Ñúþç íà ìàòåìàòèöèòå â Áúëãàðèÿ

Àìåðèêàíñêà îíäàöèÿ çà Áúëãàðèÿ

Ôîíäàöèÿ åîðãè ×èëèêîâ

Åñåíåí ìàòåìàòè÷åñêè òóðíèð

”
Àêàäåìèê Ñòåàí Äîäóíåêîâ “
Ñîèÿ, 18-20 íîåìâðè 2017 ã.

Ñîèÿ, 2017 ã.

Свалено от Klasirane.com
 Óñëîâèÿ, êðàòêè ðåøåíèÿ è êðèòåðèè çà îöåíÿâàíå

Çàäà÷à 8.1. Íåêà G å ìåäèöåíòúð íà △ABC è òî÷êà D å ñèìåòðè÷íàòà íà G îòíîñíî

ñðåäàòà íà ñòðàíàòà AB . Íåêà ïðàâàòà ïðåç D , óñïîðåäíà íà AB , ïðåñè÷à ïðàâàòà BC â
òî÷êà M , ïðàâàòà ïðåç D óñïîðåäíà íà BC , ïðåñè÷à ïðàâàòà AC â òî÷êà N è ïðàâàòà ïðåç
D , óñïîðåäíà íà AC , ïðåñè÷à ïðàâàòà AB â òî÷êà P . Äà ñå äîêàæå, ÷å òî÷êèòå M , N è P
ëåæàò íà åäíà ïðàâà.

åøåíèå. Ïîñòðîÿâàìå M1 = AC ∩ DM è N1 = BC ∩ DP . Òúé êàòî G å ñðåäà íà CD ,

òî ïðàâàòà ïðåç G, AB , ñúäúðæà ñðåäíàòà îòñå÷êà â òðèúãúëíèêà M1 M C , à
óñïîðåäíà íà
îòñå÷êàòà AB å ñðåäíà çà òðàïåöà ñ îñíîâè ãîðåñïîìåíàòàòà ñðåäíà îòñå÷êà è M1 M . Ïîíåæå
CD å ìåäèàíà, ñëåäâà ÷å D å ñðåäàòà íà M1 M , à çíà÷è è N1 å ñðåäàòà íà CM è N å ñðåäàòà
íà M1 C (ñðåäíè îòñå÷êè â △M1 M C ). Ñëåäîâàòåëíî N N1 å ñðåäíà îòñå÷êà â △M1 M C è
1
å óñïîðåäíà è ðàâíà íà ïîëîâèíêàòà íà îñíîâàòà M M1 . Òîãàâà N N1 =
2 M M1 = DM ,
DM N1 N å óñïîðåäíèê è äèàãîíàëèòå ìó M N è DN1 ñå ðàçïîëîâÿâàò. Íî òî÷êà P å ñðåäà
íà DN1 , çàùîòî BP å ñðåäíà îòñå÷êà â △DM N1 . Ñëåäîâàòåëíî òî÷êèòå M , N è P ëåæàò
íà åäíà ïðàâà.

Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 2 ò. çà äîêàçâàíå, ÷å D å ñðåäà íà M M1 (àêî å èçïîëçâàíî áåç

äîêàçàòåëñòâî  1 ò.), 2 ò. çà óñïîðåäíèêà DM N1 N , 2 ò. çà äîâúðøâàíå.
Çàäà÷à 8.2. Íåêà a > 0 è |b − c| > 4a. Äà ñå äîêàæå, ÷å å â ñèëà ïîíå åäíî îò íåðàâåíñòâàòà
b2 ≥ 4ac èëè c
2 ≥ 4ab.
åøåíèå. Äîïóñêàìå ïðîòèâíîòî, ò.å. ÷å åäíîâðåìåííî ñà èçïúëíåíè íåðàâåíñòâàòà b2 < 4ac
è c
2 < 4ab. Òîãàâà b2 + c2 < 4ac + 4bc, êîåòî å åêâèâàëåíòíî íà (b − 2a)2 + (c − 2a)2 < 8a2 .
Îòòóê è îò óñëîâèåòî ñëåäâà, ÷å

16a2 < |b − c|2 = |(b − 2a) − (c − 2a)|2 ≤ 2 (b − 2a)2 + (c − 2a)2 < 16a2 ,

êîåòî å ïðîòèâîðå÷èå.

Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 1 ò. çà äîïóñêàíå íà ïðîòèâíîòî, 2 ò. çà ïîëó÷àâàíå íà íåðàâåíñòâîòî

(b − 2a)2 + (c − 2a)2 < 8a2 èëè íåãîâ àíàëîã, 2 ò. çà ïðàâèëíî è ñúùåñòâåíî çà çàäà÷àòà
èçïîëçâàíå íà íåðàâåíñòâîòî íà òðèúãúëíèêà, 1 ò. çà çàêëþ÷åíèåòî.

Çàäà÷à 8.3. à) Ñúùåñòâóâàò ëè åñòåñòâåíè ÷èñëà n, x è y , çà êîèòî å èçïúëíåíî ðàâåíñòâîòî

86n = x2 + y 2 ?
á) Äà ñå äîêàæå, ÷å çà âñÿêî åñòåñòâåíî ÷èñëî n ñúùåñòâóâàò åñòåñòâåíè ÷èñëà x, y è z,
òàêèâà, ÷å 86
n = x2 + y2 + z2.
åøåíèå. à) Îòãîâîð  íå ñúùåñòâóâà òàêîâà n. Äà äîïóñíåì, ÷å n, x è y èìàò èñêàíîòî
ñâîéñòâî. Òúé êàòî ïðîñòîòî ÷èñëî 43 = 4.10 + 3 äåëè 86, òî äåëè è x2 + y 2 . Òîãàâà 43|x è
43|y , êîåòî âåäíàãà äàâà 432 |x è 432 |y è ìîæåì äà ñúêðàòèì íà 432 . Òàçè ïðîöåäóðà ìîæå
äà ïðîäúëæè äîêàòî ëÿâàòà ñòðàíà ñå äåëè íà 43 (â ÷àñòíîñò n å ÷åòíî).
n 2 2
Íåêà n = 2n1 è 4 1 = x1 + y1 , x1 , y1 ∈ N. Îòòóê ïî ìîäóë 4 ëåñíî ñëåäâà, ÷å 2|x1 è 2|y1
è ìîæåì, êàêòî è ïî-ãîðå, äà ñúêðàòèì è äà ïðîäúëæèì. Â êðàéíà ñìåòêà äîñòèãàìå äî
óðàâíåíèåòî 1 = x22 + y22 , êîåòî íÿìà ðåøåíèå â åñòåñòâåíè ÷èñëà, ïðîòèâîðå÷èå.

Свалено от Klasirane.com
á) Ïðè n=1 èìàìå 861 = 81 + 4 + 9 = 92 + 22 + 12 , à ïðè n=2 

862 = 842 + 2.170 = 842 + 4.85 = 842 + 4(81 + 4) = 842 + 182 + 42 .

Íåêà n = 2k + 1, k ∈ N, ò.å. n å íå÷åòíî ÷èñëî. Òîãàâà

 2
 2  2  2  2
86n = 86 86k = 92 + 22 + 12 86k = 9 · 86k + 2 · 86k + 86k

å ñáîð íà 3 êâàäðàòà.
Íåêà n = 2k , k ∈ N, ò.å. n å ÷åòíî ÷èñëî. Òîãàâà

 2
 2
86n = 862 86k−1 = 842 + 182 + 42 86k−1

å ñáîð íà 3 êâàäðàòà.

Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) Çà (à)  2 ò. Çà (á): Íàìåðåíè ðàçëàãàíèÿ çà n=1 è n=2  ïî 1 ò.

Ïðè ðàçãëåäàí è ðåøåí ïîíå åäèí ñëó÷àé (÷åòíî èëè íå÷åòíî n)  2 ò. Ïðè ðåøåíè è äâàòà
ñëó÷àÿ, îùå 1 ò.

Çàäà÷à 8.4. àçãëåæäàìå òàáëèöè ñ 5 ðåäà è 15 ñòúëáà, â êîèòî íÿêîè îò êëåòêèòå ñà

÷åðíè. Ïðåäè âñåêè ðåä è íàä âñåêè ñòúëá å çàïèñàí áðîÿò íà ÷åðíèòå êëåòêè â òîçè ðåä
èëè ñòúëá. Îêàçàëî ñå, ÷å çàïèñàíèòå ÷èñëà ñà: 10, 6, 7, 4, 6 çà ðåäîâåòå îòãîðå-íàäîëó, è
5, 3, 3, 0, 5, 1, 1, 1, 5, 0, 1, 1, 5, 1, 1 çà ñòúëáîâåòå îòëÿâî íàäÿñíî (åäèí ïðèìåð å ïîêàçàí
ïî-äîëó).
Äâå òàáëèöè ñå ñ÷èòàò ðàçëè÷íè, àêî ïîíå åäíà êëåòêà å áÿëà â åäíàòà, à ÷åðíà â äðóãàòà
òàáëèöà. Äà ñå íàìåðè áðîÿò íà ðàçëè÷íèòå òàáëèöè îò òîçè âèä.

5 3 3 0 5 1 1 1 5 0 1 1 5 1 1
10
6
7
4
6

åøåíèå. Ùå íàðè÷àìå òàáëèöèòå îò ðàçãëåæäàíèÿ âèä òîìîãðàìè.

Çàäàäåíàòà òîìîãðàìà å ñ ðàçìåðè 5 × 15. Øåñò îò ñòúëáîâåòå îáà÷å ñà åäíîçíà÷íî îïðå-
äåëåíè - ñúäúðæàò èëè ìàêñèìàëåí (5) èëè ìèíèìàëåí (0) áðîé ÷åðíè êâàäðàò÷åòà. Ïðå-
ìàõâàíåòî èì íå ñå îòðàçÿâà íà áðîÿ íà ðàçëè÷íèòå ðåøåíèÿ, òàêà ÷å ìîæåì ðàáîòèì ñ
îïðîñòåíà òîìîãðàìà, ñúäúðæàùà 15 − 6 = 9 ñòúëáà. Áðîÿò íà ÷åðíèòå êâàäðàò÷åòà ïî ðå-
äîâå ñå ðåäóöèðà ñ 4, òúé êàòî ñìå ïðåìàõíàëè 4 ìàêñèìàëíè ñòúëáà. Ìîäèèöèðàíàòà 5×9
òîìîãðàìà ñúäúðæà ïðàçåí ðåä, êîéòî ñúùî ìîæå äà áúäå ïðåìàõíàò, òàêà ÷å íà÷àëíàòà
çàäà÷à å åêâèâàëåíòíà (ñëåä ïðåíàðåæäàíå íà ðåäîâå è ñòúëáîâå) íà íàìèðàíåòî íà âñè÷êè
ðåøåíèÿ íà òîìîãðàìàòà

Свалено от Klasirane.com
 3 3 1 1 1 1 1 1 1
6
3
2
2

Ëåìà. Íåêà å äàäåíà m×n òîìîãðàìà, âñè÷êè ñòúëáîâå íà êîÿòî ñúäúðæàò òî÷íî åäíî ÷åðíî
êâàäðàò÷å. Àêî îçíà÷èì áðîÿò íà ÷åðíèòå êâàäðàò÷åòà â i-òèÿ ðåä ñ ri , òî n = r1 +r2 +· · ·+rm
è áðîÿò íà ðàçëè÷íèòå ðåøåíèÿ å
n!
.
r1 !r2 ! . . . rm !
Äîêàçàòåëñòâî. Ïúðâàòà ÷àñò íà òâúðäåíèåòî å òðèâèàëíà è ñëåäâà äèðåêòíî îò ñðàâíÿ-

âàíåòî íà áðîÿ íà âñè÷êè ÷åðíè êâàäðàò÷åòà, ñóìèðàíè âåäíúæ ïî ðåäîâå è âåäíúæ ïî

n

ñòúëáîâå. Ìîæåì äà çàïúëíèì ïúðâèÿ ðåä ïî
r1 ðàçëè÷íè íà÷èíà. Ïðè âñåêè îò òÿõ îñ-
òàâàìå ñ (m − 1) × (n − r1 ) åäèíè÷íà òîìîãðàìà çà çàïúëâàíå. Ïî èíäóêöèÿ çàêëþ÷àâàìå,
÷å áðîÿò íà ðàçëè÷íèòå ðåøåíèÿ å
     
n n − r1 n − r1 − r2 rm
... ,
r1 r2 r3 rm
êîåòî ñëåä îïðîñòÿâàíå ñúîòâåòñòâà íà èçðàçà â ëåìàòà.
Ùå ðåøèì çàäà÷àòà, ïðèëàãàéêè íÿêîëêî ïúòè ãîðíàòà ëåìà. àçãëåæäàìå ìàðêèðàíèÿ â
÷åðâåíî 2×2 êâàäðàò íà îïðîñòåíàòà òîìîãðàìà. Âúâ âñåêè îò ñòúëáîâåòå ñè òîé ñúäúðæà
ïîíå åäíî ÷åðíî êâàäðàò÷å, ñúãëàñíî ïðèíöèïà íà Äèðèõëå. Ñëåäîâàòåëíî èìàìå 3 ðàçëè÷íè
ñëó÷àÿ:
Ïúðâè ñëó÷àé. ×åðâåíèÿò êâàäðàò ñúäúðæà ÷åòèðè ÷åðíè êâàäðàò÷åòà. Òîãàâà çàäà÷àòà ñå

ñâåæäà äî íàìèðàíå áðîÿò ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ íà åäèíè÷íàòà 2×9 òîìîãðàìà

1 1 1 1 1 1 1 1 1
6
3

9!
Ñúãëàñíî ëåìàòà, òîé å
6!3! = 84.
Âòîðè ñëó÷àé. ×åðâåíèÿò êâàäðàò ñúäúðæà òðè ÷åðíè êâàäðàò÷åòà. Âúçìîæíè ñà 4 ðàç-

ëè÷íè êîíèãóðàöèè, ïðè êîèòî òîâà å èçïúëíåíî, êàòî ðàçãëåæäàíåòî íà âñÿêà îò òÿõ å
íàïúëíî àíàëîãè÷íî. Áåç îãðàíè÷åíèå íà îáùíîñòòà, íåêà ñàìî ãîðíîòî äÿñíî êâàäðàò÷å
íà ÷åðâåíèÿ êâàäðàò å áÿëî. Òîãàâà âòîðèÿò ñòúëá íà òîìîãðàìàòà å íàïúëíî îïðåäåëåí,
êàêòî è ÷åòâúðòèÿò ðåä. Ìîæåì äà ãè ïðåìàõíåì è çàäà÷àòà ñå ñâåæäà äî íàìèðàíå íà áðîÿ
ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ íà 3×8 òîìîãðàìàòà

2 1 1 1 1 1 1 1
5
2
2

Свалено от Klasirane.com
êîèòî èìàò ÷åðíî êâàäðàò÷å äîëó âëÿâî, îòãîâàðÿùî íà ãîðíîòî ëÿâî ÷åðíî êâàäðàò÷å
â ÷åðâåíèÿ êâàäðàò. Çàäà÷àòà å åêâèâàëåíòíà íà íàìèðàíå íà áðîÿ ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ íà
(5, 2, 1)-åäèíè÷íà òîìîãðàìà ñ áÿëî êâàäðàò÷å äîëó âëÿâî. Ïîñëåäíèòå ìîæåì ëåñíî äà ïðåá-
ðîèì, êàòî èçïîëçâàìå äâà ïúòè ëåìàòà è îò áðîÿ íà âñè÷êè ðåøåíèÿ èçâàäèì òåçè, ñ ÷åðíî
êâàäðàò÷å íà óðå÷åíîòî ìÿñòî:

(5 + 2 + 1)! (5 + 2)! 7!
− =7 = 147.
5!2!1! 5!2! 5!2!
Òúé êàòî èìàìå 4 ðàçëè÷íè âúçìîæíè êîíèãóðàöèè çà ÷åðâåíèÿ êâàäðàò, òî îáùî îò òîçè
ñëó÷àé ïîëó÷àâàìå 4 · 147 = 588 ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ.
Òðåòè ñëó÷àé. ×åðâåíèÿò êâàäðàò ñúäúðæà äâå ÷åðíè êâàäðàò÷åòà. Òúé êàòî âñåêè îò ñòúë-

áîâåòå ìó ñúäúðæà ïîíå åäíî, òî ñà âúçìîæíè ÷åòèðè ðàçëè÷íè êîíèãóðàöèè  äâå ñ

øàõìàòíî îöâåòÿâàíå è äâå ñ èçöÿëî îöâåòåí ðåä. Ïðè ïúðâèòå äâå ïúðâèòå äâà ñòúëáà
ñà åäíîçíà÷íî îïðåäåëåíè è çàäà÷àòà ñå ñâåæäà äî íàìèðàíå áðîÿ ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ çà
(4, 1, 1, 1)-åäèíè÷íà òîìîãðàìà, êîèòî ñúãëàñíî ëåìàòà ñà:

7!
= 210.
4!1!1!1!
Ïðè äðóãèòå äâå àíàëîãè÷íî äîñòèãàìå äî (4, 2, 1)-åäèíè÷íà òîìîãðàìà, âîäåùà äî

7!
= 105.
4!2!1!
Îáùî îò òîçè ñëó÷àé ïîëó÷àâàìå 2 · 210 + 2 · 105 = 630 ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ.
Îêîí÷àòåëíî, çàäàäåíàòà òîìîãðàìà èìà 84 + 588 + 630 = 1302 ðàçëè÷íè ðåøåíèÿ.
Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) 1 ò. çà îïðîñòÿâàíå íà çàäà÷àòà äî 5 × 9 òîìîãðàìà, 2 ò. çà îðìóëè-
ðàíå è äîêàçâàíå íà ëåìàòà èëè àíàëîãè÷íî ïîìîùíî òâúðäåíèå, ïî 1 ò. çà âñåêè ïðàâèëíî
àíàëèçèðàí ñëó÷àé, 1 ò. çà ñóìèðàíå íà îòãîâîðèòå çà ïîëó÷àâàíå íà êðàéíèÿ ðåçóëòàò.

Çàäà÷à 9.1. Äà ñå íàìåðÿò âñè÷êè ñòîéíîñòè íà ðåàëíèÿ ïàðàìåòúð a, çà êîèòî óðàâíåíèåòî

x2 + 2ax + (a − 1)2 = 0 èìà äâà ðåàëíè êîðåíà x1 è x2 , êîèòî óäîâëåòâîðÿâàò ðàâåíñòâîòî:

x1 + 1 x2 + 1
+ = 1.
x1 − 1 x2 − 1

åøåíèå. Äèñêðèìèíàíòàòà íà êâàäðàòíîòî óðàâíåíèå å D = 4(2a − 1). Ñëåäîâàòåëíî êî-

ðåíèòå íà óðàâíåíèåòî ñà ðåàëíè, òî÷íî êîãàòî a ≥ 1/2. Ïðåîáðàçóâàéêè äàäåíèÿ èçðàç,
ïîëó÷àâàìå
x1 + 1 x2 + 1 2(x1 x2 − 1)
+ = .
x1 − 1 x2 − 1 x1 x2 − x1 − x2 + 1
Îò îðìóëèòå íà Âèåò èìàìå x1 x2 = (a− 1)2 è x1 + x2 = −2a. Òàêà ïîëó÷àâàìå óðàâíåíèåòî

2((a − 1)2 − 1)
= 1,
(a − 1)2 + 2a + 1

Свалено от Klasirane.com
 √
êîåòî å åêâèâàëåíòíî íà a2 − 4a − 2 = 0, ò.å.
√ ðåøåíèÿòà ñà a = 2± 6. Òúé êàòî a ≥ 1/2,
åäèíñòâåíàòà âúçìîæíà ñòîéíîñò å a = 2 + 6.
Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 1 ò. çà íàìèðàíå íà äèñêðèìèíàíòàòà, 1 ò. çà óñëîâèåòî çà ðåàëíè
êîðåíè, 2 ò. çà ïîëó÷àâàíå íà óðàâíåíèå çà a, 2 ò. çà ïðàâèëíî äîâúðøâàíå.

Çàäà÷à 9.2. Äà ñå íàìåðÿò âñè÷êè òî÷êè E îò âúòðåøíîñòòà íà êâàäðàò ABCD ñúñ ñëåä-
íîòî ñâîéñòâî: çà âñåêè äâå âçàèìíî ïåðïåíäèêóëÿðíè ïðàâè ïðåç E, êîèòî ïðåñè÷àò è
÷åòèðèòå ñòðàíè íà êâàäðàòà âúâ âúòðåøíè òî÷êè, òðè îò òåçè ÷åòèðè ïðåñå÷íè òî÷êè ñà
âúðõîâå íà ðàâíîñòðàíåí òðèúãúëíèê.

åøåíèå. Íåêà E å òî÷êà ñ èñêàíîòî ñâîéñòâî. Äà ðàçãëåäàìå äâåòå âçàèìíî ïåðïåíäè-

êóëÿðíè ïðàâè M N è KL ïðåç íåÿ, òàêà ÷å M N k BC . Òîãàâà äâå ñúñåäíè ñòðàíè íà
÷åòèðèúãúëíèêà KM LN ñà ðàâíè, êîåòî îçíà÷àâà, ÷å E ðàçïîëîâÿâà èëè M N èëè KL.
Àêî òîâà å KL, òîãàâà î÷åâèäíî E íå ìîæå äà ðàçïîëîâÿâà M N è íåêà EN < EM .  òîçè
ñëó÷àé <) KN L å òúï è ðàâíîñòðàííèÿò òðèúãúëíèê å △KM L. Òúé êàòî AB = KL = M N ,
◦
òðèúãúëíèöèòå M LN è M KN ñà ðàâíîáåäðåíè ñ úãúë ïðè îñíîâàòà 75 , è ñëåäîâàòåëíî
<) KLN =<) LKN = 15◦ . Ëåñíî ñå äîêàçâà, ÷å △KLN ≡ △CDE , ñ êîåòî çàêëþ÷àâàìå, ÷å
E å âúðõà íà ðàâíîáåäðåí òðèúãúëíèê ñ îñíîâà CD è úãúë ïðè îñíîâàòà 15◦ .
Îò òîâà ðàçñúæäåíèå ñëåäâà, ÷å ñàìî E è òðèòå âúðõà íà àíàëîãè÷íè òðèúãúëíèöè ïðè
äðóãèòå òðè ñòðàíè íà êâàäðàòà ìîãàò äà èìàò èñêàíîòî ñâîéñòâî.
Íåêà ñåãà E å åäíà îò òåçè ÷åòèðè òî÷êè, íàïðèìåð âúðõà íà ðàâíîáåäðåí òðèúãúëíèê ñ
◦
îñíîâà CD è úãúë ïðè îñíîâàòà 15 . Íåêà P Q ⊥ RS , êàòî òî÷êèòå P , R, Q è S ñà âúòðåøíè
ñúîòâåòíî çà ñòðàíèòå AB , BC , CD è DA íà êâàäðàòà. Òúé êàòî ÷åòèðèúãúëíèêúò P BRE
å âïèñàí, èìàìå <) P RQ =<) P BE = 60◦ . Àíàëîãè÷íî <) P SR = 60◦ è ñëåäîâàòåëíî △P RS
å ðàâíîñòðàíåí.

Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 4 ò. çà äîêàçâàíå, ÷å äðóãè òî÷êè ñ èñêàíîòî ñâîéñòâà, îñâåí ÷åòèðèòå,

íÿìà, 2 ò. çà äîêàçâàíå, ÷å êîÿ äà å îò ÷åòèðèòå èìà ñâîéñòâîòî.

Çàäà÷à 9.3. Äà ñå íàìåðè íàé-ìàëêîòî äâóöèðåíî ïðîñòî ÷èñëî r, çà êîåòî ñúùåñòâóâàò

ïðîñòè ÷èñëà p è q, çà êîèòî ÷èñëîòî p2 + pqr + q 2 å òî÷åí êâàäðàò íà åñòåñòâåíî ÷èñëî.

åøåíèå. Îòãîâîð: 11. Ùå íàïðàâèì ïúëåí àíàëèç íà ñëó÷àÿ r = 11. Íåêà p2 + pqr + q 2 = x2 ,
êúäåòî x å åñòåñòâåíî ÷èñëî. Òîãàâà

(r − 2)pq = x2 − (p + q)2 = (x − p − q)(x + p + q),

îòêúäåòî ñëåäâà, ÷å ÷èñëîòî x+p+q å äåëèòåë íà (r − 2)pq . Äà îòáåëåæèì, ÷å x+p+q >

max{p, q}.
Ïðè r = 11 èìàìå âúçìîæíîñòèòå x + p + q = 3p, 3q , 9p, 9q , pq , 3pq è 9pq , êàòî ñúîòâåòíî
x − p − q = 3q , 3p, q , p, 9, 3 è 1. Ïúðâèòå äâà ñëó÷àÿ âîäÿò âåäíàãà äî p = 5q è q = 5p, êîåòî
å íåâúçìîæíî çà ïðîñòè p è q .
Àêî x + p + q = pq è x − p − q = 9, åëèìèíèðàíåòî íà x âîäè äî óðàâíåíèåòî

pq − 9 = 2(p + q) ⇐⇒ (p − 2)(q − 2) = 13.

Свалено от Klasirane.com
Ëåñíî ñå âèæäà, ÷å ïîñëåäíîòî å íåâúçìîæíî çà ïðîñòè q. p è
Àíàëîãè÷íî, ïðè x + p + q = 3pq è x − p − q = 3, è ïðè x + p + q = 9pq è x − p − q = 1,
ïîëó÷àâàìå ñúîòâåòíî (3p − 2)(3q − 2) = 13 è (3p − 2)(3q − 2) = 5, êîèòî ñúùî âîäÿò âåäíàãà
äî ïðîòèâîðå÷èå (î÷åâèäíî ëåâèòå ñòðàíè ñà ïî-ãîëåìè îò äåñíèòå çà p ≥ 2 è q ≥ 2).
Ïðè x + p + q = 9p è x − p − q = q ïîëó÷àâàìå 7p = 3q , îòêúäåòî (p, q) = (3, 7). Ïîðàäè
ñèìåòðèÿòà èìàìå è ðåøåíèåòî (p, q) = (7, 3).

Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) 7 ò. çà ïîñî÷âàíå íà (åäèíñòâåíèÿ) ðàáîòåù ïðèìåð, íåçàâèñèìî

îò íà÷èíà íà íàìèðàíå; ïî ãîðíîòî ðåøåíèå  1 ò. çà îòäåëÿíå íà òî÷åí êâàäðàò, 2 ò. çà
ðàçãëåæäàíå íà x + p + q êàòî ãîëÿì äåëèòåë, 2 ò. çà ñëó÷àÿ x + p + q = pq , 2 ò. çà îñòàíàëèòå
ñëó÷àè.

Çàäà÷à 9.4.  íÿêîè îò êëåòêèòå íà êâàäðàòíà òàáëèöà 2017 × 2017 å ïîñòàâåí çíàê Î,
êàòî âúâ âñÿêà äâîéêà ðåä è ñòúëá èìà ïîíå åäèí è íå ïîâå÷å îò äâà çíàêà. Äà ñå íàìåðè
íàé-ìàëêîòî åñòåñòâåíî ÷èñëî k, çà êîåòî å ñèãóðíî, ÷å âúâ âñÿêà ïîäòàáëèöà ñ ðàçìåðè
k×k íà äàäåíàòà òàáëèöà èìà ïîíå åäèí çíàê Î.

åøåíèå. Îòãîâîð k = 1009. Ïúðâî ùå ïîêàæåì, ÷å k = 1008 íå å äîñòàòú÷íî, ïîñòðîÿâàéêè

ïðèìåð. Íîìåðèðàìå ðåäîâåòå è ñòúëáîâåòå ñ 1 ≤ i ≤ 2017 è ïîñòàâÿìå çíàêà Î â êëåòêèòå
ñ êîîðäèíàòè (i, i) çà 1 ≤ i ≤ 2017. Òîãàâà êâàäðàòúò ñ ðàçìåðè 1008 × 1008 â äîëíèÿ ëÿâ
úãúë íà òàáëèöàòà íÿìà äà ñúäúðæà êëåòêà ñúñ çíàêà Î.
Íåêà ñåãà äîïóñíåì, ÷å çà k = 1009 ñúùåñòâóâà êâàäðàò k × k, êîéòî íå ñúäúðæà Î. Ñ
ðàçìåñòâàíå íà ðåäîâåòå è ñòúëáîâåòå ìîæåì äà ñ÷èòàìå, ÷å òîâà å êâàäðàòúò â äîëíèÿ
ëÿâ úãúë íà òàáëèöàòà. àçãëåæäàìå ïðàâîúãúëíèêà íàä íåãî, êîéòî èìà 1008 ðåäà è 1009
ñòúëáà. Âúâ âñåêè ðåä èìàìå íàé-ìíîãî eäèí çíàê (èíà÷å ëåñíî ïîëó÷àâàìå ïðîòèâîðå÷èå),
ò.å. ìàêñèìóì 1008 çíàêà. Íî èìàìå 1009 ñòúëáà è ñëåäîâàòåëíî èìà ñòúëá êîéòî íå ñúäúðæà
çíàêà Î. Àíàëîãè÷íî ïîëó÷àâàìå ðåä, êîéòî íå ñúäúðæà çíàêà Î è òîâà å ïðîòèâîðå÷èå
ñ íàøåòî äîïóñêàíå.

Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) 1 ò. çà ïðèìåð, 1 ò. çà äîêàçâàíå , ÷å íÿìà ðåä (ñòúëá) ñ äâà çíàêà,

3 ò. çà ðàçãëåæäàíå íà ñòðóêòóðàòà îêîëî ïðåäïîëàãàåì ïðàçåí êâàäðàò 1009 × 1009, 2 ò. çà
äîâúðøâàíå.

Çàäà÷à 10.1. Äà ñå íàìåðÿò âñè÷êè ñòîéíîñòè íà ðåàëíèÿ ïàðàìåòúð a, çà êîèòî óðàâíå-

íèåòî
√ √ x
(2 + 3)x + (2a − 1)(2 − 3) = a − 3
èìà åäèíñòâåíî ðåøåíèå.

åøåíèå. Çàïèñâàìå óðàâíåíèåòî âúâ âèäà

√ 1
(2 + 3)x + (2a − 1) √ − (a − 3) = 0
(2 + 3)x
îòêúäåòî
√ √
(2 + 3)2x − (a − 3)(2 + 3)x + 2a − 1 = 0.

Свалено от Klasirane.com
 √
Äà ïîëîæèì (2 + 3)x = u. Ïîëó÷àâàìå

(∗) u2 − (a − 3)u + 2a − 1 = 0.

Ñåãà çàäà÷àòà ñå ñâåæäà äî íàìèðàíå íà îíåçè ñòîéíîñòè íà a, çà êîèòî (*) èìà òî÷íî åäíî
ïîëîæèòåëíî ðåøåíèå.
(1) Íåêà (*) èìà åäèíñòâåíî ðåøåíèå. Òîãàâà (a − 3)2 − 4(2a − 1) = 0, ò.å. a2 − 14a + 13 − 0
è a = 1 èëè 13. Íåïîñðåäñòâåíî ñå ïðîâåðÿâà, ÷å ïðè a = 1 êîðåíúò íà (*) å u = −1, à ïðè
a = 13 òîé å u = 5.
(2) Íåêà (*) èìà äâà ðåàëíè êîðåíà. Ëåñíî ñå ïðîâåðÿâà, ÷å àêî åäèíèÿò îò êîðåíèòå å 0
(ò.å. a = 1/2), òî äðóãèÿò êîðåí å îòðèöàòåëåí. Òàêà îñòàâà äà ðàçãëåäàìå ñëó÷àÿ, êîãàòî
åäèíèÿò êîðåí íà (*) å ïîëîæèòåëåí, à äðóãèÿò  îòðèöàòåëåí. Òîâà ñå ñëó÷âà òî÷íî êîãàòî

 (a − 3)2 − 4(2a − 1) > 0



 2a − 1 < 0 .

Ïîëó÷àâàìå ñèñòåìàòà îò íåðàâåíñòâà

 2
 a − 14a + 13 > 0

 2a − 1 < 0 ,

îòêúäåòî a ∈ (−∞, 1/2). Îêîí÷àòåëíî a ∈ (−∞, 1/2) ∪ {13}.

Îöåíÿâàíå.(6 òî÷êè) 2 ò. çà ïîëó÷àâàíå íà óðàâíåíèåòî (*); 2 ò. çà ñëó÷àÿ, êîãàòî (*) èìà
åäèí ðåàëåí êîðåí; 2 ò. çà ñëó÷àÿ, êîãàòî (*) èìà äâà ðåàëíè êîðåíà.

Çàäà÷à 10.2.  îêðúæíîñò k å âïèñàí îñòðîúãúëåí òðèúãúëíèê ABC . Òî÷êà M å ñðåäà

íà AB . k â òî÷êà A ïðåñè÷à ïðàâàòà ïðåç M , ïåðïåíäèêóëÿðíà íà AC ,
Äîïèðàòåëíàòà êúì
â òî÷êà D . Äîïèðàòåëíàòà êúì k â òî÷êà B ïðåñè÷à ïðàâàòà ïðåñè÷à ïðàâàòà ïðåç M ,
ïåðïåíäèêóëÿðíà íà BC , â òî÷êà E . Èçâåñòíî å, ÷å ïðàâàòà DE ðàçäåëÿ △ABC íà ÷àñòè ñ
ëèöà 1 è 3. Äà ñå íàìåðè ìÿðêàòà íà úãúë C .

åøåíèå. Íåêà âèñî÷èíèòå íà △ABC ñà AA′ , BB ′ , à úãëèòå ìó ñà îçíà÷åíè êàêòî îáèêíîâåíî

ñ α, β , γ . Òî÷êèòå A, B , A′ , B ′ ëåæàò íà îêðúæíîñò ñ öåíòúð M . Èìàìå AM = M A′ ,
òàêà ÷å < ) M A′ A =<) M AA′ = 90 ◦ −β =<) ADM , ïîíåæå <) DAC = β êàòî ïåðèåðåí.
′
Òîãàâà òî÷êàòà A ëåæè íà îïèñàíàòà îêðúæíîñò îêîëî △AM D . Èìàìå < ) M A′ D = 180 ◦
− <) BAD = γ è <) M A′ B ′ = 180 ◦ − <) M A′ B− <) B ′ A′ C = 180 ◦ −β − α = γ , òàêà ÷å D ëåæè
′ ′
íà ïðàâàòà A B . Àíàëîãè÷íî è E ëåæè íà òàçè ïðàâà. Èìàìå △ABC ∼ △A B C , òàêà ÷å
′ ′

r √
CA′ S A′ B ′ C 1 3
sin γ = = = èëè
CA SABC 2 2
â çàâèñèìîñò îò òîâà, êîÿ ÷àñò èìà ïî-ãîëÿìî ëèöå. Òàêà ïîëó÷àâàìå γ = 30◦ ili γ = 60◦.

Îöåíÿâàíå.(6 òî÷êè) 4 ò. çà äîêàçâàíå íà êîëèíåàðíîñòòà íà D, E, A′ , B ′ ; ïî 1 ò. çà âñåêè

îò äâàòà îòãîâîðà.

Свалено от Klasirane.com
Çàäà÷à 10.3. Äà ñå íàìåðè îñòàòúêà, êîéòî äàâà ñóìàòà

S = 1 − 63 + 632 − 633 + . . . − 63399 + 63400

ïè äåëåíå íà 2017.
åøåíèå. Ëåñíî ñå ïðîâåðÿâà, ÷å 211 − 25 + 1 ≡ 0 (mod 2017), îòêúäåòî 25 (−63) ≡ 1
(mod 2017). Îòòóê −63 ≡ 2−5 (mod 2017) (ïîä a−1 (mod m), êúäåòî (a, m) = 1, ðàçáèðàìå
′ ′
åäèíñòâåíèÿò îñòàòúê a ïî ìîäóë m, çà êîéòî aa ≡ 1 (mod m)) è çàìåñòâàéêè â ñóìàòà S
ïîëó÷àâàìå
S ≡ 1 + 2−5 + 2−10 + . . . 2−2000 .
Êàòî èçïîëçâàìå àêòà, ÷å 2017 å ïðîñòî ÷èñëî, êàêòî è ìàëêàòà òåîðåìà íà Ôåðìà, ñòèãàìå
äî ñðàâíåíèåòî

(2−5 − 1)S ≡ 2−2005 − 1 ≡ 211 − 1 ≡ 25 − 2 (mod 2017).

Îòòóê −26 S ≡ 25 −2 (mod 2017) è S ≡ 2−5 −2−1 (mod 2017). Îêîí÷àòåëíî S ≡ −63−1009 ≡
945 (mod 2017).

Îöåíÿâàíå.(7 òî÷êè) 3 ò. çà ïðåäñòàâÿíå íà S êàòî ñóìà îò ñòåïåíèòå íà äâîéêàòà; 4 ò.

çà íàìèðàíåòî íà îòãîâîðà; ïðåäñòàâÿíåòî íà ñóìàòà íà ïðîãðåñèÿòà â çàòâîðåí âèä áåç
äîïúëíèòåëíè òåîðåòèêî-÷èñëîâè ðàçñúæäåíèÿ íå íîñè òî÷êè.

Çàäà÷à 10.4.  ìíîæåñòâîòî îò òî÷êè ñ öåëî÷èñëåíè êîîðäèíàòè P = {(a, b) | 1 ≤ a, b ≤

2017, a, b ∈ Z} å èçáðàíà òî÷êà X = (x, y), êîÿòî òðÿáâà äà îòãàòíåì. Çà òàçè öåë çàäàâàìå
âúïðîñè îò âèäà:
 êîëêî êîîðäèíàòè òî÷êàòà Qi = (xi , yi ) ñå ðàçëè÷àâà îò X ?“
”
çà N ðàçëè÷íè òî÷êè Qi = (xi , yi ), i = 1, . . . , N . Âñè÷êè âúïðîñè ñå çàäàâàò ïðåäâàðèòåëíî è
íàâåäíúæ. Äà ñå íàìåðè ìèíèìàëíèÿò áðîé âúïðîñè, ñ êîèòî ìîæå äà ñå îïðåäåëè òî÷êàòà
X.
åøåíèå. Ùå ðàçãëåäàìå çàäà÷àòà â îáùèÿ ñëó÷àé, êîãàòî

P = {(a, b) | 1 ≤ a, b ≤ 3k + 1}.

Ëåñíî ñå ïðîâåðÿâà, ÷å çà k=1 òúðñåíèÿò ìèíèìàëåí áðîé âúïðîñè å 4.

Äåèíèðàìå ðàçñòîÿíèå ìåæäó äâå òî÷êè A(α, β) è B(γ, δ) êàòî áðîÿ íà ïîçèöèèèòå, â êîèòî
ñå ðàçëè÷àâàò äâîéêèòå (α, β) è (γ, δ):

 0 àêî α = γ, β = δ,
d(A, B) = 1 àêî α = γ, β 6= δ, èëè α 6= γ, β = δ,
2 àêî α 6= γ, β 6= δ.


Àêî âúïðîñèòå, êîèòî ñà çàäàäåíè, èçïîëçâàò òî÷êèòå Qi , i = 1, . . . , N , òî òî÷êàòà X ìîæå

äà áúäå åäíîçíà÷íî îïðåäåëåíà òî÷íî êîãàòî N -îðêèòå

(d(Q1 , X), d(Q2 , X), . . . , d(QN , X))

Свалено от Klasirane.com
ñà ðàçëè÷íè çà ðàçëè÷íè X ∈ P.
Ñëåäíèòå íÿêîëêî íàáëþäåíèÿ ñà î÷åâèäíè. Àêî Q å ìíîæåñòâî îò òî÷êè (âúïðîñè), ñ êîèòî
ìîæåì äà îïðåäåëèì ïðîèçâîëíî èçáðàíà òî÷êà X , òî:

- íå ñúùåñòâóâàò äâà ïðàçíè (ò.å. áåç òî÷êè îò Q) ðåäà (ñòúëáà);

- àêî ñúùåñòâóâàò ïðàçåí ðåä è ïðàçåí ñòúëá, òî íå ñúùåñòâóâà òî÷êà P ∈ Q, êîÿòî å

åäèíñòâåíà â ñâîÿ ðåä è ñòúëá;

- íå ñúùåñòâóâàò äâå òî÷êè îò Q, êîèòî ñà åäèíñòâåíè â ñâîÿ ðåä è ñòúëá.

Ùå äîêàæåì, ÷å àêî Q å ìíîæåñòâî îò òî÷êè (âúïðîñè), ñ êîèòî ìîæåì äà îïðåäåëèì X,

è àêî â íåãî ñúùåñòâóâàò äâå òî÷êè U, V ∈ Q â åäíà ëèíèÿ, òî ñúùåñòâóâà ìíîæåñòâî îò
òî÷êè Q∗ , |Q∗ | ≤ |Q|, òàêîâà ÷å U è V ñà åäèíñòâåíèòå òî÷êè îò Q∗ , êîèòî ñå íàìèðàò â
ëèíèèòå, ñúäúðæàùè U è V.
Áåç îãðàíè÷åíèå íà îáùíîñòòà íåêà U è V ñà â åäèí è ñúùè ðåä. Íàé-íàïðåä ðàçãëåæäàìå
ñëó÷àÿ, êîãàòî W ∈ Q å â åäèí ðåä ñ U è V . Àêî âñè÷êè òî÷êè â ñòúëáà íà W ñà îò Q, òî
′
ìîæåì äà ïðåìàõíåì W îò Q. Àêî â òîçè ñòúëá èìà òî÷êà W , êîÿòî íå å îò Q, òî ìîæåì
′
äà ðàçìåíèì W ñ W . Ïî ñúùèÿ íà÷èí ðàçãëåæäàìå ñëó÷àÿ, êîãàòî W å îò ñòúëáà íà U
(èëè V ).
Äà îçíà÷èì ñ β(m, n) ìèíèìàëíàòà ìîùíîñò íà ìíîæåñòâî îò òî÷êè îò P = {(a, b) | 1 ≤
a ≤ m, 1 ≤ b ≤ n}, ñ êîèòî ìîæåì äà îïðåäåëèì ïðîèçâîëíà òî÷êà X â P . Îò ãîðíîòî
íàáëþäåíèå ïîëó÷àâàìå

b(n, n) ≥ 2 + β(n − 1, n − 2) ≥ 4 + β(n − 3, n − 3).

Êîìáèíèðàéêè òîâà ñ β(4, 4) = 4, ïîëó÷àâàìå β(n, n) ≥ 4k . Ëåñíî ñå äîêàçâà ïî èíäóêöèÿ,

÷å â òîâà íåðàâåíñòâî ñå äîñòèãà ðàâåíñòâî êàòî ïîñòðîèì ïî èíäóêöèÿ ìíîæåñòâî Q′ çà
êâàäðàò (n+3)×(n+3), ïîçâîëÿâàùî îïðåäåëÿíåòî íà ïðîèçâîëíî èçáðàíà òî÷êà X . Çàïî÷-
âàìå ñ òàêîâà ìíîæåñòâîQ çà êâàäðàò n × n è äîáàâÿìå êúì íåãî ïî î÷åâèäåí íà÷èí íîâè
÷åòèðè òî÷êè, íàìèðàùè ñå â íîâèòå òðè ðåäà è òðè ñòúëáà. Òàêà çà n = 2017 ïîëó÷àâàìå
N = 2688.
Çàáåëåæêà. Ïî ïîäîáåí íà÷èí ìîæåì äà äîêàæåì, ÷å àêî òî÷êàòà X å èçáðàíà â êâàäðàò
n × n, òî òúðñåíèÿò áðîé å

 4k − 1 çà n = 3k;
β(n, n) ≥ 4k çà n = 3k + 1;
4k + 2 n = 3k + 2.

çà

Ïî-îáùî, çà ïðàâîúãúëíèê m×n òúðñåíèÿò áðîé å

⌊ 2(m+n−1)

⌋ àêî m < 2n − 1;
β(m, n) = 3
2n − 1 àêî m ≥ 2n − 1.

10

Свалено от Klasirane.com
Îöåíÿâàíå.(7 òî÷êè) 1 ò. çà ïðèìåð â ñëó÷àÿ n=4 (ñ äîêàçàòåëñòâî çà ìèíèìàëíîñò); 2
ò. çà êîíñòðóêöèÿ â îáùèÿ ñëó÷àé; 4 ò. çà äîëíà ãðàíèöà çà β(n, n).

Çàäà÷à 11.1. Äàäåíè ñà åñòåñòâåíè ÷èñëà q è d. åîìåòðè÷íà ïðîãðåñèÿ ñ ïúðâè ÷ëåí q èìà
÷àñòíî q. Àðèòìåòè÷íà ïðîãðåñèÿ ñ ïúðâè ÷ëåí 169, ïîñëåäåí ÷ëåí 2017 è ðàçëèêà d èìà q
÷ëåíà. Àêî ñáîðúò îò ÷ëåíîâåòå íà ãåîìåòðè÷íàòà ïðîãðåñèÿ å ðàâåí íà ñáîðà îò ÷ëåíîâåòå
íà àðèòìåòè÷íàòà ïðîãðåñèÿ, äà ñå íàìåðè d.
åøåíèå. Òúé êàòî 2017 = 169 + (q − 1)d, òî 1848 = (q − 1).d è ñëåäîâàòåëíî q − 1 äåëè 1848.
Óñëîâèåòî äâåòå ïðîãðåñèè äà èìàò ðàâíè ñáîðîâå å åêâèâàëåíòíî íà

169 + 2017
.q = q + q 2 + · · · + q n ⇐⇒ 1092 = q + q 2 + · · · + q n−1 .
2
Ñëåäîâàòåëíî q äåëè 1092 = 22 .3.7.13.
Àêî n = 2 ïîëó÷àâàìå q = 1092 è q − 1 = 1091 íå
äåëè1848.
2
Ïðè n = 3 ïîëó÷àâàìå êâàäðàòíîòî óðàâíåíèå q + q − 1092 = 0 êîåòî íÿìà öåëè êîðåíè.
2
Ïðè n ≥ 4 ïîëó÷àâàìå 1092 = q +q +· · ·+q
n−1 ≥ q +q 2 +q 3 êîåòî ïðè q ≥ 10 íå å èçïúëíåíî.
Äèðåêòíà ïðîâåðêà ñ äåëèòåëèòå íà 1092, êîèòî ñà ïî-ìàëêè îò 10 (òîâà ñà 2, 3, 4, 6 è 7)
ïîêàçâà, ÷å åäèíñòâåíîòî ðåøåíèå å q=3 è n = 7. Ñåãà îò 1848 = (q − 1).d = 2d ïðåñìÿòàìå
d = 924.
Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 1 ò. çà ðàâåíñòâîòî 1848 = (q − 1).d; 1 ò. çà ðàâåíñòâîòî 1092 =
q+ q2 + ··· + q n−1 ; 3 ò. çà íàìèðàíå íà q = 3; 1 ò. çà íàìèðàíå íà d = 924.
Çàäà÷à 11.2. Âïèñàíàòà â △ABC îêðúæíîñò k ñå äîïèðà äî ñòðàíèòå ìó AC , BC è AB
ñúîòâåòíî â òî÷êè M , N è P . Òî÷êèòå X è Y ñà ñúîòâåòíî îò îòññå÷êèòå AM è BN , êàòî
XY å óñïîðåäíà íà AB è ïðåñè÷à M P è N P ñúîòâåòíî â òî÷êè K è L. Ïðàâàòà M L ïðåñè÷à
k â òî÷êà D , à ïðàâàòà Y D ïðåñè÷à k â òî÷êà Q. Äà ñå äîêàæå, ÷å òî÷êèòå K , L, P è Q
ëåæàò íà åäíà îêðúæíîñò.

åøåíèå. Îò Y L k P B ñëåäâà, ÷å △LY N ∼ △P BN , îòêúäåòî ïîëó÷àâàìå Y L = Y N .

2 2
Îñâåí òîâà Y N = Y D.Y Q, ò.å. Y L = Y D.Y Q. Òîâà ðàâåíñòâî, çàåäíî ñ <
) DY L =<) LY Q
îçíà÷àâà, ÷å <
) Y DL ∼ △Y LQ. Ñëåäîâàòåëíî

<) QLK =<) QDL =<) QDM =<) QP K,

êîåòî îçíà÷àâà, ÷å òî÷êèòå K , L, P è Q ëåæàò íà åäíà îêðúæíîñò.

Îöåíÿâàíå. (6 òî÷êè) 1 ò. çà Y L = Y N ; 1 ò. çà Y L2 = Y D.Y Q; 2 ò. çà ïîäîáèåòî <) Y DL ∼

△Y LQ; 1 ò. çà ðàâåíñòâîòî <) QLK =<) QDL; 1 ò. çà <) QLK =<) QP K
Çàäà÷à 11.3. Âúðõó îêðúæíîñò ñà èçáðàíè 2n + 1 òî÷êè. Âñÿêà îò ñúåäèíÿâàùèòå ãè
îòñå÷êè å îöâåòåíà â áÿëî, çåëåíî èëè ÷åðâåíî, êàòî ÷åðâåíèòå îòñå÷êè ñà òî÷íî n. Äà ñå
íàìåðÿò âñè÷êè ñòîéíîñòè íà n, çà êîèòî ïðè âñÿêî òàêîâà îöâåòÿâàíå èëè ñúùåñòâóâàò òðè
òî÷êè, âñåêè äâå îò êîèòî ñà ñúåäèíåíè ñ áÿëà îòñå÷êà èëè ñúùåñòâóâàò 4 òî÷êè, âñåêè äâå
îò êîèòî ñà ñúåäèíåíè ñúñ çåëåíà îòñå÷êà.

11

Свалено от Klasirane.com
åøåíèå. Ùå äîêàæåì, ÷å ñúùåñòâóâàò n+1 òî÷êè ìåæäó êîèòî íÿìà ÷åðâåíà îòñå÷êà.
Çà öåëòà äà èçáåðåì ìíîæåñòâî A ñ âúçìîæíî íàé-ãîëÿì áðîé òî÷êè ìåæäó êîèòî íÿìà
÷åðâåíà îòñå÷êà è äà äîïóñíåì, ÷å |A| ≤ n. Ñëåäîâàòåëíî òî÷êèòå èçâúí A ñà ïîíå n + 1.
Îò âñÿêà îò òåçè òî÷êè òðÿáâà äà èçëèçà ïîíå ÷åðâåíà îòñå÷êà êúì òî÷êà îò A (â ïðîòèâåí
ñëó÷àé A íÿìà äà å ñ íàé-ãîëÿì áðîé òî÷êè). Ñëåäîâàòåëíî ÷åðâåíèòå îòñå÷êè ñà ïîíå n + 1,
ïðîòèâîðå÷èå.
Àêî n + 1 ≥ 9, ò.å. n ≥ 8 ïîëó÷àâàìå ïúëåí ãðà ñ 9 âúðõà è äâà öâÿòà  áÿë è ÷åðâåí.
Èçâåñòíî å, ÷å â òàêúâ ãðà èëè èìà áÿë òðèúãúëíèê èëè èìà ÷åðâåí ÷åòèðèúãúëíèê (òúé
êàòî ÷èñëîòî íà àìçè R(3, 4) = 9). Êîãàòî èìàìå 8 òî÷êè ñúùåñòâóâà îöâåòÿâàíå ïðè êîåòî
íå ñúùåñòâóâà áÿë òðèúãúëíèê èëè ÷åðâåí ÷åòèðèúãúëíèê. Íàïðèìåð, îöâåòÿâàìå ñòðàíèòå
è ãëàâíèòå äèàãîíàëè íà ïðàâèëåí îñìîúãúëíèê â áÿëî, à îñòàíàëèòå îòñå÷êè â ÷åðâåíî.
Ïðè n = 7 (òîãàâà òî÷êèòå ñà 15) ðàçãëåæäàìå ñëåäíîòî îöâåòÿâàíå. Ïîñòðîÿâàìå 7 ÷åðâåíè
îòñå÷êè áåç îáùè âúðõîâå, êàòî îñòàâà åäíà òî÷êà. àçãëåæäàìå âñÿêà ÷åðâåíà îòñå÷êà êàòî
îáîáùåíà òî÷êà è ïîëó÷àâàìå îáùî 8 òî÷êè. Îöâåòÿâàìå êàêòî â äàäåíèÿ ïî-ãîðå ïðèìåð.

Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) 4 ò. çà îöåíêàòà n ≥ 8 (2 ò. çà ñúùåñòâóâàíå íà ìíîæåñòâî A áåç

÷åðâåíè îòñå÷êè è 2 ò. çà èçïîëçâàíå íà ÷èñëîòî íà àìçè); 3 ò. çà ïðèìåðà çà n = 7.
Çàäà÷à 11.4. Äàäåíî å íå÷åòíî åñòåñòâåíî ÷èñëî m. åäèöàòà
√ a1 , a2 , . . . , an , . . . å äåèíè-
ðàíà ïî ñëåäíèÿ íà÷èí: a1 = 1 è an+1 = (m + 1)an + [ m2 + 1an ] ïðè n ≥ 1. Äà ñå íàìåðè
íàé-ãîëÿìàòà ñòåïåí íà ÷èñëîòî 2, êîÿòî äåëè a2017 .

åøåíèå. Îò íåðàâåíñòâàòà

p
an+1 < (m + 1)an + m2 + 1an < an+1 + 1

ïîëó÷àâàìå

p p
an+1 (m + 1 − m2 + 1) < 2man < (an+1 + 1)(m + 1 − m2 + 1),

îòêúäåòî
p p
(m + 1)an+1 − 2man < an+1 m2 + 1 < (m + 1)an+1 − 2man + m + 1 − m2 + 1.
√
Òúé êàòî 0 < m + 1 − m2 + 1 < 1, ïîñëåäíèòå íåðàâåíñòâà ïîêàçâàò, ÷å
p
[an+1 m2 + 1] = (m + 1)an+1 − 2man .
√
Êàòî èçïîëçâàìå, ÷å [an+1 m2 + 1] = an+2 − (m + 1)an+1 , ïîëó÷àâàìå

an+1 = 2(m + 1)an+1 − 2man

ïðè a1 = 1 è a2 = 2m + 1.
Ïî èíäóêöèÿ äèðåêòíî ñëåäâà, ÷å àêî 2α k an è 2α k an+1 , òî 2α+1 k an+2 è 2α+1 k an+3 ïðè
n ≥ 1.
Ñëåäîâàòåëíî òúðñåíàòà ñòîéíîñò å 21008 .

12

Свалено от Klasirane.com
Îöåíÿâàíå. (7 òî÷êè) 4 ò. çà íàìèðàíå íà ðåêóðåíòíàòà âðúçêà an+1 = 2(m+1)an+1 −2man ;
3 ò. çà òâúðäåíèåòî îò èíäóêöèÿòà è ïîëó÷àâàíå íà 2
1008 .

1 1
Çàäà÷à 12.1. Äà ñå äîêàæå, ÷å â áåçêðàéíàòà ñóìà + + ··· ìîæåì äà ñìåíèì áåç-
1.2 2.3
áðîéíî ìíîãî ïëþñîâå ñ ìèíóñè òàêà, ÷å ïëþñîâåòå äà îñòàíàò áåçáðîéíî ìíîãî è íîâàòà
n
∞
!
1 X X
ñóìà äà å ðàâíà íà . ai = lim ai
3 n→∞
i=1 i=1
åøåíèå. Ïîíåæå

l l  
X 1 X 1 1 1 1
(1) = − = − ,
i(i + 1) i i+1 k l+1
i=k k

èìàìå äà íàìåðèì áåçêðàéíà ðåäèöà îò åñòåñòâåíè ÷èñëà 1 = n0 < n1 < n2 < . . . òàêà, ÷å

∞  
X
i 1 1 1
(2) S := (−1) − = .
ni ni+1 3
i=0

∞
X (−1)i 1
Åäèí òàêúâ ïðèìåð å ni = 2i :S= = (ñóìà íà áåçêðàéíà ãåîìåòðè÷íà ïðîãðå-
2i+1 3
i=0
ñèÿ).

Îöåíÿâàíå. Ïî 1 ò. çà (1) è (2), è 4 ò. çà äîâúðøâàíå íà ðåøåíèåòî.

1
Çàáåëåæêà. Àêî ñìåíèì âñè÷êè ïëþñîâå áåç ïúðâèÿ ñ ìèíóñè ïàê ùå ïîëó÷èì ñóìà .
3
Çàäà÷à 12.2. Íåêà ABCD è DEF G ñà òàêèâà óñïîðåäíèöè, ÷å D è E ëåæàò íà îòñå÷êèòå
AG è CD (E 6= C ). Äà ñå äîêàæå, ÷å ïðàâèòå AC, BF è EG ñå ïðåñè÷àò â åäíà òî÷êà òîãàâà
è ñàìî òîãàâà, êîãàòî AC||DF.

åøåíèå. Ùå èçïîëçâàìå êîñîúãúëíà êîîðäèíàòíà ñèñòåìà ñ îñè DE è DG. Íåêà êîîðäèíà-

x y x y
òèòå íà BèF ñà (c, a) è (e, g). Ïðàâèòå AC è EG èìàò óðàâíåíèÿ + = 1 è + = 1. Êàòî
c a e g
ðåøèì òàçè ñèñòåìà îò óðàâíåíèÿ, íàìèðàìå, ÷å êîîðäèíàòèòå íà òî÷êàòà H = AC ∩ EG
ce(a − g) ag(e − c)
ñà x0 = è y0 = , êúäåòî ∆ = ae − cg. Òàçè òî÷êà ëåæè íà ïðàâàòà BF
∆ ∆
x0 − c y0 − a
òîãàâà è ñàìî òîãàâà, êîãàòî = . Ñëåä çàìåñòâàíå íà x0 è y0 ïîñëåäíîòî ñå
e−c g−a
c e
ïðåîáðàçóâà äî = − , êîåòî îçíà÷àâà, ÷å AC||DF.
a g
Îöåíÿâàíå. 1 ò. çà óðàâíåíèÿòà íà AC è EG, 2 ò. çà íàìèðàíå íà x0 è y0 , 1 ò. çà óðàâíåíèåòî
íà BF è 2 ò. çà äîâúðøâàíå íà ðåøåíèåòî.

n
√ 69
Çàäà÷à 12.3. Äà ñå íàìåðè íàé-ãîëÿìîòî åñòåñòâåíî ÷èñëî n, çà êîåòî 3 äåëè 1+[(3+ 6) ]
([x] å íàé-ãîëÿìîòî öÿëî ÷èñëî, íåíàäìèíàâàùî x).

13

Свалено от Klasirane.com
 √ √
åøåíèå. Íåêà x1 = 3 + 6, x2 = 3 − 6 è yk = x2k−1
1 + x2k−1
2 . Òîãàâà

yk+1 = (x21 + x22 )yk − (x1 x2 )2 yk−1 = 30yk − 9yk−1 .

Ïîíåæå y1 = 6 è y2 = 162, ïî èíäóêöèÿ ñëåäâà, ÷å yk = 3k zk , êúäåòî z1 = 2, z2 = 18 è

zk+1 = 10zk −zk−1 . Îñòàòúöèòå íà ïîñëåäíàòà ðåäèöà ïî ìîäóë 27 îáðàçóâàò ðåäèöà ñ ïåðèîä
18: 2, 18, 16, 7, 0, 20, 11, 9, 25, 25, 9, 11, 20, 0, 7, 16, 18, 2, . . . Ñëåäîâàòåëíî z35 ≡ 18(27),
37 38
√ 2k−1
ò.å. y35 ≡ 2.3 (3 ). Túé êàòî x2 ∈ (0, 1), òî yk = 1 + [(3 + 6) ] è çíà÷è îòãîâîðúò íà
çàäà÷àòà å n = 37.
√ 2k−1
Îöåíÿâàíå. 1 ò. çà yk = 1 + [(3 + 6) ], 2 ò. çà 3k |yk è 4 ò. çà äîâúðøâàíå íà ðåøåíèåòî
(2 ò. çà n ≥ 37).

Çàäà÷à 12.4. Çà äàäåíî åñòåñòâåíî ÷èñëî n äà ñå íàìåðè íàé-ìàëêîòî ðåàëíî ÷èñëî cn

ñúñ ñëåäíîòî ñâîéñòâî: çà ïðîèçâîëíè íåíóëåâè ðàöèîíàëíè ÷èñëà a1 , . . . , an è ïðîèçâîëíè
ðåàëíè ÷èñëà b1 , . . . , b n ñúùåñòâóâà ðåàëíî ÷èñëî x òàêà, ÷å {ai x + bi } ≤ cn çà âñÿêî i =
1, . . . , n ({y} = y − [y]).
åøåíèå. Àêî q å ÍÎÊ íà çíàìåíàòåëèòå íà a1 , . . . , an , ñëåä ñìÿíàòà íà x ñ qx ìîæåì
äà ñ÷èòàìå, ÷å a1 , . . . , an ∈ Z. Ìíîæåñòâîòî Ai = {x ∈ (0, 1) : {ai x + bi } > 1 − 1/n} å
êðàéíî îáåäèíåíèå íà íåïðåñè÷àùè ñå îòâîðåíè èíòåðâàëè ñ îáùà äúëæèíà 1/n. Òîãàâà
A = ∪ni=1 Ai å êðàéíî îáåäèíåíèå íà îòâîðåíè èíòåðâàëè ñ îáùà äúëæèíà íàé-ìíîãî 1.
Îòòóê ëåñíî ñëåäâà, ÷å A ( (0, 1) è çíà÷è cn ≤ 1 − 1/n. Îò äðóãà ñòðàíà, àêî a1 = · · · =
an è {b1 }, . . . , {bn } îáðàçóâàò (â íÿêàêúâ ðåä) àðèòìåòè÷íà ïðîãðåñèÿ ñ ðàçëèêà 1/n, òî
min max {ai x + bi } = 1 − 1/n (îáðàòíîòî ñúùî å âÿðíî). Ñëåäîâàòåëíî cn = 1 − 1/n.
x∈R 1≤i≤n
Îöåíÿâàíå. 5 ò. çà cn ≤ 1 − 1/n è 2 ò. çà cn ≥ 1 − 1/n.

Çàäà÷èòå ñà ïðåäëîæåíè îò: 8.1, 8.2, 8.3  Èâàí Òîíîâ; 8.4  Ñòàíèñëàâ Õàðèçàíîâ; 9.1,
9.4  Äðàãîìèð Äðàãíåâ; 9.2  Êðèñòèÿí ßíêîâ; 9.3  Ïåòúð Áîéâàëåíêîâ; 10.1, 10.3, 10.4 
Èâàí Ëàíæäåâ; 10.2  Èâàéëî Êîðòåçîâ; 11.1  Åìèë Êîëåâ; 11.2, 11.3, 11.4  Àëåêñàíäúð
Èâàíîâ; 12.1, 12.2, 12.3, 12.4  Íèêîëàé Íèêîëîâ.

14

Свалено от Klasirane.com