Univerzitet u Beogradu

Fakultet organizacionih nauka

Seminarski rad

Predmet: Odabrana poglavlja iz informacionih sistema

Tema: Projekat implementacije WordPress sajta sa
nabavkom potrebnih računara u MS Dynamics NAV
sistemu

Profesor: prof. Dr Ognjen Pantelić

Student: Sara Hadžić 116/13

Beograd, maj 2017.

 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Sadržaj
Scenario - Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu ............................................................................................................. 3
1. Zahtev scenarija .................................................................................................................... 3
2. Model scenarija ..................................................................................................................... 3
3. Preduslovi i podešavanja ...................................................................................................... 5
4. Opis scenarija ........................................................................................................................ 5
5. Poslovni rezultat ................................................................................................................. 27
6. Obrazovni rezultat............................................................................................................... 27

2
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Scenario - Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom
potrebnih računara u MS Dynamics NAV sistemu

1. Zahtev scenarija

Za potrebe ovog rada, realizuje se upravljanje projektom implementacije Wordpress sajta

po narudžbini klijenta Telenor d.o.o. Projekat se organizuje u šest faza u kojima su angažovani
ljudski resursi koji su na poziciji Softver arhitekta.

Za realizaciju scenarija, potrebno je definisati klijenta koji je naručio projekat, ljudske

resurse koji će biti angažovani na projektu, a zatim i sam projekat sa svojim fazama. Takođe,
potrebno je definisati potrebe za materijalnim resursima (računarima) koji su neophodni u
određenoj fazi projekta i izvršiti njihovo naručivanje. Na samom kraju scenaria se vrši naplata
klijentu za završeni projekat.

2. Model scenarija

U cilju realizacije scenarija, potrebno je uz modul Poslovi uspostaviti interakciju i sa

modulima Nabavka i Prodaja i marketing. Modul Nabavke se koristi za naručivanje potrebnih
računara, dok se modul Prodaje i marketinga koristi kako bi se klijentu koji je naručio projekat
izvršila naplata. Opis simbola scenarija dat je na Slici 1, a sam prikaz modela scenarija na Slici 2.

U opisanom scenariju učestvuje jedna uloga: Menadžer projekata.

Slika 1 Opis simbola scenarija

3
Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 2 Model scenarija

4
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
3. Preduslovi i podešavanja

Da bi se krenulo sa realizacijom scenarija, potrebno je izvršiti određene pripreme i

podešavanja.

Potrebno je proveriti da li smo ulogovani na sistem kao Menadžer projekata. To postižemo

odaskom na karticu Odeljenja/Administracija/Podešavanja aplikacije/Podešavanje klijent
uloge/Personalizacija korisnika. Nakon što smo to proverili (Slika 3), možemo da krenemo sa
izvršenjem scenarija.

Slika 3 Administracija - Podešavanje uloge korisnika

4. Opis scenarija

Scenario obuhvata realizaciju projekta implementacije Wordpress sajta sa nabavkom

potrebnih računara. Prvi korak se odnosi na kreiranje klijenta Telenor d.o.o., po čijem zahtevu
se projekat sprovodi. Nakon toga se kreira grupa resursa pod nazivom Softver arhitekte. Sledeći
korak obuhvata kreiranje ljudskih resursa koji će pripadati prethodno kreiranoj grupi. Glavni
deo scenarija predstavlja projekat sa svojim fazama, tzv. zadacima. Svakom zadatku se
dodeljuje ljudski resurs koji ga izvršava. Pored toga, za fazu pod nazivom „Pribavljanje
materijalnih resursa“, vrši se naručivanje računara od dobavljača. Na samom kraju scenarija se
vrši naplata klijentu za završeni projekat kroz kreiranje i proknjiženje fakture.

Na početku realizacije scenarija, potrebno je kreirati klijenta. Odlaskom na karticu

Početna/Klijenti, imamo uvid u sve klijente koji su uneti u sistem. Kako bismo kreirali novog
klijenta, koristimo opciju Novo (Slika 4).

5
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 4 Klijenti u sistemu

Nakon odabira opcije Novo, prikazuje se prozor kao na Slici 5. Ponuđeno nam je da
izaberemo kategoriju kojoj će naš klijent pripadati i proizvoljno biramo DOMESTIC.

Slika 5 Odabir kategorije kojoj klijent pripada

6
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Podaci o klijentu su podeljeni u nekoliko delova: Opšti podaci, Adresa i kontakt,
Fakturisanje, Plaćanja i Isporuka. U Microsoft Dynamics NAV sistemu, klijenti dobijaju šifru
prema unapred definisanom rasponu. Dovoljno je kliknuti na bilo koje drugo polje i šifra će se
sama generisati. Od ostalih podataka u delu Opšti podaci dovoljno je uneti naziv klijenta, u
našem slučaju Telenor d.o.o (Slika 6).

Slika 6 Kreiranje novog klijenta - Opšti podaci

Pored opštih podataka, potrebno je navesti podatke o adresi klijenta, kao i mestu isporuke
(skladište BLUE) (Slika 7, Slika 8).

Slika 7 Kreiranje novog klijenta - Adresa i kontakt

7
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 8 Kreiranje novog klijenta – Isporuka

Nakon što je kreiran klijent, ljudske resurse koji će raditi na projektu moramo da ubacimo u
određenu grupu. S obzirom da grupa resursa Softver arhitekte, koja je nama potrebna, ne
postoji, potrebno ju je kreirati. Odlaskom na karticu Početna/Grupe resursa imamo uvid u
postojeće grupe resursa (Slika 9).

Slika 9 Kartica za uvid u grupe resursa

Odabirom opcije Novo, prikazuje nam se pozor za kreiranje nove grupe resursa u koji
upisujemo željene podatke: šifru i ime grupe (Slika 10).

8
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 10 Kreiranje nove grupe resursa

Nakon što smo kreirali novu grupu resursa Softver arhitekte, potrebno je da kreiramo
ljudske resurse koje ćemo priključiti u kreiranu grupu. Uvid u postojeće resurse postižemo
odlaskom sa početne strane na karticu Početna/Resursi (Slika 11). Kao i do sada, da bismo
kreirali novi resurs potrebno je izabrati opciju Novo.

Slika 41 Prikaz postojećih resursa

Pri kreiranju novog resursa, važno je da upišemo ime radnika (u ovom slučaju je to Jovan
Jovanović), odaberemo tip kako bismo naznačili da se radi o ljudskom resursu. Takođe, za Broj
grupe resursa biramo 03 jer je to identifikator prethodno kreirane grupe Softver arhitekte.
Popunjen deo Opšte informacije je prikazan na Slici 12.

9
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 12 Unos novog resursa - Opšti podaci

Ostali podaci koji su potrebni za kreiranje resursa se mogu podeliti na Fakturisanje i Lični
podaci. U delu Fakturisanje je potrebno uneti cenu samog resursa, indirektni trošak (u
procentima), način obračuna prihoda/profita, profit (u procentima), grupu knjiženja (usluge),
kao i način obračuna PDV-a. U delu Lični podaci nalaze se podaci kao što su: pozicija na kojoj
resurs radi, adresa itd. Od svih zahtevanih podataka u ovom delu, unosimo samo datum
zaposlenja (Slika 13).

Slika 53 Unos novog resursa - Fakturisanje i Lični podaci

10
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Kako su nam za realizaciju projekta potrebna dva radnika (ljudska resursa), na isti način
kreiramo još jednog radnika Peru Perića. Nakon kreiranja potrebnih ljudskih resursa, kartica
Početna/Resursi izgleda kao na Slici 14.

Slika 14 Prikaz resursa nakon kreiranih potrebnih resursa

Sledeći korak scenarija je kreiranje posla sa zadacima. Posao implementacije Wordpress

sajta se sastoji iz šest zadataka, a to su:

• Početak projekta
• Pribavljanje materijalnih resursa
• Instalacija Linux sistema
• Podešavanje paketa za dalju instalaciju
• Instalacija Wordpress sajta
• Krajnji obračun projekta

Za kreiranje poslova koristi se kartica Početna/Poslovi. Odlaskom na tu karticu imamo uvid u

postojeće poslove. Da bismo kreirali novi posao, biramo opciju Novo (Slika 15).

11
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 156 Prikaz postojećih poslova u sistemu

Prozor za kreiranje novog posla se sastoji iz više delova, od kojih su za naš scenario važni:
Opšti podaci, Knjiženje i Trajanje. U delu Opšti podaci naznačavamo klijenta za kog realizujemo
projekat. U našem scenariju je to klijent Telenor d.o.o. koji je kreiran na početku realizacije
scenarija. U delu Knjiženje se upisuju podaci vezani za status posla (otvoren), način knjiženja
posla i metoda po kojoj će se posao knjižiti (nakon ispunjenog ugovora). U deo Trajanje se
upisuju podaci vezani za početak i kraj realizacije posla (Slika 16).

12
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 16 Kreiranje novog posla

Nakon što smo dodali novi posao u sistem, kartica Poslovi bi trebalo da izgleda kao na Slici
17.

Slika 17 Prikaz poslova u sistemu nakon kreiranja novog posla

13
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Posao koji smo kreirali ne sadrži nijedan zadatak. Da bismo dodali zadatke, potrebno je da,
dok smo na kartici Početna/Poslovi, selektujemo naš posao Implementacija Wordpress sajta i
zatim u gornjem delu prozora izaberemo opciju Zadaci posla kao na slici 18.

Slika 18 Dodavanje zadataka poslu

Da bi se zadaci kreirali, potrebno je svakom posebno dodeliti jedinstvenu šifru. Prvi i

poslednji zadatak nisu klasični zadaci, već služe kako bi uokvirili logičku celinu koju čine zadaci
1112, 1113, 1114 i 1115, a važni su i za obračun, posebno zadatak 1116. Zadatak 1116 u koloni
Ukupno ima naznačen raspon zadataka za koji je potrebno da izvrši obračun (1111..1115) (Slika
19). Ostali zadaci u zadaci u pravom smislu reči i njima se kasnije dodeljuju ljudski resursi koji će
ih izvršavati.

Slika 19 Prikaz svih zadataka koje dodeljujemo poslu sa njihovim podacima

14
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Nakon kreiranog posla i njegovih zadataka, potrebno je da zadacima u pravom smislu reči,
tj. 1112, 1113, 1114 i 1115 dodelimo ljudske resurse koji ih izvršavaju. Za te potrebe koristimo
ljudske resurse koje smo kreirali tokom izvršenja scenarija: Jovana Jovanovića i Peru Perića.

Kako bismo dodali izvršioca, dovoljno je da u prozoru u kom se trenutno nalazimo

selektujemo željeni zadatak i izaberemo opciju Planirane stavke posla (Slika 20).

Slika 20 Dodela resursa zadacima posla

Ulaskom na karticu za dodelu resursa, biramo način plaćanja (račun), o kom resursu se radi
(Jovan Jovanović) i na koliko vremena zauzimamo resurs (osam sati). Važno je napomenuti
kolonu Tip stavke koja ima tri mogućnosti naplativo, iz budžeta i naplativo i iz budžeta. Opciju iz
budžeta treba koristiti kada fakturisanje nije zasnovano na izvršenju posla, a opciju naplativo
kada je fakturisanje zasnovano na izvršenju posla. Sistem automatski izračuna koliko će nas
koštati resurs na datom zadatku (Slika 21). Na isti način dodeljujemo resurs Peru Perića zadatku
1113 i 1114 i Jovana Jovanovića zadatku 1115.

15
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 21 Unos podataka za resurs koji se zauzima za zadatak 1112

Nakon unosa resursa za zadatak 1115, prozor Zadaci projekta će biti dopunjen iznosima
troškova i cena. U okviru zadatka Krajnji obračun projekta vrši se obračun za sve zadatke posla,
kako bismo imali uvid u ukupne iznose troškova i cena posla (Slika 22).

Slika 72 Obračun nakon unosa resursa za zadatke posla

16
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Sledi deo gde uključujemo funkciju nabavke. Na samom početku scenarija je napomenuto
da je za zadatak Pribavljanje materijalnih resursa potrebno naručiti računare. Računare
nabavljamo od dobavljača Electronics Ltd. Da bismo kreirali narudžbenicu i kasnije je proknjižili,
potrebno je otići na karticu Početna/Narudžbenice. Klikom na opciju Novo otvara se prozor za
kreiranje narudžbenice (Slika 23).

Slika 23 Kartica za uvid u narudžbenice koje su u sistemu

Pri kreiranju narudžbenice naznačava se od kog dobavljača se naručuje proizvod, koji je

proizvod (proizvodi) u pitanju, za koji posao se naručuje i za koji njegov zadatak. Deo Opšti
podaci se popunjava podacima o dobavljaču koji je, kao što je gore pomenuto, Electronic Ltd.
Svaka narudžbenica ima svoje stavke koje čine različiti proizvodi. U ovom scenariju,
narudžbenica će imati jednu stavku za predmet računar. Naručuju se dva računara, s obzirom
da dva ljudska resursa izvršavaju ostale zadatke posla koji smo kreirali. Računari se naručuju za
posao Implementacija Wordpress sajta i njegov zadatak Pribavljanje materijalnih resursa (Slika
24, Slika 25).

17
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 24 Kreiranje narudžbenice - 1. deo

Slika 25 Kreiranje narudžbenice - 2. Deo

Pod pretpostavkom da je dobavljač isporučio robu, potrebno je proknjižiti prijem robe.

Nakon prijemnice, dobavljač šalje fakturu koja ima jedinstven broj. Na osnovu tog broja
možemo na sistemu da proknjižimo fakturu. Microsoft Dynamics NAV ima opciju da
istovremeno proknjižimo i prijemnicu i fakturu, samo je pre toga potrebno zabeležiti broj
fakture u polju Broj fakture dobavljača. U ovom slučaju je to 123456. U istom koraku
18
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
proknjižavamo prijemnicu i fakturu nabavke odlaskom na opciju Proknjiži. Nakon što
odaberemo opciju za knjiženje, sistem nas pita šta želimo da proknjižimo i upravo iz navedenog
razloga, biramo opciju Proknjiži prijemnicu i fakturu (Slika 26). Nakon knjiženja narudžbenica se
nalazi u delu Proknjižena dokumenta.

Slika 26 Proknjiženje prijemnice i fakture nabavke

Da bismo utvrdili dodeljenost naručenog resursa odgovarajućem zadatku, odlazimo na

karticu Početna/Poslovi, zatim selektujemo posao Implementacija Wordpress sajta i izaberemo
opciju Zadaci posla. Nakon toga imamo uvid u prozor sa svim zadacima posla. Odabirom
zadatka Pribavljanje materijalnih resursa i opcije Planirane stavke posla dobijamo prozor kao na
Slici 27. Primećujemo da je sada, pored ljudskog resursa, zadatku dodeljen i materijalni resurs
računar.

Slika 27 Prikaz resursa za zadatak Pribavljanje materijalnih resursa

19
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Pre nego što klijentu naplatimo odrađeni projekat, potrebno je da izračunamo iskorišćenost
ljudskih resursa. Sve do sada navedeno je bilo planirano, a nakon realizacije potrebno je
izračunati pravo stanje. To se postiže odlaskom na karticu Dnevnici/Dnevnik poslova (Slika 28).
Biramo podrazumevani dnevnik i pojavljuje se prozor kao na slici 29. Odatle se bira opcija za
računanje iskorišćenosti resursa.

Slika 28 Prikaz dnevnika poslova

Slika 29 Podrazumevani dnevnik poslova

Kako bi se iskorišćenost izračunala, potrebno je da se naznači za koji posao želimo da vršimo

računicu i šifru dokumenta (Slika 30).

20
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

1234567

Slika 30 Izbor posla za koji se vrši računanje iskorišćenosti resursa

Nakon potvrde podešavanja, kao što je bilo očekivano, sistem nam prikazuje dva ljudska
resursa. Nakon toga, potrebno je da za svakog u koloni Kvantitet napišemo stvaran broj sati koji
je proveo radeći. Za Peru Perića upisujemo da je proveo sedam sati radeći od planiranih osam,
dok za Jovana Jovanovića upisujemo devet sati od planiranih osam (Slika 31). Nakon unetih
izmena knjižimo odabirom opcije Knjiženje.

21
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 31 Upisivanje stvarnog broja sati rada ljudskih resursa

Poslednji korak scenarija predstavlja naplatu klijentu za završen prosao. Kako bismo mogli
da izvršimo naplatu, s obzirom da smo na početku, pri kreiranju posla, naveli da se naplata vrši
nakon ispunjenog ugovora, potrebno je da naznačimo da je posao završen. Odlaskom na karticu
Početna/Poslovi i izborom posla koji smo tokom scenarija kreirali, prikazuje se prozor sa
podacima o poslu. U delu Knjiženje potrebno je da promenimo status Otvoren u Završen i
sačuvamo izmene (Slika 32).

Slika 32 Izmena statusa posla

Zbog promene statusa posla, sada je moguće kreirati fakturu za klijenta. Vraćamo se na
karticu Početna/Poslovi. Nakon toga biramo opciju Kreiraj fakturu za posao (Slika 33).

22
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 33 Opcija za kreiranje fakture klijentu za posao

Prikazuje se prozor gde moramo da naznačimo za koji posao se pravi faktura i tu biramo
Implementacija Wordpress sajta (Slika 34).

23
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 34 Izbor posla za koji se kreira faktura klijentu

Da bismo proknjižili fakturu klijenta, potrebno je da odemo na posao Implementacija

Wordpress sajta i, kao u jednom od prethodnih koraka, promenimo status posla, samo sada na
Otvoren. Zatim odlazimo na karticu Početna/Fakture (prodaja) gde imamo uvid u neproknjižene
fakture (Slika 35). Među neproknjiženim fakturama nalazi se faktura za klijenta Telenor d.o.o.,
koji je naručio posao obrađen u ovom scenariu. Biramo opciju Knjiženje kako bismo proknjižili
fakturu.

24
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu

Slika 35 Knjiženje fakture prodaje klijenta Telenor d.o.o.

Na samom kraju scenarija, poželjno je da se status posla vrati na Završen, čime se i scenario
završava. Proknjiženu fakturu je moguće naći u kartici Proknjižena dokumenta/Fakture prodaje
(Slika 36).

Slika 36 Proknjižene fakture prodaje

25
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
Kada otvorimo fakturu, imamo uvid u broj sati rada za koji je faktura naplaćena, kao i cenu
projekta (Slika 37).

Slika 37 Proknjižena faktura klijenta Telenor d.o.o.

26
 Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih računara u MS
Dynamics NAV sistemu
5. Poslovni rezultat

Kao poslovni rezultat možemo predstaviti definisanje protokola upravljanja projektima u

preduzeću kroz primer razrađen u scenariju. Zaposleni dobijaju šire znanje o upotrebi Microsoft
Dynamics NAV tehnologije za praćenje projekata i imaju organizovan pristup svim potrebnim
informacijama. Dostupnost svih potrebnih vrsta dokumenata na jednom mestu značajno
olakšava posao zaposlenima i smanjuje mogućnost greške u odnosu na tradicionalne
knjigovodstvene dokumente.

6. Obrazovni rezultat

Najvažniji obrazovni rezultat koji donosi korišćenje Microsoft Dynamics NAV studentima i
učenicima je uvid u sve poslovne funkcije i način njihovog funkcionisanja. Nakon razumevanja
osnovnih poslovnih procesa, uz malo truda je moguće savladati osnove korišćenja programa i
implementirati složenije procese.

Pomoć koja dolazi uz program, kao i upozorenja, značajno pomažu pri učenju tako što
studentu razjašnjavaju probleme na koje bi naišao u realnom sistemu.

Scenario kao što je Projekat implementacije WordPress sajta sa nabavkom potrebnih

računara u MS Dynamics NAV sistemu vodi studenta kroz funkcije poslova, nabavke i prodaje i
omogućava razumevanje tog procesa do najsitnijih detalja.

27