สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ก ก ก ก ก ก พระราชบั
ก ญกญัตกิ ก ก ก ก ก ก
ใหใชพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก พ.ศ. ๒๕๔๓ ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร.
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ใหไว ณ วันที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๓
ก ก ก ก ก เป/นกป0ที่ ๕๕ ในรั
ก ชกาลป1
ก ก จจุบกัน ก ก ก ก ก

พระบาทสมเด็
ก ก จกพระปรมิ
ก กนทรมหาภูมิพลอดุลกยเดช มีพกระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ
ก ก ก
ใหประกาศว6า
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
โดยที่เป/นการสมควรปรับปรุงพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติขึ้นไวโดยคําแนะนําและยินยอม
ก
ของรัฐสภา ดังต6อไปนีก ้
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑ พระราชบั ญ ญั ติ นี้ เ รี ย กว6 า “พระราชบั ญ ญั ติ ใ หใชพระธรรมนู ญ ศาล
ก ยุติธรรม
ก พ.ศ.
ก ก๒๕๔๓”
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒ก๑ พระราชบั
ก ก ญกญัตินี้ใหใชบังคับตัก้งแต6วันถักดจากวั
ก นกประกาศในราชกิ
ก จจา
นุเบกษาเป/นตนไป
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๓ ใหยกเลิกพระราชบัญญัติใหใชพระธรรมนูญศาลยุติธรรม พุทธศักราช
ก ญศาลยุ
๒๔๗๗ และพระธรรมนู ก ตกิธรรมซึ
ก ่งไดใชบั
ก งคับโดยพระราชบั
ก ญญัตกิดังกล6
ก าวก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๔ ใหใชบทบัญญัติทายพระราชบัญญัตินี้เป/นพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๕ พระธรรมนูญศาลยุติธรรมทายพระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับแก6บรรดาคดี
ก ที่ไดยื่นก ฟDองในวั
ก กนที่พกระธรรมนูญศาลยุตกิธรรมทายพระราชบั ก ก ก ญญัก ตินี้ใชบังคับเป/นตนไป
ก ไม6ว6ากมูลคดี
ก ไดก ก
เกิดขึ้นก6อนหรือในวันที่พระธรรมนูญศาลยุติธรรมทายพระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ
บรรดาคดี
ก กที่ไดยืก่นฟDกองก6อกนวันที่พระธรรมนูกญศาลยุตกิธรรมทายพระราชบั
ก ก ก ญญัตินี้ใช
บังคับ ใหบังคับตามกฎหมายซึ่งใชอยู6ก6อนวันที่พระธรรมนูญศาลยุติธรรมทายพระราชบัญญัตินี้ใช
ก บังคับกจนกว6ก าคดี
ก จะถึกงที่ สุด เวนแต6ม าตรา ก ๒๘ กมาตรา ก ก๒๙ มาตรา
ก ๓๐ และมาตรา
ก ๓๑ กแห6 งกพระก ก
ธรรมนูญศาลยุติธรรมทายพระราชบัญญัตินี้ ใหใชบังคับแก6คดีในลักษณะดังกล6าวนับแต6วันที่ ๑๑
ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๕ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑
ราชกิจจานุเบกษา เล6ม ๑๑๗/ตอนที่ ๔๔ ก/หนา ๑/๑๘ พฤษภาคม ๒๕๔๓
 -๒- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ก ก ก กมาตราก ๖ ใหผูที่ดํารงตํากแหน6งรองประธานศาลฎี
ก ก ก ก กา และรองอธิบดีกผูพิพากษาศาล
ก ก ก ก
ชั้นตน เฉพาะที่มีอาวุโสถัดจากรองประธานศาลฎีกา และรองอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน คนที่สาม
ก
และรองอธิบดีผูพิพากษาภาคอยู ก 6ในวัก นทีก่พระธรรมนู
ก ก ก ก กญญัตินก ี้ใชบังคับ คง
ญศาลยุติธรรมทายพระราชบั
ดํารงตําแหน6งดังกล6าวไดต6อไปจนกว6าจะไดรับแต6งตั้งใหไปดํารงตําแหน6งอื่น แต6ตองไม6เกินวันที่ ๑๑
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๕
ใหผูกที่ดํารงตํากแหน6กงรองอธิ
ก บกดีผูพิพากษาศาลอุกทธรณM และรองอธิ
ก ก กบดีผกูพิพากษาศาล
อุทธรณMภาค เฉพาะที่มีอาวุโสถัดจากรองอธิบดีผูพิพากษาศาลอุทธรณM และรองอธิบดีผูพิพากษาศาล
กอุทธรณMภกาคคนที
ก ก่หนึ่ง กอยู6ในวันที่พระธรรมนู ก ญศาลยุ
ก ติธกรรมทายพระราชบั
ก ก ญญัตินี้ใชบั
ก งคับ คงดํ
ก ารงก ก ก
ตําแหน6งดังกล6าวไดต6อไปจนกว6าจะไดรับแต6งตั้งใหไปดํารงตําแหน6งอื่น แต6ตองไม6เกินวันที่ ๑๑ ตุลาคม
พ.ศ. ๒๕๔๕ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ใหผูที่ดํารงตําแหน6งอยู6ตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง มีหนาที่ช6วยประธานศาลฎีกา
กประธานศาลอุ
ก กทธรณM ก ประธานศาลอุ
ก ทธรณMกภาค อธิบกดีผูพิกพากษาศาลชั
ก ก ้นตน และอธิบดีกผูพิพากษาภาค
ก ก ก ก
ตามที่ประธานศาลฎีกา ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาลอุทธรณMภาค อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
และอธิบดีผูพิพากษาภาคมอบหมาย แลวแต6กรณี
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๗ บรรดาพระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ระเบียบราชการฝOายตุลาการ
ระเบียบ ขอบังคับ และบรรดาคํ
ก ก าสั่งกต6ากง ๆ ของรั
ก ฐมนตรีว6าการกระทรวงยุ
ก ก ติธรรมที
ก ก ่ตรา กหรือออกโดย
อาศัยอํานาจตามพระธรรมนูญศาลยุติธรรมซึ่งไดใชบังคับโดยพระราชบัญญัติใหใชพระธรรมนูญศาล
กยุติธรรม กพุทธศัก กราช
ก ๒๔๗๗
ก ก6อนวันที่พระธรรมนูก ญกศาลยุก ติธกรรมทายพระราชบั
ก ญญัตกินี้ใชบังคับก ใหคงก ก ก
ใชบั ง คั บ ไดต6 อ ไปจนกว6 า จะมี ป ระกาศ ระเบี ย บ หรื อ คํ า สั่ ง ตามพระธรรมนู ญ ศาลยุ ติ ธ รรมทาย
พระราชบัญญัตินี้ออกใชบัก งคับแทนก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก กมาตราก ๘ ใหประธานศาลฎี
ก การักษาการตามพระราชบั
ก ก ก ก ญญัตินี้ ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ผูรับสนองพระบรมราชโองการ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ชวน หลีกภัย
นายกรัฐมนตรี
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๓- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

พระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก หมวด ๑ ก ก ก ก ก
บททั่วไป
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ๒
ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑ ศาลยุติธรรมตามพระธรรมนูญนี้มีสามชั้น คือ ศาลชั้นตน ศาลชั้นอุทธรณM
กและศาลฎีก กา เวนแต6
ก ก จะมีก กฎหมายบัญญัติไกวเป/นอย6ากงอื่น ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒ ศาลชั
ก ้นกตนกไดแก6ก ศาลแพ6ง ศาลแพ6งกกรุงเทพใต
ก ศาลแพ6
ก ก งธนบุก รี ศาลอาญา
ศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญาธนบุรี ศาลจังหวัด ศาลแขวง และศาลยุติธรรมอื่นที่พระราชบัญญัติ
กจัดตั้งศาลนั
ก ้นกํกาหนดใหเป/
ก ก นศาลชั้นตน ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ๓ ก ก ก ก
มาตรา ๓ ศาลชั้นอุทธรณM ไดแก6 ศาลอุทธรณMก ศาลอุทกธรณMกภาคก และศาลยุ
ก
ติธรรม
อื่นที่พระราชบั
ก
ญญัติจัดตั้งศาลนั้นกําหนดใหเป/
ก ก ก ก ก
นศาลชั ้นอุทธรณM
ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๔
มาตรา
ก ๔ กศาลฎีก กาก ศาลชั ก ้นอุท ธรณM และศาลชัก ้นตนก อาจแบ6
ก กงส6วนราชการเป/
ก น
แผนกหรือหน6วยงานที่เรียกชื่ออย6างอื่น และจะใหมีอํานาจในคดีประเภทใดหรือคดีในทองที่ใด ซึ่งอยู6
กในเขตอํกา นาจของแต6
ก ก กล ะศาลนั้ น แยกต6กา งหากโดยเฉพาะก็ก ก ก ไ ดก โดยใหออกเป/ นกประกาศคณะ ก ก ก ก
กรรมการบริหารศาลยุติธรรม
ศาลชั
ก ้นตนอาจเปQก ดกทํากการสาขาในทองที
ก ่อื่นใดก และจะใหมี
ก อกํานาจในคดี
ก ก ประเภทใด
หรื อคดีใ นทองที่ใ ด ซึ่ งอยู6ใ นเขตอํ านาจของศาลนั้ นแยกต6 า งหากโดยเฉพาะก็ ไ ด โดยใหออกเป/ น
กประกาศคณะกรรมการบริ
ก ก ก ก หารศาลยุติธรรมก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
การกํ า หนดและการเปลี่ ย นแปลงสถานที่ ตั้ งของศาล ใหออกเป/ น ประกาศคณะ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
กรรมการบริหารศาลยุติธรรม
ก ก ก กประกาศคณะกรรมการบริ
ก ก หารศาลยุ
ก ติธกรรมทีก ่ออกตามความในมาตรานี
ก ก ้เมื่อประกาศ
ก ก ก ก
ในราชกิจจานุเบกษาแลว ใหใชบังคับได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๒
ก ก ก ก มาตรา
ก ๑ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบั
ก กญญัตกิแกไขเพิ
ก ่มเติกมพระธรรมนูญศาลยุกติธรรม (ฉบักบที่ ๕)
ก ก ก
พ.ศ. ๒๕๕๘
๓
มาตรา ๓ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๕)
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พ.ศ. ๒๕๕๘
๔
มาตรา ๔ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๕)
กพ.ศ. ๒๕๕๘
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๔- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๕๕ ใหประธานศาลฎีกามีหนาที่วางระเบียบราชการฝOายตุลาการของศาล
กยุ ติธรรมเพื
ก ่ อใหกิ
ก กจ การของศาลยุ
ก ติธรรมดํกาเนินไปโดยเรี
ก ก ยบรอยและเป/
ก ก นระเบียบเดีก ยวกัน และให
ก ก ก ก
ประธานศาลฎีกามีอํานาจใหคําแนะนําแก6ผูพิพากษาในการปฏิบัติตามระเบียบวิธีการต6าง ๆ ที่กําหนด
ก ก ่นกใหเป/
ขึ้นโดยกฎหมายหรือโดยประการอื ก นไปโดยถู
ก กตอง ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๖ ใหเลขาธิการสํานักงานศาลยุติธรรมโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
บริหารศาลยุติธรรมมีกอํานาจเสนอความเห็
ก ก ก นเกี ก ่ยวกับการจัดตั้ง กการยุบเลิกก หรืกอการเปลี
ก ก่ยนแปลงเขต
อํานาจศาลของศาลยุติธรรมต6อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาดําเนินการ ทั้งนี้ โดยคํานึงถึงจํานวน
กสภาพ สถานที
ก ก่ตั้งก และเขตอํ
ก านาจศาลตามทีก ่จํ าเป/กนเพื่อกใหการอํ
ก กานวยความยุติธรรมแก6 ก ประชาชน
ก ก ก ก
เป/นไปโดยเรียบรอยตลอดราชอาณาจักร
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๗ ใหคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมกําหนดจํานวนผูพิพากษาในศาล
กยุติธรรมใหเหมาะสมตามความจํ
ก ก ก ก ก
าเป/นแห6งราชการ ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๘ ใหมี ประธานศาลฎี กาประจํ าศาลฎี กาหนึก่ งคนกประธานศาลอุ
ก ก
ท ธรณM
ก
ประจําศาลอุ ทธรณMหนึ่งคน ประธานศาลอุทก ธรณMภาคประจํ
ก ก ก ก ก ก ก ก
าศาลอุทธรณMภาค ศาลละหนึ ก
่งคน และใหมี
ก ก ก ก
อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตนประจําศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต ศาลแพ6งธนบุรี ศาลอาญา ศาลอาญา
กรุงเทพใต ศาลอาญาธนบุ
ก รี และศาลยุ
ก ก กติธรรมอื
ก ่นที่พระราชบัญกญัติจัดตัก้งศาลนัก ้นกกําหนดใหเป/
ก นศาล
ชั้นตน ศาลละหนึ่งคน กับใหมีรองประธานศาลฎีกาประจําศาลฎีกา รองประธานศาลอุทธรณMประจํา
กศาลอุทธรณM
ก รองประธานศาลอุ
ก ก ก ทธรณMภาคประจํ
ก ากศาลอุก ทธรณM
ก ภกาค และรองอธิบดีกผูพิพากษาศาล ก ก ก ก
ชั้นตนประจําศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต ศาลแพ6งธนบุรี ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญา
ธนบุรี และศาลยุติธรรมอื
ก ่นที่พกระราชบั
ก กญญัตกิจัดตั้งศาลนั้นกําหนดใหเป/
ก นกศาลชั
ก ้นกตน ศาลละหนึ
ก ่งคน
และในกรณีที่มีความจําเป/นเพื่อประโยชนMในทางราชการ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมโดยความ
กเห็นชอบของประธานศาลฎี
ก ก ก ก กาจะกําหนดใหมี ก รองประธานศาลฎี
ก ก ก กกามากกว6าหนึ่งคนแต6 ก ไม6เกินกหกคนก ก ก
รองประธานศาลอุทธรณM รองประธานศาลอุทธรณMภาค หรือรองอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน มากกว6า
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
หนึ่งคนแต6ไม6เกินสามคนก็ได๖
ก ก ก กเมื่อตํากแหน6งประธานศาลฎีก กา ประธานศาลอุ
ก ก ก ทธรณM ก ประธานศาลอุกทธรณMภาคก หรืกอ ก ก
อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตนว6างลง หรือเมื่อผูดํารงตําแหน6งดังกล6าวไม6อาจปฏิบัติราชการไดใหรอง
ประธานศาลฎีกา รองประธานศาลอุ
ก ก ก ทกธรณM รองประธานศาลอุ
ก กทธรณMภาคก หรืกอรองอธิ
ก บกดีผูพิพากษา
ศาลชั้น ตน แลวแต6กรณี เป/นผู ทําการแทน ถามีร องประธานศาลฎีก า รองประธานศาลอุท ธรณM
กรองประธานศาลอุ
ก ก กทธรณM ก ภาค หรือรองอธิกบดีผูพิพากษาศาลชั
ก ก ก ้นตนหลายคน
ก ใหรองประธานศาลฎี
ก ก กกา ก ก
รองประธานศาลอุทธรณM รองประธานศาลอุทธรณMภาค หรือรองอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน ที่มีอาวุโส
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๕
มาตรา ๕ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๓)
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พ.ศ. ๒๕๕๑
๖
มาตรา ๘ วรรคหนึ่ง แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก(ฉบับที่ ๒)กพ.ศ.ก๒๕๕๐
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๕- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สูงสุดเป/นผูทําการแทน ถาผูที่มีอาวุโสสูงสุดไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผูที่มีอาวุโสถัดลงมาตามลําดับ

ก ก ๗ก ก
กเป/นผูทําการแทน ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ในกรณีที่ไม6มีผูทําการแทนประธานศาลฎีกา ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาล
อุทธรณMภาค หรืออธิกบดีผูพิพากษาศาลชั
ก ก ก ้นตนตามวรรคสอง
ก หรืก อมีแต6ไม6กอาจปฏิ
ก กบัติราชการได
ก ใหผู
พิพากษาที่มีอาวุโสสูงสุดในศาลนั้นเป/นผูทําการแทน ถาผูที่มีอาวุโสสูงสุดไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผู
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พิพากษาที่มีอาวุโสถัดลงมาตามลําดับเป/นผูทําการแทน
ในกรณี
ก ที่ไม6มกีผูทํากการแทนตามวรรคสาม
ก ก ประธานศาลฎี
ก ก กาจะสั
ก ก่งใหผูกพิพากษาคน
หนึ่งเป/นผูทําการแทนก็ได
ก ก ก กผูพิพากษาอาวุ
ก โสหรือผูกพิพากษาประจํ
ก กาศาลจะเป/
ก ก นผูทําการแทนในตํ ก าแหน6กงตามก ก ก
วรรคหนึ่งไม6ได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๙ ในศาลจังหวัดหรือศาลแขวง ใหมีผูพิพากษาหัวหนาศาล ศาลละหนึ่งคน
ก ก ก กเมื่อตํากแหน6งผูพิพากษาหักวหนาศาลจั
ก งกหวัดกหรือผูกพิพากษาหัวหนาศาลแขวงว6
ก ก างลง
ก ก ก
หรือเมื่อผูดํารงตําแหน6งดังกล6าวไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผูพิพากษาที่มีอาวุโสสูงสุดในศาลนั้นเป/น
ผูทําการแทน ถาผูที่มกีอาวุโสสูงกสุดในศาลนั
ก ก ก ก
้นไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผูกพิพากษาที
ก ก ก
่มีอาวุโสถัดลงมา
ก
ตามลําดับกในศาลนั
ก ก ก
้นเป/นผูทําการแทน ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ในกรณีที่ไม6มีผูทําการแทนตามวรรคสอง ประธานศาลฎีกาจะสั่งใหผูพิพากษาคน
หนึ่งเป/นผูทําการแทนก็ ก ได ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ผูพิพากษาอาวุโสหรือผูพิพากษาประจําศาลจะเป/นผูทําการแทนในตําแหน6งตาม
กวรรคหนึ่งกไม6ไดก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๑๐ กในกรณี ก ทกี่มีการแบ6
ก งส6วนราชการในศาลฎี ก กกา ศาลชั
ก ก้นอุทธรณM
ก หรือศาล
ชั้นตนออกเป/นแผนกหรือหน6วยงานที่เรียกชื่ออย6างอื่น ใหมีผูพิพากษาหัวหนาแผนกหรือผูพิพากษา
กหัวหนาหน6 ก วยงานที
ก ก ่เรียกชื
ก ่ออย6างอื่น แผนกหรืก อหน6วกยงานละหนึ
ก ก ่งคน ก๘ ก ก ก ก ก
เมื่อตําแหน6งผูพิพากษาหัวหนาแผนกหรือผูพิพากษาหัวหนาหน6วยงานที่เรียกชื่อ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
อย6างอื่นตามวรรคหนึ่งว6างลง หรือเมื่อผูดํารงตําแหน6งดังกล6าวไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผูพิพากษา
กที่มีอาวุโสสู
ก งสุกดในแผนกหรื
ก ก อในหน6วยงานทีก่เรียกชื่ออย6 ก างอืก ่นนัก้นเป/นกผูทําการแทน ถาผูกที่มีอาวุโสสู
ก งสุกด ก ก
ในแผนกหรือในหน6วยงานที่เรียกชื่ออย6างอื่นนั้นไม6อาจปฏิบัติราชการได ใหผูพิพากษาที่มีอาวุโสถัดลง
มาตามลําดับในแผนกหรื ก อในหน6 ก วยงานที
ก ก ่เรียกชื
ก ่ออย6างอื่นนั้นเป/นกผูทําการแทน
ก ก ก ก
ในกรณีที่ไม6มีผูทําการแทนตามวรรคสอง ประธานศาลฎีกาจะสั่งใหผูพิพากษาคนหนึ่ง
กเป/นผูทําการแทนก็
ก ก กได ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ผูพิพากษาอาวุโสหรือผูพิพากษาประจําศาลจะทําการแทนในตําแหน6งตามวรรคหนึ่ง
ไม6ได ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๗
มาตรา ๘ วรรคสอง แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐
๘
มาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ ง แกไขเพิ่ มเติ มโดยพระราชบั ญ ญั ติแ กไขเพิ่ มเติ มพระธรรมนู ญ ศาล
กยุติธรรม (ฉบั
ก บทีก่ ๕) กพ.ศ. ๒๕๕๘
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๖- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๑๑ ประธานศาลฎี กา ประธานศาลอุ ท ธรณM ประธานศาลอุ ท ธรณM ภาค

กอธิบดีผูพิกพากษาศาลชั
ก ก ้นกตน และผูพิพากษาหั ก วหนาศาล ก กตองรั ก บผิกดชอบในราชการของศาลใหเป/
ก ก นไป
ก ก ก
โดยเรียบรอย และใหมีอํานาจหนาที่ดังต6อไปนี้ดวย
(๑)ก๙ นั่งพิจารณาและพิ
ก ก ก พากษาคดี ก ก ้น หรืกอเมืก่อไดตรวจสํ
ใด ๆ ของศาลนั ก ก านวนคดีใด
แลวมีอํานาจทําความเห็นแยงได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๒) สั่ ง คํ า รองคํ า ขอต6 า ง ๆ ที่ ยื่ น ต6 อ ตนตามบทบั ญ ญั ติ แ ห6 ง กฎหมายว6 า ดวยวิ ธี
พิจารณาความ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๓) ระมั ดระวั งการใชระเบี ยบวิ ธี การต6 าง ๆ ที่ กําหนดขึ้ นโดยกฎหมายหรื อโดย
กประการอืก่นใหเป/
ก นกไปโดยถู
ก กตอง เพื่อใหการพิ ก จารณาพิ ก พากษาคดี
ก ก เสร็
ก จเด็ดขาดไปโดยเร็กว ก ก ก ก
(๔) ใหคําแนะนําแก6ผูพิพากษาในศาลนั้นในขอขัดของเนื่องในการปฏิบัติหนาที่
ของผูพิพากษา ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๕) ร6วมมือกับเจาพนักงานฝOายปกครองในบรรดากิจการอันเกี่ยวกับการจัดวาง
กระเบียบและการดํ
ก ก กาเนินกการงานส6วนธุรการของศาล ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๖) ทํารายงานการคดีและกิจการของศาลส6งตามระเบียบ
(๗)กมีอํานาจหนาที
ก ก ก ก
่อื่นตามที่กฎหมายกําหนด ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก
ใหรองประธานศาลฎีกาก รองประธานศาลอุ ก ก ก ก
ทธรณM รองประธานศาลอุ ก
ทธรณM ภาค
ก ก ก ก
หรือรองอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน มีอํานาจตาม (๒) ดวย และใหมีหนาที่ช6วยประธานศาลฎีกา
ประธานศาลอุทธรณMก ประธานศาลอุ ก ก ทธรณM ก ภกาค หรืออธิบดีผูพิพกากษาศาลชั ก ้นตนก กแลวแต6ก กรณี ตามที่
ประธานศาลฎีกา ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาลอุทธรณMภาค หรืออธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน
กมอบหมาย ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๑๒ กผูพิพกากษาหั ก วกหนาแผนกหรือผูพิกพากษาหักวหนาหน6
ก ก วยงานที
ก ่เรียกชื่อ
อย6างอื่นตามมาตรา ๑๐ วรรคหนึ่ง ตองรับผิดชอบงานของแผนกหรือหน6วยงานที่เรียกชื่ออย6างอื่นให
กเป/นไปโดยเรี
ก ยกบรอยตามที
ก ก ่กําหนดไวในประกาศคณะกรรมการบริ
ก ก ก ก กหารศาลยุติธรรมทีก ่ไดจัดตั้งกแผนกก ก ก
หรือหน6วยงานที่เรียกชื่ออย6างอื่นนั้น และตองปฏิบัติตามคําสั่งของประธานศาลฎีกา ประธานศาล
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
อุทธรณM ประธานศาลอุทธรณMภาค อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน หรือผูพิพากษาหัวหนาศาลนั้น
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑๓๑๐ ใหมีอธิบดีผูพิพากษาภาค ภาคละหนึ่งคน จํานวนเกาภาค มีสถาน
ที่ตั้งและเขตอํานาจตามที
ก ่คณะกรรมการบริ
ก ก ก หการศาลยุติธรรมกําหนดโดยประกาศในราชกิ
ก ก ก ก กจจานุเบกษา
กับใหมีรองอธิบดีผูพิพากษาภาค ภาคละสามคน ในกรณีที่มีความจําเป/นเพื่อประโยชนMในทางราชการ
กคณะกรรมการบริ
ก ก กหารศาลยุ
ก ติธรรมโดยความเห็
ก นชอบของประธานศาลฎี
ก ก ก ก กาจะกําหนดใหมี
ก รองอธิก บกดี ก ก
ผูพิพากษาภาคมากกว6าสามคนแต6ไม6เกินหกคนก็ได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๙
มาตรา ๑๑ (๑) แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๑
๑๐
มาตรา ๑๓ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๔)
กพ.ศ. ๒๕๕๕ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๗- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

เมื่อตําแหน6งอธิบดีผูพิพากษาภาคว6างลง หรือเมื่อผูดํารงตําแหน6งดังกล6าวไม6อาจ
กปฏิบัติราชการได
ก ก กใหรองอธิ ก บดีผูพิพากษาภาคที
ก ่มีอาวุกโสสูกงสุดกเป/นผูกทําการแทน ถาผูที่มก ีอาวุโสสูกงสุดไม6
ก ก ก
อาจปฏิบัติราชการได ใหผูที่มีอาวุโสถัดลงมาตามลําดับเป/นผูทําการแทน
ก ที่ไม6มกีผูทํากการแทนตามวรรคสอง
ในกรณี ก ก ก
ประธานศาลฎี ก กาจะสั
ก ก่งใหผูกพิพากษาคน
หนึ่งเป/นผูทําการแทนก็ได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ผูพิพากษาอาวุโสหรือผูพิพากษาประจําศาลจะเป/นผูทําการแทนในตําแหน6งตาม
วรรคหนึ่งไม6ได ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก กมาตราก ๑๔ ใหอธิบดีผูพิกพากษาภาคเป/
ก กนผูกพิพากษาในศาลที
ก ่อยู6ในเขตอํ
ก านาจดวยผู
ก ก ก ก
หนึ่ ง โดยใหมีอํานาจและหนาที่ตามที่ กําหนดไวในมาตรา ๑๑ วรรคหนึ่ ง และใหมีอํานาจหนาที่
ดังต6อไปนี้ดวย ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๑) สั่งใหหัวหนาสํานักงานประจําศาลยุติธรรมรายงานเกี่ยวดวยคดี หรือรายงาน
กกิจการอื่นกของศาลที
ก ก ่อยู6ใกนเขตอํานาจของตน ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๒) ในกรณีจําเป/นจะสั่งใหผูพิพากษาคนใดคนหนึ่งในศาลที่อยู6ในเขตอํานาจของตน
ก ก ก ก ก ก
ไปช6วยทํางานชั่วคราวมี กําหนดไม6 เกินสามเดือนในอีกศาลหนึ่งโดยความยิ นก ยอมของผู
ก ก ก
พิพากษานั้นก็ได
ก
แลวรายงานไปยั งประธานศาลฎีกาทันที ก
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ใหรองอธิบดีผูพิพากษาภาคเป/นผูพิพากษาในศาลที่อยู6ในเขตอํานาจดวย โดยใหมี
อํานาจตามที่กําหนดไวในมาตรา
ก ก๑๑๑๑ ก วรรคหนึ
ก ก ่ง (๒) และใหมีหกนาที่ช6วยอธิ
ก บกดีผูพิกพากษาภาคตามที
ก ่
อธิบดีผูพิพากษาภาคมอบหมาย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
หมวด ๒
ก ก ก ก เขตอํ
ก านาจศาล ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑๕ หามมิใหศาลยุติธรรมศาลใดศาลหนึ่งรับคดีซึ่งศาลยุติธรรมอื่นไดสั่งรับ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ประทับฟDองโดยชอบแลวไวพิจารณาพิพากษา เวนแต6คดีนั้นจะไดโอนมาตามบทบัญญัติแห6งกฎหมาย
กว6าดวยวิธกีพิจารณาความหรื
ก ก ก อตามพระธรรมนู ก ญศาลยุกติธรรม
ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๑๖ กศาลชัก้นตนมี
ก เขตตามที
ก ่พระราชบัญก ญัติจัดตัก้งศาลนั
ก ้นกกําหนดไวในกรณี
ก ที่
มีความจําเป/นตองเปลี่ยนแปลงเขตอํานาจศาลเพื่อประโยชนMในการอํานวยความยุติธรรมแก6ประชาชน
๑๒
กใหตราเป/กนพระราชกฤษฎี
ก ก ก กา ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ศาลแพ6งและศาลอาญา มีเขตตลอดทองที่กรุงเทพมหานครนอกจากทองที่ที่อยู6ใน
เขตของศาลแพ6งกรุงเทพใต
ก ศาลแพ6
ก กงธนบุ
ก รี ศาลอาญากรุ
ก งเทพใตก ศาลอาญาธนบุ
ก ก รกี ศาลจั ก งหวัดมีนบุรี
และศาลยุติธรรมอื่นตามที่พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลนั้นกําหนดไว
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑๑
มาตรา ๑๔ วรรคสอง เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๕
๑๒
มาตรา ๑๖ วรรคหนึ่ง แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาล
กยุติธรรม พ.ศ.
ก ๒๕๕๐
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๘- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ในกรณีที่มีการยื่นฟDองคดีต6อศาลแพ6งหรือศาลอาญา และคดีนั้นเกิดขึ้นนอกเขตของ
กศาลแพ6 งกหรื อกศาลอาญา
ก ก ศาลแพ6 งหรื อ ศาลอาญา
ก กแลวแต6
ก กกรณี อาจใชดุ
ก ลพินิจยอมรั
ก บไวพิ จการณา
ก ก ก
พิพากษาหรือมีคําสั่งโอนคดีไปยังศาลยุติธรรมอื่นที่มีเขตอํานาจ
ก ก)๑๓ ก ก ก ก
(ยกเลิ ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑๗ ศาลแขวงมีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดี และมีอํานาจทําการไต6สวน
หรือมีคําสั่งใด ๆ ซึ่งผูพิก พากษาคนเดี
ก ยกวมีกอํานาจตามที
ก ่กําหนดไวในมาตรา
ก ๒๔
ก และมาตรา
ก ก ก๒๕ วรรคหนึ่ง
๑๔
ก ก ก กมาตราก ๑๘ ภายใตบักงคับมาตรา
ก ๑๙/๑
ก ก ศาลจั ก งหวัดมีอํานาจพิจการณาพิพกากษา
ก ก ก
คดีแพ6งและคดีอาญาทั้งปวงที่มิไดอยู6ในอํานาจของศาลยุติธรรมอื่น
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑๙ ศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต และศาลแพ6งธนบุรีมีอํานาจพิจารณา
กพิพากษาคดี
ก แพ6ก งทัก้งปวงและคดี
ก ก 6ในอํานาจของศาลยุ
อื่นใดที่มิไดอยู ก ก ก ตกิธรรมอื่น ก ก ก ก ก
ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต และศาลอาญาธนบุรีมีอํานาจพิจารณาพิพากษา
ก
คดีอาญาทั้งปวงที่มิไดอยู 6ในอํากนาจของศาลยุ
ก ก ก
ติธรรมอื่น รวมทั้งกคดีอื่นใดทีก ่มีกฎหมายบั
ก ก ก
ญญัติใหอยู6ใน
อํานาจของศาลที
ก ก ก ก ก
่มีอํานาจพิจารณาคดีอาญาก แลวแต6กกรณีก ก ก ก ก ก ก ก
๑๕
ก ๑๙/๑ก บรรดาคดี
มาตรา ก ก ซกึ่งเกิดขึ้นในเขตศาลแขวงและอยู
ก ก 6ในอํก านาจของศาลแขวงนั
ก ก ้น
ถายื่นฟDองต6อศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต ศาลแพ6งธนบุรี ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญา
กธนบุรี หรืกอศาลจั
ก งกหวัด กใหอยู6ในดุลพินิจของศาลดั
ก งกกล6าวที
ก ่จกะยอมรั ก บพิจารณาคดีใดคดี ก หนึ่งที่ยกื่นฟDอกง ก ก
เช6นนั้นหรือมีคําสั่งโอนคดีไปยังศาลแขวงที่มีเขตอํานาจก็ได และไม6ว6ากรณีจะเป/นประการใด หากศาลแพ6ง
ศาลแพ6งกรุงเทพใต ศาลแพ6ก งธนบุ
ก รี ศาลอาญา
ก ก ก ศาลอาญากรุงเทพใต ก ศาลอาญาธนบุ
ก ก ก รี หรืกอศาลจังหวัด
ไดมีคําสั่งรับฟDองคดีเช6นว6านั้นไวแลว ใหศาลดังกล6าวพิจารณาพิพากษาคดีนั้นต6อไป
ก ก ก กในกรณี ก ที่ข ณะยื่นฟDองคดี
ก นั้นเป/นกคดีทกี่อยู6ใกนอํานาจศาลแพ6
ก ง ศาลแพ6ก ง กรุงเทพใต
ก ก ก ก
ศาลแพ6งธนบุรี ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญาธนบุรี หรือศาลจังหวัดอยู6แลว แมต6อมา
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
จะมีพฤติการณMเปลี่ยนแปลงไปทําใหคดีนั้นเป/นคดีที่อยู6ในอํานาจของศาลแขวง ก็ใหศาลนั้นพิจารณา
กพิพากษาคดีก ดังกกล6กาวต6อกไป ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒๐ กศาลยุก ติธกรรมอืก่นมีอํานาจพิจารณาพิ
ก พากษาคดี
ก กตามที
ก ่พระราชบั
ก ญญัติ
จัดตั้งศาลนั้นหรือกฎหมายอื่นกําหนดไว
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๒๑ ศาลอุทธรณMมีเขตตลอดทองที่ที่มิไดอยู6ในเขตศาลอุทธรณMภาค
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑๓
ก ก ก ก มาตรา ก ๑๖ วรรคสี่ ยกเลิ ก กโดยพระราชบั
ก ก ญกญัติแ กไขเพิ
ก ่มเติมพระธรรมนูก ญ ศาลยุกติธรรม ก ก ก
(ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๕๕๘
๑๔
มาตรา ๑๘ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๕)
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พ.ศ. ๒๕๕๘
๑๕
มาตรา ๑๙/๑ เพิ่มโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๕) พ.ศ.
ก๒๕๕๘ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 -๙- สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ในกรณีที่มีการยื่นอุทธรณMคดีต6อศาลอุทธรณM และคดีนั้นอยู6นอกเขตของศาลอุทธรณM
กศาลอุทธรณM
ก อาจใชดุ
ก ก ลพิกนิจยอมรับไวพิจารณาพิ
ก พากษาหรื
ก ก อมีกคําสั่งกโอนคดีนั้นไปยังศาลอุ
ก ทธรณMกภาคที
ก่ ก ก
มีเขตอํานาจ
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๒๒ ศาลอุทธรณMและศาลอุทธรณMภาคมีอํานาจพิจารณาพิพากษาบรรดาคดี
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ที่อุทธรณMคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลชั้นตน ตามบทบัญญัติแห6งกฎหมายว6าดวยการอุทธรณM และ
ว6าดวยเขตอํานาจศาลก และมีอํากนาจดัก งต6กอไปนีก้ ก ก ก ก ก
(๑) พิพากษายืนตาม แกไข กลับ หรื อยกคําพิพากษาของศาลชั้นตนที่พิพากษา
กลงโทษประหารชี
ก ก วกิตหรือกจําคุกตลอดชีวิต ในเมื ก ่อคดีนกั้นไดส6ก งขึก้นมายักงศาลอุทธรณMและศาลอุก ทธรณM ก ภาค
ก ก ก
ตามที่บัญญัติไวในกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
(๒)ก วิ นิ จ ฉั ยกชี้ ข าดคํ
ก ากรองคํกา ขอที่ ยื่ น ต6 อ ศาลอุ
ก ท ธรณMกห รื อกศาลอุ
ก ท ธรณM
ก ภ าคตาม
กฎหมาย
ก ก ก ก(๓) วิกนิ จ ฉั ยชี้ ข าดคดี ที่ ศกาลอุ ท ธรณM
ก แ ละศาลอุ
ก ก ทกธรณM ภาคมี อํ า นาจวิ ก นิ จ ฉั ย ไดตาม
ก ก ก ก
กฎหมายอื่น
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก
มาตราก ๒๓ ศาลฎีกามีกอํานาจพิกจารณาพิ ก ก ก
พากษาคดี ที่รัฐธรรมนูญก หรือกฎหมาย ก ก ก ก
บัญญัติใหเสนอต6อศาลฎีกาไดโดยตรง และคดีที่อุทธรณMหรือฎีกาคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลชั้นตน
ศาลอุทธรณM หรือศาลอุ ก ทธรณMกภาคตามที
ก ก ่กฎหมายบั
ก ญญัติ เวนแต6
ก กรณีทกี่ศาลฎีกกาเห็
ก นว6กาขอกฎหมาย
หรือขอเท็จจริงที่อุทธรณMหรือฎีกานั้นจะไม6เป/นสาระอันควรแก6การพิจารณา ศาลฎีกามีอํานาจไม6รับ
กคดีไวพิจการณาพิ
ก พกากษาได ก ทั้งนี้ ตามระเบี
ก ยบที่ทกี่ประชุกมใหญ6
ก ศาลฎี
ก กากําหนดโดยประกาศในราช
ก ก ก ก ก
๑๖
กิจจานุเบกษา
คดีทก ี่ศาลฎีกาไดพิ
ก กจารณาพิ
ก กพากษาหรือมีคําสัก่งแลว คู6คกวามไม6 ก มกีสิทธิทกี่จะทูลเกลาฯ
ถวายฎีกาคัดคานคดีนั้นต6อไป
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
หมวด ๓
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
องคMคณะผูพิพากษา
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒๔ กใหผูพิกพากษาคนหนึ
ก ก ่งมีอํานาจดังต6กอไปนี้ ก ก ก ก
(๑) ออกหมายเรียก หมายอาญา หรือหมายสั่งใหส6งคนมาจากหรือไปยังจังหวัดอื่น
ก ก ก ก(๒) ออกคํ
ก าสั่งใด ๆ ซึ่งมิใกช6เป/นไปในทางวิ
ก ก นกิจฉัยชีก้ขาดขอพิพาทแห6งคดี
ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒๕ กในศาลชั ก ก้นตน กผูพิพากษาคนเดียวเป/ก นองคMกคณะมี ก อํากนาจเกี
ก ่ยวแก6คดีซึ่ง
อยู6ในอํานาจของศาลนั้น ดังต6อไปนี้
ก ก ก ก(๑) ไต6กสวนและวินิจฉัยชี้ขกาดคํารองหรืก อกคําขอที
ก ่ยกื่นต6อศาลในคดีทั้งปวง
ก ก ก ก ก
(๒)กไต6สวนและมี คําสั่งเกี่ยวกับวิธีการเพื่อความปลอดภั
ก ก ก ก ก
ยก ก ก ก
๑๖
มาตรา ๒๓ วรรคหนึ่ง แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาล
กยุติธรรม (ฉบั
ก บทีก่ ๓) กพ.ศ. ๒๕๕๑
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 - ๑๐ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

(๓) ไต6สวนมูลฟDองและมีคําสั่งในคดีอาญา
ก ก ก ก(๔) พิกจารณาพิพากษาคดีกแพ6ง ซึ่งราคาทรั ก ก พกยMสินทีก่พิพาทหรือจํานวนเงิก นที่ฟDองไม6
ก เกิกน ก ก
สามแสนบาท ราคาทรัพยMสินที่พิพาทหรือจํานวนเงินดังกล6าวอาจขยายไดโดยการตราเป/นพระราช
กฤษฎีกา ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๕) พิจารณาพิพากษาคดีอาญา ซึ่งกฎหมายกําหนดอัตราโทษอย6างสูงไวใหจําคุกไม6
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
เกินสามป0 หรือปรับไม6เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ แต6จะลงโทษจําคุกเกินหกเดือน หรือปรับ
เกินหนึ่งหมื่นบาท หรืก อทั้งจําทัก้งปรักบ ซึก่งโทษจํ
ก าคุกหรือปรับอย6กางใดอย6ากงหนึก่งหรืกอทั้งสองอย6
ก างเกิน
อัตราที่กล6าวแลวไม6ได
ก ก ก กผูพิพากษาประจํ
ก าศาลไม6กมีอํานาจตามก (๓)
ก (๔)
ก หรืกอ (๕) ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๒๖ กภายใตบั
ก กงคับมาตรา
ก ๒๕ ในการพิก จารณาพิ ก พากษาคดี
ก ก ขกองศาลชั้นตน
นอกจากศาลแขวงและศาลยุติธรรมอื่นซึ่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลนั้นกําหนดไวเป/นอย6างอื่น ตองมีผู
กพิพากษาอย6
ก ากงนอยสองคนและตองไม6
ก ก เป/กนผูพิพากษาประจํ
ก ก ก าศาลเกิก นหนึ่งคน จึ งเป/กนองคMค ณะที
ก ก่ มี ก ก
อํานาจพิจารณาพิพากษาคดีแพ6งหรือคดีอาญาทั้งปวง
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก
มาตราก ๒๗ ในการพิจารณาพิ
ก
พากษาคดี
ก ก ก ก
ของศาลอุทธรณM ศาลอุทกธรณMภาคก หรืกอ ก ก
ศาลฎีกา ตองมีผูพิพากษาอย6างนอยสามคน จึงเป/นองคMคณะที่มีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีได
ผูพิกพากษาศาลอุ
ก ทกธรณM
ก ผูพิกพากษาศาลอุทธรณM ก ภาค และผู
ก พิกพากษาศาลฎี
ก ก กา ที่เขา
ประชุมใหญ6ในศาลนั้นหรือในแผนกคดีของศาลดังกล6าว เมื่อไดตรวจสํานวนคดีที่ประชุมใหญ6หรือที่
กประชุมแผนกคดี
ก ก แกลว มีกอํานาจพิพากษาหรืก อทําคํากสั่งคดีก นั้นกได และเฉพาะในศาลอุ
ก กทธรณMหรืกอศาล
ก ก ก
อุทธรณMภาคมีอํานาจทําความเห็นแยงไดดวย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๒๘ ในระหว6างการพิจารณาคดีใด หากมีเหตุสุดวิสัยหรือมีเหตุจําเป/นอื่นอัน
กมิอาจกาวล6
ก วงไดก กทําใหผู
ก พิพากษาซึ่งเป/นกองคMคณะในการพิ
ก ก กจารณาคดีก นั้น ไม6อาจจะนั ก ่งพิจารณาคดี
ก ก ก ก
ต6อไป ใหผูพิพากษาดังต6อไปนี้นั่งพิจารณาคดีนั้นแทนต6อไปได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๑) ในศาลฎีกา ไดแก6 ประธานศาลฎีกา หรือรองประธานศาลฎีกา หรือผูพิพากษา
กในศาลฎีกกาซึ่งประธานศาลฎี
ก ก ก กามอบหมาย ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
(๒) ในศาลอุทธรณMหรือศาลอุทธรณMภาค ไดแก6 ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาล
อุทธรณMภาค หรือรองประธานศาลอุ
ก ก ก ทกธรณMกรองประธานศาลอุ ก ทธรณM ภกาค หรื
ก อกผู พิ พกากษาในศาล
อุทธรณMหรือศาลอุ ทธรณM ภาคซึ่ งประธานศาลอุท ธรณMห รือประธานศาลอุ ทธรณM ภาค แลวแต6กรณี
กมอบหมาย ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑๗
(๓) ในศาลชั้นตน ไดแก6 อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน อธิบดีผูพิพากษาภาค ผูพิพากษา
หัวหนาศาล หรือรองอธิก บดีผูพิกพากษาศาลชั
ก ก ก้นตน รองอธิบดีผูพิก พากษาภาค
ก กหรือกผูพิพกากษาในศาล
ชั้นตนของศาลนั้น ซึ่งอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน อธิบดีผูพิพากษาภาค หรือผูพิพากษาหัวหนาศาล
กแลวแต6กกรณี มอบหมาย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑๗
มาตรา ๒๘ (๓) แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก(ฉบับที่ ๔)กพ.ศ.ก๒๕๕๕
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 - ๑๑ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ใหผูทําการแทนในตําแหน6งต6าง ๆ ตามมาตรา ๘ มาตรา ๙ และมาตรา ๑๓ มีอํานาจ

กตาม (๑) ก(๒) และ
ก ก(๓) ดวย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

มาตราก ๒๙ กในระหว6 ก กางการทํ

ก าคําพิพากษาคดีกใด หากมีกเหตุกสุดวิกสัยหรืกอเหตุจําเป/น
อื่ น อั น มิ อ าจกาวล6 ว งได ทํ า ใหผู พิ พ ากษาซึ่ ง เป/ น องคM ค ณะในการพิ จ ารณาคดี นั้ น ไม6 อ าจจะทํ า คํ า
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พิพากษาในคดีนั้นต6อไปได ใหผูพิพากษาดังต6อไปนี้มีอํานาจลงลายมือชื่อทําคําพิพากษา และเฉพาะใน
ศาลอุทธรณM ศาลอุทกธรณMภาคก และศาลชั ก ก ้นตน ก มีอํานาจทําความเห็ ก นแยงไดดวย
ก ก ก ทั้งนีก้ หลังจากได
ตรวจสํานวนคดีนั้นแลว
ก ก ก ก(๑) ในศาลฎี
ก กา ไดแก6 ประธานศาลฎี
ก ก กาหรื
ก กอรองประธานศาลฎี
ก กา ก ก ก ก ก
(๒) ในศาลอุทธรณMหรือศาลอุทธรณMภาค ไดแก6 ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาล
อุทธรณMภาค รองประธานศาลอุ ก กทธรณM ก หรื
ก อรองประธานศาลอุ
ก ทธรณM
ก ภาค แลวแต6
ก ก กรณี
ก ก
๑๘
(๓) ในศาลชั้น ตน ไดแก6 อธิบ ดีผู พิพ ากษาศาลชั้น ตน อธิบ ดีผู พิพ ากษาภาค
กรองอธิบดีกผูพิพกากษาศาลชั
ก ก ้นตน รองอธิบดีกผูพิพากษาภาค ก กหรืกอผูพิพกากษาหัวหนาศาล กแลวแต6กกรณี ก ก ก
ใหผูทําการแทนในตําแหน6งต6าง ๆ ตามมาตรา ๘ มาตรา ๙ และมาตรา ๑๓ มีอํานาจ
ตาม (๑) (๒) และ (๓)ก ดวย ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๓๐ เหตุจํ าเป/นอื่นอันมิอาจกาวล6วงไดตามมาตรา ๒๘ และมาตรา ๒๙
หมายถึง กรณีที่ผูพิพกากษาซึ่งเป/กนองคM
ก คณะนั
ก ่งกพิจารณาคดีนั้นพนจากตํ
ก าแหน6
ก งทีก่ดํารงอยู
ก 6หกรือถูกคัดคาน
และถอนตัวไป หรือไม6อาจปฏิบัติราชการจนไม6สามารถนั่งพิจารณาหรือทําคําพิพากษาในคดีนั้นได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๓๑ เหตุจํ าเป/นอื่นอันมิอาจกาวล6วงไดตามมาตรา ๒๘ และมาตรา ๒๙
นอกจากที่กําหนดไวในมาตราก ก๓๐ แลว
ก กใหหมายความรวมถึ
ก งกรณี
ก ดังต6อไปนี
ก ้ดวย
ก ก ก
(๑) กรณีที่ผูพิพากษาคนเดียวไต6สวนมูลฟDองคดีอาญาแลวเห็นว6าควรพิพากษายก
กฟDอง แต6คกดีนั้นกมีอกัตราโทษตามที
ก ่กฎหมายกํกาหนดเกินกกว6ากอัตราโทษตามมาตรา
ก ก ๒๕ (๕)ก ก ก ก ก
(๒) กรณีที่ผูพิพากษาคนเดียวพิจารณาคดีอาญาตามมาตรา ๒๕ (๕) แลวเห็นว6าควร
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พิพากษาลงโทษจําคุกเกินกว6าหกเดือน หรือปรับเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ ซึ่งโทษจําคุก
กหรือปรับกนั้นอย6กางใดอย6
ก ากงหนึ่ง หรือทั้งสองอย6
ก างเกินกอัตราดั
ก งกล6
ก าว ก ก ก ก ก ก
(๓) กรณีที่คําพิพากษาหรือคําสั่งคดีแพ6งเรื่องใดของศาลนั้นจะตองกระทําโดยองคM
คณะซึ่งประกอบดวยผูก พิพากษาหลายคน ก ก ก และผู ก พิพากษาในองคMคกณะนั้นมีกความเห็
ก นกแยงกักนจนหาเสียง
ขางมากมิได
ก ก ก ก(๔) กรณี ก ที่ผูพิพากษาคนเดี
ก ยวพิจการณาคดีก กแพ6งตามมาตรา
ก ๒๕ (๔)ก ไปแลวกต6อมาก ก ก
ปรากฏว6าราคาทรัพยMสินที่พิพาทหรือจํานวนเงินที่ฟDองเกินกว6าอํานาจพิจารณาพิพากษาของผูพิพากษา
คนเดียว ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก หมวดก ๔ ก ก ก ก ก ก ก ก

ก
การจ6 าย การโอน และการเรียกคืนสํกานวนคดีก ก ก
ก ก ก ก ก
๑๘
มาตรา ๒๙ (๓) แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม
ก(ฉบับที่ ๔)กพ.ศ.ก๒๕๕๕
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 - ๑๒ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๓๒ ใหประธานศาลฎีกา ประธานศาลอุทธรณM ประธานศาลอุทธรณMภาค
อธิบดีผูพิพากษาศาลชั ก ้นตน ผูกพิพากษาหั
ก ก วหนาศาล
ก หรือผูพิพกากษาหัวกหนาแผนกคดี
ก ก กในแต6ละศาล
แลวแต6กรณี รับผิดชอบในการจ6ายสํานวนคดีใหแก6องคMคณะผูพิพากษาในศาลหรือในแผนกคดีนั้น โดย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ใหปฏิบัติตามหลักเกณฑMและวิธีการที่กําหนดโดยระเบียบราชการฝOายตุลาการของศาลยุติธรรม
การออกระเบี
ก ก ยบราชการฝO
ก ก กายตุลาการของศาลยุ ก ติธรรมตามวรรคหนึ
ก ก ก ก่ง ใหคํานึงถึง
ความเชี่ยวชาญและความเหมาะสมขององคMคณะผูพิพากษาที่จะรับผิดชอบสํานวนคดีนั้น รวมทั้ง
กปริมาณคดี
ก ที่อกงคMคกณะผูกพิพากษาแต6ละองคMกคณะรับผิกดชอบก ก ก ก ก ก ก ก

มาตรา
ก ๓๓ กการเรีกยกคื ก นสํากนวนคดีหรือการโอนสํ ก านวนคดี
ก ซกึ่งอยูก6ในความรั
ก บผิดชอบ
ขององคMค ณะผู พิพ ากษาใด ประธานศาลฎีก า ประธานศาลอุท ธรณM ประธานศาลอุท ธรณMภ าค
กอธิบ ดีผู พิก พ ากษาศาลชั
ก ก ก ้ น ตน หรื อ ผู พิ พกากษาหั วกหนาศาล ก ก จะกระทํ
ก า ไดต6 อ เมื่ อกเป/ น กรณีก ที่ จกะ ก ก
กระทบกระเทื อ นต6 อ ความยุ ติ ธ รรมในการพิ จ ารณาหรื อ พิ พ ากษาอรรถคดี ข องศาลนั้ น และรอง
ก ก ก ก ก
ประธานศาลฎีกา รองประธานศาลอุ ทธรณM รองประธานศาลอุกทธรณMภาคก รองอธิ ก ก ก
บดีผูพิพากษาศาล
ก
ชั้นตน หรืกอผูพิกพากษาในศาลจั
ก ก
งหวัดหรือศาลแขวง
ก
ที่มีอาวุโสสูงสุดในศาลนั้น แลวแต6กกรณี ที่มกิไดเป/กน
ก ก ก๑๙ ก ก ก
องคMคณะในสํานวนคดีดังกล6าวไดเสนอความเห็นใหกระทําได
ในกรณี
ก ที่รองประธานศาลฎี
ก ก ก กกา รองประธานศาลอุ ก ทธรณM ก รองประธานศาลอุ
ก ก ก ทธรณM
ภาค รองอธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน หรือผูพิพากษาในศาลจังหวัดหรือศาลแขวง ที่มีอาวุโสสูงสุดใน
กศาลนั้น แลวแต6
ก กกรณี ก ไม6อกาจปฏิบัติราชการได ก หรือไดเขาเป/
ก กนองคM ก คณะในสํ
ก านวนคดีที่เรียกกคืนหรือโอนนั ก ก้น ก ก
ใหรองประธานศาลฎีกา รองประธานศาลอุทธรณM รองประธานศาลอุทธรณMภาค รองอธิบดีผูพิพากษา
ศาลชั้ น ตน หรื อ ผู พิ พก ากษา ทีก่ มี อาวุ
ก โ สถั
ก ด ลงมาตามลํ
ก าดั บ ในศาลนั
ก ้ น เป/
ก น ผูกมี อกํ า นาจในการเสนอ
ก
ความเห็นแทน ในกรณีที่รองประธานศาลฎีกา รองประธานศาลอุทธรณM รองประธานศาลอุทธรณMภาค
กรองอธิบดีกผูพิพกากษาศาลชั
ก ก ้นตน มีหนึ่งคนกหรือมีหลายคนแต6 ก ก ก ไม6อกาจปฏิบัติราชการไดหรื ก อไดเขาเป/
ก กน ก ก
องคMคณะในสํานวนคดีที่เรียกคืนหรือโอนนั้นทั้งหมด ใหผูพิพากษาที่มีอาวุโสสูงสุดของศาลนั้นเป/นผูมี
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
อํานาจในการเสนอความเห็น๒๐
ก ก ก กผูพิพากษาอาวุก โสหรือผูพิกพากษาประจํ
ก กาศาลไม6 ก มกีอํานาจในการเสนอความเห็ ก กนตาม ก ก ก
วรรคหนึ่งหรือวรรคสอง
ในกรณี
ก ที่ผูพิพกากษาเจาของสํ
ก ก ก านวนหรือองคMคณะผู ก พิพากษามี
ก กคดีคกางการพิ ก จารณาอยู6
เป/นจํานวนมาก ซึ่งจะทําใหการพิจารณาพิพากษาคดีของศาลนั้นล6าชา และผูพิพากษาเจาของสํานวน
กหรือองคMกคณะผู ก พิกพากษานั
ก ้นขอคืนสํานวนคดี ก ที่ตนรักบผิดกชอบอยู
ก 6 กใหประธานศาลฎีกกา ประธานศาล ก ก ก ก
อุทธรณM ประธานศาลอุทธรณMภาค อธิบดีผูพิพากษาศาลชั้นตน หรือผูพิพากษาหัวหนาศาล แลวแต6
กรณี มีอํานาจรับคืนกสํานวนคดีกดังกล6ก าวก และโอนใหผู
ก พิพากษาหรื ก อองคMคกณะผูกพิพกากษาอื ก ่นในศาลนั้น
รับผิดชอบแทนได
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๑๙
มาตรา ๓๓ วรรคหนึ่ง แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาล
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ยุติธรรม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐
๒๐
มาตรา ๓๓ วรรคสอง แกไขเพิ่ มเติมโดยพระราชบัญ ญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาล
กยุติธรรม (ฉบั
ก บทีก่ ๒) กพ.ศ. ๒๕๕๐
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
 - ๑๓ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่มาตรา ๒๓๖ ของรัฐธรรมนูญ

กแห6งราชอาณาจั
ก ก กกรไทยก บัญ ญัติใ หการนั่งกพิจารณาคดี ก ขกองศาลตองมี
ก ก ผูพิพากษาครบองคM ก คณะและ
ก ก ก ก
ผูพิพากษาซึ่งมิไดนั่งพิจารณาคดีใดจะทําคําพิพากษาคดีนั้นมิได เวนแต6มีเหตุสุดวิสัยหรือมีเหตุจําเป/น
อื่นอันมิอาจกาวล6วงได ก ทั้งนี้ กตามทีก่กฎหมายบั
ก ก ญญัติ ประกอบกักบมาตราก ๒๔๙ ก ของรั
ก ฐกธรรมนูญแห6ง
ราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหการจ6ายสํานวนคดีใหผูพิพากษาตองเป/นไปตามหลักเกณฑMที่กฎหมาย
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
บั ญ ญั ติ และไดหามการเรี ย กคื น สํ า นวนคดี ห รื อ การโอนสํ า นวนคดี เวนแต6 เ ป/ น กรณี ที่ จ ะ
กระทบกระเทือนต6อความยุ ก ติธรรมในการพิ
ก ก ก จารณาพิ ก พากษาอรรถคดี ก นอกจากนี
ก ก้ ไดมี ก การตรากฎหมาย
ก
ตามมาตรา ๒๗๕ ของรัฐธรรมนูญแห6งราชอาณาจักรไทย ซึ่งบัญญัติใหศาลยุติธรรมมีหน6วยธุรการที่
กเป/ น อิ ส ระก โดยมี
ก เกลขาธิกก ารสํ า นั ก งานศาลยุ
ก ติ ธรรมเป/
ก นกผู บักงคั บบักญ ชาขึ้ นตรงต6 อประธานศาลฎี
ก ก กกา ก ก
ดังนั้น เพื่อเป/นการรองรับบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห6งราชอาณาจักรไทย และเพื่อใหการจัดระบบ
การบริหารงานศาลยุกติธรรมตามพระธรรมนู
ก ก ก ก ญ ศาลยุ ติธรรมสอดคลองกั ก ก บกฎหมายซึ
ก ก ก่ งตราขึ้ นตาม
มาตรา ๒๗๕ ดังกล6าว จึงจําเป/นตองตราพระราชบัญญัตินี้
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๕๐๒๑
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก
หมายเหตุก :- เหตุ
ก ก ก
ผลในการประกาศใชพระราชบั ก
ญญัก ติฉบัก บนีก้ คือ กโดยที่บทบัญญัติแห6กงพระธรรมนู
ก ก ก
ญ ก
ศาลยุติธรรมไดกําหนดใหศาลชั้นตนมีเขตอํานาจตามที่กําหนดไวในพระราชบัญญัติ จึงทําใหการ
เปลี่ยนแปลงเขตอํานาจศาลดั
ก งกกล6ากวจะตองตราเป/
ก ก นพระราชบัญกญัติ ซึ่งตองใชเวลานานไม6
ก ก ก ก ทันกับการ
แกไขเปลี่ ย นแปลงเขตพื้ น ที่ ท างปกครอง และไม6 เ อื้ อ ประโยชนM ใ นการอํ า นวยความยุ ติ ธ รรมแก6
กประชาชน ก ดั งกนั้ นก เพื่ อกใหการเปลี่ ย นแปลงเขตอํ
ก ากนาจศาลชั
ก ก ้ น ตนสามารถกระทํ
ก าไดอย6
ก า งคล6กองตักว ก ก
สมควรแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรมเพื่อใหการเปลี่ยนแปลงเขตอํานาจศาลชั้นตนสามารถ
กระทําไดโดยตราเป/นกพระราชกฤษฎี ก กกาก จึงจํากเป/นตองตราพระราชบั ก ญญัตกินี้ ก ก ก

กพระราชบักญญักติแกไขเพิ
ก ก่มเติมพระธรรมนูญกศาลยุติธรรม ก บกที่ ๒)กพ.ศ. ๒๕๕๐๒๒ ก
ก (ฉบั ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่พระธรรมนูญศาลยุติธรรมได
กกําหนดใหมี
ก รองประธานศาลฎี
ก ก ก กาหนึ่งคน รองประธานศาลอุ
ก ก ก กทธรณMก และรองประธานศาลอุก ทธรณM
ก ภาค ก ก ก
ศาลละหนึ่งคน และในกรณีที่มีความจําเป/นเพื่อประโยชนMในทางราชการ คณะกรรมการบริหารศาล
ยุติธรรมโดยความเห็นก ชอบของประธานศาลฎี
ก ก ก กกาจะกําหนดใหมีกรองประธานศาลฎี ก ก กกามากกว6ก าหนึ่งคน
แต6ไม6เกินสามคนก็ได แต6เนื่องจากในป1จจุบันปริมาณงานของประธานศาลฎีกา ประธานศาลอุทธรณM
กและประธานศาลอุ
ก ก กทธรณM ก ภาคไดเพิ่มมากขึก้นเป/นลําดักบ สมควรกํ
ก ก าหนดใหมี
ก การเพิ่มการกํ
ก าหนดจํกานวน
ก ก ก
รองประธานศาลฎีกาไดไม6เกินหกคน และจํานวนรองประธานศาลอุทธรณMห รือรองประธานศาล
อุทธรณMภาคไดไม6เกินกสามคน เพืก ่อช6วกยแบ6
ก งเบาภาระหนาที
ก ่ของประธานศาลฎี
ก ก กกา ประธานศาลอุ
ก ก ทธรณM
และประธานศาลอุทธรณMภาค จึงจําเป/นตองตราพระราชบัญญัตินี้
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
๒๑
ราชกิจจานุเบกษา เล6ม ๑๒๔/ตอนที่ ๕๑ ก/หนา ๒๑/๕ กันยายน ๒๕๕๐
ก ก ก ก๒๒ ราชกิ
ก จจานุเบกษา เล6ม ๑๒๔/ตอนที
ก ก่ ๕๑ กก/หนา
ก ๒๔/๕
ก กันยายน ๒๕๕๐ ก ก ก ก ก
 - ๑๔ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๑๒๓

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่การพิจารณาพิพากษาอรรถคดี
ของศาลยุ ติ ธ รรมเป/กน งานที่ ตกองใชความละเอี
ก ก ก ย ดรอบคอบและการกลั ก ก่ น กรองจากผู
ก ก กพิ พ ากษาที่ มี
ประสบการณM สมควรกําหนดใหประธานศาลฎีกามีอํานาจใหคําแนะนําแก6ขาราชการตุลาการ และให
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ผูที่รับผิดชอบการบริหารงานของศาลมีอํานาจหนาที่ในการตรวจสํานวนและทําความเห็นแยง ทั้งยัง
สมควรเพิ่ ม เติ ม บทบักญ ญั ติ ที่ เกกี่ ย วกัก บ กอํ า นาจพิ
ก จ ารณาพิ พ ากษาคดี
ก ข องศาลฎี
ก ก กกาใหสอดคลองกั
ก บ
บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห6งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๒๑๙ วรรคสอง จึง
กจําเป/นตองตราพระราชบั
ก ก ก ก ญญัตินี้ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

พระราชบัญญัติแกไขเพิ
ก ่มเติมพระธรรมนู
ก ก กญศาลยุ ก ก ๒๔ก
ก ติธรรม (ฉบับที่ ก๔) พ.ศ. ๒๕๕๕ ก

กหมายเหตุก :- เหตุ
ก กผลในการประกาศใชพระราชบั
ก ก ญญัก ติฉบัก บนีก้ คือ กเนื่องดวยปริมาณงานตุ
ก ลาการและ
ก ก ก ก
งานธุร การคดี ของศาลยุ ติธรรมไดเพิ่ ม มากขึ้นเป/ นลํ าดับแต6 ผูรั บผิดชอบควบคุ ม ดูแ ลงานของศาล
ก
ยุติธรรมในส6วนภูมิภาคมี อธิบดีกผูพิพกากษาภาคเพี
ก ก
ยงคนเดียว ไม6กมีผูช6วยปฏิ
ก ก ก ก
บัติราชการ ทําใหราชการ
ก
ของศาลยุก ติธรรมไม6
ก ก ก
อาจดําเนินไปไดดวยความสะดวก
ก
รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพเท6
ก ก ก ก ก
าที่ควรก และก ก ก
ปริมาณคดีที่เพิ่มมากขึ้นดังกล6าวส6งผลต6อระยะเวลาในการพิจารณาพิพากษาคดีของศาลชั้นตน ทําให
การพิ จ ารณาพิ พ ากษาคดี
ก ข องศาลชั
ก ก ้ กน ตนมีกค วามล6 า ชากระทบต6ก อ การอํ ก า นวยความยุ
ก ก ก ติ ธ รรมแก6
ประชาชนและคู6ความในคดี ดังนั้น เพื่อใหการบริหารจัดการคดีของศาลยุติธรรมเป/นไปโดยสะดวก
กรวดเร็ ว กและมีกประสิ
ก ทธิกภาพเพื่อประโยชนM ก ในการพิก จารณาพิ
ก ก พากษาอรรถคดี
ก ใหเป/กนไปโดยถูกกตองก ก ก
รวดเร็ว และเป/นธรรม สมควรแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรมโดยกําหนดตําแหน6งรองอธิบดี
ผูพิพากษาภาคและอํากนาจหนาที ก ่ของอธิ
ก กบดีผูพิกพากษาภาคและรองอธิ
ก บดีผูพิก พากษาภาค
ก ก กจึงจําเป/นตอง
ตราพระราชบัญญัตินี้
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมพระธรรมนูญศาลยุติธรรม (ฉบับที่ ๕) พ.ศ. ๒๕๕๘๒๕
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก กมาตราก ๒ พระราชบัญกญัตินี้ใหใชบั
ก งคักบตัก้งแต6วกันถัดจากวันประกาศในราชกิ
ก ก จจา
ก ก ก
นุเบกษา เป/นตนไป
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
มาตรา ๑๐ บรรดาบทบัญญัติแห6งกฎหมายใดที่อางถึงการยื่นอุทธรณMต6อศาลอุทธรณM
กใหถือว6าอางถึ
ก กงการยื
ก ่นอุกทธรณMต6อศาลชั้นกอุทธรณM กเวนแต6
ก เมืก่อบทบัก ญญัติดังกล6าวนั้นกแสดงใหเห็ ก นว6กา ก ก
ใชไดเฉพาะกั บ ศาลอุ ท ธรณM ศาลอุ ท ธรณM ภ าค หรื อ ศาลยุ ติ ธ รรมอื่ น ที่ พ ระราชบั ญ ญั ติ จั ด ตั้ ง ศาล
กําหนดใหเป/นศาลชั้นกอุทธรณMศกาลใดศาลหนึ
ก ก ่งกเท6านั้น ก ก ก ก ก

ก ก ก กมาตราก ๑๑ ใหประธานศาลฎี
ก การักกษาการตามพระราชบั
ก ก ก ญญัตินี้ ก ก ก ก ก

๒๓ ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ราชกิจจานุเบกษา เล6ม ๑๒๕/ตอนที่ ๓๗ ก/หนา ๔๔/๒๒ กุมภาพันธM ๒๕๕๑
๒๔
ราชกิจจานุเบกษา เล6ม ๑๒๙/ตอนที่ ๓๗ ก/หนา ๑/๒๗ เมษายน ๒๕๕๕
ก ก ก ก๒๕ ราชกิ
ก จจานุเบกษา เล6ม ๑๓๒/ตอนที
ก ก่ ๑๒๐ก ก/หนา
ก ๕/๑๔
ก ธันวาคม ๒๕๕๘ก ก ก ก ก
 - ๑๕ - สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

กหมายเหตุก :- เหตุ
ก กผลในการประกาศใชพระราชบั
ก ก ญญัก ติฉบักบนีก้ คือ กโดยที่ไดมีการจัดตั้งกศาลอุทธรณM
ก คกดี ก ก
ชํานัญพิเศษโดยกําหนดใหเป/นศาลชั้นอุทธรณMที่มีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีที่อุทธรณMคําพิพากษา
หรือคําสั่งของศาลชํากนัญพิเศษก สมควรกํก ก าหนดความหมายของคํ
ก กาว6า “ศาลชัก ้นกอุทธรณM
ก ”กใหสอดคลอง
กับการจัดตั้งศาลดังกล6าว อีกทั้งสมควรกําหนดใหคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมมีอํานาจออก
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ประกาศเปQดทําการสาขาของศาลชั้นตน รวมทั้งใหมีอํานาจกําหนดและเปลี่ยนแปลงสถานที่ตั้งของ
ศาลไดดวย เพื่ออํานวยความสะดวกใหแก6
ก ก ก ก ประชาชนผู ก มีอรรถคดีแกละผูที่เกีก่ยวของซึ
ก ่งกอยู6ในพื
ก ้นที่ห6างไกล
และในกรณีค ดีที่อยู6ใ นอํานาจของศาลแขวงถามีการยื่นฟDอ งคดีต6อ ศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต
กศาลแพ6งกธนบุรกี ศาลอาญา
ก ก ศาลอาญากรุงเทพใต ก ศาลอาญาธนบุ
ก ก ก รกี หรือศาลจังหวัด ก็กใหศาลดักงกล6ากว ก ก
นั้นมีดุลพินิจที่จะพิจารณาพิพากษาคดีที่รับฟDองไวแลวนั้นต6อไปหรือโอนคดีไปยังศาลแขวงที่มีอํานาจก็
ได แต6หากในกรณีที่ศกาลดังกล6กาวไดมี ก คกําสั่งรับกฟDองคดีไวแลวโดยในขณะยื
ก ก่นฟDอกงคดีก นั้นเป/ก นคดีที่อยู6ใน
อํานาจของศาลแขวง หรือกรณีเป/นคดีที่อยู6ในอํานาจของศาลแพ6ง ศาลแพ6งกรุงเทพใต ศาลแพ6งธนบุรี
กศาลอาญาก ศาลอาญากรุ
ก ก กงเทพใต ศาลอาญาธนบุ ก รี หรืก อศาลจั
ก กงหวัดกแต6ต6อมามีพฤติการณM ก เปลี่ยนแปลง
ก ก ก ก
ไปทําใหคดีนั้นอยู6ในอํานาจของศาลแขวง ก็ใหศาลนั้นมีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีต6อไป อันเป/นการ
ก ก ก ก ก
ส6 ง เสริ ม ใหการบริ ห ารจั ด การคดี ข องศาลยุ ติ ธ รรมมี ป ระสิ ท ธิกภ าพเพื่ อกประโยชนM
ก ก ก
ใ นการพิ จ ารณา
ก
พิพากษาอรรถคดี
ก ก ก ก
ใหเป/นไปโดยถูกตอง รวดเร็ ก
ว และเป/ นธรรม จึงจําเป/นตองตราพระราชบั
ก ก ก ก ก
ญญักตินี้ ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก
ปณตภร/ผูจัดทํา
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ๒๕ พฤษภาคม
ก ๒๕๕๕
ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก นุกสรา/เพิ่มเติม
๑๗ ธันวาคม ๒๕๕๘
ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก

ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก