ZADACI

Zadatak 1.

Zadano: m, c, l. Odrediti vlastitu frekvenciju sustava. Sustav se nalazi u

horizontalnoj ravnini.

l
O

j
δ
c
j

2l
m

Ek + Ep = konst.

I0 j 2
Ek =
2

c  2
Ep =
2

m  (2l )
m 2 2 2
l
I0 = 3 + 3
3 3

ml 2 8 9
I0 = + ml 2 = ml 2
33 33 9

I 0 = ml 2
1 2 2 1 2 2 d
ml j + cl j = konst   l j
2 2 dt

ml 2j  j + cl 2j  j = 0

c
j + j =0
m

c c
2 = =
m m
Zadatak 2.

Tarenica tezine G1 =150N i polumjera r1 = 25cm rotira kutnom brzinom

 0 = 100 s −1 i naglo se spusti na mirujuću tarenicu težine G2 = 300 N i polumjera
r2 = 37 ,5cm koja može rotirati oko O. Odredite vrijeme t1 nakon kojega će se
uspostaviti kotrljanje tarenica ako je koef. trenja između diskova 0,25.

0
r1
A

r2
o

••
j2
I2 j 2 N2
T •
• j1 •• B2 j2
j1 I1 j1
••
••
j1 j2
A
A

G1
FT G2
B1
FN1

Manji disk:

M A =0
I 1  j1 + FT  r1 = 0 ......................................(1)

F y =0
FN 1 − G1 = 0  FN 1 = G1 ...............................(2)

FT =   FN 1 =   G1 .....................................(3)

G1  r12
I1 = ............................................(4)
2g
 Uvrštavanjem (3) i (4) u (1) slijedi:

G1  r12 2 g
j1 +   G1  r1 = 0  j1 = −
2g r1

Veći disk:

M0 = 0
I 2  j2 − FT  r2 = 0
G2 2
r2
g G r2
I2 = = 2 2
2 2g
G2 r22
j2 −   G1  r2 = 0
2g
2 g G1
j2 =
r2 G2

Kutne brzine (jednoliko gibanje):

2 g
j1 =  0 + j1t =  0 − t
r1
2 g G1
j 2 = j2 t = t
r2 G2

Brzine točka B1 i B2 :

 2 g 
v B1 = r1  j1 = r1  0 − t  = r1  0 − 2 g    t
 r1 
2 g G1 G
v B2 = r2  j 2 = r2 t = 2 g   1 t
r2 G2 G2

Klizanje prestaje u trenutku t = t1 kada se izjednače brzine točaka B1 i B2 , tj.

vB1=vB2

G1
r1   0 − 2  g    t1 = 2  g     t1
G2
 r1   0
t1 =
 G 
2  g    1 + 1 
 G2 

Numerički:

25  100
t1 =  3.4 s
 150 
2  9.81  10  0.25  1 +
2

 300 
 Zadatak 3.

Prikazani sustav sastoji se od utega mase m1 povezanog s klizačem mase

m4 nerastezljivim užetom prebačenim preko dvaju homogenih valjaka masa m2 i
m3 . Sustav se nalazi u vertikalnoj ravnini. Pretpostaviti da uže ne kliže po obodu
valjaka. Odrediti vlastitu frekvenciju prikazanog sustava.
Zadano: m1 = 4m ; m2 = 2m ; m3 = m ; m4 = m , R , r, c.

m2 m3 r

60
C

m1 m4

F x =0
m1  g 1
m1 g 
− m1 g cos 60 0 + c st = 0   st = 2 = 2mg
cst c c

FN m4  g y = j 2  R = j 3  r
y
j 2 =
R
y
• • j 3 =
j2 j3 r

y y
x= 0
= = 2y
cos 60 1
•
2
x x = 2 y
•
y
 m2 R 2 m3 r 2
 j 2  j 3
2 2
m1 y 2 m x 2
Ek = + 2 + 2 + 4 =
2 2 2 2
2mR 2 y 2 mr 2 y 2
 2  2
4my 2 r + m  4 y =
2
= + 2 R + 2
2 2 2 2
 1 1 
=  2 + + + 2   m  y 2 =
 2 4 
19
= m  y 2
4

 ( st + x ) = −4mgy + ( st + 2 y )
c c
E p = −m1 gy +
2 2

2 2

my − 4mgy + ( st + 2 y ) = konst

19 2 c 2 d
4 2 dt

m  2 y  y − 4mgy +  2  ( st + 2 y )  2 y = 0
19 c
4 2

19
my − 4mg + 4mg + 4cy = 0
2

8 c
=
19 m
Zadatak 4.

Sistem prema slici sastoji se od homogenog valjka mase 2m i polumjera r,

štapa mase 3m i duljine l, utega mase m i opruge konstante krutosti c. Potrebno
je odrediti frekvenciju malih vibracija sistema ako se ovaj nalazi u vertikalnoj
ravnini.
Zadano: c , m1 = m , m2 = 2m , m3 = 3m ,  = 30 0 , l , r

j1

 r
l /3
c

m2
2 / 3l m1
y
m3 j

Ek + E p = konst

I Aš  j 2 I a  j12 m1  y 2
Ek = + +
B B' 2 2 2
j1
r m3l 2 3ml 2
I Aš = = = ml 2
 3 3
2
2mr
Ia = = mr 2
j 2

l
y = r  j1 = j  r = l  j
r
y = l  j
A
 2
C l 
mr   j 
2

 l /3 Ek =
ml j
2 2
+  r  m ( lj )
+
2

 2 2 2

1 1 1
Ek = ml 2j 2  + + 
2 2 2
2 / 3l • j
3 2 2
Ek = ml j
2
D

E p = E pc + E pg

s
1
S1 E pc = c  (  +  0 )
2

j 2
2 
h l/2  =  lj  sin 
3 
1  2 
E pc = c    0 + lj sin  
2  3 

E pg = m3 gh − m1 gy
l
h= cosj
2
l
E pg = 3mg cos j − mglj
2

Ek + E p = konst

2
3 2 2 1  3  3 d
ml j + c    0 + lj sin   + mgl cosj − mglj = konst
2 2  2  2 dt
3 2 1  2  2 3
ml 2 jj + c  2    0 + lj sin    l  sin   j − mgl sin j  j − mglj = 0
2 2  3  3 2

3ml 2j + (c 0 )  l sin  + cl 2 sin 2   j − mglj − mgl = 0

2 4 2
3 9 3

3ml 2j + cl 2 sin 2   j − mglj + (c 0 )  l sin  − mgl = 0

4 3 2
9 2 3

(c 0 )sin   2 l − mgl = 0

3
(c 0 )  l − mgl = 0
1 2
2 3
(c 0 ) = 3mg

4 3
3ml 2j + cl 2 sin 2   j − mglj = 0
9 2

4 3 
 cl sin  mg 
2

j +  9 −2   j = 0
 3ml 3ml 
 
 

 4 c 1 g
j +  sin 2  −   j = 0
 27 m 2 l

1 c 1g
= −
27 m 2 l