VLADA CRNE GORE

MINISTARSTVO VANJSKIH POSLOVA I EVROPSKIH INTEGRACIJA

Priručnik za prevođenje pravnih i drugih akata

u procesu evropskih integracija

Podgorica, decembar 2012.

 SADRŽAJ

I. SPECIFIČNOSTI PREVOĐENJA PRAVNIH AKATA

II. PRAVNI SISTEM CRNE GORE
1. Izvori prava Crne Gore
2. Postupak donošenja zakona
3. Posebna uputstva – struktura pravnih akata
4. Obaveze Crne Gore shodno članu 72 SSP-a
III. PRAVNI SISTEM EVROPSKE UNIJE
1. Izvori prava Evropske unije
2. Postupak donošenja pravnih akata EU
IV. POSEBNA UPUTSTVA ZA PREVOĐENJE AKATA EVROPSKE UNIJE
1. Naziv pravnog akta
2. Preambula
3. Naziv organa koji donosi akt
4. Uvodne izjave
5. Polazne osnove za donošenje akta
6. Donošenje
7. Tekst pravnog akta
8. Način izmjene pravnih akata
9. Pozivanje
10. Nabrajanje i definicije
11. Završne odredbe
12. Datiranje i potpisi
13. Upotreba skraćenica i skraćenih izraza
14. Valuta
15. Latinski izrazi u engleskom jeziku
V. TEHNIČKA I PRAVOPISNA PRAKTIČNA UPUTSTVA
VI. OBRASCI AKATA EVROPSKE UNIJE
VII. OBRASCI PRAVNIH PROPISA CRNE GORE SA PREVODOM
VIII. ENGLISH STYLE GUIDE FOR MONTENEGRIN LEGISLATION
1. Spelling
2. Punctuation
3. Italics
4. Numbers
5. Abbreviations, acronyms and symbols
6. Foreign imports
7. Personal names and titles
8. Gender neutral language
9. Geographical names
10. Scientific names
11. Lists and tables
12. Footnotes and endnotes
13. Diagrams
14. Verbs

2
IX. GLOSAR
1. Pravni termini, izrazi i formulacije
2. Termini vezani za državnu upravu
3. Termini vezani za lokalnu samoupravu
4. Akronimi
5. Institucije Crne Gore
6. Nazivi osnovnih dokumenata Evropske unije

3
I. SPECIFIČNOSTI PREVOĐENJA PRAVNIH PROPISA

Ovaj priručnik namijenjen je prevodiocima i drugim stručnim licima koja se bave prevođenjem
pravnih propisa s crnogorskog na engleski jezik i obratno. Budući da prevodioci i druga stručna
lica, uglavnom nijesu i pravnici, neophodno je istaći osnovne specifičnosti, po osnovu kojih se
pravni propisi razlikuju od drugih tekstova.
Ovo je drugo izdanje priručnika za prevođenje koji je izmijenjen, između ostalog, kao posljedica
okončanja višegodišnje ratifikacije Lisabonskog ugovora, koji je stupio na snagu 1. decembra
2010. godine. Lisabonski ugovr sastoji se od Ugovora o Evropskoj uniji, Ugovora o funkcionisanju
Evropske unije i Povelje o osnovnim pravima u Evropskoj uniji. Kroz izmjene Ugovora o Evropskoj
uniji unaprijeđen je i proces donošenja odluka i institucionalno ustrojstvo Unije, a Ugovor o
osnivanju EZ postao je Ugovor o funkcionisanju Evropske unije. U svim pravniim aktima „Unija“ je
zamijenila „Zajednice“.
Kako se proces evropskih integracija odvija u dva smjera, nije značajno samo prevesti pravnu
tekovinu Evropske unije na crnogorski jezik radi njenog kasnijeg prenošenja u domaće
zakonodavstvo, već je izuzetno značajno i prevesti propise Crne Gore na jedan od službenih jezika
Evropske unije, najčešće – engleski jezik. U slučaju prevođenja naših propisa na engleski jezik,
prevodi neće imati pravno dejstvo za građane Evropske unije, već će služiti kao izvor informacija o
crnogorskom pravnom sistemu.
To ne znači, naravno, da ne treba posvetiti najveću moguću pažnju preciznosti prevoda. I u ovom
slučaju, kao i u procesu prevođenja pravne tekovine Evropske unije1 na crnogorski jezik, radi se o
pravnim tekstovima koji podliježu značajnim ograničenjima zbog specifične terminologije i često
komplikovanih struktura i koncepata. Da bi prevodioci mogli na pravi način da se izbore sa tim,
neophodno je da poznaju ne samo jezik, već i osnove pravnog sistema Crne Gore, vrste pravnih
akata, funkciju nekih njihovih djelova, te da savladaju pravnu terminologiju na crnogorskom i
engleskom jeziku. Ovaj priručnik nastao je u pokušaju da im se u tome pomogne.
Prevodioci imaju obavezu da naprave „vjeran“ prevod, ali ne prenoseći svaku riječ izvornog teksta i
preslikavajući njegovu sintaksu, tj. stvarajući prevod koji će biti u potpunosti orijentisan ka jeziku
izvoru. Fokus je na jeziku cilju i crnogorske propise treba na engleski prevoditi „u duhu“ engleskog
jezika. Pri tome je od suštinskog značaja upravo obezbijediti da su prevodi dovoljno transparentni
da omogućavaju uvid u specifičnosti crnogorskog sistema, a da su pri tome razumljivi i pitki
čitaocima i da ne odaju utisak bukvalnog prevoda.
Možemo reći da je transparentnost od suštinskog značaja pri izboru terminologije. Treba svakako
izbjegavati engleske pravne nazive tehničke prirode da se ne bi čitaoci prevoda dovodili u zabludu
da kod nas postoje apsolutno isti instituti kao u anglosaksonskom pravu. Na primjer, crnogorski
Osnovni sud nikada ne treba prevoditi engleskim terminom Magistrates Court, iako se može reći
da se u hijerarhiji sudova ova dva suda nalaze na istom nivou. To bi bilo pogrešno najprije u
samom značenju, jer se ova dva suda suštinski razlikuju, a s druge strane moglo bi dovesti čitaoce
prevoda do uvjerenja da je naš sistem identičan anglosaksonskom. Zato je bolje odlučiti se za
ekvivalent Basic Court, iako takav termin u engleskom jeziku ne postoji, jer on odslikava
osobenosti crnogorskog sistema.
S druge strane, premda je neophodno koristiti obrasce za formu pravnih akata koji su ponuđeni u
ovom priručniku na nivou sintakse, iako nije preporučljivo rečenice dijeliti u više ili kraće rečenice

1
Lisabonskim ugovorom raniji pojam pravna tekovina Zajednice, odnosno acquis communautaire,
zamijenjen je pojmom pravna tekovina Unije, odnosno acquis.
4
spajati, pravim odabirom sintaksičkih obrazaca može se omogućiti da prevod bude pitak i blizak
jeziku cilju.
Neophodno je, zatim, da prevodilac u potpunosti razumije normu napisanu na jeziku izvoru, ali i da
ne bude opterećen njenom formom, već da njeno značenje prenese na jezik cilj u formi koja se u
jeziku cilju koristi. To zahtijeva poznavanje osnova nomotehnike kako u sistemu jezika izvora tako i
u sistemu jezika cilja. Od velike pomoći u razumijevanju i pronalaženju rješenja u ovoj oblasti je
upravo poglavlje ovog priručnika koje govori o pravnim normama, njihovoj prirodi i načinu na koji
se one najbolje prevode na engleski jezik. Na primjer, za odredbe koje se na crnogorskom jeziku
pišu u prezentu a izražavaju imperativ, u engleskom treba koristiti glagol shall koji u tom slučaju
izražava upravo imperativ.
Prevodilac je dužan prevoditi i nikako ne smije tumačiti tekst. Zato, ako u tekstu naiđe na
nejasnoće ili dvosmislenosti, obaveza mu je da traži službeno tumačenje, a ako takvo tumačenje
ne pomogne, nejasnoću tj. dvosmislenost treba sačuvati u prevodu.
Ukoliko se u tekstu nalazi izvorni navod iz nekog drugog već prevedenog pravnog akta, prevodilac
treba da iskoristiti već postojeći prevod. Stvaranje baze već prevedenih pravnih akata u tome će
mu biti od velike pomoći.

II. PRAVNI SISTEM CRNE GORE

Crnogorski pravni sistem primjer je nacionalnog pravnog sistema koji ima dugu tradiciju razvoja i
usaglašavanja sa najboljim međunarodnim principima i standardima, pa otud i evropskim
standardima.
Uporedno (komparativno) pravo je još znatno ranije prepoznato kao izvorni metod za uvođenje
evropskih standarda, a kao primjer posljednjih godina razvoja korišćeni su zakonski tekstovi starijih
država članica, ali i zemalja iz regiona koje su brže napredovale ka tom putu. Samo usklađivanje
pravnog sistema sa pravom EU sveobuhvatan je i važan zadatak svih zemalja koje streme
članstvu u Evropskoj uniji.
Za Crnu Goru, osnovu usklađivanja zakonodavstva sadrži sam tekst Sporazuma o stabilizaciji i
pridruživanju, kroz jasno postavljenu obavezu postepenog usaglašavanja sa pravom Evropske
unije, dajući prioritet određenim oblastima unutar SSP. Bitno je istaći da usklađivanje
zakonodavstva ne podrazumijeva puko prenošenje odgovarajućih normi prava EU u nacionalni
pravni sistem, već i njegovu naknadnu primjenu i efikasno sprovođenje, odnosno primjenu zakona i
dugih propisa u praksi.
Ispravan pristup može obezbijediti pozitivne rezultate, naročito na dugoročnom planu, kod ocjene
nivoa usklađenosti prava Crne Gore sa pravom Evropske unije. U tom smislu, a za potrebe što
kvalitetnijeg prevođenja domaćih propisa, kojim putem će se evropskom partneru na
najtransparentniji način pokazati uspješnost preuzimanja evropskih normi u domaće
zakonodavstvo, daje se prikaz i pojednostavljeno značenje najkarakterističnijih pravnih akata koji
se srijeću u crnogorskom pravnom sistemu.

1. IZVORI PRAVA CRNE GORE

5
1.1. MEĐUNARODNI AKTI
Međunarodni pravni akti sastavni su dio crnogorskog pravnog sistema. Naime, brojni međunarodni
ugovori i konvencije kojima je Crna Gora pristupila ili ih preuzela još iz vremena SFRJ, SRJ i
naposljetku SCG, imaju udio u uređivanju odnosa, na unutrašnjem i međunarodnom planu.

U članu 9 Ustava Crne Gore („Službeni list CG“, broj 01/07) jasno je utvrđen primat međunarodnog
prava nad domaćim zakonodavstvom, čime je potvrđena evropska perspektiva crnogorskog
društva: „Potvrđeni i objavljeni međunarodni ugovori i opšteprihvaćena pravila međunarodnog
prava sastavni su dio unutrašnjeg pravnog poretka, imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i
neposredno se primjenjuju kada odnose uređuju drukčije od unutrašnjeg zakonodavstva.“

Vrste međunarodnih pravnih akata su:

ENGLESKI CRNOGORSKI

Treaty Ugovor

Agreement Sporazum

Framework Agreement Okvirni sporazum

Convention Konvencija

Charter Povelja

Protocol Protokol

Declaration Deklaracija

Modus vivendi Modus vivendi

Memorandum of Understanding Memorandum o saglasnosti

Exchange of Notes/Letters Razmjena pisama, odnosno nota

Međunarodni ugovori (International Treaties)

U svom opštem značenju ugovor je generički pojam za sve vrste samostalnih međunarodnih akata,
obavezujućih prema međunarodnom pravu, zaključenih između međunarodnih subjekata u načelu
u pisanom obliku, kojim se stvaraju prava i obaveze između stranaka.

U svom posebnom značenju ugovor obično označava „značajnije“ međunarodne akte, na primjer
ugovore o miru, o granicama, o prijateljstvu, o slobodnoj trgovini i saradnji itd. U međunarodnoj
praksi ovaj se naziv sve više zamjenjuje drugim nazivima.

6
Treba naglasiti da svaki međunarodni ugovor, odnosno sporazum koji su ratifikovala, odnosno
potvrdila zakonodavna tijela država ugovornica po svojoj pravnoj snazi jeste iznad domaćih zakona
i podzakonskih akata2 (član 9 Ustava Crne Gore).

Međunarodni sporazumi (International Agreements)

U svom opštem značenju sporazum je generički pojam za sve vrste međunarodnih akata koji ne
pripadaju međunarodnim ugovorima, dok u posebnom značenju predstavlja manje formalan akt
koji uređuje uže područje od ugovora.

Pojam sporazum najčešće se koristi za bilateralne ili ograničene multilateralne ugovore. Posebno
se upotrebljava za akte tehničke ili administrativne prirode koje potpisuju Vladini predstavnici ili
predstavnici Vladinih institucija, a za koje nije potrebno potvrđivanje od strane Skupštine Crne
Gore, npr. sporazumi o privrednoj, naučnoj ili tehničkoj saradnji itd. Takođe, sporazumima se
uređuju i finansijski odnosi, kao što su sporazumi o izbjegavanju dvostrukoga oporezivanja,
finansijskoj pomoći, itd, a za koje postoji potreba potvrđivanja od strane Skupštine Crne Gore,
ukoliko njihovo dejstvo ima finansijski uticaj na Budžet Crne Gore. Većina međunarodnih akata
naziva se sporazumom.

Konvencija (Convention)
Konvencija je sporazum ili dogovor o modalitetima i pravilima ponašanja, koji se u savremenom
značenju odnosi na međudržavne sporazume čiji se efekti odnose na sve zemlje potpisnice.
Obično su otvorene cijeloj međunarodnoj zajednici ili većem broju država koje joj pristupaju i
najčešće su dogovorene pod okriljem tijela međunarodnih organizacija ili su ih ona i donijela (npr.
UN i EU3).

Povelja (Charter)
Povelja označava posebno formalan i službeni akt kojim se, na primjer, ustanovljava
međunarodna organizacija - Povelja Ujedinjenih nacija.

Protokol (Protocol)
Protokoli su manje formalni akti od ugovora, sporazuma ili konvencija. Kada se međunarodna
konferencija završi sporazumom o glavnim pitanjima, protokol često sadrži razne odluke koje
nijesu unijete u glavni instrument. U tom slučaju protokol predstavlja diplomatski instrument u
kome se registruje sporazum po izvjesnim tačkama određenog pitanja, ali nema naziv ugovora ili
konvencije.

Dodatno, ovaj pojam pokriva niz međunarodnih akata, kao što su akti koji uređuju tumačenje
određenih odredaba koje su uređene ugovorom, koji sadrže formalne odredbe koje nijesu
ugrađene u sam ugovor, ali i akti koji rješavaju tehnička ili pitanja sprovođenja odredaba samog
ugovora. S obzirom da je protokol sastavni dio ugovora, njegovo potvrđivanje uključuje i
potvrđivanje samog protokola.

Deklaracija (Declaration)
Deklaracija je izjava kojom se u načelu na jasan, javan i nedvosmislen način nešto daje do znanja.
Deklaracijom se može dati saopštenje jedne države kojom ona daje objašnjenja ili opravdanja za
određene radnje iz prošlosti ili namjere za svoje buduće radnje. Isto tako, deklaracija je uobičajen
naziv za kolektivni akt tijela UN koji nema obavezujuću snagu. Konačno, njeno značenje može biti i
naziv ugovornih odredaba na osnovu kojih se stranke obavezuju da će se u budućnosti držati
izvjesnih pravila ponašanja, npr. Pariska deklaracija iz 1896.

2
Ovo prvenstveno u zavisnosti od ustavnih rješenja država pojedinačno.
3
Evropska povelja o ljudskim pravima iz 2000. godine.
7
Memorandum o saglasnosti (Memorandum of Understanding)
Memorandum o saglasnosti predstavlja pismenu izjavu o usmeno postignutom međunarodnom
sporazumu, odnosno ispravu o tačnom tekstu postignutog usmenog sporazuma. Često se
upotrebljava za utvrđivanje operativnih pravila na osnovu okvirnog međunarodnog sporazuma, ali i
za uređenje tehničkih ili usko stručnih pitanja.

Razmjena pisama/nota (Exchange of Letters/Notes)

U najvećem broju slučajeva nota ima karakter jednostranog saopštenja. Međutim, sve češća je
praksa da se sklapanje međunarodnih ugovora vrši putem razmjene nota, jer je to najbrži i
najpraktičniji put međunarodnog ugovaranja koji ima isto međunarodno dejstvo kao bilo koji drugi
ugovor. Obično država koja prihvata notu ponavlja tekst note države koja je uputila notu, kako bi
na taj način potvrdila svoj pristanak.

1.2. PRAVNI AKTI SKUPŠTINE CRNE GORE

U sistemu uređenja vlasti u Crnoj Gori, Skupština je nosilac zakonodavne vlasti. Otuda su značaj,
broj i vrsta akata Skupštine Crne Gore veliki, a najvažniji su: Ustav, zakoni, Poslovnik Skupštine,
pravilnik, odluka, deklaracije, rezolucije, preporuke, zaključci, autentična tumačenja zakona i
priznanja.

CRNOGORSKI ENGLESKI

8
Ustav Constitution

Ustavni zakon za sprovođenje Ustava Constitutional Law on Implementation of

the Constitution

Predlog amandmana na Ustav Crne Gore Proposal for Amendments to the

Constitution

Predlog ustavnog zakona za sprovođenje amandmana Proposal for the Constitutional Law on
na Ustav Crne Gore Implementation of Amendments to the
Constitution

Zakon Law

Nacrt zakona Draft Law

Predlog zakona Proposal for the Law

Zakon o izmjenama i dopunama zakona Law Amending the Law

Zakon o budžetu Budget Law

Zakon o završnom računu budžeta Law on the Execution of the Budget

Poslovnik Rules of Procedure

Odluka Decision

Deklaracija Declaration

Rezolucija Resolution

Preporuka Recommendation

Zaključak Conclusion

Autentično tumačenje (akta koje donosi) Authentic Interpretation

Ustav (Constitution)
Ustav je najviši pravni akt kojim se utvrđuje pravno uređenje države Crne Gore. U skladu sa
odredbama Ustava Crne Gore, zakon mora biti saglasan sa Ustavom i potvrđenim međunarodnim
ugovorima, a drugi propis mora biti saglasan sa Ustavom i zakonom.

Amandmani na Ustav
Propisana procedura za promjenu Ustava sastoji se od više faza:podnošenja predloga za
promjenu Ustava;razmatranja predloga i odlučivanja o predlogu;sačinjavanja i razmatranja nacrta

9
akta o promjeni Ustava;utvrđivanja predloga akta o promjeni Ustava i usvajanja istog potvrde na
referendumu.

Ustav u članu 155 u stavu 1 uređuje da predlog za promjenu Ustava može podnijeti Predsjednik
Crne Gore, Vlada ili najmanje 25 poslanika.

Zakon (Law)
Zakon je akt s najvišom pravnom snagom nakon Ustava. U skladu sa odredbama Ustava Crne
Gore, zakon mora biti saglasan sa Ustavom i potvrđenim međunarodnim ugovorima, a drugi propis
mora biti saglasan sa Ustavom i zakonom.

Zakon i drugi propis objavljuje se u Službenom listu Crne Gore, prije stupanja na snagu, a stupa na
snagu najranije osmog dana od dana objavljivanja. Izuzetno, kada za to postoje razlozi utvrđeni u
postupku donošenja (javni interes), zakon i drugi propis može stupiti na snagu najranije danom
objavljivanja.

Pravo predlaganja zakona Skupštini imaju Vlada i poslanik, kao i najmanje šest hiljada birača,
preko poslanika koga ovlaste.

Zakon o izmjenama i dopunama zakona (Law Amending the Law…)

Zakon o izmjenama i dopunama je zakonski akt čijim se odredbama mijenjaju i dopunjavaju
odredbe nekog postojećeg zakona. U smislu prethodnog, kao što je i dato u praktičnim primjerima
akata Skupštine, ovakvi zakonski akti mogu se usvojiti i samo u obliku zakona o izmjenama
zakona ili zakona o dopunama zakona.

Prethodno navedeno za zakon važi i za zakone o izmjenama i dopunama ili navedene varijaciije.

Zakon o budžetu (Budget Law)

Državni budžet je akt kojim se procjenjuju primici i izdaci države za jednu godinu, u skladu sa
zakonom koji donosi Skupština (Zakon o budžetu Crne Gore).

Budžet se donosi za fiskalnu godinu, važi u godini za koju je donesen i njime se detaljno, u
odgovarajućim iznosima, utvrđuju primici budžeta po izvorima i vrstama, kao i izdaci po osnovnim
namjenama.

Zakon završnom računu budžeta (Law on the Execution of the Budget)

Zakon o završnom računu budžeta je akt kojim Skupština za svaku budžetsku godinu utvrđuje
ukupno ostvarene prihode, rashode i izdatke i finansijski rezultat budžeta (budžetski deficit ili
suficit).

Poslovnik (Rules of Procedures)

Poslovnik je akt kojim se uređuju organizacija, način rada i odlučivanja Skupštine Crne Gore.
Preciznije, njime se uređuju prava i dužnosti poslanika, postupci u Skupštini, odnos Skupštine i
drugih državnih organa, saradnja Skupštine sa parlamentima drugih država, kao i sva druga
pitanja koja su od značaja za rad i ostvarivanje funkcija Skupštine.

Odluka (Decision)
Odluka se donosi kao akt uređivanja unutrašnje organizacije i načina rada Skupštine Crne Gore.
Odlukom se odlučuje o izboru, odnosno imenovanju, razrješenju i opozivu, o imenovanju lica u
određena tijela, o potvrdi akata o osnivanju ili organizaciji određenih institucija, ili davanju
saglasnosti na takve akte kad je to određeno zakonom.

10
Deklaracija (Declaration)
Deklaracija je akt kojim se izražava opšti stav Skupštine Crne Gore od važnosti za državu i društvo
u cjelini, kao i kod pitanja unutrašnje i vanjske politike.

Rezolucija (Resolution)
Rezolucija je akt kojim Skupština Crne Gore ukazuje na stanje i probleme u određenom području i
mjere koje bi trebalo preduzeti.

Preporuka (Recommendation)
Preporuka je akt kojim se ukazuje na podnešene predstavke i pritužbe o nepravilnostima u radu
tijela koja imaju javna ovlašćenja, sa predlogom za njihovo razrješenje.

Zaključak (Conclusion)
Zaključak je akt kojim Skupština Crne Gore zauzima stav o određenim događajima i pojavama. Na
osnovu ocjene stanja u određenoj oblasti zaključkom se zauzima stav, izražava mišljenje ili
utvrđuju obaveze Vlade Crne Gore, ministarstava i drugih tijela državne uprave. Radna tijela
Skupštine Crne Gore takođe mogu, u okviru svog djelokruga rada, donositi zaključke kojima
zauzimaju stav, izražavaju mišljenja i podnose predloge. Zaključke koje donose radna tijela
potpisuje predsjednik tijela koje ih je donijelo.

Autentično tumačenje (Authentic Interpretation)

Autentično tumačenje zakona daje Skupština Crne Gore na osnovu predloga koji sadrži odredbe
za koje se predlaže davanje autentičnog tumačenja, ali i razloge zbog kojih se tumačenje predlaže.
Predsjednik Skupštine dostavlja predlog za davanje autentičnog tumačenja poslanicima i Odboru
za ustavna pitanja i zakonodavstvo koji, ako ocijeni da je potrebno, utvrđuje predlog autentičnog
tumačenja i dostavlja ga Skupštini na razmatranje.

1.3. AKTI VLADE CRNE GORE

U sistemu uređenja vlasti u Crnoj Gori, Vlada je nosilac izvršne vlasti. U skladu sa Ustavom, Vlada
utvrđuje nacrte i predloge zakona, i donosi uredbe, odluke, rješenja, zaključke i druge akte u
skladu sa zakonom, zatim poslovnik i godišnji program rada, druge programe, ocjene i stavove o
određenim pitanjima. Ipak, za potrebe informisanja prevodilaca obradićemo samo pojedine.

CRNOGORSKI ENGLESKI

Uredba Decree

Odluka Decision

Poslovnik Rules of Procedure

Pravilnik Rulebook

Rješenje Decision4

Zaključak Conclusion

4
! ali Rješenje suda = Ruling (ponekad Order).
11
Kao što smo već naveli, zakon je akt s najvišom pravnom snagom i mora biti saglasan sa Ustavom
i potvrđenim međunarodnim ugovorima.

Procedura usvajanja zakona podrazumijeva više aktivnosti institucija sistema, počev od obrađivača
zakona (ministarstvo, poslanik ili 6000 građana posredstvom ovlašćenog poslanika),
međuresorske konsultacije, pribavljanje odgovarajućih mišljenja od nadležnih organa, razmatranja
na nadležnim sjednicama Komisija Vlade, do konačnog teksta predloga zakona (proposal for the
Law), koji razmatra i utvrđuje Vlada. U nastavku, utvrđen predlog zakona dalje se upućuje u
skupštinsku proceduru, koja podrazumijeva prvo, drugo i treće čitanje, razmatranje na nadležnim
odborima i konačno usvajanje od strane Skuštine Crne Gore.5

Uredba (Decree)
Uredba je pravni akt Vlade i u hijerarhiji pravnih propisa predstavlja najviši podzakonski akt nakon
zakona. Uredbe se objavljuju u Službenom listu Crne Gore i stupaju na snagu najranije osmog
dana od dana objavljivanja. Izuzetno, kada za to postoje razlozi utvrđeni u postupku donošenja,
uredba može stupiti na snagu najranije danom objavljivanja.

Treba istaći da, u skladu sa Ustavom, Vlada može - za vrijeme ratnog ili vanrednog stanja, ako
Skupština nije u mogućnosti da se sastane - donositi uredbe sa zakonskom snagom, i dužna je da
ih podnese Skupštini na potvrđivanje čim ona bude u mogućnosti da se sastane.

Poslovnik (Rules of Procedure)

Poslovnik je akt Vlade kojim se bliže uređuju organizacija, način rada i odlučivanja Vlade Crne
Gore, način rada njenih komisija i druga pitanja od značaja za njen rad.

Odluka (Decision)
Odluka je akt Vlade kojim se uređuju pojedina pitanja iz nadležnosti Vlade, daje saglasnost,
određuju mjere ili potvrđuju akti drugih tijela ili pravnih lica. Odlukom se, na primjer, mogu urediti i
određena pitanja koja se odnose na način rada Vlade, koja nijesu uređena Poslovnikom. Odluke
koje donosi Vlada potpisuje predsjednik, odnosno potpredsjednik Vlade.

Rješenje (Decision)6
Rješenje je akt koji Vlada donosi kada rješava pitanja iz svoje nadležnosti u skladu sa zakonom.
Na primjer, Vlada donosi rješenja u upravnom postupku iz svoje nadležnosti, kao i u oblasti
administrativnih pitanja, kojima odlučuje o imenovanjima i razrješenjima, postavljenjima,
obrazovanju i sastavu raznih radnih tijela, drugim pojedinačnim stvarima i sl.

Zaključak (Conclusion)
Zaključak je akt Vlade kojim se uređuju pojedina pitanja iz njene nadležnosti. Zaključkom se
mogu utvrditi poslovi stalnih radnih tijela Vlade (komisija), utvrditi smjernice za pripremu programa
rada Vlade ili utvrditi određene pozicije o sprovođenju određene politike Vlade. Zaključak koji
donosi Vlada potpisuje predsjednik, odnosno potpredsjednik Vlade.

1.4. AKTI MINISTARSTAVA

Ministarstva donose pravilnike, naredbe i uputstva. Zajednička karakteristika tih akata je da se
njima ne mogu ustanovljavati prava i obaveze za fizička i pravna lica. Kao i ostali pravni akti, tako
se i pravilnici, naredbe i uputstva objavljuju u Službenom listu Crne Gore i stupaju na snagu
najranije osmog dana od dana objavljivanja. Izuzetno, kada za to postoje razlozi utvrđeni u

5
Detaljan šematski prikaz procedure dat je u tabeli 1, str. 12.
6
! ali Rjesenje suda = Ruling (ponekad Order).
12
postupku donošenja, pravilnici, naredbe i uputstva mogu stupiti na snagu najranije danom
objavljivanja.

CRNOGORSKI ENGLESKI

Pravilnik Rulebook

Naredba Order

Uputstvo Instructions

Pravilnik (Rulebook)
Pravilnik je akt kojim se detaljnije razrađuju pojedine odredbe zakona i drugih propisa. Ministarstva
donose pravilnike kad su na osnovu zakona za to ovlašćena i uvijek u granicama ovlašćenja
sadržanih u tom zakonu.

Pravilnikom se ne mogu ustanovljavati prava i obaveze za fizička i pravna lica.

Naredba (Order)
Naredba je akt ministarstva kojim se naređuje ili zabranjuje postupanje u određenoj situaciji koja
ima opšti značaj.

Uputstvo (Instructions)
Uputstvom se propisuje način rada i vršenja poslova organa uprave, lokalne samouprave i drugih
pravnih lica u vršenju prenijetih, odnosno povjerenih poslova.

1.5. NEKI AKTI SUDSKE VLASTI

CRNOGORSKI ENGLESKI

Presuda Judgment

Rješenje Ruling (ponekad Order)

Zaključak Conclusion

Presuda je pojedinačni akt suda.

Rješenje je pojedinačni akt suda i upravnih organa.
Zaključak je pojedinačni akt suda.

2. POSTUPAK DONOŠENJA ZAKONA

Sam postupak donošenja zakona (priprema, predlaganje, usvajanje i objavljivanje) u Crnoj Gori
uređen je odredbama više pravnih akata, od onih sa najvišom pravnom snagom (Ustav Crne
Gore), preko onih koji bliže uređuju organizaciju, način rada i odlučivanja Vlade Crne Gore,
odnosno Skupštine Crne Gore (odgovarajući poslovnici), do onih koji bliže uređuju način
objavljivanja zakona (Zakon o objavljivanju propisa i drugih akata).

13
Zvanični predlagači zakona su Vlada CG, poslanik Skuštine CG ili najmanje 6.000 birača koji ovo
pravo ostvaruju preko poslanika koga ovlaste. Budući da je u najvećem broju slučajeva Vlada CG
predlagač zakona, slijedi kratak presjek i šematski prikaz postupka donošenja zakona.

Rad na zakonu počinje donošenjem godišnjeg programa rada Vlade, kojim se utvrđuju osnovni
zadaci, nosioci tih zadataka, rokovi i način njihovog izvršavanja, a samim tim preciznije uređuje i
zakonodavni dio programa rada Vlade7.

Ministarstvo, odnosno obrađivač u čijoj nadležnosti je priprema predloga zakona, uz prethodno

pribavljeno mišljenje nadležnih organa mišljenje Sekretarijata za zakonodavstvo o usklađenosti
predloga akta s Ustavom i pravnim sistemom Crne Gore; izjavu o usklađenosti predloga akta s
odgovarajućim propisima Evropske unije, s pratećom tabelom usklađenosti, sačinjenu u skladu s
Uputstvom Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija i potvrđenu od strane tog
ministarstva; obrazac procjene uticaja propisa (RIA), sačinjen u skladu s aktom Ministarstva
finansija, kao i mišljenje Ministarstva finansija o stavu predlagača da nije potrebno vršiti procjenu
uticaja odnosno da li je procjena uticaja koju je sproveo predlagač adekvatna i mišljenje
Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija za predlog zakona o potvrđivanju
međunarodnog ugovora, na predlog osnove za zaključenje međunarodnog ugovora.

Uz predlog zakona, drugog propisa ili opšteg akta predlagač je dužan da dostavi navedena
mišljenja nadležnih organa, kao i izvještaj o obavljenim međuresorskim konsultacijama, koji sadrži
stavove, predloge i mišljenja iznijeta u konsultacijama, osim u slučaju ako su te konsultacije
obavljene tokom javne rasprave, što se posebno konstatuje u izvještaju o javnoj raspravi. Zatim uz
predlog zakona predlagač je dužan da dostavi analizu stanja, pojava i problema u oblasti koja se
tim zakonom uređuje; zatim predlog komunikacionih teza i propise Evropske unije i potvrđene
međunarodne ugovore s kojima je taj akt usaglašen.

U pripremi zakona vrlo često se sprovodi postupak javne rasprave u skladu sa Uredbom o
postupku i načinu sprovođenja javne rasprave u pripremi zakona („Sl. list CG”, br. 12/2012).
Javna rasprava podrazumijeva konsultovanje organa, organizacija, udruženja i pojedinaca, tzv.
zainteresovane javnosti u početnoj fazi pripreme zakona i raspravu o tekstu zakona. Ona je jako
važna u samom procesu priprema zakona jer se njome obezbjeđuje: informisanje najšire javnosti o
planiranim aktivnostima na pripremi zakona; potpunija razmjena informacija između ministarstava i
zainteresovane javnosti; učestvovanje zainteresovane javnosti u pripremi zakona; otklanjanje
negativnih posljedica u primjeni zakona i kvalitetnije definisanje javnih politika i unapređivanje
kvaliteta zakona.

Postoje dva „izuzetka“ od ove uobičajene procedure - u dijelu postupka i forme utvrđivanja teksta
zakona i forme podnošenja Skupštini - koje je vrijedno istaći.

a) U slučaju kada Vlada ocijeni da je u postupku donošenja pojedinih zakona ili drugih akata
potrebno obaviti javnu raspravu, ona će utvrditi nacrt zakona, program rasprave, organ koji
je sprovodi i rokove za njeno održavanje koji ne mogu biti kraći od 15 dana.
b) Zakon kojim se uređuju pitanja od naročitog značaja (npr. za građane, privredna društva i
druge subjekte) Vlada može podnijeti Skupštini u formi nacrta, a ne predloga.

Imajući u vidu obaveze koje proizilaze iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju Crne Gore u EU, važno je
još jednom istaći da je obrađivač propisa dužan da pribavi mišljenјe Ministarstva vanjskih poslova i

7
Program obuhvata obaveze zasnovane na NPI kao strateškom dokumentu za proces evropskih integracija, godišnjim izvještajima
Evropske komisije o napretku Crne Gore, drugim strateškim dokumentima i usvojenim zakonima, članstvu u međunarodnim
organizacijama, ratifikovanim konvencijama i sl.

14
evropskih integracija, kao organa nadležnog za potvrđivanje obrasca izjave i tabele usklađenosti sa
pravnom tekovinom Evropske unije. Obrađivač je dužan da popuni obrazac Izjave i tabelu usklađenosti, ,
nakon čega slijedi provjera stepena uskladđenosti tog akta s relevantnim propisima EU. Na ovaj način
omogućava se detaljan prikaz usklađenosti nacionalnog propis s pravnom tekovinom EU.

PROGRAM RADA VLADE / NPI

Ministarstvo (obrađivač)
priprema predlog zakona

Sekretarijat za zakonodavstvo – Ministarstvo

o usklađenosti predloga zakona pribavlja mišljenje na predlog zakona
sa Ustavom i pravnim sistemom CG

Ministarstvo vanjskih poslova i

evropskih integracija
o usklađenosti predloga zakona
sa odgovarajućim propisima EU

Obrađivač podnosi predlog

Ministarstvo pravde – Generalnom sekretarijatu Vlade CG
za zakone kojima se uređuje
postupak pred sudovima, sankcije
poseban upravni i prekršajni
postupak Nadležna komisija
predlaže Vladi
usvajanje predloga
MUP – zakona
za zakone kojima se uređuje
postupak pred državnim organima,
sistem državnih organa i lokalne Vlada utvrđuje predlog zakona
samouprave

Ministarstvo finansija –
- procjena fiskalnog uticaja
- analiza biznis barijera

Vlada podnosi Skupštini

JAVNA RASPRAVA
NACRT ZAKONA
/prethodni postupak za
sistemske zakone/
predlog zakona
Predlog zakona se razmatra u
načelu (drugo čitanje) i u
pojedinostima (treće čitanje)
Skupština usvaja zakon
Predlog zakona i
amandmani se razmatraju
na odborima (prvo čitanje)
Poslanik ili 6000 birača
preko poslanika
(predlagači zakona)

15
Predsjednik CG proglašava zakon Zakon se objavljuje u Sl.
list CG
 GOVERNMENT AGENDA/NPI

Ministry (drafting authority)

prepares proposal for a law

Secretariat for Legislation – Ministry

on compliance of the proposed law requests opinion on proposal for a law
with the Constitution and legal system
of Montenegro

Ministry of Foreign Affairs and

European Integration
on compliance of the proposed law
Drafting authority submits proposal
with relevant EU law for a law to the General Secretariat of
the Government of Montenegro
Ministry of Justice –
for laws regulating procedure before
the courts, sanctions, and
administrative and misdemeanour Competent Commission
procedures proposes to the
Government to adopt
proposal for a law
Ministry of Interior –
for laws regulating procedure before
state bodies, system of state bodies The Government adopts proposal
and local self-government for a law

Ministry of Finance –
- fiscal impact assessment
- bussines barriers analysis

The Government submits

Proposal for a law and
proposal for a law to the
amendments are discussed
Parliament
within Committees (first
reading)
FOR SYSTEMIC LAWS Proposal for a law is discussed in
PUBLIC CONSULTATIONS general (second reading) and in
detail (third reading)
ON DRAFT LAW

An MP or 6000 voters
The Parliament adopts a Law through an MP (proposers
of a law)

The President of Montenegro Publication in the Official

promulgates the Law
16 Gazette of Montenegro
Tabela 1 – postupak donošenja zakona
3. POSEBNA UPUTSTVA – STRUKTURA PRAVNIH AKATA

3.1. STRUKTURA ZAKONA I GRUPISANJE, ODNOSNO PODJELA ODREDABA ZAKONA

Pri samom pisanju zakona ili dugog propisa polazi se od pitanja koje treba da uredi obrađivač,
odnosno pisac zakona. Najvažnija su: odnosi koji se žele urediti (područje primjene zakona);
struktura zakona, odnosno funkcionalni djelovi; definicije pojedinih određenja koja će se koristiti u
zakonu; osnovni principi, odnosno regulativa; prelazne odredbe i, konačno, stupanje na snagu. Iz
prethodnog jasno proizilazi da je pitanje sistematike i strukture jednog zakona, dakle i podjela
grupisanja njegovih odredaba, od posebnog značaja, kako iz razloga jasnije preglednosti, odnosno
lakše primjene, tako i iz razloga preciznog utvrđivanja osnovnih principa i budućeg tumačenja
samog zakona.

Za sistematiku, odnosno strukturu zakona ili drugog propisa bitno je da se podjela, a samim tim i
grupe njegovih odredaba, prikažu prema sadržini koju relevantne odredbe obuhvataju,
omogućavajući da u istoj grupi budu odredbe koje su povezane istom prirodom odnosa koje
regulišu.

Po pitanju pregleda strukture zakona sa najširom prisutnošću različitih grupacija (djelovi, glave,
odsjeci i sl), ipak treba imati na umu da njihova zastupljenost, odnosno primjena zavisi od veličine
zakona, odnosno drugog propisa (v. Primjere dalje u tekstu). U tom smislu, dolje prikazani sastav
različitih grupacija je najširi primjer koji može biti prisutan kod zakona sa najrazrađenijom
strukturom, gdje ipak treba imati na umu da pojedine grupacije neće biti prisutne u onim zakonima,
a naročito drugim propisima (podzakonskim aktima) koji imaju manji stepen razrađenosti svoje
strukture.

Na osnovu prethodno rečenog dajemo prikaz uobičajene strukture jednog zakona i logičnog
rasporeda, odnosno grupisanja i podjele njegovih odredaba.

Struktura zakona

I. Odluka o proglašenju

II. Naziv zakona

III. Uvodni dio

- opšte, odnosno osnovne odredbe (svrha i cilj zakona)
- značenje pojedinih izraza

IV. Središnji dio

- materijalno-pravne odredbe
- organizacione (institucionalne) odredbe
- procesno-pravne odredbe

17
 V. Kaznene odredbe

VI. Prelazne i završne odredbe

Prelazne odredbe sadrže:
- odredbe o donošenju podzakonskih akata
- odredbe o primjeni zakona na već stvorene odnose
- druge odredbe od značaja za primjenu zakona
Završne odredbe sadrže:
- odredbe o odnosu prema drugim propisima
- odredbe o stupanju na snagu
- odredbe o početku primjene

Grupisanje i podjela odredaba zakona

Dio (Part)
Glava (Title)
Odјeljak (Subtitle)
Odsjek (Section)
Poglavlje (Chapter)

Naziv člana (Heading)

Član - Article
Stav - Paragraph
Tačka ili alineja - Item or indent

Prilog 8 - Annex
Dodatak ili aneks – Schedule or Appendix

Dio u odredbama prava EU – podstav (subparagraph)

Prije nego što se osvrnemo na primjere u kojima su dati tekstovi izabranih propisa koji sadrže
pojedine grupacije i djelove odredaba zakona, ukazali bismo na jednu specifičnost EU prava,
koja odstupa od djelova odredaba svojstvenih crnogorskom pravnom sistemu.
Naime, za razliku od crnogorskih odredaba gdje članovi sadrže stavove, a stavovi mogu sadržati
tačke, odnosno alineje, kod sekundarnih izvora prava EU ustaljena je praksa podjele stava
(odgovarajućeg člana) i na podstav. Iako će preuzimanje takvog dijela norme EU (podstava) u
domaći pravni sistem vjerovatno rezultirati propisivanjem jednog stava u crnogorskom propisu,
smatramo korisnim da sugerišemo prevođenje ipak kao u originalu evropskog propisa, dakle:
podstav.

Dodatno, radi jasnijeg razumijevanja navedene problematike, dajemo i prikaz navedenog slučaja
evropskog podstava, na primjeru Direktive o opštoj bezbjednosti proizvoda.

8
Prilog se najčešće javlja kod pravilnika, kao akta ministarstva, u kom smislu određenu normu prati adekvatni program, obrazac ili sl.
koji se daje u prilogu predmetnog pravilnika i čini njegov sastavni dio (v. Primjer 3).
18
 DIREKTIVA O OPŠTOJ BEZBJEDNOSTI PROIZVODA

Poglavlje1

Cilj – Područje primjene –Značenje izraza stav 1/

paragraph 1
Član 1

1. Svrha ove direktive je da osigura da su prozvodi koji se plasiraju na tržište

bezbjedni.

stav 2/ 2. Ova direktiva pr imjenjuje se na sve proizvode definisane članom 2 tačka a.

paragraph2
Svaka odredba ove direktive primjenjuje se ukoliko ne postoje određene odredbe
sa istim ciljem u pravilima Zajednice koja regulišu bezbjednost predmetnih
proizvoda.

Kada su proizvodi predmet posebnih uslova, vezanih za bezbjednost proizvoda,

stav 2 pods
tav 1/
the first koji su nametnuti propisima Zajednice, ova direktiva se primjenjuje samo na one
subparagraph of aspekte i rizike ili kategorije rizika koji nijesu obuhvaćeni ovim uslovima. To znači
paragraph 2
da se:
(a) član 2 tač. b i c i čl. 3 i 4 ne primjenjuju na one proizvode čiji su rizici ili
kategorije rizika uređeni posebnim propisom.
(b) čl. 5 do 18 primjenjuju, osim u slučaju posebnih odredaba koje uređuju
aspekte obuhvaćene pomenutim članovima sa istim ciljem.

19
Primjer 1
Naziv - title
ZAKON O OBLIGACIONIM ODNOSIMA

Dio prvi Dio - Part

OPŠTI DIO

Glava I Glava - Title

OSNOVN A N AČEL A
Sadržaj zakona
Član 1
.............................................................................................................................................

Glava IV
PRESTAN AK OB AV EZ A

ODЈELJAK 1 Odјeljak - Subtitle

Opšte pravilo

Član 302
.............................................................................................................................................
ODЈELJAK 2
Ispunjenje
Odsјek 1 Odsjek - Section
OPŠTA PR AVIL A O ISPUNJENJU

I.1 SUBJEKAT ISPUNJENJA OBAVEZE I TROŠKOVI ISPUNJENJA

Ispunjenje od strane dužnika ili trećeg lica Poglavlje - Chapter

Član 303
(1) Obavezu može da ispuni dužnik ili treće lice.
(2) Povjerilac je dužan da primi ispunjenje od svakog lica koje ima neki pravni interes da
obaveza bude ispunjena, čak i kad se dužnik protivi tom ispunjenju.
.............................................................................................................................................

Ispunjenje poslovno nesposobnog Naziv člana - Heading

Član 304
(1) I poslovno nesposobni dužnik može ispuniti obavezu ako je postojanje obaveze
nesumnjivo i ako je dospio rok za njeno ispunjenje.
(2) Ispunjenje se može osporavati ako je poslovno nesposobno lice isplatilo zastarjeli dug
ili dug koji potiče iz igre ili opklade.

1
Obratiti pažnju da se rimski brojevi u ovim slučajevima pišu sa tačkom (kako na crnogorskom tako i na engleskom
jeziku)

20
Primjer 2
ZAKON O JAVNIM NABAVKAMA
Poglavlje - Chapter
I. OSNOVNE ODREDBE
Predmet Zakona
Član 1
...............................................................................................................................
..............................

III. POSTUPAK ZA DODJELU UGOVORA O JAVNIM NABAVKAMA

1. Vrste postupaka

Član 18
Postupci za javnu nabavku robe, usluga ili izvođenje radova su: Stav - paragraph
1) otvoreni postupak javne nabavke;
2) ograničeni postupak javne nabavke;
Tačka – item
3) pregovarački postupak javne nabavke;
4) zaključivanje okvirnog sporazuma;
5) neposredno prikupljanje ponuda (šoping metoda);
6) neposredni sporazum.
Naručilac za dodjelu javne nabavke, po pravilu, bira otvoreni ili
ograničeni postupak.

Član 24
Naručilac može, izuzetno, ugovor o javnoj nabavci dodijeliti putem
pregovaračkog postupka, uz prethodno objavljivanje poziva za javno
nadmetanje, u slučaju:
1) .......;
2) ........;
3) kada se radi o uslugama iz tačke 6 Aneksa I i intelektualnih usluga,
poput usluga koje uključuju projektovanje, ako ....................................;
...............................................................................................................................
..............................
2. Početak postupka

Plan javne nabavke i obezbjeđivanje sredstava za javnu nabavku

Član 27
Naručilac može da započne postupak javne nabavke samo:
- ako je javna nabavka, u slučajevima predviđenim ovim zakonom,
utvrđena u planu javnih nabavki naručioca; Alineja - indent

...............................................................................................................................
..............................

ANEKS I: Aneks - Annex

Usluge
1. usluge servisiranja i popravke;
2. usluge kopnenog saobraćaja.....

21
 3.2. VRSTE PRAVNIH NORMI

Neophodnost ostvarenja različitih ciljeva i vrijednosti u društvu pravnom regulativom uslovila je

nastanak raznovrsnih pravnih normi. Te norme razvrstavaju se u određene tipove pravnih normi
prema subjektima koji ih stvaraju (državne norme, norme drugih organizacija i norme građana);
prema vrstama državnih djelatnosti (legislativa, egzekutiva i sudstvo - zakonodavne norme, norme
izvršne i upravne vlasti, sudske norme); prema vrstama društvenih odnosa koje uređuju (ustavne,
finansijske, trgovinske, građanske, krivične, upravne i druge norme); prema tome da li su stvorene
u bližoj ili daljoj vezi s konkretnom situacijom na koju se odnose (uslovne i bezuslovne pravne
norme); da li se odnose na neodređeni broj slučajeva ili na konkretan slučaj (opšte i pojedinačne
norme); prema obliku jezičkog formulisanja norme (naređujuće, zabranjujuće, ovlašćujuće i
dopuštajuće) i prema stepenu određenosti norme, odnosno obimu slobode koju ostavljaju
adresatima čije ponašanje uređuju (norme s neodređenim pojmovima, kategoričke i disjunktivne
norme, prinudne i dispozitivne norme). Za pravnu teoriju, poseban značaj ima podjela pravnih
normi na uslovne i bezuslovne, opšte i pojedinačne, kategorične i disjunktivne, prinudne i
dispozitivne.

3.2.1. USLOVNE I BEZUSLOVNE NORME

Djelotvornost prava pretpostavlja da se pravne norme donose unaprijed i prije nego što je nastala
konkretna situacija na koju se odnose. Tvorac pravne norme predviđa da će takva situacija nastati
ili da može nastati i unaprijed je uređuje zbog njene važnosti. Ta vrsta pravnih normi naziva se
uslovnim pravnim normama. Unaprijed donijeta pravna norma ne može se primijeniti ako ne
nastupi situacija koja je predviđena u njoj. Nastupanje takve situacije uslov je za primjenu date
norme.

Kada nastane određena konkretna situacija, kada se činjenice na koje se norma odnosi već nalaze
pred stvaraocem norme, taj stvaralac donosi bezuslovnu normu za tu konkretnu situaciju.

3.2.2. OPŠTE I POJEDINAČNE NORME

Opšte pravne norme odnose se na neodređeni broj slučajeva, odnosno lica koja se nalaze u istoj
situaciji ili mogu doći u istu situaciju predviđenu normom.

Pojedinačne norme odnose se samo na jedan, tačno određeni slučaj. Tim slučajem može biti
obuhvaćeno jedno ili više lica. Presudno za pojedinačnu normu nije koliko je lica obuhvaćeno tom
normom, već da se odnosi na jedan određeni slučaj. Obično se opšte norme smatraju uslovnim
normama, a pojedinačne bezuslovnim.

U opšte pravne norme spadaju i pravna načela (pravni principi). To su osnovna i najapstraktnija
pravila određenog pravnog poretka, najviše opšte pravne norme koje izražavaju vrijednosti na
kojima je taj pravni poredak utemeljen i čijem ostvarenju teži u realnim društvenim odnosima. Ta
pravna načela utvrđuju se, po pravilu, u najvišim pravnim aktima (naročito u ustavu). Naročit
značaj imaju načela pravne sigurnosti, pravednosti, zakonitosti, narodne i nacionalne suverenosti,
nezavisnosti sudova, autonomije volje i druga pravna načela.

Norme se različito jezički formulišu i prema oblicima tih formulacija (upotrijebljenih jezičkih iskaza),
dijele se na naređujuće, zabranjujuće, ovlašćujuće i dopuštajuće pravne norme.

Naređujuće (preceptivne) norme obavezuju adresate na određeno činjenje ili nečinjenje. Ova
vrsta normi javlja se najčešće u upravnom pravu. U našem jeziku se ove norme (commands)
22
izražavaju prezentom, a u engleskom se koristi riječ shall koja na području prava izražava pravni
imperativ. Shall se koristi samo u dispoziciji, ali ne i u hipotezi. U novije vrijeme, u EU se pokušava
jezik prava učiniti razumljivijim običnom čovjeku, pa se predlaže da se umjesto shall koristi must,
ali predlog nije šire prihvaćen.

Primjer:
Visina naknade štete određuje se prema
cijenama u vrijeme donošenja sudske
odluke, osim slučaja kad zakon određuje
nešto drugo.
Novčana renta plaća se mjesečno
unaprijed.
The amount of compensation shall be determined
in accordance with the prices at the time the court
decision is rendered, unless otherwise provided by
law.
Annuity payments shall be made monthly in
advance.

Glagol must po pravilu se koristi za iskazivanje odredaba kod kojih vršilac radnje nije naveden, niti
se iz konteksta može utvrditi, uglavnom u pasivnim rečenicama. Must se takođe koristi u
odredbama koje zahtijevaju ispunjavanje ili udovoljavanje nekim uslovima, a subjekt nije živo biće:
Vrijednosni papir mora sadržati sljedeće Securities must fulfil the following essential
bitne sastojke: requirements:
Ispitivanje treba obavljati tako da se u The interrogation must be conducted with full
potpunosti poštuje ličnost optuženog. respect for the personality of the person charged.

Zabranjujuće (prohibitivne) norme usmjerene su na zabranu određenog ponašanja, da se nešto

ne čini (nečinjenje, uzdržavanje). Ta zabrana može biti izričita, indirektna i nesankcionisana. Propis
koji sadrži pravnu zabranu, ali ne i sankciju u slučaju njene povrede, naziva se „nesavršenim
zakonom“ („lex imperfecta“).

Za iskazivanje zabrane koristi se negativni imperativ – shall not – ili se negira subjekt, npr. No
person shall ... Kad se izričito navodi da je nešto zabranjeno („zabranjuje se“, „zabranjeno je“),
prevodi se sa it is prohibited.
Vlasnik stvari ne smije vršiti svoje pravo The owner of a thing shall not exercise his right of
vlasništva preko granica koje su svim ownership beyond the limits placed on all owners by
vlasnicima takvih stvari propisane ovim this Law.
zakonom.
Niko ne smije ugroziti zdravlje drugih. No person shall endanger the health of others.
Zabranjena je upotreba ličnih podataka It is prohibited to use personal data contrary to the
suprotna utvrđenoj svrsi njihovog purpose for which they were collected.
prikupljanja.

Odredba kojom se ukida neko ovlašćenje, dozvola ili pravo takođe predstavlja zabranu koja se
često izriče sa „ne može se“ ili „nije dopušteno“, odnosno sa may not u engleskom. Sličnim
odredbama izražava se da neki subjekt ili javna vlast nema ovlašćenje, dozvolu ili pravo da nešto
čini:
Odricanje ili odustanak od žalbe ne može The waiver or withdrawal of an appeal may not
se opozvati. be revoked.
Ako je materinstvo, odnosno očinstvo A court decision establishing maternity or paternity
utvrđeno odlukom suda, osporavanje may not be contested.
nije dozvoljeno.

23
Za negiranje obaveze ispunjavanja ili udovoljavanja u crnogorskom jeziku upotrebljava se „nije
potrebno“ ili „ne treba“, a u engleskom need not ili no person must:

Za pravovaljanost ovog sporazuma nije In order to be valid, this agreement need not be
potrebno da bude zaključen u obliku u concluded in the same form as the transaction from
kojem je sklopljen posao iz kojeg je which the obligation arose.
obaveza nastala.

Ovlašćujuće (permisivne) norme ne sadrže ni naredbu ni zabranu, nego daju ovlašćenje licu ili
grupi lica da stvaraju pravne norme ili druge pravne akte (zaključenje ugovora), odnosno da
preduzimaju radnje izvršenja. Ako ovlašćena lica ne pristupe upotrebi ovlašćenja koja su im
priznata, neće zbog toga trpjeti nikakvu pravnu sankciju. Odredbe o nadležnostima organa
svojevrstan su primjer ovlašćujućih normi.

Ponekad je teško razlikovati dopuštenje od ovlašćenja, ali to ne stvara problem za prevodioca jer,
iako je njihova funkcija različita, u engleskom se pretežno upotrebljava may za izricanje i
dopuštenja i ovlašćenja. Dopuštenje se iskazuje sa „može se“, „smije se“ ili „dopušteno je“. U
odredbama o postupku „dopušteno je“ znači it is admissible, dok se izrazi it is permitted i it is
allowed ne koriste u pravnim propisima u engleskom jeziku. Ovlašćenje se u propisima izražava sa
„ovlašćen je“ ili „može se“. Za izricanje ovlašćenja u engleskom jeziku se, osim may, upotrebljava
is authorised to, is empowered to, has the power to. Ako je ovlašćenje obavezujuće, odnosno ako
traži neku određenu radnju, prevodilac treba da upotrijebi shall.

Dopuštenje
Ugovor, kao i drugi pravni posao, može se Contracts and other transactions may also be
zaključiti, odnosno izvršiti i preko zastupnika. concluded or performed through an agent.
Protiv drugostepene presude o utvrđivanju ili Appeal is admissible against the judgment of a
osporavanju materinstva ili očinstva revizija court of second instance establishing or contesting
je dopuštena. maternity or paternity.
Ko ima pravo na zaštitu posjeda, smije svoj Persons having the right of possession may
posjed zaštititi… protect their possession…

Ovlašćenje
Vlada može ... raspustiti Skupštinu (član 92
Ustava CG).
Zastupnik je ovlašćen da, radi očuvanja prava
svog nalogodavca, daje potrebne izjave
njegovom saugovaraču.
The Government is empowered to dissolve the
Parliament.
In the interest of safeguarding the rights of the
principal, agents are authorised to make
necessary statements to the other party.

Osnovna prava i slobode koje su zajemčene Ustavom Crne Gore iskazuju se u obliku naredbi
koje obavezuju državu da obezbijedi zaštitu tih prava i sloboda, npr.: ''Crna Gora jemči i štiti prava i
slobode; prava i slobode su nepovrjedive; svako je obavezan da poštuje prava i slobode drugih'' –
član 6 Ustava CG; ''Država jemči ravnopravnost žene i muškarca i razvija politiku jednakih
mogućnosti'' – član 18 Ustava CG.

24
Najčešće se ova prava određuju putem indikativnog iskaza „imati pravo“, odnosno has the
right to: „Svako ljudsko biće ima pravo na život“ - Every human being has the right to life. U
drugim pravnim propisima najčešći oblik za određivanje nekih prava je takođe „imati pravo“,
dok se u engleskom upotrebljava has the right to, is entitled to, ili čak may.

Povjerilac ima pravo na zatezne kamate, bez The creditor is entitled to interest on arrears
obzira na to je li pretrpio kakvu štetu zbog regardless of whether any damage was suffered due
dužnikovog... zakašnjenja. to the delay.

Protiv rješenja vijeća privatni tužilac ima A private plaintiff may appeal the decision of the
pravo žalbe. court chamber. / A private plaintiff has the right to
appeal the decision of the court chamber.

Dopuštajuće norme niti naređuju niti zabranjuju određeno ponašanje, a ne daju ni ovlašćenje za
stvaranje normi, već dozvoljavaju (dopuštaju) određeno ljudsko ponašanje (u članu 46 stav 1
Ustava Crne Gore propisuje se: „Svakome se jemči pravo na slobodu misli, savjesti i
vjeroispovijesti, kao i pravo da promijeni vjeru ili uvjerenje i slobodu da, sam ili u zajednici sa
drugima, javno ili privatno, ispoljava vjeru ili uvjerenje molitvom, propovijedima, običajima ili
obredom“). Pri tom, moguće je razlikovati dva oblika tog dopuštenja: dopuštenje utemeljeno
neposredno na opštem pravnom propisu (na primjer, zakonu), ili zasnovano na aktu nadležne
državne službe (kad su ispunjeni uslovi utvrđeni u zakonu). S druge strane, građani su ovlašćeni
za vršenje određenih djelatnosti u zakonu, ali vršenju tih djelatnosti ne mogu pristupiti prije
dobijanja određene dozvole nadležnog organa (baviti se advokaturom, pružanjem zdravstvenih
usluga, uslugama obezbjeđenja itd.).

Interpretativne norme, odnosno norme definicije, posjeduju preskriptivnu funkciju jer njima tvorac
norme ili stvara nova značenja ili značenja koja prilikom tumačenja i primjene obavezuju formalno-
pravno. Pri tome, treba imati na umu da značenje istog termina u različitim pravnim aktima može
biti različito, zavisno od definicije propisane datim aktom. Prilikom utvrđivanja značenja termina
treba obratiti naročitu pažnju na to da li su značenja data ''primjera radi'', pa se značenje može
proširiti i na situacije koje nijesu nabrojane, ili je u pitanju ''taksativno nabrajanje'' kada izvan datih
propisanih značenja nije moguće dodavati nova značenja, pa je tumač (primjenjivač) vezan datim
značenjima.

Danas se za formulisanje definicija sve više upotrebljava prezent i u našem i u engleskom

jeziku, npr: „pojmovi u ovome zakonu imaju sljedeće značenje“ i For the purpose of this Law,
the following terms mean. Za određivanje pojedinih oznaka nekog pojma ili pojedinih elemenata
nekog činjeničnog stanja, odnosno kriterijuma za postojanje nekog stanja, često se u pravnom
jeziku upotrebljava „smatrati se“, odnosno is deemed to be.

U pravnim propisima indikativni i preskriptivni stavovi prepliću se i međusobno dopunjuju. Tako ima
odredaba koje imaju deskriptivnu ili konstativnu funkciju. One uglavnom opisuju neko činjenično
stanje ili konstatuju postojanje nekih entiteta kao što su države, upravna tijela itd. Značenje
indikativnih stavova iskazuje se pomoću funktora iz glagola biti i njegovih zamjenskih glagola
postojati, nalaziti se, imati itd. Dok se prije u takvim odredbama uglavnom upotrebljavao shall u
engleskom jeziku, danas se sve više iskazuju u prezentu. Na primjer, odredbe o stvaranju nekog
entiteta ili tijela u starijim propisima su se izražavale sa There shall be…, a danas sa There is
hereby established … (npr. There is hereby established a corporation. umjesto There shall be
a corporation.). Međutim, prevodilac treba da bude oprezan. Na primjer, „Nema smrtne kazne“
prevodi se There shall be no death penalty, jer je to zabrana. Danas je upotreba prezenta široko
prihvaćena i za formulisanje odredaba kojima se određuje područje primjene nekog zakona, dakle

25
This Law applies umjesto This Law shall apply:
Crna Gora je nezavisna i suverena država Montenegro is an independent and sovereign state
republikanskog oblika vladavine. with a republican form of government.

Skupština ima 81 poslanika. The Parliament consists of 81 representatives.

Objekt prava svojine je pojedinačno
određena stvar.
Na trgovca pojedinca na odgovarajući način
primjenjuju se odredbe prvog dijela ovog
Zakona.
The object of the right of ownership is an
individually identifiable thing.
The provisions of the first part of this Law apply
analogously to a sole trader.

4. OBAVEZE CRNE GORE SHODNO ČLANU 72 SSP-a

CRNOGORSKI
1. Ugovorne strane potvrđuju važnost
približavanja važećeg zakonodavstva u Crnoj
Gori zakonodavstvu Zajednice, kao i njegovog
efikasnog sprovođenja. Crna Gora će nastojati
da osigura postepeno usklađivanje svojih
važećih zakona i budućeg zakonodavstva s
pravnom tekovinom Zajednice. Crna Gora će
osigurati pravilno sprovođenje i izvršavanje
važećeg i budućeg zakonodavstva.
2. Približavanje će započeti danom potpisivanja
ovog sporazuma i postepeno će se proširivati na
sve elemente pravne tekovine Zajednice iz ovog
sporazuma do kraja prelaznog perioda iz člana
8 ovog sporazuma.
3. Približavanje će se, u ranoj fazi, usredsrijediti
na osnovne elemente pravne tekovine koji se
odnosi na unutrašnje tržište, uključujući
zakonodavstvo u oblasti finansija, pravosuđa,
slobode i bezbjednosti, kao i na oblasti trgovine.
U kasnijoj fazi, Crna Gora će se usredsrijediti na
ostale djelove pravne tekovine.
ENGLESKI
1. The Parties recognise the importance of the
approximation of the existing legislation in
Montenegro to that of the Community and of its
effective implementation. Montenegro shall
endeavour to ensure that its existing laws and
future legislation will be gradually made
compatible with the Community acquis.
Montenegro shall ensure that existing and
future legislation will be properly implemented
and enforced.
2. This approximation shall start on the date of
signing of this Agreement, and shall gradually
extend to all the elements of the Community
acquis referred to in this Agreement by the end
of the transitional period defined in Article 8 of
this Agreement.
3. Approximation will, at an early stage, focus
on fundamental elements of the Internal Market
acquis, including financial sector legislation,
Justice, Freedom and Security as well as on
trade-related areas. At a further stage,
Montenegro shall focus of the remaining parts
of the acquis.

4.1. USKLAĐIVANJE ZAKONODAVSTVA

Pravo EU predstavlja vrlo specifičan pravni okvir koji se formira na različitim nivoima i konstantno
evoluira. S obzirom da je ono posebno i autonomno u odnosu na međunarodno pravo i na pravo
država članica, da ima veću pravnu snagu u odnosu na pravo država članica i da je neposredno
primjenjivo na cijelom prostoru EU na države članice, na fizička i pravna lica, države članice EU
usklađuju, tj. harmonizuju svoje pravo sa pravom EU.

Pod pojmom usklađivanje zakonodavstva podrazumijeva se postupak usklađivanja propisa država

članica sa pravom EU. U osnivačkim ugovorima postoje različiti termini za izražavanje stepena
26
integracionih procesa: usklađivanje (harmonisation), približavanje (approximation) ili koordinacija
(coordination), koji se takođe koriste radi izražavanja cilja odredaba pravne tekovine EU za
pojedine oblasti.

Usklađivanje zakonodavstva je, dakle, politika EU koja služi postizanju cilja, odnosno
ujednačavanju prava u državama članicama u obimu i u mjeri koji treba da omoguće
uspostavljanje i funkcionisanje zajedničkog tržišta. Usklađivanje nije samo prosta formalna
procedura, niti je samo sebi cilj. To je instrument za ostvarivanje širokog spektra pravno-tehničkih,
ekonomskih i političkih ciljeva. Takođe, usklađivanje nije prosto transponovanje pravnih normi EU u
domaće zakonodavstvo. Kvalitet procesa usklađivanja mjeri se i dokazuje primjenom ovih propisa
u unutrašnjem pravnom poretku. Zbog toga proces usklađivanja, pored aktivnosti legislativnih
organa, podrazumijeva i izgradnju neophodne prateće infrastrukture koju čine profesionalna i
djelotvorna javna uprava i nezavisno i nepristrasno pravosuđe.

4.2. PREVOĐENJE PRAVNE TEKOVINE EVROPSKE UNIJE

Unutar EU obezbijeđena je jednakost i pravna valjanost svih službenih jezika, a definisana su i
pravila njihove upotrebe u institucijama EU. Posljednji član (član 55) Ugovora o EU utvrđuje da su
sve jezičke verzije Ugovora jednako autentične u pravnom smislu, dok član 24 Ugovora o
funkcionisanju Evropske unije daje pravo građanima da se na službenom jeziku svoje države
pismeno obraćaju institucijama ili tijelima Unije i da na istom jeziku dobiju odgovor. Pored toga, na
osnovu člana 342 Ugovora o funkcionisanju EU, donesen je poseban pravni akt (službeni broj u
EURLex-u 31958R00019), koji se smatra svojevrsnom jezičkom poveljom EU, a kojim je propisana
upotreba službenih i radnih jezika institucija EU, kao i obaveza sastavljanja pravnih tekstova na
službenim jezicima i njihovo objavljuje u Službenom listu EU10.

Prevođenje pravne tekovine EU spada u prevođenje pravnih tekstova i kao takvo mora se
povinovati nizu posebnih pravila i ograničenja. Od opštih uputstava za prevođenje pravne tekovine
Evropske unije najprije treba naglasiti da se odustalo od pristupa da se pravna sigurnost i
preciznost može postići samo doslovnim prevodom izvornog teksta, tj. da proces prevođenja treba
da bude orijentisan prema izvornom jeziku.

To ipak ne znači da se može prevoditi sasvim slobodno. Kao što je već navedeno u nizu priručnika
i uputstava na nivou Evropske unije, pisanje i prevođenje pravnih akata normirano je. Propisana
je struktura akata Unije, koja mora biti ista u svakom jeziku, te sintagme i rečenice koje izražavaju
određene pravne radnje i koje moraju biti normirane u svim jezicima. Takođe, propisan je i način
pisanja mjernih i novčanih jedinica, datuma, vremena, te upotrebe znakova navoda, brojeva i slova
u nabrajanju odredaba, način navođenja različitih akata i slično. Ali, koliko god ograničavajuće
izgledalo tako detaljno propisivanje svih pomenutih aspekata, ono u velikoj mjeri čini posao
prevodioca lakšim, jer je broj situacija u kojima je prevodilac prepušten sam sebi u donošenju
važnih prevodilačkih odluka sveden gotovo na minimum. Osim toga, kada se govori o prevođenju
tako velikog korpusa tekstova kao što je pravna tekovina Unije, onda je gotovo najzahtjevniji
zadatak obezbijediti ujednačenost i dosljednu upotrebu terminologije i strukturu prevedenih

9
EEC Council: Regulation No 1 determining the languages to be used by the European Economic Community, http://eur-
lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31958R0001:EN:NOT .
10
Jezik ima izuzetno važnu ulogu u procesu formiranja i održanja nacionalnog identiteta. Napori na građenju nadnacionalnog evropskog
identiteta podrazumijevaju da je višejezičnost demokratska nužnost koja garantuje ravnopravnost svih građana Evropske unije.
Evropska svijest o tome da je Evropska unija, ne samo ekonomska već i politička zajednica i zajednica vrijednosti i dalje je vrlo snažna.
Sloboda, jednakost i solidarnost osnovne su vrijednosti suživota u društvu. Tolerancija, pravna država i pravda određuju ustrojstvo
moderne demokratije koja se doživljava kao vrijednost za sebe, ne samo kao oblik državnog uređenja nego i kao način života. EU je
nastala iz želje za „produbljivanjem solidarnosti naroda, uz poštovanje njihove istorije, kulture i njihovih tradicija“. Odluke evropskih
institucija utiču na svakodnevni život građana Unije i da bi one imale legitimitet neophodno je da građani aktivno učestvuju u procesima
odlučivanja o njima i to bez ikakve jezičke barijere.

27
tekstova. A to se može postići ukoliko se utvrdi što više pravila i pripremi što veći broj glosara, na
čije će se korišćenje prevodioci obavezati.

Pravna terminologija na nivou Evropske unije veoma je specifična, što ima odraza i na izbor
prevodnih ekvivalenata. Naime, da bi se obezbijedilo da se pravni termini Evropske unije ne
tumače jednako kao pravni termini iz domaćeg zakonodavstva država članica, svjesno su uloženi
napori da se stvore novi termini na nivou Evropske unije, pri čemu su glavni kriterijumi da novi
termin bude prevodljiv i transparentan.

Još jedan izazov u prevođenju predstavlja učestala upotreba skraćenica. Iako se u dokumentu
Manual of Precedents for Acts Established within the Council of the European Union jasno navodi
da upotrebu skraćenica treba izbjegavati kad god je moguće, osim u posebnim slučajevima kao što
su nabrajanja, tabele, grafikoni i slično, ipak smo svjedoci da se u praksi skraćenice izuzetno često
koriste. Ono što za nas predstavlja veći problem od njihove česte upotrebe jeste činjenica da ne
postoje pravila koja bi nam pomogla da odlučimo kako da se sa njima nosimo u prevođenju. Naime
i u engleskom jeziku, koji smo uzeli kao izvorni, pojavljuju se i koriste akronimi koji nijesu nastali iz
punog naziva na engleskom jeziku11.

Neophodno je da prevodioci u potpunosti razumiju tekst koji prevode, ali ga oni ne smiju tumačiti u
pravnom smislu. Prevodilac treba da izrazi „ono što je u tekstu rečeno“, a ne ono što „misli da bi
trebalo biti rečeno“. Ako se jave nejasnoće u izvornom tekstu, prevodioci moraju konsultovati tekst
na nekom drugom jeziku Evropske unije, po mogućnosti francuskom, jer je veliki dio pravne
tekovine Unije u originalu nastao upravo na francuskom jeziku. Ukoliko i nakon provjere teksta na
više jezika nedoumice ostanu neriješene, prevodilac je dužan da na to skrene pažnju.

Ovaj priručnik sadrži primjere obrazaca pravnih akata EU sa primjerima odredaba koje su
normirane gdje prevodioci treba da koriste tačno definisane formule (npr. prelazne i završne
odredbe). Međutim, kada se radi o odredbama koje se tiču predmeta akta, područja primjene,
značenja izraza, te prava i obaveza, tada treba prevoditi u duhu crnogorskog jezika, u mjeri u kojoj
je to moguće.

Sa aspekta forme, potrebno je naglasiti da prevodilac ne smije da mijenja osnovnu strukturu

originala: raspored poglavlja, članova, stavova. Čak i kada se pojave duge i nerazumljive rečenice,
prevodilac ne bi trebalo da ih dijeli na više cjelina, niti da spaja kraće rečenice u jednu, jer bi se
time poremetio broj rečenica, pa bi pozivanje na neku od njih u daljem tekstu bilo pogrešno. Ipak,
ako je nužno, a ponekad zaista jeste, može se duža rečenica prekinuti i sljedeća smislena cjelina
nastaviti iza tačke i zareza.

Shodno proceduri, pravnici će vršiti pravno tehničku redakturu prevedenog teksta i eventualno
ukazati na propuste u prevođenju značajne za dalji rad. Samo u ovakvoj interakciji i razmjeni
informacija može se ostvariti napredak i olakšati posao prevođenja pravne tekovine EU svima koji
u tom procesu učestvuju.

4.3. PREVOĐENJE POMOĆU RAČUNARA

Prevođenje je danas, kao i većina djelatnosti, pod snažnim uticajem razvoja teleinformatičkih
tehnologija. Time se mijenjaju mjesto i uloga prevođenja i prevodioca u savremenom svijetu.
Mijenja se i brzina procesa prevođenja (uvođenjem mašinskog prevođenja), cijena prevođenja kao
intelektualne usluge (po jednoj riječi), ali i kvalitet odnosno vrjednovanje prevoda kao proizvoda.

11
Uz to, u našem jeziku postoji niz skraćenica koje su nastale od prevoda punog naziva nekog organa ili dokumenta, kao što su STO –
akronim za Svjetsku trgovinsku organizaciju, ili OEBS – za Organizaciju za evropsku bezbjednost i saradnju. Međutim, postoji još veći
broj skraćenica koje su nastale od punog naziva na stranom jeziku i kao takve ušle u naš jezik, gdje su se odomaćile.

28
Kao ideja, prevođenje pomoću mašine datira još od 17. vijeka, a postaje realnost tek krajem 20.
vijeka. Računarski programi stvaraju nesavršene prevode, zbog toga nijesu podesni za književne
prevode, ali jesu za prevođenje tehničkih priručnika, naučne dokumentacije, komercijalnih
prospekata, poslovnih pisama, medicinskih izvještaja i slično.

Termin „mašinsko prevođenje“ (Machine Translation – MT) odnosi se na kompjuterizovane sisteme

odgovorne za stvaranje prevoda sa ili bez čovjekove pomoći. Granica između čovjekovog
prevođenja uz pomoć mašine (machine-aided human translation – MAHT) i mašinskog prevođenja
uz pomoć čovjeka (human-aided machine translation – HAMT) često je neizvjesna i zato bi termin
prevođenje uz pomoć računara mogao da obuhvati oboje.

U najširem smislu, mašinsko prevođenje (machine translation, MT):

- obezbjeđuje dosljednost u upotrebi terminologije,
- eliminiše dosadno i sporo otklanjanje pravopisnih i slučajnih grešaka,
- može se lako prilagoditi zahtjevima naručioca različitim stepenima dovršenosti teksta,
- veza on-line putem interneta omogućava prevodiocima direktan pristup:
(a) pomoćnim sredstvima i alatima za prevođenje (on-line rječnici),
(b) tekstovima istog ili sličnog sadržaja, pojmovnicima i leksičkim bazama podataka,
dvojezičnim paralelnim korpusima,
- brzim pregledom i pretraživanjem „radne“ verzije prevoda (draft), korisniku se omogućava
racionalan pristup odgovarajućem dijelu prevedenog teksta, a zatim i kvalitetna obrada tog
dijela teksta.

No, ono što je za nas vrlo bitno jeste takozvano automatsko i poluautomatsko prevođenje teksta uz
pomoć računara (Computer Aided Translation - CAT) koje je postalo dio naše svakodnevice. Na
tržištu se nude programi u rasponu od jednostavnih rječnika, koji se koriste za traženje prevodnih
ekvivalenata i sinonima pojedinih termina, do programa koji analiziraju gramatičku i sintaksičku
strukturu teksta i automatski prevode pojmove, fraze i rečenice, uzimajući u obzir jezičke i
gramatičke različitosti jezika izvora i jezika prava. Na internetu se mogu naći online obrasci za
prevođenje tekstova i čitavih web stranica.

Poznatiji programi ove vrste su Word Translator, NeuroTran, Deja Vu, Wordfast i program koji je
postao svojevrsni standard za automatsko prevođenje – TRADOS. Ovaj program, proizvod jedne
njemačke firme, razvijen je tokom protekle decenije i danas nudi zaista mnogo korisnih
mogućnosti. On kombinuje dvije tehnologije, segmentaciju i prevodilačku memoriju, radi na
principu neuralnih mreža i aktivno pretražuje internu bazu podataka, tzv. Translation Memory (TM
– prevodilačka memorija). TM se popunjava tokom prevođenja, a program munjevito pretražuje
svoju radnu memoriju i nudi moguće prevode rečenica, fraza i pojedinih riječi po obrascu
„poklapanja“, tj. stepena podudaranja izvornih i ciljnih termina.

TRADOS se isporučuje u obliku modula:

- Trados WorkSpace integrisano je okruženje koje vam omogućava da pokrenete razne
komponente Trados paketa i organizujete projekte, kao i datoteke unutar projekata;
- Translator's Workbench (objedinjava sve funkcije programa i to je ono što većina ljudi zove
Trados. On opslužuje prevodilačku memoriju, omogućava vam da analizirate svoja dokumenta,
da ih segmentirate i „sređujete“. Radi u kombinaciji sa ostalim Trados modulima i obično sa
Wordom);
- MultiTerm (to je neka vrsta rječnika, tj. pretražuje pojedine djelove rečenice ili „segmente“, tj.
fraze i riječi);
- TagEditor (dozvoljava prevođenje HTML, XML, ... dokumenata);

29
- Winalign (omogućava automatsko generisanje prevodilačkih memorija (TM-a) poređenjem
izvornih i već prevedenih dokumenata).

Trados, po mogućnostima i cijeni, spada u tzv. tešku artiljeriju. Na tržištu se može naći jedan manji
program koji je u velikoj mjeri kompatibilan sa njim, po funkcionalnosti veoma sličan a višestruko
jeftiniji i zato ga prevodioci sve više koriste. To je Wordfast.

Wordfast radi iz MS-Worda, ali i dokumenti iz MS-Excela, MS-Accesa, MS-PowerPointa i HTML

datoteke takođe mogu da se prevode. Wordfast TM format je otvoren – i može da se vidi ili uređuje
sa Wordom, Excelom, Accessom i drugim popularnim programima. Pored toga, Wordfast otvara
prevodilačke memorije TMX tipa, kao što su one koje stvaraju TWB (Trados Translator’s
Workbench), Deja Vu, Star Transit itd.

Wordfast je veoma moćna alatka spakovana u kompaktan Wordov šablon (template). Radi sa MS-
Wordom 97, 2000, XP i 2003 na PC platformi, a na Macu sa MS-Wordom 98, 2001 i 2004. Do 20
korisnika može da dijeli istu prevodilačku memoriju preko lokalne računarske mreže.

Mašinsko prevođenje ograničeno je nealgoritmičkom prirodom teorije prevođenja, pa sva

ograničenja izražena još pedesetih godina prošlog vijeka, ostaju da važe i danas. Ipak, napredak
statistike, informatike i vještačke inteligencije, s jedne strane i lingvističkih teorija, računarske i
korpusne lingvistike, prepoznavanja ljudskog govora itd. s druge strane, obezbjeđuju mašinskom
prevođenju sve veći, iako ograničen uspjeh u vrlo strogo ograničenim uslovima (novi tageri i
parseri, programi za rješavanje leksičke višeznačnosti, leksička semantika, leksičke baze podataka
i pojmovnici, baze znanja, unošenje pragmalingvističkih i tekstualnih informacija u programe,
prevodilačka memorija itd.). Zbog toga se možemo nadati da prevodilački programi neće
predstavljati samo pomoćni alat ljudskom prevođenju (npr. CAT/MT) ili brze postupke koji prethode
ljudskom prevođenju, već da će u strogo ograničenim, unaprijed poznatim ili pripremljenim
leksičkim, morfosintaksičkim, pragmalingvističkim i diskursnim uslovima (npr. institucionalni
tekstovi, uputstva za upotrebu mašina i uređaja, bezbjednosne komunikacije u pomorskom i
vazdušnom saobraćaju, apstrakti naučnih članaka) biti u stanju da naprave prevod koji će
zahtijevati minimum čovjekove intervencije. Istraživanja na planu mašinskog prevođenja stalno će
doprinositi boljem razumijevanju procesa ljudskog prevođenja i jasnijem lingvističkom opisu teksta,
vrjednovanju prevoda i podučavanju prevođenja. Tako će postepeno nestajati ili pak slabiti neke od
predrasuda o mašinskom prevođenju.

30
III. PRAVNI SISTEM EVROPSKE UNIJE
Evropska unija danas je zajednica 27 država, u kojoj na 4,4 miliona km2 živi oko 501 miliona
stanovnika i u kojoj se službeno komunicira na 23 jezika, gdje se zajedničke politike sprovode
preko veoma razgranatog mehanizma institucija koje objedinjava i uređuje pravna tekovina Unije,
tzv. acquis.

Istorijat: Od samog početka njenog stvaranja, u temelje Evropske (ekonomske) zajednice

ugrađene su sve osnovne velike ideje i vrijednosti: garancija mira, jednakost, sloboda,
solidarnost, lična i kolektivna bezbjednost. Da bi se takva, ipak uopštena načela ostvarivala,
morala su biti stavljena u okvir vladavine zakona, u osnovne dokumente EU: od Pariskog i Rimskih
ugovora, preko Jedinstvenog evropskog akta, do Ugovora o Uniji, koji je dopunjen ugovorima iz
Amsterdama i Nice, kao i Lisabonskim ugovorom. Sve to zajedno čini evropsko primarno
zakonodavstvo. Na osnovama takve regulative, a za potrebe složene ekonomske, političke,
monetarne i socijalne integracije, „proizvode“ se zatim brojni drugi propisi (dugoročnijeg ili
privremenog karaktera). To je sekundarno zakonodavstvo EU, koje prije stupanja na snagu prolazi
i složenu proceduru odlučivanja u institucionalnom trouglu: Savjet – Evropska komisija –
Parlament. Iako je u osnovi riječ o nadnacionalnim propisima, oni uvijek moraju uvažavati
nacionalni suverenitet zemalja članica Evropske unije i njihove interese. Tu spadaju: regulative (ili
uredbe), direktive i odluke – kao obavezujući pravni akti za sve države članice; te preporuke i
mišljenja – kao neobavezujući pravni akti.

Sveukupno evropsko pravo najčešće se naziva pravna tekovina Unije (acquis) i predstavlja širok
pojam koji obuhvata:
- načela i političke ciljeve ugovora o osnivanju,
- zakonodavstvo koje je donijeto radi primjene ugovora i praksu Suda pravde,
- deklaracije i rezolucije EU,
- mjere koje se odnose na zajedničku vanjsku i bezbjednosnu politiku,
- mjere koje se odnose na pravosuđe i unutrašnje poslove,
- međunarodne sporazume u nadležnosti EU koje su zaključile Unija i države članice.

1. IZVORI PRAVA EVROPSKE UNIJE

Pravni sistem EU razlikuje se od nacionalnog i međunarodnog prava i označava se kao pravni

sistem sui generis. Pravna tekovina EU ne odnosi se samo na države članice, već i na fizička i
pravna lica u njima. Pravo EU čini skup propisa koji se dijeli u dvije grupe - primarne i sekundarne.
Primarne izvore stvaraju države članice EU prilikom uređivanja međusobnih odnosa i sama EU
zaključivanjem sporazuma sa trećim državama i međunarodnim organizacijama. Primarno
zakonodavstvo ima prednost u odnosu na sekundarno.

Primarne izvore prava čine:

a) Osnivački ugovori kojima su uređena osnovna pitanja nastanka i rada Unije, te samim
tim predstavljaju osobeni ustavni okvir njihovog postojanja. Osnovni ugovori su: Ugovor o
osnivanju Evropske zajednice za ugalj i čelik (zaključen na period od 50 godina, prestao da važi
2002. godine); Ugovor o osnivanju Evropske ekonomske zajednice; Ugovor o osnivanju Evropske
zajednice za atomsku energiju; Jedinstveni evropski akt kojim su izmijenjeni i dopunjeni osnivački
ugovori; Ugovor o osnivanju Evropske unije; Ugovor iz Amsterdama; Ugovor iz Nice; Lisabonski
ugovor; ugovori o spajanju organa tri zajednice i ugovori o pristupanju novih država članica tokom
procesa evropskih integracija od početnih šest do današnjih 27 država članica.
31
 b) Opšta pravna načela koriste se prilikom primjene prava EU u popunjavanju pravnih
praznina i prilikom utvrđivanja pravog značenja nejasnih odredaba pozitivnog prava EU. Polaznu
osnovu za utvrđivanje opštih pravnih načela predstavljaju načela koja su zajednička za pravne
poretke država članica.

c) Međunarodni sporazumi Evropske unije čine sporazume koje Evropska unija zaključuje
sa trećim državama i međunarodnim organizacijama. Najznačajniji međunarodni sporazumi su
trgovinski sporazumi, sporazumi o saradnji i sporazumi o pridruživanju, odnosno o stabilizaciji i
pridruživanju.

Pored tzv. primarnog zakonodavstva, najobimniji dio posla na prevođenju odnosi se na tzv.
sekundarno zakonodavstvo, odnosno propise koje donose institucije EU. Danas se u EU
primjenjuje više od 20.000 različitih akata sekundarnog prava. Sekundarni izvori prava EU su
propisi opšte primjene, a razvile su ih institucije EU u okviru ovlašćenja koja su im povjerena. Ti
propisi mogu biti obavezujući i neobavezujući, u skladu sa članom 288 Lisabonskog ugovora.

Obavezujuće sekundarne izvore prava čine regulative, direktive i odluke.

a) Regulative, koje se ponekad u literaturi navode i kao pravila, pravilnici ili uredbe12
(engleski: regulation, francuski: règlement, njemački: Verordnung) imaju opštu primjenu,
obavezujuće su u cjelini i neposredno se primjenjuju. One uređuju materiju na opšti način i zbog
toga se javlja potreba za dodatnim mjerama za njihovo sprovođenje.

Regulative imaju opšti, normativni karakter i sadrže apstraktne pravne norme. One se odnose na
neodređeni broj lica i situacija i ne prestaju primjenom u jednom konkretnom slučaju. Po tome
su veoma slične zakonima u unutrašnjem pravu države.

Za regulative je karakteristično da se neposredno primjenjuju na teritoriji država članica.

Njihovoj primjeni ne prethodi neka druga vrsta legislativne intervencije organa država članica.

Regulative su obavezujuće u cjelini i obavezuju sve subjekte, počevši od organa država članica, pa
sve do fizičkih i pravnih lica. Iz njih se direktno izvode prava i obaveze za sve subjekte, bez ikakve
razlike jer sadrže opšta pravila i direktno se primjenjuju. One imaju najveću pravnu snagu i
obavezuju sve, kako na nivou Unije, tako i na nivou država članica.

b) Direktive13 (engleski: directive, francuski: directive, njemački: Richtlinie), prema članu

288 Lisabonskog ugovora, opisuju cilj koji je obavezan za države članice i rok za njihovo
postizanje (uvođenje određene zabrane, promjena standarda i slično), ali je u nadležnosti država
da odaberu oblik i način postizanja tog cilja. Direktive dolaze kao kompromis između potrebe za
ujednačenim zakonodavstvom unutar Unije i potrebe da se zadrži što veća raznolikost pravnih
sistema država članica.

Direktive, dakle, ne obavezuju u cjelini, već samo u pogledu cilja, roka i rezultata koje treba postići.
Državama članicama ostavlja se sloboda u pogledu izbora sredstava, oblika i metoda za
izvršavanje obaveza koje proističu iz direktive. Pored toga, legislativna intervencija države članice

12
Više pokušaja da se ovakvim izrazima prevede naziv regulativa (kao posebna vrsta pravnog akta EU) nije dalo rezultate.
Jednostavno, takvi prevodi naziva ove vrste akta nisu zaživjeli u praksi. Zbog toga su se većina autora Priručnika, na osnovu potrebe da
se koriste što transparentniji prevodi, opredijelili za termin „regulativa“ kao najbliži izvornom terminu na engleskom jeziku.
13
Ovdje se autori Priručnika opredjeljuju za izraz koji je u praksi najčešće u upotrebi, s obzirom da je izraz „uputstvo“, koji se često
olako miješao sa ostalim uputstvima ili uputstvima za upotrebu nekih proizvoda, u suprotnosti sa važnošću koju ima direktiva u
evropskom pravnom poretku.
32
kod direktive ne samo da nije zabranjena nego je nužna i potrebna. Ovdje država mora donijeti
neki propis, npr. zakon ili uredbu, da bi sprovela direktivu. Bez toga se direktiva ne može
implementirati na nacionalnom planu.

Takođe, direktive nijesu upućene svim subjektima, već samo državama članicama. U načelu, one
su bez značaja za individualne subjekte, što znači da se fizička i pravna lica ne bi mogla pozvati na
direktive pred domaćim sudovima i drugim organima. Međutim, Sud pravde je dopustio
individualnim subjektima da se u postupcima za zaštitu svojih prava pozivaju i na direktive, iako su
one upućene samo članicama, a ne i pojedincima. Naravno, direktive nemaju uvijek neposredno
dejstvo kao što je to slučaj sa regulativama. To je moguće samo izuzetno i pod određenim
uslovima, od kojih je najvažniji da država članica kojoj je direktiva upućena nije u određenom roku
sprovela potrebne mjere. U tom slučaju pojedinci se mogu i pred domaćim organima vlasti pozvati
na prava iz direktive.

Direktive, dakle, obavezuju samo u pogledu cilja i rezultata. No, bez obzira na to, države nemaju
potpunu slobodu u sprovođenju direktiva. Prema stavu Suda pravde, one moraju da izaberu onu
mjeru, sredstvo ili formu implementacije koja treba da obezbijedi korisno dejstvo direktive. Na
primjer, država će morati da donese zakon, a ne podzakonski akt, ako je za izvršenje direktive
potrebno ukidanje ili izmjena postojećih zakona. U tom slučaju donošenje pravilnika ili uputstva ne
bi bilo dovoljno.

Takođe, države moraju da poštuju rok koji je dat u direktivi zbog istovremene i ujednačene
primjene prava EU u svim državama članicama. Njima se zabranjuje da uvode izuzetke i
odstupanja koja nijesu predviđena direktivom. Radi obezbjeđenja jednoobraznosti u primjeni,
nekad se donose toliko detaljne i precizne direktive da države članice gotovo da nemaju izbora.

c) Odluka (engleski: decision, francuski: décision, njemački: Entscheidung) pojedinačni je

administrativni akt koji obavezuje samo one kojima je upućen - države, pravna i fizička lica. Prema
pravnom dejstvu, odluke se mogu podijeliti na izvršne, upravne i kvazi sudske. Odluke, dakle,
nemaju opšti karakter. One obavezuju u cjelini i neposredno se primjenjuju. Regulišu konkretne
situacije i upućene su pojedinačnim subjektima, državama članicama ili fizičkim i pravnim licima.

Istina, treba imati u vidu da pravni akti organa EU nijesu uvijek i do kraja jasno razdvojeni po
nazivu, funkcijama i hijerarhijskom ustrojstvu.

Neobavezujući sekundarni pravni akti su:

a) Preporuka (engleski: recommendation, francuski: recommandation, njemački:

Empfehlung) i mišljenje (engleski: opinion, francuski: avis, njemački: Stellungnahme) pravno su
neobavezujući akti i više predstavljaju „korisne smjernice“ Sudovi ih uzimaju u obzir u postupku
tumačenja i primjene domaćeg prava.

b) Ostali sekundarni pravni akti su pravila kojima se uređuje način rada organa EU,
uputstva, preporuke ili mišljenja jednog organa upućena drugom organu Unije, zatim odluke o
osnivanju raznih odbora i pomoćnih tijela, kao i statuti tih tijela i drugo.

Presude Suda pravde Evropske unije

33
S obzirom na važnu ulogu koju imaju u tumačenju prava Unije i ustanovljavanju nepisanih pravnih
principa, kao izvori prava nezaobilazno se moraju istaći i interpretativni instrumenti Suda pravde
Evropske unije i Opšteg suda (nekadašnjeg Prvostepenog suda). U tom smislu, presude Suda
pravde Evropske unije detaljnije razrađuju ideje zakonodavca i pomažu u određivanju djelokruga i
načina primjene propisa. Sud pravde ima zadatak da nadgleda sprovođenje prava EU, ima
mogućnost da objašnjava i dopunjava osnivačke ugovore i pravo EU, odnosno da preciznije
definiše pojedine aspekte prava EU. Praksa Suda pravde Evropske unije definisala je primat prava
EU nad domaćim pravom. Pored primata prava Unije, druga njegova odlika jeste princip
neposredne primjenljivosti. Ovaj princip odnosi se na mogućnost individualnih subjekata prava EU
da zahtijevaju od domaćeg suda da zaštiti njihova prava koja proističu neposredno iz ugovora ili
drugih akata Unije.

2. POSTUPAK DONOŠENJA PRAVNIH AKATA EU

2.1. PRINCIPI PRI DONOŠENJU PRAVNIH AKATA

U stvaranju prava EU, tj. postupku donošenja odluka od predloga do konačne odluke, bitna su dva
principa kojima se rukovodi Unija: princip subsidijarnosti i princip proporcionalnosti, koji su
definisani članom 5 Ugovora o Evropskoj uniji.

Princip subsidijarnosti podrazumijeva da u oblastima podijeljene nadležnosti između Unije i

država članica djeluje samo ako ciljeve i mjere predloženog djelovanja ne mogu u zadovoljavajućoj
mjeri - znači, bolje i efikasnije - ostvariti same države članice. Pri tome je rukovodeći princip da se
odluke donose što je moguće bliže samim građanima Unije. Da bi se ovaj princip implementirao
neophodno je da se radi o oblasti konkurentskih nadležnosti (znači o pitanjima u kojima Unija dijeli
nadležnost sa državama članicama) i da ovo pitanje nije već regulisano propisima država članica.

Princip proporcionalnosti, odnosno primjerenosti, obezbjeđuje da Unija normativno ne

interveniše više nego što je potrebno za ostvarivanje njenih ciljeva i mjera. To znači da se aktima
organa Unije mogu sužavati, odnosno ograničavati prava građana Unije samo kada to ograničenje
služi legitimnom cilju i kada je to ograničenje proporcionalno cilju koji se njime želi postići.

Pored dva ključna principa koja karakterišu pravo EU u različitim oblastima, još jedno značajno
načelo je i fleksibilnost. Ona omogućava bližu bilateralnu saradnju između država članica, pod
uslovom da se ta saradnja ostvaruje uz promociju ciljeva Unije i zaštite njenih interesa, poštovanje
principa utvrđenih osnivačkim ugovorima, nemogućnost postizanja ciljeva postojećim
mehanizmima Unije, obuhvatanje većine država članica, poštovanje prava EU, poštovanje
nadležnosti, prava i obaveza država koje nijesu obuhvaćene saradnjom i otvorenost za kasnije
učešće ostalih država članica.

2.2. POSTUPCI DONOŠENJA PRAVNIH AKATA

Pravni akti u EU donose se na specifičan način putem više razrađenih postupaka.

Postupak saodlučivanja danas je najznačajniji postupak donošenja pravnih akata u Uniji.

Postepeno je razvijan kroz revizije osnivačkih ugovora, obuhvatajući sve više područja djelovanja
Unije, čineći samu proceduru jednostavnijom i obezbjeđujući veći demokratski legitimitet odluka.
Prema ovom modelu, Savjet EU i Evropski parlament su ravnopravni partneri u zakonodavnom
procesu. Tako pravni akt može biti donesen samo ako se ovi akteri slažu po pitanju konačne
odluke.

34
Postupak savjetovanja zahtijeva mišljenje Parlamenta prije nego što Savjet EU donese odluku o
pravnom aktu koji predlaže Komisija. Međutim, ni Komisija niti Savjet EU nijesu obavezni da
prihvate izmjene koje se predlažu u mišljenju Parlamenta.

U oblastima odlučivanja koje karakteriše konsenzus, u donošenju odluka primjenjuje se postupak

pristanka Parlamenta. Ovaj postupak primjenjuje se kada Parlament ne učestvuje u zakonodavnoj
proceduri, ali je njegov naknadni pristanak uslov za stupanje na snagu određenog akta. Ovaj
postupak primjenjuje se u oblastima koje se odnose na organizaciju i ciljeve strukturnih i
kohezionih fondova, određene poslove Evropske centralne banke, zatim zaključivanje važnih
međunarodnih sporazuma sa trećim državama i postupak pristupanja novih država članica.

Postupak saradnje uveden je Jedinstvenim evropskim aktom 1987. godine, a proširen na više
oblasti Ugovorom iz Mastrihta 1992. godine. Međutim, ovaj trend promijenjen je Ugovorom iz
Amsterdama promovisanjem principa saodlučivanja. Zbog toga se metod saradnje primjenuje
samo u oblasti ekonomske i monetarne unije.

Osim ovih oblika, unutar pojedinih institucija postoji niz pravila u donošenju odluka kojima se
utvrđuju posebni oblici kvalifikovane većine kod odlučivanja.

IV. POSEBNA UPUTSTVA ZA PREVOĐENJE AKATA EVROPSKE UNIJE

1. NAZIV PRAVNOG AKTA

Naziv pravnog akta sastoji se iz sljedećih djelova:

vrste akta,

datuma akta,

predmeta akta,

informativnog dodatka.

1.1. VRSTA AKTA

Regulative
1. Council Regulation No 29
2. Commission Regulation No 64
3. Council Regulation No 219/66/EEC
4. Commission Regulation No 131/64/EEC
5. Council Regulation (EEC) No 918/83
6. Commission Regulation (EEC) No 3020/77
7. Council Regulation (EC) No 314/2000
8. Commission Regulation (EC) No 1250/1999
9. Council Regulation (EU) No 267/2012
10. Commission Regulation (EU) No 10/2011
11. Council Regulation (ECSC, EC, Euratom)
No 3163/94
12. Council Regulation (EU, Euratom) No
Regulativa Savjeta br. 29
Regulativa Komisije br. 64
Regulativa Savjeta br. 219/66/EEZ
Regulativa Komisije br. 131/64/EEZ
Regulativa Savjeta (EEZ) br. 918/83
Regulativa Komisije (EEZ) br. 3020/77
Regulativa Savjeta (EZ) br. 314/2000
Regulativa Komisije (EZ) br. 1250/1999
Regulativa Savjeta (EU) br. 267/2012
Regulativa Komisije (EU) br. 10/2011
Regulativa Savjeta (EZUČ, EZ, Euroatom) br.
3163/94
Regulativa Savjeta (EU, Euroatom) br.

35
 577/2012
13. Commission Regulation (Euratom) No
3137/74
14. Regulation (EC) No 1783/1999 of the
European Parliament and of the Council
15. Regulation (EU) No 260/2012 of the
European Parliament and of the Council
14. Regulation (EC) No 2818/98 of the European
Central Bank
15. Regulation (EU) No 1358/2011 of the
European Central Bank
16. Financial regulation
Direktive
1. Council Directive
2. Commission Directive
3. Second Commission Directive
4. Council Directive 92/12/EEC
5. Council Directive 2011/85/EU
6. Commission Directive 91/356/EEC
Commission Directive 2012/4/EU
7. Directive 98/34/EC of the European Parliament
and of the Council
8. Directive 2012/19/EU of the European Parliament
and of the Council
9. Council Directive 97/43/Euratom
Odluke
1. Decision No 22/66
2. Commission Decision No 2233/97/ECSC
3. Decision No 818/95/EC of the European
Parliament and of the Council
4. Decision No 1105/2011/EU of the European
Parliament and of the Council
5. Council Decision 1999/198/JHA
6. Decision of the representatives of the
Governments of the Member States, meeting
within the Council (and of the Commission)
7. Decision of the Council and of the representatives
of the Governments of the Member States,
meeting within the Council
8. Decision of XXX
Preporuke
1. High Authority Recommendation No 1/64
14
XXX zamjenjuje naziv organa.
36
577/2012
Regulativa Komisije (Euroatom) br. 3137/74
Regulativa Evropskog parlamenta i Savjeta
(EZ) br. 1783/1999
Regulativa Evropskog parlamenta i Savjeta
(EU) br. 260/2012
Regulativa Evropske centralne banke (EZ) br.
2818/98
Regulativa Evropske centralne banke (EU)
br. 1358/2011
Finansijska regulativa
Direktiva Savjeta
Direktiva Komisije
Druga direktiva Komisije
Direktiva Savjeta 92/12/EEZ
Direktiva Savjeta 2011/85/EU
Direktiva Komisije 91/356/EEZ
Direktiva Komisije 2012/4/EU
Direktiva Evropskog parlamenta i Savjeta
98/34/EZ
Direktiva 2012/19/EU Evropskog
parlamenta i Savjeta
Direktiva Savjeta 97/43/Euroatom
Odluka br. 22/66
Odluka Komisije br. 2233/97/EZUČ
Odluka Evropskog parlamenta i Savjeta
br. 818/95/EZ
Odluka Evropskog parlamenta i Savjeta
br. 1105/2011/EU
Odluka Savjeta 1999/198/PUP
Odluka predstavnika vlada država
članica, koji zasijedaju u Savjetu (i
predstavnika Komisije)
Odluka Savjeta i predstavnika vlada
država članica, koji zasijedaju u Savjetu
Odluka XXX14
Preporuka Visoke vlasti br. 1/64
2. Commission Recommendation No 245/78/ECSC Preporuka Komisije br. 245/78/EZUČ
3. Recommendation of XXX Preporuka XXX

Drugi akti
1. Common Strategy 1999/66/CFSP of the Zajednička strategija Evropskog savjeta
European Council 1999/66/ ZSBP
2. Joint Action 2000/6/CFSP of the Council Zajednička akcija Savjeta 2000/6/ZSBP
3. Common Position 2000/45/CFSP of the Council Zajednički stav Savjeta 2000/45/ ZSBP
4. Common Position 1999/302/JHA of the Council Zajednički stav Savjeta 1999/302/PUP
5. Framework Decision 2000/105/JHA of the Okvirna odluka Savjeta 2000/105/PUP
Council
6 Act akt
7. action programme akcioni program
8. communication / notice kominike / saopštenje
9. interinstitutional agreement međuinstitucionalni sporazum
10. interpretative communication interpretativna izjava
11. Conclusions zaključci
12. general programme opšti program
13. green paper zelena knjiga
14. guideline(s) smjernica (-e)
15. Initiative inicijativa
16. opinion mišljenje
17. Pact pakt
18. priority programme program prioriteta
19. Report izvještaj
20. final report završni izvještaj
21. Resolution Rezolucija
22. statement Izjava
23. white paper bijela knjiga
24. declaration deklaracija
25. corrigendum Ispravka
26. code of conduct kodeks ponašanja
27. treaty Ugovor
28. convention konvencija
29. agreement Sporazum
30. framework agreement okvirni sporazum
31. cooperation agreement sporazum o saradnji
32. Europe agreement evropski sporazum
33. Stabilisation and Association Agreement Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju
34. interim agreement privremeni sporazum
35. agreement in the form of an exchange of sporazum u obliku razmjene pisama/nota
letters/notes
36. Protocol Protokol
37. memorandum of understanding memorandum o saglasnosti
38. agreed minutes usaglašeni zapisnik
39. non-paper radni dokument
40. negotiating framework pregovarački okvir
41. general position generalna pozicija

37
 1.2. DATUM DOKUMENTA
of 24 May 1978 od 24. maja 1978. godine

Izbjegavati da se u datumu mjesec piše brojem. U tekstu pravnih akata mjesec se piše slovima
(tim prije što se i u originalu piše slovima), u fusnotama prilikom pozivanja piše se brojem (kao i u
originalu).

1.3. PREDMET PRAVNOG AKTA

Kod prevoda naziva pravnog akta treba izbjegavati relativne rečenice i uvijek ih zamijeniti
odgovarajućim predlogom. Po pravilu to je predlog „o“, osim u slučaju propisa za sprovođenje
drugog propisa kada se koristi predlog „za“.

(Regulation) establishing the standard import values…

Treba prevesti:
Regulativa o utvrđivanju standardnih uvoznih vrijednosti ...

Directive ... concerning urban waste water treatment

Treba prevesti:
Direktiva ... o prečišćavanju komunalnih otpadnih voda
A NE:
Direktiva koja se odnosi na...

Primjeri za akte o izmjenama i dopunama, prestanku važenja i za sprovođenje drugih akata:

1. Directive A amending Directive B Direktiva A o izmjenama i dopunama
Direktive B
2. Directive A amending and consolidating Direktiva A o izmjenama i dopunama i o
Directive B utvrđivanju prečišćene verzije Direktive B
3. Directive A repealing Directive B Direktiva A o prestanku važenja Direktive B
4. Directive A amending Directive B and repealing Direktiva A o izmjenama i dopunama
Directive C Direktive B i o prestanku važenja Direktive
C
5. Directive A on .. and amending/repealing Direktiva A o….i o izmjenama i dopunama
Directive B /prestanku važenja Direktive B
6. Directive A implementing Directive B Direktiva A za sprovođenje Direktive B
7. Directive A adapting to technical progress Direktiva A o prilagođavanju Direktive B
Directive B tehničkom napretku
8. Directive A laying down provisions for Direktiva A za sprovođenje Direktive B
implementation of Directive B
9. Directive A laying down detailed rules for the Direktiva A o utvrđivanju detaljnih pravila
application / implementation of Directive B za primjenu/sprovođenje Direktive B
10. Council Directive XXX (amended and Direktiva Savjeta XXX (izmijenjeno i
consolidated) dopunjeno i prečišćeno)

1. Regulation A concerning the derogation(s) ... Regulativa A o odstupanju(ima) ... od

from Regulation B Regulative B
2. Regulation A laying down derogations/measures Regulativa o odstupanjima/ mjerama koje
derogating from … odstupaju od ...
3. Regulation A derogating /providing for a Regulativa A o odstupanju od Regulative B
derogation from Regulation B
38
4. Regulation A granting Portugal a derogation Regulativa A o odobravanju Portugalu da
from Regulation B odstupi od Regulative B
5. Regulation A derogating from and amending Regulativa A o odstupanju od i izmjenama i
Regulation B dopunama Regulative B

Pravni osnov zajedničkih stavova i zajedničkih akcija

1. defined by the Council on the basis of Article X koji je definisao Savjet na osnovu člana X
of the Treaty on European Union Ugovora o Evropskoj uniji
2. adopted by the Council on the basis of Article X koji je donio Savjet na osnovu člana X
of the Treaty on European Union Ugovora o Evropskoj uniji

Akti koji se odnose na ugovore, sporazume i odluke mješovitih organa

1. on the conclusion (signature) of the agreement ...o zaključivanju (potpisivanju) sporazuma
(between the European Community and...) (između Evropske zajednice i ...)
2. ... and laying down provisions for its ...i o odredbama za njegovo sprovođenje...
implementation
3. approving the conclusion by the Commission of ...kojim se Komisiji odobrava da zaključi
the Agreement X Sporazum X...
4. based on (drawn up on the basis of) Article K.3 ...(sačinjen) na osnovu člana K.3 (34)
(34) of the Treaty on European Union, on Ugovora o Evropskoj uniji o...
5. drawing up the Convention on izrada Konvencije o…
6. drawing up the Convention based on Article K.3 izrada Konvencije, na osnovu člana K.3 (34)
(34) of the Treaty on European Union, on Ugovora o Evropskoj uniji, o...
7. on the application of Decision / …o primjeni Odluke/Preporuke…
Recommendation

1.4. INFORMATIVNI DODATAK

Postoje četiri tipa informativnih dodataka:

a) Informacija o notifikaciji adresata

notified under document number C(1998) 3154 notifikovano kao dokument pod brojem
C(1998) 3154

b) Informacija od značaja za Evropski ekonomski prostor

Text with EEA relevance Tekst od značaja za EEP

c) Informacija o obaveznom jeziku teksta

Only the XXX text is authentic Autentičan je jedino tekst na XXX jeziku

d) Broj dokumenta, ukoliko nije naveden u dijelu I

1. 2011/85/EU 2011/85/EU
2. 97/83/EC 97/83/EZ
39
3. 84/255/EEC 84/255/EEZ
4. 95/614/ECSC 95/614/EZUČ
5. 92/547/Euratom 92/547/Euroatom
6. 95/1/EC, Euratom, ECSC 95/1/EZ, Euroatom, EZUČ
7. 97/105/JHA 97/105/PUP
8. 99/12/CFSP 99/12/ZSBP
9. ECB/1998/17 ECB/1998/17
10. 93/C 225/04 93/C 225/04
11. COM(93) 299 final KOM(93) 299 konačni (konačni predlog
Komisije)
12. PE 220.895/fin. EP 220.895/ konačni (konačni predlog
Evropskog parlamenta)
13. ESC 236/94 ESK 236/94

e) Podaci o postupku
Adopted unanimously/with two abstentions/during Usvojeno jednoglasno/sa dva uzdržana/ na
the 337th session of 10 October 1997 337. sjednici od 10. oktobra 1997. godine

2. PREAMBULA

Preambula je sastavljena od:

- naziva organa koji donosi akt,
- uvodnih izjava,
- polazne osnove za donošenje akta,
- donošenja.

3. NAZIV ORGANA KOJI DONOSI AKT

1. European Council Evropski savjet

2. Council of the European Union Savjet Evropske unije
3. Council of the European Communities Savjet evropskih zajednica
4. Council of the European Economic Community Savjet Evropske ekonomske
zajednice
5. Council of the European Atomic Energy Community Savjet Evropske zajednice za
atomsku energiju
6. European Parliament Evropski parlament
7. European Parliament and the Council of the Evropski parlament i Savjet Evropske
European Union unije
8. Commission of the European Communities Komisija evropskih zajednica
9. Commission of the European Union Komisija Evropske unije
10. European Commision Evropska komisija
11. Commission of the European Economic Community Komisija Evropske ekonomske
zajednice
12. Commission of the European Atomic Energy Komisija Evropske zajednice za
Community atomsku energiju
13. Representatives of the Governments of the Member Predstavnici vlada država članica koji
40
 States, meeting within the Council zasijedaju u Savjetu

14. Governing Council of the European Central Bank Upravni savjet Evropske centralne
banke
15. General Council of the European Central Bank Generalni savjet Evropske centralne
banke
16. Board of Governors (of the European Investment Savjet guvernera (Evropske
Bank) investicione banke)
17. Court of Justice Sud pravde
18. Court of First Instance Prvostepeni sud
19. General Court Opšti sud
20. European economic and Social Committee Evropski ekonomsko-socijalni komitet
21. Committee of the Regions of the EU Komitet regiona EU
22. Court of Auditors Revizorski sud
23. Management Board (of Europol) Upravni odbor (Europola)
24. Supply Agency (of the European Atomic Energy Agencija za nabavke (Evropske
Community) zajednice za atomsku energiju)
25. Consultative Committee (of the European Coal and Konsultativni odbor (Evropske
Steel Community) zajednice za ugalj i čelik)

3.1. Decentralizovane agencije i službe Evropske unije

Agency for the Cooperation of Energy Agencija za saradnju energetskih

1.
Regulators regulatora
2. Civil Service Tribunal Sud za službenike Evropske unije
3. Community Plant Variety Office Kancelarija Zajednice za biljne sorte
Education, Audiovisual and Culture Executive Izvršna agencija za obrazovanje,
4.
Agency audiovizuelnu oblast i kulturu
5. Euratom Supply Agency Agencija za snabdijevanje Euratoma
6. Eurojust Eurojust
7. European Administrative School Evropska škola za upravu
8. European Agency for Reconstruction Evropska agencija za rekonstrukciju
Evropska agencija za zaštitu i zdravlje na
9. European Agency for Safety and Health at Work
radu
European Agency for the Management of Evropska agencija za upravljanje i
Operational Cooperation at the External Borders operativnu saradnju na vanjskim
10.
of the Member States of the European Union granicama država članica Evropske unije
(Frontex) (Frontex)
11. European Asylum Support Office Evropska kancelarija za podršku azilu
Evropska agencija za bezbjednost u
12. European Aviation Safety Agency
vazduhoplovstvu
13. European Central Bank Evropska centralna banka
European Centre for Disease Prevention and Evropski centar za prevenciju i kontrolu
14.
Control bolesti
European Centre for the Development of Evropski centar za razvoj stručnog
15.
Vocational Training obrazovanja
16. European Chemicals Agency Evropska agencija za hemikalije
17. European Data Protection Supervisor Evropski supervizor za zaštitu podataka
18. European Defence Agency Evropska agencija za odbranu
19. European Environment Agency Evropska agencija za životnu sredinu

41
20. European External Action Service Evropska služba za vanjske poslove
21. European Fisheries Control Agency Evropska agencija za kontrolu ribarstva
22. European Food Safety Authority Evropska agencija za bezbjednost hrane
European Foundation for the Improvement of Evropska fondacija za poboljšanje životnih
23.
Living and Working Conditions i radnih uslova
Agencija za evropski globalni navigacijski
24. European GNSS Agency
satelitski sistem
25. European Institute for Gender Equality Evropski institut za rodnu ravnopravnost
26. European Institute of Innovation and Technology Evropski institut za inovacije i tehnologiju
27. European Investment Bank Evropska investiciona banka
28. European Investment Fund Evropski investicioni fond
Evropska agencija za pomorsku
29. European Maritime Safety Agency
bezbjednost
30. European Medicines Agency Evropska agencija za lijekove
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Evropski centar za praćenje droga i
31.
Addiction zavisnosti od droga
European Network and Information Security Evropska agencija za bezbjednost mreža i
32.
Agency informacija
33. European Ombudsman Evropski zaštitnik ljudskih prava
34. European Personnel Selection Office Evropska kancelarija za izbor osoblja
35. European Police College Evropska policijska akademija
36. European Police Office (Europol) Evropska policijska kancelarija (Europol)
37. European Railway Agency Evropska agencija za željeznicu
Izvršna agencija Evropskog istraživačkog
38. European Research Council Executive Agency
savjeta
39. European Training Foundation Evropska fondacija za obuku
Agencija Evropske unije za temeljna
40. European Union Agency for Fundamental Rights
prava
Institut Evropske unije za bezbjednosne
41. European Union Institute for Security Studies
studije
42. European Union Satellite Centre Satelitski centar Evropske unije
Executive Agency for Competitiveness and Izvršna agencija za konkurentnost i
43.
Innovation inovacije
44. Executive Agency for Health and Consumers Izvršna agencija za zdravlje i potrošače
High Representative of the Union for Foreign Visoki predstavnik Unije za vanjske
45.
Affairs and Security Policy poslove i bezbjednosnu politiku
Kancelarija za usklađivanje na
Office for Harmonisation in the Internal Market
46. unutrašnjem tržištu (zaštitni znakovi i
(Trade Marks and Designs)
dizajni)
Publications Office of the European Kancelarija za publikacije Evropske
47. Union (formerly: Office for Official Publications of unije (ranije: Kancelarija za zvanične
the European Communities) publikacije evropskih zajednica)
48. Research Executive Agency Izvršna agencija za istraživanje
Trans-European Transport Network Executive Izvršna agencija za transevropsku
49.
Agency saobraćajnu mrežu
Translation Centre for the Bodies of the Prevodilački centar za tijela Evropske
50.
European Union unije

42
4. UVODNE IZJAVE
a) Moguća forma
Meeting in the composition of the heads of State or
Government
b) Uputstvo za primarno zakonodavstvo
1. Having regard to the Treaty XXX, and in particular
Article 28 thereof,
2. Having regard to the Treaty XXX, and in particular
Articles 121 and 122 thereof, in conjunction with
Article 300(1),
3. Having regard to the 1979 Act of accession, and in
particular Article 26(1) thereof,
4. Having regard to Article 29 of the Statute of the
European System of Central Banks and of the
European Central Bank (hereinafter referred to as
the „Statute“),
c) Uputstvo za sekundarno zakonodavstvo
Having regard to Regulation (Directive,
Decision…)XXX, and in particular Article 9 thereof,
Recalling Council Decision XXX...
d) Uputstvo za pripremni postupak
1. Having regard to the proposal from the Commission,
2. Having regard to the proposal submitted by the
Commission after consultation with the Advisory
Committee set up by (provided for in) the above
Regulation,
3. Having regard to the proposal from the Commission
submitted after consultation within the Advisory
Committee,
4. Having regard to the draft Regulation (Directive,
Decision...) submitted by the Commission,
5. Having regard to the Recommendation of the
Commission,
6. Having regard to the Recommendation (of the
Governing Council) of the European Central Bank,
7. Having regard to the request made by XXX
8. Having obtained the agreement of the Member
States,
9. In cooperation with the European Parliament,
10. Having regard to the opinion of the European
Parliament,
15
A ne posebno!
43
U sastavu šefova država ili vlada...
Imajući u vidu Ugovor XXX, a naročito15
član 28,
Imajući u vidu Ugovor XXX, a naročito čl.
121 i 122, u vezi sa članom 300 stav 1,
Imajući u vidu Akt o pristupanju iz 1979.
godine, a naročito član 26 stav 1,
Imajući u vidu član 29 Statuta Evropskog
sistema centralnih banaka i Evropske
centralne banke (u daljem tekstu:
Statut),
Imajući u vidu Regulativu (Direktivu,
Odluku…) XXX, a naročito član 9,
Pozivajući se na Odluku Savjeta XXX,
Imajući u vidu predlog Komisije,
Imajući u vidu predlog Komisije podnesen
nakon konsultacija sa Savjetodavnim odborom
osnovanim (predviđenim) navedenom
regulativom,
Imajući u vidu predlog Komisije podnesen
nakon konsultacija Savjetodavnog odbora,
Imajući u vidu Nacrt regulative (direktive,
odluke...) koji je podnijela Komisija,
Imajući u vidu Preporuku Komisije,
Imajući u vidu Preporuku (Upravnog savjeta)
Evropske centralne banke,
Imajući u vidu zahtjev XXX,
Po dobijanju saglasnosti država članica,
U saradnji sa Evropskim parlamentom,
Imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,
11. Having regard to the assent of the European Imajući u vidu saglasnost Evropskog
Parliament, parlamenta,
12. Having regard to the opinion of the Economic and Imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog
Social Committee, komiteta,
13. Having regard to the opinion of the Committee of the Imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,
Regions,
14. Having regard to the opinion of the Court of Justice, Imajući u vidu mišljenje Suda pravde,
15. Having regard to the opinion of the Court of Auditors, Imajući u vidu mišljenje Revizorskog suda,
16. Having regard to the opinion of the Monetary Imajući u vidu mišljenje Monetarnog odbora,
Committee,
17. Having regard to the opinion of the Economic and Imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-
Financial Committee, finansijskog odbora,
18. Having regard to the opinion of the Staff Regulations Imajući u vidu mišljenje Odbora za propise za
Committee, službenike,
19. Acting in accordance with the procedure laid down in Postupajući u skladu sa postupkom iz člana
Article 252 (189c) of the Treaty, 252 (189c) Ugovora,
20. Acting in accordance with the procedure laid down in Postupajući u skladu sa postupkom iz člana
Article 251 (189b) of the Treaty, in the light of the 251 (189b) Ugovora, a imajući u vidu
joint text approved by the Conciliation Committee on zajednički tekst koji je odobrio Odbor za
XXX, usaglašavanje XXX,
21. Acting in accordance with the voting rules laid down Postupajući prema pravilima glasanja iz...
in...
22. Having regard to the contribution of the General Imajući u vidu doprinos Generalnog savjeta
Council of the European Central Bank provided in Evropske centralne banke, u skladu sa članom
accordance with Article 47.2 of the Statute, 47.2 Statuta,
23. Having consulted (After sonsultation of) the Nakon konsultacija sa Konsultativnim
Consultative Committee, odborom,
24. ...and with the (unanimous) assent of the Council, ... i uz (jednoglasnu) saglasnost Savjeta,
25. In agreement with the Commission, U saglasnosti sa Komisijom,
26. Having taken into account XXX, Uzevši u obzir XXX,

5. POLAZNE OSNOVE ZA DONOŠENJE AKTA

Stari sistem za propise izdate do 1. juna 1999. godine:

- uređuje se prema francuskoj verziji, uz određene izmjene prema engleskoj verziji, dok se
njemačka verzija razlikuje;
- tačke polaznih osnova počinju malim slovima, a završavaju se tačkom i zarezom, izuzev
posljednje tačke polaznih osnova koja se završava zarezom;
- pojedine rečenice u okviru tačke polaznih osnova odvajaju se tačkom i zarezom;
- tačke polaznih osnova numerišu se ako su numerisane u originalu.

Whereas AAA; whereas BBB and S obzirom na to da AAA; s obzirom na to da BBB i s

whereas CCC; whereas DDD; obzirom na to da CCC; s obzirom na to da DDD;

Novi sistem kod propisa koji važe od 1. juna 1999. godine:

- polazne osnove počinju riječima: „s obzirom (na to) da“, nakon čega slijede dvije tačke;
- tačke polaznih osnova počinju malim slovima, a završavaju se tačkom i zarezom, izuzev
posljednje tačke polaznih osnova koja se završava zarezom;
- pojedine rečenice u okviru tačke polaznih osnova odvajaju se tačkom i počinju velikim slovima;
- ne upotrebljavaju se uvodni izrazi;
44
- tačke polaznih osnova su numerisane.

Whereas S obzirom na to da:

Uobičajeni oblici polaznih osnova

1.
(Whereas) Adoption of this Directive constitutes the most appropriate means of attaining the
desired objectives; whereas this Directive is limited to the minimum necessary to attain these
objectives and does not go beyond what is needed for this purpose;
(S obzirom na to da) Donošenje ove direktive predstavlja najprikladniji način za postizanje željenih
ciljeva; (da) se ova direktiva ograničava na minimum neophodan za postizanje ovih ciljeva i da ne
prevazilazi okvir potreban za tu svrhu;
2.
(Whereas) This Directive concerns the European Economic Area (EEA) and whereas the
procedure under Article 99 of the Agreement on the European Economic Area has been complied
with;
(S obzirom na to da) Ova direktiva odnosi se na Evropski ekonomski prostor (EEP), a da su
ispunjeni uslovi postupka iz člana 99 Sporazuma o Evropskom ekonomskom prostoru;
3.
(Whereas) The measures provided for in this Regulation (Directive) are in accordance with the
opinion of the XXX Committee,
(S obzirom na to da) Mjere predviđene ovom regulativom (direktivom) usklađene su sa mišljenjem
XXX odbora,
4.
(Whereas) The XXX Committee has not delivered an opinion within the time limit set by the
chairman,
(S obzirom na to da) XXX odbor nije dao mišljenje u roku koji je odredio predsjedavajući,
5.
(Whereas) The measures necessary for the implementation of this directive should be adopted in
accordance with Council Decision 1999/468/EC of 28 June 1999 laying down the procedures for
the exercise of implementing powers conferred on the Commision;
(S obzirom na to da) Mjere potrebne za sprovođenje ove direktive treba da budu utvrđene16 u
skladu sa Odlukom Savjeta 1999/468/EZ od 28. juna 1999. godine o postupcima za vršenje
ovlašćenja za sprovođenje prenijetih na Komisiju;
6.
(Whereas) In accordance with Article(s) 12.1 and (Article) 14.3 of the Statute (of the European
System of Central Banks and of the European Central Bank), ECB guidelines form an integral part
of Community law,
(S obzirom na to da) U skladu sa čl. 12.1 i 14.3 Statuta (Evropskog sistema centralnih banaka i
Evropske centralne banke), smjernice ECB predstavljaju sastavni dio prava Zajednice,
7.
In agreement with the Commission
U saglasnosti sa Komisijom
8.
After consulting the Commission
Nakon savjetovanja sa Komisijom

16
Mjere se propisuju ili utvrđuju, a ne usvajaju!
45
6. DONOŠENJE

1. has (have) adopted this Regulation donio je (Donijeli su) ovu Regulativu.
2. has adopted this Financial Regulation donio je (Donijeli su) ovu Finansijsku regulativu.
3. has (have) adopted this Directive donio je (Donijeli su) ovu Firektivu.
4. has (have) adopted this Decision donio je (Donijeli su) ovu Odluku.
5. has (have) decided as follows odlučio je (odlučili su)
6. has adopted this Common Strategy donio je ovu zajedničku Strategiju
(Joint Action, Common Position, (Zajedničku akciju, Zajednički stav, Okvirnu
Framework Decision) odluku).
7. hereby recommends (Member States) preporučuje (državama članicama)
8. hereby invites the Commission to poziva Komisiju da
9. hereby adopts this Resolution donosi ovu Rezoluciju
10. has (have) agreed as follows saglasio (saglasili su) se o sljedećem:
11. have decided to conclude the following odlučili su da zaključe sljedeći sporazum:
agreement
12. have agreed on following dispositions saglasili su se o sljedećim odredbama:

7. TEKST PRAVNOG AKTA

7.1. STRUKTURA TEKSTA

a) Osnovna struktura
Tekst dokumenta raščlanjuje se prema originalu, pri čemu se za pojedine djelove upotrebljavaju
sljedeći nazivi:
1. Part Dio
2. Title Glava
3. Subtitle Odjeljak
4. Chapter Poglavlje
5. Section Odsjek
6. Subsection Pododsjek
7. Article Član
8. Sole Article Jedini član
9. Point Tačka
10. Paragraph Stav
11. Subparagraph Podstav
12. Indent Alineja
13. Subindent Podalineja
14. Phrase Rečenica

Ponekad se različiti izvorni termini prevode istom riječju, npr. point, item = tačka.

b) Posebni djelovi pravnih akata i njihova podjela

Propisi često imaju anekse:

46
1. Annex Aneks
2. Annex I / Annex A Aneks I/ Aneks A
3. Annex B to / of Directive X Aneks B Direktive X

Forma aneksa slobodnija je od forme osnovnog teksta; upotrebljava se gorenavedena podjela, pri
čemu osnov raščlanjivanja nije član, već tačka.

Aneksi sadrže tekstove različite prirode, npr:

1. Appendix Dodatak
2. Appendix B2 to Annex B to Directive Dodatak B2 uz Aneks B Direktive X
X
3. List Lista
4. Schedule Dodatak
5. Timetable Dinamika
6. Table Tabela
7. Correlation table Uporedna tabela
8. Transposition table Tabela transpozicije

c) Kombinovana nomenklatura, Taric i harmonizovani sistem

Kombinovana nomenklatura i Taric dijele se na:

1. Section Odjeljak

2. (tariff) heading Tarifni broj

3. Subheading Podbroj

4. CN / Taric subheading CN Taric podbroj

d) Statistička klasifikacija EZ (npr. NACE rev. 1, COICOP)

Statistička klasifikacija
Abecedni kod

1 Section Sektor

2 Subsection Podsektor

47
1 2-digit level (division) Oblast

2 3-digit level (group) Grana

3 4-digit level Grupa

(class)

4 5-digit level Podgrupa

(sub-class)

7.2. NAZIVI ODREDBI

48
1. Aim Cilj

2. Scope/ Field of application Područje primjene

3. Definitions Značenje izraza

4. Subsidiary definitions Dopunska značenja izraza

5. Basic provisions Osnovne odredbe

6. General provisions Opšte odredbe

7. Miscellaneous provisions Ostale odredbe

8. Other provisions Ostale odredbe

9. Notification and reporting Notifikacija i izvještavanje

10. Technical adjustments Tehnička prilagođavanja

11. Advisory Committee Savjetodavni odbor

12. Advisory (Committee) procedure Savjetodavni postupak (postupak Savjetodavnog

odbora)

13. Management Committee Upravni odbor

14. Management (Committee) procedure Postupak Upravnog odbora

15. Regulatory Committee Regulatorni odbor

16. Regulatory (Committee) procedure Regulatorni postupak (Postupak Regulatornog

odbora)

17. Safeguard procedure Postupak zaštite

18. Liaison with the authorities of the Veza s nadležnim organima država članica
Member States

19. Transitional provisions Prelazne odredbe

20. Final provisions Završne odredbe

21. Review Pregled, ocjena

22. Transposition Transpozicija

49
23. Implementing provisions Odredbe za sprovođenje

24. Entry into force Stupanje na snagu

25. Publication Objavljivanje

26. Addressees Adresati

7.3. ODREDBE KOJE SE ODNOSE NA KOMISIJU

1.
The Commission shall be assisted by a (advisory) (implementation) (management) (regulatory) committee
(of an advisory nature) composed of the representatives of the Member States and chaired by the
representative of the Commission.
Komisiji pomaže (savjetodavni) (za sprovođenje) (upravni) (regulatorni) odbor (koji ima savjetodavnu
ulogu), koji čine predstavnici država članica i kojim predsjedava predstavnik Komisije.
2.
The Commission shall be assisted by the XXX Committee established by Decision YYY.
Komisiji pomaže XXX odbor, osnovan Odlukom YYY.
3.
A Committee XXX, hereinafter referred to as the ”Committee", shall be set up, consisting of
representatives of the Member States and chaired by a representative of the Commission.
Osniva se Odbor XXX (u daljem tekstu: Odbor) koji čine predstavnici država članica i kojim predsjedava
predstavnik Komisije.
4.
The Committee shall adopt its Rules of Procedure.
Odbor usvaja svoj poslovnik.
5.
Where the procedure laid down in this Article is to be followed, the chairman shall, (without delay), refer
the matter to the Committee XXX (hereinafter called the ''Committee'', either on his own initiative or the
request of the representative of a Member State.
U slučaju primjene postupka iz ovog člana, predsjedavajući (bez odlaganja) upućuje predmet Odboru
XXX (u daljem tekstu: Odbor) na svoju inicijativu ili na zahtjev predstavnika države članice.
6.
The representative of the Commission shall submit (to the Committee) a draft of measures to be adopted.
Predstavnik Komisije dostavlja (Odboru) nacrt mjera koje treba utvrditi.
7.
The Committee shall deliver its opinion on such measures (on the draft) within a time limit which the
chairman may lay down (within a time limit set by the Chairman) according to the urgency of the matter, (if
necessary by taking a vote) (within a period of two months).
Odbor daje svoje mišljenje o tim mjerama (nacrtu) u roku koji odredi predsjedavajući, u zavisnosti od
hitnosti predmeta (ako je potrebno – i glasanjem) (u roku od dva mjeseca).
8.
The Committee shall deliver its opinion on such measures (on the draft) within a period of two months.
Komitet daje svoje mišljenje o tim mjerama (o nacrtu) u roku od dva mjeseca.
9.
Opinions shall be adopted by a majority of XXX votes.
Mišljenja se usvajaju XXX većinom glasova.
50
10.
The opinion shall be delivered by the majority laid down in Article 148 (205) (2) of the Treaty in the case of
decisions which the Council is required to adopt on a proposal from the Commission.
U slučaju kada Savjet donosi odluku na predlog Komisije, mišljenje se usvaja većinom glasova
propisanom članom 148 (205) stav 2 Ugovora.
11.
Opinions shall be adopted by a majority of XXX votes, the votes of the Member States being weighted as
provided in Article 148 (2) of the Treaty.
Mišljenja se usvajaju XXX većinom glasova, pri čemu se glasovi država članica odmjeravaju saglasno
članu 148 stav 2 Ugovora.
12.
(Within the Committee) The votes of (the representatives of) the Member States within the Committee
shall be weighted in the manner set out in that Article (as provided in Article 148 (2) of the Treaty).
Prilikom glasanja u Odboru glasovi (predstavnika) država članica odmjeravaju se na način iz tog člana (iz
člana xxx) (na način utvrđen članom 148 stav 2 Ugovora).
13.
The Chairman shall not vote.
Predsjedavajući ne učestvuje u glasanju.
14.
The opinion shall be recorded in the minutes; each Member State shall have the right to ask to have its
position recorded in the minutes.
Mišljenje se unosi u zapisnik; svaka država članica ima pravo da zatraži da se njen stav unese u zapisnik.
15.
The Commission shall take the utmost account of the opinion delivered by the Committee.
Komisija u najvećoj mogućoj mjeri uzima u obzir mišljenje Odbora.
16.
It shall inform the Committee of the manner in which its opinion has been taken into account.
Ona obavještava Odbor o tome kako je njegovo mišljenje uzeto u obzir.
17.
The Commission shall adopt measures which shall apply immediately.
Komisija utvrđuje mjere koje se primjenjuju odmah.
18.
The Commission shall adopt the measures envisaged (and shall implement them immediately) if they are
in accordance with the opinion of the Committee.
Komisija utvrđuje predviđene mjere (i odmah ih sprovodi) ukoliko su one u skladu sa mišljenjem Odbora.
19.
However, if these measures are not in accordance with the opinion of the Committee, they shall forthwith
be communicated by the Commission to the Council.
Međutim, ako ove mjere nijesu u skladu sa mišljenjem Odbora, Komisija odmah obavještava Savjet.
20.
If measures envisaged are not in accordance with the opinion of the Committee, or if no opinion is
delivered, the Commission shall, without delay, submit to the Council a proposal relating to the measures
to be taken.
Ako predviđene mjere nijesu u skladu sa mišljenjem Odbora ili ako mišljenje nije dato, Komisija – bez
odlaganja – podnosi Savjetu predlog o mjerama koje treba preduzeti.
21.
In that event the Commission may defer application of the measures which it has adopted for not more
than one month from the date of such communication.
U tom slučaju, Komisija može odložiti primjenu mjera koje je utvrdila, ali ne duže od mjesec dana od dana
dostavljanja saopštenja.
51
22.
The Council, acting by a qualified majority, may take a different decision within the time limit (referred to in
the previous paragraph) (of one month).
Savjet može, kvalifikovanom većinom glasova, donijeti drugačiju odluku u utvrđenom roku (iz stava xxx)
(od jednog mjeseca).
23.
The Commission shall (may) defer application of the measures which it has decided for a period to be laid
down in each act adopted by the Council (basic instrument), but which may in no case exceed three
months from the date of communication.
Komisija odlaže (može odložiti) primjenu mjera koje je utvrdila na period koji se utvrđuje u svakom aktu
Savjeta posebno (osnovnom instrumentu), a koji ne može biti duži od tri mjeseca od dana dostavljanja
saopštenja.
24.
The Council shall act by a qualified majority.
Savjet odlučuje kvalifikovanom većinom glasova.
25.
If, on the expiry of a period to be laid down in each act to be adopted by the Council under this paragraph
but which may in no case exceed three months from the date of referral to the Council, the Council has
not acted, the proposed measures shall be adopted by the Commission, (save where the Council has
decided against the said measures by a simple majority).
Ako Savjet ne postupi po isteku perioda koji se utvrđuje posebno u svakom aktu koji donosi Savjet u
skladu sa ovim stavom, a koji ne može biti duži od tri mjeseca od dana upućivanja Savjetu, predložene
mjere utvrđuje Komisija (osim u slučaju kada je Savjet odluku protiv navedenih mjera usvojio prostom
većinom glasova).
26.
If the Council has not adopted any measures within XXX of the date on which the matter is referred to it,
the Commission shall adopt the proposed measures and shall implement them immediately unless the
Council has voted against the measures by a simple majority.
Ako Savjet ne utvrdi mjere u roku od XXX od dana kad mu je predmet upućen, Komisija utvrđuje
predložene mjere i odmah ih sprovodi, osim ako Savjet nije glasao protiv tih mjera prostom većinom
glasova.
27.
If the measures envisaged are not in accordance with the opinion of the Committee, or if no opinion is
delivered, the Commission shall, without delay, submit to the Council a proposal relating to the measures
to be taken and shall inform the European Parliament.
Ako predviđene mjere nijesu u skladu sa mišljenjem Odbora ili ako mišljenje nije dato, Komisija bez
odlaganja podnosi Savjetu predlog o mjerama koje treba preduzeti i obavještava Evropski parlament.
28.
If the European Parliament considers that a proposal submitted by the Commission pursuant to a basic
instrument adopted in accordance with the procedure laid down in Article 251 of the Treaty exceeds the
implementing powers provided for in that basic instrument, it shall inform the Council of its position.
Evropski parlament o svom stavu obavještava Savjet ako smatra da predlog koji je podnijela Komisija, u
skladu sa nekim osnovnim instrumentom usvojenim u skladu sa postupkom iz člana 251 Ugovora,
prevazilazi ovlašćenja za sprovođenje predviđena tim osnovnim instrumentom.
29.
The Council may, where appropriate in view of any such position, act by qualified majority on the
proposal, within a period to be laid down in each basic instrument but which shall in no case exceed three
months from the date of referral to the Council.
Savjet može, kada je to potrebno radi takvog stava, kvalifikovanom većinom glasova odlučivati o
predlogu, u roku utvrđenom u svakom osnovnom instrumentu posebno, a koji ne može biti duži od tri
mjeseca od dana upućivanja Savjetu.
52
30.
If within that period the Council has indicated by qualified majority that it opposes the proposal, the
Commission shall re-examine it. It may submit an amended proposal to the Council, re-submit its proposal
or present a legislative proposal on the basis of the Treaty.
Ako se u tom roku Savjet kvalifikovanom većinom glasova izjasni protiv predloga, Komisija preispituje
predlog. Komisija može podnijeti Savjetu izmijenjeni i dopunjeni predlog, ponovo podnijeti svoj predlog ili
podnijeti novi predlog pravnog akta na osnovu Ugovora.
31.
If on the expiry of that period the Council has neither adopted the proposed implementing act nor
indicated its opposition to the proposal for implementing measures, the proposed implementing act shall
be adopted by the Commission.
Ukoliko po isteku tog roka Savjet ne usvoji predloženi akt za sprovođenje, niti se izjasni protiv predloženih
mjera za sprovođenje, predloženi akt za sprovođenje donosi Komisija.
32.
The Commission shall notify the Council and the Member States of any decision regarding safeguard
measures.
Komisija obavještava Savjet i države članice o svakoj odluci o zaštitnim mjerama.
33.
(It may be stipulated that) Before adopting this decision the Commission shall consult the Member States
in accordance with procedures to be determined in each case.
(Može biti predviđeno da) Komisija prije donošenja ove odluke konsultuje države članice, u skladu sa
postupcima koji se utvrđuju za svaki slučaj posebno.
34.
Any Member State may refer the Commission's decision to the Council within a time limit to be determined
in the act (within the basic instrument) in question.
Svaka država članica može odluku Komisije uputiti Savjetu u roku koji se utvrđuje u predmetnom aktu
(osnovnom instrumentu).
35.
The Council, acting by a qualified majority, may take a different decision within a time limit to be
determined in the act (in the basic instrument) in question.
Savjet, kvalifikovanom većinom glasova, može donijeti drugačiju odluku u roku koji se utvrđuje u
predmetnom aktu (osnovnom instrumentu).
36.
The Council, acting by a qualified majority, may confirm, amend or revoke the decision adopted by the
Commission.
Savjet, kvalifikovanom većinom glasova, može potvrditi, izmijeniti i dopuniti ili ukinuti odluku koju je
donijela Komisija.
37.
If the Council has not taken a decision within a time limit to be determined in the act in question, the
decision of the Commission is deemed to be revoked.
Ako Savjet ne donese odluku u roku utvrđenom predmetnim aktom, odluka Komisije smatra se ukinutom.
38.
Alternatively, it may be stipulated in the basic instrument that the Council, acting by qualified majority, may
confirm, amend or revoke the decision adopted by the Commission and that, if the Council has not taken
a decision within the above mentioned time-limit, the decision of the Commission is deemed to be
revoked.
Može se i osnovnim instrumentom propisati da Savjet može, kvalifikovanom većinom glasova, potvrditi,
izmijeniti i dopuniti ili ukinuti odluku koju je donijela Komisija i da se odluka Komisije smatra ukinutom ako
Savjet ne donese odluku u utvrđenom roku17.

17
U utvrđenom roku, a nikako u gore navedenom roku.
53
39.
Where reference is made to this paragraph, Articles XXX and XXX of Decision 1999/468/EC shall apply,
having regard to the provisions of Article 8 thereof.
Kada se upućuje na ovaj stav, primjenjuju se čl. XXX i XXX Odluke 1999/468/EZ, a imajući (pri tome) u
vidu odredbe člana 8 te odluke.
40.
The period laid down in Article XXX (XXX) of Decision 1999/468/EC shall be set at three months.
Rok iz člana XXX stav XXX Odluke 1999/468/EZ određuje se na tri mjeseca.

8. NAČIN IZMJENE PRAVNIH AKATA

Načini na koje se formulišu izmjene pravnih akata često se razlikuju u pojedinim jezicima i nijesu
ujednačeni, naročito ako je riječ o dokumentima različite starosti. Zbog toga, prilikom njihovog
prevođenja treba prije svega imati u vidu smisao, a naročito treba poštovati pravila formulacije koja
važe u jeziku cilju. Najčešće formulacije kojih prevodioci treba strogo da se pridržavaju nalaze se u
ovom poglavlju Priručnika.

Izrazi kojima se mijenja ili prestaje da važi pravni akt

1. Regulation (Directive, Decision...) XXX is hereby
amended as follows:
2. Regulation (Directive, Decision...) XXX is hereby
repealed.
3. The following Regulations and Directives are hereby
repealed:
4. Directive XXX shall cease to have effect/ to apply on
31 December 1992
5. Council recommendation XXX shall cease to have
effect as from the date on which this Directive is
applied by the Member States.
6. Regulation XXX shall be repealed with effect from the
date of entry into force of this regulation.
7. Regulation XXX shall be repealed with retroactive
effect from 1 January 1995.
Regulativa (Direktiva, Odluka ...) XXX
mijenja se i glasi:
Regulativa (Direktiva, Odluka...) prestaje da
važi.
Prestaju da važe sljedeće regulative i
direktive:
Direktiva XXX prestaje da važi / da se
primjenjuje od 31. decembra 1992. godine
Preporuka Savjeta XXX prestaje da važi
danom primjene ove direktive u državama
članicama.
Regulativa XXX prestaje da važi danom
stupanja na snagu ove regulative.
Regulativa XXX prestaje da važi sa
retroaktivnim dejstvom od 1. januara 1995.
godine.

References made to the repealed Directive shall be
construed (shall read) (shall be understood) as (being
made) to this Directive (and should be read in accordance
with the correlation table set out in Annex).
Pozivanja na Direktivu koja prestaje da važi
tumače se (glase) (podrazumijevaju se) kao
pozivanja na ovu direktivu (i tumače se u
skladu sa uporednom tabelom koja se nalazi
u Aneksu).

Izrazi kojima se navode izmjene djelova pravnih akata

a) Izmjena u cjelini
Kao uvod za izmjenu dijela pravnog akta u cjelini koristi se opšta formula:
(Naziv odredbe koja se mijenja) mijenja se i glasi:
54
1. Article 3 is amended/reworded as follows: Član 3 mijenja se i glasi:
paragraph 1 is replaced by the following: stav 1 zamjenjuje se ...
paragraphs 2 and 3 become paragraphs 3 and 4; st. 2 i 3 postaju st. 3 i 4;
Annex I to Directive XXX, is hereby amended in Aneks I uz Direktivu XXX mijenja se u
2. accordance with the Annex to this Directive. skladu sa Aneksom uz ovu direktivu.

b) Brisanje odredaba
Brisanje (repealing, deleting) odredbe koja se ne zamjenjuje drugom izražava se formulacijom:
(Naziv odredbe koja je predmet izmjene) briše se.

Ukoliko je u pitanju samo dio jedne odredbe koristi se formulacija:

U (naziv odredbe koja je predmet izmjene) (naziv dijela odredbe na koju se izmjena odnosi
ili riječ „...“ odn. riječi: „...“) briše(u) se.

Za eventualnu renumeraciju – v. dio d) Dopuna.

1. Articles 141, 142 and 143 (of Regulation XXX) Čl. 141, 142 i 143 (Regulative XXX) brišu
are hereby repealed. se.
2. Article 6 of Directive XXX shall be repealed as Član 6 Direktive XXX prestaje da važi od 1.
from 1 January 1993. januara 1993. godine.
3. Articles 7 and 11 are (hereby) deleted. Čl. 7 i 11 brišu se.
4. in Article 13(2), point (c) shall be deleted. U članu 13 stav 2 tačka c briše se.
5. in point (a) of Article 83,“in accordance with U članu 83 tačka a riječi: „u skladu sa
Article 66” shall be deleted članom 66“ brišu se.
6. Article 6 shall be deleted and Article 7 shall Član 6 briše se a član 7 postaje član 6.
become Article 6.

c) Djelimična izmjena
Djelimična izmjena odredbe izražava se formulacijom:
… (Odredba koja je predmet zamjene) mijenja se i glasi: „ … “.

Izuzetak su riječi, brojevi i iznosi kada se upotrebljava formulacija:

Riječ (riječi:) „ … “ (riječ(i) koja(e) se mijenja(ju) u odgovarajućem padežu) zamjenjuje(u) se
riječju (riječima:) „ … “ (nove riječi u odgovarajućem padežu).18

Broj „ … “ (broj koji se mijenja) zamjenjuje se brojem „ … “ (novi broj).

Iznos „ … “ (iznos koji se mijenja) zamjenjuje se iznosom „ … “ (novi iznos).

Brojevi i iznosi, isto kao i riječi koje se mijenjaju, stavljaju se pod navodnike.

Ukoliko se neki izraz mijenja u čitavom tekstu akta, a više puta se ponavlja, koristi se sljedeća
formulacija:

U … (naziv akta ili dijela akta koji se mijenja) riječ(riječi:) „ … “ zamjenjuje(u) se riječju
(riječima:) „ … “ u odgovarajućem padežu.

18
Riječi pod navodnicima treba staviti u odgovarajući padež, zavisno od teksta koji se mijenja. Treba, dakle, uz prevod konsultovati i
tekst akta koji se mijenja.
55
1. Article 47 shall be replaced by the following: Član 47 mijenja se i glasi:
2. Article 56(2) shall be replaced by the following: U članu 56 stav 2 mijenja se i glasi:
3. In Article 2 (b) and (f) are replaced by the U članu 2 tač. b i f mjenjaju se i glase:
following:
4. The fïrst subparagraph of Article 118a(2) shall U članu 118a stav 2 podstav 1 mijenja se i
be replaced by the following: glasi:
5. The final part of point 5 shall be replaced by Završni dio tačke 5 mijenja se i glasi:
the following:
6. The first indent of point 7 shall be replaced by U tački 7 alineja 1 mijenja se i glasi:
the following:
7. Item 4.2.1.1 shall be amended to read: Tačka 4.2.1.1. mijenja se i glasi:
8. The title of Chapter 4 shall be replaced by the Naziv Poglavlja 4 mijenja se i glasi:
following:
9. In Article 55, ”43” shall be replaced by “42” U članu 55 broj „43“ zamjenjuje se brojem
„42“.
10. In paragraph 1, “ECU 105” is replaced by “ECU U stavu 1 iznos „105 ekija” zamjenjuje se
95“ iznosom „95 ekija”.
11. The following shall be substituted for U stavu 12 tačka c mijenja se i glasi:
paragraph 12 (c)
12. The introductory sentence in Article 10(1) is U članu 10 stav 1 uvodna rečenica mijenja
hereby amended as follows: se i glasi:
13. The reference to Articles 129 and Pozivanje na čl. 129 i 130 zamjenjuje se
130 shall be replaced by a reference to Articles pozivanjem na čl. 198d i 198e.
198d and 198e

d) Dopuna

1. Dodavanje nove odredbe:

Dodavanje odredbe ili odredaba izražava se formulacijom:

Poslije (prethodna odredba) dodaje se novi/a (nova odredba, eventualno sa brojem) koji/a
glasi: „...”.

Poslije (prethodne odredbe) dodaju se novi/e (nove odredbe) koji/e glase: „...”.

U (naziv cijele odredbe) dodaje se novi/a (nova odredba) koji/a glasi: „...”.

U (naziv cijele odredbe) dodaju se novi/e (nove odredbe) koji/e glase: „...” i navodi se tekst
dodate (dodatih) odredbe/aba.

Dopuna je često praćena renumeracijom:

Dosadašnji/e (odredbe numerisane starim brojevima) postaju (odredbe renumerisane novim
brojevima).

Uvodna rečenica mora jasno upućivati na koji dio odredbe se odnosi (član, stav, riječi...). Ukoliko u
originalnoj rečenici ne postoji odgovarajući izraz (npr. engleski tekst sadrži samo the following ili
the following text), potrebno je taj izraz u prevodu dopuniti prema stvarnom smislu i prema
kontekstu, tj. prema prirodi umetnute odredbe.
56
The following se prevodi kao riječ/riječi/broj i sl.
1. The following shall be inserted:
2. The following Article (87a) shall be inserted:
3. In Article 15 (2), the following (new) point (g) shall
be inserted
4. After the words “XXX", the words “YYY" shall be
inserted
5. A new point 5 shall be added, worded as follows:
6. After point 4 a new point shall be added, worded
as follows:
7. Articles 8, 8a, 8b and 8c shall become
respectively Articles 7, 7a, 7b and 7c.
8. In Article 92(3) the present point (d) shall become
(e).
9. Items “2.1.2.2, 2.1.2.3, and 2.1.2.4“ are “2.1.2.1,
2.1.2.2 and 2.1.2.3“ respectively
10. The second subparagraph of Article 144 shall
be supplemented by the following sentence:
11. The second subparagraph of Article 144 shall
be supplemented by the following sentences:
12. Paragraph 17 shall be renumbered 22, and the
following shall be added thereto:
13. In Article 31(1), "of 1994" shall be added at the
end of the first indent
14. The following shall be added to point (r):
15. The Annex shall become Annex I and the
following point shall be added to paragraph 1:
16. Annexes II and III attached hereto shall be added
to Directive 00/000/EEC.
57
Dodaju se riječi:
Dodaje se član (87a) koji glasi:
U članu 15 stav 2 dodaje se (nova) tačka
g:
Poslije riječi: „XXX“ dodaju se riječi:
„YYY“.
Dodaje se nova tačka 5 koja glasi:
Poslije tačke 4 dodaje se nova tačka
koja glasi:
Čl. 8, 8a, 8b i 8c postaju čl. 7, 7a, 7b i
7c.
U članu 92 stavu 3 dosadašnja tačka d
postaje tačka e.
Tač. 2.1.2.2, 2.1.2.3 i 2.1.2.4 postaju tač.
2.1.2.1, 2.1.2.2. i 2.1.2.3.
U članu 144 podstav 2 dodaje se
rečenica:
U članu 144 podstav 2 dodaju se
rečenice:
U dosadašnjem stavu 17, koji postaje
stav 22, dodaju se riječi:
U članu 31 stav 1 na kraju alineje 1
dodaju se riječi: „iz 1994. godine“.
U tački r dodaju se riječi:
Aneks postaje Aneks I, a stavu 1 dodaje
se tačka:
Aneksi II i III uz ovu direktivu dodaju se
Direktivi 00/000/EEZ.
9. POZIVANJE19

Pri prevođenju pozivanja naročitu pažnju treba posvetiti nazivima dokumenata i podjeli teksta.

a) Pozivanje na akt Unije

Puni nazivi osnivačkih ugovora Unije pišu se velikim početnim slovom prve riječi u nazivu. Kratko
označavanje the Treaty / le traité / der Vertrag, koje se pojavljuje u kontinuiranom tekstu kod
pozivanja na odgovarajući ugovor, na crnogorski jezik prevodi se kao Ugovor i piše velikim
početnim slovom.
1. Directive A as amended by Directive B Direktiva A izmijenjena i dopunjena
Direktivom B,
2. Directive A as last amended by Directive B Direktiva A, kako je posljednji put
izmijenjena i dopunjena Direktivom B,
3. Directive X and amendments (thereof / thereto / Direktiva X i (njene) izmjene i dopune
to it) Directive X and subsequent provisions Direktive X i odredbe o naknadnim
amending it izmjenama i dopunama,

Ukoliko je citiran cio naziv propisa, radi bolje preglednosti dobro je da se odvoji zarezom od izraza
„glasi“ ili „posljednji put izmijenjen“.

b) Pozivanje na djelove akata i pojedinih odredaba Unije

Na naziv i na preambulu obično se poziva riječima:
1. title naziv
2. title of Directive XXX naziv Direktive XXX
3. citation citat
4. first and second citations prvi i drugi citat
5. recital uvodna izjava
6. twenty-fifth recital uvodna izjava 25
7. recitals 11 and 12 uvodne izjave 11 i 12
8. recitals 9 to 13 uvodne izjave 9 do 13
9. the recitals / the statement of the reasons of the uvodne izjave / razlozi za donošenje
Regulation XXX Regulative XXX

Za pozivanje na pojedine odredbe važe sledeća pravila:

Odredba, odnosno odredbe na koje se upućuje, označavaju se navođenjem oznaka cjelina
od većih ka manjim. Ako želimo da uputimo samo na jednu tačku onda će upućivanje na
određenu tačku nekog člana glasiti npr. u članu 33 stav 5 tačka f.

Ako se navodi više cjelina iste vrste na koje se upućuje onda se skraćuje naziv te cjeline i to na
sljedeći način:
- Treba pisati čl. 2 i 3, a ne članovi 2 i 3!
- Treba pisati st. 2 i 3, a ne stavovi 2 i 3!
- Treba pisati podst. 2 i 3, a ne podstavovi 2 i 3!
- Treba pisati tač. a i b, a ne tačke a i b!
- Treba pisati al. 2 i 3, a ne alineje 2 i 3!

19
Bolje nego upućivanje!
58
Međutim, kad se upućuje na više većih cjelina iste vrste kao što su poglavlja, glave, djelovi itd.
nema skraćivanja, npr. poglavlja 2 i 3.

Primjenom istih ovih pravila primjeri za „složenije“ upućivanje bi glasili:

- član 100 st. 2 i 3, stav 5 tač. 7 i 8...
- čl. 1, 2, 3, 45, član 48 stav 1 tač. 3, 4 i 5, čl. 58, 62, 73 ...

Ako upućujemo na pojedine rečenice u pojedinoj cjelini važi isti princip (npr. u članu 3 stav 2
podstav 5 u prvoj rečenici...).

Ako se upućuje na jednu cjelinu prema prethodno navedenim pravilima ni slučajno ne treba
odvajati cjeline zarezom. Npr. pravilno je član 3 stav 5 tačka 9, a nikako ne treba pisati član 3, stav
5, tačka 9.

U izvornim tekstovima, naročito starijim, upućivanja često počinju riječju „odredba“ (provisions –
dispositions – Bestimmungen). Često je to nepotrebno pa se preporučuje da se izostavi, ukoliko
nije bliže određena.

1. Article 2 član 2
2. Article 2 (1) član 2 stav 1
3. Article 2 (a) član 2 tačka a
4. Article 2 (1) (a) član 2 stav 1 tačka a
5. Article 2 (1) (a) (i) član 2 stav 1 tačka a podtačka i
6. Article 2a član 2a
7 Article 2 (2) and (3) član 2 st. 2 i 3
8. Articles 2 (2) and 3 član 2 stav 2 i član 3
9. Articles 2 and 4 čl. 2 i 4
10. Articles 2 to 5 čl. 2 do 5
11. paragraphs 1, 2, 3, 4 and 6 st. 1, 2, 3, 4 i 6
12. the first and second indents of the first subparagraph of član 5 stav 1 podstav 1 al. 1 i 2
Article 5 (1) of Regulation (EEC) No 1837/80 Regulative (EEZ) br. 1837/80
13. In the third subparagraph of Article 2 (1) u članu 2 stav 1 podstav 3
14. in the first and second sentences of the first u članu 7 stav 1 podstav 1 u prvoj i
subparagraph of Article 7 (1) drugoj rečenici

Ukoliko se upućuje na odredbe određenog pravnog propisa ili nekog njegovog samostalnog dijela
(aneks, protokol), naziv tog propisa ili njegovog dijela dodaje se poslije upućivanja na konkretnu
odredbu (nezavisno od redosljeda originala).

1. Article 189b of the Treaty Član 189b Ugovora

2. Annex I point 21.1 tačka 21.1 Aneksa I
3. Chapter 1 of Directive X Annex B Poglavlje 1 Aneksa B Direktive X

c) Upućivanje pomoću riječi ovaj (član, aneks...) i navedeni

Upućivanje na tekst ili na dio teksta (član, stav, aneks, direktiva, regulativa...) koji se nalazi u istom
tekstu u kome se vrši upućivanje, obično u obliku:

“this Directive”, - prevodi se samo onda kad bi moglo doći do zamjene. Tada se upotrebljava
zamjenica ova (ova direktiva i slično).
59
Upućivanje na tekst ili na dio teksta koji se nalazi u drugom tekstu, a ne u onom u kome se vrši
upućivanje, obično u obliku:

“that /the said/the above mentioned Directive”, prevodi se pomoću riječi: navedeni ili taj:
navedena direktiva, ta direktiva i slično.

d) Upućivanje u fusnotama
1. OJ L 300, 19.11.1994, p. 86.
2. OJ 35, 19.4.1964, p. 753/64.
3. OJ C 139, 5.6.1989, pp. 23 and 31.
4. See page 23 in this Official Journal
5. OJ C 84, 28.3.1991, p. 9 and amendments
forwarded on 13 December 1991.
6. OJ C 284, 12.11.1990, p. 80, and Decision
of 12.2.1992 (not yet published in the Official
Journal).
7. Opinion submitted/delivered on 12 December
1975 (not yet published in the Official
Journal).
8. Assent of 29.1.1998.
9. Opinion of the European Parliament of 18
December 1997 (OJ C 14, 19.1.1998),
Council Common Position of 9 March 1998
(OJ C 135, 30.4.1998, p. 7) and Decision of
the European Parliament of 30 April 1998
(OJ C 152, 18.5.1998), Council Decision of
19 May 1998.
10. OJ L 281, 1.11.1975, p. 1. Regulation last
amended by Regulation (EEC) No 3653/90
(OJ No L 362, 27.12.1990, p. 28).
11. OJ L 316, 31.10.1992, p.19. Directive as
amended by Directive 94/74/EC (OJ No L
365, 31.12.1994, p. 46).
12. OJ L 181, 4.7.1986, p. 16, as subsequently
amended
Sl. list L 300, 19.11.1994, str. 86.
Sl. list 35, 19.4.1964, str. 753/64.
Sl. list C 139, 5.6.1989, str. 23 i 31.
V.20 str. 23 ovog Službenog lista.
Sl. list C 84, 28.3.1991, str. 9 i izmjene i
dopune dostavljene 13. decembra 1991.
godine
Sl. list C 284, 12.11.1990, str. 80 i Odluka od
12.2.1992. (još nije objavljena u Službenom
listu).
Mišljenje dostavljeno/dato 12. decembra
1975. godine (još nije objavljeno u
Službenom listu).
Saglasnost od 29.1.1998. godine
Mišljenje Evropskog parlamenta od 18.
decembra 1997. godine (Sl. list C 14,
19.1.1998), Zajednički stav Savjeta od 9.
marta 1998. godine (Sl. list C 135, 30.4.1998,
str. 7) i Odluka Evropskog parlamenta od 30.
aprila 1998. godine (Sl. list C 152,18.5.1998),
Odluka Savjeta od 19. maja 1998. godine.
Sl. list L 281, 1.11.1975, str. 1. Regulativa,
posljednji put izmijenjena i dopunjena
Regulativom (EEZ) br. 3653/90 (Sl. list L
362, 27.12.1990, str. 28).
Sl. list L 316, 31.10.1992, str.19. Direktiva
izmijenjena i dopunjena Direktivom 94/74/EZ
(Sl. list L 365, 31.12.1994, str. 46).
Sl. list L 181, 4.7.1986, str. 16, sa naknadnim
izmjenama i dopunama.

20
See je najbolje prevoditi sa v. a ne sa vidi, pogledaj i sl.
60
10. NABRAJANJE I DEFINICIJE

a) Nabrajanje

* Interpunkcija u uvodnom tekstu

Dvije tačke su obavezne ako je početak niza formalno obilježen najavnim riječima (ovi, sljedeći i
slično):
„Od poreza se oslobađa sljedeća roba:“

Kada nema formalnog obilježja početka niza, dvije tačke ne treba pisati ako tekst ispred nabrajanja
ne čini posebnu sintaksičku cjelinu, te se u govoru nastavlja daljim kazivanjem. Niz se tada uklapa
u rečenicu kao njen normalni nastavak, pa je znak ispred njega suvišan:

„Organ odgovoran za kontrolu

- ima pravo da zahtijeva pristup (...);
- može da zahtijeva (...);
- može izabrati probni uzorak (...).“

* Interpunkcija pri nabrajanju

Djelovi nabrajanja završavaju se:

- zarezom, ako nabrajanja nijesu u vidu rečenice;
- tačkom i zarezom ili zarezom, ako bar neki djelovi nabrajanja predstavljaju cijele rečenice ili
rečenične cjeline.

Ako se nabrajanje sastoji od više rečenica, pri njihovom odvajanju može se koristiti tačka i zarez ili
tačka.

Ako je nabrajanje na kraju rečenične cjeline, na kraju nabrajanja stavlja se tačka.

Primjer 1.
Norme kvaliteta utvrđuju se za:
- rezano cvijeće i pupoljke za bukete za dekoraciju, svježe, broj 06.03 A zajedničke carinske
tarife;
- lišće, listove, grane i druge djelove bilja, svježe, broj 06.04 A II zajedničke carinske tarife.

Primjer 2.
Ako pravnim propisima Unije nije uređeno drugačije, na obalsku plovidbu odnose se pravni i
administrativni propisi koji važe u državi domaćinu za:
- tarife i uslove prema kojima su zaključeni ugovori o transportu;
- mase i dimenzije drumskih vozila;
- uslove za transport određenih kategorija robe, naročito opasne robe, kvarljivih prehrambenih
proizvoda, živih životinja itd;
- vrijeme vožnje i odmora;
- porez na dodatu vrijednost za transportne usluge i na ovu oblast usluga navedenih u prilogu 1
ove direktive, odnosi se član 2 stav 1 tačka a Regulative Savjeta 77/388/EEZ.

61
* Nabrajanje na početku pasusa

Ako poslije nabrajanja slijedi kraj rečenice, potrebno je ovaj završetak premjestiti u poseban pasus
na početku, na primjer:

Where U slučaju da
(a) ... (a) ...
(b) ... (b) ...
(c) ... (c) ...

the consumer shall have the right to potrošač ima pravo da traži primjenu odgovarajućeg
pursue remedies against the grantor of pravnog lijeka protiv davaoca kredita.
credit.

b) Značenje izraza
Značenje izraza piše se u obliku nabrajanja i za njih važe gorenavedena pravila. Definisani izrazi
ne stavljaju se pod navodnike i ne pišu se velikim slovom u početnoj riječi. U određenim
slučajevima, naravno prema pravopisu, definisani izraz treba pisati velikim slovom (ako je u pitanju
lično ime, naziv pravnog lica, naziv dokumenta itd.).

Standardna uvodna formulacija je:

Za svrhe ove direktive podrazumijeva se da je:

- vozilo - svako vozilo sa motorom s unutrašnjim sagorijevanjem, namijenjeno drumskom
saobraćaju, sa karoserijom ili bez nje, s najmanje četiri točka i maksimalnom brzinom od 250
km/h;
- tip motora s unutrašnjim sagorijevanjem - motor sa unutrašnjim sagorijevanjem kome može
biti dodijeljena homologizacija samostalne tehničke cjeline, prema članu 9a Direktive
70/156/EEZ.

11. ZAVRŠNE ODREDBE

a) Odredbe za sprovođenje regulativa, odluka i okvirnih odluka

1. Member States shall bring into force (adopt) Države članice dužne su da usvoje zakone i
the laws, regulations and administrative druge propise potrebne za usklađivanje s
provisions necessary to comply with this ovom Direktivom ... (najkasnije) do 1. marta
Directive before (not later than) 1 March 1997 1997. godine....od 1. marta 1997. godine....u
... as from 1 March 1997. ... within 24 months roku od 24 mjeseca od stupanja na snagu
of its entry into force /adoption / notification. /donošenja/ notifikacije.
2. Member States shall take measures Države članice preduzimaju mjere potrebne
necessary to comply... za usklađivanje ...
3. Member States shall amend their national Države članice mijenjaju i dopunjavaju
provisions to comply… domaće propise kako bi sprovele...
4. The Commission shall inform the Komisija o tome obavještava ostale države
other Member States thereof. članice.
5. Member States shall (after consulting the Države članice (nakon savjetovanja sa

62
 Commission) adopt and publish the laws,
regulations and administrative provisions
necessary to comply with this Directive by 1
March 1997 at the latest.
6. Not later than 1 March 1996 Member States
shall adopt and publish the provisions
necessary to comply with this
Directive not later than 1 March 1997.
7. They shall (forthwith) inform
the Commission thereof.
8. They shall apply these measures from (not
later than) 1st January 1997.
9. They shall apply these measures 18 months
after the date of the entry into force of this
Directive.
10. When Member States adopt these
provisions, they shall contain a reference to
this Directive or be accompanied by such
reference on the occasion of their official
publication.
11. The methods of making such a reference
shall be laid down by the Member States.
12. Member States shall communicate
to the Commission the text of the (main)
provisions of national law, whether laws,
regulations or administrative provisions,
which they adopt in the field covered by this
Directive.
13. (As soon as this Directive has entered into
force / been notified,) Member States shall
also inform the Commission, in sufficient time
for it to submit its comments of any draft
(major) laws, regulations or administrative
provisions which they intend to adopt in the
field covered by this Directive.
14. Member States shall immediately inform the
Commission of the measures taken pursuant
to this Directive.
15. The Member States shall notify the
Commission and the other Member States of
the provisions under which they make use of
the authorisation granted in Article 1.
16. The Commission shall publish (in the Official
Journal of the European Communities) and
keep up to date...
17. The Member States and the Commission
shall cooperate closely to ensure that this
Decision is complied with.
18. The Member States shall, in close
21
U normativi nemamo takođe.
63
Komisijom) donose i objavljuju zakone i druge
propise potrebne za usklađivanje sa ovom
direktivom najkasnije do 1. marta 1997.
godine.
Najkasnije do 1. marta 1996. godine države
članice donose i objavljuju propise potrebne
za usklađivanje sa ovom direktivom do 1.
marta 1997. godine.
One o tome (odmah) obavještavaju Komisiju.
One primjenjuju ove mjere od (najkasnije do)
1. januara 1997. godine.
One primjenjuju ove mjere po isteku 18
mjeseci od dana stupanja na snagu ove
direktive.
Kada države članice usvoje ove propise, ti
propisi sadržaće pozivanje na ovu direktivu ili
se pozivanje na ovu direktivu navodi prilikom
njihovog službenog objavljivanja.
Načine takvog pozivanja utvrđuju države
članice.
Države članice Komisiji dostavljaju tekst
(glavnih) odredaba domaćeg prava, bilo da
su to zakoni ili drugi propisi, koje donesu u
oblasti na koju se odnosi ova direktiva.
(Čim ova direktiva stupi na snagu / se izvrši
notifikacija,) države članice o tome
obavještavaju i21 Komisiju, ostavljajući joj
dovoljno vremena da dostavi svoje primjedbe
na nacrte svih (značajnih) zakona i drugih
propisa koje namjeravaju da donesu u oblasti
na koju se odnosi ova direktiva.
Države članice odmah obavještavaju
Komisiju o mjerama preduzetim na osnovu
ove direktive.
Države članice upućuju notifikaciju Komisiji i
drugim državama članicama o odredbama na
osnovu kojih one primjenjuju ovlašćenje
propisano članom 1.
Komisija objavljuje (u Službenom listu
evropskih zajednica) i ažurira...
Države članice i Komisija tijesno sarađuju
kako bi obezbijedile usklađenost sa ovom
odlukom.
Države članice, u tijesnoj saradnji sa
 cooperation with the Commission, take all
necessary measures to ensure that this
Decision is applied.
19. The Member States (and the Commission)
shall take all measures necessary for the
implementation of this Decision.
20. Member States shall take the necessary
measures to comply with the provisions of
this Framework Decision by 1 April 2001.
21. Member States shall transmit to the General
Secretariat of the Council, the Commission of
the European Communities and ... (the
European Central Bank) the text of the
provisions transposing into their national law
the obligations imposed on them under this
Framework Decision.
22. On the basis of this information, the Council
will, by 1 April 2003 at the latest, assess
the extent to which Member States have
complied with this Framework Decision.
23. An evaluation, notably also of the practical
application of the provisions of this
Framework Decision, shall be carried out by
1 January 2002 at the latest.
b) Odredbe o izvještajima i provjerama
1. The Commission shall submit to the Council,
within six years from the date of notification of this
Directive, a report on...
2. The Commission shall submit, on a yearly basis,
a progress report on the implementation of... to
the European Parliament and the Council.
3. (Not less frequently than) Every three years, and
for the first time not later than 31 December 2000,
the Council, acting on the basis of a report and,
where appropriate, a proposal from the
Commission, shall examine XXX and, acting
unanimously after consulting the European
Parliament, shall adopt the necessary measures.
4. The report by the Commission and the
examination by the Council shall take into account
the proper functioning of the internal market and
the wider objectives of the Treaty.
5. Not later than 31 December 1993 the
Commission shall present to the Council a
progress report on the implementation of this
Directive and shall, where appropriate, submit
proposals...
64
Komisijom, preduzimaju sve potrebne mjere
da se obezbijedi primjena ove odluke.
Države članice (i Komisija) preduzimaju sve
potrebne mjere za sprovođenje ove odluke.
Države članice preduzimaju sve potrebne
mjere da se obezbijedi usklađenost sa
odredbama ove okvirne odluke do 1. aprila
2001. godine.
Države članice dostavljaju Generalnom
sekretarijatu Savjeta, Komisiji evropskih
zajednica i ... (Evropskoj centralnoj banci)
tekst odredaba kojima obaveze utvrđene
ovom okvirnom odlukom prenose u svoje
domaće zakonodavstvo.
Na osnovu ove informacije, Savjet će
najkasnije do 1. aprila 2003. godine
procijeniti u kojoj mjeri države članice
postupaju po ovoj okvirnoj odluci.
Ocjena, a naročito i praktične primjene
odredaba ove okvirne odluke, sprovešće se
najkasnije do 1. januara 2002. godine.
Komisija u roku od šest godina od dana
notifikacije ove direktive podnosi Savjetu
izvještaj o ...
Komisija jednom godišnje dostavlja
Evropskom parlamentu i Savjetu izvještaj
o napretku u sprovođenju ....
(Najmanje) svake tri godine, a prvi put
najkasnije do 31. decembra 2000. godine,
Savjet, postupajući po izvještaju, a u
datom slučaju po predlogu Komisije,
razmatra XXX i jednoglasno – nakon
savjetovanja sa Evropskim parlamentom –
utvrđuje neophodne mjere.
U izvještaju Komisije i prilikom
razmatranja u Savjetu vodiće se računa o
neometanom funkcionisanju unutrašnjeg
tržišta i širim ciljevima Ugovora.
Najkasnije do 31. decembra 1993. godine,
Komisija dostavlja Savjetu izvještaj o
napretku u sprovođenju ove direktive, a
po potrebi podnosi i predloge...
6. Member States shall communicate to the
Commission, every two years, a report on the
application of the system introduced.
c) Odredbe koje se odnose na akte zajedničkih
zemljama
1. Decision No 2/88 of the EEC-XY Joint
Committee shall apply in the Community.
2. The measures provided for in Recommendation
No ... of the ACP-EC Council of Ministers XXX
shall apply in the Community.
3. The text of the recommendation is attached to
this Decision.
4. The ACP States, the Member States and the
Community shall be bound, each to the extent to
which it is concerned, to take the measures
necessary to implement this Decision.
d) Odredbe koje se odnose na ugovore i sporazume
1. The Community shall be represented in XXX
set up by Article 5 of the Agreement by the
Commission assisted by representatives of
the Member States.
2. The Agreement XXX (between the
Community and...) are hereby approved on
behalf on the (European) Community
3. ...between the Community, of the one part,
and A, of the other part...
4. ...and (together with) the protocols and
declarations annexed thereto
5. ...and the declarations attached to the Final
Act...
6. ...and the exchange of letters relating
hereto...
7. The text of the Agreement is attached to this
Regulation.
8. The text of the acts referred to in the first
paragraph are attached to this Decision.
9. The President of the Council is hereby
authorised to designate the person(s)
empowered to sign the Agreement in order to
bind the Community.
10. The President of the Council shall, on behalf
of the Community, give the notification
provided for in Article A of the Agreement.
11. The President of the Council shall
deposit the acts as provided for in Article X of
the Agreement.
22
XY odnosi se obično na neku državu, grupu država i sl.
65
Države članice svake dvije godine
dostavljaju Komisiji izvještaj o primjeni
uvedenog sistema.
organa u okviru sporazuma sa trećim
Odluka br. 2/88 Zajedničkog komiteta
EEZ i XY22 primjenjuje se u Zajednici.
Mjere propisane Preporukom Savjeta
ministara AKP i EZ XXX br. ... primjenjuju
se u Zajednici.
Tekst preporuke dat je u prilogu ove
odluke.
Zemlje AKP, države članice i Zajednica
dužne su da, u mjeri u kojoj se to na njih
odnosi, preduzmu mjere neophodne za
sprovođenje ove odluke.
Komisija će, uz podršku predstavnika država
članica, zastupati Zajednicu u XXX, kako je
utvrđeno članom 5 Sporazuma.
U ime (Evropske) Zajednice, odobrava se
Sporazum XXX (između Zajednice i ...)
... između Zajednice, s jedne strane i A, s
druge strane ...
... zajedno sa priloženim protokolima i
deklaracijama...
...i deklaracijama priloženim uz Završni akt
...
... i razmjena pisama/nota u vezi sa njom ...
Tekst Sporazuma dat je u prilogu ove
regulative.
Tekst akata iz stava 1 dat je u prilogu ove
odluke.
Ovim se ovlašćuje predsjednik Savjeta da
odredi lice(a) koje(a) će biti opunomoćeno(a)
da potpiše(u) Sporazum kojim se obavezuje
Zajednica.
Predsjednik Savjeta u ime Zajednice upućuje
notifikaciju predviđenu članom A Sporazuma.
Predsjednik Savjeta deponuje akte kako je
predviđeno članom X Sporazuma.
12. The President of the Council shall take the Predsjednik Savjeta preduzima mjere
measures necessary for the exchange of neophodne za razmjenu instrumenata, kako
instruments provided for in Article X of the je predviđeno članom X Sporazuma.
Agreement.

e) Odredbe koje se odnose na važenje i stupanje propisa na snagu

1. This Regulation (Directive, Decision, Joint Action, Ova regulativa (direktiva, odluka,
Framework Decision) shall enter into force on 9 zajednička akcija, okvirna odluka) stupa
January 1998. na snagu 9. januara 1998. godine.
2. This Regulation shall enter into force on the day Ova regulativa stupa na snagu danom
of its publication in the Official Journal of the objavljivanja u Službenom listu evropskih
European Communities. zajednica.
3. This Regulation shall enter into force on the day Ova regulativa stupa na snagu sljedećeg
following that of its publication in the Official dana od dana objavljivanja u Službenom
Journal of the European Communities. listu evropskih zajednica.
4. This Regulation shall enter into force on the third Ova regulativa stupa na snagu trećeg
day following its publication in the Official Journal dana od dana objavljivanja u Službenom
of the European Communities. listu evropskih zajednica.
5. It shall apply as from 1 January 1982 (until 1 Primjenjuje se od 1. januara 1982. godine
January 1987). (do 1. januara 1987. godine).
6. It shall apply from 1 January 1982 until 1 January Primjenjuje se od 1. januara 1982. godine
1987. do 1. januara 1987. godine.
7. It shall expire on 31 September 1995. Prestaje da važi 31. septembra 1995.
godine.
8. It shall apply until 31 December 1992. Primjenjuje se do 31. decembra 1992.
godine.
9. It shall apply from 1 July 1989 with the exception Primjenjuje se od 1. jula 1989. godine,
of Articles 15 and 16 which shall be applied as osim čl. 15 i 16, koji se primjenjuju od
from the entry into force of this Regulation. dana stupanja na snagu ove regulative.
10. It shall apply from 1 July 1995, with the Primjenjuje se od 1. jula 1995. godine,
exception of Articles 1, 2 and 3, which shall apply osim čl. 1, 2 i 3, koji se primjenjuju
immediately. odmah.
11. It shall apply from the first day of the month Primjenjuje se od prvog dana sljedećeg
following its entry into force. mjeseca od stupanja na snagu.
12. However, Member States may, after consulting Međutim države članice mogu, nakon
the Commission, postpone the application of savjetovanja sa Komisijom, odložiti
Article 5 until 31 December 1986. primjenu člana 5 do 31. decembra 1986.
godine.
13. Regulation A shall cease to have effect when this Stupanjem na snagu ove regulative
Regulation enters into force. prestaje da važi Regulativa A.
14. This decision shall enter into force on the third Ova odluka stupa na snagu trećeg dana
day following its publication in the Official Journal od dana objavljivanja u Službenom listu
of the European Communities. evropskih zajednica.
15. This Decision shall take effect (enters into force) Ova odluka stupa na snagu sljedećeg
on the day following its adoption dana od dana donošenja.
16. This Decision shall apply from 15 October 2000. Ova odluka primjenjuje se od 15. oktobra
2000. godine.
17. This Common Strategy shall apply from 10 June Ova zajednička strategija primjenjuje se
2000. od 10. juna 2000. godine.
18. It may be prolonged, reviewed and, if necessary, Evropski savjet, na preporuku Savjeta,
66
 adapted by the European Council on the može je produžiti, preispitati i, ako je to
recommendation of the Council. potrebno, prilagoditi.
19. This Common Position shall take effect on 1 July Ovaj zajednički stav važi od 1. jula 1998.
1998. godine.

f) Odredbe koje se odnose na objavljivanje (odredbe koje se odnose na važenje i stupanje na

snagu)
This Decision (Common Strategy, Joint Action, Ova odluka (zajednička strategija, zajednička
Common Position) shall be published in the akcija, zajednički stav) objavljuje se u
Official Journal. Službenom listu.

g) Objavljivanje
Izraz publish/publication - prevodi se kao objavljuje/objavljivanje a ne publikuje/publikovanje.
Direktive, regulative, odluke, preporuke i ostali akti se objavljuju.

h) Završne rečenice direktiva i regulativa

1. This Regulation (Decision) shall be
binding in its entirety and directly
applicable in all Member States.
2. This Directive (Decision) is addressed to
the Member States.
3. This Directive (Decision) is addressed to
the United Kingdom
Ova regulativa (odluka) obavezujuća je u cjelini i
neposredno se primjenjuje u svim državama
članicama.
Ova direktiva (odluka) upućena je svim državama
članicama.
Ova direktiva (odluka) upućena je Ujedinjenom
Kraljevstvu.

12. DATIRANJE I POTPISI

12.1. Datiranje
1. Done at Brussels (Luxembourg, Frankfurt am
Main), 12 October 1992.
2. This Decision was considered and adopted by
the High Authority at its meeting on 25 June
1954.
Sačinjeno u Briselu (Luksemburgu,
Frankfurtu na Majni) 12. oktobra 1992.
godine.
Ovu odluku razmatrala je i usvojila Visoka
vlast na sjednici održanoj 25. juna 1954.
godine.

12.2. Potpisi

a) Institucija u čije ime se potpisuje akt

1. For the Council Za Savjet
2. For the Commission Za Komisiju
3. For the European Parliament Za Evropski parlament
4. For the High Authority Za Visoku vlast
5. On behalf of the Governing Council of ECB U ime Upravnog savjeta ECB
6. For and on behalf of the General Council Za Generalni savjet i u njegovo ime
7. For and on behalf of the Governing Council Za Upravni savjet i u njegovo ime
8. For the Government Za Vladu
9. For the ACP-E(E)C Council of Ministers Za Savjet ministara AKP i E(E)Z
67
10. By the ACP-E(E)C Committee of Ambassadors Komitet ambasadora AKP i E(E)Z
11. For the Association Council Za Savjet za pridruživanje
12. For the Cooperation Council Za Savjet za saradnju
13. For the (EEA) Joint Committee Za Zajednički komitet (EEP)

b) Ime potpisanog lica (prema originalu; ženska prezimena se ne mijenjaju)

c) Funkcija lica potpisnika

1. The President predsjednik
2. The Vice-President potpredsjednik
3. Member of the Commission član Komisije
4. The President of the ECB predsjednik ECB

13. UPOTREBA SKRAĆENICA I SKRAĆENIH IZRAZA

Kako crnogorski jezik nema toliku sklonost ka formiranju i korišćenju skraćenica kao engleski, kada
se u tekstu na engleskom jeziku pojavljuju skraćenice preporučuje se sljedeći pristup: ukoliko nije
nužno, ne koristiti skraćenicu već puni naziv kroz čitav tekst prevoda. Ukoliko je moguće treba
skratiti naziv na način koji je više u duhu našeg jezika, tj. koristiti prvu riječ iz naziva (npr. Agencija
za prestrukturiranje privrede i strana ulaganja – u daljem tekstu: Agencija). Ukoliko je, pak, iz
nekog razloga neizbježno koristiti skraćenice, pri prvom pominjanju termina (naziva institucije,
konvencije, ugovora, udruženja i sl.) u prevodu treba upotrijebiti prevod punog naziva. Nakon
prevoda punog naziva u zagradu se stavlja skraćenica koja će se koristiti (služeći se pri tom listom
akronima iz ovog priručnika), te puni naziv na engleskom jeziku, ukoliko je skraćenica nastala
skraćivanjem engleskog naziva.

1. SME (SMEs) MSP (mala i srednja preduzeća)

2. MEP (MEPs) — (poslanici Evropskog parlamenta)
3. NCB (NCBs) NCB (Nacionalna centralna banka)
4. CIS ZND (Zajednica nezavisnih država23)

Prilikom skraćivanja treba voditi računa da se u našem jeziku prilikom skraćivanja skraćeni oblik u
zagradama ne stavlja pod navodnike kao u engleskom jeziku.

1. signatories of the Treaty on the non-proliferation of potpisnice Ugovora o neširenju

nuclear weapons, hereinafter referred to as ”the nuklearnog oružja (u daljem tekstu:
Treaty’’ Ugovor)
2. public access to documents of the Committee of the pristup građana dokumentima Komiteta
Regions (hereinafter ”the Committee") regiona (u daljem tekstu: Komitet)

14. VALUTA

1. unit of account obračunska jedinica

23
bivšeg SSSR-a
68
2. European unit of account (EUA) evropska obračunska jedinica (EUA)
3. European Currency Unit (ECU/ecu) evropska novčana jedinica (eki)
4. euro (EUR) euro (EUR)

15. LATINSKI IZRAZI U ENGLESKOM JEZIKU

Latinski izrazi koji se pojavljuju u engleskim tekstovima obično se naglašavaju kurzivom. Pri
prevodu takvi izrazi obično se zamjenjuju crnogorskim ekvivalentima, bez upotrebe kurziva.
Pojedini latinski izrazi, koji su uobičajeni i u drugim jezicima, u principu se ne prevode sem
nekoliko izuzetaka. Navodimo primjere nekih uobičajenih latinskih izraza i mogućih ekvivalenata u
našem jeziku.

ex officio po službenoj dužnosti

bona fide u dobroj vjeri
a posteriori aposteriori
a priori apriori
mutatis mutandis mutatis mutandis/shodno
de jure de jure
de facto de facto
ad hoc ad hoc
modus vivendi modus vivendi
pro rata pro rata
i.e. (id est) tj. (to jest)
e.g. (exempli gratia) npr. (na primjer)
i.a. (inter alia) između ostalog

V. TEHNIČKA I PRAVOPISNA PRAKTIČNA UPUTSTVA

1. PRAVOPISNA PRAVILA
Analizom i obradom prevoda u ovoj oblasti, ali i šire, može se uočiti da se neke pravopisne i
gramatičke greške češće ponavljaju. Nije nam, naravno, cilj da ovim priručnikom rješavamo jezičke
nedoumice, te se njima nećemo baviti. Mnogih se pravopisnih i gramatičkih pravila nećemo
doticati, svjesni da je proces standardizacije crnogorskog jezika još u toku. Ovdje ćemo, stoga,
navesti samo neke najčešće greške i dati jezičke savjete kako se one mogu izbjeći.

a) Upotreba velikog i malog slova

U crnogorskom jeziku, za razliku od engleskog, velikim početnim slovom piše se samo prva riječ
imena ustanova, naziva propisa, zakona i dokumenata, a od ostalih riječi velikim se slovom pišu
samo one koje su i same vlastita imena:

npr. Methodological Guide for EU Regulation Impact Assessment

ali: Metodološki priručnik za procjenu učinaka propisa Evropske unije

npr. Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju

ali: Stabilisation and Association Agreement
69
nikako: Evropska Unija, već Evropska unija!!!
ali naravno: Savjet Evrope, a ne Savjet evrope!!!

U crnogorskom jeziku opšte imenice pišu se malim slovom, dok se u engleskom one često pišu
velikim slovima:
npr:
- Member States - države članice
- Stabilisation and Association Process - proces stabilizacije i pridruživanja
- Article - član

b) Pisanje brojeva
Decimalni brojevi u engleskom jeziku odvajaju se tačkom, a u crnogorskom jeziku zarezom. Kod
pisanja cijelih brojeva u engleskom jeziku se ispred svake treće cifre (s desna nalijevo) piše zarez,
a u crnogorskom stoji tačka. Posebnu pažnju treba posvetiti pisanju brojeva, jer pogrešno napisan
zarez ili tačka mogu dovesti do potpuno drugačije vrijednosti broja:

5.8 per cent - 5,8 procenata

10,781.9 – 10.781,9

c) Pravopisni znaci
Pravopisne znakove treba koristiti prema pravopisnim pravilima jezika cilja, tj. crnogorskog jezika.
U engleskom se često upotrebljava zarez, što svakako olakšava razumijevanje dugačkih rečenica,
ali se mjesto zareza ne može doslovno preslikavati u prevođenju.

Iako se u potpunosti treba pridržavati strukture izvornog teksta, ponekad je neophodno u prevodu
rečenicu koja je preduga prekinuti i sljedeću smislenu cjelinu nastaviti iza tačke-zareza. Ne
preporučuje se umetanje nove rečenice jer to remeti broj rečenica, npr. u nekom članu, pa u tom
slučaju pozivanje na neku od njih može biti pogrešno.

Treba razlikovati crtu i crticu.

d) Pasiv
U engleskim pravnim tekstovima pasiv se često koristi, dok je u crnogorskom jeziku mnogo
prirodnije koristiti aktivnu rečenicu.
npr.
NE: prevod je prihvaćen od institucija EU;
DA: prevod prihvataju institucije EU.

e) Shall
Kako je već i ranije istaknuto u ovom priručniku, upotreba modalnog glagola shall karakteristična je
za pravne tekstove pisane na engleskom jeziku. Ovdje se ne radi o futuru, već o izricanju obaveze,
gdje se pomoću shall jasno kazuje da se radi o obavezujućoj odredbi. U crnogorskom jeziku se za
izricanje obaveze koristi prezent i stoga shall u najvećem broju slučajeva treba i prevoditi
prezentom:
70
it shall apply from - primjenjuje se od

f) Red riječi
U engleskom jeziku red riječi manje je slobodan nego u crnogorskom. Ograničenja u redu riječi u
crnogorskom jeziku odnose se na položaj enklitika. One se najčešće stavljaju iza prve naglašene
cjeline:

npr.
NE: ova regulativa se primjenjuje...
DA: ova regulativa primjenjuje se...

g) Nizanje imenica
U engleskom jeziku često se niže i po nekoliko imenica zaredom. U prevodu na crnogorski jezik taj
problem treba riješiti pridjevom, genitivom, predloškim izrazom ili odnosnom rečenicom:
npr.
community co-insurance contracts - ugovori o saosiguranju na nivou Zajednice

U tako nastalim imenskim grupama prisvojni genitiv treba zamijeniti prisvojnim pridjevom, ako se
time ne mijenja značenje:
npr.
NE: Sud revizora
DA: Revizorski sud
ALI: pravo mora (law of the sea)
NE: morsko pravo (što je pogrešno)
DOK JE POTPUNO DRUGI POJAM: pomorsko pravo (maritime law)

h) Akronimi
Akronimi u engleskom jeziku stoje ispred imenice, dok u crnogorskom mogu stajati ispred imenice
bez crtice i sa crticom ili iza imenice:
npr.
IPA programme - program IPA, a ne: IPA program
nije dobro: EU propisi, EU Komisija, treba: propisi EU, Komisija EU

i) Nominalizacija
U crnogorskom jeziku sve češće se (vjerovatno usljed interferencije engleskog jezika) umjesto
glagolskih konstrukcija koriste nominalne. Prednost treba dati glagolskom iskazu:
NE: ova je regulativa primjenjiva...
DA: ova regulativa primjenjuje se...

j) Internacionalizmi
Načelno, domaća riječ ima prednost pred internacionalizmima:
npr.
(in)direktno - (ne)posredno
implementacija – sprovođenje

71
Pri zamjeni treba biti izuzetno oprezan jer je značenje često određeno kontekstom. Posebno treba
obratiti pažnju na tzv. lažne parove (false friends), tj. kad internacionalizam u crnogorskom ima
drugačije značenje nego u engleskom jeziku:
npr.
eventually nije eventualno, već konačno, na kraju;
actual nije aktuelno već stvarno (dok je aktuelno - topical)

72
VI. OBRASCI AKATA EVROPSKE UNIJE
I. ACTS OF THE COUNCIL

1. REGULATIONS

1.1. Regulations (general)

COUNCIL REGULATION (…) No…/…

of.............
................................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Having regard to the Treaty ..................... , [and in particular Article(s) ................. thereof,]

[Having regard to ................ ,]

[Having regard to the proposal from the Commission,] [presented following consultation with
(following consultations within) the Advisory Committee, set up (provided for) by .......... (the said
Regulation),]

[Having regard to the draft Regulation submitted by the Commission,]24

[Having regard to the recommendation from the Commission,]

[Having regard to the initiative of . . . . (Member State),]25

[Having regard to the recommendation from the European Central Bank,]

[After consulting the Commission,]

[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]

[Having regard to the assent of the European Parliament,]

[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]

[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]

[Having regard to the Opinion of the Court of Justice,]

[Having regard to the Opinion of the European Central Bank,]

[Having regard to the Opinion of the Economic and Financial Committee,]

[Having regard to the Opinion of the Staff Regulations Committee,]

24 This citation is used in place of the preceding one when, in the absence of any formal right of initiative to make a proposal or
recommendation, the Commission submits a draft text.
25 This citation is used when a Member State presents an initiative pursuant to Title IV of Part Three of the EC Treaty.
73
[Acting in accordance with the procedure laid down in Article 252 of the Treaty,]26

Whereas:
(1)...........
(2)...........
(3)...........

HAS ADOPTED THIS REGULATION:

Article 1
…………………………

This Regulation shall enter into force on…………..

[This Regulation shall enter into force on the (….) day (following that) of its publication in the Official

Journal of the European Communities.]27

[It shall apply from……. (to…….. ).]

[It shall expire on……… ]

This Regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in all Member States.28

[This Regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in the Member States in
accordance with the Treaty establishing the European Community".]29

Done at Brussels30

For the Council

The President
______________________________

26 So called "cooperation" procedure introduced by the Single European Act and amended by the Treaty on European Union.
27 This wording in square brackets, followed by the wording "It shall apply from (future date)", is used when the Regulation requires
implementing texts which must be published and enter into force before its effective application. If such is not the case, only the wording
"This Regulation shall enter into force on the ....." is used, indicating the effective date of its application, since the very fact of the
adoption of the Regulation confers the necessary powers on the institutions for all preparatory measures other than the abovementioned
implementing texts. Where the Regulation has retroactive effect, the wording "It shall apply from (date in the past)" is used.
28 This sentence, which appears in every Regulation, does not form part of the last Article.
29 This wording is to be inserted instead of the usual wording when the Regulation is not applicable to, or in, all Member States (e.g.
Member States not taking part in the euro, Protocol integrating the Schengen acquis into the framevvork of the European Union,
strengthened cooperation etc). In the statement concerning Annex IIA to its Rules of Procedure, the Council pointed out that in these
cases it is necessary to make clear the territorial application in the reasons given for, and content of, the act concerned.
30 Usually Brussels, except for April, June and October, when Council meetings are held in Luxembourg.

74
 I. AKTA SAVJETA

1. REGULATIVE

1.1. Regulative (opšte)

REGULATIVA SAVJETA (…) br…/…

od.............
................................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[imajući u vidu Ugovor..................... , [a naročito član/čl.................. ,]

[imajući u vidu................ ,]

[imajući u vidu predlog Komisije,] [iznesen nakon konsultacija sa Savjetodavnim odborom (nakon
31
konsultacija unutar Savjetodavnog odbora), osnovanim (predviđenim).......... (Regulativom xxx ),]
32
[imajući u vidu nacrt regulative koji je podnijela Komisija,]

[imajući u vidu preporuku Komisije,]

33
[imajući u vidu inicijativu ... (države članice),]

[imajući u vidu preporuku Evropske centralne banke,]

[nakon konsultacija s Komisijom,]

[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]

[imajući u vidu saglasnost Evropskog parlamenta,]

[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]

[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]

[imajući u vidu mišljenje Suda pravde,]

[imajući u vidu mišljenje Evropske centralne banke,]

[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-finansijskog odbora,]

[imajući u vidu mišljenje Odbora za propise za službenike,]

34
[postupajući u skladu sa postupkom iz člana 252 Ugovora,]

31
Uvijek navesti tačan naziv uredbe o kojoj je riječ.
32
Ovaj citat upotrebljava se umjesto prethodnog kad Komisija, ako ne postoji formalno pravo inicijative da podnosi predlog ili
preporuku, podnosi nacrt teksta.
33
Ovaj citat upotrebljava se kad država članica iznosi inicijativu na osnovu Dijela 3 Glave IV Ugovora o EZ.
34
Tzv. postupak saradnje uveden je Jedinstvenim evropskim aktom i izmjenjen Ugovorom o Evropskoj uniji.
75
S obzirom na to da:
(1)...........
(2)...........
(3)...........

DONIO JE OVU REGULATIVU:

Član 1
…………………………

Ova regulativa stupa na snagu (dana) …………..

[Ova regulativa stupa na snagu danom (...dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
35
zajednica.]

[Primjenjuje se od ..................... (do .....................).]

[Prestaje da važi ………]

36
Ova regulativa obavezujuća je u cjelini i neposredno se primjenjuje u svim državama članicama .

[Ova regulativa obavezujuća je u cjelini i neposredno se primjenjuje u državama članicama, u skladu sa

37
Ugovorom o osnivanju Evropske zajednice".]
38
Sačinjeno u Briselu,
Za Savjet

Predsjednik
______________________________

1.2. Regulations concerning the conclusions of international agreements

1.2.1. Two-stage procedure39
40
COUNCIL REGULATION (EC) No .......... /..........
of .............

concerning (relating to) the conclusion of the Agreement

35
Ovakva formulacija u uglastim zagradama, iza koje slijedi „Primjenjuje se od (neki budući datum)", upotrebljava se kad se regulativom
predviđaju akta za sprovođenje koja se moraju objaviti i stupiti na snagu prije primjene same regulative. Ako to nije slučaj, upotrebljava
se samo formulacija: „Ova regulativa stupa na snagu ...", čime se označava stvarni datum njene primjene, s obzirom na to da se samim
donošenjem regulative institucijama daju potrebna ovlašćenja za sve pripremne mjere osim navedenih akata za sprovođenje. Kad
regulativa ima retroaktivno dejstvo, upotrebljava se izraz: „Primjenjuje se od (prošli datum)".
36
Ova rečenica, koja se pojavljuje u svakoj regulativi, nije dio posljednjeg člana.
37
Ova formulacija upotrebljava se umjesto uobičajene kad se regulativa ne primjenjuje na sve države članice ili u svim državama
članicama (npr. države članice koje nemaju euro, ne učestvuju u Protokolu o uključivanju šengenske pravne tekovine u okvir Evropske
unije, jačanju saradnje itd.). U izjavi koja se odnosi na Aneks IIA Poslovnika Savjeta, Savjet je ukazao da je u tim slučajevima potrebno
jasno odrediti područje primjene, u obrazloženju i u sadržaju odgovarajućeg akta.
38
Obično Brisel, osim u aprilu, junu i oktobru kad se sastanci Savjeta održavaju u Luksemburgu.
39
The first stage being the decision for the signing of the agreement within the meaning of the first subparagraph of Article 300(2) of the
EC Treaty (see point 2.2 Decisions concerning the signing and provisional application of international agreements).
40
The fact that the instrument takes the form of a Regulation is exceptional; international agreements are normally concluded by a "sui
generis" Decision.
76
 41
[between the European Economic Community and ..................... ]...
[and laying down provisions for its application]

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Articles (133), (181),
42
(308), (310) ( ... ) thereof, in conjunction with Article 300(2), (and the … subparagraph of Article 300 (3),]
thereof,
[Having regard to the proposal from the Commission,]

[Having regard to the draft Regulation presented by the Commission,]

43
[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]
44
[Having regard to the assent of the European Parliament,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
45
[( ) The Agreement ..................... should be approved] ,

HAS ADOPTED THIS REGULATION:

Article 1
46
The Agreement (between the European Community and ..................... )... is hereby approved on behalf of
47
the (European) Community.

The text of the Agreement is attached to this Regulation.

[Article 1
48
The Agreement (between the European Community and ..................... )… and the Protocols, declarations
and ..................... annexed thereto, (together with the declarations ( ..................... ) attached to the Final
49 50
Act,) are hereby approved on behalf of the (European) Community .

The texts of the acts referred to in the first subparagraph are attached to this Regulation.]

[Article …
The President of the Council shall, on behalf of the Community, give the notification provided for in Article...of
51
the Agreement .]

41
The whole title of the Agreement should appear here. Where appropriate, the expression "conclusion" is replaced by "acceptance" or
"accession".
42
In addition to paragraph 2, reference should be made to:
- "the first subparagraph of paragraph 3" in the case of consultation of the European Parliament (including agreements based on Article
133, in the case of optional consultation) or
- "the second subparagraph of paragraph 3" in the case of assent by the European Parliament.
43
Citation used for the conclusion of agreements referred to in the first subparagraph of Article 300(3).
44
Citation used for the conclusion of agreements referred to in the second subparagraph of Article 300(3).
45
Since the title of the Agreement in question appears in full in the title and Article 1 of the Regulation, it is advisable either to
paraphrase it in the recitals or, if there is no ambiguity, to use wording such as "the Agreement referred to in this Regulation".
46
The title of the Agreement should be quoted in full here.
47
If "European Community" already appears in the title, "Community" suffices here.
48
The title of the Agreement should be quoted in full here.
49
In addition to the Agreement, acts that do not form an integral part of the Agreement should be indicated.
50
If "European Community" already appears in the title, "Community" suffices here.
51
The following footnote shall appear in the Official Journal: "The date of entry into force of the Agreement will be published in the
Official Journal of the European Communities by the General Secretariat of the Council."
77
 [Article …
The President of the Council shall, on behalf of the Community, deposit the acts provided for in Article … of
the Agreement.]

[Article..,
The President of the Council shall take necessary measures for the exchange of the acts provided for in
Article...of the Agreement.]

[Article...
The Commission, assisted by the representatives of the Member States, shall represent the Community
within (the Joint Commission) (the Joint Committee) (the Committee) set up by Article...of the Agreement.

Article...
This Regulation shall enter into force on .....................

[This Regulation shall enter into force on the (…) day (following that) of its publication in the Official Journal
of the European Communities.]

This Regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in all Member States.

Done at

For the Council

The President

1.2. Regulative koje se odnose na zaključivanje međunarodnih sporazuma

1.2.1. Dvostepeni postupak52
53
REGULATIVA SAVJETA (EZ) br. .......... /..........
od ...

o zaključivanju Sporazuma
54
[između Evropske ekonomske zajednice i ..................... ]...
[kojim se utvrđuju odredbe za njegovu primjenu]

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito čl. 133, 181, 308, 310 ( … ),
55
u vezi sa članom 300 stav 2 (i članom 300 stav 3 podstav ... ],

[imajući u vidu predlog Komisije,]

52 Prvi stepen je odluka o potpisivanju sporazuma u smislu člana 300 stav 2 podstav 1 Ugovora o EZ (v. dio 2.2 Odluke o potpisivanju i
privremenoj primjeni međunarodnih sporazuma).
53 Činjenica da instrument ima oblik regulative je izuzetak; međunarodni sporazumi redovno se zaključuju odlukom sui generis.
54 Ovdje treba navesti puni naziv sporazuma. Ako je potrebno, izraz „zaključivanje” zamjenjuje se izrazima „prihvatanje” ili „pristupanje”.
55 Uz stav 2 treba uputiti na:
- „stav 3 podstav 1” u slučaju konsultacija sa Evropskim parlamentom (uključujući sporazume zaključene na osnovu člana 133, u
slučaju konsultacija koje nijesu obavezne) ili
- „stav 3 podstav 2 ” u slučaju pristanka Evropskog parlamenta.
78
[imajući u vidu nacrt regulative koji je podnijela Komisija,]
56
[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]
57
[imajući u vidu saglasnost Evropskog parlamenta,]

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
58
[( ) Sporazum ..................... treba odobriti] ,

DONIO JE OVU REGULATIVU:

Član 1
59 60
Odobrava se Sporazum (između Evropske zajednice i ...) u ime (Evropske) Zajednice ...
Tekst Sporazuma dat je u prilogu ove regulative.

[Član 1
61 62
U ime (Evropske) Zajednice , odobrava se Sporazum (između Evropske zajednice i...) ... te protokoli,
63
deklaracije i... dati u prilogu ove regulative (zajedno s deklaracijama (...) priloženim uz Završni akt) .
Tekstovi akata iz podstava 1 dati su u prilogu ove regulative.]

[Član …
64
Predsjednik Savjeta, u ime Zajednice, vrši notifikaciju predviđenu članom ... Sporazuma.]

[Član …
Predsjednik Savjeta, u ime Zajednice, deponuje akta iz člana ... Sporazuma.]

[Član...
Predsjednik Savjeta preduzima mjere potrebne za razmjenu akata iz člana ... Sporazuma.]

[Član...
Komisija će, uz pomoć predstavnika država članica, predstavljati Zajednicu u (Zajedničkoj komisiji)
(Zajedničkom odboru) (Odboru) osnovanom članom ... Sporazuma.]

Član...
Regulativa stupa na snagu (dana) ... ]

[Ova regulativa stupa na snagu (danom) (... dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
zajednica.]

Ova regulativa obavezujuća je u cjelini i neposredno se primjenjuje u svim državama članicama.

Sačinjeno u

56 Citat koji se upotrebljava pri zaključivanju sporazuma iz člana 300 stav 3 podstav 1.
57 Citat koji se upotrebljava pri zaključivanju sporazuma iz člana 300 stav 3 podstav 2.
58 S obzirom na to da se u nazivu i u članu 1 Regulative navodi pun naziv sporazuma o kome je riječ, poželjno ga je parafrazirati u
uvodnim izjavama ili, ako nema dvosmislenosti, upotrijebiti izraz kao što je „sporazum iz ove regulative”.
59 Ovdje se mora navesti puni naziv sporazuma.
60 Ako se izraz „Evropska zajednica“ već pojavljuje u nazivu, ovdje je dovoljno navesti izraz „Zajednica“.
61 V. napomenu u fusnoti 59.
62 V. napomenu u fusnoti 58.
63 Uz Sporazum treba navesti akta koja ne čine sastavni dio Sporazuma.
64
U Službenom listu pojaviće se sljedeća fusnota: „Generalni sekretarijat Savjeta objavljuje datum stupanja Sporazuma na snagu u
Službenom listu evropskih zajednica."
79
 Za Savjet

Predsjednik

2. SUI GENERIS DECISIONS65

2.1. Decisions (general)
COUNCIL DECISION
of .............

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Having regard to the Treaty ..................... ,] [and in particular Article(s) ..................... thereof,]
[Having regard to the Staff Regulations ..................... ,]
[Having regard to .....................,]
[Having regard to the proposal from the Commission,]
[Having regard to the draft Decision submitted by the Commission,]
[Having regard to the Recommendation from the Commission,]
[Having regard to the recommendation from the European Central Bank,]
[Having regard to the report from the Commission,]
[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]
[Having regard to the Opinion of the European Central Bank,]
[Having regard to the Opinion of the Staff Regulations Committee,]
[After consulting the Staff Committee,]
66
[Acting in accordance with the procedure laid down in Article 252 of the Treaty,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
HAS DECIDED AS FOLLOWS:
Article 1 (Sole Article)
.....................

[Article…
67
(This Decision shall take effect (come into force) on the day of its publication in the Official Journal of

65
Certain Decisions sui generis are entirely free as to form and are simply entered in the Council minutes. They are often termed
"Conclusions".
66
So-called "cooperation procedure" introduced by the Single European Act and amended by the Treaty on European Union
80
the European Communities.)

It shall apply as from ..................... (It shall apply until ..................... ) (from ..................... to ..................... ].

Done at
For the Council
The President

2. ODLUKE SUI GENERIS68

2.1. Odluke (opšte)
ODLUKA SAVJETA
od .............

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[imajući u vidu Ugovor ...,] [a naročito član (čl.) ...,]

[imajući u vidu propise za službenike......,]

[imajući u vidu...,]

[imajući u vidu predlog Komisije,]

[imajući u vidu nacrt odluke koji je podnijela Komisija,]

[imajući u vidu preporuku Komisije,]

[imajući u vidu preporuku Evropske centralne banke,]

[imajući u vidu izvještaj Komisije,]

[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]

[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]

[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]

[imajući u vidu mišljenje Evropske centralne banke,]

[imajući u vidu mišljenje Odbora za propise za službenike,]

[nakon Savjetovanja sa Odborom za službenike]
69
[postupajući u skladu sa postupkom iz člana 252 Ugovora,]

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
(3) ..................... ,

67
The normal wording is "take effect". "Come into force" is used, by way of exception, in Council decisions taken with regard to the
Member States concerned under the ACP-EC Convention.
68
Neke odluke sui generis potpuno su slobodne u pogledu oblika i samo se unose u zapisnik Savjeta. Često se nazivaju „zaključcima".
69
Tzv. postupak saradnje koji je uveden Jedinstvenim evropskim aktom i izmijenjen Ugovorom o Evropskoj uniji.

81
ODLUČIO JE:
Član 1 (jedini član)
.....................

[Član …
70
(Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u Službenom listu evropskih zajednica.)

Primjenjuje se od ..................... (Primjenjuje se do ..................... ) (od ..................... do ..................... ].

Sačinjeno u
Za Savjet
Predsjednik

70
Uobičajena je formulacija na engleskom jeziku "take effect ". "Come into force" upotrebljava se izuzetno u odlukama Savjeta koje se
odnose na države članice u okviru Konvencije između AKP i EZ, ali u prevodu na crnogorski jezik ne treba praviti razliku.

82
2.2. Decisions concerning the signing and provisional application of international
agreements71

COUNCIL DECISION
of .............
72
on the signing [, on behalf of the (European) Community,]
73
[and provisional application] of the Agreement [between (the European Communities)
74
and ..................... ] …

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Article … (Articles
(95 and 133) (170) ( … ) thereof, (in conjunction with Article 300(2) thereof)],

Having regard to the proposal from the Commission,

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
[( ) the Agreement ..................... should be signed,] [and the attached declaration on ..................... be
75
approved], [(certain provisions of) the Agreement should be applied on a provisional basis, pending the
completion of the procedures for its formal conclusion,]

HAS DECIDED AS FOLLOWS:

Article 1
The signing of the Agreement (between the European Community (the European Communities) and
76
.....................) is hereby approved on behalf of the (European) Community, subject to the Council Decision
concerning the conclusion of the said Agreement.

[The text of the Agreement is attached to this Decision.]

[Article…
The Declaration attached to this Decision shall be approved on behalf of the (European) Community.]

[Article …
The President of the Council is hereby authorised to designate the person(s) empowered to sign the
Agreement on behalf of the (European) Community subject to its conclusion.]

[Article…
77
Subject to reciprocity, the Agreement shall be applied on a provisional basis (as from … /signature thereof),
pending the completion of the procedures for its formal conclusion].

71
In what follows, the usual form is reproduced.
72
Where the title of the agreement already comprises the expression "European Community", "Community" suffices here. The full name
is, however, necessary if the European Communities or several of these Communities are mentioned as contracting parties to the
Agreement.
73
Provisional application may also be the subject of a Decision by itself.
74
The title of the Agreement should be quoted in full here.
75
In addition to the Agreement, acts that do not form an integral part of the Agreement should be indicated.
76
The title of the Agreement should be quoted in full here.
77
If no date is given or if the Article refers to an event the date of which is as yet unknown, the following footnote will appear: "The date
from which the Agreement will be provisionally applied (or, e.g., "The date of signature of the Agreement") will be published in the
Official Journal of the European Communities by the General Secretariat of the Council."
83
 [Article …
The Community shall notify ..................... (the United Nations Secretary-General) of its intention to apply the
agreement provisionally, in accordance with Article … thereof.

or

The President of the Council shall deposit a declaration of provisional application as provided for in Article …
of the Agreement with ..................... (the Secretary-General of the United Nations) on behalf of the European
Community.

Done at
For the Council
The President

2.2. Odluke o potpisivanju i privremenoj primjeni međunarodnih sporazuma78

ODLUKA SAVJETA
od .............
79
o potpisivanju [, u ime (Evropske) Zajednice,]
80
[i privremenoj primeni] Sporazuma [između (evropskih zajednica)
81
i ..................... ] …

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito član … (čl. (95 i 133) (170) (...), (u vezi sa
članom 300 stav 2 Ugovora],

imajući u vidu predlog Komisije,

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,

82
[( ) Sporazum ..................... treba potpisati,] [a priloženu deklaraciju o ..................... odobriti], [(određene
odredbe) Sporazuma treba primjenjivati privremeno do okončanja postupaka za njegovo formalno
zaključivanje,]

ODLUČIO JE:
Član 1
U ime (Evropske) Zajednice, odobrava se potpisivanje Sporazuma (između Evropske zajednice (evropskih
83
zajednica) i ...), u skladu sa odlukom Savjeta o zaključivanju navedenog sporazuma.
[Tekst Sporazuma dat je u prilogu ove odluke.]

78
U nastavku se navodi uobičajena forma.
79
Ako se izraz „Evropska zajednica“ već nalazi u nazivu, ovdje je dovoljno navesti izraz „Zajednica“. Međutim, pun naziv je potreban
ako su evropske zajednice ili neke od njih pomenute kao ugovorne strane.
80
Privremena primjena može i sama biti predmet odluke.
81
Ovdje treba navesti pun naziv sporazuma.
82
Uz sporazum, treba navesti akte koji ne čine sastavni deo sporazuma.
83
Ovdje treba navesti puni naziv sporazuma.
84
 [Član ...
U ime (Evropske) Zajednice odobrava se Deklaracija data u prilogu ove odluke.]

[Član ...
Predsjednik Savjeta ovlašćen je da odredi lice(a) koje(a) će biti opunomoćeno(a) da potpiše(u) Sporazum u
ime (Evropske) Zajednice, a u skladu sa zaključkom Savjeta.]

[Član …
84
Uz uslov uzajamnosti, Sporazum se primjenjuje privremeno (od ... /njegovog potpisivanja) do okončanja
postupaka za njegovo formalno zaključivanje].

[Član …
Zajednica upućuje notifikaciju ..................... (generalnom sekretaru Ujedinjenih nacija) o svojoj namjeri da
privremeno primjenjuje Sporazum u skladu s članom … .

ili

U ime Evropske zajednice predsjednik Savjeta deponuje deklaraciju o privremenoj primjeni u skladu sa
članom… Sporazuma kod ..................... (generalnog sekretara Ujedinjenih nacija).

Sačinjeno u
Za Savjet
Predsjednik

84
Ako nije naznačen datum ili se u članu upućuje na događaj čiji je datum još nepoznat, pojaviće se sljedeća fusnota: „Generalni
sekretarijat Saveta objaviće datum od kojeg će se sporazum privremeno primenjivati (ili npr. „datum potpisivanja sporazuma“) u
Službenom listu evropskih zajednica.“
85
3. DIRECTIVES
85
COUNCIL DIRECTIVE ..../.../...
of .....................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Having regard to the Treaty ..................... ,] [and in particular Article(s) ..................... thereof,]

[Having regard to ..................... ,]

[Having regard to the proposal from the Commission,]

[Having regard to the draft Directive submitted by the Commission,]

[Having regard to the initiative of the ..................... (Member State),]

[After consulting the Commission,]

[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]

[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]

[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]

[Having regard to the Opinion of the European Central Bank,]

86
[Acting in accordance with the procedure laid down in Article 252 of the Treaty,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
HAS ADOPTED THIS DIRECTIVE:

[Article 1
This Directive shall apply to (concern) (The purpose of this Directive is to ............)

Article...
1. Member States shall bring into force the laws, regulations and administrative provisions necessary (take
87
the necessary measures) to comply with this Directive before ...(with effect from ... ) (within a period of …
from the date of its entry into force (adoption) (notification)). They shall forthwith inform the Commission
thereof.

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be

85
The placing of an ordinal ("first", "second", etc.) before "Council Directive" is not to be recommended. (Such numbering, which may be
of use to experts before the Directive is adopted, is superfluous since the Directive is given an official number when it is adopted;
moreover, numbering may give rise to confusion if the sequence originally envisaged is not respected chronologically when the
Directives are adopted.)
86
So-called "cooperation procedure" introduced by the Single European Act and amended by the Treaty on European Union.
87
The date to be indicated is that of the start of the new arrangements (i.e. "1 January 2002" and not "31 December 2001").
86
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.

2. Member States shall communicate to the Commission the text of the (main) provisions of national law
which they adopt in the field covered by this Directive (together with a table showing how the provisions of
this Directive correspond to the national provisions adopted). (The Commission shall inform the other
Member States thereof.)

[Article …
1. Before ..................... Member States shall (, after consulting the Commission,) adopt and publish the
provisions necessary to comply with this Directive. They shall forthwith inform the Commission thereof.
88
They shall apply these provisions from ... (at the latest).

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.

2. As soon as this Directive has entered into force, Member States shall ensure that the Commission is
informed, in sufficient time for it to submit its comments, of any draft laws, regulations or administrative
provisions which they intend to adopt in the field covered by this Directive.]

[Article...
Member States shall adopt and publish, not later than ..................... , the laws, regulations and administrative
provisions necessary to comply with this Directive before ................. . They shall forthwith inform the
Commission thereof.

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.]

[Article...
Member States shall communicate to the Commission their laws, regulations and administrative provisions
with regard to the application of this Directive.]

[Article...
89
Member States shall immediately inform the Commission of measures taken pursuant to this Directive.]
90
[Article...
This Directive shall enter into force on ..................... ]

[This Directive shall enter into force on the ( ..................... ) day (following that) of its publication in the Official
Journal of the European Communities]

[It shall apply until ..................... ]

[It shall expire on ..................... ]

[Article...

88
The date to be indicated is that of the start of the new arrangements (i.e. "1 January 2002" and not "31 December 2001").
89
This wording is used when the Directive makes provision simply for the right to take measures.
90
This Article is used for Directives addressed to all Member States. Since the entry into force of the Treaty on European Union, such
directives no longer have to be notified to the Member States, but have to be published in the Official Journal of the European
communities. They enter into force in accordance with the same rules as Regulations (see Article 254(2) of the EC Treaty). For
Directives addressed to individual Member States or those falling within the Euratom Treaty, the notification procedure must always be
applied (see Article 254(3) of the EC Treaty and Article 163, second subparagraph, of the ECSC Treaty).
87
This Directive shall apply from ..................... (until ..................... ) (from .................. to ..................... )]

Article...
This Directive is addressed to the Member States.

(This Directive is addressed to ..................... )

[This Directive is addressed to the Member States in accordance with the Treaty establishing the European
Community.]

Done at
For the Council
The President

3. DIREKTIVE
91
DIREKTIVA SAVJETA..../.../...
od .....................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[imajući u vidu Ugovor ..................... ,] [a naročito član (čl.)…,]

[imajući u vidu ..................... ,]
[imajući u vidu predlog Komisije,]
[imajući u vidu nacrt direktive koji je podnijela Komisija,]
[imajući u vidu inicijativu ..................... (države članice),]
[nakon konsultacija sa Komisijom,]
[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]
[imajući u vidu mišljenje Evropske centralne banke,]
92
[postupajući u skladu sa postupkom iz člana 252 Ugovora,]
s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) .....................,
DONIO JE OVU DIREKTIVU:
[Član 1

91
Ne preporučuje se upotreba rednog broja („prvi“, „drugi" itd.) ispred riječi „Direktiva Savjeta". (Takvo numerisanje, koje može biti
korisno stručnjacima prije donošenja direktive, suvišno je jer direktiva po donošenju dobija službeni broj; takođe, numerisanje može
izazvati zabunu ako se prvobitno predviđeni redosljed ne poštuje hronološki prilikom donošenja direktiva.)
92
Tzv. postupak saradnje uveden Jedinstvenim evropskim aktom i izmijenjen i dopunjen Ugovorom o Evropskoj uniji.
88
Ova direktiva primjenjuje se na (odnosi se na) (Svrha ove direktive je ...)]

Član...
1. Države članice donose zakone i druge propise (preduzimaju mjere) potrebne za usklađivanje sa ovom
93
direktivom do ... (koji važe od ... ) (u roku od ... od dana stupanja na snagu (donošenja) (notifikacije). One o
tome odmah obavještavaju Komisiju.

Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice.

2. Države članice Komisiji dostavljaju tekst (glavnih) odredaba domaćeg prava koje donesu u oblasti na koju
se odnosi ova direktiva (zajedno sa tabelom koja sadrži uporedni prikaz odnosa odredaba ove direktive i
odredaba donesenih domaćih propisa). (Komisija o tome obavještava druge države članice.)

[Član...
1. Do ... države članice (nakon savjetovanja sa Komisijom,) usvajaju i objavljuju potrebne odredbe, kako bi se
uskladile sa ovom direktivom. One o tome odmah obavještavaju Komisiju.
94
One ove odredbe primjenjuju (najkasnije) od ...

Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice.

2. Čim ova direktiva stupi na snagu, države članice o tome obavještavaju Komisiju, ostavljajući joj dovoljno
vremena da dostavi svoje primjedbe na nacrte svih zakona i drugih propisa koje namjeravaju da donesu u
oblasti na koju se odnosi ova direktiva.]

[Član...
Države članice dužne su da donesu i objave zakone i druge propise potrebne za usklađivanje sa ovom
direktivom do ...... One o tome odmah obavještavaju Komisiju.

Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice].

[Član...
Države članice Komisiji dostavljaju svoje zakone i druge propise koji se odnose na primjenu ove direktive.]

[Član...
95
Države članice odmah obavještavaju Komisiju o mjerama preduzetim na osnovu ove direktive.]
96
[Član...
Ova direktiva stupa na snagu ...]

[Ova direktiva stupa na snagu (danom) (...dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
zajednica.]

[Primjenjuje se do ...]

93
Datum koji treba navesti je datum stupanja na snagu novih rješenja propisanih direktivom (tj. „1. januar 2002. godine", a ne „31.
decembar 2001. godine").
94
Datum koji treba navesti je datum stupanja na snagu novih rješenja propisanih direktivom (tj. „1. januar 2002. godine", a ne „31.
decembar 2001. godine").
95
Ova formulacija upotrebljava se kad direktiva predviđa samo pravo na preduzimanje mjera.
96
Ovaj se član upotrebljava kod direktiva upućenih svim državama članicama. Nakon stupanja na snagu Ugovora o Evropskoj uniji, o
tim direktivama ne treba više obavještavati države članice, ali se one moraju objaviti u Službenom listu evropskih zajednica. One stupaju
na snagu prema istim pravilima koja važe za regulative (v. član 254 stav 2 Ugovora o EZ). Za direktive upućene pojedinim državama
članicama ili onim državama članicama na koje se primjenjuje Ugovor o Euroatomu, postupak notifikacije mora se uvijek sprovesti (v.
član 254 stav 3 Ugovora o EZ i član 163 podstav 2 Ugovora o EZUČ).
89
[Prestaje da važi ...]
[Član...
Direktiva se primjenjuje od ... (do ...) (od... do)]

Član...
Ova direktiva upućena je državama članicama.

(Ova direktiva upućena je...)

[Ova direktiva upućena je državama članicama u skladu sa Ugovorom o osnivanju Evropske zajednice.]

Sačinjeno u Za Savjet
Predsjednik

4. RECOMMENDATIONS97
4.1. Recommendations in simple form

COUNCIL RECOMMENDATION
of...............
...................................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Approving ..................... ,]
[Noting that ..................... ,]
[Desirous of ..................... ,]

HEREBY RECOMMENDS Member States:

[(l) to .....................
(2) to ..................... ]

[HEREBY RECOMMENDS:
(1) that Member States ..................... ;
(2) that Member States ..................... (;)]

[HEREBY INVITES the Commission to ..................... ]

Done at
For the Council
The President

97
The form of recommendations is variable. However, recommendations always have the closing formula ("Done at ...") and the
signature of the President.
90
4. PREPORUKE98
4.1. Preporuke – jednostavne forme

PREPORUKA SAVJETA
od...............
...................................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[Odobravajući ..................... ,]
[Primjećujući da..................... ,]
[S namjerom..................... ,]

PREPORUČUJE državama članicama:

[(l) da .....................
(2) da ..................... ]

[PREPORUČUJE:
(1) da države članice..................... ;
(2) da države članice..................... (;)]

[POZIVA Komisiju da..................... ]

Sačinjeno u
Za Savjet
Predsjednik

98
Preporuke mogu imati različitu formu. Ipak, preporuke uvijek sadrže završnu izjavu („Sačinjeno u ...") i potpis predsjednika.

91
4.2. Recommendations in more elaborate form

COUNCIL RECOMMENDATION
of...............
...................................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Article … thereof,]
[Having regard to the Treaties establishing the European Communities,]
[Having regard to the proposal from the Commission,]
[Having regard to the draft recommendation submitted by the Commission,]
[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Approving ..................... ,]
[Noting that ..................... ,]
[Desirous of ..................... ,]

[Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,]
HEREBY RECOMMENDS .....................

Done at
For the Council
The President

92
4.2. Preporuke – složenije forme

PREPORUKA SAVJETA
od...............
...................................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito član …,]
[imajući u vidu Ugovore o osnivanju evropskih zajednica,]
[imajući u vidu predlog Komisije,]
[imajući u vidu nacrt preporuke koji je podnijela Komisija,]
[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[odobravajući ..................... ,]
[primjećujući da ..................... ,]
[s namjerom ..................... ,]

[s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,]
PREPORUČUJE:………………………………………………..

Sačinjeno u
Za Savjet
Predsjednik

93
5. RESOLUTIONS99 100

COUNCIL RESOLUTION
of..............
......................................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Having regard to the Treaty ..................... ,]

[Having regard to the draft Resolution submitted by the Commission,]
[Having regard to the Opinion of the European Parliament,]
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Anxious to ..................... ,]
[Noting that ..................... ,]
[Aware ..................... ,]
[Desirous of ..................... ,]
[Having noted ..................... ,]
[Convinced that ..................... ,]
[Considering that ..................... ,] [Whereas ..................... ,]
[HEREBY ADOPTS THIS RESOLUTION:]
HEREBY AGREES to ..................... ]
[HAS AGREED AS FOLLOWS:]
[INVITES ..................... ]
[NOTES ..................... ]
[...................]

99
The form of Resolution varies. Some Resolutions have a more formal structure than others, containing citations, recitals and enacting
terms introduced by the phrase "HEREBY ADOPTS THIS RESOLUTION" and sometimes being divided into points (I, II, etc. or A, B,
etc., - these numerals or letters usually appearing above the corresponding text - or 1, 2, etc., these figures appearing on the left of the
corresponding text, as for numbered paragraphs) or into Articles. Resolutions contain no closing formula and are not signed.
100
In Resolutions, "will" is used rather than "shall".
94
5. REZOLUCIJE101 102

REZOLUCIJA SAVJETA
od ..............
....................................................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[imajući u vidu Ugovor ..................... ,]

[imajući u vidu nacrt rezolucije koji je podnijela Komisija,]
[imajući u vidu mišljenje Evropskog parlamenta,]
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[u velikoj želji da ..................... ,]
[primjećujući da ..................... ,]
[upoznat sa ..................... ,]
[želeći ..................... ,]
[primjetivši ..................... ,]
[uvjeren da ..................... ,]
[smatrajući da ..................... ,] [s obzirom na to da ..................... ,]
[DONOSI OVU REZOLUCIJU:]
[SAGLASAN JE da ..................... ]
[SAGLASIO SE:]
[POZIVA ..................... ]
[PRIMJEĆUJE ..................... ]
[...................]

101
Rezolucije mogu imati različitu formu. Za neke je propisana stroža forma, pa sadrže citate, uvodne izjave i odredbe kojima prethodi
rečenica: DONOSI OVU REZOLUCIJU, a ponekad se dijeli na tačke (I, II itd. ili A, B itd. - s tim što te brojke ili slova obično stoje ispred
odgovarajućeg teksta - ili 1, 2 itd., - s tim što se ovi brojevi stavljaju na lijevu stranu odgovarajućeg teksta, kao za numerisane stavove)
ili na članove. Rezolucije ne sadrže završne izjave i ne potpisuju se.
102
U rezoluciji se u engleskom jeziku češće koristi oblik will u futurskom značenju nego oblik shall u zapovjednom značenju.

95
6. CONCLUSIONS103

COUNCIL CONCLUSIONS
of.....................
................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Having regard to the Treaty establishing the European Community,]

[Whereas ..................... ,]
[(1) APPROVES ..................... ;
(2) CONSIDERS ..................... ;
(3) EMPHASISES the interest in ..................... ;
(4) RECORDS ..................... ;
(5) NOTES ..................... ;
(6) INVITES ...............]

6. ZAKLJUČCI104

ZAKLJUČCI SAVJETA
od.....................
................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice,]

[s obzirom na to da ..................... ,]
[(1) ODOBRAVA ..................... ;
(2) SMATRA ..................... ;
(3) NAGLAŠAVA svoju zainteresovanost za ..................... ;
(4) BILJEŽI ..................... ;
(5) PRIMJEĆUJE ..................... ;
(6) POZIVA ..................... ]

103
The form of conclusions varies. Conclusions do not have a closing formula and are unsigned.
104
Zaključci mogu imati različitu formu. Zaključci ne sadrže završne izjave i ne potpisuju se.

96
7. STATEMENTS AND DECLARATIONS105
7.1. Statements
STATEMENTS
[to be recorded in the minutes of the Council meeting on ..................... ]

1. Statement by the Council [the Commission] [the ..................... delegation] [ ..................... ] re Article ...
''.............................................................''
2. [Re Article …]
[The ..................... delegations state .....................]
[With reference to Regulation ..., the ..................... Governments state that .....................]
[The Council invites the Commission to .....................]
[The Commission states that it is prepared to .....................]
[The Council and the Commission state that (the wording of Article … is to be understood as meaning that)
...................]
[The Council considers that the main aims of this review should be .....................]
[The Council requests the Commission to .....................]
[The Council and the Commission recall the provisions applicable .....................]

105
The word "Declaration" should be confined to Treaties and Agreements. Entries in the minutes of a meeting are "statements". The
titles of declarations vary:
 Declaration
 Joint Declaration
 Declaration of Intent
 Declaration of Principle, etc.
The form of declarations also varies.
97
7. IZJAVE I DEKLARACIJE106
7.1. Izjave

IZJAVE
[koje se unose u zapisnik sa sastanka Savjeta održanog...]

1. Izjava Savjeta [Komisije] [ ..................... delegacije] [ ..................... ] u vezi sa članom …

''.............................................................''

2. [U vezi sa članom …]
[ ..................... delegacije izjavljuju ..................... ]
[Pozivajući se na Regulativu ..................... , ..................... vlade izjavljuju da ..................... ]
[Savjet poziva Komisiju da ..................... ]
[Komisija izjavljuje da je spremna da ..................... ]
[Savjet i Komisija izjavljuju da (tekst člana … treba razumjeti u smislu) ..................... ]
[Savjet smatra da glavni ciljevi ovog razmatranja treba da budu .....................]
[Savjet zahtijeva od Komisije da ..................... ]
[Savjet i Komisija podsećaju na odredbe koje se primjenjuju ..................... ]

106
Riječ „deklaracija" treba ograničiti na osnivačke ugovore i međunarodne sporazume. Unosi u zapisnik sa sastanaka nazivaju se
„izjave". Deklaracije mogu imati različite nazive:
 deklaracija
 zajednička deklaracija
 deklaracija namjere
 deklaracija načela itd.
Deklaracije takođe mogu imati različitu formu.

98
7.1. Declarations

COUNCIL DECLARATION
of ........................
....................................................................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

[Noting that ..................... ;]
[Considering that ..................... ;]
[Anxious to ..................... ;]
[Having regard to the Resolution of the European Parliament on ..................... ,]
[Having regard to the Judgment of the Court of Justice of ..................... ,]
[NOTES THAT ..................... ;]
[INVITES ..................... ]

7.1. Deklaracije

DEKLARACIJA SAVJETA
od ........................
....................................................................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

[primjećujući da ..................... ;]
[smatrajući da ..................... ;]
[u želji da ..................... ;]
[imajući u vidu Rezoluciju Evropskog parlamenta o ..................... ,]
[imajući u vidu presudu Suda pravde od ..................... ,]
[PRIMJEĆUJE DA .....................;]
[POZIVA ..................... ]

99
 II. ACTS COMMON TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL107

1. REGULATIONS

REGULATION (EC) No .../.... OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL

of ........................
....................................................................

THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty ..................... , [and in particular Article(s) …..thereof,]

[Having regard to ..................... ,]

Having regard to the proposal from the Commission, [presented following consultation with (following
consultations within) the Advisory Committee, set up (provided for) by ..................... (the said Regulation),]

[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]

[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]
[Having regard to the Opinion of the Court of Justice,]
[Having regard to the Opinion of the Staff Regulations Committee,]
Acting in accordance with the procedure laid down in Article 251 of the Treaty [in the light of the joint text
approved by the Conciliation Committee on ..................... ,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

HAVE ADOPTED THIS REGULATION:

Article 1
.........................................

Article…
………………………………
This Regulation shall enter into force on..........
[This Regulation shall enter into force on the ( ..................... ) day (following that) of its publication in the
Official Journal of the European Communities.]
[It shall apply from ..................... (until ..................... ) (from ..................... to ..................... ).]
[It shall expire on ..................... ]
This Regulation shall be binding in its entirety and directly applicable in all Member States.

Done at

For the European Parliament For the Council

The President The President

107
Acts adopted according to the so-called "codecision procedure" introduced by the Treaty on European Union.
100
 II. ZAJEDNIČKA AKTA EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVJETA108

1. REGULATIVE

REGULATIVA (EZ) br..../... EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVJETA

od ........................
....................................................................

EVROPSKI PARLAMENT I SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor ..................... ,[a naročito član (čl.) …,]
[imajući u vidu ..................... ,]
imajući u vidu predlog Komisije, podnesen nakon konsultacija sa Savjetodavnim odborom (nakon
konsultacija unutar Savjetodavnog odbora), osnovanim (predviđenim)... (navedenom regulativom),]

[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]

[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]
[imajući u vidu mišljenje Suda pravde,]
[imajući u vidu mišljenje Odbora za propise za službenike,]

postupajući u skladu sa postupkom iz člana 251 Ugovora [a imajući u vidu zajednički tekst koji je odobrio
Odbor za usaglašavanje........ ,]

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,
DONIJELI SU OVU REGULATIVU:
Član 1
.........................................

Član …
........................................
Ova regulativa stupa na snagu .....................
[Ova regulativa stupa na snagu (danom) (… dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
zajednica.]
[Regulativa se primenjuje od ..................... (do ..................... ) (od ..................... do ..................... ).]
[Regulativa prestaje da važi ..................... ]
Ova regulativa obavezujuća je u cjelini i neposredno se primjenjuje u svim državama članicama.
Sačinjeno u

Za Evropski parlament Za Savjet

108
Akta donesena u skladu s tzv. postupkom saodlučivanja koji je uveden Ugovorom o Evropskoj uniji.
101
 Predsjednik Predsjednik

2. DECISIONS WITHIN THE MEANING OF ARTICLE 288 TFEU109

DECISION No .../.. ../EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL

of ........................
....................................................................

THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Article(s) … thereof,]
[Having regard to the ..................... ,]
Having regard to the proposal from the Commission,
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]

Acting in accordance with the procedure laid down in Article 251 of the Treaty [in the light of the joint text
approved by the Conciliation Committee on ..................... ,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

HAVE ADOPTED THIS DECISION:

Article 1
.........................................
[Article …
110
This Decision shall enter into force on ...............] [This Decision shall enter into force on the ( ...............)
111
day (following that) of its publication in the Official Journal of the European Communities.]

[It shall apply from ..................... (until ..................... ) (from ..................... to ..................... ).] [It shall expire
on ..................... ]

Article …
This Decision is addressed to the Member States. [This Decision is addressed to ..................... ].

Done at

For the European Parliament For the Council

The President The President

109
ex Article 249 TEC
110
See Article 254(1) of the EC Treaty.
111
See Article 254(1) of the EC Treaty.
102
2. ODLUKE U SMISLU ČLANA 288 UFEU112

ODLUKA br. .../.../EZ EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVJETA

od ........................
....................................................................

EVROPSKI PARLAMENT I SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito član (čl.)… ,]
[imajući u vidu ..................... ,]
[imajući u vidu predlog Komisije,],
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]

postupajući u skladu sa postupkom iz člana 251 Ugovora, [a imajući u vidu zajednički tekst koji je odobrio
Odbor za usaglašavanje... ,]

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

DONIJELI SU OVU ODLUKU:

Član 1
.........................................
[Član …
113
Ova odluka stupa na snagu ...] [Ova odluka stupa na snagu (danom) (... dana od dana) objavljivanja u
114
Službenom listu evropskih zajednica.]

[Primjenjuje se od ... (do ...) (od ... do ...).] [Prestaje da važi...]

Član …
Ova odluka upućena je državama članicama. [Ova odluka upućena je..................... ].

Sačinjeno u

Za Evropski parlament Za Savjet

Predsjednik Predsjednik

112
raniji član 249 UEZ
113
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.
114
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.
103
3. SUI GENERIS DECISIONS

DECISION No .../ .. ../EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL

of........................
..................................................

THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty ..................... , [and in particular Article(s) ..................... thereof,]
[Having regard to ..................... ,]
Having regard to the proposal from the Commission,
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Having regard to the Committee of the Regions,]
Acting in accordance with the procedure laid down in Article 251 of the Treaty, [in the light of the joint text
approved by the Conciliation Committee on ..................... ,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

HAVE DECIDED AS FOLLOWS:

Article 1
.....................

[Article …
115
This Decision shall enter into force on ..................... ]

[This Decision shall enter into force on the ( … ) day (following that) of its publication in the Official Journal of
116
the European Communities.]

[It shall apply from ...(until...) (from ..................... to ..................... ).]

[It shall expire on ..................... ]

Done at

For the European Parliament For the Council

The President The President

115
See Article 254(1) of the EC Treaty.
116
See Article 254(1) of the EC Treaty.
104
3. ODLUKE SUI GENERIS

ODLUKA br. .../.../EZ EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVJETA

od .....................
.....................

EVROPSKI PARLAMENT I SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor ..................... , [a naročito član/čl.… ,]
[imajući u vidu ..................... ,]
imajući u vidu predlog Komisije,
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]
postupajući u skladu sa postupkom iz člana 251 Ugovora, [a imajući u vidu zajednički tekst koji je odobrio
Odbor za usaglašavanje..................... ,]

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

ODLUČILI SU:
Član 1
.........................................
[Član …
117
Ova odluka stupa na snagu ..................... ]

[Ova odluka stupa na snagu (danom) ( … dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
118
zajednica.]

[Primjenjuje se od ..................... (do ..................... ) (od ..................... do ..................... ).]

[Prestaje da važi ..................... ]

Sačinjeno u

Za Evropski parlament Za Savjet

Predsjednik Predsjednik

117
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.
118
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.

105
4. DIRECTIVES
119
DIRECTIVE ..../.../EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL
of..............
....................................................................

THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Article(s) … thereof,]
[Having regard to ..................... ,]
Having regard to the proposal from the Commission,
[Having regard to the Opinion of the Economic and Social Committee,]
[Having regard to the Opinion of the Committee of the Regions,]
Acting in accordance with the procedure laid down in Article 251 of the Treaty, [in the light of the joint text
approved by the Conciliation Committee on ..................... ,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

HAVE ADOPTED THIS DIRECTIVE:

[Article 1
The purpose of this Directive is to .....................
This Directive shall apply to (concern) (The purpose of this Directive is to .....................)]
Article …
1. Member States shall bring into force the laws, regulations, and administrative provisions necessary (take
120
the necessary measures) to comply with this Directive before ..................... (with effect from .....................)
(within a period of ..................... as from the date of its entry into force (adoption) (notification)). They shall
forthwith inform the Commission thereof.

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.

2. Member States shall communicate to the Commission the text of the (main) provisions of national law
which they adopt in the field covered by this Directive, together with a table showing how the provisions of
this Directive correspond to the national provisions adopted). (The Commission shall inform the other
Member States thereof.)

[Article …

119
The placing of an ordinal ("first", "second", etc.) before "Council Directive" is not to be recommended. Such numbering, which may be
of use to experts before the Directive is adopted, is superfluous, since the Directive is given an official number when it is adopted;
moreover, numbering may give rise to confusion if the sequence originally envisaged is not respected chronologically when the
Directives are adopted.
120
The date to be indicated is that of the start of the new arrangements (i.e. "1 January 2002" and not "31 December 2001").
106
1. Before ..................... Member States shall (, after consulting the Commission,) adopt and publish the
provisions necessary to comply with this Directive. They shall forthwith inform the Commission thereof.

They shall apply these provisions from ..................... (at the latest).

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.

2. As soon as this Directive has entered into force, Member States shall ensure that the Commission is
informed, in sufficient time for it to submit its comments, of any draft laws, regulations or administrative
provisions which they intend to adopt in the field covered by this Directive.]

[Article …
Member States shall adopt and publish, not later than ....................., the laws, regulations and administrative
provisions necessary to comply with this Directive before ..................... . They shall forthwith inform the
Commission thereof.

When Member States adopt these measures, they shall contain a reference to this Directive or shall be
accompanied by such reference on the occasion of their official publication. The methods of making such
reference shall be laid down by Member States.]

[Article …
Member States shall communicate to the Commission their laws, regulations and administrative provisions
with regard to the application of this Directive.]

[Article …
121
Member States shall immediately inform the Commission of measures taken pursuant to this Directive.]

[Article …
122
This Directive shall enter into force on ............... ].

[This Directive shall enter into force on the ( ..................... ) day (following that) of its publication in the Official
123
Journal of the European Communities.]

[It shall apply until ..................... ]

[It shall expire on ..................... ]

[Article …
This Directive shall apply from ..................... (until ..................... ) (from ..................... to ..................... )]

Article …
This Directive is addressed to the Member States.

(This Directive is addressed to ............... ).

Done at

For the European Parliament For the Council

The President The President

121
This wording is used when the Directive makes provision simply for the right to take measures.
122
See Article 254 (1) of the EC Treaty.
123
See Article 254 (1) of the EC Treaty.
107
4. DIREKTIVE
124
DIREKTIVA .../.../EZ EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVJETA
od.......................
...............................................................

EVROPSKI PARLAMENT I SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito član/čl.…,]
[imajući u vidu...,]
imajući u vidu predlog Komisije,
[imajući u vidu mišljenje Ekonomsko-socijalnog komiteta,]
[imajući u vidu mišljenje Komiteta regiona,]
postupajući u skladu sa postupkom iz člana 251 Ugovora, [a imajući u vidu zajednički tekst koji je odobrio
Odbor za usaglašavanje...,]

S obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

DONIJELI SU OVU DIREKTIVU:

[Član 1
Svrha ove direktive je ...

Ova direktiva primjenjuje se na (odnosi se na) (Svrha ove direktive je ...)]

Član …
1. Države članice donose zakone i druge propise (preduzimaju mjere) potrebne za usklađivanje sa ovom
78
direktivom do ... (koje stupaju na snagu...) (u roku od ... dana od dana stupanja na snagu (donošenja)
(notifikacije) ove direktive). One o tome odmah obavještavaju Komisiju.

Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice.

2. Države članice Komisiji dostavljaju tekst (glavnih) odredaba domaćeg prava koje donesu u oblasti na koju
se odnosi ova direktiva, zajedno s tabelom koja sadrži uporedni prikaz odnosa odredaba ove direktive i
odredaba donesenih domaćih propisa. (Komisija o tome obavještava druge države članice.)

[Član …
1. Do ... države članice (nakon konsultacija sa Komisijom,) usvajaju i objavljuju potrebne odredbe, kako bi se
uskladile sa ovom direktivom. One o tome odmah obavještavaju Komisiju.

One ove odredbe primjenjuju (najkasnije) od...

124
Ne preporučuje se upotreba rednog broja („prvi", „drugi" itd.) ispred riječi „Direktiva Savjeta". Takvo numerisanje, koje može biti
korisno stručnjacima prije donošenja direktive, suvišno je jer direktiva po donošenju dobija službeni broj; takođe, numerisanje može
izazvati zabunu ako se prvobitno predviđeni redosljed ne poštuje hronološki prilikom donošenja direktiva.
108
Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice.

2 Čim ova direktiva stupi na snagu, države članice o tome obavještavaju Komisiju, ostavljajući joj dovoljno
vremena da dostavi svoje primjedbe na nacrte svih zakona i drugih propisa koje namjeravaju da usvoje u
oblasti na koju se odnosi ova direktiva].

[Član …
Države članice donose i objavljuju, najkasnije do ..., zakone i druge propise potrebne za usklađivanje sa
ovom direktivom do ... One o tome odmah obavještavaju Komisiju.

Kada države članice utvrde ove mjere, one će sadržati pozivanje na ovu direktivu ili se pozivanje na ovu
direktivu navodi prilikom njihovog službenog objavljivanja. Načine takvog pozivanja utvrđuju države članice.]

[Član …
Države članice Komisiji dostavljaju svoje zakone i druge propise koji se odnose na primjenu ove direktive.]

[Član …
125
Države članice Komisiju odmah obavještavaju o mjerama preduzetim na osnovu ove direktive.]

[Član …
126
Ova direktiva stupa na snagu ...]

Ova direktiva stupa na snagu (danom) (... dana od dana) objavljivanja u Službenom listu evropskih
127
zajednica.]

[Primjenjuje se do ...]

[Prestaje da važi...]

[Član …
Ova direktiva primjenjuje se od ... (do ...) (od... do).]

Član …
Ova direktiva upućena je državama članicama.

(Ova direktiva upućena je...)

Sačinjeno u

Za Evropski parlament Za Savjet

Predsjednik Predsjednik

125
Ova formulacija upotrebljava se kad direktiva predviđa samo pravo na preduzimanje mjera.
126
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.
127
V. član 254 stav 1 Ugovora o EZ.
109
 III. ACTS OF THE REPRESENTATIVES OF THE GOVERNMENTS OF THE MEMBER
STATES
1. INTERNAL AGREEMENTS
INTERNAL AGREEMENT

[AGREEMENT BETWEEN THE REPRESENTATIVES OF

THE GOVERNMENTS OF THE MEMBER STATES
(, MEETING WITHIN THE COUNCIL,)]
of ……
…………………………………..

THE REPRESENTATIVES OF THE GOVERNMENTS OF THE MEMBER STATES OF THE EUROPEAN

COMMUNITIES [OF THE ..................... COMMUNITY], [MEETING WITHIN THE COUNCIL,]

[Having regard to the Treaty ..................... ,]

[Having regard to ..................... ,]

Whereas:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

[After consulting the Commission,]

HAVE AGREED AS FOLLOWS:

Article 1
.........................................
Article 2
.........................................
Article …
.........................................

IN WITNESS WHEREOF, the undersigned ..................... have hereunto set their hands.
128
Done at (venue), (date)

For the government .....................

For the government .....................
For the government .....................

128
The date appears here written out in full.
110
 III. AKTA PREDSTAVNIKA VLADA DRŽAVA ČLANICA

1. UNUTRAŠNJI SPORAZUMI

UNUTRAŠNJI SPORAZUM

[SPORAZUM IZMEĐU PREDSTAVNIKA VLADA DRŽAVA ČLANICA

(, KOJI SU SE SASTALI UNUTAR SAVJETA,)]
od ……
…………………………………..

PREDSTAVNICI VLADA DRŽAVA ČLANICA EVROPSKIH ZAJEDNICA [... ZAJEDNICE], [KOJI SU SE

SASTALI UNUTAR SAVJETA,]

[imajući u vidu Ugovor ..................... ,]

[imajući u vidu ..................... ,]

s obzirom na to da:

(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

[nakon savjetovanja sa Komisijom,]

SPORAZUMJELI SU SE:

Član 1
.........................................
Član 2
.........................................
Član …
.........................................

KAO POTVRDU NAVEDENOG doljepotpisani ..................... potpisali su ovaj sporazum.

129
Sačinjeno u ................... (mjesto), ....................... (datum)

Za Vladu.....................
Za Vladu.....................
Za Vladu.....................

129
Datum treba pisati na uobičajen način, npr. 2. februar(a) 2009. godine.
111
IV. INTERNATIONAL AGREEMENTS
1. TEXTS OF INTERNATIONAL AGREEMENTS130

1.1. Treaties and Conventions

TREATY [CONVENTION]
…………………………………..
131
(Heads of State)

[Community]
.....................
.....................

[DETERMINED TO .....................;]

[DESIROUS OF .....................;]

[RESOLVED TO .....................;]

[CONSIDERING that .................... ,]

HAVE DECIDED to ..................... and to this end have designated as their Plenipotentiaries:

(Heads of State) (Plenipotentiaries)

..................... .....................
..................... .....................
..................... .....................

WHO, having exchanged their Full Powers, found in good and due form,

HAVE AGREED AS FOLLOWS:

[Article 1
.....................

[Article ...
This Treaty (Convention) shall apply, on the one hand, to the territories in which the Treaty establishing the
European Community is applied and under the conditions laid down in that Treaty and, on the other hand, to
the territory of the ..................... .]

[Article...
Either Contracting Party may denounce this Treaty (Convention) by notifying the other Contracting Party.

This Treaty (Convention) shall cease to be in force ..................... months after the date of such notification.]

[Article...
The Annexes to this Treaty (Convention), together with the Declarations ..................... (, the Exchange of
Letters .....................) (, the Protocols .....................) (.....................) which are annexed to the (this) Treaty
(Convention) shall form an integral part thereof.]

130
On the copies submitted for signature, the title of an Agreement is placed on a special cover page.
131
The order to be followed is the order of protocol.
112
 [Article...
1. This Treaty (Convention) shall be subject to ratification, acceptance or approval in accordance with the
Contracting Parties’ own procedures and the Parties shall notify one another at ..................... (venue)
..................... of the completion of the procedures necessary for that purpose (shall carry out at .....................
(venue) ..................... the exchange of acts necessary for that purpose) (shall deposit with ..................... the
acts necessary for that purpose.)

2. This Treaty (Convention) shall enter into force on the first day of the (.....................) month following that
during which the notifications [the exchange of acts] [the deposit of acts,] provided for in paragraph 1 (has)
have been carried out.]

Article...
This Treaty (Convention), drawn up in a single original in the ..................... languages, each text [all
..................... texts] being equally authentic, shall be deposited in the archives of ..., which shall transmit a
certified copy to......................
132
IN WITNESS WHEREOF, the undersigned Plenipotentiaries have hereunto set their hands.
133 134
Done at this ...... day of ...... in the year
135
For .....................
For .....................
For .....................

132
This part of the text is incorporated into a multilingual page which follows the alphabetical order.
133
This part of the text is incorporated into a multilingual page which follows the alphabetical order.
134
The date appears here written out in full.
135
In the case of Member States, the alphabetical order is to be followed. The names of the Contracting Parties should be entered here
as they appear at the beginning of the preamble.
113
IV. MEĐUNARODNI SPORAZUMI
1. TEKSTOVI MEĐUNARODNIH SPORAZUMA136

1.1. Međunarodni ugovori i konvencije

UGOVOR [KONVENCIJA]
…………………………………..
137
(Šefovi država)

[Zajednica]
.....................
.....................

[ODLUČNI DA I .....................;]

[S NAMJEROM DA.....................;]

[RIJEŠENI DA .....................;]

[SMATRAJUĆI da.................... ,]

ODLUČILI SU da..................... i u tu su svrhu odredili kao svoje punomoćnike:

(Šefovi država) (Punomoćnici)

..................... .....................
..................... .....................
..................... .....................

KOJI su se, razmjenivši svoja punomoćja, za koja je utvrđeno da su u propisanoj formi,

SAGLASILI O SLJEDEĆEM:

[Član 1
.....................

[Član ...
Ovaj ugovor (konvencija) primjenjuje se, s jedne strane, na područjima na kojima se primjenjuje Ugovor o
osnivanju Evropske zajednice, i pod uslovima utvrđenim tim ugovorom, a s druge strane, na područje
..................... .]
[Član...
Svaka ugovorna strana može otkazati ovaj ugovor (konvenciju) notifikacijom/obavještenjem upućenom(im)
drugoj ugovornoj strani.

Ovaj ugovor (konvencija) prestaje da važi ...... mjeseci od dana notifikacije.]

[Član...
Aneksi ovog ugovora (konvencije), zajedno sa deklaracijama ...... (razmjenom nota/pisama ...) (, protokolima)
priloženim (uz ovaj) ugovor (konvenciju) čine njegov/njen sastavni dio.]

136
Na primjercima podnesenim na potpis naziv sporazuma nalazi se na posebnoj naslovnoj strani.
137
Treba poštovati protokolarni redosljed.
114
 [Član...
138
1. Ovaj ugovor (konvencija) potvrđuje se , prihvata ili odobrava u skladu sa postupcima ugovornih strana, a
ugovorne strane će se međusobno u (mjesto) ... obavijestiti o okončanju postupka potrebnog za tu
svrhu (obaviće u.............(mjesto) razmjenu akata potrebnih za tu svrhu) (deponovaće kod .......... akta
potrebna za tu svrhu.)

2. Ovaj ugovor (konvencija) stupa na snagu prvog dana (...) mjeseca nakon mjeseca u kojem su izvršene
notifikacije [razmjena akata] [deponovanje akata] iz stava 1 ovog člana.]

Član...
Ovaj ugovor (konvencija), sačinjen u jednom izvornom primjerku na .....jeziku, s tim da je svaki tekst jednako
autentičan [da su svi ... tekstovi jednako autentični], deponuje se u arhivu ..........., koja dostavlja ovjereni
primjerak...
139
KAO POTVRDU NAVEDENOG doljepotpisani punomoćnici potpisali su ovaj ugovor (konvenciju) .
140 141
Sačinjeno u ..................... , (datum).
142
Za .....................
Za .....................
Za .....................

138
! a ne ratifikuje!
139
Ovaj dio teksta nalazi se na višejezičnoj stranici koja treba da prati abecedni redosljed jezika.
140
Ovaj dio teksta nalazi se na višejezičnoj stranici koja treba da prati abecedni redosljed jezika.
141
Datum treba pisati na uobičajen način, npr. 2. februar(a) 2009. godine.
142
Ovdje se mora poštovati abecedni redosljed imena država članica. Imena ugovornih strana ovdje treba unijeti redom kojim se
pojavljuju na početku preambule.
115
 1.2. Final acts143

FINAL ACT

144
The representatives [The Plenipotentiaries]
145
of ..................... ,
[on the one part,]
and
of ..................... ,
[on the other part,]

146
meeting in (at) ..................... on .....................

in the year one thousand nine hundred and ..................... for the signature of ..................... ,

have at the time of signature of this ..................... :

147
- adopted the [following texts] [following declarations (statements)] attached to this Final Act
..................;
148
- taken note of the [exchange(s) of letters] [of the following declaration(s)] attached to this Final Act :
..................... ;

[- ..................... ]

[In witness whereof, the undersigned representatives (Plenipotentiaries) have hereunto set their hands.]
149
Done at ..................... this ..................... day of ..................... in the year .....................

For .....................
For .....................
For .....................

143
The texts of Final Acts vary.
144
The term "Plenipotentiaries" is used if plenipotentiaries are in fact mentioned in the Preamble to the Agreement concerned.
145
In the case of Member States, the alphabetical order is to be followed. The names of the Contracting Parties should be entered here
as they appear at the beginning of the preamble.
146
The date appears here written out in full.
147
For protocols and joint declarations (statements).
148
For agreements in the form of exchanges of letters and unilateral declarations (statements).
149
The date appears here written out in full.
116
1.2 Završni akti150

ZAVRŠNI AKT

151
Predstavnici [punomoćnici]
152
..................... ,
[s jedne strane,]
I
..................... ,
[s druge strane,]

153
koji su se sastali u..................... dana .....................

19... godine ... radi potpisivanja..................... ,

u trenutku potpisivanja ovoga..................... :

154
- donijeli su [sljedeće tekstove][sljedeće deklaracije (izjave)] priložene uz ovaj završni akt ;
..................;

- primili k znanju [razmjenu/razmjene pisama/nota][sljedeću deklaraciju/sljedeće deklaracije]

155
priloženu/priložene uz ovaj završni akt :
..................... ;

[- ..................... ]

[Kao potvrdu navedenog doljepotpisani predstavnici (punomoćnici) potpisali su ovaj akt.]

156
Sačinjeno u..................... (datum).

Za .....................
Za .....................
Za.....................

150
Tekstovi završnih akata se razlikuju.
151
Izraz „punomoćnici“ upotrebljava se ako se punomoćnici spominju u preambuli odgovarajućeg sporazuma.
152
Ovdje se mora poštovati abecedni redosljed imena država članica. Imena ugovornih strana ovdje treba unijeti redom kojim se
pojavljuju na početku preambule.
153
Datum treba pisati na uobičajen način, npr. 2. februar(a) 2009. godine.
154
Za protokole i zajedničke deklaracije (izjave).
155
Za sporazume u obliku razmjene nota i jednostrane deklaracije (izjave).
156
Datum treba pisati na uobičajen način, npr. 2. februar(a) 2009. godine.
117
1.3. International agreements

AGREEMENT
157
BETWEEN THE EUROPEAN COMMUNITY (COMMUNITIES)
[AND (ITS) (THEIR) MEMBER STATES, ON THE ONE PART,)]
AND ..................... [ON THE OTHER PART]
[CONCERNING] .....................

THE EUROPEAN COMMUNITY, [THE EUROPEAN COAL AND STEEL COMMUNITY] [THE EUROPEAN
ATOMIC ENERGY COMMUNITY]
158
[hereafter referred to as the "Community"]

[AND (ITS) (THEIR) MEMBER STATES,]

[THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,]
[on the one part,]

THE ..................... ,
[hereafter referred to as " ..................... ",]

[on the other part,]

[DESIROUS of ..................... ;]
[RESOLVED to ..................... ;]
[CONSIDERING THAT ..................... ,]
[ ..................... ,]
HAVE DECIDED TO CONCLUDE THIS AGREEMENT:
HAVE DECIDED to ..................... and to this end have designated as their Plenipotentiaries:
159
THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION:
(name(s)) ..................... ,
..................... ,
THE ..................... :
(name(s)) ..................... ,
..................... ,
WHO (, having exchanged their Full Powers, found in good and due form,)

HAVE AGREED AS FOLLOWS:

157
The Community is cited first in the copy of the Agreement which is intended for it and last in the copy intended for the other party to
the Agreement (Alternance rule).
158
The Community is cited first in the copy of the Agreement which is intended for it and last in the copy intended for the other party to
the Agreement (Alternance rule).
159
The Community is cited first in the copy of the Agreement which is intended for it and last in the copy intended for the other party to
the Agreement (Alternance rule).
118
 Article 1
.....................

Article ...
This Agreement shall be drawn up in duplicate in the Danish, Dutch, English, Finnish, French, German,
Greek, Italian, Portuguese, Spanish, Swedish and ..................... languages, each text [all ..................... texts]
being equally authentic.

[IN WITNESS WHEREOF, the undersigned Plenipotentiaries, have hereunto set their hands (the
160
undersigned Plenipotentiaries, duly empowered to this effect, have signed this Agreement).
161 162
Done at…………… , this ..................... day of ..................... in the year ...............
163
For .....................
For ......................
For ...................... ]

160
This part of the text is incorporated into a multilingual page which follows the language order.
161
This part of the text is incorporated into a multilingual page which follows the language order.
162
The date appears here written out in full.
163
The order to be followed is the order of protocol. The alternance rule applies.
119
1.3. Međunarodni sporazumi

SPORAZUM
164
IZMEĐU EVROPSKE ZAJEDNICE (ZAJEDNICA)
[I (NJENIH) (NJIHOVIH) DRŽAVA ČLANICA, S JEDNE STRANE,]
I ..................... [S DRUGE STRANE]
[O] .....................
EVROPSKA ZAJEDNICA, [EVROPSKA ZAJEDNICA ZA UGALJ I ČELIK] [EVROPSKA ZAJEDNICA ZA
ATOMSKU ENERGIJU]
165
[u daljem tekstu: Zajednica]

[I (NJENE) (NJIHOVE) DRŽAVE ČLANICE,]

[SAVJET EVROPSKE UNIJE,]
[s jedne strane,]

....................................... ,
[u daljem tekstu: ..................... ,]

[s druge strane,]

[S NAMJEROM DA ..................... ,]
[RIJEŠENI DA ..................... ,]
[SMATRAJUĆI DA ..................... ,]
[ ..................... ,]
ODLUČILI SU DA ZAKLJUČE OVAJ SPORAZUM:
ODLUČILI SU da..... i za tu svrhu odredili su za svoje punomoćnike:
166
SAVJET EVROPSKE UNIJE:
(ime/imena) ..................... ,
..................... ,
…....................... :
(ime/imena) ..................... ,
..................... ,
KOJI SU SE (, razmijenivši svoja punomoćja za koja je utvrđeno da su u propisanoj formi,)

SPORAZUMJELI:
Član 1
.....................

164
Zajednica se navodi prva na primjerku sporazuma koji je namijenjen njoj, a posljednja na primjerku koji je namijenjen drugoj
ugovornoj strani (pravilo alternacije).
165
Zajednica se navodi prva na primjerku sporazuma koji je namijenjen njoj, a posljednja na primjerku koji je namijenjen drugoj
ugovornoj strani (pravilo alternacije).
166
Zajednica se navodi prva na primjerku sporazuma koji je namijenjen njoj, a posljednja na primjerku koji je namijenjen drugoj
ugovornoj strani (pravilo alternacije).
120
 Član ...
Ovaj sporazum sačinjen je u dva primjerka na danskom, holandskom, engleskom, finskom, francuskom,
njemačkom, grčkom, italijanskom, portugalskom, španskom, švedskom, i ... jeziku, pri čemu je svaki tekst
jednako autentičan [su svi tekstovi jednako autentični ].

[KAO POTVRDU NAVEDENOG doljepotpisani punomoćnici potpisali su ovaj sporazum (doljepotpisani

167
ovlašćeni punomoćnici potpisali su ovaj sporazum).
168 169
Sačinjeno u ..................... , (datum).
170
Za .....................
Za ......................
Za ...................... ]

167
Ovaj dio teksta dio je višejezične stranice koja treba da poštuje redosljed jezika.
168
Ovaj dio teksta dio je višejezične stranice koja treba da poštuje redosljed jezika.
169
Datum treba pisati na uobičajen način, npr. 2. februar(a) 2009. godine.
170
Treba poštovati protokolarni redosljed. Primjenjuje se pravilo alternacije.
121
2. PROCEDURAL ACTS LINKED WITH INTERNATIONAL AGREEMENTS
2.1. Decision authorising the Commission to negotiate an international agreement
2.1.1. Usual form171

The Council, on the recommendation of the Commission, has authorised the Commission to negotiate an
Agreement between the European Community and ..................... [to take part in the negotiation of an
Agreement ..................... ].

The Commission shall conduct the negotiations in consultation with the Special Committee provided for in
Article 133 of the Treaty [a special committee designated by the Council] [and in accordance with the
directives contained in ..................... ] [, subject to any directives which the Council may issue to the
Commission subsequently].

2. PROCESNI AKTI VEZANI ZA MEĐUNARODNE SPORAZUME

2.1. Odluka kojom se Komisija ovlašćuje da pregovara o međunarodnom sporazumu
2.1.1. Uobičajena forma172

Na preporuku Komisije, Savjet je ovlastio Komisiju da pregovara o Sporazumu između Evropske zajednice i
..................... [učestvuje u pregovorima o Sporazumu ..................... ].

Komisija vodi pregovore u konsultaciji sa Posebnim odborom predviđenim članom 133 Ugovora [posebnim
odborom koji je odredio Savjet] [i u skladu sa smjernicama iz .............] [, u skladu sa svim smjernicama koje
Savjet naknadno izda Komisiji].

171
Decisions in this form are recorded in the minutes of Council Meetings.
172
U ovoj formi odluke se unose u zapisnik sa sastanaka Savjeta.
122
2.1.2. Exceptional form

COUNCIL DECISION
of .....................
authorising the Commission to negotiate [take part in the negotiation of]
an Agreement .....................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Article(s) 133 (308)
(310) (...) thereof,] in conjunction with Article 300(1) thereof,

Having regard to the Recommendation from the Commission,

Whereas:
(1) ..................... .
(2) ..................... .
( ) ..................... ,

HAS DECIDED AS FOLLOWS:

Sole Article
The Commission is hereby authorised to negotiate an Agreement [between the European Community and
..................... ] ..................... .

[The Commission is hereby authorised to take part in the negotiation of an Agreement ..................... .]

The Commission shall conduct the negotiations in consultation with the Special Committee provided for in
Article 133 of the Treaty [a special committee designated by the Council] [and in accordance with the
directives contained in the Annex] [, subject to any directives which the Council may issue to the Commission
subsequently].

[The Commission shall conduct the negotiations with the assistance of representatives of the Member States
and in accordance with the directives appearing in the Annex.]

Done at

For the Council

The President

123
2.1.2. Posebna forma

ODLUKA SAVJETA
od .....................
kojom se Komisija ovlašćuje da pregovara [učestvuje u pregovorima]
o Sporazumu .....................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

Imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito član/čl. 133, (308,) (310,) (... ,)] a u vezi sa
članom 300 stav 1,

imajući u vidu preporuku Komisije,

s obzirom na to da:
(1) .....................
(2) .....................
( ) ..................... ,

ODLUČIO JE:

Jedini član
Komisija se ovlašćuje da pregovara o Sporazumu [između Evropske zajednice i ..................... ] .....................

[Komisija se ovlašćuje da učestvuje u pregovorima o Sporazumu ..................... .]

Komisija vodi pregovore u konsultaciji sa Posebnim odborom predviđenim članom 133 Ugovora [posebnim
odborom koji je odredio Savjet] [i u skladu sa smjernicama iz Aneksa ] [, u skladu sa svim smjernicama koje
Savjet naknadno izda Komisiji].

[Komisija vodi pregovore uz pomoć predstavnika država članica i u skladu sa smjernicama iz Aneksa.]

Sačinjeno u

Za Savjet
Predsjednik

124
2.2. Decision concerning negotiating directives
2.1.1. Usual form173

The Council, on the recommendation of the Commission, has adopted the negotiating directives contained
in.....................

[The Council, on the recommendation of the Commission, has amended (replaced) (supplemented) the
negotiating directives adopted by the Council Decision of ..................... in accordance with (by those
contained in) (by the addition of those contained in) the Annex [Annex ..................... ] to the minutes of the
Council (or: in document ..................... ).]

2.2. Odluka o pregovaračkim smjernicama

2.1.1. Uobičajena forma174

Na preporuku Komisije, Savjet utvrđuje pregovaračke smjernice sadržane u.....................

[Na preporuku Komisije, Savjet je izmijenio i dopunio (zamijenio) (dopunio) pregovaračke smjernice koje su
utvrđene Odlukom Savjeta od..................... u skladu sa (onim sadržanim u) (dodavanjem smjernica
sadržanih u) Aneksom [Aneksu ..................... ] zapisniku Savjeta (ili: u dokumentu......................).]

173
Decisions in this form are recorded in the minutes of Council meetings.
174
U ovoj formi odluke se unose u zapisnik sa sastanaka Savjeta.
125
 2.2.2. Exceptional form

COUNCIL DECISION
of .....................
adopting [amending the] [replacing the] [supplementing the]
directives for the negotiation of an Agreement .....................

THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION,

Having regard to the Treaty establishing the European Community, [and in particular Articles (133) (308)
(310) (...) thereof,] in conjunction with Article 300(1) thereof,

Having regard to the Recommendation from the Commission,

Whereas:

By Decision of ..................... , the Council authorised the Commission to negotiate [take part in the
negotiation of] an Agreement ..................... Directives should be adopted for that purpose [and the Council
has adopted directives for that purpose.] Those directives should be amended (replaced) (supplemented)],

HAS DECIDED AS FOLLOWS:

Sole Article
The Commission shall conduct the negotiations concerning an Agreement ..................... in accordance with
the directives contained in the Annex.

[The negotiating directives adopted by the Decision of ..................... shall be amended (replaced)
(supplemented) in accordance with (by the directives contained in) (by the addition of those contained in) the
Annex.]

Done at

For the Council

The President

126
 2.2.2. Posebna forma

ODLUKA SAVJETA
od .....................
kojom se utvrđuju [mijenjaju i dopunjavaju][zamjenjuju][dopunjavaju]
pregovaračke smjernice za Sporazum .....................

SAVJET EVROPSKE UNIJE,

imajući u vidu Ugovor o osnivanju Evropske zajednice, [a naročito čl. 133, 308, 310, ... ,] a u vezi sa članom
300 stav 1,

imajući u vidu preporuku Komisije,

s obzirom na to da je:

odlukom od ..................... Savjet ovlastio Komisiju da pregovara [učestvuje u pregovorima] o Sporazumu

..................... , u tu svrhu treba utvrditi smjernice [Savjet je za tu svrhu utvrdio smjernice.] Te smjernice bi
trebalo izmjeniti i dopuniti (zamjeniti) (dopuniti)],

ODLUČIO JE:
Jedini član
Komisija vodi pregovore o Sporazumu ..................... u skladu sa smjernicama sadržanim u Aneksu.

[Pregovaračke smjernice usvojene Odlukom od ..................... mijenjaju se i dopunjavaju (zamjenjuju)

(dopunjavaju) u skladu sa (smjernicama sadržanim u) (dodavanjem smjernica sadržanih u) Aneksom.]

Sačinjeno u

Za Savjet
Predsjednik

127
VII. OBRASCI PRAVNIH PROPISA CRNE GORE SA PREVODOM

1. OBRASCI PREVODA ODREĐENIH AKATA SKUPŠTINE CRNE GORE

a) ZAKON a) LAW
UKAZ O PROGLAŠENJU ZAKONA DECREE PROMULGATING THE LAW
Na osnovu člana 95 tačke 3 Ustava Crne Gore Pursuant to Article 95 item 3 of the Constitution of
donosim Montenegro, I hereby issue the

Ukaz o proglašenju Zakona o patentima Decree Promulgating the Law on Patents

Proglašavam Zakon o patentima, koji je donijela
Skupština Crne Gore 23. saziva, na četvrtoj
sjednici drugog redovnog zasijedanja u 2008.
godini, dana 22. oktobra 2008. godine.
I hereby promulgate the Law on Patents passed by the
rd
23 Parliament of Montenegro at the fourth sitting of
the second ordinary session in 2008 on 22 October
2008.

Broj: 01-1854/2 No 01-1854/2

Podgorica, 24. oktobra 2008. godine Podgorica, 24 October 2008
Predsjednik Crne Gore, The President of Montenegro

ZAKON O PATENTIMA LAW ON PATENTS

I. OPŠTE ODREDBE I. GENERAL PROVISIONS

Član 1 Article 1
……………………….… ………………………….

ZAVRŠNE ODREDBE ZAKONA FINAL PROVISIONS

PRIMJER 1 CASE 1:
Član xy Article xy
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana This Law shall enter into force on the eighth day
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“. following that of its publication in the Official Gazette of
Montenegro.

PRIMJER 2
Član xy
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“, a
primjenjivaće se od 1. januara 2010. godine.
CASE 2:
Article xy
This Law shall enter into force on the eighth day
following that of its publication in the Official Gazette of
Montenegro and it shall apply from 1 January 2010.

PRIMJER 3 CASE 3:
Član xy Article xy
Ovaj zakon stupa na snagu danom objavljivanja u This Law shall enter into force on the day of its
„Službenom listu Crne Gore“. publication in the Official Gazette of Montenegro.
ZAVRŠETAK ZAKONA
…………………………………………….. ……………………………………………..
………………………………..…………… …..…………………………..……………

SU-SK Broj 01-819/6 SU-SK No 01-819/06

Podgorica, 22. oktobra 2008. godine Podgorica, 22 October 2008
128
Skupština Crne Gore The Parliament of Montenegro
Predsjednik, The Speaker,

129
 PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE ZAKONA
PRIMJER 1
Član 105
Javne nabavke za koje su javni pozivi objavljeni
prije stupanja na snagu ovog zakona sprovešće
se po propisima po kojima su započeti.
Član 111
Podzakonski akti čije donošenje je predviđeno
ovim zakonom donijeće se u roku od 90 dana od
dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 112
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje
da važi Zakon o javnim nabavkama („Službeni list
RCG“, broj 40/01).
Podzakonski akti doneseni na osnovu Zakona o
javnim nabavkama („Službeni list RCG“, broj
40/01) primjenjivaće se do donošenja
podzakonskih akata predviđenih ovim zakonom.
PRIMJER 2
Član 122
(1) Propisi na osnovu ovlašćenja sadržanih u
ovom zakonu donijeće se u roku od tri mjeseca od
dana njegovog stupanja na snagu.
(2) Do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana,
primjenjivaće se propisi doneseni na osnovu
Zakona o patentima („Službeni list SCG“, broj
32/04) ukoliko nijesu u suprotnosti sa ovim
zakonom.
Član 123
Danom stupanja na snagu ovog zakona neće se
primjenjivati Zakon o patentima („Službeni list
SCG“, broj 32/04).
TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS
CASE 1:
Article 105
Public procurements for which the invitations for tender
were published before this Law entered into force shall
be completed according to the legislation on the basis
of which they were initiated.
Article 111
Secondary legislation whose adoption is provided for
hereby shall be passed within 90 days from the day of
entry into force of this Law.
Article 112
The Law on Public Procurement (Official Gazette of the
Republic of Montenegro 40/01) shall be repealed on the
day of entry into force of this Law.
Secondary legislation adopted on the basis of the Law
on Public Procurement (Official Gazette of the Republic
of Montenegro 40/01) shall apply until the secondary
legislation provided for hereby is adopted.
CASE 2
Article 122
(1) Legislation based on authorisations conferred
hereby shall be adopted within three months from the
day of entry into force of this Law.
(2) The legislation adopted on the basis of the Law on
Patents (Official Gazette of Serbia and Montenegro
32/04) shall apply until the legislation referred to in
paragraph 1 hereof is adopted unless it is contrary to
this Law.
Article 123
The Law on Patents (Official Gazette of Serbia and
Montenegro 32/04) shall not apply from the day of entry
into force of this Law.
130
 b) ZAKON O IZMJENAMA I
DOPUNAMA ZAKONA
UKAZ O PROGLAŠENJU ZAKONA O
IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA
Na osnovu člana 95 tačke 3 Ustava Crne Gore
donosim
Ukaz o proglašenju Zakona o izmjenama i
dopunama Zakona o privrednim društvima
Proglašavam Zakon o izmjenama i dopunama
Zakona o privrednim društvima koji je donijela
Skupština Crne Gore na drugoj sjednici drugog
redovnog zasijedanja u 2007. godini, dana 18.
decembra 2007. godine.
Broj: 01-1470/2
Podgorica, 26. decembra 2007. godine
Predsjednik Crne Gore,
ZAKON O IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA
O PRIVREDNIM DRUŠTVIMA
Član 1
……...................….
Član 2
U članu 2 u stavu 1 tačka 6 mijenja se i glasi: „6)
dio stranog društva.“
Poslije stava 2 dodaje se novi stav koji glasi:
„(3) Stav 2 ovog člana ne primjenjuje se u slučaju
propuštanja produženja registracije akcionarskog
društva.“
Dosadašnji stav 3 postaje stav 4.
Član 3
U članu 3 u stavu 2 druga rečenica briše se.
Član 4
Poslije člana 4 dodaju se naslovi i dva nova člana
koja glase:
„Sjedište
Član 4a
(1) Sjedište je mjesto u kome preduzetnik i
privredno društvo obavljaju djelatnost.
…………
b) LAW ON AMENDMENTS TO THE LAW
DECREE PROMULGATING THE LAW ON
AMENDMENTS TO THE LAW
Pursuant to Article 95 item 3 of the Constitution of
Montenegro I hereby issue the
Decree Promulgating the Law on Amendments to
the Law on Business Organisations
I hereby promulgate the Law on Amendments to the
Law on Business Organisations adopted by the
Parliament of Montenegro at the second sitting of its
second ordinary session in 2007 on 18 December
2007.
No 01-1470/2
Podgorica, 26 December 2007
The President of Montenegro
LAW ON AMENDMENTS TO THE LAW ON
BUSINESS ORGANISATIONS
Article 1
………………….……..
Article 2
In Article 2 paragraph 1, item 6 shall be replaced by the
following “6) a branch of foreign company “.
After paragraph 2 the following paragraph shall be
inserted:
“(3) Paragraph 2 of this Article shall not apply in case of
failure to extend the registration of the joint-stock
company.”
Paragraph 3 shall become paragraph 4.
Article 3
In Article 3 paragraph 2, the second sentence shall be
deleted.
Article 4
After Article 4 the following headings and two new
Articles shall be added:
“Registered office
Article 4a
(1) Registered office is the place where entrepreneur
and business organisation perform their business
activities.
………….
131
 Član 5
U članu 5 i drugim odredbama ovog zakona riječ
„profit“ zamjenjuje se riječju „dobit“, u
odgovarajućem padežu.
…………............
Član 9
U članu 15 u stavu 4, na kraju teksta, tačka briše
se i dodaju riječi: „u parničnom postupku.“
…………............
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE ZAKONA O
IZMJENAMA I DOPUNAMA ZAKONA
Član 66
Postupci restrukturiranja započeti do stupanja na
snagu ovog zakona završiće se po propisima koji
su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona.
Postojeća akcionarska društva dužna su da
usklade svoje akte sa ovim zakonom, najkasnije
do 30. juna 2008. godine.
Član 67
Ovlašćuje se Odbor za ustavna pitanja i
zakonodavstvo Skupštine Crne Gore da utvrdi
prečišćeni tekst ovog zakona.
Član 68
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“.
........................................
Article 5
In Article 5 and other provisions of this Law, the
Montenegrin word translated as “profit” shall be
replaced by another Montenegrin word, with no
relevance to the English translation.
……………………
Article 9
In Article 15 the full stop shall be deleted and the words
“in civil procedure” shall be added at the end of
paragraph 4.
……………………
TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS OF THE
LAW AMENDING THE LAW
Article 66
Restructuring procedures initiated before the entry into
force of this Law shall be completed pursuant to the
legislation in force before the entry into force of this
Law.
The existing joint-stock companies shall harmonise
their acts with this Law no later than 30 June 2008.
Article 67
The Constitution and Legislation Committee of the
Parliament of Montenegro shall hereby be authorised to
draw up consolidated text of this Law.
Article 86
This Law shall enter into force on the eighth day
following that of its publication in the Official Gazette of
Montenegro.
…….…………………..
132
 c) ISPRAVKA ZAKONA
PROGLAŠENJE ISPRAVKE ZAKONA
ISPRAVKA ZAKONA
Po izvršenom sravnjenju sa izvornim tekstom,
utvrđeno je da se u tekstu Zakona o obeštećenju
korisnika prava iz penzijskog i invalidskog
osiguranja, objavljenog u „Službenom listu Crne
Gore“, broj 40/08, potkrala tehnička greška, pa se
daje
ISPRAVKA ZAKONA O OBEŠTEĆENJU
KORISNIKA PRAVA IZ PENZIJSKOG I
INVALIDSKOG OSIGURANJA
U članu 10 u stavu 1 al. 1 i 2, umjesto u
objavljenom tekstu, treba da glase:
„- plaćanje računa utrošene električne energije;
- plaćanje poreskih obaveza koje pripadaju
budžetu Crne Gore.“
Iz službe Skupštine Crne Gore
ISPRAVKA ZAKONA O IZMJENAMA I
DOPUNAMA ZAKONA
Po izvršenom sravnjenju sa izvornim tekstom,
utvrđeno je da su se u tekstu Zakona o izmjenama
i dopunama Zakona o porezu na dohodak fizičkih
lica, objavljenom u „Službenom listu RCG“, broj
78/06, potkrale tehničke greške, pa se daje
ISPRAVKA ZAKONA O IZMJENAMA I
DOPUNAMA ZAKONA O POREZU NA
DOHODAK FIZIČKIH LICA
1) U članu 29, umjesto riječi: „člana 2“ treba da
stoje riječi: „člana 3“, a član 29 treba da stoji
ispred člana 30 u poglavlju „Prelazne i završne
odredbe“;
2) U članu 30, umjesto riječi „čl. 6, 21 stav 2 i 26“
treba da stoje riječi: „čl. 7, 22 stav 2 i 27“.
Skupština Republike Crne Gore
c) CORRIGENDUM TO THE LAW
PROMULGATION OF THE CORRIGENDUM TO THE
LAW
CORRIGENDUM TO THE LAW
Upon a comparison with the original text, it was
established that an error found its way into the text of
the Law on Indemnification of the Beneficiaries of the
Rights Stemming from Pension and Disability
Insurance, published in the Official Gazette of
Montenegro 40/08, resulting in the following
CORRIGENDUM TO THE LAW ON
INDEMNIFICATION OF THE BENEFICIARIES OF
THE RIGHTS STEMMING FROM PENSION AND
DISABILITY INSURANCE
In Article 10 paragraph 1 the first and the second
indents shall be replaced by the following:
“-payment of electricity bills:
- payment of taxes into the Budget of Montenegro.”
Service of the Parliament of Montenegro
CORRIGENDUM TO THE LAW AMENDING
THE LAW
Upon a comparison with the original text, it was
established that errors found their way into the text of
the Law Amending the Law on Personal Income Tax,
published in the Official Gazette of the Republic of
Montenegro 78/06, resulting in the following
CORRIGENDUM TO THE LAW AMENDING THE
LAW ON PERSONAL INCOME TAX
1) In Article 29, the words “Article 2” shall be replaced
by “Article 3” and Article 29 shall be placed before
Article 30 in the Chapter “Transitional and Final
Provisions”;
2) In Article 30 the words “Article 6, Article 21
paragraph 2 and Article 26” shall be replaced by the
words “Article 7, Article 22 paragraph 2 and Article 27”.
Parliament of Montenegro
133
 PRAKTIČNI PRIMJERI ISPRAVKE ZAKONA
U članu 56 umjesto riječi „do“ treba da stoji riječ
"od".
U članu 15 u stavu 2 umjesto riječi: „unosi se i na“
treba da stoje riječi: „unosi se na“.
U članu 115 stav 3 poslije riječi: „u pravnom licu“
umjesto zareza treba da stoji slovo „i“, a poslije
riječi „poslovođu“ treba da stoje riječi: „i fizičko
lice“.
U članu 5 u stavu 2 umjesto riječi: „stav 4“ treba
da stoje riječi: „stav 5“.
U članu 29 u stavu 1, kojim se dodaje član 45a,
umjesto riječi: „Komisija iz člana 34 ovog zakona
vodi“ treba da stoje riječi: „komisije iz člana 28
ovog zakona vode“.
2. OBRASCI PREVODA ODREĐENIH AKATA VLADE CRNE GORE
a) UREDBA
DONOŠENJE UREDBE
Na osnovu člana 123 stav 2 Zakona o zaštiti
potrošača („Službeni list RCG“, broj 26/07), Vlada
Crne Gore, na sjednici od 20. marta 2008. godine,
donijela je
UREDBU
o bližim kriterijumima, načinu i postupku pružanja
finansijske pomoći organizacijama potrošača
iz Budžeta Crne Gore
Član 1
Ovom uredbom uređuju se bliži kriterijumi, način i
postupak pružanja finansijske pomoći
organizacijama potrošača iz Budžeta Crne Gore (u
daljem tekstu: Budžet).
ZAVRŠNA ODREDBA UREDBE
Član 9
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“.
Broj: 03-2538
Podgorica, 20. mart 2008. godine
Vlada Crne Gore
Predsjednik,
EXAMPLES OF CORRIGENDUM TO THE LAW
In Article 56 the word “by” shall be replaced by “from”.
In Article 15 paragraph 2, the words “shall also be
inserted into” shall be replaced by “shall be inserted
into”.
In Article 115 paragraph 3, the comma after the words
“in the legal person” shall be replaced by “and”, and the
words “natural person” shall be added after the word
“manager”.
In Article 5 paragraph 2, the words “paragraph 4” shall
be replaced by “paragraph 5”.
In Article 29 paragraph 1, inserting Article 45a, the
words “the Commission referred to in Article 34 hereof
shall conduct” shall be replaced by “commissions
referred to in Article 28 hereof shall conduct”.
a) DECREE
ADOPTION OF DECREE
Pursuant to Article 123 paragraph 2 of the Consumer
Protection Law (Official Gazette of the Republic of
Montenegro 26/07), at its session held on 20 March
2008 the Government of Montenegro adopted the
following
DECREE
on more detailed criteria, manner and procedure for
providing financial support from the Budget of
Montenegro to consumer organisations
Article 1
This Decree shall regulate in more detail the criteria,
manner and procedure for providing financial support
from the Budget of Montenegro (hereinafter referred
to as the “Budget”) to consumer organisations.
FINAL PROVISION OF DECREE
Article 9
This Decree shall enter into force on the eighth day
following that of its publication in the Official Gazette
of Montenegro.
No 03-2538
Podgorica, 20 March 2008
Government of Montenegro
Prime Minister,
134
 b) ODLUKA b) DECISION

Na osnovu člana 12 Zakona o mirnom rješavanju
radnih sporova („Službeni list CG“, broj 16/07), Vlada
Crne Gore na sjednici od 23. oktobra 2008. godine
donosi
Pursuant to Article 12 of the Law on Amicable
Settlement of Labour Disputes (Official Gazette of
Montenegro 16/07), at its session held on 23 October
2008 the Government of Montenegro adopted the
following

ODLUKU DECISION
o osnivanju Agencije za mirno rješavanje radnih Establishing the Agency for Amicable Settlement of
sporova Labour Disputes

Član 1 Article 1
-------------------------------------- --------------------------------

Član 10 Article 10
Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana This Decision shall enter into force on the eighth day
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“. following that of its publication in the Official Gazette
of Montenegro.

Broj: 03-10335 No 03-10335

Podgorica, 23. oktobar 2008. godine Podgorica, 23 October 2008
Vlada Crne Gore Government of Montenegro
Predsjednik, Prime Minister,

3. OBRASCI PREVODA ODREĐENIH AKATA MINISTARSTAVA

a) PRAVILNIK
Na osnovu člana 111 Zakona o zaštiti potrošača
(„Službeni list RCG“, broj 26/07), Ministarstvo za
ekonomski razvoj donijelo je
a) RULEBOOK
Pursuant to Article 111 of the Consumer Protection
Law (Official Gazette of the Republic of Montenegro
26/07), the Ministry of Economic Development
hereby issues the

PRAVILNIK RULEBOOK
o Arbitražnom odboru za rješavanje sporova on Arbitration Committee for Resolution of Consumer
potrošača Disputes

Predmet pravilnika Subject matter

Član 1
Ovim pravilnikom utvrđuju se bliži kriterijumi o načinu
izbora članova Arbitražnog odbora za rješavanje
sporova potrošača (u daljem tekstu: Odbor), načinu
pokretanja postupka i postupku pred Vijećem.
………………
Stupanje na snagu
Član 44
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“.
Article 1
This Rulebook shall lay down more detailed criteria
for the appointment of the members to the Arbitration
Board for resolution of consumer disputes
(hereinafter referred to as the “Board”), the manner
of initiating procedeedings and the proceedings
before the Panel.
……………….
Entry into force
Article 44
This Rulebook shall enter into force on the eighth
day following that of its publication in the Official
Gazette of Montenegro.

Broj: 01-3214/3 No 01-3214/3

Podgorica, 23. april 2008. godine Podgorica, 23 April 2008
Ministar, Minister,
135
 b) NAREDBA
Na osnovu člana 137 Opšteg zakona o obrazovanju i
vaspitanju („Službeni list RCG“, br. 64/02, 31/05 i
49/07), a u vezi sa čl. 38 i 39 stav 2 Zakona o
državnoj upravi („Službeni list RCG“, broj 38/03 i
„Službeni list CG“, broj 22/08), Ministarstvo prosvjete
i nauke donosi
NAREDBA
O ZABRANI UTVRĐIVANJA PARTICIPACIJE
TROŠKOVA OBRAZOVANJA UČENIKA
Član 1
U javnim ustanovama predškolskog, osnovnog i
srednjeg obrazovanja i vaspitanja zabranjuje se da
se za pokriće troškova obrazovanja (nastavne i
vannastavne aktivnosti) obezbjeđuju sredstva, od
učenika i roditelja, odnosno staratelja.
Član 2
Za sprovođenje ove naredbe staraće se direktori
ustanova iz člana 1 ove naredbe i Prosvjetna
inspekcija.
Član 3
Ova naredba stupa na snagu osmog dana od dana
objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“.
Broj: 01-79
Podgorica, 14. januar 2009. godine
Ministar,
c) UPUTSTVO
Na osnovu člana 34 stav 7 Zakona o finansiranju
lokalne samouprave („Službeni list RCG“, broj 42/03 i
„Službeni list Crne Gore“, broj 5/08), Ministarstvo
finansija donijelo je
UPUTSTVO
o načinu i postupku raspodjele sredstava
Egalizacionog fonda opštinama
Opšta odredba
Član 1
Ovim uputstvom propisuje se bliži način i postupak These Instructions shall regulate in more detail the
raspodjele sredstava Egalizacionog fonda opštinama. manner and the procedure for allocating funds from
……………….
b) ORDER
Pursuant to Article 137 of the General Law on
Education (Official Gazette of the Republic of
Montenegro 64/02, 31/05 and 49/07), and in
conjunction with Articles 38 and 39 paragraph 2 of
the Law on State Administration (Official Gazette of
the Republic of Montenegro 38/03 and the Official
Gazette of Montenegro 22/08), the Ministry of
Education and Science hereby adopts the
ORDER
ON PROHIBITION TO IMPOSE PARENTAL OR
STUDENTS’ CONTRIBUTION TO COVERING
EDUCATION COSTS
Article 1
It is hereby prohibited for the public institutions of
pre-school, primary school and secondary school
education to secure funds from students and parents
i.e. custodians for the purposes of covering
education costs.
Article 2
Headmasters of the institutions refered to in Article 1
hereof and the Education Inspectorate shall be
responsible for the implementation of this Order.
Article 3
This Order shall enter into force on the eighth day
following that of its publication in the Official Gazette
of Montenegro.
No 01-79
Podgorica, 14 January 2009
Minister,
c) INSTRUCTIONS
Pursuant to Article 34 paragraph 7 of the Law on
Local Self-Government Financing (Official Gazette of
the Republic of Montenegro 42/03 and the Official
Gazette of Montenegro 5/08), the Ministry of Finance
hereby issues the
INSTRUCTIONS
on the manner and procedure for allocating funds
from the Equalisation Fund to municipalities
General Provision
Article 1
the Equalisation Fund to municipalities.
………………………….
136
 Član 7 Article 7
Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od These Instructions shall enter into force on the day
dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore“. following that of its publication in the Official Gazette
of Montenegro.

Broj: 01-1753/1 No 01-1753/1

Podgorica, 15. aprila 2008. godine Podgorica, 15 April 2008
Ministarstvo finansija Ministry of Finance
Ministar Minister,

NAPOMENA:

Pri prevođenju izmjena i dopuna zakona potrebno je uvijek konsultovati original i prevod osnovnog
teksta zakona i voditi računa da smisao izmjene zakonske norme bude vjerodostojno prenesen,
čak i u slučaju kada je, usljed razlike u sintaksi engleskog i crnogorskog jezika, potrebno u prevodu
izmijeniti samu odredbu kojom se mijenja osnovni tekst zakona.

Primjer:
Član 20 stav 4 Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o elektronskom potpisu:
„U članu 32 tačka 6, poslije riječi „periodu“ dodaju se zarez i riječi: „osim ako usluge certifikovanja
ne prenese na drugog davaoca tih usluga“.

Član 32 stav 6 Zakona o elektronskom potpisu:

„Davalac usluga certifikovanja dužan je da prekine uslugu certifikovanja, odnosno izvrši opoziv
certifikata u slučajevima kada:
...
6) prestaje sa radom ili mu je rad zabranjen, a izdati certifikati su u važećem periodu.“

Njegov doslovni prevod bi glasio:

“In item 6, after the word “period” a comma shall be added followed by: “except if certification
services are transferred to another provider of those services.”

Ovaj doslovni prevod, međutim nije moguće primijeniti na engleski prevod Zakona o elektronskom
potpisu koji se mijenja, zbog razlike u sintaksi engleskog i crnogorskog jezika.

Engleski prevod člana zakona koji se mijenja glasi:

Article 32 paragraph 6 of the Law on Electronic Signature:

“Certification service provider shall terminate the certification service, i.e. revoke certificates, in
cases when:
…
6) it has ceased to operate or its work has been banned and the validity period of the certificates
issued has not yet expired.”

Potrebno je, dakle, da bi se sačuvao smisao zakonske norme, prevesti član 20 stav 4 Zakona o
izmjenama i dopunama Zakona o elektronskom potpisu na sljedeći način:
"In item 6, after the word “expired” a comma shall be added followed by: “except if certification
services are transferred to another provider of those services.”

137
VIII. ENGLISH STYLE GUIDE FOR MONTENEGRIN LEGISLATION
http://ec.europa.eu/translation/writing/style_guides/english/style_guide_en.pdf

1. SPELLING

1.1. CONVENTIONS

British spelling and usage

Give preference in your work to British English usage. Where there is a choice, spelling should
follow the first entry in the Oxford English Dictionary. Influences are crossing the Atlantic in both
directions all the time (the spellings program and disk have become required British usage in data
processing, for example).

Words that end in -ise/-ize

Both spellings are correct in British English. However, the -ise form is much more common. When
translating Montenegrin legislation, the -ise form should be used.

Words that end in -yse/-yze

The -yse form for such words as paralyse and analyse is the only correct spelling in British English.

Digraphs
Keep the digraphs in aetiology, caesium, foetus, oenology, oestrogen, etc. (etiology, etc. are US
usage), but note that a number of such words (e.g. medieval) are now normally spelt without the
diagraph in British English.

Words with -ct/-x

In connection, reflection, etc. use -ct. But note complexion and flexion, some of the few words
ending in -exion.

Metric units
Write gram, kilogram, litre, metre (not kilogramme, liter). However, use tonne not ton (ton refers to
the nonmetric measure). Write metre for the unit of length, meter for measuring instruments.

Programme vs. program

Use program for computer software, programme elsewhere.

Plurals
For plurals of words of Latin origin, follow the list below:

138
addendum addenda

apparatus apparatus

appendices (books)
appendix
appendixes (anatomy)

bacillus bacilli

bacterium bacteria

consortium consortia

corrigendum corrigenda

criterion criteria

curriculum curricula

focuses
focus
focal points
foci (mathematics, science)

formulas (politics)
formula
formulae (science)

forum fora or forums

genus genera

indexes (books)
index
indices (science, economics)

maximum maximums or maxima

media
medium
mediums (spiritualism)

memorandum memoranda

phenomenon phenomena

139
plus pluses

premium premiums

referendum referenda or referendums

spectra (science)
spectrum
spectrums (politics)

symposium symposia or symposiums

Words that end in -able

When adding -able, drop a final silent -e (debatable, conceivable), unless it affects the
pronunciation of a preceding consonant (changeable, traceable); the only common exceptions are
sizeable and saleable.

Confusion between English words

Guard against errors involving the words below:

dependent (adj.) dependant (noun)

license (verb) licence (noun)

counsel (verb) council (noun)

practise (verb) practice (noun)

principal (adj.) principle (noun - thought; approach)

principal (noun) = a person represented by an agent

stationary (adj.). stationery (noun)

NOTE ALSO

dependence dependency

all together (in a body) altogether (entirely)

discreet (prudent) discrete (separate)

elicit (verb - draw forth) Illicit (adj. - unlawful)

1.2. CAPITALISATION
Capitalise specific references, but lower-case general references.
140
a) Specific institutions
Capitalise all nouns and adjectives in designations of specific institutions, their subdivisions
(directorates, departments, sections), committees, working parties and the like:
Ministry for European Integration
Ministry of Foreign Affairs
Tax Administration
Institute for Standardisation of Montenegro
Maritime Safety Administration

In cases where this rule would produce a long series of capitalised words, use discretion,
especially where the name of a department, committee or programme reads more like a
description of its function than a real title:

Committee for the adaptation to technical progress of the Directive on the introduction of
recording equipment in road transport (tachograph).
Joint MAFWM/MEPPPC working party on forest and forest product statistics

The general rule is ‘the longer the title, the fewer the capitals’.

b) Non-specific references
Use lower case for non-specific references:
The Ministry of Justice is one of the 17 ministries.
The European Affairs Committee is one of the parliamentary committees.
The Court of Justice rules on matters referred to it by courts or tribunals in the Member
States.
It was decided to set up a number of working groups.

c) Legislative instrument
Capitalise references to specific laws, rulebooks, decrees:
The Rulebook on measures for the control and eradication of honeybee diseases entered
into force in 2004.
On 27 July 2009 the Parliament of Montenegro adopted the Criminal Procedure Code.
BUT USE LOWER CASE FOR GENERAL REFERENCES:
It was felt that a law rather than a rulebook was the appropriate instrument.

Volume, chapter, section, article should have an initial capital when followed by a numeral,
whereas paragraph, subparagraph and item should have a lowercase letter.
Payment of the tax referred to in Article 16 paragraph 2 item 4 of this Law…
The payment referred to in other articles...

Note: the words draft and proposal should always be written in lower case when referring
either specifically or generally to draft legislation.

141
d) Montenegrin legislation titles
Be aware that Montenegrin laws are capitalised in full, whereas rulebooks, decrees, decisions, etc.
are only capitalised in the first word.

Note the form of the title itself, i.e. how the position of the word law is optional whereas subordinate
legislation has the obligatory form:

type of the legal act + on….. :

Law on General Product Safety

but for shorter acts it is possible to pre-modify the word Law:

Criminal Code
Public Procurement Law

and:
- Rulebook on the method of and requirements for verification of measuring instruments,
- Decree on notification procedure in the field of technical regulations, standards and conformity
assessment procedures,

e) Official titles
Capitalise the titles of officials and their offices:
The current President of the Council is the Prime Minister of the Netherlands.
Director-General for Translation is Juhani Lönnroth.
Andrija Lompar, the Minister of Transport, Maritime Affairs and Telecommunication, visited
the European Individual Chess Championship in Budva.

NB: The word “Ministry” is usually followed by of something

“Ministry of …”

Ministers always have a responsibility for a particular area. However, of is more frequently used,
therefore we have opted for of:
Minister of Foreign Affairs
Minister of Defence
Minister of Interior and Public Administration, etc.
Note also:
The meeting opened at 10:00 with Ms Smith presiding. The Chair asked …

The usage ‘Chair’ is now the rule in the European Parliament for all its committees.

f) Political entities
Capitalise references to specific political entities; use lower case when the reference is general,
e.g.:
the (Montenegrin) Government

the Member States (of the EU)

the Baltic States

142
the State (where reference is to a specific state, e.g. the Republic of Montenegro)
BUT
nation states
a matter for governments
the Montenegrin authorities
state-owned

Capitalise names of political parties and organisations:

the Socialist Group

the Liberal Party

BUT
a liberal

a conservative, etc.

g) International agreements, conferences etc.

Follow the same specific/general rule for treaties, conventions, arrangements, understandings,
protocols, etc.:
Stabilisation and Association Agreement
Treaty of Paris
International Tin Agreement
European Partnership
Conference on Security and Co-operation in Europe
BUT
by treaty
under an agreement
the parties agreed to a memorandum of understanding

NB: Titles of important international documents should normally be checked in the original. In such
cases, back-translation is not an option, as for the titles as for the parts of these documents such
as the titles of the chapters, subchapters, etc. Therefore, the basic documents concerning
European integration such as the European Partnership, SAA, National Programme for the
Integration of Montenegro into the European Union, the Opinion on the application of Montenegro
for membership of the European Union (Avis) and similar are necessary as reference. Also, in
references to the institutions or documents whose name has been changed, it is vital that the name
in force at the time is used and not replaced by the new name.

h) Permanent and ad hoc bodies

Distinguish between the Commission Delegation in the United States, the UK Commission, etc.
(permanent), and delegation to a meeting (ad hoc group of persons).

NB: The title European Commission is current usage, but in legal texts, the form Commission of
the European Communities must be used.

143
i) Religious references
Capitalise references to religions and specific institutions: the Roman Catholic Church, the
Orthodox Patriarchy, St Michael’s Church; however, the church charities takes lower case.

j) Compass points
No capitals are used for north, north-west, north-western, etc. unless they form part of an
administrative or political unit or a distinct regional entity. Hence South Africa, Northern Ireland but
southern Africa, northern France. Note, however, Central and Eastern European countries
(capitalised because the connotations are more political than geographic). Compass bearings are
abbreviated with a capital and without a full stop (54°E).

Compound compass points are hyphenated and, in official designations, each part is capitalised
(South-West Germany, the North-West Frontier); always abbreviate as capitals without space
between the letters (NWFrance).

k) Proprietary names
Proprietary names (or trade names) are normally capitalised, unless they have become generic
terms, such as aspirin, gramophone, linoleum, nylon, celluloid. Thus, capitalise registered trade
names such as Airbus, Boeing, Land-Rover, Polaroid.

l) Place names
Capitalise all parts of recognised geographical names and political divisions: North Pole, Northern
Ireland, River Plate, Scandinavian Peninsula, the Baltic States, Lower Bavaria.

m) Quotations
Start with a capital in running text only if the quotation is a complete sentence in itself:

Aristotle once said “Law is order, and good law is good order.”
BUT
The American Government favours “a two-way street in arms procurement”.

n) Derivations from proper nouns

Words derived from proper nouns usually take a capital (e.g. Bunsen burner, degrees Fahrenheit).
Consult an up-to-date dictionary. However, not all such adjectives take a capital:
arabic (numerals)

french (chalk, polish, windows)

morocco (leather)

roman (type)

144
1.3. HYPHENS AND COMPOUND WORDS

a) General
Compounds may be written as two or more separate words, or with hyphen(s), or as a single word;
many compounds have followed precisely those steps: (data base → data-base → database). Use
hyphens sparingly but to good purpose: the phrase crude oil production statistics needs a hyphen
to tell the reader whether ‘crude’ applies to the oil or to the statistics. Thus crude-oil production
statistics (applies to the oil) and crude oil-production statistics (applies to the statistics).
Sometimes hyphens are essential to clarify the sense:
re-cover recover
re-creation recreation
re-form reform
re-count recount

Some examples
The rules for hyphenation are complex and not always helpful. The primary purpose of
hyphenation should be to enhance clarity. Avoid overuse of hyphens. Compound terms used
before a noun (attributively) tend to be hyphenated more frequently than similar terms used
following the noun. Note the following examples:
well-known problem balance-of-payments policy
broad-based programme cost-of-living index
two-day meeting long-term investment
user-friendly software non-co-operation
large-scale project
BUT

policy for the long term production on a large scale

Adverbs that end in -ly

In adverb-participle modifiers, no hyphen is used when the adverb ends in -ly.
a fully indexed pension a beautifully phrased sentence a broadly based programme

Chemical terms
Note that open compounds designating chemical substances do not take a hyphen in the
attributive position:

boric acid solution sodium chloride powder

Prefixes
Prefixes are usually hyphenated in recent or ad hoc coinages:

145
anti-smoking campaign co-responsibility levies

co-sponsor ex-army

non-resident non-flammable

pre-school quasi-autonomous

If prefixes are of Latin or Greek origin, however, they tend to drop the hyphen as they become
established:
antibody subparagraph subcommittee

Two-word terms are more resistant to losing the hyphen:

end-user all-embracing end-product
case-law off-duty off-market operations
BUT
endgame waterproof overalls

Words with co- still retain the hyphen in British spelling:

co-operation non-co-operation co-ordinate
co-produce co-administration

Nouns formed from phrasal verbs

These are often hyphenated, but the situation is fluid and US usage (no hyphen) is increasingly
being adopted in British English:
handout takeover comeback
BUT
follow-up run-up spin-off

Present participles of phrasal verbs

When used attributively these are generally hyphenated:
cooling-off period setting-up stage

Avoiding double consonants and vowels

Hyphens are often used to avoid juxtaposing two consonants or two vowels:
aero-elastic anti-intellectual part-time
re-entry re-examine re-election

Hyphen omitted
As compounds become established, the hyphen is often omitted in frequently used words:
bookkeeping macroeconomic socioeconomic
radioactive subsection

146
Numbers and fractions
Numbers take hyphens when they are spelled out. Fractions take hyphens when used attributively,
but not when used as nouns:
twenty-eight, two-thirds completed
BUT
an increase of two thirds

Prefixes before proper names

Prefixes before proper names are hyphenated:
trans-European (exception:
pro-American intra-Community mid-Atlantic
transatlantic)

Co-ordination of compounds
Hyphenated compounds should be co-ordinated as follows:
gamma- and beta-emitters acid- and heat-resistant hot- and cold-rolled products

Where compounds are not hyphenated (closed compounds), they should not be coordinated but
written out in full:
macrostructural and microstructural
prenatal and postnatal effects
changes
OR
macro- and micro-structural changes pre- and post-natal effects
NOT
macro- and microstructural changes pre- and postnatal effects
mini- and microcomputers agricultural in- and outputs

Closed compounds in technical texts

There are two major categories. Firstly, those that consist of pairs of short native English words:

sugarbeet groundwater foodstuffs

yellowcake wetfish shortgrasses

Secondly, there is the highly productive category of compounds derived from Greek or Latin
stems:
keratoderma keratomalacia keratolytic phyllophaga phyllopod

2. PUNCTUATION

Do not feel bound by the punctuation of the original document, as far as the inner structure of a
sentence is concerned. Punctuation rules and conventions vary from one language to another.
However, as opposed to other categories of translating where sentences can be combined, cut and
similar, when translating legal documents it is unacceptable to do so.

2.1. FULL STOP

a) Avoidance of double punctuation

147
If a sentence ends with an abbreviation that takes a full stop (e.g. “etc.”) or a quotation complete in
itself that ends in a full stop, question mark or exclamation mark before the final quotation marks,
no further full stop is required:

Winston Churchill once said, “Numbers do not daunt us.”

b) Headings
The full stop is normally deleted from headings. An exception is run-in side headings, which are
followed by a full stop in English typographical practice.

c) Contractions
A full stop follows abbreviations unless the last letter of the word is included:
No Mrs Ltd BUT Co.

d) Latin abbreviations
Write all Latin abbreviations in roman type, followed by a full stop:
i.e. e.g. op. cit. ibid. et al. et seq.
exception
NB (v. Poglavlje IV.15 ovog priručnika)

2.2. COLON

a) No preceding space
Colons should be closed up to the preceding word:

The United Kingdom comprises four countries: England, Wales, Scotland and Northern
Ireland.

2.3. SEMICOLON
Use a semicolon rather than a comma to combine two sentences into one without a linking
conjunction:
The committee dealing with the question of commas agreed on a final text; however, the
issue of semicolons was not considered.

You may also use semicolons instead of commas to separate items in a series, especially phrases
that themselves contain commas.

2.4. COMMA

a) Clarity
Rules for the use of the comma are vague and include many exceptions. Personal judgement is
often required and should be guided by considerations of clarity.

b) Meaning of sentence changed

On occasion, the insertion or deletion of commas can completely change the meaning of a
sentence:
The ambassador did not die as reported. (i.e. the circumstances were different from those
148
reported)

The ambassador did not die, as reported, (i.e. he is still living)

c) Non-defining relative clauses

Non-defining relative clauses must be set off by commas to distinguish them from relative clauses
that define the preceding noun:

The translations, which have been revised, can now be typed. (Adds detail — they have all
been revised.)

The translations which have been revised can now be typed. (Defines the subset that is to
be typed — only those that have been revised are to be typed.)

NB: In defining relative clauses, that often reads better than which. ‘That’ reads more naturally. It
also helps make the meaning clearer, reinforcing the lack of commas, since it is used as a relative
pronoun only in defining clauses. Unlike ‘which’, however, ‘that’ needs to be close to the noun to
which it refers.

The translations that have been revised can now be typed.

d) Inserted phrases
Use two commas, or none at all, for inserted text.
Local self-governments may, in compliance with the provisions of this Law, issue binding
regulations...

e) Strings of adjectives
Several adjectives all modifying a later noun but not each other should be separated by commas:
…moderate, stable prices….

Where the last adjective is part of the core, however, it is not preceded by a comma:
…moderate, stable agricultural prices…..

Here, moderate and stable each separately modify the core agricultural prices.

Insert an additional comma before the final ‘and’ (or ‘or’) if needed for clarification:
Sugar, beef and veal, and milk products

f) Parenthetic and introductory phrases

If a phrase is intended to complement or introduce the information in a sentence and has a
separate emphasis of its own, it is set off by a comma, or by a pair of commas if inside the
sentence:
149
Mindful of the need to fudge the issue, the committee on commas never came to a
conclusion.
The committee on commas is composed of old fogeys, as you know.
The committee on commas, however, was of a different opinion.

Note that the sentence must remain a complete sentence even if the parenthetic or introductory
phrase is omitted.

Parenthetic phrases may also be created by setting off part of the sentence with a comma (or
commas) while retaining the normal word order. Both of the following are possible:

The President was a great man despite his flaws.

The President was a great man, despite his flaws.

Without the comma, the phrase ‘despite his flaws’ forms part of the statement. With the comma,
the phrase complements it, i.e. the sentence retains its sense if the phrase is omitted. The comma
is therefore correctly left out in the following sentence:

Phrases must not be set off by commas if this changes the intended meaning of the
sentence.

However, a comma is required if the phrase has a separate emphasis simply by virtue of being
moved out of position, for example to the beginning of the sentence:

If this changes the intended meaning of the sentence, phrases must not be set off by
commas.

Note, though, that short introductory phrases need not have any separate emphasis of their own,
i.e. they may be run into the rest of the sentence. Both the following are possible:
In 2003, the committee took three decisions.
In 2003 the committee took three decisions.

Parenthetic phrases (but not introductory phrases) may sometimes be marked by dashes or
brackets.

g) Combined uses of commas

The uses of commas described above can of course be combined. Worth noting is that an initial
comma is not needed before introductory phrases in linked sentences:

The committee dealing with the question of commas agreed on a final text, but despite the
importance of the matter, the relationship with semicolons was not considered.

h) Avoiding commas
Avoid liberally sprinkling sentences with commas, but do so by constructing sentences so as to
minimise the number of commas required rather than by breaching the comma rules described
above. For example, inserted phrases can often be moved to the beginning of the sentence.

Parenthetic phrases can also be rendered with brackets or dashes.

150
Finally, a complex sentence can be divided by a semicolon or even split into two or more
sentences.

2.5. BRACKETS

a) Round brackets
Also known as parentheses, round brackets are used much like commas, except that the text they
contain has a lower emphasis. They are often used to expand on or explain the preceding item in
the text:
ARZOD (an employment service) is based in Ruritania.

b) Square brackets
Square brackets are used to make insertions in quoted material. They are also used by convention
in administrative drafting to indicate optional passages or those still open to discussion, so do not
replace with round brackets. When translating, also use square brackets to insert translations or
explanations after names or titles left in the original language.

2.6. DASH VS. HYPHEN

Hyphens are shorter than dashes. Both hyphens (-) and dashes (−) are available in modern word
processors.

A hyphen is used to join co-ordinate or contrast pairs (a current-voltage graph; the height-depth
ratio). These are not subject to hyphenation rules.

2.7. QUOTATION MARKS

Use quotation marks as sparingly as possible for purposes other than actual quotation.

NB: The Official Gazette of the Republic of Montenegro is called and translated in many ways, in
both italics and quotation marks. However, regardless of the original style, it SHOULD always be
translated in this form:

Official Gazette of (the Republic of) Montenegro + the number itself (words No and Nos are
unnecessary, as is the comma) e.g. Official Gazette of the Republic of Montenegro 25/05 or
OGRM 25/05 or Official Gazette of Montenegro 48/08 or OGM 48/08

NB: Do not enclose titles of books, newspapers or foreign-language expressions in quotation

marks, since they are usually displayed in italics.

a) Back-translating of quotes
Avoid if possible. However, if you cannot find the original English version, turn the passage into
indirect speech without quotation marks. The same applies where the author has applied quotation
marks to a non-verbatim reference.

b) So-called
Quotation marks are preferable to so-called, which has pejorative connotations, to render soi-
disant, sogenannt, etc.
151
c) Double vs. single quotation marks
Use double quotation marks as the first choice and single marks for quotations within these.
The Minister noted: “In the text of the new act ‘a four-wheeled vehicle’ means...”.

2.8. APOSTROPHE

a) Words ending in -s
Common and proper nouns and abbreviations ending in -s form their singular possessive with -’s
(the plural remains -s’), just like nouns ending in other letters.
Mr Jones’s paper hostesses’ duties (plural) a hostess’s pay (singular)
UNIX’s success MS-DOS’s outlook Helios’s future is uncertain

Note that some place names omit the apostrophe (Earls Court, Kings Cross).
Possessives of proper names in titles (e.g. Chambers Dictionary) sometimes also omit the
apostrophe. There is no apostrophe in Achilles tendon. See the Oxford Writers’ Dictionary for
individual cases. Contractions are common in informal texts, but not in formal texts.

b) Plurals of figures
Plurals of figures do not require an apostrophe:
Pilots of 747s undergo special training.

c) Plurals of abbreviations
Plurals of abbreviations (MEPs, OCTs, SMEs, UFOs, VDUs) do not take an apostrophe.

d) Plurals of single letters

The plurals of single lower-case letters may, however, take an apostrophe to avoid
misunderstanding:
Dot your i’s. Mind your p’s and q’s

2.9. THE OBLIQUE or SOLDIUS

a) Alternatives, per, fractions

The oblique stroke, also known as the diagonal, solidus or slash, is used for alternatives (and/or),
to mean “per” (km/day) and with fractions (19/100).

b) Years
Marketing years, financial years, etc. that do not coincide with calendar years are denoted by a
forward slash, e.g. 2001/02, which is 12 months, rather than by a dash, e.g. 2001-02, which means
two years.

3. ITALICS

Italics must not be used simultaneously with quotation marks. To cite quotations from books and
periodicals, use quotation marks rather than italics.
152
NB: Always use italics with the phrase acquis communautaire.

Quotations
Quotations that are not being translated, such as the actual wording of other documents, should be
placed in quotation marks without italicising the text. A translation of the quotation should follow in
quotation marks, in square brackets.
U lijevom gornjem dijelu adresne strane malog paketa pošiljalac je dužan da stavi oznaku
„MALI PAKET” i svoju adresu.

The sender shall write the words “MALI PAKET” [SMALL PARCEL] and his/her address in
the upper left-hand corner of the small parcel’s address side.

4. NUMBERS

4.1. NUMBERS WRITTEN OUT

a) General rule
Both cardinal and ordinal numbers one to nine inclusive are written out in full
one, two, three, four, five, six, seven, eight, nine
first, second, third, fourth, fifth, sixth, seventh, eighth, ninth
Except in ranges:

9-11

Articles 19-21

This rule does not apply to statistical documents, where figures are preferred. Ordinal numbers 10
and above are expressed by means of superscript letters: 10th, 11th… 22nd, 23rd, 24th, etc.
Groups of three figures must be separated by a space (specific or fixed space if possible)
and not a comma e.g. 300 000
Years and page folios are written without a space, e.g. 1991, p. 2064,
decimals are written with a full stop, not a comma e.g. 13.6.

NB: The comma is used in all languages, except English, to separate the whole numbers from the
decimals. The whole numbers are presented in series of three, each series separated by a thin
space (and not by a point). Decimals are grouped in a single block:

152231.324

b) Consistency
In deciding whether to write numbers as words or figures, the first consideration should be
consistency within a document.
For a series of numbers in running text, use figures:

The ages of the eight members of the city council are 69, 64, 58, 54 (two members), 47, 45
and 35.

153
If there are several numbers applicable to the same category in a paragraph and numerals must be
used for one of them then, for consistency’s sake, numerals should be used for all the numbers in
the paragraph:

There are 6 graduate students in the philosophy department, 56 in the classics department
and 117 in...

c) With symbols and abbreviations

Always use figures with units of measurement denoted by symbols or abbreviations:
EUR 50 fifty euro
O
250 kW two hundred and fifty kilowatts
R
205 µg two hundred and five micrograms

The converse does not hold, however; numbers qualifying units of measurement that are spelled
out may be written with figures:
250 kilowatts 500 miles

d) Currency
- The euro
According to the European Council conclusions reached in Madrid in December 1995, the single
currency will be known as the ‘euro’. The ISO code for the euro is EUR. The euro is divided into
100 cent. In English the terms ‘euro’ and ‘cent’ are invariable (no plural).

NB: The euro sign € is only used in a limited number of promotional publications (e.g. key
publications of the European Union).

- Start of sentence
Do not start a sentence with a figure or a symbol followed by a figure. Either move it further back in
the sentence, or write it out. Useful devices include inversions, such as:
In all..., Of the total, 55 million ...

- Currency abbreviation
The currency abbreviation precedes the amount and is followed by a space:
EUR 2 million

The currency symbol, however, if it must be used is closed up:

€2m

- Currency written out

In running text, currencies are written in lower case:
two million euro

- Currency sub-units
Use a full stop to separate units from sub-units (in Montenegrin a comma is used):
In English: 1 000.00 In Montenegrin: 1.000,00

NB: One of the most common mistakes made by translators is not translating the numbers from
Montenegrin into English, i.e. not replacing decimal commas with points.
154
 e) Figures and words combined
Do not combine single-digit figures and words by means of hyphens but write them out:
a two-hour journey a three-year period a five-door car
NOT
a 2-hour journey a 3-year period a 5-door car

f) Compound attributes
Compound attributes that include numbers must be hyphenated:
a seven-year-old wine two four-hectare plots

g) Compound numbers
Compound numbers that are to be written out (e.g. in treaty texts) take a hyphen, whether cardinal
or ordinal:
the thirty-first day of December nineteen hundred and eighty-one

h) Adjacent numbers
When two numbers are adjacent, it is often preferable to spell out one of them:
ninety 50-gram weights seventy 25-cent stamps

i) Large numbers
With hundreds and thousands, etc. there is a choice of using figures or words:
300 or three hundred EUR 3 000 or three thousand euro
NOT
3 hundred EUR 3 thousand

Million and billion, however, may be combined with figures:

2.5 million EUR 3 million 31 billion

j) Grouping of thousands
Do not use either commas or full stops but insert protected spaces.
4 000 000

NB: Serial numbers (such as pages) are not grouped in thousands, except for money.

k) Obligatory use of figures

Use figures, not words, for temperatures, times, distances (about 5 kilometres), percentages,
people’s ages and votes (2 delegations were in favour, 7 against, and 1 abstained).
Legal references should also be in figures (Chapter 5, Section 9, Article 4).

l) Billion
Be careful to note the difference between the use of billion and million. Billion is used to designate
thousand million and is now officially recognised by the European Commission. It is standard
usage in official Community publications. This is also North American usage. However, use 1 000
million in preference to billion when a single billion is mentioned.

m) Abbreviations for million and billion

The letters m and bn can be used for sums of money to avoid frequent repetitions of million, billion;
this applies particularly in tables, where space is limited. The letters should be closed up to the
figure:
EUR 230m
155
 4.2. FRACTIONS
a) Written out
Insert hyphens in fractions used as adverbs or adjectives but not if they are nouns:
a two-thirds increase two-thirds completed an increase of two thirds

b) Figure-word combinations
Avoid combining figures and words:
two-thirds finished NOT 2/3 finished

c) Decimal point
When translating, replace decimal commas with points.

d) Accuracy
In quoting statistics, 3.5 (as in 3.5%) is not the same as 3.50; each decimal place, even if zero,
adds to accuracy.

4.3. INCLUSIVE NUMBERS

a) Written out
To indicate a range of numbers in a sentence, repeat the symbols and multiples (i.e. thousand,
million, etc.):
from EUR 20 million to EUR 30 million between 10°C and 70°C

b) Abbreviated form (with a hyphen)

If the symbol or multiple remains the same, a closed-up hyphen may be inserted between the
figures:
10-70°C EUR 20-30 million

Leave a blank space on either side of the hyphen if the symbol or multiple changes:
100kW - 40MW

c) Patterns
Note the following patterns:
from 1990 to 1995
between 1990 and 1995
1990 to 1995 inclusive
N from 1990-95
O between 1990-95
T 1990-95 inclusive

d) Years
For a series of consecutive years, use a closed-up hyphen, after which the decade is repeated. If
more than two figures change, use all four:
1870-1901 1980-86 1996-2006 2002-10

e) Approximation
Use a closed-up hyphen for such expressions as:
The Minister will be back in 40-45 minutes.

4.4. ROMAN NUMERALS

156
Roman numerals are used in Montenegrin legislation usually to number Parts, Titles or Chapters.
As is the case with ordinal Arabic numerals in English, a full stop is not written after Roman
ordinals. The seven Roman numerals are:

I=1

V=5

L = 50

X = 10

C = 100

D = 500

M = 1000

157
 4.5. DATES
a) Month written out
Within a sentence, write out the month, preceded by a simple figure for the day, e.g. 23 July 1997,
not July 23, 1997. Use all four digits when referring to specific years (i.e. 1997 not ’97).

Note: In the international dating system 23 July 1997 is 1997-07-23. (In American usage it is
7.23.97.)

b) Decades
When referring to decades, write the 1990s (no apostrophe) and not the nineties.

c) Eras
The letters AD come before the year number (AD 2000), as do AH (anno Hegirae) in the Islamic
calendar.
Note that BC follows the numeral (347 BC).

4.6. TIME
a) The 24-hour system
Use the 24-hour system in preference to the 12-hour system.

When writing times, use a colon in preference to a point between hours and minutes, without
adding hrs or o’clock: 11:30.

For midnight, either write the word midnight or use 24:00 (for periods ending then) or 00:00 (for
periods starting then).

For duration use h

The time allowed for the test is 2½ h.

b) Summer time
Distinguish summertime (the season) from summer time:
e.g. Central European Summer Time (CEST)

c) Calendar vs. financial year

Note that 1990-91 is two years. Single marketing years, financial years, etc. that do not coincide
with calendar years, are denoted by a forward slash, e.g. 1990/91, which is 12 months or less.

5. ABBREVIATIONS, ACRONYMS AND SYMBOLS

5.1. ABBREVIATIONS AND ACRONYMS

a) Definition
An acronym is defined as a word formed from the initial letters of other words (e.g. NATO,
UNESCO).
Acronyms, in which each letter or part is pronounced separately, are called initialisms (e.g. BBC,
DNA). In this Handbook initialisms are not treated separately.

b) Capitalisation

158
Most acronyms of five or fewer letters take the upper case throughout, without full stops.
ACP EIB COST R&D NASA EFTA
CCC EMS ISDN AIDS NOW FAST
EEA ERDF MCA NET PACE EMU
EEC FADN OECD ECHO SALT USSR

c) Longer acronyms
Lower-case those with six letters or more, with initial capital, provided that they can be
pronounced. Some with five letters are also written lower case. Thus:

Benelux Esprit Helios Interreg Phare Resider

BUT
EAGGF UNRWA UNHCR
Computer and some other terms are exceptions:
ASCII BASIC CELEX CRONOS

d) Indefinite article
Apply the rule “a before a consonant, an before a vowel”. Note that some consonants, pronounced
as if they had an initial vowel, also take an, and some vowels pronounced with an initial consonant
take a:
a UN resolution an EDF project
a NATO decision an MP

e) Plurals of abbreviations
Plurals of abbreviations do not take an apostrophe:
MEPs OCTs SMEs UFOs VDUs

f) Viz. and cf.

Use namely as opposed to viz. (videlicet) which means “that is to say” and is used in much the
same way as a colon. The abbreviation cf. (confer - compare) is acceptable (do not change it to
see).

g) Foreign-language abbreviations
Do not translate foreign-language abbreviations concerning commercial entities. They should
retain the capitalisation and punctuation conventions of the original, such as GmbH (German). In
general, abbreviations denoting the nature of a commercial entity should not be translated. The
same is, of course, with the name of the Montenegrin companies containing the abbreviations
d.o.o. or a.d., e.g.
Crnogorska komercijalna banka a.d.

NB: Ukoliko nazivu institucije prethodi JU (javna ustanova) ili JP (javno preduzeće), u engleskoj
verziji obavezno prevesti u PI (public institution) odnosno PE (public enterprise).

h) Contact
The following abbreviations are used:
Tel. with full stop and without colon; Telex without colon
Fax without colon E-mail without colon

159
NB
Abbreviate Nota Bene as NB (not N.B.).

No and Nos
‘No’ as in ‘No 1’ (a contraction of ‘numero’, not an abbreviation) is never followed by a full stop.

5.2. MATHEMATICAL SYMBOLS

a) General
The range of mathematical symbols available on most word processors is probably sufficient for
most practical purposes. Where an original document is available in electronic form, mathematical
formulae should be copied over, or your translation should be inserted into a copy of the original,
leaving the mathematical parts to stand.

b) Per cent and %

The per cent sign (%) is closed up to the figure (33% not 33 %). Note that percentage is one word,
but per cent is written as two words. In legal texts use per cent rather than the symbol, unless the
original uses the symbol. Be very careful to cite the figure exactly as in the original!

Observe the distinction between per cent (or %) and percentage point(s): an increase from 5% to
7% is an increase of two percentage points (or an increase of 40%), not an increase of 2%.

c) Technical tolerances
Do not use “±” to mean about or approximately. Use it only for technical tolerances.

Multiplication sign. Change points used as a multiplication sign to ‘x’ or ‘*’, e.g. 2.6 . 1018 becomes
2.6 x 1018 or 2.6 * 1018.

5.3. SCIENTIFIC SYMBOLS AND UNITS OF MEASUREMENT

a) General
Most scientific symbols in current use are interlingual forms and one should normally be able to
reproduce them as they appear in the source document. In the specific case of weights and
measures, the International System of Units (SI - Systeme international d’unites) has now been
adopted in most realms of science and technology.

b) Names of units of measurement

Names of basic and derived units of measurement are always lower-cased, even if they are
derived from a personal name:

ampere kelvin hertz newton pascal watt siemens

They have normal plurals in -s:

250 volts 50 watts

c) Symbols for units of measurement

These are normally abridged forms of the unit names. They are written without full stops, are not
closed up to figures and do not have plurals:
4 ha 9m 60 Hz 20 m/s 55 dB 2 000 kc/s
160
 d) Capitalisation of units of measurement
The initial letter of symbols for SI units derived from personal names is always capitalised:
Hz (hertz) Bq (becquerel) N (newton) K (kelvin)

Symbols derived from generic nouns are always lower-cased:

1m (lumen) lx (lux) mol (mole) cd (candela)

* Ohm - The ohm symbol is capital omega (Ω). All other SI symbols for units of measurement are
formed from unaccented Latin characters.

e) Prefixes used with units of measurement

Prefixes and their symbols are used to designate decimal multiples and sub-multiples of units of
measurement. All symbols for prefixes are unaccented Latin characters except for H, the symbol
for micro.

f) Radiation protection
In 1985 the derived units curie (Ci), rad (rad) and rem (rem) were officially superseded by the
Becquerel (bq), gray (Gy) and sievert (Sv) respectively, but many scientists continue to use the
older terms. Follow the usage of the source document.

NB: The name and symbol are identical in the case of the rad and rem.

g) Quantities and values

The quantity length is measured with the unit metre (m), and a value is an instance of such a
measurement, e.g. 350. Likewise the quantity absorbed dose is measured with the unit gray (Gy);
207 Gy is a value instantiating such a measurement.

h) Internal capitals
Symbols for units of measurement that start with a capital letter keep the capital internally when
used with a prefix:
kHz MHz eV

i) Electric power
Kilowatt (kW) and megawatt (MW) are used for generating capacity; kWh (kilowatt hours) and
MWh for output over a given period.

j) Nuclear reactors
Nuclear reactor types are identified by upper case abbreviations: LWR, AGR, etc. Note that there
is no hyphen in fast breeder reactor (a fast reactor that also breeds fissile material).

k) Chemical elements
The names of the chemical elements start with a lower-case letter, including elements whose
designations are derived from proper names:
californium einsteinium nobelium

Their symbols (which are interlingual) consist either of a single capital or a capital and small letter
(N, Sn, U, Pb, Mg, Z) without a full stop. A list of English names of 106 elements and their symbols
is provided as Annex 9 of the European Commision’s English Style Guide.

l) Radioisotopes

161
When written out, radioisotopes are indicated by the name of the element followed by the mass
number separated by a closed-up hyphen:
uranium-232 plutonium-236 carbon-14

Science publications now use the new convention in which the mass number is raised and
immediately precedes the element’s name:
14C 239 plutonium
Follow the convention in the source document.

6. FOREIGN IMPORTS

6.1. FOREIGN WORDS AND PHRASES IN ENGLISH TEXT

a) Foreign words and phrases used in an English text should be italicised (no inverted
commas) and should have the appropriate accents, e.g. inter alia, raison d’être.

Exceptions: words and phrases now in common use and/or considered part of the English
language, e.g. role, ad hoc, per capita, per se, etc.

b) Personal names should retain their original accents, e.g. Grybauskaitė, Potočnik,
Wallström.

c) Quotations. Place verbatim quotations in foreign languages in quotation marks without

italicising the text.

d) Latin. Avoid obscure Latin phrases if writing for a broad readership. When faced with
such phrases as a translator, check whether they have the same currency and meaning when
used in English.

e) The expression ‘per diem’ (‘daily allowance’) and many others have English
equivalents, which should be preferred e.g. ‘a year’ or ‘/year’ rather than ‘per annum’.

6.2. ROMANISATION SYSTEMS

a) Greek. Use the ELOT phonetic standard for transliteration, except where a classical rendering
is more familiar or appropriate in English. Both the ELOT standard and the classical transliteration
conventions, along with further recommendations and notes, are reproduced in the Transliteration
Table for Greek annexed to the English Style Guide.

b) Cyrillic. When transliterating for EU documents, use the scheme set out in the Transliteration
Table for Cyrillic annexed to the English Style Guide. (Note that the ‘soft sign’ and ‘hard sign’
should be omitted.) Remember that the EU languages have different transliteration systems (DE:
Boschurischte, Tschernobyl; FR: Bojourichté, Tchernobyl; EN: Bozhurishte, Chernobyl). An
internet search will normally reveal whether there is a more commonly used English transliteration
which is acceptable for particular proper names. For other languages, see e.g. the Wikipedia entry
on Cyrillic.

162
c) Arabic. There are many different transliteration systems, but an internet search will normally
reveal the most commonly used English spelling convention. When translating, do not always rely
on the form used in the source text. For example, French, German or Dutch writers may use j
where y is needed in English or French (e.g. DE: Scheich Jamani = EN: Sheikh Yamani). Note
spellings of Maghreb and Mashreq.

The article Al and variants should be capitalised at the beginning of names but not internally: Dhu
al Faqar, Abd ar Rahman. Do not use hyphens to connect parts of a name.

d) Chinese. The pinyin romanisation system introduced by the People’s Republic in the 1950s
has now become the internationally accepted standard. Important new spellings to note are:

Beijing (Peking) Guangzhou (Canton) Nanjing (Nanking) Xinjiang (Sinkiang)

The spelling of Shanghai remains the same.

Add the old form in parentheses if you think it necessary.

7. PERSONAL NAMES AND TITLES

Translating personal academic titles presents a great difficulty mostly due to the fact that
educational systems vary from country to country. Most of these translations cannot transpose the
academic level of the subject.
The mission of the department translating the Montenegrin legislation is to present the normative
texts of the Montenegro to the institutions of the European Union in English language. Our legal
experts agree on the fact that this difficulty can be avoided and omitted as this will present no harm
to the document as regards the abovementioned mission.

However, there are cases when titles need to be translated. Here are some of the most frequently
used titles:
MONTENEGRIN ENGLISH

dipl. ing. BSc

dipl. prav. LLB

dr Dr (of medicine)

MSc (for a degree in the technical sciences; there is no proper equivalent

mr sc. in English, because the title depends on the subject matter of the
Masters, e.g. LLM, MA, MBA, etc.)

DSc (for a degree in the technical sciences; the same as above, e.g. JD,
dr sc.
PhD, etc.)

prof. Prof.

163
NB: When translating normative texts into English, such as Montenegrin legislation, omit all
degree titles listed with a personal name (e.g. the Montenegrin titles: prof., dr, mr sc., dipl. ing.,
etc.). Of course, everything else in the text must be translated as in the original.

8. GENDER NEUTRAL LANGUAGE

a) General
The most usual problem is the legal or natural person, which is neutral in Montenegrin language.
When pronouns are used the best solution is often both pronouns, i.e. he/she. Other solutions
include the following:

1. eliminate the pronoun completely;

2. repeat the noun;
3. use a neutral word such as one, individual; and
4. use both pronouns, i.e. he/she.
5. however, do not use s/he!

b) Gender-specific
In gender-specific contexts, such as “mother of the child”, use of appropriate masculine or feminine
pronouns is a matter of common sense.

9. GEOGRAPHICAL NAMES

a) Country names
Recommended English spellings of country names (full and shortened forms), currencies, and ISO
codes for countries and currencies are given in the Interinstitutional Style Guide175. Many place
names have an anglicised form, but as people become more familiar with these names in the
language of the country concerned, so foreign spellings will gain wider currency in written English.
As a rule of thumb, therefore, use the native form for geographical names except where an
anglicised form is overwhelmingly common. If in doubt as to whether an anglicised form is in
widespread use, use only those given in this Guidebook.

Short name,
Official name, Short name
source Official name Puni i skraćeni
source in English Country
language(s) in English naziv na
language(s) (geographical code
(geographical (protocol name) crnogorskom jeziku
(protocol name) name)
name)
Belgique/België Royaume de Belgium Kingdom of Kraljevina Belgija
Belgique/ Belgium BE (Belgija)
Koninkrijk België
България Република Bulgaria Republic of Republika
България Bulgaria BG Bugarska
(Bugarska)
Česká republika Česká republika Czech Czech Republic Republika Češka
CZ
Republic
Danmark Kongeriget Denmark Kingdom of DK Kraljevina Danska

175
The abbreviation to use = ISO code, except for Greece and the United Kingdom, for which EL and UK are recommended (instead of the ISO
codes GR and GB). The former abbreviations (generally taken from the international code for automobiles) were used until the end of 2002.

164
 Danmark Denmark (Danska)
Deutschland Bundesrepublik Germany Federal Republic Savezna Republika
Deutschland of Germany DE Njemačka
(Njemačka)
Eesti Eesti Vabariik Estonia Republic of Republika Estonija
EE
Estonia (Estonija)
Éire/Ireland Éire/Ireland Ireland Ireland IE Irska
Ελλάδα Ελληνική Greece Hellenic Republic Republika Grčka
EL
Δημοκρατία (Grčka)
España Reino de España Spain Kingdom of Spain Kraljevina Španija
ES
(Španija)
France République France French Republic Republika
française FR Francuska
(Francuska)
Italia Repubblica Italy Italian Republic Republika Italija
IT
italiana (Italija)
Κύπρος/Kıbrıs Κυπριακή Cyprus Republic of Republika Kipar
CY
Δημοκρατία Cyprus (Kipar)
Latvija Latvijas Latvia Republic of Latvia Republika Letonija
LV
Republika (Letonija)
Lietuva Lietuvos Lithuania Republic of Republika Litvanija
LT
Respublika Lithuania (Litvanija)
Luxembourg Grand-Duché de Luxembourg Grand Duchy of Veliko Vojvodstvo
Luxembourg Luxembourg LU Luksemburg
(Luksemburg)
Magyarország Magyar Hungary Republic of Republika
Köztársaság Hungary HU Mađarska
(Mađarska)
Malta Repubblika Ta’ Malta Republic of Malta Republika Malta
MT
Malta (Malta)
Nederland Koninkrijk der Netherlands Kingdom of the Kraljevina
Nederlanden Netherlands NL Holandija
(Holandija)
Österreich Republik Austria Republic of Republika Austrija
AT
Österreich Austria (Austrija)
Polska Rzeczpospolita Poland Republic of Republika Poljska
PL
Polska Poland (Poljska)
Portugal República Portugal Portuguese Republika Portugal
PT
Portuguesa Republic (Portugal)
România România Romania Romania RO Rumunija
Slovenija Republika Slovenia Republic of Republika
Slovenija Slovenia SI Slovenija
(Slovenija)
Slovensko Slovenská Slovakia Slovak Republic Republika
republika SK Slovačka
(Slovačka)
Suomi/Finland Suomen Finland Republic of Republika Finska
tasavalta/ Finland (Finska)
FI
Republiken
Finland
Sverige Konungariket Sweden Kingdom of Kraljevina Švedska
SE
Sverige Sweden (Švedska)
165
United Kingdom United Kingdom United United Kingdom Ujedinjeno
of Great Britain Kingdom of Great Britain Kraljevstvo Velike
and Northern and Northern UK Britanije i Sjeverne
Ireland Ireland Irske (Ujedinjeno
Kraljevstvo)

NB: Ireland is the full name laid down in the Irish Constitution; ‘Eire’ (the name in Irish) and
‘Republic of Ireland/Irish Republic’ are incorrect in English.

Use ‘the Netherlands’ not Holland, which is only part of the Netherlands (the provinces of North
and South Holland); a capital T is not necessary on ‘the’. In tables ‘Netherlands’ will suffice.

Use ‘United Kingdom’ for the Member State, not ‘Great Britain’, which comprises England,
Scotland and Wales; these three together with Northern Ireland are the constituent parts of the
United Kingdom. The purely geographical term ‘British Isles’ includes Ireland and the Crown
Dependencies (the Isle of Man and the Channel Islands, which are not part of the United
Kingdom).
b) Orthography. Recommended spellings of countries (full names and short forms),
country adjectives, capital cities, currencies and abbreviations are given in Annex 5 of the
Interinstitutional Style Guide. Geographical names frequently contain pitfalls for the unwary,
particularly in texts dealing with current events. Check carefully that you have used the appropriate
English form.

Examples: Belén/Bethlehem; Hong-Kong/Hong Kong; Irak/Iraq; Mogadiscio/Mogadishu;

Karlsbad/Karlovy Vary; Naplouse/Nablus; Saïda/Sidon.

c) Scandinavian/Nordic. When referring to the countries of the Nordic Council, i.e.

Denmark (including the Faeroes and Greenland), Finland (including Åland), Iceland, Norway and
Sweden, use ‘Nordic’ rather than ‘Scandinavian’ in terms such as ‘Nordic countries’ or ‘Nordic
cooperation’. However, you may use ‘Scandinavia(n)’ if you do not need to be specific, though bear
in mind the following points. In its narrow geographical interpretation, ‘Scandinavia’ refers to the
two countries of the Scandinavian peninsula, i.e. Norway and Sweden. In practice, however, it
includes Denmark and is often stretched to cover Finland. As a cultural term, ‘Scandinavian’ also
embraces Iceland and the Faeroes. Note that ‘Scandinavian languages’ refers to the northern
Germanic languages, i.e. Danish, Faeroese, Icelandic, Norwegian, and Swedish, but not of course
Finnish.
d) Names of regions. Regional names fall into three types.
- Administrative units. Anglicise only those names given in the list in Annex 1 of the English Style
Guide.
- . Anglicise if the English has wide currency, e.g. the Black
Forest, the Ruhr. Otherwise retain original spelling and accents. Regional products are a frequent
example: a Rheinhessen wine, the eastern Périgord area, the Ardèche region (NB: it is useful to
add ‘region’ or ‘area’ in such cases), Lüneburger Heide
- Officially designated development areas. Designated development areas are mostly derived
from names of administrative units or from traditional geographical names, often with a defining
adjective. Follow the appropriate rule above, e.g.: Lower Bavaria; the Charentes development area
The name of the cross-border region Euregio is written with an initial capital only.

e) Rivers. Moselle always for wine, and for the river in connection with France and
Luxembourg; Mosel may be used if the context is Germany. Use Meuse in French/Belgian
contexts, Maas for the Netherlands; Rhine and Rhineland for Rhein, Rhin, Rijn, Rheinland; Tiber
for Tevere; Tagus for Tajo/Tejo.
166
 f) Seas. Anglicise seas (e.g. the Adriatic, the North Sea, the Baltic); Greenland waters
implies official sea limits; use ‘waters off Greenland’ if something else is meant.

g) Lakes. Anglicise Lake Constance, Lake Geneva, Lake Maggiore. But note Königssee.

h) Strait/straits. The singular is the form commonly used in official names, for example:
Strait of Dover or Strait of Gibraltar.

i) Other bodies of water. Write Ijsselmeer (without capital J), Wattenmeer, Kattegat
(Danish), Kattegatt (Swedish), Great/Little Belt.

j) Islands. Islands are often administrative units in their own right, so leave in original
spelling, except Corsica, Sicily, Sardinia, the Canary Islands, the Azores and Greek islands with
accepted English spellings, such as Crete, Corfu, Lesbos.
Use Fyn rather than Fünen in English texts and use West Friesian Islands for Waddeneilanden.

k) Mountains. Anglicise the Alps, Apennines (one p), Dolomites, Pindus Mountains, and
Pyrenees (no accents). Do not anglicise Massif Central (except for capital C), Alpes Maritimes
(capital M) or Schwäbische Alb. Alpenvorland should be translated as the foothills of the Alps.

l) Valleys. Words for valley should be translated unless referring to an official region or
local produce: the Po valley, the Valle d’Aosta, Remstal wine.

m) Cities
Austria Use Vienna for Wien
Belgium Use the forms Antwerp, Bruges, Brussels, Ghent, Ostend.
Flemish v.
Use Flemish names of places in Dutch-speaking provinces and French for French-
French
speaking areas.
forms
Denmark Note Copenhagen, Aarhus, Aalborg.
176
Finland Write Helsinki, Oulu, Tampere, Turku, not Helsingfors, Uleåborg, Tammerfors, Åbo
France Write Lyon, Marseille, Strasbourg
Germany Use the forms Cologne and Munich
Use traditional English spellings for well-known cities, regions, islands, etc. — the
officially recommended transcription system has not found acceptance even within
Greece the European Union and is unknown elsewhere. However, use transliteration for
unfamiliar localities, and note that preference should always be given to the demotic
forms of place names (where known).
Use the English names of cities and towns, except for those in an Irish-speaking area
Ireland (Gaeltacht). A list of English and Irish names can be found at
http://en.wikipedia.org/wiki/Place_names_in_Irish#Names_of_Irish_cities.
Use the English spellings Florence, Genoa, Milan, Naples, Rome, Turin, Venice. Take
Italy care not to use the French spelling of other towns, which may differ only slightly
from the Italian.
Luxembourg Use the French spelling for Luxembourg (country and city).
Always write The Hague with a capital T except when used attributively (e.g. the
Netherlands
Hague Convention).
Portugal Use Lisbon.

176
Finland is a bilingual country, and many cities and localities have official names in both Finnish and Swedish. When translating from
either language, remember that the form to be used depends on the local language situation, not on the text you are translating. A full
list of the Finnish/Swedish names which take precedence is kept by the Research Institute for the Languages of Finland. Note in
particular that for all major cities the Finnish name must be used.
167
 Spain Write Seville. Otherwise use Spanish spelling, e.g. Córdoba, La Coruña.
Note Gothenburg for Göteborg. However, the Swedish form should be used in some
Sweden
EU-specific contexts, e.g. the Göteborg summit/process.

n) Non-literal geographical names. Geographical names used in lexicalized compounds

tend to be lowercased, as they are no longer considered proper adjectives: roman numerals, gum
arabic, prussic acid. Consult an up-to-date reliable dictionary in cases of doubt.

10. SCIENTIFIC NAMES

a) Biological sciences
Given that the binomial system for classifying living organisms is used in all languages, it is
normally sufficient to reproduce the original Latin terms. Note that the initial letter of the scientific
name is capitalised, while species epithets are always lower-cased, even if derived from proper
names (e.g. Manes americana, Degenia velebitica).
b) Abbreviating genus name
Most text references are to genus or species (i.e. the name of the genus followed by an epithet).
The genus name should be spelled out in full on first occurrence and subsequently abbreviated:
Escherichia coli E. coli

Italics
The names of genera, species and subspecies (varieties, cultivars) are always italicised.

c) Non-technical usage
Some scientific plant names are identical with the vernacular name and should not be capitalised
or italicised when used non-technically:
rhododendron growers BUT Rhododendron canadens

d) Geology
Use initial capitals for formations:
Old Red Sandstone Eldon formation

and for geological time units:

Tertiary period Holocene epoch

but not for the words era, period, etc.

e) Chemical compounds
For details see Einecs (European inventory of existing commercial chemical substances). Einecs is
a multi-volume work (1808 pages in each language version) published by the EC Office for Official
Publications.

11. LISTS AND TABLES

a) Lists

168
When translating lists, you should always use the same type of numbering as in the original, e.g.
Arabic numerals, small letters, Roman numerals. If the original has bullets or dashes, use these.
Also, take care not to change syntactical horses in midstream, e.g. from noun to verb, even if the
original does so.
b) Tables
In general, follow the format of the original. Tables inset in text matter should never be introduced
with a colon.
c) Figures and symbols in tables
Figures and internationally recognised symbols in tables are language-independent elements and
should not normally have to be retyped if the original is available in electronic format.

square metre m² kvadratni metar

hour h sat

megawatt MW megavat

12. FOOTNOTES AND ENDNOTES

Follow the original, noting a difference between footnotes and endnotes (notes placed at the end of
a document).

a) Punctuation in footnotes
Begin the text with a capital letter (the footnote indicator being automatically supplied by the word
processor), and end with a full stop (whether the footnote is a single word, a phrase or one or more
complete sentences).

13. DIAGRAMS

Translations must respect the physical layout of the original text. Legal texts, especially
subordinate legislation often contain diagrams. Inside these diagrams there is normally some text
to be translated which may present complications for some translators. As regards these issues,
feel free to consult your coordinator in the Translation Centre.

14. VERBS

14.1. SINGULAR OR PLURAL AGREEMENT

a) Collective nouns. Use the singular when the emphasis is on the whole entity:

The Government is considering the matter.

The Commission was not informed.

Use the plural when the emphasis is on the individual members:

169
The police have failed to trace the goods.

A majority of the Committee were in favour.

b) Countries and organisations with a plural name take the singular:

The Netherlands is reconsidering its position.

The United Nations was unable to reach agreement.

c) Use a singular verb when a multiple subject clearly forms a whole:

Checking and stamping the forms is the job of the customs authorities.

d) Words in -ics. These are singular when used to denote a scientific discipline or body of
knowledge (mathematics, statistics, economics) but plural in all other contexts.

Economics is commonly regarded as a soft science.

The economics of the new process were studied in depth.

e) A statistic. The singular statistic is a back-formation from the plural and means an
individual item of data from a set of statistics.

f) ‘Data’ is properly a plural noun and therefore goes with a plural verb.

g) The word none takes either a singular or plural verb, depending on sense.

h) Percentages and money

Percentages can be treated as either singular or plural. Sums of money can take a singular or
plural verb:

Only 10 per cent of those eligible were likely to ...

EUR 2 million was made available, of which 56 per cent has been...

14.2. PRESENT PERFECT/SIMPLE PAST

When writing from the standpoint of the present moment in time, the present perfect is used to
refer to events or situations in the period leading up to that time:

The Commission is meeting to consider the proposal. It has (already) discussed this several
times in the past.

Where the starting point of this period is indicated, the present perfect is often used in its
continuous form to emphasise the ongoing nature of the process:
170
The Commission is meeting to consider the proposal. It has been discussing this since
2001.

If the reference is not to a period up to the present but to a time that ended before the present, the
simple past is used:

The Commission is meeting to consider the proposal. It discussed this last week.

14.3. TENSES IN MINUTES

a) Minutes and summary records are written in the past tense in English, unlike in
French and some other languages, where they are written using the present tense. This means
converting actual or implied statements from the present to the past.

A simple example of English reported speech conventions:

Dutch spokesman: ‘We are concerned at the number of exceptions which have been
included.’
Chairman: ‘The legal experts will be looking into this question.’
In reported speech, this becomes:
The Dutch delegation was concerned at the number of exceptions that had been included.
The Chairman said the legal experts would be looking into the question.

b) Sequence of tenses. Simple past is normally replaced by past perfect (pluperfect):

Dr Nolde said the tests had been a failure.

However, to avoid a clumsy string of past perfects in minutes where a speaker is reporting on
another meeting or event, start with At that meeting or On that occasion and continue with the
simple past. Note that in order to maintain a logical sequence of tenses, indications of time may
have to be converted as well as verbs:
Chair: ‘Last year, if you remember, we referred this problem to the subcommittee because
we felt that legislation was inappropriate. It looks now, however, as if tougher measures
may be needed, and I propose that we discuss these at tomorrow’s session.’
This could become, for example:
The Chair reminded delegates that in 2003 the problem had been referred to the
subcommittee, since legislation was then felt to be inappropriate. Now, however, she
thought tougher measures might be needed and proposed that the committee discuss them
at the following day’s session.’

c) Streamlining. Lengthy passages of reported speech can be made more reader-friendly

by avoiding unnecessary repetition of ‘he said/explained/pointed out’, provided the argument is
followed through and it is clear from the context that the same speaker is continuing.

d) Auxiliaries. The auxiliaries would, should, could, must, might are often unchanged, but
sometimes various transpositions are possible or required (e.g. must => had to; could => would be
able to; should => was to).

14.4 VERBS IN LEGISLATION

171
 a) The use of verbs, in particular the modal verb shall, in legislation often gives rise to
problems, since such uses are rarely encountered in everyday speech. Consequently, writers may
lack a feel for the right construction. The following section is intended to provide guidance.

b) Use of verbs in enacting terms. The enacting terms of binding EU legislation, i.e. the
articles of EU treaties and of EU regulations, directives and decisions, can be divided broadly into
two linguistic categories: imperative terms and declarative terms. Imperative terms can in turn be
subdivided into positive and negative commands and positive and negative permissions.
Declarative terms are terms that are implemented directly by virtue of being declared, for example
definitions or amendments.
Note that the explanations here apply only to the main clauses of sentences in enacting terms. For
subordinate clauses, see Use of verbs in non-enacting terms below.

c) For a positive command, use shall:

This form shall be used for all consignments.

Note that this provision expresses an obligation. However, this is not always the case:

This Decree shall enter into force on ...

In the first but not the second case, must could be used instead of shall.

However, this is not the convention in EU legislation.

d) Where a negative command expresses a prohibition, use may not:

This additive may not be used in foods.

Linguistically speaking, shall not or must not could also be used to express a prohibition, but this is
not the convention in EU legislation. Note, however, that shall not is used where no prohibition is
meant, for example:

The contract shall not be valid in any of the cases below:

This agreement shall not enter into force until/if ...

e) For a positive permission, use may:

This additive may be used ...:

f) For a negative permission, use need not:

This test need not be performed in the following cases:

g) For declarative terms, use the simple present (together with an optional ‘hereby’ where
the declaration constitutes an action, as in the first three examples):

172
Decree … is (hereby) repealed.

A committee … is (hereby) established.

Article 3 of Decree …is (hereby) amended as follows:

This Decree applies to aid granted to enterprises in the agriculture or fisheries sectors.

For the purpose of this Decree, ‘abnormal loads’ means …

Note that shall be could be used in the first four examples (without hereby), but the meaning would
be different: instead of declaring something to be so, this would be ordaining that something is to
be so at some point or in some event (Two years after the entry into force of this
Regulation/Should the Member States so decide, ...). In the last example as well, shall mean
would in effect be instructing people how to use the term ‘abnormal loads’ from now on, rather than
simply declaring what it means in the regulation. Consequently, where no futurity or contingency is
intended, the correct form here is a declarative term using the simple present.

h) Use of verbs in non-enacting terms. Do not use shall in non-enacting terms, for
example recitals or points in annexes. This is because these are not normally imperative terms (but
see point i) below) and shall is not used with the third person in English except in commands (and
to express resolution as in it shall be done). Use other verbs such as will or must as appropriate.
Note that this also applies to subordinate phrases in enacting terms, since these refer or explain
and do not in themselves constitute commands (e.g. where applicants must/have to/are to [not
shall] submit documentation under paragraph 1, ...).

Avoid also the archaic use of shall in subordinate clauses to express contingency: use instead the
present tense (e.g. if an application is [not shall be] submitted after the deadline, ...) or the inverted
construction with should (e.g. should an application be submitted after the deadline, ...). Do not use
may not in non-enacting terms to express a prohibition since it will often be interpreted as
expressing possibility: use, for example, must not instead.

i) Instructions in annexes to legislation. While instructions will contain imperative terms,

they often contain descriptions and statements of fact as well. For the sake of clarity, therefore, you
should use the second person imperative rather than shall for commands:

Place a sample in a round-bottomed flask …

Use must to express objective necessity:
The sample must be chemically pure (i.e. if it isn’t, the procedure won’t work properly)

14.5. SPLIT INFINITIVE

This refers to the practice of inserting adverbs or other words before an infinitive but after the ‘to’
that usually introduces it, as in ‘to boldly go where no-one has gone before’. Although there is
nothing wrong with this practice from the standpoint of English grammar, there are still many who
think otherwise. One way of encouraging such readers to concentrate on the content of your text
rather than on the way you express it is to avoid separating the ‘to’ from its following infinitive.

173
Note, however, that this does not justify qualifying the wrong verb, as in ‘we called on her legally to
condemn the practice’. In these and similar cases, either split the infinitive with a clear conscience
or move the qualifying adverb to the end of the phrase.

14.6. SPELLING
a) Doubling of consonants
In British usage (unlike US), a final -/ is doubled after a single vowel when -ing or -ed is added
(sole exception: parallel, paralleled):

Total totalling totalled

Level levelling levelled

Other consonants are doubled only if the last syllable of the root verb is stressed or carries a
strong secondary stress:

admit admitting admitted

refer referring referred

format formatting formatted

handicap handicapping handicapped

BUT

benefit benefiting benefited

combating combating combated

target targeting targeted

focus focusing focused

develop developing developed

b) Input and output

In a data processing context, avoid the forms input(t)ed and output(t)ed; write input and output:
70 000 records were input last month.

c) Ageing
Note the spelling of age, ageing.

174
IX. GLOSAR

175
1. INSTITUCIJE CRNE GORE

INSTITUCIJE VLADE CRNE GORE - ORGANI DRŽAVNE UPRAVE

MINISTARSTVA MINISTRIES
MP Ministarstvo pravde Ministry of Justice
MUP Ministarstvo unutrašnjih poslova Ministry of Interior
MO Ministarstvo odbrane Ministry of Defence
MF Ministarstvo finansija Ministry of Finance
Ministarstvo vanjskih poslova i
MVPEI Ministry of Foreign Affairs and European Integration
evropskih integracija
MPS Ministarstvo prosvjete i sporta Ministry of Education and Sports
MK Ministarstvo kulture Ministry of Culture
ME Ministarstvo ekonomije Ministry of Economy
MSP Ministarstvo saobraćaja i pomorstva Ministry of Transport and Maritime Affairs
MORT Ministarstvo održivog razvoja i turizma Ministry of Sustainable Development and Tourism
MP Ministarstvo poljoprivrede Ministry of Agriculture
MZ Ministarstvo zdravlja Ministry of Health
Ministarstvo za ljudska i manjinska
MLjMP Ministry of Human and Minority Rights
prava
Ministarstvo za informaciono društvo i Ministry for Information Society and
MIDT
telekomunikacije Telecommunications
MRSS Ministarstvo rada i socijalnog staranja Ministry of Labour and Social Welfare
MN Ministarstvo nauke Ministry of Science
PRETHODNI NAZIVI MINISTARSTAVA
MPLJP Ministarstvo pravde i ljudskih prava Ministry of Justice and Human Rights
Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne
MUPJU Ministry of Interior and Public Administration
uprave
MIP Ministarstvo inostranih poslova Ministry of Foreign Affairs
MVP Ministarstvo vanjskih poslova Ministry of Foreign Affairs
MPN Ministarstvo prosvjete i nauke Ministry of Education and Science
MKSM Ministarstvo kulture, sporta i medija Ministry of Culture, Sports and Media
MKM Ministarstvo kulture i medija Ministry of Culture and Media
MER Ministarstvo za ekonomski razvoj Ministry of Economic Development
Ministarstvo za ekonomske odnose sa Ministry for International Economic Relations and
MEOIEI
inostranstvom i evropske integracije European Integration
MPS Ministarstvo pomorstva i saobraćaja Ministry of Maritime Affairs and Transport
Ministarstvo saobraćaja, pomorstva i Ministry of Transport, Maritime Affairs and
MSPT
telekomunikacija Telecommunications
Ministarstvo turizma i zaštite životne
MTZŽS Ministry of Tourism and Environmental Protection
sredine
Ministarstvo zaštite životne sredine i Ministry of Environmental Protection and Spatial
MZŽSUP
uređenja prostora Planning
Ministarstvo uređenja prostora i zaštite Ministry of Spatial Planning and Environmental
MUPZŽS
životne sredine Protection
MT Ministarstvo turizma Ministry of Tourism
Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog
MPRR Ministry of Agriculture and Rural Development
razvoja
176
 Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i Ministry of Agriculture, Forestry and Water
MPŠV
vodoprivrede Management
Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog
MZRSS Ministry of Health, Labour and Social Welfare
staranja
Ministarstvo za zaštitu ljudskih i
MZLjMP Ministry for Protection of Human and Minority Rights
manjinskih prava
Ministarstvo za zaštitu prava Ministry for Protection of Rights of Members of
MZPPNEG
pripadnika nacionalnih i etničkih grupa National and Ethnic Groups
MMP Ministarstvo za manjiska prava Ministry for Minority Rights
MID Ministarstvo za informaciono društvo Ministry for Information Society
MEI Ministarstvo za evropske integracije Ministry for European Integration
SEKRETARIJATI SECRETARIATS
SRP Sekretarijat za razvojne projekte Secretariat for Development Projects
SZ Sekretarijat za zakonodavstvo Secretariat for Legislation
PRETHODNI NAZIVI SEKRETARIJATA
SEI Sekretarijat za evropske integracije Secretariat for European Integration
SR Sekretarijat za razvoj Secretariat for Development
UPRAVE ADMINISTRATIONS
FU Fitosanitarna uprava Phytosanitary Administration
LU Lučka uprava Port Administration
PU Poreska uprava Tax Administration
UAI Uprava za antikorupcijsku inicijativu Administration for Anti-Corruption Initiative
UC Uprava carina Customs Administration
UI Uprava za imovinu Public Property Administration
UIP Uprava za inspekcijske poslove Administration for Inspection Affairs
UIS Uprava za igre na sreću Administration for Games of Chance
UJN Uprava za javne nabavke Public Procurement Administration
UK Uprava za kadrove Human Resources Administration
UN Uprava za nekretnine Real-Estate Administration
UP Uprava policije Police Administration
UPS Uprava pomorske sigurnosti Maritime Safety Administration
Uprava za sprječavanje pranja novca i Administration for Prevention of Money Laundering
USPN
finansiranja terorizma and Terrorism Financing
UŠ Uprava za šume Forest Administration
UV Uprava za vode Water Administration
UZK Uprava za zaštitu konkurencije Administration for Protection of Competition
UZKD Uprava za zaštitu kulturnih dobara Administration for Protection of Cultural Goods
VU Veterinarska uprava Veterinary Administration
PRETHODNI NAZIVI UPRAVA
UCV Uprava za civilno vazduhoplovstvo Civil Aviation Administration
Uprava za ljekove i medicinska Administration for Pharmaceuticals and Medical
ULMS
sredstva Devices
UMS Uprava za mlade i sport Administration for Youth and Sports
USO Uprava za sport i omladinu Administration for Youth and Sports
USPN Uprava za sprječavanje pranja novca Administration for Prevention of Money Laundering
ZAVODI OFFICES
ZIS Zavod za intelektualnu svojinu Intellectual Property Rights Office
ZIKS Zavod za izvršenje krivičnih sankcija Institution for Enforcement of Criminal Sanctions
177
ZM Zavod za metrologiju Metrology Office

ZŠ Zavod za školstvo Education Office

MONSTAT Zavod za statistiku Statistical Office

ZZI Zavod za zbrinjavanje izbjeglica Refugee Care and Support Office

Zavod za hidrometeorologiju i
ZHS Hydrometeorological and Seismological Office
seizmologiju
DA Državni arhiv State Archives
PRETHODNI NAZIVI ZAVODA
Zavod za međunarodnu naučnu, Office for International Scientific, Educational,
ZAMTES
prosvjetno-kulturnu i tehničku saradnju Cultural and Technical Cooperation
HMZ Hidrometeorološki zavod Hydrometeorological Office
SZ Seizmološki zavod Seismological Office
DIREKCIJE DIRECTORATES
DJR Direkcija javnih radova Public Works Directorate
Direkcija za razvoj malih i srednjih Directorate for Development of Small and Medium
DRMSP
preduzeća Sized Enterprises
DS Direkcija za saobraćaj Transport Directorate
DZTP Direkcija za zaštitu tajnih podataka Directorate for Protection of Classified Data
DŽ Direkcija za željeznice Railways Directorate
PRETHODNI NAZIVI DIREKCIJA
DDP Direkcija za državne puteve Public Roads Directorate
DIAP Direkcija za izgradnju auto-puteva Highway Construction Directorate

DJN Direkcija za javne nabavke Public Procurement Directorate

AGENCIJE AGENCIES
AD Agencija za duvan Tobacco Agency
AZŽS Agencija za zaštitu životne sredine Environmental Protection Agency
Generalni sekretarijat Vlade Crne General Secretariat of the Government of
Gore Montenegro
Kancelarija za borbu protiv trgovine
- Office for Fight against Trafficking in Human Beings
ljudima
- Kancelarija za održivi razvoj Sustainable Development Office
Kancelarija za saradnju s nevladinim Office for Cooperation with Non-Governmental
-
organizacijama Organisations
- Kancelarija za ravnopravnost polova Gender Equality Office

NAZIVI ORGANIZACIONIH JEDINICA ORGANA DRŽAVNE UPRAVE

CRNOGORSKI ENGLESKI
sektor department
odjeljenje section
odsjek division
178
služba service
referat desk
biro bureau
područna jedinica regional unit
filijala branch office
ekspozitura outpost
ispostava field office

INSTITUCIJE VAN DRŽAVNE UPRAVE

AKCG Advokatska komora Crne Gore Bar Association of Montenegro
Agencija za elektronske komunikacije i Agency for Electronic Communications and
AGENTEL
poštansku djelatnost Postal Services
ALMS Agencija za lijekove i medicinska sredstva Agency for Pharmaceuticals and Medical Devices
Agencija za nacionalnu bezbjednost Crne
ANB National Security Agency of Montenegro
Gore
ANO Agencija za nadzor osiguranja Insurance Supervision Agency
Agencija za mirno rješavanje radnih Agency for Amicable Settlement of Labour
AMRRS
sporova Disputes
Agencija Crne Gore za prestrukturiranje Agency of Montenegro for Restructuring of
APPSU
privrede i strana ulaganja Economy and Foreign Investments
ARD Agencija za radio-difuziju Broadcasting Agency
ATCG Akreditaciono tijelo Crne Gore Accreditation Body of Montenegro
AZLP Agencija za zaštitu ličnih podataka Personal Data Protection Agency
Centar za arheološka istraživanja Crne
CAICG Archaeological Research Centre of Montenegro
Gore
CANU Crnogorska akademija nauka i umjetnosti Montenegrin Academy of Sciences and Arts
CBCG Centralna banka Crne Gore Central Bank of Montenegro
Centralna Depozitarna Agencija a.d.
CDA Central Depository Agency a.d. Podgorica
Podgorica
Centar za edukaciju nosilaca pravosudne
CENPF Judicial Training Centre
funkcije
Centar za ekotoksikološka ispitivanja Crne Ecotoxicological Examination Centre of
CETI
Gore Montenegro
Centar za istraživanje i razvoj kulture Crne Montenegrin Centre for Cultural Research and
CIRK
Gore Development
Centar za očuvanje i razvoj kulture Montenegrin Centre for Preservation and
CORKM
manjina Crne Gore Development of Minority Cultures
CI Centar za iseljenike Diaspora Centre

CP Centar za posredovanje Centre for Mediation

CSO Centar za stručno obrazovanje Vocational Education Centre
DRI Državna revizorska institucija State Audit Institution
ESSCG Ekonomsko-socijalni savjet Crne Gore Economic and Social Council of Montenegro
FKCG Farmaceutska komora Crne Gore Chamber of Pharmacists of Montenegro
FO Fond za obeštećenje Compensation Fund
Fond penzijskog i invalidskog osiguranja Pension and Disability Insurance Fund of
FPIO
Crne Gore Montenegro

179
FZD Fond za zaštitu depozita Deposit Insurance Fund
FM Fond za manjine Fund for Minorities
Fond za zdravstveno osiguranje Crne
FZO Health Insurance Fund of Montenegro
Gore
FR Fond za razvoj Crne Gore Development Fund of Montenegro
IC Ispitni centar Examination Centre
IJZ Institut za javno zdravlje Crne Gore Public Health Institute of Montenegro
IKCG Inženjerska komora Crna Gore Chamber of Engineers of Montenegro
ISME Institut za standardizaciju Crne Gore Institute for Standardisation of Montenegro
Komisija za hartije od vrijednosti Crne
KHOV Securities Commission of Montenegro
Gore
Komisija za kontrolu državne podrške i
KKDP State Aid Control Commission
pomoći
Komisija za kontrolu postupka javnih Commission for Control of Public Procurement
KKPJN
nabavki Procedure
KKCG Komisija za koncesije Crne Gore Montenegrin Commission for Concessions
Commission for Concessions and BOT
KKBA Komisija za koncesije i BOT aranžmane
Arrangements
KSSI Komisija za sprječavanje sukoba interesa Commission for Prevention of Conflict of Interest
LjKCG Ljekarska komora Crne Gore Chamber of Physicians of Montenegro
Agencija Crne Gore za promociju stranih
MIPA Montenegrin Investment Promotion Agency
investicija
Nacionalna turistička organizacija Crne
NTOCG National Tourism Organisation of Montenegro
Gore
PKCG Privredna komora Crne Gore Chamber of Commerce of Montenegro
RAE Regulatorna agencija za energetiku Energy Regulatory Agency
SOB Savjet za odbranu i bezbjednost Defence and Security Council
SOOCG Savjet za opšte obrazovanje Crne Gore Montenegrin Council for General Education
SSCG Socijalni savjet Crne Gore Social Council of Montenegro
SSOCG Savjet za stručno obrazovanje Crne Gore Montenegrin Council for Vocational Education
SVO Savjet za visoko obrazovanje Higher Education Council
SOOCG Savjet za obrazovanje odraslih Crne Gore Montenegrin Council for Adult Education
SP Savjet za privatizaciju Privatisation Council

VKCG Veterinarska komora Crne Gore Veterinary Chamber of Montenegro

UPCG Unija poslodavaca Crne Gore Union of Employers of Montenegro

ZTKCG Zavod za transfuziju krvi Crne Gore Blood Transfusion Institute of Montenegro
ZZZCG Zavod za zapošljavanje Crne Gore Employment Office of Montenegro
NEKI PRAVOSUDNI ORGANI I INSTITUCIJE
Ustavni sud Crne Gore Constitutional Court of Montenegro
Vrhovni sud Crne Gore Supreme Court of Montenegro
Upravni sud Crne Gore Administrative Court of Montenegro

Apelacioni sud Crne Gore Appelate Court of Montenegro

privredni sud Commercial Court
osnovni sud Basic Court

180
Osnovni sud u Podgorici Basic Court in Podgorica
viši sud High Court
Sudski savjet Judicial Council
Tužilački savjet Prosecutorial Council
Državno tužilaštvo Public Prosecution Office
Vrhovno državno tužilaštvo Supreme Public Prosecutor’s Office
više državno tužilaštvo High Public Prosecutor’s Office
osnovno državno tužilaštvo Basic Public Prosecutor’s Office
Vrhovni državni tužilac Supreme Public Prosecutor
viši državni tužilac High Public Prosecutor
osnovni državni tužilac Basic Public Prosecutor
zamjenik državnog tužioca Deputy Public Prosecutor
Odjeljenje za suzbijanje organizovanog kriminala, Division for suppressing organised crime, corruption,
korupcije, terorizma i ratnih zločina terrorism and war crimes
Specijalni tužilac za suzbijanje organizovanog Special prosecutor for suppressing organised crime,
kriminala, korupcije, terorizma i ratnih zločina corruption, terrorism and war crimes
Opšta sjednica Vrhovnog suda Supreme Court Bench
Disciplinsko vijeće Tužilačkog savjeta Disciplinary Committee of the Prosecutorial Council

2. NAZIVI OSNOVNIH DOKUMENATA EVROPSKE UNIJE

ENGLESKI CRNOGORSKI
Treaty establishing the European Community of Coal and Ugovor o osnivanju Evropske zajednice za ugalj
Steel (ECSC Treaty) i čelik (Ugovor o EZUČ)

Treaty of Paris Pariski ugovor

Ugovor o osnivanju Evropske zajednice

Treaty establishing the European Community (EC Treaty)
(Ugovor o EZ)

Treaty establishing the European Economic Community Ugovor o osnivanju Evropske ekonomske
(EEC Treaty) zajednice (Ugovor o EEZ)

Ugovor o osnivanju Evropske zajednice za

Treaty establishing the European Atomic Energy
atomsku energiju (Ugovor o EZAE, Ugovor o
Community (EAEC Treaty, Euratom Treaty)
Euroatomu)

Treaty on European Union Ugovor o Evropskoj uniji

Treaty on the Functioning of the European Union Ugovor o funkcionisanju Evropske unije

Lisbon Treaty / Treaty of Lisbon Lisabonski ugovor / Ugovor iz Lisabona

Charter of Fundamental Rights of the European

Povelja o osnovnim pravim u Evropskoj uniji
Union

Treaties of Rome Rimski ugovori

181
Treaties establishing the European Communities ugovori o osnivanju evropskih zajednica

Treaty on European Union (EU Treaty) Ugovor o Evropskoj uniji (Ugovor o EU)

Maastricht Treaty / Treaty of Maastricht Ugovor iz Mastrihta

Amsterdam Treaty / Treaty of Amsterdam Ugovor iz Amsterdama

Treaty of Nice Ugovor iz Nice

Single European Act (SEA) Jedinstveni evropski akt (JEA)

Treaty between the AAA (Member States of the

Ugovor između AAA (država članica Evropske
European Union) and the BBB concerning the accession
unije) i BBB o pristupanju BBB Evropskoj uniji
of the BBB to the European Union (to the European
(Evropskoj ekonomskoj zajednici i Evropskoj
Economic Community and the European Atomic Energy
zajednici za atomsku energiju)
Community)

Treaty concerning the accession of the BBB to the

Ugovor o pristupanju BBB Evropskoj uniji
European Union

Treaty of Accession from 19../ 19.. Accession Treaty Ugovor o pristupanju iz 19..

Treaty of Accession of BBB Ugovor o pristupanju BBB

Act concerning the conditions of the accession of the Akt o uslovima pristupanja BBB i prilagođavanja
BBB and the adjustment to the Treaties (on which the ugovorima (na kojima se zasniva Evropska
European Union is founded) unija)

Act concerning the conditions of accession and the Akt o uslovima pristupanja i prilagođavanja
adjustments to the Treaties ugovorima

Act of Accession from 19.. Akt o pristupanju iz 19..

Act of Accession of BBB Akt o pristupanju BBB

Protocol on the Statute of the European System of Protokol o Statutu Evropskog sistema centralnih
Central Banks and of the European Central Bank banaka i Evropske centralne banke

Statute of the European System of Central Banks and of Statut Evropskog sistema centralnih banaka i
the European Central Bank Evropske centralne banke

Protocol on the Statute of the Court of Justice of the Protokol o Statutu Suda pravde evropskih
European Communities zajednica

European agreement establishing an association Evropski sporazum o pridruživanju između

between the European Communities and their Member evropskih zajednica i njihovih država članica, s
States, of the one part, and the XXX, of the other part jedne strane i XXX, s druge strane

Fourth ACP-CE Convention of Lomé Četvrta konvencija iz Lomea između AKP i EZ

3. NAZIVI PUBLIKACIJA EVROPSKE UNIJE

Official Journal of the European Communities (OJ) Službeni list evropskih zajednica (Sl. list)
Official Journal of the European Union (OJ) Službeni list Evropske unije (Sl. list)
182
European Court Reports (ECR) Zbirka sudskih odluka (ZSO)

4. AKRONIMI

A
ENGLISH MONTENEGRIN
Associated African States and Pridružene države Afrike i
AASM PDAM
Madagascar Madagaskar
ABM Treaty,
ABM
ABMT Anti-Ballistic Missile Treaty Antibalistički raketni sporazum
sporazum

European Automobile Evropsko udruženje proizvođača

ACEA ACEA
Manufacturer’s Association automobila
Advisory Committee on Fishery Savjetodavni komitet za upravljanje
ACFM ACFM
Management ribarstvom
African, Caribbean and Pacific
Države Afrike, Kariba i Pacifika
ACP States party to the Lomé AKP
ugovornice Konvencije iz Lomea
Convention
The European Agreement
Evropski sporazum o
concerning the International
ADR ADR međunarodnom drumskom prevozu
Carriage of Dangerous Goods by
opasne robe
Road
European Association of Evropsko udruženje vazduhoplovnih
AECMA AECMA
Aerospace Industries industrija
European Agreement concerning
AETR Sporazum Evropski sporazum o radu posada
the work of crews of vehicles
Agreement, AETR vozila u međunarodnom drumskom
engaged in International Road
AETR prevozu
Transport
acquired immune deficiency
AIDS SIDA sindrom stečenog gubitka imuniteta
syndrome
Asia-Pacific Economic Azijsko-pacifička ekonomska
APEC APEC
Cooperation saradnja
APO Asian Productivity Organization AOP Azijska organizacija za produktivnost
Association of South-East Asian
ASEAN ASEAN Udruženje zemalja Jugoistočne Azije
Nations
Agreement on the international
Sporazum o međunarodnom prevozu
carriage of perishable foodstuffs
ATP ATP lako kvarljivih namirnica i specijalnoj
and on the special equipment to
opremi za njihov prevoz
be used for such carriage
B
BCC Business Cooperation Centre CPS Centar za poslovnu saradnju
Economic Union of Belgium, Ekonomska unija Belgije,
Benelux Beneluks
Luxembourg and the Netherlands Luksemburga i Holandije
European Bureau of Consumers’
BEUC BEUC Evropski biro udruženja potrošača
Unions
Belgo-Luxembourg Economic Ekonomska unija Belgije i
BLEU BLEU
Union Luksemburga
bovine spongiform goveđa spongiformna encefalopatija
BSE BSE
encephalopathy („kravlje ludilo“)
C
183
Caribank Caribbean Development Bank
Central American Bank for
CABEI
Economic Integration
CAP common agricultural policy
CDB Karipska banka za razvoj
Centralnoamerička banka za
CABEI
ekonomsku integraciju
ZPP zajednička poljoprivredna politika

CARICOM Caribbean Community CARICOM Karipska zajednica

Community Assistance for
CARDS Program Program pomoći Zajednice za
Reconstruction, Development and
programme CARDS obnovu, razvoj i stabilizaciju
Stabilisation programme
CBI Confederation of British Industry KBI Konfederacija britanske industrije
CCC Customs Cooperation Council SCS Savjet za carinsku saradnju
Central Commission for Navigation Centralna komisija za plovidbu
CCNR CKPR
on the Rhine Rajnom
CCP common commercial policy ZTP zajednička trgovinska politika

CCT Common Customs Tariff ZCT Zajednička carinska tarifa

Central and East European
CEECs DCIE države Centralne i Istočne Evrope
countries
Central European Free Trade Sporazum o slobodnoj trgovini u
CEFTA CEFTA
Agreement centralnoj Evropi
European Committee for
CEN CEN Evropski komitet za standardizaciju
Standardisation
European Committee for Evropski komitet za standardizaciju u
Cenelec CENELEC
Electrotechnical Standardisation elektrotehnici
Centre for European Policy
CEPS CEPS Centar evropske političke studije
Studies
European Conference of Postal
Evropska konferencija poštanskih i
CEPT and Telecommunications CEPT
telekomunikacionih uprava
Administrations
CER Community of European Railways ZEŽ Zajednica evropskih željeznica
European Organisation for Nuclear Evropska organizacija za nuklearna
CERN CERN
Research istraživanja
CFI Court of First Instance PSS Prvostepeni sud

CFP common fisheries policy ZPR zajednička politika ribarstva

common foreign and security
CFSP
policy
Centre for Information, Discussion,
CIREA
and Exchange on Asylum
Centre for Information, Discussion,
CIREFI and Exchange on the Crossing of
Frontiers and Immigration
Commonwealth of Independent
CIS
States
Council for Mutual Economic
CMEA
Assistance (Comecon)
Working Party on Enlargement
COELA and Countries Negotiating
Accession to the Union
CONT Committee on Budgetary Control
184
zajednička vanjska i bezbjednosna
ZSBP
politika
Centar za informacije, studije i
CIREA
razmjenu podataka o azilu
Centar za informacije, studije i
CIREFI razmjenu podataka o prelasku
granica granicama i imigraciji
ZND Zajednica nezavisnih država
Savjet za uzajamnu ekonomsku
SEV
pomoć
Radna grupa za proširenje i zemlje
COELA
koje pregovaraju o pristupanju Uniji
OKB Odbor za kontrolu budžeta
 Committee of Professional Komitet strukovnih poljoprivrednih
COPA COPA
Agricultural Organisations organizacija
CoR
CoR Committee of the Regions Komitet regiona
Permanent Representatives
Coreper Coreper Komitet stalnih predstavnika
Committee
coordination of information on the koordinacija informacija o životnoj
CORINE CORINE
environment in Europe sredini u Evropi
European cooperation in the field Evropska saradnja u oblasti naučnih i
COST COST
of scientific and technical research tehničkih istraživanja
CPE European Farmers Coordination KPE Koordinacija poljoprivrednika Evrope
Scientific and Technical Research Komitet za naučna i tehnička
CREST CREST
Committee istraživanja
Conference of Community and
European Affairs Committees of Konferencija odbora parlamenata
COSAC COSAC
Parliaments of the European Evropske unije za evropske poslove
Union
Working Party on the Western
COWEB COWEB Radna grupa za Zapadni Balkan
Balkans Region
Conference on Security and Konferencija o evropskoj
CSCE KEBS
Cooperation in Europe bezbjednosti i saradnji
Committee on Trade and Komitet za trgovinu i zaštitu životne
CTE CTE
Environment (WTO) sredine (STO)
D
Development Assistance
DAC DAC Komitet za pomoć u razvoju
Committee
directorate-general (of the generalni direktorat (Evropske
DG GD
European Commission) komisije)
DNA deoxyribonucleic acid DNK dezoksiribonukleinska kiselina
DSB Dispute Settlement Body ORS Organ za rješavanje sporova
Understanding on rules and
Dogovor o pravilima i procedurama
procedures governing the
DSU DRS za rješavanje sprova (Dogovor o
settlement of disputes (Dispute
rješavanju sporova)
Settlement Understanding)
E
EA Europe Agreement ES Evropski sporazum
European Association for
EAC EUS Evropsko udruženje za saradnju
Cooperation
EAC East African Community EAC Istočnoafrička zajednica
European Atomic Energy Evropska zajednica za atomsku
EAEC EZAE
Community (Euratom) energiju (Euratom)
Evropsko društvo za atomsku
EAES European Atomic Energy Society EDAE
energiju
European Agricultural Guidance Evropski fond za smjernice i
EAGGF EFSGP
and Guarantee Fund garancije u poljoprivredi
EAPC Euro-Atlantic Partnership Council EAPC Savjet evroatlantskog partnerstva
European Business Aviation
EBAA EBAA Evropsko udruženje avio-prevoznika
Association
European Bank for Reconstruction
EBRD EBRD Evropska banka za obnovu i razvoj
and Development
EBU European Broadcasting Union EBU Evropska unija za radio-difuziju
185
EC European Community EZ Evropska zajednica
European Civil Aviation Evropska konferencija civilnog
ECAC EKCV
Conference vazduhoplovstva
Directorate-General for Generalna direkcija za humanitarnu
ECHO ECHO
Humanitarian Aid pomoć
Convention for the Protection of
Evropska konvencija za zaštitu
ECHR Human Rights and Fundamental EKLJP
ljudskih prava i osnovnih sloboda
Freedoms
European Court of Justice (Court
Evropski sud pravde (Sud pravde
ECJ of Justice of the European) ESP
evropskih zajednica)
Communities
Economic Commission for Latin Ekonomska komisija za Latinsku
ECLAC ECLAC
America and the Caribbean Ameriku i Karibe
European Conference of Ministers Evropska konferencija ministara
ECMT EKMS
of Transport saobraćaja
ECOFIN Economic and Financial Affairs Savjet
Savjet ministara ekonomije i finansija
Council Council Ekofin
Ecosoc Economic and Social Council (UN) EKOSOC Ekonomsko-socijalni savjet (UN)
European Community Shipowners’ Udruženje brodovlasnika Evropske
ECSA ECSA
Association zajednice
European Coal and Steel
ECSC EZUČ Evropska zajednica za ugalj i čelik
Community
ECtHR European Court of Human Rights ESLjP Evropski sud za ljudska prava
ECU European currency unit ECU evropska novčana jedinica, eki
EDF European Development Fund EFR Evropski fond za razvoj
EEA European Economic Area Evropski ekonomski prostor
EEB European Environmental Bureau Evropski biro za životnu sredinu
EEC European Economic Community Evropska ekonomska zajednica
EEZ exclusive economic zone EEZ ekskluzivna ekonomska zona

European Federation of
EFB EFB Evropska federacija za biotehnologiju
Biotechnology
European forestry information and Evropski informacioni i
EFICS EFICS
communication system komunikacioni sistem u šumarstvu
European Federation of Inland
EFIP EFIP Evropska federacija rječnih luka
Ports
Evropsko udruženje za slobodnu
EFTA European Free Trade Association EFTA
trgovinu
European Environment
Evropska informaciono-posmatračka
EIONET Information and Observation EIONET
mreža za životnu sredinu
Network
European Monetary Cooperation
EMCF EFMS Evropski fond za monetarnu saradnju
Fund
EMEA European Medicines Agency EMEA Evropska agencija za lijekove
EMF European Monetary Fund EMF Evropski monetarni fond
EMI European Monetary Institute EMI Evropski monetarni institut

EMS European Monetary System EMS Evropski monetarni sistem

EMU economic and monetary union EMU ekonomska i monetarna unija

186
 Evropska agencija za nuklearnu
ENEA European Nuclear Energy Agency ENEA
energiju
EP European Parliament EP Evropski parlament
EPA Environment Protection Agency EPA Agencija za zaštitu životne sredine
EPO European Patents Office EZP Evropski zavod za patente
EPO European Patent Organisation EPO Evropska patentna organizacija
European Regional Development
ERDF EFRR Evropski fond za regionalni razvoj
Fund
ERM exchange rate mechanism ERM Mehanizam deviznog kursa
European Round Table of
ERT ERT Evropski okrugli sto industrijalaca
Industrialists
ESA European Space Agency EKA Evropska kosmička agencija
ESC Economic and Social Committee ESK Ekonomsko-socijalni komitet
European System of Central
ESCB ESCB Evropski sistem centralnih banaka
Banks
ESF European Social Fund ESF Evropski socijalni fond
European strategic programme for Evropski strateški program za
Esprit research and development in ESPRIT istraživanje i razvoj u oblasti
information technology informacione tehnologije
European Transport Workers’ Evropska federacija transportnih
ETF ETF
Federation radnika
European Transport Safety Evropski savjet za bezbjednost u
ETSC ETSC
Council saobraćaju
European Telecommunications Evropski institut za
ETSI ETSI
Standards Institute telekomunikacione standarde
European Trade Union
ETUC EKS Evropska konfederacija sindikata
Confederation
EU European Union EU Evropska unija
EUA European unit of account EUA evropska obračunska jedinica
European Forum for Renewable Evropski forum za obnovljive izvore
EUFORES EUFORES
Energy Sources energije
European Union Military
EUMC VKEU Vojni komitet Evropske unije
Committee
EUMS European Union Military Staff VŠEU Vojni štab Evropske unije
European Atomic Energy Evropska zajednica za atomsku
Euratom Euroatom
Community (EAEC) energiju (EZAE)

European Research Coordination Evropska agencija za koordinaciju

Eureka EUREKA
Agency istraživanja

EURES European employment services EURES evropske službe za zapošljavanje

European Organisation for the Evropska organizacija za
Eurocontrol Eurocontrol
Safety of Air Navigation bezbjednost vazdušne plovidbe
European Organisation for the
Evropska organizacija za korišćenje
EUMETSAT Exploitation of Meteorological EUMETSAT
meteoroloških satelita
Satellites
information network on education mreža informacija o obrazovanju u
Eurydice Euridika
in Europe Evropi
187
 European Wind Energy Evropsko udruženje za energiju
EWEA EUEV
Association vjetra
F
Food and Agriculture Organization Organizacija Ujedinjenih nacija za
FAO FAO
of the United Nations hranu i poljoprivredu
FDI foreign direct investment DSI direktna strana investicija
Evropska federacija regionalnih
European Federation of Regional
FEDARENE FEDARENE agencija za energetiku i zaštitu
Energy and Environment Agencies
životne sredine
Financial Instrument for Fisheries Finansijski instrument za
FIFG FIUR
Guidance usmjeravanje ribarstva

fob free on board fob franko brod

FORATOM European Atomic Forum FORATOM Evropski atomski forum

FTA Free Trade Agreement SST Sporazum o slobodnoj trgovini

G
General Affairs and External Savjet za opšte poslove i vanjske
GAERC SOPVO
Relations Council odnose
General Agreement on Trade in
GATS GATS Opšti sporazum o trgovini uslugama
Services
General Agreement on Tariffs and
GATT GATT Opšti sporazum o carinama i trgovini
Trade
GCC Gulf Cooperation Council GCC Savjet za saradnju u Zalivu

GDP gross domestic product BDP bruto društveni proizvod

GMO genetically modified organism GMO genetski modifikovan organizam

GNP gross national product BNP bruto nacionalni proizvod

GSP generalized system of preferences OSP opšti sistem preferencijala
H
HS Harmonised System HS harmonizovani sistem
I
International Atomic Energy Međunarodna agencija za atomsku
IAEA IAEA
Agency (UN) energiju
International Social Security Međunarodno udruženje za socijalno
ISSA ISSA
Association osiguranje
International Air Transport Međunarodno udruženje avio-
IATA IATA
Association prevoznika
International Bank for Međunarodna banka za obnovu i
IBRD IBRD
Reconstruction and Development razvoj
International Civil Aviation Međunarodna organizacija za civilno
ICAO ICAO
Organisation vazduhoplovstvo
International Chamber of
ICC MPK Međunarodna privredna komora
Commerce
International Council for the Međunarodni savjet za istraživanje
ICES ICES
Exploration of the Sea mora
188
ICJ International Court of Justice MSP Međunarodni sud pravde
International Committee of the
ICRC MKCK Međunarodni komitet Crvenog krsta
Red Cross
International Centre for Settlement Međunarodni centar za rješavanje
ICSID ICSD
of Investment Disputes investicionih sporova
International Development
IDA IDA Međunarodno udruženje za razvoj
Association
International Energy Agency Međunarodna agencija za energiju
IEA MAE
(OECD) (OECD)
International Fund for Agricultural Međunarodni fond za razvoj
IFAD IFAD
Development poljoprivrede
IFC International Finance Corporation IFC Međunarodna finansijska korporacija
IGC Intergovernmental Conference MVK Međuvladina konferencija
IGO intergovernmental organisation MVO međuvladina organizacija
ILO International Labour Organisation MOR Međunarodna organizacija rada

IMF International Monetary Fund MMF Međunarodni monetarni fond

International Maritime
IMO MPO Međunarodna pomorska organizacija
Organisation
integrated Mediterranean
IMP IMP integrisani mediteranski program
programme
European Union Network for the Mreža Evropske unije za
IMPEL Implementation and Enforcement IMPEL sprovođenje i izvršenje prava iz
of Environmental Law oblasti životne sredine
International Narcotics Control Međunarodni odbor za kontrolu
INCB INCB
Board narkotika
International Criminal Police Interpol Međunarodna organizacija
Interpol (ICPO)
Organisation (MOKP) kriminalističke policije
International Telecommunications Međunarodna organizacija za
Intelsat INTELSTAT
Satellite Organisation satelitske telekomunikacije
International Organisation for Međunarodna organizacija za
IOM IOM
Migration migracije
IRF International Road Federation MFP Međunarodna federacija za puteve
International Organisation for Međunarodna organizacija za
ISO ISO
Standardisation standardizaciju
Instrument for Structural Policies Instrument za strukturne politike u
ISPA ISPA
for Pre-accession predpristupnom periodu
IT information technology IT informaciona tehnologija
International Telecommunication Međunarodna unija za
ITU ITU
Union telekomunikacije
International Union for
Međunarodna unija za očuvanje
IUCN Conservation of Nature and MUOPR
prirode i prirodnih resursa
Natural Resources
Međunarodna komisija za lov na
IWC International Whaling Commission IWC
kitove
J
JAA Joint Aviation Authorities JAA Zajednički vazduhoplovni organi
Joint Aviation Requirements (of
JAR JAR Zajednički vazduhoplovni propisi
JAA)

189
JHA Justice and Home Affairs PUP pravosuđe i unutrašnji poslovi

L
LCD least developed country MRD najmanje razvijena država

M
MCAs monetary compensatory amount MCA iznos novčane nadoknade
Multidisciplinary Group on Multidisciplinarna grupa za borbu
MDG MDG
Organised Crime protiv organizovanog kriminala
Member of the European
MEP - poslanik Evropskog parlamenta
Parliament
MFN most favoured nation SND status najpovlašćenije države
Multilateral Investment Guarantee Multilateralna agencija za garanciju
MIGA MIGA
Agency investicija
N
North-West Atlantic Fisheries Organizacija za ribarstvo na
NAFO NAFO
Organisation sjeverozapadnom Atlantiku
North American Free Trade Sjevernoamerički sporazum o
NAFTA NAFTA
Agreement slobodnoj trgovini
Organizacija Sjevernoatlantskog
NATO North Atlantic Treaty Organisation NATO
pakta
NCI New Community Instrument NIZ Novi instrument Zajednice
Agencija za nuklearnu energiju
NEA Nuclear Energy Agency (OECD) NEA
(OECD)
North-East Atlantic Fisheries Komisija za ribarstvo na
NEAFC NEAFC
Commission sjeveroistočnom Atlantiku
NGO non-governmental organisation NVO nevladina organizacija
nomenclature of goods for the
nomenklatura roba za
external trade statistics of the
Nimexe Nimexe spoljnotrgovinsku statistiku Zajednice
Community and statistics of trade
i trgovinsku statistiku država članica
between Member States
NTB non-tariff barrier NTB necarinska barijera

O
Organisation of Arab Petroleum Organizacija arapskih zemalja
OAPEC OAPEC
Exporting Countries izvoznica nafte

OAS Organisation of American States OAD Organizacija američkih država

OAU Organisation of African Unity OAJ Organizacija africkog jedinstva

Organisation of Central American Organizacija centralnoameričkih
OCAS OCAD
States država
OCTs overseas countries and territories PZT prekomorske zemlje i teritorije
Organisation for Economic Organizacija za ekonomsku saradnju
OECD OECD
Cooperation and Development i razvoj
Official Journal of the European
Službeni list Evropske unije (prije 1.
Union (before 1 February 2003:
OJ Sl. list februara 2003. godine: Službeni list
Official Journal of the European
evropskih zajednica)
Communities)

190
 Evropska kancelarija za borbu protiv
OLAF European Anti-fraud Office OLAF
prevara
ONP open network provision OOM obezbjeđivanje otvorene mreže
Organisation of Petroleum
OPEC OPEK Organizacija zemalja izvoznica nafte
Exporting Countries
Organisation for Security and Organizacija za evropsku
OSCE OEBS
Cooperation in Europe bezbjednost i saradnju
Intergovernmental Organisation for Međuvladina organizacija za
OTIF OTIF
International Carriage by Rail međunarodni željeznički prevoz
P
programme of Community aid to
Program pomoći Zajednice za države
Phare central and east European PHARE
centralne i istočne Evrope
countries
PfP Partnership for Peace PM Partnerstvo za mir

PSC Political and Security Committee PBO Političko-bezbjednosni odbor

Q
QMV qualified majority voting GKV glasanje kvalifikovanom većinom

QR quantitative restriction KO kvantitativno ograničenje

R
Community action programme in akcioni program Zajednice u oblasti
Raphael Raphael
the field of cultural heritage kulturne baštine
R&D research and development IR istraživanje i razvoj
Community initiative on energy Inicijativa Zajednice za energetske
REGEN REGEN
networks mreže
S
Stabilisation and Association Sporazum o stabilizaciji i
SAA SSP
Agreement pridruživanju
South Asian Association for Južnoazijska asocijacija za
SAARC SAARC
Regional Cooperation regionalnu saradnju
pregovori o ograničavanju strateškog
SALT strategic arms limitation talks SALT
naoružanja
SCA Special Committee on Agriculture SKP Specijalni komitet za poljoprivredu
SEA Single European Act JEA Jedinstveni evropski akt
Southeast European Cooperative Inicijativa za saradnju u Jugoistočnoj
SECI SECI
Initiative Evropi
SIS Schengen information system ŠIS Šengenski informacioni sistem
simpler legislation for the internal pojednostavljeno zakonodavstvo za
SLIM SLIM
market unutrašnje tržište
small and medium-sized
SME MSP* mala i srednja preduzeća
enterprises
Statistical Office of the European
SOEC/Eurostat Eurostat Statistički zavod evropskih zajednica
Communities
SPD single programming document JPD jedinstveni programski dokument
system for the stabilisation of ACP sistem stabilizacije prihoda od izvoza
Stabex STABEX
and OCT export earnings država AKP i prekomorskih zemalja i
191
 teritorija
pregovori o smanjenju strateškog
START strategic arms reduction talks START
naoružanja
Scientific, Technical and Economic Naučni, tehnički i ekonomski odbor
STECF NTEOR
Committee for Fisheries za ribarstvo
T
technical assistance to the
tehnička pomoć za Zajednicu
TACIS Commonwealth of Independent TACIS
nezavisnih država
States
Technical Assistance Information Razmjena informacija o tehničkoj
TAIEX TAIEX
Exchange pomoći
integrated tariff of the European Integrisana carinska tarifa evropskih
TARIC TARIC
Communities zajednica
TBT technical barrier to trade TOT tehnička prepreka trgovini
trans-European mobility scheme transevropski program za saradnju u
Tempus TEMPUS
for university studies oblasti visokog obrazovanja
TENs trans-European networks TEM transevropske mreže
investicione mjere vezane za
TRIMs trade-related investment measures TRIMS
trgovinu
trade-related aspects of trgovinski aspekti prava intelektualne
TRIPs TRIPS
intellectual property rights svojine
U
UIC International Union of Railways UIC Međunarodna željeznička unija
UN United Nations UN Ujedinjene nacije
United Nations Conference on Konferencija Ujedinjenih nacija o
UNCED UNCED
Environment and Development životnoj sredini i razvoju
United Nations Convention on the Konvencija Ujedinjenih nacija o
UNCLOS UNCLOS
Law of the Sea pravu mora
United Nations Centre for Centar Ujedinjenih nacija za
UNCRD UNCRD
Regional Development regionalni razvoj
United Nations Conference on Konferencija Ujedinjenih nacija o
Unctad UNCTAD
Trade and Development trgovini i razvoju
United Nations Development
UNDP UNDP Program Ujedinjenih nacija za razvoj
Programme
United Nations Economic Ekonomska komisija Ujedinjenih
UNECE UNECE
Commission for Europe nacija za Evropu
United Nations Environment Program Ujedinjenih nacija za
UNEP UNEP
Programme životnu sredinu
United Nations Educational,
Organizacija Ujedinjenih nacija za
Unesco Scientific and Cultural UNESCO
prosvjetu, nauku i kulturu
Organisation
United Nations Framework Okvirna konvencija Ujedinjenih nacija
UNFCCC UNFCCC
Convention on Climate Change o promjeni klime
Office of the United Nations High Visoki komesarijat Ujedinjenih nacija
UNHCR UNHCR
Commissioner for Refugees za izbjeglice
Union of Industrial and Employers' Unija saveza evropskih industrijalaca
UNICE UNICE
Confederations of Europe i poslodavaca
Unicef United Nations Children’s Fund UNICEF Fond Ujedinjenih nacija za djecu
United Nations Industrial Organizacija Ujedinjenih nacija za
Unido UNIDO
Development Organization industrijski razvoj

192
UPU Universal Postal Union UPU Svjetski poštanski savez

UR Uruguay Round UR Urugvajska runda

V
VAT value added tax PDV porez na dodatu vrijednost

W
WEU Western European Union ZEU Zapadnoevropska unija
WHO World Health Organisation SZO Svjetska zdravstvena organizacija
World Intellectual Property Svjetska organizacija za
WIPO SOIS
Organisation intelektualnu svojinu

WMO World Meteorological Organisation SMO Svjetska meteorološka organizacija

WTO World Trade Organisation STO Svjetska trgovinska organizacija

WTO World Tourism Organisation
Worldwide Fund for Nature
WWF
(formerly World Wildlife Fund)
Svjetska turistička organizacija
Svjetski fond za zaštitu prirode
WWF (ranije Svjetski fond za zaštitu
divljine)

193