Vesiletul Kubra - Abdurrahman Sami-Yi Ussaki PDF

MÜELLİFİ
Kasımpaşa’da Yahya Kethüda Dergâhi Postineşini

Nakşiye-i Halvetiye-i Uşakıyye Ve Kadiriyeden Mağnisalı
Kadızade Şeyh (Merhum) Abdurrahman Sami
kaddesellâhü sırrahu’l âlî
Hulasatan yeni yazılara iktibas eden

(çeviren)
Emekli Başkomiser
Mustafa Şevket EROL
Göztepe
İstanbul 1971
AHMET SAİT MATBAASI
İÇİNDEKİLER
ABDURRAHMAN SAMİ NİYAZİ (1879 1934) ............................. 7

HAYATI ................................................................................. 7
Vesiletül Kübrâ Şerhi Esrârı Esmâi’l Hüsnâ 34
(ALLAH ‫ ) هو هللا‬....................................................................... 36
(LAİLÂHE ILLÂHU – ‫ ) الاله االهو‬.................................................. 36
(RAHMÂN ‫ )الرحمن‬.............................................. 37
(ER RAHÎM ‫)الرحيم‬................................................ 37
(EL MELİK ‫ )الملك‬................................................... 38
(EL KUDDUS ‫ ) القدوس‬............................................................... 38
(ES SELAM ‫ )السالم‬.................................................................. 38
(EL MÜMİN — ‫ ) المؤمن‬............................................................. 39
(EL MÜHEYMIN — ‫ ) المهيمن‬...................................................... 39
(EL AZİZ ‫ ) العزيز‬..................................................................... 39
(EL CEBBAR-‫ )الجبار‬................................................................. 40
(EL MUTEKEBBİR -‫ ) المتكبر‬....................................................... 40
(EL HALIK -‫) الخالق‬.................................................................. 41
(EL BARIU- ‫ ) البارى‬................................................................. 41
(EL MUSAVVIR —‫ )المصور‬......................................................... 41
(EL GAFFAR —‫ ) الغفار‬.............................................................. 42
(EL KAHHAR — ‫ ) القهار‬............................................................ 42
(EL VEHHAB — ‫ ) الوهاب‬........................................................... 43
(ER REZZAK-‫ )الرزاق‬............................................................... 43
(EL FETTAH- ‫) الفتاح‬................................................................ 43
(EL ALİM –‫) العليم‬..................................................................... 44
(EL KABIDU ‫ ) القابض‬................................................................ 44
(EL BASITU- ‫ )الباسط‬................................................................. 44
(EL HAFIDÜ -‫ ) الحافض‬............................................................. 45
(ER RAFIU- ‫ ) الرافع‬................................................................. 45
(EL MUlZ -‫ )المعز‬..................................................................... 46
(EL MÜZIL- ‫ ) المزل‬.................................................................. 46
4 Vesiletül Kübrâ Şerhi Esrârı Esmâil Hüsnâ
(ES SEMIU -‫ ) السمع‬................................................................. 46

(EL BASIR- ‫ ) البصير‬................................................................. 47
(EL HAKEMÜ- ‫ ) الحكم‬.............................................................. 47
(EL ADLÜ— ‫ )العدل‬................................................................... 47
(EL LATIF- ‫ ) الطيف‬.................................................................. 48
(EL HABİR- ‫ )الخير‬................................................................... 48
(EL HALIM —‫ ) الحليم‬................................................................ 49
(EL ÂZIM- ‫ ) العظيم‬................................................................... 49
(EL GAFUR- ‫ ) الغفور‬................................................................ 49
(EŞŞEKÜR -‫ ) الشكور‬................................................................. 50
(EL ALIYYU — ‫ ) العلي‬............................................................... 50
(EL KEBIR- ‫ ) الكبير‬................................................................... 51
(EL HAFIZ- ‫ ) الحفيظ‬................................................................. 51
(EL MUKIT- ‫) المقيت‬................................................................. 52
(EL HASİB- ‫ ) الحسيب‬................................................................ 52
(EL CELİL- ‫ ) الجليل‬................................................................... 52
(EL KERİM -‫) الكريم‬.................................................................. 53
(ER RAKIB- ‫ ) الرقيب‬................................................................ 53
(EL MUCIB — ‫) المجيب‬.............................................................. 54
(EL VASlU- ‫ ) الواسع‬................................................................. 54
(EL HAKIM- ‫ ) الحكيم‬................................................................. 54
(EL VEDUD- ‫ ) الودود‬................................................................ 55
(EL MECID- ‫ ) المجيد‬................................................................. 55
(EL BAİSÜ- ‫ ) الباعث‬................................................................. 55
(EŞŞEHİDÜ — ‫ ) الشهيد‬.............................................................. 56
(EL HAK -‫ ) الحق‬..................................................................... 56
(EL VEKİL – ‫ ) الوكيل‬................................................................ 57
(EL KAVIYYU- ‫ ) القوى‬.............................................................. 57
(EL METIN- ‫ )المتين‬.................................................................. 58
(EL VELIYYÜ- ‫ ) الولى‬............................................................... 58
(EL HAMIDÜ- ‫ ) الحميد‬.............................................................. 58
(EL MUHSI — ‫ ) المحصى‬............................................................ 59
(EL MUBDlU- ‫ ) المبدى‬.............................................................. 59
(EL MUID — ‫ ) المعيد‬................................................................. 60
(EL MUHYI -‫ ) المحي‬................................................................. 60
(EL MUMlT — ‫ ) المميت‬............................................................. 60
(EL HAYYÜ- ‫ ) الحى‬................................................................. 61
(EL KAYYUM — ‫ ) الفيوم‬............................................................ 61
(EL VACIDÜ — ‫ ) الواجد‬............................................................. 62
(EL MACIDU — ‫ ) الماجد‬............................................................ 62
(EL VAHlDU- ‫ ) الواحد‬............................................................... 62
(EL EHADU- ‫ ) االحد‬................................................................. 63
(ES SAMED - ‫ ) الصمد‬.............................................................. 63
(EL KADİR- ‫ ) القدير‬.................................................................. 63
(EL MUKTEDIR -‫ ) المقتدر‬.......................................................... 64
(EL MUKADDIMU — ‫ ) المقدم‬..................................................... 64
(EL MÜEHHlR- ‫ ) المؤخر‬............................................................ 64
(EL EVVELÜ — ‫ ) االول‬.............................................................. 64
(EL'AHIRÜ- ‫ ) اآلخر‬.................................................................. 65
(EZZAHIRU -‫ ) الظاهر‬............................................................... 65
(EL BATINU —‫ ) الباطن‬.............................................................. 66
(EL VALİ- ‫ ) الوالى‬.................................................................... 66
(EL MUTEALl — ‫ ) المتعال‬.......................................................... 67
(EL BERRU- ‫) البر‬.................................................................... 67
(ETTEVVABU- ‫ ) التواب‬............................................................. 67
(EL MÜNTEKIMU —‫ )المنتقم‬........................................................ 68
(EL'AFUVVÜ - ‫ ) العفو‬............................................................... 68
(ER RAUF- ‫ ) الرؤف‬.................................................................. 68
(MALİK EL MÜLK —‫ )مالك الملك‬................................................... 69
(ZÜLCELÂLÎ VE-L’İKRÂM — ‫ )ذو الجالل واإلكرام‬.............................. 69
(EL MUKSÎTÜ —‫ )المقسط‬............................................................ 69
(EL CAMIU- ‫ ) الجامع‬................................................................ 70
(EL GANIYYÜ- ‫ ) الغني‬.............................................................. 70
(EL MUGNI- ‫ ) المغني‬................................................................ 70
(EL MANIU — ‫ ) المانع‬............................................................... 71

(ED DAR ‫ ) الضار‬..................................................................... 71
(EN NAFIÜ- ‫ ) النافع‬.................................................................. 71
(EN NURU ‫ ) النور‬.................................................................... 72
(EL HADI ‫) الهادى‬..................................................................... 72
(EL BEDIU- ‫) اابديع‬................................................................... 72
(EL BAKI- ‫ ) الباقي‬.................................................................... 73
(EL VARISÜ- ‫ ) الوارث‬............................................................... 73
(ER REŞÎDÜ — ‫ ) الرشيد‬............................................................ 73
(ES SABUR- ‫ ) الصبور‬............................................................... 74
ABDURRAHMAN SAMİ NİYAZİ
(1879 1934)
Kaddesallahû Sırrahû’l Âlî
HAYATI
a-İsmi ve Nisbesi
Sefîne-i Evliyâ’nın bize verdiği bilgiye göre müellifimizin

dünyaya gelişini tebrik için babasını ziyarete gelen Çöplü
Dede adlı bir zat “Efendim bu bebeğin adı Abdurrahman
olsun” demiş babasıda buna Sâmi ismini ilâve ederek
oğluna Abdurraman Sâmi ismini koymuştur. 1
Kendi kitablarında nisbesini “Manisevî” “Sarûhânî” olarak

belirtmiştir. “Evrâd-ı Mukarrebîn” adlı eserinin
mukaddimesinde “Mevliden Saruhanlı. Mevtinen
İstanbullu’yum” demektedir. Böylece tam ismi
Abdurrahman Sâmi Sarûhânî. Islambolî ibn Muhammed
Âsim ibn Şeyh Ahmed Fevzi ibn hüseyn ibn el-Hâc
el-Hâfız olmaktadır. Abdurrahman Sâmi ‘nin tarikat
nisbesi oldukça zengindir. Kendisi birçok tarikattan
hilâfet almıştır.
b-Doğum Yeri ve Yılı
Abdurrahman Sâmi, 12 Rebîulevvel 1296 /1876 m.

yılında, Saruhan’da dünyaya gelmiştir. 1934’de vefât
etmesi hasebiyle 58 yıl yaşamıştır. 2
c-Ailesi:
Babası Kadı Muhammed Âsim Efendi olup Mekke ve

Medine valiliklerinde bulunmuş âlim bir zâttır. Onun da
babası Şeyh Ahmed Nûrî’dir. Baba tarafından soyu Hz.
Ömer radiyallâhü anhe ulaşır. 3
Sefine ve diğer kaynaklarda annesinin ismi

geçmemektedir, Anne tarafından soyunun Hz. Zeyneb
aleyhisselâma ulaştığı Sefîne’de görüyoruz.
Abdurrahman Sami Niyazi Kaddesallahû Sırrahû’l Âlî 9
d-Gençliği
Tahsili ve Yetişmesi: Abdurrahman Sâmi ilk tahsilini

Manisa’da tamamladıktan sonra İstanbul Fâtih Çifte Ayak
Bahr-ı Sefîd Medresesi’ne gelerek zamanın allâmesi olan
Hüseyin Necmeddin Pürzetî’den ilim tahsil etmiştir.
1 Hüseyin Necmeddin Puruzeti
Ebû Bekir Edirnevî’den (kaddesellâhü sırrahu’l âlî),

Gelibolulu Ahmed Şücâeddin Efendi’den (kaddesellâhü
sırrahu’l âlî) hal eğitimi almıştır. Nakşi ve Kâdirî

tarikatlarının büyüklerinden vazife alıp istidatlarının
büyüklüğü sebebiyle her iki tarikatten de hilâfet tâcını
giymiştir.*4
Kendi ifâdesine göre Abdurrahman Sâmi küçük yaştan

beri zikre devam ederdi. Bir gece rüyasında Hz. Rasûlullâh
sallallâhü aleyhi ve sellemi görmüş ve onun verdiği
Nalin-i giymiştir. Bundan sonra aşk ve cezbeye tutularak
bir şeyh aramaya başlar ve yine Rasûlullâh sallallâhü
aleyhi ve sellemin işaretiyle Çanakkale’de bulunan Uşşâkî

Şeyhi Ahmed Şücâeddin Efendi’nin (kaddesellâhü sırrahu’l
âlî) halkasına girer. İlk karşılaşmaları şöyle olmuştur:
Ahmed Şücâeddin Efendi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) vaaz
ediyormuş, vaazdan sonra gidip elini öpmüş:
-Oğlum Sâmi, malumatım var, nasibinizi vermeye manen

memurum, deyip ona biat vermiş. Dört sene sonra da
icazet vermiştir, Sâmi Efendi bir gün şeyhine:
-Diğer tarikatlardan da icazet almama müsaade olunur

mu, diye sorunca Şeyh Efendi cevaben:
-Hz. Salahi de toplamış idi. Sülük esnasında bu olmaz.

Ancak şimdi icazet aldığına göre serbestsin, demiştir.
Sâmi Efendi bunun üzerine diğer tarikatlerden de ayrı ayrı
icazet almıştır.*5
e-Resmi Görevi:
Kaynakların bize verdiği bilgiye göre Kasımpaşa Kethüda

Derğahı postnişinliği haricinde resmi bir görev alıp
almadığını bilmiyoruz. Ne var ki buradan aldığı ücreti
kendine harcamayıp, Şeyhi Ahmed Şücâeddin Efendi’ye
(kaddesellâhü sırrahu’l âlî) göndermekteymiş. Kendisi
misk ve koku imal edip bunları satarak rızkını temin
edmekte imiş. Kimya ile ilgili bir eser vermesi kendisinin
aynı zamanda iyi bir kimyager olduğunu göstermektedir .
*6
Abdurrahman Sâmi’nin tek çocuğu olan oğlu

Muhyiddin’in İzmir’de bir trafik kazasında ölmesi
sebebiyle kendisi hakkında aldığımız rivayetler sözel
kaynaklara dayanmaktadır. Aile efradından günümüze
kimse ulaşmamıştır.
İLMİ VE TASAVVUFİ KİŞİLİĞİ
a-İlmi kişiliği:
Abdurranman Sâmi ilk tahsilini memleketi Manisa’da

gördükten sonra İstanbul’a gelerek Fatih Çifte Ayak
Bahr-i Sefid medresesinde iyi bir medrese tahsili
görmüştür. Kendisi Arapça ve Farsçayı bu dillerde şiir
yazacak kadar iyi bilmektedir. Nitekim divanında bu
dillerle yazılmış şiirlere rastlamaktayız.*7
Medrese tahsili dışında Fransızca da öğrenerek Batı’dan

bigane kalmamıştır, Fransızca bildiği mevsuk olmayan
kaynaklardan bize ulaşmasına rağmen eserleri içinde bu
lisanı kullanmamıştır. Abdurrahman Sâmi (kaddesellâhü
sırrahu’l âlî) nin eserlerinden anlaşılacağı üzere kendisi
çift kanatlı bir âlimdir. Hem zahir hem bâtın ilimlerini
kendinde toplamıştır. Bunun en güzel örneğini tez
konusu olan Fatiha Suresi Tefsiri’dir. Bu eserinde,
özellikle besmeleyi batini olarak tefsir etmesine rağmen
en detaylı sarf ve nahiv tahlillerini yapmaktan geri
durmamıştır.
Alıntı yaptığı kaynaklar
Beyzavi, Fahri Razi, Mürsi gibi zahiri tefsir ilminin, İbn

Arabî (kaddesellâhü sırrahu’l âlî), Sadreddin Konevi
(kaddesellâhü sırrahu’l âlî), Abdülkerim Cilî (kaddesellâhü
sırrahu’l âlî) gibi batini tefsir ilminin zirvesi kişilerdir.
Abdurrahman Sâmi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
eserlerinde görüşlerini paylaştığı âlimlerin fikirlerine
kısaca dokunmaktan ziyade onların bu risalelerini baştan
sona derc etme veya çok uzun nakillerde bulunma yoluna
gitmiştir. Mesela “Fatiha Suresi Tefsiri” nde Abdülkerim
“el-Kehfü’rRakîm fî
Cili’nin (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
şerh-i Bismillîâhîrrahmânirrahîm” adlı eserini,
Kuşeyri’nin “en-Nahvu’l-Müevvel” adlı eserlerini
tamamen terceme ederek tefsirine ilhak etmiştir.
Eserlerinde şema ve şekil çizimleriyle, anlatıma kolaylık
getirmiştir. Bu onun yeni yöntemlere açık bir ilmi kişiliğe
sahib olmasını göstermesi açısından önemlidir. Ne var ki
türkçe yazdığı eserlerin lisanı çağdaşlarına göre oldukça
ağırdır. Tefsir, tefsir usulü, hadis, fıkıh, ilmihal, kelam,
sarf, nahiv, mev’ıze, türünde eserler vermekle çok yönlü
bir âlim olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca Arapça’dan
tasavvuf ve tefsir sahasında tercemeleri vardır. Bu
konuda, eserleri bölümünde gerekli bilgi verilmiştir.
Eserlerinin birçoğu basılmış olması, onun kitaplarının
okunduğunu gösterir. Ne var ki harf devrimi sebebiyle
kendisini tanıma imkanı olmamıştır.
b-Tasavvufî Kişiliği;
Abdurranman Sâmi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) tasavvufi

neşve açısından da çok yönlü bir kişilik arzeder. Aşağıda
açıklandığı üzere yaklaşık onüç tarikattan icâzet almıştır.
Ne var ki o Uşşâki tarikatından irşad görevini sürdürmüş.
Şeyh Ahmed Şücâeddin yanında sülükunu tamamladıktan
sonra İstanbul Yahya Kethüda Derğahı postnişîni olarak
atanmış ve tekkelerin 1925 yılında kapatılışına kadar bu
görevini sürdürmüştür. (Postnîşinlik görevine ne zaman
başladığı tesbit edilememiştir.) Bu sebeble kendisi,
tasavvuf ilmini teori ve pratikte kendinde toplamıştır.
Tasavvuf sahasında verdiği eserlerle bu ilmin teorisini
yaparken, postnişinlik görevi ile de bu işin pratiğini
yapmıştır. Fatiha Suresi Tefsiri’nin tahlili bölümünde de
belirtildiği üzere kendisi vahdet-i vücud inancını
taşımaktaydı. Eserlerinde bu görüşü savunmuştur.
Nakilde bulunduğu sufiler genelde vahdet-i vücuda
inanan İbn Arabi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî), Abdülkerim
Cili (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) gibi şahıslardır.
Abdurrahman Sâmi’nin (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) icâzet
aldığı tarikatlere gelince:
1-Nakşibendî’nin Mehmed Can Kolu: Hisar Şeyhi Mehmed

Nurullah Efendi’den. (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
2-Nakşibendi’nin Hâlidiyye Kolu: Eyüp’de Saferullah
Efendi’den. (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
3-Kâdiriyye’nin Karîbullah Kolu: Mısır şeyhlerinden
Ebu’lEnvar Feyzûddin’in halifesi, Şeyh Hilmi Efendi’den.
(kaddesellâhü sırrahu’l âlî)

4-Kâdiriyye’nin Muhyiddin İbn Arabi Kolu; Şeyh Hayrullah
5-Sa’diyye Tarikatı: Edirneli İsmail Rüştü’den.
6-Şa’bâniyye Tarikatı: İzmirli Şeyh Ahmed Efendi’den.
7-Rufai ve Bedeviyye Tarikatlarının: İzmirli Şeyh Mustafa
Hilmi Efendi’den. (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
8-Gülşeniyye Tarikatı: Edirneli Şeyh Şerafeddin
9-Şâzeliyye Tarikatı: Şeyh Hayrullah Efendi’den.
10-Düssûkiyye Tarikatı: Şeyh Abdurranman
Kalenderi’den. (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
11-Mevleviyye Tarikatı: Manisada medfun merhum İshak
Çelebi’nin (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) rûhaniyyetlerinden
almıştır.
Abdurrahman Sâmî’nin Halveti Hüsâmî ile Nakşi Bahâî

tarikatlarından aldığı silsile Sıddık Nâci Eren tarafından
belirtilmiştir.*8
Abdurrahman Sâmi verdiği eserlerle ilim âlemine,

yetiştirdiği mûrid ve halifeleriyle de müslümanlığa büyük
hizmetler vermiş âlim ve mutasavvıflardandır.
Ancak asıl irşadını Halvetiyyenin bir şubesi olan Hasan

Hüsâmeddîn Uşşâkî Hazretlerinin usulune göre yapar. Zor
günlerde bile darb-ı esma meclislerini kapatmaz.

Camilerde yatsı namazından sonra el ayak çekildikten
sonra zikir meclislerine devam eder. Kendisine korkup
korkmadığı sorulduğunda, "Bize bu vazifeyi şahıslar
vermediler ki şahıslar istedi diye terk edelim" der.
Tefsirden hadise, akaidden edebiyata kadar pek çok eseri
olan Sâmî Efendinin en önemli eserlerinden birisi de
"Evradü'l Mukarrabîn" adını verdiği ve haftanın her
günü için hususi olarak tanzim ettiği evrâdıdır.
Tekkelerin ilgasından sonra Abdurrahman Sâmî Efendi

için zor günler başlamıştır. Yaşının genç olması, başta
İstanbul ve Ege olmak üzere bağlılarının ve sevenlerinin
çokluğu Şeyh Sâmî Efendinin takibi için yeterli bir sebep
olarak görülmüştür. Menemen hadisesinde serhalîfesi
Bekir Sıdkı Visâlî ile beraber tutuklanırlar. Altı ay hapisten
sonra beraat etmelerine rağmen artık bir kere
yaftalanmışladır. Hem Şeyh Sâmî Efendi hem de Bekir
Sıdkı Efendi hayatlarının sonuna kadar takip altında
tutulacaklardır. Osmanlı dersiamı olması hasebiyle
kayd-ı hayat şartıyla vaizlik yapabilmek hakkı varken, bu
hakkı da gasbedilir. 1934 yılında İstanbul'da dâr-ı bekâya
intikal etmiştir. Kabr-i şerîfi Edirnekapı Şehitliğinde Mısır
Tarlası olarak isimlendirilen bölümdedir. Ardında sayısız
gözüyaşlı seven ve gün yüzüne çıkartılmayı bekleyen
onlarca eser bırakmışdır.
İrtihâlinden birkaç gün önce kabri hakkında nasıl vasiyyet

ettiğini ve ne şekilde vâsıl-ı dîdâr olduklarını Muzaffer
Efendi Hazretleri Envârü'l Kulûb adlı kitabında anlatıyor...
Bu ibretli hâtırâ:
Abdurrahman Sâmî Saruhânî Hazretlerinin

Vasiyyeti
Muzaffer Efendi Hazretleri Envârü'l Kulûb adlı eserinde ilk
mürşidi Abdurrahman Sâmî Saruhânî Hazretlerinin
irtihâlinden birkaç gün önce kendisine nasıl vasiyyet
ettiğini şöyle anlatıyor :
Pek sevdiğim ve babam makamında saydığım üstâdım,

hocam, velîni'metim Sâmî-i Saruhânî Hazretleri ile cuma
namazlarından sonra hânelerinde otururduk. Birgün,
yemekten sonra fakîre şöyle buyurdu :
"Oğlum, öldüğün zaman nereye defnolunmak isterdin?"
Cevap verdim :
"Efendim, nasîb olursa Edirnekapı hâricinde Halebî

merhûmun civârında defn olunmağı arzu ederdim. Zîrâ
oraya İstanbul âlimlerinden pek çoğu defn olunmuşlardır"
dedim.
Merhûm hocam içini çekerek :
"Sakın beni oraya defn etmeyini" buyurdu. "Zîrâ ben hem

günâhkâr ve hem de ilmen zayıf bir insânım ve kendimi
oraya lâyık göremem. Beni Edirnekapı'da Mısır tarlasının
kenarına gömüverirsiniz, olur biter"
Meğer, Hazret bu sözleriyle bana vasiyyet ediyormuş. Üç

gün sonra, yatsı namazını kılarken ve namaz arasında
vâsıl-ı dîdâr oldular. Fakîr, o zaman Arapçayı yeni
öğrenmeğe başladığımdan, okuduğum âyet-i kerîmelerin

ma'nâlarına vâkıf ve âşinâ değildim. Fakat nasıl olduysa
bilemiyorum cenâzesinde Sûre-i Fecr'in son âyetlerini
okuyuverdim.
Hattat Hâmid Efendi'nin hattıyla Sûre-i Fecr'in son âyetleri
Bilindiği gibi, bu âyet-i kerîme :

"Yâ eyyetühen nefsül mutma'inne ircı'î ilâ rabbiki

râdiyyeten merdiyyeh fedhulî fî ibâdî vedhulî
cennetî"
"Ey emîn ve mutma'in olan nefs! Ondan râzı olarak ve
rızâsını kazanmış bulunarak Rabbine dön. Gir sâlih
kullarımın arasına, gir onlarla birlikte cennetime"
Bugün, ancak bu âyet-i celîlenin ma'nâsını ve Allah

teâlâ'nın hakkıyle îmân eden kullarını hitâb-ı izzetiyle
nasıl taltîf ve tatyîb buyurduğunu, denizlerden bir katre ve
güneşden bir zerre mikdarı idrâk ve ihâtâ
edebilmekdeyim. Rahmetullahi aleyhi ve rahmeten
vâsi'a...
Bu vesîle ile bu büyük velînin vuslatına Mehmet Demirhan

Bey tarafından düşürülen tarihi teberrüken buraya
kaydediyoruz :
Sâdiyâ sırrından Sübhân çıktı
"Abdurrahman Sâmî Saruhânî"

1353
Envârü'l Kulûb, Cild 3, sayfa 324-325
ESERLERİ
A-YAZMALARI
1-Kitâb-ı Sırrı’t-Tevhîd: Eser müellifin kendi hattı ile 1241

h. yılında kaleme alınmıştır. Dili Türkçedir. Risale 32
sayfalık orta boy bir defterden ibaret olup, 22 satırdır.
Fasıl başlarında “aziz ihvanlarım” diye hitabda

bulunmasından kitabın müridlerine hitâben kaleme
alındığı anlaşılmaktadır. Mukaddimede tevhidin tarifi
yapılmıştır. Daha sonra tasavvufla tarikatlar arasında fark
olup olmadığı, birbirlerine üstünlüğü olup olmadığı
işlenmiştir. Tevhidin mertebeleri, tevhid-i akval, tevhid-i
âsâr, tevhid-i sıfat ve tevhid-i zât haşyetullah ve
marifetullah, konuları çok geniş bir şekilde incelenmiştir.
Müellif müridlerine nasihatlarda bulunmuştur. Risalenin
hâtimesi dört bölümden müteşekkildir. Birinci hâtime “lâ
ilahe illallah”, ikinci hâtime “lâ ilâhe illâ hû”, üçüncü
hâtime peygamberlerin hakikatlerine göre tevhidi,
dördüncü hâtime insân-ı kâmil konularını incelemiştir.
Risalenin sonuna müellif, 25 beyitlik tasavvufi bir şiir ilave
etmiştir.
2Tefsîrul-Kur’ân Tenvîrül-Beyân: Abdurrahman Sâmi ‘nin

(kaddesellâhü sırrahu’l âlî) eserlerinden en hacimlisi olup
tefsir usulüne dairdir. Eser müellif hattı olup, 148 varak,
20 satırdır, 1342 tarihinde te’lif edilmiştir. Dili Türkçedir.
Genel olarak kitabın muhteviyatını şu şekilde ifâde etmek
mümkündür. Birinci mukaddimede , sûre ve âyetin
tarifleri yapılmıştır. İkinci mukaddimede “tefsir” ile “te’vîl”
ıstılahları arasındaki farklar dile getirilmiştir. Üçüncü
mukaddimede tefsir ilminin konusu, faydası ve gayesi
işlenmiştir. Bunlardan sonra sırasıyla müfessirlerin
tabakaları, tefsirve tevilin caiz oluş veya olmayış
sebebleri, Kur’an’ın icazı, Kur’an-ı Kerimde çeşitli ilim ve
sanatlara işaret olunduğu, Kur’an’ın cem’i ve tertibi ve
yine tefsir usulü ve tarihine dair konular ele alınmıştır. Ele

alınan konular mufassal ve doyurucu bir tarzda
işlenmiştir.
3-Hadîs-i Erbain: Müellifin dört babdan müteşekkil kırk

hadis derlemesidir. Mukaddimede belirttiğine göre
müellif 24 yaşındayken bu derlemeyi yapmıştır.(1320
yılında yazmıştır) Hadislerin senedleri verilmemiş, ancak
her hadisin başında hangi kaynaktan alındığı
belirtilmiştir. Bablarının konularına göre isimleri
şunlardır.
Birinci Bab: Ezel ile ilgili hadisler, beş hadisden ibarettir.
İkinci Bab; Dünya hayatında ibadetlerle ilgili hadisler,

onaltı hadisden ibarettir.
Üçüncü Bab; Dünya hayatında muamelâtla ilgili hadisler

olup on hadisden ibarettir.
Dördüncü Bab: Lâ yezâl ile alâkalı hadisler olup dokuz

hadistir. Müellif risâlenin sonuna 17 beyitlik arapça bir
münâcât ilâve etmiştir. Münâcâtın başlığı “Münâcât-ı
Sâmiyye” dir.
4Tevcîhül-Âyâtil-Muhtelefî’z-Zâhir: Tefsirle alâkalı yedi

varaklık, onyedisatırlık kısa bir risâledir. İsminden de
anlaşılacağı üzere Kur’ân’da zahiren birbirleriyle çelişen
âyetlerin nasıl anlaşılması gerektiğini açıklamakta ve
gerçekte Kur’ân âyetleri arasında bir ihtilâfın olmadığını

isbâta çalışmaktadır.
Müellif nüshası olan bu risâle 1320 yılında kaleme

alınmıştır.
5-Kitâbü’d-Düsdûril-Bedî: Tefsirle alâkalı bu eser onaltı

varak, onyedi satırlık, arapça bir risâle olup müellif
hattıdır. Risale oldukça yıpranmış olup içinde birçok
silintiler vardır. İki fasıldan ibâret olan eserin birinci faslı
müellifin yukarıda tanıttığımız “Tevcîhü’lÂyâti’l
Muhtelifi’zZâhir” adlı eserinin biraz daha mufassal
biçimde kaleme alınmasından ibarettir. îkinci fasılda
birbirleriyle çelişkili gibi görünen ayet ve hadislerin
uyuşturulmasına çalışılmıştır. Bu fasıl birinci fasla göre
gayet kısa olup sadece ikibuçuk varak yert utmaktadır.
6-Kitâbü’s-Sırril-Kadîr fî ilmil-İksîr: Müellifin kimya ilmi ile

ilgili bir eseridir. 1364 yılında kaleme alınmıştır. 58 varak,
22 satır olup eser tam değildir. Kitab 14 babdır, bir de
hatime vardır. Bu eserde kimya ilmi islami bir açıdan
incelenmiştir. Müellif istifade ettiği 42 kaynağı kitabının
başında tek tek zikretmiştir. Birinci babda kimya, simya ve
iksirin tanımları ve Kur’an’dan delilleri zikdedilir. Bu ilmi
inkar edenlere bir fasl altında cevap verilmiştir. Diğer
bablarda çeşitli karışım ve alaşımların yapılışı bunlar için
gerekli olan miktarlar anlatılmıştır.
7Kenzül-Âşıkîn: Manzum bir eser olan Kenzü’l-Âşıkîn 73

varak, 16 satırdır. Hz. Peygamberin (sallallâhü aleyhi ve
sellem) hadislerini manzum bir şekilde açıklar. Arapça
olarak önce hadisin metni verilir daha sonra şiir manzum
bir şekilde açıklanır. Ayrıca hadislerin aralarına
münâcâtlar, nâtlar, Esmâ-i Hüsnâ’nın faziletini, Hz.
Peygamberin (sallallâhü aleyhi ve sellem) şemailini, Hz.
Peygamber sallallâhü aleyhi ve sellemi sevmenin
gerekliliğini, Nûr-i Muhammedîyi terennüm eden
kasideler serpiştirilmiştir. Müellif nüshası olan eser 1324
h.4 zilhiccede tamamlanmıştır.
8-Şerhu’l-Emâlî: Kelam ile ilgili 32 varaklık kısa bir

risaledir. Küçük boy kareli deftere arapça olarak kaleme
alınmıştır. Müellif hattıdır. Risalenin devamında 13
varaklık Casiye suresinin ilk yedi ayetinin tefsiri vardır.
Yedinci ayette tefsir yarım bırakılmış olup tasavvufi bir
tefsir denemesi mahiyetindedir.Nüsha müellif hattı olup
çok silintilidir. Bu sebeble içeriği tam olarak tesbit
edilememiştir.
9-Şerhul-Kâfiye: İbn Hacîb’in Kafiye’sinin şerhidir. Nahivle

alakalıdır. Elimize ulaşmamıştır.
10-Fâtiha Sûresi Tefsiri: Tez konusu olan bu risale Fatiha

Suresi Tefsirinin tahlilil bölümünde geniş olarak
anlatılmıştır.
11 -Müteferrik Risâleler:
aRisâletün fî mâ Yasnauhu Teâlâ Kable Halkı’l-Eşyâi, (Bir

varak)
b-Risâletün fî enne’l-Abde keyfe Yülâhizu Teâlâ

hîne’t-Tevhîdi, (Bir varak)
c-Risâletün alâ Kavlihî Sallallâhu Teâlâ aleyhi ve Sellem:

“mâ Vesiatnî Erdî velâ Semâî ve Vesiatnî Kalbu
Abdi’l-Mü’minî, (Bir varak)
dRisâletün fî Beyâni Esrâril-İhrâkı Bi’n-Nâri, (Bir varak)
eRisâletün fî Tahkîki ta’yîni vaktil-Kıyâmetî, (Bir varak)
f-Risâletün alâ Kavlihî Teâlâ: “Ülâike alâ hüden min

rabbihim ve ülâike hümü’l-müflihûn”, (Bir varak)
g-Risâle-i Râbıta, (İki varak)
h-Risâletün fî Esrâri Tertîbi’l-Enbiyâi aleyhimü’s-Salâti

ve’sSelâm (Nâ-tamâm)
B-MATBÛ ESERLERİ:
1-Mi’yârulEvliyâ: Kitap dört ana babı içermektedir.
Birinci Bab: Şeriatla alakalıdır.Birinci fasılda Şeriat’ın tarifi

yapıldıktan sonra İslam Akaidi ele alınmış, ilâhiyyat
konularına tasavvuf ve kelamın nasıl baktığı anlatılmıştır.

Allah Tealanın zâtı, sûbûtî ve fiilî sıfatları işlendikten
sonra nebeviyyât ve sem’ıyyât konulan işlenmiştir. Ayrıca
firak-i dâlle ele alınmıştır.
İkinci fasılda namaz, oruç, hac, zekat, taharet vb.

ibadetler sûrî ve mânevi yönden ele alınmıştır.
İkinci Bab: Tarikatlarla alakalıdır. Tarikatın tarifi, çeşitli

tarikatların ortaya çıkış sebebi, zikrullahın çeşitleri ve
fazileti, muhib, sâlik, mürid ve murâdın tarifleri, hicab
mertebeleri ve sûlûkun lüzumu, sûlûkun çeşitleri ve
sülûktaki menziller ele alınmıştır. Bundan sonra Kâdiriyye,
Rifâiyye, Sûhreverdiyye, Medîniyye, Ekberiyye, Şâzeliyye,
Bedeviyye, Mevleviyye, Dessûkıyye, Sa’diyye, Bektâşiyye,
Halvetiyye, Bayramiyye. Gûlşeniyye, Ahmediyye, Zeyniyye,
Şa’bâniyye, Uşşâkiyye, Mısriyye, Cerrâhıyye, Bekriyye,
Hâlidiyye tarikatları ile bunların silsile ve şubeleri
anlatılmıştır.
Üçüncü Bab: Hakikat hakkında olup tasavvuf ve sufiyye

ıstılahlarının tarif ve açıklamalarını içermektedir.
Dördüncü Bab: Ma’rifetullahı avam, havas ve

hassu’l-havâsa göre açıklamaktadır. Kitabın hâtimesi ise
vahdet-i vücûd hakkındaki yanlış anlamaları izâleye
yöneliktir. Kitabın sonunda haftanın yedi gününde
yapılması gereken virdler zikredilmiştir.
2-Divân-ı Sâmi :
İsminden de anlaşılacağı üzere Abdurrahman Sâmi’ nin

basılmış olan ilk divanıdır. 1980 yılında Şahinler vakfı
tarafından basılmıştır. 215 şiirden müteşekkil olup
tamamen tasavvufi konuları terennüm etmektedir. İçinde
iki adet arapça şiir ile bir tane farsça şiir vardır. Genel
olarak, ilâhî aşk, Peygamber (sallallâhü aleyhi ve sellem)
sevgisi, dervişlerin özellikleri, zühd, ve tasavvuf büyükleri
ile Kerbelâ hadisesi gibi konular işlenmiştir.
3-Müntehabât-ı Sâmiyye: Bu kitap 64 sayfa orta hacimli

muhtelif konulardan derleme bir eserdir. 1338 yılında
Serbesti matbaasında basılmıştır. Kitap beş babdan
müteşekkildir.
Birinci Bab: Hastalıkların besmele ve Kur’an surelerinin

okunarak tedavi edilmesi ile ilgilidir. Hangi surenin hangi
hastalığa çare olduğu kaçkere okunması gerektiği
belirtilmiştir.
İkinci Bab: Kur’an’daki bazı ayetlerin özellikleri ve

faydaları anlatılmıştır.
Üçüncü Bab: Rüya tabirleri hakkındadır.
Dördüncü Bab: Hastalıkları esmâ-i Hüsnâ ile tedavi

edilmesi hakkındadır. Muhtelif hastalıklann tedavisinde
hangi isimlerin kaç kere okunacağını ve sıralamasını
açıklamaktadır.
Beşinci Bab: Kur’an ile tefe’ülün çeşitleri ve şartlan

anlatılır.
4Evrâdü’l-Mukarrabîn: Kitab müellifin mukaddimede

belirttiği üzere 1327h. de kaleme alınmıştır. Dili arapça
“Evrâdü’lMukarrabîn fî
olup 93 sayfadır. Eserin tam adı
Salavâti Seyyidi’l-Evvelîne ve’l-âhirîn” dir. Kitab Cuma
gününden başlamak üzere haftanın yedi gününde
müridlerce okunacak vird, dua ve salavât-ı şerîfeleri
açıklamaktadır. Müellif şartlarına riayet edilmesi koşulu
ile bu duaları okuyabilmeleri için bütün müslümanlara
icazet vermiştir. Kitapta yazann hayatı ve eserleri
hakkında kısa bilgiler vardır.
5-el-Meslekü’s-Sâmiyye fî sülûki’n-Nakşiyyetil-Behâiyye
ve’lHalvetiyyetil-Hüsâmiyye:
Nakşî ve Halvetî tarikatlarına göre sülükta başlangıçtan

itibaren nefsin katettiği makamlar ile bu makamların
anahtarları, ayet ve hadislerle anlatılmıştır. 13 sayfalık bu
eser arapça kaleme alınmakla birlikte, türkçe tercemesi ile
berâber basılmıştır. Tercemenin kimin tarafından
yapıldığına dair bir kayıt olmamakla beraber, tercemenin
de müellif tarafından yapılmış olması kuvvetli bir
ihtimâldir. Zira kitab basıldığında müellif hayattadır.
Kitapta açıklanan makamlar şunlardır:
Nefs-i emmâre, nefs-i levvâme, nefs-i mülhime, nefs-i

mutmeinne, nefs-i râziye, nefs-i mardiyye, nefs-i safiyye,
nefs-i zekiyye, nefs-i fâniye, nefs-i bâkiye, makâm-ı

cem’ü’l-cem’, makâm-ı el-verâsetü’l âdemiyye, makâm-ı
elverâsetü’nNûhıyye, makâm-ı el-verâsetü’l-İbrâhîmiyye,
makâm-ı verâsetü’l- Yûsifiyye, makâm el-verâsetü’l
-Mûseviyye, makâm-ı el-verâsetü’l-İseviyye, makâm-ı
el-verâsetü’l-Muhammediyye olmak üzere onsekiz
makamdan ibârettir.
Müellif kitabının tenbih bölümü İle sona erdirmektedir.

Burada Hak âşıklarına nasihatlerde bulunulmakta,
sâmimiyetle isteyenlere bu kitapdan istifade etmeleri için
icâzet verilmektedir.
6-Şerh-i Esrâr-i Esmâi’l-Hüsnâ:
Bu eserde esmâ-i hüsnâ’nın kısaca manaları, kulun bu

isimlerden alması gereken hisse, esmâ-i hüsnânm şifa
olduğu hastalıklar anlatılmaktadır. Risaleyi Mustafa
Şevket Erol latinize ederek yayınlamıştır.Basım yeri ve
tarihi hakkında bir kayıt konulmamıştır.
7-Binâ-yı İslâm:
“İslam beş şey üzerine bina edilmiştir” hadisinden yola

çıkarak, islamın beş rüknü tafsilatlıca incelenmiştir. Her
rükn için bir bab ayrılmıştır. Bilhassa birinci babda
kelime-i tevhidin tasavvufi açıdan bir tefsiri yapılmıştır.
Diğer bölümler daha ziyade ilmihal bilgileri ihtiva
etmektedir.
8-Hediyyetül-Âşıkîn: Dört babdan müteşekkil 36 sayfalık

bir eserdir.
Birinci babda iman islam ve ehl-i sünnetin itikadı

incelenmiştir.
İkinci bab da İslam’ın beş rüknü tasavvufi bir üslubla

açıklanmış, bu rükünleri yerine getirmeme durumunda
insanın karşılaşacağı cezalar belirtilmiştir.
Üçüncü babda ahlakın menşei, tarifi ve çeşitleri

incelenmiştir.
Dördüncü bab; şeriat, tarikat, feyiz, ma’rifet, zikrullahın

fazileti, mürşid-i kâmilin alametleri, evlilikte karşılıklı hak
ve hukuktan bahseder.
9-Tuhfetül-Uşşâkiyye:
Uşşaki tarikatının Önde gelen meşayihinden Abdullah

Salahaddin Uşşaki’nin (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) eseri
olup, Abdurrahman Sâmi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)
tarafından terceme edilmiştir. Tuhfetü’l-Uşşâkıyye iki
babdan ve bir hatimeden müteşekkildir.
Birinci babda tarikat sâliklerinin farz namazlarda

uyulması gereken kural ve edebler, ikinci babda ise nafile
namazlarda saliklerin gözetmesi gereken kurallar
anlatılmaktadır. Abdurrahman Sâmi (kaddesellâhü
sırrahu’l âlî) tercemenin sonuna icazet erkanı ile alakalı;
tac, şeyh, mürşid, post ve ayinler hakkında bilgi veren bir

tetimme ilave etmiştir.
Halvetîyem kesretim vahdet ile pinhân olur

Celvetîyem vahdetim kesret ile ummân olur
Kâdirîyem sırr-ı kudret sırrıma eyler zuhûr

Nakşibendem nakş-ı kalbim külle yevmin şân olur
Şâzelîyem kim harîm-i hazretin seyyârıyem

Bedevîyem sırr-ı Hazret sırrıma feyzân olur (1)
Hem Rufâîyem bana semm-i nüfûs etmez eser

Sırr-ı Bektâşem dilimde on iki seyrân olur (2)
Câmi'-i na't-ı celâl vasf-ı cemâl Bayrâmîyem

Hem Düsûkîyem ki vahdet-i şems-i dil tâbân olur
Sünbülîyem sünbülistân-ı hakîkat nisbetim

Sırrı-ı Şa'bânem ki cezb-i Hakk'a dil mestân olur
Mevlevîyem kim külâh-ı istikâmet lâbisem

Ravza-ı hadrâ-yı dil dil-besteye atşân olur
Feth edip sırr-ı Sinân ile kal'a kâf-ı kesretden

Şems-i Nureddin'de dil şerefinde ufk-ı cân olur (3)
Hep tarîkat sırrını lâbis olur sırrım gehî

Gâh vahdet bahrına gark cümleden uryân olur
Almışım bu nisbeti şeyhim Şücâaddîn'den

Nisbet-i kudsiyyesi mecmu'a-i pîrân olur
Cümle pîrân sırrını Sâmî Niyâzî bir bilüp

Pîr-i Uşşâkî'de bul aşkı bulan sultân olur
(1) Tuhfetü'l Uşşâkiyye'de "Bedevîyem feyz-i vahdet feyzime feyzân

olur" şeklindedir..
(2) Tuhfetü'l Uşşâkiyye'de "Sırrı-ı Sa'dîyem se'âdet rûh-i kalbe kân olur"
(3) Bu beyt matbu dîvânda bulunmuyor...
Not : Matbu dîvânda olmayıp "Tuhfet'l Uşşâkiyye" de bulunan iki beyit

daha var. Ancak kelimelerin tam olarak okunamamasından dolayı bu
beyitler buraya dercedilmedi...
Dîdemiz giryân sînemiz sûzân

Rûhumuz hayrân Halvetîleriz
Cismimiz büryân derdimiz dermân

Aşkımız burhân Celvetîleriz
Sırr ile seyrân şevk ile devrân

Ederiz her ân Kâdirîleriz
Mahremiz zâre bülbülüz yâre

Hârız ağyâre Rıfâîleriz
Bizdedir halvet yâr ile ülfet

Bulmuşuz vuslat Dussûkîleriz
Zikrimiz esmâ fikr-i müsemmâ

Seyr-i "ev ednâ" Bedevîleriz
Hakk'ı çün bulduk nûr ile dolduk

Aşkla yoğrulduk Şâzelîleriz
Ölmeden öldük sonra dirildik

Uçmağa girdik Mevlevîleriz
"Hayy" ü "Bâkî"yiz dost müştâkıyız

Aşka sâkîyiz Nakşîleriz biz
Bizdedir "Âdem" İse'bni Meryem

Hem "ism-i a'zam" Bayrâmîleriz
On iki seyrân ideriz her ân

Ma'nâda sultân Vefâîleriz
Âşık-ı cânân mahrem-i irfân

Fakr ile pinhân Bektâşîleriz
Vahdete vâkıf kesreti sârif

Kenz-i ma'ârif Şa'bânîleriz
SÂMÎ ko halkı ara bul Hakk'ı

Yoludur aşkı Uşşâkîleriz
Bu nutk-i şerîf Uşşak makâmında bir ilâhî olarak

bestelenmişdir.
https://soundcloud.com/www-muzafferozak-com/dide
miz-giryan-sinemiz-suzan-ussak-ilahi
Abdurrahman Sâmi ‘nin (kaddesellâhü sırrahu’l âlî)

eserleri bunlarla sınırlı değildir. Evrâd-ı Mukarrabîn isimli
eserinin kapağında eserlerinin bir listesi verilmiştir. Buna

göre elimize ulaşmayan eserleri şunlardır:
1-Şerh-i Nûniyye ed-Dürretül-Meknûniyye; akaidle alakalı.

2-Kenzül-ârifin: Tasavvufla alakalı.
3-Risâle-i Hürriyyet
4-Mîhveri’l-ulûm,
5-el-Mecâlisü’s-Sâmiyye,
6-Cevâmiu’l-Kelim.
7-Zübdetü’l-ulûmül-Arabiyye.
8-Nâme-i Muharrem.
9-Medâricü’s-Sâlikîn ve meâricü’l-Vâsılîn.
1*Hüseyin Vassâf. Sefıne-i Evliya, c.4, v.299

2*Abdurrahman Sami. Dîvân-ı Sâmî, s.243, İzmir, 1980
3*Dîvân-ı Sâmî, s.243: Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve
Anadolu Evliyaları, s.536, İstanbul, 1990
4*Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve Anadolu Evliyaları
s.536
5*Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve Anadolu Evliyaları
s.536
6*Bk. Abdurrahman Sâmi, Kitâb-ı Sırı’l Kadîr fî İlmi’l-İksîr,
M. Erol Kılıç özel ktp.
7*Bk. Abdurrahman Sâmi, Divân-ı Sâmî
8* Sıddık Naci Eren-Evrâd-ı Saâdet-i Ebediyye. s.
119-123, Balıkesir, 1987
‫وس يةل الكربى رشح ارسار امسآء النسىى‬
‫هللا َّالر ْ ْٰح ِن َّالر ِح ِي‬

‫ب ِْنســـ ِم ِ‬
‫امحلد هلل رب العاملني والصالة والنسالم عىل رسولنا محمد‬
‫وعىل اهل وحصبه وسمل امجعني‬
‫النسال ُم‪.‬‬ ‫ُّوس‪َّ .‬‬ ‫ِل‪ .‬ال ُقد ُ‬ ‫اّلل َّ ِاَّلى ََل ا َ َهل ه َُو َّالر ْْح ُن َّالر ْْح ُن َّالر ِح ُي‪ .‬امل َ ِ ُ‬ ‫ه َُو ه ُ‬
‫صو ُر‪ .‬الغَفَّ ُار‪.‬‬ ‫املُؤ ِم ُن ‪.‬املُهَ ْي ِم ُن‪ .‬الْ َع ِز ُيز‪ .‬اجل َ َّب ُار‪ .‬امل ُ َت َك ِ ه ُرب‪ .‬اخل َا ِل ُق ‪.‬ال َبارِئُ ‪ .‬امل ُ ه ِ‬
‫َّاب‪َّ .‬الر َّز ُاق ‪.‬الْ َفتَّ ُاح‪ .‬الْ َع ِل ُي‪ .‬القَاب ُِض‪ .‬الْ َب ِاسطُ‪ .‬اخل َا ِف ُض‪َّ .‬الرا ِف ُع ‪.‬‬ ‫الْقَه َُّار‪َ .‬الوه ُ‬
‫النس ِمي ُع‪ .‬الْ َب ِص ُري‪ .‬ال َ ََُك‪ .‬الْ َعدْ ُل ‪.‬الل َّ ِط ُيف‪ .‬اخلَب ُِري‪ .‬الَ ِل ُي‪ .‬ال َع ِظ ُي‪.‬‬ ‫امل ُ ِع ُّز‪ .‬امل ُ ِذ ُّل‪َّ .‬‬
‫يل ‪.‬ال َك ِر ُمي‪.‬‬ ‫يب‪ .‬اجل َ ِل ُ‬ ‫قيت‪ .‬ال َِنس ُ‬ ‫الْغَ ُف ُور‪ .‬الشَّ ُك ُور ‪.‬الْ َع ِ ُّىل‪ .‬الْ َكب ُِري‪ .‬ال َ ِفيظُ‪ .‬امل ُ ُ‬
‫يب‪ .‬الْ َو ِاس ُع‪ .‬ال َ ِك ُي‪ .‬الْ َودُو ُد ‪.‬املَجِ يدُ ‪ .‬الْ َبا ِع ُث‪ .‬الشَّ هِيدُ ‪ .‬ال َُّق‪.‬‬ ‫قيب‪ .‬املُجِ ُ‬ ‫َّالر ُ‬
‫الْ َو ِكي ُل‪ .‬الْقَ ِو ُّى ‪.‬امل َ ِت ُني‪ .‬الْ َو ِ ُِّل‪ .‬ال َ ِميدُ ‪ .‬امل ُ ْح ِِص‪ .‬امل ُ ْب ِدئُ ‪ .‬املُعيدُ ‪.‬امل ُ ْح ِِي‪.‬‬
‫الص َمدُ ‪ .‬الْقَا ِد ُر‪ .‬امل ُ ْقتَ ِد ُر‪.‬‬
‫يت‪ .‬ال َُّى‪ .‬القَيُّو ُم‪َ .‬الواجِ دُ ‪ .‬املَاجِ دُ ‪.‬الْ َوا ِحدُ ‪ .‬ا‘ َحدُ ‪َّ .‬‬ ‫امل ُ ِم ُ‬
‫الظا ِه ُر‪ .‬ال َبا ِط ُن‪َ .‬الو ِاِل ‪.‬املُتَ َع ِاِل‪ُّ َ .‬‬
‫الرب‪.‬‬ ‫املُقَ هِد ُم ‪.‬امل ُ َؤ ِهخ ُر‪ .‬الا‘ َّو ُل‪ .‬الا ِخ ُر‪َّ .‬‬
‫ِل ‪ُ .‬ذو اجل َاللِ َوالا ْك َرا ِم‪ :‬امل ُ ْق ِنسطُ‪.‬‬ ‫التَّ َّو ُاب‪ .‬امل ُ ْنتَ ِق ُم‪ .‬الْ َع ُف ُّو ‪َّ .‬الر ُءو ُف‪َ .‬م ِ ُ‬
‫اِل امل ُ ْ ِ‬
‫اجل َا ِم ُع‪ .‬الْغ ِ َُِّن‪ .‬املُغ ِِْن‪ .‬املَا ِن ُع‪ .‬الضَّ ُّار‪ .‬النَا ِف ُع‪ .‬النُّ ُور الهَا ِدى‪ .‬الْ َب ِدي ُع الْ َب ِاِق‪ .‬الْ َو ِار ُث‪.‬‬
‫الص ُب ُور جلل جالهل وَل اهل غريه‬ ‫َّالر ِش يدُ ‪َّ .‬‬
‫ومل يفصل اسامء غري الرتمذى‬

: ‫اّلل َص َّىل هللا عَلَ ْي ِه َو َس همل‬
ِ ‫رسول ه‬ ُ ‫ قال‬:‫اّلل َع ْنه قال‬ َ ِ ‫وعن أىب هريرة َر‬
ُ ‫ِض ه‬
َ ‫ ا َّن ه‬،‫ا َّن ه ِّلل ِت ْنس َع ًة َو ِت ْنس ِع َني اسامً َم ْن َح ِف َظهَا َد َخ َل اجلَنَّ َة‬
‫اّلل ِوتْ ٌر ُ ُِي ُّب‬
‫ ومنسمل‬،‫ أخرجه البخارى هبذا اللفظ‬.«( )‫ » َم ْن أ ْح َصاهَا‬:‫ويف رواية‬.‫ال ِوتْ َر‬
:‫وزاد فعدها‬.‫ والرتمذى‬،‫بدون ذكر الوتر‬
Cenâb-ı Allah’ın 99 Esmâ-i Hüsnâsını sıra ile ezberleyip,
manasını da anlayarak okuyanlara cennetlikle tebşir edilmiştir.
‫اللهم اجران من النار وادخلنا اجلنه مع الابرار‬

‫" ‏‬Allahümme ecirnî minennar ve edhilnel Cennete
maal ebrâr”
(Allahümme ecirna minen-nar) “Ya Rabbi, bizi cehennemden

kurtar, uzaklaştır! (Ve edhilnel-cennete meal-ebrar) Bizi salah
sahibi, birr ü takva sahibi kullarınla beraber cennetine
girdirmeni niyaz ederiz!”
ُّ
‫للاه‬
(ALLAH ‫) هوُللا‬
Esma-i hüsna’nın sultani mertebesinde (‫ ) هللا‬İsm-i celilidir.
Bütün esma-i hüsna’nın camidir. Zât-i Azimüşşana
mahsus ve münferid ismi pâki kibriyadır. Şu veçhile (‫) هللا‬
yazılır.
Abdin, yani Kulun Hissesi: Ubudiyeti kâmile ile tecelli,

Uluhiyete tâzim, Kalıben (bedenen) taat. Kalben tevekkül
ve sâireye masruf olmaktır.
Hassası (Faideleri): İmam-ı Gazali’ye göre Cuma günü bin

kerre ya (‫ ) هللا‬diye vird edenler, evliyalar zümresine lâhık
olur. Keza Cuma günü namazdan evvel yüz kerre ya (‫هللا‬
) dese istediği olur. Ve her gün bin defa ya (‫ ) هللا‬dese
ilmelyakm terakki ederek Kalbi selime erişir. Bir
hastaya iki yüz kerre okunsa eceli gelmedikçe şifa
olur.
(LAİLÂHE ILLÂHU – ‫) الالهُاالهو‬

Mabudu bilhak, cemi meratibi esma ve sıfat-ı camii olan
ancak künhi zati uluhiyyesidir.
Kulun, Kelime-i Tevkiften hissesi: Allah Azimüşşanı

kalben mabudi bilhak itikat etmek, mhen maksut matlubu
bilhak itikat etmek ve Sirren mahbubi bilhak itikat ve
künhi vücudı, taalluk akıldan münezzeh mevcudi bilhak
itikat edip, faili müessir mevsufi ezeli vücudi vacible,
mevcudiyetini ikan ederek kemal-i tevhid ef’al, Sıfat, zate
erişmektir.
Hassası (Faideleri): Her namazdan sonra, Kelime-i

Tevhid’i yüz kerre okuyana gafletle ve nisyan ve kasveti
kalbden kurtulur.
(RAHMÂN ‫)الرحمن‬
Dünyada cemi mahlukata İrade-i in’am manasiyle sıfat-ı
zatiyedendir. Veya nefis in’am manasına sıfat-ı
fiiliyedendir.
Abdin (kulun) hissesi: Fukaraya tasaddukla, ulemaya

hürmetle, ümeraya itaatle, büyüklere tazimle, cahillere
talimle, fasıklara dua ile merhamet etmektir.
Hassası: Günde yüz kerre zikreden kimsenin kalbinde,

merhamet eseri zuhur eder, iki yüz doksan sekiz kerre
yazıp taşısa, her türlü âfattan kurtulup, vücudu daire-i
rahmette mes’ut olur. Ve zağferan ve misk ile yazıp bir
haneye defnolunsa o hane sahibi şerden hayra tebdili
ahlâk eder.
(ER RAHÎM ‫)الرحيم‬

Ukbada cemi ehl-i tevhidi nimeti ihtisasiyeye nail kılıcı
demektir.
Abdin hazzı: Zakir ve hamilinde rikkati kalbin husuludur.
Hassası. 258 kerre zikreden her tehlikeden kurtulur.

Yazılıp ağaç köküne dökülse meyvesi çok olur. Yazılıp
suda imha ile bir kimseye içirilse yazan zata müştak
olur.
(EL MELİK ‫)الملك‬

Cemi eşyada mutasarrıf, icade kadir, zat ve sıfatta cemi
eşyadan müstağni, sahip ve malik manasınadır.
Abdin hazzı: Hakkin, maliki hakikî olduğunu bilip her

umurunda haktan taleb etmektir.
Hassası: Zeval vaktinde yüz kerre devam edenin

kederi zail olur. Fecirden sonra yüz yirmi adet okuyan
zengin olur.
(EL KUDDUS ‫) القدوس‬

Zati‫ ؛‬hudustan (sonradan olmaktan münezzeh), sıfatı,
acizden, ef'âli abesten pak ve temiz ve münezzeh
demektir.
Abdin hissesi: Mââsiden tathiri ibadetle zatini tenvirdir.
Hassası: Günde 174 kerre zikreden ahlâk ve âmâli

zemimeden kurtulup evsafi selimeye erişir. Nan azize
(nan aziz ekmek veya başka bir nimet demektir) yazıp
ekleden (yiyen), cismen sıhhat, kalben selâmet, ruhen
kötü ahlâktan kurtulup zikre devam eden âlem
kuddus melekûtun ahvaliyle muttasıf olur.
(ES SELAM ‫)السالم‬

Her türlü hudustan (tagyir ve tebeddülden) sâlim ve kullan
âfet-i dünyeviye ve uhreviyeden kurtarıcı manasınadır.
Abdin hazzı: Dünya ve âhiret musibetlerini celbeden

CÜrüm ve isyandan sakınmaktır.
Hassası: Hergün 131 kerre zikredenin kalbi selim olur. Ve

eceli gelmedikçe bir hastaya okunsa selâmet bulur.

Semavî ve dünya âfâtından da necat (selâmet) bulur.
(EL MÜMİN — ‫) المؤمن‬

Alemeyni âfattan emin edici veya ebrari (ehl-i iman ve
cennet ehli) âhirette emin edici. Enbiyayi tekzibden emin
edici manasınadır.
Abdin hazzı: İmanını noksandan muhafaza ve ibadi

zararından vikayedir.
NOT: Vikaye; esirgeme ve muhafaza manasınadır.
Hassası:136 defa zikreden her tehlikeden emin olup,

yazıp götürse cin, şeytan şerrinden kurtulur. Zâkir
olanı kemali tasdik ve ikane eriştirir.
(EL MÜHEYMIN — ‫) المهيمن‬

Her zerreyi şuhut, murakabe ve himaye ile mualla
manasınadır.
Abdin hazzı: Ef'âli şeriâte vikaye, tarikiyle himaye,

hakikatle sayedar, marifetiyle payedar eylemek ve
ubadullaha (kullarına) rifkiyle muamele eylemektir.
Hassası : 135 kerre hâli bir makamda tahareti kâmile

ile zikreden ulviyet kesbedip maksadına nail olur.
Şeref ve izzeti artar.
(EL AZİZ ‫) العزيز‬

Her şeye galip, «bi’nazir» (naziri yok), münferid
azimüşşan manasınadır.
Abdin hazzı: Mucibi mezellet, ahlâkı süfliyeden tecerrüt,

evsafi ruhaniye ile teferrüt ve haktan istiane (yardım) dır.
Hassası : 40 gün alessabah 94 kerre okuyan borçtan

kurtulup gınaye (zenginliğe) erişir, izzet sahibi olur,
kalbi ğılli-ğişten kurtulur.
(EL CEBBAR-‫)الجبار‬
Ef’al ve erzak ve ahlâk ibadi dilediği gibi İslâh edici ve
hükmünü infaz edici manasınadır.
Abdin hazzı: Her halde cebbariyeti İlâhiye karşı ihtiyacını

ve aczini itiraf ile tezellül ve teslimiyeti kâmiledir.
Hassası:Kırk gün 211 kerre okuyan zulme maruz olsa

selâmet bulur. Mahpus ve esir ise kurtulur ve her
muradı hasıl olur.
(EL MUTEKEBBİR -‫) المتكبر‬
Kibriya sahibi, cemii mâsiva nazari azametinde zerre-i
makhur nisbetinde demektir.
Abdin hazzı: isyan ve gafelati (gafilleri) nazari hakaretle

görüp, nefsini, kalbini, ruh ve sırrını azameti ilâhiyeye
karşı daima mahviyyette bulunmakbr.
Hassası: Zikredenlerin suret ve siretlerinde heybet ve

maişederinde bereketin husulidir. Izdivaç gecesi zifaf
ve cimadan evvel on kerre zikreden haluk (güzel)
evlât sahibi olur.
(EL HALIK -‫) الخالق‬

Mümkinatı ademden (yoktan) ihtira ve icad edici
manasınadır.
Abdin hazzı: MahlUkatın yedi kudretten zuhurunu

müşahede ederek marifet tahsildir.
Hassası: Nısfilleylde (gece yarısı) zikre devam

edenlerin zahir ve batınları münevver ve mücellâ olup
zulmetten ve kedurat (zahir ve batından) kurtulur.
(EL BARIU- ‫) البارى‬

Mümkinatı nizami ekmel üzere muktezayi hikmetle bilâ
tefavüt halk olunmağa maddiyatiyle hazırlayıp var edici
manasınadır.
Abdin hazzı : Zerreyi hikmetten hali görmemektir.
Hassası:Yedi gün yüzer kerre okuyan âfâti cismani ve

ruhaniyeden sâlim olup her gün devam eden kabrinde
munis bir melâike halk olup vahşet ve havf, zulmetten
kurtulur.
(EL MUSAVVIR —‫)المصور‬

Ademden (yoktan) icadle halik, vücudu ihtira ile ve ahseni
tertip ve yekdiğerinden temyizle tasvir ve hakimane
terbiye manasınadır.
Abdin hazzı: Sureti eşyadan manayi esmayi müşahede,

ef’âli keşf, evsafi maaniye ve mahviyeti zatına intikaldir.
Hassası: Zakiri tevhidde ilme’l yakına eriştirdiği gibi,

zürriyeti olmayan kadın yedi gün oruç tutup iftar
anında 21 kerre zikreylese zürriyet ihsan ve erkek üç

gün oruç tutup yirmi bir kerre bu ismi şerifi okuyup
suya üfleyip içse zürriyet sahibi olur.
(EL GAFFAR —‫) الغفار‬

Kullarının günahını dünyada ziyadesiyle örten ve
muahezeyi âhirette terk edici manasınadır.
Abdin hazzı: Nasın ayıplarını setirle (örtmekle) zalimeynin

muahezesini bağışlamaktır.
Hassası: Cuma namazı akabinde 100 kerre

zikredenlere âsâri mağfiret zuhuridir. Bazı kimse;
rızıkta bereket, mal ve evlâdında meymenet bulmak
isteyen günde (70) kerre (estağfürullahe innehu kâne
gaffara) (‫ )استغفر هللا انه كان غفارا‬diye virdi tavsiye
olunmuştur.
(EL KAHHAR — ‫) القهار‬

Mevcudatı zahir ve batın yedi kudretinde makhur
(kahrolmuş) ve mağlûp edici ve münkad (ram olmak) ve
müsahher (meftun) kılıcı manasınadır.
Abdin hazzı : Zayıfları vikaye, ızharı hak için cehd ve

galebedir.
Hassası:Günde 306 kerre virdedenlerin kalbinden

hubbi dünya mahvolup masivallaha iltifattan geçer.
Gece yarısında ve güneş doğarken zikreden hasmına
galebe edip zulümden beri olur.
(EL VEHHAB — ‫) الوهاب‬

Bir şey karşılığı olmaksızın, sebepsiz kesirül’ata
bağışlayıcı manasınadır.
Abdin hazzı: Ebnayi cinsine ve mahlûkata bilâmukabele ve

iâğarez saha ve İ’sar etmektir.
Hassası: Günde 14 kerre zikreden çok mal ve cahi

hatire erişir. Ve salâtı duha akabinde secde edip
zikreden dünyevî murad ve menafiine nad olur. Şeriat,
tarikat, hakikat ehlinin irfanı ziyade olur.
(ER REZZAK-‫)الرزاق‬
Rızkı ita eden manasına olup, rızkı suri cisim ve
maddiyatın inkıta ve nümasına denilir. Rızkı manevî, ruh
ve maneviyatın tekemmülüne bais olana denilir. (Akla
ilim, ruha müşahede, kalbe keşif, sırra muayene gibi.)
Abdin hazzı: Sureti mananm feyzi İmdadını haktan bilip

mevuduna itimat ve (makduruna (takdirine) rıza ve kanaat
etmektir.
Hassası: Evinin sağ tarafından başlayıp kablelfecir her

köşesinde ya rezzak dese rızkı vasi (geniş) olur.
Günde üç yüz on beşer kerre beş gün zikreylese
dünyevi haceti reva olur. 21 gün kablet-team okusa
zihni açık olup, fehim dekayık müyesser olur.
(EL FETTAH- ‫) الفتاح‬

Ebvabi rahmete ve nasara ve berekete ve maişeti açıcı
manasınadır.
Abdin hazzı: ibadetle içtihat ederek her an mükâşefat

guna gün vusul ve ibadete muaveneti esirgenfemektir.
Hassası: Sabah namazının akabinde elini sadrına

koyup 15 kerre okuyanın kalbi leman, işleri asan, rızkı
bol olur.
(EL ALİM –‫) العليم‬

Mevcut ve madumu, cüzi, küllüyi, baki ve mütegayyiri,
lihatat ve hataratı cehd ve fikir sebkat etmeden ezelen
bilici manasınadır.
Abdin hazzı: Huzur ilmi ilâhide olduğunu bilip, haya ve

sabiri belâ ve şükrü naima ve tevbe-i hataya eylemektir.
Hassası: Günde 150 defa devam eden marifatullaha

erişir, evham ve şekten ilmel yakina erişir.
(EL KABIDU ‫) القابض‬

Rızkı kat’ veya ruhu ahz veya kalbi kedurete deyk (sıkıntı)
kılıcı manasınadır.
Abdin hazzı: Mail israftan, ilmi na- ehlinden, sırrı

nakıstan, hâli kadir naşinastan sakınmaktır.
Hassası:Dört gün 903 kerre virdeden düşmanından

emin ve selâmet bulur. 40 lokma ekmek üzre yazıp 40
gün birer lokma yese açlıktan emin olur.
(EL BASITU- ‫)الباسط‬

Kullan ihtiyaçlarım verici, rızkı bastedici, nefsi sefavetle,
kalbi hidayetle, ciddiyeti ruhla bastedici manasınadır.
Abdin haizi : Hüsnü ahlâk, sahavet, maaşereti hasene ve

tevazudur.
Hassası: Salâtı duhadan sonra on kerre zikredenin

rızk, ilmi ve şerefi artar ve ellerini göğe doğru kaldırıp
71 defa zikrederek yüzüne sürse idi, fakir olmaz, gına
(zenginlik) teveccüh eder.
(EL HAFIDÜ -‫) الحافض‬

Düşman ve ehl-i şakaved tart ve tezlil edici demektir.
Abdin haizi: Batılı hakir ve mezellet itikadile hazer etmek

ve mekir İlâhiden emin olmamaktır.
Hassası :Üç gün bu isimle dua edip, dördüncü gün bir

mecliste yetmiş bin kerre zikretse hasmına galebeye
muvaffak olur ve harbde vasıta-i muzafferiyettir. Bir
muradın husulü İçin 500 kerre okuyan naili meram
olur.
(ER RAFIU- ‫) الرافع‬

Ehibba ve etkıyasını tevfik ve takrip ile izaz ve refi edici
manasınadır.
Abdin hazzı: Hakki, âli itikat edip evliyaallahi İ'zaz

eylemektir.
Hassası:Zulmünden korktuğu bir kimsenin huzuruna

girmezden 70 kene okuyan zulümden, taadiden
(tecavüzden) ve hırsızdan emin olur. Gece yarısı 351
kerre okuyan safa-i kalbe erişip umurunda suhulet
hissederek muradına nail ve gani (zengin) olur.
(EL MUlZ -‫)المعز‬

Dilediği kulu, dünyevî ve uhrevî aziz ve mergub (güzel
beğenilir) sahibi edici manasınadır.
Abdin hissesi: izzeti dareyn olan taata i’tisam

(günahlardan çekinmek) ederek izzeti hakikiye vasıl
olmaktır.
Hassası:Cuma ve pazartesi gecesi akşam namazından

sonra 140 kerre okuyan heybet ve ihtiram sahibi olur.
Havf ve haşiyyeti hakka münhasır olur.
(EL MÜZIL- ‫) المزل‬

Dilediği kulu dünyevî ve uhrevî esbabi zilletle
(li-hikmetin) zelil edici manasınadır.
Abdin hissesi: Zillete hakikiyeyi masiyyette bilip hazer

etmektir.
Hassası:Zalim ve hâsit (hasetli) şerrinden emin olmak

isteyen 75 kerre zikredip secdeye varsa, secdede
Siyanet ettiği emre muvaffak olur. Pazartesinden
sonra üç gün oruçlu olup. Cuma gecesi iki rik'at
namaz, her rik’atta Fatiha’dan sonra 100 kerre ya
müzil deyip düşmanının zelil olmasını hatıra getirse
muvaffak olur.
(ES SEMIU -‫) السمع‬

Herşeyden münezzeh olarak cemi asvat ve kelimatı işidici
manasınadır.
Abdin nasibi: Emri hakka muhalefetten hazer etmek ve

hakkin murakabe ve çuhudunda olduğunu bilmektir.
Hassası: Perşembe günü Duha namazından sonra 500

kerre zikreden her ne vakit dua ederse müstecab olur.
(EL BASIR- ‫) البصير‬

Her mevcudat! bilâvasıta görücü manasınadır.
Abdin hazzı: Hakkin gördüğünü murakabe ederek

zahirine şeriatla tezyin, batınına tarıkıle tahsin ederek
mertebe-i ihsane erişmektir.
Hassası: Cuma namazından evvel 302 defa zikredenin

aynl basireti fetih olup tevfik olarak kavi ve ameli
selâha muktedir olur. Pazartesi günü farz ile sünnet
arasında itikadı sahih ile 100 kerre zikreden nazari
inayeti ilâhiyeye mazhar olur.
(EL HAKEMÜ- ‫) الحكم‬

Hükmünde aciz infazdan münezzeh hâkim manasınadır.
Abdin hazzı: Hakkin, hâkim ve müessir olduğu itikad

ederek emrine teslim, hükmüne münkad olmaktır ve
nefsine hâkim bulunmaktır.
Hassası:Cevfi leylde 68 defa okumağa devam edenin

batim esrar-ı-hikemiyeye mazhar olur.
(EL ADLÜ— ‫)العدل‬

Fiili İlâhisi hükmünde ziyadesiyle, adaletle lâyıkıyle zuhur
Abdin hazzı: Bir melekei rasıhaya malik olmaktır ki,

onunla nefsinde tagaddi, kalbinde zühüd, amelinde İhlâs,

ruhunda hüsnü ahlâk, insanlar arasındaki muamelede
sitem ve zulüm ifrat, tefritten muhafazaya muktedir olur.
Cuma gecesi 20 lokma üzerine yazıp ekletse

Hassası:
cemi mahlûkattan izzet ve hürmete nail olur.
(EL LATIF- ‫) الطيف‬

Rifk ve lutufla muamele, umuru lâtifeye muhit velev sureti
kahir ile de olsa lutfi kesir manasınadır.
Abdin hazzı: Niyet ve harekâtında haktan hazer ve haika

rifk ile muameledir.
Hassası: Hergün 133 defa devam etse müşkülü hal ve

âsan olup lutfi ilâhiyeye nail olur. Hergün 9 kerre
zikretse ilâhî tecelli olur ve rızkı vâsı olur. Eğer günde
698 kerre (Bismillâhillâh) dese, her ne emeli varsa
husuli mücerehdir.
(EL HABİR- ‫)الخير‬
Gizli ve aşikâr olan, kalbi, ruhi, akli, dünyevi ve uhrevi
umurun küllisini alim ve muttali manasınadır.
Abdin hazzı: Batını nuri tarikatle İslâh ve tenvir, zahirini

sırrı şariatla mizan ve tathir etmektir.
Hassası: Günde 812 kerre devam eden ruhaniyet ve

mükâşefata nail olur. Ve bir şahsın tasarruf zulmü
altında olan kimse kurtulur. Uykuya varmadan yedi
defa (Elâ’ya’lemü’ men Halak ve hüvellatif ül-habir)
‫ اال‏يعلم‏من‏خلق‏وهو‏الطيف‏الخبير‬dese, dilediğini ve istihâre
ettiğini rüyada görür.
(EL HALIM —‫) الحليم‬

Ukubeti müstahakayne kudreti kâmilesiyle beraber
intikami lihikmetin terk veya tehir edici manasınadır.
Abdin bu İsimden hissesi: Gadab ve intikamı hazin ve

mahvederek rahmeti rahmana nail olmaktır.
Hassası:Günde 88 kerre reisi umur olan kimse devam

ederse riyasete ve rahatı devam eder. Gülsuyu ile
yazıp dükkân ve sanat altına, ya mezruata serpse
bereket olur. Eğer gemiye serpse garktan emin olur.
Eve serpse her türlü şerden emin olur.
(EL ÂZIM- ‫) العظيم‬

Kemal zatide kemaliyle münezzeh, kemali sıfatta, künhile
mukaddes, uluvvi kadir've refi, menzileti cihetiyle azameti
mutlaka sahibi demektir.
Abdin hazzı: Azameti ilâhiyeye karşı mahviyyet ve

istihİâkle emir ve nehye riayet ve, nefsini başkaları
üzerine tercihle kibir ve münazaa etmemektir.
Hassası:Müdavim olanın emsâli beyninde izzeti artar

ve hastaya 1010 kerre okusa eceli gelmedikçe şifayap
olur.
(EL GAFUR- ‫) الغفور‬

Abdini müstahak olduğu intikamdan siyanet edici,
günahların setir ve hatasını yargılayıcı manasınadır. Bir
çoğu affetse ona gafur, affı çok olsa ona gaffar denir.
Abdin hissesi: intikamı mücrimi terk ve ihsan ile

muameledir.
Hassası: Humma için yazılıp içmek mücerrebdir.

Seyyidil istiğfar yazılıp ölüm halinde dili tutulan
kimseye içirilse konuşur ve fevti âsan olur. Salatı
Cuma’dan sonra 100 kerre zikredenler mağfur olur.
Derdi olan kimse bir kâğıda üç satir ya gafur, ya gafur,
ya gafur, diye yazıp boynuna talik etse veyahut ol
kâğıdı yutsa derdinden, ağrı ve sızıdan kurtulur.
(EŞŞEKÜR -‫) الشكور‬

Emrine itaat, nehyinden siyanet eden kullarım sena ve
cezil (bol, çok verici) âta ile mükâfat edici manasınadır.
Abdin hissesi: Nimeti mevcudiyete şükür, taatle müdavim

olup, muhtaçlara vermeyi de itiyat etmektir.
Hassası: Yevmiye 526 defa devam edenin vücudu

sihhatte devam edip vusatı male sahip olur. Ağır
cüsseli ve nefes darlığı çeken kimse 41 defa yazıp su
ile meshedip bir miktarını İçse şifa bulur. Za’fi basar
sahibinin de gözüne meshedilse nuru artar.
(EL ALIYYU — ‫) العلي‬

Künhü kemalâtiye ve Sifatıyye ve ef’aliyyesi akliların
idrakinden muallâ mekân ve cihâttan münezzeh
manasınadır.
Abdin hissesi: Ulviyeti diniyesine muhalif olan süfliyet ve

masiyetten hazer etmektir.
110 defa yazıp başında götürse kadri artar.

Hassası:
Garibüddiyar götürse salimen vatanına avdet eder.
Fakir olanın üzerinde bulunsa ginayi celbeder.
(EL KEBIR- ‫) الكبير‬

Zat, Sifat, ef’âli; derece-i keıaalâtı binihaye (nihayetsiz) de
ezeliyet, ebediyetle ulu manasınadır.
Abdin hissesi: Meratibi nefsaniye ve emmare, mülhime

sınıflarından tathir ile kalbini itminan, ruhunu safiyet,
sırrını kemâlât, tevhidi efal, sifat, zatına mütehallık,
kulubi ulviyet hakıkayı kesbetmektir.
232 kerre virdedenin ilim marifetullahı artar.

Hassası :
Bir taama okunup, zevc ve zevce o taamdan yeseler,
muvafakat ve musalaha ederler. Borçlu zikretse
borcundan kurtulur. Mazul zikretse rütbesine nail
olur.
(EL HAFIZ- ‫) الحفيظ‬

Mevcudatı, murad ettigi zevaldan hıfzında mübalâğa edip
hıfzedici ve kullarının âmâlini ihsa ile hıfzedici
manasınadır.
Abdin hissesi: Azasını muhalefetten, emaneti hıyanetten,

hukuku ihvan dini şerrine hedef etmekten hıfzdır.
Hassası : Tehlikede zikreden emin olur. Hayvanatı

vahşiyenin zararı dokunmaz. Her gün on kerre
zikredene kimse zarar getirmez. Ateş, su, cin, ins fezai
batin (karin sıkıntısı) ve hayvanatı muzırradan emin
olur.
(EL MUKIT- ‫) المقيت‬

Ecsam ve ervaha, cismani ve ruhani gıda ihsan edici
manasınadır.
Abdın hazzı: Ebnayi cinsine sehavet, nefsini hayre irşad ve

gâfile nasihattir.
Hassası: Yazılıp, suda ezilip tarlaya dökülse, oruçtan

mü'teezzi olan şem eylese (koklasa) açlık hissi ve
zafiyet gelmez. 550 defa bir testi suya okunup üzerine
mukıt yazılsa, seferinde bu sudan İçse her türlü
tehlikeden emin olur, çok ağlayan çocuk içse ağlaması
kesilir.
(EL HASİB- ‫) الحسيب‬

Kemalâtma nihayet olmayıp kullarının her mesalihini
verici ve amellerini muhasip manasınadır.
Abdin hazzı : Suy'i amelden hazer etmek İçin nefsini

muhasebe ve ihtiyaç sahihlerinin hacetini gidermeye
gayret ve haktan havfi haşiyyettir.
Hassası: Akrabasından korkan bir kimse gün

dogmadan ve gurup etmeden yetmiş kerre okusa,
akraba beyninde emni ünsiyet peydah olur. Aduv ve
hâsit ve isabeti ayin ve sirkat gibi mazarratlardan
biiznillahi taala emin olur.
(EL CELİL- ‫) الجليل‬

Emri müessir, künhi celâl ve tenzihi tamla kâmilil sıfat
manasına, kebiri zatta kâmil, celili sıfatta kâmil, kebiri
azim zatle sıfatta kâmil, aliyyi zati sıfat efalinde kâmildir
diye tefrik olunmuştur.
Abdin hissesi: Ahlâkı zemimeden selâmet ve ahlâkı selime

de kesbi izzet etmektir.
Hassası:78 kerre zikredenin, kadir ve meziyyeti artar,

sözü nâfiz olur. 'Misk ile yazıp götüren süfliyeti ahlâkı
nefsaniyeden kurtulur.
(EL KERİM -‫) الكريم‬

Bilâ sual âta (verici) ve bilâ sebeb hataları affedici
refidkadir, azimüşşan manasınadır.
Abdin hissesi: Ahseni ahval olan ve kasti rizai hak ile

hakikati takvaya ve güzel ahlâk bi’hemta ile muttasıf,
hakka zata itimat, sıfata istimdat, file dua mutad etmektir.
Hassası: Kablelnevm (uykudan evvel) 270 kerre

zikreden vasıtai halk de ikrami hakka erişir.
(ER RAKIB- ‫) الرقيب‬

Her âni zamanda, her ahvalde, her şeyi hıfz ve hıraset
(koruyucu) edici manasınadır.
Abdin hazzı: Murakabe-i ahval ile günahtan sakınmak,

murakabei zatle mahviyet ve hizb ve kemâli mahabbeti
İlâhiyeye nâil olmaktjr.
Hassası:312 kerre okuyan mali mesrukunu bulur.

Hamile okusa doğumda zahmetten kurtulur; misafir
okusa, ehli, evlâdı tarafından emin olur.
(EL MUCIB — ‫) المجيب‬

Hacat ve dâvâti icabet ve zarureti muztareyni kifayet ve
kablessual matlubuna yardım edici manasınadır.
Abdin hazzı: Emri İlâhi ve sünneti nebeviyeye icabet ve

mahlûkata menfaatle hayri esirgememektir.
Hassası: 60 defa zikredenin duası kabul olup emâni

ilâhide olur.
(EL VASlU- ‫) الواسع‬

BUrhanma nihayet, sultanına gayet, ihsanına had ve hasır
(hudut ve sıkışması yok) olmayıp, külli, cüz’i mevcut
madumu, ezelen, ebeden, İlmen muhit ihsani kâfi
manasınadır.
Abdin hissesi: Malı ve, hali ile, akvali ile halkı tevsi ve taltif
ile muameledir.
Hassası:137 kerre zikreden, kin, haset ve gılli-giştan

selâmeti vus’a, sadır ve inçirahi derun hasıl olup
vus’ati maişete nail olur.
(EL HAKIM- ‫) الحكيم‬

Takdirat ve İradât ve halk ve kudretinin âsârmı maslahata
ve hükmiyle izhar eder. Acizden müberra zevil-hikme
manasınadir.
Abdin hissesi: Kavil ve amelde hakka ve hulusa isabetle

mucibi âfâti seyyiâttan sakınmaktır ve tedbirati ilâhiyeye
karşı herhalde ruyi riza ile mukabeledir.
Hassası: 78 kerre zikre devam edip mucibi havf,

devayı azimeden ku'rtulup babi hikmete fetih olur

(açılır).
(EL VEDUD- ‫) الودود‬

İbadete nimeti isal ve defi azab ve muzırra ve nikâlar ve
bimetalar ile mahabet edici manasınadır.
Abdin hissesi: ibadetullahi ve sünneti resulullâhi ve

evliyaullahi sevip ve ibadullahi hakkında hayrı sevmektir.
Hassası:Taam üzerine bin kerre okuyup zevcesiyle

ekleylese zevcesinin mahabbeti ziyade olur. Günde 20
defa okuyan beynennas (insanlar arasında) teveccüh
ve mahabbete nâil olur.
(EL MECID- ‫) المجيد‬

Zat, Sifat, ef’alinde, künhi şeref nâmütenâhi ihsani kesir,
atası cemil vâsülmülk velkerem manasınadır.
Abdin hissesi: Nas beyninde hüsnü muameleye bezli

keremle tahsili şereftir.
Hassası: Ayin birinde, on beşinde, otuzunda kameri

ayİardır.) Oruç tutup, iftarda -ya mecid diye
zikrederek iftar etse illeti berastan kurtulur. Günde 62
kerre zikreden şan ye şeref, zahiri ve batıniye nail
olur.
(EL BAİSÜ- ‫) الباعث‬

Mevtayı dirilmeye, mürsaleyni ümeme, erzakı ibade,
esrarı müride, etvan müşahede, envari muayene ba'si
mutlakla basedici (diriltici) manasınadır.
Abdin hazzı: iman edip' külliyetle yevmi nuşur (haşir) İçin

bezli himmet, gayret ve istikamete devamdır.
Hassası: Uykuya yakın elini göğsüne koyup 100 kerre

ya baıs, dese kalbi müevver olup, ilim ve hikeme ilham
olur.
(EŞŞEHİDÜ — ‫) الشهيد‬
Zevahir eşyanın küllisi mer’i ve mesmu huzurunda
muayyen ve cümlesini müşahede ve mutasarrıf demektir.
Abdin hissesi: Hakka, mertebei şuhudda görür gibi ibadet

ve hareket etmektir.
Hassası:İtaatsiz evlâd ve zevcinin alnından bir saç alıp

bin kerre okunsa tebdili ahlâk ederek ıslâh olur.
(EL HAK -‫) الحق‬

Vücudu zeval, tağyiri ademden (yokluktan) müberra
olarak ezelen, ebeden sabit manasınadır (eşyayı izhar
edici manasındadır).
Abdin hissesi: Efali, filullâhta, Sifatını sıfatullahta, zatinı

tecelliyati -azamete tıllı zâil ad ederek vucudi hakikinin
hazde olduğunu kesb ve terakki tevhit sıfatlıyla tekmili
meratip etmektir.
Hassası: Murabba kâğıdın erkânı erbaasına yazıp

seher vakti göğe refi etse (kaldırsa) matlubu hasıl
olur. Lâilâhe illallahül melikül hakkulmübîn (‫ال‏اله‏اال‏هللا‏‬
‫ )الملك ‏ ‏الحق ‏المبين‬zikri yüz defa vird edinse gani
(zenginlik) teveccüh eder. Bin kerre ya hak diyen kötü
akıbet ve amelden kurtulur.
Bir nesnesi zail olan kimse dört kâğıda yazıp ortasına

zayi olan şeyi ortasına yazıp gece yarışında ellerini
açıp ve Semaya nazar ederek hacetini haktan talep
etse zayi olan şeyi iade olur, iade olunmazsa hak daha
ziyade hayırlısını ihsan eder.
(EL VEKİL – ‫) الوكيل‬

İstiane, umuri ibade kudreti kâmilesi ile her emirde
mütekeffil demektir.
Abdin hissesi: Esbabı meczume ve gayri meczumeye

tevessülü ile beraber hakka müessiri hakikiye tevekkül ve
havayici ibadi nehci (usul minval) matlup üzere sa’yi
gayret etmektir.
Hassası:Hacetlerin husuli ve musibetlerin defidir. 76

defa okuyan yangından ve garktan (boğulmaktan),
zelzeleden ve saikadan ve şiddetli rüzgârdan zarar
görmez, hayır ve rızkı ziyadelenir.
(EL KAVIYYU- ‫) القوى‬

Zat Sifat ef'alinde berveçhile aciz ve zaaf ve yorgunluktan
ve kusur ve füturdan münezzeh derecede zatilkuvvedir.
Abdin hissesi: Her yüzden cümlenin aczini bilip hakka her

hususta rücu ve tefvizi umur eylemektir.
Hassası:Vücudda kuvvetin zuhur himmeti zaika veya

cismi zaif sahibi günde 114 kerre devam etse kavi
olur. Mazlumüzaif okusa zalimden emin olur.
(EL METIN- ‫)المتين‬

Madde ve sebebe muhtaç olmayıp zaaf ve mağlûbiyetten
beri kuvvei kâmile ile fail manasınadır.
Abdin hissesi: Hakkin kemal kudretini bilip gayriye itimat

ve istinat etmeyip ancak haktan korkup hakka himmeti
kalbiyesi masruf olmaktır.
Hassası: 500 kerre okuyanın ibadetinde metaneti

kalbiye hasıl olur. Eğer Euzu billahi tealâ diye facir,
facireye okusa fucur ve fuhşiyattan geçer.
(EL VELIYYÜ- ‫) الولى‬

Abdi (kulu) zat, Sifat, ef'aline takrib ve tecib eyleyici ve
mahlukatımn umurunda mütevelli ve nazır manasınadır.
Abdin hissesi: Zaman kabzına kudreti itminan ederek

dilücani gayriden masruf hakka matuf olmaktır.
Hassası:Kurbet (yakınlık) ve maiyyetten kurbiyyeti

zatiyenin husulidir ki Cuma günü bin kerre ya Allâh
dese matlubu hasıl olur. Zevcine itaat etmeyenin islâhı
İçin hanesine girip çıktıkça ya veli dese ıslâhı hale
muvaffak olarak itaate müyesser olur.
(EL HAMIDÜ- ‫) الحميد‬

Her nevalin mevlâsı, her kemalin mevsuf mııallası ve her
senanın minküllil vucuh elyak ve ihrasi (ziyade lâyık,
şayan ve seza olan) ile hamdolunan zati ecelli âlâdır.
Abdin hissesi: Niami rabbaniyenin gayri mütenahi

olmasıyla şükrüne aczini itiraf etmeğe ve lisanı hal ve kal
ile hamdedip evamire ve nevâhiye itaate riayet etmektir.
Günde 62 defa zikreden sıfat ahlâk ve efalinde

Hassası:
memduh olur. Kelâmında çok fena söz bulunan
kimsenin, su içtiği kâseye yazılsa fena söz
söylemekten kurtulur.
(EL MUHSI — ‫) المحصى‬

Malûmat namütenahiyeyi ihatei ilim ile muhit ve
mukadderattan bir ferd hariç olmadığı halde ihsa edici
demektir.
Abdin hazzı: Azîmüşşanın sıfatı İhsasını bilip her

harekâtını muradi İlâhi'üzre icra ile saadeti du saraya
erişmektir.
Hassası: Teshiri kuluptur. Yirmi lokma ekmeğe,

yirmişer kerre okuyup dilediğine yedirse emrine
musahher olur. Cuma gecesi 1000 kerre okuyanlara
kıyamette hesap ve kitabi asan olur.
(EL MUBDlU- ‫) المبدى‬

Her şeyi mümkini ademden vucuda nümunesiz icad ve
halk edici manasınadır.
Abdin hazzı: Suveri esma olan eşyada künhi kudretin

müşahede ederek istihlâki İrfanı müstehlik ve hakkal
yakıne erişmektir.
Hassası:Hamile hatunun batnına zevci şehadet

parmağıyla daire çevirip 20 defa yazsa ve okusa çocuk
düşürmekten emin olur.
(EL MUID — ‫) المعيد‬

Mevcudatı idamdan sonra iadeten halk edici (mevcudatı
yani varlığı yok ettikten sonra tekrar yaratmak)
manasınadır.
Abdin bu isimden hazzı: Hakka her umurda rucu ve hini

iadede kıyamet gününde ahseni takvim siretiyle haşrin
esbabı olan fehamelehel insan Sirrıyle siretini hamile
emaneti huda ede insani kâmil mertebesine vasıl
olmaktır.
Hassası : Ya mübdii, ya muid, defi nisyane nafidir.

Günde 124 kerre ya muid dese haşri ecsadı kalbinde
takarrür ederek gafletle imrari hayat etmekten
kurtulur.
(EL MUHYI -‫) المحي‬

Murad ettiğine hayatlar bahşedici ve kalbi nuri marifetle,
nihi nuri mükâşefe ile sırrı nuri müşahede ile ihya edici
manasınadır.
Abdin hissesi: Bahşayış İlâhi olan hayatını rızası yolunda

imrar (geçirmek) ederek hayati ebediyeye nâil olmaktır. Ve
hayatin muvakkat ârız olduğunu bilip mahvi enâniyetle
taate sürattir.
Hassası:68 kerre okuyan mahbus kurtulur ve

matlubundan müfarekat etmez (ayrılmaz).
(EL MUMlT — ‫) المميت‬

Sıfatı vucudiye olan mevti halk edici manasınadır. Ecsami
ervahtan, kulubi nuri imandan, ervahi mükâşefeden, sırrı
müşahede ve muayeneden mahrum ederek emate edici

(öldürücü) manasınadır.
Abdin hazzı: Mevti tezekkürle masuvallaha muhabbetten,

muhabbetullaha İnkıta, tariki istikamette müdavemettir.
Hassası:Taati bâride nefsini muti etmektir. Kalbi

üzerine elini koyup nefsi emmarenin İslâhına 490
adet zikreden kimse nefsi emmaresi muti olup
mutmainneye rücu ve münkalib olur.
(EL HAYYÜ- ‫) الحى‬

Hayati ebedi ve ezeliî zâti ile hay olup tenahi (sonu) ve
fühırdan münezzeh faal ve idrak manasınadır.
Abdin hissesi: Hayati hayvaniyeden, hayati hakkaniyeye

vesilei uruç olan taat ve ezkâri bi’gayetle (nihayetsiz)
iştigaldir.
Hassası:Üçyüz bin kerre zikreden ebedi mariz (hasta)

olmaz. Kabak İçine misk ve gül suyu ile yazıp üç gün
İçse marazdan kurtulur. Seher vakti tilâvet eden
tasarrufü kulube nail olur.
(EL KAYYUM — ‫) الفيوم‬

Binefsihi kaim, gayrisini mukavvim (kavame getirici
tesviye eden — tanzim eden) olup cemi mahlûkatı
müdebbiri dâim ve bâki manasınadır.
Abdin hissesi: Âsârın 'esbabe tertibini zahir görerek

hakiki müsebbibi ayni kadere kayyumiyetten kasti
sudurini müşadedir.
Hassası :156 kerre zikreden az uyku uyur ve gafletten

kurtulur. Yediği taamın her lokmasında ya kayyum
dese midesine nur olur. Gıdayı ruhani olur. (Ya hayyü
ya kayyum lâilâhe illa ente) yi 40 defa zikreden azim
fevaidi dünyeviye ve uhreviyeye nail olur.
(EL VACIDÜ — ‫) الواجد‬

Bir şeyi ifate (zayi, fevt) etmeyip dilediğini mevcut kılıp
hazır bulan ihtiyaçtan beri gani manasınadır.
Abdin hissesi: Hak ile istigna ve hakka itimat ve ilticadır.
Hassası:Taamın her lokmasına tahrir eden tevhidi

baride kuvveti kalbiyeye nail olup kalbi münevver
olur.
(EL MACIDU — ‫) الماجد‬

Kerem ve İn'ami vâsi manasınadır.
Abdin hazzı : Himmeti hakka masruf ederek kesbi gayret

eylemektir.
Hassası: Hâli yerde hissi gaib oluncaya kadar

zikretse menamda [uykuda] maksudunu müşahede
eder.
(EL VAHlDU- ‫) الواحد‬

Zatında münferid olup akşamı kabul etmez. Sıfatında
münferid olup şüpheden münezzeh' ef'alinda vahit olup
şerik ve nazirden müberra, mualla manasınadır.
Abdin hissesi: Kalbi muhabbetullaha hasır ve tefrit

ubudiyeti tezyiddir.
Hassası: Hergün bin defa okuyanın kalbinden

masuvallah (Allah’tan gayrisi) çıkar.
(EL EHADU- ‫) االحد‬

Künhi zâti şirket kabul etmez manasınadır.
Abdin hissesi: Tevhidi zata erişmektir.
Hassası: Seferde münferid olan zikretse refika nail olur.
(ES SAMED - ‫) الصمد‬

Dergâhı ullhiyeti havayici kâinata meftuh (açık)
mevcudatm, muhtacı İlâhi cümleden müstağni
manasınadır.
Abdin hissesi : Zati ,barlye vücud ve bekada her an

ihtiyacını bilip tevcih ve itimadını hakka hasretmektir.
Hassası: Seher vaktinde 150 defa okuyan salâhi hal

kesbedip haramdan mahfuz olur. Cezbei zatullahta
istigrak ahvale erişir.
(EL KADİR- ‫) القدير‬

irade; tercihe, kudrete, takribe halk, vucudla tavsife,
taalluk etmekle kadir, murad olan şeyi vücude takrib
etmeğe bilâvasıta velâ âciz mütemekkin ve icad ihtirai
bizatihi kadir manasınadır.
Abdin hissesi: üçyüz beş defa devam eden cismani, ruhani

kuvvete mazhar olup ibadette kesaletten kurtulur.
Hassası :Abdest esnasında zikreden düşman

şerrinden vikaye olur.
(EL MUKTEDIR -‫) المقتدر‬

Kudreti her kudretin fevkinde müstevli (İstilâ eden, bir
yeri kaplayan) ve gâlip manasınadır.
Abdin hazzı: Herşeyin kudreti hakla zuhurunu müşahede

ederek yakın tevhide vasıl olmaktır.
Hassası:Vird edenler nisyandan ve acizden kurtulup

uyanık olarak zikredenler hayrı kesire nail olurlar.
(EL MUKADDIMU — ‫) المقدم‬

Mükâfatta, asfiyayi (temiz kimseleri) tacil, takdim veya
bazı eşyayı ve esbabı hilkate takdim edici manasınadır.
Abdin hissesi: Emri İlâhiyi herşeye takdim ve tâzimdir.
Hassası: Harbe vusulda 188 defa zikredilse

muzafferiyet hasıl olur.
(EL MÜEHHlR- ‫) المؤخر‬

Günahlara -azabı te'hir, bazı ,eşyayı hilkate tertip ve te’hir
Abdin hissesi: Mugayiri riza amal ve harekât‫ ‏‬،te’hir ve

terktir.
Hassası: Zikredenlere tevbe-i nasuha ve takvayi sahiha

kapısı açılır.
(EL EVVELÜ — ‫) االول‬

Vücudu vacibine ibtida yok. Evveli yok. Yani kendisinden
evvel ve beraber birşey yok demektir.
Abdin hissesi: Rızayı kibriyaya tââta ihtimam, evvel

vakitte namazı edâ ve istikâmettir.
Hassası: Misafir olan kimse Cumaları bin defa

zikreylese vatanına ve akrabasına kavuşur. Evlâdı
olmayan kimse dört Cuma ya evvel diye zikreylese
haceti indallâh edâ olup kudreti hakla zürriyet sahibi
olur.
(EL'AHIRÜ- ‫) اآلخر‬
Vücudu vacibine intiha yok. Yok olması da mahal.
Mahlukat fani olduktan sonra bâki, ezelen ve ebeden
tagayyür ve tebeddülden münezzehtir.
Abdin hazzı: Mercii ezelisi ve ebedisi huzuru celil kibriya

olduğunu bilip amelen ibadet ve masiyetten Siyanet ve
güzel ahlâk kazanarak müştak cemal olup, gölge edecek
bütün masivadan çıkarak aşk kibriyaya uruç etmektir.
Hassası: Her gün yüz kerre okuyan kimsenin

kalbinden masivallâh çıkar ve hayırlı ameli olmayan
kimse günde 77 defa okusa Allah o kimsenin amelini
sâlih ve âkibetini hayır eyler.
(EZZAHIRU -‫) الظاهر‬

Âyâti bâhire, delâili asâri kahiresiyle mevcudiyeti aşikâr
valıdaniyeti bedidar manasınadır.
Abdin hissesi: Eşyayı kevniye ve mezahiri ulviyeye bakıp

ibret nazariyle esmaya ve esmadan ef’ale ve efa'lden
evsafa ve dolayısıyla künhü zati ilâhiyeye intikal istidlâl ve
şuhudü basireti halle muvahhidi hakiki olup taklitten
kurtulmaktır.
Hassası : Virdedenin kalbinde nuri vilâyet zuhur

etmektir. İşrak namazından sonra 900 defa okuyan
âdemin dideleri (gözleri) münevver olur.
(EL BATINU —‫) الباطن‬

Hicabi kibriyasıyla evham ve efhamdan ve nazari hissi
enamdan perdeli ve gizli muhit manasınadır.
Abdin hissesi: Esrari kalbiyenin hakka aşikâr olduğunu

bilerek riya (kendini beğenmek), ucub ve ahlâkı
zemimeden, gizli ve aşikâr günahtan hazer etmektir.
Hassası : Yâ zâhir, yâ bâtın diye zikreden havatırı

şeytaniyeden kurtulur ve günde üç vakit devam eden
ibadetullâhla ünsiyet eder ve her gün 33 defa
zikreden esrari ilâhiyeye mahrem olur.
(EL VALİ- ‫) الوالى‬

Mahlukatın cemi umuruna müstevli ve tedbir edici ve her
zerreyi kudretiyle muhit ve hakimi mutlak ve malik
manasınadır.
Abdin hissesi: Tedbirini te’sirden iskat ederek vilâyeti

ilâhiyeye sükûneti kalbiye ile itimat ve iktifa etmektir.
Hassası:47 defa zikreden her âfetten kurtulur. Cuma

günü 1000 defa okuyan her umurunda müyesser olur.
Bu ismi şerifi yazıp suda mahvedip, o suyu haneye
yahut tarlaya dökse âfattan emin olur.
(EL MUTEALl — ‫) المتعال‬

Ulviyeti nâ mütenâhi nekaisten mürtefi (noksanlardan
yüksek) manasınadır.
Abdin hazzı: Taatle kesbi ulviyyet, istikâmetle

kudsiyyettir.
Hassası: 551 kerre virdedenler masiyetle ibtilâdan

kurtulur. 600 defa virdedenler cemi âfattan kurtulur.
(EL BERRU- ‫) البر‬

Hayırları mahlûkata isâl eden muhsin, kerim, atuf, azim,
reuf, rahim manasınadır.
Abdin hissesi: Akraba ve valideyne, komşu ve din

kardeşlerine ve cemi mahlûkata iyilik etmeyi mutad
edinmektir.
Hassası:Felç illetine mübtelâ olan zikreylese kurtulur.

Sabiya yedi kerre okunsa güzel ahlâk sahibi olur.
(ETTEVVABU- ‫) التواب‬
Müznebinin (günahkârın) tevbesini kabul edici ve tevfik ve
İn’am ile mukabele edici manasınadır.
Abdin hissesi: Rahmeti rahmandan kesreti zünup (çok

günah) sebebiyle me’yus olmayıp tevbe ile rücu eylemek,
ebnayi cinsinin hatasını bağışlamak ve özrü kabul
etmektir.
Hassası:Duha namazından sonra 300 defa okuyan

tevbe edenlerin zümresine lâhık olup, tevbesi kabul
olur. Düşmana, tecavüz etmiş kimseye karşı on kerre
okusa zulümden rücu eder.
(EL MÜNTEKIMU —‫)المنتقم‬

Tevbekâr olmıyanları mühlet vererek (vadiyle) âzâb edici,
âhirette adliyle ve şiddetle âzâb edici manasınadır.
Abdin hissesi: Nefsi müaheze ve levm edip ibadet ve

hayırda tekâsül ve kusurdan vikaye ve Allah İçin buğz
etmektir.
630 defa zikreden hakkına tecavüz eden

Hassası:
kimseden Cenab-ı Hakk intikam alır.
(EL'AFUVVÜ - ‫) العفو‬
Mü’minlerin isyanlarından müahezeyi terk edip
günahlarını yok edici manasınadır.
Abdin hissesi: Ebnai cinsinden müahezeyi terk Seyyieyi

hasene ile mukabeledir (fenayı iyilige çevirmektir). Yani
kötülüğe karşı iyi muamele etmektir.
Hassası:156 kerre zikredenlere rıza kapısı açılır.

Vesveseye mübtelâ olan devam etse salim olur.
(ER RAUF- ‫) الرؤف‬

Ziyadesiyle Iutuf ve rifk ve rahmet edici manasınadır.
Abdin hissesi: Mü’mine şefekat, müznibeyne (günahkâra)

istiğfar etmektir.
Şiddetli gadab sahibi on kerre okusa, gadab

Hassası:
ve tehevvürü söner. Matlubunu tahsil murad eden
kimse 277 kerre okusa ricası makbul olur.
(MALİK EL MÜLK —‫)مالكُالملك‬

Her mülkün mâliki hakikisi ve mülkünde dilediği gibi
tasarruf edip, dilediği gibi icad, ifna ve ibka, irade-i
aliyesine asla mani ve muakıp yoktur manasınadır.
Abdin hissesi: Herşeyi elinde emanet ve muvakkat bilip

ittika etmek ve maliki hakikiye karşı huşu, huzu ve
tevekküldür.
Hassası:Devam edenlerin malı helâl ile zenginliğe nail

olması ve kederlerden selâmet bulması mukarrerdir.
(ZÜLCELÂLÎ VE-L’İKRÂM — ‫)ذوُالجاللُواإلكرام‬

Azemete, kibriya ve ihsanı tam sahibi, her şeref ve kemâl
zâtiyle kaim, her ihsan ve ikram zatından mümbaistir.
Abdin hissesi: Buğuz, zillet ve isyandan nefsini muhafaza

edip keramete nail olmak ve madununa taltif ve tekrim
etmektir.
Zâkire, aziz ve nas beyninde ikram sahibi

Hassası:
muhterem olup keramete nail olur.
(EL MUKSÎTÜ —‫)المقسط‬

Adil ve insafla hükmi hakimanesine hâkim ve ef’ali
müstafisin demektir.
Abdin hissesi: Muamelât ve işlerinde mizanı, insafı elden

bırakmamaktır. Hakkın adlinden havf (korkmak),
fazlından ricadır.
Hassası: 208 defa devam edenler ibadette

müvevislikten kurtulur.
(EL CAMIU- ‫) الجامع‬

Evsafı kemaliyenin küllisini câmidir.
Abdin hazzı: Şeriatla, tarikatla, hakikat ve marifetle:

nefsini tezkiye, tasfiye, tahliye ile kemalâti insaniyeyi
cem’idir.
Hassası: 118 defa devam eden ahbablan ve

matlubunun esbablar cemi olur (toplanır). Birşeyi
zayi eden kimse (Allahümme Ya Camiannası Li
Yevmin La Raybe Fih İnnellahe La Yuhlifül Miad
Ürdüd Aleyye Dalleti Allahüm Mecma .) diye dua etse,
kaybettiğini bulur. Seferde zikreden evlâdına kavuşur.
(EL GANIYYÜ- ‫) الغني‬

Zat, Sifat, efâlinde birşeyi muhtaç olmayıp herşeyin, her
an, ona muhtaç manasınadır.
Abdin hissesi: Hakka, dâimi ihtiyaçta bilip tâzim ve

tezellül ile tââttır.
Hassası Maraz veya musibette 1060 kerre okunsa

defolur ve gınayi dareyn (iki cihanda zenginlik)
tılsımıdır.
(EL MUGNI- ‫) المغني‬

Herşeyin muhtaç olduğu şeyleri hikmetle, takdiri iktizası
üzere itâ (verici) manasınadır.
Abdin hissesi: Mahlukattan ziyade hakka itimat ve kanaati

itiyattır.
Hassası; Mahlûkattan me’yus olan on cuma gecesi her

gece onbin kerre okusa-eseri gina zuhur eder. Ehliyle

cima halinde kalbiyle zikreylese ehlinin muhabbeti
ziyade olur.
(EL MANIU — ‫) المانع‬

Beden ve dinde esbabı helâki def ve men’e ve tahrimi
müstahak olanı adalete men’edici ve fesadi müeddi
olandan hıfzedici demektir.
Abdin hissesi: Hayrı, ehlinin gayrından men ve kendini

menhiyattan muhafaza edecektir.
Günde 161 kerre okuyan her mazarrat ‫‏‬dini

Hassası:
ve dünyeviden selâmet bulur. Ve murad ‫‏‬hasıl olur.
(ED DAR ‫) الضار‬

Mazarrat‫‏‬،ve esbabın‫‏‬،halk etmeğe yedi kudretinden Sudur
edici.
Abdin hissesi: Sabr İptilâ ile nâili istifa (birşeyin halis ve

pakini seçip almak manasınadır) olmaktır.
Hassası:Her Cuma gecesi ya (dar) yüz kerre zikreden

Cenab-ı Hakka yakm olup, her mazarrattan kurtulur.
(EN NAFIÜ- ‫) النافع‬

Menfaat ve faideli şeyleri ve esbabım yedi kudretinden
lütfen ve keremle zuhur'edici manasınadır.
Abdin hissesi: Halk ve te’siri yedi kudretinde bilerek

haktan rica, taâtâ devam ve mââsiden muhafazaya
ihtimamdır.
Hassası:Seferde okuyan mazarrattan kurtulur.

Gemide bulunan kimse yüz kerre okusa selâmet bulur.
(EN NURU ‫) النور‬

Binefsihi zahir ve gayriyi mazhar edici ve münevver
manasma ki: gerek nurı hissi ile münevver olsun. Şems,
kamer ve saire gibi ve manevi nur ile münevver olsun,
Nuri Kur’an, nurı hidayet, nuri akıl, nurı din gibi.
Abdin hissesi: Sa’yi Cemil ile envari bâtıniye eylemek ve

hakki izhar etmektir.
Günde 256 kerre zikredenin kalbi ve basireti

Hassası:
münevver olur ve maraza mübtelâ olan ekli taamda
her lokmasında ya (nur) dese eceli gelmedikçe şifa
bulur.
(EL HADI ‫) الهادى‬

Ahassı havassı marifete zatma, havassı marifete sıfatına,
avami marifete ef'al ve esmasına İrşad edici manasına.
Abdin hissesi: Esbabi hidayete riyazet ve telkinine tertibi

esmaye muvazebet ve hulusi bal ile ibadete teşebbüs
eylemektir.
Günde 21 kerre zikreden meratibi hidayete

Hassası:
mazhar olur.
(EL BEDIU- ‫) اابديع‬

Zatında misli, sıfatında naziri olmadığı gibi misli sebkat
etmeyen mahlukat! icad edici manasınadır.
Abdin hissesi: Bid'atlardan ihtiraz (sakınmak) kudreti

kemal, merhamet ve tevalü nimeti kibriyaya isnaddır.
Hassası: 70 bin kerre okusa her haceti hasıl olur.
(EL BAKI- ‫) الباقي‬

Fena ve yok olmaktan ve tağyir ve tebeddülden âri dâimil
vucud manasınadır.
Abdin hissesi: ibadet ve tâât ve istikamette Allah’ta kaim

olmaktır.
Hassası: Bin kerre zikreden her türlü gam ve

endişeden kurtulur. Bir emirde mütehayyır olan
akşamla yatsı arasında bin kerre okusa hayırlısına
delâlet olunur. Bir nesneden havf eden kimse günde
yüz kerre okusa emin olur.
(EL VARISÜ- ‫) الوارث‬

Mâliki ezelî ve ebedî olduğu halde cemi eşyanın halen
sahibi ve yok oluşunda da mercii ilâhi manasınadır.
Abdin hissesi: Suleha, ulema, halleriyle varis olunup

hüsnü ahlâk ve amel ile bakiyi fâniye tercihtir.
Hassası: Günde 707 kerre zikreden hayretten kurtulur.

Gün doğmadan evvel zikreden kimsenin vücuduna bir
türlü elem isabet etmez.
(ER REŞÎDÜ — ‫) الرشيد‬

istişare ve İrşada muhtaç olmayıp, hükmüne bi’payan
üzre tedbiri aitsen te’sirle vücut bulucu ve ibadeti doğru
yola, hâdi meratip sülük ve tecelliyati tevhidi İra’e edici ve
halkt mesalihine İrşat edicidir.
Abdin hissesi: Dini, dünyevî makastdında sevabe ittiba ve

râhi sââdeti talim ve telkindir.
Hassası: Yatsı namazından sonra 100 kerre zikredenin

ameli makbul olur. Günde 514 kerre zikreden tarikat
istikamet ve rızada raşit ve mürşit olur. Tedbirinde
daima kusur eden bin kerre okusa hüsnü tedbire
muvaffak olur.
(ES SABUR- ‫) الصبور‬

Usâtın muvahezesi ve muâkabesini tâcil etmez. Kadir
olduğu halde filinde sur’attan hali müteenni manasınadır.
Abdin hissesi: Taate, masiyete ziyadei dünyânın terkine

ve musibete sabretmektir.
Hassası: Gün dogmadan evvel yüz kerre zikredene

musibete gelmez. 296 defa zikredene sabri cemil
ihsan ve derecei sabireyne vuslatla saadeti iki cihana
nail olur. Vücudunda marazı olan şahıs 33 kerre
zikreylese afiyet bulur.
Allahümmerzüknalgafur, velâfiyete fiddini veddünya vel
âhire, rizâeke bi hürmeti âzami esmâike ve hâtemi
enbiyâike ve ekremi evliyâike yâ azimi yâ gani yâ Allah.
Sübhane rabbike rabbilizzeti ammayasıfun ve selamün

alelmürselin velhamdülillâhi rabbilâlemin.
‫اس تغفر العظي من لك زنب اي رحي‬

Estağfrullahelazim
Min külli zenbin ya rahim

‫عليك صالة هللا اي اكرم خلق هللا‬

‫عليك سالم هللا بعدد عمل هللا‬
Âleyke salâtullah yâ ekreme halkıllah
Âleyke selâmullah biadedi ilmüllah
‫حنس يب ريب جل هللا‬

‫ما يف قليب غري هللا‬
‫نور محمد صىل هللا‬
‫َل اهل الا هللا‬
‫محمد رسول هللا‬
Hasbi rabbi cellellah
Ma fî kalbi gayrullah
Nuri Muhammed sallallah
Lâ İlâhe illallâh
Muhammedurresulullâh
*********************
Ücreti:
(iyi muhafaza etmek ve okumaktır.)
HEDİYEDİR.

Vesiletul Kubra - Abdurrahman Sami-Yi Ussaki PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vesiletul Kubra - Abdurrahman Sami-Yi Ussaki PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MÜELLİFİ

Kasımpaşa’da Yahya Kethüda Dergâhi Postineşini

Hulasatan yeni yazılara iktibas eden

ABDURRAHMAN SAMİ NİYAZİ (1879 1934) ............................. 7

(ES SEMIU -‫ ) السمع‬................................................................. 46

(EL MANIU — ‫ ) المانع‬............................................................... 71

Sefîne-i Evliyâ’nın bize verdiği bilgiye göre müellifimizin

Kendi kitablarında nisbesini “Manisevî” “Sarûhânî” olarak

b-Doğum Yeri ve Yılı

Abdurrahman Sâmi, 12 Rebîulevvel 1296 /1876 m.

Babası Kadı Muhammed Âsim Efendi olup Mekke ve

Sefine ve diğer kaynaklarda annesinin ismi

Tahsili ve Yetişmesi: Abdurrahman Sâmi ilk tahsilini

1 Hüseyin Necmeddin Puruzeti

Ebû Bekir Edirnevî’den (kaddesellâhü sırrahu’l âlî),

sırrahu’l âlî) hal eğitimi almıştır. Nakşi ve Kâdirî

Kendi ifâdesine göre Abdurrahman Sâmi küçük yaştan

aleyhi ve sellemin işaretiyle Çanakkale’de bulunan Uşşâkî

-Oğlum Sâmi, malumatım var, nasibinizi vermeye manen

-Diğer tarikatlardan da icazet almama müsaade olunur

-Hz. Salahi de toplamış idi. Sülük esnasında bu olmaz.

Kaynakların bize verdiği bilgiye göre Kasımpaşa Kethüda

Abdurrahman Sâmi’nin tek çocuğu olan oğlu

İLMİ VE TASAVVUFİ KİŞİLİĞİ

Abdurranman Sâmi ilk tahsilini memleketi Manisa’da

Medrese tahsili dışında Fransızca da öğrenerek Batı’dan

Alıntı yaptığı kaynaklar

Beyzavi, Fahri Razi, Mürsi gibi zahiri tefsir ilminin, İbn

Abdurranman Sâmi (kaddesellâhü sırrahu’l âlî) tasavvufi

1-Nakşibendî’nin Mehmed Can Kolu: Hisar Şeyhi Mehmed

(kaddesellâhü sırrahu’l âlî)

Abdurrahman Sâmî’nin Halveti Hüsâmî ile Nakşi Bahâî

Abdurrahman Sâmi verdiği eserlerle ilim âlemine,

Ancak asıl irşadını Halvetiyyenin bir şubesi olan Hasan

günlerde bile darb-ı esma meclislerini kapatmaz.

Tekkelerin ilgasından sonra Abdurrahman Sâmî Efendi

İrtihâlinden birkaç gün önce kabri hakkında nasıl vasiyyet

Abdurrahman Sâmî Saruhânî Hazretlerinin

Pek sevdiğim ve babam makamında saydığım üstâdım,

"Oğlum, öldüğün zaman nereye defnolunmak isterdin?"

"Efendim, nasîb olursa Edirnekapı hâricinde Halebî

Merhûm hocam içini çekerek :

"Sakın beni oraya defn etmeyini" buyurdu. "Zîrâ ben hem

Meğer, Hazret bu sözleriyle bana vasiyyet ediyormuş. Üç

öğrenmeğe başladığımdan, okuduğum âyet-i kerîmelerin

Hattat Hâmid Efendi'nin hattıyla Sûre-i Fecr'in son âyetleri

Bilindiği gibi, bu âyet-i kerîme :

"Yâ eyyetühen nefsül mutma'inne ircı'î ilâ rabbiki

Bugün, ancak bu âyet-i celîlenin ma'nâsını ve Allah

Bu vesîle ile bu büyük velînin vuslatına Mehmet Demirhan

Sâdiyâ sırrından Sübhân çıktı

"Abdurrahman Sâmî Saruhânî"

1-Kitâb-ı Sırrı’t-Tevhîd: Eser müellifin kendi hattı ile 1241

Fasıl başlarında “aziz ihvanlarım” diye hitabda

2Tefsîrul-Kur’ân Tenvîrül-Beyân: Abdurrahman Sâmi ‘nin

yine tefsir usulü ve tarihine dair konular ele alınmıştır. Ele

3-Hadîs-i Erbain: Müellifin dört babdan müteşekkil kırk

Birinci Bab: Ezel ile ilgili hadisler, beş hadisden ibarettir.

İkinci Bab; Dünya hayatında ibadetlerle ilgili hadisler,

Üçüncü Bab; Dünya hayatında muamelâtla ilgili hadisler

Dördüncü Bab: Lâ yezâl ile alâkalı hadisler olup dokuz

4Tevcîhül-Âyâtil-Muhtelefî’z-Zâhir: Tefsirle alâkalı yedi

gerçekte Kur’ân âyetleri arasında bir ihtilâfın olmadığını