονον ΟΤΙ
«δέν εΙσηκούσθη παρά -:-ων έΖ:ί.σ,ο -: ε Κ'J; ερ -r'.σεω-, . -:'.J~'ι:χν-:[ον ()ε ετ'()εν ύπο ­
θαλπομένην ",ην άντίστασ ιν -: ω ,ι tZ :.LE-:Xij .E'J-:c';j·, -:~ ; ε '~ σε ~ε [ :χ ; ,ο υ λα ο ύ» 327 ,
κ :χ ι (),η και ()ι:Χ τΊjς ύπο "6jς ί()[ :χς ,γ,: Πι,ί .., -:- ε[::ι. ; &-/ :Χ' ,: ,:;π'/;; , ~ ; διωZΊί, ιzΊjς κα ι
ποινΩ{Ί'ις νομοθεσίατ; τ~ ς χώ p α ~ : 7:7. .::1. -: .~ ·~~';;~G ::Xμ Ξν(ι'l . έν -: :ι: ~ ~ σχέ σε σ ιν Έκ­
κλΛησίας και ΠολΙ7ε(ας , σz~ μα ~ ιj ;: Ξ~ 'ς:-/6 ε~ 7fι ') σ'J'J Ο ΡCι μ·~·1 7fι ζ Έ%κ/ ~·rι σ[ ας ύπ ο
τη ς Πολιτείας εΙς έzzί:φ ~ y. σ -; ~z~ : ,",,'J σε ω :: έ7: ι()~(~ ξει ς 328.
Π ρ:ί.γμ:χτι, ή οξύ7Ίί ς , ';',,1 7: ρ v σε i. ::f. μ~ α'J:::ν ι'.ισ'lJμ ~ρα ι "ο παλαιοημερολο γιτ ι­
κον ζ'Γ,Τ '!J μα, λόγω Ζα ι '7~ ς σ')'1εz~ζ(,μ~,1γΊς πο λΙ,ΙΖης ωJ70υ έκμε7αλλευσεω ς 329
έγέννησεν άνησυΖ[αν ε ί ς 7'r.'J Kυ β~ ρψφι'ι , ~'7ις ύπαναχωροϋσα εΙς δσα εΤ.χε
προηγου μένως άποφ:χσ [σε ι , πα ρέπ:::μ ψε '70 δλον θέμα πρ ος νέαν μελέτην εΙς
,~ν έκτ:ί.κτως συνελθούσα ν άπο 1-'14 'Οκτωβρίου 1933 ΙΣΙ 330.
Έπι του παλα ιοη μερολογιτυωύ εΙσ'!Jγ+ιθη ό :Μητροπολίτης Φωκίδοτ 'Ιω­
ακείμ , Ζατ:Χ τ-ην συνεδρίαν '7'1jς 10-10 -1 933 παρ ισταμένων 58 Ίεραρχων , προ-

326. Βλ. τα ύπ' αριθ μ. 58898/31 -1 0-1 932 κcΔ 5889 9/ 31-1 0-19 32 εγγρ αφοι έν : «' Ε κ­
Υ. λ ΊJ σ ί α» 1932 σ. 396-39 7,
327, «' !ol κ κ λ η σ ί α » 193 3 σ . 11 3. Παρ ό μοιον παρ άπον ον κατα της Πολιτε ίατ δ ιε ­
τύπ ω σαν και οί έν έτει 1935 παραιτηθέντετ T~ς ίi> ιό ΤΊJ'ως αύτών 6>ς Συνοi>ικ(Τ)'1 τρεις MΊJ­
'7? fj;:ολΤΤ~L , οΙ fΙYOp ιx.:; ΙΙ Ρ ΟΖό π ι ο ς , Σά.μου E ίpΊjνα~Oς Y.,Clt ) l\χ:( ρν αν Ια ς "Ιερόθεοτ , καταγ­
γΖ[λχν,,:ε ς έν τ(}> έαυτώ» ύπομν"'ι μ'Χτι Ο Τ Ι «λ ίαν ενωΡ Lς Τι ΙΙολΙ7ε Ια Υ, ρχισε να κάμνη πολ ιττ ­
%" ι'" zxt Z:7:'L τοϋ σπουδαιότατου τούτου θ ρ η σΖευ ':' ΙΖου x Ctt έΟνι%οϋ ζ'tjτήματος. ουδέπο τε
Tjeti:r,az ν-Χ έννοή ση 0 7 Ι αΙ Ορ"ησκευΤ ΙΖαΙ παραΒάσε ι ς του 'Έ θν ου ς άπο,,:,ελουν την συνοχήν
'":V'J. -::-; ;:ν ε'Jμ :ΧΤ ΙΖόν του β ι:ί.θ ος Χ,αΙ έπ εξεΡΛ (ά ζοντ α. ι Ζα Ι συνε χ ίζο υν -;"1;'1 ψυχήν του» ((( Έ χ ­
Υ. ί. ." c; 1 :υ> 1935 σ. 1 71 ). Βλ. και σελ. 241 tπ . το υ πα ρό'l70ς .
3 ~:"). Q-J -:-w %:ιΙ Ι\: . Δ "Ι] μ "fJ τ Ρ α % ά χ Υι ς , tl1 νo μ ιY.:~ j/.α r. zαν (NΙΚ"~ θέσις των Πcιλ!
7 (7),1 Ζ-ι Έί.ί.Xδ~ . « Δ ~ κ α σ τ ι κ .~ )) 1 932 σ . 163. Π ρ βλ. Ζ'ΖΙ \γ a Ι t e Γ , ΝΙ a n u e Ι du
dr oit ecclesiasti01ue π η . 44 .
329, Ι\::Ι 7 Χ 7 X~ ?Cι'Jί.ε'J 7 ιΖ Χ ς έΖλογας 'Π.ι;:; ΣεΠ7εμβ ρ ίου 19 32 κα ι του .Μαρ τ ίου '1933
ά.νεz~γfι θ-'ι 70 ;: χi.:l: ~ '"j·'ι μ Ξ F Γ;i.Γ./'( ~7 LΖ 6'J , -ίj δε ΈΖΖ),:ljσΙα έθεα-;ο τ-hν ΙΙολιτε Ιαν ν α αν,,: ιμετω ­
π Ιζ-n 70 ζ-r, -=-r, μ χ « 'J;:~ -:~ ;:~ ~σ μ:;( ":0 1J Ζ:Ι7αρ ,,;;,ι σ μου τ(7Jν πολ ιτ ικων Τfj ζ δυνάμ εων » , ( << ' Ε χ­
κ λησΙ α )) 1935 G . 1~ 1 ),
330 , ((' E κzi.'"σ ~:ι )) 1933 σ. 313 .
 21

τε ίνατ; 7cΧ χα7α τ"~ν κρίσιν του , προς έζOΙΚOνόμΎjσιν '7~ς κα~αστάσzως, μέ-τρα 331
Ή ΙΣΙ , τελικω ς ελαβε "ην έξη ς επι ,ou π α λαιοημερ ολογιτυωύ &.π6φασιν :
«'1·1 ΙΣΙ εμμέ'Ιει εΙς ,ο δ ιωρ θ ω μένο'l κα ι ΙσΖυ ον 'ίj μ ε ρ oλ6γιoν κα ι &;;;οφ ασ ίζε ι
νχ παρακαλέση δ ι ' εγΥ ρά.? ου ':-+1'1 Κυ βέ ρ'ιησ ιν ο;;;ως β Ο'ηθ-r,σΥ, -; ·η,ι 'Ε κκλησ ίαν
ε? αρ μ 6ζ ου σα το ύ τ; χεψέ'Ι ου ς '1 6μQuς , 'Α πο φα σ ίζει ώ σαύ τωτ; '1χ &.;;; oί/ισ-rι ΈΥ/.ύ­
Χλιο'l προς 70'Jς &'πειθου'l-:α ς , ϊ'l Ο'. δ Ι:Χ Υω, ίσ'(j αύτούτ , χαλο υσα τούτ ουτ; να πε ι­
Ο α Ρ Ζ+Ι σω σ ιν εΙς τ'η'l ' Εκκλη σ ί α 'l » 332, Γl ρ o,? αν ως 'η &.π6φασις αυ-:η, &.πορρ ίπ-:ου­
σ α πάσαν Ιδέαν επαναφορας ε'l ίσΖύι ,ou ;;;αλα ιου 'ήμερολογ ίου , υ ίο θέτε ι κ:χτα
βάσ~') 7·~ν ουναμΙΧ"/j'J λύσιν '7ης , δ ια --;ης 7:ΡΟGφ υ*l( ~ ς είς 7ά.ς ΚΖιμένα ς , -r=zpt 7:ΡΟ­
στασ ί ατ; 7ης ε;;;ικpα70 ύσϊjς θ Ρ'f)σχε ίας εν 'Ελλάδ ι , δ Ι 'Χ7άξεις , &.'17ιμε7ω .. ίσεωτ;
7 0 ::i πα λαισημερ ολογιτ υωύ ζη7r,μ'Χ70ς , 'ή70Ι λύσιν εζα ρ-:ω μέ'ΙϊΓΙ Χ:Χ7α 70 μέ­
Ύ ισ'":oν Χύ'7~ς μέ ρος έκ 7Ί) ς 7:0λιτει αχγι ς συνό p o μ~ς , έ'ί~ .'ι μεν προσπαθε ια 7':ρος
οι αφ ώ7 ισ ιν 7ων πεπλανημένων πε ρ ιω ρ ίζετο ε Ις μ Ι αν ' f'=''('ΚUΧλι ον , .~ οε &νcι.φανε~­
σα έν τοΤς κόλποις ,,:,~ς ( Ιεραρχίας διά.σ7ασ ι ς άπό ψεων 333 πα ρέμενεν ,χν ΖΙ) 7~ ς

33 1. Κ ω Ι Σ Ι, 1933- 19 34 σ. 47 . '1·1 ε;::Ι:Ζ'Jλω Ο'ίj σ :ι:σ :ι: G')~·ίj --:-r.σ ι ; .j :-:-;:, ~ ~ ~ f}J ~ ίj.ώ ­
ό-rιζ, ~Iε ρ α pzων τ ιν ων i7: ~ με ~v χν,,; ω'J επ ι '":'f,::; 'Υ.ν'Χ"' .'ΖΤ,-:' Z;::X 'I ~~ ~ 7 Χσ~ (o}: 7r.ι::Ι ~i.fj'.J ~"r.:-ί; :.ι:χ. 7 ".ι;
Ζ ; {π:αρ χ.η ς, το σ ο ότ φ μ Υ.J.J.'J'J ;) σ(~ .;' γ:;:·ιr.ιμ έ·n~ -;ι:J. ~ ~ι:ιi.'J~,I~:ΧΖΊ~ :-Ι ~ 7:χ.:'''.ιj:r. 'J j·Jza·... :x. ~ ~ 7r... ;: ;; Ι:Ι;
τ.~ν :x::; τασε ι.; ε ίσα . ..'ωΌ~~ ς Ζ :χ ~'J1J7 fj μ ~{";",)'J z.J -:-[. Έ z:/.λ.,.ι:; ~:x " Ι)~ -'1~ -: :'", -:,.ιX: ,,: :x~ h :X GG ::I,/a ~ z [ :x. ::;
]~ Lρ "rι'JJ.LΌς , Δ -lj μ"rι7 ;; ~ :i Ο'.ι ; Γ~ ;: μ ::I·I;.ι ; z :x.l Έί. ~)J Ξ :,....-... -: ι:.ί Ξ ι:..ι .; ~ ( ..':.: ,."' / :'.ι'; -: : 'J .ι :' :x i.Ij·J -:-'.'1 ~ ­
:πσ Φιν ταύτην , TIFo::; 7~ ν x ;: 'J '~ ~'J tj:.lΙV ; -: 'Χ".; 7"(,"1 T,.ri ":.(./ r, -:'.. -: ·.~ ~ J 7'J 1 -: (J "J ( Ι ~ F ::Ι ~ Ζ ώ'J, δ ε ­
δομέν ου δ τι το "Γι μ ::: Fr.JλV".I~:ΧΖ ~·1 ~". 7f",l.X ~ ~ ~ :~ : -:,.... >:....... _ Ί Ξ: :::Ι :Z.x ~" 'J J :Ι~(:J'Jω ς ;: ρ ος
τ=ρσγ:::νε στέρ ας α..J 7ί'j ς i;:r.ι?i a::: ~ ;. "'.Ο"Ι: i.Ξ:i: ... .l?:'ι'...~ ~/. ι Ξ:'...... . _ _ • -: ί-..'Ι ;: Χi. :r. ~ 'J"Ι~ μ Ξ:Ρfjί.vγι-
~ ων συ ζή:"fJσι ς εΙΖ::: 7'~ ν "t-rl 'j ~:X'1 ~ -:~ ι ό Ξ:"'1 -:: '.. Ζ Ξ:: -: :ι . -:'j : ΖΧ -: " Χ-; Ζ-ς,ι ~"ι 7'~ μX 70ς &λί.~
-;:ε ρι. 7ης έ ξo~zoνo μ"fισε ω ς 7r.::; Z:X 7x σ -: Xι:; ~ ( .ι '; _ -:.. . . : _ ~).zz.:_<:.J -:x -: . .ι.J ·~\ ~ Z: Ξ ;: ;: r.J' ) 7:ροβ :iν-:-ος
είς δ-ήλω σ ιν Ο Τ!. -η 'ΕΖΖΊ:r,σ [ 'Χ ";' :.1.(";]'1 οΞ'1 i;: :ό : ι .ιΖΞ: . Ζ:Ζ. .... -: .ι. .Ζ ';. Ζ Χ: ~ 7 : Ζ..ι ;: xσrι πε ρ ιπτώσε ι
H-;r) ζ1j τ/μα του -ίj μ ερoλoγίoυ ο .jΟ~ μ Ι'Χ·1 V / t 'J '.'1 t-/ ~ : -: : .1 .; -: X~ Ζ:Χ ~·J'.ι -:".Jμί. χ :;» " ) Εν τούτο « ;
ό -;"1;'1 αντ ίθετ ον απο ψ ιν πεισμ όν ω ; .j ;:') cr :-rj~ ~~ W ·1 _ I~ -: :'''' -:'Jj .-:-",; Κτσσανδρε ία τ Ε ΙρηναΙος ,
π ρ ο βαίνων περαιτέρω, έπέ ρ ριψεν έ;-:L --;o:j )A. FZ ~ ~:-: -:'...... Χ ; .J ~"'J G 7 rj:.L Γ.ι'J 7~~) Ζι;Ο .Jν"l'jν τ7ις ο"η ­
μ ~οu ργη θε ί σ"Jς &νω μcίλo υ έν 7!ι ' Ε ΖΖί:'ι σ Ι?- Z :I. -:X :ϊ-::X ~ ~ι:..ι :" ΖΧ 7"ς,I'J ~-r, σ χ ς ,,:,ο ύτου 0 7 Ι εΤνα-ι.
ό αtτι.ος της z:χzoo x ι μoν ί~ς , π(X ρ ,χσzε TΧ~ (')" x·~ -;;. . ~ :-'J J ~ ~I ~ ~ :X F Z X ; z ~ :; 'Jϊ:ΟΖω ρ ή σε ις . '.Α. ϊ:et:ν­
--;ων εΙς τ~ϋ-;·(X ό 'λ. ρz ι.εϊ:/~ o ς έδ"ίι λωσ::: 'J ~ 7: « ;: ~".ιzxλ Ξ~ i ;: X'/ 7 X :; '70'~:; ( !ε ρ iΡΖα ς ϊνα Ο-ηλc,'.> ­
σωσ ~ν α.ν ϊ:Ο7ε 'To ~oϋ,,;όν '": 1. εΙσ-ΙΙ 'Γfι 0"η zr::; 7 ~', x )) JΛ Ξ:"/ ~~('J'J ό' i -:ό ν ~σεν 071. «"';0 ζ-r,'-;"'η μα τοϋ
';,μερολογΙο'l είχεν &"Ο 9ασ ισθη ;:ρ ο 7ϊj ; ~ ί ; , λ~z : ~ ;: ;:', '1 μ Ι~ Ο 70ν ίiX; αύτeιυ , δέ Πολ ι ­ 'r.
τε Ι:ι: εIχ~ Ο έ σει εΙς εφα ρ μογην ,ο ..eιλΙ7 ΙΖ;J'1 7 ', Ι ',':>",, )) , Κ ω Ι Σ Ι , 1 9 3 3 -1 9 :Η σ . 50 -5 1.
' Ε r: ισ τ/ ρ Ιζ ων την Ζ :ι:τα των Ζ:ι: ινο το μ ι ω'l θ έ σ:'1 :Ι:'>,,': Ζ :ι:ί --:-'1,; 'ΕΥ.Ζ λη σ ίiX; ό 'Α ρχ ιε π/r:ο ς
Χ ρ υσόσ,,:,ομο ς έπεΖΙΧλέσ Οη 7"ιjν μ-Γι άναγ'J C:J~ι σ ~'J -:(~·I .χ~,'~.li. ιz xν 1.z.("δ ν Ζει.ροτ οψ. ων , β εβ caώ­
σας 0 7Ι -ίj )ΕΖκλ"ησ ίιχ "ιj μ ων «οϋ7ε &.ν Z:....ι~) ρ ~σ~·I . ,..ι ·~ 7 ~ ;: ~ r:ι ZΞ ~7X ~ ν:Χ clν:χ γνωρί σγι -;0 χυρος ,,; ;;)ν
εν λόγ φ χειΡ ο ,ον ιι';)ν )) ,
( Κ ω Ι Σ Ι , Ι 9 3 3- 1 9 :1', σ . 'ι 9 ι . Βλ . Ζα ί « ' λ 'ι λ α σ ι ν )) 1 933 *..
σ. 161 .
33 2. Κ ω Ι Σ 1, 19 33- 193 ', σ . 63 .
33 3. Κα,α --:-Γ,ν αυ,'iιν σ'lνε δ ρ ίαν 7'1,; 10-1 0- 1933 εIzeιν δΙ:Ι:9 iX'IΥ, σ:ι:φ ω ς αΙ &ν,ίO ~ ,αι
πρ ος ":"'~ν πλει.O ψΊJ 9ίαν -;{-:)ν Ι Ιεριχρχων ά 7': ό Ψ~ !.~ μι.Χ .; :J. LΖ Ρ i ς με pΙδo~ '...~ρ χ ~εpέω ν, μέχρ ι ση­
μείου ωστε εΙς 'Ιεράρχης , ό ΛΙψρ οr:ολ [,"~ ς Θη βι';)'1 ~ uν± σιo; , ν α δηλώ ση δη μοσ [ e; ο τι ,6\
πρέ πει. ν α επανέλθ-rι '":0 πα.λχ ιΟν "ή μΖ ρ ολ6γ ιον "~ &λλ ω ς ~ύ70ς Οχ εύ ρ εοη εΙς τΊjν ΟIJσάρ ε σ,,;ον
220

οίασS~τ:οτε ά.ν-:- ψετω πίσεως , 7:=ι.ρα -τ-fιν σο βαρό-τ-ητα αυΤΊις και το υς έγκυμονου­
μένους κινaύ'ιoυ ς. Ή ου'ιαμΙΚ'ί;, οϋτωτ; είπεϊν , ά.ν-: ιμετώπισις τ-ης καταστασεω τ;
ύπο -;-Ίjς 'Εκκλφίας 334 sεν έγγυ7.το τ'η'ι 7: ρόλΥ) ψιν των έπερχομένων Sεινων . ΑΙ
λύσειτ; της οΙκονομ ί α ς εΙχο'ι &7:0κλεισΟΥι , και &νεμένετο παρά τ-ης Πολιτε ίατ;
Τι λύσ «; το υ πρ ο βλ-ί; μ=ι.το ς 33 5 .
Α] ά.πο φ&σει ς -:-7ι ς ΙΣΙ του ετου ς 1933 ετυχον έπιδωαμασίατ; παρά -: :ης
έν Κωνjλε ι Μεγά.λΊί ς το;:) λ ρ ιστου 'Εκκλφ ία ς 336, εύελπιστούσηξ «δτι α] ά.πο­
φασε«; αδται καl τ :Χ κχτ:Χ τ αύτατ μέλλοντα να. ένεργ-ηθωσι θα ά.ποφέρωσι το
εύχΤCΧ~Oν άπο'7έλεσμG( ;: ;; ο ς 7αχ1J'J καt όριστυων τερματισμόν '7~ς λυΠΊ)ρας κι­
,,·~σεως, .ί)'7 ~ ~ τόσον μωμυ"l ϊ= ρoζενε~ είς τΎιν εύσέβειαν καΙ ~ν μόρφωσιν 7Cιϊ>

θέσιν έν &νάγΧΏ 'Ι Χ 7εΟτ. έ .. ι r.εφ:λ'ij; -;Ίj; όμάδο; 7ω'! π αλαιοη μερολογ ιτών , &δι(Χφορων δ ιχ
τΧ συμβησό μενα» (Κ (;) Ι Σ Ι , 193 3 - 193~ σ , 59- 60 ). Ή δ ι(Χ):ιιφ θείσα. μειο ψηφία: , φ ρ ονοϋ σα:
δτι βεβιασμένω ; χα: ι r.oc τε σπευσ μέν ω τ εΙσ'ί)χΟη έ'! 7η ΈκκλησLq: το διωρθωμένον "Ιουλιαν ό»
(Η μερολόγιον , ΧrL,,:,ελόγ Lζεν , ώς έλέΖΟ'η , εuθύνας κυρ Ιως ε ις τον Άρχι.εi:!πον Χρυσόστο μο') ,
χαΙ μη πειθομένη ε Ις ":"ας περ ] ':"οϋ :χ.ντ ι,θέ-;ου , ό ιαβ$~α.ι(~σει.ς αύτοϋ , ένέμεvεν ΈV ' τη ά.ϊ:όψε"
ταύτη , μηύΠΟ Υράψα:σoc μάλ ιστα τότε το π piJ; την Κυβέρνησ ιν συνοδυων εγγρα-,?ον και τας
πρ ο; τον λα-ον κ αι 70';; παλαιοημερολογ ίτα; 'Eγx'-Jr.ALOU; τ'ijς Ί . Συνόδου.
3 :~ 4 . Ταύτην ύπη"γόρευον OCφ' ένας μΖν α] περί ",;,οϋ OCριθμοα ,,:ων παλ α ιοη μερ ολογιτών ,
άπο-:ελούντων %ατα 7~ν «ΈΚΥ).:ησ(αν» «εύαριθμον» Ί) «ά.σημαντοτα-:-ην μειονό7f;";':.(» ( ( Έ χ­
κ λ 'ιι σ ί α- η 1933 σ. 32 1-33 8 ) πληρο?σΡί(Χ ι , ±φ' έτερου οέ r. μoc r.ρΧ'1 7';'; .. ρocγμ~7 ικότ/­
τος %Lνου μiν-Ι) αντΙληψις -:ων εχχί;ησLασ7Lχων «δτι ουχι μόνο'ι εν 7{, i?ZX(q: ~ Εκκλη σ Ιq: ,
ά):Aiι.. %αι Ζα:-; α ΤΟ ');; νεωτέρο υ ξ χρ όν ου ς , δτε εγένετ ο -ίj μ ε7 :t ;; ~ ,jθμ !.σ~ ~ ,:ou yι μερoλOΎ~Oι)
έν --=-n Δ ύσε ι , ,:x. ~ωνες ολοι ocπη 7ήθ-r, σαν OΙrι ν~ συ μ μορσωθώσ ι ;:;;r... ~ -;-'','1 ό ~&r,ν :lνΤ LλΊ'Jψ ιν οΙ
&ντ ιορων7εςη ((Έ r. κ λ η σ ί α»
1933 σ . 338 ).
335. «'Ε r. r. λ η σ Lα » 1933 σ . 322. « Χ. Σ ι ώ ',η Ι 933 σ. 63ί - 6 lι O . 'Ορθως έν
τ(~ έ-Υγρ ά φφ αυ-:-ης -ή ( Ι . Σ ,j'Jο οο ς ;:? ό~ ,:b'! ΙΙ ;;ω &.J :",:fj·.J ;: &,'r:ι'J z xt ':~'I "Ι'που ργόν ΈΟν . Παι­
δε Ιας xcxL Θρ -r; σχ.ευμάτω ν ϊ= α pε -:-fι pε ~ r)7 L He:i ~~z ;: ~:i 7:-Z ':fj Χ μ:Χ:: 7Γιμ:χ. μέγα κατά του μεγί­
στου άγαθου , 7~ς Ψ'JΖικ-η~ έν 6 7r,7Cι~ -:c,::' i. Χ'J::Ι . i :i'1 Z ~ ~ ~ [ X'I ii.Z'jezp Lιxv εύαρίθμου μειονότη­
'70ς , εσ-:εΡ 'ljμέν"ιν ;:ZP!.ZZtJ :.1.i ·I'J·J. Ξ;: :ι ~ !.Z:-1j T" Ξ: μ ;:ι:,ό!.σ7Cι ~ -~ ΖΟLν-1ι α,υ-:-ης r:ροσπάθε ια ϊ=ρ ός
Οι:t ,,:,Χρ:χ.ξ~'J 7~ ς εί:: -~ γr,ζ :-Γ, ~ ~ ΕΖ,j."ι G~ :Ι; . :i" :Ι·.~Jω ;.!. ~')μ tν Ο·j ε~ς α.ύτην του όικα,ιώμα,τος να
r.ocXT. 0 [ω σδ+' '''J 7Ζ ~ z ; z~ ~ Zr 7 Z i~ 'λ-:''JJ ~ O ; "'J ~ , Zr7Z αλλσΟεν β ε β α: Ρ η μ έ ν ο υ ς δ ι'
:l:ρ"'(!.ω'J .~ Ζ:χθ:ι ~;.tGΞ:(')·J Z:Ι~ Ζ:Ι7:Χ:-~':,,·J".J~·' -::Ι; :-;"1 i;:[στ;μον Έκκλ-ησ Ιαν» 'Εν οε τι'iJ ύτ:' άρ ιθ μ .
2~; 1/ 18/ 1.. - 10- Ι 9:~3 7 'JC'J', 7 ( ;) 7 Ι;) i ;-; z1I'J,/ei-/7L « π ρ ο ; 70υς Ζυσεβεϊ:ς χριστια:νους τους &-
zoi.fj·jefj~'/7 X; 7 ;.J Π ύ .. . Η :Ι Ξ: ~'ji.6·.,~tj·/ )) iur, μ Ξ:Lfj') 0-:1. « ό εν εLνα,t δυΨΧ'7 όν ... ν α έτ:ανέλΟη 'ή
' ΕΖ,j."ι σf:ι ~ ~ ; :-;" ; ;: ύ. :ι ~ X'I Z;' fj', 'ji/.J&.-r,G~'1 zxt ν~ οl.εγεΙρη σά.λον μΖ -;α. ζυ --:ων έκατομμυ ρ Ιων
&ο ελΥ ω,1 z;. ~σ7 ~ :ιν (;'ι . 'j~ 6;:r.J~fj !, 'i:I.fj·)·1 -;: ρ ()σ:χ. ρ μοσοη -ηOΎj άπο oεXα:ε";ΊjΡΙOOς προς το o~ω ρ ­
θω μέν lj'l (H :.1.z;; r.JX6~.~ ~'J·J » . ( <ι Έ Ζ Ζ λ '', σ [ χ » 1933 σ . 325).
336, ' Ε ,ι 7() ,j ..' Χ ; ,θμ. 1951 / 17- 10-1933 έγγράψ;> ~ίι70ϋ ό Ο Ιχουμεν. Πατριάρχης
Φ ώ--: ι ο ς ό~,χ a ;. ~μiων λόγων Ξz -xz ~ ζε :-α.ς άσεβεΤς έκoΊ'Jλ(~σεις «τ(:')ν εν πωρώσεΙ. νου χαι. καρ­
ό Ιας ε μ μεν Ι:ΙΥ7Ιι)'1 ε ~σi 7 ~ Z:Ι~ έξ~Ζοi.ουΟΟ1Jν--:ων --:α.ρ :Χ.--:τειν τον εύσεβ~ λαον Ol.~ των περι. Ίj ­
μερολογ ίο'.>
i; ZGZZXLW,l χ:ι. ί -;Ίj; έ'Γ/.λη μ(Χ τιr.'ij ς κα-τα τίj ς ΈΧΥ.λησ Ια: ς κ(Χ ι τ/ς ειρ~νη ς ,ίj ς
όλότ/70 ς σ7&σεω ; OC:J7W'ln. ( Α Ι Σ υ ν ο δ ι κ α: ι ΆΕ γ κ ι) Υ. λ ι ο ι Α' σ . 680 ). Τ ο εγ­
'Ypacpo') ,,:οϋ70 , ί.6γ!{) ':0;; α~ σ7η ρ oυ cιύ70U 1J ?Cιu ς , εκρ ΙΟ-η μη δΊjμο σl. ε1~σLμον Οια. τη ς «'Ε χ­
κ λ ΊJ σ Lα. ςη ( Βλ 7~ν {J..' &ριΟμ. 2535 / 2- 11- 1933 Συν03ΙΧ'~ν ' Eγ-Δr.λ ιoν έν : Α L Σ υ­
ν ο δ ι r. α: l 'Ε γ r. ') Υ. λ ι ο ι Α' σ . 680) .
 221

δρθοδόξ ου λα οϋ » 33ί . 'Εν τούτο«; iH') ά.πέ9<:ρον ,α α.,~να άνέμ<:ν<: ,ο Πατριαρχεί­

ον <:όκ,α~α ταύτα a ~O:. 7fιν ΈΥ-Υ-λ'φ [αν 'ί; μων άΠ07ελέσμο:."α . Κα!. τούτο διότι,
παρά πάσαν προσδοκίαν , 0\)7<: α] παραι νέσειτ 7Ίjς Έκκλ'φίας συν'ήν7ων πρό σφο­
ρον y-α λλ~<: ργ<:[CΧ ς εaαφος, ου7ε έξέλ ~T:O" οί «έσκοτ ισμένοι ,,"lj') συν<:ιa'φ~ν» 338

χα!. συμφε ροντοσκόπο ι άγιoρε~τα~ 7α ρo:.ξΙα~ 339 . "Αντιθέτω ; μάλ~σ7α οί το ιούτο ι

συνέχισαν ,-ην apiicr ~') αό,ων 340 οί a ' έ'ι 'Αγ . "Ορει (ιΖ·ljλω7α!.» επο:.υσαν το
μνΎ)μόσυνον του όνόματος του Oίκoυμ<:ν~κoυ Πατριάρχου προκαλέσαντετ ου­
τωτ; έν ,<j) ίε ρ<j) Τ όπω ταραχο» y-cχ!. σαλον , -τοσούτω μαλλον δ σφ a~έκοΨαν
πάσαν άaελφ~Χ'ljν έπ υω ινωνίαν προς 70υς έξcχy-oλoυθoυντας '10:. μν"ljμo νεύωσ~
τού το υ άόελ φο ύς αυ--: ων μον αχούς 341.

337. «ΆΕ χ χ λ ΎJ σ ί α» 19 33 σ . 35 3. ΤΟ ΟΙκουμενικον Πατριαρχείον, συντρέχον επ ι

"Γι πε ρ ι στασε ι ταύτη ττι ΈχκλΎJ σία τYj ς 'Ελλάδος , απηύθυνε προς τ·rι ν ΈλλψικΥ,,; Kυ ~έρ­
νησ ιν το ύπ' αριθμ . 1951 / 2 7- 10- 1933 Γράμμα , έν Φ έξεδ"ήλου μ έν τ·rιν ti O'J'J XΜ [xv με -:x~ ') ­
λ-ης των περ ] Ί)μερολογ ίου εΙλΊjμμένων "ηο" αποφάσεων , συν ίστα ο' r.: ;:ω ~ (( Z :l ~ ~'J -:Tι~ ;: ~­
ρΎ)ν'ης χα!. τη ς καθ1fσυχά:σεως της συν ε ιo'fι σε:(,) ζ τοϋ ε !Jσε β οϋ ~ i:xeι:j ΖΧΙ -:-r,~ ::ε ;; !.~~ 'J·JF Τ,G'ε ω~
-:'ijς τιμ'ίjς τ'ίjς ΈκκλΥισίας 'ήμων , -:εθη -: χχ ισ-:χ απ') -: ελεσμx -: ~χ;' ~ χ iι.~·;-' ~ o~x ;: Χ'I-: ω'l -:ω·,
δυνατών μέσων , χο ινη ένε ργε ~ ~ 7f,.:; Έzzί :ι:σ ~λ ~ zxt 7~~ ε :'j' ;:~"j j ; nr.,i.. :-ε : :Ζ '; :: ~; 7 ,:1'.J; :i ~r. ­
vtιXcrcxv-;x; άνιέΡ Ο'J~ Υ ε·JΟtj ~Ί).ω -:-:Χ :; %:xl j:r. ~T, ΤΙ i :: 7..>:~.~ 'Ξ.λΖ:"Υ Χ :Ι : 7/. τ..ό:ιί./j·) z xt Τ.
J
7 'J

καΤCΙΙCTJCUνΊj ot:i --:Ύj '/ 'E z~j:r,a {:I') Z:Z ~ -:~ "Έ ι':J ; ·~~ι :.z(; = _\. : ~ ' J J "j a: Ζ :χ ~ Έ ~;' Ζ .j -
κ λ ι ο ι Α' σ.
68 :! ).
33 8. « Έ κ χ i. 'r, σ ί χ ι) 193 3 σ , 35 •.
339. ιι Έ χ χ i. 'Γι σ [ χΙ) 19 33 σ . 353 -3 5 • . 1 J:> ί τ . ; ;:, . Π p~λ. χχ [ -;-'φ oj;:' &ριθμ . .
16273/ 15 - 9- 1942 Γνωμ'),i)ό-;-r,σι'l Είσ ΧΌ-:εί " ,,: Π :~J -:')οιχω·, Θ ε σσχλ')'/[ΧΥι ς , εν : «Θ έ­
μ ι ς)) ΝΔ' σ . 128. Π ερΙ τού των ,i)~E -;-J ;: W'.t'r, ~ -:rJ -:');'j Ο[Χ')·Jμ. Πα-:ρι-:φχεί')u 'Γι αξίω σις
τ:ρ ος τ/ν 'Ι . Κοινότητα το;:) "Α γ . "' O ': fj'J ~ « Ι: :: ω .; Ξ ~'; :.l:ι: a ~J :Ι ':J".j-:Wv έ.-;ι~~έ;;"f;"::ΧΙ -ή έκείθεν
ε;οο ος, εΙ μ-η Οι.' ώΡ Lσ μέν-lj ν oι~zoν εxν .~ vj:ςl r/:ί·,-/."ςJ z~ Ι έ-:: Ι ώρι σμέν!}) Oιιx σ7ίjμιx--:ι.
χρό νου » ( << Έ % Ζ λ Ί) σ Ι α» 1933 σ. 354 ) Z X ~ ~ ::ω :; ·j;: r:ι ?i:Ij eYι IΧ'J'";(:) Ζ:Χ7&λογο ς των εξω
του ίε ρ ου Τόπου δ ιατρ ι β όντων άγΙΟΡΖ L-:ω'J μr:ι'J ΧΖfuν μΖ -:Χ σημειώσεωξ περί τ-ης αιτιατ
..-ης αποuσίας αυτων χα Ι του τόποu διαμο'lr.~ -:ω'l ( ε 'ι
0' & ν ω •. ). Έν ήj έαuτ'ίj ς απαν ­
ή σει 'ή Ί. Κοινότ/ς δΙΖ βε β α ίωσε . 0'1 Otχ ')υμ . Πx-:p ~xPΧΎJν ΟΤ Ι "lJρ είται έπαχρ ιβως .0
Ο"',(ετ ικον προς τ/ν εξοδον έξ 'Λγ . 'ΌpO'J~ ;:χ'l-:ός μο'lχχου αρθρον 9 του κ' Χ .Α. Ο . , χα!
ότ ι a ια. περιπτώσεις τινας περιφε ρ ο μέν ω'l έν -:(7, χόσμlf\ OCγιορ ε ι-:(;'>ν ανψέχθη τοίς ο Ι­
κείοις :Μψρ ο πολ ίτα ις ,i) ια. τ·rιν α πέλα σιν αυ-:ω'l ( { Έ χ χ λ ΎJ σ (α)) 1934 σ. 79). Ο Ι Έπί­
τροπο ι έξ ιXXXou τ'ίjς Μεγ. Λαυρας taόν.ες ο-:ι (ιχΙ μέχρι σ"ή μερον ένέργειαι αότ-~ς εΙς ou,i)zν
ε Ιρην ικον αποτέλεσμα κατέληξαν, αλλα. μiiλλο'l 'ή χατάσ.ασις τ'ίjς δ ιαιρέσεως έπΙ τα. χε ίρω
βαίνε ι (ιιΈ κ κ λ η σ ί α )) '1 934 σ. 9) συνέ-:αξαν καΙ έκuκλοφ6ΡΎJ σαν qJuλXιXo ιoν ανα ιρουν
τα.ς θέσε ις των «Ζηλω.ων)) OCγιορειτ(7)ν . ( βλ. τουτο έν : ι(Έ χ κ λ ΎJ σ ί α)) 1 934 σ . 9 έπ . ,
35 έπ., 44 έπ . ) .
340. ιιΈ κ κ λ ΎJ σ ί α)) 193ft σ. 9.
341. Ο Ι έν λόγlf\ « ZΎJλω ταΙ )) σuνεδpασαν τ/ν παuσιν -:ou μνΎJμοσυνοu .0U ΟΙκοu μ .
l1α-:ριχρχοu μετα. τ'ίj ς έπι,i)ιώξεως αυτων οπως ύπαχθω σι ,i)ικχιο,i)οτικως εΙς -:0 σε ρ βικον
Πα-;ριαΡΧΖίον, απο Ο"',(ιζόμενοι τ'ίjς ΈΚΧλΎJσίας Κων/λε ω ς . Ή εrδΎJ σις Dι')τ/ , έντuπω σιακ-η
καθ' έαuτ/ν , έκίVΎJ σε το έv,i)ιαφέροv του τυποu ό στις έaημιουΡYιJ σε σχετιχον θ6Ρuβον . ΕΙς
ά;:χ'l-:φιν έξεδόθη α'lακοινωθΖν τ'ίjς Ί . Κοιν6τ/τος, καθ' Ο «οu,i)έποτε έτέθη ύπο σuζ"ήτ/-
222

Ί-Ι Όλη, χατα. .αυ.α , χα7άσ.ασις ά.'I '~ 'J.:;; έσ<:ω ς έν<:φάνιζc:'1 εξαρσι'l 342

γεγονος ΟΠΕρ ύ·Π:fJγόρ εuσ'Ξ.'J z ~ς 7.~'rιν Kυβέ pνγ~ σ ~~) -:--(,'1 7.'JXYX"fJ'J έξευρέσεως συμ­
βι βασ' ιχΥι ς 7 ι'lος λύ σεω τ , Π ρος .OU70 έγέν <:. ο σ-μ7~χoν χυβερν-ψικο'l διά.βημα
,-ρ ος -:-(1'1 ΔΙΣ 343 :!ι. ις, έ'ι 7η συν<: δ p [ ~ 7Υ, ζ 30-4-1934, έξ-ή7 α σς; δ ια. μακρων 70
'
ζ Ίί.ημα
..
-τ ου το υ πο
~ ,
70, .. " <:ν
π ρισ μ α α φ
f '
ος
,
μ <:Ί
-
. ω ')
-
εΖ7: <:?ρ α σμ ε ν ω ν
ι ,
απο
'ψ
εων
_
.Ίί ς

Πολιτείατ , εύνοούσητ; --:-ην λύσιν τ~ς, 'Jϊ:Ο Z'Y. ")r.J'J '.Z{;)'J ~ 'Ξ.? έ<J)'J ύπαγο μένων είς τ/ν
'Εχχλφ[αν ,,-ης Έλλάδος , θ ρησκω7ιχΊΊ ς έΞ'J;:-r, c-ε7"~r:;<:ωζ 7 ων παλαιοημερολογι­
των , αφ ' έ.έρου δε 7Ίj ς σημε ιωθε ίση τ Ζ~γ;',r:;εω= :'rJ 'Ji.ε'J.ων τινων προ ς Φ'fι φ ισ ιν
νόμου ;'ζlJ ρύσσοψ-;ος ά'J7 ΙΧCl'JΟ'J ~Κ CI'J ': 0 O ~ω ;fkuJ. t" r.J" . Io·)i.~('l'JO') ( Η μερολόγ ιον
χο:ι ανα ρμο δ Ια'l -:-η,) 'Εχχι;ησ Ι :Ζσ7 ΙΖ'!;'Ι Ό \ ,:/.'1;" i7: ~ '~ 7:0θ έσ<:ω') αφο ρωσω'l <:ίς
κλ"η ριχο ύ ς μεταπηδήσαντα τ; z ~ ς -:0 ;:'Υ.ί .::ι. ~ ;J'1 -f'.l:':'.Ji.6".- ,.r j . , 344 }«(/. --: Ο: --;-"ν έπα-

σιν ή πνευ ματικη %'υ PΙ IΧPZία -:ov 0 1Ζ r" ψ . Π :Ζ -: :.:Ζ :Ζ-__ ~ : -:-, ::; 'λ': . "O ~ V') ~ . Αί ύπα ρχουσαι
οε ΤUΖ ον μ εταξύ φ ανα:nχCJ 'J -;~ν ω'I ΧΟ~:ύj .:ΙΖ 7(.ι, _~~rl. (-.J ·I 7 :zσ Ξ ~:; '~ :: E ~ ~Iz')μ xτιz Ύ) ς άπ ο­
σχίσεω ; &r:o -:-ης Έ %%λ~'ί σ ί~ :; 7~ς Κ ω'l j ε ω ; Z1.~ r"7· ...~ : .στ ω ; 7r.J~ ΠX 7~~~? ZO ~ -:ων Σέ ρ ­
β ων , δεν εύΡΙσ'/..ουν ο')δε μ [χν -i;-;-r,Z'r, ~ ~'1 :: ~.; 7 ::Ι ~ ... ~'Ξ r. . "';' ~X -:{~'I :\I')'JW'J. ;:ojj.c7; όε μ~λλoν ε ις
7ην ( Ι. Κο ιν ότη τα G(,J7-ης . -~ -; ~ ς ;: :Ι; Χ ·.LΞ'/:: . -: .~ 7""" :::.; 7 Χ; -: x;: xo~σ:: ~:; Ζ:>:ι. εΙς -:-(,'1 ί: ρ οσή λ ω σ ίν
τη ς προς -:0 7:ν ε') μλ-;~Z (N :>:.j -:-7,:; Ζ i"γ; : '...·;. -:-1" ι _ :: - ύ:ςl 7 ':o=j λ:: ~G' 7fj~ Έzzλ~ιι σία;ν » ( ( ΓΙ &. ν-
τ α ι ν ο τ;» 1936 σ. 188. ,,' Ε Ζ Ζ j .,. 'j • ::. ;5 t σ .
:142. Βλ . « ' E z zi.~r, ~ fx·, -t ~ ~ ~~... ~... ........ - .. .. .

343, 'Η ΔI~ ~;-; ~ -;-(, ώ ~ rx._ -;: r,-: :Z Cii: ~ Z :Z -;-~ :: -: ~C;i:'J ' Ε;-;Ι -:Ρ Ο Π'r,ν έκ Σ1)νo~ικων 'ΑΡΖιε­
ρΖω 'ι ;j ;;ω:; :J..zX z -:-~ ur. .L. ! 7X -:-~ ~ Κ .Ι ':' :: : IT, J !t~ ; 7 ;./ θ Ζ ;.ι. 'Χ_ 'Εν 7{1 συνεδρία T~ς ΔΙΣ της 30-!1-
19 3 !1 f.; ll ;; ιj z O ;; r.J :; ~ ~ Έ -: ~7: 'j ~ '; 7 7: ...~ ; ~Ι ·r, 7 ;:Ι".J ;:σi. ~7fj ς Σπάρτη ς Γε ρμανότ άνέφερεν 07Τ.
έ""Ζ'ιε-:Ι".J (J j'I %'/ 7f, 'J !'; 7~ ; Έ -:.7: ..... ~ .; Ξ:-ι 7rι '.ι ~Z[ ~ 7T)j 11 ρω θ'Jϊ: ου ργου έπι. παρ ουσ ία z~Ι τ(;)')
( T';:fj')~ -: (:J'I Έ~ ι·.:ό ~ r ::. Ξ: .7'; Ζ :Ι!. ' Ε ι:;ω :-ε ;: !.Ζ ϊ."J'J . Κ ατ ' αύ7fιν δ λΙητροπολ ί7tjς Σ1:ά:Ρ7ιjς
« Z X 7 ZG-:-r,G ! .....1 (. ~ 7ςι 7""','"1 t).(• •~~r".ι ;:.~.-rjO ! TG :t:') Ζ'Χ 7:Χ σ 7'Χ σιν ώ ς έΖ 7η ς εύνο Ι'Χς 7ης Κυ βερνήσεω τ;
7: :; (' ~ 7r.J '~; :: ύ~ Χ ~ ':ο~ ..J.!: ,..ί.'J·:!. 7 Χ :; Z ':It :-r,ς ,χ7:σ σ":'OΛΊj ς έκ μέ ρ ου ς αυ7ω~ δ ιαφό ρων κλΊjρι%(7}')
ά."('lι~)σ 7(j·J ;: F ".J ~ί.Ξ:'h !ι.~ ~ Ξ: ~~ 7 .χ ; ' Ε :: :Ι: :; Ζ Ι Χζ : Ζν ΖΖα. -:ων όποΙων ενεργειων έμφα.νί ζονται -i)o"l)
-: ~ ό')σ:ί:~ ;;σ ,,:,:ι O!.:t. 7 ( ,' 1 'Ε Ζ;;.i:ι: σ Ι χν Χ 7:0 7ελέ σ μα τα. (1~πέόε ιξεν α.υτοLς τον κίνδ'J\J ον τι":)ν πα­
ρα με θσ ρ Ι ων 'E ;: :ι ;z ~ι-)·I. :: x;. z-:-i,;; ·IΊcrz'J 0 7 Ι δεν π ρ όΚΖιτα ι περι. άγωνο ς , ~)ς έχ. ~ ς ό ια;90 ρ α ς
-:ων 13 ·~ με ;: ω,1 7 ,..·:, ,)!.ω ;.θ ι.J:-.ιΖ-JΙ"..·) 'ίι μερολογΙου , rX)j.~ πε ρι. &ρξαμένη ς Ζα" έ ξελ ισσο μέν'ιι ς
α Ι ρz σεω ς ~ ::ε ;; i. 7i;:; ~ ;:"" '. :Ι :;'ί'; ΈΖΖί :ι; σΙ 'Χ εΖ ει σ :ι: φεΤ ς &7:0ό εί ξ εις. Ι{αι. έ-ι (Τ> Ο:J τως εΖΟ'Jσι τα
1:Ρ X'γ ματ~ r./[ ;; :ιi. :ι ~ι:ι-r; :.ι :: ;; ':ο i.r.ι-:~7 Χ ~ 7"Γ.'zXνo' )σ~ .-: ρ οσ 7 'Χσ Ια ς Ζα ι &τελεί'Xς~ Ζα τ' άν7 ίθεσ ιν προς
τ-Ιjν έί: ίσ'ί μ<Ν 7Γ.ι~ K;::(::,..J·.ι; ΈΖΖ ί:r, σf :ιν . ΤΟ LΟ'J":'Ο7ρ όπ ω ς , 7?~ &νΟΖΤί -:-η ς Πολιτε ίας , έa-/j­
μιουρ γήθη Ζ Ρ ±-: Ο ; ~') Ζ~ ;( -:i: ω . ι Ι" ,7, J. I~ , 1933-1935 σ. 145 ). Ε Ις ταυ-:α ό Πρωθυπουρ ­
γο ς ά.πήντησε ~ι cΧ -;-7,~ ;-; ~ v -: ± c;E W = ;-; i: ~ ~ δι ε :;αγ ω'Γίj ~ ~ημO Ψ'l)φίσμ(Χ-:o; , 1;'1 ά.πέκρουσεν ό ~Iη ­
Τ Ρ oϊ:ολ Ιτ/ ς ΣΠ X P7ιι ς ~ 7<.ι υ ΓΙ ;: ωΟ');: ι:.,'J ρ γοU 7 0ν Ισαντος ",:ότε 07Ι «~ Κυ βέρν-ljσι ς ό εν λα. μ β &­
νει έπι του ΠΡ ΟΖειμ έ'ιου \) ;: ' ;~ .~ ~') :λ!.ιν ον ":'01J:; Ν6μο')ς , άλλα κα.Ι τ-Ιϊν σZOT:~ μό7ητα , ό ~o Ζ1.Ι
αΙ Τ:Ρ Ο~1J γο ,j μενα ι 1\:') ~ ε ~ν+, σε '. :; . 7i~ ;.J ;:ι:.ι[ :Χ. ~ 3έν ά3ΙΖεL, ελχβ ον --:ο ι'Χυ",:(Υ. μέ--:ρα , ί:ρο ς έ ξο ι. ΖΟ­
ν ό μ-ιισ !.ν :-η ς Ζ:Χ.7ασ7Χσεως .. ~ O!.r.'ι7 !. 76σ'jν -~ 'ΕΖΖϊ:ιι σΙχ i:Jσον χα.Ι 70 Ι( ρ :Χτο ς όεν δ,JνΧ'J71. ~
ν :Χ έ γz~:ι:;,:Χλε Ι Ψω σ~ 7(./ >::; ~νΟFι:);:rJ'J:; X·j7"/ J:; ( ~νν (.ιεΙ 7ι:.ι ύς r= αλ/7ας ) Ε ις -τους δρόμους » ( ε ν Ο '
ά. ν ω "':. σ. 1.'ι 5 - Ι 4 6 ) . Τ έλο; ~ ΙΙ?ωΟ') ;: Ο')F-'γΟς r=( 01)":'ZLVZ 7ην Χ'Jσ ιν τη ς θ ρΊ)σ'/..ευΤ ΙΖ'ης έξυ­
itYJΡε τ"ήσεω ς τc";)ν π .ι:ι.i.jτ (;)') ') ;:0 Ζ'Χ.νΟ'ΙΙΖ("";)') tερ:::ων ":11 ζ '(~ y'zϊ:ιι σΙα; ς, ύτ:ο σχεθ εις "':''rιν π ci.:-α.ξιv
των άν7ΙY. ανc.ιν ι%(';')') κλΎjΡΙΧ (';J ν , εΙς '~ ν ϊ::: ρ Ιπ τ ω σ ιν οα. έγ Ιν ε70 8εκτΥ; ~ πρό7ασΙ ς το υ α';7η
(1: ν Ο' ά. ') ω τ , σ , J!ιIi ) .
341•. Ό μ~λων ~;-;Ι Σ ')'J6~ v') ό ~I χκ . ' λ Ρ ΖΙi: ;-;/ΠΟ ; ά."ε ςJέpθη εΙς ,r,ν ύπο όμά~oς 30 βο') -
 223

Ζσί.u)θ,r.σασαν ά.ν-rαλλ(ιγ'ιjν ά.πόψεων μεταζύ ,ων ΊεραΡΖων , αΙ γνωμαι έ8ι­

ΖχσΟ-ljσα'J , -:ων μεν έμμΞ'ιό'Ι7ω'ι Ξ~ς -:.,.,'1 γ'JΙu u--:--ην &ρν·η",:,~z~~ν άπόCΡασιν '7~ς "Ιε­
ρ :ι.;:; Ζ [ α ς , ητις , κο:τ' αυτούς , συν [στα ci.σφtΧλειαν 8ι:Χ ,,'ιjν 'Εκκλησίαν , ,ων 8ε
-:: ? 07Ξ ~'Iόν-;())'! 7"fι'I υtοθέ7γjσtν 7Ί'jς ϊ: ρu:&σεως, έΖΟ 'Jufjζ ύϊ:ερ ΙΧ1J--:-"r,ς &φ ' ένος
μ εν ~ν πιθανότητα περισ70λ:ης -:Ί]ς ά.ν-:αρσ[ας κα.Ι -:-ην θέσιν ύπο ελεγχον "":~ς
κιχ-:cι.στtΧσεω ς , ά.φ' έ-:έρου 8ε ά.ναλ όγους λύ σε «; έψι.ρμοζομένας Ί\8Ί] έν τη Πολω­
ν ιχη ' Εκκλησ [ q: «ητις έπέτρε ψεν 01κονομικως εις ,0 1Jς Παλαιοημερολογίτατ;
να. έορ",:,ά.ζωσι όιi --:ων ΖΖνΟ'Ηκων έ (;πι μΖ ρ[ων χχ Ι %α-; ,~. 70 παλαιόν ";'με ρ ολό ­
γιον» 345. Ή λ:ηΨις ά.πoφtΧσεως &νεβλήθη 8ι:Υ, τ-ην συνεδρίαν τ:ης 3-5-1934, καθ'
Τι'Ι , με,,:ιΧ μακριΧν και όξυ-:ocτη'ι συζ'ήτ-,ριν , &πεφασ[σθ-,ι , δπω ; ύποβλ"ηθη προς
,,:-'ιjν Κυβέρνησιν 8ι ' ΈπιτροπΥις σημείωμα 8ιαλαμβocνvν ο,,:ι +ι 'Εκκλησία «κατ'
αzρcι.ν έχκλ"ησιασ7ικ"ι,ν έ7':~z[zεισ}) καΙ οίχονομίαν χαΙ προς cΧπoCΡυyην σχίσμα­
,,:,ος , όέΖε7αι κιχ"': ' ιXPZ"r,v 7'ην πρότασιν ,,:,:ης l{υβεΡ'I"ίjσεως δπω ; ίκανοποι"ήσΤί 7ας
θρησκευτιχ:Χς &νtΧγκας των έμμενό'ι-:ων εΙς ,,'ιjν παλαι:Χν χρονολόγησι» ":0;:)
διορθωθέντω; Ίο υλιανου " Η μερ ο λογίου , O ~α χιχ'l ονιχων tΖρέω ν ~ έ7: ~? υλ~_σσΞ:-= ΙΧ ~
δε να. ζΊ)~σYJ έν χα~ρίTJ '7,ην εγχp~σ ιν -::;' ς ( I Ξ:? 7:p z[ ~ ς , Χa: ~ ') ~ Ζ Ζθ Ο ? [Gγ~ :ι1.ζ λετττ ο­
μz pz(cι. ς -::rις έΧΧλ·'ϊσι:ι..σ'7 ~z:η ς 7α1j-:γ~ ς οtΧ(.ι') Cι μ [Ζζ » 346 .
'Εν GU'IZZZ [ ::r- -" ( Τ. ~ 1j'I(.ι δ(.ι ζ Ζθ ::-: Ξ'Ι (:)~ ~ι:;~ t'J Γ..ι'.J ~ Γ.ι ~r:.ι'j ~ :: ~ ;..ι ~ Ξ ~ :Χ F ~r.ι".""r,'1
'του μέτρου, :t= ~ Ο ~ΖΙ:)7ΖF Γ.;'1 θ χ ~ό Z~ « α ) '/ Χ :i.::'''''''1.7.Ζ :'..ι'/θω'J~'1 Z : ~ 7 X ~ " I Γ..ι'/ X ~ των
οΙ cΧγιoρεί-:αι zo:l ί,O ~7:Γ.ι ~ ~ Ζ FΓ.; μ 6'/:ΖΖr.ι ~ ZX ~ 'J.~',xzr.J~ Z X ~ "7. ~:: 7. : :1. Γ.ι VΘ ωσ~'1 :xt
άϊ:O φtΧσz~ς '7~ς ; Ε%Ζί:ι; σ ΙΥ. ζ -;:Ξ:~ ~ -: ϊ:J'1 Ζχ θ-Ι: : "'~J. Ξ: Iί!.ι·, Ζ Χ. 7 ~" ~~~ i :":'.x ,) ~ X 7Ξ: ί.r:.ι'~ν ­
των , β) να έφαρμoσθωσ~ ') :ι:~ D~ 7. -: i ; ;: ·. ~ 7 '".J ~ -;:::: : : '["r.. : ~ (;.",1 ~ r: .1. r. . ,.., Ξ::: ~ -: ω'l %Χ'7:=:­
Ζομένων ύπ ' αύτων πcι.ΡΖΖΖ ί:r,σ [ ΙΙj'l ZX ~ Ξ~ C!.J Ζ/"j ·ι: 'J : W·~ .'" ',1.. a: Xi:.Je-7, -r, '":' v,jXZ-
χ~σ'70ν να παύση ~ έν ' .:\ θ·ίϊIO: ~ ζ I\: Γ.ι ~'/ ~-: ",~ -: (~" ί. ;;-'Γ.J'J. ~/fu'l « Γγr, σ[ω'ι ~ O ρ θ o όό -

λευ7(';')ν ύ π o β oλ~ ν ε~:; 7·/ι'Ι 1 3Γ)'jλ~ν ;:P 07 :χ σε ω ~ 'ιr.<J..'"..... ι)_~ r.. : :-r.. J-Ξ', ό!.ω ;:θ ω μ έψ)') Ίo υλ~~νoν
(l-I με ~oλ ό'γ~oν έχ~pα.z ':"ηρίζε70
:Χν7 ~Ζ~'J 'J'J ~Ζ(:'J . :-;~ Ο Ξ: χ : : r;" :.1 7 rJ~ K'X 7χσ 7 :Ι7~zoυ Νόμου
T~ς ) ΕΖΖλησ Ι:ις μ"η έφχρμοστέσν Ζ:ϊ:t 7{"';j'J XZ '.JXr~ ·J f)".J ·J~':- w Ι :-r... -: ύ.. -;, :λε ~ σλ6"{ ων %λΎ)ρ~Y..ων ,
Ζ:ιt οΙ ",:~μωΡΊJθέν",:ες Ζλ·fιΡ~Ζ.οt ϊ:Clλα ~Ο'fj με~(~ί..ι:ι":~:- χ !. ~j. z .J Z: 'J ~ ' 1 ':1. ~Ζ ;;':ι ;: ;:. :i 7 7ω σ ~ν έν ν~o1'ς αύ­
7(7),1 , ( Κ ϊ;) Δ Ι Σ, 19 33-1935 σ, 146. 156 \. Ί Ι ~ I~ a : zn ~ 7"' ~ 'r.&r, ;-;FO; 7'1;'1 Κυ βέρ'lφι'l
O~~ Τ'Γιν ένέΡ YEΙCΙν τCtIJτην ( Ι\: (7) Δ l~ , 1 9 :3 :3- 1 9 :~ .5 ι:; . 1.=) -1: 7.J'JZZ ~G'X cr 'X ν α. άσκ?) τ'/ιν ί:ει­
O'X ? ϊ.~z·lιν αύτηζ O~z.cι~OOOσ ΙΧ'I έπΙ 7(-;)'J ϊ: ;:' Ο σΖ (·);:. '... ·>/ :-(.)·Ι Ξ: !.; 7'".J'J ;: Χί.z !.o-η με ρ oλoγ~τισμOν
Y-λ~ριzω'l :Χ1J7'ij; , Βλ. y-oιl « ' Ε χ χ λ'~ σ [ '/. 'Ι )) 19:35 'j , ~ ι, ; 9'
345. Βλ κ ωΔΙΣ , 1933-19:3 5 σ , IΊ~ , 15:!,
3,. 6, «' Ε Ζ Ζ λ "Υ) σ [ χ Ι) Ι 93 !ι σ . J!ι:!. 'Ε,) 7Ι:, :.ιz 7 :Ι ~·~ "i, Ζ -;;'r, μΖ ρl; « Π ρ ω'Ιοιl) 7~ς 9-5-
1 9 :3!ι έΟΎ) μοσΙευσε την z;~a'lJcrL') 0 7 Ι τρεις ~1 ·Ij7? r.ι;:r) iX: x ~ . ..... ~ .λ ;:' ·J·~'μJ'J ϊ: 6λεως Βασίλειος , Ι(ασ­
σχνο ρε [:ις Eί ΡΊjν:ι 1'oς , z~Λ Δρ .x μ cις B.χσσ ,z!. () ς ~ ϊ::Χ ;:" .ι 7 ;:' ·>/ '".J·.ι'J ~ 7tJ'J:; :::ιλ:ιι ο'η με ρολογ ί7α ς , 'ίνα
μ:h &πσδ εzO (-;) σ~ ",:Υιν '~Π;) του 11 ρω ΟUϊ: Ο 1Jρ γ f.ι::i γ ε'J'.J μ Ζ..rr,'1 ;: ;:. Ο ς 7'ι') Δ-ΙΣ πρότ~σιν . (11 ΔΙΣ
λΧβο ;j σα. γν {;) σ ιν 77ι ς ε ιδ~σεως 7αΛ71j :; , Χϊ:ε ? ιΧG !.G Ζ'J :Ι·~&'ι με ;:' (.ιν 7i;v ένέργε ~α.ν 7ων aε όν7ων
ϊ:α ρ ~ -:-1, Δ~ε')θ,j'Jσε~ -:-r, ς Ξ ?·r, μΖ ρ ίόο ς ;: ρ ο ς a ~ χ '~ ε'JG ~'J 77, :; Ζ ~ a-i; σΞ: ω:; ~ Ζα ι τ:α.ρ α "':ΟΙζ ",:ρ ισΙ 2\IYj-
τρ ο ;-;ολ [7οιις , ϊν'/. χ οιι Q1J 70Ι ;-; F GέλΟ ωσι'l ε Ι ς σΊ. Z 7 ~z I..) O: :;.'~ z·) σ ι') . ( Κ ω Δ I~ , Ι 9:13- ι 935
σ, 15ί ).
224

ξων» μετα -:ων έ'Ι -: x '. ~ Έ~xp z[xις ποφαΡ-:Υιμά-:ων αυΤ"/ίς &ναμειγνυομένΥι εΙς
-:α -:ων Ναω,ι ΧiΧ ~ τ ω'ι [Ξ Ρ fω'l τω,ι άχολουθουντω ν -:"~ν ϊ.αλαιαν χρονολόγησιν
,",ου 'IoυλΙiΧνeι:; Ή μΞρ r.. ί.Γ>': [r..'..ι χ χ :. δ) '13: έφαρμ 6ζω 'lτα ι πιστώτ; zιx t άκριβω ς
αΙ ~z ρl 7~~ ΖΖΖλ,:ι:;. ;:Ξ ~Θ:z~ z ~ :ι:~ ό~ :z"': X ξ ~ !. ς -:ων ΖΖ!. μέ νων νόμων» 347.
Τ ο σΨ Ξ [ω μ.χ Τ Γ>::'Τ " ~~Ξό~&ι; , ~~~ ~ :zp (,υσ ί::;. ,"ου · Τϊ.ου ργο υ Έθ'l. Παιδε ίαξ ,
ε Ις -:0'1 IIp we'>~r..'JP ·:~'1 τ-r,: Zr;, : x: τ?, 4-5-1934, παpα-:YιΡ'~σαν-:α οτι ό δπο
G'70 ~Z:' ~'J" ",/ r: ~fj ; δ ~ν o·>, :I. -: :ι: ~ 'ιχ -" :Z"r, Z ? :ι: ? μCι y~ ς , ύποσχεθέντα ομ(ός τ~ν μελέ­
'";-~'; ":' f'j ~ G"r,μ Ξ:~ώμ :Ζ 7(''; Z1. ~ -:-ςl Ζ,/-:- ;..ι ; 3- ~ -r, με ρ ων ύπoβoλ~ν '"="η ΈΧΧλ~ιισΙ~
-:--r,:; ςfΞ--:~χγ, ς :ί.~eι ?:1.σΞως --:-~ ς Ε:·J:' Ξ: Λ,GΞως. Έ ~~ τούτου; ό Καθ . XρΎjσ,oς
':\'.ι ό~'J~"':" GCι ~. έΖϊ:?uc;ωϊ:ω,1 7"~') I~:J;t :" ,,".tJ l: ,. G~J·I·Ij·/7;Ie·{j με7α 7013 λlcι.χ. Χρυ­
σΙJ G76μ ι:.ι 'J 3-18 eΧναϊ:-: '~~"_·I7ι:.ι ~ Z': -; ~) Ζ:Ι: : ;: :: r.J ~ ".J ~ ~Z W ; -: χ ς ά-;:όψ εις 7-η ς ΈκχΧ"ησ[ας
Z :x t 7C/J:; ορου ς , ύ? ~ o~::; -},-:ο O'J'J:f.7(. -~ '.J ~r.ι θ t 7r, G ~ '; -:-~ ς %'J βΖ ρ νΊj'7!.χ:r,ς προτασεωτ.
'E 'Ii;) δ ~ διεφαίνοντο -η δΊj τ:Χ ~ p ωτ x vr,μΞ ~:r. τ-~: :XP" ';, σεω~ --:ων παλαιοημε­
;;οί.ογ ιτω'l δπωτ άϊ.οδεΖθωσι'l --:",'1 ,~~Γ.l τγ,: K·..ι ~Ξ .: γ;, σεως μ~'1 'lu'l προβαλλο­
μΞ:'rr,'J όπ' α/Jτων DE χα'7~ '70 7:α:?Ξ:λθό ν ;:Fιv-:-~ eZ~G~ 'J i:JGt'J 349 . 70 σθ ' ΟΤ:ΖΡ 7 ινες
--:ω,ι Ίε ΡIΧΡΖω,l έξελάμβΟ:'10'1 ώς ':0'1 rΧϊ.O μψo:yrις 0 εο'l ~p oς ά~OΤ P OT:"Γι'1 --:ου
« έ ξ ευ-: ελισμου » -:Ύjς ΈχκλΊjσίας 350 zcι: t t'Ii;) 'ή Πολιτεί« ε~εβptΧδυ'lε -: 'fι'l δια­
τύπω σιν -:ης όρισ""ΙΥ.ης αυ--:ης άΠΟ9άσεως έπt --:ω'l ορων --:''ις ΈΧΧί:φί7.ς , ό

3 4ί . Κ ω Δ Ι Σ, 1933-1935 σ. 154.
348. Είχε T:POΊj)'ΎjO'ij συναντησ«; με,:,οι:ζ>:) , Αρχιεπ/που Χρυσοστόμου καΙ 'Υπ()')ρ γου
Έ &,. Π α ιδεία; Ίω . .\Ιcαρ ο;:ο'Jλοu , καθ' ην σuνε ζ'η,ήOΊj . 0 παλαιοημερολογιτ υών καΙ το
ας;ορω" 0: 1ς -:0 ΤΑΚΕ ζ+; τ/ μα:. Δια -:-"'1 μετά ':'0 ;:) Χ . 'Ανδρούτσου συνεργασ ία» .ου Μα«.
l>ιε7υ ;:ώθΊj έπ] Συν680υ 3ιαμαρ-:υρ Ια έκ μέρους -:ων Σ;:χρ-:-Ι)ζ Γερμανού καΙ Μαν,:, ινο: Ιας
Γ :: ;:μ:xνo~ θεωρησαντων τ-r,ν ενέργει.αν ταύτην ώς μειω-:ι.κ:ίιν -:-ης Συνόδου , -r,'n; εΤχ~ όρ ίσει
ε 13 ικ'r,v ~uvοl>ικΊjν Έπι-:ροπΊ;ν προ ς l>ιε;α γω Υ"ν -:ων σχο:-:ιχων συνεννοήσο:ων . ( Βλ . Κ ω­
Δ I~ , 193 3-1935 σ. 163-164 ). ΦήμΊj τ«; παντωτ; διατρέχουσα τ/ν ατμόσφαιραν ~φερo:
-:0'1 Χ. ' ΑVI>Ρουτσον ώς παλαιοημερολογίτην , 3ιο κα] 3έν απο:λά:μβα.νεν ούτοτ; τ'ijς έμπιστο­
σoJV1j:; -:-r,:; Ί . Συν6l>ου. Βλ. Κ (";, Δ Ι Σ , 19 33-1935 σ. 16ft.
349. Κατά την συνεδρία» .ης ΔΙΣ ,ης 22-5 -1 934 ανε ?έρΟΤισαν θε τ ικα] τ:ερ Ι τούτου
;:i.-r. ? ο ,?ο ρ ίχι. , γενό μενα ι ύ7:'ό τινων μετ' ΖΙJ μενεLας όεκ-:α. Ι , ?οβ ου μέν ων Ο ':-Ι E'XV o ~ r:α.λαι.ο·l) ­
μ εΡc.λc.γΙ,:, α:ι 3έν έ8εΙκνυον &8ιαλλα;Ια'l 'ίj Ii;: ol>oZ"" -:-'ij:; κ υβεΡ'Π;,ΙΧ'ijς τ:ρο,χσεως θχ ώl>ή­
γει ε 1ς 8 ιχασμον τ/ς Έκκί;φΙα.ς . (K ω Δ I ~ , 1933-19 35 σ. 175 ). Έ,έρωθο:ν 'Γ, Κυβέ ρ­
yr,σις είχε βολ ιl>ο σκοπή σε ι ,ljv 'Γιγο: σ Ιαν των r.αλα.ΙΟΊjμο:ρολογι,ωv έαν οα απεl>έχε,ο την
I,'Jσ ιv -::Χ 'Jτ/V, έπιφυλοιχΟεΙσοιν ϊνοι αr.οιν,·ήση έν,ος 0:'JA6you Ι>ια.στήμα,ος. (Κ ω Δ Ι Σ,
1 933- 1935 σ. 183 ). 'Η ατ:άν,φις ύπ'ijρςεν αρνΊjτική. έφ ' ιJ> κ:χΙ ή Κυβέρνησις ανεκ&λεσε
-:-r.', 'J;: kp -:ων τ:αλαΙΟ'ημερολογιτων έγκύΥ.λιον ,oiJ '1'r.οuργε ίου Έσω-:ερικων, 8 ι ' ης 8ιε-
-:ricrc;E,o 'f, έλευ Οέρ α έπιτέλεσις -:(;''1 OΡΊjσ'/.ευ, ικων οιύ,ων καΟψ:6ν,ων. ( Κ ω Δ Ι Σ 19 33-
1 935 c;. 2 19 ).
350. κ:χ, α -:-"'1 σ'Jvε8ρΙοιν -:-'ij:; ΔΙΣ ,ης 5- 12- 1934 ύr.εστ/ρ ΙχθΊJ Τι ιΧτ:ο ψις ο-: ι ό σu μ ­
βιβοισμος με-::χ ;') ΈZκλΊjσΙOΙς Ζα;Ι Πολιτείοις Ι>ιχ την r.οιραχώρ·ησιv ίερέων τοΙς πoιλαιoΊJμo:­
ρολογΙ7α.ις « :Χϊ:έβ-η εΙς έξευ-τελισμόν 7~ς 'Εκκλ7jσ(ας, όr.όΤL παρέσπισεν ωJΤ'~ν έκΑr.πα.ΡΟU­
σαν ,ους T:α).α:ιoΊJ μερoλoyίτας » (Κ ω Δ Ι Σ 1933-1935 σ. 424) Πρβλ. κοιΙ Σχμου EΙΡΊJ­
νοιΙον -:ονίσ:χν,α δ, ι « Υ; ΣU μ?ωνΙOΙ οα έξευΤΖλΙση την ΈκY.λΊJσΙoιν, θχ ένισχύση τους π!ΧλoιιoΊJ-
 όρίζων έζοφουτο όσ'ημέρlΧι έν τΤι έξελίξει του παλαιοημερολογιτυωύ ζΊ)τήμlΧ­
τος . Οϋτως IχΙ κlΧ-τlΧφθάνOυσlΧι είς τ·ην Ί. Σύν030ν πληροφο ρίαι περ! των έπε­
Κ-ΤIΧ-ΤΙXων κιν-rισεω'I τω,ι 7:αλIΧΙO'ημεΡOλOγι-των «άποθραουνθέντων είς βαθμον
έπικίν3υνον» 351 έν συνδυασμώ προς τ·ην έφΕXτικόΤΊ)ΤIΧ -των πολιτ ειακών ά.ρ­
χων , δπωτ; έφαρμόσωσ~ %::1::-' αύτων 70uς κειμένους νόμους 352 κcι.θΙστων , αν
μΊj ά.όύνα-τον -τουλάΊ.ιστον 7:ρ οβλΊ)μσ.τιχ·ην τ-ην έφlΧρμoyην τΊjς λύσεω τ -τωJτ-η ς ,
εως δτου αύτο] ούτοι οΙ παλατοημερολογϊται ά.νεκάλεσlΧν, 3ισ. 3Ίjλώσεως αυ,ων
προς 'Τ"'~ν ΔΙΣ , τ~fιν πρ ο 7ΡΙΖ7ίας ύπ' αuτ(7J'J ύποβληθεϊσαν αύ~η αϊ7ΎJσ ιν πε ρ ί
παραzωρ~~σεως Ιερέων Ζα.νον ικων δια ~~ην ί.α,,:,ρευ":"!.κ~ην αύτων έξυϊ:Ί) ρέ7~ιισ ιν ,
καταστησαντετ; 'ί\ 3Ί) γνω στόν «ο-τι 3εν 3έΊ.ον-ται Ιερεϊς παρά -τΊj ς Έκκί:η ­
σία τ;» 353.

'Η ύ7:αναΊ.Ι:ΨΊ)σις αϋ-ΤΊ) , εσωθεν και εξωθεν ένισΊ.υθεϊσα , έυημε ίωσε -τ-'ην
κlΧ,άp ρευσιν -των έλπίδων , ας '~ aύνατ6 τις νά. έ7:ισΤΊ)ρίζη έπι ,Ίj ς 7:ρ ο";"α θε ίcrlj ς

μερολογ [-;:.ι ; zo:t θσ: o'rι μ ιoυργΎι σn z& aIλoc z~t 8ΙΖασ μον εις μ Ιχν ZXL 7~') Χ'J--:-ςJ I~I'J~'J6~ 7~))
( Κώ Δ Ι Σ 1933-1 9 35 σ . 567 ).
35 1. Κ (;, Δ Ι Σ 193 3- 1935 σ . 389. Αί -:OΙX:::; -:X ~ ;:ί:r,F " ?"F ίχ~ X'''' ~ ~ F"'r:,, Ζ'-' Fίω ~ ~ ~ ;
βια Ι~::; Z~I::αί:Γι '~::: ι ::; νχ ων ,j;: -:, -:ω'l ;-:χi. ".J. ~f"j·r, μΞ~ ':Jί.r~~.' ~-:(-:) 'J -:-1. TIIJ!J. -:-;.; '_\ -:; :-Jνl'Jμ ~:;ι :;. (I~ ω -
Δ Ι Σ 19 33- 1935 σ . 390 ).
352. 'Εν -=-fι σ'J'J::: όF [~ -λ I~ --=-r.; ~- 9 -l ~f :3t ;J _ ΙΧΖ . ΓΙ : '-.,Ξ :r.,.; rJ t ~ f ; f}r; :- ,- ;: ;; 6σ9 ~-;oν
συνο μιλ ίαν tX1J70ij μ Ξ 7Χ 7 Cι ~ II ;,ωf1-...ι;'J...ι ; _Ο'J': ~ : 7':.: -: ::.λ:ι ~ rJ·Ι: ..L. Ξ: 'Ji.'J·.· ~7 ~ Ζ'J·j ~ i;:Χ 'J7fισχ ν τος
εΙς crzz7t%:i;') 8 t:χ μΧ ;; 7"J ;; ( Χ'J 7 rJ-J Π ;'JΖ7 'Tr,.lZ"ι'.ι J 'w7 ~: Z 7 : 7Z :-r:. :~'J7 :Z"r, ; ?~χσzω:; : « 7~ νχ
ΤΟ1J ζ Ζχμωμε;» ( Βλ . Κ (7) .1 I~ . 19:3=3-1 .. ;)5 σ. :... - - :. ~ . ~'...ιO'7? (~ ; Z :Ι~ 6 « Πχψ:χινος))
παρετήρε ι δ τ ι «το τ:αλχtΟ"'ί μΖ~ 'Jί.r:.r·: ·w :ΙΖ'jΟJ ~-;,:-IΊ J. ::' Ξι ::.~ :: 7 '-J ~ ::' ...ι 7 :Ι '; Ζ;: ~Ζ~ν8'Jν οuς διαστασειτ ,
αΙο:;τνες &r:ε ιλοuσι ν ~ Z Χ7x ? ?:ιz ώ σω σ ~ 7Ξ:ί. :: ~ ω .; 7':.. ZO:' : 'J'; ~.; 'ΕΖ:.ι]:Γι σΙ χ ς Ζα ι του l\:ρ ά.το u ς
χαΙ ν α ό 8-ljyfj σω σ ι πρ ο ς 70 7 ? :ιγ ~z~') σχ~(; .J.Χ . 7 :' 6 -:'-J ~ 'J°' ;:χ;:ισ-~ε'j :Ι ~Ξ:t μία όμ ~ ς άξ εστων
και C?α'J 'ΧΤ ΙΖ(;)'J μοναχών . cI-I i;: ~ 70~ ~-Ι: 7"r. :J.:Χ7 ι:.; 7 'J J7 '"J ..., :: :ιθ-r. 7 ~Z-;' σ τα σ« ; 7ων ΚU ~Ξ:ρv ών των
ένεθάρρυνΞ: τους 8ια.φόρουζ έΖμε 7ιχί.ί.ε 'J7 :1. ,; , 'j !7~0; Z '; ;- .Ζ .Ι Ζ ; ω .; ::ί.Ζ ον κα.Ι ανευ φόβου 8ιιΧ τας
συ νε πεία ; -:ων έκνό μ ων αΛ7(;)') ;:;; ::ί.~ε ων_ ? X'ιI 7 7 ~~ 'j -'~ 7 ;.10) ί:x~ν καΙ Ζη ρ ό7τουσ ι 70 μίσο ;
Χαι ,r,ν ά;-:ο σ-:ροψr,ν με -:Χ ζ') -:(;,ν ΖF ~G-: ~ χ'ι ώ'ι " Π Χ ', -: χ ~ 'Ι ':Ι;" '19 3~ σ . 785 ).
353. ΚώΙΣΙ 1 9 3 ~-1 9~ 6 σ . ~l . n F~i.. ZX~ (( ' Ε Ζ Ζ ί. ·'ι σ ί α ν » 19 31, σ . 369 . 'Η
σκλήρυνσις α()Τ/j άποΒοτέα: εΙς Τ,χ έν ,,:;,(:J μ Ξ: 7 ~ ~'~ i-:-: :Ζ ;; χ -:-~σ χν,,:;,χ ΧΟιάλλακτα. έν Τ'ΓΙ παλαιοη ­
με ροί.ογ Ι7Ι%Υι πα ρατάξε ι στο ιχεϊα , ά:'JαΟε~ΖθΖ..J7 :Ι ?:J 7"f: O~,) ~Z-ή σε ι αιjτ~ ς , με -;,χ τα ς γενομ ένας
έν ε7ε ι 193!1 άρχαφεσ ίας , α:: ι,ι ::;. zα ~ :ΧνεΖΧί .Ξ:σ τ} :: ; r:.ι -:εν Z σ7εΡ Oν μΞ:,,:,ρ ιοπαθε ς ε-τ{ρα.?ον ':'OU
-;-:ΡΟΖΧ76χου Σ υμ β ουλ ίου , ιΧΤ:ΟΖλε (σαν7Χ ;:icrx'l ii.:: ~C x :: :; ος άμα/:!;ν ρ uΟμισtν '":'ου ζοr,τ/μ~ ­
το ς . ( Βλ. σΖε, ιχ{;, ; Κ ώΔΙΣ 1 9 3 3-1 9 3 .5 σ . 5 6 5 .~ . K α ρ α μ fι τ σ oυ -Γ α μβ ρoύ ­
λ ι σ.. ενθ ' άν ω'":. σ. 100 - 103 ). ΤΟ zε Ι με-I Γ.i'I :-~~ i ;:;.J 1-8- 193/1 Ο'fjλώσεω ς α/Jτων πρ ος 7f;V
ΔΕ βί.. εν Σ. Κ α Ρ α μ 'ή τ σ ο u - Γ α μ ~~ F" ,j ί. ~ Χ, Ζνθ' άν ω -: . σ. 103-108. Κχι ;-: ρ ο­
7jγΟ1Jμέv ω ς πάντως τα ά oι~λλxκτα; σ70tΖε~ χ ?:J 7{~ ;:Χλχιοημερολογιτισ μΙ:) cX7':έΖ.ρ ουον iticrav
πρ ότασιν Οιαλλακτ ικήν . Βλ . «' .Α. ν cί ~ ί. :χ σ ~ 'Ι)) 19:32 σ . 302 . Σ'ljμΞ:ιωτέον έν ΤΟ 'Jτο ις
ΟΤΙ bJ ':"c{J Α. ' Il ανεί.λx8 ιz ι{j Συνε ο ρ ί ιΡ 7 (7J'J ;: xλ:x ~r:ιγ; με ρ oλoγι'":ων ύί;ε σ7r, ρίχθη CJlz,,:;,tz w:;; ή
αΠO '~ις Ο--;Ι "Γι ιΧπ όΚΡ Ο1Jσ ις τ-η ς ϊ:Ρ 07~σε ω ::; 7X'J7r,:;; έγiνε7 0 , οιό',,:, ι _~ 'Eκx)·.Ίjσ ίιx ο ι:Χ -:-η ς ϊ:χ ρ α­
χωΡf;σεως -;ων ίε ρέων αύτ-ης έσ/. ό i:Ζ ~ «ν~ i;: ~--:'JZ-(j --:ους Ο""Αοπους τ/ ς )}. ( Τό Α ' ΙΙανελλα- a ~­
κόν ... σ . 1 04 ).

15
226

λύσεωτ; ,,;,ης οια. κανονικων ίερ έων Ορησκω7ικΥι ς έξυ7:"'ί ;;ε-:-fισεω ς των παλαιοη ­
με ρολογιτών . Τοιουτοτρόπω τ OΙΊjνO(γZ70 πλέον ΞΛ ?Ζ-;': Χ "" λεωφ ό ρ οτ; '7~' ς άκω­
λύτου ορασ,ηριό,η70ς 7ων καθΥ; ρημένων ίε;;έω 'l κ:Λ συνετελε ιτο ό σ7ενος
σύνδεσμοι; αύ7ων με,,:,ιΧ --:ων έκ '7ων πcχλαLΟ·ιΊμε Ρ οί.CJγ ~7 ω·J Ξ'JJ.7.β ων άνθ p(~)πων ,
ο Ζ,ιν Ες θα. μετε βαλλοντο μετ ' ου πολύ εις πειθ'ήνι 'Χ :ι.ύ7ω,1 Ο;;γαν α .
'Η τοιαύτη των παλαιοημε ρολογι-τών ύπαν αΖ(:);;Υ,r; ~~. σ-'ίμΧ['lου σα νέαν
ά.προ σόόκητον της ύποθέσεωτ οξυνσιν , ά.πε,έλεc;ε 7'. i'r.~ΖΔμενον εύρεΙας
συζη7'ήσεως κlΧ,α. τΊ)ν ΙΣΙ, έν τΤι συνεδρ ία αύ77,~ -:-Ι', : 30-10 -1934, 07ε κα Ι
ά.πεφ α σΙσθη δπωτ ά.να,,;,εθ-n 7η ΔΙΣ Ζνα « ζη,ή ση T: :ι. ~ X -:-~ ~ Π'.ί.~-:ε[ :ι. ~ 7'ήν , συμ­
φ ώνω ; 7η ύποσχέσει αύ7ης, έφlΧ ρ μOγ,ην 7ων }i' 6 μω'l 7" ~ E.;; x-:UJ~ 'JT:EP τη ς
'Εκκλη σ ίας καΙ έναντίον 7ων ':'αραξιων μοναχω'ι , xij,(u ~ -,χ έΤ:7.'I:ι.?έ;;'n 7 0 Ο Ι'
έαυ-ΠΙν ' Η με ρ ολόγιον, όπότε καΙ Τι 'Εκκλησ ία θχ σ-/.ε,: &~ X·/ xί.6·:ω~ . " λ'Ι ομως
ούοεν τούτων πράξη Τι Πολιτεία πα ρ αγγέλλεται '~ ~ I~ ~';x ;)'r, ί.ώ σ-{ι εις 7.υ :-η,)
δτ ι ύπέχε ι ά,κε ραΙαν τ--ην εύθύνΊjν ό ια 'τ·ην iZZ):~ G ~ x r; 7 :z", ι Z:1.~ Zθ'I ~Z'~ν ανωμα­
λί α ν» 354.

Τεχνολογουν7ες 7·ην ά.πόφασιν ταύτη» 7Y, ~ I ~I ,) ι·,χ _εθ7. -/χ :: :ι. ;; α7η ρ·ήσω ­
μεν 07 Ι 70 οίλημμα ένώπιον του όποίο» Ζθ ε-:ε :-';1 Π',ί.: -:Ξ:~ X·I .~ ΈzzλησΙ cι. εΤναι
προφανέτ; δτι απετέλει εν εσχα70ν δπλο» έ'J~.'J 7 ~r.J·1 : .~; ~ί,~&.'ω :-[ ): ~ -.ων πολιτεία­
κων οργάνων προς παταξιν '6ίς «σΚΟ7ε ιν7,: O·J·I X.lEU, : ;,ί.[-.'ων ά ξέσ-:ων μονα­
χων» 355 οΖnνες καΙ ά.πετέλουν τού τ; ιθ')'I O'I-: X ~ '/~x ~ -: ', :; ::Χλ:ι.ΙΟ·lj μερ ολογ ι,,;, ιχοΙ)

354. κωΙΣΙ , 1934-1946 σ . ι.ι . 'Έ-r:F ~ ?-:'" I. ~, >:' :i~ ~θ ;.ι . ~93 6/ 17 1 /1 6 - 1 1 - 1934.
την απόφ ασιν ταύτην έπανέλα βεν ή ΙΣΙ ;at z~": ~ 7 ' . Ζ -;-:' J.i:-rςl συνεδρ ίαν αu 7'1jς 7'1jς 31-
10- ·1 9 34 , δ τε έζ~ητ/θ'fj ύπ ο 'Ιεραρχου ϊ'Ι::ι a ~~JZ ~ ~'J ~v - ~ -:. ο;. Ζ?χρμογ"1ι των νό μων δέν αΙ­
"='Zt":'x~ δ ια. 7: :Χψ:α.ς τους ά:Ζολουθοϋν:-χ :; --;0 ;: :ύ. :Ι ~ "Λ' ·I ~ :'':JXrJ~.'~ ':J'I, π ιστούτ , &λλ~ μόνον (') ιoc
τους παλαιοη μερολογίταξ κλ"ηριχοUς. ~·ι; ;.ι Ξ: ~ ω 7 Ξ:"""·' ~ τ ; i:'J{) ι3 ~') έγένΖΤΟ SεΖτ/ ή πρ ότασ«;
αϋτη , παρά το γεγον ος 071. κα Ι ύ πο ~jj.'j'J ~Ι Ξ: ::r :Ζ"'JJ ::; ι:.ι'J 7:iθ"Γι σύγΚ)':1j σ ι ς τοπ!.κη ς Συν όδου
;-; ρ ος λύσιν του προ βλήματοτ κα ι ;: χ:jσ ~'J -;i:.γJ a~J ; Ξ:ω·J. i'-J 7 (/)701.:; έν 7 (:) ά.τ:ευθυνθέν,,: ι. r: ρ Ος.

τ-Ιjν Πολιτε ία» συνοο l.κ ψ ΈYγρ Z? ~ ό~' 'j'~ ~~T,-:=: ~-;"..ι .~ ί.Y,'~ ~ ~ μ έ-:-ρ ων Ζχταο ιώξεως , έ μνΊ) μο­
νεύ οντο μόνον ο Ι ά.γιορεί",;,χ ι. μΟ'/::ΙΖ ΟΙ ." ϋj.'j~ :i'17X::7 X ~ zi:r,p tZOL , Ζαθ' ων θ α. Ζ8ε ι ν α γ Ιν?}
χρΥι σις .ων μέτρ ων τούτων . ( ( Έ Ζ Ζ i. ", '; ~ ~ ) 19 3.. σ. ;J96) . ο().οι , 6> ς ε ΙΖό ς , ά;;ε.έ ­
λουν τον σ-;όχον , 8 tό,,:, ι
or,.' αΛ -:ων ,::,χ;. ;:,::,λ Χί Χ 7 ':.ι 7 Γj ;:ϊ:ί;~ωμ~ τ/ς Έκχλ-ησ(,:χς . Ι(αι. Ζα.7α TIι'J'
συνεδρίχν T~ ς ΔΙΣ T~ ς 8-1 ~-1 9 3'" Z~T, ":i v , z ~t ~'Je~; . 0 Οέμα διαΟέσεω ς Ιερέ ων έΖ μέρ ου ς
-:-ης 'ΒΧΖί:η σίας πρ ος ε ςu-::-r, ρ έ7t; σ ·.'J -: ώ'} ;: ύ.X :'(Oίμεpoλoγ~,,:,ω') έν ~ tI. l\Ι-r,ΤΡ Οϊ:c'ιλε t. I~ιx­
ρ υσ-:[ας , &λί.' άϊ:ερρί90η Τι σχε -: :'Ζ-;'. x I~fJ :'~ , U'.J'JΧ!.'JοUν τος χα ι. ,,:,ου οΙχε Ιου t Ιεράρχου έπΙ
.0 ύ.'9 εΖ.±Ζ ":ω ς ;;ροσ'/.λ"θέν":c, ς z xt ~-:~ σ-ι.6'I ":o ς .'ης συνε δρ ία ς . (Κ ω Δ Ι Σ 1933 -1 935
σ. 42 3-426 ). Έί.tΖ&η 7ό-:ε (; 7~ 7".JZΓj'1 ~Ζ::t'Jv ;:ο ε·r, σ !.ς -;"ου α. Ιτ/μα-;ο:; ",;ουτου θα έ-..(ώ ρ ι ζε --:ou;
7;αλα ~OΊJ με ρ ')ί.o~:, ε--: :ι ; ε l ; Ο~:ύj.:ι% -: tΖ".ι·J:; Ζ:Ι!. χοιχλλΧΖτους ( Ι\: ω Δ Ι Σ , '1933- Ι 9 35 σ. !124.).
355. «' E z z X'r; cr[ ~)) 193.. σ . 3; 0, 'Εν 77) συ νεδρίq: 7'1jς ΙΣΙ τ/ς 3 1- 10- 1934 δ,
Άρχιε7':/π ος Χ f: 'J σ ό σ-:-'J μο ; i ;:x·r:W.., ε ~ ς έΡ(!Ί-:-lJ σι'J πε ρΙ του oAo'J άρ ιθμ ου --;{;)'Ι άνc'ι. την Έλ ­
λ±δα παλ/ .ω ν &::-:'ή '17φΖν (; ": ~ O'J ":O l άνέρ χο'I ":,χι ε Ις 50 -60 χιλιiδας (Κ ω Ι Σ Ι, 19 34-
19/.6 σ . 45 ). ' A)),i z ~.x 7"'1 σ'j'l εδF[~'1 7'1jς ΔΙΣ τ/ ς 5-12-19 34 ό .\lη'ΡΟΠΟλ ίτ/ς Σερ ρ ων
Κ ων/ν ο ς ανέφε ρ ε'l ο.ι δ αFιΟ ;.ιΟς ~ίι-:ων '(σω ς είν αι ~OO .OOO (Κ ω Δ Ι Σ, 1 9 3Η -19 3 5 σ ,
 227

κιy~μαΤOς κIΧI. τους πρωτα ιτίου ; των χα,α χαιρους λαμβανόντων χώραν έπει­
σοδίων, οι' (1'1 έτονί ζετο Τι Χ Ρ 7., οσσ ::ι. έν '7C:J σώματι '7~ς 'Εκκλφίας οιάστασις ,
όΟ-ηγΟ V'J7ες «εΙς Cι.'J7.πό Υε 'JΧ'Ο'J σχίσμα χ ::ι. 1. ει ς οιάσπασιν '7~ς 'Εκκλησίας κα !.
,,~ς Ψυz ικ~ς ένό"f), ο ς ,:ov Έl.λςιιχο;:Ι 'Έθ'ιου ς». 'Απεσχ όπε ι εΙς το ,ια. ένεργο­
πoι·rισ-{) '7α.ς Cι.Oρo:νO l,)σcι.ς zr τε έξ α.Ο')'ημί7.ς , zr"z έζ απροθυμίας και' αοιο:φορίας
ουνάμεις του Κρατουτ; πρ ο ς έι:Ρ7. ρ μ ογ·;'ν '7ων κειμένων aιατάξεων, δεδομένου
0-; ι οί πολϊται οεν παρεβίαζον μόνον -; 0 KiΧνOνΙΚOν της 'Εκκλφίας Δίκαιον, αλλα
και' πλείσταξ a ι lΧ"άξε ι ς του Δικα ίου ,η ς Έλλψ . Πολιτείατ, τεθειμένα ; προ ς
προστασίαν -;~ς έκκλφιIΧσ'7ικ~ς ένν όμου ,ά ζεως. Ο{)τως 'ή 'Εκκλησία έζ'~"ε ~
π:φα. ,:,ης Παλιτε ία τ; '7';''1 έι:Ρο:Ρ μογ';'ν '7ω'ι νό μων ,,;,ους όποίους 'ή ιaία είχε θέσε ι .
Κα, ' ουσίαν βε β αίω ξ οεν έτ: ρ όκει,,;,ο χσ.ν πε ρ] O ι):rιμ μ iΧ'70 ς, έφ' δσον το δε ύτε ρ ον
σκέλος αυ-;ου *ι"ο έκ '7ων πρ αγμάτων αΜνα-;ον να έφαρμοσθη. Συνεπ ώ τ; '70
δίλημμα ά.πετέλει σαφ~ έκβιασμον ,ης Κυβεργήσεως , ~"ις ένi;) εΙχε προ a zxIΧ z­
τίατ πιέσει '7~ν 'Εχκλησίαν a tιX "'ιν εΙσαγωγ';'ν έν αυ"η ':"ου δ ιω ρθ ω μένου Ί v'J-
λιανοσ • Η μερσλογίου , νυν μετ ' ά.νοχη ς αν'7 ιμ ε'7(~T: ι ζ ε ,,;,·ην cΧ'I'7α;;σ [IΧ'I i'/:' i,::; , ω'ι
χόλτ:ων ,,; ~ ς ΈΖχλΊισ[α ς , ιΧν":"α ρσ ί α'ι .ί) . . : ~ς ΞΙΖΖ 7: ρ ο έλθ ::: !. Χz~!. ~ ω; ΖΖ :- -~ :; συμ­
μο ρ φ ώ σεω ; '7-η ς ΈΧ%λησ[~ς πρ ο ς 7 ·/)'1 :Ο!.Χ,'J-:"!j'1 :Χξ ~ωCΊ !.·) -:-7ι~ Π Cι ί.!. 7:Ξ:!.X;. ~ -Ι: :-ΙΞ !. ω ­
τέον 07!. -ή 70!.~ύ 7-1' '7~ς ΠCιί.!. 7ε ~'Y..ς ':':J.Z-: !.%-~. Ξ:-:~/ Ξ,,:rJ ;: ....ιjj .:1.%!. .; i·ιf 7 !.Ζ Ξ: !. ~~IIj '1 G';ιG ­
όρας έπ !.% ρ [σε ω :; Ξ% μi ~ r.J '.J ; (IΞ7:ι. :z (~·I. r.J ~-: !.\tZ~ Ζ:ι.!. Ξ-: . ~ .J·I ':ι ,Υ.J·J . Ξ:~Ξ: aγ).Ι:Ι ·J\Ι 7f ' J
j

αμεΤΡΟ'J':J. 1.Υ: ω'J i :';;-:r,'J Z:Χ. ~ a ·.J ~;:"'.J : ~ X'I .... !. χ :-... . Ξ: -: ... . Ξ ~·. J'j .....Z"".,y . Ξ'ι ':Ι: . ~ -;ω') ';: 7.,-

λαιοημερολογιτώ» ;:fji.~ ττ : ):z·i,'I i 'J'jZ" ι ΖΧ. -:-' Ξ -: .,: .J - . Χ J J'j':....~ίι:'J Z ~~ 7Cι'~7 (/)ζ
άβραν με7αΖε [ρ·r,G~,) . ·~ 7 ~ζ . Ζ):7 ' ): ~ :-r.J.J ~. '7 .. Ξ: 7:: - Ξ: . Ξ: : ~ :-' .X 7t::'T, 'J ~'I %7.,~ Ζ::έΚ7:ι.­
σι') 70 U ό tα(jΠCΙG7 ~% Cι =j -:v·~7'J'.J Z ~'r~ .l. 1. -: r.J; .·Η -::: : . ~ -: 7. j :I.::rJ~7. ~ 5..iJ.01J ,:, ο υ

425 ). ' .Α τ:Ο πιxλα.ιo·ιιμεp oλ O'γ Ι":T/..~:; ;:/.ε:.J F Χ; ~ Σ . hZ:). 7 7G r

.. .; 6 :.ι ~. ~~ ;:;:;.t 800 ίtα.Ρ α.Ρ7fJ­
ματων χα.τεσπαρμένων άν&.. -:-,,'J tEjj3.ox ΖΧ 7Χ 7 ", -: :; : .' .J, 7 % J-:7" J ~. Ι..: α Ρ α μ ~ τ σ ο υ
- Γ α μ β ρ ο ύ λ ια , ενθ . ανω τ. σ . 1o :~ i:- .... Ζ::' 7::' 7', λ n::'·J ~jj. ::.a tZ(>'J Σ'Jνέδριον 7ων
πχλ/-;("';;ν έτ:α.νε):r, 90Ύj ό άριθμο:; ()~ -:Cι :; G'~'J :-f. -: : ':ι .. Ζ.... -:7 : '..~ χν:Ι 7'ς; t Ελλχο(t; παλαιοη­
μφ ολογί,αι ανή ρχοντο έν εΤΕ Ι 193 .. ~ ~ ; 7~ l. υ -:~: t;: ',·J . ι Τ ο λ' ΠoνEλλαδ~z όν ...
σ. 4 ). Ε Ιρ ήσθ ω δ' 0 7 Ι Ζα7Χ 7r." (J'J'J~ iJF [ ::" J
-:i;; .λ I~ -:i;; 30 -.5- 1935 6 μ ε" :\IΊJ7poπoλί-:-Γι ς
Δρ χ μα ς Βα..σΙλε ιο ς άνε βΙ βαζε 70'J:; ;: :('J-:x; ;: :ύ. :Ι ~ '.J-r _z; ,..i '......~ -: :ι :; z ~ ; a,jo %αι -ημισυ έκα",: ο μ­
μόp ~α, ό δε 'ΑΡχ ιεπ/r.ος Χρυσόσ70 μ ', ; ε Ι ; ,":ι: :;:E: :' ::'t',"'J7::'; 7 Χ; 100 .000 . (Κ ω Δ Ι Σ
193 5-19: 36 σ. 187,228 ).
35 6. Kα,cΧ ,ην συνεδρίαν ,:ης ΔI~ 7;' ; ~ o- ι 1 -1.'3 ~ Ο~ Ζ 7'J ;;ώθη , εξ &φορμης Ζαι νέων
είδ+Ισεων περ ι π ροσΖ ω ρ-ήσε ω ς Ζ ωρ [ ων z ~::; -:'6-1 :: x.i.:t~ ')-r, μΞ?ολQγ~ -: ~σμόν, Τι άξίωσΙζ πρ ος
τον π,χρισ-::Χ μεν ον Ι\: υ βερν"l)",:ι%ον Έ;; [-: ~ o ;: ',,'I Θ. ~ ;:Z7 :i'J -;G:X'J ΗΟ ϊ: ω ς μετα βη , εΙ oυν~τoν
α.ύ70σ-: ιγμε Ι , π ρ ο ς τον %. ( T'T:r.ιυ ργOν %:Ι~ ό ~:ι ~ ~ ~ χlJ(; X'>;(;J -:-r,v 8'J σφ ο ρΙα:ν 7ης ( Ι . Συνόδο ')
8ια -=-r,ν X :χ,,;~σ ΤCΙσιν --;αΛ7"r,ν χ::ιΙ 7Γι ν &νOϊ:~') -:-7,.; Κ·.J ~ :;;: γr,σ εω ς Χϊ:έγχν",:ι --:W'I άναΡΧΙΥ..(7)ν ,,:,ού ­
τω') σ'":Ο ΙΖε Ιων . . . ϊ:α ρ αΖ:ιλέσ·Ω δε έ% μ έρ'.J')'; -:'1. ')-:-;'.; r..:;:tv::; ί:Γι ?Ο("';;σιν επει γ όντ ως ",:α. at OV-;ct
άπέναν -:- ι --;{;)'J ταρ α ζι(u'J ( μέ--:ρα.) έ φΧΡ μ Ο ~ fj μi'J ω'J :Ι '~σ7'ί? (';) ς Τ('";1ν Ζειμένων νόμων, τον [ ση
οε οτι έν ένα.ντΙ~ ϊ:εριπτ(;)σει οα zJjpze-n .η ' ΕΖΖί :ιjσ[::ι ε ~ ς -; ",,'1 cXνrXYX:fJV να επα.ναφέρη το π α ­
λαιον 'ί]μερ ολόγιονη (Κ ω Δ Ι Σ 1933-1 935 σ . 396 ). ' Ερ ρ ί",θη μάλ ιστ<Χ Ζαι .η Ιδέ α Ζινή -
22 8

παλαιοϋ "~ μερoλ(/γ[Cι ') εν '7:n 'EXXX "IjG[~ ά.πειλ~ 7~ ς (1. Σ υνό ό ου , &7: (;~ Ξί.fj =:Ι 'j Χ
ϊ=ανΊιγυΡΙΖ" {ι') Ξν 7 Cι 'J'7(;~ ς ε~ιβράβευσιν xcι.t ά'Jαγνώρισι'J '70υ πcι.λαιΟ "ljμ::: ρ Cι ί.r.l . ..' ~ 7 ~­
Ζου &γ ω'JG; . δΖ,) &'Ι-:-Cι.;:εΚΡ['ΙΕ70 τ:ρος 7cZς έσι.,y;έρcι.ς "':"'ης "Ϊ . Συνόδου έT:ιθ υ :;, [:z; ~
δεόομέν(ι'J. ;~ 7Ι α()'7"11 ούοε ΧCι.7α 7:0σοσ70') άφίσ--;α'":'ο -:-Ί, ς περί -:Υις όρθό-:γ;': 4J ;
7~ς γΖ'Jομέ'I"lj ς «διορθώσεωτ;» πραγενεστέ ρα τ Cι.υ71ις ιΧϊ:ο ?ά.σ:::ως. ' Α ντ ιθέτω τ
έν ':"(j cι.7:09ά.σει cι.υτ"ης '7cι.ύτ"n έν "Γι δι ετυποϋτο χcι.ι "~ ά.ι:.ειl:η περί έπανα.φ ορας
7Cι::ϊ παλ. 'ημερ ολογίου έν τη ΈκΧλησί:;ι., ~ 'Ι. Σ , έπανελαμβ ανεν tτ~ ιΧπrι.ς δτι
«7ηpOυντrι. ~ σε βα στά] rι.ί εΙλΊ]μμένrι.~ ~δΊJ ά:,;Cιφάσε~ς '6j ς ' T εprι.pZίrι.ς έπι του
( Η με ρολογίου » 357. π ως , λΟΙ77.όν , έ (ρ' r:ισoν Ε'70νίζε70 "~ tσΖuς "':Υις μυριολέκταυ
θέσεωτ , χαθ ' 'fι'l χαλως χα7:Ζ .. ά'l7rι. έγέ'Iε":Cι 'η 'Γιμ::: poλCιγ~rι.X,η με7rι.βCιλίj , ά7:0-
~ , t' , , " , ...
~ " , ,
XΛε~oμε'π)ς ουτω παση; 7: ε p ~ υπ αναχω ρησεω τ απο ":''iς απο φασεωτ; -;αUΤη ς σκε-

ψεω ς, ταύτοχρόνωτ; διετυποΙτο χα ι ~fι clί:ειί3) Ζπισ":'ΡΟ9Ί1ς εΙς --:0 χ~ιταργγjθεν

~μερoλoγιcι x.Oν χα Οε στό)ς, δπερ χcι.τα 7α ΠΡOεΙΡΊJμμένcι. , έδ ει , να. θεωp~ται ά.νε­
π ιστρεπτί πcι.ρ ωzγ~μένoν ; 358

5, Γενικη έπισκάπησυ; της χατιΧ τ δ [τος 1934 .καταστάσεως ώ ς

πρός τό παλαιοημερολογιτικόν.

' Η κrι.τάστασ~ς -;ου παλαιοημερ ολογιτυω Ι έν t7ε~ 1934 ένεφrι.νίζετCι λί αν

σοβαρά. Ίxrι.ν oν μέ7p eιν του σοβουν70ς κ~νMνoυ παρέχουσιν α] κrι.τα ,~'ην έπο­
χ,η,ι τα ύτη» άνrι.Π7υZθεΙσrι.~ παρανομοι χαι άν7~χrι.'ΙCιν~xα Ι τ ών παλα ιοη με ρολο­
γ ~7ω,ι δprι.σ7'l)p~ό-;"'ί7ες, Οϋτω , λόγω έ'IG'/.'ίj ψεω ς 7:Cl λrι. ω·fιμε poλeιγ ~7 ~xω., σ70 ~­
χε ίων έν τη Ί, Λ[ηΤP 07:όλε ~ N"ευPCιxo .. ίCιυ , συ μμαχησαντων μ ε7 :Ζ -. ω'l αύτό­
θ ι β oυλγcι. p o φ ώνω ν , ό GΙχε~οc ( TzpάoPZ"r,::; έδ-iιλωσε ΧCI:7Cι.. 7 (,'J ( 1)'ι ε ό ? [.7.ν ,,:,~ ς ΔΙΣ
7Υις 22-11 -1934 δτι «,η 'Επαρχία rι.ύ7Cιί) αύτοδ ια λύετα ι , μ:Ι; &7:Cι με ~'1ά'l--:ων , ει μ'η
"ερι τας 2,000 π ρ οσφύγων πιστών 7Ίjς έ"ΙX prι.7Cιύσ''ί ς Έxxί:φί rι.ς έν rι.ύτη» 359
Χ7.Ι έζ+ιησε την Xrι.7άpγησ~ν rι.ύ7Yι ς . 'Έ7ε ρ ο ς Ίε ρ άΡ Ζ"Ι;:: ' ~ K rι. ρυσ7 [rι.ς Πrι.ντελε'ή­
μω ν, "ήπείλ:ησε πα ρα ίτησιν , έα:ν δεν cί.νεZ~ Ι'7 [~ ε71'j --:;.1 Ζ;:; μ:ι. ,,:,(;u παλαιοη με ρολο­
γ ιτι σμού . ( I εp ε~ς τ ινετ , οι' α t7~ Gε ύ}ν :ι.,~--:ων '~7:fJ~ 7_ίj.(ιμ f'/ω 'J ;: ρ ο ς 7fJ'J (1. Σ ύνο δον ,
έδ"{ιί.ο υν δ 7 ~ 7: p oσzω ~ o~σ ~ ε ~ ; --; ;~') 7: :ι.ί. :Ζ ~fjο~ με ~ (ι ί.(ιγ ~"7 ~σμΟ'J χα t πα ύουσι ν ' α.να­
γνω ρ ίζω σ ι '7 .'J..'J ,":,Ofj'J (~)::; ι!ι..νω--: X-:-~'I ΧFΖ"'r,'J --; τι ::; . Ezzi:r,uiy;::; 360. fΈ7ερο ς (Ιερά-ΡΖΊις

ό ~ε μα ρ --:,j ρ ε-: ο ό ~ z --:o'rj'J χ,j θ :ι. [;; Ξ 7'.Ι '1 '~7:(; ;: Ζί. :ι. tCι "ιj μΖ Ρ eιλογ [-:ο υ Ιερέωτ; τέλεσιν γά­
μων , :Υ../ευ &δε ί :Ζς 7. 'J7Cι ::ϊ έ'Ι --:'f, Έ .. 7.~Z(::' -; Cι ') X7. ~ έδ'rιλO') δτ~ «M'i δεν λη φθΊj

σΞ ω ς -:-~ς ϊ:Ξ ρ t ε ,j θ'J'J"ιί ζ ~ 1 ';:Cι'J :;"((7) 'J ε ιό ~z'~:; 6 t:ι Ο tΖ:ι.σ ~~ς ;:~(J ::; συι'z ~ 67'"fjσ ιν ,:,o u ΟΙ' αU-;ΟoJζ
Ot%:XG 7'~pio'J Ζ Χ Ι εΖ6 ΙΖχσ ιν τ:ροσ9'J γ-r, ::; , Ζ'Χ 7 Χ7 tΟεμέν'lj :; ύ;:ο 7~ ς ' Ezzi:rj cr~ x:; ΧΧ";' Χ ~l·ϊ:Ο'JΡ -
γι;ν %'α -:-ς""ο ρ ο υμ εν ω ν ' ,
ε7:' Ι () Λ ~γ ω p ε ~ ~ ("ι'.: " θ' :Χ ν ω "":, σ. 396, 566 ),
:~ 5ί , Κ ϊ:J ΙΣΙ 19% - 194 6 σ. 4ι.
:~ 5 8 . κω ΔΙΣ 1 9 :Ι ;~ -1 9 3 5 σ.
ι. ψ-
ι _ ) ο

Β 59 . Κι';)ΔΙΣ 193:Η935 σ. 404 ,

;160, Κ ϊ:) Δ Ι Σ , 1 9 3 Β-193 5 σ. t.0 3-[, Ot,.
σχε7ΙΧ'1ι μέριμ να 0cI. &,1IY.rXIΧG&ij να επα,llχφέ;:; 'n '70 Π 7. i. :ι. Ι ~J'1 ·Γ. ... Ξ: : ~ '- -=
'Επαρχία !Υ.1JτοU προς Xαθ'φύχlΧσι'l 7ω,l συνειδήσεων '7ω,1 Z;:; :G-:: :I.·,;;'
' Ι δού πως περιέγραφεν ε,ι '7Ίj Gυ'lεδρίq. ...-fjς ΔΙΣ 7Ίjς 16-2- 1~ 3,-
στασιν ό J\!IΧX . Χρυσόστομοτ; : «' Η σοβαρότητ '70U ζ''ι7'ήμIΧ 70ς ~Ό~/.Ξ: :~ :I. . _
Ί~ ο":"Ι οεν είνα~ έξω~εριχόν , ά.λλ' ύφίσταται χα.Ι σο βεϊ έ't7 0 ς 7ω,l z 6i.-:
ΈΧχλ'f) σίας με τον χίνδυ'lον "ou δ ΙXlΧσμoυ χα ι "Ίjς &'1ασ'7lχτώσεως 7'f,ς Έ:ι-./.· ~­
σίας XIΧΙ"Oυ πληρώματο.; lΧύ,:"ljς, τ ούτέσ .. ιν όλoxλ~ρ oυ "ou Έλλ'f)'l ΙΧΟ::; Ε JJ:.
ΊΌ ζ-;y,ημlΧ 70U70 εΙ'Ιlχι &ν7αρ σία xlΧ"ι1. '70U κανονικου XlΧ ι νο μ ίμου ΧΥ. θε-;-: ώ-: ·J :
.'ιjς ΈκκλΊj σίας. ΟΙ παλαιοημερολογϊται δρω σι XlΧ ι κ ινο υν7α ι ελευ θ έ ;:; ω ς ~'-: 'Jς
των χ6λπ ων .ης ΈκκλΊj σί ας . 'Ο σημέραι δΊjμωυργ oυν πυρΊj νας ε ις δ ι χ? 6 ;:; 'J J :
πόλειτ. ' Η κοι 'l67ης των δι ορίζε ι εφΊj με ρ ίOυ ς σφετε ρ ιζ ο μένουτ; εκκ ):ησ Ι 7. σ7 LΧ :Ι.
κυριαΡ Ζιχα δΙX!ΧL~)μα7α, ' Η κα.άσ7 lχ σ ις αυ'Ίj δεν δύναται οϋτ ε πρ έπει να π χ " χ ­
7αOΊj επι πλέον rY.νευ σO β lΧ ρ ας βλάβ'f)ς 7ω,l συμφερόντ ων 7Ίj ς Έ κκλ'φί:ι,ς X X ~
7Ίjς έν 6Τ-f)τ oς του 'Έ θ νους» 362,
Έ7έρωθεν και .η Π ολιτε ία δια πλαγίατ; κιν~σεως :η εν πλάνη 'Cσως δΙ7.-:ε­
λούσα και εν 7Ίj επιθυμίq. δπω ; rδη 70 πρόβλημα όπω σδ~Π07ε έπιλυόμενσν .
επεδίωξε να. εμφlΧνίση τότε ώς έπελθούσαν 7-ην &πο μακρου κυοφ ορουμέ'Ι'ςl
συμφωνίαν περί λεΙ70υργΙΚΥις εξυπηρε7ήσεω ς 7ω,l παλαιοη μερ ολογιτών 'JΠΟ
XCl'JOvtxiSJ~J ίερέιι)') --;:η ς ~ Ε%Χλ'r, σ [χ ς, γε"(ον ο ς ε7:ερ προύκάλεσε 7~ν σφο δ ρ αν ιΧν­
τίδρασι» '7Ίjς Ί . Συ'l6δου , 70 U :\ΙIΧΚ7. ρ:ω7:Χ70υ δ'f)λώσα'l70ς &περ ιφράσ7ως «;;7:
, ~ ,
ου οε μια
, ~ ,
σ υ μφωνι α
,
υφι σ ταται
,....
,
...
ΚIΧ70ΠΙΊ
"
μάλιστα
.... ")
7 Ίί ς αΡ 'lΊjσεως των πα/
/ - τ ων

να δεxθ~) σ ι "ου ς δρουτ; » ους 'η 'EXXX'f)Gla: εΙΖε θ έσε ι 363 .

'ΊΗ'Ι) ~ ΈκκλΊJGία ευρισκoμένΊj &φ ' ένος μεν πρ ο 7ιjζ ΠOλ ι,ε ιακΊj ς &βελ-:'Ι;-

36 1. Κ (" ΔI-Σ , 1 ~3 3 - 1 9 3 5 σ. !.26- !.2ί . Π ρ βλ καΙ 'Τπόμν'ημα τι"ν M'f) -:por:oi.~-:("'J

"Τδ ρ ατ; ΙΙΡΟΥ..οπ Ιου , Σά μου Ε Ιρ-ηνα Ιο υ %α~ 'λ. χα.ρ να.νΙ~ς " Ιεροθέου προς "';'r,v "Ι , Σύνοδο» εν θ:ι
ύ;:εστ/ρ Ιζετο 07Ι «έφθασεν ή Πολιτε ία να 3ια3ηλο'1: το ιαύτην πε ρ ιπο ίη σ ιν και θωπε ίαν Z ~';
τούς όπα30ύς τοϋ παλ . "Γι με ρ ολογ Ιου , (~σ'7ε να έκι3 ιώκη Ζρ ιστ ιocνού ς άπο,,:,ελοϋν7ας -:~ "~ ­
μ ισ') ,,;()u πληΟυσμου και πε ιθ αρχοϋντα ; εΙς 7r,v 'ΕΧΧi:η σΙαν και -;ou:; έΖΖλ . νόμο υς &7:'0 'J xr:.,~
ένας , οντος έντος έν α ς χωρίου %αι έγκαθιστ~ έν αύ-;(~ τούς ι: α.λ/-:α.ς , ώς συνέβΊj ,,:,οϋ70 ε ~ .;
Π ύργον -:-ης ν1Ίσου Σ ά μου , ΕΙς λΙονασ-:-ηρά.χιον 7i):; 'Ε παρ χ ία; '.. ι. \Ζοφναν Ιας , εΙς ]\.~ Ρ 'J σ 7 [ :ι.~J ,
εΙς Σι:&ρ-:ην και. αλΙ.'ΧΖου , 7':Cl.pcx ,,:ας ι3ιαμαΡ -;'Jρtας τω ν ΟΙΖ εΙων :?\ Ι~Ij-;ρο πολιτ(";}ν )) , ( Η Έ Ζ­
κλ 'η σία» 1935 σ, Ιί Ι ) .
:~62 . Κ ω Δ Ι Σ 1933- Ι 9 :~5 σ . 56!, Π ρ βλ καΙ 'Α , II α ν ώ -: -η, έ'Ι : Θ ΗΕ -:, λ' G,
8 Ι 9-82 0, Π ρ ος προ στασίαν -:ων καηχ -:όr:ους Σε β . Ίεροφχων χαΙ -:0;; πο ιμν ίΓj'J x;:r., -:(; "
κα.θηρ·ημένων zϊ·:rιριzων r:αλαΙΟ'ljμερολογL,,:,(";}ν '7ιi)ν cΧπo σ7ελλoμένων έΖ ':"οϋ ZiV 7 r;r.J'J ;:~ 'J ';
αγρα:ν ο;:αι3(-;)ν άνά. 7χς έπαΡΖία:ς %~Δ προς ασχησιν ΙεΡ ,Χ7ΙΖων καΟ"!Jχό'J"':ων , z;: ~ i;:r:.,Ζ ;; ·J .. Ξ: ~
T~ς ίό ι ό 7"Γι ,,:,ο ς αΛ7ων ώ ς Ζα:ΟΤιΡ"!Jμένων , -ή cI. Σ υν ο ι30 ς εκo ινoπo ι~η σε Ο ι :Χ. -:-~:; 'J;:' i : ~ .......
876/ 2 Ι- i)-1935 σ'Jνοι3L;6jς 'Εγχυ%λ Ιου ;:ασι 70'1:ς C ΙεΡΧΡΖα:ις %α7-Υ..λο γον -;ων :χ ::ο 7'.J~ ~ ~ :. - -
19:3·1: %'~ΟαLρεUέν,,:,ων ύπ α τ<7Jν Συνο8ιχω ν Δικασ-; -ηρΙων %'ληΡ r.,x (";}v. { Βλ . λ. t ~ '.J " ":ι ., . -
%, α: !. Έ"'( % ') %, λ L Ο L, ,,:,ό μlJ ς Ε Ι σ. 59 -60 ). ~-r,μειω,,:,iον ο -: ι % ~ !. μ ε -:χ 70 193 i J J :- . -

σΟ"ησ:χν %'cιOα. ιρέσε Ιζ χ);ηΡΙΖ ων ( ετ:ι τ:α.λ-::ι.LΟ"lJ μερολογ ι,,:, ισ μ<:))) .

36:3. Κ ω Δ Ι Σ 19 :1 3-1 9:35 σ. 565 Βλ. χ(Χ Ι &'1 ω-: . σ , 2:!2 ε π .
230

ρ ί α ς , άφ ' έτέρου οε πρ ο --:ou κ ινo.J'Ι ω ο'φ ωυ ργ ί ας έν καφ<;} «νεοημερολογια ­

κης μειονότητοτ;», ε~ς ~ν πε ρίπτω σ ιν θχ άν-:-ψε--:ω πίζετο τυχόν έπιΧνοοος ε~ς
το παλαιόν -ήμερολόγιον , έκαι.ε~-:-Γ> ', χ 7.'Ι 7 ιμε-:ω πίση μόνΊ) .-Yj'! κο:τιΧσ7ασιν,
'~--: ις έξελίσσετο ά.σ? αλως zt:: ό-ι;μ Ι ':/'J ;: -.-lα 'J ~;-;ικι'Iou ν oυ Ρ'ήγματ ος , Κατά --:~ν
έπι Συνόοου γενoμέ νΊj'J -:-Υι 16-2-1935 ε'~ ;: 'Γo -:ι.-:--ς) σχε--:ικ·ην συζ'ήτΊ)σιν , ύπεστη ­
ρίχθΊjσαν πο ικ ίλα ι ά.πό '~ε ι ς : κ'ψ α ι'ι ό με'J:Χ Ι 7.;-;(, '7'(, ς ά.-:- έγκτου κα ι ά.παρε γκ/.ίτου
έμμον η ς ,,;,η ς ΈκΧ λφ ί α ς ε [ς '7 Χ :'ί. ;-;α ~ ε'~ 7ε χ:z~ Χ'J.ι.ως υπ' αυ-;-Ύj ς ά ρχΊjθεν έπι
--:ou ζ'!]--:-ήμα,,;,ο ς ά.;-;ΟΥ 'J.σισθέ'Γ.'J., '-'J.1. ό ιχ 7"f,:: oιχ α σ7 ιΧΊj ς όοου δ ιαλόσεω ; -:ων
πα/.αιoΎJμε ρoλoγ ι-:-ικω'l Σ υλλόγω ν , μέχρι 7"f,;; ~;-;'J."'J.?ορiΧς --:ου παλα ιο ύ '~μερo­
λογ ί ου Οια. ":""ίjν Πoλ~7ε[,~ν , «όπότε Χα ι "r, ·E%/j :~ιJ ~ ~ θ Ζ σΚΖ φθΊ} πε ρt το υ πρα­
κ-:"έου» 364 , Ή λ'!] φθε~σ :z ά.πό ?ασ ις 'fιρ'ι ε~-:-O 7 -~" ': :-: 'J. ;: ~ Ι'J οία σΟ'ήπο-:"ε συ μφωνίαξ
με7σ#) ΈκκλΊjσίας κα ι Πολι--:ε ίας πε ρ ι θρ 'ι;σχε'J7 ΙΖΊ:ς ~~'):-:'!]pε--:+Ι σεως τ ων πα­
λαιοημε ρολογιτών υπο κανονικων ίερέω'ι 7"~:: Έυ.i:ι;σ [:Ζς , καΙ έκιΧλει ~ν
Κυβέρνησ ιν να έφ αρμόση 70 υς νόμου ς 70;; 1\;:7.7':/ , ς. Το;;-;- ο έσ-ήμα ινεν , ο,,;,ι-ή
Έκκλησία έξ+ιρ,,;,α --:-η,) λύσιν --:ο υ πρ ο βί:r. μ 'J.70ς ~/. -:-Ί', ς Πc.λι-:- είας , ε Ις ,,;,ας
δ ιαθέσε «; έν τούτοιτ; -:-η ς όποίατ; οUΟεμ ί Cl.'J Ξ'7~ Ξ~ ~·1 Ζ ~--: ~G':" ':.ι U'~ '"-r,'J 365 καΙ εΙς
,,;,~ν βο+Ι θε ιαν τη ς όποίατ παρά ταύτα προσέτρεχε .

ΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΕΥΤΕ ΡΑ 1935 - 1947

< Η άνταρσ ία τών τριών Μητρ οπολιτώ ν κα ί α! μ ακ ρ ο π ρό θ εσ μ ο ι συνέπ ε ιαι αύ τijς

1. "Η όπα των παλ/των άναζήτησις " Επισκάπων, ϊνα τεθ ώσ ιν

έπί κεφαλης αότων , ώς έκκλη σιολο γικόν καί όργανωτ ικ αν αίτημα .

Ο Ι παλαιοημερολογϊτα ι &φ' ~η ς σ7ιγμ~ ς ~ ~:ϊ: Cιu/. ~?-:-r,σ:ι..Ψ:Ζς χα,,:, ούσίαν

--:-~ ς κανονικη ς Έκκ);ησΙα:ς --:-~ς Έλλάδο ς zT:ΎJ ; αν , ;-; α ?χ -:-Ο'Jς Κανόνας, ίοίαν
κοινότΊ)τα έν,,;,ος των κόλπων ευριΟ",ωμέν-η') -:-'r.;; z~ -f, ς άπεχωρίσθησαν Έκκλ'η­
σίαξ, έκιν+Ιθησ αν προ τ; --:·ην κατεύθυν σ ιν Ζξα:σ Υ :Ζi. (σεως ~oίoυ κλ+ιρου πρ ος άκώ­
λυτον κα ι α.νεξιΧρτ -ητον ασΚΊj σιν των .....~ ς λα7ρε ί ας α\y~ων,
'Ι..,.... "
ουτο α:περρεε
,
τ ο σον
, ~. ~ λ ..
ε τ; εκκ '!]σ ιOl, ογιχ ω ν ,
.. ·1
ο σ ον χαι
\ οργανωτικων
, .. ~ ~
οεοο-

μένων , Και κατιΧ μεν ,,;,ΙΧ έκκ);ησ ιολογικ χ οε οομέ 'ια , έξ έπόψεως ορθοδόξου , ou-
οεις δύνατα ι νιΧ γ Ινη λόγος περ ] έκκλ·η σιαστ ικης ΚOινόΤΊjτOς, έφ ' δσον αυτΊ)
στερεϊτα ι ίερατικης ,,;,ιΧξεως , ~ν τριπλΊjν έxoύGΊjς χάριν του &γιιΧζειν, ΟLOtΧΟ"/.ειν
XiX t oιoιχε~ν ~ν θ ΡΊjO"/.ευτικ~ν όμιΧοα , o!JcriX'! έξΎJρ .....ημέν"f)'l έκ του ΈπιΟ"/.όπου,

364. Κ ώ Δ Ι Σ, '1933- 1935 σ. 566, 569 ,

365. Δεν ηγνόει ή Ί , Σύν ο δο ς τΤιν πολιτιΧ'ίι" ο ψιν του δλου ζητήματος ώς XIΧt την ο Ταν
τοϋτο ύφίσ.oc.ο ψΊJ,?oθΊJρικ-ην έχμετάλλευ σιν έΧ μέρου ς μερίδο ς πολ ι.ευ ο μέν ων , ού μ-ην
άλλά και l{υ β ερν"ή σε ων , γεγονό ς O~(}: το όί:ο!ον κατ' έπαν Χ).-fJ ψ r.ν έ ξέφρασεν αυτ/ 7!jv πι.­
κρίαν ocύτϊjς .
oi'.ί rJ.VEU οεν ύφίσταται 'Εκκλησία 366. Τ i{J λόγ φ άΚΡLβως 70'J":"'J} ',. ~
παλαιοημερολογϊται ίσΖυρίσθΊ)σαν 07~ άπε,έλεσΟ'.ν ίοίαν «Έκ,.i:ι; :ο. :ι. _
-η ς έν Z"EL '1935 άπέΚ7Ί)σαν Ιο ίους Άpz~εp ε~ς 367. Κα":"α. οε τα όργ:ι:lω7~Z :ι. _ _
μένα άΠΊί7ε~70 'ή θέσιτ; έπι κεφαλης ":"ου άγω'lος δρ α στη ρ ίων κl:η ΡLκωοl +,--Ξ:7 ­
Ικανων δπωτ; έλΚ'Jσωσι και συγκρ ατησωσι περ] έαυτο,jς δπαδούτ , έ;:ΖΖ:7Ξ: ~ ,L σ ,
το κ[νΊ)μα. χcι:Ι έξασφαλίσωσι 7'ην έπιβ ίωσιν αύτού ,
' Λλλ7. πα ρά -;0 γεγονο ς O':"L Ί\οϊι άπ' άΡΖης -:-Ιjς Ζμφ ανίσεως ":"ο υ π χJ. Χ L 'J"(.­
μερ ολογ ιτ υωύ ΚLν~ μα,,;,ο ς εύρέθΊ)σα ν μονα χοί κυρίως, άλλα. κ,χ!. ΟLάΚΟ '/ Ο L Ζ Χ ·.
πρ εσβύτε ροι , στελεχώσαντεξ τ~ν πα ραταξιν, έν τούτου; ~ &πουσία Έ7: !. υ/.. 6 ­
πων -η,ο ,χίσθητή , τοσούτω μαλλον δσφ , ,,;,υΖον παρατεινομένη , κIΧθίσ,χ π ρ ι:, ­
βλΊ)μ,χ":"α·ην ,η,) άνIΧνέωσ~ν κιχ !. έξέλ~ ξLν ";"ou ύτ:ά ΡΖον,,;,ος εύα ρίθμου πα λαι οη­
μεPOλOγ~7LΚOϋ κλ·~ poυ. Δια ":"OU70 κIΧ ι άλλετ:άλλYjλΟL έΚΚλ~σε~ς έκ μέρ ους ":" ων
παλαιοημερολογιτών άΠYjυθuνθΊJσιχν κυρίω ς προς όρθοό6ξους ' Επι σκόπουτ;
έκ,ος ":"η ς Έλλάοος εύρισκομένουτ , Ζ'Ιιχ θέσωσιν δπο 7Yj'; προστασία» κιχ !. o ~­
καιοοοσί α'1 ιχυ";"ων ";"·ην σλψ προσπαθε ι αν. Ού";" ω μνημ ονευτέ α έν,α υθIΧ Υι προ ς
-;,ο υς έν Kάpλoβ~7ς -:-Ιj ς Σερβί α τ; έΥ/.α7εσ-;"Υ)μένο υ ς ρ ώ σους πρόσφυ γα τ; 'Α ρχ ιε­
ρε~ς , 70 υς δι ατελούν τατ ύπο τόν ΚLέβο υ 'Αντώνι ον 368 γενομένη κιχ";"' 'Οκτώ­
βριον 70υ ε":"ους '1 934 κ ροuσL ζ OL' Ζγγρ ά. ? ου . Ζ,) c:> ό μoλOγε~τlΧ~ δτι «δυστ υχώ τ;
ουοεις ΖΖ ":"ων ΈIλίj 'l ω'l Ίε ρ ,χ Ρ Ζω,) 'Γι θέι:φε '17. :Χ.'IΧ λά.β·{) ":"0'1 [ερον τούτον άγω­
να -η να. O&) GΊ) κ7..') zε~ pα ~OΊίθ εί,χ ς εΙς 7ι/ις έμ μέ'lον"ιχ ς εΙς -:-ην ";"ων πατρ ίων
παράδοσιν Γ .Ο.Χ. , ϊ:ρΞl:yμα. '70 6-;:'J~r.J·J Ζ μβΧλλει α ό":"ους εtς άΠOΎo~ήτευσιν , έφ '

366. Πρβλ . Ί ω . Ζ η ζ ι ο ύ λ α, ' ΙΙ έν 67r, ς 7ίj ς 'ΕΖΖλη σ [::ις έν -;Ίj Θ . Ευχαριστ ία

καΙ -;i}ι 'Επισκόπφ Υ.α-;α: -;ους τρεις πρώτου ; αΙώ ν::ις. ' AθΊj ν α ι 1965 σ. 116 έπ . 12 fl έπ .
" Ηδη &;:0 -:ων πρώτων αΙώνων --:Τι ς zp ~σ7 ι xν . ΈΖΖί:Γι σί :Χ ::; επεΖράτ/σεν Τι ό ρθη αποψις,
..ην ό ~εσά.φΊjσεν &ΡΖούντως b Κυπρ ιανότ , 07 1~ οΙ:Χδή ;:Ο 7Ζ άμα ::; χρ t.σ-;ιχνωv , ζών -:ων έκτό ~
του 'Επ ισκόπου, δέν δύνατα ι vi ιXTto-;zx-n, ούόΖ Ζχν ν χ Ζ:χλ"η-;αι ΈΚΖλησίΧ. "Η &ποψις
αϋτη , άπ')"~ελoϋσα Ισχυράν συνείδησιν --:-ης 'Ezzi:fJcrL:X~ , άπέχλεισεν ά:π' άρχΊ)ς άπο πάσ:ης
ύφ' οΙocvό-ήποτε μορφ-ην ένώσεω; Ύι zOι.νόΤΊj70ς Ζ ρ!.σ-:!.α.νών ταζ σωστικά; τ·~ς Έχκλησ Ι χς
ί3ι.67Ίj-;ας , έφ' δσον -η Ζο ινό -;ης cι{j-;η ό~ν ε~pΊj70 εν zo!.ν ων Ι~ με7α '":'ou Έπ ισ-..ιόπο υ .
3 6 ί . Β λ. Χ ρ. Ν α σ λ Ι μ η , 'ΙΙ ~μερoλ ') γ Ι::ΙZ"η Ζα ιν ο-;ομΙα έξ έ;-;6Φεως εΖΖλησ ιασ -; ι ­
κη ς , έν : « ' ΙΙ Φ .Ο.)) 1950 φ . 86 σ . 3. Πρ βλ . Ζ::Ι Ι «'Π ;-;ανηΥυΡΙΖ-η 3ΙΖαίωσις -;ου αγών ο ς
μας)) έν : «'Ι{ Φ.Ο.)) 1949 φ. 6ί σ. 3. "Εν -;ινι προσπαΟεΙq: αυ,ου προς έπιστΡοφ-ην -; ών
παλαΙOΊjμε poλoyι-;ων εΙς -;ους κόλπου ς 7ης 'Εκκλησίας ό «Πά.ν,,:,αινος» εγραφεν εν ε,,:ει
1 927 : «Πισ-;οΙ ιXxicpcιi.ot. , μ-η εχον-:ες ' .t\Ρ χ' t.ερ έ :Χ άλλ' Q,j3k: Ιερε!ς, κ.αΙ περ ισυλλέγον -:ε ; ,
3ια να: έ ξο μολΟΥηθουν ΖαΙ λε ι-;ουΡ Υl)θο υν, ίερομονχχους φυγχ3ας -;ών Μονών -;ων , 3 ι ::ι-; ρ ί­
βον-:-ας έν 74'> κ.όσμφ άν-:αΡ -; ΙΖω ς ΖαΙ κα-;α τούς Clepo1j:; Κανόνας άξΙους χαθ ιΧ ι ρ έσε ω .; ,
δεν ωφελοϊίν-;αι -;Ιπο-;ε απο -;-ην πΙσ-;ιν των)) ((Πχνταινος)) '1927 σ. 3 4ί ).
368 . Ό Ίερχρχης ο(;-;ος είχεν ένεργώ ς αναμειχθΊj εΙς -;0 παλαιoημε poλoγ ~-; ιzool ~.r. 7Γ, ­
μα έν Έλλά3ι ΖαΙ είχε -;αχθΊj ύ;-;ερ -;ών παλαιοημερολογι-;ών , γεγον ος ο;-;ερ Ζ::ι -:-iG7Γ, 'Jε
-;ουτον αν-;ιπ::ιθΊj εΙς ,ην 'ΕΖΖλησίαν ,ίjς Έλλά30ς επανεΩ:ημμένως ψ έξασαν 3~α Gz'jio'
τοϋ έπισήμου 8ελ-;ιου αύτ/ ς «Έκκλ"/ισιιχ» ώρισμένας σχετικας ένερ γεΙας etύ71)~ .
232

δσον ούο ο: μου Ζ Ις -;0,1 έχ.κλ'fJσ~:.:σ -:-α,Ο 'J ό? ίζ ο'lτο: o~o:κρί'l oυ σ ~'1 &.χ.τ~νo: Π Ο: ΡYjγο ­
ρίατ;» 369. 'Εκ τούτου συναγεται ;; -:~ zIZΓ.J'I ΠΡΟYjΤfJΟ-l) κρoυσz~ς σΖΖ-;ΙΚιΧΙ ΚιΧΙ
προς "':τιο:ς ΊΖΡ:ΧΡΖιΧς -:Υις Έκκί;φ[:ι.ς -:-r, ς ' Ελλάοο ς, oϊ-:-~'1zς zIzo'J κcι-; χ κ:x~­
ρους Ζ ύν ο ϊκ ως δ~:x-;zθ -l) Z'J:x'r. ~ -:- ω·, π :ι.λ 7o ~Γ.Jη μZΡOλOγι-:ω'l 370 . Σ-fJ μΖ ~ω-:-έ ο'l ο-:-ι
&'μψό"ΖΡ:Χ -;oc έν"'":ος Κ7ο ι έκ-: (-,::: -:-r,ς . Eλλ xOΓ.J ς Ο ι :.:β'ή μ 7ο-:- :Χ 77ου7ιΧ οε,ι έ -:Ζ/.Ζσwό­
PYj G IΧ,I.

2. Ή έκδήλωσις Τllς στάσεως τών τριών Μητροπολιτών , τά αΙτια.

καΙ Υι άντιμετώπισις au:.cll ; ύπο Τllς 'Εκκλησ ίας .

l~ o ') ς οϊους &ν εζ~fιτ oυν "'ιγέ7 α.ς ι:ι./Υ:ων . E ;:~'7/..6 ;:'J·.J ;, Ζυρ[ως έν 7~ αΛΛ Ο ­
οο:πΊι, Γ.Jί έ'Ι ' E λλiΧo ~ παλαιοημε ρ ολογϊτα ι &ν~ ::; ? '>'1 ~, -: Γ.J ~ς ΠΡΓ.JσΙ:)ΠO~ς 7ων 7 ρ ~ω'l
Μητροπολιτών τΊ)ς Αύτωτεφαλου 'ΕΥ.κ/.ησ[7ος -:-f,ς Έί.λχo Γ.J ς ~ημr;τριάooς Γ Ζρμ ΙΥ,­
νου Μαυρο μματη , πρ . Φλωρίνη τ; Χρυσοστό μον Κ 7ο ~ '> ·J ρ [ ό -:.·) Κ7ο ι Ζ:χκύνθου Χρυ­
σο στόμου ΔίΊ μΎ'},,:,ρ (ου , o ϊ7~νες ε'Ιτε διότι Ξ;:Ξ:ό ~ω~ Χ'J :-'r,'J ό~ ): ;:?:χξ~χoΠ'"ήμα.70ς
έπίλυσι» 70U παλα ιοη μερολογιτυωύ ζη-:-ή μ7ο -:-:.ς . Ξ ~-:Ξ « 7,ί.ί. 7ο ~zo',-:zς -:ι:> '1i;J»
( , ..... 1 " Ι, .." .... "" ~
ως πρ o φ cισ ιν 7'ljς στ ασε ω ξ των ΖΧ Ρ Yjσ ψοπ ο ~'ι; σ 7ο Ί -:'> .:r,-:-Ι; ;1-7ο -:σ ') Ίίμ Ζ?Ο Λογιου.

'Ηγη θέ'Ι'7Ζς θ p'ησΚZυ7~κΎj ς τελε ...~ ς κcι ι λΙ77ο'IΖ [7ος 3 71 -: ω'ι Π7oλ cιωημzpoλoγ~-:ω'l
και όμ~/;ήσαν"z ς προ ς αύ70υς έΟYjμοσίΖυσ 7ο'1 ό ~ 7ο·;~:ti.;1-7ο-: :ι. κ:ι.ι έκκλ+Ι σΖις π ρος
τον ΚλΥιρον κα ι 70'1 λαόν , τα υτοχρόνω ξ ο ε &πtσ7Ζ ~i.:ι.'1 π?ος ",;,'η ν Ί. Σ ύ'l οοο'l
o'ήλωσ~'1 , οι' ης &',1 Ζκο ίνου 'Ι 07 ~ &.πoκόΠ70 υσ ~ -:ou λ(>~π-:.::; π χσ7ο'1 σχέσι» κο:ι έκκλησ.
χo~νωνίo:ν μΖ7 ' αυ'7Ύjς και 7-1) ς λoιπ-~ς ΊΖΡ Ο: ΡΖί 7ο ς -:-r,ς Έκκί:φ [ 7ο ς 7-1) ς Έλλάοο ς ιiJς

369 , Σ , Κ :χ ρ :χ μ 'r; -:σ 'J U - Γ :χ μ ~ ? 'J ,j λ ~ :χ , Ζ..,θ ' Τ/ω 7 . σ . 110 t7':, Π ρ βλ , ' Α.
Π α ν ώ τ ''1, t 'l : Θ Η Ε 7, Α ' σ . 820 ,
8 '70 . " Η δη άπα 70υ ε70υς '1 928 ;::IΖΖν zπ ι ση μ :xνθ ~~ .(, ε:;',Ι r..ι'J:; 7 0υ ~ Ι-IJ";ΡοπολΙ",:,ου ~ -fJ ­
μ-η-:-ρι&όος Γε p μ~ν oυ ό ~ά.θεσ ~ς ~ψzν7 ~ ",:,ων πιχj" ΙΧΙ Ο-lJ μ Ξ: ~ ι:J λtjγ ~ 7ώ''I ~ξ :x:?opμ~ς ",:,Ίις εν ~ υν 6ό(:)
ά,ν-:ιΟΖσεως α1~)';oυ προς '70',1 ' λ. ΡΖιε7:Ι σΧ(J 7:0ν Χ?υσ r:ισ7 tj ;J. Γ..ι',l ~:: ~ 7,)~ .-=χ λΙΧΙΟ-fjμε~ολl)γΙ7ι.Ζου.
Μαλιστα τό τε iypιXrp "1j ο -:Ι «Ίι Έχχϊ :ησ Ιχ -:-ης ( Eλί.~ό σς iγω"' I_~tj μ iνΥ; Ζ.-= Ι -;ρΙ:< 'Υιόη Z7-fJ δ.-:ως
πείση '70,):; όλΙΥΟ'Jς :χ:γΙΧθΟ 1Jς ΖΡ ι.σ-: ι.'ΧνοIJ ς , !Ν'Υ. μ:η ;: =t:;; XCI~;; W',I7X I. :χ::ο '7ων έr:~7ΊjΟLων έΖμε­
ταλλευτών 7~ς όει.σι.ό'Χι.μονΙας χ:ιΙ -:ων θί=πι σΖευ-:ΙΖων τ ω» ;: ;' Γ..ιί.-;ι'~Ξ:ων , ά:7:εΖά.λυψεν ιχ rφVΊjζ
δτι ει ς πασαν εχ-:ροπον Ζενη σΙν των , -η -; ι. ς τοσ αύ τ α .; :Χ~ ~ fjΟ;. -ςrί; 7~..ι·Jς Ζχοηλώ σεις εσχε μΖΖΡι..
σ-ήμερον , ώθούν το παρ ' ( ! ερ ά ρχου 7"~ς (Ε λj.ην ι. χ-rι ~ ' ΕΖΖί:r; σ Ι ιχ ς )) ( ( '1\ ν ά π λ 'Χ σ Ι ς))
1928 σ. 53 ). :\ [iΧλλoν ύ7':ε ρ β ο /:ή. Κα ίτο ι " Ι/)ο,) %:χι σ'f; με ~ ο', 0 7 ~ ε')ρΙσ%ε7:X ~ χν θ ρω π ο ς , tx.
7ων Ζόλπ ων -;-~ς 'E z.zX-IjG Lιx:; ;:-ρο ερχόμ ενος, oσ-:~ς ε7 x~ε crz '.J7': O') 70'3 βΙου -:0') -:0',1 Z'X'7OC
-:ou ' λρz ~ε πl,σ%ό7':OU ' λΟηνων 7':όλεμον» (,,' λ'li 7':ί. :χ σ ~ς » 1928 σ . ( 1), ΕΙΡ'ήσθω /)'
Ο -: ι. ό .\ I-ΙΙ 7 ? o;;Oλ ε7Ίj ς ΔΊι μΊ) 7ρ ι. άΟο ς Γ ερμιχ',Ιος εξέ? ? ,'Χσεν ~',I ~'J',Ι όό ~ 7Ίιν Xur:Yj'J 'Xl)-:o;:) -::ρο ς
-:0,1 '\ [:Χ% . 'Λ ρz~ε7': ίσ%07':oν ( ,, ' Λ 'I ά: π λ :x σ ~ ς 1928 σ. ~ ; ) . π:χρα 7 :Χ\)-::Χ «1)[ 7::Χλ:χ ωη ­
με ροί.ογΤ-:Χ!' όέν ε'Jρον , ;;χρ' (j).χς -:ας ;:ρ ο σ7: χΟ ε Ι χ ; 7 ω ''ι , Γj'~ ofv x ( Izp~PZ-Γιν, Ο σ -:!.ς θα -η'70
ίχ'.ΧνO ~ ν α. Οιχπρci.;η 70 εΥχί:ljμιχ Ζ'ΧΙ 7ην &-:ιμί'Χν νιΖ -:ε Ο-(ι έ;:t x~?x);r,:; ,,:ων ΠΡ(Jς νoμ~μo­
πoίησ~'I 7(J\) σΖίσμ:χτος .. . )) ( ,, ' λ ν ά: π λ :χ σ ~ ς )) 19:3:2 σ. :, ( 2 ).
3 7 1. Ώ χ ρ α 7ην πλα7~Τ'Χν '70υ ά:Υ . l{ων Ινου Κ οi.ωνου. Β λ . ((ΆΕ χ % λ η σ ί α ν)) Ι 9Β5
σ. 192.
« έμ μενούση τ; ε~ς 7"'~ν ~~ μερoλoγ ~αχ~~ν χcι ~νο":"οu.Ι:ι.'J zxt ,, -..,
πνευμcι.':"ιY.,"ην "η γεσ[ cι.'} Y.,cι.Ι εΥ.,Υ.,λησιασ-:ιΥ.,·f,'J ;-;Oιμcι.'J 7Cι;:' [X'}
τω'J» 372 .

Bcι.σιχ:η'J ε'J ΠΡΟΥ.,ειμέ,!(ρ ση μασία» Υ.,έΥ.,':"Ί] ':"7. Ι .η OιxY.,p [ ~ ωσ ι = 7 (; Χ. -r _

τρων , έ ξ ~') ώp μ·ήθ·,IσCΙν οΙ ό ~ ,:z/·:ly-?θέν'7Z ; 7ρε~ς tΙερά.Ρχαι , ό~όCι μiν Γ.J'.J ~ : . Ξ:~.
'"ou σημείου τούτου ποικίλαι δ ιετυπώθησαν &;-;ό ψε ις. Ο ()--:ω Οι7. με·} 7 ;, '1 ~·r. _ -
τριά.Οος Γ ερμα'JΟ'J ελέχθη 07Ι βαθυτέρα 7.Ηχ -:Υις ε'Jεργε[cι.ς cι.υ--:Oϋ 7cι.ύ7"r.= .~ ;:-~ :-
ζ
'ο ε ':"0' "
ασρεστον
Γ.ι '
αυτου
- - ,
μισο ς Y.,cι.--:cι.
-
τσυ -
, \
-r /
Ρ Ζ ι ε ;-; που
,
"'Χ' ρ υσοσ τ ομου ,
.
ΖΡΟ 'JCι! . Cι Ό, r, 'J-

μενο'J ά.φ ' .η ς ε;-;ΟΖΥις εξελέγη ου70ς π ΡCιY., αθ·rι με'J Oς 7Υις Έκκλ"ησίcι.ς , θέσ ι» ';:'
έποφθαλμία ό ΔΊJμητριά.OOς 37 3. Δ ι ~ οε 70'1 πρ ο ΦλωΡ[ΥI)ζ Χρυσό στομο» ;-;po,j -
~ 'θ. , , - , , ,~ , - , , - ' .\ /
β Λ''ι ΊJ ως ουσ ιαστυωτ; "ο γος '"ης cι.;-;OσZισεως αυ τού , η Y.,cι.71Χ 70Ι> ΛΡ Ζιεπ ;-;0')
Χρ υσοστόμου πυφία cι.υ--:oυ, οια 7"r,'J εΥ., μέρ ου ς 7"ης Ί. Σuνόοο υ ά.πόρριψιν 70U
περι " Ι ε ρ απο στολή ; σχεδίου IΧU70U Μ.Ι 7"η'J ματα ίωσιν 7Υις ά.'Jcι.Oε[ξεως IΧU70U
ε Ις Διεuθυ'J-:Υι'J 7"ης 'Ιεραποστολή; ώς κcι.Ι οι7. --:0'1 μ.η οιο ρ ισμο'J cι.υ70υ ώς 'Α ΡΖιε­
Ρ IΧ7ΙY.,Oυ ' Ε Π Ι'":' ρό που εν Π ε ΙΡ 7. ιε ~ 374. Κ 7.77. 7"f,'J « ' A'Jά.;-;I' cι. σ ι'J» ~O Δ'Jημcι. 7ων
τριω,ι ' Α ρχιε ρέων οεν ώφείλετ ο «εί ; Ιόεολογ Ιαν -:Ι'J :Χ» 375, έν ι{) ε'i:'εροι άπέοιοον

3 72 . ,, ' Ε Ζ Ζ ί. ·Γι σ l 7.» 19 3 5 σ . 1; .5 .

3 7:3 . ΙΙ ρ βλ. Χ ρ . ?\ ε 7. μ Ο 'ι ~ 7 :ί. Ζ -". XΡ ')σ ';σ 7" μ',~ λ ' Παπαδ όπουλο ; . .. σ: 64.
Tι~ λ6γ(:) 701)-;(:) %'Χt -fι zrji.o'JO-r,vz') f)~ -:'J ; εΖ -: σ :- Σ G7 :i ~·.'J σ :ι?ω ς αν -: ι ;-:ολ Ι7ευ ':ΙΧ'ΙΙ ν --:ων πρά­
ξεων -:οϋ 'Λρχ ιεπ ισκόπο» Χ ~ ·) σ ο σ7 6 μr.J'J. ~/:t'J 7 ~ ωθ Ζ: Ι ~ ΖΧ :' ~:ι~ :-r,'J ε Ις ' Επ ίσκο πον ϊ:ΡΟ(l γω­
τ'ην ",:,οϋ .λ l. Π p ω 70 O'υγΎZί.~ ') -:-r, ~ ι Ι , ' _\ ::Ζ ~ Ξ: ;: ~σ-/.t:. ;:-~ ~ , ";' ε'J ο μi.ν"lί'J ϊ: χρα.νόμως , 8ιά: %.~",:,?:;θέ­
σεω ; σχε":'ΙY,:~ς , ετ:ι ά%.υ ?ώσε ~ -:-rI ~ izi.':J,,:,..rj~' :-: ~ r.J G ~ ',, ',-~~ έν ι:) ;: ιrJ'J ,,:,ου Συμβ ουλίου ,,:,Υις Έπ ι­
ΚΡ 7. 7 ε ί7.ς. Kω ΔI ~ , 19 3 5 - 19 3 6 σ . Ι Ί; . II <~ ί.. Z 7.~ " π :ί. '17 X ~ '1 Cι V » 19 3 5 σ . 387 ε'lθχ
α ρ O ~ oν ,'.)':: 0 70ν τίτλο»
: « Ι Έ-Ι 9~ί. :χ ;. z ~ :ι 7 r) j j"r; μ"r, 7 :: ':. :iό ο~ » . ' Α ? Ζ ι μ . Θ , Σ 7 ? ά: γ Ζ Χ , ενθ'
ανω τ . τ . Γ ' σ . 2035 έπ, Ί ω χ Ζ Ζ ί μ , .\Ι -r, 7 :: 'j ;: 'j λ [ '7 Ο υ Δ η μ Τι τ ? !. & 8 ο ς , Το
Il7.λ7.ιοτ,μερολΟΥη -:-ιΖΟ'l ζ-~7ημ7. έ'Ι · Eί.ί. :ί.δ~. 19 .j ;2 σ . 1; Ζ :: . , ,,' Ε Ζ Ζ λ η σ [7. 'Ι» 19 3 5 σ . 197 .
Δ ~α: 70ν Δ"ημ"ΙΙ7p~::Χ80ς Γερμανον Ζ :ι: :..,ι γγΖ λΟ-" ': 7':. Ύ; ": Ξ:~ 7r..ι ό μi Sο ς προσκε ιμένων ΖΙς 70 Λαϊ­
χαν Ι{ ό μ μ λ '\ [Ίj7? oπoλι,,:,ων, &;:ΟΟ'Ζ ο;:ω,) ::: ~ ~ -:-~ 'J , ό~ X z')~ ε:p'nl '7 !.%-η ς έπε μβασεω τ , άν(Χ",:, ροπ/ιν
,;ou '.λ ΡΖ !. Επl, σ%ό ::ου Χ ρυσοστό μου % 'Χ ί ε ~ ς -:-Γ, '} i z i.t:.......,,·J X'J 70~ ώς '.. :\ ΡΖ!.επ!.Ο'%ό ϊ:ου, { Βλ. « ΌΑ­
'Ι ε ξ :ί. ρ 7 η -:- Cι 'Ι » 29-5- Ι 9 35 ). Το Κ ['1"ψ 7. 7,,'j 7', έ ? Ζ Ρ Ο'l70 1J π ο σ7η Ρ lζΟ'l7ε ς οΙ ]ι1"Γι7ροπολι ­
'Τα. !. ' ~-\ % rχpψΧ.ν Ια:; (Ιερόθεο ς , ΟΤ·8 Ρ rχ ς Ι IΡΟΖr:ι ::':.r.J;. ~ :i ;.J-'.ι') Ε Ι ?"lιν:ι:!ος , ,\Ιαν7ινεΙας Γε?μανός ,
Ζ λΖ'JνΟΟ1J Χ ρυσόσ,,:, ομος , K.εφxλί:'ίν Ι'X~ 1~ :::~ μ :C'J;.J~ ZΧ~ ..l ?1J Ί:νουπόλεω :; B~σΙλε ~oς .
37/1. Ί ω α. %ε Ι μ , ~I "ιι -: ? Ο ;: 'J ί. ~ 7 '.ι ') ..l "r, μ '11 -: ? ~ & 8 ο ς , ενΟ ' άνω,,:, . σ .
18 - 19 . 'Λ Ρ Ί. ~ μ . Θ . ~ 7 Ρ ά γ Ζ 7., 1:·/0' Χ·/ω 7. 7. Γ' σ .12026. Π ρ βλ. Z7.t ,, 'Λ 'Ι ε­
ζ :ί ρ 7 ''1 7 Ο 'Ι» 2 9- 5-35 .
3 75. ,,'1\ '1 :ί. π λ 7. σ ~ ς » 193 5 σ . 153 . ' O μ ~ί.ω·ι G"μ 7 ~Ζ(7) ς έν ε7ε~ 19 3 7 ό " ::ρ . Φλω ρ [ ­
γη ς » ύ ;:εσ -:--!ι Ρ L ζ εν Ο -; Ι χνέλαβε ,,:,-~ ν 7':'ρω :-Ο ~Ο·Jί. Ι :ιν ;j :-:ω ~ -r,"'rr, θfι -;ω,l π(Χλ'Χ!.οημε ρολΟ"{L7ων πρ ο ς
σ-;'ή ρ!.ζLν ,,:ou χΛρους ,,:ou ΟΙ%ουμεν. Γr ΙΧ7 ? L :Ι~ΖΖ ίο') Ζ'ΧΙ 7""ς ' .ΕκκλΊ')σΙας ,;~ ς (Ελλ&30ς χ.αΙ
προ ς ;:ε?L σ-:ολ-'ην -;ων ;Χ% ρο-:-ί)7ω'l « zt~ χ :; έ ;ε-: ~ i;:! ",:,ο 6 'iι μερ ολΟΥ L~ΖΟ :; άγών , άφεθεΙς ανευ
ΠΟL μ:ιν -:Ο ? LΖ-r, ς Ζ:ιΟοό-ηΥή Ο'Ζ ω ς , ",:,ων έ-:: Ι zz ? :ιί:~ :; 70')70') &"{ ΙO ~ Z !.7ών Ι ερέ ων , έί.λεΙψε !. θεο­
Χογ ιγ:7ι ζ ΖΙΧ !. Ζ 'Χν ονιχ-η ζ μop φ (~ σ εω ς , 7;?οβ'ΧLνι:.ν :-ων Xν 7~zxνoν !.z ω ς z i~ &νχ μυ ρώσε l.ς -:-ων -:έ­
κν ων -:<'iJv νεο'η μεΡΟ).ΟΥI.-:-ων έπ~ βλά β-n 7 0 ;:) ιΧγωνο .:; %.'~ιt με ιώ σε L τοG όρθοό6ζου χ'1.Jρους α.υ­
70ϋ » ( Βλ. έv : Θ ε Ο δ ω Ρ .~ 7 Ο ') .\1 Ο 'Ι χ Ζ Ο 'j : Τ !) "ίι με Ρ OλOγ ~ 7.Z0ν G"I.Ι σμ7. Ου'l:ί.με ι 'ί\
έ'Jε pγε [~ ; σ. 28 ).
234

-rou,:"o εΙς «γν ωστούτ '7 χ;:z ~ν(,,') ; ~S'~'J 7Zi.Z!:; σκοπ ούτ;» 376 χα- Ι «Ζίς π ροσ ωπ ικά
χα,L ταπε ινά έλι:ι. 7r,~!.χ» 3 7'; ." :::Ι; zr:.ι ~,:?':ι'! %:χ Ι Ζ ? χμα ρ-:-ον φΩ.οΟοξ ίαν 378 . Ση μειω­
τέον 0-' οΙ δ!.:zλ-Ιί':?θZν7::: ~ U-:'Y.~ ~XG -':J. ~ ~I-Ι: 7~Cι7:CιλΙ'7α!. έν --;η ΠΡΟΧ'ηρ ύξε ι αύ7ων
πρ ος
,
7 0'1
, , , . - . 'α '
<: ? 'Iί μ<: ~ ~ :ι.z ':ι '1 ZI :"~O ' I. ~;: <: ~<: ' Π, 'J :ι. Ί Z:ι.7rι. 70υ
- , \
r
/
Ρ Χ L <: Π πο υ
χ'
.: ,
ρ υ σ ο σ τ ο μου,

έγΖrι.i.fσ rι.'/7<:ς 70 :;~0'1 ~;: l O ~ o ~z·ι; ~ " zY. :7.·ζ~ :ι.:z<: ({- 3"9, 70Ue' δπερ έΠLβεβ ιχωΊ: 7'~ν
&7:0·~ !." 7 0 ;:) Π . ΤF :::μ;:έi.:Χ. Ζ χθ" .~ .,. :-: : UJ 7 Ξ: 'J UJ'J σ%')τ;ος --:ων ,"=ριων &ποσΤCl7ων
...
Ίί70
"
"f) IΧ'/IΧ7 pO-;:-fj
,70')
- ,:\ /
Pϊ.~<:Π Π Ο ')
360 . 'Ο .-
l.~/.ω'l
. , 70')-
~ Π~
θ'
εματο τ
. β ~ Ι ,
ρ α ουτ ε ρ ον Ο

' A t"'
~ Ί' ,,"-
/ ........ . ../-
ι ...O "':
~ ~ Σπυρ ίδων ;..G'/u~r
; .. I""u I .. ~ ..cre.,,J
Γ -,
.. , -. . -. =_ ;.J
J
r; .......
, :ι. '( Ι .~ 'OΙ)O
'J Υ ~O:;:N
ι..\, ο ",:"v.. ω
"θ'~σ "" "Ν}
' Ι'" r .."J.. ~

α.νω7fροuς 7Lνας Χλ'f) ρLχούς , 0~7Lν ε ς ό~x -:-/-,: -: :ι. : τ, .J'J: X: Zrι.~ 70U Χύ ρους των προώ­
θησαν έπ~ μαλλον "ο ΧΙγfj μα» 381, 'Jπ :ι. ~" ~ G G~:λ Ξ:',r, ς ~ ':ι '~: 'I ερά.ΡXIΧς τούτοικ , ένί{}
συναφώτ παρετηρεϊτο περ] ~;ων 0')0 π ;;ι:)~ω " ~~ 7. ~ ~;;I'I ~ ~ L 0;)7 0 L «έπ] 1"1 συνα­
π"α ετη έν ένερ γεία τυγχανοντετ ο ύ μ~ "O 'I :7.: ί.f θ~ , X;: ~Of~7.IJ 70 ΚIΧ~ προσυπέ­
γραΨIΧν ,,~ν άπ6φιχσLν "ης Ί<:ΡIΧPZ Ιας π<: ~ ~ Ο :'J :θΙ:j(j" ~ ω ς 70;:) ~ με ρ oλOΎ [oυ XIΧL
έτέλουν συμφώνως προς iχu"o 7ας έΟΡ7 Χ: i·, ~ :ι. ::: ,Ις ~ ο π6ί.~ σ Lν αύτών , άλλα
XIΧL ώς Πρόεδροι "(;)'1 Έπισκοπαω'l Δ \Ζ :ι. G~·~ :: \(',·, Z 7. ~ ώ ς :;. fί.Ίί -:-0;:) τε Πρωτο­
βαθμίου XIΧL ΤΟί) Δευτεροβαθμίου Συ'ι Ο Ο ~Ζ r, ::; ~:Z7.G -:-r,: ~'J ·J ~ O ΙZ 7.ζoν XiXL κατε­
ό~καζoν επιβάλλον7Ζς ποιν:Χς χ.α'1:'α κλγ~ρ~z ω,1 7: 7..ί . ::ι..~~·r,:J. ~ ~ tJ ί.fj ...,~ -;ω'J έπΙ φατρία
XIΧL τυρεία x':I.L αΠΕLθεΙ'f προς "ας άπo?:Χσ<: ~: -:-f.c Έzγλr,σ~:ι. ς πεΡ L Ήμερολο­
γίου 382». Δικαιολογοϋντετ; O;)"OL ,~ν έπ~ l1<:~ [ χ" ~ί:ς, χ',ο/φ :ι. υ-:-ων ενιχν7L Tίjς
ΊjμερολογLIΧΧΊjς με"IΧβOλΊjς ίσχυpΙσθησ IΧ'I ~ 7~ (('JJ'I~ :λ'J:~':ι::;'/ ~Ο Χ 7.7 ' tXXX'f)GLIΧ-
\ , , \ \ , , ..... .. Ι Ι '. ι ν \ ..... ,
G"LX'fjV ουωνομιαν προς "-rιν αποφασιν Τ Ίίς ϊ.I'~ \ O" :" ~ ~ ~ χ ς . ~ /.π~~r,'1 7 <: ~ συ') 7ΙΡ zρoσιr

όυοΊ:ν θατερον, ~ "7'~ν συμμόρφωσιν ,ιjς μαρx ~ Ζ Χ: ' 7.:Ζ·"'1 :.E ~ [όo ς των παλαιό­
'Ί)μερολογL"ω'l προς 'fι'l α.π6?ιχσL,I ,ϊjς Έxzί:r,σ [ χς . ." -:-f,'1 iΠ Χ'J7. ? /) ρσ.,1 ύπο ,ιjς

3 76. Τ Ο Π α λ α ι ο Ί) μ ε Ρ ο λ ο γ Ί) τ ι κ ό ν. "Ε κόr,GΙ : 'A -:'JG-:-'JX . _'ωιΖον [ας σ . 14 .

3 77. Οϋτω lIΙψρ οποΗτ/ς Θ"Ι] βώ'ι Συνέσ ιος . ω.. κω.λ Ι :: . 1935 - 1936 σ. 170.
378 . Π ο λ υ κ ά. Ρ π ο υ , λΙ"Ι] --: Ρ ο π ο λ [ --: ο 1) ~I ε G G -', 'ι [ Χ ς : Έκκί:φ . ' Απο­
μν"l]μονεύ μcι:--:cι: σ. 129 .
379. Βλ . &νΤίκpoυσ~ν παρ-Χ ,,:ου προ Κα.λα~? .j7(Ι)\J Τ~ μι:ι θi f)·J. Ζ,/ : {{·Έzx.ί:'ι σ~ς Π~ Oζ
τους α.ποσ-:-ά.--:ας Ίερά.ρχαςη ( ( ' Ε κ κ λ Ί) σ [ (Χ» 19 35 σ . 1;~ - 1;:3 \. ' Αλλα κα Ι. ό παλcι:ι ο"l]­
μερολογΙτης «ΈπΙσκοποςιι ΒΡεσθέν"l]ς Mα--:Ocι:ίoς Kcι: pTι cι:O :r. z·r, ; ~, ε -:-Ξ Ι 1943 πcι:ρεl>έχθ"l] Ό τ ι
οΙ ΔΊjμljτριάδος χα;t προ Φλω? Ινης «έξ έμπαθεΙας Ζ:ι:t ?Ο ,jΨ:Ι'J ;: ;:. ~ =; 70ν )_Αρχιεπ(σΚ,οπον
Χρυσόσ--:ομον -ηλθον εΙς -;1J'! 'Oρθοl>οζ[cι:ν, ελπΙσαν--:ε ς Ο -:-Ι θχ εκέρl>ιζ cι:ν -:0 παιχνΙl>ι . . . κcι:ί
θα εξεθρόνιζαν τον' Αθηνών ι>ια να α.νέλθη ό Δημη-:ρ ιά. l>ο ς κcι: ι θχ ε-:οποθε-:εί--:ο ό ΦλωρΙνης
Πρόεl>ρος -:ης 'Απ. ΔιακoνΙcι:ς ό 1>1: ΖαΚ'Jνθου Χ ρ υσόσ-:- ο μος , .-\p Z ~ z p E'J ; Πεφαιώς .. . »
( Μ α -: θ α Ι ου, Ποιμαν-:. ΈγΚ'Jκλιος 12-10-'1943 σ. 10 ).
380. Βλ. Π. Τ Ρ ε μ π έ λ α, 'Ο Χ ρυσόσ-:. ΠαΠC(I>-:';:Ο'.J/'-:.ς ώς ' Α ρ χιεπ/πος εν : «' Ε χ­
χ λ η σ Ι αη 1968 σ . 537 ,
381. «Έ:ι.κλησΙα» 1950 σ. 395.
382 . Δ ω Ρ ο θ έ ο υ ;ΊΙ η -: Ρ ο π ο λ Ι -: ο υ λ cι: Ρ [ σ Τι ς , 'ΙΙ νoμoκcι:νoνιz'~ θέ-
σ~ς εν : Νομοκcι:νονιΖαt 'Έρ ευναι σ . 189 . Πp ~λ. zcι:t ' Εγ:ι.'J κλιον 'Ι. Συνόl>ου Γ. Ο . Χ .
(ΚεΡC(--:έC(ς ) σ. 7.
 235

" Ιε ρ α ρχία ; 70υ παλαιού " Η με ρ ολογ ί ου ;:ρ ο ς α.;:o?υγ~ν σχίσμα-τω; έν τη 'EXX/;Ij-
σ ία» 383.
'Εν τούτου; ύπεστηρ ίχθη σΖε:7 α ω ς 07L fι '..-o 7nθ ανον να ένYι ΡΎΊjσαν ο[ τρ ε~ς
7η ένθαρρύνσει πολιτικών κα ι έκκl.η σ L? σ7 Lκωv π ροσώπων 384 ΚιΛ o~ ΚIΧ Ι του
'Ιω . Μεταζα 385 ~ μελ ω,ι 7ιj ς Kυ ~ε: ;; Λρε: ω ς 386. Kα7 cΧ 7~ ν π αλαιοημερολογιτ ι­
κ:~ν αΠΟΦLV ο[ ΟL ?λψρθ f'l':-ε: ς ' Ap zι ε: ;;ε:~ς ~;;μ'fιθησ lΧν έκ 7ιj ς σ- ΡΖLε:ΡIΧΤLX'ijς αυ­
7ων σuvεLοΥισε:ως π ρος {1"O G7fι pL ; L'1 7 ω,1 διω κο μένων πlχλ?LΟΊjμε:ρολογ L7 ω'1 38 7
,
ο ϊ7ινε:ς ύπεδέχθησαν 7'~'1 τ: ρ:ΖξL'1 7 ω)7γί 'Ι ~ ς ούρ ανόπεμπτον μOCννlΧ , πιστεύον­
-:ες δτι ά.π' έκε:ινΊjς 7ης ωριχς επlΧυOν να ε:lν iΧ Ι μία θ Ρ'φκε:uτικ~ οργOCνωσις
ΚΙΧ !. α.νυφουντο ε:Ις T~ν "Ψ'~ν κlΧνOν αη ς ΈΚΚI.ΊjσΙlΧ ς έχο uσΊjς α.ποσ70λLΚ·~V
OLIΧOOZ:~V κα!. κυρος
388. οι 1~O ΙOL ο[ στασιασταί έO'ήλω σiΧ'I, δτ ι έΚΙΥήθ'ljGlχν έχ
λόγων έθνικων, οογμΙΧ7Lκωv ΚΙΧ!. κlΧν Oναων 389.
ΚΙΧ!. -ταύτα μεν ιiις προς -:οα: βαθύτε ρα α1~7 ΙIΧ -:οη ς α.ντlΧ ρσΙlΧς , ~7 ις δμως
έξε:OΊjλώθΊj ~ς έξης :
' Άπα ~μεpων διεφα ίνετο ~ πρόθεσ «; --:ων ,:ριων l\ιΙΊ}7ροπολ~7ω'J C;;:ω ς .
τεθώσιν έπ!. κε:φlΧλης ,,~ς ΠiΧλiΧιοημε:Ρ ολογ L7 ικη ς ;:IΧ Ρ IΧΤOC ξε:ω ς 390. Τ ο ':.. ,ον!:' ς
έΚLΨljσε ,,·~ν α.νΊjσυχ[lΧν τοu ' ΑΡΧLεπjτ:οu Χ ρ υσο στό μο υ , δστι ; ;: χ ;; ε:κ χλε:σε: «7L'IX::;
"ων Σεβ. ΣUVΟΟLκωv ϊν lΧ έπισεε φθ ώ σ ιν IΧIJ 70U::; κ )'. ι &;: v7 ~f '~ ω G Ι'Ι χ;: !:ι "':" J c o'~ -; O'J
πρlχζLκοπήμlΧ70ς» 391. ' Αλλ' iXE~V O L ;: x ~f ;;'Z L'I TI X;;'E7X;: ZCG7v'.. σ~ "':"ω 7"(. K 'J-
pLIΧX?) 13j26l\IlΧto'J
193 5 . 7Ei.f G)'.'r.z= 7':Ι Θ . . \ZC 71j·.J:"~X·I ~'Ι 7(~ -: 7j. Χ ΙIj·φε ~ οi.ο­
Ύ Ι~ Ιx.~ (Ι. N~~ Ko ~ μ·;ι σε ω ; -:-~ ~ Θ Ξ: ':ι 76Ζ'j'J Κι:.λι:ι%.) ':ι 8J : Ξ .. c:., -: ~ 'jν -::ί:r, θ οu ς
παλαιοημερολογιτώ ν 39 ~ OL ZX'~?J ~ Χ·ι . ~ 7Ι i ι7.:ί .Χ '1.:Ξ.r,rο:; : 7ς, '(': : :;ΙΧ'Ι 7 0 :::; ά.γω -

3 83. .\[ ΊJ τ ρ ο π ο λ ι τ ω 'Ι Δ Τ,

tJ. r, -:- ~ '. :χ i'j ', : :- : : :χ 'J r, : . Φ λ ω Ρ Ι-
ν 1) ς χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ Ο ο, Ζ :ι % '] ') θ
') ',J X;: ',J '7 ι:. σ ":' '.. .. ~ J. ..\ ~ :xv :i?T,G ~:; . . . σ . 4.
Π ρ βλ. «'Ε φ ΊJ μ ε Ρ Ι Ι) α Τ ω ν Έ i. λ 'Γ, ν ω '" ~ ':;- .j-1 . 3 ,j ~. :x τ,ίΛ σ : : ~ -:-ων τρ \ων .\I't)-
τρ οπολιτών . «Β Ρ α Ι) υ ν Τι 'Ι)) 27-5- 35 .
384. Κ ω Δ Ι Σ , 193 5 - 1936 σ . 169.
385. «Ν έ ο ς Κ ό σ μ ο ς)) της 28- 5- 19:35 .
386. «'Ε φ 't) μ ε Ρ Ι ς τ ω ν Έ λ λ +ι 'Ι ω 'Ι )) -:-Ί;~ ~ ~ - 5 - 3 5 . σ . 1. II ~ ~λ. και Ά Ρ Χ ι μ.
' Α ν θ. Ρ ο ύ σ σ α, ~νθ' άνω-:- . σ . 24.
38 7. ΤΟ Α' Πανελλαδυων Συνέδ ρ ιον ... σ . ...
388. «Ή πcινηγυριχ1; δ ικαίωσιτ τοϋ &γωνr,~ :.ι:χ :)) . Ξ:-ι : « ' Η Φ . Ο . )) 1949 φ . 67 σ. 3.
389. «'Εφημερ ις των Έ λ λ 'Γι 'ι ω 'Ι » ~ ~ -5 - 193 5 σ. 3 « ' Η Πρω 'ιω>
2 6-5-1935 σ . 4, «'Η Β Ρ α Ι) υ ν η)) 28- 5- 19:3 5 .
390. «Κ α θ η μ ε Ρ ι 'ι η)) 28-5-35 .
391. κωΔ1Σ, 1935-1936 σ. 166. Π :χi.Χ : " -r, μ ε;: .,i.r, :ι -:-~ /-οΙ ε ; άλλου /-ύκλοι έπΙε­
ζο'ι τους τρεις δπω ; άναλ&βωσ( πρωτο β ου λί αν . Βλ. Σ , Κ χ Ρ α μ -ή τ σ ο υ - Γ cι μ β Ρ ο u-
λ ι α, ~θ' άνωτ. σ. '115 - '118.
392 . Ούτοι έξετριΧπησcιν εΙς ϋβρε(ς /-α ι <ipi; /-x-:-i Τ'ijς ΈκκλφΙας καΙ τ-ης 'Ι . Συνό­
~oυ ζη τ+Ι σαvτες την άπο/-ήρυξ(ν τοϋ 'Αρχ:ε;-; ~σκό;-;ο'J Χρυσοσ.όμου καΙ την έπαναφοραν
-: 0;:) ;-;αλα\οϋ -ημερολογΙου. ( ( 'Ε κ κ λ ΊJ σ Ι α)) 1935 σ. 19 3 ). 'Ε ξ α.λλου κατα την «'Ε­
Υ η μ ε Ρ Ι Ι) α. τ ω ν Έ λ λ +ι ν ω ν)) τ/ ς 28- 5- 1935 ε Ις την Θ. ταυτ/ν ΛειτουργΙαν πcι ρέ-
μ

236

νος προς έπαναφορα.ν -:0;:) παλαιού ·ή μερ ολογΙΟ·J . Ταυτοχρό νω.; έξέοοσαν μ'Χ­
κρον ο ιάγγελμα «πρότ; -:O'J ε'Jσε βη ό ρθ ό οοξον ΈλλΊj'IΙΧOν λαό ν » έκτιθέντ ες το ') ς
λόγους, οι' ους ιΧπεσχΙ σθησ:χ'ι -:-ης ΈχκλΊjσ[xς χx ~ έπι-:ιθ έ μενο ι λαύρ ω ; χ'Χ-:α.
-:ου 'ΑΟ'/ΙΖπ/που
ι Ι...
Χρυσοστόμου
,
δια. ";'~ιν υπ' x'J-:G::i 'IΙ ε'Jο u.έν"fιi ν όιόοι θω σιν -: ου \

'ή μΖρ ολογΙου, καλΟUν-:Ζς ";"ο ')ς '/ΟΊjμερολογΙ-:!:t.ς ;;πως ιΧΠΟΧ'ηρύξω σ ι ";0 Γρηγο-
ριανόν 'Η με ρ ολόγ ιον ώ ς ιΧ'ι";"ορ θό Ο οξον . ΓΙ (lpzμ?z;::o::i:; πε;::ιεχο μέν ου όιάγγΖλμα
άπ~ηύθυνσνν οί στασιασαντε τ ~ Iεpά.pχ?:~ · xιxt ;:ρ ος 7 Γ.ιν ~ Ξ :'O'! ΚλΊ)ρον " κα.Ι ~οl) ς
μον!:t.χ ο Uς ,,;,ης 'Εκχλη σ[ας 393.

τη έπαύ ριον ό ι ' έγγράφ ου 'Χύ-:ων , σ.πΟ 26-.')-35. Ζχο'/ -:ος ,,~ν μoρψ~ν
«Δι αμαρτυ ρ ία τ; κα.Ι Δηλι~σzω ς » , έπ ιδοθέντο τ δ ι χ ι)ιχχ σ 7ΙΧΟ ;:) κλΊjτ/ρ oς π ρο ς
,,;,~ν Ί . Σ ύνοόον , έγν ώρισ:ι.'/ !:t.'J-:-(j ~'/ ιΧπόψχσ ι'Ι X·~7 cU·J. ;; πω ς όιχμ!:t.ρ";"υρ ηθω σι
ο ια. τ/ν ~μερo λoγιαΚ'~ν ιΧλλ7γ~ν h !:t. ). όΊjλι:)σωσι ',. ;; 7Ι l)ι :α6 Π70υσ ι -:ου λοιπου
«πάσαν σχέσι ν X!:t.l έκκλΊjσι!:t.σ";",. Κ'~ν έπι χοινω',[χ 'ι ;;. ε 7 · '-\ ') 7:;;ς έμμενούση ς Ζ1ς
τ~ν 'ήμερoλoγιαΚ'~ν καινο-:ομ [!:t.ν » X!:t.l ά.'ι:ι.λ:7. ;;. ~ :i 'ι r."Jσ ι «7'f," Π'Jε'Jμ!:t.,,;ικ~ ν 'ήγΖ­
σίαν κα Ι πο ι μ αν το ρ ία» ,,:,ου &πoχ~η ρ υ ξ X ~I ':" Cι ς 7;ι~,ι a ~ 'J ~ zrJ ~ι'j" X'1 Έz zί:rισ[xν, έχ. 7':0 -
λυα ρ ίθμων κο ινο"ή";"ων συγκε ιμένου Ι);:: θ,λ6~ ι:ι " Έίλς/ ιΧΙ:Ι ;:) λχο;:) , -:ou έμμέ­
νοντος πιστο ύ Ζ1 ς 70 πατ ρ ιον x !:t. l (φθό ,) ι:ι~ rJ'Ι Ί rJ·Jί.ι χ'/~" ' Η μερ ολόγ ιον » έλπ ί­
ζονΤΖς, ο";" Ι οϋτω θα. gπε ιθον « '7fι" Ίε ;::χ ;:: / η 'ι Χ έπχ'/χ?έργί ";'0 πατρισν ~ με­
ρολό γιον όια. -:-ης πρ οσχ ω Ρ'ήσε ω ς ε 1: X'~ 7rJ '7J;;' Π:7.'J 7ι:ι ς ";'fJ;:) όρ θο όόξ ου Έλλην ιχο υ
λαού » ~ θ α. έξεβ Ι !:t. ζ ον ";''Χ'J'';'ςι π: ,,: 7" :::;7,, 3 94 . ~Ίί με ι ω-; έoν Ο";'Ι έπλαν α";"ο !IιO'1J

στ/ σαν z~ι «δλο ι ο ί εν 'λ. &Τ,·J :t ~~ :: :xλ X ~~Tι ~z: ,...ί'''.ι·.·~ 7:X~ ~ε:~εις , πολλοί μοναχοί χ:ιΙ πλ:ηθος
λα ϊΖ.ων παλαιοη με ρ ολογ ι τ ών . ,.~t ;"' ;:"J~fj~ ::~ rJG :: ;Ζ6μενο !. ει:; ,:,ούς &λλους χωρ ιστούτ; ν~o'~ ;
των Β ια να r:α ρ αΖολΟ·Jθ-~vr.ι')'J -:-ίΊ ',ι 7)'rr/j '.~μi--rr;ν λει τουργίαν της I\:υ ρι αz"ίj ς , έ μά.νθαν ον απο
τά; έΠΙ'7ροπάς των 7t έ;::: 6z~ ~::- "-, '/Χ ·,+rr. z xi · ε σ ;:ευΟ ον ολο ι εις -:~.ν ν αον 7η ς ~o ιμ~σεω ς Ε ις
-:0'1 Κολων όν » . Βλ Ζ:Ι \ " Κ :ι θ Ο,, μ Ζ ~ : 'Ι ο" ν» 28-5-35 .
393 . "Έ Ο ν r, ; » 2> 5-1 9:3.5 σ , 5, « Χ έ ο; Κ 6σ μ ο ς» 28- 5-1 935 σ . 1, ,,' Ε? ,11-
μΖ;; \; τ ώ : Έί.ί. ·~'ιω', » 28- 5-1 935 σ. ι, ,,' Π ΠpωoέIΧ» 28-5 -1935 σ. 4. ,,'ο
1' '; ;: ο τ » 2 - 5- 1935. Π ~;:'ί.. Ζ;: [στ,; τ ω ν Σ ε β. ο'ΙΙ η -: Ρ ο π ο λ ι τ ω ν τ 1; ς Α υ τ 0-
Ζ ε 9 ~ λ (j ') Ό ;. θ ".1 Ο ι:. ~ Γ.ι υ ' Ε Ζ Ζ λ "η σ Ι α. ς τ Τι ς ΙΕ λ λ ά ο ο ς Δ ΎJ μ η ':" Ρ ι ά -
ό ο ; Γ ε ~ μ Χ 'J rJ ~~ •• ί"' . Φ ί. ω ? t ν "r, ς χ, ρ'.) σ ο σ '7 ό μ ο υ Ζ α. t Ζ α χ 1,) ν Ο ο υ
Χ Ρ υ G ο G 7 ό μ r, ') : .λ ι ::Ιγγ6.μ:ι ;:;;0; -:0'1 ευσεβ1; ΌρΟό 80?;ον Έί.ί:ι;ν αΟν ί.:ιΟ ν πε;;Ι 70;,)
Έ% Ζί:ησ . ΙΙ-Ι μΞ: ;' ''.ι i.':Jγ [Ι:Ι'J . ' .ΛθΥ, ν 'Χ ι 1935 . Βλ . ώσΧ'J7 ως -:ω ν ~ ε β . ~Ιη 7 ρ ο r= ο λ L ­
τ ων -:11; Ό ;;Ο,, 8ό ?;ο υ λυ-:ΟΖ ε φ::Ιλου 'E zλη σίlΧς -:η ς Έ λ λά- 8 0 ς
Δ YJ μ 1') -: Ρ ~ ::.ί. ό 'J :; Γ ε Ρ μ 'Χ ν ο U, .~ 1,"" . Φ λ ω ? Ι ν η ς χ Ρ υ σ ο σ '7 ό μ ο υ % α. t
Ζ α Ζ Uν θ ο ') Χ ;. ') σ ':J σ 7 μ ο u, ΙΙ Ρ ΟΖ"fι Ρ'J ξ ι ς ;: ρ ο ς
70'1 Ζ ψ"ιι με ρ ι αΖον K λΊj ρ oν Ζ.αΙ 70~);
6
~I oν αzoυ ς -:γ;:; Ό ?θ".ιΟ6 ξ ο') ΙEM:ιιν~z·7ις 'Ezz ί:rισΙXς ;:ε ρ ι. 70υ ζη7~μα70ς 70U 'E Z.Z):r,cr.
' Ημε ρολογ ίου . 'Α Οοr,ν:ι ι ι 935. 'Ι . Κ ω " σ 7 7. ν -: ι ν ί 8 Ο υ , ' Η 'EZZλησίlΧ -:ων ' ΑΟ ην ων ,
σ . 14 χαι. Δ ι ά γ γ ε λ μ :χ 70;:) ZC<Z')OJBO') ΧΡ 'J(jι:ισ 7όμου προς 70 έα.u ,,:, ο U π οίμν ι ον , ύφ' ή­
με;;oμ"1)νί~ν 13/ 26 ~IIΧoto') 19 35.
39!1. Το ;-:ί:ηρε; ΖεΙμενον 'X'J70G βλ. έν : Δ . 11 ε -: Ρ 'Χ Ζ. ά. Ζ Ο u, Νο μοχαν ον tΧ 'Χ L 'r:vιx­
σΖοι.ησε ις σ. Ι 57 - 158. Πρβλ. Β. 'Α 7 έ σ .1), Ί~;:ί-:ομ'Jς 'Ε;:ισΧΟΠΙΖ·η Ίσ-:ο ρ . Β ' σ . Ι ί ί 1:",
ΚατOC τον Δ . ΙΊ ε ,,:,ραχα.χον -:0 ;τ εριεχόμενον χ:χι μόνον 7ίις έν λόγφ Δηλώσεω ς , κα.θ ως Ζα.Ι
 237

.ίj ?r,μ.η Ο'7Ι 70υς 3 εμελλο ν '):7.. &Ζ.ολCινο-rj σω σt'J Εν 7η cl'J7 CZ ρσ ίq: περ ί 70 'J ς 25
έν δλφ ~/I·/Yτ'?oπoλί'1'αι 395.
(11 ΔΙΣ συνελθο ύσα έΖ.-;Χχ-;, ιο ς --:?l ;: ρ ωt~ '":'η ς 2ίγ', ς ΛΙ α"Ι ο υ 1935 έ~λη p o φo­
P'~ Oη a ~7. στόματα; ":'ou ΛΙα %. ' λ Ρ Z ~ZT:/T:O !) χαΙ Π ροέaροu αύ7Ίjς 7·ην «θλιβε­
ρωτατην αίτίαν» 7Ίί ς σ 1J"'Γ/),:r,σεω ς α. 1)7~ς 396 . ]~ΙGΛr, γού με'Jο ς επ ι του &νακύ-

,:,-'ϊj ς ά.πα 31- 5- 1 93 .5 όμoΙ~ς Τ"Γι :; «ι Ι Σ υν ό δ ου» ",:ων άΖολου θ Ο'J Ψ':"ω ν
70 Π&7 p ~oν 'ίι με p o λόγ ~ oν,
·r, P%Z~ π ρ ος έτ;!.βοί;ιjν '701:::; ,:οί. μη ,; Ι:! ,, ; 7~ς ;7()"ν 'Γις 7~ς z~O x!.?έ σε ως .
( Βλ. Δ . 11 ε τ Ρ α χ ά­
Ζ Ο υ , Ν ομΟΖανονι χ'Χι έν'ΧσΖοί;ίΊσε!'ζ σ . 15 7 ). ',λ λλ' Ζ'ιΙ:) δ ιά 7"fι ζ ώ ; αν ω Δη λώσεω ; αύ 7ων
έo-fι λoυν οί ,,:, ρ εΤς :λIΊj7poπoλΙ,,:αι ο -:ι άποσχ Ι ζ ον7Χ" 7ης ΆΕΖΖi:ιισΙ:ις , έν 70'J70ις Ο-:-Ε 7~ ν έπο ­
μΞ:ν-1j V 70 άνχ%ο!.νωθεν 77; ς ( Ι. Σ . άπεΖά.λεσε τούτου ; σΖ tσμ~-: ΙΖο·j; Ζ'ΧΙ. α.ν -:ά.Ρ7αζ , δ ιε μCΙ? -:υ ­
ρ'Γιθ''ι σαν αρνηθΖν-:ες -:o'J:; Ζα.?~Ζ-:·'ί ? ισ μο·J :; 7 0·;-: ουζ . ( ( ~\ α. Ί: Ζ Ο ς Ά Ύ ω ν » 28-5- 35 ,
α 'Α θ η ν α '( Ζ ,ιι )) 28- 5- 35 ). Π ρ βλ. Ζα Ι 7'l; ν &1":1) 20- 12-7 2 'Eyz·J zλ ΙO'J -::ijς « Τ. Σ . -:ω,)
Γ'Ο ι Χ . » ( Ζυ ρ ου ' Α ρ χι ε1":/ π ου Ματθαίου ) σ . 3 . 'Ομοίως Σ . Κ α Ρ α μ 'ή 7 σ ο υ - Γ α μ­
β ρ ο ,j λ ι α , ενθ ' άνω-: . σ . 11 9-1 21 . Βλ, %~t Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ r.J ν. λ Ι τ. -:- ~ IJ ;: f'j λ ι­
τ ο υ ϊ:ρ . Φ i. ω Ρ Ι ν ''ι ζ , Τό Ι ΙΙμερολόΥισν έν σχέσει ;: ρ ο:; -:'~ ν Ό~θΙ)ό'j ~"'..ι'J ' _--\'J:t 7f'jX'. -
κ~ν 'ΕΚΖ.λησΙocν , . έν, : CΙ·πομνήμα-::α. ,- ' Επισ70λΧΙ- ' Λπολογ ί α ; σ. 9 . Τ '..ι ~ X '~ 7 ') ;; : 1\.,:ι ­
σε ι ; Z~Ι ",;η ς σ'η μεριν=η ζ ΖΧ7χ σ--:ά.σεως . " σ. 76 11-:ι ~ (ηλ ,) [ X:; Έ γ'''.ι.·J%i.~ r..ι'.J :; :i ;:i"; 7 ~ ti.:I'J ot ό,) ')
έ ; (I:'Υ:ων Z 'XL προς -:3:. Ζρισ -:ε;:ών ')μ'Χ ϊ:'ί:Ij? Ι:) μ -:ι-: :ι . 7ω'J "Ι. _ ! -f 7 : r..ι -: r.. λ ε ω» .-\ ·,: ;.ι:,:-: ;= ι :Χ.Ο ι:ι:; zxt
Ζ,χκυνΟου ά ξ ι ουψ;ε ς ο ;:ως -: ~~ -: x ;:X?λμ~Ιν ωι:J: ;:~G :-::l ;: ~.; -; r..ι ..~ Ι"Ι r.ι ~ Ι.l Ξ:'JΧ .:Ζ:Ι :; ·:ι.:~ 7 (~·1. [ Βλ . Κ: ω ­
ΔΙΣ , 193 5-1 936 σ. 1; 5. α ' E z zλ·:; ,;~ α·JI) 1.:>~ σ. '" ' Uμ'j~ως i:-:tG7 ειλαν σχε­
'":t%cl. εΥγρ'Χφ 'Χ z~Λ ::;. ό ζ -: Χ ζ 6 .: er.JS6~IJ'J '; Έi'J_λ-ι: :;t :t ~. 7 ':. · 1·-:r..ι'..ι .:'.~ ;:~":ι'J Έ&, . Πx ιo~Ι(X;, 7'~ν
ΙΙ . Σύνοδο» Ζ.λ .;;. Βλ. zx t λ ~ ') σ r~ G 7 r.., :.L rJ J. _ Ι ". -; .: r.. ;: '..ι ί. [ 7 Ι:Ι') ττ ρ . Φ λ ω Ρ Ι-
ν -rι ς , ΤΟ "Ημερ ολό γ ιο» έ'Ι ul.t'J;: ~ ... σ. 1 11.
395 . « Β Ρ (Χ ο') ') '~» :? 7- 5- 35 . (Ι -: : . φί.<.u.: t·..·,. ~ )) ~, Ο·',ί.ώ σΖ σ"ν ·X'J7 0 U π ρ ο ; 7"ην έ ι:.;nι­
μ Ζρ Ιό(Χ ((' -,--ι-\..νεξάΡ :'"ΙΙ7 0; » Ζ'Χ 7ωψ~ :.l 'Χιj;: 7 1J.J:; . Ι"rι :- :~ -:"'Ji.~ :-χ ~ ~ :: X μ x :; Βασίλειον, a Υόριχς ΙΙ ρ ο­
κό π ων, Κασσανδρείατ E ~ ? ·Ij ') x~ rJ 'J . Θ+.~2.~ ν_ \ '/Y ~ ~ΓΛI . .λ :: ')"C·J ,)'Jπ όλεως Βασίλειον , Έλευθε ρ ου­
πόλε ω ; Σωφ ρόν ιον , Χσ:λΖ LόrJζ Γ ~ ·ς.": .: ~ Γ~''' . Θ ~Ι:;G Χί" .Ι:J 7 ~ όfj ; ' l ε ζεY.. ~·~ ί. Zoχt Τ Ρ ΙΖΖ"/ι ς ΙΙ ο ίΛΖ (Χ Ρ­
;:0'1 ώ ς ον 7(Χ ς ΟεΟη λω μέΨ.J'J :; ·j :: ~ G7'ι7 ', Z :- :Ι ~ 7W'I 3 (Χ,/ 7'Υ.:? 7ων. «.'~\ ν ε ξ ά Ρ 7 Ίί 7 ο ς» 29-5-
35.
396. 1( α:1' 'ίj Θε(Jλογ !.Ζ·~ "'i:. Ζ Γ..ι ί:f. . G'J'J ~ i.O rJ~ cr x ε ίζ Ε Ζ -:ΧΖ-:ον συνΞ: ό p ι~ν (29-5 -35) , έ ξ έ­
φ~α σε με-:α;υ -:ων αι.l.ων :-;" ,1 ' .'.J;";"f ,') X'J:--'j:; Ο!.Χ -:0 /..Ιν''1μ~ , όιεz:~ρυξε 'I δ 7~ 'ίι με,,:,αβ oλΎj 70υ
~rιμε p oλo γ Ιoυ οεν θΙγε ι -:χ ό6γμΧ 7 Χ z xt -:α:; ;,;,αρ αό όσε ις ",;"η ς ' Ε ΖκΧ'η σίας, οιε-:ρ άνωσε 7"hv
ϊ:εΠOΙθΊj σ "ν α/) -:'~ ς 0-;1. ~ 'Ε ΖΖί :,ισ [χ έν συν~ ? γ:χσ ίq. με-;α -;~ ς Π οί.!.-:ε Ιχς θ α Οέ στι όρισ,,:,!. %Ον
,,:,έρμ::ι. εΙς "':0 ϊ:'αλα t(aί με ~ r..ιi.ι:ιγ ~ 7 !.Ζ όν zxt &~1) Oυ')ε "':0'1 έλi;ιινΙΖον Oε.~μ7ιν GJσ:-α σ ι.ν πρ ο :;
λα:ον ο π ως χλεΙση -;α. ω :- χ --:0') ε ι ; 7 Χ Χ:lJρ ljγμα-:χ ,:,·rι ς ά:ν 7α ρ σ [χ ; Β λ . 19:{5 ((Έ Ζ Ζ λ "ΙΙ σ Ι α. ν»
G. 1 73-174 ΖαΙ Ψήφ ισμ Ύ. 7'(,; ' λΖαδ'r, μ Ιας , Αθηνων (1- 6- 35), έν : α ' Ε Ζ Ζ λ η G ί α)) 193 5 σ.
1jj - 17 8, ώ ς κ αΙ 7ων ?Ο ~7'fι :-ω'l z at ΙΖρ έ ων. ( (( ( Ι ε ρ ο :; ~ ~j νοεσ μ ο ς » ΙΙερ [οΟ. ΕΙ,
-:. ΙΙ , 9- 6-3 5 G. 85 ). Τ ο ΟίΖουμενιΖον Π α7 ~ ια ~χειoν δι,χ 7'η λεγ~ α φ-ή μα70 ς Ι;έφΡΎ.σε 7'lΙ ν
όΜ νψ -:ης λlεγ . του Χρ ω 70 υ ΆΕ χ%Χη σ Ιας καΙ 7Ί] ν φ Ρ ΙΖψ α'J ,ης δια 70 -:όλμη μα (α'Ε Ζ­
χ λ 'ΙΙ σ ία» '193 5 σ . 1ί6 ), ό όε « Π~ν 7α!.')oς» "';'~ν θλ ί Υ !.'Ι -:ou ' Λ.λεξα'lό p !.ν o~ Θ ρ όνο',) St.α.
-:0 α.ψρον π ρα; αόπη μα ,ων 7ριων 'A p z: ιε~ έων ( α Π ά ν 7 Ύ. Ι ν ο ζ)) 1935 σ. 355 ). Ο Ι ά1": ο σ7Ύ. ­
7ή σαν-:ε ς οι' ά.να.κοινώσεως αίΥ:ων έξέφ ρασ :χν ":"Iι 'l κ χ",:ά.πί:ηξΙν -;ω ν καΙ --;"rιν β αΟυ-:ά.",:η ν θλί­
Υ ιν 7ων δια 70 άν αΖο ιν ω θεν 7'Ι; ς ΘεoλoγιzΊj ς Σχοί:7; ; ( Β λ. α'Η η ρ ω ·t Χ)Ι 3'1 -5 - 1935 σ . 1 )
ύ;:~? μαχoυ'l-:ες ,,:,ων άr:όψ ε ων α.·'.Υ:ων . Δ ι' έ-:έ ;χι.ς ιi'l~Ζ.ο!.νC:)σsως Ζα.",;εφέρθ·fj σαν ΚΙΧ7α "':0;:)
Υ·'ι Υ Ι σ μΎ.70 ζ -:ο υ Ίερ ου ~ υνδtG μου . Β λ . Ζ::: Ι σχόλων έν: α'Α ν ά 1": λ α G ι ς)) 1935 G. 16 7,
238

ψα-ντος θέματοτ; ό λIίI.%α ρ~{~':"α7oς ~ i'.;ι ο ;:) έν άΡΖη ύπεγραμμισε τ<Χς όμοιό­
τητατ, ας ένεφάνι ζεν ~ &ν77_ ρσ ί χ 7 ω,1 7 ρ ιων ' Α ρχ ι ε ρ έ ων «προς το κα,"(χ το
1908 χ(ν-ημα κα-:α. -:Ίj ς Ί . ~ 'J'16oc,'J 7C,::; μ,ααρί του πρ. Λαρίση ξ 'Α μβ ρ σσ ίου
καθαφεθέντος, κα Ι. -:C,U '1;;'1 ~·ι; μ'Ι;7 .: ι Χό c, ς Γ ερμαν ο υ, διαφυγόντοτ; 7ην καθαί­
ρεσιν» , ύπέμνrισε -:-f,'1 μ'/j ;-: ρ c, ,;; θ ΧG χ σ χ'l 'J X έΖόηλω θη δια σπα στικην κίν-I)GΙ'l
";"ων Δrι μΊj-:p ιΧόo ς Γ εΡ μΧ'Jr,::; zχ ~ Zxz'>JOc,'J λΡ'Jσο σ";"ό μου έπ!. όΙΚ-:'ιΧ-:'ορία ς
Παγκαλου z ~ t Z'J G·J·I ZZz ~ :r. Ζχ -:-Ξ θ Ξ:-:;Ζ'1 Η i-:;-γj:ΙΖ ~~Ο ". :; !ν αίς ύπά.ρχει άναχοινωθε'l
7ω,) τ: α.λι:ι.. ~ο·r. μΞ. F Γj ί.fJ·Ί, ~-: ω·J :-:Ξ: ~ ~ -:ω'ι 'JJ;ι:,i'r7 ω'l %:Χ 7Χ 7f;'J zθεσ~ν~ν συγκέντρω ­
σιν α ,'Υ: ω,1 έ'ι '";'~ 'ιχ (;; -:-~ ς !\:'J ψ';, σεω ; -:-~: Θε'J 7 6Ζc,'J έν Κο λων(JJ» ώς κα Ι.
Ο{)Ο ?υλλxό ~ ~~ z;:~"'( p:Z 9 ό μεν :z '7~ μΞν « Π ? Cι%'r, ?'J~ ~ :; ;: F ~ :; -:0') Ι(ληρον και 70 ύς
ΛΙ ο'lαΧΟ 'Jς -:Ίjς ΈΖΖλ-φίχς -; Ί;ς Έλλ iόc,ς ». -;0 ό έ « ~~X ..-:εί.μ χ ;-: ρ ο ς τον λαόν» ,
&μ9ότερα έZόOθέ'I";"cι. ύπο των -:ρ~ω,1 '\ΙΊί7 ρc,;-:ολιτω·1 Χ 7~'I Χ χ Λ ά.'ιεγνώσθ-ησαν .
Σ υνεχίζων ό 'Αρχιεπ/πος ύπεγράμμισε 7/jν i'ροσ7:Χθειχ'l 7ων στασιαστών ,
δπωτ; έπιτεθωσι προσωπυτώτ χCl.,: ' :ι,j70υ χαι ιΥ..γήρεσε '7 :1. ζ σΖΞ:7 tχ:1.ζ σ.. ύ--:ων".ί­
τιασε ιτ; 397. ΈπηΚOλOόθrισε μακρα ό ι Χλογικ·η συζ'ή7ησις, Ζαθ' -/j'1 &'ιε γνω ρίσθ-η
ώ ς λίαν έi'ικί νόυνο ς .η ";"ροπή , '/j ν έλΧμβανε ";"0 παλα ιοη μερολ ογιτυων ζ~7ημcι.
κα Ι. έ";"ον ίσθη .η &'lάγΖ'η -:Ίjς &μέσο υ &'ι--:ψε-:ωπίσεως -:-ης ό-ημ ΙOυΡΎrιθείσrις σο ­
βcι.ρcι.ς καταστασ εωτ ε-ι:::κcι. -:-fjς ση μειω θείση; «ανταρ σίαξ» τ ων ";"ρ ι ων Μ ητρο­
7: 0λ ι--: ΓΙΝ . Συ'η.φως ό .Μητρο:-:ολί-:-ης "l' ο ρ α ς ΓΙ ροκό πως έτό νι σεν δτ ι «μέχρι
σ-ή μερον (--:0 i'αλ/ΧΟ'l) ·~ -:o ζ'ή-:η μ:χ όλίγω 'ι &λ-η-;ω'l μοναχων Xcι.1. μερ ιχων χομ­
ματα ρ χί σκων . 'Απο σ-ήμερον δπωτ; προ σλαμβάνει σο β α ρωτατην μo ρφ~ν » 398 .

ενθχ οί ",:ρεΤς λIΊj,,:,ρoπoλί7αι Z~ P ~Z7Ij P I.~O') 7rL~ ω ς έμφανισθέν-;ες «1)7:0 70ϋ παλαιοημερολο­
γιτισμο\ί -:ην εύσεβοφανή χαλύπ-:ραν». Παράλληλο»; καΙ .η «'Ορθοl)οξΙα» 1:γραφεν : «'Η
σ7αΥ6:Ν ώρθώθη ΚCΙ7α του ώzε ~νoϋ , .~ σ7ιγμ-η Ζα 7cX -:-η ς αίωνιά τητοτ. ( Η χειρ άΠΕχό7':-ΙΙ άπο
-:ο\ί σώματοτ; χαΙ &πεσπάσθη α.π!> -:-ίjν έστίαν -:-ης Υυ;(η ς . . . ΟΙ σύμμαχο ι -:'ijς ΈΧΧλησΙας ,
οί 8 ιάκονοΙ τ/ζ , οΙ ύπερασπισταί αύ7Υ;ζ έγΞ:.ν ον70 οΙ ύπονομευταί αύ'":~ς . . . », ((Ό ρ Ο ο­
Ι) ο ξ Ι α» 19 35 σ . 2 15-2 16 ). Παντωτ; -η χρισιμό-:ης 7ων περιστάσεων ώl)ή γησέ τινατ; Ίερ άρ­
χα.ς εΙς την σχΖψ ιν (J -;r. τυχδν παρα Ι7ιjσ ις -:οϋ 'Λρχιεπ /που Χρυσοστ όμο υ θα έΥεφυ ρου -:0
χασμα (('Λ χ Ρ ό π ο λ Ι ς» 29 -5 -35 ). Σύσσωμοτ, μετ' α.ναξ Ιας λόγου έξαιρέσεωτ, ό
τύποι; ε-:αχΟη χατ,χ τών 3 λ lΊ)7ροπολΙ7ων . Ο ϋτω β λ. «'Α θ η ν α ϊ χ η ν » 28-5-35 , «Έ­
σ -: Ι α ν» 28 -5 -35, « "Ε θ 'ι Ο ς)) 28-5-35)), «' Α θ 'r, ν α 'ί χ,χ i\ έ α)) 28 -5 -35. « Κ α­
θ "η μ ε Ρ ι. ν Ίι ν 29-5-35, Ό ~ ϊ= . λl~λα.ς &πεκ&λε σε '":ους 3 ~IΊ'jΤΡCιπoλΙ7ας «Ι8ιο-;ελεΤς,
έ μπαθεϊς , πετεινόμυαλους χα!. άπι7.::ριΟας» ο'(-:ινες ( δ εν ό ιστ-άζουν καθ όλου ν' άνά:ψουν 7-ην
;; ιό 9?ΙΖ:-η ;:'1Jpx;x-CcX σ7ην Ι Ει.ι.OCόΧ , να 7-ην παραόόσ ουν στα νυχ~'X -:οϋ π ιο άγ;; Ιου έ μ9 'JλLο υ
π r,i.t μου ' . . )) Βλ. «'λ θ η ν α "ί χ ,χ Χ έ α )) 28-5- 35 .
397. Κ ω Δ Ι Σ 1935-1936 σ . '166- 167. Λ όγφ -:-ης σαφο\ίς πρ ο σωπιχης χα7,χ 7 0\ί
, λ ~χιεπ!πoυ επ ιθέσεω ς -:ων -:ριι:;)ν λlΊj7Ρc.πολ l7ι"ν οΙ εφημέ ριοι -:-ϊ;ς Ί . Άρχ ιεπιπης ΆθΊjν ων,
συνελθ όν7ες συνέ-:αξ αν Ψ'ί) φ ισμα συ μπ α ρ~σ7 :iσεω ς π~o ς 70'1 ' Α ρχιεπΙπον, δπερ ετ:έl)ωχε
προς 7'1]'1 Ί. Σ '),1 0 I)c.ν πoλυ με);ίjς εΠΙ7 ροπη αυ 7ων. Βλ. Κ ω Δ Ι Σ Ι 935 -1936 σ. 173. Π ρ βλ.
χαΙ«'Εχ χ λ Ίj σ Ι ~'J )) 1 935 σ .17 5 , « Π "ω "έαν)) 31- 5- 1935 σ , 1 -2.
398 . K ωΔI~ 19 35 - 1936 σ. 17 1; π. Βλ. χαΙ Ί . Κωνσ-:αν-:ινΙl)η , Ί-Ι 'Εχ ­
χϊ;ησΙιχ των '':\Ο-Ιjνων σ . 14. Ζ 'ΧΙ σχόλτ..χ τοϋ Τό που ύ j;~Ρ -;-ϊj ς ένό-;"fj70ς έν : «π Ρ ω -t α» 28 -
 239

'Απο φ ασε ι 7ης Ί. Συνόδου -: ρψελ·ης Έπ~-:ρoπη εκ .ω,ι Μ ιΧΚ. Χρυσο­

στόμου, Φθι ώτ ιδο τ; ,Λμβροσ [()') κ χ \ Σ&μου ΕtΡ'f)νιΧίου έπεσκέφθη , συνέδρια­
ζούσ-Ιjς εΙ σέ-:~ -:Ίjς ΔΙΣ , -:o'J ' )Ό;-;Ο 'JΡγΟ'J Θ;:;ησκευμ&.ων, Δ. Χατ ζ ίωων , έπανελ­
θοϋ σα δ' εν τη ιΧtθούσ-n G'J'IZO p~ iiJ'l α.'1εΧο ί'lω σε'l O.~ συ'l'IJ'i"';" ή θ'!) με.' ιΧύτου ώς
ΚιΧΙ μΖ"';'ιΧ ",;,ου π ρωθ υΤ.ο υρ γο υ , Π . Τσαλ07.ρη ΚιΧ",;,ιΧ δε ",;,·η'l συν αντη σιν 7 IΧ IJ 7 'f) '!
ιιOC'lωμολογ'ήθ'!) εκ μέρο 'χ; 7ω,l Κ'J βεΡ 'J'η-;-(,')'J 07~ " ιΧ πράγματα εΙν ιΧ ~ πολύ σο β α ρ ά
κα~ O'7~ πρέπει να. λγΥ.ρθουν ': Χ όέΟ'/7 Χ μέτ ρ α , cΧνzγνωρΙσθ·η οε '7ό S[κ αιο'J "':":ης
ΈκκλησίιΧς» 399 .

'Ακολούθ ως .η Ί . Σύνοοο ς Ζλ7. βΖ την α.πόφασ ~'1 : α ) ΟΤ.ως ΚιΧ7ιΧ σ7ήσ-n ύπο­
Ι)ίκους ενώπιον 7ϊjς Έκκλ'f)σ. Δικαιοσύνητ; 701Jς .ρεΤ.ς Κ~'1'f)μιΧ7ίιΧς Λ'Ιη7ροπολί'ιΧς,
ε'Ι7ε~λιΧμέν'!) τ~ν δ ιενέ ργει αν Κlχ -;-' ιΧύ",;,ω'l "ιΧκ.~κω'l ενόρκων α.'1ιΧκρίσεων 400
επι '7') ρε [((., φατρία, παρασυναγωγή καΙ cΧπoσχ[σει cΧϊ:ό 7Ί)ς ΈχκλΊ)σ[ας , β )
οπως -:0 cΧρμόOΙOν Δ~ΚιΧσ7'ήρΙO'! συ'lέλθη .η 30η ΜιΧ'έου ωρq. 7 μ.μ. «ενώπιον
70;; δποίου ν·Χ κλΎ)θωσι καΙ &~ολογ-Ι'JθωσΙ\J ο] cΧπoσκιp-;-rισαν,,:,ες»), γ ) 07:(ι)ς 7;:Χ ?Χ-

5-35 , (( Β Ρ α 3υ ν η)) 28-5-35 , ,, ' λ Ζ Ρ ό Τ: Ο λ ι τ» 28- 5- 35. Βί.. ώσχγ;ω : Π. Π χ ­

ν α. Ύ !. ω τ ά ~ ο υ - Σ . "Α λ ε ξ α 'ι a ~ σ π fJ ·j i. ') 'J. T~ tEjj.TI·~ ~Z"'J·' --: 1Ί. Ζ::Ι') ~.,,:-rι μ :c
σ. 12, Ζνθ-χ 'h άν7~ ς;σ Ι 'Χ -:ων -: ;. !. ω,ι ~I·r, 7 ;' fj;: ".Ji.!. 7 ω'J z:ι:'Χz :ιι :. ~ Z -:X !. ω ; -:; ':ι~aι:ι~'j Χ z ~~ "':0
ΧΙV 'fjμ?: «δυσαρεστ ον z&/ ~zω ~ -: ;' ~ :7"~ 'I )) . Χ :z:~xz~~ ~ 'J -: .Ζ& '; -: :l : ~ 7T.: ·r. GE: z :z:t 6 '_\ ~ z ~ε;: /ϊ:O ~
Χρυσόστομο ; δ"':'~ ({ -; ΓΛ X~ -: :Ι z~'.rΓ,μ:x -;:ι ~~'/ 7 ~ :i-:':, -: :ι ~ r.. :' ~ : (oJ 7 ~ ::Z: ~I 7"~ 'Ezzi:r, Cί [ ~. Τ Ο 3 ~X­
β"ημχ τούτο ",:ων &οελ? ώ'ι ;:~ (J Z :Z:i.~~ Z:X -: 7 ;:j:r. ~ :', . Η :ι _r, "7'J .: Z :( ( :X'I . .~ 6;:1) [:< 3~ν γν ω ­
ρίζομεν πο1) οα κχ-::χί :r,ξ η . ~ ·fι μ~ F ι:. 'J ~Z ι'j ;.ι ~1 -:Υ."' .... ·ri.ω -:i ~'1 -: ω',ι ~ 7 ~ i;: ι:, u.ι. t ζον -: :χ ~ ά,ϊ:Ο ~ης
Έzz):η σΙ~ς κ:χΙ ά,;: ΟΖΊjΡ U -; -;Ο'J'J -:-~') ΙΙ . ~ ·j"J'Ja '.."J • •\ .. : ~'..'.. -: :χ ~ i. :x::-i~~~:x Ζ:ΙΙ ο Ι σΖΟ ϊ;ΟΙ των
εν3έχετα ι να τούτ; ό3ηΥή σουν ZX~ ε cς i jj, x 'ί -: ~ T: X " 1935-1 9:36 σ . 172 ). Ι\: Ι; Δ Ι Σ
399. Κ ω Δ Ι Σ 1935- 19:3 6 σ. 1; :3 . ~ 'r. με ·. ω-:ε rJ" ;:-:t 6 ' l'T:O'J?YO:; Έθν. Π α ιδε ία ;
Δ . Χατζίσκο τ; ύπεσχέθη δτι θα ε χcii.ε t Τ::Χ? ' Χ'J-:Ι) x·~ ΙΤr,με ?6'1 -:o'J ; ,?εις .λ1η,ρ οπολ Ι,α ς χαΙ
n
θα συνίστα αό-:OΙ~ τά δέον τα . "Ι\: α θ Ίι μ ε Ρ ~ ') ';')) 2 - 5-35 , ,,' λ Ζ ? ό Τ: Ο λ Ι ς )) 28-5 -35,
((Έ λ λ λ1 έ λ λ ο ν» 28 -5-35, ((Έ λ ε ') Ο ε ? " 'J Β Υ, μ Χ)) 28 -5- 1935 . 'ΙΙ συναντησ«;
αo iJ 7Ij έγένε-:ο, %.'Χθ' Tι'i οί -;ρε!ς oι εβε~:ιΙωσ :ιν --;;j 'J rl~;:".J·J ;:Y ~'J ο -: ι Τι έν έ ρ γε ι ::ι α.υ-;ων ο εν στρέ­
φε7:χt Ζα7α 7'ης I\:υ βε ρν'ίjσεως . Βλ. (( 'Α Ζ ? ό Τ: " i. t ' J )) :30-5 - 1935.
400 . 'λν:ΧΖρι,ης ώ ? Ισθη ό λΙη-:?οτ: 'Jί, Ι-:'r,; Γ ό ?';"Ν)ς Π Ρ ΟΖ ότ: ω ς T ζ:x β ά p α ~ , ο στtς
επελίj φ Ο'fj ά.μέσως 7 0ϋ ~pγoυ 7 0υ . ( Κ ω Δ Ι ~ 1935-1 936 σ. 1 ίί ). Βλ. "Έ σ 7 Ι α ν )) 28-5-
35 . Προς -:οϋ-;ον άπήν-;ησ'Χν 7Ijλεγ?'Χ?~zω~ ot Ζ'Χ -:-r,γf)~ουμεν ο !. , ()7Ι o~έzoΦ(Xν πocσαν σχ έσι')
με-:α 7'ης 3ωαούσης Ί. ~. ώς crl.tσμα-:αΥ,~ ΖΧΙ 'Γ, ?'I'ίj OΊί σ:xν ϊν:χ εμφανtσθωσtν. ( Πρβλ ,,'Λ­
σ η 'Ι :χ '( Ζ α ~ έ α)) 28-5-35 , (( Τ U Τ: Ο 'Ι))
28- 5- 35, "λ Ι) ? t Ο ν)) 28 -5-35 , ({ Κ α σ 'fj μ ε ­
Ρ t ν 'Ι) ν)) 29-5 -35 . 'Λ Ρ Χ ι μ. Θ . Σ, Ρ
ci γ Ζ :Χ ~'Iσ' ά.νω-: . 7. 1" σ. 2038 ). 'Τπηρχε πάν­
7ω~ ή 3'ίjλωσις 70ϋ 'Υπουργοϋ ΈΟv. Ι1 :Χ l3ε Ι :χ ~ Δ . Χα7ζΙσΖου 07t «( .η Κυ βέΡνησ tς θα ε φ αρ ­
μόστι ό πω σ3'ίj πo-:ε , ';''1 άπόφ:χσ tν 70ϋ ΈΖΖ λ'φ . Δ α ασ-:η ρ Ιου οΙ:χ3ήτ: ο-;ε ΖαΙ α.ν εΙν:χω (Βλ
" π Ρ ω 'ι α ν))
28-5-1935 σ . 4 ΖαΙ 31-5- 193.5 ((' λ ν ε ξ ά Ρ 7 .1) 7 Ο ν)) 1- 6-1 9:3 5 ), ώς Ζ:ΧΙ 1ι
70 ια,j-:η 70ϋ Πρωθυπουργοϋ Π . Τσ:χλΜρ'ΙJ " o-:t ή Κυβέρνφι.ς θα μελε7ήση 70 ζή7Ίjμα:
70ϋ--:ο , με-:α ":'1) ς OεOυ σΊj ς προσΟΧ'7ι ς και θχ λ~ βη αΛσ-:ηpό 7CΙ7α μέ7Ρα. εναν--:Ιον -;ω ν ύπoκ~νη­
7ων 70 l.0 U7ων ζ'1)7fjμ,χ-:ων)) ( ,, "Ε θ ν ο ς )) 2;-5-1935 σ.6, ,,'Ο 'Γ.:, Τ: Ο ς)) 27-5-1935 ).
Π ;: βλ . Ζ'ΧΙ όμοΙαν ο·r,λωσιv 70ϋ αυ-: ο ϋ , δ7~ «'ήΠ oλ Ι7εΙ~ θα λάβη 7α π p o crTι zoν-:α. μέ-:ρα or.d:
'/ i::Gσο β η θ·?, ':0 σχίσμα.» εν : «tO Τ ύ ϊ; Ο ς» 28-5- 1935 .
240

κ);ηθ~ ";'0 'Tπ o'ηγ<:~o'l θ ?'φΚ<: 'J :1. :Χ'7 ω'l ~ΨL 7:?Ocr-:Cl:;<:.JCTn ";"1)'1 κανoν ικ'fι'l και
νόμι μο» Έκκ);ησ [:χ'ι δ\:Χ 7: 1. ;; 1. κω ).'~σ<: ω ::; τών ,,;,ριων ΛΙΊ],,;,ροπολι,ων (7:π 0 ,,;,'ijς
τελέσεω ; ά'Γ.\Κ7.'l ο 'l \κω,1 7: .: :ί.;<: ω 'l κ::ι.ι 0',1 κα ι Υμρο,,;,ονιων 401 , δ) δπωτ; δι*
,",·ηλzγ?ι:ι.(;ΛZ~ ~ Έγi'.·Ji'.ί'~".ι·J *·J:ι.i'.':.ι~'Jωθ:r, '7 Cιϊς ~ Iεp ά. pzα ι ς 'Το θλιβερον γεγονος
κ:χ ι ε ) σ τ:ω ::; Ο'r, ;.ι. lj σ ~ <:·Jθ? <: := -: ~'I -: '~T: ljν σχετυων άνακοινωθέν 402, Κα,α ";"1)'1
συ'I<: Ο;; [1.ν 7'ϊΊ= ~τ:ο ;.ι. t 'ι'r, ς ~ 8- 5 - 1 ~35 i:ί:;.~ θ'ι;σ1.'1 συ μπληρωματικώτ αι εζΊiς άπο­
Υχ σ<:\::; : :Ζ ) ;;τ:ω ς -:-r,i,<:":.: X~ ~X(;J::; :7.'/ χ-,-:<:ί.θ? 'f, στασι τ; πρ Ος ";'0 Οίκουμ<:ν. Πα­
": ?Ι 1.?z<: ~oν 403 , ~) ;;τ:ω = i: x,) ~e'r. O ~ X'.-: ~ί.:1X -:-~= Ί. Σ , προς ';0'1 Έλλψικον λα­
ον 404 i'.xL γ) ;; ;:ω ~ 7: ':J.~ 'Υ..γ:Ι:r.θ·?ι ";.. Ι\.·J~ Ξ .::'fΙ:'J ~ ~ ~'I :Z Ξ-:;.α;;μό σγ~ ':"ούς ΚΕιμένους νό­
μο'J::; 405 . ' Λν <:β ί:r, θ'r, δε 'f, i :r..~~ ::; XT:Ij~i';~('J ::; i: T:~ Τ: ;; 1j7 :Χσ<: ω ::; ,,:ου .Μ ψ ροπολΙ, ου
'Άρ'";"ης Σπυ ρ ίδων οτ 'J 7:0σ7γ; F ~~(Jμt')-ι~ ~ ZX ~ .~ ;: ~ :- (".Ι=) I~·J ~Z ? ·J . Έπι'":'ρόπου , δπωτ;
οί δ1,)Ο Μητ ρ οπολιτ υω ί θρ6'lο\ ..~:ι;μ-r,-: ;; ~ :ί.όΓJς κx ~ ΖχΖ'>/θο') Κ''ι ρυΖθωσιν έν Ζ''ι­
pEtq: χο-: ι όρ ισθώ σι τοπο τηρηταί 406. Τ ο μ Z 7?Cι '; 7 fj ~-:"(j , έ,} G'J'Jό 'j:Ζ σμίΤ) 7':ρο ς τ-r,ν,

!, ω , ' Αν ταπωφ ινό μεν ο» ε ι: -::0 Χ'i-;η μχ -::ι.;; -;ι. -;Γ, <l'ΠΓ" )Ργ ε~'J'1 'Ε θγ . Π :;ι-.3ε(χ; 3ι εβίβΧ ­
σεν εγγραφον αύτοϋ προς -:0 CΙ'Τ:'ουΡΎε1Όν Έσω7ε~ικων , 3~ ' Ο') ;::ι~ε z Xί.z ~ 7IJ\)70 δπ ω ; έπι­
βλέψrι εΙ; -::ην εΖ-;έλεσιν 3σθ είσ'rι; -;(:' .\lη-;p o;:oH-::rι Δ'rι μ'rι -;ρ ι::i 3 0 ς Γε ρ μ χ,l(:, εν-;ολΥι ; οπως
επανέλΟη είς -:-ην ε8ρα:ν αύ ,,:,ου . ΙΙ ρο ς τούτο Ε:;:εσΖέι:Ρθ-'ι του70ν εν τΥ, έπι. -:-71ς ό30;:) Σ α μο» 50
oί%Ι~ αύ,,:ου ό Δ Ιν7'ης Γεν . ' Λ σ φ α λεία; ΆΟ"'ινων "..J.,.γγ . 'Έ β ε ρ":" ze<t άνεχ οίνωσεν αυ-:ψ -:i)v
άπόφασιν -:-ης Κυ β ε ρν-ήσε ω ς δ::ως άνG{Ζωί=--~σΤj ;-;ά ρ ,αυ,,:,χ 8~α -:Ίjν ε 8ραν αύ",:ου . 'Απαντώ» ό
iIlΊj-;ρoπoλ ί-;η; Γε ρμχνο; εί;:εν δτι στερεϊτα ι Θρόνι.υ. ( Βλ « π Ρ ω τ α ν» 28- 5-19 35 σ . 4,
«'Ε λ ε ύ θ ε ,_ ο ν Β :;; μ Χ
28-5- Ι 935. «1\ χ τ Ζ Ο ν 'Α γ ώ ν α» 28-5-35, (ι Έ φ Ίj­
μ ε Ρ ί 3 α τ ω ν Έ λ λ 'ή ν ω ν)) 28-5- 35 , « ''Ε θ ν ι. ς)) 28-5-3 5, «'Α θ ''Ι ν α τ Ζ η ν» 28-
5- 35 ). 'Επίσ-Ι) ς ό Τπι.υ ρ γΟ ; Π οιι3είχ; Δ . Χ χ-;ζ ίσΖσ; 3ιχ -::0;; ύ ;: ' άρ ιθμ . ' Εμπ . 95 2/ 27-5 -3 5
έγγράφου χύ70υ ϊ:'ρος τον ~r -Γ;':Ρr,);;ολ ί7fJν Δ -'ι μ"l~7?~:(8 0ς ΓΖρ μανον άνεΖ&λεσε 7-η ν δ ι ά ,,:,ou ύπ '
άριθμ. 17548 Eyyp::icpιou αύτο;; zoρ'rιγηθεIσαν xύ-;ίi' 3 ίμΊjνι.ν όί3ειαν ποιραμονΥι; εΙς ' .ΛΟή ­
νχς ΖΧΙ ένε7είλα,,:,ο 7·ην δ σον ενεσ7 !. ,,:,αΖυ 7έ ρ χν &νΧΖώΡ -'ισ ιν αύ-;οϋ 8ια Βόλον .
!. Ο 2. Κ ω Δ Ι Σ Ι9 35-Ι 9 36 σ . 174. 'Ez-;c,; -;'ij; Ί. Σ . z xt ό 'ΑΡΖιε;:/πο ; Χ ρ υσόστο μοτ
πpOέβΊj εΙς μαΖρΧ; 3 ιcΧ -::ou τύπου 3-ψώσεις , 3 ~ ' ;s'" εξέφραζε -;,ην zzπ),-rιξιν αύ-;ι.ϊ; 3ιcΧ -;0 ε Z/)Ίj­
λωθεν Ζίνημχ -;ων -::ριων λΙη'φοπολι.-;ων , o~-;ιν ε; « θέ-;ουν ζ'ή -;'fjμx ouz t ·ή με ρ ι.λογ ίου άλλcΧ
' .Α·Ρ Χ 1.εr; ισΖό που, συν3έοv-:ες 70 ζ-ή7Ίj μα 70υ70 με ":"0 ζ-ή 71) μα 70υ ' J.'\ ρχιεπ/που Ζα Ι νομίζον7ες
0-:1. άφ ου -:0 "fι με Ρ Oλόγ ~oν -;0 εΖαμεν ό ΆΡ Ζι.εΤ:'/πος (lJ.J70t όΙΖαιουν-:-α.ι ν 6:. άποσχ ισθ οϋν άπα
7-ην 'EXX)':lJcr(e<v χα;ι να -:ην συν7:Χ?&ξουν , έν (ϊ'> "~ 3,j V ~V70 να επ~8 ~ώξo υν '7~ν Χύσιν του ζ-Ι)τ"ή­
μ~70 ::; 8 ι~ -:"'Γ;ς χ~ν oνιz:η ς ό8ο υ » , z 'Xt έ 7 όν~ζε 7 0') εzzί:rισι~σ-:ιzoν χ~ι έΟνΙΖον ά.ν7ίΧ7υπον
-;.';;; σ-;Χσεως . (( Κ α θ ''ι μ ε Ρ ι ν ,η))
28-5-1 935 ). Βλ. z xt σΖόλ ιον προ; άποσό β'ι;σιν -::0;;
εΖΖλη σ . σχίσμχ-;ο; εν : «Β Ρ :;ι 3 υ ν Τι)) 28-5 -35 .
403 . Τ Ο ΟίΥ..ου μεν. lIX7? ~'ΧPzεΤ oν έν 7-Ζ &πο 6- 6- 19 35 &πocν7-ίjσε ι (Χύ70υ άπεόrJΖί μιχσεν
έγ: 6ν ω~ 7~ν ά.ν70φσ ί:ιν , 70υ CΗΖοuμεν. Πα,:,ρ~ιX ρzoυ Φ ω,,:,(ου ΙόιαΙ7Ξ: ρως άτ=ε υθυνθέν-:ο ς 7ep
-:: ρ . Φλω ρ Ινγι ς Ζ':ΧΙ επ~σ 7"~σα,ν'"':oς 7-tιν πρoσoz-ίjν αυ'":' οϋ . Βλ . -:0 κείμενον εν : Δ. 1'1 ε ":" Ρ α % ά.­
% Ο 'J , ~o μoχ:ινoν ~z:ι ι Έν χσzo λ+Ισz ~ς G . 16 8 .
40'ι . Βλ. -;ι.;; -;ο εν : « 'Ε Ζ Ζ λ '" σ ί οι )) 1935 σ.Ι69. ' Εν x.J-;i}ι ε Υ έγε-;ο 'f, ενέ pγε ~x -;ων
'7ρ ~ων .λ1.,.~,:, ? o;: oλl.7ω ν , oί: 7~ν ε ~ ετ:Ύj;αν πoc ρ ,:ισυ'.):ιγω γ"lΙν άφο ϋ Ei":'t '12ε-: ίαν oί:rιν έόέχον70 7ας
πε ρΙ -Γιμε ?ολογΙου &;:σ 9 χσε ~ς -:-η ς Έ ΖΖΊ:ιισί.:ις zxt εΖocλει-:ο ό λαος να μη ΤΟ1Jς άχσλουθήση.
405. Κ ω Δ Ι ~ 1935-1 936 σ . 1 75.
4 0 6. T~ ν ;:ρ 6,:,:ισ ~ν 'X.J70i3 7 X 1J7"1'1') έσ-:-ήριξεν 6 λ Ι-fj7ροποί.Ι":'ί)ς " .i\ Ρ 7γj ζ ~πυ p Ι8ων έπι
 241

έν 7η προς 7 0 '1 (ΕλλYJνιχον Λαό» έγΚIJΖΛtιΡ 7~ς ( Ι . Σ., περιληφθεϊσαν εύχ~ν

δπωτ; ό 0 ::::0ς « συνετ ίσγ; χcΛ ?ω -:[ vfj czu-:olJ::; (70υς άποσ -:ά":"ας) χαι όΟYjγ 'ήσΊJ πα ­
λιν τ.ρΟς -:'Γι ν 'ΕχχλYjσ [czν » , άτ.::::-:Ζ λ::::ι σcι. ?,rι ε'ιο::::ιζιν 7ων π ρ οθ έσε ω ν ,, 'ιj ς Ί. Συνό­
δου δ πω ; oεxθΊj τυχον έτ.ισ-: ρΖ?ο'ι-:ας ::::ις τους χόλπου ς τ'lj ς 'ΕΚΧλYj σίας ,,:ους
τρε!:ς στασιασαντατ; ΛIΊί7 ρ oτ.oλ[7cι. ς προς &ποψυγ'Γι'ι παγιώ σεωτ; 70υ σχίσμ ατ υ ξ .
'Αλλ' Τι έλπις αυ-:η &π::::ο:::: ίΧθ'fj μα-: Δcι. 7:::: χαΙ ψρούο'η , ~oη οε o~ 7ρ ::::!:ς έν ::::φαν[­
ζο ντο ώς « Σύ νοδο ;» ύπό Π ρ ό ::::ορ ον -:0'1 ΔημYj7ριάο ος Γερμανόν, δστιτ; υπέ γρα ­
ψε το &πο 31 Μ α'tοuj13 ' Ιουνίου 1935 εγγραφον αυ"Ύj ς π ρο ς τΓιν Ί. Σ{ινοοον
Tϊj ς 'ΕΧΧλη σίας 7'1jς Έλλάοος ο ι ' 03, έπαναλαμβανων -; 'Γιν ύπο των 3 Μ η7 Ρ ΟΠΟ ­
λιτων &ΠΟΧ'ή ρυζ ιν της Δ ιο ιχού σYj ς 'Εχκλησί ας ώ ς σχισμα7 ιχ'lj ς (26- 5 -35) ,
"~ ρν ε!:τo πασαν δικαιοδοσίαν αΙΙτ'ljς έπ ' αίι":"ων, συγκρ οτούντων « "Ίιν Ί . Σ ύνοοον
τ'ljς 'ΕχκλΊJ σίcι.ς 7ων όρθοοόζων χρισ7ιανων 7ων άχολουθ ούν7ων 70 τ.ά7ριον
'ΕχχλYjσ . 'Ε ο ρτολόγιον χαι ~7ις εχει &ναγνωρισθΊj ύπο 70υ Κρατουτ ».
Έν<7) είχε συγκλΊ)θΎ) όια το έσπέ ρατ; 7~ ς 30-5 -1935 το Συνoδ~χo~) ο ι'
'Αρχιερ ::::!:ς Δ ιχασ7'ή ρ ιον , 7'{j π ρ ω t~ 7'1jς ιοίας 'Γι μέ ρ ας συ'ιΊjλθεν 'Γι ΔΙΣ ::::1ς -: ΧΖ -;Ι­
χ"Γιν συν εδρί αν, K CZ7' σ.υ7'Γιν ό Μψροπολί,ης "IΌ ρ ας Π ροΧό;: ιος -J;:Ζ;'χί.::::ν , έ;
δνόματοτ; κα. ι των άπουσιαζόντων Συνοοιχων μ ::::λω,ι Σ:ί. μCι'.) ΕΡ'fj'JX [ΓJ 'J ΖΟ'. Ι
'ΑχΟ'. ρναν[Ο'. ς Ί::::ροθέου 70 &;:0 29-5-1 93 5 'J;:6μγι;μχ . οι ' <:.ι'~ έδ-f,ί,<:.ι'.J'Ι ~ -:ι (Ψ'Γι
όuνχμε\Jοt νχ σ')μμop y ω θ ωυ ~ ;: ? ~~ '7-(,'1 '~ -::;J -:-~.; ;:i.z ~ 'j ·~·" ? ~ X~ ~~=: τ Ι . ~ υν ό ooυ
χα ραχθε ϊσ αγ 'Υ;;α μ μ"'ι ') ώ ~ ;:~ ;j~ 7~ ~';j7"r, ,!- 'Y. '7"~~ i"/ -:'~~ Ξ 7ω ;:~ G::: (Ι} ; --:ων &πο σχι ­
σθέντων MΊj 7po ;:0ί. ι -: ω,ι ~'(, μ'r":- Ρ ι :ί. ΟΓJ; r : : :J.x,.rJ::; . ;: ρ. Φ λωΡ ['J'I;ς Χρυσο στόμου
χα. t Ζακύνθου Χ~ ·jGVG':" ό μο·.J. ΖΧ!. :i"iΧί'Ι:Ι ~ι'~ ~'j;l Ξ:"I".J~ -: χ::; Ξ '~ θ')\lcι.ς. &ς έ-~~βάλλε~ ."
στασι ; αϋ7Ί), εύ p ίσχoν7 ΙΧ ~ ε~~ :-'.'1 *'17.:,"'/.:",,1 'ιΧ ·~:-: fj ~ Χί.ω σ ~ 7: ρ ο ς 7/)ν " Ϊ. Σύνοοον
7αc πα ρ α ιτήσ ει τ των άϊ::Ό --:ω ~ί ~ ·.J "I ".J ι) ~Ζώ~, 2:>-:ω "l z~θ γίzόν--:ων» 40 7.

70;) γεγονότο; δ τι ο Ι ίo~oι οί 7~.::~ς ~Iγϊ:- ~ σ:-: ':. λ~7 :Z ·. ό~ '::Z';, ~') ξ 'Xν ~ 7 ~ &πο σχΙζουσιν έαυτούτ; άπο
της Έ ΧΧλΊ] σ ία ς -:ης Έ λλ6:δος χαΙ ε;: α'JσΧ'ί 'ίΧ i'rr.χω σ~'ί εΙς -:-ην "Ιε ραρ χ ία» ω)-:ης . Βλ. χαΙ
«Έ J. ε ύ θ ε ? ο ν 'Ό.Α ν θ Ρ ω π ο '))) , 29- .5- 35 . KX 7~ -:-iι') άν~Ιθε",:oν δμως αποΦιν προκει­
μένου νά ΧΊ] pυχOΊi Ορόνος τ «; έν Z'r, ;;εl =1' εδ ε ~ 6 :-:ω ς :-., χα -:έχων -:0;:;-:0'1 Τι παραΙ -:ΊjOΊi Τι ΧΊJ­
ρυχθfι εΖΠ7 ωτος ο ι ' άποφά.σεως ':"οϋ Ο ~Ζ ;:[r.ι'J ~ ·J~) ':ιΟ . Δ ικασ τη ρ ίου . 'Ε ν τού το ι; ό «πρ.
Φλωρίνηφ έν έπι σfιμoις αυ-:ου χε ψέν ο ις ·~ ;: O G -;-r.;~ ~ z'! Q-:L ή Δ ,Ι .Σ , π ρ ο έ βΊ] δΙΟΙΧΊ]-:ιχως εΙς
7Ύjν ί'::χϋσιν εκ ~ών επαΡΖιων α:J-:ων -:ων ~ Ιr.7 ~ ':ι;:f) i.t7ω') Δ'fj μ7j 7 ρ ιά.8 0ς χα!. Ζ (Χκύνθ ου , ανευ
οu/)εμιiiς δ ιοι/)ιχασίας χαΙ έχήρ υ~ε -:ο,j-:O'Jς έ Χ:-:-:- ώ-:-ους , ( Β λ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, :. I ,~ ­
τρο πολ[-:ου π ρ , Φ λ ω Ρ ί ν Ί] ς 'Απολο γ ί α ε~ς -:-0 'Eq:>ZτEIoν ΆOΊ]Vων . Άοηνοιι 1940 σ . 17 ),
Συναφες πάν--:ως είν α ι ~o Οέμα --:ης τ:~'Xy μ:Ι7 " %~:; εννοΙ(Χς '":Τιζ ΟΤιλώσ εω ς , :ην ύ πέβαλον προς
7ιjν (Ι , Σύνοοον οΙ --:ρ εΤς Ζ.:ιΙ οι' ·rι ς εI)ώ ~ ~ ~')"I :Ι'~Y;-Ω o "';~ ά~oσχ Ιζoν,,:,ιxι -;-ης ΈΚΖ);η σΙ:ις . 'Απέ ­
σχιζον αρ .:ιγε (X,j-;or. έαυ-;ου ς ~ς Έχ%j :rισ Ι:ι~ Ζχί αυ"';oαν εZΊlp 1) σσO ν~O σχι σμ~,:,ι zo( ; 'Ή ά:πη­
τεΙ,:,ο π ρ ος -:-ουτο χα.Ι άπόφ α.σ~ς της 'Ezzλ'ΓισΙ:ι~ ; Καί. έαν οντως άπέσχ ι ζον αυτοί έ αυτους
του70 είχε Τ:'ροεκτά σεις καΙ ε Ις aitClν,:,C1.:; -:ooJ:; ϊ: :Χλα~o με p oλoγΙτας ; Κ αΙ ποΤο ς 'Ωρε -;ας συνε­
πε Ιιχς -:-7ις έΤ:"ί. 11ετ Ιαν ολην παραμoν-'ίjς α-υ-:ών εν ,,:,<{) σχ Ισ ματι ; Βλ. σχετ ικώ ς Ά Ρ Χ ι μ.
Έ 7: Ι '? οι ν l ο υ Θ ε ο i) ω Ρ ο π ο υ λ ο υ , Έ;:ισ -;ολψαία 3 ιατρ ιβ'η σ . 8 . Τ ο υ α u τ ο υ:
"Αρ Ο ρ οι-Μελ έτα ι ΆΕπισ-;ολοιι τ . Α' 'ΑθΥιν(l;ι 1981 σ . 186.
407, Κ ω Δ Ι Σ '1 935-1 936 σ. 183- 184. ΊΌ πληρ ες χείμεv oν του 'Jπο μνή μ α-:ο ς ορα

16
242

Ι~t ό~χ ώ7Ζ ρον , εν -:-<.μ Zcι.υ7 ων ,j~ο μγιl μ Cl 7 Ι οΙ ό ~ !Xλ~lJφ θέν'7 Ξ:ς 7 ρεις Συνοοιχ ο t
ΛΙly:-ρoπoλ~7α ι , άφο υ έν & ΡΖΤι Ζ;:έΖ ρινο'ι τόσ ο» '701); ,,:, ρε~ς αποστατατ , οσον ,
και κυ ρίως, -:'/jν ΓΙ ολιτεία» οι α 7'fι'I μέΖΡ Ι τότε χσα<ρΥι στασιν ωJ-:Ίjς ε'μΥ.ν": ι
-:OU παλ !κου ζΎ)7"~ματoς 40 8 , έ 'Ο''ιl'ουν 07Ι , προ -:O U κινΜνου να παραμείνη εκθε-
-:ος ο [αΟ''ιι.οτε και 'O'/j και κ :ι.:- :ι.Ο ικ :ι. σ7ΙΚ·Ι] άπόψ α σ ις 70 U ' E YoYoX·!Ja . Δικασ7"'ί ρ[ου ,
σ.--:Ζ 7~ς Πολιτε ίατ; OtX7-r,?(.J·~(Jr, ~ 7 :Χ~ z;: ι?υλά~z~ ς Χ'J7-[ις (~) ς ;: ρ ο ς ,:~r,"J έΖ'7έλεσιν
7α'J, '!Jς , π ρούτ ίμων r)πως Π Χ ;: Ζ Ι7"ι; θ ω σ ι 7ω,ι θέσεω 'ι :ι.υ-:ων ώ ς Συνο'Οικω ,ι , -:0-
";0 1J";~ μ,:Χλλον καθ' ;~Gfj'l ό ~ i ~ i. Ξ: ;:V \1 ί) 7 Ι, ύ πο -:-α.ς συνθ-fιχας έχε ίνας «χcι. ι με~α.
,,:·ην X:ι.ταO[κΎ)'i κα ι 70'1 έ '/7ε :; θ ε'l G1.i.O'J, -:0 ζ''ι,ημα θα μένη αλυ,,:ον και .η φθορά
":'Ou γO'~ 7ΡO') 7 ]=,; . E%Zi :r, G ~J. ; θ Ζ εl,/χι &νυπ ολόγισ7 0 ζ » . 'I~ν Χ(/''7αχλε~δ ι ο Ι
-:-ρ ε!:ς O~ 70Ι Σ ·J 'J fj ό ~ Ζ 'J '. ,~ ;: z a Z ~ Z'J".J r.J 'J ~)::; ,:: ? ε ;:ιι)O ε σ7έp cι.ν λύσ ιν π ρος ε ξοο ο ν εκ
70U ci.Ο ιεξ6" r.J'J . 7: ;-.W-: rj \1 ~Ξ\I -:-1; 1 ~ x~ γ.ι ZΧ ~ *,:,ΡΧ7':7ην δ~~λ(ι) σιν ~ :η ς I{υβεpγrισεω ς
';'i;Ξ ρ t 70 υ «;~-:- ~ " ι i:~G ~~ -:- ι:.ι ::; -:: Xi. J.. ~ f'j ·r, '..lZ F r,j X'/ι~ ~ ZZfj ':J ~ ''ι7rιμα'70 ς θα είνα ι έκείγη 7ην
ό ;:οtχν ΖΧ 7 Ξ;: :Ζν 7.i:ς~ ~ 'J "~ ~ I Ξ. : :ι. :z ~x Ξ 3Ξ. 3 'Χ ~ ιuσΞ. δ ~ 1: -:-ων άπ οφάσει:)ν ";'ης»
OZ'J7Z?v"l όΞ -:-.""1 z χ -:- 6;: ~'I -: 'j '~-: fj 'J ;: : ~7/j :r,'; ~'i 7 (:J'i ';"-;:fjr;-; 'Χ 7~~G -;:J 7 ω'J ~ οr:ως έπι­
σ7 ?έ '~ωσ~'1 Ξ ~~ -:-fI'J Ζχν fj'/ ~Ζ"fι'i 6~/-.J'1 . z:ι. ~ Ξ" -:-',j/ ",j'; i :γ~ 'J Ξ. ~ 7.:~ -;ω'ί -:-fj'J χo:θ o:[ρεσ ~ν
α l'Υ:ων Z,:Y.t -:-"(ι 'J , συν όρομη -:-:r,; Π Cιί. ~-:-Ξ ΙZ;. ~Z -: t i .zC; ~'1 -.:~ ; i ;: r/;:. :ί.r; εω ; 7.:υ )":"'ης 409 .
'Η Ί . Σ 'J'Jο'Oος δμωτ; έθεώρησε 'J6μ C-:J :Υ.;ΞΛ.G '. μ c..'I 7"f,') " '~ :-ω ~ ·jπο βλl) θε~σαν
παραίτησιν και οεν &πεoέzθ~1) '7ι:ι.υ-:γιν , έχil.ΞGΞ δ έ -:r.J '~ ; 7F Z~; ~ ')νoό !.%o')ς (Ιερά.ρ­
Ζσ.ς «ϊνα π ροσέλθουν εtς '70 Δ ιχχσ-:"fι Ρ t Cι'J Z :Z~ ~ Χ Σ ·)'J r.J ό ~Ζ i τω ν Z:zθ'ίjΚOν 7:Χ » 410.
'ΙΌ Ξ:σ7:έρχς '7~ς tόt:Ζς 'ήμέρας κα Ι ;::Ζ Ρ Χ -:0 ~ ;: ~Z :' X7rJ ::;'i r)'J GμΞ'Jε ς Ζλίμ:Ζ 411

εν : ,, 'ΕΖΖ λησΙα» 1935 σ. 17 1-172 . Βλ ΖΟΙΙ ,,'J[ Φ . Ο . » 1 .5 ~ ,? 265 σ .Ι . 'ΕΠ ΙΖΡΙ­

σε«; Ζ'Χ7α 7ων 7 ριων ~ υνo3~zων έ3ΊJμoσ ίευσχν -: ~-;ε Z X ~ ;j « 11 :ι 'Ι -; Χ ~ 'J Ο ς» ώ ς x~t 'ή «' . :\-
" Χ ;;λοισ ι ς » . ( Β λ. ,, 'Ε Ζ Ζ λησ Ι οι')) 1 9 :.J 5 σ . Ι 9 J (, λ ·/ Χ;: ί. οισ ιν »Ι93 5 σ.1 6 7 ) .
!f 0 8 . <11 Π ολ ιτε ί « 3εν ε;:χυσε'ι άv-: ι με -:ω;: Ι ζr.ι') G Χ '~ 7: ;'j ΖI'j :J.μ:ι -;I.ΖΟν 7: FΤσμ'Χ 70 ;::ιλ:<~O'η­
με:;ολ(Jγt 7 ΙΖόν . ''Ι-[ 8"ιι εν ε-:ε!. 1936 ό ' ~\ ρz!.ε;:/;:σ ; λ~ ')G ~ G-;'j ~rj; ό~ ::: μ :< ~ -;,j ρ ε 70 ε7':Ι ~ υνόδo',>
3 ~ α -:'ίj ν εν('f.V-:Ι 7ων παλα ιοημερ ολο γ ιτών άνoϊ:rιν -:-~ ~ Ι Ι rji.~ -;::: ~ χ ~ Ζ'ΧΙ -;"ην εΖ 7ωJ7η ς π ρο ερ ­
χομ Ζν'Γιν α.νΙΖ ρον εΖμΖ7χλλΖυσιν 70U ζη:-+,μΟΙ 70ς . ( Ι\: (c, .λ [2.: Ι 9:j 5 - 19:36 σ . 48 7 ). Βλ . σΊ.Ζ­
7 1.Ζ ω :; z xt « < Ε σ τ Ι α ν» 28-5- ~)5, Ζ:ΧΙ «' :\ Ο Τι v α .~ Ζ "'ι ν » :!8- 5-3 .j ενθ'Χ Z('f.t 7α. zξ-rι ζ σzί:rι p α.
;: ερΙ -;-7j ς Kυ βερ ν-rισεως Τσαλδ α ρη . :\\j -;η « έ ~"ΙΙ ϊ:'~ 7'X 7"~ ν t]. ~ '>lrjarJ') 'J 7: 0σΖ(.ί μέν-'l O -; ~ ΟΧ « 7':':< -
ι -: :< ~γί )) "':'Ο1Jζ 7':'('f.ί. Χ ~Ο"'ι με Ρ ο λογ Ι-: χς . ' Ε ξ",Ι ϊ::< -:Χ συ γΖρ 6ν ω ; Ζ'Χ;. 7'/ ):; -:Ζ ί.ε 1J7(l. [ουζ 70'J70IJ:; ~J 7:0 ­
σΖομΖν"'ι ο -:ι θ α. έ ;:Χ'J 'Χφέρ"n 70 ϊ:':Ζί.:Χ ΙΟΊJμε Ρ f.J λ(.ι Υ ~-: ΙΖ;j'J -"ιμ ::: ~"j J,(.ι "':, ~ ον. ]\: :Λ 3εν έ ξ ε;:ί:fι F ου
Ζ :ιμμΙχν :Χί:Ο -: α.ς ύπo σzΞ σε ~ ς 7ΊJ ζ, 3ιχρ :ι..ω:; ~νx β CΊλί.σ') σ X , -; Χί:χν7Ξ:ΙJ (J μΖνΊj %xt YZI J30Xoyoua:z
,.,. , • Ι

π ρ ο ς f)}π~ ς '":α ς r=J,Ζ u?α ςn .

I,U9 . ,,'EzzλΊj σί OΙ » 1935 σ . 1 7~ . "Ι1άν :-ΟΙΙ·, Γ, : » 19:15 σ . 386 .

!ι10 . Ι\: ω Δ Ι ~ 193 5-1 936 σ.
188 . Π ;; ~ λ . ΖΟΙ( '). 5 Ί3S:j 2 'l ;;O;;O" !, .
/1 Ι 1. 'Εν 7"7, σ1)νεδ p Ι~ 7Υι ς ΔI~ 7"r,:; 30- 5- Ι 935 !.J Ζ:ι. 7ω,) ~ 'jvο 3~Ζων :\ IΊj-: ;:. r.J 7':ox t:-r; ;
]\'Ζ ;: Ζ') ? :χς ' _.:\ λέ ξ7.ν3 ρ ο ς , ΓΙ ρόε3ρ ο ς -:ou Π ρω7Q β 7.0 μ Ιου :::U'J'.J3~z r)j ο!. ' ' λ. ?χ!.ερ εί ς Δ tχ χσ7'ΙΙ Ρ Ι ΟU ,
άνέφε? εν, 07t 7Τι ϊ:p o",;ε ί":ΧΙ~ 'fι ϊ:ε ιί,:fι θη Χ 7. Ι έξε β ιά σΟ η π :ι. ρ α Ο') '; ;::ιλ'Χω η με ρ ()λoγ ι -:(~ν ϊν' :Χπίι­
σΊ.·Π :-OU Δ ΙΖασ:-η ρΙου . (Κ ω Δ Ι Σ 193.5-1 9:36 σ . 1 8 Η- 1 8 \1) I1ΖΡ Ι 70 ΙΟU 7ω ν ±;; ε ι!. ιc,ν
ώ μσ:ι;σχν zcxt ε-:-ε ΡΟL t [Ζ Ρ ΧΡχχ ι . Έ7: ε~σό3~'Χ Ζξ Χλι.ου 7:? r.JΖΧ"r,οtν -:χ 1)7:0 τ::χ λΙΧ~Ο'r, με;: ο λl) ­
γ ι-:ων εν76~ ~εFω\1 ν 7-.ων z~Λ άλι.-:ΙΖου Χ πε30χ ~μ7.σθ·rιG:ιν ώ :; 7: . Ζ - έν < -Y;:x;:cιν:-π Ι 1 ε l. ρ 'Χ !. ω ;
,Γι ~- 6-1 9 35 ( Ι\: (;) Δ Ι Σ 1935 -1 9:36 σ. 199 ).
 243

G'J"yxez,1 :Ξ:;; ''ι μην τ ων κcι.-: "'ι γοCl ο'ψένω·1 412 -:0 Π ;;ω-:οβiθμω'l Συνοδικον ό~'
'λ;;Γ :Ξ: ;; :Ξ:~ς Δαcι.σ-: '1jριo'l ')7.:0 7η·1 TC ;;oz O p lcι.'! -:(1) Μ"ΨΡΟ7.:0λί-:ου Κ:Ξ:ρκύρa:ς 'Αλε ­
;Χ "Ο;;Ο') , ;) TC ε ρ, μ:Ξ:7* -:,η ·ι t,I&)TCΙO'1 ωJ-:Ο1) άνiγ ·ιωσιν ,:Υις είσΥ)γ'1jσεως 701) λΙ-η­
-; ;;rJ7.:0Xl70υ ΚοζiνΥ)ς 'lωa:Κ:Ξ:ί μ , συσκεφθέν έ7.:Ι ένστασεωξ ':'(1) άνa:πληρω-:ου
l\ 'Jβ :Ξ:;; ν'fj':' ΙΚΟ1) 'Ε7.:ι,:,ρόTC ου κcι.θη γ. Λ. Φιλιππίδο υ , Π:Ξ:ρΙ μ,η νομίμο υ συγΚΡ07 '1j­
σε ω ; ;'Z 'J70U, Χ7Ξ άΠΟ'Jσ~αζό'J7(Ι)'J τεσσάρων έχ. 7ων μΖ λων α.ύ70ϋ 413: &ϊ:έpρ~ Φε
-::I:J7Ψ «θ:Ξ:ωρΥισιΖν Zcι.υ7Cι νο μίμωτ; συγΚ:Ξ:κρο,:,ημένον» καθόσον έκρ[θΥ) , Ο,:" ot
ά7.:0 υσ ιάζ ον-::Ξ: ς έξΥ)κολούθουν '1* :Ξ:Τ.ναι μέλ"') ,:,Υις ΔΙΣ, συνεπώξ δε και -:01) Δι­
z zσ'7 ~η p Ιoυ το ύτο υ , έν(~ ό σΖΖ-:ιχ.Ος νόμο ς οεν ωp~ζεν , δ7Ι άπγl,~zϊ70 όλομέλεΙ Ζ
;: ρ ο ς εχοοσιν &'ϊ: ο ?Χσε(υς. ~Iz~ :Χ ,";"{,'J χα'7α. 7α Υ.νω άπόρ ρ~Ψιν 7~ς ενσ-:clGεως , ό
ά'lα 7.:λ-η ρ ω,:,"η ς Κ υβ:Ξ:ρνΊ),:,ικ ος 'E7:l-:poTCO:; έο'1jλωσ:Ξ: '1 άΠ:Ξ: ρ ιφράσ,:,ως «δτι εΖ:Ξ: Ι
έν70 ),,:~ν 7-ης .I{υβεpγ~σzως '/7: ά::~ozωρ ·Γισ·Ω έ~J 70ΙΖύτγι περιπτώσει και 07Ι ~η
Κυβέρνησις οεν θα έκτελέσ'n άπόφιΖσιν Δικαστηρίου μ,η νομίμωτ; συ γκεκροτημέ­
νο υ » 414. Κα-:όπιν τούτου 70 Δικαστήριον άνέβ lΧλε -:'ην έκδ ίκlΧσιν -:Υις ύποθέσε ω ;
έωτ; ο(i "Γι ΆΙ Σ ύνοοος λiβ"n σΖ:Ξ:-:α'ljν ά7:ό φιΖσι'l. Π ράγμlΧ,:, Ι οε "Γι έκ-: iκ,ω ς συγκ):'ι­
θεϊσα ,:,'(j πρω·έ~ -:Υι ς Ζπομέ 'IΊ)ζ 3 Ι -5 - 1935 ΔΙΣ κυμανθ:Ξ:~σcι. μ:Ξ:7 cι.ξ·; δύο 7:Ξ:λ ικ (;') '1
προτάσεων, Ιή70 Ι α ) 70U ν:Χ χλ"ΙJ οω σιν ιΧν Χ7:/':ΙΙ Ρ ΙΙ)7 Χ !. -: ω,ι ι!ι. 7:ΖΖ6'1-:ω 'ι 7: F ο ς νό μt ­
μον συγκρ ότησ ιν 70υ Δ ΙΧ :Ζσ:-ιι ρ [ο ') %χ~ ~) ~O::; 'ι ): ');:fj ~ί:'ι θ~ t?(:)7"r, ~:z ;: ~ Q ~ 70
Ν . Σ. Ι(. ΠΞ ρ Ι "':"01) "':" ? ό7:0'] 'I σ~[μr.J'J G';-.'%F r.J-;·;jCZ(U~ 7fj~ ~ 1~% 7. G :-'ι F ~Γ.J J. 7 Zi. ~% W :; 7:Ffjf -
ΧFΙ'Jε , χ.α-: ι:ι. 7:ί.ε~Ο ·~ ·Ij ? [ Χ'J _ -:·f,'J ;: ? Ι:):-f. 'J ί:~ σ ~·I. Il 7. ~ 7. jj:;).w :; .~ '} ~ '>I (j aCι:; ZZ"r,F 'J-
ζ:Ξ: zηρευoύσcι.ς ,:, * ς .\l'1j7 ~ o7.:01. ~-. ~z :Z~ ~ o;;:ι.~ ~ 'r;μ'Ij:~ '.:ί,i) c,: κcι. ~ zxz·>,ec,'J. 6 δ'
' Λ ρχ ιεπ ίσκοπ ο τ; ωρ~σε ΤΌϊ:Cι"':"·r, ?·r,-: Χ~ ~ 'J :z')-: α~ζ ; θ z ω;;"~ σx σ :z ;j -:~ r.J~ μ έz?~ 70;:) δΖ
χcι.7έzoν7ε ς (f.1J-:7.:; orzooz'! άΠ:Ξ:σz ίσθησcι.ν 7Yι~ 'Eκκl.ησίcι.ς -:Υις Έl.l. Χόος , O ι cι. ­
κ. όψcι.'J7ες πάσαν σΖέσ~'J χ χΙ Ζο',νων[χν ϊϊ:ρος 7"'j'J "Ι. ΣU'Jοόον z~ ι ~'fι 'J ί.fj ~;:"i;'J
(Ι:::ραΡΖ(~'J ιΧποκό ψ:Ζν7ες χύ-:οι Ζ:αυ70~Jς &ι:' (J.'J7·'ιζ Χ:ΧΙ μr~ &ϊ:Ο7Ζλουν7ες πλέο » ,
Χ:Χ 7 α ':"~ς ό'η λ (:) σε ις και 7ας πράξε~ς 7ω'J , μέλ"η '7Ύjς (ΙεραΡΖ[ας 415.

/t 12. ( ο ~1Ί"j 7ρ ()πoλΙ7η ς Δ"ημη7 ? ~άooς Γε ρμχν 6 :; , έχπροσωπων χα !. ":' 0 '1ς ε7ερ ο')ς δύ ο
~[Υ, 7~ r.J ;-:ο ),Ι.ο;~ς ~ εΤΖε a·IJ),Ι:) σε~ : (( ( Ι- ΙμεΤς όΖν ;: ρ όzε~,:,x ~ ν~ παρουσ ιασθώμε» EL:; ":'0 oΔ~% C(G7~­
ptrJV, χχθόσσν 3Ζν έ ; ~ ?'7(~ μεO 'Χ ά ;:ο 7-!jv (ι ~'JVOaCιV , 70.J:; όΖ ά,Π Ο7ελουν7 χς cιύ -:-ην ,,:,ou :; απε -
, " ( • • • ι .ι . , • \ , ,, \ ',
χη ρυ ζ 'Χ μ Ε ν ως Ζ'Χ!. Χ 'Χ'7 α. σ')')ΖΠΕ !.'Χν επρεπε Χ'Χ!. αυ'70Ι ν α πραςουν ":'') α υ τ ο »,
σz l~σ μ 'Χ7 1~z o υ :;

( «"Ε λ λ 'η 'Ι Ι '11 t λ λ " 'Ι )) 3 1-5 - Ι 935 ), Βλ. %χι εΥΥρχφ"ν πε ρί τούτου Δ 'ή λ ω σιν
%Ο ν
Γ/Λ -: ων ύ π ()β λη θ εΤ. σ χν 'Τι Δl~ ύ φ ' Ί; με ρ " μην Ι χν ~H -5 - 1 9 85, έν Δ . Π ε , ? χ % 6: % Ο υ,
Κ" μο%χνον ι%χ ι ΈνχσΥ'<ιί:ήσεις σ , ! 59 .
4 13 . Έ;-:ε l~ 3·Γι '70::3":'0 Υι70 Χ'X':"~ ν ό μ ον 12 μεί.Ζς" ' ~\ ΠΟ'Jσί'Χζvν εμως οΙ 7 ρεις ;;'X P Χ ~-;·lj θΞν 7ε ~
~')'JσΟ!'Ζf)Ι ~1 "IJ':" Ρ Ο;:fJi.Τ7α !. ΖΧΙ l .\Ι "rι '7~ οπολ Ι7"fJ ς Δ p & μ~ ς Bιzσ Ιλε'~oς . Ι\: ω Δ Ι ~ 1 935- Ι 93 6
σ. 19:!. ,, ' Ε %% λ 'lj σ [ χ )) 19:35 σ. Ι ί 5 .
Ιι 1Ιι. ( Υ,Ι σ -:ά σ !. ς ω')'";"η 7"'Ι)ς Κυ βε ρ ν"'ισΖω :; (~? εΙλε 70 εί. ς 7"ljv έΠ !.ΟυμΙ'Χ') (Χ,υ-:Ί) ς ο πω ς "η ΟΙΖη
ιΧνχβλ"rιθ·~ επι. '1 0·~ μ ε p oν πε ρι,-:fJ'J, ϊν :.: μ"'ι ΠΡ αΓιγ·fjθ-n 7ων εΖλο γ ων '"':τ, ς 9Ίj ς 'ΙουνΙου . (I~ ω Δ 1 Σ
19:!5- 193 (j σ, 20 1).
!115. « ' Ε Ζ %Χ'fj σΙ("L)) 1935 σ . Ι ί 6 , 182. f Tzpt 7fJ'J70U &:::ε?,χνΟ-'ι %ιxt 70 (l~7:'01Jp γz~c..v
Έ Ον !, %"',ζ 11~~ό εΙ'Y.:; χχ!. Θρ·ησ%ε')μ ~ 7ω'J , %:Χ 76 ;: !.ν σΧΕ7ΙΖου ε ~ ω7+Ι μΧ7σ ς 70ϋ :\Ι :ΧΖ. Γ] F(.J iBp(J',J
244

Έπ:::ιο,η οΕ ο] -; ρ ::: ις παραιτηθέντετ; συνοδικοί, παρά -;,ην μ'l; &;:IjDIjZ'i;',

ύπο -;ης Ί. Σuνόδοu της παραιτή σεωξ αύτών, επέμειναν εις ταύτη» , Τι j.J~ , μ'"
ιΧποκρUπτοuσα. ,,-ην πυφ ίαν α.ύτης , ιΧπεΟέξα.-;ο ταύτην εν τη συνεδρία τΊ;ς 4-6-
1935 κατόπ ιν κα.Ι τΊ;ς O'ηλι~σεως TOU l(υ βε Ρ'JΊί-; ικoϊ) 'Επιτρόπου ΟΤΙ , Ζα.-;*
'7"ην γν ώμη ν -;η ς Κu βερν-ίj σεω ς , Μνα.τα.ι να γίνΥι α.ϋTΊj άπο οεκτ/ 416. ου-;ως
εκλ-ίjθη σα.ν ώς νέ οι Σuν ο ο ικο ι οΙ Μητροπολϊται Τρίκκης κ χ ι Στα.γ(;'}ν Πολύ­
κα.ρπος, Γυθείου και Οίτύλου Διονύσιοτ; Ζα.Ι Έλα.σσωνος Καλλίνυωτ , οl-;ινες
κcι.ι , ανελα
, '. β 0 '1 τα.' Ζ α. θ ηκον-;α
' , - "
αυτων εν τε -;'{Ι -'1 :::pq:- Σ u ν ο'~ ,- / '
o Cf! zcι.ι τφ Δ ικcι.σ-; Ί)fJιCf!,

Ζαλuφθ:::ίσης εν "i}J μεταξύ, οια -;OU εν -;ι!ι:χ.:::ι εκοοθέντος Α .Ν. της 12/12 'Iou-
νίου 193 5 «περ ί τρ οποπο ιή σεωτ; ':'ou Καταστατυωύ Νόμοu 5187 της Αύτοκε­
qJiXou Έκκλησία. ς -;ης Έλλ:Χοοςη 417 , "ης οuνατό"'η,,ος ύποβολΊ;ς ύπο Σuνο­
όιχου '7!.ν ος μέλους , πCI.?α.ι,:~ήσzως :Ξ:χ. --:ων Συνοδικών %~θΊΊχόν,,:,ω') a!.i τ:,7..Gαν
, ,
αι τιαν .

3. Χειρ οτσν ίαι τεσσάρων Έπ ισκόπων . Δ ίκαι καΙ καταδ ίκα ι χε ι­

ροτανησάντων καΙ χειΡοτονηθέντων . Κανονική θεώρησ ις τ ων άποφά­
σεω ν .

Έν " Cf! μ:::,:,cι.ςΌ οί ,:,ρε ις ιΧ"ΟG'.ι.φ ,:,ή σαν-;ες Μητροπολϊται, οl'nν:::ς ΙΧ"Ο της
;:ρΙ:} τ'ης ε ισέτι ~ μέ ρ cι. ς τ-'ij ς ιΧν-; α ρ σί ας εΙΖον ο'ηλΙ:)σει ΟΤΙ «Hν'~ Σύν ο οο ς οΕν έπανα ­
φέρΥι το Παλαι όν • Η με ρολόγ ιον θα χεφοτονή σω σι νέοuς ίεp :::~ς κα.Ι θα παύσωσι
να εχω σ ιν oΙ ανo'ίjπoπ σχέσ ιν μΕ αύ,,·ηνη 418 έπωφελούμενοιτης παρατεινομένη;
έκκρεμό'7"ητος πε ρ ι τ,ην εΖο ίκασ ιν τΥις ύποθέσεω; αύτών , και έπικαλούμενοι
τ,ην ιΧνάγκην «ιΧ'Icι.Oείςεω ς 'Επισκόπων εΙς "α έ"cι.pχιακα "μ'ίjμα.Tα δπου ύπ~p­
χον συμπαγεϊξ μiΧζα. ι παλα ιοη με ρ ολογ ιτών » 419 , πρ ο έ βη σ αν εΙς χειροτονίατ; 420

--=ης Ί. Συν όδου , δεχθεν ο-:Ι οΙ i)'JO αποστατήσαντε.; λΙΊj-; ~οπολ~-:α;l , οΙ Ζ:ι:-;έχον-:ε ς MΊj-;~oπo­
λ Ι-;ιΖας Ζδρα;ς Ζ<Χ-:έσπ, σ:ι:ν εΖπ-:ω-:Ο l -:ων Θρόνων αύ-;ων . ( Κ ω Δ Ι Σ 1 935- 1936 σ, 20 0) .
Παρά ταύτα ό μάόε ς κρούσ εως -.:ων παλαιοημ ερολογιτών εν Βόλφ διετύπωσαν άπειλαζ
χα-;α ~:r, ς σ ω ματ ιχη ς άχεραιό-.:η-;ο ς 70υ όρισθέντοτ; Ί ΟΠΟ7Ίj ρ "η -;οu Μητροπολίτου Θεσσα λιώ­
l

--;~όoς 'Ιεζεχt~λ, δστιτ %ιχ.ο;όπιν 70ό70υ ϊ:α p η 7"~ O"lj 7-η ς T OΠ0'7Ί1 ΡΊj7:::Ι~ς.
4 16. κωΔ . Ι ,Σ . '1935- 1936 σ, 2 0 2 . Κατά .ην αύ -;Υιν συνεδρίαν άπεzρ oυσθ-rι π ρό­
τασ« ; περί άπο στολΊ)ς 'Ιεροχ"l)ρύχων ε Ις τας " Ε πα ρ χ ία; των άποστα'Τιισάντων Λ Ι",Ι'":ρ ο πολι­
,,;ων , ώς Ζα;Ι ε Ις εκε(νας J) '! ο ί ilIΊJ";,,oπoλ~-:αι ησα;ν «δεδηλωμένων παλαιοημερολογιτικών
φΡ Ο'Γιι μάτωνη προς διαφώτισιν '":οϋ λαού καΙ συγΖρ&'-;"ιισι-ν cΧΔ 70ϋ άπο 7r, ς 8ιoλ ισθ~σεως εΙς
" ,
-:-ην :Ι'J 7 α ?σr.:ιν.

4 1ί , Βλ, -:ου -;ον εν: «'ΕΖΖ λΊJσ ( α; » 1 935 σ, 185- 186.

418 . ,, 'Έ θ ν ο ς » 2ί- 5- '19 35 σ . 6,
4'19. Χ Ρ υ σ ο σ -: ό μ ο 1) ΛΙ ΊJ τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u π ρ . Φ λ ω Ρ ( ν ΊJ ς , ΤΟ 'Ημε­
ρολόγιον εν σχέσε l • .. σ . 10.
420. Α Ι ΧΖ ι?ο-;ονΙ:Ι:l ε-;ελέσθΊJσα;ν εν τΊj Ί. ΛIoνΊj Πα;ν<ΧγΙας ΠευΖο βοuνογl<ΧΤΡ(σσΊJς
:κ.:ρα;τέας Ά-;-;ικΥ,ς ( Σ . Κ α; ρ α; μ'ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο u λ Ι α;, ενθ' ά.νω-: . σ. 124.
 245

τεσσάρων 'Επισκ6πω'l, *ιτοι των Κυκλάi)ω'l Γερμα'lου Βαρυκοπούλου (5-6-

1935), Μεγαρίδοτ; Χριστοφό ρου Xα-;ζΊj (6-6- 1935 ), Βρεσθέ'Ι"ης Μα"θαίου Καρ ­
παθάΚ'η (7-6-1 935) 421 κα ι Δ ιαυλεία ; ΠeιλυzcΧρπoυ Λιώση 0-6-1935) 422 ,
συγΚΡ07'ισα'l-;ες οϋτω 7μελΊj Σύ,l οi)ο,l 42 3 . Τ ο γεγο'l ο ς -;ου-;ο ·'ι'ι7.γκασε τ-~ν Ί .
Σύνeι i) Ο'J δπω τ αΙ,ί;υη-;αι πα ρά -;Ίjς ΓΙ ολιτε ία ; -;'~'1 Cί.μεσO'! λΊjψι'l περιοριστικών
-
της ε'λ ευ θ εριας
" μέτρων κα"α των επτα , - , " "'\ ρχιε ρεω'l
' ,
'λη 'Ψ Ι'! νεων
«προς προ ι χεφο-

'ιονιω'l και άν-;ικανονικων πραξικοπημά-;ωνη δεδομένου οτι οί 'ιρε'-ς άποστα­

τ~σαν-:ες Μητροπολϊται εύθ'Jς μετά -:,άς το ι αύτατ έπισκοπικας χειροτονίας
έi)''ιλωσαν ό-;ι θά προβωσι κα ι ε Ις Ξ:-;έ ρας χειΡο-;ο'lίας προς συγκρότησιν '1. Συ­
ν630υ . ΤΟ σχε, ικο'l zγγρ αCΡO'I έπέi)ωκε'J Ιi)ωχε[ρως προς -:0,1 'γπουρ γο'ι Έθ,ι.
Παιi)είας κcι.ι Θ ΡΊJ υ/.ευ μ7.-;ω'I Δ. Χα-;ζίσκο'ι τριμελ'~ς Συ'lO/)ΙK~ Έπ ιτ ρ οπ-ί; ,
άπα ρτιζομένη έκ -;ω,l ΛIΊJ-; ρoπoλι-;ων Φθιώτιδοξ 'Α μβ ρ ο σίου, Κοζά.'1η ς Ίωα­
κειμ και Γυθείου Διονυσίου 424.
Δια -;ω,l έ'Ι λόγφ ΖειΡΟΤΟ,lιων τεσσάρων ' Λρχιε ρέ ων τΟ πρα c, ικ οπ-ι; μ α κ :Λ
το σχ~σμα χcιOΙσTαν70 ϊσω ς clνε7:?:νό ρθω7C1. ~ή Ζ,jθύνγj οε ό~:z -: ':Ι.'>: 7.=: Χ;:ΖΟ 60."
είς '7.~') I(υβέ p'nΊσ~ν, Z'JEX7w-:-:ης &OPC{'JE[ X:; 7:,j 7"~:; %λ ~ -:-7,; ;: x ;: x c-Iz ez ~ 'J~~ Ξ:/.Ξ.'.J ­
θε ρ ί χ ς χ ιγήσΖ ων ε~~ 70 'J:' ':" ?ε~ ς ~Iγί7? Cι;: Γ.; i.Ι: 1'. ; . · _-\ '/ 7 ~ fJt 7('J; οι Ι-\./Ξ, t : '.ιΎ~ 'j~ '; . Ξ;: ~ ~-

« Έ λ ε ι) θ ε ~') ') Β -~ ;.ι:ιη ~- ti- l 9 3 .) Z:Ι~ -~ ­ -1 . ' . ~.;. · . . .Ι -;' .J.Ξ ::Z '.1: . ..
~ -ι: :ι: : : ~ :x O(ι ~ z 'Χ ~
πρ . (l>λω ρ[ν-ιις a~i ϊ.ε~~ r..ι θε':ί ~ :Ι~ i ' ~ ~:Ι·I :-"..ι i.ι .; %. J .:/.'.1 Έ ~. J.':ι ~ι:. _ 7"J~j Ζ :ΙΖ"J~ιθr.J·.J X;" Ja CιG 70 -
μαν, χεΙΡΟ7QV"r, θ έγ: :ι Ζ :Ι -:- :Χ -:,.... γ~"...· ι .;. J.z: . . . - ,....~ .'.0

7έχς σ. 8 ).
42'1. B? ~a·j7!;. rJ'J i '~i ~:! 7'-' ::" ω; . ::. ·. !. :'J 7'jγr/'j"!. 7~') λ['X -:θΧ~Ό,)
I{'X ?π~Oά.ZΊίν « :Χμχθ-Γι zxL ~X'J:t 7 ~ Z'j'; ΖΧ. ~ ~":. ~ :- ....... :. .....J .. - :Ζ : ::. Ξ. ..r , ~ E Ζ Ζ i.." σ Ι α» 1950
σ. 385 ). ' Ατ:χν7ω,ι r/; 7'); ~;: i :: :: ,,:~ -cr.'/ ~ : ,,~ , -:-Υ : ·, ~. :, 7', ,Σ : 7', : _ 1 Σ . z[ " 'J ~t: 70'1 Δ 'lj μ'lj­
τρι ά.30ς Γερμανόν , όη λώσ x ~ ;~ 7 !. fj'~ 7 "J~ :..ι. ! : :Ζ :-'J: Z~....- .... i ~ : .W .-; 7.ΝΞ ::;;χ ; χν Ζ Χ7α 7Ίjν
χε ιροτονίαν . (,11 Φ.Ο .» 1% 0 ,? 9:3 σ . - " : Σ -:-' Σ:-, : -:':7-, : . ~ Z 77,ς 'Ι . .λΙον'ijς Σί­
μωνο ς ΙΙΞ7ρας τοϋ ~Aγ. 'Ό~(.J·J; "::-:- ')!; Z'J'J..::- .Ι ; . ~ ,...... :z.: !. ! ._ ;;'Ι ~; Ξ -= !~ 1 91ί 7ην με7ά.νo~,:ιν
αιJ70υ ZXL έΥΖΧ7εσ-:ά.θ-η έν 7(~ έν Ilx·.r~ .: 'X 7 ~( -' ....Ξ 7 "..- .' J χ : 7 ,'; ' _\'I xί:Iϊ~ ~ ~ )) ώ ς ;;νευμΧ7 ΙΖ ός .
Τ ('}> .J927 "r; Ρ;Χ70 , μ ε 7α 7Υ,ς μ'J'I'ΧΖ-r.; _\ Ι ::ι ~ ~ :x .... ~ ".I .. ' zz.L : . .. .I. :-Γ,ν χ'lΖγε ρ σι'l .:\Ιονγ;ς έν Ι{ε­
ρ ατέα. ( Βλ . Ircn ikon 1971 σ . 55 ~ ~ ;: . Ι cι : :. σ, 'i . Ε ·: .: . Τ ό μ ;: ;; ο υ : .λlα7θx~oς ,
'Α ΡΖ cετ:/τ:ος 7ϊj ς Έ ΖΖ);φ ίχ ς 7ων Γ Ο :;: · λθ-,../<;,·, Ω . -: Σ'7' : Έλλ χο') ; ( β ίο ς ΖΧΙ ~pγ oν 186 1-
1950 ) , ΑθΥινχ, 1963 σ. 31 έτ: .
1122. ΙΙ ε ρ ι τ{;}ν ΖεΙΡΟ7(.J'njθέψ-;ων .r, «· ~\·I :x -:ί :x. ~ _ .; !:; Ξ:~;::X ~ ! 7"lΙν θλΙψ ιν αυ~ς « ΖαΟ6 σ ον
με,,:α ξ u '7ων '70ι ου707ρόπως ΟλισΟ·'ισ :1.ν":" (I) 'Ι :':! .: : i. I ..... -:, Χ·I ....Ι·/ 7 Χ !. Z:X~ z'J.:,IptΧoot ουνάμενοι να Υ..αυ­
XΎJOwaL Βια προγενεσ7tριχς πpo~ 7"Ίjν Ί~ΖΖj:r:::;~ :t~, '~ ;:-r, ~ ! G ~ :X '; 7 ων Ζ :Χ Ι 3~α 7-tιν προς α-U70ύς επ~
ΤO')7~ ΙΟ ΙΙΧ Ι7έρ:χν 7Γ, ζ ΈΖΖί:fjσ Ι'Χζ zxL :-','; Ζ"'j Ι.~/ ΙJ·# ~ :Ι '; 7 : ;.l:" 7~Ζ·Γ,'J σ70 ργτ,ν)) . (' .Α. ν ά. 7t' λ α. σ 1. ζ»
19 3 5σ .1 6 7 ) .
423. « Έ λ λ Ί] ν c Ζ Ο ν ~I έ λ λ ') 'J » - 6-1 935. Βλ . ΖΧΙ 70 &τ: I) 31 .λιχ"t')u /13 '1 0')ν ίΟ".}
70ϋ 193 5 ~γγ;; xψoν 7 0ϋ « Δ'r,μη 7ΡC::ίΟΟζ » Γ ~:: μΣ'I'I:; , ώ ; Πρ')έ a;;O'J 7ϊj ς Ί. ~ . 7'Γις Ό ρ θ οΟό :;ο')
ςΕλλ'ηνΙΖ:ης 'EzXAΊjσ Ι Xς Π ;J ος 7-ην ΔΙ::: .
[.2 4. «ΈΧ ΖλησίΧ » 193 5 G. 19 1. Βί.. « Π ;; ω ·Ι χ ,l )) 9-6-1 93 5, «'Ηχώ 7 'ij;
Έλ λ ά.a')ς)) 9- 6- 1935, « Γl x -:- ;;tax» 9- 6- 1935, « ' Ε σ 7ί χ ,l » 8-6 -1 935 . κ ωΔΙΣ
19 35- 1936 σ. ~ 1 2 - ~ 13.
:246

ΡΙ Τ= :Ο'J σcι. 7~ην Ζ UΟ'Jγlj 'J των G'Jμ βΞ~ ·r,Ζr: 7ω ·J t::t 7(1)') τ;σλ~7Ι%(;},) άν-'-~7::ίλων αύ­
'7~ ς βασιλοφρόνω», 7:? (Jέ ~·r, :Χ. μΞ(;(!)~ ~ i ... -,- ~ν ::Ζ? tΙJ ?tσ μον "":ων έ;: -.-Χ ~ I Ζ ;:α. ΡΖ ων
7:cι:ί.Cf.ω'ημ :ορολογ~ -:-ω,ι 425,

':\λλ' Χ [ GοβΧ?Ι:) 7χ-.-χt σ'.J')Ξ:;:Ξ ~Χ ~ τ ω» 'IΞ(ι)'Ι -:rj'J -: Cιj'J ZztP0"";(j')tiiJV έ7:έΤ:Ι ί:70 ')
έ::ι '7~ς (ΕΖ Ζί:ιju[χς . -[, -.- ,~ =: Ξ~λΞ ;:Ξ:,) Γ/~ -: ω ζ Ξ: ~GΞ: 'F J':'Ι:J.Ξ νr.J'J Ξ ~ς νΞ'Υ.'; οζυ7ά7-ΙΙ') r{Kl Gt ')
'7~ χλλως σΓJ~χ?ώ -:7..7CJ·J ::'Υ.j::ι. tv·r, μΞ. ~ Γ~ί.fj".~ ~-: I;Ζ ;J·J ~';I-:-r, :J. J. 4 ::! }. "Γο O~zoυμενιχoν
ΓΙ Χ7Ρ Ι'Υ.ΡΖΞΤον έΖ 'Υ.U~·Ij? [J..ζ Ξ 6ρtμέΙι)ζ « 7Χ ~tY..tlJ;:? χ",'·;ι μΖ-:7. ( #.' ων ) 70λμ-ΙΥ:-ιων
'Λ ρz ~:o?έ ω'l Ζ α7* ( 7'1jς ) έ'Ιό-:-'η-:-ο=; (7Υ,=;) 'Ezz i :IjG[C/ = zC/~ (-:-'f, =) <;[Ρ''''Γη=; (70U)
έλ):IjV ~zoυ λαού» σύσσω μο ι; δ' ό έλλΊ)'I ~ZO =; Τύπο ; ε -:- ΧΖθ''ι Ζα7;'. -:-Cι') 'ιέου 70.J70U
-π p:ι.. ζιχoπ·fι μα-:o ς , z'Jc7.> ο ίο Π(f. λα t ο·ημε Ρολο γ~7 α t έξ ε'":ρέ;:ον . . . . υ εΙ: Υαν7.': tzc,v
άγωνα. 'Πρ ο ς ό ιχα. ~ oλόγίΊ σ~ν 7'7ι ς πράξεω ς χο:ι γzν~ %.(:)7zρ oν '7(1),) άπόψ εων αι) ­
'7 ω ν 427.

Kcι.τα '7~~ν &ϊ:oΨ~ν 7Ίις (Εχκ):l)σ[ας αί :x.ε ~ P 070ν[ α. ~ α.137α ι δπ~pξαν « απο ­
λελυμέναι » Χ.αΙ O~cI. 70 U-ΤΟ cΧντ~%.ανoν ~χ(',(Ι κ αθ(;) ς και π cι ρ ά.\Io μo ι , ώς γενόμεναι
παρα --:ας ό ~ α7άξε ~ ς του Ι σχυον70ς Kα':"ασ~' C1.7 ιχ σ υ Χ ά.ρ -:-ο υ ,,:~ ς ' .E ~χλΎJσ[ ας
τ-ης (Ελλάδος 42 8 . ' Εν 70υ70~ ζ cι.ί εν λόγ ω Ζε ΙΡΟ70 νΙαι εθε ύJρ·ί; Ο·ιγ;α.ν εν ~-n ϊ:ρ ά-
Υ-,' , , " " ( ... , , . . -. , ,(,
ζει εγχ.υ ροι, ε φ οσον ου μο ν υν ο ι 7 ΡΖ ι.. :; ΖΖΙ ΡΟ70ΥηυΥ.ν7 Ξζ, α. 1.Λα. χ α ι οι τ εσσα ρ ε ξ

Ζ:οφΟ-:-Ο'lΊ) θέν";":ος έδαάσθΊ] σ!Χ'Ι δ7:0 του χρ μο δ [ο υ δ~' , AΡϊ.~zρz~ς Σ υ'l O δ ~ZOϋ
Δικα σ7"l)ρ[ου; 6>ς π:ι.pαΧ~'7ιόν 7ες oιαι.cι.μβxνoμεν .

'ι25. « ' Ε i. ε ') Ο ε? 'J 'Ι 13 'ϊ; μ 'Ζ » 2 -6 -19 :~5. « 'Λ Ο ", 'Ι 'Ζ'( Ζ:Χ Κ Ζ 'Ζ!) 8-6-EJ :35,
«tE σ 7 [ :χ )) 8- 6-1 9 :~ 5. «tl l ivιxz (v·r;cr~~ 70 U t Ι Ι με ::- ο i.f)"'( ~ :ΧΖ (ΙU €ι? :::~l.ε7'Χ ~ ε~: 7Q'j: β :χσ ~ίΛ?;;o­
ν:χς, fj ~:-~'JZ:; ,j ;: ε σΖiθ"" σ 'Χ'J ε~:; 7;,'1 ;: χί. Χ ~Ο·'ι μ ε :; rJ ί.ΓJγ ~ 7 ~Ζ"~'J Z 'J'.'J6 7 T,7'X ε 7~ θΥ. έ;::Χ'Ι 7.?έ;.οψl 70
7:'Xί.:x ~O'I οrιμε;:οί.6γ ~t"j'J i i ,1 Ζ:: '..Ζ ?-:Χ7Γ.σ ·';'J'/ » . ({( ~ i Γ~:; Κ ~ σ :1. tj:;» 2- f)-1 935. «' Λ '1 ε ξ .χ ρ­
'7 η 7 () :;n 9-6-19 35 )0 r Ε 7 έ ~ωθ :Ξ:"'1 Z:X~ ,-λ :-: :χί.:Χ '. '-.ι',ι :..ιΖ;. r.Jί οr.J ~."~7 :Χ ~ . iΖόοr, ί.,. . :j,/':" =: ,:; 7'~ ν ~'1:-Ιθεσ~ν
α'J 7ω'J ::;;6. .:; 7:): z:x-:-i 7 ω ,1 7-;' '.. W'1 .\1·,.-: .: r.J;:'-.ιί.~ 7 ω ,ι ί.:ι;..ι~:':X·Iι):1. zν:x Z')~ Z ;''Γι; -:ι.z X μέ7Ρ:Χο δ~' &ν'Χ­
za~ν ωOέν -:-o ~ -:-7ι ς «(!\: rΛ·J rj-:-r, 7 '.ι':; )) 'Υ..'~ -:ώ'J Z όo~ ί.ω --; :x·, ~ :-'.. ;..ι ΖΟ~ 'j -::Χ'J 7'Υ.." :::~.:; 7~ν ~ν -:ωε 70ν 7-η ς χυ ­
βΖργfj 7~Ζ'η ς ΠOI.Ι7 ιz;-fιν ;: :Χ :; Χ7 χ ξ '. ') ( (( Έ '? "', μ Ξ: ~ t .:; 7 ώ 'ι 'Ε ί. ί. ο,ι ν ω 'ΙΗ 8-6-1935. Βλ.
;αι ,ι't: χ Ζ λ 'r, σ ('Ζ 'Ι» 1985 σ. 19 1 ).
/. 26. cO « Π αν τα ιν ω ; » 'Π 'Υ. Ρ Ζ-:·~ r- Ζ ~ c.; :-~ ((-~ ΈΖΖί:,ισ Ι:χ O:i εΖ-:ελέ σοΓι 70 θλ~βερoν z:xθ~zoν
7Υι ζ ΖαΟ::χ φ έ σε ω ς Ζ ::Χ Ι -;ων άν -:ΧΡ 7ων z :xt -:ων Ζε~~rJ -:fjγ'ιΟt\Γ:ων ,);;;' ίf/J 7ω 'J. 0 ,j3E δύναται ν ά
π?~ ξ"{ι α λλω ς έ φ ' δ σον άπεχλεΙσθη ό!.α: 7 ω ν νέων ;: :x ~ Y.ν ') μ l. ι7) ν ο" πτρ ίπτ ωσ «; 7Ύ) ς με τανοί:«;».
(( Γlά 'l -: 'Z~ '1 0 ς » '19:;5 σ. 386) ,
'ι27. Κ ω Δ Ι Σ 19 :3 5- 1986 σ . 218. Δι α -:-η λεγ ? 'Ζ ψ"ί; μ'Ζ-:ο ς α» , ο;:; προς ,"ην Ί . Σ'J,I οο ον
ό .\ Ι-η -:ρ οπ ολ ί -:η ς Κοζ ά'lης 'Lω'ΖΖει μ άνΖ?ερεν «I~-:~ (; έΖ Κ'Ζρδί -:- σης z'ZθΈJP η μ zνoς l'ε o ε(~ν
IIαΠ'Y.ν ~zoλ& oυ, Ο Ρ Υι:ι.ν ον σ7ασΙ 'Υ..σ-; ου Δ ·tjμ.,ι 7Ρ ι&S ο ς tΧφΙχ:!70 ε ί ς -:-'ΙΙν ' Ε παρ χΙ'Χν αυ 7 0υ προ ­
π'Χγα,\/ό Ιζων σχα.νδ 'Υ.λωΟ έσ"':'ΙΧ7:'Χ υ T:±:~ 7σ~ ι:α.λ'X ~o lJ 'ή μερ ο ί.() γ ΙrJ 'J, φέρων οε μεΟ' t'ΧU7σu
ε -:-οψ'Ζ -:-ψε γΡ 'ΖCj)'ί; μ χ -:'Ζ Πί-ος ύ τ;ογρ'Ζ?'Iι 'l Ζ Χ Ι απ () σ -: σλΥ, ,1 έ ΖεΤΟΖν » . ( Κ ω Δ Ι Σ 1 9 :~ 5 - 1 9 3 6
σ. 2 19 ). Π α p ό μo ~α. -;"'ιι.εyp:ι.φrιμx-; :x εΟ·ljμο σ ~ε·jον -:ο τ:ί.εΤσ -:cι tJ σ.χ εΙ:; 70') Τ 1J πον . CO λΙ-tj 7~ Ο­
7':οί.Ι 7'ljς {( Δ'ljμΊΊ'":'p~άooς» Γ ε ? μ'Χνο ς ε ξ αλί.ου έδ ω ρεΤ7ΓJ --;ό 7::; ~\ Ι ·1j 7Ρ (j 7":ο λ Ι7 ~χCιν μέΥχρο ν %:ιΙ 70ν
Λ I'η-:ροτ;ολι -:ιχον ν 'Ζον Βόλου -;ο;;ς τ; 'Zλ'Z~o ημ εpσλoγί -:aι~ς ( κω Δ Ι ~ 19:35-1 936 G. 2'. Ι ).
428 . Κ (7) Δ Ι ~ 196 1-1962 G. 2'.9 , ΙΙ ρ ;3ί.. Χ'ΖΙ Δ ω Ρ ο θ Ζ ο 'J ~I 'η -: ί- ο τ; ο λ ί -
"": Ο U 1\ ι:ι. Ρ ί σ '/j ς cI-I l'\ομΟΖ'Χ'JΟ'JΙΖοη . ο ' ε'1 : .L\f)μΟΖ:χ'/ονl~Ζ.'ΧΙ 'Έ;-ευνλ~ G . 183 .
 τη 14γϊ Ί ουνίου 193 5 συνγ, λΟ :Ξ: 70 Π ρωτοβαθμιον δ ι' ' Α PΧΙ:Ξ: P :Ξ:~ ς Συνο ο ι­
Y) J'J Δ~ΧίY.σ",:,~~p~oν όπα ~ ~ην ΓΙ p o εOρ[ cι..ν 7 0 ;:) Ι(ΖΡΚ 1JΡαζ ' .ι"-\λΖξάνόρου ϊνα όιχάση
':'01;:; '7 ρ:::ι ς πρ ωταιτ ίου τ '7~ ς ά,/7 α ρσ [α ς l\Ι -!j7ΡΟϊ: ολ['7Clζ , δπε Ρ «με-: * μ:ι.κ ? Χν
xCl.. ~ έμϊ:Ζ ρι σ7α'7 ωμέγl) ν δ ~&σχzΨ ~ν» έπέβ α λεν .Ξ: ~ ς σύντ ρειτ; ': 01;ς χCl/~γ~ Ύο ροu μέ'J uυς
έπι. ? α7p [ ~ , τυρ ε ία , παρασυνα γωγή , ά. r:οσΖ[σει καΙ XίY.7α.φPOγίjσει ,,; ~ς χCI.ν ον ι­
κΊjς Υ.αΙ νομίμου 'E κκλΎjσ ί ας 7ης 'Ελ λάο ο ς και παροτ ρύνσει 70 U 'Ι:Ξ:ρο υ Κ λή ρο υ
χ,.~~ λαου οπως eΧΠΟ,ζη Ρ'J ζωσt ~'~ν κανον ιχ3ί" και νό μιμο» ΈκzλΎJσίCl.ν '7~ ς ( J~λλά­
δος, Ί:Ξ:ράρχας κα ι έΡ'ή [J:l)ν 7.lJ7iJJ'! δ ι7- Φ'ίΥρ ων έννέα ( 9) κα7:Χ 7ριων ( 3 ) « 7·rιν
ϊ.oι'l"rιν 7ης καθαιρέσεωτ άπο ,O U άΡΧΙ:Ξ:pα7ΙΚCιί) άξιώμ α70ς, μ:Ξ:7α 7ων έπακο­
XouOo'JGiJJ'! -=-π ϊ.οινη 7αυηΊ κα'ιονικ(;) 'ι συνεπειών , "~ τo ι 7ης ύϊ. αγωγης αύ7 (;)ν
't ' . .... ....,.,.. ,.... ..... ....
ε ις '7"','J τω ν μ ον α. Ζ ων 7ας ι'ι χ α !. '7 0 υ πεντ αετου τ σωμα::τχ ο u π :::ρ ι ορι σ μου Εν

Μονη , άπο γυμν (;)σα ν αύ'70υ ς τέλε ο» παντότ; άρχΙ:Ξ:ρα7ιχο υ τ ίτλο υ κα ι ίψ α7ικ ο υ
βαθμο ύ» , όρίσαν τόπους έΚ7 [σ:Ξ:ω ς τΊjς πoινΊjς αυ,ων «δια μεν ,ον π ρώ'f)'Ι Λ Ι'Ι)­
7Ρ Οϊ. ολ [,ψ Δη μ'1)7 ρι άδος Γε ρ μαν όν , 7·rιν έν 'Λ μοργί;) Ί. Μ ο'l"rι 'Ι 7Ί', ς λο ζο β ιω­
τ ίσση τ , δ!.~ 7 0 ') ϊ:ρ. l\Ι·η'7ροτ:οί~['7ί1'J Φλω ρ ίνη ξ Χ ρυσόστο μ ον 7'r,'J Z'J 7Υι (1. .\1-',-
τροπόλει Κ [7 ρ ους Ίο Mo'l'rιν 'Λγ ο Διονυσίου ( Ό ίΛ μ:-:ο'J) ο ι :Χ o ~ 7;"') :-: ~o λ Ι'', -
τpO;-;Oλ [7Ίj'! Ζακ,),Ιθο') λ Ρ 'Jσόσ7Cι μΟ'I -;-1;1 έ'ι -;-71 λI ",7 ~ Cι:-: 6i.:Ξ: ~ 'λ χ ::ι: ~ '/::ι:') [ ::ι:: Ί .
l\lo 'J ~fI 'J Ρ ό μ β ο') ) -l:? 9 .. I~ :1. 7 :Z 7~ GZZ:::- ~Z'J'J "'":"{,=: i -: Ι:Ι ~ Χ":iΞ ω.; rJ~ Ζ Χ "'":"f:.~rJ ~'J'.<1.Ξ·,r.Λ

!. 29. K(-;;.λ I ~ 1 9 3 .:ι - 1 . 3 · σ . 22,'} . Ζ::: . Έ Ζ' . τ σ . 1.. ,~ ~ σ. : ./ -1 .5

Α Ε Κ Δ, 1950 σ. 88. 9 ' -1ι)ι1 . ΈΖ 7 ~ 3 .L.i: .'", .τ ::. :; %'. 7ω , " ... ~. Ζ : ,~ Ζ Ζ _ '~ " " " i.Z·)-
γ:Γιν , ό ό' Z7ε~oς ϊ;PO'Ί 7 ε ~',ι:: -:-i:'} ::~ ~'",'I -;-";.; Ξ-/.-:-: J~ .; .Χ 7":ι .... .; _ T -: : ι:. -:~- _:-2:'; .lT, J.",:-: '. i arj;
χχΙ Z 'XZ1JvOOIJ ΖαΙ -;''7,:; έ ~ χ μ'~·,ι '.J''' ' i .: -;'.x.; Ζ:Ζ _ _.,: :- : ..Ζ -:ι:. :.; - .... ::.:-.../.'.. : -::; : ..... : . 'J :.Lι:ι -:ι i;." }ιΙ ι:ι­
να:ις διά τ:Χν-: :tς . ( Β λ. Κ ω .l Ι ~ 1 9 ;:, 5- Ι .. · J. __ ~ ! : _ ~ .; ! ~ ~ -:r.... _ ! ι:.ι ~ Κχ·lr..ι·,ι~Ζfj::Ι Δ ι­
xιx Lou β :cσ ι μιS -:η 70 ς -;'Γι ζ ά.θ ρ o '. σ:- ~% ω ; i; :: ~ ; ί:ι: ι:. t-:;. 'JT'; -: . - .; ~ .; Ζ :I.: :;:>!W '; z x~ 7ι:ι:j σωμ:c­
",;~x.oυ περ'.ορισμου χαΙ -:-Ί)ς εννο Ι χ ς 7 '.... ::Ι Κ Ε '.-\-:, .J :- '....- -/. r...: Λτ .;"... .; ~ -: '.Ζ χ ί.,.. . ,J:.l i'J ι:ι·) σχε :- Ι. ­
κω ς -:-0 «O,jx εΖΟικ1J σε '.ς όΙ; ZT:t 7fJ X'::- ~ }) ι:. : χ . - : J J ι:. J -: ~ -. '.... '.... } λ. ;. Ζ ι Ζ ;: / ;: ο υ
,Α

τ ο υ
Ο 'ϊ ν ω ν , ' Ε π ί :-r.ς εννο[χ:; -:- o ~
ΧO~ l\:αν όν ος εν:
11 α
(( Έ Ζ Ζ i. 'r, σ Ι :υ> 1935
Ρ ω ν ε Ι α ς ~1)ν-:αΥ μα7 ~Χ'r"
«O ,jz i: Ζι3 '.ΖΤ,J:; .:
G . ~ .I
Ζ'Χ,'/ 'j'I '.Ζτ. ΖΧ.
. -:. ~ . 7 ':.0 Ζ: 7':, ))
. . . ". ' .J •
7 r) j Ι\:Ε ' , λ.:: ο σ-:οί.!.-
.\1 ", -: ? v ;: ο ί. ι ­
... ..ι. ..... rJ .; ~ X :-:6 ~ x σ ~ :; 7 0ϋ ΙΙ ρω-:ο βαθ ­
μίου ~υν o8ιzoϋ Δ ιχχσ-;''ί ρ Ιου περί -;ω ν ' 7 ~ ~ώ',ι zxlJx.: =: ;:-.r7 Lι .. Ο.--\ .:'Ζ'. ε ;. tω ν , έν : ({ Έ χ χ λ η­
σ [αΗ J935 σ ο 245- 248, Ί ε ζ ε Ζ !. ", ί.. _ 1 "Γ, 7 : ~ -: '... λ _"7 'J Θ :::: σ σ α ί. ι. ώ -:- ~ δ ο ς
J

χ :χί Φ α. ν α. Ρ ι. ο
9 ε ~ σ 7. i. ω ν, ( Ι-Ι zxfJ x [~:;'J !,; 7 ~ .. ·_\ :z ~ ε .:. !ω'l . έν: «'Ε % Ζ ί. Τι σ Ι C'LH
1935 σ . 262-2 64 χχΙ λ Ε Κ Δ 1950 σ . 8. Βλ. i- JΧJ 7ω : '7/. " 7 CΖώ ~ .λ . Γι ε 7 Ρ Χ χ ,χΖ ο υ ,
Ν ομσΖανσνιχαΙ 'Eνασzoλί'jσεις σ . 16 1. έ :-: , )_\ '} θ'. J.. 'j ' J. ~I 'r; :- Ρ ο π ο λ Ι,,; ο u λl α­
Ρ ω ν ε Ι α ς , Διασα.φ"ί;σε ι:; z:x.L ί': 'Χρχ-:-'rι ~ 'ί; σΖ ~ ~ i: ;: ~ -;-(,: ~'\X 7 :!.~~ ~ (((l-l ΖχΟ :c[ρ ε σ!. ::; -:-ων ' l\Ρ ­
:Ζ cε ρ έων )) εν: ,,' Ε Ζ Ζ λ ''ι σ ί Χ )) 19:35 σ. 321-:323. Β ί .. 'JΧ Ζ 7 CΖώ ~ Ζ χί7'Ι;ν ΙΙ ρ ω7 . ' Αθηνών
7730/ 19 4.9, :;ί-:-~ς 8ΖΖε7Χ Ι. ώ :; Ζανοvι.Ζ"r;ν -;-rj'" iθ;' 'J !.σ 7 '. Ζω ~ i:: '. ~ί:rι θεΙσαν Ζα-:ά. -;α α.νω ;:01. -
νή ν . Οϋ 7 ω χχ Ι 'Εφε7 . ' ΑΟ'φ ών 533 /50 zxl λ .Π . 10; 51. ' λν 7 cθ έ 7ω ς οΙ 7tχλω Ο 'r;μερο λογι­
"';Υ.!. έχαρ ,α.χ-:-ή ΡΥισ:χν -:α.υ-;γ;ν « ώς ποιν-" ν θ:χ.·J:ί. -:Ι:Ι'j )) Ξ;;: !.;Ιί:'ι Ο:;1σ χν οιό7Ι οΙ 7ρει ς λΙη7ρ οπολΤ­
τχ '. « ε σΖον -;0 Oi ppo::; χαι -;·ην -: ό i. μ'ς) ':νχ ,j τ: ι:ισ -;-rι .:. [ ~ ω σ ~
:-r,v ορΟΟΟ ο ξ ον έ Ο Ρ70 λογLχ·ην -;;αρά: ­
Ι)ο σcν)) . ( Βί.. Τ Ο Α ' Γι χ ν ε λ λ α. Ι) l χ Ο " ... σ.
5, C Ο n Ι r a εν , ?ιι. +Σl , 70 Π αλOClοη­
μερολογ l7 lχον σ. 8-9. Π ρ βλ . χχ Ι Χ Ρ ') U ο σ 7 ,; μ Ο 'J , λΙ η 7 Ρ ο Τ: Ο λ ί 7 Ο υ .. ".
Φ λ ω Ρ Ι ν η ζ, Κρίσεις έπ t -;.η ς σ''l με ρ ιν'~ ::; Ζ'Χ",::ισ -::Χ G ε ω :;. ο . G. 64 έπο ). 11άν,,:,ως έΟ εω ρ-f) -
248

παρέβησαν -:01JC; Ί . Κα'ιό'lα ς .\~ ' -: γ, ς ΣΓ O ίΚOυ με'l ικΊj ς Συ'lόόου , ΣΓ τη ς

έ,ι Γάγγρ~ , Ε ' ",η ς έ'ι ' Α'I-:~ fj Ζε(?- , η ' κO'.~ ΙΕ ' -::Γις ΛΒ , Κ7.-:ε ι:Ρρ όγησΟ'.'Ι ",η"
Ί. Συ'lοόο'l -:Ίj ς 'Ιε Ρ Ο'. ΡΖ ( Ο'. ς , Χ7: ε 7:ε ιρ :ί.θ·IjG Ο'. '1 '1* έ ξεγείρωσ ι -:0,1 1.0'.0'1 κα--; ' αύ ­
ι::η ς Χ.cι Ι ν~ μειώσ ωσ; 7~ "'(6-,. 7F r.),1 ":J.. '>.~~ ~ z ::ι.~ :ί:;:έ%Ο ψ Ζν Ξ:χυ:τιυς &.7:0 70 υ σώ ­
μα-:ο ς ",η ς 'Ιε ΡΟ'. Ρ ΖΙ1.ς , ;:-r. ; Ο'.'J-:ες Χ', -: ~κ O'.ψ,., ~κ ως κ :Δ 7::ι.ΡΟ'.'lόμως [;)(0'.'1 θρ-ησκευ ­
7 !.Z·"'J zo~'lό-:"(-:λ , ~ό?')σ ,Y..ν -:Ξ ~ ϊ ',J-Ξ ί.γ, ~ '>I 'JO 'J'J .j ;:r.J --: ~'I '7[71.0') «<Η ~ I εp z Σ{)')οόο ς
--;'fι ς Ό1'θοόό ; ο') Έλί:φικγ,ς Έκκί:φ ( Ο'.: -;-r,c: χκι,λ Γ")θ ι/)υι; ς -:0 πατριον Έκκλη ­
σταστυων "Ημερολόγ ιον» , Χ7.-:απατ·r.σΟ'.'Jτε ς 7: .: Γ., ς -: ι,;;: Ί Κα'lόσι κα ι --;01JC; Νό ­
μουτ; '":"0;; Κρά70υς , ένερ,~σαν--:Ξ.ς ~% συστ ασε ω ; %":J..'7 ): 7~ ; z χ')oν ~χΎ}ς zcι. t νο­
μίμου 'Εκκλησίας και τΊjς 'Ιεραρχία ; αύτΊjς, '''φ Χ7:εκ·r. ρ ·~; :ι.'1 ι~ ς σΖισμα,ιχ·Γι,l.
' Η άπόι:Ρασις αυ-:η , .'η 'l οΙ κΟ'.,αόικασθέ'Ι-:ες ·'ι; ργr. θ·φ :ι.', .,' ά7:0όεΖθω σ ι'l ,
χαρακ--;ηρίσα'l,ες ταύτη» έν 'ιπομγήμα--;ι αύ--;ω'l ·)7:0βί.·ι; θέ.,-:- ι ε ~ ς --;0'1 ΓΙ ρωθυ­
πουργο'l ΓΙ. Τσαλδαρην και τούτ; "Γπουρ γού.; 'Εσω--;ερικω,ι κ O'. ~ Έθ'l . ΠΟ'.ιόείας
κΟ'.ι θΡ'ljGκευμάτω'l ,,;,η 15-6-1935 ώς ά'l-: ισυ,l-: Ο'.γμΟ'.7ΙΚ·r.,I , ά,ι,,;, ικ Ο'.'Ι 0'1 ΙΧ'ή'l ,
παράνομον και rί.όικoν 430, έκoι'loπoι~θη ')7:0 ,,;,Ίjς ' Ι Συ'Ιό όου 7:1' ος ";'0 "Ι'πο υ ρ -

Οη O'7 ~ βα.σικώς επεβί·:ήθΊ) .η πο ιν-η -;Υις Υ-αΟχ φ iσε ω ς Ζ Χ!. ο ":" Ι α] λοιπα] ποινα] ύπ'ίjp ξ ~ν έπα­
Ζόλουθ α: αύ -:-ϊj ς . Ή « 'Oρ θ ο aο ξ ία: )) εχα ραΖ-:-ή ρ ισΖν ώ ; aΙΖ"l ί"lν -:-Τιν ::ο ιν'l)ν ( ('Ο ρ θ οa ο ξ ί α»
19::1 5 σ. 21 8 ). TΊjν άπόφασιν ταύτην δε ινω ς ·Γιμ?εσ ~+Ι:-r,σε %Χ 7:Χ τε 70 z'Xνoν~zoν χ α!. συν­
ταγματυων αύτ/ς Ζϋρος δ Γ . l'άλλ1]ς ενώπιον -:-r,; Ε ' ΈΟνΙΖ'r, ς -:-ών Έλλήνων Συνελεύσεωτ
( Η ' Συνεδ ρία -:-ηςlO- 7- 19 35 ) ενι:) ,j :: zp -:- 0 ;:) Ζ"F'j'j ς "l') -:-'ij ; ε7άΖθ'1] δ Δ. IΊZ -:-P "lZ iZ O ; ( Δ .
ΙΊ ε7 ΡΟΙΖ άΖ ου , Νομωτανονικα] Έν"lσ-/.ολ+. σ Ζ ~ς - ' λθ'ί'ιν "l Ι 1 %3 σ. 155 έπ. 16!, έπ . } .
Π ρβλ. Z"lt Π. Π αν α γ Ι ω 7 ά. κ ο υ-Σ . ' λ λ ε ξ "l" a ρ ο π ο ύ λ ο υ , ' Η Θέσ «; 7(1)
'EiJ;r,ν . ΠαλΙΖοϋ ... σ . J 3 , Π . II αν οι γ Ι ω τ ά Ζ 'j υ, 'Η ΙΖ ρ ωσυν η Z"lt α] ε ξ αύ-:-r, ς νομο­
Ζ"lν Ο'/ ΙΖαΙ συνέπε ια , σ . 11 9, ΒασιλείΟ ·j . (' A -:- i G 'r,), .\Ι ·1]7ροπο λ Ι-:- ο υ προ
Λ +1 μ ν ο υ Έπί-:-ομος ΈΖΖλησ . "Ιστορία Β' σ . Ι ϊ 9 . T-r,'! ε ~ 8'1]σ ιν ΠΖΡΙ -:-'ϊjς επι βληθΖίσης
ποιν-Γις ύ πεδ έΖθη σχν έν opyn οι συγκεντ ρω μέν ο ι Ζν -;-lι ;:λχ -:ε [ ~ .\ Ι'fJ ":Ρο ;:ό λεως παλα ιοημε ρ ολο ­
γ!τcιι , ό~ημ ιoυpγ1ισα ν7ες εΧ7ροπα χαι. δr. α-;άρΧ ξ!.ν -;-~ :; -: :i ~ε ω ; , έ ? ' οί ς Ζα !. έπενέ βΊ'} ·~ '..Ασ τυ­
νο μ ία ( Σ . Κ α: ραμή7 σου - Γοιμ βρο u λ ι "l , ε',θ' άν ω -:- . σ . 1 2 9 - 13 0 ) . Έξ αλλου δ
, λ Ρχ ΙΖπΙ::ος , λθηνών Ζα-:-α 7'1)'1 Guνzapl"lν -:-ϊj ς ΔΙΣ -:-r, : 25 - 6- 1935 :iν ΖΖοίν ω σΖν , ο -:- ι έγνω­
στοποίησεν είς τους'Αρχιερε!ς, εΙς ων '":-ην .λΙ117Ρ Ο;:Οί.I. -: ΙΖ·;, ν :-::: ρ !. ? έ ρειαν εΖειν-;ο αΙ όρr.­
σθεϊσα ι ύϊ:Ο 70υ Δ ικαστηρίου προς εΖ-:'!.σtν 7ων 7:0~νών _\ ! r:.ι'I Χ [, -;-( ,'1 σΖ ε -;ικην :Χπό φ α σ ιν -;ou
Δ ικcισ-:-η p Ιoυ περ ι. σωμ'Χ-;ι.Ζοϋ έν-;ος ι:ι.ύ7ων πε Ρ I. ο ? !. σ μr:.ι =j -: ω'ι Ζ χ -: χό!.Ζ 'Χσθ έν -;ων (α:αρ αΖ ιχλέ ­
σ "lς εν 7αυ-:-<{) οπως παpασχ zθΊi αύτοις πασα auν "l-:-'r, ::ε F lθ "l ίοΦις )) ( Κ ώ Δ Ι Σ 1935-19 3&
σ . 2Η ) . Ο Ι Ζα-:-οιa ΙΖ"lσθiν -:-Ζς αΠ'1]uθυν"lν μ'r, νυμ"l :: ρ ο; . . . 0') 'O ρ Ο ό a ο ξ ον Έλλ'φ ΙΖον Λ "lόν .
Βλ . -:-οϋ-:-ο εν: ,, 'λ Ζ Ρ ό π ο λ Ι ς )) 2 5- 6- 35 .
43 0 . Β λ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, λΙ '1] -:- Ρ ο :: ο λ Ι -:- (J . ) •• " . Φ λ ω Ρ ί ν '1] ς , ΤΟ
Ι Η με ρ ολόγ !.ον έν σΖέσει .. . σ . 11 έπ. 21 Ξ:ϊ:. '1" ο υ Χ ') -: ()~ , ) .:\ πολογ Ι'Χ εί.ς 70 Έφετε!ον
ΌΑθ"ίνων σ . 12 έπ . τα αύτά που ύ ;:εσ-:-ήρ ι. ;εν εν -;(~ &;:0 30 -3 -3 8 ύ ϊ::ο μν-ή ματ ι. ωJ -:οϋ τ:-ρος 7 0 '1
ΠρόΖaΡον -:-ης ΚυβερνήσΖως Ζαί δ «πρ . Δ'1]μη -:- ρ ιά8 0 ς )) Γ Ζρμ"lνός . ' Αν-:- ίκρουσιν -:-(;)'i από­
ψε ων ΤΟ')"';"ων έπ oι1ισ~ν-:o Ο 7ε λΙαΖΙΧΡ. X pυσόστo μo ~ z~ι ό .;.\ Ια ρ ων ε Ια ς "....\νθ ιμο ς. ΒΧ . σχε­
7ικώ ς 1j ::ο σ'rι με ίω σ ιν ύ ::' αριθμ . !, 29 . οι -:-ρ ΖΤς Ζ"l-:-α: a ΙΖ"lσθ iν-:-ες εξ αλλου Ζ"lτiθΖ σαν ::ρ οσ<ρυ ­
γΊj ν εΙς το Συ μβο,jλLOν ":"~ς ΈπικρατεΙας έπι. άΖυ ρώσε ι. -;-ης &7: 0 φάσεως '":"οϋ ΙΙπου ?γου ΈΟν ..
Π α ι.δε Ι :χς Ζ/ΧΙ Θ pΊjσγ..ευ μάτων περ ι. Ζ.χ--:ελέσεως 7η ς χχ,,; ' αΔ -;ων Χ-::οψάσεως . Βλ . «Έ χ Ζ λ Ίj -
 249

γ,,~oν Έθ'ι. Π αι ό,, [:χς x:xl Θ rΠiσχω μ:χ::- ω ν ;:: ::-Ο ς Ζχ-;ει.εσ ιν , δεδ ο μέν ου δτ ι όια.
-:ou Α.Ν. -:'ij:; 12-6-1935 ( Φ Ε Κ λ' :Ζ? ?'JXX01J 255) "ΙΖον χα-:αργ"ΨΓ; -;7; !ίρθρα.
' ' " ·1 χαι' :Ι3, ~- τ αυ- ν.;)-383/3')
1. '_) 9 εο. . _ ;::ε ρ "ι αναστο ).η
- ς ' "'
εχ-;ει.εσεως - ;::oιν-rις.
-:Ί]ς -
Tou-;o ομως ιΧνέμεινε 7!ιν -;υΖον Ξί. σχη σιν Ζ 9έσεω ς ύπο -:ων κα.ταόιχασθέν-:ων ,
γΞγον ος οπερ εόωΧΞ λα β·Iι') ε[ς a ~X7U;:(,) G ~'J 7":ικ ρων έι:t Σ υνόοου σχολίων O~α
7'ΙΙν ύπα.ν α.Ζ(~ Ρ·fj G Ι'J, (~ ς έχcι. ρα.Z7'1ρ [σθη x'..),,;γ~ , -:-Ίις l<υ βΖ Ρ'Γήσεως , τοσούτω μαλ­
λον χαθ ' δσον έψημολογ"r,θη "Γι ό ιά.θ ε σι:; :χυ -;η ς δπω ; σ'Jγχρο-:'r,στι μ"γά.λψ Έπι-
, "
τ ροπην προς επι .υσιν του πα
') - )\/ κου- ,
Χ 'J ρι ως
,,"'
οε
"'- ,
«προς εξυπηρετησιν των πα
- λ
αιο-

Ίj με Ρ O λOγ ι-;ων εΙ ς -;Χζ θρησχε υ-;ιχ α.ζ :χu -;ω ν :Ζν OCγχ:χς» 431. ' Αλλ' Ζχ -; ων καταδι-

σ ί α ν» 1 935 σ. 33 7-338, «' F;?'r;μ ε~[i)α -;ων ΈλλΤι',ω ν)) 8-9 -35 . 'Αλλ' 'ι; ΔI~
χα -;α -;'1;'1 συνεδ ρ ίαν 'Χ'J-;'ijς -;:ij ς 22- 10- 1935, έν (j} ιΧpχ~zως +Ιpν'~θη ν α i)~απέ μΨη εΙς -;0
Σ . τ .Κ "ωυ ς i)ιΥ.ασ-; ι;ωυς φ αχΖ λλου ς (Κ ω Δ Ι ~ 1935-1 936 σ. 386), -;ελικως ιΧπέσ-;ε'.Ι.ε-;α
αίτού μεν α στο ιχτϊα ανευ -;ων ±ν ακ~ίσεων Κ'ΧΙ -;ων ΙΙ ρ ακ-; ικων -;Ί;ς i)lx'r;; ( Κ ω Δ Ι Σ 1935-
1936 σ. 399-4 θ Ο ) .
...3 1. Κ ω Δ Ι ~ 1935- 1936 σ. 226-22 9. ΤΟ ' Y:-:o') ~';,εΤ,," Έθν . Παιδ εί π ; :-:~ "σεκ X­
λεσε ~υνο ό ~% Ο1j ς %'Χ ι έξωσ'Jνοδ ~Ζο,jς (Ιε ;; i:-Ζ :Χ~ ~ν:< μ ε 7:ivlω ~ ~ 7~ '; Έ :-:~ 7 :':ι ~ι ~ . "Η j,I~ 7Ξ:­
λΙΖως έν Zχ p ~ν ε 7-fj... σνμ με7 0Ζ-',ν ~ ')ν oc ~z ων μεί. ώ'.. ε ~~ :-f.... ~, ί.r.... ι·J Έ ;: ~ -:~r.J -=-ςJ. h ώ ..\1 ~
19 85-1 936 σ. 230 ). Β~'Χi)·j-;ε ~ ,,·, 7f, 'X') 7;J ' Ί':-:','J : " ε :','1 7J·, εΖ :-:.~ :; ε ~ ', 'E -:, 7:-:.:-:-r;, ά ;:X~7 ~ ­
σθεϊσαν έ Ζ 7 ων ~l ΧΖ. λ ~ ')(jr.JG 7 6 ~ r.J'..ι . 7~'; _ 1 ·r 7 :~ -:r..i ~ -:(;'J ~ -: :χ : 7"'""ι~ Γ ~ : .!.~' ""'~. h ι'j~ ~'1θ [:ι:;
Δ 7: μ~σ%"rι'J οϋ , ..l ;: :ί μ :ι ; B:ισ ~ί.~ ~~·..ι . T ::~zz"ι: ~ Π r,,; ·..ιΖ:χ ~ ~r.. ..ι. _(J-:_'r..~ ~_\..L ::' ~IJV~":i ·", 7W'1 ΖΧ ­

Ο"ηγγ(,: ων Ι\.: . Ρii.ί:ι; , Χ . ' λ.'ιΟ;. σ·.) 7G":i',J , Κ . ..λ'.J'"..;'r"·J·J~LoJ 7"Ι; , Δ . _ 1 ;::xλ:x·/~'..ι . z:x ~ 7ώ'; Λ . Γ ~a ι:ι;: ι:ι ,j ­
λου, Σ . Ili.α Ζ[i)''ι , Δ. Π ε -;~'XzXz,,'), λ, Φ~λ ~ :-: :-: ~o',') , Β χί. 7', Z'X ~ Π 'X~:iG'I." 'J . Π ~ "io~" 'J :7,;
Κοιν6-;η70ς -;ω., Π7.λαΙO''ιμερ o λ'' γ ~7 Ι::)ν , ( Ι\: ω Δ Ι::::
1935-1 93 6 σ . 236 ) ';; 7~ς v).,εί.θ,,'jσ'Χ
κατήρ τ ι σεν "Γποεπιτροπήν . "Η ΈΠ Ι7 Ρο;;-h α.~J-;η, εν 6λομελεΙ=f ε,J ;; I.σΖο μ i:ν-r. , 7f) j Δ. ~ 1 ;:x ­
λανου &ΠΟΖω ρ"ήσ:χ.ν-: ο ς , έ 7ά.ΖΟη ύ7:ε ρ ~ ς θ?Ί'j σ%ευ ,:, ιz:~ς ε;Uϊ:"'ί ρε:-f,σεω :; --:ων ϊ: xλX ~ O-'ί με;. o ­
λογιτων , ε φ ' δ σ ον
O'J7f)L θα. άνέ ΡΖων7 Χ !. εΙς 25 7 0";λΧΖι σ70ν οί.:ι.. ο γενεΙα.ς , οι α %':J.νονι%ων Ιε ρέων ,
Τι 70Ι % χνον ι%ως ΖεΖε φ Ο--:ΟVYjμένων %'Xt. εχον7ων 7Γ;ν αν :((ρ ο ;;αν αυτων π ρος τούς Ζχνον ΙΚΟ'J ς
( Ιεράρ χας 7~ ς 'Ezzj :rιa Lx:; :η ύ πο παι.αιo "rι με p oλoγΙ7ων μ~ν Ιερέ ων, χεΙΡ070νΊjθέντων έν 7φ
παλιχιοημερο),ογιτισμ(j) ά.λλ ' έπιστρεφ 6ν-;ων -;:1Ί ' ΕΖχλησίq: κ'Χι χ αθ ~ σ-;α μέν ω ., uπο -;ω., έκα­
στα.Ζου λlΊj7 ρoπoλι.7ων , έ φ' ο σον 8 ι αΟ έ70υσι 7ά --:::: Ζαν ον ΙΖα. Ζ :χ.Ι νόμι μα π ροσ όν τα.. (Ως προς
τον Ζα.θορι σμΟν --:ων Ιερ ών ν α.ων :η ~α. ρεz zί;ιισ Ιων έν οΤς θ~ έξυ;;γί ρε7 0υν--: ο , χ 'Χτα 7α α.νω, ο Ι
ϊ:,:xλΙX ~OΎ)μ ερo λoγΤ 7α.ι, ή Έϊ: Ι7ρ οπη έπ α. ι:rι Ιε-: o Ε Ις 7-r,V λ~Ψι ν &π ο φ&σεω ς υ πο '":ων ΖΙΧ7α 7 όϊ:' ους
λl ΊJ7 ρ oπoλ Ι 7ων , ον-;ων ύΠΟ Ζ ρέ ων 8 ϊ:ω ~ αΙ--:"'ισ ων --::χι ϊ: ΡΟ "1jγοuμΖνω ς -:-!ιν εγχρ ισ ιν -;Ί)ς (1.
Σ υν όSοu. ' Εν τέλε ι "η Έπι-;ρ οπ"'ι 8ιε λά μ β ανεν SΙ:Χ7 άξε ις τ:ε ρΙ --:ων ο ίκονο μ ικων κα1 8ιοι­
Z·fj7LXWV ύπσχρεώσεων --:ών έξυπηρετ ουμένων παλα ΙΟ·fjμερ ολογι":" ιχι"';)ν οΙκογενε ιών (Κ ω Δ Ι Σ
1935- 1936 σ . 25 2 ). ' Η πρ ό-;:χσι ς αυ -;Ί) -;'ϊj ς Έπ ~-;ροπ'ij ς , ά.., χγνωσθεΤσα ε:-:ι ~uν6i)οu , έγέν­
V-1jσεν &.γη συχ[ας εΙ ~ 70υς Ά ρχιε ρεΤς κ αΙ φόβον '70ϋ70 μεν 8 ιευκολύνσεω ς 7ών 7:αλ:xιoΊJμερo­
ΑΟΎ !.7ών προς SΊj μ ΙΟ'Jρ γΙαν έϊ: ισ'ίj μων ;::χ ρ α.συναΥωγων , 70ϋ-:ο 3ε ένθ:<ρρυνσεω ς --:ων ξενο­
γλΙ:) σ σων , LOLq; , πλΊjθυσμών --:ων ϊ::χραμεθfJΡΙων τ:εΡ !'ΟΖων ε ί. ς ϊ: ρ οσΖ ώ ρ-ησ ιν ::(Ι.)-;ων ε Ις 70V
:-:'Xί.'X~"ημερoλoγ ι-; ι σμ6ν, i)ημ ~Ο'J ρ γοu μένοu ου -;ω ζ-'ι -;'ίι μα -; ος με ~ oν o -;ή -; ων . Παρα -;αυ-;α ό
~Ixκ, Χ ρ υ σό σ70μο ς ε-;άχθ η uπε ρ ασχ·ίjσεως ο Ικον ομία ς ε χ μέρ ου ς 7'~ ς 'Bzzi:f)GLrl:; χαΙ ν ομο ­
θ Ξ 7 ιχ"r, ς ΖΧ70Ζυρώσ εως --:ων ορ ων, ύι:Ρ' ους εμελλεν Χ1J7fj ν~ 7 1'; Ζη έ φ:χ ρμο γ"η ς , τ.ην cXποψ ιν
--:"χΛ-:-,ι·1 7r)j λ Ι:ΧΖ. συνεμερΙσΟ-η -:ελΙΖ ω ς ή c1 . ΣI~No80:; &.ν χθέσ :χσ α ε ίς -;0'1 π~p ' αύ --:11 Κυ βε ρνη­
"': ~ %'J'J 'ΕΤ: Ι7 Ρ Οϊ:ον 7f;'J σ 1jν7χζι ν 70ϋ <τ/..ε 7ιχοϋ σ-ι:ε οΙου νόμου , & ;:ερ έΖεΤνο ::;; ύπέβι:χ.λ εν αύ -;Ώ
250

Χ7.σθέΥ:,ω'ι μόνον 6 ,.... Ζ:ι.Ζ'J-ιθ u) λ~ ')σ6 σ-:-o μoς ~υ/.ησzν έμ..:;;οθέσμως έφΖ­
σ ιν (5-18 'Ιο'Jν [ο'J 1935 ). Ξ zό ~z:ι.σθz~σ Tl -:-?) 16-7 -1935. ΤΟ Δευτεροβαθμιον
Συνοδυω» Δ~%ι:ι.σ-:·r,?~u'J λ:Ζ β;.ιν .; ;: ' ;~ '~~'1 -:-', '} μΞ -; χ μέλε ι αν 70U έφεσιβαλλοντοτ,
έγγρ:Χepως έ'ιώ..:ω'ι 7. 6 -:-Γ)) 6μΓ,ί.0 ·:'r,θ Ζ~'Jj"I. '(,~ z 0'. :1. -:-'r,ς ύπ' &p~θμ. 1/16-7-1935
&~o?~σεω~ ):1)-:0:; -:";" J 7: CΛ'Γf,ν -:-,ι=: %χθχ~~ i: G Ξ(U :; . 7γι~ ύπχγωγ:ης ε~ς 7"!ιν 7ων
... ....." ι.....'
G(ι.) μΥ..7~Ζ(
.J ·J 7:Ξ~ ~ Γ.J:=- ~Ι:; ;;''J ·J i Ζ :Ζ!. Ξϊ:χνεφερε του-τον εις

70'Ι &;;Ζ~ΖΡ(J.-:-ΙΖΟν β7.θμΟν Ζ()',ί Opb'ICJ'I 77,: Ί . .\Ι'r,-:- ~ ΓJ;-;6ί.Ζως Ζ7.Ζύνθο 'J , έ..:ιβ7.ί.Ον
a1J7(~ μόνον 7"ΙΙν ϊ:οιγrι'J 6μ"fινOυ &pγ[cι.ς 432.
Έν<{) οε ';"0 ζ'ή7ημ7. 7Ί; ς εΖ-:-Ζί.έσΖως -:-Υις σ.;-;Γη:1.σΖως -:-0;:) Σ'JvοΟα.ου Δ~ ­
χασ7ηρ[ου ώς προς 70 clϊ:ΧΙ70σν -:-",.') σ1Jνδ?ομ"/jν '7~ς Γl()λ!.7Ξ ~ :Z:; σΖέλος αύ­
7~ς , ;:ερι 70U έν ΛIoγ:z~ς περ ιορ !.σμο υ -:ω'ι ΧCf.77..0ιχcι..σθέ'J'7(ι) 'J. ;:χ :ιέ u..ενΞ.'J Ζχκ.ρε-

έν '7Τι συνεδρία 7'r,ς 2-7- '1935. (1-1 ΔI~ ε7:"Ζξε ρ γ:χσ θεΤσ α 7α:ς ι31.α-;&ξεις (XU70U 'J7:0 70 π ρϊσμα
,,:,ou σ')μ?έpoν-:o ~ ,,:,Υιζ 'ΕΖΖi:ljuΙ:ις iviOz-:o 7"1j'! 7ελ~%"ην α,ύ70υ δ ιαμό ρ φωσ ιν ε ις 7f)'J ' ~\? zιεT:/
πον , Οα7!.::; έν -:Υι έr;ομέν"{ι συνεo~ Ι~ -:-r,:; 5- ί - Ι 935 Ξισ"f, γαγε 70 όρισ7ΙΖον Ζε ( με',ο', με 7' R ia~'1­
γ-ΙΙ7 ιx"rιζ ' Εκθέ σε ω τ τ:ρος εγΖ ? ισ !.ν . cI-I ΔI~ ενέ Ζ ρ ινε', &μ9ό-:ερχ , ;:α,ρ:Χ -:-χ ::; σοβ χρ ά::; έπιφυ­
λάζεl,ς μερίοος Luνοόι.Ζων ώς τ:ρος -:-'lΙν ώ φελ !.μό7ΊJ7~ Ζα.Ι σΖΟί:ιμό-: ''ι7 α ΧΙJ70 υ (Κ ω Δ Ι Σ
1935-1936 σ. 268-269 ). Α Ι εν λόΥ<Ρ έπιφυλαξε«; &?ε <~pων χυρΙως εΙς -:0'1 φόβον uποχι νή ­
σεως -;ων σλαυοφώνων ΖΧ-:ΟΙΖων 7Υιζ Β. CEXX&oo::; ei:; όμxόι.z~ν με τ αστασ ιν αύ τών εις -:0'1
παλτιοημε ρολο γιτ ισμόν Ζ::-Ι όΊιμ!'o υ ρ yΙ~ G ? ''1GZZ 'J7~ Z'r, :; με !.ον ό 7"fj-:ος, σ')μ?ω ν Ο'J σ"η ς Ζα-:χ τε
7Ύιν γλωσσχν ΖαΙ -:1;ν λα7 pευ-: ~Z-Iιν 7&~ι.ν ;:ρ ος 70')::; εr;ιβΟ 1JJ.ευ ομένΙΙ 1 ) ς 7(,'J έΒχφ ι.Ζ-ljν -:-r,:; πα­
7ρΙόος 'ή μ ων ιΧΖερ.χΙι)7Ίί7Χ βορ ε ίου :; γεΙ-:-ον :ι.ς '~ μων σλαύουτ . 'Εξ XXi.r.J') ;:' ::- Ο1J β &λλε-:ΙJ z xt ό
κίνουνος ανα στατώσεωτ; -;ου λα ου ενεκ~ 7"'ις -;υΖόν π αρασχεθησομένη ; 7 0~ ς ι:χλχιοημερ ολογί­
τα«; λε1.,":(1)pγ1.z"~ς διευκολύνσεωτ. ' R'! 70·)701.ς ό ZxOΊJY"1J7~:; C Αμ . '.:\i.ι.βι. ζ7.-:-(.J ζ , ιΧπο:ι.. Ρ01)ων
πάσαν ~εpι. π'Χλιχ ι~oημε~oλOΎ~7~z(; υ συζ-ίj-:-"fjσ1.ν , εν &pO~oγpαφΙ~ αΛ-:σi3 έ76ν~ ζεν Ο -:-Ι « ζ"fι 7'fj μιχ
-ήμερολογΙου όέν υ φ Ισ7'Χ'7 :Χι. ό~6--: !. -:ο G-:-(ι έ;: ι.σ-:--1j μfJν ~Ζως , εZZί:'ισ ~:χσ7 ', Zω :; ,
.......
J.ο γι.Ζως ειναι
... "
αφ
~
εαυ το ύ
-~ ...
ι.ει,υμενCιν
, ,
Ζ :Χ Ι
..
Χ7: Ι:Ι7εΙ.ει.
_ "
χσ') γγνωσ7 0'!
. .Ζ~ :Χ':" tΖω, ς
,
σ ? :Χ ι. μ :χ ΖΧ1.
Ζ:ιί
Ζου φΟ -;"'ι 7 α.
~
Ί]

Ζ.χΟ ' ΟLονΟ'ίjπο-:ε -: ρ ό π ον άνχχΙν 'Γισ [ζ του» Υ;7 ις «άτ:ο--:ελεΊ: άσυνε (ο-r,-:ο'J ·J7:08:x·jX1.a tv Ζ:ι--:ω7Ζ ρας
π ο !. ό -:·ΙΙ 70 ς παθών &νθ ρC:)πων συμφεροντολόγων, επιχε1.ρούν7ων 'J :X άν-:-ϊ:fισoυν ύπ όστασι ν
άπο -:-η ν νεΖρ αν α.υ -:-·~ ν ύπόθεσιν 'ιι άνo-ίj-:ων cXi:λο'ίΖων %~Λ θ Ρ "r,σ Ζ')ί:~ϊ:7ων γ ρα ϊδίων , -:-α. ό h:οΊ:rx
έ-;: ' ούδεν ] λόγ~ Ζαι. υ -;: ' ουοενος O~ πε ισθ ούν 7:ε ? Ι "70ϋ Ζ σ 9 Χi. μΖ'J 'JU --:γ;ς άν'":Ω :Γι ψεώς '":ων»
(" Π ά ν -: cι ,. ν O ς)) 1 935 σ. /,05 ).
432 . « Έ Ζ %. λ Υ; σ Ι α» 1935 σ . 22 5-2~ί , ~~;8 - :!39. hX 7' :Xi.i.ou:; ό ΖαΖυνθου Η :Χν'": ι ­
).Ίj φθει.ς -:-ην ιΧ-:υχΤι εΖβ:χσιν '70υ μελε7''ιθέν-;(J ς σχεδ ίο') )) ~ εζ~-:-,ι σε 7"Γιν εΙ:1.είΖε ιαν -:'r,ς ΈΚ,Ζλγι ­
σΙcις ( ' Α. Π α νώτΥι, ΘΗΕ -:. Λ' σ. 821 ). ~ημε ιω 7 i "ν (; 7Ι"Γ, ΔΙΣ εν -::n συνε1)pΙ~ αύ-:'~ς
7"~ς 1 ί - 1 0-1935 ά:τέρp~Ψεν Clr7-1jcrL'J -:ou ΛΙ 'ΙΙ-:Ρ Οϊ: ο λ [-:-ο') Ζ:ΙΖ')νθου Χρυσοσ-:όμ ου 7':ερ Ι άπον ο ­
μ"', ς X'J7<:) Ζά ;; Ι70ς ( Ε: ω Δ Ι Σ 19,15-1936 σ. 376 ) 1) εΖθ ει σ α 7ελαω; , με7& 'Iicι'! αϊ-:Ί;σιν
'70ϋ εν1) tcι?ερ ο μiνου , (; ;:ω ς ά;:ονείμ"Γι α,J -:i;") ZcX;;t'! εν -::1, σ')ν ε1);;ί ~ -:Ί;ς 10 -12 -19 35 ( Ε: ω Δ Ι Σ ,
1 935- 193 6 σ. /,49 -/, 50. ΙΙ;; βί. . χαΙ ,,' Ε χ χ ί. "r, σ Ι α 'ι)) 1936 σ. 47 ). ~ "r,με~ω7iον (; -:-ι ό
«πρ . Δ 'fj μΊj 7 Ρ ι i ο ο ς » εΨεξε 7"fj λεγ ρ χ? ι.Ζω ς -:0') « ε Ζι:ε σμο'l)) ~oϋ Ζ α,Ζ';νθ ου , ο σ7 ις {(με-:-έγνω
ενεχ.χ ο εΩ,ίχς , φοβ"'ιθεr.ς εξορίχν , α.τ:ώλε1.Χ\l &γχοων ζω-'ϊJς)) ( ( ' ...t\. Ζ Ρ 6 π ο λ Ι ζ)) 20 -(}-
1935 ). ' .!.\ ϊ:'Υ.ν'":ων ό Ζ'ΧΖ'JνfJ ου Ζ'Χ ι. ά μυν r!.ι μεν(.J-; 1) ;:ε σ-7-ίj pι ζ εν 0-:-1. -:-CX παρ ασΖεΟ έν 7α υπό 7:ης
5 Ε χ.Ζϊ:ιι σLχς Υ..:ιΙ -;'7,:; Έθν οσυνεί.ε ·Jσεως 7:? CJνό μι.'Χ 70Ί:~ :::χλχ ι. fΠjμερcιλ ογί7α tς δέν έδ 1.Ζχιολό­
Υουν -:0 σZΙσμcι. ( " ' Α :ι. ρ ό ;: ο λ ι ς ,, 2 1-7 - 1935 ).
μες
, 433ο
' ' .:\ ρz~επ πος
/ ' ~~ -
\θ "fj 'J ων, "
εγz~ ρα.ς ::z~
Ο αΡ ΖΙ Χ Ίj'J
,~ ,-
o~ω ~~Ί Ζ7. 71..

ορ ι,,"ων Χριστοφόρου X7.-:ζΊj , Γερ μ7.νο υ l3 7.pω~07:0ύλoυ , Π ,>i:JZ X::-: '>_ "
" ου ίερομοναχου Μα-:θ7. ί.ου Καρπαθάκη tπι «αποσχίσει tx -:~: 'Εαj. '; . α ;
πρ οσχωρήσει εΙς -:~ν Κ7.-:α. -;-Ίj ς ένό"ψο ς σ.υ -:Ίj ς α.v-:αρσί.:χν -: ρ ι ωv ',,-\.::ι.,::: ::
7:Χ Ρ ' ών έόέξαν70 ά.ν':"ιχα.~IO'I ι%~ljν έπ tσΧQΠ~Χ:r,'J ΖεΙΡ Ο70ν[ χν » ε~σ·ίΙ: ':J.::Ζ ': 7. ~ χ).:-.
a./J7 ων σz~~μ α.7ισθz[σCl.ς ό ικoγp α?[~ς έν(:}ϊ:ιον '7~ς (Ι . Σ υνόό o υ ~ μ ε ':"i -:-ς, Z·f-
ρυξ ιν ,,"ου ' Ε π ισκοπ ικο ύ Δ ΙΚ7.σ-:η ρί.ω -:~ς ' Ι ' ΛΡZι;::-;;;/:-:Ίjς 'Λ θ'φω,ι α.·ιχ ρ μ" ό Ι 'j'J
7:ρός έκόίχασιν αύτών , συνεπαγομένων οια 70\J ζ %Υ.:ΤΊrΥορουμένους ",;"/j 'J ;: fJ ,~ γf, 'I
"Ίjς κ αθ σ. ιΡ έσεω ς 434 ,
Κατα '7",,'1 ένιJ)7':ΙOν 7η ς (J. 2:υ'Jό ό ο u σΖε--:ι-γ,:rj'J Gυζ-r,7'ησt'l , έ-:-έθΊ) '~)ί:' ~,j,":"O ~
"ου JΊIσ.κ, Il ρο έδρ ου "ο θέμ α -:-ο υ Κ7.θ' υλην ~ρμoδί.oυ ΔΙΚ 7.σ-:-η ρ ί. ο υ '(.Ψλ tι:ιί:'ί ? θ1ι
"Ίj ς έχδιΖάσεως -:-ω,ι ύπ ο θέ σεων ,," ω,ι τεσσά ρων τ ού τ ων νε ωστ ί Χ;::Ζεφο-:-ονη μέ­
νων 'Επισκόπων, δοθέντοτ; Ο"" Ι «tx τω'ι φακέλλων Ο Ι7.πιστ ο υ, αι ΟΤΙ οντ ω ς οδτοι
έz;::φo,,"oν~θησ7.ν ύπο "ω,ι άποσΖισΟέν-:ων Μητρ οπολ ιτων ;::lς 'Επισκόπους έν
-:-71 Λ10νη Ι(ερα.7έ7.ς xcι..t συνεπ ώ ; προβά.λλε ι 70 έΡΙ:)7"r;μ ,J. έ2'; δέον 06-:-0 Ι '17. δ ι ­
Χ7.σθωσιν ύπο -:-ου Π ρ ω το β αθμ ίου δια. -:Ο'Jς 'λpzι;::ρε~ς Δ ικ:/. σ-: Ί] ρ ί.ου c1J ς ' Επί.­
σκοποι η υπο ,ου ΓΙ ρ ω -:-οβ7.θμί.ου Οι7. -:-Ο'Jς ~;::p ;::~ς ,0 ιO'~-: oυ , &)ς ί;:: ρ;::ϊς , μ'η α.'1:/'­
γνωριζομένηξ β;:: β 7. ί.ω ς -:-Ίj ς 'Ε:-:ισχο:-:ικΊΊ : :/, ,) ,ωv 10ιότ,tj -: ος, ατε πσ.ρανόμως
Χ7. ι α.,17ΙΧ7.νΟ,l ικ ω; i:7. l 7,.'1;::') fj ·)Οψι7.; Ί",IΙ:Jσ ;::ω; x:xl α.Ο;::ί.:χς -:Ίj ς ' Ε κκλη σ ία ς
Ζ;::ΙΡΟ,,"Ο'J'tjθέv,ω'l» 4 35 , 'Ι-Ι ' Γ . ~ '),I O O fj: , :;'τι; ~pzMτ ;::po'l tΖ7.Ρ 7.χ,,"·~ρ ισε τα. ς Ζει­
ρ ο ,,: ο'/ Ι α ς ,,;cχύ7(lζ «απολε λυ μέν α ;» %:ΖΙ ό~~. 7G;"J . ..ο «&ν7~ %;λνCιν~ zα:ς χα. !. πα ρά -:ας
δ ια7άξεις 70U ί σΖύο'l-:ος Κ7.-:-7.σ-:-σ.-:ικο υ X:xp-:o'J -:Ίj :; Έ κΧλ·φί. Ζς -:-Ίj; <Ελλάδο ς »
ένεργΥ)θείσας 436, άπεφOCσισεν o~ως άνα. γνω ρ ( σγι 70 εγΖυ ρ ον τη ς εις Έπι-

!.33. λΙε7α σΖε7ιΥ.Ον O ~±;3Ίj ΜX 7f,ς Ί.~, ε O'rιμOσ~ε') θη εν ΦΕΚ 88 τ. 1", 26- 6- 35
'70 Διάταγμα περ] έπ~zυ ~ώσε ω ς -;-'Γι ς άπo ? ~σεω ::; 7 0 U ~υν () 3 ~zoϋ Δ ικαστη ρ ίου ώς ~ p o::; ,,:ού ς
δύο πρώτους κατα8ιχ:χσθέν7 α:ς , oϊ'7~νε ς με 7"ίjχθη σ αν ε ί ς 7cXς μoν~ς 70υ πε ριορισ μο υ ωj. ~ων,
&φ ου προηγουμένω ; έξαπέλυσαν άποχα: l. ρ ε 7 ισ-;Υι ρ ιον 'Ε γΖ,jΖλιον προς '70 π οί μνιο ν α υ -;(;)ν %.xL
-;-0'1 έλλYIν~χ oν λαό ν. ( Κ ω Δ Ι ~ 1935-1 936 σ. 2·'.3. Σ , Κ α? α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β? ο u-
λ ι α, ενθ' άνωτ . σ . 132 ). Π ~ραλί;fι λω ς δμως OL ϊ:xλ:ΧΙO·'ίμ ε~oλoγΤ -;~:(!. συνέΖ ι ζον SLcX βιαΙ ων
μέ σων εχόΊjλ Oϋν-:ες 7Ίjν άν-; ίθεσιν α,'Υ:ω ν :-:ρος 7'Ιιν 'Ez zί:η σί~ ν, μ ε β~:x:ία. ς %:X: 7αί:~Ψ ε ι ~
ύπ ' αύ7ων να.ων εν Kα? λoβ ασ ί(~ ~ ά μr,υ (Κ ω Δ 1 ~ 1935- 1936 σ. 2!.7 ) χαι εν Λ~'Oϊ.ώ­
P(~ (Κ ω Δ Ι Σ 1935-'1936 σ. 2(0 ). Π ±ν7ως όλίγον με 7α "ην με:-αγωγ-ην ,("iJ'! ΧαταΟΙΖα­
σ θέν των λΙ-ΙΙ7ροπο l. ι-;ων εΙς 70υ ς 7όπ ου ς '7Υιζ έ ξ ο ρ ί:χ:ς :Χ: 1'J '"; c'iJ ν , -Γιρζ :χν-; ο OL (JtzzTO t (Iε p ά ρz~ ι ν α:
αί7ων 7α ι -;-'ην άλλαΥ-ην -;-0;:; -;-όπ ου 70')70" . (Κ ω Δ Ι ~ 1935-1 936 σ, 260 ).
!,3 4. Θεμελ ιων -;-Ί;ν χα7 ' α,)-;-ων ώς «ά~ϊ.ψανo?ι -;-ων)) εyε?σ~ν ... ε ιθ η ΖιχΥ, ς οιώ ;εως 6
:?\ Ι:ΧΖ . '..~ ρzιε7": /;: oς Χ ρ υσόσ 70 μος εΙπεν ;~ 7'.. Ζ ::;;χξ ε 70U70 « ~9' οσον 'ίΊ είς Έ~ ισzό;:η·) :; Ζεt ­
ρο -:ονΙ Ζ αυ-;ων όεν -η το OU7E επ tσ-ί"jμω ς γν ω σ7ή ε~ ς 7'rιν 'EZZi:1j GLXY, ώς γενομέν-tj αν ευ r/J-
ο εμ ιας γνώσεως χ:χΙ άSεLα.ζ αυ-:-Τίς , ου -:-ε εϊ: Χ ? Ζ ως & ζ''j %?ι β ωμ±ν-tj » . ( Κ ω Δ :r Σ 1935-1 936
σ.235),
435. Κ ω Δ Ι Σ 1935-1 936 σ, 235,
!,36 . Κ ω Δ Ι ~ 1961-1 962 σ. 249,
252

σκόπουτ; ΖεφΟ70')[α ς τ ων 7ε GG χ ;; ω 'J &;;/. Ψ7.νόΡ~7ω'l χαι ωp~σε'l ώς άρμόόιον

70 Π ρωτο βαθμιον ό~* 7 0'1 ς ' λ;; /.\ ε;; εΤς ~ \Z 7. G7r. ;; \O,I , Ζψl. έχόιχιΧG.,) 7-ην χα7' αύ ­
7ων ΚCΧ7~ηγO ρ ίαν , έν'":'Ξ~λ~ μZ'I·" -:-',') ε ; ') ;: X ~ Z~ == O~ Ξνέ ργε ~ o:'J άναχ.ρίσεων κατ '
αύ7ων ~)ς Έπ~ σχ67:ω'J Ξ:;: ~ ;: Χ: :Ζ'/6 μ ι:) ZZ ~ 7.'/ 7~ΖΖνΓ,J'J~Ζ:r, ΖΖΙ ΡΟ70'/ ΙC(. είς 'Επι ­
σκόπου ξ , Π7. ρ Ο: G/.\Gμ Χ7\Χ Ι"';)'I _ ;: ;; '_ rJιω ;; -;, r;ε \ ::: ~ς G/. ~Gμχ Χ7. Ι &'1, ιπ o ~-ή σε ~ άρχΊ]ς ,
φ α.'7pί ~ z cι. ι. '7'J FZ ~ ~' 43';.
Π ε Ρ 7..7ω θΞ!.σω,1 -: ω,ι 'X·Jxz:~ r;z())·I . ." ')7:ό θ z σ ~ ,; ·Ίj zθ·'ι 7: ? ο ς ZzO (χcι.σιν ένcJ)­
πι ο» '":'O ~ Π F ω -:-Γ.ι~ ::ι.θμ [I'j·J ό~ ' ~ _-\ ?Z ~: ? Ξ~ς ~ tΖχσ-:-)ί~ Ι ο υ , O ;: Ξ:~ έξέόΟ70 , έ ρ"ή μ"η'ι
,ων Χ 7. 7ς,'ο ;; 'ο μ i'J ω'J , 7-/j'i ,j;:' ά ρ \θ μ. 3/3 -7-1935 &πό ?ασ~ν , ό~ ' -η ς έκ-ήρυ ξε
70ύ7ύ') ~ z/6Zrj'j ;
O
«;: χ ? χνό μου Z(Z ~ &'J7 tχ·χνονικ:η ς ΖεΙΡΟ70'J[ας είς ' Επι σκόπουα ,
;: ;;ο v/ω ;;-r, Gεω ς ::: ~ς 70 σχίσμα 70 όΊ)μιου ργ-l)θε'l δπο 7ω,l -τ, Μητροπολιτών ΔΊ)-

·i 3 ; . ' _\ν XZ P ~7·ης ώ ρ Ισθη ό :JΙ "r, 7 ;; ο Τ.:ολ L";"ιj ζ Γ ό ρ τυνο ; II ?ozόπ ~ oς . Β λ . Κ ('""u Δ Ι Σ '1935-
1936 σ . ~36 . 'Εν τούτ ω ο Ι ν έ ο !. rj ,)-:-O !. ΈT:' Ισ-~0 7:,) !. προ έβ :ι l. νον ε Ις εύ ρεί'Χς εΖ.-;άσεω ς άν-;ε7: ί­
θ ε σ-», io[~ Ζ Χ-;OC --: οϋ ' Α ρ χιεπ ισεά που Χ ρυσ οστ ό μ ου . .11ρβλ . Χ Ρ ι σ τ ο φ ό ~ ο υ, ' Ε 7: ι­
σ Ζ 6 ;: ') ') ~ I Ξ:γ α.
? ί ό ο ς , Τ Ο CιδυνΊί~ oν Ζ 'Χ 7άν :-ημ α 7~ς ' Ε ΖΖλfj σ ί'Χς μας . "Α ρθρ ον έν έ q:Πί ­
μz ~~o~ (( Ι Ε λί:ι;ν"Ζον λΙΖλλον» -;-Γι ς 2 7-6-1935. Σημειω τέον 071. ό 'Επίσκοπος ου--:ος ή--:~σα.-: o
~;;χΟ · >:- ε ::r..ιν ϊ:7.Ρα. -:ο!3 Δευτε ρ ο βαθ μ ίου Δ Ι Ζ :ισ-:-ιι ρ [ου συγγν ώμην 3!.oc --:0 αρ θρο ν αυ--:οϋ -;ou-;o.
Β λ. ιι Έ Ζ Ζ λ -η σ [ :.ι.. ν » 19 35 σ . 355. Π ρ βλ . ώσαύ τω ; Γερμ ,χνου 'Επισκόπ ο υ
Ι.,: ') κ ί. Χ δ ω 'Ι , Δ ιαγγελμ« ;:ρ ο ς -:0'1 ε'JGε β-r, 'Ορ θόδο ξον 'Ελλ-r,νικ ον Λαόν , χοι Ι II ο λ u-
% i ~ ;: r.J '] 'Ε ;τ ι σ Ζ ό π ο 1] Δ !. 7.. υ ί. ε ί α τ , Δ !.~γγελ μ:χ ;;ρ ος τού ; χ~~o Ιz.oυ ς Πειραιώτ ;
rl-J i 7:'>-?'Χ σΙ ζ (Χ)JΤΊj πε ρ] -;ου καθ' ()I : Ij' ) χρμο ο[ο') Ο!.Ζ'Χσ τ/ρ[ου , έγένε-:-ο cίντ ιxεΙμενoν έπ ι­
G7:1:J.torr,; z? !:; ιx-ϊjς . Ο ϋ τω ; ύπεσ7f,ρ [ΖΟ-Ι; , Ξ: L χ :χ ι O I~Z!. χβ α σίμ ως , 0 71. α ] χε ι ροτον ία ι αύτα;
-; ("";:J'J τεσ σά ρ ων η σαν άν-;ιχαν ονικα ι χα ι ακυ ρο " , συνι:->ο α τοΤ ς .Λ Δ' κα ι .Α Ε ' )Αποστολυωϊσ
K :χν 6 σ ~ Ζ:Ι!. 70ίς Δ ' -:-ης Α' Ο Ικου με,/"κ.:ης , Δ ' -;ης Β Ι , Σ,,:, ' --:ης Δ ' , Υ..α Ι Γ ' ,,:,-η ς Ζ ' όρΙ­
~ o ')σ ~ ;: χ,Ιτη άκυ ρου ς τας άΤ:' ολεΧυ μένα ς , ύπ ε Ρ ΟΡΙΟ'Jζ , αύθ α ιρ f "': ΟΙJ ς %αΙ άν τ ικαν ο ν ικας χε ι.­
;; c.ι ,,:,l)ν Ι:xς. Κα τ ' αλλ-ιιν ο μω ς ατ:ο Φ ιν , -;-{,ν όποΙχν Ζα !. ·r;κοJ.Ο1JΟΊj σεν έν -=-(ι πράξετ. Τι Έκ ­
zi:IjGfx '~μων, -ίj ά:T:;όφασ~ς ύπf)ρ ;εν ο ρΟ"1ι δ εδομένου Ο"; !. χ ι υπο κχνον"Ζων εν ενερ γε ι ~
)_-\.;;Z '_ Ξ: ~Z ων, x:xt πρ ο ,,:~ς z'Χθ~ ι ρέσεω ς α/J -:-ων , -:-ελεσθεΤ σ,χ!. επισΖΟ7:ιχαι. Ζε φο-;ονΙχι -η σαν
ε'γΖ'J ~ r..ι ~ έ ~ ε ;:6ψ ε ως %αν oν~x-ης , x:tL-;oI. έΖώ λ':l. ~νον ~ Ι ς δ ε'J ,,:,ερ ε'.J ον-;α. --: ινα σημεΤα , μ'ηδεμ Ι~ν
εΖ ον -: χ i: ;: ~3 ? ,:tσ" ν επ ί '":'η ς δια ,,:,ou λΙ υσ-:'ιιρΙ ου -:-ης (Ιερωσ ';νης μεταΒόσεως 7Υιζ Χ&Ρ Ι70 ς
--:-7, ; :Χ ~Ζ~ ε ~ ωσ·)γr, ς . κχ-:α -:-ην ά.;:ο 30-4- 1936 αλλω σ -:ε γν ωμοδό -:η σι'l -:ο\) χ<ΧθηΥη70;:; Κ .
P Xn "r, χχ Ι xυ -:-~ ε ισέ-:ι "ή -:υΖον :ΧνΧξιό-:η ς -:ο\) Χλ"r,ρ ιΖ Ο\) ου δ α. μώς ;:οφαβλάπ-:ει -:0 χ\) ρ ος
κ~Λ 7-~ ν ένΖ ;;γε !.χν --:ων ίε pcι--: ιzων (Χύ -;οϋ πρ ~ ; εων» έν ί}> Κ'Χί. «ο Ι σΖ ι.σ μα-;"κοΙ ΖαΙ OL α,Ι ρε7 ι..­
κο!. 'E;:faz f);:o'.. ώς ",:,ο ιου -;οt ού οόλως Ξ:ίσ Ιν έσ-:ε ρ"jμ ένΟ L --:-rι ζ Ικαν 67η70ς --:ο ϋ ενερ γε!ν εγκύ ρως
χε φ Ο7 0ν Ι 'Χ,) όι..ό 7Ι κ 'Χί. -ή αί:ρ ε σι.. ς χ α ι -:0 σχ~σ μλ οΖν ά-φ α.ι..ρουσιν ιΧπ ' αύ'"':ων α;,j -;οο ικα Ιως -:-Ijv
Ιε p α--: '. z-ίj ν Ζξ ουσ Ιχν άλλ ' άπο--:ελοϋ σ ι μόνον α.Ι",:,Ι αν α ρ σεως αύτ-rιζ » . (Ω ς 7:ρος -;0 εΥ'.ι..υρον 7ων
χε φ Ο --: (J'J I. ων '7 C;')7ων ό Κ . Ρ ά λλΊjς ε~εz~λέσO'η -:ον ΝΔ ' I(~ν όν 'X --:-ης Ζν Καρθαγένη ΣυνόΟ ου .
( Βλ ρ- π , ~ ')ν-: :χγ μx . _. -:. 3 σ. 43 6- 444 )_ 'Εξ ε;:ό ψεω ς εξ αλί,ο') διχo'loμ~ΧTι ς ή -:υΖον
άν ΧΡ μ ΟΟ "ι) --:'lj ζ '7 0ϋ ΓΙρω --:οβΙΧθμε ου οι' '.A· ρz~ε pεΤς Δικ'Χστ/ρΙου «μ-η προτα.θεΤσα; ύπο --:ων
%'X7fιΎo ρ oυ μέν ων ΖαΙ μ-~ ~ ;ε--:(Χσθ εΤσλ 'Χ·j-;Ζ7:α.γγέλ--:ως ύπο '70U ό)ς &νω Δ tχασ-;-η ρ ίου έΖαλύ?θη
χαΙ χxλυπ-:ε-::χ ~ εκ -:-Γι ς -:ελε σ~δ α [:χς χ :χι -:ο\) i)ε διχοι σμένοu». ( Γν ω μοδό τη σ ις ΙΌ Ρχ μ­
μ ο') - Χ . ~ γ '_ ') ρ [ -: σ :χ -K.
Tcr x-: Go ') , εν : ,, ' E z z X-r, cr [ OΙ » 19 51 σ _ 13 ).
"λ. λλω σ --:ε αύ-;οί ot ΖΙΧ -:-1jγ ΟΡ Ο'Jμενο ι o,joi7':'o-:E -ί'j μ? ε σβ-ή -:-rι σ:χν --:-ίjν ΙO!.ό7ητ~ αύ--:ών ώ ς Έπι ­
σΖ όπων κανoνιz:rι ν εz l-.ιν-:ων --:-tι ν Ζε φο-;ονΙα;ν .
μψ ρ ιά.Οο ς Γ ε ρ μ ανο ύ , π ρ . Φλω ρ ίνη ξ Χρυ σο στόμου κα ι Ζ ακύνθου Χρυ σοστό ­
μου, άνΤΙΠΟΙ'ήσΖω ς άpzΊj ς οι!Χ συ μπ-ή ξΖω ς παρασυναγωγήτ, φατρίατ; και τυ­
ρεία ξ » και έπέβαλεν « αύτοϊτ; τ/ν πo ιν-f)ν 7Ίj ς χαθαφέσΖως » κα ι 7ης έπανα φ ο ­
ρας Ζίς τ~ν των μοναΖων τά.ξιν μΖ7α 5ετο υ ς σωμ ατ υωύ ΠΖρωρι σμο υ εν Μο­
ν α~ς, ~τoι οια 70'1 μεν Χρι στ οφόρον Xατ ζΊj ν εν τη Ί. Μονη ΤαξιαΡΖω ν Σ Ζ­
ρίψ ου, οια τΟν ΓΖρμα ν ον Β α ρ υκόπ ουλον εν 7η 'Ι. Μον η Καθη ων Ί θά.ΚΊ)ς , οια
70'1 Ματθ α~oν Κα ρπαθά.κ ην εν τη ' 1. Μ ονη 'Αγ. Δ ιονυσ ίου Σ7ροφά.Οων xcι.Ι
ο ι !Χ τΟν Πολύκαρπον Λ ιώσην εν 7η Ί. Μονη E{) αγγzλ ισ-:ρ ίcι. ς Σχ ι ά.θ ου 438.
'Εκ των 6:ι ς ανω τ εσσάρω ν χα-:α ο ικασθέντων οί μεν Χ ρ ισ-:ο φ ό ρ ο ς Xα7ζΊjς
καΙ Π ολύκα ρπο ; Λιώ ση; Ιή σ/.:η σαν έμπροθέσμcυς εφ z σ ~') '7η 8-7 -19 35 ΖατΟ:
7ης αποφασεω ; 7 α ύ7η ς 4 39 οί ο' Ζ-:ΖρΟΙ δύο ουοεν ~σXΊ)σαν κα7 ' αύ7Ίj ς Ζ'/οιχον
μέσον , με άποτέλΖσμα ν α XCl7IΧ cr7'{j αυτη, 6:ις προς τούτ ου τ , όρισ-:ιχ'Ι; χ:ι.ι -;ΖλΖ­
σίοικος και να εκοοθη εν συνεχεία τό, συ μφ ώνω ; τί';J rlpOpc:-> 151 -;0 ::; 'Ι. 5383 /3 2 ,
Βασιλυων Διάταγμα 70 XYJ PUGGOV έκτελεσΤΛ~ν τ~~ν άί:ό?'Xσ~', '7Y"J~~'J , 6π ερ
εΟΊ)μοσιεύθΊ) εν "n ' ΕφΊ) μερ ίο ι -;Ίjς Κυ β ε Ρ 'l'ή σΖω ς 440.
ΤΟ επιλΊ)ψθεν 7Ίj ς εφέσΖω ς 7ων 0'-)0 xcι.7:z0~κxσθέ'/7ω·1 Ζί:r,Ρ ΙΖ ων ΔΖυ7ΖΡ Ο­
βά.θ μων ο ι' 'Aρzιzρz~ς Συνοοαον Διχχσ-:'ί; ριο'ι ό~Χ :--~ς .~ ;: . X .:~θ μ. 2/18-7- 1935
&ποφά.σεως ο:ύ,:,ο1.): Ζν t7':!'zi:r.crz!. 7 (, :; ~ ' Κ :Ι:'/ ,:,'I Ij:; 7"~; Β ' Ο ~ ΖCι·J μ Ξ:'J . Συνό οου ,
έθεώ ρησεν ώ ς rlz ')?v'J Z:Ι: ~ μ&;' &.' Ζ·IΓ.J ~tγr, ·J -:-r '; Z ~'; -Ε -: ~ 'J~ 6 ;:Cι·.J '; ZΞ:!.~(;70ν(α.ν αύ--:ων ,
~ pε τ~ν έπιβλΛηθε~σ 'X') :Χ '~-:':ι~'; .~;:;.., -:-7.; ~ -:;Ξ:'j" ~ 'Ξ. Χίj. ~ !Ξν-ι;.; &;:v?ά.σεως '70U Π ρω­
τ ο β αθ μ ί ου Δα ασ:--r, ρ [ O'J ;: Ο Ι'I'f,ν :--(,ς χχ Ι:Ιχ ~ : έ 'J Ξ:('j : zx~ -; 0 ::; 5 Ζ-;00ς σωματυωύ
περιορισμού εν Moνx~ς , zx~ χ;:r~Χ:Ι" 7f'j":--Ι:'JΖ 7':,'>C,'J: z~: -:Ον 70υ πρεσβυτέρου
βαθμόν, έπ ιβ αλο» ιΧμ α χ,j-:ο~ς ±'IΙΧ'~ G ·. ο·, x: ·: ~ Χ', x;:~ π 7.ση ς ίzρoπρcι.ξίας. ' Η
απόφασις αϋτη εΚΊ) ρ ύΖθΊ) ± Κ7ΖλΖ σ:--f, ό~Χ Β. ~ 7 r~ : ό'ι; μο σ ι ε υθέντος εν τη 'Ε φΊ)­
μερ ίδ ι τΊjς Κυ β ε ρνή σεω τ 441 .
'Αλλ' οί ούτωσε ] «άΠΟΧΧ7 χσ-: χ θέ', 7 Ζ ς Ξ :ς -: 0 ,1 OZoJ-:ZPO') τΊj ς ίΖρ ω σύνης
β Χθ μον οιεμα ρτυ ρ"ήθ'φαν έντόνως ;: p ~ ς :--f:, Ί. ~ ,'/οόο'ι οι!Χ 7·ην σ,ν-:αχνονα6­
7'ητα "η ς άπο φά.σΖω ς 7αύτης , οι' "}, ς '~;:Z~~::':ί.CΘ'Ι;C X·1 ±χ του 'Επισκοπιχου ε tς

4 38. Βλ. τΟ Ζείμενο ν τη ς άποφάσεως 7 X'~-;-~ς ~., : , Έ Ζ Ζ λ Τι σ ί α» 1935 σ. 213 - 2 16 .

439 . ΤΎ)ν εφεσ ιν ταύ τη» ύπέγραφον ?lVZ'j I"j ~ ")·...ό·;ι ;:r..ι -:- Ξ: ~ Ξ: ~ Χ7 LΖΟ U τ ίτλου .'ι έ7έρχς τ ιν ο τ;
εν ο ε Ιξε ω ς περί 7ης ί.O ιόΤΎj 70 ς αύτών εκασ70ς ΖΞ:Ζ ω:: ~'J μ t-J ω~ ο Ι έφ ε σ ιβ αλλοντετ .
440 . Φ Ε Κ Τ . Α ' άριθ . 105 ":"ης 9-8-1 935 . ο: ΖΧ 7 7. δΙΖα σθ έντες ηχθη σαν δ ι ' εΖΖλή ­
'70 U ένώπιον της ύπσ "':0'.1 Οίκου μεν . Π α'7 p ιά pzγ~ ν ~I:; [~ r.J'J '); ~ 'Jνόοου, εκτοτε οε μ~ εΖΟΙΚα.­

σ Οείσης τη ς το ιαυτ/ ς εΖΖί:ί) τοu, πρ οβάλλοuσι 7 0'1 ~U/.·J:: : 'j" :J.O,l της μ-η «τε λεσιδίΖ(;) άποφά­
σειη Ζαθαιρέσε ω ς αύτω'l . Π ρ βλ . ΖαΙ Π. ΓΙ α ν Χ γ Ι ω 7 :ί. Ζ Ο u, 'Η Ιερ ωσυνΊ) ΖαΙ α Ι εξ
α.U7"ης νο μΟΖανονΙΖα Ι σuνέπε ι. α . σ. 10 4-1 05 . Ό Γ ε;:μxν iις Β Χ ;:UΖόποuλο ς , άναζΊ)τΎjOεΙ ς. ύ πο
7r,ς Άσ,,;,υν ο μΙας, άνευρέθ1) Ζ,αι έ ξ~ p (σθTι , εν ά.ν-;~θtσ:; ~ ;:~O~ '":όν :J lcx--:eιx'Eov Κα ρ παθ &χ:η ν
οσΤ-Ιζ, εr;ι μελω ς Ζρυ7:-;όμενος, ά7':έφυγε -:-ην σ1J λj:Ij '~ ~·J .
Βλ . «'...~ Ζ Ρ ό;τ ο λ L '.Ι)) 2!.ι -ί -35
Ζα1. Κ ω Δ Ι Σ 19 35-1 936 σ. 466.
4 Η . Φ Ε Κ Τ. Α' άρ . 105 τ/ς 9-8- 1935. τα διχμε ι ? θέ'Ιτα Ζατ:>: ...ην ε Ζδ ίΖασ ιν 7'ης
εφ:σεω ς βλ. εν ; « ' Ε Ζ Ζ λ Ί) σ ί αη 1935 σ. 354-356.
254

τον ,: ο υ πρε σβυτέ ρου βαθμό» χ:ι. ~ tδ·{ι ί.ω V 1.ν o '":" ~ οεν 7~ν ά.ναγνωρίζουσιν έ ζα­
κολουθο ϋψ:-ε ς ν~ θεωρώσιν έαυτου ; Z:Y.'J 'J '/ ~ % rJ ·j~ '-~ p z ~ε ρ εϊς 442.
Έπι 7η 3"1)λ(~σε~ 7cι.t.ι7γ) .~ Ί ε ρ ,Ζ Σ '~ν " ό ,,: 'r,γε φ ε ν έ αν κcι.7,z των Μο χληρ~­
χων τούτων πειθαρχυτήν 3ίωξ~'1 έπ ι Ζ Ζ~ :ι. ·;- ~ rJ',·;. σε~ Zcι.Ι &σεβείq. κcι.7,z τ-ης &πο­
φασεωξ του Δευτεροβαθμίου ' Εκκλ. Δ ~Ζ 7. G ~r; ~ ~ 'J·J ΖΖΙ οίκε ιοπο ιή σε ι &ξιC:ψcι.τος,
έν,:,ειλcι.μέ'Iη ':" ~ν 3 ~ενέργειcι.ν τcι.κτικων έ·μ:'. ~ zων Χν:ΖΖρί σε ω 'l .
Ό ίσΖυρισμος 7(;),1 δύο υΠ O β~ β cι.σ θέ·/ ~(υ·, Έ ;:~ σz6πω'l , 07 Ι ό ύπυβιβασμό ;
oi'.ίτoς τυγχάνει &'17 ικcι.νOν~κOς έθε μελ ιο 'J ~ (' έ" ~7, έ;: :zί:~σε ~ ,:,ο υ ΚΘ ' Ί . Κανόνο τ;
,:,-ης Δ ' Οίχουμε'lικ-ης Συνόδου , 0'1 ό κcι. θΊrΓr, ~'~ ; Κ, Ρ::ί,ί.ί:r; ς, έν τη &πο 30-4-'1936
γνωμοδοτήσει αύ,:,ο υ έθεώρει έπικ p cι.7'ή σ Zν~ 7. ~ ,,:::; Κ ' ~Y,ς έν Τρούλλω , έπιτρέ­
ποντοτ , ώ ς γνωστόν , το ν ύπαβ ι β α σ μόν ~ (, ~ Έ Π: 7/.6 πrJ ·J . Έν 7 0t.ι 7 0 ι ς ό υπο του
Δευτεροβαθμίου Δικαστηρίου γενό μενος zx .: x z ~r; ~ :'7 :J. ~ ; -:Ί', ς είς Έπισκόπους
χειροτον ίας 7ων δύο τούτω» κληρΙΖω'l , (;); « xz 'J:'J 'JI) Ζ:ι. Ι (ιμ'~ γ εν ο μένη ς » κcι. Ι
αρcι. κcι.Ι «&'νυπoσ7 tΧ70UJ) έγένετο Xcι.,:,α. 70 ;: :ι. ~ X,)ε ~·: ,], 7. ~~: ZΕ~ p O' Oν ί cι. ς Mcι.ξίμoυ
του Κυνικου , 70'1 κcι.7,z του όπο ίο υ Κανό'η ( j,' ~r. : Β O:Z(,';με'/ ~zΊj ς ) και τελι­
κως έπεκαλέσθη τουτο. Κα":"α "'C"IΊv &Πv'f ~'J -: ':J..'J -:-r,'J ::ι ~Ζθt'jμ ύ) ~ Ζε tρ ο"'C'ον ο ύ μ εν ος
έπίωωποξ οεν ούνα7αι να ε!νχι έπίσκσπο τ; (/~ -: :: r..l~ ~ -: ' X'>:-r):; Ζ'ι συνεχεία χει ρο ­
τονηθέ'Ι.ες κλη ρικοι δύναν ται ,1 ,Ζ εI'Iα ~ xί:ΓιP~ Z" ~ Η3 , ~r. ; ΈΖΖ ί:φ ί ::ι. ς ό~ατηρot.ισης
εις oΙανO'~Π 07ε πε ρίπτωσιν '70 ο ικα ίωμα *G>·:~ G:: {!.J; -:-1 ; O ~%(ιν o μ ί α ς , ώς τουτο
πολλώτ«; χ lΧτα -.0 παρελθό ν συνέ βη .
Σχε7~κως ό Ιερο ς Φώτιοτ έpω,η θε~ς « 7 ~'lω'l z:ι. 7:ΧZ :'.θ ~ν ~ων οΙ υπ' ::ι.ύτων
χειροτονηθέντε.; ο,JOεν έβλtΧβησ::ι.ν ; » ά;:'~ 'I-: Γ::;ε ι ω ; E~'r; : : « [Ι αύλου .ου έκ

11/12 . Δ -ή λωσ ις «λΙεγχρΙδ ος » Χ ρι στοφ όρ ο » ':1ι ::: r~ ~~ -1 - 19::J 5. « Δ ι αυ λε ία τ; » Πολυκα ρ­

που απο 30-10-193 5 έν : ,,'1I Φ . Ο .» 1950 9 . '~ 0;. ; - ,) . Π .:Ρλ . Π ο λ υ χ ά Ρ π ο υ,
Έ π Ι σ Ζ ό τ; ο υ , Δ ι α υ λ ε Ι α ς : Πο Ι χ -ίj :Χ ;: ~~ :z σ ~; 7 :':: ~Ξ')7ε ? oβ αθ μ Ι oυ ,.. σ .σ. 18,
28 -29.' Εν , <';) με,χζ,) ~ ΔΙΣ , λΧ β ου σ χ γνωσ ιν έ'Ι :-1. '7,', εο :cχ x·~ :-(. ~ ,:i,ς 24- 10-1935 ,ΊΊ ς έν
λόγω δηλώσεω ξ , ώς ΖαΙ του γεγονό -:ο ς δ τι ot Ζ:Χ&(, :"f~!J.Ξ'I""~ « 7, ~ 'rι μϊι7Ρtάδος» ΖαΙ (( πρ .
Φλωρίνη.;» ά φ ΙχθΊ')σα,ν είς ' j\θ-ίj ν χς Ζα Ι πε Ρ t ? έ ;: Γ~'J 7 :Χ Ι '.LZ 7 ' ~·,"·Z "..ιi.;:Ιoυ , π ροτιθεμένου μ~λ tσ7 α
'":Ου δευτέρου ε ξ αύτων δπω ; όμιλήση άπο ':'013 ~'r, μ :Χ 7 Ι:Ι: -:- σ~ « Π α ε ν α σ σ οϋ » , απεφάσισεν δπω ;
όtα μrχΡ -:υ~nιθη πρό ς τε 70ν Π ρωθυίt Oυ pγO 'I Ζ:Ι Ι -:- ~~~I tY ;: r~'J .:~:~'J Έθν. Παιδε ία; «χα7cΧ -:η ς
OΎjμΙOυρ γOυμένη ς λ ί αν εϊ: ΙΖινΟ'Jνου Ζ α Ι άνω μ ii.Cι') Ζχ :-:ι ι:< :-χσ Ξ ω ζ» ΖαΙ επικαλεσθΊj ιισ1..;ν-:ονον
,ην προσοτΓιν "ης ΚυβεΡΥήσεως έπ' Χ1J7'Γιν )) ( Ι\. ω ..'l Ι ~ )) 1935- 19:36 σ . 390 ) ' Ε ν 7η Ι: πο ­
μένη συνεοΡ [C!- ανεχο ινC:) θ η 07Ι ό ' Yπoυp γ o ~ 'Ε θ·, . Π χcο ε[χ ς ..'l . Χχ,ζ Ισχος συνΞσ,'φε 7C)
«π ρ , (Ρ λωρ Ινης» οπως άτ:ό σχrι 7'7ι ς μελε 7 ω μt 'J"'~':; ~ Ζa-rι ί. ώG Ξ ω ~ έν 7(~ ιιΠαpνασσιj)>> (Κ ω­
Δ Ι ~ 1935-193 6 σ. 396 ). '
Ώ~ προς ,'Γι ν εν λ θ ·ί; ·ιχ ·.: ε ί' '' ') θ ,, ~o ε7: αo ιν ων [xν ,ων OUO 70υ7ω ν
καΟη ΡΤι μένω ν ΙΙε ρα. ΡΖ ι-;)ν ό ( I·πoυpγ ό~ , '!ι.:;: λν-:- ω ν :- 1 ~ σZ ~ 7~zoν δ ιάβημα 7η ς Έxκί:rι σ Ιαζ ,
άπ-'ι ν7η σ εν 07Ι «70 Ζυρος 7~ς άνω-:- 7..-:ης 'ΕΖΖί:Γ, ι:ϊ. ' λ :;.. z·Ίι ~ σ-:η ρ Ι ζε7α ι E7t'L 7-ης π ρο ς G<1Jτ-hν
άφοσ ι ω σεω ς %.αt άπ ερι ο ρ Ι στου εμπ ισ-:ο σ,jΥrι ~ :- Γ)) Ζ:;" '.σ -:- ~;: ω 'J'j μ ου πληρώμα 7 0 ς , οεν ΖλονΙ ζε ­
'":α ι 3ε ε κ 7Ί) ς εν '..Α.Οή νιχι ς παρ ου σL'Χ ς 3')0 Ζ7.θ·fΊ:;(ι :.L iν {t)'J %.:ιΙ %'X7cχx.pιθέν7ων J\I-fj7p o itO J', ~ ­
~ων :).. ( K ω ~ I Σ 1 9 3 5 ~ 1 9 :3 ~ σ. 39 ~ ) : 'Ε ν ,:1.. σ')':εο~ ΙC!- ΔI ~ 7Υι ς 31-10-19 35 άνεγνώσθη
ΎJ ο'η Λωσ ις ZClL 3 ιcι.μΙΧP 7υp ια --;(1) « ΔΙ7..IJΛεΙ7. ζ » 1 [rj J.'JZAP :-:O'J .
 255

Σαμοσατων κcι.7cι.κpωέν70 ς , (/ιoε ~ ς 7 ων .j;: ' :ι.') 7 c.;:) κcι.O·Γι:Πι 7 cι. " κcι.ί70\ συμπεπρα­
χό7ω '/:ΧV7(}J Ζκει;'n , ο, ' :Χ zκε~'/ o ς ΚΖθ·Γι ρ έθη. Trj U Νεστορίου κcι.Ocι.ιpεθέν70ς ,
ούΟε1.ς 7ων ύπ ' cι.V7C.U χεΙΡ07c.V'ιθέ'I: ων κ:ι.θ·Γι pη7cι.ι. 11 έ~ ρου ,;ο υ Μόγγου, ~n
πρεσβυτέρου ον70ς κcι. 1. κcι.θ:ι.φεθf ·/7 c. ς ·j πQ 7C.G άγίου ΓΙ ροτερίου . .. κ:ι.Ι με7α
τa:υ-:-α 70'1 θρόνον "';"Υις '.ι\λ Ζ; χνόΡ Ζt :ι. ; * ρ;:cl.σΧ'J τος. .. ο Ι ύπ' αύ70U χειpo,,:,oνΊj­
θέν,,:,ες, καίπερ Ζczθγl ργjμfν Cι·J , . . . ZΧ~ :χ [ ? ε,,:, ~zo ;; , cztPZ7~xot ον7ες και αύτο]
~7\ με7cι.νooυν7ε ς Ζ Οέχθ·'ισ:ι.'1 ... » ~H . 'Εκ 7'Γι ς ·/εω 7έp cι. ς ο ' ίσ70ρ[:ι.ς 7Υις Έκ­
χλησ[:ι. ς μVfjμc.'/ε>J7έ:ι. σχε7,κως ''ι ')ΠΟ 7'Γι ς λ[εγ&l.ης 70 ;:) Χρ,σ70 υ ΈΚXl.ησ[cι.ς
ά.'Jα γ'I~)p~σ~ς --; ω,) ZΞ.~po-:oν~ων 01) μόνCι') -:ων σΖ~σμ!:ι.::tΖ.(;)'J βουλγάρων , άλλα.
και. -:ων αΙρε,,:,~χων ΌΛ ρμεν[ων Ζα ι. -:ων PI( xθoλ~χων Χ:Ζι. --:ω,) ' :\γΥλ ικι:ι..ν (;)ν, εΙς
ι' , Ι ,. , 1. \ , "
α τ; περιπτωσειτ uU'J7PEzzt εΙΛιχρι'ιγ) ς μ ε ταμ ελ ε ι α χαι ~ρoσZ(ι}P'ljσις εις Ι: .f; 'J

Ό pOόoo~oν Έκκλ'ησ[σ.ν 7ων έχόν7ων xεφ070·/[cι.ς σχισματικών κcι.1. σ.Ιρε7 ,κων

Χληριχων. "Λλλω στε περ] 7ων τοιούτων χεφc.70'I,ων Ο\ίι.γορει)ουσι 7 α Ο έΟ'/ 7:ι.
δ τε Κ Η ' ' Λπο στο λυω τ; Κσ.νων xcι.ι ό Μ Η ' 7Υις Ζν Κίι.ρΟ:χγέ'η) Σ υν ό δ ο υ . &π:ι.'( ο­
ρεύοντετ; 7ας cΧναχειpo,,:,o'l·ήσεις. ' J~'J ϊ:ά.σ"Ω πε ρτπτώσε ι cz[ 70Ι :Z ;;7 :Z ~ ?,je~ ~G Z~ ~
&Τ:0 007έcι.ι z~ς 70 άνεξέλεγΧ70ν o ιxα Ιωμ,cι. -:Yιζ 'Eχx/,:r,cr[:z; ~;:(u ς 1:σz~ ':"'"r,'J O~ ­
χoνo μΙcι.ν έ ? ' δ σον συντ ρέχο υσ ιν ΖΖ.Χσ707:: :z~ O~X::~λ l~ ;::; ~.ι';;: r.J θi'J Ξ: ~= . ϊ.ω~ ~ ~ 7 v 'J70
ΥΧ σ7Ξ: Ρ"Ω 77./)7γϊΙ 7 f) j Zϊ:~υ'ίς & 'JZ;Zi.f·:X7 r.J') δ~Ζ:ι.~(:) :..!.:r. -:r.J ~ ~'X z : ~ν." z:r.-::Z x'y..'J o-

'J~X·r,'J cί.χ? [ βΞ~ :zν ~ zXσ-:γ·, ν συ-...Z::Z~ ~ ;.rt ·,·r, ·J -: Ξ: : ~-: 7 ~ Ι::; ~ / .

4. Δ ιαφω ν ί α "Εκκλησίαξ-Πο λ ιτε ία ; ώ ς πρ ος .ην τηρητέαν εναντι

του π αλ αιο ημερολαγι τυωϋ ζ η";" ~ μ:ι.";" cς ε τά σ ιν .

' Εν ,,(:) με7:χ~υ οί κ:ι.θ'r,Ρ 'ι; μi·" , ~ ~ 'r ~'ι; ,; :~ :χόΓJ =» ' « π ρ . Φλωρίνηξ» , «Κυ­
κλά-οιι )ν» , και «Bpzcret'J"r,; »~ Ξ;: Χ·/Ξ: ί.f1 r... ,.7::: ; Ξ: ~~ · _-\θ·~'I χ ς~ ZO:~ έπωφελούμενοι
Dr.:Ζ ?όρων πολΙ7ΙΖων μΖ7:Ζ ~(.J ί.("";)'J '7 J·/::z: r.J-:-r, "; Χ', ~ ')ν v ΟQ'J, ') ;::0 7"fι'I πpoεop[cι.ν
τελο δσα» -;0;:; πρώτου έξ 7.,)-:ω,ι . ;: : r.l ~ χ ~ .., r.l1 7 Ξ: '; Ξ: ~ ; Χ Ξ:t ΡΟ 7 0'J[ cι. ς «πρεσβυτέρων»
Χ 'Y..~ «O ι cι.zόν ω'I » , Ζtς έπιβοΊ3:ς ;:r.l ~'J (7J" , Ζ :Ζ 7χj:~'f Ξ:t ς ν 7.(;)'J , ZXOOGt') ΟΙCι.7αγων ,
συστασειτ; Zcι. t παρα ινέσε«; Ξ:"'(Ζ'J/). ~(ιJ= ~ O~:z~ ~ r.l;;'J 7Z ; ελεύθερο!. λό''(<{J &ργήσεω ς
--:ων &σ-:'UνομtΖων άρχων δπω ; ;:~ r.liί.Ο(!.J ':; ~'J Ξ:~ ; 7'Iι'J σι)λλη ψιν Zrι.Ι 70'1 έΧ70Π!.­
σμόν α.ύ7ω,ι «προτ; &.ποφuγ·ην σ·Jμ?.,ιr;".ι ~i'.ι(ι) 'J Χ7::::υκ",;,χ[ιυν». ΓΙαρα. ταύτα ό
'Τπ() υ ργο ς Έθ'ιο Πσ.ι8εΙας ύπέoε , ~ ε 'l ΧO>:-Γ)~ = Γ; πω ς παύσωσι 7ας XεΙP070'Jίίl.ς
. νέων t ε ρ έω ν , ένΙ:.> παραλληλω ; έ'J·'ι ~ ·:'r", ~·.ι7 'j 71: όέ ον'7 α όιχ --:~lιν έκ -τ"ι'";)ν πόλεων
ά.πομά.κρυ'/σ\ν των πcι.λσ.ΙΟ·fjμερο i.c. γ ~ -:- (7)ν Ζγωρε Ι 7 ων 445. ' Λ λλα χσ.1. 'ή λΥιψις
'7ω,ι μέ-:- ρ ων 70'J':(u'J οΕν πεΡΙ(~Ρ~GΞ: 701;1 ό ~ 1. G 7γι ρ ι ό--:·η7 Χ --:ων --:εσσά.ρων χαθγ~ ρ~η­
μέ'/ων πcι.l.cι.ωημε pol.o γ\-.ων « . Τ ε Ρ Χ Ρ Ί.ων » , Γ; ;~~ \ν ες μ Χi. ,σ7l1. Ζ7έλεσα'l Ζν Il.
Φίl.λίj py Ζ'Ι ~7ει 1936 Ζπ\οεα7\Ζ ω ς "" ;1 χκο λου Ο [ χν 70;:) Ζγ \:ι.σμο υ r;ων ,jOά-

4/ι !., 1). (~, 1 0 ~ι , 1 2 2 ~~ .

Η5 . Κ(;) Δl 2: 193 6-1 937 σ. 66 , 105, '.97 -!198, "Πά,/ 7α.ινος)) 1 9 3 6σ . 590 .
256

των κα!. ";"Ίjς καταδύσεωτ; του Τι μίου Σταυ ρο ύ , κα!. 3'1] κα !. « ΙJΠΟ τα ομματα -;ων
Άρχων κα!. ";"'!i άνοχη ";"Ίjς ΚυβερΛ) σεω ς έπ ι προσβολη ,,;ο υ κυρους τΊjς ΌρΟο­
Μξου ΈκκλΊ)σίας ,Ίj ς Έλλά 30 ς κα ι 3ιχα σμ ου το υ έλί:Γινικο υ λα οθ» 446 . Παρ αλ­
λήλως ό «πρ. Φλωρίνη;» έπεϊ.ε tρφ::: τό-;ε -;αξt3 ιον ιΧ,lχ τχ όρθόδοξα Πατ ρια ρ­
χεία. τ-ης Ί\.ν ':J.τολYj ς π ρ οσπαθώ» ν α ευ ργί έ,} αU70'i:ς θιασώτατ; χαι ότ:οσ7'"l) ριχτας
προς έπαναφοραν ";"ου παλα ιού 'ίj μερ οί.ογtου έ'ι ΤΤΙ Έκκλησί ::(. τΊjς Έλλά30 ς.
, ΛλλΟ: σύντρια 7:Χ Πατρια ρχεία -;αυια άπiΚΡO'J σαν " ην ίχανοποίησιν «ταπεινών
συμφερόντων κα!. άνΊ)θίκων φι λ030ξιω'l» 44...
Κα!. τοιαύτη μεν δπΊjpξεν Ί; tν α,l,ι -:(;)'1 έ'Ι Έ λλά3ι παλαιοημερολογιτών
στασ«; 7ων δρθοδόξων Πα, ρ ι α ρχε tω'ι -;'Γ, ς ''-\'17.-: r,i.Y, ς . Ή έλλψιχη δμως Πο­
λι τεία επαιξε 3ιπλουν ρόλον έν προκ::: ψi·ι c:) , έ,I θ :ΖΡ Ρ 'J'lασα το ύτο μεν -;-Γι'1 Έκ­
κλΊ)σtαν εΙς ~ν λΊj ψιν -:ων έ'Ι 3::: 3:::ι γμέν ω 'l Z'Y:IΓ~ ,lιzω ·1 μi ,ρων κα";"Ο: ,ων στασια­
σιων Ί:::ραρχων , ";"ου70 3ε cxv,o:J:; 70υς σ-;ασ Ι7.σ 7Χ : ε ί: :x'G'JOO,OV κα !. άπεριόρι­
στον κα";":Χ τΊjς ΈχκλΊ)σίας άν";" tΟρασι'l. Ή , r, Ι 'Υ:~7'r; -: 'Γ, ς ΓΙ r,ί.ι -;::: t ας στασιξ, χ ί­
νΊjτρα εχουσα μικροπολι,,;ιχΟ:ς ώς έϊ=l 70 7:XZ~r;7rJ '1 Ξ;: ~δ ~ ώ ~ :::~ς. δ ~Ί1 ? ξ εν έν πο λ­
λοϊς 'ή αίτία τΊjς οια";"Ί)ρ-ήσεως εΙς ϊ.α ίνουσ 7.'1 Κ 7.7 :1. σ7 :Ι. σ ι·1 7 'Γ,ς π ί :fjγγ, ς , ου παλα ιό­
μερολογ ιτισμού έν 7<';) σώματι 7Ίjς Έκκί:ι;σ ~ 7. ς Η'Ό Ή tJt;;J.7.Gt7. ,Ίj ς στασεωξ
ταύτηξ ";"Ίjς Πολιτείατ; χαθίσ";"α-;αι έμ φ αν:::σ7i Ρ 7. . έ χ" i :r;'.;;O?, ')Π ' οψιν , δτ ι οί κατ:Χ
"ο: ανω κα,α3ιχασθέντες δπο ";"Υις δπ' α')7 ω·1 « tJ/ Ι G:.L Χ--: ΙΖγ, : » ZYιPUxOEtG'IJ:; Έχ­
κλΊ)σίας "Ίjς Έλλάοος, καί,οι Υι ρν-fι θΨi 7." ·I Χ ;-; p Γ~ σ έί.θ ω σ ι'l ε Ι ς -: 'Γιν OίκΊ)'J 449 έπι
τ<';) δπ' αύτών προταχθέντι λόγω 7Υ,ς Ζ.I'Υ.Ρ :.Lr~Ο ι67'r; -:ο : 70 υ Δικαστηρίου οπως
έκ3ικάση -;-1]'1 ύπόθεσιν αv--:ων , έχ ό'l-; ω ', « :χ' ::; ' ~Χ 'J ,ω'l ά.πoκoπΊj» ,Ίjς ΈκκλΊ)­
σίατ; ,Ίjς Έλλά30ς 450 ά'lαγνωρtζΟ'l7ες (J')ϊ. '~ 7-;r,,1 ώ ς Κ7.νονιχ-l]ν και μη σϊ.ισμα­
7ικΙ]ν ~ν έν Κων/πόλει Μεγ&ί:ςι 7',,::; λΡΙG7r,::; 'EZXXΎJGttX') προσέ φυγ ον ο ι'
έχκλ-ήτου ένώπιον 7Ίjς δπο 70'1 ΟίΖr, 'J μ:::',ΙΖ(,,1 Π 7.--:ρ ιάρχψ Ν[εtζονο ς Συνόοου,
κατΊjγOΡOυν";"ες 70υς ανευ "cxvop O o o 6~ r~ 'J G'J μ-.;;ω'lt 7. ς ε ίσαγαγόντατ; έν ΤΤΙ ΈκκλΎJ­
σία τΊjς Έλλά30ς ,ο νέ ον 'ίι με p o ί. 6"' ΙΓ~" ·.\Ρϊ.ι :φ ε'i:ς κα ι άμ C(ισ βΊ)-:ο υν-:ες -:-Ι]ν
κανονιχό,η-:α ,ου οικάσαν-;ος το '~ -:r, 'J~ ..'ι '. Ζ 7. σ7Ίj ρ ίου. Κα,Ο: ταύτ« 'ή μ-Ι] δπ ο τΊjς
Πολιτεία.; ένθάρρυνσ ις 7ω,1 ;-; 7. ί. 7. '. Γ~ 'r;με Ρ r, ί. r, γ ι-; ων θ χ ώθει το ύτουτ εΙς ιΧ'I'Υ.ζ-ή­
ΤΊ)σιν κανονικων λύσεω 'ι -;ο υ Π Ρ v ? ί.-;, :.L 7.70 ς 7.v-;ω,l έκ -;Ίjς ' ΕκκλΊ) σ tα ς προερ­
χομένων , κα Ι οεν θ α έξ ώθΞ: ~ 7fj ·)7 Ι:Ι ·.J~ Ξ: ~~ Χδ !.~λλαξ[αν , :~τ!.ς δεν έπιλύει άλλα.

~r!6 . ΚώΔΙΣ 1935- 1936 σ . ..90.

4 4 ϊ. « Πά ν-;αι νo ~» 1936 G. ; 9.
448. 'Ο μιλώ ν σΊ.ε-; ιz ι;,~ i-I ε -; ει 1950 ό 'Αρχ ιεπίσκοπο ; Σπυρ ίδων παρετ/ ρε ι . ση,
με,,;~ 7 Χ:; έΖΖ);r, σ . z:t:7:tafz:x :; 70:j 1935 . 7~ όλον ζ-ί)'τ-ημα: ei έτερ μΧ,,:,Ιζετο Η έάν δέν έπε­
νέβιχινεν "η μ ΙΖ ΡΟ7:0ί.Ι 7ΙΖ+, . .~-;~ ; Τ: :Χ~~Ζ ώί:j σε 7"ίjν έΖτέλεσιν των άποφάσεων , παρα. πάντα
νόμον», Βλ. tt'E ZZX 'Ij G[OΙ " » 1950 σ. 395.
449, Κα-;α 70\;; Π. Π α. ν α. γ ι ω ': ά Ζ Ο ν - Σ . Ά λ ε ξ α. ν δ Ρ ό π ο υ λ ο ν, όρθώ
ποιοϋν7ες. Βλ. rro tEi.i:1jVLz ov ;-: α:i.:ΙΙCι"r; με ? ο ).ογΙ7I.χΟν ζ+ι7Ίjμ:ι σ. 20.
450 . Χ Ρ υ σ ο σ ': ό μ ο υ, λΙ -1] ': Ρ ο π ο λ [ τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ [ ν 1] ς ΠΡα.γμG.
,",ία. περ Ι -;-ϊjς ανωθεν ... σ. 83 .
 257

" ._ ~ ;:ί.έXΞ ~ ":"α. π ρ άγμα7α. Ή ;:ρoσφυγ~ των καταδεδικασμένων «Ίε-

: :;. : . .ϊ;" ) ε ~ -: α ΟΙκου μεν ικαν Πα7ριαρχε~oν &πετέλει ενδειξιν το ύλαχ ιστον 7η ς
Ζ-: . ,~ ~:ι. ~ :ι.,~ -: ων δπω ; τα καθαρως έκκλησιαστ ικαν αότων ζ'~τY)μα έπ ιλυθη
ο: ";" ',: :-r.~ Έκκ λη σί α ς. Και εΙναι βέβαιον, δτι έλλειπούσητ; ,ης πολι,ειακη ς
i: " -~ ~ . o~ « Ί ερ ά ρχα ι» οδτο ι των παλαιοημερολογιτών θα. 'ήναγκάζον70 έκ ,ων
-:: Χ·: :J. Χ -: ων 'ια. έπιδιώξωσι "ην έκκλ'ησιασ,ικ'ην λύσιν ταύτην, και θα. &πέφευ-
, ";" :1. : ::f.ΧΡιΧί ιΧς θέσεις , ας έλαβον εναν,ι τη ς 'Εκκλησίας ,ης Έλλάδος κα ι
:--:. -:; :' ί.Ο ') συστήμα τοτ τ ων &ν α. τ'ην ΟίκουμένY)'l άγίων 'Ορθοδόξω ν 70\) Θεο \)
ΈκΧί:ι; σ •.ω,1 451 .

Ό με":"α. την με,αΠΟΛιτευσιν ,ης 4ης Αύγούστου 1936 νέο ς 'γπουργα ς

' [Ij ,. Π:ι.ιδεί ας της Kυβερν-~σεως ' Ι Μεταξα , Θ . Τουρκοβασίληξ όμιλων έπι
:--:. -:; ;::ι.ί.ιΧ ιο -η με ρ ολογ ιτ ικο \) έν τη έναρκ,ηρίc:> συνεδρία "ης ΔΙΣ τη 1-10-1936
ε :-:ε'ι ο ":" Ι «καταβαλλεται ~δ-η &πα κοινο\) μετά της 'Εκκλησίας προσπάθε ια
-:: ',: ε-:ί ρεσιν ,ης καταλληλοτέρας λύσεω ; αύτοϋ, Ή γενομένη βεβα ίω ; με,α ­
:'r..li:f 7 0 ;,) ~~ μ ε ρ oλoγ [ o υ οεν &'11 [xε ~7αι προς -:ο υ ς 'Ιερο ύ.; Κανόνα .; 7 ~ ς 'E xxi:fj -
j

:;.70 : . ' Απα ιτεϊτα ι δμω ς έν τη έξετάσε ι το\) ζη7'ήμα,ο ς &νηκειμ ενικό -:Ίίζ κ:ι.Ι
_ .JΖ F λ ~ μ [:χ , οιό7 Ι έχ 70υ πεί σμα-τω; χαΙ '7~ς φ ιλοοοξΙa:ς 7 ω,) "(, "(ιjθέ'J 7ων 7Yι ~ ;:χ­
-·.x~ ι:,·'ί με p oλoγ Ι7 ιχ~ ς χ ιν-r, σΞ. ω ς εγε'Jv-;"θ"fjU'Υ.'J μ εγ x/. :ι. ~ ;::r.~Ξ:~·'ί"Γ;ιCίε ~.; ~ Ι:;;Γ.ι ?ε ;:.Χ
j ' Ξ%μ ε7άλλευ σ~ς :Ζ·j 7~ς ~ o[ ~ 7':1:? ): --;(;)'J 'Υ.·J -:G·J fj μ ~G-:(7J'J Ζ') 7~ Bfj ~ . CEjj.f o,.».
K7.~ ZΙΧ7έλΊJ ζεν : «" Η I\.·) ~έ ? ·/γι σ l. ~ ο Ξ:'Ι 87. ;.J?F (~) a,~v(, ·1): i. i~·r, -: χ 7: F fj 'J~Zfj'J -: X
_ Ξ :-~ x δ πω τ πα ύσγ, 7: Ξϊ. ~ Z ~'J O'J 'J fj ~ z:t: ~ ~'/ ω θ~ 6i.6yj:r,~ 'j:; 6 Ό ~θ 6a 'J ~r.J ~ t Ei.i:fι ­
... Z~ ~ Χ α.Ός όπα '7·fιν αύ 7'ίj') ΧΧ'J(j'J~~.ζ~') Z:Χ~ i~μσΟ ΙΖ'J ·EZZi:f,G ~J.'J » -l5:!.
ΚιΧ Ι ~ μεν Π ολ Ι -; Ζ [ιΧ ":"o~ ιχ\)-:cι. δια. στό ματ ο .; ":"0 ;:) '1';:c, 'J;;γσ ;:) Έθ,ι. Π :ι.ι ­
J ε : :ι. ~ κα ι Θρη σκευμά-:ων , έττι ,ο \) ;:αλαΙΟ'ιjμε ρολογι, ικο \) έ ,?θέγγΞ":"Ο . Ή δ'

-i5 1. Πε ρ ί ,,:,ης έπαμφοτεριζούση ; στασεωξ τ~ς Πολιτεία; εναν7~ τ ου παλα ι οη μερ ο λο ­

•. 7:Z ':ι~ ~'Ι; -:'ί;μXΤO ζ xcLt 7ων συνεπειών αυτη ς κα7α ":"~ν περίοδον ταύτην βλ. Κ ω Δ Ι Σ 1936-
ι. 3; G. 115, 148-149 , 189 , 194 , 341 .
"5~ . Κ ω Δ Ι Σ 1936-193 7 σ . 2'19. ΔιευΖρινΙζων -:ας απόψει ς ταύτα ; τΥις Κυβερνή­
:;O b = ;, ' Υ;: ου ρ γο ς βραδύ τερον έaή λω σεν Ο-:Ι «διά νόμου θα έπαναφέΡ ΊJ τ~ ν ένό-:ψα ΖαΙ -:~ ν
..... '7 .J Z~ X'I ;: Ι:; 7-ην Έκκλησίαν , άλλ' δτι εΤναι άνάγΚ'η να βOΊjθ-ήση και -ίj 'EXX):lJaLct το ερ γον
-:.. . . . i:-: ~ -; ~i;:oucra εΙς 70υς καν ον ικου ς Ιερείς , οπως ί.εροπράττωσι παρά 70ί ζ παλαιοημε ρολο­
. .: )..; . r.ι -; xν %'Χλων 7α ι, οϋ τω όε ολίγον χα-:-' ολίγον θα. ά7 0ν·ίj σωσι κχΙ θα. παΡC(/.1Jσωσιν ου-:ο ι » .
Κ (; ~ Ι Σ 1936-193 7 σ . 348 ). Ό αυτος 'Ττ:ουργος έ Ε, έaωκ εν ΈγΥ.υΖλων τ:ερΙ απελάσεω ς
-::i-. :: χί. Χ '. 'π.μερολογι-::ων ΖληΡΙΥ.ων Χλπ. , έaέχθη aεo πρόσΥ.λησιν της Ί. Συνόaου οτ:ως συζη-
-;----;r :-rz-;' :Ι'J-;Υ;ζ
70 7:αλαΙOΎJμεΡOλOγΙΤΙΧOν εν -:i) (Ι. l\ lovYl Πεν7έλ·fjς τη 6γ) Φεβρο υαρ ίου
'~ -. ';,μ έ ~ ~ -:Υ,ς μν-Ιιμη ς του [ερου Φω-: [ου ( Κ ω Δ Ι Σ 1936 - 1937 σ . 360 ). ΒραΜ-:ερον
~ ~ ~. . -:. J ;:".J·J ~ γΟ ~ '_'-\. σ φ α λε ~xς κ . ΛΙανιαοάΚ"!Jζ έξέόωκεν ΈγΛΛ)κλιον προς τα.ζ ύ π' αυ70ν '.Α. ρ χα. ς
~ -:L ; μ:f. ;: x ~ε μ;: o o ί ζ ων7 α ι &λλα oιευκoλ ύνων7α ~ εΙς --:η ν εκτέλεσιν των θΡΎJσZε υ7ΙXων 7ων
.:rπ Z "·, 7 ω " ,, [ ;:αλαω'rιμερ oλoγι-:αι )) ( Κ ω Δ Ι Σ 1936-1937 σ . 452 ) ~ς ενεΖα ανεθάΡΡΥισαν
. 7',. Ζ Χ [ ·~ ~ ϊ.~ σ x', aρω'ι-:ες αντικαν ον α ω ς ( Κ ω Δ Ι Σ 1936-1937 σ . 461 ). Ή Ί. Συνοaο ς
Ζ'τ _ 'j 'j" : ~ .. 'J ~ -;~ Ζε[μεν ον 7Υιζ έν λ6γCΡ ΈγΖυΖλίου ό ιευχ.ρινίζου σα, 07 Ι Ύι σχε7 ικη άπόφα.σ Ιζ
::. -:. ;: : 7 -:- "'.1 ..1."; Z'X',fj'J~Z -'rjV ΖΖ ον-:χς -:-η ν χεφοτονΙαν παλαΙOΊjμεΡOλO γ ίταζ κληρtκο Uς . (.Α. t Σ 'j-

. Ζ Χ ι Έ Ό' Z '~ Ζ i. ι ο ι. -:. Β ' G. 139 -141 ).

17
Ίε?~ Σύνοοος οιαρκως όχλουμένη δπο ,;ων προς αυ,;~ν α:;~ευθυ', 6"7ω" 7Χ;
ά.να.φορας αύ-:ων (Ιερα ρχων και έπ~λαμβα.νoμέν~1) '7ων Ζχάσ70'7Ζ ζ ''ι'7γ~ μ χ":"ω ~J ,
άτ ινα έγέννων ο] ιΧπαν7αχ.ου , σχ.εΟΟν είπεϊν, τ'ljς ΈλλtΧooς Ο ιεσ"αΡμέν lj ~ .. χ ­
λαιοη μερ ολογίτ αι, προς μεν 70U; έξ αύ7ων μ:::77.νοουν-:-α ς χ~ι έ7:tσ7ρ έ"';;, Γ/Ψ:- :Ζ;
ε ί ς -. ους κόλπους -:Ίjς Έχκλ"φΙα ς έ;'ήν'7λε ι χπασαν την έπιε ίκειαν χα ι σ-;ο ργ'Γι'1
αυ7Ίjς 453 τ.ρΟς οε 70υς "ηγο υμέν ο υ ς -;Ίjς παλαιοημεροΑογι-;ικΥις παρ ατ αξτ ω τ;
«'Λ ρ χ.ιε ρεϊς » έπεοεΙκνυε σ,tΧσιν αυσ.η ραν ΚiΧ Ι σκAηρtΧν 454, έπιθυμοϋσα, 'Ι Χ
ΚiΧτασ-:εΙλη ούτω 7"ην ύπ' αυ7ων ύποδαυλιζομένην άνΤCΙ.ρσίiΧν.
Παραλλήλωτ; ομως οΙ Μητροπολϊται Κασσανδρε ί α .; Eίρψcι.ϊOς X Cf.t Μα­
ρωνε ία τ "Αν θ ιμο τ, χα7όπ ιν ΠΡ07ΡOπΊj ς -;ou 'Α ΡΊ./που Χ ρυσοστόμου , άνέλα β ο'l
μεσολαβ"/)7 ιχ"ην προσπαθειαν πα ρα ,;οϊς χαθηρ"l] μέν οις « Δημ"l) ,;ρ ι&οο ς» Γε ρ μα'/i;)
και «πρ . Φλωρ ίνη ξ» Χρυσοστό μω , πρ ος έτ.ισ,;ροψην (Ι.υ7ων ε ί ς την ΈκΧλη­
σίαν 455 . τα άΠΟ7ελέσμα7α -:ω,ι έ;;;αφ ων αυ-;ων άν έφερ ον είς -;"ην ΔΙΣ Κ7.,α -;"η'l

45 3, Πρβλ άπόφασ ιν τΥι ς ΔΙΣ τ'ης 10-11-1936 περι έ παν αδιορ ισμοδ εις τας ε ςn] με ρι χ­
κα ζ α.ύ~(""υν θέσε«; Βόα πρεσβυτέρων ,,:ηζ 'Γ . :\Iγϊ: ~ oπόλεω ς Δ Ίj μη": Ρ Lά.Οο ς άϊ:οσΚ!.Ρ7ησάν:-ω"
7ης Έχχ):rισΙα.ς χα.Ι προσχω ρησαντων ε Ις ":'Ο') ζ ;; :χλ~ !.Ο·fj με ρ ολογ Ι-; :χ ς % Χ! έν μεταν ο ία Ζ ΖεΤθεν
ύτ;ο σ-:ρ εψά.ν-:ων. Βλ Κ ω Δ Ι Σ 19 36-193 7 σ . 27 2 . "Ωσαύτω ; ΖΧ Ι τ'ΙΙν απο 18-2-1 93 7 απ ό ­
<j>χσιν -:-η ς αύ-:-ης πε ρ] ά'ηγνω ρίσεω; τΥις χε φ ΟΤΟOJ ίχς παλαιφη με ρ ολογίτου ( Κ ω Δ Ι Σ 193 6-
1 93 7 σ. 386) .
454 . T'ij εντολη '6;ς οικείας εΖΖλ-ησ. ' AΡΧ'ϊjς Ζατεδ ιώχθη Ζατ' επανά.);~Ψιν ό zαθYl ρ'~ μ έ ­
'10 ; «'Επίσκοπος» Ματθαϊοτ ΚαρπαθάΖης προκειμένου ινχ συλλη<j>Ο'ij (Κ ω Δ Ι Σ 1936-
1 93 7 σ . 336) , συλληφΟεΙς δε με'Υιχθη ε ι; τΥιν :\10νΥιν Κε ρ ατέατ , Ζχτόπιν άποφάσεως τοί>
Πρ ωθυπουργού ένδώ σ αντα ; ε ίς σχε-; ικ:ίjν παρ ακλησιν 40 π ρ οσώπων έπισκε φ θέν των α.ύ",:Ον
χαΙ ύ:-:οΟει..ξάν'7ων α.ύτ~ ":"Y,V ~I oV'fj'! ταύτη ν ώ; τόπον περιορι σμοϋ '":ου συλλη φθέν το τ, εν(';) ό
Π ρωθυ7:0' J?γος -ήγνό ε ι. Ο "':!. εν 7{, :λ Ιονη -: :xυ7Ίj -η,,;,ο 'ή μόνιμος Χ :Χ70 ΙΧ Ια. αύτου Ζαι. ,,;,0 Ζ.έν-: ρον
τ'η ς oX'fj; άOJ -:~ εzzλ-ησιxσ -:ιz'η ς χ,j τοu δρασ-:-r,ριότη -:ο ς ( Κ ω Δ Ι ~ 1936-193 7 σ. 34 8, 375) .
" Ωσαύτω ; -η (Ι. Σ ύν οδο ; ε μ-ήνυσεν εΙς '":~ ;:o !.ν ι. z~ Δ ι%~σ'";·Γι p !. 'Χ 7 0υς 4: παλαιοημε ρολο γ ίταξ
«' .Λρ χ ι. ε ρ εΤς») ) όίς οε 70'1 Γε ? μ :χν ον B χ ~υ zό ;:oυλoν ) ε ;: ι άν 7!,ϊ; oι"fι σε ι. ΌΑρχ-ης (Κ ω Δ Ι Σ 1936-
1937 σ. 355 ). Κχ ι ό « Τ;1" Φ λωρ ίνητ» μ ε -:x~ α. ; δ ια λόγο υ ; προπαγανδιστυωύ ; ει; Θεσ­
σαλOνΙΧΊjν εΖ ίνησε '":'Ίjν μ"Ίινι..ν 77ι ς 'Ι. Συν όδου , -η ,,:, ις -h 7ή σ :χ -:ο 71jv μεταγω γη» αύτοϋ είς τ/ν (1.
Μ ον'Γιν 'Λγ . Διονυσίου "Ολύμπου ( Κ ω Δ Ι Σ 1936-1 937 σ . 514 ). 'Ομο ίω ; εμην.JOη ΖαΙ ό
ΛΙ α -:θχΤο; Κα ρπαθ±Ζης δ~,χ τινα ύβpισ-:~z'iι') εγΔzλ~ oν χύ -:ου ( Κ ω Δ Ι Σ 1 93 6-193 7 σ .
5 15 ).
455. 'Η αναΖοΙνωσις ,ου lIΙη-:ροτ;ολίτου ΚχσσανδρείΧ; Ε ιρηνΧ ίου ε:χει , ε Ζ των Π ρ α­
Ζταων -:-η; ΔΙΣ τΥις 7-4-193 7, ώς έξΥι; : « Σ εβ. Κχσσχνδ1'είχς : Eύ p~σκόμεθx τ;ρο μ ια.ς
ε ΖΖλ'φιασΤΙΖΥις Ζαι λα 'ίκΥις άσθενεΙας. ΤΟ ε:ργον το επαινετον εΤνα ι να μΊ) άνΧ ξέωμεν τα.ς
πληΥά: ς , άλλα. να θερ(Χπευωμεν αύ-;ά:ς, να σώσω μεν του ς ιΧπ ο πλαν1j Ο έν -;ας και να εξασ φ α.­
λ Ισωμεν -:-ην γαλ·ήνην χ~ι την Ζνό-:-ο,l--;ΙΧ ~ς ΈΚΖλΊΊσΙ :χς zιxt 70ϋ 'Έ θνου ς . Έ γω με :-α "';'ο\).
Σ εβ. .λΙ-χ ρωνε Ι'Χς άνεπι.σήμως /..αΙ χo::,:,όπ ~ν ;:ρ οτροπΓι ς 70υ ΛΙαΧ'Χρ tω7:Χ70υ ' .A.. ?χ ~ε ϊ: ισzό ~oυ
-ι,λΟομ Ζν είς συνομ ιλΙ 'Χς με-;α των Ζ'ΧθΊί Ρ"1j μέν ων παλαtο-η με ρ ολΟΎ ~-; ω'J τ:ρ . Δ"r, μ·r,7 ρ t&80 ς
κα ι Φλω ρ ίν-η ς , φρονω δε οτι Ζα,α θεί χν ευδοΖ[ χν τ;χ ρ ουσ ιά.σθ η μία ατ;οψ ι ; δυνχ μένη να. λύση
εύν ο'ίκω ; το ζ'ή -:η μα. ΕΤναι άληθες ο τ ι εΖ μ έρους -:ων άγωρε ιτων Ζ ΧΙ των zαOΊJ1' ημένων
'Αρ χ ιε ρ έων ε:χει άναπτυχθΥι μέγισ,ος φανατ ισ μός. Ή μεΤ ς δι' αύτο -:ου; ε κι~zίσoψε') Ζαι
του ς επεπλ ~ξα.μεν Χύσ 7ηρότατα ώς βλάψαντα ς μεγάλω ς χα ι. τrιν ΈκΧλησΙαν καΙ ";0 'Έθνος.
<ο ΠΟ7ε ΦλωΡΙV"1j ς προέτε.νεν ώς λό σ ι.ν την έ πι.στρο φ-ην τ/ ζ έπ ι.σή μου ΈκκλΊj σ ι α ς εΙς το
G'J'I<:Op[y:1 IΧ'J7'fj:; 7'ι; ς 4-7-1937 -η-ης με7α 8ιεζ08α:flν σu ,_;r,7'φΙ'J 'j:l'j ':

?χσ ισ <:ν : «α) ο'η 8εν εΙναι κακαν άλλα μCί,λλoν συμφέρον 7α 'ΙΧ %7. 7Χ ::,·
~~ :l.%oi.o υθη7ικως προσπάθεια ι δπω τ; έλκυ σθωσιν οΙ άπo"λανΎjθέν7<:ς 7i w :; '. :-
zι<:;;<:~ς, β) δπω τ συν7σ,ZθΊj ύπόμνημα ύπό 7<: 70;:'; Μακαριω-τατ ου n;;ofo? rJ J ΖΧ.
70;:'; ±γ ίο υ Λ!αρωνε ίας , ~" ι 7Ίj βασει 7ω,1 δ ι ατυπω θε ι σών γν ω μω ,ι 70;:'; 7εί.<:'J­
7 :ι.ί ο υ , δ πω τ έπιooOΊj εΙς 7αν Βασιλέα, ,αν Πρωθυπουρ γον κα ι τα ν 'l'ΠΟ 'J?­
": 0'1 θ ρησκευμά.7ων , οι' ο,) να. ζ'fj7'ij7αι Τι !ί.μεσος κ α ι όρισ7 ικ"η λύ σιτ; 70υ ;: :1.-

;: x λ 'Χ ~ όν -ίj με Ρ OλόY ΙOν . >.:\ν,,:ε 7Y. ξ~μzν (j- , ου -;ω , θερ απεύον τ ετ; μ ί~ν μ ΙΖραν πλ"fJΎΥιν, θα &ν ο( ­
ξωμ εν α.λλΥιν πολύ μεγαλυτέραν , δεδο μ ένου Ο"':'Ι τα ε ξ καΙ πλέον έκα70μμύρια των CΕλλ-ήνων ,
;:ε ω ::φχ1)σ αcν 7'Χ 7:11 ΈZZί:rισ ί~ , έoέχOησαcν τ1;ν δ ιόρθωσ ιν 70υ 'ί;μερ ολο γίου, "Γπεδείχθη &ΖΟ­
i.tj'jΟω ~ ό τρ όπ ο ; 7Γ,ς ύπο 7~ ς έT:~υίιμo υ 'l~zzλγισ Ι:ις 7:'Χροχτ,ζ '70"[ς παλαιοημερολογίτα «;
/.::ι.vον !:/.ων Ιε ρ έων. ~ ...\λλ α Ζ'Χ ι. ου-:ο ς Sέν έγΞ.νε-:ο π 'Χ ρ ' αύ 7ων SεΖ7ό ς . 'Γέλο ; εύρέθ-η μία λύσιτ;
σώ ζουσα 7'~ν Ζιχ-;άσ--;ασ ιν. "Οπω ; ή Διορθόόοξος Έπιτpoπ"hι, "ή εν "Αγ . "Ο ρ ε ι συνελθούσα ,
-:-0 ζ'ή7ημαc του ' Η μ ε ρ ο λογ ίου zαcΙ -:-ου Πασχαλίου παcρέπεμy ε'l εΙς τ-ην μέλλουσα» ν α συνέλΟ'!)
Π ανο ρθόδο ξ ον Σ ύνοδον, 0;)7ω z~Δ 'Juv εί:; 7α'J-:τι ν να -::χ ρ απε μφθτ, f; όρισ-;Ι Ζ.-η λύσ«; ,,:,ο ϋ
ι:αλχ ι οη μερ ολο γΙ'':ΙΖ.οϋ ζ"η -:-ήμιχ ,,:,ος, %::ι.'7 α.ί.ί:rι i.ως άψ:ι -::-:υ σσομ ένου '70υ ;;ρ άγμα70ς είς ":'0 '1

ϊ: α.λχιο-ημερολογΙ7 ι%Ον λαόν . 'Εν 7(:) με-:αξύ χ p6ν (~ "r, :Ξ:;; Ισ"ημο ς 'ΕΖΖ.Χ"lj σΙα οεν δύναται β ε ­
βι:ι..Ιως να ποφεχ.χ λ Ινη -r-'fjς γενομέ ν-η ς δι ο ρ θ ώ σε ω τ, έ ΠΕl Ο'ή οε οί π αλαιοημερολογϊται έμμέ νου ­
σ ιν EL:; ,,:,ά.ς ιΧϊ:όψ ε Ιζ των ν χ Z'X-;'Xpy"fJewcrt. πάσα ι αί ύ?L σ-;ά. μεν~Η ό ΡΎιχνώσεις rι.υτων XXL να
έν ωοωσιν ο Ι πρ ος ::X:U-:O'J:; ,;; ?- o σzω ::;Γ,σ xν-: ε ~ ,:,έω ~ ~ I ε :: X ;;z :ι~ 7Γι μ"'ι 7 ? Ι Έ Z%I;ιισ(~ z.~Δ. νά. π:ι.,jση
·Γι ύ φ ι σ'7ιχμέν-η σ-ήμ Ζ ρον ΟΙΧ ?Ζ[α; εν x'J-:rι. "Ο ,;; ') -:ε j:r; μ"(ι,:, ? ι~οος iόiΖ θη ,,:ά.ς άπόψε ις αύ7άς ,
;: ;: ο β άλλων ,,:,"!jv απΙΧί-;τι σιν ο -:: ω ς Ζ;; ιχνέλθιι εΙς ,,:,γ,ν .λΙ·(ι,,:,ρ όϊ:ολ ιν αύτού , α φου δέν εχει ύπο­
βΧλει παραίτ ησιν , ύπισχν ούμε ν οτ οπως ι: εLθι:ι..ΡΖ"~σ γί -:"7ι (l EFC{. Σ υν ό δ ω :ι..α-;α το ν Κατα στατικόν
-:-:1, ς ΈΧΖί:φ ί'Χ ς XιXP7fjV, Πρ οσέθεσε ο έ , 07Ι Ζ'ΧΙ ό ;:Ο7ε Φλ ωρίνης, 1:'1 τέλει θα Oεχθ'ίj 0~ό7Ι
κ:χι oί:ι..oνoμ~ z.ω :; π άσχει . .λΙε7Χ 71j'l ό~xλυσ ιν 7ω,l ϊ::ι λΙΧ~O"'ιμε ?oλoγι,,:,ι%ων Κοινοτήτων Οά
{,7;οβλΎ) θω σ ι τΩ ΙΙ . Συνόο ιρ z.x ",;ΧλOΎO~ 7ω ν ί~ ;:έων ι:ι.υ -;ων ΖΙΧΙ οί μεν έξ αύ7ων ΧCΙOγ)ρ-ημένO!.
e-i παραμένωσι τοιούτοι , 70υς οε αλλους θα. O~ΙΧ7Ί)P "ήσ ωσ ~ οΙ παλ /τα; θια. τ αζ θΡ YJ σκευ,,:~%α. ς
αν :ΧΥΖας των , ,,:, ελουν -:ες 7ας Ιε ρα.ς αχ. ολουΟΙιχς :ι..'Χ 7Cι ":'0 Τ:'Υ.λαιΟν -ήμερολόγιον, IΧu'":ot οε ά.μεΙ ­
βΟ'/ 7ες α.υ,,:,ού ς , ύΠ ΟΖρ εουμΖνf)uς νcl. ύϊ:ο -:&σσων -: 'Χ ι εΙς 70ύς οίΖείους χα.νον ΙΖους (Ιε ράρχα; ς
χ:ιΙ ,:,ο\) -:ου ς έν 7αΤς Ιε Ρ 7.Τς άΖολουθ Ιι:ι..Ι ζ μ'I ημoν εύoν -;ε ~. Οϋ -: ω ο ε G'JV "'=η παρόοC{) 70υ ΧF όνο u
θ:Ι: ;;ρι:ι.γμΙΧ -;ΟΤ; ΟΙ"!ί θη -ή ,~ φ o μo Ι ω σ ι ς αυ -:ων π ρο ς ,,:,"r,v έπίσ"ημον ΈΖ:ι..λ"t)σί~ν. (Ως προς '70ύ ς
ΖεΙ Ρ Ο70ν"ηθΖν 7α.ς τέσσαρας πα.λχιοημερολογί7ιχς ' Ε πισ;..ιόπ ου ς , xcxt οδ70Ι θα ύποτα χοωσι '7'71
Έ:ι..zλ"η σ ί~ o'~oε μΙιχν αξ Ιωσιν εΖον-:ες εϊ:!. ,,: ει),) 'Ε ϊ; :Χ ?Ζιων , (~ν φέρουσι Υιλi;) όνόμα7Ι '":0'.1
7 ~ ,:,λCι'; έϊ: ι",; ρεϊ: ο μένο υ μόνον ClΛ70Τ ς, Ο ί: ω ς Ι ε ρ ουρ γ ι7)σιν ώ ς Άρχιε ρεΤς. φρο,ιω Ο,,;Ι όφεΙλ ο με')
νχ Χ,χμωμ εν συΥΧΙΧ-: ά βασ ιν . :λι-η αν:χμ ένωμεν θεΡΙΧ 7:εΙα.ν 70G κ~:ι..oυ &ι:ο ,,:,-ην Πολ ι-;εΙ :Υ.ν, έφαρ ­
;L6σωμεν XΙX L πά.λtν 7α.ς ά.ν έκαθ εν ύ πο της Έ:ι..ΧλησΙχς χρ"ησιμοποιουμένας oίzoνoμΙ~ς , ~να.
ε ;:~-;υzωμ εν τ-ην 8L cισπασθεΤσcι.ν ένό-:Ίj --:α. 7"rις Ί~%xλησΙας χα.Ι 70υ 'Έθνους» (Κ ω Δ Ι Σ
1936 - 1937 σ . 454-455 ), 'Αλλ' ο Ι .. ρ, " Δημ'Γι7ρ ι&ί>ος» Ζ:ΧΙ " Φλω ρ ίνη ς » έν 7'{j ύπ ' άριθ μ, 966/
9- 7- 193 7 έγΖUΖ.λΙC}> αυ -:ων, &.νιχ? εpόμενo~ ε ~ ς '7"ην συνάν7y;σ ~ν -::α.ύ-:ί;'J , ύτ:ε σ7'"ήρι ξαν 0 7~ εο"ή­
λωσχν ε~ς ,,:, οtJ ς ου ο επ tσΖ ε ψαμέν ους α.υ -:ούς CΙ εΡ άt:l(Lζ, δ-: ι. κα ι αυ -;ο ι μεν ποθουσι τ"'ιν ενω σι')
H Xί.X' "~ εν ω σ ι ς δέον ν α γΙνη οι α -;'~ ς έπαν:χ.φορας τοϋ π:χτρΙου έορ,,:,ολογΙου» , π ροσθέν-;ες 0-:-:-
(("~ Xγι~ σ7ιγ:fι χάρις των .λΙυσ7η ρ Ιων Z1J~ LGZE -: AL z~Λ ενε ΡΥεΤ otCt --:ω ν εΧΖ/:l)σ ι.ασ ":' ΙΖων έ%ε ~ν ων
i.Ζ I.-:Ο'JΡγω'J , o~-:ινες οι χχρ'Χ ,,:,οϋ σι -; Υ. ζ Ι ε;;α:; ;: :χ ρ'Χοό σε Ι ζ χ α ι. ,,:,ο.Jς Θ ε Ιους z~ιι. tlzpo1J:; K:Z'J6·/x:;,
:.ι.~ :::; 'j~~'J,:,z:; ε~ς Ο'JόεμLα.'J %'Χινο ,:,ομ['Χν, (~/)zι. όέ οια 7ω,) μαΖρ υν θ έν-:-ων '7ω ν ι.ε~ων ;:Ο Χ ,: :;(ο . .ι ­
σ:; ιu'/ » . ( ~ . I~xp'Χμ '~ -: σoυ - Γ'Υ. μβρούλιι:ι. , ~ν O ' άνω -:- . G. ΙIΙ3 ) .
260

λαωΊίμ:Ξ:ρολογιακο') ζη-;'ίjμα,,:oς , ε Υ'7.ρμοι,ομέ 'ιων u-;-;o με,ι -;'r.ς 'ΕΖΖί :φ [:r.ς -:(,)'J

(Ι. I{cι..νόν(ι.)') ύτ:ο δε "':"γ;ς 11 0 λΙ7Ζ [α ς --:ων ΧΖιμένων νό μω'ι , αuσ--;γjρως Ι=Cι.ΡΖΖG­
μένης α.μερίσ-;ου -;ης προ στασίατ -;ο\) Κρά-;ους -;-;ρος -;'lΙν επισημον ΈΖΖί:ι;­
σίαν, 'ην οικα ιο\)τα ι χάρ ιν -;ης ένό-;Ί)τος "ης 'Εκκλησ ί α ς Ζαι -;ο \) 'Έθν ους, οη­
λουμένου δτ ι αλλως Τι ' Ε κκ).-ησ ία έπ ιφ υλασσε ι έ '7.υ-: η -;0 οικαίωμα , δπω ; σκε­
φθ?) -;-;ερι τΊj ς περαιτέρω ενεργείας -;Ί)ζ » 4.';6 .
Κα ι ε'ιεκρίθη με,ι Ζα-;,χ -;'lΙν συνεδρ ία» -;ης ΔJΣ -;'r. ς 15-4-1937 -;0 συντα­
χΘε ,ι "Ι'πόμνημα προς -;'lΙν Κυβέρ'πισιν 457 , 'ίjzoλ0 1;θ'φZν ο μως Ζαι -;0\)-;0 -;'Iι'J
-;υZ'Γj'J -;ων -;-;ΡΟ'ηγουμένων, -; 0 ') λΙακ . Χρ υσο στό μου OΊjλώσσ,'Ι-;Oς -;?) 10-7-1 937 :
« δυσ7υχ(';') ζ , ώς βαδίζουσ ι 7Ζ τ:ρ Χγμ':Χ7(/. , .ή Π oλΙ7ε[~ 97. ΙνΞ:":"αι μ.η &~o?:(σ[σ:xσα
ε[σέ-;ι ν:Χ εςε-;άσγί -;0 (ίj-;'ημα -;ων -;-;αλαΙΟ 'ημερολο γι-; ω,ι Ζαι ό οιχασμος 06τω
ΠΡΟΖωρε Τ , ο"ιιμιουρ γουμέ ,Ι οης νέ 'Υ.C ΈΖΧλ1jσ[ ~~ έν '7(;) I'-ρrΧ7ΞΙ» 45 8.

5. Πρ ώτη άπόφ ασις τr.c Έκκλη σ ίας πρ ος ασκησ ιν Οίκονc,μίας,

και άξιολόΥησις αt: τ-ης . Συναφείς ιΧκα ρπ ..::> ι προσπ άθ ε ιαι .

T:rι "1γj ~ΟΧ7(t)βF[Cι1J 193 7 συν7).θεν "fι Ι. Σ . Ι. (ΟμΩ.ω\) έ,)ώπιον αυ--:"Γις ό

'ΛΡΖΙ :Ξ:-;-;/πο ς Χ ρυσ όστομ ο τ α.'Ι:Ξ:?έ ρ θη και ε 1 ς ":0 ϊ.αλαω·ι;μερολογι-; ικόν , κα ι ο·η

45 6. Κ ω Δ Ι Σ 1936-1 937 σ . 458 .

457 . Κ ω Δ Ι Σ 1936-1 93 7 σ. 467 . T" u-;o Ζπέ3ωΖΞ:ν Ι3"')ZΞ: ί ~ως π~ ός -;όν Π ρω θυπουρ­
γόν Ί. λ I ε 7~ ξαν ό '~~ Ρ Ζt εϊ:!π:ος Χ_Ρuσίισ7Qμrjζ , έΖ??Υ.σχν-:α: 7~ν ί%~νι·J π:ο Ι"rι σ ι'J αυ -;οί) 8ι?: 7α έν
α~j 7<}> άν α Τ: 7υ σσ όμεν α σύ βαρα έ7t tΖΖφ~ίι μΧ7α. I~α-:α 7"'ιν επ:α%oλoυθ~~σ~σχν συζ"fι7'ιισιν ό
Πρ ω θυπ ουργό τ άν εγν ώ ρισ ε 70 π:ί:Ίjρ ες Ο ~Υ" ιχ l..ον -:"'fιζ ' E zzί:Γι σ~ΙΧ ζ Ζα!. 7"/jv άνά:ΥΥ.:r,ν ταχ είατ;
επιλΙJσ Ζω ς '":'ου π αλαιo"rιμ ε p oλo γ Ι 7 Ιz'Oϋ ζ"/j -:"ήμΙΧ 7fJζ, οtχ":υ;:ώσας ει-;tφυλάξεις -: ινα ς ό)ζ ;;ρος
H-:"rιν 7':α ρ α ο οχ-η ν έ χ. μέρους Τ{;,>') παλα-ΙΟ "lJμεΡ(;λrJγt -:ων Ζ,α.νονΙΖων ε?"ιιμερ Ιων έξυΠΊJΡε70 1Jν -:ων
(l\j-:OU::; Υ.,αΙ ε ξα ρ ",:ω μέν ω ν άμέσως rΧϊ:O 7Ύ;ς ε πι σ"ίι μ ο υ ΈΖΖλησΙας» ( Ι{ ω Δ Ι ~ '193G- '1 93 7
σ. 1189 ). 'Επί 70U ίοΙου , σ.λλ' έ ξ &Xi:fj:; σZOϊ: ~ :Χς , Ε:ϊ:Ι Υ1)ί3.ξε ι. :; ε1Ζε zιxt ό '..Α Ρ Ζιει: /π: ος Χρυ ­
σ όσ το μοτ , φοβο ύμενο ; μ"/j οί ϊ::ι λα tr.t"/j με? ο ΧrJΥΤ-:α ι. ((άϊ:oz-: (~ν-;ες ίό Ιου; ΖΙΧ'J ονΙΖΟΙJς ίΖ ρ εις ,
σ.;:ΟΖ-:'Γισωσι Ζαι ΙόΙους '.Α ρ χ ιε ? ε!ς, σ~ν ,,:c{> Ζρ όν <:> Ζαt Ιό Ιαν 'EZ,zi:r,GLXV, ο;:ως ά:Ζ'ρι β<7.>ς συνέ­
β''ι Ζ:χί μΖ -;oύ~ Ζν Ρ ωσσ ία σΖ~σμ:χ-; ~χ",jς Γ:χσzoλν [zoυ~ )} ( Κ ω Δ Ι Σ 1936-1 937 σ . 490 ).
' .:\λλ' -ηο-η οί επ:ι Ζεφαλ"ης 7ων Τ:'Υ.i.'Υ..tο", με ;.σλ')γ ~-:ων «' ~'-\ pz ~ε? z! ς )) Z~ ΙT': Z ? %χΟηΡ 'fjμΖνοt ,
σ'Jν έΖ ι ζον άσΖοϋν-:-ες άνεμτ:οοΙσ-:ως -;ά 7Γις ' ~-\ΡΖtε ρωσι)νης Ζ'ΧΙ όρων:-:::ς ε Ζ ,,:,οϋ έμφ~νΌϋς
Ζ Χ-::χ. '7Ύjς Έ% :.-:ϊ:η σΙας . Ο ϋ τωτ ό «π ? <!)ί.ω ?Ιν.,.~ς» με -:ιχβ~ς ε~ς Θ εσσαλoνεzΊjν ίΖ Ρ ΟΙJ Ργ"/j σεν
εν ωJ-;όΟι ί Ξ:Ρ(:; 'JCL(:; , 3ιό ;.αΙ Ζ3 ιώχθη ΖπΙ ά-ν-; ιπo ~+ΙσΞ:~ ά-ΡΖΥις (Κ (c, Δ Ι Σ 19 36 -1 937 σ .
5 27) . ' Εν ":'?Ι olZE Lq: 3ε σ,,: "ή λη 70lι παλα ι ο"η με ρ ο λογ Ι7 ΙΖου π ερι οοι%ου «( Η Φω νη 7'7j:; ΌρΟο ­
δο;Ιας » ένεφα ν Ιζοντο ώ ς συν -:άΖΤ7.Ι αυ-; οϋ ο Ι « .\Ι αΖιχ ? ι ώ τα :-ος 'Α ΡΧΙ ΕπΙσΖ.οπος :Γ ε ρ μαν ό ς ,
Σε β . τ: ρ. Φ λωρΙ νης Χ Ρ'J σό σ70 μ ο ς , ~ε~ . I(υzλ7: 3ω ~) Γερμαν ος, ~εβ. Βρεσθέγ η ς λ Ι 'Y..-:θα~oς
Ζα Ι Π ~ ω -;ο σ'JγΖελο ~ ' Αλέ ξ . ΓΡ ''ι γ ορόπ ουί.ο; ά-pz ψ :zν 3~ ί-;η~ » (!i ω Δ Ι Σ '19 Β 6 - Ι 9 3 7 σ .
55 1 ). Π ρ βλ. %αΙ zγγ~αφoν -:-r,ς Ί . .\1 0ν'1, ζ .\ I Ξ:γ , λ:χ{,~ ας -;ou ~Aγ . 'Ό p oυ ~ πρός -;'1;'1 Ί . ~ {,ν o­
δον , ~φ ισ-:ώσ 'lj ς -:--f;ν 7:' p oσoz"~ ν ~!j,":", :; έ;: t -: ω,) άΟ ρ όως 7 ελoυ μ~ν ων ΖεφΟ7 0ν ιων άγιορ ει-;(;) ν
μσ '/ ΧΖων ύ πο ",:ων <:χλχ !.οη με ;' IJί.Ο Υ t7ι7.>ν (( ( Ι ε ρ :χ. Ρ Ζ ω ν )), ο ί: -:- ιν ε ς ~7:ισ-:pέ φ oν -:ε ς ε ίς 70 ΟΑ. γ .
" O Ρ " ~ συν-;ελoυσ~ν ε1.ς εΠ:Z')ξ'φ ~ν χ :χ Ι 8~:χ~ι.:)')~σ~ν -;'r,; Ε%χλη σ . 3 ~:χ φέ σΞ:ω ς. (Κ ω Δ Ι Σ
1936- 1937 σ . 570 ).
458 . Κ ω Δ Ι Σ 1936-19 37 σ. 570.
Χ7. . Ζ'Ι fJ.JGΖΖ-:tGμί;"') -προς '70 χuρ ο ς τ ων «')7:0 των ϊ:α).cι.tογι μΖ ~ CιλCι".; ~7ω" Ζ Χ. -

Ζχ ftf. ;:r,μ i" ων χλγ~Ρ tΖω'l τελουμένων λlυσ7~ηρ Ιων» 459.

Κ χ-;-χ -;-'1)'1 γ "Ξ'Ιο μέ'Ιη'l c;υζ'ή-;-'ιJσ~'1 4 60 ό Μη7ροπολ[7Ίίς Κασσ α νδ ρε ί α ; E :'r -
χ : '" : ~ -;- 6'1 ~C;Z'1 ο-; ι -:-0 ζ'ή-:-ημ σ. -:- 0\)7 0 εΖ"Ξ '- δύο Οψ"Ξ ις α.) -:--η'l ο ιο ρ Οόόο ξο'l κ :Λ ~ )
~. γ 'J -: r:ι7: ~/.~fιν. ' Αν α λύων 7~~'I Π ΡΙ:Υ:7J'J , 7 ·f J'I ο ιο ρ θ ό ο ο ξον , 1)πz στ ~ή ρ ι ξ εν Ο .... , /. ':Ι. 7 Χ
-;-".'1 ό'~6 ? θω σ ιν 7 0U ·~ μ z ? oλoγ Ι oυ ±γέ'/Ο'/'70 δύ ο σφαλματα , ά,φ ' έν ος μεν CI.'~7T,
~+I Ξ -;-Γ) πρ ο ώ ρωτ; χσ. Ι 7.'I ε.υ -=-Γις Ο Ξ ού σης πρ οπα. ρ σ. σΚ"ΞυΊ) ς Χσ.ι συγκαταθέσεω ;
:' ~ I Ό ρ θο Οό ξω'l Π ατρ ια ρχε ίων -:-Ί;ς ' Α'Ι σ.-:-ολΊ) ς , &φ ' έτέρ ου οε ό ΟΙκουμε'lικο ς
.. x -: ~ ~ :Χ. ?z·η ς εσΠΕυσΖ να. &τ:ο cp χνΟ?) γ'l ώ μγι" , γεγο'l ος Οί:ερ έ ξ έθεσε του70'1 ε~ς 7 Χ
'"~ 'H -;- X -:-ω'l δ ρθοδ όξω» , το σού τω μαλλο'l κσ.θόσο'l 'ή με'l Έκκλησ[ιΧ -:-Ίj ς Ρω­
J. 7.; εΙ/Ζ παν συμφέρ ον νχ Ζ μμε tνγ) εtς 70 παλα ιόν ·ή με ρ ολόγ ι ον, ώσαύτω τ /.~ l
:-~; Π o λω'/ ί ~ς , έν~ ~ή '7~ ς Σ ερβt ~ς , χ ~. ί'70 !. αύ-:-η έπ ρωτοστατησεν εt ς 7·1)'1
~':ι .:,θω CΊ ιν , έν τούτοι ξ οΕν π ρ οσεχώ ρησε» Ξ: ι ς ταύτη ν 461 . (Ως π ρ ος τ~ν ΤOΠ ΙΧ~~,)

·ί .5 9 . « ' Ε % % λ η σ l α» 1937 σ, 3 16.

·ί 6 0 . " Η πε ρ ί 7 0 1) παλ~ t Ο·fj με ? οi.f) γ L"; L%ου συ ζ"ή-:"ljσ ι.ζi?ΞΟη 3~ά -;"r, ν τελευτα ίαν έσπέ ­
:). ι -:ω,ι συν εδ ρ ι ών 7-'lJς ΙΣ Ι , %~O' -ην T:χ ?/~ σαν τ:ερ Ι 70~) ς 20 μόν ον ( Ι ερά:;; Ζ Χ ι., γ εγονας Ο !.' δπ ερ
'λ .: Z ~Z ;;/7: 0 ς Χρυσ όστο μο ; ΞξΞ? ρ α.σΖ 7'1;'1 ί/;;;'ςJ α.,J :,ου . ( ' λ Ρ Ζ ~ μ. Θ , Σ 7 Ρ ά γ % α ,
_ ' ''''JW :' . 7 . Γ ' σ. 2148 ),
ί6 1 ~ ΕΤν χ ι β εβ α. ίω ς ά,ί:ιjοε ς ο τ ι ΓΛ ΣΞ ρ βΓΛ δέ'1 ;: Ρ Γ;σ εΖώΡ "Ij Gχν ε Ις 70 νέον -iι με poλόγι.oν.
"_",-jj.' ώς ό Ά ΡΖ ι.επ/πο ι:, Χρυ σόστ ο μο; Ξ ό'~ λω σεν έ'ι ε 7ει. 1937 ((ό λΙα.Ζα: ρ ι.ώ";(χ,,,:ος Πα7 p ιι:l P Z"Γι ς
_~. z ; :χνO ρ ε ία: ς έ βε βιχ ίου -;"ιjν ι/)πην 7ων ~έp β ων 01.671. οεν εχουσι. προ σχω ρή σε ι εις "': 0 νέον
~ -z:' 'Ji.6YLov, Ο ι. ό ",: !. εις έπ ι.σ~ή μoυ ς έΟ Ρ 7ας ο ί ψχοΙ α.,J -:ων εΊν'Χ ι Ζενοί , ε?' δ σον α ί "ήμέ ρ 'Χ ι.
T: 7 :Ι ~ Xr.ιγ ΙζOν 7α ι έ ρ γά.σ ιμοι. ύπσ '": Ου 7: rJX t 7 LZ OU ~η με p o λoγ ίoυ , 1) εν-;ευθε ν οε ~ιj θ ι.κ~ή, άλλα %αt
.;. .Ζ·', ~'1j μ ί'Χ εΤνcιι. OIJZt σ μ ~z ? αβε β :x Ιω ζ» (' j-\Ρ Ζ~μ . Θ. Σ-: ρ ά. γ Ζ α , ενθ 'άν ω -: . -:-. Γ " σ.
- ':9 ). Πρβλ. %'1. Ι «' Ε %% ί. τι σ (α. ν» 19 38 σ . 219-220 ενθα. γ ίν ε τ α ι ±να.φορα Ζ ί ς όίρΟρον
..-:. σZ~βo υ π ρ ωτ ο πρεσ βυτέ ρ ου ~ I ιλ ~ β ό 'ι 11έ--:ρσβ ~ --: ζ τ:ε ρ Ι 77,ζ άνάγΖ-η ς με7:x βoλrι ζ 7 0υ "ή με ρ ο -
· -:"'~ x%'Λ %α.θΖ σ:,ω 70 ς εν 7'1; Έ%Y.λησ [~ 7'ϊj ς ΣΖρ βΙ'1.ς , ' Αντιθέτω ; εν 7'1; ενώ7:ων 7ης ΙΣ Ι
":ι :-rι σ'J νεο ρ Ι ~ αύ 7Υις -=--r,:; 8-'7-"19 /18 ύπ o ~ί:ηOει ση έ :ι::Οέσει. ω)-:-ο;:) έπΙ 7ων αρθ ρων 1 zcι.L 2
- "J-:' ·~ ;:o άν :xθεώΡ~Γι σ ~ν τότε Συντα γματοτ, ό λ 1η,,:ρ οπολ Ι-:ης .Λ,α ρ Ι σ"η ς Δ ω ρ ό θ ε ο ς άπεΧ ά­
• .. -:7Ξ'J ;~ 7 ι. ((1ι Σε ρβΙ'Χ , o~ 'X-:υπoυσ'X &ξιώσεις πρ οσ-::χσΙ :ις 7(;)'1 σλ:χυο φώνων -:--ης Β ορ. ( Ελλχ -
· ;. ·~ ;: i. β :χλεν α '~ --:~η σιν ϊ:' ρ ο ς -:0 ΟΙχ,ουμεν ιχ,ον Π α-:ρ ι α; ΡΖ εΤον περΙ Sι.ορθώσεω:; του -ήμε ρ ο-
• ~,.J •.J . r.,7 'Y.') sε -:oU-:o άπε9ά σι σε -:"lΙν ε ΙσαΎωy~ν cι:.ύ -:Όϋ , με -;- ' ~ιj.o; Oϋ οε zcιL ~iι 'EZ.Zi :IjGt'X
-'Ο : 'Ι:: ί.ί.άδ ο ς, 7 ό7Ζ 'ή Σε ρ βΙ'1. Ξπzφυί.άzO·~ ν α πρ οβ'Γι Ζ ίς 71;'1 Ζίσα. γωγ'l;ν α.ύ70 υ , συσ :,''ι-
- 2. -; Χ Z:X~
"
ε ι~
\ .
70υ ς Λο ι που ς
\ .., ,
σι. :χυ0 9ων ους
~,
σπω ς
"
ε μ με!.νωσ ιν
"..".
ε ις
. , ,
-:0 ";;;f.NXLO') εορ-; οι. ο γ ι ον , χ,:ι~
- r :-: :z a~ i λόγου ς ~ΡO ϊ:αΎ άνO :xς , :ι, 7 ις ε 1J Ρύ --:α7α σήμερον &σχεΤτα l• με7αξυ 7ων π):r;θυσ μων
--; ; B"J;" ( Ε λλάS ο ς . TΊJν ~ p oσπάθε~,:xν ο ' (l1J7WV 7 Ι:I./)'":7,,1 έπ ' έσΧΧ7ων έν έ-:ε ιν ιχν ε7!. 7:i.έο')

-=Ξ: .:' ~"Λ οι?: 70ϋ πρ οσχήμ:Χ70ς -:ο{)--: συ , ωσ-::ε Τι πε ρ ι. 70ϋ ϊ:'αλα ιου έΟ Ρ7 0λογΙο\) Oo ξ'Y..σί ~
~ i -:"J 7:::i.tcrγoj μέσον Π ΡO Π'Y..γα.νO~σ μoϋ x Clt συνSέσεω ς, r;ρ ος έπ ι-:υχ ίχν σχ,οπων &ν-::εOν ~z ω ν ,
-= """ :-.ι Χ 7 7.:'0'); zυ σz ~ zις %'1. Ι ocItXO"i%fJ'J, Ζ ρισ7 ια.vο') ς μχς» ( Κ ω Δ Ι Σ '\9 46-1 9!.8 σ .
Π : c' ί. , %χι « ' E % % λ'~ σ Ι '1. V )) 1%8 σ . 228 ), Σ ημΖιω 7Ξ ον Ο :' Ι , ώς Ξν 7'ij ΙΣΙ (crU'JZ-
: . :1 ; -; - Ι 9 !ι: 8 ) έ --: ο'/ίσΟ η «(; μεΥα.)Λ -:ερος συν-;ελεσ7"~ ς --;"ης &ί.λαγ"η ς 70ϋ -ημερ ολογ LΟ'J ";' 7,)
:;: ::Ι')~ ;: ~ ε σ ~;:υ 7η :; .λΙϊ:' :xλάZ70 βΙ 7~ , Ο σ --: !.ς έπεο Ιωχε ,,?: a-rιμl.ου Ρ γ-ήση ζ1} τ-ημιχ Λ 1αχεΟ"J'J ~ :Ι :;
]. .. χ Ξ: ~ G :Ξ :( λr;'Jν zi :; α,υ-::-ίιν -:α σεpβ~%α σ7?'Χ--:Ζ,j μ'Χ7'Υ.. , Z'XL έχεΤν ο ς o σ7 ~ς "ί;ρν+ΙO-rι ,,:,Ίjν iίj::ι.·."'ι·J
... ;. ~Ξ: :'''Ji.ο ,'[".J'J '~ -: ') -~ σ ε p β ~Z-1ι 'Exxί:rισ ΙX» (1\: ω Ι }2 Ι , Ι 9 !ι 8 σ . 56 - 5ί ) .
262

του παλαιοημερολογιτυωϋ οι}ιν 6 Μ-η,:,ροπολ[-:ης Κ!Χσσα'JΟρε[cι.ς u;-;zc-:-~ ,: L;Z'J

οτι ε!ν!Χι ά.όύνατος '~ μονομερ'η ς λύσ«; αύτο ύ . Κα,:,α ,ον ΊεράΡΖΨ ΤO ;:)-:-Cιν 'i;
όρθ'η αυ,:,ου λύσι τ έξηρ τχ-:ο έκ ,:, ης συνεργασία τ; τρ ιων πα ρ αγόντω ν : -;Ί\ ς 'Εχ­
κλησ[rι.ς, "6)ς lloAL"t'Zίcι.; χαι ,:,ων παλαι οη με ρ ολογιτών. ΕΙο ικώ,ερον ώ ς π ρος
~oυς τελευταίουτ; τούτου.; εT:o~~σα.'70 οδ70ς σαφ:η O ~ά.χp ισιν μετ-αξύ «7ων Ε:χ­
μεταλλευτώ» "'ou ζη,ήμrι.",oς , οt, ιν ες ε!να.ι 6 Mα-;θα~oς Κcι. ρr.αθάχ-η ς , 6 Γε ρ­
μαν ος Βαρυκόπουλοτ ΚΟ'. 1. οί μοναΖΟΙ ",ου 'Αγ. 'Όρο υ ς οί ά.κολουθο υν,:,ε ς αύ ­
-;ο υς» και -;ου κcι.-;α. βάθος ε'J σεβοu ς λαου «6 όπo~o ς ε!ΝCI.L Cί.ξ ιo ς μεγάλη ς π ρο ­
σΟΖης». 'Αναφερόμεν οτ , έν συνεχεία εΙ ς ",ο υς λοιπού τ; τέσσα ρα ξ «' A ρχιε ρε~ς»
-;ων παλα ιοημερολογ ιτών6 Κασσανδρ εία ; έμν'η μόνευσε -;'ijς συναντήσεωτ; αύ -
-;ou μετά των ποτέ Δη μη,:,ρ ιάοο ς x a L Φλω ρ ίνητ , καθ ' Τιν o ιε~oε «τασε ι ; με -
τα μελε ί α τ; παρ' αυ-;o~ςn xcι.θως ;ωι με-;α. .ων Ζ,έ ρων δύ ο !ή.οι -;ων Πολυκάρ­
που Λιώσ-η και Χ ρισ-;0 9όρ ου λ(f.,:,ζΊ'" fSJ'J -:0 θέ μα , τε-; ράκι ς συζ-η ':'ηοεν έν .-ij
ΔΙΣ , ί:αρεπέ μφ θ"'ι ε ~ :; --;";,'1 ( Ι ΖΡΧΡΖ[ χν . Ί-'ελε'J7ων ο' έϊ:ρ ό,,:,ε ινε κ.αΙ συνέστησεν
ά.γάπην και παρο'/.,ην συγγν ι:ψη ς πρ ος ,;,ο ')ς τέσσαρατ; το ύτουτ , έν .η πεποιθη­
σει ο':' Ι «0':'0'.'1 ο ί έπι κες?rι.λης ';'ou παλα ιοη μερ ολογιτυωύ λrι. oυ 'Aρzιε ρε~ς έπα­
νέλΟουν εΙς .-ην έπίσημον 'Εκκλησ[αν κα.Ι 6 λαος έκε~νoς 00-" ά.ΡΖ[σ-n οιαρρέων
.. ρ Ο ς '~ μ x ς » 462.
T~ν πρότασιν ταύτην uπεοέχΟ-η με.' εύμενείατ; '~ 'Ιεραρχία η-;ις και τε­
λιΖως ~λαβεν τ-ην έξΥι ς ά.πό ς?cι.σ ιν : «'Ανα,,[Οε,:,αι εΙς ",ην ΔΙΣ δπωτ , λαμβάν ουσα
{ιπ' οψιν .α. λεχθέντα κα.α. ,ην συνεδρί α» , προβη ε Ις "α.ς δεούσατ; συνεννοήσε«;
με':'α. "6ϊ ς ΚυβεΡ'J~σεως, προσπαθούσα να. πείση αύ,:"ην δπω ; Οελ'ήση να. έφαρμό­
ση πιστώτ; ",ους Ισχύον.α ς έκκλ'φ. νόμουξ, να. περιορ[ση '70 1)ς έκμε"αλλευ",ας
Kαρπrι.Oάκην και Βαρυκόπο υλον , κα. Ι ,ους ά.κολουθουντα.ς αυ"ου ς ρασοφό ρου τ;
"Αγιορείτατ; μοναχούτ , όπότε '~ 'Εκκλησ[α ε!ναι διατεθειμένη t'JiX, χα-;6 πιν
{ιποβολης έγγράς?ου αΙτ-ήσεως συγγνώμηξ, "ροβη εΙς -;~ν έφσ.ρμo γ~ν πάσης
'"
ουνσ.':"f)ς
- ,
ουωνομιατ
, , επιεικειατ;
κσ.ι
, , ,
προς
,
του;
)/
πα , ,,α ς
'Α
'
-
ρ '/. ιε ρ ε ι ς ,
.
συγκαλο υ-

μέν-ης προς τούτο της Ίερσ.ρx[rι. ς έκ-;άκ",ωςn 463.

' Η ΔΙΣ έπιλ'f)φθε~σα, κα",' έν,:,ολ'ην ",ης 'Ιεραρχ[ας , ",ου "αλαιοημερολογι­
τικου ζψ~ματoς έν τη σ\)νεoρ[~ αυ",ης .-Ίj ς 5-5-1938 4Μ ένέκρινε .-ην {ιπο του

'.62 . Ά ρ Χ ι μ. Θ . Σ':" Ρ & γ κ α , ενθ' άνωτ. τ , Γ' σ . 2'140-2141.

463. 'Α Ρ Χ ι μ. Θ. Σ, ;. & γ κ α, ενθ' άνω':" . ,. Γ' σ. 21lι8-2H9. Έπαινων .ην α;-;ο­
φασιν ,αυτψ ό ΚασσανΒρεΙας Είρηναιος ώμολόγησεν Ο':"Ι ή εlJ,uχεστέρα ήμέρα ,~ ς ζ~T,ς
αύ,ο;:; -1),0 εκεΙνΊJ, κχθ' ην εν ,Τι αίθo {)σΊJ συνεΒριων ':"ης ΙΣΙ , 'ϊi cruνEpylq: ,ou Παναγ ίο υ
ΠνΕ:υμχ,ος καΙ ,ων Ίεραρχων, ελ'~φθΊJ ή άπό9ασις αυ-;η, εκφράσας συνάμχ ':"ην εύγνω μο­
σονην αύτο;:; προς τον ' ΑρχιεπΙπον Χρυσόσ,ομον B~oc την ΒεζιOCν Υ.αΙ συνε,ην BLE'JOuν crL'!
των ε ργασιων τΊjς ΙΣΙ. Βλ. 'λ Ρ Χ ι μ. Θ. Σ':" Ρ ά γ Ζ α, εν6' άνωτ. ':". Γ' σ . 2'149.
464. ΚατOC ,~ν προγενεσ,έσχν συνεΒρίαν ':"~ς 7- 12- 1937 ή ΔΙΣ είχεν άνα β άλE: ~ -;-i;ν
περΙ ':"0 ;-;αλαιoΊJ μεp oλoγιτιxoν συζ-ή':"ησ~ν, επί ,ίj> τέλει ο πω ς Β ιευκρινισθΏ καλως -ίj μΖ :-Χ ­
δοθεισα zΙ~ησ ι ς καθ' '1)'1 ό λΙψροπολ Ι,Ί)ς Θεσσαλ ιώ':"~~oς Ίεζεκιηλ εν ;-;ρ οσ9ων -ήσ ε ι αυ ':"a':>
 263

'λ :Γ ;:Π πc,') Χρυσοστό μου , κα7':Χ aUVOaLKfjv έξουσωaό"ησLν, ΧΟLνΟτ.Ο~Ί)σLν

~· -/. ·JΖί .(ω ς τ.iΧσL 70~ς ΊερcΧρχαL ς 70U U-;;;' ιΧΡLθμ. 698 έμπιστευτυωδ έγγρά.φου
-:-r, ~ ' Υπο') ργε ίου Έθν. ΠαLaε ~ας χαt Θρ'ησκευμιΧ7ω'l «πα ρ ακα λούντοτ; Οτ.ω ς
~z-;;: ί.;:σθ?ι 'ή άμοφώνως μ;:7:Χ 7ης ' Eκxλησ ί cι: ς σ.τ.οψlχσLσθεΤσα λύσιτ; 70U 'ήμ ε­
: r.J i.r,'(L IΧZOU ζ'f)"fιμιχτ ος xcι:t uπψν LZ'f) θ ωσ L -;;;iGIΧL αΙ δυσχέρειαι aLX την a LcΧ ­
θ Ξ: σ ,'; 7ων άΠIΧLτουμέ'lων κανοναων έφ-ημ;:ρ~ων , uποδεLχθ'{j aE aLri κ'ηρυγμά. -;-ων ,
VJ ;J.~ο ')i.ων καt παραινέσεων 70 μέγιστον κακόν , ':'0 όποϊον a'ημωυργουσι κα7α
7~ ':; μ'lj -:-ρ ο ς Έκκλησ~lΧς ο] δ ια σπώντ ε τ; 7·ην ένό7ψα αύ7Ίjς» 465.
Κα7α ταύτα 'EXZX'f)GlCJ.: zcι:t ΪΪολιτεία υίοθέτουν ΚΟLν,ην στασιν tνανΤ L "Ί; ς
-ς
θ Ρ'ιj GΖ ;: U , L κη 'ξ
ε
Ι
υ-;;;ηρετ/σ;:ως των
- ) /
πα/, των ,
- ,
ενω
- ,
η
'Ε'
κκ
λ ι
'tjGLO'. ~, , ι
οεν αφ ιστατ ο

7~ ':; γν ώ μΊ) ς καθ' -'Γιν θα

taEL να διώκωνται ο] πρω-ταίτιοι -;-ου σχίσματ οτ , ο\)ς
χίj,ω σ7ε zat αύ"η ~ Πολιτεία aLri βαρέων χαρακτηρισμών περιέβαλλε , προς
-:OU70 a' έσυνέχιζε» ιΧσκουσα πιέσε«; έπt της Πολιτείατ; προς έφαρμογ,ην των
Ζ;: ψένων νόμων xat xυρ~ως προς ιΧπέλασLν "ων ιΧντικlΧνOνΙXων παλαιοημε­
ρ ο λογΙ7ων «Ιερέων», έν ,,'{j πεποιθήσει δτι «δ παλαιοημε ρολογιτισμό ξ θα
έ '; έλtπε αϊ:αξ δ ια πCt.ν70 ς α.ν αί ' ../\ pzcι. Ι έΧ7ελέσωσ ι --:ας cΧϊ:οφάσε tς 7ων
Έκκί;η σ . Δικαστηρ ίων , , .» 466.
'Ατ.Ο -;-Ίjς έτ.οχ'ljς "α')7ιj ς 'f; ΈΖκί ;φ (χ. -:Τι &π οcχσ;: , "γις ΙΣΙ 70υ 1937
στο ιχοδ σα , !~ρξα-;-o a,CΙ: CPOpO;:OLO UG X7 (,'1 σ-; ΧG ,'Ι 'Χ'J-;'Γ,= t'J'X 'I" 70U παλα ιοημερ ο­
i.'JγL7 LZOU κόσμου, ευεΙ.-::,σ-:-ο υσα Et:; 70'1 ΠΡΟσε-;Cf. L ? ,σ;J.Ον "ων ε'JσΕβ ων π:ι:λα ω'η­
με ρ ολογ L-;-ων xrι.t a,ώκοuσα: 7r,'! ιΧχρ'Γρ-:-ευσL'1 7ων ~κμε,,:ι:λλευ-;ων 7Ί;= ε')σε ~ε [ lΧ ς
CΙ'J70G . Σημειωτέον ο' 07t ΖΧ707:Ξ: xιxt μέΖΡΙ ur,μερον 7fιν αύ7'~'J~ Ζ7:Ι ":'0;; ση με ίο υ

;:~oς ",;ον Πρωθυπουργον Ί . l\Ιε,,::'Χζαν , έ ζ-ή7ιjσε , τ:ρος 70!ς α)j.ο~ ς) χ.α L -:-ην ε;;cιν:Χ? O p ιΧν
'70U 7:'Χλαιου ~μερoλOΎ Ιoυ, έλθων οϋ τω τ; εΙς αντίθεσ ιν «προς 7χς γν ώ μα ; Ζ:ΧΙ ΙΧϊ:'οφάσε ις
":"Υ,ς (Iεp cιpzΙ~ς , άλλά κ ~ιt τ:ρ ος ι:ό φ ρόν"ημα: , δπερ πάντοτε χα t μέχρις έσχατων έξεo~λ01)
~'Ρ 'Y.;-:-:ω ς τε Χαι προφο ραως χ<ΧΙ οδτοτ »(κωΔΙΣ 193 7-193 9 σ.118, 154 ).
465. κωΔΙΣ 1 937-1 9 39σ.255 .Βλ. χαΙ α Ι Συνοδιχαι Έγχ ύΧ λι ο ι-:.
Β ' σ . 18 5-187. Παρεμφερ έτ '/)-:0 χαΙ -:0 υ π ' άριθμ, 20550/18- 3-1938 εγγραφον "':013 αυ70υ
"Ι'πουρ γε ίφυ προς τ/ν εν Θεσσαλονίκη «Έπι"': ροπην Παλαιοημερολο γιτών» εν iί> εδΊJλo υ :-o
σ 'Υ.φως 07Ι οΙ παλαιοημερολο γϊτα ι δύνανται να έπιτελώσι» άκωλUτως τά θΡΊJσκευ7ΙXα
':1:',;-: ω ') κα:O~ κoντα: «κατά ",:ό παλαιόν -ημερολόγιον, άλλα. οια χανονικων Ιερέων, κα.νονικώς
έζχΡ :- ω μέν ων άπο 7013 xctVvVlzoυ Μητροπολίτου, μέλους της ΊεραρχΙ<χς 7,ης 'Ορθοδό ξο υ
Έχχλ ΊJ σΙ 'Y.ς της 'Ελλάδος , καΙ εν π<Χρεχχι:φΙοις διεπομένου; υπο 7ων δΙ<Χ7άξεων 7013 εν
ίσΧ'JΙ εν ο ρ ιαχου νόμου χc.ιι διοιχουμένοις υπο της επισήμου Όρθοδ6ξου 'EλλΊJνιxΊjς Έκ­
χ):φ ία: ς » . Έν ,:,έλεL μάλισ7α προσετίθε:-ο Ο-:Ι ((επι :-013 ζ-1]τ-ήματος δεν προτιθέμεθ<Χ πλέον
ν:ι. ε:-: <Χνέλωμεν χαι ή άπ6φασ ις είν<Χι δ ρισ:-ιχ'ί]». Βλ. ((Έ χ χ λ ΊJ σ Ι α ν» 1938 σ. 97. Π ρβλ .
χ α;Ι Κ ω Δ Ι Σ 1939-19Η σ . 7 , 9.
46 6. Κ ω Δ Ι Σ 1937-1939 σ . 265 , 27 '1. ' Απο:-έλεσμ'Υ. ,:,ουτων ύπΊjpξεν ή εΧδοσις
T r : .) :-:' άρ,θ μ . 1263/30-12-193 7 δι<Χταyijς "':ou Ύπουργε ίου Έθν. ΠαιδεΙα:ς :-:ερΙ εχπλέ­
G ε ως "':ω'l ά:-:ο φ άσεω'l ά:-:ελάσεως 7ων λΙατθαΙου Kα:ρπαθάΧΊJ χαΙ Γερμα'lου ΒαρυΥ.οπούλου ,
:-: ε ρ Ι χ;-:ελά σ ε ων ,,<Χλα:ιoΊJ μερoλoγι"':ων «y.λΊJ pιzων», σφραγίσεως ναων Χλπ. ( Βλ. Α [ Σ u 'ι 0-
~_ (ιO~Z:Ι~ Έγ Ζ ύχ λ ιοιο, '":. ΕΙ, σ . 177-1 79) .
264

τούτου , 7αγ,:;ικ~ν &κoλo υθ:o~ 'r, ΈΖΖί:ησί α, έξαιρέσ:οι μιχρων περιόδων βια ία τ;
άν7~με7ωπ[σεως --:ω'ι 7: Χ ί::ι. ~ r.J·ς!'Ξ~ ':.J i.fj"(~'7ω,).

~Η θέσι τ; αU7η '7~ :::; "E z z i :r,'j"[ X::; . &7:0σΖοπο υσΖ :::ίς -:-'/)'J eΧπα"'(κ ίσ'7ρ ωσι'l
7ων Ζυ σε β ων 7C α λ~ t cι"l~ με ~ r,J ί.~".~ ~ -: ω,ι -:: t r;-: ων ά:;:ο ":'013 ό~:%:: ύo ') 7ω,) Ζ,jαρΙθμ ω ν
ά.ν7ιχανονιχω ν αυ-: ο;; ;: Γ.ι t ;.ι f,/Cu ·I . ω,ι -:- )::; [ΞΡ:Ζ 7 t χα.ς πρά.ξε~ς ~ Ι:Ι . Σύνοδοξ έπανει­
λημμ ένωτ; έ'Ζ:ή F'J ~Ξ 'J Χ'I 7 ~Z Χ'I ':ι'/ ~Z X :; Z Χ~. ;:ΧFΖ νόμΟ 'J ς %Clt 7Cι. υπ' α.uτων τελούμενα
l\ Iua-:-ίjp tx «XZ'J?J. ZX ~ :~:Ι:') Ξ -: 'j 7 Ξ: · 'Ξ', 6 ;.:. ::: 'I :1. » 467 , συνΟυ 7.ζ ομέν"η χ·χι ι=ρος ,:,Yιv
πα. ρ ι!ι..λί:rιλoν ό~:z :-71.; ;:z ~f.}r,,~:; -: : r.J '7: 1:θ Ξ: ~ :Χ ·1 δ l. Χ ';- !JΥ:- [σ:Ξ: ΙI) ζ CΙ.1'Υ;; ων , συνίστα ον7ω ς
λαμ;;ρ :Ζ-ι :o '~z α ~ ;; ~ ;ι:, ;; : 'J ~ '; 7 :ο::οcu'J ι', :-~~ ~z zί :ι;σ ~:ι.σ7~z:;:,ς :Ο'ΙΟ7Υι7α ς .
.. \ Τ·J!.Ι';J : 'r, 7 'J ~ χ J:-r. -;: '/,-; Χ Ξ:, χ :-";: ΈΖΖί:ι; 'J ~:ι. ~ ;;ΡΓJσέΖρ οuσ:ον ε Ις [Ζ αν α.ς
O·J GzrJi. ~z .; . ~a~ 7- ο ε 7 ':, '7~Z - 'J'; χ : :-"; .; -:rJ x ,,;rJ :ιu·, Z ~.; 7ς) θ ~ -lj u~Ζ I)7 ~Ζ:ην έ ξ υ ;:ΎJ ρ έ­
7ι; σ ~') -:(7)') -: -:ι. i. χ ~ rJ· , ..L Ξ : rJ- rJ-~_ -:C~'1 . Χ Ζ Χ r~·'~ Z(:.JI : Ζ :, Ζ Ιυ ') _ ~H Ξ'ι ?Z'/(),.7~ σμ~ χα Ι
μΖ -::'. :-: Ζ ~ -:; :.J. :ι. -:ι:. .; -: : ':ι-: χ fjΖ ~ :; Χ X :'lγι ι:; ~ ~ :' (ιj'ι -: -.:. ί. -:ι. ~rJ ·fι :;..:. ; r., ί.Γ.J-.~ ~7ω'J 07:CJ) ~ &ΠΟΟΖ­
zθ ~σ~ -: "Ι:'ι Ζ ;( -: Χ 7 Χ χ'ιω Ξ ;·J-=-Ι: .:Ζ-:-Ι: 'J ~'; 7..~ -:(~.; -Ι 3 . '~::-~ ~ ; Ξ'; ;.J Z·~~ ~Γ.Jς G'j'J -: Ξ:λε G7"ης
-:-~.; :i:;:r.,7 jZ~ y' '; 7 ~ ~ ;.J- f -: .: ι:,·.J . Π ~)., ~ 7rJ ~7 r.J ("., ~ ;: 7.ί. 7. ~r., -r, μΞ ~ rJί . fj·.'Τ.-; 'Υ. ~ Ξϊ:Ξ:Ζ χλΞσθ-'ι σ αν
X'j ·ι~CJ.J '; 7 .J') Z'..a·~ IJZ (u ; . μ"" ϋ7έ? "'(ύν-:Ξζ , ώ ς ΖλΞγυν, νχ OΞzθω σ ~ 7"fιν θ'Ξ Ιχν Χ &ριν
f) ~X ZΞ I_ ~ω·) ~ Ξ F έ ω ~ ;j'J70 ~ , ΧΧ7' αU70 lJ ζ , υ;:ΟΖΡ 'Ξω μέν ου «να. ύποοtnΥ:-αι ώς Cί.λλoς
-~Orj :-:r., ~ ;.J ~ -:fj 7: ? oσ Ιι)7:'Ξ~oν ;:ό7Ξ: 70υ νΞ:ο -ιιμερολογ[-; ου χα.~ πότε ,,;,ου παλαιοη με ­
'Fr.JXr,,·;~ ~-:OIJ Z 'Y.~ μ"fι μΞ:7έΧΟ'/70ς sνGuν'Ξιο"r,7ως Χ(Χ t πν:Ξ:υμΙΧ7ιχως ε~ς '7~ ύπ' O:'J7 0 U

τ:οί.ο,J μ:Ο'J::ι. ΛIυσ:-~pια» 469. 'Ετέρωθεν λόγοι χ.αθαρως πρ::ι.χ,ιχ.οι χ.αθίστων προ­
~ί:ημ::ι.τ ιz·ην 7ην έφαρμoγ~ν 7Ίjς λύσεω; 7αυτης, έν αΤς Ιδί~ περιπτώσεσι συνέ­
ϊ: ~;:-:(;ν -:-1) αύ-:-"Ω ~η μέ ρ ~ έΟΡ7α[ , Π'Χ'Π1 Ύυ p~ζόμΞ:να.ι uπό 7Ξ: '7ων νεΟΊιμΖρολΟ "(Ι'7 ω,1
χαι τω,ι παλαιοημερολ ογιτών ( ώς 70υ-;ο συμβαίνει λ.χ. με -;-'φ χα,:,α. ':'0 ν. οr,με­
ρολόγιαν έορτ'ην τών Χριστουγέννων, '~, ις συμπίπτει -:η έΟΡ7η ,ου άγ. Σπυ­
Ρ ΙΟύ)ν ο ς ΧΙΧ7:Χ -:-0 π. -ήμΖρολόγιον) χα~ δεν {j";:Yj Pl O'J πλείονετ; του ένος [zpz ~ς .
Δ ι~ 70 1Jς λόγοι»; 70 1J701Jς ο[ ;: ,Χλ-~~Ο -'ίμερολv γ~,,:,ιΧΙ ού μόνον ~ ργfιθ ~r,σα.ν τ-",; &;:0-
ΟΟΖ:/ιν χλ"fJριχω'J -:-ης ']~χxλ~ησ(ας, άλλιi συνέχισαν όΖλουν7Ζς ό~ ' (ι:ιιχryορ(;)'ι ΧΥ.Ι

!ι6ί . Κ ω Δ Ι Σ 1939-1941 σ. :!3'. , K ,:ι:l -:α~ 'J 7:0 -:ων 7::Ζλ:Ζ ω'f; μεF ολο γ~-:ων « ' λF Ζ~ε­
ρέ ων » τελουμένατ; zεφ070ν Ι~ς Ίj ΔΙΣ έΟεώρ-ι;σε') ώσ~'J7ως &ν7 :Z'X'J(N~zάς Ζ'Χ!. T:'Χ~:χν6 μo')ς ,
εφ' ο σ ον ε-;ελέσθΊjσαν με-:-α την ΖιχΟ'ΧΙρεσιν ιχύ-:ων. (!.1ς πρ ος τά μυσ7"~PΙ'X _ βλ _ ά.~ό?'Xσιν
ΙΣΙ -:η~ 3-8 -19!ι6, έν : Κ ωΙ Σ Ι 1946, σ. 15, Κ:Ζ-:α -:'~" ληψιν -:ης αποφάσεως 7:Ζυ-:η ς
έ7: ~φυλάξε~ς δ~ε-:υ7:ωσεν ό :'l-'i-:P07:0xt-:'f;~ Σερ ρων Κων/νος (Κ ω Ι Σ Ι 19/.6 σ. Ι ί ) ,
468_ 'Εν :iϊ::χν~σε~ ΙΧ1J:-ης ;:ρος
-:0 OΙzoυμεν ~z.Oν ΠΙΧ-;Ρ~'ΧΡΖεΙ(.Jν -ή (Ι . Σ IJνοόΟζ , &7:0?i-
σε ι αυ-:'ϊjς λψρθε ίση έν -:'ij σ'Jνεδρίq: -:ης 13-6-1940 , έδ'ί]λσυ σΖε-:ΙΖως ο -: ι «δυσ-:υΖως έλάΖ ισ-:ο ι
τ [Δν πχλX~OΊjλεpOλOΎι-:ων ιΧΠΕοέχΟησιχν '":~~ν Χύσιν -:χυ-:ην, -:ελουν-:ες 70C -:"ης λχ,,:,ρεΙας 'λ ύ -:ων
δ ι ' ΙόΙων ZλΎjp ιzων , QIJ σμΙΖρα πr:ι.ρεχόν7ων πρiγμιχ-:r:ι. , ένχν,,:,Ιον --:ων όποΙων "ή 'E zzX:IjGLx.
ιiν:ιγΖ ά:ζε-;ΧL να λ:χ μβiνγ, 'X~JG7"r,?x μέ-;ρr:ι. , ·;7:0 β &ίj.fj·J σ'Χ 'X~J-: ou:; :-rι 7:"o!.v'n -;-(,ς χ αθ:χ φ Ζ σε(.) ςn
( κ ω Δ ΙΣ 1939-1%1 σ. 389 ).
!ι6 9. Χ? u σ ο σ --: ό μ O'j ΛΙ Ίι "; Ρ ο::. Ι ~ ι-ι. Φ λ ω Ρ Ι ν "tJ ζ , Cl'1: όμν-ημ(t π ρ ος 7-'ίν
ΔΙ(J LZοuσ:Ζν ΊεραΡΖί:Ζν σ. 8.
 265

αΙτ~fι σεων α.ύ,:ων 7~ην όΙO[Κ~ιΊσ~ν, άξιουν7ες 7"'ην &πoσφp&γ~ σ~') --:ων ν rι. ων α.ύ7ων 4 70 .
E ~ς 7"ην OCΡ'Jγ~σ~ν έξ tλλλΟ1J αύτώ» δπω τ; &ποόεΖθω σιν Ιzρ ε~ς '7Ί]ς χαν ονιχης
'Εκκλησί ας οί παλα ιοημερολογϊται έν~σzύθ'φ:ι.ν κ α ι έκ γ νωματεύσε ωτ; 7ων Χ .
'Α νδ ρ ού7σου-Λ . Γ ~δοπο,Jλου- 'Αλ. Βαμβέ"'σου , κ cι.θ ' 'Γιν , ύπαρχόντων έν Έλ­
λtΧδ~ κληρ ικ ων έτερων αύτωτεφαλων ορθοδ6ξων 'Εκκλησιων &κολουθο υσων
το π. ~μεpoλ6γων ({Q1Jοεις ΟιJνcι.7α~ να. παραπωλύση ",ην θρη σκευ7 ~κ,ην Κο ιν6 ­
τητα 7ων παλαι οημερ ολογιτών να. Xρησ~μOΠOΙΊJ 70'J70υς προς έκτέλε σιν ίε ρ α ­
τικων πράξεων» έφ ' δ σον φέρουσιν 0,)70Ι συστατυτά γράμμα7α 471.
ου,,:,ως έξειλ[σσοντο 7cl πραγμα τα , εως 0'5 ~~ χα70: τ~ν 22cιν 'Ο κτωβρίου
1938 έπισυμβάσα προς K'JPιo'! έκδημία 70υ ' Λ px ~επ/πo υ Χρυσοστόμου 472

και '~ έπακoλoυθ'~σασα, περί 7'ην έκλογ'ην 70υ διαδόχου αύ70υ, &νωμαλία ,
συνετέλεσαν ώστε να. &φεθΊ) ποΙά. '":ις ελευθερί α ΧΙ'Γr,σεως εtς 70 uς «ΧΛΊjΡικο uςn
παλαιοημερολογίτατ, OΙ7~νες έκμε7αλλευόμενo~ 70'1 έκκλησ~αστ~κoν 7ά ρ αΖον
και 7'ην &νοτην "ων πoλ~τικων παραγόντων , ένθαpρυν6μενo~ ο ' έχ 7ων «. ' Α ΡΖ ιε­
ρέιι)ν» αύτων είσεπ"'ιόων άνενόοιάσ7ω ς ε~ς ~~:Χς ~ I εpας λlη--: p 07:όλε ~ ~ 7: χ ?ι έΖυ'l-:ε ς
οϋτω πράγματα T(j 'Εκκλησ ίC(.. 'Eνδ ε~X 7ιzoν ",r,ς 70 ·. α ,J 7·r, ς έ 'J θ:ΖΡΡ 'J-Jσ ε ως -;ω,)
παλαιoημε ΡOλO γΙ7~ κω,) Ζύ κλω') 7'ηΖά ')ει Ζ:ι. Ι 71:' έν ~7 ε : Ηι:39 'J ·J.. -/.i:r,e ~·J έ'Ι
Ί\.Ο-ήναις συνέ ορ ιυν -:ω'ι -;:7.ί.':ι.ι("r; ,!-Ζ~ fj ί.r.J~ι, ~ -: ω'J . ==~~ ~ :: z~ ·r,'; X·J %::r.~ rJ ~ ZXeTj ~'r, ~ i ­
νοι «πρ. Δ·ημΊί7 Ρι i δc.ς » Ζ:Λ « ;-; ~ . Φί,ω .:~'π, = » 4; 3.

4 70. Kω ΔI~ 1939- 19',1 σ . 7, 9 , 6 'ι , 1" 6, ~0 6.

4 71. ' Α.πχ ρ ά.3 ε:.<::ο ς εν 7 0'J-:ο ις Ζζ ε;: ό ι~εως o ~θσ oό ;r.ι') δ ,) ;:' 'Υ..') -;ων ~') G'j'JZZ Z ~~ ;:XFX-
τ ιθέ μ εν ο ; ισχυρισμCJς κα θ' ον OL z~θηPημένQΙ ΖλfjΡΙΖο l z~ι σΙ ε~ωθεν ε ΡΖ όμεΨΛ 70 ~ Cι Cι 70~ ,
δη λοuν7ες 07 Ι άπ οσχ ί ζον '":α ι 7~ς εZ ZλΓι σl. α.σ": ~Z~Γι ς :rι μoν::xσ 7~z'~ς ,':ι.Δ-:ων άΡΖης, 3'JV:XV7xt να
Κ7.:";α σ7 ωσ~ λειτουργ οί 7ης έλευ O έpcις θρ"ησΖ ευ7ΙΖ'7ις Κοινωνία; 7ω ν παλ /,:ων , φέρον-:ες
άπλως 3~ α.Y.. P~7 ι x. 6ν τι έξ ω-: εΡΙΖο ν γνώρι σμα .
472. 13x σ~λ ε[oυ ('Α,έ ση ), Λlη ,po "oλ[,oυ "ρ . Λ'r,μvου, 'Επί­
το μ ο ς 'Eπισz.oπ ~z."ή . .. ΓΙ σ . 1 7, Χ ρ. Ν ε α μ ο ν ι τ ά. Υ.. "'ι , Χρυσόστομοτ; Α Ι Π απα­
δόπουλο ; 'Apz ~ε"Iπ oς ' Λθην ι-;)ν %χι ,, :Χση ς 'Ελλ:Χi)ος (18 68- 1938 ). ΆθYιν x~ 1969, σ.
1 1Ο έπ. τα τοϋ μ ::χκα;ρ[ου τέλου ; του &ο ιόΙμου Πρω θ ιερ αρχου, ι3ί~ οε τ α πε ρ ι 7ης
μυχ Ι,χ ς ωJτ ου επιθυμ ία.ς δπ ω ; συμφιλ ιωθ'n μ ε7α 7 ων %'Χθ"n ρ ημένων «πρ. Δη μ"ητρ ιά.Οος » χαι
« π ρ. Φλωρ ίνη ; » , μ"η έΖπλ"ιιρ ω Ο εΙ σ"ης , βλ. εν χ ρ. Ν ε α μ ο ν Ι'7 ά χ 1), ενθ' ανω 7 .
σ. 11 1-112 .
473 . Κ ω Δ Ι Σ 1 9 39-1 9 Η σ . 206. Πρβλ %χι -;"r,v ύ,,' άρι θμ . 3158j7-12- 1939 συνο ­
διz~ ν ΈγΧ/) Ζλιον περ] συλλΟΎηζ πλΎJpoφ O?~{~ν πε ;; Ι 7<iJv αΨ:-Ι Ζανο νΙΖως περιφ ε ρ ομέ νω ν ανα.
,,:,ας (1. ΛΙ~1J7 Ρ οπ 6λε ~ζ άγ ιο ρ ε ι,,:,ων εξυπ"ηρ ε70υν -:ων λεΙ70υpγ ~%ως .ο;ους π 'Χλα ιοη μερ ολογ Ιτας ,
Π,:οπ χγχνό ιζόν 7 ων uπερ τοϋ π(Χλχιου Ζ Ο Ρ 70λογ Ιου , -:-"ην ε1J σέβ ε~αν προς πο ρ ισμο ν με":"ερχο­
μέν ων, xoct Ο ΙΖαζ όντω ν -;ας σ1Jν ε ιo-ίι σ ε~ς 7ων πο "λλ ων επ ι άνυπο λογί σ7<-:-> ζη μ Ι~ 70ϋ γσή7ρου
"ης Έ%/-λησ[ χς. ( Βλ. Α [ Σ vv ο i) ~ % Χ Ι Έ γ % ') % ί. ι ο ~, ,. Β ' σ. 247 ). ll:Χν ,ω ς %χΙ οΙ
ώς « 'Εϊ;Ισκοποι» έ μ φ α.ν ι ζό μεν ο ι λl α-:θαι ο ς l(α ρ π'::xO ~zη ς , Γερμανο ς Βα ρ υκ 6πουλο ς καΙ πρ ο
Φί.ωρίνης άπη σχόλουν συχνά.χις 7άς 7ε εισχ "('rελΙΖας χαι. &σ7υνο μt.Ζας άρχάς , 3 ιαπυνΘ αν ο ­
μ έν χ ς Ζχχσ-;Ο-:-Ξ: περΙ της iδιό7'1j70ς α/J7ων, πχρα '":ης ΙΙ. ~υνόόoυ 7cΧ οέον-:-α ( Βλ . Κ ω Δ Ι Σ ,
1937 - 1939 σ. ,5 2 1) .
 266

'Η Έκκλησί7.-6jc; Έλλάοος , έν το ύτο ιτ , 7'ην έν 70r.c; κόλτ: ο ι ς αυτης εί­

ρ'ήνην κα ι έν ό,η ""α ποθο ύσα κα ι
7C}J πνε ύματ ι 7η ς ιΧτ: ο ψσ.σε ως 7ης ΙΣΙ 70U ε'7 0υς
1937 στοιχοθσα, μεθ' 1κανοποι'ιΊσεως εΙοε 7'ην οη μοσίευσιν 70U'1. 1). 3 20 /9-7-1 943
«περ] ιΧναθεωρ~σεως Ε:κκλφιασ7ικων ιΧποφσ.σε ω ν » οι ' ο ό παρείχετο Τι δυνα­
τό7ης 7ης, μετ ' έμπρόθ εσμον ίιτ:οβοί:ην αί7'ιΊ σεως ίιπο 7ων ένο ια9ε ρ ο μένων,
ιΧναθεωρ'ήσεως οικασ7ικ ων ιΧπο rpσ.σε ων E:κooθε~σ(;')ν έπ1. προσχωρήσει ε Ις --:0'1
παλαιοη μερολο γιτισμον 474. Έκοοθέν70ς --:oU οιαλ'ηψθέν,ο ς '1 .0. 3 20 / 1943 ώς
και 70U συνα φο σς '1. 0. 451 /1 9 43 ύπέβαλο» έ μπρ οθέσμω ς σχε7 ικ7.ς αΙ7'ιΊ σε ις
αναθεω Ρ'Γισεω ς και χσ.ρ ι--:ος ΟΙ καθγιρ-ημέ'ιοι «' Αρχιερεr.ς» Γερμcι.νoς λΙ α υ ρ ομμσ.­
τη ς 475 , Πολύκα ρπο ι; Λ ιώ σηξ και Λρισ-:-οφόρος Χα7ζγ;ς, έΤ:~Κ7.λoυμεν oι ΟΙ δύο
"':ΖλΖ'J71:~(J ~ Ι:~f,'J Ξ.ν 7: 7.(ΤΩ !.J7:fj-:X"'I'~ 7:? Ο :; '7~ ') χνω -=-Ζ;,χ') Ξ%Χί.γ~σ~α υ'":"~κ:fιν Ί~pz·~ν
~Jμμ6~? ωG ~'J χ,~-:ω\) ;:~ ~ ~ ~~'I ;:Ξ ~ ~ ·~;:':.ι~~3:ΖG:.L':ι~ x·~-: ω,1 i;:6~:ZG~'J 70 ~ ΈχχλΎ) σ.
Δ ~% :ΖG :--r. ? ~(j ·J Ζ=ι: l 7 f,'J i-:':.J X·~ ·J 7. : : ω ·ι i;: rJ ;: 1:1:~:; a ~ :Z ?·;j ;.L x'":"o ~ δυναμένου να
-: x~ Z~·'. 7f.'J Ζ ~ ~ ·;ιγrι ·ι -::i,:; ·ΕΖΖί :rι; ~:t.; .
"_-\jj3: 70 ό ~ X -: 'j~ ν. δ. 3:20 43 C 'A; -:1.e Z'J ' _-\'J'Χθ Ζω~-r, ,,:,~χ~'J ~ ~χα σ7ί; ρ~oν
οεν ΖΧ7i:σ-:ϊ, ΟΤΙ Χ70'Ι 'J7. G'J'(Zpc.7r,e'{j O~ 7. i.ό·:c. υς τόσον Ο ΙΖον ο μ ΙΖου ς, δσον Ζαι
'7EZ'J~Z O UC; 4 76. Τ ο γεγονος τούτο 'Jτ:'ijρζε μοφ cι.r.ον Ο ι7. 70'1 οι' ον συνεκρο,+Ιθη
--:0 εν λόγω Δικσ.σ7ιΊp~oν σκοπόν, οιό7Ι μ'/j ε ύοδωθείση-; τότε --:ης συγΖρ ο,Γισεω ς
cι.ύ,oσ, ΟΙ δύο "";'ων αίτούντων Πολύκαρπο τ; Λιώσηξ κσ. Ι Χριστο φό ρο.; Xcι.7ζΊjς
oιtΧ 7ης ιΧπο 31-7-1945 ιΧνσ.φορας cι.ύ,ων προς 7ην 'Ι.Σ. έo~λωσcι.ν 07Ι προσχω­
ροσσι κσ.1. αδθις εΙς "";'o'J παλαιοημερα λογιτ ισμόν , ιΧτ:οκηρ υσσον7ε ς 7,ην έπίση­
μον κcι.Ι κσ.νονικ-/jν Έκκλ'ησίcι.ν. '1-1 ένέ ργε ιcι. αύτ ών αϋ7η , ώο'ήyYJσεν είς 7/jv εγε ρ­
σιν κατ' σ.ύτων νέcι.ς πειθαΡΖικΥις οιώζεως και εΙς 7ην οιεζαγωγ'/jν "";'ακ,αων
ένόρκων άνακρ ίσεων. Περατωθεισών --:ων ιΧνακρίσεω'ι τούτων ή ύπόθε σ ιτ είσ-ή­
χθη προς έκΟίκσ.σιν έν ώπιον 70U Έπ~()/..oτ:~κoσ Δ~κασ7Ύ)ρίoυ 7Ίj ς Ίερας 'Αρχιε ­
πισκοπΥις Άθηνων , το ύτο οε oιtΧ "";'ης ίιπ' ιΧρ ~θ μ . Κ Α /16 -12-1950 ιΧπο φά.σεως
έκ'ήρυζεν έαυτό άνcι. ρ μόOω'I και παρέπεμψε -:7ι'Ι ύπό θεσιν ε Ις 70 Π ρωτο βαθμιον
SιtΧ πρεσβυτέρσυτ; κλπ. Συνο δυων Δαασ7'ή ριον , δ περ O ~ :Z 7Ίjς ίιπ' άρ ιθμ. 1'1/ 20-

4ί 4 , Κ {;} Δ Ι Σ 1941-1 945 σ. 400, Π αντω ; 't, σύ στα σ «; -:-οϋ έν λόΥqJ Δ α χσ-:-η ρ ί οu
έ πεχρίθη έπΙ Σuνόί)οu ώ~ :Χ'ι -:-( συν -:-cι.γμcι. -:-( X-~ ;αΙ άν-:-(χχν οναη (Κ ώ Δ Ι Σ 1 9lιl-1 94 5 σ,
416-420 ), άλλα τελ(xώ~ η ΔΙΣ έ-:-άχθ η ύπερ τΊ) ~ συνταγματυτότητο τ; xxl χανονα6τητος
αύτοϋ (εν θ' ά ν ω τ. σ. 4 20 ) .
4ί 5. Οδ-:-ος ί)Ις -:-ij1 6-ί-4 3 xxl -:-ij 1- 8- 43, Κ ώ Δ Ι Σ 1 9lιl -194 5 σ . 400 , 4 16.
4ί6. 'Ομιλών έν ήj έχτάΧ-:-qJ, έπΙ ",'ij προς Κύρ ιον έχί)ημ ίq , -:-οϋ «πρ. Δ'r, μYj-:-ρ ιάί)ος»
Γερμανοϋ συνεί)Ρίq τΊ)ς ΔI~ της 20-3-1 94 4 ό ' Α ρχιεπ/πο ς Δ αμασκηνός, έτ6νισεν δ-:- ι «συνηλ­
θε ,ο Διχαστ/ριον χατ' έπ:χνάλη ψ(ν , ά)j.α. ί)υσ-:-υΖώ ς , ί)ιό-:- ι τα. μέλη αυ -:-οϋ 'η σχν πολλά,
Ιχανo~ άρι.θμΟς ",:ων ' .:-\. ρχι.ε?έων έχωλύετο %~t:τα --:ον ν ό μον, ό~6--;1. με-;έσχον ό~Y..~σ-:"l) p Ιων
προ"ηγουμένων εΠL τΊις αύτ-ηζ ύποθΖσεως, -:α ι3ε μέσα -;-fJ:; συγχo~νωνΙας δύσκολα , δεν Χα.­
τέσ-:-Ί) ί)υνχ-:-η η άνcι.yxcι.ία α.πcι.pτίcι. ί)ια την νόμιμον συΥχρ ότησιν τοϋ Διχαστηρίοu» ( Κ ώ­
Δ Ι Σ 19lιl-194 5 σ. 499 ).
 267

12-1950 &ποφάσεως αυ,,:"οί) επέβαλεν εΙ ς &μφ Ο":"έρους ":" ο')ς Ζ 7.7ς;' r:,?0'ψένους
-;·ην πoιν~ν τη ς καθαιρέσεως και τ'rιζ επ α'l:Ζφορσ.ς ε Ι:; 7 (.'1 ":"ων μ Γj" χΖω,1 -; Χξιν,
μετα. 'φ ιετοuς περιορισμοϋ τοί) μεν Χρισ,,:,οφό ρου Χα-: ζΊ; εν 7(. Ί. :\ Ι "'ιΊΌ Έi.Ι:)'J'r,ς,
';"ou όε Π ολυκάρπο υ Λ ιώσ"f) εν 'τι Ί. ΜονΤΙ ' Αγαθωνοτ . ' λ μ~7:-ε?ΓΛ ό ι :ι. -:ω,ι
&πο 20-12-1950 εξωόίκων δηλώσεω» α\;,[;)ν ό ιε μCφ":"υP'ί;θ"φ TI ό ι :ι. -;'r:1 7.;-:ό ­
<:ρασ ιν ταύτην και ~ρν'ήθ"f)σαν 7ην άρμοό ιό'Ί)":"α ":"0 ') όικχσ:Ζοι-:r:, ς -:rj '~-:r:,') = Δι­
κα στηρίου 47 7 .
'Ι-Ι εν ετει 1946 συγκληθεϊσα ΠΡΙ:Υ;η με":"α. 71;'1 &;-:εί.ε ')6 έ ? ω σ ι'l I.~ I , ε,ι
-;η συνεδρ ία αυτης ,'Ι) ς 5-8-1946 , εν σχέσει 7:ρ ος ":"0 ;-: :Ζ ί. :Ζ ΙG-r, ;..ι ε ~ Γjί,GγΙ-: Ι Ζ6ν ,
μ.η συ μπε ρ ιλη φ θέ» με":"αξΙ; των θεμ ατων ..-'Ι) ς Ή μεΡ φί α ς ~ ι :z -: X ξ εω =. iτ. ε? Χ ­
σισεν δπωτ παρα καλέση τ-η ν Κυβέ ρνησ ιν « δπω ; ετ.' ο·jόε'/~ ε ;-:ι-:~ έ;-:-r. Ι'/7. X ~'r, ­
σ ιμοπο ιεϊτα ι ό τίτλο ι; «Όρθ όοοξΟ ζ» ύπο O ίOυO"ίjϊ: Cι7Z μ·fj 'J..'I",;/'''.j "I-; r:ι ; '=" 1,. ~fj'J:;
κόλπου ς ..-Υι ς επ ι σ~ μoυ καν ονικΥι ς Έκκλ'ησίας '[i μ ω ν » 4 ~ ό.

6. Αί έσωτερικαί των παλα ιο με ρολογ ιτών ερ ιδ ες .

"Ha"f) &πο ":"ou ετους 1931 εΙχεν εΖό·r,ί.ω θ·~ ό ι χσ -: :Ζ σ ι ς ';~/ ω μω,1 εν 7n παλαιο­
'η μερ ολογ ιτ ικ η πα ρ α":" χξε ι &;-: ο ό ιόο μ έ'I'', ,~;-: ;." -: ω'ι τ. 7. ί. α Ι Ο-Ιί με ρ οί.ογ ι-: ων εΙ ς το
δτ ι «εtς τον ( Ιερόν '70 ϋ'":'ον άγω,ιχ ό~'I Z:7z&r; Ζ; !ι.FΖ~~ , ώς ω? z ~λεν, είς τούλα­
χι σ..-ο ν 'ApXLEpEu:; ν α. ΚΡ α7t, σ-n -:0 ί.Χ β:Ζρον ":" ω,ι ;-:αΡ:Ζό6 σεων Κ:ΖΙ τουτ; &γων ι ων ­
-:ας όια. τ-!jν ένότψα της 'Ορθο όοξ ίας πισ το υτ; ν7. ό ιχπο ιμ±νη κα ι να. καθοό"f) rη
εν,ος ,,:ου περιβόλου τοί) κ~πoυ και να. όιΜ()'/.:n Ο":" Ι ό άγων ούτοτ; οϋτε πολιτυω ν
χαΡαχ: 6j Ρα εχει, οϋτε είν αι άγων Ικα νoπ oι~σ εως εγω ιστ ικων παθ ων . . . » 47 9.
' Η διάστασις αϋτη ελαβε συγκεκρτ μένην μο ρ ψήν, (,":"ε uπεβλ~θ"f) τη ΙΣΙ .~ &πο
27 -10-1931 αϊτη σ«; ,ων &ν-: ιπρο σώπων -;ων παλαιοημερολογιτών περ] Τ.αρ α­
χω ρήσεω ; ε Ι ς αύτούτ; Ιε ρ έων της · Έκκ):φίας προς έπ ιτέλεσιν τΊjς λατ ρε ία ς
α?Υ:ων κατα. το παλα ιόν ~μερoλόγιo'l , μ:::τ7. ό'ηλώ σεως ο-; ι οδτοι θα έ μν-η μό ­
νευον τότε τ'οί) οΙκείου κανονικοί) ' Επ ιακόπου . Ή το ιαύτη ό~λωσις , Ι:) ς προελέ­
XO"f) , &πoκαλυ φθε~σα επέσυ ρε τ·ην &πο οοκ ιμα σ [ αν των &ο ιαλλάκ-;ων παλα ιοημε­
ρ ολογιτικων στοιχε ίων , όό"f)Υ-~σασα εΙς -;~ν &'/":"ικcι:-;άστασ ιν -;ων έκ;-:ροσώ;-;-ων
τούτων όι' έ-;έρων έμφορουμένων υτ.Ο &κp cι. [ων πε ποιθήσεων . Τ GΙ ΓJ 'J":"Ο -:Ρ6;-;- ω ς
~ εκ τΥις πp o β oλ~ ς των oιαλλcι.κ-;ικων στοιχείων ;-;- ρ οκλ''i θε~σ α ρ Ί;ξ ις εtς -;ou:;
κόλπου ς ..-oU παλαιοημε ρολογ ιτ ικο ύ κιν-r. μα-; ος , ι'u ό'ίΓrr,σε 'l ε:ς 7/;'1 έ;-;-ικρά.-;·φ ιν
'7-η ς άόtαλλάΚ70U μΖ ρ Ιόο:; , OUZ' ~--:7 0,) 6μ ιι) ς .J;:-r. ~ξΖ χ:χ !. Z'IO~~Z7 ~ίζ~ -:-τιζ δ ια φ ο ρ ο ­
. \ .
T.o ι~ σεω ς -;ων σΖ. ε":" ικων ε'/ Οο;-::r.i.:r.Ι G.,ι u.ε ~ ljλο ·..ι -: ικω,1 -:χσε ω'ι zα~ ":"ou διαχωρ ι- /~

477. Βλ . Π ο λ υ Ζ Χ ? 7: Ο ') , Έ::~σz6 7:0 ') .λ ~:Ι: ·J λε ! :ι:; , lIoΙ:ι: '~ άr:όφ α­
σ Lζ .. . σ .5 έπ ο
4 78. Κ ώΙ ΣΙ 1946 σ. 23.
479 . Σ. Κ α ρ α μ 'ί;-: σ ο υ - Γ:ι:μ?;; ο ,j λ ι :ι: , Ζ./θ ' άνω-:- . σ, 134.
268

σμου .-ης πα ρ αταξεω ; :::Ι ς O'>J ~ 7. σ ·. z ω ς ό μά() α ς σφόδ ρα προς άλλήλας ά,l,," Ι7 Ι ­
θεμένας και «εΙς πρoσ7 ρι ~7. =. o ι ε'/ ~ ; ::: ι ς , ,? ιλο'l ιΔ ας χαι εριl)α ς» μετ ' άλλfιλων
έλθο ύστ«; 480.

Μ:::7αγεν:::στέ ρ ω ς Χ 7. Ι o'~ Χ 7. : μ ε 7 7. 7"φ f 'l ε7:::Ι 1935 π ροσχώ ρησιν εΙς ,,~ν
παρ ασυναγωγην 7ω,l -::7. λ,7ώ·1 -:ώ'l 7 P'. (;J'1 ~I-(ί'ψ oπoλιτων, κα ι τ-ην έπακολου­
θήσα.σαν καθα ίρεσ ιν ':/.'''.; -;:(7;,1 "J-::;'J -:,..I ~ Ζ~μCιΟ[Cι1J Συνo~ ικoυ Δικαστη ρίου , διε­
σπασθησα» Χα Ι (ι~7'J ~ ώ ,; Z X ~ ...... ~ .~:: ' x'~ -: (-;;ν Ζ'Ξ.~?Ο '7 0'J~'Jθέ ν'7ες έπ ίσπ σποι καθb) ζ
π ρο λα β όντ ω ; έ 'ι ')x::: ~ι;.> 76-::c;.> X·, ε -:: 7·~ ; :ι:μ ::: ·1 481.

Κ7.7:1. 77.:;77. 'r,O't; :J,-::;J 7'f.= ~-::rJz'f. = 7 7.·~7 ·ι; ς (1 9:17) έσόβει βαθεϊ« κρίσις
έν 7~ ·f;γΞ: G~ ~ :-,-.)::; ;: )'.λΖ ~ rJγ. :.l.Ξ ~ "Jί. ,........~ -:~t;~rJ=j . -;"Ζ";' (j'j ",J ζ μ ~ρ"'C"υρ οι)μεν ον καΙ έξ
έ7έ ρ ω') -::-ι;γω,ι 4 "~ χ::ι:fj" i:. 'J: ~ Ι::ι: -:fj::Ι: ~'J ς Κ 7. Ρ -::7.θΧχ'ι;ς Χ 7. Ι Γ::: ρ μανο ς Β α ρ υεό-
ϊ:,V'JI.t:J =: ό~ i:fj7Ζί j.,..., '1 Ξ: Ζ'J7rJ'~'; Z:-:~ -:-~~ i.rJ ~;:-rι =: ·~"':" ZΙ:; ~ X =: . Z X ~ Ο" ι %:Ζ Ι -:OU «πρ . Φ λω­
p['I"~=:» i;: ~ ~ ·.Jί.:i Ι:;·'j"rJ·'7Ζ ~ ::. : ; Ξ:Χ·.J -: "J·~=: -; ;J ,) ~% X~('J ;.J. x -:r.J ~ Ξί.έγΖ::. t'J 7Cι 'Jς λο ιπούτ ,
ώζ ;: ~ 'j ') ~r3 r..ι·J7 Χ :; ;)-~ θ!:1 -: ~'Ι 7.:,;,ω,ι7. z ,.. ~ ~;:~~~ ι.jΖ':ι'/7:Ι '; ~ ~ ~1j 7Ξi.Ξ~ ~ υ/.. Ο';:(/)ζ ε Ις β α­
F- fj; -:-f j
; ":"I-rι G~6:-r, -::fj; Z X~ :iΖΞ: ? :ι ~6-:-f;7fj; 7f,; ;jj.-r,~ 7: ;: fjU;:Z ez ~ Z; 483. E~ό~χώ7ερoν

..80 . 'Έ 'ι θ ' ά 'l ω τ . σ. 13'. .

.. 8 1. Βλ . ά,ι . σ . 250 Ζ :-; .
.. 82 . 'Ί-Ηη ά :-;ο --:ου 1 93 7 πολλα] κ ?:--:ε β&:λλον --:ο π ροσπαθειαι π ρος έν ω σιν των δ ι ιστα­
μΖνων Z:lf. άπο φυΥην δ!. ~σ π~ σ-:, ιz~ς Ζ ? Ισεως έν-:ος -:ων χόλπ ων τοϋ π'Χλ/σ μοϋ ( Σ . Ι{ α Ρ 0:;-
μ +,-; σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ένΟ' άν~ τ. σ.1Η ) . Έ7έρωθεν γ ίγνετα ι λόγος περ]
ύπάρξε ως σχ ίσματα; μ ε7αζυ 7ων τ:'Χλαωη με ρ ολογΙ7ων &πο του 19 37 ( Βλ. Ζ η λ ω τ ω ν
ά Υ ι ο Ρ Ε ι τ ω ν μ ο ν α. Ζ ω 'Ι , ( Η :τρα.Υμα-;ιχ·1ι άί:ήθΕια πε ρ ] του Χ1j ρ ου ς 7Ί;ς χεΙ ΡΟ -;Ο'J Ι:lζ
' Επ ισκόπου ύφ ' ένος ' Επ ισεόπου Ζχί 7:Ε Ρ Ι ,,:ου σχίσμα τα; --:ων έν (Ελλά3ι παλαιοημερολογι ­
των. Άθην'Χι 195 8 σ. 3 ). Π ρ βλ. κ'ΧΙ τ'ιjν άπο 12-10-1 94 3 Π ο ι μ αντο ρ . 'ET/.uxλ. του λ1 'Χ-;­
θαίου.
483 . Π ρ βλ . Έγκ';κλιον Ί . Συνό δου Γ . Ο . Χ . ( π'Χρα7ά ξεως Ματθαίου ] ' Αθη'l'Χι 1 95 '.
σ. 8. « 'Ε κ κ λ ΊJ σ ί α ν » 1937 σ. 3 16 . κ'Χ -;α 70'1 Μ ατθ αϊον οΙ «7 . Δημη τΡ ι&:δ ο ς)) κ'Χ Ι «7:Ρ.
Φλω ρ ίνη ι; » «έπέρασαν καΙ τον Χρυσόστομον Π απαδόπουλον -;0'1 με7αρ ρυθ μ ισ -;'ljν καΙ κα7ε­
φρ όνησαν δλα; 7ας Παν ο ρθ οδ όξ ουτ Σ υνόδους του "Ιερεμ ίου, -:ου Άνθ ί μου, των εύσε βεστα­
των καΙ άγίων ε κείνων Πατρ ια ρχών .. . )) Π α ρακατ ι ών δ ' εν άπο σ-: ρ οφη προ ς τ ούτου ; γρά ­
φε ι : « Εδγε σ αι; λοιπόν δίνδρες ' Αρχιερείς , πολ') ώ ρ 'Χία τά κα7αφέρατε καΙ θ αυ μάσ ια . 'Ή λθ α ­
ΤΕ Ε Ις τ/ ν ' Ο ρ θ οδο ξίαν , μ ας έφέ ρα -:ε &z ό μΊj 4 Ζαχο8 6 ξ ου ς , --:ον Λ ιώσην , Χα ,,:ζ-ην, Ηα ρυ ­
κ6πουλον καΙ Ζ ακύνθου , τους εχε φ ο-:ον"ήσ α7ε ' Α ρχ ιε ρείς δια να δ ιοικ+,σετε τ/ν 'Ορ θοδο ­
ξίαν . Χαίρε λοιπόν των κακο δόξων +, Ζξά ς . .. Ευγε σατ; δίνδF ες 7ης iΧ\)7απαpν+,σεως καΙ
τr,ς άκτημοσuνης , πολυ ώ ρ'Χία 7α κ'Χ-:ορθώσ?:-:ε, δ ια να ζ~τε εΙς βάρος των &φελων χριστι?:­
νων ε 1j μ-χ ρ ω ς ύ μεΤς Z:XL οΙ πέ ριξ ύμων χ~ι έ βάλ χ '": ε άΖόμ"η Χ~ί χε φ~ λ!.χ Oν φόρο ν Ε Ις --:οu ς
χρ ισ7 ιανου ς νά σ Είς πλΊJ ρώ νOυν -;6σον τον μΤι νοι Κ'Χ -;' δίτο μον . . . )) (1\1 α τ Ο α Lο υ , Π ο ψαν-:ορ .
Έγκuκλ ο ς 12-1 0-19 43 σ. 8- 9 ). 'Ο αύ-:ος "1οιτ()αίος έγ ροιφ ε πε ρΙ έαυτου εν έτει194 3 :­
«. , . 'Επί 8 ~ΤΊj συνεχΤι Sυσ-;uχως 01J ~EV αλλο έ πρά.":"70μεν οιJσ ια.στικω ς εΙ μ-η να π α Ρ α­
χ ο λ ο υ θ ω μ Ζ ν χ:χΙ ν ·.χ Ζ Ζ Ζ Χ θ α ρ Ι ζ ω μ ε 'J 70'Jς άνω ,,:,έρω ' ~~ρχ ιερεΤς (ι ϊ-;ι.νες ,
ώς xx t ιΧ.'Jω ,,:Ξρω ε 'ί πο μεν , ώ ς έ:χον -:-ες --:άς 7':λάν~ς -:-ης κ:ιχοδοξΙας ε Ι ς -:-ην ψuχή ν των δέ:"
ο"ή το 7":0-:1: δυ'lα:.Ο ν νά ό ρθΟ 70μ-ή σουν 70'1 λόγον -;'ί)ς &λΊJθει?:ς)) ( ε ν θ' &ν ω τ. σ. 15 ). '11
σο β αϋσ:ι με 7αζυ -: ων ({' .Α. Ρχ tε Ρ έ ων » ΖρΙσ ι ς Υιγαγε ,:,ιν ας έχ τι';)ν T:αλ~ωΊjμεΡOλOγ ιτων εΙς -;.ην
268

σμου τΊjς παραταξεωτ; εΙ ς δύο βιΧσικως όμάaας σφόδ ρα προς ά.λλ~λας ά.ντιτι­
θεμένα ς XΙXL ((εΙς προστρι βατ , a ιενέξε ις, φ ιλον ικΙας XIΧL ~Ριaας» μετ' ά.λλ~λων
έλθο ύσα ς 480.

,Μεταγενεστέρως XΙX L a·Iι XOΙL μετα τ-ην έν ~,,;,ει 1935 προσχώρησιν εΙς τ-ην
παρασυναγωγήν ":"ων παλ/των '";ων ,,:ριων Μ-Υ),,:ροπολ ιτων, XIΧL τ-ην έπακολου­
θ~σασcχν καθα ίρεσιγ αυ'";ων ύπο '";ο υ ά:Ρμοaιοu Σuνοaικου Δικαστηρ ίου , atE-
σπασθησαν XΙXL O~":"(Λ &ς κα L OL δπ ' αύτ ων χε ιρ οτ ονηθέντ ετ έπΙ σκο πο ι καθως
προ λαβ όν τω τ; έ'ι ο ΙγΔ<:> τόπω ά.νεΠ":"ύξα μεν 481.
Κα":"α ,,:"ιxiY;ιx ΊjOΊj ά.πο ":"Ίj ς έποχΊ)ς ταύτη; (1937) έσόβει βαθεϊα κρΙσις
έν τΤι YιγεσΙ~ ":"O~ παλαιοημερολογιτισμοϋ , γεγονος μα ρτυρούμενον XΙXL έξ
έτέρω'l "Γ.Γιγων -182 καθ' !iς , ο Ι M (f.'";θ α~o ς Κα ΡπαθάΚ'Yj ς XΙX L Γερμαν ος Β α ρ υκό­
πουλω ; οιέσ-:-είj,ον έ α'.Υ:"c/ις &π0 ":"Υις λο ιπΥι ς ~γεσΙας, xexL a~ XΙXL '";ου ((πρ . Φλω­
ρΙνΊjς» έπι?υλά. σσον-:-ες εΙ ς έ:7.υ":ο ,Jς ":"0 aικαΙωμα του έλέγχ ειν τους λοιπσύτ,
ώς "Ρο aΙΟον":" ας oΊjθεν ":"0'1 ά.γων :7. X7.t έττιO ιι~κoψ:ας Ιoιo,,:ελε~ς σκοπούτ; εΙς βά­
ρο ς -:-(j ς -'ΙVΊjσιότ-η":"O ς XΙXL ά.κψαιότ-η":"ο ς -:-(j ς ολ"l)ς προ σπαθείαξ 483. Ε Ιοικώτερον

480 . 'Έ ν θ' &ν ω τ . σ.

134.
48 1. Βλ. &'1. σ. 25 0 έπ.
482. 'Ήδη &πο του 1937 πολλά] κατεβαλλοντο προ σπαθειαι προς εν ω σ ιν των διι στα­
μ...!-νων κχΙ &ποφυΥην δ ιασπαστ ική ; κρίσεως, εντος -:ων κόλπων του παλ/σμου ( Σ . Κ α Ρ α­
μ Τι τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ~νO' &~-:. σ . 144 ). 'Ετέρωθεν γίγνετα ι λόγος περ]
ύπά ρ ξεω ς σχ ίσματοτ με-:αξυ .ων παλα ιοη με ρολογ ιτών &πο του 19 37 ( Βλ Ζ η λ ω τ ω ν
άγ ι ο Ρ ε ι τ ω ν μ ο ν α Χ ω ν , Ή π ρ(Χγμ(Χ-:ικ.η &λ"ή θεια πε ρι του κόρους -.'ij; χε ι ρ οτον ίατ;
" Επισκόπου ύφ' ένος ' Επ ισκόπου κ(ΧΙ περ ] .ου σχ ίσ ματα; των ΈV Έλλάδι παλαιοημερολογ ι­
των . 'λ θ'ijνα ι 1958 σ. 3) . Π ρ βλ κ(ΧΙ τΤ, ν &πο 12-10-1 943 Π ο ιμαντο ρ , Έγκόκλ του Μ ατ­
θαίου.
483. Π ρ βλ Έγκόκλιον Ί. Συνόδου Γ .Ο . Χ . [παραταξεωτ; Ματθα ίου ] 'Aθ'ijνxι 1954
σ. 8. (( ' Ε κ κ λ η σ Ι α ν » 1937 σ. 316. Κατά -:0'1 Λ Ια.θΧίο ν οί ((-:. Δημητριάδος » κοι Ι «πρ ,
Φλω ρ ίνη σ » « έπέρα σαν κοιΙ . 0'1 Χρυσόστομον Παπαδόπουλον -:0'1 μεταρ ρυθ μιστην καΙ κατε­
φρόνησοιν δλατ; τας Πανορθοδό ξοι»; Σ υνόδου ς του Ίερε μίου, του 'Ανθίμου, των εύσεβεστα­
των κιχι άγίων εκείνων Πατρ ιαρχών . . .» Π αρακατιών δ' εν &ποστρ οφη προς τούτουτ γρά­
φει : (( Εύγε σοις λο ιπον ανδρ ες ' Α ρχ ιερείς , πολύ ω ρ (Χία τα: καταφέρατε καΙ θαυμάσ ια . "Ηλθα­
τε ε Ις τ/ν ' Ορθοδοξ ίαν, μας έφέρ(Χ.ε &κό μΊ) 4 κακοδόξους , τον Λιώσην , Χα-:ζ'ijν, Βα ρ υ­
κόπουλον καΙ Ζ ακύνθου , .ου ς έχεφο -:ον"ή σατε ' Α ρχ ιε ρείς δια: να: διοικ"ήσετε τ/ν 'Ορ θοδο­
ξίαν . Χαίρε λο ιπον των κ(Χκοδόξων 1) έξά ς . " Εύγε σας ανδ ρες τ'ijς α\/ταπαρν"ήσεως καΙ
τ'ijς &κτ/μοσόνΊ)ς , πoΛU ώραία .α κατορθώσχ.ε , δ ια να: ζ~τε ε Ις βά.ρος των &φελων χρισ.ια­
νων ευμχρως ύμείς καΙ οΙ πέρ ιξ ύμων καΙ έ βάλχτε &κό μΊ) καΙ κεφαλ ιχον 'φ όρον εΙς τους
χρισ-:ιανου ς να: σ ας πλΊ)ρώνουν -:ό σον τον μ'ijνχ κιχτ' α.ο μον .. . )) (Μ α τ θ α ί ο υ, Ποιμαντορ.
Έγκόκλο ς 12-10-1943 σ. 8-9). 'Ο αύ.Ος Ματθαίος ~γραφε πε ρΙ έαυτου έν
~τε ι 194 3 :-
((. . . ΈπΙ 8 έ:τ/ συνεχΊ] δυσ.υχως ου δεν αλλο επ ράττ ομεν ούσ ιαστικω ς εΙ μ.η να: π α Ρ α­
κ ο λ ο υ θ ω μ ε ν κχΙ να έ κ κ α Ο α Ρ ί ζ ω μ ε ν -:ου; άν ωτέρ ω 'Αρχιερείς οϊ-:ινες ,
ώς κχΙ &νωτέρ ω εϊπομεν , ώ ς έ:χοντες .α:ς πλάν οις -.'ij; κακοδοξίας εΙς -:Τιν ψυχ"ήν -:ων δεν
ij-:o τ:ο-:ε δυνατον να όρθο-:ομ"ήσουν . 0'1 λόγο ν -:-ίjς άλΊ)θε ίοις» ( Ι: ν θ' &ν ω τ. σ. 15 ). Ή
σο β ουσιχ με.αξυ των (( 'Αρχιερ έων» κρίσις ηγαγε τινας εκ των παλΟΙ ΙΟΊ) μερ ολογ ιτων εΙς -:.ην
 269

ot δύ ο οδτοι κ~vσo pες του παλαιοημερολογιτισμοδ OCΠε'Λ~ pυξαv έν ετε ι 1937

,,;,ο uς έτέρο υς Μο « Άpxιε pε~ς» 484 ώς προδάτα τ; ,,;,ο υ &γωvος , eV<:J έκε~voι 'ήγω­
νίζον το vOC πείσω σι το παλαιοη με ρολογιτυών πλή ρωμ α περί ,,;,ων ό ρθοΟόξων
πιστευματων αότων 485. Έκ τούτων συνάγεται δτι α'CτLOV τΥις aιαφέσεως ~τo Υι
&aι!fλλακτος καL &νuποχώρ'f)τος εVανη ,,'fjς χαvονιχΥις ΈκκλΎjσίlΧς στασ«; του
Ματθαίου Κα ρπαΟOCχ"!) καL τωv συν αό,,;,ί}> &φ ' έν ο ς XIΧ L Υι a ιστω(,,;,ικ6""f)ς του
«πρ . Φ λωρ ίνΎjς» Ζvα &XOλOυθ·rισn XIΧ', OC πόδατ; -"")'1 &λλ6φ pOνlΧ ταύτην πορε ίαν
του Ματθ αίου, vOC συμπο ρευθη lΧότί}> έv τη όai}> τΊjς &pvfισεως ΠOCσΎj ς χlχvονικ6­
τητοτ εΙς τ~ν έπίσημο» Έκκλ"f)σίιχv, XIΧL νOC κιχτιχa ικσ.ση Ρ"f)τως, ώς έκε~νoς,
ταύτην. Κα ] να] μεν προ του κιν δύν ου πλ~ ρ oυς &πο μονώσεω ς αότου, ό «πρ,
Φλω ρίνη τ;» εσπευσ ε vOC προέλθη ε Ις aιεuχρ ιν ί σε ις πε ρ] ,,;,ω ν π ι στευ ματων αότ ου ,
ούχ' fιnov δμω τ; Υι a ιocσ,ασ ις aEv κα,ωρθb)θΎj νOC &ρ θη XIΧL &πο του 1937 συνε-

ό ρ γάvωσιv ά-λλεπαλλ~ λωv συναντήσεων αυτών. Κατα τινα συναντησ ιν λαβ οϋσαν χώ ραν
κατα Μάρτιοv -:-ou 1940 ό Ματθαϊω; ~θε-:-o εΙς -:-ους έ-:-έρους «' Αρχιερ εΤς)) 4 έρ ωτ/ματα .η-:-οι :
Είvα ι ή ' ΈΧΧλφ ία 7ίjς Έλλάί} ο ς σχ ισματ ική ; ( ά-πάvτφ ις : δχι ). Είvαι τά .\lυστ/ ριά τ/ζ
ακυρα ; (ά-πάvτ/σις : C;zt ). Το μσροv τ/ς ~χε ι ά:γ ιασ7ικ-ηV χά ρ ιv ; (,χπάV7fj σις: ναί ]. τα
βαπτισθέντα έv αύτη παιδί α, ί}έοv vα ά-vα βαΠ7ΙζωV7α ι ; (,χπά·ί :-ι;σι ς: C;zt ). ΑΙ δοθεϊσαι
ά:π:χντ1)σεΙζ ώριστυωποίησαν 7Ijv 81~&σ7ι;(σ~ν.
484 . 'Ως ά-φο ρμ-η μιΧί),οv Τ. αΙ7 Ια :-'ij; :i"Qκ·ι; ρ '~ ξεω ς 7ct'~7fj; ί}έοv vα θεω ρΤι-:αι ό υπα
τοu ((πρ . Φλωρίνη;» γενό μενος Ζ~? ~Χ7f,? !.σ μ?.ι:; 71:; ~ ..!.σr. μl)·j ΈΖ,.j~1;σί%; ώς «3υνά:με ι. tTl..,.-
σ μΙΧ'7 !.κ-η ς ούχ] ομως έν ένε ργε Lcρ>. " Ο ~'~76 ~ , ;:ρό ; i;:6κρ r..ι'Jσ!.v 7i, ς Ζ:Ι-; ' ιx,j,,:,ou έκ,,:,ο ξευθεΙσης
ύπ ό ,,:,ou Ματθαίου ΚΙXτ/Ύoρί~ς έr:t πρ o80σΙ~ 7 0U iΥωψ) :; z xt .-:ρό:; 8 !.%?ώ,,:, !.σ!.ν '":ou παλαιοη με­
ρολογιτυωϋ κόσμου έξαπέλυσεν έν μΤιvί 'IO'J'J l~ 1τ. 70:,) ε70'.)ς 19-'04 έκ-;ε:Vij έγΧίιΧλιοv έπε­
ζΥι γωv ,,-ηv ~vvoιαv τωV.:.,<Jρωv «δυνάμει» καί «ένε ργε 4)). ( Βλ Σ. Κ α Ρ α μ ~ τ σ ο υ - Γ α μ­
β Ρ ο uΛ ι α , ~vθ' ά-vωτ . σ. Η 6-(48 ).'frx'J-:r,v ο ί 70:,) .\1:χ':'6:χ ίο'.) έχαρακτ/ρ ισαv ώ ς « προδο­
-:ιΖήv )) . Βλ Ή πραγ ματι κή ά-ί:ήθε ια . . . σ . 16. Ο Ι !Sl Ql 70'1 «πρ . Φλω ρ ίνη ;» κα ί με-:α -:ας
έ ξΊj yήσεις αυτοσ έ ξΊj ΚOΛOίιθ Ίjσ αV v α θ εωρ ώ σιν ώ ς α!7ΙΟ') κα Ι πατέ ρα -:-ou σχΙσμα-:-ο ς ιψε -:α
ά.8 r.άλεr.π-;α. ναΙ καΙ οϋ , με τα «aυνά.μεf.)) καΙ « ένε?Ύε ~)) , με: ,,:,ΙΧ «κατ' oόσιrιν)) καΙ «OU
κατ' oύσ(~ν», με τα « εγκυ ρα)) καΙ (((χκυρ α », ",:ά: « έy/..'J ? o:XX'J PX» καΙ τα «ιΧ μοιρoc» κλπ.
Βλ. Γ ρ. Ε u σ τ Ρ α τ ι ά ί} ο υ 'Η πραγμα7ικ-η ά-ί:i;θε ια. . . σ. 15-16. 'Η υπο -:-OU
« πρ . Φλω pΙVΊj ς)) κ~ρυζις τ1jς ΈκκλΊjσ Ιας τ1jς Έί).άί}ος ώ ς «ί}'.)vάμε ι σχ ισ ματικΤι ς )) είχε -:-η v
Μοι αv lSτ ι ή παλα ΙΟ1j μερο λογ Ι7 LΧή παρά-:-αξις ί}ιΖα Ιως μέν ά-V7 έί} ρασε εΙς -:-η v 'ήμ ερολο ­
γιτικήv με-:α βoλ~v, -ης ΕVεκα ή ΈκκλΊjσ Ια τ1jς Έ)),άί} ο ς κα-:έστ/ υπόί} ικος ένώ πιοv Π αvο ρ­
θοί}ό ξου Συvόί}ου, ούχ -ητ-:-ο v ί}εv έί} ικαιοσ-:-ο vα ί}εχθ'ij 77;'1 ,χπώ λει!Χv τ/ς ΘείOLς Χ&.ριτο ς έχ
πάσΊj ς VεOΊjμ εΡOλoγιτικ'ίjς ΈκκλΊjσΙας, πρΙv 'lι το ά:ρμόί} ιοv Σ'.)vοί}ικαv οργαvοv ά-ποφαvθη περί
του του. Βλ. ΝΙ ο 'Ι α Χ ο u Θ ε ο ί} ω Ρ ή τ ο υ, ΤΟ 'Η μεΡοi.Qγισι:κΟv σχΤσμα ί}υvάμει 'lι
έvε ργε Ιq: ; 'Άγιοv ''Ο ρ ος-Άθηvα ι 1973 σ. 2-3 . Π ρ βλ . καί Σ υ 'Ι ' Ο 'Ι Ι σ -: ι κ Ί; ς
Έ π ι -: Ρ ο π 'ίj ς Έ 'Ι ώ σ ε ω ς Γ Ο Χ Έ i. i. ά ί} ο ς, 'λvα Ιρεσ ις -:ωv υπο του οσιωτά.­
,ο'.) έν μοvαχoi:ς Θεoί}ω p~-:oυ ( άγιορεί-:-ου ) υποσ-:r,ριζο μέvωv θ έσεωv καί ά-πόψεωv εΙς
-:-ηv υπ ' σι:ύτοσ έκδοθεΤσαv . έπισ 70λιμαΙαv ί} ιατ ρι β-ην ιιΊΌ 'Η μερ οΛογ ιακοv σχΤσμα ί}υvάμε ι 'lι
έvεργεΙΙ:!'
;)) Άθ1jvαι 197 3.
485. Βλ. τ-ηv υ π' ά- ρ ιθ. 966 / 9-7 - 1937 Έγκυκλωv έv : Σ. Κ α Ρ α μ ~ -: σ ο υ - Γ α μ­
β Ρ ο u λ ι σι:, ενθ' ά-vω-:. σ. 143. Π ρ βλ όμο Ιαv ί}ιάψευσ ιv γενoμΈVΊϊ" καί έν ~τει 19 52 έν:
ι(Ή .Φ .Ο.)) 19 52 φ . 128 σ. 8.
270

σκιασμένω τ , άπα του 1947 f;μω ς c1.7:ροκαλύπτως /ΧΙ δύο παρατά.ξεις, ύπο τον
«πρ, Φλωρίνη;» ~ μία ΚiΧΙ U-;:O -:0'1 ~Iα-:O α~oν ~ έ,έρα εaΡων παραλλήλο» ; εις
βά,ρος τ~ ς έκκλησιασ-;ικr.ς ~'/ ό-;-fj-:Ο:; κ :Δ ,ά,ξεως, όξέως παντωτ; όιακρινόμεναι
ιΧπ ' ιXλλ~λων 486 κα] σ'J·/iΧ:ω'/ζό μΖ-l7. ~ «εΙ ς πλειοδοσίαν ιΧπεχθους φ ανατ ισμοϋ
και ιΧγuρτικ~ς όημOΚO-;: [iΧς» 45" lκ-:;; z-;:όμZν αι ε Ι ς υβρεις κατ ' ιXλλ~λων 488 καΙ
ιΧψου εΙχον VιXU ιXιfιcrz~ :i-;: ::r.σ:ι.~ :ι.t -;:;; r...ςrfjθΖ~σαι προσπαθειαι προς ενωσιν των
όι ϊσταμένων μερίδων 489.
Άλλα: και έν έ-/.:ι. .~;;~ -;::ι.;: :ι.-::ι.:;ε ~ 'η ;;Z~σiΧ'l ·I~ σημειώνται εριόες και δια­
ψopoπoιfισεις. Οϋτω; Τ. :r.:O -: o'~ς « -;:;:. Φi.ω;;[γfjς» κ:χι «πρ. Δημητριάόος» με­
ρ[ς, ένωρ ις a ~σT::ia&r" -; O'j « -;:;:. ~T, :.ι:ι;-:p ~Xί)o ς» έ;α~τ-φαμένοu, ώς έλέχθη ,
έπισfιμω ς όις -:7,'1 σ-.ηγ/ώ;.ι.Τ, ·1 -;-~ς Έχγj.Τ,G[ :ι.ς 490 , ό ια: λόγοuς ιΧνεξαρτ~τοuι;

~8 6. Ί ω . Κ ω ν σ '7:Ι "Ι τ ~"I ~ 8 -τ.ι " Η ~E~Jj.",:σi:x. -:(~·ι ~ _-\θ-ι;νών . ι . σ. 16. Βλ. χιχι
Ή « Φ.Ο .» t 95 0 ? 9.. σ. 6 .
.. 87. (ι Έ χ χ λ Τι σ ί :Ζ» , Ι 950 σ. 39 5.
.. 88. Ό (ι κ' Ε . Ο . » -;7jς Π:Ζρ χ.Χξεω:; ~l:z-;θ:z ίoυ .τ, :; 15-5-1 9 ~ 6 Ύρχφων περί .ου «πρ ,
Φλω ρίΥΤις» =ρ qΡ:ΖΥε .ου.ον ώς «χρ ιον (κεσΖμι ) μ.ε θαυμάσια κέρα:.οι χοι! εριον στιλπνόν,
μ.ε ,χ'ι χσ-:-ι;μχ μ<.-'-γ:Ζ, με.• σι μεγάλου κώ~ωνoς» . Δείγματα .ου βοιθέος μίσους δπτρ έχώ ρ ιζε
.tXς ~')O πα:ρ Χ-;άξε ις εστωσοιν τοϋτο μΈV -ή Cίpvη σ ις .ων περ ] .0'1 Ματθαϊο» όπως έπιτρέψωσι
.ί;) «πρ . Φλω ρΙνΊ) ζ) '(νοι '(~η τοϋτον επί της επιθocνα:τΙου κλΙνΊ)ς κocτοικεΙμενον, μεταβαντι
ει~ ικως πρ ος -:ουτο ε Ις ..ην εν Κερ ατέ α 110νην οιύ -:ου , τοϋτο ~I: -ή άμο ιβοιίοι άγνόΊ)σις .ων έκocτέ­
ρωθεν πχρα:ταξ ιοικων στοιχε ίων μέχρι ση με ίου το ιού του εξ ικν ουμένΊ) ω σ.ε νσι πρ οτ ιμώνται,
εΙς περ ιπτώσε ιξ άπουσΙocς Ιερ έων τ-~ς παραταξεωτ, χλΊ) ρ ικοί iJXt της έτέ ρocς παρ ατα ξεωτ;
άλλσι νεοημερ ολογϊται, Βλ Σ . Κ οι Ρ οι μ Ύj τ σ ο υ - Γ οι μ β ρ ο
U λ ι οι , ενθ' άνω ρ. σ. 179.
Ό Γερμocνο ς Βocρυκόπουλος έν επιστολη οιύτου άπο 26 -6 - ~3 π ρος τον «' Αρχ ιεπ /πον» , Α­
κάκιον Παππάν άπεκάλε ι . 0'1 Ματθαϊον «ε ίδωλολατρην, α ίρ ετ ικόν, βλασφημον κoc! CίOεoν»
Βλ παρ ά Μ α τ θ α Ι ο υ, Π ο ιμαντ. ΈγκΙΙκλιο ς 12-10-43 σ. 12.
48 9. Π ρ βλ ..ην άπο 1 6- 7-1 94 5 Έ γ κ ύ κ λ ι ο ν .ων «πρ , Φλω ρ ίνη; » «Μεγα ρ ίδο τ;»
κα] «Δ ιocυλε Ιocς » ~ι' 1jς έκάλουν .ούς Κcφποιθ ΧΚΊ)ν XOCL Βocρυ κόπο υλον ε Ις ένό τητα .
490. ΕΙσΊ)γοΙΙμενο ς ένώπιον της ΔΙΣ έν τη συνεδρία ocύτης της 20-3-4 4 όΆρχιεπΙπο"
Δοιμocσχηνο ς περ! .. ου ΚΟΨΊ)Οέν-:ος «πρ . Δ·ημΊ).ριάΒος )) Γε ρμocνου, είπε , με.ocξυ Cίλλων, κocί
.. σι έξης: «Σημ.ερον έν~ ιocφέp ε ι -ή τελευ.. ocΤ ον OCπο ετους χαΙ πλέον έπι~ε ιχθεϊσoc ~ιocγωγη
.. ου μοναχου Γ ερμocνου .Μocυρ ομμάΤΊ). Είν ocι ε Ις πάντocς γνωστον με ..σι πόσrις έπιμ.ονη ς έπε­
ζΎjτ/σεν ουτος νΟι άποκoc-:ocσ.ocθη ε Ις -:0 άρχιερ ocτιχον άξΙωμoc ύπο της ΈΧΧλΊ)σΙοις . Πρ ος
-;ουτο μάλισ-:α ΚOCI ν ό μο ι εΙ~ ΙΚOί έξεδόθΊ) σocν , ό πως -ή Έ κκλΊ) σΙoc XOCL ~ικoν oμιxω ς ~ιευκo λυνθη
εΙς ..ην άνocθεώρΊ)σ ιν τη ς ύποθέσεω ς .ocΙΙ τ/ ς , ύπο ..η ν προϋ πόθεσ ιν πάν.. ω ς ..η ς με.ocνο Ιοις
.. ου χocθOCιΡ εθέντος . KOCL πρ άγμocτι ύπΖβαλεν ουτος ~ιιo oc ι.. ησεις πρ ος ..ην Ί. Σιινo~oν, ..ην
μεν άπο 1 6 ΊουλΙου1 9 4 3, Τ'ιjν ~ε άπο 1 Ίjς ΑύγοΙΙ στου Ι~Ιoυ ετους « έξoc ι.. οΙΙμενος ..ην χάριν
..ης ΈχκλΊ)σΙοις» . ΈΧΡΊ)σιμ.οπο Ιησεν -:ην εκφρoc σιν .ocΙΙτ/ν μόνον έν .. ocϊς ocΙτ/σεσιν ocύτου,
~ιό-:ι ΤΟΙΙΙΤΊ)ν OCπήτε ι ό εί~ικo ς νόμο ς, ρψως ο μως έβε βα Ιου ότι θΟι π ρ C'έβocινεν εΙς ..ην άνocγκαΙ­
ocν άν χπ;υξιν ocύτης ένώ π ιον .ου Δικocσ-:-η ρΙου κocί θΟι ύπέγροιφε .σις έν~ε~ειγμένoις όμολογ Ιoc"
τας άνocλόγους εΙς .σις ποιρ ο μο Ιας περ ισ.. άσεις , εΙς βεβαΙω σιν της εΙλικρινους με.. ocνοΙocς .ου.
ΒocσΙμως ~' έλπΙζων εΙς .. ην χχριν -:Ίjς Έχκλφ Ιας συνέ.. αξεν Ι~Ι~ χειρ ! κocί έγκΙΙκλιο\l προς
.. ους παλOCΙΟΊ)μερ ολογΙτocς , κocτocχωρισθεϊσocν έν -:ί;) βιβλί~ .. ων εγκυκλ Ιων χocί έγγράφ ων του,
πocp oc~ oθ έν.ι '~ μίν , Ίj.ις πρχγμα-:ι ε!να:ι άξι όλογος OCπο πο)J..ων ά.π ό ψεων . . . )) (Κ ω Δ Ι Σ
 271

τ~ς θελ'ήσεως α&-:Ίjς μ~ παραχωρηθεϊσαν έγκαίρως, εως 00 έξεμέτρφεν οΟτος

το ζ~ν ,,:,η 19-3-1944 καΙ έΚΎ)aεόθΎ) 6>ς Άρχιερεός, κατ' οίκονομία», ιΧποψά,σεt
της 'Ι Συνόδου 491 Ή μερΙς ωJΤΎ), χαραΚΤΎ)ριζομένΎ) οια «ποιαν τινα σύνε­
σιν» 492 καΙ ένισχuθε~σα έν ~τει 1945 οια τ~ς εΙς αιιτ~ν νέας προσχωρή­
σεως ,,:,ων «Άρχιερέων» Πολυκαρπου Λιώση καΙ Χριστοφόρου Xατζ~ άπε­
δυναμώθη έν συνεχεία δτε έν ~τει 1953 ο] δύο οδτοι άποκατεστOCθΎ)σαν όρι­
στικως δπο τ~ς 'ΕκκλΎ)σίας εΙς το άρχιερατικον άξίωμα, κατόπιν δπoβoλ~ς
άλλεπαλλ~λων αΙτ~σεων καΙ ~παuσαν να άνfικωσιν εΙς τον παλατοημερολο­
γιττσμόν, Ή έτέρα δπο τους Mατθα~oν Καρπαθάκψ καΙ Γερμανόν Βαρυκό­
πσυλον μερίς, κατόπιν τ~ς άpν~σεως του δευτέρου 5πως σuμπράξη μετα του
πρώτου εΙ5 χειροτονίαν 'Αρχιερέωτ, διεσπασθη ένωρΙς εΙς δύο όμocaας, έκατέ­
pou των ~γετων άκολοuθ~σαντος Ιοίαν όaόν 493. 'Εκ τούτων ό Γερμανδτ; Βα­
ρuκόποuλος προσεχώρησεν έν ~,,:,ει 1950 εΙς την δπο τον «πρ, Φλωρίνη;» πα­
ρOCταξιν, άρθεισων άπασώ» των παpεξΎ)γ~σεων, άπέθανε ο' έν ~τει 1951 έξ ~μι­
πλΎ)γίας, ταφείτ; δίχα πoμπ~ς έν ":'ι{) ΕΙ Νεκροταφείφ Άθψων 494.

19fιΙ-1945 σ. fι99). ΕΙρήσΟω δ' δ7~ οΙ :-::ι:λ:ι:ω·rιμεpOλOγΤ7αl• :-:αν'rιγυραως α.πεκήρυξσιν

τούτον άμα -=-1) ύποβολΊι 7Γι; 7;r;ώ71j; :lL7fισεω; Z~ ? !.70~ .
49'1. 'Η Ι1 . Σύνοοος όμο?ώνω:; ιΧ;:ε φiσt.σεν « δπω ; -r, ΈΖγj~ησΙχ -;;:t?άσχη 3~---quyχώp't4­
σι.ν αύτης τφ Γερμ:ινφ :.\Ι:ιu?ομμi-:-r" Ζr,8ευft[,
8' O~7Cι ς Z7":"OC --:ό ':'"Jht.ZOV αό7ί)ζ κ:χΙ μν"1)μο­
νευοη ώς 'Αρχιε ρευς» (Κ ω Δ Ι ΣΙ %1
- 19fι5 σ . 500 ). Ή Ί. Σ. εϊχεν, έν τη λήψει τ'ijς
άποφάσεως ταύτηο, έν νφ παρομοίαν α.πόφασιv ληφθεϊσαν ;α7' 'Ιούλιον 70U 1851 εν τη
δποθέσει τοϊί Αίτωλοακαρνανία; ΊεροΟέου. Βλ Β σι σ ι λ ε ί ο υ (' Α τ έ σ 1) ), Μ 1) τ Ρ 0-
π ο λ ί τ ο υ προ Λ ή μ ν ο υ Έπίτομος 'Επισκ. "Ιστορία ... Α' σ. 33. Άλλ' δ Μσι,θσιίος
ΚσιρπαΟ~J::Ί)ς επικρίνων τ/ν άπόφασιν ταύτην, εχσιρσικτήρισε τηv τελευτή» τοϊί Γερμανού
«κσικόδοξΟv)) ώς κσιί την κήδευσιvσι';τοϊί (Βλ. Έγκύκλιον 19fι 7).
fι92. «Έκκλησίσι)) 1950 σ. 395.
fι93. Γ ρ. Ε'; σ τ Ρ σι τ ι ά δ ο υ. Ή πρσιγμσιτικη άλήΟεισι ... σ. 23. Σ. Κ σι Ρ σι­
μ ή τ σ ο υ - Γ σι μ β ρ ο ύ λ ι σι, 1:'10' α.νωτ. σ. Η9. Περί τοϊί Γερμανού Βαρυκοπού­
λου Ι:γρσιφεν εν Ι:τει 19fι3 δ Ματθαϊοτ : «Δυστυχώτ; καί σι';τος εΙνσιι δμοιος με τους α.νω­
τέρω (δηλ τους «τ. Δημψριάδος)) κσιί «πρ. Φλωρίνης))) τα σι,;τα φρονήμσιτσι Ι:χει κσιΙ
τας σι,;τας σαπράτ; πράξεις κσιί tσως κσιί χεφοτέρσις α.κόμη, κσιί κσιθημεριvως σκσινδσιλίζον­
ται ο] χριστιανοί εξ σιΙτίσις του κσιί ζημ~6>νετσιι ο,37ω δ θείος κσιΙ Ιερος άγ6>ν ... )) (Μ σι τ­
θ σι ί ο υ, Ποιμσιντορικη Έγκύκλιος 12-1O-19fι3 σ. 11). Τοϊίτον ώσσιύτως κσιτηγόρησεν ώς
χεφοτονήσσιντσι άvαξίους κληρικούς, οϊτινες επλεόvασαν εΙς 70'1 Ιερον άγωνα, καί ώς διαλ­
λακτικον Ι:νανη τ'ijς κακοδόξου 'Εκκλησίας της 'Ελλάδος. (Ι: ν θ' ά ν ω τ. σ. Η).
fι%. Βλ. τηv άπο 9-11-37 επιστολην τοϊί «πρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς)) προς τον Γερμανόν,
εν: Θ ε ο δ ω Ρ ή τ ο υ μ ο ν α Χ ο ϊί, Το 'ήμερολογιακον σχίσμα ... σ. 22 έπ. καΙ Ή
«Φ. ο.)) 1951 φ. 10'1 σ. 1-8. Πρβλ καί Σ. Κ α Ρ α μ ή, σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, 1:'10'
άνωτ., σ. Η9, 169, 228. 'Υ π ό μ ν η μ σι Π Θ Ε Ο Κ σ. fι, Ή «Φ.Ο.» 1950 φ. 79 σ. 3,
φ. 8fι σ. 7. Τον θάνατον αότοϊί 'ή παράτσιξις «πρ. Φλωρίνης)) εχαρακτήρισε «δολοφονίαν»
(Ή «Φ. ο.)) 1951 φ. 102 σ. 8) δπαινισσομένη τον κατα ,ην περίοδον ταύτψ διωγμον των
παλαιοημερολογιτων καί ,α εvαντίον αότων περιοριστικα μέτρα, ων Ι:νεκα δεν κατωρΟ6>θη
να προσφερθωσι ,φ άσΟενεί αΙ δέουσα ι περιποιήσεις. Σημειωτέον δη δ Γερμανος Βαρυκό-
 ΠΕΡΙΟΔΟΣΤΡΙΤΗ (1~95δ)
2ϊ2

111.
'Έντιχσις είς τάς σχέσεις Έκκλησ ίιχς κΙΧί ίιχλιχ ιοη με ρ ολΟΎ ιτώ ν

ΦΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ: 194i1949

1. ΠροβολΥ) άξιώσεως των παλ ΥΙμερολογιτων πρός σύνταγμα-

τικΥιν κατοχύρωσιν ιας της λατρείας έν τψ Κράτε ι. Τό
πρόβλΥΙμα της θΡYjσκεuτικης έλεuθερίας .

' Η εν
' ετε
" ι 1948"επι 'Α ρχιεπ / που Δ αμασκηνου
- συν ε λθ ουσα
- "1:"
«προτ; ε",ετασ ιν

ζωτικων ζψΊjμάτων άφορώ'/των -rην ΈκκλΊjσΙαν» 495 ΙΣΙ , σημειοϊ τ~ν ά-φε­
ΤΊjρΙαν νέας -:ινος φάσεως έ'Ι -:?i ΙστορΙq: -:ου έλληνικου παλαιο ημερολογιτυωδ
ζΨΎιματο ς 496. ΚαΙ. τουτο aιό,ι οΙ παλαιοημερολογϊται, ά-ναθαρρ~σαντες έκ των
πρός αύτους έπιaαψιλευθεισων έχ.aουλε";σεων έχ. μέρους πoλι~ικων καΙ. πολιτευο­
μένων τινων, έπεδίωξαν '7"'φ κατοχύρωσιν ,.'ιjς θ ΡΊjσκευ,ικ~ ς αύτων έλευθερΙας
aLιX τ~ς πρoσθ-fιχ.Ίjς σΧε':'ικΤ,ς έρμΊjνεu-:ικΤ,ς aΊjλώσεως 49ί έν τέλει του 20υ &'ρ-

πουλοτ; είχε διi ~ς u-;:' Ι 51/8-6-1945 ΈγχυΧλίου αuτου χαταψερ% δρ ιμέως κατα του
«πρ. Φλωρ ίνητ » δια -;7;'1 δια)),αχτικην αuτου στασ ιν ~ναντι τ/ς κανο νικ'ijς Έκκλ1)σΙας ,
δΤιλώ σας δτι άποσ-:έργε ι πασαν κίν1) σ ιν προς άποκατά στα σ ιν σχέσεων συνεργασ ίας μετ'
αύ",:οU .
495. 'Α ρχιεπ/πος ΔαμασΧΤινο ς προς οtκουμεναο') Π ατρ ια ρχην Μάξιμον έν : «'Ο Ρ θ 0-
δ ο ξ ί α» 1948 σ. 251 .
496 . Βλ. Ί ω . Κ ω ν σ τ α ν τ ι ν Ι δ .1). Το παλαωημε ρολογιτυών ζήτ/μοι εΙς τ/ν
'ΕκκλησΙα') τ/ς Έλλάδος, έν: «Έ χ χ λ 1) σ ι α σ τ ι κ Ο σ . 12 .
'J B'ίj μ α» 1958
. , 49 7. 'Η «'Εκκλ1)σία» έ ... εΙδικι'i') αότ'ijς σχολίφ τ/ν περί προσθήΚ1)ς τ'ijς έρμ1)νευτ ικ'ijς
ταύτη; δηλώσεω τ εrδ1)σιν έχαροικτ/ρ ισεν ώς «άπίστευτ ον» χαί ώς τόλμημα πολ ιτευομένω ν
τινων, Ιχανον να: όδ1)Ύ1Jση εΙς θΡ1)σχευ τιχον διχασμόν -:ου 'ΈΘVoυς. (( 'Ε χ χ λ r, σ ία))
1948 σ . 186 ). 'Ο δε κ. Τσατσοτ έν -:αίς ύποβληθείσα«; .n
Βουλη τροπολογία «; αuτου έπί
των όίρθρων 1-2 του Συνταγματοτ , παρττή ρει ότι «δ παλαιοημερολογττισμότ, ζήτ/μα το
δποϊον , χά ρ ις εΙς τ/ν άνεκτικότ/τα τ/ς έπ ισήμου Έκκλησίας, είχε περιορισθ'ij ε Ις θέ μα , που
άΠ1) σχόλει μΙαν έλαχίσΤ1)ν μεΙΟψ1)ψίαν, με τη ... πρ οταθεϊσαν έρμ1)νευτικη ν δή λω σ ι') κινδυ νευει
να άναδ1)μιουΡΥη% είς γεν ικον του 'ΈΘVoυς ζ'~τ/μα» ((Έ χ κ λ 1) σ ία» 1948 σ. 2 3 7 )~
'Αντιθέτως ό 'Αλ. Βαμβέτσος κοιτα τον υπ' αuτου έχφωVl]θέντα έν τi)ι Α' Πανελλαδικi)ι Συνε­
δρΙφ των παλαιοημερολογιτών λόγον , υπέδειξε τ/ν λύσιν του παλαιοημερολογιτυωθ δ ια
τ'ίjς 'ΑναΟεωρψικ'ijς Βουλ'ijς χαί άπεκάλυψεν ότι είχεν εΙσr,Υηθ'ij άρμοδίως την διατύπωσι...
τ'ij ς γνω στ'ijς έpμψ ευτικ'ίj ς δη λώ σεω τ , (Βλ. Συνταγματ ική ά'Jάπτυξις . . . σ . 43 -45). την
σχετικην πάντως πράτασιν είχεν υποβάλει εΙς τ/ν 'Επιτροπην 'Αναθεωρήσεωτ του Συνταγ­
ματοτ; ό Ν .-λΙπαχόπουλος (Συνταγματαη άνάπτυξις ... σ. 54 . Π ρ βλ. χαί Θ . Σ π ε Ρ ά ν­
τ σ α, ((Ή σύγκλησ «; ~ ς " Ιερ αρχ ίατ; έν : « ο Ι Τ Ρ εί ς Ί ε Ρ ά Ρ Χ α ι» 1948 σ .50 . Βλ.
χαί Ά λ. Β α μ β έ τ σ Ο υ , έν : ΤΟ Α' Π ανελλαδικόν .. . σ . 29. Συναφες προς τ' άνωτέρω
χαί το 'Τπόμν1)μα προς την Δ ' Άναθεωρψιχην Βουλην των 'Ελλήνων, τ'ijς «Έλλ1)νικ'ίjς
Έκκλ1)σ Ιας των ΓΟΧ» περί .ης σ1)μασΙας ,,:ου έκxλΊJσ ιαστικoυ ~μερoλoγΙoυ. Έ ξ όίλλου
άπο 14 /27 'ΑπριλΙου 194 7 συν'ίjλθεν έν ' Αθήναις , άδεΙq: τ/ ς Π ολ ιτε Ιας , το Α' Πανελ­
λαδαον Συνέδριον των παλαιoΊJμερoλoγιτων , τη συμμετοχΤι έκπροσώπων 500 περίπου
 273

θ -., ,
ρου του υπο ανα
θ εωΡ'1jσLν
' Σ υνταγματοτ.
" Δ' - , λ'OY<j) εν
ια τ/ς εν
, Ι ~,
σxEOL<j) ΟΎ)
~ λ'ωσεως
t , ~'ff t ", - "θ .ι ~,
εγLνετο οεκτον οτι «ε«; τ/ν εννοταν του ορου « Ρ'1jσκευΤLΚ ς συνειοησεωφ

περιελαμβανετο κα] το θρησκεύεσθαι κα.τά το πα.λα.LΟν έΟΘ ολόγLον» 498. 'Ως

E!VOΙL εuνό'1jτον ~ δLιfτοιξLς οιί)τ'1j, εν συνδυοισμί;) προς τά περ] θΡ'1jσκεΙοις εν
γένει xoιt ά.πα.λλΟΤΡLώσεωςτ/ς εκκλ'1jσLοισηκ-ης περιουσ] ς δLοιτιfξεLς των σ.ρ­
θρων 1, 2 xoιt 143 του νέου-.ίιπΟ 'Αναθεώρησιν Συ γμοιτος, ά.πετέλεσε σοβα­
ρον λόγον ε-.ι<τιfκτoυ συγκλ-ήσεως τ- j εν τη οι'. συνεδρία τ-ης όποΙοις
(5-7 -1948) ό ΆΡΧLεπ/πος Δοιμοισκψος έΙσΎjyήθΎ) εκ-τενως επt των «λόγων
επεLγούσ'1jς ά.νιfγκ'1jς» O~τLνες ώδ~γ'1jσοιν εΙς τ~ν σύγκλ'1jσLν ταύτηε.
Τεχνολογών εκτενως τ/ν εΙς τοδς παλαιοημερολογίτατ ά.φορωσοιν έρμ'1j­
νευΤLκ~ν δ~λωσLν ό 'ΑΡΧLεπ/πος Δαμάσκψόζ, ποιρe:τ/Ρ'1jσεν δτι, ΟΙί)ΤΎ) δεν
ύΠΎjγOpεύθΎ) εκ λόγων. ά.νιfγΚ'1jς xoιt προς ρύθμLσLν σοβουντος εΚΥ,λ'YjσLοισΤLΚΟU
ζ'1jτ/μοιτος, xrxt δτι aL' ιiότ-ης δ'1jμLουργε~ΤΟΙL εκ του μ~ οντος δ"LοιΙρεσLς εΙς τάς
τιfξεLς τ-ης 'Ορθοδόξου Έλλ'1jνLκ-ης ΈκκλφΙοις, εφ' δσον . ~ ποιρεχόμένΎ) εΙς
τοδς παλαιοημερολογίταξ προστασία δεν ά.πoτελε~ 1ί.λλο τι ε] μ~ προστασίαν
παρεχομένην εΙς ά.πεLθΟΙΡχοUντας ΚI.'1jΡLκοδς τ Lνοις xoιt λοιικόδς στρεφομένους
κοιτά τ/ς δLΟLκΤισεως τ-ης Έκκλ'1jσΙοις xoιt εΠLδLώκοντοις aL' 1ί.λλους λόγους νά
,
επιβ οι
'λωσι τοις αντιλ"Ψ "
'1j εLς αυτων. , - '
'Ε ν συμπεροισμαΤL ,,"
ΠΟΙΡετ/Ρ'1jσεν
οτι το ζ'
Ύj-

τ/μα του έορτολογίου ά.νιfγεταL εΙς -:-ην εσω.εΡLκ~ν δLΟΙΚ'1jσLν τ/ς ΈκκλφΙοις,
fI «, , - -ι. ' t λ' ,
οτι ΟL,..\εLς .0 παλαιόν εορτο OyLO'! πισττυοντεξ
~\, ,
οεν αVΎjκουσLν εις
'θ '
P'1jσxELIΧ'!

τινα, δ'LιfφΟΡον τΊjς ΈλλΨLΚ-ης 'Ορθοδόξου (J)σ.έ να: MVOΙ.IΧL νά τύχωσι .-ης
εκ του Συνταγματοτ προστασίαξ, ά.λλ' ά.~κουσLν εΙς όμιfδoι, τείνουσαν εΙς τ/ν
διασαλευσι» τ-ης εσωτεΡLκ-ης τιfξεως xoιt τ-ης ένότ/τος τ-ης εΠL~μου Έκκλ'1jσΙοις
τ/ς Έλλιfδoς, xoιt δτι ~ ά.ναγνώΡLσLς των παλαLΟ'1jμερολογLτων έΙς ΙδΙα.ν Κοι­
νότητα , με ΙδΙαν δLOΙΚ'1jσLν, νοιοδς xιxt θΡΎjσκευΤLκ~ν δρασLν, θά ά.πετέλεL πρα­
ξLν ά.ντεθνLκ~ν, αύτόχρημα εγκλ'1jμΟΙτLκ~ν, τ-ης όποΙοις τά ά.ποτελέσμοιτοι οuδεtς
ΜνΟΙΤΟΙL νά προtδ'1j 499.
Το δλον θέμοι προϋβαλε, κοιτα: ταύτα, ά.πό τε τυΠLκ-ης-νομLκ-ηςxoιt ούσια­
σΤLκ-ης-εκκλ'1jσLολογLκ-ηςπλευρας xιxt καθ' lSλ'1jν τ/ν άτοισLν xoιt τάς πρoεκ.ιf-
,
σεLς οιυτοu, εΤL
- "θ ετο οε
~" .0 -
πρωτον
.- ενωΠLον
vu'! , " -
τ/ς
'Εθ ν LΚ'1jς · ' ,
.- 'ΑνΤLπροσωπεLοις.

ΠoφOΙ:pτ7Jμάτων τ'ijς ύπο ,QY ιιπρ . ΦλωρΙνης)) ποι:ροι:τάξεως (Βλ. Το Α' Πoι:νελλoι:δr.χoν .••
σ. 9). ΕΙς τοίίτο κληθεΙς 6JμΙλησεν, έκτος των ?Χ.λλων, κοι:Ι δ τότε 'Αντιπρόεδρος τ'ijς Βου­
λ'ijς Κλ. Θεοφιχνόπουλος, γΕΎονος δια..ο δποΤον Τι Ί. Σύνοδος διεμοι:ρτυρΤΙθ7ι έντόνως ήj
27-5-1947 (Κ ω Δ Ι Σ 1945-1948 σ. 461). Βλ. σχετικώς κοι:Ι ιιΈ ν ο Ρ Ι οι: ν 1947 σ.
156-157,178. ..' .
498. Κ ω ι Σ Ι 1946-1948 σ. 34, κοι:Ι ' «;Ε )( κ λ η σ Ι οι:)) 1948 σ. 213.
499. Ο{)τω κοι:Ι Τι ύπ' &.ρι~μ.;150/1972 Γνωμάτευσις τοίί ΝΣΚ έν δλoμελεΙ~. τα.ς
ιδΙοι:ς θέσεις ύπεστ/ριξε κοι:Ι δ Λ i ρ ίσ η ς Δ ω ρ ό θ ε ο ς έν: Ή Νομοκοι:νονικ'i] θέσις .••
Βλ. έν: Νομοκοι:νονικlΧι''Ερευνοι:ι σ. 185-186. T'i]v ciγόΡEυσιν τοίί Άρχ/που Δοι:μοι:σκψοίί
δροι: έν κωΙΣI1946-1948 :σ. 36-37, ιιΈκκλΎjσΙ~)) 1948 σ. 213-214.
18
274

,
Τ ΊJν "'Ε κ θ εσιν,
σχετικην '
πεpιεΧOυσlΧν "'ψ
τατ; απο εις -
τΊjς 'Ε κκ λ'
ΊJσιlΧς, ,
συνετά ξ ε

τότε ό Μ1JΤΡοπολ(Τ1jς ΛιχρΙσ-ηζ καΙ εΤτα 'Αρχιεπίσκοποτ 'ΑθΎ)νων Δωρόθεος.

AϋΤΊJ aε όπεβλ~θΊJ προς την Δ' ΆνlΧθεωPΊJτικ~ν Boυλ~ν ώς 'Υπό νΊJμlΧ δταφω­
τιστυων προς ιXπoσόβΊJσιν 7Yjς συντιχγμιχτικ'tjς ιXνlΧγνωpίσεως των π αιοημε­
ρολογιτών, του εΙcrΊjΎΊJτoυ έπιμείναντοξ δτι «6 πlΧλαιoΊJι1εpoλoγιτισ ος aεν
ετνlΧι οϋτε lΧ~pεσις, οϋτε σχίσμα , καΙ. οΙ ιΧκολουθουντες aεν εΤναι οϋτε αΙρ τυωί,
ώς aιιχφωνουντες προς το aόγμα , ο(),ε σχισματικό] ώς aιαφωνουντες ε] τ~ν
aιotXΊJaLν οϋτε έΚΊJpύχθ-φαν ,οιου,οι ουτε καΙ. έπι~μως ιXπεσχίσθΊJσαν ιΧπο
- , • -
ΤΊJς εις ΊJν ε'ξ οοω λ ου θ ουστν α'Πjκoν':"ες
, ι ' Ο λΑ ~Iξ ου 'Ε
i",-,?OO . κκ λΊJσιlΧς.
' Κ""
ατα τ ΙΧΠΟ-

ψιν ταύτην οΙ παλαιοημερολογϊται aιαφωνΟ~W1jfL τολογίου,

δπερ εΙ~χθΊJ aL' ιΧΠΟψclσεως ':"ίjς 'OΡθοaόξο'J ΈκκλφίlΧς τ'tjς ΈλΜ30ς, κανόνι­
κως λΊJφθείcrΊjς. Συνεπως ":lι.αΙΟΥ,μερολογιτισμΟς σημαίνει έπαναστασιν έντος
των κόλπων ,Υις ΈΚJI'.λy,σ[:lς Τ:l&:--ιjς, 3ιότι ο!. &κο).ουθουν,ες το παλαιόν έορτο­
λόγιον aεν πειθlΧpχoϋσι προς -:"1jv ΤOιlΧ&:--ιjν κιxνoνικ~'1 !XπόψlΧσιν τ'tjς ΈκκλΊJσίlΧς
ιχύτων 500. 11ετOC ΤΤΙν πιxpιiθεσιν ΚIΧI' έ-;έρων συμπληρωματικών ιΧπόψεων ό
, " ι , ......."\"ψ
εΙcrΊjΎΊJτ/ς επειrljμιxνε και (XΛΛΊJν ο ιν του
ζ' - λ
ΊJτ/μIΧΤOς, τ/ν εις τ/ν εκκ ΊJσ. πει-
\'"
θαρχίαν ΚΙΧI' -:-ιiξιν ιΧψορωσιχν, έφ' δσον πocσα ιXvταpσίιx κιχτOC τ/ς ΈκκλΊJσίας
θα: ένεθαρρύνετο, πocς aε δυσαρεστούμενοτ; έκ τ'tjς ιΧντιθέτου έκβά.σεως όποθέ­
σεως αύτου :η μ~ έπιτυγχανων ζψουμένψ όπερ αύτου παρανομία» θα: ~ΧΊJ το
3ικαίωμα, ΧΡPΊJΎOύμενOν πλέον εΙς αύτον ιΧφειaως όπο τ'tjς Πολιτείατ, να: έγεί-
PΊJ πο'λ εμον και" να β ΙΧ'λλΊJ κατα , ΤΊJς
- 'Ε κκ λ'
ΊJσιας, ,
ως οιτ πα 1./ ται,

ΑΙ ιΧπόψεις αόται, α~τινες ~μεpoν ιΧποτελουσι την κρατουσαν παρ' ~μLν

γνώμην, έγένοντο δεκτα] όπο συμπαση; τ'tjς 'Ιεραρχίας κιχ Ι. όπεβλ~θΊJσlΧν,
ώς έλέχθΊJ, έν "Ι'πομνήματι προς την Boυλ~ν 501 π1χ P ' ης καΙ. ~τυχoν όπoσΤΊJpί­
ξεως, διαγραφείσητ; τελικως έκ του κειμένου τΎjς έπιμαχου έpμΊJνευ";"ικΊjς 3ΊJ­
λώσεως έν &pθp~ 2 του δπο ιXναθεώpΊJσιν Συντά.γματος 502. Οϋτω παpΎjλθε καΙ.

500. Κ ω Ι Σ Ι 1946-1948 σ . 96-97, «Έ κ κ λ ΊJ σ (οι» 1948 σ. 228-229 . Πρβλ

Δ ω ρ ο θ έ ο υ, Μ ΊJ τ Ρ ο π ο λ ( τ ο υ Λ οι Ρ ( σ ΊJ ς, Νομοκοιvοvικοι! "Ερευvοιι σ. 32 -33,
'Ι ω. Σ 6'1 Τ ΊJ, έv: ΝοΒ . 13, 993. Βλ. ώσαύτωτ; κοι! τ7)v Γvωμ. ΕΙσ. Πρωτ. Λοιμ(οις
3944/1953 κοι! τηv ΝΣΚ 150 /1972 έv όλoμελε(~. τηv όίποψιv ΤOΙ')ΤΊJV ~χει υΙoθε,,:~σει κοι!
το Ύπουργε1:0V Έθv. Ποιιδε(οις κοι! Θρησκευμάτωv. Βλ Ε.Π. 3107/26-4-1969 προς
, ApΧΊJγε1:ov Χωροφυλοικης.
501 . Βλ Νομοκοιvοvικοv Χροvl.κοv περ ! της έκ,,:άκ.ως συγκλΊJθε(σΊJς ΙΣΙ έv: Α Ε Κ Δ
1948 σ. 138 -149.
502. τηv διοιγροιφηv τοιυτ/ς ίιπεστ~pιξε δι' εΙ3ικη ς ,,:ροπολογ(οις ό Κ. Τσά,,:σος, τοv(­
σοις δτι έφ' δσοv οι) ~ πoιλoιιoΊJμεpoλoγι,,:ικη κοιv6τ/ς ποιρ' ού3εμιας όίλλΊJς ΈκκλΊJσ(oις &vε­
γvωp[σθΊJ , β) οΙ ~γoυμεvoι ώς Ίεράρχοιι τ'ijζ Κοιv6τψος τoιυΤΊJς προσέφυγοv εΙς τα έκκλησιοι­
σ,,:ικα δικοιστ/ριοι της έπισ~μoυ ΈκκλΊJσ[oις της Έλλά30ς &VOΙΓVωp(σoιvτες ουτω δ.ι 31:'1
&πεσχ(σθΊJσoιv οιύτης κοι! δτι &π03έχοvτοιι τ7)v έπ' οιύτωv πειθοιρχιχηv οιύτη ς δικοιιοδοσ(οιv,
γ) οΙ 'ί3ιοι οΙ όποιδol τουποιλοιιου ~μεpoλoγ(oυ ούδοιμου φοι(vοvτοιι 3ΊJλoυvτες δτι &ποσχ(­
ζοv,,:οιι &πο .ηv ΈλλΊJvικηv Όρθ630ξοv ΈκκλΊJσ(oιv -η δ,,:ι δέχοvτοιι τ7)v 6ποφξιv δυο Αύτο­
κεφάλωv ΈλλΊJvικωv ΈκχλΊJσιωv, .0 ποιλ/ιι.Οv κ(vΊJμoι 31:'1 3ιχοιιουτοιι vα 3ιεκ3ΙK~σrι οιύθυ-
 2ϊ5

ό κΙν~υ'/o ς έπισήμι;ιυ, κα:ι. o~ κα:ι. συντα:γμα:-:-ικΊjς , άνα:γνωρΙσεως του παλαιοημε­

ρολογιτυωδ κιν~μα:~o ς , γεγονος δ περ θαι ~OύνlΧτO ναι εχη ουσμενε'Lς συνεπείατ;
οιoc τ-~ν έξέλιξιν του d ου ζψ~μIΧΤO ς, έψ' δσον θaι παρεϊχε 'tΟLς παλαιοημερολογί­
ταιτ; τ/ν δυνατότητα ομίμου {ιπOCρξεως, παραλλήλωτ; προς τ/ν έπί~μoν Έκ­
κλ'Υ)σία:ν , κα:ι. o~ κα:ι. έ τ<';} α:ύτ<';} Κρατει. Μία: τοιαύτη λύσ«; θαι άπεμOCκρυνεν
όρισηκως πάσαν σκέψ ιν περ t ένότ/τος έν τ<';} σώματ ι τΊjς Έκκλ'Υ)σΙα: ς τΊjς ' Ελ­
λOCooς, κα:ι. θαι δια ιών ιζε τ/ν ΟιOCστιχσ ιν .
'Ω ι , ~
ς κιχτιχφιχινετιχι εκ "C!(L " ανω , .... , , "
θεσεων τη ς Εκκλησιιχς έν αντι του παλα ιό-
-

ημερολογιηκο υ πρoβλ~μιxτoζ'~O ζ-ήΤ'Υ) μιχ τΊjς θ ρησκευηκΊjς έλευθερίιχ ς, -ητις

άποτελεΊ: κιχτOCκτ/σιν των έλευθερων λιχων, οεν έκρίνετο ώς κα λυπτον τ/ν άκώ­
λυτον , έπι. ήj βOCσει τΊjς άρχΤις ΙΧύΤ'Υ)ς, όίσκ'Υ) σιν {ιπο -:-ων παλαιοημερολογιτών
των τΊjς λατρείατ lΧύτων , εν ΙΧ του γεγονότ ος ΟΤΙ ούτοι οεν έθεωροϋντο cxt-
ρετυω] ~ άπεσχιJμένοι τΊjς' κλ'Υ)σΙιχς.
Το ζ~τημιx του προσοιορισμσ- της ίοιότψος των παλαιοημερολογιτών ώς
ιχΙρεηκων 503, σχισματικών ~ παρ~νOΙγΙ:)γων καΙ. XCX'toι συνέπειαν -τΊjς θέσεως
ιχύτων l1.νcxψ;;ι τΊjς Έκκλ'Υ)σΙας, άπησχόλησε σοβ οι ρω ς τ/ν παρ' ~μ'Lν θεω ρίαν

Ι
πιχρ ξ Ιιχν εν ~(:) Κ ρ ατε ι . Περαιτέρω ό ΈV λόγ~ ~ωi.ε'J7i;:; όπεγράμμισεν δτι -;υχον έπιψή φ ι σ ις
.ης έ pμ7)νευ~LΧη ς δ7)λώσεως θ~ ένεθ:iΡΡ'Jνε 7i;ν δr, μΙΟ'JΡγΙ:xv σχισμάτων ΈV 7ij Έκκλ7)σΙq: , έπ ι­
σημειώσω; έμιpιxvτικω ς ό~ι iι Πολιτε ία δέv όποχρεοu~ιχι δπως , ΈV όνόμιχ-:ι .η ς θP7)σ-/.ευ~ικης
έλευθερΙιχς lOP7)y'ij εΙς τούς παλατοημερολογίτασ &δεΙιχς Ιδρύσεως νιχων, προσδΙδη κuρος εΙς
ΙεροπριχξΙιχς των , μ-η &νιχγνωρΙζη το κuρ ος των έκκλ7)σ . δικιχστηρΙων, ατιν ιχ δικάζουσι τού­
τους. Βλ «Έ κ κ λ 7) σ Ι ιχ ν»
1948 σ. 236. ' Αντίκρουσ ιν των &πόψεων τούτων βλ έν
Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Μ
7) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 7) ς, Κρίσε«; έπ! των τρόπο­
λογ ιων έπ! του όtpθpo υ 1 κιχ! 2 'tou Σ χεδίου Συνταγ ματο τ; τΊ)ς ΆνlΧθεωρ7)τικη ς Έπιτpoπ'ijς
περί 'tou "Ημερολογιωωθ ζ7)τήμlχτος. ΆθΤ,νlχι 1948 σ . 1-14 . ΕΙδικώτερον &~τικpoύων
τον Ισχυρισμον "ou Κ . Τσάτσου ότι οΙ ' Αρχιερ εΤς των παλαιοη μερολαγιτώ» δεν έδ"ήλωσιχν
ρψω ς δτι &ποσχΙζοντlχι .ης Έκκλ7)σ Ιlχς .ης Έλλάδος, δ « πρ . Φλω ρίνη ;» &ντιπlχρέτlΧξε
τ/ν έν €:τει 19 35 γνωστ/ν δ"ή λωσ ιν -:ων τριων :Μ7) τροπολ ιτων πρ ος τ/ν ΔΙΣ , δι' ~ς έδ"ή­
λουν lχύ7ij ότι διακάπτυυσ ι 'tou λοιποϋ πιΧσlχν σχέσιν κιχ! έχχλ7) σιlχσ"nκην έπ ιχοιν ων Ιlχν μετα
τΊ)ς Έκχλ7)σ Ια.ς . (Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ 1\1 7) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 7) ς, Κ ρΙ­
σει ς . . . σ. 4- 5 )_ Ό Ισχυρ ισμος ουτος ε!νιχι βεβιχΙως &λ7)θ"ής . Ά):>..' έρευνψέον τΙ fιwbouν
δ ια τΊ)ς τοιlΧύτη ς έκφ ρ άσεως . Έ αν -ή δ"ήλωσις ιχύτων ιχύ τ/ έσ1jμlX ινεν €: ξoδoν έκ τΊ)ς Όρ ­
θοδό ξου Έκχλ7)σΙlχς , οα ~δει να δδ7)γ"ήση εΙς &ποστlχσΙlχν lΧύ των, 'touO' δπερ ούτε ιχύτο !
οιΙτε οΙ λιχ"'χο! πlΧλ/τlχι έδέχοντο . Έαν πάλιν έσ"ήμιχινεν, δτι δεν &νεγνώριζον τ-ην κιχθε­
στηκυΤαν έκκλ7)σ. Άρχ"ή ν, τότε μετε βάλλοντο εΙς φ ιχτριαστας ΚΙΧ! &ντάρτας, διότι δεν
ε!νιχι δυνατον δ δ ιαχω ρισμο ς τΊ)ς 'Ι ερ αρ χΙας άπο .η ς Έ κκλ7)σΙας . Έ τέρ ωθεν έ ρευνψέον
ώσΙΧύτω ς έαν δ ια τΊ)ς τοιιχύτ/ ς δ7)λώσεως ιχύτων οΙ τρ εΤς άποσΚ ιΡτ"ήσlχντες τΊ) ς ΈκχλΊΙ­
σ Ιιχς κιχ! εΙς τον παλα ΙΟ7) μερ ολογι-: ισ μον προσχωρ"ήσιχν-:ες Μ7)-:ρ οπολΤ-:ιχ ι , άπέσχιζον.ης
ΈκκλΤισ ί:χς έαυ-:ούς μόνον -η κα! πάν-::χς -:ο';ς π:ΧλαΙ(7) με ρ ολογΙτας , ώ ς θέλει να έ ρ μψεύση
τ/ ν δ+Ι λωσ ιν τΙΧύτην δ "'-:ρ . Φλω ρΙν7) ς » κα! ε!-:α έαν -ή προ σιΡυγΊ) των δύ ο έ ξ ιχύτων ε Ις τα
έκκ);ησ ιιχστ ικα δ ικιxστ1j p ιιx δεν έσ1jμαινε άναίρεσ ιν .ης δ7)λώσεω ς α.ύτων τΙΧύτης .
50 3. Π ρ βλ κιχ! Σ 7:. Τ Ρ ω ., ά ν ο υ , Τ ιν α περ ! -:ou άδ LΧ"ήμΙX~Oς .ης αΙρέσεως, έ\" :
ΑΕΚΔ 1963 σ . 20 έπ .
276
. , .... t= ι.: ~, , "t:' θ"""'''''''ψ ~
XOΙL πραξιν, αι οε κατα κοιφους εξενεχ εισαι επ αυτου απο εLς εν ";'ε τη eitLcr";'Ίj-
.. , ,
,-
μη XOΙL τη νομο λ" oyLCf ,
εσΤ/ΡLΧ θ ΊjσOΙν κατα β' ' "
ασιν, ει XOΙL μετα ποιροι λλ- ,
οιγων τινων,

έπ1. ~ων Μο &.ντ~MT ~ κοι,,;,α: το περιεχόμενον, &.λλ' έμπερLστοιτωμένων γνωμα­

τεύσεων ύπYiΡLθμ. 45/1932 του ΕίσΟΙΥγελέως Α.Π. Κ. ΓεωργLcX3Ίj 504 ά.φ'
" , 1-
ενος XOΙL τ/ς των
- Λ . Γ ιοοπουλου-ι-Λ.
~ .- Χ 'Ανορουτσοu-
~, 'ΑΙ. . Β οιμ β'ετσου οιφ
, , ετε-
, ,
ρου 505. ;

Εί3Lκώτερον ό Κ. Γ:;:ωργL&.3Ίjς έν τη ώς εLΡΨΟΙL γνωματεύσει οιίιτου ά.πε­

φάνθΊj δτι ο] παλαιοημερολσγϊται, 3Lοιφωνουντες προς την 3LOLXΊjcrL') της 'Εκ­
κλΊjσΙOΙς λόγφ '"'ou ζτr:ήμοι,,;,ος j!rης 'ήμερολογLοικΎjς με.oιβoλΎjς, 3εν καθίστανται
,,<j> λόγφ τούτω έ,;:;:ρ600ζΟL Τι αίρετοωί, &.λλ' έζοικολουθουσLν ά.νήκοντες είς
την 'Ορθό30ζον 'EκκJ:φΙoι /τΎjς 'Ελλά30ς, fJ'LVL ~XZL 'ή 'Ελλ'Y)'JLΚ~ Πολττεία
, ~ oLX
εμΠLστευv,/
~ , σ'J'r.:χγμΟΙΤLΚΊjς
/ - ~ ,Ι;
οιαταξεωτ;
"λ
τ"t]ν
, , ,ασκησιν ΤΊjς
οιποκ εLσΤLκ"t]ν
-
λατρειατ; του εT.tΚΡOΙ.oyντoς ορ οοοτ.ου οογμοιτος . υτως οι πα αLO"t]μερο-
' - , - / 'θ ~'I;~' 506 Ο'' 'λ
λ ογιται
- " , / , ' Ε ΚΚλ'
υπαγονται-ετ; ";"'tJv
- 'Ελλαοοτ,
ΊjcrLOΙ') ΤΊjς
'~ , , , ~,
XOΙL ΚΟΙΤΟΙ συνέπειαν οεν

ά.πολοιUουσL 7ίjς (j'J'r.χγμIΧΤLκΎjς προστασίατ; ώς προς την έλευθέροιν &σx7jcrLV -

των τ-ης λχτρε[χς χw:ων έν ί3ΙΟLς νoιo~ς, aεν 3LΚΟΙLουνΤΟΙL 3' δπωτ; συνιστώσιν
,~,
ισιουτ; θ ΡΊjσΧ:.-..r.ιΧoυς
' crJλλ ογους.
' Τ-'
η γνωμη ,
τοιυτη ,
συνετα-χθ ΊjσOΙν β~'
ροιουτερον

έν XOL'ήj ιχw:ων Υιωμ7.'7εUσ:;:L, OL Γ. Ράμμος-Χ. ΣγουρΙτσοις-Κ. Τσατσω; 507

ύποσ";"'tJρ(ξClV7'"c.ζ, :;:ί3LΚώ'7εΡOν, δτι προς κήρυζLν τινος ώς σχLσμΟΙ,",Lκου &'itOΙL­
τε~τα-L (j'JV ω.οι.ς Υ..α.Ι ~ ••1. τούτω πρocζLς τ/ς Έκκλ'ησΙοις, ΚΊjΡόΤΤOυσOΙ ,,;,ουτον
&.πεσχLσμένον. τη-ι X;;oYL'I ταύτην ~χoυσιν υLοθετ/σεL κlχ1. OL Κ. ΔΊjμΨΡΟΙΚcXκ"t]ς,
Λα-ΡΙcrΊJς Δωρόθ:;:ος , Γ. ΧΟ ϊ:οΧς , Ά. Χριστοφιλόπουλοτ; κοι1. Σ. ΤρωιOCνος κιχθως
κοιΙ πλ"t]θuς ά.ποφkων -:ων 'Ε'),"t]νLκων Δικαστηρίων ώς λ.χ. OΙL Α.Π. 222/
1934, 359/1934, Πρω-:. K:;:px,jpoι:; 464/1936, Π ρωτ, Βόλου 692/1934 κοι1.
150/1972 του ΝΣΚ Υ..α.Ι τιωμlΧ,,;,:;:όσεις νομομαθών ώς 'ή ύπ' ά.ΡLθμ. 1/1947
του Είσοιγγελέως Α.Π. 'Α. Μπουροπούλου, 'ή 16273/1942 -:ου ΕίσΟΙΥγελέως
Πρωτ, ΘεσσlΧλOν(ΚΊjς 'λ. Σ-::r.-αοu, 'ή 1117/1954 του EίσlΧyγελέως Πρωτ,
Κορίνθου Δ. ΚορκολοποuλΟ'J, κ:χΙ :xt ~.: α:.j,ης ποιρατ/ρήσεις του Ί. Παναγο­
πούλου 508. Σημειωτέον ΟΤL ΚΙΧ;, έoILOL παλατοημερολογϊται &.ρνoυντlΧι οπως 3ε­
χθωσL τον χlχραΚΤΊjΡLσμον ιχίιτω,ι ώς α:ιρ:;:':!.κων η σχισμα:'Lκων, θεωρουντες,
ά.νΤLθέ1:ως, έοιυτοος μεν ώς ΓνΊjσΙOυς 'Oρθο3όξΟ'Jς Xρισ'nlΧνoυς, ά.κρlΧιφνε~ς
φόλακlΧς των όρθοοόζων 30γμ:l.τω·ι κχ1. 7tcxρχ3όσεων, τ/ν 3ε ΈκκλΊjσΙαν τ/ς

50/0. Βλ τοιυτ/') έν: «Έ κ κ λ Τι σ Ι οι" 1932 σ. 392.

505. Βλ τοιυτ/') ΈV : «Δ ι κ οι σ τ ι κ 1]11 1933 σ. 32 έπ.
506. Πρβλ κοιΙ Σ. Κ οι Ρ α μ 1) τ σ ο u - Γ α μ β ρ ο υ λ ι ΟΙ, Πάλιν τα ίδιοι, έv: ιιΉ
Φ.Ο." 1959 φ. 316 , σ. /Ο, ~θα. οΙ παλοιιοτιμερολογΤτοιι, ιXvτLδιαστελλόΜΕVoι προς τοΙΙς
ιχ!ρετικους, χοιροιχτ/ρΙζονται ώς ιιπισ τα τέκνα της (ΈΥ.ΧλτισΙοις) έτοιμοι ιΧνα πα.σαν στιγμ1]')
δια κάθε θυσΙοιν".
507. Βλ τοιυτ/') ΈV: ιιΈ κ κ λ 'Ι) σ Ι οι" 1951 σ. 11 έπ.
508. ιιΘ έ μ ι ς" 1954 σ. 1165.
 277
......
·Ε ΛΛοιοος
,~ "'~
σx~σμOΙηΚΎjν κoι~ ΚΟΙΚΟοΟξ ον 509 • 'Ε' - , ""
πι πασι τουτοιτ προς τ/ν απο Ψ ~ν

του Κ. Γεωpγ~ά.~Ύj συνετάχθησαν άρχηθεν ~ τε ΙΣΙ κοιL ~ ΔΙΣ τ~ς ΈκκλΎjσΙOΙς

~μων, ίιπο το πρϊσμα ~ε τοϋτο πpoΎjλθoν εις -=Ύιν λΎjψιν ιΧποφά.σεων καΙ. μέτρων
προς άντ~μετώπ~σιν του ποιλ/κου κ~ν~μoιτoς 510. ΆξΙOσΎjμεΙωΤOν έν ΠPoκ€ιμέν<:>
τυγχάνει το γεγονδτ; δττ, κοιL οιύτος ό «πρ, Φλωρίνη;» Χρυσόστομος έσ'tοΙχε~
μέχρι 'ηνος τη γνώμη ταύτη, ύποστηρίζων έν ~τεσι 1944 κοιL 1951 δτι οΙ
παλαιοημερσλογϊται ~εν άποτελουσιν ι~~oιιτέpoιν καΙ. άνεξά.ρτ/τον έν Έλλά.~~
Όpθό~oξoν ΈκκλΎjσΙOΙν, ~ιά.φopoν τΎjς Αύτοκεφά.λου ΈκκλΎjσ(oις τΎjς Έλλά.~oς,
άλλιΧ μίαν, έντος oιύτΊjς, έκκλΊJσ~OΙστικΎιν φρουρά.ν, ~τις eppoupe'L τον θεσμον
του όpθoaόξoυ έορτολογίου 511 γενόμενοτ , ~ιιΧ -=Ύιν γνώμην ταύτην, άπo~ιoπoμ­
π:ι:'Lος τΎjς παραταξεωτ; Ματθαίου κα] άντικεΙμενον σφo~pας λοιδορίατ; κσ.L
έντόνου έπικρΙσεως.
ΤΎιν έτέραν γνώμΎjV, τ~ν ιΧπo~Ι~oυσoιν το'Lς παλαιοημερολογίταιτ "Ύιν
ι~~ότψα του άπεσχισμένου έκ τΊjς Αύτοκεφαλου ΈκκλΊJσΙας τΎjς Έλλά.~oς κοιΙ
~ιεκ~~κoυσαν ίιπεραύτων συνταγματικάτ; προστασίατ; έπL -=η βά.σει τΎjς άpχΊjς
τΎjς έλευθερΙας τΊjς θΡ'f)σκεuτικΊjς σuνειa~σεως δπεσ-;-ήρι;αιν OL Χ. Άν~poυτσoς­
Λ. Γιaόπoυλoς-'A. Βαμβέτσοτ; καιL OL «πρ. Φλωρίνη;» (μετιΧ το 1951), Κλ.
Θεοφανόπουλοτ, Δ. Γιδόπουλα; (Γνωμ. 13 /13-4-32), ό «ει~ικoς» Δ. Γ, ό 'Ι.
Σόντ/ς (ΝοΒ 1965 σ. 993 έπ.) Ι;:' έσ-ι!κ;ων ~ε "όσον ό 'Ι. Πετpι"ά.ΚΎjς 512

509. «Ή Φ. Ο .» '19lι9 φ. ί2 σ. 8. Οϋτω καί δ ΜτιτροπολΙτ/ς Φr.λιipετoς τ'ijς ύπερο­

ρίου ρωσικ'1jς ΈV 'Αμερικη ΈκκλτισΙας. Βλ έv: Ο r t h ο d ο χ 1 ί f e Νο 22 '1972 7. 2
σ. 2'1. Πρβλ καΙ Ψ ή φ ι σ μ α Α' Πανελλαδυωϋ Συνεδρίου, έν : το Α' Πανελλαδικον . . . σ.
108. Διαγγελμα τ'ijς Ι.Σ. των ΓΟΧ [παραταξεωτ; Ματθαίου] σ. '13. Βλ ώσαύτωτ Πρακτι­
κον Συνεδριασεωτ Έπιτρoπ'1jς έκ των Χ . ' Ανδρούτσου-ι-Λ. Γιδοπούλου->' Αλ . Βαμβέτσου
ΈV : Π ο λ υ κ ιi Ρ π ο υ Έ τ. ι σ κ ό π ο υ Δ ~ α υ λ ε Ι α ς, Συνταγματική , νομικ7j καΙ
κανονικη άνιiπτuζις 70ϋ Παλαιοημερολογιακοθ ζψήμα70ς σ. 12-'19, Χ Ρ υ σ ο σ τ ό -
μ ο υ .M "tj τ ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν "tj ς, Ή θέσις τοϋ έορτολογικοϋ ζψήματος
σ. lιO έπ , Πρβλ καΙ Πρωτ. Ρεθυμν"tjς 18I19lι9 (Α Ε Κ Δ '1950 σ. 50 έπ.) Δ ω ρ ο θ έ ο υ,
Μ "tj τ ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Λ α Ρ Ι σ "tj ς, Ή νομοκανονικ7j θέσις τοϋ Παλαιοημερολογιωωθ
ζψήματος ΑΕΚΔ '19lι7 σ. 223 έπ., Π. Παναγιωτά-κου - Σ . Άλεξανδρο­
π ο υ λ ο υ, Ή θέσις τοϋ έλλ"tjνικοϋ Παλαιοημερολογιτυωϋ ζ"tjτ/ματος, κσ:τ,χ το ίσ-,(ϋ ον ΈV
Έλλά-δι δΙκαων σ. 25 έπ,
510. 'Ανακρ ιβως ύποστηρίζε; ό Basil Sakkas ΟΤΙ «Τι καινοτόμος 'Ιεραρχία έπεδΙωξε
σuχνά-κις, άλλιΧ ματαΙως, ν,χ άποδεΙξη οτι ειμεθα σχισματικοί)) (Βλ The C a Ι e n d a r
Q u e s t ί ο η έν : Orthodox life τ. 23 '1973 τεϋχ . 2 σ. 27). Άλ"tjθης έν τουτοις τuγχά-νει
Τι'πλ"tjΡΟΨΟΡΙOCocύτοϋ οτι ό Άρχιμ. "Επιφά-νιος Θέοδωρόπουλος-ιΧπέδειζενοτι oΙ 'πcfλoίιo'ημεpo­
λογίται' (ιθεολογικως» είναι σχισμoc":"ικοΙ, γνώμ"tj ητινι στοιχεί κocΙ ό άρχιμ. ' Αθα:νά-σιος
Γιέβτιτς. ΆντΙκρουσ ιν τ'ijς άπόψεως τα:υτ/ζ βλ . έν : ΛΙ ο ν α Χ ο ϋ Θ ε ο δ ω ρ ή τ ο υ, Διά-­
λογοι τ'ijς έρήμου . . . 'AO'1jvocL '1971.
5'1'1. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ λI"tj τ ρ ο π. π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν '1) ς Πρα:γματεΙα περί n;ς
ανωθεν. . . σ. 98. Βλ καί IIOLμαν7ικ-ην Έγκυκλων τ'ijς '1-6-19lιlι.
5'12. Ί. Π ε -: Ρ ι τ ά κ '1), 'Η θέσ ις τοϋ Έλλ"tjνικοϋ Π αλαιο"tjμερολογιακοϋ ζ'1)τ/­
μα70ς ΈV Έλλά-δι, έν: ΑΕΚΔ19ί2 σ. 25 έπ.
278

δσο» κα!. ό 'Αν. Μα ρ Ι'Ιο ς 513. Ο ίι μΤ,'1 &iJ.i κ~1. IΧ t ό ργα'lώσε ις των παλα ιοημερο­
λογιτων κ αι IΧt «Τερα] Σ,j,/οοCιΙ)) ':1.,j-:ω,1 7/;'1 ~ίιτ-r,ν συ μφέ ρο υσ αν α ίιτ α~ς γνώ-
" ζ , .,,' ., ~"
μ-η'l ασπα ον τ α ι , ενασμενι ι. ομεναι ε ις 7','1 δL:r.ΚΊjΡ U ζιν οτ ι οιεκο
, γ ,Ι ~ ι Ψ -
αν πάσαν σχεσιν
,
και ΚCιι'lωνΙα'l με-:-α. 7r,:; Έy,.,Ω:r,σ[:xς 7r,:; ΈίJ.iΟ Cι ς κα!. οεν εύ ρίσπονται πλέον
έντος -:-ο υ περ ιβόλου το;:; ;:Cιψ:IΙω ':1.,j,r,:; καθώς x:r.;' ο-:ι ΙΙ'ή έπ ίση μοτ, καταστ ά­
σα. σχισμΧ'7!.χ-ί; , Ξ:I"/:ι~ "ιέ 7. "Eyyj:r,m:t ~/-:b ~ --:ώ"ι Ζ6λΤ:Ιι.)ν 7~ ς ' Απο στολικΊ)ς ,
σU'l-:-αγμ:r.-:ικ'i,ς , ΝομΙfLΟU, KανO'/LΚT, ς ΈΥ"γj,ΊjσΙlχς -:-(;)'1 Γ . Ο.Χ. Έλλ&οο ς, τ~ν
όπο Ιαν ιΧποτελουμεν ~με'Lς οί ιΧΠΟΚ'lJ ρύξαντες τ/ν κ:r.ι'Iο,ομΙ:r.'I κα!. μ,η ιΧκολου­
θ~σαντες το σχϊσμα» 514.
Ε υνο-ητον
, ι ,Ι (
οτι εκα-:ε ρ α απο
Ι " Ψ" \ \ ."
ι ς εχει και πρακτικαξ επιπτωσε«; ωι~ ω ς πρ ος
, ~, ( ,
το ιΧκώλυτον τ~ς ά:σκ~σεως των τ~ς λατρείατ; των παλαιοημερολογιτών, δπε ρ
έξασφαλΙζει υπερ αίιτων μόνον ~ δευτέρα γνώμΊ). 'Αλλα. κατα. τ-r,ν κα!. υφ'
~μων ά:σπαζOμένΊ)'l γνώμΊ)ν, ~ υπο των παλαιοημερολογιτών προβολη ώργα ­
νωμένΊ)ς &.ρν~σεω ς υπαΚO~ς εΙς τα.ς έπιταγα.ς τ~ς νομίμου έκκλΊ)σιαστικΊjς 'Αρ­
χΊj ς κα!. ~ έπΙκλφις υπ ' αίιτων τ~ς ~μεΡOλoγιακΊjς μεταβOλ~ς ώ ς λόγου δικαιο­
λογο\)ντος τ~'1 υπ' αίιτων ά:πεμπόλ-ησιν παντοτ; συνδέσμου μετά τΊjς έξ fις πρo~λ­
θον κα!. εΙς ~ν ά:ν~κoυσιν καν Oνικ~ς ΌρθOaό ξOυ 'Εκκλ-ησΙα ς τ/ ς Έλλ&οο ς, -ηης
οιατ-ηρε'!: οεσμους κοινων Ι α ς μετα. πασών των άγΙων ά:να. τ/ν OΙΚOυμένΊ)'l Ό ρθο­
aόξων 'ΕΚΥ.λ-ησιων , οεν συνεπάγετα ι αύτοματωτ; κα !. α.νευ έ-.iροu τ/ν εξο οον
αίιτων έξ αίιτΊjς , εΙ μ~ μόνον " ~ν ο-ημιουργΙαν μ ιας de facto σχισματ ικΥις κατα­
στασεω; ~ όποία οέον να. ά:ναγνω ρ ισθΊj κα!. de jure ώς το ιαύτ-η. 'Εφ ' δ σον SLiX.
παν-ηγυρ ικΊjς τινο ς π ρ&ξεω ς , 1ιγουν το\) ΘεΙο υ Βαπτίσματ οτ , είσέ ρχεταί τις
εΙ ς την 'ΕκχλΊ)σΙαν , οέον δπωτ; ο ι' έτέρ ατ; ά:ν τιθέτ ου πρ&ξεω ς έξέλθη αίιτΊj ς 515,
κα !. τοια ύτη είναι ~ πραξ ις τΊjς 'Εκκλ-ησΙα ς οι ' Τι ς κ-η ρύσσει αϋτη τ ινά σχισμα­
τικον και ά:ποκόπτε ι τοϋτον &.πΟ -:ου σώματοτ; αίιτΊjς ώς μέλος σεσηπότ , έπι­
φυλασσομένου , έν π&ση πε ριπτώσει , του ο ικα ιώ ματος έκ&στου Όρθoaόξoυ
πιστού , δπωτ; μεταστΊj αύτοβούλωτ ε~ς τιν α έτέρ αν θρ-ησκευτLκ~ν κο ινότ-ητα,
ιΧποστατων ιΧπο τ/ς Όρθοοόξου 'ΕκκλΊ)σΙα ς κα!. ά:ΠCικ-η ρύσσων τ·ην οιοασκαλΙαν

513. Ά ν. Μ α Ρ Ι ν ο υ ,
'11 θp1)σκευ nκ~ έλευθερΙα. ' ΑΟΤιναι 19 72 σ. 301, 303. Βλ
α ρ θρον ((Είναι οΙ Γ .ο.χ . σχίσμα
;) έν: (('Ο. Τ . )) 1-4-76.
514. Βλ. Ψ +ι φ ι σ μ α του Α' Πανελλα3ικου Συνε3ρΙου . . . έν: ΤΟ Α' Πανελλα3ι­
κον . .. σ. 108. Β a s ί Ι S a k k a s, The Calendar qu es tion έν : OrLhodox Iίfe νοl.
23 19 73 τ. 2 σ. 27-28. Βλ ώσαυτως καΙ Δ ι α σ ά. φ 1) σ ι ν . .. σ. 13, ΠΘΕΟΚ 'Τ π ό­
μ ν 1) μ α 1952 πρ ο ς βουλευτά.ς, ενθα 3ιαΚ1) ρ υσσεται οτι « ~ μείς ά.ποτελουμεν Ι3ιtXΙτέραν
ά.νε ξά Ρ ΤΎ)Τον καΙ αύτ όν ομον Έκκλ1)σίαν ) σ. 13 , Δ ι ά. γ γ ε λ μ α Ί . Σ. των ΓΟΧ σ . 16.
Π ρ βλ. καΙ Γ. Ο . Χ, Έ λλά30 ς , Π ρ ος '";ον Σ ε β . ΜΎ)ΤΡΟΠ . ΦλωρΙν1) ς κ. Αύγ . KαντιώτΎjV .. .
Π ε φ α ιεύς 19 75 σ. 2 έπ .
515. Π ρ βλ. Ν. Ν. Σ α ρ ι π ό λ ο υ , Συνταγματ ικον Δίκα ιον (Γ) 1923 σ. 322 έπ.
Ά. Σ β ώ λ ο υ - Β λ ά Χ ο υ , ΤΟ Συνταγμα τ7ι ς Έλλά30ς τ. Α' σ. 6/, έπ. Ά ν . Χ Ρ ι­
σ Τ ο φ ι λ ο π ο υ λ ο υ, ΤΟ Έκκλ1) σ. Δ Ικαιον '";. Β' σ. 23 έπ.
 2ϊ9

αυτηξ, ιΧσπαζόμενος οε τ/ν ΟLocφορον κατα περιεχόμενον τοιαύτην τ:ης νέας

πίστεω ; ιxU't'Oti. 'Όθεν OL έν 'ExλιXOL παλαιοημερολογϊται, μ-η ιΧποκοπέντε .ς ύπ~
-ι:ης ΈκκλΊ)σ[ας, καΙ. μ-η ΟΊ)λουντες ιΧποστασ[αν ιΧπ' αύτ~ς θεωρΊjτLκως έξακο­
λουθοδσι, καίπερ μ-η στέργοντετ, να παραμένωσι νομLκως καΙ. κανονLκως μέλΊ)
τΊjς 'ΕκκλΊ)σ[ας 't'~ς 'ΕλλιΧοος ύπαγόμενΟL εΙς τ/ν δικαιοδοσίαν των ΟLΟLΚΊ)τLκων;
ΟLκασΤLκων καΙ. λΟLπων όργOCνων αU't:ης. Τοότων οε ο\)'tως έχόντων συνάγεται
δτι ουΤΟL ουοε σuνταγμαΤLκ~ς δύνανται να ιΧπολαuωσL προστασίαξ έν ήj ιXσκ~­
σει των τ~ς λατρείατ; αύτων έν ΙΟ[ΟLς ναo~ς, διότι ώς γνωστόν καΙ. αυτ/ ~ συνταγ­
ματLκως κατοχυρουμένη θΡΊ)σκεUΤLκ-η έλευθερία ύποβαλλεται εΙς περιορισμούτ;
περ] c1v προβλέπουσι τα oΙκε~α άρθρα του Συνταγματοτ, έν οΤς καΙ. -ή ιΧπαγό­
ρευσιξ του προσηλυτισμού εΙς βOCρος τΊjς έΠLΚραΤOόcrΊjς θΡΊ)σκε[ας 516. 'Αλλα
μ-ην 'to de facto σχϊσμα, δπερ έΟΊ)μLοuργφαν έντος των κόλπων τΊjς ΈκκλΊ)­
σίατ; ,,~ς ΈλλOCοος OL παλαιοημερολογϊτατ, ιΧποκοπέντες ιΧπ' αυτ/ς καΙ. ύπα­
χθέντες · ύπο Ιο[αν έκκλ'Υ)σ. OLO[X'Y)crLV δλωτ; ιXν't'LxιxνOνLx~ν, ιΧν'tLσuνταγματLκ-ην
καΙ. παράνομον, καίτοι νOμOκανOνLΚως τελε~ ύπο άγνΟLαν έκ μέροuς τ~ς Έκ­
κλφ[ας, έξακολοuθΟUcrΊjς να θεωρ?) ώς Ιο[οuς τους ~O'Y) ιΧπο μακρου έν τo~ς
πρocγμασLν ιΧπ' αυτΊjς μακρuνθέν-:ας, ei εοεL, ιΧνεζαρ7Yj-:οως των οuσμενων έπι­
πτώσεων, ας OUναται να εΖη, νi ιΧναγνωΡLσθyj κιχl' έπl. τέλουτ; ύπ' αυτ'ίjς καΙ. de
jure, ΟLόΤL εΤναL oε~γμα ιΧνωψελους ιXνoz~ς .~ περαιτέρω ιΧγνό'Υ)σLς μLας δεδη­
μLΟUΡY'1Jμέν'Υ)ς~O'Y) κατασ-:οOCσεως. ΈπΙ πλέον ~ κ~ρuξLς των έν 'EλXOCOL παλαιό­
ημερολογιτών ώς σχLσμα'nκων όμου μετα των συμπαρομαρτουσώνλΟLπων ιΧνΤL­
κανονLκοτ~των αύτων, θα εΤχεν ώς ιΧποτέλεσμα τ/ν έΠLcrΊjμοποί'Υ)σLν τ/ς κατα­
Ο[Κ'Υ)ς αύτων καΙ ύπο συμπασητ τ~ς 'Ορθοοοξίας καΙ τ-ην περαιτέρω ιΧπομόνω-

516. 'Α ν. Χ Ρ ι σ τ ο φ ι λ ο π ο u λ ο υ, Έλληνικον ΈΚΥ.λησ. Δίκαιον Α' 1965 σ.

125. Πρβλ Σ.-:.Ε. 756/52, 2358 /52, 2276/1953 931/1955, 1107/1962. 'Ομοίως Υ.αΙ
Ί. Π ε τ Ρ ι τ ά κ η, 'Ελευθερία -;-ίϊς θρτ;σκευτιχης συνειδ'ήσεως Υ.αΙ έλευθέρα ΟίσΥ.ησις
ής λατρείατ, έν : ΑΕΚΔ 1969 σ. 5-16. Συναφώς 'ή Σ.τ.Ε. 2058/1957 έδέχθη δτι δ οΙκείος
Μητροπολίτη; ~χει ~ννoμoν συμφέρον προς προστασίαν τ'ijς ΈΥ.κλησίας άπο πάσης πράξεως
στρεφομένης Υ.ατ' αύτ'ijς. Οϋτω καΙ 'ή Σ .-:.Ε. 2274/1962. Κατά δέ -;-ην Σ.τ.Ε. 1566/1958
δ οΙκείος ΜΨΡοπολί't'"l)ς είναι άρμόδιος προς παροχήν άδεΙCXς άνεγέρσεως ναοϋ οΙουδ'ήπο-:ε
8όγμιχτος, uποχρεοuμεvος οπως, προς τοϋ-:ο, δια.πιστώση το γνωσ-:ον τ'ijς θρησχείας, τ/ν
μη Οίσκησιν προσηλυτισμοϋ καΙ τ/ν ϋπα.ρξιν άνάγκης άνεγέρσεως Ιεροϋ ναοϋ. Βλ σχετικώς
'Α. Μ α Ρ ί ν ο υ, ~θ' άνωτ. σ., 172 έπ., 305. Ο()τω κα.Ι Α.Π. 441/1952, 309/1957, 54/
1958, Σ.τ.Ε.
756/1952, 1772/1956, 2058/1957, 1780/1957. Περ! τ'ijς έννοίας τοϋ προση­
λυτισμοϋ βλ χα.! 2950/30 Βουλευμα -:οϋ Συμβουλίου Έφε-:ών 'Αθηνών, ΑΠ 1126/47, 1326/
48, 289/53, 59 /56, 55 /58, 498/61. Πρβλ χα! -;-ην 20/69 Γνωμοδ. -:οϋ ΕΙσιχγγ. ΑΠ., έν :
'Α Ρ Χ ι μ. 'Α μ β ρ. Λ ε ν 'ij .. Δ . Π α π α ν ι Υ. ο λ ά ο υ, ΑΙ άν-:ορθόδοξοι προπα.γάν­
δα.ι ... σ. 217-219. 'Αν. Χ Ρ ι σ -; ο φ ι λ ο π ο u λ ο υ, Έλλην. Έκκλησιαστικον Δίκαιον
τ. Α' σ. 73. έπ.
Έκτος -:ου-:ων δέον οπως μη προσβάλληται 'ή δημοσία τάξις η τΟι χρηστα ~θη. Σημειω­
τέον δτι 'ή Πρω-; . ΚερΧύρας 464/1936 έδέ~ατo ο-:ι Τι Τδρυσις ναών πα.λαιιοημερολογιτώνάντί­
κει-:α.ι εΙς -;-ην 'ήθικ'ήν.

(
σίν των. Έτέρωθεν μία τοιαύτη ενεργεια έκ μέρους τ/ς Έκκλ'Υ)σίας ~μων, θOC
ώS~γει ένSεχομένως τινOCς των ά.πλο·ίκωτέρων παλαιοημερολογιτών εΙς άνα­
ζ~-'rισιν κανονικ-ης τινοτ; λόσεως του πpoβλ~ματός των, ένί{J θΟι έξέθετεν εΙς
βαθμον μέγαν τοδς ~γέτας αότων έξακολουθουντας να παρασύρωσι ,,;οuς άψε­
λε'i:ς εΙς -.ην πλά,ν'Υ)ν.
"Ολως ,~, ,,-
ιοτοτυπον επι του θ' .ι
εματοτ; απο Ψ ιν ε ξ'
'Υ)νεγκον οι'Π, . '
Π αναγιωταποο-ι-

Σ. ΆλεξανSρόπουλος άποψανθέντες, έπΙ τη βά,σει μεν ης συνταγμαηκ-ης άρχ-ης

περΙ τ-ης έπικραΤOόσ'Yjς έν Έλλά,Sι θρ'Υ)σκείας, δτι οΙ παλατοημερολογϊται sεν
Sικαιοuν-;αι παραλλήλου προς τ~ν Αότοκέψαλον Έκκλ'Υ)σίαν τ-ης Έλλά,Sος συν­
ταγμαηκ-ης προστασίαξ, &τε μ~ πρεσβεύοντετ; τ] το Sογματικως SLιXιpopo') άπ'
αότ-ης, έπΙ τη βά,σει Se: ης ώσαότως συνταγμαηκ-ης άρχ-ης περ] τ-ης έλευθερίας
:.!iς θΡ'Υ)σκευτικ-ης σuνειS~σεως, έν σuνSuασμί{J καΙ προς τ~ν ~S'Y) έκπεψρασμένψ
γνώμψ αότων δτι άπεκόΠ'1)σαν τ-ης Έκκλ'Υ)σίας τ-ης Έλλά,Sος 5η Sικαιοuνται
συνταγματικ-ης προστασίατ; ώς άποτελουντες, έπΙ πλέον, «tSLΙXV γνωσ-.ην θρη­
σκευτικ~ν κοινωνίαν». Συμπλ'ηρων .....ην &r.οψιν ταό.-ην ό Ί. ΠετριτιΧκ'Υ)ς ύπε­
στ/ριξεν δτι ~ Έκκλ'Υ)σία των ΓΟΧ «άπoτελε~ «θP'Y)σκευτικ~ν κοινότ/τα»
γνωστ/ν ούχ] μόνον ώς άνεΥνωρισμένην ')ΠΟ 'τΎjς λαtκ-ης συνειδήσεωτ; οό μ-ην
άλλΟι καΙ. λόγφ ......ης SημιουΡΥίocς «έ'..αλφιοιστικου έθίμου» έρρωμένου έπΙ τ-ης
μωφαίωνοτ; Ί. Παραδόσεω; τ/ς κα:τ' Άνocτολας 'Ορθοδόξου Έκκλ'Υ)σία:ς, ώς
προς τ/ν τ/ρφιν τοίί έορτολογίου, έψαρμοζομένου ~S'Y) άπο των πρώτων αίώ­
νων τ-ης Έκκλ'Υ)σΙocς» 517. 'Εν τούτοια οΙ γνωμοSοτοuντεςSέχοντα:ιτο δλον
παλαιοημερολογιτυών ζ~τ/μα: ώς «κα:νονικως κα:Ι προ πολλοίί σοβοϋν» xoct
Sεόμεvον άντιμετωπίσεως ύπο Μείζονος Συνόδου όμολΟΥοίίντες 5μως έν σuμπε­
ρά,σμocτι, δτι SLOι ,-ης συγκρούσεωτ; των δύο Sιocλ'Υ)ψθεισων σuντocyμocτικων άρχων
«ό κα:τΟι το σύνταγμα έρρωμένος θεσμος τ-ης έπικρocτoόσ'Yjς 'Εκκλ'Υ)σίας έν 'Ελ­
λά,Sι Sεινως πλ~ττεται» 518. Προς τ' άνωτέρω συμφωνεϊ έν μέρει καΙ. ό Ά. Μα­
ρ'i:νος ύποστ/ρίζων δτι ~ άξίωσις των παλαιοημερολογιτών δπωτ; έπιτραπΊ}
ocuτο'i:ς tvιx λατρεύωσι τον Θεον έπΙ τη βOCσει τοίί "Ιουλιανού "Ημερολογίου
καλύπτεται ύπο τ-ης κατοχυρούση; τ/ν έλευθερίαν ,,-ης λατρείατ; συνταγματι­
κ-ης Sιατά,ξεως, των παλαιοημερολογιτών Sικαιοuμέvων δπωτ; ~χωσιν tSLOUC;
ναοός, Suναμένους νΟι άνεγείρωνται κατΟι τ/ν SιαSικασίαν τ-ης άνεγέρσεως ναων
ύπο των έτερoSόξων καΙ έτερoθρ~σκων, συντρεχουσων βεβαίως καΙ των προϋ­
ποθέσεων των ~ρθρων 1 καΙ 16 πocρ. 2 του Συντά,γματος τοίί 1968. ΚατΟι τΟις
έν λόγ<ι> προϋποθέσεις Sέον 5πως οΙ Sικαιοuμενοι προστασίας έκ τοίί Συντά,γμα­
τος πρεσβεόωσι μεν γν~στ/ν θΡ'Υ)σκείαν, μ~ άσκωσι Se: πpoσ'Yjλυτισμoν ~ έτέραν

517. 'Ι Π ε τ Ρ ι τ cX κ 71, Ή θέσις του Έλλ7lllικου ΠοιλΟΙΙΟ7lμ /κου.. . σ. 21.

518. Π. Π οι 11 οι γ ι ω τ cX κ ο υ-Σ. Ά λ ε ξ οι 11 δ Ρ ο π ο ό λ ο υ, 'Η θέσις τοϊ>
Έλλ7lllικου ΠοιλΟΙΙΟ7lμερολογιτικου ζψ'ήμοιτος, !flle' άιιωτ. σ. 18-28.
 281

-:-~'ισι έπέμβοισLν κοιτα τ/ς έπυφατούσητ; θΡΊjσκεΙoις. κοιτα τον Ά . Μοιρί:νον

kt -:-ων παλαιοημερολογιτών συντρέχει -η πρώτη θετLκ-η προϋπόθεσκ, ~ΤΟL
(ι,η θΡΊjσκειoι των παλαιοημερολογιτών διαφέρουσα τ/ς έΠLκροιτούcrης μόνον
ώς προς τον χρόνον λατρείατ; ocνοιμφLβόλως OCποτελεί: «γνωστην θρησκείαν».
ΤΟ ζ~τ/μoι τ'1jς μ-η ocσκ~σεως προσηλυτισμού οέον, κοιτα τον Ά. Μαρίνον,
νχ έρευνατσιL xoι'tιx περίπτωσιν. 'Αντιθέτω«; ομως ούτος φρονεί: δτι «έν -;;i'jJ oρ~
, ,
«επεμ β ασ«;» περL λ ιχμ β'
ανεται "~
XOΙL Ίj ΠΟΙΛΙΧLΟΊjμερο λογLΤLΚΊj " ΚLνΊjσLς» "
XOΙL κιχτοι

συνέπειαν «-η r:ορυσLς νοιων ποιλσιLΟΊjμερολογLτω'l... συνιστά έπέμβοισLν εΙς

β~ρoς τ/ς έΠLκροιτούcrης θΡΊjσκειoις κΙΧί, ώς έκ τούτου, εLνΟΙL OCνεπίτρεπτος».
'Αλλ' έν ήj ΟLοιτάξΙ;:L 'Ίου άρθρου 13 του Ισχύοντοτ Συνταγματοτ (1975) οεν
πεΡLελ~φθΊj -η ocποιγόρευσLς πoccrης έπεμβ~σεως κιχτα τΎjς έΠLκροιτούcrης θρη­
σκεΙοις, ,i'jJ λόγφ οε τούτω -η ώς α.νω α.ποψLς του Ά. Μαρίνου στερεϊτ«, τ'1jς
θεμελιώδου.; σιυτ'1jς προϋποθέσεωτ, Βεβαίωτ -η συντσιγμΙΧΤLκ-η κατοχύρωσ«;
πάντων OCνεξσιφέτως των Ίερων Κοινόνων OLιX του α.ρθρου 3 του Ισχύοντος Συν­
"tocγμοιτος, δύναται, ευλόγως, να σ'Ίjρίξη τ-η'l γνώμΊjν του ΙοΙου δτι οεν δύ-
οι
γανται, ενεκοι του
- λ' ι
ογου τούτου, OL'λl
πα ται
"~
να
,
σι.,Lωσουν
t
υπερ
\ ,-
αυτων συν-

τιχγμΙΧΤLκ-ην προστασίαν, έφ ' δσον διαφωνοϋσι με-;;,:Χ. τ-'ιjς κριx-;;,oύcrης ΈκκλΊj­

σίιχς "t'1jς Έλλocοος έΠL θέματοτ; έορ-:ολογLκου σχέσιγ α.μεσο ν εχο'l.σ.ς προς
τ-ην θείαν Λατρεία» 519.

2. Ή περΙ ιΧναχειροτονίας παλαιοημερολογιτών « ίερέων» ιΧπό­

φασις της !ΣΙ καΙ κανονικη ιΧξιολόγησις αότης.

κοιτα τ-ην οιυτ-ην Σύνοδον τΎjς ΊεριχρχΙοις κoιθωρισθΊj XOΙL ό τρόπος προσδο­
χ'1jς των παλαιοημερολογιτών «Ιερέων» εΙς τούς κόλπους τ/ς ΈκxλΊjσΙoις. Οϋτωτ;
«1) ΟΙ κοινονLκως κεχειροτονημένοι ίερεί:ς XOΙL μετά ταύτα προσχωρήσαντεξ
, , 'ξ -
εLς τα; τα εLς των πα
- , -
λ ΟΙLΟΊjμερο λογLτ ων, επι θ υμουντες ~"
οε
,
να εΠLστρε
'ψ ωσιν εLς ,
τούς κόλπους τ/ς ΈκκλΊjσισις, γίνονται δεκτοί, προτασει του ΟΙΚΕΙου 'lEPocpxou
XOΙL έγκΡLσεL τΎjς 'Ι Συνόδου τ'1jς ΈκΧλφΙοις -;;,'1jς ΈλλOCΟος. Έαν ό μέλλων να
προσέλθη είς τας τocξεLς τ/ς χοινονLΧΎjς ΈκxλΊjσιoις εχη κoιθoιφεθΎj ύπο ΈκXΛΎj­
σιαστυωϋ ΔLκοισΤ/ΡLου, οέον OCΠΟΙΡΟΙLτ~τως να ocρθΊj ΠΡOΊjγoυμένως -η κοιθΟΙLρεσLς
ιχυτου OLOC τ/ς νομΙμου ΟLοιΟLκιχσLοις. 2) Οί χεφoτoνΊjθέντες ύπο των κoιθηΡΊJ­
μένων XOΙL ιχυτοκΙΧλουμένων έΠLσκόπων πιχλΟΙLΟΊjμερολογLτων · προκεLμένοu να
προσε
'λθ ωσLν εLς
' -;;,ους . 'λπους τ/ς
\ 1'.0 . - 'ΕκχλΎjσLοις
' ~, " . ~ ,~ ,
οεον νιχ γLνωνΤΟΙL οεΚΤΟL oLCl.

χεφΟ'i."ονLιχς XΙXL έφ' οσον θα εχωσL τOC XΙXνOVLXOC XΙXL νόμLμιχ προσόντιχ. Οί ο{)τω

519, 'Α. λΙ α Ρ Ι v ο u, Ή θρφ"/.εu-;ικ-η tλεuθερια σ. 301 - 316 .

282

μετανοοδντετ; και έπ~σ-:pέψoν,ες 8έον , κα,α. την αυτην απόψασ~ν τ/ς 'Ιεραρχί:χς,
να. ύπoγpάΨωσ~ σχετικό» λίβελλο» ... » 520 •
•Η περ] αναχεφο,ονί:χς -:ω,ι δτ:ο -; ων καθαι ρεθέντων παλαιοημερολογ ιτών
«'Αρχιερέων» χε~Poτoνηθέντων ά.πόψασις α()τη τ'ης " Ιε ρ α ρχίατ; ~γεφε σοβαρώ­
τατον ζ~τημα έν τη 'EΧΧλφ[ ~ 8ε80μένη ς ,,:~ ς φύσεωτ; του ανεζαλείπτου τ~ ς
Ιερωσύνης , ~ν έπεκαλέσθ-φ:χν 'Jτ:ε ρ αυ-; ων ο] παλαιοημερολογϊται. Ό δτοι
προέβησαν περαιτέρω ε~ς -:-T,'J χ:χ-::χγ γελ ία'ι το υ Μη τ ροπολίτου Χίο υ Π αντελεή­
μονος Φωστίνη προβάν-:ος , χ:χ-:, ' έ?lΧρ μO γ~ν τ~ς ώς ειρητα ι απο φάσεως, εΙς
ά.ναχειροτον ίαν Μο Lε ρέω'ι έΖό'ι-:ων -:-fιν πρώτην αύτων χειροτονίαν παρά καθΊJ-
ρημενων«
, ' Ε πισκοπων»
ι ,
t ,. , "
'Jποσ-:-ι;ρι;:χν-::::ς οτ ι zειρoτ ον ια
'τε
λεσ θ εισα - "εστω "
και

ύπο καθΊJρημένoυ ' .-\ΡΖΙΖρέως εl,ι:ΧΙ f:~.ι..'ηος χ:xίτο ι αν -;~κανoνικ~, και ώς τοιαύ­
τη απρακ,ος χ:χι OC'Ιε'ιέΡΥτ,-:ος, έπικ:Χί.:::σ{ιέοι:-::: ς έπι τούτο «; και τ~ν γνώμην του
καθηΎΊ)του Κ. Pvj:r, περι -:-r,:; έ-r/.υρό-:-r, τος .. ο::ϊ μυσ-:ΊJρίoυ του γάμου του Ιερο­
λογηθέν";"ος ύπο κi:1JΡΙΚΟ:.:ί χcr;(}r,ρτ,μ..bιου. Σημειωτέων ι5 ..~ χ:χι ό Λα.ρίσης Δωρό­
θεος 7Yj'! ώς l.νω ocπόψασ~ν -:-r,ς ΙΣΙ έχαραχ-:-Γιρισε-ι ώς «έσπευσμένωτ ληψθε~σαν»
και «έκ λόγων σκοπψ.ότητος» 521.
\
Β ασ~κην ~,
σπουοαιοτητα
, ~, ι "
κεκτητα~ εν τουτο«; η ερεύνα περ~ της ε" επο
\ - 't:" 'ψ
εως

των 'Ι. Κανόνων συμφωνίατ; τΊjς απο ψάσεω ς ταύτης τΊjς ΙΣΙ περ] αναχεφοτο­
νίας, δεδσμένου δτι, κατ ά τ~ν aογματικ~ν τ/ς 'Εκκλησίας ~μων 8~aIΧσxIΧXL IΧ'!
~ Ιερωσύνη ά.ν~κε~ εΙ ς τα. μ~ έπαναλαμβανόμεν α Μυστήρια και εΤνα~ εργον τ/ς
Θείας Χαριτο τ; ~ 8ε καθαί ρεσ «; 8εν εΤνα ι εΙ μ~ πειθα ρχυών τΤις 'Εκκλησία ς μέσον
μ~ aυνάμενον να. αpΊJ 7Yjv xάρ~ν ";"ο υ Μυστηρίου, αΝ: άπλως έπίσχεσ ιν και
ά.ναστoλ~ν των έκ8η λώσεων αυτ/ς ψέ ρ ον 522. 'Εν τούτου; περ] το ανεξάλειπτον

520. ΚώΙΣΙ 1946-1 94 8 σ. 177. Βλ . κα Ι Α Ι Συ νο δ ι κα Ι 'Ε γκ υκλιοι

•. Β' σ . 470-4 71 . 'Εν -:φ ΚώΙΣΙ 1946 -1948 καΙ έν σελ. 1 77, ~θα καταχω ρ ίζεται Τι
έν .Ω συνεδρία 'τ/ς 14-7-1 948 ληφθείσα ιiπόφασις περ ί -:ου τρόπου πpoσδoχίjς τών παλαιοη­
μερολογιτών , Τι ύπογραφ-η λιβέλλου τάσσετα ι ώς προϋπόθεσ ις μόνον δ ια: -:ους κανον ικώς
κεχειροτονημένοι»; κλη ρ ικους , -:ους προσχωρήσαντασ ε Ις τον παλα ιοημερ ολογιτισ μόν και
μετέπειτα μεταγνόντατ , Άντ ιθ έτως δ ια: τους ύπο παλα ιοημερ ολογιτών ψευδεπ ισκόπων
χειροτονηθένταα ουδεμία μνεία περ] ύπογρ αφ'ijς το ιού του λιβ έλλου γ ίγνεται έν τοίς Π ρακτι­
κοίς .
521. Βλ Μ ή ν υ σ ι ν τών 'Ιεραρχών τ'ijς 'Εκκλησίας τ1jς 'Ελλάδος τών ιiκoλoυ­
60υντων το έκ παραδόσεως πάτριον έορτολόγων κα-:α: του Σεβ. Μητροπολίτου Χίου κ.
Παντελεήμονος ΦωστίνΤι έπΙ ιiναχεφoτoνί~ ίερέων, ιiπευOυνoμένη προς ιχπάσσις -:OCς 'ΟρΟο­
~όξoυς 'Εκκλησίσις. 'A01jVOΙL 1948 σ. 4. Πρβλ κσιΙ Μ +Σ ι , Το Παλαιοημερολογψικον σ .
10 . τ-ην μήνυσιν τσιυτ/ν ύπέγρ σιψαν οΙ (πρ. Φλωρίνης» Χ ρ υσόστομος, «Μεγαρίδος» Χρι­
στοφόρος κα:Ι «Δ ιαυλείCΙςί) ' ΠοΜκαρΠος. · Δ ω Ρ ο θ έ ο υ, Μ 1j τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Λ α­
Ρ ί σ η ς, Νομοκσινον ικαΙ 'Έ ρευνσιι σ . 205 .
522. Βλ Ά . Χ Ρ ι σ τ ο φ ι λ ο π ο u λ ο υ , Ή όργάνωσις 'τ/ς 'Εκκλησίας 'τ/ς Έλλά­
~oς σ. 41 έπ. Χ. Ά ν δ Ρ ο u-: σ ο υ , Δογματικη 'τ/ς 'Ορ Οοδόξ ου Άνατολικ1j ς 'Εκκλησίας
σ . 314 . Π. Τ Ρ ε μ π έ λ α , Δογμσιτικη .ης 'Ο ρθοδόξου Κσιθολικ1jς 'Εκκλησίας τ. 3 σ.
Π ρβλ Π ρωτ. Π ατρών 467/1916 . Π. Πσιναγιω τ άκ ο υ , Ή Ιερ ωσύτ/ . .. σ . 113
 283

της tερωσόν-ηζ 523 παρατηρείται ποία τι-ς διαφ οροπο ίη σιξ έν τη παρ' ~μϊ:ν θεω­
ρ Ι~ τε xlXt νομολογ ίCf xlXt πρOCζεL . Ο ϋτω τ οΙ Ν. Μίλα«, Άμ . ΆλLβLζα, ος, κ. ΡOCλ­
λης, Γ. Ροτλόκ, Γ. Μπαλ'ijς, λ Τούσητ, Γ. ΡOCμμος, Κ. Κιχυκας , Χ. Σγουρί­
τσατ , Κ. Τσατσοτ , Ά . Μπουρόπουλο ς , Ά. Χριστοφιλόπουλοτ; κ.α. 1)εν 1)έ­
χοντα L το ιΧνεζocλε Lπτον τ'ijς Ιε ρωσίιγl) ς 524 . ΆνηΟέτως ο Ι Χ ρ υσόστομο ς Π απα-

έπ. 121 έπ. Ί-Ι θεία: Χάρις έν ,,:ίj> καθαιρεθ έν τι παρ αμένε ι μεν δυνάμε ι , άλλα δ ια τ'ijς xocOocL-
ρέ σεως κocθ ίσ,,:cx,,:cx ι ιiφocνης
xocl ιiνεν έ ΡYΊJ ,,:o ς . Π ρ βλ. xocl Ε ύ γ ε ν ί ο υ Β ο υ λ γ ά Ρ ε ω ς,
Κανον ικά ] ' Επιστασε«; σ. 277 έπ , Β α σ ι λ ε ί ο υ, Μ η τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο υ Σ μ' ύ Ρ ν η ς ,
Π ερ Ι ,,:ου κύρους χειρ οτονίασ ύπο κΙΧθηρημένου 'Επισκόπου σ. 18. Δ . Π ε τ Ρ α κ ά κ ο υ ,
Τ ιν α περ ] ,,:ου κύρους ,,:ων χειΡο,,:ονιων σ , 21. Π ρ βλ. ώσαύ τω τ xocl ,,:ας Α. Π . 222 / 1934 , 359 /
1934 , Έφετ. Άθην ων 13 56/1 949 . Μ ελε ,,:ί ο υ Μη,,: ροπολ ίτ ο υ Κ υ θ ή ρ ω ν,
Γάμος κλη ρ ικων κcx,,:ocχθέντων ε Ις τ/ν ,,:άξιν ,,:ων λΙΧϊκων ιiνίεpoς έν : ΑΕ ΚΔ 1964 σ .
13. έπ .
523 . Το ιiνεξάλειπτoν τ/ ς Ιερωσύνη τ , άνocχθεν εΙς δ όγμα ύπο ,,:'ij ς ΡΚocθολαη ς Έ κκλη -
σ ίατ στηριχθε ίση; ε Ις δ ιδασκαλ ία» ,,:ου Ιερου Αόγουστ ίνου Υ-αΙ ,,:ου Μ ιλέ βης " Ο πτατο», ένε­
φ ιλοχώρη σεν ώ ς . θεQλογού μενον . πcxρ α · τ/ καθ ' 'ήμα.ς Όρθoδόξιr 'Ανocτολικ!ι Έχκλη σί~ , : μ-η
φέ ρον βεβα ίω ς δογμocτιχ-ην κύρωσιν α,,:ε μ-η επε ρειδ6μεν ον έ π ί τε ,,:ης ' Αγ . Γρocφ'ijς κα Ι -::'ij ς
Ίερ ας Π αρ αδόσεωτ , ιiλλ' ούχ 1)":":0'1 ιiπocσχολοuν ζωηρ ως 7i;ν πα ρ" ΥιμΙν έπισ~ μην . Βλ Χ .
' Α ν δρούτσου , Δογμα,,:ικ-η .. . σ . 314 - 315 . Π . Τ r ε μπ έλ oc , Δ ογμoc,,:ιΥ.'I; . . . ":.3
σ. 24-29, Κ Δ υ ο β ο υ ν ι ώ τ ο υ, τ α :Ί'Iυσ~ρ ιoc -::'ijς ' Λνoc,,:ολικΊ; ς 'Ορ θ οδόξου Έκκλησίας
έξ επό ψεως δογματιχη ς σ . 26 . Χ. ' Λ ν δ Ρ ο ύ τ σ ο υ, ΣυμβολικΤΙ σ. 297. Κ. Ρ ά Ι- Ι- η,
Π ο ιν ικον Δίκαιον σ. 23, Τ ο υ Ι δ ί ο υ, Έκκλ Δ ίκα ιον ,! , σ .ΙΟ 5 . :ΊΙ ε λ ε ": ί ο υ Μ η­
τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Κ υ θ ~ Ρ ω ν, Γά μος κλη ρικων καταχθέντω» εΙς τ/ν ,,:άξιν ,,:ων λα'ίκων
άνίερος . Άθηνα ι1964 . ΤΟ ιiνεξίτ/ λOν -::'ijς Ιερωσύνη ς ιiπo p pίπτει 'ή Έφετ . Άθ. 90 /19 54.
, Αντιθέτωτ Τι Λ.Π . 642/1954 δέχετα ι ΟΤ Ι οΙ κα&lJρημένοι κλη ρ ικοΙ ο Ι έκ μοναχων
πρ ο ερχό μενοι κληρονομοuντα ι ώς κληρ ικοΙ Με το ζ~τημoc -::'ij ς Ιδιότ/,,:ος των καθηρημέ­
νων ώ ς λαϊκων .:η μ-η 'ή σχoλ~θη, xoc,,:ιx τά τελευταϊα ~τ/ , δ ιεξοδ ικω ς Τι ΔΙΣ έν άλλεπαλλ~­
λο«; ocύ-::'ijς συνεδρ ίoc ις (16-1-1964, 27-2-ί 964, 3- 3- 1964, 5-3-19 64) έ ξ ιiφopμης του
ιiν ocφυέντος θέμocτος τ/ς παροχη ς .:η οι} ocύτοις ιiδείιxς προς τέλεσ ιν γάμου. Ή γνώ μη τ/ς
ε Lδικ'ijς Συνοδικη ς Έ π ιτp oπ'ijς έκυ μάνθη με,,:αξ'; -::'ijς πιχρ οχης τοιαύτη; ιiδείocς [ Φλωρί­
νης Βο:σίλειος-Άμ. ' Λλιβι ζατος) κα Ι τ/ς ιip~ σεως χορηγήσεωτ ocύτ/ς (Kυθ~ pων Με ­
λέτιος-Κ Μ ουριχτίδη ς ). Άλλ' Τι ΔΙ Σ , έπανελθοϋ σα βρΙΧδύ ,,:ε ρ ον έπΙ " ou θέματος έν ηj
συνεδ pί~ αύτη ς -::'ij ς 16 - 3-1970 κιχΙ κα,,:όπ ιν σχετ ικΊ; ς εΙση~σεως τ/ς Μ . Σ .Ε . επι ,,:ων
Νομοκανονικων ζητη μάτων , 'iJχθη ε Ις τ/ν ιiπόφασιν οπως ιiντιμετωπ ίζη κεχωρ ισμέν ως
έκάσ,,:ην συγκεκριμένην περ ίπτω σιν ύπο το πρισμoc τ/ς ιiκoλoυθoυμένη ς 'iJδη έν ηj πράξει
τocκ,,:ικ'ij ς -::'ij ς χopη ~σεω ς , κατα κιχνόν:χ , δ ια λόγους σκοπιμότ/το ς xocl έπιε ικε ίας, άδεlας
τελέσεως γάμου . εΙς καΟαιΡεθέντας κληρικο';ς xocl έκ μοναχων ε Ισέτ ι πρ οερχομένο υς
(Κ ω Δ Ι Σ 19 70-19 71 σ. 10 7 ). Έπί του γενικωτέρου θέμoc,,:ο ς βλ Π. Τ Ρ ε μ π έ λ α,
Ή ιiν εξάλειπτoς σφρ ocγΙς έν τοΙς μυστ/ρίοις κocΙ Ιδί~ έν ηj Ιερ ωσύνη , έν: Έπιστ/ μον ικ-η
Έ πετη ρ Ις Θεολογικης σχολ'ijς 19 55-1 956 σ . 49-6 3. Βλ σχε,,:ικω ς καΙ Γνωμ . ΕΙσιχγγελ
Α. Π . 1/1 94 7, 27/194 7 (έν : Ε.Ε . Ν . 14, 169 κ:χι 15, 142) Λ :Π . 222 / 1934 (έν : ΕΕΝ .ι,
4 71 ), Έ φ ; Άθηνών 80/ 95 0 καΙ 135 6/1 949.
524. Ο()τως ά.ποφαίνετocι xocl Τι κρocτοuσα εν τε ηj έπιστ/μη xocl ηj νoμoλo γ ίqι γνώμη
Π ρ βλ Ν . ΝΙ ί λ α ς , Έκκl-ησ. Δ ίκιχιον σ . 39 1-392, 40 0 - 404, ΙΌ Μ π oc Ι- 'η, ΟΙκογ . Δ ίκαιο '
παράγρ . 27, Ά . Τ ο ύ σ η, ΟΙκογ . Δίκαιον εκδ . Γ' σ. 63, Γ. Ρ ο ϊ λ ο υ , ΟΙκογ . Δίκαιc
~κδ . Γ' 1946 σ. 204, Κ Ρ ά λ λ η , ΙΙοινικον Δίκα ιον τ/ς Ό ρθοδ . Έκκλησίας 1907 σ . 2.
284

Μπουλος, ΛΙΧΡΙσΎ)ς Δωρόθεος , Kυθ~pων Mελέτ~oς, «πρ . Φλωρίνη;» Χρυσόστο­

μος Π. Τρεμπέλατ, Π . Π αναγιωτώω τ , Δ. Πετρακώωτ, Χ . 'Ανδρούτσοτ, Δ.
Μιχ';"ιχράγκιχς κ.& . oέχoντιx~ τουτο 525. Ή ο' όπ' ιXρ~θμ. 150/1972 Γνωμα­
τευσις του Ν.Σ .Κ έν όλομελείq; έοέχθ'Yj 8τ~ ο ια τΊjς καθαιρέσεωτ; ό κλ'Yjρ~κος
έπιχνέρχε,;,ιχι ε Lς -;-ην ,;,ιΧξ ιν των λocΊ:κων κιχΙ οεν OUνιχ,;,ιχι να Ιεροπράττη ό οε όπο
ΚΙΧθηΡ'Yjμένου χειΡο';"ον'YjθεΙς θεω?ε~Τ=H ώς μ'Yjοέπο,;,ε μεταλαβών τ'1jς Θείιχς
Χάριτος.
'Ανεξιχρτ/τω ς 8μω ς "ης v/.ολocστ~κΤ, ς, περ] ,;,ου ιΧνεξιχλεΙπ,;,ου ~ μ~ , θεω­
ρίιχς, ~ ΈκχλφΙιχ οεν ιXνιxγνωρίζε~ τ-'φ έχτος ιxυτΊjς tερωσU'ι'Yjν ώς Ο'Yjμ~ουργον
χιxνoν ~χων συνεπε ιών, χιχΙ τούτο πχ?:>: Τ'ήν, o ~α ,;,ou θε σμοϊ) τΊjς ΟΙχονομΙιχς,
ένΙοτε περ ιπτωτικην ιXνιxγνώρ~σ~'1 των τοιούτων κιχνοναων ιΧποτελεσμάτων
των προερχομένων έχ χειρo,;,oν~ω·1 ε~τε έ·ι τη καθαιρέσει, εrτε έν τη αίρέσει χιχΙ
" i;) σχίσματι. Οϋτωτ; ~ Έκχλ."σίoc , τ-Γι OLχoνoμί~ χρωμένη χιχΙ την ένότψιχ
έν "i;) σώματι ιxυτΊjς διώκουσα , ά.·/εy/ώ?~σε το κuρος χειρο';"ονιων τελεσθεισώ»
χιχΙ Ιιπο ιxΙpετ~χων είσέτι κocΙ σΧ~~.Locτ~ω·l , κocΙ έοέξιχ,;,ο :Χνευ ιiΥcx.χειροτον~σεως
τούς τοιαύτατ; λαβόντατ; ά.νΤLX(lνονLXi~ χε~?oτoνίoc~ . 'Η Α' ΟLχουμενιχη Συνο -

Τ ο u α: ύ τ ο u: Σχέδ ιον Α.Κ τ , Α' σ. 5 13. Κ Κ :r: υ κ ii , Άστικος κωδιξ τ . Β' σ. 9 Τ ο υ

α: ύ τ ο υ , Το κuρος γάμου Ιεpoλoyιιθiν-:<:,ς ;-::r:;:i x:r:&rι P7j μέ'J o'J . Π ρακτικά ' Ακα:δ1jμΙα:ς , Αθ1jνων
1932 σ . 17 , Ά. Χ Ρ ι σ τ ο φ ι λ 0;-: o ·j λ Ο υ , Έ:υ.ην . ΈκκλΊjσ . Δ Ικα: ιον 1:κδ . Β' σ. 152 , Γ.
Ρ ά μ μ ο υ , Π αραδόσε«; ΈΚΥ.λτ,σ . ..l~:r:ΙΟ·J σ. ~3 , Γ. Ρ ά μ μ Ο 'J,- Χ. Σ γ Ο υ Ρ Ι τ σ α: -
Κ Τ σ ά τ σ ο u, Γνω ματτυσι; 1950. Τ% Tj-:% cppovwat κα:Ι οΙ Ά μ. ' Α λ ι β ι ζ ii τ ο ς ,
έν : Ή Οίκονομία .. . σ. 79 .:... . ~--\. γ Ί ε λ. ;\1;; ο u ρ ό π ο u λ ο ς, έν Γνωμοδοτή σει υπ'
άριθμο 1/ 1947, (ΑΕΚΔ 1948 σ. 198 ), θεωρουντες ότι τ&: υπο κα:θηΡΊjμένοu τελούμενα
μυστή ρ ια είνα:ι άνuπόσ-:cιτσ.: x:r:L X:r.Jp:r:.
525. Πρ βλ. Δ ω ρ ο θ έ ο 0J :\Ir, τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u Λ α: ρ Ι σ Ίj ς , Νομωτανονυτα] "Ερ ευ­
ναι σ. 201 -208, Τ ο υ α: ύ -: ο 'j : Π:ιρ:r:-:τ,ρi)σεις έπΙ τ/ς γνωματεόσεωτ των ΚοΚ . Καθη­
Υητων έπΙ του π(Xλα:ΙOΊjμεΡOλoγι='-o':) ζ1jτ/μ:r:τος έν : ΑΕΚΔ 1:τος ΣΤ (1951) σ ο 8-9 Χ Ρ u-
σ ο σ τ ό μ ο u, ΝΙ 7j τ ρ ο ;; ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν Ίj ς, ,Απάν-:τ,σ ις εΙς μΙα:ν δ ια­
τριβi)ν, .. . σ. 11 έπ. Κ P:i λ λ 7), Ποινυών Δίκαιο» 32, Δ. Π ε τ Ρ α κ ά Κ ο υ , Περί
του κ.jρους των χειροτονιων σ. 21, Τ ο υ α: ύ τ ο υ, Νομοκα:νον ικοιΙ Ένοισχολi)σεις σ ο 244 ,
Μ ε λ ε τ Ι ο υ " Α π ο σ τ ο λ 0;-: ο oj λ ο υ, ΈκχλΊjσ. "Ιστο ρ ία Γ' σ . 300 , Χ. Ά ν δ Ρ ο ύ­
τ σ ο υ, Δoγμcιτικ-η σο 303-393 , Π . Τ Ρ ε μ π έ λ οι , Δογμοιτικ-η Γ' σ . 312 Δ. 1\1 οι τ οι­
ρ ά γ κ α, Άνοι-l.ειροτόV1j<J'.ς έν : «'ΕΚΥ).. Βημιχι) 1953 σ. 15, Π. Π α: ν α: γ ι ω τ ά Κ ο υ,
Ή ίερ ωσύνη .. . σ . 52-54. Ό 'Α μ. 'Α λ ι β ι ζ ii τ ο ς, έν : 'Η Οίκονομία κα:τ&: το Κοινο­
ν ικον Δ Ικα:ιον 7ίjς 'Ορθοδόξου ΈΥ.Υ.λφΙοις , Αθηνα:ι 1949 σ. 46 όπεστ/ ρ ιξεν ότ ι τ&: υπο κοι­
θηρ.Ίjμένoυ .. ελoύμενιx· .:\I1J<Πίjpια: · εΙνσιι ·ιΧπολύτως ιΧκυρ οι χσιί άνενέΡΥηΤΟΙ ' κοιί ' θεω ρουντα: ι ώς
• μ-η γενόμενοι.ΆlΙ't'ικρούων δε ·-;Ό προβlΧλ/όμενον . υπερ : .τTr; έγχυρότ/τος . α:ότων έπιχεΙpΊjμα:,
το άντλούμενον έχ τ/ς μ-η άνα:χεφο ..ον Ιοις των χα:θηρΊjμένων μετ&: τ-ην ιΧρσιν τ/ς ποινης τοιύ­
τ/ς, έχοιρα:κτ/ρισε τ/ν ιΧποψιν -:ιx,j"1jν ώς &νόΊj-:oν χοιί άν Ιερον.
' Α):λ(Χχου δε (ΣυνεδρΙα: ΔΙΣ
τ/ς 16-1-1964) ύπεστ/ριξεν ο-:ι -:ou-:o δέον ν&: έρμΊjνεu&jj ώς οΙχονομΙοι τ/ς ΈκχλφΙα:ς
(Κ ω Δ Ι Σ 1962-1964 σ. 437 ). ' Αϊ:λ' έν τ1j περί χάριτος ..ων ποινων των χλΊjρικων μελέ­
"'η οιύτου έδέχθ1j, ότ ι δι&: τ/ς χοιθοιιρέσεως δεν &φοιφεΤτοιι το θεΤον της Ιερωσύν1jς χάρισμα
( Βλ Ά μ. Ά λ ι β ι ζ ά .. ο υ , Περί χάρ ιτος .. ων ποινων -:ων Y.λΊjριχων σ. 19).
 285
~
σος
,~,
eoeXVlj
Α... λ " , .
.χ. ανευ α.να.χεφoτovησεωςτους τε
, '"i1 λ ι
1'1 ε ιτιανουτ
\ \
κα.ι τους
Κ θ
α. οφους
. \
ώς κα.ι τους ΜιξοφυσΙτα.ς κα.ι Θεοπασχίτα« 526. Ot Μεσσαλιανο] κλΎ)ΡΙΚΟΙ, &ρνοό­
μενο; την πλocνΊ)ν, έγΙγνοντο δεΚΤΟL όπο τΊjς Γ' ΟΙκουμενικ-ης Συνόδου &νευ &να.­
χειροτονήσεωτ 527. Ο] πλεϊστοι των μετασχόντων τ-ης ΣΤ' ΟΙκουμενικ-ης Συνό­
δου Έπισκόπων,' καίπερ κεχεφοτονΎ)μένοι όπο Μονοθελητών, έγένοντο ανευ
έτέρου δεκτοΙ ώς σύνεδροι 528. Ή Ζ' OΙκoυμενικ~ Σύνοδοτ έ8έξα.το εΙς τους
"
οικειουτ;
β θ
α.
\
μους
Ι,
τους
.
αποκηρυξαντατ;
,~
ΤΎ)ν
\ ~
αιρεσιν
- ,
τ/ς εικονομαχια.ς
; 529
. 'Η

έν Καρθα.γένη έδέχθΎ) ανευ ώσαύτωτ; &ναχεφoτoν~σεως τους Δονατιστάτ; 530

ύπο τον δρον τ/ς &ΠΟΚΎ)ρόξεως όπ' αύτων τ/ς αtρετικΊjς "ων ΟοξασΙιχς. Ό Μ.
Β ασι'λειος ' Ι
ιχνεγνωρισε τους
Ι Ζ'
ωινον
,
κιχ ι
-
Σ ατουρνινον επτστρε ,
'ψ αντατ; , .-
εκ των

Έγκριχτιτων ήj ΈκκλΎ)σΙ~ 531. τουτ' ιχύτο επριχξεν ό Μ. Άθιχνocσιος οια: τους

&ρειιχνοός. Ό ΙΧύτος τον ΈπΙσκοπον Σιδ~ριoν, χειροτονηθέντα όφ' ένος έπι­
σκόπου, έ8έχθΎ) ανευ &νιxχεφoτoν~σεως, προαγαγών το\)τον εΙς Μητρσπολίτην
Πτολεμαϊδοτ 532. Ο] όπο το\) μονοφυσίτου Πατριάρχου Άλεξιχν8ρεΙας Πέτρου
του Γ' το\) Μογγου χειροτονηθέντετ; έπίσκοποι, &ΠΟΚΎ)ρόξαντες τον Εύτυχια­
νισμόν, έγένοντο δεκτοί μετά του βαθμου των 533. Κα] ό Μ. 'Αθιχνocσιος ιχύτος
καθιχφεθεΙς ύπο Συνόδου έν ΆντιozεΙ~ -:ί;) 340 &ποκιχ-:έσ":"l) έπι Κώνσταντοξ
ανευ &νιxχεφoτoν~σεως. Κσ.τα: τον [ερον Φώττον ούοεΙς -:ων όπο Παύλου του
Σαμοσατέωξ χειροτονηθέντων &νεΖεφο-:οτ/θ-η 534. Ό δε 'ΑνΤΙΟΖεΙα.ς Μελέτιος,

526. Κανων Η ' τ/ς ΑΙ ΟΙκοuμεvικ'ίjς Συνόδου. Ρ-Π, Σ ύ ν τ α γ μ α ... Β' σ. 133
έπ. Πρβλ καΙ ΖωναρίΧν ΈV -;Τ, έρμ7JVείq: του Κανόνος τούτου έπαγόμεvoν: «... ΚαΙ εΙ κε­
χειροτονημένοι εΙσΙν εΙς έΠΙ<r/.όποuς :η πρεσβυτέροικ :η διακόνοuς, οΙ έξ αυτων προσιόr.ες
τη Έκκλ'1)σίqι, μένειν αυτους ΈV τφ κλ-ήp<ιJ κατά τους οΙκείοuς βαθμούς, έιΧν tσως έν ταΤς
έκκλ'1)σίαις, έν αΙς έχεφoτov-ήθ'1)σαν, ουκ εΙσιν &-:εροι . .. " ε ν θ' ά ν ω τ, σ. 134. Πρβλ.
καΙ Σ ω κ Ρ ά τ ο υ ς, 'Εκκλ. 'Ιστορία Α' 9 (Ρ. G. 67, 84).
527. Ή Γ' ΟΙκοuμεvικ-η Σύνοδος έδέχθ'1) όίνεΙ) άνα:χεφΟΤ[jν-ήσεως ταν Παμφυλίατ Ευ­
σταθιον καθαιρεθέντα όπα των έν Παμφυλία,
528. Σ π. Μ -ή λ ι α, Συναθροισ«; 'Ιερων Κανόνων τ. Β ' σ. 740.
529. Βλ ΑΙ πρίΧξιν τ/ς Ζ' ΟΙκοuμεvικ'ijς Σuνόδοu παρά Σ. Μ -ή λ ι α, τ. Β' σ. 729,
731.
530. Βλ. Κανόνα:ς ΞΗ ', ΟΣΤ" ΟΗ' τ/ς ΈV Καρθαγένη, έv: Ρ - Π Σ ύ ν τ α γ­
μα Γ' σ. 478, 542, Π. Τ Ρ ε μ π έ λ α, Δογματικ-η Γ' σ. 318, Ά Ρ Χ ι μ, 'Ι ε ρ . Κ 0-
τ σ ώ ν '1), Ή κα:νονικ-η όίποψις περί τ/ς έπικοινωνία:ς μετα των έτεροδόξων Άθηνα:ι 1957
σ. 176. 'Α. Θ ε ο δ ώ Ρ ο u, Ή μuστ/Ρια:κ-η διcαοινωνίοι (intercommunio) έξ έπόψεως
όρθοδ. Σuμβολικ'ijς, 'ΑθΤινα:ι 1973 σ. 5.
531. Ρ - Π, Σ ύ ν τ α γ μ α: Γ' σ. 91.
532. Βλ έρμ'1)νι;;ίοιν Νικοδ-ήμοΙ) του ΆγιορεΙτοΙ) εΙς Α' Άποστολ Κα:νόνοι: (Π'1)Μ­
λιον εκ.δ. Άστέρος 1957 σ. 3).
533. Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u, Ά Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο u Ά θ '1) ν ων ... , 'Ιστορία: ης
Έκκλφία:ς 'Αλεξα:νδρεΙα:ς, 'Αλεξάνδρεια 1935 σ. 433.
534. P.G. 104, 1224. Ό Φώτιος άνα:φέρει ώς πα:ραδείγμα:,,:α τους όπα ΠαύλοΙ) Σαμο­
σοι:τέως, ΝεσΤΟΡίοu, Σεργίοu, ΠύρροΙ) κα:Ι MIXxoιplou, κα:θηp'1)μΈVων i1ντων, χεφΟΤΟVΙJθέvτας,
οl:τινες έγένοντο δεκτοΙ όπα τ/ς Έκκλ'1jσLας μετανο-ήσαντες, χωρΙς να άναχεφοτον'1jθωσι.
286

χεφοτονΊ)θεις ύπο α.Ιρετικων, εγενετο 8εκτος α.νευ OCνα.χεφoτoνfισεως 535. Κα.τoc

τον γ' α. ιωνα. ό ΡώμΊ)ς Κορν+Ιλιος έ8έχθΊ) -rOV έκ το υ Να. υα.τι α.νου σχίσμα το τ; προ ­
σελθόντα τη ΈκκλΊ)σΙ qι πρ εσβύτερο» Mocξ Lμ oν &.νευ OCνα.χε φο-rον+Ισεως 536.
Κα.τα. τοuς νεωτέρους χρ όνους a L' OCποφ OCσεων Πα.τρι α. ρχικων κα.ι Συν0 8ι­
κων έν Κων /λει ~pθΊ)σα.ν α] συνέπει αι καθα ιρέσεων, ώς του Κων /λεω ς 'Ια.κώ­
βο υ 537, "Άνδρου Ηενιαμίν 538, ' Αλε;α.ν8ρε Ι α.ς Σα.μoυfιλ 539. Έν ετει 1840 έ;
α.λλου 'ή ΈκκλΊ)σΙα. τ~ς Ρωσίατ cXr.ε8έΧΟΊ) α.νευ OCνα.χεφοτονΙα.ς τοuς εΙς α.ύτ~ν
,
επανε λθ'
οντα.ς .,
ουνιτα. ς , ,
επισκοπο υς , "
εν ,
ετει 11-'
οε 1860 τ
Ί) Κ ων /λ ις ' ~'θ Ί)
α.πεοεχ •
ως

έγκίι ρους τα.ς χειροτονίατ δύο ΜελΧL-:-ων Ιερομοναχων 540 κα.θως κα.ι τ~ν χει­
ροτον ίαν PKα.θOλLΚOυ Διακόνο» , aεχθε~σα. τουτον 8 ια. λιβέλλου κα.ι χρίσεωτ;
8L' άγ Ιου Μύρου 541. Συνα.φως μντ,μονευ-:-έα.ι έντα.ίίθα. κα.ι α ] έξ~ς έΠΙσΊjμOΙ πρα­

ξε ις έπικοινωνΙα.ς μεθ' έτεΡο8όξω'J: α ] 'E'J ετει 1863 'ή 'Ι. Σίινο80ς τ~ς σεpβικ~ς
'Ε κκλΊ)σια.ς
' "
ενεκρινεν 11- Α:::I
" ς OOV!
οπω • θ εια
Ίj ' Ε'υ χαρ ισ τ ι"α εις α.γγ λ ικα.νον
, ' κλ Ί)ρικον,
'
β) έν ετει 1879 'ή 'Ι. Σύνοδοτ Κω·Jjί.εως ιΧϊ.εψ:Χσισεν τ/ν έν OCνOCγκη μυσΤΊ)ΡLα.­
κ~ν έπυωινωνία» μετά των 'ΑΡμε-J Uu'J , γ ) έ-J ε7εL 1893 ":"0 Πατριαρχε ίον 'Γερο-
σο λυ μω ν
ι
"
επετρε ψ εν ε L ς , ΣΙ
υρ ο'.)ς '0 0 - 11-Οζους
ΡVOO '· "
οπω ς ) .α μ β'
ανωσι 'θ'
την ειαν Ε υ' χα. -

ριστίαν πα. ρ ' OCγγλLκα.νων y.λ'Yι ΡLΚων 8) έν ε-rεL 1919 01. ~γέτα.L των έν ΆμεΡ Lκη
Ό ρθ08. Έκκλ"φιων με .:'σχον εις ιΧχολουθΙα.ς OCγγλLκ α.νων ε ) έν ετε L 1920 το
Π α.τρια.ρχειον
- Κ ων Ι'ι.εω ς " Ι
' τον
επετρεψεν εις "Ε πισκοπε λ'
ια.νον ' Ε πισκοπον
' Δ α.ρ-
'
λιγκτον δπωξ , τελο'ψέΥης Θ. Λε ιτουργ ί ατ; εΙς τον Π. Πα.τρια.ρ. Ναόν, διανεί­
μη -ro OCν'1: Ι8ωρον ψέρω'J μα.νΜα.ν κα.ι ώμοφόΡLOν 542. ΕΙ8ικώτερον έν τη ΈκκλΊ)­
σΙqι τ'Γις Έλλ:Χ80ς OUarn07ε ύπ1jpξε περίπτωσιτ OCνα.χεφoτoνfισεως κλΊ)ρικων.
Ούτως έγένον-::ο 8εκ-::ο!. :Χ.νευ άνα.χεφοτον+Ισεως 01. ύπο τ/ ς 'Ι. Συνόδσ υ καθ ατ ­
ρεθέν τες Ζ α. ρν:Χτα. ς Γα.βρι +Ιλ , 'Ανδρ ου βίστη; Προ κόπιο τ , Άκα. ρνα.νΙ α.ς 'Ι ερό­
θεο ς 543. ΌμοΙως κα.Ι 01. Λ α.pΙσΊjς Ά μβ ρόσιος, ΆθΊjVων ΘεόκλΊ)το ς, Λα. p ΙσΊj ς
Άρσένιο ς , ω ς χα.ι ό Μελέτιος ό Με":"α.ξOCΚΊ)ς 544. Σημειωτέον ώσαύτωτ; δτι ~

53 5. ' Επιφανίου : Περί αίρέσεων 68 . "Ιστέον δτι ό Βλάσταρις θεωρε1: ώς &θεσμον την
8ευ-;έ ραν χε φοτονΙαν . Ρ - Π, Σ uν τ α γ μ α
Σ Τ ' σ . 507.
53 6. Ρ . L . 3, 736 - 73 7.
537 . Κ. Σ ά θ α, Σχε8Ιασμ<χ περί του Π ατρ ιάρχου '1 ερ εμ Ιου Β σ . 183-1 84.
Ι

53 8. Γ . Κ α μ π ο U ρ ο γ λ ο υ ς, λlνη με1:α . .. Β ' σ . 36 1.

539. Κ α λ. Δ ε λ η κ ά ν η, ΣυλλοΥη . . . Β ' σ. 18- 21.
540. Π ρ βλ 11. Τ Ρ ε μ π έ λ α , Δ ογματ ικη τ. 3 σ . 318, Άρχ ψ . Ί ε ρ. Κ ο -
τ σ ώ ν η , '1-Ι χανονικη &ποψις .. . σ . 1 77.
54 1. ) 1. Θ ε ο τ ο χ ii , τα. χρ ατουντα περί μικτων γά μ ων έν ήj Όρ θο8όξφ Άνατολι­
κη ΈΧΧλησΙq: , Κ ων/λι ς έν : Νομικα. χ <Χί Ισ,,:ορ ιχα. μελετήματα Άθ'ijν<x ι 194.7 σ. 374. .
54.2. ' Α Ρ Χ ι μ . Έ π ι <ρ . Θ ε ο δ ω ρ ο π ο ύ λ () υ , Άπάντ/ σ ις εΙς τον Χ . Άλ.
Καλόμο φ ον , έν : ,, ' Η Φ . Ο.» 19 70 <ρ . 601 -602 σ . 6. Τ ο u α uτ ο u: 'Ά ρ θρα , Μελέται-Έπι ­
στολαί τ . Α' σ.19 2- 194..
54.3. Κ ω ν / ν ο υ Ο Ι χ Ο 'J ό μ ο υ , τα. σω ζόμενα απαντα τ . Β σ. 282 . Ι

54. 4. . Βα σ ιλ είου (' ,," τέ σ η ), Μ η τ ρο π ο λ ί τ ο υ π ρ . Λ ~ μ νoυ Έπ ί,,:ομος

Έπ ισχοπικη 'Ιστορ ία . . . τ . Β' σ . 48 ,65 , 14.9, έπ.
 287

Έκκλ-ησΙα τ'ijς ΈλλcXοος συνεφώνησεν εtς τ-ην άν αγνώΡLσLν "i. ων ύπο καθηρ-ημέ­
νων βουλγάρων άΡΧLερέων γεν ομένων χε ιροτονιών Ο Lα ρκουν't'ος του βουλγαρι­
κου σχίσματοξ 545. Έπ1. οε περιπτώσεων ΧΟΡYjγ~σεως άοεΙας γcXμοu εΙς καθαι­
ρεθέντας, έκ μοναχων κλYjΡLκοuς, ~ πραζLς τΊjς ~ μετέρ α ς ΈκκλYjσΙας Ικανως
έκuμcXνθYj με't'αζδ θετLκΊjς καΙ. άρνYj'rLκΊjς θέσεως, άναλ6γω ς των περιπτώσεων,
Έν τούτοιξ ~ ώς l1νω περιπτωσιολογία μ6νον κατ' έφα ρμοΥην -;Ίjς O txo-
ι ς.
. νομLα ~I
ο υν αται , ' !:
ετ; ,ιψ εω ς ο
επο 'θ ~'
ρ οο !: ου ' Ε κκλησ ιο λ ογιατ,
οτ ι "
ν α ευστα θ Yjση.
Ι
Κ'
ατα

τ-ην ; κανον Lκ~ν , άκρ Ιβε Lαν ~ ΈκκλYjσΙα , Ο Lα τ'ijς έΠLβολΊj ς -;Ίjς ΠΟLνΊj ς "i.Ίj ς καθαι­
σεω ς , άπογuμνοϊ: τΊjς ιε pατLκΊjς -;ιμΊjς τον κλYjρLκ6ν ,. καταγουσα τουτον εtς τ-ην
't'ων λαLκων τocζLν :η των μοναχων. ΟΙ οε λα ϊκό] :η μοναχο] οεν εΙνα L κλ-ηΡLΚΟ1.
καΙ. έπομένως οεν ΟLκαLουνταL να τελουν '1. ΜuσΤ·~ Ρ Lα. Ή θεία ΧcXρ Lς έν τοϊ:ς
Μυστηρίο«; οεν εΙναL άνΤLκεΙμενον πρ οσωπυωϋ χειρισμού ένος έκocστοu κλYjΡL­
κου άλλα οΙοεταL OL' αότου ύπο τ'Yjς ΈκκλYjσΙας , έφ ' δσον ό κλ'ηΡLκος οδτος
εύρίσκεται έν ΚΟLνων ~ μετ αότ'Yjς. Κατ " άκολο uθΙ αν των άνωτέρω Τι ΈκκλYjσΙ α
τ~ν Ο ίκονομ ία» άσκουσα καΙ. μ.η ύποκε ιμένΊ) έν ήj -;OLOCU ηj ένασ'/..~σεL εΙς τύπουτ;
τινατ; :η πε ριο ρ ισμο ύτ, δύν αται να άνocγνω ρΙζτι Τι ν α μ-η άνα"('ιω ρΙζτι ώς Eγκ upov
τ/'Ι πα ρά καθη Ρ1Jμέν ου γεν ομέvr, ν Ζει ρο,,:,ον (αν ε ~ :: --:0 -rΕ'ι!.κώ,,:,ερον ΈΥ..κλΎ)­
σιαστυών συμφέρον άφ ο ρωσα 546.
K Cl't'D: ταύτ α ~ άπ6φασ Lς -;Ί; ς ΙΣΙ ":"ou ε7O'Jζ 1948 = ρ1. άναΖεφο":"οvf,σεω ς
των κλ-ηΡLκωv 't'ων έκ του παλαιοημερολογττισμοδ έπανεΡΖομένων ήj Έκκλ-η­
σία , έΚLνεϊ:το έπ1. του πεδίου μαλλον τ'Yjς καvονLκΊjς άΚΡLβε(ας η τ/ς ΟLκοvομ(ας
προς ~ν άνέκαθεν ~ καθ' ~μας ΈκκλφΙα ύπΊjpζεν εύνους 547, άποκλε(οuσα οε

5'.5 . Γ. Κ ο ν ι δ σ: ρ η , Ή &ρ σ ις τοσ βουλγαρ ικοσ σχ ίσματοτ; . . . ΆΟ'ijνα ι 19 71 σ.

109 . Β α σ . Σ τ ε φ α ν Ι δ η, Έκκλησ . " Ιστορία σ. 683, Ά Ρ Χ ι μ . Έ μ μ . Κ α Ρ π α­
θ Ι ο υ, Το βουλγαρικον σχίσ μα έν: «Θεολογία» 19 25 σ. 345 . έπ.
546 . Κατά -:-0'.1 Χ . ' Ανδ ρ οθτσον « .. . Τι Έκκ);φ Ια ώ ς κο ιν ωνία αύτεξούσιω; .ην χρ'ij­
σιν τ/ς ιiκpιβείας καΙ ο Ικονο μ Ιας καΙ έν γέ-ιει .ην περί των Μυστη ρίων ιiπό φανσιν αύτ/ς
έ ξαρ -:-α. έκ
-:-ou Ιδ Ιου αύτ/ς συ μφέρο ντω;» . Βλ Χ . 'Α ν δ Ρ ο ύ τ σ ο υ: Α Ι τ/ς ένώσεω ς
των Έκκλη σιων βσ: σεις. Θεσ/νΙΚΊ) σ. 103. Ν έα; τινας τα σε «; έν -=Ίι intercom mu nio βλ. έν
« Έ π Ι σ κ ε Ψ ι ς)) 1971 τ . 26 σ. 6.
54 7. Συναφές τυΥχσ:νει καΙ το ζή τημα -=-ίjς ιiν αγνω p Ισεω ς τοσ κύ ρ ου ς βαπτ ίσματος
τελεσθέντος ύφ ' αΙ ρετικοσ η σχισματ ικοσ . Κα-:-α. βσ:σιν -:-0 βσ:πτισ μα των α Ιρε τικων θεωρε ίται
&κυρον. 'Αλ λα. μ-ην Τι Έκκλησία έδέχθη έν ίοτε κατ ' οΙκ ονομΙαν &νευ ιiνα βαπτίσεως τους
λαβ όν-:- ας τοιοσ-:- ο βσ:πτισμσ . Ο()τ ω ς Τι ΑΙ ΟΙκ ου μεν ικ-η Σύνοδο ς ιiνεγνώ pισε το βσ:πτισμα
των Νοβατια νων . Ή έν Λαο δικεΙq: όμοί ως -:-0 βάπ-:-ι σμα των Νοβατ ιανων κα Ι Τεσσα ρ ασκαι­
δεκατ ιτων . Ή Β
Ι
Ο Ικουμενικ-η Σύνοδ ος έδέχθη -:-0 βάπ-:-ι σμα ύπο όρ ους έν Ιων α Ιρ ετικ ων .
Ή καθ' Τι μα.ς , έξ &λλου 'Ορθόδοξο ς ΚαΟολικ-η ΈκκλφΙα δέχε-:-α ι κα-:-OC βσ:σιν -:-0 βάπτι σμα
των λατΙνων ( Βλ Κ. Ρ ά λ λ η, Βάπτ ισμα αΙρετικω ν , έν ΑΕ ΚΔ 1948 σ . 9-23 ). Π ρ βλ
καΙ 'Α Ρ Χ ι μ . Ί ε Ρ ω ν. Κ ο ":" σ ώ ν η, ΑΙ ιiπαι":"oύμεναι ύπο των Ί. Κανόνων διατυπώ­
σε ις δια. .ην προ σέλευσιν ε Ις .ην 'Ορθόδοξον 'ΕκκλησΙ:χν παν":"ος :χΙρετικοσ , ΈV : «'Εκκλησία ))
1964 σ . 450-4 52, ' Α γ α Ο α γ γέ λ ο υ , Μη":"ροπολ ί":" ου Χαλκηδό νος, 'Τπό ­
μνημα περΙ τοσ κύρους τοσ β απτίσματο ς ":"ων αΙρ ετικων κα Ι των σχισ ματικων , έν : «' Ο ρθο-
 288

την περίπτωσιν ιΧσκ~σεως έν πpoκει~ν€j> τ~ς οΙκονομΙας. οι' ο()ς λόγους έκεινΊj
έγνώριζε καΙ εκρινΕν ώς συμφέροντατ αυτη, κατεοΙκαζε το 01.0'1 ζ~τ/μα εΙς
στασιμότητα καΙ oι~νoιγεν έπικινΟύνους οιεξόοους προς παράτασιν τ~ς έκκρε­
μόΤΊjΤOς xcιL των έκ ταύτητ; ιΧπορρεουσων ουσμενων οια. την ένότ/τα τ~ς Έκ­
κλΊjσιας συνεπειών, Παρά οε το γεγονός, δτι 'ή ώς εLΡΊjται συνooικ~ ιΧπόφασις
μετά oιακpιηκ~ς φειοους έφΊjpμόσθΊj έν τη ΈκκλΊjσLq. 'ήμων, ενεκα τ~ς προ­
o~λoυ έν κανονικη ιΧκριβεLq. αύστηρότητοξ αυτΊjς xιxt του ένσυνειo~τoυ φόβου
των 'Αρχιερέων μ~ καΙ προσκόψωσιν εΙς κανoνικ~ν παράβασιν έν τη έφαpμoγΊj
αύτ~ς, έν τούτοιτ ιΧπετέλεσεν αUΤΊj σοβαρον κώλυμα προς ιΧπάμβλυνσιν τ~ς
όξότ/τος καΙ ιΧπεμάκρυνε προς καφον τ~ν έλπΙοα αΙσΙας ,,;ινος λύσεωτ του
δλου πpoβλ~ματoς, τοσούτω μαλλον δσω καΙ OL έν ετει 1951 γνωμοδοτήσαντε;
σχετικως τρεϊ:ς Οιατ.ρεπεϊ:ς νομυω] OL Γ. Ράμμος , Χ. Σγουρίτσατ; καΙ Κ. Τσα­
τσοτ ΟLηνες έτάχθΊjσαν κocΙ 06τοι δτ.ερ "Ίjς ιΧνocχεφοτονf,σεως των ύπο των κocθη­
pΊjμένων χειροτονηθέντωγ παλαιοημερολογιτών κληρικων, έOέχθΊjσαν, ενεκoc
τούτου, σφοορocν έπ[θεσιν τδσον έχ μέρους ,,;,ου λαΡΙcrΊjς Δωροθέου, δσον καΙ
έκ μέρους του «πρ, Φλωρίνη;» Χρυσοστόμου, έπικρινάντων την τοιαύτην
θέσιν αύτων έξ έτ.όψεως Κανονικ'ijς. ΚατιΧ συνέπειαν 'ή OιαμνΊjίLOνευθεϊ:σα της
ΙΣΙ ιΧπόφocσις, οεν πρoσέφεpεθετικ~ν τινα ύπηρεσίαν εΙς την ολψ ύπόθεσιν

δoξlαll 1931 σ. 350 έπ. 417 έπ., Π. Π α ν α γ ι ω τ ά κ ο υ, ΑΙ κανονικαΙ διατυπώστιτ

έπΙ εΙσδοχΤιι; έ.εροδόξων χριστιανων εtι; -;-ην Άνατολα-ην 'Ορθόδοξον του Χριστοϋ Έκ­
κλησΙαν κα.α: το Ισχυον 'Ελλην. Έκκλησιασ.ικΟν ΔΙκαιον έν: ΑΕΚΔ 1952 σ. 87 έπ.,
Γ ε ρ μ α ν ο υ, Μ η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Α ί ν ο υ, Περί .ου κυρουι; του βαπτίσματοτ των αΙ­
ρετικων, ΈV : «'Ορθοδοξία» 1952 σ. 60, Ί. Κ α Ρ μ Ι Ρ η, πωι; δει δέχεσθα; τοuι; προ­
σιόντατ; τη 'OρθοδοξΙq: έτερο36ξουι;, έν: «Θεολογία» 1954 σ. 211 έπ . , Ά ν. Χ Ρ ι σ τ 0-
φ ι λ ο π ο υ λ ο υ, Ή εΙς -;-ην 'ΟρθοδοξΙαν προσέλευσυ; .ων ά:λλοθρi]σκων καΙ έτερο36­
ξων, έν: «Θεολογία» 1956 σ. 53 έπ . ~νθα καΙ σχετικ-η βιβλιογραφία. 'Ωι; προι; -;-ην έγ­
κυρότητα γάμου τελεσθέντοτ ύπο κανονικου Ιερέως ήj συμπράξει καθηρημένου βλ. Κ.
Ρ ά λ λ η, κυροι; γOCμου πολιτών Έλλi]νων όρθο36ξων τελεσθέντοτ; παρ' όρΟοδόξου Ιερέωι;
συμπρOCξει Ιερέωι; καθΊJρημένoυ, ΈV : ΑΕΚΔ 1948 σ. 104-106. Καθ' δσον παντωτ ά:φoρ~
εΙι; το κυροι; Μυστηρίων τελεσθέντων ύπο αΙρετικων, σχισματικών και καθηρημένων Τι
ΈκκλησΙιχ, κρΙνουσιχ έκάστο.ε περιπτωτικώτ, ααμε χρησιν τόσον τ'ijι; οΙκονομΙας οσον και
τ'ijι; ά:κριβεΙιχι; ά:νιχλόγωι; των κριχτουσων συνθηκων κιχΙ του ά:ληθους αύτ7jι; συμφέρον.οι;,
πρoελθoυ~ιx εΙι; τ/ν, κατα ται; περιστάσεις, προτΙμΊ)σιν τ'ijς πλέον e:ύθέτoυ όδου, τ/ρi]σιχ­
σιχ έπΙ του σημεΙου τουτου τιχκτικ-ην τοιιχυτ/ν μ-η φέρουσιχν τα στοιχειιχ τηι; πιχγιότ/τοι;
κιχΙ τ'ijι; δημιουργΙιχς κιχνόνοι; Τι ά:πο του όποΙου τυχον ά:πόκλισιι; θα ~φερε χιxpιxκτ'ijριx ά:ντι­
κιχνονικότ/τοι; (Πρβλ. 'Α Ρ Χ ι μ. Ί ε ρ. Κ ο τ σ ώ ν η, Ή κιχνονικ-η αποψιι; ... σ. 178
έπ.). Ή δέ σημειoυμΈVη διιχκύμανσιι; καΙ τιxλocντe:υσιι; τ'ijι; έκκλησ. νομοθεσΙιχι; ~αντι τ'ijι;
ά:νΙXΓVωρΙσεωι; -η. μ-η των Mυστ7JρΙων , τουτων , έπιβεβιχιοι '":0 συμπέριχσμιχ ΟΤΙ το ζi]τ/μιχ
του κύρους του βιχπτΙσμιχτοι; των αΙρετικων δένέθεωρήθη ώς ζi]τ/μιχ δογμιχτικόν, ά:λλ'ώι;
:1 θέμιχ ποιμαντικόν, ά:ντιμετωπιζόμενον έκocσ~oτε κιχτα το ά:ληθές συμφέρον τ'ijι; Έκκλη­
σΙαι; . (Πρβλ. 'Α. Χ Ρ ι σ τ ο φ ι λ ο π ο υ λ ο υ, Ί-Ι εΙς τ/ν 'ΟρθοδοξΙαν προσέλευσις των
ά:λλοθρi]σκων καΙ έ.εροδόξων ~θ' ά:ν. σ . 59, Π. Μ ε ν ε β Ι σ ο γ λ ο υ , Το d Αγ. Μυ­
ρον ΈV τη 'Oρθoδόξ~ Άνιχτολικη ΈκκλησΙq: σ. 206).
ί ι
 289

άλλ' έ.άχθΥ) κατ' ακρΙβειαν ' ύπερ τ~ς ακυρότψος των uποκαθηΡYjμένων πα­
λαιοημερολογιτώ» κλYjρικωντελεσθέντων μυστηρίων και o~ και χέφοτον ιων .
Τ α:ς αρνYjτικα:ς .~ς τοιαύτητ; τακτικ~ς επιπτώσεις ετόνισεν αρκούν.ως
και ~ συνεχισθεϊσα γνωστή στασ «; ανox~ ς τ~ς Π ολιτε ίατ; ε'ιαντι των παλαιοη ­
μερολογιτικώ» αύθαιρεσιών, περι (;}ν ούκ επαύετο Τι ΈκκλYjσΙα οιαμαρτυρο-
,
μενYj, π λ'" ,
Yjv ανευ αποτελεσματοτ; . " , .. 548 . 'Ε'
ν παση 'β~"
περιπτώσει ραουτερον Yj 'Ε
. κ-
κλησία, απoκαταστήσασα είς τον έπιωωπυων βαθμον ~νευ αναxεφoτoν~ σεως
τούς δύο παλαιοημερολσγίταξ «ΈΠΙσ'/.όπους» Χρ ιστιανουπόλεωτ; και Διαυλείατ;
και τα: ύπ' αύτων τελεσθέντα !\1υστ/ρια αναγνωρΙσασα ώς εγκυρα, επι πλέον
οε τροποποιήσα σα, οι ' αποφάσεω ς τ~ς ΔΙΣ , ην ώς :i-ιω περί αναxεφoτoν~ σεως
άπόφlΧσιν της ΙΣΙ , απέοε ιξεν δτι αντελ~φθY) ,·ην ανά-Γ/-1j'1 αντιμετωπΙσεως -rou
δλου ζψ~ματoς έπ] -rou πεδ ίου τ~ς καν ον ικης οίκονομΙlΧζ μίϊλλον .η ακρ ιβεΙlχς .

ΦΑΣΙΣ ΔΕΎΤΕΡΑ (1949-1956)

ΆΗ έ πί ' Αρχιεπ/που ΣπυρΙδωνοι; κα.τάστα.σιι; ToU παλα.ιοημερολογ ιτικου
κα.ί Τι civτιμετώπισιι; α.UτoU.

1. Διαπιστώσεις του •Αρχιεπισχόποu ΣΠUρίδωνoς έπΙ. του πα­

λαιοημερολογιτιχου .

Ό OΙIΧOεXθεις τον εν ~τει 1949 (20 Μαίου ) αίφνιοΙως εΚΟYjμ~σαντα προς

Κύριο-ι 'Αρχιεπίσκαπον ΔαμασκYjνον 549 νέος Π ρωθιε ρcfρΧYj ς Σπυρ ίδων Bλcf..:
χος, ό απο "Ιωαννίνων, όμιλων ενώπιον τ~ς ΔΙΣ κατα: τ~ν πρώτην, ύπο τ~ν
-προεορΙlχν αύτοu,συνεορ'Ιαν ' αύτ~ς ης 10-6- 1949 επεσήμανε, μετlΧξύ των τεσ­
σάρων βασικών στόχων αύτοu, και >1jv αποκατά στασιν 't""~ς εν . τη Έ~λYj σΙ\f

548. ΈπΙ τ'ης βάσεως ταότ/ς ίσταμένη Τι ΔΙ Σ, κατα την συνεδρίαν αύτης της 11-11-47,
ά.πεφάσισεν δπωτ οΙ παλαιοημερολογϊται καταβάλλωσι την νενο μοθετ/μέV1jν ~ια το ορθό­
οοξον πλήρωμα ένoριαΚ'~ν εΙσφοράν, έν ά.ντιθέσει προς 70ύς χιλιαστατ, οι' ο\Jς έΥένετο ~εκτόν,
ν' ά.παλλαΥωσι ταύτητ, (Κ ω Δ Ι Σ 1945 -1948 σ. 544). ΚαΙ κατα την συνεδρ ία» αύτ/ς
της 7-3 - 1950 i; ΔΙΣ ά.πεφάνθ1j δτι ~έoν να έφ αρ μo σθΊi καΙ έπΙ των παλα ιοη μερολογιτών
Ύι ~ιά7αξις του όiρθρ oυ 24 του ά. .ν . 2200/40 «Π ερ ί Ιερων να ων κοιΙ έφ1j μερ Ιων )) κοιθ' δσον
ά.φορCf ε Ις την κατεδαφ ιστν παλαιοημερολογιτυωθ νοιου ά.νεΥερ θέντος όiνευ ά.~εΙoις τ'ij ς οΙκε Ιοις
έκκλ1jσιοιστικ'ijς ά.ρχ'ijς (Κ ω Δ Ι Σ 19fι8 -1950 σ. 361). Ή ΠολιτεΙοι έξ όiλλoυ ά.Π1jΥόρευσε
την κατοιχώρισιν των μυστηρίων των παλαιοημερολογιτών εΙς τα λΊJξιαρχικα βιβλία, Υε­
γονος ενεκοι 70υ όποΙου οΙποιλΟΙΙΟ1jμερολΟΥ'ίτlχι ~LεμοιρτυΡ1)fu)σοιν έντόνως (<<Ή Φ . Ο .»
1949 φ. 73 σ. 5-6 ).
549 . Β α σ ι λ ε i ο υ (Ά τ έ σ η ), Μ 1j τ Ρ ο π ο λ Ι 7 Ο υ π ρ . . Λ 1) μ ν ο υ, Ή
"Ιεραρχία -.'ijς ΈΚΚA1jσΙας 'τ/ς Έλλά~oς άπο του 1821 μέχρ ι σ-ήμερον έv : «'Ε κ χ Α 1j σ .
Φ ιi Ρ Ο ς» 1973 σ . 223.

19
 290

ένότΊjΤOς, ύπαινισσόμενοτ κυρίως το παλαιοημερολογιτυω» ζ-ήτΊjμα 550, δπερ ό

αύτος ένώΠLον τ'ijς ΙΣιτου έ:τους 1952 έχαραΚτ/ΡLζεν ώς πλ1JΥην εΙς το σωμιχ
τ'ijς 'Εκκλησίας, ~ΤLς «λυμαίνεται τ-r,ν ένότΊjτα αuτ'ijς» 551.
' •
' Α ναψερομενος ο 'Α ρχLεπ πος Σ πυριοων,
'ς, / '"
κατα ς, ,
τΊjν πρωτ/ν συνεοριαν -
τΊjζ

ΙΣΙ, τ'ijς 11-2-1952 εΙς το παλαιοημερολογιτυών ζ-ήτΊjμα, ώς του,ο ένεφανί-

ζ ετο κατα " "εποχην
TtJv -,
τ/ς αναρρησεωξ , ,-, 1
αυτου ειτ; τον 'Α ρχιεπ κον θ'
ρονον, /' "λ ε-
ε

γεν oτL ευρεν OUτOς τοϋτο «εΙς κιχτ:ίσ-:ασLν αυτόχρημα γαγγραίνη;».

'Ι&ύ πως έν έΠLσ-ήμιμ ΣUvoSLXi;) :χναΚΟLνωθένΤL περιγραφεται ~ καταστα-
1 11
-.,"ψ 'ς,
·1
Ι
d
σLς ΙXUTtJ
,
εν τη υπ ο LV περιοοω : «Ο'υοειτ;
ς" ,,,
νομος
"
LσxUE XΙXL οuοεμLα
~ , ,
απαγο-

ρεUΤLΚ~ SLocταξLς έπεβocλλετο εΙς :Ζ-?ιΤΟ'Jς (τούς παλαιοημερολογίτατ ), KιxeYιP1J­

μένΟL SL' έπαLσχuντοuς πρOCζεl.ζ π:χρoc τ-'ijς έΠLσ-ήμου 'Εκκλτ,σίας έξτ,κολοuθουν
έμψανLζόμενΟL ώς ίερε'i:ς SL' ά:πλΊ;ς προσχωρήσεωτ εΙς τον παλαιοημερολογιτι­
σμόν, χοιροβοσκο] έτέλου'l Έ7.1.υ/'Ο'7.αOC XOCItfιxov-:-ιx και έξωμόταL ε!χον το
θρocσος νoc Κ1JρuττωσL UI.Lσμ.3.-:-αο '~ :Xo.ιxξ:ί παντατ τούς όρθOaόξOυς "Ελληνατ;
χριστιανούτ; και α.κυρον το ~πτι.σμιx ιχu-:ων, ocζLοuντες νoc χρίωσιν αυτούς έκ
νέου SL' «δρθοδόξου» , κα,,:' ΙXίr:'oUς, μύρου, OCγνώστου προελεύσεωτ. Καθ' δν
χρόνον ναο] και παλαια] ίσ':'0Ρtκιxl. ΜονΙΧί, σεμνώματα τ'1jς όρθoaόξoυ ΈλλΊ)VO­
χΡLσΤLανLκ'1jς παραδδσεωτ, &oλELOV τocς πύλατ; των κα!. κατΊjΡεLπουν-tο λόγιμ
των γνωστων σuνθηκων, ώς μUΚ1Jτες έξεψuτρωνον κα!. κατεσπίλουν το ίερον
tMqJLOV 7Yjς ένΜξο') :Τις, a'tjeiOV «Ναοί) κα!. «Μοναί» παλαιοημερολογιτικαί,
έν τη πpαγμ.α":"ικό-:-η"t'ι δέ καταγώγια κα!. λησταρχε'i:α, α.νευ ουδενος έλέγχο'.>
κα!. οuδεμLiiς ού8ιχμόθεν OCδείας» 552.

550. ,,'Ε χ χ λ 'Τι σ ί α» 1949 σ. 218. Βλ κσ:Ι Π σ: Ρ θ . Π . Το ζ~τ/μσ: ':"ο\) Π. Ήμε­

ρολογίου, Πρέπει νά: :Xvσ:κιvηθ'ij; άπο ':"ων σ':"7)λων το\) Πανταίνου. "π oc ν τ σ: Ι ν ο ς>'
1950 σ. 234-236.
551 . 'Έ κ θ ε σ ι ς το\) , Αρχιεπ/που ' A07jviJJv κσ:Ι πOCση ς ΈλλOC80ς Σπυρίδωνοτ ένώ­
πιον τ1jς !ΣΙ τijς Έκ)'.λφίσ:ς της ΈλλOC8oς 'ΑθΤινσ:1 1952 σ. 34. 'Αντυφούων τον ίσχυρι­
σμον τοϋτον Ο "Πι'. Φλωρίνη;» Χρυσόστομος 8ι' άνοικτης σ:υτου έπιστολΤις προς τον Μσ:κ.
, Αρχι=/πον, έχσ:ρσ:κτήρισεν οιυτον ώς ((i$vτως άνόσιον κοιί θλιβερόν, έμποιοσντοι άλγεινην
έντόπωσιν, 1J.σ-::οχον κοιί Ι$λως άπρόβλ7jτον)) (Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο υ Μ 7j τ Ρ ο π ο λ ί τ ο \)
π ρ. Φ λ ω Ρ ίν 7j ς, ' Ανοικτ/ Έπιστολ-η τοσ ΠοινιερωτOCτου Προέ8ρου τ7jς 'Ι.Σ. των ΓΟΧ
πρ. ΦλωρίV7jς κ . Χρυσοστόμου προς τόν Μσ:κ. ' Αρχιεπ/πον ' A07jviJJv κοιί πocσ7jς ΈλλOC8oς
κ. Σπυρί8ωνα, εΙς άπOCντ/σιν ομιλίοις .ην άΠ7jόθυνεν Ο Άρχιεπ/πος 'A07jviJJv κατα: τ-ην Α'
συνε8ρίασιν ':"'ίjς νέαςΔ. Συνό80υ, ΆθΤιναι 1950 σ. 2), ένφ άντιθέτως έτόνισεν Ι$τι "ο πα­
λαΙΟ7jμερολογιτισμός, Ι$στις άποπνέει τ/ν θυμ~Ρ7j ευω8ίοιν της Όρθο80ξΙας 81:ν είναι πλ7jΥ1)
έλκαίνουσα, ου81: κακό7jθες καρκίνωμα. .. άλλα: μΙα κεντρικ-η άρτ/ρΙα εΙς τ/ν έλλ7jνικ-ην
καρ8Ιαν, έκ τοσ καθαροσ καΙ όρθο8όξου αrμοιτος τ7jς οποΙοις τρέφονται κocί ζωογονοσντοιι
οΙ Ιεροί πσ:λμοί':"ou 'Έθν ους κσ:Ι της Έκκλ7jσΙας)) (~θ' άνωτ . σ. 14 ).
552 . (('Ε κ κ λ
7j σ Ι α)) 1953 σ. 49 . ΤΟ πλέον πσ:ρOC80ξον έν πpoκεlμέν~ είνα.ι /)τι άπο
χειλέων ύποσΤ/ριζόν-::ων τους παλαΙΟ7jμερολογΙ-::ας -ηκoόσθ7j καΙ τοσ-::ο, Ι$-::ι 87jA. οΙ ύπό της
Έκκλ7jσΙας καθοιφοόμενοι XA7j PIΚOL 8όνα.ν':"α ι , μεταΠ7)8ωντες εΙς τον παλαΙΟ7jμερολογι­
τισμόν, να: έπιτελωσι τα: κσ:~κoντα τοσ βα.θμου αυτων . ,,'1-1 ΈΚΚ).7jσία ':"ΟoJς καθήρεσε,

,Ι
 291

Α '~ ~ Ι
οιαπιστωσε«; αυται
.,. Τ/ς
- 'Ε κκλ' \ - /
-ησ~σις κσι~ του 'Α ρχ~επ που Σ πυριοωνοτ,
,~

μαρτυροϋσαι γνωσ~ν τ-ης ύποθέσεως είς βάθος κσιΙ πλάτος, ~εν κατέλιπο» άμφ~­
βολίαν περ] τ-ης άπoφσισ~στ~κ6τψoς τοί) άν~ρ6ς, δπωτ; άντιμετωπΙσn ~υνσιμ~κως
'τ/ν κατάστασιν, τοσούτω μα.λλον κσιθ' δσον -η μέχρι τ-ης έποχ-ης έκεΙν-ης άκο­
λουθηθεϊσα ύπο τ-ης Έκκλ-ησΙσις τσικτ~κΎj έφαίνετο άποτυγχάνουσσι. TΎjν ~υ­
νσιμ~κΎjν ταύτην άνσιμέτρ-ησ~ν έπεταχυνε, παρά τας άρχ~κως έκ~-ηλωθεΙσσις
μετριοπαθεϋ; προθέσειξ 10U Άρχ~επ/πoυ Σπυρίδωνο-; 553, τούτο μεν -η άποτυ­
χοuσσι άπ6πεφσι προς συνεννόησι» σιuτοu μετά των παλαιοημερολογιτικώ»κύ­
κλων 554, τοϋτο ~ε -η ένταθεϊσα άντ~~ρσιστLκΎj 1'σικτ~κΎj σιuτων 555, ~τ~ς περ~~γσι­
γεν είς δύσκολο» θέσ~ν 'τ/ν 'Εκκλησία»,

Βικαίωμά. της. Αύτο] λειτουργοϋσι, Bικαίωμιi των. Πολλοί χριστιανοί τούς άκoλoυθoυσ~
καίπερ καθαιρεθέντατ, Bικoιίωμιi των. 'Εκείνο το όποίον Βl:ν είναι δικαίωμα οϋτε των πα­
λαιοημερολογιτών, οϋτε των Ιερέων αύτων είναι τοϋτο, το να ύφίστανται καΙ να Βρωσιν έν
όνόματι τ'ijς έξ ~ς άπεσπιiσθησαν Έκκλησίας, διότι τουτο μόνον αποτελεϊ την λεγομένην
άντιποίησιν ... ». (Δ. Γ. 'Αναίρεσ«; άγορευσεως ΕΙσοιγγελέως Α.Π. κ. Κ. Γεωργιαδη,
έν : Συνταγμοιτικη άνιiπτυξις ... σ. 35. Πρβλ. κοιΙ "π ιi ν τ α ι ν ο ν» 1950 σ. 102 ά:νοι­
γνωρίζοντα τούς παλαιοημερολογίτα; ώς "Έχχλ-Ιjσί::ιν» χεχω ρισμένην τ/ς έν ΈλλιiBι
έπισήμου ταιαύτηξ ], ΈπΙ του σημείου τού του χ::ιΙ oι'JτTι ή ύποστηρίζουσα τούς παλαιοημε­
ρολογίταα χοινη άπο 1-12-32 Γνωμοδάτησ«; των Χ. 'ΑνΒρο'Jτσου-Λ. Γιδοπούλου-ν'Α.
Βοιμβέτσου, όρθως φρονουσα, ιiν::ιγνωρίζει πλήρως τfι'EX").'IJcrlq: .0 Βικαίωμοι τ/ς έπιβολ'ijς
τ/ς ποιν'ijς τ/ς κοιθοιιρέσεως εΙς «τούτ; ύπο τΟ ,.),ίμοι oιύτijς ύπαγομένους παλαιοημερολογίτατ;
κληρικους κοιΙ μοναχους» κοιΙ τ/ς καταΒίκης αυτων «εΙς ιiπoβoλην ":"ου ίερατικου .:η μοναχι­
κου σχήματος, έφ' δσον την έμμον-ην αύτων έν .Ι;; ΊουλιανΙ;; ΉμερολογΙφ θεωρήσn ώς
περίπτωσιν σχισματοτ», παρέχουσα συνάμα τοίς λα'(κοίς παλαιοημερολογίτα«; το Βικαίω­
μα μετακλήσεως κληρικων fXλλων "Ορθοδ. Έκκλησιων άχολουθουσων το παλαιόν ήμερο­
λόγιον, προς θρησκευτικ-ην αύτων έξυπηρέτησιν.
553. Σ. Καραμήτσου - Γαμβρουλια, ~νθ' άνωτ. σ. 175.
554. Κατά την Βήλωσιν του ' Αρχιεπ/που Σπυρίδωνοξ ένώπιον τΊjς ΙΣΙ του ~τoυς
1952 γενομένην, ουτος άπο των πρώτων ήμερων τ'ijς άνόΒου αύτοϋ εΙς τον 'Αρχιεπ/κον
θρόνον κατέβαλε προσπαθείαξ ϊνα ~λθη εΙς έπαφ-ην καΙ συνεννόησιν μετά των παλαιοημερο­
λογιτων «αλλ' ούΒεΙς ύπΊjρχεν ό άρμόΒιος προς τοϋτο, διότι ύπο το φαινομενικως ένιαίον
μέτωπον αΙ έσωτερικαΙ συγκρουσεις αύτων αΙ ύπαγορευόμεναι άπο τυφλον φανατισμόν,
μίση καΙ πιiθη, φιλοΒοξίας καΙ άρχομανίας, άλλα προ παντος πιiσης φυσεως οΙκονομιχα
συμφέροντα καΙ άγυρτιχαΙ έκμεταλλευσεις ούΒεμίαν έπέτρεπον έλπίΒα προσεγγίσεως»
(κωΙΣΙ 1952 σ.
206).
555. ουτοι άσυΒοτουντες ~ναντι τ/ς 'Εκκλησίας έξηκoλoUΘoυν μετακαλουντες παλ::ιιο­
ημεΡΟλογίτας ρασοφόρους προς θρ-ησκευτικ-ηναύτων έξυπηρέτησιν (Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951
σ. 411) . ΈπΙ πλέον καΙ «'Αρχιερείς» παλοιιοημερολογΤται μεταβαίνοντες άπο πόλεως εΙς
πόλιν έγΙγνοντο παραίτιοι ταραχων (Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ. 494. Πρβλ. «Ή Φ.Ο.» 1950
φ. 86 σ. 8) καΙ έτέλουν έλευθέρως τα τ/ς λατΡεΙας αύτων ((Ή Φ.Ο.» 1950 φ. 78 σ. 1-8).
Βασικον παριiγoντα άνωμαλΙας άπετέλεσεν ή ύπ' άριθμ. 13/1950 'Εγκυκλιος τ'ijς παρατιi­
ξεως του «πρ. ΦλωρΙνης» Βι' ~ς έκηρυσσοντο καΙ αδθις &κυρα τα Μυστήρια τ'ijς 'ΟρθοΜ­
ξου ΈκκλησΙας τ/ς ΈλλιiBoς (Σ . Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο υ λ ι α, ~νθ' άνωτ.
σ. 176-177).
292

Καίτοι aεν ύφίστανται άΠOχρωσlΧι ενaε[ξεις περί aρlχσΤΎjριοποι-r,σεως 7;.ς

ΈκκλΎjσΙlχς κlΧτα την πε ρίοδον ταύτην έναντίο» των παλαιοημερολογιτών
βά.σει προδιαγεγρ αμμένου σχεδ ίου , πα ρά τα περ] του άντιθέτου υπ' ιχύο:ων
γραφέντα 556, εν τούτο ιξ πρόaΎjλον καθίσταται, εκ τη ς OλΎjς εξελατ ικης πο­
ρε [ιχς του ζΎj'τ/μIΧΤO ς, δτι, κlΧτ α τ/ν άντ ιμετώπισιν !ΧΙ)του, ~ τε φορά των
πράγματων κα[ τινα μεσολαβήσαντα πρωτλητικά συμβάντα , μεγίστη» Ί)σκ-η­
σαν επφρo~ν επι τ~ν όρισ'nκ~ν μορφοποίησιν τη ς εν lΧντ ι των παλαιοημερολο­
γιτων στασεω; της ΈκκλΎjσιlΧς , προσδόντα εΙ ς τα ύτην τ~ν μoρφ~ν ώργα­
νωμένΎjς πως εκστρ ατείατ; πρ ος . έξόντωσιν του παλαιοη μερολογιτυωδ στοι -
,
χε ιου ,
\
πα ρ α
\ \
το γε γ ον ος
d , \ ... "
ο τι αυτ ος ουτος ο
Α /
ρ χιεπ πο ς
Σ ,~
πυρ ι ο ων
~ 'ψ
οιε ευσε

κα"ΎjγO ΡΎjματ ικω ς ενώπιον "Τις Ίε ρ α ρχΙ α ς .. ας φ~μας πε ρ ] aηθεν καταπιέσεωτ;

των συνειδήσεων και περ] aΊjezv άν ττχριστιανικων β ια ίων μέτρων, άτ ινα ε,έ­
θησαν υπ' αύτου εΙς εφαρμoγ-~ν εΙς βά.ρος τώνπαλαιοημερολογιτών,
ΕΙς έπίρρωσιν του τοιούτου Ισχυρισμου του τότε Προκαθημένου τΊj ς Έκ­
ΚλΎ)σΙαζ ούνα'!'αι να προσαχθ'Ώ και 1, ύ-;: ' αύ του κατα μ~ν α Φεβ ρουά. ριον 1950
πρόσκλησ «; εΙς 'Aθ~νας ":"ου [Ιατριαρχου ' Αλεζανaρε Lάς Χρίστοφόρ ου, επι
.τ(ρ
- 'λ ι f , \ - , ,
":'ε ε ι συσκε ψεω τ απο ΚΟ Ι'/ο υ επι τ ινων
ζ ι . Ι \
Ύj":"Ύjματων τα ρασσοντων .τ/ν
' Ε· .
κ-

κλΎjσιlΧν κα ι taL1- προ ς εξεύ ρεσιν ικανOΠOΙΎj τικ-η ς τινος λύσεωτ; το υ άπο ετων
άπασχο λουν.ο ς τ/ν 'O ρ θόaοζ ον ΈκκλΎjU [αν ~μερoλoγιακo υ ζΎJτ~ματo ς κlΧθως
και προς μελέτ/ν των υπο τ-η ς ΈκκλΎjUιας επιβαλλομένων μέτρων ε ίρψ ικΊj ς
λύσεω τ; τών Ξ:-,ι. ,:,0 '.).0'J aιαφ ορων . π ρά.γματι .~ συναντησ«; α()ΤΎj έπραγματσποιη­
θΎj εν ' AθΊjν lΧ ις και άπεφασισθΎj ~ σύγκλησ«; τoπ ικΊjς Σuνόacu εν .ινι των εν
Έλλά.aι Ί . Μονων προς λύσιν .ο υ ζψ-ήματος τούτ ου Ί η συμμετοχη του ΟΙ..,
κoυμενικo~ Πατριάρχου a L' άν.ιπροσώπ ου και του Π ατρ ια ρχο υ . Άλεζα ν ­
aPELIΧ :; καθω ς και .ων λο ιπώ » Προκ αθημένων 557.
Παντωτ προς δτασκέδασι» των σκοπίμωξ τιΟεμένων υπο των παλαιση­
μερολογιτων εΙς κυκλοφορΙαν φη μων περί .ου a-ηθεν υΨΎjλOυ άριθμου των δπα­
aων αύ.ων, ού μ~ν a' άλλcΧκlΧι προς άπόκτ"ησ ιν σαφούτ; δπωσδήποττ εΙκόνος
περ] .:η ς auνά.μεω ς ιχύτων ό Άρχιεπ/πος Σπυ ρ ίδων επεalωζεν τ~ν a LcX τη ς Ί.
Σ uνόaοu σu y,ι.έν.ρωσιν στlΧ τισ.ικων σ.οιχεΙων πε ρ ι .ων κlΧθ ' άπασαν τ/ν Έκ­
κλησ Ιαν aρώντων παλα ΙOΎjμε ΡOλoγ ι":"ων «κλΎj ρ ικων» και λα ϊκων . ΤΟ μέτρον

556 . την περ ιοaον -:Ίj ς ά ρχιεπισκοπεΙας του αειμν1)στου Σπuριaωνος χα ρακτ/ ρΙ­
ζουσ ιν οΙ παλα ΙΟ1)με ρ ολογ\τα ι ώ ς περιοaον δ ιωγ μών , δ ια βαρ ειών έκφ ράσεων διατυποίίντες
i:7ιν αποΦ ιν αυτών τοιυτ/ν. Βλ. «' ΙΙ Φ. Ο .» 1959 φ . 317 σ . 1 Σ . Κ α ρ α μ 1) τ σ ο u -
Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ~θ' άνωτ. σ. 175, Β a s ί Ι S a k k a s, Th e calendar qu estion
έν : T he Or thodox lif e ν οl , 22, τ . 6 1972 σ . 24 . Π ερ Ι τών έπΙ ' ΑρχΙπου Σ πuρΙδωνoς ,_
δ ιωγμών βλ. καΙ Σ. Κ α ρ α μ 1) τσ ο υ - Γα μβρο'ύλια, ενθ'άν ωτ. σ . 161 . « Ή
Φ . Ο .» 195 2 φ . 121 σ . 5, φ. 120 σ . 1, φ. 122 σ . 3 κοιΙ φ . 126 σ . 1 καΙ 1959 φ. 317
σ.1, Ζ 7) λ ω τ ώ ν ά: γ ι ο Ρ ε ι τ (~, ν Π α τ .έ Ρ ω ν, Σύντομος ... σ. 26 έπ.
557. « Π ά ν τ α ι ν ος » 1951 σ . 69- 70 . Ή Σ ύν οδος αυΤΊ] δεν συνεκλ1) θΊ] .
 293

τοϋτο ~τo έχ των πρώτων, ατινσ. ~λαβεν ό αείμνΊjσΤOς έxε~νoς ΠρωθιεραΡΧΊjς

προς ένΊjμέρωσιν αύ" οί) έπΙ ης aυναμεως των παλα ιοη μερολογιτών, έπανε­
λ~φθΊj ae: βρ αδύ τερο ν πολλώτ«; πρ ος τον σ.ύτΟν πάν τοτε σχ οπον 558.
ΤιΧ συγκεντρωθέντα τότε στατιστικά στοιχεία παρεδόθησαν πρ ος έπε":
ξεργασΙαν ε tς E taLXΎjv τρψελΎj Συνοa ιχΎjν ' Επ ιτρ οπή» , ~τις ύπέβαλε τη ΔΙΣ.
έν ,,:η συνεδρ ία αύης τΊjς 13-6-1 950 τιΧ έαυτΊjς πορ ίσματα χαΙ τιΧς προτασε «;
αύης. Κσ.τιΧ ταύτατ; ~aει νιΧ έπιaιωχθη Υι σύστασιτ; Μονίμου ΣυνοaιχΊjς 'Επι­
τpoπΊj ς προς ίιποστ/ρ ιξ ιν τοί) αγων ος των έχασταχοί) Σεβ. Ίερ α ρχων έναντΙον
των π αλαιοημε ρολογιτών , Υι πα ρακολούθησ «; αύτων προς έξαχρίβωσιν ,,:Ίjς
aυναμεω ς, των αaυναμιων xlΧl τ(;)ν ένεργειων αύτων χαι λΊjψιν αναλόγων μέ­
τρων , Υι XlΧταργΊjσις τοί) Σω ματείου αύ" ων ώς αν7ιχανονιχοί) -χα ι αντισυvταγμσ.-
τ οη
- , Ίj
τι κ ου ~ μο σιευ
, ,\
σ«; υπ -
ο τ/ς - '
'Α π όστ ο λ ΙΧΊ) ς Δ ιαXO'l ιlΧς κ ατ α λλ'
Ίj λ ο υ o
~ ι α φω ,,:ιστι~

xou Uλιχοu , Υι a ιαλυσ ις ης Μον'fj ς τη ς Κερατέα ξ , Υι πλ~ρωσις των χηρευουσών

Ιερ ατικων θέσεων , Υι π ροσφυγή τα~ς a ιχασΤLκσ.~ς, αστυνo μικα~ς καΙ λΊjξ,ιαΡΧΙXα~ς
αpχα~ς προς ένΊj μέ pωσ ιν αύτων XlΧι έκζ~":Ίjσ ιν 7ων ίιΠΊJpεσιων αυτων προς
καταστολή» τοί) παλαιοημερολογιτ ισμού , Υι παρωωλούθησιτ τ ών παλα ιοημε­
ρόλcγιτων ίιπο είaΙΧ'fjς ΈΠΙ7 ροπ';' ς -:-n συμμε":ΟΖΊί έκπροσώπο,; ":Ίj ς Ί 'Α ρχιεπ ι­
σχοπη ς κ. &. 559 . Σ Ίjμε ιωτέ Oν Ο ":" Ι .η ΔΙΣ έ;-;ε?υl.:ΧZθΊj τότε Lν' αποφα σί ση έπ] 7ω ν
προτάσεων τούτω ν, έν~ βp lΧ M,,:ερoν υίοθέτησε ταύτατ; καΙ EtcrΊJ~eΊj σχε,:,ιχως
τη Kυβεpν~σε ι ύποβαλοϋσα ταύτατ, πεπλουτισμένατ; καΙ aι' &λλων , αύτη προς
π:Χ,,:αξ,ιν ης παλαιοημε ρολογιτυτή ; αν7α ρσίας .
Ή ίιπο νέαν σύνθεσιν ΔΙΣ τΊj ς περιόδου 1950 - 1951 aev ~γνόφε το πρό­
βλημα , δπερ έτέθΊj χαΙ αδθις ίιπο ":ou Άρχιεπ/που Σπυρίδωνοτ; ένώπιον αύτΊjς
χσ.",ιΧ τ/ν πρ ώτην συν εδρ ίαν 560 aιιΧ λίαν χαυστιχων καΙ ώμων λόγω ν, τοσούτω
μαλλον δσφ, ώς προελέχθη, έπισυμβαντα τινα. γεγονότα ωθΊjσαν εtς ην λΊjψιν
αποφασιστιχων μέτρων. ΤΙΧ έν λόγω γεγονότα ~σαν αφ' ένος μεν Υι μετιΧ τον

558. Άπο 23-6 - 19 50 εΊχεν ciποφασισθ'ij -ή συγκρ ότησ ιτ; λΙ. Σ . Ε. έπι τοί) παλαιοη με­
ρολογιτικοί) ( Βλ. Α Ι Σ υ ν ο Ι> ι κ α Ι Έ γ χ ,) κ λ ι ο ι , τ. Β' σ. 55 1 ). T~ν συλλoγ~"
στατ ιστ ικών στο ιχε ίων περ ί τ'ijς ciριθ μψικ'ij ς , ύλικ'ij ς κα ι Yjθ ικ'ijς Ι>υν α μεως των έν τf. 'Ι .
, Αρχ ι επισκοπή ' AθΊJνων Ι>ρώντων παλαιοημερολογιτών κλΊJ ρ ικων κοιι λα'(κων προέβλεπεν
1; ·jπ' άρω . 458 / 14-2-195 0 Έγχuκλιος αυτ'ijς (,, 'Ε χ χ λ ΊJ σ ί α » 19 50 σ. 69) άποτελΥυσoc
και ,~ν πρώτΊJV σχετικ~ν ένέΡΥειαν ,ou ' Α ρχιεπισκόπου Σπυρίl>ωνος ('Έ κ θ ε σ Ι ς . . . σ.
36 ). Π oιρε μιpε ρ~ς ΈΥχuκλιος έξαπελu θ'η χοιι ύπο τ'ij ς 'Ι .Σ . προς ιΧπαντας τους Σεβασμιω­
τατους 'Ι ε ρ αρχας , α Ι ιιε λΊJφ θείσα ι άπαντ'ήσε ις παρ εll6θΊJ σαν εΙς εΙllικ~ν ΣυνοlΙ ιχ~ν Έπι,ρ ο ­
~ν άπαρτισθείσαν έχ των MΊJτρoπoλιτων Χίου "Π οιντελε'ήμονο ς , Φλω ρ ίνΊJ ς Βασιλε ίου καΙ
ΠαροναξΙας Άμβροσ Ιου , 'ί\τις άνέλαβε τ~ν έπεξεργασ Ιαν αυτων, επι τι'j) τέλει «~να 'l>υνΊJθΊj -ή
'Ι . ΣόνοlΙος να ρuθμΙσn τας ένεργείocς αυτ'ij ς επι τοϋ ζΊJτ1)ματoς των ΠOΙλαΙOΊjμεΡOλOγ ιτων ))
(Κ ω Δ Ι Σ 194 8-1 951 σ. 389 ).
559 . Κ ω Δ Ι Σ 19 48-1951 σ. ι.l 5 -4 16 . 'Απαντφιν τοϋ "πρ . Φλω ρ ίνΊJ ς )) βλ. εν:
"Ή- Φ; Ο .)) 1950 φ . 94 σ . 5-7 . Πρβλ και ,,' Η Φ.Ο.)) 1952 φ. 12 1 σ. 5 .
560 . ' Κ ω 'Δ Ι Σ 1948-1 951 σ. 46 1-462 , ,,'Ε )οΩ. Ίj σ Ι α)) 1950 σ. 395.
 294

θιfνιxτoν το\) Μιχ't'θΙΧLΟU Kιx pπιxθιfχ-η , κ'ήρuζ Lς δπο το\) «Μ-ητροπολLΤΟU πρ. Φλω­
ΡLν1jζ» Χρυσοστόμου τΊjς ΈΚΥ),1jσLιχς ~μων σΧLσμιχ't'Lκ'ijς XΙXL των Μυστηρίων
ιxιιτΊjς άκό ρων , άψ ' έτέροu Sέ Τι ιΧποκιfλUψLς των σκιχνΜλων τΊjς Μον'ijς Κερα ­
τέιχς XΙXL ό έκ τούτων 7":ΡΟΥ):ηθ<:!.ζ 7":lχνελλ'~νLος σαλοτ;

2. Ή δι' ΈΎXuxλίoυ του ({Μητροπολίτου προ Φλωρίνης» Χρυ­

σοστόμου άπό 26-9-1950 κήρuξις τijς Έχχλησίας της ΈλλιΧδος σχι­
σματιχης και των Μuoτηρίων αUτίjς ά:χUρων, υπό κανονικην θεώ­
ρησιν ,

Ό TιγoυΜΕVoς 7fj:; ciSLΙXAAιXκ-roU πιχριχτocξεως τω,ι παλαιοημερολογιτών

({ΈπΙσκοπος)) Β Ρ εσθέν1jς Μιχ.-{}ΙΧLΟς Kιχρπιχθ:iκT;ζ «γνωστοτ; ταραξίατ; το\) Άγ.
Ι "Οροικ» κιχτα. τον 'ΑΡΧLεπ!πον Σπυρίδωνα 56 1 XIΧL «περ ιβόητοτ» 562 SLα. τ-ην
,!
ά.νιχτρεπηκ-ην ιχύτου SρασLν, gSPΙXν XΙXL όρμ1jτ/ΡLον εχων -.Yjν έν Κερατέα 'Ατ ­
ΤLκ'ijς δπ' ιχύτου ΙSρuθεLσιχν Μον-ην γuνΙΧLκων, έξεμέΤΡ1jσεν έν 'Αθ-ήνΙΧLζ το ζ'ijν
τη 14-5-1950 Κ1jSεuθεΙς ώς ocγLο ς κιΧΙ πΙΧτ/ρ τΊjς 'Eκκλ'YJO:~ιxς έν μέσ~ YEν LXOU
πένθοuς των όπιχsων ιχίιτου XΙXL έν1.ιχφLιχσθεLς έν "ίj) περιβόλω τ'ijς SLΙΧλ1j φθεLσ1jς
Μον'ijς. Ό κιχτα. τ/ν εκφριχσLν έΠLσ'ήμοu άνΙΧΚΟLνωθέντος του Γ ρ αφε ίου Τύπου
τΊjς 'Ι .Σ . «άμΙΧθ-ης κιχΙ φανατυωτ; κιχΙ ύπόπτου βίου» 563 ΜΙΧτθιχLΟς οδτο τ ,
«αναιδέστεροτ; XΙXL πονηρότεροτ» 564 των OCλλων παλαιοημερολογιτών ύπιfpXων
«Sέν έSLστιχσε, παρά πάντα νόμον κιχΙ κανόνα , να. χεφοτον'ήση μόνος ιχύτός,
νέο uς 'Επισκόπουτ; κιχΙ να. σχηματίση νέιχν ψεuSοσuνοSον)) 565 ~ΤLς XΙXL άνέλΙΧβε

5 61. 'Έ κ θ ε σ Ι ς ... σ. 36.

562. «'Ε κ κ λ "Ι) σ ί α» 1950 σ. 385. Τον Ματθαίον κατ/γόρφαν, έν ήj άπο 12 -5-
1943 έπιστολη α.ύτων, κλ"l)ρικοΙ καΙ λαϊκό] τ'ijς παραταξεωτ; αύτοϋ δτι έκδίδει βιβλία έρα­
νισμένα έκ των άΠΟΚΡ'Jφων καΙ ά.μφιβόλου προελεύσεως Π1Jγων, δτι πρεσβεύει αΙρε-:ικάς
δοξασίας ώς λ.χ, περ] πτώσεως -:ων όl>6ντων του Κυρίου, περί τ'ijς δευτέρας ένσάρκου
Αύτου ΟΙκονομίας, περ] όραμάτων δαιμονοπλ'ήκτου τινος Βασιλικης, δτι περιφρονεϊ 'τ/ν
'Ι. Παράδοσιν, δτι έπιδιώκει 'τ/ν έαυτοθ άγιοπαίησιν κλπ. ΕΙς τα.ς κατ/γορίας ταύτα;
άπήντ/σεν ό Ματθαϊω; δι' έκτενους άπο 25-5-43 Ποιμαντορικης 'Εγκυκλίου, κατα. το
πλεϊστον δικαιολογούμενος. Σημειωτέον δτι ό αύτος έν τέλει διακ"l)ρύττει δτι έκείνος ούδένα
ύβρισε 1) κατ"l)γόρ"l)σεν 1) άπεκάλε σεν αΙρετικ όν, οϋτε έχώρι σε τον παλαιοημερολογιτυω ν
άγωνα .
563 . ιιΈ κ κ λ "Ι) σ ία» 19 50 σ. 385.
564 . «Έ κ κ λ "Ι) σ ί α» 1950 σ. 395.
565. «'Ε κ κ λ "Ι) σ ία» 1950 σ. 39 5. ' ΙΙ κανον ικως μετέωρος α\)τ/ ένέργεια του Ματ­
θα ίου έχαpακτ/p ίσθ"l) ύπο τ'ijς έ-:έρας παλοιιο"l)μερολογιτικ'ijς παραταξεωτ; ,,:ou «πρ , Φλω ρ ί­
ν"l) ς» ώς «τόλμημα», «έ ξωφρενικη πρ αξις» κα], « έκκλ"l)σιασ-:ικον πpαξικόΠ1Jμα» , άποτολμ"l)­
θέν «μόνον προς έκμετάλλευσιν καΙ έξυΠ1Jpέτ/ σιν των προ σωπικω ν καΙ ά.το μικων αύτου
συμφ ερ όντων )) ((Ή Φ .Ο.» 1948 φ . 60 σ . 4α . Βλ. καΙ ά ν α κ ο ι ν ω θ ε ν τ'ijς 'Ι. Σ . των
Γ ΟΧ καΙ τ'ijς Π ΘΕ Ο Κ ~θ ' άνωτ.) καΙ άπεδoκιμάσθ"l) μετα. βδελυγμίας ύπ' αύτ'ijς , διαχω-
 295

την συνέχισιν τοσ «Lερου αγωνοξ» τη έπυωυρία των προσόδων τ~ς τεραστίατ;
περιουσίατ; την όποΙocν ε!χον a'YjμιουργΎ]σει «aLιX των γνωστών μεθόδων» 566.
T~ν περιουσίαν ταύτην έποφθocλμιων, ώς ΚOCΤ'Yjγγ~λθ'Yj, ό «πρ. ΦλωρLν'Yjς»,
μετα τον θOCνocτον τοσ Ματθαίου, προς δν ε!χεν ~λθει εΙς ρ~ξιν βocθε~ocν XOCL &φοσ
ε!χεν &πoρριφθ~ πρότασ«; ocύτοσ προς τ~ν κocνoνικ~ν Έκκλ'YjσLocν, δπωτ; &νoc­
γνωρισθΊj προσωρινώξ ~ δπ' ocύτον πocρOCτocξις, &ρθωσιν OCL καθαιρέσε«; των
«Άρχιερ~ων» XOCL έν έκεχεφι~ βιώσωσι παραλλήλωτ; ~ τε έΠΙσ'YjμOς Έκκλ'Yj­
σΙocτΥις ΈλλιΧaος XOCL ~ παλαιοημερολογιτικη ocύτοσ μεΡLς 567 «aεν έaLστocσε να
πocλινωa~ση aL' ιΧνocκoινωθ~ντoς XOCL να ιΧνocκocλ~ση δσα κocτα τοσ ΜocτθocΙου
,. ,,' ψ ,'\ Ι ~ "
ειπε κocι εγρoc ε, ΧOCΡOCΚΤ'Yjρισocς αυτα «ωτ Ο'Yjμιουργ'Yjσocντoc σκανοα α και αντι-
, - , ~ λ

στρατευόμενα προς τα:ς ιΧρχα:ς τ~ς Όρθοaόξου Έκκλ'YjσLocς τοσ Χριστοσ»

τocστoc όμοσ μετ' ιΧΠΟΚ'Yjρύξεως παντότ; ί5,τι ιΧπο τοσ 1937 μ~χρι τ~ς ~μ~ρocς 568
έκεLν'Yjς έλ~χθ'Yj ~ έγρocφ'Yj πocρ' ocύτοσ περιέλαβεν ό «πρ. Φλωρίνη;» έν τη δπ'
ά.ριθμ. 13/26-9-1950 ΈγκυκλLCJ) ocύτοσ 569, έν η, έπocνocλocμβOCνων XOCL τα: δσα
κocτα: κocφους ε!χε κocτα: τ/ς κocνoνικ~ς Έκκλ'YjσΙocς ε'Ιπει, ιΧπετόλμ'Yjσε, προφoc­
νως ~νoc εύαρεστήση εΙς τ/ν ιΧaιocλλocκτον όμocaoc τοσ κοιμ'Yjθ~ντος Ματθαίου,
να: ΧOCΡOCΚΤ'YjΡLση XOCL ocδθις 570 σύμπασαν τΊ]ν ιΧκολουθοσσocν το διωρθωμένον

ρισάσ1J ς τας εύθυνσις της, τοσούτω μinον δσφ είχεν οu,,:ος άΠΟΚ"ηρuχθ1j υπ' σιότΊjς κατα το
παρελθόν «ώς άποσuνάγωγος, λόγφ -:ων πολλων χα:Ι άλλεπαλλ~λων α:ό,,:ου άντικα:νονικων
πράξεων, εΙς &ς έξωθείτο όπο -:ου περιβάjj,ον-:ός του» (Σ. Κ α: Ρ α μ ~ τ σ ο υ - Γ α μ­
β Ρ ο υ λ ι α, 1tνθ' άνωτ. σ. 164 . Πρβλ. κα:Ι σχόλιον έν: «Ή Φ.Ο.» 19!.8 φ. 60 σ. 8). Περί
των χειροτονιών τούτων βλ. έκτενέστερον χα:,,:ω-:έρω.
566. «'Ε κ κ λ η σ Ι Ο() 1950 σ. 395. Κατά τον Πολύκαρπον Σuνοδινον ό Ματθαίος
-ητο «όίξεστος» Βλ. Π ο λ υ κ ά ρ π ο υ Σ υ ν ο δ ι ν ο υ, Μ η τ ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Μ ε σ­
σ η ν Ι α ς, Έκκλ. 'Απομνημονεύματα . .. σ. 129.
567 . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Μ η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν η ς, "Γπόμνημα
προς τ/ν Διουωϋσαν ΈκκλΊ)σΙα:ν . .. σ. 8-11. Πρβλ. καΙ τ/ν άπο 12-10-1943 Ποτμαντ,
Έγκυκλιον του Ματθαίου,
568 . «Έ κ κ λ η σ Ι α» 1950 σ. 385 . «Ή Φ.Ο.» 1950 φ. 86 σ . 7.
569. Ή υπ' άριθμ. 13/26-9- Μαϊού 1950 Έγκυκλιος αuτ/ του «πρ . Φλωρίνη;» έχα­
ρσικτηρΙσθη υπο τΊjς Ί. Συνόδου ώς «":0 πλέον έπαΙσχuντον σημεϊον» τΊjς όλης σταδιοδρο­
μΙα:ς α:ύτου», δστις, προς τοίς όίλλοις, διελάμβα:νεν έν αυήj καΙ τα έξ'ijς: «ΑΙρομεν τα έξ
υπα:ιτιότ/τος i)μων δημιοuργηθέντα: σκάνδα:λα: καΙ προς τουτο άνακαλουμεν καΙ άποΚ'ηρυτ­
τομεν π(Χν δ,τι άπο του ~τοuς 1937 έ:ως σ~μεpoν έγράφη κα:Ι έλέχθη υφ' i)μων δια Κ'ηρuγμά­
των, δια:σαφ~σεων, δημoσιεuμάτων κα:Ι έγκuκλιων κλπ.» ((Έ κ κ λ η σ Ι α» 1953 σ. 50).
ΚαΙ το Πατρια:ρχείον 'ΑλεξανδρεΙcxς έχαρα:κτ/ρισε τ/ν Έγκυκλιον τα:υτ/ν ώς «τ/ν σποu­
δα:ιοτέρα:ν πρόκλησιν» κα:τα τΊjς ΈκκλΎJσΙας έκ μέροuς τΊjς Σuνόδοu των μετριοπαθεστέρων
παλα:ιοημερολογιτων. (Βλ. «Π ά ν τ α ι ν ο ν» 1951 σ. 70) .
570. 'Ήδη άπο του ~τοuς 1949 ό «πρ. ΦλωρΙνης» είχε χαρακτ/ρΙσει πάσας ταςΌρθο­
δόξοuς ΈκκλΎJσΙα:ς τας άκολοuθουσα:ς το νέον i)μερολόγιον ώς τελουσα:ς έν υποδικΙq;
ένώπιον των σλαuικων κuρΙως όμοδόξων ΈκκλΎJσιων, αΙτινες πα:ρέμενον πιστα:Ι εΙς το πά­
τριον Έορτολόγιον (Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u Μ ΎJ τ Ρ ο π. π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν ΎJ ς, Ύπόμνημα
προς τ/ν Διοικουσα:ν ... σ. 13). Ή τοια:υτ/ ένέργεια' του ' «πρ . ΦλωρΙνης» 'ιjpχετo να.
296

'Ιουλιανό» "Ημερολόγιον Έκκλ'φΙαν ώς σχισματική», Κ'Υ)ρύξας τα: Μυστήρια

αύτΎjς ώς στερούμενα άγιαστικ'fjς χαριτοτ; και όρΙσας δπωτ; οί έκ του νέοu
εΙς το παλαιόν ~μερoλόγιoν μεταπηδώντετ; πιστοί, ύποβαλωσιν «δμολογίαν»,
όι' ~ς να: καταόικocζωσι τ~ν καινοτομίαν των νεοημερολογιτών και να: Κ'Υ)ρύσ­
σωσι τ/ν Έκκλ'Υ)σίαν αύτων ώς σχισματι-s+Ιν, χρίωνται όε -rcJ> 'Αγίφ Μύρω ΤcJ>
παρά τo~ς παλαιοημερολογίτα«; έν &φθoνίζf ύπαρχοντι , διαστελλομένφ σαφως
έκ του έτέρου Άγ. Μύρου δπερ διέθετον αί λοιπά] 'Ορθόδοξοι Έκκλ'Υ)σίαι, έν
αΙς και ~ τΎjς Έλλocόος, παραλαβούσαι τουτο παρά του ΟΙκοuμενικου Πατριαρ­
χείου Κων/λεως 571. Ή &ναμύρωσις των προσερχομένων εΙς τον παλαιοημερσ-

δικαιώση μεθ' έπταετίαν oλΊjν ,,:~ν, ην είχεν άπευθ')νει α,)τί;) ό Ματθαϊοτ; έν ~,,:ει 1943
προτροπήν. "Εγραφε τότε προς ":0'1 «πρ. Φλωρίνη;» ό Ματθαϊοτ : «'Εμπρος, λοιπόν, άπο­
ΚΊjpύξατε έκ νέου τ-ην κακοδοξίαν, μεθ' 1j; και πάλιν άνεμίχθητε μετά τ-ην πρώτην σατ; όμο­
λογίαν. Κηρύξατε τα Μυστήρια ΟΙκυρα τΥις κακο8όξου ΈκκλΊjσίας και μ-η τα άναμασίΧτε
πότε ~γκυpα και πότε ΟΙκυρ α. KΊjpύξατέ Τψ σχισματυτην και α\ίθις , δπωτ ,,:-ην έΚΊjpύξατε
τΟ 1935 και Ο,,:Ι το μυρον ΤΊjς δl:ν ~χει τ/ν άγιαστυτήντου δύναμιν και τα παιδία τά βαπτι­
σθέντα εΙς το έκείνων Βάπτισμα δέον να μυρώνωνται παρά των 'Ορθοδόξων Ιερέων συμφώ­
νως τί;) πρώτφ κανόνι του Μ. Βασιλείου»
(1\1. α τ θ α ί ο υ, Ποιμαντορ. Έγκύκλιος 12-10-
1943 σ. 10). Έν τούτοιτ ύπο των υπερασπιστών τΥις μν~μΊjς του σ~μερoν, φέρεται ό
« π ρ. Φλωρίνητ;» άχθεις εΙς τ-ην άπόλυσιν τΥι ς 'Εγκυκλίου ταύτη; «έκ πόνου και μόνον π ρ ο ς
":0'1 άγωνα ":0'1 όποιον ~βλεπεν σχεδόν ναυαγοϋντα κατόπιν του έμφυλίου διχασμοθ. "Ηθέ­
λησε και ,,:';-,'1 τελευταίαν στιγμ-ην να διασώση τους πορευομένους δπισθεν του άpΧΊjγoυ τ'ijς
άν,,:αρσίας JΙα,,:θαίουκαι οϋτω να προστατεύση τΟ γόητρον και τ-ην μέλλουσαν προαγωγην
-:τ, ς ΈκκλΊjσίας ,,:ων ΓΟΧ, άσχέτως αν τελικως διεψεύσθη των έλπίδω» του» (Θ ε ο δ ω­
p '~ τ Ο υ μ ο ν α Χ ο υ , ΤΟ "Ημερολογιωών σχϊσμα δυνάμει Ίj ένεΡγείq; ; σ. 16, 18 έπ.),
και «((ι Ικονομ ιΖω ς σ'Jγκα,,:αβας» προ ς ~νωσιν των διισταμένων (Θ ε ο δ ω Ρ ~ τ ο υ μ ο­
ν α Χ ο υ , Β ' ' λνΟ ιΖ-:-η 'Ε πιστολή ... σ .15). Κατ' ΟΙλλους ό «πρ . Φλωρίνητ;» τυπικως προ­
έβη εΙ; ,,:,άς 87jί.ώσε t.~ -;~Λ'7:xς {(Zνεz~ περιστασιακών γεγονότων και επι8ρά:σεωνη άποτε­
λουν 31: αΟται (ααθz ρr.ι πρ ά ξ ιν ·.;ιυχολΟΥ ιΖ ο\J έξΖναγκασμου και καρπον άμαθείας και πει­
σμόνου (sic) έγωϊσ,,:ικου θελfιμα,,:o ς ,,:ου 7παιδε'),,:ου "Ιερατείου του». (Βλ. Ά γ ι ο Ρ ε ι­
τ ω ν Π α ,,:έ Ρ ω ν, Όμολογία-ΥΕΚΥJ.Ίjσι ς σ. 38 ).
5?1. ,ι'Ε κ κ λ Ίj σ ί α» 1950 σ. 385 . ΤΟ "Αγ . Jrupov ΙσχυpίσθΊjσαν οΙ παλαιοημερολο­
γΤται δτι εχορ-ήγει αύ-:-οΤς ":0 ~'_-\γ !.oν ~O p oς ( oπε~ ΖΙχεν εiς ποσό-=7γ:-α. μεγOCλ-ην ΠΡLν Υι εl.σιχ­
χθη έν τη ΈλλΊjVικη Έκκλφίq; Τι καινοτομία» ( Βλ Σ. Κ α Ρ α μ ~ ": σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ­
λ ι α, ~νθ' άνωτ . σ. 198. Πρβλ πικρον έπί ,,:ου θέματος ,,:ού,,:ου σχόλιον τ'ijς «'Εστίας» τ'ijς 4-
?-1950). 'YπερασπιζoμένΊj τας δ'ijθεν «κανονικας» ,,:αύτας θέσεις βραδύτερον Τι ύπο τον
«πρ. Φλωρίνης» «Σύνοδος» των ΓΟΧ και εΙς άπάντησιν σχετικων παρατηρ~σεων τΥις Έκ­
κ);φίας, διαλαμβανομένων έν έπι~μoις δηλώσεσιν α,)τΊjς προς τον τύπον ( «Έ κ κ λ η σ ία»
1950 σ. 394-396) έπανέλαβε τα περί «α,)θαφέτου και μονομερους ΤιμερολογιακΤις καινο­
τομίας» '!ιτις κατέστησε τ/ν Έκκλησίαν τ'ijς Έλλάδος σχισματικ~ν, οδ ~νεκεν «λογικον
και άΠΖραίτητον» είναι οπως οΙ εΙς το παλ Τιμερολόγιον προσερχόμενοι νεοημερολογι­
ται άποκηρύσσωσι «,,:-ην Υ-αινοτομίαν ,,:ου Γρηγοριανου 'Ημερολογίου)) έφ' οσον μεταξυ
των παλαιοημερολογιτων «και των Υ-αινοτόμων ύπάρχει θρησκευτικ-η 8ιαφορά». (Βλ'. Σ.
Κ α Ρ α μ fι τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ~θ' άνω,,: . σ. 19?-198. Πρβλ. )(αυστικον σχό­
λιον ,,:ου 'Ακαρνανίας Ίεροθέου, έν : «'Ε ν ορ ία)) 1950 , σ . 334).
 297

λογιτισμόν νεοημερολο γιτών , ένε~χε 7Ij'! ση μασί α» δτ ι OL ούτωσε] α.ν αχριόμεν οι

έπαν~ρχoντo εΙ ς τ1jν έξ ~ς έξώμοσ αν ΈκκλΎ)σΙαν μετανοοδντε τ; ~SΎI sι α: τ1jν
α.ποκοήν των έκ -:ou σώματος αuτ~ ς, κατα: το πρότυπον α.σφ αλως των έπΙ.
έκκλιν&ντων εΙς τ1jν αϊρεσιν, των σχισματικών, των έξωμοτων και των πεπτω­
κότων Ισχυόντων κανόνων 572. Ση με ιωτέον S' δτι , κατα: τ~ν κρατουσαν γνώμην,
Ύι τοιαύτη α.ναμύ ρωσ ις sεν συν ιστά βεβ α ίω τ; έπαν&λΎ)ψ ιν του Μυστη ρ ίου , α.λλα:
τελετήν έπανόδου των μετανοούντων εΙς τοuς κόλπους τ~ ς ΌρOoSΌξOυ 'Ανα­
τoλικ~ς ΈκκλΎ)σΙ ας 573, ούχ' ·η ττον προϋποθέτε ι, κατα τα: ανω, α.πoκoπ~ν τινος
α.πο τΎjς ' Ορ θοδόξου κατ' Άνατολα:ς ΈκκλΎ)σΙας και έν τη μετανοία έπ&νοοον
. αuτοu οθεν έξέβΎ), τουθ ' δπερ οεν καταλε Ιπε ι περιθώρ ια ώ ς πρ ος τ1jν βαθυτέραν
εννοι αν τΎjς α.ποφ&σεως του «πρ . Φλω ρ ίνη ;» δστ«; έν ψυχp ιj} μαλλον Υι έκ παρ α­
Sρομ~ ς τινοτ; και συντυχία ξ έν~ργΎ)σεν έν πρωτειμένω ΚΎ)ρύξα ς σχισματική» τ~ν
'ΕκκλφΙαν τ~ς Έλλ&Sος και έξωμότας τοuς 'tιj} νέφ Ύιμερoλoγί~ κατωω­
λουθουντας. Προς τούτου; τα: προσαγό μενα ύπο των παλαιοημερολογιτών τ~ς
πα ρ αταξεω ; αuτοu έλlΧφρ υν-nκα: ",ης ένε ργε ία τ; ταύτητ; του «πρ, Φλωρίνηξ»
οΤον δτι Ύι α.πόφασις αϋτη ούδέποτε έφΎ)ρμόσθη , ΟΤ Ι έλ'ήφθη έν πε ρ ιόδφ α.γωνος
οικα ιολογουντο ς έκτροπ&ς ,:, ι'ι ιχς , κλπ . όεν ι%ν lΧ,:,,:χ ι '1 7. ά.ντιστ:Χθ μΙ σω σι το β&­
ρο ς τ/ζ άν7 ικαν ον tκ:ης έκεΙν·ης έ'lε?γ z[ ~ς~ -ϊ; 7 ~ς ;: ? oσε7:ό~Hσε ι3 ε ~ν~ ~ Έχ­
κλΎ)σ Ι ~ 574.
Ό έλιγμος ούτος ':'ou «πρ. Φλω ρίνη τ» καΙ ,:,ω,ι περί ιχuτο'ι έχα ρακτ/ρΙσθΎ)
έν τούτοιτ; ύπο τΎjς ΈκκλΎ)σΙας ώς «από ρροια α.'1&γκΎ)ς καΙ. ούχ] σ'JναισθΎισεως»575
καΙ. ύπεστηρίχθη δτι Ύι πλειοδοσία αuτων εΙς oΊjθεν φανατισμόν και α.ΟιαλλαξΙαν
α.πεσχόπει εΙς τ~ν ύπεισέλευσιν αuτων εΙς Τ'~ν σοβαράν περιουσίαν, ~ν κατέ­
λιπεν α.πoθν~σxων ό Mατθα~oς 576. Ό Ισχυρισμο ς βεβ αίως 06τος , καίτοι τόλμη ­
ρός , ο ι ' ενα Ιοεολόγον , ώς έ'Ιε φ&νιζεν έ αυτον ό «πρ . Φλω ρ ίνητ;» έν συνδυασμώ

572. Π ρ βλ Ν. 1\1 ί λ α ς, Το Έ κκλη σ . Δ ίκα.ιον 7"ijς "Ορθο δόξου Άνα.-:ολικ7jς Έκκλη­

σ ίατ ; 'Λ6-ηναι 1906 σ . 796 ., Ά μ. Ά λ ι β ι ζ ά τ ο υ , "Η ΟΙκονομία. ... Άθ7jναι 1949
σ. 83, '1 ω . Φ ο υ ν τ ο 11 λ η, 'Α παντή σε «; ε Ις λει-:ουργ ικOCς άπορ ία.ς (Α') 'Αθ7jναι 1967
σ . 134-1 35.
573. Βλ Π α Ι) λ ο υ Μ ε ν ε β Ι σ ο γ λ ο υ , ΤΟ "Αγ ι ο» Ν1ϋρον έν τη 'Ορθοδό ξφ
'Ανατολικη 'EXXATjcrEq:, Θ εσ/ν ίΚΊj 19 72 σ . 210-211, Χ. ' Α ν a ρ ο u τ σ ο υ , Δογματική .. .
σ. 340, Π. Τ Ρ ε μ π έ λ α , Δογματικ-η Γ' σ. ,14 1, Τ ο \ί α Ι) τ ο \ί : 'Η άνεξάλειπτος
σφ ραγΙς έν τοις Νιυστη ρίο ι ς σ . 7-9 .
574 . Βλ Θ ε ο a ω Ρ Τι -: ο υ Μ ο ν α Χ ο 13, Άπόκρι σις εΙς μ ίαν ά.πάντ/σ ιν . . . σ.
18 - 19.
575. ,, 'Ε κ κ λ ΊJ σ ί α » 1950 σ . 395 . Π ρ βλ χαΙ "χ Ρ ι σ τ ι α ν. Σ π ί θ α. ν » Ίαν .
19 70 σ . !• .
576. (ι Έ χ χ λ η σ ·ί α » 19 53 σ . 49 -50 . ' 'Ομοίως κα.Ι Π οιμαν-:ο ρικ-η Έ γ κ u κ λ ι ο ς
άπο 20-1 2- 72 7"ijς . «' Ι .Σ. Γ ΟΧ» ( κυρο13 ~ .Λ ρz ιεπ/πoυ Μα-:θα.ίου ) σ . 4. Βλ . ά:ν-:ίκρουσιν
ύπο το\ί "πρ. Φλω p ίνΊJς» έν: ιι 'Η Φ . Ο . » '1-950 φ . 9 3 · σ.7;
298

, "
προς τ-ην εποικο
λ Μ ' λινωδ] ~ - ,....
tf
ουσησασαν νεαν πα ινωοιαν αυτου και των περL αυτόν, οιτινετ,
\',
διαπιστώσαντετ; δτι ό ΤΟLοUτος οιύτων ελLγμος cXπέτυχε, προσκρούσοις εΙς την
σθεvοιραν cXντΙστοισLν της ΜΟΙΡLά.μ, Ήγουμέν'Yjς της Μονης Κερατέαξ κοιι των
περL , "
αυτήν ,~
αοια λλ'
ακτών ποιροιγοντων, , 'β 'Yjσοιν
προε ""'YjV,αποκα'λυ Ψ L')
«ε«; "ων -
σκοινΜλων επι τη ελπιaL δτι aLcX της εξοντώσεως των cXντιπά.λων θα έπετύγχα­
νον Ο,ΤΙ aεν Ύιaυν~Ο-ησοιν να έπιτύχουν aLcX της πειθους 577», εμφοινΙζουσι τον
«πρ. Φλωρίνη;» μα.λλον ώς κοιφοσκόπον .:η cXγοιθον ιaεολόγον. Ή . εκaοσLς της
ύπ' cXΡLΟμ. 13/26-9-1950 ΈγκυκλΙου ύπο του «πρ, Φλωρίνηξ» κοιι των συν
οιύτcj) συνιστά cXσφοιλως Πιν πλέον μελοινην Κ'Yjλιaοι εΙς Πιν κοιθόλου εκκλ-ησ. στα­
aιοaΡομΙοιν του cXνaρος τούτου , δστιτ, παρά ταϋτα , aεν υπηρξε τυχαϊοτ; 'Iερά.ΡΧ'Yjς·
'Εντύπωσιν πpoκoιλε~ ~ cXπότομος κοιι γνωσιμαχοδσα προς τα παλαιά όρθα αύ-
..., '" , .... ί.... tf ( ~, .... ( "'Ψ
του πιστευματα στροψΥι OΙυτΊj, τοσουτι:> μOΙΛJ'.oν οσι:> αι οια τ-ης υπ
ο ιν
'Ε
γκυ-

κλίου aLΟΙΚ'Yjρυχθε'LσΟΙL θέσε«; Τιρχοντο εΙς φοινερα.ν cXντΙθεσιν προς (),ΤL ό οιύτος
'Iερά.pXΊJς ού μόνον επι ετ/ επ[σ-.ευεν, άλλα. κοιι γροιπτως ε!χεν εκθέσεL ύπεροιμυ­
νόμενος οιύτων κοιι μοιχόμενος (νοι μεΙντι πιστό; εΙς τιχυτοι. Έν τη cXπο 9-11-1937
εΠLστολη οιύτου, τη ά.πευθυνθεΙση εΠLΤLμ-ηΤLκως προς τον «ΈπΙσκοπον» Κυκλά.-
~
σων Γ ερμοινον
'Β οιρυκ ό πουλον, αναπτύσσονται εν π λ' " ,
ατει αι απο'ψ εLς του «πρ. ., -
Φλωρίνηξ» επι του θέμοιτος -rΎjς σχLσμΟΙΤLΚης .:η οΙ) ιaιότ/τος της Έκκλ-ησΙοις
τΊjς Έλλά.aος. κοιτα ταύτατ; «μία Έκκλ-ησΙοι τότε μόνον εχεL κυρος κοιι ,,:,α Μυ­
στ/ΡLΟΙ οιύτης όιγLoιστικην χά.ριν κοιι ενέργεLοιν , δταν ΟΙ\)τ/ συστιχθη Υι cXνοιγνωΡL­
σθη ύπο της κοιθόλου 'Ορθοδόξου Έκκλ'YjσΙοις κοι!. τότε μόνον ΟΙ\)τ/ cXπόλλυσL
το κυρος οιύτης κοιι Πιν άγιοιστικην aύνοιμLν κοιι ενέργειοιν τα Μυστ/ΡLΟΙ οιύτης,
()τοιν Α\)τ/ aLιX μΙοιν κοικοaοξΙοιν ΚΎ) Ρ υ Χ Ο η ΟΙLρεΤLκη Υι σχισματική Uπ Ο
τη ς ο λ 'Yj ς Έ κ κ λ -η σ Ι οι ς, ~ς Πιν εγκυρον γνώμ-ην κοιι τελεσίδικον cXπό­
φασιν aιεΡμ-ηνεύεL ~ ΟίκουμενLκη κοιι ΠοινΟΡθόaοξος ΣύνοΟος». Κοιι ποιροικοιτιών:
«Ή cXπόσχLσις ΟΙ\)τ/ του ΜΟΙΚΟΙΡLω.-ά.του κοιι της cXκoλoυθoύσ'Yjς οιύτcj) 'ΙεροιρχΙοις
ποιρέχεL εΙς ~μα.ς το aLΚοιΙωμοι να: οιοιτυπώσωμεν Πιν π Ρ ο σ ω π Lκ η ν κοιι
σλως cXτομLκην ~μων γνώμ-ην, ΟΤL ό ΜΟΙΚΟΙΡLώτοιτος κοι!. OL cXκολουθουντες οιύτcj)
, ΑΡχιεΡε'Lς ώς ΟLοισπά.σοιντες εν επιγνώσεL Πιν ένότ/τιχ της κοιθόλου ΌρθοΜ­
ξου Έκκλ'YjσΙοις εΙς τον τοιυτόχρονον έορτοισμον των έορτων κοιι Πιν τοιυτόχρο­
νον τ/ρ'YjσLν των ν'Yjστειων, κοιτέστ/σοιν ο υ ν ά. μ ε L μόνον ούχι οε κοιι ενεpγεΙ~
εκπτωΤΟL τΊjς Θ. Χά.ριτος ... τότε μόνον οα: κοιτοιστωσιν κοιι ενεργεΙ~ εκπτω­
τοι της Θ. Χά.ΡLτος ΚΟΙ!. cXλλόΤΡLΟL του ΌρΟοοόξου Πνεύμοιτος των ΜυσΤ'YjρΙων,
στοιν οδΤΟL κ 'Yj Ρ υ Χ Ο ω σ L 't'ΟLουΤΟL κοιι ενεpγεΙ~ σχLσμοιτικο1. ύπο Π οι ν ο ρ­
Ο ο ο ό ξ ο υ Σ υ ν ό ο ο υ μόν'Yjς οικοιιουμέν'Yjς προς τουτο κοιτα: τα: ΟέσμLΟΙ

577 . «Έ κ κ λ "Ι) σΙ~» 1950 σ. 395. ΕΤχον ΠΡΟ"l)Y"ιJOΊj δ"l)μοσr.εύσεLζ εις την «Φωvην
τ'ijζ Όρθoδoξ~ζ» πράξεων βL~Lότ/ΤΟζ μoν~χων τ'ijζ M~ριιXμ κ~τιX μoν~χων τ'ijζ π~ρ~-
τάξεωζ του ιιπρ. ΦλωΡΙV"I)ζ» (Πρβλ «'Η Φ.Ο.» 1950 φ. 90 σ. 8). .
 299

της ΌΡθοΜξοu 'Ανα.τολικ:ης ΈκκλησΙα.ς» 578. Κα] ταδτα μεν έπρέσβεuε XIXL
έκήΡUΤ1'ε τότε ό «πρ. Φλωρίνητ;». 'Αλλ' έν ετει 1950 άΡνΎjθεLς έα.uτΟν ί:>ιεκ~­
ρuξεν άκριβως τάνα.ντΙα., ' ΤΟ\)1'Ο ί:>ε πραττουσιν OCχρι το\) ν\)ν XIXL οΙ έν τη πα.ρα.­
τά,ξει ί:>ιά,ί:>όχοι α.ύτο\), αύθαιρέτωτ; ιXνα.ΚΎjpόζα.ντες ,...ην παρασυναγωγήν το\)
παλαιοημερολογιτισμοδ εΙς ΈκκλΎjσΙα.ν , ί:>Ιχα. γνώμΎJς XIXL άποφά,σεως της
()λΎJς Όρθοί:>οξΙα.ς, άφ' ~ς ε{)PΎJΨ;'α.ι άποκεκομμένοι, χαρακτηρίσαντεξ ί:>ε τ1]ν
κα.νoνικ~ν ΈκκλΎJσΙα.ν τ:ης Έλλά,ί:>ος, ~ς XIXL πάσα» νεOΎJμεpoλoγιτικ~ν ΈκκλΎJ­
σίαν, σχισματικήν XIXL τα Μuστ/ΡΙΙΧ ιχύτων ocxupoc , προβαίνοντετ; πα.ντόλμως εΙς
,
επανα λ'Ψ
ΎJ εις , -
αυτων . Α"
υτονοητον, ,ταύτα,
κατα - "
-rUYXIXVEL -:0 '~'ξ
αοιε ~
000'1 .
εις •
ο

περιέφερον αύτο] έιχuτους οΙ έν Έλλά,ί:>ι παλαιοημερολογϊται, έν τη τυχοδιω­

κτικη ταύτη τιχκτικη ιχύ,,;,ων. Διότι τ:ης ΈκκλΎJσΙlXς ...:ης Έλλά,ί:>ος oϋσ'Yjς σχι­
σμα.τικ:ης, κα.τ' lΧύτοός, ενεκα. το\) -rιμερολογΙοu, σχισματικα] τυγχανουσι XIXL
OCπlχσlχι OCνεζlχφέτως IχΙ λοιπά] άνεγνωρισμένlχι Όρθόί:>οξοι ΈκκλΎJσΙlXι, ΙΧ[ μεν
ώς νεοημερολογιτικαί, α] ί:>ε παλαιοημερολογιτικα] ~ς κοινωνοθσαι τη ί:>:ηθεν
-'Ε κκ λΎJσιq: τ/ς
σχισματική ' - ' ~ , Κ'''
'Ελλ αοοξ αι εφ ~
οσον , " "απο Ψ ιν
κατα τ/ν ,
τα.uτ/ν,

«παντετ; έξέκλινα.ν αμα. ~χpειώθΎJσαν» XIΧL πάσα; αΙ ύπ' ούρανον Όρθόί:>οξοι

ΈκκλφΙαι έξέπεσον της Θ. Χά,ριτος , επεται οτι μόνοι rnt γΊjς Όρθόί:>οξοι
άπέμεινα.ν οΙ έν Έλλά,ί:>ι παλαιοημερολογϊται αν xoct ο(ί,,;,οι ιιάγιά,ζοντα.ι» ύπο
κλΎJPικων έλθόντων κα.τα ";'0 παρελθόν εΙς κοι'/ωνΙlχν με7α τ:ης ΈκκλΎJσΙας τ:ης
Έλλά,ί:>ος-ΚΙΧL ocplX κοινωνησαντων ';'ο\) α.ύ70ϋ κιχνονικοίί ρUποu-κα.t έπομένως
, ~ -
ι θ εν οικαιουνται
οuοιχμο ~ "
να ,
αναμενωσι β 07,θ ειαν προς ,
" επι'λυστν του- προ βλημιχτος
'
α.ύτων.
Ή περ] των σκιχνί:)ά.λων έξ ocλλοu -:-r,ς Κερατέατ; ε!:ί:>ΎJσις, γνωσθεϊσα εύ­
ρέως ί:>ια τοίί τύπου , έί:>ΎJμΙOόPYΎJσε λ[ιχν ί:>uσμενες ί:>ια ,;,ους παλαιοημερολογίτατ;
κλ~μα. 579 XIXL ώί:>~YΎJσεν εΙς τ1]ν σόλλΎJψιν xlXt κlXτlXί:>ΙκΎjV της ΉγοuμένΎJς Μα­
ριά,μ. Προ το\) μεγέθοuς το\) έκρlχγέντος σ-"ιχνί:)ά.λοu πτόζιχς ό «πρ. Φλωρίνη;»
έπεχε[ρφε να διαχωρίση τας εύθόνα.ς ...:ης ύπ' ιχύτον πιχριχτά,ξεως ί:>ια ί:>ψώσεως
ί:>ι' ~ς άπεκ~ρuξε τους περL τ/ν Μα.ριά,μ. 580.

578. Θ ε ο 8 ω Ρ ~ τ ο u μ ο ν α Χ ο υ, το Ήμερολογιακον σχίσμα δυνάμει 1) ένερ­

γεΙq;; σ. 24-25. Πρβλ τα αύτα: έν ήj άπο 1-6-44 ΈγχυκλΙφ του «πρ. ΦλωρΙνΊ)ς)).
579. Κατα: την «ΈνορΙαν)) «το παλαΙΟΊ)μερολογιακον καρκΙνωμα όπέσΤΊ) 8εινον πλ'ijγμα
κατα: το 1950 με τα: γεγονότα τ'ijς Κερατέας)) (Βλ ιιΈ ν ο Ρ Ι α ν)) 1951 σ. 19). Έξ άφορ­
μ'ijς των σκανδάλων τούτων δυσμεν'ij σχόλια έγρά.φΊ)σαν καΙ δια τον καθόλου μοναχικον
βΙον (Βλ ιιΈ ν ο Ρ Ι α ν)) 1959 σ. 220) . Ένφ κατα τον ιιΠά.νταινονll με τα γεγονότα τ'ijς
Κερατέας «διεσύρθΊ) Υι 'Ορθόδο ξος ΈκκλΊ)σΙα σοβαρως)) (<<Π ά. ν τ α ι ν ο ς)) 1951 σ . 71).
580. την Δήλωσιν όπέγραφον οΙ σuγχpoτoυντες την ι<'lερα:ν Σύνοδον -;ων ΓΟΧ)) ιιπρ .
.Φλωρ Ιτ/ς)) Χρυσόστομος, ιιΧριστιανουπόλεως)) . Χριστοφόρος καΙ ιιΔιαυλεΙας)) Πολύκοφπος ..
Δι' αύτ'ijς ά.πεκ~pυσσoν ιιτα:ς 8ια8ι80μένας παρανόμους καΙ άτασθά.λους πρά.ξεις)) του Ιερέω ,
ΕύγενΙου Τόμπρου καΙ τ'ijς μοναχ'ijς Μαρια:μ Σουλακιώτου, o~τινες ΠΡΟ'Ισταντο τ'ijς παρασυνα
γωγ'ijς εΙς ην άν'ijκεν Υι γυναικεΙα Μονη Κερατέας, προς -ϊjν ο\)τοι, ώς έδ'ήλουν, ούδεμΙαν άπ '
300

3. <Η υπ' άριθμ. 45/1951 Πρίiξις τού <Υπουργικού Συμβουλίου,

άξιολόytJσις και ή, έκ τijς έφαρμογης αότης, προκύψασα κατάστασις.

''Hί)Ίj -ή εύpε~α ί)ιιΧί)οσις των σκανδαλων 7Γις Μον'ij ς Κερατέα τ; και -ή έν

έξεγέρσει ενεκα τούτων δ ι ατελοδσα I\oιν-fι Γνώμη , ~σκΊjσαν ίσχυραν πίεσιν 581
έπι τ'ij ς Κυβερνήσεω ς -ητις και 'ήναγκιΧσθΊj 'JZ λιΧβη ώρισμένα μέτρα. Ο ()τως
έξεδόθΊj , μετ ' αLτ/σ ιν -:'ijς Ί . Συνόδου 582, :ή ,JT.' OC Ριθ. 45/3-1 -1951 Π ράξις το\)
"Ι'πουργυωϋ Συμβουλ ίου 583, ί)ι' .ης OCπεφασίσθ-r, « 1) ,ια. έκτελεσθουν α ] νομίμω ς
έκί)oθε~σα ι ύπο των ά:ρ μοί) ίων 'EκκλΊjσ. Δυταστηρίων κα ι Άρχων OCποφάσεις
κατα των OCντιποιουμένων τ/ν ίί)ιότ/τα το;:; yj:ljpLXou ,'η ς 'Ορθοδόξου -ή μων
'EκκλΊjσίας παλαιοημερολογιτών, να έκ-:,ελω'Γοα:ι ;)ε ά.μέσως και ' αΙ τυχδν
έκί)ιδόμεναι νεώτεραι τοιαϋται, 2) να. ά.τ.oσΧTιμ~τισθoυν οΙ OCνευ κανονικ'ijς και
νομίμου χειροτονίατ; έκ μέρους των κ~νoνικω'I 'Α ρχιε ρέων τ'ijς 'Ορθοδόξου
-ήμων 'EκκλΊjσίας φέροντες το Ιερατικον vlΤιμα: παλαιοημερολογϊται ί)'ijθεν
κλ'Υ)ρικοί, 3 ) να ί)ι αταχθΊj -ή σύλλΊj ψις κα ι 1; &Τ.οστοί :Ιϊ είς Τ:J:ς Μονας τ'ij ς μετα­
νοίας των ' των ά.κολουθούντων το Τ.!Χί.. ·ί;μΖροί.όγιο'ι μοναχων , ό ά.πoσΧΊjμ ατι-

λύτω τ πνευμαΤΙΥ.'1) ν σχέσιν καΙ έπικο ιν ω',[Ζν εΙχ"ν. Βλ. Σ . Κ α Ρ α μ 1) τ σ ο υ - Γ α μ­

β Ρ ο u λ ι α, ~νθ' άν ω, . σ. 1 90. «' Η Φ , Ο .)) 19 50 ? ' 9 1 σ . 8, Άν :χκοίνωσιν.ης Ί . Σ . ,ων
ΓΟΧ καΙ άποκηρυκτικας δηλώσε ι; 7ων Π ΘΕ ΟΚ , 'Ενώ σεω ς Νέων Π αλαιοημε ρολογ ιτών ,
έν : «'Η Φ . Ο.)) 1950 φ , 93 σ. 4- 5. Δι~ -:τ,ν 70t:XU 7Ijν στασ ιν ,ου «πρ . Φλω ρ ίνη ;» έξέφροισε
β ραδύτερ ο» Ti)ν ~κπληξιν αότου ό ' Ακα;;'/Ζν[7ζ ' Ίε;; όθεο ς . Βλ. Ά κ α Ρ ν α ν ί α ς Ί ε ρ o~
θ έ ο υ, Π αλαιοημε ρ ολογη τυών αΙσχ,,:; ( bσ70ί:f] ) , έν : "Έ ν ο Ρ ί α » 19 50 σ . 3 3 4. ΚαΙ 'ί)
"Ι. Σύνοδο τ , έν έπ ι.σή μφ αύτ/ ζ rJ7Ζt:J ~"/ωθtv7!. , Φ έγουσιχ τ/ν ένέΡ Υε L ocν , ώ μ Ιλει. πε ρί κατα­
βαλλομένη ; π ρ οσπαθε ίατ έκ μέ Ρ Ο'J:; «7ων ΧU7ων παλαιοη μερολογι ακώ» ώ ργανω μένων συγ­
κροτημάτων έπφ ρ ίψ εω ς ,ων ε·j θυνωv μόV'Jν έπΙ 7'ij:; « Μονης Κε ρ ατέατ; » καί , διαχω ρισμου
όί.λλης ,ινοι; μερ ίδος ύπο -::ων χu-::ων έί. Χ7Ij;;ί ων έλσιυνο μένη ς άλλ' έr; ιδεανυοu ση ς σοβαρό­
φάνεισιν» . (" Έ κ κ λ η σ ί α » 1953 σ. 49 ).
58 1. 'Ομιλων σχ.ετικω ς ό ' λ;;ΧΙ=!7':ο ς Σ πυρίδων έ76νισεν, Ο":Ι τα άποκαλυφθέντα σκάν­
δαλα «συνεταραξαν καΙ έ ξ1)γεφον -:+,v κo ινi)ν συν είδησ ιν μέχ ρ ι σημε ίου , ω στε βάσ ιμος να
προβάλλΩ πλέ ον Υι έλπΙ ς δτι θα 7εθ'f, 7έρμοι εΙς το στ ιγματ ίζον Ti)ν σύγχρονο» 'Ελλάδα ζ1) ­
τ/μα τοϋτο » ( (' Ε κ κ λ '1) σ [ Χ ))
1950 σ . 394 ). Π ρβλ. καΙ ,i)ν έν τη ύπ' άρ ιθμ . 45 /1951
ΠΤΣ ύπο στο ιχεϊον 3 αΙ-::ιολογίσιν ( Κ ω Δ Ι Σ 19 4 8~1 95 1 σ . 54 8) . 'Αντιθέτως οΙ παλα ιοη ­
μερολογϊται διετύπουν τ/ν έλπίδα ;) -:: ι «7) νεωτέρα 'Ελλα ς δεν θα έξασφαλίσΏ εΙς το,) ς 'Αρχ ιε­
ρεις της δδου Άγ . Φιλοθέη ; ενσι νεώτερον Πιλάτο» δια να έγκρίνΏ Ti)ν Σταύρωσιν ε Ις τον
Γολγοθάν του Μαρτ υρίου -::Τ, ς 'ΑλΊ)θείοις κα Ι του Δικαίο υ » (('Η Φ.Ο.» 1950 φ. 911 σ. 1 ).
582. Σ . Κ α Ρ α μ Τι -:: σ ':) 'J - Γ α μ β Ρ ο ,) λ ι α, ~νO' άνωτ. σ . 184-188. Π ρβλ. ( ' Η
Φ.Ο .» 19 54 φ. 182 σ . 3. '
5 83. Βλ ,oιu"l)ν έν : ΑΙ Σ υ v ο δ ι κ χ Ι Έ γ Υ. U κ λ ι ο ι , τ . Β' σ. 56 3- 564. Π ρ βλ
καΙ « Έ κ κ λ η σ ί α '1))1 951 σ. 40 . Κ ω Δ Ι Σ 1948-1 951 σ . 54 8. Σ . Κ α Ρ σι μ 1) τ σ ο υ -
Γ α μ β Ρ ο u λ ι α , ενο' άν; σ. 19 3-1 94. Ti)ν ΠΤΣ -::xu"l)ν ό Σ . Κσιρσιμητσος έχαpακτ/pισε~
ώς i) ζουσαν « δ ικ-::ατορ ίσις Υ.σιΙ μισ:Χλ/οδ6ξου άν-::ορθοδ6ξου πνε') ματος )) ( Σ . Κ α Ρ α μ 1)-
τ σου - Γ αμβρ ο υλ ι!Χ , ενθ' άνω • . σ . '1 9 3 } ό δε «' ΕΟ ν . Κ 1) ρ υ ξ» τ/ς 18-1-1 951
ώ ς «μεσα ιων ικi)ν πρ οκ1)ρυ;ι'f)): Π ρ βλ «'Π Φ . Ο .» 1954 φ. 178 σ . 3.
 301

σμος ae: και ~ παραπομπή εΙς τα:ς άρμοaΙας Δυταστικατ; 'Αρχα:ς τ<::,ν εξ αυτων
παραν6μως και ocντικανoν~κως φερ6ντων -rofLovoιX~Xov crx'fjfLOΙ, 4) να: ocποaο­
θουν εΙς τ/ν έπίσημον Έκκλ'f)σΙαν/ot ύπο των παλαιοημερολογιτών παραν6μως
και αύθαιρέτωτ; καταληφθέντε ; κανονικό] ναο] ώς και α] ύπ' αυτων παραν6μως
και αύθαιρέτω ; κατεχόμεναι κανονικα] ΜοναΙ».
EΤνα~ αύτονόητον δτι a~ιX τ'fjς έν λόγφ ΠΥΣ, ~ς ~ εκτελεσ-r6Τ'f)ς ~μφεσβ'f) ­
-r~e':f) a~o: τ'fj ς ύπ' OCρ~θμ.1055/22-6-1951 OCποφάσεως του Σ.-:.Ε. εν δλομελεί« 584
ώς και τ'fjς ύπ' OCρ~θμ. 500 /22-2-1952 όμοΙας, κρ~θε~σα ώς στερουμένη εκτελε­
στου χαρακτΊ)ρος, ~ Πολιτεία ocπεφάσ~ζε να: πράξη νυν δ,τι ~ρνε~τo έπι μακρον
να: πράξη προς προστασία» τ'fjς ~ Εκκλ'f) σ Ι α ς , τουθ' δπερ μεγάλως tκανοποΙε~
τ~ν Έκκλ'f)σΙαν, πραττουσαν fιa'f) παν δ.τι εξ αυτ'fjς έξ'f)ρτατο προς a~ευκ6λυνσ~ν
τ'fjς ταχείατ; έφαρμογ'fjς των εξαγγελθέντων μέτρων 585.
Οϋτωτ, OCκάρπου ocποβάσ'f)ς μεσολαβητυεήτπαρά τij) «πρ. Φλωρίνητ;» Χρυ­
σοστόμω ένεργείατ; τ?υ 'Αντιπροέδρου τ'fjς Kυβερν~σεως586 ocπεφασΙσθ'f)ό or-
κοι περιoρ~σμoς των «πρ. Φλωρίνητ» Χρυσοστ6μ.ου, «Κυκλάaων» Γερμανοδ,
«Χρ~στ~α:llουπ~εωι;» Xρ~στoφ6ρoυ καιι, «Διαυλείαξ» Πολυκάρπου 587.
Ή λ'fjΨ~ς τ'ijς OCποφάσεως ταύτ/ς, έγκαΙρως γνωσθεϊσα εΙς τους παλαιοη­
μερολογιτυωύτ κύκλους, OCπετέλεσε το εναυσμα τ:ρος όργάνωσ~ν τ/ς ocμύν'f)ς

584. Βλ «Ή Φ.Ο.» 1952 φ. 129 σ . 3. Π ? ~λ. Ζχί γνω μo8ό~σιν Δ ΊJ μ. Π α π α­

γ ι α ν ν ά κ Ύ), έν
: «'Η Φ.Ο.» 1952 φ . 136 σ . 2-4. ' λ . Ζ α Χ α Ρ l ο υ, ΟΙ Βουλευτα] ιΧλλοί)
καΙ έ8ω, έν : «'Η Φ .Ο.» 1953 φ. 162 σ. 1-2. ΤΟ Σ.7.Ε. έr.e:λήφθ-ι; 70U ζψήμα70ς έπί προ­
σφυπ τ'ijς ΠΘΕΟκ. Σχετυτα] προς τOC ocνω ιΧποφάσεις ':"ou Σ.':" .Ε. καί αΙ ύπ' ιΧριθμ. 1443{
1951, 1444{1951 καΙ 1445{1951 ιxUτou. Πρβλ ΖΧΙ 71jν ύπ' ιΧρ ιθμ. 611 {30-8-1951 γνω­
ματευσιν τοί) ΝΣΚ ώς καΙ το ύπ" ιΧριθμ. 607{18- 8- 1953 ~γγpαφoν αυτοί) πρ ος το "Γπουρ­
γεΤον Έθν. Παιδείατ. Ή 8ιOC τοί) ύπ' ιΧριθμ. έξ ocAAou 19{1{306{29-1-1951 έγγράφου τοί)
'Υπ . ΔΎ)μ. Τάξεως γνωστοποιηθεϊσα 7αΤς 'ΑστυνομικαΤς ΆρχαΤς συγκpό~σις κατOC Νο­
μχρχΙας 'Επιτροπών, έκ των οΙκεΙων Μητροπολιτών, Νομάρχου, ΕΙσαγγελέως, Γυμνασιάρ­
χου καΙ'Αστυν Δ{ντ~υ .η Δ{τοί) ΧωΡ{κ'ijς προς μέριμναν 8ι' έφαρμοyr,ν τr,ς Πραξεωτ; ταυ­
~ς, προσεβλήθη ύπα των παλαιοημερολογιτών ώς κειμένη έκ':"ος -;-ϊJ ς έξουσιο80τ'ήσεως.
585. 'Εν τη συνεδρία τ'ijς ΔΙΣ τ'ijς 24-1-1951 ό Άρχιεπ{πος Σπυρίδων ιXνεκoΙνωσe:ν
07Ι ιΧπέστειλεν 1\8Ύ) άρμο8Ιως τον πρώτον κατάλογον των έκ':"ος τοί) Άγ. 'Όρους εύρισκομέ­
νων άγιορειτών προς ιΧπομάκρυνσιν αυτων καΙ έπαναφοράν έν ':"αΤς Μοναίς έξ i1ν προ'ήρχοντο
(Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ. 551. Πρβλ καΙ Έγκυκλιον Ί. Σ . ύπ' ιΧριθμ. 373{7-2-1951 έν:
λ Ι Σ υ ν ο 8 ι κ α Ι Έ γ κ υ κ λ ι ο ι, τ . Β' σ. 568 - 569).
586. Ο()τος, συναντ/θεΙς μετ' αυτοί) εΙς την οΙΔαν του έποι'ήσατο προς "':"ouτoν ~κκλΎ)­
σιν ϊνα «ιΧποχωρ'ήση τ'ijς τάξεως των παλαΙΟΎ)μερολογΙ7ων χάριν τ'ijς ΠατρΙ80ς καί τ'ijς
ΈκκλφΙας» (Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ. 556). Άλλ'ουτος, ένιϊ> ιΧρχικως έκάμψθΎ) καί έ8έχθΎ)
νoc συζψ'ήση την πρότασιν . μe:τoc των .όμΟΊ:&:ατω.ν.αυτοu, . έπαν'ijλθ..ν, έν τη έξελΙξει τ'ijς συ­
ζ'η -;fι σεως , εΙς πεΙσμOνα ιOCρνΎ)σιν οlασ8:i)πο:re: έΚ'μέρους αυτου . ένεργεΙας,..προς την κα;τευθυνσιν
':"αύτψ, του' Αντιπροέ8ρου τ'ijς Κυβερνήσεως έκφράσαντος αυτιϊ> την ΛUΠΊjν α;υτου 8ιoc την
έπι8ειχθεΤσαν έπιμονην 70υ δπως «παραμεΙνη εΙς τOCς τάξεις ιΧνθρώπων «ιΧλψων» (Κ ω Δ Ι Σ
1948-1951 σ. 556).
587. Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ. 555.
302

α.ύτων , καίτοι α] προθέσεις τΊjς Πολιτείατ; οεν κα.τέλιπον περιθώρια προς αύτα­
πατατ. Τ<}> λόγτρ τούτω οΙ «'Aρχιερε~ς» των παλαιοημερολογιτών OCπεχρύβ'Υ)­
σαν i:voc μ~ συλλ'Υ)φθωσι 588 OCφου OL' ' Εγκυκλίου ocύτων «προς τους άπocντocχο1>
τ'ijς ΈλλιΧοος εύλαβεστατουτ; xoc t σχλ'Υ)ρως οοκιμαζομένους κλ'Υ)ρικους xoct
ευσεβε~ς χριστιανούτ» παλαιοημερολογίτατ συνίστων έγκαρτέρ'Υ)σιν είς τον
OCρξOCμενον μέγαν οιωγμον xlΧt κlΧ,,:,ε?έΡOντO σχλ'Υ)ρως κατα τ'ijς Kυβερν~σεως
,
ΧΡ'Υ)σιμοποιουσ'Υ)ς κocτ
." αυτών
... «β'OCfJtJlΧplΧ
() \ ,
και απαν
'θ ' , 'ξ
ρωπoc μετρ α προς κocταπvι ιν

τ'ijς όρθοδ6ξου συνειδήσεωτ; ένος έ-/.oc,,:,ομμυρίου ευσεβους έλλψικου λαοδ» 589.

Παραλλήλωτ; ήρξαντο πιέζον":'Ες οι:1: Ο'Υ)μοσιευμOCτων κα!. ύπομν'Υ)μOCτων 590 τ-ην
Κυβέρνφιν, ~ης έν τούτο«; οεν εΤ.χε'l είσέτι, θέσει είς έφocρμoγ~ν τα: OCποφα­
σισθέντα μέτρα , σφοορως OL:1: -:0;:;":"0 ένΟΖλουμέν'Υ) ύπο τΊjς Έκκλ'Υ)σίας 591.
ου μ~ν OCλ/α: κα!. ~ Έκ;ι.λτ,σ(oc O~' 'ΕΥ/")κλ[ων IΧU-:1jς συνίστα τo~ς ΊερOCρχαις
τ/ν έπι~μανσιν των κιν~ιr..ω'ι «Ψε..,oε;:~σ'/.όπωνΚΙΧ!. ψευοοtερέων παλαιοημερο­
λογιτων έν τη Έπαρχί~ τω-» ΧOCr. -:Τι'Ι κίvrισιν XOC,;,' ιχύτων άρμοοίως 't'Ίjς ποτ­
ν~κ~ς 8L<Χ8ικασtας έπΙ i"r:1.~ο!.i;σεt 7 .-\ΡZ~ ζ πρός ~μεσoν - ά.ποσχημιχτισμόν αύ­
των 592.

τη 1-2-1951 G')'ιελ~?θ-η εν τινι έν ΣταμOCΤtf 'AττικΊjς olxltf ό «πρ. Φλω-

, Χ'
ριν'Υ) ς» • ρυσοστομοτ ,
~ ,,~, Α-.,," ~ , , "Ε
οστιτ κocι ωΟ'Υ)Υηυ.ι υπο συνοοειαν εις το
λ
κκ 'Υ)σ.
'Ο
ρφlΧ-

νοτροφεϊον Βουλ~ocγμέvης , έγκα.τocσταθεr.ς είς το αυτόθι 'Αρχιεπισκοπυώ» OLOC-

μέρισμα 593. K:x-::i -:Τι'Ι έν αύτ<}> όλιγo~μερoν αύτου παραμονήν ελocβον χώραν

588 . Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ . 571, Πρβλ καΙ Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ό­

λ ι α, ενθ' ιivω~. σ . 206 .
589. Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ό λ ι α, bιθ' ά,,,ω~. σ. 206-207. Πρβλ «'Η
Φ .Ο.» 1951 <;>. 97 σ. 1-2 καΙ Έ γ κ ό κ λ ι ο" ιΧπο 21-2-1951 έν : (('Η Φ.Ο.» 1951 φ . 99
σ . 2-3.
590. Βλ «Έ θ" ι κ ο" Κ ή Ρ υ κ α» τ/ς 18-1-1951 ~θα Ψέγεται iι κυβερ,,-ητικη
ιΧπό<;>ασις ώς (ιήλιθί(Χ πραξις». Βλ σχετικως καΙ «'Η Φ.Ο.» 1951 φ, 100 σ. 1. Προς τού­
τοις καΙ έ-ιtY.λ'ljσ ι(Χσ~ικιΧ φύλλα έπέκρ ι"(Χ,, τ/" Έκκλ'ljσία" διιΧ τιΧς διώξεις. Βλ «ο Ι Τ Ρ ε ί ς
Ί ε Ρ ά Ρ Χ α οι 1959 σ. 18 . 'Ε" τούτο«; δ «πρ, Φλωρίνη;» έξεδήλου τ/" πικρία" αύτοϊ>
διότι α] διάφοροι ~άξεις τ/ ς Έλλ"l]"ικης Κοι"ω"ίας ((ιΧπαθως καΙ ά,διαμαρτυρήτως έΟεω"το
τά ιΧποφώλι(Χ κ(ΧΙ έξάγιστα π ρα ξυωπήματα τ/ ς Έκκλ'ljσίας καΙ τ/ ς Πολιτείας» Βλ Χ Ρ υ­
σ ο σ τ ό μ ο υ, λl 'lj τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ . Φ λ ω Ρ ί " 'lj ς, Πραγματεία περ] τ/ ς α."ω­
θ ε" .. . σ. 71, καθώς κοιΙ δ τύποτ. "Ε " Ο' ά,,, ω τ . σ.74 -75.
591. Κ ω Δ Ι Σ 1948-1 951 σ . 571 συνεδρία τ/ ς 9-2-1951. καΙ ά,,,ακο ι,,ωθέν , έν:
«'Εκκλ'ljσία 1953 σ. 49.
592. (ιΈ κ κ λ 'lj σ ί οι» 1951 σ . 74.
593. Βλ (('Η Φ .Ο .ιι 1952 φ. 98 σ. 1 έπ. ΤΟ" Y"lJpCXLO" ποιλαιο"l]μερολογίτ'lj\l (('Itpocp-
"'X"l],,» συ"ώδευσεν εΙς Βουλιαγμέ""Ι],, αύτος δ ' ΑρχιεπΙπος Σπυρ ίδω" δ ιιΧ τοϊ> προσωπικοϊ>
αύτου αύτοκιν'ήτου , δούς έν~oλη" εΙς το" ά: ρ μόδ ιο" ΔΙντ/" του Έκκλ'ljσ. 'Ορφα"οτροφείου
δπως δ έν περιορισμij) διατελω" ιιΜ-ητροπολίτ/ς» ά,πολαόη πάσ"l]ς έξυΠ'l)ρετ'ήσεως καΙ ά,,,έ­
σεως . ΜετΟι διήμερο", τη έπεμβάσει τοϊ> ' ΑρχιεπΙπου Σπυρίδω"ος, ά,πεμακρό"θ'lj τοϊ> 'Ορ­
φα"οτροφείου iι έκ χω ροφυλάκω" φρουρά.
 303

διαπραγματεύσε«; μεταξύ αύτο13 κα!. του ' Αρχιεπ/που Σπυρίδωνοτ, τά.ξαντος

όρους τινατ, ύψ' ο()ς θα ~τo aυνατον να ά.ντιμετωπισθη ~ έπίλυσ«; το13 παλαιοη­
μερολογιτυωδ ζητήματος 594. Συγκεκριμένωςέπρόκειτο περ] τΊjς ά.ναγνωρίσεως
του «πρ, Φλωρίνητ;» ύπο τΊjς 'Εκκλησίας ώς κανονικο13 μέλους τΊjς ΊεραρχΙας
αύτ/ς, έπτπεφορτισμένου τΎjν πνευματικ-ην καθοa~γησιν των παλατοημερολο­
γι-:ων. Ή ά.ρχικως έπιδειχθεϊσα διαλλακτυωτητ; το13 «πρ. Φλωρίνη;» ένεθOCρ­
ρυνε τον 'Αρχιεπ/πον Σπυρίδωνα, ένδώσαντα εΙς παρά.κλησιν του συνομιλητοδ
αύτο13, μεθ' ο;:) συνεδέετο aLιX aεσμων παλαιας φιλίατ; 595, δπωτ έπιτραπΊj αύτφ
-iι μετά των συνεργατών αύτου συζήτησ«; έπ!. των ταχθέντων όρων. 'Αποτέλε­
σμα δμωτ; τΊjς τοιαύτητ έπικοινωνίας ύπΊjρξεν ~ μεταστροφη των aιαθέσεων
του «πρ. Φλωρίνητ;» κα!. ~ ά.νένaοτος κα!. ά.νυποχώρητος αύτου έν συνεχεία
στά.σις, γεγονος aL' όπερ αύτος μεν μετήχθη εΙς τ/ν έν Mυ-:ιλ~νη Ί. MoνΎjν ')"-
ψηλου 596, ~ a' Ίερα Σύνοδοτ; at' 'ΕγκυκλΙου αύτΊjς, ά.ναψερθε~σα εΙς τας μακρας
κα!. έπιπ6νους προσπαθείατ; αύτΊjς προς ά.ποκατά.στασιν τΊjς έκκλησ. έν6τ/'tος,
oιt'tLVEI.; όμως έναυά.γησαν «τη έπεμβOCσει λατκων τινων κόκλων», . ά.πηόθυνεν &-
κλησιν πρ6ς τε τον έλληνικον λαον κα!. προς 'τούς έξ ά.γαθΊjς προαιρέσεως έμ­
μένοντας εΙς το παλαιδ» έορτολ6γιον, καθως κα!. προς τα ι.>ργανα τΊjς διαφωτί­
σεως τΊjς κoινΊjς γνώμης κα!. τούς aιαχειριζομένους τα κοινOC, tviΧ gκαστος έν
'cJ> Κόκλ~ αύτου συμβά.λη εΙς .ην όρθ·ην ά.ν-;ψετώπισιν το13 παλαιοημερολογιτι­
κου :>97. Παραλλήλωτ; κα!. ό «πρ, Φλωρίνητ» ά.πο τΊjς έξορίας αύτου aLιX συγ­
γραψων κατελόγιζε» εύθόνας εΙς -τΎjν έκκλησιασ-:ικ~ν, πoλιτικΎjν κα!. aιοικητι­
κΎjν ~γεσίαν τΊjς Χώρας, aLιX τα κατά των παλαιοημερολογιτών μέτρα, aL'

594. Βλ. τ/ν ύπ' άριθμ. 775/613 Έτ/.ύκλιον .ης 'Ι.Σ. έν: «'Ε κ κ λ 1j σ Ι α» 1951
σ. 8!ι-85.

595. Βλ. και Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ~I 1j τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 1j ς , ΚρΙ-

σε«; έπι .ης σ1jμεpιν7jς καταστασεωτ; . .. σ. 20 . .
596. Βλ. ιιΈ μ π Ρ Ο ς)) 9-3-1951 και δ1jλώσεις Ν . Μπακοπούλουέν ΈγκυκλΙι:> ΓΟΧ
σ. 62-63. Κατά τ/νστιγμΊιν .ης άπελά.σεως αότου ό «πρ, ΦλωρΙν1jς)) φέρεται άναφωνήσας
-:0 -:ou Τερτυλλιανοθ «&γε-:έ με εΙς λατομίαφ (Σ . Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α,
~θ' άνω-:. σ. 217). Έν ήj 'Ι. λIovn 'ΥΨ1jλοu πά.ν-:ως ~τυχε ιιπά.σ1jς περτποιήσεωτ; παρά roii-
σιχν ύποβολιμιχΙαν διαμαρτυρΙιχν)) κατα τ/ν ένώπιον .ης ΙΣΙ δήλωσιν -:ou ' Αρχιεπ/που Σπυ­
ρΙδωνος (Κ ω Ι Σ Ι 1952 σ. 209). 'Λντιθέτως κιχτα τοός παλΙΧΙΟ1jμερολογΙτιχς ό ήγέτ/ς
αότων διεβΙου ιιύπο αuσΤ1jραν άπομόνωσιν, έντος ciV1jltOU δωματΙου, μΊι έπιτρεπομένου εΙς
οόδένιχ να έπικοινωνΏ μιχζΙ του, κοιμώμενος έπι ξυλΙν1jς κλΙν1jς και μόνος του ένδιαιτώμενος»
(Βλ. Π Θ Ε Ο Κ, Ύπόμν1jμιχ προς τοός βουλευ-:ας 1951 σ. 4). Έν -:ούτοις, οτε βραδύ-:ερον
κατ/γγέλθΊ) ύπο των άδιαλλά.κ-:ων πιχλαΙΟ1jμερολογι-:ων ό ιιπρ. ΦλωρΙν1jς)) ώς συμπρο­
σευχόμενος έν τ-Ω Movn με-:α -:ων πατέρων ΙΧό.ης, ου-:ος .ηρνήθΊ) του-:ο -:ονΙσοις οτι εΤχε
παριχχωΡ1jθΏ αόΤι'jJ ύπο του 'Ηγουμένου .ης Mov'ij; εΙδικον παρεκκλήσιον αύτ'ijς προς τέ­
λεσιν των θΡ1jσκευτικων αύτου καθ1jκόν-:ων (Πρβλ. Ζ 1j λ ω τ ω ν ιΧ γ ι ο ρ. Π α τ έ -
ρων, Σύντομος ... σ. 28). Έν 'Αθήναις έπαν7jλOε ήj 16-7-1952. κιχτα -:1jς άπελά.­
σεως πpoσέcγυγoν εΙς το Σ.τ.Ε. οΙ πιχλαΙΟ1jμερολογt'ται.
597. Βλ. Α Ι Σ υ ν ο δι κ α ι Έ γ ίt ύ κ λ ι ο ι -:. Β' σ. 578-581. Πρβλ. και ιιΈ κ­
κ λ 1j σ Ι αν)) 1951 σ. 84 -86.
Ι·
 [.
"

304

ύπoμν~ ματoς ό' αίιτου προς ";"1]'1 Ί φχ:ν Π ατρ ιαρχικην Σύνοόον ά:πο 1-4-1951
έπεζ~Τ"f)σε την έπέμβασιν (χίιτ~ς προς α.ρσιν (Χίιτων και προστασία» των παλαιό­
"f)μερολογιτων, ο{}ς ά:νεβΙβαζε τότε εΙς -ημισυ περίπου έκατομμύριον 59 8 , λησμο­
νων προψανως , δτι ~ πρ ος ·ην κατέφυγε Σύνοδο τ; έκεΙν"f) είχε πρό τινος ύπ' αΙΙ­
του Χ'ηρυχθη σχισματικΥι και άλλο,ριόψ ρων.
ΤΟ ναυάγιον των διαπραγματεύσεων ~ Ί. Σύνοόος ά:πέόωκεν, ώς έλέχθ"f),
εΙς λ(Χ ϊκούς τινατ παλαιοημε ρολογιτυω ίκ; κύκλους. 'Α λλ' OL παλαιοημε ρολογϊ­
ται tcrXUPLcrG"f)croιν ()τι .ου -:ο ώψεΙλε,ο εΙ ς το κλίμ α βΙα ς κ(Χι όιωγμου ώς και εΙς
, ~, .... «:
ΤΎ)ν σπο υΟΎ)ν των (Χρμοοιων ι:-πως εκ
~I ~ , β ,
ιασωσι μιαν
'λ Ι
υσιν , επφρι
' 'Ψ
αντεξ ουτω την
Η ,

εUΘύνψ τ~ς ιΧποτυχΙ(Χς τω,ι διαπραγματτύσεων εΙς την 'EXXA"f)crLOCV, -ητις όεν
παρέσχε , κα,,;,' αυ,ούς, -:-(,'Ι &'Jzy/.ocLoιv πίστωσιν χρόνου προς διαμόρφωσιν
καταλ/~λoυ Ψυχολογιχου Υj.ΙμΖ-:ος δ ι:χ: ":Ύjν έξεύ ρ εσιν τ~ς ύπο παντων άν(Χζ"f) ­
τουμέν"f)ς λύσεως 599. ' λ..ιεζΖΡ7Γ"ως 7fις βασιμότητο.; ~ μΎι του Ισχυρισμου
τούτου βέβαιον εΙ'ΙΖΙ 6,ι Τ; 'Eχyj:IjGLZ δΙOCΚΖ,εΙχε,,;,ο ύπο ζω"f)ρ ocς άν"f)συχΙocς
ώς προς τ Ύιν ε-.ι.βocσι'ι ,ou ΠOCλOCΙΟτ,ΜΖΡΟ;'ΟγΙ-;ΙΧΟυ ζΊιτ-rι μα-: Oς 600. Τοσούτω μαλ­
λον κ(Χθόσον Τι λT,'~ Lς ,ω'ι βιocΙων τούτων μέτρων 601 μαλ/ον έσμίλευσε το άντ ι­
στασιακόν ψ ρό'ΠjμOC -:ω,ι διωκομένω». κ(Χ,,;,α: τ/ν έναρκτ/ριον συνεδρίαν τ~ς
ΔΙΣ τ/ς 9ϊτ, ς Σ'J'ιοδιχΤ,ς περιόδου (1 ΌκτωβρΙου 1951-30 Σεπτεμβρίου 1952)
,
ο 'Α. / ".. " ,
ρχιπος Σ ;;'Jριοων ocπτι,ε ι συνεχισιν των προσπα θ ειων μεχρις επιτευξεωτ
Ι~ - - , ,

598 . Χ Ρ υ σ Ι) σ τ '" μ /j υ, Μ η τ ρ Ο π ο λ Ιτ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν η ς, Κρ Ισεις έπ:

τ'ίjς σημεριv1j ς ΚΟΙΤΧσ7χσεω; . .. σ. 77-80.
59 9. «Ή Φ.Ο.» 1951 ? 99 σ . 7- 8. ιι ' Η Φ . Ο.» 1952 φ . 99 σ . 7-8. Σ. Koc pocμ~­
τ σ ο υ - Γ α μ β ρ ο u ί. ι Χ , ενθ ' OCνω τ. σ . 220-221.
600. 'Εγκύκλιος 'Ι.Σ . .j~' OCpLe. 775 /613 έν: ι(' Ε κ κ λ η σ Ι α» 1951 σ: 85 .
601 . Κατά τ/ν ύ~' O'~ιν περίοδον ναο ] έσφ ρocγ Ισθησocν , Ιδ ρυ μocτoc έκλεΙσθησocν , κληρ ι­
κοΙ έδιώχθησocν, μονχχοl έ;ε;3ί.Τιθησχν , λατρευτικά! συνάξε ις OCΠΊ)γΟ Ρεuθησocν κocΙ γενικως
έκocλλιερΥήθη κλi:μoc φοβΙΟΙς , &'1 μη κocΙ τρ ομωφα τ ίατ; εΙς βάρος των παλαιοημε ρολογιτώ» ,
'Εν τούτο«; ocξιοσημεΙωτο ς ύπ'ijρξ εν Τι παρατή ρηστ; του Άρχιεπ /πο υ Σ πυρ ίδων α; έν τη
ένώπιον τη ς ΙΣΙ (11-2-1952 ) εΙση Υήσει αύτοθ, δτι «άπεσχηματίσθησαν ο Ι ocντικocνονικοΙ
"ocΙ οΙ κocθοιφεθέντες, ocjj: Τι έκτέλεσις δ ικocστικων ocποφάσεων ούδέποτε έχocρocκτηρ Ισθη
ώ ς βιαία, ά.)J~' ώ ς πρ οστασία 7r, ς ΈΝVάμoυ ταξεωτ; κατά τ/ζ άσυ80σΙας καΙ τ/ ζ ιXκoλcισΙcxς»
(Κ ω Ι Σ Ι 19 52 σ. 21 Ο ) . Πε ρ l των διωγμων του των μετ' ocπocριθμ~σεως χocρocκτ/ριστι­
κων περιπτώσεων βλ έν ' Η με ρ ολογ Ι<:, διωγμων (ιι'Η Φ.Ο.» 1951 <ρ . 11 9 σ. 6 ), Σ. Koc-
ρ οι μ 1ι τ σ ο υ - Γ oc μ β ρ ο u i. ι οι , ~νθ' OCνωτ. σ. 237-249 , Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Μ η­
τρ ο πολ Ιτο υ π ρ . Φ λ ω Ρ Ι ν η ς, ΚρΙσεις έπι τ'ίjς σημε ρ ιv1j ς . . . σ. 81-82, κocι (ι' Η
Φ . Ο.» 1951 φ . 100 σ. 3, φ . 10 5 σ. 4, φ . 111 σ. 3-4, 19 53 ? 16 2 σ. 2, ? 163 σ. 3,
ι 1957 φ. 26 7 σ . 1. Π ρβλ. κocΙ τ/ν ά:πο 20- 3- 1952 έξώδικονδιocμocρτυρ Ιοιν του Προέδρ.όυ
τη ς ΠΘΕοκ. .έν: Σ . Κ oc Ρ oc μ'~ τ σ ο υ - Γ oc μ β ρ ο u λ ι oc, ~νθ ' OCνωτ . σ . 267 έπ. Βλ
11
κocι Π. Θ .Ε.Ο.Κ , Ύπό μνημoc προς τού ς βουλευτας 19 51 σ. 3-7, 1952 σ . 8-11 . Μετοιξυ
των (1)J.,ων έκλε Ισθη .ότε καΙ το έν Κφχτσιν Ι<:, "Ι δρυμoc δ περ δ ιετ/ ρει δ « Δ ιοιυλεΙocς »
ΠoλUκαpπoς (( Βλ 'Η Φ. Ο .» 1951 φ. 111 σ. 3-4) περΙ του δποΙου Ιδρυμocτος εύμενες
σχόλιον περιέλαβεν Τι «'Ε κ κ λ η σ Ι oc» βρocδ υτε ρον καΙ δη κοιΙ έν ~τε ι 19 56 (σ. 244 ).
 305

-;0;:) ποθουμένου 602. Δtότt να] μέν, κατα τας διαπιστώσειτ του Πρωθιεραρχου,
, -:-fJ-
«εν 'Α ρχtεπ / ΠΊJ
- ,~,
ουοε«; 'λ
ναος πα αLΟ'ημερο '
λ ογLτLκος XOΙL"~,
ουοεν "
πpoσκυνΎjμα

έλεtτοuργεL , τα 'Ιδρύματα παρελήφθησαν, ουοεΙς cX.ν·nκανονLκΟς Ιερεύς έκυκλο­

φόρει έλευθέρως τούλαχιστον, cX.κόμΎj οε καΙ OΙL γνωστά] cX.σΧΎjμΙαL κατα την
XOΙ7OCOUcrLV του Τιμίου Σταυρου, τη συμμετοχη 'Αρχων, cX.πεσοβ~θ1jσαν. ΤΟ αυτο
συνέβαινε κατ' cX.ναλογΙαν καΙ εLς τ/ν δμορον 'Επαρχία» ΆΤΤLκ-ης καΙ Μεγα­
ρΙοος, έκτος τ-ης συμπαγοθτ; όμocοος των Μονων Κερατέας, -ητtς cX.τυχως ύφίστα­
το είσέτι» 603. Παρά τας διαπιστώσε«; ταύταξ ό «πρ. Φλωρίνητ», κατσ.το
αυτο ΟLocστ/μα, έτόνtζεν δτι «έπ] ετος περίπου OL παλαιοημερολογϊται οεν
έκκλΎjσtocζονταL, οεν βαπτίζουσι τα τέκνα αυ1.ων κλπ. έξ αLτΙας των ΟLωγμων,
έν τούτο«; 8μως το ψpόνΎjμα αυτων παραμένει cX.xrioι~ov» καΙ έΚOCΚLζε την ΠολL:"
τείαν ΟLόΤL «ζψε~ την εγΚΡLσLν τ-ης ΈκxλΎjσΙας προς &pcrtv των καταδιωκτι­
κων μέτρων» 604. Έτέρωθεν οί παλαιοημερολογϊτα; συνίστων προς ά.λλ~λoυς
έγκαΡ1έΡΎjσtν καΙ &καμπτον έμμoν~ν εLς τα πατρια 605 ά.ΟLαΨΟΡουντες OLcX τα
κατ' αυτων μέτρα καΙ έλπΙζοντες εLς σταΟtακ~ν χαλαρωσιν αυτων.
Κατα ταυτα OL έξαπολυθέντες διωγμοί, πλ~ξαντες ου μόνον τούς ά.συνε­
πε~ς καΙ ά.συνεtΟ~τους έκμεταλλευ,,:,χς ,,:,-ης λα "ίκ-ης εύσεβείατ; παλαιοημερολογί-
τατ; «κ λΎjΡLκους))
' 'λλ'α
α και"λ'
τον " 'Α-
""
αον αυτόν, οεν Ύjou'lΊJv,Icroιv ' ε'ξ α λ ει'ψ ωσι το εν
να'''' ,,
τo~ς πρocγματt σχ~σμα, cX.VΤLθέ,,:,ως οε έσψυΡ7JΜτ/σαν έπΙ μαλ/ον τούς μεταξύ
των Οtωκωμένων οεσμοός, καΙ ένΙσχυσοιν τΤιν έν06μυχον αu-tων πεποίθησιν, 8it
έΟLώκοντο ο-ηθεν ενεκα των πατρίων, γεγονος δπερ cX.ντL να ocποοuνάμώση μα.λ­
λον ένΙσχυσε τΤιν ouναμtν τ-ης ocντtστocσεως αυτων καΙ συνετ/pΎjσε έντος των
καρΟLων αυτων την έλπΙοατ-ης cX.ποκαταστOCσεως.
Ή ά.πΟ 11 μέΧΡL 23-2-1952 ατά.κτως συγκλΎjθε~σα ΙΣΙ, ά.ψopμ~ν λα­
βουσοι έκ ":'Ίjς ένώΠLον αυ":'Ίjς, κατα τΤιν πρώτην συνεδρία» τ-ης 11-2-1952
,
αναγνωσ θ εtσης
' 'Ε κ θ'εσεως -ΙΌυ
- 'Α pxtEit/που Σ πυριοωνοτ
'-- '~"
Xoιt - εLς
OΎj xoιt του , τον
,
παλαιοημερολογιτισμόν ά.ψορωντος cX.ποσπOCσματος αυ'τ/ς, κυρΙως <>μως έκ
τ-ης εLο~σεως, καθ' ~ν OL βουλευτά] Ν. Ζορμπα.ς 606, Α. Βουλοο-ημος καΙ Ά.

602. «Έκκλ1Jσίιχ" 1951 σ. 233.

603. Κ ω Ι Σ Ι
1952 σ. 208.
604. Χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ Μ 1J τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν 1J ς, Κρίσεις έπΙ
ης σ1)μερινης " .. σ. 62 έπ.
605. «Ή.Φ.Ο." 1951 φ. 99 σ . 8. Πρβλ. κιχΙ ιιΉ Φ.Ο.>! 1952 φ. 133 σ. 5-6.
606. τ.ην όπεpΨ~φισιν τουτου κιχτα. τα.ς προσεχείς βουλευτικα.ς έκλογά.ς, ώς κιχΙέτέ­
ρων δύο βουλευτων φίλΙΧ προσκειμένων προς ιχυτους συνέστ/σιχν εΙς τούς όπιχ80υς ιχυτων οΙ
τρείς πιχλΙΧΙΟ1Jμερολογίτιχι «'Αρχιερείς,) Βλ. Σ. Κ ιχ ρ ιχ μ ~ τ σ ο υ - Γ ιχ μ β ρ ο uλ ι ΙΧ,
~νθ' ά,νωτ., σ. 293. Έννοείτιχι ΟΤΙ 'IJ τε ΠΘΕΟΚ ΈV ετει 1951 κιχΙ ό ιιπρ. Φλωρίν1Jς" ΚΙΧτε­
φέροντο λά.βρως κιχτα. τοσ πολιτικοσ κόσμου ης χώριχς 8ια. την ά,8ιιχφορΙιχν ιχυτοσ ενΙΧVΤL
των 8ιωγμων τοσ πιχλΙΧΙΟ1Jμερολογιτικοu στοιχείου. Βλ. Χ ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ, Μ 1) τ Ρ 0-
π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ιν 1J ς, ΠριχγμιχτεΙιχ ... σ. 70 έπ. Ό Ν. Ζορμπας κιχΙ ιΧλλοτε

2Ο
Τ
Ι
Ι
ι

306

ΣχοtνιΧς ύπέβαλον τροπολογία» έπΙ ";"ou σχεδίου Νόμου «περί κυρώσεως ";"0;)
Α.Ν. 1623/1951 περΙ ά.νoιστoλ~ς i3tώξεως ά.i3tΚΊ)μιiτων τινων, προσωρtν-ης
ά.πολόσεως καταi3Ικων κλπ», ζ-ητοuντες δπωτ; παραγραφώσιν oιt οtοιti3~ποτε
.πριiξε ις παλαιοημερολογιτών λIXLκων 1) κλΊ)ρtκων, ~σχ.oλ~θΊ) με το ζ~τ/μIX ΤΟ;)
παλ, Ύ)μερολογΙου κοιτα. τ-ην γΙ συνεδρία» οιύτ-ης ,,-ης 14-2-1952. Τα. xuptoι
σημεϊα των i3tεξοιχθεtσων συζΊjτ~σεων Μνανταt να. συνοψισθώσιν εΙς ";"α.ς έξ-ης
τρεϊ:ς διαπιστώσε«; : οι) δτι α] κιχ,αβλΊ)θεϊ:σαt προσπαθειαι ύπο τ/ς ΈκκλΊ)σΙοις
προς εΙρψικον i3tακοινονισμον τοί) ζΊ)Τήμοιτος ά.πέτυχον, των παλαιοημερολο-
.γ tτω ν
- ,εκτροιχυν θ εντων
Ι
XOΙt
"
εις
,
πιχρεκτροπιχς . rι-χ . εντων
'θ Ι ~~, ',
ΠΟΛΛοις . ΚΟΙΙ [I~
β ,
αρατ,

λόγ~ τοί) έπti3ειχθέντος ύπ' ιχύ-:ων . πείσματοτ; κοιΙ -;'fjI; κοικης οιύ";"ων .i3 tαθέσεως ,
β) δτι ~ Πολιτεία, μεταβαλοδσα fιi3Ί) στασιν, συντρέχει ήj 'EκκλφΙ~ i3tiX
τ/ς έΨIXρμOγΎjς "ων κεψένων νόμων, εΙς -:"Ίjν προσπαθειαν ά.ποi3υνοιμώσεως
τοί) παλ/σμοu, οσ,ις οu,ω πωτ, έξΙΧσθενων rιμέρoι ήj '~μέp~, θα. i3ιοιλυθη καΙ
, λειιψ η
.θ οι' εκ κοιι
') .
γ
~
οτι
,
Ί) περι
" ιΧ'/ιχχεφΟΤΟΥΥίσεως
, -
των πα
λ αιοημερο λ-
ογιτων

«κλ'ηρικων» -:ων προσερχομένων ήj Έχy.λΊ)σΙ~ ά.7:ός:ιοισtς -:';.ς προλαβούσησ

ΙΣΙ (1948) ύπΎjρξεν ά.ναξtοπρεπης i3tiX το xupoI; οιύτης κοιΙ βεβιοισμένΊ), μ-η δια-
Ι
κρινουσοι του;
"λ
ευ οι
β
εtς
- ";"ων
- ,
ασε
β-
ων
,
xιxt τσυτ;
, ζ
Ί)
λ '
ωταξ ";"ων
- ,εκμεταλλευτών,
~~-

Σύντρια τα. ώς &.νω σΊjμεϊ:oι, ύπο πολλων Ίεραρχων τονισθέντα, ά.πο..-ε-

. λοϋσιν ένi3εtκτικα. στοιχεϊα περ] τ-ης ά.ντιλ~Ψεως, ~τις έκpιiτει έν τη 'Ιεραρχία
, , \ . \, , ..... ) λ - ζ "
, εν σχε σ ε t προς την , αν τ ι μ ε";" ω π ι σ tν του πα , α t Ο Ί) μ ε Ρ Ο oyt";"txOU Ί)τ/μα";"ος.

'Ε' λ
ντο ς των π αίσιων
- ' "
ατινα
... ι::;, , , - ~ θ Ι
ειχε χαρα<.,ει Ί) επι "'ης οtαμορψω εΙσΊjς καταστα-
,

σεωτ; -
,αντι'λΊ) Ψ tI; των 'Ι εραρχων, - ,εκινΊ)'θη τοτε
' Ί)'·1 εραρχιοι,
, , 'Ί),tς, με" μιαν μονον
,
έξσ.Ιρεσιν, ώς τούλαχιστον έξιiγεται έκ ,ων προικτικων , όμοψώνως ένέκΡtνε
τ-fιν ύπο τοί) Άρχιεπ/πο).) Σπυρίδωνοτ; χαραχθεϊσαν γραμμ-ην έν ήj ά.ντιμετω-
Ι
,. π ι σε t του πα
- λ/
κου,
- πιστευουσα
, ,Ι
οτι
~,Ι
οια
μετρων
β'
tOΙI;
θ'''' ~
οι Ί)";"Ο ουνατον να απα
λ , " -
, λαrη το σωμα τ-ης ΈκκλΊ)σΙας μιιΧς πλΊ)γ-ης έξελκωμένΊ)ς καΙ τοσούτον δυσμε­
νε'Lς έπΙ 'Ί'~ν ένότΊjτOΙ αύτ/ς έΧOύσΊjς συνεπεΙας .
. 'Α),λα. κοιΙ ot ποιλΟΙΙΟΊ)μεΡολογ'Lτοιt, ποιρα. τα.ς περΙ τοί) ά.ν,tθέτου i3tοιβεβiXt­
ώσεtς οιύτων, i3εν συν~pγΊ)σαν εΙς ";"-ην εΙpΊ)νικ-fιν ";"ou ζΊ)~μoιτoς οιύ";"ων λύσtν.
'Υπέστφιχν βεβοιΙως i3ιωγμον έκ μέρους ΈκκλΊ)σΙας κοιΙ ΠολιτεΙοις : ά.λλ' ό
~ , ... "λθ
σιωγμος ουτος Ί)
" 'θ ' , , - ,,, ο λλ οι<.,ιοις
ε xoιt εκινΊ) Ί) εις οιποιντ/σιν ";"Ί)ς οιδtοι
::;ι ,-,
XOΙt τ'ης οι'ι,εκ-
.

κλΊ)σιοιστtκ'ijς ";"ακτικ'ijς οιύτων. Ό 'Αρχιεπ/πος ΣπυρΙi3ων ώμΙλΊ)σεν έν ήj

ΊεροιρχΙq.. 1952 περΙ τοί) έπιi3ειχθέντος έκ μέρους οιύτων πεΙσμα"tος καθως καΙ
περΙ ",~ς κάκ'ijς ιχύ";"ών i3ιαθέσεως καΙ τ/ς κοικοπtστΙας, μεθ' ων ιΧντtμετώπιζον
iτιΧσoιν σuμβιβασ"ttκ-fιν αυτοί) πρότοισιν κιΛ ά.πέi3ωκε τ-fιν ά.i3tαλλαξΙοιν οιυτών
. '. , , \" , λ , .... , , , \ 'r
";"σ.υτ/ν εις ";"Ί)ν εν τισι κυκ οις αυ";"ων εγκρυπτομενΊ)ν σ'Α.ΟΠΨΟΤΊ)Τσ., ";"Ί)ν ου-

είχε-:-αχθη ύπερ τών παλοιιοημερολογιτών. Βλ.ιι'Π Φ.Ο.» 1952 φ . 132 σ. 3, 5. 'Ομοίως

καΙ δ Λ. Λυμπέρη ς Βλ. ιιΈ λ λ η ν ικ -η ν '11 μ έ ρ α ν» 7lj ς 5- 7-1952 ε-.ιθοι a1jμοσιεύε-:-ΟΙL
aρΟρον οιίι-:ου. . .
 307

σαν συνυφασμένην προς οΙκονομικα συμφέροντα κιχt αλ/ιχς ποταπάξ έπι~ ιώ:'
ξεις. Ή μoμφ~ ΙΧ{)Τ'1) ρίπτει δπωσδήποτε φως εΙς τ/ν στασιν των παλαιοημε­
ρολογιτών ~γψ6 pων του κιν~ μιxτoς τούτου κιχt προσδ ιορ ίζε ι τας μεγίστατ; εύ ­
θύνιχς ιχδτων ενιχν-; ι τ-ης 'Εκκλ'1)σίιχ ς καΙ. -;ου θείου ΙΧδτ-ης Δoμ~τo ρo ς.

4. Ή άποκιχτάστιχσις τω.., δόο παλιχιοημερολογιτων « Έπισκό­

. π ων »,

'Ι-Ι έκ των έκλογων του 1952 προελθοϋσα Κυβέρν'1)σις ύπο - -;ον Ν . Πλαστ-ή­
ραν, ένaί~ουσιχ εΙς πιέσε«; βουλευτών , κιχt έξ άντι~pocσεως ί:σως προς τ~ν προ­
κOCτοχον ΙΧδτης Κυβέρν'1)σιν ένεργουσιχ , άπεφocσισε τ/ν έκ 'ι ~ς έξορίιχς έπocνοaον \
του τε «πρ. Φλωρίν'1) ς» Χρυσο σ-;6 μου κιχt των Μο « 'Επισεόπων» , «Διαυλε ία ο
Πολύκαρπου κιχt «Χριστ ιανουπόλεω τ» Χρ ιστοφόρου 607, οtτ ινε ς, άφιχθέντες
εις , 'ΛΜ ,
• ν,ινας κατα μΊινα 'Ι ουλτον
ι~ 19~2'
ο -
ετε'θ '1)σαν και' αυ
'''θ' ' κεφΙΧr;fjς
ις επι ~ - των 07:α- - ,
aων αδτων καΙ. ~pxισαν κινούμενοι προς r.ολιτικους πιχ ρOCγΟ'ιτιχς aLOC τ-r.ν [κιχ ­
νοπο ίησιν των ιχΙτ/ μOCτων ΙΧ\Γ:ων χα t κυ ρ ίω ς ~ι?: 7'~'I χατOC7:α υσι'ι των hιx'r.Lo ·J
των aιωγμων 608 .
'Αλλ' ~ έκ τΥις aLXrι :; τΥι ς μO'J:ΧzYι ς )Ιαρ ι:Χ.μ, Ήγωμ.Πj:; τ-r.:; )!ovr.:; Kε?ατέ~
ιχς, προελθοϋσα πιχι-α "i}1 λαi}1 o"J crμrrί; :; έ'ιτ'.Jπωσ ις OL1j..Jpu·r:;: κα!. τό Ζυ.ω ς U?L-
σταμενον άπο μακρου ΖOCσμα μεταξ'~ τω·ι Μο .. χϊ.α ΙΟΤιμερολογιτικω,ι παι-α­
τOCξεων, έκιχτέρας ιχδτων μετιΧ 9αν ατ ισμου :γ..α!. ζfιλoυ έmOLωΧO~ς τό'ι ήθικον
, \...,
ιχψιχνισμον ΤΊjς ετεραξ.
Ι Ι Ο" ,
υ τωτ επεταοη ~
'Α-. ~ ,..." -."
μετα τ;υ αυτων αχαρι.ς rrγων
, \ Ο'
~ σωω-

φαντιών, σπερμολογιών κιχt uβ ρεων, ~ν ενεκα. OL τρεΙς ιι 'AΡXLερ εIς» της biL:i-
ao:; του «πρ. Φλω ρίν'1)ς» πΡοΎιλθον εΙς κoι~ν άπο 6-11-1952 ~~λωσιν, οτι ;;;αραι­
τοϋντιχι της άσκ~σεως των ποιμαντορικών καΙ. ~ΙOΙΚ'1)τικων ιxδτωνκιxθ'ηχ6vτων
κιχ Ι. δ ικαιωματω» έπt το υ παλαιοημερολογιτυωδ τέω ς ποιμνίου ΙΧδτων, έπι­
θυ μουντε ς, ώ ς εγρ ιχφον , tvrx μ~ ~ πα ρουσ ία ιχδτων έπt κεφ ΙΧλΎι ς τ'fις παλαιοη­
με ρολογιτικΎι ς παρ ατα ξεω τ; θεωΡ'1)θη ώς έμπ6~ιoν προ ς καταπαυσ ιν των διωγ­
μων κlΧt έπίλυσιν του ζψ~μIΧΤOς. Δεν γνωρίζομεν τα άλ'1)θ~ έλΙXΤ~ΡΙIΧ, άψ' ~ν
•
ορμ'1) θ'
εντε ς οι " (ι 1 ' ρ χιχ ι» ούτ
εριχ . ,ο ι. υπεγ
. , ριχ ψ αν ''>ο'λωσ ιν
Τ'1)ν 0'1) ι
τ αυτην '
609 . Γ εγ ο ν ο τ

60 7. Ό « Μεγαρίδοτ; υ Χρ ίστοφόρος ιι 8ιιΧ νιΧ μ-η γ ίνετα; σύγχυσα; προσώπων φερόντων

τόν α,)τόν έπισκοπικόν τ Ιτλον ll είχε ήj αΙτ/σει του προσλάβει τόν τ Ιτλον τοϊί 'Επισκόπου
ιι Χ ρ ιστ ιοινουπόλεω ς » (Βλ.' Α . Π α ν ώ τ '1), Θ ΗΕ τ . Α' σ . 823).
608. ιι Ή Φ.Ο . ιι 1952 φ.1 3 4 σ. 1 -2 , 4 -5. Σ. Κ οι ρ αμ-ή τσ ου-- Γ α μ β ρ ο υ­
λ ι α, εvθ' OCνωτ . σ . 27 7. Π ρ βλ 'Υ π ό μ ν 'Ι) μ α των Γ ΟΧ OCπό 28- 5-1 953 πρός τόν Βασι­
λέα Π αϊίλον καΙ πρός τόν Στρ ατάρχ'l)ν Π απάγον. Cο n t ra ιι Τό Βη μαll 3- 8-19 52 καΙ OCπά­
ντ'l)σις έν: ιιΉ Φ.Ο .ιι 1952 φ.134 σ . 5- 6.
609. Σ . Κ οι Ρ α μ -ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο u λ ι οι, εvθ' OCνω τ. σ. 293-295. ΚατιΧ τον
,..Α.. . Π αν ώ τ/ν ή παρ α: Ιτ/σι ς ώφ εΙλετο εΙς ,,:,ας άξ ι ώσεις --:ων πoλ ~",; ιχών σπω ς έξασφ αλ ίσωσ!.
8'1)λ(~σε ις ύπερ α,)των των τρι ων -ηγετων 8ιιΧ λόγο υς ε,)νΟ'ήτους έν οψει των έΥ.λογ ων ( Θ Η Ε ;
τ. Α' σ. 824 ).
308

δμωτ; εrναL δτι ό «πρ. Φλωρίνη;», ύπείκων εΙς · άσκηθεΙσας έπ' αυτου πιέ­
σεLς λα "cκων παραγόντων του παλαιοημερολογιτισμοδ , άνεκιΧλεσε τη 27-11-
1952 τ/ν παραίτησιν αυτου, προφlχσισθεLς ,...ην ocρνη σιν του πρεσβυτερ ίου και
του Δ.Σ. τΎjς ΠΘΕΟΚ δπω ; άποaεΖθωσι τα-ίr.-ην κιχι τ/ν άνιΧγκψ ύπιΧρ ξεως
'Αρχιερέω τ; έπι κεψlXλ~ ς των παλ!Χιοημ<:?ολογι-:ων , μεΟ' οί') έ:aει να aιαπρ αγμα­
τευθΊj τ.ην λύσιν του ζητ/ματος -ή ΚυβέΡV1jσt.ς Π απάγου 610. 'Αλλ' ένίJ> OL ~τερo ι
δύο ένέμεLναν εΙς τ/ν παραΙ-:-tjσι'Ι !Χ·'.r.ώ·ι, f; Έχγ),ησΙIΧ έν~ ργεL aLιX τ/ν έ:κaοσιν
του ν .2294/195 3 aL' οο Ο"'Jνε-,ψr.ε 'i:-;ο 'λ'ιocfuω ?τ,-; ~ον Δ ικαστή ριον, καλο ύμενον
εν' άπo ψανθΊj έπι των άπο 3-3-1953 ί.ιπo~ί:τιθεισω·ι -:'fι 'Ι. Συνόδφ αΙτήσεων των
με-rανοησocντωνaLιX ....ην εtς τΟν πV.!ΧιοΤ,μ.ερο;'ογι-;ι.σμΟ·ι προσχώρησιν αυτων «Έ~
πισκόπων» «Διαυλεία ; » Ποί.'Ji'.iρΠ"·J κoc~ <ιΧΡ!.σ':"ΙOC·ΙΟ'Jπόλεως» Χριστοφόρου 611.
Το Δ~σ:'"ίj?Ι(N -;o::r.o O"'J·cl.θO... b o·.,m
G'J'JεOF tOC Lς , 1)-;-OL -;-Ίj 9-3-1953
aLtX τ.ην περίπτωσιν -;OU «XΡLσ:U'ιo,J'Πόί.εως» ΧΡΙG':"οφόρο'J καL -;-Ίj 12-3-1953
aLtX τ/ν ,",OU «Δια υλεία;» Π oί.~/.(X.ρπω "-!xL toov -;-:Χς οι!Χλτ,φθεΙσας IχΙτήσεLς αυ­
-;ων , ιΧκουσαν as: X!XL -:-:Χ.ς πρoφoρ~ως άναπ-;υΖθεΙσας ύψ' έκα-;-έρου -;-ων αίτούν­
των σχε-;-~:Xς άπό ψεr.ς περί μετανοίατ; αυτων, aLoc των ύπ' ιΧριθμ. 1/1953 και 2/
1953 ά-ποφOCσεών ':'ου έξηψά,νLσε τας κα-;-' αυτων προγενεστέρατ;καταaικαστικocς
άποφσεις, -ητοι τας ύπ' ά-ΡLθμ. 2/18-7-1935 και 11/20-12-1950, XIXL άποκατέ-
στ/σε τουτους
, " ,
ανευ αναχειΡΟΤΟV'Y)σεω ς
Ι,
εις
.,
τον
'Ε
πιωωπυων
' β
α
θ'
μον , ως
f: ~'
οε
C
011
'Ι.Σ. aL' ΈγκυκλΙου αυτ~ς έσημείου 612, -ή ΈκκλησΙα κατ' οΙκονομΙαν άνεγνώ~
·ρ ισεν 6>ς κανονLκ.ην τ/ν έν έ:τεL1935 γεν ο μένψ χειροτονία» αυτων, τούτουτ;
~"
Ο Ι
επομενως .ς
ω καν ΟVLκ ου ς\ 'Ε πισκοπουτ;
ι -
της Α υτοκεψ
' · 'λ ου 'Ε κκ λησιι ας
α - ς
τη

ΈλλιΧaος, θεωρουμfνους Τιτουλαρίουτ. Τοϋτο as: επριχξεν έΠL τη έλπιaL οτι

«συντόμωτ -ή ΈκκλησΙα -ήμω ... θα ά.παλλαγΊj του έπωΜνου ιχυτου καρκινώμα­
τος (.ητοι του παλα ιοη μερ ολογιττ σμοδ ) δπερ έπ] aεκαετ/ ριaιχς όλoκλ~ρoυς
ι ξ "
συνεταρ α ε Τ/" αγιω -;-ατ/ν -ημων
Ι • - 'Ε λ ι ,
κκ -ησιαν κlχι EOLxιxcrE
'~ I
τον
"
ευσε
β- ') "1
'Υ) ε -"'Υ)ν Ι7
.

κον λαόν» 613 XIXL ά.πένειμε τίJ> μεν «Χριστι ανο υπό λεω τ;» τον τίτλο ν του Κα­
ρυουπόλεως, τίJ> as: «Διαυλείατ» τον τοιούτον του .Σταυρουπόλεω τ; 614.

Κα-;-α τ/ν ά.πόφασιν του 'AναθεωρητLκoυ Δικαστηρίου ~κσ.στoς τω... 6>ς

εΊρητlχι 'Επισκόπων έπlXν~λθεν «εΙς τον ον εΙχ ε βσ.θμΟν τ~ς 'Αρχιε ρω σύνη ;

610. Σ. Κ α Ρ α μ'ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο υ λ ι α, ~θ ' ά:νωτ. σ. 298 .

611. Βλ. Ά. Ζ α Χ α Ρ Ι α, Σχόλια έπΙ του ν. 2294 περ] ά:ναθεωρ'ήσεως έκκλησ . 8ι­
καστικων ά:ποφOCσεων έν : ιιΉ Φ.Ο.)) 1953 φ. 152.
612. Έγκύκλιος Ί. Σ. ύπ ' ά:ριθ. 753/16-2-1954 , έν: Α Ι Σ υ ν ο 8 ι καΙ Έ γ κ ύ­
κ λ ι ο ι τ. Ε' σ. 703.
613. ΚατOC τ/ν ~κφpασιν του Άρχιεπ/που ΣπυρΙ8ωνος όμιλουντος ένώπιον τ'ίj ς ΔΙΣ
ΈV ήj συνε8pΙ~ αύτ'ίjς τ'ίjς 9- 3-1 953. Π ρβλ. έν Ά Ρ Χ ι μ. Θ . Σ τ Ρ oc γ κ α, ~θ' ά:νωτ. τ . ΔΙ
σ.2698.
614. Έκ τούτων ό μεν ΈπΙσκοπος Καρυουπόλεως Χρ ιστοφόρος έξελέΥη ύπο τ'ίjς ΔΙΣ
"ου1956 Μl)τροπολΙτης Δ ρυϊνουπόλεως, Πωγωνr.αvϊjς καΙ KoνΙΤα7Jς, δ 81: Σταυ ρ ουπό λεως
Πολύκαρπο ς έξελέΥη ό μοΙω ς ύπο τ'ίjς ΔΙΣ του 1958 Μl)τρ οπολ Ιτης Σ ισανΙου καΙ ΣιιχτΙστηζ.
 309

δτε '""ο πρώτον κcιτ/γΟΡ1jθεΙζ iotxiσθ-ιj ~j7:0 ':'0;; Π ρωτο βαθμίου 8 ~' 'ΑΡΧLερε7:ς
Δικαστηρίου», Καίτο; ομως έ-, 7fι cX'ΠO?:xσz~ οε-ι έγένε-:ο εΙ8Lκη - ώς απαLτε't:
ό Άμ . 'ΑλLβLζατος 615-:..ι.·/ε[oc =?t Χ/OCΥιω;::ΙσΖως ώς κ:χνΟVLκων πασων των
πρOCξεων :χύτων -:ων έ-ιε?,{T;θε~σων y.:z-:-i -:Τι'! οdr:χε~oc'Ι ";'".''. ς καθαιρέσεωτ; αυ-:ων ,
έν τούτοιτ, έκ τοί) yp:iILILOC-:O; -;:rις ώ; Z!?T;":'OCL ? ρiσzω ς συνάγεται έμμέσως
τΟ συμπέρασμα, ΟΤL -η ΈκκλησΙoc cXΠ'έβ).εΥε-1 y.!Zt ε~ς -:Τι'1 έ;±/.-:ασLν ";"Υις ασκΊJ ­
θε ΙcrΊJς ο Ικον ομ Ιας κα!. έπ!. των πρ:iζεω'l τούτω» 616. Ή οε μέχρ~ -:ou8z πρ αξLς
τΥι ς ΈκκλΊJσιας εχεL μαλλον έπιβεβαιώσει -:Ο συμ~:xσμ:x ":'O;r.-O 617, ένii> κατ"
, ,
αποφασLν της
- -"ετους 19~8'
ΙΣΙ του ο
'Α.- " , ." ,
εκρLv,ραν χoc":' οαΟ'Ι(iμLΤI ε"(ΧU;::ΟL:ΧL χεφο -

τονίαι πρεσβυτέρων κα!. 8Lακόνων, &ς έτέλεσα'/ οΙ δ:)ο ~ ••Lσ-;:-έ'~:χ·Γ.'"'c.ς παλαιοημε­

ρολογ't:ταL « 'Επίσεοποι» Πολύκαρπα; κα!. Χριστοφόροτ ό·Γ.'"'c.ς Χ:Ζθτ,ρτ;μένΟL 618.
Ή κατα τα Cί.νω ανοιγνώΡLσLς των Μο τέως παλαLΟ7jμερο).ογL-:ω·/ ' Επ ι­
σκόπων 8έον να έγγραφη εΙς τΟ ένεΡγΊJ-:Lκον τοί) ' Αρχιεπισκόπου Σ7;U?Lδω'/ος
ώς κ:χτocκτ/σLς τΊjς ΈκκλΊJ σι α ς εΙς το κανονLκον κα !. ZLpΊJV LXOV πεδίον 619 . ' AJJ.'

εΤναL προφανέξ ΟΤL -η ιΧ.πόφασLς τοί) ΆνοιθεωΡΊJΤLΚΟU Δικαστηρ ίου οπως Oεχθ'{j
Cί.νευ ιX.ναχεφOΤOν~σεω ς ,,:,ους δύο τούτουτ; ΈΠLσκόπους , ΚLνουμένΊJ br.O; -:ων
πλαισίων τΊjς έκκλΊJσ. οίκονομΙα.ς , ιΧ.πέκλLνε τΊjς γνωστΊjς ιΧ.ποφOCσεως ..-Γις "Ιε­
ρ α ρχίατ; ";"ou ετους 1948 ~,Lς, έν ιΧ.ΚΡLβεLq. ί:>ΡLζεν δτι ";"α ύπο παλαιοημερολογι­
των τελούμενοι Μυστήρια, συμπεριλαμβανομένων κα!. ";"ων χεφοτονLων ijcrIΧ"
ιΧ.νύπα ρκτα , κα!. κατα συνέπε ιαν οΙ έκ ":"ou παλαιο ημερολογιτι σμο θ εΙς την Έκ­
κλΊJ σιαν προσερχόμενοι «Κληρυω]» E8ZL να ιΧ.ναχεφοτονωντα L .
κοιτα -:Τιν συνεδρίαν ΔΙΣ ";"Τις 2-6-1953 έλ~φθΊJ -η ιΧ.πόφασLς δπωτ; γΙνη
δεκτος εΙς τους κόλπους ..-ης Έy.κλΊJσΙα ς έΠΙcrΊJς ανευ ιX.ναχεφoτoν~σεως ό
πρεσβύτεροτ; Γ. Π . χεφoτoνΊJθεις ύπο -:ou Γερμανοί) Βαριυωπούλου, κα!. καθαι­
ρεθείτ, μετά 8ε ταύτα ύΠΊJρετ/σας ώς κλΊJρ Lκος έπι ετ-η εΙς το κλΙμα τ οί) Πα­
τρ ιαρχείου Άλεξαν8ρεΙας 620.

615 . Ά μ. Ά λ ι β ι ζ ά τ ο υ, Ή ο Ικονο μΙα . . . σ. 61-6 2.

61 6. C ο n t r a ό Κασσανδρεία; Συνέσιοτ ΈV ε Ι<ΤΙ]Υήσει αύ~oυ προ ς τ/ν ΜΣΕ Κανον ι­
κών ζ1jτημάτων κ::ιθως καΙ έν τιj> ύπ' άριθμ . 663/5-10 - Ι 96 7 έγγράφ<ι> αύτου προς τον ΕΙσαγ­
γελέα Π ρωτο8ικών Χαλκι8ικης.
61 7. Ή Δ ΙΣ 8 ιά του ύπ' άριθμ. 638/71 3/23-3-1955 έγγράφου αύτ'ijς προς τ/ν Ί.
Μ1jτρ6πολιν ΘεσσαλονΙΚ1jς έ8έχθη ως κανονικ-ην καΙ έ!γκυρον τ/ν χειΡοτονΙαν πρεσβυτέροu
τελεσθείσ::ιν ύπο του καθηρημένου «'Επισκ6που» Χρ ιστιανουπ6λεως Χριστοφ6ρου, καθ' ~ν
έποχ-ην ουτος 8 ιετέλει ων πρεσβύτερος (21-10-1947) καΙ έ8έχΟη τον Ιερέα τουτον δίνευ
άναχειpoτόVΉσεως (Κ ώ Δ Ι Σ 19 70-1971 σ. 366) . Πάν-;ως έπΙ του <ΤΙ]μεΙου τούτου κυ­
μα Ινεται 'ή ύπο τ/ς Ί . Σ . άκoλoυθoυμ~νη τακ-;ική . Βλ ύΠΟ<Tl]μ. 662 . Το ύπ' άριθ . 4/. 81/
16 78/2-1'1 -1967 τηλεγράφη μα τ/ς ΔΙΣ προς -;0'1 E Ισαγγελ~α Π ρωτο8ικών Χαλκι8ικη ς
8έχεται ο-; ι μετά τ/ν άποκατ άστασιν ,ου Χρ ιστιανουπ6λεως Χ ρισ τοφ6ρου ού8εμΙα πp ίiξις
αύτου καΙ χειροτονία τελ εσθείσα προη γουμένω ς άνεγνωρΙσθη ύπο τ/ς 'Εκκλ1jσΙα ς, ΈVιj> τουτο
81:'1 είναι άληθές. Βλ σ',(ετικώς καΙ ύποσημ. 620, 623.
618 . Βλ κατωτέρω σ. 316 έπ .
619. Βλ πα ρά 'Α Ρ Ζ ι μ. Θ . Σ -; Ρ ά γ κ α , 1:'10' άνωτ. τ . Δ' σ . 2701 .
620 . Κ ώ Δ Ι Σ 19 53-1957 σ . '10-11. "Ετερ α ι Μο παρεμφερείς περ ιπτώ σε ις άναφέ -
310

ΒραΟύτερον ~ ΔΙΣ έν τη συνεδρία τ~ς 23-6-1953621 άπεφOCσισεν περιπτω~

σιακ~ν τ/ν άντιμετώπισιν του ζrι":"ήματoς καΙ. άφ~κεν είς τ~ν aιακριτικ~ν
εύχέρειαν αύτ~ς τ~ν &σκrισιν οίκονομίας καΙ. &ς προς τ~ν άναγνώρισιν ~ μ~
των χειροτονιών των παλαιοημερολογιτών.
Έν τούτοι; aεν aιελocνθανε -:-"ν πρoσoχ~ν του 'Αρχιεπ/που Σπυρίδωνοτ
~ άνιXγκrι όριστικ~ς ρυθμίσεωτ ";"ου ζrι";"fιμα-:oς τούτου aL' άποφOCσεως τ~ς ΙΣΙ
Οί.ίτως έν τι{ι έναρκτrιρί<:> ένώπιο» -:-fις ΔΙΣ 7Ίjς 99rις Συνοaικης περιόδου (1953-
1954) λόγφ αυ'toυ ό ΠρωθιεΡOC?χr;ς έ'/_uνος άνεφέρθrι καΙ. είς το παλαιοημερο­
λογιτυων, είaικώτερον a' είς 70ν ~'i-ό7;Ο'J 7;ροσaοχΊjς των είς τους κόλπουτ
τΥις Έκκλrισίας έπανακαμπτόν7ων7;:χλαΙΟΊ;μερολογι":"ων «κλrιρικων», καΙ. μνrι­
σθεl.ς τΊjς σχετικΥις άποψOCσεως ~ς ΙΣΙ 70;:) €-:o υς 1948, παρετfιρφεν, δτι 1jarι;
&ς έξειλίχθrι ~ δλrι παλαΙOYιμε?oλoγJ.-:ΙΧ7j·j7;όθεσις , έ7;ι~ocλλει τ/ν έκ νέου σοβα­
ρα.ν του δλου τούτου 7;ΡO~λ+,μα70ς μελέ-:-φ, τοσούτω [Lii)J,ov δσω ~ έμμoν~
τΥις Έκκλrισίας είς ";"-ίjν hαμ7;70ν σ70Cσιν α·~r.ς θα. συνετέλει είς τ~ν δια­
τύπωσιν πικρων χα7' α..J-:-rις σχολίων , έμψανιζομέΥτ;ς &ς άπoσ":"εργoύσrις λύ­
σε«; οίκονομίας 622. 'Έχ":"Ο7Ε Τι ΈΥ.Υ.λησία έ-: 'ίjΡrισεv έ7;1' 70υ προκειμένου ζrιτfι­
ματοτ στασιν =ΡΙ7;-;ωσιο),ογικ'ijς έξετOCσεως. Τοιουτοτρόπως τη 15-3-1955
•
ΎJ
ΔΙΣ"
απεφαστσε
,
7Ύjν
,,
ανευ
,
αναχεΙΡOΤOνrισεως
, ~
ΠΡOσOOΧrιν
\ πα
λl
του
.,
ιερεωξ
623 .
Άνηθέ":"ως -:Τι 19-11-1954 άπεφOCνθΎ) δτι κλΎ)ρικος χειροτονΎ)θεl.ς ύπο ψευaεπι­
σκόπου I)€ν εχει χανoνιχ~ν ίερωσύνην καΙ. δέον, προσερχόμενος τη ΈκκλΎ)σίq.,
\ ,
να. ClViXXZιpO":O'IΊJvII
Α:::. 624
. Ε' \ , \, ., θ \ •• \
ις το αυτο μετρον υπrιx Ύ)σαν και οι υπο χα ΎJρrιμενOυ
θ '
Έπισ--tόπου χεφοτονΎ)θέντες, o~τινες, έφ' δσον aev συνέτρεχε τι κώλυμα ίερω­
σύνrις, Τι()ύνα.70 να. γίνωσι aεκτοl. &ς λα"ίκοl. χειροτονούμενοι έξ ύπαρχΥις, μιαζ
έκιΧσ':"Yjς περτπτώσεωτ έξεταζομένΎ)ς κεχωρισμένως 625. Π ιΧντω ς όπωσafιποτε
&νευ άναχειρoτoνfισεως έγίνοντο δεκτο] οί εχοντες κανoνικ~ν χειροτονία» πα­
λα ΙΟΎ)μερολογ ~'";'α ι.
Ή παρασχεθείσα ":"o~ς aucrl.v έκ παλαιοημερολογιτών Έπισκόποις συγ­
γνώμΎ) καΙ. ~ "POGaOX~ αύτων είς τους κόλπoυςτΊjς ΈκκλΎ)σίας έθεωρfιθΎ),
•
ως προε ' Α.-
λ
EXvlj, Ι ι θ
μεγα κατορ ωμα
626 και
\ 'ενισχυσε
Ι \
τα; περι
\ ~ λ'
οια υσεωτ
-
ΊΎ)ς πα-

ρονται όπο Ζ '7) λ ω τ ω ν ά. γ ι ο ρ. Π α τ Ζ ρ ω ν, έν: «ΆπάνΤ'7)σις eΙς μΙαν έπιστολψαΙαν

διατριβην)) Λυκόβρυσις Ι 969 σ. 14.
621. Κ ω Δ Ι Σ 1953 - 1955 σ. 40.
622. Κ ω Δ Ι Σ 1953-1955 σ. 67.
623. Κ ω Δ Ι Σ 1953-1955 σ. 559.
624. Κ ω Δ Ι Σ 1953-1955 σ. 439.
625. Ή ΔΙΣ ιΧπeφάνθ'7) οτι τα όπο 'των «πρ. ΦλωρΙν'7)ς)) καΙ «πρ. Δ'7)μ'7)τριάδος)) ,e-
λeσθΖντα καθ' 8ν χρόνον οότοι 1jcroιv καθηΡ'7)μ±νοι μυσΤήρια, etVOΙL ιΧχυρα χαΙ λογΙζο\lται ώς
μη γeνόμeνα (Κ ω Δ Ι Σ 1955-1957 σ. [.70. Κ ω Δ Ι Σ '1957-1959 σ. 94). Πρβλ. σχeτικην
ιΧπόφασιν τ7jς ΔΙΣ τη 14-2-1961 (Κ ω Δ Ι Σ 1961-1962 σ. 36).
626. Πρβλ. καΙ Ή Π Ζ τ ρ α τ 1) ς ιΧ μ ω μ 1) τ ο υ Tj μ ω ν ... σ. 14 ~θα όποστ/­
ρΙζe'ται οτι «παραπλανωμΖν'7) Tj διοιχουσα Έχχλ'7)σΙα ένόμισeν οτι χοιτώρθωσο: μΖγοι τι ιΧπο-
 3Η

λIΧLΟ'1)μερολογL":'Lκης παραταξεωτ; προσδωείατ; ιχύτ-ης 627. 'T i}> λόγφ δε τούτω

έχlΧλlΧρώθ'1)σlΧν κlΧ1. ,d: πιεστικά ΚIΧΤd: των παλαιοημερολογιτών μέτρα 628 ιΧτε
έΠLκεψέν'1)ς, ώς ~λπίζετo , 't'Ίjς καταρρεύσεωτ; του μετώπου ιχύτων. 'Αλλ' &'1,1.
τ-ης έλΠLζομέν'1)ς καταρρεύσεωτ; ο] παλατοημερολογϊται έπεδείκνuον ' σημε~1Χ
έΠLβLώσεως, ένLσχuθέν,ες ' καΙ. δπο πολL-:Lκων φίλων ιχύτων είς τ/ν κlχτocλ'1)ψLν
ναων καΙ εlς ά.ντ(στo:σ~ν κο:τα. τ~ς χα.νoν~κΎ)ς Έκκλ1]σΙας 629, ~ς α] έΧπίδες
άπεδειχθ'1)σlΧν φρουδlΧL.

5. Αϊ κuριώτερcxι έξελίξεις ΈVτός των δύο άντιθέτων παλαιοη-'

μερολογιτικων πcxρcxτά.ξεωv.

τη 20-9-1955 έκoψ~θ'1) έν 'Αθ~νIΧLς «ψuχαως καταπεπονημένοτ;» 630

Q «πρ, Φλωρίν'1)ςJ> Χρuσ6στομος Κlχβοuρίδ'1)ς «&ΡΧLεΡIΧΤLκος πραϊσταμενοτ -:ων
έν ΈλλocδL παλαιοημερολογιτών» 631 &λλd: ΚlΧθηρ'1)μένOς &πο του δψ'1)λου..-ης
άΡΧLερωσύν'1)ς &ζLώμlχτος &'1 κlΧ1. είς τ-ην των μoνlΧχων τocζLν &ν+,κων, μ-η με-;ιχ-
"'
μεΛ'1) θ εLς XIΧL μ'1)' " ,επιστρε'ψ ατ, "
παρα πασατ; ,
-:ιχς περι , -,
του ανττθ' ~
ετου προσοο-

κία:ς, 632 προπεμφθείτ δπο μεγαλου πλ+,θΟUζ πνεuμlΧ-;LΚων α:ίι-;ου -.έκνων 633.
Ό θOCνlΧ-:Oς -:ου «πρ. Φλωρίνηο έ:rέ'rπ,σεν α:ίι-;ομoc-;ως θέμα: δLocδοχ1jι;
, .... , - t'
αυτού εν -:η '1)YEaL~ Τ/ς παραταξεωτ.
,.... ,,,, " ' "
.~·/ IΧ?ε Ρ0 μ.ε'/ O ς εις -;0
θ'
εμα τουτο ο
- t' 'Α
PlLE;';Ι

σπασασα τους δύο ά.ποστOCτας τ'ijς ΌρθοδοξΙα:ς γενομένους ά.-;uχε!ς 'Ε<.t(;/.όπου ς :Χπο ,;ou
τιμίου κα! Ιεροίί κα! θεαρέστου 8ιεξοιγομ,ένου ά.γωνOζll.
627 . Σ. Κα ραμ,ήτσου - Γοιμ,βρούλια, ενθ' άνω,;. σ. 301. Ό 'Αρχ=/
πος Σπυρίδων έν συνεδρία τ/ς ΔΙΣ -;'ij::; 24-6-1955 υπεστήριξεν δτι 1) κΙντ,σις .ων παλαιοη­
μερολογι.ων «κατόπιν -;'ij::; εις ..ην έπΙσημ,ον 'ΕκκλησΙα:ν προσχωρήσεωτ; των ποτέ παλαιό­
ημ,ερο λογιτων 'Επισκόπων, "ήτόνισεν , δτι ένίj> δ ποτέ ΦλωΡΙV7jς ΧρυσόστομοσΚαβουρίδητ;
1:8ήλου μετανοια» κα! 1) τελευταί α ά.ντΙ8ρα:σις θα έξου8ετεροίί το ευχερως , ' θα κατεφέρετο
~ε καΙριον κατά τοίί παλαιοημερολογι τισμοϋ πλ'ijγμ.α: .. . )), 1) Π~λίτε!α: 8ενUr.εβοήθησε προς
-τοϋτο τ/ν 'ΕκκλησΙαν (Κ ω Δ Ι Σ 1955-1957 σ. 57) . . .
628. «Ή Φ.Ο,)) 1954 φ, 173 σ. 8.
629 . Κ ω Δ Ι Σ 1953-1955 σ. 284. Πρβλ. καΙ συνεδρίαν ΔΙΣ τ'ijς 24-6-1955 καθ'-ην
(; , Αρχιεπ/πος Σπυρίδων είπεν ΟΤΙ «σήμ,ερον, δτε τοίί "Γπουργείου Δικαιοσύνη; προϊστα­
ται δ των παλαιοημερολογιτών έπΙσημ,ος φΙλος κοι! συνήγορος Κ. Θεοφοινόπουλος, ο] παλαιό­
"ημ,~poλoγ!ται ά.νεθOCρρησα:ν, 8ιο κα! εΙς πλείστατ; πόλε«; κοι! χωρία ... τη ά.νοχη κοι! ένΙοτε
πρoστασΙqι; τ'ijς , Αστυνομίατ; ύπο των παλαιοημερολογιτών ψευ80'ίερέων τελοϋντα, λειτουρ­
γΙσιι έν .ο!ς ναο!ς αύτων)) .
630. 'Α . Π α ν ώ τ η, έν: ΘΗΕ τ. Α' σ. 824.
631. (ιΈ ν ο Ρ Ι οι)) 1955 σ. 254. «'Η Φ.Ο.)) 1955 φ. 216 -217.
632. Βλ. συνε8ρΙαν ΔΙΣ τ'ijς 12-3-1953 ποιρα Ά ρ Χ ι μ,. Θ. Σ τ Ρ oc γ κ α, ενο'
«νωτ., τ . Δ' σ. 2702 -2 703.
633. Σ. Κ α: Ρ α μ, ή τ σ ο υ - Γ α μ, β Ρ ο ύ λ ι α, ενθ ' ά.νωτ . σ. 310. Κατα τους
(Τρε!ς 'Ιερ,Ζ ρχας)) οοτος « υπ'ij ρ ;εν όίνΟρωπος πνευμ,ατικος μ,εγάλης μ,ορφώσεως θεολογικ'ijς
κα! θύ ροιθεν ... χρηστος κα:! ά.γΙΧθός, κιχ! ώς λευΙτης όίτεί/.τος κοι! πλήρης ά.γOCΠ7)ς πρΟς το
l! ~
312

πος Σπυρίδων κατcX τήν ένrι.ΡΚ~?tο'l όμ.!.λΙrι.ν ιx~τoίi ένώΠLον της ΔΙΣ της 1 01-ης
περιόδου (1955-1 956) 7(j 21-10-1955 ε!πεν, ΟΤL μετά τον θά,νιχτον του ποτέ
Ι ,

ΦλωρLν-η
' ς, "
φ ερ ο μενου ως "_~?Χ'Z::/ πο υ των πα λ ΙΧLO-ημερο λ ογ ιτ ω ν
- - , '"
«εοημιο υργη- ,
θ 'Ί) κιν'Ί)σις
' 1: ' των
μετιχ ",υ - -::V.
- / των,
- " ς ω ς π ρ ο\ ς τ/ν
Κ'J?tω \ '" ΙXO
OL ""OZ'fJV του
- εκ '
, λ ιποντοξ ,

' Επισήμω ; ου(3εν ιιω;;ίζομ.ε-ι εκ,:,ος -:ων δ σων (3Lιx(3L(30VΤΙXL ά.νευθόνω ς περί 'ηνος
ξένου Ίερά,ρχου bl 'Ε/J:%όt χzt ;:-~!. των σχέσεων ιχυτου προ ς τους παλα ιοημερο­
λογίτατ. Δεν θέλομ....-ν '17 πισττύσωμεν εΙς τιΧς (3Lαa6σεtς ταύτατ-ι-συν έχισεν ό
'Α ΡΧ Lεπ / πoς-'/oμ~oμ.ε-
''!'' I ~
Qμως ~"I
οτι -η ' ι' λε ι
. Σ . οφε '"
να ε υρ ι σκετα ι "
εν επt φ υ λ-
ΙXK(j

ένώΠLον (3'YjμLο')ργτ,6τΡομέΠj-Ι; -:1JlOV δυσαρέστου κιχταστά,σεω ς» 634.

'Ή (3-η -:-ψ ~..rl 7T~ -;;:xρrι.,:,ά,ξεως του «πρ, Φλωρίνηξ» εΤχεν ά.ναλά,βεL,
κατόπι» έκλΟΥί;'ς, "iμzi.τ,ζ Ίερ:χτικ-η Έκκλ'Ί)σLιχστικ-η 'Επιτροπή ύπο τον τότε
« 'ΑΡΧtμανaρί::7j'I) '_-\;,.:hr-l.~'1 Παππάν, 635 διαδεχθεϊσα 3 μελ'ij τινα προσωριν-ην
atοικουσα'ι Ίερ:x~ 'Ε-;;t':'FQ7:"ήν 636. Ό έπι. κεφαλ'ijς τ'ijς ΈΠΙΤΡοπ'ijς Άκά,κιος
Πα7:Π:Χς :'.:a'IΞ:::~.έyτ, ".:x":"i ~oέμβPLOν του 1957. Ή νέα -ηγεσΙα έΧΙΧΡΙΧΚΤ'Ί)ρΙσθ-η
UΠO το:j '/έο!) 'A?""L 'Z:: •• '.1') Δωροθέου, ΚΙΧΤcX τ-ην συνεδρίαν τ'ijς ΔΙΣ τ'ijς 23-1-
195Ί, ώς «έ;:i -;r,:j ~'r.o; 'lομ.Lμόφρων» 637. Αuτ'Ί) ~θετo ώς πρωτον μέλ-ημιχ
α&-:'ijς -:-ψ G'J'd,~fΠ't ΧΣΙ. ό;;γά,νωσιν του ά.γωνος 638 και. r(3Lq: τ1jν ά.πόκ-;φι ν
, Α ρχιερέω ς έ;:i ΧΖ'?:ύ.τ,ς -:7j::; παραταξεω τ , (3LcX λόγου ς ά.νασχέσεως ά.ντι(3ρ ιχστι­
κων τtv<u'I ~:x~ι.:xxων τάσεων 639, κιχι. ά.ποφυγ'ijς της χλεό-ης των εΙς
τ1jν έ-:-έρrl -;;:ύ.:χI.l:;ι:~ολογt':'LΚ·ην μερίδα ά.ν-ηκόντων , «Μιχτθαι;;κων», ΟLτινες
ά.Πε'"ι:Χλουν εt;;ωνοι.ώ: ":'O..Γ.o'J ::; «πρεσβυτεριανούτ;» 640 r(3Lq: μετcX την ύπ' αυτων
ιΧπόκρο umν π~ς r.r.ων δπω τ; (3εχθωσ Lν έΠΙσ'"ιΟΠLΚcXς χειροτονία τ; έκ των
Ι,
, ;
ά.νΤLκιχνονtκω,l « Έ~"ι~-;;ω'l» των 641. Πληροφορίαι κιχταφθά,νουσιχι εΙς τ1jν Ί.

ποίμνιον» ( ιιΟ Ι τ ? ε ί :; 'Ι Ξ: ? :i ? Χ α ι » 19 55 σ. 77) . Π ρ βλ τ/ν δ ιΙΧθήκψ ιxύ~oυ εν :

ιιΉ Φ.Ο .» 1955 9 . ~19 σ, Ι-:! . τα. ιXφo ρων~ιx εΙς ~o ~ελεσθέν ιχύτο\) μνημόσυνον έπΙ ήj συμ­
πλη ρώσει 100 έοων ιΧ:::ό -:τ,:; ;εwfισεως ιχύτο\) βλ έν : ιιΉ Φ.Ο.» 1-1 -1970, έν οΙς καΙ ή
«δ ιαπίστωσιτ;» το\) Σ. ~.) δτι ((έ:χει ιΧποδείξεις κιχΙ ούχΙ ένδε ίξεις περ ] τijς &γ ιό­
τητοτ» το\) τι μω μένου ~='J . Βλ. ιι Ή Φ . Ο. » 19 70 φ, 581 σ. 4. Π ρβλ . κιχΙ ιι Ή Φ . Ο .»
19 60 φ. 348 -349 σ. 13. ·_υ.λi δm=ι ~?ιxγε να. ύπάρξη &γιότ/ς έν ήj πιxρ ιxσυνιxγωγ'ij κιχΙ
τη OCvτι.κcxvονr.κό,,;-",i'-:1.;
634. Κ ω Δ Ι Σ 1955-1 957 σ. 9:!.
635. Σ. Κιχρa:μτ,-=σ ο ") - Γ:tμβ ρούλι ιχ, ενθ' ιΧνωτ. σ. 317. ιιΉ Φ .Ο.»
1955 φ. 218 σ. 1-2, 195ϊ 9 . 269 σ. 1. ΤΗτο Ήγούμενος τijς Μοv'ijς &γ. Νικολάου Πιχιιχ­
νίιχς.
636. Αi.ιτ/ ιΧπετελείτο έκ ~ων ιι:Χ;;χψανδ ριτων» Μερκουρίου Κιχλοσκάμ"l), Πιχντ. Τσιχ-
λoύΠ"lj κιχΙ ΚΙΧλλιοπίου rLlXW%ΚOToO·j;"O"J , Βλ. «Ή Φ. Ο .» 1955 φ. 216-217 σ. 10.
637. Κ ω Δ Ι Σ 19 55 -195ϊ σ. 4-'ι ϊ.
638. 'Εν έ:τει 1957 tδpύθ"l) δ ιι 'lε;;ος Σύνδεσ μο ς Γνφίων 'Ορθοδόξων Κλ"l) ρικων κιχΙ
ΛΙΧ"ίκων 'Ελλάδος» με σχοπΟν "ιν b;ιx-nφο;;α.ν το;:; πιχλ 'ήμερολογΙου. Οοτος έ:δ ρ ιχ πιχριχλ­
λήλω ς προς την Π ΘΕΟΚ. Βλ. ιιΉ Φ . Ο.» 1957 φ. 266 σ. 4.
639. (( Ή φ . ο .» 19 59 φ. 317 σ. ϊ.
640. ιι ' Η Φ . Ο.» 1956 <ρ. 231 σ. 6.
64'1. Π ρ βλ. ' Α . Π ιχ ν ώ τ "1) , ΘΗΕ ~. Α' σ. 824.
 313

Σ. εφερον τούς -ηγέτα..ς τ/ζ Ο!.αλλακτικ.ης ταύτης παΡα.'tάξεως, ώς ιΧποστε(­

λαντατ; εΙς "Αγ, 'Ό ρ ο ς πρόσωπον Ι8ικ6ν των « δπω τ καρΊί μοναχδτ» με τ/ν
πρ6θεσιν δπω τ; έν συνεχεία τούτο μεταβαϊνον εΙς 'Ιεροσόλυμα, χειpoτoν'1)θΊj
αότ6θι 'Επίσκοπος «&στε ~ χειροτονία του νOC ~χη κανονικον κυρος» 642. ΤOCς
πληροφορίατ ταύτατ; ένίσχυον ιxt κατOC καιρούς, 8ιOC του ό'1)μοσιογραψικου δρ­
γανου τΊjς παραταξεωτ, ό'1) μοσιευ6μενα ι α.νακοινώσεις τΊjς ~γεσίας δτι κα­
ταβαλλονται προσπαθεια ι προς τ/ν κατεύθυνσιν ταύτην καΙ. δτι «έπίκετται λύ­
σις όρθ6όοξος καΙ. κανονιΚ"/ρ> του πpoβλfιματo ς τούτου 643. Παραλλήλωτ; κατε­
βOCλλοντο σύντονοι προσπάθε ια ι πα ρ ά τη Κυβερν+Ισει 8ιOC τ/ν ιXvoιyνci>ptGLV αύ­
των ύπο τΊjς Πολιτείατ 644. Γενικως ~ ' Επιτροπή ~γωνίζετo 8ιOC τ/ν 8ιατ/­
Ρ'1)σιν συμπαγοϋ.; τ'fjς παραταξεωτ , τ/ν α.ποτροπην όιαρροων, τ/ν α.π6ΚΤ'1)σιν
'Αρχιερέως, χάριν όε του σκοπού τούτου, ώ ς έγρά-ψετο «και' α.λλ'1)λογραψίαν
όιεξ+Ιγαγε με 'Εκκλφίας του έξωτερικου καΙ. έπαψOCς έπραγματοποίφε με
α.ΡΧ'1)γοUς των α.λλων όρθοό6ξων 'Εκκλησιων καΙ. α.πoστoλ~ν εΙς το έξω-:ερι­
κον δτωργανωσε» 645.
ΚατOC τ/ν ιxfJ-:-ljv περΙοόον .η έ-:έ;; χ π:φχ-:αξι ; « 7;'ς ~IO'IYις Κερα"έας» έ',(,­
προσωποϋσα «-:-Ijv μερΙόα -.ω·ι ~κ;; ω'l x:xt 9:χ·n::!.Κω·1 π:χί.:Χ ΙΟΤιμερολογι-.ων» 646
«και' παντα χαλινον ιχΙόους y..al 96~O'J ιiπo~:xλoυσ:x Χ:1 t ε~ hρό-.7j.ιχ ς yoβεpaς
647 " " • - , - , .•~
κιχ-.ο λ ι σ A.J,
υ , ι σιχ σιχ »
,
εχο υσα επι χzyα.Krι ι; α.\r.Ίj ς '.;ι ε'Jv EΠ ιυ,(,OΠOυς χε ΙΡQ-;ΟVTjlJ<;;voιχς
. ι:ιL . _

ύπο μ6νου του ΜιχτθιχΙου ΚΙΧ pπιxθiκΊ) , Ο'Γοος xxt Υ..aθrιΡτ;μ.ΙΟU, y..al έπΙπλιχσμιχ
8ιαλλακτικ6τ/το ς έπι8εικνύουσα 648 συνεχίζουσα ,,;,00; πρα.ζ!.ΚOΠ1jμα.'";!.Κ:Xς ένερ-
ι .... ι ι ,.... "ψ '~'ξ -, 'β'
γειας του '1)γετου αυτητ; και α '1)ψουσα τας κανονικιχς οΙΟΙΤΟΙ εις, προε εν ετει '1) "
1957 εΙς τ/ν «χειροτονίαν» Μο νέων «'Αρχιερέων» 649 .

642. Κ ώ Δ Ι Σ 1955-19 57 σ . 447.

643. « Ή Φ. Ο .» 1957 φ . 252 σ . 5. Π ρ βλ κα119 60 φ. 33 1-3 32 σ. 3.
644. ιι'Η Φ .Ο .» 1956 φ . 241 σ. 5-7 .
645. ιι'Η Φ.Ο .» 1957 φ . 269 σ. 1.
646 . Κ ώ Δ Ι Σ 1957-19 59 σ . 155. 'Η έν λόγφ παρ αταξ «; ε-ι.εται στε ρ ρώ ς ..η ς πεποι­
&ήσεω ς δτι ιΧπο ..ης ε ΙσαγωΥης τοϊί νέου -η μερ ολογίου -η Έκκλφίoc ..ης Έλλά80ς ιικιχπστη
καθα ρ ώ ς , ιΧπροσχηματ ίστως και ιΧνιχφαν80ν σχισμocτικη και τα :Μυστή ριά της, τούτου
bJEXEν στερ ούνται τΊjς Θ. Χαρ ιτοτ , 'Ο Κύ ριος ιΧντιχνείλεν ιΧπ' Aύ τΊj ς το Πνεϋμα αύτοϊί το
'Άγιον , την κατέστησε γυ μνήν , τΊj ς ιXφfι ρεσε την πνοην Αύτοϊί καΙ την παρέδωκεν, έστερη­
μένην ..η ς θεοδότου 8υνOCμεω ς, εΙς την αΙωνίocν xocTocpιxv, εΙς την ιΧπώλειαν , ε Ις την κόλocσιν,
εΙς την λίμνην την καιομένην , εΙς το φοβερον και τρομερ όν Κριτήριον τοϋ Μαραν-'Αθδ».
(Βλ Ε uγ ε ν ί ο υ Τ 6μ π Ρ ο υ , Έκκλφία , 8εχθείσα το rp'l)yo P LΙX'lOV , ( παπtκον ) Ή­
μερ,ολόΥιον , κocτέστη σχισματικη και τα Μυστήρ ιOC τ/ς, ώς έκ τούτου , στεροϊίνται τijι;
Θείας ΧOCρ ιτος, έν : 1971 σ . 5. Τ ο ϊί α u τ ο ϊί, Π ρώ'l)ν Φλω ρ ίV1Jς : δ
ιιΚΕ Ο » 'Οκτώ βριος
aΡV1Jτη ς ..η ς δ μολογίας του . . . bJθ ' ιΧν . Ίούν. 1960 σ. 2 6-2 7 ).
647 . Κ ώ Ι Σ Ι 1958 τ. Α' σ. 10 4.
648. Βλ. 'Έ κ κ λ 'Ι) σ ι ν Π ρωθ ιε ρ έως ΕUγενίου Τ ό μπρ ου προ ς Μακαριώτατον Δω­
ρόθεον περΙ έπανιχφο ρocς τοϊί Π ιχλαιοϊί Ή μερολογ ίου , έν : « ΚΕΟ» 1956 σ. 3 - 4.
649 . 'Ο είς '1jτο δ ιΧ ρχι μ. Θε6κλ'Ι)Τος Κ:χν-;-άρη ς , οστις προσχωρ'ήσας ε!ς τον παλα ιοη-
j
Ι

314

Kιx't'ιX ...ην ιχυτ/ν περ ίοδον έπισημα ίνεται ~ ϋπιχρξ Lς ΚΙΧΙ ΤΡΙ7Ίjς τινο τ; πα­
λΙΧLOΊ)μερολογLΤLκ~ ς παραταξεω τ , α,νιχξΙιχ ς δ μωτ; λόγου aLιX 't'Ov μLκ ρον α, ΡLθμοv
των όπιχaων ΙΧύ τ/ ς 650.

μερολογιτισμόν, :-:x;:=έμιyθΊj ένώπιον του Έπισκοπικου Δικαστηρίου της 'Ι. ' A ρχιεπ/πΎjς
ΆθΊjVων, ής έφτ,μέ;:ιο ; έ ,:,Jγχcι.νε, , κcι.τ/γO Ρ Oύ μενO ς έπΙ φcι.'φίqι , τυ ρεία, παρασυναγωγή,
άποσχίσει Χ7Ι xx=ιy;:oνrισει τη ς κανονικης καΙ νο μί μου Έκκλ'φίcι.ς τΊjς 'Ελλάδος καΙ
άντιποιήσει β7θμου tερωσ>.Jνης, όίτε λαβών «χειροτονίαν » -;'(j 29- r.-1957 (Π. Ήμ .) '!]τοι-;'(j
12-5-1957 Π7Ρ% 6 «" λΡχιερ fων)) παλαιοημερολογιτών έν -;'(j Μονη Κερατέαξ, καταστιΧς «Μη­
τροπολίτη ; ΣV.:ΖμίV?ς)) «ΚΕ Ο)) 1957 σ. 7- 18, «'Η Φ.Ο . )) 20- 5-1957). τουτο έκήρυξε διιΧ
της άπο 3-2-1958 Χ=ιΥχσεω ς αό ,,:,ου τοϋτον μεν ~νoχoν των άποδοθεισων αό,,:,<Τ> χατ/γοριων,
έαυτδ δε ιrn::μόδιoν ",.:χΙ παρέπεμψ ε τον φάκελλον πρ ος .0 Π ρωτοβάθμιον Συνοδικον Δοτα­
σ-.ijριον, ο=γ δι:i: -:τ,; .~:-:' ά.ριθμ. 11/6-3-1958 άποφάσεως αό.ου έπέβαλεν αότ<Τ> έρήμην τ/ν
ποινην -:Τις ",.:zθ:r:ιρiσ-e.ω; Χ7Ι -:Τι ς έπαναγωy'ijς εΙς τ/ν .ων μoνcι.χων τάξιν, 6 ρίσcι.ν ώς τόπον
έγκα.σ:βιώσεως r h u 7Τ,ν 'Ι . Movί)ν ά.γ. Δ ιονυσίου Στρ οφαδω» . του καταδ ικασθέντοτ άνακό­
Φαvroς τ/ν έν λ6γ~ χ:-:ό"χσιν , έξεδόθη Τι ίιπ' άρ ιθμ. r./l 0-12 -19 58 άπόφασις του Π ρωτο­
βαθμίου Σ'JνοδLΧΟ'j ΔLY.χσ7lj ρ ίου OCπο ρ ρ ίπ,,:,ουσα τ/ν άνακor.ήν , έπΙ δΙ: -;'(j έφ έσε ι .ου Χ7.ΟΙ­
δαοισθέν":' ος έξεδόθτ, i; .~:-:' Χρ ιθμ. 1/1 r.-2-195 9 OCπό φοισ ις του Δευτε ροβαθμίου Συνοδ. Δι­
καστ/ρ ίου έπLΧυΡO::Jσ7 7Τ,ν :-:ρω ,,:,6διχον το ιαύτη ν ώς κοιΙ Τι ίιπ' ά ριθμ . 4/5-6-19 59 του οιότου
έπΙ άναχoπ'ij , έπΙΧΟJρω":'LY.7; '7';'; πρ ωτοδ ίκου . Έ πΙ τούτο ιτ Τι ΔΙΣ Τι ρνήθη νιΧ άποσ.ε ίλη
προς '70 Σ.'7.Ε . ":'Ον δαχσ'7ιχ ον φχχελλον του εΙρημέν ου , αίτη σαμέν ου τ/ν άκυ ρωσ ιν .ων
ίιπ' άρ ιθμ . 1 χα\ r. ",.:Ζ'77 '77 Τιω Χ7'7αδικασ,,:,ιχων άπο φάσεων , ίσχυρισθεϊσα - χαΙ όρ θω ς­
δτι α ] άποφάσε ις '7ων Έ"'j"j:r;σ. Δ ικαστη ρίων δl:ν είνcι.ι δ ΙΟ ΙΚ"1]'':LXου ά.λλιΧ δικασ.ιχου κcι.Ι δ-η
πρ οεχόντως r.νευμ7'7LΧOϋ :-:εΡ LrI.'.>μένου , κοιΙ ώς το ιαϋται διεκφευγουσι τ/ν κρίσιν του
ά,νωτά,,:,ου τούτου ΔιOLΧ7j":'ιΧ'.>::> Δ ικαστη ρίου -:Τις Χώ ροις (Κ ω Δ Ι Σ 19 59-1 961 σ. 316 συνε­
δρίοι τη ς 21-1 -1960). Στ,μειω'7έον Ο":'Ι τ/ν όίποψιν ταύτην έπεκυρωσεν έπ' έιr..ι:άτων δ ιιΧ
της ίιπ' άριθμ. 2800/72 άr:ο?:χσεω ς αό,,:,ου κοιΙ ":'0 Σ .τ .Ε. Π ρβλ. 'Α. 1\1 α Ρ ί ν ο υ : Ό ~λεγ­
χος των πράξεων των έ-αj.τ,σ. άρχων ίιπο .ου Σ. τ.Ε. Άθη νοι ι 1973 σ.35 έπ. Ό διοιληφθεΙς
Θ .κ. μοναχος τυγχάνων U-;;έ βV.εν έν ~τει 196 3 αϊτησιν π ρος τ/ν 'Ι. Σ. έκλιπαρων τ/ν
έπιείκεια» αότη ς κοιΙ τ/ν έπχνοδον 7'J":'Oti εΙς τον του πρεσβυτέρου βαθμόν, ,,:,ης 'Ι.Σ . άπο­
δεξαμένης, έν -;'(j συνεδρίqι οιίι-:τ, ς -:Τις 7-6-1963 τούτο (Κ ω Δ Ι Σ 1962-196r. σ . 198-199)
έπΙ -;'(j έλπίδι δτι οϋτω κοι,,:,εφ έρε'70 πληγ μ7 κοιτιΧ του παλα ιοημερολογιτισμου, δν 'Iερocρχης
τις έχαρακτ/ρισεν, 'ίσω ς μεθ ' '~r:ε? βολr. ς ,,:,ινο ς, ώς « τον ίιπ' άριθμ. 1 έχθρον της 'Εκκλησίοις))
(Κ ω Δ Ι Σ ~' άνωτ . σ . 198). 'Ajj.c\: χοι.ιΧ .τ/ν έπιουσιχν συνεδρίοιν της 11-6-1 963, . κoιτό~
πιν Uποβλ'!Jθείσης · ένστocσεως, Τι ΔΙΣ OCνεχάλεσε τ-ην πρόσθεν άπόφοισιν αότης διιΧ λόγους
σχε,,:,ιζομένους προς ":'0 πρό σωπον ,,:,ου οι Ι-.ij σοιν,,:,ος (Κ ω Δ Ι Σ ~θ' άνω τ. σ . 20 9) . ουτο ς
έν συνεχε ίqι προσεχώ ρησε καΙ oιi)θις εΙς '70'~ς Π7λοιιοη μερολογίτοις, παρ' &ν είχε χοιθοιφ ε6'ij
ΈV ετει 19 58 , ά:λλ' έΥένετο δπ' r:ι.υ-:ων 8εκ,,:ός , τελευ-:α.Ιως 8έ κα.θηρέθ'l) και αδθΙζ ύπ' αυ ­
των.
650. Κ ω Δ Ι Σ 1955 - 1957 σ. r.r.7.
 315

IV. ΠΕριοΔΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 1957 -1966

Ή έπΙ ' Αρχιεπισχόπων Δωροθέου κcιΙ Θεοκλήτου παρατηρηθεί­

σα ύφεσις κcιΙ αί ά:πoφιiσεις τYjς !ΣΙ του 1958.

τ-ην 5ετΥι περίοδον τΥις 'Αρχιεπισκοπείαα των αεψνfιστων 'Αρχιεπισκό -

πων Δωροθέου (1956-1957) xclt Θεoκλ'~τoυ (1957-1961) ΧιΧραΚΤΊ)ρΙζει ποιoc
'ης δψεσις έν ταϊς σχέσεσι τΥις κανονικΥις ΈκκλΊ)σΙας τΥις Έλλocaος μετά τΥις
π:xpασυνιΧγωγ'tjς των παλα ιοη με ρ ολογ ιτών . Γ ραφων προς τον Άρχιεπίσκοπον
Δωρόθεον κατ ' ' Οκτώβρ ιο» του 1956 ό ε Ις τ-ην πα ρOCταξιν Ματθαίου ανfικων
«Π ρωθιερεύτ» Είιγέν ιος Τόμπρος ώ μολόγε ; και ταϋτα : ιιΉ έμπερΙσΤιΧτος
παλαιοημερολαγιτική ΈκκλΊ)σΙα οuaεν έξ 'Τμων επαθε μ-η διωχθεϊσα , μ-η
κλαύσασα μΊ)aε θΡΊ)νfισασα» 651 . οι ae: "Τις έτέρας παρατα ξεωτ παλαιοημε-
ρο λ ? γ- "
ιτ α ι εγραψον και
,.,.
ουτοι περι
, -
του
'Α /
ρχιεπ που
ι"
τούτου ο-τι «οι
, 'Α
ρχιε-

πίσκοποι τ/ς ιιΈπισΥιμοω> ΔαμασΚ'ηνο ς και Δωρόθεος . . . aιαψωνοuντες

, '" \ , .... ι ,\ ,.... "r , \
π ρος τα ανομωτ; κα ι αντικανονιεωξ γενο μ ε ν α ουχι ευμενωτ; ειχον προς 71)'1
«αλλαγfιν» , lJeev κιχι aεν έaΙωξαν 1"1)'1 'ΕΧΥ..λ"ησ[αν -:ων ΓΟΧ» 652.
ΈκaΊ)μfισαντος προώρως προς K'JPLO'! -:0;; ' λθrjνων Δωροθέου (26-7-
1957) έξελέγΊ) εΙς aιαaοχ-ην τούτου ό α.. ο Πσ.η,ων ΘεόΥj:1j-:ος (7-8-1957)
δστ«; έν ,,<j> ένθρονιστ/ρΙι;> α')-:ο;; λόγι;> έμ'Πj μόν;: 'Jσε , με-:,αζ ') των ίιπο αν-:ψε-:ώ­
πισιν φλεγόνι ων έκκλΊ)σ. ζΊ)-.ημOC-:ων , κα ι έχείνο
') των 7':αλαΙΟΊ)μερολογιτων
((o~τινες aLιX των ανΤLΚανOνικων και έχ'lόμω'J έ'ΙεΡΥειω,l των απειλοuσι vα. aLIΧ­
σπασωσι τ-η ν έκκλΊ)σιαστικΤ;'1 χαι έΘVΙXT;'1 έvό-.ητσ. -:ou ΈλλΊ)vικοϊί Λαοί» 653.

'Εφ' cr και μετα ξ'; -:ων θεμOC-:ων -:Ύj ς Ήμερ-ησΙα ς ΔιατOC ξεω ς τ/ ς έν ετει
1958 συγκληθείση; ΙΣΙ συμπεριελήφθη ώς 60'1 κατα. σειράν το παλαιοημερολο­
γιτυων, των σχετυεών εΙGΊjγfισεων ανατεθεισων 'ωϊ ς Σεβ. Άττικ Υι ς ' Ι ακώ β ω ,
Κορινθίατ Πρωωπίω καΙ. Τριφυλίατ; Χρυσοστόμφ 654.
Κατα. τ-ην Γ ' συνεδρία» τ/ς 6- 11-1958 συνεζψfιθ-η, προταχθέν των &λλων,
το παλα ιοη μερολογιτυών ζfιτ/μα , λόγι;> τ/ς σπουδαιότητο τ σ.ίιτου 655 είσηγου-

65 1. ιιΚ Ε Ο )) 'Ο κτώβριος 1956 σ. 3.

652. Δ ι ά Υ Υ ε λ μ α 'Ι . Σ . Γ Ο Χ 'Ελλάδ ο ς σ. 25. Βλ καΙ ΕUμενές περί .ου 'Αρχιεπ/
που Δωροθέου σχόλιον έν: ιιΉ Φ. Ο.)) 1.957 φ. 265 σ. 8 έπΙ τη έκδημLqc αύτοϋ.
653. ιι'Ε κ κ λ η σ Lα» 1957 σ. 337. Βλ κα] ιιΒ Ρ α δ υ ν Τι ν» 19-8 -1957, ιι'Η Φ .Ο .))
19 57 φ . 267 σ. 5.
65 lι . Κ ω Δ Ι Σ 1957-19 58 σ. 257 , 272, 299.
655. Παρά .0 Υεγονος Ο Τ Ι δ ' ΑκαρνανΙας Τε ρόθεοτ έδήλωσεν έν τη συνεδΡ Lqc .αυ'Τ)
0. 1. θεω ρεί το ζήτ/ μα τοϋτο λελυμ ένον , κα.όπι ν -π, ς γνωσ ..-ϊj ς ύπ' cX.ρ ιθ μ . lι5 /19 51 ΠΤΣ καΙ
0.1. έπομένω ς παρέλκει πάσα νέα περί ιxu.ou συζ"ήτ/σ ις (Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ . Α' σ. 95 ).
'Αντιθέτως δ εΙσηΥψΤι ς Μητροπολίτη ; 'Αττ ικ'ij ς 'Ι άκω βος έχαρακτ/ρισε τοϋτο ώς «χα ί­
νουσαν καΙ πυορροοσσαν πληΥ1ιν έν τ<ϊ> σώμc:ιτι τ/ς OCΥιωτά'l"1Jς 'Ο ρ θ οδό ξου 'Εκκλη σ Ιας
..-η ς 'Ελλάδος)) έκφυλ ισθείσαν <ι ε Ις χ ριστοκ<ΧπηλεΙ<Χν εΙδεχθεσ,,:άτου τύπου)) (Κ ω Ι Σ Ι
1958 τ. Α' σ. 97 ).
316

μένου 'ou Μητροπολίτου 'Aττικ~ς 'Ιακώβου, δστιτ, ά.φοU ά.νέπτυξεν ά.πο κανο­
νικ-ης έπόψεως τοδτο, έπι τη βιΧσει -.~ς γνωστ/ς γνωματεύσεωτ; 'ou Είσαγγε­
λέως 'ou Α.Π. Κ. ΓεωργΙιX~ΊJ, "':ou ε",:ους 1932, ά.νεφέρθΊJ εΙς την «μέχρι σήμερον
κρσ.τ/σασαν ένισ.Ιαν εύ'":Uχως γραμμ.-ην έπι τοu προκειμένου ζΊJτ/ματoς έκ μέ­
ρους της ύπευθύνως χεφιζομ.έ'πις -.0 ζ~τ/μ.σ. τοϋτο 'Ιερας -ημων Συνόδου»
έν σχέσει προς την θΡΊJσκευ-:-ι:κ-fιν έξυΠΊJρέΤ'1)σιν τοu παλαιοημερολογιτυωδ
ποιμνίου κσ.Ι την πρoσ~oχ-ην των παλαιοημερολογιτών «πρεσβυτέρων» κσ.Ι «δια­
κόνων» 656. 'Ακολούθως ά.νέλ'Jσε ",:χ στοιχεϊα έξ ι1ν ά.πσ.ρτΙζε"tσ.ι -η ποιριΧταξις
Κεροιτέας και ΚOΙτέλΊJ;εν εΙς ",:χς Ε:ξ7,ζ προτασειτ; έπιλύσεωτ; 'rOU ζΊJτ/μαΤOς :
α) EΙσ~oχ-η των ;:αλαΙOΊJμεpOλOγι-:-ω,ι γ.λ·lJρικων των έχόντων κοινονικ-ην έκ
κσ-νονικων 'Ιεραρχων χεφοτον(αν εΙς -:O.J; κόλπους τ/ς ΈκκλΊJσΙσ-ς οι' ύπο­
γραφΊjς ύπ' αύ",:ων ιΧ.;:λο:j λLβέnΟ'J , i'IE'J 0ΊJλoνό",:ι ά.ναχεφoτoν~σεως. β) 'Ανα­
γνώρισ«; κα-.' έπιεΙκειαν κοιι οΙκονομΙαν, ",:ων χειΡο-.ονιων πρεσβυτέρων και
~ισ.κόνων ύπο των ούο, έκ ;:αλΙΧΙΟΤιμερολογιτωνπρο ερχομένων και γενομ.ένων
~εκτων ύπο τΊjς 'Εκκλησ(ιχς MΊJτρoπoλιτων Σισανίου και Δρυινουπόλεωξ, 657
γ) ΟύοεμΙα έπαφ-η κιχι συνεννόησιτ, συγκαταβασ«; κσ.Ι οΙκονομΙιχ προς τ-ην
όμ.ιΧΟσ- τΊjς Κερατέατ, ο) ΘΡΊJσκευτικ-η έξUΠΊJρέτ/σις των πΙΧλ/των πιστών
ύπο κανονικων Ιερέων τ~ς Έκκλ'1)σΙας κατoc το παλ, -ημερολόγιον. ΕΙσοοχ-η
τούτων, έν περιπτώσει έκoΊJλώσεως προθέσεως έπιστρoφΊjς εΙς τους κόλ­
πους "6jς Έκκλ'1)σΙας, ανευ διατυπώσεων, ε) 'Άμεσος Οιωγμ.Ος των ψευοοε­
πισκόπων -.ων συγκροτούντων τ/ν ψευοοσύνοοον τΊjς Κερα-.έας, στ) ΔΙιXβΊJμα,
παρά τη Kυβεpν~σει προς ά.ποτροπ-ην χειροτονίατ πρεσβυτέρων ύπο των παλ/
των Ψευ~επισκόπων και πλ~ρωσιν οι' α,ύτων έφ'1)μεριακων κενων ζ) Έφα,ρμογ-η
τΊjς ύπ' ά.ριθμ. 45/1951 ΠΥΣ κα,ι ΊJ) ΔΙιXβΊJμιx παρά -:ii"> OLκουμενικίϊ> Πατριαρ­
χείφ προς κοιτιχοΙκψ ..-oU έν ΈλλιΧοι παλαιοημερολογιτισμοϋ 658.
Ή 'Ιεραρχία, [LE-'oc οιεξοοικ-ην συζ~τ/σιν, υΙοθέτ/σε τocς πλείστατ; των
προτάσεων -rou Σεβ, ΕLσrιΥΨΟU (πλ-ην των ύπο στοιχεϊα στ' κοιι '1)') κιχθως
κοιι τocς έξΊjς δύο, &ς προσέθηκεν -η ει~ικ-η έπι ",:ou παλαιοημερολογττυωύ
Συνo~ικ-η 'Επιτροπή, ύπο την προεδρία» αύτοu τελοδσα : α) «Ούοεις γιΧμος

656. Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ, Α' σ. 96 .

657. 'Επ] του θέμοιτος τούτου, ώς προελέχθη, Τι ΔΙΣ Τικολουθ1)σε γpoιμμ~ν έποιμφο­
τερίζουσαν. Οϋτωτ; έν τη συνεδρία οιύ-;τ,ς 7ϊjς 2-2-1959 3Ι1)υκρΙνφε 3ι' ΈΥ/.υκλΙου δτι α]
. περι ων ό λόγΟζχεφΟΤbνΙοιr~άνοιγνωρΙζοντοιι άφ' -ης οΙΜο 'ουτοι ΈπΙσκ()ποι έ Χ ε ι Ρ ο τ ο­
ν Τι θ 1) σοι ν (Κ ω Δ Ι Σ 1959~1961 σ. 105) ' μ~ · &νοιγνω ρ Ισοισοι ταςχε(ρoτoνloις. του Βοι­
ρυκοπουλου (άπόφοισις ΔΙΣ τ'ijς 15-12-1959 Κ ω Δ Ι Σ 1959-1961 σ. 299). Έν<ϊ> βροι­
Μτερον Τι οιύτ/ ΔΙΣ ύπο 3ιά.φορον συνθεσιν άπεφά.νθ1) έν τη συνε3pΙ~ τ/ς 14-5-1963 δτι Τι
χεφοτονΙοι του Π.Π. εΤνοιι ιιακυρος κοιι άνlJποιρκτος ατε του χεφοτονήσοιντος Έπισκόπου
ΔιοιυλεΙΟΙς, νυν Σεβ. ΣιοιτΙστ/ς, μ-η εχοντος κοιτα τ/ν χεφοτονΙοιν του άνωτέρω άνεγνωρισμέ­
'11)\1 Άρχιερωσυν1)ν» (Κ ω Δ Ι Σ 1962-1964 σ. 167).
658 . Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ. Α' σ.108-111.
 317

ΚιΧr. ouaeiLlιx. βά-πτισις voc καταχω ρίζετα; εΙς -roc λη ξΙιΧ ρχε'1:ιΧ του Κρά-τους, έOCν
akv έτελέσθη ύπο ΚιΧνονικου tερέω ς τΊjς 'Ορθοδόξου τΊjς Έλλά-aος ΈκκλησίιΧς.
Προς τούτο voc προστεθη ε Ις το περ] Ιε ρολο γίατ; του γά-μου άρθρον του ΑΚ , δπερ
έπr. του προκειμένου τυγχάνε ι ά.ό ρ ιστον , -η λέξι ς «κανονυωδ» , ζητ/τιΧ Ι ae: ύπο
των λη ξΙ ιΧρχείων ώς ά.ΠιΧ ΡιΧίτ/ τον στοιχ εϊον προς καταχώ ρ ισιν πρά- ξεω ς γά-­
μου -η Έπισκoπικ~ ιXaeLIΧ. β) Ή ΈκκλησίlΧ έπιεικεί~ κlΧ r. oΙκoνoμί~ χρω μένη
δέχετα ι το ύπο παλαιοημερολο γίτο υ ψευ aΟ'ίερ έως τελεσθέ » βά-πτ ισμlΧ , ώς βά-­
πτισμlΧ ά.νά-γκη ς» 659.
ΚΙΧΤOC τ/ν Ε' συνεδρίαν τΊjς 8 -11-1958 ά.πεφιΧσίσθη δπωτ; μ-η ά.νιΧγνωρί­
ζωνται ot ύπο των ΠιΧλlχιοημερολογιτων«tερέων» τελούμενοι γά-μοι, του Μυ­
στηρίου έΠιΧνιΧλιΧμβlΧνOμένOυ 660 .
Κ ατα\ \ , -, ~ιr
τ/ν κ ρισιν τ ο υ τ οτ ε ΙΗ η τ ρ ο π ο
"
λ'ιτο υ Φ ι λ'ιππ ω ν κ lΧι μετέ πειτ α 'Α ρ χ ι επ /
που 'Αθψων Χρυσοστόμου του Χατζησταύρου , -η Σύν ο δοτ; 1Χ{)τ/, έν τη μελέ­
τη του παλαιοημερολογιτυωδ Lal~ θέματοτ «εΨlΧυσε τοuς τύποι» ; των ήλων
κιχr. 'tocς χαινούσαξ , ώς μ'~' ωφε ιλε, πληγocς '";Τις Έκκλ'ljGίlΧ ς κιχr. εκασ-:ος -:ων
'Αρχιερέων , έν τη πα ρ:>: Θε ου οεaω Ρ1j μένγ) αΛ-:~ έμπε ιρ [~ , έπέθ-r,y.Ξ: -:0'1 οίνον
κlΧr. το έλιΧιον .των εuαγrελικων οιο:χγμχ-:, ων -:ων '1. Κ:χνό'Jων κ:χι. -:ων θεσμίω»
τΊjς 'Ορθοδόξου -ημω'J 'Ε".κλφ[:χς. Συνετελέσθη o~,;ω ς εργω ά.-ιθρώπινον μεν
κιχτoc τ/ν ά.τέλειιχν, καρποφόρον όμως l:-J -:oLς %τ:ο .Ζ>.έσμ:χσι·ω 661. Ή " Ιεραρχία
έψιχυσεν (\ντως τ/ν πληγ-ην τΊjς ΈΥ.κλησίας και όση αιY;r, Oύ'J:Z:iL~ έι.-e.Oίωςε
τ/ν θεραπεία» ιxότΊjς. "Εκαμε θετικoc προς 'rOC πρόσω βτ,μ:Ζ: τ:Ζ: , ιΧυ/"Τισιχσιχ μετoc
συνέσεως τ/ν οΙκονομίιΧν ενlΧντι κληρικων ΚιΧr. λιχτκων 66 2. ΕΤναι r.pO:; τού-

659 . Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ. Α' σ . 133-1 34. Π ερί τ'ijς κατ' ο ΙκονομΙαν rXναΓVωρΙσεως -=ou
παρ' αΙρ ετ ικοϋ τελεσθέντος βαπτίσματοτ βλ. καί Κ. Ρ ά: λ λ Ί) , Βάπτ ισμα αΙρετικων έν :
ΑΕΚΔ 1948 σ. 9-2 3.
660. Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ. Α' σ . 160 κ:χί Κ ω Δ Ι Σ 1959-1 961 σ . 153. Έν σχέσει προ,
το φuρ ον 1) μη των υπο παλα ιοη μερολογιτ ών «Ιερέ ων» τελου μένων Υά:μων διετυπώθησαν,
κατα: καφούς , άντιμαχ ό μεναι άπόψεις ευ ρ οϋσαι άπήΧΊ) σιν καί έν ήj νο μολογία . Οϋτω aέ­
χονται το έ!Υκuρον αυτων f) υπ' άριθμ. 1/7-1-1947 Γνωμοδότησιτ του ΕΙσαγγελέως τοϋ
Α .Π. 'Αγγ. Μπου ροπούλου , έφ' δσον ό Ιε ρολοΥήσας Ιερευς είναι κανονικως κεχεφοτονΊ)­
μένος καΙ abJ !:χει άμε-=ακλ~τω ς καθαφε θ'ij . "Αλλ ως οί τοω ϋτο ι Υά: μοι είναι άνuπόσ τατοι
καΙ μη καταχωριστ έο ι εΙς .α: λΊ) ξ ι:χρχικα: βιβλία ( Βλ. παρά ΑΕΚΔ 1947 σ. 19 7-198. Πρβλ.
καΙ Λ α ρ Ι σ Ί) ς Δ ω ρ ο θ έ ο υ , Παρατηρήσε«; έπ' α·jτ'ijς συμφωνοϋντω; κατ' άρχην καί
.ονΙζοντος δτι οΙ υπο παλαιοημερολογιτών «'Αρχιερέων» χειροτονηθέντετ; Ιερείς θεωροϋνται
καθΊJΡΊ)μένO Ι αυτοaικαΙως (Α Ε Κ Δ 1947 σ. 289-29 0).
661. Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ. Β ' σ. 220.
662. Περί . 0 ζ-ήτ/ μα τ'ijζ άν:χχεφο.ονήσεως των παλαΙΟΊ)μερολΟΥιτων κλΊ)ρ ικων βλ.
ΣUμπλΊ)pωματικως καΙ Δ ι ο ν. Μ α τ α Ρ ά: Υ κ α, έτnστολην έν «Έ κ κ λ Ί) σ. Β -ή μ α τ ι»
( τ. 'ΙοuλΙοu 1953 σ. 5) καθως καΙ τάς σχε.ικα:ς άποφά:σε ις τ'ijς ΔΙΣ τ'ijς 14-2-1 961 (Κ ω
Δ Ι Σ 1961-1962 σ. 36 ) τ'ijς 28-2-1961 (έ! ν θ . ά ν ω τ. σ. 42) τ'ijς 14-3-1961 (~ν θ ' ά ν ω -=.
σ . 72 ) τ'ijς 21- 3-1 961 (~νθ' άνω-=. σ. 78 ) καΙ 6- 4-19 62 (~νO' ά ν ω τ. σ. 378) δι'
ων έΚΊ)ρύχθΊ)σαν ά:νύπαρκτοι χεφοτονΙαι τελεσΟείσαι ίιπο καθη ΡΊ)μένων καΙ ένετά:λΊ) εrτε
-- " 'Ι

318

'tοις, άλ"tjθες δτι , ώς aιελιΧμβrxνε ΚζΧί ,ο έπΙcrημoν M~νυμα ,Ίjς ΊεραρχΙας προς
τον εύσεβη Έλλψαον λαόν , -~ 'Εκκλ"tjσία έξ~.ασε το παλαιοημερολογιτυώ»
«με πνεδμα χρισηανικΊjς άγιΧ'τ/ς ΚζΧί συγκαταβασεωξ» άπι30υσα κυρΙως εΙς
τοuς έξ εύσεβείατ; καΙ. ζfιλoυ π;;Ος 7fιν ορθόaοξον πίστιν, άκολοuθοuντας .0
παλ. ~μερoλόγιoν πιστούτ, Ζ7.ριν ,ω" όποΙων έaέχθ"tj και' αδθις δπωτ; aιαθέσn
, , (
τουτ κιχνονικοuς ιερεις -:-Ιjς
- - 'Ε . , , -,
ΥjιJ:τ;σL:lς , εν~ αντι
θ' ~
ετωτ; «οια τουτ
,\ Ψ ~.ι. - ,
ευοοιερε«; κιχι

τουτ
ι Ψ ~
ευοεπισκοπουτ
, ......
των
"\...,, " .
"ΙΧI.:lL'.ίΊjμε;;ΟΛογι,ων τοu ς μΊΙ · εχοντατ;
,
χεφο.ονιαν

ύπο ·κανον ικων 'Επισκόπων» ιXπ z?7.crLcrz -:-ην έφαρμοΥηντων νόμων 66 3 • Άλλ'
έν τη ,πρ7.ξει ~ έφαρμοΥη ,ων 'ιόμω'ι κιχ,::Χ ~ων παλαιοημερολογιτών ψευaοαρχιε­
ρέων προσέκρουσεν εΙς 7Τ;'ι i?'π,σL'Ι ":'"r,:; 'ΕΥ.κλ"tjσΙας δπω τ άναγνωpΙσn αύ.οΙς
τ/ν ιaιόΤYj':α ,ο::ϊ Υ.Α"tj?LY.ο::ϊ ΥοΧ ί ":l?:ldμ ·.;η; τούτουτ εΙς alx"tJ'l ένώπιον των έκ­
κλ"tjσιαστικων ΔαΙΧV71j;;Lω·ι ώς :x:?μoOLω'Ι aL:X -:-ην έ.. ιβoλ~ν αύ.οΙς κανονικων
κυρώσεων. Ο\Υ:-ω π:l?έμεL·ιε-1 i-1ο!.Χ-:Τ, κιχ,' ιx,~,ω,ι μόν"tj Τι θΙΙρα των ποινικων
' YoXL,,ω'ι
Δ ικιχσ-:-ηριων - "&οtx'l'j7.χω'l
-, ~~?<U" , , - ι:.ι.'
επι -:τι Ι":χσει - υπ
71j:; ( " αριθ μ. 45/1951
πγΣ 664. Τo~ iyIώ?!.σε"i l; 'Ι.Σ. aL' 'ΕΥ"'JΥ.λLO'J ,0Ις Σεβ. ΊεριΧρχιχις , έπι­
σημειώσασα h 8d 7'.ί~ λ:ι:ΙκΟ'Jς ..<Χλ:Ι:ΙΟ"tjμερολογΙ,ιχς τοΙΙς άρνουμένους
" ,ν _ " ... C ' , ~, " Α=.'" f:,
οπως εζ'Jτ.7j~-::ω'Γ.<XΙ 'r,:o κ:ι:νOνr.κω'ι ιερέων, οεον να ιχπσιγορευυιι πασα ετερατ;

μopφΊjς ~::,~?qσ'.ς (8ΙΟLΚ"tj-:ΙΚΤΓλ"tjξιαρχικ~ Uπ.) 665.

' A) j,' έ-ιii> Τι 'ΕΥ.χλ"tjσΙσι άνέμεινε πιχ&ητικως τ~ν εΙς τοΙΙς κόλπους αύ.ης
προσέλευσιν -:ων ••.:... λσ.'l"tjμένωv α] παλαιοημερολογιτικα] πιχριχτιΧξεις aεν
έπέ8ειζ<Χν έσω7ZpLΚ"ίjν Opγσ.νLΧ~ν ,jyz lιxv και' aεν άπέβαλον του σώματοτ; αύ.ων
τα: σεσηπότα μέλΊj , εΙς ",;,ρόπον (i)στε '117. διεωωλύνωσι τ/ν προσέγγισιν αύτων
προς τ/ν 'ΕΚΥ.):τ,σιιχν. Το άπο,:,έλεσμα, όθεν, των λ"tjφθεισων άποφιΧσεων ύπηρξεν
ά~μocν,:,oν. ''08." ΈV ε7ΖΙ 1960 Τι 'Εκκλησία ΊjνocyκιXζε,:,o να έπικαληται τ/ν
~
συνορομ"1jV ,
'":'Ίjς - Πολιττ! " , - • , αρι
ΟΜ7Ζι:ι:ς προς ZΙPΙXPILOY"1J'! της υπ , . θ μ. 45/1951 π . 1. ~Σ και' να,
άναλαμβιχ."?) 8ιocφω-:ισ,r.κOν των οργιΧνων αύτης ρόλον 666 έ'ιj{> .0 πρόβλ"tjμα παρέ­
μενεν έν ηj ' oύσΙ~ σ.ύ-:ου *λυ-:ον. Τ~ν εννοιαν ταότ/ν εΤχεν OCλλωστε και' Τι
ύπο της έν Ρόa~ σννελθOόσ"tjς έν ετει 1961 Α' Πανoρθoaόξoυ Διασκέψεως συμ-

δ άΠΟCT',('r;μ:tτισμο ς !Ιυ-;ων Et-;t ή άν:tχεψ)-;όV1iσις !Ιό.ων . Τούς ~χoν-;!Iς όμως κ!Ινονικ-ην

χειΡο-;ονΙ!Ιν Τι Ί . Σ. έδέ-l.ση ιΧνε') άν:ιχειpo-;ovtισεως . Βλ σχε-;ικώς άποφάσεις ΔΙΣ -:7jς
15-12-1961 (Κ ω Δ Ι Σ 1961 -19 62 σ. 301) .
663. «Έ κ κ λ Τι σ Ι ιχ)) 1958 σ. 482 .
664 . Κ ω Δ Ι Σ 1959-1961 σ.1Ο4. Βλ κ :ιι -;-ην ύπ' άριθ. 50/1-4-1 959 σχε-;ικην
ΈΥ/.υκλιον -;ου 'ΥπουργεΙου Έσωτερ ικων.
665. Κ ω Δ Ι Σ 1959-1961 σ.1Ο5 , 153.
666 . Άπόφιχσις ΔΙΣ -:7j ς 8-3-1960 έν Κ ω Δ Ι Σ 1959-1961 σ. 349. Βλ κιχι σχε­
τικ-ην άπόφοισιν ΔΙΣ -:7jς 28-11-1963 έν σχέσει προς έπισΊ)μοινθεισιχν 8ριχστ/ριότψχ
ποιλΟΙΙΟΊ)μερολογΙτου «Ιερέως)) έν Πτολεμοι'Ι8ι κ:ι! έπι8ειχΟεισocν ά8ράνειocν της ο ΙκεΙocς
άσ-;υν. άρχ'ijς (Κ ω Δ Ι Σ 196~-1 9 64 ' σ. 390) . ' Αν-;ιθέ-;ω ς οΙ π:ιλOC ΙΟΊ)μερολογι-;ιχ ι έζ-ή-;ουν
τ/ν XOΙ-;cipJlJcrL" -;-~ ς «φρικ7Yj ς -;:ι\ι-;τι ς Π ρ ά ξεω ς)). «'Η Φ. Ο.)) 19 59 φ. 32 7 σ. 4.
 319

περίλΊ)ψις έν τίϊ> κσ.τσ.λόγ,,! -:ων θεματων τ1j ς ΜεγιχλΊ) ς Π ανο ρθοδόξου Συνόaου
κσ.Ι του ~μεpoλoγισ.κoυ.
Κσ.τα ταύτα οΙ παλα ιοη με ρολογϊτα ι έκριχτουν με-;α φανατ ισμοδ ,,:,ας θέ­
σειτ; σ.ύτων, μ-η προβαίνοντες εΙς ύπoχωp~σεις ~νσ.ν-;ι -:-ϊjς ΈκκλΊ)σίσ.ς , ~-;ις , έν
τούτο«; ε!χεν έκaΊ)λώσει τ-ην aιιχθεσιν δπωτ; τείνη χεϊρα ΚιΧ't'σ.λλαγ-ης προς αύ­
τοός . (οι Tpε~ς Ίεριχρχσ.ι» <Χ.νιΧφερόμενο ι εΙς το παλα ιοημερολογιτοών έν ετε ι
1960 διεπίστουν τ-ην στασιμότητα ιΧύ,,:,ου ΚιΧΙ προϋτεινον ':'Ίιν ύπο -:-ϊjς ΈκκλΊ)-
, 'L")" .Ι , β λ'
.σΙιΧ ς .οινιι.ΑΊ)ψιν πρωτο ου , Ι ιΧ ς
""
συνισταμένη; εις τ/ν μετ
, Ι ,ι
σ.γOΙΠΎjς και συνεσεως

' <Χ.νιΧγνώ ρ ισLν τ ων παλαιοημερολογιτών ώ ςθρΊ)σκευηκ-η ς ό μιχaος a ΙΚιΧ ιουμένΎj ς

' του; σεβ!X:~rμoυ ΚιΧΙ τΊjς στορy!j ς τ1jς ΈκκλΊ) σίιΧ ς ιιχιχριν ,,:,ων ύψίσ1 ων συμφερόν­
των τ-ης ι 'ΟΡθοaοξίιΧ ς>J 667 .

V. ΠΕΡΙΟΔΟΣ: ΠΈΜΠΤΗ 1967 - 1980

1. Τό κύρος τών ύπό παλαιοημερολογιτών « ίερέων» τελουμέ­

νων Μυστηρίων :

Ή έκ 7'1j ς έπανα στασεωτ 7~ ζ 21Τιζ ' λπ;;ύ.ίω 1 96ϊ δ68

π;;οεί.βο;,)σα Κυ­
βέρνφις aEV -ητο aυνιχ,,:,ον ν:Χ ε,jνrΛ. σr. , ΚΧ7:Χ 7:Χ π;;ω-:-:χ. ":'O?Ji.rlr.tr:OV β+ιμχ.oc
σ.υτ'1j ς , λύσειτ; βίοις κσ.Ι aιωγμω,ι κιχ,,::Χ ,,:ω,ι π V.IΧ ΙΟljμ.ε? ολΟ"r--:,ων 669. Τ oU-:o
ένεθιχρρυνεν σ.ύτοός , οΤτινες, μεσου'/,,:,ο ς fιaYj .ου 1968 Tιp;ΙXV":O "οΙΧ,,:lχχλίιζΟ'Γ.'εζ
τ-ην Πολιτείαν aL' &νσ.φορων κιχι 'Jπομνη μoc-:-ων, ΙΧί,,:,οίιμε-/οι -:Τι'1 έπΙX'ιlXφOρaν

667 . "ο! Τ Ρ ε ί ς Ί ε Ρ ά Ρ Χ α ι» 1960 σ. 94. Πρβλ. χα! -:ό ίιπ' ιχριθμ. 83 5/362/
22- 4-19 64 σ1)νοlΙικόν ~ΎΎpαφoν πρό ς -:ό 'Υπουργείον Έθν . Παιδεία; χα! ΘΡ-r,ιr,ι;ευμιΧ-:ων,
έν ί;J, εΙς ιχπάν-:φ ιν έ ρωτ1) μα-:ο ς αό-:ου έά:ν IΙέον νOC II ΙOΙτ/pΨίi έν Ι<1χύι -τι υπ' ιχρι6μ. 45/
' 1951 ΠΤΣ ,lΙιαλαμβάνε-:ο -τι τ/ζ ΙΣΙ -:ou l-:ους 1958 θέσις περ] έφ&Ρ μοy'ijς -:ων κειμέ­
νων νόμωΥ χατOC των παλαιοημερ ολογι τών.
668. ' Αμφ 6-:εραι οι ! παλαιοη μτρολογιτικα] πα ρατα ξε ιτ ένθουσ ιωιιω ς uπεllέχθ-r, σαν
Πιν έπανάσ-:οισιν τ/ζ 21-4 - 1967 χαΙ προσέφερον CΊφθoνoν λι βαν ωτό» πρός τοuς πρω τεργα­
τατ; οιuτ/ς (Κ Ε Ο Μά'ίο ς 19 67, Ή (ιΦ.Ο .» 1967 , 15 Μα'ΙΟ1). Ι r e n ί k ο n 1967 σ . 287 ).
669. ' Αν-:ιθέ-:ως μάλισ,οι , ιχρχομένου -:ou 1968 , έ-:έθΊ; υπό -:ou "Γπου ργείου Δ ικαιοσύ­
ν-ι;ς lΙ ιOC -:ou υπ' ιχρ ιθμ . 138 61 7/1 3-1-1 968 έγγράφ ου oιu-:ou -:ό θ έμοι τ/ζ ιχνοιγνωρ Ισεωζ ,ων
παλαιοημερολογ ττικών Μυστηρ ίω» καΙ τ/ς καταχωρ Ισεως αότων έν -:οίς ληξιαρχικοίς ' τ ου
Κ ρά-:ους βιβλΙοις . Ή ΔΙΣ , .ης έζψ+,θ-r,σoιν α! έν προκετμένφ ιχπ6ψε ις, κοι-:OC ,ην cruVtllp Loιv
OΙότ1j ς τ/ς 14- 3-1968 μετ' ε Ισήγησιν -:ou Σ ε β , Λ lη-:ροπολΙ,ου Ξ άνθ-r, ς ,Αντων ίου, έ-:άχθη
κατoc τ/ς προτασεωτ , ιχπορ ριφΟεισων -:ων υπό έν Ιων συνοδικών μελων διατυπωθεισών προ ­
τάσεων πε ρ] ά:σκή σεως οΙκονο μ Ιοις έπΙ -:ων περιπτώ σεων -:ούτων , καΙ ά:πεφάνθη 8τι οιυτοι ι
IΙέν Ι)ύνοιν"':ιχι νOC -:ύχωσιν έπιεικους ά:ν-: ψ ε-:ω πΙσεω ς, α,-:ε συν ισ-:ωσοιι ιι συ στ/ μοιτ ικην καΙ
πρόlΙιοιγεγροιμμένψ ά:πεΙΟειοιν l'Ioιv"':t τ/ς ll ιo ικoύσ-r, ς Έχκλησ Ιοις » ( Κ ω Δ Ι Σ 19 68-
1,969 σ. 82-83) . Κατ' έφαρμΟΎην ιιε τ/ ς ά:πο φ ά σεως ΤΟΙ'J-:ης ή ΔΙΣ έν τη cruvtllplqι τ/ς
·· 27-6-1968 ά:πεφάνθη 8τι ά:νυπόστοιτος -:υγχάνει γάμος !ερολογηθεΙς υπό κληρικου ποιλοιιοη­
με ρ ολογ Ι,;ου .
 320

του Ίουλιανου "Ημερολογίου και τ/ν έπίλυσιν του ζψ~ματoς αιιτων 670. Ή
Ί. Σύνοδοτ, έζ~τ/σε παρά ,r,:; Κυβερν 'ήσεως δπω τ; έπιλΥ)ψθη του σοβαρωτατου
,
τουτου θ' "
εματοτ και ανα λα
'β Τι πρωτοβ ουλ'ιαν, εις
t ,
τρόπον "
ωστε ( μεν
«οι " ευσεβ-
εις

παλαιοημερολογϊταινα ά.σχωσιν ά.κωΜτως τα: θΡ1jσκευΤLκα αιιτων καθ~κoντα,

τεθώσι οε όπο κρΙσιν οΙ Οιά.φοροι ρασοφόροι, ~Τoι ψ ευοεπΙσκοπο ι, ψευΟΟί:ερε'Lς
Ι και λοιποί, OUV1jeYί οε και Τι '&..Υ.λφΙ::ι:, άλλα: και ';'0 Κρά.,;,ος,να θέση όπο ελεγ­
.1 χον σ.πασαν Ί~ν οΙκονομ!.ΧΤιν αuτω'J διαχείρισιν (Ναών, Μονων κλπ.) διόττ
μέχρι ~μερoν παραμένουσι τελείω ; W JOO-;OL κα ι ά.νεζέλεγχτοι».
'Αλλ' Τι Πολιτεία ά:;:οφΖύγωσχ -:-ί;'ι ZΡTιGιν βιαίων μέτρων , λόγφ Ίσως καΙ
της κρατούG1jς τότε πχ:=; ' xuτy. &Γ.'r.:ώσεως ΟΤΙ ot ά.να τ/ν 'Επυφώτειαν παλαιό­
1jμερολογ'LταL ά.νέΡΖΟ·ΓοΧΙ εΙ; f. (X)().(X)() ;:ε:=;["(1) , 671 έζ1jκολοuθεL να: μελετδ; το
ζ~τ/μα , έν~ π::ι:ρVj;τ,ί.ως οΙ G':"Mpz -:ό-:-ε rr:rr,vJΖr,σ::ι:ντες παλαιοημερολογϊται
της παρα-::ίξεως ΤΟ:j «..ρ. Φί.ωρί·ΠΊς», ~σ . __ ~O·I οια: του Δ.Σ. τ'fjς ΠΘΕΟΚ
να: αΙτ+ισω'r.αL τ7ί 22--6-1969 ;-.ρι:.σω7:tX7ι ι G'J·JrΓ.Ύjσιν με-;οα: του Μακ . 'Αρχιεπι­
σκόπου Ίερωνιjμο'J %πr:ι~i'; ••o·r.-~ εΙ; τ7,ι έξεtiρεmν ΚΟLνως ά.πooεκτ'fjς λύσεως
πεPΙOρ~ζOμέ:ν7jζ εlς ,,:,Ζ πλαίσια Ξ:ιρ~"tκ~ς συνυ7:ιΧ.ρζεως.
ΜετcX: τTιJ ~oooν όμως ΤΟU κινουνου έψαρμοΥης κατ' αUτων των κει­
μένω'Ι νόμων, οΙ πV.7Lοτ,μερολογϊ:,;,αL, έντος του 1969, -ηρξαντο συνδεδυασμέ­
VYΊν b:Ιθεmν με b.οίωξιν τ/ν όπο ,ης Πολιτείατ; ά.ναγνώρισιν του κύρους
των όπa των "V.7Lοτ,μερολογLτων «κλ1jΡLκων» τελουμένων Μυστηρίων, καΙ
τ/ν κατ' άxoλo'JθΙι:xν κι:χταχώρισιν των σχετικων πρά.ξεωνεΙς τα: λ1jζLαΡΧLκα:
βιβλία 6ί2. ' Αποτέλεσμα τ1jς ά.σκ1jθεΙG1jς πιέσεως όπ1jρξεν ~ tκανΟΠΟΙ1jσLς του
αΙτ/ματος od τ·.';'ς ύπ' ά.ριθμ. 62/5-4-1969 'ΕγκυκλΙου 673 του "Ι'πουργείου

670. κωΔΙΣ 196 8-1969 σ. 247. Βλ. κιχΙ «Έλλ1jν . Βορρα.ν» 2- 7-1969.
'Ή8Ύ) &πο του 196 7 6 (ι'λρχιεπ/ΠΟζ» ΑύξένΤΙΟζ 8ια τ/λεΥριχψήμΙΧΤΟζ αύτοϋ &πεuθuνθέντος
προς 5 'Τποuργο~ ε!χεν .Jποβiλει το αϊτημα η -;'ijς έπιχνιχφορα.ς . τοίϊ πιχλιχιοίϊ -ημεΡΟ­
λογίου, Τι ~ς ciνα;-yνωρισεω:; -::ων ίιπο παλαιοη μερ ολογιτώ» τελουμένων Μυστη ρίων (Ι r e-
nikon 1967 σ. 287 ).
671. Τοϋτο περιελαμβανετο εΙς το &πο 18-10-1969 Etcr1jY1j'nKOV σημείωμα τοίϊ Άντι­
προέδρου Δ. Πατίλη προς -::Ον τότε Πρωθυπουργόν Γ . Παπαδάπουλον.
672 . Βλ. Ι r e n i k ο n 1969 σ. 385. ΤΟ έν λόγφ ιxιτ/ μaι: έθεωp~θΎ) ώ ς μέρος δλο­
κλ~poυ κuκλώμιχτος ένεΡΥειων των παλαιοημερολογιτών,8ι' ο\)ς έλέχθΎ) κaι:τα την συνεδρίαν
τijς ΔΙΣ τijς 28-4-1969 δτι ιικινoίϊντaι:ι προς τ/ν κaι:τεύθuνσιν &θρόων χειροτονιων Ιερέων,
προτιθέμενοι δπωτ τοποθετήσωσι τούτοιπ; έν σuνεχεΙιι: ώς έφ1jμερΙοuς εΙς κενας θέσεις των Ί.
Μ1jτΡοπόλεων, ιBίq: -;'ijς Β. Έλλά80ς. Πιxpaι:λλ~λως έλέχθΎ) οτι κιχτιχβάλλετιχι προσπά­
θειιχ uΙοθετ'ήσεως έκ μέρους τijς ΚuβεΡν'ήσεως έλαστικ~ς ενaι:ντι aι:ό,,:,ων yριxμμ~ς» (Κ ω Δ Ι Σ
1969-1970 σuνε8pΙιx τijς 28-4-1969) .
673. Ή εκ80σις -;'ijς Έι/.uχλΙοu τaι:ύτ/ ς έθεω ρ'ή(tη ώ ς « το πρωτον μεθ08ικον κaι:Ι ούχΙ
τuχιxι'oν β~μaι: προς τ/ν xιxweuvcrtv 8ιιχσπάσεως τij ς Έκχλ1jσΙaι:ς, ιXVΙXA1jtpeΕV ύπο γνωστων
σκοτεινων κύκλων» (κ ω Δ Ι Σ 1969-1970 σuνε8pΙιx τijς 28-4-1969). Βλ κιχΙ ιι'Η Φ.Ο.»
19 71 φ. 623-624 σ. 10.
 3"2 1

'Εσωτερικων , ΟΙ' ~ς, κατ' ά.ναλογΙαν προς τα. έν -ιη δπ' ά.ριθμ. 1/1947 γνωμο­
~oτ/σει του ΕΙσαγγελέως του Α . Π. Άγγ. Μπουροπούλου διαλαμβανόμενα,
έχηρύσσοντο έ:γκυροι, XιIt ώς τοιοδτο; XιIt καταχωριστέοι έν τo~ς ληξιαpχικo~ς
βιβλίου; του Κρά.τους, οΙ δπο παλαιοημερολογιτών Ιερέων τελούμενοι γαμοι,
ύπο τον ά.πα pIΧ Ιτ/ΤOν ορον δτ ι ό Ιε ρολοΥήσας Ιερεuς t)EV έ:χει ά.μετ ακλ~ τω ς κα θα ι­
p εθ Ίj , διότ ι έν έν αντί α περιπτώσει ό δπ ' αότ ου τελο ύμεν οτ; γά.μο ς είνα ι, κατ'
α.ρθρον 1367 Α . Κ , άνυπόστατος. Προς τούτο άνετίθετο τo~ς κατα. τόπους
Νο μά.ρχα ις ~ συνεννάησ«; με'fα. των οίκείων έκκλησ. άρχων προς χαρακτη ρ ι­
σμον δπ' αU'i. ων ώ ς καθη ρημένου ~ μ-η έκά.στου έν τη περιοχη αότων t)ρωντος
παλαιοημερολογίτου κληρικου, των χαρακτηρισθησομένων ώς καθηρημένων
μελλόντων να. ύποστώσι ποιν ικην Ο ίωξιν.
'Η ά.πόφασις α5τη πα ρ ά τ-ην σαψ~νειά.ν 'i:'Ί)ς 674 έοημιού ργησε πρόβλημα
~ια. την 'ΕκκλησΙαν ~τις, ΠΡOκλΊJθε~σα εδρέθη έν ά.Oυναμί~ δπω τ Οια. στοι­
χείω» προέλθη εΙς τον κατα. τα. α.νω χα ρ ακτηρισμόν έκά.στου π αλαιοημερολογί­
του κλη ρικου ώ ς καΟη ρημένου ~ μfι . Π ρος δπερνΙκησιν του έμποοίου , συνοοικη
ά.ποφά.σει λ·t] φθείση έν τη συνεδρία τΥις ΔΙΣ τΊjς 25-4-1 969 , πα ρεπέμφθη τη
Μ.Σ .Ε. Νομωτανονικών Ζψ"t]μά.των -:0 δλον ζ~'i:'Ί)μα προς μελέτην XιIt εΙσfι­
'(φ ι'ι, άψου προηγουμένω τ 'ί; ώ ς α.νω 'ΕΥ/")κλιος ,,:ου ΎπουργεΙου έχαρακτη­
ρΙσθΎ) ώς θέτουσα ":0 δλον ~μερολcφιχκον ζ'ίj",:η μα «έπ] νέας ολως άπαραοέκτου
βά.σεως έγχυμoνoύcrΎ) ς οεινχ πολλά εΙς βά.ρος τΎj ς άγιωτά.της 'Εκκλησίας ~μ ­
μων)) 675 . Άλλα. "':0 ζΤΙτ/μα ά.νlXκιvηθε'l XIXL αi)θι ς μετ ' ου πολύ XιI L πρ tν ~ ~
, ια
οικε , Μ • Σ • Ε'
1 ~"
. αποψανυιι '
, "tJYιIyt;; 7t'ιν ΔΙΣ '
εις "
'i:'Ί)ν ,
απο φ ασιν ~
οπως '
ανα θ εση
'

-
τι:.>
Μ ακ . Π ροεορφ
''>- ~ινα ενημερωση
, , 'Κ υ β ερν"t]σιν
τ/ν
' 'ψ
επι των απο εων τη ς
,,-,
'Ε κ- -
Κ λ ησι α ς
' 676 α~
ττιν ετ; συνω Ψ'ι ζωντο ε ι" ς '"
-:0 ΟΤΙ «οι (('Ι ερε -«;» και" « -
Α ρ χ ι ερ ε ις )) -
των

παλαιοημε ρολογιτών οεν έ:χουσι κανονικΤΙν ύπόστα σιν έψ ' δσον τινες μεν ,,:ων
(('Αρχιερέων» αότων έχειρoτoν~θησαν ά.πΟ 'Επισκόπους δπερορΙους , τινες
t)E; ά.πΟ " ou:; οϋτωτ; ά.ν,,:ικανον ικως χειροτονηθέντατ , 'Ως έκ τούτου πάντα τα.
ύπο τ ων δτ.' αότων χειροτονηθέντων ((κλ"t]ρικων)) τελούμενα Μυστ/ ρια «στερούν ­
ται τΥις Ιερολογίας XιIL κοιτα. συνέπειαν είναι ά.νυπόστατα XιIL α.κυρ α, παράνομα
XιIL ά.VΤ ικανOνικά.)) 6 77. Άντ τθέτωτ; α] παλαιοημερολογιτικα] τ.οιροιτάξεις προΥιλ­
θο'ι εΙς οηλώσεις δπεραμυνόμεν α ι τ'ijς κανονικότητος των ά.νηκόντων εΙς ιIU'i.ιx:;
κληρικων 67 8. Σημειωτέον οτι ~ 'Εκκλησία καταπαγΙως ά.ποφαΙνεται κατα. και-

674 . Π :ψχ ,,:α. έξ έπόψεω ς ληξιαΡΧιY.·~ ς γεwώ μ.ενα πρ οβλή μα,,:α ώ ς προς ":0'1 υπολογι ­
σμον του κα,,:α. ":0 ν . ήμερολ6γιον χρ όν ου προς κοι.ταχώ ρησ ιν έν ,,:οΤς λη ξια ρχ ικοΤς β ιβλΙ οις
γάμων τελου μένων έν ή μερ ομψί α ις υπ ολογ ιζο μέναις κατα. το παλ αιον ήμερο λ6γιον .
675. Κ ω Δ Ι Σ 1969-19 70 συνε8 ρία τ/ς 25- 4-19 69.
676. Κ ω Δ Ι Σ 1969-1 970 συνε8ρ Ισι. ι 28- 4- 1969 καΙ 29-4 -196 9.
677. Κ ω Δ Ι Σ 1969-19 70 συνε8ρία 6- 10-1969. Π ρ βλ. καΙ το υ π' άριθμ . 5401/2 354 /
4 -10-1 969 συνο8ικον εγγραφον π ρ ος την ΕΙσαγγελίαν Πρωτο8 . Θ εσσαλον ίκη; .
678. Βλ. ":0 υπ ' άριθ. 768/ 27-4- 197 1 εγγρ αφ ον της ΠΘΕΟΚ 8ηλουσης τα. έ ξ7j ς έν πρ ο-

:!1
 322

ρους δτι α] δπο παλαιοημερολογιτών «'Αρχιερέων» τελούμεναι χειροτονία,

εΤναι ιΧντικανονικαι 679 τα: ae: δπ' αότων και , των δπ' αότων χειροτονηθέντων
«κλΎJρικων» τελούμενα Μ\)στΥιρια ιΧν\)πόστατα και OCκ\)ρα και έντέλλεται τ~ν έπα­
νά.λΎJψιν αότων 680. ΕΙς το αότο πόρισμα κατέλΎJξε και Τι ιΧπο 5 -4-1971 σχετικη
εΙσ~γφις της Μ.Σ.Ε. Νομοκανονυτών ZψΎJμά.των προς τ/ν Ί. Σύνοδον, έγκρι­
OEi:GIΧ δπο της ΔΙΣ έν τη συνεδρία της 27 -4-1971 681.
Προφανες τυγχάνει, δτι έπι aιαφορετικης βά.σεως ίσταμενοι OL τε παλαιό­
ΎJμερολογi:ται και Τι ΈκκλΎJσία ιΧπεφαίνοντο οϋτω πως. Και ot μεν παλαιοη­
μερολογi:ται, προτασσοντεξ τ/ν δπ' αότων ιXπoκ~ρ\)ξιν τΊjς κlΧνOνικης ΈκκλΎJ­
σία ς της Έλλά.aος ώς σχισματικΥις και τ/ν «κανoνικ~ν» αότων χειραφέτηστν,
έπικαλούμενοι ae: το συνταγματικώτ; κατοχυρούμενον δικαίωμα παντύτ; πολί­
του δπωτ ιlκωλότως και έλευθέρωτ; έπιτελη τα: της λατρείατ; αότου fιyoV 'to εΙς
το συμπέ ρασμα ότι t,GIΧV κανονικοί, μη ύπολογίζοντεξ τα:ς εΙς βά.ρος των πρώ­
των « ' Επισκόπων » αότων καθαφετικα:ς ιΧποφά.σεις των ΈκκλΎJσιαστικων Δι­
καστηρίων. Έτέρωθε'Ι Τι ΈY.ΧλΎJσία, έκκινουσα ιΧπο του σημείου ιΧκριβως τού­
του και bι 7i,; διαπιστώσεωτ; δτι ο] σ~μερoν εΙς τον παλαιοημερολογιτισμδν
ιX~xo-r.-~ ιιχj'TιΡI.ΧOΙ)) ~λ:xβoν ';"Γιν χειροτονία» δπο καθΏΡΎJμένων 'Αρχιερέων ~
&vτικανOνl.Χως Ζε r.;.r.r.o·Πιθέ-r.ων, έχ~ρυττε πασατ; &νεξαφέτως τα:ς χειροτονίαξ
ταύτατ; σuι).-ή~τιν ΧΓ.".xrJονικΧς, μ~ στέργουσα εΙς έπίσημον τούλαχιστον πα­
ραaοχ-ην "fις &πόψεως ό-:" ι έ-ιaέχε-:αι να: ε,jρίσκψαι έν τι'J} παλαιοημερολογιτισμφ
ε:στω και εΤς ΧλΤΙΡI.ΧQ.ς Y.iΧ'Iωl.Χως κεχε φΟ-:ΙΝημένος ΚIΧΙ μfιπω καθαιρεθεί; 682.
Το πρόβλημα, ~-:'i -;α.~, =?~.. ί.έ-.ι'.ε-:o , τοσούτφ μΧλλο'l δσω ot έν τέλτι ~γνό­
ουν τ/ν κανονιχ7;" OέGto'J 7"~:,j ! f",,-?~'jtj"j 8έ έ-;:Ι '7ω"l ~ρ:x!.,,:,έρ~ <Τ/..Ξ:ι-;tκων σ.ύτων
.
ένεργεtων ύπό ,,:,ό πρi;σμχ -:ω ~ ~~εz o:ιέ'ιω'ι Ο·Jσμε"'ιω ,ι ~ ; .. ιπτώσεων αύτου έπΙ

κειμένφ: «'Έχομεν Υ~ν:ΧQ ~; , --\;;1.~i:; Ζ~7')vr;θέν=.; %::Q ΚΤιονικούς όρθο8όξους

ρώσους 'Αρχιερείς τ/; ΈV -:Τι 8ι=-,?~ 'OfjrM ; 7.J ;:ωσ'.κΤ,ζ ΈΥJ.λJ]σΙ~ς κοιΙ έπομένως
τα. τελούμενα ύπ' αΛτων λΙυσ:ήρι:χ εΙv:xι εy-r-.J?V> . K:x~ 8έ -;ό ciπο 19-8-1969 "Γπόμνημα.
του «Άρχιεπ/ποUl> των ΓΟΧ (Κε;.:Χ:"έ:χς ) Π:x-;;;ώ~ ' λVΔpέoυ «ού8εΙς Ιερεύς ( τ'ijς παρα­
τα.ξεως τοιυτ/ς) έτέλεσε ποπ λΙ~FΙ:Χ t-/.6-"•.σμωτ , xθtσμως , &.ντικοινονικως κοιΙ παρανά­
μως. ΟΙ τυχόν κοιθηρΊ)μένοι τ/ ς ήμετέρ:χς ~:x-=:ί;εω ; εIν:x~ 8ε80μένοι έγγρα.φως εΙς τούς
οΙκεΙους λΊJξια.pχoυς του κρα.τους 6>ς 7::χΡno;LΟΙ χ:χί !i7:ΌΥ.εΥ.ομμένοι τ1j ς ΈκκλΊ)σΙοις ήμων ... ».
6?9. Κ ω Δ Ι Σ 1969-19?0 σuνε8ρ ι:x τ/; 13-10-1969. Πρβλ κοιΙ το ύπ' &.ριθμ. 4484/
2260/18-?-19?2 σuνo8ικoν ~γγpoιφoν, 6>ς Υ.οιί -;ό 1585/663/19-3-1968 δμοιον προς το '1-
πουργ. Έθν. Ποιι8εΙοις.
680. Βλ λχ. το ύπ' ciριθμ. 5401 /2 354 /4-10-1969 σuνo8ικoν ~γγρoιφoν προς την
ΕΙσοιγγελ ΠλΊJμμελ ΘεσσοιλονΙΚΊ)ς.
681. Βλ. Υ.οιΙ το σχετικον ύπ' &.ριθμ. 2062 /119 ?/?-4-19?1 συνο8ικον ~γγρoιφoν προς
τον ποιρα. τί» '1πουργ. Έξωτερικων Νομιχον ΣVμβουλον.
682. τουτο ύπεστ~pιξεν έν τη σuνε8ρΙ~ τ/ ς ΔΙΣ τ/ς 16-9-19?0 ό ΜψροπολΙτ/ς Κοισ­
Ι σοιν8ρεΙοις Συνέσιος, Πρόε8ρος τότε τυγχα.νων τ/ς Μ .Σ .Ε. Νομοκοινονικων ζΊ)τ/μα.τω"

ι (Κ ω Δ Ι Σ 19?0-19?1 σ. 320).

Ι
 323

τ/ς aΎJμοσLιχς τιΧξεως κιχL &.σφιχλεΙιχς 683. Έν τούτου; &.μφότεριχι αι a:r.ό-~

τόσον τ'Yjς ΈκκλΎJσιιxς δσον κιχL των παλαιοημερολογιτών έύρισκον ά.πήι:r,m'l
~ν τε τη έπιστ~μη, καΙ. τη νομολογία. Ούτω το μεν 'Τπουργεϊον Έθν. ΠΙΧLοεLaζ
κιχL ΘρφκευμιΧτων aLiX του ύπ' &'ριθμ. 62887/12-5-1969 έγγριΧφου αύτου προς
το "Γπουργεϊον Έσω-;ερικων έτιΧχθΎJ &'λλψέγγυον προς τας &.πόψεις τ'Yjς Έκ­
κλΎJσΙιxς. 'Αντιθέτω.; ό νομικος Σύμβουλος του ΎπουργεΙου Έξωτερικων Άλ.
Λέκκιχς &.νεγνώρισε τ~ν έγκυρότψιχ των ύπο μ~ κιxθηPΎJμένων παλαιοημερολο­
γιτων κλΎJPικων τελουμένων Μυστηρίων aLiX τ/ς ύπ' &.ριθμ. 8/5-5-1966 γνωμο­
aοτ/σεως ιχύτου. T~ν ιxύτ~ν θέσιν ~λιxβε βραδύτερον κιχL το ΝΣΚ aLiX τ'Yjς ύπ'
&.ριθμ. 150/1972 γνωμοδοτήσεωτ; αύτου. 'Αλλ' ~ aυναμικ~ 'Ι'ου ΎπουργεΙου
Έθν. πιχιaεLιχς κιχL ΘpΎJσκευμιΧτων &.ντLaΡασις ~νιxντι τ'Yjς θέσεως ταύτη; έν
συνδυασμώ προς τ/ν θέσιν -:'Yjς ΔΙΣ ~νιΧyκιxσε -;0 "Ι'πουργεϊον των "Εσωτερι­
κων δπωτ; &.ναθέση τ~ν έκ νέου μελέτην του ζΎJτ~ματoς τούτου εΙς το Ύπουρ­
γε~oν 'Εθν. Παιδείατ 684.
Το ζ~ΤΎJμα παρέμετνεν έκκρεμες επι μοοφόν, ένι';} παραλλήλωτ; κιχτεβιΧλ­
λοντο προσπαθεται έκ μέρους τΊjς Kυβεpνfισεως προς &'νεύρεσιν λύσεως του γε­
νικωτέρου παλαιοημερολογιτυωύ685, έν συνεργασία μετά τΊjς 'EκκλΎJσΙlΧς.

683. Βλ ;α:Ι σχόλιον -:τ,ς «'λ Ζ " Ο π ό λ ε ω ς)) -:ης 20-9-1969 ι1:ν Φ έπισημαίνεται ή
προσοχή τ/ς Κυβερνήσεως Ζ:Ζ-:α: -:0'1 Ζεψισμον το\ί θέμα:-:ος, κοιι σχετικην ι1:π' α:ύτο\ί ι1:νέρ­
γειοιν το\ί "Γπουργοϋ Έσω-:ε"ικων .
68lι. Βλ το υπ' &ριθμ . 8228Ι /2lι-9-1969 σχετυων ~γγpα:φoν, δπερ ι1:θεωρήθ-η υπο
τ/ς ΔΙΣ ώς ~μμεσoς &νιχΖλφις -:τ,ς έπιμαχου ι1:γκυκλΙου (Κ ω Δ Ι Σ 1969-1970 συνεδρία
6-10-69 ).
685. τη 18-10-1969 συνεΥ.λήθ-η ε':Ιρειοι κυβερνητικη συσκεψις τη συμμετοχη των Β'
'Αντιπροέδρου τ/ς Κυβερνήσεως, Δ. Πατίλη, των Ύπουργων Προεδρία; Π. Άγα:θοιγγέλου
κα:ι Έθν. Παιδείατ; . Θ. Παπακωνσταντίνου κοιι άρμοδΙων υπ-ηρεσια:κων παραγόντων, εΙς
-ην κλ-ηθεΙς μετέσχε κοιΙ ό Μα:κ. ' ΑΡΖιεπ/πος 'Ιερώνυμος. Κατ" α:ύτην ι1:ξητιχσθ-ητο δλον
παλαιοημερολαγιτυων κα:Ι υπεβλήθ-ησοιν προτασειξ λ\ισεως οιύτο\ί, το\ί Μακαριωτατου &πο­
κλείσαντοτ; την υπο της Πολιτεία.; σιωπηρά» ~σ-:ω &να:γνώρισιν των παλαιοημερολογιτυτών
Μυστηρίων η τον διωγμον των παλαιοημερολογιτών, ι1:πιμεΙνα:ντος δε ι1:πι τ/ς ~δ-η γνωστ/ς
κα:ι ι1:κκλ-ησια:στικως δεδομέν-ης λύσεωτ; της θρ-ησκευτικης δηλονότι ι1:ξυπ-ηρετ/σεως των
παλαιοημερολογιτών υπο Ιερέων της κα:νονικ'ijς Έκκλ-ησΙα:ς. 'Άλλα: το θέμοι παρέμεινε
κα] α:δθις ι1:κκρεμές, ι1:ν άνα:μoν-ϊi λήψεως των στατιστικών περ] το\ί άριθμο\ί των πα:λα:ιο-ημε­
ρολογιτων στοιχεΙων, εΙς την σπουδα:ιότ-ητοι των όποΙων ι1:φα:Ινετο να: ύπολογΙζη σοβα:ρως ή
Κυβέρν-ησις (Κ ω Δ Ι Σ 1969-1970 συνεδρΙα: τ/ς 6-10-1969. Βλ. κα:ι εΙσ-ηγητικον σ-ημεΙωμα:
Δ. Πα:τlλ-η &πο 18-10-1969). ΤΟ &ποτέλεσμοι τη ς δια:τα:χθεΙσ-ης υπό τε της ΈκκλησΙα:ς κοιι
της ΠολιτεΙοις σχετικης ι1:ρευν-ης υπ'ijpξε δια:φωτιστικόν, διότι &νεβΙβα:σε τους &να: την Έπι­
κριχτεια:ν πα:λοιιο-ημερολογΙτα:ςεΙς 50.000 εως 60.000 ψυχιχς. Το\ίτο πα:ρέσχε την εύκα:φΙοιν
εΙς την ΔΙΣ 8πως ι1:πα:νέλθη ι1:πΙ το\ί θέμα:τος κα:τα: την συνεδρΙα:ν της 6-10-1969, κα:θ' 1]',1
ι1:τονΙσθ-ησοιν ~n &πα:ξ οιΙ γνωστα:Ι &πόψεις περΙ ά.ντικοινονικης ύπιχρξεως των πα:λα:ιο-ημερο­
λογι-:ικων κοινοτήτων κα:Ι πε"Ι άσυl>6,ου ι1:λευθερΙα:ς των ποικΙλων ρα:σοφόρων εΙς ουδένα:
ύπα:γομένων ~λεγχoν, κοιθώς κα:ι περΙ της ι1:λλεΙψεως πα:ρ' α:ύτοις κα:νονικης χεφονονΙα:ς
κα:Ι τ/ς ι1:κ τουτου προσγιγνομέν-ης βλάβης ι1:ν τη ένότ/τι τ/ς Έκκλ-ησΙα:ς κοιΙ ,ij) ποι-
3 24

'Επ1. ,;ou θέματο ς ,;ων γαμω» taι~. των τελουμένων όπο παλαιοη με ρ ολογιτών
«κληρ ικων» έπανηλθεν 'ή Δ Ι Σ έ'ι τ'{j συνεδρία αύ'6jς τ'ijς12-3-197 0 άπο φασΙ­
σασα δπωτ αίτή σητα ι πα ρά ';0;:) 'ΥπουργεΙου 'Εσωτε ρ ικων , Ζνα. κατcΧ τ/ν κατα­
χώρισιν έν τo~ς λΊJξιαpXικo~ς ~ ι~Ho ις ,;ων πράξεων τελεσθέντων γάμων, άπαι­
τη ται άπα ρ αιτήτως καΙ. Τι ocναγ?α?'ίj το;:) άρ ιθ μου τ-ης 'Επισκοπικης άοεΙας,
και τοδτο πρ ος περ ις:φο,jρr,σι'/ -:-7; ς Π οί.ιτεΙας άπο Ψ ε υοο 'ί εΡέων ίε ρ ου ργούντων
οΙχα της άοεΙας 'ι,ου κα'ΙΟ'/ιΧο::ί ~I'ι;τ?oπol.[,;oυ 686 . ' AλλcΧ το α Lτ/ μα τούτο οεν
ίκανOΠOιήθΊJ , έφ ' δσον Τι ~ ..ΙΙJ/.οπικ-~ Χ~ε ι α Π P OκεψένΊJς τελέσεω τ; γάμου, οεν
απoτελε~, κατά το κρατο::ί'/ παρ 'ί;;.ι~'/ S[κ αιον . (7.ρθ ρ ον 1372 Α Κ ) ούσιαστικ·ην
πρ οϋπόθεσι» του γΧμO'J.
Α ] έν '7~ με7:7.ξ') λ7~~~7.~ Z~)?Tιl Χ~ ~"Ι7.~ - ΕΖΖΧ-ι,G [ χ ς Ζα L ΓΙ ολιτείατ; συσκέ-

μνΙφ ~'J:-Ij :;. Έ::! ;:ί.Ζ,,,,, zzi έ; ϊ,?,'#~ :cτ.~ δ,:~~~ -:ω'J ;:7i."Χ ~'"J·f; με f:o οi.ογt7ωv ( πα ρ άτα ­
ξ zω~ {( ;:~ . Φλω ? tvτ, ~ )) ) Ο~~"'~Ζ.Jh:~ζ 3~:X ~,~ oci'.-:1.",ι°j T~7(~ν {( ~ I-I Φ ων 1; τ '1; ς Ό ρ ­
θ ο δ ο ; Ι 2: :;» ( 1969 ;. _ 573-5: .i ; ' --'r'~ σ'.rr~;Ζσίχ; r'.J-;ωv ΜZ-;i -:ων ΈV 7{. Ot~crjtop~
ρ ώ σων z:t!. μz"7i 7T,~ C( ~I P~T~ ~ Er,j-'T,σi.L; -:6J"ιI z.:Ι7ΣZ.oμ~ν )) 8~;:ώθ-r, Τι ύ ποψΙχ δτ ι
οΙ bJ Έjj~δ:. ::V..Σ ~".Ι-r.~~ί.rrfi 72~ ~~ω ; 'Τ; ο;:. εΙν:ι !. ΈVδεχόΜΕVoν νά: κ.c;ι~ασ'7ώσιν
ΟΡΥΣ,l,:χ. 7tj~ χt:ι μμr.....Ν:.σ:..ιr.l'J . ~ ...' ~?εi..εί~ -:--r,; χ')μμ'J'Jvtσ-:-tκ-τ, ς πρ οπαγανδατ; (Κ ω Δ Ι Σ
1969-1970 σoJV-~;; t7 -:-~; 6-- 10- 1969 1. Τελαω ; εΠε",-φ i":7j σεν 'ή όίποψι;, δτ ι aLoc ,'ij; συνεργα­
σίατ; Έκ:Ι'.λ. 'τ,σΙ:ι.; ;,r-Xi Π fJί-!.-:τίχ.; ό·~yx7:ι!. vi lJ~tX'Jθ'r, ,;0 ό ξυ παλα ιοημερολογ ιτυων πρ όβλ-ημα ,
εΙς τρ άπον ( ωσ:-ε χ.'χί ':.ti !:'m~'t~ Z:l!. iγ:ιθοΙ χ.'χ,,:,ιΧ τά σ.υ~'X δπαδο] του παλ. ήμερολογ(οu
ν χ έξIJΠ"1jρ ε~θώσ~, iί'j..i ;,r..zi 'λ i-ι'-μΖ-::χjj.εJ-:-ι;χt τούτων Ψευ80xλ7)p~κo Ι καΙ λαϊκο] να τεθώσ ιν
εΙς .0 πε?ιθώ? ιον» ( Κ ω ~ Ι Σ Ι 969 - 1970 συνεδ ρ ία .'1); 6-10- 1969). '11 όίποψις αoJτ/ έφαί­
νετο συμΠΟΡε'JI)~-Ύι; ~;:~:; -::7;; -:t)!.'X·j-:-r,v 7Τι ς π~λαΙ ΟΊjμεΡολΟ Ύ Lτικ-r,ς παρ ατα ξεω τ; του «π ρ.
Φλωρίνη;» r,'L; aL' :ϋj.=-ύ.λi;ί,ω·, :Χψχ,?ο ?ων πρ ο ς τ-ην 'Ι ' Σ ύνοδο» κατιχaικάζουσ α τ-η ν «αγυρ­
τείαν » κιχι.Ον «-;o.)zoδιωχ~σμό·,,) ( Βλ . 7ό uπ' ά,ρ ιθ μ . 468/1-10 -1 963 uπό μν'Υ) μιχ τ'ijς Π ΘΕ ΟΚ
προ ς ..ην ΔΙ Σ ) ώ; Χ7Ι «77; :Χ::<:ι7<:ιλμτ,θείσα; εΠΙσΥ.οπαOCς χειρ οτονίατ; τ'ij συμπράξει σλαύων
'Επισκόπων» ( Βλ 7ό :,::' :Χ?ιθμ. 99 / 18-3 1 'Ιανουαρίου 1963 ύπόμνημα τ/ς Έκκλ11σίας
των Γ Ο Χ προς -=Τ,ν ΔI~ ) χαί γε-,ιχω; -=Τ,ν ά,παράaεκτον πολιτε ίαν .ων ρασοφόρων της έ7έ­
ρας παλα Ι011 με ρ ολογΙ7ιΧτ,ς ::7?α7ά ;ε ω ς, ~η.είτo προστασίαν καΙ π ροϋτεινε συγπαταβατικάτ;
το;:; προβλήματοτ λύσε ι; χυμαιvoμένιχς &πο τ'ijς επιχνιχφ ορ χς το;:; πιχλιχ ιο;:; ή μερολογίου
μέχρι τ/ς &νεκτικ'ij ς σ>JV'J::iρ;εως , εν &ναμovΊj .'ij ς μελλοό 'τ/ς II ιxνoρOoaό ξoυ Συνόaου.
ΙΙ ρος ..ην όίποψ ιν δμω; 7tx'J":7jV, i}) l~ ώς προς .0 σΥ-έλο ς τ/ς ΠΙΧ7άξ εως 7ων εκμε.ΙΧλλευ.ων,
δεν εφιχΙνε.ο a ια7εΟειμέντ, να: Π?<:Ισ'"ι.ω?1;ση 'ή Π ολι.ε ία , οΙ).ω a' εν τη ε ίaικη τη 10-8-1 970
συσκέψει εν . <1> ' Τπουργ . Έσω 7ε;;ιχων χαΟ' η ν πα?έ στ/ καί ό Μα κ. ' Αρχιεπ/πος «πρ ο ­
εκρΙΟη ώς προσφορωτέριχ 'ή 7αΧ7ΙΧτ,7'ij:; μη λήψεως εν.όνων μέτρων κιχτOC των πιχλαιοημερο­
λογιτων» ( Βλ. το uπ' ά,ριθ μ. 30743 /4 93 5/30 -4-197 1 έ:ΥΥραφον το;:; ' ιπου ργ , Έσω .ε­
ρικων προς 7ην ΔΙΣ ) . Φ'ιιμολογίαι εν 70'J70ις &ν εuΟυνοι aιιχσπαρείσιχ ι κιχ.ιχλλήλως έ:ιΡερον
τ1) ν 7ε Έκκλησ ίαν κα Ι ..ην Π οί.Ι7είαν a ιατεθε ιμένα; ο πως εΥκαινιάσωσι πε ρ ίο aον aιωγμων
εναν7 ίον .ων πιχλαΙΟ11μερ ολογΙ7ων . τ ι;:. λόγ<r . OU7<r uπεβλή&ησιχν σω ρηaον εκ .ε 70U εσω ~
7ερ ικο;:; κιχΙ το;:; ε ξωτερ ικο;:; προς -:-/jv Κυβέρνη σ ιν aιαμιχρ τυρίΙΧ Ι παλιχιοημερ ολογιτικων xu -
κλων κιχτOC τ'ijς λήψεως · των μελε.ωμ ένων μέ.ρων (Βλ. σχε. ικώς το uπ ' &ριΟμ , 708 /27- 4-
19 71 u πό μνη μιχ Π Θ Ε ΟΚ , .oc υ π' ά, ρ ιΟ μ . 66572/1-6-1 971 κιχί 703 19/\'- 361/16- 6- 197 1
εγγραφα τοϋ Ύπουργείου Έθν . Παιaε lας ) .
686. Κ ώ ΔΙΣ 197 0- 197 1 σ. 81 ,
 325

Ψ 8L;
,
επι
, -
του πα
λ
αLΟΎjμερο
λ ..
ογιτυωυ
,ι
ΎjγαγOν
........
τεΛικω ς
"
εις
,
το συμπερα σμα ,
d
οτι

προσφορωτέρα 1jτO ~ τ~χ:nκ-η ((τγ,ς μ-η λ~Ψεως έντόνων μέτρων κατά των πάλαι­
οημερολογιτών» 687 . Τί;) λόγφ τούτω xoc Ι έκριθΊ) ύπο 1:0υ Ύπουργείου ' Εσω τ ε­
ρικων δτι x ocΙ ":0 θέμoc τ~ς έγκυρόΤΊ)τ ος ":ων παλαιοημερολογττικών ΜυσΤΊ) ­
ρίων xocΙ τ~ς καταχωρίσεω τ; ocuτων έν τοϊ:ς λΊ)ζLOCΡΧLκοϊ:ς βιβλίο «; EaE L να άντι­
μετω πισθΊί συμφώνωξ προς τ-ην άρχ-ην ταύτην , κocτα προφανή βεβα ίως πα ρε­
ξ~γΎj σLν του πνεύματα; 7~ς ώς εϊρψocι ΚΟ LνΎjς άποφά.σεως . Δ LΟ καΙ. ~ '1. Σύνο­
aος κρίνουσα δτι ((~ άπαγ όρευσLς ":Ύj ς καταχω ρίσεω τ; έν τοϊ:ς λ'η ξ LαΡΧLκοϊ:ς βιβλί­
Ο Lς των τελουμένων μυστηρίων ύπο των έμφανLζομένων ώς ((KλΎjρικων» παλαιό­
Ύjμε ρ ολογ Lτων πό ρ ρφ άπέχεL άπο του '1 7. χαp αΚΤΎj ρισθΊί ώ ς λΎj ψις έντόνο υ μέ.ρ ου
κατ α τΊj ς παρασ υναγωγή ; .ων παλαιοημε ρολογ ιτών» , ένί;} άν'Lθέ.ω ς συνιστ δ,
«στοιχειώδη προστασία» τη ς κocνονικ Ίjς τά.ξ εω ς '\ ~ς 'EκκλΎjσίας καΙ. lxa~XCUuL'!
σεβασμού προς .-ην ίερότψα των Μυστηρίων», aLIΧ το υ ύπ' άριθμ . 3877 /2007 /
15-6-1 971 έγγρά.φου αότης προς τον τότε Α' ' Αντ ιπ ρ όεδ ρ ον τΊj ς Kυβεpν~σεως
Σ. Παττακόν ΤΙτ/σατο ((τ-ην μ'η καταχώρισιν των ούτωσ] τελουμένων άνηκανο­
νικων , ιXxu pCU'! κα ι άνυποστά.των Μ υστη ρ ίων έν ,: οϊ:ς /;η ζLαΡΧLκοϊ:ς βιβλίο «;» 688.
'Αλλα το θέμα τούτ ο 'rιZθΊ) έ'I~)πων τΊ;ς Ό λομελε( ας του ΝΣ Κ , ~Τ Lς aLα
τΊj ς ύπ' ά Ρ Lθμ. 150/1972 Γ'ιωμO ~07ί,σεω ς α,r.-Ί; ς latZeΎj δτι γά. μος ίεpoλOγΊ)~
θεις ύπο παλαιοημερολογίτου ίε? έω ς zI'JOC L κατ' άΡΖ-ην Εγχυ ρ ος , ύπο τ-ην πρσϋ­
πόθεσ ιν Ο.Ι ό ίερολογων τον yckfLι'j') ? t? EL κocνονLχω ς το Ιε ρ ατυων <J/.'1jμ α aεχθ ει.ς
τ -ην tzpcucruvΊ)'l παρ ά κανονιχου ' Επισκόπου κα Ι. μ-η άποβαλΙ:Ν ταύτην όπωσδή­
ποτε . ΤΟ ΝΣΚ σεν συνεμε ρίσθη , κ χ-:,α τocυ"α τα έν τη άπο 22-11-70 είGΎJγ~­
σει -:,~ς ΜΣΕ Νομοκανονικων Z·'ι~μά.των έκτιθέμενα, καθ ' & γαμο ι ίερ ολογού­
μενοι πα ρ ' ίερέων λαβόντων μεν 7ην χειροτονίαν παρά κανονικων 'Επισκόπων
άλλα προσχωρησαντων είς τον π αλαιοημε ρ ολογιτισμόν aεν εΊ:ν α ι εγκυροι έπι.
τί;} λόγφ δτι οδτο ι καταφρονοδσι -:,ου οίχείου 'ΕΠLσκόπου κα ι ίεροπρά..τουσι
πα ρ ' ένορίαν. Ο ί Ί. Κανόνε ς ΙΒ' , ΙΕ ' , ΑΕ' των Άγ. 'Α πο στ όλων Ι Γ ' τΊjς Δ '
Ο ίκουμε». Ι Γ ' και ΚΒ' ' Αντιοχε ίατ; X'fJpUuuOUuLV άκύρου ς τας παρ ' έν ο ρί αν ίε­
ροπρα ξ ί ας 689. Ή γνω μοδότησ «; του ΝΣΚ έδέχθη έν συνεχεία τ-ην σ:ρμοa ιό­
τΊjτα των έκκλΊ)σιασηκων Δικαστηρίων έπι. χολασμί;} των ίερολογούντων γά.-

68 7. Βλ το υπ ' άρ ιθμ, 30743/4 935/30 -7 -19 71 ~yypαφoν του 'Υπ. 'Ε σωτερικών π ρ ο ς
ΔΙΣ. Οϋτω καΙ 1ι άποI 5-3-72 κυβε ρνή τ . συσκεψις .
68 8. Βλ . κα Ι Κ ω Δ Ι Σ 1970-1 971 σ . 320-321 . Π ρ βλ καΙ συνε8ρ Ιαν ΔΙΣ τ7jς 15- 3-
1971. Κατα συν ο8 ικον άνακο ινωθεν τα λΙυστ/ ρ ι'.( των π,'.(λαιο'l)με ρ ολογ ιτων εινα ι όίκυρα
( «Έ κ κ λ 'ι) σ Ι α )) 1971 σ . 267 ). C ο η Ι r a Π . Σ μα·tλ'l)ς , 'Έγκυρα τα Μυστ-ή ρ ια των
παλαιο'l)μερολογ ιτ ων εν: «' Η Φ . Ο .)) 197 Ι φ . 617 -6 18 σ . 1-!•. Π ρ βλ καΙ «'Α κ Ρ ό π ο λ ι ν))
30-4 -71 , « Τ ο Β 1j μ α )) 30- 4-7 1, «Ν t α ν Π ο λ ι . ε Ι α ν )) 30-4 -7 1, (( Β Ρ α 8 u ν Τι ν '>
30- 1.-71 , ((τ α ΝΖα )) 30-4 -71 .
689. Π ρβλ t8Lq. .α εΙς .0'1 Ι Γ' τ:ijς ΔΙ ΟΙκουμ. σχόλtα των ZωναpiΧ , Βαλσαμωνοζ
και ' Αρισ..-ηνου .
 326

~oυς παλατοημερολογιτώ» κλ'ηρικων άνευ έπισκoπικ'ίjς &8εΙαζ , έπιλύσασα οϋτω

βασυων ζ~τ/μα έΠL του όπο ιου συντρίβοντα ι αΙ παλαιοημερολογιτικα] &πόψεις .
•Η τοιαύτη ' θ'εσ«; -
του ΝΣΚ"επεκροτησε "
Τ'ην ορ θ'
'ην .Ι
απο Ψ ιν, κα θ' ~
Υ'ιν •
οι πα-

λαιοημερολογϊται 8εν είναι σχισματικοί XIXL κατά συνέπειαν έξακολουθουσι

να: &ν~κωσιν εΙς τ~ν 'Εκκλ'ησΙαν -:'ij ς Έλλ&i)ο ς , μ~ άναγνωριζομέν'ης κανονικως
XIXL νομικω ς τ'ίj ς αύτον όμου X!7.L άνεξαρτ/του υπάρξεως !ΧΙ)των ώ ς παραλλήλου
θPY'ισκευτLκ'ίj ς όρθοi)όξου Κοινό-:Tjτος έντο ς του Έλλψικου Κράτους. 'Εν τέλει
~ έν λόγω γνω μοδότησ«; συνέστη σε τ/ν έν σχέσει προς τους έν ήj άλλo8απΊj
τελουμένου ς γ&μους υπο παλαιοη μερ ολογ ιτών , άν&λΥ'ι ψιν , μέσ<ι> των δ ιπλω μα­
τικων άρχων τ'ίj ς Έλλii)ος κ!7.~ --:ων έ"/.!7.σ--:αΖο υ έκκλΥ'ισιαστικων άρχων , προ­
σπαθε ίατ; πρ ος ένΊjμέ pωσι'l --:ων έ-ι -:-n ξέ-η) διαβιοόντων έλλ~νωνό pθoMξων
όμογενων έΠL --:ων κινi),j'/ω'ι &:κ:Jρώσεως --:οϊί ,~ πo παλα ιοη με ρολογ ίτου Ιερέως
τελεσθέντοτ γ&μου 1; iίJ.o 'J Μuσ':"1ί Ρ[Ο'J α.·j--:ων , έ? ' δσον ό Ιεpoλoγ~σας το
Μυστ/ριον κλ'ηρικο ς i)k'! θi ε-ι.η κα.νονικΤ,ν Ζεφ ο-:ονΙαν .
'Ως είνιχι ΠΡόarιl. ον ~ γνωμοαότ/σις ιx u"':Tj , κινο υμέ-ι'η Μο ς --:ων πλ αισ ίων
τΊj ς τοσαύτα τ; άντιi)ρocσει ς ,η ς 'ΕκΧ),φΙας προκαλεσαση; υπ' ά.ριθμ. 62 'Εγκυ­
κλΙου του "Γπου ργείου ' Εσωτερ οαδν τ'ίj ς 5-4-1969 XIXL έπισrιμoπoιoυσ α τ/ν
γνωσ'τ/ν πλέον θέσιν τ'ίjς Πολ ιτε ία τ έΠL του θέματο τ; τούτου , παρά τα:ς περ]
αύτ'ίjς άντιpp~σεις , α.ς διετύπωσε το "Ι'πουρ γεϊον 'Εθν. Π α ιδεί αξ XΙXL Θρησκε υ­
μOCτων έν τιj) υπ ' άριθμ. 132072/12-10-1972 έγγράφ<ι> αύτου ίσχυρ ιζόμενον
δτι αεαομένων των πραγματικών περιστατικών «είναι σφόδρα άπ(θανον να:
υπ&ρχη κλ'ηρικος των παλαιοημερολογιτών έν ΈλλιΧi)ι ~xων κανoνικ~ν Ιερω­
σύνην XIXL αυν&μενος να: τελη έγκύρως Μυστήρια ιΧτLνα παράγουν τα:ς κατι:χ
νόμον συνεπείατ;» έκινε~τo, καθ ' ~μας, έντος κανονικων XIXL νομικων πλαισίων
XΙXL ώς το ιαύτη δύν ατα; να. άποτελέση τ/ν β&σιν αια. τ~ν έντος των τοιούτων
πλαισίων &ντιμετώπισιν γενικώ τε ρον του παλαιοημε ρολογ ιτυωϋ ζΥ'ι't~μ α.ος
έν Έλλ&i)ι. Τοϋτο αε διότι αεν είναι έξ άν.ικεψένου όρθο ς ό a priori άποκλει­
σμος τ'ίjς ΙεpατLκ'ίjς χ&ριτος άπο πάντων σuλλ~βi)ψ των εί ς τον παλαιοημερο ­
λογιτισμόν άν'ηκόν-:ων κλ'ηρικων, XIXL α~ XIXL άνευ τ'ίjς oΙασα~πoτε διακρίσεωσ,
ώς τοδτο πραττει κατα: κανόνα ~ 'ΕκκλΥ'ισΙα ~μων 690 τοσούτ φ μαλλον δσφ
αε~ται &ντιμετωπΙσεως σοβαρας έξ έπόψεως των Ί. Κανόνων το ίσχυρον XIXL
~γκυpoν "1j μ~ τ'ίjς χειΡοτονΙας των παλαΙΟ'ημερολογιτων «'Επισκόπων» υπο το
φως Ιαι~ των νεωτέρων έΠL του σ'ημεΙου τοότου στοιχεΙων 691.

690 . Ούτω iι ΔΙΣ άπεφάνΟη έν ήj συνεδpί~ αύτη ς της 24-9-19 71. Πρ βλ. καΙ το
ύπ' άριΟ. 5401 /2354/4-10-1969 συνοδικον ~γγp αφoν προς ΕΙσαγγελ. Πλημμελ. Θεσσαλο­
νίκης, το ύπ' άριΟμ . 4705/2498/1 0- 8-1972 συνοδικον ώσαυτω ς ~γγ p α φoν προ ς τήν Νο μαρ ­
χίαν Σερρών περΙ του άντικανονΙΥ.ου Ιερ έω ς Μ. Λ. χε φοτονηθέντος ύπο του άντικανονικου
Ij «Έπισκόποω) Σ .Γ. .
691 . Βλ. τ/ν ύπ' άριΟ . 768/ 27-4 - 1971 δήλωσιν της ΠΘΕΟκ. ΠερΙ τουτων βλ. έκτε­
Ι:
Ί νέστερον έν σ. 332 έπ . του παρ όντος.
Ι. :[
 327

κιχτα ταδτα ~ θετικότης της ώς εrΡΨιχι γνωμοδοτησεωτ; δύνατα ι να άνιχ -

φανη έν τfι έφιxpμoγΊj ιxυ.Ίjς ΚΙΧL Q~ καL QLcX .ης' ύπο της 'καθεστηκu ίας έκκλησ .
. άρχης κιχτα περίπτωσιν έξιχκριβώσεως καL βεβαιώσεωτ; περ] του κανOνLΚOυ
" Ί] μ~ της χειροτονίατ πάντων των ε Ις τ-ον παλαιοημερολογιτισμόν άνΊ)κόντ-ων
εϊτε ίιια πpoσχωpfισεως , εrτ-ε XΙXL πρωτογενώτ; κληρικων, γεγονος δπερ θα
άΠOκαθάpΊJ τ/ν άτμοσφαίριχν τ~ς άβεβαιότ/τος , -η'Ης έΠL του σημείου τούτου
έπικρα.εί 692, θα πpOω%σ-n QE; προς αίσίαν έπίλuσLν τ-ο δλον παλαιοημερολογι­
ΤLΚOν ζ+Ιτημα πολλi;> μαλλον ίιιότι , κατά τινα γν(~μ'Y)'l ; θεωρουντ-αι ώς κανόν ι­
κως άναγνω ρίσ ψο ι XΙXL αύτα] αί ύπερόριοι χε φ οτον ία ι 693.

2. Ό περΙ τα παλαιομερολογιτικα "Ησυχαστήρια θόρuβος καΙ τα

έξ αότου συμπεράσματα,

Νέαν τpoπ~ν εΙς τ-ο δλον παλα ιοη με ρολογ ιτυων πρόβλη μα προσέδωκεν ό
κατ' έφαpμoγ~ν τη ς έν αpθp~ 33 παρ . 4 τ-ου ν. δ. 126/1969 « Περ ί KατlΧστατι­
κου Χαρτου της 'Εκκλησίας της ΈλλάQος» έξοuσιοίlοτ/ σεως, έΚQοθεΙς ύπο
.ης Ίεpίiς Συνόδου XΙXL QημοσιεuθεLς είς 7~ν ΈΨYίμεpίίlα τ'ijς Κυ βερνή σεω τ; 694
τη 30-6-1972 ύπ' άΡLθμ. 39/1972 Κανονισμδτ «ΠερΙ Ίερων Μονων καΙ 'Η συ­
χαστηρίων» . κιχ.α .0 αρθρον5 παρ. γ αυ,:,ου : «' Η συχαστ ή ρ ια μ~ άνεγνωρ ισμένα
QLcX Β.Δ . άλλα λειτουργοδντα δλωτ; ίίl ιωΤLΚ ως καΙ άVΉκoντα περιου σιακώτ; εΙς
τ~ν άτo μ ικ~ν κυρ ιότητα των έν αύτοίς άσκοuμένων ρα σοφόρων Ί] τα έξ αυτ ων
αύθαιρέτ ωξ έκχωρη θέντα εrς τινα έτέρα ν Ί . Μονη ν ~μετ έροu Ί] ξένGU έκκλησ.
κλίματοτ; δέον δπωτ; έντ-ος έξαμ+Ινοu άπο .ης Ισχίιος του παρό ντος, αί't+Ι σωντχι
παρά του έπιχωρίου 'Επισκόπουτη » κ ίνησ ιν της σχετ ικης διαδικασίατ ίιια τ/ν

692 . Σχετική προς τοϋτο τυγχάνει καΙ -ή ύπ' άριθ . 167/1 -7-1972 'Εγκύκλιος τοϋ Σεβ.
Μητροπολίτου Φλωρίνη; Αύγουστίνου, δστ«; τάσσει ώς προϋπόθεσιν πιΧcr7jς συζητήσεωτ;
προς άναγνώρισιν των παλαιοημερολογιτών(αλ7jρικων)) καΙ 8ή καΙ «'Επισκόπων))Πιν ~pευ­
ναν περΙ"ou xιxvoVLXou τ'ijς χειροτονίατ; αύτων , καΙ τούτο διότι διασπειρόμεναι, κατά και ­
ρούς, πληροφορίαι φέρουσιν όίλλους μεν έξ αυτων ώς στεροuμένοuς τοιαύτη; χειροτονίατ,
όίλλους 8' ώς ~χoντιiς λαβει άν-;ικανονικήν χε ι ρ οτον ίαν, ΤΟ ζ1)Τ7jμα είναι λΙαν σο βαρδν έκ
της έπιλύ σεω τ 8' αύτοu έξαρταται καΙ -ή έπίλu σις " ou γενικωτέρου παλα ιοημερολογιτυωθ
προβλήματοτ κα Ι -ή έφαρ μογ7ι κανον ικων έν γέν ει λύ σεων. Βλ. σχετικως καΙ τήν Θ ε ο 8 ω­
Ρ 1) τ ο u μ Ο ν α Χ Ο u, 'Ανοικτήν ' Επιστολήν προς τον Σεβ. κ . Αύγουστινον Καντιώτ"ΙjV ,
ύφ' -ήμερομψΙαν 22-8-72 ~νOιx. έπιχεφειται άναΙρεσις των ώς όίνω θέσεων " ou M7jτp~π .
ΦλωρΙν7jς .
. 693. Βλ. Π . Τ Ρ ε μ π έ λ α, Δογματική τ . Γ' σ. 315 . Πρβλ. καΙ Πιν ύπ' άρ ιθμ . 181 929/
8222/Roneo/29/31-7-1968 'Εγκύκλιον "ou ΓΛΚ έρμ7jνεύοu σαν τον ΑΝ 469/1968, καθ'
-ην -ή Ιερατική ύΠ7jpεσΙα λογΙζεται άφ' ής δ έ:φ7jμέριος έχεφοτον-ήΟ7j 7ψεσβύτερος ( Κ ω Δ Ι ~
1 9 70- 19 71 σ . 371 ). Ή όίποψις αυτ/ 8όναται να άποτελέση έλκuστικον κΙν7jτρον 3d :+,'1
προσέλευ σιν παλαΙΟ7jμεΡολογι tων Ιερέων εΙς το,)ς κόλπους της Έκκλ7jσΙας . Πρ ;':ολ . z.:tj,
Κ ω Δ Ι Σ 1 9 70- 19 71 σ. 372.
694 . ΦΕΚ1Ο3 τ. Α' τ'ijς 30 -6 -1972 .
328

αναγνώρισιν αυτων ώς Ν.Π.Ι.Δ. κ:-ι.τα. τα. έν τ-;η β' παρ. σημειούμενα . Παρερχο­
μέν'!Jς, ύπα ιτιότητι αυτων, απριΧκτου -:-ης προθεσμία τ; ,:,αό''!Jς ~ Ί. ΣόνοSος
προτασει του οΙκεΙου ' Επισκόπου γνωστοποιεί .-Yjv OCνεΙ) έκκλ'!Jσ. αSεΙας λει­
τουργίαν ,:,ων (~ς OCνω "Ησυχαστηρίων τη ιΧρμοSΙ~ αρχη, ύποχρεοuμένη εΙς ,:,~ν
έφαpμoγ~ν των ύπο ,:,ου νόμο') προβλεπομένων κυρώσεων».
'Η δημοσίευσ«; ,:,Ίjς έν λόγιr <'>ι:χ,:,:Χξεως , πα ρ ά τ~ν ελλειψιν σαφου ς ανα­
φορ ας εΙ ς τα. παλOCιoTιμερoλO γι,:,LΧ:X Ή συχαστήρι α , συνή γειρε σύσσωμον τον
παλ αιοημερολογιτυών κόσμο'ι , χμ?οτέρων ,:,ων πα ρατά ξεων , δστ«; έν ύπο ­
μνfιμασι πρός τε τΊι'Ι Έ:i'Υj.1jm:rι χα~ -:-;;J Πολι,:,εΙαν έχα ρ ocκτ-ή ρισε ταύτ-ην ώς
«αποσκο πο:jσocν &σς:.αλως ε~ς '77;ι a~.'jUL'J των Ί. Μονων» αυ ,:,ου, ώ ς «κατα­
ZP'!JuL') έξO'Jσ Ι~ς ..λ-Γ;:τωσα'ι ,:,Χς ~'jΖ:χς» ,:,ω,ι τταλατοημε ρ ολογ ιτών κα!. ώς
{(ά'l,,:,r..συ'J7σ:γμ:χ~~·r."/» ~ ώ; ~?Ζ[..;t'j"..κ;7"; 7;"1 :: ?6θ~υ~', έπεμβασεωτ; τ~ ς Έχ­
κλΎ)σία.ς Ζtς -:-% -:ω'J ~Ιr:..'ιώ "J χ"r:ώ",: ~"': ~ 7".JZ~"1 i-;:r:ι7fjλμωμέ'J"r, θχ συν [στα «πρα­
ξιν τελείω τ; OC;:χρίδε-..'."7c.'" ι 7...zi rιε;:f-:~-;:-:fj"l , χ·:ι θ rι i"/7!.σJ"r:-:χ"(μ:Χ7L;ζfι'J χαΙ κατα­
Sυνασ':'ε,Jουσ3.'Ι τΊιν έί.ε:λh:;- frι 7Τ,ς e?1jv/.zo.r.LΧY,.:; U")'ιειό-ίρεω ς χ:χι καταλύου­
' σαν τον Ιερον 7"~ς ω~CtΧ7JίGiΖς θΖσ:.J.ό"ιJ) ~ ώς «έ-~~!.7σμόν» έπιχεφούμενον ύπα
. "Ίjς Έκκλ"ισΙ:χς ..ρος Sdi:.ιmν ,:,ω,ι τ.oci.OCΙΟ7jμεροi.ογΙΤLΧων Μονων, ώς έπιδιώ-
χουσαν "; 'ΙΙν «κα-:-:Χ ':'Ρότ.(i'Ι XΓoLΧανOνLΧόν, αν,:,ορθόSοζον , παράνομον, αντισυνταγ­
ματυων χα!. Χ')ΡΙ(ii.α':'LΧως &π:Χ'ιθρωπO'J <,>ια. μιας μονοκονSυλιας ά.ποστέ­
ΡΊ)σιν άπασώ» -.ω,ι Ίερω,ι ~Io·ιων κα!. "Ησυχαστηρίων τω ν » κα!. ώς συνιστώσαν
Sια ΡπαΥΙΙν "ω'ι τ.εΡΙΟ'Xi!.ω,ι ,:,ω,ι Ί . l\IονασΤ'!J ρΙων ( αυτων) "α. όπo~α ευσεβε~ς
opθό~oξoι Χρισ,:,ια'ιcλ έΧ ';Q:j έπι μ7.κρα.ν σειράν έτων ύσ,:,ψήματός των έ~'!J­
μτούργησαν 695.

Παραλληλωτ; <'>L::t ':'ε ,:,ων ώς :::rρη ται ύπομνημα των αυτων ώς κα!. SLcX. Sημο­
σίων ~ια. του 7';π 0') όΤιί.ώσεω'ι οΙ έπι κεφ αλΊj ς των παλαιοημερ ολογιτικών
πα ρατάξεων έ~Yιλoυν , έν "po?ανε~ αντ-ιφιΧσει προς 70υς πα ρ ατεθέντα τ ά.νω­
τέρω β αρυτατουτ; Ζαραχ':'Τ,ρισμους, δτι ~ έπίμαχτ«; αυΤΎ) S ιιΧταξις ~εν Μνο:-
τα ι να
" αφο ρα
. . ει, ς \
7~ ς
~I
. ' -
αυτων
..ινΙ'
ο ν ατ;
\ ,
και τ α
( Η '
συχασ τ-η ρι α ,
7'
ων '!τJ j,
λειτ α υρ-

γία όεν δύν αται νχ pυθμΙζΊj,:,αι SLcX. S ιατ ιΧξεων ,:, ιθεμένων ύπο "ης Έκκλ'!Jσ Ια ς
τΊj ς ΈλλιX~o ς , εΙς 7lj') <'>LΧ~ LOSOGLΙXV τΊj ς όποΙ α ς sεν ύπιΧγον 1 Ο:Ι κα!. ήτουντο ~'1

695. Βλ -:0. δπ' .χρtθμ . 808 /9-22 Αόγούστου 1972 ~γγραφoν τ-η ς ΠΘΕΟΚ προς τον
, Αρχtεπ/πον . 'Ο μ ο Ιως 'Tπόμνr,μα -:'r,ς ΈκκλφΙας -:ων ΙΌΧ Έλλάδος προς τους Π ρωθύ­
που ργον Γ. Παπαδόπουλον καΙ 'λν-:tπ ροέδ ρους ...-ϊ;ς Kυβερν~σεω ς Σ . Παττακον κα Ι Δ . Πα­
τΙλην δπ' .χρ ιθ μ. 57 4/3- 16 λόγΟ'Jσ-:ου 19 72. Βλ --:οϋ το έν: «Ή Φ . Ο .)) 19 72 φ. 652- 653 σ.
1- 5 καΙ 'Τπόμν-η μα 'Εκκλ-ησΙας Γ ΟΧ 'Ελλάδο ς άπο 29 -8 - 1972 πρΟς ..:-Ον τό-:ε Άν -:ιβασtλέα­
Πρω θυπου ργον Γ. Π απαδόπουλον. Βλ καΙ ' Τπό μν-ημα λl& ρκου λΙ ον σιχοϋ .χπο 9-22 λό­
Y01Jcr-:O'.> 1972 έκ Π ά ρ ου άπευθυνόμενον -:'ij Kυ β ε ρν~σε ι έν : « ' Η Φ . Ο . 19 72 φ. 6 5 6- 6 5 7 σ.
10-11 . 'Ω ς καΙ το δπ ' .χριθμ . 809 / 12-25 ΑόγΟ'Jσ-:ου 1972 ~γγραφoν τΊj ς ΠΘΕΟΚ π ρ ο ς
τον Π ρω θυπουργον Γ . Π απαδόπουλον. ΚαΙ 'Τπό μνΊ) μα Ί. Σ . -:ων Γ ΟΧ Ά ρχtεπ tσκόπου
K'J?lr;u ' Ανδρέου .χπΟ 10-9-1 972 προς τον Π ρωθυ που ργόν .
 329

&με σον κατ&ργΊ]σιν ,,;ης 8ια,&ξεως .αUΤΊ]ς, ιΧπειλουντες, δτι, έν έναντίCf πε­
ριπτώσει , θα. ιΧχθωσιν εΙς τ~ν ιΧπ6φασιν δπωτ; μεταβαλωσι ταύτα «καθο Ι8ι6­
κτ/-:-α κσ.L εΙς δλοκαυτώμ ατα ύπερ -;-Υι ς άγία ς ' Ο ρ θοδοξίατ » 696.
Α] ώς εt ΡΊ]-:-αι ένέργεΙΖΙ -:-ων παλα ιοημερολογιτών, κιν~σZσαι έν πol,λo~ς
τ/ν συμπαραστασιν -:-ou τύπου 69ϊ καΙ. προκαλέσασαι ίκσ.νΟν θ6ρυβον ιΧλλα καΙ.
ιΧνΎ/συχί σ.ν παρά ήj KυβεΡ'Γίjσει, -η-;-ι ς 8ιε~8εν έν αυτα~ς ";0'1 κίν8υνον 8Ί]μιουρ­
γίας πολιτυωύ θέματοτ, ώ8+,ΊΊJσzν εΙς ,ήν, έντολ] του Πρωθυπουργού, έν
κοινη συσκέψει κυβερ'lΊj-;-αων κlΧL έκκλΊ]σιαστικων παραγόντων, λαβοδσαν
χώραν τη 1 8-9-19ί2 έν ' λθ-ίj'nις 69 8 ιΧν-:-αί.)..σ.'r'Jν ιΧ;;:6ψεων προς έξευρεσιν λύ­
σεω ς έπL 70U ύποβληθέν-:-ο::; 'J;;:c, -:-ω ,ι π α λαιοη με ρ ολο γιτών α Ιτ/ ματος 699 , καΙ.
τούτο 8ι67ι ώ ς έ-:-o'/ίσθ-rι , οί ;;::ι.λ::HOYιμερoλoγ~.αι « άνθ ρωποι πολύ θ Ρ'f)σκεu6με­
νοι κlΧL πιστοί , καλοL :iνθρω;;:ο ι ΚΖL κ:ΧλΟL "Ελληνετ » έπι8εικνόουσι «φανατισμόν
καΙ. μάλιστα είς -:-oιou-:-o'J ~ :χθμ.r:ι'J, ώσ-;-ε να. δβρ ίζουν χαL ,ια. συμπεριφέρωνται
κατα τοιούτον τρόπον ΠΟ'J ,;;;;i"'(μ7.7!. zI'ι:χ~ 7:?οκλΊΊ7ικός» 700
' Αλλα. κσ.ί-:-οι 'Γι σημειωθε!:σ:ι. :i'r.[~;;:ι.σι::; -;-ω,ι ;;::ι.λ :nΟΥιμε ρολογι-:-ων ~ξιoλo­
Ύ~θ"l] έν τη συ(J~έΥΖ!. ':~I.:f:-r. ώ:; Ζ;ω « 7Cι;:; ;:?~fj ;: !.ι:;μv~ χ:ι: Ι 7ων θεωριών των»
χε!.μέγη , :Χ7ε άφορωυ 7. zt:; «::!: :; t~JG~7".i ~ '~λ~ X θέμ :χ'7 :1. » i"J ,,:,ο,j70 tς αΙ έν τ~ ύπ'
ιΧ ριθμ. 5 ϊ4 /3 - 1 6 λ·jγο..Jσ-: Ο·j Ι 9ϊ2 'J7:0;L'Γ;';L7 -; Ι -:-7,::; Έκκλr,σ ΙΧζ τω,ι ΓΟΧ
ΈλΜ80 ς διατυπωθεϊσαι OC7:6 Υεις ;Ο Ι έ-:-JΖΟ'J 7:0ίγ;,::; 7:ροσΟΖΥι ς έν συσχε τισμό
πάντοτε προς -:-ην 8Ύ/μΙO'Jργr,θε!:σ :ι.'I ;':;·j-;-tj-:IΧ X:7.L -:0 ')::; ύ,-:οκρυΠ70 μένου ς οπισθεν

69 6. 'Υπό μντ,μοι άπο 29 -8-1972 7ί;ς ΈΌ'j.τ,σ['Χ~ Γ ΟΧ 'Ελλάδο ς .

697 . Π ρ βλ. ,,'Ε σ -: Ιοι ν » 23- 8- 19 7:!, 9 -ΙΟ - 19 7:! . "' λ ;.:ρό π ο λ ιν» 19-8-1 9 72,
23 - 8- 19/2,2 5-8 - 1972, "Τ Ο Β 7jμοι» 19- 8-1 97:!, :!3- 8-1 9 72, 26-8- 1972, " Σ τ,μερι­
ν α» 22 -8 - 1972. ,, ' Απ ο γ ε υ μ οι τ ι ν η ν» Ι 9-8- Ι 97 :! ε-/θ'Χ ΧΟΙI συνέντευ ξ «; -:οϋ ' Α ρχ ι­
γραμματέω ; τ"ij ς Ί . Συνόδου έπι κρΙνοντος -:0'1 iγ~ ;:; Οiν-:α ''; πο -:ών παλαι οημερολο γιτών
θόρυβον . Β λ. άπάντησιν έν: ,, ' Η Φ.Ο.» 1972 φ . 6 56- 6 5ί σ . 3.
698 . "Ι'πό -:ην π ρ οεδρ ίαν τοϋ τότε Α' 'Aν-:~πρo έδ;:; oυ τr.ς Κυ βε ρν-ήσεω ς Σ . Ποι-:τσικου .
699 . Βλ . -:0 ύπ' άρ ιθ μ. 574 /3 -16 Αύγού στου 1972 Ί'πό μνη μα τίjς Έ κκλησ Ιοις Γ Ο Χ
'Ελλάδο ς.
700 . Καίτοι διετυπώθη όίπα:ζ ε-:ι -ή ύποψ Ισι 0-:1 ο ! ;:αλαιοτ, με ρ ολογί-:οι ι κατευθύνονται
«( άπα ,,:,eX. Σκόπι~ , άπο "":-ην Μόσχ αν , ά:.πο τ/ν Έξ~ρz Ι'Xν -:-Γι ς Βουλγαρία; χΑπ». Π Ρ α. κ τ 1.-
Κ Ο ν συσκέψεω ς -:7j ς 18 -9-1972 δισιβιβοισοεν -:Τι ΔΙΣ δ ~α -:οϋ ύπ' OCρ ιθμ. Α 0-316/ 29- 9-
1972 έγγ ρ άφου του ' Αντ ιπ ρ ο έδ ρ ου τ7jς Κυβερν-ήσεως . Σ . Πατττοωθ.
701 . Λύται δύνανται να συνοψισθώσιν εις τας ;.:άτωθι : 'Π διάτοιζις τοϋ αρθρου 5 έδ .
γ ' -:ου ύπ' OC ρ ιθ μ . 39/1972 Κσινονισμου οι) συν ιστα ύπέ ρ βοισιν έ ξ ουσΙοις έ;.: μέρους -;7jς έπι­
σήμου Έ;αλι;σ Ιας, άποβλέπουσοι άπο;.:λεισ-:ικώς εΙς την δ ιάλυσιν -:ών παλοι ισημερ ολογι-:ικών
λ Ιονών ;.:σιl ' Π συχοισ-:r, ρ Ιων β ) -:υγχάνε ι OCν-:ισυν-:αγ μΟΙ-:ιΖ"ή , ώ ς OCποσ;.:οπουσσι εις έπέ μβοισl\l
.ίjς Έ;αλησΙσις εΙς -:ΙΧ .ίjς OCσκ"ήσεως της λα-:ρεΙοις πάσης έ-:έροις θ ρησκεΙοις η έ-:εροδό ξου
Έ,..κλτ,σ Ιοις, ώ ς -:ο lοιυτ/ς προ,?οιν ώς νοσυ μένη ς της -:οlοιυτ/ς -:ών ποιλαΙΟ1jμερολογι-:ών ΧΟΙI
γ) ocφ(ιρ ~ εΙς μόν σις -:ΙΧς Μονας κσιl -:ΙΧ 'Π συχοισ-;1)ριlχ "":7j ς έπισ-ήμου ΈκΧλησΙ σις, εΙς (ι,jδε­
μίοιν δε α.λλ1)'l , πσιρσιλλ'~λως ύ πάρ χουσσιν Oρ'~ σ;.:ευτ ικην κοινωνΙσιν, πεΡI ~ ς έφσιpμόζoν-:σι~
οι ! πεΡI ΣωμσιτεΙων δ ιοιτάζεις -:ou Α.κ.
330
, -'θ
αυτητ; ε
\ ~,
νυωυτ; κ~νoυνoυς, εν ο
, "ψ - ~ ", ~ ,
ει ΤΎJς o~αφα~νoμενΎJς ως ενοεχομενης ασκησεω
" ;
επφpo~ς σλαυικώ» τινών κυκλων επt των εν Έλλάi)~ παλαιοημερολογιτών
XIΧt τελ~κως ~γαγoν τ-ην κυβέpνΊJσ~ν εΙς τ-ην υίoθέτησ~ν τ~ς λύσεωτ τ~ς ανoχ~ς
i)~i τ~ς σ~ωπηpας καταρΥήσεως -:-r,ς επιμάχου i)~ατάξεως του ύπ' αp~θμ. 39/
1972 Kανoν~σμoυ702. Tfιν λύσιν -:α.'J7Ύj'l απεaέχθη XIΧt ~ ΔΙΣ εν τη συνεδρία
αύτ~ς τ~ς 11-11-1972 ύπο -:.6·1, ,jπο -:ου Μακαριωτατου Άpχ~επ/πoυ, ταχθέντα
δρον τ/ς, μερΙμνη -:-r,ς Π ολιτείατ , έπα.'1:χ?ορας εΙς τας Μονας αύτων των πεp~­
φερομένων -riji)::; κ:χχε~σε iγ~ΟΡε~-:ων μΟ,l7.Ζων , οtηνες εμφανιζoντα~ ~)ς προ ϊ­
σταμενοι γυναικείων πα.ί.α.~oTιμ.εpoί.o γ~,~ω·, μοναστηρίων. 'Eννoε~τα~ δτι τούτο
το τελευτά ϊον ό~) έγJ;ρμόσθ-ι; ,03.
'Εκ -:-r,ς ι5ί:rις ':Χ'J-:-rις ,jποθέσεω ς ε~'/:X~ a')ν(Χ,ο'J να συναχθώσι τα έξ~ς
συμπεράσματα : :Χ) napi -:Τ,'1 είJ.ε~'~~ν σα.ς-ους, ε.1 -:-'ij διατυπώσει τ~ς επιμά­
χου i)~7.,:,ά.ξεως , :Χν:ΧΥορΖς εις ,i π:xί.:x~oTιμ.εpoί.oγ~':"αα"Ησυχαστήρια, ~ i)ΊJ­
μιου?yr,θε~σ~ ϊ:Ξ:ΡΙ '7':1./Y:7'~ν άν:-f8Ρ'lσLζ x~t TJ έ--~ μέρο υς 7~ς Έχκ)ι:ησ[ας ά.ντι­
μετώπισιτ α.U-::ί;ς , πείθει O':"~ δ~ ' ΙΧύ-:-'ί;ς εσ-/.oπfιθτι ο,/,;ως Ύ) ρύθμισ«; ':"Ύjς παλαιό­
ΊJμερoλoγ~-:~χΎjς χιxνoν~xΎjς α':"ιχζΙcXς XΙXL εν αρνf;σε~ σuμμopφώσεως των παλατοη­
μεpoλoγ~':"ων Ύι i)~άλuσ~ς των, Ιi)L~ εν τη πεp~oχη 'Αrτ~χΎjς, i)LΧΨ μΊjκύτων εγχα­
τεσπαρμένων παλαιοημερολογττιτών μονυδρίων, τα πλείστα των δποίων στε­
ρoυ'/';ιx~ νoμ~xΎjς προσωπυωτητοτ, με αποτέλεσμα να ανYικωσ~, κατά κυp~6ΤΊJτα,
εΙς εν .η πλεϊστα πρόσωπα έγκαταβιοϋντα συν-ήθως εν αύτo~ς xIΧt ()χ~ εΙς τ-ην
MOναστLκ-ην 'Αδελφότητα. β) Ή πρόθεσιτ; τ~ς 'EΚXλΊJσιας i)ev δύναται αβ~ά­
στως να αζ~oλoΎΊJθη ώς i)~αλuτ~χ-η έπέμβασιξ αλλOC μαλλον ώς προσφορά κανο­
ν~xΎjς i)uνιχτ67Ύj,,;,ος έπανεντροχιασμού των εν τη αντ~κανoν~κ6ΤΊjΤ~ XCXL παρα­
νoμι~ δρώντων παλαιοημερολογιτών xrxt ώς i)~άθεσ~ς έπιλύσεωτ; ένος απο μα ­
χρου σοβοδντοτ; προβί.+Ιμ:Χ70ς. Ή 'EκκλΊJσιlΧ εκ~ν+ΙθΊJ εντος των πλαισίων τ~ς
ακoλOυθOυμέ'lΊjς ε:.J:Χ'r.~ αύ,ου παγίατ; αύτ~ς τακτα~ς i)Ίjλ. έθεώρησε τους πάλαι­
οημερολογίτατ; ώς ,f:/.να: αuτ'ί;ς απε~θ~ xrxL εμεpιμνΊjσε i)~i τ-ην νομιμοποίησιν
αύτων. γ) Ή εγερθεϊ:σα. σ?οi)Ρi αντιδρασ~ς συμμορφώσεως των παλαιοημερο­
λογιτών έπεβεβαίωσεν ε,~ :Χπα.ζ T"fι'ι πολλώω; χα.,OC το παρελθόν γενομέ'ιΨ
διαπίστωσιν δτι ~ έπr.ρρο1t ~~ζ πα.λrιι()~με?OλoΎι-:ικΎ}ς Ύ]γεσΙας έπΙ των πι-στων

702 . Σοβαρόν πλΊjγμoι: χcιτoc -:ών πε;::Ι "Ησυχαστηρίων διοι:τOCξεων τόσον τοσ όίρθρου
33 τοσ
'1.13. 126/69 lΙσον κοι:Ι τοσ όίρθρου 5 -:ou UΠ' άριθμ. 39/72 κοι:νονισμοσ κοι:τέφερεν "ή uπ'
άριθμ. 866/74 άπόφοι:σις τοσ Σ.τ.Ε. δεχθείσcι ώς άντισυντοι:γμοι:τικOCς τας ώς εrΡΨCΙΙ διcι­
τOCξεις, ώς έξοι:ρτώσοι:ς τ~ν λειτουργΙοι:ν -:ών ΉΣUΧCΙστ/pΙων έκ πpO'ηγoυμένΊjς έγκρΙσεως
τ-ης διoικ~σεως Πρβλ. κcιΙ «Τ ο Β Ίj μ cι» 30-3-1974 .
703. Kcιτα τοσ Κοι:νονισμοσ 39/72 έ'OCχθΊj έκτος όίλλων κοι:Ι "ή Moν~ Ξενοφώντος τοσ
Άγ. 'Όρους (Βλ. «Ή Φ.Ο.» 1972 φ. 656-657 σ. 4), ΜOCρκος τις Μονοι:χος κοι:Ι"ή συνοδεΙοι:
cιότoσ (~νθ' άνωτ. σ. 10), Ή «XpισΤΙCΙνικ~» Σεπτέμβριος 1972, ό «'Ορθό­
δοξος Τόπος» 15-9-1972, ό «'ΑρχιεπΙσκοπος»Αόξέντιος ((Ή Φ.Ο.» 1973
φ. 665-666 σ. 2-7) κ.όί.
 331

κιχf. τών μονΙΧζουσών εΊ:νιχι Ισχυρά , άποτρέπουσιχ συστηματικώτ; πάσα» κΙνησιν

Ύι άπόπεφιχν συνδιαλλαγή ; κιχf. πρ οσεγγΙσε ως ιχυτών προς 'τ/ν ΈκκλΊ)σΙιχν .
Έπf. πλέον ~ ocντΙδριχσις ιχί)τ/ ocπέδειξε κιχf. 'τ/ν εύαισθησίαν τών παλαιοημερο­
λογι-rών έπf. "ου ΙδΙΟΚΤΊ)σιιχκου ιχυτών θέματοτ, ουκ άμοΙρου αλλωστε ποικίλων
έξω-μονιχστικών έπιδιώξεων. δ) ( Η ΠολιτεΙιχ , π ιστή εΙς 'τ/ν προσφιλή ιχυτ/ς
μέθοδο» , να. πιχρελκύη δσα έκκλΊ)σιιχστικα. ζψΎ) μιχτιχ δΊ)μιουργουσιν εΙς ιχυ'τ/ν
πpoβλ~μιxτιx , έφάνΊ) ocπρόθυμος να. συντρέξη εΙς 'τ/ν έφιχρμοΥην τΎjς διιχτάξεω ς.
Έα.ν δε λΊ)φθη δπ' όψ ιν ό έπαναστατυω τ; x.ιx pιxκτ ~p του καθεστώτα ; του ετους
1972 , -
π ιχ ς τι τ; ~ Ι ατ αι
ουν μετα
, β ε β α ι οτητ
' οτ 'βλ
να π ρο ' ψη
ε '" τι ο υοεμ
ο ~,ι ιχ , "
κιχ ι ει ς το \
μέλλον , θ α. προσφε ρθη άξιόλογος πολιτε ιακή βo~θειιx ε Ις 'τ/ν ΈκκλΊ)σΙιχν προς
δυνιxμικ~ν , οϋτω τ εΙπεϊ:ν, ocν-rιμε-:ώπισιν του παλαιοημερολογιτυωδ πpoβλ~μιxτoς,
έφ ' δσον ο] παλα ιοημερ ολογϊται θ α. δύνανται να. δΊ) μ ιου ργώσιν Ε:κάστ ο" ε θό­
ρυβον κιχf. να. διατυπώσι» ocπειλάς, έξιχνιχγκάζοντες τα.ς κυβεpν~σεις εΙς ocitox~v
άπο πάcrΊjς ένεργεΙιχς εΙς βάρος αύτών. ε) Άνεξιxpτ~τως τΎj ς τελικΎjς &." υχους
έκβάσεως, σημ ασίαν εχει το γεγο νός, l5τ ι οί παλαιοημερολ ογϊτ αι &.ρέσκον ται
μαλλον εΙς 'τ/ν ένεστώσ αν άν-: ικα νoν ικ~ν κιχ ι παρ ανο μον καταστασιν του d c
fact o σχίσματο τ , &.ποστέργον-;ες πiσαν προς ρuθμισΙ'J ιx\r.Ίjς προσπαθειαν ,
- ~\ -, τ , ' ..,
ταυ τ ό οε γεννα: τ/ν υποψ ι αν, ο τ ι 1)ι ,
ασυ
δ ' 'Τ , ... , ι
οσια "ι; ς απ ΟΙ.7.'; ο υν , τι παν τε
λ' "λλ
Ί) ς ε ει
Ψ
ις

έλέγχο υ κιχι ~ OCπερ ιόρ ισ,ος ocνεξα:Ρ71jσ [α των , ε-/.ouσι όι ' α:.J-:οUς μείζονα &.ξΙ ιχν
τΎjς uπιχγωy'ijς δπο XΙXVO'JLΧTιv τινα aLΧ:X Loaom:X'J , ώς οί Ί . Κ:Χ'J όνες διακελε ύονται.
Ή δ' ούχ] αμοφο ς κιχι UI.LΧώ'J G'J μ.? ~6ν-:ω'J κ:χ-:Ζσ-::χσις αiY:-rι εΊ:να ι φυσυών
να. παρεμποδΙζη ζω1)ρώς -:ην όι όρθωσΙ'J -:ών κ:ΧΚώ ς ,..εψrJων κα ι να. όδ1)ΥΏ
εΙς «ποτυχΙιχν κιχf. τα.ς πλέον κιχλο-.ρ ο:χφέ-; ο·;ς πρω-;"O ~ωλ[7. ς. Τούτο ~λl.ωστε
~1.ει έπιχνειλΊ)μμένως έπιβεβιxιωθ-ϊj κιχ-;α. το παρελθό ν.
 ΚΕΦΑλΑ ΙΟΝ ΕΚΤΟΝ

ΑΙ ΧΕΙΡ Ο ΤΟΝΙΑ Ι Π Α Λ ΑΙΟΗΜ ΕΡΟ ΛΟ ΓΙΤΩΝ «ΑΡΧΙΕΡΈ ΩΝ»

ΚΑΙ ΤΟ Κ'ΥΡ ΟΣ Α'ΥΤΩΝ

1. Ή πιχράτΙΧξις το υ « Βρ εσθένης» ΜΙΧτθΙΧίοu , ΙΧ ί υπ ' ιχότο υ τε­

λεσθείσιχι χειροτονίαι κιχ!. τό κυρος ιχότων .

Αϊ Υιό'η :Χτ.Ο -:ou 1937 1 έuI'ΊjμiX-:~σμέ-JαL ό{)ο βασικα] παλαιοημερολογιτικα]

παρα-:ocξεLς τελοϋσα ι, ώς προελέχθη, ~ μεν μία δπο τ/ν πνευματικήν ~γεσΙαν
,OU «Μητροπολίτου πρ ο Φλωρίνη ξ» Χρυσοστόμου , Ι)ντος καθΊJpΊjμένO!) άπο
";'ou ε"ους 1935 XIΧL πλαισιουμένου δπο "ων ώσαύτωτ; καθΊJpΊjμένων ιιΈΠL­
σκόπων Μεγαρίδοτ Χριστοφ όρου XiXL Διαυλεία τ; Π ολυκαρπου», ~ ό' έτέρα δπο
τ/ν ~ΎεσΙαν -:ou κα.θΤΙρΎ)μένου και τούτου ιιΈΠLσκόποu Βρεσθένητ Ματθαίου»,
συνέχιζον όρωσα-L παραλλήλω ; εΙς βάρο ς "'Τις τε ΈκκλΊjσΙας XIΧ L άλλ+Ιλων 2.

Ή μεταξυ των παρατάξεων ομως τούτων έκσπOCσασα, aLιX προσωπικά κυρΙως

ζψ+Ιμα.τα, όειν~ ερις, καΙ ό Ι)λεθρος , προς ον εφερε τον δπ' αύτων άνG~λΊjφθέν"α
ιι'Ιερον 'Αγωνα » ~ βαθε~α iX,j"ων όLαΙρεσLζ, άνΊjσόΧΊjσαν, ώς εΙκός, τα στελέχη,
taLCf ,,-η ς δτ.Ο τον ιιπρ. Φλωρίνη;» πα.ρα-τάξεω ς , αΤLνα , μετ ' αύτοu , άνέλαβον
πρωτοβουλΙαν προς :XpGLV "ων τ.α.ρεζΊjΎ+Ισεων XIΧL ενωσιν των διεστώτων,

Γ
,,1~ Φ.~.)
Ανοικτ/ έπιστολη προς
1,961,9 ' 37 5 σ' ,6. Πρβ~',και,e,εοίJω~ή του λIo~α.χoϋ,
.0'1 Πρωθιερέα κ . Ευαγγ. Γομπρ ον , Αρχιγραμματέα Ι. Σ.
των ΓΟΧ 8-9-72 σ. 1.
2. Ή ούχ] εύχαριστοτ ίJια .,ην 'ΕΧΧλ'ησίαν κατάστασις αυτΊ] άπησχόλει σοβαρως τον
Μα». Χρυσόστομον Παπαδάπουλον, δστιτ, χα.α την μαρτυρίαν τοϋ Μητροπολίτου Ζακύνθου
Χρυσοστόμου, κατιf την εΙς Ζάκυνθον μεταβασιν αύτοϋ έν ~τει 1938 χάριν των αύτόθι τε­
λουμένων εορτων τοϋ άγ. Διονυσίου, καί «λόγου γενομένου περί της ά.νάγΚΊ)ς της συμφιλιώ­
σεω ς των ίJια το 'ήμερολογιακον ζ'"τ/μα διισταμένων μερίδων καί τ/ς ά.γάΠΊ)ς χαί εΙρήν-ι;ι;
μεταξυ πάντων των όpOoίJόξων χριστιανών αναγνωριζόντων .-1)'1 έπίσημον έν 'ιϊ> Κρατει
"Ορθόδοξον ΈλλΊ)'lικην 'ΕκκλΊ)σ ίαν, 1>εν ωκνΊ)σε . . . να 1>Ί)λώσn δτι είναι ε.οιμος να ίJώση
χάριν καΙ συγχωρήση .ους έχΟρού ς του κατόπι» μετανο ίατ; των , ύφισ.άμενος έν ά.νάγκ'!1 κ:χ.ί
μείωσιν ά..ομιχήν , ά.ρκεί μόνον να μη OιγΊj . 0 γόητρον ;αΙ .~ ά.ξ ιοπρεπε ιοι -;Ίj ς ίJΙOΙΚOόσης
επισήμου ' Ο ρθοδόξου ΈλλΊ)νιχης Έ;α:λΊ)σ Ι:χ.ςι> . ('Eπ ικήίJε ιoς . . . εν : «Θ ε ο λ ο γ Ι α»
1 938 σ. 3 74- 3 75 ).
 333

προσερούσασαν έν τούτου; εΙς το περιβάλλον του Μα-:θαΙου κα!. aLιX τουτο

OCΠΟΤUΧΟυσαν 3 .
Το &λλω ς uφLσ-,ιχμενον χιχσμα aLΊιύΡuνεν Τι έν ~,E L 1948 γενομένη δπο
μόνου ,ου Ματθαίου , 6ν,ο ς καθηρημένου κα!. έπ ικαλεσθέντο τ; "; 0 έμπερ ίστατον
η ς δπ' αύτον «'Εκκλησία ς» κα ] το «απαρρησ ίαστον ' Επισεόπων καφο'i:ς χα­
λεποϊ.;» , άνΤLκανονLΚ~ χε ιροτονία ιι'ΕΠL(J'/.όποu » , ,ου 'Γριμυθοθντοτ; Σπυρί ­
δωνοτ 4, κα !. α] ευθυς άκολοuθ~σασαL ταύτη g-:ZPI1. L με,' αυ-:ου τελεσθεϊσα ι
τρε!:ς «αρχιερατικαί χειροτονίαι» , ας Τι έτέρα πα ριχ,α ζLς εστ.ευσεν, ώ ς προε­
λέχθη ~ aη , να άποaΟΚLμιχση ώς «πραζLY.ΟΠ'"ιJμαΤLκ~ν και έζωφρενLκ~ν πρoc­
ζLν» 5, τ οσούτω μocλλον δσω ό ΙΙΠΡ ο Φλωρίνητ;» εΙχεν έρρωμένω ς άνΤLστη
μέΖΡL τότε εΙς πιέσε«; δπωτ , έν συνεργασία μετά ,ου Μ ατθαίου , π poβΊj εΙς
τσιαύτατ; χειροτονία τ , ας έθεώρει ιιέκνόμους πρΙΧζεLς» 6, μ'~ στέργων ε Ις σύμ­
πραζLν προς έπιτυχίαν άνΤLκανονLκων έΠLaLώζεων. 'Εφ' Ψ κα!. μετα ,,;ας δπο
του Ματθαίου άποτολμηθείσας χειροτονίατ , διεχώ ρ ισε -:ας ευθύνας τΊj ς παρα­
τΙΧζεωςl1.uτου aLακηΡύζα ς, δτι ό Μιχτθα!:ο ς ενεκα τούτων κατέσ-:η τόσον αυ-:ος
δσον κα!. ' οί δπ' l1.ύ70υ χειροτονηθέντττ ενΟΧΟ L ~ν Χ'/Τ L -:ου Θεου κα!. τΤι ς 'Εκ­
κλησίας , και δτι εΙς OUazμlIΧ'} πλέο» EPZE7CI.L έκκλΊjGLασ-:LΥ."Γι'1 έ7:LY.ΟLνωνΙαν μετά
της παρατα ξεω τ «ά.ποκηρ υΖθε 1.ς ώς 7':χρ:-ι.G'j"J:Χ.γω γος λόγφ των πολλών κα!.
ά.λλεπα.λλ~λων αύ",;,οϋ ά'I'":"~χανO 'I !.χων 7: ::χΞ;:ω ') Ξ: ~ ς 7ς έξωθz~,,:,αι. ,j it o του περ ι­
βάλλοντός του .ο ο» 7.

3. Ό «πρ ο Φλω ρίνη τ» cXπέσ-:ειλε -:<;> λΙ'Χ -;()'Χ Ιι:) -:ιΧ ς cXπό 6-7 -194 8 καί 8-7-1948 επ ι­
στολάτ; πρ οτρεπόμεν οτ ",;,οuτον εΙς ενωσιν καΙ ιχί":'Ο1)μενος Κoo t.VΗv άμφο,,:,έ ρων συναντη σιν .
Βλ Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο u λ ι 'Χ, ενθ ' cXνω-: . σ ο 16 5 έπ. Τ ό Φ ρ α γ γ έ­
λ ι ο ν . ο . σο 210 την cXποτυχΙαν των πρός εν ωσ ιν προσπαθε ιών , τ/ν περί των όποΙων πρω­
τοβουλίαν οΙ πε ρί -:όν Ματθαίον άποaιaουσ ιν εΙς έαυτούτ, επέρριψαν οδτοι επί των ωμων
-:ου « πρ ο Φλω ρ ίνη .; » καί aη καί επί -:'ij; εμμov'ίjς αυ-:ου εΙς -:ιίς έαυτοϋ πλάνας καί τi'j ς άκάμ­
πτου , εως τάτε , άρνήσεω ς αότου · δ πωτ; ΠΡΟ <Γl.ωρ·ί) ση ε Ις -:ας ιaεολογΙΚcXς κα-:ευθόνσε ις του
άρχηγέ-:ου αυ -:ων Μ ατθαίου , κη ρύ ξαν,,:ος σχισματυτην ,,:ΤΙν 'Ε κκλη σΙαν τi'jς 'EXXάao ; καί
δίκυρα τά ύπ' αυ τη ς τελούμενα Μυστήρια , Βλ Γ . Ε u σ τ Ρ α τ ι ci δ ο υ, 'Η πραγματικη
άλήθε ια ο ο. σ.16 .
4. 'Επί ηj επικλήσει εξ'Χφε-: ικως άπολύτου άνάγκη ς , κ'Χ-:επειγούση ς καί επιτακτικη ς
ατε (!μη ύπαρχόντων ε-:έρων 'Επισκόπ ων ΓΟΧ δεδο μένου δτι τόσον με-:ιί -:ου Φλω ρΙνης
Χρυσο στό μου ο σον κ'Χί με-:α του Κυκλciaων Γερμ'Χν ου, εύ ρ Ισκετο εν aιαστciσε ι (ό Ματθαίο ς )
aLcX σοβαΡΟ 'Jς λόγους καΙ παριί τιίς κ'Χταβληθείσα ς αυτου προσπαθεία ς πρό ς δί ρσιν του μετα­
ξό -:ων σχ ίσ μ'Χ-: ος aEν κα-:έ σ-:η -:ου -:ο aυνα-:όν». ΙΌ Ε u σ -: Ρ α τ ι ci a ο υ, '11 πρα γμα-:ικη
άλήθει'Χ ο' .σ . 14.
5. Γο Ε u σ τ Ρ α -: ι ci a ο υ, ε:νθ ' cXν ω-: . σ. 164, « 'Η Φ ο Οο» 1948 φ ο 40 cXνοικο ινωθεν
Ί.Σο καί ΠΘΕ ΟΚ εν επιφυλλίaιο Σ. Κ α Ρ οι μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, Φως εν
σκό,,:ει σ. 20 έπ.
6. Γ. Ε u σ -: Ρ α -: ι ci a ο υ , 'Ι-Ι πρ αγμα -:ικΤΙ cXλήθε ια . . . σ ο 20. Π ρ βλ. κ αί Π ο ι μ α '1-
τ ο Ρ ι κ η ν 'Ε γ κ u κ λ ι ο ν τi'jς «Ίο Σ ο -:ων ΙΌΧ» ( κυ ρου Ά ρχ ιεπ/που λΙ α-:θα ΙΟ'j ) σ.
5 ενθα ψέγεται 'ή κακο-:ροπΙοι καί aυσ-:Ροπ Ια του « πρ. Φλω ρίνη ς» καί 'ή άν ένaο-:ος αρντ, σις
αότου οπως συμπράξη εΙς χειΡο-:ονίοις .
7 ο Π ρ βλ Έ γ κ u κ λ ι ο ν (ι πρ. Φλω p Ινrις» ε:-:ους 1948. ' Αποσπάσμα-:α εν : Θ ε ο -
 334

ΤιΧς ούτωσε] ύπο ':"ου )[7..τθαίοu γενομένας α.ντικανονικιΧς 8 χειροτονίατ; 9

&ς «Ot Τρεϊς Ίεριiρχαι» έz'Χp:xχ-:'ίjpισ:xν ώς «κωμικιΧς» 10 Ot περ] τον Ματθαϊον
έπειραθησαν νιΧ OικαLOλOyίjσωσι'l έπιχαλεσθέντες τον κίνΟUνΟν «νιΧ α.πoθιiνη
ό Σεβ. 'Επίσκοπος Μα:-:e:χ!:r:ι~ χ:χ 1. '/χ μείνη ~ Όρθόοοξος 'Εκκλφία Clνεu
ποιμένων» έμφ:χνίσα:ν-:ες Ο'J-:ως 'X ,j-:c,,1 «(~ς τον Σωτήρα τ'ijς Όρθοοοξία:ς κα:L
τρόπον τινα ώς τον ιΧ.πο Θεr:ι~ ~[εσσ [.'Χ·1 'Χύτ/ς» 1l.
'Αλλ' ώς εΤνα:ι T/ω~ό'l ό λ' κ'Χ'Ιων των Άγ. 'Αποστόλων όρίζει ΟΤL
'Επίσκοπος χειροτονείται .j π r., 'Ε"Lu/.ό ..ων 0 '.)0 ~ -;:ριων, του Ζωνα:ρα έρμΊj­
νεύοντοτ; τ ον ορον «χειροτονία» OL:Z -:-ί;ς -:ελε':"O'Jργία ς των εύχων καΙ. του 'Αγίου
Πνεύμα:το ς έπL καθιερώσει -:'.I•.J 1zpZσ4J:xι λ:ΧΖό'Γοος 12. Ό οε ΔΙ Κα:νων της ΑΙ

8 ω Ρ Τι τ ο υ μ ο ν α Χ ο ϋ , Το Ή;u:;:-:.ί...γ. ~χlσ:.l.Χ , ο'πiΜΖ: Τ. ενε;:γείq.; σ . 17. Σ.

Κ α Ρ α μ Τι τ σ ο υ - Γ α μ ~ Ρ -:. .j ί. ~ Χ, f:oH r.ω-:- . σ. 1 6~ . Toίi-:-o έ;τcxνέλαβε καΙ -η
ΠΘΕΟΚ έν ~τει 19 72 εν -:';:-:.μvT,~ . ~; -:-rΛ; & ·.Ji.r.r.i; ':"':ιvίζΟ·.Jσχ δ τι «σύγχυσιτ; xcxi
ταυτισμότ [τούτων -:-ω.. 8,j-:. o1).m~ ~?:-:-Σ:~ω-ιι ) είV?: ι r:.θχφε= ; καΙ ιXv<Χλ1J6'ης)) (σ.
13) . Σημειωτέον δη iι ;::x;;i=;~ -:-r.iJ ΙC;:;; . Φί.ωρίvτ.;)) θεωρεί -:-ους «)'Ιcxτθcxιικοuς)) σχ ι­
σματυωύτ , άιΡ' -ης έπo~~ 'j~-:-ι:r~ tL~~Ij"~GZΝ t)OOv rlνεξιXρ7I)':'O" έ-.,.είVΗς. Βλ . Ν. Π α -
π α γ ε ω Ρ γ l ο υ, Έ;:ι~:xij.-:.μ.."vτ, i:=i'-r.τ,σ-.:; εtς -:-ο.. cxt8. πρ. Β. Σcxκκα.ν , σ. 2. Ά γ ι ο -
Ρ ε ι τ ω ν ΓΙ α τ έ Ρ ω '1, Όμoί.-:.ΓU-'ΈY.Y):τ,σ~: 11-:-0Ι άποιντ/τικ'ή 8 ιοισάφ1Jσις περί της
σ1Jμεριvijς έν τη Έκ)'):τ,σί~ i=.n=σi:xς ΖΧΙ 7r,:; ΚCXVΟVιΖ1jς άντιμετωπίσεως ταότ/ς . "Αγ ,
'Όρ ος [9 75 σ. 50.
8. Οϋ τω Γ. Ρ i μ μ') ς-Χ. Σ γ ') .) ? l τ σ <Χ ς - Κ. Τ σ ά τ σ ο ς, έν : ιιΈκκλ1Jσlα))
19 51 σ. 13.
9. ΟΙ χεφΟΤΟV1Jθέv-:-ες , ;:i:i;v έί.:ι:χΙσ-:-ων, έ-:-όγχανον &μοφοι παντελως θεολογικ'ijς κοιΙ
θύραθεν παιδεύσεωτ; (Ο:ί-:-ω xcxi ό « ;:ρ . ΦλωρlV1Jς)) εν Έ γ κ υ κ λ ί cr δημοσιεοθείση εν : «Ή
Φ.Ο.)) 1954 φ. 190 σ. 5, zcxi θεό)'):τι-:-ο ; Διονυσιατη; έν: ιιΉ Φ.Ο.)) 1957 φ . 259 σ. 4).
Έν τούτο«; τινές έ ξ οιu-:-ωv ;'.•ειV.bτ,crcxv xcxt εΙς συγγραφάτ; προς ύπο στ-ή ριξ ιν τοϋ παλ , iι­
μερολογίου, αlτινες βΡΙ&nm γρ :χμ μ.χ-:-ικων, συντακτικων, λογικων, έρμ1Jνευτ ικων, θεο λο­
γικών καΙ έπιστ/μονικω .. ί.:ι:θωv , ;:ρ~')ρΙζ')ν-:-xι 8έ μόνον 8 ια κατωτάτ/ ς μορφωτικ'ijς σταθ­
μ1Jς άνχγνωστικον κοινΟ.. ( ΓΙ ρ i!λ. λ.χ, Έ 7: Ι σ κ ό π ο υ Κ ο Ρ ι ν θ ί α ς Κ α λ λ Ι σ τ ο υ,
ΤΟ έορτολόγιον -;'ijς Πίστεωτ xcxi χι ;:λiνχ ι -:-ou Νέου "Ημερολογίου . Τ ο ϋ α ύ τ ο U, ΠερΙ
Ήμερολογίου καΙ Έορ-:ολογί')'J , ,A&ijxtcx 1966. Τ ο ϋ α u τ ο U, Ή 8lX1J τοϋ έορτολο­
γίου) . ΠερΙ της χαμ1Jλij ς μΟ ?9<U-:-ικτ,ς σ-:-:iθμ1J ς -:- ων «Έπισκόπων)) ,01)των ώμoλόΎ1Jσε και iι
• Ι .Σ. των ΓΟΧ, καθ' η .. «ή 'E)'.)'J.Tιcrlx ήμων των ΓΟΧ Ι:χει Έπισκόπους κοιν'ijς μορφώσεω ς
άλλα πλουσίων ~pγων)) (ΓΙ ') ι μ cx 'Ι -:- ο Ρ ι κ 'ή Έ γ κ ό κ λ ι ο ς σ. 62 ). ΠερΙ -:ων έπΙ
κεφαλης -:ων ποιλαΙΟ1Jμερολ~γι-:-ων ιιΈ;:ισκόπων)) 8ιε,υπώθ1J καΙ έπΙ Συνό80υ ό χαρακτ/ ρι ­
σμος δτι ου,οι εΙναι ιικαpρo;τoι~Ι ΖΧΙ κcxρρcxγωγε1:ς καΙ άπατεωνες εν8ε8υμέ'Joι άρχιερατικ'ήν
στολ'ήν καΙ ;ταριστάνον,ες -:-0-:'; Έ;:ισκόπους)) (Κ ω Δ Ι Σ 1962-1964 σ . 198 συνε8ρία
της 7-6-1963). Πρβλ xcxi ' --\ ? χ ι μ . Δανι'ήλ 'AtpιXX1J, Παρχσυναγωγαί, εν :
(ιΣ τ α υ Ρ Ο ς )) 1972 φ. 140, Μ:χ οΙ ;:αλ!-:-οιι (ιΈπίσκοποιΗ χοιρακτ/ρΙζων-:-αι ώς ιι&νθρωποι
<Χσήμαντοι πνευματικως, θεολογικως &γράμματοι καΙ άσ,οιχείω-:-οι» οlτινες «έμφανίζον­
ται κOCπο ιαν "ρω-Ιαν Έ;τίσκοποι :τ, ς 'Ορθοδόξου Έκκλ1Jσίας . . . )).
-10. «ο Ι Τ Ρ ε
1: ς Ί ε ρ ά ? Χ α LJ) 1958 σ. 82.
11 . Φραγγέλ ιον 1949 σ. 20 .
12. ρ -π Σόνταγμα τ . 2 σ. 2.
 335

<Υ.χ(,'j~-ψ.ΧΤ,ς Συν6δου όpιζε~ « 'Επίσκοπον πpoσήκε~ μOCλιστσ. μεν ύπο πάντων

-:ϊ;r, έ-, -;] ΈΠΙΧΡΧL~ κσ.θΙσ.. ασθαι , εΙ δε δυσχερες e~"rj ,ο το ιούτον ~ δια κατεπεί­
. .."Jlfj7." iνXτ,{ψ ~ δια μ-ηκος bSou έξ &τ.αντος τpε~ς έπι το αυτο συναγομένους,
.. :.ιo,L';+.yωv γιγνομένων και των ά,π6ντων , και συντιθεμένων δια γραμμάτων,
~7<: 7ίjν χειροτονία» ποιεϊσθαι , ,ο δε κυρος 1ων γινομένων δίδοσθα; καθ' έκOC­
~,. .. έπαρχίαν ,ιj) Μητροπολίτη» του Ζωναρα και . ,,;ou Βαλσαμώνω ; κα/.
'7 fj =j ' .\ ρ ιστψου διευκρινούντων δτι έν,αυθα ό ορος «χειροτονία» σημαίνει
7;"1 ψΊjφoν προς ά,νOCδειξιν τινοτ; εΙς ,ο του 'Αρχιερέω ς ά,ξΙωμα 13, 'Εκ 'του συν-
ό
')ασμου
- -~,
των
,
ουο τούτων
~'ξ
οιατα εων πρωτυπτει
,~,
οτι «υπο
\~,
ουο μεν
\ "rj" \
και τριων
-
' Επισκόπων 'ΕπΙσχοπος χειροτονείται, κlΧτα τον πρώτον κανόνα των Άγ.
'λ ποστόλω ν, ύπο τριων δε τΟ έ'λά.χιστον ψηφίζεται» , των δπολοίπων της 'Επcxρ-
,
χιας 'Ε'
πτσκοπων συμ Ψ' Ι' '
"rjφων γιγνομενων, εφ οσον
ff ~ ,
οτα κlΧτεπειγoυσoιν
,
οινοιγκην
, ,

~ όια μΎjκoς όδου δεν δύνανται να συνέλθωσιν έπι το αύτό, του ιχύτου πνεύματοτ;
εΤνlΧ~ κlΧι οΙ ΙΘ' τΎjς έν 'Αντιοχεί« Συνόδου 14, Στ' τΊjς έν ΣlΧpό~κη 15, ΙΓ' 1-ης
έν KαpθlΧγένη 16, Κατά συνέπειαν, ~ κlΧνOν~κ-η ά,κpΙβε~1Χ ά,τ.IΧ~,ε~ 7fιν -τέλεσιν
Ι .....,\~, " 17 ι ο' , \
χειpOΤOνιlΧς Επισχοπου
"
υπο τp~ων "rj ουο του'λ'αΖισ-:ο'l ' Ε-
(, '
πισκοπω Ι "rj ε επι
του προκειμένου πραξις '6'; ς '
'Ε ' , , .,φ,
κκλrισιlΧς , ει ΚΙΧΙ με-::χ ε:;:χφεσεων ,
θ - β
εωρει σο ΙΧ-
ι , Ι ' ' \.' " ' , 'Ε-'σχο'-ου Ίε'
pωτlΧτ/ν παραλειψι» ουσιωοουτ σ-:οιχειο') 7fι'/ υπσ ενος μονοl
f , f '
Α. '- ,.....
,
ροτονιαν ' Ε πισκοπου
' 18 ' Εφ;:ι..!.?ε~!..ς
,> -.
-i".2.'ΊΟ'Jος
'7O~] .' ' ,) -... ~:"'οαδίδωσιν
-.0'.1"':0 010 • ~u.7v
fJ~ ι,
, 'θ ι r , -, •
ε\)lΧρ~ μου ς "(Ι ιστορια -:Ίίς IΧΡΧ:ΧΙ7.ς
'Ε .. ,
ΚΥJ.Ίjm:Ζς
19 L......... .." -". .. ειιιένω πεοί-
. IV.7.G'oΧT, εν .. :-0)/'.....:'"'"'. • ,.<.:-

13 . ρ-π Σ ,jv-:-%γμ.=ι . . . ":'.3 σ. 160 τπ,

14. 'Έ ν θ' ιΧ ν ω τ, σ . 182.
15. "Ε ν θ' ιΧ ν ω τ, σ. 243.
16. 'Έ ν θ ' ιΧ ν ω τ . σ. 325.
17. Πρβλ καΙ Γ.Ι Λ. ( ε β ε ν τ Ι δ 1) ), ΟΙ παλαιοημερολογιωω! ~:xoί, έν : II'Ev<:ι;;L:x))
1973 σ. 5. ' Α . Χ ρισ-=οφιλοποuλοu , Έκκλ1)σ. Δίκαιον 1954 τ. Β ' σ. 36, 43 , 44,
1\1 ε λ ε τ ίο υ Σ α κ ε λ λ α Ρ ο π ο ύ λ ο υ , Έκκλ1)σ. Δίκαιον 1898 σ. 113-114. Βλ κ:χί
-=0 2778/72 Βούλευμα -;οϋ Συμβουλίου -=ων ΈV Άθήναις Πλ1)μμελειοδικων.
18 . Πρβλ. Γ ε ν ν α δ Ι ο υ , Μ 11 τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Ή λ ι ο υ π ό λ ε ω ς, Ή ΙΙΠΟ
πλειόνων τοϋ ένος Έπισκόπων χειΡο -=ονΙα Έπισκόποu, εν : «'ΟρΟοδοξΙα» 1929 σ. 291
έπ. 'ΑντίΚΡοuσιν βλ ΈV: Ί ε ζ ε κ ι ή λ, Μ 1) τ Ρ οπ ολ ί -; ο u Θ ε σ σ ιι λ ι ώ τ ι δ ο ς
εν: (,Άγιος Σπυρίδων» τ. 57 σ. 110 καΙ ιΧντοιπιΧντφιν ίιπο Γ ε ν ν ιι δ ίο u, ΝΙ 1) τ Ρ 0-
π ο λ Ι -= ο u Ή λ ι ο u π ό λ ε ω ς, Ό ιΧριθμος -;ων Έπίσκοπον χειΡοτονοίιντων Έπισκό­
πων εν : «'Ορθοδοξία» 1930 σ . 93-97 . Ο()τω καΙ το ίιπ' ιΧριΟμ . 132072/12-10-72 ~γ­
γριιφον τοϋ 'Ι'ποuργεΙοu Έθν. Παιδείιις Κ1lρϋσσον ά-νuποστιΧτοuς τας εν λόγιr χειΡοτονΙας.
19 . Βλ. Θ ε ο δ ω ρ ή τ ο u, Έκκλ-ησ. 'Ιστορία Α', Κεφ. Η' (1).G. 82 , 929), Έ π ι­
φ ιι ν ίο u, Κατα αίρέσεων LXIIly (P.C. 42, 188-191). Βλ ώσ:Χίι-=ως ά-νιιγνώρισιν ίιπο
Μ. ' ΑΟανασ ίοu -=οϋ Έπισκόποu Σιδ1lΡΙΟU ίιπο τοϋ ΦΙλωνος χειΡοτον1)θέντος ιιδια το ιΧποι ρ­
Ρ1)σίαστον -=ων Έπισκόπων εν -=οΤς καιΡοΤς εκεΙνοις» (Βλ έ ρ μ 1) ν ε ί α ν Ά γ . Ν ι κ 0-
δ ή μ ο u εΙς Α' Άποστολικον Κανόνιι). Π ρβλ. σχε-=ικως καΙ Χ Ρ u σ ο σ -= ό μ ο u Ν α σ­
λ ί μ 1), '1σ-=ο ρικων ιΧλ1)θειων ~λεyχoς, εν : «' Η Φ .Ο .» 1949 φ . 66 σ . 3. Βλ . ώσαίι-=ως χε ι­
ροτονίαν ΛοuκΙφερ καΙ Euocyplou ίιπο ll oιullvou ΈV : Θ ε ο δ ω Ρ ή -= ο u, Έκκλ1lσ . '1σ-;ο-
336

πτωσ«; τυγχάνε ι Τι τω,ι λεγομένων Mελ~τ~(Χνων χειροτον ιών , περ] ων σ.πεφά.ν­

θΥ) Τι Α' ΟίχοuμεV~Χ'f; Σ ,jν'ιa'ι~. 7.'/(Χγνω ρ [σ(Χσα τους δπο μόνου του σχισματυωϋ
Μελετίου xειpoτoνTιθέ-ΓoX~ Έ~~tJ/.6~ο') ς , σ.φου οιέταξεν LVIΧ συμπληρωθώσιν
ελλείψεις τινετ , μ''. a')'liμε'/ ::Ι~ '/ χ Ezω σ~ τον χα ρακτή ρα ά:ν(ΧXεΙPOΤOVΉσεω ς,
σuμφώvω ς τη 'ί/ώ μ'(ι -:'ι') Π x-:? ~i?Ztj°J Τα ρασ ίου 20. Το «μυστικωτέρα χειΡΟΤΟ­
vlq. βεβα~ωθέψ:α ς» :H όέ-ι tJr,:J.x ['Jε ~ 7.'JXΖε φ'ιτόνYjσ~v 22 διότι ό δρος «βεβα ιωθέν­
τα τ;» δύναται νχ στ,μχ['Ι!, ;r.~ 1; Σ,j'l'ι ό'ι~ όέ-ι lξέ λα βεν δπο δρ ουτ; τ τνα τ; τας χει­
ροτονία ς ώς &κ.j?tjΟjς. ~-r, ~:ι: f"Ξ: ~ :-ιii.i.tj'l ZΞ:!.ρoθΞ:σί~ν 23.
'Αι).' :x~ f,ί.Χ77ω μέ',ι:,'j ,..:z',ι:,"~'ι:; zoj?O')~ ' Αποστολικα] Δ ιαταγα] 24, προ­
βλέπουσαι 7~ έ'~~1.6~ι'j"Ι ZΞ:~~"ι~:z.ς ~ E;:!.υ~6;:oυ U7:0 ένό ς μό\ιον Έπισκό­
που , -:-XGGO'Ju!. ::~ ~; '7':ιT:-r:., ~.~ ~ΖG"..Χ ~ xzl θεμελ!.ώόΞ: !.ζ προϋποθέσειτ , αίτινες
'1" δ
~ ' .. .. . .. ~ . ιΑ;: .., ι , .. ι
οεν 'J'J7 "': :l!. ~-:"'Σ J.tj-;r:ι'j 'n.. ·.J7:Γ.ιG'"':'"T, ~ !.ί.υ ~ί ':t'7!. (jj'ιε-:ΡΖΖΟ'J Ξ:!. ζ 7fJ'I περ ίπτω σ ιν

--:ων ,j~ ~1:z-:6x[':.t·) ZΞ:ι.:;,~..,φ;:r:ω"ι . K7.7i 7Z·.r:-:z.; a-r, ΧΟ'Jό ,,:, !. έπιτρ έπετ α ι Ύj
"':O!.:t: '.Y:-ιϊ ZZ!.? 'J7~'Ii7. ~';'Yj", Ζ ) ~Tl x,z...Γ~ Χ77ύ~ -r. O!..i '70 μ-" δ,jν:χσθα. ι πλείο­
ν:Ζς ;:Σ?:Z:~~X!.. δ~~~ ~Y:"fι; ~ vJ:r;; ":G!'X'f:-r;; ΤΙ:ΧΥιι:-r;ς χ::χι β) έ)) ' δσον
;:ρ(/j;:iΡΖε~ ..;rr.?~..u. ~ D-.λι:.n ~ ': E;:Ι7ρo~ς πλειόνων ' Επισκόπων 25.
Qojόε-;έρ:χ ~μω~ 7'j,r.ω', (j'j'r.::r.-I.εo, ~I προκειμένφ, οιόΤL οuοεμtαv έκκλYjσια­
στικΤ,'1 xxt ΚΤI'ι',.;ά;', ·r.:;"-:;-; Xcr~" εΙΖε-1 ό Ματθαϊο « , ων κοιθηΡYjμέvος , είς ούδε­
μ[:χ'l Σ,j"οa'ιν 'r.:&.z~7'j , o'~ε~~ ~-;εΡ(j::; συνέπραξε μετ' αίιτου , ά:λλ' ουτο ς μόνος
έξέλε;Ξ: ~ ;:;;~lε[?;ι:π .. ~1'Ξ ~fJ': 6"rr,σ'Ξ Χo:xt κα'7έστ/σεν «ΈΠLσχόπο υς» πα ρ ά πάντα

ρ Ι:χ ΙΙ , Κ Γ' . Π;: ~_ Χ:X~ Ρ . ο . Ι:!Ι ,

6;3 , 108 , 312 , 16 6. 1415 . :tIΙ. Γ ε δ ε ώ ν , Πατ ρια ρχυω]
Π Ιν:χκε; σ . ..96 , 35 ~ . Κ. ~ Σ θ τ , ~ε"είλΓιν . Φ ιλολογ ία σ. 125-1 29, Γ-Π , Σ ύ ν τ α­
Ύ μ α: 7. 5 σ . 85. Κ ω ... ! 'ι "') Ο Ι κ ο ν ό μ ο υ , 'Γα σωζό μενα: απαντα Β ' σ. 8. Πρ βλ δ­
μο Ιω; ' Α ;; Ζ ~ μ . X;; 'j σ " σ 7. ~ α: σ λ l μ '1J, ΆνασκευΎι T~ ς αΡ7Ι έκδ οθείσΊ)ς Π οιμ αν­
'70ρ ιχ~ ς 8τ,θε'ι 'Έ:.r.-J,.j~ί'j·J -:ων i'J -: !.κ.~V ΟVLχων ' Επισκόπ ων τοϋ έκλι.πόντο ς 'Ε πι.σκόπο υ
B pεσθΈVΙ; ; ",Ι:Χ ~:Χ Ι"'j--Β 6λ,,; 1954 σ . 1 Ο έπ , Σ . Κ α Ρ α μ ή 7 σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α ,
Φώ ς bJ σ-.ι.:c,7ε L σ. ~ ~ ....
20 . .\1 a n s ί , 1:!, Ι 02 2. Π ;; βί.. Γ ε ν ν α: δ l ο υ, .\1 -η τ Ρ ο π ο λ l7 Ο υ ΊΙλ ι ο υ -
π ο λ ε ω ς, 'Ο i;:~θμό; 7ων 'Επ ίσκοπον χε ι ρ ο τονούντων 'Επ ισκόπων έν : «'Ο ρθοδο ξΙα»
1930 σ. 96-9 7. 'E::l'JT,; &;; ισεν Τ. Σύν οδοτ; να επωνται οΟτο ι ,ων κανονικων έκάστr,ς πα­
ροι.κ Ιας κλ-r, ρ !.κώv .
21. Σ ω κ p :i 7" OJ ; o Έκκί.'1Jσ . "Ιστο ρία Τ, 9, Ρ . Ο. 67, 80-8 1, Θ ε ο δ ω ρ ή τ ο υ ,
Έ κκλ'1J σ . Ίσ70ρ ί:Χ Τ ,
9, Γ ε λ :χ σ l ο υ , Έ κκλ'1J σ . 'Ιστο ρία Π , 33.
22 . Βλ Γ ε 'ι οι α δ l " '). .\1 η , ρ ο π ο λ l , ο υ Ή λ ι ο υ π ό λ ε ω ς , ενΟ' ά.ν ω-:- . ,
σ. 96-97 . Δ . .\1 α: 7 :χ ;; :i γ κ α: , ' Αν σιχειΡ ο -:-όν-η σ ις . σ . 48- 51 , ' Α Ρ Χ ι μ . 'Ι ε ρ ω ν ύ ­
μ ο υ Κ ο τ σ ώ ν ΤΙ , Π ;;ο βλήμσι-:σι τ/ς (('Εκκλησ . ΟΙκονομ Ισις)) Άοηνσι ι 19 57 σ . 19 7.
23. Βλ. ' Α Ρ Ζ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Ν α σ λ l μ -η , ενθ ' ά.ν. σ. 11. Περι -:-ων
περ ιπτώσεων ά.σκήσεω; Ο Ικονομ ίας έκ μέ ρ ους ,η ς Έκκλησίσι ς δ ια τ/ν ά.νσιΓVώ pισιν ά.νn­
κα:νονικων χε ιΡ ο,ον ιων βλ. ά.νω-:έ ρω σ . 284 έπ.
24. Περ ι του x,J?ou; -:-ων δποΙων βλ ,ον Β' Κσινόν σι rij ; Στ' Ο Ικου μεν ικη ς Συνόδου,
έν : Γ-Π Σ ύ ν -:- α γ μ α: 7. 2 σ. 308 έπ .
25 . Π ρ βλ . κ~ι Χ Ρ υ σ ο σ ":'. Ν α; σ λ Lμ "η , CH χεφ οτονΙα ,,:οϋ Έπ ισκ όπου έ ξ έπό- ,
φεω ς κα:voν ικης έν : (( Ή Φ. Ο .» 1953 φ. 166 σ. 4 έπ .
 337

Ί. Κανόνα και αναγκ'Υ)ς μ~ οtJσ'Yjς. Διότ, ~ προσαγομένη aικαιολογ~α οτι ιxt

χειροτονίαι κατέστησαν &ναγκα~αι έπειa~, ώς προελέχθ'Υ), έπεκρέματο a'1jezv
ό κ~νaυνος «να. &ποθάνη ό Σεβ. 'Επίσκοποτ Mατθα~oς XΙXL να. με~νη ~ Όρθόaο­
ξος Έκκλησ~α &νευ ποιμένων» , aεν εύσταθεϊ, Είναι προφανες δτι το έπιχεί­
Ρ'Υ)μα τούτο έπεστρατεύθ'Υ) προς δπoστ~ριξιν τ'1jς Μξ'Υ)ς οτι συνέτρεχον, έν προ­
κεψένcμ, α] δπο των Άποστολ Διαταγων τασσόμεναι προϋποθέσε«; aLιX. τΊjν
&ναγνώρισιν τ'1jς δφ' ένος 'Επισκόπου γιγνομέν'Υ)ς χειροτονίατ; 'Επισκόπου 26.
'Αλλα. το έπιχε~Ρ'Y)μα είναι αύτόχρημα &ναιμικόν, γελo~oν XΙXL βλασφημον,
μόνον OfJlL &νύπαρκτον Κ'Υ)ρυσσον σύμπασαν τ~ν δπ' οόρανον ΌρθοaοξΙαν με
μόνψ έξα~ρεσιν τον «Έπ~σκoπoν» Mατθα~oν !! Tii'> λόγφ τούτω τα.ς δπο
Mατθα~oυ γενομένας χειροτονίατ aεν &νεγνώρισαν OfJa' ot παλαιοημερολογϊτατ
ης &ντιθέτου παραταξεωτ, o~τινες τους ούτωσε] «χειροτονηθέντατ» έχαρακ't"f]­
ρtσαν ώς a'1jezv Άρχιερε~ς, o~τινες «είναι άπλως τα. μέλ'Υ) ένος κουκλοθεάτρου,
τα. δποϊα διακωμωδούν -riJv ορθοaοξΙαν, aιaοντα παραστάσεtςμε θιocσάΡΧ'Y)ν
τον κ. Εόγένιον Τόμπρον» 27. Σημειωτέον δτι XIΧL ~ παρ' ~μ~ν νομολογία του
ΑΠ
. . οι
'
<:-',επανει λημμενων "
αποφασεων
,-, 'Α.., / "
αυτου εταχυ,ι συμφωνο ς "ρο ς τ/ν κανο-

νικ~ν τάξιν, θεωρήσασα ώς τ.ά'ι't'ΊJ &κύρους τα.ς :;,,0 καθηΡ'Υ)μένο υ 'Αρχιερέως

γενομένας χειροτονία; πρεσβυ τέρο υ βασικως, XΙX L "O)).ii'> μίi:λλoν τα.ς δπο ένος
XΙXL καθηΡ'Υ)μένου Ζεφο .. ονΙας 'Επισκόπου 28 .
Κα] ~ ΔΙΣ εκρινεν i5 τ L~ δπο μόνου το\) Ματθαίου XΙXL a~ XΙXL καθηΡ'Υ)μένου
<5ντος χειροτονία το\) πρώτου «'ΕΠΙσ'/.ότ.ου» ίmΎjρξεν &ντLκανόνLΚ~ XΙXL &κυρος,
't'αύΤ'Υ)ς aε οtJσ'Yjς &κύρου XΙXL πίiσαι ιxt δπόλοιποt τυγχανουσι κανονLκως &ν~­
σχυροι 29. Παρά ταύτα ~ παράταξις Ματθαίου προέβ'Υ) έν ~τει 1957 εες τ~ν χει­
ροτονίαν δύο νέων «Έπισκόπων» ~τoι του εες τΊjν κανoνικ~ν Έκκλ'Y)σ~αν ~μων
&ν~κoντoς Άρχιμ. 'Αγθίμου Χαρίση 30 καΙ τινος έτέρου κυπρίου τΊjν καταγω-

26. Βλ κοιΙ το άπο 14-9-71 ~ΎΎpoιφoν της 'Ι. Συν630υ της παραταξεωτ; Ματθαίου
προς τον Μητροπολίτην Φιλαρετον, ξ;ν : «Κ Ε ο» Νοέμβριος 1971 σ . 5
27. «Ή Φ.Ο.» 1949 φ. 66 σ. 8. Βλ. κοιΙ σχόλιον ξ;ν : «Ή Φ.Ο.» 1949 φ.68 σ. 8.
28 , Πρβλ Α. Π. 39/1956, 290/1956.
29. Κ ω Δ Ι Σ 1955-1957 σ. 447, 511.
30. Οδτοτ προσχωρήσω; εΙς τον παλαιοημερολογιτισμδν ξ;χεΙPOΤOν'ήθΊj «'Επίσκοπος»
ΠειΡοιιως ξ;ν τη Μονη Κερατέα; τη 27-12-1956 (ποιλ .ημερολ6γιον) -ητοι ήj 7-1-1957
,)πο δμάi'30ς έπτOC «'Αρχιερέων» της ποιροιτOCξεως Μοιτθοιίου ξ;μφoινιζ6μεvoς 3' ώς κοινονικος
«'Επίσκοπος» ξ;λειτούργει ~ τινι ποιρOC το Μοσχατον νοιϋ3Ρί'J! των ποιλΟΙΙΟ1)μερολογιτων
(Βλ «ΚΕΟ» 1957 σ, 5-17), Διεξοιχθεισων τοικτικων κοιτ' οιύτοϋ ξ;ν6ρκων άνοικρίσεων, .η
,)π6θεσις εΙσ1jχθΊj προς ξ;κi'3ίκοισιν ξ;νώπιον τοϋ 'Επισκοπικοϋ ΔΙΚOΙσΤΊjpίOυ της 'Ι'Αρχιεπ/πης
'AθΊJVων, λ6γ'J! ά:ρμο3ι6'τ/τος, δπερ 3ιOC τηζ άπο 14-3-1957 άποφOCσεως οιύτοϋ ξ;κ'ήρυξε τον
μεv ΚΟΙ'τ/γορούμενον άρχιμοιν3ρί'τ/ν ~oχoν των άποi'30θεισων οιύτ<j> ΚΟΙ'τ/γοριων, έοιυτο i'3έ:
άνΟΙΡμ6i'3ιον, κοιΙ ποιρέπεμψε τον φocκελλbν εΙς το ΠρωτοβOCθμιον Συνo3ικOνΔικoιστ1jpιoν.
Τοίίτο i'3LιX της ύπ' άριθμ. 12/23c5-1957 άποφOCσεως οιύτοϋ, ξ;p'ήμΊJV ξ;χi'30θείσΊjς του ΚΟΙ'τ/­
γορουμένου, ξ;πέβοιλεν οιύτ<j> τ/ν ποιν7)ν της κοιθΟΙιΡέσεως κοιΙ της ξ;πα.νοιγωy'ijς οιυτου ε ίζ

22
 338

Υήν 31. ΚατOC του πρώτου εξ αυτων ~ Δ ΙΣ -ηγειρε πειθαρχικ~ν Sίωξιν επl. φατρία,
τυρεία παΡ ασυναγωγ'{j, ά.ποσχίσει καΙ. καταφρονήσει της κανoνικΊjς καΙ. νομί­
μου Έκκλ-ησίας της 'EλλιXSO:; καΙ. επl. ά.ντιποιήσει βαθμου ΙερωσύνΊjς 32 .
ΚατOC συνέπειαν αΙ δπο του Ματθα ίου, καθη ΡΊj μένOυ l)ντος καΙ. μόνου , γε­
νόμεναι χειροτονίαι τυγχανουσιν ά.ντLκανOνικαl. καΙ. ά.νίσχυροι κατ' ά.κρΙβειαν
κανονιΚ"ήν , Sυνσ.μεναι ενSεχομένως, δπο αυσηρOCς προϋποθέσειτ, νOC ά.ντιμετω-
π ι σθ ωσι
- κατ , ,
Ο'υωνομιαν - ' Εκκ λησιατ
71J:; ' 'ψ'εποτε α 'θ
, ο -
ι συν Ίjκαι θ'"
α επετρεπον

,
ΤΊjν
ι
ΤOιαυΤΊjν
.
φι
λ' θ
αν ρωπον
' ~, ~
εκοηλωσι»
"
έναντι
'λ -
ει ικρινως
ι
μετανοουν-:ω 'ι
,
και

έπιστρεφόντων ':iί ΈjI'.κ);rισΙ~.

Ή εκ των Ζειρο-:ονιω,ι -:0;:) Μ :χ-:θ :χ ίο') προελθούσασταδιακώτ; «Ιεραρχία»
συνεκροησεν
, "
υπο
.
71jV ~
προευΡΙ:ΧΊ
, ,
αυτου
- -:'1j'J
, ~
ου τ ω κ
-
λΊj θ εισαν « 'Ι'
εραν
Σ υνοοον
" ~

-:Ίjς ΈκκλτισΙας -:ω·ι Γνησίων Όρθοόόξων Χρισ-:ι:χνων -:Ίjς Έλλσ.όο ς» *ι-:ις

"
'Ι SLoc της ά.πο 26-8-1949 n o LfLiX'r."oP LXTι:; :xυ-:Ίjς Έί,ωκλΙου καθώρισε -;-~ν θέσιν
της «ΈΚΥ.λτισΙας» -:aύ71jς ε-/αν-:ι -:όσον -;o'ίjς A'~-:oκεφσ.λoυ ΈκκλΊjσίας τΤις ' Ελ­
,λά.Sος, δσον καΙ. -:Ίjς έτέρας παλαιoTιμεΡOλoγΙ-:LΚTις ύπο τον «πρ, ΦλωΡΙΥΤις»
,,.
παραταξεωτ .
'Η θ' ~\"
εσιτ; οε αυτη
3'.-
ητο σα φως αντι
-, 'θ \' ,
ετος προς α μφοτε ρ ας και υπο
, t ,

πνεύματω; θΡΊjσκευτικTίς μισαλλοSοξία ς Ισχυρως φερομέν1) 33 .

7i)ν -:OCξιν των μονοιχων, δρΙσοιν ώς τόπον έγκα:τοιβιώσεως οιότου την Ί. ΜονΊ]ν Άγ .
ΔιονυσΙου Σ -:ροφά8ων. ΤΊ]ν έχ-:έλεσιν -:Ίjς ά.ποφάσεω ς -:α:ότ/ ς ά.νέσ-:ειλε 8ι' ά.να:κoπij ς
οιό-:ου δ κοιτοι8ικοισθεΙς &πο 6-7-1957, έφ' Τι έξεΜθ7) 'ή ur.' &ριθμ. 10 /6-3-1958 ά.π6φα:σις
του' Π ρωτοβαθμίου Συν08ικου 8Ld: πρεσβυτέρου ξ Δ ικα:στ/ ρΙου έπικυρώσοισοι τ/ν πρωτόδ ι­
κον &π6φα:σιν . ΈπΙ 8ε τη έφέσει -:ου κοιτοι8ικοισθέντος «Μητροπολίτου ΓΟΧ Πεφοιιως
Άνθ ί μου Χαρίση» έξε86θ7) 'ή ίιπ' ά.ριθμ. 7/13-6-1958 έπικυρω-:ικΊ] κοιΙ ΟΙ{)Τ7) -:'ijς πρώ­
:n)ς ά.π6φα:σις , ώ ς κοιΙ -η ίιπ' ά.ριθμ. 5/15-5-1958 δμοία . Ό εΙΡ7)μένος ύπέβαλε ήj 9-
12-1958 8"ήλωσιν μετανο ίατ; πρ ος -:0'.1 ' Α ρχιεπ/πο» (<< 'Εχκλ7)σΙοι)) 1960 σ .67 ) .
31 . Τd:ς έν λόγ{~ «χειροτονίατ» ώ ς κοιΙ -:d:ς ίιπο -:ου Ματθαίου γενο μένα:ς « ο Ι
Τ Ρ ε Τ ς Ί ε Ρ ά Ρ Χ οι ι » έχοιροικτ/ρ ισ::ιν ώς «έγκλ'l)μΟΙ-:ΙΚd:ς ά.κρ6τ/-:οις )) (1960 σ . 73 ).
.Π ρ βλ κοιΙ δίρΟρον Θ ε ο κ λ"ή τ ο υ μ ο v οι Χ ο υ Δ ι ο v υ σ ι ά τ ο υ , έν: «'Η Φ . Ο . ))
1955- 1957 σ . 447.
32. Κ ω Δ Ι Σ 195 5-1957 σ . 44 7.
33 . ΤΊ]ν με-:οιξΙ', -:ων δύο τούτων παρατά ξεων βοιΟεία:ν ταύτην 8 ι::ι Ιρεσιν έπε8Ιωζ::ιν
προς σ-: ιγμΊ]ν vd: δίρωσ ι ώρισμένοι lσωθεν κοιί lξωθεν δρμΤιθέν τες ποιρ άγοντες, μΊ] 8υν7)θ έν ­
τες ο μως vd: δ87)γ"ήσωσι Τd: πράγμοι-:οι εΙς οιΙσΙοιν ~κβα: σιν. Ο{)τω τη 19 -1-1950 χα:ί ένφ
δ ΜοιτΟοιίος 8 ι"ήνυε Τd:ς -:ελευτοιΙοις οιύτου ίb Ροις, έπε8ιώΧΟ7) συνOCνΤ7)σ ις του «πρ . ΦλωρΙν'1)ς))
κοιί οιύ-:ου πα:Ρd: τ/ν έπιθοινάτιον κλΙΥ7)Ί -:ου 8ευτέρου. Ή πρωτοβουλΙα: προ"ήρχετο κοιτ'
δίλλους μεν έκ -:ου r.ερ ιβάλλοvτος του λ'ιοιτθ::ιΙου, κα:τ' δίλ/ους 8ε έξ έ ξωποιλΟΙΙΟ7)μερολογιτι­
κων κόκλων έπιθυμοΙΙντων τ/ν ά.ποκοιτOCστοισιν συνεργ::ισΙα:ς κα:ί ά.γάΠ7)ς μετοιξύ -:ων Μ ο
-ηγε-:ων. 'Ev ΠOCιη) περιπτώσει δ μεν « πρ. ΦλωΡΙΥ7)ς)) έ8έχθη Vd: μετοιβη εΙς τ/ν .Μ ονΊ]ν Κε­
.ρ οι-:έοις , ~yθoι ~πνεε
Td: λοΙσθιοι δ λΙοιτθοι Τος . 'Έπρ οιξε 8ε τουτο συν08ευ6μενος ίιπο των ά.ρχιμ .
τότε Αύγου στίνου Κοιντιώτου κα:ί Έ π ιφοινίου Θε08ωροποΙΙλου, &λXd: μΊ]ν 8εν έγένετο 8εκτ6 ς ,
ού81: -:Ίjς έξωθΙΙ ρ οις τ'ijςΜοvr, ς τοιότ/ς ά.νοιγείσ'1) ς οιύτ φ (Σ. Κοι Ρ οι μ "Γι τ σ Ο ') - Γ οι μ­
β ρ ο u λ ι οι ~θ' ά.ν. σ. 16 5-1 66 ) . τ ου-:οέσχολιOCσθ7) 8υσμενέσ τοι-:οι -)πο -:ων -:r, ς πα:ρα:-:OC ­
ξεω ς οιύ-:ου ό ποι8ων, ο Ττινες έ ξ'ίjγoιγoν το συ μπέρ οισμ::ι. } -: ι (lού8εμ ίοιν ~στω κ::ιί τ/ν
 339

τα. επακολουθήσαντα σκcXνScxλcx τ'fj ς Κερατέας καl. το εξ αότων προ­

κλΊ)θεν όυσμενες εν γένε ι κλ~μα ό ια. τους εν ΈλλcXSΙ παλαιοημερολογίτατ,
όεν ~μπόόισαν τΊjν παρ αταξιν Ματθα Ιου &πο τΊjς, κατα. τ ρόπον αυΤΟΧΡΊ)μα
επαναστατικον καΙ. &ήθΊ) , συνεχίσεω ξ .ων &ντικαν ονικων αότΊjς ενεργειων,
κα Ι. ό~ καl. των χειροτονιών « "Αρχιε ρέων » προς &πα ρτισμον 1 3μελους "Ιε­
ρocς Συνόδου κατα. το πρότυπον τΊjς κcxνονικ'fj ς και νομίμου 'ΕκκλΊ)σΙας τ'fjς
ΈλλcXόος. -
Ο Ι «Άρχιερε~ς» οΌτοι τ'fjς παραταξεω τ; ΜατθαΙο υ , κέντρον g,χοντες ,,~ν
εν Κερατέα Άττικ'fjς γνω στΊjν Μονήν 34 , η ρξαντο &ναπτ όσσοντες &ντιεκκλΊ)­
σιαστική» όρ ασΤΊ) ριότ/τα , εΠΙσΊJ μανθε~σαν καl. επισήμω ς εν g,τει 19 58 κατα.
τΊjν ενώπιον τ'fj ς ΙΣΙ σχ.ετικ~ν ε ίσήγΊ)σιν του Άρχιεπ/που Θεοκλήτου 35. 'Εκ

στοιχειώδη έποπτε ϊα» άσκεί ό Σεβ. 'Ιεράρχη ς Β ρ εσθένη τ , τα πάντα 81: αόθαιρέ τω ς καΙ
συμφε ροντολογ ικώ τ 'ρ υθμ ίζονται άπο τ~ν κλίκα ήjς όποία ς -η γουν ,:αι -η τε Μαρ ιάμ καΙ ό
Τ όμπρ ο ς» (( ' Η Φ . Ο . » 1950 σ. 79 σ. 8-9) .
~ Iετα τον έν ~τει 1950 έr. ισυμβάν ,:α θάνχ,:ον , ou ~Iα':θ:x ίoυ , 7; ύπο τον « πρ . Φλω ρ ί­
VTJ ς » π~pά:;αξις, -η": Ιζ χΧ 7ιΧ ':"ιΧς άρ χιΧς ,,:,ou ί8Ιt),) ε,,: φ)ζ ε'ίχεv άΤ:oOεχθj} αΙτησιν τοϋ ΈV t Αμε ­
ρικΊί ~ITιτρoπoλί,:oυ 'Αρ σεν ίου κ:χι -ηνώθη με,:' :X'J,:oiJ (ιι ' Η Φ . Ο .» 19 50 σ. 79 σ. 2- 3 ), έπε­
8Ιω ξε ,:ον προσε,:ε ρ ισμόν -:τ, ς Κε ρ:Χ,:έ:χς έξ :Χ;:QίΛσ:χσ:χ -:7,ν 'J;:' cXριθμ. 2/9 -5-1950 σκανδα­
λώδη έΥ/.ύκλιον δ ι' f,:; ό « ;:ρ. Φi.ω Ρ iV7j ς» ;:?'ΥΤl.ωρων εις τιΧ του Ματθαίου πιστεύματα,
ατινα έν τού το ιτ 1ιρνεί,:ο μέχρι τάτε ν% :i;:?8εχ&r. , έχ:tΡ:ΧΚ71Jριζε τ~ν Έκκλησίαν τη ς Έλλά­
80ς σx ισματικ~ν καΙ τα: Mucr~p L:t ΤJ7Γ,ς %ΧoJP :X ( ( 'Ε κ κ λ η σ ί σο) 1950 σ. 38 5. «'Η Φ.Ο ."
1950 φ . 86 σ . 7). Ή έIIipyεL:t (x')7Ij , 'J;::tγο?ε-JO<:ίσ:t , ώ ς i)8η άνεπτύχθη, έκ λόγων σκο­
πιμάτητοτ; καΙ Ι8ιοτελε ίας, διέλυσε προ ς στιγμτ,... ττ, ... έν"jπωσιν περ ] τ'ijς συνέσεως καΙ δταλ­
λακτικότητος του άρχηγου τ'ij ς παρ:tτά ξεω ς ,::χ.j7ιjς . Έπε ιδη δμως δέν άπέφερε τα ύπ'
αό.ου καΙ των συ ... αότ,Τ> προ σδοκ ώ μεν α άποτελέσ μ:χ,::χ ενεκα τ'ij ς άκαμψ ίας του .Μα':θ α ιικου
πε ρι βάλλοντος , ~πεσεν ε Ις .0 κενόν, άμσιυρώσ:χσ:χ -:7,ν φήμην του άν8ρος άκόμη περισσότερον
ώς άνιδιοτελους καΙ Ι8εολόγου άγωνιστου. Βλ 'Α γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν Π σι τ έ Ρ ω ν, 'Ο μολο ­
γία - 'Έκκλη σ ις -ητοι άπαντη τικ~ δ ιασάφησις περί .η ς σημερινης έν τη Έκκλησίqι άποστσι­
σίατ; και τ'ijς κανον ικη ς άντι με.ωπ ίσεως ταύτη ξ, "Αγ. "Οροτ 197 9 σ. 38 . Ή ένέργε ια αΙ~τ/
του «πρ. Φλωρ ίνη ; » έθεω ρήθη βραδύτερον ύπο των αό.ου ώς ύπαγορευθεϊσα ύπο «περι­
στασ ιακών γεγονότων καΙ έr.ιδράσεων», α ] 81: « δηλώ σεις » και « άν :ΧιΡέ σεις" του Ιδίο υ ώ ς
άπο .ελουσ α ι « καθαρ αν ΠΡiiξιν ψυχολογ ικου έ ξανσιΥ/.ασμου κ:χ Ι zιxpr. oII άμσι θε ίας καΙ πεισμό ­
νου (sic ) έγωισ.ικου θελή μα.ος .ου άπαιδεύ,:ου '1ερσι.ε ίου αότου !».
34 . Κα";!): τον λόγιον ocγΙΟ Ρ ε ίΠ)ν μοναχον Θεόκλητον Δ ιονυσ ιάΠ)'ν -η έν λόγ«) Μ ονή
ύπ'ij p ξε «γέννημα άνωμαλίας» άπο τη ς στιγμης 81: καθ' ην ή Μονη παύει να εΤναι τόπος
-ησυχ ίσις καΙ πρ οσε υχη ς καΙ καθ ίστατσιι « πε ρ LOΧ~ έν ΊΊ σχη ματ ίζε ται άπε ρίγρσιπτ ός τ ις Έκ­
κλη σ ία, άποτελουμέ νη έκ δέκα ΈΠΙσ'/.όπων , μΙ: .ας μίτρας των, τα έγκόλπιά των, ,:ιΧζ
ποιμα ν,:ορικ ιΧς ράβ80υς .ων καΙ με .α: χρυσοκέ νΠ).α ... ύποπό8ιά .ων» , το πρ άγμα καθί ­
στσι.α ι σο β α ρ ώτατον ( Βλ . Θ ε ο κ λ ή • ο υ Μ ο ν α Χ ο υ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, Σχόλια
έ πΙ τ'Γι ς Π σινο ρ θοδό ξου Π ρ οσυνόδου έν : « 'Αγιορε ι.ικ"η Β ι βλ ιο θήκη » 195 7 σ. 105, «' Η
Φ.Ο.» 1957 φ . 259 σ . 4 ).
35 , Κ ατα τον 'Αρ χ ιεπ ίσκοπον Θεόκλψον , ή εν λόγιr «Σύνο80ς» Ί]ρξατο 8 ρ ωσ α ;αt
ταρά ττουσα .-ην Έκκλησί'J(ν , Τις δεν έξε. ί μη σε τ/ν συγΚ'J(.άβασιν και ε π ιε ίκει :χν , ( Βλ .
κωΙΣΙ 19 58 • . Α' σ . 12 ),
340

των ά.ποφτιζόντων την «Σύνοδον» ταύτην 13 «'Αρχιερέων» 36 μόνον οΙ τρε~ς

~σαν πτυχιούχοι τ~ς Θεoλoγικ~ς Σχoλ~ς το\) Πανεπιστημίου Άθψων, καΙ

οδτοι καθηΡ'Yjμένοι 37. Έν ετει 1962 Τι όια.λ'Yjψθε~σα Συνοόος ά.7ΠJρτΙζετO έξ έννέα
μελων, εχοuσα ~a'Yj έπΙ κεψχλΥ,ς Ζ-?J7ίjς καΙ α 'Επίσκοπον» Άθ'Yjνων 38. Κα-:ιΧ
τον Μοναχον Θεόκλητον ΔΙΟ'llJσΙ:Χ71)'Ι «τα πολεμοϋντα τ/ν Έκκλ'YjσLαν το;)
Χρ ιστού πον'YjΡιΧ πνεύματα όε,l 1;70 a'J'JZ70V νιΧ σοφισθοϋν έπιτυχεστέραν δια­
κωμώό'Yjσιν το;) 'Επισκοπυω θ ~ Ζθμl)u » έ-/.εΙ'Πί ς ·ην έπιτυγχανουσι» οΙ «ΈπΙ­
σκοποι» τ~ς Κερατέ ατ; «oΊ:~Ι'ιες ct=-:tioO'J'J ΤΟ'l έκκλησ. όιάκοσμον το;) ά."uχοUς
Ματθαίου, καΙ ~a'Yj σuγκρ~οi)'J ζτ,J.(J."~7:ω ς ά.Π'Υ)ρ-:ισμένψ Σύνοδον» 39 .
Ή παράταξις cxίJ7fj fιλθεν, έ-ι ετε ι 1960 , :;: Ις νέαν όξε~αν ρΊjξιν με"ιΧ τ/ς
έ"έρ ας, ά.ποόοκιμάσασα όι' i7:r:.y:Xσ-~; -;τ,ς ατiκτo'.) «Συνόδου τ~ ς 'Ιεραρχίατ»
αύτ/ς, λ'YjψθεLσ'Yjς -=Ίj 12/25 ~r.εμ.~ρ ν.. ..) ΤO'~ς 13 « 'Aρzιερε~ς» , -:οuς ά.παρ"Ι­
ζοντας το ΈΚΧλΤισL:Χ(j";f'χ~'1 Σ'J~ojί.tο.... σ..ε ί'Πjς. 'ΉόΤι Τι ρΤ,ξις αίJτrι ~ρχε"o
νιΧ πρoστεθΊj εLς πλειΧό:χ 7:ρι:;r,rτ.&'.Gωv ':1:i L(j·r.-ω·J , ~.':' .•;;ωτo όε νιΧ μη η καΙ Ίj
τελευταία. Δι6τι jI~t έ-ι f:EL 19-0 έΥέ-/ΕτΟ .kz. ιX••ό. ~ΨI τ-~ς «'Iερocς Συνόδου» .
7ων έν Kεpατέ~ ;:V.!ΧL(jτ,:-ιε?'".,λυyt~ων 7.εFΙ ctr.oκιχτιχστclσεως όμΙΧλων σχέσεων
μετιΧ τΊjς έτέρ:χς 7:α.ρ:χτ:g~ς. Ή ιhrr.oφL; ταότTjζ ύΠ"~ρξεν ά.ρχικως ά.ρνψικη 40
ά.λλιi βραόίr.-~Oν μ...-τ--~ ?Σ~;,Tι εLς θεΤLΧTιν, α,νεΙ) iJμως ά.ποτελέσματός τινος
όιότι οΙ ιiρΧLΧως 7:ΡCΓ.Ξ: tvτr.ες , θUΜωθέ'Iτες προφανως έκ τ/ς πρώτrι ς ά.ρνψικ Ίjς

36. Τιχύ-;τ,ν ιi:;f,;:~O'V έν b~ 1958 ο] κχ-:ωΟι : «Θεσσαλονίκη;» Δημήτρως, «Τρι­

μυθουν-:ος» ΣΠUΡί.3ω.", απ::ι-:;:ων» ' λν3ρέας , «Κορίνθου» Καλλιστοτ , ιιΤρ Ικκη ς Η Βησ­
σαρίων , «Θ-ηβώ."Η , 'Iω%oιvτιζ, «' λ-:-:ικ'ίj ςl) Μελέτιος , «Β ρεσθένη ;» ΜοιτθαΤος , « Κ ιτ ίου »
Έπιφά."ιος, «Πεφοιιώς» ~λ."eψ.ο; , « Σαλαμϊνοτ » Θεόκλητος , « Μεσσηνίατ» Γ ρηγόριος
κοιΙ «Τήνου» ΆγoιOiyyεl.o=;, Ι κχ Ι Πρόε3ρος . (Βλ. κωΙΣΙ 19 58 τ . Α' σ. 10lι). Κατα
'τ/ν ΙΣΙ του 1958 ιXw:?f;:&ι;σχν ~ ~oypocqJ LXιX στοιχεϊα περί των ιι Τ ρ Ικκης» Βησσαρ ίωνα;
καΙ «Θηβων» 'ΙωiwO'J χj=3έλι;;ω'J, -:έως σι3ηρ ουργων , ou χω ρίου Φτέρ ι Σπερχε ιά30ς,
με γραμματικας yνώσε~ Δ7jμο~κοu Σχολείου , «Μεγαρ ίδοτ » Μελετίου ώσαύτωτ; όλιγογραμ­
μάτου καΙ «Bρεσθέv7j;» λloι-:θX ιω, -:έως ξυλουργου . (Βλ. κωΙΣΙ 19 58 τ. Α' σ . 106) .
Πρβλ καΙ τον χαρακτ/ρισμό." -:QU «άμαθεστ ατου» δν πρoσ'ίjψεv αύτοΤς ό Μοναχο ς Θε όκλη­
τος Δ ιονυσιατητ , ~ ν θ' ά: ν ω τ, σ.1Ο 5 .
37 . Κ ω Δ Ι Σ 1958-1961 σ. 42. Ό « Τή νου » 'Αγαθάγγελος καθη ρ έθη 3ια τ/ς υπ'
ά:ρ ιθμ. 17/19-5-1958 ά:ποφ&.σεως -:oU Π ρω -:ο βocθ μΙου Συνο3. Δικαστ/ρΙ ου . Καθη ρημένΟL
ώσαυτως ~σαν καΙ οΙ «Σocλ~ μΤν oς» Θεόκλητος καΙ «Πειρα ιως» 'Άνθ ιμος.
38. Ταυτ/ν ά:π1)ρτιζον -:ό-:ε οΙ ιι'Αθψων» Άγαθάγγελος, «ΠατΡων» Άν3ρέας, « Θεσ­
σαλον Ικης» Δημ-ήτριος, «Κορ ινΟΙocς» Κάλλιστος, «Τ ρΙκκη ς» ΒησσαρΙων, (ιΘ η βων» Ίω άν­
V7)ς , (ι' Aττικ'ίjς » Μελέτιος , (ιBρεσθέv7j ς » ΜοιτθοιΤος καΙ (ιMεσσηνΙ~ς» Γρη γό ρ ιος. Βλ. 'Υ π ό­
μ ν η μ α Ι Σ προς τους Σεβ. Ίερά ρχας τ/ς άπocνταχου Ό ρθο30ξ Ιας. Άθ'ίjναι 1962.
39. Βλ Μ ο ν α Χ ο u Θ ε ο κ λ ή τ ο υ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, Σχόλια επι τ/ς Πανορ­
θο3όξου Πρoσuνό30υ, εν : ιι'Αγ ιο ρεLΤΙΥ.'η Βιβλιοθ-ήΥ.Ί)ι1 19 57 σ . 10 5. Ι r e n ί k ο n, 1961 σ.
63. Ή παpιiταξις πάντως του ιιπρ. Φλωρ Ινης» ού3έποτε ά:νεyνώρ ισεv ώ ς κανονικους
, ΑρχιερεΤς τους σuy..φ oτoυντας 'τ/ν ιιΣυνο30ν» τ'ίϊς Κερα-:έας , ό μιλουσoc ΠεΡΙ αύτων ώς
(3'ίjθεv» Μψροπολιτων . Βλ «'Η Φ . Ο .» 1954 (Ρ . 190 σ. 5.
lιO. Ι r e n ί k ο n, 1971 σ. 93.
 341

ά.παντ/σεως, μετέγνωσαν έν τί}> με-ταξύ καΙ ά:π+;νΤΥΙσαν μέν δτι tXποοέχοντrxt

συζ'f)"::ΎjσLν, ~,,::oιζoιν δμωτ; πλεLά3οι δρων 41 προς "::0\)"::0, μ~ γενομένων ά.π03εκτων.
Ή ά.ποτυχΙοι κοιΙ τ~ς προσπαθείατ; ταύτηξ ~νάγκασε τ~ν «ΊερOCν Σύν030ν»
ταύτην δπωτ; 3L' 'Εγκυκλίου αurijς εκ30θεΙσης επι τοϊ:ς Χριστουγέννοιτ -,ο\)
1970 εζΎjYήση τοuς λόγους <1'1 ενεκα 3εν επετεύχθΎj ~ πoθΎJ'~ ένότ/ς των Μο
δμά3ων 42. Νέα ά.πόπεφα, κατOC Νοέμβριον 1972 γενομένη, εναυάγΎjσεν ενεκα
τ~ς ά.8LαλλαζΙας ,,:ων «Μοιτθαηκων» 43 ο'l~L'ιες 3L~ νέας ΈγκυκλΙου ύφ' ~μερo­
μΎjνΙαν 20-12-1972 εχαΡΟΙΚΤ~ΡLσαν ,,::οuς οϋτω λεγομένους «Αuζεν't"Lοικοuς»
εκ το\) όνόμοιτος το\) «ΆΡΧLετ.Lσκόπου» αό':"Υ'ς λόςεν':"Ιου Πάστρα ώς «πεπτωκό­
τας κοιΙ ά.περρψένους» 44.
Έν ~"teL 1967 ά.πεβΙωσεν δ ώς Πρόε3ρος :-'ij ς «Ίερας Συνόδου» ΤOΙύΤΎjς
εμφανιζόμενος «Άθψων Άγαθάγγελος» ':"~'/ τ.ρι:ιε8ρ[αν 8' ~κτoτε ά.νέλαβεν δ
«Π ατρων Άν3ρέας» 45.
Λία» σημαντικον γεγονος 3ιOC τ-ην παρά":"οιξL'/ ':"OΙ'Y;-r;'1 συνέβΎj κατOC Σεπτέμ­
βριον-Όκ-.ώβριον το\) 1971, δτε ο!. «Κορίνθου» ΚV).Lσ':"ος καΙ «Κιτίου»
Έπιφάνιος μετσ: ":"ο\) πρωτοσυγκέλλου Ε,Jγε-/. Τόμ..ρO'J μετέβησαν εις ΗΠΑ,
προς επΙσκεψιν ':"ων εκε~ έ8ρε'Jr)'ιτων ' Επισκόπων :-r.ς ρωσLκ~ς ύπερορΙου
ΈκκλΎjσΙας του :\Ιητρο-;:ο),[':"ο') ΦLI.αρέ-:ι:ι'J Χ:7.':"όπLν -;:ΡΟσ'/.λ+Ισεως οιότων 46,
μεθ' <1'1 καΙ σ'JνελεLΤΟ 'Jρyr;σα'l καΙ Ε-l.εLροθε:-f,θ7;σοιν «ά.3Lοιφορο\)ν1.ες 3ιOC το
παιζόμενο» θέατρον εις βάρος :-r,ς (;λTjς θεολογαΤις εμφανΙσεως κοιΙ προβολΤις
"tO\) ά.γωνος» 47. 'Αποτέλεσμα τ'Γ,ζ ':"ΟLοιύτ-ης εΠLσκέψεως καΙ συλλειτουργίατ;

41. ΟΙ δροι οδτοι -ljσ:ιν, με:-:ιξύ V.λων, κ:ι! Τι ιΧποκήρυξις '6j ς πριΧξεως τοσ ρώσου
Άρχιεπ/που Χιλijς Λεοντίου, δστ«; προστ,υχήθ-η μετά Λατίνων, Τι προσαγωγή ιΧποδείξεων
περ] τijς όπο τijς 'Εκκλησίας τοσ .Μητροπολί:-Ό') Φιλαρέτου διακoπijς τijς κοινωνί:ις της
μετά τij ς σχισματικης 'Εκκλησίας , κ:ιΙ Τι ιΧπόσε ισις τ'ijς κ:ιτ/γορίας δτι δ 'Επίσκοποτ Θεό­
φιλος είναι νεοημερολογίτη ; (Βλ 'Ε γ κ uκ λ ι ο ν 659/18-11-1970).
1.2. Γτ έ α ί κ ο α , 1971 , σ. 93 .
43 . Θ ε ο δ ω Ρ'ή τ ο υ μ ο ν α Χ ο U, Δ' ' ΑνΌ ατ/ 'Επιστολή σ. 3-6. Π ο ι μ α ν τ 0-
ρικ-η Έγκυκλιος, 20-12-72 σ. 18 έπ,
1.4. Π ο ι μ α ν τ ο Ρ ι κ -η 'Ε γ κ ύ κ λ ι ο ς , Άγίας καΙ 'Iερocς Συνόδου τijς Έκκλη­
σίατ; των ΓΟΧ ΈλλιΧδος (κυροσ ' Αρχιεπ/που Ματθαίου] προς απαντocς τούς εύσεβείς ΓΟΧ
κληρ ικους καΙ λαϊκους τ'η ς ΈλλιΧδος καΙ ιΧλλαχοσ 20-12-72 σ. 39. Θ ε ο δ ω Ρ ή τ ο υ μ ο­
ν α Χ ο U, Δ' , Άνοικτ/ Έπισ-:ολ-η σ . 13.
45. Ή έν λόγφ «Σύνοδοτ;» ιΧπηρ-:ίζετο έν ~τει 1970 έκ των κιΧτωθι μελων «' Αρχιε­
ρέων)) : «Πατρών» : Ά~pέoυ, . «Θεσσαλονίκη;» Δ1)μητρίου, "Κορίνθου)) Καλλίστου, "Τρίκ­
κης)) Έησσocρίωνος, "Κιτίου» 'Επιφανίου κ:ιΙ "Μεσσφίας)) rPllyoplou Βλ Irenikon
1971 σ. 92.
46. Βλ «Κ Ε Ο" Νοέμβριος 1971 σ . 3. Σημειω-:έον ΟΤ Ι τους προσκαλέσαντας είχε έν
~τει 196 3 περιλούσει Τι παριΧταξις διά δεινων GβΡεων παρocστήσασα τούτους ώς λα,;ινό­
φρονocς, καΚΌδόξους, θεομπoc ίκτocς κλπ. ( Βλ "κ Ε ο)) 'Ιούνιος 196 3 σ. 4, 6. Μάρτιο ς 19 71
σ. 9) .
47. Βλ Θ ε ο δ ω Ρ ή το υ μ ο ν α Χ ο \ί, ΤΟ Ήμερολογιοικον σχίσμα . .. σ. 14. 'Ως
χειροθεσία νοητέα Τι ιΧνάΥνωσ ις εύχη ς , κα,;ά την ύπο ,;ou Πα-:ρ ιιΧρχου Ί'ocρασίου δοθεΤσοι'1
 342

ύπYjρξεν ΤΙ Ε:κSοσ ις του άπο 7/20 ' Ο ατω βρίου 1971 Διαγγέλματοτ; τΊjς «'Ιερ α.ς
Σ υνόδου» ,,:ης Κερατέας , SL' 06 r,yytAAE-:o εΙ ς -:,ους όπαSοuς τ:ης πα ρ αταξεωτ;
-:αUΤ'ζJς 'ή συνέχισιτ; του άγωνος έν συνεργασ ία με-:α των «Έθνικιστων» ρώ­
σων ' Επ ιωωπων τΊjς Sι ασπορα.ς -:ω,ι τελούντων ύπο -:~ν δ ικαιοδο σία» "ου Μ'Υ)­
τροπολίτου Φιλα ρέτου , Τι Έκχl:ι;σ[α -:-OU όποί οu άπεSέχθ'Υ) , άνεγνώρισε καΙ
πρσσεπεκύ ρωσεν ώς κανονικα ς -:-Ζ.:; μιρο-:ον[α ς , εΙς ας εΙχε προέλθει ό Ματθα ϊ­
ος 48. 'Η παράταξις αuτYj, SΊjθε-1 Ζ,jσ:τ,f'Q-:-έρα τ:άσης αλ)\'Υ)ς , κα Ι ά.Sιάλλακ-:ος
εΙς τας μετά των νεΟ'Υ)με ρολογΙ7ω,ι σΖέσει.:; XU-:'r,::;, E:lOU crιx καταδικασε; ώς
σχισματυτά; πασατ; -:-ας Έκκl:φ[Ζ':; -:-i.:; :Χκοι.ο Uθ οUσ ας το ν . Τιμερολό γιον , sεν
έS ίστασε παρά ταύτα, ο υ μό'ΙΟ'Ι 'JZ ΚΟΙ'ιω-rr.σr, &ι),α κα Ι. κανο νικως νOC έξαρ,,'Υ)­
θ?] άπο «Συνόδσι,» κα-:α βάσι'Ι &·r.ΙΚ:Χ·JΟ ·Jικγ;.:; 49 , 'f;":"L::; έτ:1. πλέον συλλειτουργεϊ
το'!:ς νεοημερσλογίτα«; X):fj ΡLXfj~ Κ:Χ1' ΤJτrJwρζει ώ.:; κα'ιονικOC ς πασα τ; τας
ιXxoAoueoucrιx::; το ν. Ίjμερoι.όγΙO ·I ΌρθοΜ Ξ;Ο"J ':; Έ".κί :φ[Ζ ς. Ή άν,,[φασις Ε:ρ­
γων xcxt λόγων ε!να~ 7:?fj?Z'rf,~ 50. ~ _\ jj .. i ΧΖΙ 7G "'(Z""(c,'Ir.,:; 7~ς ό ~z ZΞ:~ρoθεσ[~ς ά.νoc-

εΙς τόν ορον ,;οU :τ.ι" έ; μ-ι;vεf:ι:ν έv 7f, έ%'J70~ i;;ο;;ι..ρίσε:!. 1:Ξ:?Ι τ/ ζ mο Ι:tς ':'OU Η' 'Κανόνος ri)ζ
Α ' ΟΙκουμενα'i,; ~'J"-8"'J. Βλ. χ:ιΙ ά~6φ:ισ~ν 'Ι.Σ . -:οσ λΙΤιτροπολΙ-:ου Φιλαρέτου έν:
(,Κ Ε Ο» Ν ο έ μ ~ ;. ~ ') ; Ι 9ί Ι σ . 1 1-12. Σημειωτέον δτι ή υπο τον Αόξέντιον έτέρα πα­
ρ:x-::ι~~; είΖε a~i -:ο'.) ά:-:ό 2~-ί - ί Ι έγγρ:Χφου έv-ι;μεpώσε ι τ/ν Σύνοδον τοσ Φ ιλαρέτου έπι των
προθέσεων -:r,; έ:i;;~ οπω; ΙΧΙ-:f;σψ:ιι καιι ιxu":1] άνιχγνώ ρ ισ ιν κιχι είΖε ζ1jτ/σε ι δπως μ-η
ί.Tιφθ?j οΙ:ιδή:ro-:ε σΖε":'.κΤ; ά~όφασις ανευ τ'i,ς γνώμ1jς ιχU-.1jς, τοσθ' δπερ δεν έ":1]p-ί) θrι . Βλ.
Θ ε ο δ ω Ρ i; τ ο υ μ ο ·, α Ζ ο σ , Β' , ΑνΟΙΖ":"ή ' Επ ιστολή . . . σ . 8 . Π ρ βλ Ν. Π α π α Υ ε ω ρ­
Ύ Ι ο u, 'E7:!.~jj~I)~Ύr, %;:iν~σ Lς . .. σ. 3.
48. «Κ Ε Ο" 'Oz-:ώ~pιoς Ι 9ί Ι σ . '18-19. Μετα τ/ν εΙ; Ί\θ-ί)νιχς έπάνοδον των χειροτο­
νΤιθέν-:ων έ-:ελέσθ"1j ~':X'IT,YJ;;ΙX7; Θ εΙ:ι Λ ε ιτουργ ία τη
15-10- ί l έv Καλλιθέα υπο της « ' Ιερ iiς
Συνόδου» προς lξαρσιν -:')u b;ι-:ε'JΥμα-:ος ( Κ Ε Ο 'Ο κτώβριος 19 71 σ. 25 έπ . } , Ζιχθ' ην δ
δμ ιλrιτ/ς ΕόΥέν. Tόμ~;.o; ~ .. ε -:έθ"1j Ζα-:α τοσ τρ όπου χε ι ρ οτονίατ τοσ ' Ακακ ίου ήΥέτου τ/ ς
έ-:έριχς παραταξεωτ; ( Θ ε ο δ ω Ρ i; -: ο υ μ ο ν α Χ ο σ , ΆνοιΥ.τ/ 'Επ ιστολή πρ ος τον Π ρω ­
θ ιερέα ΕόΥέν. Τόμπ ρ ον 'λ ΡΖ ΙΥρ α μμΙΧ-:έΙΧ -6jς 'Ι.Σ . των Γ ΟΧ . ''ΔΥ . 'Όρος 19 72 σ . 3. Π ρ βλ
χιχΙ Π ο ι μ α ν τ ο Ρ ι Ζ 7; ν Έ Υ Ζ υ Ζ λ ι ο ν, 20- 12 -72 σ . 'l!ι έπ. ). Σημειωτέον ο-:ι εΙς
τον έκκλΊ)σ. τυπον άνεγράφ'!) -:ό-:ε δ-:ι ο Ι μετΙΧβάντες εΙς ΗΠΑ δυο « 'ΕπΙσκοποι)) άνεχειρο­
τoν1)θrισιxν υπο Άρχιερέων -:r,; Συνόδου του Φιλιχρ έ-:του. 'Ο « ΚΈΟ " -ηπεΙλrισε δυο πε ρ ιο8 ικα
οτι θα μψυση τιχστα έαν δεν διαΨευσωσ~ τ-ην ε ϊδrισιν . Άλλ' οϋτε διάψευσις έΥένετο ,οϋτε
μ1)νυσ~ς κατετέθrι (Πρβλ «'Ο ρ Ο ό δ. Λ ό Υ Ο ν)) φ . Ι 'Οκ-:ω β ρ. 1973 σ. 2).
49. Ά θ 't) ν ιχ Υ 6ρ οu 'Α Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Θ υ ιχ τ ε Ι Ρ ω ν Έκκλ1jσιολΟΥΙΚcX
προβλ-ί)μιχτα-Άθηνιχι Ι 97ί σ . 34 έπ.
50. Πρβλ και Θ ε ο δ ω ρ -ί) -: ο υ μ ο ν ιχ Χ ο σ, ΤΟ Ί-Ι με ρ ο μΟΥ ιιχκον σχισμιχ, δυνά­
' Ι
με~ 1ι tνEPYElq: ; σ. 13-14 . Τ ο σ α U -: ο σ, Β' Άν οικτ/ Έπ ιστολ-η σ. 11. Τ ο σ ιχ 6 τ ο σ,
,
ι

Γ' Άνοικτ-η Έπιστολη σ. 3. 'Απαιν-:ωντε; οΙ υπέ ρμιχχοι τ/ ς πιχρατ:Χξεω ς υποστ/ ρΙζουσ ιν

δτ ι οΙ ρωσο ι Έπ Ισχο πο ι τ/ς Συνόδου του Φ ιλαρ έ-:-ου μόν ον εΙς το πιχράπτωμιχ τ/ ς σuμπρo­
σευχη ς μετα σχισματοαιρετιχων εΖουσιν u7tοπέπει , κιχι ο Ι τo ιoστo~ λΟΥΙζον-:ιχι ιΧπλω ς ώς
Παpα ~ocτιx~ τοσ σχε-:ικοσ ' Αποσ-:ολιχοσ Κιχνόνο ς, έν~ άν-:ιΟέ τως οόδέπο-:-ε έξεφ ρ άσθrισιxν
δ1jμοσΙq: υπέρ του νέου ή μερολΟΥΙου , δπερ έαν συνέ β:ιινεν άσφ ιχλως θα έστέρε ~ -:ουτους τ/ ς
Θ. ΧOC ρι-:ο ς ! !
 343

γνωρίσεω ; των OCντικανονικων χειροτονιών του Ματθαίου , δ1jμιουργε'L κανονικα:

και , 1j, θ'
ικα προ βλ' -λλ"
1jματα, τoσoυτ~ μα ,
ον oσ~ επι β ε β αιοι τ/ν , - \ μεχρι
' ,
του λ'
αχιστον

του 1971 ocντικανoνικ~ν ύπόστασιν -:ων «'Αρχιερέων» της παραταξεωτ; οtτινες,

καίπερ εΙδότες τουτο, ~γωνΙζoντo ύπερ τ-ης κανoνικότ1jτoς αύτων και προέ­
βαινον εΙς πρOCξεις καΙ OCποφάσεις ώς κανονυω] «'Αρχιερε'Lς» πλανωντες οϋτω
-;ούς ά.φελε'Lς. T~ν τοιαύτην ά.ναγνώρισιν ό εΙς τ/ν έι:έραν παράταξιν ά.ν-ήκων
μοναχος ΘεοδώΡ1jτος θεωρεϊ έπιτευχθεϊσαν κατόπιν ocπάτ1jς ocσκ1jθεΙσ1jς εΙς
βOCρος τ/ς Ί. Συνόδου του ΜψροπολΙτου Φιλαρέτου καΙ διOC τοδτο OCντικανονι­
κ-ήν 51. Το αύτο δέχεται έπισ-ήμως και ~ παράταξις του «πρ, Φλωρίνητ» 52.
'Εν έ:τει 1973 ~ παραταξ«; OCνέδειξεν έπτιi νέους «'Αρχιερε'Lς» 53.
'Όντως, ~ ένέργεια τ/ς ύπο τον Μητροπολίτην Φιλαρετον 'Ι Συνόδου
τ-ης ύπερορίου ρωσικ-ης 'Εκκλ1jσΙας τυγχάνει έξ έπόψεως κανονικ-ης OCβάσψος,
OCνΙσχυρος καΙ έξωφθάλμως καταΧΡ1jστικ~ διOC τούς κOCτωθι σοβαρούς λόγουτ :
α) Ή 'Ιεραρχία αi5Τ1j, ώς γνωστόν, ά.πομακρυνθε'Lσα έκουσΙως έκ Ρωσίατ μετά
τ~ν έπικράΤ1jσιν τ/ς Όκτωβριαν-ης 'Επαναστάσεως καΙ έπΙ μακρον περιπλα­
V1jθε'Lσα, προσωρμίσθη τελικως έν Η ΠΑ έ:νθα και έγκσ.-:-εσ-:-άθ1j, OCποκόψασα

51. Θεοδωρ+,-:-ου μ ο ν α χ ο ϋ, Γ' 'ΑνοιΖ-:-Τ, Έ;:ισ-:-ολ+, .0' σ ο 30 Τοϋ α ύ­

-τ ο ϋ, 'Αναίρεσ«; ciν-:-ιΖιχνοναών ένε;;γειών
)f..:xt ;:;;~ξεων ο . ο σο 3 έπ ο Πρβλ κιχί Ν, Π α π ιχ­
γ ε ω Ρ γ ίο υ, Έπιβιxλλoμέν7j ci;:~V7IJσις εLς 7όν ιχιδ. πρεσβ, Β. Σιχκκαν σ . 1.
52. Πρβλ Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ώ ν Π σ. τ έ Ρ ω ν, Όμολογίιχ-'Έκκλησις . ο . σ. 540
53. Όδτοι ε!νιχι οί ιιΆττικ'ijς καί λlεγιχριδος» λlα-;{)αιος λ!ιχκρ'ijς, ιιΠειριχιώς κιχί ν+,­
σων» Νικόλαοτ; Μεσιιχράκης, «Βρεσθένη;» Λ~ζιxρoς 'Αθανασίου, (ιΆργολίδος)) Παχώμιοτ
'Αργυρόπουλος, «Φθιώτιδοο Θεοδόσιος ΤσιχλάΎΥ.ιχς, «'Ηρακλείου» Ευμένιος ΣηφάΧ'ης, κοιΙ
«Σερβίων κιχί Κοζάνηζ» Τίτος Βλαχο« . Οδτοι έχειροτον+,θησιχν έν τη 1\1ονη Μεταμορφώσε­
α/ς Κουβαρδ, -:'ij 25-1/7-2-73 κιχί 26-1/8-2-19730 Πρβλ ιιΚ Ε ο» Φεβρουάριος 1973. Πρβλ
κιχί ιι'Ε λ ε ύ θ ε Ρ ο ν Κ ό σ μ ο ν» 1-3-73 . ΤOCς χειροτονία; τών τεσσάρων πρώτων ciν+,γ­
γειλεν Τ, «Τερά Σύνοδω; -;'ijς 'Εκκλφίιχς τών ΓΟΧ 'Ελλάδος)) διOC τοϋ ύπ' ά:ριθμ. 885/14-2-73
έγγράφου ιxυτ'ijς προς τον Άντιβιχσιλέσ.-Ι1ρωθυπουργόν,Γ. Παπαδόπουλον έξιχιτουμένη τJ]ν
~κδoσιν τών δεουσών έντολών προς πάντα ά:ρμόδιον ιιεΙς διευκόλυνσιν, ά:νιχγνώρισιν κα]
1)θικ-ην ένίσχυσιν τών έθνικοχριστιιχνικων κιχί φιλικών προς τJ]ν σωτ+,ριον 'Επαναστασιν
κιχτευθύνσεων κιχΙ ένεργειών» ιxυτ'ijς. Σημειω,,:έον ΟΤΙ ό τότε Άν-:ιπρόεδρος -:'ijς Κυβερν+,­
σεως, Σο Ι1ιχ-:-:ιχκος προς ον έκοινοποι'ήθη -:0 έν λόγ<j> ~ριxφoν, διεβίβιχσε τοϋτο προς τJ]ν
Ί . Σόνοδον μετOC -:'ijς κά-:ωθι Ιδιοχείρου έπ' ιxu-:ou πιχριχΤ/ρ'ήσεως :' ιιΔεν ~χoμεν σuζητ/σεις
με 2 ΊερOCς Συνόδους. 1\1ίιχν γνωρίζομεν))ο Βλ Σ u ν τ ο '10 Έ π ι τ Ρ ο π'ij ς, ΆνΙΧίρεσις .. ο
σ. 22, 290 Σημειωτέον ο-:ι πλειστάκις 1) πιχράτσ.ξις ιχ()τη, ένιJ> ά:κολουθει το πο τ,μερολ6­
γιον, ά:ποδέχετιχι -:OCς κιχτOC το νέον ά:κιν+,τους έορ-:ά ς ο Ο()τως Τ, τη 15-10-71 (π. τ,μερ.)
τελεσθεισιχ έν Kιxλλιθέ~ Θείιχ ΛειτουργΙσ. προσεφέρθη έπί ιιτιJ> χιxpμoΣUνη έθναιJ> γεγον6-:ι
-:'ijς 28ης 'Οκ-:ωβρίου 1940))! (ιιΚ Ε ο)) 'Οκτώβριος 1971 σ025), κιχί Τ, Έπιχνάστιχσις ΤΤιζ
25-11-73 έγένε-:ο κιχ-:-OC -:--ην τ,μέριχν τ'ijς μν'ήμης -:'ijς Άγο Α Ι Κ ιχ τ ε Ρ ί ν η ς !. Σημειω-:-έον
έπίσης οτι ό ιιΚΕΟ" πλειστάκις ευφ'ήμως ά:νεφέρθη εΙς Ίεράρχιχς τ'ijς νεoημεpoλoγι-:ιzΊjς
ΈκκλησΙας, όμιλών περί ιχυτών, πιχρOC -:-oc ά:ντιθέτως ύπ' ιχυτοϋ περί ιχυτων διδιχσκόμ.ενιχ,
ώς περί κιχνονιΖών 'Επισκόπων -:'ijς 'Ορθοδόξου 'Εκκλησίας. Πρβλ . ιιΚ Ε ο)) 'Ιοόνιος 1967
σο 17 , Αίίγουσ-:ος 19 70 σο 19, 'Ιιχνουάριος 1969 σ . 17, 'Οκ-:ώβριος 19 70 σο 9.
344

πάντα κανονικον δεσμον μετά του Πατριαρχείου Μόσχας, προς δ κoινωνoυσ~

πάσαι α] λοιπά] 'Ορθόδοξοι 'Εκκλησίαι. Κατά συνέπειαν Τι δπο τον Μητροπο­
λίτην 'Αναστασιον αρχικως καΙ σήμερον -;0'1 Φιλαρεττον 'Ιεραρχία σ.δτη δπο
οuδεμιiiς αναγνωρίζεται 'Ορθοδόξου 'ΕΥ.Χλησίας , οδσα δε άπομεμονωμένη xιxt
α.γνοουμένη δπο πάντων, επιδίδεται εΙς φρικτιΧς α.ντικανονικότητας , α.ναβα­
πτίζουσα τους εΙς τ-ην . δικαιοδοσίαν αtr.-'!jς προσερχομένους όρθοδόξους, επι­
ΠΊjδωσα εΙς έτέρας εκκλησ. δικαιοδοσΙας, επικρίνουσα τους πOCντσ.ς κσ.Ι μιμου­
μένη τιΧ σφαλματα των εν Ρωσία 'Ιωσηψι-;ων -;ou 150υ αιωνος 54. Έπομένως ή
Σύνοδος αδτη οόδεμίαν θέσιν ~χει έν -;ίj> σώματι -;ων όρθοδόξων 'Εκκλησιων
καΙ οόδεμίocν Μνocτocι ν:Χ OCσ'/.-'(j O·j~' έ-ι 'λμΖρ !.Χη ~ικαιoδoσίocν εκκλησισ.στικ~ν,
οδσoc ιΧκσ.νθσ. ενOχλΊj-;ΙΚTι έ-ιτος ΤO;:j όρθo~όξo') σώματοτ, β) Ή Σύνοδοτ ocϋτη,
f: , " ι ',~ ~ , , ~, Τ "" ,ι ~
υπο ταξ ocνωτερω πΖριγρχψεισ:χς CJ'J',v'jJC!X; U?L~:Χμ.ε'rι;, ουοεν ε~χε"η εχει οΙ-

καίωμα ν:Χ επεμβαΙ''Ώ εΙς -;οχ εσω-;ερLJl'.i θέμα-;οχ ξέ'IΊjζ 'ΕΥ.Χλ'φίocς, κocθιστω­
σα 'ΕΠΙσ'/.όπους ύπεΡΟΡLΟ'Jζ, ~Lότι παραβiΤLζ ψωρΣ-;οχι σαφεστατων κocνονι­
κων επιταγων, OLΙXL αΙ των Β' τ-ης Β' OΙκoυμεν!.Χ-'ίjς Συνόδου, άπιχγορεύοντος
ρητως -;οιΧς επεμβά,σεις 'Επισκόπων μιiiς 'ΕκκλησΙιχς επι ζΎjτημά,-;ων έτέρας,
προς απoφυγΎjν συγχύσεως 55, ΑΕ' των 'Λγ. 'Αποστόλων διαγορεύοντω;
«'ΕπΙσκοπον μ-η -;ολμα.ν ~ξω των έαυτου δρίων χεφοτονΙας ποιεϊσθαι, εΙς
τιΧς μ-η ύποκειμένας αότίj> πόλε«; καΙ χώρας ε] δε ελεγχθείΎj τοϋτο πεΠOΙΎjκώς,
παρά τ-ην των κατεχόντων τιΧς πόλε«; εκείνας, ~ τιΧς χώρατ γνώμην, καθocι­
ρείσθω καΙ σ.ότΟς καΙ ο{)ς εχεφOτόνΎjσεν» 56, Η' τ-'ijς Γ' OΙκoυμενικΊjς, ΚΗ'
τ-'ijς Δ' OΙκoυμενικΊjς, ΙΓ' -;Ίjς εν 'Αντιοχεί« δμοίως επαγομένου ιιμΎjδένα 'Επί­
σκοπον τολμiiν εξ έτέρας έπαρχίατ εΙς έτέραν μεταβαίνειν καΙ χεφοτονεΙν
εν εκκλΎjσί~ τινιΧς εΙς πρoαγωγΎjν λειτουργίατ, μ7)δε ε] συνεπαγοιτο έαυτίj> έτέ­
ρους, ε] μ-η παρακληθεΙς α.φίκοιτο διιΧ γραμματων του τε Μητροπολίτου xιxt
των συν αότίj> 'Επισκόπων, ων εΙς τΤιν χώραν παρέρχοιτο. ΕΙ δε μΊjδενOς κα­
λουντος α.πέλθοι α.τOCκτως επι χειροθεσία τινων κocΙ καταστασει των εκκλ'φια-
- ι , ι , - " \, ( , , -
στικων πραγμάτων, μΎj προσηκόντων αυτφ, α κ υ Ρ α μεν τα υπ αυτου πρατ'-

τόμενα τuγχocνειν κιχΙ σ.ό-;Ον δε ύ π έ Χ ε ι ν τ-'ijς α.ταξίας αότου, καΙ -;Ίjς παρα­
λόγου επιχεφ~σεως τ-ην προσήκουσαν δ ί κ Ύj ν, κ α θ η ρ η μ έ ν ο υ εντευ­
θεν ~δΎj δπο τ-'ijς ά:γίας Συνόδοω> 57, ΚΒ' τ-'ijς αότ-'ijς. ΠερΙ των ύπερορίων χει-

54. Βλ Ά θ 1)v οι γ ό Ρ ο υ Ά Ρ Χ ~ ε π ι σκ ό π ο υ Θ υ οι τ ε Ι Ρ ω v ενθ' άν.

σ. 31.
55. ρ-π Σ ίι v -: οι γ μ οι. ". -:. 2, σ. ·Ι 6 9 . «Τούς όπερ 8ΙΟΙΚ1)σ ιν ΈΠΙ<Γ/.όπους όπε­
ρορΙο ις Έκκλ1)σΙοιις μ-η έπιένοιι, μ1)8ε συγχέειν -:άς ΈκκλφΙοις ... ' Ακλ'ήτους 8ε ΈΠΙ<Γ"ό­
πους όπερ 8ΙΟΙΚ1)σιν μ-η έπιβοιΙνειν έπΙ xzιpoTovtq: 'ιj -:ισιν CΊΛΛoιις οΙκονομΙοιις έκκλ1)σιοιστι­
κοιΤς ... ε(81)λον ώς τά κοιΟ' έ'/.ιΧστ/ν έποιρχΙοιν ή τ/ς έποιρχΙοις Σίινο80ς 8ιοικ'ήσει)).
56. ρ-π Σ ίι vτ οι γ μ οι τ. 2 σ. 47.
57. ρ-π Σ ίι vτ οι γ μ οι τ. 3 σ. 150-151.
 - \, -
ροτ ονιων κιχι ενεργειων προ βλέ πουσιν επιση ; κιχι οι ' , \ , ΙΑ' κιχ ι\ \
ΙΒ' 'Ι εροι Κ ιχνονες '
της έν Σιχρ8ικΊι. Έπομένω ς -η ένέ ργειιχ της ύπο τον Μη,:,ροπολΙτ/ν Φιλαρετον
Συνόδου τΊjς ύπερορΙου pωσικ~ς 'ΕκκλησΙιχς, την μo pψ~ν ~χoυσιx «έκκλησιιχ­
ιr:ικ~ς τινος πειρατεία τ;» 58 τυγχανε; εωλο ς κιχνονικως XΙXL α ίω ρουμένη, έπιχει-
-
ρη Ο εισα υπο
,\ 'Ε
πισκοπων
' ,
απωω
Ψ , , \' \
αντω ν εαυτου τ; απο
-
το υ
,
σωματο τ;
-
't'Ύjς
'Ε
κ-

κλησίιχ ς XΙXL 8ια. τοθτο ύπο 8ίκων ένώπιον ιχιιτης XΙXL ε ίσπηδησαντων αύθαιρέ­
τω ς ε Ις τα. .....ης 'Εκκλ-ησ ίιχς -:-ης ' Ελλαδοτ; 'Αλλο ίμονον έα.ν πας τις οιιχψωνων
προς την κιxνoνικ~ν ιχότου έκκλ-ησιιxστικ~ν ocpx~v XΙXL έξ ιχΙΙτ/ς αύτοαπωω­
πτόμενος, ocπέκτιχ eo ips o κιxνoνικ~ν ύπόστασιν XΙXL ~Mνιxτo να. προσκΙΧλΊι,
κιχτα. το γρά.μμιχ του ΙΓ' Κιχν όνος -:-η ς έν ' Ανττοχεί« Συνόδου, έτέρους Άρ-
.. , , ~'- ' ,~,
χιερει ς ει ς ενεργειιχς σψοοριχ αντιτι εμενατ προς τ-ην
θ' \ \ θ
κιχ εστωσαν
- ,
εκκλ-ησιιχ-
στικ~ν ocpx~v του τόπου. ΟΙ έν Έλλά8ι παλαιοημερολογϊται ocποτολμ+ισαν­
τες έν τούτοιτ τουτο, προς κά.λυψιν, ώς έπΙστευσαν , των ψρικτων αιιτων
ocντικανονικοΤ+Ιτων, τ/ν ιχιιτην εΙΙθύν-ην ψέρουσιν ~ναντι τ~ς 'Εκκλ-ησΙας μετα.
το\) Μ-ητροπολίτου Φιλαρέτου , δστ«; έτόλμ-ησε να. «αναγνω ρίση» ocντικανονι­
κα.ς XIΧL ocκύρους χειροτονί ατ; εΙ ς ξένψ έκκλ-ησιαστικ~ν παροικίαν, ~στω XIΧL
,χν βραδύτερο» μεταμελ-ηθεLς ο ιέκοψε πάντα σύνδεσμο» με-:-α. των έν Έλλά.Οι
παλα ιοημερ ολογι-:-ων .

2. Ή παράταξις τοίί « Μητροπολίτου πρ. Φλωρίνης» μετα τον

θάνατον αότοίί. Το χίίρος των χειpoτoνιωv των «" Αρχιερέων αυτijς.

Άπο το\) 1950 ~τoυς , πολύ προ -:-ο\) θ~νσ.-:-oυ -:-ου «πρ. Φλωρίνη τ» -η ύπ'
αότον παρσ.ταξις, καίτοι κατέβαλε προσπαθείατ; προς γεφύ ρωσιν το\) μετιχξu
ιxιιτΊjς XΙXL .....η ς έτέριχς όμά.80ς χά.σμιχτος, οόοεν κατορθώσατο. 'Εν τ<;> μετιχξu
XIΧL τα. έντιχθέντΙΧ έναντ ίον ocμψοτέρων των παραταξεων μέτρα οιώξεως τ~ς
Π Ο λ ττειαξ,
, \
τα λ-ηψ θ'εντα , \
επι 'Α ρχιεπ / που Σπυοίδ
πυρ ι ωνο ς "
ου μονον ~\,,ισχυσιχν
οεν

εΙς τ/ν σφυρηλατησιν οεσμων ένότ/τος μεΤΙΧ ξu αό,:,ων , ocλλ' ocντιθέτως προσέ­
ψερον νέα έπιχειΡ+Ιμιχτα εΙς την ocvτΙπαλον πιχρά.τΙΧξιν Ματθαίου, οι' ί:)ν α{)τ/
κατεμέμφθ-η το\) «πρ. Φλωρίνηξ» ώς συμπραξαντοτ; μετά πρ οδοτών, λόγφ του
δτι οιιχτελων οδτος έν περιορισμ<;> έν τη Ί. ΜονΊι 'Υψ-ηλου Μuτιλ+Ινης συμπροσηu­
χ+Ιθ-η o~θεν μετα. κακοοόξων κλ-ηρικων 59. Ή έπακολουθ+Ισασα έν ~τει 1952
παραίτ-ησις των τριων «Άρχιερέων» τ~ς παρατά.ξεως τΙΧύτ-ης «έκ τ~ς ένασκ+Ι­
σεως των ποιμαντορικων των καθΊjκόντων» χαΡΙXΚΤ'Ίjp ισθε~σιx, ύπο των ocντι­
ψρονούντων παλαιο-ημερολογιτων ώ ς «τpαγικ~ κωμω8ία» , «έμπαιγμος των

58. Ά θ 1) ν οι Υ ό Ρ ο υ Ά Ρ Χ ι ε π ι σ χ ό π ο υ Θ υ οι τ ε Ι Ρ ω ν, Ι:νθ ' άνωτ. σ. 41.

59. Έ Υ χ ό κ λ ι ο ς Ί. Σ . Γ ΟΧ Κεριχτέσις 1954 σ. 19. Βλ. 8 ιιiψευσ ιν tv : « Ή φ .ο .))
1954.
346
θείων» και' «διακωμώδησ«; τ'ijς ορθοaοξίας» 60 και' ~ μετ' ολίγον ιΧνάκλΊjσις
αιι,..ης ύπο μόνου του «πρ, Φλω ρ ίνητ» χαρακτη ρισθείσα και' αίJΤΊj ύπο των αίιτων
κύκλων ώς «μεγαλομεγέθητ έμ.-:α ιγμΟς» καΙ «παχύδερμοτ ιΧναισχυντία» 61
συνέβαλον εΙς τ~ν περαιτέρω 7fιζ παραταξεωτ; ταύτηξ ιΧποaυνάμωσιν, ~τις
έπλ~ΎΊJ εΙς τα. καίρια aLιX τΊ;ς Ζ..ι ε-:ε ι 1953 έπιστροφ'ijς εΙς τους κόλπους τ'ijς
κανονικ'ijς ΈκκλΊjσίας -:Ί;ς 'Eij.:iar:.:; -:ων δύ ο (ι 'Α ρχιερέων» αιι,..ης, -ητοι των
«Μεγαρίδοξ» Χριστοφόρου καΙ «Διαυλεία.;» Πολυκάρπου 62 ΟLτινες έγένοντο
aεΚΤΟL ώς 'Επίσκοποι. Δε ι'/ό-:ερο'l ;:'λων ;:' μω ς πλ'ijγμα ύπέστη ~ παράταξις
αίJ":'Ί) aLιX τ'ij ς έκa'ημίας -:0::; ιΧ ΡΖΤιγι:.::; 'X'J-:-'r,:; «.-:ρ . Φλω ρ ίνη ξ» Χρυσοστόμου , έπι­
συμβάcrΊjς "ej) 1955.
T~ν ~γεσίσ.ν α:'J7r,ς XιiXαβε'1 &-:ι:.-:ε. κ:ι:-:Χ -:χ .-:ρι:.εψfJμένσ. , 'Εκκλησιαστι­
κ~ Έπιτροπη Ζ...ι. γj:r,ρικω"l ~ -;Ό"Ι ' λΡΖιμ. ' λκ:Ζκιι:."1 Παππαν 63, τάξασα ώς
πρωταρχυων :ι:.J7fις σ.ι.ι:.;:Ο"Ι -:t' ιΧ.-:όκ7tjσι"l Ίερ:iΡΖι:.'J -r,γέ-:ου τΥις παρ ατά­
ξεως 64 με 7fιΡYισι" -:ω·ι γ.a·/οvικων .-:ροti.-:οθέσ--.ω'1 ά:ναόείξεως σ.ίιτου 65. Προς
τοθτο ιΧπηυθύνθ7; CXU7η ;:ρός ;;iGcxv Κ2":"εύθ υνσιν έν τε ,,;,ί;> έσω-:-ερ!.κί;> καΙ τ~
έξω-:ερr.χej) ώς κα1. προς τον Πα-:-ριιXρχΎJV 'Αλεξανδρείας Χριστοφόρον , κσ.-:α. τ/ν
έν ε-:-ει 1958 ιχφιζιν αίιτου έντ'αυθα, έκδΊjλώσαVτ'α, ώς φαίνεται, τ/ν πρόθεσιν
δπωτ; χεφoτoV"ήση ' Επίσκοπον τ'ιθέμενον έπL κεφαλ'ijς αΙΙτ/ς, και' ιΧπευθύναVτ'α

60. Έγκυκλιος '1 Σ. ΓΟΧ Κεροιτέοις 19 54 σ. 19.

61. 'Ένθ' άνω τ. σ. 67 .
62. Τούτοικ δ μεν Ματθαϊοτ είχε χαρ ακτηρ ίσει ιιέκπεσόντοις» (Έ γ κ υ κ λ ι ο ς
1947) κοιί « έ μμε Ινοιντοις εΙς ..ην κοικοδοξ Ιοιν» (~ν Ο' ά ν ω τ. } , ό δε έν Άμερικη ' Αλ , Δουρ­
δουφ1)ς, έν έπιστολη οιίιτου δημοσιευθείση εΙς ιιΈ θ ν ι κ ο ν Κ ή Ρ υ κ οι» τη ς Ν. 'ΥόΡΚ1)ς
(30-9-1951 ) «ίδωτελεϊσ », διότι ιι ή λθον εΙς ..ην ' Ο ρθοδοξίαν με σκοπον μόνον κοιί μόνον να
λάβουν ..ην Π ατε ρ ίτσαν» (Έ γ κ υ κ λ ι ο ς ΙΣ ,,:ων Γ ΟΧ Κερατέατ 19 54 σ. 23 ). Π ρ βλ .
κοιί Μ+Σι , ΤΟ Ποιλ/κόν, ε:νθοι 1] έπάν οδο ς οιίιτων ε Ις -;-ην Έκκλ1)σΙοιν χα ρακτη ρίζετα; δη
ιιμόν ον νΙΚ1) τ'ίj ς Έκκλ1)σΙοις δεν είνοιι. Διότι αύτο] έπέτυχον δια της προσχωρήσεώς των
έκεΤν ο το όποΤ ον έπεδΙω ξοιν έξ άρχ'ίj ς» ( σ . 14 ). Π ρ βλ. χοιί έν: ιι ' Η π έ τ ρ οι . . .» σ. 14
bιO oι οΙ δυ ο χαρακτη ρίζοντα ι ώ ς « χποσ-:άτοι ι της 'Ορ θ οδοξΙοις » κοιί ιιάτυχεΤς ' Επ ίσκοποι » ,
63. Σ . Κ οι ρ οι μ ή τ σ ο u - Γ οι μ β ρ ο υ λ ι οι, ε:νθ' άνω -: . σ . 317.
64. 'Η έτέρα πα ρατα ξ«; -:'ίjς Κε ροιτέοις χοι φεκάκως ιΧνοιφερομέν1) εΙς ..ην ε:λλειψιν
ταύτην έμέμφετο εΙρων ιχω ς τον « πρ , Φλω ρ ίνη;» δ ιότ ι ω!ίφ1) σεν οιίι τ/ν άκέφοιλον , όtνευ κε­
φoιλ'ίj ς, όtνευ 'Επισκόπου εΙς 5νειδος κοιί χλευασμό» πάντων -:ων όρώντων κοιί ιΧκουόντων
αίι..ην έποιιτουσοιν, 1\δ1) έπί ,,:όσον κοι ιρον ε:νθεν κιΧχεΤθεν προ ς ιΧπόκτ/σιν κεφoιλ'ίjς . . . » ( Γ.
Ε u σ τ Ρ α τ ι ά δ ο u, Ή πρoιγμoιτικ~ ιΧλήΟειοι
.. . σ. 30- 31) , άποδΙδουσοι τουτο εΙς μίΧλλον
έσκεμμέV1)ν ένέργε:.αν -:ου ιιπρ. Φ λω ρ Ιν1) ς» ουτω ς , ω σ,,:ε μετα -:0'1 θάνοιτ ον οιίι-: ου να δ ιοιλυ­
οη 1] πoιλαΙ01)μερoλoγι-:ικ~ ποιρά-:οιξις ( Βλ. Έ γ χ υ κ λ ι ο ν Ι Σ ": ω ν Γ Ο Χ Κ ε Ρ οι­
τ έ οι 195'. σ. 28). '11 οιίι..η ποιράτοιξις έν τη ιΧπο 20-12-72 ποιμοιντορικη 'EyxuXAl<:J oιίιτ'ίjς
{ιπεστ-ή ριξεν δ,,: ι σκοπΙμω ς δ ιι πρ. Φλω ρ Ιν1)ς)) δεν πpo'ίjλθεν εΙς χεφο τον Ιοις ' Α ρχιε ρέων
δ ιότι oίιδΈVoι των χλ1) ρικων τ'ίj ς ποιροι -:ά ξεω ς oι':JτOυ έθεώ ρει όt ξιoν τη ς ιΧρ χ ιερωσυν1) ς ( Π ο ι­
μ οι ν τ ο Ρ ι κ 1) Έ γ χ υ κ λ ι ο ς σ. 5) .
65. Βλ. Δ ι ά γ γ ε λ μ οι τ ο υ '1. Σ υν δ έ σ μ ο u των ΓνησΙων 'Ορθοδόξων Κλ1)­
ρ ικων κοιί Λοι 'ίκων , ΈV : «' Α γ ι Ο Ρ ε ι -: t χ ~ Β t β λ t Ο Ο ή Κ 1])) 19 57 σ. 308.
και πρ ος τον ' Αρχιεπίσκοπον ΘεόΧλΊj-:oν συνηγορ ίαξ εγγραφον υτ.ερ -:ων πα­
λα ιοημερολογιτών , συνιστών Τ'~ν έπάνοSον άμφοτέ ρων των ΈχκλΊjσιων εις
το παλ, ~μερoλόγι oν 66 •• Η τοιαύτη ένέργεια ένέβαλεν, ώς ε Ικός , ε Ις ζωΊjρα:ν
άνΊjσυχΙαν την ΈχκλφΙαν "6jς ΈλλάSος 67 ~τις ένέτεινε -:ην προσοχην αδτΎjς
έπι το ;; σημείου τΎjς χειροτονίατ , έπ ιθυμοϋσα την άποτροπην τοιούτου άπευ­
κταίου , μέλλοντο ς ν~ όSΊjΥήΟ'yj εΙ ς κα"..άρ ρευ σ ιν τα:ς έλπίδατ; αδτΎjς περ ] άφ ομοιώ­
σεω τ; το;; παλαιοημερολογιτυωϋ στοιχείου.
Έν τούτου; έχε~νo δπερ άΠΊjύχε-:O ~ ΈκκλΊjO'Ια , μετ' όλΙγον έπρ αγματώθη
~ια. τΎj ς έν Ά μερ ικη χειροτονία τ; τη 6 Δεκε μβρ ίου 1960 εΙς 'Επίσκοπο» το;;
,
α ρχιμ . ' Α χ ακιο
' υ Π αππα
-, " ,
οι α χε φων - ' Ε πισκ ο' πων , ' .
ως ' λ εχ
ε ' θ Ίj, -
τη ς εν "Α μ ερ ι -
κη ' Ο ρ θοδόξου ρωσικΎj ς ύπερορίου ΈκκλΎjO'Ια ς 68 ~τις, σημειω τέον , ~ιετ/ρει
τότε κανονικα:ς σχέσε «; με-:α. το;; Οίκου μ , Π ατρ ιαρχε ίου 69. Α] συνθΎjκαι
ύφ ' &ς έτελέσθΊj ~ χειροτονία αϋτη παρέμειναν έπι μαχρον αγνωΟ'τοι εΙς -:0
πολυ SΊjμόσιον. 'Ολίγα τ; ~μέpας μετ' αδτ/ν, το έπΙσΊjμOν Ι)ργανον -:Ύjς παρατά­
ξεω ς «Ή Φωνη τ-ης 'O ρθο Sοξ Ι ας» άν~γγ ε ιλεν δτ ι ό Πpόε~ po ςτΎj ς ΈκΧλφια­
O'τικΊj ς Έπιτpoπ1j ς άρχ ιμ . ' Αχάχι ο ς Π αππ ά; είχε μετα βε~ εΙς χώ ραν μαχρ υνην
έπέκε ινα -;OU 6>κε ανο u , ενθ α έχεφO -;Oν+Ι θrι Έr.Ι (Γ,{οπος κατ α. τρ όπον χανονικον
ύπο τον τίτλον 7'Γι ς πάλαι r.o-:E: S Ι7.λ7. μ·~OC(Γt; ς ΈΠΙ(Γ,{ οπljς Ταλαντίο υ , χω ρις
να. άποκαλ υφθωΟ' ι -: α. όνόμα-:α -:ων χεφ Ο-:Ο'I'φOCν-: ω'l 'Α ρχιε ρ έων . Ή άο ριστΙ α
,
τόσον
-
Τ Ίjς
ι
χειρο-;ονιας,
~
00'0'1 ,-,
και των εν
ι
Ίε"'/ει
Α.."......
σ'J'/ v ,ι κων
r , ας
υφ
t'\ ff
αυ ΤΊj
'
ετε
λ '
ε-

σθη , έγένν"fjΟ'εν , ώς ~τo φυσυτό ν , χλ~μ:z γε"'/ ικ'Γις έπιφυλακτιΧόΤ"fj 1.0 ς εναντι
τΊjς εΙ~~σεως 70. ΈξαΙρεσιν το;; χανόνο ς τούτου άπε,,:,έλεΟ'αν τούτο μεν όπα­
~oΙ τ ινε τ; τΎjς παρατάξεως παν"fjγυρΙζον-:ες ~ια. ":'0 γεγονός, άλλα. μη προσαγον­
τε τ; άποSειχτικα. τούτου στοιχεί α , τοδτο SE: ~ θρησκευ-:ικη έφ"fjμεΡ Lς «Τύπος­
'O ρθόaοξος-Χ ριστιανικο ς» ~τι ς έβ εβ αΙου 5-: ι δ ~ιαλ"fj φθε Lς ' ΑΧάκιο ς είχε
χε ΙΡOΤOνΊjθ Ύj ύπο Έπισκόπων -:Ύjς ύπερ ορ ίου ρω Ο'ιχ'Γις Έκχ);φ Ιας -:Ύj ς Άμ ε­
pικΎjς 71.

66. Σ. Κ α: Ρ α: μ'ή, σ ο υ - Γ α: μ β Ρ ο ό λ ι α, ΕVθ' άνω,. σ. 319- 321. Βλ. καΙ

Ζ1) λω ,ων ' Α γ ι ο ρ ε ι,ων Π α τ έ ρ ων , Σύντο μοτ ... σ. 37 .
67 . Κ ω Ι Σ Ι 1958 τ . Α ' σ.
114.
68 . Πρ βλ « Ή Φ . Ο ." 1964 43 f, σ. 6, Ι r e n i k ο n 1969 σ. 387 . Κατά νεωτέρ α»
φ.
8'ήλωσ ιν 1) χειροτονία έτελέσθ1) τn 9-1 2-1 960. Βλ «'Η Φ. Ο.)) 1972 φ . 66 2 σ . 4-5 . Κατ'
fXλX1)'} το 1961 Πρβλ (ιΚΕΟ», 1979, τευχ. 21 σ. 26. Βλ το υπ' άρ ιθ. 351/1962 ~yypα­
φον τΊ'ις ΠΘΕΟΚ , έν : «Ή Φ.Ο." 1962 φ . 402 σ. 7.
69. Βλ Ά ρχ ιμ . Έ πιφ . Θεο8 ωρ οποόλου, ' Απάν'1) σις ε Ις ,ον κ . 'ΑΙ. .
Καλό μΟ ιΡον έν : ιιΉ Φ. Ο . » 1970 φ . 603 σ . 6. Τ ο υ α u τ ο υ : 'Ά ρ θρ α: - Μελέτοιι - Έ­
Το ισ,ολα:Ι τ . Α' Άθ-ijνα ι 1981 σ . 1 90.
70. Βλ Ί. Β ο υ ν ι ώ τ 1) , 'Ανοιχτ/ Έ r. ισ,ο).η . . . 22 έπ.
71. « Τ ό π ο ς)) Σεπ,έ μ β ριο ς-Ό κ,ώ β ρ ιοςI 9 61. 'Εν ,οό ,οις δ «ΚΕ Ο " άπεκάλυ ψεν
έν τφ φόλλφ αιι,ου Φ εβ ρ ου αρ .-Μαρ, Ιου 1961 δ, ι 1) r.ερΙ -ης δ λόγος χώ ρ α: -η,ο 1) Άμ ε ­
ρ ιΧ'ή. Έτέρ ωθεν 1) « Έλλ-ην ικη ΈΧΧλ-ησΙ α ,ων ΓΟ Χ " 'ΑΟ-ην ων 8Loc ,ου υπ' ά.ρ ιθμ. 99/1 8- 31
 348

'Εν ~τεL 1961 ό «κλΎjPO ς» τ/ς παραταξεωτ; έδήλωσεν δτι δεν άμφLβάλλε L
περ] τΎjς κανoνLΚότ/τoς τΊj ς χειροτονίατ; του Άκα:Δου, άvτλων τ~ν βεβαιότητα
αύτου ταύτην «~κ τε της όμολογΙας του Li)LO'.) γενομέν"lj ς γυμνΊj τη κεφαλΊj ένώ­
π τον (αύτου) κα Ι έκ μαρτυΡ Lκων καταθέσε ων άξι οπΙστω ν μαρτύ ρω ν» 72, tv<j>
ό χειροτονηθείτ; έν τη πρώτη αύτο υ Π οψανΤΟΡLκ :n 'ΕγκυκλΙ<ι> άπέφυγε νOC
παράΣΧη συγκεκριμέν α στοιχε ϊα , περιορισθείτ Ζνα δ"ljλώση ιΧπλως καΙ άορ Ιστως
τOC έξΎjς σχεττκώτ; : «ύπείτωντετ; εΙ ς Τ'~ν ψΎjφoν του ίερου Κλήρου μετέβ"ljμεν
καΙ έλάβομεν κανονLκως έκ των χειρων έ'ι ένεργεLq. όμOaόξων κανονLκων 'Επι­
σκόπων το μέγα καΙ δψηλΟν άξίωμcι. ':""Γι ς 'ΑΡΧLερω(j1':ιν"ljς aLOC τ~ν πάλαι ποτ έ
Ι>
οιαλαμ
' Ψ ασαν ' Ε πισκοπην του Τ αλαντίουυ
' -3
:". ,- ,
Το δλον τούτο θέμα Τ.lχρέμενε-ι ΚΙΧΤOC "Cl;:r.cl έν πλήρεL συσκοτίσει παρά
τα:. φημολογούμενα περ] ":O~ τόπου κlΧl ,,:ων ' Αρχιερέων, ΟLΤLνες έτέλεσαν τ/ν
, .,
χε ιροτονιαν, εως ου μΟI.Lς εν ετει
.,. ,. ,,, :196- ' 1> 'θ'
'εοη μοσ Lευ "Ij εν
'ΑΜ '
v lιναLς επιστο
λ '-
"Ij του

Μητροπολίτου Φ ιλα ρέτ ου ':""Ίjς Ν . 'ιόρκης βεβ α ιούντοτ; δτ ι ό ' ΑκάΚLο ς Π αππας
είχε κανονLκως χεφΟ-;ΟV"ljθΊj δπο Μο'Ιεραρχων ύπαγομένω» αύτ<j> , -ηΤΟL των
"Αρχιεπισκόπου ΣLκά.γου ΣεραφεΙμ'Ιβάνωφ καΙ του ρουμάνου 'Επισκόπου
Θεοφίλου 'Ιονέσκου 74 . ' AξΙOσΊjμειω-;Oν έν προκειμένφ είναL δτι ό μνημονευθεΙς
ρουμανοτ; 'Επίσκοπος i)L' έπιστoλΎjς το υ δLέψευσεν ο'η μετέσχε τΎjς χε ιροτονίατ;
του ' Ακακίου 75, έν<j> ό έκ τΎjς Συνόδου του Φ ιλα ρέτου έξαρτώμενος έφ"ljμέΡLος

" Ιανουαρίου '1 963 ύπομνή ματοτ; α,)τ/ ς π ρο ς 'τ/ν 'Ι.Σ. τ'ij ς ΈκκλησΙας τ/ ς Έλλά80ς ύπεστή­
ρ ιξεν Ο": Ι ":0 πρόβλη μα ,,:οϋ κύρους ,,:ων χε ιΡο,,:ον ιων τούτων 1jτο σοβαρώτατον έν οψει των
&.ναπο8ε ίκτων ύπε ρ α,)τοϋ Ισχυρισμων των χε ιροτονηθέντων &.φ ' ένός, καΙ των έπανειλημ­
μένων καΙ έπισή μων διαψ εύ σεων των ύπο τον Μητροπολίτην ' Αναστάσ ιον ρώσων 'Επι­
σκόπων &.φ' ετέρου δτι προέβησαν εΙς χειροτονίατ; Έλλ'ήνων κλ'l)ρικων παλαιοημερολογι­
των. ΑΙ 8 ιαψεύσεις αϋτα ι πε ριείχοντο έν γραπτο1:ς στοιχείο ν; ύπ' &.ριθμους καΙ 'ήμερομ'l)­
ν ίας 3/ 50/868/23 -6-6'1, 3/ 50/ 900 /23 - 5-6'1, 3/5 0/ '1 299/ 27- 9- 61, 3/ 50/ H l13/3 - H - 6'1 καΙ
3/50/845/5-6-62.
72. «'Η Φ.Ο .)) '196'1 φ. 37 '1 σ. 2 καΙ φ . 378 σ . ll .
73 . « ' Η Φ.Ο.)) '196'1 φ. 355 σ .Ι. Οϋτω καΙ Έγκυκλιος τέως Διουωύ ση; ΈπιτρoπΊjς
έν: « 'Η Φ.Ο .ιι '196'1 φ. ' 355 σ. 2-3 . Ό χεφοτον'l)θεΙς ε!χεν εκλεy~ μετιΧ των ετέρων 8όο
'Αρχιμαν8ρ ι,,:ων κατιΧ ":0 Β' Ίερα,,:ικον Συνέδριον ,,:ων παλα ιοη μερ ολογ ιτών έν 'Αθ'ήναις
κα,,:' ' Ιαν ουαρ ιον '1957 . Βλ καΙ Ζ 1J λ ω τ ω ν Ά γ ε ι ο Ρ ε ι": ω ν Π α τ έ Ρ ω ν, Συντο­
μος .. . σ . 36.
74. Βλ «Ή Φ.Ο .)) '1 967 25 'Ιανουαρίου '1972 φ . 662 σ . 5 ~θα καΙ ύπεUθυνoς άπο
10- 10- 72 8'ήλωσις τοϋ «Δ ιαυλείας)) ΆκακΙου παραστάντος κατιΧ T1J') χειΡοτονία ν, Ι r e n i -
kon196 7 σ. 84 -8 5. Πρβλ «Ή Φ . Ο .)) 19 72 φ . '5 6 9 , 58 5- 586, '1972 φ .662, 19 73 φ'
66 7- 668 σ. 8.
75. Ir enik on, 19 72 σ. 418 Η Κ ΕΟ ,) 'Ιουλιος 19 72. Πρ βλ Θεο8ωρ'ή,,:ου
μ ο ν α Χ ο ϋ , Δ ' Άνοικ'τ/ ΈπιστολΊ) προς ":0'1 πρωθ ιερέα κ. Εύάγγ. Τόμπρον .. . "Αγ .
''Oρος-Άθ1j ναι 1973 σ . 1-2. ' Αλλ' ό Σικάγου Σερ αφεΙ μ . εν τι'j) &.πο 26- 10-72 έγγράφφ
οι,)τοσ έβεβαΙωσε 'τ/ν παρουσίαν καΙ σόμπραξιν τοϋ Θεοφίλου εΙς 'τ/ν χειΡοτονίαν τοσ Ά­
κακίου (βλ ":0 κε ίμενον ,,:ou έγγράφο υ έν ((Π ο ι μ α ν τ ο ρ . Έ γ χ υ κ λ ι Ο ς)) 'Ι . Σ . Γ ΟΧ
20 -12 - 72 σ.
28 έπ . ). Ό 8 ιαλ'l)φθεΙς ":7j 10 - 3- 72 έπαν7j λθεν εΙς 'τ/ν ό ρθό8. Έκκλφίαν
Ρου μαν ία:ς έξ 1jς ε!χεν &.πο (n~φ-:1jσε ι τ(~ 1958, μΊ) 8ιακόψας τους 8εσμους αύτοσ μετιΧ τοϋ

Ι ι
 349

έν Γενεύη πρεσβ . Β ασ, Σακκας ύπεσ.-ή ριξεν Ο"Ι Ύj χειροτονία του ' Ακακίου
ύπΎjp ξε βεβιασμένη , λά-θρq. της Συν6~oυ γενομέν'Yj XIΧL έν πιχ ριχκοη 76 .
Το πρόβλημα τη ς «κανονυτότητοτ;» "ης χειροτονίατ; του ' Ακακίου ε!νιχι
λία» σοβαρόν ~ι6τι OL «'ΕπΙσκοποω οϊηνες συγκροτοδσι σήμερον την Ί. Σύνο­
δον των ΓΟΧ της πα ραταξεω τ; του «πρ. Φλω ρίνη ξ» προέρχον ται έκ του ' Ακα­
κΙου, οϋτωτ ; &στε Ύj κανονα-η ~ μ-η κανονικ-η έκεΙν ου θέσις να έΠ1J pεά-ζη άφεύ­
κτω ς καL άμέσω ς XIΧL τ-ην τούτων κανονικότητα ~ άντικιχνονικ6τ/τ α. Δεν E~νIΧL
~ε &νευ σημασίατ XIΧL Ύj ερευνιχ περί τ'fj ς κιχνονικ6τητος των χεφοτονιων αύ­
των εΙς ~ιακ6νoυς καL πρ εσβυτέρου ς , έφ' δ σον είναι γνω στόν, δτι OL πλε!:­
τοι , ιχύτων &'1 μ-η πά-ντες , ελιχβον τας τοια ύτατ χει ροτον ία τ παρα ΚΙΧθηΡ'Yjμέ­
νων 'Επισκόπων ~ XΙXL πα ρά σχισμ ατικών είσέτ ι, δεδομένο υ δτι OL χεφοτο­
ν~σιxντες αύ1'ούς εΙς τον πρωτον ~ ~εύτεpoν βαθμον τ-~ ς Lε ρωσύV'Yj ς «πρ. Φλω­
ρίν"l)ς» XIΧL OL συν αύτψ , ΠΡLν προσχωρήσωσιν εΙς τον παλαιοημερολογιττ­
σμον εύρίσκοντο έΠL 11ετίιχν ολψ , ~ τo ι άπ ο του 1924-1935, έν το!:ς κόλποιτ;
τ-~ς , ΚΙΧ1'α τ-ην έιχυτων θεω ρίαν , σ',(ισμιχταΥι ς Έκκλ'Yjσίας τΊjς Έλλά-~o ς ού­
δεμιας Συνόδου άπαλλαξάσΥ) ς τούτουτ; ",ου XIΧVO,lLXOU αύ-:ων ρύπου.
Προς ~ιάλυσιν -:ων σχετικών άποριω'! XClL άμφ ιβολιων ό διαλ"l)φθεLς
, Ακάκιος προσή'lεγκε βρ α:Μ-:ε ρον ΖεφΟ-:ΟV'YJ~ ριον έκδε~oμένoν ύπο του 'Αρ­
χιεπισκόπου Σικocγου XClL Ν-;-r,τ ρ6t-: Σεραφείμ, Τοδτο άν αφέρ ει οτι ό έκδούς
'Επίσκοπος , όμου μεθ' ένος έ-:έρo ~ 'IEPOCPZO') -:.'Γις έν ' Αμε ρ ικη ύπερορίου ρω­
σικ'fjς Έκκλ"l)σίας, έχειρο,,6ντισα.'1 ε1ς 'Επίσκοπον Ταλαντίου τον "Αρχιμ, 'Α­
κάκιον τη 9 Δεκεμβρίου 1960 έν Ν-:τι-:ρ όt", " , βεβαιων δτι Ύj χειροτονία α{)ΤΊ)

Φιλαρέτου . Έν τούτο υ; -ή περ] το πρόσωπον ocυτου δ ιχοστασ ία των εν ΈλλOCδι ΓΟΧ άπο­
καλύπτει τα κρ ιτ/ ριoc ου μ.ην άλλα κocΙ τα ελoc -:ή ρ ια σ;οjτων. Οδτω ς &λλοι μέv κακΙζουσ ι
την μετα του νεοημερολογίτου τούτου ΊερOC ρχου κοινωνίαν των Ίι γε.ων τ'ijς πocρ ocτOCξεως ,
6:J ς μεταδίδουσαν ocυτοίς το του σχίσματοτ αγος (Πρβλ « 'Ο ρ θ ό δ ο ξ ο ν Λ ό γ Ο ν»
ετο ς ΑΙ <ρ. 1 σ. 2) Eνcr ετεροι , 6:J:; ό άγιο ρείτ/ ς μονocχο ς Θ εο δώρ 7)τος, δεν ταράσσον τα ι
εκ του έιΧν δ 'Ιονέσκο υ εΤν ocι νεοημε ρολογίτητ; :η οχι :η κoινωνjj .οίς νεΟ7)με ρολο γΙτoc ις
( Θ ε ο'δ ω ρ 1) τ ο υ μ ο ν αΧ ο u, ' Απόκρισ «; Β ' προς ' Α ρχιμ. Έπι<ρ. Θεοδωρ όπουλον
' Αθηνocι 1970 σ. 33 ). Βλ κocΙ «Έ κκ λ 7)σ ισ.σ τικ Ον ' Α γων oc)) Ό κτώ βρ . 197 0
άρ . <ρ . 51. Σ7) μειωτέον δτι ο Ι τ'ij ς πocρocτOCξεως Μocτθocίου πocλOCΙΟ7)μερολίτocι ετocξocν εν ετει
1970 6:Jς ενoc των δρων προς αρσιν τ'ijς μετocξυ ocυτων κocΙ τ'ijς έτέρocς πocρocτOCξεως του
Αυ ξεντίου δ ιχοστocσίocς , την π ροσocγωΥην άποδεΙξεων ΟΤΙ Ο 'Ιονέσκου ουτος δεν εΤνocι νεο­
7)μερολογίτ/ς («Κ Ε ο» Δ εκέμβριος 19 70 σ . 5-9 ).
76. Β oc σ. Σ oc κ κ ii, ύπ6 μν7) μoc άπο 24- 12-7 1 προ ς την Π ΘΕ ΟΚ.
77. Το κείμενον ocυ.ου εχει 6:J:; έξη ς : ιιΣ εΡoc<ρείμ , ' Αρχιεπ ίσκοπος Σ ικOCγου κocΙ Ντ/τ­
ρ6 "ίτ . ΒεβocΙωσις. Δ ια του πocρ όντος πιστοπο ιω δη εγώ , . ομου μεθ ' ΈVoς άκόμ7) κocνονι­
κου Έπισκόπου τ'ijς -ήμετέρocς ρωσικ'ij ς ΈV τη ξένη ΈκκλφΙocς, προέβ7)μεν εν τοίς πρOCγμoc­
σιν εΙς χεφοτον ίocν 6:Jς Έπ ισκόπου Τocλocντισικου -;ou Α Ιδεσ ιμωτOCτου ΆρχιμocνδρΙτου 'ΑΥ.σ.­
κίου. Ή χειΡοτονΙoc ετελέσθ7) τη 9/22 Δεκεμβρίου 1960 εν -;Ίj π6λε ι Ντ/τρόt-; κocΙ ΕVΤoς
των ορΙων τ'ij ς Έπoc ρχίocς μου κocΙ δέον να θεωΡ 7) θη νό μ ιμο ς, εσ-;ω κoc! ιΧν έγένε.ο ανεu Υνώ-
 350

«δέον να. θεωΡΎ]θη νόμιμος εστω κα/. iiv έγένετο α.νευ γνώσεως τΊjς ίδΙας (αότοu
.ou χειροτονήσαντοτ) Συνόδου». 'Εντύπωσιν προκαλεϊ εόθυς έξ ά.pχ~ς ~ έπι­
μελ~ς άπoφυ~ τΊjς άναγpαφ~ς _ou δνόματοτ; .0U συμπρά.ξαντος 'Επισκόπου 78.
'Εα.ν γΙνΎ] δεΚτ'ον ()τι οΌτος ύ~pξεν ό ρουμά.νος 'ΕπΙσκοπος Θεόφιλος Ίονέ­
σκου 79 , ~ χειροτονία δύνα,αι να. πά.σχη κιχνονικως, άπλούστατα διότι οΌ,ος
ύπΊjpξε νεοημερολογίτητ; κα/. α.ρα σχισματυωξ, κατα. τ~ν άντLλΎ]ψιν των παλ/
των 80. Άλλ' ~ χειροτονία πάσχει κα/. έκ .OU λόγου δτι μόνον δύο'Επίσκοποι
έτ'έλεσαν ταύτη», έν<j> κατα. τ~ν άρχαΙαν τά.ξιν «ο] 'Επίσκοποι των Έκχ.λ'ησιων
έχά.σΤΎ]ς 'Επαρχίατ κα/. ό Μητροπολίτη; έ ξ ε λ έ γ ο ν τ ο, έ Χ ε ι Ρ ο τ ο ν ο U-
ν τ ο κα/. έκρΙνοντο ύπο των ' Επισκόπων τΊjς α ό τ~ ς Έ πα Ρ Χ Ι α ς έ v
έ πα Ρ Χ ιακη συvό δ φ σ υ v ε Ρ Χ ο μ έ v ω ν ύ π ο τ ~ ν π Ρ ο ε δ Ρ L-

σεως τ'ijς ΙδΙοι ς .ημων 'Αρχιεπισκοπ ικης Συνόδου. ΕΙς πίστωσιν τούτου έτέθΊj .η ύπογροιψη
.ημων χοιΙ .η Έποιρχιοικη σψροιγΙς . Σεραφείμ "Αρχιεπίσκοποτ; ΣΙΧάγου χοιΙ Ντητρό ϊτ» . .
Βλ. τοϋτο έν : 'Α Ρ Χ ι μ οι ν δ ρ. Έ π ι 'Ι' οι ν Ι ο υ Θ ε ο δ ω ρ ο π ο ό λ ο υ, 'Επιστολι­
μοιΙοι διοιτριβη σ. 10. Τ ο ϋ α u τ ο ϋ: 'Άρθρα
- Μελέται -ΈπιστολαΙ Ι:νθ' ιχν. σ.187.
'Ι. Β ο σ ι ν ι ώ τ Ίj, 'Ανοικτ/ 'Επιστολη ... σ. 23-24.
78. Δ ικοιιολογοϋντες τΤιν ποιράλειψιν Ζηλωταί τινες ά:γιορε!ται έπάγοντοιι τα άκόλου­
θα : «Πρώτον: χεΙλΊj Ιερέως "oni{> μάλλον 'Αρχιερέως ou
ψεόδοντοιι . Δεύτερον: έαν δ
σUΥl.εφο-:ονήσας εΤχέ τι το έπιλ+, ψιμον θα έδέχετο δ Σεραφείμ ίνα συλλειτουργήση χαΙ
συμ.-:ράξτι μετ' οιίιτοϋ εΙς χει ροτονία» ; ΤΡΙΤΟν" Ό 'Αχάκιος θα έδέχετο έπισκοπιχΤιν χει­
pOτΌνΙoιv ποιρ' έπιλΊj ΨΙμOυ χοιΙ διαβεβλημένου 'Επισκόπου;» . Ζ Ίj λ ω τ ω ν Ά γ ι ο Ρ ε ι­
τ ω ν Π οι τ έ Ρ ων . 'Απαντησ«; εΙς μΙοιν «έπιστολιμαίαν δι'ΧτριβΤιν» Λυκόβρυσις 1969
σ.12-13.
79. Βλ. ,,'ο Ρ Ο .) δ ο ξ ο ν Λ ό γ Ο ν» Ι:τος Α' '1'. 1 σ . 2 «Ή Φ.Ο ." . 1967 25
r e n i k ο n 1967 σ. 84-85. κοι,,:α -:0'1 'Αλ, Καλόμοιρον .η . μ-ηcXνοιγρocψη
'IttVOΥιxι;lo'.), Ι
του όvόμ~":'Ο:;; ":'0=3 ?f)~J~'J 'Επισεόπου "Ιονέσκου εΙς ":0 χει.ρο,,:,οv-r,":'"ήρr.οv ,,:,ou '..Α.κακLοu
«1)το μι!Χ άξι.έπ=tt.νος ;:~~~ (Τ)νέσεω:;, ,;;~.j i';";"έ~λε;:ε στδ vd: μ';' σ'~~v8ιχλισθοuv δσοι ά:πο
τους παλocιοτ,μεροi.ογΙ=ς δέ-ι μπoρo;:)σoιv ν:Χ χάνΟ ')ν -:1;'1 δι::iχρισι άv::iμεσοι στον οΙκου­
μενιστυών vεο-r,μεροί.ογι-:-ισμό ":"Τ,ς Χ?Σ";LΧ-r.; 'Ey.Y):r,aL'X~ -:-'r,:;; ΈiJπ30ς χιχί στ/ν κατ'
oΙκoνoμf.oιv για i.εpαπoστoλικτ, ΜΥ/.Τ, :i.-:oδozT,v νεοτ,μερολογι-:ων PoυμcXνων μέσα στούτ;
κόλπους τ'ijς πocλαΙΟ7jμεροi.ο γι=ά,ς 'Ezyj.Tιmoι; -:ων ρώσων -:τ,ς διασπορας)) Βλ. 'Α λ.
Κ α λ ο μ ο Ι ρ ο υ, Ή έπιι=:.ί.ψοιίοι διοι-:;:ψi; , ιι'Η Φ.Ο.)) 19ίΟ φ. 594-595 σ. 11. ΚαΙ
&πάντ/σιν τοϋ ιχρχιμ. Έ π ι φ. Θ ε ο δ ω;: 0'-: ο ,j ί. ο υ, έv : (IΉ Φ.Ο.)) 1970 '1'. 603 σ.
6. 'Αντιθέτως κατιΧ τον αtδεσ. Β. Σoι;-.x'iν u;:'ijρξεν :iψροσUV7j .η μη ύπο τοϋ ΆκαχΙου
καΙ προ τ'ijς χειροτονΙας αυ-:οϋ προβλτ,θείσοι :iξΙωσις οπως δ 'Ιονέσκου οδ-:ος δΊjλώση
ο-:ι Κ'ΧΤ' οΙχονομΙοιν μετέρχετοιι -:0 νiov τ.μεΡοί.όγιο'.l. Βλ. Β. Σ α κ χ α, ιχνοικ-:η Έπισ.ολη
προς ΠΘΕΟΚ 24-12- ί 'Ι. ΠερΙ -:οϋ 'Ioνiιr/.ou βλ Έπισ-:οϊ:ί]ν -:οϋ L a rο i t r a n s m i-
s e προς τον "Όρθόδ. Τόπον" άπο 23-8-ί2.
Ι
Ι 80. Ο()-:ω κοιΙ ό Θ ε ο δ ώ ρ 7j τ ο ς μονοιχος έν : Β' Άνοικτ/ Έπιστολη . . . σ . 15
i Ι
σημ. 7. ΣΊjμειωτέoν 8τι δ 'Ακάκιος προει1!οποιήθΊ) ύπο τοϋ Σικάγου ΣεροιψεΙμ περΙ -:'ίjς
ΙδιόΤΊjτOς τοϋ . Θ εοψ Ιλου ώς νεOΊjμεpOλOγΙτoυ ;αΙ έδέχOΊj να χεΙΡOΤOνΊjθη (Βλ το &'πο 26-10-
72 σχετιχον εΥΥροιψον -:οϋ Σικ::iγου έν : (IΠ ο ι μ oc ν τ ο Ρ ι χ η Έ γ χ ό χ λ ι ο ς " 20-12-
72 σ. 28 έπ.
 351

α ν τ ο υ τ 'fj ς Μ ΊJ τ Ρ ο π ό λ ε ω ς ε π L σ κ ό π Ο υ» 81. Έπr. πλέον ό

μεν Α' 'Αποστολυώ; Κανων επά.γεταL: «ΈπΙσκοπος χειροτονείσθω ύπο Έ-
, '>' " - 'λλ'
πισκοπων ουο ΊJ ΤΡLων» , α α
β ραοuτε
,>ι ,
ρον "tJ
' Ε κκ)_ΊJ σ ,Lα ο
~ ια - Δ Ι 'κ α.νονος
, του Ι

τ'fj ς Α' 01κοuμ . Συνόδου απ-nΤΊjσεν δπωτ πά.ντες οΙ εν τη ΈπαpχΙ~ ΈπΙ -

σκοποι
Ψ ΊJψL' ζ ωσι τον '
"Ε π ισκοπον \ εν
, καL ) απο
, λ'υτω αναγκη
" -
τρεLς ' λ(XzL-
του Ι

στον,
Ψ , "
σuμ ΊJψων γενομενων xexL των - λ -
οιπων . Τ ' ' " Ιζ "
α αυτ α OpL ουσι XCXL οι ΙΘ
•'
τ'fjς , Αντιοχε ίαα, ΙΓ' κα. r. ΝΗ' τ'fjς εν Κα.ρ Οα.γένη. ΤΟ γεγονος Εξ ocλλοu
ΟΤ L 1] .χε φ ο"t"ονΙ α ετελέσθΊJ δίχα γνώσεως "t"'fjς Συνόδου καθ Lστ~ ταύτην . επr.
μαλλον κανονLκως εΠLλ~ΨLμον, α.τε κατα. παράβασιν των '1. Κανόνων ΛΔ'
'Αποστολυωδ, Δ' τΊjς Α' 01κοuμεν Lκ'fj ς , ΣΤ τ-η ς αύτ-ης , ΚΗ ' τ'fjς Δ' 01κόuμε­
νLΚ'fjς, ΙΘ' τ-ης εν 'Αντ ιοχε ί«, ΚΓ' τΊjς αύτ-ης , ΙΒ' τΎ; ς εν Λα08LκεΙ~ καΙ. ΙΓ
τ'fjς εν Καρθαγένη τελεσθεϊσαν. ΟΙ "Ιερο] ΟUΤΟL κανόνες έπιβαλλουσιν δπωτ;
μ-η αγνο'fjτα L ό πρωτος έκά.σΤΊJς ΈκκλΊJσΙας, δεδομένου ΟΤL «το κυρος τ ων '(LVO-
μένων δίδοσθα ι κσ-θ' έκά.σΤΊjν 'Επαρχίαν "t"<» Μητρφπολίτγ;», και δπωτ; μ-η χεL­
ρο"t"ον'fjταL ΈπΙσκοπο ς χωρr.ς τΊjς γνΙ:ψΊJς του πρ ώτου, επr. ΠΟLν7j αΚUΡότ/τος
τ'fj ς χειροτονίατ 82. 'Ωσαύτω ς εντέλλονταL δΤ.ω ς μ.η αγνοωντσ-L εν προκε ιμένω
ο] "':"ης ' Επα ρχίατ ' Επίσκοπο ι , o~τινες κοιr. προέΡχο'lτα.L εΙς τΊ;ν εκλογ-ην καΙ.
χειροτονία» ' Επισκόπου , Τoιi:ίτχ Τ.ά.ν-;:χ ?α. Ι·lε-;οιι &γιοω·ι ό 80υς το 8LαλΊJψθεν
χεφοτονΊJτ/ΡLον ρωσος ΈΤ.Ισ-.ι.:οΤ.ος , ιjσ-;ις εΙς =~σμα των ' Ι τούτων Κανό ­
νων 8ΊJλo~ δτι ετέλεσε -:Ύ;ν ΖεLροτονLα'l Χ·ιε'.> γγώσεωτ καΙ. &8εΙας τ'fjς εΙς ~ν
αν~κεL ΆΙ Συνόδου . Κατά. τινα μOCΡΤ-JρΙ:χν δ Ίερά.ΡZΊJς οδτος εΤLμωρ~θΊJ 8L'
αργΙας ύπο τΊjς Συνόδου ocύτοi:ί 83 .
Βασυών ελά.ττω μα καΙ. τ/ς Ζεφο-;ονΙ:χς Τ:X'Y:--ιjς εLναL ώσαύτωτ το uπερό­
pLOV α.ύτΊj ς, ως ~8ΊJ παρεΤΊJρ~θΊJ 84. Τόσον δ ΑΕ' 'Αποστολυώ.; Κανών , δσον
καΙ. ό Β' τ-ης Β' ΟΙκοuμενLκ'fjς, ό Η' τ/ς Γ', κ:χθως καΙ. OL Κ Η' τ'fjς Δ', ΙΓ' τ'fjς
εν 'Λντ ιοχεία, ΚΒ 'τ'fjς αύτΊj ς όρΙζοuσLν ocκuρον εLνΧL τ·ην ύπερόΡLOν χεφοτ ονΙα ν85.

81. Βλ Β. Φ ε ι 3 α, Έν3ημοϋσοι Σ'Jν030ς, γΈVεσ~ς χ:ιΙ δ ιαμόρφωσ «; τοϋ θεσμοϋ

αχρ ι 7ljς ΔΙ O Ιxoυμεν αΎjς Συν όδου , 'AθΎjνoιι 19 71 σ. 30. Πρβλ χοιΙ Π. Τ Ρ ε μ π έ λ οι ,
ΤΟ αύτοκέφαλο» -:Ύj ς έν 'Αμε ρικη l\'le t ro po lia σ. 40 . Β. Φ ε ι 8 α, Π ροϋποθέσεις δ ιαμο ρφώ­
σεω ς -:οϋ θεσμοϋ τ/ς πενταρχ ία; -:ων Π cιτp ιoιpχων-Άθ'ijνoιι 1969 σ. 325. Π ρ βλ 'Ι . Κα­
νόνcις Γ' τ/ς Ζ' ΟΙκουμ . , Ι Θ ' 'Αντιοχ . , ΙΓ ' XOΙL ΝΗ ' Κοιρθ,χγέτ/ς.
82. Συγγενες εΤναι κοιΙ -:0 έπ ικαλοu μεν ον ύπο τοίί ΠαψιοιρχεΙου ΊεροσοΜμων έπ ι ­
χείρημα , καθ' δ οίιχ ά.πλως μεμονωμένος τις ΈπΙσκοπος, άλλα. καΙ Σu ν030ς δλόκλη ρ ος
3έον να. άπέχη , «(Κατα. τ/ν άνέκαθεν κ p cιτησcισ:ιν καΙ άπαρεγκλΙτω ς -:'ηρηθεΤσαν πρ αξ ιν
εν ταΤς Αίιτοχεφ άλοι ς Ό ρθο8ό ξο ις Συνό80 ιζll πάcrΊJ ς ανεu γνώμης 1) γνώσεω ς -:οϋ Π ροέ­
3 ρ ου OΙίι -:Ύj ς ένε ργεΙοι ς έπΙ σοβ,χ ρ οίί ζητ/ματος ( Βλ (ιΈ π Ι σ χ ε Ψ ι ν)) 19 71 φ . 32 σ.
5-6 ). Π ρ βλ κα Ι ' Α ρ Χ ι μ. Έ π ι 9. Θ ε ο 3 ω Ρ ο π α uλ ο υ , "Α ρ θ ρα - Μελέτοι ι -Έ ­
π ισ-:ολοιΙ εν θ' άν. σ . 187-1 89 .
83. Βλ Β α σ. Σ cι κ κ α, 'Ανοιχτ/ Έπιστολ-η προς τ/ν ΠΘΕΟΚ άπο 24-12-71 .
Πρβλ κοιΙ Ν. Π α π οι γ ε ω Ρ γ Ι ο 'υ, Έπ ι βοιλλομένη . .. σ . 4- 5.
84. Βλ . άνωτ. σ . 43 έπ .
85. Π ρβλ κα Ι Γ . Ι . Λ. (ε β ε ν τ Ι 3 η) , Ο Ι Ποιλ/κοΙ ν οιοί , εν: « Έ ν ο Ρ Ι cι )) 19 73 σ. 6.
 352
! Ι

Εuνό-ητον βεβαίωτ ΟΤΙ ~ πρόσκλησιτ; ~ και ~ παρά,κλΊjcrLς είσέτι των εν 'EXXoc3L

παλαιοημε ρολο γιτών προς ";"ού ς εν ΆμεΡLκη ρώσους 'Επισκόπουτ δπω τ; προ­
βωσLν εΙς χειροτονίατ ' Επισκ όπων αu";"ων , 3εν κε~"'αL έντος του πνε ύματο τ; των
είΡ"fjμένων Ί. Κανόνων , ο'L': Lνες προϋποθέτο υσ ι κανονLκως ύφ ιστα μέγα τ έκατέ­
ρωθενΈκκλ"fjσΙα ς και ά.3υναμΙαν του ~ των 'Επ ισκόπων τη ς μLας προ ς τέλεσιν
κανονLκΊjς τινοτ πρά,ξεως , ·r,v cΧ'/αλαμβά,νουσL να έπιτελέσωσι μετά παρώτλησιν
";"ου ~ των ά.3υνατοόντων ' Επισκόπων o~ 'Επίσκοποι της έτέρας. 'Επ] πλέον
το γεγονός, δτ ι ~ εν ' Αμε ραη ρωσLΚ~ όρθό30ξο ς 'Εκκλησία τη ς 3Lασπορας
προέβη είς χειροτονίαν ΈΠLσ'.ι.όΠΟ·J 3Li ξένψ ΤΟΠLκ~ν 'EXXX"fjcrLΙXV ά.ναγνωρL­
ζομένην τότε ώ ς όρθό30ξον Κ:X~ &ξLO'Jμέν"fj'1 ΚΟLνωνΙας , ά.φ ιxφε~ παν 3LXΙXLOXOy"fj­
";"LXO'! στοιχεϊον , ΟΠLσθ ε-1 -:ou όπο Ιου θχ fι-;o εν3εΖομένως 3υνιχ";"ον να καλυφθη
~ ά.νΤLκανονLΚ~ i:lU71j ,-ρiξLς 86. Παντωτ Κ:X~ :Χ.πΟ ά.κραLφνων παλαιοημερολογι­
ΤLκων χειλέων ά.ναγνωρ[ζε-;αL 1; ΤΓ.αα'/ο ·/α&:-r, ς -:';;ς χειροτονίατ; ταύτηξ, εν<;J .~
γενομένΤι με";"): ταtr.α: τ/αγνώΡLσLς (ltr.';;:; 'JΠΟ -:';; ς Ι .Σ . -;οϊί Μητροπολίτου ΦL­
λαρέτου εμφανΙζε-:ΙΧL ώς εξ ιXvocyx"fj:; 'ΊtεVOμέν"tj, εφ ' όσον, εν εναντΙ~ περ ιπτώ­
σει, ~8εL να καθαφεθωσLν οΙ χειροτονήσαντετ ";"0'1 'AXOCXLO'! δόο 'Iερocρχ α L 87.
Προς τούτο«; κα!. ~ τυχον επΙκλ'ησLς παραδειγμάτων έκ τΊj ς ΙστορΙας , επεμβOC­
σεως ξένων 'Ιεραρχων, κα!. 3~ κιχ!. του Μ. Βασιλείου, είς ά.λλοτρΙας εΠLσκΟΠLκας
πεΡLοχά,ς , 3εν δύναται να προσδώση xoινOνLXO'! κυρος είς ..ην ά.νΤLκανονLκ~ν χεL­
ροτονίαν του 'Ακακίου, τοσούτω μαλλον καθ' δσον κα!. αuτος ό Μ. Βασίλετοτ ,
ά.ναγνωρΙζων ";"0 ά.ντικανΟνLκΟν τη ς έπεμβασεω τ; αuτου εί ς Πόντον, ~γραφε
,
προς ";"0'1
' Σ
αμοσατων
ι Ε'
υσε
ιβ "
ων' «ει ου
\:"
O"fj \
μ"fj κατοκνεLν
- , (
τα; υπερορLου ς χεφο-
,
τονίατ;» 88. Τοϊίτ' αuτο λεκτέον και ώς προς τOCς, ενεκα «τη ς πρωτευούση; κα!.
ΠΡOεξαΡΧOόσ"tjς θέσεως τΊj ς Έκκλ"fjσΙας Κων/λεω ς» ά.πΟ της ΔΙ Οίκουμεν LκΊjς
Συνόδου χιχ!. εντευθεν προνομLακας μεν ά.λλα κιχι εuεργετικας αuτης επεμβOC-

ΤΟ προσαγόμενο» παραδειγμα των χε ι ρ οτονιών , &ς ι1:τέλε ι δ Σαμοσάτων Εύ σέβ ιος περι ιων
τ/ν Συ ρ ία» ΦοινίΚ1)ν καΙ Παλα ιστίνην (Θ ε ο δ ω Ρ Τι τ ο υ Έ κ κλ 'Ι σ τ ο Ρ Ι α, Βιβλ.
ΔΙ , Κεφ. 13) δι1:ν δύναται να άποτελέση κανόνα ι1:φα ρμοζόμενον ι1:νταυθα δ ιότ ι άναφ έ ρεται
εΙς δ ιαφο ρετικας σuνθ-ήκας . Π ρ βλ. 1\1 α ξ Ι μ ο υ, Μ 1) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Σ ά Ρ 8 ε ω ν :
Το ΟΙκουμεν . Π ατριαρχείον . . . σ. 95 .
86. Πρβλ. «Ή Φ.Ο.» 1970 φ. 603
σ. 7.
87. Θ ε ο δ ω Ρ Τι τ ο υ μ ο ν α Χ ο υ , Β' Άνοικτ/ ΈπιστολΤι. . . σ. 7. Τ ο υ
α ύ τ ο υ : ' Απόκρισις εΙς μ ίαν άπάν't"'l)σ ιν , ' Αθ'ijναι 1969 σ. 17. Κατα τον 'Αρχιμ . Έπι­
φάν ιον Θεοδωρόπουλον 7ι άναΥνώ ρ ισις ιxG't"'l) των ι1:ν Έλλάδι παλαΙΟ1) μερολογιτων υπο του
Φ ιλαρέτου υπ'ij pξε « γκάφα» αύτου , 8ιότι μόνον 7ι πτωσις Έκκλ1)σίας τινος εΙς αίρεσιν 8ίδη
το δικαίωμα εΙς υπε ρόριον Έκκλφ[αν να ι1:πέ μβη . ( Βλ. παρ ά: Ζ 1) λ ω τ ω ν cX γ ι ο Ρ ε ι­
τ ω ν μ ο ν α Χ ω ν, Φωvη ι1:ξ ΆγΙου 'Όρους . Π ρ όλογο ς καΙ άπολογΨ ΙΚ1) άπά.ν't"'l)σ ις . ..
σ. 17-18) ,
88. Έ π ι σ τ ο λ 1) 138 Ρ. G. 32, 582. Πρ βλ. Μ α ξ [μ ο υ, Μ 1) τ Ρ ο π ο λ ί­
τ !'J υ Σ ά. Ρ δ ε ω ν, Το ΟΙκουμενικον ... σ. 99.
 353

σε«; 89 επt ξένων 'Ορθοδόξων Έκκλ·φιων.

Τας κocνονικας ά:τ'ελε~ocς τΊjς χειροτονίατ; -:ο\)
Άκocκ~oυ xoct κocτα συνέ­
πειαν xoct των υπ' ocυτοϊί εν συνεχεία τελεσθεισώ» έτέρων χειροτονιών οεν Μ­
ναται, φρονουμεν, να. α,ΡΥΙ 1) μεταγενεστέρα άναγνώρισις αυτων άρχικως μεν
προσωπικώτ; υπο τοϊί Φιλαρέτου εΙτoc οε xoct υπο τΊjς Συνόδου αύτοϋ, τόσον
'ψ'ιμως
ο γενομενΎ) , κocι \ \ '"μΎ) ,
ουνocμενΎ) \'
να α_'
ευσ-:IΧυljσrι -
κocνονικως. '
Σ υγκεκριμενως

Q Πρόεορος τΊjς Συνόδου των 'Επισκόπων -:.'r,ς PωσικΊjς 'Ορθοδόξου ΈκκλΎ)­

σ~ocς τΊjς oιocσπoρiΧς, Μητροπολίτη; Φιλ:fr;ε-:-ος, οι!Χ τοϊί ά.πο 30 Moctou-12 Ίου­
νίου 1969 Γραμματοτ ocυτοϊί προς τον « 'ΑΡΖιεπ/πον Αυξέντιον» ά.νεγνώρισε
το κϊίρος των έπισκοπικων χεφο-;ονιω,ι -:ο::ϊ 'AΧiΧΚ ~Oυ xoct εοήλωσεν δτι ~ κocτ'
αυτον ΈκκλΎ)σ~OC «θα εΙνocι εν πί:ίjρει ~ .•αΟΙ'Jων~q.» μετα των έν ΈλλιΧοι ΓΟΧ
της παραταξεω.; ταύτη; 90. Τοϋτο έ7':IΧ'IελIΧΒZ i'..iΧt οια τοϊί ά.πο 18/31 Δεκεμβρίου
1969 δμοίου Γραμματοξ 91. ΒΡiΧο'b~Ο'J ιX?tz&rι εlς Άθήνocς ό 'Αρχιεπίσκοποτ;
XιλΊjς Λεόντιος, ά.νήκων εΙς 7/jV Σ.jνωΟ'J -:ο::ϊ MΎ)τρoπoλ~τoυ Φιλαρέτου, ()στις
έχεφοτόνΎ)σε μετα του 'λΚiΧΔO') έ.~ρι:ι:>ς «'.\ΡΖιερε'Lς» των ΓΟΧ 92, οιο καt
θεωρείται υπ' αυτων ώς «[4-γtσ7:χς T.:τ.:;zσ:..iΧς προσενεγκών εlς τον Ίερον ά.γω­
να» 93. 'Αλλ' Τι εν ' ΑμΖραΤ; ·~~ό? l.Oς ρωσι..κ-fι "Ιεραρχία προσέθεσεν εΙς τ/ν
&.λλως lσχUΡως σ-:-:xσΙiΧζOμE:Π;'I YoX~·".z1ιI ιχν-:-'Γ,ς θέσιν xoct κατάστασιν μ~OCν
έπ] πλέον άVΤΙY.4νOναό7'r,"":'3: Η.
Ή εν ετει 1960 γ~IoμE:π;, x:x':'i -:i XΚiI, ΈV ΗΠΑ χειροτονία το\) 'Αρχψ.,
, ΑκαΚLΟU Παππά, ζωΎ)ρως ci.μ?ι~τ,~&~:x τότε 95 επέσυρε -τ-ην πρoσox~ν
τόσον τΊjς ΔΙΣ δσον XIΧt του έr...ύ:1jm.ΙΧG7'.Χο::ϊ τύπου ":Ίjς ΈλλάΟος. Κατα τ~ν
συνεδρία» τΊjς ΔΙΣ τΊjς 31-1-1961 ιXv~OΙ'Iώθ-ιι U7':O -:ο\) Μα», Προέορου 'Αρχιε­
πισκόπου Θεοκλήτου ~ εlς ΈλλάOIΧ επιr.ιωoς -:ο::ϊ ΖεφοτονΎ)θέντος ώς XIΧt τα
uπερ ocυτο\) προς τ~ν ΚυβέρνΎ)σιν οιαβfιμoc-:oc 7i,; διοικf,σεως των παλαιοημερο­
λογιτων 96. 'Αλλα τ/ν προσοχήν τΊjς ΔΙΣ -:ό-;ε ιX7:ερpό?rισεν ό εξ α.λλΎ)ς χεφο-

89. Βλ. 1\1 α ξ Ι μ ο υ, Μ Ίj τ Ρ ο π ο λ Ι ": Ο υ Σ:i? δ ε ω ν , ΤΟ ΟΙκουμενικον Πα-

τριαρχείον. .. σ. 282 έπ .
90. Βλ το κεΙμενον έν: «Ή Ψ.Ο.) 1969 φ. 569 σ. 4-5.
91. Βλ τούτο έν : «Ή Ψ.Ο.» 1970 φ. 585-586 σ . 8, φ . 600 σ. 6-7.
92 . Βλ Ά λ Κ α λ ο μ ο Ι ρ ο υ, "Επιστολιμαία διcx,,:ρ~β+' έν: «Ή Ψ.Ο.» 1970
<ρ. 594-595 σ. 12.
93. Βλ «'Η Ψ.Ο.» 1971 φ. 623-624 σ. 8.
94. Βλ Μ α ξ Ι μ ο υ, Μ Ίj τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Σ ά: ρ δ ε ω ν, ΤΟ ΟΙκουμενικον Πα­
τριαρχείον ... σ. 331. Πρβλ Χ Ρ υ σ. Κ ω ν σ τ α ν τ ι ν Ι δ ο υ, ΣΊjμεία ένουντα κα] δια­
φοροποιοϋντα την μΙαν "Ορθοδοξίαν -ήμων, έν : ΠανΊjγυpΙΚOς Τόμος έορ,,:ασμου της 600ης
έπετεΙου του θανά:τουτου &γ. ΓpΊjγOpΙOυ του Παλαμα, ΆρχιέπΙπου ΘεσσαλOνΙΚΊjς, 1960
σ. 193. Ά λ ε ξ. Σ μ έ μ α ν, ΠερΙ «Νεοπαπισμου» έν: «ΌρθοδοξΙα» 1954 σ. 76.
, Α θ Ίj ν α γ ό ρ ο υ, , Α ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Θ υ α τ ε Ι Ρ ω ν ΈκκλΊjσΙOλoγικα. προβλή­
ματα σ. 34.
95. Βλ «Ή Ψ.Ο.» 1961 φ. 361 σ. 5, «Τ ύ π Ο ς» ά.ρ. φ. 3 1961.
96. Κ ω Δ Ι Σ 1961-1962 σ. 10.
23
 Ι
ι

354

τονίατ του εν Άμερικη ρώσου Μητροπολίτου 'Αναστασίου έπικρεμιΧμενος

κοιτa τΊjς ένότψος της έν ΑuστροιλΙ~ έλλψικης ΌρθοΜξου 'Εκκλ1jσΙοις κΙνaυ­
νος. 'Αποτέλεσμα τούτου όπηρξεν 'ή ά.aριΧνειοι 1:ης Ί. Συνόδου προ του ένώπιον
των έoιυτΊjς πυλων ά.ψιχθέντος κινΜνου, δστιτ, κατόπι» τούτου, aιέβ1j τας πύλατ.
Δ ιοτι
' μετ '"
ου πο λ'"
υ, οιψικετο εν , 'Ελλ'''''
αοι, ως πρσε λ' Α... ο, ρωσο
EΧV'j, - ς 'Α ρχιεπισκοπος
'
Χιλης Λεόντιος 97, aιοιμένων κοιΙ οότος έν ΗΠΑ κοιΙ ά.ν1jκων εΙς τ-ην όπερόριον
'Εκκλ1jσΙοιντου Φιλαρέτου, δστ«; όμου μετά του «Ταλαντίου» ΆκοικΙου προέβ1j
έντοιυθοι εΙς χειροτονίατ; πέντε «'Επισκόπων» παλαιοημερολογιτών98. Κα],
,ι
'ή μεν ΔΙΣ aιεμοιρτυρ~θ1j τότε προς το "Ι'πουργεϊον 'Εσωτερικων κοιΙ -ήξΙωσε
ι
τ-ην aΙωξιν των χεφοτονηθέντων99 το ae: "Ι'πουργεϊον 'Εθν. Παιδείατ κοιΙ ΘΡ1j­
Ι σκευματων έχοιροικτ/ρισε τας έν λόγφ χειροτονίατ; αύθαιρέτουτ; κοιΙ ά.ντLΚOΙνOνι­
κας ατε «-:ων χειροτονηθέντων στερουμένων των -ήθικων κοιΙ τυπικων προ-
Ι
i ι
σ ό ντων»
100
. Τ \
1j'! , \
βραδ " Ψ, ". \ ".,
\' -, \
ροιουτερον κοιι 01j κοιι εν τη απο
οιυτ/ν οιπο ιν οιετυπωσε

5-4-1971 εLσ1jyήσει οιuτης 'ή Μ.Σ.Ε. έπΙ των Κοινονικων Ζ1jτ/μιΧτων, ά.ΠΟΨ1j­
νοιμέν1j OCκUΡΟ'Jς ε!νοιι τaς τοιαύτατ χειροτονία; 'Επισκόπων, οtς έχοιροικτ/ρισεν
ώς στερουμένους 'Αποστολικης aιοιaοχης -:aς ae: όπ' οιuτων γενομένοις χεφο-
τονιοις
, πρε
σβ'
υτερων
"
ως OΙντLΚOΙνOνικoις
\ \
κοιι
,
ποιροινομους
101
. Δ ια\ οιοιψορετικον
". \
λόγον θεωρεΤ &.κόρους "ας χειροτονία; ταύτατ των 'Επισκόπων ό ά.ρχιμ. 'Επι-
,
ψοινιος
Θ ~ λ , " ". ,
'θ ~ ...' β'
Η εοοωροπου ος, 1jΤΟΙ οιοτι ούτοι εχεφοτον1j 1jσοιν οιακονοι ΚΟΙι πρεσ υ-
, \
τεροι παρά κά:θnΡ1jμένων 'Επισκόπων ~τoι των «πρ. Φλωρίνηξ», Τ. «Δ1jμ1jΤΡΙιΧ­
δοτ» κοιΙ «Bρεσθέν1jς» Ματθαίου, χωρΙς να ά.ρθη ΠΡΟ1jγουμένως συνοaικως -1).
καθαίρεσ«; οιuτων 102.
Ή σοβοιρότης του ζ1jτ/ματος Τιγαγε τότε τ-ην ΔΙΣ εLς τ-ην ά.πόψοισιν δπωτ;
ποιροιπέμΨη τοϋτο τη ΙΣΙ 103 κοιΙ όργoινώιrΓι εuρεΤαν σ'JσκεΨιν μετα κυβερνηττ-

97. ((Ή Φ.Ο.» 1962 φ.402 σ. 7.1 r enikon 196!ισ. 112 . του-;ον1) παραταξ«;
Ματθαίου έκατ/γόΡ'1jσεν έν Ε:τει 1970 ώς αΙρε=όν, :Χ-;ε σ'Jμ:-:ροσευχτ,θέν-;α με-;OC λατίνων
(Βλέπ. Ε:ΎΎΡ. 659/18-11-70).
98. (ι'Η Φ.Ο.» 1962 φ. 402 σ. 1. ΌμoLως 1964 σ. Η!ι-435 σ. 6. Οο-;οι 1jσocν οΙ
«Γαρδικίου» Αυζέν-;ιος, «Μαγνησία;» Χρυσόστομος, «Σv.:ιμΙνoς» Γερόντιοτ, «Κυκλάδων»
Παρθένιος, «Διαυλείατ» ' Aκιiκ\oς. Πρβλ. καΙ «Ή Φ.Ο.» 1962 φ. 398 σ. 4, φ. /. 02 σ. 8
καΙ (ιΆ γ ι ο Ρ ε \ τ Ι Κ 7j ν Β ι β λ ι ο θ ~ X'1j ν» 1962 σ. 288.
99. Κ ω Δ 1 Σ 1961-1962 σ. 480.
100. Κ ω Δ 1 Σ 1961-1962 σ. 497. Κατά παγίαν τακ':"\κ7jν 1) Δ1Σ θεωρεί ώς άντικανονι­
κας καΙ άκυρους καΙ παρανόμουτ -;ας χειΡοτονΙας -;ων ποιλOCΙΟ'1jμερολογι-;ων. (ΣυνεδρΙα
Δ1Σ τijς 13-10-1969).
101. OίJ':"ω καΙ συμπλ'1jρωμα-;ικον άπο 10-1-1972 u:-:όμV'1jμoc τijς ocύτ7jς. Πρβλ. καΙ
'Α. Χ Ρ ι σ -; ο φ ι λ ο π ο υ λ ο υ, ΤΟ Έκκλ'1jσ. ΔΙκαιον . .. 'A!tijvoιt 1965 σ . 140 ~θα
ύποστ/ρΙζετοι ι ο-;ι «1) άποσ-;ολικΤ) διocδοχΤ) πεpιλocμβιiνε':"oc\ άνocμφιβόλως εΙς τ/ν δογμocτικ7jv
διδοισχocλΙocν τΊjς Έκκλ'1jσΙας».
102. Ά Ρ Χ ι μ. Έ π ι φ. Θ ε ο δ ω Ρ ο π ο υ λ ο υ, ΈπιστoλLμOCΙOC διατριβΤ) σ. 10.
103. Κ ω Δ 1 Σ 1961-1962 σ. 499.
 355

κων παραγόντων προς ιXντ~μετώπ~σ~ν ης καταστασεωξ 104. ΑΙ χειροτονίαι

αυτα~ έξ άλλου έ(»Ίjμιoύpyφαν και έν(»oπαpαταξ~ακoν πρόβλημα, (»~ότL ~ (»~oί­
κφ~ς ης Έλλψ~κ~ς ΈκκλφΙας των ΓΟΧ (»~α: το\) ύπ' ιXp~θμ. 99/18-31 'Ιανού­
αρίου 1963 ύπoμν~ματoς αύτ~ς προς τ-/jν "Ιεραρχία» τ~ς Αύτωεεφαλου Έκκλη­
σίατ; τ-ης Έλλά(»ος, χαρακτ/ρΙζουσα τα:ς γενομένας χειροτονίατ 6>ς ιΧκύρους
και ιXμψ~σβψo\)σατ~ν κανoν~κότ/τα αύτων, ύπέβαλεν 6>ς λύσ~ν το\) παλαιοημε­
ρολογττυωδ εLτε τ-ην έπαναφορά» το\) παλ. ~μεpoλoγΙoυ έν ήj ΈκκλΊjσΙ~, εϊτε
τ-/jν μ~ ιXντΙ(»pασ~ν αύτΊjς είς έν(»εχομένψ προσχώρησιν εΙς το κΙνΊjμα Έλλ~νων
"Ιεραρχών «έπιθυμούντων να: συνεχίσουν το συνετό» ~pγoν το\) ιXε~μν~στoυ
'Αρχιεπισκόπου τ~ς ΈκκλΊjσΙας μας πρ. Φλωρίνη;» έκψρOCζουσα συνάμα τ~ν
έλπΙ(»α δτι οΙ τοιούτοι θα: ιXνα(»ε~χθωσ~ «μαγν~τα~ έκκλΊjσ. ελξεως έφελκύοντες
τοuς εύσεβε~ς παλαιοημερολογίτατ;και ιΧπογυμνώνοντες τοuς τολμΊjΡοuς ιΧνα­
τpoπε~ς των θείων και 'Ιερων Κανόνων» 105. Ή ένέpγε~α α{)τ/ έ(»Ιχασε τ-/jν
παpocταξ~ν ταύτην των το\) «πρ. Φλωρίνηξ», ~ (»ε ύπο τ~ν έπφpo~ν -rων χεφο­
τονηθέντων τελούσα μερις αύτ~ς (»~εκ~pυξε ....ην βεβαιότητα αύης περ] ης
κανoν~κότ/τoς τ~ς χειροτονία τ; αύ"ων 106 συνεσπειρώθη πέp~ξ αύτων και ιΧπε­
τέλεσε, σuν τί[J χρόνφ, συμπαγή ογκον (»~εκ(»~κo\)ντα ....ην (»~καΙωσ~ν το\) παλαιό­
ΊjμεpOλOγ~τ~κO\) OCγωνος. Πcφαιλήλως και OL {ιΠΟ ocμ?~σβ~ΤΊjσ~ν «ΈπΙσκoπo~»,
ocναλαβόντες περιοδείατ; oc'Ji ,,:,i Π αραρ...-ί;μα,,:,α αύτων έν ΈλλOC(»~, έπε(»Ιωξαν
δπωτ; Ισχυρoπo~~σωσ~ τοίις οεσμο υς αύ,,:,ων '-ρος ":'0 κέντρον 107.
τη 1-12-1963 ιΧπεβΙωσεν ό «Ταλαντίου» Άκocκ~oς 108 ~ (»ε έναπομεΙναψχ
τετρα:ς των «Έπ~σκόπων» 't'"ijς παραταξεωτ; ιXνέ(»ε~ξε «καθ' ύπό(»ε~ξ~ν και
.,
απα~τ/σ~ν -
του l\ ,~ α κ .
ιn 'Α pχ~επ / που _Χ ~λ-Ίjς Κ. \ '
1 εοντιου» «'Α'
pχ~επ~σκoπoν» -
των

ΓΟΧ τον ιΧπο Γαρδικίου Aύξέντ~oν Παστραν 109 6>ς ~χoντα να: πρεσβεία τ-ης
ιXpχ~εpωσύνΊjς και τοϋτο παρά τα:ς διατυπωθείσατ ocντφρ~σε~ς όμOC(»ος λα'ικων,
έπ~μενόψ,ων έπι ης ιXνOCγκΊjς τ~ς ιΧνα(»εΙξεως ,,:ο\) 'A pχ~επ/πoυ Ψ~ψιρ κλ~poυ
και λαο\) 110, ιΧψ' ιΙ:ιν διεχωρίσθησαν ετεpo~ λαϊκοι παραγοντετ ης Ι(»Ιας παρα­
τOCξεως 111 ένί[J το έν ετε~ 1964 συνελθον Πανελλαδυώ» 'Ιερατυών Συνέδριον

104. Κ ω Δ Ι Σ1961-1962 σ. 503.

105. Τ'1]\ι έπάνοl!ον εΙς
":0 π!Χλ!Χ ιον ήμερολ6 γιον προϋτεινε ,,:'ij "Ιεραρχία κ!ΧΙ ή I! ΙΟΙΚ7J-
σις τ/ς ΠΘΕΟΚ ίΙιόι του άπο 1-10-1963 υπoμVΉμoιτoς αύ":'ijς.
106 . «'Η Φ.Ο.» 1961 φ. 371 σ , 2, φ. 378 σ. 4.
10 7. ιιΉ Φ .Ο.» 1963 φ. 419 σ. 2, φ . 431 σ . 3, 1964 φ . 438 σ . 7.
108. «Ή Φ.Ο.» 1963 φ, 448 σ. 1-6 .
109. ιιΉ Φ.Ο.» 1964 φ. 434-435. Ο;:),,:ος l!ιετ/Ρ7Jσε ,,:6τε ":0'1 ,,:Ι,,:λον αύ,,:ου. Βλ.
«'Η Φ .Ο .» 1964 φ. 441-/.42. Σ7Jμειωτέον δτι ουτος ":IJΎχάνει καθηΡ7Jμένος υπο της
έτέρας παρατάξεως (Βλ. Π ο ι μ α ν τ ο Ρ ι κ '1] ν Έ γ κ u κ λ ι ο ν 'Ι .Σ. των ΓΟΧ 20-12-
72 σ. 37 καΙ «'Ο Ρ θ. Λ 6 Ύ ο ν» 19 75 φ. 15 σ. 1). του,,:ον οΙ π!ΧλαΙΟ7Jμερολογι,,;!Χι 7r,:;
παρατάξεώ ς ";ou άτ:εκάλεσαν ιινέον Φώ,,:ιον» (ιιΉ Φ.Ο.» 19 73 φ. 675-6 76 σ . Η ).
110. ι('Η Φ.Ο.» 1964 φ . 444 σ. 2.
111. ιιΉ Φ .Ο.» 1964 φ. 436 σ. 8.
~ ==========~~---------------:----

Ι
.1

Ι
356
Ι

εΚΊJρύχθΊj ύπερ της εκλογης των 'Αρχιερέων ύπο μ6νων των 'Επισκόπων 112.
'Εν gτ~ι 1967 ~ ύπο τον Αυξέντιον Παστραν «'1. Σύν080ς» των ΓΟΧ
ώνόμασε τον «'Αστορίατ» Πέτρον 'Λστυφίδη» μέλος αυτης και "Εξαρχον
αυτης εν Άμερικn 113. τη 8ε 18/31 Δεκεμβρίου 1969 ~ ύπο τον Φιλαρετον
Σύν080ς της ύπερορίου ρωσικης 'EκκλΊJσίας εν Άμερικη άνεγνώρισε το ~γκυ­
ρον των επισκοπικων χειροτονιών της παραταξεωτ; του «πρ. ΦλωρίνΊjς» 114
και ενεκαινίασε περίοδον συνεργασίαξ μετά των εν Έλλά8ι παλαιοημερολογιτών
τηςπαρατάζεως ταύτητ, θέσασα τούτουξ, παρά πχσαν κανoνικ~ν τάζιν, ύπο
τ~ν προστασία» αυτ~ς xctt άποβχσα και «πνευματική μ~ΤΊJΡ» 115 και «ά8ελφ~
των ΓΟΧ ΈλλιΧ80ς» 116. Σημειωτέον δτι ~ παραλληλοτ; άναγνώρισις ύπο της
'EκκλΊjσίας του .MΊj7PO;-:OλίΤOυ Φιλαρέτου άμφοτέρων των εν Έλλά8ι παλαιοη­
μερσλογιτικών παρατάξεων, άπ08ί8εΊαι ύπο του "Επισκόπου Λαύρου, Γραμ­
ματέωτ Ίης Συν680υ 7σ.·)7Ίjζ, είς τ·ην πρόθεσιν του Φιλαρέτου δπωτ; 8ιευκολύνη
την ~νωσιν «.Mατθαι~κων» και «Αυζεντιακων» 117 τουθ' δπερ και ύπ' αυτων
είσέτι των παλαΙOΊjμεpOλOγΙ7ων θεωρείται άaύναΤOν 118. Ή Σύν080ς του .MΊJ­
τροπολίτου Φιλαρέτου έξ 7.)).0'), άναλαβουσα 8ιαιτ/τLΚOC κα-θ~ΚOντα, προς ~νω­
σιν Ίων διισταμένων ;-::Ζρσ.-::Ζ;εων, ένετείλατσ 8ι' επιστολης μεν άπο 17-12-69
τ<;) Αυζε,lτεC)) οπως πρoσ~έ-/'Ίj-:αι 8ια χειροθεσίατ «ματθαιϊκούο ιερε~ς, 8ι'
έτέρας 8' επισ't'ολΊjς &7':0 lS -9-ϊ 1 '":Υιν ύπο τον aιαλΊJφθέντα Αυζέν't'ιον ~νωσιν
της έτέρας παραταξεωτ 119 , Τι7ις ά;-:έκρουσε ταύτην. Παραλληλωτ; και άπο πλευ­
ρας 't'ης παρατOCζεως Α·jξε-r.[ο·) παρενεβλ+Ιθφαν έμπόδια και οί.ίτως άπεκ6­
πησαν α] γέφυραι 120. Ό «Έ:ϊ'J'j.ΊjU. 'Λγων» 121 εχαρακτ+Ιρισε τ~ν πραζιν
τΎjς άναγνωρεσεως άμψο7έρω'l 7ω,1 παλαιοημερολογιτυτών παρατάξεων ύπο
της Ί. Σ. των ρώσων τΎjς 8ιαU7':ΟΡ~. ώς (<ΧαραΥ/.ιοζιλίκιι>. 'Επηκολοόθησεν
~ άπο 20 'Ιουλίου-20 AυγoUσ:oυ 1971 με-::Χ.βctuις ε[ς 'ΑμερικΥιν «διά σοβαρά
ζY)τ~ματα του ιερου άγωνος» των « 'ΑΡΖ=ισχόποω> Αυζεν,εου και «Σαλα­
μ~νoς» Γεροντίου, o~τινες επεσ-/.έ?θτ,σχl ~'I :\IΊj7pOΠOλετ/ν Φιλαρετον, ύπο-

112. «'Η Φ.Ο.Η 1964 φ. 444 σ . 4.

113. «Ή Φ.Ο.Η 15 Λύγούστου 1967. ΟjτΟζ εΙΖε ZεφOΤOνΊ)θΊj τη 29-11-1962 έν
Άμερικη υπο των Σικάγου Σεραφείμ χαι Χ!.ί.r,ς Λεοντίου, Βλ. Ι r en i k ο n 1967 σ.
404. 1969 σ. 387, 1972 σ. 53.
114. Ι r e n i k ο n 1969 σ. 386, 1970 σ. 273.
115. Θ ε ο 8 ω Ρ 1) τ ο υ, Μ ο 'ι α Χ ο u Το r,μερολογ . σχϊσμα 8υνάμει 1) ένεpγε[qι ;
σ.7.
116. Θ ε ο 8 ω ρ 1) τ Ο υ μ Ο 'ι α Χ ο u, 'Απόχ;;ισις Β' 1fve' άνωτ. σ. 33.
117. «'0 Ρ θ. Λ ό γ ο ςη φ. 1 'Οκτώβριος 1973 σ. 3.
118. Α u τ ό θ ι σ. 2.
119. Θ ε ο 8 ω ρ 1) τ ο υ Μ ο 'ι α Χ ο u, Το -ημερολογιακον 'σχΤσμα 8υνάμει .:η ένερ­
γεία ; σ. 19-20.
120. Θ ε ο 8 ω ρ 1) τ ο υ Μ ο 'ι α Χ ο u, ΒΌ Άνοικτη Έπιστολη σ. 8, 17.
121. ιι'ΕκκλΊ)σ. Άγωνη 1971 φ. 60 σ . 4.

!Ι
Ί
 357

δεχθέντα αυΤΟQς «φιλοφρόνω ;» εΙς συνεργασία» μετα των περ] αυτον Συνοδι­
κων, καθ' :ην «συνεζΊjτ/θ'φαν θέματα ιΧφορωντα έκατέρωθεν τας δύο ιΧοελφας
'Ε κκ λ'
Ίjσιας» 122 . Τ-
Ίjς 'λ
εν '
Orcr ,
επισκε ' ψ εως ELXO'!
... πρOΊjγΊj θ Ίj
- χεφοτονιαι " υπο ,
των - «'Α ρχLεπισκοποu»
' Α'υξ
" εντ ι''
ου ΚIΧΙ ((Σ α λ α μ -ι ν οτ » Γ ε ρον τιο
' υ, συμ Ψ' '' το τ;
Ίj φO υ ον

του (( 'Αστορί ας», Πέτρου , τεσσάρων νέων « 'Επισκδπων» 123 ιΧλλ' ~ « OΊjμOσία
εμφάνισις των εσχά,ω ς χειρ οτονηθέντω» (('ΕΠΙσ'Α:.όπων» ιΧπεφ ασίσθΊj κατα το
κλΊj ΡLκολα ϊκον συνέδριον τ'ijς 25-8-1971 , να λάβη χώραν μετα τ~ν έπιστροφην
εξ ΗΠ Α των δύο (( 'Αρχιερέων» 124. 'Απο 20-26 Αυγούστου 1970 επεσ'Α:.έφθη
..ην παρά,αξιν ταύτην ό 'Επίσκοπος Μανχάτταν Λαυρος, Γραμματεύτ τΊj ς Ί.
Συνόδου ";"ου Μητροπολίτου Φτλα ρέτου , δστιτ; συνελειτού ργησε μετά των εν ­
";"αυθ lΧ « 'Α ρχιε ρέων» 12 5.
'Εν ετε ι 1973 εγέν οντο κα ι ετε ρ α ι χειροτονίαι « 'Αρχιε ρέων» 126 γεγονος
δπερ εθίYΊJ εν τη ιΧπο 15-3-73 κοινη συσκέψει κυβερνψικων x cxt εκκλΊjσιαστι­
κων πα ρ αγόντων , χω ρ tς ο μως να όΟ'Yjγ~ση εΙ ς λ'ijψιν μέτ ρου τινο ς .
Κα,α ταύτα α] ιΧρχιερατ ικαt χει ροτ ονί α ι ιΧμφο τέρων των πα ρατ άξεων
εΙναι ιΧντικlΧνOνικ αί , ΙΧΙ οε γενό μεν αι ιΧν ορθό οο ξοι ιΧπό7:εψχι ύπερβασεω ξ -:Ίj ζ
καν oνικΊj ς ά.τα ;ίας μiλλΟ'J έ7:έ-:ε ι'ι α'ι -:X'J-;'fj'J X7.t πε ριέπλ εξαν -:0 ολον ζήΤη μα ,
~ ,
Ο'YjμΙΟU ΡΥ"ισασαι
- ",
7:/.ει:χδ:χ
- - -
7: αι. :Ι: ΙΟ'''ιμε ρ ω,ογ ιτω'ι (( , .""1ι Ρ ϊ.ιε ρ εω
' ν» ,
,
αμφι
β 'λ
ο ου,

ώ ς καταγγέλλε ται , .J7:0σ,:iσε ω~ , O~-:ι'ιε~ έκμε-:αίJ ,ε'Jοντocι τ-ην εύπιστί αν του

ιΧκολουθουν,ος αυΤΟ 'J~ 7:ί:"ιpώμ:χ,o ~ zxt ά.7:0κρο,Jοuν 7:icrcxv προσπαθειαν επι­
λύσεω ; του πρoβλ~ματoς οιό,ι ε,jνοε~ -:o'J,O'J~ ''ι 7:αρουσα αύθα ίρ ετοτ , ιΧνεξέλεγ­
κτος xcxt ιΧπαρά οεκτος καταστασι; 7:7.pi -:ο γεγονός, ο τ ι ~ρξαντo ~OΊ) ιΧκουό­
μεν α ι φωνα ί ";" ινες διαμα ρτυρία τ έ'Jcχ'r:[ο'J τω', 'JΠΟ ευσεβων λαϊκων xcxt XX'YjpL-
κων ιΧν'Yjσuχούντων οια το μέλλον ,ou ((ίεροϋ ά.γωνος» των.

122. « ' Η Φ. Ο .» 19 71 9. 629 -630 σ. 2, 4.

12 3. Ό « Δ ιαυλείαξ » 'Ακάκιο ς είχεν άπoκoπ"ίj τ/ ς Συνόδου a Loc λόγους πειθαρχ ι­
κους . ΟΙ χε φoΙ; OVΗ θ έντες ~ σoιν οΙ "Εύ ρίπ ου » Παϊσιοτ (ήμ.ε:ρ ο μ . χειρ οτονία ; κατά το ποιλα ιον
ήμ~ρoλόγιoν 7- 7- 197 1.) « Θεσσαλονίκηο Χρυσόστομος (8-7-1971) , «Θαυμακοϋ» Καλλί­
νικος (9-7-1971) και «Καναδά» 'Ακάκιος Ντουσκος (23- 9-1971) .
124. Κατά ..ην ένθρ όνισ ιν του « Εύρίπου υ Π αϊσ ίου συνέβησαν θ ιλβερ ά εκι;ροπα έν
Χαλκ ιa ι (10- 10- 71 ) μετοιξυ άντιμοιχομένων μερ ίδων μιocς και τ-ης οιύτ/ς παλα ιοημερ ολογι­
ι;ικ-ης παραταξεω τ , ένaεικι; ικoc ι;ου έπικρ αι;oυνΙ;Gς έν αύηj κλ Ιμοιτο ς κοιι τ/ ς στάθμΊ) ς ,,:ων
μετεχόντω», ( Βλ. « ' Η Ψ , Ο.» 1972 φ. 635- 636 σ . .12-1 3, ,ι'Ε π ί κ οι ι Ρ α» 2-12- 71 σ.
58- 59 ).
125. Ι r e n ί k ο τι , 1971 σ. 254, «'Η Φ. Ο .» 19 70 9 . 600 σ. 4 έπ .
126. του «Κυκλαδων» ΓοιβριΎ)λ Κοιλοιμ ισάΚΊ) ":'1) 12 /2 5 'ΙανουαρΙου 1973 (('ΙΙΨ,Ο.»
19 73 φ . 688-689 σ . 12 ) και του « .Μεγαρ ίδος» 'Ανι;ωνΙου ΘανάσΊJ (13/26 'Ιανου οιρίου 1 973 ).
c:'"'i-
" ----~~------------

, Ι

11
:ι
ι

Ι·

,\Ι
ι

Ιι ' !

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΟΝ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟΝ ΕΚΦΑΝΣΙΝ ΑΥΤΟΥ

1. Ή ΈVεατώσα ΈV 'Eλλciδι χατά.στασις των παλαιοημ.ερολογιτων.

Ο ,ι ,
εν
'Ε' ...
.!.δ) λ
Ι.ΝΖ L πα ,αΙOΊJμερo .ογιται
-"
εuPΊJvται
,
σημερον κατατετμΊJμενoι
,
βασικως μεν εες δόο μεγOCλας παρατOCξεις, τocς του «πρ. Φλωρίνη;» καΙ του
«Bpε~ένΊJζ) Mα't'θαΙOυ 1, κατ' ούσίαν όμως εες πλεΙονας των 7 όλιγομελεστέ­
ρας έπΙ μέρους όμOCοας 2, μ~ &.ΠOκλεΙOμένΊJς τ~ς δΊJμΙOυpγιας καΙ νέας παράτα­
ξεως &.ΠOτελOυμένΊJς έκ των παλαιοημερολογιτών , των ύποψόχρως οιακειμέ­
νων ~ναντι των ά.λλοπροσOCλ/ων ένεργειων των ~γoυμένων των κυρΙων παλαιό­
ΊJμεpOλOγιτικων μερίδων 3. At ouo κόριαι, κατoc τoc ανω, παρατOCξεις οιεκοικου­
σιν έκατέρα οι' έαυτ/ν την πολυπληθεστέραν καΙ σοβαρωτέραν ~ΠPOσώΠΊJσιν
του παλαιοημερολογττυωδ κόσμου, 4, ένi;'> &.βυσσαλέον εοεολογικον χασμα δια-

1. 'Αποκοιλούμενοι έκ των ciΡχ'l)γετων οιύτων άντιστοΙχως ιιΦλωρινικοΙ».:η «Ματθαιϊ­

κοΙ». Έπ' έσχάτων έ8'1)μιουρΥήθ'l) καΙ ΤΡΙτ/ παραταξ«; υπο τον «Κορινθίατ» Καλλιστον,
2. Βλ 'Α Ρ Χ ι μ. Έ π ι φ α ν. Θ ε ο 8 ω ρ ο π ο ύ λ ο υ, 'Επιστολιμαία 8ιαΤΡ ιβ-Jj.
σ. 21. Ά ρ Χ ι μ. Φ ι λ ο θ έ ο υ Ζ ε ρ β ά κ ο υ , "Ι'πόμνημα πρ ος τ/ν Σ/τ/ν 'Ι.Σ. τijς
Έκκλ'l)σΙας τijς ΈλλcX80ς, έv : ιι'Aγιo pειτικ~ Βιβλιοθήκη» 1964 σ. 225. Θ ε ο 8ω Ρ 1)-
τ ο υ μ ο ν οι Χ ο υ, ΆπόκρισΙζ εΙς μΙοιν ciπάντ'l)σιν σ . 38. Έ κ κ λ 'Ι) σ Ι α ς Έ λ λ ά 8 ο ς
Το Ήμερολογιοικον ζ1)τ/μοι, .' σ . 9. "
3. Πρβλ Θ ε ο 8 ω Ρ 1) τ ο υ, μ ο ν α Χ ο υ Β' Άνο ικτ/ Έπ ιστoλ~ . . . σ. 16 cr1Jμ . 8 .
4. ιι'Ο Ρ θ ό 8'0 ξ ο ς Λ ό γ Ο ς » !tτος Α' φ. 1 σ. 2. Ύ π ό μ ν 'Ι) μ οι των ΓΟΧ
προς το ΈV Ρδδφ Πανορθόδοξο» Συνέδρ ιον , έv : «Ή Φ.Ο.» 1961 φ. 375 σ. 6. ιιΆ ν α­
χ ο Ι ν ω σ ι ς» τijς 'Ι . Συνόδου τij ς Έκκλ'l)σΙας των Γνησίων 'Ορθ08ό ξων Χρ ιστιανών 7ijς
Έλλά80ς (κυρου Άρχιεπ/που Ματθαίου}, ιtν: ιιΈ λ ε ύ Ο ε Ρ ο ς Κ ό σ μ ο ς» 1-3-1973.
Κατά τον μοναχον Θεοδώρητον ~ παράταξις ΑύξεντΙου ιtκπpoσωπε1: το 85 % του παλαιοη­
μερολογιτικου κόσμου, ~ 8' έτέρα ,ο υπόλοιπον 15 % (Βλ Θ ε ο 8ω ρ 1) τ ο υ μ ο ν α -
Χ ο υ, Άπάντ/σις προς τ/ν ιtφ'l)μεΡΙ8α ιιΈ κ κ λ 'Ι) σ . Ά γ ω νι) 'Άγ ιον ''Ορος-Άοηναι
1972 σ. 8. Πρβλ Ir enikon, 1971 σ. 417). Άντιθέτως κατ' άνοικοΙνωσιν τijς 'Ι.Σ.
των ιιΜοιτθαι'ίκων» 'ή ποιρ άτοιξ Ις των άριθμε1: 1.000.000 πιστων (βλ ιιΈ λ ε ύ θ ε Ρ ο ν
Κ.ό σ μ ο ν» 1-3-1973).
 359

χωρΙζεt ταύτα; καΙ μ~σoς άσπονοον μεταξυ αυτων ύφίσταται, μ~ <Χποκρυπτό­

μενον άπο των ομμάτων των τρίτων, ΤΟ χάσμα χρονολογεϊται άπο του ετοuς
1937, δτε το πρωτον ?)ιεψών1Jσαν οί «πρ. Φλωρίνη;» Χρuσ6στομος καΙ «Βρε ­
σθέν1Jς» Ματθα'ί:ος, ?)ιεuρuνθεν βραΜτερον καΙ καταπαγιωθέν ?)ιιΧ της υψ' έκά~
στου των ώς ε~Ρ1Jται άΡΧ1JΥετων καΙ των οπα?)ων αυτων άκολοuθ1Jθε~σ1Jς δια­
φόρου τακτικΎjς έν τη έξελ~ξει καΙ προωθήσει "ou λεγομένου «ίερου άγωνος»
αυτων. Ή υψισταμέν1J ?)ια~ρεσις, έπεκ"εινομέν1J έν το'ί:ς κ6λποις έκατέρας των
παρατάξεων ενθα, ώς καταγγέλλεται, είσεχώρησαν «δολιοφθορεϊτ; του ίερωτά­
του άγωνος», άποβλέποντες εLς «κορβανiν» καΙ «τά βαλλόμενα» 5 , σοβαριΧς
" , , '\ \, ..
έχουσα επιπτωσε«; επι ην αποτελεσματυωτητα του αγωνος τούτου , εχει κατα
, - , - , " \

καιρούς παροτρύνει (~ρισμένοuς παλlΧΙΟ1JμερολΟΥιτικούς παραγσντατ; εLς τ~ν

, 'λ
ανα 1J Ψ ιν προσπα
θ '
ειας
,
προς
.
γεφ uρωσιν του
-χασματοτ
, και
\ αρσιν
" -
ης
~
οιαστα-
,
σεως 6. Τοταύτην πρωτοβουλίαν άνέλαβε γ.αΙ δ έ'-ι Άμερικη ρωσος Μητροπολί­
Τ1Jς Φιλαρετοτ καΙ Τι υπ' αυ"ον Σuνοόος, ,j;:οί3εLξαντες, L?)~~ μετιΧ τ/ν υπ' αότων
, ,
αναγνωρισιν
, ,
αμφοτερων
- , tr....... ' ~
των
...
<:'ι
,~ d 1- 7'
J:JJ.:z.uL 7:7.1. κων παραταξεων, οπως αυται

ένωθωσι καΙ άπο κοινου έπι?)ιώξωσι. 7Τιι πρηιυLτωσιν -.ων τεταγμένων αυ"ων
στόχων 7. ΕLς έκ-:έλεσιν τ'f.ς ztρ7jV07:0ΙO;:j τlXV:-rις έmνείισεως του άΡΧ1Jγοu «της
πνεuματικΎjς αυτων μ'1)'t'ρος Έχγj.7jmας)) 8 οί των ?)ιισταμένων παρατάξεων
ύπεύθυνο, -ηρξαντο ?)ι.ιD,oγoν δι' άν-:"αλλαγ1jς έπιστολων, δστ«; διεκ6Π7j ανεU
ά.ποτελέσματος τινος 9. OiJτως έξακολοuθε'ί: καΙ σήμερον νιΧ ίιψ~σταται δ σαφ~ς,

5. 'Ο ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό Υ ο ς" Ι9ί4 φ. 3 σ. 2, φ. 5 σ . 2, φ. 6 σ. 3. 'Ο λόγιος

ιΧΥιορείτης μονσιχος Θεοδώρητος &να:Υνωρίζεl -:τ,ν ϋπσιρξιν &τσισθσιλιων, &δυνσιμιων κσιΙ
πσιθων είς τε τους όίρχοντσις κσιΙ τον λ'Χόν των ΓΟΧ (Θ ε ο δ ω Ρ Τι τ ο υ μ ο ν σι Χ ο U,
Άπόκρισις Β' προς τον &ρχιμ. 'Επιφάνιον Θεοδωρόπουλον-"Αγ. 'Όρος 1970 σ. 14-15).
6. Προς τοδτο ύφίστσιτσιl έν Ά&ήνσιις «Συντονιστική 'Επιτροπή Άγωνος ενώσεως
ΓΟΧ 'Ελλάδος" κσιθ' 1jς .έστράφ'rl δ «'Ο Ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό γ ο ς" (&ρ. φ. 1 σ. 2) &μφl­
σβψων την &νσιγκσιιότητσι τ/ς ύπάρξεως σιύτ/ς. 'Εν &πσιντ/σεl σιύτ/ς διαλαμβανεται 'ή
πληροφορία δτι &πο τοί) 1969 εχει &vσιλ'rlφθ1j προσπάθεια τοϋ «"Αρχιεπ/πο\))) Αύξεντίου
προς ένωσιν των δύο πσιρσιτιiξεων, 'ή δε ΈπlτροπΊ) σιυτ/ εχει έξOυσlOδOτη{Πj ύπο τ/ς 'Ι.Σ.
τοί) Αύξεντίου τοότου «οπως προβοιίV7J εΙς τας δεοόσσις ένεργείσις" προς την y-oιτεόΘUνσlν
τ/ς ΈVώσεως. 'Εν τοότοις έν τι"!ι φόλλιr &ρ. 693-694 τ/ς «Φωv'ijς τ/ς 'Ορθοδοξίσις) (σ~ 16)
έΒ'rΙμοσlεόΟ'rl &νοικοίνωσις τ/ς 'Ι.Σ. τοί) Αύξεντίου περί όίρσεως τ/ς &νωτέρω έξουσlοΒοτ/­
σεως ένεκοι ιΧποτυχίοις τ-ης 'EπlτρoπΊjς εΙς το ξ;ργον σιύτ/ς. Σ'rΙμεlωτέοv οτl κοιΙ 'ή ΠOΙριiΤOΙξlς
«Μοιτθσιίο\)))ξ;χεlιΧΠΟΚ'rlρόξεlτσιότ'rlV(Βλ ιι'ΟρΟόΒ. Λόγον" 1974 φ.6 σ. 3). Προς
την κσιτεόΟυνσlν τ/ς ενότητος των Βόο πσιλΟΙIΟ'rlμερολογlτικωvπιxριxτιiξεων βλ κοιΙ «'Ο ρ­
Ο ό Β ο ξ ο v Τ ό π ο ν" 1970 φ. 126, L a f ο ί t r a n s m ί s e, 1971 'Iιxνoυιiρloς σ. 30.
7. Πρβλ Ι r e n ί k ο Ω, 1972 σ. 124, Κ Ε Ο , Νοέμβριος 1971 σ. 12. Πρβλ κσιΙ
La foi transmise, 1-2-1972. '
8. Βλ Βια τον χσιρσικτ/ρισμον τοuτοv Θ ε ο Β ω Ρ Τι τ ο u μ ο v ~ χο u, Το -ήμερο­
λογlσιΥ-ον σχισμσι Βυνάμεl :η έvεργείq; ; σ. 7.
9. Βλ Κ Ε Ο Δεκέμβριος 1972, 'IσινoυιiΡIOς 1973. Κσιτα τον ιι'Ο Ρ θ ό Β ο ξ ο ν
Λ ό Υ ο ν» 'ή ΠΡOσπιiθ~IOΙ ΈVώσεως των 8όο πσιρσιτιiξεων είνσιl «μωρα») Βιότl 'ή πσιλ'Χlοημερο-
1'-.

Ι~ Ι 360
ι

και κατ' α.ν θ ρωπον, μ~ δuνάμενος ευχερως να. ύπερκερα σθη , διαχωρισμότ,
δια. την ί)παρξιν του δποίου άσχάλλοuσιν οΙ μακρα.ν Εδιο-;,ελων έλατηρίω» καΙ
α.λλων σκοπιμοτήτων τηρούμενοι Εδεολόγοι παλαιοημερολογϊτα, 10 . Άλλα. και
"
εν
ι Ι?:,
εκατεp~ πα ρ αταξε ι ,
' ~I
ιο ι α
~\ -
ο ε ":ΊJ 'j7:0 -:0'1 «'Α ρχιεπ /πον»
, \ \ Α' ?:, ' λ Ι
υξεντιον τε ΟUσ'{),

δεν έπικρα-:εϊ: όμοψροσόνΊ) και έ'/ό7Ίjς. ΑΙ σχέσε«; των λα'ίκων παραγόντων

προς τους κλΊ)ρικους δεν εΙναι στεναί, 7:0;),ΟΙ δ' έκ των λα."ίκων τούτων δυσαρε­
στηθέντετ ε~τε έκ του παραί/.ων~σμο;:j :>:,;-;ων , ε~-:ε έκ -;,ων έν τη διoικ~σει λαμ­
β ανόντων χώραν έκτρ όπων Κ7οΙ :Xσ'~oσ~ων , ά7:έχου σι πocGΊjς ένεργου άνα μεί­
ξεως ε'Ις τε τ~ν διοίΚΊ)σιν Κ7οΙ δΙ7ozε[;;~~'1 -;ων κοινων. 'Εξ α.λλοΙ) και μεταξύ
των κλΊ)ρικων έπικριχ-;,εϊ: Οι:Χσ-:-7οσι.ς, ~ .•ε~όOι7o δέ τινα λαμβανοντο χώ ραν ενεκιχ
,:,αόΤΊ)ς τονίζουσι -:0 μέγεθος 7o,r.τ,ς 11. Έξ iiJ.o'j ·:+(/ε,:'Y.~ 1)δΊ) λόγο ς κα ι δια.
το «ρεζίλευμα» το;:'; "7ολ7ο~οτ,fLZ?ολογ~':".Κο~ :Χγωνος εκ μέΡO'Jς μωροψιλοδοξιων
ένίων «~γετων » ιx';-:o;:j 12 . Δέ-ι ε!'I·x~ ό' (σως 7.σΖε-:ος .. ρος ,:,α.ς δτατυπουμένατ;
αrΤLάσεr.ς τινων z,I:J:"l7ftj'j '7tj=j ~?~~ ,".!Σθ' -rι"Ι ~!.:ΙΖΖ!.?fζCι"l'7Ο:!. ":'Χ οίκονομ.ικα. του
άγωνος ζ"fJ7'"fιμα~ιχ οΙ od.?GF~!. ciρμοο!.ο!., -η έΤ:' Ζ,jχ~ !.ρf~ έ:.;:!Χι.νΙων ίΟΙΟΧτ/70υ
αEθoόGΊjς -:ων ΓΟΧ, oιιx~xίωσLς -:ου « 'ΑΡΖιεΠΙσ'/.όπου» Αuξεντίοu , δτι «αί
oEΚOνOμLΚαι 'JT.τ,PEσtιxL Τιμω,ι ψέρουσι π λ έ ο ν την σφ ραγίδα τ.:ης σ ο β α Ρ ό­
τ Ί) τ ο ς, -:-Γις έ 'Ι τ Ι μ ό -: Ί) τ Ο ς και τ.:ης ΠPOκoπ'fjς» 13 . ' Η σο βούσα παντω τ;
έν -:οϊ:ς .. cr:i.%ιοτ,fLZ?ολογΙ':'LΚοϊ:ς κόκλοις κρίσις έφαίνετο δτι όδΎjγεϊ:τιxι ~δΎj
εΕς -:-Γιν -:ελευ-:χίτι ιχ';-:-Γις ψάσιν, ~δΎj άπο του 1974 καθόσον 1)ρξαντο δ ιατυπού­
μεναι δΊ)μoσί~ ά."ΡΟUI.Ίjμά-:ιστο ι μομφα] έναντίον έκείνων οιτινες έί-<ατέλιπον
τον «ιχγω,/% » κΧι -:0 ωωμβ οσχοίν ιον» καΙ «αφω σιώθηκα» εΕς τον μα μ μωνiiν
και -:α. ~δι% 7ο,)-:ω,1 σ'jμψέροντα» και έξεψρά.ζετο ~ βεβαία έλπις ()τ ι «τ~ν ά.νίε­
ρον ιxu71j'/ συμμαχίαγ -:o;:j ψεόδους , ..:ης ύπωφισί α.; και τ.:ης άΠOCΤΎj ς ό ευσεβ~ς
λαός, ό όποϊ:ο ς XP:X71jaz -:0'1 Ιερον αύτον άγωνα , θα. διασπOCσ'{) διότι «εως έδω ό
ό έμπαιγμός» 14. Π OC'Ι7ως .ή ?~ξις καΙ με-rαξυ Τ6)ν «'..Αρχιερέων» τ~ς παρατά-

λογιτ ικ-η Έκκλησί% ε!ν %ι μί% κ%Ι ά8 ι%Ιρε-; ος, των «ματθαιϊπών» ύποχρεουμένων 8πως έπι­
σ-:-ρέψωσι,ν εΙς 71ιν &κ~ι.νo ":,όμ.,,,,:,oν Έκχ ί:'1σΙ!Χν '7'1)ν δτ:ο ~Oν «'Α ρχ ιεπ/r:οv)) Αύ ξέν ,,:,ιον 7Ε ­
λοϋσοιν. (Βλ ,,'Ο ρ θ ό δ. λ ό Ύ ο ν» 19 73 φ , 2 σ . 2 ).
10 . Π ρβλ κοιΙ ,,'Ε κ κ i. Τι σ . 'Α γ ω v οι» 19 73 φ . 78 σ . 2. 'ΟμοΙως βλ Θ ε ο δ ω­
ρ -ή -; ο υ Μ ο ν οι Χ ο ϋ, ΤΟ Τιμερολογι%κον σχίσμοι . . . σ . 30- 32. L a r ο i t r a n -
s m ί s e, 5/18 Moι·tou 197 1 σ . 6%. Πρβλ κοιΙ σχόλ ιον ύπο τον τ Ιτλον "θλ ιβεροιΙ κοιτ οιτο μοιΙ)}
έν : "οι Τ Ρ ε ί ς 'Ι ε Ρ ά ρ Χ % ι» 1974 φ. 1325 σ. 8.
Η. ,,'Η Φ.Ο .» ί9 72 φ . 635-636 σ. 12-13 , «'Ο ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό γ Ο ς» 19 74 φ.
3 σ .2 .
12. Π ρβλ «' 0 Ρ θ ό δ ο ξ Ο 'J Λ ό γ ο ν )ί 1974 φ . 4 σ . 4, σ . 2.
, 13. « 'Π φ .ο.» 1974 φ .696 σ . 10 . Πρβλ κοιΙ Θ εοδωρ-ήτου μονοιχοϋ,
, Απόκρισις ΕΙ προς -;0'1 άρχο Έπ ιφάνLO ν Θε 08ωρ6πουλ ")') (πoλυγpoιψ~μέ νoν ) ''Λγ . 'Ό ρος
1970 σ . 15 .
. , ·1''11_ . «' 0 Ρ θ ο' Ο'" ο Ε._ ο ς. _ι\ ο' γ Ο ς» 1971,., "'.
Τ v:; σ. .Ι'
, '< , φ. 6 , σ . '1.
Ι- Βλ • οιυ' -;ο' θ ι ~ %ι'
ά~~κ%λ~π-;ικην «φωντ,ν δίοιμ%ρ-;υρΙοις δια: -;α: συμβοιΙνον-;οι εΙς 7iJν ' Ι.Σ . -;'ijς 'ΕΚΥ.λησΙΟΙζ των
 361

ξεως Αύξεντίου κατόπιν σοβαρών aιαφωνιων αύτων διεφαίνετο ~a1j ά.πο

τΊjς επox~ς ταύτητ; 15. ΕΙς τουτο συνέβαλαν &9' ένος μεν aιατυπούμεναι
a1jμοσίq: ύπόνοιαι περ] του ~θικoυ ποιου ενίων εξ αύτών 16, ά.φ' έτέρου ae:
~ δπο τ~ς «Συνόaου» του Αύξεντίου ά.ποκ-Γιρυξις "ων Μυστηρίων τ~ς 'Εκ­
κλφίας ~μων aια τ~ς δπ' ά.ριθμ. 1191jί4 ΈΥlωκλίου, και ~ συνταύτισ«;
τ~ς επι του σημείου τούτου διδασκαλίατ; -:--r,ς παραταξεωτ; ταύτηξ προς τΊjν
τ~ς Κερατέατ.
Ή ~κaοσις τ~ς 'Εγκυκλίου ταύτη; εaωσΞ: "ο Ζ'/αυσμα aια τΊjν εκa+Ιλωσιν τ~ς
προ πολλού σοβούσηξ εν τη παρατάξει κρίσΖως . Οϋτω.; οί τ~ς παρατάξεως
«'Επίσκοποι» «'Αστορίαφ Πέ"ρος χα~ «Δια υλείατ;» Άκά.κιος ~ρν+Ιθ1jσαν να
\ .,
'ψ ωσι ΠJν 'Ε γκυι κ λ ΙΟ'Ι. 'ο 'Ι Ίί"Ρ07:0J.ι7fις Φ Ι λ'
προσυπογρα c\ ~ \,
αρετος ΠJν απεοωαμασε ,
"c;> 1975 και aιέκοψε τ~ν κοινωνία'ι μΞ:-:'Χ "ω,ι ιιλ,jξΞ:'J';ιακων» πλ~ν του ιιΆστο­
ρίας» Πέτρου, άγιορεϊται και λα~κo~ oι:;:μαΡ-;-Jρ°},θτισαν, ό θόρυβος aι' ~θικας
ά.τασθαλίας κλ1jρικων ενε,:,άθΊ). Έ7:'"l'jκοί.r./;l}τ,σα'l or, &πομόνωσις και ~ εκπτωσις
των &ρν1jσαμένων δπογρ,:ι.φ-},ν «' λΡΖι:;:ρέω'/)) 7:ρος οδς συνετάχθησαν και οί
«Κυκλάaων» Γαβριοιjλ κα~ ((ΘΞ:σσαί.o,/~,-ι;ς» λΡ'JGόσ,:,ομος 17, ~ ά.ποχώΡ1jσις του
«Κορινθίας» ΚαίJ.ίσ':'Ο'J έ-.ι.: -:-r,ς 7:7.Ρ7."ΧζΞ:ως -:-r,ς Κερατέατ; κrΛ ~ προσχώρησ«;
z~ς ~~ν π:χρ:Χ.,,:,ας!.,ι _-\.,J;Z'I7{t:.,.J 18 - -Τ; Z-/-zWZ'J με'7Χ '7αυτα &ποσχ.ΙΡΤYjσις αύτ'ου
Cl1J70U

μετά "ου «Μεγαρίδοτ» 'λ'r:ω'/~ΟΟJ κα~ 1; Χ;οΖζαΡ';Ο7:0ί οησις αύτων ιιπρος σωτηρίαν
τ~ς Έκκλ1jσίιχς», ~ ίιπ' ιχύ,:,ω,ι ZΞ:ΙΡΙ:Ι"7ι '/~7. 8 ο/έω'ι ιι'Επισκόπων», κατα Φε­
βρουάριον 1979 και ~ συο(.ι.:ρό-:-φις 'Itcz:; lΟμΞ:ί.ους «Ί. Συνόδου», ά.ΠΟΚ1jρυξά­
στις τΊjν «Σύνοδον» Αύξε'J';ίου-Γερι:ι'r:~O'J, or, Κ7.θαίρεσις δπ' αύτ~ς 8 «αρχι­
μανδριτών» των ΓΟΧ 19, Ύ] εLζ rXϊ:χ"r:-r,σt"ι ·~-;:o "':"~ς «Συνόδου» του Αύξεντίου

ΓΟΧ» ύπο μοναχοϋ Θεοφυλάκτου Νανοπούλου ( ε 'Ι θ' i ν ω 7. σ. 3-lι). Κατά 70'1 Θ.
Παποοτωνσταντίνου εις τους κόλπους -;ων πιxλ~!.αT;μ.ε;;l)λo y~,,:,ων έν8έχετιχl. «να ~χoυν κατα­
φύγει ... και μερυωί &πατεωνες» Βλ. Θ . Π α π 'Χ Κ ω οι σ 7 Ζ ν τ Ι ν ο υ, Θύματα και
θU7αι έν : «'Α κ Ρ 6 π ο λ Ι ς» 28-'1-73 .
'15. «'Ο ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό γ Ο ς» &ρ. 7, '197lι σ. 1.
'16. Βλ «'0 Ρ θ ό δ ο ξ ο ν Λ 6 γ Ο ν» φ. 15/'IoUv.-'Io,J).. '1975 βάλλον7α κατα τοΙ;
«' Αρχιεπγπου» ΑύξεντΙου μΙ: τον ε()γλωΤ70ν τίτλον : (ιΖ·ητοUμ..c-v ~ν8pα ' Αρχιεπίσκοπον»
:η «'Ο Αύξέντιος διασπά τον &γωνα» (φ. 12/'Ιαν.-Φεβρ. 19 75).
17. Βλ «'Ακρ6πολιν» 9-1-75.
18. Έ κ κ λ ΊJ σ Ι α ς Γ Ο Χ Έ λ λά δ ο ς, 'Έλεγχος κσιι Ζνσι7ροπη των &ντικανονι­
κων και βλασφήμων ένεργειων 7ων &πεσχισμένων έκ -:ης ΈκκλΊJσΙας των ΓΟΧ «Αύξεν­
τιανων και Καλλιστικων», Άθ'i)ναι1979 σ. 5.
19. Βλ Έ γ κ υ κ λ ι ο ν &πο Η/27-2-79 της νέας «'1. Συν630ω) «προς τον εύσεβ'i)
λαον 'τ/ς ΈκκλφΙας των ΓΟΧ 'Ελλάδος)) ~νθ' &νωτ. σ.1Ο έπ .... ΟΙ ι(Άρχιερεις)) -:ης ύπο
τον Κάλλιστον παρατάξεως είναι οΙ «'ΑΤ7ικ'i)ς και λΙεγοιρΙδος» Άντώνιος, «'ΩΡωποun
Κυπριανός, (ιMαΎ\lΊJσΙzς» Μάξιμος, « Αχα'Ιας)) KαλλΙ~ικoς, «(όΙν6ΊJς» Ματθαιος, «ΑΙολΙαςn
Γερμανός, «Πενταπόλεως» Καλλιόπιος, «Κνωσσοu» Μερκου?ιος, «Δω8εκαν~σoω) ΚΖλλΙ­
νικος. Ό «ΠενΤΖπόλεως)) Καλλι6πιος &πεβΙωσε τι{) '19800
 362

~κλoyη και χειροτονία 9 νέων «ΈΠLσκόπων», -η κ~ρυζLς άκόρων ~ων χειροτο­

νLων των 8 't'Ίjς νεοσυσταση; παρατOCζεως Καλλίστου, και -η ~ν κόμΠ<j> γλώσσητ
αύτOCρεσκος 't'Ίjς «ΜατθαL'cκ1jς» παραταξεωτ; δLακ~ρυζLς δτι κατόπιν τούτων
ιXπocvτων «δ Ιερος Άγων τ1jς Έκκι:ησΙας των ΓΟΧ δστιξ, ώς προελέχθη,
άπoτελε~ την άδLocκοπον συνέχειαν τ'ίjς ΜLΖς, ΆγΙοις, ΚαθολLκ1jς κοιι 'Απο­
στολLκ1jς ΈκκλΎjσΙOΙς ~κπροσωπε~ΤΟΙL &:0 ':'"fις Ί. Συνόδου 't'Ίjς ΈκκλΎjσΙας
των ΓΟΧ τ'fjς όποΙας -ηγε~ταL ό Υ..!Χ·lο'lαΟς 'ΑΡΖLεπjπος Άθψων κοιι. ΠOCσΎjς
ΈλλOCοος κ. Άνδρέας» 20,
ΑΙ Μο κύΡLΟΙL παρατocζεLς εΙσι'1 r.:Cί."'J~ωοως ωργανωμέναL κατα το πρό­
τυπον τ/ς Αύτοκεφαλου Έχκι:r,σΙxς τ'ί;ς ΈiJdδος, διουωύμεναι όπο πολυμε­
λων «Συνόδων», αϊ':'Lνες έδρεύΟ'JσL"Ι έ-ι ' ΑθΤ,·I :χ !.ς. Και -η μεν «Ίερα Σύνοδοτ»
των άνΎjκόντων εΙς τ/ν ~:xpX-::xξ~·1 τo~ «~ρ. ΦλωρΙνΊjς» στεγαζεται ~πι 't'Ίjς
όδο;; ΚocνLγγος 22 21, ~ii> Τι -:';'ς έ.::-:χς ~:xρ:x-::iξεως ~ΠΙ 7'"fις δδο;; ΚωνΙλεως
2222 όπο «ΆΡΧLεΠΙιΤ/.Ο~Ο·J)) τεί.O%:X~ b.iσ-:Tι rOLO'I, ώς Πρόεδρον , aL' εύνo~­
τουτ λόγους, μ~ φέροv::χ (μέ-/_~~ ~pό τ~νoς) ~λτ.PΊj -:0"1 ":'Ι-:λον το;; κανOνLΚOί)
'Αρχιεπισκόπου 'Aθr,"Iω·1 y..:xl. dστ,ς Έί).ι%8ος , ιin.i περtορtζόμενον μόνον εΙς
την πρώτην λέξtν, ~-θ ' Τ,'Ι :iκOl.o'Jθεϊ: το ~νoμoι ιχύτο;; 23. Τφ' έκατέραν «Σύν­
οδον» άναπτύσσε,,:,:x~ ciP'J χ-jΥj.ωμcx «κλ~Poω) κοιl. λοιο;; συγκεκροτημένου κατ'
ΈΠLσκοπιΧς κ:χl. έvoρΙ:xς. Έο.1. y.ες:)(XλΊjς των 'Επισκοπών φέροvταL «ΈπΙσκο­
ποι», ΧΡ7jσιμοπο~ο;:r~: r,;:χρcxλλocκ-:ως οΙ πλείστοι τούς τίτλουτ; Μητροπό­
λεων ~"1 ~εpγε4: τ'ί;ς y..:x·IO"lιxΊj:; ΈκκλΎjσΙας τ'fjς ΈλλOCδος η πocλαt ποτέ δια-
λ αμ Ψ ασων - 'Ε
πισκοπων
-, -
CX'..r.-Tjς,
\
γεγονος
~
οπερ
,
ενοχ
λ -
ετ
\
τ/ν XCXVOVLXΎjV
\ '1εραρ-
χΙοιν οιύτ/ς 2~. ΟΙ ;:i.ε'i:στΟL ,:,ων παλαιοημερολογιτών α'Επισκόπων» περ] το;;

20. 'Εί"όΥ].ιος , ά.~ :!-3-79 σ. 29.

21. Αύτη συί.φο-:εί=ι έ-/. -:ών κάτωθι: ιι'ΑρχιεπισκόΠΟI)) ΑόξεντΙου, ώς Προέδρου
κοιΙ των ιι'Επισκόπων)) : ιιΠε~.'Xιως κοιΙ Σαλαμϊνο;» Γεροντίου, «Θαυμακοθ » Καλλινί­
κου, ιιΑΙγΙτ/ς)) Παϊσίου , «Ταλαντίου» Γερασίμου, «Χριστιανουπόλεω ;» Θεοφίλου, «Καρ­
δοιμυλλων)) Στεφανου, ιιΓρεβενων)) 'Αθανασίου, «Πλαταμώνοτ;» , Αθανασίου, ιιΈπτανήσοUl)
ΜοιξΙμου, ιιΜοιροιθωνος» 'Τουστίνου, «Σταυρουπόλεωσ ΕόθυμΙου. «Γαρδικίου » Παϊσίου.
22. Α()τ/ συγκροτείται έ-" των κάτωθι: (ι'Αρχιεπισκόπου» 'Ανδρέα, ώς Προέδρου
καΙ .ω ν «Μεσσηνίατ» Γρτ,γορΙου, ιι'Αττικ'ijς κοιΙ Μεγαρίδο;» Ματθαίου, ιιΠειροιιως καΙ
Νήσων» Νικολάου, ιιBρεσθέV7)ς)) Λοιζάρου, ι('ΑργολΙδος)) Παχωμίουυ , «Φθ ιώτιδο;» Θεο­
δοσίου, «Κρ"ήτ/ς» Εόμε:νΙου κ:χι «Σερβίων καΙ Κοζάνης)) ΤΙτου. (Βλ. 'Έλεγχος κοιΙ άνοι­
τρο7τ/. . . ~θ' άνωτ. σ. 30).
23. Λ.χ. 'Αρχιε:πΙσκοπος Αόξέντιος, 'ί) 'ΑρχιεπΙσκοπος 'Ανδρέας. 'Εν ,,;ούτοις προσφά­
τως ένεφανΙσθη καΙ δ τΙτλος (ι'Ο' ΑρχιεπΙπος ΓΟΧ ' Αθηνων καΙ πάσης Έλλάδος)) . Βλ.
«'Η Φ.Ο.)) 1971 φ. 63lι. σ. 2, 1971ι. φ . 697 σ. 2. Το αότο κοιΙ δ τijς «Μοιτθαtϊκ'ijς)) πα­
ρατά.ξεως.
2lι.. Βλ. σύσκεψιν τη 15-3-1973 εΙς το Κυβερνητικον Μέγαρον δπο τήν ΠροεδρΙΟΙν
το\ί τότε 'Αντιπροέδρου τijς Κυβερνήσεως Σ. Ποιττακο\ί, τη συμμετοχη άρμοδΙων 'Υπουρ­
1i
γων καΙ έκπροσώπων τijς 'ΕκκλησΙΟΙς.
Ι:
~ i
 363

ποιου των δποίων όι' όξέων λόγων εξεφριiσθ1j το γνωστόν φυλλον «Έκκλησ.
Άγων» 25 όιαμένουσιν εν Moνα~ς ά.κολουθούσαις το παλ. ~μερoλόγLOν,~όρυ­
θείσαιτ; κατOC -το πλείστον ~ διευθυνομένα«; ύπ' αuτων. Έπειό~ τουτο συμ­
βαίνει καΙ είς περιπτώσε«; γυναικείων Μονων , -:0 φαινόμενον εχει προκαλέ­
σει διαμαρτυρίατ εν 6ψει των περί συνεισώττων κα'/ονικων όιατιiξεων 26. Πα­
ραλλ~λως προς τOCς ενορΙας ύφίστανται κχΙ παλαιοημερολογιτικα] μονα] καΙ
-ησυχαστήρια, μ~ εχοντα, τOC πλεϊστα, νομα·ην δπόστ ασιν . Έν τo~ς μοναστι­
κo~ς τούτο«; καθιδρύμασι εγκαταβιουσι μονχχοΙ Τι μονάχα] εΙς εκπλ1jκηκως
μέγαν ά.ριθμόν, γνωστού όε 6ντος το;; γεγονfr:ος ο-:ι ό ά.νόρi}>ος, ΙόΙ~, μοναχι­
σμος τ~ς κανoνικ~ς Έκκλ1jσΙας τΊjς 'Ej).:iao.:; όιέρχεται σοβαρωτατην κρΙσιν,
το φαινόμενον τοϋτο πρoκαλε~ ε-Γ.'JπωG1.ν. λt πλεϊσται των Μονων όιαθέ­
τσυσιν έπιβλ1)τικα κτιριακα σuΥ~ρα:1;μ%":':L = ~ινές δ' έξ αύτων καΙ έκοοτικας
επιxεφ~σεις, εξυΠΤιρετούσας τον iγω·/χ των 2;.
Σ1jμειωτέον δη όιOC "i.:; ε-, λ6γ!;) ΜονΖς πλεισ-:ιiκις εχουσι γραφ~ εΙς 't'0'!
-ημερ~σιoν Τύπον πυφόχολα κχΙ Χ7'~ΧZ σχόλια εξ ά.φoρμ~ς τ~ς πολλώε«;
ά.σκουμέν1jς εν αύτα'-ς ά.προκ:ύ.·r.:-:.:,u έ7~-:,:ύ)Ζ,jσεως -:'!\ς εύσεβείατ; του λαου
καΙ rlλλων εκ,,:ρόπων Tιeoc'fι.:; τ. obιo'hμooά,.:; ?,Jσεως λαμβανόντων εκεϊ. χώραν
, 'λλ 'ψ
εν ε
,,- , . . - '" - -",...
ει ει παντοτ ε/.ε-ΓΙΟ·) Τι ? ?rr:..ιc.') ε Ι-:Ε =ΛΙ-:Ειχχο υ , ει-τε εΚΧλ1jσιαστικου
- 28 .
Διότι o~ παλαΙΟΤιμ-ερολογΙ":'7 Ι, Lσ-r..)?~~--ΙOL ~~ ;' •• αυσαγ ν:): ά.~κωσιν είς την
Έκκλ1jσΙαν τ1jς 'EJ).:iao.:;, f-l0'.ίG!.·/ :7=:V).7ir. -:τ.ς δποχρεώσεω ς νOC όέχων'tαι
τOCς όικαΙΟΟO'tικocς αUτ'ίjς cipμoOOL,)77j":-x.:; D1:loU χαΙ εποπ-:εΙας, διαφεύγουσι

25. Βλ (ι'Ε κ κ λ 7j σ ι <Χ σ τ ι κ ό ν ' λ γ ω ν:χ)) 1969 τ. Σεπτ.-Όκτ.-Νοεμβρ. &ρθρον

(ι'Εντός 't1j; Έκκλ7jσί<χς)) ~<Χ ί'.tι:Ι τ2: ξη:;: ({ . .. Ί';;άρχει εΙς τόν κόσμον των παλαιοημε­
ρολογιτων φιλαρχ]α μεγάλ7j. ",1<ΧVb: ~:; τ.γΟ"Jμ..."V')ποί7jσιν. Λύσσα πρός δεσποτοποίησιν.
ΠολλοΙ σπουδαρχϊδοα, μ1'ι δΙJV7jθέντ-..:; νi απλ7j?ώσΟ"Jν τόν φλογερόν πόθον τ1jς φιλαρχίατ;
"ων έν τη έπισ~μ<j) Έκκλησίq:, κ<ΧτΖ9u-yoν ε!:; του:; παλα ιοη μερ ολογ ίτασ , έγένοντο δεκτοΙ
ύπ' αότων καΙ ευρον έκεί τ/ν ίί'.tι:νOΠGίτ,σ>.·, το\) πάθους των». Πρβλ καΙ ιι'Η Φ.Ο.))
1970 φ. 582 σ. 1.
26. Βλ. Θ ε ο δ ω Ρ ~ τ ο υ Μ ο ν <Χ Χ ο u, Τό ήμερολ σχίσμα δυνάμει 'ij ένεργείq: ;
σ. 4. Ό συγγραφευς θεωρεί διά: ,ouτo ,ou; παραβατατ; τοϋ κανόνος τούτου καθαιρετέουτ.
27. Καταλογον των παλαιοημερολογιτικών λΙονων έν τηπεριφερείq: Άττικ1jς καΙ
Μεγαρίδοτ; έδημοσίευσεν έν τφ Irenikon (1971 σ. 550) δΆ. Πανώτης.'Aφoρ~ τά:
έν ~τει 1971 κρατοUντα . Σχετικά: στοιχεί:Χ περ ιλαμβάν οντα ι έν τφ ιι'Η μ ε Ρ ο λ ο γ ί <j)
Έ γ κ ο λ π ί <j))) των έτων 1971-1973 δπεό" έκδίδει ή παράταξις το\) ιιπρ. Φλωρίν7jς)). l;υμ­
φώνως πρός στοιχεία παρεχόμενα ΙΙπό το\) Ι r e η e e Doens έν : Ι r e η ί k ο n 1972 σ.
σ. 52 έπ. ή παράταξις αστη διαθέτει 84 Μονας καΙ ήσυχαστ~ριιΧ ων τό 'ίjμισυ (44) εΙΙρί­
σκονται έν τη περιοχη Άττικ1jς. Κατά: τόν «'OδΊjγόν Ί. Μονών καΙ Ήσυχαστηρίων 't1j;
'Εκκλησίας των ΓΟΧ 'Ελλάδος)) (Αuξεντίοu) το\) ~τoυς 1978 ή παράταξις διαθέτει έν συ­
vόλ<j) 76 Μονά:ς καΙ ήσυΧιΧστ/ρια. Κσιτά: τόν Αόξέντιον -ή πσφάΤιΧξις διέθετε 200 Μονά:ς
(ιι'Η Φ.Ο.)) 1972 φ. 654-655 σ. 16).
28. Βλ ιι'ΑπογεuμιΧτιν1'ιν)) 22-8-75, 6-9-75, ι('Ακρόπολινη 23-9-75,
26-9-75.
364

δε xrxL -;ω·, ;:ι:ιί.~-;Z ~:xΧω·, ~·)jμ ~~ω'l Ι:,L έκκλησιιχστικων θεμά.των διOC τον αυτόν
λόγον , xιxt ~ ~ji:fj'l ό~~ zt μΙ:Ι"Ζt ιχύ-;ων στερούνται νoμικ~ς προσωπικό-τη­
τοξ, Ζξεί.ΙΖθέ-r.-~ d:; :u:τ,cr~ x;;:i-:O:; Ζν κρ ά.7ει ~νθα βασι λεύο υσιν ~ ιXΣUδOσΙα,
~ α,jθα~~ σiΖ , "-7~ i; ~j~~ ~ 1J."'J~Ζε~ωοων ε ίσέτι έγγυ~σεων ΧΡΊjστ~ς διoικ~σεως
XΙXL ό~αzε~~ς. ΤείZ".Γ.Z~Z·1 πρσσπαθε ι αν τ'ης 'EκκλΊjσΙας ~μων προς ύπο­
βο'f,θτ,σι'Ι -;ω... i; :b-ΔLι:r.εί.ώ·1 Ζί.α-;"Ι)ρΙων κινουμένων παλαιοημερολογιτώνσυνι­
σ-;~ Τι όd~~ ";"fj=j i:IJ?'J"J 39 παρ, 9 70υ ν. 590 /77 «Περί.Καταστατοωϋ Χά.ρ­
του :-r.; ' E;c,j.τ,ι7..Ζς -:τ,.ς Έυ.:iΟι:ις», παρέχουσα δυνψικως τ/ν ευχέρειιχν εΙς Ί .
l\"α'J':Ις ~-7i 7; Τε.) ·λόεί.?'J :-ίj-;ων , εύ ρισκομένο υς έν τ<';} χώρφ ιχυτ/ ς κιχι μ-η
ύτ.:zγι:ι μ..
~·~ ~ : 7Q ;:-εJ;..LΖ-;α·r,ν αύ..-η ς δ ικιχ ιοδο σΙιχν, νOC καταστούν, διOC χιχρι­
ιΤ:".ΧΤ,ς QL:;ι'-7LlJ'::?z.;~ -:ω·ι Κ'ηΙων ιχύτων, μετόχια 'Ι Μονων των π ρεσβυγε­
·,ω·ι Πz~~~z2ώ'1 θ ~'ιω" και -;-Γις Ί. Moν~ς Σιν<i, με..-OC συγκαταθεσιν τ'ijς
~ρε~zω ~Iι;,-Π;ς "-7~ f-:/..ρ~σ ιν 'του έπιχωρίου 'Αρχιερέως και 7'ijς ΔΙΣ άπο­
,.j.ειι;,μΞ:-ιτ,ς -:τ,ζ . .-76. fjt'J'Ior,;:o-;z τ ρ όπον έγκιχταβιώσεως εΙς ταύτα 'Επισκόπων.
Τϊ;ς όι%?:"(.~ ·;,... .Ζ' T,7:'j'l -:αύ-:Ίjς δεν ~OέλΊjσιxν μέχρ ι τουδε νOC κά.μουν χρ'ijσιν
οΙ ε~ ι:,:'.: XιΣ;έ?:ι"I'7'7~ ποικίλο; παλα ιοημερολογϊται άποοεικνύοντες απαξ
Ε-:-!. ~-:1. ~ Ξ:Ι"IΖt o~-:zθΞ:~μzνo ι δ ια: τΎ)ν υίοθέτησι» λύσεων , tΧLτινες θα: ε!χον ώ ς
σoJ'I~.~LTI 7Q ~~ί.~·1 :-r,:; κιxτεστ/μένΊj ς πλέον καταστασεωξ.
ll:z?i -:i.... . ....j .7;;;fj·I » ε'JΡ'ιιν,,;,ιχι συμπορευόμεναι κιχι θΡΊjσκευτικιxι όργανώ­
σει.ς
•1.:Ζ'.Κ6ΤΙ
- - . -
;::υ~τ, με ;;ι:.ι.G:~των
- - ως
29 ευ' λ οι β ων, , επι
" το, πλετστον
- , θ'
αν ρωπων
30

σ'J'I=κω?'J~L. όL' ~., έ-/..ά.σ:-ιι διαθέτει μέσων , τ-ην προσπαθειαν σuνrΊjΡ~σεως

y-zt :' .~ icεως -;-ι;,=j ΠZί.:ZΙOΊjμε ΡOλOγ ΙΤΙΚOυ κινήμιχ,,;,ος. ΑΙ όργιχνώσει ς αδται,
Uπo σωμα~ ι;,:.σz~ μOP?·ίj·" εχουσ ι'! Ιδρυθ~ τόσον εΙς 'Αθήνιχς , δσον κιχι
ELt; ;'oιτ.iς ::Όί~ -:τ, ζ Έίj.:iΟ ο ς. ' Η προ σφ ο ρά ιχύ,,;,ων εΙ ς ";'0'1 παλ αιοημε ρολογττι­
κον ά:Υω,l:Ζ , tόt~ ....-7-:i -;i ;:;:;ω-:α ~7Ίj ..-ης έμφιχνΙσεως του κ ι~ματoς, ύπΊjρξε crΊj­
μαv:-ικΤ" ε-ιεJ"-7 ~ ";"fj.r.τ,'J ι;Λ έτ.Ι κεφαλ~ς ιχυτων λαϊκο] ~ρξαντo διεκδικουντες,
με,,;,ιΧ ':"1j'l όπXJω(Π'" :'~.ωσό ·f,πο-;ε του κλΊjpΙΚOυ σώματοτ έν τ<';} παλαιοημερο­
γι,,:ισμ<';} , ,-pω,,: ε-h·JtjTI θέσι'l Ζ,ι ήj oιoικ~ σε ι κιχι ρυθμίσε ι -rων ποικίλων ζΊj­
ΤΊjμoc,,;,ω'! ';ι;,') CΣγ6T,ι;,ς. ;;., :.•• ~"J:r,σz L ,,;,ων , &στινας "ροσέφερον , ύΠΊJρεσιων . ΑΙ
διεκδικ~~ι.ς α~:zι ώl5mrjZ'1 Κ:Ζ-:"OC κιχ φοuς εΙς σuγκpoύσεις μεΤΙΧξu λιχ"ίκω"l
κιχ!. «κλΊjpικω'/II , ";"fj'Υ:-ω'Ι &εxό ~κoύν"ων δι' έαuτοuς το προνόμιον του διοικε"i:ν
,
τ-ην 'Ε κκλ-ησ~α'l
' , ."
~δ~, 'Λ '
'" 7'J'j- ε-Ι'J.εγειν
δε \'Ε πισκοπους.
τους ' Τ'ο ζ'
-ητ/μιχ ε'λ'θ
u Ίj
\ \ .
κιχτοι τα τεΛειr.:ZΙ7:
-.,ε'7Ίj , , :'\. \ ,
κ:z ~ δ"'ι Χ7.Ι Υ-ΙΧΤΙΧ ΤΊjν
" ,
συσκε
ψ
ιν των
- λ -
«κ ΊjpικωνII τ-ης
-

29. Βλ Ζ 1) ίο ω ~ ω., 'λ -; ~ 'J ;:. Π :Χ ~ i ρ ω ν, Σύν~oμo ς .. . σ. 40 . κ:χτα τον Θ.

Παπαχωνστ(X~Ινoυ οΙ ~.:L!•.!iτ, ~l)ί..ι;,·{t,,:,:ιt. (( ·~ μπop εΤ να ιΧνή κουν ε Ις ΚOC&,Jσ,,:,ερ-ημένα μαλ­
λον σ~pώματα ~oϋ λ:χοϋ . . . )). ( ι ' λ χ;: " ~ ') λ Ι ς )) 28- 1-7 3, 31-1- 73) . Π ρ βλ κοιΙ ιι 'Η
Φ. Ο .))
19 73 φ . 675-676 σ. 11.
30. Πρβλ Θ ε ο χ λ +; ~ ο u ~I ') ν :χ Ζ ο ϋ Δ ι ο ν u σ ι ιΧ τ ο u, Σχ6λια iΠL τ'ijς
Ποινορθοδ6 ;ου Πpoσuν 6δoυ, bJ : ιι'λ-;~o;:εφΙ~ΙX7; Βιβλ ιοθήκη» 1957 σ . 104.
πα ραταξεωτ; «πρ . Φλω ρίνηξ» του 1972 κιχθ ' ~ν ά.νεγνω ρεσθΊj το οικιχεωμα: του
έκλέγειν τούτ ' Επισκόπου τ εΙς μόνΊjν Τ'~ν «'Ι Σύνοοον» 31. Έν τσύτο ιξ, κα:ι
ισως προς έξισορρόπισιν των διαφόρων τάσεων, εχει υLοθεΤΊjθεϊ ό θεσμος των
κλΊj ΡΙΚOλΙX'ίκων συνελεύσεων, εύρισκόμεν οτ; κα ι ν υν έν Ισχύι 32 . Ί-Ι δ λΊj κενΊjσις
τΊjς « ΈκκλΊjσεα ς» ταύτη τ; ά.νελεσσετιχ ι έξ έπόψ εως ν ομικης κατ οχυ ρώσεως
έπι τη βάσει των οιατάξεων του Καταστατικου του Φιλοπτώχου αύτης Τα­
με ίου , δεδο μέν ο υ δη ~ «ΈκκλΊjσε α» αυΤΊj στερείται νομικης προσωπυωτη­
τος . ΚιχτιΧ κιχφοΙΙ ς β εβ αίωτ; εχε ι ΠΡ OβλΊjθη εσω θεν ώς έπιτιχκτικον C&t'Ίj ILΙX ~
Ψ~φισις ένος «Καταστατικού Χάρτου -;-ης ΈκκλΊjσεάς των ΓΟΧ» προς περιο­
ρισμόν των αυθαφεσιων των διουωύντων και ά.ντψετώπισιν ά.πειθάρχων τινων
τάσεων έν εων «κλΊjρικων» 33 . Έπ' έσχατων έπανελ~ φθ'I) έντονώτ ερ ον το έν λόγφ
α ϊτημα 34 ά.λλιΧ οεν εγινεν ά.ποΟεκτΟν υπ' έκεενων ΟLτινες, ο ιιΧ λόγους εόνo~­
τους, ά.ποφεύγουσι πασιχν ιχότων δέσμευσιν εΙς θέματα o ιo ικ~ σεως κιχι διαχει­
ρίσεωτ του « 'Αγωνο ς».
Παρά τα:Τς ' έν ο ρ ειχ ις εuρΊJVΤΙΧ Ι - συνεστη μένα ένορ ιιχκιΧ φ ιλόπτωχα ταμεϊα ,
λειτουργοδσι οε κα['τινιχ φτλανθρωπικά [ορ ';μα7α 35 . Ό τομε lJς 7ων έκο6σεων '
καλύπτετα ι οιιΧ ",,'ijς δη μοσιεύσεωτ χρθρων και Π);ΙΙ ΡΟ90 ριων ε Ις 7ιΧ έπίσημα και
ά.νεπΙσΊjμΙX OΊjμOσΙOγΡΙX9ΙΚιΧ οργανα -:ων Μο πα:ρΙΧ-:άξεων 36 ώς κα:ι οιιΧ '7Ίjς
έκτυπώσεως λειτουργικων και Χλλων βιβλεων. ΤΖς έχοόσεις έξυΠΊJ ρεΤOυσιν
Ιοιόκτ/τα: τυπογραφεϊα.
Ή ΈκκλΊjσεΙX τΊjς Έλλάοο ς θεωρεϊ ΤΟ IJς έν Έλλάοι παλαιοημερολογίτατ
ώ ς «παρασυναγώγουτ;» 37 ά.ρνOυμένΊj νιΧ ΧΙXΡΙXΚΤΊjρεση τούτουτ; ώς «αίρετυωύτ;»

31. Έν ~τει 1957 ΣUνεπήχθΎ) ό 'Ι ερ ο ς Σύνδεσμος -:ων Γνησίων 'Ορ θοδόξων ΚλΎ)ρικων
καΙ Λα 'ίκων 'Ελλάδο ς με κύ ρ ιον σκοπόν τ/ν νoμικ~ν κατοχύ ρωσιν των κλΎ)ρικων. Βλ, Δ ιάγ­
γελμα αύτοδ εν: ((Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ ~ Β ι β λ ι ο θ 1) κ Ύ) )) 1957 σ . 308 - 309 . Έπ ΙσΎ)ς
έ!κτοτε '\J ρ ξαντο συγκαλοό μενα Ιερ ocτικoc συνέδρια, α.νευ , εννοεΙτoc ι , συμ με,,:οχ'ij ς λα'ίκων πα­
ραγόντων , Βλ ιι 'Α γ ι ο Ρ ε ι Τ ι κ ή Β ι β λ ι ο θ 1) κ ψ) 1957 σ . 439, 1960 σ . 129 έπ.
32. ιιΉ Φ.Ο.)) 197 2,
33, ιι Ή Φ . Ο .») 19 72.
34 . Βλ Άνο ικτ/ν 'Ε π ιστολή» -:ou (ι Κυκλ&δων )) Γ α β ριή λ εν : (('Ο Ρ θ ό δ ο ξ ο ς
Λ ό γ Ο ς )) 1974 φ. 6 σ , 14 .
35. Ζ Ύ) λ ω τ ω ν ά. γ ι ο ρ . Π α τ έ Ρ ω ν , Σύντομοτ . .. σ. 40 .
36. 'Επίση μον δΎ)μοσιογραφικον οργανον -:'ij ς παρ αταξεω ; -:ou ιι πρ . Φλω ρ ίνη; » Etv oct
ΙΙ 7) Φωνη τ'ijς 'Ορ θοδοξ ίοα; » , δ ιεκδι κοσσα δι' έαυτ/ ν τ/ν ά.ξ Ιαν δευτέρου Εύαγγελίου (Βλ
ι( 'Η Φ . Ο .)) 1954 φ. 186 σ. 8 ) τ'ij ς δε παρ αταξεω ; Ματθαίου ό ((Κ1) ρυξ Έκκλφ!aι ς !Oρθo­
δό ξων)) μετocτραπεΙς • «εΙς " Κ1) ρυκoc Τ'ν'l)σ Ιων ~ Opθoδόξ ω" l> . "Ε τέ ρ α. περιοδικOC είνα ι ; μετocζu
α.λλων : ιι Άγ!iπl)') , , ιι Χ-ρ ιστιocν ικ~ ' Π ορεία» . κλπ .
37 . Συνεδρία ΔΙΣ 7'ij; 16- 9-1 970. Οϋτω κα: Ι 7) ύπ' ά.ρ ιθ μ . 150/1 972 Γνω μοδό τησ «;
τοσ ΝΣ Κ xoc! Γνωμα τευσ «; Χ. 'Ανδ ρούτσου-Λ . Γιδ οπού λου->' Α . Βαμβέτσο υ . Βλ σχε-:ι ­
κω ς κα! Δ ω Ρ ο θ έ ο υ (Κ ο -: τ α Ρ ii ) Μ ΊJ -: Ρ ο π ο λ Ι -: ο υ Λ α: Ρ Ι σ Ύ) ς , Νομοκα:­
voVLXoc! ''Ε ρ ευνα ι σ . 186, 188 .
 366

:η «σχισματυωύτ;» 38 ΟLα-Κ'l)ΡU7τοuσα-, ιΧνΤLθέτως, ΟΤL OUTOL ι.Χ.ποτελοUσLν OCπλως

ι.X.πεLθα-ΡXα- α-ύτΊjς τέκνα, έφ' 6:ιν, ώς ε(κός, έξα-κολοuθει α-{)τ/ εχοuσα- XΙXVOVLX~V
OLXIΧLOOOcrtιxv κα-Ι. ocρμΟΟLότ/τα- 39. ΤC;> λόγω τούτω κα-Ι. ιΧρνειτα-L ώσαύτωτ να:.
ιΧνα-γνωρίση τ/ν «Τεραρχίαν» α-ύτων, μεθ' ~ς εΙς ούοεμία-ν ερχετα-L έπα-φ~ν
:η έΠLΚΟLνωνία-ν, ι.X.yνooUcrιx έΠLσήμω::; τ-Ι]ν {)πα-ρζLν α-ύτ/ς 40, παρά το γεγονος
δτι ~ πα-ριΧτα-ξLς τοί) «πρ. ΦλωΡΙΥης» OLtX πολλων δπομν'Υ)μιΧτων, ιΧνα-φορων κα-Ι.
έΥΥριΧφων ύπογραφομένων δπο τω,ι 'Jπε'Jθuνων τόσον τΊjς «Πανελληνίου Θρ'Υ)­
(J',ι(εUτικ'fjς κα-Ι. ΈθνLκ'fjς 'Ορθοδόξο') Κοινωνίατ;» , δσον κα-Ι. τ/ς «Έλλ'Y)VLκ'fjς
Έκκλ'Υ)σία-ς των ΓΟΧ» εχεL, Κ:lτi ΟLχστ-ήμα-τα-, έΠLΟLώξεL κα-Ι. έξα-κολοuθει κα-Ι.
σήμερον να έΠLΟLώκη έπα-φας fLEτi τ-fι::; Έκκλ'Υ)σΙα-ς, προτείνουσα λύσε«; ,;,ou
παλαιοημερολογιτυωϋ προβλ+,μχτο::; -11, είτε έγκρίνΟUσiΧ ένεpγείiΧς τινατ; iΧύτΊjς

38. Δ ω Ρ ο θ έ ο υ,
~I 1) -:- " ο :": Ο i. ί τ ') '] Λ 7 " ~ σ Τι ς , t'l: «Νομοκανονικα] "Ε ­
ρευναι» σ .181-208. Οϋτω Κ71 .) 'λ. Χ" ι σ -:- ') ? ι i. ό:,,: Ο '] λ ο ς t'l: Έλλην. ΈκκλΊJσ.
Δίκαιον τ. Β' σ. 26-27. Π,,~λ και -:-:iς λ.Π. ~86/66, Πλημ, "Ηρακλ. 115/67 καί Δ.
Στρατοδ, ΛαρίcrΊJς 124 /65. Καί T~-:ΌI !X)j.ω<r.ε οΙ παλ/-:-α-ι δt'.l δέχονται δτι ~oυσιν OCπο­
σχισθη τ'ijς 'Ορθοδοξίατ. Βλ καί Ί ε Ρ ii ς ~I ο ν 'ij ς ιΧ γ ί ω ν Κυπ Ρ ι αν ο u κ α ί
'Ι ο υ σ τ Ι 'ι ΊJ ς, 'O'j)ειλομ.ο.-'vr, X:::iv:τ,σις εΙς δειVΗν σωωφαντίαν . Άθηνocι 1971 σ. 6 έπ,
Έν τούτου; ύπάρχωσι κα-ι οΙ σήμερον διατεινόμενο; δτι ο] παλαιοημερολογϊται εΙσίν 'ΤΧι­
σματυωί, Βλ. ,,'Ε ν ο " ία v)) Ι 97 Ι σ .244 .
39. Πρβλ. κσιl Γ. Ι . Λ. ( ε β ε ν -:- ί δ ΊJ), ΟΙ παλαιοημερολογιτυω] Νocοί, tv: "Έ­
ν ο Ρ ί α» 19 73 σ. 5.
40. Βλ κσιl Xπ6?ασLν i.1j'j)θεΤσcιν t'.I 7ίi συνεδpΙ~ τ'ijς ΔΙΣ τ'ijς 18-6-1971 περί έπιστΡΟ­
φ'ίjς ώς άπcιpcιδέχ-:Ό,) έγγΡΧ'j)ου -:-oU ιι'Αρχιεπισκόπου» Αυξεντίου ιΧπευθυνθέντος ocύήj,
Πρβλ κocί -:-0 υ;:'&ρι6μ. 5~OΙ /235!ι /4-10-1969 συνοδυών ~γγpocφoν προς τ/ν Είσαγγ, Πρωτ.
ΘεσσσιλονίΚΤις, δι' o~, έξ :Χ'j)ο"μτ,ς περιελεύσε ωτ; ήj ΔΙΣ, tx παρocδρομ'ijς τ'ijς -:-αχυδρομικ'ijς
υΠΊJρεσ\aς, δύο έyyΡ:X'j'ων -:-τ,ς δικαστικ'ijς τcιυτr,ς Άρχ'ijς ocπεuθυνoμένων προς τ/ν ιι'lεpdιν
Σύνοδον -:-τ,ς 'Aroω-:-x':'1j; 'Ε)'.Χλφίας των ΓΟΧ Έλλάδος)) έΠΙcrΊJμαΙνεται κατ' άρχ-ην μέν
το ιΧτοπον τ'ijς πρΟς νομικως καΙ κocνονικως OCνύπαρκτον έκχλΊJσ. ocρχ-ην ocποσ-:-ολ'ijς δημοσίου
έγγριχφου, εΙτα δέ iJ tδιό71jς -:-ων -:--ην «Σύνοδον» ταύτην -:-ων ΓΟΧ συγκροτούντων ώς δηθεν
'1εραρχων, στερουμένων δΤιλονότι κcινονικ'ijς κocΙ έγκύρου χειροτονίας καΙ ιΧντιποιουμένων
ώς έ'" τούτου, -:--ην tδιότητσι τo~ 'Ορθοδόξου Έπισκόπου . Βλ ώσαυτως το υπ' άριθμ . 1869/
1030/31-3-72 ~ΎΎρoc,?oν -=-;;ς 'Ι. Σ'Jνόδου προς το Πρωτοδικείον Χαλκίδος, t'.I ιί>, εΙς άπιχντr,­
σιν έρωτήματος αύτοσ «περί -:-τ,ς νομιμότητος τ'ijς χειροτονίας των Αυξεντίου πιχστρα,
Παν. Ευθυμιιχδου, Γεωργίου ~Iα-pιόλη, Κων/νου Kανιώτr" , Αθocν . Παππά, , Αθαν. Κιούση,
καΙ 'Ιγνατίου φριχγκοUl) πocρέχε-:-ocι 7; πληροφορίoc οτι πιχντες ουτοι «ουδέποτε συγκocτελέ­
γησαν μεταξυ των Κανονικων κcιΙ νομίμων κεχειροτονημένων Κληρικων τ'ijς Έλλαδικ'ijς
Έκκλησίας ... 7; δέ χειροτονΙoc των ουδέποτε OCνεγνωρίσθη .υ πο τ'ijς '1.Σ. τ'ijς Έκκλησίocς
τ'ijς ΈλλιΧδος)). Σχετικον καί το υπ' άριθμ.
1799/21-4-71 ~ΎΎραφoν τ'ijς '1.Σ.
Ι 41. Πρβλ 'ΈκκλΊJσι.ν OCπο
1-2-1968 των 'Ορθοδόξων Χριστιocν. Έπιστr,μόνων ΓΟΧ,
το υπ' άρι6μ. 99/18-31 'Iανoυcιρίoυ 1963 υπόμνΊJμoc τ'ijς Δ/σεως τ/ς Έλλην. ΈκκλΊJσία.ς
1 i
ι ΓΟΧ, ώς κocι το υπ' OCρι6μ . 468/1-10-1963 ομοιον τ'ijς ΠΘΕΟΚ, Πρβλ ώσocυτως τdι 871/
1975, 893/75, 894/75, 896/76, 917/78 κ .ιΧ. τ/ ς ΠΘΕΟΚ προς -:--ην Κυβέρνησιν, τον Λαόν,
τον ΟΙκουμ. πocτριιχρχην, κοινοποιουμενσι εΙς τους Σεβ. λ'Ιητροπολίτocς τ'ijς ΈκκλΊJσίας
7;μων .

11
1
 367

έπΙ οογμοι'ηκου ίσταμένατ; πεδίου 42, ε~7ε έλέγχουσοι πρocξε~ς οιυτης κοιL ένερ­
γεΙοις 43, ε'Cτε o~oιμoιρτυρoμέν'1) οια τα κοιτα των παλαιοημερολογιτώνλοιμβοινό­
μενοι έκOCστοτε μέτρα 44, ε'Cτε κοιL έξ ά.φOρμΊjς α.λλων συναφων γεγονότων 45
τουθ' δπερ προδίδει τ/ν έλασττκότητα ~τις ΧΟΙΡΟΙΚΤ'1)ρΙζει τ/ν έν λόγφ όργOCνωσιν,
καθ' δσον ά.φoρ~ εΙς τας κοιτα: τ/ν παρούσαν φOCσιν σχέσειτ οιuτΊjς προς τ/ν
ΈκκλφΙοιν τ/ς ΈλλOCOOς, έν ά.ντιθέσει προς τ/ν έ7έροιν όμOCοα τ/ς Κεροιτέοις,
~-;ις κοιL μετα τον θOCνοιτον του ά.ΡΧ'1)γου οιuτ/ς ΜατθοιΙου έξoικoλoυθε~ οιε­
πομένη έκ του πνεύματοτ; οιuτου, πνεόματοτ; ά.Οιοιλ/οιξΙοις ά.κOCμπ-;ου ~νoιvτι τ/ς
'Εκκλ'1)σΙοις.
'Εν συνεπεία προς την ώς α.νω θέσιν αυτητ ~νoιvτι των παλαιοημερολογι­
των ~ καθ' ~μiΧς 'Εκκλ'1)σΙα ά.νοιγνωρΙζει έν πολλοϊ:ς το οικαΙωμοι των εύσεβών
λαtκων παλαιοημερολογιτών δπωτ; λατρεύωσι τιρ Κυρίφ κατα το παλ. Ίjμερo­
λόγιον, κοιΙτοι ά.ποΟΙΟει τουτο εΙς ά.σθενΊj συνείδησιν οιuτων. 'Αντιθέτω« ~ 'Εκ-
κλ- '1)σιοι
, ουοεμιαν
''1'' λ "'1' , , 'ζ' \' ζ' •
κ '1)ΡΙΚΊJν ισΙΟΤ'1)ΤΟΙ οινοιγνωρι ει εις τοuς εμφανι ομενους ως

κλ'1)ρικούς των παλαιοημερολογιτών , tOLq: τούς φερομένους ώς «'Επισκόπους»,

- , ,
"θ εωρει εκμετοιλ/εU7οις ΤΊ/ ς ευσε β ειοις
ους ' -,
του ~λαου, - - ' ,
Τ Ύjν τοιαυτην ,
αντι'λ'1) Ψ ιν

οιuτ/ς έπιστηρίζει ~ 'Εκκλφ[οι έτ:Ι -:O;:j γεγον6-:0ς, Ο":Ι :Χ'ιέΥ.αθεν ο] ύπ' οιuτ/ς
έκοιωκόμενοι οια βαρέα -ήθαα: κoι~ 7.noι παραπτώματα κλ'1)ΡΙΚΟΙ εύρίσκουσι
, , - λ λ - , '1"'" , - , Α...
κοιταφυγιον εν "<J,> πα ΟΙΙΟ'1)μερο ογιτισμω , ':"ινες ο ε; αυτων , καιπερ ΚOΙυ!ιΡΊJ-

μένοι, μεταβαλλόμενοι εΙς παλαιοημερολογίτατ; έμφιxνΙζovτιxι ά.σκουντες παρ"

ιχuτοϊ:ς τα τ/ς ΙερoιτικΊjς οιuτων Ιοιότ/70ς κoιθ~κoντoι 46. 'Εξ α.λ/ου καταφθα-

42. Βλ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ Ο υ Β: 'Α Ρ Χ
/ π Ο υ Ά θ 1J ν ω ν κ α Ι π ά σ 1J ς Έ λ-
λ ά δ ο ς. τα Πεπραγμένα τ. Α' 162-165.σ.
43. Πρβλ. το ύπ' άριθμ. 765/16-29 Μαρτίου 1971 ~yyραφoν της ΠΘΕΟκ.
44. Πρβλ τα ύπ' άριΟμ. 768/ 27- 4- 1971 καΙ 7 2 2 /2 2- 6 ~ 1 9 6 9 ~ρ oιφα της ΠΘΕΟΚ
45. Πρβλ το άπο 3-11-1966 ψή φ ισμα της εκ.άκτου Κλ1Jρικολοιϊκ'ljς Συνάξεως της
Έκκλ7)σΙοις των ΓΟΧ, ετερον ψήφισμοι δ ιαμαρτυρίαα της ΈκκλφΙοις -;ων ΓΟΧ επι ήj
συλλήψει ελλήνων 'Ιεροιρχων εν Κύπρφ -;ιϊι 1956 (<<Ή Φ. Ο .η 1956 φ . 229 σ . 8). ώς κοιΙ
άνοικτ/ν επιστολ-ην αυτων προς τον Άρχιεπ/πον Δωρόθεον εν /t-;ει 1956 (<<Ή Φ.Ο.η 1956
231 σ. 1-2). Π ρβλ δμοΙως -;-ην ύπ' άριθμ. 846/6-3-74 Έγκυκλιον Έπισ-;ολ-ην της ΠΘΕΟΚ
προς τ/ν 'Ιεραρχία» της ΈκκλφΙοις της Έλλάδος.
46 . Το φοιινόμενον τοϋτο ενεφάνισεν ~ ξoιρσιν επ' εσχά-;ων τόσον εΙς το εσωτερικόν,
δσον κοιΙ εΙς το εξωτερικόν . ΕΙνοιι δε Ι)ντως λυΠ7)ρον οί ύπο της κοινονικ'ljς Έκκλ7)σΙοις κοιθοιι­
ρουμενοι κλ7)ΡΙΚΟΙ δια κωλυτικα της Ιερωσυν7)ς ποιροιπτώμοιτα να εύρΙσκωσιν όι.συλον παρ α
τοίς τ/ρψοιίς των παροιδόσεων παλαΙΟ7)μερολογΙτοιις της Έλλάδος .:η της 'Αμερικ'ijς κοιΙ
ΑυστροιλΙας. ΈπΙ του θέμα-;ος του-;ου ύφΙσ-;α-;αι άποκοιλυπτικ-η εμπισ-;ευτικ-η άλλ1Jλογρα­
φΙοι εΙς το 'Αρχείον -;'ijς 'Ι . Συνόδου. ΤΟ σ7jμείoν -;οϋτο εΠΙσ7jμoιΙνων εν ~τει 19 50 δ 'Αρχιεπ/
πος ΣπυρΙδων ποιρετ/ρει δ τ ι «οΙοιδήποτε πειθαρχικ-η κ,:Ιρωσις κρινομέν7) θ ροισύ-;οιτα άπο -;ούι;
ύπευθυνους ώς όι.δικος συνεπάγετοιι άποσ-Δρτ/σιν κοιΙ προσχώΡ7)σ ιν εΙς τον παλαΙΟ7)μερολο­
γι-;ισμον επ ιτρέποντα πασοιν άλ7)τεΙοιν κοιΙ πασοιν άΥυρ-;εΙανη (Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ.
461 ). Π ρ βλ. καΙ -;0'1 Σεβ. Κοζά'l1j ς διοιπιστουν-;α δ.ι «μας εδΙδοιξεν -η πεΙρα επι πεν'ijν-;oι;
τώρα τόσα χρόνια δτι οΙ όι.τα κτο ι εν ήj Έκκλ7)σΙ~ κοιΙ οΙ άνυπό .ακτοι εΙς -;0 -;έλο ς γΙνον-;αι
1':-====== = = = = = ==---- - - - - - - - - - - - - -
fΙ

368

νουσαι εΙς τ~ν Ί. Σύνοδον πληροφορίαι περ] των συμβαινόντων έντος των πα­
λαιοημερολογιτικώ» μονων, κιχθ ' ας έν σ.ύτlX~ς «κατ' έπίφασιν κlχλλLεργε~ΤIΧL
-η εύσέβεια, κυρΙως δ' &.σκε~"lXι έμπορία κιχι πλουτισμότ, ουδεν το εΙς οΙκοδο­
μ~ν δύναται να: &.ντλ~ση ό πιστότ;» 47, ~γlXγoν ταύτην εΙς τ~ν &.πόλυσLν τ/ς υπ'
&.ριθμ. 1796/13-1-1971 Έγκυκλ[οΙ) τ.ρΟς τους Σεβ. ΊερOCρχας τ~ς Έκκλφ[ιχς
τ/ς ΈλλOCδOς 48 συνιστώσητ τ/ν &.πlχγόρεuσLν τ.ασL τo~ς κλΊ)ρικo~ς τo~ς υπ'
αύτους οδσι, δπωτ; όργιχνωσι προσκυνηματικάτ; έκδρομα:ς εΙς τα: aLOCCPOPIX ΠΙΧ­
λαιοημερολογιτυτά κέντρlχ , χlχι τ/ν aL' ιχύ-;ων διαφώτισιν τοϊ> χριστεπωνύμου
πληρώματοξ. ώστε τοu-:ο «'J:X &.τ.oφύYΊJ τ/ν συμμετοχήν εΙς όργlχνουμένlχς έπι­

Ι
τ/δε[ιχς τοιαύτα ; τ.ρoσχυ·rι;μ:xτιχ:Xς έχδρομOCς» 49 .
Ή έκ μέρους τ'Γις ΈΥ.χ):φ(lχς μ'Ι] &.·JlχγνώΡLσις "ων παλαιοημερολογιτών
ώς ΙδΙlχν κlχι ιχύ-:ο-:ελ:;' ιΧ.τ.:χρτζόντω·J έ-/J]:φιιχσ-:ιχ~ν κοτνωνίαν Ύj κlΧι ΈκκλΊ)­
σίαν , κlχθLστ~ τlΧ&-:-rjν ouz ά:;-;λως έφ~/.ΤLΧY;ν χ:χι έ;-;ιφ')λIΧΚ-:Lκ~ν, &.λλ' αύτόχρημα
&.ντιθετον προς πασιχ'! X['IΊ)crLV ιχυτων έκδ1jλουμbrφ έν τί}> πλαισίω ,,:ων ένερ­
γεLων αύτων προς κατοχύρωσιν ..-ης 'ΟLIΧύτ"ης θέσεως ιχύτων. Κιχτα: .IχUτlχ 'ή Ί.
Σύνοδος ένδLlχφέ'ρεταL aLcl: την σφραγισιν παρανόμωτ; τιθεμένω» εΙς δΊ)μοσΙlχν
λατρείαν παλαιοημερολογιτυαδ» 'Ιιχων 50, aLcl: την περιστολην τ/ς καθ' o[oνδ~­
ποτε τρόπον ένεργουμένΊ)ς δΊ)μοσ[lχς προβολης των παλαιοημερολογιτών κlΧι
γενLκως aLcl: την διαφώτισιν τοϊ> λιχοϊ> έπ] των υπόπτων σκοπων, ο{Jς έΠLδιώκουσLν
ο] έπι κεφlXλ~ς των παλαιοημερολογιτών δρωντες «κληρυω]» Ύj λαϊκό], Παραλ­
λ~λως -η ΈκκλΊ)σ[α στρέφει το ένδLlχφέρον ιχυτ/ς κlχι προς την πλευρά» δια­
φωτίσεω ; τ.:ης Πολιτείατ; έπι των προθέσεων των παλαιοημερολογιτών -ηΎΊJ­
τόρων, οϋτωτ, ώστε 'ή τοποθέτησιτ ταύτη; να: η τοιαύτη, OLIX και 'ή τ/ς Έκ­
χλΊ)σΙlχς. Έ.έρωθεν ο[ παλαιοημερολογϊται θεωροδν την ΈκκλΊ)σΙαν τ.:ης

παλα ιοημερολογϊται» Δ ι ο ν υ σ Ι ο υ, Μ 1] τ ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Σ ε Ρ β Ι ω ν κ α Ι Κ 0-
ζ ά ν1] ς 'Ο μ ι λ Ι α Ε' tπΙ -rou "Ημερολογιακοθ (άνέκδο":ον χειρόγραφον ].
. 47 . Βλ ταύτην tv : «Έ κ κ λ 1] σ Ι α) 1971 σ. 165.
48. Ή εκδοσις τijς tv λόγιr ΈγκυκλΙου προίικάλεσε .ά: δυσμε:νη σχόλια .ων παλαιοη­
μερολογιτων , οlτινες tχαΡαΚτ/Ρισαν ταότ/ν ώς διαπνεομένη» υπο πνεύματοκ «άκράτου φα­
νατισμοθ καΙ μισαλλοδοξίας». Βλ. σχε.ικως το υπ' άριΟμ. 765/16-29 Μαρτίου 1971 εγγρα­
φον τijς ΠΘΕΟΚ προς τ/ν ΔΙΣ.
49. Βλ. λ.χ, τά: υπ' άριθμ . 6550/2929/23-11-1968 καΙ 2538/62/10-1-1968 σuν08ικά:
εγγραφα διαλαμβανοντα σχετικώς. Πρβλ καΙ διαμαρτυρίαν ":ou έν Δράμq: παλαιοημεραλο­
γΙτου «Ιερέως» Μιχ. Σαββοπο όλου περΙ -ης καΙ σχόλιον tv τ'jj tφ1]μΕ:?Ιδι «Έ λ λ .1) ν. Β ο ρ­
ρας» τijς 2~7-1969 σ. 2.
50. Πρβλ«'Ορθόδοξον Λόγον»φ.1.'Οχ.ώβρ. 1973 σ.2. Σ. Καραμ'ή­
τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο u λ ι α, Εtμεθα fι άχαινοτόμψος 'Ορθόδ . Έκκλ1]σΙα, tv: ιι'Ορθόδ.
Λόγος» 1974 φ. 4 σ.
4. «Ή Φ.Ο .»
1969 φ. 57'1-572 σ. 15. Άνοικτ/ν Έπιστολ-ην
Άρχιε:π/που Aίιξε:v.Ιoυ tv: ιιΊΙ Φ.Ο.» 1973 φ. 665-666 σ. 3. 'ΟμοΙως 1973 φ. 691/692
σ. 3 έπ. 'ΟμοΙως 'ιπόμν1]μα ένώσεως Έλλ1]νορθοδόξων Χριστιανων tv: ιιΆ γ ι ο Ρ ε ι­
.. ι χ'lι Β ι β λ ι ο θ 'ή κ 1]') 1956 σ. 359.
 369
Έλλά.Οος «σχισματικην» καL «αtρετικ~ν» μεμιασμένην έκ του ρύπου της και­
.ν οτο μίατ; του νέου ~μεpoλoγΙoυ 51 &πορρΙπτοντες πάσαν μετ' αύτ~ς σχέσιν,
εχοντες καταντήσει «ιίε facto εLς &κήρυκτον σχϊσμα, περ] του δποίου ~ πείρα
πείθει δτι δσον περισσότερον παραμένει. τόσον βαθύτερον καL δυσθεραπευτό­
τερον καθίσταται» 51. ΈΠL οε του σημείου τούτου έπικρατουσι δύο .παραλλαγαί,
Ο{)τως α.λλοι μεν 52 φρονουσιν δτι τοϋτο συμβαίνε ι μόνον «δυνάμει», ~τoι ο-:ι
,:ή ΈκκλφΙα τ/ς Έλλά.Οος οια τΎjς ύπ' αύτ/ς ά.πoooxΎjς του νέου ~μεpoλoγΙoυ
κατεπατησε τούτ; 'Ι Κανόνας καL τ/ν παράδοσιν τ~ς 'Ορθοδόξου Έκκλ"l)σΙας,
καταστάσα ο{)τως ύπόοικος ένώπιον τΎjς Πανορθοδόξου Συνόδου, ήτις καΙ εΙναι
ά:ρμοοΙα δπωξ, διαπιστοϋσα τ/ν παρέκκλισιν ταύτην, κ"l)ρύξη τ/ν Έκκλ"l)σΙαν
ταύτην σχτσματικήν, α.λλοι ο' &ντιθέτως, &ποστέργοντες τον ορον τούτον, 5,3

έπιμένουσιν δτι &φ' ~ς στιγμ~ς εL~χθ"l) το νέον ~μεpoλόγιoν έν τη Έκκλ"l)σΙq:

τ/ς Έλλά.Οος α{)τ"l) κατέστη σχισματική, καL δτι οεν &παιτε~ται προς τούτο καL
, (<κ~ pυξ ις » αύτ~ς ώς τοιαύτηξ, Ot ά.ποΟεχόμενοι τ/ν θεωρίαν ταύτην φρονου­
σιν δτι τα Μυστήρια τΎjς Έκκλ"l)σΙας τ/ς Έλλά.Οος, ώς καL ά:πασων των &χο­
λουθουσώ» το νέον ~μεpoλόγιoν Έκκλ"l)σιων εΙνα:ι α.κυρα, ατε τΎjς άγιαστι-
...., , ",.... 54
κ"l)ς χαριτος αποορασητ
~,
. ,_Ίιμειωτεον
απ
ι
αυτων
ι " λ Ψ
παντωτ; οτι τ"l)ν αντι "Ι) ιν
tf \ ,

ταύτην οεν ένστερνΙζον-:α:ι π:Χ-/τ:::ς ot τό παλ, ~μεpoλόγιoν &κολουθουντες

πιστοί , έν οΙς συγκαταλέγονται καL α.νθρωποι σοβαροί καL συνετοί, παρά τα
περι
, του
- ,αντιθ'ετου, ενοεχομενως,
, '"' , λ' \
εγομενα και γραφομενα
ι 55'
. ~
Α ........ ' (
"Ι)
,Ι Ψ
αποψιτ;

περ] ά.κυρότ"l)τος των Μυστηρίων τ~ς Έκκλ"l)σΙας ~μων, ~ν ύπαγορεύει κυρΙως ό

τυφλΟς φαναττσμότ; ένΙων &Οιαλλά.κτων παλαιοημερολογιτών, έξικνουμέν"l),
μέχρις &pν~σεως τ/ς i.ερωσύν"l)ς, εΙνιχι τοσούτφ &παρά.Οεκτος, δσφ όO~γε~ εLς
αϊρεσιν, έφ' δσον ot ταύτη &κολουθουντες οεν &ρνουνται μόνον τ~ν τά.ξιν ά.λλα

51. Έ κ κ λ 1) σ Ι α ς Έ λ λ ά δ ο ς, ΤΟ "Ημερολογιακόν ζ-ήτ/μα ... σ. 9

52. Οϋτω βασικως ό «πρ. Φλωρίνη;» ουτινος τ/ν όίποψιν ύποστηρίζει έπ' έσχατων
ό μοναχος Θεοδώρητοξ. (Βλ Θ ε ο a ω Ρ iι τ ο υ Μ ο ν α Χ ο u, Το 'ήμερολογια.κΟν σχί­
σμα. aυνάμει 7Ί ένεργεΙq; ; σ. 2 έπ .).
53. Βα.σικως ό Ματθαϊοτ κα.ι ο] περί αύτό», Πρβλ. Π ο ι μ α. ν τ ο Ρ ι κ η ν 'Ε γ κ υ­
κ λ ι ο ν,
άπο 20-12-72 σ. 10 .
54. Πρβλ κα.ι Ί γ ν α. τ Ι ο υ 1\1 π Ι τ 1) ιΧγιο ρεΙτου άνοικτ/ν έπιστολην , άπο 28 c6-1971
προς την έφ1)μεριaα. «'Εκκλφ. Άγων» έν : «Ή Φ.Ο.» 1971 φ. 627-628 σ. 13, Ε υ γ ε­
ν Ι ο υ Τ ό μ π ρ ο υ, Έκκλ1)σΙα., aεχθείσα. το ΓΡ1)γορια.νΟν (Πα.πικΟν) Ήμερολόγιον,
κα.τέστ/ σχισμα.τικη κα.ι τά Μυστ/ριά της ως έκ τουτου, στεροUντα.ι τ'ijς ΘεΙα.ς Χάριτος,
έν : Κ Ε Ο 'Οκτώβριος 1971 σ. 5 έπ. Ό μονα.χΟς ΘεοaώΡ1Jτος, aικα.ιολογων έν τουτιμ τούς
πα.λα.ΙΟ1)μερολογΙτα.ς έπάγετα.ι ΟΤΙ πράττουσιν ο()τως «ουχί έχ. κα.κης προθέσεως, άλλά έκ
των ύ φ1) γi] σεων σχετικων Ιερων Κα.νόνων κα.ι Συνοaικων άποφάσεων, περι τ/ν έρμ1)νε Ια.ν
των όποΙων ~στόΧ1)σα.ν έκλα.βόντες το «έν aυνάμει» a1)μιουΡΥηθεν σχίσμα., ως «έν ένερ­
γεΙφ> τοιοuτον κα.ι συνεπως τετελεσμένον» Βλ Θ ε oa ω Ρ iι τ ο υ '. μ ο ν α. Χ ο U ιΧ γ ι 0-
Ρ ε Ι τ ο υ, Άπάντ/σις Β' προς τ/ν έφ1)μεριaα. «Έκκλ1)σ. Άγων» Άγ. 'Ό ρ ος 1972 σ. 12-1 3.
55. Βλ. άρθρογρα.φΙαν Θ. Παπα.κωνστα.ντΙνου εΙς ιιΆ κ Ρ ό π ο λ ι ν» 28-1-1973.

24
.,.... 1"

370

, "
χοιι την πιστιν τη ς - ' ' οι, πο, Τ'Yjς
' Ε χχ λ'Yjσι οι ς 56 . Κ αι - Ι
το ια υτητ ' ψ ε ω ς το
οιπο
, "'ο λ ον θ'
εμοι

έμφοινΙζε ι ΙοιOCζουσοιν βα ρύτ-ητα χα!. οέον νOC &πασχOλ'ήσrι σοβαρώτατα τΎιν

έΧΧλ'Yjσιαστ ιχ-ην ~μων ~γεσίoιν .
'Αλλ' ώς παρατηρεί εύστόχω τ; χα!. δ 'Αρχιμ , ' Επ ιφα» . Θ εοδω ρόπουλο ; 57
είναι OCξιον Ιοιαιτέροις προσοχης το γεγονός, δτι οΙ Χ'Yjρύσσοντες , χοιτOC τOC OCνω
σχισματιχ-ην τ-ην ΈΧΧλ'Yjσίαν της ΈλλOCOOς ενεχα τη ς ύπ' αύτη ς &ποοοχης
"Ou νέου ~μεpoλoγίoυ, έναβρυνόμενοι μέχρι πρό τινο τ; οιOC τ-ην χανονιχ-ην
Χ'YjοεμονLαν , -ης &πελOCμβανον πα ρά "Ou Μητροπολίτου Φ ιλαρέτου της έν 'Αμε­
ριχη ύπερορίου ρω σιχης ΈΧΧλησΙοις , ~θελ'Yj μένω ς ιXyνOOUcrtν, δτ ι ού μόνον μέχρις
έσχατω» αστ/ οιετ-ή ρει χοινον ιχocς σχέσε «; μετOC "ou ΟLχουμενιχοu Π ατριαρχεί­
ου-ι-σχισματυωϋ χα!. τ ούτου Xoι-:-OC 71jν &ντΙληψιν των παλαιοη με ρολογιτών-ι­
χοι!. μετά των έν ' Α μερ ιχη ' Επισκόπων OΙIJ-:-o;:i , ά.λλOC χοι!. ούδέπο τε μέχρι σ-ή­
μερον διετύπωσε τοιαύτην θ~pιoι'Ι XOΙ-:-OC ":'Τ, ς Έχκ):φΙοι ς τη ς ΈλλOCδO ς Υι των
OCλλω ν 'Ορθοδόξων ΈΥ.κλτισιων ,,:ων &Χολουθουσων -:-0 νέον ~μεpoλόγ ιoν 57.
ΚατOC συνέπειαν κοιl. ο!. σ-ήμερον, ύπο των έν ΈλλOCδι παλαιοημερολογιτών
ώς ά.Χpoιιφνε~ς όρθόδοξο ι προβαλλόμενοι ΈπΙσχοποι " ou Μητροπολίτου Φιλα­
ρέτου κα!. οιύτος οοτος δ Πρόεδρο ς τ/ς Συνόδου αύτων είχον &ποβη σχισματικοί,
OLOC τ/ ς μετOC των σχισματιχων χο ινωνΙα ς , μ-η χαθοι ρθέντ ε ς το;:; ρύπου "ou σχί­
σματος δι' &ποφOCσεως Συνόδου τινοτ; OΙΙPOύσ'Yjς &π' αύτων χοι!. τOCς συνεπείαξ
ΤΟU σχίσματοτ; 58. Είναι πpόδ'Yjλoν , κατόπιν τούτου , ση ~σλ'Yj δπόθεσις ασΤΎ)

56 . Π ρ βλ Δ ι ο ν υ σ Ι ο υ .\1 η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο ') Σ ε ρ β Ι ω ν κ α. Ι Κ Ο ζ oc ν η ς,
" Ομ ιλ ία Γ' (άνέκδο.ον χειρόγραφο ν } . Ά Ρ Χ ι μ. 'Ε π ι φ α. ν Ι ο υ Θ ε ο δ ω Ρ ο π ο u-
λ ο υ: ' Επιστολ ι μα ία διοιψιβ"ή .
57. Ά Ρ Χ ι μ. 'Ε π ι φ. Θ ε ο δ ω Ρ ο π ο uλ ο υ, 'Ε π ιστο λ ι μαία διοι-:ρι β-η έ:νθ ' ά.νωτ .
σ. 13.
Ι ι 58. ' Αντιθέτω; μαλιστα ή υπο . 0'1 Μητ ρ οπολί την Φ ιλα ρετον 'Εκκ λη σΙοι φέρετοιι σή ­
μερο'l. δ ιοιτ/ ρ ουσσι σχέσε ις μετ' 'Εκκλη σιων οιϊ-:ινες έορτOC ζου σ ι .0 Π άσχα μετά -:ων Λατί­
ν ων. ( Π ρ βλ « 'Ο ρ θ ό δ . Λ ό γ ο ν » φ . 1 "Οκτώβρ. 197 3 σ . 1 ) κοι-:ΙΧ δε ά.νεΠ Ισ1jμόν τινα
δ"ήλωσιν .ου 'Επισκόπου ΝΙοινχάτταν Λαύρου, Γρα μματέ ω τ -:'ij ς 'Ι. Σ . • ου Φ ιλα ρ έτου , ή 'Εκ­
κλησ Ια. οιϋτ/ δεν δ ιέκο ψε .ας κοινον ικας οιύτ/ς σχέσε ις προς οΙοινδ"ήπο.ε 'Εκκλησ Ισιν ά.κολου­
θοϋσα» . 0 νέον ήμερολόγιον, « ά.λλα δυσ.υχως τό σον .0 ΟΙκουμεν . Π α τρ ιαρχεϊον , δσον κοιΙ
. α ί i1XXoι t 'Ε κκλησΙοιι πιεζόμενοι ι υπό .η ς Μόσχα; έ:ποιυ σοιν αύτα ] μετ' οιύτ/ς ..η ν ωω ινων ίαν»
( Βλ «'0 Ρ θ ό δ. Λ ό γ Ο ν» φ . 1 Όκτώ β ρ . 19 73 σ . 3) . Κατά ..ην ΙδΙοιν όlλλωστε δ"ήλωσιν
ή 'Εκκλη σΙοι του Μητρ οπολΙτου Φ ιλοι ρέτου δεν θεωρ εί τας νεοη μερ ολογ ι-:ικ αζ Έ κκλη σ Ιοις
οι ιρε,,:ικας -η σχισμοι,,:ικας ( σιύτόθ ι ) . Π ρ βλ κοιΙ ίι Ο r t h οd οχ Ι ί r e» Νοέμβρ .
19 71 σ .
297. Βλ κοιΙ Έπισ.ολ-ην .ου σέρ βου Ιερο μον OCχου Άθ:χν. Γιέβτι-:ς έπί .ου πρ οκειμένου έν :
,λ λ Κ α. λ ο μ ο Ι Ρ ο υ, Ή ρ ω σσικη 'ΕκκλησΙ:ι τ/ ς Δ ι:ισπο ρ ας , «Ή Φ. Ο. » 196 9 φ.
575 - 57 6 σ . 1 1-12 . τ-ην το ισιυτ/ν χοινωνΙ:ιν δ μον :χχος Θεοδώρη.ος θέωρ εί, κ:ιΙ.οι περισ.σι­
-:ΙΚ'1]ν κοιΙ χ:ιτ'έ ξοιΙρ εσ ιν, ώ ς λ Ι:ιν έπικ Ινδυνον δ ια .ους έν Έλλάδ ι π :χλ:ι ιοη μερολογΙ,,:α.ς (Θ ε 0-
δ ω ρ "ή Τ ο υ μ ο ν α. Χ ο υ, το ήμερολογ. σχίσμα. δυνά μει -η ένεργεΙ~ ; σ. 13 ). 'Εν -:ou-
τοις οιυ,,:ος 'ο3,,:ος ό ΝΙητρ οπολΙτη ς Φ ιλάρε.ος σuνελειτο,', ργη σε με-:α .ου σέρβου Ιερο μονάχοι>
, ΑΟ . Γ ιέβ.ι.ς , μiιημoνε')O~ΤOς του δνόμοι,,:ος του ΟΙκουμεν : Π:ι,,:ριOCρχου. (Βλ «'Ε ν ο Ρ Ι οι ν
 371-

περ] σχισμ α-:-ικΊj ς ΈκκλησΙ α ς τ/ς Έλλά.aο ς καΙ. περι ακυρότ/το ς -:-ων τελου­
μένων έν αυήj Μυστηρίων , α.λλου ς έξυΠΎ)pε1.~σασα μέχρι τοuaε σκοποός, εΤναι
πλέ ον καφος νOC άντψετωπισθη ύπο των συγχρόνων παλαιοημερολογιτών μετά
σοβαρότητοτ; καΙ. συνεπείαξ, ώ ς τούτο ύποδευινύουσιν αυτo~ς καΙ τινετ εΙς τOCς
'ξ ει ς
τα , -
αυτων κατα λ εγ ο
' μ εν ο ι ,
παραγοντες , , '" ,
ενοιαφερομενοι "' "
ο ια την , ,
επι -
' Ψ Ίj λ ου
υ

δπωσδήποτε έπιπέδου aLατ/ΡΊjσLν 't OU παλαιοημερολογ ιτυωϋ άγωνος 59 . Έν

τούτου; τ OCς παλαιοημερολογιτικάτ; παραταξε«; α.γουσι, κατOC κανόνα , στοιχεία
άaLά.λλακτα , καταφερόμενα γραπτω ς καΙ. προφορικως a LOC β ιαίων έκφρά.σεων
κατOC ης έπισ~μoυ ΈκκλΊjσΙ ας κα Ι. 1. ων Ποψένων αυ-:- Ίj ς , άν αμασωντ α συν~­
θω ς O ,τL ~χε ι κα-:-OC κα φοδς γραφ η έν Έλλά. aL καΙ. έν τη άλλοaαπη , εϊτε ύπο πα­
λαιο ημερο λσγιτών , ειτε ύπο θι ασω τών -:-OU κιν~μ ατo ς αυτων, έν σχέσει πρ ος
τ~ν ~ναντL τη ς όρθοΜξου παραδόσεωξ στά.σιν αυτων καΙ. προς τον έν γένει
βίον των «' Αρχιερέων» αυτης. XαpαΚΤΊjpιστLκως μνΊjμOνεόOμεν ένταuθα δτι ό
μεν 'ΑρχιεπΙσκοπο ς , AθΊJVων άπεκλf;θΊj «χρυσοστόλιστοτ πριματος ένο ς κρα­
-rLXOU aLOLXΊjτLXO U όρ γανισμοu μαο υερυωύ ύπε ραιωνοβ Ιο υ τόπου» , 01. ae: Άρχιε­
pε~ς -:-Ίjς ΈκκλΊjσΙας ~ μων , μ.η aιaον-:-ες «'t'ocς άπαι-:-ου μένιχς νομίμουξ έγγυ~σεις
ΚΙXO αp όΤΊj-:-ός των δ σον άφo p~ -:-'ιjν π ίστιν κιχ!. -;-Ιjν άλf;θειαν» 61.
0 1. αύτο] έξ σ.λλου παλ αιοημε ρολογϊται θεωρο ϋσιν έαυτοδ ς ώς «ΈκκλΊj­
σίαν» καΙ. a~ καΙ. τ/ν ίΠJσΙa:ν XIX I' ιXκαινO-;όμΊj-:-Oν 'OΡθόaοξον ΈκκλΊjσΙαν τ/ς
Έλλά.aος 62 , -ητις ου μόνον ':'ΊJ pε~ ,:,7. Μγμα-:-α cX.πάΡασά.λευτα καΙ. άκαLνο τόμ'1j't'α

196 9, σ . 185-186) . Πρβλ. Θ ε ο 8 ω ρ +,7 ο υ μ ο ν α Χ ο υ, 'Αναίρεσ «; άν7ικocνονικών ένερ­

γε ιών κocί πράξεων . . . σ . 25. Ύποσ7+,ρι ζ ιν 7ij ς πρOCξεως ταύτητ ό φ ειλο μέν'1)ς εΙς λόγου τ;
οΙκονο μΙocς άνέλoc βεν ό Π ρεσβ . Βασ . Σocκκας έν : Ά π oc ν τ '1) σ ι ς ε Ι ς α Ι 8 ε σ ι μ ο λ.
Έ π . Θ ε ο 8 ω Ρ ό π ο υ λ ο ν, σ . 22 έπ ., 'Υ π ό μ '1 '1) μ α . .. σ. 66 έπ . Συμφωνουμεν μετά
70υ πρεσβυτέρου τούτου δτι «το ΈΟΡ 70λόΥ ιον 8bι είνα, ι αύτσσκοπότ; 'ή σωτη ρία δμως 7ών
ψυχών είνα, ι αύτοσκοπδτ; » (~ν θ' ά ν ω τ. σ. 68 ). Πώ ς δ μως συ μβιβάζεται 70υ70 με 7ιΧς
άκ ρ oc Ιocς θέσε ις 7ών εν ΈλλcX8 ι Γ Ο Χ ; τ-ην έλα,σ7ικ-ην στασ ιν 7ijς Συν όδου 70υ Φιλαρ έτου
~ocνη 70υ πocλoc ωυ χocί του νέου ή μερ ολΟΥΙου ορ θώς έρ μψεύ ων ό Β . Σ ocκκας άπο8 Ι8ει εΙς
τ/ν μέρψνocν ocύ..ης προς ΙκocνΟΠΟ Ι'1)σ ιν 70υ συμφέροντοξ 7ών πιστών . Οϋτω ; 'ή Σύνοδοτ ocϋτ/
έ8έχθ'1) δ πως ένορ Ιocι 7ινες ocύrij ς άχολουθώ σι 70 8υτιχον 'ή μερ ολόΥιον χocί Π ocσχOCλ ων (περΙ­
πτωσ ις Όλλocν8 Ιocς ) . Βλ. Β. Σ oc Χ Υ. α , Ύπόμν '1)μoc σ . 69. Ο Ι έν ΈλλcX8 ι δμως Γ Ο Χ 8εν
είνocι εΙς θέσιν δπω ς άκολουθ+,σωσι ,,:-ην Υρoc μ μ-ην τocυΤ'1)ν , έΠLΚOCλOύμεν oι λόΥους 8ηθεν χocνο­
νικη ς άχρ ι βε Ιocς.
59 . τουτο σΊjμOCΙνει δτ ι χoc ί οΙ 70ύτοι ς χο ινωνουν τες πocλocω'l)με ρ ολΟΥίτocι με,,:έχ ου ­
σ ι του ρυπου ocύτών .
60. Θ ε ο κ λ+, 7 ο υ λΙ ο ν oc Χ ο υ Δ ι ο ν υ σ ι oc 7 ο υ, Π ε ρ! έχκλ'1) σ . Π ocρoc8όσεων
εν : ,, 'ΑΥωρ . Βι βλιοθ . » 19 57 σ. 8. Π ρ βλ. Θ ε ο 8 ω Ρ Τι 7 Ο υ λΙ ο ν oc Χ ο υ , τ ο 'ήμερολο ­
Υιocκο ν σχίσ μoc 8υν oc με ι -η ένεpyεΙ~ σ . 31 έπ .
61. Π ρ βλ . «' Η Φ . Ο.» 1969 φ. 56 7 σ. 2. Ί. λ l ο ν η ς Ά Υ Ι ω ν Κ υ π Ρ ι oc ν ο υ
κ σι L Ί ο υ σ ,,: Ι ν 'η ς , 'Οφε ιλομέν'1) άπocντ/ σις ε Ις 8εινην συκοφocν-;Ιocν σ . 10 έπ . Ί. Ι1 ε­
τ Ρ ι 7 oc Κ '1), 'Η θέσ ις 70υ 'Ελλ'l)νικου ilocXOCLO'1)iLePOXOYL7LXc.G ζ'1)τ/ μoc,:,ος .. . σ. 19.
62. Θ ε ο 8 ω Ρ +, τ ο υ :\1 ο ν oc Ί.. ο υ, ' Απόκρισ ις ε Ις μΙoc ν άπάν7'l)Gιν σ . :!:Ό ' .-\.-
 372

XIΧt τα.ς παραδόσε«; ιΧ;:lχραΖαριΧκ.ους XIΧt ιXσ~νε~ς &:λλα. XIΧt &:πέβΊj σωτ/p~oς
a~ ' δλψ τ~ν 'Oρθω~oξ Ια'l, χ:-ε έμποδίσασα τ~ν όpμ~ν των καινοτόμων εΙς
έφαpμoγ~ν ιXνεϊ.~7Ρ~" .ω·ι νεωτερ ισμών ουσα E:ΤOΙμΊj να. θυσ~ασθη προς ύπερα­
σπισιν «τ'Γις ' A j'dc z'/:"O'J 'Ο ρθοοοξΙας » 63. Ή κανoν~κ~ 'EκκλΊjσΙα της Έλλά:οος
έξηλθε , κα:-' ιχ,r.-ο·~ς, ":"0 ;:) θΡ~T(oυ τ/ς 'ΟρθοοοξΙας, περιέπεσεν εΙς πλ&.νψ xoιt
ΣZ~σμα , λόγ~ οΞ: ;ιο-%!. Ο!.Ζ 7:Γις :;φατ~κΎjς έξουσΙας ~στατα~, &:ΠOκαλOυμένΊj ύπ'
αύτω·ι (αρlΧτ/» , «Oιo αotίσα )) ~ «έπίσημοτ» 64. 'Εν &:ντ~θέσε~ προς ταύτην, ~
« Έχ;ιο..λησία» 7ω·1 ;:xλαΙOTι μερoλoγ ~των , κατα. τούς Ισxυp~σμoύς αότης, ~νεκα
7r, ς χ-χκοΟοξ Ι:χς 7ί;ς «O ~OαOύ crΊJ ς )) διεχώρισε τα.ς εόθύνας αότης: μεp~μνωσα
πλέον ΟΖΙ od -:Τ;-ι -:+,ρτ,σ~'1 7r,ς &:κp~βεΙας, &:λλα. o~α. τ~ν σωτηρίαν XIΧt τον
oc-rιocσμο'l --:ω'l Χιθ?ώ;:ω'l δ'i . 'Αλλ' ~ έν Έλλ&.a~ κατατετμημένη παλαιοημε­
ρολογι:-ατ, « 'E.or]:τ,σi.x)) :.r.:G οuaεμ~α.ς 'OΡθοaόξοu 'EκκλΊjσΙας εΙνα~ &:νεγνω­
p~σμ.έvη , [/ .10' ύ;:' έΥ..εΙ·ιω·l , αr7ινες &:κoλoυθoυσ~ νυν το παλαιόν ~μεpoλόγ~oν.
i
ι ΚαΙ, ώς εl'1αι ~'I, ι3έ-ι δύναται να. εΙνα~ ΈκκλΊjσΙα του Θεου έκεΙνΊj,
i Τι'ης «oέ'l έ-ιo;r.-;ι~ ;:ρ~ς --:iς λo~πα.ς καθoλ~κα.ς ΈκκλΊjσΙας, ~τo~ προς το $'1
! σώμα 70U Xρ=tί έ-ι ~ί.~ :-i;J χόσμφ> 66 ; Aότ~ &λλωστε , ~ &:ναγνωρΙσασα ταύ-

γ ~ ο Ρ ε ~ ~ ω v Ζ 1j~. ω ~ ω.. ~I ') ν α Χ ω ν, ΦωνΊ) iξ ΆγΙου 'Όρους. Πρόλογος κα] ά:­

"OλOγr,~LΧi) ::b.%-r.τ,σ-.; ci.:; :i=7..-:r.:7σμα-:α iπιστολιμαΙας 3ιαΤΡιβ'ijς π. 'Επιφαν. Θε03ω­
ροπούλου «Αγ. 'Ό?~ 19;= σ. 5. Π . Ζ . Π α π α θ ε ο 3 ο σ Ι ο υ, Προσωπική iπιστολΊ) i;
ά:γάπης χινoυ~-'vτ,-'A~ 19 69 σ . 2.
63. Β α σ. Σ:χ Χ Χ i.. ' Α;:Τ/71ρ ις εΙς τον αίδεσιμολ . π. Έπιφ. Θεοδωράπουλον σ.
13, 9.
6lι. . Πρ βλ ;;,-:χΙ ~ ~ 3 1 - 1 2 - 1 9 ί 2 ά:νο ικτΊ)ν iπιστολΊ)ν τ'ijς ΠΘΕΟΚ ΘεσσαλονΙΚ1)ς.
ΟΙ έντcιυθα mx.ί..7tΟΤh~λ~;i7Σ!. 8~%-:-r,?ο:jσ ~ν έπαφας κα] μετα. κoι.νoτ~των α.ύτων εν 'Αμε­
p~κη, bJecι ~oumv bvoμ:i= χ:χΙ ,, ' Ε;:Ισχο πον» . ΑΙ μετα των Κοινοτ-ήτων τούτων iπαφαΙ
χρονολογοϋντα; ά;.ό ~::; f:r,''>; Ι 95 0 ~ .. ί ~[Tι~PoπoλΙτoυ Μπρουκλιν ' Αρσενίου (Βλ. «('11 Φ.Ο.JJ
1950 φ. 81 σ. 7 ).
Ι 65. "Ε ν θ. ά ν ω τ, σ. 1 ~ Ι 9;0 9 . 59 2- 593 σ . 6 έπ . Έν τούτου; αύτος οδτος ό ~νθεpμoς
1 υπoσΤ1)p~κτ/ς τΊjς τε 'E;;'j'j.1jσi.:xς ~::; ~I'ς;;: ()πολτου Φιλαρέτου καΙ τ'ijς υπο τον Αύξέντιον
Ι παλαιοημερολογιτική ; π:t?:χ-;:iξεθ~ μr,·αzoς Θεοδώρητο τ, μεταβας εΙς , Aμεp ~κΊ]ν lvoι:
χεφοτον1)θη υπο τοσ ΦιkLρb"J , 1;;:'ιi;θ-ι; n 3εχθ-{j ~ν χε φοτονΙαν, εύθΙΙς ώς iπλ1)Ροφορ-ήθη
δτ~ ό εΙρ1)μένος Φιλάρε-;ος είΖε σ'Jjj.ε1.~ω;:"(ί; σε ι με-;ά σέ ρ βου Ιερομονάχου κοινωνουντος ταΊ:ς
:1 όρθο3όξοις νε01)μεpoλoγι~~γ-:xΊ:ς 'Eχyj:Tιcrl:xtς , i .. ιχαλεσθεΙς λόγους κανoν~κης συνεπεΙας.
,ι
(Βλ. Θ ε ο 3 ω Ρ -ή τ ο υ μ ο ν α Χ " ::;, !ir-'} ;:El~"'J , Β ' , λνoα~ Έπ~στoλΊ) προς τον Πρωθιε­
'ι
,
l
11
ρέα κ. ΕΜγγ. Τόμπρον, 'Αρχιγρ:χμμ::Χ-:i:Χ 'Ι .Σ . Γ ΟΧ ΈίJ,ά30ς-''Λγ. 'Ό ρ ο ς 1972 σ. 3).
ΠΡΟ1)γουμένως ό αύτος μοναχός iτ.pέσ~""'.><.-ν o~ ι ό ~ITι~Po.. oλΙτ/ς Φιλάρετος καΙ οΙ σΙΙν αύ­
τίj> εύρΙσκοντοι:ι iπΙ του ορθ03όξου Μ7?0·.>ς ( ;3ί.. Θ ε ο 3 ω ρ -ή τ Ο 1) μοναχου, , Aπόκp ~σ~ς
Β' προς Άρχιμ. Έπιφάνιον Θε03ω ρ όπο·.ιλον σ. 3 1. Τ ο u α ύ τ ο u, Διάλογοι της iΡ-ήμου
σ . 105).'Από 3ε του ~τoυς 1971 οΙ ~"ijς .. :x?:x~7;εως ΜατθαΙου υπόπτως iξεφΡάζοντο πφΙ
ής Έκκλ1)σΙας του Φιλαρέτου, 3ιατ/poύGΊ)ς, χα-;α ~άς πλ1)ροφορΙας cιύτων, σχέσεις μετα
νεΟ1)μερολογιτικων Έκκλησιων (ΚΕΟ Ίανουάρ. 19 ί 1 σ . 19).
66. Μ α ξ Ι μ ο u Μ 1) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Σ ά Ρ 3 ε ω ν , Το ΟΙκουμεν. Πατριαρ­
χεΊ:ον . .. σ. 68. 'Ι. Ζ 1) ζ ι ο u λ α, bJe' άνωτ. σ. 199.
 373
πιν Έκκλ'ησεα του Μητροπολίτου Φιλαρέτου ύπερέβαλεν έν ήj ένεPΎεε~ ταύηι
τας και άλλως άμφισβψουμέ'ια ς ά:ρμο8ιότψας αύτΊjς. Έν πάση περιπτώσει
και προ τ'ης τοιαύτη; άναγνω ρεσεως , πολύ 8ε πε ρ ισσότερον μετ' αύτήν ~ «Έκ­
xλ"t)alιx» των παλαιοημε ρ ολογιτών έν ΈλλιΧ8ι iιιεκilικεΊ: 8ι' έαυτην πλ~pY) άνε­
ξα ρπι σίαν &ν μ~ και άσυilοσίαν, έν ταΊ:ς κιν~σεσι καΙ ταΊ:ς δρ αστηριότησιν αύ­
της, άξιουσα 5πω ς τύχη της ύπο του Συντάγματος ε Lς τας γνω στάξ θρ"t)σκεLας
πα ρεχομένη; προστασίατ; 67 . Το έν λόγφ α~πιμα συναντ~ την πε ίσμονα α.ρν-Ιj ­
σιν κυρ εως της Έκκλ"t)σLας, έχούσ-Ιj ς, ώ ς προς το σ"t)μεΊ:oν τοϋτο, την συμπαρα­
στασιν και της Π ολιτε εας, "ιjς νο μολογίατ; και τ'ijς παρ ' ~μΊ:ν θεωρίατ; .ου Δι­
καίου 68. 'Ένεκα τούτου ώ ς και έξ α LΤLας .ων κατα iιιαστ-ήματα βιαίων μέτρων
κατ' αυτων ot παλαιοημε ρ ολογϊται θεωροϋσιν έαυτο uς ώς έν 8ιωγμ(j> εύρισκο­
μένους 69, iιιαΚ"t)Ρύσσοντες τουτο εύκαερως άκαερως.
Ή ~ναντι των παλαιοημερολογιτών στασ«; της Έλλψικης Πολιτείατ;
σ~μερoν χαΡ ακτηΡ εζεται ύπο μετριοπαθείαξ και άνοχης, καετοι iιεν άποκρύ­
πτονται α] άν'fjσυΧLαι αύτης iιια τας έπΙ τ'ij ς έθνικης κυρίωτ; ένότητοτ; iιυσμενεΊ:ς
έπιπτώσειτ του παλαιοημε ρ ολογιτυωύ κιγήμα70ς, ενεκα 70υ διαφαινομένου
κινΜνου έκμεταλλεύσεως σ.ύ70υ ύπο --:ων γνω σ7(;)'Ι στοιχείων, ατινα ~χoυσι
πάντα λόγον Ζνα ένθαρρύνω σ ι'ι !Χ')-;"ονομισ-:ικχς -:OCσεις κατοίκων τινων της
Βο ρ. Έλ/άilος ίΟ. Βεβαίω; 'ή Πολιτεία άποόέχε-:αι "Γιν εν τε ήj έπιστ/μη καΙ
ήj νομολογία κρα,;ουσαν ,χποΥ ιν , ο-:ι ot ..!ΧλαΙΟ'fjμερολογΊ:~αι άποτελουσι «παρα­
συναγωγην» έντος των κόλπων ...-Ίjς Έκκλ'1jαεας τΊjς Έλ/άilος , κατά συνέπειαν
8ε άρνεΊ:ται να έν8ώση ε Lς τό , μετά φ ο ρτικότητοξ, προβαλλόμενοναϊτημα αυτων
δπωτ τύχωσιν άναγνωρίσεως έκ μέρου ς αύτης. ΤΟ α'lΤ'fjμα τουτο , προβλ'fjθεν
και αδθις, προ έτων, άπε ρ ρίφθ'fj έκ νέου ύπο της Πολιτείατ; 71. Ούχ' ~τ,;oν ~
Πολιτεία θεωρούσα το 51.0'1 ζ~τ/μα των έν ΈλλιΧ iιι παλα ιοημερολο γιτών , ύπο
το έθνικον πρωτ ίστω ξ και πολ ιτυων έν συνεχεί α πρϊσμα, όλιγώτε ρον iιε ύπο
το θεολογικο φοτ λησι αστοων το ιούτ ο, έπr..δεικν ύεr.. χcι:τ α. κCl:ιρούς έπιθ υμία»,
αν μ.η καΙ σπου δήν , προ ς έξεύ pεσ~ν λύσεώ ς τ ινοτ αύτου, ουνα μένYJζ νά. ά-ποτρέ-

67 . Βλ Π.χ. το ύπ' & ρ ιθ μ. 574 /3 -16 Αύγοόστου 1972 ύπόμVΊ) μoc τ'ijς ΈκχλΊ)σΙocς τω ν
Γ Ο Χ Έλλά:80ς προς τοv Π ρωθυπου ργον Γ. Παπαδ όπουλο» X OCL τους 'Αντιπροέδρουτ τ'ijς
Κυβε ρvήσεως Σ. Πoc ττoc κοv XOCL Δ . Πoc τ Ιλψ.
68 . Το ύπ' &ριθμ . 27 78/ 72 Βοuλευμoc του ΣυμβουλΙου ΠλΊ)μμ . ' Αθψωv 8έχετocι δ τ ι Τι
'Ι .Σ. ύπο τοv «' Αρχιεπ/ποv» Αό ξέvτ ωv 8εv ~χει επΙσΊ)μοv Ι8ιότ/τlΧ.
69. Πρβλ XOCL -;-ηv &πο 1 t.-1O-1 972 Γvωμο80 τφιv του Προ έ8ρ ου του ΝΣΚ Χ . Γεω ργω­
πουλου εv: «Έ λ ε u θ ε ρ ο ς Κ ό σ μ ο ς » 13-2- 72.
70. ' Α λ Κ oc λ ο μ ο Ι ρ ο υ, Διώκτ/ ς ΚλΊ) ρικό ς. Ή 80κ ιμοισΙοι τ'ij ς 'Ι. Μοvη ς « 'Ο
Εό ocγγελ ισμο ς τ'ijς Θε οτόκου » Ο Ιvουσωv ΧΙου. ' Α θηvσι ι 196 9.
71. Βλ σχετικω ς 8ψώσεις του «Άρχιεπ/που » AύξεvτΙoυ 8Ί)μοσ ιευθεΙσocς έν ε .ρΊ) με­
ρ Ι8ι « 'Ακρόπολις » τ'ijς 28- 1- 1973 , ώ ς κocΙ -:0 ύπ' &ρ ιθ μ. 885/14-2-1973 ~pαφov τ/ς «' Ιε­
ρας Συvό80υ τ'ijς ΈκκλΊ)σ Ισις -:ωv ΓΟ Χ Έλλά:80ς )) ( παρα-:άξεως λlοι-:ΟαΙου ) προς -:0'1 Π ρω­
θυπουργό v . ' Α8 . Άv8 ρουτ σόπουλο v . Βλ. χαΙ «Ά χ Ρ ό π ο λ Ι 'ι » 30-1- 75.
 374

Ψη τους οrους α{)τ'Υ) δύναται νOC εκτιμ~ 6Jς σοβαρούτ εθνικούς, taL~, κινΜνους
περ] <1'1 aι~λαβεν εν εμπιστευ7ικi}! αότου εγγριΧΨ4> και ΊεριΧΡΧ'Υ)ς της 'Εκκλ'Υ)­
σία ς της ΈλλtΧaος, πσιμαίνων παραμεθόριον Ί. Μητρόπολιν, επισ'Υ)μιΧνας τ~ν
υποστήριξιν ~ν παρέχει τo~ς παλαιοημερολογίται; των παραμεθορίων περιο­
χων ~ εν Σκ6πι~ έaρεύουσα MIΧXEaoνLX~ Έκκλ'Υ)σία , προς εξυΠ'Υ)ρέΤ'Υ)σιν δια­
φανων βεβαίως σκοπών και επιaιώξεων. Άπο των τοιούτων βασικως όρμω-
,
μεν'Υ) σκε
'Ψ
εων 'Υ)
τ Π λ , ~, ,
ο ιτεια , ουναται τις ετπειν,
, - " ~ -,
οτι ουσανασχετει σ'Υ)μερον οια
~ ,
τ~ν παρατεινομένην εκκ ρεμ6-:-Ί)-:-α , άvαμ~νoυσα τ1;'! άνεύρεσιν λύσεως κοινης
άποaοχης προς εψα ρμΟΥr,'1 ,2.
Ή τοιαύτη θέσι; -:-r, ς Πολιτείατ tναvτι των παλαιοημερολογιτών, εξι­
κνoυμ~ν'Y) και μ~xp~ ;:xpεξ'ςΓr,σίμO'J άvοΧΎ-ις , tχει παράσχει σήμερον πλ'ήΡΎJ
Ι
ελευθερίαν κ ιν~σεω ς ε~ς -:-ο'Υ:O'Jς , -:-εί.ο;;v-:-α ς 70C 7Ύ-ι ς λατρείατ; αότων έλευθέρωτ,
, Ι ένίοτε και τη συμμε'70Ζγ; Χ? 77!.χω,ι (,ρ γχνω") 73. Έπι τούτοιτ; οί5τοι, καίπερ
Ι

ι t~ ~
μ~ άνεγνωρισμέ-/οι 6Jς ' λ ρχ-ή, ΧΡΊ)σψο.-:οιο;;σι'l εv -:'o~ς εγγριΧψοις αύτών τα
εμβλ~ματα και 70υς έπιτίτλουτ '":ων a'Υ)μοσίω'l άρχωv'\ εvi}! πα ραλληλω; aεν
1
1
11
Ι ~' 72. Ή Ι.Σ .Ι . εν ηj συνε8pίqι αύτης της '7- 5- 74 έπιλΊ)φθεισα τοϋ &~o 'ήμίσεος αιωνος
' ΆΙ 8Ί)μιουΡytJθέντος έν τοις κόλπο«; -:ης ά:γιωτOCτ/ς 'ΕκκλΊ)σίας 'ήμων παλαιοημερολογιτυωθ
ζΊ)τήματος καΙ έν έπιθυμίqι ουσα δπωτ τοϋτο έπιλυθη το 8υνατον συντομώτερον έπ' &yoιOC;>
\ 1

" Ι
'1 της ένόΤΊ)τος της Έκκλησίας «ένέκρινε την ~ναpξιν διαλόγου μετά των παλαιοημερολογι­
των συγκροτήσασα 'Επιτροπήν έκ των Σεβ. Μητροπολιτών Κίτρου; κ. Βαρνάβα, Μεσσηνία;
Ι ~. Χρυσοστόμου καΙ Κορινθίατ; κ. Παντελεήμονο; καΙ του &ρχιμ. Χριστοδ, Παρασκευαϊδη
,Ι (βλ το ύπ' άριθμ . 2004/667/9-5-74 Συνοδυω» ~γγpαφoν). Πρβλ «Ό ρ θ ό 8. Λ ό γ ο ν»
1974 φ. 6 σ. 1. «'Α κ Ρ ό π ο λ ι ν» 4.-7-74 . την ε'Ι8Ί)σιν ύπε8έΧΟΊ)σαν μετ έπιφυλακτικόΤΊ)­

Ι
τος οΙ παλαιοημερολαγϊται. Ή 'Επιτροπή άτυχως 8εν έ8ραστηριοποιήθΊ).
73. Οϋτωτ; ούτοι τελούσι κα-:' ~-:oς άνεμπο8ίστως την τελετην καταΜσεως τοϋ Τιμίου
Σταυροϋ. Βλ σχετικην περιγραφην έν : αΉ Φ.Ο.)) 1971 φ . 610-611 σ. 8-9 ~νθα καΙ άπο­
σπασματα σχετικης εΙ8Ί)σεογραφίας των άθΊ)Vα'ίκων έφΊ)μερί8ων α'Α π ο γ ε υ μ α τ ι ν Ίj ς))

Ι
(20-1-1971) «'Ακροπόλεως)) (20-1-1971) «Βήματος)) (20-1-1971) «Βρα­
8 υ ν η ς)) (20-1 -1971) καΙ «Ν έ ω ν» (20-1-1971)Ό Πρβλ xoιt αΉ Φ.Ο.)) 1972 φ. 635-
,
Ι
636 σ . 1-6. ΈπίσΊ)ς τελούσι περιφοράτ Ιερων εΙκόνων, ώς λ.χ. έν Κορωπίφ -C;> 1970 τη
συμμετοχη οργOCνων τοϋ Δήμου Κρωπίατ. Πρβλ καΙ το ύπ' άριθμ. Δ 1367/22-9-1970 ~γ­
γραφον της Ί. Μητροπάλεωτ 'AττικΊjς xoιt Μεγαρί80ς. ΈπΙ πλέον 8ιεφΊ)μίσθΊ) πρό τινος
Τι πρόθεσις της Πολιτείας δπως «άναγνωρίση)) τους παλαιΟ'ημερολογίτας. Βλ «'Α κ ρ ό­
π ο λ ι v)) 28-1-73.
74. τα ~γγpαφα αύτων ~φεpoν έπΙ κεφαλης τον θυρεον xoιt κOCτωΟι τας λέξεις «Bασί~
λειον της ΈλλOC8oς)). Μετα την μεταπολί,ευσιν καΙ την έγκαθΙ8ρυσιν -:ης ΈλλΊ)νικης ΔΊ)­
μοκρατίας μετεβλήθΊ) άναλόγως δ έπΙ-:ι-:λος. Σημειωτέον δ τι 8ια της όπ' άριθμ . 723/40
άποφOCσεως τοϋ ΔικασΤΊ)ρίου των έν 'Αθήναις Έφε,ων κατε8ικOCσθΊ)σαν οΙ Γερμανός Μαυ­
ρομμOCΤΊ)ς, Χρυσόστομος Καβουρί8ης, Γερμανος Βαρυκόπουλος, Ματθαιος ΚαρπαθOCΚΊ)ς
καΙ ' Αλέξαν8ρος ΓΡΊ)γοριOC8Ί)ς έπΙ άνΤΙΠΟΙ'ήσει έκκλΊ)σ. άξιώματος, 8ιότι ένεφανίζοντο άπο
των στΊ)λων τοϋ περιο8ικοϋ «'Η Φωνη της Όρθο80ξίας)) δ μεν πρωτος ώς «' Αρχιεπ/πος)),
οΙ λοιποΙ τρ εις ώς ((Έπίσκοποι)) καΙ δ τελευταιος ώς Πρω-:οσuγκελλος των ΓΟΧ (Βλ Δ.,
Π ε τ Ρ α κ oc κ ο υ, ΝομοκανονικαΙ 'Έρευναι σ. 176 έπ.).

"
ύπ6κεινται εΙς τιχς νομ ίμοuς ύποχρεώ σε ιτ; και δεσμεύσε ιτ; -των νομικων προσώ­
πων -τΎjς 'Εκκλησίας , τουθ' δπερ ΟΊ)μLOuργε~ πάντοτε άφορμας διατυπώσεω ;
παρων σχολίων έκ μέροuς ιxυτΊjς , οια τΎιν άσύοοτον, έξ έπ6ψεως ΟΊ)μοσιονομι­
κΎjς πολττείαν των παλαιοημερολογιτών.
Γεγονο ς έν τούτως ε!ναι οη και αυ-:~ -Υι Πολιτεία. οεν εχει σταθεράν πολι-
ΤΙΚΊ)ν\ " -
έν αντι των πα λ αLOΊ)μερο λ ογ ιτων , - ~ ,
οιο και " εφαρμο'ζ ει "
μεν την ,
τ αΚΤΙΚljν

τΎjς άνoχΎjς και τΎjς άποφuγΎjς των οιώξεων 75, ώς προελέχθ», ου μ~ν ο' άλλα
κα ι ορασ'tΊ)ριοποιε~ται έναντίον αυτων δσOCκις κατιχιrελθΊj άρμοοίως ιχυτη
πιχρOCβασίς ης των ν6μων έκ μέροuς αυτων. Οϋτωτ σφραγίζοντα; ένίοτε και
σήμερον παρανόμωτ; τιθέμενοι ε Ις λε ιτουργίαν παλαιοημερολογιτυωί ναο] 7ι
-ήΣUχαστ~ρια 76 , έμποοίζεται OLOΙΚΊ)τLκω ς .~ άΠΟΟΊ)μία Ηj".i:ηΡLΚωνη 7ι άντLOέτως
-ή ένταυθα άφιξ ις και μ6νιμος έΥ/.ατOCστασις έπικινούνω'ι παλαιοημερολογιτών
ιικλΊ)ρικων 77 , κλπ. πρ6 '>'ινος οε ΟΙΊ)uκρινίσθΊ) άρμοοΙως, ί5-:ι εΙς '>'0 εύεργέτημα
τΎjς άπαλλ αγΎjς έκ τΎjς πρ ο ς στ ρ ατευσ ιν ύποχρεώσεως οε-ι ύπOCγοντα ι οΙ πα ­
λαιοημερολογϊται μοναχό] οΙ έγκα-:αβιουν-:ες br:O:; ~10'lω'l -:Υις περιoχΎjς τΎjς
'Εκκλ Ί)σίας τΊj ς ΈλλOCOO ς 78.
Ο Ι παλαιοημε ρολογϊται παρ ίστανται :X·b..71h:ν ώς ζ1jλωτιχ ι "ων πατρ ίων,
ΤΊ)ΡΊ)-:αι " ων Ί. Κοιν6νων και ώς α'~σ:7jpως έ-,-όμε'ΧίΙ ,,:,ω,ι σ'J'Ι71)ΡΊ)τικων όρθο ­
<>6ξων παραδόσεων 79, c.;έως ά·r:LΟLα~j.όμ-.""'ΚiL Τ.;Ο -:τ,ς κανον ικΥι ς ΈκκλΊ)σίας
τΊjς Έλ/OCοος, -η7ις, κα,,:,' αu-:ούς, έ-/εκα j"..ι:ι!. 7Τ,ς ΣUfLiJZ..-oz'ij:; αu....r,ς εΙς τΎιν λεγο...
νΊ)'l οΙκοuμενικ-η,l xl'I1jcrL'I κα!. είς -;(, Π.Σ.Ε . κα-:έσ:τι καινο-;6μος και νεωτερί­
ζοuσα . Tcϊ> λ6γ~ τούτφ παρα71jΡΟ~·Γ.7Ι, κα-:7 καιρούς, μεΤΙXΠ7jOrισεις τινες προ­
σώπων 80 7ι και μονασ-:ικων 'λOεί.?ι:r.T,-;ω·/ 81
άπο τ/ς κιxνoνικΎjς 'ΕκκλΊ)σίας,

75 . Βλ . καΙ σχετικας κα-:α -:ων δ!.ωγμω·, δτ,ί.ώσεις -:οϋ Πατριάρχου 'Αλεξοινδ ρείας
'Νοωλαου έν: «Β Ρ οι δ υ ν 1])1 28 -9-72.
76. ΈπΙ τοϋ θέμοιτος τijς σφραγίσεωτ ;::χί3.ΙΟΤιμερολογιτικων " Η συχαστη ρ ίων ετοιμε
νέαν ό80ν Τι άπο 24-6-1970 γνωμoc-:ευσις -:οϋ <:7ρ:Χ -:ί;! Α. Π . ΕΙσαγγελέως Α. Τούση, κοιθ '
Ύιν δύναται να εΙναι νόμιμος μόνον Τι σ,?ΡXyισ~ -:οϋ lερoϋ ναοϋ "Ησυχαστηρίου -:εθέν.cς έν
δΎjμoσίqι λατρ εία , Βλ. Α Ε Κ Δ 1970 σ. 12 5-127 , «Χ Ρ ι σ . ι οι ν Ο ζ)1 '1971 σ. 118-120 .
77 . Ή ΈκκλΎjσίoι έπ ικαλεί-:οιι συν-ήθως δια μεν 7ήν πρώτην περ ίπτωσ ιν .0'1 κίν8υν ον
δΎjμ ιoυpγ ίας ύπ' οιυ.ων δυσαρέστων κοι.οισ.OCσεων εις β&ρος .ων 'Ορθοδόξων ΈκκλΎjσιων
της άλλo8απ'ijς , 8ια 8ε τ/ν 8ευ.έραν .0'1 κ ίν8υνον ένισχ{ισεω ς .ων έν.οιϋθοι ύφ ισ.αμένων
παλαιοημερολογιτικών στο ιχε ίων .
78 . Βλ. την ύπ' άριθμ . Φ 420 /31 /126518/25-1- 74 Έγκίικλιον .οϋ ' Τπου ργε ίου Έθνι ­
x'ίj ς , AμίινΎj ς .

79. Π cx u λ ο υ μ ο ν οι Χ ο ϋ «Οίί.ε 1ω.οι ~)) έν : «'Η Φ .Ο .ιι 19 71 φ . 62 7-628

σ. 1-3. Π ρ βλ «'Η Φ .Ο .)) 19 69 φ . 56 7 σ. 2 ώς κοιΙ7ήν άπο 20-12 - 72 Ποιμοιν.ο ρ ικ1]ν Έγ ­
χίικλιον -:-ίjς « Ι .Σ. Γ ΟΧ,) (κυροϋ 'Α ρχιετ:/που Μοι.οοιίου . .. ) σ. 9. Ό (('Αρχιεπ/πο ς)) Au -
ξέντιος έν 'Aνoικηj Έπισ-:ολη πρ ος τον Πρωθυπουργον Γ. Ποιπα8όπουλον, 61ν όμασε
τους ποιλ/τοις «ποιρα80σιοφίλους)) (βλ «'Η Φ .Ο .)) 1973 φ. 605-606 σ. 4) .
80 . Πρβλ .1]'1 περίπτωσιν τοϋ έν ΚοζOC νη Ιερέως Γ . Γκιοίιροι , περΙ ~ς καΙ έπι στολ7j
 376

εΙς ,:,ους παλαιοημερολογίταξ. Ο Ι άποσκφτωντες έπιστ/ρΙζουσι το ~ιά.βΊ)μιx αύ ­

των 'τουτο εΙς λόγους συνειδήσεωτ κιχι εΙς τον προξενούμενον έν τιχΤς ψυχιχΤι;
ιχύτων σκανδαλισμό» , ενεκιχ τΊjς φελελευθέρ αξ στασεωτ; ,:,'fjς ~μετέριxς ΈκχλΊ)­
σίατ; ~νΙXντL 'τ ων οίκουμενιστικώ» τασεων του Ο Ικουμεν ικου Πατρ ια ρχε ίου.
Σημειωτέον 5,:,ι Ήσuχιxστ/ ριιx τινα τΊj ς κιχνονικ'fjς ΈκκλΊ)σίιχς , πριν ~ μετα­
ΠΊ)~~σωσι εΙς τον πιxλα.ΙOΊ)μερoλoγιτισμOνέφ~ρμoσιxν το σύστημα τ'ijς έξαρ­
τ/σεως ιχύτων ~ΙΚΊ)ν μετοχίων άπο μονων του 'Αγ ίου 'Όρ ους. ΤΟ κΙΧθεστως
τοδτ ο, ένιχντΙον του δποίου ~ιεμιx ρ-:υρ~θΊ) τόσον ~ ΔΙΣ δσον κιχι μεμονωμένοι
Ίερά.ρχιχι, έξιχκολουθεΤ ύφισταμενο» ως πρός τινιχς Μ ονας κιχι "Ησυχαστήρια
ά:ν~κoντιx ~μερoν ':"οΤς παλαιοημερολογίτα «; 82 . Έν τ ούτο ιτ ~χει κιχ";"' έπιχνά­
λΊ)ψιν ΠΙΧΡΙΧτ/ΡΊ)θεΤ ':'0 &τοπον ,:,'fjς έκ των ά:ν~ρώων μονων ,,"ου Άγ. 'Όρου ς, έν
ίχϊς Ισχύει -;0 &βα':"ον , έ;ιχρτ/σεω ς ύπο μoρφ~ν μετοχίων, γυναικείων μονων
κιχι ~~ κιχι παλαιοημερολογιτικών και 70;:)-:0 καθ' 'ΙΙν σ,:,ιγμ~ν το 'Άγιον 'Όρος
ΤΊ)ρεΤ κανoνικ~ς σχέσε«; με':"~ 7fις Έκκ);r,σΙας ':"Τις Έ)).ά.~oς.

Ι -:-οίί 'Ηλίιχ Θεολόγου έν : ιιΉ Φ . Ο .» 1971 φ. 610 -611 σ. 5, 15, 19 72 φ. 635-636 σ. 12.-1 3.
Διάφορος 1)ΤΟ ή περ ίπτωσιξ -:-οίί καθηγουμένου τ/ς έν Παρφ Movϊjς τ/ς Λογγοβάρ8ιχς Φιλ.
11
Ζερ βάκου , δστ«; 8ια τ/ ς ιΧπο 15- 6-1973 ιΧναφορας ιxu,ou προς τ/ν 'Ι. Σόν080ν έ8-ήλωσεν,

ι δτ ι έαν μέχρι τ/ς έορτ/ς ,ων Άγ. Π άντων τοίί έ:,ους έκείνοlJ 8εν έπιχνεφέρετο έν τΏ 'Εκκλη­
σίq: το παλαιόν ήμερολόγιον, έκείνος θα ·ηκολο ύθε ι τ/ρων -:-ιΧς έορ τας κιχΙ έκ-:-ελων τα

ι θ ρησκεΙJτικα ιχύτοίί κΙΧΟ-ήκοντιχ κιχ,α -:-0 παλα ιό» ήμερολόγιον κιχΙ μάλισ,ιχ ιXπoσu ρόμε­
νο ς εrς τ ι έρη μη τ/ ρ ιον . Δ εν 8ιευκρίν ιζεν ό γέρων ήγού μενος έιΧν ή τ/ρησ ις .Jπ' ιχό-:-ου ,ων
Ι
ι
εορτων κιχ,ιΧ ":0 παλαιόν ή μερολόγιον, είχε τ/ν έ:ννο ιιχν δτι άνεγνώ ρι ζεν κιχΙ τ/ν έν Έλλά8 ι
ιι'Εκκλησίαν» -:-ων παλαιοημερ ολογιτών ιΧποσχ ιζόμενο ς έκ 7ijς κα,νον ικης 'Εκκλησίιχς .
Μάλλο» ιΧρνψικη άπάντ/σις προσήκει εΙς ,ο ζ-ήτ/μα τοϋτο , 'Τπο ":ou περ ιο8ικου ό ρ γάνοl>
7ijς 'Ι . Μ. Φλωρίνης «Σ ά λ π ι γ ξ Ό Ρ θ ο 8 ο ξ ί α ς» ' Οκτώβρ , 1972 σ. 279 κατ/γγέλ­
θη, δτι Ιε ρείς τινες 7ijς έπισήμου 'Εκκλησ ίας προσέρχονται ε Ις -:-ον παλατοημερολογιτισμόν
1 8ια λόγους ο Ικονο μικούς. Κατά τον Μοναχον Θεοδώ ρητον νεοημε ρολογίτιχι έριχσ-:-ιχΙ ,ων

Ι· πα ρ αδόσεων ιικΙΧθημερ ινως πληθαίνου» ,ας ,ά ξε ις ,ων παλαι οημερο λογ ιτών ιΧπο μαΚΡlJνό­
μενοι τ/ς κιχιν οτόμου κιχ Ι κιxκ080 ξoύσ1J ς έν τΏ πλειονάτητι αότ'ijς Έλλα8ικη ς 'Εκκλη­
σίιχς» (Βλ Θ ε ο 8 ω Ρ -ή τ ο υ μ ο ν ιχ Χ ο υ, Γ' Άνοικτ/ ' επιστολ-ή ... σ. 4 ). Ή 8ιαπί­
στωσις είνιχι ύπερβολικ-ή .
81. ΤοιΙΧύτη είνιχι λχ . ή περίπτωσις του ΉΣUΧΙXστ/pίOIJ &:γ. Κυπριανου κιχΙ ΊΟΙJστί­
νης έν Φυλη καίτοι συν-ήΡΥησιχν έν τιχυθα καΙ ~,εpoι σοβιχροΙ λόγοι. Πληρες Ιστορικον των
8ιαφόρων φάσεων τ/ς προσχωρ-ήσεως του Ίlσuχαστ/pίOυ -:-ούτοlJ εΙς τον πΙΧλαιοημερολογι­
τισμον βλ έν : Ιr en ί k ο n 1972 σ. 55-58 έ:νθα κιχΙ πιχροιπομπιχΙ εΙς έν8ιιχφέροντιχ κε ίμε­
νιχ . Πρβλ κιχΙ (ι"Α γ ι ο ν Κ IJ Π Ρ ι ιχ ν ό ν» φ. 71 σ. 13, (La Ιοί transmise,) 5/18
Μιχ'ΙοlJ 19 71 σ . 6, 1-14 Φεβρ. 19 71, 4-1 7 Μαρ,,:ίου 1971.
82. Ή Ίερα Δ ισενιΙΧύσ ιος Σύiιιx ξις του Άγ ίου ''OΡΟΙJ ς έν -;'ij σuVE8 plq: τ'ijς 20 'Α πριλίοuj
Mιxtou 1971 ιΧπεφ άσισε κιχ,α πλειοψηφ ίοιν δπως συνεχισθη ,ο κΙΧθεστως ,,:ου,,:ο . Βλ. κιχ!
Ι r e n ί k ο n 1972 σ. 63. κιχτα νεω-:-έριχν δμω ς ιΧπόφιχσιν τ'ijς Δ ιπλης Συνάξεως έ:,,:ους
19 73 τό καθεσ-:-ω ς ,,:ου ,,:ο έ,,:έθη ύπο τόν πρ οληπτικόν έ:λεγχον -:-ου Ο Ικουμενικου Πιχψιαρχεί­
ου . (Βλ. Ι r e n ί k ο n 19 74 σ . 93 ).
 377
2. Ό ά.ριθμός των πcσλcσιoημερoλoγιτων ά.νιΣ τήν Έλλάδcσ σΥιμερον.

Ή κατα. το ετος 1924 ιι μαρΖ μ<:ρ ~ςη -:ou ό ρθοΜξου ποιμνίου, -η διαμαρτυ­
Ρ'ηθ<:ίσα a ια. τΊjν γεν ο μέν-ην Τιμ<:ρ(,ί.,:.γι:χκ'/;'ι μεταβολην κα!. άποσκ ιΡτή σα σα τ~ς
Αύτοκεφαλου Έκκλ'ησΙας -;-r,ς ΈίλiΟfjς oLi λόγους συνειa~σεως , άνειλΙχθη
σ,,:'Χaιακως εΙς αύτόνο μον έίΟ'..λ'ιjGι:χι:;-;α'/;'1 ΚfjΙ'/ό":"t)-:α δργανωθεϊσα» σωματεια-
-
κως κιχ
θ' ο,
άπασαν
~"
σχεοον
-
ειπ ειν
"
-;-r,"' Ε ο
;:ικρ:χ-:ει:χν , παρα
, ,~ -
τ α τ; ουσμενεις
Μ
συνση-

κας, &ς άντιμετώπιζεν. 'Ήa'η έ-ι Ζ':"<: ι Ι θ33 -:~ έ;: [vιj μον Δελτίον τ~ς ΈκκλησΙας
τ~ ς ΈλλOCaο ς ιιΈκκλησΙαη ά;:ε?:Χ ~'/ε-: " , ~-: ι ,:,t έ-ι 'EnOCat παλα ιοη μερ ολογϊτα ι
συνιστάσιν ιιάσημαντικο-:ocτψ μ<:Lfj'/67Τ,-;Χ J> έ-1ί1 ;α-; Ζ -;0 !Χύ,ο ε.ος -η " Ιεραρχία
τ~ς ΈκκλησΙας -ημων έχαρακ--:-ή ρζε-ι ώς ((ε-~~ ιθμo'l μεΙfjνό7tj-:-αJ> 83 τ~ν παλαιό­
ημεΡOλOγ ιτικ~ν πιχρocταξιν , ΓΙ ρω-:-fjς ~ ' λΡΖ:'= ';:ος ΧΡ'Jσ6στομος Α', άπαντων
εΙς έρώτ/σιν 'lZPOCPXO'; κlΧτα. -;-1;'1 G'.J'/zOptXI -;-r.; I~I -:'fις 31-10-1934 πε ρ ] τ ου
άριθμου των παλαιοημερολογιτών . ·J=i.6TJ.Π ΤΤ/170ς τ 6-:<: Ξ: ίς 50.000-60.000 84.
Κ ατα' ,
την αυτ/ν
" ,
περιοοον
~ , ",,{
ο
,.
lf η-:-ρο;:ω.ι-:τ;ς ~
~ ::-ρων
- κ Ι ' ') , 200 .
ων ν(,ς ωμι .ε ι περι

000, ένί1 παλαιοημερολογιτ ιπα] Π"ljγx~ xιr.:ι:.·1 Ξ: ίς 800 -:Ζ ιr/:x -;-Ι;ν 'EλXocaιx
έν ετει 1934 πα ρ α ρτήματα -:ων παλaΙ'iτ,μ.!?'"Jί.ι:.τ.τικων συλλόγων 85. λύτος ό
'Α
ρχιεπ πο ς
/ Χ
.. '
ρυ σ ο στο μ οτ Α
,ι , ,.
μετ α. εν
, T,~.)
:i'..:lL - " " "
<:τ ι:.ς , Ίj-:OΙ κα-:α ΤΊjν συνεοριαν
~ ,

τ/ς ΔΙΣ τ~ς 30-5-1 935 άπεφαΙνετο ΟΤΙ (,! ;:V.ΖLι:.Τ,μ<:ρολογ'i:ται aev ύπερβαί-,
νουσι τα.ς 100.000 86.
,Η σημειουμένη κατακόρυφος ανοόος -:-o;:j χριθμου , παρά το ύπερβολικον
αύ του , ώφ είλετο εΊς τε τΊjν πoλιτειακ 'fι" iνoΊf;ι, τι μ'l; κιχ!. συμπ αραστασιν,
προ ς τού ς παλαιοημερολο γίτ ατ , ώς κoc ~ είς ~ν Ζ../Ξ:Κα -: αότ/ς άναπτ υχθείσ αν
δραστηριότη τα αύτων , .η ς ενεκ α ' Επα ρχί ατ ~ί.ό:i'j.ΊjΡΟ Ι έ-.ι..ιν Μνε υον να. μετατ α­
γωσιν εΙς τον παλαιοημερ ολογττισμόν. Έ'!δ<:ικ-:-ικως άνocφέρομεν τ~ν περί­
πτωσιν τ~ς Ί. Μητροπόλεωτ; Νευ ρ ωωπίου, 'r,; ό ~I 'η ';-ρoπoλΙτης Φιλόθεος
έa~λωσεν έν τη ΔΙΣ, έν τη συνεδρία αύ-: τ, ς -;-r,; 22-11-1934, δτι -η Έπαρχία
αύτου αύτοδ ιαλύετα ι , άπομεινocντων πισ-:-ω,ι <:ίς -:-0 νέον -ημερολόγιον μόνον
2.000 κατοΙκων 87. Ή όλονεν αύξocν ουσα -:-0;:) π αλαιοημερολο γιτυωδ στοιχείου
Ισχυς πε ρι~γαγεν εΙ ς auV'.( zp~ θέσιν ένίους ΊεΡ:Χ.ΡΖας , όηλώσ αντα ς τότε δτι έα.ν
,
'YJ π)
ο . ιτε ια
, ~,
οεν
λ 'β
α ΊΙ περιο ριστικ α των
, - ../ - ,
παι. -:-ων μ<:. ρ α ,
.,.
ουτ ο ι
θ'
α
'ξ
ε αναγκα-

σθωσιν ε Ις έπαναφορα.ν του παλ. -ημερολο γΙοu έν -:-αίς ΈπαρχΙαις αύτων 88.
Το γεγονος τ~ς έξαπλώσεως των παλlΧLOημεΡOλo γιτων άνεγνώριζεν έν ετει
1935 ό 'Αρχιεπίσκοπος Χ ρυσόστομο ς Α', -:-ονΙζων κα,α. τ/ν συνεaρΙocν τ~ς

83. ,, ' Ε κ '- λ 11 σ [ιχ » 1933 σ. 338, 32 1.

84. Κ ώ Ι Σ 11934-1946 σ .!ι 5.
85. ΤΟ Α' Π ιχ ν ε λ λ ιχ δ ι Ζ Ο v Σ υ ν έ δ Ρ ι ο ν . . σ. 4.
86 . Κ ώ Δ Ι Σ 19 35-193 6 σ . 18 7
87. Κ ώ Δ ΙΣ 19 33 - 193 5 σ . 404.
88. ΚώΔΙΣ 193 3-19 3 5σ. -'ι26- 4 2 7 .
3ϊ8

ΔΙΣ τΊjς 16-2-1935 μεταξυ των rlλλων καΙ. δτι, «ο] παλαιοημερολογϊτα;δ;;ωσι
καΙ. ΚLνουνται έλε'Jθέρως έντος 1:ων κ6λπων τ~ς 'Εκκλησίας. ΌσYjΜZ?:n 01j-
μLοuργουν πυρ~νας εΙς aιαφ6ροuς πόλε«; .. . » 89.

Φοβερδν αλλα. φανταστυων αλμα εΙ ς ύψος έξετέλεσαν ώς προς τον ά.?ιθμΟ'l

των έν 'EλXάat παλαιοημερολογιτώνοΙ έν ε,"ει 1935 αποσχισθέντες τΊjς 'EY..Y].1j-
σίατ; καΙ. αναλαβ6ντες την -ηγεσίαν του παλαιοημερολογιτυωϋ κιν~ματoς "ρε!:ς
Μψροπολ!:ται, ύποστηρίξαντετ; ΟΤΙ έτέθΊ)σαν έπL κεφαλ~ς των όπαaων του παλ,
-ήμερολογίου, ο\)ς δ μεν «πρ. Φλωρίνητ;» ανεβίβαζεν εΙς 2 έκατομμύΡLα 90 ό ae:
«Δ1jμΊ)τριάaοςJJ τ~ν αuτ~ν -ημέραν εΙς2 καΙ. .~ μισu έκατομμύρια , κατανεμόμενα
εΙς 800 &να. την χώραν παραρτήματα 91. E'Lνrxt φανερόν, ()τι ό ύπερβολικος oi:ί­
τος αριθμος έξυΠΊ)ρέτει τ~ν &ραν ταύτην σπουδαϊον σκοπόν καΙ. έν όν6ματι τ~ς
σκοπιμότητοτ; ταύΤΊ)ς ασφαλως aιεa6θΊ) ύπο των τριων Μψροπολιτων, έπε­
στηρίζετο a' έπL αναλΊ)θων δπωσa~ποτε στοιχείων, ατινα ~ντλΊ)σαν oi:ίτoι απο
παλαιοημερολογιτικών ΠΊ)γων, αϊτινες, ώς εΙκ6ς, ένδιεφέροντο να. παραστή­
σωσιν έκπλΊ)κτικον καΙ. σημαίνοντα τον αριθμον των ακολουθούντων το παλ.
-ημερολ6γιον πιστών,
Μετα. aεκαπενταετίαν που όμιλων ένώπιο» 1:~ς ΙΣΙ του ετους 1948 δ
"Αρχιεπίσκοποτ Δαμασκψος ανέφερε «τα. του παλ, -ημερολογίου ύπολείμμα­
τα» aLcX τα. όπο!:α έξέφρασε την γνώμψ δτι «ώς αν~κoντα εΙς την προκεχωΡΊ)­
μένψ τ~ς ζω~ς -ηλικίαν, θα. παρασύρουν μετα. τ~ς ζω~ς αuτων καΙ. θα. τερ­
ματίσουν το 01.0'1 ζ~ΤΊ)μαιι. 'Επιλέγω» a' έτ6νισε χαραΚΤΊ)ριστικως : «τα. τέκνα
μας μετα. πoλλΊjς έχπλ~ξεως θα. πληροφοροδνται περ] τΊjς παραδόξου ταύτ/ς
ά.ντιλ~Ψεως , -η όποία E'LxEν έπικρατ/σει εrς τινατ; των γεννητόρων αύτών» 92.
'Η πρώτη έν τούτο«; συστηματική προσπάθεια προς συλλογην ύπευθύνων
στατιστικών στοιχείων περ] του αριθμου καΙ. τΊjς έξαπλώσεως των παλαιοη­
μερολογιτών έν 'EλλιXat σημειοδται aLiX. τ~ς ύπ' αριθμ. 1975/5-8-1949 Συνο­
aικ~ς 'Εγκυκλίου, at' :ης συνιστάτο -η συλλογή τοιούτων στοιχείων παρά των
Σεβ. Μητροπολιτών , Συναφ~ς ύπΊjρξε κα] -η ύπ' αριθμ. 2527/27-9-1949
'Εγκύκλιος, καθως καΙ. -η ύπ' αριθμ. 458/14-2-1950 τοιαύτη περ] συγκεντρώ­
σεως σχετικων στοιχείων. ΑΙ λ'fjφθε!:σαι απαντ/σεις παρεδόθησαν προς έπε­
ξεργασίαν εΙς 3μελΊj Σuνοaικ~ν 'Επιτροπήν , αλλ' ατυχως aεν κατέστη γνωστόν
το πόρισμα αUτ~ς. Κατα. την tatIΧ') έπox~ν οΙ παλαιοημερολσγϊται έν «έκκλ~­
σει» αuτων ετους 1950 ύπεστ/ριζον ΟΤΙ ανέρχονται εΙς 1 καΙ. πλέον έκατομμύ­
ριον 93, καΙ. ό τ6τε Ύπουργος ΔΎjμ. Τάξεως έφέρετο έν ειaΊ)σεογραφί~ της

89. Κ ω Δ Ι Σ 1933 -1935 σ. 564.

90. ((π Ρ ω ·t α)) 28-5- 1935.
91. ((Έ φ -η μ ε Ρ Ι ς ";' ω ν Έ λ λ -ή ν ω ν»
28-5-1935.
92. Κ ίjJ Ι Σ Ι 1946-1948 σ. 36 . ΚαΙ έν ετει
1973 1) (('Ακρόπολις)) έν 81jμοσιεuμαΤL
το\) Π. Παποι80uκα ύπεστ1]ριξε την Ι8ίαν γνώμ1jν. Βλ. «'Α κ ρ 6 π ο λ Lν)) 31-1-1973.
93. «'Η Φ.Ο.)) 1950 φ. 94 σ. 2.
 379
έφίμρΙ~oς « 'Έθνος» ύποστηρίζων δτι α] κρocτικocι α.ρχocι α.νεβΙβocζον τούτουτ
ε~ς ((έ-"ocτοντάSocς χιλιάδων» ένί» -ή 'Ι.Σ. ύπελόγιζε τούτου ; μόνον είς 50.00094.
Παρocλλήλως ό Πocτριάρχης 'ΑλεξocνSρεΙocς Χριστοφόροξ ώμίλει έν ~τει 1958
περ] 1.200.000 95.
'Εν τη έν ~τει 1951 έκSοθεLση υπο τΥ,ς (('1. Συνόδου των ΓΟΧ» τ'ijς τελού­
σΎjς όπο τ~ν προεδρίαν του «πρ. Φλωρίνηξ» 'Eγκυκλι~ «προς τοuς άπocνταχου
τ'ijς ΈλλάSος εύλαβεστατοικ και σκληρως SΟΚLμocζομΙνοuς κληρικους και
ε~σεβεις Χριστιανού;» παλαιοημερολογίτατ, α.πεSοκιμάζοντο οί διωγμοί κocι
«τα α.πάνθρωπoc μΙτρα προς κατάπνιξιν τΥ,ς όρθοSόξοu σuνειSήσεως ένος έκα­
τομμυρίου ευσεβους Έλλψικου Λαου 9r. 'ΉS"Υ) α.πο τΥ,ς έποχ'ijς ταύτη; συ­
στηματοποιεϊται -ή υπο των παλαιοημερολογιτώνέπΙκλησις του α.ριθμου τού­
του προς Sήλωσιν του πλήθους των όπocsων αύτών, α.ντιπροσωπευόντων οϋ­
τως το 1/8 του δλου πληθυσμου τ'ijς ΈλλάSος, προβάλλοντες S' οΟτοι κocτα
βάσιν ~κτoτε τον α.ριθμΟν τούτον προς παραστασιν -:ου όγκώSοuς λoc'ίκου έρεΙ­
σμocτος, δπερ διαθέτουσι, έπτδιώκουσι τ~ν SημιοuργLαν έντυπώσεων όπερ αύ­
των, tSLqι παρά τοις έκάστοτε πολιτυωϊι; ιXvSpίicrL, τοις ~ια λόγους ευνοήτους
έπιδεικνύουσιν α.νΙκocθεν ίκocν~ν εύαισθησίαν είς θέματα άπτόμενα ευρΙος λαϊ­
κου φάσματος 97.
τα έγκρΙσει και &.παι.-ίjσει τ'rι ς Έκγ]:ησΙας λ-rι?θΙ'Γ.α όπο τΥ,ς Πολιτείατ;
α.πΟ του ~τoυς 1951 περιοριστικά κα,α των παλαιοημερολογιτών μέτρα, Sev
'ίσχυσαν προς παντελ-η &.φανισμΟν του κινήμα,,;,ος. Βεβαίωτ , ώς κατα Φεβρουα­
ριον του 1952 διεπίστου ό 'Αρχιεπίσκοποτ; Σπυρίδων, οuSεις ~τo τόσον α.φε­
λ~ς ihστε να πιστεύη δτι ό παλαιοημερολογιτισμότ; έξΙλιπεν όριστικως. Ε!χεν
δμως τουλάχιστον α.ποSειχθ-η δτι «-ή διασαλπιζομένη υλικ~ και ~θικ~ SΎναμις
αυτου» ~τo έν τη πραγματικότητι α.σ"ήμocντος και δτι «-ή α.ριθμψικ~ ocύτου
δύναμιτ» ~τo «πολοστημόριον μόνον τΥ,ς πιστευομένητ;» 98.
'Εν τούτο«; -ή είς το 1.000.000 και πλέον α.νocβιβάζουσoc τους έν 'ExMSL
παλαιοημερολογίτατ ύπόθεσιτ 99, ευρουσoc ~Sαφος α.νocπτύξεως, έπεκρατησεν
έπι πολύ και παρ' αύτη τη ΠOλιτεΙqι. Οϋτωτ; έν ~τει 1969 ό τότε Β ' 'Αντιπρόε­
Sρος τ-ης Κυβερνήσεως Δ. ΠOCΤίλΊJς, έν είσΎjγήσει αύτου προς τον Πρωθυπουρ-

94. «Ή Φ.Ο .» 1950 φ . 95 σ . 7.

95. «Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ·~ Β ι β λ ι ο θ ή Κ η» 1959 σ. 67.
96. Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, ~νθ' ιΧνωτ. σ. 206 - 207.
97. Τον αυτον ιΧριθμον ιΧνέγραψεν iv Ι:-:ει 1951 καΙ ή ΠΘΕΟΚ iv όπομνήματι αυ-:ης
προς τους Βουλευτάτ (Βλ 'Υ π6 μ ν η μ α .. σ. 6).
98. Κ ώ Ι Σ Ι 1952 σ . 208.
99 . Περί 1.000.000 όπα8ών αυτών όμιλοϋσι κατ' iπcxνά.ληψιν οΙ παλαιοημερολογϊται
Ι8Ι~ ιΧπο του ~τoυς 1950 ΧαΙ iντευθεν. Οϋτως «Ή Φ .Ο.» 1951 φ. 104 σ. 1 ιΧναφέρει τον
ιΧριθμον τουτον. Πρβλ χαΙ 'Α ρ. Ζ α χ α Ρ Ι α, «ΤΙς έ8ημιούργησε το παλαιοημερολογιτι­
χον» iv : «Ή Φ.Ο.» 1952 φ. 131 σ. 4, ~νθα γΙνεται μνεΙσι του αυτου ιΧριθμου. Πρβλ ώσαύ-
Γ- -

380

γον Γ. Π απαδόπουλον έβεβ α Ιου δτι «ο] παλατοημερολογϊται εΙς ολψ τ/ν χώ­
ραν ιΧνέρχονται εΙς ~ν έκατομμυριον». ΕΙς τ/ν τσιαύτην διαπίστωσιν ~ναντιώθη
τότε Τι ΔΙΣ 100, ητις καΙ ύπέaειξε τ/ν aιενέργειαν έπισταμέν'Υ)ς έρεύν'Υ)ς έπΙ -;ου
σημείου τούτου τόσον ιΧπο μέρους της Πολιτείατ, δ σον καΙ ιΧπο μέρους της
Έκκλ'Υ)σΙας. Κατόπιν τούτου έξεΜθ'Υ) ύπο μεν του Β' 'Αντιπροέδρου της Κυ­
βερν~σεως Τι ύπ' ιΧριθμ. Β 1330/16-10-1969 ΈΥι<ύκλιος αύτου aιαταγ-η προς
&.παvτας τους ΝομOCρχας του ΚρOCτους έντελλομένους δπωτ, τη συνεργασία
-;ων στρατιωτικών καΙ άστυνομικων ιΧρχων, συλλέξωσι στοιχεϊα ιΧψορωντα.
εΙς τον ιΧνα. τ/ν χώραν ιΧριθμον -;ων κλ'Υ)ρικων καΙ λαϊκων παλαιοημερολογι­
τ ων καΙ '\ ων ύπ' αύτων ΧΡ'Υ)σιμοποιουμένων ναων, ύπο
ae: της ΔΙΣ καΙ κα­
τόπιν της ιΧπο 30-4-1969 ιΧποψOCσεως αύτης 'ή ύπ' ιΧριθμ. 1636/16-5-1969
ΈΥι<ύκλιος προς το';:; Σεβ. ΊεΡ:ΧΡΖας, παρακαλουμένουτ; δπωτ ύποβαλωσιν
αύτη, το aU'JαoτOv -:α.Ζ,';-:ερο·J , .)·Jομα.σ-:ιΚ"ην κατάστασιν των έν ταΤς Έπαρ­
χΙαις αύτων μΟ'J[μως έ-rι<α.-:α.βΙΟ')·J-:ω'J παλαιοημερολογιτών «κλ'Υ)ρικων» κα.Ι
μον αχων έν έ-ι<άστn Ί. :Μ 'ητροπόλε ι όπααω,) , -;-ου πα.λα.ιο:j -ίjμεpOλOγΙOυ 101 .
τα. ιΧποτελέσματα των κεχωρισμένως ιΧπ' ιΧλλ'ήλων aιεξαχθεισων έρευ ­
νων IixoucrLV ώς ιΧκολούθως :

Α'. Κατάστασυ; έμφαίvοu σα τούς παλαιοημερολογίτας (κληρι­

χούς-μοναχούς-λαϊκούς) χατα Νομαρχίας .

ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΛΑ · Ι -κ. ΚΛ Η Ρ Ικ. ΝΑΟΙ ΜΟΝΑΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΜΟΝΑΧΑ

1. Άττικης 10629 76 79 19 18 251

2. 'ΆΡΤ'Υ)ς
3. ΑΙ';"ωλ/νΙας 39 1
4 . 'Αργολιaος 120 1 1 5
5. 'Αχα·tα.ς 250 1 2

τως καΙ «Ζ 1] λ ω τ ω ν Μ ο ν α Χ ω ν Ά γ Ι ο υ ''Ο ρ ο υ ς», , Αντιπελαργη σιτ; εν : «Ή Φ.Ο.

Ο.» 1952 φ. 133 σ. 5, καΙ άλλαχου εν: «Ή Φ .Ο .» 1954 φ. 178 σ. 3 ~νθα ώσαύτωτ;
μν1]μονευεται ό αότος ιχριθμός . - ΚαΙ ό μοναχος · Θε όκλ1]τος - Διονυσ ιατη ; εν όίρθρ<ι> αότου :
«Σχόλια επΙτϊjςΠανopθoδόξoυ Προσυνόδου - εν: «Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ 1) Β ι β λ ι Q Ο 'ή­
Κ1]»19 57 σ . 103 άναφέρει τον αότον ιχριΟμόν.
100. Κ ω Δ Ι Σ 1969 - 19 70 συνεδρία 6-10-1969.
101 Δια τ'ijς εν λόγφ 'ΕγκυκλΙου εζ1]τουντο στοιχεία κεχωρισμένως 8ια τους παλαιοη ­
μερολογΙτας «'Αρχιερείς» , «Ιερείς», «8ιακόνους», «μοναχοϊ«;» καΙ «μοναχά;» καΙ 81) καΙ
δνομα στυτώτ, ενιϊ> περί των λα'ίκω ν όπα 8ων του παλ. 'ήμερολο γΙου l1ρκ ει ό κατα πρ οσέγγ ισ ιν
άρ ιΟμος αότων.
 381

ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΛΑ·Ι ·Κ. ΚΛΗΡΙΚ. ΝΑOl .ΜΟΝΑΙ ΜΟΝΆΧΟΙ ΜΟΝΑΧΑΙ

6. 'ΑΡκlχa Llχς 106 3

7. Βο ιωτίατ 217 7 4 16
8 . Γ ρεβ ενών 20
9. ΔράμlΧς 985 3 3
10 . Δωaεκιχv~σοu 251 1 1
Η . ΕύβοΙlχς 4159 4 13 3 22
12. 'Έβρου 1 -
13. Εύρυτανίατ;
14 . Ζακόνθου
15. ΉλεΙlχς
16. Ή μlΧθ ιlΧς 2195 4 5
17. 'Ηρακλείου 2062 2 4
18 . ΘεσσlΧλOν ιΚ'ης 11000 7 7
19. ΘεσπρωτΙlχς
20. ' Ι ω ανν ίνω»
21 . KερκύplΧς 2
22. ΚοζάνΊ)ς 359 11 5
23. ΚορινθΙlχς 412 10 13 4
24 . KlΧβάλlΧς 1298 3 5
25. Κιλκtς 79
26. Κuκλ&aωv 679 1 14 31
27 . Καστορίατ 5
28. KεφlΧλλΊ)νιlΧς 1 1 5
29. Καρδίτση; 788 1 2
30. Λαρίσητ; 2915 11 18
31 . Λασηθίου 56
32 . Λέσβου
33 . Λεuκάaος 9
34. Λακωνίο«; 360 3 1 7
35 . MlΧγνΊjσιlΧς 590 2 7
36 . Με σση ν ίατ; 36 7 6 13
37 . ΞάνθΊ)ς 51 1
38 . Π ε ιρα ιώτ 10050 55 31
39. Π ρεβ έζΊ)ς 3
40. ΠέλλΊ)ς 120 1
41. ΠιερΙlχς 1036 2 5 1 10
42. ΡεθύμνΊ)ς 200 1 1 1 2
43. Ροδόπη; 26 1 1
382

NOMAPXJA ' ΛΑ: Ι · κ. ΚΛΗΡΙΚ. ΝΑΟΙ ΜΟΝΑΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΜΟΝΑΧΑΙ

44. Σερρων 698 2 1 1 4

45. Σocμοu 499 4 3 2 7
46. Τρικαλω» 500 1 1
47. Φθιώτιδοτ 1517 6 6 5 19 200
48. Φωκίδο τ; 43 5 1 1 1 5
49. Φλω ρίνη ; 110 1
50. ΧανΙων 202
51. XLOU 168 5 6 93
52. Xαλκι8ικΊjς 592 1

ΣιΝΟΛΟ Ν 57 .229 222 269 43 180 324

'Ως έ-,ι των ~νω στοιχείων συνάγεται ot όπιχ801. του παλ. -ήμερολογΙου
έν Έλλoc8ι (συμπεριλαμβανομένη; τ'ijς ΚΡ~Τ1Jς κιχl' τ'ijς Δω8εκιxvήσoυ) άν~ρxo­
ντο έν ~τει 1969 εΙς 57.229 &τομα , έςυΠΎ)ρετούμενα θΡΎjσκευτικως ύπο 222
«κλΎjρικων» καΙ. -τ ων τρ ιων βαθμων , έντος 269 tερων ναων. Ot μοναχοί, ές &λ ­
λου , παλ/ται άν~ρxoντo εΙς 180, ιxt μοναχά] εΙς 324 και ιxt Μοναί, σuμπερι­
λαμβανομένων άσφαλως καΙ. των ΉσυχασΤ/ρΙων , εΙς 43.
'Εκ τΊjς άναλύσεως των ώ ς α.νω στοιχείων συνάγονται ώσαύτως καΙ. τα:
'θ ι συμπερασμιχτα
κατω ' : α ) "Ο '
" ε λ αχ ι στατ
τι εις , • '
περιοχας οι πα λ/ται αν απτυσ- ,
σουσιν έςιxφετικ~ν δραστηριότητα ώς λ-χ. ' έν Δρocμ~ , Λαμι~ , Κορίνθω κλπ .,
ένi{J εΙς τα:ς πλείστατ; -τ~ν συν~θΎj ~ και ου8εμΙαν ώς λ-χ. έν Kαρ8ιτσn, ΚοζOCνη,
Β ο' λ ~ κ λ π. , . , "<:0' '''
β) "Ο τι ει ς ωρισμενα ς πε ριοχ ας ο υοε ει ς π α λ/ 'ΊΎj ς ., •
υ φ ι στα..- α ι ως λ .χ.

έν "Αρτη, Εύρυτανία, Zακύνθ~ , Θεσπρωτία , ' Ι ωανν ίν ο ιτ , KεφαλλΨί~, Λέσβφ

κλπ. γ ) ΟΤ Ι το πλείστον τ ων παλ/των φέρετα ι συγκεντρωμένον εΙς τα: μεγαλα
άστικα: κέντρα ώς λ- χ. Άθ~να ς , Πε ιραιά, ΘεσσαλονΙκψ ~ εΙς τα:ς έκ παραδό ­
σεως παλα ιοημερολογιτικάτ; περιοχατ ώς π.χ. Ά-ττικ~ν, Βοιωτίαν, Εϋβοιαν,
Φθιώτιδα κλπ.
Πλη ρέστερ α καΙ. έν πολλοϊτ; αύθεντικώτε ρ α στοιχεϊα πε ρ ιλαμβάνει -ή
8ια: μέσου των 'Ι. Μητροπόλεων. " κατ' έντoλ~ν τ:ης ΔΙΣ, γενOμένΎj ~ρευνα,
-ητ ις βασίζεται έπι όνομαστικων κατ αστάσεων κιχl' έτέρων περισσότερ ον πει ­
στικων στο ιχείων . ΕΙ ς τ~ν σχετικ~ν συνo8ικ~ν 'Εγκύκλιον ιXπ~ν-ΤΎjσιxν 64 Ί.
Μητ ροπόλε «; έπι συνόλου 70 102 . Ό 8ε έπι -rri βOCσει των τότε λΎjψθεισων ιΧπαν­
τ/σεων καταρ τισθεί τ; στατιστυώ τ; πΙν ας ~xε ι ώς έςΊj ς :

10 2. Δεν &π1)ντ/ σαν , {}.γνω στον διιi τ ίνα λόγον, α ί Ί . Μητρ οπόλε«; Κυθήρων , " Ελευ­
θερ ουπόλεως , Τ ρ ίκκη ς , Φλω ρίνη ς , Χ αλκίδοτ καΙ Ν . Πελαγονίατ. Έκ τούτων αί Κυθ'ήρων
καΙ Ν . Πελαγον ίατ (Ένόπλων Δυνάμεων) +ι μεν λόγφ τότε χηρείας , +ι δε ώς έκ της φύσεωτ;
αυτ/ ς δεν Oιi η -:ο δυνοι -:ον νιi παρασχω σι τά αΙτ/θέντα στο ιχεϊα .
 383

Β'. Πίνας παλαιοημερολογιτών κληρικών--"-μοναχών-λαϊκών ώς

καί ναών καί μονών-ήσuχαστ/Ρίων αυτών.

Μητρόπολ ιτ Άρχιερ. Ίε ρ. Διάκ. Μ Ιχοι Μ Ιχαι Ναοι Μον. Ήσυχ. Λα ϊκ .

1. Άθψων 3 4 3 90 54 2 10 3956
2. ΑΙτωλΙνίας
3. Άλεξ Ιλεως
4. ' Αργολίaος 5 1 1 115
5. "AΡΤΎJς
6. ΆττικΊjς 2 72 1 96 561 52 24 25 2932
7. Βερροίας 5 1 6 741
8. Γόρτυνος 1 11
9. Γ ρεβ ενών
10. Γυθείου 15
11. ΔΎJμψρjaος 1 2 37 3 1 1 280
12. Διaυμjχου
13. Δράμας 2 1 1 6 985
14. ΔρυινΙλεως
15. Έaέσσης 148
16. Έλασσωνος 2 2 1078
17. Ζακόνθου
18. Ζιχνων
19. " Η λε ί ατ;
20. Θεσσαλjτιaος 2 5 1140
21. ΘεσIνίΚΎJς 1 5 1 10 5 3 1000
22. ΘΎJβων 8 1 10 25 1 2300
23. Θ~ρα ς
24. 'Ι ωαννίνων
25. Καλαβρύτων 1 1 82
26. Καρυστίαξ 1 3 2 1 500
27. Κασjaρείας 4 3 490
28. Καστορίατ; 90
29. Κερκόρας
30 . ΚεψαλΙνίας
31 . Κίτρους 5 6 4 1 1490
32. Κορινθ ίας 1 8 '1 7 132 5
33. Aιxyxιxaa 6
34 . Λαρίσης 9 9 10 1 621
; 35. Λευκάaος 1 9
36. Λ~μνoυ
384

MΊjτρόπoλις "Αρχιερ, Ίερ. Διακ, M/xot Μ/χσ-Ι Ναοί Μον. Ήσυχ. Λσ-·ίκ.

37. Μαντινείατ; 60
38. Μαρωνείατ 1
39. Μεσσηνίαξ 1 2 6 14 3 3 900
40. MΊjθόμνΊjς
41. MυτιλΙνΊjς
42. Ναυπαπτίατ 30
43. Ν ικιχΕιχς 1 14 4 36 14 1 1 2035
44. ΞάνθΊjς 1 26
45. ΠιχριχμυθΕιχς
46. Πιχρονσ.ςΕιχς 1 1 20 2 1 50
47. Πατρών 1 1 180
48. ΠειΡιχιως 12 4 4 12 1 2607
49. ΠρεβέζΊjς 15
50. Σάμου 3 1 6 2 1000
51. Σερβεων 1 2 1 200
52. Σερρων 1 1 8 3 2 600
53. ΣιaΊjρ/στρου 60
54. Σιατίστη;
55. ΣπάΡΤΊjς 1 8 4 1 150
56. Σόρου 6 125
57. τρεκΚ'ης 2 1 6 1 380
58. Τριφυλίατ; 6
59. 'τaριχς 2 14 7 2 135
60. Φθιώτιδοτ 12 13 39 4 4 1199
61. Φιλίππων 3 1 2 2 53 7
62. Φωκίδοτ; 7 2 68
63. Χσ.λκιaος 1 1 10 3 1 2 1112
64. χεου 8 1 3 108 6 2 110

Σόνολον 10 194 3 146 1152 243 56 51 30110

κιχτα τα δεδομένα τ~ς έρεόνΊjς τσ-ότ/ς ό α:ριθμος των α:να την περιοχήν
τ/ς aικιχιοaοσLιχς τ-ης Έκκλφεσ.ς τ/ς Έλλάaος Οπσ.aων του παλ, ~μερoλo­
γίου α:ν~ρxετo έν ετει 1969 εΙς 30.110 &τομσ., μ~ συμπεριλαμβανομένωντων
περιοχων Δωδεκάνησου κσ.Ι Kρ~τ/ς, ΙΧLτινες ύπαγονται έκκλΊjσΙΙXστικως εΙς
. τ~ν aLXOCLOaOcrLtlV του ΟΙκουμενικου Πατριαρχείου, Τούς έν λόγ~ πιστοί»;
έςυΠΊjρέΤOυν θΡΊjσκευτικως 10 «Άρxιερε~ς» 103, 194 «Ιερε~ς», 3 «διώωνοι»,

103 . Κατά τόν ά.νοιλοιβόντοι την έπεξεργοισίοιν των στατιστικών τούτων στοιχείων καΙ
εΙσηΥηθέντοι τη ΔΙΣ σχεταως ΈV τη συνεδρία ιχυτ/ς τ/ς 6-10-1969 Μητροπολίτην Ξαν-
 385

έν 243 Ιε ροϊς ναοϊς και πα ρεκκλησίοιξ . "Ι'φίσταντο ώσαύτω τ; 146 «μοναχοί »,

1152 «μοναχαί» 104 56 μονα] και 51 ·ίjσuχαστ~ρια .
Σ υΥ',{,ρ Ινον7Ζς τα Χποτελέσματα. έκατέρας έρεύνΊ) ς παρατηρούμεν τα. ακό ­
λουθα : α ) Β ασικως α] ερεuνα ι συμπίπτουσιν ώς προς τον ά.ριθμΟν των λαtκων
παλαιοημερολογιτών. Οϋτω κα-:rΙ. μεν τΊjν κρατικΊjν ερεuναν δ ά.ριθμΟς τού­
των είναι 57.229 α-:ομα, έν~ κα-:rΙ. τ·ην έκκλΎ)σιαστ ικ·ην 30.110 α-:ομα . Έα.ν
δ μω τ; λψρθΊί ύπ' οψιν οτι έκ "Ίjς έκκλΎ)σ ιασ-rικ1jς έρεύνΎ)ς ά.ποuσιά.ζοuσιν στοι­
χεϊα έξ ~ξ Ί. Μητροπόλεων ώ ς και έκ -:ων περιοχών Δωδεκανήσου και Kρ~ ­
η ς , ας, ε.ν τούτο ν; καλύπτει Τι έ7έ ρα: , τότε Ύ; σημειουμένη οιαφΟΡΟΠΟΙΎ)σις ά.μ­
βλύνεται και Ύ; ά.πόστα:σις αϊρεται . β) Τοuς παλαιοημερογίτα τ; «κλΎ)Ρικοu ς»
Ύ; κρ α-:ικΊj στατιστική ά.ναβιβά.ζει σuλλ+Ι βοψ απαντας εΙς 222. 'Evc» Ύ; έκκλφια: ­
στικΊj οιακ ρΙνε ι κεχωρισμένωςlΟ « 'λρχιε ρεϊς» , 194 «Ιερεϊς» και 3 «διακόνουτ» ,
-ητο ι σύνολον 207. Έα.ν έκ -:ων 222 -:'ης κρατικ1jς ά.φα φεοωσιν OL έν Δωδεκα­
ν~σΙV κα:ι Kρ~τη παλαιοημερ ολσγίται «κλΎ) ΡΙΚΟΙ» , o~τινε ς ά.νέρχ ονται , κατ
α.ύτ~ν εΙ ς
4 , τότε δ ά. ριθμΟς 'Χ,j-;ων Οι Χ -:-ην 'Jπόλο ιπον 'Ελλάδα κατέρχετα:ι εΙς
218 καθισταμενοτ ΟU7ω έιγf:-εΡ(Jς 7":ρ ος -:O'J ύ7":Ο -:-Γι ς Ί . Σuνόοοu σημειούμενον ,
Ύ ) 'Ασ-ή μαν-:ο ς ώσα ύτωτ OL:1.Y(JP(J7":(J[·IjGL:; έμΥ'Χν[ζε-:αι κ'Χι ώς προς 70'1 ά.ρ ιθμΟν
των ναων (296-243) -:ων μΟ'Jω'J (43-56 ) και 7ων μοναχων (180-146). ο)
Άν7ιθέ7ως ύψΎ)λΊj οι'Χψορα. Ζαρακτ/ρΙζει "ον OCριθμον "ων μοναζουσώ» μεταξΙ>
των δύο έρεuνων (324-1152) . Τέλος ε) Πλ~ΡΎ)ς ταυτότη τ; έμφανΙζε"αι και εΙς
τα.ς δύο έρεύνας ώς πρός τινατ; περιοχατ, ενθα ούδεμία κΙνΎ)σις παλατοημερο­
λογττών έμφανΙζε-: αι ώς λ.χ. έν ταϊς Ί . Μητροπόλεσιν "Αρτητ , Ζ ακύνθοu,
"Ηλείατ, ' Ιωαννίνων, Μuτιλ~νΎ) ς και ΜΎ)θύμνΎ)ς .
Έκτος των ά.νωτέρω, έκ "ων ά.παντ/σεων των Ίερ οφχων συναγοντ αι
και "α. έξ1jς συμπεράσματα : α ) E~ς τιν ας Ί . Μητροπόλε«; ούοεις παλαιοημε ρ ο ­
λογΙτ/ ς «κλΎ) ρικος» ~
Xcxtxo:; ύπ1jρ ξε . Τοϋτο συνέβαινεν λ.χ. εΙς τα.ς Ί. ΜΎ) ­
τροπόλεις Ζιχνών , ' Ιω ανν ίνων, Μu"ιλ~νΎ)ς, Λ~μνοu "ΑΡΤΎ) ς , ΚεφαλλψΙας,
Κε ρκύρ ας , 'ΗλεΙα ς , Αίτωλο ακαρναν ίαξ, Σισαν ίου , Δρuινοuπόλεω ς , Διδυμοτεί ­
xou , Παραμυθίατ , Γρεβενών , Θ~ρας, ΜΎ)θύμνΎ) ς, Ζακύνθοu και Άλεςανο ροu ­
πόλεω τ. Ή ά.ντΙστοιχος κρ α"ικΊj ερεuνα οεν συμφωνεϊ ώ ς προς πασατ; τα.ς Ί .
Μψρ οπόλεις ταύταξ. ου μΊjν ά.λλα. πρέπει να. λΎ)φθΊί ύπ' οψιν δτι τα. δρια των
Νομαρχιών οεν συμπίπτσυσιν ά.παραιτ/τω ς προς τα. τοιαύτα των ' Ι Μητροπό-

θΊ)ς , Αντώνιον « εκτο ς τούτων ('i\,oL ,ων 10 «'Αρχιερ έ ων » ) ά.σφαιλως υπάρχουν και! &'λλο ι,
ο'ίτινες κ ιν ουν,αι ι λ'Χθρ'Χ ίως μεταιξυ ,ων μερίδων των παιλΟΙ:ΙΟΊ) μερολογιτων» (Κ ω Δ Ι Σ
1969 - 19?0 συνεδρ ίαι 6-1 0-1 96 9 ). Γνωστον πάν,ως τυγχάνει ,ο γεγονός, οτι με,α το 1969
εγένοντο ά.θρ όαιι χε φ ο τονί αιι π'ΧλαιΙΟΊ)μερολογιτων «'Αρχιερέων » και! συνεπληρώθΊ) ό ά.ριθμΟς
των δυο « Συνόδων». 'Ήδη εσχημαιτίσθη και! -;ρίτ/ « Συνοδος».
10 -'±. 'Ο ~ γoυμεν oς τ'ij ς παιραιτ άξεω ς « πρ . Φλω ρίνη ς» «Άρχιεπ/πος » Γ ΟΧ A,~ξέν,ι o:;
άναιβ ιβάζε ι εσχά τω ς ,ον ά.ρ ιθμΟ ν των μοναιχων 7Ίjς μερίδος αιύτ οϋ ε ίς
4.000 ! ( Βλ. «'Ο ρ θ ό δ .
Λ ό γ ο ν» gτο ς Α' φ . 1 σ . 2 ).
~ .j
F

Ι
, Ι
386

λεων, ένί;) 1) όπα τ/ζ κρατικ:η ς έρεύν1)ζ έπισημαtνομέv'Υ} παρουσία παλαιοη ­

μερολογιτικώ» στοιχείων εΊς τινατ; των έν λόγφ περιοχών 3έον να: θεωΡ'YjθΏ
μαλλον άσ-ήμαντος. Λ.χ. εΙς την Νομαρχίαν Κεφαλληνία ; έπισημαίνονται 5
μοναχα.L,
, , "t"YJ'
εLς
\ ! Τ'Yjς
- Κ ερκuρα.ς
ι 2 λ.ι. ,
αυωι,
, "'Yj'!
ειτ;
\ -
Τ'Yjς
Α'ιτω 1./'
νLα.ς
39 λαϊ
αυωι
,,
εΙς τ~ν του "Εβρου 1 λαtκος Κ.Ο.Κ. β) « 'ΑρχLερεϊ:ς» παλ/ταL εΙς έλαχίστατ;
Μητροπόλε«; ε{)ρΊ)'lΤo έγκατεστ/μένΟL, ~ς λ-χ. εΙς τα:ς NLΚα.[ας, Δ'Yjμ'Yj''ΡLιf30ς,
Μεσσ'Yjν[ας, 'ΑΤΤLκ'ijς, Θεσσαλονίκητ; 'AθΊ)'lων, ΚΟΡLνθΙας. γ) Ε'Ις τινατ; Ί.
Μητροπόλε«; ύφίσταντο OλlrOL παλαιοημερολογϊται λIXtxot στερούμενοι δμωτ;
έφ'YjμερΙοu. Τούτο συνέβαινε» εΙς τα:ς Ί. Μητροπόλειτ ΣL3'Yjροκιfστροu, Λαγκα­
3α, 'Γριφυλίατ, Πρεβέζ'Yjς, Γυθείου , Σύρου , Ναυπακτίατ, Ξιfνθ'Yjς, Μαρωνείατ,
'ΑργολΙ30ς, Λεuκιf30ς , Φωκίδοτ, Έ3έσσ'Yjς, Μα.ντινε[α.ς , Γόρτuνος κα.Ι Κα­
στορίατ, 3) Ε'Ις -:-L'/ας =ΡLοχα:ς ένεφα.νΙζον-:-ο ύπαρχουσαι συμπαγεϊ.; μαζα.L
παλαιοημερολογιτώ» ~ς λ.χ. εΙς Ποταμιά» Θιfσoυ (400), εΙς Μεγαλοχώριον
ΤΡLκιfλων, Αϊγιναν, Bερ3αoUΣocν 'Ελασσώνοτ; ΑΙγάλεω, Κσ.ρέαν, Kιfβo-Nτόρo
Καρύστου, Σταματάν Ά~LΚ'ijς, Mιiν3ρIXν Έλεuσϊ:νος, ΚΟΚΚLνLάν, 'λθ·ήΚLσ. Κο­
ρίνθου, Κέρ-:-εζ'Yjν Καλαβρύτων κλπ. 105. ε) Παλαιοημερολογϊται 'nνες έaέχοντο
και έζυΠ'Υ)ρετουντο θρ'l)σκευΤLκως ύπο Ιερέων τ'ijς κlχνονLκ'ijς Έκκλ'YjσΙlχς QLIX-
τιθεμένων α.υτοϊ:ς προθόμως ύπο των οΙκεΙων Ίερα.ρχων ~ς π.χ. τοϋτο συνέ­
βαινεν εΙς τα:ς Ί. Μητροπόλε«; Γόρτuvος, Καρυστίατ κα.Ι ΒερροΙας 106. στ)
Πολλώω; έν α.υτη κα.Ι τη μLCf πόλει συνυπήρχον παλατοημερολογϊται «κλη­
ρυω]» κα.Ι λIXtxot άν~κoντες εΙς 3Lιfφορον παλαιοημερολογιτυτήν παραταξι»,
ΟUΤΟL άγνοουσLν άλλ~λoυς κα.Ι άντιμιfχοντα.L 107. ζ) οι ναο] των παλαιοημε
ρο - J:,ισα.ν,
λ ογLτωv "
ως \
επι ,
το 1.-
πειστον, ' ,,"'
ιοιωτικα πα.ρεκκλ"
'YjσLσ. εν περLβ'λ
ο ΟLς

ΟΙΚLων κείμενα 108.

Κα.τα: ταύτα, σuμφώνως προς τα: δεδομένα άπογρα.φLκα: στοιχεϊα &μφο­
τέρων των ~ς εΊΡ'Yjτα.L έρευνων, aέον οΙ άνα: τ/ν χώραν παλαιοημερολογϊται
να: άνα.βLβιfζωvτα.L σ-ήμερον κα.τα: προσέγγισιν εΙς τον άΡLθμον των 50.000-60.

105. Τά στοιχεία ταϋτα 1ιρρύσθημεν εκ των συνοδευουσών τά υπο βλη θέν.α ήj ΔΙΣ
στατιστικά δεδομένα παρατηρήσεων .ων Σεβ. '1εραρχων ώς και εκ των ά.ναλυ.ικων εκθέ­
σεων αυτων τόσον ώς πρός τό σΊ)μείον τοϋτο, δσον και ώς πρός την λατρευτικήν εξυ­
Π1)ρέτ/σιν των παλαιοημερολογιτώ»υπό κανονικων Ιερέων τ/ς 'Εκκλησίας, περ] ης έν τ'ij
έπομένη υποσημειώσει.
106. 'Η εφαρμογ7ι τ/ς υπό .-ϊjς '1εραρχΙας κατ' επανάληψιν υίοθετηθείση; λύσεωτ;
ταύτησ, 1)τοι .-ϊjς διαθέσεως Ιερέων 'τ/ ς κανονικης 'ΕκκλησΙας πρός θρησκευτικ.ην εξυηρέ­
τ/σιν των παλαιοημερολογιτων, ~σ.ω και έν περιωρισμένη πως κλίμακι σήμερον, μαρ<uρεΤ
τό δυνατόν 'τ/ς ά.ντψετωπΙσεως τοϋ ολου άκανθώδους προβλήματος .οϋ παλαιοημε;:;ολογιτι­
σμου δια κανονικων μέσων.
107. Βλ τα θλιβερα επεισόδια μεταξυ ά:ντψαχομένων παλαιοημερολογιτικων παρα­
τάξεων έν Χαλκιδι τ<ϊ> 1971 και την εξ αυ.ων ΠΡΟΥ.λΤιθείσαν όίκρως λυΠ1)ραν έν.ύπωσιν.
108. Πρβλ και Ά ρ. Π α ν ώ τ η, έν : ΘΗΕ τ. Α' σ. 825.
 387

'000 10 9. Βεβαίωτ; ό ά.ριθμΟς ο;),:,ος οιαψέρει ά.στρονομικως έκεΙνου, ον έΠΙΚlΧλOυν­

τατ ά.νέκαθεν και σήμερον είσέτι ο Ι παλα ιοη μερολογϊτα ι 11 0 . τ Η τασιτ; αότων
προς έξόγκωσιν του ά.ριθμοί) -:ων όπα-οων ιχότων είναι εύλογος ' κlχι οέον να.
ά.ποΟοθη εϊτε εΙς πρόθεσιν τ.;-Ος +Ιθιχ-~ν τόνωσιν αότων των ΙοΙων εΊτε εΙς
έπιοΙωξιν Ο'1jμιουργLας εύμε..... ω·J έ-Γ.'J τ. ώσεων παρά ,OL:; &ρχουσι και ΤΟLς ψ'1j­
ψoθ~pαις . Έν τούτοις έν~ ~ ••ι Συνόδου (Συνεδρ ία ΔΙΣ 8-3 -1971 ) έλέχθ'1j δτι
το ά.ποτ έλεσμα τΊjς έν λόγ~ i;;~j,rr, :; ώς κσ.Ι ό έκπλ'1jκτικως χlχμ'1jλΟς ά.ρ ιθμΟς
των παλαιοημερολογιτών κχ . ~ .. XYιξxν -;-'φ Κυβέρν'Υ)σιν , ά.ντιθέτως οΙ π α­
λαιοημερολογϊται συνεχίζουσιγ :Ιτ.οσ71j;; Lζον-:Ζς μέχρι σ~μεpoν δτι ό ά.ριθμΟς
αότων ά.νOC 'τ/ν Έλλ~o:x κυμΧL'ιΖ-;:n :Χτ.Ο -:-,,;:j Ξ:νος μέχρι ,,;,ου ένο ς και ~μισεo ς
έκ ocτομ μυρ Ιο υ 111 , ,:,ουθ' δτ.ερ Z!'/X~ ~~ ΧLως χ·jθ χ Lρ ετον. ΘOC +ΙΟύνατό τις να.
οεχθη δτι α] 01)0 στατιστυτα] tρ~.1'/X~, τ.ε;;l (;ιν άνω-:-έρ ω, οιέλαθον ώς πρός
τινα σημεϊα. Κocι με IΧ,j-;-I,J z~σt-:~ 7I;'J ~!.iθ Ζσ~'J (jτ.ω ς OCό ξ~ ση τις κocι κατα.
100 0/
/0 "
τα
λ'
αποτε εσματα αυτων ,
,- , , θ '
ο Χ? ι μος
-
τ ων
-
τ.xι.σ.~ OΊίμz PO
-
λ ογιτων θ α
' προ-

σήγγ ιζέ πω ς '":OCς 100.000, ά.? ιθμΟ'ι Χ77Ζ -;:<ji.'J :X•.~zo'r.x ,:,ou Ξ:κoc,,;,ομμυ ρ Ιου 11 2.
AόθZν':'LΚ'ην λύσιν ':' 0 ;:) ζτ,-:-ίjμ.x':'Oς -:v.j':'O,) θΖ rιO-j'JX':'O νΖ τ.χρ ά-ΣΧη ά.σψoc­
λως 'ή ΈθνLΚT; Σ,:,x,:,~σ,:,~'1j 'γ'"7'i?εm:χ εν ':'~'I~ μίj.ov;!.ΚΊj ά.τ.ογρ σ.ι;:;η ,:,ου έλλ'1j­
νικου λαοί) Ην συμτ.εΡιΖίdμβ:Χ'/Ζ με,:,ιχξυ ,:,ων ΖΙζ ':'0 θ;-+Ισ-/.ευμlΧ ,:,ων ά.πογρoc-

10 9. Βλ. καΙ τό ιtπό 29-4 -197 1 έπ Ισημον ιtvακoινωθέv .-ίj ς 'Ι .Σ . κ:χθ ' δ « κατ' ιtπογF:Χ ­
ψήν προσφατωτ γενο μένην ιtφ' ένός μέν ύπό .-ίjς 'Ι.Σ . , ιtφ' έτέρου 8έ ύπό του "Τπουργείου
'Εσωτερ ικων (ό ιtpιθμός των παλα ιοη μερ ολογ ιτών] μόλις ύπερβαΙνει τ OCς 55 .000 καθ ' απα.­
σαν τήν 'Ελλάδα» (Βλ. άπόφασιν ΔΙΣ τΊjς 28- 4-19 71 ).
110. Π ρβλ. « Ή Φ . Ο. » 19 72 φ. 64 7- 648 σ. 1 ~νθα ο Ι παλαιοη μερολογϊται ιtναβιβ ιXζoν­
τα ι ε Ις 1.500 .000. 'Αλλαχοί; ε Ις 2. 00 0.000 (( '1-1 Φ. Ο. » 19 73 φ, 667 - 668 σ. 11 ). 'Λλ­
λαχου πιΧλ ιν εΙς 1. 500 .00 0 (('Ο Ρ θ ό 8. Λ ό γ Ο ς » 19 74 φ . 3 σ. 2) . 'Εν τιr ά:πό 3- 11 - 1966
ψηφΙσματι .-ίjς έv ' Αθήναις συγΧλη θε Ιση ς έκτιΧχτου κληριχολα'ίκΤις συνα ξεωτ; τΊjς 'Εκκλη­
σίατ; των ΓΟΧ (παρ αραξεωτ; « πρ, Φλωρ ίνητ;» ) διαλαμβ άνεται ιtpιOμητ ικό ς προσδι ο ρισμδ τ;
των όπα8ων τη ς παρατα ξεωτ; ά:νερχόμενος «εΙς έκατοντιΧ8ας χιλιιΧ8ων μελων» . Τό 8έ ά:πό
29 -5-197 1 ύπό μνη μ'Χ πρός τόν Π ρωθυπουργόν Γ. Π απαδόπουλον τ'ής έκκλησ ιοιστικη ς 'Επι­
Τ F οπ'ij ς των Γ Ο Χ Π τολεμ'Χ'ι80ς ιtνoιβ ι βιXζει τούς ιtν oc τ-1]ν χώ ρ αν παλοι ιοη μερ ολογΙτοις εΙς
1. 500 .000. Π ρ βλ. καΙ το ύπ' ιtpιOμ. 426 /7 -5 - 1963 ~pαφoν .-ίjς Π ΘΕ ΟΚ πρ ο ς τον 'Υ­
που ργόν Συγκοινωνιων ιtν:xβιβιXζoν ΤΟ'Jς ποιλοιιοημερολογΙτοις ε Ις «έκ'ΧτοντιΧ8οις χιλιιΧ8ων
πολιτων», ώς καΙ τό ύπ' ιtpιθμ. 4590/35/12-5-19 63 τΊj ς oιύτΊjς πρός τόν Πρωθυπουργόν
ιtνα φεp όμενoν κα Ι τοuτο ε Ις τOCς « έκατοντά8ας χ ιλιά8ων έθνικο φ ρόνων έλλήνων πολιτων»)
ποιλ'ΧιοημεΡολογιτων.
111. Π ρ βλ. ιι Ή. Φ. Ο .)) -1 9 71, 15 Φε β ρ ουαρ. Ο Ι -ή γούμεν οι των έv 'Λγ . ''Ορ ει Μονων
Δ ιονυσΙου κ'ΧΙ Γρηγορ Ιου ποινο σιολ. Γαβρι"ήλ κοι Ι Βη σσαρ Ιων ιtνεβ Ιβoιζoν, 8 Ιχοι προιγματικων
στοιχεΙων, τόν ιtp ιθ μόν των π'Χλα ιοημερ ολογιτων ε Ις 2.00 0.0 00 Βλ. : Ιr e η ί k ο η 19 71 σ.
417.
11 2. 'Ο 'Α . Καλόμο ιρ ος , γρ άφ ων έν ~τει 1970 πε ρ Ι των παλοιιοημε ρολογιτων , ύπε ­
στή ρ ιξε περΙ αύτων, ()τι τούτους «8ΈV τούς έν8ι'Χφ έρ ει OCν εΤναι λΙγοι , γ ιοιτΙ λΙγοι 1jTCXV πιΧντο­
τε ο Ι πρ οιγμ:χτικο Ι χ ρ ισ ':-ιοινοΙ» (ι ' Η Φ . Ο . » 1970 φ. 590 - 591 σ. 10 ).
Ι"'"
\

388

φομένων OCφορώντων έρ ωτημά.των κ :Δ υ/.z-:ικ~ν ενl)Ζ ιξ ιν περί .ou παλαιοημε­

ρολογιτισμοθ , ώ ς iJ 't ·~ crιXOΤO .~ Δ ΙΣ έ'ι O'~ Z'. -:-~ς γεν ΙΧ~ζ ιΧπογραφ-ης του πλη­
θυσμου έν ετει 1971, ανΖυ ο μω ς OCΠΟ-:ΖΧέσμ:χ.το ς 113. Μέχρ«; 00 συ μβΊi τοϋτο
θ~ πα ρ ιστ αμεθα μάρτυρες αύθαιρέτω» ·j;:ολGγ r.σμων προ ς 01jμιουργ [αν έντυπώ ­
σεων 114.

3. Ό παλαιοημερολογιτισμός χαί τό 'Άγ ιον "Όρο ξ .

Ώς ~I)Ί) έλέχθΊ) , σχεl)ον .:χ.'J-:ΟΖ;;ό·Jως π;; ος 7",,'1 Ζtσ:χ.γωγ·ην έν τ η ΈκκλΊ)­

σί~ τ~ς Έλλά.aο ς .oU aιωρθωμέ'/O'J 'IO·Ji.~:z'J'j~ Ή μz ;;r:ιXoγίoυ και .~ν έμφαν ι­
σθεϊσα» έν Ά&ήναις OCν.ίθΖ-:-Ο'1 π;;ος -:7;-J έ-ιέ;;γz ~:z'1 -::z,j-:Ύj'1 Δ'πριν εύ α ρίθμων
κατ' ocρχας λαϊκων ένεφαν ίσθ-ι; Χ:ΖΙ Z:-J 'λγ. 'Ό ;;z~ ποίχ 7ις OCνχ),ογο ς κίνησις ,
έκκ ινου σα και αί)τ/ έξ ocν7ιa;;χm:ως π;;~ς II-:7;-J γΖ'ιο μέ-Γφ β χ'/ α'J σον κακοποίη ­
σιν των ΙΖρων τ~ς Έκκλ'φ(:χς Π:X;;:Z~.ι'J-.ω'I » Il~ ώς έζΖi.Χμβ'J.'/Ο'1 7"ην ~με poλo­
γιακ~ν μεταβoλ~ν οι εtς 7"'f,'J Χ('π,'7.'Ι 7X·'r.τ;ι π;:.()υ/.ω;;"ίΊσ7.'Ι7Ζς όΗΊΟΙ :ΧΊιο ρεΟ;;,α ι
μοναχοί κυρίω ς cΧπλo Iκo ι :iur-r,-::z( b~ί.Ο;;'J7Ζς 767Ζ l<μαραν μόνον μειονό ­
't'Ίjτα των κατοίκων -;ou h;;o~ Τόπ()·.) ) 116 . Ή πί.Ζιονό-:'ΊJ ς βεβαίωτ; των έν 'AYLq>
"Ορει OC σχουμέ νων μον:ΧΖω,ι =?ιω;:. (σθr,σlΧ' l zt; ,ο να l)Ί)λώ σωσι προς τ~ν Με­
γά.λψ του Χρ ιστού 'EYJ'j:r,ci:X'J ~7Ι 70 "Αγιον 'Όρος «καθ' ον τρόπον OCΠΖφασί­
σθΊ) ~ έκκλφιασ7αΤ, τ.μΖ;;οί.-:.γι:χ'-ίϊ :ijj,'J.Yfι OCl)υνα.ε'i: να ocποl)εχθ?j ταύτην,
κα ι θ α ΤΊ)ρη, ώ ς κ:χι π;;~;;r~'J, 7~ Ίo~λι:xνO'I "Ημερολόγιον , εω ς 00, Θεου εύδο­
xLq. , συνερχομένω» έπι ~ :X'~70 7ω,ι έττι μέρους Ό ρθο l>6 ξων ΈκκλΊ) σιων, ρυθμι-
- και, .0
σ θ .(1 ' r'
,;r, -;"r, μ :χ 7-:" -.17-:' χ:χ'ι-:, 'ιικως»
- 11 -ι. Τ'Ο Π ατριαρχΖι-~, "ν ε -
ον οε Κ ω ν /λ εως Ί)

Ι 13. Ή 70t:x·j7T, :i~.q:x σo,:; -=-;;:; ΔI~ tί;Γι φΟη tν τ'ii συνεδ ρία αύτης 7Ύjς 2- 9-1 969 &λλα
':0 rxr7t) μ:ι 8Ζν ΙΧT~ϊ:l) !.~θτ, 8!.i . ~;Ι:I'..Ζr:ι·J; λόγου ς .
114. "E;;εoJV% -;τ, ς έφ;μ.ε;;iO....ς « 'Αχ ;; ό π ο λ «;» τη ς 18- 2-1 973 ( σ. 15 ) &ναβιβάζεt
ΤΟ'J ς Π%λ%tοημερολογ(7:χς -:τ.ς ~:.v ~:X;; %7άξεω ς του «π ρ . Φλω ρίνη ;» εΙς 1.200 .000 , τους 1>1:
-:Ύ, ς Κερατέα ; είς 300.000. ΤΟ Ι r e n ί k ο n ά.ν%βt βάζεt τους «Ιερεις» των δύο παρ ατάξεων
εΙς 70υς 500 [Γτ ό ιι ί κ ο υ 1972 σ . 72 ).
11 5. Βλ. 'Α γ t ο;; ε t 7 ω ν μ ο ν α Χ ω ν , 'Όταν ο Ι φύλ%χες π ροδίδουν . ' Αναίρ ε σ «;
άντtκανονtκων tνεργεtων χ%Ι I>Τιλώσεων -:Ύ, ς ά.φtχθε Ιση ς tν Άγ . "Ορ ει ΠοιτρtαρχtκΊj ς 'Εξα ρ­
χΙας κατα μην:χ Σεπ7έμ[3;;tον Ι 973 με7ιΧ σχετ ικη ς τοιαύτηα κεtμέν ων κα] ε:ρ γων 7ων την
σή με ρον διουωύντων 7ljν ιΧγtο;;ε t7tΧ7;ν Πολ ιτε ίαν . "Άγ ιον 'Ό ρος-Άθηναt 197 1 σ . 5. Μόνον ~
'Ι . 1\1 0νη Βατοπεδίου εΙσΓι γ:χγεν &μέσως 70 ν . ~ μερ ολόγtον (Ι r e n ί k ο n 1961 , σ . 35 -5 1 ).
, Λ Ρ Χ ι μ . Γ α β Ρ t Τι λ Δ t Ο ν 'J σ Ι ά 7 Ο υ, Έπ ιβε βλη μέ'lΊ) I>tευχρΙν tσ ις 71jς Οέσε ως 70υ
Άγ . 'Ό ρους tν τιj"> ΊΙμερολογt%ΧI:J ζη7"ήμ%7Ι , έν: « Ά γ ι ο Ρ ε t τ ι Χ 7; Β ι β λ t Ο θ 1)-
Κ η» 1952 σ . 6.
116 . 'Λ γ t Ο Ρ ε ι 7 ω ν μ ο ν οι χ ω ν , 1:'10' &ν ωτ. σ. 5.
11 7. Ά ρ Χ ι μ. Γ % β Ρ t 'ιι λ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, Έπ ιβε βλη μένη I> tευκρ Ινισις . . .
~θ' &ν ω τ . σ . 5, Μ . Ξ . Π. Π ε ρΙ εν χρ ον Ιζον σχισμ% έν : (Α Ο ω ν t χ Ο Ι Δ t ά λ ο γ ο ω
'1974 7. 22 σ .22.
 389

χθ'η κα1. έσεβάσθΊj σιωπηρως 7Yjv στασ ιν τ αύτην τω,/ άγιορειτων τούτων , OL-
τινες , πλην -.ης "'ΊjP '~σεως ,,:ou παλ. ~μεpoλoγίoυ, εΙς οίιaεμίαν κατα τΊjς
Μψρος ΈκκλΊjσίας πpoΊjλθoν έχθpικ~ν ένέργειαν, aιαΤΊjΡ~σαντες τας μετ'
αίι.~ς κανονικας αίιτων σχέσε«; 118, έν &.ντιθέσει προς ένίους άπλο"ίκοΙΙς, ώς
έλέχOΊj &.σκψάς, θεωρήσαντατ μέγαν τον κα.α τ~ς 'OΡθοaοξίας xlvauvOV έκ
'Τις ~μεpoλoγιακ~ς με.αβoλΊjς , οL.ινες, έπυεαλούμενοι aέσμΊjν έπιχειpΊjμάτων
συνο ψιζομένωνκυρίως εΙς -τ ο δτι ~ ΈκκλΊjσία τ-η ς Έλλά-aος είσαγα γοδσα το
ν. ~μεpoλόγLOν κατέστη σχισμ ατLΚ~ κα1. ο": Ι το ν. ~μεpoλόγιoν κατεa ικάσθη
έπ1. Ίερεμίου Β' , πpoΊjλθoν εΙ ς την κατ ' έφαpμo~ν του ΙΕ ' Κανόνος -.ης ΑΒ'
Συν όδο υ aLClXomιv του μνημοσύνο υ .0U ΟΙκουμενικου Πατριά-ρχου 119. Ούτοι
συνέπηξαν αύτόθι τον «Ίερον Σύνδεσμον των Ζηλωτών Μοναχων» Τι «Σύλλογον
των ZΊjλωτων ΆγιορεΙ"'ων Πατέρων», έκaόντες έν ετει 1926 κα1. τον Καταστα­
τικον αίιτου XάpΤΊjν ύπο τον τίτλον «Ή 'Άγκυρα -.ης 'OΡθοaοξίας» 120. Σκοπος
τ~ς συστασεωξ του Συνδέσμου τούτου έτέθΊj ~ aια παντότ; μέσου καταπολέ­
μΊjσις τ~ς έν τη ΈκκλΊjσίζf γενομένητ; ~μεpoλoγιακ~ςκαινοτομίατ ώς κα1. πάσΊjς
αtρεΤLΧ~ς διδασκαλίατ, Ο] ZΊjλω.α1. οΟτοι μοναχοί, κα1. μετ:Χ -τ Υιν έν ετει 1927
κύρωσιν ύπο τΊjς ΈλλΊjVικΊjς Κυβερνf,σεως ":ο\) Καταστατυωί; Χάρτου .ου
Άγ . 'Ό ρους, δστ«; έν α.ρθρ<ι> 183 &.παγορείιε ι oτicrCl'} έν 'Λγ. "Ο ρει σύστασιν
κα1. λειτουργία» οtουaf;πο-:ε Σωματείου Ίj μoναχικ'ίjς όργανώσεως , έξΊjΚOλOίι­
θησα» aρων.ες έν τη παρανομία. Ούτως -ηρξαν.ο ένΙ<Γ..(ύοντες aL' έντύπων .0'1
έν έξελίξει κατα τΊjς ' EκΚ:λΊj σία ς ά.γωνα των έν Έλλάaι παλαιοημερολογιτών,
aιακόψαντες τ αυτοχρόνωτ, ώς προελέχθη, το μνΊjμόσυνOν του ΟΙκουμενικου
Πατριάρχου, ώς αtρετικοu, κα1. έλθ6ντες a~ιX τοϊίτο εΙς σοβαρας προστριβας
μετά 'ιων έτέρων άγιορει-των μοναχων, -των μΥι &.κολουθοΙΙντων αίιτοίς 121, με

11 8. 'Ο λόγtος μοναχός -;ου Άγ. 'Ό ρ ου ς Θεόκλη-;ος Διονυσ ιατη; δ ιαστέλλων -;ας
έπΙ ':"ου ήμερολογ tακου ζψ1) ματος άκρ ότ/τας καΙ καταχ ρήσεις , τ'ijς όpθ'ίjς καΙ συνε-;'ij ς
στασεω τ; των σωφρ όνων άγtOρε ιτων , έπάγεται ΟΤ Ι «ή αρνΊ)σ ις υπoταy'ίjς των ( }\το ι προσχω­
ρή σεως εΙς τό ν. ήμ . ) έν συναφεία πρό ς την aιατ/ ΡΊ)σιν κανον ικων σχέσεων , άπο8εικνυε ι δτ ι
οί Άγ tOρειταt 8εν εΤναt μόνον πιστο ί φυλακες των παραδόσεων άλλα καΙ πολιτικοί με
βαθεϊα» πειραν καΙ i) σΚΊ) μένα κρtτ/ Ρ ιαη ( Βλ. Θ ε ο κ λ 1) τ ο υ ΝΙ ο ν α Χ ο υ Δ ι ο ν υ­
σ ι ά τ ο υ, Σχόλια έπΙ της Παν ορθο8ό ξου Προσυν 680 υ , έν: «'Α γ ι ο Ρ ε ι τ ι Κ "~ Β ι­
βλ ιοθ "ήΚΊ)) 1957 σ.105).
119. «'ΑθωνικοΙ ΔtάλογΟL» 1974 -;. 22 σ. 22-23 . Πρβλ καΙ «'Ο 'Άγιος
ΣΙμω .ν ό Μυροβλή-;Ί)ς» 197 /. τ. 22 σ.6 - 7 .
120. Ζ Ί) λ ω τ ω ν Ά γ t Ο Ρ ε ι τ ω ν Π α τ έ Ρ ω ν , Σ,jντομος Ιστορικη περ ιγ ρα­
φη σ . 9-10 . Π ρ βλ «' 11 Φ . Ο.» 19 69 φ . 567 σ. 1 . Βλ καΙ την άπό 7- 4- 27 ~κθεσ tν του
Μα ρ ωνε Ιας 'ΑνθΙμου έν : «'11 Φ. Ο .» 1971 φ. 608- 609 σ . 14-15.
121 . Βλ. Θεο κλ ήτ ου λΙ ον αχου Δ ιονυσ ιάτ ου , Πε ρ Ι έκκλΊ)σ . πα ρ α­
8όσεων έν: « 'Αγι ορ. Βι βλ ιοθ .» 1957 σ. 8 ~θα ου-;ος 8ιαΚΊ) Ρ,jσσει μετocξu αλλων: «' Αν ­
τιτtθέμεθα πρός -;ας άκρ ότητας έκεΙνocς των έμμεν όντων ε Ις τό καλου μενον Π άτpι~ν 'Η με­
ρολόγιον. 'Α ρνουμεθoc να παρ α8εχθω μεν οτι -;ό 8ιωρθωμένον ΓΡΊ)γο Ρ tocνόν 8Ί)μωυργει κιν-
Ι •

390

άποτέλεσμα. τόν διαχωρισμό» αυτων εΙς «Ζηλωτά;» κα.ι εΙς «Μνημονεύον­

τατ» 122. Οϋτω τό "Αγ, 'Όρος άπέβη τό λΙκνο'ι '";ων παλαιοημερολογιτών123.
'Η aLαχωΡLσΤLΚ~ α.u't"Yj των «Ζηλωτων» κ(vr,σLς, έφελκύσασα έγκαΙρως τ~ν
προσοχην τοί) ΟΙκουμενLΚΟU Πατριαρχείου, ά.r.οσ,,:,ειλαντος αuτόθL έν gτεL 1927
ώς 'Έξαρχον τόν Μητροπολίτην Τραπεζοδντοτ; Χρύσανθο» 124, EUpE'! ά.ντωετον
ά.r.' ιXρχ~ς αUτ/ν ταύτην τ~ν άγLOρεL'tLκ~ν Πολιτείαν, ~τLς ιΧπεμόνωσε τους
«Ζηλωτάτ» τούτουτ εΙς τα έκτός .ων μεγάλων Μονων ίιπ<r.ελΤΙ 7.'Υ:ω,ι έ;:ΧΡ-;-f,­
ματα , κα.Ι έν~ΡΎ'YJσε τα. δέοντα aLa τόν έΚΤΟΠLσμόν 19 έξ α.Uτω'I f:.J ε':'ΖL 192ϊ 125.
Παραλλήλο»; δμωτ; OL «Ζηλωταί», μ~ ά.ρκούμενΟL εΙς τ-ην έκ του μα.κρόθε'Ι ένΙ­
σχυσLν ΤΟί) παλαιοημερολογιτισμοδ, πρo~λθoν κα.Ι εΙς τ/ν στελέχωσιν .ου
ΚLν~μα.τος τούτου έν τij) κόσμ<:J κα.Ι εΙς τ/ν ιΧνάληψLν ής πνευμαΤLκ~ς -ηγεσΙας
α.ότοί) μαχόμενοι πρός πα-σαν κατεύθυνσιν «μετά παρρησίατ; πρός τους πνευ­
ματυωύτ; έΠLaρομε~ς καΙ ύπομονευτάτ τ~ς πατρώα.; εύσεβείατ;» ί1ν πρώτους
καΙ κυρΙους έθεώρουν τόν 'ΑΡΧLεπ/πον 'Αθηνων Χρυσόστομον Παπαδόπουλον,
καΙ τόν Οίκουμεν. Πατριαρχην ΜελέΤLον Μεταξάκην, -η ένα.ντΙον των δποίων
καταφορά α.ότων ίιπερέβη πα-ν προηγούμενον gv τε τoλμηρα:~ς έκφράσεσL του
λόγου κα.Ι ά.παραaέκ.ΟLς ένεργεΙα.Lς. Μετα.ξυ των ιΧσυaότως δρώντων έν Έλλά­
aL άγLορεL.ων μονα.χων έπΙλεκτον θέσιν κα.τέλαβον ιXρχ~θεν OL 'ΑρσένLος Κοττέατ;
καΙ Mα.τθα~oς Κα.ρπαθάκης , καθ' ί1ν έξηγέρθη σύσσωμος ό θρησκευηκός τύπος
ής έπoχ~ς, ιΧποκαλέσα.ς τούτους «πλανοδίουτ; ρα.σοφόρους» κα.Ι «καπηλευτάτ;
-:r~ς εύσεβείατ» τοί) λα.οί) 126.
Τό ΟΙκουμενLκόν Πατριαρχείον, παρακολουθούν ιΧγρύπνως τ/ν κα.τάστα­
σιν, aLa τοί) ιΧπό 20-1-1926 Γράμματος αότοί) πρός τ~ν 'Ι Κοινότητα τοί) 'Λγ.
'Όρους έπέρριπτεν έπΙ των «Ζηλωτών» τούτων τ~ν εόθύνrιν τ~ς έξωθ~σεως
τοί) λα.οί) εΙς ιΧντα.ρσΙα.ν κατα ής Έκκλ-φΙα.ς καΙ ~ξΙoυ τ~ν άμεσον μεταγωγήν
των έξ α.ότων έν τij) κόσμφ aLαΤΡLβόντων εΙς τας Μονας ής μετανοίατ; αύ-

δύνους δια: τ/ν σωτηρίαν τ/ς Ψuχ'ijς. ' Αποδοκιμάζομεν 7ήν ά.σuνεΙδητoν έκμετάλλευσιν .τ/ ς
εύσεβείατ των ά.πλο'ίκων. Καταδικαζομεν τα:ς έπιπολοιΙοις ά.ποφάσεις, ώς κατασταση; σχι­
σμοιτικ'ijς τ/ς Έκκλ'l)σΙοις ... » Πρβλ κοιΙ «Ά θ ω ν ι χ ο ύς Δ ι οι λ ό γ ο υ ς»
1974 τ.
22. σ.8. Πρβλ δμοΙως αυτόθι σ. 32.
122. Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν μ ο ν οι χ ω ν, 'Ότοιν οΙ φl~λoικες προδΙδουν ... . σ. 6.
123. Ν. Μ υ λ ω ν cx κ ο υ, 'Άγιον 'Όρος κοιΙ Σλοιυοι •.. σ. 55. Πρβλ κοιΙ Θ ε ο δ ω­
Ρ 'ή τ ο υ μ ο ν οι Χ ο υ, Ή ά.νοιΙρεσις τ'ijς Ιεροκοινοτικ'ijς ά.νοικοινώσεως έv: «'Ο 'Ά γ.
Σ Ι μ ω ν δ Μ υ Ρ ο β λ 'ή τ 'ι) ς» 1974 τ. 22 σ. 16 - 17 b/eoι δμολογεΤτοιι δτι «οΙ ά.γιορεΤ­
ται κυρΙως μονοιχοΙ ύπ'ijpξoιν οΙ στυλοβiiται του όρθοδόξου τούτου κιν'ήματος (δηλ του
παλαΙΟ7jμερολογιτισμου» ).
124. Βλ Ι r e n ί k ο n, 1961 σ. 355.
125. Ζ 7j λ ω τ ω ν Ά γ ι ο ρ. Π α τ έ Ρ ω ν, Σύντομος Ιστορικ-η περιγροιφ-η ... σ.
11.
126. Πρβλ «Ζ ω -η νι) 1924 σ. 120, «Ά ν ιΧ π λ α σ ι ν» 1924 σ. 106, «Έ κ κ λ 7j σ ί­
οι; ν» 1925 σ. 13 .
 391

1'ων 1 2 7 • 'ΑΛλ' ένi{J ,LνE:; έξ αu'tων συνελαμβανοντο ύπο των ά.στυνομLκων ά.ρχων
XIXL μετήγον το βι αίω τ; εΙ ς ''Λγ . 'Ό ρ ος , -η έν αuτi{J καταστασι; όσημέ ρ αL έπε(:)εL­
νουτο , ιΧτε των «Ζ'Yjλω'tων» ά.παΡΤLσOCντω ν συμπ αΥϊϊ όμoc(:)α μ~ μνημονεύουσ αν
έν τα~ ς 'Ι ά.κολουθΙαL ς " ου όν6 ματο ς του ΟΙκου μ ενLκ ου Πατ ριάρχου , ά.πο ψεύ­
γουσαν (:)ε έΠLμε λω ς πocσαν κοινωνίαν μετά των συνεχιζόντων κανονLκω ς τ/ν
το ιαύτην μν1jμ6νε υσLν μον αχων. Ή καταστασι τ; ιxiJ't1j πα ρεκίνησ ε τ/ν Ί . Κοι­
νότη τ α εΙς τ~ν λΊjψLν ά.πο ψOCσεω ς κατά τ~ν 5-12-1928 δπωτ «άποττρματίση
1'~ν έν ,i{J 'IEpi{J Τόπφ (:)'Yj μLO υΡΎ'YJθε~σ αν ύπο έΠ Lτ/(:) εΙων ιx(p EGLν του μ~ μνη­
μοσύνου του δνόμα τοτ; τ'ijς Α .Θ . Π. εΙ ς την πνευμαΤLκ~ν (:)LκαLο(:)οσΙαν του όποΙου,
κατ OC τOC τεθεσπισμέν α , (:)Lατελε~ το "Αγιο» "Ο ροτ » 128 , πρ ος τούτο (:)' ά.Π1jύθυνεν
εκκλ'YjσLν xιxt νουθεσίαν προς το υς ιιΖηλωτOCς» δπωτ; παρ αδεχθώσι το μν'ημ6συ ­
'10'1, καθόσον ΓJ.λλως «-η μ~τηp -ημων ΈκκλφΙα θOC προβη εΙς τ~ν καθαίρεσιν
αότων, ά.ψαΙΡεσLν του μοναχLκου ένΜματος XIXL ά.πομOCΚΡυνσLν έντευθεν ώς λαϊ­
κων» 129. 'Επηκολούθησεν-η ΓJ.ΨLζLς ΠαΤΡLαΡΧLκΊjς ΈξαρχΙας έν Άγ. "Ορει προς
έπττόπτον ερευναν του ζη~ματoς, ΓJ.νευ ά.ποτελέσμα10ς παραμείνασα. "ΕτεραL
nIX'tPLiΧPlLxαot Έζα.ΡχΙα.L ά.φΙκον':"ο έν "Αγ. "Ο ρετ Υ-αι Υ-ατOC τOC ετΊj 1947130, 1951
καΙ 1962 131 , ~~7r.'Jες έ7:Ξ:ο Ιω ξ αν , έν συνε ργασία με~α 7~ ς tI. KO~"Jό":"14"70 ς, τ/ν
περιστολή» τ/ ζ ~r:'OC ?a!7':; Χ'J? tw .:; S!.i '7"~ ς ~!.θοU.:;, eX90;:; έχ'7ρ~7ί;? tσ:>:'J Κ,χ",: '
,
επαναλη
.!.., Ψ
L'! ,
το υτ « Ζ"
"lj1.ω,,:,OCζ»
,
« ωτ «ΙΧ
'σθ - κρ
,Lσεως
ε'/Ο'J ς
,
i'.:ι:L 7:ε ?LωΡLσμενης
,
πνευμαΤLκr,ς κατασ,,:,ocσεως» ,j;;Οi'Δ μΖ-ΙΧ , χιθέ-ΓοΧ εΙς «••;:.••λIX'π,μb/IX ς ά.ν":'Lλ~-
Ι ε Lς
ψ ... ' ~ ι
απασουσατ εL" ς τον Κ ατασταττωγ ' -,,-~--:τ,'1
.!.- i'.:ι:L" -:0 -
Π νευμα - μOναιr.1.Y-Ύ]- ς
":'"Ij:;
ά.(:)ελψ6τ/τος του Άγ. 'Όρους» 132. A~ διαπιστώσει; IX:SΤXL O,jOέoι συντελεστυών
εσχον ά.ποτέλεσμα προ ς την κoc-:εύθυνσLν -:-ίj ς έξuγd'Jσ-e.ως ,,:,ω,ι «Ζηλωτων» , ΟLΤL-

127. Π ρ βλ (ι'Ε κ κ λ
1) σ Ι α. ν» 1927 σ . 42-43.
128. Βλ τ/ν ύπ" άρ ιθμ .
502f5-12-1928 έγκύκλιον 7ίj ς 'Iepii.; Κο ινό71j70ζ , έν : 'Α γ ι ο­
Ι' ε ι τ ω ν μ ο ν α. Χ ω ν , "Ο ταν ο Ι φύλα.κες πρ 08 Ι80υν .,. σ . 7.
129. 'Έ ν θ' άνω -:: . σ. 7. Π ρβλ. κα.Ι ΟΙ έν Άγ. 'Όρε ι μΨΙίμ ονε ύον-::ες
κ α. Ι ο Ι Ζ 1) λ ω τ α. Ι, Θ εσσαλονίκη 193 3 κα.θω ς χα.Ι άντα.πάντ1jσιν εις -=Ο φυ)).ά8ιον του ­
το ύ πο τον τίτλον ιι'Η ά π ο λ ο γ Ι α. .. . » 'Α&ηνα.ι 1934.
130 . Ή έν ~τει 1947 Πατ ρια ρχ ική 'Ε ξα ρχία έτέλει ύπο .0'1 .ΜΨΡΟ7:0λΙ71jV "Ηλιουπό­
λεω ς Γεννά8ιον κlχΙ uπ'ij ρξεν ή πρώτη , 1ιτις έπελήφθ1) σοβιχ ρω ς του θέμlχτο ς τούτου, συγκρο­
τήσιχσιχ Έπιτροπην έ ξ ιΧγιορε ιτων Ήγουμένων προς 8ιιχφώτισιν των πλlXVωμΈVων . 'Αλλ' ή
Έπιτροπη IΧ{JτΊ) ού8εν άπέ8ωσε, iν<jJ συνεστήθ1) ιΧπλως προς ",ιΧς ΜονιΧζ όπως συνlχντιλ1) ­
φθωσι τη Έπιτροπη εΙς την άπιχλλιχγην του 'Ιερου Τόπου έκ τ7jς πα.ρlχφωνΙlχς των έκ κιχκως
έννOOυμΈV01) ζ-ήλου άντ ι8ρώντων Ζ1)λωτων μονιχχων (Βλ Π Ρ α. χ τ ι χ ιΧ Έ κ τ ά κ τ ο υ
διπλ 'ij ς Συνά ξεω ς 'Τις 24.5 .195 1) . Πρβλ ιιΆθωνιχο ύς ΔιlΧλό γο υ ς»
1974 τ. 22 σ . 7. ι
131. Ή ίιπο ",ον ΜψροπολΙ",ψ Φιλιχ8ελφε Ιιχς 'Ιάκωβον νέIχ Έ ξιχρχΙIχ του ~τoυ ς 1962
περ ιωρΙσθ1) χlχΙ 1Χ()τ/ εΙς νουΟεσΙας , Υ-lχτlΧλή ξlχσlχ εΙς τό συμπέρασμα, ΟΤΙ το ζήτ/μα. των
ιιΖ1)λω,ων)) 8έον νιΧ μελετΊJ01ί έν σχέσει προς το πιχρελθον , ",ο πα.ρΟν κα.Ι το μέλλον του
Άγ. 'Όρ ους κlχ Ι λ1)ι;ιθωσι τιΧ έν8ε ιχνυόμενα. μέτρα..
132. Π ρβλ Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν μ ο ν ΙΧ Χ ω ν, 'Ότα.ν ο Ι φύλα.κες πρ08 Ι80υν . .. σ. 8.
392

.
νες αντι
θ' " , , ,
λΙΨ
ετως , ου μονον παρεμεLν:χ'1 αμε-::ΧΚLνΎj,ΟLεLς . τ ατ; αντι Ύj εLς
'" XIXL\'αποΙ ψε«;
,

αύτων, ιΧλλιΧ XIXL ένLσχόθΎjσαν ε,L περαιτέρω εΙς τΊjν μετ α: πιΧθους έμμoν~ν αύτων
εΙς τΊjν 8ιακoπ~ν πιΧcrΎjς σχέσεως XIXLΚΙΛ'/ωνΙας μετά του ΟΙκουμενLκου Πατριαρ­
χείου καL των ν εοημερσλογιττκώ- 'Ε;ι.χ);ljσLων, ενεκα ,,'ης κατα: ,α: τελευταία
ετη συμπορεύσεως ένΙων 1\Ιονω" ;':;;Οζ αύ,ούς , έΠL ,ου σημείου τη ς μ~ μνΎj­
μονεύσεως του ονόματος ,ου ΟΙΚO'Jμε'/Lκου Πατριάρχου, έξ αΙ,Ιας οΙκουμενLση­
κων τ ινων ένεργεLων του OΙΚO'J~"αoυ Πατριάρχου 'Αθηναγόρου 133 . 'Αλλ' -η
8Lακοπ~ ,ου ΠαΤ ΡLαΡΧLΚΟU μ'ΠjμΟσ'Jνου , έν έΠLκλ~σεL το\) ΙΕ
Ι
,'(j Κανόνος
,,'ης Π ρωτοδευτέρ ατ; Συνό80'J, .:,;;:0 σ'η'κεΚρLμένας προϋποθέσει ξ δύναται να: ε{)Ρ7}
ε8αφος σΤΎjρΙξεως , αtΤLνες 8ε-, συντρέχουσι σήμερον έΠL των ένωηκων προσπα­
ΟεLων της συνολ LκΊj ς Ό;;θωο;Ιχς , ;,:ολλ<';) 8ε -ητ-;'ον έπι το\) παλαιοημε ρολο γιττ­
κο\) ζΎj τ/ μα τoς . Ό με-::1. -:ω'ι έ-:ε;;ο8όξων 8 LιΧλογ ος 8εν ιΧπoτελε~ «κατε γνωσμένην
αϊ ρ ε σ ιν » XIΧL ούδεμία Σ,j"ωf.ζ i;,:ε?ιΧνθΊJ οϋτω ξ. ΕΙ8 Lκώτερον, ό Κανων έπιτρέ­
πει XIXL έπαLνε~ -τ~ν «ιΧ;':(,-;ε ίΖLσLν» -:ων Όρθoaόξων κλΊJΡLκων ιΧπο 'tO\) έαυτων
πρώτου, -ηΤΟL -;~ν aLIXXf.:;T,'1 -:7;ζ 7.;;Ος αύτον κανονLκ Ίj ς κοινωνία ξ, XIΧL προ συνο ­
aLκΊj ς εΤL aLαγνώμΎj ς, ')7.0 -:0'1 ;):;0'1, ΟΤ L ό είΡΊJμένo ς 'ΕπΙσκοπος, MΊJ7ΡOΠOλΙΤΎjς
~ ΠαΤΡLιΧΡΧΊJς εΙναL α: t:;ε-:LΧός , ~-:OL πρεσβεύει αtρεσLν γνωστην «παρά των
'Αγίων Συνόaων Τι Π% .~;;ω" κ:x-:εγνωσμένΎjV» XIΧL ΚΊJρύσσεL ταύτην 8ΊJμοσΙCf,
aLΜιnι:ων -:α:ύ":Ί)'1 HTΨ'ήj -:Τι κε?:χλη έπ' 'Εκκλ·φΙάς». Ή ο ίκονο μ ία το\) Κανό­
νο ς εύχερως ιΧνε'J;; LU/.Ζ7% L έ-, -:Τι έρεύν7} των a LΟLΚΊjτLκων συνθΊJκων ύφ ' &ς έτέλεL
-η 'EκκλΊJσΙα κα-::τ. -;-;;'1 ~ •• oZ"'ςι -;-fις δτατυπώσεώτ; του . Αί κατ' ιXPIΧLcX: XPOνLXcX:
aLαστrιμα-:α ενε'/'(Χ σ-rr/.ΟL·Κt)'/L:χκων ~ έποχιακων δυσχερειών συγκλ~σεις Συνό-

133. 'Εν ~ . <- ~ Ι 96 3 b.-J"/j.~ι:ι~+,&ΙΙ "Π ροκή ρυξ ις» άγιορ ει-;ων μονοιχων περ ιέχουσα
Ι;κκj:1jσ~ν 7;~oς -;Ον O LκOj·.1μεor.z;"" ΠX-;~~~ΡΧ1Jv 'Αθηναγόραν, rνoι παύση τας φιλενωτικάξ οιότου
ένε~γε ίxς ( Βλ. -;τj-:τ;- έν : "Ο.Τ. » ~Hρ -;ιo ς 1963 ) παρα μείνασα 1)' όίνευ αντοιποκ ρίσεως
ώl)'ήΥφεν ώ~ ~σiL<-"'-n; ~Iι:ιπ; ε1.; -:+.'1 7.7;ό φοισ ιν δπ ωτ; Ι> ιοικ ό ψωσ ιν -;0 μνημόσυνον οιυ-;ου .
Τ οϋ'":' ~,j-:o b:'::z;rI χ:ιΙ ,,:,~I; ~Ι~-: ? Ο7:0λΤ":'~L των Ν . Χω ρών θεω ρήσαν-;ες ώ ς α, ιρ ετικας
τας Ι)οξοισίοις xv-;ou. Π~ ~ί.. "Ο. Τ . » 10-10-1969. Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν Ζ η λ ω τ ω ν μ ο­
ν οι χ ω ν, Φωνη έξ 'λγ. O ~ως τ.-;o~ 7.7;όl)ει ζι ς έκ των Θ. κοιΙ Ί . Κοινόνων κοιΙ τ'ijς Ι)ιl>οι ­
σκοιλίας -;ων 'Λγ . Πoι-;έ~ων ~~ -;Ο :bι~θεμoι κατα -;'ij ς παπικ'ijς Έκκλη σΙοις ποιρ α μένει εΙς
αιωνα Θ ε Ι~ ΔικoιΙ~ . ~λγ. νO ~ ι:ις 19:-2 σ. 32 . 'Ο μοίως Ζ η λ ω ": ω ν :), γ ι ο ρ. Π οι -; έ­
Ρ ω ν, , Aπciντ/σ~ς εις μ(:xv ,, ' E7;~σ-;oί.~μoιΙoιν Ι) ια,,:ρ ι β-ην» Λυκόβρυ σις 1969 σ . 7. Θ ε ο­
Ι) ω Ρ 'ή -; ο υ μ ο ν α Ζ ο U, Δ ~:U.ογοι 77,:; έρ'ή μου περ Ι Ο Ικου μεν ι σ μοU . ' AO'ijνOΙL 19 71 σ.
"14 , 38 , 24 3. Βλ. ώσαΛ-;ω:; "Ο . Τ . » 1970 φ. 117 , " ο r t h ο d ο χ C h r ί s t ί a n
\ V ί t n e s s » 19 70 ":. 2. Π. Π % 7; οι θ ε ο Ι) ο σ ί ο υ, Π ρ οσωπ ικ-η 'Επισ-;ολ-η . . . σ . 13.
'Ω ς προς ":0'1 νυν Ο Ικουμ . Πoι-;;: ι~~zτ,ν κ . Δrι μ'ή-;p ιoν βλ. Ζ η λ ω -; ω ν Ά γ ι ο ρ. Π α­
τ έ Ρ ω v, φωνη έξ ( Αγίου 'Όρcο; : ~-:"o~ i~ό 8ε~ξις έκ των ο-ηλώσεων και. πράξεων τοί)
νέου Ο Ικου μεν ικου Ποιτριciρχou Δτ,μ'1j -;~[Ο,) -;ου Λ ' ο-;ι ου-;ο ς ακολουθεί τ~ν ένωτικ-ην
γρ οι μμ-ην του πρ oκlΧτόχoυ -;ου ' λθτ,·ιoιγό~ou. "Αγ . 'Ό ρος
1973. Π ρ βλ κlΧΙ ,, ' Η Φ . Ο .»
1973 φ . 682 -683 σ. 4, ,,' ο ~λ γ. ~ ι μ ω ν ό ~ l υ ;: ο β λ ή -; ΤΙ ς » 1974 -;. 22 σ. 12 - 14,
Π οι u λ ο υ μ ο ν α Χ ο υ, Δ ιωγμοί έv : ,,'Ο "λ γ . Σ Ιμων δ ::\lυ ~ o βλ'ή -;η ς» 1974 7 . 22 σ .
24 1:7;. , ΔιlΧ μα p -;υ p ίoι έν: La fo ϊ t r a ns m ise 2-10- 72.
 393

Ι)ων προς ιΧντιμετώπισιν οχι T~ ς l)ιl)ασχομέν'ljς αίρέσεωτ , OυσΎjς ~I)'Y) «χατεγνω­

σμέν'Υ)ζ» 1)'Υ)λ. ιΧποχεχ'Υ)ρυγμέν'Υ)ς δπο '":~ς Έχχλ'Υ)σΙας , ιΧλλα το1) συγκεκριμένου
προσώπου, καθίστων ιΧναγχαΙαν τ/ν έπιστρατευσιν παντότ; μέλους τ~ς Έχ­
χλ'Υ)σΙας, tl)L~ (i)E; των χλ'Υ)ριχων, Ι)ι,χ τ~ν &μεσον του αΙρετιχου 'Επισκόπου
ιΧντΙχρουσιν χocι ιΧπομ6νωσιν χαι προειδοποίησιν, εως δτου μία πpoσεχ~ς Σύνο­
(i)ος έπιλ'Υ)ψθη τ~ ς πε ριπτώσεώ τ; του. Άλλ' έπι του ζ'φ"ήμocτος του παλ. ~με­
ρολογίου ποία αΖρεσις (i)ι(i)άσχε-:αι ; Έπι Ι)ε των ένωτιχων μετ,χ των λατίνων
προσπαθειών ποϊοτ; χανων καταπατεϊται ; Και έπι πλέον , ποίον ν6'Υ)μα δύναται
ν,χ εχη ~ παδσ«; του μνημοσύνου του Οίκουμεν. Πατριάρχου , δταν τ,χς ένερ­
γεία τ; αότου έπι των ώς &νω θεμάτων εχη έγχρΙνει ~ ιΧπο(i)εχθ~ έν Πανορθοδό­
ξοις Δ~ασ'ι<έΨεσιν όμοθυμαl)ον σύμπασα ~ ' Ο ρθοδοξία ; 'Η «αποτείχισ«;» γινο­
μέν'Υ) προ συνο(i)ιχ~ς l)ιαγνώμ'Υ)ς, προϋποθέτει ιΧψεόκτως έχκρεμ6Τ'Υ)τα ένώπιον
Συν61)0υ του δλου ζ'Υ)τ/ματος, μέλλοντος έν αότη ν,χ έξετασθη τελεσιδίκωτ. Άλλα
μ~ν ποία Σύνοδοτ; Όρθο(i)6ξων πρόκειται ν,χ έλέγξη τον Οίκουμεν. Πατριαρχην,
δταν απocσα ~ Όρθο(i)οξΙα, έξocφέσει των «Ζ'Υ)λωτων» ά:γLOρειτων κocι των του
Φιλαρέτου , συμπο ρεύεται αU7C:) κα ι καΛUT:'η 7,χς έΠLμά.χoυς ένεργεΙας 1:0υ ;
'Εν πάσ" περ ιπτ ώσε ι (Λ «Z&lJλω'7:Χ~» :Χγ!.OΡΞ:~7:Χ!. ~ &90;:) προσ εχώρησαν είς
τον έν ( Ελλiό ~ 7:ΧλΧ!.Ο'"1jμΞ:?ολο γ !.,,:,!.σ μ6"1 : ό!.έχ~ ·~:ι.'I 7'/j"1 χr:Λ'Jω'J~Χ'J με'7Χ '70U οίκείο υ
των 'Επισκόπου, αύτοαπωωπέντε; :i:;;o 71j;:; σώμ:ι'":"Cι~ 7~~ ~ EΧΧλ~ σ[~ ς, έψ ' δσον,
ώ ς έτον ίσθΎ) , Ot έν (EλλCΊO!. ;:7λ7:!.o."μ~oλ(, γ~77!. zI'J1:!. Χ~"ίfι"I!.χω:; cii:ομεμονωμέ­
νοι και έχκλ'Υ)σιολογικως μετέωροι. 'Ε-ι 70,Υ:"(ιΙζ 7 0 'Π:X?~ΞημlΧ -:ω'! ιιZrιλω-:ων»
έμLμ~θ'Y) ~ έν 'Αγ , "Ορει Ί. MoνΎj Έσ?ιγμέ-ιου 131 , 'f;':'Ιζ O·j μ6-ιο'! επαυσε το
μν'Υ)μ6συνον του Οtχοuμενικου Πατριάρχου , &,jj,ιX χlΧl έ-ι Ζ-:ει 1972 έ~+Ιλωσεν
δτι ιΧποχ6πτεται τ~ς xανoνικ~ς έξαρτήσεως ιχπο -:ου Οίχουμ. Πατριαρχείου
ΠΡ Οσ',(ωρουσα - εις, Τ'Υ)ν\ "
υπο \ «' Λ ρχιεπ / ΠΟ'Ι
1:0'1 f \.''''' -
υξεντισν» πocι.OCΙΟ'Υ)μερο λ ογιτι-

κΎjν παράτα ξιν 135. Ή πpωτoψαν~ς αϊιτ'Υ) Π Ρiζις, ένέχουσoc βOCΡΙΓ.:Χ-:ας ιΧντιψά-

134. Π ρ βλ ,,'Ορθό /) . Λόγον» 1974 φ . 5 σ . 1. ' Α . Καί.ομοΙρο υ , 'Α­

ζιο σ-η μείω ,ιχ γεγονότα τοϋ 19 72 έν : ,, ' Η Φ . Ο .» 1973 φ . 675 -676 σ. 7.
'135. "Άκρόπολις» 17- 4- 73, 29- 3- 74 31-3-74. Ο Ι « Ζηλωταί » μέχρ ι ,οϋδε εύ ρ ίσκοντο
έκ,ο ς των μεγάλων .Μονων τοϋ 'Λγ . "Ο ρ ου; έΥ/.Iχ,ε σ';'1j μένοι ε Ις κελλία κocί σ'/.+"ιχς κειμένιχς
έν '"n περιοχη τ'ίjς 'Ι Moν'ίjς Μεγ. Λαύ ρ ατ ( Βλ 'Α γ ι ο ρ . .\1 ο ν α χ ω ν. "Οταν ο]
φύλιχκες προδίδουν ... σ. 6 - 7) Ή Τ. Κοινότη; ά:πέπεμψε τον παρ " ΙΧύ-=-n ά:ντιπρόσωπον
τ'ίj ς '1. .\1. Έσφιγμένου ("Ά κ Ρ ό π ο λ Ι ς » 31-3-74, Βλ. "Ή Φ.Ο.» -1972 φ. 651 σ. 3 -
4 ). Ό 'Έ ξιχρχο ς έπεσκέφθη ήj 4-10- 72 ,ην Ί . .Μονην Έσφιγμένου, γενό μενο ς έν ιxύήj
/)εκτο ς ώ ς ά:λλοτριό/)ο ζος ( Βλ ,,'Ε π Ι σ κ ε Ψ ι ν » 1972 φ . 66, Ι Γ e n ί k ο n 19 73 σ . 68 ).
ΟΙ μοναχοί έ/)+,λωσιχν Ο" θεωροϋσ ι ,ούς ΟΙκου μ . Π α-:ρ ιάρχας ώς σ',(ισμιχ,ιχούς ενεκιχ
τοϋ ν. Ίjμερoλoγίoυ κocί ιχΙρ ε,ιχο,jς εν εκιχ ,οϋ Ο Ικουμεν ισμοϋ e n ί k ο n 19 74 σ.
( Βλ Ι Γ
92 ). Δ ι OC τη ν στάσιν των ,ΙΧύ τψ έπηνέθ'1jσ xν ύπο των πιxλOC ΙOΎj μεp oλoγιτων κιχΙ των (IZΎjλω­
,ων» (Βλ ιlΉ Φ. Ο. » 1972 φ. 6 σ. 1 ). οι πιxλlXΙOΎjμεp oλoγίτlX ι τ/ς πιχρ ocτά ξεω ς Αύξεν, Ιου
έπε8 Ιω ξαν xιxt έπέwχον ,,;ον πρ οσετ~tΡ Lσ μον -;ων « ΖΎ1λω",:ωνη, τηρή σαντες στά.σ~ν έ,?εκ":"ιχ~ν
εναν,ι ,ων έν Άγ . 'Όρ ε ι ά:ντιπάλων ιχύ,ων έν ,ί;) ζΎjτήμα,ι -=-ϊj ς συχν'ίj ς Θ : Κο ινων ίας ( Βλ.
394

σειτ; καθ' έαυτήν 136, ώO~Ύ"f)σεν είς νέαν όξεΊ:α.ν φάσLV τό δλο» ζ~λωτικoν πρό­
βλημα του Άγ. 'Όρους και κ:χ.έσ7Υ)σεν ά.ναγκ:χίαν τ~ν λ~Ψιν αύσΤ'Υ)ρων μέ­
τρων προς πά.τα ξιν τ/ ς ά.ντα ρσ ίας. Of.ίτω κατά Σεπ,,:,έμβριον-'Οκ .ώβριον μεν
του gτους 1972 (29 Σεπτεμβρίου-ι-Η 'Οκτωβ ρ ίου) ά.φίκετο έν ' Αγ, 'Όρη
ώς πατριαρχυω τ; 'Έξαρχος ό Μψροπολίτ/ς Φιλίππων (είτα Περ ιστερίου),
ΆλέξανaΡος, δστ«; έλθων Ei; έ~7.?"ην μεθ' OCγιορειτικων παραγόντων, κατέβαλε
συντ6νους, πλ~ν ά.κά.ρπου ς προσπαθε ία ; οπως μεταπείση τ/ν aιαλ'Υ) φθε~σαν Ί.
Moν~ν δπω τ; ocπoκα.ασ.r,σr. κ:χ'ιον ικα.ς σχέσε ιτ; με.α -:ου Οiκουμενικου Π α­
τρισρχείου 137. Μετα ak ε-ι OCκριβως gτος , ~τo ι κατα Σεπτέμβριον του 1973
(29 Σεπτεμβρίου-Ω 'Οκ-:ωβ ρ ίου ) ά.πεστιΧλ'Υ) έν Άγ. "Ορει νέα Πατριαpχικ~
'Εξα ρχία ύπο τον Μ7ί',:,ρο,;:οί.ί7ην Σταυρουπόλεω τ Μά.ξ ιμον 138, ~τις μελε-d)-

Θ ε ο δ ω ρ ή τ ο υ μ ον cx Ζ ,,::ί, Β ' Άνοι κτ/ ' Ε π ι στολή .. . σ. 5. 'Πρβλ α' Αρχ ιεπ/που
Αύξεντίου » , Ή ντ,σ-:τ ίcx ~~;, 71;; Θ . .\Ιε:αλή ψεω ς έν: α ' Η Φ . Ο.» 1973 φ. 691 - 69 2 σ . 7
έπ.) 'Ω ς προς το είδο; :ων ul.roεων :r,ς Ί . :Μοvij ς Έσ φιγμένου μετά των παλα ιοημε ρ ολο ­
γιτων τ'ijς παραταξεωτ λojξεντί,,'-J Τι μέν Ί . Κο ιν ότ/ς έν έπ ισήμ~ ά.νιχκοινωθέντι (βλ έν:
«Έ λ λ "Ι] ν. Β ο Ρ ;: i:;;» :! -~ - ; ~ ) lul.upLcrQ"l] (οτι αϋτη ύπήχθ"l] εΙς τ/ν κανον ικ-ην αιJτoυ
δικαιοδοσίiν , ό δέ μονΤl.;'; θεr..δώ ~ "I]-: o ς ά.ντιθ έτως ύπεστή ρ ιξεν δτι οί της Μονης έ:χουσι
πνευμ~-: r.χ-τ,v ά:~λω~ ~'j~~ιωvir" με-:ά: ,:,ou Α. ύ ξεν τίου ανεu έκκλ-ησ. έξαρτήσεω ς άπ' ιχύτου
(Βλ. Θ ε ') δ ω ;: +. τ ο
'J μ ο οι α Ζ ο ίi , Ή ά.ναίρ εσις τΊ] ς Ίε ρ οκο ιν οτικη ς ά.νακο ινώσεως
έv: ιι'Ο "Αγ. Σίμω.. ';' ~ΙΟJ;:ο;3ί.+,-:τ.:;;" 1974 τ . 22 σ. 16 ).
136 . Ή Ί . xr.τ, ~I?Vί; i=κ6~ -:ou ΟΙκουμ. Πατριαρχείου έ:νεκα τ'ij ς ύπ' αύτου x"l]-
ρίιξεω ς αι;:=ω .. δt&7U.ι..:ύ.lώ·J . 71;; ε ΙσcxγωγΊ) ς του ν. 'ήμε ρολογίου κ .όί. καΙ ύπή χθ"l], πα ρά
πiiσιχν ΕΝVoιιxν 8~-%ίO'.J Χ:Χ! ·"'Jμ~μ6 -:τ. :')ς . εΙς -:-ην δ ικα ιοδοσίαν τ'ijς ιιά.κρ αΙιΡνως » όρ θοδόξου
« Έκκλ1jσΙ'Χζ » ~ou «'-\;.z~H177./) _-\·j ξεv; Ιοu )) . Ά λλ' ~ η Έ κκλ"η σLCΙ)) CΙϋτ/ έτέλε ι τότε ύπο
τ/ν πvευμα~ΙΚ1]" π;:oσ=σicxν ;'-%1 Χ7V?ν ικΤιν δ ικαιοδοσ ίαν , παρά πάν τα κανόνα, τ'ijς Ί.
Συνόδου τ'ijς ΈV 'Aμε;:~ '~% ίω ;:ωσικη ς Έκκλ"l]σίας , Ίj τις , σημε ιωτέον, ίέκο ινώνει
πασαυ; ταίς νεο"l]με;: οί.c.γΙ"":".Υ..:t!ς Έ",j'j:ι;σΙcx ις ~cxt αιJ-:φ τ(~ Ο Ικουμενικφ !Πατριαρχεί~ ,
δ περ έξ Ιδίας πρω-:οβΟ'-Jί.ίcx; . ε-ιεγ.7 ;z-I~κω :έ;: ων λόγων , έ:παυ σε δ ια7"ΙJ ρ οuν κανον ικάς σχέ­
σε«; μετ' α.ότ/ζ έπ' έσχ77ωv . ttΕ~ ~Jω ; ο! %7:0 τr, ς U;:οθε,,:,ικ·r,ς ΣΚ 1jλλ"1) ς ιΧπο σπα.σθέντες,
προσεκολλήθησαν είι; -:+,ν ΧΧ;:'J~Ι" Ζω ;: Ι; 'J:X κcx-:αν ο+,σωσ ι :.ην ά.ν~ ίφασιν εΙς Τιν περ ιέπε­
σον. ΈπΙ πλέον οί ιχό,,:,οΙ μονrl.ο f ~ -:-τ, ... ΧrJον r.χ-r,ν :: ;; ο ? 'Χν ω ς έπι, Ου μοϋντε ς να ΤΊ) ρ1ισωσι.ν
ά.κρ ίβε ιαν, έγκατέλει ψαν -:Ο Ο !Χ,,'-J μ......ικ;,.. llCX: ;:LCX;:ZZ\')V καΙ ά.νΕΓVώ ρ ισαν ώς κανον ικ-η ν
'Ο ρθόδο ξον 'Εκκλ"l]σίαν -:.ην r.cxί.cxιοτ,~ο ί."γι ~ν πcx ;: χ-:cx ξ ιν
-:ou αΆ ρχιεπ/που Αύξεν τ ίου »,
-η τις ύιΡ ίσταται ά.ντ ικιχνονικω ς έν 'Eij.i8L ώ ; :rJεξi;:7"IJ:ος ιιΈκκλ"l] σία», δίκ"l]ν σιΡ"l]νος έν
τφ σώματι της κανονικης καΙ ύπb :r,:;; (J"Jμ~σr, ς 'Ο ρθοδοξ ίας ά.ναγvωΡιζομέν"l] ς ώς μόν"l]ς
κανον ικης ΑύτοκειΡ άλου Έκ)'.λτ,σίcx; :r,:;; Έίj.iδο; . Πρβλ. καΙ ιι'Ε κ κ λ "Ι] σ. Ά γ ω ν α »
19 73 ιρ . 80 σ. 3. Ι r e n ί k ο n 1972 σ. 526-530, ιιΉ Φ. Ο.» 1972 ιρ. 659 -660 σ. 1-'12, 675-
676 σ. 7, ιιΈ π ί σ κ ε Ψ ι ν» 197 2 ιρ. 66.
137. Ι r e n ί k ο n 1972 σ. 526-53 0, ιιΉ Φ . Ο .» 19 72 ιρ. 659-660 σ. 1-12, 675-
676 σ . 7, ιι'Επίσκεψι ς» 1972 φ .66. ' Αγιορειτων μοναχων , 'Όταν οΙ
ιΡίιλακες προδίδουν . . . σ. 14 έπ. ιι'Ά γ . Σ ί μ ω ν ό 1\1 υ Ρ ο β λ ή "1""1] ς» 19 74 τ . 22 σ. 8
138. τ-ην εΙσήY"ΙJσιν του Σεβ. Σταυί'ουπόλεω ς ένώπιον τΊjς Ί. Κοιν6τ/τος βλ κατα­
χωρ ιζομέν"l]ν έv : ιι' Α θ ω ν ι κ ο Ι Δ ι ά λ ο γ Ο ι» ιρ. 20-21 1974 σ. 4 - 7. 'Εκτος του θέ­
ματος τ/ς Ί . Μονης Έσφιγμένου 'ή 'Ε ξαρχία "ήσχολήθ"l] καΙ με ετερα ζ"l]τ/ματα κανονικά
καΙ διοικψιχά . Βλ. Ι r e n ί k ο n 1974 σ . 89.
,.

395
,
σασα επιτοπιω
, ; \
τ/ν
Ι'λ'
ο "f)v καταστασιν
,ι
πpoυτε~νε .
\
T"f)V λ-Ψ' ,
"f) ~ν αυσΤ"f)ροτατων ,
με-

τρων κατα. παντος διακόπτοντοτ το μν"f)μόσυνον τΊjς Α.Θ.Π. έν συνaυασμί{>

προς ,..ην έξασφάλ~σ~ν του ά.νεΠΥ)ρεάστου του άγ~opε~τ~κoυ χώρου έκ στοιχείων
ξένων προς αύτόν , και a~ και παλαιοημερολογιτυτών. τα.ς εEσYjyήσε~ς ταύτατ;
λαβοδσα δπ' ()Ψ~ν ~ Άγία και Πατp~αpχ~κ~ Σύνοδοτ, ώς και το γεγονος τ/ς
έμμoνΊjς των «Ζηλωτών» τΊjς 'Ι MoνΊjς 'Εσφιγμένου εΕς τα.ς ά.παΡαaέκτους
α-ότων θέσε~ς, ~χθY) εΙς τ/ν ά.πόφασ~ν δπωτ; έπ~βάλη «παιδαγωγυωδ χαpακτΊjpoς
τ~να.ς κυpώσε~ς» 139 ε~ς τε τον καθ"f)γούμενον αότ/ς 'Αθανάσιον καΙ τινατ; έτέ­
ρους μοναχούτ πρωταιτίουτ; του σχίσματοτ; 140 «προς έξυγιανσ~ν μεν του 'Ιερου
Τόπου τ/ς EaLCf κατα. τοδς τελευταίουτ; τούτους χρόνους κατα. γεν~κ~ν δμολογίαν
εύρύτερον έκa"f)λουμέν"f)ς έν αότί{> τασεωτ; εΙς ά.πε~θαpχίαν προς τ/ν μoνα.στ~κ~ν
, "ξ"
κα~ κανoν~κY)ν τα ~ν κα~ ευρυθ'
μ~αν, ε'ξ'Ψ ~"
υ ωσιν σε -.,
αυτου ε~ς τ/ν \ 'εμπρεπουσαν
Ι

τη Uψ"f)λη αότου ά.ποστολη περιωπήν» 141. των ά.ποφάσεων τούτων γνωστοπο~"f)­

θεισών άΡμοaLως τo~ς ένa~αφεΡομένο~ς, oδτo~ ένεκλεLσθ"f)σαν έντος τΊjς MoνΊjς
έν αύτοαπομονώσει, κατα. τρόπον θεαματυών καΙ έντυπωσιακον γενομένη 142
εως ου ά.πεκατεστάθΥ) ~ ';"άξ~ς έν σ.ότij ';"Τι έπεμβάσε~ της ά.στυνoμ~κΊjς ά.pχΊjς,
άφου παρέμειναν ανευ ιΧΠΟ7ελέσμα",:,ος προσπαθειαι EtP~fjV~XOU διακανονισμοϋ
';"ου ζψ-ήματος.
Άλλα. το ζ"f)λω"";'ικον πρόβλημα έξ:xκoλoυOε~ ύφισταμενον, 'ΑνεξαΡ1-ήτως

139. Βλ το όπ' ιΧριθμ.

50jK/10-3-1974 ~ρcxφον τ'ijς Ί . Κοινάτητοξ Άγ. 'Όρους
έν: «Ή Φ.Ο.ΙΙ 1974 φ.
σ. 9. Τινες των παρ' ήμΤν έπέκρινον τ7jν λ'ijψιν των μέτρων
697
τούτων. Βλ «Έ χ χ λ 1) σ. Ά γ ω ν (ΧΗ 1974 φ. 83 σ. 1,4.
140. Βλ α' Α κ Ρ ό π ο λ Ι ν» 30-3-1974, «Τ Ο B'ij μ (ΧΗ 30- 3-197 4. 'Έκπτωσις ιΧπι·
-:ου ιΧζιώμcxτος έπεβλήθ1) εΙς τοΙΙς Ήγουμένους Ξενοφώντος Εύδόκιμον, καΙ των Μονων .
ων ο] ιΧντιπρόσωποι έδήλωσαν ένώπιον τ'ijς Διπλ'ijς Ίεptxς Συνάξεως, δτι δεν μνημονεύουσ,
του Πατριαρχυωθ όνόματος, εΙς τον προϊσταμενον Ζωγραφου Πcxχώμιον καΙ τον μοναχον
Παρθένιον.
141. Βλ το όπ' ιΧριθμ. 52/11-3-1974 Πατριαρχυων f:γγραφον, έν: «(Ή Φ .Ο.Η 1974
<;>. 697 σ. 10. ΟΙ έν Έλλάδι δμως παλαιοημερολογϊται έχαρακτ/ρισαν τά ληφθέντα μέτρα
ώς έκ των δυνάμεων -:ου σκότου; ύπαγορευθέντα κατά -:ων άγιορει-:ων «Ζηλωτών», οι-:ινες,
((δεν θέλουν νά ιΧκολουθήσουν τά ΟΙκουμενικά Π ρογράμματα των' Αρχιερέων καΙ του Πα­
τριαρχείου καΙ τ'ijς Έλλαδικ'ijς Έκκλ1)σΙας, προγράμματα τά δποϊα ~oυν ώς σκοπδν των
τ7jν μείωσιν του γοήτρου καΙ τ'ijς αίγλ1)ς τ'ijς άγιωτιΧτ/ ς ήμων πίστεωτ .. . )) "Ενθ' ιΧνωτ.
σ. 8. Πρβλ καΙ σχόλιον «Κατω τά χέριαΗ έν: «'Ο Ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό γ Ο ςl> 1973 Τ . 2
σ . 2, καΙ Σ. Κ α Ρ α μ ή τ σ ου - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α, Άγώνες διά την τ/Ρ1)σιν τ'ijς
θεΙας παρακαταθήΚ1)ς , έν: α'Ο ρ θ ό δ. Λ ό γ Ο ςΗ ~θ. ιΧνωτ . σ. 3. Πρβλ. καί ((Ο.Τιι
1974 φ . 207 σ. 6.
142. Ο()τως οΙ μοναχοί ένεκλεΙσθφαν εΙς την Μονήν, ϋψω σαν μαύΡ1)ν cr1jμαΙαν φέ­
pouacxv έπ' αύτ'ijς ιΧναγεγροιμμένην τ7jν φριΧσιν ('ΟρθοδοζΙα 1) θάνοι-:οςΗ, έξέδωσαν διαχήρυ­
ξιν, -ηπεΙλ1)σοιν νά γΙνωσιν όλοκαύτωμα . έζήτησαν ψοφάς διά -:0 ΠιΧσχα, -ηpVΉθ1)σαν νά
δεχθωσι οΙονδήποτε, ιΧπέρριψαν ΠΡΟ1)γουμένως πασαν διαλλακτικην πρότοισιν καί έδήλω­
σαν οτι Οά παραμεΙνωσι πιστοί μέχρι θανάτου εΙς τάς πΙστεις αύτων. Βλ (('Α κ Ρ ό π 0-
λ Ι νΗ 30-3-74, 31-3-74, 4-4-74, αΤ Ο B'ij μ αΗ 31- 3- 74, 3-4 -74, α'Ο Ρ θ ό δ ο ξ ο ν
Λ ό γ Ο νll 1974 φ. 5 σ. 1.
396

του α.ρ ιθμου των έν Άγ. "Ορε ι «Ζηλωτών» , οuς "Lνες α.ναβ Lβάζουσιν ε Ις 300 143
:η 400 144 έπ Ι συν όλου 1.146 μοναχών , 145 εΙναι βέβαιον δτι ώ ρισμένοι έξ αύτων
τελοδσι» ύπο τ~ν έπ φ ρ o~ν των παλαιοημε ρολογιτών τ'ij ς Έλλά~o ς τ'ij ς παρ α­
τάξεω ς Αύξ εντ ίου ]46 καΙ έξωθουνται εΙς α.κρότητα ς ύπ ' αύτων, ένθ αρρυνόμενοι
εΙς τοϋτο έκ των «ο ίκουμενιστυτών» έκ~ηλώσεων του τε ΟΙκουμενικου Π ατ ρ ιαρ­
χείου καΙ των ' Επισκόπω ν αύτου, των πρ οδ ιδουσών, εΙς τα. δμματα αύτων,
τασε«; συγκΡΊJτισηκα.ς κα Ι των α.κρα ιψνων O ρθOaόξων -Π αραδόσεων περ ιφρ ονητι­
κά ς 147 . Προς τοότοις το l5λον ζ-ήΤΊJμα ~εϊ:ται σοβαρας α.ντψε1.ωπΙσεω ς προς α.πο­
φυγ~ν έκατέρω θεν α.κροτ/"ων , δυναμένων να. ό~ΊJγ-ήσωσιν εΙς κρΙσιμον καμπΎjν
τ/ν καΙ σ.λλω ς α.νΊJσυΧΊJΤLκ~ν κατάστασιν 148 τοσούτω μαλλον καθ' δσον « οϋτε
ο] έΡΊJμϊ:ταL κυβερνωσL τ~ν ΈκκλΊJσΙαν , οϋτε ~ ΈκκλΊJσΙα ~ια. τους έΡΊJμΙτας
έκαμε l."ους κανόνα τ;» 14 9 ώ ς ό "Αγ. ΝLκό ~ΊJμο ς ό άγιορεΙτης έγραφε. Σημασίαν
έν προκειμένφ έχει τεραστία» 70 γεγονος δτι α] ζΊJλωτικαι ~υνάμεις σ-ήμερον
έν Άγ. "Όρει εΙσΙ διεσπασμέγα ι , ενεκα aLocψων ιων ξένων προς το ~μερoλoγια­
κον ζ-ήτ/μα , ένc9 ')ΠΕUθόνως ενΙΟL «Ζ·1Ji,ω7OC!.» καταγγέλλονταL ώς «φορεϊ:ς α.ν­
τιπνευματυαδν φΡOνΊJμάτων» 150.

1!ι 3 . Βλ «Ά κ Ρ ό π ο λ ι ν» 29-3 - 197 4, 31-3 -1974 .

1!ι4. «'Ο 'Ά γ. Σ Ι μ ω ν ό λΙ υ Ρ ο β λ ή τ η ς)) Σεπτ .-'Οκτώ β ρ. 19 72. Κατά τον
μοναχον Θεόκλητο» Δ ιονυσιατην ό άριθμος των « Ζηλωτων)) είναι « σ η μ α ν τ ι κ ό ς )) . Βλ
Θ ε ο κ λή τ ο υ μ ο ν α Χ ο u Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, Ί-Ι 'Ορ θ0 80ξΙχ κα], το Β οιτικοινόν , έν :
«Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ -η Β ι β λ ι ο θ ή Κ 1»> 1962 σ . 225 .
1!ι 5. Βλ Γ. Μ α ν τ ζ α Ρ ί8 ο υ, Σ τατιστ ικά στο ιχεϊα περ ] των Μονοιχων το;:; Άγ .
'Ό ρου ς. 'Ανάτυπον έκ της έπετ/ ρ ί80ς της Θεολογικης Σχολη ς '!ou Πανεπ ιστημίου Θ ε σσοι ­
λον Ικη ς. Π ρ βλ xoιt « Έ π Ι σ κ ε Ψ ι ν» ά ρ. 76/24 -4-73 σ. 5-6 .
146. Άγιορείτοιι τινες « Ζηλωτα]» λαμβανουσι τας χει ρ οτονίατ; παρά παλαιοη μερ ολογι­
των « 'Αρχιερέων )) . Βλ Ι r e n ί k ο n 1972 σ . 60 , 1973 σ . 47, 1974 σ . 93. Ο Ι πλείστοι 8έ
των παλαιοη μερολογ ιτών « Ά ρχ ιε ρ έων)) προέρχονται έξ Άγ . 'Όρους (βλ Ι r e n ί k ο n 1972
σ . 59 ). 'Έτερο ι δμως, ζηλωταt xoιt ο;:;τοι , κο ινωνοuσ ι προς νο εοημερολογ ίταα 'Επισκόπουτ
παρ ' 6Ίν δέχοντα ι xoιt χεφονον ίοις xoιt εόλογΙας . Π ρ βλ Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν Ζ η λ ω τ ω ν
μ ο ν οι χ ω ν, Φων-η έξ 'Αγίου 'Όρους . Π ρόλογο ς κα] άπολογητικ-η άπάντησ ις εΙς άπο ­
σπασματα έπιστολ ιμα ίαξ 8 ιοιτρι βη ς π . 'Επιφανίου Θεοδω ρ οπσόλου "Αγ . 'Όρος 1972 σ. 4.
τους το ιούτου τ οί ά8ιάλλοικτο ι «Ζηλω τα ί» όνομάζουν «Οίκονο μολόγουτ » (~ ν θ' ά ν ω τ.
σ. 25 ).
1!ι7. Π ρβλ « Ο Τ)) 19 74 φ. 207 σ. 2. ΟΙ «Ζηλωτα] » της Ί. Μ. 'Εσφιγμένου φέροντοιι
δηλώσοιντες: «'Ημείς σεβόμεθοι το σεπτόν Πατριαρχεϊον 8εν δύναται δμωτ ή συνείδησ«;
μοις να άνεχθη τον Ο Ικου μενισμόν , έξ ο;:; ζημιοuτοιι ή Ό ρ θ080ξ Ιοι xoιt βλάπτοντοιι οιΙ ψυχοιΙ
Θα έποινοιλά βωμεν το μνη μόσυν ον μόλις κοιτοι8ικοισοη θεω ρητικως xoιt έμπράκτως ύπο των
διοικοόντων το Π οιτ ρ ισφχείον , ό ΟΙχουμεν ισ μο ς κχΙ ό φιλο ποιπι σ μό ς )), ~θ. άνωτ. σ. 6,
«'Ε ν ο Ρ ί οι )) 1974 σ. 85 .
1!ι 8 . Βλ xoιt «'Ε ν ο Ρ ί οι ν ))
19 74 σ . 85. ,, 'Ε κ κ λ Ά γ ω ν οι)) 1974 q:. 85 σ . 2.
Π ρβλ Θ ε ο δ ω Ρ ή τ ο υ μ ο ν οι Χ ο
u, " Ο ταν οι Ι ποιροιβάσε ις γ Ινωντοι ι ' " ποι ρα8δσε ις
καΙ α Ι παρα8όσεις . . , πχραβάσεις . "Λγ . 'Ό p oς-'Aθ'ijναι 19 73 σ. 10.
149 . Π ρ βλ Κ. Π α π ο υ λ Ι 13 η, Το κ ίνη μα των Κολλυ βάl3ων σ. 45.
150. Βλ. τ-ην άπο 25-2-70 'Έκθ ε σιν τη ς Ίε ρ οχο ιν οτ ικη ς Έπιτρ oπ'ijς έπΙ το;:; ζητή ­
μχτος της συχνη ς Θ . Κο ινων ίας.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΟΓΔΟΟΝ

ΑΙ ΠΡΟΤΑΘΕΙΣ ΑΙ Λ ΥΣΕΙΣ ΤΟΥ Π Α Λ ΑΙΟ ΗΜ ΕΡΟ ΛΟΓΙΤΙ ΚΟ Υ

ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙ ΟΛ ΟΓΗΣΙΣ Α ΥΤΩΝ

ΚατιΧ τ~ν 8ιαρρεύσασαν άπο τ~ς εΙσαγωγ~ς του διωρθωμένου 'Ιουλιανου

ΉμερολογΙου έν τη ΈκκλησΙ~ .~ ς Έλλά.Οο ς 56ετ Ιαν, προύταθησαν 8ιά.φοροι,
κα.ιΧ διαστήματα , λύσε ι τ; του Ο'Υ) μιου ΡΎ'ηθέν-:ο ς όξυ-:ά.70υ έν α,j-:η παλαιοη­
μερολογιτυωϋ προβληματοτ . Περ ί αύ,ων έγένε-:ο lrι0'Y) μνεΙα σΤ.ορα8ικως κατιΧ
~ν άνά.πτυξιν 7~ς Ιστoρικ~ς έξελΙξεως -;ο\.ί προβλ+,μα70ς έν oΙκεΙ~ τόπφ, Έν -
-θ
ταυ α
~
οια
\ λ'
ογου ς συσ":"Y)μα7~ΚOυς
, ου
, \
μ'φ
')' \
α .Ι. α
\
κα~ πραΚ7ικους,
\ '
επανα
λ
αμ
β'
oc-
νονται συνοπτικώτ; τιΧ σχετιζόμενα προ ς ταύτατ; ίσ-;ο ρικ7. 8εοομένoc xocr. έξετ&-
ζ εται κυριως
" 'Υ)
,
εξ
,'ψ εως
επο κocνονΙΚ'Υ)ς
- , )'
α ξ το ,ογ'Υ)σις
, -
αυτ ώ ν .
Α"ι κυριωτεραι κα ι \
άξιολογώτεραι αύτων είναι αΙ έπόμεναι .

1. Θρησκευτικ-η έξuπη ρέ'tY)σις των παλαιοημερολογιτών ύπα ίε­

ρέων 'τ/ς 'Εκκλησίας της Έλλάδος, κατά τα παλ , ήμ.ερολόγιον.

T~ν πρότασιν ταύτην ύπέβαλε πρωτο ς τη 1.Σ.Ι . έν τη συνεδρία αύτ~ς τ~ς

14-10-1931 ό Μητροπολίτητ; Κασσανδρείατ; ΕΙρψαιος, σσ.ις καΙ. έπέμε ινεν
έπl. τ~ς άνά.γΚ'Υ)ς υίοθετήσεωτ; αύτ~ς, υπο τον σρον ση ο] παλαιοημερολογϊται
θιΧ δπέγραφον 8~λωσιν στι 8εν θιΧ άσκωσι προπαγανδαν καΙ. θιΧ άπομακρύνω­
σιν άπ' αύ.ων τούς τε δπο τ~ς κανoνικ~ς Έκκλ'Υ)σΙ ας τ/ς Έλλ&οος καθηρ'Υ)­
μένους κλ'Υ) ρικους ώ ς καΙ. τους άγιορεΙτας 1. T~ν ώ ς σ.νω πρότασιν αύτου έβ&­
σιζεν ό Ίερά.ρΧ'Υ)ς οδτος έπ] έγκύρων πληροφοριών, καθ' &ς αuτ'Υ) EUpLσxzv
εοαφος ύποστηρίξεωτ; παρά τοις διαλλακτικωτέρο«; των παλαιοημερολογι­
των, o~τινες μ&λιστα ύπέγ ρ αψα» τη 28-10-1 931 xcxt μυστυων πρωτόκολλον
τ ιμΎj ς , έν Φ οιελ&μβocvον ση έφ ' δσον παραχωρηθώσι» αύτοις κληρυωί , οδ1.0Ι
θιΧ έΟέχον1.0 το έν ταις 'Ι 'Ακολουθία«; μν'Υ)μόσυνον του Μακ. Άρχιεπ /που 2.
'Η "Ιερα ρχία σμω ς άπέρριψε τότε τ~ν πρότασιν ταύτην , ~τις έπανυπεβλ~θΊJ

1. ΚώΔΙΣ 1930-1 931 σ . 2lι 2 .

2. Σ. Καραμή.σου - Γαμβρ ο όλ ια , Ή &Υων[α .. . σ. 99.
 398

μετα διετίαν ένώπιον τ-ης ΙΣΙ, έν "η συνεδρία ιχυτης της 14-10-1933 α.πο κοι­
νοϊ) δπο των Μ-ητροπολLτων Φιλίππων Χρυσοστόμου, Έλευθερουπόλεως Σω­
φρονίου, Θεσσαλιώτιδοτ 'IεζεκL~λ, Χιχλκί80ς ΓΡ'Υ)γορίου, Kυ~pων Δωροθέου,
Σουφλίου 'Ιωακείμ, Θ~pιxς 'Ανθ ίμου , Κασσανδρείατ ΕΙρψΙΧίου κιχ/. Λευκά80ς
Δ'Υ)μ'Υ)'"ρίου, tνιχ κιχι ιχδθLς α.ΠΟΡΡLφθη 3.
Το χείριστον δμωτ; πάντων έν προκειμένω EIVΙXL ΟΤL ΈΠLΤΡΟπη παλαιοη­
μερολογιτών, αίτησαμένη έν ετεL 1931 α.ΚΡόιχσLν παρά τΊjς ΙΣΙ κιχ/. γενομένη
8εκτ/ δπο δρισθείσητ; έπ/. τούτω εΙ8Lκης 5μελοuς ΈΠLτροπΊjς έξ 'Αρχιερέων,
ύπο τ/ν προεδρία» τελούντων τοϊ) Μητροπολίτου Κασσανδρείατ; ΕΙρψΙΧίου τη
19-10-1931, δπέβlΧλεν lΧύτη ",ο ιχύτο Iχ'Cτ/μιχ περ] παραχωρήσεω; ιχύτο'!:ς tερέων
τη ς Έκκλ'Y)σίlΧ ς «8Ld: τ-ην α.κώλυτον τέλεσ ιν "ων α.κολουθLων ιχύτων κατά το
πα
"λ '
λ αιον . . . ,ομωτ ,
'Υ)μερο ογι ον» , οπερ
,
κα-;ΟΠLν
-
7Ίις ΠΡO'Y)γΊj
θ '
εLσ'Yjς
,
απορρι
'ψ
εως

ιχύτου δπο 7r,ς ΙΣΙ , 8εν fι-:o 8υνα-:ον εΙ μ-η κlΧι δπο τ'fjς έν λόγι:> ΈΠLτροπΊjς
, , Α:;;

ν αΠΟΡΡLφvιι.

'.Αλλα μετ'ου πολύ 1) Ι8ία αυτ/ ΈΚί'.λ'Υ)σία ύπεχρεΟU70 uπό τε της Πολιτείατ;
κιχ/. των πραγμάτων tvιx, την ηνπερ προηγουμένωτ; είχεν α.ΠΟΡΡίψεL πρότασιν
ταύτην, ύπ ' α.λλων αυτη προσενεχθεϊσαν, vuv αυτ/ ιχϋτ/ υίοθετοθσα α.νΤLΠΡΟ­
σφέΡYJ , πλ~ν α.νευ πλέον α.νταποκρίσεως έκ μέρους έκείνων, προς οΟς α.Π'Υ)υθό­
νετο. Ο{)τω προ της α.σκ'Y)θείσ'Yjς πολLτεLακΊjς προς την κατεύθυνσιν ταύτην πιέ­
σεως , 1) ΙΣΙ έν τη συνεδρία ιχυτ-ης της 3 -5 -1934 ~χθ'Y) εΙς την α.πόφιχσLν δπωτ;
8εχθη, κατ ' α.κραν έκκλ'Υ)σLιχστLκ-~ν έΠLείκεLιχν κιχι οίκονομίαν, τ~ν πρότασιν τΊjς
Kυβεpν~σεως περ] λεLτουργLκΊjς έξυΠ'Υ)ρετ/σεως των παλαιοημερολογιτών,
8Ld: κιχνονLκων αυτ/ς tερέων, τάξιχσα ώς ορους έπι τοϊ) προκειμένου ΙΧ) την

Ι α.πομάΚΡυνσLν των α.8εσπότων ά:γωρεLτων κιχι λΟLπων κλ'Υ)ΡLκων, οtτLνες έτέ­

λουν τα της λατρείατ; παρά το'!:ς παλαιοημερολογίτα«; κοιι την έκτέλεσLν των
1
- Ι
ύφισταμένων κοι't'οι8LκιχσΤLκων α.ποφάσεων κοιτα -:ων έξ οιύτων κοιθYJΡ'Υ)μένων
1
i ~ έν α.pγί~ διατελούντων, β) την έφoιpμo~ν της κεLμέν'Υ)ς νομοθεσίατ; έπ/. των
ΙΙ i παλαιοημερολο γιτικών παρεκκλησίων, γ) την 8LάλυσLν τ/ς έν 'Αθ~νΟΙLς Κοι­
Ι
Ι
! νότητοτ; των Γνησίων 'Ορθοδόξων μετα των έν τοι'!:ς ΈποιρχίΟΙLς Παράρτημα­
των οιυτ/ς , κοι/. 8) την ΠLστην έφoιpμoγ~ν των περ] έκκλ'Υ)σ. πειθαρχίατ; κει­
μένων νόμων.
'Αλλ' 1) ευκιχφίοι ~τo ~8'Y) α.νεΠLστρεπτε/. παρωχημένη, Ot παλαιοη­
μερολογ'!:ΤΟΙL ou μόνον α.πέΡΡLψοιν την McrLV τιχότ/ν , α.λλ ' α.νεκάλεσοιν κοιι την
προ 3ετίοις ύποβλ'Υ)θε'!:σοιν εΙς την '1. Σόνο80ν σZετLκ~ν οιύτων πρότ'οισLν. Tou-
ι Ι
το βεβοιίως tκοινοποί'φε τότε τ~ν Έκκλ'Υ)σίοιν, ηΤLς έν ετεL 1935 εσπευσε να
8Lοιψεuσyj κοιτ/γΟΡ'Υ)μΙΧΤLκως 8Lοι80θε'!:σοιν φ'Υ)μολογίοιν ΟΤL είχεν έπέλθεL συμ­
φωνίοι μετοιξύ Έκκλ'Υ)σίοις κοι/. ΠολL"tε(οις έπ/. του ζ'Y)'~μoιτoς τ/ς θΡ'Υ)σκευΤLκης

3. Κ ω Ι Σ Ι 1933-1934 σ. 101, ,, 'Ε κ χ λ 1) σ Ι (Χ » 1933 σ. 338.

 399

έξυπηρετήσεως των παλα ιοημερολογιτών δια: κλ'Υ)ρικω,1 '6ί ς 'Εκκλ'Υ)σίας 4,

Βραδ ύτερο» ό «πρ. Φλω ρίνη ;» έπεχε ίρ'Υ)σε να: οικαωλο Υήση τ~ν προβ λη ­
θε~σαν ύπο των παλαιοημερολο γιτών CiPV'Y)crLV OCποδοχ :ης -;'ίjς προτασεωτ; ταύ­
Ttjς , Ισχυρισθεις δτι ό ίερεός, οστις θα: OCνελιΧμβανε το εργον της θΡ'Υ)σκευηκ:ης
έξυπη ρετήσεω ς των παλαιοημ ερολο γιτών κατα: -:0 παλ, ~μερoλόγιoν, ένίj>
ό ϊδιος θα: .ητο «νεοη μερολογίτητ », θχ .ην ύποχρεωμένο.; «να: ύποδύηται , ώς
Ciλλος ~θoπo ιός , " ο προσωπείον πότε ,,;,ου νεοη μερολογ ίτ ου και πότε του παλαιό­
'Υ)μερολογΙτου και να: μ~ μετέχη ένσυνειδ~τω ς κ-:χι 7:'/ευματικως εΙς τα: ύπ'
αυτου τελούμενα Μυστήρια» 5 και τουτο ocνεξαρ-:-fr;ως -:ων έν ήj πράξει OCνα­
φ α ινο μένων λόγων OCν'ηκειμενικ:η ς ένΙοτε OCδυναμΙ-:χς -:ου ένος και του αυτοσ
ίερέω ς ~να έξυπη ρετήση θ Ρ'Υ)ιnιευτικως τους π αλα ιοημερολογίτατ; έν αίς ~ μέ­
ραις συνέπιπτε λ.χ. έOΡ7~ τις κατα: {-ο ν. ~μερoί.6γιO'l, ώς τούτο OCσφαλως
~Mνατo να: συμβη τη 25η Δεκεμβρίου ~μέρ?- -:ω'ι Λρισ"ουγέννων δια: τους
νεοημερολογίτατ , και ~μέρq: έοΡτΎις του 'λΥ. ΣΠ'Jρ Ιοω'lος δια: τους παλαιοη­
μερολογίτατ,
'Εν τούτου; ~ Ί. Σόνοδο ς δ ια: 7fj ς ,',χ;;;' ipιθμ. 966/1938 'ΕγκυκλΙου αύ­
τ/ς προς τους Σεβ. 'Ιεράρχας έ'Γι ώριζ~ι -:X'r.-o~ -:-;''1 , έν "η συνεδρία αυ-τ Ύις
τΎις 5-5-1938 λ'Y)φOε~σαν κατόπιν οι-:Χβ'Γιμ-:χ-:ος 7r,ς Κ'Jβερν~σεως 'Ι Mεταξιi6

4. Κ ώΔΙΣ1 9 3 3-1 9 3 5 σ. 5 6 5 . λ ί ~>J 'I G~ ~ χz t Έγ χ {ικλιοι -; . Β ' σ.5 4 .

Κα-;α -;-ην αύ-;-ην περίπου πεΡίGδο'l Τ, 'I.~ . δ:ε~~= ::p~; 7J "Γπουργεϊον Έθν . Παιδείας
καΙ Θρφκε') μά:-ων κ:χΙ δι:Χ -;o::J 'J:: ' Z; LO;L. 1 9~ 9/1~ ::! 9/5- ί-19 35 έγγ ράφο υ αύτϊj ς, σχέδιον
νόμ ου περί ρυθ μ ίσεως -;OU π:χλ:Χ ΙΟ1jμΖροί":ΙΊ'1.':'tZ(i::J , όπερ είσ:χχθέν τότε ε Ις τ~ν Boυλ~ν έψη­
φίσθη ε Ις πρώ την ιiνιXγνωσιν , ιXij.i δέν έy&~ -.6;LG; -;o::J Κ::Ηχ-;ους λόγφ τϊjς έπελθούσης
έν τφ μεταξ,) πολ ι-;ε ιOCY.τ, ς με-;z ~ί.τ, ;. Δd 7O::J ','ψ=-l.εδ Ιο') τού του καθ ωρίζετο ότ ι τ/ν
θ pησκε υτικ~ν έξυΠ1Jp έτ/σιν τών πΖί.ΖΙΟΤιμΖρ ')ί.ΟΥ.-;ών MHμ ~:xν oν κανον ικο Ι Υ.λη ρικοΙ τϊjς
Έκκλησία ς τελουντες τα τϊj ς λ:χ-;ρε ίΖ; χ:x~ 7J ::ύ.. Τ, μεΡοί.όγι ον, ένφ προεβλέπετο πα­
ραλλήλωτ; καΙ -ή προς τον αύτον σκοπΟν χ ρησψοποίΤισ1.ζ κ:χΙ '";')Ί..Ον παλαιοημερολογττώ» κλη­
ρικών , έφ' ό σον οδτοι θα ιiνεγνώpιζoν -;-ην Όρθό8')ζο'ι ΈΥ'Υj.1jσί:χν τϊj ς 'Ελλάδος καΙ το,)ς
'Ιερ άρχας αύrij ς, δ ιοριζόμενο ι ώς βοηθο] έ φημέριοι. Ε ις δε -;o,j ; o i.κε ίoυς Ίεράρχας έπαφ ίε­
το ό προσδιο ρ ισμος -;ών ναών καΙ παρεκκλη σίων -;ών ΠΖρτl.ωΡΤιθΊ) σο μέν ων -;ο1:ς παλαιοη ­
μερολογίταιτ , πάσης έr.εϋθεν πρωωπτού ση; δ ι!Χφορiiς έΠ1.ί.')')μ..:.vr,ς 'JΠΟ ':"1jς 'Ι.Σ. (Κ ώ Δ Ι Σ
19 36-1 937 σ . 586-5 87).
5. Βλ. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ Ο υ .Μ η τ Ρ ο π ο λ ίτ ο υ π ρ. Φ i. ω Ρ ί ν η ς, ' Ανα ί ρ εσ ις
του « έλέγχου . . . σ. 76, Τ ο υ α ύ -; ο υ, 'Υπό μνημα προς -;-ην Διοικουσ!Χν Ίερ α ρχ ίαν . . . σ.
8.Π ρ βλ. κ!ΧΙσχόλιον « Άγ ιop ε ι τι κ ~ ν Βι β λ ιοθ'ή κην ll 1958 σ . lι 23 .
6. Ή Κυ βέρν-φ ις Μετ!Χ ζii είχεν έν έ:τε ι 1937 δι!Χτάξει τ/ν θ ρησκεuτικ~ν έξυΠ1Jρέτ/­
σιν .ών παλαιοη με ρολογιτών δ ι' Ιερέων αύ-;ών έφ' όσον ουτοι θα -η σαν κ!Χνον ικώς καΙ νομ Ι­
μω ς κεχειροτονημένοι . (ΑΙ Σ υ ν ο δ ι κ α Ι Έ γ κ ύ κ λ ι ο ι τ. Β' σ. 140 ). Πρβλ. καΙ
το ύπ' ά.ρ ιθμ. 20550/18-3-1 938 έ:γγραφον του 'Υπου ργεΙου Έθν. ΠαιδεΙας καΙ Θρ-φκευ­
μά-;ων προς .~ν έν Θ εσσαλον Ικη « Έπιτρ οπην παλαιοημερολογ ιτών» περ Ι θ ρησκευτικης
έ ξυΠ1J ρετ/σεω ς αύτών δια κανον ικών Ιερέων έξ cφ τω μέν ων έκ -;ου ο Ικε Ιου κανονικου 'Ιερ άρ­
χου (<<Έκ κλησΙ α» 193 8σ.9 7 ,KώΔIΣ1 9 39-1 9 lι 1σ . 7, 9 ) .
400

άπόφlΧσ~ν , δπωτ '-:;;CJκεψέ-llj~ ~'I7. «ά?ιχφεθη ύπο των λεγομένων παλαιοημε­

ρολογττών otO'lOr.,-:O-:Z ~ .. ~χε~;;Ίίμα και πρόφασιξ: O~lΧτεθωσιν tερε'i:ς τ~ς κανο­
'I~κ~ς Έκκλησ~7.ς .-:,:~ς θ;;τ,υ/.ε~-:~κYιν έξυΠΊ)pέΤ'Y)σ~ν αύτων 7. Βεβαίως ot
παλαιοημερολογϊτα ι Τ,,:'π,θτ,σ7.'1 --:-η,ι προσφοραν ταύτην, έμμείναντετ; μετά,
, ", .,
πεισματοτ; εις Τ7.ς :L"7) ~Z ~; αυτων ,
., - , ....
εν<:>
('Ε
ϊ) < κκ λ'
'Y)σ~α κατ
" 'λ Ψ"
επανα 'Υ) ~ν έκτοτε
8

και μέχp~ ur,μΕ;;'j'1 t-F~ ~ .. α'I7.i.:iβει τ/'Ι αυτ/'Ι προσφορά.ν , ανευ άτυχως άντσ.­
ποκρίσεω ; έ-/. μέ':lj~ς -:(;,'1 .-:αλα~O'Y)με poλoγ~των, οrτ~'Iες παρακινούνται προς
70U-:O ύ.-:Ο τω,ι «y.λτ,?~ω· / )) α'''Υ:ων 9 , πλΤιν εύαρίθμων έξαφέσεων σημειουμέ­

νων ur,μzPCJ'1 έ-ι -;2: ;:ς Ί. :\Ιτ,-:ΡCJ.-:όλεσ~ Καρυστία ξ και Σκόρου, Βερροίας και
Ν αούυ'ίς και Γό,.. . :rιr.,; και :\Ιεγαλοπόλεως,
T-ίj'l ί:Υ.»'1 -:χ'.ι7τ;·1 bAf-I.ε-:J ~, ώς έλέχβ'Υ), σ~μEpoν ~Έκκλψ[α τ~ς Έλλά.­
οος, κ:χθως χ:χι 1; <Ej.J,τ,·I ΖΤ, Πολιτεία. Σημειωτέον ο' δτι και ώρισμένοι παλαιό­
'Υ)μΕ;;CJi.CJγ;:-:,χ~ όέ-1 r/x::x '~CJ'r.IΧL Υυχ ικω ς σήμερον έκ των «κλϊ)P~κων», οr't~νες
ά::ο-:εi.Ij~ -:7,1 7:'IE'".Jp-:~7;'1 7.?.J-:ων ~γεσίαν , έΚΟϊ)λοuντες, ην €ντoνoν δυσφο­
p~7.'1 των ~~Z *1χx~ί"~,,.) T,θ~Κ'ίj'l κlΧι πνευματικήν καταστασιν τοί) tEpou σ.ύτων
y,);Tι;;CJu y..:xl 7::XΙ~r.-wς ~::ως άπoσυpθωσ~ τ~ς ένεργοί) &ναμείξεως εΙς τιΧ τ~ς
Ο~CJα+.σεως -:τ.~ ΧΥω-Υ..ς , ::α;;χ το γεγονος oτ~ €νιo~ αύτων ύ~ρξαν, κατιΧ το
7;7.ρελθό'l , 7:~'/~ l έ-ι --:-'{j όξείq. O~lΧπά.λη προς έπ~βoλTιν των παλαιοημε­
ρολCJγ~-:αω,1 ά.7:ό·~~·I. σJΧ' "r.-:ΤCJ'I και οδτοι , μεθ' ων ~λθoμεν εΙς προσωπικάξ
έπ7.?:1.ς , ~'I(i:j"ϊ.Χ ~ 71;-1 r.:'j-:εi.εσμlχτ ~κό't'Υ)1'σ. τοί) μέτρου τ~ς θΡ'Υ)σκευ't~κ~ς
α.U'tων έξUT:7j;;ε:-ί;(Π ως .~ Υ.J;'ί;;ικω,l τ~ς ΈκκXψίlΧς τ~ς Έλλά.Οος έπαναλαμ­
βcX.'10\r;ε:ς '7% ~ ••~ZZ~~:U'77. '7f"J~ «7:?_ Φλωρίνη;».
Πocρεμ?Ε;;Τ" ;-.ί.1;-1 D.χ?,:ως 7;lΧρεκκλίνOυσlΧ'I --:-"fις βά.σεως, λύσι» ύπέoε~ξεν
ό Σεβ. ΜητΡCJΠΌί.ί-:"Τ,ς Φ;.ω,: ~'ιτ,ς Χ. Αuγουστ'i:'ιος , O~ΙΧ τοί) ύπ' &p~θμ. ΕΠ 26/3-6-
1972 έγγρocφοu 7.,f:w:ι:j 7:,:~ς 7'1",'1 'Ι.Σ., έν ίj} o~ocτυπo;: τΤιν πρότασιν τΊjς έΥ"φ[­
σει τΊjς 'Ι. Συνόοω , θ,:τ,υ/~Γo αY, ς έξυηρετ/σεως των παλαιοημερολογιτών
«ύπο κανοναως χε,-?Ij-:Ij 'ιτ,θέ-l-:ων ' Επισκόπων και Ιερέων τ~ς παραταξεωτ;
α.ύτων» εύελπιστών ό-:~ ~~x 7r,; &ποΟοχης της λύσεωτ; ταύτητ; θιΧ &ΠOκlΧθαρ­
θη το €OαφOς τ ~ς άμψ~~τ,-:ωμέ-T'ίς κocνoν~κό1'ψoς και νομιμότητοτ; των χειΡΟ­
τoν~ων των παλα~OΊjμε,:oλOγιτω,1 κλTιρ~κων, θιΧ άρθη ~ σύγχυσ«; και θιΧ παύση
-η έκμετά.λλευσ~ς _oi:ί iX..i.O:j λαoi:ί έκ μέρους ..ων έΠ~ΤTιoείων , οrτ~νες, στεροό-
- ι , .. -- , ", ,.... λl
μενo~ κανOν~Κ'Y)ς ~ερωσυ'lΊjς, 7ει.CJ·jσ~ τα κα, αυ"'Υ)ν παρα τo~ς πα τα.~ς.

7. ΑΙ Συνο8 ιχχι Έγχ ·jχλ ιοι , "':. Β' σ.1 7 7-1 79 .

8. Ο()τως έν 1tτεσιν 1949 ( ( ' Ε χ χ λ Ίϊ σΙαη 1%9 σ. 106), 1958 (ά.πόφασις τίjς
ΙΣΙ έν : Κ ω Ι Σ Ι '1958"':. Α' σ. 108 - 111 ) χαι 1971 (Βλ. ά.νακοινωθεν ΙΣΙ).
9. Κ ω Δ Ι Σ 1948-1951 σ. 411 ,429 . Πρ βλ. χαι ρl.ε"':ιχ1ιν ΈγΧύκλιον του ((πρ. Φλω­
ρΙνηςη ά.παγορεύσοιντος τ/ν θΡΤισ/.ε·;-;α1ιν έξυπηρέτ/σιν των ύπ' αύτον παλαΙΟΤιμερολογι­
των ύπο κοινονικων Ιερέων.ης ΚχνοναΥ, ς ΈΧΧλησΙοις εν : «('Η Φ.ση 1950 φ. 81 σ. 7,1952
φ. 128. σ. 7. Και έν ε-;ει 1958 οΙ "':ου «πρ . ΦλωρΙνηςη ά.πέρριψαν τ/ν λύσιν, ώς "':εΙνουσοιν
«εΙς ά.πορρόφΊϊσινη αύτων. Βλ. ('Η Φ .Ο .η 19 58 φ. 291 σ. 1.
 401
'A~ ~,
ΛΛ
,
ΊJ
λ'"
υσ«; αυτη, κατα
λ'
ιπουσα
" ,αντιμετωπισεωτ;
ανευ
, το
, ζ' -
ΊJΤΊJμα του

μνrιμOσυνOυ του έκά.στοτε οίκείου κανονικου 'Ιερά.ρχου, νομίζομε» δτι οεν ε!­
'Ix~ ouvcx'toII να. γΙνη ά.ποΟεκτ/ {ιπο τ'ijς ΈκκλΊJσΙας, o~ότ~ εΙσά.γε~ κανoν~κως
, ,~
απαραοεκτον πνευμαΤΙΚΊJν o~αρxιαν, αν
,~ , '" , , λ ' , -
μΊJ και πο υαρx~αν εν τη o~καιoooτικη
~ ~ -
περιφερεία ,,:,'ijς ΈκκλΊJσΙας τ/ς Έλ/.ά.Οος, διεωωλύνουσα τ/ν o~o~ΚΊJ"~κ~ν καΙ.
κανoνικ~ν αύτονομίαν των εν Έλλά.O~ παλαιοημερολογιτών.
Γεν~κως εΙπεϊ:ν -ή λύσ«; τ'ijς διαθέσεωτ; Ιερέων τ'ijς Έy.κλΊJσΙας προς θΡΊJ­
σχευτ~κ~ν εξυΠΊJρέτ/σ~ν των παλαιοημερολογιτών συναντδ, σήμερον ά.νυπέρ­
βλητα εμπόo~α, ~νεκα τ/ς {ιπο ΙοΙων παλαιοημερολογιτών «Ιερέων» καλύψεως
των σχετιχων ά.ναγχων του παλαιοημερολογιτικοϋ ποιμνίου, Ε!ναι φυσ~κoν
να. ά.ν·ηoρωσ~ν OL «κληρυω]» oυτo~ εΙς τ/ν εφαρμo~ν μ~ας τοιαύτη; λύσεως,
l1τις ά.xΡΊJστεύε~ τούτου; καΙ. στερεϊ παντος λόγου {ιπά.ρξεως, καταO~κά.ζε~
οε τούτου; εΙς ά.φαν~σμόν. Τ<;) λόγφ τούτω καΙ. λυσσωδώτ; πολεμεϊται {ιπ' αυτων
-ή πρότασ«; α()ΤΊJ καΙ. ά.πoOoκ~μά.ζετα~ πλ~ρως πάσα σxετικ~ συζ~τφις. Σ~­
μερον ο ' δτε -ή o~oΙΚΊJσις του εν 'Ελλαδ, παλαιοημερολογιτισμοϋ εύρίσκεται
εΙς χεϊ:ρας -:ων «κλΊJρικων» ·ά. μφο-:έρων -:ων παρατάξεων, ό παραγω» ου-:ος
οεν τυγχανε; ευκx-:α9ρόνrι-:oς , o.J-:E Μ·ιιχ-:ιχι, uπο -:,α.ς σtjμερινα.ς σuνθ+,κxς , ν:Χ.
άγνoΊJθη·

2. ΈπιxνιxφopCΣ 'rOU πιχλ. ήμερολΟΥίοu.

Ή πρότασ«; α()τ/ προ'ijλθε βασαως έχ των παλαιοημερολογιτώ» , ΟLΤ~­

νες, στερρωςεxόμενo~ τ'ijς ά.ντ~λ~Ψεως δτι -ή εΙσαγω~ του νέου -ήμερολογΙου
εν τη ΈκκλησΙ~ τ/ς Έλ/.ά.Οος ά.ντ~κανoν~κως τε καΙ. αυθα~ρέτως γενομένΊ] ,
έ~νεγκε Οιά.σπασιν τ/ς ένότ/τος τ'ijς ΈκκλΊJσΙας -ήμων, ώς μ~ οδσα αμοφος
οογματικου χαρακτ/ρος, ά.νέκαθεν {ιπεστ/ρ~ζoν καΙ. . εξακoλoυθoυσ~ν εΙσέτ~ καΙ.
σήμερον ύποστηρίζοντετ , δτι μόνΥ) -ή έπαναφορά του πατρίου -ήμερολογΙου
εν τη λατρεία τ-ης ΈκκλφΙας -ήμων ά.ποτελεl: τ/ν ά.ρΙστ/ν χαl' τα. μιΧλω":"α
επιβεβλΊJμένψ λύσι» προς αρσ~ν πά.σΊJς ά.νωμαλΙας. Άναλύων τα. πλεονεκτ/­
ματα τ'ijς τοιαύτη; λύσεως ό «πρ. Φλωρίνη;» παρετήρειεν ετε~ 1937, δττ εν τη
τοιαύτη περιπτώσει -ή ΈκκλησΙα θα. ά.νακτ/ση ,,:,α.ς ,,:,~μΊJτ~κα.ς περγαμΊJνα.ς καΙ.
τα. ,,:,ιμαλφ-η χρυσόβουλλα τ/ς ΌρθοοοξΙας, επανερxoμένΊJ εΙς τ/ν έoρ,,:,oλoγικ~ν
παράδοσιν των έπτά άγΙων OΙκoυμεν~κων Συνόδων, θα. συνοεθη μεθ' <Jλων των
Όρθο06ξων ΈκχλΊJσιων, θα. ά.ρθη -ή συγXυσ~ς του έορτολογΙου, θα. ά.ποκαταστα­
eη -ή Έy.κλΊJσΙα εΙς τον πρότερον σεβασμον των Άπoστoλ~χων καΙ. Συνoo~κων
Διατά.ξεων, θα. ά.παλ/.αγη ,,:,ου άνεΙοους τ-ης xρ~σεως Ούο -ήμερολογΙων καΙ. του
σχΙσματος, θα. τιμ~ση τα.ς Πανορθο06ξους Συνόοους, θα. ά.νεγερθη εκ νέου ό
κατα. του ΠΡ0σΎJλυτ~σμoυ προμαχων του Ίoυλ~ανoυ ΉμερολογΙου κ.α. 10.

10. Χ Ρ u σ ο σ τ 6 μ ο u Μ 1) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο u π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν 1) ς 'ΑνοιΙρεσις το\)

«έλέΥχου» •. , σ. 78-81.

26
402

τ-ην πρώτην σχετικ-ην xpoucrLV έπoι~σαντo προς τ-ην 'ι. Συνοοον OL παλαιό­
Ύ)μερoλoγ~ται έν ~τε ι 19 28, άλλ' ~ πρότασ«; αύτων α{)τ/ έμμέσως ιΧπερρΙφθΎ)
ύπο -r'ijς ΔΙΣ, πα pαπεμψιχσΎjς ταύτην προς τ/ν ΙΣΙ λόγω άρμοοιότ-ητος 11 ,
~τις συνελθοδσα κατ' 'Ιουνιον τοί) ~τoυς 192 8 ούοόλω ς ~σχoλ~θ'1) με το παλαιό­
ημε ρολογιτικόν, 'Αντιθέτως ~ κατα: το έπόμενον έτος συνελθοϋσα ΙΣΙ άπεφιχ­
σισεν , l5πως οιατ/Ρ'1)θη το tσxuov ~μερoλoγιακoν καθεστως τοί) διωρθωμένου
'Ι ου λ ιανου
- , Η με ρο λ'
ογιου 12 '
απορρι'Ψ ασα ουτω" '
το ~ λ'1)φ θ'"
οια εν αΙΤ'1)μα. Τ ουτ
- ,
αύτο συνέβη XOCL κατα: τ/ν έν ~τει 19 31 cruVZAOoucrocv ΙΣΙ, ~τις, έν τη cruvzopLq:.
αύτΊj ς "Ίjς 16-10-1 931 άπέΚρουσε τ-ην πρότασιν ταύτην των παλαιοημερολογι-
-
των
ι ~ , "'), \ ~ tI " ' t:.... ,
) ~ι ....
τα ξασα μαΛισ,,:,α και ορ ον οπω ς «ο υοεπο τε ει ς τ ο ει.,ΊJ ς - επ αν ε V( j επι το υ
· ' λΑ...,. "

( παλ/κοu ) ζψήμα-;ος Τι "Ιερ α ρχία» 13.

'Αλλα: κα..-α: 7Yjv ΙΣΙ -;OU ε..-ους 1933 ..-α: πραγματα μετεβλ~θφαν, οιό'η
. ευρέθ'1)σαν 'Iepocpzoct, οίοι OL Δρυινουπό λεωτ; Βασίλε ιοτ, Δ'1)μ'1)τριιχοο ς Γέρμα­
νός , Κασσανδρείατ ΕΙΡ'1)νσι!:ο ς XOCL Δρocμoc ς Γεώργιο ς, ΟLτινες οια: κoινΊj ς Ο'1)λώ­
σεω ς αύ,,:ων ά,πο 11-10-1933 ύπεστ/ρr.ξιxν, ώς λύσι» ά,νιχγκ'1)ς, τ/ν έπαναφοράν
..-oU παλ. -ημερολογΙου έν τη Έκκλ'1)σί~. Ή πρότασ«; α.ίSτΎj οεν έγένετο οεκτ/,
~" '-Α- t , "λ' '~I r \ ,
οΙΟ..- Ι εχα.ρα.κτ/ριvv,ι ως α.να. φερομεν'1) ε ις υσιν «αουνατον» , ικα.vην «να. συν-

τρ ι' ψ η τ/ν , 'Ε κκλ'

'1)σ ια.ν». Ε φ'1)
" σθ ω ο
Ν οτι
" , ταύτα
παρ α - 'Τ
εις 'Ι'
ερα.ΡΧ'1) ς , , Θ" '1) β-ων
ο

Συνέσιος, ~πεΙλ'1)σε τότε, δτι έα:ν οεν έπα.ναφερθΊi το παλ. ~μερoλόγιoν θα:
ευρεθΊj εΙ ς τ-ην δυσαρεστον θέσιν «να: τεθη έΠL κεφαλΊjς τΊjς όμιχοος των παλαιό­
'1)με ρολογιτων ά,οι αφο ρων ο ια: τα: συμβησόμ ενα» 14. Το γεγονος τοϋτο XOCL μόνον
είναι ένοεικτικ ον των βαθει ων ά,νακα ..-α..-ιχζεων αL..-ινες έμο ρφο1tοtοuν"ο ~O'1) ,
συν τη παρ όδω τοί) χρ όνο υ, έντ ος ..-ων κόλπων -r'ij ς ' Ιεραρ χίατ XOCL τΊjς δι αφο­
ροποι 'ήσεω ς ..-ων Ουν ιχμ.εων αύτ/ ς έν αντι τοί) όξυ,;ιχ,,;ο υ παλαιοημερολ ογιτυω θ
πρ οβλήμα το ς , δπε ρ προσλαμβαν ον όσΎjμέρ αι νέα ς εύρυτέ ρ ας δι αστασε ιτ, ~ξΙoυ
αμεσον ά,ντιμε"l,·ώπισιν ά,νΤL πιχσ'1)ς θυσίατ, προκειμένου LVΙX ά,πoσoβ'1)θΊi -η έξέ­
λιξι ς αύτοί) εΙς πυορροοδσ αν γαγγραινώο'1) φλύκταινα» έν ..-<j) σώματι -r'ij ς Έκ­
κλ'1)σ ία ς. Το πσι ριχοο ξον l5μω ς ..-oU πραγματοξ είναι, δτι τ-ην άπο των παλα ιοη­
με ρ ολογττ ικών κυκλων έκκιν~σασαν ταύτην πρότασιν , τ-ην έν συνεχεία έγκολπω-
θ ε -ισαν υπο
" "θ
τινων ευα. ρι μων ' Ι ε ραρ χων,
- J;A
,/ Gε'ι εν
' "ετει 1934"
ν α. υ ιο θ'
ετ/ ση εμμε- , ,
σως α.ύτ-η α{)τ'1) -η ΙΣΙ , ευρεθε~σα. τότε προ ά,προθυμΙας -r'ijς Πολι-;,ε(ας, l5πως συν­
οριχμη τη Έκκλ'1)σί~ προς πιχταξιν των ά..-ακτουντων πα.λα.ΙΟ'1)μερολογιτων
«κλ'1)ρικων» . Οuτω οια: τοί) ύπ' άριθμ. 2936 /171 /1 6-11-1934 έγγριχφου αύτ/ ς -η
' ι. Συνοοος εθε..-ε προ -r'ijς ΠολιτεΙας -;'0 οίλ'1) μμα «~ να: έφαρμόση α{)τ/ αύστ/­
ρως τους νόμ.ο υς τοί) κριχτο υς κατα: των άγιο ρε ιτων μοναχων XΙXL αλλων άνταρ-

11 . «Έ χ χ λ 1) σ Ι iX)) 1928 σ . 46, 67.

12. ΚώΙΣΙI 9 2 9σ .21 6.
13. Κ ώ Ι Σ Ι 1930-1933 σ . 243.
14. Κ ώ Ι Σ Ι 1933- 1934 σ . 59-6 0.
 403

των κλ'Yj ρικων, ~ να. έπ<Χν<ΧφέΡΊJ ε~ς -:0 έλλψικον ΚριΧτος την παλαιά» πολιτικ·ην
χρονολόγησιν, δπότε κ<ΧΙ ~ Έκκλ'Yj σί<Χ θα. σ',(εφθΊj OCν<Χλόγως» 15. Κ<ΧΙ να] μεν
~ διατύπωσι; του έν λόγω Q ιλ~ μμ<Χτος ε!χ~ μiXλλον τ/ν ~ννoι α.ν έκβι<Χσμου τ'tj ς
Kυβε ρν'~σεω ς , ούχ' '~ ττoν ocqχει τ/ν όρθ~ν δπωσδήποτε ιΧποψ ιν κα.θ ' Ύιν τ/ν
έπα.ν<Χφορα.ν έν ίσχόι του παλ. ~ μερoλoγίoυ έν τη Έκκλ'Yjσίq: πα.ρεκώλυε σο­
βα.ρως ~ Qι<Χτ~ ρφις του νέου ~με ρoλoγίoυ ύπο τ'tjς Πολιτείατ έν τα.~ς πο­
λιτικα~ς σχέσεσι ~ κα.τ ' ιΧλλψ διατύπωσιν ~ ύπο τ'tjς Πολιτείατ εΙσα.γωγ~
του ν. ~μερoλoγίoυ OCπετέλει -:-ην βα.σα~ν α.ν μ~ κα.Ι τ/ν μονα.Qικ~ν αίτίαν ,
~ς ~νεκα. κα.Ι ~ ' Εκκλησία ~κολοuθ'Yjσε , Κ<ΧΙ δτι έπομένως, τ'tj ς Πολιτεία.ς την
OCντίστροφον OCΚOλOυθOόσ'Yj ς πο ρεία» προς το παλ. ~μερoλόγιoν , ~ Έκκλrισία.
μετά προθυμίαξ θα. έμιμε~τo το παράδειγμα α.ύτ'tj ς.
Μετα την έν ετει 1935 γενομένψ OCντα.ρσία.ν των τριων Μ'Υ)τροπολιτων
καΙ την προσχώρησιν αύτων εΙς τ/ν παλαιοημερολογιτικη» παραταξιν, το
α.~τ/μα. έπα.να.φορiXς του παλ. ~μερoλoγίoυ έν τη Έκκλ'Υ)σίq: προσέλα.βε περισ­
σότερον έπίσ'Υ)μον χα. ρακτΤ, ρ α. , Qιό,:,ι πρoύβλ~θ'Y) ύπ ' α.ύτων ώς μόν'Υ) λύσ«; δια­
σώζουσα. -τ~ν εΙρ~νψ τ'tj ς Έκκλ'Υ) σ ία ς 16. ΆξΙOσ'Yjμε ίωΤOν έν πρωτειμένω ε!ν<Χ~
κα.Ι τουτο, δτ ι Qrι"" -:0 αϊτημα -:0\)':'0 Μνατα.ί τις εΙπε~ν στ~ εΌρε'l ocqΧ'Υ)σίν τινα
κα.Ι ε~ς τινα θ ΡΊ)σ',(ευτLΚ:Χ φ'J)),<Χ . Οϋτωτ OL «τ ρε~ς Ίε ριΧρχ!Χι» έν ε-:ει 1935 17
ώς κα.Ι βραδ ύτερον έν ~τει 1948 18 ύπεστήριζcxν δτι μό'/1Ι λύσ«; ~υνα.μένΎ) να.
έπα.να.φέΡΊJ τ/ν φυγαδε υθεϊσαν εΙΡ~'ι"fjν ιΧπο τ'tjς όρθοί>6 ξου Έλλrινικ'tj ς κοι­
νωνίατ; κα.Ι να. ιΧΠΟΚ!Χ 'tα.στ/σΊJ την διασπασθεϊσαν όρθόQοξον χριστια.νικ~ν
ένότητα ~τo ~ έπα.να ψορα. του πα.λ~μερoλo γίo υ. ' Αλλα. κα.Ι έν α.ύτη τη ΙΣΙ
του 1948 QιετυπώθΎ) έπι~μως ~ ιΧποψ ις μ~πως «χιΧριν τ'tjς ένότψος τ'tjς 'Ορθο­
ί>6ξου Έκκλφία.ς θ α. πρέπει να. σκεψθωμεν έα.ν Qεν θα. ~τo έπιβεβλΎ)μένον δπωτ,
o~κoθεν -η ΈκκλΎ)σία. . έπα.να.ψέΡΊJ το παλαιό» έορτολόγ ιον 19». Έν ετει QE; 1958
ό Πα.τριιΧΡΧΎ)ς Άλεξα.νQρεία.ς Χ ριστοψό ρος QL' έπιστολ'tj ς του προς τον Ά ρχιεπ/
πον Άθψων Θεόκλrιτoν κα.Ι τ·ην "Ιεραρχίαν τ'tjς Έκκλ'Υ)σία.ς T~ς ΈλλιΧQος ,
όμολογων την έκ τr,ς OCΠΟQοχr, ς ύπο του κα.τ' <Χύτον Π ατρια ρχείου του νέου
~ μερoλoγίoυ συνε ιδητοποιηθεϊσαν πνευμα.τLκ~ν ζ'Υ) μί<Χν , έγνώρισεν δτι το Πα­
~pLΙXPXE~OV έμελέτrx τ~ν έπαναφοραν του 'ΙουλLcχvου ( Η με ρ ολογ Ιου xcι:t συνΙ­
στα πα.ρομοία.ν χειρονομίαν εΙ ς τ~ν Έκκλ'Υ)σία.ν -ημων 20 .

15. ,,'Ε κ κ λ η σ ί οι» '1934 σ . 369.

16 . Τριών λ1η ·· ροπ ολι -:ών ••• Δ ιοισάφησις ••. σ. 19. Βλ. κοιΙ Χρυσ ο­
σ τ ό μ ο υ, Μ η -: Ρ ο π ο λ ί -: ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν η ς, ' Υπόμνη μα προ ς την Διοικουσαν
Ίε ρα ρχ ίαν.. . σ. 11 .
17. " ο Ι Τ Ρ ε Ι ς 'Ι ε ρ ά ρ Χ α LJ) 1935 σ. 8 Ι - 82.
18. " οι Τ ρ ε ι ς Ί Ζ ρ ά ρχ αι» 1948 σ . 67 .
19. ,,' Ε κ κ λ η σ ί α » 19'. 8 σ . 229 .
. 20. Βλ. .ην έπισ-:ολ-ην -:αυ-:ην ιΧπο 20- 11-5 8 έν : ,,'Α γ ι ο Ρ ε ι τ Ι κ η Β L β λ ι 0 -
Ο ~ κ η» 1959 σ. 67. Π ρ βλ. καΙ Κ. Π α π α σ π u Ρ ο υ, ΈπΙ τη συΥ/.λ1) σει τ'ijς Ίεροφχ ία ς
τη ς 'Εκκλησ ίας 'τ/ς 'Ελλάδος έν : ,, 'Α γ ι ο Ρ ε ι -: ι Κ η Β L β λ ι ο Ο 1) κ ψ> 1959 σ. 192.
404

T~ν περ] έπαναψο ρας του παλ, ~μερoλoγΙoυ έν τη λα.ρευ.ικn ζωη τ/ς
ΈκκλΊ)σΙας πρότασιν ύποστη ρίζσυσι erήμε ρoν , xιx-rd: βά.σιν , OLέν Έλλά.?>ι παλα ιό ­
Ί)με ρoλoγ~ται άμψοτέ ρων των παρατάξεων , ίιπoβ~oψ;ες γραπτώτ; κατά και­
ρους σχετικατ; προτασε «; δπου ?>ε~ 21. Ή θέσις αuτων αύτ/ άπορρέει, κατ'
αύτούτ, έχ του ούσιαστυωϋ περιεχομένου .ου άγωνος αu-:ων, δστιτ ?>εν εΙναι, ώς
ΙσχυρΙζον-rαι, &πλως ~ έξασψά.λισις έλευθερΙας έν τη λατρεία τω» άλλ' «~ ένο­
ΠΟΙΊ)σις τ'ijς διασπασθείσητ; έΧΧλΊ)σιασΤLκ'ijς χα Ι λατρειακΎjς έν6τ/.ος έπά.νω
, 'β'
ε ι ς τ/ν
-~,
ασιν των παρ αοοσεων κ αι των
Κ' , -
ανονων ΤΊ)ς
' Ο Ρ θ οοο
~ ~,-
",ια ς»
ι
22 -:οσου'tCJ}

μαλλον καθ' δσον ~ έπά.νο?>ος εΙς το παλ, ~μερoλ6γιoν Μον να: εχη τον χαρα­
κτ/ρα έμπράκτου μετανοία τ; τ/ς χαινοτομΊ)σά.σης ΈΚΧλΊ)σΙας, ~τις μεταβα­
λούσα το ~μερoλ6γLOν άπε?>έξατο , κατ' αύτούτ, τα: σχέ?>ια του Όίκουμενι­
σμου 23 . Ή άμετακΙνΊ)τος α15τ/ θέσις των παλαιοημερολογιτών συνιστ~ βε-

21 . Βλ εκτος tXλλων « Ή Φ.Ο .» 19~9 φ , 72 σ. 8, και άνοικ'τ/ν επιστoλ~ν παλαιοημε­

ρολογιτων προς τον "Αρχιεπ γ πον Δωρόθεον εν: «'Η Φ . Ο.» 1956 φ. 231 σ. 2. Π ρβλ και
«'Η Φ.Ο.» 1961 φ. 358 σ. 5, 1963 φ. ~28 σ . 2. 'Υπόμνημα Π ΘΕΟΚ προς ΙΣΙ όπ' άριθ.
~68/18 Σεπτεμβρ ίου-ι-Ι 'Οκτωβ ρ. 1963, εν: «Ή Φ.Ο .» 19 63 φ. ~29 σ. 1-2. 'Έκκλησιν
'Ιεραρχων παραταξεωξ « πρ, Φλωρίνησ» εν ε:τει 1 9 6 ~ εν : «Ή Φ . Ο.» 196~ (21-9-1 9 6~) .
'Υπόμνημα Αόξεντίου άπο 20-11 -19 66 προς ΔΙΣ (Ι r e n ί k ο iι 19 67 σ. 8~. Ή ΙΣΙ δεν
άπήντησε τότε ε ις τΟ όπόμνη μα -;1jς ΠΘΕΟΚ, γεγονος δπερ εξ'1)ρέθισε τούς παλαιοημερο­
λογίτατ; ατραπεντας εΙς ύβρ εις κατOC των 'Ιεραρχων -;1jς ΈκκλησΙας (<< Ή Φ. Ο .» 1963 φ.
~ 30 σ.1-2). Παλαιοημερολογϊται εξ αλ/ου «ΈπΙσκoπo ιn άΠ"l)υθόνθησαν εν ε:τει 1 9 6 ~ προς
τούς εν 'Αθήναις εόρισκομέ:νο'.>ς rn! ε'Jκcι:φΙq: των γάμων τοίί Βασιλέωτ; ΚωνΙνου άρχηγούς
των 'Ορθοδόξων ΈΥ.Υ.λΤισιων, cι:Ιτoόμενoι ':"ήν μεσολάβησιν αότων παρ ά τη Έ κκ);φ Ιq: -;1jς
'Ελ/άδος προς rnοιναφορ.χν τοίί πcι;).. r, με"ολογίου ( ( ' Η Φ . Ο. » 1 9 6 ~, 21 Σ επτεμβ ρ. }.
Βλ ώσαύτωτ; tiρθρον όπο τον τίτλον «Ή ΠεντηκονταετηρΙς » εν : «Ή Φ.Ο .» 19 7~ φ. 696
σ. 5 ). 'ΟμοΙως Ά γ ι ο Ρ ε Ι τ ο υ Μ ο ν α Χ ο ίί , ΤΟ " Η μερ ολογιακόν Ζή τη μα , εν :
«Ο .Τ .» 15-7-72. 'ΟμοΙως 'Τ π ό μ ν '1) μ α «' ΑρχιεπΙπου ΑύξεντΙου» προς τον Πρ όεδρον
τijς Κυβερνήσεω ς, εν: « Ή Φ.Ο.» 1970 φ. 600 σ. 1-3. Βλ καΙ Ά ρ Χ ι μ . Χ α Ρ α λ ά μ­
μ π ο υ ς, Καθηγουμένου 'Ι . Μοvij ς Σίμωνος Πέτρ ασ , , Ανοικ'τ/ Έπιστoλ~ προς τον Μακ,
, ΑρχιεπΙπον κ. 'Ιερώνυ μον καΙ πάντας τούτ "Αρχιερ είς τ'ijς Έλ/αδικης Έκκλησίας καΙ το
χριστεπώνυμον πλiι pωμα. "Αγ, 'Όρ ος 19 72 σ.8. Πρβλ καΙ «''Αγ. Κ υ π Ρ ι α ν Ο ν» 1973
φ . 71 σ. 14 καΙ το 917 /2 6-2-71 ύπόμνημα των Γ ΟΧ ( Αό ξεντΙου ) προς τον Πρωθυπουργόν,
Σ . Κ α ρ α μ iι τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α , ΤΟ Νέον Ήμερολόγιον , εν : «'Ο ρ θ ό δ 0 -
ξ ο ς Λ ό γ Ο ς» 197 3 φ. 1 σ . 3. 'Τ π ό μ ν '1) μ α Έν ώσεω ς Έλλψορθοδόξων Χρ ιστιαν ών
προς' ΑρχιεπΙπον Δωρόθεον 10-10-56 εν : «Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ η Β ι β λ ι ο θ iι κ '1)Η 1956
σ. 360, Π α u λ ο υ Μ ο ν α Χ ο ίί, 'Aνoικτ~ Έπιστoλ~ προ ς τούς Σεβ.· Αρχιερείς της
Έλλαδικης Έκκλ'1)σίας, ΑUγουστ . 1963, εν: « Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ ~ Β ι β λ ι ο θ +. κ η»
1963 σ . 3~3- 3~5.
22. «Ή Φ. Ο.» 19 5 ~ φ .1 8 7 σ .~.
23. «'Ο ρ θ ό δ ο ξ ο ς Λ ό γ Ο ζ» 19 7~ φ. 3 σ. 1. Κατα τούς παλα ΙΟ'1)μερ ολογίτας
«το νέο 'ήμερολόγιο εΤναι ό δυναμίτης των 'Ι. Κανόνων καΙ τ'ijς μακρ α ίωνο ς πράξεως τ'ijς
Έκκλ'1)σίας , πού ε:χυσε αΤματα κcι:ι Ιδρωτες για να. πεp ιφpoυpiιση 'τ/ν καθολικότη τά τη ς « εν
χρόνφ>. ΝαΙ, άγαΠ"l)τOΙ , με το νέο 'ή μερ ολόγιο καταστράφ'1)κε ~α τερOCστιο οΙκοδόμημα.
Καταλόθηκε 7j καθολικό τητα της ΈκκλησΙ ας τοίί Χρ ιστοίί, &στε νOC παρουσια ζώμαστε Ι> ιορ-
 405

βαίωτ; δυταίωσιν του αγωνοτ; α.ύτων και εν τo~ς πραγματι» CΊναγνώρισιν μοt­
ραίου καΙ. τρ αγυωδ σφαλματ οτ; δ ιαπ ρ αχθέντοτ; ύπο τ'ης Έκκλ-ησία ς. Έν τού­
το «; τ-~ν περί έπαν αφορας "ου παλ, ~μερoλoγίoυ ιΧποψ ιν ένστερνίζονται καΙ.
τινα συντ/ρ-ητικων όπωσδήποτε ά.ρχων στοιχεϊα ,,'ης Έκκλ-ησίας τ'Yjς Έλλά.­
δο ς, &" ινα δια. δ'ηλώσεων αυτων εχου σιν ~δ-η καταστήσει σαφ'η τ-ην ευνo'ίκ~ν
εναντι τ'Yj ς λύσεω ς ταύτητ; στασιν αυτων 24. 'Αντιθέτω τ τόσον ~ Πολιτε ία 25
δσον καΙ. ~ Έκκλ-ησία τΊjς Έλλά.δος σήμερον 26 ά.ποσ-:έργουσι τ-ην λύσιν ταύ­
τ/ν, ~τις τυχόν έφα ρμοζομέν-η θα. θεω ρ-ηθη ώς συνιστώσα δπισθοδρόμησιν
έξ έπόψεω ς ΚOινωνικΊj ς, σοβαρά; δυναμέν-η να. εχη έπιπτώσε«; διακοινωνικά.ς,
καΙ. θα. ~ ~σως «έπιζημία» 27 ένij) παραλλήλωτ; «θα. ά.ποδοθη εΙς "ο παλ. ~με­
ρολόγιον δογματική τ ις χροιά με ά.ποτέλεσμα να. ύπερεξαρθη ~ σ-ημασία του
καΙ. οϋτω να. ά.λλοιωθη ~ περ] ~μερoλoγίων παραδοσ«; τ'ης Έκκλ-ησίας 28.

θω-:ες-:οu άγ ΙουΠνε,jμ'Χ-:Οζ ... )) ( 'Ι . ~I oντ. ς ά γ, Κυ π ρ ι α ν ο ϋ και 'Γο υ σ τ ί­

ν 1) ς, "Οφ ειλο μένη .χπάντ/σις σε μι&. συκοφ:zv-:Ι'Χ 19 71 σ. 5 ).
. 24. Όϋτω μεταξό ffλ/ων οΙ έν κοινωνίq: (ίντες με-:&. ":"1jς Έκ:ι.λφΙας 1)μών Καθηγούμενοι
Γ αβ ρι-ηλ Διονυσιατη τ; και Βησαρ ίων Γ Ρ7jγΟΡιάτ/ ς , 8 ι' .χνο ικττ,ς Έπιστολη ς .χπευθυνθεΙσης
έν ~τει 1968 προς τον τότε Π ρωθυπου ργόν Γ. Παπαδόπουλον (Βλ «"Ο σ ι ο ς Γ Ρ 1) γ ό ­
Ρ L Ο ς )) 19 68 σ. 10-18 ), δ μοναχος ΘεόκλΊ)"t"oς Διονυσιατη ; έν : «' Α γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ -η Β ι­
β λ ι ο θ ή κ 711> 19 57 σ. 9, 1) εφ7j μερ ις «'Ο "Ο ρθόδο ξο τ; 'Γύπο;» (Βλ «ΟΤ» 1972, 15-
9-72, 1 9 7 3φ . 181 σ . '1, 19 74 '1'.201 σ. 2 , ψ.20 6 σ.2 , 207 σ . 2 ) 1) « Άγ ι ο ρ ε ι τ ι κ -η
Β ι β λ ι ο θ ή κ η, )) 1958 σ . 1 24, 1 959 σ. 1964 σ . 281), δ Σ εβ . Μητροπολίτη; Μ7jθύμν1)ς
κ . 'Ιάκωβος εν ,,:φ ύπ' αύτου εκ8ιδομένφ δελτίφ «Ή 'Ο 8 ο ς τ Ο U Κ υ Ρ Ι ο ω> ( Νο έμ­
β ρ ιος 1 973 σ . . . . ), δ Ήγού μενος ττ,ς Moν'ij ς Λογγοβαρδα; Π άρ ου .χρχιμ . Φ ιλόθεω; Ζερ­
βiΧκoς, δστιτ; και σχετυων ύπέβαλεν άπο 15-6-1964 ύπό μVΊjμα πρ ος τ/ν 'Ι.Σ. ΕΙς την ως
&νω θέσιν ,,:ou Σεβ. Μηθύμνης .xντετcXχθ'1j δ «Έ κ κ λ 1) σ Ι α σ τ ι κ Ο ς ' Α γ ώ ν» 19 74 φ,
81 σ. 3 .
25. 'Ο Χ . Γεωργιόπουλοτ , Π ρ όεδρος του Ν.Σ.κ. (19 72 ) εν τη μνημονευθείση "ij8Y)
3ΙσηΥήσει αύτου προ ς ,,:-ην Κυ βέρνη σ ιν συμπεριέλαβε και την λύσιν ταύτην της επαναψopiΧς
του παλ, -ημερολογίου, .χλλ&' μόνον ως ~σχατoν και 8ιαζευκτικώ ς διατυπούμενον ενδ εχό­
μενον, καίτοι ύπεγραμμισε» δτι ~πpαξε τούτο μiΧλλoν 8ιιΧ λόγους συστηματικήτ; πληρότητοτ;
τ/ς εΙση γήσεως αύτοϋ. θεωρών .χΜνατον τ-ην εψαρμογ-ην τη ς λύσεω ς ταύτητ. τ-ην εΙσήγφιν
ταύτην .χπεδέξατο, ω ς γνωστ όν , τότε 1) Κυβ έ ρνησις. Πρ βλ « Έ λ ε ύ θ ε Ρ ο ν Κ ό σ μ ο ν»
13- 2-19 73.
26 . Βλ Έ κ κ λ 7j σ ί α ς 'Ε λ λ ά 8 ο ς , Το ΠαλαΙΟ1)μερολογψικον ζήτ/μα, εΙσήγ7j­
σις .. . σ . 51.
27 . Έ ν θ' .χ ν ω,,:. σ. 30 . Π ρ βλ Χ. Π απ α γεω ρ γ Ιο υ, lνθ' .χνωτ . σ. 516.
28 . 'Έ ν θ' &ν ω τ . σ. 30. Π ρ βλ και Έπισ,,:ολ-ην Γ. Π α π α γ ι α ν ν ο π ο ύ λ ο υ ,
εν: « Ά γι ο ρ ει τ ι κ ,η Βιβλ ιοθ1;κ Τι)) 1 957 σ. 61-62 .
406

3. ΣυγκλΥ)σις τοπικης YJ Οίκοuμενικης Πcινορθοδόςοu Σuνόδοu

πρός έπίλuσιν Tou πcιλcιιομερολογιτικοu, οντος έπιδίκοu ένώπιον ταύ­
της, μέχρι δε τ1jς τoιcιυτης σuγκλήσεως σuνόπcιpςις έν είρήνη των
πcιλcιιoY)μεpoλoγιτων μετ α της έπισήμοu ΈκκλY)σίcις τ1jς 'Ελλάδος.

'Ήaη πρ!.ν η ε1σαχθη έν τη ΈκκλησΙq. -ημων ";0 νέον -ημερολόγιο ν ό

Π ατ ρ ιά- ρχη ς ΆλεξανaρεΙας Φ ώτ τ οτ; έπέμενεν έπ!. τΊjς ανά-γχης συγκροτήσεωτ
01χoυμεναΊjς Συνόaου προς λΊjyιν αποφάσεως aLa Πιν μελετωμένην τότε
μετα β ο λΊ)ν
' - .Ί)μερολ ογιου
του
ι 29 ι
καΙ70Ι
• ι
υφιστατο
,
αν,αεψενLΧΊ)
' \ -
προς τουτο

aaUV ΙXfL t ιx .
Μετα Πιν ε1 σαγωγ'~ν εν τη 'ExxλoYjcrtq. τΊjς •Ελλάaος του ν . -ημερολογΙου
κιχ!. τ~ν έκ ταύτη; πρ οελθουσαν ιΧνώμIΧλOν κατάστασιν, πρωτο ς ό τότε Π ατ ρ ιαρ­
χη ς Άλεξανa ΡεΙα ς Μελέ-nος ό Mετα ξά.ΚΊj ς πρ οϋτε ινεν έν ~τε ι 1927 τ~ν σόγχλη-
σιν -ς"εν
Τ ΟΠΙΚΊ] f \λ εξανορεια
ν " Ι Σ υ ν οΙ"
οου προς
\
ε
'
π ι'λ υσ ιν -
των πρ ο χυ'Ψ αντ
ι ων ,
εκ - ς
-Τ Ίj

~ μερoλoγιακ'Γ, ς με7αβολijς προβλημάτων 30. Άλλ' ~ ΈκχλησΙα τΊjς Έλλ&aος,

απέκρουσε ,~ν πρότασιν, μ'~ δεχθεϊσα δπωτ; μετασχη τ'οιαι)τ/ς Συνόδου , ίσχυ­
ριζομένη 07Ι τ'0 ~μερoλoγιακoν ζ'ή":"ημα απετέλει aL' αύΠιν τετελεσμένον πλέον
γεγονός 31.
Έν τούτο«; κα!. -η συνελθοϋσα έν Άγ. "Ορει _q> 1930 γενα~ Π ανορθόδο­
ξος Έπιτροπη προς καταρτισμό» του πίνακοτ; ":"ων θεματω» τΊjς ~μερησΙας
aιατάξεως τΊjς Όρθoaόξoυ Π ροσυνόδου, τη ζωτιp~ μερΙμντι του Άρχιεπ/που
Χρυσοστόμου 32, περιέλαβε μεταξυ αύτων ώς 140'1 κατα σειράν θέμα το ~μερo­
λογιακόν, δπο τον τίτλον : «Μελέτη του ζΊ)τ'ήμα-..ος του " Ημερολογίου, έν ανα ­
φoρ~ προς Πιν περί Πασχαλίου απόφασιν τΊjς ΑΙ 01κoυμενικΊjς Συνόδου κα!.
έξεόρεσις του τρόπου προς ιΧποκατά.στασιν τ'fjς συμφωνίατ μετ'αξυ των Έκκλ1J­
σιων έν τ<Τι ζητ'ήματι τούτω» 33. Το γεγονος τοθτο έμαρτόρει 'ί"~ν σο βα ρ ότητα ,
ού μ~ν &λλα κα!. Πιν έπικαιρότητα του ζητ'ήματος, ώς τούτο συνελάμβανε τότε
~ πανορθόδοξοτ; συνείδησ«; ,,"ου πληρώματοτ;τ'fjς ΈκκλησΙας κιχ!. ,~ν αναγχαιό -

29 . Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ ΑΙ Ά ρ Χ ι ε π / π ο υ Άθηvων, Ή δ ιό ρθωσ«; ' " σ . 35.

30. Π ρ βλ Ί ε ζ ε κ ι 1] λ M'tJ τ Ρ ο π ο λ [ τ ο υ Θ ε σ σ οι λ ι ώ τ ι 8 ο ς, ΤΟ Νέον
Ή με ρολόγ ιον χοιΙ το Πατρ ιαρχεϊον Άλεξοιν8ρεΙοις, έν: «Ά ν ά π λ οι σ ι ς » 1927 σ . 175-
1 76, ΆπάνΤΤισ ιν έv : «π ά ν τ οι ι ν ο ς » 19 27 σ. 32/., 70/. έπ . χοιΙ άνταπάνΤΤισ ιν έν : «'Αν ά­
π λ οι σ ι ς» 1927 σ. 1 8 7 -1 8 9 , 210-2 12 καΙ 220 .
31 . Βλ«ΈκκλΤισΙοιν» 1927 σ.295-296.
32. Πρβλ Θ ε ο Υ. λ. Μ ο ν α Χ ο G Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, Σχόλια έπΙ τ/ς Πανορθο­
8όξου Π ρ οσυνόδου , έv : «Ά γ ι ο Ρ ε ι τ Ι Υ. ή Β ι β λ ι ο θ 'ή κ 'tJ» 1957 σ. 103.
33 . «Έχκλ1) σΙα.) 1930 σ. 371 Χρυσοστόμου Μ1)τροπολΙτου πρ.
Φ λ ω Ρ Ι ν 'lΙ ς, ΤΟ Ήμερολόγιον έv σ'ι:έσει προς . . . έν: «'Υπομνf;μοιτα-Έπιστολοιl-' Άπο­
λογΙαι» σ. 7, «'Ο ρ Ο ο 8 ο ξ Ι οι» 1931 σ. 653. Δ . Πε .. Ρ οι χ ά χ ο ς έv: "κ οι θ 1) μ ε Ρ ι­
ν Τι» 29-1 -1931 .
 407

τητα 7'ίjς αύθεντιχης και έν Συνόδφ έπιλύσεως αύτου προς άρσιν των έντευθεν
..ρ οερχομένων κατα τΊjς ένόΤ1jτoς του σώματος της ΈκκλησΙας Οεινων.
Βραδύτερον και oΎj και έν ετει 1936 -ή περ] σuY'A:λ~σεως Ο Ικουμενικης ~
Τοπιχης Συνόδου άποψις προς ρύθμισιν το\) -ήμερολογιακο\), LOLq. έν τη ΈκκλYj­
σΙ~ τΊj ς 'Ελλάδο ς ευρεν oc~ΧYjσιν τόσον παρά τι]) Π ιχτρι άρχη Άλεξ ιχνδρεΙιχς
~ λ ωσαντι
οη ' προς το ν \ \ "
τοτε επισκεψ θ εντα
' το ύ τον - «π ρ. Φλωοί . Χ ρυ σο' στ ο μ ο ν
ωρινYj ς»

0-;ι δέν δύναται άλλως να γεψυρω θΊί «το χώ ρισμα , όπερ έδYjμιούΡγrισεν -ή
μoνoμερ-~ς μετιxβoλΎj το\) -ήμερολογΙου» εΙ μΎj ύπο μιας ΜεγάλYjς τοπικη ς Συνό­
δου 34, όσον κιχι παρά τι]) Πιχτριάρχη 'Ιεροσολύμων δηλώσαντι ότι, εύθύς ώς
OCνιχγνωρισθΊί -ή έκλoγ-fJ ιχδτου ύπο τΊjς OCγγλικη ς Kυβεpν~σεως θα ζΎ)τ/ση παρά
το\) Ο Ικουμενικου Πατριαρχείου τ/ν σύγκλησιν τοιαύτητ; Συνόδου προς εγκρι­
σιν κιχ/. κιxνoνικΎjν λύσιν του ζΎ)τ/μιχτος 35.
τα.ς προτάσεις ταύτατ; ένεστερνίσθη κιχι ό -ήγούμενος των έν 'Ελλάδι πα­
λΙΧΙΟYjμερολογιτων«πρ, Φλωρίνητ;» Χρυσόστομοξ, δστ«; δια της OCπο 10-11-1936
έκθέσεως ιχδτο\) προς τ/ν 'Ιεραν Σύνοδον της ΈκκλYjσΙΙXς της 'Ελλάδος προϋ­
τεινε τ/ν λύσιν ταύτην, ώς μόνΎjV δuνα:μένYjν να άρη έκ μέσου τα σκάνδΙΧλΙΧ κιχ/.
να. ένώση τα διεστώτα 36 .
κιχτα ταϋτα τ/ν -ϊιντ.ερ εrχεν OCπορρΙΨει έπι~μω ς OCπο το\) ετους 1927
-ή ΈκκλΎ)σΙιχ τΊjς 'Ελλάδος λύσιν ταύτην, ένεκολπουντο ~δΎ) δύο έκ των όρθο­
δόξων Π ατριαρχών τΊjς Άνιχτολης κιχ/. αύτο] ot έν 'Ελλάδι δρωντες παλαιοημε­
ρολογϊτα« ΚΙΧ/. ou μόνον τoUτo. Άλλα κιχ/. ot έν ~τει 1937 OCνΙΧλΙΧβόντες μεσολα­
βYjτικΎjν π ροσπαθειαν παρά τo~ς στασιασασιν 'Ιεράρχαις «πρ. Φλωρίνη ;» κα/.

34. Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u Μ '1) τ ρ ο π ο λ Ι τ ο u π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν '1) ς , 'Έκθεσι ς προ;

τ/ν 'Ι .Σ. σ .1 6.
35 . Π ρ βλ Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο υ λΙ '1) τ ρ ο π ο λ Ι τ ο u π ρ . Φ λ ω Ρ Ι ν '1) ς '1ΠΟ­
μνή μα.τα. . . . . σ. 9- 10.
36. "Ε ν θ' α ν ω τ . σ . 17. Έν τούτο«; ό αύτος έν τη έαυτοσ «' Αναιρέσει τοσ « έλέγ­
χου » . . . » έν ~τε ι 19 37 όπεστ/ ριξεν δτ ι ~ μέλλουσα να σuνέλOη Π ανο ρθόδοξος Σύνοδος
έπρόκε ιτο να εόρεθη προ δ ιλήμ ματο ς -η να τροποπο ιή ση τον Π ασχάλιον Κανόνα. [δ πε ρ δυσ­
~εpες κατ' αύτον) -η να όποχρεώση τας καινοτομησάσατ; Έκκλ'1)σ Ιας εΙς έπιστροψ-ην εΙς το
παλ, ~μεpoλ6γιoν. Βλ Χ Ρ u σ ο σ τ ό μ ο u Μ '1) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ Ι ν '1) ς ,
, Αναίρεσ«; .. , σ . 19. " Αλλ' είναι προψανες δτι μία Πανορθόδοξος Σύνοδος δεν έπρόκειτο να
αντιμετωπΙση τοιούτον δίλημμα , τοσούτω μα.λλον καθ' Ι)σον 'ήδύνα.το να υΙοθετ/ση τ-ην μέσψ
λύσιν -:'ijς διορθώσεως τοσ Ίουλια.νοσ ' Η μερ ολογ Ιου χωρ Ις να θΙξη το πα.ρOCπαν το ΠασχOC­
λιον , καΙτοι δεν θα δ ιε ξέψευγε των πλα.ισΙων τ/ς άρμοδιόΤ'1)τος αύτ'ijς κα.Ι · το τελεuτα.ίoν
τοίίτο ένδεχόμενον (Π ρ βλ. Β λ Φ ε Ι δ α., ΑΙ 'Ιστο ρ ικοκα.νονικα.Ι κα.Ι έκκΑ'φιολογ ικα.Ι
πρ οϋποθέσεις έρμψε Ιας των 'Ι. Κανόνων. Άθην α.ι, 19 72 . . . σ . 45) . Τοίίτο αλλω στε δεν
«πέρ ρ ιπτε κα.Ι αύτο; ουτος ό « πρ . Φλω ρΙν'1)ς» όπο τον ορον ΟΤΙ οα έξευρ Ισκετο (( το κα.τα
πάντα ακρι βες κα:! τέλε ιον 'ή μερολόγιον '-ρος Ο να πpoσαp μoσθΊj ασψαλως καΙ αμε-:ακινή τως
χα.Ι ό Π ασχάλιος Κανών» ( Βλ Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ 1\1 'Ι) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ. Φ λ ω­
Ρ Ι ν '1) ς Άνα Ιρ εσις τοσ (( έλέγχου » . .. σ. 22).
408

«πρ, Δημψριocaος» δύο Μ'Yjτροπολ'Lτιχι, ο] Κιχσιχvaρε(lΧζ Elp;ιxv.,; ~ _1Ζ:;ω­

νείιχς 'Άνθιμος, έπι -r<j) τέλε ι έπιστροφης ιχύτων εΙς τούς κόj.::G~ -:Τ,ζ ' Ex,j x -
σίατ, μετOC τινατ; κοινα:ς διαπραγματεύσειτ; κιχτέλ'YjξlΧv εΙς τΤιι ά:::f,&zτ.., -:τ.ς
λύσεως, δπωτ; ~ μεν όριστικ~ τοσ παλαιοημερολογιτικοθ λόσ!.ζ 7:Σ?Σ.~ -=n
Πανορθοδόξφ Συνόδφ, έν ae: -r<j) μετιχξύ xρόνcμ aΙΙΧλυθωσιv οΙ πιχί.!Χ~Τ;;ιΖ ::ι:.ί.fj­
γιτυω] Σύλλογοι, γίνωσι aεκτοι δπο τΊjς Έκκλ'Yjσίιχς κιχτ' οΙκονομ(α:', {,Ι =ί.:L~fj­
'Yjμερολογ'Lτ'fxΙ κλ'YjΡΙΚΟΙ ο] μ~ κιχθΊJΡ'Yjμέvοι, συνεχίζοντα; αύτο! τ/v θρτ;σ-/E.r.ι­
κ~ν έξυΠ'1)ρέ-:'Yjσιν των παλαιοημερολογιτών, έπιχνέλθωσι a' ΈV τoLς κόί.;:Ότ.;
της έξ ~ς έξέβ'Yjσιχv Έκκλ'Yjσίιχς οΕ Μο στασταστα] Μψροπολ'Lτιχι. 'λ7Jχως
τ/ν εύκτιχίιχν aια: τ/ν έπox~ν ταύτην ώς α.νω λύσιν, περ] ~ς έκτεVΗ έπOιτ,σIXVΤO
λόγον έν τη συνεδρία της 1Σ1 τΊjς 7-4-1937 ο] aιιχμν'Yjμονευθέν,;ες Μο μεσολα-
β 'Yjτιχι\ 'Ι' ' 1 ' \ιχπεοεχ
εριχρχιχι, οεν ' '1" θ 'Yj 'Y"Ι
j εριχρχιιχ, ' μειο Ψ 'Yjφουντων
ι - τε
του 'Α ρχιεπ /που
Χρυσοστόμου κιχι τοσ Μ'Yjτροπολίτου Καλαβρύτων Θεοκλτ,του, τοσ μετέπειτα
'Αρχιεπ/που, ά.πορρίψιχσιχ οϋτω κιχι ιχδθις μίιχν όρθτ,ν, κιχτα: βOCσιν, πρότασιν
κιχι ά.ρκεσθε'Lσιχ τότε ιχπλως εΙς ά.νox~ν προς συνέχισιν τοσ μεσολαβητυωδ
. ρόλου των Μο τούτων Ίεριχρχων παρά το'Lς παλαιοημερολογίτα«; 37.

πιχρα: τΙXUτΙX ~ περ] έπιλύσεως τοσ πΙΧλ/κοσ ζψτ,μιχτος aια: τοπικης τινος
~ ΟΙκουμενικης Συνόδου πρότασ«; κατέκτα εaιχφος όλονεν κιχι περισσότερον.
Ο{)τως το θΡ'Yjσκευτικον φύλλον «ΟΕ ΤΡε'Lς ΊερOCρχιχι» πα ρετf,ρει έν ετει 1935
δτι «-η λύσ«; τοσ (ΠΙΧλΙΧΙΟ'Yjμερολογιτικοu) aεν εΤνιχι ουνατ'ον να: aοθη α.λλοθεν,
παρά έκ μέρους ΟΙκουμεν. .Σ υνό δου , κιχΙ μόνον ~ έκ μέρους τοιαύτη; Συνόaοu
συζτ,Τ'Yjσις κιχΙ λύσ«; τοσ ζ'Yjττ,μιχτος θέλει &πιχξ aια: πιχντος θέσει τέρμα εΙς μίιχν
,
κιχτιχστιχσιν
θλ β
ι
,
εραν,
,
εναντίον
Ι
Τ'Yjς
-"
οποιατ; συμφερει
' "
οπως παντεξ
Ι ,
αντι
λ
'Yjφ
θ-
ω-

μεν τοδτο εΙλικρινως, aεν δπOCρχει ετερον φOCρμιχκον» 3&.

T~ν πρότασιν ταύτην συναντώμε» έκ νέου έν ετει 1947, γενομέν'Yjν όπο
τοσ τότε 'Αντιπροέδρου τΊjς Βουλη ς Κλ. Θεοφιχνοπούλου έν ε ΙG'YjγΤ,σε ι ιχύτοϊ>
ένώπιον τοσ Α' Πιχνελλιχοικοσ Συνεδρίου των παλαιοημερολογιτών, ενθιχ οδτο::;
δπεστf,pιξεν δπωτ; «ά.μφότεριχ τα: διιστάμενα μέρ-η βαδίσουν μεν παραλλήλω»;
όaούς, ά.λλ' έν όμoνoί~ κιχΙ ά.γOCπη, 5πω ς κιχΙ πρό-;ερον, μέχρις 5του ό Θεος
εύaοκτ,ση ην σύγκλφιν της uπεσχ'Yjμέν'Yjς Otκουμενικης Συνόοου, -i]τις ΈV
Πνεύμιχτ'Ι ιχγEcμ θα: α.PΊJ έκ τοσ μέσου τ/ν προκλ'Yjθε'Lσιχν κιχΙ οεινως έπιζ'YjμίΙΧV
'1' , λ' ''1'' \ , , \ \
οιχοστιχσιιχν, συγκ ινουσιχ τιχς οοους και ενωνουσιχ τας
Ψ \ \,
υχας κιχι τας καροιας
Ν

των ελλτ,νων όpθoaόξων χριστιανων» 39. ΒραΜτερον ό ΠΙΧΤΡΙOCΡΧ'Yjς Άλεξαν­

aρεΕας Χριστοφόρος έπιχνέλαβεν έν ετει 1951 τ/ν πρότιχσιν περΙ συγκλ'~σεω::;

37. Κ ω Δ Ι Σ 1936-1937 σ. 458.

38. «οι ΤρεΤ ς Ίε ρά. ρχαι)) 1935 σ. 101 .
39. Βλ. Κ λ. Θ ε ο φ α ν ο π ο ό λ ο υ, Θέσι ς του έορτολογικου ζ-ητr, ματo ς :X~
άπ6ψεω ς συνταγματικ-ης καΙ νομα-η ς, έν : «ΤΟ Α' Πανελλα8ικΟν . . . 11 σ. 19,25. T-i;v <x":'-:-i;v
πρ6τ οισιν έποινέλοι βεν ΈV ετει '1969 «Ή Φ.Ο. )). 1969 φ. 56 7 σ. 2.
 409

Τοπικ'tjς Συνόδου, προθuμΟΠΟΙ"t)θεις μιΧλιστoc δπωτ μετιΧσχn τocuτ"t)ς 40. τ-ην

πρότασιν ιΧμoc κocι o~λωσιν ταύτην ένεστερνίσθ"t)σocν τότε ιΧσμένως οί παλαιοη­
μερολογϊται, Ο"t)λώσocντες δτι εΙσιν ετοιμοι δπωτ; πειθαρχήσωσιν εΙς τας άπο­
φιΧσεις μιιΧς τοιαύτη; Συνόδου 41 καίτο; διετυποϋτο δπ' ocυτων ό φόβος δη το
γεγον ας τ/ς δπα των περισσοτέρων ΌρθοΟόξων Έκκλ"t)σιων τ/ρ~σεως του ν.
~μερολογίοu κocι τ/ς ΚΟLνωνίocς πασών μετά της Έκκλ"t)σίocς τ/ς ΈλλιΧοος,
«ώκοδόμει μίαν de facto προϋπόθεσιν κocνονLκΊjς έν Συνόδφ ΟLΚOCLώσεως» τΊjς
Έκκλ"t)σίocςτ'tjς ΈλλιΧοος 42.
Koc/. να] μεν fι άποοοχ-η τ7jς δπα τ ου Πατριάρχου Άλεξocνορείocς διατυπω­
θείσ"t)ς προτασεωτ; έτέλεL δπα τ-ην δπ' ocυτου τεθεϊσαν σ.λλωστε octPEcrL'! του
«έιΧν τούτο Οεωρ"t)θΊj άπocρocίτ/τον» 43, δμως ElVOCL γεγονας δτι ώρίμocζεν ~OΊ) fι
"
απο
"
Ψ Lς οτι οεν
~\ "
απεμενεν
, ,
ετ-ερoc ΤLς
~ 'ξ οοος
οιε
~ \' , -
προς αντιμετωπισιν του προ
βλ'
"t)-
ματοτ 44. Αυτας ο' οΌτος ό ΆΡΧLεπ/πος Σπυρίδων έφέρετο είSνοuς ΟLocκείμενος
ενocνΤL τ/ς προτασεω; ταύτη; 45 χωρ/.ς έν τσύτο«; να προέλθη θετικόν η έκ τού­
του άποτέλεσμoc. Έπ/. του θέμocτος έΠOCν'tjλθΟν εκτοτε πλετστώατ οί παλαιοη-

40 . ιιΠ ά ν -;- οι ι ν ο ς )) 1951 σ. 71. Βλ. κοιΙ ιιΉ Φ .Ο.)) 1951 φ. 118 σ. 1-2.
41. Βλ «Γύρω άπο την Πανορθόδοξον Σύνοδον» έν: ιι'Η Φ.Ο. 1951 φ . 112 σ. 2-4.
ΈπΙσΊ)ς 'Α ρ. Ζ α Χ α Ρ Ι α , "ΕκκλΊ)σις άντιμετωπΙσεως -;-ου Παλαιοημερολογιτυωθ έv:
ιι'Η Φ.Ο.)) 1953 φ. 157 σ. 1 . του Ι 8 Ι ο υ, ιιΣυνο80ς δχι, "Ιωβηλαϊον να]» έν: ιι'11 Φ.Ο.))
1954 φ . 189 σ. 1-2. Βλ. ώσαύτωτ; ΆνακοΙνωσινΈκκλΊ)σ. ΈπιτpoπΊjς ΓΟΧ 1957 έv: ιιΉ
Φ.Ο.)) 195 7 φ. 252 σ . 5 καΙ όίρθρον «Πανορθόδοξοτ; Σύνοδοτ» ΈV :ιιΉ Φ.Ο.)) 1957 φ.
253 σ. 1-2. ΈΠΙσΊjς βλ ιιΉ Φ.Ο .)) 1958 φ. 295 σ. 2, 1959 φ. 318 σ. 1 . 01Jτω δ άρχιμ.
ΓαβΡΙ1]λ Διονυσιάτ/ς έν : ιιΆγ ι ο Ρ ε ι τ ι κ 1] Β ι β λ ι ο θ -ή κ Ί))) 1957 σ. 7. καΙ δ μονα­
χος Θε6κλΊ)τος Διονυσιατη; ΈV : ιιΉ Φ .Ο.)) 1957 φ . 257 σ. 4, 8, φ. 258 σ. 4-5, φ. 259
σ. 4-5. Βλ ώσαύτωτ; κ'Χί όίρθρον ιιΉ έν6τ/ς τ7jς ΈκκλΊ)σΙοις)) έv: ιι'Η Φ.Ο.)) 1958 φ.
301 σ. 3.
42. Βλ έν : ιιΉ Φ .Ο .)) '1959 φ. 309 σ . 4. Πρβλ. άρθρογροιφΙlχν ύπερ τ7jς συγκλ-ήσεως
Συν680υ έv: ιι'l-Ι Φ.Ο.)) 1959 φ. 32 7 σ. 8, 'Α Ρ Χ ι μ . Χ Ρ υ σ ο σ τ. Ν ΙΧ σ λ Ι μ Ί), '1-Ι
μέλλουσα να: συνέλθΊ) Πανορθόδοξοτ Σύνοδοτ κ'Χί ή σημασία αu7ijς έv : ιιΉ Φ.Ο.)) 1960 φ.
331-333 σ. 11-15, φ. 336 σ. 4. Πρβλ ώσαύτωτ ά ν ο ι κ τ 1] ν Έ π ι σ τ ο λ 1] ν ΓΟΧ
προς Πρωθυπουργόν Κ. Καροιμιχνλ7jν έv: ιιΉ Φ.Ο." 1961 φ . 378 σ. 2, 'Ύ π 6 μ ν Ί) μ οι
ΠΘΕΟΚ ύπ' άριθμ. 443Η9 'ΙουνΙου - 2 "Ιουλίου 1963 προς ΟΙκουμενικον ΠοιτριάρχΊ)'!
,Αθηναγόραν έν : ιιΉ Φ.Ο .)) 1963 φ. 422 σ. 1 - 2 ΒεβοιΙως ύπΊjpζoιν καΙ οί ΈV -;-φ παλΟΙΙΟΊ)­
μερολογιττσμώ πιστευοντες οτι μΙIχ Π'Χνορθ680ξος Συν080ς 8εν -ηatινlXτo εΙ μ1] να: 8ικαιώσΊ)
-;-οuς ποιλα ΙΟΊ)μερολογΙτας . Βλ. Ε. Τ ο μ α Ρ
ii, ,Ανοικτ/ Έπιστολ1] προς τον άρχιμ.
κ. Έπιφ. Θεο8ωρ6πουλον, έv : ιι 'Η Φ .Ο .)) 1969 φ. 575 - 576 σ. Η.
43. ιιΠάν-;-αινος)) 1951 σ. 71.
(ι4. Βλ κιχί 'Α ρ Χ ιμ. Γ ΙΧ β Ρ ι 1] λ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, ΤΟ Ήμερολογιιχκον ζ-ήΤΊ)­
μοι, έν : ιι'Αγιορ. Βιβλιοθ .))
1957 σ. 5-7. Θεοκλ-ήτου Μονιχχου Διονυσιά­
τ ο υ, Σχ6λιιχ έπί τ7jς ΠανορθοΜξου Π ροσυν680υ ΈV : ιιΆγιορ . Β ιβλιοθ.)) 1957 σ. 105.
45. Βλ ιιΈθνικον Κ-ήρυκιχ)) 2-12-1951, Ποιρθ. Κ. (Οϊ νΙ8Ί)), Το ζ-ή­
τ/μα Tou Π. 'ΗμερολογΙου (ΠρέΠΕΙ να: άνlχκινΊ)οη ;) έν ιιΠ ά ν τ οι Ι ν ο ς)) 1950 σ. 234 -
236.
4LO

με ρολογϊται 46 , α ίτούμενο ι , παρ αλλήλω τ; προς τ/ν παραπομπήν του ζΊJτ~ μαΤOς,
. αuτων τη μελ/οόσγ] Π ανο ρθοδόξφ Σ υνόδω , και ~ν , μέχρι Πj ς πραγματοποιή­
σεως ταύτητ; παρoχ~ν αuτο~ς συνταγματικ~ ς προστασίαξ και τ/ν σύστασιν
μικτ~ς 'Eπιτρoπ~ς προς εξεόρεσιν ΛUσεω ς47 . Kα1.cΧ τ/ν επoχ~ν 3ε ταύτην (1953)
κα ι το Π ατριαρχε~oν Μ όσχας εφέρετο συγκλϊνο» πρ ο ς τ/ν &ποψιν περ] συYΛλ~­
σεως Οίκουμε». Συνόδου 3ια τ/ν ρύθμισιν του Ύjμερoλoγιακoυ εν γένε ι 48.
"Γποστηρίζοντε.; τ~ν και παλαιότερον (1935) ύπ' αuτων προβληθεϊσαν
&ποψ ιν ταύτην «Οί Τ ρε~ς Ίεράρχαι» εγραφον εν ετε ι 1958 ΟΤΙ «μία κανoνικ~
3ιέξο30ς ύπάρχει, τ~ς συγκλήσεωτ; μ ιας Toπικ~ ς Συνόδου , ά.ποτελεσθησομένης
εκ των Προέδρων των ' Ο ρ θοδόξω» 'Εκκλησιων, εξουσιο30τημένων προς τοδτο
ύπο των 'Εκκλησιων των, ώστε 3ισ. τ-~ς ά.ποφάσεώς των να λ~ξη το πολυθρύ-
- εν
λη τον ζη, 7η μα των , ' E~~'''' · - λ -
AAoιot πα λ αι ο ημ ε ρ ο ο γιτων
λ εγ ο μεν ,'" λφ ω
' ω ν αοε - ν και\
τέκνων μας, να παύση 3ε ά.φ' ένος μεν Ύj κα7α 3Ιωξις αuτων 3ια των ά.στυνομι­
κων όργάνων τ~ ς Πολιττίατ, ά.φ ' έτέρου 3ε 6 ά.ντικανονικΟ ς εκτραχηλισμος
των ά.νθρώπων τ~ ς Κερατέας , εΙς ά.ντικανoνικcΧς και κωμικας χε ιρατον ίατ; ά.πο ­
λελυμένων ψευ30επισκόπων, διακφμωδούντων συνμως τ/ν σοβαρότητα και
τ~ν άγιότητα το υ ύψ Ιστου Μυστηρίου τ~ ς "Ιερωσύνητ» 49. EΙρ~σθω 3' ΟΤΙ
ώς «σοβούν» ζ~τ/μα εξεταστέον προσεχώ τ; ύπο ΜεΙζονος Συνόδου θεωρ οϋσι
το παλα ιοημερολογιτυων και οί Π. Παναγιωτακος-Σπ. Άλεξαν3ρ όπουλος εν
κοινη αuτων ά.πΟ 2-1-1951 γνωματεύσει 50 έσχατωτ; 3ε και 6 'Ι. Πετριτάκης 5\
δεδομένου &λλω στε και του γεγον ότος ΟΤΙ το Ύj μερoλoγιαΚOν ζ~τ/μα εχει
συμπεριληφθη εν τ<ϊ> πΙ,:,ακι των θεμάτων τ~ ς Μεγάλη ς Συνόδου, τ~ς περ] τού­
του εΙση~σεως ά.νατεθεΙσης τα~ς 'ΕκκλησΙαις Ρωσίαξ και Έλλά30ς 52,

46. Βλ. tν8εικτικως tκ-:ό ς των άν ωτέρ ω μν1) μονευθέντων στο ιχε ίων κα Ι '1' π ό μ ν 1) μ α:
Π ΘΕΟΚ 19 51 πρός τους ά ξιοτίμους κ.κ . Ηουλευ τάτ; .. . σ. 4, 7. Ύ π ό μ ν 1) μ α: Π Θ ΕΟΚ
1952 . .. σ. 15. Ύ π όμ ν 1) μ α τΊjς Ί .Σ . των ΓΟ Χ (Κε ρ α:τέας ) πρό ς τους Σ εβ. Ίε ρά ρχας
τΊjς ά:π αντα:χ ου 'Ορ θο80ξία:ς- ΆθΎjνα ι 1962 σ. 7. Έν τούτοιτ; οί παλαιοη μερολογιτυωί
κύκλο ι 8ιέψευσα:ν τότε εί8ησ ιν τΊjς tφ1) μεΡ ί80ς ιι'Έ Ο ν ο ς » (13- 9-1 963 ) καθ ' ην προύτί­
θεντο να αΙτ~σωνται παρά τΊj ς tv Ρ όδω Γ' Π ανο ρθοδόξου Διασκέψεωτ; τ/ν λύ σ ιν του ζψ~­
ματοτ; αύτων (Βλ. ( Ή Φ. Ο . » 1963 φ . 427 σ . 8 ). "Αλλ' tν Ι:τε ι 196 1 είχον οΙ του «πρ,
Φλω ρ ίνη ;» ύποβάλε ι σχετυων ύπό μν1) μα πρ ός τ/ν έν Ρ όδφ Α' Π ανορθόδο ξον. Βλ έν : ιι Ά­
Ύ ι ο ρ. Β ι β λ ι Ο θ. » 1961 σ. 319 έπ.
47. Βλ Έ κ κ λ 1) σ ι α σ τ ι κ 'ij ς Έ π ι τ Ρ ο π'ij ς (του «πρ, Φλωρίνη τ;» ): Πρός
α.παν-:α -:α Π ατρ ιαρχεία καΙ -:ας Αύτοκεφάλους Έκκλ1)σ ία:ς τΊjς ΛΙεγάλ1)ς του Χριστού
'Ορ θοδόξου 'Ανοιτολικ'ijς Έκκλφ ίοις , έν : ιι Ή Φ.Ο.» 19 58 φ. 292 σ. 1 - 2.
48. ιι Τ ό B 'ij μ α» 11-1 2-1 953.
49. Βλ . όίρ θ ρ ον ύπογροιφόμενον ύπό ιιέν ό ς Ί εράρχοω> με τ ίτλον : (('Η ένότ/ς τ'ijς
'Εκκλησίας » bJ : ΙΙΟ Ι Τ Ρ ε 1: ς 'Ι ε ρ ά ρ Χ α ι )) 1958 σ. 82 .
50. Π. Π οι ν :χ γ ι ω -: &: κ ο 'J - Σ π. ' Α λ ε ξ α ν 8 ρ ο π ο ύ λ ο 'J , 'ΙΙ θέσις του
Έλλψ ικου Π:Χλ:χιο1j με" ΟλΟy1j-: ικου Ζη τ/μοιτος . . . σ . 25.
51 . Ί . Π ε -: Ρ ι -: &: κ 'Ι) , Τό έλλψ ικόν Π oιλαι oΊJμε p/κόν ζ~τημ α . . . σ . 12.
52. Βλ. 71ιν εισ+,γr,σιν -:τ,ς Έκκλησ ίας τ:ης Έλλ&:80 ς εΙς αύτο-:ελες τευχος κυy.λoφoPΊJ -
 411

ΠαριΧ το γεγονος δτι αί πιθανότητετ ~>ιιΧ τον απο του8ε ακριβ~ προσδιο­
ρισμον του χρόνου συγκλ1ισεως τ~ς Μεγάλης ταύτητ; Συνό80υ ε!ναι μίΧλλον
μικραί 53, λαμβανομένου υπ' δψει του ρυθμού, υφ' ον διανύεται ~8η το προ-
παρασκευαστυων αυΤΊ]ς στα
, ,.... '8 ων , εν
' ,
τυυτοιτ; η
ι
συμπερι
'λ
η
Ψ - τ
ις του ημερο
λ
ογιακου
-
εν 'rC{J πίνακι των θεμάτων oι·j-;o'(j:; , αποτελεί ~8η σημείον εξόχως σημαντικ~ς
σημασίατ; και σπουδαιότητοτ, μ:ΧΡ-;'JΡουν τήν τε σοβαρότητα αύτου και τ~ν
αναγκαιότητα είλικρι'/ου:; X7.:t ~ρθTι:; αν-;ιμε-τωπίσεώς του 54. Άλλ' ε!ναι προ­
φανες δτι ό χροναο:; πρc.σΟ~ορ~σμQ:; -:-'1;:; Συνόδου ταύτητ; οεν αποτελεί στοι­
χείον α8ιOCφορον ε-ι πρoχε~μέ-ι(;>. K:xt -;ο;:)το 8ιό-:ι Ύj περαιτέρω Oια,,~pησις ,,~ς
ένεστώσηξ καταστασεωτ ε-ι -:Τι Έy..Χί.Ί]σΙ~ "r,μω·ι έγκυμονεί κιν8ύνους όσημέραι

θεϊσα» ύπο τον τΙτλον : (ι'ΕΥ.χ).:ησΙΙΧς ττ,ζ I:Efj..i80:; ! T~ ~Hμε?oί.')Ύ!.:xκOν Z~ΤΊjμα . Eισ~Ύη­
σιτ; τ'ijς Έκκλ-ησίιχς τ/ς Έλλάδος προς -=7;v ΠTκ.plY..δo~')... .\Ι εγΧλ-ι;ν Σύνοδον, ' Αθ'ijνιχι
1971. Το κείμενον τ'ijς εΙσηΥήσεως τ'ijς ρωσικ'ijς 'E;"yJ.Tιcrt:xς &ΟΙ !δ-ι;μοσιε'Jθ-~ είσέτι. τ-ην
ώς δίνω ΕΙσήγ-ησιν τ'ijς 'Εκκλ-ησίιχς τ'ijς ΈλΗ.δος , μοναχος :ΧΥ.')ρε(7Τ,ς 7;:χί.:χιο-ι;μερολογίτης
~ σφοδρος όπέρμιχχος ιχότών !χιχριχκτ/ρισεν ώς κείμενον -:Ό I,;;oi.ov δ!-έ=~ "xpY.ε7Ίj είλυφί­
νεια ώς πρός τινατ λεπτομερείαξ τ'ijς δημιουργίιχς .0U ζη.-ήμ:χ.ος Y.:xL .&ς έ-/. τούτου συνεπεί­
ατ; όρθ-η διαπίστωσα; κιχι καταλογισμότ; εόθυνών, όμολογίΙΧ διιχπράξεως σφαλματω» Y.ιxL
άμιχρτωλών ένεργειών, άνιχγνώρισις τ'ijς πραγματικότητοτ ώς προς ":0'1 ρόλον ;"..!χι -:0'1 ύπσ­
λογισμόν του εόσεβους λιχου, δσον άφΟΡrf εΙς θρησκευτικOC του ζητήμιχτιχ» άλλ' ή ΕΙσήγ-ι;σις
ωJτη «τ/ς πριχγμιχτικ'ijς οόσίας του θέματος κα,,:' έλαχιστον απτε.αι . .. έπανειλημ_ένως
περιπίπτει εΙς άντιφάσεις . . . » κλπ. Βλ. Ά γ ι ο Ρ ε ί τ ο υ μ ο ν α Χ ο u, ΤΟ Ήμερολο­
γιιχκον ζήτημιχ, έν : ,,'Ο ρ θ ό δ. Τ ύ π Ο ς» (1 .. 15 Απριλ.} ,
53. Γραφων σχετικώς έν ~τει 1960 ό Άμ. 'Αλιβιζάτος παρετήρει δτι «ο] λόγοι οΙ
όποιοι κιχτOC φυσυων λόγον τ-ην έμποδίζουν (.-ην ΟΙκουμ. Σuνοδον) δέν τ-ην καθιστοϋν πιθα­
ν-ην έντος περιόδου Ικιχνων είσέτι δεκαετηρίδων αν μ-η κocί έκατοντocετ/ρίδων». Βλ. Ά μ . 'Α­
λ ι β ι ζ α τ ο υ, Ή ΟΙκουμενικ-η Σ'Jνοδος, έν: "'Ορθόδοξος ΣκέψΙζ)! Γ' (1960) σ. 214.
Μ. 'Εν iJψει άνΙΧθεωρήσεως του Υ.ιχ-:ιχλόγου των θεμάτων τ'ijς Μεγάλης ταύτη; Συνό­
δου 1) Μ.Σ .Ε. έπι των Κιχνονικων Ζητ/μά-:ων τ'ijς Έκκλησίocς τ'ijς 'Ελλάδος, ~χoυσα όπ'
iJψιν τOCς σχετικOCς προτασε«; των Σεβ . Ίεριχρχων κ:χί πανεπιστημιακών διδocσκάλων, προς
ους άπηυθuνθη σχετυων έρώτ/μoc έκ μέρους .'ijς Ί. Συνόδου, κιχτOC τ-ην συνεδρία» ΙΧότ'ijς
-r'ij:; 3-8-1973 άπέκλινεν εΙς τ-ην μ-η διιχγριχφην του Ήμερολογιocκου ζητήμιχτος έκ του οΙκείου
ΠΙνακος, συστ~σασιx ά.ντ~θέτως τ/ν &:ντιμε-:-ώπισιν xιxt έξέτocσιν αύτου προς &:πoκcιΤcXστασιν
τ'ijς ένότητος οό μόνον των έν 'Ελλάδι πΙΧλιχιοημερολογιτων άλλOC πάντων των όρθοδ6ξων
~ν τε ,ij) έορτολογίCJ.> κocί -rij) ΠιχσΧΙΧλίCJ.>, άΠΟΥ.λείσιχσα τ-ην περίπτωσιν εΙσιχγωγ'ijς έτέρου
-ήμερολογίου έν τη Έκκλησίqι. 'Υπο το ocότοπνεuμιχ διε-:'Jπωσε ,,:ας άπόψεις ιχότου ΚΙΧΙ ό
Εόδοκιάδος Γεώργιος, έπισημΙΧίνων τ-ην άνάγκην όπερπηδήσεως των ένδοορθοδ6ξων διιχι­
ρέσεων «~στω κocι αν iJπισθεν ιχότων όπάρχουν πολιτικocί σκοπιμότητες ~ το 1)μερολογιoc­
κόν». (Πρβλ. ,,'Ε π ί σ κ ε Ψ ι ν» άρ. 8~/18-9-73 σ. 13, άρ. 86/16-10-73 σ. 3 - 9), κocίτοι
εΙς τ-ην συνέχειιχν των άπόψεων ιχότου έξέφρocσε τον φόβον στι 1) έξέτιχσις του προβλήμocτος
-:'ijς ήμερομηνίιχς του Πάσχoc όπο τ'ijς Μεγ. Συνόδου, δυνιχτον νOC όδηγήση εΙς διε1JΡυνσιν
-:ων όφιστocμένων έν ,ij) σημείCJ.> ΤΟUΤCJ.> δΙΙΧιΡέσεων (Βλ. ~ ν θ' ά ν ω τ. σ. 15). Πρβλ. καΙ
«Δuο άνεπίσημοι κιχτάλογοι θεμ&των τ'ijς μελλΟ'Jσης Συνόδου των 'Ορθοδόξων» έν : «Γ Ρ -ι; γ.
Π ιχ λ oc μ ii ς» 1973 σ. 518, 520.
412

διευρύνσεωτ το;) ~O'Y) ύφισταμένου de facto σχίσματοτ έν τοϊ:ς κόλπο«; αότΎjς55 ,

τοσούτφ μα.λλον καθ' δσον α] έν τ<;) χώρφ το;) παλαιοημερολογιτισμοδδιαμορ­
φωθεϊσαι o~' σ..λλεπαλλ~λων «έΠ~σ'..ιoπ~κων» χειροτονιών έπ' έσχάτων cruνeΎjxιx~,
κα.θ~στωσ~ εη δυσχερεστέραντ-ην έπίλuσ~ν το;) προβλήματοτ, δύνανται οε ν'σ..γά­
γωσ~ν εις έΠL μϊΧλλον οuσχερΎj θέσι» -:0 ολον ζ~τ/μα, έφ' δσον τυχόν έπεκταθωσ~
περαιτέρω, Οϋτω.; -ή σ..ρίστ/ κανoν~κως πρότασ«; περ] έπ~λύσεως το;) παλαιό­
'Y)μερoλoγ~τ~κo;) ζ'Y)'t'"ήμαΤOς δπο "Yjc; .Μεγάλ'Υ)ς Συνόδου, κ~νoυνεύε~ να. σ..πωλέσn
έν πολλοϊ:ς τ-ην πολύτιμον αότ'ης σημασίαν, ενεκα -rYjc; εις τα. σ..πώτερα χρoν~κα.
πλαίσια τοποθετήσεωτ -rYjc; ΣUγχλr;σεως αότ.'ης. Άλλα. XΙXL o~' ετερον τινα λόγον
τούτο καθίστατα~ σφόδρα πιθανόν, Έπ' έσχατω» διετυπώθησαν παρά ΣUVτ/Ρ'Y)­
τικων τινων όρθοΟόξων θεολόγων κ:Λ μοναχών σ..ντφρ~σε~ς ώς προς τ/ν σκοπι-
,
μοτ/τα ΣUγκ λ' , -
'Υ)σεως σ1jμεΡOν 7'ις -:ο~α.'J'":'Υ)ς , Π ανοροοοο
l\ ""ξου Σ'''' '''ψ
υνοοου, εν ο ει, ιοια, ,"',
Ίων ολως ιοιαζουσων πoλ~-:~χω,ι σ'J'Ι&ljκων , δφ' OCς διατελοϋσιν αΙ πλεϊσται των
ά:γιωτάτων ΌρθοΟόξων ΈY.Yλ"φ~ω,ι. Τ-Ι;'ι :x~oΨ~ν ταύτην εχoυσ~ν ένστερν~σθYj
XΙXL οΙ «Ζηλωταο ά:γ~ορεϊ:,:α.L CjίοβούμενΟL δτι «μόνον ζ'Υ)μΙα θα. προέλθη έκ μ~ϊXς
τοιαύτη; Συνόδου, μερισμό] κα.Ι σχίσματα. 56, καθως καΙ τ~νες έκ των κόλπων
το;) παλαιοημερολογττισμοδπροερχόμενοι παραγοντετ, σ..ντιηθέμενοι εις μίαν
τοιαύτην λύσιν, o~' '/jc; θα. χατεo~κάζεΊO σ..σφαλως, κατ' αότούς, ό παλαιοημε­
ρολογιτισμότ 57. Έπ' έιrl..άτων οε XΙXL αότο το έπίσ1jμOν ιJργανoν "Yjc; «Έκκλ'Υ)­
σίατ; των ΓΟΧ» σ..να.κροUσαν πρύμναν ~ρξατo καΙ τούτο σ..μφ~σβψoυν οό μόνον
τ-ην έΥ..ωρόΤ'Υ)τα σ..λλα. καΙ τ-ην άρμοδιότητα μ~ϊXς ΠανορθοΟόξου Συνόοου δπωτ;
έπ~λ'Y)φθη του ζ'Υ)τ/ματος τούτου 58 χαΙ.o~ μεμονωμένοι παλαιοημερολογϊται
έξακoλoυθoυσ~ν ύποστηρίζοντετ; 7~ν δπο τ'fjς Πανορθοδόξου Συνόδου έπίλυσιν

55. Πρβλ Θ ε ο κ λ -ή τ ο υ Μ ο ν α Χ ο ϋ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ, ΈπΙ τη συγκλήστι

τ'ijς "Ιεραρχίαε τ'ijς ΈλλφικΊίς ΈκκλησΙας έν : «Άγιορ. Βιβλιοθ.» 1958 σ. 293 έπ,
56. Ά γ ι ο Ρ ε Ι τ ο υ μ ο ν α Χ ο ϋ, ΤΟ "Ημεραλογιακόν ζ-ήτ-ημα έν: «Ο.Τ.» 1972
(1 - 15 'ΑπριλΙου) .
57. Βλ «'Ο Ρ θ ό δ . Λ ό γ Ο ν» φ. 2 σ. 2. Κατ' αύτον «Πανορθόδοξω;» θα -ητο μόνον
'ή Συνοδος έκεΙVΗ, -ητις θα ciπ-ηΡτΙζετο έκ των 'Επισκόπων τοϋ Μητροπολίτου Φιλαρέτου
καΙ των υπο τον {('Αρχιεπ/πον Αύξέντιον» τελούντων ! (WE ν θ' ci ν ω τ. Πρβλ καΙ Ν ι κ.
Π α π α γ ε ω Ρ γ Ι ο υ, ΈπιβαλλoμέVΗ ciπάντ/σις προς τον αίδεσ, πρ. Β. Σακκαν σ . 2).
'Αλλ' ή ΙδΙα έφ-ημερΙς 'ή ταϋτα διοικηρυσσουσα, γνωσιμαχοϋσα κατ/γόρ-ησε τοϋ Φιλαρέτου
&ς διατηροσντος σχέσεις μετα νεο-ημερολογιτων, καΙ &ς κοινωνοϋν.ος 'Εκκλ-ησΙαις τ-ηρου­
σαις το παπικον Πασχάλιον. Βλ «'Ο ρ θ ό δ. Λ ό γ Ο ς» 1973 φ. 1 σ. 1, 1974 φ. 3 σ. 2.
"Ηδ-η ciπο τοϋ 1969 ήρξαντο αΙ ciπο παλαιοημερολογιτικΊίς πλευρας έπιθέσεις κατα τ'ijς
μελλουσ-ης Μεγάλ-ης Συνόδου, -η.ις ciΠεΡιφΡάστως κα.εδικάσθη χαρακτ/ρισθεΤσα &ς «8-η
λ-ηστρική καΙ Ψευδοοικουμενική ψευδοσυνοδος». Βλ. Β. Σ α κ κ α, 'Απάντ/σις εΙς τον αΙδε­
σιμολ π. 'Επιφάν. Θεοδωρόπουλον σ. 15 . Πρβλ καΙ {('Ο σ. γ. Σ Ι μ ω vδ Μ υ ρ ο β λ-ή­
τη ς» 1974 •. 22 σ . 9.
58. Βλ «Ή Φ.Ο.» 1974 φ. 693-691. σ. 13 έν ctpOPI;) «Ή κατα Θεον πορεΙα μοις».
 413

του ζητ'ήματος 59. ΤΟLς λόγο«; τούτο«; προτιμωτέρα, καίτοι συζ'ητ~σιμoς, παρί-
,~,
σταται, και οη και εν ο
" "ψ -, ,
ει των υφισταμενων συν Ύ)κων, 'η απο
θ - ,,, ψ -
ις τ/ς σuγκλ'η-
,
σεως Μείζονος ~ ΤoπικΊjς Συνόδου τη συμμετοχη των ορθοδόξων έλλ'ηVικων
Πατριαρχείων τΊjς ΆνατoλΊjς Ίj και έκπροσώπων πασών των άγιωτατων 'Ορθο­
δόξων ΈκκλΎ)σιων, πρός έξέτασιν κσ.ι άντιμε,ώπισιν μόνου του παλαιοημερσ­
λογι,ικου ζΎJτ~μα,oς έν ΈλλOCδι ώς άπό 5 ίε,ίας ύφισταμένου και ταλαιπω-
- \
ρουντος ην 'Ε κκ λ'
ησιαν, -
Ο"οω θ εν νοετται " εν
οτι '''ψ 'θ'
ο ει υιο - τελευ-
ετησεωτ; Τ'ης

ταίατ; ταύτητ; λύσεωτ, έπιβOCλλεται ~ προτέρα διαλεύκανσ«; πλείστων ΊJδ'η άμφι­

σβητουμένων ζ'ηΤ'ημOC'iων και ό έν συνεργασία μετά των παλαιοημερολογιτών
διακανονισμός δπό τΊjς ΈκκλΎ)σίας τΊjς ΈλλOCδος των προϋποθέσεων και ()ρων,
ύφ' oί'Jς θα ένεδεικνυετο ~ συγκλΎ)σις τοιαύτη; Συνόδου και θα: κατωχυροθτο
,
Ο σε
β \ Ι ,Ι ....
ασμοτ; πάντων έναντι των αποφασεων αυτηξ.
, Ι , .... Σ ",
ημειωτεσν εν τουτο«; οτι την
fl \

λυσιν
, ,
ταυτην, ' \ . , .Ύ)ς
υπερ κατ " 'λΎ) Ψ ιν,
επανα ,
ως 'λ'εχ θ Ύ),
ε "
εταχ θ Ύ)σαν "'Ελλ''''
οι εν αοι

παλαιοημερολογϊται, αύτο] οδτοι δι' δσων Ισχυρίζονται δτι πρεσβεύουσιν έπ'

έσχOCτων, άπαρνOυνΤαL. Διότι έφ' δσον οδτοι διαΚΎ)ρυσσουσιν δτι του10 μεν
ενεκα του ~μερoλoγίoυ, τοθτο δ' ενεκiΧ το;:) o~κoυμενισμoυ ιΧΠiΧσiΧΙ αΙ άνα τόν
κόσμον 'Ορθόδοξοι ΈκκλφίiΧΙ κα,επόθΎ)σσ.ν δτ.:ό "ης τ.:λoc'lΎ)ς καΙ δεν διασώζου­
σι τ~ν άλ~θειαν, τουτο σΎJμiΧίνει ΟΤΙ αδ-:iΧΙ οδσαι, κατ' αυ-:οός, έν τ7ί πλOCνη
δεν δύνανται βεβαίως να έπιλ'ηψθωσι "ης έξετOCσεως ζητfιματoς πανορθοδόξου
ένδιαφέροντος καΙ να άποψανθωσιν έν ά.γΙcι> Πνεύματι. Κατα ταδτα OL ίδιοι
παλαιοημερολογϊτα; άναφουσιν έαυτους οταν Ισχυρίζωνται, δτι τό ζ~τ/μα ιχυ­
των εΤναι μεν έπίδικον ένώπιον Πανορθοδόξου Συνόδου, άλλα τοιαύτη Πανορθό­
δοξος Σόνοδος δεν δύναται ~μερoν να συγκλ'ηθη έν συνεπεία πρός τας δοξα­
σίατ; αυτων 60. Κατα συνέπειαν εΤνlΧι, έκ των ύφισταμένων ~μερoν συνθ'ηκων,

59. Πρβλ «Τ ο B'ij μ α)' 3-4-74.

60. 'Εκ τ'ijς βάσεως ταύτηι; εκκινων καΙ ό άρχιμ. 'Επιφάν . Θεοδωρόπουλοξ παρατ/­
ρεΤ -::α ~ξ'ijς : «ΟΙ Παλαιοημερολογϊται άπεκήρυξαν οόχΙ ίtνα η δύο Έπισκόπους, άλλ' όλό­
κληρον τoπικ~ν 'Εκκλησίαν (Τ/ν Έλλαδικ~ν) μ ε θ' .η ς π α. σ α ι α Ι Ό Ρ θ ό δ ο ξ ο ι
Έ κ κ λη σ ί α ι ο ό κ ε π αύ σ α ν τ ο ο ύ δ' ε π! σ τ ι γ μ ~ ν ε: χ ο υ σ α ι κ α ν ο­
ν ι κ α ς σ Χ έ σ ε ι ς. Οϋτω μετεβλήθησαν εΙς ΥΠΕΡ Έκκλησίαν... "Ηδύναντο βεβαίωτ
να διατ/P~σωσι το παλαιον 'ήμερολόγιον, μιμούμενοι τας τάσατ όίλλοις όρθοδόξους Έκκλη­
σίατ, "Ωφειλον lSμως εν ταότί;'>, μιμούμενοι καΙ πάλιν τας όίλλας όρθοδόξους Έκκλησίας,
να μ-η άποκηρύξωσι τ-ην Έλλαδικ-ην Έκκλησίαν, άλλα να μείνωσιν εν αύτη. 'Απο τ'ijς πρώ­
της στιγμ'ijς ουκ επαύσαντο οΙ ΠαλαιοημερολογΤται επικαλούμενοι το παράδειγμα των όίλ­
λων όρθοδόξων 'Εκκλησιων ώς επιχείρημα όπερ τ'ijς εμμον'ijς αότων εΙς το παλαιον 'ήμερο­
λόγιον. Καλως. Άλλ' αΙ 'Εκκλησίαι αδτοιι, καίτοι διετ/ρησοιν το παλαιον 'Ημερολόγιον,
εΤχον καΙ ε:χουσιν άκεραίοις κανονικας σχέσε ις προς τ/ν 'Εκκλησίαν τ'ijς Έλλάδος... ΟΙ
ΠαλαιοημερολογΤται εφώνοιζον καΙ φωνάζουσι καΙ Ιδιωτικως καΙ εν επι~μoις Ύπoμ~­
μασιν lSτι το 'ήμερολογιακον θέμα εΤνσιι επίδικον ενώπιον μελλούσης Πανορθοδόξου Συνό­
δου . Άλλ' εν πpoκειμέν~ οΙ άγαΠ1JΤo! ΠαλαιοημερολογΤται δεν γνωρίζουσι οί5τε τί λέγουσιν
οί5τε περ! τίνων διαβεβαιοUνται .. . 'ΕOCν 'ή Έκκλησίοι τ'ijς 'Ελλάδος, ίtνεκσι τ'ijς 'ήμερολογια-
414

βέβσι~oν δτι o~ εν Έλ/~o~ παλαιοημερολογϊται, οντες εγκλωβ~σμένo~ εV'tος το;:;

άσφυκτικοσ πλα ισ ίου των υπ' σιυτων O~IΧΚ'ηpυσσoμένων πρωτοφανών κσιι άλλ'η­
λοσυγκρουομένων πιστευματων, οεν πρόκειται να. oεχθωσ~ την οtσινΟ~ΠΟτ'ε
άπόφσισ~ν Toπ~κΊjς τινοτ; η Πανορθοδόξου Συνόοου 'Lχοντες τοϋτο fJ.λλωστε 0"1)-
λώ σει εκ προοι μίου,

4. Δloικη't'ικη όπιχγωylj πιχλιχιοημερολογιτικου κλήρουκΙΧί λιχου

εΙς την Έκκλησίιχν τijς Έλλάδος όπό κιχνονικόν πΙΧλιχιομφολογίτην
Έπ ίσκοπον εχοντιχ τ/ν ά:νιχφορcXν εΙς την Ί. Σόνοδον τijς Έκκλη ­
σίιχς τijς <Βλλάδος.

κΤις με-;:ι~oί.Tις, ιi;;έ~τι α υ τ ο fL:i τ ω ς ( :Χνεο) δ7jλ:tlΙή ιi;;ΟΚ7jρu;εως u;;o -;ων αλλων Έκ ­
;ι.λτι σιων) σχισμιχ-;ική, τότε σχισματικά] εΊν:tΙ πiiσ:tΙ ΙΧΙ τοπικα] 'ΟρθόlΙοξοι ΈκκλησΙιχι,
έφ' δσον ιxZi-;:tL κοινωνουσι προς σχισμ:ιτικήν Έκκλ'l]σΙ:tν . Δι' ιχυ-;ό, ο] Π αλαιοη μερολογϊτα ι
IIΈV κοινωVQυσιν προς -;ήν Έκκλ'l]σΙltν -;ης Έλλ:ilΙος : Τνιχ μή κιχι αύτο] καταστώσι σχισμιχ­
τυωί. Ποία, λοιπόν, Π α ν ο Ρ θ ό 11 ο ξ ο ς ΣύνοlΙος θα: λύσn -;0 ήμερολογ ιιχκον ζήτημoc ,
έφ' δ σον πiiσocι α] όρθόlΙοξοι Έκκλ'l]σΙocι κατέστησαν σχισματικά] ιι ια: της κοινωνΙocς oc,,;των
προς -;ήν σχισμocτικήν Έκκλ'φΙocν -;η ς Έλλιilloς ; "Αν συνέλθη ποτέ τοιαύτη ΣύνοlΙος, IIΈV
θα: εΊνιχι πλέον Π α ν ο Ρ θ ό δ ο ξ ο ς ιiλλα: Π α ν σ Χ ι σ μ α τ ι κ ή.
. . ΟΙ Παλαιοημερο ­
λογϊται θα: Ίj σocν συνεπεϊτ; προς έαυτούτ; έα:ν ~λεγoν : ο'';lΙεμΙocν ΣύνοlΙον ιχνocμένομεν κocι ου ­
lIεμ.lιxν λύσιν παρ' αυ-;ης ιχποlΙεχόμεθoc . Πάσαι ocΙ Έκκλ'l]σΙocι κατέστησαν σχισματικαί (1)
μέv ΈλλoclΙική ιιια: -;ης ιiλλocy'ijς -;ου 1)μερολογΙου , ocΙ ιιε λοιπά] ιιια: -;ης κοινωνΙltς προς αυτήν)
καΙ 1) μόν'l] ιiπoμεΙν oισα 'ΟρθόlΙοξος ΈκκλφΙα εϊμεθα 1) μ ε ί ς . Μόνον ιιε μ έ σ φ 1) μ ω ν
ώς έκ -;ης μόV'ΙJς "Ορθοδόξου Έκκλ'l]σΙlt ς, είνocι lΙυνltτον να: ιiρθΊj 1) άμαρτία ,,:ου σχίσματοτ;
έκ ,,:ων λοιπών Έκκλ'l]σιων . "Οταν lΙ'1]λ ocΙ αλλocι τοπικα] Έκκλ'l]σΙαι μετανοήσωσι ιιια: το
σχίσμα, θα προσέλθω σιν ε Ις 1) μ ii ς, ώς -;ήν μόνψ 'ΟρθόlΙοξον Έκκλ'l]σΙαν, θα: αίτή σωνται
συγχώρησιν π α ρ' ή μ ω ν xltl 1) μ ε ί ς δια: Κανονικης Π ρ αξεω τ; (ώς έγΙνετο παντοτε
έv τη Ιστορία -;ης Έκκλ'l]σΙltς ) θα παρασχωμεν -;ήν συγγνώμην ΚOCI θα: κ'l]ρυξωμεν τήν δtρσιν
του σχίσματοτ xltt τήν ιiπoκα,,:ιiστασιν αυ,,:ων ώς ύγιων πλέον μελων ,,:ου σώματοτ -;ης 'Ορ­
θοδ ό ξου Έκκλ'l]σΙocς ... » ('Α ρ Χ ι μ . Έ π ι φ. Θ ε ο δ ω ρ ο π ο ύ λ ο υ, Το μν'l]μόσυ­
νον ,,:ου Πoc,,:ριιiρχoυ 'Αθ'!]ναγόρου (έπισ,,:ολιμItΙα διαψιβή) 'AθT,vItL 1969 σ . 7 - 8, Τ ο ϊί
α υ τ ο υ , 'Ά ρθρ α -Μελέτα ι - Έ π ισ,,:ολαΙ Α' σ . 183-184 ). Π ρβλ και «'Ο ρ θ ό δ. Λ ό γ ο ν»
19 73 φ. 2 σ. 2, Ώς δε προελέχθ'l] καΙ 1) «Φωνή της 'ΟρθοδοξΙας» τήν αυτήν ,!\ρ;ατ ο
πρόψι,,:1t ιiκoλo υθoυσα ypltfLfLijv, κατόπιν ιiσφιtλω ς τ'ijς ύπο ,,:ων συνΤltκτων αυτ'ijς auVELII'l]-
τοποιήσεω ς -;η ς τε ιχσυνεπεΙocς κocΙ ,,:ου ιiδιεξόδoυ , εΙς δ ώlΙήγουν αΙ μέχρι τουδε έπΙστ,μοι
αυτων θέσεις έπΙ του προκειμένου . ΚocΙ 1) μετιtβολή ocϋτ/ εΙς τήν γραμμ.ην πλεύ σεως των
παλαιο'l]μερολογ ι,,:ων είνocι ένδεικ,,:ική ,,:ης έλαφρότητος μεθ' Ίjς ιiντιμετωπΙζετocι Ιιπ' αυ ­
,,:ων ":0 ζήτημlt του,,:ο . ( Π ρ βλ «'Η Φ .Ο.» 19 74 φ. 693 - 694 σ. 13). KIt,,:ιX δε ,,:ον πρεσβ.
Β. Σακκαν 1) μέλλουσlt Πανορθόδοξος Σύνοδος δέv θα: είνα ι αυθεντικ.η καΙ σ-;όμα τ'ijς Έκ­
κλ'l] σΙας δ ιότι οΙ Μακ . Ilατριιiρχαι καΙ' Αρχιερείς δεν εΊν αι όρθόδοξοι ά.λλ' αΙρετικοΙ καΙ
iJ pyltVOΙ ,,:ων σκο,,:Ιων δυνΧμεων. (Β. Σ It κ Χ ii, '1'πόμν'l]μoc προς ,,:ον Σεβ . 'ΑΡΧΙΕπ/πον
Μόντρεαλ καΙ παντος Καναδσ. κ . Βι,,:ιΧλιον σ. 14 ). Θα: είνα ι ΙΙέ , ιiντιθέτως, Σύνοδος λ'l]σ,,:ρ •.κή
(~νθ' ά.νω-;.).
 415

ξας έν ~τει 1951 ό "Αρχιεπίσκοποτ Σπυρίδων 61 έλθων προς τουτο εiς διαπραγ­
ματτύσειξ μετα του «πρ. Φλωρίνηξ» Χρυσοστ6μου, πνευματυωύ ~γέτoυ τ/ς μεί­
ζονος παρατ αξεωτ; των έν ΈλλOCOΙ παλαιοημερολογιτών. Εiοικώτερον ό Άρχιεπ!
πος Σπυρίδων έφέρετο διατεθειμένοτ; δπωτ εicrΊJY1JθΊj έπι Συν600υ τ~ν &.ναγνώ­
ρισιν του 'Ιεραρχου τούτου ώς τακτυωδ και iσοτΙμου μέλους τ/ς 'Ι. Συν600υ
τ~ς 'Ιεραρχίατ, έμπεπιστευμένου τ~ν πνευματικήν ~γεσΙαν και καθOO~γ'Y)σιν
των παλαιοημερολογιτών, έπιτελούντων τα τ/ς λατρείατ; αύτων κατα το παλ.
~μεpoλ6γιoν. Ή λύσ«; αϋτη, μΎj εύνO'Y)θε~σα τότε δπο των παλαιοημερολογτ­
των; .ηOUνατο ούχ' ~ττoν να συμβαλληται θετικως εiς τ~ν έπΙλυσιν του προ-
.. βλ~μαΤOς, οι6τι θα ~pεν έκ μέσου το σχϊσμα και θά &.ποκαθΙστα κανονικως
τ/ν έν6τψα τ~ς Έκκλ'Υ)σΙας. ΚαΙ. ναΙ. μεν Ύj λύσ«; αυτ'Υ) προϋπέθετε τ/ν δια­
τ/Ρ'Υ)σιν έντος των κ6λπων τ~ς Έκκλ'Υ)σΙας τ~ς παλαιοημερολογιτικήτ; μειο-
,
νοτητοτ, α
'λλ' -~ 'λ ~,,
α τούτο ουοο ως 'Υ)ουνατο να παρα
'βλ 'ψ λ,
α YJ Τ'Υ)ν εκκ 'Υ)σιασΤΙΚ'Υ)ν
, , " ,
ενο-

τ/τα, ένί» &.ντιθέτως θα έτ6νιζεν έπι μαλλον, λόγφ τ-ης φύσεωτ; τΊjς οιαφορίΧς,
το εύρυ πνευμα δφ' οi5τινος διαπνέεται &.εΙποτε 'ή Όρθ600ξος Έκκλ'Υ)σΙα 62.
Κατα τας σχετικατ; πληροφορίατ 'ήμων .~ πρ6τασις γενικως αδ";'Υ) προσέ­
κρουσεν εiς το θέμα 70U «μνημοσύνου» 70U " Επισκόπου , δι67Ι ό &.εΙμν'Υ)στος
'Αρχιεπίσκοπω; Σπυρίδων Ζ-;αξε'ι ώς &.παρ:Χβα70" όρον τήν μ'l'Y)μ6νευσιν του
δνόματοτ; αύτου έν ,,;,α~ς 'JΠΟ τω" Ζ., 'λ&ίjν xις παλαιοημερολογιτών τελουμέ-

61. ΚαΙ έν ~τει 1949 είχε 3Ι!ΧΡρε-Jσει τ; εί3Tισ'~ δτι τ; 'Ι . Σ';ν030ς προϋτε ινεν ώς λύσιν
του παλαιοημερολογιτυωϋ τ/ν ύπαγωyiιν -;ων 7':!Χλοιιοτ,μερολογι-;ων εΙς αό-;-ήν, εφ' δσον
ουτοι θα άνεγνώριζον τοιύτψ ώς εκκλ7jσιασ-;ικην ΟΙ'J-;ων ' λ"χΤιν. ΟΙ παλαιοημερολογϊται
3ια του ύπ] άριθμ . 235/3-16 Σεπτ , 1949 άνοικοινωθiv-;ο; -;.'Γις ΈN;ηνικΊjς ΈκκλησΙας των
ΓΟΧ άπέρριψοιν την πρότασιν ταύτην, επικαλεσθivτες λόγου; συνειδήσεω«, εποινέλαβον
3ε τ/ν περ] εποινοιφοράς του ποιλοιιου "Ημερολογίου παλαιά» οιό-;ων πρότασιν (Βλ. «Ή
Φ.Ο.» 1949 φ, 72 σ. 8). "Ηδη εν ~-;ει 1950 δ ' α πρ , ΦλωρΙνlJς» διεττίνετο δτι «ενί{> 'ή 'Ιε­
ραρχία χάριν του κύρους τΊjς ΈκκλlJσΙοις κοιΙ του γο1)τΡου oιότ'ίjς ~3ει να εΙσlJΎlJθΊj εΙς ενοι
ΜlJτΡοπολΙτψ να ύπoκpιθΊj τον Παλαιοημερολογίτην κοιΙ να τεθΊj επι κεφoιλΊjς των Πα­
λαιοημερολογιτών, δπωτ; συγκροιτ/ση τον άγωνοι εΙς τα δριοι τα κοινονικά, μόλις εξΊjλθoν
εΙς τον Ιερον άγωνοι Ι3εολόγοι ' Αρχιερεις δπως καιτευθύνωσιν αότον κοιΙ συγκροι-;-ήσωσιν
εΙς τα πλαΙσια των 'Ι. Κανόνων pιXy3lJ'! επέπεσαν οΙ καιινοτόμοι Άρχιερεις κατ αότων»
(Βλ «'Η Φ.Ο.» 1950 φ. 94 σ. 6). 'Υπερ -;ου ύπο των ποιλαΙΟlJμερολογιτων μνlJμοσ,Jνου
των '1εραρχων τΊjς 'ΕκκλησΙοις τΊjς Έλλά30ς E-;ιXxGlJ κοιΙ ό άρχιμ. Γαβριηλ ΔιονυσιάΤlJς
εν : «ΔιευκρΙνlJσις τ/ς θέσεως του 'Λγ. 'Όρους εν -;ι-;'ι Τ;μερολογιακί{> ζψ1)ματι» Πρβλ
«'Α γ ι ο Ρ ε ι τ ι κ η ν Β ι β λ ι ο θ 'f) κ lJ ν» 1952 σ. 5 - 7 Βλ άντΙκρουσιν εΙς το αρθρον
τουτο ύπο Ζ lJ λ ω τ ω ν, 'ΑV'.-ιπελάΡγlJσις εν : «ΉΦ.σ» 1952 φ. 135 σ . 5.
62. 'Αντιθετον αποψιν εΙχεν ύποσΤlJρΙξει εν ε-;ει 1937 ό «πρ . ΦλωρΙνlJς» ΙσχυρισθεΙς
δτι λόγφ τΊjς 'ήμεpoλoγιακΊjς 3ιαφοράς «3εν 3,)νοιντοιι οΙ νεοεορτολογιται καΙ ποιλοιιοημερο­
εορτολογί.αι, αν καΙ ~χωσιν άμφότεροι -;ην αιότην πΙστιν καιΙ την οιότ/ν θεΙαν λατρεΙαν, να
άν1)κωσι πλ1)ρως εΙς μΙαν καΙ την αότην ΈκκλησΙαν, δταν ουτοι 3ιοιτρέχωσιν εΙσέτι το
στάδιον τΊjς TεσσoιpαικoστΊjς καΙ τΊj ς μετοινοΙα; καθ' ον χρόνον εκείνοι έορτάζουσι ΧΡισΤΟ'J­
γεννα καΙ Φωτα καΙ εόφραΙνοντοιιη (Χ Ρ υ σ ο σ. ό μ ο υ .ΥΙ η τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ π ρ.
Φ λ ω Ρ Ι ν η ς, ΆναΙρεσις .ου «ελέγχου» ... σ. 54 ).
 416

ναις (Ι. 'Ακολουθία«; T~ν πρότασιν ταύτην 8εν έaέχθΎ)σαν τότε οί παλαιοη­
μερολογϊται έμμεΙναντες εlς την άπόφασLν αότων δπωτ; μνημονεύωσι των ~oΙων
αότων «ΈΠLσκόπων». Άγνοουντες ~σως οΙ «Τρε'Lς ΊεράρχαL» -.ας προσπαθεΙας
α~ΤLνες κατεβλ~θ1jσαν ύπο τΊj ς Έκκλ1jσΙας προς τ~ν κατεύθυνσιν τΊjς έΠLτεύ­
ξεως μLα.ς συμφωνίατ; έπ] τΊjς προτασεωτ; -.αύ';"1j ς, κατεμέμφοντο έν ετεL 1955
των ταγων αότΊjς OLιX τ/ν ~ν εΤ.χον Τ1jρ~σεL ενανη του «πρ, Φλωρίγη;» στασιν ,
,,;,ονίζον,,;,ες δτι -1ι Έκκλ1jσία «επρεπε να τον εΤ.χε περιβάλει με κάποLO κυρος καΙ
να του άνεγνώΡLζε κάΠΟLαν έξουσίαν- τότε άσφαλως καΙ το έΠLκΙνουνον χάσμα
μεταξ'; παλαιοημερολογττώ» καΙ κρ αΤOύσ1jς Έκκλ1jσίας οεν θα ΟΙ1jνοίγετο
καΙ α] έίι<λ1jμα";'LκαΙ άκρό';"1j-.ες των παρανόμων χε φοτονLων οεν θα άπετολ­
μωντο ... » 63.
Έν τούτοι; καΙ παρα την άποτυχουσαν προσπαθειαν υίοθετήσεωτ; τΊjς
Ι λύσεως ταύτηξ, -1ι πρότασι; έπανελ~φθ1j εκτο-.ε ΟΙς. Οϋτωτ; έν ετει 1957 έγέ­
Ι νετο βολτδοσκόπησ«; ύπο Ύπουργου φ ίλου τΊ;ς πα ραταξεω τ; του «πρ, Φλω­
.1
ρίν1jς» έιΧν θα έοέχετο -1ι παράταξις ociJ";'Yj να μνΓιμονεύη του οίκείου κανόνι­
Ι:
ι κου Μητροπολίτου τΊjς Έκκλ1j(ίΙας τ/ς Έλλά.Οος , τΊjς προτασεωτ ταύτητ; άπορ­
ι
ΡLφθείσ1jς ώς άπαραοέκτου 64. Έν ετεL οε 1963 OL' ύπομτ/ματος προς τ/ν Ίε­
ραρχίαν τΊjς Έκκλ1jσίας τΊjς Έλλάοος όμας λα '~κων παλαιοημερολογιτών καΙ
μ~, ύπέοειξαν ώς μόν1jν λύσLν του παλαιοημερολογιτυωϋ ζ1jτ/ματος, τ/ν διοι­
Κ1jΤLκ~ν έξάρτ/σLν του παλαιοημερολογττυωθ κλ~ρoυ άπο τΊjς έΠL~μου Έκκλ1j­
σίατ; OLιX μέσου 'Ιεραρχου έκ των παλαιοημερολογιτών προερχομένου καΙ εΙς τ~ν
Ί . Σύνοδον ύπαγομένου. «Εlς τί ιiραγε-παρετ/ρoυν- θα εβλαπτεν -1ι παρουσία
( ,
ομοφρονος ,
('θ μου,
ομορρυ
( ,
ομοτροπου
\
προς το
\ )ΠΟLμνLον
\ (πα λ/ κον ' Κλ' "
1jpOU, εφ
δσον ούτος ό ΚλΊjρoς θα έξ1jΡΤα.το ΟLOLΚ1jτLκω ς κατ ' εμμεσον τρόπον έκ τΊjς
'Ελλ αΟLΚ1jς
<ι- - 'Ε κκλ'
1jσιας; 'Ι'" \"οτι 1j'Π απυτη\ 'Ε κκλ'
σου 1jσLα, π λ'
εον ευε'λ Lκτος
, Ψ υ-

χολογLκως άναγνωρΙζεL ώς αύτοφανέτ; το ΟLκαΙωμα εlς τας ΟLαφόρους έκκλ1j­

σιαστικώ; όμάοας, να εχωσLν όμόφρονα καΙ όμόρρυθμον KλΊjρoν , περιοριζομένη
μόνον εlς τ/ν ΟLΟLΚ1jΤLκ~ν ύπ' Αότ/ν ύπαγωγήν», ΚαΙ προσέθετον : «Δια του
τρόπου αότου καΙ -1ι έμπιστοσύνη των παλαιοημερολογιτών προς τ/ν 'Ελληνι­
κ~ν ΈκκλφΙαν θα ΟLασφαλLσθη, άλΜ καΙ μία άταξΙα θα άποφευχθη, του ΟLπλου
01jλονό'n έορτασμου των αύ-.ων κατ' ένLαυτον έορ-.ων ύπο κλ1jΡLκων τ/ς ΔLΟL­
κoύσ1jς Έκκλ1jσΙας; ύποχρεωμένων να έξυΠ1jρετωσLν άνθρώπους ξένους προς
'ό
το φρ ν"tjμα xaL" τας Α.!..
πεπΟLvl/σεLς ""
των». 'Υ πεσεLκνυον σ "" εν
, "
συνεχεLq: το υπ , , αυτων
, -
έΠLλεγεν πρόσωπον φέρον «Κατ' άνεκηκ~ν εστω άναγνώΡLσLV» το άξίωμα τοί) Έ -
ι
ΠLσκοπου, οπερ
fl ,Ι
ZXPLνzτoO
("....
υπ αυτων κατα 1jλ ον .,Lνa ανα
'λλ , λ'β ,
α η τον ρο
'λ -
ον τουτον.

ΤΟ Ύπόμν1jμα τoouτoo πρωτοκολλ1jθεν 65 παρέμεLνεν άνενέΡγ1jΤOν έν το'Lς ΆρχεΙ-

63. "ο Ι Τ Ρ ε ϊ: ι; Ί ε Ρ & Ρ Χ Gt L» 19 55 σ. 73 .

64 . Βλ. «Ή Φ.Ο.» 1957 <ρ. 260 σ. 8, <ρ. 261 σ . 1 - 2.
65. 'Υπ' ά.ριθμ . Πρωτ. 2100 /13-9-1963.
 417

οις τΊjς 'Ι Συνόδου , πα ρά ,α θεηκα στοιχεία , &,ινα περιεϊχεν , [(')lq: έν συνα φεία
προς την μέχρι του ~τo υς έκε Ινο υ δι αμεμορφωμένην έν-:ο ς ,ων κόλπων ,ου πα­
λαιοημε ρολογιτισμο δ κατάστασιν 66 .

'1ΠΟ τας σ'"t)μερ ινας συνθήκα ς, α~ηνες έπικρα--; ουσιν έν , <j) παλαι οη μερο ­
λογιτισμ<j) ~ λύσ «; α{)τ/ πα ρίσταται λίαν δυσεπίτε υετο τ , ενεκα του μεγάλου
, ~,
οπωσοηποτε αρι μου των
• θ - - "
εν εκατέ ρ α πα
, λl - ,- , . ,
κη παραταξτι υφ ισταμεν ων «' Ε< π ι-
σκόπων» ~στω καΙ α.ν ~θελoν οότοι υπο τ~ς 'ΕΚΥJ,φΙας θεωΡΊjθ~ ώς φέροντες
κατ' οίκονομίαν καΙ «κατ' άνεκτικ~ν ϊσως άναΥιώρισι'ω τον βαθμον του 'Επι ­
σκόπου . Ή πoλυπλΊjθ~ ς χορεία των πάσΎj ς προελεύσεω τ «'Επισκόπων» τού­
των , <1'1 εLνα ι άνύπαρκτο ς ~ καν oνικό7 Ίj ς -;-r, ς ':'ε Ζειρο-:ονΙα ς καΙ ύποστασεω τ ,
καθιστoc προβληματικήν την τυχον υπαγωΥή'ι -:r:/.r.ων ά:πάντων εΙς την Ίε ραν
Σύν ο(')ον καΙ τΥιν έν συνεχε ία κα, ' έξουσιοΜ-:Τ,σ ιν α-Υ:-Γις διαποίμανσιν υπ' αύτων
του παλαωημερολογιτυωδ ποιμνίο υ. Tιx:r:z όέ -::rr.'Z υπο την προϋπόθεσιν
δτι καΙ οότοι θα εστεργον εΙς -:7;'1 ά,7;ΟΟΟΖΤ;' ι 7;,ς 7O ι αύ':' Ίjς λύ σεω τ, :η ~σ,ω το
παλαιοημερολογιτυών πο ίμνιον θ± ιX=~ι.~ o ,x&:-r,'! ιΧπαγκιστρούμενον άπ'
αύτών, τυχόν έμμενόντω» ε~ς = Ισμο'ι:χ Z;:'I1jσL'J α.r.r, ς. 'Εν πάση περιπτώσει
φρονουμεν, 5τι ~ )/>σις α·r.-ι; , vJ'Jo'J:X~OμέoΠj έ-Jόεχoμένως προς έτέρ ας συναφε'i:ς
προτασειτ, θ± -ήΜνατο , καΙτοι ε"jνrJ':i~:Χ τr,ι όιατ1jΡΊjσιν του δ ιαμο ρφωθέντοτ
παρ " ~μϊ:ν παλαΙOΊjμεΡOI.OγLΤLΚO:.ϊ Κ:Ζθ-ο.στώ":'ος, 'Ii συμβαλλητα; έν μέρει εΙς την
όρθ~ν υπό τε τΎjς 'ΕΚΥ.λΊjm:Ζς Κ:Ζ1. 7;,ς Π ΟI.Ι":'ΖΙας ιΧντψετώπισιν του προβλή­
ματος, αΙ ρομένων έν 't<j) μεταξ ,j τω,ι ΡΤ,θf-r.ω 'ι έ:L7;OOΙ ων .

5. ΆναΓVώpισις υπό Πjς Πολιτείας νομοθετικως του παλαιοημε­

ρολογιτισμου ώς « γνωσΠjς θρησκείας» «πoAcroouOYjC; σuνταγματικης
'Προστασίας μεθ' άπάντων των σuμπaρομaΡτοUντων.

' Η λύσ«; α{)τ/ , έρει(')oμένΊj έπΙ των άρχων -:--Γις έλε'JθερΙας -:--r, ς θ ΡΊjσκευτικ~ς
συνει(')ήσεως, καΙ προταθείσα το πρωτον υπο τΊjζ είOLΚTις 'E7;ιτρo~ς του Ύ­
που ργείου 'Εθν . Π αι(')εΙας καΙ ΘΡΊjσκευμάτων τΊjς έ-ι ετει 1933 συγκροτηθεί­
σYJς καΙ έκ των Χ. Άν(')ρούτσου , Ά. Γιδοπούλου καΙ 'λλ. Βαμβέτσου άπαρ'η­
σθείση ; 67 ΚΊjρύσσει τον παλαιοημε ρολογιτισμόν ίδΙαν θΡΊjιJ/.εΙαν , άνεξάρτ/70ν
τ~ς έπυφατούσηξ έν 'Ελλάδι τοιαύτητ, καίτοι ούδεμία δoγματικ~ :η λατρευτι-

66 , 'Εν ε:τει 1958 'ή παρ αταξ «; του «πρ, Φλω ρίνη ;» προϋτε ινεν εΙς .ην ΙΣΙ μετοιξυ
-των αΧλων λύσεων καΙ .ην ύποιγωΥην εΙς το Π ατρ ιαρχείον 'Ιεροσολύ μων ( Βλ ιιΉ Φ . ο.»
19 58 φ. 298 - 299 σ. 7) . Π ρος τούτο μά:λιστοι μετέ βη έκπρόσωπος αύ-:ων , ό μου μετ&. του
Π. Π αναγιω -:ά:κου, εΙς 'Ιεροσόλυμα πρ ος συνομιλΙας . Ή κΙνη σις δμως &'πέτυχε καΙ-:ο ι
έν εσ-:ερν Ισ&η -:αυ-:ην κατ' &'ρ χην χαΙ ό ΆρχιεπΙσκο πο ς 'Αθηνων Δωρόθεος ( Βλ ιιΉ
Φ.Ο.» 1959 φ. 307 σ. 2 - 3 ).
67. Βλ ιι Δ ι χα σ τ ι κη ν » Ε' σ. 65.
27
 418

κ~ ~ιιxψoριΧ μετιχζu τούτων υψΙστιχτ'ΙΧΙ, απολιχόουσιχν ~ε πάντων των σύνταγμα­

τικων προνομΙων των τΙΧ'ί:ς γνωσταίτ; θρησκεία«; χορηγουμένων, ύπο τιΧς έν -r<j>
Συνταγματι κΙΧθοριζομένιχς προϋποθέσεις. T~ν τσιαύτην λύσιν ou μόνον εύνο­
οuσLν ο] έν Έλλά~ι παλαιοημερολογϊται, αλλ' ώς είκος κιχ1. έπι~ιώκoυσιν, απο­
Ί
ί '! βλέποντες εΙς τ/ν κατοχύρωσιν της νομιμότ/τος ιχότων κιχ1. της έλευθέριχς κιχι
Ij
α.χωΛUΤOυ ασκ~σεως των της λατρείατ ιχότων. Προς ύποστ/ριζιν της θέσεως
τιχότ/ς έΠLκιχλοuντΙΧL οδτοι, προς τη γνωματεύσει της ώς εΊΡΊjΤΙXΙ Έπιτρoπ~ς,
κιχ1. τιΧς απόψεις μεμονωμένων νομομαθών, ταχθέντων κιχτιΧ κιχφοuς ύπερ της
,ιψ " θ' 'λ d ι , \
απο εως ταυτητ, απόπειρα εντες μα ιστα ινα κιχτοχυρωσωσι τιχυτ/ν XΙXL συντα-

γμιχτικως έν ~τεL 1948 ~ιιΧ της γνωστης έρμΊjνευτικης ~Ίjλώσεως, ~ης προσετέ­
θΊj τότε έν -:qι σχεδίφ τοί) Συνταγματοτ; κιχ1. έν τέλει τοί) &ρθρου 2 κιχ1. κιχθώ­
ρLζεν δτι «εΙς 7"~'1 εv.IOL'J.'1 -:ou opou «θΡΊjσκευ,,;,ικ~ συνείδησ«;» περιλαμβανετατ
κιχ1. το θρησκεύεσθαι xιx-:i -:0 Π'J.λ'J.LΟ,l Έορ,,;,ολόγLOν».68. Κιχ1. ~ μεν ~ΙOCΤΙXζΙζ
οι , λ Ι Α... ' , - Σ ""ι ~ - --Ω -, 'Ι- Ι -
ιχυτ/ ΙXΠΊj εLψv,ι τοτε εκ του χεδίου, ένεκα 7ης συεναρατ; αντιορασεωτ; τ/ζ

ΈκκλΊjσΙΙXς, ou μ~ν ~' ιΧλλoc κιχτέλιπεν 'ιΧVΎJ έν -:Ώ έξελΙζει -:ou παλαιοημερολο­
γιτικοί) ζΊjτ/μΙXΤOς 69, &τινιχ καθίστανται, κιχτoc ~ΙΙXστfιμΙXΤΙX, έμψιχνη λόγφ κιχι
εί~ικων ένΙοτε συνθΊjκων κιχ1. περιστάσεων. Όϋτω κιχ1. παρά τ/ν σοβιχρως αμ­
ψισβΊjτOυμένψ συνταγματιπότητα της λύσεωξ ταύτητ, καθ' ~ς ε!χε τιχχθη ή
&ρχουσιχ παρ' ~μ'ί:ν γνώμΊj της τε θεωρΙιχς κιχ1. πρOCζεως, ΙX{)ΤΊj ΠΡOόβλ~θΊj ~κτo­
τε έΠΙXνειλΊjμμένως εϊτε ώς έπιβεβλΊjμένΊj 70, εΊτε ώς έν~εΧOμένΊj 71. Προ 10ετΙιχς
μOCλιστιχ ανεγράψΊj εΙς τον τόπον ~ εΊ~Ίjσις ΟΤΙ ~ Πολιτεία ΚΙXτέλΊjζεν είς τ/ν
λύσιν, Ίνιχ ανΙXγνωριιJΊj νομοθετικως τοuς πιχλΙτιχς 72, αλλιΧ ~εν έΠΊjλ~θευσε.
. Ή λύσ«; ιχiSτ/ ένέχει μεLOνεκτ/μιχτιχ κιχ1. πλεονεκτήματα, Βασυών ιχότης
μειονέκτ/μιχ ε!νιχι, δτι αγνοε'ί: τ/ν ~λλειΨιν ΠOCσΊjς ~OγμΙXτικης ~ λειτουργικης
~ΙΙXΨOρας μεΤΙΧζu της ΌρθοΜζου ΈκκλΊjσΙΙXς της Έλλά~oς κοι1. τοί) παλατοημε­
ρολογιτισμού, έπεκτεΙνουσιχ τ/ν ύπο τοί) Συνταγματοτ; τΙΧ'ί:ς γνωστΙΧ'ί:ς μόνον
θΡΊjσκεΙΙXις παρεχομένην προστασίαν κιχ1. έπ' ιχuτοu, ώς έιΧν έπρόκειτο περί
τινος γνωστης θΡΊjσκεΙΙXς 8ιοιψόρου της έΠΙΚΡΙXΤOόσΊjς τοιιχότ/ς. Άνεζιχρτ/τως
όμως των λόγων τοότων, οΊηνες κιχθιστασι ΠΡOβλΊjμΙXτικ~ν τ/ν συντιχγμιχτικό-

68. «Έ κ κ λ '1) σ Ι α» 1948 σ. 213.

69. ΚαΙ κατιΧ τ/ν ά:ναθεώρ'1)σιν των ό!ρθρων 1 καΙ 2 του Σuvτάγμα.τος του 1952 προύτάθ-η
δπως πεpιλ'1)Ψθ'ii 8ιάταξΙζ, κα.θ' .ην είνα.ι έλεuθέΡα. πίΧσα. ΓVωστ-η θρφκεΙοι κοιΙ 8 ο ξ α­
σ Ι α, πλ-ην δμως του,,:ο 8ΕV έγΈVετo 8εκτον ύπο 'τ/ζ ΒοuλΊjς. Βλ Γ. Ι. Λ ( ε β ε ν τ Ι 8 '1)),
οι Πα.λαΙΟ1lμερολογια.κοΙ ναοΙ, ΈV : «'ΕνορΙα.» 1973 σ. 6.
70. Ο()τω Π. Π α ν α γ ι ω τ ά κ ο ς έν : «Ή θέσις ,,:ου Έλλψικου Πα.λαΙΟ'1)μερολο­
Ύ'ι)τιχ.ου ζψ·ήμα.":Οζ» σ. 29-30, Ί. Π ε τ Ρ ι": ά κ '1) ζ ΈV : ΤΟ Έλλ1lν.Πα.λαΙΟ1lμερολογιακΟv
ζ-ήτ/μα σ. 25 έπ., 33 - 34 καΙ ~ ποιρά,,:α.ξΙζ «πρ. ΦλωΡΙτ/ζ» ΈV : ιι'Η Φ .Ο.» 1960 ψ. 335 σ. 5.
71. Ο()τω Χ. Γ ε ω Ρ γ ι ό π ο u λ ο ς έν τη Etcr7)yήcrEL αύτου. Βλ ταύτ/ν έν;
«Έ λ ε u θ. Κ ό σ μ ο ς» 13-2-73.
72. Βλ «Έ λ ε ύ θ. Κ ό σ μ ο ν» 13-2-73, ιι'Α χ Ρ ό π ο λ Ι νι> 28-1-73.
 419

τητα μιiΧς τοιαύτη; λύσεως, έν Ι;ψει μOCλιστιχ τΊjς oιlΧμεμopφωμένΊJς &ντLθέτO\)

έπιχειρηματολογίτ«; τόσον έν τη έπιστ/μη, δσον κιχ!. έν τη νομολογί« 73, ~ πρό­
τασιτ; ΙX{)7'f) προσκρούει ώσαύτωτ; κιχ!. έπ!. έτέρου ΠplΧΚΤΙΚOυ κωλύμlΧτoς, δπερ
...
ειναι β ε'β αιον, "θ'ΙΧ
οτι 'i.' '
ΟΊJμιουΡY1Jση σο β'
αρωτατα προ βλ'
ΊJμlΧτlΧ κlΧνOνΙΚΎ)ς- ι
φυ-

σεως, έφ' δσον οιιΧ -:Υις .. ροτεινομένΎ)ς λύσεως θιΧ ΊJύνοεLΤΟ ~ {)πlΧρξις oιπλΊjς
έκκλΎ)σ. δικαιοδοσίαι; έ'ι ~ίj> ΙXύτίj> χώρφ, οεοομένΎ)ς μOCλιστ'lΧ κιχ!. τΊjς όπο του
ΣυντOCγμιχτος προστατευομένη; ένόΤΎ)τος τΊjς Αύτοκεφαλου ΈΧΧλΎ)σΙlχς '6jς
ΈλλOCοος 74. ΠέΡIΧ'/IΧ-Y;Oυ εΙ'/αι προψιχνες ση οιOC τΊjς λύσεωτ; ώσαύτωτ; τΙΧύΤΎ)ς,
θ α' , - "
1Χσ'/.:ΊΙΤΙΧΙ επεμ β ασιε ,
εις . -
ΤIΧ 7r,ς "
' Ε ΚΚΛΎ)σιιχς -
,:"ης 'Ελλ
• 1Χ0ος.
''> 'Η οε
'>' , 'λ ει Ψ ις
απα

έχ του Lσ'f.ύοντος Σ~'r.'iγμ:ιτος 7;':; , πεp~ μ.η έπεμβOCσεώς τινος εΙς βOCρος τΊjς
έΠΙXΡIΧΤOύσΎjς θ;;7)σ'/.:εΙ:ις, ~ι:ι':"iξεως , ak-I ~')νlΧτΙXΙ να προλOCβη τιΧς ~νεκlΧ των
τοιούτων έπεμβiσεων Χ'J;;ώσεις ':"ων 'ιόμων ~OU ΚρOCτους, προστατευόντων,
~
ως , ι
εικος, "
. Τ7)ν -.,
επυφατουσαν ε'1 rE.... ' "θ ρτ,σκειlΧ'l.
ΛλlΧδι . ΓΙ"
ρος υποσκε'λ ισιν του κω- -
λύμlΧτoς τούτου οΙ Π. Παναγιωτώωτ κα!. Σ. 'λ).zξιxν~ ρ όπoυλo ς 75 ώς ΚΙΧ!. δ Ί.
ΠετριτOCκης προϋτεινον την κΙΧθιέρωσιν εΙοικου ΟΙ:ΙΚΡΙ':"ΙΚΟU έξωτερικου γνω­
ρίσματοτ των κληρικων παλαιοημερολογιτών, προς GIΧ?Tι odκρισιν ιχύ,ων κυ­
ρίωτ; &πο των λειτουργων τΊjς έπικpΙXΤOύσΎjς θΡ7)σ'..<.εΙιχς. 'Αλλ' ~ ούτωσ] έπι­
οιωκομένη &ποτροπη τΊjς κοινονικως κοι!. νομικως &πoιρoιoέκτo~ έπεμβOCσεως
οεν δύνατα, νOC εύστιxθ~ση, οιότι ΙΧΙ ύφισταμενα; πιχντος εΊοους, πλτ,ν ':"ίjς ~μερo­
λoγιoικΊjς oιιxφoρiΧς των 13 ~μεpων, δμoιόΤΊ)'t'ες έν τη πίστει κοι!. τη λατρεία
μετιχξΙΙ 'Ορθοδόξου ΈΧΧλησΙοις τΊjς ΈλΜοος κοι!. παλαιοημερολογιτών οεν
κλονΙζετοιι κοι!. .η έξ οιύτων έντύπωσιτ; παρά τίj> λιxίj> οεν οιΊρετιχι οι' ιΧπλου ,,;ινος
έξωτερικοσ γνωρίσματοξ &ντιοιιχστέλλοντος τον παλαιοημερολογίτην κληρι­
κον &πο του εΙς την ΟΙΚΙΧLOοοσΙιχν τΊjς κoινoνικΊjς ΈκκλησΙοις τΊjς ΈλλOCοος
ύπαγομένου. ΤΟ σχετυων έξ rxXXou προηγούμενον ώς προς την έμφOCνισιν των
οόνιτων κληρικων, οεν OUνιχτιχι νιΧ τύχη έντοισθιχ &νοιλόγου έφιχρμοΥης, οιότι
οεν συντρέχουσι προκειμένου περ] των παλαιοημερολογιτών ΙΧΙ αύτα] προϋ­
ποθέσε«; προς έφιχρμογ1;ν των περί προστασίατ; των γνωστων θρησκειων συν­
ΤOΙγμlΧτικων ΟιιχτOCξεων. Tίj> λόγCfl τούτCfl ΠlΧpΙXμένει έν ΤΟLς πρOCγμοισιν &νενερ­
γος κιχ!. ~ οιOCτοιξις του rxρθρου 54 ποιρ. 1 του ν. 590/77 «Περ!. Κοιτοιστοιτικου
ΧOCρτου 1.'Ίjς ΈκκλησΙιχς τΊjς ΈλλOCοος » κιχθ' ~ν «ΟΙ μ~ εχοντες :η οΙ &πωλέ­
σιχντες την ΙOιότΊ)'t'ΙX του κληριχοσ τ/ς ΆνιxτoλιxΊjς 'Ορθοδόξου ΈκΧλησΙιχς οεν

73. Π ρ βλ. κ:ιΙ Ι. Λ ( ε β ε ν τ Ι δ 7) ), ΟΙ ΠocλOCΙΟ7)μερολογιocκοΙ ν:ιοΙ ΈV : «'Ε ν ο Ρ Ι OC»

19 73 σ. 6.
74. Πρβλ. κ:ιΙ Π . Σ μ oc 'Ι λ 7), Το κυρος των γOCμων των Π:ιλαΙΟ7)μερολογιτων καΙ 1]
θέσις .ης θP7jσκευτικ'ίj ς κο ινωνΙocς τού.ων-Άθ'ίjνocι 1956 σ. 42-43, Γ . Ί. Λ ( ε β ε ν τ Ι­
δ 7)), ~νθ' ιΧ.ν. σ. 6, ώς xoct τOCς Α.Π. 223 /34, 70/41 xoct 'Εφ . Θεσσocλον. 311 /50.
75. Π. lloc ν oc γ ι ω τ oc κ ο υ-Σ. Ά λ ε ξ oc ν δ Ρ ο π ο ύ λ ο υ, Ή θέσις του Έλ­
λ7)νικου Π:ιλOCΙΟ7)μερολογψικοu ζ7).-ήμχτcς.
420

δύνανται να φέρουν τYjν περιβoλ~ν ·~ αμφίεσιν του κληρικου τ~ς 'Εκκλησίας

ταύτητ ; ώς αίJτη ώρίσΟη ~ια του απο 21 Ίαν. 1931 Διαταγματοτ; «περί κανόνι­
κ~ς περιβoλ~ς του Έλληνικου Όρθoi3όξoυ Kλ~ρoυ» ώς και τα ~ια του απο 1ης
'Ιουνίου 18 56 Διαταγματοτ; καθορισθέντα aιακριτικα διασημα, τ~ς 'Εκκλησίας
τ~ς Έλλιf~oς εΙς ouaEν προβαινούσηξ ~ιιΧβημα κατα των παλαιοημερολογιτών
«κληρικων» οΖτινες, ώς γνωστόν, ~εν εχουν κανoνικ~ν χειροτονίαν.
ΈτέρωΟεν ~ Αύτοκέφαλος 'Εκκλησία τ~ς Έλλιfaος εχει έπανειλημμένο»;
~ιακηρύξει ην σφοδραν αντίθεσιν αύ,"Ίjς προς ~ν υπο τ~ς Πολιτείατ; υίοθέτη­
σιν τ~ς τοιαύτη; λύσεωτ, ήτις , τυχόν γιγνομέν''ι, θα έπισημοποίει ασφαλως το
έν ,α~ς κόλπο«; αύτης ύφισταμενον νυν ρηγμα και θα απέ,ρεπε aια παντότ;
~ν αποκατιΧσ,ασιν ...-ης εκκλησιασ,ικΥις ένό,ψος, όψέποτε ηΟελεν ευρεθ~ λύσ«;
τις εύνοουσα ταύτην, τοσούτω μχλλον κ:r.ΟόσΟ'J .η νομιμοποίησα; των παλαιοη­
μερολογττών θα (~ό"ίιγε~ χ:χt Ζtς 7fιν :1.'Izu έ':"έρου ά'Jα"rJ(:)~Ησι'J ":"ου κύρους 'Τ(;)ν
ύτ:ο «κλ'ηρ~χων» α.ύ--:ω"ι τελουμένων ~Iυσ~ ?[ων ΧΧ!. ε~:; 'J(,μ~:%:r,ν και ασ7Ω<~ν
κα-:οχύρωσιν -:ων όπ~,aων -:0;) 7:". τ,μ:::ρολογίου. Κ!ΧΙ :::ϊν!Χι βεβ!ΧΙως προφανέτ;
δτι OL παλαιοημερολογϊτατ , επι-:υΓΖιΧνον-:ες μίαν τοιαύτην λύσιν και συγκρο­
τουντες ώργανωμένη» εκκλησιασηκ~ν Κοινότητα εντος τΎjς ΈλλιΧ~oς , θα. απε­
τέλουν κριΧτος εν κριΧτει εντος του εκκλησιαστικου χώρου τΎjς 'Εκκλησί ας
τ~ς Έλλιfaος, ήτις ουτω θα έστερεϊτο τ~ς εκ του Συνταγματα; παρεχομένητ;
αύτη ειaικ'ijς προστασίατ , Tί)J λόγφ τούτω αλλωστε και aEν ευνoε~ται μέχρι
στιγμ'ijς ~ λύσιτ; αίJΤΊ) εκ μέρους τ~ς 'Εκκλησίας.
Παρα. ταύτα ~ τοιαύτη λύσιτ , τ~ ς νομιχΥις aΎjλονότι κα τοχυρώσεωτ; τΎjς
υπιΧρξεως του παλαιοημερολογιτισμοϋ, παρά τα. αναμφισβΊ)...-ήτως αρνψικα
στοιχεία , περ] <1'1 ~ιελιΧβoμεν ανω . τ έρω , εΙνσ.ι δυνατόν να. θεωρηθη ώς ενέχουσα
και σοβαρόν τι πλεονέκτημα , υπο τ~ν εννοιαν δτι ~ι ' αυτΎjς ~ εν τί)J σκότει ώς
έπι το πολu σ~μερoν aιενεργουμένη ποικίλη ~ραστηριότης των παλατοημερολο­
γιτικων ~ιoικητικων παραγόντων και ~ υπ' αυτων ασχΊ)σις διαχειρίσεωτ επι
λίαν σοβαρών ενίοτε περιουσιακών στοιχείων , θα. υποβληθη εΙς τούς νομίμους
ελέγχους και λoι~ν νόμιμο» διαδικασίαν, ήτις προβλέπεται υπο των κειμένων
νόμων ~ια τα νομικα εν γένει πρόσωπα, τουθ' δπερ απoτελε~ υπoκιΧρ~ιoν πό­
θον πολλώ» σοβαρών και συντηρητικων, λα "ίκων κυρίως, παλαιοημερολογιτι­
κων κύκλων, οΖτινες μετ ανΊJσυχίας βλέπουσι νυν "t"'"~ν ασύ~oτoν κατα το μα.λλον
και ~ττoν ~ιoίΚΊJσιν και διαχείρισιν, των κοινων εκ μέρους των τε «'Αρχιερέων»
χαι λοιπων «κληρικων» αυτων . 'Η τoιαύΤΊJ . εξ αλλου λύσις θα εξΊjGφιΧλιζε,
κα,' αυτούς , και ~ν ανιΧ~ειξιν υπευθύνων ~ιoικη,ικων φορέων του ολου 'Α­
γωνος, μεθ ' <1'1 θα. ~τo aυνατ-~ ~ επιaίωξις συνεννo~σεώς ηνος τΎj ς επι~μoυ
'Εκκλησίας προς επίλυσιν των έκιΧσ,οτε προχυπ,όντων ζΊJτ·ημιΧτων.
 42 1

6. Μη άνιχγνώρισις του παλαιημερολογιτισμοϋ ' ώς άνεξιχρτήτου

κιχι ΙΧόθυπάρκτου θρη σκευτικης κοινωνίιχς. ΛηΨις μέτρων κιχτιΧ των
παλαιοημερολογιτών ΙπΙ τη βάσει της κειμένης νομοθεσίιχς.

Ή π ρ ότασ «; α{)τ'Yj , οιαμΖ,,:,ρικως άντ ίθετο ς της ΠΡΟ'Yjγοuμέν'Yjς, uπερ ~ς

έτάχθ'Yj πολλακ«; κατα. το παρ ελθό» "r, Έκκλ-ησΙα ,,:,~ς 'Ελλάοος , μετα. τ/ν άτε­
λεσ φό ρητον παρ αμε ίν ασα» προσ πάθΖι:χν αύτ~ς προς προσέλκuσιν οια. τ~ς πει­
θου ς των άτακτουντων πα λα ιο η μερ ολογιτών, ευρε κατ ' άρχ α.ς τ/ν θεω Ρ'YjτικΊ]ν
αύτ~ς θεμελ ίωσιν έν γνωμοΟ07r.σΖΙ -:-0;:) Είσ αγγελέω ; του 'Α ρε ίου n i y ou κ.
Γεω ργ ιαδου έν ετει 193276. Κ:χ-:χ 7Γι'Ι χποψιν ταύτη» οί παλαιοη μερολογϊται
οεν άποτελουσιν ΙοΙαν θΡ'Yjσ"/Δ:χ'Ι aιά?ορον τΊjς ΆνατoλικΊj ς ' Ο ρθ οδόξου , και
έπομένως οεν άπολαμβάνοuσι U'J·r.ημ:χ,,:,ικ'ij ς έν 'Ελλάοι προστασίαξ, α-τε μ'Yj­
οεμ ιας οιαφορας, εν τε 7{j π ίστει ΚIΧΙ 7{j λατρε ία χω ρ ιζουV'Yjς τούτουτ; ~ δια ­
στελλούσηξ άπο τ~ς Έκκί:φ[:Ζς 7r,:; ΈnάΟος . Μ"η καθιστ α μένων ο ' αύτώ»,
έκ μ6νοu του λόγου 7Γις "ΓιμεpOλOγΙIΧΚT,ς :χό-:-ων διαφ ωνία τ , αίρετικων ~ σχι­
σματικών , 'ή ΈκκλΊjσ[σ: 7Γις Έϊ.ϊ.ά.aος t~IΧXOAOUOZ~ EzoucrIΧ τούτου; υπο --ην
έαuτ/ς οικαιοοοσ[αν , θεωPO;:)σlΧ ΚIΧΙ -;,.:.·j -:ou:; -::vε'Jμα-:-ικα. αύ"6jς τέκνα , ατινα,
ενεκα τούτου , οεν oΙXIΧLO;:)V-;IΧL 'ιΖ iσ"..ιωσι·ι έν i-rI o[~ Τι παρ ά τ/ν γνώμ'Yj'l αύ.Ίjς
τα. .-ης λατρείατ; σ-ύ-:-ων . Έ ..ι -;:ij:; έ-ι λόγ~ β ά.σεω ς έρειοομέν'Yj ~ Έκκλ-ησΙα
τΊjς 'Ελλάοος έπεοΙωξε, κατα: καφοός, ·ια. Πlχ?lχκωλυσ"Γ; οι,χ μέσων άστuνομευ­
σεω ς τ/ν έλευθερία» τ/ς ΙΟιαι.έρσ-ς λατρεία τ; σ-ύτων , ro['f δτε οδτοι , ένθ α ρρυνό­
μενοι υπ6 τινων πολιτικων παραγόντων 77 ~pξαντo , OCπο του ε-;ο')ς 1932, άξιουν­
τε ς την προστασί α» του ΚΡάτοuς π ρος άκώλuτον &σκησιν τ-Γις λατρε ίατ; αύ­
των έν ΙοΙοις ναo~ς. ΕΙς το αότο συμπέρ ασμα κατέλ'Yjξε και ~ έν ετει 193 2
συγκροτηθεϊσα υπο τ~ς ΚuβεΡν~ σεω ς τριμελΊ]ς Έπιτροπη έκ των Κ. Γ εω ργ ια-
~ , \ I~ ff ) , , / , \ ' \
οου, Κ. PoιXX'Yj κα ι Λ. Φ ιλιππίδου , 'Yjτις εισ'YjΎ'YJθ'Yj τ/ν αυ στηραν εφαρμογ'Yj'l
των ν6 μων έναντίον .ων παλα ιοημερολογιτών , τόσον οια. τ/ν σφ ραγ ισιν .ων
ναων αότων κα ι τ/ν άπαγ6Ρεuσιν τ~ ς ίορυσεω ς νέων, δσον και Οια. την καταδίω­
ξιν των καθη Ρ7jμένων κλ7jρικω,ι , ΟLτινες έξUΠ'Υ) ρέτοuν θΡ7jσ".<εuτικως τους πα -
' α ς.
λ α ΙΟ 'Yj μερ ολο γιτ ' Y,jY'YJcrL:; α υτη,
78' Η ELV' '" υιο
θ εΤ Ί) θ ε-ι σα τστε
, " -
υπο Τ'Yjς .
Κ υ β zpv'Y,j-.

σεω ς, JIjyoιyzv εΙ ς .ην εκοοσιν όΟ'Yjγιων προς τα. OCΡμ60ια πολιτειακα. Οργανα.
πρ ος έφαρμογην των π ρ οτε ιν ο μένων , ο ια. σuνοεοu ασμένων κιν~ σεων των υπ'Yj ­
ρ εσι ων των Ύποuργε Ιων Έθν . Π α ιΟεΙα.ς και Θ Ρ'Yj σκεuμάτων, Έσωτεp ικων ~
Δ ικα ιοσυν'Yj ς κα ι Έξωτε ρικων . Έν τα~ς ουτω σι πα ρ ασχεθε Ισα ι ς όΟ'YjγΙαις περιε ­

.λσ:μβάνε-:ο κα ι .~ ο Ιω ξις "ων σuλλαμβ ανομένων «κλ'Yj ρικων » έπι άντιπoι~σει.

76. ,, ' Ε κ Υ. λ Ί) σ ί -χ » 19 32 σ . 393.

, 77 . Βλ. . -::ας κ-χ-::α τ+,ν συνε8 ρ ία.ν -::'ij ς B oυλΊj ς -::'i) ς 22- 1- 1931 8ηλώ σει ς -::ων Κ. Ρ ο80 -
τ:ούλου , Έ " Βενιζέλου ,Π . Τσ-χλ8ocρη κα.Ι Ά . Πα.πα.ν-χσ-::α.σίου.
78. "Έ κ κ λ Ί) σ ί α. » 1 932 σ . 362, 394.
422

έκκλησ. ά,ξιώμοιτος, σύν τη κιν~σει τ~ς aιοιaικοισΙοις προς aιocλυσιν των παλαιό­
ημερολογιτικων Συλλόγων XOΙL την &πέλοισιν εΙς Άγ. 'Όρος των έκε~θεν όρμω­
μένων Lερομονocχων XOΙL μονοιχων.
Ή θέσ«; έν Ισχύι των μέτρων τούτων τ~ς βΙοις ά,πεaεΙχθη, μετ' οι) πολύ,
&νΙκοινος προς έπΙλυσιν το;; προβλήματοτ; το;; παλαιοημερολογιτισμοδ, έν~
&νηθέτως C>ξυνε τα. πραγματα εΙς σημεϊον &νησυXηΤLΚOν aLιX. -3)'1 Πολι τείαν,
έπιθυμοuσοιν την πOCσγ) θυσία έξεύρεσιν τ~ς οίασδήποτε λύσεως προς έκτόνωσιν
τΊjς καταστασεωξ XOΙL ά,ποσόβησιν παντότ; κινΜνου προς διασαλευσιν τ~ς aημο­
σίατ; τOCξεως. Έν τούτου; ~ ΈκχλησΙοι έπέμεινεν εΙς τ~ν, aLιX. τΊjς έφoιρμoγ~ς
των κειμένων νόμων, έπίλυσι» το;; ζητ~μoιτoς, κοιτα. ae: την ΙΣΙ το;; 1933, έξε­
~ηλώθη XOΙL οιυθις ~ έπιθυμία οι{)τη, μ~ EUpoucroι ά,ντοιπόχρισιν παρά τη Πολιτεία,
γεγονός , ενεχοι το;; δποίου έσημειώθη τότε εντοισΙς τις τ~ς ~ρoιστηριότ/τoς
των άγιορειτων κληριχων. "Εκτοτε ae: πλειστώω; ~ ΈκχλησΙοι έπoινΊjλθεν έΠL
~ς τοιαύτη; οιύ.r,ς &ξΙ6)σεως 79 i"L":Ui7.OCνO'JcrOΙ μεν έ'ΙΙοτε ~'1 θέσιν εΙς κΙνη­
σιν το;; πολιτετωωδ μ1ιχοινισμοu xιz,,:,i -:ω'l παλαιοημερολογιτών, ώς τοϋτο
συνέβη έν ετει 1951, ~λλo,,:,ε ae: συναντώσα πλ~ρη ocaLoιcpoPLoιv έκ μέρους τ/ς
Πολιτείατ, ii.v μη XOΙL Euvouv οιύτ/ς ενοιντι των παλαιοημερολογττών aιocθεσιν 80.
Ή ά,λλεπσ-λληλος ομως οιύτη μεταβολη των πολιτειοικων έΠL το;; σημείου
τούτου προθέσεων, έν συσxετισμ~ XOΙL προς την ;)λην λεπτ~ν φύσιν του προ­
βλ~μoιτoς, i5ντος διαμεμορφωμένου έντος κλΙμοικος θρησκευηκο;) φαναττσμοδ,
ώa~γησεν εΙς ά,ποτυχΙοιν τα. μέτρα βΙοις XOΙL εΙς aιοιιώνισιν την ά,νωμοιλΙοιν.
Διότι έκ τ/ς ΠΡOσφυγ'ljς εΙς τα. μέτρα βΙοις, των μεν παλαιοημερολογιτώνένι­
σχόθη XOΙL ~aροιιώθη το&γωνιστικον φρόνημοι, τ/ς ae: ΈκχλησΙοις έμειώθη
το κuρος, έμφοινισθεΙσης εΙς τα: ομμοιτοι το;; λ<Χο;; ώς σ'/.ληΡ ίΧς' ενοινη των άπλοΙ­
κων XOΙL &aυνσ-των. ποιρα. ταϋτα, μέχρι XOΙL έπ' έσχocτων, έπιστεύετο υπ' <Χύτης
δτι εΤνοιι aυνοιτον aLιX. των μέτρων τούτων να. περιστοιλη ~ XOΙL ποιντελως να. έκλεΙ­
Ψη το παλαιοημερολογιτυών κ(νημοι, έν~ ~ προιγμοιτικότης έμοιρτύρει "EpL
-,
του αντι
θ' ,
ετου ανυ
Ψ -,
ουσα εις περιωπην
\ Ι , ~ , ,
μοιρτυρος τους οιωκομενους κοιι σφυρ'Υ)-

λατοθσα τούς μετοιξύ οιύτων δεσμούτ, ΕΤνοιι εύτύχημοι δτι σ1)μερον ΈχκλησΙοι
XOΙL ΠολιτεΙοι &ποκλεΙουσοιι την xρΊjσιν μέτρων β(οις, ώς λύσιν το;; ποιλΟΙΙΟ'Υ)μερο­
λογιτικοu, ά,λλοιχου ά,νοιζητοuσιν ά,μφότεροιι τα: προσφορότεροι μέσοι προς έπΙ­
τευξιν τ~ς ένώσεως XOΙL &ρσιν του έν τo~ς πρσ-γμοισιν υφιστοιμένου σχΙσμοι­
τος.

EΙρ~σθω a' οτι ~ λύσις τΊjς μη νoμικΊjς &νοιγνωρΙσεως των ποιλοιιοημερο­

λογιτων συνεaέθη, κοιτα. την Lστορικην έξέλιξιν το;; ζητ~μoιτoς, XOΙL προς Μο
παρεπομένocς θέσεLζ της τε ΠaλLτεΙας καΙ τ~ς Έκκλ-ησΙας. Ούτως ιχφ' ένος

79. OίJτω έν ~τεσι 1931ι κocτ ιχποφιχσιν της ΙΣΙ (<ιΈ κ κ λ 1) σ Ι ιχ)) 1931ι σ. 369)
1935 κιχτ' ιΧπόφιχσιν τ'ijς ΔΙΣ, 1958 κocτ' ιiπόφocσιv τ'ijς ΙΣΙ, 1960.
80. ιιΈ κ κ λ 1) σ Ι ιχι, 1937 σ. 119.
 423

μεν ~ Πολιτεία ~ρνείτo να. ocναγνωρΙση το κσρος των ύπο παλαιοημερολογι­

των «κληρικων)) τελουμένων Μυστηρίων, ά,φ' έτέρου ae: Ύι Έκκλησία καθώρισε
τον τρόπον ΠΡοσaοχ~ς εΙς τους κ6λπους αύτ~ς των εκ του παλαιοημερολογιτι­
σμου έπιστρεφόντων «κληρικων)). 'Αλλ' εν<';) Ύι Πολιτεία μεταγενεστέρως μετέ­
βαλε στασιν, κα1. ά,νεγνώρισεν ύπο ορους atιX τ~ς ύπ' ά,ριθμ. 62/5-4-1969 Έγκυ­
κλίου του 'Υπουργείου 'Εσωτερικών 6.Jς έγκυρους κα1. a~ κα1. καταχωριστέουξ
εΙς τα λ-ηξιαρχε'i:α του ΚριΧτους βιβλία τους ύπο παλατοημερολογιτώ» «κλ-ηρι­
κων)) τελουμένους γιΧμους, Ύι Έκκλησία παραμένει μέχρι σ1jμεpoν πιστή εΙς τ/ν
εν ~-rει 1948 ύπο τ/ς ΙΣΙ εγκριθε'i:σαν aιαaικασίαν ΠΡοσaοχ~ς παλαιοημερο­
λογιτώ» «κλ-ηρικων)), επιμένουσα κατα κανόνα εΙς ά,ναχεφοτ6ν-ησιν των αύτΊj
προσερχομένων.
Σ~μεpoν Ύι λύσ«; τ~ς μ~ ά,ναγνωρίσεως του παλαιοημερολογιτισμοϋ ύπο
τ~ς Πολιτείατ κα1. τ~ς Έκκλ-ησίας εξακολουθεΊ: να ά,πoτελΊj τ/ν βιΧσιν, εξ ~ς
όρμαται πάσα έ-rέρα λύσιτ, εΤναι ae: βέβαιον δτι τυχον μεταβoλ~ τ/ς βιΧσεως
ταύτητ, πρωτοβουλία τ~ς Πσλιτείατ; θα ά,γιΧγη εΙς κρίσιμον σ-ημε'i:ον τας σχέ­
σειτ; αύτ/ς προς ην Έκκλ-ησίαν κα1. θα περιπλέξη ~-;τ μii,),ον -;0 πρόβλημα,

7. Ένδιάμεσοl, μετα.ξι, των δυο προηγοuμένων, Λυσεις.

α) 'Αναγνώρισις μέρους του π α λ α ι ο η μ ε ρ ο λ ο γ ι­

τ' ι κ ο υ Κ λ ~ Ρ ο u.

Ή λύσ«; α{)τ/ προϋποθέτει ην ~pευναν περ] τ'Ύjς κανονικ6τ/τος τ/ς χει­

ροτονίατ; ένος έκιΧστου παλαιοημερολογίτου «κλ"l)ρικου)), εΙς τρόπον ωστε εν
συνεχεία να ά,ναγνωρισθωσιν ύπ6 τε τ/ς Έκκλ-ησίας κα1. τ/ς Πολιτείατ οΙ εξ
α.ύτων ~χoντες κανoνικ~ν χειροτονίαν, Προταθεϊσα εν κoινΊj συσκέψετ τ'οί)
ετους 1969 Ύι λύσ«; α{)τ"l), επαναλ"l)φθε'i:σα a' ύπο του Σεβ. Μ-ητροπολίτου Φλω­
ρίν-ης κ. Αύγουστίνου aLιX τ~ς ύπ' ά,ριθμ. 167/1-7-1972 Έγκυκλίου αύτου,
συμπορεύεται προς ην ύπ' ά,ριθμ. 62/5-4-69 Έγκόκλιον τοί) "Γπουργ, 'Εσω­
τερικων, ~τις ά,ν~γνωpίζει το κυρος των Μυστηρίων των τελουμένων ύπο παλ/
των Ιερέων, εφ' δσον ΟΟτ'ΟΙ aεν ~χoυσιν ά,μετακλ~τως καθαίpεθ~. ΤΟ βασυων
πλεονέκτ/μα τ~ς λύσεωτ; ταότ-ης εΤναι, οτι επιaιώκει να ά,ποκαθιΧρη ~να δμι­
χλώa"l) χωρον, ~νθα. ~χoυσιν είσχωρήσει ποικίλα {)ΠΟΠτ'α στοιχεϊα καλυπτόμενα
ύπο τον πέπλον τ/ς ά,σuaοσίας κα1. τ~ς λαθροβιότητοτ;επ1. ΨυχικΊj κυρίως βΜ­
βη των πιστών, 'Αλλ' Ύι σ-ημα.ντικ~ αδτη ύπηρεσία, ~ν φιλοaοξε'i: να προσφέρη
Ύι πρ6τασις αi5τ-η, θα πpoιr..φoυση ά,σφαλως εν τη εφαρμοήί αύτ/ς, ά,φ' ένος
μεν εΙς το (SΡΎανον, δπερ θα κλ"l)θΊj να ά,πoφανθΊj επ1. μιiiς έκιΧστ/ς σuγκεκpιμέν-ης
περιπτώσεως, ά,φ' έτέρου ae: εΙς τ/ν OCρν-ησιν τινων τούλιΧχιστον των παλcxιο"l)­
. μερολογιτων «κλήρικων» οπως ύποβλ-ηθωσιν εΙς τον έλεγχον τ'οUτον. ΚαΙ. εΤναι
εύν6"1)τον Οτι το μέλλον να χαρακτ/ρίση 6.Jς κανονικας :η μ~ τας ocμφισβ"l)τοuμέ-
 424

νας χειροτονίατ των παλαιοημερολογιτών όργανον aέον να: η κoινΊjς τούλαχιστον

άποaοχΊjς και άνεγνωρισμένου κόρους και αύθεντίατ, ώς τοιούτο aE μό'ιον μία
Μείζων Υι Toπικ~ Σuνοaος δύναται να: νOΊjθη, έφ' δσον, έννoε~ται, OL παλαιοη­
μερολογϊται άνακαλέσωσι τα:ς περ] σχισματικών Έκκλ"ησιων aοξασίας αύτών ,
κσ.Ι άναγνωρίσωσι κανονικως ύφισταμένΊjV "ην κατά Άνατολα:ς 'Ορθόaοξο~
ΈκκλΊjσίαν. Διότι έν έμμονη αύτων εΙς ~ν θεωρίαν περ] σ.Lρετικων και σχι­
σματικων νεοημερολογιτικών ΈκκλΊjσιων , και a'Ij κσ.Ι τΊjς ΈκκλΊjσίας τΊjς
ΈλλiΧaος, θα: η πρακτικως ακαρπος πασα σύστασιξ Μείζονος Υι Τοπικ'ijς Συνό­
δου και άνενέργΊjΤOς πάσα περ] τοίί παλατοημερολο γιτυωϋ άπόφανσι ς αύτΊjς.
'Ε '
< τερω θ εν 'λ υσιτ;
Ίj ι "
αυτη προσκ λ'ινει - λλ ον' προς ην
μα , , 'λ ΊjσιασΤΙΚΊjν
εκκ ' Ο'ικο -

νομίαν και εΙνσ.ι έφικτ~ ύπο τον δρον, δτι OL «κλΊjΡΙΚOΙ» ουτοι θα: εύρίσκωνται
έν μυστ/ρισ.κη κοινωνίq: μετά -fij ς κοινονιΧ 'ij ς ΈκκλΊjσ ίας και ύπο Έπίσκοπον
άνεγ'/ωρισμένον ')πο -:-Ίις 'EΧXλΊjσίOΙς χσ.t χοι'/ωνοίίντσ. σ.ύτη.

β) Δ ι σ. σ τ ο λ ~ Κ λ 'Γι ρ ο υ κοι t λ α. ο ίί , έ 'Ι Τ ίϊJ π α. λ/σ μ ίϊJ.

π iΧ τ α ξ ι ς τ ω ν έ κ μετα λλ ε υ --: ω ν «χ λ Ίj Ρ ι κ ω ν».

' Ανέκαθεν ~ ΈκκλΊjσία τΊjς ΈλλiΧaος aιέστειλε τοίί εύσεβοίίς παλαιοημερο­

λογιτικοίί λαοίί, τοίί έξ ά.γνων έλίxΤΊjρίων άκoλo~θ~σoιντoς το παλ, ~μερoλό­
γιον τοδς όλίγους «κλΊjΡΙΚOός» , ιaίq: τοδς ά.γιορε ίτας , o~τινες , έκμεταλλευόμενοι
, 'θ ηματα του ποιμνιου, προς ιοιον οφε λ ο ς , ΊjΎΊJ
τα αισ ' - , "θ ησαν τ/ς
","'" . - πα λ/ κη ς
- πα ρ α-

τiΧξεως και ώa~γΊjσαν ταύτη» εΙς όξε~αν oιiΧστασιν προς τ~ν 'EκκλΊjσίoιν. 'Εκ
τ 'ij ς βiΧσεως ταύτητ; δρμωμένη ~ Ί. Σύνοδοτ πλειστώω; διετρανωσε ~ν συμπά­
θειαν αύτ'ijς προς τοδς λα 'ίκοδς εύσεβε~ς παλαιοημερολογίτατ, τούτ έκ ΠΡ0σΊj-
· λ ωσεωξ
' '"
προς
τατ; ορ θ 000
""ξους Π αραοοσε«;
'"" θ ΡΊjσκευOμενoυς
' κατα"λ
το πα .

· ~μερoλόγιoν , ένίϊJ άντιθέτως a ιεκ~ρυξε ...ην άπόφασιν α.ύτΊjς , δπωτ; παταχθώ­

σιν ο] καπηλευόμενοι το LEpO'} θΡΊjσκευτικoν τοίί λαοίί OΙ'~σθΊjμα. «κληρικοί», ε1:τε
· φανατίζοντεξ τα: πλ~θΊj xrxt έξωθοίίντες ταύτα εΙς άνταρσΙαν κατ ' σ.ύτ'ijς, εrτε
διαπραττοντετ άτιμωpΊjΤΙ κανονιχα: παραπτώματα 8 1 . Ή τοιαύτη, έν aLoιcr-:oX?j
κλ~ρoυ κοιι λαοδ, άντιμετώπισις τοίί προβλήματοτ; uπο τ'ijς ΈκκλΊjσίας aEV
~ ξΙOλOγ~θΊj aεόντως uπο των έντΙμων παλαΙOΊjμεpOλOγιτων, παρσ.μεινiΧν ,ων
πιστων εΙ ς τοδς πνευμσ.τικο δς αύτων ταγού ς , οεν έπέφερε aE ~ν oιiΧσπασιν
τοίί παλ/κοίί πλΊjρώμσ.τoς και ,~ν άπομόνωσιντων έκμεταλλευτων. Κσ.Ι οια:
μεν τοδς έξ οιύτων καθσ.φεθέντας ύ~o τ'ij ς ΈκκλΊjσίας «έπι παλαΙOΊjμεΡOλOγιτι-
· σμίϊJ» aόναταΙ τις εΙπε~ν οτιτο πiΧθoς και ό φοινατισμος τοίί λαοίί aE'! άνεγνώ-
· ρισε ~ν τοιαότην τ'ij ς έκκλ"~σ. oικαΙOσόνΊjς άπόφοισιν, τοσοότφ μαλλον καθ'
. Ο σον OιεΚΊjΡόχθΊj ένωρις ύπ' αύτων ~ θέσις οτι ούοεμίαν οικαιοοοσίαν aόνατα'

81. Βλ τOCς σχετικOCς 'Εγκυκλίους τ'ij ς Ί. Σ . έ:ν: Α Ι S υ vο Ι) ι κ α. Ι Έ γ κ ίικ λ ι ο ι

τ . Α' q. 53 Ο , • .. B ~σ . 122, 185, 247, 4 f. lι , 66 1, 811.
 425

να. εχη ~ ΈκκλΎJσ[oc τ~ς ~Ελλά.aος έπΙ των Ζξ αύτης άποσΚΙΡΤ1jσάντων κλ1Jρικωv
~ λα:έκων. Ποίανδμωτ δύνατα] τις εύρε!:ν ό~κα~oλoγΙα:ν όια τ~ν, ~ς απολαμβά­
νουσι παρά το!:ς παλαιοημερολογίταιτ, προστασία» «κλ'f)ΡΙΚΟΙ» της Αύτοκεφαλου
Έκκλ'f)σΙας της Έλλάόος καθΊJΡ'f)μένο~ ύπ' α,j"6jς όια κανοναα παραπτώματα,
μ'f)όεμΙαν εχοντα σχέσιν προς τας περ] παλαιοημερολογιτισμού πεποιθήσει ;
αl)'τ,ων; 06τοι, μετα τ~ν καθαίρεσι» α·j-;ω,ι , κατ αφεόγουσι συν~θως εΙς τον
παλαιοημερολογιτισμόν, γίγνονται δε όεχ-:-οt έχε~σε ώς κλ1JΡΙΚΟ[, εως ου
μετά τινα χρόνον αποπεμφθωσι και εκε!:θε'ι , 7.γνωσ70ν όια ποΙους πραγματυωυτ;
λόγους. 'Αλλ' αί εύά-ριθμοι περιπτώσε«; -;ων τοιούτων αποπομπων όεν aι)­
νανται να όικαιoλoγ~σωσιν οϋτε ,~ν &νεξέ-;α:σ-;ο'l εν -:ίf) παλαιοημερολογιτισμώ
πρoσόoχ~ν αναξΙων «κλ'f)ρικων» , 01-:'ε -:7;'1 έor. O:; ιx,j-;oiJ επι μακρον παραμονην
αυτων εν ενεpγεΙqι. Τούτο, α.ν μ"ή -;~ 7Jj.o, ιlπooε~κνυει 7~ν έλαστικότητα των
ΚΡΙΤ'f)ρΙων ύφ' ί1ν διαπνέοντα ι -;~,/ες 70,jj!J.Zr.σ-:0'1 7ων ήΎ'f)τόpων των παλαιοη­
μερολογιτών εν τη κpΙσε~ α,j -;ω,ι περ;' -;0:) "i;θικο:) πo~oυ ,ων ανθρώπων και ό~
και των κλ'f)ρικων, και 7~'1 &'/αΚIji.ωθ[α'l α,j-;ω,ι προς 7·Γιν ύπ' αύτών έκάστοτε
διατυμπανιζομένην και όιασα.Ψί'/ζομέ'rφ ΠΡljv~i.ωσ~'1 προς τας &τρέπτους,
και αναλλοιώ,,:,ους κανοναα.ς πηαόόσε ~ς. Έ'ι πXvfι 'Περ~πτώσει ~ πρόσθεν δια­
λ'f)φθε!:σα πρότασ«; εΠΙό~ώκει ,Γι'ι κ!Χ-;α:ό[ωξι'l -;ω,ι X'Γ.LΧα'/Oν~κως είσπηδησαν­
των εΙς τας τάξεις του παλαιοημερολογιτυωδ Υ.):ήρ ω στοιχε ίων, εϊτε των παρ'
,
ενοριαν
, ~
ορασΤ'f)ριοποιουμενων
ι ~ .... ~
αγιορεΙ7ων , ε~ς -;ρο π ον ωστε να
, " \ , _
εΧΛε ι
'ψ
ΊJ 'f") εκμε-
'λ
τα λευσιτ;
-
του
, β -
ευσε ους
\, λ -
και απ ου
λ "';
αου
\
και
\
να
Α:: τ
ευρευιι Ο'.)70 ς μακραν της επι-
t: ,..... ,

κινaι)νOυ επφροης αύτών. 'Αλλα και "~ λύσ«; αuτ/ όεν εΤναι 7.μοφος δυσκολιών,
όεόομένοu δτι όι' αυτης πλ~ττoνται ύλικά, &ς έπ] το πλείστον , συμφέροντα
των αντικανονικως &ρχιερατευόντων ~ Ιερατευόντων παρά ΤΟLς παλαιοημερσ­
λογίτα«; όια ~ν ύπερασπισιν των όποΙων &σφαλως οδτοι θα <Τ>σι διατεθειμένοι
ν' αγωνισθωσι, περιφρουροδντετ; οϋτω.; έαυτούτ &πο λύσεωτ, ~τις θα έστέρει
τούτουτ των προνομίων, ί1ν σήμερον &πολαμβάνουσι ~ θα απεκα.λυπτε τρα­
νως τα ύφ' ί1ν εξωθουντο &χρι τουόε εΙς &τόπους ενεργεΙας ελατ/ρια.
'Η '
τοιαυτ'!) , ,
εν τουτοις λ'υσις συνε ζ ητη
'θ 'f) και \'εν συσκε'ψ'
ει εκκ λ'f)σιαστικων -
και κυβερνητικων παραγόντων εν ετει 1969 ενθα ελέχθ'f), l5'ι'Ι το μεν σκέλος
της !f.ναντι του παλαΙΟ'f)μερολογιτικου λα'έκου στοιχεΙου ευμενους όιαθέσεως
της ΠολιτεΙας θα. εόει να ίκανΟΠΟΙ'f)θ?j όια της σιωπηρας ανοχης αυτου ύπ' αυ­
.. ης και της σιωπηρας &σαυτως αποόοχης ύπο των ληξιάρχων των πράξεων
βαπτΙσεων και γάμων αυτων, το ό' ετερον σκέλος τ'fjς αυστηρας πολΙ1:ειακ'fjς
θέσεως !f.ναντι των ύπόπτων παλαωημερολογιτων ίερωμένων να &ντιμετωπι­
σθη οιά τε του εκκλ'f)σιαστικου και τ.Οινιχου κολασμου των άμαρτανόντων, 'κ α ι
οι' απελάσεως των εξ αυτων άγιορειτων εΙς ''Λγ. 'Όρος. Δια της ΛUσεως ταυ­
7'f)ς εσκοπε!:,'Ο «~ &παλλα~ των ευσεβων χριστιανων, των ακολουθουντων
το παλ. ήμερολόγιον εκ των αναξΙων τουτων κλ'f)ρικων», αφ' έτέρου όε μΙα
γενικ~ &.ποόυνΧμωσις του παλαιοημερολογιτισμου επ' &γαθίf) της έν6Τ'f)τος
426

της Έλλ-ηνικ-ης 'Ορθοδόξου Έκκλ-φΙας. Εύνόητον Οτι ~ λύσLς αUτ-η συνδυα­

ζεται προς τ/ν, εν συνεχεία, κανoνικ~ν εξάρτ/σιν των παλαιοημερολογιτώ»εκ
τΎjς Έκκλ-φΙας τ-ης ΈλλάΟος.

8. Σιωπηρά ιXναΓVώpισις όπό τε της 'Εκκλησίας καΙ της Πολι­

τείας τijς de facto δεδημιουΡ'ΥΥ)μένης καταστcXσεως τών παλαιοημερο­
λογιτών. Παράλληλος ιXνcXπτuξις αυτών όπα ..ην σκέπην του ΚρcXτους.

Ή πρότασιτ α{)τη εκπορεύεται, 6:ις εΙναι φυσικόν, εκ των παλαιοημε­

ρολογΙ1:ικων τάξεων XΙXL επικαλεϊται τ~ν εΠL μακραν σεφαν ετων διαμόρ­
φωσιν εν Έλ/άοι μιας de facto καταστασεωξ, εκ των κόλπων τΎjς ΈκκλησΙας
προελθούση; XΙXL εν -:η εξελΙξει αύτ-ης μορφοποιηθείσητ; εις άνεξάρτ/τον άπ'
αύτ-ης θρησκευτLκ~ν κοινωνία», ~ργανωμέν-ην κατα το πρότυπον 1:-ης επισ1)­
μου ΈκκλησΙας 1:-ης Έλ/OCΟος. Οϋτω.; ~ λεγομένη 'Ιερά Συνοοος των ΓΟΧ
(παρατOCξεως Ματθαίου] εν Διαγγέλματι αύ-:Υις ύποστηρίζει τ/ν λύσιν ταύ­
τ-ην εύελπιστοδσα Ο'":Ι εν άποοοχη '":αυτ/ς άμφότεραι αΙ «ΈκκλησΙαι», ~ τε
«κρατοϋσα» της Έλ/άοος XΙXL ~ των _ παλαιοημερολογιτων θα έπιβιώσωσιν
εν ειρ~νη «άναπτύσσουσαι παράλληλο» εύγεν-η αμιλ/αν νομψοφροσυνης XΙXL
έ:ργων πνευματικών» 82. ΤΟ αύτο αΊτημα ύπέβαλε XΙXL ~ έτέρα παραταξ«;
οι' ύπoμν~ματoς της ΠΘΕΟΚ εν ετει 1952 προς τοuς Βουλευτά; 83 έ:νθχ πρού­
τείνετο XΙXL ~ άναγνώρισις του «Μητροπολίτου προ Φλωρίνη;» 6:ις πνευματυωϋ
άρχηγου των εν ΈλλOCOι παλαιοημερολογιτών. Σημειωτέον ΟΤι XΙXL ό Μακ.
Πατριάρχης ΆλεξανορεΙας Χριστοφόροτ οια του άπο 20-11-1958 εγγράφου
αύτου προς τον ΆρχιεπΙπον Άθ-ηνων Θεόκλψον, ετάσσετο δπερ της τοιαύτη;
λύσεωτ άνοχ-ης, 6:ις προσωρινήι; 84.
Παρεμφερ-η πως πρότασιν δπεστ/ριξαν εν έ:τει 1960 ο] «Τρεϊς Ίεράρχαι»
ταχθέντετ; ύπερ της εν άγάπη άναγνωρΙσεως δπο τ-ης Έκκλ-φΙας τ-ης υφιστ:χ­
μένης καταστάσεως των παλαιοημερολογιτών XΙXL τ-ης προσφορας αύτοϊς τ-ης
ουνατότ/τος τΎjς έλευθερίατ; δπάρξεως «χOCριν των υΨΙστων συμφερόντων τ-ης
'ΟρθοοοξΙας» 85. Κα] ό «πρ, Φλωρίνη;» εν τί{> έαυτου "Γπομνήματι προς τ/ν
Διουωδσαν Ί. Σύνοδον, εκ τΎjς αύτ-ης όρμώμενος βOCσεως, εζ~τει εκεχεφΙαν
εις τας σχέσε«; ΈκκλησΙας XΙXL παλαιοημερολογιτών, δπονοων τ/ν σιωπηράν
τούλάχιστον άναγνώρισιν αύτων XΙXL τ~ν εν πνεύματι άνοχ-ης άντLμετώπισιν
της OημΙOυΡrΊJθεΙσης καταστασεωτ; 86. Ό Χ. Γεωργιόπουλος, Πρόεορος ΝΣΚ

82. Δ ι ά γ γ ε λ μ α Ί. Συνόδου ΓΟΧ (Ματθαίου) σ. 33.

83. 'Υπ ό μ ν 7J μ α ΠΘΕΟΚ προς τούς Βουλευτά; 1952 σ. 15.
84. Βλ. «Ή Φ.Ο.)) 1958 φ. 302 σ. 4 - 5, Σ. Κ α Ρ α μ'ή τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α,
~θ' ιΧνωτ. σ. 320 .
85. «ο Ι Τ Ρ ετ ς Ί ε Ρ ά Ρ Χ α ι» 1960 σ. 74.
86. Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Μ 7J τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν 7J ς, "Γπόμνημα
προς τ/ν Διοικουσα.ν Ί. Σύνο80ν σ. 10.
 427

περιέλαβε τΎjν λόσιν ταύτην a~αζεuκτ~κως και κα,:,~ σειράν τρίτην έν τη έαu-:οu
ά.πο 14-10-1972 σχετικη εΙcrΊjyήσε~ προς T~ν KυβέpνΊjσ~ν, τονίσατ δτι, έν
ά.ποaοχη τ~ς λύσεωτ; ταότητ, aέοv δπωτ; ~ Έκκλφ(α άπόσχη τ~ς λ~Ψεως οίου­
a~ποτε (νομοθετυωϋ ~ κανονικου) μέτρου κα-:χ -: ων παλ/των 87.
Τεχνολογοθντετ; τ/ν πρότασιν ταύτην T:αρα-:ΊjΡOυμεν ση αϋτη, έξυΠΊjpετε~
βασικως τα συμψέροντα των παλαιοημερολογιτών, έρειaεται a' έπι έπιχεψη­
μOCτων OCντλουμένων μόνον έκ τ/ς έπι μΙαν 57 ε-;(α'ι {,?ισ-;αμένΊjς πραγματικ~ς
καταστασεωξ. Και εΤναι μεν όρθον ότ:ωσό-r,τ:Ο':'ε , οτ:ως μ~ OCγνOΊjθη το παράπαν
~ τοιαύτη a~αμεμορψωμέVΊj κατocσ-:ασ~ς έν -:ij έ;-:~ί.oγη τ~ς προσψορωτέρας
λύσεωτ; 'tOu δλου παλαιοημερολογιτυωδ T:ρo~ί.-ί;μα-;oς. 'Όμως ~ έπ(κλΊjσ~ς
,
μOνΊjς
,...."
αυτητ; εν απομονώσει
ι "ι'"
απο ε-:ε~ων
θ
ε~κων
- ,
τ:ρο-;ασεων, κα~
\ Ίj( ,
μακραν

κανoν~κων aεaομένων και ε-ι:κλησ!.οί.ογι.κων τ:ρο'jτ:οθέσεων άν-:Lμετώπ~σ~ς "ou

ζψ~ματoς, έπι τη βocσε~ ά.πί.ως καL μόνο'ι -:Ύ,ς μ.ακΡΟΖρον(ου aιαμεμορψωμένΊjς
de facto καταστασεωτ, πιστεύομεγ ι)~ όε-, σ'J'l":'Ζί..ε~ zt:; -:-ίjν έπΙλυσιν -rou ζψ~­
ματοξ, άλλα άπεvαν-:(ας μέλλε; ν:Χ ό~α~'/(σ:. , ~ σ'.ωT:'1jρ~ εσ-:ω άναγνωρΙσει,
\' .... ι ~, , " " , , - . \
το εν το«; πρσ.γμασιν υψισ-:ocμ..-VΟΊ σ-ιισμ.α και '17. :r.:oμακρ'J'1ΊJ πάσαν τυχον

θετ~κΎjν λόσιν προς OCρσιν σ.ύ-;οU, τοσούτφ μiίj.ov Υ.:χθ' οσΟΊ aε-, εΤναι ~νωμένΊj
-.
νυν Ύ) πα
\
λ/ΚΎ) πσ.ρσ.τσ.
'ξ ~ς 88 . Κ'
αι
β εt'α~ως
IJ.' • ' ΕΧΚJ.Tισια
ΊJ
- ,,,ε-ιε~ Α.:;,
,:,αΖν,ι
,-
κατα ΤΊjς

πpoσψυγΊjς εΙς βΙα~σ. μέτρα προς περ~σ-:ολ7jv -;1j:; τ::xJ..:χ~Ο7jμε?ολογ~τ~κ~ς άνω­

μαλΙας, τοuτο σμως aev Μνσ.ται να ε:χ.η τΎjν έorlo~ocv, δ~ αU71J :zγε-;α~ εΙς σιωπή­
ραν και OCνευ έτέρου OCνσ.γνώρισιν "ou παλαιοημερολογιτυωδ κι'Πιμα,,:,ος, το­
σούτφ μαλλον κσ.θ' δσον μία τοιαύτη ένέpγε~σ. θα έ~μαινε -:7,'1 ιiναγνώpισ~ν
πολλων άντ~κανoνικoτ~των και λοιπων άσυόότων και ιiπαρ αόέ-ι:-:ων, έξ έπό-
Ψ εως
... \ .. 'ξ
κανoν~ΚΎ)ς και νομΙΚΎ)ς, πρα εων και καταστάσεων ".σ:~
\ Ι \ , "
7Tj'! αμνηστευσιν

τούλαχιστο» σ.ύτων, έπι προφανεϊ καταφρονήσει της κανoν~κ~ς ΈV τΊi ΈκκλΎ)σι~

τOCξεως. Tij) λόγφ τούτφ φρονοϋμεν ση μόνΎ) ~ λύσ«; ~ς σιωΠΊjρας άνoχ~ς,
ώς ταύτην έννοεϊ: ~ παλαιοημερολογιτικη μερΙς, aev Μναται να συμβαλληται
θετικως εΙς τ~ν πpOώθΊjσ~ν εΙλικρινους λύσεως του όξέος παλα~OΎ)μεpoλoγιτι­
κου πpoβλ~ματoς.

9. Έπciνοδος -rwv Π<Χλ<ΧιοημεΡολΟΥι-rων, κ<Χ-rόπιv δ ι<χφω-rίσεως ,

είς -rοuς κόλπους τ/ς Έκκλησί<χς.

TΎjν τo~αύτ-ην λόσ~ν ύπέaειξεv ocpχϊjθεν ώς μόνΎ)ν auνατ/v aιέξοaοv έκ

"ou ocaιεξόaοu και ά.ρμόζουσαν τη πεp~στocσει, ~ ΈκκλΊjGια τ/ς Έλλocaος,
έπ~όιώξασα πoλλocκ~ς τ/ν aLoc τ/ς πειθους προσέλκυσιν των παλαΙΟΎ)μερολο­
γηων εΙς τ/ν μOCνόραν αύτ/ς και έξαπολόσιχσα προς τοuτο άρχικως μεν τ/ν OCπο

87. Βλ. «Έλεύθ. Κόσμον)) 13-2-1973 σ. 8.

88. Πρβλ. έπιστολην Γ. ΠοιποιγΙΟΙν/οποόλου, έν: ιιΆ γ ι ο ρ. Β ι β λ ι ο θ Τι κ '1)')
1957 σ. 62
428

8-4-1924 ΠαραινεηκΤιν 'ΕΥ..ιUκλLOν εΙτα ae: "ας ιΧπο 16-4-1 926, 29-11 -1932,
14-10-1 933 xιxt 9-3-1951 89 τοιαύταξ. Κα] σ'ήμε ρ ον 'ή 'ΕκκλησΙα τ~ ς Έλλά­
aο ς τάσσεται ύπερ τ~ς λύσεωτ; ταύτη; συνιστώσα μαλιστα οπως α] Όρθ6aοξοι
έκε~ναι 'ΕκκλησΙαι , αL";" ινες ά,κολουθουσι ν υν το π . 'ήμερολ6γιον , ά,ποaεχθωσι
το διωρθω μένσν ' Γουλιανόν, ά,φου πρότερον δ ιαφωτ ίσωσ ι τον έ αυτων πιστον
λαον «LVOC ιΧπο φuγωσι .-α. λυπηρότατα, ~σ7ω κα t ε Ις πάρ α πολύ μικ ραν κλί­
μακα , σχίσμ ατα παλαιο ημερολογιτών» 90, προτείνουσα ae: συνάμ α -δπω τ; ιΧν α­
βλΎjθη έπ] 7Ι a ~άσ";"η μα 'ή έφα ρμoγ~ ~ς τσ ιαύτητ; αό";" ων ιΧποφάσεω ς LV ΙX σφυγμο­
μετ ρηθη 70 πλ~ pωμα xoct έκφρά ση τ/ν συν αίνεσ ιν αότου πρ ος τοϋτο, ~ς ανευ
οuaεν τοιο ύτο β~ μα aέο ν να. ιXΠO";'OλμΎj θη 91.
Άλλ' .~ προσπάθεια αυ,,;,η ,,;,Ίjς 'Εκκλησίας κατέπεσεν εΙς το κενον xιxt
aεν εδρεν ιXντIΧπ6κρισιν παρά ,o~ς παλαιοημερολογίταιτ, ΟLτινες, σ";"ερρως έχ6-
- , λ' 1 ,.,.. χ, , , , Ι θΙ , - - ....
μενοι των αντι ΊJ ψεων αυ τ ώ ν , οεν απεστησαν κα7 α κε ρ αιαν των εσεων αυ τών

οϋτε έπέaειζο:ν aLiezcr~') ιΧν:ι:θεωΡ'ίρεως α'J-:ων. 'Ι-Ι έπt 57ε7ίαν συγκομισθεϊ­

σα. πεϊρα όέν έπ'.,,:,ρέπει υ~μPO"I α:,j",:a;::l7~ς έπΙ ",:,ou σημείου τούτου. Ο ϋτε
'ή ΠολΙ";'ΖΙα , ου";"ε ποί).ιϊ> μχλλο'ι 'ή Έ,.κλΎjσΙα πιστεύουσιν ότ ι εΙναι aυν ατο ν
, ,~ , \ Ι Ι ,~, .... , ........ λ
να OΙPvrj σ"ημερον ";"0 υ φ~σ,,;,αμενoν σχισμα οια της επισΤΡOφΎjς των πα α ΙOΊJ με -

ρολογιτών εΙς τους κ6λπου ς τ~ ς 'EκκλΎjσΙας. Τούτο έθεωρ~θη ώ ς ένaεχ6μενον

οια μερ ίδα τινα του παλαιοημε ρολογιτυωδ «κλ~ ρo υ» , έφ ' <j) xoιt ώρΙσθ ησαν
έν ετει 1948 xoιt 1958 ύπο ~ς ΙΣΙ αΙ προϋποθέσε ις xoιt 'ή δτα δ ικασία τ~ς προσδο­
χ~ς παλαιοημε ρολο γιτών «κλη ρικων» εΙς τ~ν . κανoνικ~ν Έκκλησίαν. Άλλα
κα] ένταυθα τα ιΧΠ07ελέσματα ύπη ρξαν μΎj aα μινα δ ιότι έλOCχιστoι προσήλθον η
έπανΊjλθoν εΙς τ-~ν Έκκλη σ ί αν . Ό μέγα ς έν τούτο«; ογκος των παλαιοημερολο­
γιτων «κλη ρ ικων» , έξακoλoυθε~ να. παρ α μένη εΙς ην θέσιν του , ιΧρνοuμενο ς
-
πάσ αν συ
ζ Ι
ητησιν πε ρ ι
\ , ~
εγκατα λε ι
'Ψ
εω ς
-
το υ (( πατρ ι ου
, .
ε ορτ ο
λ Ι
ο γ ιου».
Ε'
ις
\
τ ην

τσ ιαύτην αρνΎj σιν συμβάλλεται κατά μέγα.ν βα.θμΟν xoct 'ή Lcrxu oucroι περ] έψη­
μερ ίων νομοθ εσ ία , -Υ}'ης τάσσει Ύjόζ-η μένα. πω ς μο ρφωτικ ά προσόν τα προς δι ο ­
ρισ μόν τινο τ; ώ ς έφΎj μεpίOυ έν τη 'ExxλΎjcr l<f τ/ς ΈλλOCa ος, (;)'1 στε ρούνται , κατα
κανόνα , οΙ παλαιοημε ρολογϊτ α ι «κλη ρυωί», Τιϊ> λόγφ τούτω κυρ Ιω ς διστ αζουσι
να. προσέλθωσι τη ΈκκλΎjσί <f , βέβαLOΙ οντε ς οη aεν aικαLOυνται LVΙX καθέ ξωσιν ,
έπt "t'η βOCσε ι των κειμένων ν6μων, έφΎjμεριακ~ν θέσιν. Άλλα xιxt οΙ λα:tκοl
πlΧλlΧLOΎjμεΡOλOγ~τlΧι aεν aέχον7ΙΧΙ LVΙX προσέλΟωσι τη ΈκκλΎjσΙ<f. Οδτοι οντες
μετ α. φαναησμου πρoσΊJλωμένoι εΙς τα. πιστεuμιχτιχ ιχότων xlΧt θεωρουντες προ­
οοσΙlχν την έγκlΧΤ OCλει ψιν του ιΧγωνος των xlΧt τ~ν πpOσχώpΎjσιν ιχότων εΙς τα.ς
τOCξεις τ~ ς , κlΧτ ' α.UτοUς, « σχισματικ~ς » ΈκκλΎjσΙ α ς τΊj ς ΈλλOCaος, aεν aείκνυν"-

89 . Βλ. ταυτας , έν : Α Ι Σ υ ν ο /) \ '- ο: t 'Ε γ '- υ '- λ ι ο ι τ. Α' σ. 41 7, 45 0 , 637 ',

676, τ . Β' σ. 5 78.
90 . Έ '- '- λ ΊJ σ [α ς Έ λ λ ά. ,/) ο ς , Το' Ή μέρολογ ιcαον ζ-ήτ/μοι . . . σ . 30, 51.
9 1. Π ρ βλ. ' χο: Ι Χ . Π οι π ο: γ ε ω ργ [ο υ, ενθ- άνωτ . σ . 516.
 429

ται ευνους προς μίοιν τυιαύτην λύσιν , καυχώ μενοι μάλιστα ά.ντιθέτως 8ια τ~ν
έπΙ ~μ ισυ οι1ων ος πιστότητα οιότων πρ ος ~ας ά.ΡΖας έκείνοις , ύπε ρ iJ:Jv ποικίλουτ;
8~ωγμο uς κοι1. παντ οί ατ; ύπέστησ αν ταλατπ ω ρί α τ 92 .

EΙνoι~, κοιτα ταδτα , ά.πίθοινος κα.1. ά.νε8α.9ι%"η %7.1. &Κ70ς πραγματικό τητο τ; 93

Ύι στήρ ιξις οίοι σ8ήΠ07ε έλπί80ς έπ1. τ~ν ά.7:07ελεσματικ6τψοι της προτάσεως
τοιύ"η ς , έν οψει των σημεp~νων δεδομένων %7.:. 7"r.; έπ1. 57 ετ ί οιν ολψ έμπεδώ­
σεως παρά τοϊ:ς παλα ιοημερ ολογ ίταιτ; 7ων π ιστευματων αύτών, κοιτα τ ρόπον
τοιούτον , &στε να ά.ποβ οιίνη ματα ία πΧσ::ι 7:ΡΟσΤ.:Χθεια προς ά.πoιγκίστpωσ~ν
αύτών, όμιλούντων ~8η κοι1. σήμερον ε1σέ7 Ι 7:ε ρ 1. έ7:αν680υ, οχι πλέ ον αύτών,
ά.λλα κοιΙ της Έκκλησίοις της Έλλά8Cις , εΙ ς : ι;, 7:':1.1•• Ί; με poλ6γ ~oν .

10 . 'Άσκησ ι ς Ο ίκονομ.ίας , κατά Πι" ποιμαντικ-ην σύν εσ ιν των 'Ιε­

ραρχων.

Κα.τα την έν ε7ε~ 1929 ~jνΖλθι:,=jIj':Χ"Ι I~I ~ )Ι ·'ι7? v;:ολίτ/ ζ Σάμου EtPi1-
νοιϊ:ος μετ ' αλλων ΊεΡΟΙΡΖω ,l , έ-ι CιIς κ::ι: 1. ;. ' λΡΖ=:7:ι;, ς Χ ρυσόστομο τ, ύπεστή-
τ
ριc.,οιν Τ'Υ)ν
\ "
απο
", ,
Ψ ~ν περι αυ/.Ίjσεως ο'Ι%'j'ιο μ ι::ι:ς ε"/.
'!,
μz PIj'J:; 7"fj;
- ' "
' Ε κκ λησι οι ς έναντ ι

των παλαιοημερολογιτών κ::ι:1. ~ .• ωε[ξεως ~ι/'Δ::ι:ς 7:ρ !:.ς α'J'70ύς, xάp~ν '7ης
ε1ρψευσεως τ/ς ΈΚΥ.λΤισίοις. Ή ΙΣ Ι '7ι)-:-ε :i=?Τ.ι&ι; , ~":'ι 7";;1 περ 1. υίοΟετ/ σεω ς
μέτρων έπ~ε~κείας πρότασιν "οιύτ'Υ)ν θεωρεϊ 'Περι-:-:Τι'ι «ΟΙι)7Ι o!ΚCιθεν νοεϊται δτι
πας 'Αρχιερεuς δύναται πάντοτε νχ ζ1j-;] τ:Χς 63τιγ[:Ζς %οι1. 7"~ν συμβουλην τΊ)ς Ί.
Συν680υ έπ] παντότ; θέμοιτος της ' Επα ρχίαξ του» 9.1. Ή άπι)?:χσις αuτ/ 8εν
δύνατα, να θεωρ1jθη ώς ά.πορρίπτουσοι την σχε"";~κ~ν πρότασιν , έ? ' δσον '70 ά:ρμ6 ­
8LOν προς ασκησ~ν 01κονομίοις οργοινον έπεφυλάχθ1j να λάβη θέσιν έ'Π1. της
προτάσεως , ~τις ά.φεώροι ε1ς τ~ν περιπτωστακήν ά.ντιμετώπ~σ~ν '70U ζ1j7"~μ:χτο ς,
κοι-.α την σύνεσ ιν -.ων 'Ιερ αρχών. Δια "η ς ά.ποφάσεω ς τοιύτ/ ς Τι ΈΚΥ.λ"φία 1juν6­
ει λύσε«; 01κονομίοις, οι ί δποϊ αι δμωτ; σπανίω τ; έν τη πpά ξε~ έφ1jΡμ6σθ1jσ οιν .
Τ - οε
, ουτο ~" t:' - ,
ανεξαρτητωξ του γεγονοτο ς, κα.
θ' " , ,,, 'λ λ
ο εφ οσον "ο πα αιοημερο ογιτυων
'
ζήτημοι 8εν εΙνοιι δογματυωδ χοιροικτηρο ς , 8εν ύφίστoιτoι~ κώλυμα προς ασκησιν
01κονομίας 95.

92 . Βλ. .0 υπ' άριθ μ . 745/ 1- 14 Σεπτ . 1970 εγγροιφον ΠΘΕ ΟΚ πρ Ος..ην Ί. Σ .

93. την έπάν080ν οιu.ων ε Ις ..ην Έγ.κλφ ίοιν 7ijς Έλλά80ς ΧΟΙ Ρ ΟΙΚτ/ Ρ ίζοuσιν ο Ι ((Z7J-
λω.οιΙ)) ώ ς ιικοιγ.Ον δνειΡον)) 8r.εp βλέr.οuσ ιν ο Ι .oιU'7J') σκεπτόμενο ι ( Βλ. Ζ 7J λ ω τ ω ν ά γ ι­
ο ρ. Π οι. έ Ρ ω ν, Φωνη έξ Άγ . ''O ρ οuς . Π ρόλογος κοιΙ άπολο γψικη άπάντφις ... σ. 20).
94 . Κ ω Ι Σ Ι 1929 σ. 220.
95. Π ρ βλ. Άπόκρισιν των Άνατολικων Ό ρθο 8όξ ων '-ρος .ους άπο Β ρετ :-οιν ίοις
...
έν : Ί. Κ α Ρ μ ί Ρ
7J, Τά Δογμα.ιγ.α κοι Ι Σu μ β ολαα μν7JμεΤα 11 σ . 808 - 809 . Ί ε ρ . Κ 0-
τ σ ώ ν 7J, Π po βλήμcι.α έκκ);φ . ΟΙκονομίας .. . σ . 170 -1 71 . Θ ε ο 1) ω Ρ 1Ί τ ο υ μ ο ν οι ­
Χ ο σ, Διάλογοι της έΡ"ήμοu . .. σ . 52 - 53.
430

11 . Ύπαγωγή τών παλαΙΥ)μερολογιτικών ναών καΙ μονών ε ίς τήν

πνεuμα't'Lκήν δικα ιοδοσίαν τών Πρεσβuγενών Πατριαρχείων η 't"ijc; Μο ­
νη ς Σ ιν α .

ΤΟ αρθρον 39 παρ. 9 του ν . 590/77 «περ] Καταστατικου Xιfρτoυ της 'Εκ­

κλησίας της Έλλιfaoς» προβλέπει οτι : «9-ΊεΡΟL Ναοί, μετα. ~ ανευ μοναστι­
κων ά.aελφοτ/των , εύρισκόμενοι έν -r<j) χώρφ τη ς 'Εκκλησί ας τΊjς Έλλιfaoς XΙXL
μ~ ύπαγόμενοι ύπο ~ν πνε υμocτικ~ν aικocιοaοσίocν ocότ-~ ς, δύναντα , να. καταστοδν,
aια. xocριστικΊjς aικαιοπρocξίας των κυρίων ocότων, μετόχια' Ι , Μονων των πρεσβυ­
γενων Π ατρ ια ρχικών Θρόνων XOCL τΊj ς Ί . MoνΊj ς Σ ινα , μετά συγκαταθεσ ιν τΊjς
δωρεοδόχο υ M oνΊjς XOCL εγχρ ισιν 70υ έτ.:ιχω ρίου 'Αρχιερέως XΙXL της ΔΙΣ, ά.πο­
κλειομένΊ)ς τη ς κocθ' ΟLονa-ήποτ ε τρ όπον έΥ-ιαταβιώσεω ς εΙς ταύτ α 'Επισκόπων.
Δια. τ-~ς ώς ανω xocpιστικΊjς aΙΧ7.ΙΟ-;-:Ρ7.ζ ί ας χc-:θορίζοντocι ΙXL προϋποθέσε«; XOCL
OL δροι, ώς XΙXL ό ,,;ρόπος οιοιχ+Ισεω ς χoι~ λειτουργίατ; των έν λόγφ μετοχίων».
ΕΤναι προφocνες δτι Τι aιιΧ7α ξις ά.ψop~ εΙς ,,;α. ά.-:ύπως λε ιτουργούντα παλαιοημε­
ρολογιτικα. μοναστήρια, XΙXL ά.ποβλέπε ι εΙς τ/ν, aια. της κανoνικΊjς όaου, νομιμο­
ποίη σιν ιxfJi.iiJv ώς XΙXL εΙς ~ν ά.πομOCκρυνσιν έξ αότων των παλαιο ημερολογι­
των «'Αρχιερέων» των χρησιμοποιούντων ocότα. ώς όρμΊ)τ/ΡΙOC τ ων. Ή aυνΊ)Τ Ι­
κ~ προσ φο ρά ύπο τ Ίjς 'ΕκκλΊ)σίoc ς τΊj ς λύ σεω τ; ταύ τη ; συνιστά ά.σψocλω ς ύπο­
χώρΊ)σι' l ocότης έκ της μέχρι του δε ά.κOCμ τ.:του στασεώξ τ/ς XOCL δύναται να.
ά.ξιολογΊ)θη ώς εμπρocκτος &.πόaειξις μερίμνΊ)ς aια. τ~ν έντος του πλαισίου των Ί.
Κocνόνων ρύθμισιν του παλαιοημερο λογιτυωδ ζΊ)τ/μocτος. Σημειωτέον οτι ή
λUσις αi5τ/ συνεζητε ϊτο έΠL μακρον εΊς τινα τ; συντΊjΡΊjΤΙΚO ύς παλαιοημερολο­
γιτικου ς κόκλου ς, οΙ όπo~oι προέβλεπον , δτι έα.ν ή 'EκκλΊjσία τΊj ς ΈλλOCaος
&.πεaέχετο ταύτην , πολλο ] των παλα ιοημερολογιτώ ν, ι)ντες δυσηρε στημένοι
έκ l."Ίjς ήγεσίας αότων, θα. ~ν &.πεaέχοντο ά.σμένω ς καί, χωρLς να. ά.παρνΊjθωσι
το παλαιόν έορτολόγιον , θα. μετεπήδων έκ l."Ίjς παρανομία τ; εΙς ~ν νομιμότητα ,
'Αλλ' ή έλΠL ς αότων α{)τ/ &.πεaείχθΊ) φρούδη, 'Ε ξ δσων aυνιΧμεθα να. γνωρί­
ζομεν οόaεLς των παλαιοημερολογιτών έπο ι-ήσατο xρΊj σιν τΊjς προ σφερθείση τ;
εόκαφία ς.
 ΤΕΛΙΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡ ΑΣΜΑΤ Α

Ί-Ι εΠL 57ετίαν ολ"f)ν συγκομ ισθείσα ;:α:;:l , εκ -:Ίjς υπάρξεως τοί) παλαιοη ­
μεPOλOγ~τLΚOί) προβλήματος εν-:ος -:ω,ι κw:::ω'l -:ης ιΧγ~ω,;,ά.Τ"f)ς Έκκλφίας τΊjς
Έλλάοος, πεϊρα εΤναι , νομίζομε-ι , !κ:χγί; , &1 σ'J'IΟ'Jιχσμ<j) προς δεδομένα τινά,
όίτLνα προέρχονται εκ τε -:';;ς tσ-:ορ~ς κ:x~ 7;;ς χ:χνονα'fj ς τοί) πpoβλ~ματoς
τούτο υ θεωρήσεωτ , νχ δοΤ,γ-ί;σΥ, Et; 7Τ,-1 rιε-J:;εσ~'ι εφα-:'fjς τινοτ; εκκλ"fjσιαστικ'fjς
, - - " \ ,
λυσεως
, Π' ":ι' ., ι ~ Α.:;. f ~ι
αυτού . ρος τουτο ε~ν:x~ ιx;::Xp:X~7r,.O'1 'Ι:χ uOv rI 'f) οεουσα προσΟΧ"fj εις

σοβαράς -:ινας διαπιστώστιτ ΚΙΧt 'IΖ bσr,μ:χ',θωσ~ β:xσ~ιxΙ -:ινες θέσειτ; προς
χάραξ~ν τ'Γις κανoνα'ίjς έ-/.εΙντ,ζ ;:ορε[:χς ;::;ος ,,:7;', bθ 'ψΤ,-:-fιν χ?σ~ν ,,;,ou de facto
σχίσματοτ.

1. Κα] κατ' ιΧρχ-ην λεκτέον ()τ~ τ~νες θεω:;oUΣ~ -;0,1 ;::xλΙX~OTιμερoλoγιτ~σμoν

εν Έλλάo~ παρονuχίοα,εν<j) εΤνα~ πλ"fjγ-η φλεγμαίνουσα Κ:ΧL ;:'JOPPOOUcrιx εν ,<j)
σώ ματι τ'fjς Έκκλφίας. Κα] μόνον το γεγονος ":"'Γιζ ~ .. t 5ϊ όλ:Χ ε-:rι ,jπάρξεω ς
αύτοu, ιΧνεξαρτ/τως τοί) μ~ΚΡOί) ~ μεγάλου ιΧρ~θμOί) -:ων ocκολοuθοuν-:-ων, είτε
εξ ιΧσθενοuς συνειδήσεωτ, είτε εξ ιΧγνοίας, το π. 'ήμερολόγιον, είναι αανον
o~α. να. παραστήση τ-ην βαρύτητα τοί) πρoβλ~ματoς. Ή ιΧ'J'"Lλ7jψις κιχθ' 'fιν εν
τη εξελιξε~ τΎjς ζω'fjς τ'fjς ΈκκλφΙας OtIlL σπανίωτ; ιΧνεφάνφαν ερ~oεζ κα L
o~αμάχαι είτε περ] θέματα πίστεωτ XΙXL οογμάτων είτε πεΡL ετερα τινα ιΧπλου­
στερ α XΙXL μ-η θεμελ~ώΟ"f) , α~τ~νες σΙΙν τιϊ'> χρόνιρ εξεψuλίσθ"fjσαν, XΙXL δτ ι XΙXL το
παλαιοημερολογιτυών εν Έλλάo~ ζ'ή-:rιμα , φέρον τ-ην μορφ-ην ιΧπειθείας προς τ-ην
υπευθυνον εκκλφ. Άρχ~ν, θα. ιΧκολου&ήστι ιΧψευκ,ως τ-ην αύτ/ν τΊjς ιΧποου ­
ναμώσεως αύτοί) δΜν, εΤνα~ πpoo~λως εσψαλμέν"fj. Κα] τοuτο o~ότι το ζ~Τ"fjμα
τοϋτο εχει ~O"fj εν τo~ς πραγμασι προσλάβει τα.ς διαστασε«; σχίσματοτ, -των
παλαιοημερολογτ των ιΧρν"fjσαμένων πάσα» ΟΙΟ~Κ"f)τ~κ-ην XΙXL πνευμα,,;,ικ-ην σχέσιν
με,α. τΊjς μ"f)τρος αύτων Έκκλ"fjσίας , ιΧποφεuγΟUG""fjς , εν τούτοιτ; επψελως μέχρ ι
~μεpoν, να. Κ"f)ρuξη τούτ ουτ σχισματυωύτ XΙXL προτιμώG""fjς μαλλον τ-ην δοον
τΊjς ιΧγνo~σεως αύτων . 'Ως χαραΚτ/P~στικωζ εG""fjμεLΟU εν ετει 1957 δ μοναχος
π. Θεόκλ"f),ος Διονυσιάτ/ς, το παλαιοημερολογιτυώ» «ιΧπoτελε~ μέγαν πειρα-
,
σμον εν , "!J
- 'Ε κκλ'
"f)crLqι ο:> λ'ισαν
σκανοα χ ι λ ιαοατ;
'Ο:> ο:>Ί
συνειοησεων. Τ"ο "fjμερο λ oγ~ακoν
'
εψυχρανε πιστού τ, ώο~γ"fj σεν εΙς ιΧπείθειαν, εΙς χωρισμόν, εΙς Ο"f)μιοuργίαν Ιοίας
ΈκκλφΙας. Ή ένότ/ς εν ήj περιοχ?) τΊjζ Έλλ"f)νικ'fjς Έκκλ"fjσΙας οιεσπάσθψ 96.

96. Βλ. Θ ε ο κ λ Τι τ ο υ 11 ο ν ct Χ ο ϋ Δ ι ο ν υ σ ι ά τ ο υ , Σχόλιοι έΠt τ/ς Πανο ρ ­

θοδ6ξου Προσυνόδου - έν : «Άγιορ . Β ιβλιοθήκη» 1957 σ. 103.
 432

Κατα συνέπειαν με't" άvαλ6γοu προς τ/ν βαρύτητα του προβλ~μα't'ος σοβαρό­
Τ1j"tος οέον voc ά.ντ~μετωπισθη τουτο ύπο τ~ς 'ΕκκλΎ)σΙας οιoc τ~ν ιΧποκατάστασιν
τΎjς έν6τ/τος έν αύτη.

2. Ό 'Επίωωπα; είναι ό φορευς τΎjς εν07ΊjτOς έν τη Έχκλ'ησίq:. Οδ70ς

ώς πατήρ των πιστών όφείλει να βλέπη ώς τέκνα του απαντας άνεξαφέτως
τους χρισττανούξ , εύπειθε~ς χαι ά7άκτοuς. Και ένιr gxEL τ/ν πνευματική» έξοu­
σίαν να έπιτάσση, άλλ ' δμωτ; οια τ/ν άγάΠYjν μαλλον παρακαλεί, προκειμένου
να έλκυση προς έαU70V και τ-ην Έκκλησίαν 7α άπειθΊj και πλανώμενα, μ~ παρορ­
γίζω» αύτα οια τΎjς άτέγκτοu καΙ. έπιτακτίκΎjς πρoσταγΎjς, άλλα καλων ταύτα
εΙς ύπεύθυνον οιάλογον έν άγάπη XIΧL έλεuθερίq:. Και είναι μεν άληθές , δ7Ι ένίοτε
ο] :Χνθρωϊ;ΟΙ είναι άνελεόθεροι' οεν πείθονται και οεν ύπείκουν εΙ μ~ εΙς τ/ν έξω­
7Ep!.X~Ij'J β(:ι:'ι καΙ σνμμOρ?ώ'ICι'Ι--:α.~ μό'ΙΟ"Ι εΙς 7°"ιν έπ!."':"o:γ~~ν --;ου νόμου έ~ιβαλ­
ΧομbΠ;'J o!.i 7'~ς έξΟ'.Jσ[):~. Ο[ ":'O!.tj~·:'(~!. 7""'J μ:ι:χ?oθυμΙ~_"I, -:'f;'J έπιεΙκε!.αν καΙ τ"ην
ΠClρ~j~lΙm'v ~/j\7~:i·JCι'JG!.'J ώ~ :iδ'J'J1:μί:χ.'ι Χ7~ ά'ια7'ιό~~α. , ο!.α. τοϋτο καΙ τ/ν
7:εΡ!,?Ρ(j"ΙΟ~G!. ΧZ~ 7ί;"ι μ·.)χ,,:-r.~(~Ο 'JG!.. Τ t)j:,c, Ζχ'Ξ.'. ώς συνέπειαν αφ' ένος μεν
-:0'1 iXλuσι-:εί.Ί; ~/zγμό·1 -:ω·ι -;:οψ.έ'Ιω·1 7.';;ς Έ:χγ,):ησίας, άφ' έτέρσυ οε τ/ν
.. - ,φ,
προ ιουσαν εξαπλωσι»
- -ul.ιcη.ι.ιχ-:ος
-:O'J , , -
Ε'Ι -:Ίi
'Ε .~ "Ε
Κ;ι.Λ1jσιq:. ν τουτοιτ
, .1j κιχ't'αφuγ'j~
εΙς 7"η·1 βΙα'l b:!. -:OΙO'~-:ω'Ι ζΤ;71jμiX-:ων ά-;:έβΤι άρyTιΤΙΚ~ καΙ. προύξέVYjσε οειν6-
,
τερα κακα.

Κα-;,α -:IΧtr.Iχ ~ •• ι~y).ε-:αι ~ έν πνεύματι Χριστού XIΧL μακραν τΎjς βίας, άνα­
ζ~τ/σις λύσεωτ. Ό-;:οιαΙΟ'r,πο-;ε και α.ν είναι α] αίτία ι τΎjς άνωμαλίας καΙ. άκα­
ταστασίατ, 7";;ς ό~α.φέGεως και του σχίσματοτ ο] ποιμένες δφείλουσι να σχ.έ­
Ι !
πτωνται -:0 μέ;:ος '.~;;ς ~όικΊ;ς των εύθόνΊ)ς εϊτε έξ άμελείας, εϊτε έξ έσφαλμέVYjς
έκημ~σεως -:ω'l -;:ρα.γμi-:ων. ΝίΚΥ) οια ~ν ΈκκλYjσίαv καΙ. τους ποιμένατ; ΤYjς
έν προκειμένω οεν EIV::l.L ό oι~ μέτρων άσ',;uvομεuσεως περιορισμος των έκοYj­
λώσεων :η τω,ι συνεπειών -:0;:) σχίσματοτ, άλλ' ~ έπιστροφή των πεπλανημένων
καΙ. ~ έπανασύνταξ«; αύ-;ω·ι εΙς τ/ν Μίαν, Άγίαν, Kαθoλικ~ν κιxιΆπoστoλικ~ν
Έκκλφίαν. «Ού γαρ '1ικΥισαι ζψουμεν-κατα τον αγ. rPYjy6pLO'! τον Θεολ6­
γον-ά.λλα προσλαβεϊν άοελ?ους , ών τιr χωρισμφ σπαρα7τώμεθα». (ΕΙς 7"ην
Πεντ/κoστ~ν ).
3. Ή ΈκκλYjσία αΙσθάνεται περισσ6τερον παντος αλλοu τας σuνεπεLας
του σχίσματος. T~ν IΧLcreYjcrLV ταότψ έπιτείνει ~ πολλαχ6θεν έvισχuομέvYj σ~­
μερον ~θLΚως καΙ. ύλικως θΡiΧσU'71jς και ~ ζYjμιογ6νος ψuχικως άπ6σχισις .• Η
ΈκκλYjσία καταοικάζει -:0 Gχϊ:σμα, oι6τ~ τουτο είνιχι αρνYjσις τΊjς έν αύτη
τάξεως και πειθαρχίας και άvτιποlYjσις πνεuματLκΎjς άρxΎjς καΙ. έξοuσίας. Και
έΠLπλέον πεϊ:σμα και φανατισμος και μισαλλοοοξία καΙ. ζ~λoς ού κατ' έπί­
γνωσιν. Δια του70 ~ ΈκκλΤισία έφoβ~θY) πιΧν70τε τα ul.ίσματα περισσ6τερον
άπο τας αΙρέσεις Y.IΧL ΤΟ IJς οιωγμους τΎjς εΙόωλολατρείας.'Άλλωστε 70 σx~σμα οεν
άπέχει πoΛU τΎjς αtρέσεως, είναι οε γεγονος στι πολλαι 7ων αtρέσεων πpoΎjλθoν
 433

απο τα σχίσματα, •11 διολίσθησ«; έκ του σχίσματοτ; εΙς τ~ν αϊρεσιν εΤναι εύχε-
,
ΡΊ) ς , '"
οιοτι Ί) • 'ξ ις
τα ,
εν -
"Ίι ' Ε Κκ.ΛΊ)σιq.
· Λ' κα θ''''
Ί)ς β α \ σχισμα,
'λλει το Ν οεν ειναι τι
", ...

έξωτερικον xoιt έποuσιωοες Πjς έκκλΊ)σιαστικ~ς ΟιΟασ'...ιαλΙας. Καθ' ον τρόπον

Υι ΈκκλΊ)σΙα πιστεύει περ] έαuΠjς, οϋτω xoιt όΡ1'ανουται εΙς έσωτερικ~ν διοί­
ΚΊ)σιν xoιt έξωτερικ~ν ΟρίΧσιν. Κατα συνέπειαν ό ά.νηβαλλ6μενος προς τ~ν έν
τη ΈκκλφΙq. καθεστηκυία» τάξιν, διαμαρτανει περ] τ/ν όμαλ~ν oιεξαγωγ~ν
του εργοΙ) ,~ς ΈκκλΊ)σΙας xoιt γίγνεται παραίτιοτ; έσωτερικ~ς ά.νωμαλΙας.
'Επ] πλέον ,ο σχίσμα, ώς πρίΧξις ά.νταρσΙας κατα ,~ς ΈκκλΊ)σΙας, συνιστά
άμαρτίαν xoιt συμφοράν έν αότη. «Οόοεν οϋτω παροξύνει τον Θεον-ελεγεν ό
Ίερος Χρuσ6στομος-ώς το ΈκκλΊ)σΙαν Oιαφεθ~ναι. ΚιΧν μυρία <Τ>μεν έργασά­
μενοι καλα των το σώμα αότου διατεμόντων οόκ έλOCττονα δώσομεν oΙκΊjV ο]
το πλ~ρωμα κατατέμνοντετ; το έκκλΊ)σιασηκ6ν». Koιt εΤναι γνωστόν δτι «Υι
του ταραττειν καΙ. σχίζει» τ~ν ΈκκλΊ)σΙαν άμαρτία, οόοε μαρτυρίου αLμασιν
ά.ποπλύνεται». Κατα τον "Αγ. 'Ιγνάτιον τον Θεοφ6ρον «ε'~ τις σχίσμα-τι ά.κο­
λουθεϊ, βασιλείαν Θεου οό κλΊ)ρoνoμε~» 97.

4. Αιτιωνται τ/ν ΈκκλΊ)σΙαν ot έν Έλλάοι παλαιοημερολογϊται προς

οικοιιολ6γ'φιν τr, ς ά.νταρσΙοις των. Και προσδίδουσιν οιΜαφέ,οuς οιασ,OCσεις
εΙς τ/ν γενομένψ έν ε-;ει 192 4 Yιμερoλoγιoικ~ν με,αβολ'ήν, cXναμασων,ες έπl.
μΙαν 5 7 ετΙαν ,α αότα έπιχεψΤιμα,α , προσθέτοντττ; καΙ. νέα καΙ. όΟΊ)γούμενοι
εΙς θεολογικα ά.ΟιέξοΟα, διότι ό cXρχ'ίjθεν καταλαβών τας καροΙας των ιΧκριτος
φανατισμδτ; έμποοΙζει τ/ν φωτιστικ~ν του πνεύματος χOCριν να κατεuθύνη
τον λογισμό» των. τα &'τινα έπιστρατεύουσι o'ίjθεν θεολογοεά έΠΙXεφ~μoιτα είναι
κατ' ούσίαν τα πλείστα ά.βάσψα, ώρισμένα οε τuχον εόσταθουντα. κοιτ' οόοεν
προσφέρουσι το εοαφος προς στ~ριξιν του σχίσματοτ. 'Εντευθεν καΙ Υι ά.πoκoπ~
των γεφuρων συνεννοήσεωτ; αότων μετα τΊjς ΈκκλΥ)σΙας. Έαν έξαφέση ης
δλιγίστουτ; παλα ιοημερολογίτατ; συγγραφεϊσ, οιοιθέτοντας θεoλoγικ~ν ύπoooμ.~ν
προς θεώρησιν του δλου προβλήματοτ; cXΠΟ Πjς σκοπιας Πjς όρθο06 ξοΙ) σκέ­
ψεως, πάντες ot λοιπό] εϊτε είναι ά.μoιθε~ς OL ϊδιοι , εϊτε δανείζονται παρ'άοαων
τα δσα, κατα καφούς , OLotfσxoucrL, καταπείθοντττ οϋτω το μέγα πλΊjθoς των
άπλo ~κων πιστών, ΟLτινες άκρΙτως xoιt ά.βοισανΙστως άκολοuθουσι τούς κακο ύς
· αότων ποιμένας.Ώς οε εχομεν ~OY), έν τo~ς πρ6σθεν , τονΙσει Υι έπιστράτεuσις
ά.θεoλo~των xoιt προχεΙρων έπιχεφΊ)μάτων ύπο των παλαΙΟΊ)μερολογίτων
προς στερέωσιν των άπ6ψεών των εχει όoY)γ~σει τούτοuς εΙς άλΊ)θες ά.Oιέξo~oν
;Μτι οέσμιοι πλέον οντες των οσων ά.ποιροιΟέκτων καΙ. uπb τ/ς σuν6λΊ)ς ' Ο ρθο­
οοξΙας άπορριπτομένων εχοuσιν υποσΤΊ)ρΙξει ά.ναγκάζονται έκ6ντες ~κoντες
να έξακολοuθωσιν ύποστ/ρΙζοντες άπ6ψεις oιt όπo~αι έκθέτοuσιν αότούς ώς
άμοΙροuς θεoλoγικ~ς καΙ. ΠOΙτεΡLΚ~ς ποιιΟεύσεως.

97. πρo,ΦU.aδελφεϊι;3 ,3 .

28
434

5. Ή κατlx 13 -ήμέρας ένωρίτερον η βραδύτερσν λατρεία του Θεου άσφα­

λως aeν συνιστά παραβασίν τινα, 'Άλλωστε -ή 'Εκκλησία άφΊjκεν έπι του σYj­
μείου τούτου έλευθερίαν. Άλλ' οί έν Έλλocaι παλαιοημερσλογϊται aeν περιωρί­
σθησαν εΙς τούτο. 'Επικαλούμενοι άλ"YjθΊj σωρείτην άπαραaέκτων έπιχεφημoc­
των άπελάκησαν τ~ν έπ' αυτων aLXOCLOOOGlocν τΊjς 'Εκκλησίας, άποσχισθέντες
άπ' ocύτ~ς.
Άλλα το σχϊσμ« τουτο aeν περιωρίσθη εΙς T~ν aιοίκησιν. 'Εξ αυτου τοι;
σημείου έκκινΊjσαν, ταχέωτ έπεξετocθη και εΙς ~τερoc σημεΙα ά.πτόμενoc τΊjς
aογματικΊjς aιοocσχocλίocς τΊjς 'Εκκλησίας. Ο()τως -ή διδασκαλία των παλαιοη­
μερολογιτών περ] άκl,)ρων Μυστηρίων έν τη 'Eκκλησί~ συνιστά βλασφημίαν
κατα του άγ. Π νεύματτ»; χαι όaηγεI έκ ,,:,ου σχίσματοτ εΙς τ~ν αΙρεσιν, Ή aLoc-
σπασιξ, έξ άλλου , '6j:; άποσ,ολικ'Γις aLiXooxΊj:; έν τη ίερωσύν'ίι άπoτελε~ και
α()τ/ σπουδαϊον ζ'r;":'"Yj μoc , .η έπίλυσι ; ":'01) όποίου προέχει. Διό-,ι άμφισβψου­
μένη Ιερωσύνη είνocι άμι;ι ισβ'Ιί,ουμέ'ηί σω ":'Ίί ?ίoc. K oc,,:,Oι συνέπειαν ocί άθεολόγψοι
clπ' ά.ρ:x.~ ς ":'0;:) λΙ α::'θαΙο υ &πoφ~σε~ς χ:χΙ ένέ ?γε~~~ , εμε))\Ο'J ν?: έ~'ίpε&σωσι τόσον
aυσ μενως ,,:,σ. ς έξελίξεις έν ,,:,<j> παλαιοημερολο γιτυτώ σχίσμ ατι , με άπο,,:,έλεσμoc
να διατυποδτα ; σ-ήμερον μετα πειθους -ή πεποίθησ«; ότι ο] παλαιοημερσλογϊται
στερούμενοι Ιερωσύνηξ, κινουνται πλέον «έπ] aιαστροφη των λαων και ταραχη
των 'Εκκλησιων» 98 καπηλεύοντετ; τ~ν εύσέβειαν καΙ όaηγουντες τον λαόν εΙς
άπώλειαν. Ή έκκλ"YjσLOλογικ~, έξ αλλου , άπομόνωσις αύτώ», -ή ούσιαστυιή
aηλονότι άπoκoπ~ άπο του ένια ίου και άaιαφέτου σώματοτ; ,τ Ίj ς άνα τον κόσμον
'Ορθοδόξου 'Εκκλησίας, και Ύι έν φανατισμώ έμμoν~ εΙς άγπκανoνικ~ν κocτoc­
στασιν, έγκυμονουσαν μέγιστα xocxOC, συνιστάσι βαρυτατην χλεύψ έναντίον του
δλον τον θεσμόν τΊjς 'Εκκλησίας συγκροτούντοτ; Παναγίου Πνεύματοτ. Ή
~λλειΨις κατά ταύτα κοινωνίαξ των παλαιοημερολογιτών μετσ. τΊjς Οίκουμενι­
κΊjςΌρθοaοξίocς προσδίδει εΙς αυτους τ~ν ιaιότητα του άρνουμένου τ/ν ζωοπαιόν
χαριν, ~τις μόνον ύπο τας δρθοδόξουτ; έκχλησιολογικα:ς προϋποθέσε«; μεταδίδε­
ται. «Και τώ ρ α μεν έξαπατωμεν τον έαυτόν μας και πείθομεν κocι τους άνθρώ­
πους και έπαγγελλόμεθα θεοσέβεια» κα.Ι φωνασκοδμεν, ύπερ aΊjOzν τ'Γις 'Εκ­
κλησία.ς και,,:,Ίjς Όρθοaοξίας, και άντισ-rρέφομεν τούτ; όρους και ύποκαθιστώ­
μεθα ΎιμεΊ:ς εΙς τ~ν θέσιν τ'ijς 'Εκκλησίας και όνομocζομεν τ~ν 'Εκκλ"Yjσίαν
αίρεηκ~ν και σχισματικήν, όταν -ήμεΊ:ς ε'~μεθα Ύι α~ρεσις και το σχϊσμα, και
διαστρέφομεν τ~ν άλ~θειαν και κακοποιουμεν τα: ίερα κείμενα. Άλλα: τον
Θεον οεν είναι auνoe':'oν να τον έξocπατ/σωμεν, ουτε να κρυβωμεν άπ' ocυτοΙ)
και θα τον ε()ρωμεν έμπρός μας άνελέη τον και άaυσώπψον κριτ~ν» 99.

98. Α' Κανων τΊjς έν ' AvnoXEtq: Συνόδου Ρ - Π, Συντοιγμοι τ . 3, σ. 123.

99. Δ ι ο ν υ σ Ι ο υ .\1 η τ Ρ ο π . Σ ε Ρ β Ι ω ν κ α Ι Κ ο ζ ά: ν η ς Ε' ά:νέκδοτος
Όμιλί.οι έπΙ του παλοιιοη:λερολογιτικου .
 435

6. ΔιOC τ~ν έπίλυσιν ";"ου προβλήματα; εΤναι ά.παpαίΤ1jτoς ~ περ] τ/ν "ιγε­
σίαν των παλα ιοημερολογιτών ά.ποκάθαρσις. Σ~μεpoν ύφίστανται παραλλή­
λως τρ<:ϊ:ς «Σύνοδοι » παλαιοημερολογιτών «ΈΠΙ<Γ,{.όπων» ά.λλΊ)λομαχόμεναι
και ά.λλΊ)λοσυκο φ αντο'.Jμεν σ.ι. ουδεμία έξ 'αυτων δύνατα ι νOC ίσxυ p ισθΊj δτι έκπρο­
σωπεϊ -:0'1 παλαιοημερ ολογ ιτυω ν κόσμ ον . Κα ι δ .τ ι -ή μία ά.πo φασίσn , θOC &ρνΊ) ­
θη ά.μέ σω ς -ή ΧλλΊ) . Π ρο ς ποίαν έξ αυ-:ων θα ά.πευθυνθωμ εν ; Και ώ ς προς πο ίοι»;
θOC διαλεχθώμεν ; Θα ά.ναγνωρίσωμεν ω)τοϊ:ς, ανευ έτέρου, Ιερωσύνην ; Και
. πως έκεϊ:νοι θα ά.ναγνωρίσωσιν -ή μας , έφ' ο σον ~xoυσιν ~μας άπαντατ; ΚΊ)ρύξει
σχισματυωύτ; κα ι ά.λλΟΤΡ LOδόξους ; Π ροέχει έπομένως -ή ρύθ μ ισις του θέματος
τούτου, έγκαίρω ς. 'ΑλλOC μία τοιαύτη ρύθμισ ι.; εΤνα ι μαλλον ά.π [θανος . ΤOC σΊ) με­
ρινα: δεδομένα δεν εύν οού σι -:0'1 διOCλογ ον ";"7ι ς κανoνLΚYις ΈκκλΊ)σ ία. ς μετά -:ων
παλα ιοη μερολογιτών , ον-:ων διεσπα σμένων κα!. ά.λλΊ)λο μ ισουμέν ων . ουτε
εΤνα.ι έ φικτή , ύπα .oc ω),OC δεδο μένα, ~ έπί λυσ «; των έν δοπσ. ρ ατα ξιακων αυ"ων
δια φ ο ρ ών, ο ϋτω τ , ωσ -:ε να σΧΊ)μα-:ισθ 'fj έν ι σ. ί α ";"ι ς παλαιοημερολο γιτυτη
όμ OCς με-:α 7ης Cιπo [ -x. ς θ χ ~M'n-:o 'f; -ίj με-:-έ p O'. Έκκλφ [Ο( να Οι :Χλεχθη.
ΟΙ πC(λ:<LΟ ~lj με ρ ολ(j γ~":'~t fZv 'j(j~'J :l-;:(J zJ.z[Gzt ~ at ~ ~Gω "ι κ:r, ρύ"':70 υσL , πά σα»
'Ο ρθ όδο ξο» Σ,Jνcι Οο·l . ' Η Όpθ cιocι~ [x :;'χ<:ι π<: ρ ιω ρ ισθΊ; <Γ'ιμε ρον μόνον εί ς αυτο ύς.
!(cχτα. συν έπειαν 01jόεμι.:;r. ,j;: xr;zz!. έλ;:L~ 'ιχ ~''' !.X'Je-n '7c, πρ όβλ-,.μOC των, Κα.Ι ταύτα
μεν ά.πα -:η ς πλευρ ας αΛ-:ω·l. Ή 'Exyj;tjvl7. όμως -:cιυ Χριστου εχει το κανόνι­
κόν ΤΊ)ς οργανον, δπερ εΤναι ~ Σύνοδοτ , εt-:ε ~ Τοπα-f" εtτε -ή Πανορθόδοξοτ,
Δύναται , λοιπόν, μία τοιαύτη Σύνοοος να έπιλΊ)φθΊj κανονικως καΙ να: ά.πoφανθΊj.
Θ α ~Mνατo τοϋτο να: πράξη κσ.Ι -ή -ήμετέρα ΙΣ.Ι , 1)-:ις έπ] του προκειμένου δεν
εΤναι ιΧπλως Τοπική , ά.λλ' ~χε ι έπι πλέον -:~ν έκ μέρους -:'fj:; Άγίας Πατρ ιαρχι­
κης Συνόδου του Οίκουμεν, Π ατρ ια ρχείου και de fa cto της αλΊ)ς 'Ο ρθοδοξΙας
ά.νσ.γνώρισιν -;ων έπ!. του παλαιοημερολογττοωϋ έσω-;ερικου αυ-;ης προβλήματος
ά.ποφάσεών ΤΊ)ς. ΘOC έδικαLOυτο έπομένως -ή Ι.Σ.Ι. να καλέσn τους παλαιοημε­
ρολογίτατ είς διάλογον και είς έπιστροφην κα!. έν ά.ρνΊ)τικΊj έΠLμoνΊj των, νOC
ΧΊ)ρύζΊ) , έπΙ τέλους, τούτουξ σχισματυωύ.; καΙ όaYJΎ1Ίσn τούτουτ; ύποοίκους
ένώΠLOν της μελλούση; νOC συνέλθη 'ΑγΙας χα ι ΜεγάλΊ)ς Πανορθοδόξου Συνό­
δου. Ή ά.πόφασις αυτ'ης Ο OC εΤχε καθολικον κυρος κα!. θα ά.πετέλει έπίσημον
χαι ά.ναμφισβ~τη-;oν θέσιν -.-Γι ς 'Ορθο δόξου ΈκκλησΙας.
8 . Ή ΈκκλΊ)σία -r'fjc; Έλλά δος δεν εΤνσ. ι πσ.ντελως αμοφο ς ευθυνω " διOC
τ/ν γένεσιν και έξέλιξιν του παλαΙO"f)μερολογιτικου πρoβλ~ματoς. Ή συνεΙOΊ)ΤO~
ΠΟΙΊ)σι ς -;ης ά.λΊ)θεΙοι ς ταύτη ς θα ευνO~<Γ() ά.σφαλως τ~ν ασκφ ιν Οίκονομίσ. ς πρ ος
έπ Ιλυσιν του χρ ον ίζον -;ο ς ζΊ) τ/ μα 70ς κα!. θα οιευχολύν η ':Υιν ά.πομόνωσιν παν -;ος
στοιχε Ιο υ , δυνα μένου να πα ρεμβ άλη προσκόμμ ατα εί ς τ/ν διαλ/ακ-;ικ~ν πο­
ρε ίαν τ/ς . Ή ΈκκλησΙ οι όφείλει να κατανo~σn ατ ι εχει νιΧ ά.ν";"ιμε7ωπ ίσn έν
τί{ι παλαLOΊ)μ ερο λογιτισμί{ι Μο στοιΧεϊ:α. 'Αφ ' ένος μεν 70'1 ιΧπλουν ευσεβΊj
λα αν και ά.φ ' έ-;έρου -;~ν ά.λλοπρόσαλλονΊ-ιγεσίαν 70υ. Ό λΟ'ο ς οο-:ος έπι πολ/OC
ετ/ παραπειθόμ ενος , εχει , χωρ!.ς να το ά.ντιλΊ)φθΊj , ά.ποσ-:-Υι -;Ύ; ς έκY.λΊ)σιασηκΊjς
436

του μάνορας καΙ. ιiκoλoυθε~ ψευοοποιμένας στερουμένους ΙερωσύνΊ)ς κα1. .~

πάντα μετερχομένους προς οικαLOλόYYJσιν των ιiτόπων τα όποϊα έργάζον.αι.
Ό λαος oi'ίτoς ε!ναι μεν εύσεβ~ς, ιiλλ' σμως καΙ. εΙς το ~πακρoν φανατισμένος
καΙ. μετα πάθους προσΊ)λωμένος εΙς το παλ. ~μερoλόγιoν, δπερ έoιaάχθΊ) νOC
Οεωρη ώς θέμα δογματικόν;' AλλOC καΙ. 1) 1)γεσία του, έπL ~μισυν περίπου αιωνα
ιiκoλoυθε~ πορείαν έσφαλμένην καΙ. αύτοαναιρουμένην. ΟΙ «Άρχιερε~ς» των
παλαιοημερολογιτών ~χoυσι μέχρι το θδε προσφέρει δείγματ« τόσων πολλων
καΙ. ιiμέτρων ιiντιθέσεων, ωσ.ε διερωτάται τις εύλόγως έOCν οΙ ανθρωποι οδτο:
φοβωνται οντως τον Θεον καΙ. έντρέπωνται τοuς ιiνθρώπoυς. Οϋτωτ; ιiφoυ έπL
~τ/ έμάχοντο οιOC ν~ ιiπooείξωσι κανονικάς τOCς ιiθέσμoυς χειροτονίατ; των, αΙφνι­
aίως, ιiναγνωρίσαν.ες .0 έλαττωμα αύτων, ~σπευσαν εΙς 'Αμερικ-ην καί, ώς
πιστεύουσι, διώρθωσαν 7~ν ιiντικανOνικόΤΊ)τα οι' αλλ"f)ς παρανομίαξ. Πότε
λοιπόν ε!χον οίΚΟΙLOν ώς προς ..ην έ'Γ,ωρότ/.α των χειροτονιων των, προ ~
μετOC το εΙς Άμερικ·ην .οιξίΟιό·ι των ; "Εχουσι» οΙ αύτο] κηρύξει ..ην Έκκλ"f)σίαν
της Έλλ&οος σχισμοιτιΚ"ην εr,,:,ε ουνάμει, είτε ένεpγεί~. ΠαρOC ταύτα ιiπευθύνOυ­
σιν έκκλ~σεις καΙ. ύπoμνfιματα προς τον ΟΙκουμενικον Πατριάρχψ, προς την έν
Ρόδφ Πανορθόδοξον Διocσκεψιν, προς αύτην την Έκκλφίαν 1)μων, έξαιτού­
μενοι λύσιν τινα του προβλήματοτ, ΈπL πλέον έκfιpυξαν σλ"f)ν την 'Ορθοδοξία»
κακόοοξ,ον καΙ. oιΙpετικfιν, ιiλλα κατέφυγον προς οιόρθωσιν των εΙς τOCς χειρο­
τονίατ; των κενων εΙς τον Μ"f)τροπολίτ/ν Φλαρετον, κοινωνοδντα τότε τα~ς
νεΟ"f)μερολογιτικοι~ς Έκκλ"f)σίαις. που 1) συνέπεια καΙ. 1) σοβαρότηξ ! Άπο
των Ο"f)μοσιογραφικων των έξ, αλλου όργocνων έπιτLθενται λαβροι κοιτα της
Έκκλ"f)σίας, ιiπoκόΠΤOντες τας γεφύρας συνεννοήσεωσ, ιiπopρίΠΤOντες πα.σαν
προταθεϊσαν διευθέτησιν, Ισχυριζόμενοι δτι ιiπoτελoυσιν αύτο] την Όρθόοο-
ξ ον ' Ε κκλ"
ησιαν, καιπερ πανορ θ 000
~'ξ,' ,
ως αποκεκομμενοι και " ,
απομεμονωμενοι.

Ή 'Exxλ"f)crLΙX, παρά ταύτα, ~χει εΙς χε~pας αύτΊjς το μέγα έφόοιον τΊjς
ΟΙκονομίας xocptv τΊjς ένότψος αύτης κοιL τΊjς μείζονος πνευματικης ώφελείατ,
Δι' αύτου aύναται καΙ. τας πλέον ιiνιocτους ιΧντικανονικό-:"f)τας νOC θεραπεύση.
Μ-η κωλυομέν"!) ο' έν τη ένασκfισει αύτΊjς δπο φραγμων καΙ. πλαισίων, προσφέ­
ρεται πάντοτε οια τ-ην έπούλωσιν των πλΊ)γων εΙς το σωμα του Χριστού, δπο
την προϋπόθεσιν παντωτ δτι θα έΚΟ"f)λωθη εΙλικριν-ης μετάνοια καΙ. μεταμέ­
λειοι έκ μέρους έκείνων, οΙ όπo~oι θOC ιΧποτελέσωσι τοuς οέκτας των εύερ­
γετικων καρπων της έκκλ. ΟΙκονομίοις.
9. Δεν τολμωμεν νOC καθορίσω μεν την τελικ-ην στocσιν της 'Εκκλησίας
Ι:ναντι των έν Έλλάοι παλαΙΟ"f)μερολογιτων. Δυνocμεθα έν τούτοις να Ιχ'ΙΊ)λα­
Τ+Ισωμεν τ-ην προς έπίλυσιν του παλαΙΟ"f)μερολογιτικοu πpoβλfιματoς πορείαν,
οιακινουνεύοντες προσωπικας ιiπόψεις. Οί)τω φρονουμεν ση, παρα τας ου­
σκολίας καΙ. μετα τ/ν ιiπoτυχίαν πασων των μέχρι τοuaε προταθεισων λύ­
σεων, έπιβάλλεται οιocλογος μετα των συντ/ΡΊ)τικωτέρων καΙ. θεολογικωτέρων
παλαΙΟΊ)μερολογιτικων στοιχείων, «κλΊ)ρικων» ~ λαLκων. Προς τουτο εΤναι
 437

&νιχγΚΥ) νομιμοποιήσεωτ των «κλ'Υ)ρικων», δια. τΊjς έρεύν'Yjς του κύρους των
χειροτονιώ» των. Πρέπει να. γνωρΙζωμεν προς ποίους διαλεγόμεθα. Έ α.ν -η
'EXXX'YjGLΙX κpΙνΊJ , έκ των συνθ'Yjκων αΙ όπo~αι θα. διαμορφωθώσιν, δτι δύναται
να. &ναγνωpίσΊJ κατ' ΟΙκονομίαν τα.ς &μφισβ'Yj-:ουμένας χειροτονίατ, θα. πpoέλθΊJ
έν συνεχεία εΙς -:0'1 καθορισμον -:ου σχ~ματoς, δπερ θα. έπιλέξΊJ δια. τ/ν έπιχ­
νοδον εΙς τοΙΙς κόλπους τ/ς «κλ'~poυ» καΙ λαοδ, εστω καΙ α.ν χρειασθη να. &νε­
χθΊj τ/ν ύπ' αό-:ων τέλεσιν ,,:ης λατρείατ; του Θεου κατα. το παλ, ~μεpoλόγιoν.
Έα-.,ι 8μως παρ ' έλπΙόα OL &διιχλλακ-:οι έπικρατήσωσι, τότε ~ Έκκλ'YjσΙα
δεν πρέπει να. όκ~ση να. ΚT,;; {lξ'rι σχισματυωύτ; ":'οΙΙς έμμένον,ας εΙς τ/ν πλά.­
νην καΙ έν συνεχεία να: πα.ρα.πέμψτι -:ο,j-:O'Jς ώς αLρε-:ικο ,jς προς όpιστικ~ν καΙ
&μετιχκλητον κρΙσιν ένώπιον τ'Γις μελλούση; ,ια. U'JνέλθΊ] 'Αγίτ«; καΙ Μεγιχλης
Συνόδου, ά:ρμοόΙας να. λιΧβΊJ θέσιν έπΙ ,Ίjς κηpυσσoμένr,ς Cl.Lρέσεως καΙ νOC &πο­
κόψΊJ τελικως έκ του σώματος τΊjς ΈκκλησΙας '70'Jς ?;>ονουντας τα. των έν
Έλλιχδι παλαιοημερολογιτών, Ή Σύνοόος αδτη, ώς το &νώ'7OC":'ον έ,ι τη ~ Eκκλη ­
σία. έκψραστικον QP"f<Χνoν τηι;όΡ.θΘόόξου συνειδήσεωτ, θα: &ποφocσΙση έν ά:γΙφ
ΠνεύμocτικαΙ θα. έπιλύGΊJ έν όικocΙ~ κρΙσει το πολύπλοκον τούτο ζ~τημoc. "Ας
προσευχώμεθoc Υ.να ό τΊjς ' ΕκκλφΙας Δoμ~τωp φωΤΙGΊJ τα.ς κocρόΙας καΙ δια­
νoΙξΊJ -:0'1 νουν -ημων προς έργocσΙαν των τη Έκκλ'φΙ~ αότου συμφερόντων .
«Διόπερ έντocυθoc καταλύσαντετ; ,ον λόγον, κοινη παντετ; εόξώμεθoc τοΙΙς
&όελφοΙΙς τοΙΙς -ημετέρους έπocνελθε~ν προς -ημίΧς καΙ τ~ν εΙp~νψ &σπιχσασθαι καΙ
τΊjς &καΙρου φιλονευτίατ; &πoστΊjναι καΙ τ/ς Ψυχρότητος ταύτη; καταγελασαντατ,
ύΨ-ηλ~ν τινα καΙ μεγιχλψ λαβεϊ» διιχνοιαν κocΙ τΊjς των -ημερων &παλλαγΊjνocι
παρατηρήσεωτ , Υ.να όμοθυμαόον παντετ; έν ένΙ στόματι όοξιχζωμεν τον Θεον
κocΙ Πατέρα του Κυρίου -ημων 'Ι-ησου Χριστού , ίj) -η δόξα κοιΙ το κριχτος» 100.

100. Ίω. Χρυσοστόμου. KcιτιX "Ιουδαίων Γ', 6.

 , ,
i

ΒΙΒΛΙΟΓΡ ΑΨΙΑ (κατ' έπιλογην)*

,Ά γ α θ α γ γ έ λ ο υ M'Yj τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Χ α λ κ 'Yj a 6 ν ο ς: '1'π6-

fLV'YjfLtX περ] του κύρου ς του βαπτΙσματος των αίρετικων κα1- των σχι­
σματικων (Έν : (ιΌρθοaοξΙαn 1931 σ, 350 έπ.}.
Ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν Ζ 'Yj λ ω τ ω ν μ ο ν α Χ ω ν : Φων~ έξ ΆγΙου 'Όρους.
Πρ6λογος και &πoλoγ'YjτΙΚ~ &πάντ/σις εΙς &ποσπάσματα έπιστολιμαίατ;
aιατριβ'fjς π. 'Επιφανίου Θεοaωροπο ,;λου. -'Άγ. 'Ό ρο ς 1972.
Τ ω 'Ι α U τ ω ν : Φων-η έξ ΆγΙου "Οροικ, "Η τοι ά:;:όaειζις έκ των ΘεΙων κα1­
'Ιερων Κανόνων κα1- τΤις aιaασκαλΙας των ΆγΙων Πατέρων δτι το
, Ανάθεμα κατιΧ τ'fjς Π~πικTις '.Εχχ.λ'YjσΙας '.παραμένει εΙς αιωνα Θείφ
ΔικαΙ<fΙ-"Αγ. 'Όρος1972.
Άγ ι ο Ρ ε ι τ ων μ ο ν α Χ ω 'Ι : 'Όταν οί φύλακες προδίδουν, ' Αναίρεσ«;
&ντικανονικων ένεργειων κα1- a'Yjλώσεων τΤις &φιχθεΙσ'Yjς έν Άγ. "Ορει
Πατριαρχικ'fjς ΈξαρχΙας κατιΧ fL'fjvcx Σεπτέμβριον 1973 μετά σχετικ'fjς
τοιαύτη; κειμένων κα1- gργων των τ~ν σ~μερoν διοικούντων τ~ν Άγιο ­
ρειτικ~ν ΠολιτεΙαν.-'Άγ. 'Όρος -ΆθΊjνα ι 1974.
Τ ω ν α uτ ω 'Ι : "Ομολογία -"Εκκλ'Yjσις . 'Ήτοι &παντ/τικ~ aιασάφ'Yjσις περ]
τ'fjς σ'YjμερινΊjς έν τη 'Εκκλ'YjσΙq. &ποστασΙας κα1- τΊjς κανονικ'fjς &ντψε­
τωπίσεωξ ταύτ/ς-'Άγ. 'Όρος 1979.
Άγ ι ο Ρ ε ιτ ων Π α τ έ ρ ω ν: "Αποστασία; gλεγχος. 'Ήτοι &πάνθισμα
λόγων των ΘεΙων Πατέρων περί ΌρθοaοξΙας κα1- κατιΧ τΊjς εΙσαγωγ'fjς
τΊjς καινοφανους πλάν'Yjς του παπικού έορτολογΙου, ώς σφραγίδοτ; του
, Αντιχρίστου κα1- gpyou τΊjς &θέου 'Εβραιομασσωνίαο-ι-' AθΊjναι 1934.
, Α γ ο υ Ρ Ι a ο υ Σ ά β β α : Οί Πατέρες τΊjς ΈκκλφΙας ώς έρμψευτα1­
των Άγ. Γραφων. ('Εν: «'Εθνικου κα1- Καποaιστριακου Πανεπιστημίου.

* Κατά την σύνθεσιν τ/ς παρούσητ πραγματείατ έχρησψoπoι~θησσιν, έκτος των εΙς
τον βιβλιογρσιφικον τούτον πίνσικσι κατ' έπιλογην ά:νσιγρσιφομένων βιβλίων, κσιΙ όίπσιντσι , κοιτιί
το έφικτόν, τά έγκ:χτεσπσιρμένα έν περιοaαοις, έφημερίσι, τεύχο«; κλπ. σχετικά προς το
έρευνώμενον θέμσι OCρθρσι, περ] ων γίγνεται λεπτομερης έκάστοτε ά:νσιφοριί έν τσιις οΙκείσιις,
κάτωθ ι ,,;,ου κειμένου, όποσημειώσεσ ιν. Παράμοιαι ώσαύτω ; , β ι βλ ιογρ οιφ ικοι Ι , ά:νσιφορσιΙ γί­
γνοντοιι καΙ aL' όίπσιντοι τιί παραλειπόμενα έκ του παρόντοτ πίνακος, βιβλίδια, τευχίδια καΙ
&λλα παρεμφερή ~ντuπ:x, όίτινσι κυκλοφορουσ ιν εΙς μέγοιν ά:ριθμον καΙ έπιχεφουσιν ά:ξιολό­
γησιν του όπο ~ρευναν ά:ντικειμένου.

Ι
tj
 439

ΈΠΙσΎJμo~ λόγo~ έχφων'1jθέντες χοιτιχ το ε:τος 1971-1972».-ΆθΎjνoι~

1973 σ. 181 έπ.).
Α Ιγ~ν ~το υ Δ.: Ή μεταρρύθμισ«; του ΊjμεpoλoγΙoυ είς τ~ν Κοινωνίαν
των Έθνων. (Έν : «Πρακτυεά ΆχοιaΎJμΙοις Άθ'1jνων» Β' 1927 σ. 57 έπ.).
Άθ '1j '
ν οι γ ο Ρ ο υ 'Ε 'Ελ'
' οι ~ οι ς : 'Η παραοοσιτ
π ~ σ χ ο π ο υ '<:- και" αι

παραδόσειτ. (Έν: «ΘεολογΙοι)) 1963 σ. 42-57).

'Α θ '1j ν οι γ ο" Ρ ο υΑ Ρ Χ ~ ε π ~ σ χ ο'π ο υ Θ • υ οι' τ ε ~ Ρ ω ν: 'Ε χχλ'1jσω-

λoγ~χιχ πpoβλ~μoιτoι, ΈχχλΎJσ'Ιoι δπεpόp~oς.-' AθΎjνoι~ 1977.

Α Ι e χ a n d e r G.: Πλ~θωνoς νόμων συγγροιφ1jς τιΧ σωζόμενα. Paris 1858.
Ά λ ~ β ~ ζ' οι Τ Ο υ 'Α'
μ ι λ χ οι: Τ'" - πεp~,το
ο αττιον των \ Π'ΟΙσ'χΟΙ εΡLoων.-
"~ 'Α -
θ1jνΟΙL 1911.
u
Τ ο υ οι τ ο υ: ΠεΡL Xά.p~τoς των πo~νων των χλ'1jΡLχων. -Άθ1jνοι~ 1920.
u
Τ ο υ οι τ ο υ : Σxέσ~ς Έχχλ'1jσ'Ιοις XOΙL Πολιτεία.; έξ έπόψεως ΟρθοΜξου.­
Άθ1jνοι~ 1937.
u
Τ ο υ οι τ ο υ : Οί 'ΙεΡΟL Κοινόνες XOΙL oi Έχχλ'1jσ~οιστιχΟL ΝόμΟL.-'A01jvoιL
1949.
Τ ο υ οι uτ ο υ : . Ή λατρεία ".ης ΌpθoaόξoυΈκχλΎJσ'Ιoις. (Έν : «'Εχ~λ'1jσΙοι»
1952 σ. 217).
u
Τ ο υ οι τ ο υ : 'Η ΟΙκονομΙοι χοιτιχ "ο KOΙνoVLXOV Δικoι~oν τΊjς ΌΡθοaόξου
ΈκκλφΙοις.-'ΑθΎjνΟΙL 1959.
Τ ο υ u
οι τ ου : Ή OΙκoυμεv~κ~ Σύνοaος. (Έν: «ΌΡθόaοξος ΣκέΨ~ς» Γ'
1960 σ. 214).
'Α ν οι σ τ οι σ Lο υ . Ίω.: 'Η χρησιμοποίησα; τΊjς λέξεως «ΟΙκουμενLκος» έν
σχέσει προς τιχς Συνόaους.- Θεσ /VLK'1j 1966.
Ά ν a ρ ο ύ τ σ Ο υ Χ ρ.: Δoγμoιτικ~ "1jς 'Ορθοδόξου ΆνοιτολLκ1jς Έκκλ'1j­
σΙοις.-Άθ1jνοι~ 1905.
u
Τ ο υ οι τ ο υ : Έκκλ'YjσLΟΙ XOΙL ΠολLτεLΟΙ έξ έπόψεως ΟρθοΜξου. -' A01jVOΙL
1920.
u
Τ ο υ οι τ ο υ : Συμβoλα~ έξ έπόψεως ορθοaόξου ε:κa. B'. -ΆθΎjνoι~ 1930.
Τ ο υ οι uτ ο υ : Ai τ1jς ένώσεως των Έκκλ'1jσLων βά.σε~ς.- Θεσσαλονίκη,
Ά ν θ Ι μ ο υ Μ ΎJ τ Ρ ο π ο λ Lτ ο υ Β ~ ζ ύ '1j ς : Το "Ημερολογιωών ζ~τ/μoι.
- Κων /λ~ς 1922.
Ά ν θ Ι μ ο υ Μ ΎJ τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Μ οι Ρ ω ν ε Lοι ς : Το ζ~τ/μoι του Ή ­
μερολογίου XOΙL Πασχαλίου. EΙσΎJγψ~κ~ μελέτ/ τη . έντολη του ΟΙκου­
μεν~κoυ Πoιτp~oιpxεΙoυ. (Έν: «'ΕκκλφΙοι» 1932σ. 417 έπ.).
Τ ο υ οι uτ ο υ : Συντoιγμι:xτ~κ~, κoινoν~κ~ XOΙL νόμ~μoς Ίj ά.πόφoισ~ς του Πρω
τοβαθμίου Συνοa~κου Δυεαστηρίου περ] των ΤΡLων χοιθοιιρεθέντων Άρ­
χιερέων . (Έν: «ΈκκλφΙοι» 1935 σ. 245-248).
Τ ο υ οι uτ ο υ : Δ~οισοιφ~σεLς XOΙL ΠOΙPOΙτ/P~σε~ς έΠL τ1jς a~ΟΙΤΡ~β1jς «Ίj κοι-
440

θIΧίρ εσις των 'Αρχιερέων». ('Εν: «'Eκκ):φ'ίIΧ» 1935 σ. 377 έπ .},

Ά ρβιχνΙΤOCΚ"f) Γ.: " Ιστορ υων σημείωμα περ ] του ΠOCσΧIΧ .-Άθ-ηνIΧι 1939.
του ιχότου: " Η μερ ολόγιον . (Λ~μ.μiΧ έν : Μ.Ε .Ε. κIΧι 'Eλευθερoυί)OCκη
Λεξικόν ).
'Α Ρ β ΙΧ ν ι, τ "f) 'Αθ .: Τ'ο Π'ασχα " τα,ς ε'λ ασσοναξ
κατα ' , "
α,να,τολικας Ε κκλ"f)σ 'ια.ς.
('Εν: «Το κοινον ''Λγ. ΠOCσχα, τ'ίjς Χρισττανωσύνη;» Β' ΟΙκουμεν. Συμ­
πόσιoν.-Άθ~να,ι 1969. 'Έκοο σις 'Ιδρύματοτ Εόρώπης Δραγαν ),
Α ό γ ο υ σ τ ί ν ο υ Μ Υι τ ρ ο π ο λ ί τ ο υ Φ λ ω Ρ ί ν ΊJ ς : "Γπόμνημα εΙς
τ~ν ΙΣΙ τ~ς 'Εκκλ"f)σίας τ~ς ΈλλOCοος 15-30 Νοεμβρίου 1972.-' Aθ~να,ι
1972.
Β α, λ έ τ α Ί ω : Φωτίου του σοφωτατου κα ι άγιωτOCτου Πατριαρχου Κων /
λεως 'EπισΤOλiΧΙ- Aov8i:vov 1864.
Βα Ρ ν oc β α .Μ ΊJ τ Ρ ο π ο λ [ τ Ο 'J Κ [ Τ Ρ ο υ ς: 'Η Καταστατική Νομο­
θεσία --;-'ι; 'EΧY,).ΊjσίtLς --;-',ς 'ω.λά.&ι.;.-'AθTινiΧΙ 1967.
Τ ο ίί OC ό τ ο ίί: Οί βClσιxoΙ θεσμοΙ . διοιχήσεω:; των όρθοΟόξων Πατριαρ­
χείων με:'ιΧ; Lστoρικων άνocσκο'Π7jσεων.-Άθηναι 1972.
Β α σ ιλε Lο υ Μ τι τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Σ μ ύ Ρ ν ΊJ ς : Πραγματεία περΙ τοϊ)
κύρους τ'ίjς χειροτονία; κλ"f)ρικων {ιπο 'Επισκόπου κα,θηρ"f)μέvου κα,Ι
σχισματυωθ χειροτον"f)θέντων.- Σμύρν1) 1887.
Βα σι λε ί ου ('Α τ έ σ "f) ) Μ "f) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Λ~ μν ο υ :
Έπίτομος ΈΚΥ.λ"f)σ. 'Ιστορία τ'ίjς Έκκλ"f)σίας τΊjς ΈλλOCοος άπο τοϊ)
1833 μέχρι σ~μερoν.-Άθ~ναι 1948 τ. Α' -1953 τ. Β',
Τ ο u α, ό τ ο υ : 'Η "Ιεραρχία της Έκκλφία,ς τ~ς Έλ/OCοος άπο του 1821
μέχρι σήμερον. (Έν: «Έκκλφ. ΦOCρος» 1973 σ. 223 έπ.},
Β ε ζ α, ν Ίj Δ.:' Η Έκκλησία, έν ήj Πολιτεία (Έν: ΑΕΚΔ 1947 σ. 152
έπ. ).
Β έ λ λ α Β α, σ.: .το Ισρα,ΊJλιτικoν Πασχα, (Έν: «Έκκλ"f)σία,» 1931 σ. 115 έπ.},
Β ο συν ι ώτη Ί.: Άνoικτ~ έπιστoλ~ προς τον Μητροπολίτην και Πρόε­
ορον τΊjς Συνόοου των 'Επισκόπων τ'ίjς ρωσ'ικΊjς Έκκλ"f)σίιχς τΊjς Διασπά­
ρας κ. ΦιλOCρετον.- Ν. ΎόΡΚ"f).
Β ο t t e Β e r u a r e Ι : Les origines de la Noel et de ΙΈΡiΡhanie.-Lοu­
vain 1932.
Β ώ κ ο υ Ί ω.: Ή oL~occrLt; τΊjς Όρθοοοξίας (Παλατδ« και Νέον Ήμερο­
λόγιον ).-' AθΊjναι 1977.

Γ α λα ν ο π ο ύ λ ο υ Μ ε λ ε τ ίο υ (Ά Ρ Χ ι μ.) : ΤΟ "Ημερολόγιον καΙ

το ΠOCσχα.-' Αθηναι 1934.
Γε οε ω ν Μ α, ν ο υ ~ λ: Κανον ικαι ΔιατOCξεις. ΈπισΤΟλα,ί, λύσεις, θε-
σπίσματα των 'Αγιωτατων Πατριαρχων Κων /λεως άπο Γρηγορίου το\)
 441

Θεολόγου μέχρι Διονυσίου "ou ιΧπο 'Αδριανουπόλεωτ. - Κων /λις 1888-

1889.
Τ ο u u
α τ ο u : Πατριαρχικό] Πίναχες. Κω'! /λ ις 1885-1890.
u
Τ ο u α τ ο u : Βυζαντινόν Έορτολόγιο'ι.- Κων /λις 1896.
Γ ε ν Lκ η Π α γκ 6σ μ ι ο ς 'Ε γ Χ ') Χ λ ο π α ι ο ε ία: «Παπυροτ-Λα-
ρους» τ. 1-12.-' AθΊjνoι:ι.
Γ ε v v ιχ Ο (ο υ Μ 1) τ Ρ ο π ο λ ί τ Ο '.J •Η λ ι ο υ π 6λ ε ω ς : •Η ύπο πλετ-
6νων "ou ένος 'Ε πισκ6 πων ZεΙiΚ'-:τινία: 'Επισκόπου ('Εν: «'Ορθοοο­
ξία» 1929 σ. 291 έπ. ).
Τ ο u α uτ ο u : Ό κατα: τό ε-:τις τo~ (1929 ) έορτασμος "ou Πάσχα. ('Εν:
«'Ορθοδοξία» 1929 σ. 49 ~ ... ).
Τ ο u rt. uτ ο ;; : Ό ιΧριθμ~ ,iirI 'Επίσκοπo'ι χειροτονούντων 'Επισκ6πων.
('Εν: «'Opθoooξ~» 1930 σ, 93-96).
Τ ο u ιx.j τ ο u : τα: L8L.%L~?:x o~..:xLώ~Τ:Σ του ΟLκουμενικοu Πατριαρχείου
, , • -
κιχι 'η θέ σις αυτου <:'Ι:Σ'ιτι
~ ~.-
τωΊ 7JJ.ωψ - '0ΡlιUuοςων
Δ_~'" -
'ΕΚ χλΊ)σιων.- Κ ων /λ ις

1931.
Τ -
ο υ •
α υ τ ο υ: - Α""
ι ε7:Ι μεροιχ; 'O~A;""" , λοι
f'v'"~ζοt .~·r.ΤιΧεφα: ΚΥ-ΛΊ)σιαι και" το
'Ε'"

πρόβλημα τ1jς ένότ"ητος κα!. σuΊε:.-::x~ :χ,'.r;ων. ('Εν: «ΌρθοοοξΙΙΧ»

1938 σ. 37).
Γ ε Ρ μ αν ο u Μ Ί) τ Ρ ο π ο λ Lτ Ο 1) Α r Ί ο υ: Περ] "ou κόρους "ou
βαπτίσματοτ των rt.Ιρετικων. ('Εν: «ΌρθοΟΟξΙα:» 1952 σ. 60 έπ.).
Τ ο u οι: U τ ο u : 'Ανταπαντησ«; εLς τον Καθτ;rrr:7ϊv Τροϊτσκι. ('ΕπιβεβλΊ)­
μέν1) οιασOCΨ'ησις έπι κοινωνικων θεμOCτων, mφερομ-ιων εLς τα:ς οικαι­
οδοσίατ;
"ou ΟΙκουμεν. Πατριαρχείου,Έ<ι: «'Ορθοοοξί:Σ» 1953 σ. 5-43).
ΓεΡ μανοu Μ 'Yj τ ρ ο π ο λ ί τ ό υ Σ oc Ρ ο ε ω ν: ΤΟ Ήμερολογιακον
ζ~τ/μα. ('Εν: «'Ορθοοοξία» Α' (1926). σ. 59 έΤ..).
Γε Ρ μαν ο u M'Yj τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Δ'Yj μ'Yj τ Ρ ι oc ο ο ς, Χ Ρ υ σ ο σ τ 6-
μ ο υ M'Yj τ Ρ ο π. π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν 1) ς, χ Ρ υ σ ο σ τ 6 μ ο υ Μ 'Yj-
τ Ρ ο π. Ζ ακ uν θ ο υ: Προς τΟν έΨΊ)μεριακον κλΊjρoν κα!. τού; μο­
ναχους τ'ijς όρθοδ6ξου έλλΊjVικ'ijς 'ΕΚΥ.λ'Yjσίας. (παρά Άρχιμ. Θεοκλ.
Σ τραγκα,
' 'Ε.:.ιΚ χλΊ)σιοι:ς
' 'Eλλ'~
αοοτ 'Ι στόρια
" -'Ψ
εκ ΠΊJγων ~-
α ευοων τ. Δ' ,σ.
2601 ).
Τ ων α uτ ω ν : ΔΙMOCΨ'Yjσις περ] 'ou ζψ~ματoς 'ou έκκλΊ)σι. 'Ημερολο­
γΙου.-'Ae'ijVClL 1935.
Τ ων α uτ ω ν : Πρoκ~ρυξις προς τον έΨ1)μεριακον κλ'ijΡον και τους μοναχους
τΊjς Έλλ'Yjνικ'ijς 'Ορθοδ6ξου 'Eκχλ'Yjσίας περί "ou ζΊJ'~ματoς "ou έχχλ'Yjσ.
Ί-IμεpoλoγΙoυ.-ΆθΊjναι 1935.
Τ ων α ύ τ ω ν : Διαγγελμα προς τον εύσεβΊ) όρθ600ξον έλλ'Yjν. Λαον περι
,ou 'Eκκλ'Yjσ. •Ημερολογίου.-' Ae'ijVClL 1935.
442

Γ ι αν ν αχ ο π ο ύλο υ 'Ι ω ~ λ (ά. Ρ Χ ι μ.) : • Η ΠΙΧλΙΧια. ΔιΙΧθ-ήκη χιχτα.

τοuς Ο .. Τόμος Α .. Ή Γένεσις.- ΚιχλιχμOCτιχ 1955.
Τ ο ίί α uτ ο ίί : ΠΙΧλιχιον XΙXL Νέον • Ημερολόγιον.-' Aθ~νιxι 1976.
Γ ι α ν ναχ ο υλο π ο ό λο υ Κ α λ λ ι ο π Lο υ: Όa1jγος των Ί. Μονων
XΙXL "Ησυχαστηρίων τ~ς Έχχλ'ησΙιχς των ΓΟΧ Έλλocaος.- Πεφιχιεuς
1978.
Γ ν 1j σ Lω ν Ό Ρ θ ο δ, Χ ρ ι σ τ ι α ν ω ν Έ λ λ oc a ο ς: Προς τον Σεβ.
Μητροπολίτη» Φλωρίνη; χ. Αύγουστϊνο» ΚιχντιώΤ1jν (XΙXL πάντα όμο­
φρονοίίν,ιχ προς αύτόν ) όφειλομέν1j ά.πOCντ/σις.- Πειραιεύ; 1975.
r ρ 'η γ ο Ρ ii
Ν ι χ 1j φ ό ρ ο υ: Historiae byzantinae libri postremi ΑΒ
Immanuele Bekkero nun c primnm Editi.- Bonnae 1885.
Γ Ρ 1j γ ο Ρ ο π ο ό λ ο υ 'Α λ ε ξ.,
Γ ε 8 ε ώ ν, 'Α χ α χ Lο υ 'Α Ρ Χ ι μ.,
Μ oc Ρ χ ο υ μ ο ν α Ζ ο ίί
: φως ΤΟLς έν σκότει. 'Έλεγχος χιχτα. ~ς
&θέου XΙXL ά.ντιχρΙστου ΈβριxιoμιxσσωνΙιxς.-Άθ~νιxι 1936.
C h ί r ί ιο s c ο C ο η s t a η t ί η : Le Comput Pascal.- Bu carest 1925.

Δ α ν ι 1j λ L8 ο υ 'Α θ.: • Η aιόρθωσις τοίί • Ημερολογίου ~ ~ μετακίνησ«; τοίί

ΈορτολογΙου.-' Aθ~νιxι 1926.
Δ ε λ ~ μ π α σ'η Α .:' Η έπoχ~ τοίί 'Αν,ιχρΙστου.-' Aθ~νιxι 1974.
Δ 1j μ1j τ Ρ (f. χ oc χ 1j κ.:' Η νoμιχ~ XΙXL χιxνoνιχ~ θέσις των παλαιοημερο­
λογιτων έν 'EλXocaL. ('Εν: «Δικαστική» (1935). σ. 81 έπ.)
Δ 1j μ 1j τ Ρ α χ ο π ο ύ λ ο υ Ά ν 8 ρ.: Προσθήκατ XΙXL διορθώσε«; εΙς τ~ν
Nεoλλψιχ~ν Φιλολογίαν Κων. ΣOCθιχ.- ΛειψΙΙΧ 1871.
Τ ο ίί α uτ ο ίί : 'Επανορθώσειτ; σφαλματων παρατηρηθέντων έν τη Νεοελ­
λ1jνιχη Φιλολογία τοίί Κ. Σαθα, μετOC χιχΙ τινων προσθ1jχων.- Τεργέ­
σΤ1j 1872.
Δ ι ο μ +ι 8 ο υ ς - Κ υ Ρ ι α χ ο ίί 'Α ν α σ τ.: ezoXOYLXΙXL ΔιιχτριβιχΙ-'Aθ~-
ναι 1898.
Δτ ο ν υ σ ί ο υ Μ'ητροπολΙτου ΣερβΙων κα ] Κοζocν1jς:
Xιxpιστ~pιoς Ώ8~.-Άθ~νιxι 1969.
Τ ο ίί α uτ ο ίί : Ζ' ΌμιλΙΙΧι έΠL τοίί "Ημερολογιακοθ. (ά.νέ--ι<80ΤΟΙ είς χει­
ρόγριχφον ).
Τ ο ίί α uτ ο ίί :, nEpL λειτoυpγιχ~ς ά.νιχνεώσεως έν τη 'EXXX1jGL~ τ~ς Έλλά.­
80ς.-' Aθ~νιxι 1972.
D ο e η s Ι r e η η e : Les Paleoimerologites en θτέοο et leurs Mona-
steres. (Έν: «Irenikon» 1971 σ. 549).
Δ ο σ ι θ έ ο υ • Ι ε Ρ ο σ ο λ ύ μ ω ν : Τόμος , ΑγOCΠ1jς.-'IOCσιον 1698.
 443

Δ υ ο β ο υν ι ώ το υ κ.: τα: MucrT·r,ptet τΊjς , AνατoλικΊjς ΌpθoSΌξoυ Έκ­

κλησΙας έξ έπόψεως ~ογματικ'ijς.-' Αθ'ijναι 1912.
Δ ω Ρ ο θέ ο υ Μ r, τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Λ α Ρ Ι σ r, ς: Ή νoμoκανoνικ~ θέ­
σις του έλλr,νικου Παλαιοημερολογητυωϋ ζψ~ματoς. (Έν: «Νομοκα­
νονικαΙ "Ερευναι» , Αθ'ijναι 1951).
Το υ α uτ ο υ: ΠαραΤ/ρΥισεις έπι 7'i;ς γνωματεύσεωτ των κ . κ. Καθr,ΎΊJ­
των έπΙ του Πα:λ /χου ζτι-:1;ματος. (Έν: ΑΕΚΔ 1951 τευχ. 10ν σ.
3 έπ.).

"Ε κ θ ε σ ι ς : του "Αρχιεπισκόπου Άθ-ηνων καΙ πάσr,ς Έλλά80ς Σπυρίδω­

νος ένώπιον τΊjς ΙΣΙ τΥις " Eκχλr,σ Ια:ς τΥ,ς Έλλά~oς.-' ΑθΥιν α: ι 1952.
Έ κ κ λ r, σ Ι α ς Γ Ο Χ Έ λ λ ά ~ ο ς : "Ελεγχοτ καΙ &νατpoπ~ . των &ντι­
κανονικων καΙ βλασφ~μων ένεργειων των &πεσχισμένων έκ τΥις Έκκλ1)­
σΙας των ΓΟΧ «Αυξεντιανων καΙ Καλλιστικων».-' ΑθΥιναι 1979. .
Έ κ κ ·λ r, σ Ι α ς , τ Ε λ λ ά ~ ο ς : Τό Ήμερολογιακόν ζ~τr,μα. EίσήΎΊJσις
πρός τ/ν Παγορθόδοξον Μεγάλr,v ΣUνο~ον.- Άθ'ijνα:ι 1971.
Έ λ λ r, ν ι x'ij ς Έ κ κ λ r, σ Ι α ς Γ Ο Χ: "Τπόμνημα πρός τ~ν Δ' 'Ανα­
θεωpψικ~ν Boυλ~ν των Έλλ~νων.-Άθ'ijναι 1948.
Έ π ι τ Ρ ο π 'ij ς Υ. λ r, ρι Υ. ω ν τ Τι ς Έκ κ λ r, σ Ι α ς τ ω ν Γ Ο Χ : Ή
πέτρα τΊjς &μωμ~τoυ όpθoSΌξoυ χρισ,ιανΙΥ.Υις ~μων πΙστεως. -' ΑθΥινα:ι
1953.
Ε uγ ε ν Ι ο υ Β ο υ λ .γ ά ρ ε ω ς : ΚριτικαΙ έπιστάσεις. ΈπΙ τωνuπομνr,­
ματικων παρεκβολώ» του Νεοφύτου των εΙς τό τέταρτον τΊjς ΓραμματικΥις
Θεοδώρου του ΓαζΊj.- ΒιέννΊ) 1806.
Ε uτ α ξ Ι α 'Ιω.: του Κανονικοίλ Δικαίου τΊjς Όpθo~όξoυ ΆνατoλικΊjς Έκ­
κλησίατ; τα: περί [εpατικΊjς έξουσΙας, τ. ΑΙ - ' ΑθΥιναι 1872.
Ε uσ τ Ρ α τ ι ά ~ ο υ Γρηγ.: 'Ι-ι πpαγματικ~ &λ~θεια περ] του έχκλr,σ.
ΉμεpoλoγΙoυ.-ΆθΊjναι 1929.

Ζ r, ζ ι ο ύ λ α 'Ιω.: 'Η ένότ/ς τΊjς Έχχλr,σΙας έν ήj Θ. Εύχαριστία καΙ "ij)

Έπισκόπψ.-'Αθ'ijναι 1965. . .
Ζ r, λ ω τ ω ν ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν· -μο ν α Χ ω ν : Ή πραγματιχ~ &λ~θειoc
περ] του κuρους τ'ijς χειροτονίατ 'Επισκόπου υφ' ένός "Επισκόπου καΙ
περ] του σχίσματοτ; ,ων έν Έλλά~ι Παλ /των.-ΆθΥιναι 1958.
Ζ 1) λ ω τ ω ν ά γ ι ο Ρ ε ι τ ω ν Π α τ έ ρ .ω ν: ' Απαντησ«; εΙς μΙαν έπι-
στολιμαίαν ~-ι.α.τpιβ·ήν; -Λυκόβρυσις1969.
Τ ω ν α uτ ω ν : Σuντομος [στopιχ~ περιγραφη τΊjς Έκκλr,σΙας των ΓΟΧ
Έλλά~oς.-·Άγ. 'Όρος 1973.
Τ ω ν α uτ ω ν : Φων~ έξ Άγ. "Ορους. "Ητσι &πό~ειξις έκ των ar,λώσεω'J
444

και πράξεων το;:; νέου ΟΙκουμενικοu ' Πατριάρχου ΔYjμψρΙου το;:; ΑΙ

δτι ουτος α.κολουθε'ϊ τ~ν ένωτLκ~ν γpαμμ~ν το;:; προκατόχου του' Αθ"fjνα­
γόρου,-"Αγ. 'Όρος 1973.
'Η λ ι ά δ η Χ α ρ.: 'Ανέκόοτος ΈγΧόΚλLOς 'ΙερεμΙου Β ' Πατριάρχου Κων /
λεως. (Έν : «Έχκλφ. Φάρος» 1936 σ. 343 έπ.}.

Θ έ μ ε λ"fj Π. Τ. : Περι το;:; "Ημερολογίου. (Έν: «Ν. Σιων» ΙΗ ' 1923

σ. 295 έπ.).
Θ ε ο Q ω Ρ -ή τ ο υ μ ο ν α Χ ο u: 'Απόκρισις εΙς μΙαν α.πάντ/σιν.-'AθΊjναι
1969.
Τ ο ίί α. uτ ο u : 'Ατ.όκρισις Β ' πρός 'ApΧLμ. 'Επιφανιον ΘεοΟωρόπουλον.
-ΆθΊjναι 1970.
Τ ο ίί α. uτ ο ίί: Δ ιάi.oγo ι τ'tjς έρΤιμου. (περί Οίκουμενισμοϋ] - 'AθΎjναι
1971.
Τ ο U α ύτ ο U : '~·\:;:rr:-r;σ!.ζ -;:ρός τ/\f ~έφ1jμεΡt8!Χ « ~ΕκκJ~1jσ. 'Αγών».-
''Λγ. "ΟρΟζ -'Aθr,Ι:ΣΙ 19ϊ2.
Τ ο ίί α. uτ ο ίί : 'Aνo~ b:ιστολ-η πρός τΟν -Σεβ . Χ. Αύγουστϊνο» Καντιώ­
τΥΊν.-"Αγ. "0;:0; 22-8-72.
Τ ο ίί α. uτ ο ίί : Γ' 'Ανοικτ/ b:ιστολ-η πρός τόν Πρωθιερέα. κ. ΕΜγγ. Τόμ­
προν 'Αριιγ;::χμμσ.τέσ. 'Ι Συνόδου ΓΟΧ Έλλάόος. (8-9-72).
Τ ο u α uτ ο u: Τό Ήμερολογιακόν σχ'ϊσμα ουνάμει ~ ένεργεΙq:;-"Αγ.
"Ορος -'ΑθΊ;'Ι:ΣΙ 1973.
Τ ο ίί α uτ ο ίί : "Όταν α] παραβασε«; γίνωνται . . . παραδόσε«; xocl α.ι παρα­
06σεις ... πocρ:χβOCσεις.-"Αγ. 'Όρος -Άfhjναι 1973.
Τ ο ίί uτ ο ίί : Τό "Ημερολογιωων ζ-ήτ/μα..
α
Τ ο ίί α uτ ο ίί : Ή α.νoc[ρεσις τΊjς ιεPOΚOινOτLκΊjς α.νακοινώσεως. (Έν: «Άγ.
ΣΙμων ό Μυροβλ-ήτ/ς» 1974 τ. 22 σ. 16-17).
Τ ο u α. uτ ο ίί : Β ' 'Ανοικτ/ έπιστολ-η πρός τόν Πρωθιερέα κ. ΕΜγγ. Τόμ­
προν Άρχιγραμματέoc 'Ι Συνόοου ΓΟΧ ΈλλάΟος.
Τ ο ίί α uτ ο ίί : ΔΙ 'Ανοικτ/ έπιστoλ~ πρός τόν Πρωθιερέα κ. ΕΜγγ. Τόμ­
προν.

Θ ε ο Qω Ρ ο π ο Uλ ο υ Έ π ι φ. (Άρχιμ.) : Τό μν"fjμόσυνον τοίί Πατριαρ­

χου 'Αθψαγόρου. (ΈπιστολιμαΙoc Οιατριβή). (πολυγραφημένον κεΙ­
μενον ).-ΆθΎjναι 1969.
Τ ο ίί α uτ ο ίί: ' Απocντ"Yj(Jις .εις , τόν . κ . :Α\ Κιχ.λόμοφον. (Έν: «Ή Φ.Ο.»
1970φ.594-595 σ. 5-6).
Τ ο u α. uτ ο u : Άπάντ"Yjσις εΙς τόν κ. 'Αλ. Καλόμοιρον, (Έν: «Ή Φ.Ο.»
1970 φ. 601-602).
Τ ο ίί α uτ ο u: Ό συνεορτασμότ; τοίί Πάσχα. (Έν: «ΈνορΙα» 1974 σ. 97
(έπ. ).
 44 5

Τ ο υ α ύ τ ο υ : 'Άρθρα - MελέτlΧι -'Επιστολr.ιι τ. AΌ -Άθ~ναι 1981.

Θ ε ο ο ώ ρ ο υ Ά .: Ή μυστ/ριακ~ οιακο ινωνία (intercommunio) έξ έπό­
ψεως όρθο Οό ξου Συμβoλικ~ς. -' Aθ~ναι 1973.
Θ ε ο ο ώ Ρ ο υ Ε ύ α γ γ .: 'Η ο ρ θόοο ξο ς λατρεία ώς φορευς του ά.νθρωπι­
στυωύ ΙΟεώΟους. (Π αν'Υ)γυρ ικος τόμος έπ ι τη 1400η ά.μφιετ/ ρ ίΟι τ~ς Ί.
Μ. Σ ινα..-' AθΊjνα ι 1971).
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Φαινομενολογία του γνησίου δρθο δόξου πνεύματα; και των
έξ αύτου ά.ποκλ ίσεων.-' Aθ~ναι 197 2.
.Θ ε ο κ λ 1ι τ ο υ μ ο ν. Δ ι ο ν υ σ ι ά. τ ο υ: Π ερ] έκκλ'Υ) σ ιαστ ικων παραδό ­
σεων. ('Εν: (ιΆγιoρειτιΚ~ Βιβλιοθ-ήκ'Υ») 1957 σ. 8).
Τ ο υ α uτ ο υ : Σχόλια έπι .ης Π ανορθο δόξου Π ροσυνόδου , ('Εν : « Άγιο­
ρειτικ~ Β ιβλιοθ-ήκ'Υ)) 1957 σ. 105).
Τ ο υ α uτ ο υ : 'Επι τη συγκλ-ήσει τ~ς 'Ιερ αρχ ίας τ/ς Έλλ'Y)νικ~ς 'Εκκλ'Υ)σίας .
. ('Εν : (ιΆγιo ρειτικ~ Β ιβλιοθ-ήκψ) 1958 σ . 293 έπ.) .
Τ ο υ α uτ ο υ : 'Η 'Ο ρθοοο ξ ία είς ";ο Βατικανόν. ( 'Εν : (ι ΆγΙO ρεΙΤΙΚ'ίj
Βιβλιοθ-ήκ'Υ») 1963 σ. 225). "
Τ ο υ α uτ ο υ : Είσαγωγικά στδ Πα:λ Ικο σχίσμα. ('Εν : (ι Άθωνικοι Διά.·
λόγοι» 1978 τ, 55-56 ).
Θ ε ο τ ο κ α. Μ. : τα κρατoυντcι περι μικ";ων γά.μων έν -ήj όρθοΟόξω "Ανατο­
λικη 'Eκκλ'Yjσί~.- Κων /λις1897. ('Εν: (ιΝομικα και "Ιστορικά με­
λετ-ήματα » -Άθ~να ι 1947).
Θ ε ο φ αν ο π ο ύ λ ο υ Κλ. : Θέσις του έορ";ολογικου ζ'Υ)τ-ήματος ά.πο ά.πό­
ψεως συνταγματικ~ς και νoμικ~ς. ('Εν: «Τδ Α' Πανελλαδυών Συνέ­
δρ ιον των όπαοων ";ου 'Ιουλιανου 'Εορτολογίου». ΆθΊjνα ι 1947).
Θ ρ η σκευτ ι κ~ κα Ι Ή θ ι κ~ 'Ε γ κ υ κ λ ο Π α ι ο ε ί α : τ. Α-ΙΒ.
-Άθ~ναι 1962-1 968.

Ί ατ Ρ ο υ Μιχ.: Ό ά.ριθμΟς 7-Άθ ~ναι 1965.

Ί ε ρ σ. ς Σ υν ό ο ο υ : ΑΙ Συνοοικαι 'Εγκύκλιοι τ. A'.-Άθ~ναι 1955.
'Ι ε ρ σ. ς Σ υν ό ο ο υ Γ Ο Χ (κ υ Ρ ο υ Άρ Χ ιεπ /που Μ α τ θ α ί­
ο υ) : Ποιμαντο ρική 'Εγκύκλιος 10 -12-72.
Ίερ α.ς Συνόοου τ~ς 'Εκκλησίας των ΓΟΧ Άρχιεπ/
που κ υ ρίου 'Α ν Ο Ρ έ ο υ : 'Υπόμνημα. 10 -11-1972 .
'Ι ω α ν ν ί ο ο υ Β α σ.: Ή ένότ/ς τ/ς Έκκλ'Υ)σ ίας κατα τον 'Απ. Π αυλον .
('Εν: (ιΕυχαριστ-ήριος τιμψικος Τόμος Άμ. Άλιβιζά.τoυ. -Άθ~­
ναι 1958 σ. 170).
'Ι ε ζ ε κ ι ~ λ Μ η τ ρ ο π ο λ ί το υ Θ ε σ σα λ ι ώ τ ι ο ο ς Κ α Ι Φ α ν α­
Ρ ι ο φ α Ρ σ ά. λ ω ν: ΤΟ νέον Ήμ.ερολόγιον και το Π ατριαρχεϊον Ά­
λεξανΟρείας. ('Εν : «' Αναπλασιτ;» 1927 σ. 175 έπ .).
446

Τ ο ί.i α uτ ο υ
: Ή μετά.θεσις τ~ς έορτ/ς του Εόαγγελισμου. 'Εναίσιμα επι
τη επισΤΊ)μονικη 35ετ/ρΙ~ι του Μακ. ' Αρχιεπ /που ' Αθηνων Χρυσοστό­
μoυ. -Άθ~ναι 1931.
u
Τ ο υ α τ ο υ : Ί-Ι καθαίρεσ«; των "Αρχιερέων. ('Εν: «'ΕκκλφΙα» 1935
σ. 262-274).
Τ ο υ α uτ ο υ : Δύο νέα βιβλία ,π ερ ι Ήμερoλoγίoυ. -ΆθΊjναι 1937.
u
Τ ο υ α τ ο u : Bιβλιoκρισίrι. 'rou έ:ργόυ «' Ημερολογιακών καΤΊ)γοριων έ:λεγ­
χοτ;». ('Εν: «'EχκλΊ)σίrι.» 1937 σ, 103.).
Ί ω α χε ι μ Μ Ί) τ ρ ο π ο λ ί τ ό υ 'Ε φ έ σ ο υ: 'EκκλΊ)σιαστικrι.Ι με -
ταρρυθμίσειτ. ('Εν: «'Εκκλησιαστικος KΊjρυζ» τ. Θ' σ. 171).
Ί ω α κε ί μ Μ Ί) τ Ρ ο Τ; ο λ ί τ ο υ Δ Ί) μ η τ Ρ ι ά a ο ς : Το Παλαιοημε­
ρολογητοων ζ~τημα εν 'Ελλάδι τ. Α' τ. B'-Άθηνrι.ι 1952.

Κ. Δ.: Ή μεταρρύθμισκ τοu "Ημερ ολογίου. ('Εν : «ΈχκλΊ)σιαστικ~ Άλ~ ­

θειιχ».1895).
Κ α κ ο γ ι ά ν ν Ί) Ά ρ σ ε ν Ι ο υ : 'Ημερολογ ιακά. ('Εν: «Άνάπλασις»
1928 ).
ΚαλλινΙκου (ΔελΊ)κάνΊ) ΜητροπολΙτου ΚυζΙκου:
Συλλoγ~ Πατριαρχικών ΈΥΥρά.φων B'. ~ Κων /λι ς 1905.
Τ ο υ αuτ ο υ : Πατριαρχικά εγγραφα τ . ΓΙ._ Κων /λις
Τ ο u uτ ο υ : ΤΟ Πάσχα ('Εν: «'Oρθοaοζία» Α' σ. 441 έπ.).
α
Τ ο υ α uτ ο u : 'Επ] του Νέου Ήμερολογίου.- Κων /λις 1924.
Τ ο υ α uτ ο υ : 'Επ] του Νέου "Ημερολογίου. (Έν: «'ΕκκλΊ)σΙα» τ. Α' σ.
428).
Κ α λ ο μ ο ί Ρ ο υ Ά λ.: Ή ρωσικ~'EκκλφΙα τ/ς Διασπoρ~ς. ('Εν: «Ή
Φ.Ο.»
1969 φ. 575-576 σ. 11-12).
u
Τ ο υ α τ ο u : ΔιώΚΤΊ)ς ΚλΊ)ρικός. 'Η δοκιμασία της Ί. Μονης «Ό Εόα.γ­
γελισμος τ~ς Θεοτόκου» Οίνουσων Xίoυ.-ΆθΊjναι 1969.
Τ ο υ u
α τ ο υ : ΈπιστολιμαΙα Διατριβ~. ('Εν: «Ή Φ.Ο.» 1970 φ. 592
593 σ. 10).
Κ α μ π ο ύ Ρ ο γλ ο υ ς Γ.: ΜνημεLΙΧ τ/ς "Ιστορίαξ των Άθηνων τ. Β"­
, Αθηναι 1890.
Κ α Ρ α μ ~ τ σ ο υ - Γ α μ β Ρ ο ύ λ ι α Στ.: φως εν σκότει.-Άθ~ναι (πα -
λυγραφΊ)μένον ).
u
Τ ο ij α τ ο u : Πάλιν τιΧ ~~ιιx. ('Εν: «Η Φ .Ο.» 1959 φ. 316 ο. 4).
Τ ο ij α ,j τ ο υ : Ή &γωνίιχ εν τ4> κ~πcr τΊjς ΓεθGΊJμαν~.-Άθ~νιxι 1960.
u
Τ ο ί.i α τ ο ij : ΤΟ Νέον Ήμερολόγιον. ('Εν : «'Oρθό~oζoς Λόγος» 1973 φ.
1 σ. 3).
 447

Τ ο U α uτ ο U : ' Αγωνες δια: ":"~ν τΥιρ-ησιν τ~ς Θείας Παρακαταθ+Ικης. (Έν:

«'Ορθόδοξος Λόγος» 1973 φ. 2 σ . 3 ).
Τ ο U α U τ ο U : Ε'Ιμεθα Τι ocχ~ινοτόμ'fjτο ς 'Ορθόδ. ΈΚΥ.λ"φία. (Έν : «'Ορ­
θόδοξος Λόγος» 197 4 ? 4 σ. 4).
Κ α Ρ μ ί Ρ Ίj Ίω. : ΈπΙ ":"ou 'Eγ.κλΊjG . " Ημερολογίου . Μ ία πρόσφατοτ απόφα­
σιτ των όμοδόξων σλαυικών ΈκκλΊjσιων . (Έν : «ΈκκλΊjσία» 1952 σ.
219 -220 ).
Τ ο u α uτ ο u : τα: δογμχ'7ΙΧ:Χ χ<ΧΙ συμβολικα μνΊjμε~OC τΊjς 'Ο ρθοδόξου
KO'.θoλικ~ς Έκκλr;σίας '7. B '. -ΆθΊjναι 1953.
Τ ο u α U τ ο u : πως δε~ δέΖεσθΧι '70 ύς π ροσιόντατ 7'{j 'Ο ρθ οδο ξί« έτερο ­
δόξους . (Έν : «Θεολογ ία » Ι θ54 σ. 211 έπ .).
Τ ο u α U τ ο u Σύνο ψις -:-'rις δογμ::r.'7ικΊjς δικασκocλίΟ'.ς τΊjς 'Ορθο δόξου Καθο-
λικΊjς ΈκκλΊjσίας. -' AθΊj'l:xι 1957 .
Τ ο u α uτ ο u : 'Ορ θόδοξο ς 'Εκ,J:r,σιοί.ογ ία. . -ΆθΊjναι 197 3.
Κ α Ρ ο λ ί (3 ο υ Π α ύ λ ο υ : Ίσ'7V;; [::r. '7'f; ς Έλλιiδo ς. -ΆθΊjναι 1925.

Τ ο u α U":" Ο U : Σ ';γΖ ρονο ς ίσ'70;;[OC '7ω,ι Έί.λ-ή'ιων καΙ των λο ιπων λΟ'.ων 7Γις
ΆνατoλΊjς &πο ":"ou 1821 μέ-1.?ι -;OU 1921 . Α ' -Ζ '.-Άθ ιjν α. ι 1922 -1929.
Κ Ο'. Ρ π α θ ί ο υ Έ μ μ. (' Α ? Ζ ι μ . ) : ΤΟ Βο υλγαρυών σχίσμα. ('Εν:
«Θεολογία» 1925 σ . 345 έπ. } .
Κ Ο'. τ σ Ίj Δ . : Ό μι:ι.θΊj ματικOς ';πολογισμος 7r,ς 'ήμέρΟ'.ς -rou ΓΙOCσχα παρ'
'ήμίν καΙ παρά τοίς έτεροδόξοις . ('Εν : «' Αν OCπλα.σις» 1959).
u
Τ ο u α τ ο u : ΤΟ πρόβλημα τοu συνεορτασμού κι:ι.Ι 'ή 'ΑστρονομικΤ, 'Επι ­
σ":"+ιμΊj . ('Εν: «Το κοινον πocσ-,(α 7r,ς χρ ιστιανωσύνη;» Β ' Συμπό ­
σιoν . --Άθ~νιxι 1969. "Εκδοσι; ' Ιδρύματοτ Ευρώης Δραγαν ].
Τ ο u α U τ ο U : Ή μερολόγιον. (Έν : ΘΗΕ τ. 6 σ. 46 έπ.},
Κα υ κ iΧ Κ :'Αστικος κωδιξ τ. Β' .- ' λθYιν~ι 1947.
Κ ο λ έ τ σ ο υ ' Α γ α θ α γ γ έ λ ο υ : ΈπΙ ένος ύπομν+Ιματος Π αλα ιοη με­
ρολογιτυωϋ ('Εν : (ιΆνOCπλασις» 1933 σ. 161).
Κ ο λ ι τ σ oc Ρ α Ί ω oc ν ν ο υ : • Η Π αλα ιά Δ ιαθ~ΚΊj κατα: τούς Έβδoμfι ­
κοντα τ, ΑΙ - ' Αθ ιjναι 1973.
Κο ν ι (3 oc Ρ Ίj Γ ε ρ.: 'Επίτομος 'EκκλΊjσ . 'Ιστο ρ ία τΊjς Έλλocδoς . -ΆθΊjναι
1938.
Τ ο u α uτ ο u : • Η θέσ ις τΊjς KαθoλικΊjς 'Ορθοδόξου Έκκλ-ησίας έν -;fι « Κοι­
νωνία των 'Εθνων» . ('Εν: (ιΘεολογία» 1949 σ. 301) .
Τ ο u
u α τ ο u : • Η διαμόρφωσ«; τ/ς KO'.~oλικΊjς 'Εκ,.λ"φίας μέχρι ":"ων
ά.ρχων "ou εΙ αίωνος καΙ ο[ Τ ρείς ΊερOCρχΟ'.ι. ('Εν: «Θεολογία» 1955 σ.
407) .
Τ ο u
u α τ ο u : Γενικ~ 'EκκλΊjσ. Ίστo p ία .-ΆθΎi"α ι 19 57.
Τ ο u α uτ ο u : 'Εκκλ. 'Ιστορία τ/ς ΈλλOCδος τ , Β' -ΆθΥιναι 1970.
Τ ο U α ύ,,:, Ο υ
: • Η άρσις του βουλγαροωύ σχίσματοτ.-ι-' ΑθΥιναι 1971.
Τ ο u α ύ τ ο υ
: Σταθμο] ' Eκκλ-ησ'ιαστικΊjς πoλιτικΊjς έν Έλλocοι ιΧπο -;ou
Καποδιστρίου μΙχρι σ~μερoν. -ΆθΊjναι 1971.
Κ ο ν τ ο γ 6ν ο υ Κ.: Έκκλ-ησιαστικ~ 'ΙστορΙα άπο Χριστού γεw·r,σεως
μΙχρι των καθ' 'ήμας χρ6νων.-' AθΊjναι 1876.
Κ6ν τ ο υ Ά λ.: 'Αναδιοργανωσκ των ΠαΡαΡτ/μocτων καΙ. συνεχ~ς έπι­
κοινωνία μετα. του KΙvτpoυ προς καθορισμον ένιαΙας κατευθύνσεως ένερ­
γειων καΙ. άποφocσεων σχετιζομένων με ";"α. πορίσματα ";"ου Συνε­
apLou. (Έν: «ΤΟ Α' Πανελλαδυών ΣυνιaΡιον των όπαaων του 'Ιου­
λιανου ΈορτολογΙου» σ. 85 έπ.-ΆθΊjναι 1947).
Κ 6Ρ σ ο υ Δ -η μ.: EΙσ-ηγ~σεις Διοικ-ητικου Δικονομικου ΔικαΙου τ. Β' (Έν :
«ΤΟ Σ.τ.Ε. καΙ. τα. ένώπιον αύτου άσχούμενα gxaLxa μΙσα» τευχ. Α'.­
ΆθΊjναι 1977).
Κο τ Ι α 'Α Ρ σ ε ν Ι ο υ μ ο ν α Χ ο υ: Κέντρα τΊjς όρθοΜξου Έχκλ-ησΙας.
-ΆθΊjναι 1967.
Κ ο τ σ ώ ν -η '1 ε Ρ ω ν. (-' Αρχιμ.) : • Η κανoνικ~ άποψις περ] τΊjς έπυωι­
νωνΙας μετα. των έτε.ροΜξων.-Άθηναι 1957.
Του α ύ τ ο υ: Προβλ-ήματα τ'fjς «Έκκλ-ησιαστικΊjς ΟΙκονομΙας» - ' AθΊjναι
1957.
Τ ο υ α ύ τ ο υ: ΑΙ άπαιτούμεναι δπο των Ί. Καν6νων διατυπώσε«; aLιX τ~ν
προσέλευσιν εΙς τ~ν Όρθ6a. Έκκλ-ησΙαν παντος αίρετυωδ. (Έν : «Έκ­
χλ-ησΙα» 1964 σ. 450 έπ.).
Κ r u mb a ch er Κ: Histoire de la litterature byzantine. Fasc. IV.
(Γαλλικ~ μεταφρασ«; δπο Paul - Panagiotis Charamis) ΆθΊjναι 1970.
Κυ β ε τ ο υ Έ π.: Έκκλ-ησιαστικ~ του άστρονομικως όρθου "Ημερολογίου
με";"αρρύθμισις. (Έν : «Έκκλ-ησιασ";"ικος Φαροτ;» 1928 σ. 114 έπ.).

Κωνσταν";"ινιa-η Ίω.: ΤΟ Παλ/κον ζ'ήτ/μα εΙς τ/ν ΈΚΥ],-ησΙαν τ/ς

Έλλocaος. (Έν : «ΈκΧλ'ησιαστικον BΊjμα» 1958 σ. 12).
Τ ο υ α ύ τ ο u : •Η Έκκλ-ησΙα των' Αθ-ηνων κατα. τ~ν τριωωνταπενταετίαν
1923-1957-ΆθΊjναι 1961.
Τ ο υ α ύ τ ο υ: Χροσ6στομος Παπαδόπουλοτ; (1668-1938) 'Αρχιεπ/πος
Άθ-ηνων καΙ. πocσ-ης Έλλocaος (1923-1938). Σκιαγραφία καΙ. χατocλογος
συγγραφων.-ΆθΊjναι 1968.
Κ ω 'Ι σ τ α ν τ ι ν Ιa ο υ Μ ι Ί..: ΚρΙσεις έπl. του ΝΙου • Ημερολογίου, (Έν:
«Έκκλ-ησΙα» 1926 σ. 4-5).
Κ ω ν σ τ α ν τ ι ν Ι a ο υ Χ Ρ υ σ.: Σ-ημε'i:α ένουντα καΙ. διαφοροποιοδντα τ~ν
μΙαν όΡθοaοξΙαν Ίjμων . (Έν : «Παν-ηγυρικος Τ6μος έορτασμοϋ τ'fjς 600Ίjς
έπετείου του θανocτου του ά-γ. Γρ~γoρΙoυ του Παλαμά ' Αρχιεπ /που Θεσ­
σαλονΙκ-ης» Θεσσαλονίκ», 1959).
 449

Κ ω σ τ α Ρ Ι ο ο υ Ε,) γ ε ν Ι ο υ : Χριστιανυων ' Ι-Ιμερολόγιον.--' Aθ~ναι 1931.

Λ α Χ α ν ii Κ υ π Ρ ι α ν ο υ : Π οία ~ οιαφ ορα μεταξ'; Παλαιου και Νέου

ΉμερολογΙοu.-'AθΊjναι 1972.
Λ (ε β ε ν τ Ι Ο ο υ ) ι. Γ .( ε ω Ρ γ . ) : ΟΙ Π αλ /κο ι ναoΙ-Άθ~ναι 1973.
L e g r a n d Ε.: Bibliograpllie hellenique ου description rai sonn ee
des ouvrages publies en Grece par Ιεε grecs de χν οι χνι sie-
c]es.- Paris 1885.
Λ ε ν 'fj Ά μ β ρ .- Π α π α. 'Ι ι χ ο λ ά. ο υ Δ. : ΑΙ OCντορθόοοξοι πρσπαγαν­
δαι - αΙρέσεις έν Έ)J,ocl)ι χ:χι "ιι περ ] τούτων νομοθεσία.ν-' Αθ'fjναι 1974.
Λ ε ξ ι κ ο ν Έ γ χ υ χ λ Ο π α. ι Ι) ι χ ο ν : ΈλεuθερουΟιΧκ'Υ) τ. 1- 12 .-'Aθ~ναι

Μαντζαρ ίοου Γ.: Σ.α.ισ.ικιΧ στο ιχεία περ ] των Μοναχων του Άγ .
'Όρους.(' Ανά.τυπον έχ τ.'ίjς 'Επε7YjρΙοος τ~ς Θεoλoγικ~ς Σχολ-ης του
ΪΪανεπιστημίου ΘεσσαλονίΚΥις.- Θεσ /ν Ικ'Υ)1973).
ΤΟ υ α,) τ ο υ : Ή ocρx~ τ'fjς έκκλΥισ. ένότψος κατα τοuς Πατέρα; τ~ς Έκ­
λ'Υ)σίας μέχρι του γΙ αιωνος. ('Εν: «ΓΡΥιγόριος Παλαμας» 1973 σ . 476 ).
Μ α ν τ ζ ο υ ν έ α Ε,).: τα ocoικ~ματα αΙρέσεως και σχίσματο τ; κατα τοuς
Ι 'A~ 19~~
, \
ωττω πρωτους αιωνας.-
, -
u .,ναι " .
Μ α Ρ ίν ο υ Ά ν α σ Τ.: Ή θΡ'Υ)σ'..ιεuτικ~ έλευθερΙα .-Άθ'fjναι 1972.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Ό gλεγΖος των πρά.ξεων των έκκλησ. ocρχων δπο του Σ.τ.Ε.
(OCνά.,uπον έκ .~ς «Έπιθεωρ~σεως Δημοσίου ΔΙOLΧ'Y)τικoυ Δικαίου»
'Aθ~ναι 1973).
ΝΙ ά. ρ κ ο υ μ ο ν α Χ ο υ : Φύλακετ; γρηγορεϊ.τε . Ή όρ θοοο ξΙα έν πoλέμ~. ­
, Aθ~ναι 1972 .
Μα ξ ί μ ο υ Μ'Υ) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Σ ά. Ρ ο ε ω ν : ΤΟ ΟΙκοuμενικον Πα­
τριαρχεϊον έν ήj Όρ θoOόξ~ ΈκκλφΙq;. - Θεσσαλον ίκη 1972.
Μ α τ α Ρ ά. γ κ α Δ. : 'Αναχειρατδνησιτ. (Έν: « Έκκλ'Υ)σια στικον BΊjμα»
19 53 σ. 15).
Μ α τ Ο α ί ο υ Ά Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Γ Ο Χ : Φων~ γνησίου όρθοΟόξοu.­
'Aθ'ίjνα.ι 1938.
Τ ο ij α. ί.ι • ο υ : Π o ιμαν.oρ ικ~ 'ΕΥ..ιuκλιος 12-10-43.
Μ α τ θ α. Ι ο υ πνε υ μ α τ ι κ ο υ Λ α υ Ρ ι ώ τ ο υ: Σά.λπιγξ δπερ τ'ijς
αγίας Τιμων Άνα.,oλικ'ίjς Έκχλφ Ιας. -Άθ~ναι 1931 .
Μ α υ Ρ ο π ο ύ λ ο υ Δ 'Υ) μ. : Πατριαρχικά] σελίΟες.-'AθΎjναι 1960.
Μ ε λε τ ί ο υ Μ 'Υ)
• ρ ο π ο λ ί ο υ ' Α θ 'ι) ν ω ν : Έκχλησιασ,ικ~ " Ιστο ­
ρία - Βιένν'Υ) Αύστρίατ 1783-1784.
ΝΙ ε λ ε τ ί ο υ ΝΙ 'Υ) τ Ρ ο π ο λ Ι τ ο υ Κ υ θ ~ ρ ω ν : Γά.μος κλ'Υ)ρικων κατα­
ταχθέντων ε Ις τ~ν τά.ξ ιν των λαϊκων OCνΙερος. ( ~Eν: ΑΕΚΔ1964 σ. 13
έπ, ).

29
450

Μ ε ν ε β ί σ ο γ λ ου Π α: υ λ ο υ (Άρχιμ.): Το ~γ. Μ;)ρ<:ι'Ι έ-ι -=Τι Ό;:θrλό­

ξ~ Άνα:τολικη ΈκκλΎ)σί~.-Θεσσαλονίκη 1972.
Μ 1j ν υ σ ι ς : των 'Ιερα:ρχων τ~ς ΈκκλΎ)σία:ς της ΈλλιΧ80ς - -:ω"l ιiΧ~ί.'J·)θι:ι.jν­
των το έκ παραδόσεωτ; πατριον έορτολόγιον κα:τα τοίί Σεβ. Μ"Ij:';:ο-;-:ολί­
του Χίου κ. Πα:ντελε1jμoνoς Φωστίνη έΠL ιΧνα:χεφoτoνΙ~ tερέω'Ι , άo.~ :JfrJ­
νομέν'Υ) προς ά:πOCσα:ς τας όρθο8όξους ΈΚκλΎ)σΙα:ς.-Άθ~να:ι 1948.
Μ Ύ) τ Ρ ο π ό λ ε ω ς Γ Ο Χ Θ ε σ f ν Ι κ Ύ) ς : Άνα:μνΎ)στικον 5Οετηρί&<;
'lepou Άγωνος ύπερ των έκκλΎ)σ. Πα:ρα:8όσεων των ΓΟΧ ΈλλιΧ&;.­
ΘεσΙνίΚΎ) 1974.
Μ Ύ) τ Ρ ο π ό λ ε ω ς Γ Ο Χ Π ε ι Ρ α: ι ω ς κ α: L Σ α: λ α: μ 'i ν ο ς: Τπο
το φως τ~ς Όρθ08όξου πίστεωτ; (Έκθεμελίωσις των κα:κο8όξων θέσεων
της έφΎ)μερί80ς «Όρθό80ξος Τύποτ» έΠL της είσα:γωγ~ς της ~μερoλoγια:­
κ~ς κα:ινοτομία:ς έν ~τει 1924 uπο τ~ς Έλλα:8ικ~ς κρα:τοόσΎ)ς 'Exxλ1J­
σία:ς ).-Άθ~να:ι 1977.
Μ ί λ α: ς Ν ι κ 08.: ΤΟ ΈκκλΎ)σ. Δίκα:ιον της 'Ορθοδόξου Άνα:,oλικ~ς Έκ­
λΎjσία:ς.-Ά~νίxι 1906.
Μ ο ν Ύj ς ά: γ. Κ υ π Ρ ι α: ν ο u κ α] 'Ι ο υ σ τ ί ν 'Υ) ς : ΌφειλOιW/Ύ) ιΧπOCν­
τ/σις είς 8ειν~ν σωωφαντία». (Είνα:ι ο] «Πα:λ Ιτα: ι » έκτος Έκκλ'Υ)σία:ς;).
- ' AθΎjνα:ι '1972.
Μ ο υ Ρ α: τ ί 8 ο υ κ.: Σχέσις Έκκλ'Υ)σία:ς XOLL Πολιτεία; έξ έπόψεως όρ­
θο8όξου XOΙL των νεωτέρων κοιτευθόνσεων έν τη έκκλ'Y)σιoλoγί~ κοιΙ ήj
πολιτειολογί« τ. I.-ΆθΎjνoιι 1965.
Τ ο ίί οι uτ ο u : ΤΟ οιίώνιον κuρος των 'Ι. Κοινόνων.-'AθΎjνoιι 1972.
Τ ο ίί α: uτ ο u : οι 'ΙεΡΟL Κοινόνες αστύλοτ; XOΙL έ8ροιίωμοι» της Όρθ080ξία:ς.
-Άθ~να:ι 1972.
Τ ο ίί οι uτ ο u: Oίκoυμενικ~ κίνΎjσις, ό σόγχρονος μέγοις πειρασμδτ; της
Όρθ080ξίοις,-'AθΎjνoιι 1973.
Τ ο ίί α: uτ ο u : ΤΟ ύπέρτατον κριτ~ριoν. (Έν: «Όρθό80ξος Τύποτ;» 1974
άρ. 203).
Τ ο ίί οιuτ ο u: Ή σuτoιγμoιτικ~ κοιτοχόρωσιςτων Ί. Koινόνων,-ΆθΎjνoιι.
1974.
Τ ο u οι U τ ο u : 'Η ούσία XOΙL το πολίτευμα της ΈκκλΎ)σίοις κοιτOC τ~ν διδα­
σκαλία» "Ιωαννου 'rou ΧρυσΟσ'τόμου.-' Aθ~νoιι 1977.
Μ π οι λoc ν ο υ Δ Ύ) μ.: ΠερΙ το Παλαιοημερολογητυων. (Έν : «Έκκλ1Jσία:)}
1948 σ. 237 έπ.).
Τ ο u οι U τ ο u: "Ιστορία τ~ς ΘεoλoγικΎjς Σχoλ~ς 'AθΎ)Vων.-'Aθ~νoιι 1937
Το u οι U τ ο ίί : 'Η Θεoλoγικ~ Σχoλ~ Tou Πανεπιστημίου 'AθΎ)Vων.
'Iστoρικ~ έπισκόΠΎjσις 1937 -1930.-Ά~να:ι 1931.
 451

Του α ύ τ ο ίί : ΤΟ Παλαιοημερολογητικόν. ('Εν: «ΤΟ BΊjμα» 6-7-48).

Μ π α λ Ίj Γ.: 01χογε'/ειαχον Δίχαιov.-ΆθΊjναι 1956.
Μ π α. τ ι σ. i τ ο ') Δ ι ον.: Ό σψιεορ.ασμΟς ";"ου Πάσχα. ('Εν: «'Ορθό­
c30ζος Τύπο ;» 19ϊ4 φ. 209-210).
Μ π έ κ α Κ: Ή Μογη &ρα.έΖς. (Έν : «'Ενορίαι 1953 σ. 52).
Μπε κ ατ ώ Ρ ο υ Γ.: Ό συνεορτασμδτ .oU llocaxIΧ χiΧΙ ~ όΡθόc30ξος πρiX­
ξις. ('Εν: «Το κοινον α.γ. Πάσχα -;Ίjς Χριστιανωσύνησ (Β' Όίκουμενι­
κον Συμπόσιον ).-ΆθΊjνα:ι 1969. Ε--..tc30σις 'Ιc3Ρuμα':"ος Εόρώπης Δραγαν ],
Τ ο υ α uτ ο υ : Το κοινον Πάσχα. ('Εν: «'Εκκλφ. Φocρος» 1975 σ. 561-
590.
Τ ο υ α uτ ο υ : Τiξις 'Ι 'Ακολουθιων 1979.
Μπ ι λ i λ Ί) Σ π υ ρ. (Άρχιμ.): 'Oρθοc30ξία και Παπισμδ; τ. Β'.-ΆθΊjναL
1969.
Μ π ό ν"l) Κ : ΑΙ πατρολογικά] σπουδα] έν 'ExλOCe3t. (Έν: «'ΕΠΙσ'τ/μονLκη
'ΕπεΤ/ρις ΘεoλoγικΊjς ΣχoλΊjς» 1956 σ. 104).
Τ ο υ α uτ ο υ : Ό "Αγ, 'Ιγνocηος ό Θεοφόροτ; κα:ι αΙ περ] 'Εκκλ"l)σίας OCντι­
λ-ήψεις αύτου. ('Εν: «'OΡθόc30ζος Σκέψις» 1958 σ. 21).
Μ π ο υ λ γ κ ά. κ ω Ψ Σ ε Ρ γ.: Ή "Ορθοδοξία. (ΜεΤOCΨΡασις''Ανν. Βασιλεια­
δου ). Σταμπούλ 1964.
Τ ο υ α uτ ο υ: 'Η "ήμερολογιιχκη καινοτομία έξ έπόψεως έΚΥ..λ"l)σΙΜτικΊjς.
('Εν: «' Η Φ.Ο.» 1950).

Ν α σ λ ί μ Ί) Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ : 'Ιστορικων ιΧλ"l)θειων έλεγχος. ('Εν: «Ή

Φ.Ο.» 1949 ψ. 66 σ. 3).
Τ ο υ α uτ ο υ : Άνασκευη τΊjς αΡΤL έκc30θείσΊjς ΠoιμαντoρικΊjς c3Ίjθεν "Εγκυ­
κλίου ";"ων OCν':"ικανονικων Έπισκόπων του έκλιτ.:όντος 'Επισκόπου Βρε­
σθέV1jς Ματθαίου.- Βόλοτ; 1954.
Το υ α ύ τ ο υ : Ή μέλ/ουσlχ νOC συνέλθη Πανορθόc30ξος Σύνοδοτ και "ή ση­
μασία αυτΊjς (Έν : «Ή Φ.Ο.» 1960 ψ. 331-333 σ. 11).
Το υ α uτ ο υ : Ή χειροτονία: του 'Επισκόπου έξ έπόψεως κανoνικΊjς. ('Εν:
«Ή Φ.Ο.» 1963 ψ. 166 σ. 4).
Ν ε α μ ο ν ι τ ά. κ Ί) Χ Ρ υ σ . .: Χρυσόστομοτ . Π απαδόπουλοτ Άρχιετ.: /πος
Άθ-ηνων και πiσΊjς Έλ/ic3ας 1868-1938.-,.'AθΊjναι 1969.
Ν ι κ ο c3 -ή μ ο υ Ά γ ι ο Ρ ε ί τ ο υ: Συναξαρισ..ης ";"ων δώδεκα μ-ηνων του
ένιιχυτου τ. Α' .-ΆθΊjναι 1868. .
Ν ι κ ο λ i ο υ Μ Ί) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Ν ο ,υ β ί α ς : Συνέντευξις περ] ~με­
ρολογίου ('Εν: «'Ιερος Σύνδεσμοφ Ε' 31-1-27 OCp. 2).
452

Ο tκ ο ν ό μ ο υ Κ ω ν.: ΤΙΧ σω ζόμενα έκκλΊJσιαστικιΧ συγγρ άμματα τ. Β'

-Άθ~ναι (ΑΩΞΔ) 1864.

Π α γ κ Ρ α τ ί ο υ Μ ΊJ τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Γ άν ο υ χ α ι Χ ώ ρ α ς : 'Ημε­
ρολογιακά. ('Εν: «Ό ρθo ~o ξίαη 1944 σ. 51 έπ . ).
Π α γκ ρ α τ ί οu ΜΊJτρ ο πολίτοu Λεύ ΚΊJς: O [Π αλ /τα ι , o [νεOΊJ μ !
ται και το &Υ. Π άσχα. - Κων /λις 1928.
Το u α uτ ο u : Το φυσ υων ' Η μερ ολόγιον . ( 'Εν: «Π ανταινο.;» 1937 σ.
568 έπ. ) .
Π. Θ. Ε . Ο. Κ : 'γπόμ'l"ημα Τ.ρ Ος 70,jς ΒοuλεU7ιΧς.- -ΆΟ:Ι;να ι 1951 .
Π αν αγ ι ω τάκ ο υ Π . : 'Εκκλησία καΙ. Πολιτε ία ιΧν ιΧ 70ΙΙς σ. ίωνας .-Ά ­
θ~ναι 1939 .
Το u α uτ ο u : Ό Ο ίκουμενικος Πα-;;?ιηχικος θ ?όν c. ς -:'ijς Κων /λε ω ς .
'EκκλΊJσιαστ ικ·η κα Ι. πολι-: ικ-η θέσις. -ΆΟ:Ι;ναι 1948.
Το u α uτ ο u : Ή [ε ρωc.Jν'Yj καΙ. α[ έξ α,j.-ης νομοκσ.ν ονLιια:1. συνέπειατ . Ά ­
θ~ν αι1951.
Το u α U 7 ο u : Α[ κανον ικαl. ~ιατυπώσεις έπι είc~ο χ~ς έτε po ~όξων χρι­
στιανών είς 7·ην Άνατoλ ικ~ν Ό pθό~o ξoν iOU Χριστο u ΈκκλΊJσίαν κατιΧ
70 tσχuον Έλλψικον Έκκλφ ιασ7ικον Δ ίκα ιον. ( 'Εν : « ΑΕΚΔη 1952 σ.
8 7 έπ.).
Π α ν αγ ι ω τ άκ ο υ Π .- Ά λ εξ α ν ~ Ρ ο π ο ύ λ ο υ Σπ.: Ή θέσις το u
Έλλψικοu Παλ /κοu ζ'Ψ~ματoς κατιΧ το ίσχuον έν Έλλ&~ι Δίκαιον.
(Έν: «Α ΕΚΔ)η 19 51σ. 26 έπ.).
Π ' ν
α α γ ο π ο υ, λ ο υ '1 ω. : '1ου' ). ιαν ον
'Γ - "Η)
ρ'ηγ οριαν ον ,
με ρο .ογιον κα ι .: οι

Παλ /τα ιέν τη Αύτοκεφαλφ 'Εκκλ'ησ ίq. .-ης Έλλά~o ς.-Άθ~'~αι 1939.
Π α ν ώ 7 'η , Α Ρ ι σ τ .: Το κοινον Πάσχα 7Ίjς χριστιανωσύνη ξ. ('Εν : «Το
κο ιν ον fiγ. Π άσχα τ~ς χριστιανωσύνη; » Β ' Οίκο uμενικον Σuμπόσιον. ­
'Aθ~να ι 1969 'Έκ~oσις 'I~ρύ ματoς ΕυρώΠ'ης Δραγαν }.
Τ ο u α u
τ ο u : Έκκλ'ησ ία των Γ ΟΧ ~ Π αλα ιοημερολογιτών . ('Εν : « ΘΗΕ»
τ. Α '). '
Π α π α γ ε ω Ρ γ ι ά. ~ ο υ Γ. - Κ υ Ρ ι α κ ί ~ ο υ Π ο Ρ φ .: "Άρθρα καΙ.
εργα τοu Κεντ ρικοu Έκκλ'Yjσιαστικο u Σuν~έσμοu. -ΆΟΊjναι 1924.
Π α Τ. α γ ε ω Ρ γ ί ο υ Χ ρ . : Το «' Ημερ αλογ ιακόν » είνα ι ιΧσ7ρονο μικον π ρ ό­
βλΊj μα; ('Εν : «ΓΡΊJγόρ ιo ς Π αλαμας » 1973 σ. 504 έπ . ) .
Π α Τ. α ~ ά κ 'Yj Κ ω ν.: Ή ά.κριβ ·ης θέσι ς το u " Η μερ ολογια κοί; κα ι Παλαι οη-
με ρ ολο γψικ ο u ζψ~μα ";"oς . ('Εν : (ιΈ κκλ'η σί αη 1952 σ. 283 έπ.},
Π α π α θ ε ο ~ ο σ ίο υ Π. Σ. : Π ροσωπ ική έπισ70λη έξ ά.γάΠ'ης κιν οuμένΊJ ·.:......
ΆθΊjναι 1969.
 453

Π α π ο υ λ ί ο Yj Κ: ΤΟ xlvYjΙXΙX των Koλλυβocoων.-ΆθΎjναι 1971.

Π α Ρ α σ κ ε υ α τ ο Yj Χ Ρ ι σ τ ο ο. (Ά Ρ Χ ι μ.) : Μελέτιος ό ΠYjγας.-
ΆθΊjναι 1971.
Π α Ρ θε ν ί ο υ μ ο ν α Ζ ο υ : Δίστομα ; ρομφocία.-' AθΊjναι 1968.
Π α υ λ Ίj Δ .: Έκ:-.λφία και ΈπιστήμYj. - Βόλος 1950.
Π ε τ Ρ α κ oc κ ο υ Δ.: Τινα: περ] του κόρους των χεφοτονιων.-' AθΊjναι
~ . 1910.
Το υ α uτ. ο υ : Νομοχανονικocι ΈνασχoΙ;ήσεις.-ΆθΊjναι 1943.
Π ε τ Ρ ι τ oc κ Τι Ί ω.: 'Ελευθερία τΊjς θΡYjσκευηκΊjς συνειo~σεως και έλευθέρα
δίσχφις 7i'r; λατρείαε, (Έν: «ΑΕΚΔ» 1969 σ. 5-16).
Το υ α ύ τ ο υ: Ή θέσις ":"ou έλλYjνLχου Παλ /κου ζψ~ματoς έν ΈλλOCΟι .
(Έν : «ΑΕΚΔ» 1972 σ. 25 έπ.).
Π ετΡ ολ έκ α Ά ν.: Ξεσκέπασμα τΊjς πλOCνΊ)ς του Νέου ΉμεΡΟλογίου.­
ΛOCρισα 1977.
Π Ί) ο oc λ ι ο ν τ Ίj ς ν ο "'ί τ Τι ς ν Ί) ό ς : δπο 'Αγαπίου LEpOΙXOVocxou κocι Νι­
κoo~μoυ μονάχο υ. (·ΈχιY.ισ~ς , Αστέρω; 1957).
Π λατ αν ίτο υ Κ ω ν.: Το μ'φολόγιον του Πασχα, (Έν: «ΈφYjμέ­
ριοτ;» 1955 σ. 618 έπ.},
Τ Ο υ α ύ τ ο υ: Πασχαλιοι Πίν:χκες.-' AθΊjναι 1956.
ΠολOCΚΊ) Παρθενίου ('Αρχιμ.): Το ζ~τ/μα του Π. 'Ημερολογίου .
Π ρέπει να: &νακινΊ)θη; (Έν: « Π CΊν":"ocινoς » 1950 σ. 234).
Τ ο υ α ύ τ ου: "Ιστορικαί προϋποθέσεις ":"ου πρωτείου του 'Επισκόπου
Κων /λεως . ('Εν: «Θεολογία» 1952 σ. 9 5 έπ.)
ΠολυκOCρπου Συνοοινου ΜΊ)":"ΡΟϊ.ολί":"ου ΜεσσΊ)νίocς:
..., Έκχλ"'ίσιαστtκα:~~Απομν'YJμονεόματσ..-'ΑθΤι'/OCΙ 1960.
Π ο λ υ κ oc Ρ π ο υ Έ π ι σ κ ό π ο υ Δ ι α υ λ ε ί α ς : ' Η 'Ημερολογιακ.η
μεταρρUΘμισις.-ΆθΊjναι 1947.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Δικαιοδοσία τΊjς Έκκλφίας έπι -:ων ιΧρνουμένων δρθοδά­
ξων χριστιανών κλΊ)ρικων και λα"ίκων να: συμμορφωθουν εΙς ocvτικανo­
νικιΧς &ποφOCσεις αύτ.'ιjς, κα,ι ο.η εΙς τ.ην ιΧπόφα,σιν 7Γις ιΧ.λλα,γΊ)ς του έκκλΊ)­
σιαστυωύήμερολογίου (Έν : «ΤΟ Α' Πα,νελλα,οικον Συνέδριον των δπα­
οων του Ίουλια,νου Έopτoλoγίoω>. -ΆθΊjνocι 1947).
Τ ,ο υ α, ύ τ ο υ : Ποία -ή &πόφα,σις του Δευτεροβαθμίου οια: τους , ΑΡχιεΡε'i:ς
Δικαστηρίου τ.ην όποίαν , ώς ωφειλον , &θετ~σα,ν";"ες OL Σεβ . Έπίσχοϊ.ΟΙ
Χριστιανουπόλεωτ; κ. Χρισ τοφόροτ; κα,ι Διαυλεία; κ. Πολύκαρποτ, κα­
τεοικOCσθΊ)σα,ν &να,ρμοοίως κocι έp+ιμΊJV τ-ην 20-ην Δεκ. 1950 δπο του &να,ρ­
μοδίου Συνο ο ικου Δικαστηρ ίου -Τις NεoΊ)μεpoλoγψικΊjς ΈκκλΊ)σία,ς
τΊjς ΈλλOCΟο ς. -' Αθηνα, ι 1950.
Τ ο υ α, ύ τ ο υ : Κρίσε«; έπι τΊjς πρώτης παρα,7ηρ"'ισεως τ/ς γενομένΊ)ς ,j πο
454

τοσ Σεβ. Μ-ητροπολΙτοι> Λ~ΡΙσYJς κ. Δωροθέοu, έπΙ ης γνωματτύσεωτ των

κ.κ. Γ. Ράμμοu, Χ. Σγουρίτσα και Κ. Τσάτσοι> έπΙ τοσ Παμαιοημερο-
λoγ-ητ~κoσ ζ-ητ~ματoς.- Β6λος 1952. .
Π ο υ λ Ιτ σα Π α ν .: Σχέσε«; ΈκκλφΙας και Πολιτεία; ιaΙ~έπΙ έ-/):o"'/ίjς
'Επισκόπων. τ. 1.-' Aθηνα~ 1946. '
Π Ρ α κ τ ~ κ α. καΙ ιX.πoφάσε~ς1:"oυ έν Κων /λει Πανορθοδόξου Συνεδρίου
10 MIΧtou-8 "Ιουνίου
1923.- Κων /λ~ς 1923.
Π Ρ α κ τ ~ κ α. έκτάκτοι> a~πλης Σuνάξεως της 24-5-51.
Ρ u ' ha 1 ο L e ο : The Calendar Question. (Έν: «Orthodox Ιίίο» vo1.22
1972 σ. 24);

Ρ ά λ λ Ίj κ.: Πο ινυών Δίκαιον της 'Ορθοδόξου ΈκκλΊjσΙας,~ Άθηνα~ 1907.

Τ ο u αύ τ ο u: ΈγχεφιaLOντοu Έκκλησ~αστ~κoσ Δικαίου κατα. τ~ν έν
ΈλλάaL Ισχυν αύτοσ. I. -ΆθηνιΧ~
1927.
Το u αύ τ ο
u : Το κσρος γάμοι> ~ερoλoYΊJθέντoς παρα.ΚιΧθηΡΊjμένοu. (Έν :
«Πρακτ~κα. ΆκαaΊjμΙιΧς» -Άθηνα~ 1932 σ. 17).
Τ ο u α ύ τ ο u : Bάπ,,:~σμα αΙρετLκων.(Έν : «ΑΕΚΔ» 1948 σ. 9-23).
Το u α ύ τ ο u : κσρος γάμοι> πολLτων Έλλ~νων ορθοΜξων τελεσθέντος
παρ" ορθοa6ξοu Ιερέως σuμπράξε~ Ιερέως καθηΡΊjμένοu. (Έν : «ΑΕΚΔi>
1948 . σ. 104 έπ.) .
Ρ ά λ λ Ίj Γ. - Π ο τ λ η Μ.: Σύνταγμα των ΘεΙων καΙ 'Ιερων Καν6νων των
τε ΆγΙων καΙ Πανεuφ~μων "Αποστόλων και των 'Ιερων ΟΙκοuμεν~κων
καΙ Toπ~κων Σuν6aων καΙ των κατα. μέρος άγΙων Πατέρων. τ. Α' -ΣΤ'.
- ' ΑθηναL 1852.
Ρ ά μ μ ο υ Γ.: Στοιχεία ΈλλΊjν~ΚOί) ΈκκλΊjσ~αστ~κoσ Δ~καΙοu. -Άθηνα~
1947.
Ρο τλο u Γ.: OΙκoγενε~ακoν Δίκαιον. ''Exa. ΓΌ -Άθηνα~ 1946.
Ροόσσα ΆνθΙμοΙ) (Άρx~μ.): ΤΟ Παλ/κ6ν, έπι τη συμπληρώσει
50ετΙας ιΧ.πΟ της aΊjμ~οuργΙας τοσ ζ-ητ~ματoς.-Άθηνα~ 1974.

Σάθα Κ ω ν.:
NεoελλΊjν~κ~ Φ~λoλoγΙα.-'Aθηνα~ 1868.
Το u αύτο δ : B~oγραφ~κoν σχεδίασμα περΙ τοσ ΠαΤΡLάρχοu 'Ιερεμίου
BΌ-Άθηνα~ 1870.
Σ α κ κ ίi Β α σ ~ λ .: ' Aπάντ/σ~ς εΙς τον αίδεσιμολ, π. Έπ~φάνLOν Θεοaω­
ρ6ποuλον. - Γενεύη 1969.
Το u α ύ τ ο u : 'Ύ'π6μνΊjμα προς τον Σεβ. Ά~x~επ/πoν Μοντρεάλ και παν­
τος KΙXVIΧaίi κ. Βίταλιο».
Τ ο u α ύτ ο u: 'YπόμνΊjμα ιΧ.πο 24-12-71 προς την ΠΘΕΟΚ.
Το u α ύτο u: Ή τελευταία μου έπ~στoλ~ έπΙ τοσ έoρτoλoγ~κoσ ζψ'ήμα­
τος καΙ των σχέσεων ΓΟΧ και NεoΊjμεΡOλOγ~των - Γενεύη 1972.
 455

S a k k a s Β a s ί.Ι : The Calendar question. ('Εν: «Orthodox:1ife» 1972):

Σ α. Ρ LΠ 6 λ ο υ Ν. Ν.;: Συνταγματυων Δίκα.Lον τ. Γ'.-Άθ~ναL 1923.
Σ β ώλο υ Ά λ.- Β λ OCχ ό υ Γ . : TQ- Σύνταγμα τ/ς Έλ/ocaος,. ,Α'-Άθ~~
VΙXL 1954.
Σ Lμ ω τ α Π α ν .: Το ΠOCσχα. των ' ΣαμοφεLτων. (Έν: «Έκκλησία.» 1952
σ. 226 έπ.},
Σ Lώ τ ο υ Μ oc Ρ κ ο υ : (Η έν6της τ~ς &.ποστολLκ~ς Έκκλησίας xιxt Υι έρμ'Yj­
νεία των ά.γ Γραφων. , ('Εν : «ΕΙσ'YjiήσεLς Α' ΌρθοΜξου ΈρμψεUΤLκου
Συνεδρίου». - ' Ae~VΙXL 1950). -"
Σ μ α t λ 'Yj Π.: Το κυρος των γOCμων των ΠαλαLO~μερολdγLτων καΙ '~ o($'j};crLC;;
τ-ης θΡ'YjσκεUΤLκ~ς ΚΟLνωνίιχς τούτων ;-'Άθ~ναL 1956 ~J;
Τ ο υ α ύτ ο υ : "Εγκυρα τα: MUcrτYιPLIX των Παλ /των. (Έν: «Ή Φ.Ο.»
1971 φ. 6).
Σ μ έ μ α ν 'Α λ ε ξ .: Περ] «νεοπαπισμοδ». (Έν: «Όρθοaοξία.» ,1954 σ.
76).
Σ π α. θ oc Ρ 'ή . 'Αν a ρ . : Μελέτ/ του Πασχα.λίου.- Κων /XLC;; 1880. '
Σ τ α. υ Ρ ί aου Β α. σ
. : Πε?t -:-r.ς όνομα:σία.ς 7ijc;; μελλούση; Σuν6aοu. (Έν :
«Θεολογία) σ. 529 έπ. ).
1967
S t a ν r i d e s C a 11 i a s: Chronologie de la Ρεεείου. Etude histo-
rique et scriptulaire - Paris 1834.
Σ τ ε ιρ α ν ί a ου Β α. σ. : Συμβολα.Ι εις τ/ν ΈΧΥ.λησr.ο:στtκ'ήν '1στορΙα.ν xoct
το 'Εκκλ'Yjσ'. ΔΙΚαLον.- Κων /λLς 1921. '
Τ ο υα. ύ τ ο υ : Έκκλ'YjσLα.σταή ' "Ιστορία ιiπ' ιiΡX~ς (LέxPL σήμερον.-Ά­
e~VOCL 1948.
Σ τ ρ oc γ Κ α. Θ ε ο Κ λΌ: ΈκΚλφ[α.ς Έλλocaος '1στορΙα. έκ Π'Yjγων &'ψευ-
aων τ. Α' -Ε. 'Ae~VOCL 1969-1974. '
Σ υ λ λ 6 γ ο υ Ό ρ θ οδ 6 ξ ω ν : ΑtτφLς πρΟς τ'ήν σε βαστ/ν Δ' Έθνoσuνέ­
λευσιν των Έλ/~νων «περ] . αρσεως του γενομένου Op'YjσxEUTtXOiJ σχί­
σματοτ έντη Έκκλ'YjσΙ!f».-Άθ~ναt 12-12-24. (μονοσέλLaος προκήρυξtς
μεγOCλων διαστασεων ).
Σ υλλ6γο υ Ό ρ θ ο a 6 ξ ω ν Β ε σ ν [ Κ ο υ Σ ε;θΡ ω ν : Το Άl!~~Pjo.-
λ6γLOν.- Θεσ /VLX'Yj 1927: . ', ',' '. ' Ή ' Ο • ,
Σ υ ν τ ο ν Lσ τ Lκ ~ ς Έ π LΤ Ρ ο π ~ ς Έ ν ώ σ ε ω ς Γ Ο Χ'Έ λ λ oc-
,80 ς : 'Ανα.Ιρεσtς Tii1v δπο τ~υ δσιωτατου έν μoνα.xoLς •.0έ~~~·ρ~~~~' (ά.­
γιορείτου ] ύποστηριζομένων θέσεων κocΙ &'π6ψεων ~ις" '~ν ~π;Ά α.ίιτου
έxaoee'i:crocv έπtστολψα.Ιαν aLατρtβ'ήν «το (Ημερολογtoc~ον ηidμ.α. auvoc-
μεtη ένεργεΙ!f;» - ' AeΊjvιxt 1973.
ΣωφρονΙου Μ'YjτροπολΙτοu Λεοντοπ6λεως: Το έορηι­
x6ytov τ~ς Έκκλφ[ας. (Έν: «Θεολογία» 1937 σ. 6 έπ.}.
456

Τ α σ ο uδ 1) Γ.: Bιoγρocφικoc~ άφ1)γ~σεις τοίί Άρχιεπ /που Άθ1)νων Χρυσά.ν­

θου τοίί άπο Τρocπεζοίίντος (1881-1949 ) .-ΆθΊjνocι 1970.
Τ ο μ α Ρ ii Ε.: Άνoικτ~ Έπιστoλ~ προς τον Άρχιμ.. κ . Έπιφά.ν. Θεοδωρό­
πουλον. (Έν : « 'Η Φ.Ο.» 1969 φ. 575 -5 76 σ. 14 ).
Τ ό μπ Ρ ο υ Ε uγ ε ν Lο υ : "Ανθ1) κoc~ κρ~νoc 'ΟρθοδοξΙocς.-' AθΊjνocι 1960.
Τ ο u α Uτ ο u : ΜocτθocΤος,
, Αρχτεπ /πος τΊjς Έκκλ1)σΙocς των ΓΟΧ ' Αθψων
κoc~ ΠOCcr1jς Έλ/ά.~oς (Βίο ι Χrf~ ~ργoc 1861-1950 ) . -ΆθΊjν,oc ι .1963.
Τ ο u α Uτ ο u: Έκκλ'φΙoc, ~~J!Jει.σoc το ΓΡ1)γ9ρι~ν,oνί (πoc,i.~κ?ν Ι:Η μερο ­
λόγιον, κατέστη ιrJ.ι1μ~;f,.ΙΚ~ κoc~ τα μυστ/ριά. ' τ~ς, ώς ~ ' τόυ;'oυ, στε ­
ροίίντocι τΊjς ΘεΙocς ΧιΧρf.Το ς. (Έν: «κ.Ε.Ο.» 12 ) ~ . 1971 σ.
Τ ο tι σ 1) 'Α .: Otκογενειocκον ΔΙκocιον."Εκδ. ΓΙ .- ' AθΊjνocι 1959.
Τρ ε μ π έ λ α Π α ν.: Περ] τ~ν OΙκoυμενικ~ν. (Έν: «Θεολογία» 1927 σ.
86 έπ. ) .
.Τ οu Uτ ο u : Μασσωνισμω; -
α Θεοσοφ(cx. -'ΑθΊjνcxι 1932.
Τ ο u α Uτ ο u : Ή άνεξά.λειπτος σφριxγ~ς έν τo~ς μυσT1jριoις XOCL ίδι~ έν τΊί
Ιερωσυνη. (Έν: «Έτ.ΙσT1jμ. Έπετ/ρU; ΘεoλoγικΊjς ΣχoλΊjς 1955-56»,
σ. 49 έπ.},
Τ ο u u : Δoγμocτιx~ τΊjς 'Ορ θοΜξου KιxθoλικΊjς ΈκκλφΙocς τ. 3 .-
α Uτ ο
, AθΊjνocι 1961.
Τ ο u α U τ ο u : Ό Χρυσόστομος Π απαδόπουλοτ ώς , Αρχιεπ /πος . (Έν:
«Έκκλ1)σΙoc» 1968 σ. 531 έπ.}.
Τ ο u α U τ ο u : ΤΟ Αίιτοκέφocλον τΊjς έν ' Αμερικη Metropo]ja. 1969.
Τ ρ ω ι ά. ν ο υ Σ Π.: Τινα Τ.ερL τοίί άόικ~μocτoς τΊjς ocΙρέσεως . (Έν : «ΑΕΚΔ»
1963 σ. 20) .
Τ σ έ τ σ 1) Γ.:' Η εντocξις τω,ι ιΧγΙων εΙς το ' έορτολόγτο» τΊjς Έκκλ1)σΙocς .
(Έν : «Όρ θO~OξιOC» 1962 σ. 412).
Τ - σ ι Ρ π α ν λ Ίj Α Ι μ ι λ ι α ν ο u: Ίστο ρ ικ~ μελέτη περ ~ τοίί χρονολογυωύ
έορτασμοϋ . oU Πάσχα. (Έν : « Νέoc Σιών» 1967) .
. Τ υ π ι χ ό ν . : κocτα .τ/ν τOCξιν τΊjς Μεγάλ1)ς τοίί Χριστού ΈκκλφΙocς . Γεωρ­
γ ίου Βιολά,κη .- Κων /λις 1888 .

'Τ τ. ό μ ν 1) μ α: ΓΟΧ προς τοδ ς Σεβ . Ίερά,ρχocς τΊjς άπανταχοί; "Ορθοδο­

ξΙocς. -~AθΊjν~ι 1962.
'Υ' π, ό μ ν 1) μ' α : 'Ενώσεως 'Ελληνορθοδόξω» Χριστιανών προς , Αρχιεπ!
πον Δω ριθεον, -' AθΊjν α ι 10-1 0 -56. ('Εν : « Άγιoρειηκ~ B ιβλιoθ~Κ1»>
19.56 σ . , 360 ).

Φ α Ρ λ έ κ σ. Έ μ μ. : Μετάθεσις έορτων . (Έν : «Έκκλφ[OC 1Ι ψ2ξ> σ : 99 ).

Φ ε ι όα Β λ.: ΈπΙτομοςΈκκλφ . " Ιστορία τΊjς Ρωσίατ ιΧπ' . ocpχΊjς μέχρι
σ~μεpoν. -' AθΊjναι 1967.
 457

Τ ο u α ύ τ ο
u : Προϋποθέσεις διαμορφώσεωτ του θεσμου τΤις Πενταρχία;
των Πατριαρχων.-' Aθ~ναι
1969.
Τ ο u α ύ τ ο u : ΈνΟ"f)μοuσα Σύνοδοτ, γένεσις XOCL όιαμόρφωσις του θεσμου
άχρι τ~ς Δ' Oίκoυμενικ~ς Συνόόoυ.-Άθ~ναι 1971.
Φ ιλα Ρ έτο υ Β α φ ε ί 00 υ Μ "f) τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ Δ ι ό υ μ ο τ ε ί Χ ο υ:
Έκκλ"f)σιαστLΚ-η 'Ιστορία. τ. Α' -Γ'.- Κων /λις 1912.
Φ ι λιπ π ο π ο Uλου.Ν" iΕ~"f)νι,~,~ς", ·~τιμ..q;ι;οvφ:~-;:'l\-e~'\ιiXι ·1972 .
•> " : . ~_. ,- " { _.-!1 ', :.. .' ,.' ...f ,-"

χΡ υ σ ο στ ό μο υ Π α π α Ο ο π ο uλ ο υ Ά Ρ Χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Ά θ "f)-
ν ω ν κ α L π ιi σ η ς Έ λ λ ιi Ο ο ς : Το rP"f)yoPLOCVov "Ημερολόγιον
έν ήj ,Ανατολη. (Έν: «Έκκλφιαστικος K~ρυξ», 1918 σ. 127 έπ.},
Τ ο u α ύ τ ο u : 'Ιστορία τ~ς Έκκλφίας τ~ς ΈλλιΧόος τ. A'-Άθ~ν!Xι 1920.
Τ ο u α ύ τ ο
u : "Γπομνηστυων σημείωμα του ' Αρχιεπ /που Χρυσοστόμου
προς τον έΠL των Έκκλ"f)σια.στικων 'Υπουργον :-:ZpL 7'~ς ιΧ'JιΧΤ'Ι-Ιίζ ρtζtκΤ,ζ
μεταβoλ~ς έν -:-η όιoΙΚ'ίjσει -:Ύ,ς Έκγj :φ[α.ς. (Έ'J: ιι'ΕγΥj:τ,σ[:χ» 1923
σ. 229-230).
Τ ο u α ύ τ ο u: Έ;-;ί-:-ομος '&J'j.r,cr. '1σ-:-ορί:Χ. ( Έν : ιι' AνιX;-;/.α.σtς)) 1924
σ. 7 έπ.).
Τ ο u α ύτ ο υ : Ή 'Exκλ"f)Gfx Άθ-φων.-'ΑθΤ,·Jα.ι
1928.
Τ ο u α ύ τ ο u: "Ημερολογιακά, τεόΖ'7) Α' -Β'. 'AθT,voct
192-6, 1929.
Τ ο u α ύ τ ο u : 'Έλεγχος παραποιήσεωτ; , συνOOLΚω..., πριiξεων X!XL Πατριαρ­
χικων έγγριiφων. -' Aθ~ναι 1931.
Τ ο u α ύ τ ο u : Ή όιόρθωσις του ' 'Ιουλιανου Ή μερολογίου έν ήj Έκκλ"f)σΙ~
τΥις Έλλιiόoς.-' Aθ~ναι ·1933 . : ', " '
Τ ο u α ύ τ ο u : "Επ] τ~ς έννοΙας του ι(oύχ,έκoικ~σεις όLς -έΠL το αύτο» του
κε' 'Αποστολυωθ Κανόνοτ. (Έν: ι(Έκκλ"f)σία» 1935 σ. 209-211).

Τ ο u α ύ τ ο u : 'Ιστορία ,,-ης Έκκλ"f)σίας ΆλεξανόρεΙας . - Άλεξιiνόρεια

1935.
Τ ο u α ύ τ ο u : το ζ~πιμα περί τΊjς έoρτΊjς , του Πιiσχα.-' Aθ~ναι 1936.
' τ ο u α ύ τ ο u : Έπί τινοτ ό~θεν ocνεκόότου Έγκυκλίου του Κων /λε ως 'Ιε­
ρεμίου Β'. (Έν: «Έκκλφιασηκος Φιiρoς 1936 σ. 505).
Τ ο υ α ύ τ ο u : "Ημερολογητικών καπιγοριων ~λεγχoς.-ΆθΊjναι 1937.
Τ ο u α ύ τ ο u : Έπικ~όειoς προσφώνησ«; εΙς τον Μαρωνεία; 'Άνθιμον
(Έν : «Έκκλ"f)σία» 1938 σ. 249 έπ.).
Τ ο u α ύ τ ο u : Ή έορτΊ) των Χριστουγέννων έν τη Έκκλ"f)σίq: '1εpoσoΛUμων.
(Έν: «Ν. Σιων» 1938 σ. 113 έπ.).
Τ ο u α ύ τ ο u : ' Απόστολοτ ΜαΚΡιΧΚ"f)ς.-' AθΊjναι 1939. •
Τ ο u α ύ τ ο u : 'Ιστορία Έκγ..λφίας ΊεpoσoΛUμων. -Άθηναι 1970.
458

Χ Ρ υ Ο' οσ τ ? μ ,~ υ Β ' Ά Ρ Χ ι ε π Ι π ο, υ ' Α θ -η " ω ν κ α L π oc σ :η ι;

Έ λ λ oca ο ς : τα πεπραγμένα τ. A'-'Aθ~ναι.1963.
Χ ρυ ?" ο σ τ ό μ .() υ . Μ -η τ Ρ ο π ο λ ί Τ ο υ Ζ α κ ύ ν θ ο υ : Διocγγελμα
πρας τΟ έαυτόυ~oίμνι ?ν.- (13/26 Μαϊού 1935). .
Τ ο υ α ύ τ ο υ :. Έπ'ικ~aείος έ ίς τον 'Αρχιεπίσκοπον Χρυσόστομον παπαΜ,-
πουλον. (Έ~ «Θεολογία» 1938 σ. ' 370 έπ.) . :,
Χ Ρ υ σ ο σ τ ό μ ο υ Μ -η τ Ρ ο π ο λ ί τ ο υ π ρ. Φ λ ω Ρ ί ν -η ς : ΈΠΙΟ'τολη
πρας τανΠ ατριOCρχ-ην , Αλεξανaρείας Νiκόλαον Ε'. 1936. (Έν : «'Yπό ~
μν~ματα -Έπ ιστολαL -Άπολογίαι» ).
Τ ο υ α ύ τ ο u: 'Απολογία είς τα ΈφετεLον Άθ"l)νων. 1940.
Τ ο υ α ύ ~ ο υ : "Εφεσ«; πρας ταν"Αρειον Πocγoν ;-'-'Aθ~ναι 1940.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Θέσ«; του έορτολογοωθ ζ-ητ~ματoς ιΧπο ιΧπόψεως KανoνLΚ~ς,
Έκκλ"l)σιαστικΎjς καL ΈθνικΥις. (Έν : «ΊΌ Α' Πανελλcxaικαν Συνέ3ριον
των όπα3ων του Ίουλιανου 'Εορτολογίου» σ. 30-63. - ' Aθ~ναι 1947 )'.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Κρίσε«; έπΙ των τροπολογιών έπL των ιΧρθρων 1 κα:L 2 του
σχεδίου Συνταγματοτ τ/ς Άναθεωρ-ητικΤις '.Eπιτρoπ'ijς περ] του -ήμε­
ρολογιακου ζ-ητ/ματος.-'Aθ~ναι 1948.
Το υ α ύ τ ο υ: Κρίσεις έπL των τροπολογιών έπL των &.ρθρων 1 καL 2 του
σχεδίου Συνταγματοτ τ/ς Έπιτρoπ~ς έπL τ/ς Άναθεωρ~σεως του Συν­
τOCγματος του κ. Κ. Τσάτσου, Βουλευτοδ Άθ-ηνων . -ΆθΥιναι 1949.
τ ο u α: ύ τ ο υ : "Τπόμνημα πρας την Διοοωϋσα» Ίεραρχίαν τΥις Έκκλ-ησΙας
τ~ς ΈλλOC30ς καL το "Γπουργεϊον Έθν. Παι3εΙας καΙ Θρ-ησκευμOCτων.
-Άθ~ναι 1949.
Τ ο υ·- α ύ τ ο υ: Άκριβης θέσις του Ήμερολογιακου ζ-ητ~ματoς.-ΆθYιναι
1950.
Τ ο υ α ύτο υ : ' Απαντησ«; είς μίαν 3ιατριβΤιν περL Έκκλ-ησ. Ήμερολο­
γίου του Σεβ . Μ-ητροπολίτου Λαρίσ-ης κ. -Δωροθέου,-' Aθ~ναι 1951.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Πραγματεία περ] τΥις &.νωθεν έΚΠΟλιτιστικΥις ιΧπoστoλ~ς
τ/ς ΈλλOC30ς καL των αίτίων τ/ς καταπτώσεωτ; αύτ~ς.-Ί. Μονη 'Ιψ-η­
λου 1951.
Τ ο υ α ύτο υ
: Κρίσεις έπΙ τ~ς σ-ημερινΤις καταστOCσεως τ~ς Έλλ-ηνικ~ς
Έκκλ"l)σίας καL Κοινωνίας.- Βόλος 1952.
Τ ο υ α ύ τ ο υ : Σύντομος καΙ περιλ-ηπτικη περιγραφη του Έκκλ-ησιαστικου
Παλ/κου ζ-ητ-ήματος.-' ΑθΥιναι 1953.
Τ ο u α ύ τ ο υ : Το "Ημερολόγιον έν σχέσει προς την Όρθό30ξον Άνατολικην
Έκκλ-ησίαν. (Έν «'Ιπομν'fn1.ατα -ΈπιστολαL - ' Απολογίαι»},
Τ ο υ α ύ τ ο υ: ' Αν ο ικτη Έπιστολη του Πανιερω..-άτου Προέ3ρου τ/ς Ί. Σ.
ΓΟΧ προ Φλωρίν-ης Χρυσοστόμου, προς τον Μαπ. ' Αρχιεπ /πον ' Αθ-η­
νων καΙ πOCσ-ης ΈλλOC30ς κ. Σπυρίδωνα είς ιΧπOCντ-ησιν όμιλίας, ~ν ιΧπ-ηύ-
 459

θυνεν ό Μα», ' Αρχιεπίσκοποτ , Αθψων κατα: τ~ν ΑΙ συνεδρίασιν τΎjς

Νέας Διαρκους Συνόδου. ('ΙΑνευ ένi)είξεων τόπου έκΜσεως και χρόνου).
Φ ο υ ν τ ο ύ λ Ίj 'Ιω.: Περί μίαν μεταρρύθμισιν τΎjς Θ. Λεττουργίατ (Έν:
«ΓpΊjγ. Παλαμά;» 1960 σ. 401 έπ.).
Τ ο υ α uτ ο υ: Το πνεύμα τΎjς ΟεΙας ΛατpεΙας.-Άθ~ναι 1964.
Τ ο υ α uτ ο υ : ΆπανΤ'ήσειις εΙς λειτουργικα:ς ιΧπορίας A'. -Άθ~ναι 1967.
Φ υ τ Ρ ά. κ Ίj 'Αν
i) Ρ .: Ό OLκουμενικος Πατpιά.PΧΊJς Μελέτιος Mε,,:αξά.ΚΊjς.
-Άθ~ναι 1973.
Φ ω κ υ λ ί i) ο υ 'Ι ω. : • Η νουμ'l)νΙα παρά τo~ς ιΧρχαίοις Έβραίοις. ('Εν:
«Ν. Σιων» 1934 σ. 146 έπ.).
Τ ο υ α uτ ο υ : Ή έν Nικα Ι~ ΑΙ Oίκoυμενικ~ Σύνοδοτ. ('Εν: «ΈκκλΊjσ.
Φαροτ;» 1925 σ. 133 έπ.},

Χ α μ ο υ i) ο π ο uλ ο υ Μ Ίj ν ii : ΤΟ Πάσχα. ('Εν: «ΈκκλΊjσ. Άλ~θειoc»

Κων /λεως 1883).
Χ α Ρ α λ ά. μ π ο υ ς 'Α Ρ Χ ι μ. Κ α θ Ίj γ ο υ μ έ ν ο υ 'Ι. Μ ο ν ~ ς Σ ί­
μ ω ν ο ς Π έ τ Ρ α ς : ' Αν ο ικτ/ Έπιστoλ~ προς τον Μακ. ' Αρχιεπ /πον
Χ. 'Ιερώνυμον καΙ πά.ντας τούς Άpzιεpε~ς τ'ης Έλλoci)ικ~ς ΈκκλΊjσΙας
κocΙ το χριστεπώνυμον πλ~ρωμα.-·Άγ. 'Όρος 1972.
Χ α σ ά. π Ίj Κ. Το κοινον χριστιανικον Πάσχα. ('Εν: «Έλεόθ. Κόσμος»
22-4-70).
Χ Ρ ι στ ο i) ο uλ ο υ Μ 'ι) 'ι ii: ΤΟ Πά.σχα. ('Εν: «Ε.Α.» 1883 σ. 432).
Χρ ι στ ο φ ι λοπ ο uλ ο υ Ά ν.: 'Οργά.νωσις τΎjς 'EκκλΊjσίocς τ. Β
Ι1954.

Το υ α uτ ο υ : Ή εΙς τ~ν 'Ορθοδοξία» προσέλευσιτ των ιXλλoθp~σκων καΙ

έτεpoi3όξων. (Έν: «Θεολογία» 1956 σ. 53 έπ.).
Το υ α uτ ο υ: ΤΟ ΈλλΊjνικoν ΈκκλΊjσιαστιχoν ΔΙκαιον τ. A'.-Άθ~­
ναι 1965.
ΧΡ ι στ ο φ ι λο πο uλ ο υ Α Ι Κ.: Α] βά.σεις του Βυζocντινου πολιτεύματοξ.
('Εν: «'Εθνικου καΙ Καποi)ιστριακου Πανεπιστημίου ' AθΊjνων : Έ­
πίσημο; λόγοι έκφων1Jθέντες κατα: το έτος 1971-1972» τ. ΙΣΤ')­
, Aθ~ναι 1973.
Ψ ά. Χ ο υ Κ ω ν.: ΤΟ όρθόi)οξοv ήμεΡΟλόγιον. ('Εν: «Η.Φ.Ο.» 1928).
W a 1 t e r : Manuel du droit Ecclesiastique.
 ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

-ΆγωpειτLΚ~ Bιβλιoθ~Χ"η ΘpΊjσ-..<ευτιy-oν Περιοδικόν. Βόλος

-'Άγως Κυπριιχνος Μηνιαία εχl>οσις Ί. ΈπισκoπικΊjς MoνΊjς
Άγίων Κυπριιχνοίί κlχΙ 'Iουστίν"l)ς. Φυλ-η
ΆττικΊjς
-'Άγιος Σίμων ό ΜυΡοβλ~τ"l)ς Άγιορειηκον περιοδικόν.
-"Αγως Σπυρίδων ΘΡ'Υ)σ-..<ευΤΙΥ-Ον Περιοδικόν. ΛειψίlΧ
- ' ΑθωνικοΙ· Διάλογοι ΔιμΊjνιlXϊOν όρθόl>οξον περιο3ικόν. Θεσ f
νίΚΎ)
- ' Ανάπλιχσις Περωl>ικον δμωνύμου Συλλόγου. ' AθΊj-
νιχι

- ' Αρχεϊον ΈκκλΎjσιlXστLΚO;:;

κα,Ι Κιχνονικο;:; Δικαίου Τετραμηνιαία νoμoy-ανoνικ~ έπιθεώρη­
σις. ' AθΊjναι
- ΓΡ'Υ)γόριος ό ΠlΧλάμας 'Εχκλ. Περιοδικον ~ι<.Oιόόμενoν κα-τα:
15θ·ήμερον. ΘεσΙνίκ"l)
- Δελτίον ~ όl>ος το;:; Κυρίου Περιοδυών Ί. Μψροπόλεως Μ"Ι)θό­
μνΊϊς. KlXλλoν '~
- ΔικlXστικ~ τη c;υνεpγlXσί~ -:ων νOμLΧων 7ιjς 'Ελ­
λOCl>ος. ' λθ1jνlXι
- Eastern Churches Reyiew Α journal of Eastern Christendom.
Oxford
-Έκκλ'Υ)σίlχ Έπ ίσ-'ίμο·ι Δελτίο» 7fις ΈκΧλ"φίας τΊjς
'ΕίJ.!il>oς
ΠεΡΙΟI>Lχον -:o:j Έφίμερ ιlΧΚο;:; κλήρου
τΤις 'Εί),ιΧl>ος. ' Aθ1jνlXι
-'ΕΥ-κλ'Υ)σιlχστικος KΊjpυξ Θρ"l)σκευτικον πεΡΙΟI>Lκόν. Λάρναξ Κό­
πρου

-Έκκλ'Υ)σΙIΧσ'ΤΙΥ-ος Φάρος Έπιστ/μονιχον καΙ Θεολογικον σύγ­

γραμμα έκl>. Υ-IΧΤιΧ μΊjνlX. Άλεξocνl>ρειιχ
. -Ένορία, Έκκλ"l)σ. Περιοl>ικΟν. ' AθΊjνlXι
-Έπίσ'..<εψις ΔεκlXπενθ~μερoν Δελτίον EΙI>~σεων.
Chambέsy Γενεό"l).
462

-Έ ψη μέρ ιος 15 Iνθ~ μερoν πεΡLOaικον το\) όρθοόόξου

ενορια.κο\) Kλ~ρoυ. ' AθΎjναι
-Ζω·η ΘΡΨΓι<:ευτικον έβaομα.aια.Lον φύλλο» , ορ­
γανον δμωνύμου ' Αaελψότ/τος Θεολό­
γων. Άθ~ναι
- Θέμις "Επιθεώρησι ; τΊjςΈλλ'Yjνικ~ς Πoλιτικ~ς,
ΈμπoρικΊjς xoct ΔLOΙΚ'YjτLκ~ς Νομοθε­
σίατ. ΆθΊjνα.ι
- Θεολογία Περ ιοδυων ε7:ιστ/μονικον σύγγραμμα
εκaιόόμενον κα.τoc τριμψΙα.ν. Άθ~να.ι
-Ίερος Σύνδεσμοτ; Έκκλ. περιοaικον το\) δμωνύμου Συλ­
λό γου. ' AθΊjναι
- Irenikon ΤΡΨ'Yjνια.Ια. επιθεώΡ'Yjσις Chevetogne
Βελγίου
- Κήρυξ Γνησίων ΌρθοΜξων Μ'YjνιαLον έπίσημον. Οργα.νον τ/ς Έκ­
κλφΙας των Γ.Ο.Χ. ΆθΎjνα.ι
- Κήρυξ 'ΕΚΥ),-φΙιχς 'ΟρθοΜξων M'YjVLIXLOV Op'YjσxEUΤLXOV πεΡιοaικον επι­
σ'Yjμoν Ι)ργα.νον τ~ς ΈκκλΎjσιας των
Γ.Ο.Χ. ΆθΊjνα.ι
- κωaιξ Θέμιaος Νομικον περιοδικόν. ' AθΊjνα.ι
- La foi transmise Φυλλαδιο» όρθοaόζου οLκοaομ~ς . Γενεύη
- Λόγος (ό) M'YjVLIXLOV περιοδικόν. Κων Ιλις
-Νέα. Σιων Έκκλ'Yjσια.στικΟν πεΡιοaικον σύγγραμ­
μα. 'Ιεροσόλυμα.
- Νομικον B~μα. M'YjVLIXLO Νομυω Περιοδυω ΔΙΚ'Yjγορι­
κο\) Συλλόγου.
-Όaος το\) Κυρίου Έκκλ'Yjσια.στLκΟν llEpLoaLXov
- ΟLκοaομ~ Έκκλ'Yjσια.στικη xett ΦιλολΟΥικη Έπετ/­
ρtς Ί. Μητροπόλεωτ; Κοζά.ν'Yjς. Koζά.νΎj
-'ΟρθοaοξLet Περιοδυών ~θΙΚOθΡΊjσκευτικόν. Κων Ιλις
-Όρθόaοξος Λόγος ΈΨ'Yjμερtς (πα.λα.ΙOΊj μεpoλoyιτLΚ~). 'Α­
θ~να.ι
-Όρθόaοζος Σκέψις Δεκα.πενθ~μεpoν ΠεΡιοaικόν. ' AθΊjνα.ι
- Orthodox: Christian · Witness · Π ερ.ιοa ικον παλαιοη μερολογιτων. ΓενεόΎj
- Orthodox Life llEpLOaixov πα.λΟΙΙΟΎjμεFολΟΥιτων. Γενεύη
-'Όσιος ΓΡ'Yjγόριος 'Αγιορειτυών llEpLOaLXOV
- Πά.νταινος Έβaομα.aια.Lον δελτίον το\) Πατριαρ­
χείου ' Α).εζα.νaΡεΙοις. ' Αλεξά.νaρεια.
- Π υθα.γόροις-Γνώμων M'YjVLIXLOV I)ΡΥα.νον τΊjς ΈλλΊjνικ~ς Μασ­
σωνίατ, ' AθΊjναι
f
463

- ΣOCλπιγξ 'ΟρθοΟοξΙα.ς ΈκκλΊ)σ. Περιοοαο'l Ί . Μητροπόλεωτ

Ι
ι -Σιων
Φλωρίνητ;
ΈφΊ)μερις θpΊ)σκευτικ~. ' AθΊjνocι
- Τρεϊ:ς "Ιεραρχαι "Εθνυωθρησκευτυών φύλλον , lJργα.νον
το1) δμωνύμου Συλλόγου. ' AθΊjνα.ι
- Τύπος (όρθόaοξος­
χριιτnιχνtκός) ΘΡΊ)O"'/.ευηκ~ έφΊ)μερις έ-/.aιΟομένΊ) ύπο
τ'fjς Πανελληνίου 'Ορθοδόξου Ένώσεως
(Π.Ο.Ε.). ΆθΊjνocι
- Φων~ τ'fjς ΈκκλΊ)σΙocς ΈκκλΊ)σ. ΈφΊ)μερΙς. ΆθΊjνocι
- Φων~ τ'fjς ΌΡθοaοξΙocς 15νθ~μερoν lJpyocvov τΊjς ΈκκλΊ)σΙoc,
των Γ.Ο.Χ. ΆθΊjνocι
-Φως ΘΡΊ)σκευηκον περιοοικον Γ.Ο.Χ . .Α
θΊjνocι

ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

- ' A&rιν:x:~y.α: ~έ:x ΆθΊ;'1ocι

- ' AθηνιxLκη 'Αθ''ι'J:ΧΙ
- ' Ακρόπολtς 'ΑθΤ,-ι:χι
-'Aλλα.Ύ~ 'Aθr,ι:;..ι
- ' ΑνεξOCρΤΊ)τος , AθT,vιxι
- Αuριον (~) , Aθ7jνιxι
- Bρocoυν~ (~) , Aθ7jνlXι
-Έθνικος K~ρυξ 'AθΊjνιxι
-Έθνικος K~ρυξ Ν. 'ΥόΡΚΊ)
-'Έθνος ,AθΊjνα.ι
-ΈκκλΊ)σια.στ. Άλfιθεια. Κων/λις
-ΈκκλΊ)σιocστ. ' Aλfιθειoc ΆθΊjνα.ι
-Έλεύθερον BΊjμoc ΆθΊjνα.ι
-Έλεύθερος 'Άνθρωπος ΆθΊjνα.ι
-Έλεύθερος Κόσμος ,AθΊjνα.ι
-ΈλλΊ)νικ~ Ήμέρα ΆθΊjνα.ι
-ΈλλΊ)νικος Βορρας Θεσ /νΙΚΊ)
-ΈλλΊ)νικον Μέλλον ,AθΊjνα.ι
-Έμπρος , AθΊjν α. ι
-ΈστΙα , AθΊjνocι
-ΈφΊ)μερις τΊjς Kυβερνfισεω, , AθΊjνα.ι
-ΈφΊ)μερις των Έλλ~νων , AθΊjνα.ι
-Ή χω τΊjς ΈλλOCοος ΆθΊjναι
-'Ισβέστια. Μόσχ«
ι

Ι
[

Ι ΤΥΠΟΙΣ : Φ. ΤΣΙΡΩΝΗ - ΜΟΝΟΤΥΠΙΚΆ ΣΥΓΚΡΟΤΉΜΑΤΑ

t ΛΕΝΟΡΜΑΝ 185 - ΤΗΛ. 51237 3lι