Bosna i Hercegovina

Federacija Bosne i Hercegovine

Zeničko-dobojski kanton
JU Gimnazija „Rizah Odžečkić“
Zavidovići

Seminarski rad
POLIMERI

Mentor Učenik:
Edina Softić, prof. Nerina Ferušić

Zavidovići, oktobar 2018.

SADRŽAJ
UVOD............................................................................................................3

POJAM AMORFNIH TIJELA.............................................................................4

RAZLIKE IZMEĐU KRISTALNIH I AMORFNIH TIJELA.........................................5

ZAKLJUČAK....................................................................................................7

LITERATURA..................................................................................................8

2
UVOD

Polimeri su supstance koje se sastoje od makromolekula.

Makromolekule su, opet, same po sebi gigantski atomski sistemi sa hemijski povezanih
deset hiljada, stotinu hiljada pa i milione atoma.

Nastaju u procesu aditivne polarizacije i u procesu polikondenzacije (kada se, kao produkt
polimerizacije, izlučuje niskomolekulska supstanca, npr. voda).

Primjeri polimera:

plastika DNK protein

3
PODJELA POLIMERA

Polimeri se dijele na:

1. Prirodne
2. Sintetičke

Posebna je klasa biopolimera, kao što su bjelančevine i nukleinske kiseline. Mogu biti
kristalne i staklaste, amorfne strukture.
U ovom drugom slučaju polimeri se javljaju kao platike, sa visokofluidnim svojstvima, ili kao
kaučuci i gume, sa visokoelastičnim svojstvima i zato se nazivaju elastomerima.

Posebni slučajevi su polimerna vlakna, koja su parakristalne strukture, te premazi (lakovi i

ljepila).

4
MAKROMOLEKULE

Makromolekule mogu imati nevjerovatno velike duljine, I do nekoliko desetina milimetara.

Ako se uzme da je promjer poprečnog presjeka manji od nanometra, ispostavlja se da je
makromolekula I do million puta veća u dužinu nego u širinu.

Eksperimenti pokazuju da pojedini dijelovi ovih polimernih lanaca mogu da se obrću oko
ordiniranih hemijskih veza (C-C, C-N, C-O), ted a sa takvom gipkošću ona poprima
najrazličitije oblike, praktički bez utroška energije. To su konformacije makromolekula, koje
igraju važnu ulogu u izgradnji polimera, naročito biopolimera.

Moguće konformacije makromolekule

Izdužene makromolekule pokazuju parakristalna svojstva. Globularne molecule to svojstvo

periodičnosti nemaju.

Makromolekule ne moraju biti linearne tj. Da se svakom članu lanca mogu odrediti “prednji”
ili zadnji susjedi. U mnogim slučajevima makromolekule su razgranate. “Stablo” obično čini
izdužena molekula, a od njega se odvajaju “grane” obično jednake duljine. Polimeri ovakvih
molekula odlikuju se naročitom čvrstoćom.

5
Usljed molekulskog I nadmolekularnog međudjelovanja makromolekule teže da se “gusto
uklapaju”, slično kao male, kuglaste molekule. To pakovanje može biti ostvareno na jedan
od dva načina: da se makromolekule koliko- toliko istegnu I spakuju u svježnjiće ili snopiće ili
da se svijene u globule gusto upakuju poput kuglastih sitnih molekula.

6
STANJE POLIMERA

Polimeri se javljaju u čvrstom I tečnom obliku, dok se plinovito stanje praktički ne može
ostvariti. Molekule će se prije raspasti no što dođe do isparavanja supstance.

Čvrsto stanje polimera može biti amorfno I kristalno.

-Kristal virusa nekroze (mozaične bolesti) duhana, snimljeno elektronskom mikroskopijom.

-Poprečni presjek miofibrila krilnog mišića jednog insekta.

U amorfnom stanju polimeri pokazuju izuzetna mehanička I druga svojstva (dielektrična,

toplinska I dr.)

7
Razlikujemo tri specifične raznolikosti: visokofluidnost, visokoelastičnost I svojstva stakla.

Visokofluidnost je osobito viskozno vladanje rastaljenih polimera, koje dolazi do izražaja u

prvom redu kod nitastih (vlaknastih) struktura.

U fluidnom stanju su polimeri sposobni za valjanje, špricanje, lijevanje, presovanje i sl.

Dakle, visokofluidnim supstancama svojstvena je visoka plastična deformacija.

Visokoelastičnost je svojstvena kaučucima i gumi. Sve su one izgrađene od nitastih

makromolekula, uredanih u fibrile (snopiće) I često upredene poput brodskog konopca.

Treba naglasiti das u pri svakoj temperaturi polimera uvijek prisutna sva tri oblika
deformacija, ali obično jedan je dominirajući. Ipak, kod nekih biopolimera podjednako
dolaze do izražaja fluidna viskoznost I elastičnost čvrstog stanja. Za takva čvrsta tijela
kažemo das u visoko-elastična.

Kristalno stanje polimera je karakterizirano postojanjem u njemu prostornog dalekosežnog

poretka. Tada polimer ima dobro izraženu temperature taljenja, dakle, vrlo preciznu tačku
faznog prijelaza čvrsto stanje – tečno stanje. Vrlo je važna činjenica da rastaljeni Kristal može
postati i čvrstom, tj. staklastom stanju što se koristi u tehnologiji polimera.

8
ZAKLJUČAK

Bez polimera ne bi bilo žive supstance ni u kojem vidu. Bez biopolimera ne može se ostvariti
ni jedan funkcija živog bića, uključujući tu i građu organa. Biopolimerima se prenose
nasljedne osobine, svakovrsne informacije I strukturni i gradivni elementi. Prema tome, u
biološkim sistemima prisutne su kristalične strukture.
Dakle, suvremena molekularna biologija I njene grane: biofizika I biofizicka hemija, u prvom
redu su nauke o biopolimerima I njihovom nadmolekularnom međudjelovanju.

9
LITERATURA

1. https://hr.wikipedia.org/wiki/Amorfna_tvar

2. https://sh.wikipedia.org/wiki/Amorfnost

3. Fizika za 4. Razred srednje škole (Fahrudin Kulenović, Slavenka Vobornik, Josip Sliško)

10
11
12