Visoka železnička škola strukovnih studija

SEMINARSKI RAD:

Lokomotiva 444

Mentor: Branislav Gavrilović

Kandidat: Borko Radovanović

Br. Indeksa: 03-383
Smer: Elektrotehnika u saobraćaju

1
 ELEKTRIČNA LOKOMOTIVA SERIJE 444
Električne lokomotive serije 444, popularne "Severine", najmodernije su lokomotive koje krstare
prugama Srbije. Dobijene su renumeracijom, modifikacijom i tiristorizacijom 30 električnih
lokomotiva serije 441. Projekat renumeracije, modifikacije i tiristorizacije električnih lokomotiva
serije 441 počeo je 2004. godine, a remont i modifikaciju lokomotiva radila je fabrika šinskih
vozila "Rade Končar" u saradnji sa Mašinskom industrijom iz Niša (MIN). Prva električna
lokomotiva serije 444 dobijena je renumeracijom, modifikacijom i tiristorizacijom električne
lokomotive 441-077 i posle brojnih ispitivanja u saobraćaj je puštena na leto 2004. godine, pod
brojem 444-001. Poslednja električna lokomotiva serije 444 dobijena je renumeracijom,
modifikacijom i tiristorizacijom električne lokomotive 441-011, a u saobraćaj je puštena na zimu
2007. godine pod brojem 444-030.

Tehnički podaci:

Snaga vučnih motora: 3860 kW

Raspored osovina: Bo'-Bo'
Maksimalna brzina: 120 km/h

Elektro lokomotiva 444 2

 1. Rapored opreme u lokomotivi

Slika 8. Dispozicija lokomotive

Naziv Pozicija Naziv Pozicija

Stalak vučnog motora +S1 – 4 Blok glavnog transformatora +T
Ormar upravljačke opreme +S5 EP kontaktori grejanja voza +T – K1
Stalak električne kočnice +S6,7 Rashladni blok glavnog transformatora +H
Ormar pomoćnog pogona +S8 RC-zaštita +TF1 – 2
Ormar elektronike +K Punjač aku-baterija +SA1
Ormar PJUT-a +A Stalak transformatora klimatizera +SA2
Indusi stalak +I Centralna jedinica RDU +R
Pneumatski stalak +P
1.1. Glavno strujno kolo lokomotive

Šema glavno strujno kolo lokomotive, prikazana je na Slici 11. Izbačena je visoko naponska
regulaciona sklopka, zajedno sa svim drugim komponentama vezanim za dosadašnji način
podešavanja napona na vučnim motorima. Vučni transformator se spaja fiksno na taj način da se
pri nazivnom naponu na kontaktnom vodu i impulsima za okidanje tiristora u -limitu, s’nazivnom
strujom vučnih motora, dobije nazivni napon na vučnim motorima. Diodni ispravljači zamenjuju
se tiristorskim poluprovodnicima.
Spoj vučnog strujnog kola se izvodi na taj način da se vučni motori s pripadajućom opremom
podele u dve identične dvomotorne grupe. Dvomotornu grupu čine motori M1 i M3 prvu; M2 i M4
drugu dvomotornu grupu, tako da im pogonske osovine imaju podjednake adhezijske sile. Unutar

3
svake dvomotorne grupe vučni motori se s pripadajućim komponentama (ispravljač, prigušnica)
spajaju u seriju. Maksimalni napon je pri tome dvostruk, u odnosu na postojeći, ali je "pritezanjem"
odgovarajućim otpornicima osigurano da potencijal bilo koje tačke u kolu prema masi nije veći od
polovice maksimalnog napona.
Zadržan je postojeći način slabljenja pobude vučnih motora šentiranjem pobudnih
namotaja otpornicima u tri stepena. Slabljenje pobudne struje, izvodi se automatski u funkciji
regulacije struje vučnih motora.
U režimu električnog kočenja vučni motori rade kao generatori s nezavisnom pobudom. Armatura
svakog motora se spaja na vlastiti kočni otpornik. Pobudni namotaji svih vučnih motora spojeni u
seriju, napajaju se preko tiristorskog ispravljača, koji pripada vučnom motoru M2, iz dodatnog
izvoda transformatora.
Zadržani su postojeći elektropneumatski kontaktori i prekidači. Elektropneumatski kontaktori
(smanjen im je broj) deluju isključivo u bezstrujnom stanju i služe kao daljinski upravljani
prekidači za konfiguraciju strujnog kola. Motorski stalak je modificiran i u njega su ugrađeni novi
davači struje i napona za merenja u jednosmernom kolu, i osigurači za zaštitu tiristorskih mostova
lokomotive
Sve komponente spojene na primarni deo glavnog transformatora, izvodi i elementi za grejanje
voza i izvodi za pomoćne pogone, su zadržani.
Izbacivanjem birača napona sa glavnog transformatora, pred transformatorom se dobilo
mesta za ugradnju prenaponskih zaštita pogona Slika 10. Zaštite se sastoje od diodnih mostova,
otpornika i kondenzatora čija je uloga eliminiranje i peglanje naglih naponskih udara koji bi inače
mogli oštetiti poluprovodničke tiristorske mostove. Na svaki namotaj vučnih sekundara spojen je
jedan sklop prenaponskih zaštita pogona.

Glavni tiristorski pretvarač lokomotive Prenaponska zaštita

tiristorskih mostova

Elektro lokomotiva 444 4

5
Elektro lokomotiva 444 6
 Glavno strujno kolo lokomotive

Pojednostavljena šema glavnog strujnog kola u vuči

1.2. Sistem upravljanja, zaštita i regulacije lokomotive

U sistemu je primenjeno mikroprocesorsko upravljanje diskretnim funkcijama i

regulacijom glavnog elektromotornog pogona. Komunikacija s okolinom ostvarena je pomoću
ulazno-izlaznih jedinica. Uređaj prima komande od strane mašinovođe, vrši obradu ulaznih
podataka stanja pogona i zadaje komande za uključenje/isključenje pojedinih uređaja prema
zadanom programu, pri čemu vrši i kontrolu izvršenja komandi, i uključuje odgovarajuću
signalizaciju na upravljačkom pultu. Takođe se koristi i mogućnost registrovanja važnijih događaja
u pogonu, čime je bitno olakšan rad servisnog osoblja. Upotrebom mikroprocesorskog uređaja
upravljačkog kola je značajno pojednostavljen i omogućuje promenu logike upravljanja bez
promena u ožičenju lokomotive.

7
 Sistem merenja osigurava signale struja i napona glavnog elektromotornog pogona za obradu u
sistemu regulacije i sistemu zaštita, galvanski odvojene od energetskog kola. Za potrebe regulacije
elekromotornog pogona mere se sledeće veličine:
- struja svakog vučnog motora (mernim davačem na principu Hallovog efekta)
- napon svakog vučnog motora (mernim davačem na principu Hallovog efekta)
- struja pobudnih namotaja kod kočenja (mernim davačem na principu Hallovog efekta)
- brzina svake osovine (beskontaktnim tahogeneratorom)
- napon kontaktnog voda (merni transformator)
- pritisak u glavnom vodu lokomotive
Sistem zaštita štiti sve komponente glavnog i pomoćnog pogona od neregularnih stanja.
Primenjene su zaštite u kolu glavnog elektromotornog pogona:
- od preniskog i previsokog napona kontaktnog voda
- od prenapona vučnih motora (svakog motora posebno)
- od prekostruja vučnih motora (svakog motora posebno)
- od termičkih oštećenja vučnog kola kontrolom zagrejavanja prigušnice za peglanje struje vučnih
motora, termički najkritičnije komponente glavnog elektromotornog pogona.
Napajanje uređaja sistema upravljanja, merenja, zaštita i regulacije, galvanski odvojenih
od akumulatorske baterije, osigurava uređaj DC/DC pretvarača.
Sistem regulacije glavnog elektromotornog pogona diodne lokomotive bio je baziran na
visokonaponskom teretnom prekidaču i visokonaponskom biraču napona. Ovakav sistem regulacije
omogućavao je jedino istovremenu promenu napona na sva četiri vučna motora i on je bio prespor
za delovanje protivklizne zaštite. Zamenom visokonaponskog birača napona tiristorskim
ispravljačima koji omogućava kontinuiranu regulaciju napona vučnih motora, s'mogućnošću
delovanja na svaku dvomotornu grupu pojedinačno, bitno su povećane mogućnosti pogona, ali time
i složenost samog sistema regulacije. Blok-šema sistema regulacije glavnog elektromotornog
pogona lokomotive prikazana je na Slici 13. i realizovana je mikroprocesorski, tako da se sve
promene parametara mogu sprovesti kroz software upravljačkog programa.
Sistem ima spoljnu petlju regulacije brzine kretanja voza, zajedničku za obe dvomotorne
grupe. Referencu brzine zadaje mašinovođa ručicom na upravljačkom pultu. Povratna veza
regulatora brzine je aproksimirana brzinom kretanja voza. Regulator brzine omogućava automatsko
uključivanje električnog kočenja u iznosu potrebnom za održavanje zadate brzine, odnosno
povratak u režim vuče, u zavisnosti od konfiguracije terena. Izlazni signal regulatora brzine
predstavlja referencu struje za dve nezavisne petlje regulacije struja motora svake dvomotorne
grupe.

Elektro lokomotiva 444 8

 Glavne komponente kojima se vrši upravljanje i regulacija glavnog pogona vozila
Referenca struje automatski se ograničava, za svaku dvomotornu grupu zasebno, u slučaju:
- preniskog napona na kontaktnoj mreži
- previsoke temperature vučnih prigušnica
- prorade zaštite od proklizavanja pogonskih točkova
Zaštita od proklizavanja pogonskih točkova ima dva kriterijjuma detekcije klizanja:
- razlika brzine brže osovine dvomotorne grupe i aproksimirane brzine lokomotive veća od
dozvoljenog iznosa (kod kočenja sporije osovine)
- ugaono ubrzanje brže (kod kočenja sporije) osovine dvomotorne grupe veće od dozvoljenog iznosa.
Referenca struje prisutna na ulazu regulatora struje upređuje se sa strujom pripadne
dvomotorne grupe. Izlazni signali oba regulatora struje motora limitiraju se kad napon na vučnim
motorima dostigne maksimalno dozvoljeni iznos. Kad napon na motorima dostigne maksimalno
dozvoljeni iznos ili kad impulsi za upravljanje tiristorima dostignu -limit dalje ubrzavanje,
odnosno održavanje zadane brzine, vrši se slabljenjem pobude vučnih motora, koje se izvodi
automatskim šentiranjem pobudnih namotaja. Šentiranje se izvodi nezavisno za svaku dvomotornu
jedinicu kada se za to steknu odgovarajući uslovi, tako da se minimiziraju trzaji lokomotive zbog
uključenja šentova.
U režimu električnog kočenja sistem regulacije, kao i vučni sila, menja konfiguraciju. Ostvarena
je funkcija regulacije momenta vučnih motora u generatorskom režimu. Ova funkcija je odabrana

9
zbog jednostavnog dobivanja povoljne kočne karakteristike lokomotive. Ova referenca automatski
se limitira u slučaju prorade zaštite od proklizavanja pogonskih točkova.
Lokomotive su pripremljene za višestruku vožnju dve lokomotive iz jedne upravljačnice.
Automatski se postavljaju u režim višestrukog upravljanja čim se spoje sa spojnim kabelom.
Položaj ručice upravljačkog kontrolera određuje status lokomotive. Lokomotiva kojoj je ručica
upravljačkog kontrolera u jednom od slijedećih položaja: NAPRED, 0, NAZAD je vodeća. Odnosno,
lokomotiva kojoj je ručica upravljačkog kontrolera u položaju STOJ ili je bez ručice u bilo kojem
kontroleru, je vođena lokomotiva.
1.3. Pomoćni pogon lokomotive

Pomoćni pogoni se napajaju iz trofaznog statičkog pretvarača sastavljenog iz jednog

ispravljača i četiri odvojena i identična izmjenjivačka modula, po jednog za svaku funkcionalnu
grupu (ventilatori vučnih motora, ventilatori kočionih otpornika, kompresor, i ventilator za hlađenje
ulja). Svaki od izmjenjivača je opremljen posebnim mikroprocesorom za upravljanje i
dijagnostičkim displejem. Upotrebom statičkog pretvarača radni uslovi asihronih elektromotora se
bitno poboljšavaju (posebno pri startu), a to omogućuje upotrebu običnih, standardnih asihronih
motora. U slučaju kvara bilo kojeg od izmjenjivača, svaka motorska grupa može biti prespojena na
izmjenjivač za napajanje motora ventilatora kočionih otpornika, a elektrodinamička kočnica je tada
van funkcije i koči se isključivo pneumatski.
Izmjenjivači imaju mogućnost regulacije frekvencije izlaznog napona, ali je ova opcija
iskorištena jedino na modulu izmjenjivača koji napaja motore ventilacije vučnih motora. Funkcija
je realizirana preko tri logička signala preko kojih je moguće zadati do 8 različitih brzina ventilacije,
ali se koriste samo tri. Do iznosa 400A struje vučnih motora koristi se najniži stepen ventilacije sa
brzinom okretanja ventilatora 2050 o/min, iznad 600A uključuje se drugi stepen sa brzinom 2500
o/min, dok je puna ventilacija prisutna kada su struje vučnih motora veće od 800A. Pad ispod ove
granice ne ruši trenutno iznos ventilacije na niži stepen, nego je napravljena funkcija zadrške, koja
na niži stepen ventilaciju prebacuje kod 200A nižeg iznosa struje nego što je onaj na koji je podešena
granica prorade. Na ovaj se način nastojalo se da se izbegne neprestano menjanje iznosa ventilacije,
kod iznosa struje blizu granice prorade višeg stepena.
Ventilacija vučnih motora se pokreće uključenjem prekidača +F2-S4 na upravljačkom pultu
i pomeranjem ručice kontrolera +FA(B)-S2 iz 0 u vuču ili el. kočenje. Struja kroz vučne motore
počinje da protiče tek nakon prorade ventilacije i uključenjem odgovarajućih kontrolnika
ventilacije. Po povratku u 0 kontrolera –S2, ventilacija se automatski isključuje za 3 minute.
Većina motora pomoćnog pogona lokomotive, odnosno svi motori u motorskim stalcima
lokomotive i motori u kočnim stalcima, identični su i međusobno zamenjivi, te su unificirani sa
motorima na lokomotivama serje 461 200. Kompletan kompresorski agregat uključujući i njegov
motor identičan je na obe vrste lokomotiva, a isto je izvedeno i sa ventilacijskim sklopom
rashladnog bloka +H. Primenom jačeg motora i odgovarajućim konstrukcionim zahvatima postiglo
se povećanje protoka vazduha i bolje hlađenje glavne prigušnice vozila.

Elektro lokomotiva 444 10

1.4.3. Pomoćni uređaji

- Napajanje elektropneumatskih uređaja za pogon sklopova, (EP aparata) osigurava se pomoću

reducir ventila (7.04) koji osigurava pritisak od 6 bar-a. Na same EP aparate pritisak se odvodi
dalje preko reducir ventila sa 6 na 4.5 bar-a (7.06). Na tom vodu nalaze se manometar za kontrolu
pritisak (7.21) kao i vazdušna sklopka za zaštitu EP aparata (7.24) koja proverava da li se pritisak
nalazi u rasponu od 4 – 4.4 bar-a.
- Pantograf - Cilindrima (13.05, 13.06) polupantografskih oduzimača struje (“pantografa”)
upravlja se pomoću EP ventila (7.16 i 7.17) preko isključnih slavina (7.14 i 7.15), i ventila za
kontrolirano spuštanje pantografa premeštenih sa cilindara pantografa na glavni pneumatski
stalak (7.18 i 7.19). Napajanje ovog sistema vrši se preko reducira (7.04) (6 bar-a) preko
nepovratnog ventila (7.11) ili iz pomoćnog kompresorskog agregata (3) preko nepovratnog ventila
(7.10).
Dovođenjem pritiska u cilidar pantografa smanjuje se sila opruge u cilindru koja drži pantograf
u spuštenom stanju, te uslijed delovanja sile opruga samoga pantografa dolazi do njegovog
podizanja.
- Glavni prekidač (13.01) napaja se iz napojnog voda preko prečistača (7.02), nepovratnog ventila
(7.09), isključne slavine (7.13), reducir ventila 8.5 bara (7.05) i još jednog prečistača (7.03). Glavni
prekidač može se napajati i pomoćnim kompresorom (3), ali tada vazduh prolazi kroz prečistač
(7.01) i nepovratni ventil (7.08).
- Peskare se napajaju preko EP ventila (6.01 do 6.04) iz napojnog voda od kojeg ih je moguće
isključiti isključnom slavinom (6.07). Peskarom svake osovine upravlja se zasebnim ventilom
(6.01 do 6.04).
- Podmazivanje venca točkova osigurano je EP ventilima (6.05 i 6.06) sa pripadajućim isključnim
slavinama (6.08 i 6.09). Podmazuju se venci točkova 1. i 4. osovine.
- Budnik ima za izvršni uređaj sistem EP ventila (8.03) koji deluje na pneumatski ventil velikog
protoka (8.02),, čijim aktiviranjem dolazi do intenzivnog pražnjenja glavnog voda što izaziva
brzo kočenje. Sistem je moguće isključiti slavinom sa indikacijskim mikroprekidačem (8.01).
- Senzor pritiska napojnog voda (8.04) omogućuje stalno merenje pritiska napojnog voda čime
se može kvalitetno regulisati rad glavnog kompresora, a omogućeno je i jednostavno snimanje
kočnog dijagrama elektroničkim putem, gdje se ova veličina pojavljuje kao opcija.
- Autostop uređaj (12) napaja se iz glavnog voda i u mogućnosti je u svakom trenutku delovati
na njegovo pražnjenje, slično kao i kod budnika, ventilom velikog protoka. Napajanje iz
glavnog voda osigurava sigurno aktiviranje (nedostatak pritiska u glavnom vodu i onako bi već
značio kočenje)
- Vazdušne sirene (9.15 i 9.16) kontrolišu se EP ventilima (9.13 i 9.14) preko isključnih slavina
(9.11 i 9.12)

11
- Kočenje u slučaju opasnosti moguće je provesti pražnjenjem glavnog voda ventilom velikog
protoka sa udarnim prekidačem (9.10) smeštenim na upravljačkom pultu.
- Sistem za pranje i brisanje čeonih stakla (9.18 do 9.27) omogućuje posebno aktiviranje uređaja
za brisanje i uređaja za pranje, kao i regulaciju brzine rada uređaja za brisanje. Takođe je
omogućeno vraćanje brisača u početni (parkirni) položaj nakon isključenja uređaja.

2. Oprema lokomotive
2.1 Glavni tiristorski pretvarač

Slika 15. Tiristorski pretvarač Slika 16. Ventilacioni kanal pretvarača

GEMP 1143
Pretvarač je izveden kao poluupravljivi, sa četiri poluvodička ventila, po dva tiristora i dve
diode. Naponska klasa ventila je 4200V. Energetski spojevi pretvarača unutar vučnog kola
lokomotive vrše se pomoću stezaljki N(-) i P(+) i naizmeničnih stezaljki U1, U2 i V (U1 i U2 su spojene
na istu tačku).
Za dovođenje upravljačkih impulsa tiristorima V1 i V3 služe dvožilni koaksijalni kablovi s
međusobno upletenim vodičima. Kabeli su preko utikača povezani na motorski stalak lokomotive.
Ovo spojno mesto ujedno služi i za odvajanje mosta prilikom ispitivanja lokomotive. Za prenos i
galvansko odvajanje upravljačkih impulsa koriste se impulsni transformatori T1 i T3. Izolacijska
otpornost energetskog kola prema kućištu proverava se prema IEC 411-1.43.

Elektro lokomotiva 444 12

 Za zaštitu poluvodičkih ventila od komutacijskih prenapona koriste se RC članovi
paralelno spojeni sa svakim ventilom. Pretvarač može raditi pasivno i aktivno. Kod pasivnog rada
aktivna je jedino diodna grana mosta, i uređaj ne privodi u kolu energiju, nego samo omogućava
zatvaranje struje koju
privodi drugi most u kolu. U
aktivnom modulu rada
uključuje se i tiristorska grana
mosta i dovodi energiju u
strujno kolo.

Slika
17. Šema pretvarača
GEMP 1143

Mehanički je pretvarač smešten u poluokruglo kućište, zatvoreno i izolovano izolacijskim

materijalom, jednakih dimenzija kao što je bio originalni diodni ispravljač lokomotive i sa istim
prigradbenim učvršćenjima na gornjoj i donjoj ploči pretvarača. Pretvarač je koncipiran tako da
dopušta smeštaj ventilacijskog sklopa i iznad i ispod uređaja, odnosno ventilaciju podpritiska ili
nadpritiska. U ventilacijskom se kanalu nalaze dva reda rashladnih tela s’ugrađenim ventilima.
Primenjen je sistem dvostrukog hlađenja sa protokom vazduha od 1,9 m3/s, koji zadovoljava
efikasno odvođenje toplote stvorene u ventilima za deklarisana strujna opterećenja. Konstrukcija
pretvarača omogućava jednostavno čišćenje i zamenu ventila bez rastavljanja pretvarača, a
relativno široki ventilacijski kanali u hladnjacima, manje su podložni taloženju nečistoća i
začepljenja, od originalnih diodnih ispravljača.

2.2. Statički pretvarač jednofaznog u trofazni napon PJUT-2

PJUT 2 je savremeni modularni višeizlazni pretvaravač sa mikroprocesorskim upravljanjem

za napajanje pomoćnih pogona na električnim lokomotivama. Sastoji se od ispravljačkog modula i
4 izmenjivačka modula izrađena u IGBT tehnologiji. Napaja se iz posebnog, oko sredine
uzemljenog, sekundarnog namotaja glavnog transformatora lokomotive (za uzemljenje). Punjač
baterija je izrađen u istoj tehnologiji kao i PJUT ali je kao uređaj potpuno nezavisan. Svaki modul
uređaja sadrži vlastitu elektroniku sa mernom karticom, zaštitama i CPU-om te ispravljačkim
modulom. Svi moduli izmenjivača su potpuno identični i međusobno zamenljivi u samoj
lokomotivi. Na ovaj način bitno se ubrzava pronalaženje mesta kvara i omogućava popravak delova
uređaja u laboratorijskim uslovima i bez zadržavanja lokomotive. Uređaj je izrađen tako da je u
središnjem delu smeštena glavna prigušnica uređaja. Između prigušnice i spoljne strane svih pet
modula (dva na jednoj i tri na drugoj strani) nalaze se dva vazdušna kanala kroz koje se uvlači vazduh
za hlađenje. Vazduh se uvlači iz međukrova, kroz vazdušne kanale pomoću dva ventilatora snage
13
560W i izbacuje kroz otvore u podu pod uređajem. U slučaju kvara, ventilatori se mogu zameniti
bez izvlačenja kompletnog ormara iz lokomotive. Spoljne strane modula, opremljene su rebrastim
hladnjacima na kojima se sa strane ormara nalaze montrirani energetski tranzistori. Čitav ormar je
hermetički izoliran i od unutrašnjeg ventilacijskog kanala i od mašinskog prostora, kako bi se
smanjilo taloženje nečistoća i prašine na elektronskim komponentama. Unutar ormara nalazi se set
ventilatora, koji unutar uređaja ostvaruju cirkulaciju vazduha. Ovaj vazduh svojim strujanjem uz
krajeve uređaja, a posebno kroz ventilacijski kanalal, osigurava adekvatno hlađenje uređaja, sa
minimalnom potrebom za čišćenje i održavanje uređaja.

Dispej za
signalizaciju
kvarova

CPU Modul

Slika 18. Raspored opreme ormara PJUT-a Slika 19. Okvir sa upravljačkom
elektronikom

Elektro lokomotiva 444 14

 Pogled sa strane Pogled sa strane
izmjenjivača sklopnika

Ispravljač A0

Izmjenjivač A1
Izm enjivači A2 -4

U azni osigurači
l

Sklopnici napajanja

Ventilator
Ventilator

Pogled sa bočne
strane
Prigušnica

Ventilacijski kanali uz Sklopnik napajanja

prigušnicu

Ventilatori

Pres ek u području
ventilatora

Slika 20. Šematski prikaz opreme ormara PJUT-a

15
 CPU svakog modula sadrži svoju memoriju nezavisnu od spoljnjeg napajanja, u koju se
beleži svaki kvar modula, sa njegovom šifrom i tačnim vremenom pojave kvara. Osim ovoga
prednja ploča CPU-a sadrži numerički display na kojem se, kod pojave greške na uređaju ili u
sistemu koji napaja izmjenjivač, pojavljuje odgovarajuća šifra (0-9) koja govori o kom je kvaru reč.
Radi preglednosti i lakšeg očitanja ovih šifri bez otvaranja ormara na vratima PJUT-a ugrađeni su
odgovarajući prozori. Pregled kvarova koji se mogu javiti dat je u tablici. samo informativno, jer
se za otklanjanjem kvara PJUT-a bavi servisno osoblje. U slučaju kvara na ispravljaču mašinovođa
pokuša samo 2-3 puta sa resetom i ako se kvar ne može razrešiti proglašava lokomotivu defektnom.
Kod kvara na izmjenjivaču pokušava se kvar razrešiti, a ako to nije moguće isklučuje se izmjenjivač
koji signalizira kvar. Ako se kvar i tada ponavlja potrebno je pokušati sa isključenjem jednog po
jednog potrošača na termičkoj zaštiti motora ili osiguraču potrošača postići stanje da se kvar ne
pojavljuje. Tablica ipak može pomoći u smislu direktnog otkrivanja kvara zbog preopterećenja
izmjenjivača, a koje je obično posledica kvara na nekom od motora samog pogona. Ovi kvarovi
označeni su podebljanim slovima ili crveno.
Br. Značenje na ispravljaču Br. Značenje na izmjenjivaču

- ulazni napon prenizak, pogledati

0 sklopnike, osigurače na ulazu PJUT-a - - sve je OK

- ulazni napon prenizak < 250V, proveriti

1 - softwerska greška 0 napon na voltmetru i osigurače
izmjenjivača
- pregoreo osigurač ventilatora na vratima
2 ormara 1 - slobodno

3 - prekostruja izlaza 2 - kvar tranzistora, reset , ponoviti samo

- zaštita od kratkog spoja međukruga,
4 izlazna struja veća od nazivne, a napon <
100V 2s, reset
5 - slobodno
6 - pregrejan ormar, proveriti ventilatore
7 - pregrejan ormar, proveriti ventilatore
8 7
- nadnapon međukruga U>700V, resetovati,
ponoviti start
- nadnapon međukruga U>750V, ne
9 ponavljati start
jednom
- prekostruja izlaza, reset , ponoviti,
3 isključivati redom potrošače napajanog
strujnog kola
- preopterećenje, I>nazivne više od 30s,
4 proveriti potrošače (isključivati jedno po
jedno)
- preopterećenje uz f< 4Hz, proveriti
5
potrošače (isključivati jedno po jedno)
- pregrejano rashladno telo izmenjivača
6
(pregledati ventilatore)
- u 10s nije postignuta zadana frekvencija
8 - nadnapon ulaza U>700V, reset, pratiti na
voltm.
9 - spoj sa masom u strujnom kolu potrošača

Elektro lokomotiva 444 16

 Uređaj se napaja iz glavnog transformatora lokomotive jednofaznim naizmeničnim
naponom 900V, 50Hz. Namotaj je tako izveden da ima uzemljenu srednju tačku. Uređaj dozvoljava
promenu ulaznog napona u granicama –24%(19 kV) do +20% (30kV) sa izlaznim karakteristikama i do
–30% uz smanjenje izlaznog napona izmjenjivača. Pretvarač može raditi i sa ulazom priključenim na
jednofaznu spoljnu mrežu 400 V, 50 Hz (radionički priključak) uz smanjenje izlaznog napona.
Na ulaznom delu pretvarača nalaze se osigurači (450A; 1000V) i ispravljač koji preko prigušnice
napaja jednosmerni međukrug sa sledećim parametrima:
- nazivni napon jednosmernog međukruga 580 V=,
- nazivna struja jednosmernog međukruga 219 A,
- ograničenje struje jednosmernog međukruga 350 A,
- nazivna snaga jednosmernog međukruga 127 kW,
- zaštita od previsokog napona jednosmernog međukruga >700 V,
- prekostrujna zaštita na 550 A trenutne vrednosti struje

Iz strujnog kola PJUT-a napajaju se četiri identična izmjenjivača sa sledećim karakteristikama:

- nazivni ulazni napon 580 V=
- raspon ulaznog napona 250 do 700 V= (od 250 do 560 V smanjene izlazne karakteristike)
- maksimalni dopušteni napon ulaznih stezaljki prema masi 700 Veff
- nazivni izlazni napon 3 x 400 V
- nazivna izlazna frekvencija 50 Hz
- nazivna izlazna struja 75 A
- izlazno preopterećenje 90 A, 30 s
- nazivna izlazna snaga 52 kVA
- referentna vrijednost izlazne frekvencije od 7.1 do 50 Hz u 7 pozicije. Funkcija je hardverski
blokirana na utikaču modula tako da je izlazna frekvencija izmjenjivača 1,3 i 4 nepromenljiva i
iznosi 50Hz, dok se na drugom izmjenjivaču može zadati preko tri logička signala. Koriste se logički
signali 1-1-1 za 50Hz na izlazu, 1-1-0 za 43 Hz i 1-0-1 za 35 Hz.
- maksimalna izlazna frekvencija 50 Hz uz ulazni jednosmerni napon veći od 560 V, a snižava se na 30
Hz pri sniženju ulaznog napona na 350 V - izlazna karakteristika U/f=con.
- zaštita od previsokog ulaznog napona >700/650 V
- zaštita od preniskog ulaznog napona <250/200 V
- prekostrujna zaštita na 250 A trenutne vrednosti izlazne struje
- zaštita od direktnog kratkog spoja na izlazu
- zaštita od preopterećenja ograničenjem izlazne struje (preko napona i frekvencije) na 90 A do 30 s
- zaštita od unutrašnjeg kratkog spoja s brzim osiguračima
- zaštita od struje kratkog spoja u kolu priključenog potrošača >1.5 A
- zaštita od pregrejavanja rashladnog uređaja izmjenjivača >85oC
- pomoćni napon za elektroniku 44 do 220 V=, max 1.4 A
- hlađenje rashladnog uređaja prisilno vazduhom od 0.139 m3/s temperature -25oC do +45oC,
- hlađenje ostalih komponenti prirodno, temperatura vazduha -25oC do +70oC

17