Univerzitet u Tuzli

Mašinski fakultet
Proizvodno mašinstvo
Tehnologija rezanja I

GRAFIČKI RAD IZ TEHNOLOGIJE REZANJA I

Maid Ganjgo Predmetni asistent: Mirzet Suljkanović

II-16/16
1.0 Određivanje mjera polaznog komada

Za zadani materijal Č.4571 iz tabele 1.1.2 (strana 8), očitava se zatezna čvrstoća
materijala Rm = 720 N/mm2 i tvrdoća po Brinelu 250 HB.
Polazni komad je šipkasti polufabrikat vruće valjan normalne tačnosti NT.

1.1 Izbor dodataka za obradu

Saglasno zadatim klasama hrapavosti na osnovu tabele 2.1.3, određuje se broj i

vrsta potrebnih zahvata za svaku površinu. Iz tabele 4.1.2 , 4.1.4 i 4.1.11 biraju se
potrebni dodaci za obradu.
Dodaci za grubu uzdužnu obradu:
- Za ∅= 70 mm i L = 140 mm → δ1u = 3,5 mm
- Za ∅= 74,5 mm i L = 62 mm → δ2u = 3,5 mm
- Za ∅= 75 mm i L = 68 mm → δ3u = 3,5 mm
- Za ∅= 80 mm i L = 412 mm → δ4u = 5 mm = 7,9 mm
- Za ∅= 70 mm i L = 350 mm → δ5u = 4 mm
- Za ∅= 64,5 mm i L = 290 mm → δ6u = 4 mm
- Za ∅= 50 mm i L = 42 mm → δ7u = 3,5 mm
Dodaci za finu uzdužnu obradu:
- Za ∅= 70 mm i L = 140 mm → δ1u' = 1,6 mm
- Za ∅= 75 mm i L = 130 mm → δ2u' = 1,6 mm
- Za ∅= 80 mm i L = 412 mm → δ3u' = 2,1 mm
- Za ∅= 70 mm i L = 350 mm → δ4u' = 1,7 mm
- Za ∅= 64,5 mm i L = 290 mm → δ5u' = 1,6 mm
- Za ∅= 50 mm i L = 42 mm → δ6u' = 1,5 mm
Iz tabele 4.1.11 odabiremo dodatke za čeonu obradu i dodatak za odsijecanje.
Dodaci za grubu čeonu obradu:
- Za ∅= 70 mm i L = 140 mm → δ1p = 2,9 mm = 3 mm
- Za ∅= 70 mm i L = 140 mm → δ2p = 2,9 mm = 3 mm
- B = 5 mm
1.2 Izračunavanje mjera polaznog komada

Izračunavanje prečnika polaznog komada:

𝐷š𝑖𝑝𝑘𝑒 = ∅80 + 2,1 + 5 = 87,1 𝑚𝑚

Iz tabele 4.1.1a usvaja se najbliža veća standardna vrijednost Dšipke = 90 mm

Izračunavanje dužine polaznog komada:

𝐿𝑚𝑖𝑛 = 𝐿 + 𝛿1𝑝 + 𝛿2𝑝 + 𝐵 = 1364 + 2,9 + 2,9 + 5 = 1374,8 = 1375 𝑚𝑚

Dodatak za stezanje predmeta i sigurnost usvaja se iskustveno ili proizvoljno, 10

ili 20 mm ovisno od slučaja stezanja.

2.0 Redoslijed operacija i zahvata

Operacija 1 – stezanje i struganje

Zahvat 1.1 – konzolno stezanje predmeta u steznu glavu na dužinu L=682 mm i
stezanje pomoću šiljka
Zahvat 1.2 – spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost dodatka
3 mm
Zahvat 1.3 – zabušivanje središnjeg gnijezda
Zahvat 1.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅82,1 na dužini L=682 mm
Zahvat 1.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅82,1 na ∅76,6 na dužini L=270 mm
Zahvat 1.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅71,6 na dužini L=140 mm
Zahvat 1.7 – fino uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅75 na dužini L=130 mm
Zahvat 1.8 – fino uzdužno struganje sa ∅71,6 na ∅70 na dužini L=140 mm
Zahvat 1.9 – obaranje ivice 2/45° na ∅70
Zahvat 1.10 – usijecanje žlijeba na ∅70, širine B=3, na dubinu 2.5 mm
Zahvat 1.11 – narezivanje navoja M74,5 x 2 – lijevi na dužini L=62 mm
Operacija 2 – zaokretanje, stezanje i struganje
Zahvat 2.1 – konzolno stezanje predmeta u steznu glavu na dužini L=682 mm i
stezanje pomoću šiljka
Zahvat 2.2 – spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost dodatka
3 mm
Zahvat 2.3 – zabušivanje središnjeg gnijezda
Zahvat 2.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅71,7 na dužini L=682 mm
Zahvat 2.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅66,2 na dužini L=332 mm
Zahvat 2.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅51,5 na dužini L=42 mm
Zahvat 2.7 – fino uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅70 na dužini L=350 mm
Zahvat 2.8 – fino uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅64,5 na dužini L=290 mm
Zahvat 2.9 – fino uzdužno struganje sa ∅51,5 na ∅50 na dužini L=42 mm
Zahvat 2.10 – narezivanje navoja M50 x 1,5 na ∅50 na dužini L=27 mm
Zahvat 2.11 – narezivanje navoja M70 x 2 na ∅70 na dužini L=50 mm
Zahvat 2.12 – obaranje ivice 2/45° na ∅50
Operacija 3 – stezanje između šiljaka
Zahvat 3.1 – fino uzdužno struganje sa ∅82,1 na ∅80 na dužini L=412 mm
Operacija 4 – stezanje na glodalici
Zahvat 4.1 – grubo čeono glodanje žlijeba 14 x 289 na dubinu 5,5 mm
Zahvat 4.2 – grubo čeono glodanje žlijeba 20 x 130 na dubinu 6 mm

3.0 Izbor obradnog sistema

Iz tabele 6.1.1 bira se:

1) Univerzalni strug tipa 𝑃𝐴 25 sa sljedećim tehničkim karakteristikama:

- Raspon šiljaka -
- 𝐷𝑚𝑎𝑥 nad postoljem 530 (𝑚𝑚)
- 𝐷𝑚𝑎𝑥 u prostoru mosta 720 (𝑚𝑚)
- 𝐷𝑚𝑎𝑥 nad poprečnim klizačem 310 (𝑚𝑚)
- 𝑚𝑚𝑎𝑥 između šiljaka -
- Prirubnica GV prema 𝐷𝐼𝑁 55029
- Nazivna veličina prirubnice 𝑆8
- Unutrašnji prečnik G.V. 90 (𝑚𝑚)
- Unutrašnji konus G.V. -
- Broj stupnjeva 𝑚𝑛 24
- Oblast regulisanja broja obrtaja 20 − 2000 (𝑚𝑖𝑛−1 )
- Snaga pogonskog motora 11 (𝑘𝑊)
- Max. presjek drške noža 25 𝑥 25 (𝑚𝑚)
- Hod malog klizača 150 (𝑚𝑚)
- Broj stupnjeva 𝑚𝑠 (uzdužni, poprečni) 48
- 𝑠𝑚𝑖𝑛 /𝑠𝑚𝑎𝑥 ( uzdužni ) 0,04 ÷ 9,14 (𝑚𝑚⁄𝑜)
- 𝑠𝑚𝑖𝑛 /𝑠𝑚𝑎𝑥 ( poprečni ) 0,02 ÷ 4,59 (𝑚𝑚⁄𝑜)
- 𝑚𝑠 ( MM navoj ) 48
- 𝑠𝑚𝑖𝑛 /𝑠𝑚𝑎𝑥 ( MM navoj ) 0,28 ÷ 64 (𝑚𝑚⁄𝑜)
- 𝑚𝑠 ( WHIT navoj ) 48
 - 𝑒𝑚𝑖𝑛 /𝑒𝑚𝑎𝑥 ( WHIT ) -
- 𝑚𝑠 ( MOD navoj ) 48
- 𝑀𝑜𝑑𝑚𝑖𝑛 /𝑀𝑜𝑑𝑚𝑎𝑥 ( MOD ) 0,07 ÷ 16 (𝑚𝑚)
- Hod pinole zad. Šiljka 185 (𝑚𝑚)
- Prečnik pinole zad. Šiljka 80 (𝑚𝑚)
- Unutrašnji konus pinole 𝑀𝐾5
- Prečnik u pokretnoj lineti 𝑚𝑎𝑥. 150 (𝑚𝑚)
- Prečnik u nepokretnoj lineti 𝑚𝑎𝑥. 180 (𝑚𝑚)
- Gabariti mašine 𝐿 𝑥 𝐵 𝑥 𝐻 2,57 𝑥 1,03 (𝑚)
- Masa mašine 2350 (𝑘𝑔)
- η=0.8

𝑚𝑛−1 𝑛𝑚𝑎𝑥 23 2000

𝜑𝑛 = √ = √ = 1,22 → 𝑢𝑠𝑣𝑎𝑗𝑎𝑚𝑜 1,25
𝑛𝑚𝑖𝑛 20

𝑚𝑠−1 𝑠𝑚𝑎𝑥 47 9,14

𝜑𝑠 = √ = √ = 1,1211 → 𝑢𝑠𝑣𝑎𝑗𝑎𝑚𝑜 1,12
𝑠𝑚𝑖𝑛 0,04

2) Univerzalna glodalica tipa 6P81 sa sljedećim tehničkim karakteristikama:

- Mjere radnog stola LS x BS 1000 x 250 (mm)

- Max. ugao obrtanja stola ±45°
- Uzdužno kretanje:
- Dužina hoda 630 (mm)
- Broj stupnjeva ms 16
- Vsmin/Vsmax 25/800 (mm/min)
- Brzina brzog hoda 3.15 (m/min)
- Poprečno kretanje:
- Dužina hoda 200 (mm)
- Broj stupnjeva ms 16
- Vsmin/Vsmax 25/800 (mm/min)
- Brzina brzog hoda 3.15 (m/min)
- Vertikalno kretanje:
- Dužina hoda 320 (mm)
- Broj stupnjeva ms 16
- Vsmin/Vsmax 8.3/266.7 (mm/min)
 - Brzina brzog hoda 1.05 (m/min)
- Rastojanje Hvmin -
- Rastojanje Hhmin 50 (mm)
- PEM pomoćnog kretanja 1,1 (kW)
- nEM pomoćnog kretanja
- PEM glavnog kretanja 5 (kW)
- nEM glavnog kretanja
- Horizontalno vreteno:
- Broj stupnjeva mn 16
- nmin/nmax 50/1600 (min-1)
- Konus glavnog vretena ISO 45
- Max dužina trna 490 (mm)
- Vertikalna glava:
- Broj stupnjeva mn
- nmin/nmax
- Konus glavnog vretena
- Max. ugao nagiba glave
- Dubilica:
- Dužina hoda 0 – 60 (mm)
- Broj duplih hodova
- Max. presjek noža
- Gabariti mašine L x B x H 1,56 x 2,04 x 1,61 (m)
- Masa mašine 2280 (kg)

Horizontalno vreteno:
- Broj stupnjeva mn 16
- nmin/nmax 50/1600 (min-1)
- Konus glavnog vretena ISO 45
- Max dužina trna 490 (mm)

Poprečno kretanje:
- Dužina hoda 200 (mm)
- Broj stupnjeva ms 16
- Vsmin/Vsmax 25/800 (mm/min)
 - Brzina brzog hoda 3.15 (m/min)

𝑚𝑛−1𝑛𝑚𝑎𝑥 15 1600
𝜑𝑛 = √ = √ = 1,259 → 𝑢𝑠𝑣𝑎𝑗𝑎𝑚𝑜 1,25
𝑛𝑚𝑖𝑛 50

𝑚𝑠−1 𝑠𝑚𝑎𝑥 15 800

𝜑𝑠 = √ = √ = 1,259 → 𝑢𝑠𝑣𝑎𝑗𝑎𝑚𝑜 1,25
𝑠𝑚𝑖𝑛 25

4.0 Izbor reznog alata

Obrada prikazanog dijela izvodi se alatom od tvrdog metala, gdje se koriste
posebni držači sa izmjenjivim pločicama.
Saglasno tabeli 5.12.1b biraju se držači sa poprečnim presjekom 25 x 40 mm,
prečnika obrade od 60 do 100 mm.
U tabeli 5.3.1 dati su podaci i formalizovan ključ za definisanje i izbor držača i
oblika izmjenjive pločice.
Ključ za izbor držača pločice od tvrdog metala za spoljašnju obradu struganjem:
P S K N R 20 20 K 12
Ključ za izbor pločica od tvrdog metala za izradu navoja:
L S66 S – 3 B A 100
Operacija 1:
Zahvat 1.2 – Nosač alata tipa CSDP sa pločicom tipa SPMR
Zahvat 1.3 – Zabušivač X 4.0 JUS.K.D3.061
Zahvat 1.4 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.5 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.6 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.7 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.8 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.9 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 1.10 – Nosač alata tipa FC 51.22 sa pločicom tipa C51.2 – 3B
Zahvat 1.11 – Nosač alata tipa S66S sa pločicom tipa LS66 S
Operacija 2:
Zahvat 2.2 – Nosač alata tipa CSDP sa pločicom tipa SPMR
Zahvat 2.3 – Zabušivač X 4.0 JUS.K.D3.061
Zahvat 2.4 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.5 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.6 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.7 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.8 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.9 – Nosač alata tipa CTGP sa pločicom tipa TPMR
Zahvat 2.10 – Nosač alata tipa S66S sa pločicom tipa LS66 S
Zahvat 2.11 – Nosač alata tipa S66S sa pločicom tipa LS66 S
Zahvat 2.12 – Nosač alata tipa CTDP sa pločicom tipa TPMR
Operacija 3:
Zahvat 3.1 – Nosač alata tipa CTPD sa pločicom tipa TPMR
Operacija 4:
Zahvat 4.1 – Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090.14.
Zahvat 4.2 – Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090.14.
5.0 Izbor režima obrade – preporučene vrijednosti
Operacija 1:
Zahvat 1.2 – Spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost
dodatka 3 mm.
Dubina rezanja a= 3 mm.
Geometrija alata CSDP SPMR
κ = 45° κ1 = 45° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 12,5 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,8 , κ = 45° κ1 =
45° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 49,3 µm i s = 0,553 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,5 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i nominalna brzina rezanja v0 = 190 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
m
v = v0 ∙ k T = 190 ∙ 0.73 = 138,7
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 138,7 o
n= = = 490,79
D∙π 90 ∙ π min
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 450 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
D
l= = 45 mm
2
l2 = 0,5 − 2 = 2 mm
a
l1 = + ( 0,5 − 2 ) = 3 + 2 = 5 mm
tan κ
Y1 0,75
Smax X1 0,5 1
i=( ) = ( ) =1
S0 0,5
 l 45 + 2 + 5
tg = i = = 0,23 min
n∙s 450 ∙ 0,5

Specifična snaga za ovaj zahvat na osnovu tabele 8.7.1 je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

a ∙ s ∙ vc ∙ p 3 ∙ 0.5 ∙ 138,7 ∙ 0.05
P= = = 5,201 kW < PM ∙ η
2 2
Zahvat 1.3 – Zabušivanje središnjeg gnijezda.
Zahvat 1.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅82,1 na dužini L=682 mm
90−82,1
Dubina rezanja a = = 3.95 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR:

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 12,5 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,8 , κ = 91° κ1 =
29° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 49,3 µm i s = 0,553 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,5 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i nominalna brzina rezanja v0 = 85 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
m
v = v0 ∙ k T = 85 ∙ 0.73 = 62,05
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 62,95 o
n= = = 219,57
D∙π 90 ∙ π min
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 180 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
l = 682 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,75 1
i=( ) = ( ) = 1,35 ≫ 2 prolaza
S0 0,5
l 682 + 2
tg = i =2 = 7,6 min
n∙s 180 ∙ 0,5
a 3.95
ai = = = 1.975 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 4,05 ∙ 0.5 ∙ 62,05 ∙ 0,05 = 6,28 kW < PM ∙ η
Zahvat 1.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅82,1 na ∅76,6 na dužini L=270
mm
82,1−76,6
Dubina rezanja a = = 2,75 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR:

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 12,5 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,8 , κ = 91° κ1 =
29° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 49,3 µm i s = 0,553 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,5 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i nominalna brzina rezanja v0 = 130 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
 m
v = v0 ∙ k T = 130 ∙ 0.73 = 94,9
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 94,9 o
n= = = 362,95
D∙π 82,1 ∙ π min
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 355 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
l = 270 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,5 1
i=( ) = ( ) = 1 prolaz
S0 0,5
l 270 + 2
tg = i = = 1,53 min
n∙s 355 ∙ 0,5

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 2,75 ∙ 0.5 ∙ 94,9 ∙ 0,05 = 6,52 kW < PM ∙ η
Zahvat 1.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅71,6 na dužini L=140
mm
76,6−71,6
Dubina rezanja a = = 2,5 mm
2

Geometrija alata CTGP

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 12,5 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,8 , κ = 91° κ1 =
29° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 49,3 µm i s = 0,553 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,5 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i nominalna brzina rezanja v0 = 130 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
m
v = v0 ∙ k T = 130 ∙ 0.73 = 94,9
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 94,9 o
n= = = 394,55
D∙π 76,6 ∙ π min
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 355 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
l = 140 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,5 1
i=( ) = ( ) = 1 prolaz
S0 0,5
l 140 + 2
tg = i = = 0,8 min
n∙s 355 ∙ 0,5
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 2,5 ∙ 0.5 ∙ 94,9 ∙ 0,05 = 5,93 kW < PM ∙ η
Zahvat 1.7 – fino uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅75 na dužini L=130 mm
76,6−75
Dubina rezanja a = = 0,8 mm
2

Geometrija alata CTGP

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,4 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 1,6 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,4 , κ = 91° κ1 =
29° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 6,27 µm i s = 0,141 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,140 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/0 bira se
pločica od tvrdog metala P10 i nominalna brzina rezanja v0 = 165 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
m
v = v0 ∙ k T = 165 ∙ 0.73 = 120,45
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 120,45 o
n= = = 500,78
D∙π 76,6 ∙ π min
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 500 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
l = 140 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,5 1
i=( ) = ( ) = 1,306 → 2 prolaza
S0 0,5
l 140 + 2
tg = i =2∙ = 3,72 min
n∙s 355 ∙ 0,5
a 0,8
ai = = = 0,4 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 0,8 ∙ 0.140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,67 kW < PM ∙ η
Zahvat 1.8 – fino uzdužno struganje sa ∅71,6 na ∅70 na dužini L=140 mm
71,6−70
Dubina rezanja 𝑎 = = 0,8 𝑚𝑚
2

Geometrija alata CTGP

𝜅 = 91° 𝜅1 = 29° 𝑟 = 0,4 − 𝑝𝑟𝑒𝑚𝑎 𝑑𝑟ž𝑎č𝑢 𝛼 = 11° 𝛾 = 6° 𝜆 = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 → Ra = 1,6 µm. Za navedenu hrapavost i r = 0,4 , 𝜅 = 91° 𝜅1 =
29° , iz tabele 2.3.5 → Rz = 6,27 µm i s = 0,141 mm/o na osnovu tabele 6.2.2a
standardizuje se korak kao s0 = 0,140 mm/o.
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.1.1 za duzbinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/0 bira se
pločica od tvrdog metala P10 i nominalna brzina rezanja v0 = 165 m/min.
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 minuta , koeficijent popravke za brzinu
rezanja iz tabele 5.12.2b → kT = 0.73
𝑚
𝑣 = 𝑣0 ∙ 𝑘 𝑇 = 165 ∙ 0.73 = 120,45
𝑚𝑖𝑛
Broj obrtaja je:
1000 ∙ 𝑣 1000 ∙ 120,45 𝑜
𝑛= = = 535,75
𝐷∙𝜋 71,6 ∙ 𝜋 𝑚𝑖𝑛
Na osnovu tabele 6.2.1a odabiremo standardni broj obrtaja n = 500 o/min.
Glavno vrijeme obrade:
Tabela 3.1
𝑙 = 130 𝑚𝑚
𝑙1 = 2 𝑚𝑚
𝑙2 = 0
𝑌1 0,75
𝑆𝑚𝑎𝑥 𝑋1 0,5 1
𝑖=( ) = ( ) = 1,306 → 2 𝑝𝑟𝑜𝑙𝑎𝑧𝑎
𝑆0 0,5
𝑙 140 + 2
𝑡𝑔 = 𝑖 =2∙ = 4,06 𝑚𝑖𝑛
𝑛∙𝑠 355 ∙ 0,5
𝑎 0,8
𝑎𝑖 = = = 0,4 𝑚𝑚
𝑖 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
𝑘𝑊
p = 0,05
𝑐𝑚3 ∙𝑚𝑖𝑛

Potrebna snaga rezanja je:

𝑃 = 𝑎 ∙ 𝑠 ∙ 𝑣𝑐 ∙ 𝑝 = 0,8 ∙ 0.140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,67 𝑘𝑊 < 𝑃𝑀 ∙ 𝜂
Zahvat 1.9 – obaranje ivice 2/45° na ∅70
Zahvat 1.10 – usijecanje žlijeba na ∅70, širine B=3, na dubinu 2.5 mm
Zahvat 1.11 – narezivanje navoja M74,5 x 2 – lijevi na dužini L=62 mm
Gruba i fina izrada navoja:
Korak navoja s = 2 mm M >25
Iz tabele 8.14.a v = 60 – 90 mm/min P10
Iz tabele 8.14.b za s = 2 mm/o bira se broj prolaza i = 8 sa dubinama rezanja u
mm
𝑎1 = 0,25
𝑎2 = 0,24
𝑎3 = 0,18
𝑎4 = 0,16
𝑎5 = 0,14
𝑎6 = 0,12
𝑎7 = 0,11
𝑎8 = 0,08

Prvih šest prolaza su gruba – usvaja se, a sedmi i osmi su fina obrada.
𝑚
Za grubu obradu 𝑣1 = 60
𝑚𝑖𝑛
𝑚
Za finu obradu 𝑣2 = 90 pa je
𝑚𝑖𝑛
1000 ∙ 𝑣1 1000 ∙ 60 𝑜
𝑛1 = = = 254,78 → 224
𝜋∙𝐷 𝜋 ∙ 75 𝑚𝑖𝑛
1000 ∙ 𝑣2 1000 ∙ 90 𝑜
𝑛2 = = = 382,16 → 355
𝜋∙𝐷 𝜋 ∙ 75 𝑚𝑖𝑛
Glavna mašinska vremena su:
𝑙 62 + 2 + 1
𝑡𝑔1 = 𝑖 ∙ =6∙ = 0,87 𝑚𝑖𝑛
𝑛1 ∙ 𝑠 224 ∙ 2
l 62 + 2 + 1
t g2 = i ∙ =2∙ = 0,18 min
n2 ∙ s 355 ∙ 2
Operacija 2:
Zahvat 2.2 – spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost
dodatka 3 mm
Dubina rezanja a = 3 mm.
Geometrija alata CSDP SPMR κ = 45° κ1 = 45° r = 0,8 − prema držaču α =
11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 12,5 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,8 κ = 45° κ1 = 45°
mm
slijedi da je R z = 49,3 μm i s = 0,553 standardizuje se korak kao s0 =
o
mm
0,5 .
o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i brzina rezanja nominalna v0 = 130 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 130 ∙ 0.73 = 94,9
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 94,9 o
n= = = 335,81
D∙π 90 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 280
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 45 mm
l2 = 0,5 − 2 = 2 mm
 a
l1 = + ( 0,5 − 2 ) = 3 + 2 = 5 mm
tan κ
Y1 0,75
Smax X1 0,5 1
i=( ) = ( ) =1
S0 0,5
l 45 + 2 + 5
tg = i = = 0,37 min
n∙s 280 ∙ 0,5

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

a ∙ s ∙ vc ∙ p 3 ∙ 0.5 ∙ 94,9 ∙ 0.05
P= = = 3,56 kW < PM ∙ η
2 2
Zahvat 2.3 – zabušivanje središnjeg gnijezda
Zahvat 2.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅71,7 na dužini L= 682 mm
90−71,7
Dubina rezanja a = = 9,15 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 12,5 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,8 κ = 91° κ1 = 29°
mm
slijedi da je R z = 49,3 μm i s = 0,553 standardizuje se korak kao s0 =
o
mm
0,5 .
o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = 4 – 10 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira
se pločica od tvrdog metala P30 i brzina rezanja nominalna v0 = 85 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 85 ∙ 0.73 = 62,05
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 62,05 o
n= = = 219,57
D∙π 90 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 180
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 682 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,75 1
i=( ) = ( ) = 1,35 ≫ 2 prolaza
S0 0,5
l 682 + 2
tg = i =2 = 7,6 min
n∙s 180 ∙ 0,5
a 9,15
ai = = = 4,575 mm
i 2

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 4,575 ∙ 0.5 ∙ 62,05 ∙ 0,05 = 7,08kW < PM ∙ η
Zahvat 2.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅66,2 na dužini L= 332
mm
71,7−66,2
Dubina rezanja a = = 2,75 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR :

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 12,5 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,8 κ = 91° κ1 = 29°
mm
slijedi da je R z = 49,3 μm i s = 0,553 standardizuje se korak kao s0 =
o
mm
0,5 .
o
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = 1 – 4 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P20 i brzina rezanja nominalna v0 = 130 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 130 ∙ 0.73 = 94,9
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 94,9 o
n= = = 421,52
D∙π 71,7 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 355
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 332 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,55 1
i=( ) = ( ) =1
S0 0,5
l 332 + 2
tg = i = = 1,88 min
n∙s 355 ∙ 0,5

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 2,75 ∙ 0.5 ∙ 94,9 ∙ 0,05 = 6,52 kW < PM ∙ η
Zahvat 2.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅51,5 na dužini L= 42 mm
66,2−51,5
Dubina rezanja a = = 7,45 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,8 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N10 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 12,5 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,8 κ = 91° κ1 = 29°
mm
slijedi da je R z = 49,3 μm i s = 0,553 standardizuje se korak kao s0 =
o
mm
0,5 .
o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = 4 – 10 mm i korak s = 0,2 – 0,5 mm/o bira
se pločica od tvrdog metala P30 i brzina rezanja nominalna v0 = 85 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 85 ∙ 0.73 = 62,05
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 62,05 o
n= = = 298,51
D∙π 66,2 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 280
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 42 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,75 1
i=( ) = ( ) = 1,35 ≫ 2 prolaza
S0 0,5
l 42 + 2
tg = i =2 = 0,63 min
n∙s 280 ∙ 0,5
a 7,45
ai = = = 3,725 mm
i 2

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min
Potrebna snaga rezanja je:
P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 3,275 ∙ 0.5 ∙ 62,05 ∙ 0,05 = 5,78 kW < PM ∙ η
Zahvat 2.7 – fino uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅70 na dužini L= 350 mm
71,7−70
Dubina rezanja a = = 0,85 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,4 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 1,6 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,4 κ = 91° κ1 = 29°
slijedi da je
mm mm
R z = 6,27 μm i s = 0,141 standardizuje se korak kao s0 = 0,140 .
o o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P10 i brzina rezanja nominalna v0 = 165 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 165 ∙ 0.73 = 120,45
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 120,45 o
n= = = 535,01
D∙π 71,7 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 500
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 130 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,2 1
i=( ) = ( ) = 1,306 ≫ 2 prolaza
S0 0,140
 l 350 + 2
tg = i =2 = 10,06 min
n∙s 500 ∙ 0,140
a 0,85
ai = = = 0,425 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 0,45 ∙ 0,140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,67 kW < PM ∙ η
Zahvat 2.8 – fino uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅64,5 na dužini L= 290 mm
66,2−64,5
Dubina rezanja a = = 0,85 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,4 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 1,6 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,4 κ = 91° κ1 = 29°
slijedi da je
mm mm
R z = 6,27 μm i s = 0,141 standardizuje se korak kao s0 = 0,140 .
o o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P10 i brzina rezanja nominalna v0 = 165 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 165 ∙ 0.73 = 120,45
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 120,45 o
n= = = 579,45
D∙π 66,2 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 500
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 290 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,2 1
i=( ) = ( ) = 1,306 ≫ 2 prolaza
S0 0,140
l 290 + 2
tg = i =2 = 8,34 min
n∙s 500 ∙ 0,140
a 0,85
ai = = = 0,425 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 0,425 ∙ 0,140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,67 kW < PM ∙ η
Zahvat 2.9 – fino uzdužno struganje sa ∅51,5 na ∅50 na dužini L= 42 mm
51,5−50
Dubina rezanja a = = 0,75 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,4 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 1,6 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,4 κ = 91° κ1 = 29°
slijedi da je
mm mm
R z = 6,27 μm i s = 0,141 standardizuje se korak kao s0 = 0,140 .
o o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P10 i brzina rezanja nominalna v0 = 165 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 165 ∙ 0.73 = 120,45
min
Broj obrtaja je:
1000 ∙ v 1000 ∙ 120,45 o
n= = = 747,76
D∙π 51,3 ∙ π min
 O
Poslije standardizacije n = 710
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 42 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0
Y1 0,75
Smax X1 0,2 1
i=( ) = ( ) = 1,306 ≫ 2 prolaza
S0 0,140
l 42 + 2
tg = i =2 = 0,88 min
n∙s 500 ∙ 0,140
a 0,75
ai = = = 0,375 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 0,375 ∙ 0,140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,67 kW < PM ∙ η
Zahvat 2.10 – narezivanje navoja M50 x 1,5 na ∅50 na dužini L= 27 mm
Gruba i fina izrada navoja:
Korak navoja s = 1,5 mm M >25
Iz tabele 8.14.a v = 60 – 90 mm / min P10
Iz tabele 8.14.b za s = 1,5 mm / o bira se broj prolaza i = 6 sa dubinama rezanja
u ( mm )
a1 = 0,22
a2 = 0,21
a3 = 0,17
a4 = 0,14
a5 = 0,12
a6 = 0,08
Prva četiri prolaza su gruba – usvaja se, a peti i šesti su fina obrada.
 m
Za grubu obradu v1 = 60
min
m
Za finu obradu v2 = 90 pa je
min
1000 ∙ v1 1000 ∙ 60 o
n1 = = = 382,16 → 355
π∙D π ∙ 50 min
1000 ∙ v2 1000 ∙ 90 o
n2 = = = 573 → 560
π∙D π ∙ 50 min
Glavna mašinska vremena su
l 27 + 2 + 1
t g1 = i ∙ =6∙ = 0,22 min
n1 ∙ s 224 ∙ 2
l 27 + 2 + 1
t g2 = i ∙ =2∙ = 0,07 min
n2 ∙ s 355 ∙ 2
Zahvat 2.11 – narezivanje navoja M70 x 2 na ∅70 na dužini L= 50 mm
Gruba i fina izrada navoja:
Korak navoja s = 2 mm M >25
Iz tabele 8.14.a v = 60 – 90 mm / min P10
Iz tabele 8.14.b za s = 2 mm / o bira se broj prolaza i = 8 sa dubinama rezanja u
( mm )
a1 = 0,25
a2 = 0,24
a3 = 0,18
a4 = 0,16
a5 = 0,14
a6 = 0,12
a7 = 0,11
a8 = 0,08

Prvih šest prolaza su gruba – usvaja se, a sedmi i osmi su fina obrada.
m
Za grubu obradu v1 = 60
min
m
Za finu obradu v2 = 90 pa je
min
 1000 ∙ v1 1000 ∙ 60 o
n1 = = = 272,97 → 224
π∙D π ∙ 70 min
1000 ∙ v2 1000 ∙ 90 o
n2 = = = 409,46 → 355
π∙D π ∙ 70 min
Glavna mašinska vremena su
l 50 + 2 + 1
t g1 = i ∙ =6∙ = 0,69 min
n1 ∙ s 224 ∙ 2
l 50 + 2 + 1
t g2 = i ∙ =2∙ = 0,15 min
n2 ∙ s 355 ∙ 2
Zahvat 2.12 – obaranje ivice 2/45° na ∅50
Operacija 3:
Zahvat 3.1 – fino uzdužno struganje sa ∅82,1 na ∅80 na dužini L= 412 mm
82,1−80
Dubina rezanja a = = 1.05 mm
2

Geometrija alata CTGP TPMR

κ = 91° κ1 = 29° r = 0,4 − prema držaču α = 11° γ = 6° λ = 0°.
Izbor koraka za klasu kvaliteta N7 usvojeno za grubu obradu:
Iz tabele 2.1.3 >> R a = 1,6 μm. Za ovu hrapavost i r = 0,4 κ = 91° κ1 = 29°
slijedi da je
mm mm
R z = 6,27 μm i s = 0,141 standardizuje se korak kao s0 = 0,140 .
o o

Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:

Iz tabele 8.11 za dubinu rezanja a = do 1 mm i korak s = do 0,2 mm/o bira se
pločica od tvrdog metala P10 i brzina rezanja nominalna v0 = 165 m/min
Za pojedinačnu proizvodnju T = 90 min. Koeficijent popravke za brzinu rezanja
je k T =0,73.
m
v = v0 ∙ k T = 165 ∙ 0.73 = 120,45
min

Broj obrtaja je:

1000 ∙ v 1000 ∙ 120,45 o
n= = = 468,37
D∙π 81,9 ∙ π min
 O
Poslije standardizacije n = 450
min

Glavno vrijeme obrade:

Tabela 3.1
l = 412 mm
l1 = 2 mm
l2 = 2 mm
Y1 0,75
Smax X1 0,2 1
i=( ) = ( ) = 1,306 ≫ 2 prolaza
S0 0,140
l 412 + 2 + 2
tg = i =2 = 6,60 min
n∙s 500 ∙ 0,140
a 1,05
ai = = = 0,525 mm
i 2
Specifična snaga za ovaj zahvat je:
kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

P = a ∙ s ∙ vc ∙ p = 0,525 ∙ 0,140 ∙ 120,45 ∙ 0,05 = 0,8 kW < PM ∙ η
Operacija 4:
Zahvat 4.1 – grubo čeono glodanje žlijeba 14 x 289 na dubinu 5.5 mm
Dubina rezanja a = 5,5 mm
Usvaja se broj prolaza i = 2
a 5,5
ai = = = 2,75 mm
i 2
Izbor koraka:
Za vretenasto glodalo, usvaja se prema tablici 8.4.1. (nastavak 7) za dubinu
rezanja a=5,5mm i HB 250 maksimalni preporučeni korak sz=0,4mm/zubu.
Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090 14 >> z=6 zuba, D=14
mm
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Prema tablici 8.4.1. (nastavak 7) za dubinu rezanja a=4 – 8 mm, HB 250 i korak
sz=0.25 – 0.45 mm/zubu bira se kvalitet BČ S4 i nominalna brzina rezanja vn=30
m/min.
 1000 ∙ v 1000 ∙ 30 o
n= = = 841,67
D∙π 14 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 710
min

vs = sz ∙ z ∙ n = 0,4 ∙ 6 ∙ 710 = 1704 mm/min

Glavno vrijeme obrade:
l 289+11
tg = i =2 = 0,35 min
n∙s 1704

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

a ∙ b ∙ vs ∙ p 2,75 ∙ 14 ∙ 1704 ∙ 0,05
P= = = 3,28 kW < PM ∙ η
1000 1000
Zahvat 4.2 – grubo čeono glodanje žlijeba 20 x 130 na dubinu 6 mm
Dubina rezanja a = 6 mm
Usvaja se broj prolaza i = 3
a 6
ai = = = 2 mm
i 3
Izbor koraka:
Za vretenasto glodalo, usvaja se prema tablici 8.4.1. (nastavak 7) za dubinu
rezanja a=5,5mm i HB 250 maksimalni preporučeni korak sz=0,4 mm/zubu.
Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090 20 >> z=6 zuba, D=20
mm
Izbor brzine rezanja i određivanje broja obrtaja:
Prema tablici 8.4.1. (nastavak 7) za dubinu rezanja a=4 – 8 mm, HB 250 i korak
sz=0.25 – 0.45 mm/zubu bira se kvalitet BČ S4 i nominalna brzina rezanja vn=30
m/min.
1000 ∙ v 1000 ∙ 30 o
n= = = 589,17
D∙π 20 ∙ π min
O
Poslije standardizacije n = 560
min

vs = sz ∙ z ∙ n = 0,4 ∙ 6 ∙ 560 = 1344 mm/min

Glavno vrijeme obrade:
l 130+11
tg = i =3 = 0,24 min
n∙s 1792

Specifična snaga za ovaj zahvat je:

kW
p = 0,05
cm3 ∙min

Potrebna snaga rezanja je:

a ∙ b ∙ vs ∙ p 2 ∙ 20 ∙ 1344 ∙ 0,05
P= = = 2,68 kW < PM ∙ η
1000 1000
6.0 Izbor režima obrade pomoću funkcije obradivosti
Operacija 1 – stezanje i struganje
Zahvat 1.2 – spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost
dodatka 3 mm
a = 3 mm
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 2,01
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 31 ∙ 1,335 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 1 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 1 ∙ 1,05 = 1,335
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,4 ∙ e ∙ f − 0,7 6 ∙ 1,5 + 2,4 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,7
C0 = = = 0,019
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 fmax ∙ E ∙ I
s ′′ = √
0,4 ∙ μ ∙ ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
1 1
fmax = ∙ εd = ∙ 2 = 0,33 mm
6 6
εd − dozvoljeno odstupanje ⟹ εd = 2 mm biramo iz tabele 2.2.1
E = 2,2 ∙ 105 MPa
D4 ∙ π 904 ∙ 3,14
I= = = 3 218 990,62 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm

′′
0,75 0,33 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 3 218 990,62
s = √ = 34,01 mm/o
0,4 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 3 ∙ 368203 ∙ 0,84

Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine

49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 780 ∙ 0,825 o
nA = = = 405,65
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 90 ∙ 900,38 ∙ 30,11 ∙ 0,50,17 min
cv = 780
x = 0,11
y = 0,17
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 448,13
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 90 ∙ 1500 ∙ 31 ∙ 0,50,75 ∙ 1,335 min
o
n = min(nA , nM ) = 405,65
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,12 ⟹
nm−1 = 355 [o⁄min] < nM = 405,65 [o⁄min] < nm+1 = 560 [o⁄min]

nA < nM
1
405,65 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,271 → sm+1 = 0,250
450 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 355 ∙ 0,5 = 177,5 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 450 ∙ 0,250 = 112,5 mm/min >>
n = 355 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 52,5
tg = i =1 = 0,29 min
n∙s 355 ∙ 0,5
l = 45 mm
l1 = 5,5 mm
l2 = 2 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 1 prolaz
so
D ∙ π ∙ n 90 ∙ π ∙ 355
vc = = = 100,32 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 31 ∙ 0,50,75 ∙ 1,335 ∙ 90 ∙ π ∙ 355
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 6,97 kW
Zahvat 1.3 – zabušivanje središnjeg gnijezda
Zahvat 1.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅82,1 na dužini L=682 mm
90 − 82,1
a= = 3,95 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 3,15
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 3,951 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83

Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I
s = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 2,1 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 3 218 990,62 mm
= √ = 563,66
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 3,951 ∙ 6823 ∙ 0,83 0

δ2 = 2,1 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
 π ∙ D4 π ∙ 904
I= = = 3 218 990,62 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 588 ∙ 0,825 o
nA = = = 320,27
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 90 ∙ 900,38 ∙ 3,950,12 ∙ 0,50,28 min
cv = 588
x = 0,12
y = 0,28
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825

Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:

1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 622,90
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 90 ∙ 1500 ∙ 3,951 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 min
o
n = min(nA , nM ) = 320,27
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 280 [o⁄min] < nM = 320,27 [o⁄min] < nm+1 = 355 [o⁄min]

nA < nM
1
405,65 0,28 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,346 → sm+1 = 0,315
450 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 280 ∙ 0,5 = 140 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 355 ∙ 0,315 = 112,5 mm/min >>
n = 280 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 682 + 2
tg = i =2 = 9,77 min
n∙s 355 ∙ 0,5
l = 682 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so

D ∙ π ∙ n 90 ∙ π ∙ 280
vc = = = 79,12 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 3,951 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 90 ∙ π ∙ 280
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 3,97 kW
Zahvat 1.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅82,1 na ∅76,6 na dužini L=270
mm
82,1 − 76,6
a= = 2,75 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 5,75
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
 600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I
s" = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,6 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 2 207 421,56 mm
= √ = 455,42
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 6823 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,6 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 82,14
I= = = 2 207 421,56 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 780 ∙ 0,825 o
nA = = = 473,57
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 82,1 ∙ 900,38 ∙ 2,750,11 ∙ 0,50,17 min
cv = 780
x = 0,11
y = 0,17
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825

Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:

1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 82,1 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83
o
= 1046,14
min
o
n = min(nA , nM ) = 473,57
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 450 [o⁄min] < nM = 473,57 [o⁄min] < nm+1 = 560 [o⁄min]
nA < nM
1
473,57 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,186 → sm+1 = 0,180
560 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 450 ∙ 0,5 = 225 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 560 ∙ 0,180 = 100,8 mm/min >>
n = 450 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 270 + 2
tg = i = = 1,21 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 270 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 1 prolaz
so
 D ∙ π ∙ n 82,1 ∙ π ∙ 450
vc = = = 115,71 m/min
1000 1000

Snaga se računa kao:

Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 82,1 ∙ π ∙ 450
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 3,78 kW
Zahvat 1.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅71,6 na dužini L=140
mm
76,6 − 71,6
a= = 2,5 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 6,19
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 2,51 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I 0,75 1,6 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 1 689 136,52

s" = √ = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F 0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 2,51 ∙ 6823 ∙ 0,83
mm
= 344,50
0
δ2 = 1,6 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 76,64
I= = = 1 689 136,52 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 780 ∙ 0,825 o
nA = = = 494,61
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 76,6 ∙ 900,38 ∙ 2,50,11 ∙ 0,50,17 min
cv = 780
x = 0,11
y = 0,17
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 1140,03
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 76,6 ∙ 1500 ∙ 2,51 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 min
o
n = min(nA , nM ) = 494,61
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 450 [o⁄min] < nM = 494,61 [o⁄min] < nm+1 = 560 [o⁄min]
nA < nM
1
494,61 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,241 → sm+1 = 0,224
560 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 450 ∙ 0,5 = 225 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 560 ∙ 0,224 = 125,44 mm/min >>
n = 450 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 140 + 2
tg = i = = 1,26 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 140 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 1 prolaz
so
D ∙ π ∙ n 76,6 ∙ π ∙ 450
vc = = = 54,12 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 2,51 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 76,6 ∙ π ∙ 450
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 1,37 kW
Zahvat 1.7 – fino uzdužno struganje sa ∅76,6 na ∅75 na dužini L=130 mm
76,6 − 75
a= = 0,8 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 28,32
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I 0,75 1,6 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 1 689 136,52
s = √ = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F 0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 5423 ∙ 0,83
mm
= 3627,77
0
δ2 = 1,6 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 76,64
I= = = 1 689 136,52 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 542 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 766,72
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 76,6 ∙ 900,38 ∙ 0,80,10 ∙ 0,50,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 76,6 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 9625,6
min
o
n = min(nA , nM ) = 766,72
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 710 [o⁄min] < nM = 766,72 [o⁄min] < nm+1 = 900 [o⁄min]
nA < nM
1
710 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,0368 → sm+1 = 0,0355
900 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 710 ∙ 0,140 = 99,4 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 900 ∙ 0,0355 = 31,95 mm/min >>
n = 710 o/min
s = 0,140 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 130 + 2
tg = i = 2 = 2,65 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 130 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
 0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 0,8
ai = = = 0,4 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 76,6 ∙ π ∙ 710
vc = = = 170,77 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 76,6 ∙ π ∙ 710
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 0,63 kW
Zahvat 1.8 – fino uzdužno struganje sa ∅71,6 na ∅70 na dužini L=140 mm
71,6 − 70
a= = 0,8 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 28,32
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I 0,75 1,6 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 1 289 441,85

s" = √ = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F 0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 6823 ∙ 0,83
mm
= 1098,10
0
δ2 = 1,6 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 71,64
I= = = 1 289 441,85 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 542 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 820,27
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 71,6 ∙ 900,38 ∙ 0,80,10 ∙ 0,1400,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825

Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:

1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 71,6 ∙ 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 10297,87
min
 o
n = min(nA , nM ) = 820,27
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 710 [o⁄min] < nM = 820,27 [o⁄min] < nm+1 = 900 [o⁄min]
nA < nM
1
820,27 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,0646 → sm+1 = 0,063
900 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 710 ∙ 0,140 = 99,4 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 900 ∙ 0,063 = 56,7 mm/min >>
n = 710 o/min
s = 0,140 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 130 + 2
tg = i =2 = 2,65 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 140 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 0,8
ai = = = 0,4 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 71,6 ∙ π ∙ 710
vc = = = 170,77 m/min
1000 1000

Snaga se računa kao:

Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 0,81 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 71,6 ∙ π ∙ 710
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 0,63 kW
Zahvat 1.9 – obaranje ivice 2/45° na ∅70
Zahvat 1.10 – usijecanje žlijeba na ∅70, širine B=3, na dubinu 2.5 mm
Zahvat 1.11 – narezivanje navoja M74,5 x 2 – lijevi na dužini L=62 mm
Operacija 2 – zaokretanje, stezanje i struganje
Zahvat 2.2 – spoljašnje grubo struganje čeone površine ∅90 za vrijednost
dodatka 3 mm
a = 3 mm
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 247
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 1
0,0184 ∙ 1500 ∙ 3 ∙ 1,335 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 1 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 1 ∙ 1,05 = 1,335
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,4 ∙ e ∙ f − 0,7 6 ∙ 1,5 + 2,4 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,7
C0 = = = 0,019
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

′′
y1 fmax ∙ E ∙ I
s = √
0,4 ∙ μ ∙ ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
1 1
fmax = ∙ εd = ∙ 2 = 0,33 mm
6 6
εd − dozvoljeno odstupanje ⟹ εd = 2 mm biramo iz tabele 2.2.1
E = 2,2 ∙ 105 MPa
D4 ∙ π 904 ∙ 3,14
I= = = 3 218 990,62 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − za konzolno stezanje
l = 682 mm

′′
0,75 0,33 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 3 218 990,62
s = √ = 41,27 mm/o
0,4 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 3 ∙ 368203 ∙ 0,84

Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine

49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 780 ∙ 0,825 o
nA = = = 412,61
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 90 ∙ 900,38 ∙ 30,11 ∙ 0,50,17 min
cv = 780
x = 0,11
y = 0,17
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 522,82
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 90 ∙ 1500 ∙ 31 ∙ 0,50,75 ∙ 1,335 min
o
n = min(nA , nM ) = 412,61
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,12 ⟹
nm−1 = 355 [o⁄min] < nM = 412,61 [o⁄min] < nm+1 = 450 [o⁄min]
nA < nM
1
412,61 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,300 → sm+1 = 0,280
450 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 355 ∙ 0,5 = 177,5 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 450 ∙ 0,280 = 126 mm/min >>
n = 355 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 45 + 5,5 + 2
tg = i =1 = 0,28 min
n∙s 355 ∙ 0,5
l = 45 mm
l1 = 5,5 mm
l2 = 2 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 1 prolaz
so
D ∙ π ∙ n 90 ∙ π ∙ 355
vc = = = 100,32 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 31 ∙ 0,50,75 ∙ 1,335 ∙ 90 ∙ π ∙ 355
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 5,96 kW
Zahvat 2.3 – zabušivanje središnjeg gnijezda

Zahvat 2.4 – grubo uzdužno struganje sa ∅90 na ∅71,7 na dužini L=682 mm

90 − 71,7
a= = 9,15 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 1,099
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 9,151 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I
s = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,7 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 3 218 990,62 mm
= √ = 163,93
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 9,151 ∙ 6823 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,7 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 904
I= = = 3 218 990,62 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 588 ∙ 0,825 o
nA = = = 290,43
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 90 ∙ 900,38 ∙ 9,150,12 ∙ 0,50,28 min
cv = 588
x = 0,12
y = 0,28
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 275,71
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 90 ∙ 1500 ∙ 9,151 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 min
o
n = min(nA , nM ) = 473,57
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 224 [o⁄min] < nM = 275,71 [o⁄min] < nm+1 = 280 [o⁄min]
nA > nM
1
275,71 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,473 → sm+1 = 0,450
280 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 224 ∙ 0,5 = 112 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 280 ∙ 0,450 = 126 mm/min >>
n = 280 o/min
s = 0,45 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 682 + 2
tg = i =2 = 10,85 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 682 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
 0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
D ∙ π ∙ n 90 ∙ π ∙ 280
vc = = = 79,1 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 9,151 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 90 ∙ π ∙ 280
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 8,8 kW
Zahvat 2.5 – grubo uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅66,2 na dužini L=332
mm
71,7 − 66,2
a= = 2,75 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 5,45
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I
s" = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,7 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 1 296 660,55 mm
= √ = 245,11
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 6823 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,7 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 71,74
I= = = 1 296 660,55 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 780 ∙ 0,825 o
nA = = = 314,03
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 71,7 ∙ 900,38 ∙ 2,750,11 ∙ 0,50,17 min
cv = 780
x = 0,11
y = 0,17
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 71,7 ∙ 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83
o
= 1151,51
min
 o
n = min(nA , nM ) = 314,03
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 280 [o⁄min] < nM = 314,03 [o⁄min] < nm+1 = 355 [o⁄min]
nA < nM
1
314,03 0,17 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,243 → sm+1 = 0,224
355 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 280 ∙ 0,5 = 140 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 355 ∙ 0,224 = 79,5 mm/min >>
n = 280 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 332 + 2
tg = i = = 10,85 min
n ∙ s 450 ∙ 0,5
l = 332 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 1 prolaz
so
D ∙ π ∙ n 71,7 ∙ π ∙ 280
vc = = = 63,03 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 2,751 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 71,7 ∙ π ∙ 280
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 4,25 kW
Zahvat 2.6 – grubo uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅51,5 na dužini L=42 mm
66,2 − 51,5
a= = 7,35 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 1,455
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 7,351 ∙ 0,83 0
σsdoz = 225 Mpa
Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I
s = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,5 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 942 283,59 mm
= √ = 29,65
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 7,351 ∙ 6823 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,5 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 66,24
I= = = 942 283,59 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 682 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
49,3 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,8 ∙ = 0,54 → s ⋯ = 0,5
1000 0
 mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,5
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 588 ∙ 0,825 o
nA = = = 404,71
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 66,2 ∙ 900,38 ∙ 7,350,18 ∙ 0,50,28 min
cv = 588
x = 0,18
y = 0,28
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825

Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:

1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8 o
nM = = = 460,37
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 66,2 ∙ 1500 ∙ 7,351 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 min
o
n = min(nA , nM ) = 404,71
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 355 [o⁄min] < nM = 404,71 [o⁄min] < nm+1 = 450 [o⁄min]
nA < nM
1
404,71 0,28 mm mm
sm+1 = 0,5 ∙ ( ) = 0,34 → sm+1 = 0,315
450 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 355 ∙ 0,5 = 177,5 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 450 ∙ 0,315 = 141,75 mm/min >>
n = 355 o/min
s = 0,5 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 42 + 2
tg = i =2 = 0,31 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 42 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 7,35
ai = = = 3,675 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 66,2 ∙ π ∙ 355
vc = = = 73,79 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n 1500 ∙ 7,351 ∙ 0,50,75 ∙ 0,83 ∙ 66,2 ∙ π ∙ 355
P= =
60 ∙ 106 60 ∙ 106
P = 8,3 kW
Zahvat 2.7 – fino uzdužno struganje sa ∅71,7 na ∅70 na dužini L=350 mm
71,7 − 70
a= = 0,85 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

,
y1 σsdoz 0,75 225 mm
s = √ = √ = 26,12
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
 ln
f= ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I
s" = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,7 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 1 275 094,94 mm
= √ = 15961,6
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 3323 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,7 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 71,74
I= = = 1 275 094,94 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 332 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 817,59
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 71,7 ∙ 900,38 ∙ 0,850,10 ∙ 0,1400,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 71,7 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 9719,26
min
o
n = min(nA , nM ) = 817,59
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 710 [o⁄min] < nM = 817,59 [o⁄min] < nm+1 = 900 [o⁄min]
nA < nM
1
817,59 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,0628 → sm+1 = 0,056
900 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 710 ∙ 0,140 = 99,4 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 900 ∙ 0,056 = 50,4 mm/min >>
n = 710 o/min
s = 0,140 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 350 + 2
tg = i = 2 = 2,65 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 350 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 0,140
ai = = = 0,07 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 71,7 ∙ π ∙ 710
vc = = = 159,17 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n
P=
60 ∙ 106
1500 ∙ 0,851 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 71,7 ∙ π ∙ 710
= = 0,64 kW
60 ∙ 106
Zahvat 2.8 – fino uzdužno struganje sa ∅66,2 na ∅64,5 na dužini L=290 mm
66,2 − 64,5
a= = 0,85 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 26,12
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I
s = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,6 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 942 283,59 mm
= √ = 341,06
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 6403 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,6 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
 π ∙ D4 π ∙ 66,24
I= = = 942 283,59 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 640 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 881,82
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 66,2 ∙ 900,38 ∙ 0,850,10 ∙ 0,1400,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 66,2 ∙ 1500 ∙ 0,851 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 10482
min
o
n = min(nA , nM ) = 817,59
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 710 [o⁄min] < nM = 881,82 [o⁄min] < nm+1 = 900 [o⁄min]
nA < nM
1
881,82 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,118 → sm+1 = 0,112
900 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 710 ∙ 0,140 = 99,4 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 900 ∙ 0,112 = 100,8mm/min >>
n = 900 o/min
s = 0,112 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 290 + 2
tg = i = 2 = 5,79 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 290 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 0,85
ai = = = 0,425 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 66,2 ∙ π ∙ 900
vc = = = 187,08 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n
P=
60 ∙ 106
1500 ∙ 0,851 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 66,2 ∙ π ∙ 900
=
60 ∙ 106
P = 0,75 kW
Zahvat 2.9 – fino uzdužno struganje sa ∅51,5 na ∅50 na dužini L=42 mm
51,5 − 50
a= = 0,75 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 37,36
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 0,751 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

"
y1 δ2 ∙ E ∙ I
s = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 1,5 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 339 796,68 mm
= √ = 341,06
0,8 ∙ 0,00909 ∙ 1500 ∙ 0,751 ∙ 6403 ∙ 0,83 0

δ2 = 1,5 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 51,54
I= = = 339 796,68 mm4
64 64
μ = 1/110 = 0,00909 − Stezna glava - šiljak
l = 640 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 1168,88
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 51,5 ∙ 900,38 ∙ 0,750,10 ∙ 0,1400,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 51,5 ∙ 1500 ∙ 0,751 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 10482
min
o
n = min(nA , nM ) = 1168,88
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 1120 [o⁄min] < nM = 1168,88 [o⁄min] < nm+1 = 1400 [o⁄min]
nA < nM
1
1168,88 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,0311 → sm+1 = 0,028
1400 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 1120 ∙ 0,140 = 156,8 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 1400 ∙ 0,028 = 39,2 mm/min >>
n = 1120 o/min
s = 0,140 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 42 + 2
tg = i = 2 = 5,79 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 42 mm
l1 = 2 mm
l2 = 0 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
 a 0,75
ai = = = 0,375 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 51,5 ∙ π ∙ 1120
vc = = = 180,41 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n
P=
60 ∙ 106
1500 ∙ 0,751 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 51,5 ∙ π ∙ 1120
=
60 ∙ 106
P = 0,56 kW
Zahvat 2.10 – narezivanje navoja M50 x 1,5 na ∅50 na dužini L=27 mm
Zahvat 2.11 – narezivanje navoja M70 x 2 na ∅70 na dužini L=50 mm
Zahvat 2.12 – obaranje ivice 2/45° na ∅50
Operacija 3: stezanje između šiljaka
Zahvat 3.1 – Nosač alata tipa CTPD sa pločicom tipa TPMR
82,1 − 80
a= = 1,05 mm
2
Korak s obzirom na otpornost drške noža:

y1 σsdoz 0,75 225 mm

s, = √ = √ = 22,52
C0 ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ k F 0,0184 ∙ 1500 ∙ 1,051 ∙ 0,83 0

σsdoz = 225 Mpa

Specifična sila rezanja i parametri obradljivosti su :
Ck1 = 1500
x1 = 1
y1 = 0,75
600 0,75
k FM =( ) = 0,89 → k Fk = 0,89 → k Fγ = 1,05
750
k F = k FM ∙ k Fk ∙ k Fγ = 0,89 ∙ 0,89 ∙ 1,05 = 0,83
Konstanta stezanja C0
6 ∙ f + 2,1 ∙ e ∙ f − 0,65 6 ∙ 1,5 + 2,1 ∙ 1 ∙ 1,5 − 0,65
C0 = = = 0,0184
b2 ∙ e 252 ∙ 1
 h 25
e= = =1
b 25
ln
f = ≅ 1,5
h
Korak s obzirom na stabilnost predmeta obrade:

y1 δ2 ∙ E ∙ I
s" = √
0,8 ∙ μ ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ l3 ∙ k F
0,75 2,1 ∙ 2,2 ∙ 105 ∙ 942 283,59 mm
= √ = 147,26
0,8 ∙ 0,02083 ∙ 1500 ∙ 1,051 ∙ 6403 ∙ 0,83 0

δ2 = 2,1 mm
N
E = 2,2 ∙ 105
mm2
π ∙ D4 π ∙ 82,14
I= = = 2 207 421,56 mm4
64 64
μ = 1/48 = 0,02083 − Stezanje između šiljaka.
l = 640 mm
Korak s obzirom na kvalitet obradjene površine:
6,27 mm
s ⋯ = √8 ∙ r ∙ H = √8 ∙ 0,4 ∙ = 0,142 → s ⋯ = 0,140
1000 0

mm
s = min(s , , s " , s ⋯ ) = 0,140
0
Broj obrtaja s obzirom na puno iskorištenje postojanosti alata:
320 ∙ Cv ∙ K v 320 ∙ 950 ∙ 0,825 o
nA = = = 704,89
D ∙ T m ∙ ax ∙ s y 82,1 ∙ 900,38 ∙ 1,050,10 ∙ 0,1400,12 min
cv = 950
x = 0,10
y = 0,12
m = 0,38
T = 90 min
k vs = 0,7 ÷ 0,8 ⟹ k vs = 0,75
k v0 = 1,1
k vM = 1
k v = k vs ∙ k v0 ∙ k vM = 0,75 ∙ 1,1 = 0,825
Broj obtaja s obzirom na puno iskorištenje snage mašine:
1,91 ∙ 107 ∙ PM ∙ η 1,91 ∙ 107 ∙ 11 ∙ 0,8
nM = =
D ∙ Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F 82,1 ∙ 1500 ∙ 1,051 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83
o
= 758,12
min
o
n = min(nA , nM ) = 704,89
min
Iz tabele 6.2.1a na osnovu φn = 1,25 ⟹
nm−1 = 560 [o⁄min] < nM = 704,89 [o⁄min] < nm+1 = 710 [o⁄min]
nA > nM
1
704,89 0,12 mm mm
sm+1 = 0,140 ∙ ( ) = 0,131 → sm+1 = 0,125
900 o o
n ∙ s = max( nm−1 ∙ s0 , nm+1 ∙ sm+1 )
nm−1 ∙ s0 = 560 ∙ 0,140 = 78,4 mm/min
nm+1 ∙ sm+1 = 710 ∙ 0,125 = 88,75 mm/min >>
n = 710 o/min
s = 0,125 mm/o
Glavno vrijeme obrade:
l 412 + 2 + 2
tg = i = 2 = 5,79 min
n∙s 450 ∙ 0,5
l = 412 mm
l1 = 2 mm
l2 = 2 mm
0,75
smax 1
i=( ) = 2 prolaza
so
a 0,95
ai = = = 9,37 mm
i 2
D ∙ π ∙ n 82,1 ∙ π ∙ 710
vc = = = 182,59 m/min
1000 1000
Snaga se računa kao:
Ck1 ∙ ax1 ∙ s y1 ∙ k F ∙ D ∙ π ∙ n
P=
60 ∙ 106
1500 ∙ 1,051 ∙ 0,1400,75 ∙ 0,83 ∙ 82,1 ∙ π ∙ 710
= = 0,82 kW
60 ∙ 106
Operacija 4: stezanje na glodalici
Zahvat 4.1 – Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090.14.
Zahvat 4.2 – Vretenasto glodalo sa valjkastom drškom JUS K.D2.090.14.
Autor: Maid Ganjgo,
University of Tuzla, Faculty of Mechanical Engineering Tuzla,
Univerzitetska 4 75000 Tuzla, Bosna i Hercegovina,
E-mail: maid.ganjgo@yahoo.com