Tarihçilerin ifadesiyle belgeli tarih M.Ö. 2000 yıllarında Hititlerin yazıyı bulmasıyla başlamıştır.

Oysa
insanlık tarihi bundan çok öncelerine dayanır. Bu dönemlere Yazılı Olmayan Tarih denir.

Tarihçiler Bitlis tarihini değişik zamanlardan başlatmaktadırlar. 5000 yıllık, 7000 yıllık tarih gibi. Gerçekte
Bitlis tarihi, Neolotik Çağ dediğimiz Yenitaş dönemine kadar uzanmaktadır.

Neolitik Çağ, Yenitaş veya Cilalı Taş Devri denilen bu dönem, Ortataş Devri ile Tunç Devri arasındaki
arkeolojik dönemdir. Bu dönem M.Ö. 3000 yıllarıyla 9000 yılları arasını kapsamaktadır. Neolitik Çağ, M.Ö.
3000 yıllarında sona ermiştir. Bu tarihi baz aldığımızda Bitlis’in 5000 yıllık bir tarihe ve geçmişe sahip
olduğunu görmekteyiz. Büyük bir ihtimalle Bitlis’in tarihi bundan daha da eskidir.

Bitlis ve yöresi M.Ö. 2000 yıllarında Hititlerin egemenliği altına, M.Ö. 1700 yıllarında da Hurri-Mitanni
hakimiyeti altına girmiş ve daha sonra ise asi bir kavim olan Asurlular'ın hakimiyetine girmiştir. Asurlar
M.Ö. 2000 yılları ortalarında yukarı Mezopotamya’da egemenlik kurmuş, savaşçı ve vahşi bir milletti.
Geçtiği her yeri yakıp yıkma ve yağma etmekle meşhurdu. M.Ö. 1280 yılında Asur Krallarından I.
Salmanassar devrinden sonra, Van Gölü çevresindeki dağlık alanlara Urartular yerleşti. Kendilerine
merkez olarak Van Gölü'nün Kuzeyindeki Arzankun şehrini seçmişlerdi. Van ve Bitlis yörelerine yerleşen
Urartular, Asurluların bölgedeki egemenliğine son verdiği gibi, onların yayılmacı politikalarını engellediler.
Urartular’ın Güney komşusu Asurlar yıkıldıktan sonra Ön Asya’da yeni bir güç olarak İskitler (İskit Türkleri)
ortaya çıkmıştır. Urartular’ın varlığına son veren İskitler, güneye doğru uzanmaya başlamışlardır. Bu
tarihten sonra Doğu Anadolu ve Bitlis, Medler ile Lidyalılar arasında mücadele alanı olmuştur. Medler'in
hakim gelmesiyle Bitlis, Medlerin hükümranlığı altına girmiştir. Bir süre sonra da İran Devleti, Medler’den
Persler’e geçmiştir. Artık bu tarihten sonra Bitlis’te Pers hakimiyeti başlamıştır. M.Ö. 331 yıllarında Bitlis,
Makedonya Kralı Büyük İskender’in hakimiyetine geçmiştir. Suriye ve Mısır’ı ele geçirdikten sonra Dicle-
Fırat boylarına gelen İskender, Perslerle yaptığı savaşta Pers Ahamenid İmparatorluğu'nu kesin bir
yenilgiye uğratmış, 331 tarihinde Pers İmparatorluğu ortadan kaldırılmıştır. İskender’in Pers hakimiyetine
son vermesiyle Bitlis, Büyük İskender’in ordularının denetimine geçmiştir.