Περί τῆς τραγῳδίας Αριστοτελῆς λέγει:

δι’ ἐλέου1 καὶ φόβου περαίνουσα2 τὴν τῶν τοιούτον παθημάτων κάθαρσιν3.

Περί σοφοῦ καὶ ποιήτης Πίνδαρος λέγει

σοφὸς4 ὁ πολλὰ εἰδῶς φυᾷ.

V. Odisea 8.477-498

“κῆρυξ, τῆ δή5, τοῦτο πόρε κρέας, ὄφρα φάγῃσι,

Δημοδόκῳ, καὶ μιν προσπτύξομαι6, ἀχνυμενὸς7 περ·
πᾶσι γὰρ ἀνθρώποισιν ἐπιχθονίοσιν8 ἀοιδοὶ
τιμῆς ἔμμοροὶ9 εἰσι καὶ αἰδοῦς10, οὕνεκ’ ἄρα σφέας11,
οἴμας12 Μοῦσ΄ ἐδίδαξε, φίλησε δὲ φῦλον13 ἀοιδῶν.”
ὣς ἄρ’ ἔφη, κῆρυξ δὲ φέρων ἐν χερσὶν ἔθηκεν
ἥρῳ Δημοδόκῳ· ὁ δ’ ἐδέξατο, χαῖρε δὲ θυμῷ.

1
ὁ ἔλεος-τὸ ἔλεος (compasión, piedad) > ἐλεέω (compadecerse).
2
περαίνω, περανῶ, ἐπέρανα, πεπέρασμαι – cumplir, acabar, realizar.
3
κάθαρσις, έως > καθαίρω, καθαρῶ, ἐκάθηρα, κεκάθαρκα, ἐκαθάρθην, κεκάθαρμαι
4
En Píndaro refiere al poeta> σοφία = ποιήτης, σοφός = ποιητής.
5
De esa manera.
6
προσπτύσσω – abrazar, recibir.
7
ἄχνυμαι [ἀχεύω, αχέω] ο ἄχομαι > ἄχος = πένθος / μερίμνα (preocupación, cuidado) > μεριμνάω
(preocuparse) – μέρμερος (funesto) [χαλεπά, δεινά, φροντίδος ἄξια] > μερμηρίζω (angustiarse, preocuparse) /
ἡ κηδεία –cuidado de la muerte / τὸ κῆδος, εος > ansiedad, luto, duelo, aflicción > κήδειος, α, ον – funesto,
νεοκηδής – un dolor fresco, ἀκηδής – despreocupado, κηδεύω – estar preocupado por la muerte de alguien,
enterrarlo, casarse / ἡ δυσφροσύνη – ansiedad.
8
ἡ χθών, χθονός > χθόνιος.
9
ὁ μόρος (destino, fatalidad, muerte) - ἡ μοῖρα (parte, porción) > ἔμμορος, η, ον – tomar parte > μείρομαι
(μορήσω, ἔμμορον, μεμόρηκα, εἵμαρται) - recibir una parte > εἰμαρμένη - destino .
10
ἡ αἰδώς, όος (respeto, reverencia, vergüenza) > αἰδέομαι, αἰδέσομαι, ᾐδέσθην, ᾔδεσμαι.
11
σφεῖς, ῶν, ίν, άς.
12
ἡ οἴμη – leyenda heroica, poema, canto.
13
τὸ φῦλον.
οἱ δ’ ἐπ’ ὀνείαθ14’ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον15.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος16 καῖ ἐδητύος17 ἐξ ἔρον18 εντο,
δὴ τότε Δημόδοκον προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
“Δημόδοκ’, ἔξοχα19 δἠ σε βροτῶν αἰνίζομ’20 ἁπάντων·
ἢ σέ γε Μοῦσ’ ἐδίδαξε, Διὸς πάïς, ἤ21 σέ γ’ Ἀπόλλων·
λίην22 γὰρ κατὰ κόσμον Ἀχαιῶν οἴτον23 ἀείδεις,
ὅσσ’ ἕρξαν24 τ’ ἔπαθον τε καὶ ὅσσ’ ἐμόγησαν25 Ἀχαιοί,
ὥς τέ που ἢ αὐτὸς παρεὼν ἢ ἄλλου ἀκούσας.
ἀλλ’ ἄγε δὴ μετάβηθι καὶ ἵππου κόσμον ἄεισον
δουρατέου26, τὸν Ἐπειὸς ἐποίησεν σὺν Ἀθήνῃ,
ὅν ποτ’ ἐς ἀκρόπολιν δόλον ἤγαγε δῖος27 Ὀδυσσεὺς
ἀνδρῶν ἐμπλήσας, οἳ Ἴλιον ἐξαλάπαξαν28.
αἴ κεν δή μοι ταῦτα κατὰ μοῖραν καταλέξῃς,
αὐτικα καὶ πᾶσιν μυθήσομαι ἀνθρώποισιν,
ὡς ἄρα τοι πρόφρων29 θεός ὄπασε30 θέσπιν ἀοιδήν.”

VI. Odisea 22. 330-353

Τερπιάδης δ’ ἔτ’ ἀοιδός ἀλύσκανε31 κῆρα32 μέλαιναν,

14
τὸ ὄνειαρ, άτος (plato, vianda).
15
ἰάλλω – lanzar.
16
ἡ πόσις, ιος – bebida.
17
ἐδυτύς, ύος – comida.
18
ὁ ἔρος – deseo.
19
ἔξοχος, ον.
20
αἰνίζομαι = αἰνέω.
21
either…or / en preguntas directas - ¿acaso? / en preguntas indirectas - si…o…
22
λίαν λίην.
23
ὁ οἶτος.
24
ἕρδω.
25
μογέω ὁ μόγος.
26
δουράτεος, η, ον.
27
δῖος, ῖα, ον.
28
ἐξαλαπάζω.
29
πρόφρων - benévolo, decidido.
30
ὀπάζω – dar (como compañero o guía), agregar, seguir ≠ ἕπω (seguir).
Φήμιος, ὅς ρ’ ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν33 ἀναγκῃ.
ἔστη δ’ ἐν χείρεσσιν ἔχων φόρμιγγα λίγειαν34
ἄγχι35 παρ’ ὀρσοθύρην· δίχα δὲ φρεσὶ μερμήριζεν36,
ἢ ἐκδύς37 μεγάροιο Διός μεγάλου ποτὶ38 βωμὸν
ἑρκείου39 ἕζοιτο40 τετυγμένον41, ἔνθ’ ἄρα πολλὰ
Λαέρτης Ὀδυσεύς τε βοῶν42 ἐπὶ μηρί43’ ἔκηαν44,
ἦ γούνων45 λίσσοιτο46 προσαḯξας47 Ὀδυσῆα.
ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο48 κέρδιον εἶναι,
γούνων ἅψασθαι Λαερτιάδεω Ὁδυσῆος.
ἦ τοι ὁ φόρμιγγα γλαφυρὴν49 κατέθηκε χαμᾶζε50
μεσσηγὺς51 κρητῆρος52 ἰδὲ θρόνου ἀργυροήλου,

31
ἀλύω-ἀλύσκω (evitar, estar fuera de sí / -σκ- = incoativo ) > ὁ ἀλυσμός (angustia), ἀλάομαι-πλανάομαι.
32
ἡ Κήρ, Κηρός, Κῆρα – La diosa de la muerte, δαίμων personal que acompaña a un hombre y del que se
huye (ὀλοή κῆρ – muerte funesta). θύραξε κῆρες, οὐκ ἐν Ἀνθεστήριᾳ (festival de Dionisio).
33
μνῆστηρ, ηρος > μιμνῄσκω, ἀναμνήσω, ἀνέμνησα, ------ (recordarle a alguien) / μιμνῄσκομαι,
μνησθήσομαι, ἐμήσθην, μέμνημαι, μεμνήσομαι (recordar).
34
claro.
35
cerca.
36
ἄχνυμαι [ἀχεύω, αχέω] ο ἄχομαι > ἄχος = πένθος / μερίμνα (preocupación, cuidado) > μεριμνάω
(preocuparse) – μέρμερος (funesto) [χαλεπά, δεινά, φροντίδος ἄξια] > μερμηρίζω (angustiarse, preocuparse) /
ἡ κηδεία –cuidado de la muerte / τὸ κῆδος, εος > ansiedad, luto, duelo, aflicción > κήδειος, α, ον – funesto,
νεοκηδής – un dolor fresco, ἀκηδής – despreocupado, κηδεύω – estar preocupado por la muerte de alguien,
enterrarlo, casarse / ἡ δυσφροσύνη – ansiedad.
37
ἐκ-δύω – desnudar, despojar a alguien de algo (2 ac.) / emerger, salir, librarse (ac. o gen.).
38
πρός.
39
ἑρκεῖος > ἕρκος (jardín, cerca) ὅρκος.
ἕρκος ὀδόντων ποῖον σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.
40
ἕζομαι-καθίζω – estar sentado ἕδρα, ἕδος κάθεδρα.
41
τεύχω [τεύξω, ἔτευξα, τέτευχα, τέτυγμαι] – preparar, disponer / pass. suceder, llegar.
42
βοῦς, βοῦν, βοῶν – buey.
43
τὸ μηρίον – hueso de la cadera, muslo.
44
καίω, καύσω, ἔκαυσα-ἔκηα, κέκαυκα – encender; quemar.
45
τὸ γόνυ, γόνατος.
46
λίσσομαι (λιταί-súplicas), εὔχομαι, ἱκετεύω.
47
προσαίσσω-ᾀσσω-ᾄττω-ἀḯσω (saltar, brincar = ἅλλομαι > ἁλμα) > ἀιόλος = ὠκυς, εῖα, ύ (rápido - πόδας
ἀιόλος), ἁïκή (movimiento rápido de arcos).
48
ἔδοξε.
49
delicado.
50
χθῶν, όνος > χαμάζε / χαμαιτύπη = χθῶν + τύπος (golpe) = golpeadora de tierra, es decir, prostituta.
51
μεσηγύ – en medio.
52
κρατήρ, ῆρος.
αὐτὸς δ’ Ὀδυσῆα προσαḯξας53 λαβε γούνων54
καὶ μιν λισσόμενος55 ἔπεα πτερόεντα56 προσηύδα57·
“γουνοῦμαί σ’, Ὀδυσσεῦ· σὺ δέ μ’ αἴδεο58 καί μ’ἐλέησον.
αὐτῷ τοι μετόπισθ59’ ἄχος60 ἔσσεται, εἴ κεν ἄοιδὸν
πέφνῃς61, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀείδω.
αὐτοδίδακτος62 δ’ εἰμί, θεός δέ μοι ἐν φρεσίν οἴμας
παντοίας ἐνέφυσεν· ἔοικα δέ τοι παραείδειν
ὥς τε θεῷ· τῶ μή με λιλαίεο63 δειροτομῆσαι64.
καί κεν Τηλέμαχος τάδε γ’εἴποι, σὸς φίλος υἱος,
ὡς ἐγὼ οὒ τι ἑκὼν ἐς σὸν δόμον οὐδὲ χατίζων65
πωλεύμην66 μηνστῆρσιν ἀεισόμενος μετὰ δαῖτας,
ἀλλὰ πολὺ πλέονες καὶ κρείσσονες ἦγον ἀνάγκῃ.”

53
προσαίσσω.
54
τὸ γόνυ, γόνατος.
55
λίσσομαι.
56
πτερόεις, εσσα, εν
πτερόεντα [ἄπτερος μῦθος] τὰ μὲν πράγματα τάχιστα γέγονεν, ἡ δὲ τῶν λόγων σχολὴ ποιτικὴ.
Comentario medieval: ὅτι πετερόεντες λόγοι, δία τὸ ταχὺ καὶ διὰ τὴν ἐν αὑτοῖς ἁρμονίαν καὶ εὐσυνθεσίαν,
καὶ ὅτι τέμνουσιν τὸν ἄερα καθὰ τὸ πτερὸν.
57
προσαυδάω.
58
ἡ αἰδώς, όος (respeto, reverencia, vergüenza) > αἰδέομαι, αἰδέσομαι, ᾐδέσθην, ᾔδεσμαι.
59
detrás.
60
ἄχνυμαι [ἀχεύω, αχέω] ο ἄχομαι > ἄχος = πένθος / μερίμνα (preocupación, cuidado) > μεριμνάω
(preocuparse) – μέρμερος (funesto) [χαλεπά, δεινά, φροντίδος ἄξια] > μερμηρίζω (angustiarse, preocuparse) /
ἡ κηδεία –cuidado de la muerte / τὸ κῆδος, εος > ansiedad, luto, duelo, aflicción > κήδειος, α, ον – funesto,
νεοκηδής – un dolor fresco, ἀκηδής – despreocupado, κηδεύω – estar preocupado por la muerte de alguien,
enterrarlo, casarse / ἡ δυσφροσύνη – ansiedad.
61
θείνω, θενῶ, ἔθεινα-ἔπεφνον, πέφαμαι (este aoristo y perfecto en πεφ- indica sólo el significado de matar).
62
πεύθομαι (vieja forma de πυνθάνω/dar una noticia) δ’ ἀπο’ ὀμμάτων νόστον, αὐτόμαρτος ὤν· τὸν δ’ ἀνευ
λύρας ὅμως ὐμωδεῖ θρῆνον (lamento) Ἐρινύος αὐτοδίδακτος ἔσωθεν (desde dentro) θυμός, οὐ τὸ πᾶν ἔχων
ἐλπίδος φίλον θράσος (τὸ θράσος - carácter, insolencia).
63
λιλαίομαι – desear.
64
δειροτομέω – cortar la garganta.
65
χατίζω – desear, anhelar.
66
πολέυω – ir y venir frecuentemente.