‫داﻧﺸﻜﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬

‫دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪5‬‬

‫ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬
‫ﺻﺺ ‪ 43‬ﺗﺎ ‪58‬‬

‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬

‫ﻛﺴﺐوﻛﺎر؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻣﻮردي در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﺻﺎرﻣﻲ ‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ اﻓﺸﺎري‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‪ :‬اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن ﻣﺤﻴﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ اﺳﺎﺳـﻲ و‬
‫در ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺳﺎزﮔﺎري ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺑﻪدﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ ،‬ﺗـﺪوﻳﻦ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮ و ﭼﺎﻣﭙﻲ ﺗﺨﻤﻴﻦ زدهاﻧﺪ ﻛﻪ ‪ 50‬اﻟﻲ ‪ 70‬درﺻـﺪ ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ در ﺗـﻼش‬
‫ﺧﻮد ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺰاﻳﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﺑﺎ ﺷﻜﺴـﺖ ﻣﻮاﺟـﻪ ﺷـﺪهاﻧـﺪ؛ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻳﻚ ﭘﻴﺶارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﺻﺮف زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ از وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻪ ﻟﺰوم اﺟﺮاي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر را ﻧﻤﺎﻳـﺎن ﺳـﺎزد‪ ،‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺗﺼـﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷـﺪ ﺳـﺎزﻣﺎن در اﻳـﻦ‬
‫ﺧﺼﻮص ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ اﻳﺮان )ﻣﭙﻨﺎ(‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﻣﻮردي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎ روش ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ارزش‪ /‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻛﻠﻴـﺪي ﺷـﺮﻛﺖ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات آن ﺷـﺮﻛﺖ ﻣـﻮرد ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻓﺮض ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﺒﻮد ﻫﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﺷـﻜﺎﻓﻲ ﺑـﻴﻦ وﺿـﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟـﻮد ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺑـﺎ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬رد ﺷﺪه وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ‪ :‬ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر‪ ،‬ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات‬

‫‪ .1‬داﻧﺸﻴﺎر داﻧﺸﻜﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫‪ .2‬ﻛﺎرﺷﻨﺎسارﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪89/2/9 :‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪89/8/13 :‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ :‬ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ اﻓﺸﺎري‬
‫‪Email: afshari_h@mapnamd3.com‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪44‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر ﺗﻮﺳـﻂ ﻫﻤـﺮ و ﭼـﺎﻣﭙﻲ ]‪ [9‬ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ؛ در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻳﺮان اذﻋﺎن داﺷﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻠﻲ آن را درك ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ ]‪ .[3‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻤﺮ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر‪،‬‬
‫ﺑﺎزﺗﻔﻜﺮ اﺳﺎﺳﻲ و ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻫـﻢزﻣـﺎن‬
‫در ﻣﻘﻴــﺎسﻫــﺎي ﻋﻤﻠﻜــﺮدي ﺑﺤﺮاﻧــﻲ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻫﺰﻳﻨــﻪ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴــﺖ‪ ،‬ﺧــﺪﻣﺖ‪ ،‬و ﺳــﺮﻋﺖ اﺳــﺖ‪.‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬دو اﻧﮕﻴﺰهي اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر‬
‫رو ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي و اﻓﺰاﻳﺶ رﻗﺎﺑﺖ ]‪ .[4‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ رﻗﺎﺑﺖ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ از ﮔﺮدوﻧﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﺎر ﻧﺮود ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺧﻮد را‬
‫ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﻳﺎ آن را ارﺗﻘﺎء دﻫﺪ‪ .‬ﭘﻮرﺗﺮ ]‪ [18‬ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪ ،‬ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﺑـﻪدﺳـﺖ آوردن‬
‫ﻣﺰﻳﺖﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻪ ﭼﻴـﺰ ﻧﻴـﺎز دارد‪ (1 :‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر؛‪ (2‬ﺗﻮاﻓـﻖ ﺑـﺮ ﺳـﺮ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ‪ (3‬اﺟﺮاي اﺳﺘﺮاﺗﮋي‪ .‬ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ آن اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر را اﺟﺮا ﻛﺮد ]‪ .[4‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﺗﻼﺷﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺟﻬﺖدﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ در اﺑﻌﺎد ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪاي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳـﺎﺧﺘﺎر‪،‬‬
‫اﻓﺮاد‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و رﻫﺒﺮي ﺳﺎزﻣﺎن رخ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر ﺑـﻪﻋﻨـﻮان‬
‫راﻫﺒﺮد آﻏﺎزﻳﻦ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﺤﻮل ﺑـﻪﺣﺴـﺎب ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان روﻳﻜﺮد ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮدﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ‬
‫در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳـﻞدﻫـﻲ‪ ،‬ﺳـﻄﺢ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ و ﻏﻴﺮه ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد ]‪.[13‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ اﻳﺮان ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ از آن ﺑـﺎ ﻧـﺎم‬
‫اﺧﺘﺼﺎري ﻣﭙﻨﺎ ﻳﺎد ﺷﺪه ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻮردي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ ﻳﻜـﻲ از ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي‬
‫ﻛﻠﻴﺪي آن ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات از دﻳﺪﮔﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ داﺷﺘﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﻟﺰوم ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴـﺪي ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﺎ ﻓﺮﺻـﺖﻫـﺎي ﺑـﻪوﺟـﻮد آﻣـﺪه ﻣﺤﻴﻄـﻲ و‬
‫ارﺗﻘﺎء ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ذيﻧﻔﻌﺎن ﻛﻠﻴﺪي در زﻣﺎن‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ از ﻗﺒﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪45‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮع‬
‫در ﺑﺮﺧﻲ از ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺑﻪ دو روش اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﻳﻜﻲ روش ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰي ﺷـﺪه‪،‬‬
‫دﻳﮕﺮي روش ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻳﺎ "ﻓﻘﻂ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪه"‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل داوﻧﭙﻮرت و ﺷـﻮرت ]‪[5‬‬
‫روش اﺟﺮاي ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠﻪاي را اراﻳﻪ داده در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻤـﺮ ]‪ [8‬ﺑﻴـﺎن ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻧﻴـﺎزي ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي را ﻳﻚ ﻛﺎر اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺮاﺣﻠﻲ ﻛـﻪ در ﻳـﻚ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷـﻮد ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ دﻳـﺪﮔﺎه ﭘﮋوﻫﺸـﮕﺮان‪،‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺪلﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛـﺎر ﺑـﻪ اﺧﺘﺼـﺎر در زﻳـﺮ‬
‫اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻧﮕﺮش ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠـﻪاي داوﻧﭙـﻮرت و ﺷـﻮرت ]‪ (1 :[5‬ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﭼﺸـﻢاﻧـﺪاز ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر و‬
‫اﻫﺪاف ﻓﺮآﻳﻨﺪ؛ ‪ (2‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ ‪ (3‬درك و اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد؛ ‪ (4‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻫﺮمﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ‪ (5‬ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳـﺎﺧﺖ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ .‬روش ﭘﻨﺞ ﻣﺮﺣﻠـﻪاي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﺳـﺮﻳﻊ رﻳﻤﻮﻧـﺪ ﻣﻨﮕـﺎﻧﻠﻲ ]‪ (1: [12‬آﻣـﺎدهﺳـﺎزي؛ ‪(2‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ؛ ‪ (3‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز؛ ‪ (4‬ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي و راه ﺣـﻞ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ‪ (5‬دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ‪ .‬روش ﻫﻔـﺖ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﺎرﺑﺮ ]‪ (1 :[10‬ﻣﺮزﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ؛ ‪ (2‬ﻗﺪمﻫـﺎي ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫را ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ؛‪ (3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﺟﻤـﻊآوري ﻛﻨﻴـﺪ؛ ‪ (4‬اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﺟﻤﻊآوري ﺷـﺪه را ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻛﻨﻴـﺪ؛‪ (5‬ﻣﺤـﺪودهﻫـﺎي ﺑﻬﺒـﻮد را ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴـﺪ؛ ‪(6‬‬
‫ﺑﻬﺒﻮدﻫﺎ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻴـﺪ و ‪ (7‬ﺑﻬﺒﻮدﻫـﺎ را اﺟـﺮا و ﻛﻨﺘـﺮل ﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ روش اﺟـﺮاي‬
‫ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﻛـﻪ در ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻛﺴـﺐوﻛـﺎر ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺳﻔﺎرش ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎديﻫﺎ در ﺷﺮﻛﺖ ﺗﮕﺰاس اﻳﻨﺴﺘﺮوﻣﻨﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﭼﻬـﺎر ﻓـﺎز‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد ]‪ (1 :[4‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﭘـﺮوژه؛ ‪ (2‬درك ﻓﺮآﻳﻨـﺪ؛ ‪ (3‬ﻃﺮاﺣـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ و ‪ (4‬اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل آﺧﺮ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﭘﺮوژه ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﭼﺸـﻢاﻧـﺪاز‪ ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﺑﺰرﮔﻲ ﭘﺮوژه‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي و ‪ ...‬ﺷﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪي را ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻛﺮده ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻋﺘﺮاضﻫﺎ را داﺷﺘﻪ ﻳﺎ اﻳـﻦ ﻛـﻪ داراي ﺑﻴﺸـﺘﺮﻳﻦ ﺗـﺄﺧﻴﺮات ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ارزش‪ /‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ]‪ [13‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪46‬‬

‫در ﻓﺎز دوم؛ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟـﺎري ﺗﻮﺳـﻂ ﻓﻠﻮﭼـﺎرتﻫـﺎ و ﺗﺮﺳـﻴﻢ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ درك ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎ ﻣﺴـﺘﻨﺪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‬
‫ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻨﻲ آنﻫﺎ روﺷﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﻛﻠﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ؛ از روشﻫـﺎ و اﺑﺰارﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧﻤﻮدارﺳـﺎزي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻚزﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺮي و ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﻛﻤﻲ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻨﻬـﺎ ﻳـﻚ اﺑـﺰار اﺷـﺎره ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ]‪ .[17‬ﺑـﺮاي آﮔـﺎﻫﻲ از‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ در درك ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎري‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛﺴﺐوﻛـﺎر و اﺛـﺮ‬
‫ﺑﺎزﺧﻮرد اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﺗﻔﺎﻗﻲ رخ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﻫﻤﺎن ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻳـﺎ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﮕﺮ اﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﻬﺖ داﺷﺘﻦ درﻛﻲ ﻛﺎﻣـﻞ از آﺛـﺎر اﺗﻔـﺎقﻫـﺎي رخ داده‪،‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻄﺎﺑﻖ آن ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬درك ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ‬
‫ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻓﺎز ﺣﺬف ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارزش اﻓﺰوده اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺑـﺎزﻃﺮاﺣﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺎدهﺳﺎزي و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺮﺧﻲ از ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪ ﻛﺎﻏـﺬ ﺳـﻔﻴﺪ ﻛـﺎر را ﺷـﺮوع‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﺪﻳﺪي را ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ]‪ .[13‬ﻣﺸﻜﻼت ذاﺗﻲ اﻳﻦ ﻧﮕـﺮش ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﺧﻄـﺮ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه اﻧﮕﺎﺷـﺘﻦ داﻧـﺶ ﺳﻴﺴـﺘﻤﻲ ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪه در ﻃـﻮل‬
‫ﺳﺎﻟﻴﺎن دراز و ﻋﺪم ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺣﻮزهي ﻣﺸﻜﻞ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺻﻠﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻪﻋﻠﺖ درﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ و ﺗـﻨﺶﻫـﺎي‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬اﻗﺪام ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﺑـﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﺗـﻴﻢ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﮕﺎرﻧﺪهﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷﺪ ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﺣـﺎﻣﻲ؛ ﻛﻤﻴﺘـﻪ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻠﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ؛ ﻣﺎﻟﻚ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻠﻲ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻳـﻚ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻣﺸـﺨﺺ را ﻋﻬـﺪهدار اﺳـﺖ‪ ،‬رﻫﺒـﺮ ﺗـﻴﻢ و ﺗـﻴﻢ‬
‫ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ]‪.[17‬‬
‫اﺻﻮل ﻧﻪﮔﺎﻧﻪ ﻫﺎرﺑﺮ ]‪ [10‬در ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ راﻫﮕﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺻﻮل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ‬
‫از‪(1 :‬ﺣﺬف ﺿﺎﻳﻌﺎت؛ ‪ (2‬ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﻛـﺮدن ﺿـﺎﻳﻌﺎت؛ ‪ (3‬ﺳـﺎدهﺳـﺎزي؛ ‪ (4‬ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﻗـﺪمﻫـﺎي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨــﺪ ﺗــﺎ ﺣــﺪ ﻣﻤﻜــﻦ؛ ‪ (5‬ﻃﺮاﺣــﻲ ﻓﺮآﻳﻨــﺪ ﺑــﺎ ﻣﺴــﻴﺮﻫﺎي ﺟــﺎﻳﮕﺰﻳﻦ؛ ‪ (6‬ﺗﻔﻜــﺮ ﻣــﻮازي؛‪(7‬‬
‫ﮔﺮدآوري ﻳﻜﺒﺎره اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻨﺒﻊ؛ ‪ (8‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ‪ (9‬ﺑﻬﺮهﻣﻨـﺪ‬
‫ﺷﺪن از ﻛﻤﻚ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪.‬‬
‫‪47‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫در ﻓﺎز اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه در ﺳـﺎزﻣﺎن اﺟﺮاﻳـﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺸـﻮﻳﻖ و ﺗﻬﻴـﻴﺞ ﭘﺮﺳـﻨﻞ اﻗـﺪام ﺷـﺪه‪ ،‬ﺳـﻌﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ اﻓـﺮاد در اﺟـﺮاي‬
‫ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر درﮔﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در اﻳـﻦ راﺳـﺘﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴـﻞ‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارزشﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻔﻮﻳﺾ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در‬
‫اﺟﺮاي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر دو ﻧﻮع رﻳﺴﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫـﺪ‪ :‬رﻳﺴـﻚ ﻓﻨـﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﺮس از ﻣﺆﺛﺮ ﻧﺒﻮدن ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و رﻳﺴﻚ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻮده‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل واﻛﻨﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﺖ ]‪.[17‬‬

‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ در ﭼﻪ وﺿـﻌﻴﺘﻲ ﻗـﺮار دارد‪ ،‬ﻓﺮﺿـﻴﻪ‬
‫ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ زﻳﺮ را ﻛﻪ ﻧﮕﺎرﻧﺪهﻫﺎ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ ﺧﻼف اﻳﻦ ﻓﺮض ﺻﻔﺮ را آزﻣﻮن ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮان‬
‫ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪:‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ‪ :‬در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ ﺑﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات‬
‫ﻃﺮحﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ؛‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﮕﺎرﻧﺪهﻫﺎ ﻗﺼﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از آن را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از وﺟﻮد ﺷـﻜﺎف‬
‫ﺑﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب آن‬
‫وﺿﻌﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮو در ﺣﻮزهي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ )ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ( ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات در ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎي ﭘـﺮوژه‬
‫ﻣﺤﻮر ﺑﻮده و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي در دﺳﺘﺮس ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ آن‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛـﺎر‬
‫]‪ [20][19][17][16][15][14][11][7][2‬ﺳﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺣﻴﺎﺗﻲ ‪ (1‬زﻣـﺎن‪ (2 ،‬ﻛﻴﻔﻴـﺖ و‬
‫‪ (3‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﺳـﻪ ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﻓﺮﻋـﻲ زﻳـﺮ در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪:‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول‪ :‬ﺑﻴﻦ زﻣﺎن ﻓﻌﻠﻲ ﭼﺮﺧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات و زﻣـﺎن ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ دوم‪ :‬ﺑـﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴـﺖ اﻧﺠـﺎم ﻛـﺎر ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات در وﺿـﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠـﻲ و‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻧﺠﺎم آن در وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪48‬‬

‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم‪ :‬ﺑﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻓﻌﻠـﻲ اﺟـﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات و ﻫﺰﻳﻨـﻪي‬
‫اﺟﺮاي ﻣﻄﻠﻮب ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫روش ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫اﻳــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ ﺑــﺮ اﺳــﺎس ﻫــﺪف‪ ،‬از ﻧــﻮع ﻛــﺎرﺑﺮدي اﺳــﺖ‪ .‬از آنﺟــﺎ ﻛــﻪ در اﻳــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ‪،‬‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻗﺼﺪ دﺧﺎﻟﺖ در وﺿـﻌﻴﺖ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ را ﻧﺪاﺷـﺘﻪ و‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿـﺮ از اﻧـﻮاع ﭘـﮋوﻫﺶﻫـﺎي‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﻳـﻚ ﻣـﻮرد )ﺷـﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨـﺎ(‪ ،‬ﻋـﺪم ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ روي اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺷـﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨـﺎ رخ ﻣـﻲدﻫـﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮد ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻛﺎﻓﻲ در ﺧﺼﻮص ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي‪ ،‬از ﻧﻮع ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﻣﻮردي اﺳﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﺗﺨﻤﻴﻨـﻲ ﻣـﺎﺗﺮﻳﺲ ارزش‪/‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ‪،‬‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺨﺒﮕـﺎن‬
‫در ﺧﺼﻮص ﺑﺮرﺳﻲ وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮو ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺑـﺰار ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه‪ ،‬ﻓـﺮضﻫـﺎي‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ آزﻣﻮن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘــﻴﺶ از ﻃﺮاﺣــﻲ ﭘﺮﺳﺸــﻨﺎﻣﻪ ﺟﻬــﺖ ﮔــﺮدآوري اﻃﻼﻋــﺎت از ﺟﺎﻣﻌــﻪي آﻣــﺎري‪ ،‬ﻳــﻚ‬
‫ﮔﺮدآوري اوﻟﻴﻪاي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠـﻲ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ از ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮاد ﻋﻀﻮ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺨﺸـﻲ ﻫـﻢ‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﭘﺮﻫﻴﺰ از زﻳﺎد ﺷﺪن ﺳﺆالﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ ﻳـﻚ از زﻳﺮﻣﻘﻴـﺎسﻫـﺎ از روش ‪ TOPSIS‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫روش ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از اﻋﻀﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣـﺎري داده‬
‫ﺷﺪ و از آنﻫﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان اﻫﻤﻴﺖ آنﻫﺎ را ﺑﺎ درج ﻋﺪدي ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺮ )ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ(‬
‫و ده )ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎاﻫﻤﻴﺖ( ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان درﮔﻴﺮي ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ‬
‫ﺑــﺎ ﻣﻮﺿــﻮع ﻣــﻮرد ﺑﺮرﺳــﻲ و ﻣﻴــﺰان ﺗﺠﺮﺑــﻪ آنﻫــﺎ وزن داده ﺷــﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺑــﺎ اﺣﺘﺴــﺎب‬
‫زﻳﺮﻣﻘﻴــﺎسﻫــﺎ ﺑــﻪﻋﻨــﻮان ﮔﺰﻳﻨــﻪ و اﻓــﺮاد ﻣــﻮرد ﻧﻈــﺮ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺷــﺎﺧﺺ‪ ،‬از روش ‪TOPSIS‬‬
‫زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ‪ 5‬زﻳﺮﻣﻘﻴﺎس از ﻫﺮ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜـﺮدي ﻛـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬
‫رﺗﺒﻪ را ﻛﺴﺐ ﻛﺮدﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪49‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي آزﻣﻮن رواﻳﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از اﻋﻀـﺎي ﺟﺎﻣﻌـﻪي‬
‫آﻣﺎري و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪ و ﭘﺲ‬
‫از ﺑﻴﺎن ﻫﺪف و ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ از آنﻫﺎ ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ارﺗﺒـﺎط ﺳـﺆالﻫـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع و ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬اﺑﻬﺎم در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺆالﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮداﺷﺖﻫـﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ از‬
‫ﺳﺆاﻻت و ‪ ...‬ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﮔﺮدآوري‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮات درﻳﺎﻓﺘﻲ‬
‫اﺻﻼح ﺷﺪه‪ ،‬رواﻳﻲ آن ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ از اﻋﻀﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﺗﻮزﻳـﻊ ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از‬
‫ﮔﺮدآوري ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳـﺪ در ﻳـﻚ ﻃﻴـﻒ ﺻـﻔﺮ ﺗـﺎ ده ﺑـﻪ ﺳـﺆاﻻت‬
‫ﺟﻮاب دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦﻫﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﻳﻚ اﻟﻲ دو ﻫﻔﺘﻪ دوﺑﺎره ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﻤـﺎن ﮔـﺮوه‬
‫ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺮدآوري ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ آﻟﻔـﺎي‬
‫ﻛﺮوﻧﺒﺎخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ آﻟﻔﺎي ﻛﺮوﻧﺒﺎخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﭼﻬﺎر ﺑﺨﺶ از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ )ﺳﺆالﻫﺎي ﻳﻚ اﻟﻲ ﭘﻨﺞ(؛ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ )ﺳﺆالﻫـﺎي ﺷـﺶ اﻟـﻲ ده(؛ ﻫﺰﻳﻨـﻪ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ )ﺳﺆالﻫﺎي ﻳﺎزده اﻟﻲ ﭘﺎﻧﺰده( و زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ )ﺳﺆالﻫﺎي ﺷﺎﻧﺰده اﻟﻲ ﺑﻴﺴﺖ(‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ‪ ، 0/9111 ، 0/9424، 0/9322‬و ‪0/8564‬ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آنﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﻛﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0.9105‬ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺮاﻧﮕﺸﺘﻲ ﺟﻮرج و ﻣﺎﻟﺮي ]‪ [6‬اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﺳﻪ زﻳﺮﺑﺨﺶ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬و ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ و ﺑﺨﺶ زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺣﺪ ﺧﻮب ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻋﺘﺒﺎر ﻛﻞ آزﻣﻮن در ﺣﺪ ﻋﺎﻟﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻠﻤﺮوي ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻃـﺮحﻫـﺎي‬
‫وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دوره زﻣﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوژهﻫﺎي اﺗﻤـﺎم ﻳﺎﻓﺘـﻪ‪ ،‬در‬
‫ﺣﺎل اﺟﺮا و ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﺷﺪه ﻃﺮحﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨﺎ از ﺳﺎل ‪ 80‬اﻟـﻲ‬
‫‪ 84‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻜﺎن ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ اﻳﺮان )ﻣﭙﻨﺎ(‪ ،‬ﻃﺮحﻫﺎي وﻳـﮋه‬
‫ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪي آﻣﺎري ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤـﺎم ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن و ﻧﺨﺒﮕـﺎن داﺧـﻞ ﺷـﺮﻛﺖ ﻛـﻪ در ﺑﺨـﺶﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات از ﺟﻤﻠـﻪ ﻗﺮاردادﻫـﺎ‪ ،‬اﻧﺘﺨـﺎب ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎر‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎر‪،‬‬
‫ﺗﺮﺧﻴﺺ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻛﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻴﻤﻪ اﺟﻨﺎس و ‪ ،...‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه و ﺑﺨﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳـﺰي درﮔﻴـﺮ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪50‬‬

‫ﺑﻮده‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪي آﻣﺎري ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻧﺨﺒﮕـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﺗﺼـﺎدﻓﻲ از ﺟﺎﻣﻌـﻪي‬
‫آﻣﺎري اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲﻛﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴـﺮي ﺗﺼـﺎدﻓﻲ ﻃﺒﻘـﻪاي اﺣﺘﻤـﺎﻻً‬
‫ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮح اﺳﺖ‪ ،‬از آن ﺟﻬـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺷـﻤﺎر ﻳﻜﺴـﺎﻧﻲ از آزﻣـﻮدﻧﻲﻫـﺎ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﺼﻞ و دﻗﻴﻖﺗﺮي اراﻳﻪ دﻫﺪ ]‪ [1‬از اﻳﻦ روش ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 1‬ﻃﺮح ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻃﺒﻘﻪاي ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از روش آزﻣﻮن ﻓﺮض ﺑـﺮاي ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﻬـﺖ آزﻣـﻮن ﻓﺮﺿـﻴﻪﻫـﺎي ﭘـﮋوﻫﺶ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ .1‬ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻃﺒﻘﻪاي ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﺷﻤﺎر اﻋﻀﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺷﻐﻠﻲ‬

‫‪5‬‬ ‫‪21‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ )ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬ﭘﺮوژه و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي(‬
‫‪21‬‬ ‫‪87‬‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس )ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي(‬
‫‪26‬‬ ‫‪108‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻃﺮحﻫﺎي وﻳـﮋه ﻧﻴﺮوﮔـﺎﻫﻲ و ﺻـﻨﻌﺘﻲ ﺷـﺮﻛﺖ ﻣﭙﻨـﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ‪ (1‬ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳــﻲ‪ (2 ،‬ﻓﺮآﻳﻨــﺪ ﺗــﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴــﺰات و ‪ (3‬ﻓﺮآﻳﻨــﺪ اﺟــﺮا‪ .‬در روش ﺗﺨﻤﻴﻨــﻲ ﻣــﺎﺗﺮﻳﺲ‬
‫ارزش‪/‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻣﻴﺰان ارزﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮدار آورده ﺷﺪه ﺳﭙﺲ آن ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﻛـﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ در ﮔﻮﺷـﻪ ﺑـﺎﻻي ﺳـﻤﺖ راﺳـﺖ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﭘﺨﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ روي آن ﺗﻤﺮﻛـﺰ ﺷـﻮد‪ ،‬اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ ﻃﺮحﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﭘﻨﺞ ﭘﺮوژه ﻓﻌﺎل ﻳﺎ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﻴﺪه )ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮوي زﻣﺎﻧﻲ ﭘﮋوﻫﺶ( وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ارزش‪/‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻳـﻦ ﭘـﻨﺞ ﭘـﺮوژه ﺑـﺮاي‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ )‪ ،(E‬ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات )‪ (P‬و اﺟـﺮا )‪(C‬در ﻧﻤـﻮدار ‪ 1‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ‪ 1‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻫـﺮ ﭘـﻨﭻ ﭘـﺮوژه از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻫﺰﻳﻨﻪ و ارزﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن داﺷﺘﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪاي از ﻧﻤﻮدار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ‬
‫‪51‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫آن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻣـﻲﺗـﻮان آن را ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻛﻠﻴـﺪي ﺳـﺎزﻣﺎن و ﮔﺰﻳﻨـﻪي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ .1‬ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ارزش‪ /‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫روش ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﻴـﺰان اﻋﺘﺮاﺿـﺎت وارده‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻼك ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨـﺎب آن ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻛﻠﻴﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪﺣﺴﺎب آﻳﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﭼـﻪ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻣـﺪوﻧﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺛﺒﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﺮاﺿﺎﺗﻲ در ﺷﺮﻛﺖ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﮔـﺰارشﻫـﺎ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﻄـﻞ ﻣﺎﻧـﺪن‬
‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪن ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺗﺠﻬﻴﺰات در ﻛﺎرﮔﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧـﻲ از ﻋﻠـﻞ‬
‫ﺗﺄﺧﻴﺮات ﭘﺮوژهﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن زﻣﺎن ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات )ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺖ( ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ روشﻫﺎي ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺑـﻪﻋﻨـﻮان‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻠﻴﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫آزﻣﻮن ﻓﺮضﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪﻫـﺎي ﭘـﮋوﻫﺶ از آزﻣـﻮن ﻓـﺮض ﺑـﺮاي ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از ﺗﻜﻤﻴﻞﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪52‬‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰات را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻛﻪ ﻣﭙﻨـﺎ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﻪ در آن‬
‫ﺑﺨﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادهاﻧـﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳـﻦ ﻛـﻪ در ادﺑﻴـﺎت ﭘـﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻣـﻮرد‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜـﺮد )‪ (µ‬ﺑـﺎ اﺧـﺬ‬
‫ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 9‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ .2‬ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫اﻧﺤﺮاف‬
‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺨﺶ‬ ‫وارﻳﺎﻧﺲ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﺳﺆاﻻت‬
‫ﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر‬
‫‪2.226‬‬ ‫‪4.957‬‬ ‫‪7.080‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1.788‬‬ ‫‪3.199‬‬ ‫‪5.271‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2.089‬‬ ‫‪6.163‬‬ ‫‪2.258‬‬ ‫‪5.100‬‬ ‫‪6.478‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اول‬
‫‪2.137‬‬ ‫‪4.565‬‬ ‫‪6.217‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1.690‬‬ ‫‪2.855‬‬ ‫‪5.771‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪2.630‬‬ ‫‪6.917‬‬ ‫‪5.462‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2.452‬‬ ‫‪6.010‬‬ ‫‪6.135‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪2.214‬‬ ‫‪6.339‬‬ ‫‪2.123‬‬ ‫‪4.507‬‬ ‫‪6.615‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‬
‫‪1.551‬‬ ‫‪2.406‬‬ ‫‪6.400‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪2.000‬‬ ‫‪4.000‬‬ ‫‪7.083‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪1.390‬‬ ‫‪1.933‬‬ ‫‪6.864‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪1.162‬‬ ‫‪1.351‬‬ ‫‪7.938‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪1.748‬‬ ‫‪7.041‬‬ ‫‪1.295‬‬ ‫‪1.676‬‬ ‫‪7.750‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‬
‫‪1.742‬‬ ‫‪3.035‬‬ ‫‪6.596‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪2.238‬‬ ‫‪5.010‬‬ ‫‪6.058‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪2.051‬‬ ‫‪4.206‬‬ ‫‪7.180‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪2.189‬‬ ‫‪4.790‬‬ ‫‪6.519‬‬ ‫‪17‬‬
‫‪2.234‬‬ ‫‪6.590‬‬ ‫‪2.399‬‬ ‫‪5.757‬‬ ‫‪7.058‬‬ ‫‪18‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‬
‫‪2.357‬‬ ‫‪5.557‬‬ ‫‪5.923‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪2.154‬‬ ‫‪4.640‬‬ ‫‪6.269‬‬ ‫‪20‬‬

‫ﻣﻴﺰان آﻟﻔﺎ )‪ (α‬را ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﻮﭼﻚ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪﻧﺪرت ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎن ﻋـﺪدي‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺮاي آن ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺮاي آﻟﻔـﺎ ‪ ،2 ،1‬و ‪5‬‬
‫درﺻﺪ اﺳﺖ ]‪ .[21‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻣﻜﺎن ﭘﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ ﻣﻴـﺰان ‪ α‬را ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‪ ،‬در اﻳـﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻄﺢ اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن آﻟﻔـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪ 5‬درﺻـﺪ ﻗـﺮار داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﺟـﺪول ‪2‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ دادهﻫﺎي ﮔﺮدآوري ﺷﺪه از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺶ اول )ﺳﺆال ﻳـﻚ اﻟـﻲ‬
‫‪53‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫ﭘﻨﺞ( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺳﺮﻋﺖ؛ ﺑﺨﺶ دوم )ﺳﺆال ﺷﺶ اﻟﻲ ده( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﻴـﺎس‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻛﻴﻔﻴﺖ؛ ﺑﺨﺶ ﺳﻮم )ﺳﺆال ﻳﺎزده اﻟﻲ ﭘﺎﻧﺰده( ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜـﺮدي ﻫﺰﻳﻨـﻪ؛‬
‫و ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم )ﺳﺆال ﺷﺎﻧﺰده اﻟﻲ ﺑﻴﺴﺖ( ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﻣﻘﻴـﺎس ﻋﻤﻠﻜـﺮدي ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ آزﻣﻮن ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪µ >9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول‬

‫‪µ <9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫‪s = 2.089‬‬ ‫‪x = 6.163‬‬ ‫‪n = 26‬‬ ‫‪α = 0.05‬‬ ‫‪ :‬‬

‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪t < −1.708‬‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن رد‬

‫=‪t‬‬
‫) ‪(x − µ 0‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪t = −6.923‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫‪n‬‬
‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ اول ﻣﺒﻨـﻲ ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﻴﻦ زﻣـﺎن ﻓﻌﻠـﻲ ﭼﺮﺧـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات و زﻣﺎن ﻣﻄﻠﻮب اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬رد ﺷـﺪه ﻓـﺮض‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮضﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪µ >9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ دوم‬
‫‪µ <9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫‪s = 2.214‬‬ ‫‪x = 6.339‬‬ ‫‪n = 26‬‬ ‫‪α = 0.05‬‬ ‫‪ :‬‬
‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ دوم رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪t < −1.708‬‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن رد‬
‫) ‪(x − µ 0‬‬
‫=‪t‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪t = −6.128‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬
‫‪n‬‬
‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ دوم رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫‪µ >9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم‬

‫‪µ <9‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫‪s = 1.748‬‬ ‫‪x = 7.041‬‬ ‫‪n = 26‬‬ ‫‪α = 0.05‬‬ ‫‪ :‬‬

‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪t < −1.708‬‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن رد‬

‫=‪t‬‬
‫) ‪(x − µ 0‬‬
‫‪s‬‬ ‫‪ :‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫‪n‬‬
‫‪t = −5.715‬‬ ‫‪ :‬‬
‫ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم رد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫‪ :‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪54‬‬

‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ دوم ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻓﻌﻠـﻲ‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺷـﻜﺎﻓﻲ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ ،‬رد ﺷﺪه ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮض ﺻﻔﺮ‬
‫ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻮم ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻓﻌﻠﻲ ﭼﺮﺧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات و ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻧﻴﺰ رد ﺷﺪه ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑـﺮ وﺟـﻮد‬
‫ﺷﻜﺎف ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭼﻬﺎرﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷـﺎﻣﻞ زﻳﺮﻣﻘﻴـﺎسﻫـﺎﻳﻲ ﻋﻤـﻮﻣﻲ‬
‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻣﻘﻴﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺻﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد درﺟـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮي از آنﻫـﺎ در‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﻬـﺮهﮔﻴـﺮي از‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي دﻗﻴﻖ و درﺳﺖ ﺗﻮاﻟﻲ ﻛﺎرﻫﺎ و آﻣﻮزش ﻛـﺎرﺑﺮدي و‬
‫ﻣــﺮﺗﺒﻂ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽــﻪ ﻓــﺮض ﺻــﻔﺮ ﻓﺮﻋــﻲ ﭼﻬــﺎرم را اﻳــﻦﻃــﻮر ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﻛﻨــﻴﻢ ﻛــﻪ ﺑــﻴﻦ وﺿــﻌﻴﺖ‬
‫زﻳﺮﻣﻘﻴﺎسﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻓﻌﻠﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات و آﻧﭽﻪ ﻛـﻪ در ﻳـﻚ وﺿـﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻓﺮض ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﭼﻬﺎرم ﻧﻴﺰ رد ﺷﺪه ﻓﺮض‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪي ﻓﺮضﻫﺎي ﺻﻔﺮ ﻓﺮﻋﻲ ﭘﮋوﻫﺶ رد ﺷﺪه‪ ،‬ﻣـﻲﺗـﻮان ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﺮﻓـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮض ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات‬
‫ﻃﺮحﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬رد ﺷﺪه‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮض ﺻﻔﺮ اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﺒﻮد ﺷـﻜﺎف رد‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺮض ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن وﺟﻮد ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴـﺮي‬
‫ﻟﺰوم ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر را ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻧﺸـﺎن داده‪ ،‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن را در اﻣﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑـﻪﻛـﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻮع اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي را ﻣﻲﺗﻮان ﺑـﻪﺻـﻮرت ﺟـﺪول ‪ 3‬در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪55‬‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر )‪(...‬‬

‫ﺟﺪول ‪ .3‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬

‫‪x<4‬‬ ‫‪4≤x<7‬‬ ‫‪7≤x<9‬‬ ‫‪9≤x‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‬
‫ﻧﻮع ﭼﻬﺎرم‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻮم‬ ‫ﻧﻮع دوم‬ ‫ﻧﻮع اول‬
‫ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي‬
‫ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي‬ ‫ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي وﺟﻮد‬
‫زﻳﺎدي وﺟﻮد دارد‬ ‫ﻛﻤﻲ وﺟﻮد دارد‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮد ﻗﺮار دارد‬
‫دارد‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ BPR‬ﻛﻞ‬ ‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ BPR‬ﻛﻞ‬
‫ﻣﺮز ﺑﻴﻦ اﺟﺮا و ﻳﺎ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ )ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ )ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ‪ BPR‬ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻋﺪم اﺟﺮاي ‪BPR‬‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ از اﺑﺘﺪا(‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد(‬

‫در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻮع اول‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ در وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠـﻮب ﻗـﺮار داﺷـﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻴـﺎزي ﺑـﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣـﻮﻗﺘﻲ ﺑـﻮده ﺑـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻪوﺟﻮد آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦﺻﻮرت ﻣﻲﺗﻮان ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه را ﺑﻪﻃﻮر دورهاي اﻧﺠﺎم داده؛ ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﻌﻴـﻴﻦ زﻳﺮﻣﻘﻴـﺎسﻫـﺎي ﺑﻬﺘـﺮ و‬
‫دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪.‬‬
‫در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻮع دوم ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻛﻤﻲ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ وﺿـﻌﻴﺖ ﻧﻴـﺎز‬
‫ﺟﺪي ﺑﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر اﺣﺴﺎس ﻧﺸﺪه اﻣﺎ اﺟﺮاي آن‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑـﻪ ﺗﺼـﻤﻴﻢ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﺷﺘﻪ؛ ﺑﻲﺷﻚ ﺳﺎزﻣﺎن را در ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻦﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ رﻗﺒﺎ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻮع ﺳﻮم ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻪﺣـﺪي ﺑـﻮده ﻛـﻪ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫ﻛﺴﺐوﻛﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬
‫دو ﻧﻮع اﺳﺘﺮاﺗﮋي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻜـﻲ ﺑـﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻣﻮﺟـﻮد ﺑـﻮده‪ ،‬دﻳﮕـﺮي ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ از اﺑﺘﺪا اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻪﺣﺪي ﻧﺒﻮده ﻛـﻪ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ را از اﺑﺘـﺪا‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺴﺘﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﺑﺮ ﻧﮕﻬـﺪاري ﻣﺰﻳـﺖﻫـﺎ و‬
‫رﻓﻊ ﻣﻌﺎﻳﺐ آن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻮع ﭼﻬﺎرم ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨـﺪي ﺑـﻪﺣـﺪي اﺳـﺖ ﻛـﻪ در اﺟـﺮاي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ وﺟﻮد اﺧﺘﻼف زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑـﺎ وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺮآﻳﻨﺪ داﺷﺘﻪ‪ ،‬زﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎري را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ؛ ﺿـﻤﻦ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑﺴـﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دوره ‪ ،2‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫‪56‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ از اﺑﺘـﺪا ﻃﺮاﺣـﻲ ﺷـﺪه‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﻣﺰﻳﺖﻫﺎي ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻢ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺒﻠﻲ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪.‬‬
57 (...) ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﻜﺎف ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎزﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺴﺐوﻛﺎر‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
.‫ روشﻫـﺎي ﺗﺤﻘﻴـﻖ در ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ‬.(1381) ‫ ﺷـﻴﺮازي م‬،‫ ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﺻـﺎﺋﺒﻲ م‬،‫ ﺳﻜﺎران اوﻣـﺎ‬.1
.‫ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻋﺎﻟﻲ آﻣﻮزش و ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬،‫ﺗﻬﺮان‬
2. Attaran M, Wood G.G (1999). How to succeed at reengineering.
Management Decision; 37(10): 752-757.
3. Bartram P (1994). Re-engineering revisited. Management Today: 61-63.
4. Braganza A, Myers A (1997). Business Process Redesign: A View from
the Inside. London: International Thomson Business Press.
5. Davenport T.H, Short J.E (1990). The new industrial engineering:
Information technology and business process redesign. Sloan
Management Review; 31(4): 11-27.
6. George D, Mallery P (2003). SPSS for Windows step by step: A simple
guide and reference (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
7. Gore Jr, E.W (1999). Organizational culture, TQM, and BPR an
empirical comparison. Team Performance Management: An
International Journal, 5(5): 164-170.
8. Hammer M. (1990). Reengineering work: don't automate, obliterate.
Harvard Business Review; 68(4): 104-112.
9. Hammer M, Champy J (1993). Reengineering the Corporation: A
Manifesto for Business Revolution. New York: Harper Business.
10. Harbour J.L (1994). The Process Re-engineering Workbook. New York:
Quality Resources.
11. Kim S.H, Jang, K.J (2002). Designing performance analysis and IDEF0
for enterprise modelling in BPR. Int. J. Production Economics 76: 121-
133.
12. Manganelli R.L (1993). Define re-engineer. Computerworld; 27(29): 86-
87.
13. Mohanty R.P, Deshmukh S.G (2001). Reengineering of materials
management system: A case study. Int. J. Production Economics, 70:
267-278.
14. Motwani J, Kumar A, Jiang J, Youssef M (1998). Business process
reengineering: A theoretical framework and an integrated model.
International Journal of Operations & Production Management; 18(9-
10): 964-977.
1389 ‫ ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن‬،5 ‫ ﺷﻤﺎره‬،2 ‫ دوره‬،‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ 58

15. Murray M.A, Priesmeyer H.R, Sharp L.F., Jensen R, Jensen G. (2000).
Nonlinearity as a tool for business process reengineering. Business
Process Management Journal; 6(4): 304-313.
16. O'Neill P, Sohal A.S (1998). Business process reengineering: application
and success - an Australian study. International Journal of Operations &
Production Management; 18(9-10): 832-864.
17. O'Neill P, Sohal A.S (1999). Business Process Reengineering: A review
of recent literature. Technovation, 19: 571-581.
18. Porter M (1980). Competitive Strategy. New York: Free Press.
19. Pruijt H (1998). Multiple personalities: the case of business process
reengineering. Journal of Organizational Change Management, 11(3):
260-268.
20. Sung T.K, Gibson D.V (1998). Critical Success Factors for Business
Reengineering and Corporate Performance: The Case of Korean
Corporations. Technological Forecasting and Social Change, 58: 297-
311.
21. Watson C, Billingsley P, Croft D.J, Huntsberger D. (1990). Statistics for
Management and Economics (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.