™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ – ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜
¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ –
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

ÁÈ· ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË

∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ∂È̤ÏÂÈ·
μ·Û›Ï˘ ∫Ô˘Ï·˚‰‹˜

ISBN: ........

ΜΕΤΡΟΥ 2.1 «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ» ΜΕΤΡΟΥ 2.1 «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ»
ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2.1.1: «ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ» ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2.1.1: «ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ»
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΑΞΕΩΝ 2.1.1.Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΑΞΕΩΝ 2.1.1.Β
«ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ» «ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ»
21. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ/ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ταχύρρυθμη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών με θέμα: 21. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ/ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ταχύρρυθμη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών με θέμα:
«Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη κριτικής – δημιουργικής σκέψης» «Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη κριτικής – δημιουργικής σκέψης»

∞£∏¡∞ 2007
™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ –
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

ÁÈ· ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË

ΜΕΤΡΟΥ 2.1 «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ»

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2.1.1: «ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ»
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΑΞΕΩΝ 2.1.1.Β
«ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ»
21. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ/ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ταχύρρυθμη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών με θέμα:
«Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη κριτικής – δημιουργικής σκέψης»
 Copyright © 2007
√.∂¶.∂∫
3˘ ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 42 & ¶ÔÏ˘Ù¯Ó›Ԣ, ∞ı‹Ó·
ΔËÏ.: 210 5203251, Fax: 210 5203252, www.oepek.gr

™À¡Δ∂§∂™Δ∂™ Δ√À ¢π¢∞∫Δπ∫√À À§π∫√À

ÙÔ˘ ÙfiÌÔ˘

™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ –

¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

ÁÈ· ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË

∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ∂È̤ÏÂÈ·
μ·Û›Ï˘ ∫Ô˘Ï·˚‰‹˜

™˘ÁÁÚ·Ê‹
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· ª. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

ÕÓÓ· ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË, ª¤ÓË ∫Ô‡ÚÔ˘

°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘, ∞Ó·ÛÙ·Û›· ™ÈfiÚÂÓÙ·

μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ, ∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘

∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ∂È̤ÏÂÈ·/∏ÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ™ÂÏȉÔÔ›ËÛË

ÕÚÙÂÌȘ °Ï¿ÚÔ˘

™˘ÓÙÔÓÈÛÌfi˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡

Î·È ÁÂÓÈ΋ ÂÈ̤ÏÂÈ· ÂΉfiÛˆÓ
√.∂¶.∂∫

ISBN: .........

™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ¡. 2121/1993 ··ÁÔÚ‡ÂÙ·È Ë Û˘ÓÔÏÈ΋ ‹ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ΋ ·Ó·‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘

·˘ÙÔ‡ ‹ Ë ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Ì ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ̤ÛÔ, ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ÂΉfiÙË.

™ËÌ›ˆÛË
√ √.∂¶.∂∫. Â›Ó·È ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ̤ÏÂÈ· Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘. °È· ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋
·ÚÙÈfiÙËÙ· Î·È ÏËÚfiÙËÙ· ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ¢ı‡ÓË Ê¤ÚÔ˘Ó ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜.
™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ –
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

ÁÈ· ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË

∞£∏¡∞ 2007
 ¶ÂÚȯfiÌÂÓ·
∂ÈÛ·ÁˆÁÈο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

£ÂˆÚ›Â˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋-ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë . . . . . . . . . . .21

¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· ª. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

21
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
π. ™Àª¶∂ƒπº√ƒπ™Δπ∫∂™ ◊ ™À¡∂πƒªπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™ . . . . . . . . . . . .24
1. μ·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜
25
ıˆڛ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1 ∂Ó›Û¯˘ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
1.2 AfiÛ‚ÂÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2. ¶·Ú·‰Ô¯¤˜ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜ Ì¿ıËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . .25
3. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ì¿ıËÛ˘ . . .26
II. °¡ø™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
1. μ·ÛÈÎÔ› ıÂÌÂÏȈ٤˜ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . .30
1.1 Max Wertheimer: μ·ÛÈÎÔ› ¡fiÌÔÈ Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘ . . . . . . . . . . . . . . . . .30
1.2 Wolfgang Koehler: ∂ÓÔÚ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË Î·È Ï‡ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ . . . .32
1.3 Kurt Lewin: °ÓˆÛÙÈ΋ ıˆڛ· ÙÔ˘ ‰›Ô˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
1.4 Eduard Tolman: ∂ÌÚfiıÂÙË-ÛÎfiÈÌË Ì¿ıËÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . .33
2. ∫ÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi˜ (constructivism) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
2.1 Jean Piaget: Δ· ‰ÔÌÈο ÁÓˆÛÙÈο ÚfiÙ˘· Ì¿ıËÛ˘ . . . . . . . . . . . .35
2.2 Lev Semionovitch Vygotsky: £ÂˆÚ›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡
37
ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌÔ‡ (social constructivism) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3 Jerome Bruner: ∂˘ÚÂÙÈ΋-·Ó·Î·Ï˘ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË . . . . . . . . . . . . . . . .39
3. °ÓˆÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Û˘Ó‰Â‰Â̤Ó˜ Ì ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË . . . . .41
3.1 David Ausubel: ¡ÔËÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛÏËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË . . . . . . . . . . . . . . . .41
3.2 Robert Gagné: ∞ıÚÔÈÛÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ì¿ıËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
4. °ÓˆÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ . . . . . . . . . . .44
4.1 ΔÔ ªÔÓÙ¤ÏÔ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

5
 4.2 μ·ÛÈΤ˜ ıˆÚËÙÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ . . . . . . . . 45
5. √È ÔÎÙÒ Δ‡ÔÈ ¡ÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÙÔ˘ H. Gardner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
6. ∏ ıˆڛ· ÁÈ· ÙËÓ ÙÚÈ·Ú¯È΋ ʇÛË Ù˘ ¡ÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÙÔ˘ R. Sternberg . . .52
IIπ. ∫√π¡ø¡π∫√°¡ø™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
Albert Bandura: ª¿ıËÛË Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘ . . . . . . . . . . . . . . .
IV. ∞¡£ƒø¶π™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Carl Rogers: ªË ηıÔ‰ËÁËÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59

¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ – ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ∫ÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë:

ŸÚÔÈ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
ÕÓÓ· ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË, ª¤ÓË ∫Ô‡ÚÔ˘

61
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61
1. ™˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ıÂÒÚËÛË Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ Î·È ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ∞.¶.™. . . . . . . . . . . . . .62
2. ∂ÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ ÛÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË
ÁÈ· Ù· ∞.¶.™. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
3. ƒÂ·ÏÈÛÙÈΤ˜ μ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÚÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76

¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ª¿ıËÛË Î·È ¶·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ¶Ú·ÎÙÈΤ˜:

¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Î·È ÎÚÈÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ . . . . . . . . . .77
ÕÓÓ· ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË, ª¤ÓË ∫Ô‡ÚÔ˘

77
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
∂ÈÛ·ÁˆÁ‹: ∞ÊÂÙËÚȷΤ˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜ Î·È ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
6
1. ¡ÔËÙÈ΋/ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
2. ¢È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

3. ÀÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù¿Í˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86

4. ∞ÍÈÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90

™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94

Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ

‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ π . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· M. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

95
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96

π. °∂¡π∫∂™ £∂øƒ∏™∂π™ °π∞ Δ∏¡ ∫ƒπΔπ∫∏ ∫∞π ¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏ ™∫∂æ∏ . . . . . .99

1. ¢È·Û¿ÊËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

2. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÎÚÈÙÈο ÛÎÂÙfiÌÂÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . .103

3. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103

ππ. ¶∞π¢∞°ø°π∫∏ ∞•π√¶√π∏™∏ Δø¡ ™Δƒ∞Δ∏°π∫ø¡ ª∞£∏™∏™

°π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ∫∞π ¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™ . . . . . . 105
πππ. ¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ¶ƒ√™∂°°π™∂π™ °π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ∫∞π
¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
IV. Δ∂áπ∫∂™ °π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ™∫∂æ∏™ . . . . . . . . . . . . . .108

V. Δ∂áπ∫∂™ °π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™ . . . . . . . . .109

1. æ˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

1.1 G. Guilford: Test ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

1.2 E. Torrance: Test ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110

2. ∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ∞˘ıfiÚÌËÙˆÓ π‰ÂÒÓ (∫.∞.π.)/π‰ÂÔı‡ÂÏÏ· (Brainstorming) . .111

3. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ SCAMPER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112

4. Δ· ÛÎÂÙfiÌÂÓ· η¤Ï· ÙÔ˘ De Bono . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112

5. ÕÁÚÈ· π‰¤· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113

7
 6. ∫fiÌÈΘ: Ë ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÛÙ·ÌˆÙ‹˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
7. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÁÚ·Ê‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
8. ™¯ËÌ·ÙÔÔÈ‹Ì·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119

Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ

‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ππ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

121
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
1. ∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
2. ÕÛÎËÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
3. √Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
4. ™˘˙‹ÙËÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
5. ªÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
6. ¶·›ÍÈÌÔ ÚfiÏˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
7. ¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
8. ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›ÛÎÂ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
9. ™˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ·fi ÂȉÈÎfi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142

Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ . . . . . .143

∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

143
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
8
1. ∏ ʇÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
2. √ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
2.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147
2.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ . . .149
2.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149
3. ™¯¤‰È· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
3.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
3.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
3.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
4. °Ú·Ì̤˜ ¢Ú¿Û˘ (Fortune lines) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
4.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘ . . . . . . . . . . . . . . . . .153
4.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
4.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
5. ™˘Û¯ÂÙÈÛÙÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· (‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Venn) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
5.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ . . . . . .155
5.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156
5.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . .156
6. ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157
6.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157
6.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
6.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ . . . . . . . . . . .160
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162

∫ÚÈÙÈ΋ ∞Ó¿ÁÓˆÛË ∫ÂÈÌ¤ÓˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163

∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

163
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163
1. ΔÈ Â›Ó·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164
9
 1.1 ∞Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
1.2 ∂ÚÌËÓ›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167
1.3 ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169
2. Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ . . .175
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .184

∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/

ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∫·ÈÓÔÙÔÌ›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

185
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186
π. ∞¡∞º√ƒ∞ ™∂ £∂ª∞Δ∞ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞» . . . . . . . .187
1. √ÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
2. ∂ʇÚÂÛË Î·È ∫·ÈÓÔÙÔÌ›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
3. ∫·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
II. ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞Δ∞ ∂º∞ƒª√°∏™ ∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞» . . . . . . . . 191
πππ. ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∂™ ∂º∞ƒª√°∏™ ∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞» . . . . . . . . 195
º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198

∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/

ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

199
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
10
I. ∞¡∞º√ƒ∞ ™∂ £∂ª∞Δ∞ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À
201
∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ «∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
2. Δ· 5 μ·ÛÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202
3. ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .203
4. ∏ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . .203
5. ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ¢È·Ê‹ÌÈÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205
II. ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞Δ∞ ∂º∞ƒª√°∏™ ∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À
∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
III. ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∂™ ∂º∞ƒª√°∏™ ∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À
∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞ π: «∞ÓÙÈ̤وË Ì ÙË ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .221
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞ ππ: «ªÈÎÚ¤˜ ∞Ï‹ıÂȘ ÁÈ· ÙË ¢È·ÙÚÔÊ‹» ¶·Ú·Ï·ÓËÙÈ΋
™‹Ì·ÓÛË ΔÚÔÊ›ÌˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222

¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·:

∂ÈÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÎÙÈ΋ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË . . . . . . . . . . . . .223
∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224
1. ΔÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ۋÌÂÚ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224
2. Δ· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .225
3. Δ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ . . . . .230
4. Δ· ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233
5. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ù¿ÍË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .238
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240
11
 ∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘, ∞Ó·ÛÙ·Û›· ™ÈfiÚÂÓÙ·

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241

1. ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242

2. Δ¯ÓÈΤ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .244

3. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË Ì¤Ûˆ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246

4. ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ . . . .251

4.1 ª¤ÛÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Â›‰ÂÈ͢ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· . . . .251

4.2 ∂ÚÁ·ÏÂ›Ô ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ȉÂÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ . . . . . . . . . . . . . .251

4.3 ª¤ÛÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ . . . . . . . . . . . . .252

5. ªÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏÏˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253

6. §ÔÁÈÛÌÈο ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257

7. ∞Ó¿Ù˘ÍË ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ-˘ÂÚÌ¤ÛˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .260

™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .266

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267

∂›Ï˘ÛË ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡Ô˜

ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269
μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ, ∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269

1. £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ: ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ‰›Ô˘ . . . . . . . . .271

2. Δ‡Ô˜ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .275

™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277

12
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞: ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .278

∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: §‹„Ë ·fiÊ·Û˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287

μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ, ∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .288
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .296
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300

∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜

Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301
∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘, μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .316

∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ . . . . . . . . . . . . . .317

∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘, μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .328

13
 º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332

ΔÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Δ¶∂

ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . .333
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘

™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .334
1. ¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335

2. Δ¶∂ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .339

3. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .340

4. ªÔÓ٤Ϸ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .341

5. ªÈ· Ù˘ÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343

5.1 ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Û¯Â‰›·Û˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343

5.2 °ÏÒÛÛ˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343

5.3 ÀÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .344

5.4 ∂Î·È‰Â˘ÙÈο ·ÈÁÓ›‰È· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .345

5.5 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Î·È ˘ÂÚÌ¤ÛˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .345

5.6 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÈÎÔÓÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .345

5.7 ¶ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346

5.8 ∂ÚÁ·Ï›· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347

5.9 ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ÚÔÌÔÙÈ΋ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .348

5.10 ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· ‚·ÛÈṲ̂ӷ Û ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .348

5.11 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349

6. Δ· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο ÛÙ· Û¯ÔÏ›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349

7. ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ . . . . . . .350

™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .353

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .353

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .354

14
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .355
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘, ∞Ó·ÛÙ·Û›· ™ÈfiÚÂÓÙ·

355
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .355
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .355
1. To ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .356
2. ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ̤ÛÔ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ . . . . . . . . .357
3. ∫ÚÈÙ‹ÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi . . . . . . . . . . .361
4. ™˘ÓÂÚÁ·ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‚·ÛÈṲ̂Ó˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi . . . . . . .363
5. ¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi (WebQuests) . . . . .365
6. ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ‰ÔÌËÌ¤ÓˆÓ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ . . . . . . . . . . . . . .367
™‡ÓÔ„Ë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .373
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .374
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .374

∂ÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜

Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .375
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· ª. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

375
™ÎÔfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .375
ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .375
∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .375
π. °∂¡π∫∂™ £∂øƒ∏™∂π™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .377
1. ΔÔ Ï¿ıÔ˜ ˆ˜ ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ . . . . .377
2. ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË, ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .378
ππ. ∂ƒ°∞§∂π∞ ∞•π√§√°∏™∏™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .381
1. √ º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ (portfolio assesment) . . . . . . . . . . . .381
1.1 ΔÈ Â›Ó·È ÙÔ «portfolio»; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .381
1.2 ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382
1.3 ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382

15
 1.4 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ›‰Ë ÙÔ˘; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
1.5 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ÛÙÔȯ›·; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .383

1.6 ¶Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÙÔ portfolio; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .383

1.7 ¶ÔÈÔÈ ı· ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙÔ portfolio; . . . . . . . . . . . .385

1.8 ¶Ò˜ ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙÔ portfolio; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385

1.9 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ portfolio; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .386

∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .388

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .388

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .390

¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393

∂¡ΔÀ¶√ 1: º∞∫∂§√™ ∂ƒ°∞™πø¡ ª∞£∏Δ∏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393

∂¡ΔÀ¶√ 2: ∞•π√§√°ø Δ∏¡ ∂ƒ°∞™π∞ ª√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394

∂¡ΔÀ¶√ 3: ¶∞ƒ√À™π∞∑ø Δ∏¡ ∂ƒ°∞™π∞ ª√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395

∂¡ΔÀ¶√ 4: √ Δƒ√¶√™ ª∂§∂Δ∏™ Δø¡ ª∞£∏Δø¡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396

∂¡ΔÀ¶√ 5: √ƒ°∞¡ø™∏ Δ√À Ã√¡√À °π∞ ª∂£√¢π∫∏ ∂ƒ°∞™π∞ . . . . . . . . .398

16
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈο
∏ Û˘ÏÏÔÁÈ΋ Ì·˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ· fiˆ˜ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙ· ΛÌÂÓ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó
ÂÍÂÏ›¯ıËΠ̠ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ˘ÏÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ
˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ÙfiÛÔ Ù˘ ÚÒÙ˘ fiÛÔ Î·È Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ‚·ıÌ›‰·˜
Ô˘ ÌÔ¯ıÔ‡Ó, ÛÙË Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó‡̷ÙÔ˜ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.

Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Î·È ·Ú·Î¿Ùˆ, ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· 4, Ì ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜:

ñ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Â‰Ò ÂÓÓÔÂ›Ù·È ÙÔ Â›‰Ô˜ ÛΤ„˘ Ô˘ (·) ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Û·Ê‹ ·ÍÈÔ-
ÏÔÁÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È (‚) ηٷϋÁÂÈ
ÛÙËÓ ‰È·Ù‡ˆÛË Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ Ì¤Û· ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ. √ Lipman ¤¯ÂÈ
ÚÔÛı¤ÛÂÈ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ ‰˘Ô ·ÎfiÌË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘: ÙËÓ
ÈηÓfiÙËÙ· ÁÈ· ·˘Ùfi-‰ÈfiÚıˆÛË Î·È ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· ÛÙ· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ-
ÓÙÔ˜ Ï·ÈÛ›Ô˘, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÈÛÙ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ Ù˘ Ù˘È΋˜ ÏÔÁÈ΋˜.
°È’ ·˘Ùfi ·ÔηÏ› ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÔÚıÔÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë. ¢È¢ÎÚÈÓ›˙ÂÙ·È, fiÙÈ Ë
ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜, ·ÏÏ¿
ÓÔÂ›Ù·È ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÒÓ, ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ Î·È ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ,
fiˆ˜ Î·È ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó‰˘·ÛÙÈο ηٿ ÂÚ›Ùˆ-
ÛË. ∏ ™ÙÔ¯·ÛÙÈÎÔ-ÎÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë (reflective thinking) Â›Ó·È ÌÈ· ۯ‰fiÓ Û˘ÓÒÓ˘ÌË
¤ÓÓÔÈ·, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù¿ ÙÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË. ∞˘Ù‹ Ë ÌÔÚÊ‹ ÛΤ„˘, ·Ó¢ڛÛÎÂÈ Û¯¤ÛÂȘ,
ÂÈχÂÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ¤¯ÂÈ Î·È ÙÔ ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· Ù˘ ıÂÒÚËÛ˘
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÎÎÈÓÔ‡Ó ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜
·Ú·‰Ô¯¤˜. μ·ÛÈÎfi Ù˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Â›Ó·È Ë ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, Ô˘ Û˘Ó›ÛÙ·-
Ù·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‹ÙÚˆÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ
·ÔÛÙ·ÛÈÔÔÈË̤ÓË ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ
ñ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÂÓÓÔÂ›Ù·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ë ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë. ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÔÚ›-
˙ÂÙ·È ˆ˜ ÂΛÓÔ ÙÔ ‘›‰Ô˜ Ù˘ ÛΤ„˘, fiÔ˘ ÚˆÙfiÙ˘˜ ȉ¤Â˜ Î·È Ì¤ıÔ‰ÔÈ ¯ÚË-
ÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÁÈ· Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, Ô˘
ÍÂʇÁÔ˘Ó ·fi Ù· ηıÈÂڈ̤ӷ ÓÔËÙÈο Û¯‹Ì·Ù· Î·È ·fi ÙȘ ‰Â‰Ô̤Ó˜ ıˆڋ-
ÛÂȘ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜’. ∂ÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È, ˆÛÙfiÛÔ, fiÙÈ Ë ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ÚˆÙÔÙ˘-
›· Î·È Ë ÓÔËÙÈ΋ Â˘Î·Ì„›· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë ÂÓ¤¯ÂÈ ÌÈ·
ÏÔÁÈ΋. ¢ËÏ·‰‹, fiÙÈ ·˘Ùfi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÛΤ„˘ ˘·ÎÔ‡ÂÈ Î·È Û ÛÎÔÔ‡˜ Î·È Û ÎÚÈ-
Ù‹ÚÈ·. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ ·‚¿ÛÈÌÔ Ó· ˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ Ë Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë
Û˘Ó·ÚÙ¿Ù·È Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÂÓÒ Ë ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë.

™¯ÂÙÈο ÙÒÚ· Ì ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛËÌ·Óı› ÌÈ· ıÂÌÂÏÈ҉˘

‰˘ÛÎÔÏ›·: Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ (‰ËÏ. ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·) ÛΤ„Ë ·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û‡ÏÏË„Ë, ÂÂÍÂÚÁ·-
Û›· Î·È Ú·ÁÌ¿ÙˆÛË ÌË ÚԂϤ„ÈÌˆÓ ·Ú¯Èο ··ÓÙ‹ÛˆÓ/χÛÂˆÓ ÛÂ
ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·/ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·, ÂȉÈο
·Ó ÊÚÔÓÙ›ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi Ù˘ Ì ÛÙÔȯ›· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜ – ·Ó ÂÈ-
¯ÂÈÚ‹ÛÔ˘Ì ‰ËÏ. ÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Ì ÛÙÔȯ›· Ù˘ Ú·ÎÙÈÎÔ-
‚Ȉ̷ÙÈ΋˜ ÂÌÂÈÚ›·˜, ÒÛÙÂ Î·È Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Ó· ·˘ÍËı› ηÈ
17
 Ô ÂÁÎψ‚ÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ó· ·˘ÍËı›. º·ÈÓÔÌÂÓÈο ÏÔÈfiÓ
¤¯Ô˘Ì ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ì ¤Ó· ·Ú¿‰ÔÍÔ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙËÓ ÂÍ‹˜ ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi-
ÙËÙ·: ˙ËÙ¿Ì ÙËÓ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ô˘ ÙÂÏÈο Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ÌË
ÂÍ·Ú¯‹˜ ÚԂϤ„ÈÌ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù· ÔÔ›· ÏfiÁˆ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù˘ ʇÛ˘ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ
·Ê‹ÓÔ˘Ó ÔÏÏ¿ ÂÚÈıÒÚÈ· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡. ∂›Ó·È ÏÔÈfiÓ Â‡ÎÔÏ· ηٷÓÔËÙfi fiÙÈ Ë
ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙÔ ‘ÙÂÏÈÎfi ·ÔÙ¤-
ÏÂÛÌ·’ (‰ËÏ. ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ‹ ÙË Ï‡ÛË) ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Â›Ù¢Í˘ ÙÔ˘.

∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ·Ó¿Ù˘ÍË
Û˘ÓıËÎÒÓ Ô˘ ı· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ fiÚˆÓ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÛÂˆÓ Ô˘
Â›Ó·È ·Ó·Áη›Â˜ (Ó· ÙÔÓÈÛı› fï˜ fi¯È Î·È ÈηӤ˜) ÒÛÙ ӷ ‰È¢ÎÔÏ˘ÓıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË Î·È ÔÏÏ·ÏÒÓ Ï‡ÛÂˆÓ – ·ÓÙ› ÙÔ˘ ¢ÎÙ·›Ô˘, ηٿ ÙËÓ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û·
ÛΤ„Ë, ÌÔÓÔÛ‹Ì·ÓÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ÙÔÓ›˙ÂÙ·È Ô Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ Ù˘
ÛËÌ·Û›·˜ Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ Î·È Âȉ›ˆÍ˘ Ù˘ ÔÏÏ·ÏfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ï‡ÛÂˆÓ Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ-
΋ ÂͤٷÛË, ÂÔ̤ӈ˜ Ï‹ÚË Î·È ‰ÈÂÍÔ‰È΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ¯ˆÚ›˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ‹ ¿ÏϘ
ÚÔηٷϋ„ÂȘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË Ï‡ÛˆÓ.

ŒÓ· ‰Â‡ÙÂÚÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Â›Ó·È Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›·

ÙÔ˘ (ÙfiÛÔ Û Â›Â‰Ô ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›·˜ Î·È ‡Ï˘, fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÌÔÚÊÔÏÔ-
Á›·˜ Î·È ·ÚÔ˘Û›·Û˘) ÒÛÙ ӷ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È Û ‰‡Ô ··ÈÙ‹ÛÂȘ:
ñ ŸÙÈ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ÂÓ‹ÏÈΘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜.
ñ ŸÙÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Î·È ÁÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·fi ·fiÛÙ·ÛË,
ÏfiÁˆ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù˘ ʇÛ˘ ÙÔ˘ «ÎÔÈÓÔ‡» ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·¢ı‡ÓÂÙ·È.
∏ ·Ó¿ÁÎË ·ÓÙ·fiÎÚÈÛ˘ ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È¿Ù·-
ÍË ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ٷ ÂÍ‹˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο:
ñ ∞Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜.
ñ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ıˆÚËÙÈÎÒÓ ·ÊÂÙËÚÈÒÓ fi¯È ÌfiÓÔ Ì ÂÓÓÔÈÔÏÔÁ‹-
ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Î·È ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔ›ËÛ˘.

∏ ·Ó¿ÁÎË ·Ó¿Ù˘Í˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ٷ ·Ú·¿Óˆ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ÂÈÏÔ-

Á‹ ‰ÔÌ‹˜ ÙˆÓ ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· ÂÍ‹˜ ÛÙÔȯ›·:
ñ ™ÎÔfi˜
ñ ¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· AÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ñ ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
ñ ΔÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÒÌ· Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜
ñ ™‡ÓÔ„Ë
ñ μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ηÈ
ñ º‡ÏÏÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘
∂›Ó·È ÏÔÈfiÓ Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ Î¿ı ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÚÂȘ ˙ÒÓ˜ ÂÈ̤-
18
ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∏ ÚÒÙË ˙ÒÓË ı¤ÙÂÈ ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ‘‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ Û˘Ì‚ÔÏ·›Ô˘’ ÌÂÙ·-
͇ ÂÎ·È‰Â˘ÙÔ‡ Î·È ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘, ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ·ÔÙÂ-
ϤÛÌ·Ù·. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ˙ÒÓË, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÒÌ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ¤¯ÂÈ
ηٷ‚ÏËı› ‰Â οı ‰˘Ó·Ù‹ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÒÛÙ ӷ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·
Ô˘ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÒÛÙ ӷ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È ·ÊÂ-
Ófi˜ Ë ÂÌ¤‰ˆÛË Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ Ë ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ‰È·-
Ï·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ÛÙË ÂÓfiÙËÙ·. Δ¤ÏÔ˜ ÛÙË ÙÚ›ÙË ˙ÒÓË ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂΛӷ Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘
ηıÈÛÙÔ‡Ó ‰˘Ó·Ù‹ ÙËÓ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚË ÌÂϤÙË Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ.
£ÂˆÚԇ̠fiÙÈ Ô Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙË ‰ÔÌ‹ οı ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfi-
ÙËÙ·˜ ÙȘ ηıÈÛÙ¿ ·Ôχو˜ ηٿÏÏËϘ η ÁÈ· ÌÂϤÙË ·fi ·fiÛÙ·ÛË.

¶·Ú·Ù›ıÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ ·Ú¯Èο ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-

ÎÔ‡˜ Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜
Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ ÙfiÛÔ Ë ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›· fiÛÔ
Î·È ÙÔ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Â›Ó·È ÎÔÈÓ¿
ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ‚·ıÌ›‰ˆÓ. ∞˘Ùfi ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È Â›Ó·È:
ñ Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ÂÍÂȉÈÎÂ‡Ô˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÌÂ-
‰ˆÛ˘/ÂÌ‚¿ı˘ÓÛ˘ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë Î·È Ù· ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ.
ñ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ‘Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜’ Ô˘ ÏfiÁˆ Ù˘
ʇÛ˘ ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Â›Ó·È Î¿ˆ˜ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ‰Â˘ÙÂ-
ÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.

Δ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÂÍ‹˜:

¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘

∫ÚÈÙÈ΋ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË £ÂˆÚÈÒÓ ª¿ıËÛ˘
¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ – ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ŸÚÔÈ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ
¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ª¿ıËÛË Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜: ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ
Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ π
Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ππ
¢È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘
∫ÚÈÙÈ΋ ∞Ó¿ÁÓˆÛË ∫ÂÈ̤ӈÓ
∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∞ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹
∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·: ∂ÈÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ Ù¿Í˘
∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: §‹„Ë ·fiÊ·Û˘
19
 ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ
ΔÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∂ÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘

¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘

∫ÚÈÙÈ΋ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË £ÂˆÚÈÒÓ ª¿ıËÛ˘
¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ – ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ŸÚÔÈ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ
¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ª¿ıËÛË Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜: ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ
Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ π
Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ππ
¢È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘
∫ÚÈÙÈ΋ ∞Ó¿ÁÓˆÛË ∫ÂÈ̤ӈÓ
∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∞ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹
∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë: ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·: ∂ÈÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ Ù¿Í˘
∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·
ΔÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∂ÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘

∫Ï›ÓÔÓÙ·˜ ı¤Ïˆ Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ ıÂÚÌ¿ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó·‰¤ÏÊÔ˘˜ ÙÔ˘

¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘, ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∞ÓÔÈÎÙÔ‡ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ Î·È ÙÔ˘˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Ì·˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·Ó·هͷÌ ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÎÔ-
ÏÔ˘ı›. ∏ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ‹Ù·Ó ıˆÚÒ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋, Â›ÔÓË Î·È ÂÍÂÏ›¯ıËΠÛÂ Û˘Óı‹Î˜
¯ÚÔÓÈ΋˜ ›ÂÛ˘. ¶·ÚfiÏ· ·˘Ù¿, ‹Ù·Ó ÈÛÙ‡ˆ ÌÈ· ÂÚ›Ô‰Ô˜ fi¯È ÌfiÓÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋
·ÏÏ¿ Î·È Â˘¯¿ÚÈÛÙË. ΔÔ ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Î. ∞. °Ï¿ÚÔ˘ Ô˘ ÂÈÌÂÏ‹ıËΠÙË
ÌÔÚÊÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ. ∂›Ó·È ‚¤‚·È· ·˘ÙÔÓfiËÙÔ fiÙÈ ıÂÙÈο ÛËÌ›· ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡
ÈÛÙÒÓÔÓÙ·È Û fiÏÔ˘˜. √È fiÔȘ ÂÏÏ›„ÂȘ ÛÙË Û‡ÏÏË„Ë Î·È ÙÔ Û˘ÓÔÏÈÎfi ۯ‰ȷ-
ÛÌfi Î·È ÂÎÙ¤ÏÂÛË ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Â̤ӷ.
μ·Û›Ï˘ ∫Ô˘Ï·˚‰‹˜

20
 £ÂˆÚ›Â˜ Ì¿ıËÛ˘
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋-ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· ª. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Ó· ηٷÓÔËıÔ‡Ó ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ÙȘ ‰È¤Ô˘Ó Î·È Ó· ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó ÔÈ ·È-
‰·ÁˆÁÈΤ˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
ÛÂ ı¤ÛË:
ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙȘ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ ÛÙËÓ ÔÚ›·
ÂͤÏÈÍ‹˜ ÙÔ˘˜.
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘, ÁÈ· Ó· ÙȘ ·ÍÈÔ-
ÔÈ‹ÛÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ· ÛÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ¤ÚÁÔ.
ñ ¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤ÓÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜
ÚfiÏÔ˘˜ Ô˘ ÂÈÛ·Á¿ÁÔ˘Ó ÔÈ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È Ó· ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÔ‡Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË
‰È΋ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋.
ñ ¡· ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ
ηÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
™˘ÌÚÂÚÈÊÔÚÈÛÌfi˜, ÂÓ›Û¯˘ÛË, ·fiÛ‚ÂÛË, ÌÔÚÊ‹ (Gestalt), ÁÓˆÛÙÈÎfi Û¯‹Ì· ‰Ú¿-
Û˘, ÎÔÈÓˆÓÈÔÁÓˆÛÙÈ΋ ıˆڛ·, ÁÓˆÛÙÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘, ‰›Ô, ‰ÔÌÈÛÌfi˜, ·ÊÔÌÔ›ˆÛË,
Û˘ÌÌfiÚʈÛË, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌfi˜, ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹, ·Ó·Î·Ï˘ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË,
ÚÔÔÚÁ·ÓˆÙ‹˜, ÂÈÏÂÎÙÈ΋ ÚÔÛÔ¯‹, ∑ÒÓË ∂ÈΛÌÂÓ˘ ∞Ó¿Ù˘Í˘ (∑PD), ·Ú·Ù‹-
ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘, ·˘ÙÂ¿ÚÎÂÈ·, ÚÔÛˆÔÎÂÓÙÚÈ΋ ıˆڛ·, ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÂÂ-
ÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·ÈÛıËÙËÚȷ΋ ÌÓ‹ÌË, ‚Ú·¯‡¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË, Ì·ÎÚfi¯ÚÔ-
ÓË ÌÓ‹ÌË, Ï‹ıË, ÌÓËÌÔÓÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜, Ù‡ÔÈ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘, ÙÚÈ·Ú¯È΋ ʇÛË Ù˘ ÓÔË-
ÌÔÛ‡Ó˘.

21
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
∏ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋
¤ÎÚËÍË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘
ÛÊ·ÈÚÈÎÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ (Morin E, 1999, 1999a). ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹
ÂÔ¯‹ Â›Ó·È ·ÓÙÈ̤وË Ì ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ù˘ ÛΤ„˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜, ̤۷ Û ¤Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÚÈ-
‚¿ÏÏÔÓ Ô˘ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋, ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Î·È ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÙÂÚfiÙËÙ·. ΔÔ
Ó¤Ô ·˘Ùfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ˘·ÁÔÚ‡ÂÈ ÙÔÓ Â·Ó·ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÓÙÈ-
Ï‹„ÂˆÓ ÁÈ· ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ· ̤۷ ·fi Ó¤Ô˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÛΤ„˘ Ô˘ ˘ÔÎÈ-
ÓÔ‡Ó ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ó· ÂÈϤÁÂÈ ÎÚÈÙÈο Î·È Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο.
√È Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ¤Ú¢Ó˜ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË ‰›ÓÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË ÙfiÛÔ ÛÙÔ ÙÈ (‰ËψÙÈ΋ Ì¿ıË-
ÛË «declarative») fiÛÔ ÛÙÔ Ò˜, (‰È·‰ÈηÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË «procedural»), (Anderson,
1983, ¡Ù¿‚Ô˘, 2000), ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜, ¤ÙÛÈ, ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ «Ì·ı·›Óˆ Ò˜ Ó·
Ì·ı·›Óˆ». ∏ Ì¿ıËÛË ÏÔÈfiÓ, ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È fi¯È ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÈ·˜ ·Ï‹˜ ‰È·‰È-
ηۛ·˜ ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ·fi ÙÔÓ ‰¿ÛηÏÔ ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ÌÈ· Û‡ÓıÂ-
ÙË ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, fiÔ˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ Î·È Û˘ÁÎÚfi-
ÙËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘. Àfi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·, Ô Ì·ıËÙ‹˜ ‰ÂÓ ·ÔÛÙËı›˙ÂÈ ÙË ÁÓÒÛË,
·ÏÏ¿ ÙËÓ ÔÈÎÂÈÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ÙË ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο, Ì¿ÏÈÛÙ·, Û ÌÈ· ÂÔ¯‹
Ô˘ ÔÈ Û˘Ó¯›˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Î·È Ô fiÁÎÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÔ˘Ó ÙË ‰È·‰È-
ηۛ· Ì¿ıËÛ˘.
™ËÌÂÈÒÓÂÙ·È, ˆÛÙfiÛÔ, fiÙÈ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÂÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÛÙËÓ
ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘˜ ÚËÙ¿ ‹ ˘fiÚÚËÙ· ·Ú·‰Ô¯¤˜ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıË-
Û˘. ŸÌˆ˜, ÔÈ ·Ú·‰Ô¯¤˜ ·˘Ù¤˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
Û˘Ó‹ıÂÈ·˜ ‹ ÂÌÂÈÚÈÛÌÔ‡ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÔÚʈÙÈ΋˜/ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜
‰È·‰Èηۛ·˜.
∏ ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ì ÙȘ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Â›Ó·È ‚·ÛÈ΋ ÚÔ¸fiıÂ-
ÛË ÁÈ· ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ‰˘Ó·Ù‹ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘˜ Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ÎÚÈ-
ÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
줂·È·, Ë ÔÈÎÈÏfiÙËÙ· ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ÙfiÛÔ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜
fiÛÔ Î·È Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú¿ÍË Î·ıÈÛÙ¿ ·ÚÎÂÙ¿ ‰‡ÛÎÔ-
ÏË ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌËÛ‹ ÙÔ˘˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ, ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Î·È ÂÈηχ„ÂȘ
Ô˘ ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÔ˘Ó ÌÈ· Û·Ê‹ Î·È ‰È·ÎÚÈÙ‹ ηÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. Àfi ·˘Ùfi ÙÔ Ú›-
ÛÌ· ‰ÂÓ ÂÈϤÁÂÙ·È ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ ηٿٷ͢ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ
¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎfi ¿ÍÔÓ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ˘ÈÔıÂÙ‹Ù·È ÌÈ· Ù·ÍÈÓfiÌËÛË Û ۯ¤ÛË ÌÂ
ÙÔÓ ¿ÍÔÓ· ÂÛÙ›·Û‹ ÙÔ˘˜: ÁÓÒÛË, ÎÔÈÓˆÓ›·, Ì·ıËÙ‹˜ (Giordan, 2006).
™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ηٿٷÍË, ÔÈ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ì ¿ÍÔÓ· ÙË ÁÓÒÛË
Â›Ó·È ÔÈ ·Î·‰ËÌ·˚Τ˜, ÔÈ Ù¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜, ÔÈ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈΤ˜ Î·È ÔÈ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈ-
Τ˜ ıˆڛ˜. ªÂ ¿ÍÔÓ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Â›Ó·È ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÔÁÓˆÛÙÈΤ˜ ηÈ
ÔÈ „˘¯ÔÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ıˆڛ˜. Δ¤ÏÔ˜, Ì ¿ÍÔÓ· ÂÛÙ›·Û˘ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Â›Ó·È ÔÈ ·ÓıÚˆ-
ÈÛÙÈΤ˜, ÁÂÓÂÙÈΤ˜/ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÙÈΤ˜ Î·È ÔÈ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜.

22
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ· Ù¤ÛÛÂÚȘ ‚·ÛÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘
Ô˘ ‚Ú‹Î·Ó ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú¿ÍË. √È ıˆڛ˜ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ÔÈ
ÂÍ‹˜:
ñ ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈΤ˜ (Behavioral Learning Theories)
ñ °ÓˆÛÙÈΤ˜ (Cognitive/Constructivist Learning Theories)
ñ KÔÈÓˆÓÈÔÁÓˆÛÙÈΤ˜ (Social-cognitive Learning Theories)
ñ AÓıÚˆÈÛÙÈΤ˜ (Humanities Learning Theories).

23
 π. ™Àª¶∂ƒπº√ƒπ™Δπ∫∂™ ◊ ™À¡∂πƒªπ∫∂™
£∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™
√È ıˆڛ˜ ÙÔ˘ ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌÔ‡ Ì ·ÚÈÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ∞ÌÂÚÈηÓÔ‡˜
Watson (Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÙ˘Ô Ì¿ıËÛ˘), Thorndike (‰ÔÎÈÌ‹ Î·È Ï¿ÓË),
Skinner (Û˘ÓÂÈÚÌÈ΋-Û˘ÓÙÂÏÂÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË) Î·È ÙÔ ƒÒÛÔ Pavlov (Û˘ÓÂÈÚÌÈ΋-ÎÏ·ÛÈ-
΋ ÂÍ·ÚÙË̤ÓË Ì¿ıËÛË) ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Ì ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ Î·È ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ¤Î‰Ë-
ÏˆÓ ·ÓÙȉڿÛÂˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. √È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ ‰ÂÓ ‰ÈÂ-
Ú¢ÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚Ô‡Ó ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂ-
Ù·È ¤Ó· ÂÚ¤ıÈÛÌ· ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ̤¯ÚÈ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ë ·ÓÙ›-
‰Ú·ÛË:

∂(∂Ú¤ıÈÛÌ·)  ∞(∞ÓÙ›‰Ú·ÛË)
√È ıˆڛ˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÁÈ· ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘. ∂ÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÔÚ·Ù‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ·ÁÓÔÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·fiÚ·-
ÙË (ΛÓËÙÚ·, ÛΤ„ÂȘ, Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·).

ΟΡΑΤΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Φυσικά
Χαρακτηριστικά

Πράξεις - Λόγια
Κίνητρα - Σκέψεις
Αξίες - Συναισθήματα

ΑΟΡΑΤΟ ΣΤΑΣΗ

¶ËÁ‹: °È·ÓÓÔ˘Ï¤·˜, ª. (1998).

™¯‹Ì· 1
√ ·Ú·ÏÏËÏÈÛÌfi˜ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜
Î·È Ù˘ ÛÙ¿Û˘ Ì ·Áfi‚Ô˘ÓÔ

ΔÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÂͤÏÈ͢ Ù˘ ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜ ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ·fi

ÙÔ˘˜ ÓÂÔÛ˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙ¤˜ Ì ·ÚÈÔ ÂÎÚfiÛˆÔ ÙÔÓ Hull (ÂӉȿÌÂÛ˜ ‰È·‰Èηۛ˜
ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÛÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi-Ï·Óı¿ÓÔ˘Û· Ì¿ıËÛË) Ô˘ ÂÛÙ›·Û ÙÔ ÂÚ¢ÓËÙÈÎfi ÙÔ˘
ÂӉȷʤÚÔÓ ÛÙÔ «Ì·‡ÚÔ ÎÔ˘Ù›» ÛÙËÓ «·fiÚ·ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿» ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Ë ÔÔ›·
ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ÂÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜ Û ·ÓÙ›‰Ú·ÛË. ¢ËÏ·‰‹, Ë ·Ú¤Ì‚·ÛË

24
ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ÛÙË Û¯¤ÛË ∂ÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜-∞ÓÙ›‰Ú·Û˘ ÂÍËÁ› ÙȘ ‰È·-
ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÙfïÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ÛÙËÓ ¤ÎıÂ-
ÛË ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ ÂÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜.
∏ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÓÂÔÛ˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÒÓ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÎÔ‡ Û¯‹-
Ì·ÙÔ˜ Ì¿ıËÛ˘, ˆ˜ Û¯¤ÛË ÂÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜-·ÓÙ›‰Ú·Û˘ Ì ÙËÓ ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒ-
ÈÓÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡(√).

∞fi ÙÔ ∂∞ ÛÙÔ ∂√∞

1. μ·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ

Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜
1.1 ∂Ó›Û¯˘ÛË – ΔÈ̈ڛ·
∂Ó›Û¯˘ÛË ıˆÚÂ›Ù·È «ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÌÈ· ·ÓıÚÒÈÓË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Î·È ÂË-
Ú¿˙ÂÈ ÙË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ù˘ ·ÓÙ›‰Ú·Û˘ ·˘Ù‹˜, ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ¿ Ù˘ Î·È ÙÔ
¯ÚfiÓÔ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÁηٷÛÙ·ı› Î·È Ó· ·ÁȈı› ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi
Ó¢ÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·» (ºÔ˘ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘, 2001). ∂ΉËÏÒÓÂÙ·È Ì Â·›ÓÔ˘˜ ‹ Ì ˘ÏÈο
·Á·ı¿ (‰ÒÚ·, ¯Ú‹Ì·Ù·) Î·È ·ԂϤÂÈ ÛÙËÓ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ÌÈ·˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜.
∞ÓÙ›ıÂÙ· Ë ÙÈ̈ڛ· ¤¯ÂÈ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ô‰˘Ì¿ÌˆÛË ‹ ÙË Î·Ù·ÛÙÔÏ‹ ÌÈ·˜ ·ÓÂÈı‡ÌË-
Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜.

1.2 AfiÛ‚ÂÛË
∏ ·fiÛ‚ÂÛË Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ÛÙ·ıÂÚ‹ Â›‰ÂÈÍË ·‰È·ÊÔÚ›·˜ ·¤Ó·ÓÙÈ Û ÌÈ· ·ÓÂÈı‡ÌË-
ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿. ŒÙÛÈ, Ë ÌË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÛÙȘ ÌË ·Ô‰ÂÎÙ¤˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ôı¿ÚÚ˘ÓÛ‹ ÙÔ˘˜.

2. ¶·Ú·‰Ô¯¤˜ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜

Ì¿ıËÛ˘:
ñ ŒÌÊ·ÛË ÛÙË ‰ËψÙÈ΋ ÁÓÒÛË
ñ ª¿ıËÛË ÂÈÎÂÓÙڈ̤ÓË ÛÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ñ ΔÔ Ï¿ıÔ˜ ‰ÂÓ ·ÍÈÔÔÈÂ›Ù·È ·È‰·ÁˆÁÈο
ñ √ Ì·ıËÙ‹˜ ÂÎÙÂÏ› ¯ˆÚ›˜ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿
ñ ∫·Ù·ÎÂÚÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙ¤·˜ ‡Ï˘
ñ °Ú·ÌÌÈ΋ ‰È¿Ù·ÍË ÙˆÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ (ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıËÙÈο)
ñ ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÌfiÓÔ ÛÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· (ÙÂÏÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË).

25
 3. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ì ·Ó·ÊÔÚ¿
ÛÙÔ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ì¿ıËÛ˘

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
ÕÛÎËÛË ÁÈ· Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ™Δ´ Ù¿Í˘ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™¯ÔÏ›Ԣ (√∂¢μ:1996).

∂ÎÊÒÓËÛË: «™˘ÌÏËÚÒÓˆ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ì fi,ÙÈ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ fiˆ˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·:

(ηٷ¯Â›ÌˆÓÔ, ηٿÌÔ˘ÙÚ·, ηٿ̷ٷ, ηٿηډ·, ηٷÎfiÎÎÈÓÔ˜, ηٷÁ‹˜, ηٷΛ-
ÙÚÈÓÔ˜).

¶.¯.: ΔÔ˘ Ù· ›· ηٿÌÔ˘ÙÚ·

ΔÔÓ ÎÔ›Ù·˙· .......................

√È ¯ÂÈÌÂÚÈÓÔ› ÎÔÏ˘Ì‚ËÙ¤˜ οÓÔ˘Ó Ì¿ÓÈÔ ÙÔ .......................

∞’ ÙÔÓ Êfi‚Ô ÙÔ˘ ¤ÁÈÓ .......................

ŒÁÈÓ ....................... ·’ ÙË ÓÙÚÔ‹ ÙÔ˘

ŸÙ·Ó ÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÂ, ÙÔ ‹ÚÂ……………

∫·ı›Û·ÌÂ…………….οو ·’ ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ».

™¯fiÏÈ·
1. √ Ì·ıËÙ‹˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÚÈıÒÚÈ· ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÂÈÏÔÁÒÓ, ·ÊÔ‡ ‰›ÓÔÓÙ·È ÂÙ¿ ϤÍÂȘ ÁÈ·
ÂÙ¿ ÎÂÓ¿ ÛÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
2. ∏ Ì¿ıËÛË Â›Ó·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓË Û ÌÈ· Ù˘ÔÏÔÁ›· ¿ÛÎËÛ˘: «Û˘ÌÏËÚÒÓˆ
fiˆ˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·» Î·È Ô Ì·ıËÙ‹˜ ηÏÂ›Ù·È Ó· οÓÂÈ fiÙÈ ÙÔ˘ ˘·ÁÔÚ‡ÂÈ ÙÔ
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·.
3. ∏ ÁÏÒÛÛ· ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È ·ÔÏ·ÈÛȈ̤ӷ Î·È ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÚ›ÛÙ·ÛË ÂÈ-
ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜. ¢ËÏ·‰‹, ÛËÌ·ÛÈÔ‰ÔÙÂ›Ù·È ˆ˜
Ô˘‰¤ÙÂÚË Ù¯ÓÔÏÔÁ›·.
4. ¢ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·È ·ÔÎÏ›ÛÂȘ ·fi ÙÔ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ.
5. √ Ì·ıËÙ‹˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÚÈıÒÚÈ· ÂÈÏÔÁÒÓ Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ı· ·Ó·‰Â›ÎӢ ÙËÓ
ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ·, fiˆ˜ Î·È Î·Ì›· ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÂÎÙ›-
ÓÂÈ Î·È Ó· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ˙ËÙ‹ÛÙ ٷ Û¯fiÏÈ¿
ÙÔ˘˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ·Ú·‰Ô¯¤˜ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜.

26
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
√ °È¿ÓÓ˘ Ã, Ì·ıËÙ‹˜ Ù˘ μ´ §˘Î›Ԣ ÛÙÔ ¡ÔÌfi ∞ÙÙÈ΋˜ ηı˘ÛÙÂÚ› Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÙËÓ
ÚÔÛ¤ÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· ÙËÓ 1Ë ÒÚ· οı ¢Â˘Ù¤Ú· Î·È ΔÂÙ¿ÚÙË.
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ οÓÂÈ Î¿ı ÊÔÚ¿ Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛË, ÂÓ Â›‰Ë ÎËÚ‡Á-
Ì·ÙÔ˜, Î·È ‰ÂÓ ÂӉȷʤÚÂÙ·È Ó· Ì¿ıÂÈ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô °È¿ÓÓ˘ ηı˘-
ÛÙÂÚ› Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο.
√ °È¿ÓÓ˘ ·Ú¿ Ù· ‰ÂÈÎÙÈο Û¯fiÏÈ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ηı˘ÛÙÂÚ›.
øÛÙfiÛÔ, fiÙ·Ó Ô °È¿ÓÓ˘ ¤Ú¯ÂÙ·È ÌÈ· ¢Â˘Ù¤Ú· ¤ÁηÈÚ· ÙËÓ ÚÒÙË ÒÚ· ÛÙÔ Ì¿ıËÌ·, ‰ÂÓ
ÂÈÛÚ¿ÙÙÂÈ Î·Ó¤Ó· Û¯fiÏÈÔ Ô˘ Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ·Ô‰ÂÎÙ‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘.

™¯fiÏÈ·
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ Ì ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ‹/Î·È Ì ÙȘ ÂÈÏ‹ÍÂȘ ÙÔ˘ ÙË ÌË
·Ô‰ÂÎÙ‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË, ÂÓÒ ı· ¤ÚÂ Ì ÙË ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ Ó· ÙËÓ ·Ô-
Û‚¤ÛÂÈ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙËÓ ·fiÛ‚ÂÛË fiÙ·Ó Ô °È¿ÓÓ˘ ÂΉËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ·Ô-
‰ÂÎÙ‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿.
∂›Û˘, ÌÔÚ›Ù ӷ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ Ì ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ηٿ fiÛÔ ÌÈ· Û˘ÌÂ-
ÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ô˘ ·ԂϤÂÈ ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ‹ ÛÙËÓ ·fiÛ‚ÂÛË ÌÈ·˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ˆ˜ ‰ÚˆÓ ˘ÔΛÌÂÓÔ.
Àfi‰ÂÈÍË: ∞ӷ̤ÓÂÙ ̤۷ ·fi ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ó· ηٷ‰Âȯı›, fiÙÈ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ù‹˜
Ù˘ ıˆڛ·˜, Ï›ÂÈ Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Ô˘ ı· Ô‰ËÁÔ‡Û ̤ۈ
ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ÂÈı˘ÌËÙ‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È ÛÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛ‹ Ù˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
™Â ÌÈ· Ù¿ÍË ∞´ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ η٤ÁÚ·„·Ó Î·È ·Ó¿ÚÙËÛ·Ó Û ›Ó·Î· «Î·ÓfiÓ˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ̤۷ ÛÙË Ù¿ÍË». ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È:
ñ ¢ÂÓ Î¿ÓÔ˘Ì ʷ۷ڛ· fiÙ·Ó Ì·›ÓÔ˘Ì ÛÙËÓ Ù¿ÍË.
ñ ¢ÂÓ ·›ÚÓÔ˘Ì ÙÔ ÏfiÁÔ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙÔÓ ˙ËÙ‹ÛÔ˘ÌÂ.
ñ ¢ÂÓ ‰È·ÎfiÙÔ˘Ì ÙÔ Û˘ÌÌ·ıËÙ‹ Ì·˜ fiÙ·Ó ÌÈÏ¿ÂÈ.
ñ ¢ÂÓ ÂÙ¿Ì ÛÎÔ˘›‰È· ÛÙËÓ Ù¿ÍË.
ñ ¢ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÎÈÓËÙ¿ ÙËϤʈӷ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.
ñ ¢ÂÓ ÙÚÒÌ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.
ñ ŸÔÈÔ˜ ‰ÂÓ ÙËÚ› ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÈ̈Ú›ٷÈ.
√È Î·ÓfiÓ˜ ·˘ÙÔ› Û˘Ó¯Ҙ ·Ú·‚È¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙÔ˘˜ ηÈ
ÂÓÙÔ›ÛÙÂ, Ì ‚¿ÛË ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌÔ‡, ÙÈ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ‰ÂÓ
ÎÈÓËÙÔÔÈ› ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘˜;
Àfi‰ÂÈÍË
∞ӷ̤ÓÂÙ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ô˘Û›· Ù˘ ÂÓ›Û¯˘Û˘ ̤ۈ ÙÔ˘
ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ηÓfiÓ· Ô˘ οÓÂÈ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÌfiÓÔ ÛÙËÓ ÙÈ̈ڛ· ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ·Ú·‚È¿˙Ô˘Ó
ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜.

27
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
«ªÈ· Ì·ı‹ÙÚÈ· ÌÈÏ¿ ‹ ÁÂÏ¿ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÙÚ·-
‚‹ÍÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ ¿Ïψӻ.
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜:
ñ ¡· ÈÂÚ·Ú¯‹ÛÔ˘Ó, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ΋ ıˆڛ·, ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·-
οو ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ «·fiÛ‚ÂÛË» Ù˘ ÌË ·Ô‰ÂÎÙ‹˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜:
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Ù˘ Ì·ı‹ÙÚÈ·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ô‰ÂÎÙ‹
Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο ¿ÏϘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ Ù¿ÍË.
ñ ∂ÈÏ‹ÙÙÂÈ ÙË Ì·ı‹ÙÚÈ·, ÂÓÒ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ οÓÂÈ Î‹Ú˘ÁÌ· Î·È ·ÂÈÏ›, fiÙÈ ı· ÙËÓ
ÛÙ›ÏÂÈ ÛÙÔ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë.
ñ ™ÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ ÙËÓ Ì·ı‹ÙÚÈ· ϤÁÔÓÙ·˜: «Ô ηÓfiÓ·˜ Â›Ó·È …».
ñ ∞Ó·ı¤ÙÂÈ ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÛÙË Ì·ı‹ÙÚÈ· ¤ÙÛÈ, ÒÛÙÂ, Ó· ÙËÓ
ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÈ Ì ¤Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÚfiÏÔ.
ñ ¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ·ÙÔÌÈο Ì ϤÍÂȘ-ÎÏÂȉȿ ÙÚfiÔ˘˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤-
Ó˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜.

28
II. °¡ø™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™
∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ¤Ú¯ÂÙ·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ÂÚÌËÓ›˜ Î·È ÂÍË-
Á‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÓÔ˘ Ô˘ ‰È·ÌÂÛÔ-
Ï·‚Ô‡Ó ÛÙË Û¯¤ÛË ∂ÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜ – ∞ÓÙ›‰Ú·Û˘.
∏ ÂÌÊ¿ÓËÛË Ù˘ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜ æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜ (Gestaltpsychologie) ˆ˜ ÂÚÌËÓ¢ÙÈ-
Îfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙËÓ
·ÓıÚÒÈÓË ÛΤ„Ë Î·È ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÂȉÈÎfiÙÂÚ·, ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜
ÓÔ˘˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È ÂÍËÁ› ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ.
∏ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁ›· ÚˆÙÔÂÌÊ·Ó›ÛÙËΠÛÙËÓ °ÂÚÌ·Ó›· ÙÔ 1912. √È ÂÈÛËÁË-
Ù¤˜ Ù˘ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜ æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜ Ì ÙËÓ ÂÓÔÚ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË (Wertheiner, Koffka,
Koehler, Lewin) Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô Tolman Ì ÙËÓ ÂÌÚfiıÂÙË-ÛÎfiÈÌË Ì¿ıËÛË Î·È
ÙÔ˘˜ «ÓÔËÙÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜», ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÌÈ· Ó¤· ıÂÒÚËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË
Ì¿ıËÛË.
∏ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ë ·ÓıÚÒÈÓË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Â›Ó·È ¿ıÚÔÈÛÌ· ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ
Ù˘, Û˘Ó¿ÓÙËÛ ÈÛ¯˘Ú‹ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Î·È Î·Ù·ÔÏÂÌ‹ıËΠ·fi ÙÔ˘˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ¤˜
Ù˘ ÌÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜, Ô˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙·Ó fiÙÈ ¤Ó· Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi
ÙÔ˘ Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ·fi ÙËÓ ¿ıÚÔÈÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙÔ˘, Î·È fiÙÈ Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜
ÛÙÔȯ›· Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÌÈ· ‰ÔÌË̤ÓË Î·È ¿ÚÙÈ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ÂÓfiÙËÙ·, ÙË ÌÔÚÊ‹
(Gestalt).
∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ÁÈ· ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Ô ∞˘ÛÙÚÈ·Îfi˜ Ehrenfels (∫ÔÏÈ¿‰Ë˜,
1997·: 38-39) ‰È·Ù‡ˆÛ ‰‡Ô ‚·ÛÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·:
ñ ΔÔ fiÏÔÓ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ ¿ıÚÔÈÛÌ· ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë
ÌÔ˘ÛÈ΋ Û‡ÓıÂÛË Â›Ó·È ¤Ó· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓÔ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ·, ‰ËÏ·‰‹ οÙÈ ·Ú·¿-
Óˆ ·fi ¤Ó· ¿ıÚÔÈÛÌ· Ì ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÓfiÙ˜.
ñ ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÁÈ· ÙË ·Ú¯È΋ ÌÔÚÊ‹ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ë ›‰È·, ·ÎfiÌË Î·È ·Ó
Á›ÓÂÈ ÌÂÙ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘, ¯ˆÚ›˜ ‚¤‚·È· Ó· ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ë ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜
Û¯¤ÛË. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, fiÙ·Ó ·ÏÏ¿˙Ô˘Ì ÙÔ Ì‹ÎÔ˜ Ù˘ ·ÎÙ›Ó·˜ ÙÔ˘ ·ÎÏÔ˘, Ô
·ÎÏÔ˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ «Î‡ÎÏÔ˜».
™ÙË ‚¿ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ıˆڋÛˆÓ, ı· ‚ÚÔ˘Ó ÚfiÛÊÔÚÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÔÈ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ıˆ-
ڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ‰ÈÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜ Î·È ÙȘ ÓÔËÙÈΤ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘.
√ fiÚÔ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ «cognition» ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ fiϘ ÙȘ «·ÓÒÙÂÚ˜»
ÓÔËÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ô˘ Û˘Ó‰Ú¿ÌÔ˘Ó ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË, ÛÙËÓ
ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ (Neisser, 1974 ÛÙÔ ∫ÔÏÈ¿‰Ë˜
1997·:19). ™ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë, Ë ÌÓ‹ÌË, Ë
·Ú¿ÛÙ·ÛË, Ë ÓfiËÛË, Ë ÁÏÒÛÛ·, Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, Ë Ï‡ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, Ë
Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ, Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë. √È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜
·ÚÂÌ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ∂Ú¤ıÈÛÌ· Î·È ÙËÓ ∞ÓÙ›‰Ú·ÛË, ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó Ù·
ÚÔÛÏ·Ì‚·ÓfiÌÂÓ· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘

29
 Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Ù· ÔÈΛϷ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù·. ∞˘Ù¿ ·ÔıË·-
ÔÓÙ·È ˆ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜, ·Ú¯Èο ÛÙË «‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌË» Î·È Î·ÙfiÈÓ ÛÙËÓ «Ì·ÎÚÔ-
ÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË» (ª·Û¤Ù·˜, 2002:190).

1. μ·ÛÈÎÔ› ıÂÌÂÏȈ٤˜ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ıˆÚÈÒÓ

Ì¿ıËÛ˘
1.1 Max Wertheimer: μ·ÛÈÎÔ› ¡fiÌÔÈ Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘
√È ÌÂϤÙ˜ ÙÔ˘ Max Wertheimer (1880-1943) ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ‰È·-
Ù‡ˆÛË ÓfiÌˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÈÛ¯‡ Î·È ÁÈ· ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ÌÓ‹Ì˘. √È
ÓfiÌÔÈ ·˘ÙÔ› Û˘ÌÏËÚÒıËÎ·Ó ·fi ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ù˘ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜
æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È:
ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÂȉÔÙÚÔ›·˜. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙ·Ó Û˘Ó·ÓÙ¿ ¤Ó· ·ÓÔÚÁ¿ÓˆÙÔ ÔÙÈÎfi
‰›Ô, Ù›ÓÂÈ Ó· ÙÔ ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÒÛÙ ÙÔ ‰›Ô Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÌÔÚÊ‹. ∂ÏÏ›„ÂȘ ηÈ
·Ù¤ÏÂȘ ·Ú·‚ϤÔÓÙ·È.
ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ Î·È ÙÔ˘ ‚¿ıÔ˘˜. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ô˘ ÂÛÙÈ¿˙ÂÙ·È Ë ÚÔÛÔ-
¯‹, Ô ÓÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ·ÓÙȉȷÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ ·fi ÙÔ ·ÓÙÈÏËÙÈÎfi Ù˘
‚¿ıÔ˜.

™¯‹Ì· 2: ¶ÚfiÛˆ· Rubin

™ÙÔ Û¯‹Ì· 2 ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·ÌÊÈÛËÌ›·˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÂÛÙ›·ÛË

Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜, ÛÙË ÌÔÚÊ‹ ‹ ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi,
fiÙÈ Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ‹ ÔÈ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÌÈ·
ÛË̷ۛ˜ ‹ ÂÚÌËÓ›˜. ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·ÌÊÈÛËÌ›·˜ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ·È‰·ÁˆÁÈ΋
Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Î·È ‚Ú›ÛÎÂÈ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈ-
ÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘, fiÙ·Ó Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ, χÛÂȘ Î·È ÂÚÌËÓ›˜.
ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÂÁÁ‡ÙËÙ·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ, fiÙÈ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Ë Û‡Ó‰ÂÛË ÌÂÙ·-
͇ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ‹ ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ÁÂÈÙÓÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔÔ¯ÚÔÓÈο.

30
 ™¯‹Ì· 3: ∞ÚÈÛÙÂÚ¿ Á›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈÏËÙ¿ ÌÂÌÔӈ̤ӷ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·,
ÂÓÒ ‰ÂÍÈ¿ Ë ÂÁÁ‡ÙËÙ· Î·È Ë Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ıË ÔÌ·‰ÔÔ›ËÛË ‰È¢ÎÔχ-
ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË Ù˘ Ϥ͢ «Ì‹ÏÔ»

ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÔÌÔÈfiÙËÙ·˜ ‰ËÏÒÓÂÈ, fiÙÈ Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ÓÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ÔÌ·-
‰ÔÔÈ› Ù· ̤ÚË ‹ Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÂÓfi˜ ‰›Ô˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó fiÌÔÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
fiˆ˜ ¯ÚÒÌ·, ̤ÁÂıÔ˜, Û¯‹Ì·, Î·È Ù· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÔÌÔÈÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘˜.

™¯‹Ì· 4: ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ Ù˘ ÔÌÔÈfiÙËÙ·˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌ·-

ÛÙ ¤ÍÈ Î¿ıÂÙ˜ ÛÂÈÚ¤˜ ·ÎÏˆÓ ‹ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, ÂÂȉ‹ ·ÔÙÂÏÔ‡-
ÓÙ·È ·fi fiÌÔÈ· ÛÙÔȯ›·, ·Ú¿ ¤ÍÈ ÔÚÈ˙fiÓÙȘ ÛÂÈÚ¤˜

ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘ ‹ Ù˘ «Î·Ï‹˜ Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜» ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ, fiÙÈ Ù· ÔÙÈ-
ο Î·È ·ÎÔ˘ÛÙÈο ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÙÈ΋ ‹ ·ÎÔ˘ÛÙÈ΋ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ηٷÓÔ-
Ô‡ÓÙ·È ˆ˜ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Û‡ÓÔÏ·.

α)

β)

™¯‹Ì· 5: ¡fiÌÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘

ñ √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÌÔÚÊÈ΋˜ ·ÏfiÙËÙ·˜ ‹ Û˘ÌÌÂÙÚ›·˜ ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ, fiÙÈ Ë Î·ÓÔÓÈÎfiÙËÙ·

Î·È Ë Û˘ÌÌÂÙÚ›· Ù˘ «Î·Ï‹˜ ÌÔÚÊ‹˜» Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ Ó· ‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ
ÌÓ‹ÌË Û¯‹Ì·Ù·.

31
 ™¯‹Ì· 6: ¡fiÌÔ˜ Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÚ›·˜

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ·˘Ù‹ ÙË Ì·ÁÈ΋ ÂÈÎfiÓ·. ΔÈ ‚ϤÂÙÂ; ™¯ÔÏÈ¿ÛÙÂ.

¶ËÁ‹: ™ÈÁÔ‡ÚÔ˜. (2001).

™¯‹Ì· 7

1.2 Wolfgang Koehler: ∂ÓÔÚ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË Î·È Ï‡ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ

√ Koehler (1887-1967) Â›Ó·È Ô ÂÈÛËÁËÙ‹˜ Ù˘ ÂÓÔÚ·ÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È Ù˘ Â›Ï˘-
Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, Ë ÔÔ›· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-
ÛÙÈο:
ñ ∏ Â›Ï˘ÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÌÈ· ÛÙÈÁÌÈ·›· ¤ÎÏ·Ì„Ë ÙÔ˘ ÓÔ˘
Ô˘ Ô‰ËÁ› Û ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË ‰Ú¿ÛË Î·È fi¯È ·fi ÙË Ì¤ıÔ‰Ô ‰ÔÎÈÌ‹˜ ηÈ
Ï¿ıÔ˘˜. ∞˘Ùfi˜ Ô ÙÚfiÔ˜ Ì¿ıËÛ˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÂÓÔÚ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË.

32
ñ ∏ ÂÓÔÚ·ÙÈ΋ χÛË ÚÔ·ÙÂÈ, fiÙ·Ó ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ·Ó·‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘
¤¯ÂÈ ·fi ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜.

1.3 Kurt Lewin: °ÓˆÛÙÈ΋ ıˆڛ· ÙÔ˘ ‰›Ô˘

√ Lewin (1890-1947) ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Î·È Ù· ΛÓËÙÚ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜, ÌÂÏÂÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∏ ıˆ-
Ú›· ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ‰›Ô (‰È·ı¤ÛÂȘ, ·Í›Â˜, ΛÓËÙÚ·, Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÛÎÔÔ›), ·Ó·-
Ù‡¯ıËΠfi¯È ˆ˜ ıˆڛ· Ì¿ıËÛ˘, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ıˆڛ· Ù˘ ˘ÔΛÓËÛ˘ Î·È Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘.
ø˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ‹˜ Ù˘ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜ æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜ ·Ô‰¤¯ÂÙ·È ÙÔ ·ÓÙÈÏËÙÈÎfi ‰›Ô
Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙÔ ‚¿ıÔ˜. øÛÙfiÛÔ, ÂÂÎÙ›ÓÂÈ ÙȘ ¤Ú¢Ӥ˜
ÙÔ˘ ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ‰È¿ÛÙ·Û˘, Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¿˜. ¶ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ÙË Ì¿ıËÛË ˆ˜ ‰Ú¿ÛË Î·È ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ‰ÈÂÚ-
Á·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ( ‰È·ı¤ÛÂȘ, ·Úˆı‹ÛÂȘ) Î·È ÙˆÓ Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ
·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ô˘ ÂÂÓÂÚÁÔ‡Ó Û ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi- ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ‰›Ô.
∂ÈÛ¿ÁÂÈ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ˙ˆÙÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ ‹ ÙÔ˘ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‰›Ô˘ Ë ÔÔ›· ·ÓÙÈ-
ÚÔÛˆ‡ÂÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, Û˘Ì‚ÔÏÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Î·È fi¯È Ê˘ÛÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·.

Οριακή γραμμή Ξένος φλοιός

Οριακή γραμμή Ψυχολογικό του ζωτικού του ζωτικού
του ατόμου περιβάλλον χώρου χώρου

Άξονας Άξονας
αναφοράς
Παρορμητική
Ανάγκες
αναφοράς
Ανασχετική
+
Στόχος
δύναμη δύναμη

Ικανότητες Εμπόδιο, φράγμα

¶ËÁ‹: Bigge (2000).

™¯‹Ì· 8: ™¯ËÌ·ÙÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ˙ˆÙÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘.

ΔÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ˙ˆÙÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ ‹ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‰›Ô˘ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ηٷÛ΢‹,

ÂÂȉ‹ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ·ÔÙ‡ˆÛË ÙˆÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È ÙˆÓ
ÓÔËÙÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ ÏfiÁˆ Ù˘ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.

1.4 Eduard Tolman: ∂ÌÚfiıÂÙË-ÛÎfiÈÌË Ì¿ıËÛË

O Tolman (1886-1959) ¤¯ÂÈ ÂËÚ·ÛÙ› ·fi ÙȘ ıˆڛ˜ ÙÔ˘ ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌÔ‡ ηÈ
ÙȘ ı¤ÛÂȘ Ù˘ ªÔÚÊÔÏÔÁÈ΋˜ æ˘¯ÔÏÔÁ›·˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Tolman, Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¿ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ¤Ó· Ê¿ÛÌ· ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ô˘ ·ÏÏËÏÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È Î·È Û˘ÓÙÔÓ›-
˙ÔÓÙ·È ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ì¤Û· ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË Ó· Ô‰ËÁËı› ÛÙËÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÛË

33
 ÂÓfi˜ ÛÎÔÔ‡. ΔÔ ¿ÙÔÌÔ ÂÈϤÁÂÈ ÙȘ ÈÔ ÚfiÛÊÔÚ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ı· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡ ̤ۈ Ù˘ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜.
∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË, Ô ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Î·È Ô ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÙÔ˘
ÛÎÔÔ‡ ·fi ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Á›ÓÔÓÙ·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÂÓfi˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ‹ ÓÔËÙÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË
(cognitive map) ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘. ¢ËÏ·‰‹, ÌÈ·˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜, ÓÔËÙÈ΋˜ ˘Í›‰·˜ Ô˘
ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔ «ÛˆÛÙfi ‰ÚfiÌÔ» ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔʇÁÂÈ
ÙËÓ ¿ÛÎÔË ÂÚÈÏ¿ÓËÛË.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
¡ÔËÙÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ Ì ÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙˆÓ ¤ÓÙ ·ÈÛı‹ÛˆÓ.

ρωμες πωλητ
πολύχ λες φρούτ ς
ή
ρ έ
ομπ ξαπλωμένο πλήθος ων - θόρυβος μοτοσικλέτας
αλμυρή θάλασσα - ραφιοφωνάκι (Beatles)
σύννεφα
γεύση στα χείλια - φωνές παιδιών μέσα στα κύματα
γαλανός ουρανός
μυρωδιά πίσσας - μαμά που φωνάζει το παιδί της
χαρταετός
μυρωδιά από ψησταριά - θόρυβος της μπάλας του βόλεϊ
άσπρα ιστιοφόρα
- κύματα που σκάνε
γεύση όραση
όσφρηση ακοή
η ακρογιαλιά
- καυτή άμμος
- δροσερή θάλασσα αφή
- άμμος που κολλά στο δέρμα - δυνατός ήλιος
- ηλιοθεραπεία - ελαφρό αεράκι
¶ËÁ‹: Louis Timbal- Duclaux (1996).

™¯‹Ì· 9

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË, ·Ú·‰Â›Á-
Ì·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ ÁÈ· Ù· ªª∂, ÙÔ Ô‰‹Ï·ÙÔ, ÙÔ ·ÂÚÔ‰ÚfiÌÈÔ, ÙÔ ÌÂÙÚfi. ∂ÈϤÁÂÙ·È ÌÈ·
¤ÓÓÔÈ· ·fi ÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÁÚ¿ÊÂÙ·È
ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡ÓÙ·È Ï¤ÍÂȘ-ÎÏÂȉȿ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚʈıÔ‡Ó ‚·ÛÈÎÔ›
¿ÍÔÓ˜ (‚Ï. Û¯‹Ì· 9) ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜.

Àfi‰ÂÈÍË
∏ ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÔÈ› Ù¯ÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ∫·Ù·ÈÁÈÛÌÔ‡ π‰ÂÒÓ
(Brainstorming). ÃÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ (projects) ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙË ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ‹ ‰È·ÎÏ·‰È΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Î·È Û˘Ó·ÚÙ¿Ù·È Ì ÙÔ
ÛÎÔfi, Ì ÙÔ ÛÙfi¯Ô Î·È ÙȘ ÂȉȈÎfiÌÂÓ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ŒÌÊ·ÛË
‰›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË Ù˘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋˜ Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÙˆÓ È‰ÂÒÓ. ¢˘Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ ›ӷÈ

34
‰˘Ó·Ù¤˜: Ë ÂÚÁ·Û›· Ì ‚¿ÛË ÙË ÏÔÁÈ΋, ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Ë ÂÚÁ·Û›· Ì ‚¿ÛË
ÙÔ˘˜ ÂχıÂÚÔ˘˜ Û˘ÓÂÈÚÌÔ‡˜ Î·È ÙËÓ ÚˆÙfiÙ˘Ë Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ È‰ÂÒÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋
ÛΤ„Ë.

2. ∫ÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi˜ (constructivism)
√ ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi˜ ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ì ÌÈ· ıˆڛ·. μÚ›ÛÎÂÈ ‚·ÛÈο
ÂÚ›ÛÌ·Ù· ÛÙË ıˆڛ· Gestalt fiÔ˘ Ù· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÂÚÌËÓ‡Ô-
ÓÙ·È Ì ÂÈÏÂÎÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ·Ó¿ÁΘ, ÙȘ ÚÔÛ‰Ô˘, Î·È ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈ-
Îfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È.
√ ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi˜ ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ÛÙË ‚·ÛÈ΋ ·Ú¯‹, fiÙÈ ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ οı ·ÙfiÌÔ˘
‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈ· ·Ï‹ ηٷÁÚ·Ê‹ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ·ÏÏ¿ ÌÈ· ÂÈ-ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË
·˘Ù‹˜. ªÂÏÂÙ¿ ÙÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ Ù˘ Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·fi Ù· ›‰È· Ù· ¿ÙÔÌ·. ∏ ÁÓÒÛË ÔÈÎÔ‰ÔÌÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ó··Ú·-
ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘. ∫·Ù¿ ÙÔÓ Piaget, Ë Ì¿ıËÛË ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚›-
Ù·È ·fi Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ· ÁÓˆÛÙÈο Û¯‹Ì·Ù· ‹ ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ
ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ™‡Ìʈӷ ÌÂ
ÙË ıˆڛ· Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ÌÂÛÔÏ·‚Ô‡Ó ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· (Û‹Ì·) Î·È ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë, ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ fiˆ˜ Ë ·ÔΈ-
‰ÈÎÔÔ›ËÛË, Ô Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛ‹ Ù˘ (ƒ¿Ù˘ ∞,
ƒ¿ÙË ∞, 2001:81-85).

2.1 Jean Piaget: Δ· ‰ÔÌÈο ÁÓˆÛÙÈο ÚfiÙ˘· Ì¿ıËÛ˘

√ Piaget (1896-1980) ‰›ÓÂÈ ÌÈ· Ó¤· ηÙ‡ı˘ÓÛË ÛÙË Ì¿ıËÛË, ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ
fi¯È ÌfiÓÔ ˆ˜ „˘¯ÔÏÔÁÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ Î·È ˆ˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ.
¶ÚˆÙ·Ú¯Èο ‰ÈÂÚÂ˘Ó¿ ÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ÔÚ›· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›
Ë ·ÓıÚÒÈÓË ÁÓÒÛË. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Î·È Ë ıˆڛ· ÙÔ˘ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ıˆڛ·
Ì¿ıËÛ˘. √ Piaget ÌÂϤÙËÛ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ·fi ÙË Á¤Ó-
ÓËÛ‹ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Î·È ÙËÓ ÂÊ˂›·. ∏ Ì¿ıËÛË Î·Ù¿ ÙÔÓ Piaget ÔÈÎÔ‰ÔÌÂ›Ù·È ·fi ÙȘ
›‰È˜ ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ¿Óˆ ÛÙ· Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ Û˘ÓÙÔÓ›-
˙ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ù˘ Ù·ÍÈÓfiÌËÛ˘, ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ËÛ˘ Î·È ÛÂÈÚÔı¤ÙË-
Û˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Piaget, Ë ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÁÓÒÛË ÂÚÓ¿ÂÈ ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜
ÌÂÙ·‚·ÙÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÂÚÓ¿ÂÈ ·fi ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË ÈÛÔÚÚÔ›·˜
Û ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË ·ÓÈÛÔÚÚÔ›·˜, fiÙ·Ó ÔÈ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÁÓÒÛÂȘ ·Ô‰ÂȯıÔ‡Ó
Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜ ‹ ·ÓÂ·ÚΛ˜. ∏ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ÈÛÔÚÚÔ›·˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ, fiÙÈ ¤ÁÈÓÂ
·Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ, ‰ËÏ·‰‹, fiÙÈ ÔÈ Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ ÂÓۈ̷ÙÒıËÎ·Ó ÛÙȘ
·ÏȤ˜.
¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ù·ÓfiËÛË ¯ˆÚ›˜ ÂÈÓfiËÛË. ΔÔ ·È‰› ‰ËÏ·‰‹, ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ıËÙÈÎfi˜
‰¤ÎÙ˘ Ô˘ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤ÙÔÈ̘ Û¯ËÌ·ÙÔÔÈË̤Ó˜ ÁÓÒÛÂȘ, ·ÏÏ¿ ‚ÔËıÔ‡ÌÂÓÔ
ÌÔÚ› Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· Ì·ı·›ÓÂÈ Î·È Ó· ηٷÓÔ›.

35
 ∏ ÔÙÈ΋ ÙÔ˘ Piaget Â›Ó·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓË ÛÙÔÓ ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi Î·È ‰›ÓÂÙ·È
¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ «ÙÈ Â›Ó·È ÁÓÒÛË» Î·È ÛÙÔ «Ò˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ›ٷȻ (∫ÔÏÈ¿‰Ë˜ 1997:112). √
Piaget ÙÔÓ›˙ÂÈ, ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù· ÔÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ‰ÔÌ‹ ηÈ
ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ‰Ú¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ (ª·Û¤Ù·˜, 2002:211-213). ŒÙÛÈ, ÏÔÈfiÓ, Ï·Ó-
ı·Ṳ̂Ó˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ì¿ıËÛ˘ ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˆ˜ Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜
ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÔÌ‹ÛÂȘ.
√ Piaget, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔÓ fiÚÔ «·ÊÔÌÔ›ˆÛË» ÁÈ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ·
ÂÓۈ̿وÛ˘ Ù˘ Ó¤·˜ ÁÓÒÛ˘ ÛÙÔ ÚÔ¸¿Ú¯ÔÓ ÁÓˆÛÙÈÎfi Û¯‹Ì·. ŸÌˆ˜, Ù·
ÁÓˆÛÙÈο Û¯‹Ì·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó, fiÙ·Ó ÚÔ·ÙÔ˘Ó Ó¤· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‹
ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÊÔÌÔȈıÔ‡Ó ·fi Ù· ÚÔ¸¿Ú¯ÔÓÙ· Û¯‹Ì·Ù·.
∏ ·ÏÏ·Á‹ ·˘Ù‹ ÙˆÓ ·Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «Û˘ÌÌfiÚʈÛË».
Δ¤ÏÔ˜, Ë ‰È·‰Èηۛ· Ô˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔÛ·ÚÌÔÛıÔ‡Ó ÛÙȘ Ӥ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «ÚÔ-
Û·ÚÌÔÁ‹».
°È· Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ÛΤ„Ë ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ Î·È ÙˆÓ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ ·È‰ÈÒÓ, Ô Piaget ÚÔÙ›ÓÂÈ ÙÚÂȘ ·Ú¯¤˜:
1. ΔË ‰È·Ù‹ÚËÛË Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ
Ê˘ÛÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘, fiÁÎÔ˜, ‚¿ÚÔ˜, Ì¿˙· ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙ·ıÂ-
Ú¤˜ ·Ú¿ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ Â͈ÙÂÚÈ΋ ÂÌÊ¿ÓÈÛË.
2. ΔËÓ ·ÔΤÓÙÚˆÛË Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÁÈ· Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË ·ÓÙ›-
ÏË„Ë ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ·fi ¤Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘.
3. ΔËÓ ·ÓÙÈÛÙÚ„ÈÌfiÙËÙ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÌÈ· ÂÛˆÙÂÚÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÓÔËÙÈ΋ Ú¿ÍË Ô˘ ÌÔ-
Ú› Ó· ·ÓÙÈÛÙÚ·Ê›.
∏ ÁÓˆÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ·fi Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ÍÂÂÚÓÈÔ‡ÓÙ·È
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙ¢¯ı› Ë ÂÍÈÛÔÚÚfiËÛË Î·È ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Û ٤ÛÛÂÚ· ÛÙ¿‰È·
(Piaget J.,1974):
ñ ∞ÈÛıËÛÈÔÎÈÓËÙÈÎfi (°¤ÓÓËÛË – 2 ÂÙÒÓ). ΔÔ ·È‰› ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ Ù· ·Ú¯Èο ÁÓˆÛÙÈο
Û¯‹Ì·Ù· ̤ۈ ÙˆÓ ·ÈÛıËÙËÚÈ·ÎÒÓ Î·È ÎÈÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ.
ñ ¶ÚÔÛ˘ÏÏÔÁÈÛÙÈÎfi (2-7 ÂÙÒÓ). ΔÔ ·È‰› ·ÔÎÙ¿ ‚·ıÌÈ·›· ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ‰È·Ù‹ÚË-
Û˘ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÌÂÁÂıÒÓ, ·ÔÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Èη-
ÓfiÙËÙ· ÓÔËÙÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ÓÔËÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÛÙÚ„ÈÌfiÙËÙ·˜.
ñ ™˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ (7-11 ÂÙÒÓ). ΔÔ ·È‰› ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ
ÓÔËÙÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ, ·ÏÏ¿ χÓÂÈ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ì ÙË ÁÂӛ΢ÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤-
ÓˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ô˘ ·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ·fi ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘.
ñ Δ˘ÈÎÒÓ ÏÔÁÈÎÒÓ Ú¿ÍÂˆÓ ‹ ·Ê·ÈÚÂÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ (11-15 ÂÙÒÓ). √ ¤ÊË‚Ô˜ ÛÙÔ
ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÙËÓ ·Ê·ÈÚÂÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, ‰È·Ù˘Ò-
ÓÂÈ ˘Ôı¤ÛÂȘ Î·È ÂÈχÂÈ ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.
™ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ Piaget Ù· Ù¤ÛÛÂÚ· ÛÙ¿‰È· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ „˘¯Ô-
ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ë Î·Ù¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜

36
ÛÙ·‰›Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Î·È ÙË ÌÂÙ¿‚·Û‹ ÙÔ˘
ÛÙÔ ÂfiÌÂÓÔ ÛÙ¿‰ÈÔ. √ Ú˘ıÌfi˜ Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ÙˆÓ ÛÙ·‰›ˆÓ ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈ›-
Ù·È ·fi ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘, ˆÛÙfiÛÔ Ë ÛÂÈÚ¿ Ù˘
ÂͤÏÈ͢ ÙˆÓ ÛÙ·‰›ˆÓ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÙÚ·›.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Piaget: « (…) Ù· ·È‰È¿ ηٷÓÔÔ‡Ó fi,ÙÈ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ ÛÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÙÔ˘˜
‰ÔÌ‹ Î·È ·ÁÓÔÔ‡Ó Î·Ù¿ ¤Ó·Ó ˘¤ÚÔ¯Ô ÙÚfiÔ fi,ÙÈ ÙËÓ ÍÂÂÚÓ¿» (Piaget, 1958 ÛÙÔ
ª·Û¤Ù·˜, 2002:255).
∑ËÙ‹ÛÙ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ·Ú·‰Ô¯‹ Î·È Ó·
ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÛÙ¿ÛÂȘ ‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ Ô˘ Ó· ·ÔÙ˘ÒÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË.

2.2 Lev Semionovitch Vygotsky: £ÂˆÚ›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡

ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌÔ‡ (social constructivism)
√ Vygotsky (1896-1934), Û˘Ó¤‚·ÏÏ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÌÔÓÙ¤ÚÓ·˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜
Ì ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ·Ó·Ù˘Íȷ΋˜ ÔÚ›·˜ ÙˆÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÒÓ ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ. ∂›Ó·È Ô
ÂÈÛËÁËÙ‹˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ Ì¿ıËÛ˘. £ÂˆÚ›, fiÙÈ ÙÔ
·È‰› ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ·fi ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈ-
Τ˜ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ. ΔÔ Î‡ÚÈÔ ı¤Ì· Ù˘ ıˆÚËÙÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ Vygotsky ›ӷÈ
fiÙÈ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË Î·ıÔÚ›˙ÂÈ Ì ÚfiÏÔ ıÂÌÂÏÈ·Îfi, ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÁÓÒÛ˘. ∞ӷʤÚÂÈ, fiÙÈ Î¿ı ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È
‰ÈÏ¿. ¶ÚÒÙ· ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Â›Â‰Ô Î·È ÌÂÙ¿ ÛÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi Â›Â‰Ô (Vygotsky,
1978: 57).
μ·ÛÈ΋ ı¤ÛË Ù˘ ıˆڛ·˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ∑ÒÓË ∂ÈΛÌÂÓ˘ ∞Ó¿Ù˘Í˘ (Zone of
Proximal development/ZPD) Ô˘ ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ˘¤Ú‚·Û˘ Ù˘ ÁÓˆ-
ÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Û ÌÈ· ηıÔÚÈṲ̂ÓË ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹. ∏ ·fiÛÙ·ÛË ‰ËÏ·‰‹, ·Ó¿-
ÌÂÛ· ÛÙÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÂͤÏÈ͢, fiˆ˜ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó·
χÛÂÈ ÙÔ ·È‰› ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, Î·È ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ‰˘Ó·-
ÙfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ Ó· χÛÂÈ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÂÓËÏ›ÎˆÓ ‹ Ì ÙË Û˘ÓÂÚ-
Á·Û›· Û˘ÓÔÌËϛΈÓ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ ·È‰› οÓÂÈ Û‹ÌÂÚ· ·fi ÎÔÈÓÔ‡,
·‡ÚÈÔ ı· Â›Ó·È ÈηÓfi Ó· ÙÔ Î¿ÓÂÈ ·fi ÌfiÓÔ ÙÔ˘. ∏ Ï‹Ú˘ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ZPD
ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË. ∏ ıˆڛ· ÙÔ˘ Vygotsky, ÂÍ¿ÏÏÔ˘,
Â›Ó·È ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÚÌËÓ›·˜ Ù˘ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ˆ˜ ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ÎÔÈÓˆ-
ÓÈÎÔÔ›ËÛ˘.
∏ ZPD ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡ ÔÚ›˙ÂÈ ÂΛӘ ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ˆÚÈÌ¿ÛÂÈ ·ÎfiÌ·,
·ÏÏ¿ Â›Ó·È ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ˆÚ›Ì·ÓÛ˘ Î·È ÂͤÏÈ͢. Àfi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ë ZPD
Ì·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ÚԂϤ„Ô˘ÌÂ, ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÛÙÔ ¿ÌÂÛÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∏
ÂÌÂÈÚ›· ¤¯ÂÈ ‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ ¤Ó· ·È‰› Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ZPD, ı· ·Ô‰ÒÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÛÙÔ

37
 Û¯ÔÏ›Ô. ÕÚ·, Ë ∑ÒÓË Ù˘ ∂ÈΛÌÂÓ˘ ∞Ó¿Ù˘Í˘, ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ÚÔ-
ÛÈÙÒÓ ÁÈ· ÙÔ ·È‰› ÌÂÙ·‚¿ÛÂˆÓ Î·È ·˘Ùfi ·ÎÚÈ‚Ò˜ ıˆÚÂ›Ù·È ÙÔ Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÛÙÔÈ-
¯Â›Ô Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘
‰È‰·Ûηϛ·˜ (Vygotsky, 1988: 295).
√ ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Â›Ó·È ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ÛÙË ıˆÚ›· ÙÔ˘ Vygotsky Î·È Ë Ì¿ıË-
Û‹ Ù˘ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜. £ÂˆÚ› fiÙÈ Ë ÁÏÒÛÛ·
‹ Ù· ۇ̂ÔÏ· οÓÔ˘Ó ‰˘Ó·Ù‹ ÙË ÛΤ„Ë. ∏ ÛΤ„Ë ‰ÂÓ ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È ÌfiÓÔ Â͈ÙÂ-
ÚÈο ‰È·Ì¤ÛÔ˘ ÙˆÓ ÛËÌ›ˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÛˆÙÂÚÈο ̤ۈ ÙˆÓ ÛËÌ·ÛÈÒÓ
(Vygotsky, 1988: 429-430). ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙÚ›· ÛÙ¿‰È· ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜:
ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ÂÁˆÎÂÓÙÚÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Î·È ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÁÏÒÛÛ· (Vygotsky,
1988: 58-60).
√ Vygotsky ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ì¤Ûˆ Ù˘
¯Ú‹Û˘ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È Û˘Ì‚fiψÓ. ∂ÈÛ‹Ì·Ó fiÙÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Î·È
·ÏÏ¿˙Ô˘Ó, ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ì¿ıÔ˘Ì ηıÒ˜ Î·È Ù· ›‰Ë ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹-
ÙˆÓ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó’ ·Ó·Ù‡ÍÔ˘ÌÂ. ¢È¤ÎÚÈÓ ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Û ÛÙÔȯÂÈÒ‰ÂȘ (¤ÌÊ˘-
Ù˜) Î·È Û ·ÓÒÙÂÚ˜ ÓÔËÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ (ÁÏÒÛÛ·, ÌÓ‹ÌË, ÛΤ„Ë, ÚÔÛÔ¯‹,
·Ê·ÈÚÂÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, ÚfiÛÏË„Ë) (Lefrancois, 1976 Î·È 1994).
™‡Ìʈӷ Ì ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌÔ‡, Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ÂËÚ¿˙ÂÈ
·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ì·ı·›ÓÂÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Î·È ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜
‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ¿ÙÔÌÔ Î·È ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
¢È· ̤ۈ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙȘ ÛÙÔȯÂÈÒ‰ÂȘ ÛÙȘ ·ÓÒÙÂ-
Ú˜ ÓÔËÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜. ∞ӷʤÚÔ˘Ì ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÁÈ· Ù· ÂÚÁ·Ï›· (Luria,
1992).
¶¿Óˆ Û ¤Ó· ÙÚ·¤˙È ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÁÏ˘Îfi Ô˘ ÛÙË ÌÈ· ¿ÎÚË Â›Ó·È ‰Â̤ÓÔ Ì’ ¤Ó· ÛÎÔÈ-
Ó›. ΔÔ ÁÏ˘Îfi Â›Ó·È ÙÔÔıÂÙË̤ÓÔ Û ·fiÛÙ·ÛË ·fi ÙÔ ·È‰›. ΔÔ Û¯ÔÈÓ› fï˜ ‚Ú›ÛÎÂ-
Ù·È Û¯ÂÙÈο ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, fiÙÈ « ÙÔ ÁÏ˘Îfi ı· Á›ÓÂÈ ‰ÈÎfi ÛÔ˘,
·Ó ÙÔ ÊÙ¿ÛÂȘ». ∏ ÚÒÙË ·ÓÙ›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ›ӷÈ: «‰ÂÓ ÌÔÚÒ, Â›Ó·È Ì·ÎÚÈ¿» ‹
«Ò˜ Ó· ÙÔ ÊÙ¿Ûˆ;». ∏ ÂÚÒÙËÛË ÎÏÂȉ› ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ›ӷÈ: «ÎÔ›Ù·, ÙÈ ÌÔÚ›
Ó· Û ‚ÔËı‹ÛÂÈ;». ΔÔ ·È‰› ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ‚ϤÌÌ· ÙÔ˘ ÛÙÔ ÛÎÔÈÓ› Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÊÙ¿ÛÂÈ,
ÙÔ ÙÚ·‚¿ÂÈ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘, Î·È Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Î·Ù·Ê¤ÚÓÂÈ Ó· ÊÙ¿ÛÂÈ ÙÔ
ÁÏ˘Îfi.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Î·Ù¿ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ ·Û΋ÛÂȘ ‰È·‚·ıÌÈṲ̂Ó˘ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜, Ô˘ Ó· ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Â›-
‰· ∑ÒÓ˘ ∂ÈΛÌÂÓ˘ ∞Ó¿Ù˘Í˘. ∑ËÙ‹ÛÙ ÙÔ˘˜ Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó Ì›· ‹ ‰˘Ô ηıÔÚÈ-
ÛÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, Ô˘ ı· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙË Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ·Û΋ÛˆÓ.

38
2.3 Jerome Bruner: ∂˘ÚÂÙÈ΋-·Ó·Î·Ï˘ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË
O Bruner (1915- ) ÚÔÛ·ı› Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ˆ˜ ÌÈ·
‰È·‰Èηۛ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ∏ ·Ó·Î·Ï˘ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË (discovery learning)
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÔχÏÔΘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ
ÚfiÛÎÙËÛË, ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È ÙËÓ Îˆ‰ÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. £ÂˆÚ›
ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ˆ˜ ¤Ó·Ó «ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ» Î·È ÙË Ì¿ıËÛË ˆ˜ ÌÈ· ‰È·‰Èη-
Û›· ÚfiÛÎÙËÛ˘ ÁÂÓÈÎÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi
Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Û Ӥ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.
∫·Ù¿ ÙË Ì¿ıËÛË ÂÈÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÙÚÂȘ ‰È·‰Èηۛ˜: ·) Ë ·Ó·Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È
ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ‚) Ô ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Á) Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, Ë ÂÎÙ›ÌËÛË,
Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ (∫ÔÏÈ¿‰Ë˜ 1997, ª·Û¤Ù·˜ 2002).
√ Bruner ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙ· ÙÚÈ· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó
ÙÚfiÔ˘˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È Ù˘ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘.
1. ∏ Ú·Íȷ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· Ì ÙË
¯Ú‹ÛË ÚÔÙ‡ˆÓ Â›‰ÂÈ͢, ·È¯Ó›‰È· ÚfiÏˆÓ Î·È ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ.
2. ∏ ÂÈÎÔÓÈÛÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û˘ÓÈÛÙ¿ Ì¿ıËÛË Ì¤Û· ·fi ÂÈÎfiÓ˜, ۯ‰ȷÁÚ¿ÌÌ·-
Ù·, ÛΛÙÛ· Î·È ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ .¯. °ÂˆÁÚ·Ê›·, πÛÙÔÚ›·.
3. ∏ Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË, Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Ì¤Û· ·fi ϤÍÂȘ, Ì·ıËÌ·ÙÈο
ۇ̂ÔÏ·, Û‹Ì·Ù· Î.Ï.
√ Bruner ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ, fiÙÈ Ë ·Ó·Î·Ï˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ì¿ıËÛ˘ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È Î·È
ÚÔˆıÂ›Ù·È ·fi ÂÓ‰Ô·ÙÔÌÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, fiˆ˜ Ë ÂÙÔÈÌfiÙËÙ·, Ù· ΛÓËÙÚ·, ÔÈ
ÁÂÓÈΤ˜ ÓÔËÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜, Ë Î·ÙÔ¯‹ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ ÁÈ· Â›Ï˘ÛË ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ ‰ÔÌ‹
ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘. ΔÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· Ù˘ ÛÂÈÚÔÂȉԇ˜ ‰È¿Ù·Í˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÛÙËÓ
ÂÎfiÓËÛË ·Ó·Ï˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
¶Ú·Íȷ΋, ∂ÈÎÔÓÈ΋ Î·È ™˘Ì‚ÔÏÈ΋ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË

39
 ¶ËÁ‹: ª·Û¤Ù·˜ (2002:283).

™¯‹Ì· 10: √È ÙÚÂȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘

ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ηٿ ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ Bruner

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
∏ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÈÎÔÓÈ΋ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ·ÍÈÔÔÈ› ÙÔ ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ Bruner,
Î·È ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ «‰È·‰Èηۛ·˜ Ù˘ ¤„˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡».
™˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÙ ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ÚÔÙ›ÓÂÙ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·Ó¿ÏÔÁˆÓ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈÎÒÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ
Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ÂÈÎÔÓÈ΋˜ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈ΋˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ (ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ: Ô
·ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÂÙÚÂÏ·›Ô˘, ÙÔ Îϛ̷ ·ÏÏ¿˙ÂÈ, Î.Ï.).

¶ËÁ‹: ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘. (1996).

™¯‹Ì· 11

40
3. °ÓˆÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Û˘Ó‰Â‰Â̤Ó˜ Ì ÙË
‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË
3.1 David Ausubel: ¡ÔËÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛÏËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË
√ Ausubel fiˆ˜ Î·È Ô Bruner ÌÂÏÂÙ¿ ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È ÚÔÛ·ı› Ó·
ÙȘ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ú¿ÍË. ∂›Ó·È ÂÈÛËÁËÙ‹˜ Ù˘ ÓÔËÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔÛÏËÙÈ΋˜
Ì¿ıËÛ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È, Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Î·È
ηٷٿÛÛÔÓÙ·È Û ÌÈ· ÈÂÚ·Ú¯È΋ ‰È¿Ù·ÍË Ì ÙȘ ‹‰Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜
ÁÓÒÛÂȘ. ŸÙ·Ó ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÂÈÙ¢¯ı›, Ë Ì¿ıËÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ÓÔËÌ·ÙÈ΋, ·ÏÏ¿ ›ӷÈ
Ì˯·ÓÈÛÙÈ΋.
∂ÈÛËÁÂ›Ù·È Ù¤ÛÛÂÚȘ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜:
1. Ù˘ ÚÔԉ¢ÙÈ΋˜ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘,
2. Ù˘ ÂÓۈ̷و̤Ó˘ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ (·Ó·˙‹ÙËÛË Û¯¤ÛÂˆÓ Î·È ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ ·Ó¿ÌÂ-
Û· ÛÙ· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·),
3. ÙˆÓ ÚÔηٷ‚ÔÏÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓˆÙÒÓ (Û‡ÓÔÏ· ȉÂÒÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Ì·ıË-
Ù‹ ÚÈÓ ·fi ÙÔ Î‡ÚÈÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙ¤·˜ ‡Ï˘),
4. Ù˘ ÛÙ·ıÂÚÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ «Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ» Ô˘ ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ÛÙË Ï‹ıË Î·È
ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Û ¤ÓÓÔȘ.

¶·Ú·‰Â›ÁÌ· 1
¶ÚÔηٷ‚ÔÏÈÎÔ› ÔÚÁ·ÓˆÙ¤˜

¶ÚÔηٷ‚ÔÏÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓˆÙ‹˜ Ù˘

ÂÓfiÙËÙ·˜ 1.
°ÏÒÛÛ· ∂´ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡. 2006.
1o Ù‡¯Ô˜, Û. 7.
∞ı‹Ó·: À¶∂¶£-√∂¢μ.
41
 «°ÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙÔ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ, ·ÎÔÏÔ˘ıԇ̠ٷ ‚‹Ì·Ù· ÙÔ˘
√‰˘ÛÛ¤·, ·ÚÌÂÓ›˙Ô˘Ì ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ ı¿Ï·ÛÛ·. ∞fi ÙË ÁË ˆ˜ ÙË ÛÂÏ‹ÓË Ù· Ù·Í›‰È·
Â›Ó·È ÌÈ· ı·˘Ì¿ÛÈ· ÂÚÈ¤ÙÂÈ·». °ÏÒÛÛ· °´ Δ¿Í˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡. 2006. μ.ª., 3Ô Ù‡¯Ô˜,
Û. 7. ∞ı‹Ó·: À¶∂¶£ - √∂¢μ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 9
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ¤Ó·Ó ÚÔηٷ‚ÔÏÈÎfi ÔÚÁ·ÓˆÙ‹ ÁÈ·
ÌÈ· ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ‹ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÌÈ·˜ Ì·ıËÌ·ÙÈ΋˜ ¤ÓÓÔÈ·˜ ‹ ÙË ‰È‰·Ûηϛ·
ÌÈ·˜ ·ÚÈıÌËÙÈ΋˜ Ú¿Í˘.

3.2 Robert Gagné: AıÚÔÈÛÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ì¿ıËÛ˘

O Gagné (1916- ) ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔ-
Ó˘ ıˆڛ·˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜
ÂÁΤʷÏÔ˜ ÚÔÛÔÌÔÈ¿˙ÂÙ·È Ì ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, Ô ÔÔ›-

42
Ô˜ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂÈ, ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÂÙ·È, Έ‰ÈÎÔÔÈ› Î·È ·Ú¿ÁÂÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ. ∏ ÏË-
ÚÔÊÔÚ›· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÈÏÂÎÙÈ΋˜ ÚÔÛÔ¯‹˜ Î·È ÌÂÙ·-
‚È‚¿˙ÂÙ·È ÛÙË ‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË. ª¤Ûˆ Ù˘ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ Â·Ó¿Ï˄˘
ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË. ∏ ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È
Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË.
√È ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ì¿ıËÛ˘ Â›Ó·È Ë
ÚÔÛÔ¯‹, Ë ÂÈÏÂÎÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë, Ë ÂÛˆÙÂÚÈ΋ Â·Ó¿ÏË„Ë, Ë ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈ΋
Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË, Ë ·Ó¿ÎÏ·ÛË, Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·ÓÙȉڿÛˆÓ, Ë Â·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË
Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈÎÔ‡ ÂϤÁ¯Ô˘.
O Gagné ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ, fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÒÓÔ-
ÓÙ·È Ì ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· οو ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. √È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜
Û˘Óı‹Î˜ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ: ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ (ÂÙÔÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÁÈ· Ì¿ıËÛË) ηÈ
Â͈ÙÂÚÈΤ˜ (Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ‰Ô̤˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÂ
‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 10
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÈÎÔÓÔ-
ÁÚ·ÊË̤ÓË ÈÛÙÔÚ›· «IM NOT READY» ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «ÂÙÔÈÌfiÙËÙ·» ÛÙȘ Û¯Ô-
ÏÈΤ˜ ÌÂÙ·‚¿ÛÂȘ, ·fi ÙÔ ¡ËÈ·ÁˆÁÂ›Ô ÛÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi Î·È ·fi ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ÛÙÔ
°˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·È ·fi ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ÛÙÔ §‡ÎÂÈÔ.
«IM NOT READY»

¶ËÁ‹: Gail Sheehy (1974). Passges. A Revolutionary Way Of Looking At Adult Life. London.
The Sunday Times.

™¯‹Ì· 12: «¢ÂÓ Â›Ì·È ¤ÙÔÈÌÔ˜...»

43
 4. °ÓˆÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜
ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
4.1 ΔÔ ªÔÓÙ¤ÏÔ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ªÈ· Ù¿ÛË ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘
ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’60 Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ù˘ Ù¯ÓËÙ‹˜
ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘. ª¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ Ë ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘, fiˆ˜
·˘Ù‹ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠ·fi ÙÔ˘˜ Piaget Î·È Vygotsky, ÂÛÙ›·˙ ÛÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÛÙË
‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ‰È‰·Ûη-
Ï›·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ.
∏ ıˆڛ· Ù˘ Ù¯ÓËÙ‹˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ ˆ˜ ˘fi‚·ıÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘-
ÍË ÂÓfi˜ ıˆÚËÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ÓÔ˘˜ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
ŒÙÛÈ, ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ·Ó·ÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÓÔ˘ ÌÂ
ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹. ∫·ıÈÂÚÒÓÂÙ·È ¤Ó· Ó¤Ô ÂÈ-
ÛÙËÌÔÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ, ÙÔ ªÔÓÙ¤ÏÔ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡Â-
Ù·È ÌÈ· Ó¤· ıˆڛ· Ô˘ ÂÚÌËÓ‡ÂÈ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË Ì¿ıËÛË Î·È ÌÓ‹ÌË, Ë ıˆڛ·
Ù˘ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ (Information Processing Theory).
◊‰Ë, ÌÂÙ¿ ÙÔÓ μ´ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ ÔÈ ·˘Í·ÓfiÌÂÓ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ηχÙÂÚ˜
ÂȉfiÛÂȘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ÚÔÛ·Ó·ÙfiÏÈÛ·Ó
ÙËÓ ¤Ú¢ӷ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ (Wiener 1948), fiˆ˜ Ë
·ÓÙ›ÏË„Ë, Ë ÌÓ‹ÌË, Ë ÚÔÛÔ¯‹ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË ÂÂÍÂÚÁ·Û›·
Î·È ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
√È ¤Ú¢Ó˜ ÙˆÓ Miller, Galanter & Pribram (1960 ÛÙÔ ∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, 2002:28) ÂÈÛ·Á¿-
ÁÔ˘Ó ÙËÓ Î˘‚ÂÚÓËÙÈ΋ ˆ˜ ÌÈ· ıˆڛ· Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ fiÔ˘
«(…)Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰ÂÓ ÂÓÂÚÁ› ÌfiÓÔ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·ÌÔÈ‚¤˜ Î·È ÙȘ ÔÈÓ¤˜ Ô˘ ÙÔ˘
·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÙ˘Ô, ·ÏÏ¿ ÚÔ-
ÁÚ·ÌÌ·Ù›˙ÂÈ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› «ÓÔËÙÈο Û¯¤‰È·» ‹ «Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÛΤ„˘» (‰ËÏ·‰‹
ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Û‡ÓÔÏ· ÁÓÒÛˆÓ) Ô˘ Ù· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÈ Û «Û¯¤‰È· ‰Ú¿Û˘». ªÂ ‚¿ÛË
ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË Ô˘ ‰¤¯ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ·ÔÎÙ¿ ÙËÓ Èη-
ÓfiÙËÙ· ÁÈ· ·˘ÙÔηıÔ‰‹ÁËÛË, ‰ËÏ·‰‹ ÌÔÚ› Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ, Ó· Ù·ÍÈÓÔÌ›, Ó· ÂϤÁ-
¯ÂÈ Î·È Ó· ηÙ¢ı‡ÓÂÈ, Û’ ¤Ó· ‚·ıÌfi ÌfiÓÔ ÙÔ˘, ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ-
̤ӷ, Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È Ó· ı˘Ì¿Ù·È ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ Ì·ı·›ÓÂÈ Ì ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÙÚfiÔ.».
√È ÂÈÛËÁËÙ¤˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıˆڛ·˜ ÂÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ¤Ú¢Ӥ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ
ÔÔ›Ô Ù· ¿ÙÔÌ· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ù· ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓ· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· (input) Û ÂÍÂÚ¯fi-
ÌÂÓË Ú·Íȷ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ (output). ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙÔÓ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÓÔ˘ Î·È ÙÔÓ „ËÊÈ·Îfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÔÚÔÏÔÁ›· ·fi
ÙÔ ‰›Ô Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜, fiˆ˜: ÚÔ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË, ·Ôı‹Î¢-
ÛË, ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, ·Ó¿Û˘ÚÛË ‹ ·Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.

44
 ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΑΝΑΣΥΡΣΗ

ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΗ
ΜΝΗΜΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
ΚΥΨΕΛΗ 1 (συγκ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ράτ
ΚΥΨΕΛΗ 2 ησ η
)
ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ ΚΥΨΕΛΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ .. 3 ία)
ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ
. ε ρ γασ
(Οπτικά, ΜΝΗΜΗ πε ξ
ΜΝΗΜΗ
Ακουστικά ΚΥΨΕΛΗ ν (ε
Απτικά κ.ά.) ΑΝΑΣΥΡΣΗ
ΕΝΕΡΓΟΣ ΜΝΗΜΗ
ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ
Κέντρο συνείδησης
ΜΝΗΜΕΣ
Μεταγνώση
Λήθη Λήθη Λήθη

Παρεμβολή Φθορά Αντίδραση Παρεμβολή Φθορά

¶ËÁ‹: ∫ÔÏÈ¿‰Ë˜ (2002:155).

™¯‹Ì· 13:
ªÔÓÙ¤ÏÔ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ: Ù· ‰ÔÌÈο ̤ÚË Î·È ÔÈ
ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂϤÁ¯Ô˘

™ÙË Û¯ËÌ·ÙÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ›ٷÈ

Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.

4.2 μ·ÛÈΤ˜ ıˆÚËÙÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜

ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ

4.2.1 ∏ ÌÓ‹ÌË
°È· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÌÈ·˜ Û˘ÓÔÙÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙˆÓ ıˆÚËÙÈÎÒÓ ı¤ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤-
ÏÔ˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ Û ‰‡Ô ıˆڛ˜:
·) ÛÙË ıˆڛ· Ù˘ ·Ôı‹Î¢Û˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ‚) ÛÙË ıˆڛ· Ù˘ ÔÈÔÙÈ-
΋˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
·) ∏ ıˆڛ· ·Ôı‹Î¢Û˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û˘ÓÈÛÙ¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘
·ÓıÚÒÈÓ˘ ÌÓ‹Ì˘.
™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ùfi ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ:
ñ ∏ ÁÓÒÛË Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È Û ÌÓËÌÔÓÈο ·Ôı¤Ì·Ù· Ô˘ Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡ÓÙ·È:
ÛÙËÓ ·ÈÛıËÙËÚȷ΋ ÌÓ‹ÌË, ÛÙË ‚Ú·¯‡¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË Î·È ÛÙË Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË
ÌÓ‹ÌË.

45
 Αντίδραση
ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΩΝ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ
ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

Αισθητηριακοί
Επανάληψη Μετάβαση

υποδοχείς
Αισθητηριακή
καταγραφή
Βραχύχρονη Μακρόχρονη
(συγκράτηση) Ανάσυρση
μνήμη μνήμη

Λήθη Λήθη Λήθη

(Απόσβεση, φθορά (Παρεμβολή νέων (Παρεμβολή παλιών
πληροφοριών) πληροφοριών) πληροφοριών,
φθορά πληροφοριών)
¶ËÁ‹: ∫ÔÏÈ¿‰Ë˜ (2002:88).

™¯‹Ì· 14: ªÔÓÙ¤ÏÔ ÌÓ‹Ì˘ ÙˆÓ Atkinson & Shiffrin

ñ ∏ ·ÈÛıËÙËÚȷ΋ ÌÓ‹ÌË Â˘ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ¿ÌÂÛË, ÁÚ‹ÁÔÚË Î·È ·Î·Ù¤ÚÁ·ÛÙË

ÚfiÛÏË„Ë ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ‰È·ÚΛ ÎÏ¿ÛÌ·Ù· ‰Â˘ÙÂÚÔϤÙÔ˘ Î·È ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È
ÛÙÔ ÔÙÈÎfi, ·ÎÔ˘ÛÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·.
ñ ∏ ‚Ú·¯‡¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË Â˘ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙË Û‡ÓÙÔÌË Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· (ÂÚ›Ô˘ 7 ± 2 ÏËÚÔÊÔڛ˜) Î·È ‰È¿ÚÎÂÈ·.
∏ Û˘Ó¤ÓˆÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙË-
Ù·˜ Î·È ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜. ŒÙÛÈ, Ë ÔÌ·‰ÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÌÂÌÔӈ̤ӈÓ
ÛÙÔȯ›ˆÓ Û «‰¤ÛÌË» ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÛËÌ·Û›· fi¯È ÏfiÁˆ Ù˘ ÔÛfi-
ÙËÙ·˜ ·ÏÏ¿ ÏfiÁˆ Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘˜ ‰È¢ÎÔχÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÂÈ fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
¢›ÓÔÓÙ·È Û ¤Ó· Ì·ıËÙ‹ 49 ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÓÔËÌ·ÙÈο. √
Ì·ıËÙ‹˜ ÂÌÊ·ÓÒ˜ ·‰˘Ó·Ù› Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÛÙË ‚Ú·¯‡¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·
·˘Ù¿. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÌÔÚ› fï˜ Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÂÈ 7 Û˘ÓÂÓÒÛÂȘ Ì ÓfiËÌ·.

Ο Ε Ι Μ Η Μ Ν ΜΝΗΜΕΙΟ
Τ Ρ Ο Ν Α Ι Χ ΧΑΡΤΟΝΙ
Ο Τ Β Α Β Σ Α ΣΑΒΒΑΤΟ
Γ Α Ι Σ Ο Η Π ΠΗΓΑΙΟΣ
Α Ι Δ Ε Λ Ι Κ ΚΛΕΙΔΙΑ
Ο Τ Ε Θ Ν Υ Σ ΚΑΡΕΚΛΑ
Ε Κ Α Λ Ρ Α Κ ΣΥΝΘΕΤΟ

46
 ñ ∏ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÌfiÓÈÌÔ ·ÔıË΢ÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÛÙÔ ÔÔ›Ô
ηٷ¯ˆÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
ñ ª¤Û· ·fi ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘ ÌÓ‹Ì˘ (∫ˆ‰ÈÎÔÔ›ËÛË, ™˘ÁÎÚ¿ÙËÛË,
∞Ó¿Û˘ÚÛË) ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Û ÓÔËÙÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿-
ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ·ÔıË·ÔÓÙ·È ÛÙË Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË.
™˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ù·ÍÈÓfiÌËÛ˘ Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ÌÓ‹Ì˘:
ñ ∏ ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ÌÓ‹ÌË (ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ Î·È ÙÂÎÌË-
ÚȈ̤Ó˜ ÁÓÒÛÂȘ, ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·Ú¯¤˜, ηÓfiÓ˜, ȉ¤Â˜, ÛÙ¿ÛÂȘ).
ñ ∏ ‚Ȉ̷ÙÈ΋ ÌÓ‹ÌË (ÚÔÛˆÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È
ÙÔÔ¯ÚÔÓÈο).
ñ ∏ ‰È·‰ÈηÛÙÈ΋ ÌÓ‹ÌË (·˘ÙÔÌ·ÙÔÔÈË̤Ó˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ .¯. √‰‹ÁËÛË ·˘ÙÔ-
ÎÈÓ‹ÙÔ˘, ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹).
‚) ∏ ıˆڛ· Ù˘ ÔÈÔÙÈ΋˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙË ÙÔÔÏÔÁÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë
Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÓÔËÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ Î·È ÛÙËÓ
ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ÀÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È, fiÙÈ ÌÈ· ÏËÚÔ-
ÊÔÚ›· Û˘ÁÎÚ·ÙÂ›Ù·È ÁÈ· ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·, fiÙ·Ó ¤¯ÂÈ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙÔ
›‰ÈÔ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ. ¢ËÏ·‰‹, fiÙ·Ó Ë ÏËÚÔÊÔÚ›· ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ› Û ÓfiËÌ· Î·È Û˘Û¯Â-
ÙÈÛı› Ì ¿ÏÏË ÁÓÒÛË Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ·. Àfi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·
«Ë ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ οÓÂÈ ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ù˘ Û˘ÁÎÚ¿-
ÙËÛ˘ Î·È Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ‹˜ Ù˘» (ƒ¿Ù˘, ƒ¿ÙË, 2001:119).
∏ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ·ÊÔÚ¿ Ù¤ÛÛÂÚ· Â›‰·:
ñ ÙËÓ ÂÈÊ·ÓÂȷ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· (Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ì ‚¿ÛË Ù·
ÔÙÈο ‹ ·ÎÔ˘ÛÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο .¯. Ô ‹¯Ô˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢)
ñ ÙËÓ ÂӉȿÌÂÛË ÂÂÍÂÚÁ·Û›·
ñ ÙË ‚·ıÈ¿ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· (ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· .¯. ‡ÚÂÛË Û˘ÓˆÓ‡-
ÌˆÓ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË Ù˘ ÛËÌ·Û›·˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢)
ñ ÙÔ ‚·ı‡ÙÂÚÔ Â›Â‰Ô ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ‹ Â›Â‰Ô ·˘ÙÔ·Ó·ÊÔÚ¿˜ (¢ÎÚ›ÓÂÈ·
Î·È ‰È¿ÎÚÈÛË ÙÔ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈ·ÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ fiˆ˜, Â›Û˘, Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÏË-
ÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙȘ ÚÔÛˆÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜).

ŒÓ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ ÂÈ¤‰Ô˘ ‚·ıÈ¿˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙÔ Û¯Ô-
ÏÂ›Ô ·ÔÙÂÏ› Ë «ÂÊËÌÂÚ›‰· ÂÚÁ·Û›·˜» Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛË Ù˘ ÚÒÙ˘ ·Ó¿-
ÁÓˆÛ˘. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÙȘ Ӥ˜ ϤÍÂȘ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó·
Ì¿ıÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÂÈÎfiÓ˜ ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
ÌÔÚÊ‹ ÛÙȘ Ӥ˜ ϤÍÂȘ. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ ·›˙Ô˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÂÓfi˜ ÎÒ‰Èη Û˘Ì‚fiψÓ
Î·È ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi Ù· ·È‰È¿ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ‰È·‚¿˙Ô˘Ó
Ӥ˜ ϤÍÂȘ. ∏ ÂÊËÌÂÚ›‰· ÂÚÁ·Û›·˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·‰Âȯı› ˆ˜ ÌÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÁÈ· ·ÙÔÌÈ΋ ‹ ÔÌ·‰È΋ ÂÚÁ·Û›·.

47
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
∂ÊËÌÂÚ›‰· ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙËÓ «ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ UNICEF».

¶ËÁ‹: UNICEF

48
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 11
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Û ÔÌ¿‰Â˜ ÌÈ· ÂÊËÌÂÚ›‰· ÂÚÁ·-
Û›·˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂ›Ô ‹ ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ı¤Ì· Ù˘
ÚÔÙ›ÌËÛ‹˜ ÙÔ˘˜.

4.2.2 ∏ Ï‹ıË
∏ Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË, Ë Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË Î·È Ë ·Ó¿Û˘ÚÛË ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÚÂȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘ ÌÓËÌÔÓÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ªÈ· ÂÏÏÂÈÌÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‹
‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·˘ÙÒÓ Ô‰ËÁ› ÛÙË ·ÒÏÂÈ· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ‰ËÏ·‰‹ ÛÙË
Ï‹ıË.
∏ Ï‹ıË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıˆڛ·˜ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÊıÔÚ¿˜ ÙˆÓ ÌÓËÌÔÓÈÎÒÓ
ȯÓÒÓ ‹ ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹˜ Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈ·ÎÒÓ ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ ÛÙ· ·Ï·ÈfiÙÂÚ·. øÛÙfiÛÔ,
Ë Ï‹ıË Â›Ó·È ÌÈ· ¯Ú‹ÛÈÌË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÌÓËÌÔÓÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ‰ÈfiÙÈ Û‡Ìʈӷ
Ì ÙË ıˆڛ· Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ·Ú·¯ˆÚ› ¯ÒÚÔ Û Ӥ˜ ÂÈÛÂÚ-
¯fiÌÂÓ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
ªÂ ÙËÓ Â·Ó¿ÏË„Ë Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜, Ë Ó¤· ÏËÚÔÊÔÚ›· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÓÔËÌ·ÙÈο-
ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈο Ì ÌÈ· ·Ï·ÈfiÙÂÚË, ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙȘ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ Î·È ÓÂÔÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜. ∞˘Ù‹ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ¤¯ÂÈ
ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· fi¯È ÌfiÓÔ Ó· Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ÌÂÙ·‚È‚¿-
˙ÔÓÙ·È ÛÙË Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ÌÓ‹ÌË ·Ú·Ù›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘˜.

4.2.3 ªÓËÌÔÓÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜

ñ ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÓËÌÔÓÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÌÂϤÙ˘ ·fi ÙÔ˘˜
›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.
ñ ∏ ∞ÎÚÔÛÙȯ›‰· ÁÈ· ÙËÓ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ·ÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, .¯.: ÙÔ ÚÒÙÔ
ÁÚ¿ÌÌ· ÙˆÓ ÏÈÌÓÒÓ ∫·ÛÙÔÚÈ¿˜, ∞ÁÔ˘ÏÈÓ›ÙÛ·˜, πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ, Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÙË Ï¤ÍË ∫∞π
ñ √È Ï¤ÍÂȘ-ÎÏÂȉȿ.
ñ ∏ ڛ̷ (ÔÌÔÈÔηٷÏËÍ›· Î·È Ú˘ıÌfi˜).
ñ ∏ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ηÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛË Â›Ó·È Ë Ù·ÍÈÓfiÌËÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ Û ÔÌ¿‰Â˜ ‰È·-
ÊfiÚˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ. ∞Ó ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ı˘Ì¿Ù·È Ù· ÔÓfiÌ·-
Ù· (πÙ·Ï›·, μȤÓÓË, ª·ÛÛ·Ï›·, ∞ı‹Ó·, ∞›Á˘ÙÔ˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, °·ÏÏ›· ∫¿ÈÚÔ,
§ÔÓ‰›ÓÔ, ƒÒÌË, ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË), ÌÔÚ› Ó· Ù· ı˘ÌËı› ¢ÎÔÏfiÙÂÚ· ·Ó Ù·
ηÙËÁÔÚÈÔÔÈ‹ÛÂÈ Û ¯ÒÚ˜, ÚˆÙ‡ԢÛ˜, fiÏÂȘ.

4.2.4 Δ¯ÓÈΤ˜ ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ Ï‹ı˘

ñ ™˘Û¯¤ÙÈÛË ·ÏÈÒÓ Î·È Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·-
ÊÔÚ¤˜.

49
 ñ ∞ÔÊ˘Á‹ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Û˘Ó·ÊÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ.
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÙÔ˘ ÂÈ¤‰Ô˘ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ‰È‰·¯ı›۷˜
¤ÓÓÔÈ·˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÌÈ·˜ Û˘Ó·ÊÔ‡˜ ¤ÓÓÔÈ·˜.
ñ ∏ Â·Ó¿ÏË„Ë ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·ıÈÂÚÒÓÂÙ·È ˆ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘
ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜.
ñ ∏ ÂÍ¿ÛÎËÛË Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·˘ÙÔÌ·ÙÔÔ›ËÛË ‰ÂÍÈÔًوÓ.
ñ ∏ Û˘Ó¯‹˜ Ú·ÎÙÈ΋ ÂÍ¿ÛÎËÛË ¤Ú· ·fi ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ‹‰Ë ·ÔÎÙË̤Ó˘ ÁÓÒ-
Û˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «˘ÂÚÌ¿ıËÛË». ∂Ê·ÚÌfi˙ÂÙ·È Û ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È
Ó· ·Ó·Û‡ÚÔÓÙ·È Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· .¯. ∫·ÓfiÓ˜ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋˜, ÛÙ›Í˘, ›Ó·Î·˜ ÔÏÏ·-
Ï·ÛÈ·ÛÌÔ‡ (Slavin, 1997:199-200, Ormord, 2000:257 ÛÙÔ ∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, 2002).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 12
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÌÓËÌÔÓÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· Ó·
ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó Î·È Ó· Έ‰ÈÎÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙÔ˘ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰ËÌÔÛȇ̷ÙÔ˜,
Ì ÙÚfiÔ ÚÔÛÈÙfi, ¢·Ó¿ÁÓˆÛÙÔ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ‹ ··ÁfiÚ¢ÛË
Ù˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ Ô‰ËÏ¿ÙˆÓ ÛÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÈÎfi Û˘ÚÌfi ÙÔ˘ ∏™∞¶:

¶ËÁ‹: metro, 22/11/2005.

50
5. √È ÔÎÙÒ Δ‡ÔÈ ¡ÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÙÔ˘ H. Gardner
√ Gardner ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û هÔ˘˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ Î·È fi¯È Û ÌÈ· ÂÓÈ·›· ÓÔËÌÔÛ‡-
ÓË. ∞ӷʤÚÂÈ, fiÙÈ Î¿ı هÔ˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ ¤¯ÂÈ ÙË Ó¢ÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘ ‚¿ÛË ÛÂ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘, Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Î·È ·ÎÔÏÔ˘ı› ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÔÚ›· ·Ó¿Ù˘Í˘. ∫·ıÔÚ›˙ÂÈ ÔÎÙÒ
Ù‡Ô˘˜ Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ‰È·ÎÚÈÙ¤˜ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘:
1. ∏ °ÏˆÛÛÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ. ∞ÊÔÚ¿ ÙËÓ Èη-
ÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ› ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ̤ۈ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ÁÈ·
Ó· ÏËÚÔÊÔÚ‹ÛÂÈ, Ó· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÂÈ, Ó· ›ÛÂÈ Î·È Ó· Û˘ÁÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜
¿ÏÏÔ˘˜.
2. ∏ §ÔÁÈÎÔÌ·ıËÌ·ÙÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË Â‰Ú¿˙ÂÙ·È Î·È ·˘Ù‹ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ËÌÈÛÊ·›-
ÚÈÔ. ∞ӷʤÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ηٷÓfiËÛ˘ Î·È ¯Ú‹Û˘ ·ÊËÚËÌ¤ÓˆÓ Û¯¤-
ÛˆÓ. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ Ù‡Ô ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Û¯ÔÏ‹ıËÎÂ Û˘ÛÙË-
Ì·ÙÈο Ô Piaget.
3. ∏ ÈÚÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË Â‰Ú¿˙ÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ ‰ÂÍ› ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ Î·È ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ
ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ˆÚÈΤ˜, Û¯ËÌ·ÙÈΤ˜ Î·È ¯ÚˆÌ·ÙÈ-
Τ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Ì ·˘Ù¤˜ ÓÔËÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜
ÙȘ Ôԛ˜ ÙȘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ì ηٷÛ΢¤˜ Î·È ÂÈηÛÙÈΤ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ. ™ÙË ¯ˆÚÈ΋
ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ-
ÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜
4. ∏ ∫ÈÓ·ÈÛıËÙÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË Â‰Ú¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜
‰ÂÍÈfi¯ÂÈÚ˜, ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ ÛÒÌ·
ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ È‰¤Â˜, Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·.
5. ∏ ªÔ˘ÛÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË Â‰Ú¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ‰ÂÍ› ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ Î·È ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfi-
ÙËÙ· Û‡ÏÏ˄˘, ‰È¿ÎÚÈÛ˘ Î·È ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ,
Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂ Û˘Óı¤ÛÂȘ ‹ ·Ô‰fiÛÂȘ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ.
6. ∏ ∂Ó‰Ô-ÚÔÛˆÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· Û˘ÓÂȉË-
ÙÔÔÈ›, Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ, Ó· ηÙÔÓÔÌ¿˙ÂÈ Î·È Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ηÈ
Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ› ÙËÓ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ Î·È Ó· ·ÛΛ ÌÂÙ·ÁÓˆ-
ÛÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô.
7. ∏ ¢È·-ÚÔÛˆÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì-
‚¿ÓÂÙ·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ› Î·È Ó· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Ì·˙› ÙÔ˘˜.
8. ∏ ¡·ÙÔ˘Ú·ÏÈÛÙÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì-
‚¿ÓÂÙ·È ÙÔÓ ÁÂˆÊ˘ÛÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÎÔÈÓ¿ ÛÙÔȯ›· Î·È Î˘Ú›·Ú¯· ÌÔÙ›-
‚· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ÙÚfiÔ˜ ÔÌÈÏ›·˜,
ÓÙ‡ÛÈÌÔ, ·Ú·ÁψÛÛÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ. ∞˘Ùfi˜ Ô Ù‡Ô˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ ‚Ú›ÛÎÂÈ
ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÛÙȘ Û˘ÏÏÔÁ¤˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. (ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, 2002: 289-296,
÷Ù˙ËÁˆÚÁ›Ô˘, 1999, ºÏÔ˘Ú‹˜, 1995).

51
 √π √∫Δø ΔÀ¶√π ¡√∏ª√™À¡∏™ Δ√À GARDNER

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΛΟΓΙΚΟ-ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝ∆Ο-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ

• Αφηγήσεις • Ποσοτικοποιήσεις • Έκφραση συναισθημάτων
• Μονολογικές παρουσιάσεις • Μαθηματικοί υπολογισμοί αξίας, • Αναπολήσεις
• Συζήτηση μεγέθους, βάρους, απόστασης, • Αναστοχασμοί
• ∆ιαλεκτικές αντιπαραθέσεις χρόνου • Προσωπικές
• Γραπτές εργασίες • Ιεραρχήσεις νοηματοδοτήσεις
• Ημερολογιακές καταγραφές • Κατηγοριοποιήσεις • Προσωπικές επιλογές
• Περιλήψεις • ∆ιερευνήσεις • Ατομικές εργασίες
• Απαγγελίες • Συλλογισμοί • Αυτο-αξιολόγηση
• Γλωσσοδέτες • Γενικεύσεις • Αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση
• Ανάγνωση • Αιτιολογήσεις • Προσωπικοί
• Ερμηνείες προγραμματισμοί
• Έμμετρες αποδόσεις
• Αναλύσεις
• Συμπεράσμοί
• Αξιολογήσεις
• Υποθέσεις
ΜΟΥΣΙΚΗ ∆ΙΑ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
• Ηχητικές επενδύσεις • Συλλογικές διαδικασίες
• Μουσικές αποδόσεις • Ομαδικές εργασίες
εννοιών/καταστάσεων ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΜΑΤΟΣ • ∆ιαχείριση κρίσεων
• Ρυθμικές εκφράσεις ΣΤΑ ΟΚΤΩ • ∆ιαπροσωπικές
διαμερολαβήσεις
ΕΙ∆Η ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ • Αλληλοδιδασκαλία

ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΚΗ

• ∆ραματοποιήσεις • Παρατήρηση • Γραφικές αναπαραστάσεις
• Κατασκευές • Κατηγοριοποίηση • Μοντελοποιήσεις
• Αξιοποίηση χαρακτηριστικών • Εικαστικές αποδόσεις
περιβάλλοντος • Εποπτικές

¶ËÁ‹: ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜ (2002:294).

™¯‹Ì· 14

∏ ·Ú·¿Óˆ Û¯ËÌ·ÙÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·ÎÙ›ÓˆÛË ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘

·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Û‡Ì-
ʈӷ Ì ÙÔ ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ (¢∂¶¶™) Î·È Ù·
∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ (∞¶™) ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.

6. ∏ ıˆڛ· ÁÈ· ÙËÓ ÙÚÈ·Ú¯È΋ ʇÛË Ù˘

¡ÔËÌÔÛ‡Ó˘ ÙÔ˘ R. Sternberg
∏ ıˆڛ· ·˘Ù‹ ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÙË ÓÔËÌÔÛ‡ÓË Û ·Ó·Ï˘ÙÈ΋, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È Ú·ÎÙÈ΋. ∏
ÙÚÈ·Ú¯È΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Û fiÏ· Ù· Â›‰· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, fiˆ˜ ηÈ
Û fiÏ· Ù· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. μÚ›ÛÎÂÈ Â›Û˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË
ÙˆÓ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ. ∏ ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Ì ÙËÓ

52
ηٷÛ΢‹ ÂÓfi˜ ÙÚ›¯ÚˆÌÔ˘ ‰›ÛÎÔ˘ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È, «¢›ÛÎÔ˜ Ù˘ ¢Ú¿Û˘». ∫¿ıÂ
¯ÚÒÌ· ÙÔ˘ ‰›ÛÎÔ˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ¤Ó· ›‰Ô˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘. ŒÙÛÈ, ÙÔ ÌÏ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›
ÛÙËÓ ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÙÔ Ú¿ÛÈÓÔ ÛÙËÓ
Ú·ÎÙÈ΋ ÛΤ„Ë. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍËÁ› ÙËÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì οı ›‰Ô˜ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘ Î·È ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›-
ÛÔ˘Ó Ì ÔÈ· ÛΤ„Ë ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó Î·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ¯ÚˆÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ¤Ó‰ÂÈÍË.
∏ ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙȘ ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ ‚·ıÌfi
Ô˘ οı ÊÔÚ¿ Ô˘ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ÌÈ· Ó¤· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙË ¯ÚˆÌ·ÙÈ΋
¤Ó‰ÂÈÍË Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ¤Ó· ›‰Ô˜ ÛΤ„˘ Î·È Û ¤Ó· Ê¿ÛÌ· ‰Ú¿ÛˆÓ
(Sternberg, 1997, Grigorenko, 2000).

53
 IIπ. ∫√π¡ø¡π∫√°¡ø™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™
Albert Bandura: ª¿ıËÛË Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘
√ fiÚÔ˜ «ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ì¿ıËÛË» ηıÈÂÚÒÓÂÙ·È Ì ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Bandura (1925- ) ˆ˜
«ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÁÓˆÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË». ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ì¿ıËÛË ÙÔ ¿ÙÔÌÔ
Ì·ı·›ÓÂÈ ÌÈ· Ó¤· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ¿ÏÏˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ-
ÚÔÙ‡ˆÓ Î·È ÙË ÌÈÌÂ›Ù·È Û˘ÓÂȉËÙ¿ ‹ ·Û˘Ó›‰ËÙ·. ∏ ÁÓˆÛÙÈ΋ Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·ÔÎÙ¿ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘, ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁ› ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ·˘ÙÔηıÔ‰‹ÁËÛË, ·˘ÙÔÂÓ›Û¯˘ÛË Î·È ·˘ÙÔ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘.
√ Bandura ÈÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È, fiÙÈ Ë Ì¿ıËÛË Â¤Ú¯ÂÙ·È Ì ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Ù˘ Û˘ÌÂÚÈ-
ÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ·˘Ù¤˜. ª¤Ûˆ Ù˘
·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Î·È ÚÔÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ÂÂÓ‰‡ÛÂÈ Û ÌÈ·
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿, Â¿Ó ÔÈ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂÓ˜ Û˘Ó¤ÂȘ Â›Ó·È ıÂÙÈΤ˜.
ŒÙÛÈ, ÏÔÈfiÓ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Ì·ı·›ÓÂÈ Î·Ó›˜ ̤ۈ Ù˘ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ηıÈÛÙ¿ Ù·
¿ÙÔÌ· Èηӿ Ó· ·ÔÎÙÔ‡Ó Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ú¤ÂÈ, Ó· ÙȘ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
ÛÙ·‰È·Î¿ ̤۷ ·fi ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ‰ÔÎÈÌÒÓ Î·È Ï·ıÒÓ, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙÔ
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌfi.
∏ Ì¿ıËÛË Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÁÚ‹ÁÔÚÔ Î·È ·Ô-
ÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ›‰Ô˜ Ì¿ıËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÙËÛË Ó¤ˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ηÈ
ÔÈÎÂÈÔÔ›ËÛ˘ Û‡ÓıÂÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÁψÛÛÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Ë
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ú·ÙËÚ› ηÓ›˜ ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ fiÌÔÈÔ Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È Ó· ‰ÈÂÓÂÚ-
Á› ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ËÁ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘.
Δ›ıÂÙ·È, ˆÛÙfiÛÔ, ÙÔ ÂÚÒÙËÌ·: ΔÈ ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÌÈ· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿, Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ
ηı·Ú‹ Ì›ÌËÛË ·fi ÌÈ· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÎÔÈÓˆÓÈÔÁÓˆÛÙÈ΋, Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·-
Ù‹ÚËÛË;
∫·Ù¿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ – ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÙËÛË Ó¤ˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¿˜ – Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜. ΔÔ ¿ÙÔÌÔ ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÂÈÏÂ-
ÎÙÈο ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ÚÔÙ‡Ô˘ Î·È Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜
ÙÔ˘. ªÂÙ¿ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÚÔÛÔ¯‹˜ ¤ÔÓÙ·È ÔÈ ÌÓËÌÔÓÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Û‡Ìʈ-
Ó· Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÂÈÙÂÏÂ›Ù·È Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È Ë Îˆ‰ÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·Ú·ÙËÚÔ‡-
ÌÂÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. √ Bandura ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ‰˘Ô ›‰Ë Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡ Î·È ·Ó··Ú¿-
ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÙÔ˘ ÚÔÙ‡Ô˘: ÙËÓ ÂÈÎÔÓÈÛÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Î·È ÙË
ÁψÛÛÈ΋.
√ Bandura ·Ó¤Ù˘Í ÙË ıˆڛ· Ù˘ ·˘ÙÂ¿ÚÎÂÈ·˜ (self-efficacy), Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ
ÔÔ›· Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ¤¯ÂÈ ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ÁÈ· ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ÂÎÙÂϤÛÂÈ ÌÈ· ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÂËÚ¿˙ÂÈ Î·È Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÛΤ„˘ ÙÔ˘, ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ¤ÊÂ-
Û˘ Î·È ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘. πÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È fiÙÈ, Ù· ¿ÙÔÌ· ÂȉÈÒÎÔ˘Ó ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹
ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙȘ Ôԛ˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˆ˜ ·ÂÈÏËÙÈΤ˜,
·ÏÏ¿, ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜, ÎÈÓËÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È, fiÙÈ Â›Ó·È
ÈηÓÔ› Ó· ÙȘ ÂÈÙÂϤÛÔ˘Ó.
54
√È ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÓ›Û¯˘Û˘ Î·È ·ÚÒıËÛ˘ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙË Ì¿ıËÛË Ì ·Ú·Ù‹ÚË-
ÛË Î·È Ì›ÌËÛË ÚÔÙ‡Ô˘ ηٿ ¤Ó·Ó ¤ÌÌÂÛÔ ÙÚfiÔ. ™ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Á›ÓÂÙ·È ·Ó·ÊÔÚ¿
ÁÈ· Ù· ÙÚ›· ›‰Ë Ù˘ ·ÚÒıËÛ˘: ÙËÓ Â͈ÙÂÚÈ΋ ·ÚÒıËÛË ‹ ÂÓ›Û¯˘ÛË, ÙËÓ ¤ÌÌÂÛË
- ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÂÓ›Û¯˘ÛË Î·È ÙËÓ ·˘ÙÔÂÓ›Û¯˘ÛË. ∏ Ì¿ıËÛË Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË
ÚÔÙ‡Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ·È‰·ÁˆÁÈο Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο, ÛÙԯ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ
·fiÎÙËÛË ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ, ÎÈÓËÙÈÎÒÓ Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ̤۷
·fi ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·˘ÙÔÚÚ‡ıÌÈÛ˘ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
ηٿÏÏËÏˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Ì¿ıËÛ˘.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ì·ı·›ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ò˜ Ó· χÓÔ˘Ó ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·. ΔÔ˘˜
‰›ÓÂÈ ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô Î·È ÙÔ˘˜ ÂÍËÁ› ÌÈ· «‰È·‰Èηۛ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜».
™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ:
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÌÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· Ó· χÓÔ˘Ó ‰‡ÛÎÔÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·-
Ù· Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÛÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi Ù˘ ‰˘ÛÎÔ-
Ï›·˜. øÛÙfiÛÔ, fiÙ·Ó ¤Ó·˜ Ì·ıËÙ‹˜ ‰˘ÛÎÔχÂÙ·È, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ Ú¿ÍË ÙÔ˘
ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÌÔ‡ ‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ Î·Ù·ÓÔ› ÙË ÁψÛÛÈ΋ Î·È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È·Ù‡ˆÛË
ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜1, ÙfiÙÂ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔ Úfi‚ÏË-
Ì· ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘, Ù· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘, Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘. ∞Ó··ÚÈÛÙ¿ ‰ËÏ·-
‰‹, ÙË ‰È·‰Èηۛ· Â›Ï˘Û˘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÌÂÈ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘
ÚÔÛÒÔ˘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ÂÎÙÂÏ› Ú·ÁÌ·ÙÈο ‹ ÓÔÂÚ¿ ÙȘ Ú¿-
ÍÂȘ. ª¤Û· ·fi ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‚ÔËı¿ Ù· ·È‰È¿ Ó· ‰ÈÂÚ¢Ӌ-
ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Ô‰ËÁËıÔ‡Ó ÛÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 13
∑ËÙ‹ÛÙ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÂÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈο ·fi ¤ÓÙ ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈο ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Ì ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È Ì›ÌËÛË
ÚÔÙ‡Ô˘ (.¯. º˘ÛÈ΋ ∞ÁˆÁ‹: ∂›‰ÂÈÍË ÙˆÓ Ê¿ÛÂˆÓ ÌÈ·˜ Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜ ¿ÛÎËÛ˘).

1
¶.¯. fiÙÈ Ë ÌËÙ¤Ú· ·ÁfiÚ·Û ÙÚ›· ÎfiÎÎÈÓ· Ì‹Ï· Î·È ÂÈϤÔÓ ‹Ú ÙÚ›· ÊÔÚ¤˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ú¿ÛÈ-
Ó· Ì‹Ï· ·fi Ù· ÎfiÎÎÈÓ·. ¶fiÛ· Ì‹Ï· ·ÁfiÚ·ÛÂ Û˘ÓÔÏÈο;
55
 IV. ∞¡£ƒø¶π™Δπ∫∂™ £∂øƒπ∂™ ª∞£∏™∏™
Carl Rogers: ªË ηıÔ‰ËÁËÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
√È ∞ÓıÚˆÈÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ ··ÓÙÒÓÙ·È Â›Û˘ Ì ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ¶ÚÔÛˆÔÎÂÓÙÚÈΤ˜,
ÂχıÂÚ˜ ‹ ·ÓÔÈÎÙ¤˜. ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÔ˘˜ ÂÈÛËÁËÙ¤˜ Â›Ó·È Ô Carl Rogers
(1902-1987) Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ì·ı·›ÓÂÈ, fiÙ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙȘ ÂÛˆÙÂ-
ÚÈΤ˜ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ Ì·ıËÛÈ·Îfi Ï·›ÛÈÔ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ¤Ó·
‰È¢ÎÔÏ˘ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Ô˘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ·˘ÙÔÚ·ÁÌ¿ÙˆÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹.
√È ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ıÂÌÂÏÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ Rogers ÁÈ· ÙËÓ ‰È·‰Èηۛ·
Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜ (Rogers, 1976):
ñ ∏ ÈηÓfiÙËÙ· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Â›Ó·È ¤ÌÊ˘ÙË.
ñ ∏ Ì¿ıËÛË Â¤Ú¯ÂÙ·È fiÙ·Ó ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓfi Ù˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ٷ ÚÔÛˆÈο Û¯¤-
‰È· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹.
ñ ∏ Ì¿ıËÛË Ô˘ ÂÓ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÂÁÒ ‹ ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘
ÂÁÒ, ‚ÈÒÓÂÙ·È ˆ˜ ·ÂÈÏËÙÈ΋ Î·È ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· Ù˘ ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÂÙ·È.
ñ ∏ Ì¿ıËÛË ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Î·È ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· ̤۷ ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË, fiÙ·Ó
Ô Ì·ıËÙ‹˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿ Î·È ˘‡ı˘Ó· ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ì¿ıËÛ˘.
ñ ªÈ· ·˘ÙÔηıÔÚÈ˙fiÌÂÓË ‰È‰·Ûηϛ· Ô˘ ÂÈÛÙÚ·Ù‡ÂÈ ÙÔ ÚfiÛˆÔ Û˘ÓÔÏÈο,
‰ËÏ·‰‹ Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘, Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ô˘ ‰ÈÂÈÛ‰‡ÂÈ ÈÔ
‚·ıÈ¿ Î·È ·˘Ù‹ Ô˘ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ.
ñ ∏ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Î·È Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ‰È¢ÎÔχÓÔÓÙ·È,
fiÙ·Ó Ô Ì·ıËÙ‹˜ ıˆÚ› ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙËÓ ·˘ÙÔÎÚÈÙÈ΋ Î·È ÙËÓ ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
Î·È ‰Â˘ÙÂÚÂ‡Ô˘Û· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ô˘ ‰ÈÂÓÂÚÁÂ›Ù·È ·fi ¿ÏÏÔÓ.
ñ ™ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÎfiÛÌÔ Ë ÎÔÈÓˆÓÈο ¯Ú‹ÛÈÌË Ì¿ıËÛË Â›Ó·È Ë Ì¿ıËÛË ÙˆÓ «‰ÈÂÚÁ·-
ÛÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘», Â›Ó·È Â›Û˘ ÙÔ Ó· Ì·ı·›ÓÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ó· Â›Ó·È ¿ÓÙ· ·ÓÔÈÎÙfi˜
ÛÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÂÌÂÈÚ›· Î·È Ó· ÂÛˆÙÂÚÈ·ÂÈ ÙË ‰ÈÂÚÁ·Û›· Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 14
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ-
Ì¤ÓˆÓ Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ı· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ-
΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ Î·È ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜:
ñ ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÛÙËÓ ÔÌ¿‰·
ñ ·ÔÛ·Ê‹ÓÈÛË ·ÙÔÌÈÎÒÓ Î·È ÔÌ·‰ÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ÂÚÁ·-
Û›·˜
ñ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ· ÁÈ· ÙÔ Ì·ıËÙ‹
ñ ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË Û ÔÈΛϘ ÌÔÚʈÙÈΤ˜ ËÁ¤˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ
ñ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘
ñ ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË Ù˘ ·ÙÔÌÈ΋˜ Î·È Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘

56
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ Ê‡ÏÏÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘
·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ·. ™Ùfi¯Ô˜ ·˘Ù‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ‰È·ÈÛÙˆ-
ı›, Ô ‚·ıÌfi˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜,
Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓËı› Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ‚·ÛÈÎÒÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ Î·È Ó· ·ÓÈ-
¯Ó¢ıÔ‡Ó ÂӉ¯fiÌÂÓ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÂÏÏ›„ÂȘ.

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ¡· ‰È·Ù˘ÒÛÂÙ ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÌÈ·˜ ıˆڛ·˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ Û·˜ ÎÈÓËÙÔÔ›Ë-
Û ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

2. ∂ÍËÁ‹ÛÙÂ, Ò˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡ÓÙ·È Ù· ÁÓˆÛÙÈο Û¯‹Ì·Ù· ÛÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ Piaget;

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

3. ∞ӷʤÚÂÙ ÙÚfiÔ˘˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·ÙÔÓ› ‹ ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÂÈ ÌÈ· Û˘Ó‹-

ıÂÈ· ‹ ÌÈ· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ Ù¿Í˘:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

4. ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Vygotsky ÁÈ·
ÙË ∑ÒÓË ∂ÈΛÌÂÓ˘ ∞Ó¿Ù˘Í˘ (ZPD);
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

57
 5. ∂ÍËÁ‹ÛÙ ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ë ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÁÓˆÛÙÈ΋
Ì¿ıËÛË:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

6. ¶ÈÛÙ‡ÂÙ fiÙÈ Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰È¢ÎfiÏ˘-

Ó·Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ÚÔÛÂÁÁ›Û·ÙÂ;
∂¿Ó ¡∞π ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

∂¿Ó √Ãπ ÁÈ·Ù›;

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

7. ™Ù· Ó¤· Û¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ù˘ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜

∂Î·›‰Â˘Û˘ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘;
¡·È  Ÿ¯È 
∂¿Ó ¡∞π ÔÈÒÓ ıˆÚÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

8. ¶ÔȘ ·fi ÙȘ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË

Û·˜, ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

58
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
∂ÏÏËÓfiÁψÛÛË
Ausubel, D. (1963). ΔÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘ ÏÂÎÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘ Ì ÓfiËÌ·. ™ÙÔ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋
æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ·-§ÂÍÈÎfi. 1990. Û. 2174-2175. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
Bertrand, Y. (1994). ™‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ıˆڛ˜. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
Bigge, M. (2000). £ÂˆÚ›Â˜ ª¿ıËÛ˘ ÁÈ· ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜. ¢´ ¤Î‰ÔÛË. ∞ı‹Ó·: ¶·Ù¿Î˘.
μÔÛÓÈ¿‰Ô˘, ™. (2001). ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË æ˘¯ÔÏÔÁ›·. ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
°È·ÓÓÔ˘Ï¤·˜, ª. (1998). ™˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È ‰È·ÚÔÛˆÈ΋ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·. ∞ı‹Ó·:
∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘, ª. (1996). ∫·Ù·ÓfiËÛË Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. £ÂˆÚËÙÈΤ˜ Î·È Ú·-
ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ. ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÔ‡ÔÏË: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, ∂. (1996). £ÂˆÚ›Â˜ ª¿ıËÛ˘ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË. ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈΤ˜
£ÂˆÚ›Â˜. ΔfiÌÔ˜, ·´, ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, ∂. (1997). £ÂˆÚ›Â˜ ª¿ıËÛ˘ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË. ∫ÔÈÓˆÓÈÎÔÁÓˆÛÙÈΤ˜
£ÂˆÚ›Â˜. ΔfiÌÔ˜, ‚´. ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, ∂. (1997·). £ÂˆÚ›Â˜ ª¿ıËÛ˘ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË. °ÓˆÛÙÈΤ˜ £ÂˆÚ›Â˜.
ΔfiÌÔ˜, Á´. ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, ∂. (2002). °ÓˆÛÙÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁ›·. °ÓˆÛÙÈ΋ ¡Â˘ÚÔÂÈÛÙ‹ÌË Î·È
∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË. ªÔÓÙ¤ÏÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ΔfiÌÔ˜, ‰´. ∞ı‹Ó·:
∞˘ÙԤΉÔÛË.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏. (2002). ∏ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÁÓÒÛË. ∂ÓÓÔÈÔÎÂÓÙÚÈ΋
∞Ó·Ï·ÈÛ›ˆÛË Î·È ™¯¤‰È· ∂ÚÁ·Û›·˜. ∞ı‹Ó·: ª. °ÚËÁfiÚ˘.
Morin, E. (1999). √È ÂÊÙ¿ ÁÓÒÛÂȘ ÎÏÂȉȿ ÁÈ· ÙËÓ ·È‰Â›· ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜. ∞ı‹Ó·:
ΔÔ˘ ∂ÈÎÔÛÙÔ‡ ¶ÚÒÙÔ˘.
Morin, E. (1999·). ΔÔ Î·ÏÔÊÙÈ·Á̤ÓÔ ÎÂÊ¿ÏÈ. ∞ı‹Ó·: ΔÔ˘ ∂ÈÎÔÛÙÔ‡ ¶ÚÒÙÔ˘.
ª·Û¤Ù·˜, ∫. (2002). æ˘¯ÔÏÔÁ›· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘. ∞ı‹Ó·: ∞ÙÚ·fi˜.
¡Ù¿‚Ô˘, M. (2000). √È ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ù˘ ÛΤ„˘ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜.
∞ı‹Ó·: ¶··˙‹Û˘.
¶·¿˜, ∂.∞. (2000). ™¯ÔÏÈ΋ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋. ∞ı‹Ó·: ∞ÙÚ·fi˜.
Pervin, L., John, O. (2001). £ÂˆÚ›Â˜ ¶ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜. ∞ı‹Ó·: Δ˘ˆı‹Ùˆ – °.
¢·Ú‰·Ófi˜.
Piaget, J. (1986). ∏ „˘¯ÔÏÔÁ›· Ù˘ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘. ∞ı‹Ó·: ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.
¶fiÚÔ‰·˜, ∫. (1985 Î·È 1993). ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘. ΔfiÌÔ˜ ·´. ∞ı‹Ó·:
∞˘ÙԤΉÔÛË.
ƒ¿Ù˘, ∞., ƒ¿ÙË, ∞. (2001). ª¿ıËÛË Î·È ‰È‰·Ûηϛ· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜. ΔfiÌÔ˜ ∞´. ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
™ÈÁÔ‡ÚÔ˜, °. (2001). ∞ӷηχÙˆ Ù· Ì˘ÛÙÈο Ù˘ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜. ∞ı‹Ó·: ∫¤‰ÚÔ˜.

59
 Timbal - Duclaux, L. (1996). ΔÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÁÚ¿„ÈÌÔ. ªÙÊÚ. °. ¶·Ú›Û˘. ∞ı‹Ó·:
¶·Ù¿Î˘.
À¶∂¶£. (1996). ∏ °ÏÒÛÛ· ÌÔ˘. ™Δ Ù¿ÍË. 1Ô Ì¤ÚÔ˜. ∞ı‹Ó·: √∂¢μ.
Vygotsky, L. (1988). ™Î¤„Ë Î·È °ÏÒÛÛ·. ∞ı‹Ó·: °ÓÒÛË.
Vygotsky, L. (1997). ¡Ô˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. ∏ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ∞ÓÒÙÂÚˆÓ „˘¯ÔÏÔÁÈÎÒÓ
¢È·‰ÈηÛÈÒÓ. ∂ÈÌ. μÔÛÓÈ¿‰Ô˘ ™Ù. ªÙÊÚ. ª›ÌÔ˘, μÔÛÓÈ¿‰Ô˘. ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
ºÏÔ˘Ú‹˜, °. (1995). ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Ù˘ ¡fiËÛ˘ Î·È Ù˘ ¢È‰·Ûηϛ·˜ ÛÙÔ ∏.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜ (ÂÈÌ). ∂ͤÏÈÍË Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜. ∂ÈÛÙËÌÔÏÔÁÈ΋ ıÂÒÚËÛË ∞ı‹Ó·:
Gutenberg.
ºÔ˘ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘, ª-∑. (2001). ª¿ıËÛË Î·È ¢È‰·Ûηϛ·. ∞ı‹Ó·: ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘.
÷Ù˙ËÁˆÚÁ›Ô˘, π. (1999). °ÓÒıÈ ÙÔ curriculum. ∞ı‹Ó·: ∞ÙÚ·fi˜.

•ÂÓfiÁψÛÛË
Anderson, J-C. (1983). The architecture of cognition. Cambridge: MA, Harvard:
University Press.
Lefrancois R.G. (1976). Psychologie des Lernens. Berlin: Springer.
Piaget, J. (1974). La psychologie de l’intelligence. Paris: Armand Colin.
Rogers, C. (1976).«Liberté d’apprendre», éditions Paris: Dunod.
Sternberg, R.J. (1997). What Does it Mean to be Smart ?. Educational Leadership.
54(6):20-24.
Sternberg, R.J. & Grigorenko, E.L. (2000).Teaching for Successful Intelligence to
Increase Student Learning and Achievement. Arlimgton Heights, III: Skylight.
Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society Cambridge. MA: Harvard University Press.

¶ËÁ¤˜ ·fi ÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô

Giordan, A. (2006) ÛÙÔ http://www.ldes.unige.ch/publi/rech/th_app.htm
Luria (1992) ÛÙÔ http://snycorna
http://snycorna.Cortland.edu/v.andersmd/Vyg/bio.html
http://fr.wikipedia.org/wiki/Constructivisme_(psychologie)

60
 ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ –
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ∫ÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë:
ŸÚÔÈ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ
ÕÓÓ· ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË, ª¤ÓË ∫Ô‡ÚÔ˘

™ÎÔfi˜
μ·ÛÈÎfi˜ ÛÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ›ӷÈ: ·) ¡· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó·
ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë ÛÙfi¯Â˘ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÚÈÙÈÎÒÓ Èη-
ÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜ Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÔÔ›·
ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È ‹ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Ù· ∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ (∞.¶.™.) Î·È Ù·
™¯ÔÏÈο ∂Á¯ÂÈÚ›‰È· (™.∂.), Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤ÎÊÚ·ÛË Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜
ÁÓÒÛ˘. ‚) ¡· ˘ԉ›ÍÂÈ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı·
ÌÔÚ› Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ∞.¶.™., Ù· ÔÔ›· ÂÓÒ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Ù¤ÙÔȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜,
‰ÂÓ ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó, ··Ú·›ÙËÙ·, ¿ÏϘ ‚·ÛÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÚÔ-
·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙËÓ ÈÛfiÙÈÌË ÚfiÛ‚·ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ·˘Ù‹.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ô˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÂÈÌfiÚʈÛ˘ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∫·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÙË ÏÔÁÈ΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÂΛӷ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Ì ٷ ÔÔ›·
ÚÔˆıÂ›Ù·È Û‹ÌÂÚ· Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Î·È ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ¢È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô-
ÓÙ·È ıÂÌÂÏȷΤ˜ (ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜) ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜
ÙÔ˘˜.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∞.¶.™. ˆ˜ Û‡ÓÔÏ· ‰È·ÎÚÈÙÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ
ñ ™˘Á¯ˆÓÂ˘Ì¤Ó· ∞.¶.™.

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ Ù‡ˆÓ ∞.¶.™. ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂ-

61
 ÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÔÈ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈΤ˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜ Ô˘
Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÒÛÙ ӷ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì Û ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Á‡Úˆ ·fi Ù· ∞.¶.™.
™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Î·È ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ı· ÂÈÛËÌ·ÓıÔ‡Ó ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ÌÂϤÙË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ∞.¶.™. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ı·
·Ó·˙ËÙËıÔ‡Ó Î¿ÔȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ, ˆ˜ ‚¿ÛÂȘ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÒÛÙ ·˘ÙÔ› Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰Ô̤˜ ÙÔ˘ ÈÛ¯‡ÔÓÙÔ˜ ∞.¶.™, ηıÒ˜
Î·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Ì ÙȘ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ¿ÚÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂˆÓ Î·Ù¿ ÙË
‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·.

∂ÈÛ·ÁˆÁÈ΋ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
¶ÂÚÈÁÚ¿„Ù ٷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ıˆÚ›Ù fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È Û ¤Ó· ηÈÓÔ-
ÙfiÌÔ ∞.¶.™.

1. ™˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ıÂÒÚËÛË Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ Î·È ·Ú·‰ÔÛÈ·-

ÎÒÓ ∞.¶.™.
™‹ÌÂÚ· fiÏÔÈ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ·Ó¿-
Ù˘ÍË ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÛÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÛÙ· Ì·ıË-
Ì·ÙÈο ‹ ÙˆÓ Â˘Ú¤ˆÓ Î·È ÁÂÓÈÎÒÓ ÁÓÒÛˆÓ. ∞Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ Û ·˘Ùfi ÙÔ ˙‹ÙËÌ·, Ô
Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·È‰·ÁˆÁfi˜ Stephen Bowkett ÛËÌÂÈÒÓÂÈ:
∞fi ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Ò˜ ÂÌ›˜ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘-
Ì ÌÈ· Ù¿ÍË ÛÙËÓ ÔÔ›· Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì fiÙÈ ·˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È Î¿ÙÈ Ô˘
·Ï¿ ı· ÚÔÛÙÂı› ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ ˆ˜ ¤¯ÂÈ, ·ÏÏ¿ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ·
ÌÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÛÙËÓ ¤ÌÊ·ÛË Î·È ÛÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ Ò˜ ÚÔÛ·ıԇ̠ӷ
ÂÎ·È‰Â‡ÛÔ˘Ì ٷ Ó·ڿ ¿ÙÔÌ· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜ (Bowkett,
2005, xi).

™Ù· ·Ú·¿Óˆ, Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó›˜ ÔÈ ȤÛÂȘ ‹ ÔÈ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ ÁÈ· ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô,
·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ì ‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜ ÂÈϤÁÔÓÙ·È, ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È,
ÌÂÙ·‰›‰ÔÓÙ·È Î·È ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ¤Á΢Ú˜. ™˘¯Ó¿, ÙÔ
Âȯ›ÚËÌ· Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Â›Ó·È fiÙÈ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Û‹ÌÂÚ· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Î·ÈÓÔÙfiÌ·
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È ÛÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ë Ï¤ÍË Î·ÈÓÔ-
ÙÔÌ›· ·Ú·¤ÌÂÈ Û «·ÓÔÈÎÙ¿», Û ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ Ù· «ÎÏÂÈÛÙ¿» Î·È Ù· ÚÔη-
ıÔÚÈṲ̂ӷ (Ù· ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ‹/Î·È Ù· ÂÎ ÙˆÓ ¿Óˆ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ӷ) ∞.¶.™. ΔÔ
ÛÎÂÙÈÎfi Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ Âȯ›ÚËÌ· Â›Ó·È fiÙÈ Ù· ·ÓÔÈÎÙ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·Ó·Ù‡Û-
ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÎÚÈÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ÛÙȘ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜,
ÔχÏÔΘ Î·È ·ÓÔÈÎÙ¤˜ ÎÔÈӈӛ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ
·ÙfiÌˆÓ Û ·˘Ù¤˜.
62
∏ ÛȈËÚ‹ ·Ú·‰Ô¯‹ ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ, ÂÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈο ·ԉȉfiÌÂÓË, ÂȯÂÈÚËÌ·-
ÙÔÏÔÁ›· Â›Ó·È fiÙÈ Ù· ÎÏÂÈÛÙ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰ÂÓ Û˘ÌÏ¤Ô˘Ó Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙˆÓ
ÛËÌÂÚÈÓÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û‡ÓıÂÙˆÓ ÈηÓÔًوÓ, ÔÈ
Ôԛ˜ ı· ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÛÙ· Ó·ڿ ¿ÙÔÌ· ÙËÓ ÂÓÂÚÁ‹ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Î·È ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂ-
ÛÌ·ÙÈ΋ Î·È ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ·fi‰ÔÛË ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, ›Ù ÚfiÎÂÈÙ·È
ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ›Ù ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ù˘ ÎÔÈ-
ÓˆÓÈ΋˜ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Ù˘ ȉȈÙÈ΋˜-ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋˜ ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹˜.
∏ ‰È΋ Ì·˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ÔÚÈÔıÂÙÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ·Ú¯È-
Τ˜ ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ Î·È ÂÈÛËÌ¿ÓÛÂȘ:
·) ™Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο Î·È ·ÔηÏÔ‡ÌÂÓ· ÎÏÂÈÛÙ¿ ∞.¶.™. Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È Ë ÎÚÈÙÈ-
΋ ÛΤ„Ë ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ȉÈfiÙËÙ· Ô˘ ›Ù ÚÔˆıÂ›Ù·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô,
›Ù ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È Â˘ı¤ˆ˜ ˆ˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‚·Û›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘˜ ÔÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞˘Ùfi Â›Ó·È Â‡ÏÔÁÔ,
ηıÒ˜ Ë ‰È¿ÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ÊÔÚ¤· ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ (›Ù ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·Ú¿ÁÔ-
ÓÙ˜ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ ÙˆÓ ∞.¶.™., ›ÙÂ
ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi) Î·È ÙÔ˘ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙÔ˜ Â›Ó·È Û·Ê‹˜
Î·È ‰Â‰Ô̤ÓË. ∏ ·˘ıÂÓÙ›· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÂÚȯfiÌÂÓ·
ÔÚ›˙ÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·, ‚·ÛÈο, ˆ˜ ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋.
ªÂ ÙËÓ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÂ›Ù·È Ë ÂÌÂÈÚÈ΋ Ì·˜ ÁÓÒÛË ·ÙfïÓ
ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ Ì ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ÂÓÙ˘ˆÛȷο
ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·. Ÿˆ˜ Î·È ‰ÂÓ ÊˆÙ›˙ÂÙ·È ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· Â¿Ó Î·È Ì ÔÈÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜,
ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÚÈÌÔ‰ÔÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ηÈ
ÎÚÈÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ η٤¯Ô˘Ó Î·È ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÛÙÔ
Û¯ÔÏ›Ô.
‚) ™Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· Î·È ·ÔηÏÔ‡ÌÂÓ· ·ÓÔÈÎÙ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ηÈ
ÎÚÈÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÚÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ˆ˜ ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó·
ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. øÛÙfiÛÔ,
fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›ÙˆÛË, ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ¤ÌÊ·ÛË Û ¤Ó· ∞.¶.™. ‰ÂÓ ÛËÌ·›-
ÓÂÈ Ô‡Ù fiÙÈ ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·˘Ùfi ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ, ··Ú·›ÙËÙ·, ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘
ÁÓÒÛ˘ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Ô‡Ù fiÙÈ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ
·Ó¿Ù˘Í‹ Ù¤ÙÔÈˆÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ. ™˘ÓÂÒ˜,
Á) ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ Ù›ıÂÙ·È Û ۯ¤ÛË, ȉȷ›ÙÂÚ·, Ì ٷ ·ÓÔÈÎÙ¿ ∞.¶.™. ›ӷÈ,
·ÊÂÓfi˜, Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
ÙˆÓ ÎÚÈÙÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â Ë
ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ηٿ fiÛÔ Ë ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ ÈηÓÔÔÈ› ÔÚÈṲ̂-
Ó˜ ‚·ÛÈΤ˜ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹
Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Û ¤Ó· ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙÔ̤· ÁÓÒÛ˘, ·ÏÏ¿ Î·È Û˘Ì‚·‰›˙ÂÈ Ì ¿ÏϘ
·Ú¯¤˜ Ô˘ ·ÍȈ̷ÙÈο ‰È¤Ô˘Ó Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·.
™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÈÛfiÙÈÌ˘ ÚfiÛ‚·Û˘ fiÏˆÓ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋
‰È·‰Èηۛ· Î·È ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘

63
 ÁÓÒÛ˘. ªÂ ¿ÏÏÔ˘˜ fiÚÔ˘˜, Ù›ıÂÙ·È ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙˆÓ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂˆÓ Ô˘ Ù·
·ÓÔÈÎÙ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·ÊÂÓfi˜ Ó· ‰È·-
ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘˜ Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ Û ¤Ó· ÙÔ̤· ÁÓÒ-
Û˘, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â Ó· ·›ÚÔÓÙ·È ÔÈ Ù˘¯fiÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Ë ÂÈÛ·-
ÁˆÁ‹ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù¤ÙÔÈˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ∞˘Ùfi ‚¤‚·È· ›ӷÈ
Î·È ÙÔ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘
ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡. ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ó· ηٷÓÔ› ÙË ÏÔÁÈ΋
ÂÓfi˜ ∞.¶.™. Î·È Ë ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ó· ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘ ÚÔÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó·
ÚÔ¿ÁÔÓÙ·È Û˘ÓÔÏÈο ÔÈ ÛÎÔÔ› Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ˘
¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘.

2. ∂ÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ ÛÙËÓ

ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· Ù· ∞.¶.™.
√ ÕÁÁÏÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔ˜ Basil Bernstein (1990, 1991, 2000), ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi
οı ¿ÏÏÔÓ ıˆÚËÙÈÎfi Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ¤¯ÂÈ Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÂÈ fiÙÈ
ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÁÓÒÚÈÛÌ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÙËÓ Î¿ÓÂÈ
Ó· ͯˆÚ›˙ÂÈ ·fi ¿ÏϘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È fiÙÈ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂ-
ÓÔ ÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË Î·È ÚfiÛÎÙËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ∞ÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ÏfiÁÔ Ë Û˘˙‹-
ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÁÓÒÛË Â›Ó·È ÎÚ›ÛÈÌË. ªÂ
·˘Ùfi ‰ÂÓ ÂÓÓÔԇ̠ٷ ÂÈ̤ÚÔ˘˜, ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó· ÂÚȯfiÌÂÓ· ÌfiÓÔ, ·ÏÏ¿, Úˆ-
Ù·Ú¯Èο, ÙȘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁ‹ÛÂȘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Ô˘ ˘ÂÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È Î·È ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó
ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙÚÔÔÔ›ËÛË ‹ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ-
ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
ÈÚÈṲ̂ÓÔÈ Û ÔÌ¿‰Â˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi Û·˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙÂ
Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·fi ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÙËÓ
ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›· ÛÙ· ∞.¶.™. Î·È Ù˘ A/‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Î·È Ò˜ ·˘Ù¤˜ ·ÔÙ˘ÒÓÔÓÙ·È ÛÙ· ™.∂. ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Û·˜ ·ÓÙÈ-
ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Û ÔÏÔ̤ÏÂÈ·, Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÙ ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ·fi
·˘Ù¤˜.

Àԉ›ÍÂȘ
√È ·ÏÏ·Á¤˜, ‚·ÛÈο, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ÙÚÔÔÔÈÔ‡Ó ÙË
‰ÔÌ‹ Î·È ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ÙfiÛÔ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÂÓfi˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ-
̤ÓÔ˘, fiÛÔ Î·È ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Ì ¿ÏÏ· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·.

64
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
√È ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù˘ ∞/‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÙÔ 1982 ¯·Ú·-
ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÂÓÙfi˜ ÂÓfi˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘,
fiˆ˜ Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ fi¯È ÌfiÓÔ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÚȯÔ̤ӈÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ˘fiÏÔÈ-
ˆÓ ‰ÔÌÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜: ÙÔ˘ ‚ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡, Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ ‹ ·ÏÏËÏÔ˘-
¯›·˜ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ŒÓ· ‰Â‡ÙÂÚÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ‹Ù·Ó Ë Û¯ÂÙÈ΋
¯·Ï¿ÚˆÛË ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ ÌÂٷ͇ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ Î·È Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ÁÓÒÛ˘, Ì ÙËÓ
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÔÏÏÒÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙË ‚Ȉ̷ÙÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ¶·ÚfiÌÔÈ·,
ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·Ú·ÙËÚ‹-
ıËÎ·Ó Û ‰È¿ÊÔÚ· Â›‰·: ™˘Á¯ˆÓ‡ıËÎ·Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ηٷϿÌ-
‚·Ó·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ¯ÒÚÔ Î·È ¯ÚfiÓÔ ÛÙÔ ˆÚÔÏfiÁÈÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È ÚÔ¤‚ÏÂ·Ó ͯˆ-
ÚÈÛÙ‹ ‰È‰·ÎÙ¤· ‡ÏË. ™˘Ó‰¤ıËÎ·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, fiˆ˜ fiÙ·Ó ÛÙÔ
Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ·ÍÈÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‹ ¤ÓÓÔȘ ·fi ÙȘ º˘ÛÈΤ˜
∂ÈÛً̘. √ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ¿ÏÏ·Í ÛÙÔ ∞.¶.™., ›Ù Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Ó¤ˆÓ,
›Ù Ì ÙË Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ·˘ÙÔÙÂÏÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.

∞fi ÌÂÚÈΤ˜ ·fi„ÂȘ, ÔÈ ·Ú·¿Óˆ ·ÏÏ·Á¤˜ ‹Ù·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜. øÛÙfiÛÔ,

ÔÈ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ Â¤ÊÂÚ·Ó ÚÈ˙È΋ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔÓ Ù‡Ô ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-
ÙÔ˜, ÙÔ Î‡ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Ë ‰È·ÎÚÈÙfiÙËÙ· ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ, ÙfiÛÔ
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, fiÛÔ Î·È ÌÂٷ͇ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜
Î·È Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ÁÓÒÛ˘.
™ÙËÓ Î·ı·Ú‹ ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘, Ô Ù‡Ô˜ ·˘Ùfi˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰Â¯ı› ÛÙÔ ·ÚÂÏ-
ıfiÓ ¤ÓÙÔÓË ÎÚÈÙÈ΋, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ë ÌÂÁ¿-
ÏË ÂÍÂȉ›Î¢ÛË ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÂÚȯfiÌÂÓ· Î·È ÙÔ˘˜ ÁψÛ-
ÛÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ¢ÓÔÔ‡Ó ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘. √È Ú·ÎÙÈ-
Τ˜ ·˘Ù¤˜ ·Ê‹ÓÔ˘Ó ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ÂÚÈıÒÚÈ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÚˆÙÔ‚Ô˘-
ϛ˜, Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÛÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙȘ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ηٿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÚfiÛÎÙËÛ˘ ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ.
∂ÈϤÔÓ, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈ΋ ¤Ú¢ӷ ¤¯ÂÈ ‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ ÔÈ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜
ÂÈÙÒÛÂȘ Â›Ó·È ÂÓÙÔÓfiÙÂÚ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi Ù· Ï·˚ο ÛÙÚÒÌ·Ù·, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ
ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ·ıËÙÈÎÔ‡˜ ·Ô‰¤ÎÙ˜ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÚȯÔ̤ӈÓ, Ì ΛӉ˘-
ÓÔ ÙËÓ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi˜ Â›Ó·È Î·È ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ù· ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·˘Ù¿ ÛÙË Û˘Ó›‰ËÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Â›Ó·È Û˘Ó‰Â‰Â-
̤ӷ Ì ÙÔÓ ÂÏÈÙÈÛÌfi ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
∏ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË ÙˆÓ ∞.¶.™. ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÔÏϤ˜
ÊÔÚ¤˜ ÂÚÈÔÚ›ÛÙËÎÂ Î·È ÂÍ·ÓÙÏ‹ıËΠÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ È‰ÂÔÏÔÁÈÎÒÓ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂ-
ˆÓ. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ¿ÙÔÌ· ‹ ÊÔÚ›˜ ÌÂ Û˘ÓÙËÚËÙÈ΋ ȉÂÔÏÔÁ›· ÂÈΤÓÙÚˆÓ·Ó ÙË Û˘˙‹-
ÙËÛË ÛÙ· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÙÔ˘
Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ¿ÙÔÌ· ‹ ÊÔÚ›˜ Ì ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈ΋ ȉÂÔÏÔÁ›·
ÂÛÙ›·˙·Ó ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ Û ¤Ó· ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛ-
ÌÂÓÔ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ (.¯., ª·ıËÌ·ÙÈÎÔ›-ÂÚ¢ÓËÙ¤˜), Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÚÔˆ-

65
 ıÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË Ù˘ ÂÍÂȉÎÂ˘Ì¤Ó˘ ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·
ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙȘ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯Â˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆ-
Ó›·˜. ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÔÈ ÊˆÓ¤˜ Ù˘ ÏÂÈÔ„ËÊ›·˜ ·ÔÎÏ›ÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ ÂÎÚÔÛÒË-
Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·.
∂›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Û˘ÁÎ¿Ï˘Ù·Ó ¤Ó· ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛÔ‚·Úfi ÂÚÒÙË-
Ì·, ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈ΋˜ ʇÛ˘ Û˘Ó¤ÂÈ-
˜. ΔÔ ÂÚÒÙËÌ· ·ÊÔÚ¿ ÙÔ Â¿Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÎÚ›ÛÈ̘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÙfiÛÔ ÁÈ·
ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹, fiÛÔ Î·È ÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË Î·È ÚfiÛÎÙËÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ, ÔÈ Ôԛ˜, ηٿ
Ì›· ¤ÓÓÔÈ·, ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÎÔÈÓˆÓÈο Ï·›ÛÈ· ÂÓÙfi˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë
ÁÓÒÛË ·Ú¿ÁÂÙ·È, ‹ (Â·Ó·)Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È ÁÈ· ÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛ‹ Ù˘.
√È ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈΤ˜ ÎÚÈÙÈΤ˜ ÙˆÓ ∞.¶.™. Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È ÛÙË ‚¿ÛË ‰È·ÎÚÈÙÒÓ
ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛÏ¿‚ÂÈ Û‹ÌÂÚ·, ÂÎ Ó¤Ô˘, ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·-
Û›·, ηıÒ˜ ¿ÙÔÌ· ‹ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ̛· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË È‰ÂÔÏÔÁÈ΋
ı¤ÛË ¤¯Ô˘Ó ÙÒÚ· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÎÚÈÙÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ì ÂÈÛÙÈÎfi
ÙÚfiÔ. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, fiÛÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ ¯¿Ú·Í˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜,
˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ·È‰·ÁˆÁÔ‡˜, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ·
ÌÂÁ¿ÏË ·ÓٛʷÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Â˘ÂÏÈÍ›· Î·È ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Ô˘
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ËÁÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ·ÊÂÓfi˜, Î·È ÙËÓ
·˘ÛÙËÚfiÙËÙ· ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚȯÔÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔ
∞.¶.™. ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘.
ŒÙÛÈ, ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi Â›‰Ô, Ë Û˘˙‹ÙËÛË Û‹ÌÂÚ· Û˘ÓÔ„›˙ÂÙ·È ÛÙ· ÂÍ‹˜:
ª›· ÌÂÁ¿ÏË ÌÂÚ›‰· ·ÙfiÌˆÓ ‹ ÊÔÚ¤ˆÓ, ȉȷ›ÙÂÚ· fiÛÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó·
ÂËÚ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ Û‹ÌÂÚ· Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ –
Î·È fi¯È ÌfiÓÔ – ÎfiÛÌÔ˘, ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ÔÈ ·˘ÛÙËÚ¤˜ ÔÚÈÔıÂÙ‹ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÚȯÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ∞.¶.™. ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÂÌfi‰È· ÙfiÛÔ
ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË, ȉȷ›ÙÂÚ· ÁÈ· ÙȘ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯Â˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜, fiÛÔ
Î·È ÛÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ˘ÂÓı˘Ì›˙Ô˘Ó, ·˘Ù¿ Ù· ∞.¶.™. ÈÛÙÔÚÈο ¤¯Ô˘Ó Û˘Ó‰Âı› ÛÙË
Û˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ì ÙÔÓ ÂÏÈÙÈÛÌfi ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ª›· ÂÍ›ÛÔ˘ ÛÔ‚·Ú‹ ÌÂÚ›-
‰· ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÊÔÚ¤ˆÓ ÂÌ̤ÓÂÈ ÛÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ù· ÂÚȯfiÌÂÓ· ÙÔ˘ ∞.¶.™. ›ӷÈ,
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ‰Â‰Ô̤ӷ. ∏ ·Ú·‰Ô¯‹ Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË
ÂÚ›ÙˆÛË Â›Ó·È fiÙÈ, οı ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·ÏÏ·Á‹˜ Ù˘ ‚¿Û˘ ÙÔ˘ ∞.¶.™. Ô˘ Â›Ó·È Ù·
‰È·ÎÚÈÙ¿ Î·È ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ӷ ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ·ÔÙÂÏ› ¤ÎÙˆÛË. ∏ ·Ú·‰Ô-
¯‹ Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›ÙˆÛË Â›Ó·È fiÙÈ ‰ÂÓ ‡¿Ú¯ÂÈ ¿ÏÏË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋
χÛË Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤„Ô˘Ì ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ∞.¶.™. ÛÙȘ ·Ó¿-
ÁΘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ (‹ ÙȘ ȤÛÂȘ Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜), ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ¤Ó· ÚfiÁÚ·Ì-
Ì·, ÙÔ ÔÔ›Ô, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ÏÂÔÓÂÎÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÚԷӷʤÚıËηÓ, ı· ·Ú¤¯ÂÈ, ÂÈ-
ϤÔÓ:
ñ ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¢ηÈڛ˜ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÔ˘‰·ÛÙ¤˜.
ñ ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ··Û¯fiÏËÛË.

66
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
√È ÔÏÈÙÈΤ˜ Ô˘ ÛÙ·‰È·Î¿ ÓÔÌÔıÂÙ‹ıËÎ·Ó Î·È ˘ÏÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙËÓ ÔÚÁ¿-
ÓˆÛË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Î·È Ù· ∞.¶.™. Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ °ÂÓÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ·fi Ù·
Ù¤ÏË Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1990 Î·È ‡ÛÙÂÚ· Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÂÓۈ̷ÙÒÛÂÈ, Û ÌÂÁ¿ÏÔ
‚·ıÌfi Î·È Ì ıÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ, ÙȘ ÎÚÈÙÈΤ˜ Ô˘ ·Û΋ıËÎ·Ó ÛÙ· ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘ Û¯Ô-
ÏÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·. √È ·ÏÏ·Á¤˜ ·˘Ù¤˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ì ۷ʋÓÂÈ· ÛÙË ‰›ÙÔÌË ¤Î‰ÔÛË
ÙÔ˘ À¶.∂.¶.£./¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ (¶.π.) (2002) «¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ
¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ Î·È ∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ ÀÔ¯ÚˆÙÈ΋˜
∂Î·›‰Â˘Û˘». ™ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È:
™ÙÔ ¢.∂.¶.¶.™. [¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ] ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È
χÛÂȘ ÛÙ· ıˆÚËÙÈο Î·È Ú·ÎÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Î·È ÔÚÁ¿-
ÓˆÛË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ ÛÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ™ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ Ï·Ì-
‚¿ÓÂÙ·È ˘fi„Ë Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ ‰È·ÌÔÚʈı› ÙfiÛÔ
·fi ¿Ô„Ë ‰ÔÌÒÓ, fiÛÔ Î·È ·fi ¿Ô„Ë ÛÎÔÒÓ Î·È ÛÙfi¯ˆÓ. ŒÙÛÈ, ÛÙÔ ¢.∂.¶.¶.™. ‰È·-
ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Ù· ‰È·ÎÚÈÙ¿ Ì·ı‹Ì·Ù·, ·ÏÏ¿ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÚÔˆıÔ‡ÓÙ·È ÔÈΛÏÔÈ ÙÚfiÔÈ
Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Û ‰‡Ô ¿ÍÔÓ˜ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÙÔÓ Î·Ù·ÎfiÚ˘ÊÔ Î·È ÙÔÓ
ÔÚÈ˙fiÓÙÈÔ ¿ÍÔÓ·, fiˆ˜ ÂÍ¿ÏÏÔ˘ ˘Ô‰ËÏÒÓÂÙ·È Î·È ·fi ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘
¶Ï·ÈÛ›Ô˘ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ™Ô˘‰ÒÓ ˆ˜ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎÔ‡ (=ÔÚÈ˙fiÓÙÈÔ˜ ¿ÍÔÓ·˜) Î·È ∂ÓÈ·›Ô˘
(=ηٷÎfiÚ˘ÊÔ˜ ¿ÍÔÓ·˜). (À¶.∂.¶.£./¶.π. 2002, ÛÂÏ. 9).

∏ ‚·ÛÈ΋ ÂÈÏÔÁ‹ Ó· ‰È·ÙËÚËıÔ‡Ó Ù· ‰È·ÎÚÈÙ¿ ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Â›Ó·È ·ÚfiÌÔÈ·

Ì ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÛÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ 1982. ΔÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ô˘ ΢Úȷگ› Í·Ó¿
‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·˘ÙÔÙÂÏ‹ ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. ΔÔ Ó¤Ô
ÛÙÔÈ¯Â›Ô Â›Ó·È Ë ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ ·Ú¯‹˜ Ù˘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, Ô˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·ÊÔÚ¿
ÙËÓ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ∞.¶.™. ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.
™ÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ ∞.¶.™. ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ «Î·Ù¿ÏÏËÏË ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘
‰È‰·ÎÙ¤·˜ ‡Ï˘ οı ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘, Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë
ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ıÂÌ¿ÙˆÓ ·fi ÔÏϤ˜ ÔÙÈΤ˜ ÁˆÓ›Â˜...» À¶.∂.¶.£./¶.π., 2002, ÛÂÏ. 10).
∏ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈο, ÊÈÏÔ‰ÔÍ› Ó· ˘Âڂ› ÙËÓ ·ÏÔ‡ÛÙÂ-
ÚË ·Ú¯‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ Ë È‰¤· Ù˘ ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi-
ÙËÙ·˜, ·ÊÔ‡ ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ‰ÒÛÂÈ «...ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ ¤Ó·
ÂÓÈ·›Ô Û‡ÓÔÏÔ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ‰ÂÍÈÔًوÓ...Ô˘ ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÚÔ-
ÛˆÈ΋ ¿Ô„Ë ÁÈ· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Ù· ÔÔ›· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜
Î·È Ì ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜». (À¶.∂.¶.£./¶.π., 2002, 10).
∫·Ù¿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙˆÓ ∞.¶.™. ÙÔ˘ 2002, Ë ·Ú¯‹ Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓ ‰È·ÎÚÈÙÒÓ
·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î˘Úȷگ›, ÂÓÒ Ë ·Ú¯‹ Ù˘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋.
∞˘Ùfi Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó¤ÛÙÂÚÔ ÛÙȘ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ô˘ ˘ÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙˆÓ
ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ∞.¶.™. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ‰‡Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ۯ‰ȷÛÌÔ‡. ªÂ
ÙËÓ ÚÒÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ÂÓÈ·›·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· «‰È·ıÂÌ·ÙÈο ‰È‰·ÎÙÈ-
ο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·», fiˆ˜ Ë «ªÂϤÙË ÙÔ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜», «∂Ú¢ÓÒ ÙÔ º˘ÛÈÎfi
∫fiÛÌÔ». ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ë ‰È‰·ÎÙ¤· ‡ÏË ÂÈϤÁÂÙ·È ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ÂÈÛÙËÌÔ-

67
 ÓÈο ‰›·, Ì ÙÚfiÔ ÒÛÙÂ, «ÁÈ· οı ı¤Ì· Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È, Ó· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë
Û¯¤ÛË Î·È Ù· ÛËÌ›· ÙÔÌ‹˜ ÙˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÈÛً̘,
ηıÒ˜ Î·È Ë ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹» (À¶.∂.¶.£./¶.π., 2002, ÛÂÏ.
11). ªÂ ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÚÔˆıÂ›Ù·È Ë ÔÚÈ˙fiÓÙÈ· ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ∞.¶.™.
ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ·˘ÙÔÙÂÏÒ˜ Û ̛· ÔÚÈṲ̂ÓË ‚·ıÌ›‰· Ù˘
Û¯ÔÏÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ∞˘Ùfi ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙÔ
∞.¶.™. Ó· ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ, ÔÈ Ôԛ˜
ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ì›· ÂÈÛً̘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘
«Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜» Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ¤Ó· ‚·ÛÈÎfi ÎÚ›ÎÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ·
‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ, Â͢ËÚÂÙÒÓÙ·˜ ÙfiÛÔ ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ, fiÛÔ Î·È ÙÔ˘˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, ÙËÓ ÚÔÒıËÛË, ‰ËÏ·-
‰‹, ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ·ÍÈÒÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘-
Û˘ (À¶.∂.¶.£./¶.π., 2002).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ªÂÏÂÙÒÓÙ·˜ ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Î·È ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙË ‰È΋ Û·˜ ÚÔÛˆÈ΋
ÂÌÂÈÚ›· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙÔ ·Ó ¤¯Ô˘Ó ÂÓۈ̷وı› ÛÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ ∞.¶.™., ÛÂ
ÔÈÔ ‚·ıÌfi Î·È Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ, ÔÈ ÎÚÈÙÈΤ˜ Ô˘ ·Û΋ıËÎ·Ó ÛÙ· ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘
Û¯ÔÏÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·.

™ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ÔÚÁ¿-

ÓˆÛ˘ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ ÛÙËÓ ∞/‚¿ıÌÈ· Î·È μ/‚¿ıÌÈ· ÀÔ¯ÚˆÙÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË
ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ™˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. ΔÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·˘Ùfi Ì·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó·
οÓÔ˘Ì ÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ∞.¶.™., Û˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ¿˜
Ù˜, Úfi¯ÂÈÚ·, Î·È Ì ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÙÔ 1982:
ñ ∏ ·Ú¯‹ Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ
‰›ˆÓ ·ÔÙÂÏ› Î·È Â‰Ò, fiˆ˜ Î·È ÛÙ· ∞.¶.™. ÙÔ˘ 1982, ÙËÓ Î‡ÚÈ· ÂÈÏÔÁ‹.
ñ ™ÙË μ/‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂÈϤÁÂÙ·È Ë Ï‡ÛË ÙˆÓ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È
‰È·ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈο
Î·È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ Î‡ÚÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·˜ ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÙÂ-
ÏÔ‡˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙËÓ ∞/ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË, fiˆ˜ Î·È ÙÔ 1982, ÚÔ-
ÎÚ›ÓÂÙ·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ Û˘Á¯ÒÓ¢Û˘ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ
Û˘ÓfiÚˆÓ.
ñ ΔfiÛÔ Ë ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ù˘ Û˘Á¯ÒÓ¢Û˘, fiÛÔ Î·È Ë ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ù˘ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ·˜ ‰È·-
Û‡Ó‰ÂÛ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ‰›ˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·
ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Î·È ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ, Û ۯ¤ÛË Ì ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ô˘ ÂÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Û ¤Ó· ÁÓˆÛÙÈÎfi
·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
ñ øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜
ÔÚÈ˙fiÓÙÈ·˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ·˘ÙÔÙÂÏÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÂÓ
68
 ÔÏÏÔ›˜ ¿ÚÚËÙ˜, fiˆ˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Î·Ó›˜ ·fi ÙȘ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡-
ÓÙ·È. ªÈ· ‚·ÛÈ΋ ·ÓٛʷÛË ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈÎÒÓ ÚÔ¸Ôı¤-
ÛˆÓ, fiÔ˘ ··ÈÙÂ›Ù·È Ë ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ‚·ıÈ¿˜ ‰ÔÌ‹˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Û οı ¤Ó·
·fi Ù· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ‰›· Î·È Ë ÂÎ Ó¤Ô˘ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·
Î·È Û˘Ó¤ÂÈ·, ·ÊÂÓfi˜, Î·È ÔÈ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ·ÊÂ-
Ù¤ÚÔ˘. ™ÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÔÈ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ Û˘Ó·ÚÙÒÓÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙÔÓ
ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ηٷÌÂÚÈÛÌfi Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ù˘ μ/‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘,
Ô ÔÔ›Ô˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙË ÂȉÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡. ªÂ ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·, Ú¤-
ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ë ÂÈÙ˘¯›· ‹ ·ÔÙ˘¯›· ÛÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ∞.¶.™.
Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÙfiÛÔ Ì ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÂÚȯfiÌÂÓ· ÛÙÔ
Û¯ÔÏ›Ô, fiÛÔ Î·È Ì ÙȘ ·ÓÙÈÛÙ¿ÛÂȘ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÔÌ¿‰ˆÓ ÛÙÔ ‰›Ô ˘ÏÔÔ›ËÛ‹˜
ÙÔ˘˜, Ë Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ¤¯ÂÈ ‰È·ÌÔÚʈı› ÌÂ
‚¿ÛË ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙË ÁÓÒÛË.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 3
√È ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ∞.¶.™. ›ӷÈ, ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›·, Û˘Ó¯›˜ Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘
¢˘ÙÈÎÔ‡ ∫fiÛÌÔ˘. √ Young (2006), ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·˜ Ì›· ÚfiÛÊ·ÙË ÚfiÙ·ÛË ÙÔ˘
ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶·È‰Â›·˜ Î·È ¢ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ ÁÈ· ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ∞.¶.™. ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›-
‰Â˘ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ËÏÈΛ·˜ 14-19 ÂÙÒÓ, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ, ˆ˜ ‚·ÛÈο ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘.
ñ ™ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ, Û˘ÓÔÏÈο, ÌÂÈÒıËÎ·Ó Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi Ù· ˘Ô¯ÚˆÙÈο
Ì·ı‹Ì·Ù·. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·˘Í‹-
ıËÎÂ.
ñ ªÂ ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ·˘Ù‹ Ì·ı‹Ì·Ù· fiˆ˜, •¤Ó˜ °ÏÒÛÛ˜, ∂χıÂÚÔ˜ ÃÚfiÓÔ˜ ηÈ
ΔÔ˘ÚÈÛÌfi˜, ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ ›‰È· ηÙËÁÔÚ›· Ì ̷ı‹Ì·Ù·, fiˆ˜ Ë πÛÙÔÚ›· Î·È Ë
°ÂˆÁÚ·Ê›·.
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ÛÙ· ÔÔ›· ı· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó ÛÂ
ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ÂÈÙ˘¯Ô‡˜ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘
ÂÈ¤‰Ô˘ ÛÔ˘‰ÒÓ (ÛÙË ªÂÁ¿ÏË μÚÂÙ·Ó›·, ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ G.C.S.E.).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ٷ ·Ú·¿Óˆ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ô Young, Û˘˙ËÙ‹ÛÙÂ
Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÔ˘Ó, ‰ÒÛÙ ÙËÓ ¿Ô„‹ Û·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘
∞.¶.™.

ªÂÚÈο ·fi Ù· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ˘¤Ú Ù˘ Û‡ÓÙ·Í˘ ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘
∞.¶.™. ‹Ù·Ó, ÚÒÙÔÓ, ÙÔ fiÙÈ Â¤ÙÚÂ Û ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi Ì·ıËÙÒÓ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó
˘„ËϤ˜ ÂȉfiÛÂȘ ÛÙȘ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ, ·ÊÔ‡ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó Ù·
Ì·ı‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó ‹/Î·È ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÔ˘Ó. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, ÔÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋˜ ··Û¯fiÏËÛ˘ Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜, fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÔÓÙ·È ·fi
69
 ÓˆÚ›˜ Ì Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔÌ›˜, ·ÔÎÙÒÓÙ·˜ Û˘Ó·Ê›˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜.
™¯ÂÙÈÎfi Ì ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Î·È ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ Âȯ›ÚËÌ· fiÙÈ Ë ·Í›· Ô˘ ‰›‰ÂÙ·È Û ¤Ó· ·ÓÙÈ-
ΛÌÂÓÔ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘, fiÙ·Ó ·˘Ùfi ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi Úfi-
ÁÚ·ÌÌ·, ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙÔÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ÛÙfi¯Ô Ù˘ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ¤ÓÙÔÓ˘ ‰È·ÊÔÚÔÔ›Ë-
Û˘ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ÌÂٷ͇ Ù˘ ·Î·‰ËÌ·˚΋˜ Î·È Ù˘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ (Young, 1998).
∏ ÂͤٷÛË ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ Û˘Óԉ‡ԢÓ
ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÂÓfi˜ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘‰ÒÓ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ
·ÚÎÂÙ¿ Î·È ÛÔ‚·Ú¿ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ ıÂÌÂÏȷΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ‹˜
ÙÔ˘. ∏ ‚·ÛÈ΋ ˘fiıÂÛË Â›Ó·È fiÙÈ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ Î·ÈÓÔÙfïÓ
ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË,
Û˘ÓÂÒ˜ Î·È ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÚÈÙÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· ·Ó·-
Ù‡ÛÛÔ˘Ó Û‹ÌÂÚ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Â›Ó·È Ë Î·ÙÔ¯‡ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó Ù· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, Ù· ÔÔ›· ı· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó. ŸÌˆ˜, fiˆ˜
·Ú·ÙËÚ› Ô Young (2006), ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Î˘‚ÂÚÓËÙÈ΋ ÚfiÙ·ÛË ·˘Ù‹ Ë ‰˘Ó·-
ÙfiÙËÙ· ÂÈÏÔÁ‹˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È, ΢ڛˆ˜, Ì ÙËÓ Â›Ù¢ÍË Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÎ·›-
‰Â˘ÛË ÛÎÔÒÓ, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙË ÛȈËÚ‹ ·Ú·‰Ô¯‹ Ù˘ ÚfiÙ·Û˘. ¢ËÏ·‰‹,
fiÙÈ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ΛÓËÙÚÔ Ô˘ ˆı› ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÁÈ· Ì¿ıËÛË Â›Ó·È Ë
ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ··Û¯fiÏËÛ˘. ∞ÏÏ¿, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ· ‹ ÌË
·˘Ù‹˜ Ù˘ ˘fiıÂÛ˘ Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ηٿ fiÛÔ ÌÈ· ¯ÒÚ· ¯ÚÂÈ¿-
˙ÂÙ·È Ó· ¤¯ÂÈ ·˘ÍË̤ÓÔ ·ÚÈıÌfi ÛÔ˘‰·ÛÙÒÓ Ì ÂÈÙ˘¯‹ ÂͤٷÛË ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ
«∂χıÂÚÔ˜ ÃÚfiÓÔ˜ Î·È ΔÔ˘ÚÈÛÌfi˜», Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ÔÏÈÙÈ΋ ·Ú·ÌÂÏ›
Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÙÔ˘˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘ ÂȉÈÒÎÂÈ
ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ∂ÈϤÔÓ, Ë Â›ÛËÌË ÂÍ‹ÁËÛË Ù˘ ∞ÁÁÏÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ ÁÈ· ÙÔ ÁÂÁÔ-
Ófi˜ fiÙÈ ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ ‰ÂηÙÂÙÚ¿¯ÚÔÓÔ˘˜ ÛÔ˘‰·ÛÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·Ùfi-
ÙËÙ· Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ «∂χıÂÚÔ˜ ÃÚfiÓÔ˜ Î·È ΔÔ˘ÚÈÛÌfi˜», ¤Ó·ÓÙÈ Ù˘
πÛÙÔÚ›·˜ ‹ Ù˘ °ÂˆÁÚ·Ê›·˜, Â›Ó·È fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙȘ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ·
ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ·ÔηٿÛÙ·ÛË ¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÓfiËÌ· ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ Úfi‚ÏËÌ· Â‰Ò ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÊÔÚ¿ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Â›Ó·È Ô ÈÛ¯˘ÚÈÛÌfi˜ Ô˘ ˘ÔÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ‰È·ÊÔ-
Ú¿ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ ·ÊÂ-
Ófi˜, Î·È ÂÓfi˜ ÙÔ̤·, fiˆ˜ «∂χıÂÚÔ˜ ÃÚfiÓÔ˜ Î·È ΔÔ˘ÚÈÛÌfi˜», ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘.
¢È·Ù˘ÒÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÚˆÙ‹Ì·ÙÔ˜, οو ·fi ÔȘ ÂÈÛÙËÌÔÏÔÁÈΤ˜ ηÈ
ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ¤Ó·˜ Ù¤ÙÔÈÔ˜ ÙÔ̤·˜ ÌÂϤÙ˘ ÚÔˆı› ÙÔ˘˜ (ÂÛˆÙÂÚÈ-
ÎÔ‡˜) ÛÎÔÔ‡˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘;
∏ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙfiÛÔ Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·-
Ù· ÙˆÓ Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, Ù· ÔÔ›· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó Û˘Óı‹Î˜ ÁÈ· ÙËÓ
ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÁÓÒ-
Û˘, fiÛÔ Î·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÛÔ‚·Ú¤˜ ·‰˘Ó·Ì›Â˜. ª›· ÛÔ‚·Ú‹ ·ÓٛʷÛË Ô˘ ÂÌÂÚȤ-
¯Ô˘Ó ·Ô‰›‰ÂÙ·È Ì ÂÌÊ·ÙÈÎfi, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·fi ÙÔÓ Young
(2006, ÛÂÏ. 735), fiÙ·Ó ·Ú·ÙËÚ›: “∂Âȉ‹ Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È fiˆ˜ ÙÔÓ

70
·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌ·ÛÙ Ì ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Ì·˜, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÁÓÒÛË Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ
ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ∞.¶.™. Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·Û˘Ó¯‹˜, fi¯È Û˘Ó¯‹˜ Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹
Ì·˜ ÂÌÂÈÚ›·». ∏ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ·˘Ù‹ Ì·˜ Â·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·Î·‰ËÌ·˚-
ÎÔ‡ Ù‡Ô˘, ÛÙ· ÔÔ›· Ë ·Ú·‰Ô¯‹ ·˘Ù‹ Â›Ó·È ·˘ÙÔÓfiËÙË. Δ· ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘
Û¯ÔÏÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· ηıÈÂÚÒıËÎ·Ó ÛÙ·‰È·Î¿ ·fi ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘
·ÈÒÓ· ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ¢˘ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜, ÔÈ
Ôԛ˜, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ÁÈ· ȉÂÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ΢ڛˆ˜ ÏfiÁÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Â·ÚÎÒ˜ Û˘˙ËÙËı›
ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Î·È ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È, ˘fi ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÚÔ¸Ôı¤-
ÛÂȘ, Ó· ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÌÊ·Ó›ÛÙËηÓ
Î·È Î·ıÈÂÚÒıËηÓ, Î·È ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÎÚÈÙÈΤ˜. ™ËÌ·ÓÙÈΤ˜ Â›Ó·È ÔÈ ‰‡Ô
·Ú·Î¿Ùˆ ·Ú·‰Ô¯¤˜:
ñ ∏ ·Ú·‰Ô¯‹ fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜ Û·Ê‹˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÁÓÒÛË Ô˘
ÌÔÚ› Ó· ·ÔÎÙËı› ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÙË ÁÓÒÛË Ô˘ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÛÙËÓ
ηıËÌÂÚÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹.
ñ ∏ ·Ú·‰Ô¯‹ fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË Ô˘ ·ÔÎÙ¿Ù·È ÛÙ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ȉڇ̷ٷ Î·È Ì¤Ûˆ
ÙÔ˘ ∞.¶.™. Â›Ó·È Û·ÊÒ˜ ·ÓÒÙÂÚË ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹, Ú·ÎÙÈ΋ ÁÓÒÛË Ô˘ Ù·
¿ÙÔÌ· η٤¯Ô˘Ó Î·È ¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·˜. ¢È·ÊÔÚÂÙÈο ‰È·Ù˘ˆÌ¤ÓÔ, ÙÔ ∞.¶.™. Ú¤ÂÈ Ó· Ô‰ËÁ› Ù· ¿ÙÔÌ· ¤Ú· ·fi
ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÁÓÒÛË Ô˘ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌË Û ·˘Ù¿ ̤ۈ Ù˘ ÂÌÂÈÚ›·˜.
Δ¤ÏÔ˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì fiÙÈ, fiˆ˜ ¤¯ÂÈ ‰Â›ÍÂÈ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ÌÂϤÙË ÙˆÓ Û¯ÔÏÈ-
ÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ (Young, 1971, Goodson, 1994), Ù· ÎÏ·ÛÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·Ó Û ̛· Û˘ÓÂÎÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‚¿ÛË, ÙËÓ ÔÔ›· ·Ô-
ÙÂÏÔ‡Û·Ó ÔÈ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ. ∞˘Ù¤˜ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÔÔ‡˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜, ÂÓÒ ÔÈ ÎÔÈÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó-
‰¤ÔÓÙ·Ó Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÂÙ·ÈÚ›˜ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘Ú-
ÁÔ‡Û·Ó ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ È‰Ú˘Ì¿ÙˆÓ.

3. ƒÂ·ÏÈÛÙÈΤ˜ μ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÚÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛˆÓ

£· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·˜ ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·,
Ù· ÔÔ›· ÛÙȘ ·ÚÔ‡Û˜ Û˘Óı‹Î˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ·Ó·ÛÙÔ¯·-
ÛÌÔ‡, ÙfiÛÔ ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ¿ÛÎËÛ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, fiÛÔ Î·È
ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ Ú¿Í˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ı· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ì ¤Ó· Ú·ÏÈÛÙÈ-
Îfi Ï·›ÛÈÔ ÙÚÈÒÓ ÚÔ¸Ôı¤ÛˆÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› Ó· ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÈÛ¯‡ÔÓÙÔ˜ ∞.¶.™. – Ô˘ fiÓÙˆ˜ ÛÙԯ‡ÂÈ Î·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ
‚·ıÌfi ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÎÚÈÙÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ – ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ¿ÚÛË ÙˆÓ Ù˘¯fiÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÚÔηÏ› Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘
ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·.
∞ÚÎÂÙÔ› ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È fiÙÈ Ù· ÛÙÔȯ›· ÂΛӷ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Ô˘
ͯˆÚ›˙Ô˘Ó ¤Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ›‰Ú˘Ì· ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi-
71
 ÙËÙ· Ô˘ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ Â›Ó·È ÙÂÏÈο ÍÂÂÚ·Ṳ̂ӷ. ÕÏÏÔÈ ¿ÏÈ ‰È·‚ϤÔ˘Ó ÛÙȘ
ÂÊ·ÚÌÔ˙fiÌÂÓ˜ Û‹ÌÂÚ· ÔÏÈÙÈΤ˜ ÁÈ· Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ·
ÌÈ·˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ·ÚÓËÙÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ Â›Ó·È Ó· ·Ó·‰˘ıÔ‡Ó
Ӥ˜ ‰È·ÈÚ¤ÛÂȘ Ô˘ ı· ‰È·¯ˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ȉڇ̷ٷ Û ȉڇ̷ٷ ÚÔ-
ÓÔÌÈÔ‡¯·, Û˘ÓÂÒ˜ ÚÔÓÔÌÈÔ‰ÔÙÔ‡ÓÙ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (Bernstein, 1991), ηÈ
Û ̷˙Èο ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ȉڇ̷ٷ, Ù· ÔÔ›· Û˘Ó¯Ҙ Ȥ˙ÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Ù· ÔÔ›· Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ¿ÌÂÛ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ηÈ
ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ȤÛÂȘ.
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ô ÕÁÁÏÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔ˜ David Hartley (2003, 2006) Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÍÂ-
Ù¿˙ÂÈ Ù· Â›ÛËÌ· ΛÌÂÓ· ÔÏÈÙÈ΋˜ Ì ٷ ÔÔ›· ıÂÛÌÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘, ÛËÌÂÈÒÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ
ÔÏÈÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜,
...ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘ ÛÙË ∞ÁÁÏ›·. ™ÙȘ ¤ÓÓÔȘ
Ù˘ «ÈÛfiÙËÙ·˜» Î·È Ù˘ «·ÚÈÛÙ›·˜» ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È ÙÒÚ· Î·È Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ «·fi-
Ï·˘Û˘». ∂ÈϤÔÓ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË
ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂΛÓË Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· Ë ‰È‰·Ûηϛ· ı· ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂÙ·È ÛÙ·
«ÚfiÛˆ·» Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ˘ÔΛÌÂÓ· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ı· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ (Hartley, 2006, 3).
√ Hartley ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÔÈ ‰‡Ô ¤ÓÓÔȘ Ù˘ «·ÚÈÛÙ›·˜» Î·È Ù˘ «·fiÏ·˘Û˘ ·Ô-
ÙÂÏÔ‡Ó ‰‡Ô, Èı·ÓfiÓ, ·ÓÙÈÊ·ÙÈΤ˜ ·Í›Â˜ ÛÙË Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èη-
Û›·˜. ÀÔÛÙËÚ›˙ÂÈ, Â›Û˘, fiÙÈ Ë «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·» Î·È Ë «ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ‰È‰·-
Ûηϛ·˜ ÛÙ· ÚfiÛˆ·», ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ÂӉȷʤÚÂÙ·È Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜,
¤¯Ô˘Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· Ì ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ¤ÓÓÔȘ, ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·. ∂›Û˘,
Ô Hartley ÈÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È fiÙÈ ÌÔÏÔÓfiÙÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÌÈ· ·ÓٛʷÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ
¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·ÚÈÛÙ›·˜ Î·È ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·fiÏ·˘Û˘, ÂÓ ÙÔ‡ÙÔȘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ÏÔÁÈ-
΋ ÛÙË ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘˜, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ÏÔÁÈ΋ ‰ÂÓ Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙÔ ÛÎÂÙÈÎfi
Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË ÁÈ· Ó· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ,
fiÙ·Ó ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ì ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·fi ÙËÓ ÔÙÈ΋ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ıˆڛ·˜, ÔÈ ‰‡Ô ¤ÓÓÔȘ
Ù˘ «·ÚÈÛÙ›·˜» Î·È Ù˘ «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜» ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ
Û˘Óı‹Î˜ Û˘ÛÛÒÚ¢Û˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ «ÔÈÎÔÓÔÌÈÒÓ Ù˘ ÁÓÒÛ˘», Ë
Ù¿ÛË ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛ˘ Î·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‚·›ÓÂÈ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ «·fiÏ·˘Û˘» Î·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ Ù˘ «ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ÛÙ· ÚfiÛˆ-
·», ÔÈ Ôԛ˜ ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, fiÔ˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·-
Ù·, ·ÓÙÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Ì›· ηٷӷψÙÈ΋ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·, Î·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ Î·È ¤ÓÙ·Í‹ ÙÔ˘˜
ÛÙÔ ÚÂÂÚÙfiÚÈÔ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ÓÔÌÈÌÔÔÈ-
› ÙȘ ·ÚȘ ÂÈÏÔÁ¤˜.
√È ÙÚÂȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÌÈ·˜ ÂÓ·ÏÏ·-
ÎÙÈ΋˜ ÚfiÙ·Û˘ ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ‹/Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ÁÈ· ÙȘ ÛËÌÂÚÈ-
Ó¤˜ Û˘Óı‹Î˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ÚÔÊ˘Ï¿ÛÛÔ˘Ó ·fi ÙÔÓ Î›Ó-
‰˘ÓÔ ÙˆÓ ·ÓÙÈÊ¿ÛˆÓ, ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È Ì ۷ʋÓÂÈ· ·fi ÙÔÓ Young (2006).

72
ñ ∏ ÁÓÒÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ‰ÔṲ̂ÓË/ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ÓË Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï‹-
Úˆ˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ·fi Ù· ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÈÛÙÔÚÈο Ï·›ÛÈ· ̤۷ ÛÙ· ÔÔ›· ·Ú¿-
ÁÂÙ·È.
ñ √È ·Ó·‰˘fiÌÂÓ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ÛÙËÓ ÔÚ›· ηٷÛ΢‹˜ Ù˘, ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ÙË ÁÓÒÛË
¤Ú· ·fi ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ.
™˘ÓÂÒ˜, Ú¤ÂÈ Ó· ›̷ÛÙ ÚÔÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ÓÔÈ Ó· ‰ÈÂΉÈ΋ÛÔ˘Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·
Ó· ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ÁÓˆÛÙÈο Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈο ÂӉȷ-(Û˘Ì-)ʤÚÔÓÙ·, fiÙ·Ó ‰È·¯ÂÈÚÈ˙fiÌ·-
ÛÙÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ.
ñ ∏ ÁÓÒÛË ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ›, ·Ï¿, Ì›· ·ÎfiÌ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋. ∞˘Ùfi ‰ÈfiÙÈ Ë ‰È·-
ÊÔÚÔÔ›ËÛË ÌÂٷ͇ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ‰›ˆÓ, Î·È ÌÂÙ·-
͇ ıˆÚËÙÈ΋˜-ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Î·È Î·ıËÌÂÚÈÓ‹˜-Ú·ÎÙÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Â›Ó·È ıÂÌÂ-
ÏÈ҉˘ ÛÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ÙÈ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
∏ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÚfiÎÏËÛË Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÒÓ ·Ó¿Ù˘Í˘
Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ı· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ˘fi„Ë ÙȘ ·Ú·¿-
Óˆ ÙÚÂȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ. ŒÙÛÈ, ·ÊÂÓfi˜, Ù· ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÎÚÈ-
ÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ı· Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·,
·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â ı· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·ÓÙÈÛÙÔȯ›· Ì ٷ ÂÚÈıÒÚÈ· Ô˘ ı· ·Ú¤¯ÔÓÙ·È
ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜, ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜, ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘. ∂ÈϤÔÓ, ·˘ÙÔ› ÔÈ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ› Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›-
˙Ô˘Ó ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ÙˆÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Èη-
ÓÔÔ›ËÛË Ù˘ ··›ÙËÛ˘ ÁÈ· ÈÛfiÙÈÌË ÚfiÛ‚·ÛË Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
Î·È ÁÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ fiÚˆÓ (ÙÔ˘ ÂÂÍÂÚÁ·Ṳ̂ÓÔ˘)
ÏfiÁÔ˘ Î·È Ù˘ ÁÓÒÛ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
™Â ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ‰ÂηÂٛ˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ηٿ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1970, ·ÚÎÂÙ¿ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ ÂÈÚ·Ì·Ù›ÛÙËÎ·Ó Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÔÚʤ˜ ∞.¶.™.
√È ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ› ·˘ÙÔ› Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ·ÚÎÂÙÒÓ ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ÂÚÈÔ-
¯ÒÓ ÛÔ˘‰ÒÓ ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ΔÚÈÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ (.¯. «¶ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜
™Ô˘‰¤˜»), ηıÒ˜ Î·È Û¯ÔÏÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿ ˆ˜ Û˘Á¯ˆÓÂ˘Ì¤-
Ó· ∞.¶.™. £ÂˆÚÔ‡ÌÂÓ· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂͤÏÈÍË, Ë ÁÂÓÈ΋ Ù¿ÛË ‹Ù·Ó Ó· ‰ڷȈıÔ‡Ó
ÛÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÌfiÓÔ, ÂÓÒ ÔÈ ·ÓÙÈÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ ‚·ıÌ›‰Â˜
Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙË μ/‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‹Ù·Ó ÌÂÁ¿Ï˜. ¡· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜
ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜ ÂÍËÁÔ‡Ó ÙȘ ·ÓÙÈÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÔÚÁ¿-
ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ.
Àԉ›ÍÂȘ
¡· ·Ó·˙ËÙËıÔ‡Ó ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷ-
ÓÔËıÔ‡Ó ÔÈ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.

73
 ™‡ÓÔ„Ë
√È Ù‡ÔÈ ÙˆÓ ∞.¶.™. Ô˘ ÛÙ·‰È·Î¿ ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎ·Ó ·fi ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ Î·È ÙȘ
·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ· ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ¢˘ÙÈÎÔ‡ ∫fiÛÌÔ˘ ›¯·Ó ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓfi˜ Û˘Ófi-
ÏÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·Ó ·fi ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÎÒ‰ÈΘ, ηÓfiÓ˜, Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÌÔÚʤ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıË-
Î·Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙ· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· ÙfiÙ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο
‰›·. ™ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ˘ԉ›ͷÌ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ıÂÌÂ-
ÏȈ‰ÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ, Ô˘ Â›Ó·È ·Ó·Áη›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ Î·È
·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ, Î·È ÙˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·Ó ÂÚÈÛÛfi-
ÙÂÚÔ Ì ٷ ÎÔÈÓˆÓÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ·Ó·Ù‡¯ıËηÓ. μ·ÛÈ΋
Û˘Óı‹ÎË ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ë ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ
‰›ˆÓ Î·È ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·fi Ù· ‚ÈÒ-
Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹˜, fiÔ˘ ΢Úȷگ› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË
Ú·ÎÙÈÎÒÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ. √È ·ÚÔ‡Û˜ Û˘Óı‹Î˜ ÚÔÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì›· Ú·ÏÈÛÙÈ΋ ·Ú¯‹, ˆ˜
‚¿ÛË ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÁÓÒÛˆÓ, ·ÏÏ¿ ÁÓÒÌÔÓ·˜ ÛÙËÓ ÂÂÍÂÚ-
Á·Û›· ÙÔ˘˜ Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ, Ì·˙› Ì ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ηÈ
ÎÚÈÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÔÈ ıÂÌÂÈÒ‰ÂȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, Ù˘
ÈÛfiÙÈÌ˘ Ú¿Û‚·Û˘ Î·È Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ fiÏˆÓ ÛÙËÓ ÚfiÛÎÙËÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ.

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ™Â ¤ÎÙ·ÛË ÌÈ·˜ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÙ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó
Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·È ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Ì ٷ ·Ú·Î¿Ùˆ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο:
ñ ¶ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ÁÓÒÛË,
ñ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÎÚÈÙÈΤ˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜,
ñ ÚÔηÏÔ‡Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ,
ñ ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó Ù· ·ÈÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ÈÛfiÙÈÌ˘ ÚfiÛ‚·Û˘, Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È ‰›Î·È˘
ηٷÓÔÌ‹˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘.
·) ∫‡ÚÈ· ‚¿ÛË ÙÔ˘ ∞.¶.™. ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ú·ÎÙÈ΋ ÂÌÂÈÚ›·.
ªÈ· Ù¤ÙÔÈ· ÌÔÚÊ‹ ∞.¶.™. ı· Ô‰ËÁÔ‡Û ·Ï¿ ÛÙËÓ ·Ó·Î‡ÎψÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘
ÂÌÂÈÚÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘.
‚) ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ∞.¶.™. ‰ÂÓ ÌÔ-
Ú› Ó· Â›Ó·È ÛÙ·ÙÈο Î·È ·ÌÂÙ¿‚ÏËÙ·. ¡¤Â˜ ÌÔÚʤ˜ ∞.¶.™. ı· ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È
¿ÓÙÔÙÂ.
Á) £· Ú¤ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ Ó· Â›Ó·È ÚÔÛÂÎÙÈÎfi˜ Î·È Ó· ÌËÓ ÚÔ‚·›ÓÂÈ ¿ÎÚÈÙ· ÛÙËÓ
·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÂÓfi˜ ∞.¶.™. Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜
Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Ì ¤Ó· ∞.¶.™. Ô˘ ı· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙ· ¿ÌÂÛ·
74
 Ú·ÎÙÈο ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ ÂÚÁÔ‰ÔÙÒÓ, ‹ ÛÙ· ÁÂÓÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ù˘ ··Û¯Ô-
ÏËÛÈÌfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜-ÎÏÂȉȿ.
‰) ∏ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÚfiÛ‚·Û˘ Û ¤ÓÓÔȘ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÂÍËÁËÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ‰ÂÓ
Â›Ó·È Î¿ÙÈ Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏÈο ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì ÙËÓ ·Ú·-
‰ÔÛȷ΋ ÙÔ˘˜ ¤ÓÓÔÈ· (.¯. ª·ıËÌ·ÙÈο, º˘ÛÈΤ˜ ∂ÈÛً̘, πÛÙÔÚ›·). ∞ÏÏ¿,
fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ (.¯., ÙËÓ π·ÙÚÈ΋,
ÙË ªË¯·ÓÈ΋, ÙËÓ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋), Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÚfiÛ‚·Û˘ Û ¤ÓÓÔȘ
ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË ÁÓÒÛË Ë ÔÔ›· Â›Ó·È ÎÔÈÓfi ·fiıÂÌ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÌÈ·˜ Âȉ›Î¢Û˘, ÙˆÓ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÒÓ ÂÚ¢ÓËÙÒÓ ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÍÂÈ-
‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÂÚÈÔ¯‹ Î·È ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÌÈ·˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ¤ÓˆÛ˘. ŒÓ· ∞.¶.™.
Ô˘ ‰ÂÓ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Â›Ó·È Û·Ó
Ó· ·Ó·˙ËÙ¿ÂÈ ¤Ó· ‡ÎÔÏÔ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· ÙË ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜, ÙÔ
ÔÔ›Ô, ˆÛÙfiÛÔ, ÙÔ ÌfiÓÔ Ô˘ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Â›Ó·È Ó· ·Ó··Ú¿ÁÂÈ, ̤ۈ Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜.
Â) °È· Ó· Â›Ó·È ¤Ó· ∞.¶.™. ·Ô‰ÂÎÙfi, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÓfi˜
‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÍÂÎÈÓ¿ ·fi ÙËÓ ·Ó·-
ÁÓÒÚÈÛË fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ‰È·ÎÚÈÙfi Î·È ÌË-·Ó·ÁÒÁÈÌÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙˆÓ
Û˘Ó¯Ҙ ÂÍÂÏÈÛÛfiÌÂÓˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ/fiÚˆÓ ÏfiÁÔ˘, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜
Ù· ¿ÙÔÌ· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÁÈ· Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
ÎfiÛÌÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ˙Ô˘Ó Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó.
2. ∂ÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙË-
Ù¿˜ Û·˜ Ó· ·ÔÙÈÌ‹ÛÂÙ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ·˘Ùfi Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ùfi Ì ÙȘ 5
ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ì ·ÚÈıÌ. 1. ∏
¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ··ÓÙ‹ÛÂÒÓ Û·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÂÚ›Ô˘ Û ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ·Ú¿-
ÁÚ·ÊÔ ÁÈ· οı ̛· ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ·˘Ù¤˜.
3. ¡· ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÙ ÌÈ· Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ·ÔÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂ-
ˆÓ ÛÙÔ ÈÛ¯‡ÔÓ ∞.¶.™. ¡· ÂÈÎÂÓÙÚÒÛÂÙ ÙËÓ ·Ó¿Ï˘Û‹ Û·˜ ÛÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÎÔÌ-
‚ÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ·Ó¿ÏÔÁ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
¢È¿ÛÙ·ÛË 1: √ ‚·ıÌfi˜ Ù˘ ÌfiÓˆÛ˘ (‹ Ë ÈÛ¯‡˜ ÙÔ˘ Û˘ÓfiÚÔ˘) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂ-
ÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ‹ ÌÔÚʤ˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜.
¢È¿ÛÙ·ÛË 2: ∏ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ÌÂٷ͇ Ù˘ ηٿÎÙËÛ˘ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘
Î·È Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ·ÊÂÓfi˜, Î·È ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ô˘ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
ÂÓۈ̷ÙÒÓÔÓÙ· ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·.
¢È¿ÛÙ·ÛË 3: ∞Ó ‚¿ÛË ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Â›Ó·È Ë ˘fiıÂÛË fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË Û˘ÁÎÚÔ-
Ù› ¤Ó· Û˘ÓÂ¤˜ Î·È Û˘ÓÂÎÙÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ù· ÂÈ Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÌ‹Ì·Ù· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ, ‹ Ë ˘fiıÂÛË fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË ÌÔÚ› Ó· ÙÂÌ·¯ÈÛÙ› Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÙÌ‹-
Ì·Ù· ‹ ÛÙÔȯ›·, Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â·Ó·Û˘Ó‰ÂıÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÛÎfi-
ÌÂÓÔ˘˜ ‹ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Û ¤Ó· ·ÚÈıÌfi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Û˘Ó‰˘·ÛÌÒÓ.

75
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Bernstein, B. (1990). Class, Codes and Control, vol. 4: The structuring of pedagogic
discourse, London, Routledge.
Bernstein, B. (1991). ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ› ÎÒ‰ÈΘ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹,
ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË, ÛËÌÂÈÒÛÂȘ πˆÛ‹Ê ™ÔÏÔÌÒÓ, ∞ı‹Ó·, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·.
Bernstein, B. (2000). Pedagogy, Symbolic Control and Identity: Theory, Research
and Critique (Revised edition), Oxford, Rowman & Littlefield.
Bowkett, S. (2005). 100 ideas for Teaching Creativity, London, Continuum.
Goodson, I. (1994). Studying Curriculum. Cases and Methods, Buckingham, Open
University Press.
Hartley, D. (2003). New Economy, New Pedagogy? Oxford Review of Education,
29(1), 81-94.
Hartley, D. (2006). Excellence and Enjoyment: The Logic of a ‘Contradiction’,
British Journal of Educational Studies, 54(1), 3-14.
À¶∂¶£/ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ (2002). ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
™Ô˘‰ÒÓ. ∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ ÀÔ¯ÚˆÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, Ù. ∞´ & μ´,
∞ı‹Ó·, À¶∂¶£/¶.π.
Young, M. (1971). (ed.) Knowledge and Control: New Directions for the Sociology
of Education, London, Collier Macmillan.
Young, M. (1998). The curriculum of the Future. From the ‘new sociology of
education’ to a critical theory of learning, London, Falmer Press.
Young, M. (2006). Curriculum Studies and the Problem of Knowledge; Updating the
Enlightenment, ÛÙÔ: H. Lauder, P. Brown, J.-A. Dillabough, A.H. Halsey, Education,
Globalization & Social Change, Oxford, U.K., Oxford University Press.

76
 ¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ ª¿ıËÛË Î·È
¶·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ¶Ú·ÎÙÈΤ˜:
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Î·È ÎÚÈÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÕÓÓ· ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË, ª¤ÓË ∫Ô‡ÚÔ˘

™ÎÔfi˜
™Ùfi¯Ô˜ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ (Û‡ÓıÂÙË) ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ó· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ ÙËÓ Â˘ı˘ÁÚ¿ÌÌÈÛË ÙˆÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÌÂ
ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È Ì ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘ ∞Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡
¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ™Ô˘‰ÒÓ (∞.¶.™.), Û˘Ì‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜
ÙˆÓ ÎÚÈÙÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ô˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÂÈÌfiÚʈÛ˘ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÚÔÙ‡Ô˘ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ.
ñ ∞Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ó· ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈ-
ÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ.
ñ ∞ÔÙÈÌÔ‡Ó ÙȘ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È Î·È Ó·
·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ÂÈÙÂϤÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ¶·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜
ñ ¶·Ú·ÁˆÁÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
ñ ¶·Ú·ÁˆÁÈο Ì·ıËÛȷο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ‹ ÂÈÙÂϤÛÂȘ

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹: ∞ÊÂÙËÚȷΤ˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜ Î·È ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ

∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜ ÂÎÎÈÓ¿ ·fi ‰‡Ô ·ÊÂÙËÚȷΤ˜ ÛΤ„ÂȘ. ¶ÚÒÙÔÓ, Ë
¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ÎÚÈÙÈΤ˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‰ÂÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ›ٷÈ,
ηıÒ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ÂÌÙÔ˘Û›· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, Ù· ˘„Ë-
ÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ·Ú·ÁˆÁÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚·‰›˙Ô˘Ó Ì ÙËÓ ·Ú¯‹
77
 Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Ì ÙËÓ ÚÔ¸fiıÂÛË fiÙÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Ó· ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ì ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfi-
ÁËÛ˘, ηıÒ˜ Î·È Ì ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘ ∞.¶.™.
√È ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜, ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈ-
ÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÚԤ΢„·Ó ·fi Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˜ ÂÌÂÈÚÈΤ˜ ÌÂϤÙ˜, ·ÏÏ¿ Î·È ıˆÚËÙÈΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ
Û ۯÔÏÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ (Newman & Associates, 1996, Lingard, 2005, Lingard, Mills &
Hayes, 2006). √È ¤Ú¢Ó˜ ·˘Ù¤˜, ÚÒÙÔÓ, ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ ÔÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÔÏÏÒÓ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎÒÓ ı¤ÙÔ˘Ó ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÂÚÁ·-
Û›· ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË. ¢Â‡ÙÂÚÔÓ, ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Û¯ÔÏÈÎÒÓ Ù¿ÍˆÓ,
ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ÂÈÙÂϤÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‹Ù·Ó ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘
ÛÎfiÈÌ˘ ¢ı˘ÁÚ¿ÌÌÈÛ˘ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ì ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜
·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜.

£ÂˆÚËÙÈΤ˜ ŒÓÓÔȘ: ¶·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ¶Ú·ÎÙÈΤ˜

¢·ÓÂÈ˙fiÌ·ÛÙ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ, ÛÙËÓ
ÔÔ›· ÂÓÙ¿ÛÛÔÌ ÙȘ ÙÚÂȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ¤ÓÓÔȘ (·Ú·ÁˆÁÈ΋ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Ú·ÎÙÈ-
΋, ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ÂÈÙÂϤÛÂȘ) ·fi ÙÔÓ Lingard ηÈ
ÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘ (2005, 2006). ∏ ¤ÓÓÔÈ· ·ÔÙÂÏ› ÚÔ˚fiÓ ÂÚ¢ÓÒÓ Ô˘ ÂÈ-
ÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË. ∏ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈ΋ ÔÙÈ΋ ÙˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ ÙÔ‡˜
ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ¤ÓÓÔÈ· ·fi ¤ÓÓÔȘ, ÔÈ Ôԛ˜, ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔ-
ÓÙ·˜ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË Î·È ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, ÂÈÚÚ›ÙÔ˘Ó ÙȘ ¢ı‡Ó˜ ÙˆÓ ÌË Èη-
ÓÔÔÈËÙÈÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Û ·˘ÙfiÓ Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜. ªÂ ¿ÏÏÔ˘˜ fiÚÔ˘˜, Ë ı¤ÛË fiÙÈ ÔÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚÁ·ÓÒ-
ÓÔÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· «ÙÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ηχÙÂÚ·» ı· ÚfiÛÊÂÚ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ì›·
ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÔÙÈ΋. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ô Lingard Î·È ÔÈ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘
Û˘ÌʈÓÔ‡Ó Ì ٷ ÔÚ›ÛÌ·Ù· ÔÏÏÒÓ ÌÂÏÂÙÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ÂÎÎÈÓÔ‡Ó ·fi
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ıˆÚËÙÈΤ˜ ·ÊÂÙËڛ˜ Î·È È‰ÂÔÏÔÁÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ, ηٷϋÁÔ˘Ó ÛÙÔ
ÎÔÈÓfi Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔÈ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÔÏÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔ-
ÓÙ˜, Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ηχÙÂÚ· Ì·ıËÛȷο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜,
Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÙÔ˘˜ ˘fi‚·ıÚÔ ‰ÂÓ Â˘ÓÔ› ÙȘ
ÂȉfiÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Â›Ó·È ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Î·È ÔÈ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Ú·-
ÎÙÈΤ˜.
∞fi ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘ Pierre Bourdieu (1985) ·ÍÈÔÔÈ‹ıËÎÂ Ë È‰¤· fiÙÈ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
Û‡ÛÙËÌ·, ·ÔʇÁÔÓÙ·˜ Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ Ì ÚËÙfi ÙÚfiÔ ÛÙÔÓ Î¿ı ̷ıËÙ‹ ·˘Ùfi Ô˘
˘fiÚÚËÙ· ··ÈÙ› ·fi ÙÔÓ Î·ı¤Ó·, ηٷϋÁÂÈ Ó· ··ÈÙ› ·fi fiÏÔ˘˜ Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ
ÙÚfiÔ Ó· ¤¯Ô˘Ó ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ ›‰ÈÔ ‰ÂÓ ÚÔÛʤÚÂÈ. ∂ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·˜ ÙËÓ È‰¤· ·˘Ù‹ ÌÂ
ıÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÛÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ, ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ, ÚÔÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ Ó· ·Î˘ÚˆıÔ‡Ó ÔÈ Û˘Ó‹ıÂȘ Ú·ÎÙÈΤ˜, Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÌÔÚʈ-
ÙÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÏfiÁˆ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÚÔ-
¤Ï¢Û˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÓÈÛË Î·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ ÁÓÒÛ˘, Ë Û·Ê‹-
78
ÓÂÈ· ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û οı ̿ıËÌ·, ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ÌÂ
‚¿ÛË Ù· ÔÔ›· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ·ÔÙÂÏ› ·Ó·Áη›·
Û˘Óı‹ÎË.

¶·Ú·ÁˆÁÈο ª·ıËÛȷο ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ‹ ¶·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ∂ÈÙÂϤÛÂȘ

™¯ÂÙÈ΋ Ì ٷ ·Ú·¿Óˆ Â›Ó·È Î·È Ë Û‡ÏÏË„Ë ÙˆÓ «·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ·Ô-
ÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ» ‹ ÙˆÓ «·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÈÙÂϤÛˆӻ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙÔ ÚfiÙ˘Ô
ÙÔ˘ Lingard Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ ÙÔ˘. ∏ ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ··ÈÙ› ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó ÏÔ‡ÛÈ· ·Ô-
ÙÂϤÛÌ·Ù·, ηıÒ˜ Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ô˘ Ó· ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó
ÙȘ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Î·È ÁÓÒÛÂȘ. ¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÈÙÂ-
ϤÛÂˆÓ Â›Ó·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂȉÂÈ-
¯ıÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÈÙÂϤÛÂȘ, Î·È ÔÈ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙȘ ·Ó·Áη›Â˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Î·È ÁÓÒÛÂȘ ÁÈ· Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÓÔ˘Ó Ù¤ÙÔÈÔ˘ Ù‡Ô˘
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.

√È μ·ÛÈΤ˜ ¢È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ¶·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¶Ú·ÎÙÈÎÒÓ

ÀÔÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·˜, Í·Ó¿, fiÙÈ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ô˘ ·ÍÈÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙËÓ ÂÓfi-
ÙËÙ· ·˘Ù‹ ·Ó·Ù‡¯ıËΠ·fi ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ô˘ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó Û Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ Û¯ÔÏÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ (Lingard, 2005), ÛÙËÓ ˘Ô-ÂÓfiÙËÙ·
·˘Ù‹ ı· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì 4 ‚·ÛÈΤ˜ ÔÚ›˙Ô˘Û˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·-
ÎÙÈÎÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È:
ñ ™ÙË ÓÔËÙÈ΋/ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·.
ñ ΔË ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ.
ñ ΔÔ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù¿Í˘.
ñ ΔËÓ ·ÍÈÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜.

1. ¡ÔËÙÈ΋/ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·
∏ ‰È¿ÛÙ·ÛË «ÓÔËÙÈ΋/ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·» (Lingard, 2005, Lingard et al., 2006)
˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ÔÈ
Ôԛ˜ Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó Î·È Ó· ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ Â›‰ÂÈÍË ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ·Î·‰ËÌ·˚-
ÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞˘Ù‹ Â›Ó·È ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜
‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ‚·ÛÈṲ̂ÓË ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÛÙË
Ì¿ıËÛË, ÛÙËÓ ›ÛË ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÛÙËÓ ÔÈÔÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ·. Δ·
ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹, ıˆÚÔ‡ÌÂÓ· ·fi ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÙˆÓ
·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, Â›Ó·È Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ.
·) ΔÔ ÚÒÙÔ ÛÙÔȯ›Ô, «ÁÓÒÛË ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛ‹ Ù˘»,
·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Ó· ·Ó·Ì¤ÓÂȘ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó fiÙÈ
79
 ηٷÓÔÔ‡Ó ÙÔ Ò˜ ‰ÔÌÂ›Ù·È Ë ÁÓÒÛË. ªÈ· Ù¤ÙÔÈ· ··›ÙËÛË ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÙ›-
ÏË„Ë fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË Â›Ó·È Ì¿ÏÏÔÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÌÂÓË Î·È ˘ÔΛÌÂÓË Û ÔÏÈÙÈΤ˜,
ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ Î·È ÂÌÏÔΤ˜, ·Ú¿ ¤Ó· ÛÙ·ıÂÚfi ηÈ
·ÌÂÙ¿‚ÏËÙÔ ÛÒÌ· ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ªÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó Ù¤ÙÔÈ· ηٷÓfiËÛË, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Ó·
Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ó ‰˘ÓËÙÈο ·ÓÙÈÎÚÔ˘fiÌÂÓ˜ ÌÔÚʤ˜ ÁÓÒÛ˘.
£· Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı¿ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÂÚÌËÓ›˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÁÈ·Ù›
οÔȘ ÌÔÚʤ˜ ÁÓÒÛ˘ ˘ÂÚÙÈÌÔ‡ÓÙ·È ¤Ó·ÓÙÈ Î¿ÔÈˆÓ ¿ÏψÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁ-
Ì·, ηıÒ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙÔ ‰È·-
‰›ÎÙ˘Ô, ··ÈÙÂ›Ù·È ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ó· ÂÚÌËÓ‡ԢÓ, Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÊ·Ú-
Ìfi˙Ô˘Ó ·˘Ù‹ ÙË ÁÓÒÛË. ∞˘Ùfi fï˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ë ÁÓÒÛË ‰ÔÌ›ٷÈ, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿
ÙÔ˘˜ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ÁÓÒ-
Û˘, ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ· Î·È Û˘ÌʤÚÔÓÙ·.
‚) ΔÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛÙÔȯ›Ô, «ÁÓÒÛË ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓË Ì ÙËÓ ÂͤٷÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ-
ÎÒÓ ÁÓÒÛˆӻ, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ˙ËÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜
χÛÂȘ, ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜, ÚÔÔÙÈΤ˜ ‹ ÔÙÈΤ˜ ÁˆÓ›Â˜ fiÙ·Ó ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó Ì›· ¤ÓÓÔÈ·,
¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·, ‹ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ·. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÂÈÙÂÏÔ‡Ó Î¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ,
ÂÌϤÎÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙË ÌÂϤÙË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ, ›Ù ̤۷ ·fi ÙË ÚËÙ‹
·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ, ‹ ̤۷ ·fi ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ‰ÂÓ ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÔÏÔÎÏËÚˆı› ÂÈÙ˘¯Ò˜ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ÂͤٷÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ, ÔÈ ÔÔ›-
˜ Â›Ó·È ˘fiÚÚËÙ˜ ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›·.
Á) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «ÛΤ„Ë ·ÓÒÙÂÚ˘ Ù¿Í˘» ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ¯ÂÈÚÈÛÙÔ‡Ó
ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È È‰¤Â˜ Ì ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ Ó· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ù· ÓÔ‹Ì·Ù· Î·È ÙȘ
Û˘Ó¤ÂȤ˜ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi˜ Ô ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ‰Â‰Ô̤ӷ Î·È È‰¤Â˜ Ì ÛÎÔfi Ó· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó, Ó· ÁÂÓÈ·ÛÔ˘Ó, Ó·
ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó, Ó· ˘Ôı¤ÛÔ˘Ó ‹ Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó Û οÔÈ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ‹ ÂÚÌË-
Ó›˜. √ ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È È‰ÂÒÓ, ̤۷ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜,
ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· χÓÔ˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó Î·È-
ÓÔ‡ÚÁÈ· (ÁÈ· ·˘ÙÔ‡˜) ÓÔ‹Ì·Ù· Î·È Î·Ù·ÓÔ‹ÛÂȘ. ∏ ‰˘ÛÎÔÏ›·, ‰Ò, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È
ÛÙÔ fiÙÈ, fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙË ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛ˘, ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ¤Ó· ÛÙÔÈ-
¯Â›Ô ·‚‚·ÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ηıÈÛÙ¿ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· fi¯È ¿ÓÙÔÙ ÚԂϤ„ÈÌ·, ηÈ
Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û›ÁÔ˘ÚÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ÚÔ˚fiÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
‰) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «‚¿ıÔ˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ (ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜)»
Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ¤Ó‰ÂÈÍË Ù˘ ·Ó¿Á΢ ¤ÓÙ·Í˘ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ‰Ú·-
ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ Ó· ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ó·
ηٷÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó È‰¤Â˜, ıˆڛ˜ Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È
ÎÚ›ÛÈ̘ ‹ ‚·ÛÈΤ˜ ̤۷ Û ¤Ó· ·Î·‰ËÌ·˚Îfi ‹ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈ-
ΛÌÂÓÔ, ‹ ̤۷ Û ‰È·ıÂÌ·ÙÈο ‰›·, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ӷ ·fi ÙËÓ
ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛÙ‹-
80
 ̘, ·˘Ùfi ı· ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ÙËÓ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÎÏÂÙ˘Ṳ̂ÓË Î·È ÂÍÂȉÈ-
ÎÂ˘Ì¤ÓË Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ¤Ì‚ÈˆÓ fiÓÙˆÓ Î·È ÙˆÓ Û¯¤ÛÂÒÓ ÙÔ˘˜. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·
ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘ ı· ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÙËÓ ÂȘ ‚¿ıÔ˜ ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ
ÂÓÓÔÈÒÓ Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù¿Í˘, ‹ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Ô˘ ÂȉÈÒ-
ÎÔ˘Ó Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ê‡ÛË Î·È Ù· ·›ÙÈ· ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÛˆÓ. ∞Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÂ
ÌÂÌÔӈ̤ӷ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· ˆ˜ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜, Û ÔÚÈÛÌÔ‡˜ ‹
·ÏÁÔÚ›ıÌÔ˘˜ ‰ÂÓ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ‰Â›ÎÙ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘,
ÂÎÙfi˜ ÎÈ ·Ó Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÂÈ-
ÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
Â) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «‚¿ıÔ˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ (ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜)» ··ÈÙ› ·fi
ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÙÔ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ. ªÈ· ·Ó¿ÏÔ-
ÁË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ı· ˙ËÙÔ‡Û ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
‹ÛÔ˘Ó ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘, ¤Ú¢ӷ˜ ‹ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘Ó‹-
ıÂȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÂÓfi˜ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ÌÈ·˜ Â·ÁÁÂÏÌ·-
ÙÈ΋˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜. ªÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÈÔ ÈηӤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ‰ÈÂÚ‡-
ÓËÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ Ì ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ·ÓÙÈ-
ΛÌÂÓÔ (.¯. Ë ÂÚÌËÓ›· ÁÚ·ÊÈÎÒÓ ·ÂÈÎÔÓ›ÛˆÓ), ·ÏÏ¿ ı· ›¯·Ó ·Í›· ·Ó Ë ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ··ÈÙÔ‡Û ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Ì οÔÈÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂ
ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘.
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÌÂıfi‰ˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ Â›Ó·È Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË Ì·ıË-
Ì·ÙÈÎÒÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ ‹ Ë ÂÚÌËÓ›· ÚˆÙÔÁÂÓÒÓ ËÁÒÓ.
ÛÙ) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «ÂÂÍÂÚÁ·Ṳ̂ÓË ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·», ıˆÚË̤ÓÔ ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÙˆÓ
·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ··ÈÙ› ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È
ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ì ÌÔÚʤ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, fiÔ˘ ÔÈ È‰¤Â˜, ÔÈ
¤ÓÓÔȘ, Ù· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Î·È ÔÈ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ı· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ηÈ
Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ ÙÚfiÔ. ∏ ··›ÙËÛË ÁÈ· ÂÂÍÂÚÁ·Ṳ̂Ó˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
ÈÛ¯‡ÂÈ ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÁÚ·Ùfi, fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ.
¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷÓÔËıÔ‡Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ «¡ÔËÙÈ΋/
¶ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ¶ÔÈfiÙËÙ·» ·Ú·ı¤ÙÔ˘ÌÂ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô˘ ·ÓÙÏ›ٷÈ
·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËΠˆ˜ ‰ÔÌ‹ ÁÈ· Ó· ÌÂÏÂÙËı›
ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «‚¿ıÔ˜ ÁÓÒÛ˘ (ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ)». ™ËÌÂÈÒÓÂÙ·È, fiÙÈ Ë ›‰È·
‰ÔÌ‹ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Î·È ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ˘fiÏÔÈˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, fiˆ˜
¤ÁÈÓÂ Î·È ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
∫ϛ̷η Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ «‚¿ıÔ˜ ÁÓÒÛ˘ (ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ)»

™∂ ¶√π∞ ∂∫Δ∞™∏ ∏ ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∞ ∞•π√§√°∏™∏™ ∞¶∞πΔ∂π ∞¶√ Δ√À™ ª∞£∏Δ∂™ ¡∞

∂¶π¢∂π•√À¡ ∫∞Δ∞¡√∏™∏ Δø¡ π¢∂ø¡, £∂øƒπø¡ ◊ √¶Δπ∫ø¡ ¶√À ∂π¡∞π ∫∂¡Δƒπ∫∂™
™∂ ∂¡∞ ∞∫∞¢∏ª∞´∫√ ◊ ∂¶∞°°∂§ª∞Δπ∫√ ∞¡Δπ∫∂πª∂¡√.

81
 ∞˘Ù‹ Ë Îϛ̷η ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ÚÔ¿ÁÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ȉ¤Â˜,
ıˆڛ˜ Î·È ÔÙÈΤ˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÎÚ›ÛÈ̘ ‹ ‚·ÛÈΤ˜ ̤۷ Û ¤Ó· ·Î·‰ËÌ·˚Îfi ‹
Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ‹ ̤۷ Û ‰È·ıÂÌ·ÙÈο ‰›· ·Ó·ÁÓˆÚÈ˙fiÌÂÓ·
·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Î·È ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. Δ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÛÙ· Ì·ıËÌ·-
ÙÈο ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙȘ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜, ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ‹ ÙÔÓ ÁˆÌÂÙÚÈÎfi
¯ÒÚÔ. ™ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘ Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ı· ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·,
ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË ‹ ÙȘ ıˆڛ˜ ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÛˆÓ.

∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ¶ÂÚȯfiÌÂÓÔ (∂.¶.)

¶ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ∂.¶. 1…2…3…4…5 À„ËÏfi ∂.¶.
1= ™Â ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ó ÂÈÙ˘¯›· ¯ˆÚ›˜ Ó·
ηٷÓÔÔ‡Ó ÙȘ ¤ÓÓÔȘ, ÙȘ ȉ¤Â˜ ‹ ÙȘ ıˆڛ˜, ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ÎÂÓÙÚÈΤ˜ Û ÌÈ·
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
2= ™Â ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ó ÂÈÙ˘¯›· Ì ÂÈÊ·-
ÓÂȷ΋ Î·È ÌfiÓÔ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ‹ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ›ӷÈ
ÎÂÓÙÚÈΤ˜ Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
3= ™Â ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ó ÂÈÙ˘¯›· Ì ÌÈ·
̤ÙÚÈ· ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ‹ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ÎÂÓÙÚÈ-
Τ˜ Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
4= ∏ ÂÈÙ˘¯›· Û ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ÎÂÓÙÚÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ȉÂÒÓ ‹ ıˆÚÈÒÓ ÌÈ·˜ ÔÚÈṲ̂Ó˘
ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜.
5= ∏ ÂÈÙ˘¯›· Û ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË, ηıÒ˜ Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ¤ÓÓÔȘ, ÙȘ
ȉ¤Â˜ ‹ ÙȘ ıˆڛ˜, ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ÎÂÓÙÚÈΤ˜ Û ̛· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤-
Ó˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜.
¶ËÁ‹: Lingard et al. 2006, ¶·Ú¿ÚÙËÌ·, ÛÂÏ. 103 (Ì ÂÏ·ÊÚ¤˜ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ).

∂›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÁÈ· Ó· ‚ÔËıËıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈıÔ‡Ó ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ

Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ
·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÂÙ·È Ì ·˘Ù¤˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÁÈ·
Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·Ú·ÁˆÁÔ› ÁÓÒÛ˘, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‹ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ÂÌÏ·-
ÎÔ‡Ó Ì ·ÓÒÙÂÚ˘ Ù¿Í˘ ÛΤ„Ë. √ÌÔ›ˆ˜, ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó
fiÙÈ Î·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «ÁÓÒÛË ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛ‹ Ù˘»,
fiÙ·Ó ÂÌϤÎÔÓÙ·È Ì ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ı· Ú¤ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ó· ¤¯Ô˘Ó
¤ÚıÂÈ ·ÓÙÈ̤وÔÈ Ì ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiÔ˘ Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÁÈ· ÙË ÁÓÒÛË ˆ˜ οÙÈ
ÛÙ·ıÂÚfi Î·È (ÈÛÙÔÚÈο) ·ÌÂÙ¿‚ÏËÙÔ Ó· ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ·ÌÊÈÛ‚ËÙËı›. ∏ ÛËÌ·ÓÙÈ-
΋ ȉ¤·, ‰Ò, Â›Ó·È fiÙÈ, ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÙ˘¯Â›˜ ÂȉfiÛÂȘ
ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, Ú¤ÂÈ ÔÈ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ÛÙËÓ
Ù¿ÍË Ó· ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ.

82
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∂ÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ Û ÔÌ¿‰Â˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓfi Û·˜ Ó· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ·
·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÁÈ· οı ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘: ¡ÔËÙÈ΋/¶ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈ-
fiÙËÙ·. ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, ÌÔÚ›Ù ӷ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›-
‰ÈÔ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Û·˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÙ ·fi ¿ÏϘ ÔÌ¿‰Â˜ (ÌÂ
ÙÔ ›‰ÈÔ ‹ Û˘Ó·Ê¤˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, fiÔ˘ ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi) Ó· ηٷٿÍÔ˘Ó ÙȘ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ÒÛÙ ӷ Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó Èı·Ó¤˜ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ.
Àfi‰ÂÈÍË
∏ Îϛ̷η ÙÔ˘ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 1 ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ηÏfi Ô‰ËÁfi ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‹ ÙËÓ ·Ó·-
˙‹ÙËÛË ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ™ÙËÓ ·Ú¯‹, ηÏfi ı· ‹Ù·Ó Ó·
Û˘˙ËÙËı› ‰ÈÂÍÔ‰Èο Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Û¯Â‰È¿˙ÂÙ·È ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁË-
Û˘, Ó· ·Ó·Ï˘ı› Ë Î·Ù¿Ù·ÍË ÙÔ˘ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 1 Î·È Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ηٷٿ-
ÍÂȘ ÁÈ· fiÏ· Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ ¡ÔËÙÈ΋/¶ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·. ∂›Û˘, ÛÎfiÈ-
ÌÔ Â›Ó·È Ó· Û˘˙ËÙËı› ηٿ fiÛÔ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfi-
ÙÂÚ· ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÛÙÔȯ›· Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ‚·ıÌÔ‡˜.

2. ¢È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ

∏ ‰Â‡ÙÂÚË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË
‰È·›ÛÙˆÛË fiÙÈ, ·ÚfiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ «‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·»,
ÎÚ›ÛÈÌ· ÁÈ· ÙËÓ ·fiÛ·ÛË ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÈÙÂϤÛˆÓ, ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ¯·ÌËϤ˜ ÂȉfiÛÂȘ, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó Û ÌÈ·
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· ÁÈ ·˘ÙÔ‡˜. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Â‰Ò ·ÔÙÂ-
ÏÔ‡Ó: √È Â˘Î·Èڛ˜ Ô˘ ‰›‰ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ‚È‚Ï›· ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ ÁÈ·
ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ·È‰È¿, Ù· ÔÔ›· Ó· Ù· ‰È·‚¿˙Ô˘Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û ̷ıËÙ¤˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚˆÓ
ٿ͈Ó. √È Â˘Î·Èڛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ó· Û˘ÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÛÙ¤ÏÓÔ˘Ó Û ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÏË
Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ‰È·ÎËÚ‡ÍÂȘ ÁÈ· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÙÔÈÎÔ‡ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜.
∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÔÌ¿‰ˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÚÔÎËÚ‡ÍÂȘ ÁÈ· ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ‰ËÌÔÛ›ˆÓ ¤ÚÁˆÓ
Ù¤¯Ó˘, Ì ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÚÔÙ¿ÛˆÓ. ™Â fiϘ ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÈÙÒÛÂȘ,
ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯ÂÈ ·Ô‰Âȯı› fiÙÈ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ ‰Â›ÎÙ˜
ÂÈÙ˘¯›·˜ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ¿ÙÔÌ· ‹ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÎÔÈÓˆÓÈ-
΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
∏ ‰È¿ÛÙ·ÛË «¢È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ °ÓÒÛˆӻ, ıˆÚÔ‡ÌÂÓË ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÙˆÓ Ú·ÎÙÈ-
ÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ÛÙÔȯ›· (Lingard, 2005, Lingard et
al., 2006).
·) «™‡Ó‰ÂÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ì ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ¤Íˆ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË». ΔÔ ÛÙÔȯ›Ô
·˘Ùfi ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ fiÙÈ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ı· ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· Î·È ·Í›· ¤Íˆ ·fi ÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Ù¿Í˘. ŸÙ·Ó ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÈÎÚ‹ ‹ η̛· ·Í›· ÂÎÙfi˜
Ù˘ Ù¿Í˘, ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ˆ˜ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô (ÛÙÔ

83
 ·ÚfiÓ ‹ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ), Î·È ÁÈ· ηӤӷ ¿ÏÏÔ ÙÔ̤· Ù˘ ˙ˆ‹˜. ŒÙÛÈ, ÛÙÔ ÚÔÙÂÈÓfi-
ÌÂÓÔ ÚfiÙ˘Ô ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÁÈ·
Ó· ÙÔÔıÂÙËı› „ËÏ¿ Û ۯ¤ÛË Ì ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· ˙ËÙ¿ ·fi
ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·, Ì›· ¤ÓÓÔÈ· ‹ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Û·Ó
·˘Ù¿ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ‹ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ Â͈ۯÔÏÈ΋
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
‚) «™‡Ó‰ÂÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Ì ÙËÓ ·ÔÚÚ¤Ô˘Û· ·fi ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘˜ ˘fi‚·-
ıÚÔ ÁÓÒÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi Â›Ó·È ·ÚfiÓ Û ̛· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·, fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· οÓÔ˘Ó Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÁψÛÛÈΤ˜-
ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ÁÓÒÛË Î·È ÂÌÂÈÚ›· Ô˘ ·ÔÚÚ¤ÂÈ ·fi ÙÔÓ
ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘˜ ÎfiÛÌÔ ·ÊÂÓfi˜, Î·È Ù· ı¤Ì·Ù·, ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜
Ô˘ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÔ‡Ó, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘. ∏ ·ÔÚÚ¤Ô˘Û· ·fi ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
˘fi‚·ıÚÔ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÓÒÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÁÓÒÛË, ÙËÓ ÙÔÈ΋
ÁÓÒÛË, ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÂÌÂÈÚ›·, ηıÒ˜ Î·È Ù· ̤۷ Î·È ÙȘ ËÁ¤˜ Ï·˚΋˜ ÎÔ˘Ï-
ÙÔ‡Ú·˜.
Á) «™˘Á¯ˆÓÂ˘Ì¤ÓË Û¯ÔÏÈ΋ ÁÓÒÛË». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È Û ÌÈ· ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, fiÙ·Ó ÚÔÛ‰ÔÎ¿Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ›Ù (·) Ó· οÓÔ˘Ó Ê·ÓÂ-
Ú¤˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· Ó· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÁÓÒÛÂȘ ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓ˜ ·fi ‰‡Ô ‹
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ‹ (‚) fiÙ·Ó Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ‰ÂÓ Â›Ó·È
ÈÛ¯˘Ú¿ Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Ì ¤Ó· ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ ··ÈÙ› ÙËÓ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹ ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘. £¤Ì·Ù· ‹ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ›Ù ··ÈÙÔ‡Ó
ÁÓÒÛË ·fi ÔÏÏ·Ϥ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ›Ù ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ηْ ·Ú¯¿˜
Û·Ê‹ ‚¿ÛË Û ̛· ÔÚÈṲ̂ÓË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹ Â›Ó·È ‰Â›ÎÙ˜ Û˘Á¯ˆÓÂ˘Ì¤ÓˆÓ
∞.¶.™.
‰) «™‡Ó‰ÂÛË Ì ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈ· ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi Â›Ó·È ·ÚfiÓ
Û ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, fiÙ·Ó ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó
ÙË ÁÓÒÛË ÙÔ˘˜, Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ ‹ ÌÈ· ÂÈÙ¤ÏÂÛË, ‹ ·ÎfiÌ· Ó· ·Ó·-
Ï¿‚Ô˘Ó Î¿ÔÈ· ‰Ú¿ÛË ÁÈ· ¤Ó· ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈÔ ¤Ú· ·fi ÙÔ ‰¿ÛηÏÔ, ÙËÓ Ù¿ÍË Î·È
ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÎÙ›ÚÈÔ. ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô 2· ηٿ ÙÔ
fiÙÈ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, fi¯È ÛÙË ‰È·‰Èη-
Û›· ÂÎÙ¤ÏÂÛ˘ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. °È· Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ „ËÏ¿
ÛÙËÓ Îϛ̷η ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘, Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂӉ›ÍÂȘ fiÙÈ ÙÔ ·ÎÚÔ-
·Ù‹ÚÈÔ-ÛÙfi¯Ô˜ fiÓÙˆ˜ ·›ÚÓÂÈ ÛÙ· ÛÔ‚·Ú¿ ÙȘ ‰Â‰Ô̤Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛ˘.
Â) «¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È
ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂΛӘ, ÔÈ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÚÔ-ηıÔÚÈṲ̂ÓË ÛˆÛÙ‹
χÛË, ·ÏÏ¿ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÁÓÒÛ˘ ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Î·È ··ÈÙÔ‡Ó ÂÈ-
Ûٷ̤ÓË ÚÔÛÔ¯‹ Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi ¤Ó· Ì·ı‹Ì·Ù·. ŒÓ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ‰Ò,
·ÔÙÂÏ› Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔ˜ Â›Ï˘ÛË ¤Ó·

84
 Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ, Ú·ÎÙÈÎfi, ·ÏËıÈÓfi ‹ ˘ÔıÂÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· (‹ Î·È Û‡ÓÔÏÔ ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ). ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ë ÂÚÁ·Û›· ÂÎÎÈÓ› ·fi ÙËÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ÙÔ Ì¿ıËÌ· ‰ÔÌÂ›Ù·È Á‡Úˆ ·fi ÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘
ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¡· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ÔÌ¿‰Â˜, οı ̛· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜
2-3 ÂȉÈÎÔًوÓ. √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ù˘ οı ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ÌÈ· ¤ÓÓÔÈ· ·fi ÙÔ
ÁÓˆÛÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ÂÓÒ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÂȉÈÎÔÙ‹ÙˆÓ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó
ÔȘ ¤ÓÓÔȘ ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÔ‡Ó Ì ·˘Ù‹.
∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÔÈ «¢È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ŒÓÓÔȘ» Î·È «√È
¢È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜» ÙÔ˘ «¢È·ıÂÌ·ÙÈÎÔ‡ ∂ÓÈ·›Ô˘ ¶Ï·ÈÛ›Ô˘ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
™Ô˘‰ÒÓ. ∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ™Ô˘‰ÒÓ» ÙÔ˘ À¶∂¶£/¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘
(¶.π.) ‹/Î·È Ù· ‰È‰·ÎÙÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·. ¡· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÔÈ· ·fi Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘
¢È¿ÛÙ·Û˘ 2 («¢È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ °ÓÒÛˆӻ) ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηÏÏÈÂÚÁËıÔ‡Ó Ì ÌÈ· ·Ó¿ÏÔÁË
ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.
Àfi‰ÂÈÍË
¶ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, ηÏfi ı· ‹Ù·Ó Ó· ÚÔËÁËı› Ë Û˘˙‹ÙËÛË
ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘ ¢È¿ÛÙ·Û˘ 2, Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ¿˜ Ù· Ì ٷ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ¢È¿ÛÙ·Û˘ 1, ȉÈ-
·›ÙÂÚ· Ù· ÛÙÔȯ›· 1· & 1‚. ªÂÙ¿ ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ
Ì›· Û‡ÓÙÔÌË Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ (ÙfiÔ˜-¯ÚfiÓÔ˜) Ô˘ ı· ¢ÓÔÔ‡Û·Ó
ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ ·˘Ù‹˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
∫¿ı ÔÌ¿‰· Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÌÈ· ·fi ÙȘ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ - ·˘Ù‹
Ô˘ ıˆÚ› fiÙÈ ¤¯ÂÈ ÈÔ ÔÏÔÎÏËڈ̤ӷ ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ›, Î·È Ó· ÙËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ Û ¤Ó·
ÂÓÙ¿ÏÂÙÔ ÛÙȘ ˘fiÏÔÈ˜. ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙfiÛÔ ÙËÓ ·ÚÙÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ fiÛÔ Î·È
ÙËÓ ·ÚÙÈfiÙËÙ· Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘.
Àfi‰ÂÈÍË
¶ÚÈÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ë ‰È·‰Èηۛ·, ηÏfi ı· ‹Ù·Ó Ó· ÚÔËÁËı› ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ Î·Ù¿
fiÛÔ ÔÈ Ù˘ÔÔÈË̤Ó˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ·, ÙfiÛÔ ÙˆÓ
·Î·‰ËÌ·˚ÎÒÓ ÂȉfiÛˆÓ, fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂȉfiÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

£· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ì ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ ·˘Ù‹˜ Ì ̛· ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙÔ˘

Lingard Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ ÙÔ˘ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË (Lingard, et al., 2006).
°È· ÔÏÏÔ‡˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë ˆ˜ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ·ÍÈÔÏÔÁËÙÈ-
΋ ‰È·‰Èηۛ· Â›Ó·È ·¢ÎÙ·›·. øÛÙfiÛÔ, Ù¤ÙÔȘ ÌÔÚʤ˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Â›Ó·È ÚÔ‚ÏË-
Ì·ÙÈΤ˜ ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÔÈ ÚÔÛ‰Ô˘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙȘ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, fiÙ·Ó ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

85
 ÂÈ˙ËÙ› Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÂÎÙ·ıÔ‡Ó ‰È·ÓÔËÙÈο, fiˆ˜ Î·È fiÙ·Ó
ÚÔ¿ÁÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÎÔÈÓˆÓÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈ-
ÎÔ‡ ıÂÛÌÔ‡, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ı· ·ÌÂÏÔ‡Û·Ó ÙȘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó ‰ÂÓ ‰›‰·ÛÎ·Ó Ì ·˘Ù‹ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô.

3. ÀÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù¿Í˘

√È ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
ʤÚÔ˘Ó Û ¤Ú·˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ˘„ËÏÒÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ ÂÈ¤‰ˆÓ. ¢È¿ÊÔÚ˜ ¤Ú¢-
Ó˜ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÙÔ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘ Ù¿Í˘ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È
ıÂÙÈο Ì ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ·Î·‰ËÌ·˚Τ˜ ÂȉfiÛÂȘ. ™ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Ô˘ ·ÍÈÔÔÈ-
Â›Ù·È Â‰Ò, Ë ‰È·›ÛÙˆÛË ·˘Ù‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜
Ô˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÔÏÏ·Ϥ˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂÍ·ÛÎËıÔ‡Ó, Ó· ÂÈ-
‰Â›ÍÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÙÂϤÛÂȘ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Â›Ó·È ·fiÏ˘Ù· Û·Ê‹ Î·È ÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ ÙȘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó. ™˘ÓÂÒ˜, Ë ‰È¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ, ·ÊÂ-
Ófi˜, Ú˘ıÌÈÛÙÈο Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÛÙÔȯ›· (fiˆ˜, Ë ·Í›· Ù˘ ÎÔÈ-
ÓˆÓÈ΋˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ë ·˘ÙÔ-Ú‡ıÌÈÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ), ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘
‰Â, ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙË Ú‡ıÌÈÛË Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜, ηı·Ú¿, ‰È·‰Èηۛ·˜
(fiˆ˜, ÂÌÏÔ΋ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙȘ ·Î·‰ËÌ·˚Τ˜ fi„ÂȘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·-
‰Èηۛ·˜). ¶·Ú·Î¿Ùˆ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ‰‡Ô ·fi Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÔȯ›·, ¤Ó·
·fi οı ηÙËÁÔÚ›·.
·) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «Ì·ıËÙÔ-ηÙ¢ı˘ÓfiÌÂÓÔ˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·˜». ŸÙ·Ó ÔÈ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÔÈ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ¯·Ú·ÎÙË-
Ú›˙ÔÓÙ·È ·fi ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙÔȯ›Ô, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂËÚ¿-
ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ı· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Ù·
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ··ÈÙ› ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ· ÂÚÁ·Û›·˜. ™˘ÓÂÒ˜,
Ù¤ÙÔȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· Â›Ó·È Ì·ıËÙÔÎÂÓÙÚÈΤ˜ Î·È ›Ûˆ˜ Ó·
Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙ·È Û ÔÌ·‰È΋ ÂÚÁ·Û›· ‹ ·ÙÔÌÈ΋ ¤Ú¢ӷ ηÈ/‹ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈο Û¯¤‰È·
ÂÚÁ·Û›·˜, fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì ÙȘ ÔÔ›-
˜ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Î·È/‹ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙȘ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÔ˘Ó. ∞˘Ù‹ Ë
Ì·ıËÙÔÎÂÓÙÚÈÎfiÙËÙ·, ÙfiÛÔ ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ, fiÛÔ Î·È
ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ‰ÂÓ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘
ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, fiÙ·Ó Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηıÈÛÙ¿ ۷ʤ˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÔȘ
ÈηÓfiÙËÙ˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ó· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó Ì ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·,
ηıÒ˜ Î·È fiÙ·Ó Ô ›‰ÈÔ˜ ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ÂÂÎÙ›ÓÂÈ Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
Î·È ÙÔ˘˜ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜.
‚) ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô «ÚËÙ‹ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘». ∏ ·Ó·ÁηÈfi-
ÙËÙ· Ù˘ ·ÚÔ¯‹˜ ÚËÙÒÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ·Ï‡-
Ô˘Ó Ì ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ¤¯ÂÈ ·Ô‰Âȯı› fiÙÈ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ̤ÛÔÓ ÁÈ· Ó·
86
 ·ÌÊÈÛ‚ËÙËıÔ‡Ó Ù· ›‰Ë ÎÂÊ·Ï·›ˆÓ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ‰Â‰Ô̤ӷ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· (‚Ï. Bourdieu & Passeron, 1977, Cope & Kalatzis, 1995,
Bernstein, 2000, Morais, Neves & Pires, 2004, Rose, 2004).

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
√È ªÂϤÙ˜ Ù˘ Ana Morais Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ Ù˘ ÛÙȘ ∂ÈÛً̘ ÙˆÓ º˘ÛÈÎÒÓ
∂ÈÛÙËÌÒÓ (º.∂.)
√È ÂÚÁ·Û›Â˜ Ù˘ Morais Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ Ù˘ ÂÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ º.∂. ˆ˜ Û¯ÔÏÈÎfi ÁÓˆ-
ÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘
Basil Bernstein (1990, 2000). ŒÓ·˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ ÙˆÓ ÌÂÏÂÙÒÓ ·˘ÙÒÓ ‹Ù·Ó Ó·
·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Â‡¯ÚËÛÙ· ·Ó·Ï˘ÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÌÂÏÂÙËıÔ‡Ó fi„ÂȘ ÙˆÓ
Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÛÙȘ º.∂., ÔÈ Ôԛ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÁÈ· ·Ú·Áˆ-
ÁÈΤ˜ ÂÈÙÂϤÛÂȘ.

ª·ıËÙÔ-ηÙ¢ı˘ÓfiÌÂÓÔ˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÈÂÚ·Ú¯ÈΤ˜

Û¯¤ÛÂȘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË: ∂ÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ï˘Û˘
μ·ıÌfi˜ ∂ϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜
μ.∂.¢.= 1 μ.∂.¢.= 2 μ.∂.¢.= 3 μ.∂.¢.= 4
¢Â›ÎÙ˘ ¶Ôχ ÈÛ¯˘Úfi˜ πÛ¯˘Úfi˜ ∞ÛıÂÓ‹˜ ¶Ôχ ·ÛıÂÓ‹˜
¤ÏÂÁ¯Ô˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜
ŒÓ·˜ ª οÓÂÈ √ ∂ ·ÁÓÔ› √ ∂ ‰›ÓÂÈ √ ∂ ··ÓÙ¿ √ ∂ ··ÓÙ¿
ÌÈ· ÂÚÒÙËÛË ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË ¿ÌÂÛ· ÌÈ· ˘Ô‚¿ÏÏÔ- ÚÔηÏÒ-
ηٿ ÙËÓ ÙÔ˘ ª. ·¿ÓÙËÛË ÓÙ·˜ ÂÚˆÙ‹- ÓÙ·˜ Û˘˙‹ÙË-
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÛÙËÓ ÂÚÒÙË- ÛÂȘ Î·È ÛË ÌÂٷ͇
‰È·‰Èηۛ·. ÛË ÙÔ˘ ª. ‰›ÓÔÓÙ·˜ ÙˆÓ ª ηÈ
ÌÂÚÈΤ˜ ÏË- ÙÔ˘ ∂ ÌÂ
ÚÔÊÔڛ˜ ÛÙfi¯Ô Ó·
ÁÈ· Ó· ‚ÔË- ηٷϋÍÔ˘Ó
ı‹ÛÂÈ ÙÔ ÛÂ ¤Ó·
Ì·ıËÙ‹ Ó· Û˘Ì¤Ú·-
‚ÚÂÈ ÙËÓ ÛÌ·.
·¿ÓÙËÛË.

ª: ª·ıËÙ‹˜ ∂: ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ μ∂¢: μ·ıÌfi˜ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜

¶ËÁ‹: Morais & Neves, 2001 (Ì ÂÏ·ÊÚ¤˜ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ).

∂›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÛÙÔÓ ·Ú·¿Óˆ ›Ó·Î· οı ̛· ·fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ·ÚȘ ÛًϘ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË «˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿Ï-
ÏÔÓ Ù˘ Ù¿Í˘». ™ÙȘ ÛًϘ (1) Î·È (2) Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰È·ÙËÚ› ÙÔÓ ·fiÏ˘ÙÔ ¤ÏÂÁ-
¯Ô Â› Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ fiÙ·Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ·ÁÓÔ›
ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Î¿ÔÈÔ˘ Ì·ıËÙ‹. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙȘ ÛًϘ (3) Î·È (4) ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘
ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ Û˘Óı‹Î˜ ÁÈ· Ì·ıËÙÔ-ÎÂÓÙÚÈ΋ ‰È‰·-
Ûηϛ·.
87
 ƒËÙ‹ ¢È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘: ∂ÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ï˘Û˘
∫ÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∫.∞. = 1 ∫.∞. = 2 ∫.∞. = 3 ∫.∞. = 4
ÕÚÚËÙ· ∏ ‡·ÚÍË Δ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ∞Ôχو˜
¢Â›ÎÙ˘ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Û·Ê‹
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ˘ÔÓÔÂ›Ù·È ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ÎÚÈÙ‹ÚÈ·
ÌÂÚÈÎÒ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∞¿ÓÙËÛË ÂÓfi˜ √ ∂ ‚·ıÌÔ- √ ∂ ÛËÌÂÈÒ- √ ∂ οÓÂÈ √ ∂ ‰›ÓÂÈ,
ª Û ÁÚ·Ù‹ ÏÔÁ› ¯ˆÚ›˜ ÓÂÈ: οÔȘ ÁÚ·ÙÒ˜,
‰ÔÎÈÌ·Û›·. Ó· οÓÂÈ ∏ ·¿ÓÙËÛË ·Ú·ÙËÚ‹- ÌÈ· ÔÏÔÎÏË-
ηÌÈ¿ ·Ú·- Â›Ó·È ÂÏÏÈ- ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο ڈ̤ÓË ·¿-
Ù‹ÚËÛË. ‹˜. Ì ٷ ÛËÌ›· ÓÙËÛË ÛÙÔ
Ô˘ ¤ÚÂ ÂÚÒÙËÌ·.
Ó· Û˘ÌÂÚÈ-
ÏËÊıÔ‡Ó
ÛÙËÓ ·¿-
ÓÙËÛË ÙÔ˘ ª.

ª: ª·ıËÙ‹˜ ∂: ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ∫.∞.: ∫ÚÈÙ‹ÚÈ· ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

¶ËÁ‹: Morais & Miranda, 1996 (Ì ÂÏ·ÊÚ¤˜ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ)

Ÿˆ˜ Î·È ÛÙÔÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ›Ó·Î·, ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ˙‹ÙËÌ· Â›Ó·È Ò˜ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ÔÈ
ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ηٿ ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÂÈ-
ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ™ÙȘ ÛًϘ (1) Î·È (2) Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÂÓ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ·
Ì ‚¿ÛË Ù· ÔÔ›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛÂ. ∂Ô̤ӈ˜, ‰ÂÓ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó·
ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÔȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Â›Ó·È ¤Á΢Ú˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙˆÓ º.∂. ηÈ
Ò˜ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ™ÙËÓ (3) Î·È ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚÔ ÛÙËÓ (4) ÛÙ‹ÏË Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË, Ë ÔÔ›·
Â›Ó·È ¤Á΢ÚË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ º.∂. Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÁÈ·
·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·ıÒ˜ Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ¤ÁÎ˘ÚˆÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙÔ Ì¤Ï-
ÏÔÓ. √ Ì·ıËÙ‹˜ ·ÔÎÙ¿ Ù· ̤۷ ÁÈ· Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙÔ ÓfiËÌ· Ô˘ ‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÈıÌË-
ÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË Ù˘ ÎÚ›Û˘ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘.

πÂÚ·Ú¯ÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÛÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛË ÎÔÈÓˆÓÈ-
ÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ: ∂ÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ï˘Û˘
μ·ıÌfi˜ ∂ϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜
μ.∂.¢.= 1 μ.∂.¢.= 4
¶Ôχ ·ÛıÂÓ‹˜ ¶Ôχ ÈÛ¯˘Ú‹
¢Â›ÎÙ˘ ÈÂÚ·Ú¯È΋ Û¯¤ÛË ÈÂÚ·Ú¯È΋ Û¯¤ÛË
ÕÚÚËÙ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ∞fiÏ˘Ù· Û·Ê‹
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∂›‰ÂÈÍË ÂÈ- √ ∂. ‰ÂÓ √ ∂. Î·È ÔÈ ª √ ∂ οÓÂÈ √ ∂ ·ÔÊ·-
ı˘ÌËÙ‹˜ ÎÔÈ- οÓÂÈ Î·ÌÈ¿ ·Ó·Î·ÏÔ‡Ó ·Ó·ÊÔÚ¿ Û›˙ÂÈ ÔÈÔ˜
ÓˆÓÈ΋˜ ‰ÂÍÈfi- ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈ- ÛÙÔÓ ÎÔÈÓˆ- ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜
88
ÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÛÙÔÓ ÎÔÈÓˆ- Îfi ηÓfiÓ· ÓÈÎfi ηÓfiÓ·, ηÓfiÓ·˜
Ù¿ÍË, fiˆ˜ Ë ÓÈÎfi ηÓfiÓ· Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ Ô ÔÔ›Ô˜ Ú¤ÂÈ Ó·
Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ (.¯. ÛÙËÓ ÔÔ›Ô ·ÍÈÔ- ÚԤ΢„ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ›
ÌÔÚÊ‹ Ì¿ıË- ··›ÙËÛË ÁÈ· ÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Û˘Ó·ÈÓÂÙÈο, Î·È ÙÔÓ ·Ó·-
Û˘. Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ Î·È Ì ‚¿ÛË ÎÔÈÓÒÛÂÈ
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÛÙË ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ì·ıËÙÒÓ) Ì ۯÔÏÈ΋ ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡- Ù¤˜.
‚¿ÛË ÙÔÓ Ù¿ÍË. ÓÙ·È ÔÈ ÂÓ¤Ú-
ÔÔ›Ô ·ÍÈÔ- ÁÂȘ ÙˆÓ ª
ÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋
ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ù¿ÍË.
ÙˆÓ ª ÛÙËÓ
Ù¿ÍË.

ª: ª·ıËÙ‹˜ ∂: ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ μ∂¢: μ·ıÌfi˜ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜

¶ËÁ¤˜: Morais & Rocha, 1999, Morais, Neves & Pires, 2004.

√ ·Ú·¿Óˆ ›Ó·Î·˜ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ

Î·È ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË ·ÍÈÒÓ, Ú˘ıÌÈÛÙÈÎÒÓ Ù˘
Ù¿Í˘. ™ÙË ÛÙ‹ÏË (1) Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÏÔÓfiÙÈ ÛÙԯ‡ÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ Î·Ì›· ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈÎÔ‡˜
ηÓfiÓ˜. ™˘ÓÂÒ˜ Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ·Ú·Ì¤-
ÓÔ˘Ó ¿ÚÚËÙ·. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Ë ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Î·ÓfiÓ˜ ÛÙËÓ
Ù¿ÍË Ê·›ÓÂÙ·È, ‰Ò, fiÙÈ ÌÂÈÒÓÂÙ·È (‹ Û˘ÁηχÙÂÙ·È), ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ Û˘Óı‹Î˜ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË ‰È·ÚÔÛˆÈÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ‰·ÛοÏÔ˘ Î·È Ì·ıËÙÒÓ. ΔÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ·ÎÚÈ-
‚Ò˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙË ÛÙ‹ÏË (4). ŒÙÛÈ, Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ fiÙÈ ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ‰È·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È
ÛÙȘ ÂӉȿÌÂÛ˜ ÛًϘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ˘Ô-
ÛÙËÚÈÎÙÈο ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
√È Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓȘ ¤Ú¢Ó˜ Ù˘ Morais Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ Ù˘, ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÂÚ¢-
ÓËÙÒÓ, ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ Ë ¯·Ï¿ÚˆÛË ÙˆÓ Î¿ıÂÙˆÓ, ÈÂÚ·Ú¯ÈÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ì ٷ˘-
Ùfi¯ÚÔÓË ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ÔÚ·ÙfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¤Ó· ˘Ô-
ÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ ‰˘Ó·Ùfi-
ÙËÙ˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Î·È ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ë Èı·-
ÓfiÙËÙ· ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÌË ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÎÔÈÓˆ-
ÓÈο ÛÙÚÒÌ·Ù·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
∂ÈϤÁÔÓÙ·˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ·fi ÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡
·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û·˜, Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ¤Ó· Û¯‹Ì· ‚·ıÌÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ‰ÔÎÈÌ·ÛÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô Ó· ÈηÓÔÔÈ› ÙËÓ ··›ÙËÛË Ù˘ «ÚËÙ‹˜ ‰È·Ù‡ˆÛ˘ ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛ˘». ¡· ·Ó·Ï‡ÛÂÙ Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÙÔ ÚÔ˚fiÓ ÙÔ˘ οı ̤ÏÔ˘˜ Î·È Ó· ηٷ-
ÁÚ¿„ÂÙÂ Ù˘¯fiÓ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ‹ ÂÓÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ı· ›¯·Ù Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋
·˘Ù‹.

89
 √ÏÔÎÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ «˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
ÛÙËÓ Ù¿ÍË», Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌÈÛÙ› fiÙÈ Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤¯Ô˘Ó
ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. ∂›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó οÔÈÔ
ÏfiÁÔ ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ· Î·È ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÈ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÏ˘ıÔ‡Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, ÙfiÙ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ Î·È Â›Ó·È
¤ÙÛÈ ÈÔ Èı·Ófi Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó Ì ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ԢÛÈ·ÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ÛÙÔ
Â›Â‰Ô Ô˘ ··ÈÙ› ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ. ¶·ÚÔÌÔ›ˆ˜, Ë ÚËÙ‹ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ
ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Ì ٷ ÔÔ›· ı· ·ÍÈÔÏÔÁËı› Ì›· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ı· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ·Ó¿ÏÔ-
Á˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.

4. ∞ÍÈÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜

∏ ٤ٷÚÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Â›Ó·È Ë «·ÍÈÔ‰fi-
ÙËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜», Ì ÙËÓ ÔÔ›· ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÙ·È Ë ·Ó¿ÁÎË Ó· ˘ÔÛÙËÚ›-
˙ÂÙ·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙfiÛÔ ÙˆÓ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÒÓ, fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂÈÙÂϤÛˆÓ
fiÏˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ (Lingard 2005, Lingard et al., 2006). ∏ ‰È¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ·Ó·-
ʤÚÂÙ·È ·Ï¿ ÛÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜. √È Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó
Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ ·˘Ù‹˜ ˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÔÏϤ˜ ¢ηÈڛ˜
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó Û ÎÚÈÙÈÎfi ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi Á‡Úˆ ·fi ÙË Ê‡ÛË ÙˆÓ ‰È·-
ÊÔÚÒÓ Î·È ÙÔ˘ Ò˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·È. ∏ ÂÚÈÁÚ·Ê‹, ·Ó¿Ï˘ÛË, ÂÎÙ›ÌËÛË Î·È Û‡ÓıÂÛË ‰È·-
ÊÔÚÒÓ ··ÈÙ› ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·ÓÒÙÂÚ˘ Ù¿Í˘. ªÈ· ÎÚ›ÛÈÌË ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿-
ÌÂÛ· ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ô‰›‰Ô˘Ó ·Í›· ÛÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÏÂÈÙÔ˘Ú-
ÁÔ‡Ó Û‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹ Î·È ·˘Ù¤˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·˘Ù‹ Ë ‰È¿ÛÙ·ÛË Â›Ó·È
fiÙÈ ÔÈ ÚÒÙ˜ Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÔÔÈÔ‡Ó ÙË ÁÓÒÛË, ÂÓÒ Ì¤Û· ·fi ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›-
˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÔÈ ÙÚfiÔÈ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Ë ÔÔ›· ÌÂÙ·‰›-
‰ÂÙ·È Ì ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÂÍ‹ÁËÛË – ¤Ó· ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ Î˘Ú›·Ú¯ˆÓ ÌÔÚÊÒÓ ÁÓÒÛ˘.
Δ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË «·ÍÈÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜» ›ӷÈ
Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ.
·) ∏ «ÂÎÙ›ÌËÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ÁÓÒÛˆӻ. ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙȘ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜, fiÙ·Ó ÔÈ ÌË Î˘Ú›·Ú¯Â˜ ÂÔÈı‹ÛÂȘ, ÁÏÒÛÛ˜, Ú·ÎÙÈ-
Τ˜ Î·È ÙÚfiÔÈ ÛΤ„˘ ÂÎÙÈÌÒÓÙ·È Ì ·fiÏ˘ÙË Û·Ê‹ÓÂÈ· ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋
‰È·‰Èηۛ· Î·È ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·. √ fiÚÔ˜ «ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜» ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈ‹Ù·È Â‰Ò Ì ÌÈ· ¢Ú›· ¤ÓÓÔÈ·, ‰ËÏ·‰‹ Á›ÓÂÙ·È ·Ó·ÊÔÚ¿ Û ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘
Â›Ó·È ‰È·ÎÚÈÙ¤˜ Ì ‚¿ÛË ÎÔÈÓˆÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, fiˆ˜ ÙÔ Ê‡ÏÔ, Ë ÂıÓfiÙËÙ·,
Ë Ê˘Ï‹, Ë ıÚËÛΛ·, Ë ÛÂÍÔ˘·ÏÈÎfiÙËÙ·, Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ‹ Ë Ó·ڋ ËÏÈ-
Λ·. ŒÙÛÈ, Ë ÂÎÙ›ÌËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙË ÓÔÌÈÌÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ Û˘ÌÂÚ›ÏË„Ë, ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È ÌÂÙ¿‰ÔÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘

90
 ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘. ∏ ·ÚÔ˘Û›· ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ Û ÌÈ· ·ÍÈÔÏÔÁËÙÈ΋
‰Ú¿ÛË ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜
ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ηٷϋÁÔ˘Ó Ó· ÂÎÙÈÌÔ‡ÓÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Î·È Ó· ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó Ò˜
οÔȘ ÂÔÈı‹ÛÂȘ, ÁÏÒÛÛ˜, Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÙÚfiÔÈ ÁÓÒÛ˘ ·¤ÎÙËÛ·Ó ËÁÂ-
ÌÔÓÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ¤Ó·ÓÙÈ ¿ÏψÓ, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ·
ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ.
‚) √È «Ù·˘ÙfiÙËÙ˜ ÔÌ¿‰ˆÓ». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ·Ó ÔÈ ‰È·ÊÔ-
Ú¤˜ Î·È ÔÈ Ù·˘ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ıÂÙÈο.
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ηٿ fiÛÔ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÌÈ· ıÂÙÈ΋ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÛÙȘ ÔÏÏ·Ϥ˜
Ù·˘ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ó·ÚÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Î·Ù¿ fiÛÔ ·Ú¤¯ÂÙ·È ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ë Â˘Î·È-
Ú›· Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ì ٷ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ
·˘Ù¤˜ ÙȘ Ù·˘ÙfiÙËÙ˜. ∫¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ı· ¤·ÈÚÓ ÙË ÌÔÚÊ‹ ¤Ú¢ӷ˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂ-
ÙÈÎÒÓ ÂȉÒÓ Ó·ÓÈ΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ ÂͤٷÛË Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ÙÔ˘
Ì¿ÚÎÂÙÈÓÁÎ Î·È ÙˆÓ ªª∂.
Á) ∏ «È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÓÂÚÁÔ‡ ÔÏ›ÙË». ΔÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ùfi ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜, fiÙ·Ó ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÚÔÙÚ¤Ô˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÂ-
ÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÓÔ‹Ì·Ù· Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰ÔıÔ‡Ó ÛÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·
ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË. ∂›Û˘, fiÙ·Ó Ë ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ‰È¢ÎÔ-
χÓÂÈ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË Ù˘ ȉÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÂÓÂÚÁÔ‡ ÔÏ›ÙË ÙfiÛÔ Ì¤Û·, fiÛÔ Î·È ¤Íˆ
·fi ÙËÓ Ù¿ÍË. ∏ ·ÚÔ˘Û›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ Û ̛· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ· ‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙÂÓ¿ Ì ÂΛӷ Ù· ÛÙÔȯ›·
Ù˘ ‰È¿ÛÙ·Û˘ «‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆӻ Ù· ÔÔ›· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
∂ÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜, Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ̛· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ë
ÔÔ›· Ó· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ¢È¿ÛÙ·Û˘ 4 Ì ÛÙÔȯ›· Ù˘ ¢È¿ÛÙ·Û˘ 2
(«¢È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ °ÓÒÛˆӻ) Î·È ÛÙÔȯ›· Ù˘ ¢È¿ÛÙ·Û˘ 1 («¡ÔËÙÈ΋/¶ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋
¶ÔÈfiÙËÙ·»). ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ٤ÙÔȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙ· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ÙÔ˘
ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ Û·˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, οı ÔÌ¿‰· ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÂÈ Ì›· ·fi ÙȘ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó¤Ù˘Í (‹ Â¤ÏÂÍÂ) Ì ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì›·˜ ¿ÏÏ˘ ÔÌ¿‰·˜, ¤ÙÛÈ
ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÈ Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ.
¡· ÂÍÂÙ¿ÛÂÙ ηٿ fiÛÔ Ë Ê‡ÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ‹ ·Ú¤¯ÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÙË-
Ù˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ÂÈÙÂϤÛÂȘ.

91
 ™‡ÓÔ„Ë
™ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËΠ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·-
ÎÙÈÎÒÓ Î·È ÚÔÙ¿ıËÎ·Ó ÙÚfiÔÈ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛ‹
ÙÔ˘. ™ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ·˘Ùfi, ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ÙfiÛÔ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ·Î·‰ËÌ·˚ο ÂÈ-
Ù‡ÁÌ·Ù· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, fiÛÔ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÎÔÈÓˆÓÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Î·È ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ÂȉfiÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ
ÙÚfiÔ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘, Û ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜
ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋ ·Ó¿ÎÏËÛË ¤ÙÔÈÌˆÓ ÁÓÒÛˆÓ. ΔÔ ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 4 ·ÚȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ: ¢È·ÓÔËÙÈ΋/ÓÂ˘Ì·ÙÈ-
΋ ÔÈfiÙËÙ·, ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ, ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù¿Í˘ Î·È ·fi-
‰ÔÛË ·Í›·˜ ÛÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·. ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó
Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ Î¿ı ̛· ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ, Î·È Û˘ÓÔ-
ÏÈο ÙÔ ÚfiÙ˘Ô, ·ÔÙÂÏ› ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÎÚÈÙÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔÓ ˘Ú‹Ó· Ù˘ ·Ú·Áˆ-
ÁÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘.

92
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∞Ó·ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÙ ÙÔ
ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ, Î·È ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·˜ οı ̛· ·fi ÙȘ ·È‰·-
ÁˆÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÌÈ·˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ó· ÙȘ ηٷٿÍÂÙ Û ÔÌ¿‰Â˜, Ì ٷ
ÂÍ‹˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·:
·) ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· ÌfiÓÔ ÌÈ·˜ ‰È¿ÛÙ·Û˘,
‚) ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο 2-
3 ‰È·ÛÙ¿ÛˆÓ, ηÈ
Á) ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
Î·È ÙˆÓ 4 ‰È·ÛÙ¿ÛˆÓ.
2. ¡· Â·Ó·Ï¿‚ÂÙ ÙËÓ ›‰È· ‰È·‰Èηۛ· Ì ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ
(‹ ۠ͯˆÚÈÛÙfi Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ Ô˘ Ù˘¯fiÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô) ¯·Ú·ÎÙËÚ›-
˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
3. ¡· ÂÍÂÙ¿ÛÂÙÂ Â¿Ó ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘ ÂÓfiÙË-
Ù·˜ Ì ÙÔÓ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ ‚·ıÌfi ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ¢ı˘ÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ¡· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÂ-
Ù ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ Îϛ̷η Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘, Ë ÔÔ›·
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÓfiÙËÙ·.
4. ∞fi ÙȘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÌÂϤÙË, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÌÂ
·ÚÈıÌ. 2. ¡· ÂÍËÁ‹ÛÂÙÂ, Û ¤ÎÙ·ÛË fi¯È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÙˆÓ ‰‡Ô ÛÂÏ›‰ˆÓ, Ò˜ ÔÈ
ıˆÚËÙÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÊˆÙ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÙˆÓ
·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ô˘ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÂÂÍÂÚÁ·-
Û›·˜ ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÓfiÙËÙ·.

93
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Bernstein, B. (1990). Class, Codes and Control, vol. 4: The structuring of pedagogic
discourse, London, Routledge.
Bernstein, B. (2000). Pedagogy, Symbolic Control and Identity: Theory, Research
and Critique (Revised edition), Boston, Rowman & Littlefield.
Bourdieu, P. (1985). ΔÔ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfi ™¯ÔÏ›Ô: √È ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È
ÙËÓ ·È‰Â›·, ÛÙÔ: ÕÓÓ· ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ∞ı‹Ó·,
∂ΉfiÛÂȘ ¶··˙‹ÛË (ÛÂÏ. 35-391).
Bourdieu, P. & Passeron, J.P. (1977). Reproduction in education, society and culture,
London, Sage.
Cope, B. & Calantzis, M. (1995). The power of literacy, London, Falmer Press.
Dimitriadis, G. and McCarthy, C. (2001). Reading and teaching the postcolonial:
from Baldwin to Basquiat and beyond, N. York, Teachers College Press.
Lingard, B. (2005). Socially Just pedagogies in changing times, International
Studies in Sociology of Education, 15(2), 165-186.
Lingard, B., Mills, M. Hayes, D. (2006). Enabling and aligning assessment for
learning: some research and policy lessons from Queensland, International Studies
in Sociology of Education, vol.16, no.2, pp 83-103.
Morais, A. & Miranda, C. (1996). Understanding teachers’ evaluation criteria: A
condition for success in science classes, Journal for Research in Science Teaching,
33(6), 601-624.
Morais, A. & Neves, I. (2001). Pedagogic Social Contexts: Studies for a Sociology
of Learning, ÛÙÔ: A. Morais, I. Neves, B. Davies, H. Daniels (eds) Towards a
Sociology of Pedagogy. The Contribution of Basil Bernstein to Research, New York,
Peter Lang.
Morais, A. Neves, I. & Pires, D. (2004). The what and the how of teaching and
learning: going deeper into sociological analysis and intervention, ÛÙÔ: J. Muller, B.
Davies & A. Morais (ÂÈÌ.), Reading Bernstein, Researching Bernstein, London,
RoutledgeFalmer.
Morais, A. & Rocha, C. (1999). Development of Social Competences in the Primary
School – Study of Specific Pedagogic Practices, British Educational Research Journal,
26(1), 91-119.
Newman, F. & Associates (1996). Authentic achievement: restrcucturing schools
for intellectual quality, S. Francisco, C.A. Jossey-Bass.
Rose, D. (2004). Sequencing and pacing of the hidden curriculum: how indigenous
learners are left out of the chain, in J. Muller, B. Davies & A. Morais, Reading
Bernstein, Researching Bernstein, London, RouledgeFalmer.

94
 Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ π
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· M. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

™ÎÔfi˜
∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ· ·ÔÛÎÔ› ÛÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË, ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË Î·È ÂÍ¿-
ÛÎËÛË ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
ÛÂ ı¤ÛË:
ñ ¡· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÛÙÔ Ï·›-
ÛÈÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˘fi„Ë ÛÙË ‰È·-
ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó È‰ÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘, fiˆ˜ ηÈ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÎÚÈÙÈÎÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηıÔÚ›-
˙Ô˘Ó Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜.
ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó
¤Ó· ηٿÏÏËÏÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Îϛ̷ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË.
ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ-
„˘ Î·È Ó· ÂÍ·ÛÎËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÙȘ ÚÔˆıÔ‡Ó.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰·ÁˆÁÈο ÔʤÏË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ÛÙËÓ ·ÔÊfiÚÙÈ-
ÛË, «·Ô‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË» Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ú¿Í˘ Î·È ÛÙËÓ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘
ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
∫ÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë, ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë,
ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıËÛ˘, ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË, ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜, ÛÙÔ¯·ÛÙÈÎÔ-
ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·, ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ·Á΢ÚÔ‚ÔÏË̤ÓË
‰È‰·Ûηϛ·, Ù˘¯·›· ÚfiÛ‚·ÛË, ÁÓˆÛÙÈ΋ Ì·ıËÙ›·, ηٷÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ
(Brainstorming), ¿ÁÚÈ· ȉ¤·, ÎfiÌÈΘ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÁÚ·Ê‹, Û¯ËÌ·ÙÔÔÈ‹Ì·Ù·, η¤-
Ï· De Bono.

95
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÛΤ„˘ Û˘ÓÈÛÙ¿ ¤Ó· Û‡ÓıÂÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ô˘ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi
Ó¢ÚÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜, „˘¯ÈÎÔ‡˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. ∏ ηٷ-
ÓfiËÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘, Ô‰ËÁ›
ÛÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÂÁÎÂ-
Ê¿ÏÔ˘, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Ë ÛΤ„Ë Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ·fi ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÙÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜.
∞fi Ó¢ÚÔÊ˘ÛÈÔÏÔÁÈ΋ ¿Ô„Ë, Ô ÂÁΤʷÏÔ˜ ·Ó··Ú›ÛÙ·Ù·È ˆ˜ ¤Ó· ηӿÏÈ Ô˘
Ú¤Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ˆ˜ ‰Â‰Ô̤ӷ (Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜, ÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ Ù˘
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜) Î·È ÂͤگÔÓÙ·È ˆ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ (ÂÈÏÔÁ‹, ·fiÊ·ÛË, Â›Ï˘ÛË ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ).
√ ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ÂÁΤʷÏÔ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰‡Ô ·ÏÏËÏÂȉÚfiÌÂÓ· ËÌÈÛÊ·›ÚÈ·: ÙÔ ‰ÂÍ›
Î·È ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi, ηı¤Ó· ·fi Ù· ÔÔ›· ÂÈÙÂÏ› ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜. ™ÙÔ ‰ÂÍ›
ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ Â‰Ú‡ÂÈ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ô˘ Â›Ó·È ˘‡ı˘ÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi Î·È ¤¯ÂÈ
ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÔχÏÔÎÔ˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ ÂÚÂıÈÛÌ¿ÙˆÓ (ÔÙÈÎÒÓ,
·ÎÔ˘ÛÙÈÎÒÓ, ·Ê‹˜) ηıÒ˜ Î·È Ó· ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ÔÏÈÛÙÈο ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜. ™ÙÔ ·ÚÈ-
ÛÙÂÚfi ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ Â‰Ú‡ÂÈ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘, Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜. μ·ÛÈ΋ Â›Ó·È Ë Û˘Ì-
‚ÔÏ‹ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ËÌÈÛÊ·ÈÚ›Ô˘ ÛÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ÂÈÙÂÏ›ٷÈ
·Ó·Ï˘ÙÈο, ·Ê·ÈÚÂÙÈο Î·È ÂÓÂÚÁÔÔÈ› ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜.1
™ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È, fiÙÈ Ë ÛΤ„Ë ˆ˜ ‚·ÛÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘
ÂÈÙÂÏ› ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜. ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È,
Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Guilford, Û ‰˘Ô ‚·ÛÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜: ÙË Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· Î·È ÙËÓ ·Ô-
ÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë.
∏ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÎÊÔÚ¿ ÎÚ›ÛÂˆÓ Î·È Ë ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·
ÛΤ„Ë ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ì¤Ûˆ Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ (ª·ÁÓ‹Û·Ï˘
2003, ΔÚÈÏÈ·Ófi˜ 2002, ¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜ 2004, •·Óı¿ÎÔ˘ 1998).

Συγκλίνουσα

Σκέψη
Αποκλίνουσα

™¯‹Ì· 1: ™˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· Î·È ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë

1
ªÈ· Û¯ËÌ·ÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ‰˘Ô ËÌÈÛÊ·ÈÚ›ˆÓ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ R. Ornstein Â›Ó·È fiÙÈ:
«ÛÎÂÙfiÌ·ÛÙ ·ÚÈÛÙÂÚ¿, ·Á·¿Ì ‰ÂÍÈ¿». 줂·È·, ·˘Ù¤˜ ÔÈ ·ÏÔ˘ÛÙÂ˘Ì¤Ó˜ ‰È·Ù˘ÒÛÂȘ ‰ÂÓ ·Ó·-
ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘ÓıÂÙfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ Ê˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘ ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÙÔ˘, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙȘ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ Ë ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘Ùfi.

96
ø˜ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë ÔÚ›˙ÂÙ·È ÂΛÓÔ ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘ ÛΤ„˘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙȘ
ηıÈÂڈ̤Ó˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È ·fi„ÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â͇ÚÂÛË Ù˘ χÛ˘ ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜. ™ÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡
Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜. ∞Ó Î·È ÌÔÚԇ̠ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ì ÔÏÏÔ‡˜
Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ Î·È Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓÔ ˘ÏÈÎfi, ÙÔ ·Ú·ÁfiÌÂÓÔ ÚÔ˚fiÓ ˘·-
ÎÔ‡ÂÈ Û ÌÈ· ÎÔÈÓ¿ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ÏÔÁÈ΋ χÛË.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, ˆ˜ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë ÔÚ›˙ÂÙ·È ÂΛÓÔ ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘ ÛΤ„˘, fiÔ˘
ÚˆÙfiÙ˘˜ ȉ¤Â˜ Î·È Ì¤ıÔ‰ÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÁÈ· Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒ-
ÛÂÈ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, Ô˘ ÍÂʇÁÔ˘Ó ·fi Ù· ηıÈÂڈ̤ӷ ÓÔËÙÈο Û¯‹Ì·-
Ù· Î·È ·fi ÙȘ ‰Â‰Ô̤Ó˜ ıˆڋÛÂȘ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∂ÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È, ˆÛÙfi-
ÛÔ, fiÙÈ Ë ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ÚˆÙÔÙ˘›· Î·È Ë ÓÔËÙÈ΋ Â˘Î·Ì„›· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ
·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë ÂÓ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÏÔÁÈ΋. ¢ËÏ·‰‹, fiÙÈ ·˘Ùfi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÛΤ„˘ ˘·ÎÔ‡-
ÂÈ Û ÚÔı¤ÛÂȘ. ªÂ ‚¿ÛË ÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·, Ë Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë
Û˘Ó·ÚÙ¿Ù·È Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ÂÓÒ Ë ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë.
(¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, 2004).

¶ËÁ‹: ª·ÁÓ‹Û·Ï˘ (2003).

™¯‹Ì· 2: ™¯ËÌ·ÙÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û·˜

Î·È Ù˘ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘

∂ÈÛ·ÁˆÁÈ΋ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÙÔ (™¯‹Ì· 3) Î·È ˙ËÙ‹-
ÛÙ ӷ ÂÓÒÛÔ˘Ó Ù· ÂÓÓ¤· ÛËÌ›· Ì ٤ÛÛÂÚȘ ¢ı›˜ ÁÚ·Ì̤˜, ÌÔÓÔÎÔÓ‰˘ÏÈ¿ (¯ˆÚ›˜
Ó· ÛËÎÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÌÔχ‚È Î·È ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ‰Â‡ÙÂÚË ÊÔÚ¿ ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ÛËÌ›Ô). ∏
·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ԂϤÂÈ Ó· ‰ÒÛÂÈ ÌÈ· Û¯ËÌ·ÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘
·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘:

97
 ™¯‹Ì· 3 ™¯‹Ì· 4
¶Úfi‚ÏËÌ·: «ÔÈ 9 ÙÂÏ›˜» §‡ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
«ÔÈ 9 ÙÂÏ›˜»

∂ÈÛ·ÁˆÁÈ΋ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ ÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ ÚÔ-
‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ (™¯‹Ì· 4), Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙË ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ˘¤Ú‚·Û˘ ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Î·È Ó· Û˘˙Ë-
Ù‹ÛÂÈ ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·Í›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË.
Àfi‰ÂÈÍË
¶·ÚÔÙÚ‡ÓÂÙ ÙËÓ ÔÌ¿‰· ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ‰È‡-
Ú˘ÓÛ˘ ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Ù˘ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ·, ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ
·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‡ڢÓÛ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ‰ÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÈÓÔ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ ·ÎfiÌ· Î·È Â¿Ó ·˘Ù¤˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ ‹ ÙÔ˘ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ˘
Ï·ÈÛ›Ô˘.

98
π. °∂¡π∫∂™ £∂øƒ∏™∂π™ °π∞ Δ∏¡ ∫ƒπΔπ∫∏
∫∞π ¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏ ™∫∂æ∏
1. ¢È·Û¿ÊËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ
∂‰Ò Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ‰ÂηÂٛ˜, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÚÔˆ-
ıÂ›Ù·È ÙfiÛÔ ·fi ÙȘ Â›ÛË̘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ Î·È ÙÔ˘˜ ˘ÂÚÂ-
ıÓÈÎÔ‡˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, fiÛÔ Î·È ·fi Ù· ·ÓÂÈÛÙËÌȷο Î·È ÂÚ¢ÓË-
ÙÈο ȉڇ̷ٷ. ¢‡Ô ÁÂÁÔÓfiÙ· Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û˘Ó‰Ú¿ÌÔ˘Ó ÛÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ∞ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ, Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜ ÛÙ·
‰È‰·ÎÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ Ì¿ıËÛ˘, Ô˘ Úfi‚·ÏÏ ÙË ÛËÌ·Û›· Î·È ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈ-
ÎÒÓ ·ÓÒÙÂÚˆÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘.
∞ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÎÈÓ‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ∫ÚÈÙÈ΋˜ ™Î¤„˘ (Nickerson 1987,
Kichener & Ficher 1990, Lipman 1995) Ô˘ ÚÔÙ¿ÛÛÂÈ ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ·ÓÙ›ÏË„Ë
ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘, Ë ÔÔ›· ·ԂϤÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û fiϘ ÙȘ ‚·ıÌ›‰Â˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Û˘ÌÂ-
ÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Î·È Ù˘ ηÙËÁÔÚ›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ.
¶ÔÏÏÔ› Â›Ó·È ÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ô˘ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Ì ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ-
„˘, ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ Ô Î·ı¤Ó·˜ ̤۷ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÔÙÈ΋ ÁˆÓ›·. ∏ ÔÈÎÈ-
Ï›· ÙˆÓ ÔÚÈÛÌÒÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÔÈÎ›ÏˆÓ ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ·˘Ù‹˜
(ΔÚÈÏÈ·Ófi˜, 2002). ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ:
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ Siegel, Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÓÔËÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ô˘
˘ÔÎÈÓÂ›Ù·È ·fi ÙË ÏÔÁÈ΋. ™ÙËÓ ›‰È· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ‚¿ÛË ÂÁÁÚ¿ÊÂÙ·È Î·È Ô ÔÚÈÛÌfi˜
ÙÔ˘ Ennis, Ô ÔÔ›Ô˜ ıˆÚ› ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ˆ˜ ÔÚıÔÏÔÁÈ΋, ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ Î·È ÙË
Û˘Ó‰¤ÂÈ Ì ÙË Ï‹„Ë ·fiÊ·Û˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜, Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÂΉË-
ÏÒÓÂÙ·È, ̤۷ ·fi ‰È·ı¤ÛÂȘ Î·È ÈηÓfiÙËÙ˜.

¢È·ı¤ÛÂȘ
ñ ™·Ê‹˜ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ù˘ ÂÚÒÙËÛ˘
ñ ∞Ó·˙‹ÙËÛË ÙÔ˘ ·ÈÙÈ·ÙÔ‡
ñ ∞Ó·˙‹ÙËÛË Î·È ¯Ú‹ÛË ·ÍÈfiÈÛÙˆÓ ËÁÒÓ
ñ √ÏÈ΋ ıÂÒÚËÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÂÛÙ›·ÛË ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÛÙÔ Î‡ÚÈÔ
ÛËÌ›Ô
ñ ÃÚ‹ÛË ÙˆÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘.

πηÓfiÙËÙ˜
ñ ∂ÛÙ›·ÛË ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË
ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ
ñ ∂Í·ÁˆÁ‹ Î·È ÎÚ›ÛË Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ

99
 ñ ∂·Ï‹ı¢ÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ
ñ ∞fiÊ·ÛË ÁÈ· ‰Ú¿ÛË
ñ ∞ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜.
™ÙÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È Ô Lipman, Ô ÔÔ›Ô˜
ıˆÚ› fiÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô Ù‡Ô˜ ÛΤ„˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Î·È Ô‰ËÁ›
Û ÔÚı¤˜ ÎÚ›ÛÂȘ ̤۷ Û ÔÈΛϷ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Î·È ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ˘Ô-
ÛÙËÚ›˙ÂÈ, fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Â›Ó·È Ë ÛΤ„Ë Ô˘ ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ‰È·-
ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó Î·È ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó ÙȘ ÎÚ›ÛÂȘ. ŸÙ·Ó ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ, ϤÂÈ Ô Lipman ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
ԇ̠ÙÔÓ §fiÁÔ (raison). ∂¿Ó ı¤ÏÔ˘Ì ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÔ˘Ì ¤Ó· Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ, ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ì ÁÈ·Ù› ÙÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ·Ô‰ÔÙÈÎfi
(performant). ∏ ·fi‰ÔÛË Û˘ÓÈÛÙ¿ ¤Ó· §fiÁÔ ÛÙËÓ ‚¿ÛË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ η٤ÛÙË ‰˘Ó·-
Ù‹ Ë ÎÚ›ÛË ¿Óˆ ÛÙ· ·˘ÙÔΛÓËÙ·, ÁÂÓÈο, fiˆ˜ Î·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘,
ÂȉÈο. ŒÓ· ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Â›Ó·È Î¿ÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ¤Ó·˜ §fiÁÔ˜. ∂›Ó·È ¤Ó·˜ ·ÍÈÔÏÔ-
ÁÔ‡ÌÂÓÔ˜ §fiÁÔ˜, ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢fiÌÂÓÔ˜, ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÈ·˜ ¢Ú›·˜ Û˘Ìʈӛ·˜.
∂Ô̤ӈ˜, ÁÈ· Ó· ıˆÚËı› Ë ·fi‰ÔÛË ˆ˜ ¤Ó· ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚˆÙËı› ÙÔ
¿ÙÔÌÔ, Â¿Ó Ë ·fi‰ÔÛË Â›Ó·È ¤Ó·˜ ηÏfi˜ §fiÁÔ˜ ÁÈ· Ó· ηıÔÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ÙÔ˘
·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ (Lipman 1995).
ŒÓ·˜ ¿ÏÏÔ˜ ÔÚÈÛÌfi˜ ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ·fi ÙÔ Beyer, Ô ÔÔ›Ô˜ ıˆÚ›, fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë
Â›Ó·È Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘ ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ·˜, Ù˘ ·ÎÚ›‚ÂÈ·˜ Î·È Ù˘
·Í›·˜ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ. ∂›Û˘, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÂÈÙÂÏÔ‡ÓÙ·È Ì¤Ûˆ ‚·ÛÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ, fiˆ˜ Ë ‰È¿ÎÚÈÛË
ÌÂٷ͇ ‚‚·ÈˆÌ¤ÓˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È ·ÍÈ·ÎÒÓ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÒÓ, Ô Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÍÈfi-
ÈÛÙˆÓ ËÁÒÓ Î·È Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÂȉȈÎfiÌÂÓÔ
ÛÙfi¯Ô.
O Paul ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙË ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ÔÚ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ˆ˜ ÂÈı·Ú¯Ë̤-
ÓË Î·È ·˘ÙÔηÙ¢ı˘ÓfiÌÂÓË ÛΤ„Ë, Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì ‚¿ÛË ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÓÔËÙÈÎÔ‡˜
ηÓfiÓ˜ Î·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙ÂÙ·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙË ÁÓˆ-
ÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜, ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÚÔ-
ÛÂÁÁ›ÛÂȘ, ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ, fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÛΤ„˘
Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Û·Ê‹ ·ÍÈÔÏÔÁÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Â›Ï˘ÛË ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÙËÓ ‰È·Ù‡ˆÛË Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ Ì¤Û· ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË ÎÚÈ-
ÙËÚ›ˆÓ. √ Lipman ÚÔÛı¤ÙÂÈ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ, ‰˘Ô ·ÎfiÌË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ÛΤ„˘: ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÁÈ· ·˘ÙÔ‰ÈfiÚıˆÛË Î·È ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÛ›· ÛÙ· ‰Â‰Ô̤ӷ
ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ï·ÈÛ›Ô˘, fiˆ˜ Â›Û˘ Î·È ÙËÓ ÈÛÙ‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ Ù˘
ÏÔÁÈ΋˜. °È’ ·˘Ùfi ÂÍ’ ¿ÏÏÔ˘, ·ÔηÏ› ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÔÚıÔÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë
(∫ˆÛÙ·Ú›‰Ô˘-∂˘ÎÏ›‰Ë, 1997:21, Lipman 1994:116).
¢È¢ÎÚÈÓ›˙ÂÙ·È, fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜
ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜, ·ÏÏ¿ ÓÔÂ›Ù·È ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÒÓ, ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ Î·È ÌÂÙ·ÁÓˆ-
ÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ, fiˆ˜ Î·È ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó‰˘·ÛÙÈ-
100
ο ηٿ ÂÚ›ÙˆÛË. ∏ ™ÙÔ¯·ÛÙÈÎÔ-ÎÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë (reflective thinking) Â›Ó·È ÌÈ· Û¯Â-
‰fiÓ Û˘ÓÒÓ˘ÌË ¤ÓÓÔÈ·, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù¿ ÙÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË. ∞˘Ù‹ Ë ÌÔÚÊ‹ ÛΤ„˘, ·Ó¢ڛ-
ÛÎÂÈ Û¯¤ÛÂȘ, ÂÈχÂÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ¤¯ÂÈ Î·È ÙÔ ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· Ù˘
ıÂÒÚËÛ˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÎÎÈÓÔ‡Ó ·fi ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈΤ˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜. μ·ÛÈÎfi Ù˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Â›Ó·È Ë ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, Ô˘ Û˘Ó›-
ÛÙ·Ù·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‹ÙÚˆÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ
·ÔÛÙ·ÛÈÔÔÈË̤ÓË ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ (ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜,
2005: 77-78).
∞Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ·, ÔÈ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ıˆڋÛÂȘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ-
ÓÙ·È Ì¤Û· ·fi ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂÈ·Îfi Ú›ÛÌ·. øÛÙfiÛÔ, ·˘Ù‹ Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙÔÓ
ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÁÂÓÈÎÒÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó
ˆ˜ ÂÍ‹˜: «√È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ¤Ú·˜ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
ÈηÓÔ›»:
ñ Ó· ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó Ù· Ô˘ÛÈÒ‰Ë ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ñ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó, Ó· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜
ñ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ¤Ó· Ú¿ÁÌ· ‹ ¤Ó· ÁÂÁÔÓfi˜
ñ Ó· ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÂÏÏ›„ÂȘ Î·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÓfi˜ ı¤Ì·-
ÙÔ˜ ‹ ÌÈ·˜ ηٿÛÙ·Û˘
ñ Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡Ó Î·È Ó· Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Û ηÙËÁÔڛ˜
ñ Ó· ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÙȘ ·ÈÙȷΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ.

∏ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı¤ÓÙˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ÌÂ

ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, fiˆ˜:
ñ ∂ÈÛ‹Ì·ÓÛË ‰È·ÊÔÚÒÓ Û ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ, ˘Ôı¤ÛÂȘ Î·È ÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó
¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ı¤Ì·.
ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÙÚfiˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈˆı› ÙÔ ›‰ÈÔ
Ú¿ÁÌ· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÂÛÙ›·Û˘.
ñ ÕÛÎËÛË ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi Ù˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›·˜ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ̤ۈ Ù˘ Â·Ï‹ı¢ÛË ÙˆÓ ˘Ôı¤ÛˆÓ.
ñ ¢È·Ù‡ˆÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ.
ñ ∫·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔı¤ÛÂˆÓ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, ̤ۈ ÌÈ·˜ ÂÂÍÂÚÁ·-
Ṳ̂Ó˘ Ù·‡ÙÈÛ˘ Ì ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘, Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Î.¿. (∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, 2002).

∏ ÔÚÈÔı¤ÙËÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Â›Û˘ ÌÈ· ÔÈ-
ÎÈÏ›· ÔÚÈÛÌÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·:
√ Halpern ÙËÓ ÔÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÈηÓfiÙËÙ· ‰È·ÌfiÚʈÛ˘ Ó¤ˆÓ Û˘Ó‰˘·ÛÌÒÓ ÙÔ˘ ÓÔ˘ ÁÈ·
ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÌÈ·˜ ·Ó¿Á΢. ∂ÓÒ, Ô Perkins ÔÚ›˙ÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ˆ˜ ÙÔ
›‰Ô˜ ÂΛÓÔ Ù˘ ÛΤ„˘ Ô˘ ·Ú¿ÁÂÈ ÚˆÙfiÙ˘· Î·È Ù·ÈÚÈ·ÛÙ¿ ηٿ ÂÚ›ÙˆÛË
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·. ∂›Û˘, ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È ˆ˜ ÂÚ›ÙˆÛË Ï‡Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·-
101
 ÙÔ˜, Ô˘ ··ÈÙ› ÌÈ· ¢ڇÙËÙ· ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ÛΤ„˘ Î·È ÌÈ· ÚˆÙÔÙ˘›· ÛÙËÓ ÔÚ›·
Â›Ï˘Û‹˜ ÙÔ˘(ΔÚÈÏÈ·Ófi˜, 2002:79-80).
√ ¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜ (2004), ÙËÓ ÔÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÈ
ÚˆÙfiÙ˘˜ –ηÈÓÔÙfi̘, ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜– χÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏË-
Ì¿ÙˆÓ.
À‹ÚÍ·Ó ÔÏϤ˜ ·fiÂÈÚ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÈÔı¤ÙËÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÔÈ ÔÔ›-
˜ ‰ÂÓ Î·Ù¤ÏËÍ·Ó Û ¤Ó·Ó ÎÔÈÓ¿ ·Ô‰ÂÎÙfi ÔÚÈÛÌfi. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ÔÈ Barron ηÈ
Harrington (1981), ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ÙÚÂȘ «ÙÚfiÔ˘˜» ÁÈ· ÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘:
ñ ø˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÛΤ„˘ Ô˘ Ô‰ËÁ› Û ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ÚÔ˚fiÓÙ· ÚˆÙfiÙ˘·, ÌÔÓ·‰È-
ο, ¯Ú‹ÛÈÌ· ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ· Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·.
ñ ø˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ χÛ˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù· ÔÔ›·, ˆÛÙfiÛÔ, Âȉ¤¯ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜
·fi Ì›· χÛÂȘ. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ Ï‡ÛÂˆÓ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÂÈϤÁÂÈ ÙË Ï‡ÛË
‹ ÙȘ χÛÂȘ Ô˘ Â›Ó·È Î·ÈÓÔÊ·Ó›˜, ÌÔÓ·‰ÈΤ˜ Î·È ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó Ó¤Ô˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ı¤·-
Û˘ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ (Halpern, 1984 & Johnson, 1972).
ñ ø˜ ÌÈ· ÈηÓfiÙËÙ· Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÌÂÙÚËı› ̤۷ ·fi ÙËÓ Â›‰ÔÛË Û ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘
Ù‡Ô˘ ¤ÚÁ·.

√ Wallas (ÛÙÔ Lytton H.,1971:10-17) Âȯ›ÚËÛ ӷ ηٷÁÚ¿„ÂÈ Ù· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ‰ËÌÈ-

Ô˘ÚÁÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ù· ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ:
ñ ¶ÚÔ·Ú·Û΢‹: ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÙÔ Úfi‚ÏË-
Ì·, Ó· ÙÔ ÔÚÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ, ‰ËÏ·‰‹, Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó, ÙȘ
ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ô˘ ‹‰Ë ÂȯÂÈÚ‹ıËÎ·Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Î·È Ó·
οÓÂÈ ÁÂÓÈ΋ ÂÈÛÎfiËÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
ñ ∂Ò·ÛË: ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi ÛÙ·Ì·Ù¿ ÚÔÛˆÚÈÓ¿ οı ÓÔËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.
ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· ·fi ÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ· Ù˘ Û˘Ó›‰ËÛ˘ «ÌÂٷʤÚÂÙ·È» ÛÙÔ ˘ÔÛ˘Ó›‰Ë-
ÙÔ Î·È ÂΛ ˆÚÈÌ¿˙ÂÈ, ÂÓÒ ÙÔ ˘ÔÛ˘Ó›‰ËÙÔ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ¿ÏϘ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÂÏ›ˆ˜ ¿Û¯ÂÙ˜. ∞ÔÊÔÚÙ›˙ÂÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ·fi ÙËÓ Â›ÌÔÓË ÚÔ-
Û¿ıÂÈ· Ó· ‚ÚÂÈ Ï‡ÛË ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Úfi‚ÏËÌ·. ΔÔ ‰È¿ÏÂÈÌÌ· Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ,
ÁÈ·Ù› ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙË ÛΤ„Ë Ó· οÓÂÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Ó· ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÈ ·˘Ù¤˜ Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È
·Î·Ù¿ÏÏËϘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË Ù˘ χÛ˘.
ñ ŒÌÓ¢ÛË: ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi ·Ó·‰‡ÂÙ·È Ë Ï‡ÛË ‹ ÔÈ Ï‡ÛÂȘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
•·ÊÓÈο ¤Ú¯ÂÙ·È Ë ¤ÌÓ¢ÛË, Ë ÂÓfiÚ·ÛË Î·È Ë ÂÈÊÒÙÈÛË. ΔÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ¤ÌÓ¢-
Û˘ Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙÔ Î·ıÒ˜ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ¿ÁÓˆÛÙ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜, Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È
·fi Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ‹ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. øÛÙfiÛÔ, ÂÎÎÚÂÌ› Ë Â·Ï‹ı¢ÛË
Ù˘ ÔÚıfiÙËÙ·˜ Ù˘ χÛ˘ ‹ ÙˆÓ Ï‡ÛˆÓ.
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË (∂·Ï‹ı¢ÛË): ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÈ·Ù› ÂÍ·ÎÚÈ‚Ò-
ÓÂÙ·È Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ È‰ÂÒÓ Ô˘ ı· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó‡ÚÂÛË Ù˘
χÛ˘. ∫Ú›ÓÂÙ·È, ‰ËÏ·‰‹, Ë ·Í›· Ù˘ ÂÓfiÚ·Û˘ Î·È ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÙ·È Ë ÔÚıfiÙËÙ¿ Ù˘.
102
 προετοιμασία αξιολόγηση

προσπάθεια εκκόλαψη έμπνευση

™¯‹Ì· 5: Δ· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘

∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Î¿ÙÈ ·Ïfi. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Mackinnon (ÛÙÔ
ª·ÁÓ‹Û·Ï˘ 1990: 146) Â›Ó·È ÌÈ· Û‡ÓıÂÙË ‰È·‰Èηۛ· fiÔ˘ Ë ÁÓÒÛË, Ë ·ÚÒıËÛË,
Ë Û˘ÁΛÓËÛË, ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙË ÛΤ„Ë, ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë, ÛÙË ÌÓ‹ÌË Î·È ÛÙË Ê·ÓÙ·Û›·.
ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È, fiÙÈ Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘ ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÓÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó·Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈ-
ÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ó¤ˆÓ ‰ÔÌÒÓ. ¶ÚÔ¸fiıÂÛË, ÏÔÈfiÓ, Â›Ó·È Ë ‡·Ú-
ÍË ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Û¯ËÌ¿ÙˆÓ, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÂÎ ÙÔ˘
ÌˉÂÓfi˜ (∫ˆÛÙ·Ú›‰Ô˘ – ∂˘ÎÏ›‰Ë, 1987).

2. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÎÚÈÙÈο ÛÎÂÙfiÌÂÓˆÓ ·ÙfïÓ

ΔÔ ÎÚÈÙÈο ÛÎÂÙfiÌÂÓÔ ¿ÙÔÌÔ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙË ‰ÈÂÍÔ‰È΋ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ
˘Ôı¤ÛÂˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷϋÍÂÈ Û ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÛΤ„˘ Î·È ‰È·-
‰Èηۛ˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ ·ÍÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ Î·È Ó· ÙȘ ÛÙÔÈ-
¯ÂÈÔıÂÙ›.

3. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ

Δ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ¤Ú· ·fi ÛÙÂÚÂfiÙ˘˜
Έ‰ÈÎÔÔÈ‹ÛÂȘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ∂ÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙË ÁÓÒÛË Û ·Û˘Ó‹ıÈÛÙ˜ Î·È Â˘Ú‡ÙÂÚ˜
Έ‰ÈÎÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È Û˘Ó‰¤Ô˘Ó Ù· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ì ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÚˆÙfiÙ˘Ô ÙÚfiÔ. ∏
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÔÈÎÈÏ›· ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Ô ‚·ıÌfi˜ ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ¿˜
ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ˘„ËÏfi˜. Œ¯Ô˘Ó ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ÂӉȷÊÂÚfiÓÙˆÓ Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ·
·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ Î·È Â˘ı‡Ó˜. Œ¯Ô˘Ó ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË,
ËÁÂÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ›ıÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜. ¢ÂÓ ·Ô‰¤¯ÔÓÙ·È ÙÔ ·˘ÙÔÓfiËÙÔ,
‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó, ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó, ·Ú¿ÁÔ˘Ó Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ·Ê‹ÓÔ˘Ó ¤Ó· ‚·ı‡ ›¯ÓÔ˜ ÛÙ·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜.

103
 1. ποικιλία έκφρασης
2. μεγάλη ενεργητικότητα
3. πολλά ενδιαφέροντα
4. μακρόχρονος προγραμματισμός
5. ανεξαρτησία
6. αυτοπεποίθηση
7. ηγετικές ικανότητες
8. πειθώ
9. ευελιξία
10. επιθυμία προβληματισμού
11. τέρψη για ιδεοπαραγωγή
12. ποικιλία εμπειρίας
13. ακόρεστη περιέργεια
14. ανοχή για ασάφεια πραγμάτων
15. αναζήτηση αλήθειας κι ομορφιάς
16. μη παραδοχή αυτονόητου
17.υψηλή παραγωγικότητα
¶ËÁ‹: ª·ÁÓ‹Û·Ï˘ (1990).

™¯‹Ì· 6: ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ

Δ¤ÛÛÂÚȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ˆ˜ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û· ·Ú·-

ÁˆÁ‹ (Schirrmacher, 1998):
1. ƒÂ˘ÛÙfiÙËÙ·: ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ È‰ÂÒÓ, χÛˆÓ, ··ÓÙ‹ÛÂ-
ˆÓ Û ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ·fi ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: «¶fiÛ·
Ú¿ÁÌ·Ù· ÌÔÚ›˜ Ó· ÛÎÂÊı›˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔÓ Î‡ÏÈÓ‰ÚÔ;» ‹ «√ÓfiÌ·Û fiÛ· ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÌÔÚ›˜ Ó· οÓÂȘ Ì ÌÈ· ÂÊËÌÂÚ›‰·».
2. ∂˘Î·Ì„›·: ∞ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜ ‹ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÛΤ„˘, fiˆ˜ Â›Û˘ ÌÂÙ·-
‚ÔÏ‹ Ù¿ÍÂˆÓ ‹ ηÙËÁÔÚÈÒÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: «√ÓfiÌ·Û fiÛ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ú¿Á-
Ì·Ù· ÌÔÚ›˜ Ó· οÓÂȘ Ì ¤Ó· ¿‰ÂÈÔ ÔÙ‹ÚÈ;». √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ fiˆ˜: «Ó· Ȉ
ÓÂÚfi, Ûfi‰·, ¯˘Ìfi Î.Ï.», Â›Ó·È ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ˜, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â˘¤ÏÈÎÙ˜ ÁÈ·Ù› Û˘Ó-
‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· «ÔÙ‹ÚÈ», fiÔ˘ ‚¿˙Ô˘Ì οÔÈÔ ˘ÁÚfi Ó· ÈÔ‡ÌÂ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·,
ÔÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ fiˆ˜: «Ó· ÙÔ Î¿Óˆ ÌÔÏ˘‚Ôı‹ÎË», «Ó· ÙÔ Î¿ÓÔ˘Ì ÎËÚÔ‹ÁÈÔ»
Î.Ï., ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÌÈ· ¢¤ÏÈÎÙË ÛΤ„Ë.
3. ¶ÚˆÙÔÙ˘›·: ™˘Ó¿ÊÂÈ· Ì ÙÔ ·Û˘Ó‹ıÈÛÙÔ, Ì ÙË ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ· Î·È Ì ÙËÓ ˘Ô-
ÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ·.
4. ΔÂÏÂÈÔÔ›ËÛË: ŒÎÊÚ·ÛË ÏÂÙÔÌÂÚÂÈÒÓ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ È‰ÂÒÓ Û ¢ڇÙÂÚ·
ÈÔ ÂÚÈÂÎÙÈο Û¯‹Ì·Ù·. ∞Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜, Ù˘
¯Ú‹Û˘ Î·È Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, Â¿Ó ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ.

104
ππ. ¶∞π¢∞°ø°π∫∏ ∞•π√¶√π∏™∏
Δø¡ ™Δƒ∞Δ∏°π∫ø¡ ª∞£∏™∏™
°π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ∫∞π
¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™
∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙ· ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘. ∞˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi Â¿Ó ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì ٷ ¿ÙÔÌ·
Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ·ÓÂÙ˘Á̤ӷ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‹ ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘. Δ· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ‡ÎÔÏ· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô-
ÓÙ·È ˆ˜ «¯·ÚÈÛÌ·ÙÈο». ¢È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È, fiÙÈ Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ù‡ˆÓ ÛΤ„˘
ÛÙ· «¯·ÚÈÛÌ·ÙÈο» ¿ÙÔÌ·, ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÌfiÓÔ Ì ÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ì¿ıËÛË ·Ó Î·È ·Ô-
Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ÂÈÙ˘¯Ò˜ ÛÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÂÈ-
ÛËÌ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ, ·ÚÎÂÙÔ› Ì·ıËÙ¤˜, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÈ ÏÈÁfiÙÂÚÔ «¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎÔ›», ·Ô-
ÛÙ·ÛÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÂΉËÏÒÓÔÓÙ·˜ ̤۷ ·fi ÙȘ ÛÙ¿-
ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ¿ÏÏÔÙ ÚËÙ¿ Î·È ¿ÏÏÔÙ ˘fiÚÚËÙ·, fiÙÈ Ë ‰È‰·Ûηϛ· ‰ÂÓ ÙÔ˘˜ ·ÊÔÚ¿
Î·È fiÙÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· Ì¿ıËÛË ÙÔ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó Û ¿ÏÏÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÎÙfi˜ Ù˘
Û¯ÔÏÈ΋˜ Ù¿Í˘.
¶ÚÔΛÌÂÓÔ˘ Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ ÁÈ· ÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ì¿ıËÛË, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÛÎÂÊı› ÙË Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÈ Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ì·ı·›ÓÂÈ Î¿ı ̷ıË-
Ù‹˜. ¢ËÏ·‰‹, Ó· ÛÎÂÊı›, ÔȘ ·fi ÙȘ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË
Ì¿ıËÛË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ Ù¿Í˘ Î·È ÁÈ·Ù›; ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô‰ËÁ›ٷÈ
ÛÙË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜ Ù˘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤Ó˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜, fiˆ˜ Â›Û˘
Î·È Ù˘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤Ó˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ÏÔÈfiÓ, Ô ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤ӷ
ÚÔÊ›Ï ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ¤Ó· ¢ڇ
Ê¿ÛÌ· ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ Ì¿ıËÛ˘ (Meirieu, 1986).
√È ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıËÛ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ‰Ú¿ÛÂˆÓ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÒÓÔÓÙ·È
·fi ¤Ó· ˘ÔΛÌÂÓÔ, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ÌÈ· Ì¿ıËÛË. ™ÙȘ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıË-
Û˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ‰Ú¿ÛÂȘ ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ηٷ¯ˆÚÔ‡ÓÙ·È Ù· ‰Â‰Ô̤-
Ó·, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ‰Ú¿ÛÂȘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ.
ø˜ ÂÈÎÚ·Ù¤ÛÙÂÚ˜ Ù˘ÔÏÔÁ›Â˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È:
ñ √È ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ (metacognitives strategies), ÔÈ Ôԛ˜ ÔÚ›˙Ô˘Ó
ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Î·È
Ó· ÂϤÁÍÂÈ ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ Ì¿ıËÛ‹˜ ÙÔ˘.
ñ √È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ (cognitives strategies), Ô˘ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÁÂÓÈÎÔ‡˜
ÙÚfiÔ˘˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì ÌË Û˘ÓÂȉËÙfi ÙÚfiÔ. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ ÁÓˆ-
ÛÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È Î·È Û˘ÓÂȉËÙ¿, fiÙ·Ó Ô Ì·ıËÙ‹˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘-
ı› ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ fiÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È

105
 ÌÈ· ¿ÏÏË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· Ó· Â¤ÏıÂÈ Ë Ì¿ıËÛË. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ Ó· ÎÚ·Ù¿
ηÓ›˜ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ ·˘Ùfi ÙÔÓ ‚ÔËı¿ fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ ·Ô-
ÌÓËÌfiÓ¢ÛË, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ∏ ÂÚ›ÏË„Ë
Û˘ÓÈÛÙ¿, Â›Û˘, ÌÈ· ÁÓˆÛÙÈ΋ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘,
fiˆ˜ Â›Û˘ Î·È Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
ñ √È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜-Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ (social-affective strategies) ›ӷÈ
ÙÚfiÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ‰È·‰Ú¿ Ì ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÚfiÛˆÔ Û˘ÌÌ·ıËÙ‹ ‹
‰¿ÛηÏÔ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ˘ÔÛÙËÚȯı› Ë Ì¿ıËÛ‹ ÙÔ˘.
∞fi Ù· ·Ú·¿Óˆ Û˘ÌÂÚ·›ÓÂÙ·È, fiÙÈ ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔÓ Ì·ıË-
Ù‹ Ó· Ì¿ıÂÈ, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ͉ÈÏÒÛÂÈ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂Ó˜ ÛÂ
οı ÛÙ˘Ï Ì¿ıËÛ˘ (learning style) ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ Ì¿ıË-
Û˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ¶.¯., ÔÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ, ·ÎÔ˘ÛÙÈÎÔ›, Î.¿. ∑ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ÛÙË Ì¿ıËÛË
Â›Ó·È Ë Ó¤· Ì¿ıËÛË Ó· ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂÚ›ÛÌ·Ù· ÛÙËÓ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË Î·È Ó·
Û˘Ó·ÚıÚÒÓÂÙ·È Ë ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË, Ì ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË.2 ŒÙÛÈ, fiÙ·Ó ‰›ÓÔÓÙ·È
·Û΋ÛÂȘ ‰È·‚·ıÌÈṲ̂Ó˜, ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎÎÈÓÔ‡Ó Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
·fi ÂΛӘ Ô˘ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÔÈΛ˜ Î·È ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈıÔ‡Ó
Û ·˘Ù¤˜ ÂÈÙ˘¯Ò˜.

2
∏ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙÔ˘ Ausebel Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋: «√ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ
ÙË Ì¿ıËÛË Â›Ó·È Ë ÔÛfiÙËÙ·, Ë Û·Ê‹ÓÂÈ· Î·È Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ¤Ó·˜ Ì·ıËÙ‹˜ ‹‰Ë ‰È·-
ı¤ÙÂÈ». ™ÙË ‚¿ÛË ÙˆÓ ÎÂÎÙËÌ¤ÓˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ ·ÁÎÈÛÙÚÒÓÔÓÙ·È ÔÈ Î·ÈÓÔ‡ÚÁȘ.
™Â ¤Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ, ÔÈ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıËÛ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ‰È‰·-
Ûηϛ·˜. ¢›ÓÔÓÙ·È ·Ó·Ï˘ÙÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ Î·È ‚ËÌ·ÙÈÛÌÔ› ÁÈ· ÙÔ ÁÈ·Ù›, Ò˜ Î·È ÙȘ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ ¯Ú‹Û˘
Ù˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜.

106
πππ. ¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ¶ƒ√™∂°°π™∂π™
°π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏ Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ∫∞π
¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™
∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÌÔÚ› Ó· Ï¿‚ÂÈ ¯ÒÚ· ̤۷ ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈο Ï·›ÛÈ· ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛˆÓ, Ù· ÔÔ›· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·-
Û›· Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ·fi ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË
Ù¯ÓÔÏÔÁ›·.
ñ H ·Á΢ÚÔ‚ÔÏË̤ÓË ‰È‰·Ûηϛ·, ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË ¯ÚËÛÙÈ΋˜ ÁÓÒ-
Û˘ ηٿ ¢¤ÏÈÎÙÔ ÙÚfiÔ Ì¤Û· ·fi Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ‰Ú¿Û˘, fiÔ˘
Ë ÁÓÒÛË Î·È Ë ‰Ú¿ÛË Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜
‰È¿ÊÔÚ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ̤۷ (‚›ÓÙÂÔ, ËÁ¤˜) ·Ú¤¯ÔÓÙ·È «¿Á΢Ú˜» Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
ñ ∏ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ «Ù˘¯·›·˜ ÚfiÛ‚·Û˘» ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ·fi-
ÎÙËÛ˘ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ¢¤ÏÈÎÙ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛıÔ‡Ó Û ۇÓıÂÙ˜ ÂÚÁ·-
ۛ˜. ∫ÂÓÙÚÈ΋ ¤ÓÓÔÈ· ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ Â›Ó·È Ë ı¤·ÛË ÔÏÏÒÓ
fi„ÂˆÓ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, Ë ÔÔ›· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
Τ˜ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜, Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÚÔΛÌÂÓÔ˘ Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓËı›
ÙÔ ‰›Ô ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘.
ñ ∏ ÁÓˆÛÙÈ΋ Ì·ıËÙ›· ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈÛÌfi ÙÔ˘
Vygotsky. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
·Ú¯Èο ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙÚfiÔ˘˜ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ‰È‰·¯ı›۷˜ ÁÓÒÛ˘ ÛÂ
Ï·›ÛÈ· ·˘ıÂÓÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ ‹ ¢ÚÂÙÈÎÒÓ ÌÂıfi-
‰ˆÓ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ‚ÔËı¿ ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÁÓÒÛÂȘ Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤-
ÓË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË. Δ¤ÏÔ˜, ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ë ÂÎÌ¿ıËÛË Û ÔÏ˘ÏÔÎfiÙÂÚ˜ Î·È ÔÈÎÈÏfi-
ÌÔÚʘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹ ÙË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ô Ì·ıËÙ‹˜ ·Ú¯Èο ˘ÈÔ-
ıÂÙ› ÙȘ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, Î·È ÛÙËÓ Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
·ÔÛ‡ÚÂÙ·È ‚·ıÌÈ·›· «Êı›ÓÔ˘Û· ηıÔ‰‹ÁËÛË» ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ó· ÂÎÙÂ-
ϤÛÂÈ ¤Ó· ¤ÚÁÔ ·˘ÙfiÓÔÌ·. (μÔÛÓÈ¿‰Ô˘ 2006).
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜
‚ÔËı¿ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÁÓÒÛÂȘ, Ó· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÔÌ·-
‰Èο Î·È ·ÙÔÌÈο, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈο, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο Î·È ÂÓ Ù¤ÏÂÈ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ò˜ Ó·
Ì·ı·›ÓÔ˘Ó.

107
 IV. Δ∂áπ∫∂™ °π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏
Δ∏™ ∫ƒπΔπ∫∏™ ™∫∂æ∏™
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏ˘¿ÚÈı̘ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο
·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ‚·ÛÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜, Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÂÍÂÏÈÎÙÈο ÙËÓ ·Ó¿Ù˘-
ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË, fiˆ˜:
ñ √ ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ Î·È ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ô˘ÛȈ‰ÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÌÈ·˜ ·Ó¿Ù˘-
͢ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÂÓfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡, ÌÈ·˜ ÂÈÛ‹ÁËÛ˘.
ñ ∏ Û‡ÁÎÚÈÛË ‰‡Ô ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ù˘ ›‰È·˜ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÓÙÔ-
ÈÛÙÔ‡Ó ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜.
ñ √ ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ Î·È Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ·ÈÙÈ·ÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÚÌËÓ¢-
ıÔ‡Ó Û˘Ó¤ÂȘ, ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·ÎÔÏÔ˘ı›Â˜.
ñ ∏ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ‰È·ÊÔÚÒÓ Û ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ, ˘Ôı¤ÛÂȘ Î·È ÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó
¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ı¤Ì·.
ñ ∏ ¿ÛÎËÛË ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi Ù˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›·˜ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.
ñ ∏ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÙÚfiˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈˆı› ÙÔ ›‰ÈÔ
Ú¿ÁÌ· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÂÛÙ›·Û˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
√ ÂÈÌÔÚʈً˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙȘ ·Ú·¿Óˆ Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÔ‡˜ Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó ‰‡Ô Ù¯ÓÈΤ˜ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÓÈÒıÔ˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÍÔÈΛˆÛË Î·È ÙȘ
ıˆÚÔ‡Ó ÈÔ Â‡¯ÚËÛÙ˜ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Î·È ·ÎÔ-
ÏÔ˘ı› Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ ÔȘ Â›Ó·È ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜, Û ÔȘ ·fi ·˘Ù¤˜ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔ-
ÓÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÔȘ ·fi ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ·È‰·-
ÁˆÁÈο Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË ÙˆÓ ·‰‡Ó·ÌˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
√ ÂÈÌÔÚʈً˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ÛÎÂÊÙÔ‡Ó ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈÚ›·˜, Ô˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛ·Ó Ì›· ·fi ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ù˘
ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Ì ıÂÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î·È ÌÈ· ¿ÏÏË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ¯ˆÚ›˜ ·ÔÙÂϤÛÌ·-
Ù·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÚÔÙ›ÓÂÈ ÂıÂÏÔÓÙÈο ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·Ó·ÊÂÚı›
Û ¤Ó· «ıÂÙÈÎfi» Î·È Û ¤Ó· «·ÚÓËÙÈÎfi» ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi Î·È Ë ÔÌ¿‰· ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi Ù˘ Ó· ÙÔ
Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ Î·È Ó· ÙÔ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ.

108
V. Δ∂áπ∫∂™ °π∞ Δ∏¡ ∞¡∞¶ΔÀ•∏
Δ∏™ ¢∏ªπ√Àƒ°π∫∏™ ™∫∂æ∏™
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏ˘¿ÚÈı̘ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
μ·ÛÈÎfi˜ ÂÈÛËÁËÙ‹˜ ÁÈ· ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ȉÂÒÓ Â›Ó·È Ô A. Osborn Ô˘
Û˘Ó¤‰ÂÛ ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ȉÂÒÓ Ì ÙË Û˘ÓÂÈÚÌÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ·
Û˘ÓÂÈÚÌÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙË Ê·ÓÙ·Û›· Ì ÙË ÌÓ‹ÌË, Ì ÙÚfiÔ Ô˘
ÌÈ· ȉ¤· Ó· Ô‰ËÁ› Û ¿ÏÏË. ¶·Ú¿ÁÔÓÙ·È È‰¤Â˜, ̤۷ ·fi ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ·Ó·˙Ë-
Ù‹ÛÂˆÓ Î·È Û˘Ó‰˘·ÛÌÒÓ. ∏ ·Ú·ÁˆÁ‹ ȉÂÒÓ ÌÔÚ› Ó· ‰ÈÂÍ·¯ı› Û ·ÙÔÌÈÎfi ‹
ÔÌ·‰ÈÎfi Ï·›ÛÈÔ.
∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ÂÈϤÁÔÓÙ·È ÔÈ ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤Ó˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ.

1. æ˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜
1.1 G. Guilford: Δest ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘
ªÂ ÙÔ ÙÂÛÙ Ù˘ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ Guilford ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È Î·È ÂÎÙÈÌ¿Ù·È
Ë ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ì ·ÓÔÈÎÙ¤˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ. ∏ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·
ÛΤ„Ë ÂÎÙÈÌ¿Ù·È Ì „˘¯ÔÏÔÁÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, fiˆ˜ Ë Â˘¯¤ÚÂÈ· Û ȉ¤Â˜ Î·È ÛÂ
Û˘ÓÂÈÚÌÈΤ˜ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ, Ë Â‡ÚÂÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ¯Ú‹ÛÂˆÓ Î·È Ë ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋
¢¯¤ÚÂÈ·. ∏ ÚˆÙÔÙ˘›· ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ Ë ÈÔ Â˘ÚËÌ·ÙÈ΋ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Û ¤Ó·
ÂÚ¤ıÈÛÌ·.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
¢›ÓÂÙ·È ¤Ó· ÔÙÈÎfi ÂÚ¤ıÈÛÌ· Ì ·ÓÔÈÎÙ¤˜ ÁÚ·Ì̤˜ Î·È ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Û˘ÓÂÈÚÌÈο Û˘ÌÏËÚÒ-
ÓÂÈ ÙËÓ ÂΉԯ‹ ÙÔ˘.

™¯‹Ì· 8
ΔÂÛÙ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ˘ ۯ‰›ˆÓ

109
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
√ ÂÈÌÔÚʈً˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ÌÈ· ϤÍË ÛÙÔÓ ›Ó·Î· .¯. «∞ÓÂÚÁ›·». ∫·Ï› ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡-
ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÌÈ· Û˘ÓÂÈÚÌÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ϤÁÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÚÒÙË Ï¤ÍË Ô˘
ÙÔ˘˜ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ÓÔ˘. ∞˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È Ì ¤ÍÈ Ï¤ÍÂȘ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ. ∏ ¤ÎÙË Ï¤ÍË Á›ÓÂÙ·È ·ÊÂ-
ÙËÚ›· ÁÈ· ¤Ó· Ó¤Ô Û˘ÓÂÈÚÌÈÎfi ·ÎÏÔ ¿ÏÏˆÓ ¤ÍÈ Ï¤ÍˆÓ.3
Àfi‰ÂÈÍË
∂ÂÎÙ›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3 ˙ËÙ‹ÛÙ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó
Î·È ÂΛÓÔÈ ÌÈ· Ó¤· ϤÍË, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÍ·ÛÎËıÔ‡Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÓÂÈÚ-
ÌÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ÔÌ¿‰Â˜ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ
Î·È Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó Û˘ÓÂÈÚÌÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì ÛÎÔfi Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ·È-
‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ¤ÓÓÔÈ·˜, ÂÓfi˜ fiÚÔ˘ ‹ ÌÈ·˜ ıÂÌ·ÙÈ΋˜
ÂÓfiÙËÙ·˜.

1.2 E. Torrance: Test ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘

ΔÔ ÙÂÛÙ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ Torrance. ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ-
„˘ Á›ÓÂÙ·È Ì ‰‡Ô Ù‡Ô˘˜. √ ÚÒÙÔ˜ Ù‡Ô˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÏÂÎÙÈΤ˜ ·ԉ›ÍÂȘ Ô˘
ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ·È¯Ó›‰È· ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ, ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÛˆÓ
ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. √ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ Ù‡Ô˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÁÚ·Ù¤˜ ·ԉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ
ηٿÚÙÈÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ Î·È ÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ·Ú¿ÏÏËÏˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ
Ë Î‡ÎψÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2

™¯‹Ì· 9: ΔÂÛÙ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÓÔÈÎÙ‹˜ ·¿ÓÙËÛ˘

3
∏ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ „˘¯·ÁˆÁÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∂ÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË
‰È·ÊfiÚˆÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÎÔÈÓˆÓÈο ı¤Ì·Ù· .¯.: «AIDS», «ªÂÙ·Ó¿ÛÙ˘» ‹ ÛÂ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ı¤Ì·Ù· ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ .¯.: «™˘Ó¿ÚÙËÛË», Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó
¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÌÈ· ‰È‰·ÎÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË.
110
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶·ÈÁÓ›‰È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
√ ÂÈÌÔÚʈً˜ ›Ù ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Û›ÚÙ· ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙÚ›· ÈÛfiÏ¢ڷ ÙÚ›-
ÁˆÓ·, ›Ù ٷ ۯ‰ȿ˙ÂÈ ÛÙÔÓ ›Ó·Î·. ∑ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·Ó·Î·Ù·Ù¿-
ÍÔ˘Ó Ù· Û›ÚÙ· ηٿ Ù¤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ù· Û¿ÛÔ˘Ó ‹ Ó· Ù· Î¿Ì„Ô˘Ó. ™Ùfi¯Ô˜
Â›Ó·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤ÓÙ ÈÛfiÏ¢ڷ ÙÚ›ÁˆÓ·.

™¯‹Ì· 10: ΔÚ›· ÈÛfiÏ¢ڷ ÙÚ›ÁˆÓ·

2. ∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ∞˘ıfiÚÌËÙˆÓ π‰ÂÒÓ (∫.∞.π.)/

π‰ÂÔı‡ÂÏÏ· (Brainstorming)
ÃÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·fi ÙÔÓ Osborn. ∂›Ó·È ÌÈ· ÚˆÙfiÙ˘Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜
ÁÚ‹ÁÔÚ˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ȉÂÒÓ ·fi ÔÌ¿‰· ·ÙfiÌˆÓ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ Â›Ï˘ÛË Ú·ÎÙÈÎÔ‡
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ȉÂÒÓ Ì ÙËÓ Ì¤ıÔ‰Ô ∫.∞.π. ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È
̤۷ ·fi ÙȘ ÂÍ‹˜ Ê¿ÛÂȘ.

Συγκρότηση Επαλήθευση
ομάδας

Πρεοετοιμασία Αξιολόγηση

∆ιεξαγωγή Συμπλήρωση

™¯‹Ì· 11: º¿ÛÂȘ Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ ∫·Ù·ÈÁÈÛÌÔ‡ π‰ÂÒÓ (∫.∞.π.)

∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ÛÙË Ê¿ÛË Ù˘ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È Û˘ÏϤÁÔ-

ÓÙ·È ÔÈ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜. ªÂÏÂÙÒÓÙ·È Î·È ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·È fi„ÂȘ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜, ÙÔ˘
˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

111
 ™ÙË Ê¿ÛË Ù˘ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹˜/ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÓÂÚÁÔÔÈÂ›Ù·È Ë Ê·ÓÙ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·-
ÁˆÁ‹ ȉÂÒÓ. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È ÔÈ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ Ó· ÂÎʤÚÔ˘Ó ¯ˆÚ›˜ ÂÈʇϷÍË ÙȘ
ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜. ™ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È Ë ÔÚıfiÙËÙ· Î·È Ë ÏÔÁÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ È‰ÂÒÓ
Î·È ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È Ë ¿ÛÎËÛË ÎÚÈÙÈ΋˜.
Δ¤ÏÔ˜, ÛÙË Ê¿ÛË Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÔÈ È‰¤Â˜ ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
ÛΤ„Ë Î·È ÂÈϤÁÔÓÙ·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
̤۷ Î·È ·fi ÙÔÓ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ È‰ÂÒÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
™˘˙ËÙ‹ÛÙ Ì ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘
ÌÂıfi‰Ô˘ ∫.∞.π. Î·È ÙËÓ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÂÎÙ›ÌËÛ˘ Î·È Ù˘ ·˘ÙÔÂÈ-
ÎfiÓ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

3. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ SCAMPER
∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ȉÂÒÓ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Ì¤Û· ·fi Û‡ÓÔÏÔ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ
SCAMPER Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û fiϘ ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜
ȉÂÒÓ. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ÔÚÈṲ̂Ó˜ ηÙËÁÔڛ˜:
1. ÕÏϘ ¯Ú‹ÛÂȘ (¶ÚÔÙ›ÓÂÙÂ Ó¤Ô ÙÚfiÔ ÁÈ· ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘...)
2. ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ (¢Â›Ù Ì ÙÈ ¿ÏÏÔ ÌÔÈ¿˙ÂÈ...;)
3. ΔÚÔÔÔ›ËÛË (¢ÒÛÙ ¤Ó· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ù¤ÏÔ˜ Û ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›·...)
4. ∞ÓÙÈÛÙÚÔʤ˜ (μÚ›Ù ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ...), (∞ÏÏ¿ÍÙ ‹ ·ÓÙÈÛÙÚ¤„Ù ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜...)

4. Δ· ÛÎÂÙfiÌÂÓ· η¤Ï· ÙÔ˘ De Bono

∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¯ÓÈ΋ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË, ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Ë ·ÎfiÏÔ˘ıË
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·:
∏ Ù¿ÍË ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜. ∫¿ı ˘Ô-ÔÌ¿‰· ·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ÂÈ ¤Ó· «ÛÎÂÙfi-
ÌÂÓÔ» η¤ÏÔ Î·È ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó· ·›ÍÂÈ ¤Ó· ÚfiÏÔ ÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ
η¤ÏÔ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ‹ ÊÔÚ¿, ÂÎÚÔÛˆ› ¤Ó· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ù‡Ô ÛΤ„˘. √È Ì·ıËÙ¤˜
ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi-
„ÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜. √È ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÛÙ·ıÂÚ¤˜, ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙË Û‡ÓıÂÛ‹ ÙÔ˘˜
·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Â›Û˘ Î·È Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ÙˆÓ Î·¤ÏˆÓ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó:
ñ ΔÔ ¿ÛÚÔ Î·¤ÏÔ Â›Ó·È Ô˘‰¤ÙÂÚÔ Î·È ‰ÂÓ ÂÚȤ¯ÂÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
ñ ΔÔ ÎfiÎÎÈÓÔ Î·¤ÏÔ Â›Ó·È ˙ÂÛÙfi Û·Ó ÙË ÊˆÙÈ¿. «¶·Ú·¤ÌÂÈ ÛÂ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·,
Êfi‚Ô˘˜, ÂÈı˘Ì›Â˜, ÚÔÁÓÒÛÂȘ».
ñ ΔÔ Ì·‡ÚÔ Î·¤ÏÔ Â›Ó·È ÙÔ Î·¤ÏÔ Ù˘ Û‡ÓÂÛ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÈÊ˘Ï¿ÍˆÓ.

112
ñ ΔÔ Î›ÙÚÈÓÔ Î·¤ÏÔ Â›Ó·È ÙÔ Î·¤ÏÔ Ù˘ ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›·˜, Ù˘ ıÂÙÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ΔÔ Ú¿ÛÈÓÔ Î·¤ÏÔ ÂÎÚÔÛˆ› ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë. ∂ÎÊÚ¿˙ÂÈ Ó¤Â˜ ȉ¤Â˜,
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, χÛÂȘ.
ñ ΔÔ ÌÏ η¤ÏÔ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô, Ú˘ıÌ›˙ÂÈ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹, ‰›ÓÂÈ ÙÔ ÏfiÁÔ,
Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ·. ™˘ÌÂÚ·›ÓÂÈ Î·È ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ. ∂›Ó·È Ô Û˘ÓÙÔÓÈÛÙ‹˜ Ù˘
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ (De Bono E., 1992, ÛÛ.77-85).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
√ ÂÈÌÔÚʈً˜ ÚÔÙ›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ηıÔÚ›ÛÔ˘Ó ı¤Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ
ÁÓˆÛÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ .¯. «∏ÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜», Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Ì ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ Ù¯ÓÈ΋ ÙÔ˘ De Bono.

5. ÕÁÚÈ· π‰¤·
∞ÔÎÔڇʈ̷ Ù˘ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÛΤ„˘ ıˆÚÂ›Ù·È Ë ¿ÁÚÈ· ȉ¤·. ªÈ· ·ÏÏfiÎÔÙË,
·Ú¿ÍÂÓË, ÂÚ›ÂÚÁË È‰¤· ÁÈ· ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· ‹ ÁÈ· ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË Ô˘ ›Ù ‰›ÓÂÈ
χÛË Â›Ù ·ÔÙÂÏ› ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÁÈ· χÛË. ∏ ¿ÁÚÈ· ȉ¤· ¤¯ÂÈ ÙÚÂȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜: ÙËÓ
„˘¯ÔÏÔÁÈ΋, ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋.
∏ „˘¯ÔÏÔÁÈ΋, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó·ÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘ Î·È Â˘ÓÔ› ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË. ∏
ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¢ÓÔ˚ÎfiÙÂÚ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. Δ¤ÏÔ˜, Ë ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÚˆÙfiÙ˘ˆÓ, ·Ó·¿ÓÙ¯ˆÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó
χÛÂȘ ‹ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· χÛË.
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ¿ÁÚÈˆÓ È‰ÂÒÓ Â›Ó·È Ô «¢Ô‡ÚÂÈÔ˜ ÿÔ˜», «°fiÚ‰ÈÔ˜ ‰ÂÛÌfi˜» Î.Ï.

6. ∫fiÌÈΘ: Ë ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÛÙ·ÌˆÙ‹˜

ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜
Δ· ÎfiÌÈΘ Â›Ó·È Û›ÁÔ˘Ú· ¤Ó·˜ Ì·ıËÛÈ·Îfi˜ fiÚÔ˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı›
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈËıÔ‡Ó Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
∞ÚıÚÒÓÔ˘Ó ·ÊËÁËÌ·ÙÈο ÌËӇ̷ٷ ̤ۈ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û‡ÌÊ˘Û˘ ÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Î·È ÂÈÎfiÓ·˜. √ Piaget, ÛÙ· ÛÙ¿‰È· ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÙÔÔıÂÙ› ÙËÓ
ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÛÙËÓ ËÏÈΛ· 7-11 ¯ÚfiÓˆÓ Î·È ÙËÓ ÂÚ›Ô-
‰Ô ÙˆÓ Û¯ËÌ·ÙÈÎÒÓ ‹ Ù˘ÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÛÙËÓ ËÏÈΛ· 11-15 ¯ÚfiÓˆÓ.
∏ ÂÈÎfiÓ· ˆ˜ ·ÔÙ˘ˆÌ¤ÓË Ê¿ÛË ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË Ù˘ ·ÊËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜
˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙ·ÙÈο. ΔÈ ÌÂÛÔÏ·‚› ·fi ÙË ÌÈ· Ê¿ÛË ÛÙËÓ ¿ÏÏË, ÌfiÓÔ ˘ÔıÂÙÈο
ÌÔÚԇ̠ӷ ÙÔ Î·ÙÔÓÔÌ¿ÛÔ˘ÌÂ. ™˘¯Ó¿ ÔÈ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ οÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ÔÈÎÈÏ›· ¢ÚËÌ·ÙÈÎÒÓ, ‰ËÌÈ-

113
 Ô˘ÚÁÈÎÒÓ Î·È ÚˆÙfiÙ˘ˆÓ ȉÂÒÓ. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ ·ÚÂÎÎÏ›ÓÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ·ÏÏ¿ ÙËÓ
ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·È Î¿ÓÂÈ Û˘Ó·Ú·ÛÙÈ΋ ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ Ù˘. ∏ ÛÙ·ÙÈ΋
ÂÈÎfiÓ· Á›ÓÂÙ·È ÎÈÓËÙÈ΋, fiÙ·Ó ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÙ·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ηÈ
ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 3

¶ËÁ‹: QuinÔ

™¯‹Ì· 13

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 4

¶ËÁ‹: QuinÔ

™¯‹Ì· 14

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 5

¶ËÁ‹: ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘ (1996).

™¯‹Ì· 14: ÿÚ˘ ™Î., °ÈÒÚÁÔ˜ ¶Ú. (11 ÂÙÒÓ), 1990, 158 Ô
¢ËÌÔÙÈÎfi ™¯ÔÏÂ›Ô ∞ıËÓÒÓ

114
7. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÁÚ·Ê‹

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 4
√ ∫‡ÎÏÔ˜ Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜: •ÂÎÈÓÒ, ∂ÈÛÙڤʈ, ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ê¿ÛË, ∫ÚÈÙÈ΋ Ê¿ÛË.

ΞΕΚΙΝΩ

αρχική ιδέα ∆ημιουργική φάση

Κριτική φάση

ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ
¶ËÁ‹: Timbal-Duclaux, L. (1996).

™¯‹Ì· 15

8. ™¯ËÌ·ÙÔÔÈ‹Ì·Ù·
∂›Ó·È ¤Ó·˜ ȉÈfiÙ˘Ô˜ ÙÚfiÔ˜ ÔÈËÙÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ Ô˘ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ÙËÓ ·ÚÌÔÓ›· ÙÔ˘
ÔÈËÙÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘ Ì ÙËÓ ÂÈηÛÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË. Δ· Û¯ËÌ·ÙÔÔÈ‹Ì·Ù· Â›Ó·È ·Ï¿
ηٷÓÔËÙ¿, ÂÚÈÂÎÙÈο Î·È Ù›ıÂÓÙ·È ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ı¤·Û˘ Î·È ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡.
÷ڷÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ·Ú¤ÎÎÏÈÛË Î·È ˘¤Ú‚·ÛË ÙˆÓ Û˘Ì‚¿ÛÂˆÓ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ
Û˘Ó‡·ÚÍË Û¯‹Ì·ÙÔ˜-ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 5

¶ËÁ‹: ¢È·ÊËÌÈÛÙÈÎfi ¤ÓÙ˘Ô ∞Àƒ∞ - º˘ÛÈÎfi ÌÂÙ·ÏÏÈÎfi

ÓÂÚfi.

115
 ¢È·‚¿˙ÂÙ·È Ì ÔÏÏÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜! ¶ÔÏÏ·Ϥ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·Ó·ÁÓÒÛÂȘ ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ
ÙËÓ ·ÊÂÙËÚ›· ÂÎΛÓËÛ˘.
¶ËÁ‹: ∫Ô‡ÁÈ·ÏË, °. ™¯ËÌ·ÙÔÔ›ËÌ·. °ÏÒÛÛ· °’ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ (2006). ΔÂÙÚ¿‰ÈÔ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ. ‚´
Ù‡¯Ô˜. Û. 45. ∞ı‹Ó·: √∂¢μ

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ Û¯ËÌ·-
ÙÔÔÈ‹Ì·ÙÔ˜, ‹ ÂÓfi˜ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ Û¯ËÌ·ÙÔÔÈ› ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ
ÙÔ ‰È·ÊËÌÈ˙fiÌÂÓÔ Â›‰Ô˜.

116
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ Ê‡ÏÏÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘
·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ·. ™Ùfi¯Ô˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ‰È·ÈÛÙˆı›
Ô ‚·ıÌfi˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ó· ‰ÈÂ-
Ú¢ÓËı› Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ Î·È Ó· ·ÓȯÓ¢ıÔ‡Ó ÂӉ¯fiÌÂÓ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ηÈ
ÂÏÏ›„ÂȘ.

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ¡· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ·fi ‰˘Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ¤ÓÓÔÈ-
˜ «ÎÚÈÙÈ΋» Î·È «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋» ÛΤ„Ë ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

2. ¡· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ ÙÔ ÚÔÊ›Ï ÂÓfi˜ Ì·ıËÙ‹ Û·˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ı· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙·Ù ‰ËÌÈ-

Ô˘ÚÁÈÎfi ¿ÙÔÌÔ.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

3. ¡· ÂÍËÁ‹ÛÂÙÂ, ÁÈ·Ù› Ë ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ‚ÔËı¿ ÛÙË ‰ËÌÈ-

Ô˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ¢ÓÔ˚ÎÔ‡ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

4. ¡· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ‰‡Ô Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘ Ô˘ ı· ı¤Ï·Ù ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÙ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Û·˜ ·Ú¤Ì‚·ÛË.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
117
 ...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

5. ¶ÈÛÙ‡ÂÙÂ, fiÙÈ ÔÈ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈ-
‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘;
¡·È  Ÿ¯È 
∂ÍËÁ‹ÛÙ ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

6. ¶ÈÛÙ‡ÂÙ fiÙÈ Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‰È¢ÎfiÏ˘-

Ó·Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÚÔÛÂÁÁ›Û·Ù ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÈÌfiÚʈÛ˘;
¡·È  Ÿ¯È 
∂ÍËÁ‹ÛÙ ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

7. ¢È·Ù˘ÒÛÙ ÌÈ· ÂÚÒÙËÛË Ô˘ ı· ı¤Ï·Ù ӷ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ (ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ·) Û¯ÂÙÈ΋

Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

118
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
∂ÏÏËÓfiÁψÛÛË
μÔÛÓÈ¿‰Ô˘, ™ & al. (ÂÈÌ) (2006). ™¯Â‰È¿˙ÔÓÙ·˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ì¿ıËÛ˘, ˘ÔÛÙËÚÈ-
˙fiÌÂÓ· ·fi ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜. ∞ı‹Ó·: Gutemberg.
°ÏÒÛÛ· °´ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡. ΔÂÙÚ¿‰ÈÔ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ. ‚´ Ù‡¯Ô˜. Û.45. ∫Ô‡ÁÈ·ÏË, °.
™¯ËÌ·ÙÔÔÈ‹Ì·Ù·. ∞ı‹Ó·: √∂¢μ.
∫·ÙÛ›ÎË-°Î›‚·ÏÔ˘, ∞. (2001). §ÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ∞Ó¿ÁÓˆÛË Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜.
∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
∫ÔÏÈ¿‰Ë˜, ∂. (2002). °ÓˆÛÙÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁ›·. °ÓˆÛÙÈ΋ ¡Â˘ÚÔÂÈÛÙ‹ÌË Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋
¶Ú¿ÍË. ªÔÓÙ¤ÏÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ΔfiÌÔ˜, ‰´. ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
∫Ô˘Ï·˚‰‹˜, μ., ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜, ∫., ™ÎÏ·‚ÂÓ›ÙË, ™., ÃÚÈÛÙ›‰Ô˘, μ. (2001). Δ· ΛÌÂÓ·
Ù˘ Ù¯ÓÔÂÈÛÙ‹Ì˘ ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ¯ÒÚÔ. ∞ı‹Ó·: ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.
∫ˆÛÙ·Ú›‰Ô˘-∂˘ÎÏ›‰Ë, ∞. (1987). ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, ÛÙ¿‰È· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ-
„˘ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÙfiÌÔ˘, §‹ÌÌ· ÛÙËÓ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋
∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ·. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·: 1333-1343.
∫ˆÛÙ·Ú›‰Ô˘-∂˘ÎÏ›‰Ë, ∞. (1997). æ˘¯ÔÏÔÁ›· Ù˘ ÛΤ„˘. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·.
∫ˆÛÙ·Ú›‰Ô˘-∂˘ÎÏ›‰Ë, ∞. (2005). ªÂÙ·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ¢ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È ∞˘ÙÔ-Ú‡ıÌÈÛË.
∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
ª·ÁÓ‹Û·Ï˘, ∫. (1990). ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋. £ÂˆÚ›· Î·È Δ¯ÓÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜. ∞ı‹Ó·: Interbooks.
ª·ÁÓ‹Û·Ï˘, ∫. (1987). ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛÙËÓ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ∂Î·›‰Â˘ÛË. ∞ı‹Ó·:
Interbooks.
ª·ÁÓ‹Û·Ï˘, ∫. (2003). ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ™Î¤„Ë. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏. (2005). ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ¢È‰·Ûηϛ·˜. ∏ ∫ÚÈÙÈ΋ ™Î¤„Ë ÛÙË
¢È‰·ÎÙÈ΋ ¶Ú¿ÍË. ∞ı‹Ó·: Gutemberg.
•·Óı¿ÎÔ˘, °. (1998). ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, π. (2004). ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ™Î¤„Ë ÛÙÔ ™¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÛÙËÓ √ÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·.
∞ı‹Ó·: ·˘ÙԤΉÔÛË.
ƒÔÓÙ¿ÚÈ, Δ˙. (1985). ∏ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋ Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜. ∞ı‹Ó·: ΔÂÎÌ‹ÚÈÔ.
™·Ï‚·Ú¿˜, °. (2000). ªÂÏÂÙ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ıˆڛ· Î·È ÙËÓ Ú¿ÍË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜.
∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
™ÈÁÔ‡ÚÔ˜, °. (2001). ∞ӷηχÙˆ Ù· Ì˘ÛÙÈο Ù˘ ∑ˆÁÚ·ÊÈ΋˜. ∞ı‹Ó·: ∫¤‰ÚÔ˜.
Schirrmacher, R. (1998). Δ¤¯ÓË Î·È ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ¶·È‰ÈÒÓ. ∫·ÏÔ‡ÚË,
ƒ. (ÂÈÌ.). ∞ı‹Ó·: πø¡.

119
 Timbal-Duclaux, L. (1996). ΔÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÁÚ¿„ÈÌÔ. °. ¶·Ú›Û˘ (ÌÙÊÚ). ∞ı‹Ó·:
¶·Ù¿Î˘.
Tomlinson, C.A. (2004). ¢È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· ‰È‰·Ûηϛ·˜.
∞ÓÙ·fiÎÚÈÛË ÛÙȘ ·Ó¿ÁΘ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. £ÂÔÊÈÏ›‰Ë˜, Ã.ª·ÚÙ›‰Ô˘- ºÔÚÛȤ, ¢.
(ÌÙÊÚ). ∞ı‹Ó·: ª. °ÚËÁfiÚ˘.
ΔÚÈÏÈ·Ófi˜, £. (2002). ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘. ∞ı‹Ó·: ∞˘ÙԤΉÔÛË.
Webberley, R. & Litt, L. (1987). ¡ÔËÌÔÛ‡ÓË Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·. ΔÔ ∞ÓÔÈÎÙfi
¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ. ∞ı‹Ó·: ¶. ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ìfi˜ ∞.∂.

•ÂÓfiÁψÛÛË
Lipman, M. (1995). Thinking in Education. Cambridge: Cambridge. University Press.
Lipman, M. (1995). A l’école de la pensée. Bruxelles, De Boeck Université.
Meirieu, Ph. (1986). Les chemins de l’apprendre. Introduction à une prise en
compte des strategies d’apprentissage dans l’action didactique, in Cahiers
Pédagogiques, no 266, p.11-19.

120
 Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ππ
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ Ù˘ £.∂. Â›Ó·È Ë ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜, ÔÈ
Ôԛ˜ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘fi-
ÌÂÓÔÈ ı· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ Ôԛ˜
ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÔȘ ·fi ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÛÙ¿Û˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ηٷÛÙÚÒÓÔ˘Ó Û¯¤‰È· ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÌÂıfi-
‰ˆÓ Î·È Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ
ñ ÕÛÎËÛË
ñ √Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜
ñ ™˘˙‹ÙËÛË
ñ ªÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘
ñ ¶·›ÍÈÌÔ ÚfiψÓ
ñ ¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË
ñ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄Ë
ñ ™˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ·fi ÂȉÈÎfi

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
∂›Ó·È ϤÔÓ ·Ô‰ÂÎÙfi ·fi fiÏÔ˘˜ fiÙÈ Ë Ì¿ıËÛË ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙË Û˘ÛÛÒ-
Ú¢ÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·ÏÏ¿ ÛÙÔ Ó· ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÈηÓÔ‡˜
121
 Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÈÓÔÔ‡Ó Ï‡ÛÂȘ Û ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó È‰ÈfiÙËÙ˜,
Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·, Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Û¯¤ÛÂȘ, Î.¿., Ì ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· Ó· ÛÙÔ-
¯Â‡ÂÈ ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· fi¯È ÌfiÓÔ Ù˘ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ ÓfiËÛ˘ (ÙÈ, ÔÈÔ˜, Ô‡...), ·ÏÏ¿
Î·È Ù˘ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Û·˜ (‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜) ÛΤ„˘ (Ò˜ ·ÏÏÈÒ˜;)
°È· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ˘Ô‚¿Ï-
ÏÔÓÙ·È Ì ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Û ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È Û ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, fiˆ˜:
Û‡ÁÎÚÈÛ˘, Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘, ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ, ·Ó¿Ï˘Û˘, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
΋˜ Û‡ÓıÂÛ˘ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÓÔًوÓ
‰È·ÊfiÚˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (°ÏÒÛÛ·, πÛÙÔÚ›·, º˘ÛÈ΋, ª·ıËÌ·ÙÈο,
¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋, Î.Ï.) Î·È ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÈ¤‰ˆÓ (¢ËÌÔÙÈÎfi, °˘ÌÓ¿ÛÈÔ, Î.Ï.), ·Ó·Ï‡Ô-
ÓÙ·È ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÚÔ¿ÁÂÙ·È Ë ÎÚÈÙÈ΋
Î·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
μ·ÛÈ΋ ÚÔ¸fiıÂÛË ‚¤‚·È· ηٿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÓÔÙ‹-
ÙˆÓ Â›Ó·È fi¯È ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ Ë ˘ÈÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ,
·ÏÏ¿ Î·È Ë ÚÔÛÂÎÙÈ΋ Î·È ÂÈÏÂÎÙÈ΋ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙfi¯ˆÓ ÙˆÓ ÂÓÔ-
ًوÓ, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ Û οı Â›Â‰Ô ÛÙfi¯ˆÓ (ÁÓÒÛˆÓ, ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙ¿ÛÂ-
ˆÓ) Ó· ÂÈϤÁÔÓÙ·È ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÂΛÓÔÈ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
√È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ·Ó·-
ʤÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·, ΢ڛˆ˜ ˆ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÂÓËϛΈÓ.
§·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë fiÙÈ ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ˘ÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂÓËϛΈÓ
ÂÂȉ‹ ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ÂÓ‹ÏÈÎˆÓ ÂÎ·È‰Â˘Ô̤ӈÓ, Ô˘ ›ӷÈ
Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓÂÚÁËÙÈÎÔ‡ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, Î·È ¤¯Ô-
ÓÙ·˜ ϤÔÓ ˆ˜ ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·ÏÏ·Á‹ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏÈο ÂÚÈ-
‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiÔ˘ ÙÔ ‰·ÛηÏÔÎÂÓÙÚÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ˘Ô¯ˆÚ› ÚÔ˜ ¯¿ÚÈÓ ÙÔ˘ Ì·ıËÙÈÎÔ-
ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Û˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÂÓÂÚ-
ÁËÙÈο Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, Û˘ÌÂÚ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜
Ù¯ÓÈΤ˜ fi¯È ÌfiÓÔ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó, ·ÏÏ¿ ηı›ÛÙ·ÓÙ·È ··Ú·›ÙËÙ˜
ηٿ ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË ÛÙ· Û¯ÔÏ›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ.

™ËÌ›ˆÛË
Δ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙÔ ¯ÒÚÔ
ÙˆÓ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (.¯. ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹,
¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∞ÁˆÁ‹, Î.Ï.), ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÈÔıÂÙËıÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ·
·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ fiÏˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ Î·È fiÏˆÓ ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ (ÊÈÏfi-
ÏÔÁÔÈ, Ê˘ÛÈÎÔ›, Î.Ï.)

¶ÂÚȯfiÌÂÓÔ
√È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÙȘ Ù·ÍÈÓÔÌ‹-
ÛÔ˘Ì ÛÂ:
122
ñ Δ¯ÓÈΤ˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘: ∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë
Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, .¯. ÔÌ¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜, Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË
·fi ÂȉÈÎfi ‹ Û˘˙‹ÙËÛË.
ñ Δ¯ÓÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜: ∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ·¤ÎÙËÛ·Ó, .¯. ·Û΋ÛÂȘ.
ñ Δ¯ÓÈΤ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË ıÂÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜,
.¯. Û˘˙‹ÙËÛË Î·È Â›‰ÂÈÍË.
ñ Δ¯ÓÈΤ˜ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘: Δ¯ÓÈΤ˜ fiÔ˘ ‰›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÂÂÍÂÚ-
Á·Û›· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜, .¯. ·È¯Ó›‰È ÚfiψÓ, ηٷÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ, Û˘˙‹ÙËÛË.
ñ Δ¯ÓÈΤ˜ ·Ó·Î¿Ï˘„˘: Δ¯ÓÈΤ˜ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚfiÎÂÈÙ·È
Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ÓÔËÙÈ΋˜ ÂÍÂÚ‡ÓËÛ˘, ΢ڛˆ˜ Ì ‰È¿ÊÔÚ˜
ÌÔÚʤ˜ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘.
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Ë ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ, ÂÂȉ‹ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË Ê‡ÛË
ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÓÔًوÓ, ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Â›Ó·È ÔÈ Î·Ù¿ÏÏËϘ Ù¯ÓÈ-
Τ˜ Ô˘ ı· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙË Ì¿ıËÛË. √ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ‰È¿ÊÔÚˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ÂÓı·ÚÚ‡-
ÓÂÈ Â›Û˘ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‹ÙÚˆÓ Ì¿ıËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ‰ÂÓ ÂÈ-
‚¿ÏÏÂÈ ÙË ÌÔÓÔÙÔÓ›· Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÎÔ˘Ú¿˙ÂÈ.

1. ∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ
ªÂ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ú·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È Ó· ÚÔ‚Ô‡Ó Û ÂχıÂÚË Î·È
·˘ıfiÚÌËÙË ¤ÎÊÚ·ÛË È‰ÂÒÓ.
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó fiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ȉ¤Â˜
ÌÔÚÔ‡Ó Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÌÈ· ÂÚÒÙËÛË Ô˘ ÙÔ˘˜ ı¤ÙÂÈ, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ó· ÂÎÊÚ¿-
ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ·˘Ù¤˜ Ì fiÛÔ Á›ÓÂÙ·È ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚÔ Ú˘ıÌfi, ·˘ıfiÚÌËÙ·, Ô ¤Ó·˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ
¿ÏÏÔÓ, Û ÌÔÚÊ‹ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡. ∞˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ¿Óˆ ÛÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ë ÂÚÒÙËÛË, ·ÏÏ¿ Ó· ÂÎÊÚ·-
ÛÙÔ‡Ó ·‚›·ÛÙ· ¿Óˆ ÛÙËÓ ÂͤٷÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì fiÔÈ· ȉ¤· ‹ ÚfiÙ·ÛË ÙÔ˘˜
¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ Ì˘·Ïfi, ›Ù ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ›Ù ʷÓÙ·ÛÙÈ΋ ‹ ·Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÙË.
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ «Î·Ù·ÈÁÈÛÌÔ‡» ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È Î·Ó¤Ó· Û¯fiÏÈÔ ‹ ÎÚÈÙÈ΋. √È ÔÔÈÂÛ-
‰‹ÔÙ ÂÂÍËÁ‹ÛÂȘ ı· ‰ÔıÔ‡Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· Ì ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡.
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÈÛÙ¿,
¯ˆÚ›˜ η̛· ·Ú¤Ì‚·ÛË Û ·˘Ù¤˜. ∫·ÙfiÈÓ Ù·ÍÈÓÔÌ› ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ ¤ÁÚ·„ ÛÂ
ηÙËÁÔڛ˜ Î·È Ì¤Ûˆ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ – ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ‹ ̤ۈ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜
Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ηÙËÁÔڛ˜ Ô˘ ÚԤ΢-
„·Ó. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ fiÛˆÓ Û˘˙ËÙ‹ıËηÓ.
ªÂ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·˘Ù‹ Ù¯ÓÈ΋ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ÌÈ· ¯·Ï·Ú‹ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·, ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÂÙ·È Ë ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ·ÍÈÔÔÈÂ›Ù·È Ë
123
 ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÔÏÏ·Ϥ˜
ÔÙÈΤ˜ ÁˆÓ›Â˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë.
∫·Ù¿ ÙËÓ ÔÚ›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó·
ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ ÒÛÙ fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÓÈÒÛÔ˘Ó ¿ÓÂÙ· ÒÛÙ ӷ ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ·˘ıÔÚ-
ÌËÙÈÛÌfi ÙÔ˘˜ ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· ‰ÈÔÏÈÛı‹ÛÂÈ Ô Î·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ Û Â›‰ÂÈÍË Ê·ÓÙ·Û›·˜ ‹
Û ÌË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ú¿ıÂÛË È‰ÂÒÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Û¯ÂÙÈ΋˜ Ì ÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÂÈ˙ËÙ› Ó· ÂÌϤÍÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «‰È·Ê‹-
ÌÈÛË» ̤۷ ·fi ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ. ∂ÍËÁ› ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘
·˘Ù¤˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÔȘ ϤÍÂȘ ÙÔ˘˜
¤Ú¯ÔÓÙ·È Û˘ÓÂÈÚÌÈο ÛÙÔ ÓÔ˘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «‰È·Ê‹ÌÈÛË».
ΔÔ ÈÔ Èı·Ófi Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ï¤ÍÂȘ fiˆ˜: Ìfi‰·, ηٷӿψÛË, ÙËÏÂ-
fiÚ·ÛË, Ú·‰ÈfiʈÓÔ, ÂÚÈÔ‰Èο, ÚÔ‚ÔÏ‹, ΤډԘ, ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ÂÈıÒ, Î.¿.
√È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÈ̘ ÁÈ·Ù› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È
fiϘ ‡ÛÙԯ˜, ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· «‰È·Ê‹ÌÈÛË». √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È, ¯ˆÚ›˜ Ó· Û¯ÔÏÈ¿-
˙ÂÈ ‹ Ó· ‰È·ÎfiÙÂÈ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘˜ fiÛÔ ÛΤÙÔÓÙ·È ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ‰ÈÂÈÛ-
‰‡Ô˘Ó ÛÙ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٷٿÛÛÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ η٤ÁÚ·„ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÛÂ
ηÙËÁÔڛ˜, ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ –·Ó ··ÈÙ›ٷȖ Î·È ¿ÏϘ ϤÍÂȘ. ∫·ÙfiÈÓ ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙË Û¯¤ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ηÙËÁÔÚ›· Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ Î·È ÚÔ¯ˆ-
Ú¿ ÛÂ Û˘ÓıÂÙÈ΋ ·Ó·ÎÂÊ·Ï·›ˆÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∞Ó·Ù‡ÍÙ 2-3 ‚·ÛÈΤ˜ ·fi„ÂȘ Û·˜ Ô˘ Ó· ··ÓÙÔ‡Ó ÛÙÔ ÙÈ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘
ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ÀÏÔÔÈ‹ÛÙ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ ÌÂٷ͇ Û·˜ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÌÈ·˜
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ô˘ ı· ÔÚ›ÛÂÙ (ÌÂÚÈο ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ı¤Ì·Ù· – ¤ÓÓÔȘ: «·ÙÌÔ-
ÛÊ·ÈÚÈ΋ Ú‡·ÓÛË», «·Ó·Á¤ÓÓËÛË», «˘ÁÈÂÈÓ‹ ‰È·ÙÚÔÊ‹»)

2. ÕÛÎËÛË
ªÂ ÙËÓ Â˘Ú›· ¤ÓÓÔÈ·, ¿ÛÎËÛË ıˆÚÂ›Ù·È Î¿ı ÌÔÚÊ‹ ·ÙÔÌÈ΋˜ ‹ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ÂÚÁ·-
Û›·˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Î·È ¤¯ÂÈ ˆ˜
124
ÛÙfi¯Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ú¿ÍÔ˘Ó Î¿ÙÈ Î·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ¤ÙÛÈ ÌÈ· ÂÌÂÈÚ›·, Ë ÔÔ›·
ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ·Ó·Ï˘ı› ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ¿ÓÙÏËÛË ÁÂÓÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ ı·
‰È·Û˘Ó‰Âı› Ì ÙË ıˆڛ·.
ªÈ· ¿ÛÎËÛË ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÚΤÛÂÈ ·fi Ï›Á· ÏÂÙ¿ ¤ˆ˜ Ï›Á˜ ÒÚ˜ Î·È ÌÔÚ› Ó·
ÚÔÛÏ¿‚ÂÈ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Ù‡Ô˘˜ fiˆ˜: χÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ÂÓfi˜
ÂÈÚ¿Ì·ÙÔ˜, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÂÓfi˜ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, ¯ÂÈÚÈÛÌfi ‹ ηٷÛ΢‹ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ,
ÂÍ¿ÛÎËÛË ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÂÓfi˜ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡, Î.Ï.
∏ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘ ÔÈΛÏÂÈ ·fi Ï›Á· ÏÂÙ¿ ̤¯ÚÈ Ï›Á˜ ÒÚ˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘
·›ıÔ˘Û·˜ ‹ ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›Ô˘, Î·È ·fi ÌÂÚÈΤ˜ ÒÚ˜ ̤¯ÚÈ Ï›Á˜ ÒÚ˜ Û ¤Ó· ¢ڇ-
ÙÂÚÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓÙfi˜ ‹ Î·È ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ.
™ÙÔ fiÚÔ «ÕÛÎËÛË» ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜,
fiˆ˜ Ë ÌÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘, Ô Î·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ, Î.Ï. Û˘Ó‹ıˆ˜ fï˜ ˘fi ÙÔÓ fiÚÔ
«¿ÛÎËÛË» ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È Î¿ı Ù¯ÓÈ΋ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ηٷٷ¯ı› ÛÙÔ ÂÓÓÔÈÔ-
ÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ˘ÔÏÔ›ˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ.

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
√È Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË Î¿ı ¿ÛÎËÛ˘ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û·Ê›˜ Î·È Ó· ‰È·Ù˘Ò-
ÓÂÙ·È ÁÚ·Ù¿ ÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ˙ËÙÂ›Ù·È Ó· Ú¿ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Û ÔȘ ËÁ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó·
·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó, Û ÔÈ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó, ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·-
ÛÙÔ‡Ó, Î.Ï. ∂›Ó·È Â›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÂÙ·È Î·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Ú¤-
ÂÈ Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ¿ÛÎËÛË.
¶ÚÔ˜ ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË Ù˘ ·Ó¿‰˘Û˘ ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Â›Ó·È Î·Ïfi Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÓÙ˘Ô ‹ ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ˆ˜ ¤Ó·˘ÛÌ·.
ΔÔ fiÚÈÔ ¤ÎÙ·Û˘ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¢ÎÚÈÓ›˙ÂÙ·È ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ,
.¯. ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ˙ËÙÂ›Ù·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·-
Ù· ÙÔ˘ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ˘ ÙÔ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘, Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È fiÛ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
˙ËÙÔ‡ÓÙ·È.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ «Û¯¤‰ÈÔ
Ì¿ÚÎÂÙÈÓÁλ, ˆ˜ ¤Ó· ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎÔ‡ ۯ‰›Ô˘, ·ÊÔ‡ ¤¯ÂÈ
‰È‰¿ÍÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi
Ù¯ÓÈΤ˜ (ÂÈÛ‹ÁËÛË, ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ-··ÓÙ‹ÛÂȘ, Î.Ï.) Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ
fiÛˆÓ ¤Ì·ı·Ó, ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÔ˘Ó (·Ó¿ ÔÌ¿‰Â˜) ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ Ì¿ÚÎÂ-
ÙÈÓÁÎ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ηÈÓÔÙfiÌÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿, ÌÂ
‚¿ÛË ¤Ó·Ó Ô‰ËÁfi ÂÎfiÓËÛ˘ ۯ‰›Ô˘ Ì¿ÚÎÂÙÈÓÁÎ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ·Ú·‰ÒÛÂÈ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· οı ÔÌ¿‰· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ‹˜ Ù˘,
‰›ÓÔÓÙ·È ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Á›ÓÂÙ·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔ-
¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ‰È·Û˘Ó‰¤ÂÈ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÙȘ ·ÔÎÙËı›-
Û˜ ·fi ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ÙË ıˆڛ·.

125
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
∞Ó·Ù‡ÍÙ 2-3 ‚·ÛÈΤ˜ ·fi„ÂȘ Û·˜ ÁÈ· Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ Ë ÂÎfi-
ÓËÛË ·Û΋ÛˆÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÙÂ

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ÎÔÈÓ‹˜ ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÎÔÓ‹ÛÙ ¤Ó· ÔÏÔÎÏËÚˆ-
̤ÓÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜, ÙÔ ÛÎÔfi, ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜, Î.Ï.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ٷ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘, Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÛÙ ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜.

3. √Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜
∏ Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Î¿ı ÊÔÚ¿ Ô˘ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó ÌÈ· ÔÔÈÔ˘‰‹ÔÙ ›‰Ô˘˜
¿ÛÎËÛË ‹ ÁÂÓÈο Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙÔ‡Ó ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ˙‹ÙËÌ·. ∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÊ·ÚÌfi˙Â-
Ù·È Â˘¤ÏÈÎÙ· ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ ¿ÏϘ Ù¯ÓÈΤ˜.
ªÂ ÙË Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ Û˘Ó‹ıˆ˜ ˘ÏÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Û˘ÓıÂÙÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ù‡Ô˘ project,
ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÚfiÏÔ˘˜, Û˘ÏϤÁÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÂÚ¢-
ÓÔ‡Ó, ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó, ·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó, Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ÁÚ·ÙÒ˜ ‹
ÚÔÊÔÚÈÎÒ˜. ™˘Ó‹ıˆ˜ ÔÈ Û˘ÓıÂÙÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ Â›Ó·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ Î·È ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ
·ÚÔ¯‹ ËÁÒÓ ˘ÏÈÎÔ‡ (‚È‚ÏÈÔı‹Î˜, Internet).

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ñ √ ·ÚÈıÌfi˜ ÌÂÏÒÓ Î¿ı ÔÌ¿‰·˜ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È –ˆ˜ ȉ·ÓÈÎfi˜– Ó· Â›Ó·È Ù· ¤ÓÙ ¿ÙÔÌ·.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÏÈÁfiÙÂÚˆÓ ÌÂÏÒÓ Ë ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ·fi„ÂˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
ÌÂÏÒÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÍ·ÓÙÏËı› Û‡ÓÙÔÌ·. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌÂÏÒÓ ˘¿Ú-
¯ÂÈ Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÁÈ· ·‰È¤ÍÔ‰Ë ‰È·ÊˆÓ›·, ÂÓÒ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ·fi
¤ÓÙ ÌÂÏÒÓ ÌÂÈÒÓÂÙ·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¿ÌÂÛ˘ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ̤ÏÔ˘˜.
ñ ™˘Ó‹ıˆ˜ ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡ÓÙ·È Ù˘¯·›·, ÒÛÙ ӷ ·ÔʇÁÂ-
Ù·È ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÚÔÛÎfiÏÏËÛ˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ô˘ Â›Ó·È Ê›ÏÔÈ ‹
¤¯Ô˘Ó Ù· ›‰È· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο (ÂÌÂÈڛ˜, ÁÓÒÛÂȘ, ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ʇÏÏÔ, Î.Ï.).
ªÂÙ¿ ·fi οÔÈÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ
ÔÌ¿‰ˆÓ, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÙ·È ÏËÚ¤ÛÙÂÚË Ë ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰›ÓÂÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¯ÚÔÓÈÎfi fiÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
Î·È ÂȉÔÔÈ› ¤ÁηÈÚ· οı ÔÌ¿‰·, ÒÛÙ ӷ ÔÚ›ÛÂÈ ¤Ó·Ó ÂÎÚfiÛˆÔ Ô˘ ı·
·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜.
126
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ù˘
οı ÔÌ¿‰·˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔÓ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ ¯ÚfiÓÔ, Î·È ·Ó ÙÔ ÎÚ›ÓÂÈ ÛÎfiÈÌÔ Ó· ‰›ÓÂÈ
‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ ‹ ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi fiϘ ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ Ó· οÓÔ˘Ó ÙËÓ ›‰È·
ÂÚÁ·Û›· ‹ Ó· ‰È·ÈÚ¤ÛÂÈ ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Ó· ÔÚ›ÛÂÈ Î¿ı ÂÈ̤-
ÚÔ˘˜ ÔÌ¿‰· Ó· ·Û¯ÔÏËı› Ì ¤Ó· ÙÌ‹Ì· Ù˘.
ñ ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ·fi ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜, Ù· ̤ÏË ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó, ̤ۈ ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘˜, Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜
ÙÔ˘˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ·˘Ù‹ ÙfiÛÔ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Û˘ÌÌ·-
ıËÙ¤˜ ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È Á›ÓÂÙ·È Û˘˙‹ÙËÛË ˘fi ÙËÓ ÂÔÙ›· Î·È ÙÔ
Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.
ñ ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂˆÓ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙË
Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÙËÓ ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 3
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ÎÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜, ·ÊÔ‡ ¤¯ÂÈ ‰È‰¿ÍÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Î·È ¤¯ÂÈ ·Ó·ÊÂÚı› Û ËÁ¤˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·-
ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ (‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰Èο, ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ› ÙfiÔÈ, Î.Ï.), ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÌÈ·
ÛÂÈÚ¿ ·fi Ù¯ÓÈΤ˜ (ÂÈÛ‹ÁËÛË, ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ-··ÓÙ‹ÛÂȘ, Î.Ï.) ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÂ
ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ 4-5 ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ fiÛˆÓ ¤Ì·ı·Ó, ˙ËÙ¿ ·fi
ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË, Ô˘ Ó· ·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ÔÚı¤˜ ηٷӷψÙÈ-
Τ˜ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡-
Ì ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜, Ì ÛÎÔfi Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ·˘Ù‹ ÛÂ
Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚ˘ Ù¿Í˘.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· οı ÔÌ¿‰· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜
Ù˘, ‰›ÓÔÓÙ·È ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Á›ÓÂÙ·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎfi˜ ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ‰È·Û˘Ó‰¤ÂÈ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÙȘ
·ÔÎÙËı›Û˜ ·fi ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ıˆÚËÙÈÎfi
˘fi‚·ıÚÔ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ 5 ·ÙfiÌˆÓ Î·È ··ÓÙ‹ÛÙ ÁÚ·ÙÒ˜ ÛÙ· ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·:
ñ ¶Ò˜ ÈÛÙ‡ÂÙ fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜, ÙÔ˘ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ Î·È ÙˆÓ ÔÌ¿-
‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋;
ñ ¶ÔÈ· Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ;
ñ ¶Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÙ ٷ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·˘Ù¿;
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û·˜ Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙȘ ··ÓÙ‹-
ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Î·È ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÙ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ˆÓ.

127
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
∂ÍÂÙ¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÙ ÙËÓ
Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÂÓfi˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡
·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È‰¿ÛÎÂÙÂ.
ñ ¶ÔÈÔÈ ı· ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ı· ‰›Ó·ÙÂ;
ñ ¶Ò˜ ı· οӷÙ ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔÈÔ ÚfiÏÔ ı· ›¯·Ù ÂÓÒ ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ ı· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó;
ñ ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ı· Á›ÓÔÓÙ·Ó Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·-
Û›· Î·È Ò˜ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È Ë ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ;
™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

4. ™˘˙‹ÙËÛË
∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÔÛÎÔ› ÛÙÔ Ó· Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ› Ë Ì¿ıËÛË Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ‰È·ÏfiÁÔ˘ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎÔ‡ – Ì·ıËÙÒÓ ‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÂÓfi˜
˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û ‚¿ıÔ˜. °È· Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘
Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ÚÔۯ‰ȿÛÂÈ ÌÈ· Â·ÁˆÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ (ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ ‹ ÁÚ·-
ÙÒÓ) Ì ‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜ ı· ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÙ·È ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÛÙ·‰È·Î¿. ∏ Û˘˙‹ÙËÛË Û˘Ó‹-
ıˆ˜ ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘.
∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ¯Ú‹ÛÈÌË Î·Ù¿ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÂÓfi˜
˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÛÙfi¯Ô˜ Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó
Á‡Úˆ ·fi ¤Ó· ˙‹ÙËÌ·, Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ ÙÔ˘, ηıÒ˜ ηÈ
ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ‹ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi.
√È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜, ÙȘ ÂÌÂÈ-
ڛ˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÂÓÂÚÁËÙÈο Î·È ÎÚÈÙÈο ÛÙË
‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜.
ŒÓ·˘ÛÌ· ÁÈ· ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ¤Ó· ·fiÛ·ÛÌ· ‚›ÓÙÂÔ, ¤Ó·
¿ÚıÚÔ Ù˘ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜ Ô˘ ı· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfi-
ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜, Î.¿.

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
√È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٿ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ ı·
Ú¤ÂÈ Ó·:
ñ Â›Ó·È ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ÏÈÙ¤˜, ·Ϥ˜ Î·È Û·Ê›˜,
ñ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È Û fiÏÔ˘˜ Î·È Ó· ··ÓÙÒÓÙ·È ÂıÂÏÔÓÙÈο, ¯ˆÚ›˜ ‰ËÏ·‰‹ Ó· ηÏÔ‡-
ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÔÓÔÌ·ÛÙÈο Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó,
128
ñ Â›Ó·È Û‡ÌʈÓ˜ Ì ÙȘ ÚÔÛ‰Ô˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÛÙÂÓ¿ Ì ÙÔ
ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÙÚ¤¯Ô˘Û·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜,
ñ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ,
ñ Â›Ó·È ¤ÙÛÈ ‰È·ÌÔÚʈ̤Ó˜ ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ˙ËÙÂ›Ù·È ˆ˜ ·¿ÓÙËÛË ¤Ó· ·Ïfi «Ó·È» ‹
«fi¯È»,
ñ ÌËÓ Â›Ó·È ÂÓÔ¯ÏËÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‹ ‰Â ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ó· ›ӷÈ
ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÂÓı·ÚÚ˘ÓÙÈ΋.
√È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ı· Ú¤ÂÈ –·Ó ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ– Ó· Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È ·fi ‰È¿ÊÔÚ·
‚ÔËıËÙÈο ̤۷, fiˆ˜ Û¯‹Ì·Ù·, ÂÈÎfiÓ˜, ¯¿ÚÙ˜, ‚›ÓÙÂÔ, ÒÛÙ ӷ ηı›ÛÙ·ÓÙ·È
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜.
∫Ú›ÓÂÙ·È ÁÂÓÈο ÛÎfiÈÌÔ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ηٷÁÚ¿ÊÂÈ ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ ÛÙÔÓ ›Ó·Î·.
∏ ηٿÏÏËÏË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Ù˘ ·›ıÔ˘Û·˜, Ë ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ
ÔÙÈ΋ Â·Ê‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ ÊÈÏÈÎÔ‡ Î·È ¿ÓÂ-
ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜ Ô˘ ı· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ¿ÊÔ‚· ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 4
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚ›˙ÂÈ 2-3 Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤Ó˜ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ (·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË-ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ Î·È ·fi ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜- ÂÚÈÔ‰Èο)
Î·È Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘, ÌÂÏÂÙÒÓÙ·˜ Î·È ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
·fi ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ ‰È·ÊË̛ۈÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ô ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ù· «Â͈ÁψÛÛÈο» ÙÔ˘˜ ÛÙÔÈ-
¯Â›· (¯ÚÒÌ·, ÌÔ˘ÛÈ΋, Ù·¯Â›· ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÂÈÎfiÓˆÓ, Î.¿.) Ì ÛÎÔfi Ó· ηٷ‰Âȯı› ·Ó Î·È Ò˜
ÚÔÛ·ıÔ‡Ó ÔÈ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ, ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, Ó· ηÙ¢ı‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ ¤ÓÙÔÓ˜ Û˘˙ËÙ‹-
ÛÂȘ ÁÈ· Ù· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ Î·È Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ™‡Ìʈӷ Ì ·Ó·Ï‡-
ÛÂȘ, ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÂÈ‚›ˆÛË Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈ-
ÛÌÔ‡, ··ÈÙÂ›Ù·È ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜.
™˘˙ËÙ›ÛÙ ÌÂٷ͇ Û·˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ì ÙÈ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÔÚ› Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È Ë ÂȯÂÈÚËÌ·-
ÙÈÎfiÙËÙ· Ó· ‰È‰·¯ı› ÛÙ· Û¯ÔÏ›·, Î·È ·Ó Ú¤ÂÈ ‹ fi¯È Ó· ÂÓÙ·¯ı› ÛÙ· ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
∂ÓÙÔ›ÛÂÙ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù·
Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘. À¿Ú¯Ô˘Ó ‹ fi¯È; Î·È ·Ó Ó·È, ÔȘ
ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ı-
ÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË; ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„·Ù ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·

129
 5. ªÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘
™ÙË ªÂϤÙË ¶ÂÚ›ÙˆÛ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ¤Ó· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ‹ Î·È ˘ÔıÂÙÈ-
Îfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙÔ ‰›Ô ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË
Ì ÛÎÔfi Ó· ·Ó·Ï˘ı› Û ‚¿ıÔ˜ Î·È Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓËıÔ‡Ó Â›Ù ÔÈ Ï‡ÛÂȘ ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È Â›Ù ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË.
∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ›Ù ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ ıˆÚË-
ÙÈÎÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ·ÔÎÙ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ›Ù ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ˘ÔΛÓË-
Û˘ Î·È Ù˘ ¢ÚÂÙÈ΋˜ ÔÚ›·˜ ÚÔ˜ ÙË Ì¿ıËÛË. ∫·È ÛÙȘ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ ı· Ú¤ÂÈ Ì ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ó· ÂÍ·¯ıÔ‡Ó Û˘ÌÂÚ¿-
ÛÌ·Ù· Î·È Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ.
∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·:
ñ ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ ·ÔÎÙÔ‡Ó,
ñ ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ıÂÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ Û οÔÈ· ıˆڛ· ‹ Ú·ÎÙÈ΋, ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜
ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘
ñ ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙȘ ‰˘ÛÌÂÓ›˜ Û˘Ó¤ÂȘ Ï·Óı·ÛÌ¤ÓˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ‹ ÂÎÙÈÌ‹ÛˆÓ,
ñ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙË Ï‹„Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·ÔÊ¿ÛˆÓ,
ñ ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Î·È ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÚÔ‡ÓÙ·È
ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ıˆÚÈÒÓ, ÓfiÌˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ Î·È ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ,
ñ ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÌÂÈÚ›· Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë.
Δ· ÛÙ¿‰È· ˘ÏÔÔ›ËÛ˘ ÌÈ·˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹
¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÂÍ‹˜:
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÈϤÁÂÈ ÌÈ· ÂÚ›ÙˆÛË, fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Û˘Ì‚·Ù‹ ÙfiÛÔ Ì ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, fiÛÔ Î·È Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÚÔ˜ ÌÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛË ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ – ·Ó ıˆ-
ÚÂ›Ù·È ·Ó·Áη›Ô – Î·È ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Ë ÂÚ›ÙˆÛË (ÈÛÙÔÚÈ΋
·Ó·‰ÚÔÌ‹, ·ÚÔ‡Û· Û˘Á΢ڛ·, Î.Ï.). ∏ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Ì ‰È¿ÊÔ-
Ú˜ ÌÔÚʤ˜ (ÚÔÊÔÚÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜, ÁÚ·Ùfi ΛÌÂÓÔ, ‚›ÓÙÂÔ, ˯ÔÁÚ¿ÊËÛË, Î.Ï.)
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ, fiˆ˜ ÙÔ ÛÎÔfi Ù˘
ÌÂϤÙ˘ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘, Ù· ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ÙÔÓ
ÙÚfiÔ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, ··ÓÙ¿ ÛÂ Ù˘¯fiÓ ·Ôڛ˜ Î·È ÔÚ›˙ÂÈ ÙË
¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜.
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ηٿ ÚÔÙ›ÌËÛË Û ÔÌ¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜
ÒÛÙ ӷ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
¿ÚÂÈ, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·-
ÛÙÔ‡Ó ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Î·È Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó Û ÚÔÙ¿ÛÂȘ, Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·, Î.Ï.
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ (‹ Ô ÂÎÚfiÛˆÔ˜ οı ÔÌ¿‰·˜, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜)
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, ÙËÓ ÔÚ›· Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡-
ıËÛ·Ó, ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Û˘Ó¿ÓÙËÛ·Ó Î·È Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ÛÙ· ÔÔ›· η٤ÏËÍ·Ó.
130
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ÛËÌ›ˆÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙË-
Î·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ, ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
Î·È ‚ÔËı¿ ÛÙËÓ ÂÍ·ÁˆÁ‹ ÁÂÓÈÎÒÓ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ΔÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Û ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ù¯ÓÈ΋ Â›Ó·È Ë ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ı· ÂÈϤ-
ÍÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
∏ ÂÚ›ÙˆÛË Ë ›‰È· Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Ù˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ù¤ÙÔÈÔÈ ÒÛÙ ӷ ÚÔ-
ηÏ› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
£· Ú¤ÂÈ Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È/‹ ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È
ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ó· Â›Ó·È Û·Ê‹˜ Î·È ·ÎÚÈ‚‹˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 5
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ¯Ú‹ÛÂȘ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¯ÓÔ-
ÏÔÁ›·˜ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘
Ù¿Í˘ Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÍËÁ› ÙÔ ÛÙfi¯Ô Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜.
¢›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ, ÙÔ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ‰›ÓÂÈ ÌÂÚÈΤ˜
ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· fiÛ· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ ·fi ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÁÈ· Ï›Á· ÏÂÙ¿ Î·È Ó·
··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ.
Δ¤ÏÔ˜, Ô ÂÎÚfiÛˆÔ˜ οı ÔÌ¿‰·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÔÌ¿-
‰·˜ ÙÔ˘ Î·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔηÏ› Û˘˙‹ÙËÛË Ì ‚¿ÛË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Î·È ·fi„ÂȘ
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Î·È ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.
«ªÈ· ÌÈÎÚ‹ ÂÏÏËÓÈ΋ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ‰È·ı¤ÙÂÈ ¤Ó· ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÍÂÓÒÓ· Û ¤Ó· ·Ô-
ÌÔӈ̤ÓÔ ÓËÛ› ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ. Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ì ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi
ÙÚfiÔ Ù· ÂÚÁ·Ï›· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ Internet, Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi
Ù·¯˘‰ÚÔÌÂ›Ô (email). ∏ Âȯ›ÚËÛË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi Ù·¯˘‰ÚÔÌÂ›Ô ÚÔÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÙËÚ› Â·Ê‹ Ì ÂÏ¿Ù˜ - ÂÈÛΤÙ˜ Î·È ÚÔÌËıÂ˘Ù¤˜ ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·,
fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi.
ΔÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi Ù·¯˘‰ÚÔÌÂ›Ô ·Ú¯Èο ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÌÈ· ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ χÛË Ô˘ ¤Ï˘Û ÙÔ
Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ô˘ ›¯·Ó ÔÈ È‰ÈÔÎً٘ Ù˘ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜, ηıÒ˜
‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏË ·fiÛÙ·ÛË ·fi ÙÔ ÈÔ ÎÔÓÙÈÓfi ÌÂÁ¿ÏÔ ÓËÛ› Î·È Ë ÙËÏÂʈÓÈ΋ ÂÈ-
ÎÔÈÓˆÓ›· ‰ÂÓ ‚ÔËıÔ‡Û ¿ÓÙ·. ΔÔ ˘„ËÏfi Â›Â‰Ô ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Ë ÌÔÓ¿-
‰· ··ÈÙ› ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÚÔÌ‹ıÂȘ Û ÂÍÔÏÈÛÌfi Û fiÏ· Ù· Â›‰·. √È È‰ÈÔÎً٘
¯ÚÂÈ¿ÛÙËÎ·Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ó· ·Ú·ÁÁ›ÏÔ˘Ó Â›‰Ë ·fi ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, ÂÓÒ Î·È ÙÔ ÙÔ˘ÚÈ-
ÛÙÈÎfi ÁÚ·ÊÂ›Ô Ô˘ ›¯Â ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÌÔÓ¿‰·˜ Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÙ·Ó Ì ÂÏ¿-
Ù˜ ΢ڛˆ˜ ·fi ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi.
∫·È ÛÙȘ ‰‡Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ Ù·¯˘‰ÚÔÌ›Ԣ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÌÂÛË ÂÍ·-
ÛÊ¿ÏÈÛË ·Ó·ÁÎÒÓ, ÁÈ· ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·ÔÚÈÒÓ, ÁÈ· ÙËÓ ¿ÌÂÛË
·ÚÔ¯‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛˆÓ, Î.Ï., ·ԉ›¯ıËΠȉȷ›ÙÂÚ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ-
΋, ÒÛÙ ۋÌÂÚ· Ë Âȯ›ÚËÛË Ó· ¤¯ÂÈ ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο Ù· ¿ÏÏÔÙÂ Û˘Ó‹ıË ¤ÍÔ‰·
ÁÈ· ÙËϤʈӷ, ÂÈÛÙÔϤ˜ ‹ fax. ∂ÈϤÔÓ, Ë Âȯ›ÚËÛË Û‹ÌÂÚ· ‰È·ÙËÚ› ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·
Ì ÛÙ·ıÂÚÔ‡˜ ÂÏ¿Ù˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο Ù· ¤ÛÔ‰· Ù˘ ÂÙ·ÈÚ›·˜.»
131
 ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ:
ñ ΔÈ Î·È Û ÔÈ· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛËÌ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ËÏÂ-
ÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ Ù·¯˘‰ÚÔÌ›Ԣ ÛÙËÓ Âȯ›ÚËÛË;
ñ ¶Ò˜ Î·È Û ÙÈ ‚ÂÏÙÈÒıËÎÂ Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó
·fi ÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜, ‹ Û ۯ¤ÛË ÌÂ Û˘Ìʈӛ˜ Î·È ÂÌÔÚÈΤ˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜;
ñ ™Â ÙÈ ¿ÏÏÔ ˆÊ¤ÏËÛÂ Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ Ù·¯˘‰ÚÔÌ›Ԣ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ·Ú·-
‰ÔÛÈ·Îfi Ù·¯˘‰ÚÔÌ›Ô;

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 9
∂ÓÙÔ›ÛÙÂ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘
Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘ Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„·Ù ÛÙËÓ ÔÏÔ-
̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 10
¶ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÙ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÙÂ. ¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ-
ÛÌÔ› Û·˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜; ™˘˙ËÙ›ÛÙ ÙȘ ·fi„ÂȘ Û·˜ ηÈ
ηٷϋÍÙ ÛÂ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.

6. ¶·›ÍÈÌÔ ÚfiψÓ
™ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ˘Ô‰‡ÔÓÙ·È (·›˙Ô˘Ó) ÚfiÏÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÌÈ·
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜,
ÛÙÔÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi ‹ ÛÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ̤·, Ì ÛÙfi¯Ô, ̤۷ ·fi ÙȘ ‚Ȉ̷ÙÈΤ˜
ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ‚·ı‡ÙÂÚ· ÙfiÛÔ ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ Î·Ù¿-
ÛÙ·ÛË, fiÛÔ Î·È ÙȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ Î·È ÛÙ¿ÛÂȘ Û ·˘Ù‹Ó.
™˘Ó‹ıˆ˜ Ë Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÈ·ÎÒÓ
ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜, ÙȘ ÛÙ¿ÛÂȘ, ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙË
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿.
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ·È̷͛ÙÔ˜ ÚfiÏÔ˘, ÙÔ È‰È·›ÙÂÚ· ÂӉȷʤÚÔÓ ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ù˘
Ù¯ÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È ÛÙË Ê¿ÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·È Ó· ÛÙ·Ì·-
Ù‹ÛÔ˘Ó Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ô‰ËÁ›Â˜ Î·È Ó· ·Ú¯›ÛÔ˘Ó Ó· ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ‰ÚÔ˘Ó
‚·ÛÈ˙fiÌÂÓÔÈ, fi¯È ÌfiÓÔ Û fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó «Ì¿ıÂÈ», ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘˜, ÙË ÏÔÁÈ-
΋ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÛΤ„Ë.
∏ ¢ηÈÚ›· Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÓÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙË ı¤ÛË Î¿ÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘,
·ÏÏ¿ Î·È Ë ÌÂÙ¤ÂÈÙ· ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙÔ˘˜ ·˘ÙÒÓ, ÙÔ˘˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÁÓÒÛË Î·È Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
ÚÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
132
¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍËÁ› ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜ Úfiψӻ (ÁÈ· ÔÈÔ ÏfiÁÔ
Á›ÓÂÙ·È Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÙÈ ı· ÂÍÂÙ·ÛÙ›, Î.Ï.)
ñ ∂Ì„˘¯ÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛÙËÓ Ù¿ÍË «Îϛ̷ ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘»,
ÒÛÙ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ı· «‚ÁÔ˘Ó ÛÙË ÛÎËÓ‹» ÁÈ· Ó· ˘Ô‰˘ıÔ‡Ó ÚfiÏÔ˘˜ Ó· ÓÈÒ-
ıÔ˘Ó ¿ÓÂÙ·.
ñ ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ (fiÛÔÈ Â›Ó·È ÔÈ «ËıÔÔÈÔ›, ÙÈ ı· οÓÔ˘Ó, ÛÂ
fiÛÔ ¯ÚfiÓÔ, ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó Î·È ÙÈ Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÔÈ ·Ú·ÙËÚËÙ¤˜ – ı·-
Ù¤˜ ˘fiÏÔÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘, Î.Ï.)
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› «Î·Ú٤Ϙ
Úfiψӻ ÁÈ· Ù· ÚfiÛˆ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, fiÔ˘ ·Ó·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ οıÂ
ÚfiÏÔ˘ (ʇÏÔ, ËÏÈΛ·, Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ȉÈfiÙËÙ·, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, Î.Ï.)
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÈϤÁÔ˘Ó ÂıÂÏÔÓÙÈο ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜. √ οı ÚfiÏÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ·›˙Â-
Ù·È ·fi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ¿ÙÔÌ·, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó ÔÏϤ˜
‰˘Ó·Ù¤˜ «ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ·fi„ÂȘ» Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ÊÔÚ¤·˜ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜ «ËıÔÔÈÔ‡˜ – Ì·ıËÙ¤˜» fiÙÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·›ÍÔ˘Ó
·˘ıfiÚÌËÙ· Î·È Ó· ·ÓÙȉÚÔ‡Ó ·Ó¿ÏÔÁ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ Ô˘ ı· ‚ÈÒÛÔ˘Ó.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÂÓ ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ ·Ó οÙÈ ¿ÂÈ ÛÙÚ·‚¿, Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ
ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Û˘˙ËÙ¿ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÌÂÈÚ›·
ÙÔ˘˜ Î·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.
∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·˘Ù‹ Ù¯ÓÈ΋, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎfi, ÂÂȉ‹ ¤Ú·Ó ·fi ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Ù˘ ı· Ú¤ÂÈ Î·Ù¿ ÙËÓ
˘ÏÔÔ›ËÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ó· ÂÌ„˘¯ÒÓÂÈ Î·È Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘, ÒÛÙÂ
·˘ÙÔ› Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ Î·È ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ˘˜ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜
fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ fiÏË ‰È·‰Èηۛ·.
∏ Ù¯ÓÈ΋ «·›ÍÈÌÔ Úfiψӻ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ¯Ú‹ÛÈÌË ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÂΛӘ Ô˘
··ÈÙÂ›Ù·È Ó· Á›ÓÂÈ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û˘˙‹ÙËÛË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÂ
‰È¿ÊÔÚ· ı¤Ì·Ù·.
ΔÔ ÈÔ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Â›Ó·È Ë «ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘».

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 6
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ÚfiÏÔ Ù˘ ÃËÌ›·˜ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔ-
ÓË ÂÔ¯‹, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ οÓÂÈ ÌÈ· ÂÈÛ‹ÁËÛË fiÔ˘ ÂÂÍËÁ› Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÙÔ
ÚfiÏÔ Ù˘ ÃËÌ›·˜ ÛÙÔ ÙÔ̤·: ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, Ù˘ ‚ÈÔ¯ËÌ›·˜ (Ê¿Ú̷η, ‰È·ÁÓˆÛÙÈΤ˜
Ù¯ÓÈΤ˜, Î.Ï.) Ù˘ ÎψÛÙԸʷÓÙÔ˘ÚÁ›·˜, ÙˆÓ Ï·ÛÙÈÎÒÓ, Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ (ÂÙڤϷÈÔ,
‚ÂÓ˙›ÓË, Î.Ï.), Ù˘ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ (Û˘ÓÙËÚËÙÈο, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÚÔÊÒÓ, Î.Ï.). ™ÙË Û˘Ó¤-
¯ÂÈ·, ·ÊÔ‡ ··ÓÙ‹ÛÂÈ ÛÂ Ù˘¯fiÓ ·Ôڛ˜ Î·È ‰ÒÛÂÈ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ Û fiÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È,
˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·›ÍÔ˘Ó ÚfiÏÔ˘˜ Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Î·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ·¤Ó·ÓÙÈ
ÛÙȘ ¤ÓÓÔȘ «¯ËÌ›·» Î·È «¯ËÌÈο».
133
 √Ú›˙ÔÓÙ·È ÔÈ «ËıÔÔÈÔ›» (1. ÃËÌÈÎfi˜, ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ Û ÂÏÏËÓÈ΋ ‚ÈÔÌ˯·Ó›·, 2. π‰ÈÒÙ˘
ÔÈÎÔÁÂÓÂȿگ˘ 3. ª¤ÏÔ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜) Î·È Ô «¯ÒÚÔ˜
‰Ú¿Û˘» (Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÂ Û˘˙‹ÙËÛË Û ÂȉÈ΋ ÂÎÔÌ‹ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ ÁÈ· ÙË ÃËÌ›·
ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹) Î·È ‰›ÓÂÙ·È ¯ÚfiÓÔ˜ 1-2 ËÌÂÚÒÓ – fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ «ËıÔÔÈÔ‡˜»
·ÏÏ¿ Î·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (Ô˘ ı· ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ı·ً ·ÏÏ¿ ı· Û˘ÌÌÂÙ¿-
Û¯Ô˘Ó ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰ÚÒÌÂÓÔ˘ ÛÂ Û˘˙‹ÙËÛË) – Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.
√È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ ÚfiÏÔ Ù˘ ÃËÌ›·˜
ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÛÙÔ ÂÓÂÚÁÂÈ·Îfi Úfi‚ÏËÌ·, ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ
˘ÏÈÎÒÓ, ÙË Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, Î.¿.
∫·ÙfiÈÓ ¤Ú¯ÂÙ·È Ë Ë̤ڷ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÙÔ ·›ÍÈÌÔ ÙˆÓ ÚfiψÓ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
Îfi˜ ·ÊÔ‡ ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÈ Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘
«·È̷͛ÙÔ˜», ‰›ÓÂÈ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ÛÙÔ˘˜ «ËıÔÔÈÔ‡˜» Î·È ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙË ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.
ªÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜», ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ – ı·٤˜ οÓÔ˘Ó Û¯fiÏÈ· Î·È Á›ÓÂÙ·È Û¯Â-
ÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 11
∫·Ù·ÁÚ¿„Ù 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ «·È̷͛ÙÔ˜ Úfiψӻ, fiˆ˜ Î·È Ù·
ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ·˘Ù‹˜, Ô˘ Ù˘¯fiÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó, ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·
ÂÎ·›‰Â˘ÛË, Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„·Ù ̷˙› Û·˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 12
™¯Â‰È¿ÛÙ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ¤Ó· ·›ÍÈÌÔ ÚfiÏˆÓ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ú·ÁÌ·ÙÔ-
ÔÈËı› ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û·˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘
‰È‰¿ÛÎÂÙÂ. ™ËÌÂÈÒÛÙ ÙÔ ÛÙfi¯Ô Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜, ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·
Î·È ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ηٷÁÚ¿„Ù Ò˜ ı· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÙ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÛËÌÂÈÒÛÙ ÙÔ˘˜
‚·ÛÈÎÔ‡˜ ηÓfiÓ˜ Î·È ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ı· οÓÔ˘Ó ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ı· ˘Ô‰‡ÔÓÙ·È ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÛËÌÂÈÒÛÙ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Û˘˙‹ÙËÛ˘
Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹˜ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.
™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

7. ¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË
∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÊÔÚ¿ Û ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÌÌÂÙ¤-
¯Ô˘Ó ÓÔËÙ¿ ÛÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÈ·˜ ηٿÛÙ·Û˘ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∫·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó Ò˜ ı· ÛΤÙÔÓÙ·Ó Î·È Ò˜ ı· ·ÓÙȉÚÔ‡-
Û·Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ÚfiÛˆ· ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Û˘Óı‹Î˜ (ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ, ÂÏ¿Ù˜, ÂÈ-
¯ÂÈÚË̷ٛ˜, ηٷӷψ٤˜, Î.Ï.)
134
¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙË Ì¤ıÔ‰Ô Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÍ·ÛÎÔ‡Ó Î¿ÔȘ ÈηÓfiÙËÙ˜
– ‰ÂÍÈfiÙËÙ¤˜ Û ¤Ó· Ì·ıËÛÈ·Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, Ô˘ ÌÈÌÂ›Ù·È ÙÔ ÛÎËÓÈÎfi ÛÙÔ ÔÔ›Ô
··ÈÙÂ›Ù·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
∏ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË ÌÔÚ› Ó· ıˆÚËı› ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ ·È̷͛ÙÔ˜ ÚfiÏˆÓ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·
ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ˘Ô‰‡ÔÓÙ·È ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜, Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¤˜ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ·Ó Î·È Ë ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË ¤¯ÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ-
ÚË ‰È¿ÚÎÂÈ·.
∫·È ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·˘Ù‹ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı› Û˘˙‹ÙËÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ Î·È ÙˆÓ
˘fiÏÔÈˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ù˘ Ù¿Í˘, ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ.
π‰È·›ÙÂÚ· ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË Â›Ó·È Î·È Ë ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ, Ë
ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ÔÚÁ·Óˆı› Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ì˯·ÓËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂȉÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ.
∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ
Ú·ÎÙÈ΋ ÂΛÓË ÁÓÒÛË, Ô˘ ··ÈÙÂ›Ù·È ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÂÈÚÈÛÌfi Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂ-
ˆÓ, Ô˘ ηÌÈ¿ ıˆڛ· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ.
ª¤Ûˆ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È Ë Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÛÂ
Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ·ÏÏ¿ Ó· ÌËÓ ÂˆÌ›˙ÔÓÙ·È ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ·fi ÙȘ ÂӉ¯fiÌÂ-
Ó˜ Ï·ıÂ̤Ó˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ¤¯Ô˘Ó Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó Ì ËÚÂÌ›·, Î·È Ì ÙË
‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Û˘ÌÌ·ıËÙÒÓ ÙÔ˘˜, Ù· Ï¿ıË Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó, Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· ÙˆÓ
Ï·ıÒÓ Î·È Ó· ÊÚÔÓÙ›ÛÔ˘Ó Ó· ÌËÓ Â·Ó·ÏËÊıÔ‡Ó.
÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ¯Ú‹Û˘ ÂÚÁ·Ï›-
ˆÓ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ (˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜, ÔÏ˘Ì¤Û·, ‰È·‰›ÎÙ˘Ô, Î.Ï.), ·ÔÙÂ-
ÏÔ‡Ó Ù· «ÂÈÎÔÓÈο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·», Ù· ÔÔ›· ÚÔÛÔÌÔÈÒÓÔ˘Ó Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ËÏÂ-
ÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Î·È ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÙÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
(.¯. ÂÓfi˜ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›Ô˘ ¯ËÌ›·˜). ªÂÚÈο ·fi Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆ-
Û˘ ·˘Ù‹˜ ·ÓÙ› Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ ›ڷ̷ Î·È ¯ˆÚ›˜ ¯¿ÛÈÌÔ ¯ÚfiÓÔ˘,
ÒÛÙ fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÈı˘ÌËÙ‹ ÁÓÒÛË, ÂÓÒ Ì ÙËÓ ÂÈÚ·Ì·-
ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÈÙ¢¯ı› Î·È ¯ÚÔÓÔ‚fiÚÔ
ñ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘ÂÏÈÍ›· ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓ˘ ÛÂ
ÂÈÚ¿Ì·Ù· (ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ)
ñ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÓfiÌÔ˘˜, Ó· ‰È·-
ÈÛÙÒÛÔ˘Ó Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ Ì ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ, Ó· οÓÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ Î·È Ó·
Ô‰ËÁËıÔ‡Ó ÛÂ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·
ñ ÂÂȉ‹ fiÏ· Â›Ó·È «ÂÈÎÔÓÈο», ÂÎÌˉÂÓ›˙ÂÙ·È Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ·Ù˘¯‹Ì·ÙÔ˜ ·fi Ï¿ıÔ˜
¯Ú‹ÛË Î·È ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ÎfiÛÙÔ˜ ·fi ÙËÓ ÚÔÌ‹ıÂÈ· ˘ÏÈÎÒÓ ÁÈ·
οı ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ. ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜ Ì ÙËÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È
˘ÏÈο Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÂÈΛӉ˘Ó· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ñ ·Ú¤¯Ô˘Ó Ù·¯‡ÙËÙ· Î·È ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÛÙȘ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ ÂÓÒ Ì ÙËÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ‰È‰·-
Ûηϛ· ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÈÙ¢¯ı›
135
 ñ Â›Ó·È ÛÙË ‰È¿ıÂÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÛÙÈÁÌ‹ ıÂÏ‹ÛÂÈ Ó· Â·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙÔ
›ڷ̷ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘ (ÒÛÙ ӷ ÂÌ‰ÒÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË), ‰›¯ˆ˜ ÙËÓ
·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, οÙÈ Ô˘ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· Á›ÓÂÈ Ì ÙËÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈ-
΋ ‰È‰·Ûηϛ·

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍËÁ› ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ (ÁÈ· ÔÈÔ ÏfiÁÔ Á›ÓÂÙ·È
Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÙÈ ı· ÂÍÂÙ·ÛÙ›, Î.Ï.)
ñ ∂Ì„˘¯ÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛÙËÓ Ù¿ÍË «Îϛ̷ ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘» ÒÛÙÂ
Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ¢È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÈÛÙÔÚ›· Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ (ÙÈ
ı· οÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Û fiÛÔ ¯ÚfiÓÔ, Î.Ï.)
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ› «Î·Ú٤Ϙ Úfiψӻ ÁÈ· Ù· ÚfiÛˆ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, fiÔ˘ ·Ó·ÁÚ¿ÊÔ-
ÓÙ·È ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ οı ÚfiÏÔ˘ (ʇÏÔ, ËÏÈΛ·, Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ȉÈfiÙËÙ·, ÚÔ‚Ï‹Ì·-
Ù·, ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, Î.Ï.)
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÈϤÁÔ˘Ó ÂıÂÏÔÓÙÈο ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ÂÓ ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ ·Ó οÙÈ ¿ÂÈ ÛÙÚ·‚¿, Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ
ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Û˘˙ËÙ¿ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÌÂÈÚ›·
ÙÔ˘˜ Î·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 7
¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ: ∏ ¯Ú‹ÛË ·›ıÔ˘Û·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ Î·È Ë ÁÚ‹ÁÔÚË ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Internet.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ Ù˘ ηٷӿψÛ˘ Ì ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜,
Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎfi ·È¯Ó›‰È ÁÈ· ËÏÂ-
ÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ «Honoloko» Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ‰ˆÚÂ¿Ó ÛÙÔ Internet ·fi ÙÔÓ
∂˘Úˆ·˚Îfi √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
™ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ·˘Ùfi ·È¯Ó›‰È, Ô ·›ÎÙ˘ ηıÒ˜ ÌÂÙ·ÎÈÓÂ›Ù·È Û ¤Ó· ÓËÛ›, ηÏ›ٷÈ
Û˘Ó¯Ҙ Ó· ··ÓÙ¿ÂÈ Û ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈ΋ - ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ-
΋ ÙÔ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿. √È ‚·ıÌÔ› ÎÂÚ‰›˙ÔÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘ οı ·›ÎÙË. ΔÔ
·È¯Ó›‰È ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ·È‰È¿ ËÏÈΛ·˜ 8 ¤ˆ˜ 12 ÂÙÒÓ Î·È ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ÂÓË̤ڈ-
ÛË Î·È Ë ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘˜.
ΔÔ ·È¯Ó›‰È ‰È·Ù›ıÂÙ·È ÛÙËÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË: www.honoloko.com.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 8
¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ: ∏ ¯Ú‹ÛË ·›ıÔ˘Û·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ Î·È Ë ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Internet.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ¿ÓˆÛ˘, Ô ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ÙÔ˘ Ê·ÈÓfi-
ÌÂÓÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ‰ˆÚÂ¿Ó ÛÙÔ Internet ÛÙËÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË:
http://www.spin.gr/static/sections/applets/buoyforce/index.html
136
 ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Î·È ·ÊÔ‡
¯ˆÚ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ, ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒ-
ÛÔ˘Ó ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜. ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, οı ÔÌ¿‰·
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ (‰È· ÙÔ˘ ÂÎÚÔÛÒÔ˘ Ù˘) ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ Î·È Á›ÓÂÙ·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ηÈ
Û˘˙‹ÙËÛË Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È ÂÍ¿ÁÔÓÙ·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.
ªÂÚÈο ·fi Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ʇÏÏÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ›ӷÈ, ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο,
Ù· ÂÍ‹˜:
ªÂ ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ ÙÈ̤˜ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘, ‚˘ı›ÛÙ ÙÔ ÛÒÌ· Ï‹Úˆ˜ ÛÙÔ ˘ÁÚfi ηÈ
ηٷÁÚ¿„Ù ÙȘ ÙÈ̤˜ Ù˘ ¿ÓˆÛ˘, ÙÔ˘ ‚¿ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ ÌÂÙÚÔ‡ÌÂÓ˘
‰‡Ó·Ì˘:
ñ ∞Ó ·ÏÏ¿ÍÂÙ ÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ·fi 3 g/cm3 Û 4 g/cm3, ·Ú·Ì¤ÓÔÓÙ·˜
ÙÔ ÛÒÌ· Ï‹Úˆ˜ ‚˘ıÈṲ̂ÓÔ ÛÙÔ ˘ÁÚfi, ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÙÈ̤˜ ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ;,
Ò˜ ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ (·‡ÍËÛË, Ì›ˆÛË) Î·È ÁÈ·Ù›.
ñ ∞Ó ·ÏÏ¿ÍÂÙ ÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡ ·fi 1 g/cm3 Û 2 g/cm3, ·Ú·Ì¤ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ
ÛÒÌ· Ï‹Úˆ˜ ‚˘ıÈṲ̂ÓÔ ÛÙÔ ˘ÁÚfi, ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÙÈ̤˜ ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ;,
Ò˜ ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ (·‡ÍËÛË, Ì›ˆÛË) Î·È ÁÈ·Ù›.
ñ ∞Ó ·ÏÏ¿ÍÂÙ ÙÔ ‡„Ô˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ·fi 5 cm Û 6 cm, ·Ú·Ì¤ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ÛÒÌ· Ï‹-
Úˆ˜ ‚˘ıÈṲ̂ÓÔ ÛÙÔ ˘ÁÚfi, ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÙÈ̤˜ ı· ·ÏÏ¿ÍÂÈ;, Ò˜ ı· ·ÏÏ¿-
ÍÂÈ (·‡ÍËÛË, Ì›ˆÛË) Î·È ÁÈ·Ù›.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 13
∫·Ù·ÁÚ¿„Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜
Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· Ì·ı‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÙÂ, Î·È ÛÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 14
™¯Â‰È¿ÛÙ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· ¤¯ÂÙ ӷ ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÙ ÌÈ· Ù¯ÓÈ΋ ÚÔÛÔ-
ÌÔ›ˆÛ˘ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜ Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
∫·Ù·ÁÚ¿„Ù ·Ó·Ï˘ÙÈο ÙÈ ı· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ ÛÙ· ÛÙ¿‰È· ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜, Ù˘ Ú·Á-
Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈ·ÛÌÔ‡.

8. ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄Ë
∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›·, ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ̤۷ ηÈ
ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ·ÎfiÌ· ËÁ‹
Ì¿ıËÛ˘, Ô˘ Â›Ó·È Ë ¿ÓÙÏËÛË ÂÌÂÈÚ›·˜ ·fi ¤Ó·Ó ÂÚÁ·ÛÈ·Îfi ¯ÒÚÔ Ô˘ ı· ÌÔ-
ÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÏÂÈÙÔ˘Ú-
Á›Â˜ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜.
137
 ¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ñ ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ Â›Û΄˘ Î·È Ù· ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·.
ñ ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙÔ ¯ÒÚÔ Â›Û΄˘, ÔÈ ÏËÚÔÊÔ-
ڛ˜ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È Û ÌÈ· Ï›ÛÙ· Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ı· ηٷÁÚ·-
ÊÔ‡Ó Î·È ı· ·Ú·ÙËÚËıÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Â›Û΄˘.
ñ ¶Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Ë Â›Û΄Ë.
ñ °›ÓÂÙ·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Ù˘ Â›Û΄˘, Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ›-
Ù·È ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË Ù˘ ÂÌÂÈÚ›·˜ Ô˘ ·ÔÎÙ‹ıËΠ̠ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ì ÙÔ
ÔÔ›Ô Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ë Â›Û΄Ë.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 9
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ¯ËÌ›·, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛÙË
ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ˙˘ÌÒÛˆÓ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· Â›-
ÛÎÂ„Ë Û ¤Ó· ÔÈÓÔÔÈ›Ô.
√È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙ·
ÔÈÓÔÔÈ›·, ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜, Î·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜
ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÌÈ· Ï›ÛÙ· Ì ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÙÔ˘
ÔÈÓÔÔÈ›Ԣ Ô˘ ı· ÂÈÛÎÂÊÙÔ‡Ó. ªÂÚÈΤ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ›ӷÈ:
ñ ¶Ô‡ Î·È Ò˜ ÍÂÎÈÓ¿ Ë ˙‡ÌˆÛË ÙÔ˘ ÌÔ‡ÛÙÔ˘ Î·È Ò˜ ÂϤÁ¯ÂÙ·È;
ñ ¶fiÙÂ Î·È Ò˜ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ·È Ë ˙‡ÌˆÛË;
ñ ΔÈ Ì¤ÙÚ· ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ ·›ÚÓÔÓÙ·È Û fiϘ ÙȘ Ê¿ÛÂȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÔÈÓÔÔÈ›Ԣ;
ñ ¶ÔÈ· Ù· ˘ÏÈο ·Ôı‹Î¢Û˘ ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡ Î·È ÙÈ ÚԉȷÁڷʤ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÏË-
ÚÔ‡Ó ·˘Ù¿;
ñ ¶Ò˜ Î·È ÔÈÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ Ì ‚¿ÛË
ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú·ÁˆÁÔ‡;
ñ ΔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤¯ÂÈ Ô Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹˜ ÛÙȘ ÂÙÈΤÙ˜ ÙˆÓ ÌԢηÏÈÒÓ ÎÚ·ÛÈÔ‡;
ñ ¶fiÙ ¤Ó· ÎÚ·Û› ıˆÚÂ›Ù·È ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· fiÛË;
ñ ¶ÔÈ· Ù· ÔÈÔÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡;
∂›Û˘, ηٿ ÙËÓ ›‰È· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄Ë, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘
·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ª¿ÚÎÂÙÈÓÁÎ Î·È ÛÙË ¢ÈÔ›ÎËÛË ∂ȯÂÈÚ‹ÛÂˆÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Û˘ÌÏËÚˆ-
ı› Ë Â›ÛÎÂ„Ë Ì ÂÓË̤ڈÛË ÁÈ· ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÚÔÒıËÛ˘ ÙˆÓ ˆÏ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘
ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ Î·È Ì ÂÎfiÓËÛË ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ, .¯. Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌÈ·
Ó¤· «ÂÙÈΤٷ» ÎÚ·ÛÈÔ‡; ¶Ò˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÌÈ· ‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋ ηÌ¿ÓÈ·; ÔÈÔ ÙÔ
‡„Ô˜ ÌÈ·˜ ÙËÏÂÔÙÈ΋˜ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋˜ ηÌ¿ÓÈ·˜ Î·È Ò˜ ·ÔÛ‚¤ÓÂÙ·È ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜
·˘Ùfi; Ò˜ Á›ÓÂÙ·È Ë ‰È·Î›ÓËÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ÔÈÓÔÔÈ›Ԣ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙÔ
Â͈ÙÂÚÈÎfi; Î.Ï.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 15
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹-
Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∞ÁˆÁ‹˜, ÌÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄Ë.

138
9. ™˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ·fi ÂȉÈÎfi
ªÈ· ·ÎfiÌ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ËÁ‹ Ì¿ıËÛ˘ (ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· ‚È‚Ï›·, ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, Î.Ï.)
ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂÏ› Î·È Î¿ÔÈÔ˜ ÂȉÈÎfi˜ ‹ ¤Ó· ¤ÌÂÈÚÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÚÔÛηÏÂ›Ù·È ÛÙÔ
Û¯ÔÏ›Ô, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ˘Ô-
‚¿ÏÏÔ˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÛÙÔÓ ÚÔÛÎÂÎÏË̤ÓÔ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ··-
ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ (Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË) Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÔ˘Ó ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ÛÂ
fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‚¿ıÔ˜ Î·È Â‡ÚÔ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.

¶ÚԉȷÁڷʤ˜
ñ ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘ Î·È Ù· ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·-
Ù· (.¯. ÁÈ·Ù› Ó· Á›ÓÂÈ Ë ÚfiÛÎÏËÛË Ó· ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÂȉÈÎfi, ÙÈ
fiÊÂÏÔ˜ ı· ¤¯Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Û ÔÈ· ı¤Ì·Ù· ı· ÂÛÙÈ·ÛÙ› Ë Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË,
Î.Ï.)
ñ ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÚÔÛÎÂÎÏË̤ÓÔ ÂȉÈÎfi (ÛÙÔÈ-
¯Â›· ·fi ÙÔ ‚ÈÔÁÚ·ÊÈÎfi ÙÔ˘, ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Î·È ÙȘ ÙÚ¤¯Ô˘Û˜
·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘, ÌÂϤÙ˜, ¿ÚıÚ·, ¿ÏϘ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ, Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· fiÙÈ
ΛÌÂÓ· ¤¯Ô˘Ó ÁÚ·ÊÙ› ·fi Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÂȉÈÎfi, Î.Ï.)
ñ ∫·Ù·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ÙÂıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÂȉÈÎfi Î·È ÔÚ›˙Ô-
ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ı· ¿ÚÔ˘Ó ÙË Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË.
ñ ∞Ó ··ÈÙ›ٷÈ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜
Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘, Û˘ÏϤÁÔÓÙ·˜ Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· Û˘ÓÂÓÙ‡-
ÍÂˆÓ ·fi Ù· ¤ÓÙ˘· Î·È ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ̤۷.
ñ ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ÛËÌ›· Ô˘ ı· ηٷÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·È ı· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË
Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÏϤÁÔÓÙ·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÔÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘
Û˘ÓÂÓÙ¢ÍÈ·˙fiÌÂÓÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ fiÔȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙÔ˘ Î·È Ë «ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘
ÛÒÌ·ÙÔ˜».
ñ ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘, ›Ûˆ˜ ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Ó· ·Ú¤Ì‚ÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎfi˜, ‰È·ÎÚÈÙÈο, ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÂÈ Ù˘¯fiÓ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ, Ó· Û˘Ó‰¤ÛÂÈ ÌÂÚÈο ˙ËÙ‹-
Ì·Ù· Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, Î.Ï.
ñ ªÂÙ¿ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘, Á›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜
Ù˘ Î·È ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ Û˘ÏϤ¯ıËÎ·Ó Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈ-
ΛÌÂÓÔ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ë Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 10
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ª¤Û· ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘, Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÌÈ· Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ·fi ¤Ó· ÂȉÈÎfi, .¯. ¢È¢ı˘ÓÙ‹ ∂ȉ‹ÛˆÓ
ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡ ‹ Ú·‰ÈÔʈÓÈÎÔ‡ ÛÙ·ıÌÔ‡. ªÂÚÈΤ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ
ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
139
 — Ò˜ Á›ÓÂÙ·È Ë ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ Âȉ‹ÛˆÓ;
— fiÛ· ¿ÙÔÌ· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ηıËÌÂÚÈÓfi ‰ÂÏÙ›Ô Âȉ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÛÙ·ıÌÔ‡
Î·È ÔȘ ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ ÂȉÈÎfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜
— ÔȘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ù· ˙ˆÓÙ·Ó¿ ÚÂÔÚÙ¿˙;
— Ò˜ ÂÈϤÁÔÓÙ·È ÔÈ Âȉ‹ÛÂȘ Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ͤӷ Ú·ÎÙÔÚ›· Âȉ‹ÛˆÓ;
— Ò˜ ÈÂÚ·Ú¯Ô‡ÓÙ·È ÔÈ Âȉ‹ÛÂȘ ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ ÛÂÈÚ¿˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ Î·È ¯ÚÔÓÈ΋˜
‰È¿ÚÎÂÈ·˜;

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 16
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ Ì›· Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ·fi ¤Ó·Ó ÂȉÈÎfi, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜
‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÙÂ, Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·¿Óˆ Úԉȷ-
Áڷʤ˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· Ù· fiÛ· ۯ‰ȿ۷ÙÂ.

140
º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∫·Ù·ÛÙÚÒÛÙ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ÂÈÛ‹ÁËÛË,
ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÂÓfi˜ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÙ (.¯. Ì·ÁÓ‹-
Ù˜ ÛÙÔ ª¿ıËÌ· Ù˘ º˘ÛÈ΋˜) Î·È ‰‡Ô ·fi ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÁÓˆ-
Ú›Û·Ù ÛÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓfiÙËÙ·.
2. ¶ÚÔÙ›ӷÙ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ.
3. ¶ÔȘ ·fi ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¯Ú‹ÛÈ̘ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÂÈı˘-
̛٠·ÏÏ·Á‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Î·È ÛÙ¿Û˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û·˜;
4. ¢È·Ù˘ÒÛÙ ÙÚÂȘ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈ-
Τ˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Î·ÏÏÈÂÚ-
ÁÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
5. ¶ÔȘ ·fi ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÁÓˆÚ›Û·Ù ÛÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓfiÙË-
Ù· ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ηχÙÂÚ· ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· Î·È ÔȘ ÛÙË
‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÁÈ·Ù›;

141
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
μ·˚ÎÔ‡ÛË ¢., μ·Ï¿Î·˜ π., ∫fiÎÎÔ˜ ∞., ΔÛÈÌÔ˘ÎÏ‹ ∞. (1999). «∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜
ª¤ıÔ‰ÔÈ √Ì¿‰· ∂Î·È‰Â˘Ô̤ӈӻ, ¶¿ÙÚ·, ∂ÏÏËÓÈÎfi ∞ÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.
∫fiÎÎÔ˜ A., ªÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· ∂Î·›‰Â˘Û˘ ∂ÓËϛΈÓ, ΔfiÌÔ˜ μ, ∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜
ª¤ıÔ‰ÔÈ, ∂ÏÏËÓÈÎfi ∞ÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.
∫fiÎÎÔ˜ ∞., §ÈÔÓ·Ú¿Î˘ ∞. (1998). «∞ÓÔÈÎÙ‹ Î·È ÂÍ ·ÔÛÙ¿Ûˆ˜ ÂÎ·›‰Â˘ÛË -
™¯¤ÛÂȘ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ – ‰È‰·ÛÎÔ̤ӈӻ, ¶¿ÙÚ·, ∂ÏÏËÓÈÎfi ∞ÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.
∫Ô˘Ï·˚‰‹˜ μ., ƒ¿Ù˘ ¡. (1992). √ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ì¿ıËÛ˘: ∏ ÂÚ›-
ÙˆÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ∞ı‹Ó·: ¡∂∞ ¶∞π¢∂π∞, Δ.61.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜ ∏., (2003). √Ì·‰ÔÛ˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ ¢È‰·Ûηϛ· Î·È ª¿ıËÛË, ÂΉ.
°ÚËÁfiÚË, ∞ı‹Ó·.
÷ۿ˘ ¢. (2000). «™¯Â‰È·ÛÌfi˜, √ÚÁ¿ÓˆÛË, ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ Î·È ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË
¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ∫·Ù¿ÚÙÈÛ˘», ∞ı‹Ó·, ∂Ή. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.
Courau S. (2000). «Δ· ‚·ÛÈο ÂÚÁ·Ï›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘Ù‹ ∂ÓËϛΈӻ, ∞ı‹Ó·, ∂Ή.
ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.
Noye D., Piveteau J. (1999). «¶Ú·ÎÙÈÎfi˜ Ô‰ËÁfi˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘Ù‹», ∞ı‹Ó·, ∂Ή.
ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.

142
 Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘
∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ ÌÂ
ÔÈΛϘ ηÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈ-
ÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÁÈ· ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Û˘Ó·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ
ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÓÒÛ˘ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÁÈ· ·˘Ùfi ηıÒ˜
Î·È ÙÔ ‚·ıÌfi ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜.
ñ ∂Ê·ÚÌfi˙Ô˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ οı ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
·fi ηÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË,
fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ, Ù· Û¯¤‰È·, ÔÈ ÁÚ·Ì̤˜ ‰Ú¿Û˘, Ù· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈο
‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ, ÁÈ· ‰È·ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡˜, ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜
ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
ñ ¶ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ Ù¯ÓÈÎÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∫ÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË
ñ ÿÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ
ñ ™¯¤‰È·
ñ °Ú·ÌÌ‹ ‰Ú¿Û˘
ñ ™˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·
ñ ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Û ‰˘Ô ̤ÚË. ™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜
ÂȯÂÈÚÂ›Ù·È ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘. ™ÙÔ
‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ fiÔ˘ ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ, ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È ¤ÓÙ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
Τ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜, Û¯¤‰È·, ÁÚ·Ì̤˜ ‰Ú¿Û˘, Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈο ‰È·-
143
 ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ) ÔÈ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ
ÚÔÒıËÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÁÈ· οı Ù¯ÓÈ΋ ÂÚÈ-
ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· fiÔ˘ ·˘Ùfi ÎÚ›ÓÂÙ·È ··-
Ú·›ÙËÙÔ, Ô ÙÚfiÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘, Èı·Ó¤˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘
ηıÒ˜ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˆ˜ ‰Â›ÎÙ˜ Â›Ù¢Í˘ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ-
¤‰Ô˘ ηٷÓfiËÛ˘ (·ÍÈÔÏfiÁËÛË). ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÊÂÚı› fiÙÈ
fiϘ ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙˆÓ White &
Gunstrone, (1992), Probing Understanding, London: The Falmer Press ηıÒ˜ Î·È ÙÔ
¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Bowkett, (2005), 100 Ideas for Teaching Creativity, London: Continuum.

1. ∏ ʇÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘

™ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ (ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, Â›ÛËÌ· Λ-
ÌÂÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·) Ô fiÚÔ˜ «ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiË-
ÛË» ηٷϷ̂¿ÓÂÈ Î˘Ú›·Ú¯Ë ı¤ÛË. ¶ÔÈÔ Â›Ó·È fï˜ ÙÔ ·ÎÚÈ‚¤˜ ÓfiËÌ¿ ÙÔ˘; ΔÈ ÛËÌ·›-
ÓÂÈ ÁÈ· ¤Ó·Ó Ì·ıËÙ‹ Ó· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ °·ÏÏÈ΋˜
∂·Ó¿ÛÙ·Û˘, ÙˆÓ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈˆÓ ÂÍÈÛÒÛÂˆÓ ‹ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜
ÙˆÓ ÛÂÈÛÌÒÓ; ∂ÈϤÔÓ Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ ÌÔÚ› Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ÈÛÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ
‚·ıÌfi Â›Ù¢Í˘ Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘; ∏ ηٷÓfiËÛË ıˆÚÂ›Ù·È ÌÈ· ·ÓÒÙÂÚ˘
Ù¿Í˘ ÁÓˆÛÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, Ë ÔÔ›· Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÓÙȉȷÛÙ¤ÏÏÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÔÌÓËÌfi-
Ó¢ÛË Î·È ÙË Ì¿ıËÛË ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ‰ËψÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÁÓÒÛÂˆÓ ÂÓÒ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÌÂ
ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÌÂ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ Â˘Ú‡ÙÂÚ· ÁÓˆ-
ÛÙÈο ‰›·. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· ÙÒÚ· Ë ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘
·ÙfiÌÔ˘ Ó· ÛΤÙÂÙ·È Ì ‚¿ÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÔÚıÔÏÔÁÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·1, Ó· ·Ó·ÛÙÔ¯¿˙Â-
Ù·È Î·È Ó· οÓÂÈ ·ÍÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· ı¤Ì·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ë ÎÚÈÙÈ΋
ηٷÓfiËÛË ·ÔÙÂÏ› ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ ÛΤ„˘
fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÈÓÔÊ·ÓÒÓ Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ ‹ Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·ÓÔÓÈÎÔًوÓ
(patterns). ŒÓ·˜ ÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ fiÚÔ˘ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈο ı· ·¤ÎÚ˘ÙÂ
ÙËÓ ÔÏÏ·ÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·Ùfi˜ ÙÔ˘. ∏ ηٷÓfiËÛË ÂÓÓÔÈÒÓ (.¯. ÂÓ¤ÚÁÂÈ·, ‰ËÌÔ-
ÎÚ·Ù›·, ÂÌ‚·‰fiÓ), Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ (.¯. Ô Î‡ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡, ÔÈ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ ÌÂÙ·-
͇ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Ù¿ÍˆÓ), ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ (.¯. Ô ÌÂÛÔfiÏÂÌÔ˜, ÙÔ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ÙˆÓ
Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ) ‹ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ì ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ fiÚÔ˘ (.¯. ÏÔÁÔÙÂ-
¯ÓÈο ¤ÚÁ·, ¿ÚıÚ· ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ), ··ÈÙ› ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË ÔÏÏÒÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ
Ù‡ˆÓ ÁÓÒÛ˘ fiˆ˜ Â›Ó·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÔÈ ‰ËÏÒÛÂȘ (‰Â‰Ô̤ӷ Î·È ÁÓÒ̘), ÔÈ
Û˘Ì‚ÔÏÔÛÂÈÚ¤˜ (ÛÙ·ıÂÚ‹˜ ÌÔÚÊ‹˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ›
ÛÙË ÃËÌ›·), ÔÈ ÓÔËÙÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ (ÂÛˆÙÂÚÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ
·ÈÛıËÙËÚÈ·ÎÒÓ ·ÓÙÈÏ‹„ˆÓ), Ù· ÂÂÈÛfi‰È· (ÔÈ ÌӋ̘ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ), ÔÈ ‰È·ÓÔËÙÈΤ˜
ÈηÓfiÙËÙ˜ (‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ʤÚÓÂÈ Û ¤Ú·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ Ù‡Ô˘
ÓÔËÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‰È·‰Èηۛ˜) ‹ ÔÈ ÎÈÓ·ÈÛıËÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ (Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ

1
¢ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·Ê‡ÁÂÈ Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ë ÎÔÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈ΋˜ Ú›˙·˜ ÙˆÓ
ϤÍÂˆÓ «ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ» Î·È «ÎÚÈÙÈ΋».
144
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ Ó· ʤÚÂÈ Û ¤Ú·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ Ù‡Ô˘ Ú·ÎÙÈΤ˜
·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ‰È·‰Èηۛ˜).
√ ‚·ıÌfi˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ ÁÈ· οÔÈÔ ı¤Ì· .¯. ÙË ‰ËÌÔÎÚ·-
Ù›·, ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ fiÛÔ ÏÔ‡ÛÈÔ Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÓÒÛ˘
Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ùfi ηıÒ˜ Î·È ·fi ÙÔ ‚·ıÌfi ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ
ÛÙÔȯ›ˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏ ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÓÒÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ô ‚·ıÌfi˜ ‰È·-
Û‡Ó‰ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·Ù·ÓfiËÛ˘ ÛÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ÛÙÔ
ÂÍ‹˜ ı· ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ ˆ˜ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË. ªÂ ·˘Ùfi ‚‚·›ˆ˜ ‰ÂÓ ÂÓÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ
fiÏ· Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· Â›Ó·È ÂÍ›ÛÔ˘ ÎÚ›ÛÈÌ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÌÈ·˜ ¤ÓÓÔÈ·˜.
øÛÙfiÛÔ Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Î·Ó›˜ Û οı ÂÚ›ÙˆÛË ÔÈo
·fi Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· Â›Ó·È ÙÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‹ ÙÔ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi. °È·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÁÈ· οÔÈ· ¤ÓÓÔÈ· ÌÔÚ› Ô ÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Ó· Â›Ó·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜
ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛ‹ Ù˘, ÂÓÒ ÁÈ· οÔÈ· ¿ÏÏË ÌÔÚ› Ó· ‰È·ı¤ÙÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ-
΋ ηٷÓfiËÛË ¯ˆÚ›˜ ··Ú·Èًو˜ Ó· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi Ù˘.
ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ Û˘˙‹ÙËÛË ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ÚÒÙ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·:
ñ ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÌÈ·˜ ¤ÓÓÔÈ·˜ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÔÙ¤ Û ‰È¯ÔÙÔÌÈΤ˜ ηٷÛÙ¿-
ÛÂȘ, ·ÓÙ›ıÂÙ· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ¤Ó· Û˘Ó¯¤˜.
ñ ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÔÙ¤ Ï‹Ú˘ ÁÈ· ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ¤ÓÓÔÈ·.
ñ ∂›Ó·È ·Ôχو˜ ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ηٷÛ΢·ÛÙ› ÔÙ¤ ¤Ó·˜ ·ÍÈfiÈÛÙÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ Â›Ù¢Í˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÁÈ· οÔÈÔ ˙‹ÙËÌ· ηıÒ˜
¿ÓÙÔÙ ÂÓ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙËÓ fiÔÈ· Ù¤ÙÔÈ· ηٷÛ΢‹, ÌÈ· ·ÍÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÎÚ›ÛË
Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÔÈÔ ‹ ÔÈ· ·fi Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· ÁÓÒÛ˘ Â›Ó·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈ-
ÎfiÙÂÚ· (.¯. ÁÈ· οÔÈÔ˘˜ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÔÚ›˙ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÌÈ· ¤ÓÓÔÈ· Â›Ó·È Î·Ï‡-
ÙÂÚÔ Ì¤ÙÚÔ Î·Ù·ÓfiËÛ˘ ·fi ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· οÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ Ó· ·Ó·Î·Ï› ÂÌÂÈ-
ڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ù‹).
¶·Ú¿ ˆÛÙfiÛÔ ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ, ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ fiÙÈ Ë ÎÚÈÙÈ-
΋ ηٷÓfiËÛË ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ ÛÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ Î¿ı ̛·˜ ηÙËÁÔÚ›·˜ ·fi Ù·
ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· ÁÓÒÛ˘, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â ÛÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂÒÓ
ÙÔ˘˜. ∫¿ı ÊÔÚ¿ Ô˘ ¤Ó· Ó¤Ô ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È Ë ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛˆÓ
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÓÒÛ˘ ·ÏÏ¿˙ÂÈ Î·È ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ˘„ËÏfiÙÂÚÔ Â›-
Â‰Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘. ΔÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·˘Ùfi ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÛÙȘ
ÂÚÁ·Û›Â˜ ÔÏÏÒÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ „˘¯ÔÏfiÁˆÓ.2 ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ùfi ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ÛÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ηÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ÌÂ
‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË. √È Ù¯ÓÈΤ˜
·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜:
ñ ¢È·ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó›¯Ó¢ÛË Ù˘ ·Ú¯È΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÁÈ· ¤Ó· ˙‹ÙËÌ·.

2
μϤ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙˆÓ Piaget, (1969), Ausubel, (1963, 1968), Gagne, (1965), Wittrock, (1974) Î·È White,
(1988).
145
 ñ ¢È‰·ÎÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ‰È·-
Ú·ÁÌ¿ÙÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛ‹ ÙÔ˘.
∂ȉÈο Ì¿ÏÈÛÙ· ˆ˜ ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙÔ˘˜ ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· fiˆ˜ ı· Ê·Ó› Î·È ·fi ÙËÓ
ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›, fiϘ ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
̤ۈ Ù˘ Û‡ÁÎÚÈÛ˘ ÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂ-
ÙÈÎÔ‡˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙË ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ Ô
ηı¤Ó·˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Û¯ÂÙÈο Ì οÔÈÔ ˙‹ÙËÌ·. ŒÙÛÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ¤Ó·
ÔχÙÈÌÔ Ì¿ıËÌ·, fiÙÈ ‰ËÏ·‰‹ Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·˘ÙÔ› οÙÈ, ‰ÂÓ Â›Ó·È
··Ú·›ÙËÙ· Ô ÙÚfiÔ˜ fiÔ˘ Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ÙÔ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È.
ñ ∂ÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÙ¢¯ı› ˆ˜
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Û ÂӉȿÌÂÛ· ÛÙ¿‰È· ·˘Ù‹˜.
ŸÏ˜ ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi:
·) ÙËÓ Â˘ÎÔÏ›· ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘˜ (Û ¯ÚfiÓÔ Î·È ÎfiÔ), ηıÒ˜ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜
Â›Ó·È Â›Ù ·ÌÈÁÒ˜ ÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ›Ù ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ÏÂÎÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·,
‚) ÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· Ù˘ ¯Ú‹ÛÈÌ˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙÔ ‚·ıÌfi ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÙ‡¯ÂÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· ˙‹ÙËÌ·, Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ηÈ
Á) ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ
ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.
Δ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ ·˘Ù¿ ηıÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ηٿÏÏËϘ
ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ÁÂÓÈÎfi Ì·ıËÙÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi Î·È ÁÈ· ÂȉÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ Ì·ıËÙÒÓ ÌÂ
‚·ÛÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ¤ÎÊÚ·Û˘ (.¯. ‰˘ÛÏÂÎÙÈÎÔ› Ì·ıËÙ¤˜, Ì·ıËÙ¤˜ Ì ÎÈÓËÙÈο
ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·). øÛÙfiÛÔ ı· Ú¤ÂÈ Ì ¤ÌÊ·ÛË Ó· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Î·ıÒ˜ Û fiϘ ÙȘ
ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ηÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó·
Á›ÓÂÙ·È ÛÙ·‰È·Î¿, ·Ú¯Èο Ì ·Ï¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û‡ÓıÂÙ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ı· ÂÂÍÂÚÁ¿-
˙ÔÓÙ·È Ì ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. ∞ÎÚÈ‚Ò˜ ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÁÂÁÔ-
ÓfiÙÔ˜ fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÍÔÈÎÂȈ̤ÓÔÈ Ì ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜, ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ
Ó· ·Ó·Ì¤ÓÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ·Ô‰ÒÛÔ˘Ó ÂÍ’ ·Ú¯‹˜ Ù· ̤ÁÈÛÙ·. ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ô ··Ú·›ÙËÙÔ˜
¯ÚfiÓÔ˜ ÒÛÙ ÙfiÛÔ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ fiÛÔ fï˜ Î·È ÔÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙȘ Ï‹ÚÂȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ·Ó·Ï‡ÛÔ˘Ì ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ, Ù˘ ÁÚ·Ì-
Ì‹˜ ‰Ú¿Û˘, ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÒÓ ‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ.

2. √ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘)

√ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ô˘ οÔÈÔ˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ
fiÙÈ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÓÒÛ˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ¤Ó· ı¤Ì·.
™˘Ó‹ıˆ˜ Ù· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfi-
146
ÙËÙ·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ‰ÔÌÈο ÛÙÔȯ›· ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ. ™ÙÔ ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1 Ô
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂ-
Ù·È ¤Ó·˜ Ì·ıËÙ‹˜ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ «∑ˆÓÙ·ÓÔ› ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›»,
«∑Ò·», «º˘Ù¿», «™Î‡ÏÔ˜», «∞ÁÂÏ¿‰·» Î·È «ÃÔÚÙ¿ÚÈ».

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
Ζωντανοί
Οργανισμοί
είναι είναι

ζώα φυτά

είναι είναι είναι

σκύλος αγελάδα χορτάρι

τρώει

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂ÓÔ Û¯¤‰ÈÔ ·fi ÙÔ White & Gunstone, (1992, p.18).

2.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ

∞Ú¯Èο ÂÈϤÁÂÙ·È ¤Ó·˜ ·ÚÈıÌfi˜ ‚·ÛÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô ÔÔ›Ô˜ Î˘Ì·›ÓÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜
·fi ¤ÍÈ ¤ˆ˜ ›ÎÔÛÈ ÙÔ Ôχ (¤ÓÓÔȘ, ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ÚfiÛˆ·, Î.Ï.) Ù· ÔÔ›· Û˘ÁÎÚÔ-
ÙÔ‡Ó ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÈÛÙfi ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜. ∫·Ïfi Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙȘ
ÚÒÙ˜ ÊÔÚ¤˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ Ó· ÂÈϤÁÂÙ·È ÌÈÎÚfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÔÌÔÓÒÛÔ˘Ó ÂΛӷ Ù· ÛÙÔȯ›· (¿Ó
‚‚·›ˆ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ù¤ÙÔÈ·) Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ηӤӷ ÙÚfiÔ Ì ٷ ˘fi-
ÏÔÈ· Î·È Ó· ‰È¢ıÂÙ‹ÛÔ˘Ó fiÛ· ·Ô̤ÓÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙÚfiÔ ÒÛÙ ٷ ÈÔ ÛÙÂÓ¿ Û˘Û¯Â-
ÙÈ˙fiÌÂÓ· ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜ Ó· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ¯ˆÚÈο ÂÁÁ‡ÙÂÚ·. ™ÙËÓ ÂÚ›-
ÙˆÛË Ô˘ ¤Ó·˜ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË Û¯¤ÛË ˘ÂÚ-
ΛÌÂÓ˘ ηÙËÁÔÚ›·˜-ÂÈ̤ÚÔ˘˜ Ù¿ÍÂˆÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È Î·È ¯ˆÚÈο ÌÂ
·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÙÚfiÔ ÒÛÙ ÙÔ ˘ÂÚΛÌÂÓÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ó· ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙÔ ·ÓÒÙÂÚÔ
‰˘Ó·Ùfi ÛËÌÂ›Ô Î·È Ù· ÂfiÌÂÓ· ÛÙÔȯ›· Û Â›‰· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÔÌfiÏÔÁË Ù¿ÍË
ÙÔ˘˜ (‚Ϥ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙË ‰È¿Ù·ÍË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÛÙÔÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ¯¿ÚÙË
ÙÔ˘ ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 1).
∞ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ οÔÈÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ¤¯ÂÈ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÚfiÏÔ Û ۯ¤ÛË ÌÂ
Ù· ˘fiÏÔÈ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÎÂÓÙÚÈ΋ ı¤ÛË ÛÙË Û¯ÂÙÈ΋ ¯ˆÚÈ΋ ÙÔ˘˜
‰È¿Ù·ÍË, ÂÓÒ Â¿Ó Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË ÁÚ·ÌÌÈ΋˜ Û˘Ó¿ÊÂÈ·˜ (Û¯¤ÛË
·ÈÙ›Ô˘-·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜, ‰È¿Ù·ÍË ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ) ı· Ú¤ÂÈ Î·È ·˘Ùfi Ó· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿Ù·È
ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È¢ıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ.

147
 ΔÔ ÂfiÌÂÓÔ ‚‹Ì· ·ÊÔÚ¿ ÙË Û¯Â‰›·ÛË ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌ¤ÓˆÓ (Ì ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË
‚¤ÏÔ˘˜) ÁÚ·ÌÌÒÓ Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡-
Ô˘Ó fiϘ ÙȘ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Ô˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È. ™ÙÔ ÛËÌ›Ô
·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ Î¿ı ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÌÔÚ› Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÔÏÏ·-
Ï¿ ¿ÏÏ· ÛÙÔȯ›· Î·È ·ÎfiÌ· fiÙÈ Î¿ı ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÌÔÚ› Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ¤Ó· ¿ÏÏÔ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÌÈ· ÊÔÚ¤˜. ¶¿Óˆ ‹ ‰›Ï· Û οı ÁÚ·ÌÌ‹ ı· Ú¤ÂÈ ·Ó·ÁÚ·Ê›
Û‡ÓÙÔÌÔ Û¯fiÏÈÔ fiÔ˘ ÂÂÍËÁ› ÙË Û˘Û¯¤ÙÈÛË (ÙÔ ‚¤ÏÔ˜ ‚ÔËı¿ ÛÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË
Ù˘ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘ Ù˘ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘). Δ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Û¯fiÏÈ· Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈ-
ÎfiÙÂÚÔ ›Ûˆ˜ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ¤Ó·˜ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2

Επτανησιακή Ύμνος εις την

Σχολή ελευθερία
ανήκει
στην

Κάλβος χαρακτηριστικό έγραψε την

δείγμα της μουσική για

έργο του
Ωδές Μάντζαρος

°È· οı ‰Â‰Ô̤ÓÔ Û‡ÓÔÏÔ ÛÙÔȯ›ˆÓ, Â›Ó·È Û·Ê¤˜ fiÙÈ ÔÈ ‰˘Ó·Ù¤˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ÌÔ-
Ú› Ó· ¿ÚÂÈ ¤Ó·˜ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ Â›Ó·È ·ÂÚÈfiÚÈÛÙ˜ ηıÒ˜ ηıÂÌ›· ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ
ÌÔÚʤ˜ (Û˘Ó‰¤ÛÂȘ, Û¯fiÏÈ·, ¯ˆÚÈ΋ ‰È¢ı¤ÙËÛË) ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿ ÙÔÓ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÙÚfiÔ
ηٷÓfiËÛ˘ ÙÔ˘ ηٷÛ΢·ÛÙ‹ ÙÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙÔ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ ÙÔ˘
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 2 ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ô˘ ÙÔÓ ¤ÊÙÈ·ÍÂ, ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ
fiϘ ÔÈ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Î·È ÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯÔÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ› Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙÔÔıÂÙ‹ÛÂÈ Â›Ó·È
ÛˆÛÙÔ› ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ, Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÌËÓ ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙÔÓ «⁄ÌÓÔ ÂȘ ÙËÓ ∂Ï¢ıÂÚ›·» ÛÙÔ
ΛÓËÌ· Ù˘ «∂Ù·ÓËÛȷ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜» ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Î·È Ó· ıˆÚ› ÙÔÓ «ª¿ÓÙ˙·ÚÔ» ˆ˜
ηÏÏÈÙ¤¯ÓË Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙËÓ ›‰È· Û¯ÔÏ‹. ∂›Û˘ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ Û‡Ó‰ÂÛ˘
ÙˆÓ «ø‰ÒÓ» Ì ÙËÓ «∂Ù·ÓËÛȷ΋ Û¯ÔÏ‹» ‰ÂÓ Â›Ó·È Û·Ê¤˜ Â¿Ó ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÔÈ
«ø‰¤˜» Â›Ó·È Ô›ËÌ·, ÌÈ·˜ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ ·Û·Ê‹ fiÚÔ «‰Â›ÁÌ·».

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿ Û·˜ ‹ ÙËÓ ÚÔÙ›ÌËÛ‹ Û·˜ ÂÈϤÍÙ ÌÈ· ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ
ÙÚÂȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜:
·) ∂ÈϤÍÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ¤Ó· ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ-
Îfi ¤ÚÁÔ. Δ· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜, ·ÓÙÈΛÌÂÓ·,

148
 ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ. ºÙÈ¿ÍÙ ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜
¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ.
‚) ∂ÈϤÍÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÌÈ· ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ
ª·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ. ºÙÈ¿ÍÙ ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ.
Á) ∂ÈϤÍÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ¤Ó· ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÌÈ· ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ
º˘ÛÈÎÒÓ ∂ÈÛÙËÌÒÓ. ºÙÈ¿ÍÙ ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ.
™˘˙ËÙ›ÛÙ 2-3 ¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤ÓÔ˘˜ ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً ÛÙËÓ ÔÏÔ-
̤ÏÂÈ·.
Àfi‰ÂÈÍË: £· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÙ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙË °ÂˆÁÚ·Ê›· Ù·
ÛÙÔȯ›· «fiÏÔÈ», «¿ÍÔÓ·˜ Ù˘ °Ë˜», «·Ú¿ÏÏËÏÔÈ», «ÌÂÛËÌ‚ÚÈÓÔ›», «ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi Ï¿-
ÙÔ˜», «ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi Ì‹ÎÔ˜» ÁÈ· Ó· ÊÙÈ¿ÍÂÙ ¤Ó· ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ.

2.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜

ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ
¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ·ÓÙ› Ó· ‰›ÓÔÓÙ·È ¤ÙÔÈÌ· Ù· ÛÙÔȯ›· ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜, ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· Ù· ÂÈϤÁÔ˘Ó ·˘ÙÔ› ›Ù ÂÍ’ ÔÏÔÎÏ‹ÚÔ˘ ›Ù ηٿ
¤Ó· ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ÌÔÚ› ÂÈϤÔÓ Ó· ‰È·ÈÛÙˆı› (¿Ú· Ë ‰È·-
ÊÔÚÔÔ›ËÛË ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÓfiËÌ· ηٿ ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË) Â¿Ó ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È Ù· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜
ÂÓfiÙËÙ·˜.
∂›Û˘ Â›Ó·È Ôχ ¯Ú‹ÛÈÌÔ Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ ÛÙË-
Ú›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ›‰ÈÔ Û‡ÓÔÏÔ ÛÙÔȯ›ˆÓ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜. ªÂ
ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ‰›ÓÂÙ·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ó· ‰È·ÈÛÙÒ-
ÓÂÈ ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â ÛÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜, ÂȉÈο Ì¿ÏÈÛÙ·
Â¿Ó ÙÔ˘˜ ˙ËÙËı› Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜, Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙËÓ ÂÍÂ-
ÏÈÎÙÈ΋ ÔÚ›· Ù˘ ηٷÓfiËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ (ÌÂÙ·ÁÓÒÛË).
Δ¤ÏÔ˜ ÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢·ÛÙÔ‡Ó Î·È Û ÔÌ·‰È΋ ‚¿ÛË (·fi
ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ì·ıËÙÒÓ) Î·È Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ˆ˜ ‚¿ÛË Û˘˙‹ÙËÛ˘ Î·È Û¯ÔÏÈ·-
ÛÌÔ‡ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·˜ Ù˘ Ù¿Í˘ (ÁÈ· ÌÈ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È·ÊÔ-
ÚÔÔ›ËÛ˘ ‚ϤÂ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2). ª¿ÏÈÛÙ· Ì ‰Â‰Ô̤ÓÔ fiÙÈ ¤Ó·˜ ¯¿ÚÙ˘
ÂÓÓÔÈÒÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÙ¤ ·fiÏ˘Ù· ÛˆÛÙfi˜ ‹ ·fiÏ˘Ù· Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ˜, ÌÂÈÒÓÂÙ·È Î·È Ë
Èı·ÓfiÙËÙ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë
ηٷÛ΢‹ Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÙ·È.

2.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ

√ ¯¿ÚÙ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ Â›Ó·È Î·Ù·ÏÏËÏfiÙÂÚÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
ηٷÓfiËÛ˘ ¢ڤˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Â·Ú΋˜
·ÏÏ¿ fi¯È ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ÙfiÛÔ
ηٿÏÏËÏÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË ÏÂÙÔÌÂÚÂÈ·ÎÒÓ Î·È Ôχ ÂÓÙÔÈÛÌ¤ÓˆÓ ÁÓÒ-

149
 ÛˆÓ. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÔÈ ÔÈfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ, Ë ÔÔ›· ¢ı¤ˆ˜ ·ÓÙÈ-
ÛÙÔȯ› ÛÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ‚·ıÌfi ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÈÌËı› Ì ‚¿ÛË Ù·
ÂÍ‹˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·:
ñ ΔÔ Ï‹ıÔ˜ Î·È ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· ÙˆÓ Û˘Ó‰¤ÛˆÓ.
ñ ΔËÓ ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ.
ñ ΔËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· Ë ¯ˆÚÈ΋ ‰È¢ı¤ÙËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ ·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ÂÈ Î·È
ÙË ÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË (ÈÂÚ·Ú¯È΋ Û¯¤ÛË, Û¯¤ÛË ¯ÚÔÓÈ΋˜ ·ÏÏËÏÔ˘¯›·˜,
Û¯¤ÛË ·ÈÙ›Ô˘-·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜, Û¯¤ÛË fiÏÔ˘-̤ÚÔ˘˜, Û¯¤ÛË ÎÂÓÙÚÈ΋˜-ÂÚÈÊÂÚÂÈ-
·Î‹˜ ÛËÌ·Û›·˜).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ˙¢Á¿ÚÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ô˘ ›¯·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÛÙË ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1. ÃÚËÛÈÌÔÔÈ›ÛÙ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ Ô˘ ηٷÛ΢¿Û·Ù ÚÈÓ
ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ 1 Î·È ·ÓÙ·ÏÏ¿ÍÙ ÙȘ Ì ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ Û˘Ó¿‰ÂÏ-
ÊÔ˘ ÛÙÔ ˙¢Á¿ÚÈ Û·˜. ºÙÈ¿ÍÙ ͷӿ ·fi ¤Ó· ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ, ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ fï˜ ÌÂ
‚¿ÛË ÙȘ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Û·˜ ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ Ô Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ˜ ÙÔ˘ ˙¢Á·ÚÈÔ‡ Û·˜. ™ÙË Û˘Ó¤-
¯ÂÈ· Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ÙÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û·˜ ‰›ÓÔ˘Ó 2-3, Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤ÓÔÈ
·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً, ¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ ·Ú¿¯ıËÎ·Ó Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ‰È·-
‰Èηۛ·.

3. ™¯¤‰È·
√ ÂχıÂÚÔ˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜ ÂÈÎfiÓˆÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔÈ-
¯Â›· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù· ÔÔ›· ›ӷÈ
ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Ì ÏÂÎÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ȉÈ-
·›ÙÂÚ· ¯Ú‹ÛÈÌË Ù¯ÓÈ΋, ȉȷ›ÙÂÚ· Û ÂÚÈÙÒÛÂȘ fiÔ˘ ÂӉȷʤÚÂÈ Ë ·Ó¿‰ÂÈÍË
Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ÌÔÚÊÔÏÔÁ›·˜ ‹ ÙˆÓ È‰ÈÔÙ‹ÙˆÓ (.¯. ÔÈ Ê¿ÛÂȘ ·Ó¿Ù˘Í˘
ÂÓfi˜ Ê˘ÙÔ‡). ™˘¯Ó¿ ˆÛÙfiÛÔ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌË Î·È ÁÈ· ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË ÛÙÂÚÂÔÙ˘ÈÎÒÓ
·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ· ÚfiÛˆ· ‹
Î·È ÁÈ· ηٷÛÙ¿ÛÂȘ (.¯. Ù· ̤ÏË Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ˘ÚËÓÈ΋ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ÔÈ
ÚfiÏÔÈ ÙˆÓ ‰˘Ô ʇψÓ). ºÂÚ’ ÂÈÂ›Ó ÛÙÔ ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 3 fiÔ˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÙÔ Û¯¤-
‰ÈÔ ÂÓfi˜ Ì·ıËÙ‹ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÂÙ·È ÙÔÓ ·¤Ú· ̤۷ Û ¤Ó· ÌÔ˘Î¿ÏÈ
ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ Ì·ıËÙ‹˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÌÂÓ, ÙÔ ÛˆÌ·ÙȉȷÎfi
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÌÈÎÚÔÛÎÔÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ·¤Ú·, ·ÏÏ¿ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ıˆÚ› ÁÈ·
οÔÈÔ ÏfiÁÔ fiÙÈ Ù· ÌfiÚÈ· ÙÔ˘ ·¤Ú· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔ Â¿Óˆ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘
ÌԢηÏÈÔ‡ ·ÓÙ› Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û¯Â‰fiÓ ÈÛÔηٷÓÂÌË̤ӷ Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÌÔ˘-
οÏÈ fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ ÔÚıfi.

150
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 3

3.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ

∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ ۯ‰›ˆÓ Â›Ó·È Ôχ ·Ï‹. ™ÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ï‹ Ô‰Ë-
Á›· «™¯Â‰È¿ÛÙÂ...». °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÌÈ· Ù¯ÓÈ΋ ȉȷ›ÙÂÚ· ÚÔÛÈÙ‹ ÁÈ· Ì·ıË-
Ù¤˜ Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ù˘ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜ Î·È ÙˆÓ
ÚÒÙˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÂÍÔÈÎÂȈ̤ÓÔÈ ÌÂ
ÙÔ ÛÎÈÙÛ¿ÚÈÛÌ·, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰Â ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙË ÁψÛÛÈ΋ ÙÔ˘˜ ÈηÓfiÙËÙ·
ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ¿ÏϘ Ù¯ÓÈΤ˜. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¯ÓÈ΋ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈ-
ÌÔÔÈËı› ›Ù ·˘ÙfiÓÔÌ·, ›Ù ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÌÂ Û˘˙‹ÙËÛË Ì ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ ̤ۈ ÙˆÓ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂÒÓ ÙÔ˘ Û ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ó·
·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ê·Ó›˜ Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ù·ÓÔ› ¤Ó·
˙‹ÙËÌ·. √È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔÈ Û ËÏÈΛ· Ì·ıËÙ¤˜ ›Ûˆ˜ ıˆڋÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¯ÓÈ-
΋ ·ÏÔ˚΋ Î·È ¿Ú· fiÙÈ Î·Ù¿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ ÙÔ˘˜ ˘ÔÙÈÌ¿ ÂÓÒ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Úfi‚ÏËÌ· Â›Ó·È fiÙÈ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Û¯Â‰È¿-
˙ÔÓÙ·˜ ÁÈ· ·ÊËÚË̤Ó˜ ¤ÓÓÔȘ.

3.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜

ªÈ· ·ÚÎÂÙ¿ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ Â›Ó·È Ë ÚÔÛı‹ÎË
ÏÂÎÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Û ·˘Ù¿. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙËı› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ¤Ó· Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘˜ Ì ‰Èο ÙÔ˘˜ ÂχıÂÚ· Û¯fiÏÈ·.
ΔÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÓÔÈÎÙÔ‡ ÙÔ˘˜
¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Â›Ó·È fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ôηχ„Ô˘Ó fi„ÂȘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· ÙȘ Ôԛ˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ô‡ÙÂ Î·Ó Â›¯Â ‰È·ÓÔËı›.

3.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘

∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ Û˘Óԉ‡-
Ô˘Ó Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ·ÓÔÈÎÙÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ó· ·ÔÙÂÏ› ÂÍ·ÈÚÂÙÈ-

151
 ο ‰‡ÛÎÔÏË ˘fiıÂÛË. øÛÙfiÛÔ ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÛÙ· ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÛÙË-
ÚȯÙ› ÌÈ· Ù¤ÙÔÈÔ˘ Ù‡Ô˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Â›Ó·È:
ñ ∏ Û˘ÌÂÚ›ÏË„Ë ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÎÚ›ÛÈÌˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ (‚Ϥ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù· 3).
ñ ∏ ÌÔÚÊÔÏÔÁÈ΋ ÔÌÔÈfiÙËÙ· Ì ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ‹ ÙÔ ÔÚıfi (Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë
‚‚·›ˆ˜ ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ۯ‰ȷÛÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ).
ñ √ ÏÔ‡ÙÔ˜ Î·È Ë ÔÈÎÈÏ›· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ.

4. °Ú·Ì̤˜ ¢Ú¿Û˘ (Fortune lines)

Δ· Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù·, Ù· ı·ÙÚÈο ¤ÚÁ·, Ù· ÂÈο ÔÈ‹Ì·Ù·, Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È Ë
ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È fiÏ· ÌÂÚÈο ·fi Ù· ›‰Ë Ù· ÔÔ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÌÈ· ·ÊËÁËÌ·ÙÈ΋
‰ÔÌ‹ Ë ÔÔ›·, ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ì ÙÔ Í‰›ψ̷ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ «ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ». √È
ÁÚ·Ì̤˜ ‰Ú¿Û˘ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÌÈ·˜ ·Ê‹ÁËÛ˘ ηıÒ˜ ·Ô-
‰›‰Ô˘Ó ÁÚ·ÊÈο ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ó¿ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ. ∏ Ù¯ÓÈ΋ ÚÔÙ¿ıËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·fi ÙÔÓ
Rush, (1988). O ›‰ÈÔ˜ Ô Rush ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·Û Ì ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ÁÓˆÛÙ‹˜ ÛÂ
fiÏÔ˘˜, ÈÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ∫ÔÎÎÈÓÔÛÎÔ˘Ê›ÙÛ·˜ Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ¯ˆÚÈÛÙ› ÛÙ· ÂÍ‹˜
‰¤Î· ÂÂÈÛfi‰È·:
1. ∏ ÎÔÎÎÈÓÔÛÎÔ˘Ê›ÙÛ· ʇÁÂÈ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ Ù˘
2. ª·›ÓÂÈ ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜
3. ™˘Ó·ÓÙ¿ÂÈ ÙÔ Ï‡ÎÔ
4. •ÂʇÁÂÈ ·fi ÙÔ Ï‡ÎÔ Î·È Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜
5. ºı¿ÓÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ Ù˘ ÁÈ·ÁÈ¿˜ Ù˘
6. ΔÈ ÌÂÁ¿Ï· Ì¿ÙÈ· Ô˘ ¤¯ÂȘ;
7. ΔÈ ÌÂÁ¿Ï· ·˘ÙÈ¿ Ô˘ ¤¯ÂȘ;
8. ΔÈ ÌÂÁ¿Ï· ‰fiÓÙÈ· Ô˘ ¤¯ÂȘ;- Ô Ï‡ÎÔ˜ ·ÔηχÙÂÙ·È
9. √ ΢ÓËÁfi˜ Êı¿ÓÂÈ Î·È ÛÎÔÙÒÓÂÈ ÙÔ Ï‡ÎÔ
10. ∏ ÁÈ·ÁÈ¿ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÒ· ÛÙÔ ÓÙÔ˘Ï¿È

ªÈ· ‰È¿ÛÙ·ÛË Ë ÔÔ›· ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È Ë „˘¯ÔÏÔ-
ÁÈ΋ ËÚÂÌ›· Ù˘ ∫ÔÎÎÈÓÔÛÎÔ˘Ê›ÙÛ·˜. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Ë Û¯ÂÙÈ΋ ÁÚ·ÌÌ‹ ‰Ú¿Û˘ ÌÂ
‚¿ÛË ·˘Ùfi ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ı· ‹Ù·Ó ·Ó¿ÏÔÁË ÌÂ ·˘Ù‹ Ô˘ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙÔ
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 4.

152
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 4

2 6
1 10
7
5
Φεύγει από 3
το σπίτι της 4 8
9

Ψυχολογική
ηρεμία

√È ÁÚ·Ì̤˜ ‰Ú¿ÛÂȘ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· Ì·ı‹Ì·Ù· fiÔ˘ Ë ·ÊËÁËÌ·ÙÈ΋ ‰ÔÌ‹ ›ӷÈ

΢ڛ·Ú¯Ô ÛÙÔÈ¯Â›Ô fiˆ˜ Â›Ó·È Î·Ù¿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ Ë πÛÙÔÚ›·, Ù· £ÚËÛ΢ÙÈο, Ë
§ÔÁÔÙ¯ӛ· ¯ˆÚ›˜ ‚¤‚·È· ·˘Ùfi Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ηÈ
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ¿ÏÏˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ fiÔ˘ ‚¤‚·È· Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ (.¯. ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ·ÏÏ·-
Á‹˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ fiÙ·Ó Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ‰È¿ÊÔ-
ÚˆÓ Ù‡ˆÓ ‰È·‰Èηۛ˜ ÛÙȘ º˘ÛÈΤ˜ ∂ÈÛً̘). ∏ ÁÚ·ÌÌ‹ ‰Ú¿Û˘ ˆ˜ Ù¯ÓÈ΋ ÂÈ-
ÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘ Û ¤Ó· ‹
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·, ·ÏÏ¿ ¿ÓÙˆ˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛÙÔȯ›· Ô˘ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË
‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ ηٿÛÙ·Û˘ Ô˘ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÂÈÙÚ¤ÂÈ
ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÔÙÈ΋ ÙËÓ ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
˘ÈÔıÂÙÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ›‰È· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Î·È ¤ÙÛÈ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ
·˘Ùfi Ó· ÚÔˆıÔ‡Ó ‚·ÛÈΤ˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ fiˆ˜ Â›Ó·È Ô Û‚·ÛÌfi˜ ÛÙËÓ
ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘, Ë ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÔÙÈÎÒÓ Î·È ·Ó·-
ÁÓÒÛÂˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ›‰È· ÁÂÁÔÓfiÙ·.

4.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘

∫·Ù’ ·Ú¯‹Ó οı ·Ê‹ÁËÛË ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Û ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÂÈÛfi‰È·, Ù· ÔÔ›· ‰È·Ù¿ÛÛÔ-
ÓÙ·È ¯ÚÔÓÈο ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ‰›ÓÂÙ·È Ë Ô‰Ë-
Á›· οı «ÂÂÈÛfi‰ÈÔ» Ó· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ¤Ó· ÌfiÓÔ Â˘ı‡ÁÚ·ÌÌÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ Û˘ÓÔÏÈ΋˜
ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘. ΔÔ Â˘ı‡ÁÚ·ÌÌÔ ·˘Ùfi ÙÌ‹Ì· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÓÔ‰ÈÎfi Â¿Ó ÙÔ ÛÙÔÈ-
¯Â›Ô ‹ Ë ‰È¿ÛÙ·ÛË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÔ›· ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙÔ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·˘Ùfi
·ÓÙÈÛÙÔȯ› Â›Ó·È ·‡ÍÔ˘Û·, ηıÔ‰ÈÎfi Â¿Ó Â›Ó·È Êı›ÓÔ˘Û·, ÈÛÔÂ›Â‰Ô Â¿Ó ‰ÂÓ ÌÂÙ·-
‚¿ÏÏÂÙ·È Î·È Î˘Ì·ÈÓfiÌÂÓÔ Â¿Ó ·˘ÍÔÌÂÈÒÓÂÙ·È. ∏ ˘„ËÏfiÙÂÚË ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜
·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ì¤ÁÈÛÙ˘ ÙÈÌ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È ÂÓÒ Ë ÎÏ›ÛË
›Ù ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ ›Ù ÚÔ˜ Ù· οو ı· Ú¤ÂÈ Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ
ÌÈ· ÁÂÓÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ÂÓ ÏfiÁˆ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ ·fi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ
Û ÂÂÈÛfi‰ÈÔ.

153
 ∏ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È Ì fiÛÔ ÙÔ
‰˘Ó·ÙfiÓ ·ÏÔ‡ÛÙÂÚ· (·fi ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ ‰ÔÌ‹˜ Î·È ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÙˆÓ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ)
·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÈÛÙÔÚÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ÂÈϤÔÓ Î·Ïfi ı· ‹Ù·Ó Ó· ÌËÓ ··ÈÙÔ‡Ó ÂÍÂȉÈ-
ÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ Ù‡Ô˘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ªÈ· Û˘ÓËıÈ-
Ṳ̂ÓË ‰˘ÛÎÔÏ›· Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È ÛÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘ Â›Ó·È Ë Î·Ù¿-
ÙÌËÛË ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Û ‰È·ÎÚÈÙ¿ ÂÂÈÛfi‰È· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÔÔ›· ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È ÙÔ
·ÚÈÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘ÌÂ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ Ì¿ıËÌ· ÎÔÈÓ‹˜ ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜. ¢È·Ï¤ÍÙ ¤Ó· ı¤Ì· ·fi ÌÈ· ‰È‰·-
ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÓ ÏfiÁˆ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ˙ËÙÔ‡Û·Ù ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜
Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÁÚ·ÌÌ‹ ‰Ú¿Û˘. ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÂÓ Û˘Ó¯›· Ô Î·ı¤Ó·˜ ·fi ÂÛ¿˜
·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· Ù· ‰È·ÎÚÈÙ¿ ÂÂÈÛfi‰È·, ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ı· ı¤Ï·Ù ӷ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙË
‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË ·fi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Û ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Î·È Ù¤ÏÔ˜ ηٷÛ΢¿ÛÙ ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÁÚ·Ì-
Ì‹ ‰Ú¿Û˘. ™˘ÁÎÚ›ÓÂÙÂ Î·È Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘
ÂÚÁ·Û›·˜ Û·˜. ŒÓ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô˘ Ù˘¯·›· ı· ÂÈÏÂÁ› ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘˙ËÙËı› Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·˜.

4.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜

ªÈ· Ôχ ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘, ·ÔÙÂ-
Ï› Ë Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË ÁÚ·ÊÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ‰˘Ô ‹ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ
ηٿ Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÂÂÈÛfi‰È· ÌÈ·˜ ·Ê‹ÁËÛ˘. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˙ËÙË-
ı› Ë Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË ÁÚ·ÊÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÓfi˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ ÌÈ·˜ ·Ê‹ÁËÛ˘ fiˆ˜ ·˘Ùfi
ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ Ù˘ ·fi ‰˘Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜
¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ (.¯. ÔÈ· Â›Ó·È Ë ‰È·Î‡Ì·ÓÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÈÛ¯‡Ô˜ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ Î·È ÙÔ˘
™Ù¿ÏÈÓ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Âȯ›ÚËÛ˘ ª·ÚÌ·ÚfiÛ· ηٿ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·ÁÎfiÛÌÈÔ
fiÏÂÌÔ). ªÈ· ¿ÏÏË ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ·Ú¿Ï¢ÚË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙËÓ ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ
Ó· ›¯Â Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¯ÓÈ΋ ›ӷÈ, ÁÈ· Ó· ·ÔÙ˘ÒÛÂÈ ÙË ‰È·Î‡Ì·ÓÛË ÙˆÓ Û˘Ó·È-
ÛıËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘ ÛÙËÓ ÔÔ›·
Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ‹ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó (.¯. Ì·ıËÙÈ΋ Â›ÛÎÂ„Ë Û ¤Ó· ÌÔ˘Û›Ô).

4.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘

∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ‚¿ÛË ÙË Û‡ÁÎÚÈ-
Û‹ Ù˘ Ì ÌÈ· ÚfiÙ˘Ë ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÁÚ·ÌÌ‹ Ô˘ ¤¯ÂÈ Î·Ù·Û΢¿ÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
Î·È Ë ÔÔ›· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿ ÙÔ ÂÈı˘ÌËÙfi Â›Â‰Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı·
Ú¤ÂÈ Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. ŒÙÛÈ ÁÈ· οı ÂÂÈÛfi‰ÈÔ ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙfiÛÔ Ë Ù¿ÛË
(·‡ÍÔ˘Û·, Êı›ÓÔ˘Û·, Î˘Ì·ÈÓfiÌÂÓË Î·È ÛÙ·ıÂÚ‹) fiÛÔ fï˜ Î·È Ë Û¯ÂÙÈ΋ ‰È·ÊÔÚÔ-
Ô›ËÛË ÙˆÓ ÎÏ›ÛÂˆÓ ÙÔ˘ οı ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ‰Â, Ô˘ ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ‰›ÓÔÓÙ·È
ÌÔÚ› ÂÈÚfiÛıÂÙ· Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËı› Ë ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Ó· ¯ˆÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ·Ê‹-
ÁËÛË Û ‰È·ÎÚÈÙ¿ «ÂÂÈÛfi‰È·».

154
5. ™˘Û¯ÂÙÈÛÙÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· (‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Venn)
∏ Ù¯ÓÈ΋ ÙÔ˘ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÎÏÂÈÛÙÒÓ Û¯Ë-
Ì¿ÙˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷ‰ÂȯÙÔ‡Ó ÔÈ ·ÏÏËÏÂÈηχ„ÂȘ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ
Ù¿ÍÂˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ÚÔÛÒˆÓ, ˙ˆÓÙ·ÓÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ, ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ‹ Î·È ·ÊËÚË-
Ì¤ÓˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Û˘Ó›-
ÛÙ·Ù·È ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ. Δ· Û˘Û¯ÂÙÈ-
ÛÙÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÁÓˆÛÙ¿ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È ˆ˜ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·
Venn, ¤Ó·˜ fiÚÔ˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ª·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ ·fi
fiÔ˘ Î·È ÌÂٷʤÚıËÎÂ Ë Û¯ÂÙÈ΋ ȉ¤· ÁÈ· ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜. ™ÙÔ Û¯‹Ì· ÙÔ˘
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 5 Ê·›ÓÂÙ·È ÙÔ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ÊÙÈ¿¯ÙËΠ̠‚¿ÛË ÙȘ
‰È¿ÊÔÚ˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÙÚÈÁÒÓˆÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 5

Τρίγωνα
Ορθογώνια

Ισοσκελή Ισόπλευρα

5.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· ηٷÛ΢‹˜ ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜

√È Ô‰ËÁ›Â˜ Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰ÔıÔ‡Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷÛ΢·ÛÙ› ¤Ó· Û˘Û¯ÂÙÈ-
ÛÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Â›Ó·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜:
1. ™¯Â‰È¿ÛÙ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓÔ, ·ÎÏÔ ‹ fiÔÈÔ ¿ÏÏÔ Û¯‹Ì· ÂÈı˘Ì›Ù Ô˘
·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙËÓ ˘ÂÚΛÌÂÓË Î·ÙËÁÔÚ›· ·fi fiÛ˜ ‰›ÓÔÓÙ·È.
2. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ۯ‰ȿÛÙ ¿ÏϘ ÎÏÂÈÛÙ¤˜ ÁÚ·Ì̤˜ ̤۷ ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ·Ú¯ÈÎfi
Û¯‹Ì· ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÙ ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ηÙËÁÔڛ˜, ηıÒ˜ Î·È ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∂ÈϤÔÓ
ÊÚÔÓÙ›ÛÙ ÒÛÙÂ Ë Û¯ÂÙÈ΋ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙÔ Û¯‹Ì· Ô˘ ·Ó·-
·ÚÈÛÙ¿ ÙËÓ Î¿ı ηÙËÁÔÚ›· Ó· Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ·Ó¿ÏÔÁÔ Ì ÙÔ Ì¤ÁÂ-
ıÔ˜ Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ηÙËÁÔÚ›·˜ (ÂÊfiÛÔÓ Ê˘ÛÈο ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ·
ÂÎÙ›ÌËÛË).
3. ∂ϤÁÍÙ fiÏ· Ù· ÛËÌ›· Ù· ÔÔ›· ÂÚÈÎÏ›ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÁÚ·ÌÌ‹ Ô˘ ÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ

155
 ˘ÂÚΛÌÂÓË Î·ÙËÁÔÚ›· Î·È ÂÍÂÙ¿ÛÙÂ Â¿Ó Ù· ÛËÌ›· ·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ·. ∂¿Ó
ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Û η̛· ηÙËÁÔÚ›· (‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ
¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ·) ÙfiÙ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÚÔÛ·ÚÌfiÛÂÙ ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ¿ Û·˜ (ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙÔ Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 5 Ë ÂÚÈÔ¯‹ Ì ÙË Û‹Ì·ÓÛË Ã ·ÓÙÈ-
ÛÙÔȯ› ÛÙ· ÛηÏËÓ¿ ÙÚ›ÁˆÓ·).
ŒÓ· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· ı· Ú¤ÂÈ Ó·
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ϛÁÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο fiÚÔ˘˜ (·fi ‰˘Ô ¤ˆ˜ ¤ÓÙ ÙÔ Ôχ). ™Â ·ÓÙ›ıÂÙË
ÂÚ›ÙˆÛË, Ë Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÍÂÏȯı› Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÂÚ›ÏÔÎË Î·È Â›-
ÔÓË ‰È·‰Èηۛ·.

5.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜

∏ ¯Ú‹ÛË ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈËı› ‹ Ó·
ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÙ› Ì ÔÏÏ·ÏÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜. √È ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ›ӷÈ:
1. ∏ ÙÔÔı¤ÙËÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ
∞ÊÔ‡ ¤¯ÂÈ ÊÙÈ·¯Ù› ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙËı› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÙÔÔ-
ıÂÙ‹ÛÔ˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ̤ÏË Ù˘ οı ηÙËÁÔÚ›·˜, ÛÙȘ ÂÚÈÔ-
¯¤˜ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙȘ ηÙËÁÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ (.¯. Ó· ÌÔ˘Ó ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› 1.4, 1/3
Î·È 2 ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙ· ÎÏ¿ÛÌ·Ù·, ÙÔ˘˜ ‰Âη‰ÈÎÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜
·Î¤Ú·ÈÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜).
2. ∏ ÔÓÔÌ·ÙÔ‰ÔÛ›· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ì ‚¿ÛË Ù· ÎÔÈÓ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ Ô˘ ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Û ·˘Ù¤˜
¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÙÂÏÒ˜ ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊË ‰È·‰Èηۛ· ·fi ÙËÓ ÚÒÙË.
3. ∏ ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ·ÚfiÌÔÈˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ
¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ¤Ó· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙË ‰ÔÌ‹ ÌÈ·˜ ˘ÂÚΛÌÂÓ˘
ηÙËÁÔÚ›·˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ë ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ‰˘Ô Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÒÓ ‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ù·
ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÏÏ¿ ·Ú·Ï‹ÛȘ ˘ÂÚΛÌÂÓ˜ ηÙËÁÔ-
ڛ˜ Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙȘ ‰ÔÌÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÔÚ› Ó·
·ÓÙÈ·Ú·‚ÏËı› Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰ÔÌ‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Ë ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÂÚÈ-
ʤÚÂȘ, ÓÔÌ·Ú¯›Â˜ Î·È ‰‹ÌÔ˘˜ Î·È ÌÈ·˜ ¿ÏÏ˘ ¯ÒÚ·˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂÏ›-
Ù·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜.

5.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜

∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÂÓfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚ› ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈ-
ÙÒÛÂȘ Ó· ‚·ÛÈÛÙ› ÛÙË Û‡ÁÎÚÈÛ‹ ÙÔ˘ Ì οÔÈÔ ÚfiÙ˘Ô Ô˘ ¤¯ÂÈ ÚÔηٷÛ΢-
¿ÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. Δ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˘fi„Ë Î·Ù¿ ÙË ‰È·‰Èηۛ·
·˘Ù‹ ›ӷÈ:
ñ ∏ ÛˆÛÙ‹ Û¯ÂÙÈ΋ ‰È¿Ù·ÍË ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ηÙË-
ÁÔڛ˜ ηÈ

156
ñ ∏ ¤ÛÙˆ ηٿ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù‹ÚËÛË Ù˘ ·Ú¯‹˜ Ù˘ ·Ó·ÏÔÁÈÎfiÙËÙ·˜ Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜
¤ÎÙ·Û˘ ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ì ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ̤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ηÙËÁÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ·ÓÙÈ-
ÛÙÔȯԇÓ.

6. ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·ÔÙÂÏ› Û˘Ó‹ıË Ú·ÎÙÈ΋ ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Û ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·¢ı‡ÓÂÈ Ô ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi˜. øÛÙfiÛÔ fiˆ˜ οı ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Î·È
Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ··ÈÙÔ‡Ó ˆ˜ ·¿ÓÙËÛË ÙËÓ ·Ó¿ÎÏËÛË Î¿ÔÈ·˜ Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤Ó˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ (Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ì ÙÔÓ
fiÚÔ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÎÚ›Ûˆ˜) ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈ· ηıfiÏÔ˘ ‡ÎÔÏË ‰È·‰Èηۛ·, ·ÏÏ¿ ··ÈÙ›
ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù¯ÓÈ΋ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È
·ÎÚÈ‚Ò˜ Û ·˘Ù‹ ÙË ‰È·›ÛÙˆÛË Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙË Ì¤ıÔ‰Ô Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆ-
Ù‹ÛÂˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ˆ˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ‹˜ ÙÔ˘˜.

6.1 ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ

∏ ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ¿ÓÙÔÙ Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤-
ÓË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·, ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ‹ Î·È ÔÏfiÎÏËÚÔ Ì¿ıËÌ· Î·È ‰ÔÌÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ
·ÎfiÏÔ˘ı˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù¯ÓÈΤ˜.
1. ŒÓ·ÚÍË Ù˘ ‰È·Ù‡ˆÛ˘ ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÚfiÔ
¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ı·
ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó Ì ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔ ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ, ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ
ÔÔ›ˆÓ Ë ‰È·Ù‡ˆÛË ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ Ì ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ fiˆ˜ «ΔÈ ı· Û˘Ó¤‚·ÈÓ ¿Ó;...»,
«°È·Ù›;...», «¶Ò˜ ¤Êı·Û˜ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ·;...», «∂¿Ó Û˘Ó¤‚·ÈÓÂ...ÙfiÙ ÙÈ ı·...»
Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Èı·Ófi Ó· ÂÌ›ÙÔ˘Ó Û ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›·.

2. ¶·ÚÔ¯‹ ÂÓfi˜ ÂÚÂı›ÛÌ·ÙÔ˜ ˆ˜ ‚¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ

√È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙȘ Ôԛ˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú¿ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÂ
οÔÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ·. ΔÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ¤Ó·˜ ›Ó·Î·˜,
¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·, ¤Ó·˜ ¯¿ÚÙ˘ ‹ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ Î·È ÂÚȤ¯ÂÈ fiÏË ÙËÓ ··Ú·›ÙËÙË
ÏËÚÔÊÔÚ›· ÒÛÙ ӷ ··ÓÙËıÔ‡Ó Ì Â¿ÚÎÂÈ· ÔÈ ·Ú·ÁfiÌÂÓ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ.
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ‰˘Ô
ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ Ó· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÚfiÛıÂÛË Î·È ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·
ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ·È ˆ˜ ΛÌÂÓÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ:
«∏ ª·Ú›· Î·È Ô ¶¤ÙÚÔ˜ ‚Á‹Î·Ó ÁÈ· „ÒÓÈ·. √ ηı¤Ó·˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ¤¯ÂÈ 10 ¢ÚÒ
ÁÈ· Ó· ÍÔ‰¤„ÂÈ. ¶ÚÒÙ· ¤Ú·Û·Ó ·fi ÙÔ ˙·¯·ÚÔÏ·ÛÙ›Ô. ∏ ª·Ú›· ·ÁfiÚ·Û ‰˘Ô
ÛÔÎÔÏ¿Ù˜, Ë Î·ıÂÌ›· ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ÎfiÛÙÈÛ 75 ÏÂÙ¿. √ °È¿ÓÓ˘ ·ÁfiÚ·Û ÌÈ·
Û·ÎԇϷ Ì ηڷ̤Ϙ ·ÓÙ› ÁÈ· 60 ÏÂÙ¿. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ª·Ú›· ·ÁfiÚ·Û ¤Ó·

157
 ·˘ÙÔÎÈÓËÙ¿ÎÈ Ô˘ ÎfiÛÙÈÛ 4.5 ¢ÚÒ ÂÓÒ Ô °È¿ÓÓ˘ ·ÁfiÚ·Û ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô Ì ÙÈÌ‹
5.99 ¢ÚÒ. ¶·›˙ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ì ¯Ú‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ Ô °È¿ÓÓ˘ ¤¯·Û 20 ÏÂÙ¿.
ŒÂÈÙ· ·fi ·˘Ùfi ÎÔ˘Ú·Ṳ̂ӷ Ù· ‰˘Ô ·È‰È¿ Á‡ÚÈÛ·Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜».
ŒÓ· ÚfiÛıÂÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙË º˘ÛÈ΋ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ ‹ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ, fiÔ˘
·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Â›Ó·È ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ:

ΔÔ ·Ú·¿Óˆ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ‰Â›¯ÓÂÈ ¤Ó· ÎÔ˘Ù› Û ¤Ó· ÎÂÎÏÈ̤ÓÔ Â›‰Ô, ÛÙË ‚¿ÛË
ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÂÚˆ̤ÓÔ ¤Ó· ÂÏ·Ù‹ÚÈÔ. ¢È·Ù˘ÒÛÙ ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· Ô˘
Ó· Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ Ì ÙÔ Û¯‹Ì· ·˘Ùfi. ∂¿Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ¿ Û·˜ ··ÈÙ› ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÈÌÒÓ
ÔÔÈÂÛ‰‹ÔÙ ÌÂÁÂıÒÓ, ÙfiÙ ‰ÒÛÙ ÂÛ›˜ ÙȘ ÙÈ̤˜ Ô˘ ı¤ÏÂÙÂ.

3. ¶·ÚÔ¯‹ ÌÈ·˜ ·¿ÓÙËÛ˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·Ù˘ˆı› Ë Î·Ù¿ÏÏËÏ‹ ÂÚÒÙËÛË

™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÙÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ Â›Ó·È ÔÈ· ÂÚÒÙËÛË ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¤¯ÂÈ ˆ˜
·¿ÓÙËÛË ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È·Ù‡ˆÛË. º˘ÛÈο Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi
ÌÈ· ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ó· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ηٿÏÏËÏË ·¿ÓÙËÛË ÙË ‰Ôı›۷.
∂ÚÒÙËÛË: °È·Ù›...;
∞¿ÓÙËÛË: °È·Ù› Ë ·ÎÙÔÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Â›Ó·È ·fi ÙȘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÛÂ
Ì‹ÎÔ˜ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË.

4. ¶·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ôڛ˜ Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ

Ì ‚¿ÛË ÙË ‰È‰·Ûηϛ·
√È Ì·ıËÙ¤˜ Â‰Ò Î·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÂ
ÛËÌ›· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ·Ôڛ˜.
ª·›ÓÔÓÙ·˜ Û ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ·, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·ÛÙÔ¯¿˙ÔÓÙ·È ¿Óˆ ÛÙ·
ÛËÌ›· Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Â·ÚÎÒ˜ ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ‹ ·ÎfiÌ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ Î·Ù·-
ÓfiËÛË Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ˆ˜ ‚¿ÛË ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÚÔ‚ÏË-
Ì·ÙÈÎÒÓ ÁÈ· ·˘ÙÔ‡˜ ηٷÛÙ¿ÛˆÓ. ∫·È ÛÙȘ ‰˘Ô ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘
·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Â›Ó·È ¤Ó‰ÂÈÍË ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Î·È ¿Ú·
·˘ÍË̤Ó˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘
·Ú‹Á·Á·Ó Ì·ıËÙ¤˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÌÈ·˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· Ù·
¤ÓÙÔÌ· ›ӷÈ:
Œ¯Ô˘Ó Ù· ¤ÓÙÔÌ· ̇˜;
°È·Ù› ÔÈ Ì‡Á˜ ‰ÂÓ ¤ÊÙÔ˘Ó ·fi ÙÔ Ù·‚¿ÓÈ;

158
°È·Ù› Ë Ó·Êı·Ï›ÓË ÎÚ·Ù¿ÂÈ Ì·ÎÚÈ¿ ÙÔ ÛÎfiÚÔ ·fi Ù· Ì¿ÏÏÈÓ· ÚÔ‡¯·;
™˘Ó‹ıˆ˜ ·Ú¯Èο ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ‰Â‰Ô-
Ì¤ÓˆÓ Î·È fi¯È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ·ÓÒÙÂÚ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜, fiˆ˜
Ë ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ÌÔÚԇ̠ӷ ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜ ·Ú¤¯ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ‡¯ÚËÛÙ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ Û¯ÂÙÈο Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ‰È·-
ÊÔÚÔÔÈÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰˘Ô ηÙËÁÔڛ˜ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ. Δ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·˘Ù¿
›ӷÈ:
ñ °È· ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Û ϛÁ˜ ϤÍÂȘ.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·˘ÙÔ‡ÛȘ ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‹ ÛÙȘ ÛËÌÂÈÒ-
ÛÂȘ ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÌÔÚÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÔ‡Ó ˆ˜ ÛˆÛÙ¤˜ ‹ Ï·Ó-
ı·Ṳ̂Ó˜.
ñ √È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó Ì ÙÔ «ΔÈ;», «¶Ô‡;» ‹ ÙÔ «¶fiÙÂ;».

ñ °È· ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙÔȯ›· ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì·˙› Ì ÛÙÔÈ-
¯Â›· ÎÚ›Ûˆ˜
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ¤ÎÙ·ÛË Ì›· ¤ˆ˜ ‰˘Ô ÁÚ·Ì̤˜.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·˘ÙÔ‡ÛȘ ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‹ ÛÙȘ ÛËÌÂÈ-
ÒÛÂȘ ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ·ÏÏ¿ ÚÔ·ÙÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο ‡ÎÔÏ· Â¿Ó ÙÔ Ì¿ıËÌ·
¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ Î·Ù·ÓÔËÙfi.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÛˆÛÙ¤˜ ÂÊfiÛÔÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË ÛˆÛÙ‹ ÂÍ‹-
ÁËÛË, ·ÏÏÈÒ˜ Â›Ó·È Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜.
ñ √È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó Ì ÙÔ «¶Ò˜;».

ñ °È· ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÎÚ›Ûˆ˜

ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ¤ÎÙ·ÛË ÂÚ›Ô˘ Ì›· ·Ú¿-
ÁÚ·ÊÔ.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‹ ÛÙȘ ÛËÌÂÈÒ-
ÛÂȘ ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.
ñ √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ۈÛÙ¤˜ ·ÚΛ Ó· ¤¯Ô˘Ó Â·ÚÎÒ˜ ÙÂÎÌË-
ÚȈı›.
ñ √È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó Ì ÙÔ «°È·Ù›;» ‹ ÙÔ «ΔÈ ı· Û˘Ó¤‚·È-
Ó ¿Ó;» ‹ Ì ¿ÏϘ ·ÚfiÌÔȘ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
™¯Â‰È¿ÛÙ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Ô˘ Ó· ÚÔˆı› ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
ηٷÓfiËÛË ÁÈ· οÔÈ· ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÂÓfi˜ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÚÔÙ›ÌËÛ‹˜ Û·˜ ‹ Ù˘
ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜. ΔÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÈ·˜ Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤Ó˘ ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Û˘˙ËÙÈ¤Ù·È ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

159
 6.2 ¢È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜
√È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎÙfi˜ ·fi Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÎÏËıÔ‡Ó Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó Î·È
ÌË Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ Ô˘ ÂÎÙ¤ıËÎ·Ó ÛÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÓfiÙËÙ˜
(¯¿ÚÙ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ, ÁÚ·Ì̤˜ ‰Ú¿Û˘, Î.Ï.). ∂ÈϤÔÓ ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È
·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÙË ‚¿ÛË ÚfiÛıÂÙ˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÚÔ-
ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙËıÔ‡Ó (Ì ·Ó·˙‹ÙËÛË ˘ÏÈÎÔ‡ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ÙÔ ‰È·-
‰›ÎÙ˘Ô ‹ ·ÏÏÔ‡, ÌÂ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ì ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ‹ ¿ÏÏÔ˘˜ ÂȉÈÎÔ‡˜, Î.Ï.).

6.3 ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ

∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÈÔ ÂÚ›ÏÔÎË
Î·È ·ÓÔÈÎÙÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÙˆÓ ¿ÏψÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó Û ·˘Ù‹ ÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·. øÛÙfiÛÔ ÔÚÈṲ̂ӷ
ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ù· ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Â›Ó·È:
ñ ∏ Û˘Ó¿ÊÂÈ· Î·È Ë ÛËÌ·Û›· Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë Î¿ı ·Ú·ÁfiÌÂÓË ÂÚÒÙËÛË ÁÈ· ÙÔ ÚÔ˜
‰È‰·Ûηϛ· ı¤Ì·.
ñ √È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÚÒÙËÛ˘ (ÂÚÒÙËÛË ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‹
ÂÚÒÙËÛË ÎÚ›Ûˆ˜ ‚Ϥ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ù·ÍÈÓfiÌËÛ‹˜ ÙÔ˘˜).
ñ ∏ ηı·ÚfiÙËÙ· Ù˘ ‰È·Ù‡ˆÛ˘ Ù˘ ÂÚÒÙËÛ˘.

™‡ÓÔ„Ë
∏ ÚÔÒıËÛË Î·È Ë ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÁÈ· οÔÈÔ ˙‹ÙËÌ· ·ÔÙÂÏ›
ÚÒÙË ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË ˆÛÙfi-
ÛÔ ÁÈ· οÔÈÔ ˙‹ÙËÌ· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿Ù·È ÙfiÛÔ ·fi ÙËÓ ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›-
ˆÓ Ô˘ οÔÈÔ˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ùfi, fiÛÔ fï˜ Î·È ·fi ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙˆÓ ‰È·Û˘Ó-
‰¤ÛÂˆÓ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù‹ ÙË
‰È·›ÛÙˆÛË ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ Î¿ı ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ù¯ÓÈ΋ Ô˘ ¢ÓÔ› ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ ÙÔÓ
ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi ÙfiÛÔ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ¤Ó·
˙‹ÙËÌ· fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘. ø˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ù¤ÙÔÈˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È
·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ, Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ‰Ú¿Û˘, ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙÈÛÙÈÎÒÓ
‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ.

160
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ™¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ ÔÈ Û˘ÓËıÈṲ̂Ó˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈÔ‡ÌÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
ηٷÓfiËÛ˘ ÁÈ· ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· ·ÏÏ¿ ÙËÓ ·Ó¿ÎÏËÛË, ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ‹ ÙËÓ ÂÚÈÔÚÈ-
Ṳ̂ÓË ·Ó¿Ï·ÛË ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
2. ¢È·Ù¿ÍÙ ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ηٿ ÛÂÈÚ¿
·‡ÍÔ˘Û·˜ ·ÓÔÈÎÙfiÙËÙ·˜. ∏ ·ÓÔÈÎÙfiÙËÙ· ÌÈ·˜ Ù¯ÓÈ΋˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ‚·ıÌfi
ÛÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÔÏÏ·Ϥ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ.
ΔÂÎÌËÚÈÒÛÙ ÙËÓ Î·Ù¿Ù·Í‹ Û·˜.
3. ∞fi ÙÔÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ηٿÏÔÁÔ ÂÈϤÍÙ ̤¯ÚÈ ‰˘Ô ı¤Ì·Ù· Î·È ‰È·Ï¤ÍÙ ÌÈ· Ù¯ÓÈ-
΋ ·fi ·˘Ù¤˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó Û ·˘Ù‹ ÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ Ù˘¯¤˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ηı¤Ó· ·fi Ù·
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·˘Ù¿ ı¤Ì·Ù·. ΔÂÎÌËÚÈÒÛÙ ÙȘ ÂÈÏÔÁ¤˜ Û·˜ ÁÈ· ÙËÓ Î¿ı ÂÚ›-
ÙˆÛË ‰›ÓÔÓÙ·˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ.
ñ Δ· ›‰Ë ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ (ÂÚÈÁÚ·Ê‹, ·Ê‹ÁËÛË, ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›·)
ñ ∏ £¿Ï·ÛÛ· ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹
ñ √ «∑ËÙÈ¿ÓÔ˜» ÙÔ˘ ∫·Úη‚›ÙÛ·
ñ ¶·Ú·ÏÏËÏfiÁÚ·ÌÌÔ, √ÚıÔÁÒÓÈÔ, ƒfiÌ‚Ô˜, ΔÚ·¤˙ÈÔ, πÛÔÛÎÂϤ˜ ÙÚ·¤˙ÈÔ Î·È
ȉÈfiÙËÙ˜ ·˘ÙÒÓ
ñ ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Û˘Ó¿ÚÙËÛ˘
ñ ªÔÓ¿‰Â˜ ̤ÙÚËÛ˘ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ
ñ §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙˆÓ ˙ˆÓÙ·ÓÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ
ñ £ÂˆÚ›· Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ÙˆÓ ÂȉÒÓ
ñ ¢ÔÌ‹ ˙ˆÈÎÔ‡ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘
ñ ∂ÚÌËÓ›· Ù˘ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋˜ ηٷÓÔÌ‹˜ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ fiÏÂˆÓ Ù˘ °Ë˜
ñ √È ÌÂÁ¿Ï˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ÔÚÔÛÂÈÚ¤˜ Î·È ‰ȿ‰Â˜
ñ ΔÔ ËÏÈ·Îfi Û‡ÛÙËÌ·
ñ ¢‡Ó·ÌË Î·È Î›ÓËÛË
ñ ΔÔ ËÏÂÎÙÚÈÎfi ·Îψ̷
ñ £ÂÚÌÈ΋ Û˘ÛÙÔÏ‹-‰È·ÛÙÔÏ‹
4. ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÌÈ· Û˘Ó‰˘·ÛÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‰˘Ô Ù¯ÓÈÎÒÓ ÁÈ· οÔÈÔ ı¤Ì· Ô˘ ÂÌ›-
ÙÂÈ Û ÌÈ· ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÙ›ÌËÛ‹˜ Û·˜ ‹ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.
∞Ó·ÊÂÚı›Ù ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙËÓ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰˘Ô Ù¯ÓÈÎÒÓ ˆ˜ ÚÔ˜
ÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù˘¯ÒÓ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜.

161
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Ausubel, D.P. (1963), The Psychology of Meaningful Verbal Learning, New York: Grune
& Stratton.
Ausubel, D.P. (1968), Educational Psychology: A Cognitive View, New York: Holt,
Rinehart & Winston.
Bloom, B.S. (1956), Taxonomy of Educational Objectives Handbook 1: Cognitive
Domain, New York: Longmans, Green & Co.
Bowkett, S. (2005), 100 Ideas for Teaching Creativity, London: Continuum.
Gagne, R.M. (1965), The Conditions of Learning, New York: Holt, Rinehart & Winston.
Piaget, J. (1969), The Child’s Conception of Physical Causality, New Jersey: Littlefield
Adams.
Rush, L.N. (1988), Fortune lines: A new probe of understanding in the humanities,
Unpublished Master of Educational Studies, Melbourne: Monash University.
White, R.T. (1988), Learning Science, Oxford: Blackwell.
White, R.T. & Gunstone, R. (1992), Probing Understanding, London: The Falmer
Press.
Wittrock, M.C. (1974), Learning as a generative process, Educational Psychologist,
11, 87-95.

162
 ∫ÚÈÙÈ΋ ∞Ó¿ÁÓˆÛË ∫ÂÈ̤ӈÓ
∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ηıÒ˜ Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘
¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ı· Ú¤ÂÈ Ó·
Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ Ù˘ ·ıËÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜ ·Ó¿-
ÁÓˆÛ˘ Î·È Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó fiÙÈ Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ Ù‡Ô˜ ·ÔÙÂÏ› ÚÔ¸fiıÂÛË Ù˘ ÎÚÈ-
ÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘.
ñ ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ô fiÚÔ˜ «ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË» ÂÓfi˜
ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
ñ ∂Ê·ÚÌfi˙Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆ-
ÛË ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∫ÂÈÌÂÓÈο ›‰Ë
ñ ∂ÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË
ñ ¶·ıËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË
ñ ∞Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∂ÚÌËÓ›·
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜
ñ DARTs

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Ì¤Ûˆ ÁÚ·ÙÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ. ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÂÔ̤ӈ˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË
Ó· ηٷÓÔ›, Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›, Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ¿Óˆ Û ÁÚ·Ù¿ ΛÌÂÓ· Î·È Ó·
ÂÓÂÚÁ› ·Ó¿ÏÔÁ·, ÒÛÙ ӷ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘, Ó· ‰È¢ڇÓÂÈ Û˘Ó¯Ҙ ÙȘ
ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ Î·È Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ˙ˆ‹ Â›Ó·È ÌÈ· ÎÚ›ÛÈÌË ÈηÓfiÙËÙ·. ∏
ÈηÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. °ÂÓÈο
ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ‰˘Ô Ù‡Ô˘˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ΔÔÓ ÂÈÊ·ÓÂÈ·Îfi
163
 Î·È ÙÔÓ ÎÚÈÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘. √ ÚÒÙÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ·ıËÙÈ΋
ÂÓÒ Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË. ™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ıÂÌ·-
ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÂÎÙ›ıÂÙ·È Ë È‰¤· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÂÓÒ ÛÙÔ
‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿ ·fi ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÛÙfi¯Ô
¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÂÍ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË.

1. ΔÈ Â›Ó·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË;

∏ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË Û‡ÓıÂÙˆÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û‹˜
ÙÔ˘ Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ Davies & Greene, (1984) Ë ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ
ÔˆÛ‰‹ÔÙ ηı¤Ó· ·fi Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ÙÚ›· ÛÙÔȯ›·:
ñ ™ÎÔfi: ∏ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË Á›ÓÂÙ·È ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÎÏËÚˆı› ¤Ó·˜ ‹
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÛÎÔÔ› ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË.
ñ ∫·ıÔ‰‹ÁËÛË: ∏ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË Î·È
ÙȘ ˘ԉ›ÍÂȘ ÂÓfi˜ ÂȉÈÎÔ‡ ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘.
ñ ¢È¿ÏÔÁÔ: ∏ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‰È·‰Èηۛ·,
ÛÙËÓ ÔÔ›· Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ¤Ó· Û˘Ó¯‹ ‰È¿ÏÔÁÔ ÙfiÛÔ Ì ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ
ΛÌÂÓÔ (‹ ¿ÏÏ· ·Ú·Ï‹ÛÈ· ΛÌÂÓ·) fiÛÔ Î·È Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜, ˘ÔÙÈı¤-
ÌÂÓÔ˘˜ ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡˜.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ·ıËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË Â›Ó·È «ÁÂÓÈ΋ Î·È ·fiÚÈÛÙË», ‰ÂÓ ·ÔÛÎÔ› ÛÙËÓ Â›-
Ù¢ÍË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÎÔÒÓ, ‰ÂÓ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi Û·Ê›˜ Ô‰ËÁ›Â˜ Î·È Î·Ù¢ı‡Ó-
ÛÂȘ, Î·È ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È Î·Ù¿ ÌfiÓ·˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ô‡Ù ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ‰È·-
ÏfiÁÔ˘ (ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘) Ô‡Ù ‰È·ÏfiÁÔ˘ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜.
™Â Û¯¤ÛË Ì ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘ ÔÈ Davies & Greene, (1984) ·Ú¤¯Ô˘Ó
Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô‰ËÁÈÒÓ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ·ıËÙÈ΋ Î·È ÂÓÂÚÁËÙÈ΋
·Ó¿ÁÓˆÛË ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·.
°ÂÓÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ (Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ·ıËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË)
ñ ¢È·‚¿ÛÙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È ÎÚ·Ù‹ÛÙ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ
ñ ¢È·‚¿ÛÙ ÙÔ Ù¿‰Â ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÁÈ·Ù› ı· ÂÍÂÙ·ÛÙ›Ù Û ·˘Ùfi ÛÙÔ ‰È·ÁÒÓÈÛÌ·
ñ ¢È·‚¿ÛÙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È ÂÓÙÔ›ÛÙ ٷ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÛËÌ›· ÙÔ˘.
∂ȉÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ (Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË)
ñ ∂ÓÙÔ›ÛÙÂ Î·È ÛËÌÂÈÒÛÙ fiϘ ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ù¿‰Â
˙‹ÙËÌ·.
ñ ∫·Ù·ÁÚ¿„Ù ٷ ˘¤Ú Î·È Ù· ηٿ ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ù¿‰Â ˙‹ÙËÌ· Ô˘
·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
ñ ¶ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙȘ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘ Ù¿‰Â ı¤Ì·ÙÔ˜ fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
164
√È ÂȉÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔ Ì·ıËÙ‹-·Ó·ÁÓÒÛÙË Ó·:
·) ÂÛÙÈ¿ÛÂÈ ÛÙ· ‚·ÛÈο ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
‚) ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ (ÂÈÛ·ÁˆÁ‹,
·Ú¿ıÂÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ, ·Ó¿Ù˘ÍË ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ, Â›ÏÔÁÔ˜, Î.Ï.) ηÈ
Á) ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙ› ¿Óˆ ÛÙȘ ÎÚ›ÛÈ̘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
™¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ Ô˘ ‰›ÓÂÈ ¤Ó· Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ù˘ ‚·ıÌ›‰·˜ Ô˘ ‰È‰¿-
ÛÎÂÙ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ÚÔÛηÏ› Ó· ‰È·‚¿ÛÔ˘Ó Î¿ÔÈÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ÂÚÈ-
Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È Û ·˘Ùfi (‰È·Ï¤ÍÙ fiÔÈÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÛ›˜ ÂÈı˘Ì›ÙÂ). ∫·Ù·ÁÚ¿„ÙÂ
‰˘Ô-ÙÚÂȘ ·fi ·˘Ù¤˜. ™Â ÔÈ· ηÙËÁÔÚ›· Ô‰ËÁÈÒÓ (ÁÂÓÈΤ˜ ‹ ÂȉÈΤ˜) ı· ÙȘ ηٷ-
Ù¿ÛÛ·ÙÂ;

ŸÙ·Ó Ô Ì·ıËÙ‹˜-·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÙÂı› Û ηٿÛÙ·ÛË ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÈÙÂ-

Ï› fiˆ˜ ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËΠÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ˘„ËÏ‹˜ ٿ͈˜ ÓÔËÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜. √È
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ë ÌÈ· ͯˆÚÈÛÙ¿ ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Ô‡Ù ‰È·-
‰Ô¯Èο, Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÛÂÈÚ¿. ™˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ·ÏÏËÏÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È Ë
Ì›· ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Î·È ·ÏÏËÏÔÛ˘ÌÏËÚÒÓÔÓÙ·È.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ PISA (OECD, 2000, Adams, & Wu, 2002) ‰È·ÎÚ›-
ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ÙȘ ÙÚÂȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È
Ì ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ:
ñ ∞Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∂ÚÌËÓ›· ηÈ
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜.
∫·È ÔÈ ÙÚÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÛÙËÓ Ô˘Û›· Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ·˘Ùfi Ô˘ ·Ô-
ηÏÂ›Ù·È ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË Î·È Ë ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË,
ÂÂÍÂÚÁ·Û›·, ÂÚÌËÓ›· Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ¿ÌÂÛˆÓ Î·È ¤ÌÌÂÛˆÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ
ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ì ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÚÔηٷϋ„ˆÓ, ÙÔ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ÙˆÓ
ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ·fi ÙȘ ·fi„ÂȘ, ÙËÓ ·fi‰ÔÛË ·fi„ÂˆÓ Û ÚfiÛˆ·, ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌË-
ÛË, ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË, ÙË Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ, ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÈÙÈÒÓ Î·È ÙˆÓ
·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ, ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ, ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ÙË ‰È·Ù‡-
ˆÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ.
√È ÙÚÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ (ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÔÌ¿‰Â˜ ‰ÈÂÚÁ·-
ÛÈÒÓ) ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Û ·‡ÍÔ˘Û· Û˘ÓıÂÙfiÙËÙ· Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÔÏϤ˜ ÂÈ̤ÚÔ˘˜
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ·Ú·Ï‹ÛȘ Ì ٷ ÙÚ›· Â›‰· Ù˘ ηٷ-
ÓfiËÛ˘ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ÚfiÙÂÈÓ·Ó ÔÈ Wood Î.¿., (1992) Î·È Ù· ÔÔ›· ›ӷÈ:
ñ ΔÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ΢ÚÈÔÏÂÍ›·˜: ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ fiÚˆÓ ‹ ÙˆÓ ‰ËÏÒÛÂˆÓ Ô˘ Ú¿Á-
Ì·ÙÈ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Û ¤Ó· ΛÌÂÓÔ

165
 ñ ΔÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜: ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·fi Ù· ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ÛÙÔ
ΛÌÂÓÔ Î·È
ñ ΔÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜: ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚ-
ʈÛË ÚÔÛˆÈÎÒÓ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÂÎÙÈÌ‹ÛÂˆÓ Î·È ·fi„ˆÓ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û¯ÔÏÈ¿˙ÔÓÙ·È Î¿ˆ˜ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ· ηıÂÌ›· ·fi ÙȘ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ù˘ ·Ó¿-
ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡.

1.1 ∞Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ

™ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿ ÌÈ· Ôχ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
ÏËÚÔÊÔÚ›·. °È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÎÔfi ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜-·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË
Ó· ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛÙÔȯ›·
··ÈÙÔ‡ÓÙ·È Û οı ÂÚ›ÙˆÛË. ™ÙÔ Â›Â‰Ô ·˘Ùfi Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ
›‰ÈÔ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È ÛÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Î·È Ì ÚËÙfi
ÙÚfiÔ Û ·˘Ùfi. ªÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‰‡ÛÎÔÏË ÂΉԯ‹ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰ÈÂÚÁ·Û›·˜ ··ÈÙ›
ÙËÓ Â‡ÚÂÛË Û˘ÁÁÂÓÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ∞˘Ùfi ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ηÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛ˘ ‹ ··ÈÙ› Èı·ÓfiÓ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ÌÂٷ͇ ‰˘Ô ·Ú·-
Ï‹ÛÈˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. Δ¤ÛÛÂÚ· Â›Ó·È Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÈÏÔÎfi-
ÙËÙ· ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ¤Ó· ΛÌÂÓÔ. ∞˘Ù¿ ›ӷÈ:
ñ √ Ù‡Ô˜ Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘
√ ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÂÓfi˜ ÌÂÌÔӈ̤ÓÔ˘ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ Â›Ó·È Ô ÛÙÔȯÂȈ‰¤ÛÙÂÚÔ˜ Ù‡Ô˜ Ù˘
·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. √ ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó‡ÚÂÛË
·fi ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ÔÔ›-
˜ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·Ó·˙‹ÙËÛ˘. ŸÛ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÚÈÙ‹-
ÚÈ· ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÈηÓÔÔÈËıÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÚ›ÏÔÎÔ˜ ıˆ-
ÚÂ›Ù·È Ô ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ™Â οÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ
›Ûˆ˜ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Ó· Â·Ó·Ï¿‚ÂÈ ·ÚÎÂÙ¤˜ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË
ÂÓfi˜ ̤ÚÔ˘˜ ‹ Î·È ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ ÙȘ ˘fi
·Ó·˙‹ÙËÛË ÏËÚÔÊÔڛ˜. ∂›Û˘ Ë ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÚÔÊ·ÓÒ˜
·˘Í¿ÓÂÙ·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ
ΛÌÂÓÔ Î·ıÒ˜ Î·È Ì ÙÔ Î·Ù¿ fiÛÔÓ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·Ó·Î·ÏÔ‡ÓÙ·È ¯ÚÂÈ¿-
˙ÂÙ·È Ó· ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó Û ÌÈ· ‰È·‰Ô¯È΋ ÛÂÈÚ¿ ηٿ οÔÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ
ÙÚfiÔ.
ñ √ ‚·ıÌfi˜ ηÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ (explicitness) Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
√ ‚·ıÌfi˜ ηÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÌÈ·˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ‚·ıÌfi
ÚËÙfiÙËÙ·˜ Ù˘ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ Ì ¿ÏÏ·
ÏfiÁÈ· ÛÙÔ ‚·ıÌfi ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚȯÙ› ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ
ÁÈ· Ó· ‚ÚÂÈ ÙËÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË ÏËÚÔÊÔÚ›·. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔ-
ÊÔÚÈÒÓ Á›ÓÂÙ·È ÙfiÛÔ ÈÔ ÂÚ›ÏÔÎË fiÛÔ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ı· Ú¤ÂÈ ·fi ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘
Ó· Û˘ÌÂÚ¿ÓÂÈ ÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ
ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ fiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Û·ÊÒ˜ ‹ Ì ÌË ÚËÙfi ÙÚfiÔ
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ë ·Ó·˙ËÙÔ‡ÌÂÓË ÏËÚÔÊÔÚ›·.
166
ñ ∏ ʇÛË ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
™Â οı Î›ÌÂÓÔ Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜,
˘fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· fiÙÈ ¤Ó·˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÌÔÚ› Ï·Óı·Ṳ̂ӷ Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ ÌÈ· ·fi
·˘Ù¤˜ ˆ˜ ÙËÓ ÔÚı‹ Û ÌÈ· ·Ó·˙‹ÙËÛË, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ ÔÌÔÈ¿˙ÂÈ Î·Ù¿
‰È·ÊfiÚÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÔÚı‹. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ı· Ú¤ÂÈ
Â›Û˘ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë Ë ‰È·ÎÚÈÙfiÙËÙ· (prominence) Ù˘ ÔÚı‹˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È ÈÔ Â‡ÎÔÏÔ Ó· ÂÈÏÂÁ› ÌÈ· ÏËÚÔÊÔÚ›·
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈΤ˜ Ì ·˘Ù‹Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜, Â¿Ó ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ Ù›ÙÏÔ,
ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ̤۷ Û ‰È·ÎÚÈÙfi Ï·›ÛÈÔ, Ì ¤ÓÙÔÓ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·
‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Î·Ù’ Â·Ó¿ÏË„Ë.
ñ ΔÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
ΔÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ¤ÎÙ·Û‹ ÙÔ˘ ηÈ
Ë ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. ŸÛÔ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚÔ Î·È fiÛÔ ÈÔ ÂÚ›ÏÔÎÔ Â›Ó·È ¤Ó· ΛÌÂ-
ÓÔ ÙfiÛÔ ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏË Â›Ó·È Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË Û ·˘Ùfi Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ.

1.2 ∂ÚÌËÓ›·
∏ ÂÚÌËÓ›· ˆ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ
·˘Ùfi Ó· Á›ÓÂÈ Î·Ù·ÓÔËÙfi. ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ fiϘ, ÛÙÔÓ
¤Ó· ‹ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ ‚·ıÌfi, ÂÌϤÎÔÓÙ·È Ì οÔÈ· ÌÔÚÊ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌÔ‡.
∏ ÂÚÌËÓ›· ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘ Û ‰˘Ô Â›‰·: ÙÔ
ÁÂÓÈÎfi Î·È ÙÔ ÂȉÈÎfi. ™Â ÁÂÓÈÎfi Â›Â‰Ô ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ·˜ ÙÔ
ΛÌÂÓÔ Ó·:
ñ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ı¤Ì· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÙÔ˘ Ì‹Ó˘Ì·,
ñ ÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÁÂÓÈÎfi ÛÎÔfi ‹ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘,
ñ ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ¤Ó·Ó Ù›ÙÏÔ ‹ ÌÈ· ı¤ÛË (¿Ô„Ë) Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ, ‹ Ó·
ñ ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·‰Ô¯È΋ ÛÂÈÚ¿ ·ÏÒÓ Ô‰ËÁÈÒÓ
™Â ¤Ó· ÂȉÈÎfiÙÂÚÔ Â›‰Ô, ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ÌÈ· ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÌ‚·ı‡ÓÔ˘Ó Û’ ·˘Ùfi Î·È Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó Û ÌÈ· ÈÔ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË
ηٷÓfiËÛË ·˘ÙÒÓ Ô˘ ‰È¿‚·Û·Ó. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔ-
ÚÈÒÓ Ì¤Û· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Ó· ·ԉ›ÍÔ˘Ó fiÙÈ Î·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÙË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÔ¯‹.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· PISA, ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ·˘Ù‹ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ·
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:
ñ ™‡ÁÎÚÈÛË Î·È ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
ñ ∂Í·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.
ñ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È ··Ú›ıÌËÛË ·Ô‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ.
∫·È ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏË-
ÚÔÊÔÚÈÒÓ Ë ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Î·È ¿ÏÈ ·fi: ·) ÙÔÓ Ù‡Ô
Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜, ‚) ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, Á) ÙË Ê‡ÛË ÙˆÓ ·ÓÙ·-
ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ‰) ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

167
 ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ:
ñ √ Ù‡Ô˜ Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÔÏÏ·Ϥ˜ ‰È·-
‰Èηۛ˜ ·‡ÍÔ˘Û·˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜. ™ÙÔ ¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ Â›Â‰Ô ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È
‰È·‰Èηۛ˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ
ı¤Ì· ‹ ÙËÓ Î˘Ú›ˆ˜ ȉ¤· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ¶ÈÔ ‰‡ÛÎÔϘ ‰È·‰Èηۛ˜ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ
ηٷÓfiËÛË Û¯¤ÛÂˆÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ›ӷÈ
·˘Ù¤˜ Ù˘ ·ÈÙ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜, ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ù˘ χÛ˘ ÙÔ˘,
ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡ Î·È Ù˘ ‰Ú¿Û˘, ÙÔ˘ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ·fi‰ÂÈ͢, ÙÔ˘ ÎÈÓ‹ÙÚÔ˘ ηÈ
Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜, Ù˘ ÚÔ¸fiıÂÛ˘ Î·È Ù˘ ‰Ú¿Û˘, Ù˘ ÂÍ‹ÁËÛ˘ ÂÓfi˜ ·Ô-
ÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ ‹ Ù˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ‰È¿Ù·Í˘. Δ¤ÏÔ˜ ÔÈ ϤÔÓ ‰‡ÛÎÔϘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ Â›Ó·È ‰˘Ô ÂȉÒÓ:
ñ ∏ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜, Ë ÔÔ›· ··ÈÙ› ·fi ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ó· ÂÈÎÂÓÙÚˆ-
ı› Û ÌÈ· ÌÂÌÔӈ̤ÓË Ï¤ÍË, ÊÚ¿ÛË ‹ ÂÚ›Ô‰Ô, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›-
ÛÂÈ ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Â›‰Ú·Û‹ Ù˘ ÛÙÔ ÓfiËÌ· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ·ÎfiÌ· Ó· ·Û¯Ô-
ÏËı› Ì ÛËÌ›· ·ÌÊ›ÛËÌÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÏÂÙ¤˜ ·Ô¯ÚÒÛÂȘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙȘ
Ôԛ˜ ·Ú·¤ÌÂÈ.
ñ √ ·Ó·ÏÔÁÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ÛΤ„˘ Ô ÔÔ›Ô˜ ··ÈÙ› ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË (‡ÚÂÛË ÔÌÔÈÔ-
Ù‹ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘), ÙËÓ ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹ (‡ÚÂÛË
·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ) ‹ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛË (Ô ÂÓÙÔÈÛÌfi˜ ÔÌÔÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È
‰È·ÊÔÚÒÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Ù·ÍÈÓÔÌËıÔ‡Ó ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘).
ñ ∏ ηÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· (explicitness) Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
∏ ηÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ
‚·ıÌfi ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ηÙ¢ı‡ÓÂÙ·È ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ
fiˆ˜ Ú¤ÂÈ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó·
ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÚËÙ¿ Î·È Ó· ÌÔÚÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· Ó· ÂÊ·Ú-
ÌÔÛÙÔ‡Ó Û ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙÌ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ™Â ¤Ó· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›-
Â‰Ô ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ˘fi„Ë
ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›Ù ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Ì ÚËÙfi ÙÚfiÔ, ›Ù ‰ÂÓ ÂÊ·Ú-
Ìfi˙ÔÓÙ·È Â‡ÎÔÏ· ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
∏ ‰˘ÛÎÔÏ›· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÌÔÚ› ·ÎfiÌË Ó· ÂËÚ·ÛÙ› ·fi ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ
·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë Î·ıÒ˜ Î·È ·fi ÙÔ Ï‹ıÔ˜
ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÙȘ Ôԛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘.
ñ ∏ ʇÛË ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ Û·ÊÒ˜ ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ˜ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÏËÚÔÊÔڛ˜
ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈΤ˜ Ì ¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·ÏÒ˜ ˘ÔÓÔÔ‡ÓÙ·È.
ñ ∏ ʇÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
∏ ʇÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÚÌËÓ›·˜ ÙÔ˘ Ì ÔÏÏ·-
ÏÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜. ∫›ÌÂÓ· Ì ÈÔ ÔÈΛ· ı¤Ì·Ù· ‹ ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Û Úfi-
Ûˆ·, Ù›ÓÔ˘Ó Ó· Â›Ó·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÂΛ-
168
 Ó· Ù· ΛÌÂÓ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ı¤Ì·Ù· Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ӷ ·fi ÙËÓ
ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ‹ ·fi Ù· ΛÌÂÓ· Ô˘ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È Û ‰ËÌfiÛÈÔ˘
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ı¤Ì·Ù·. ¶·ÚÔÌÔ›ˆ˜, Ô ‚·ıÌfi˜ ÂÍÔÈΛˆÛ˘ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ‹ ÙÔ Â›‰Ô˜
ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ (Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ‰È¿ÊÔÚ· ÎÂÈÌÂÓÈο ›‰Ë ‚Ϥ ÛÙËÓ ·ÎfiÏÔ˘ıË ÂÓfi-
ÙËÙ·) ·›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ ÙÔ˘.

1.3 ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜

∞˘Ùfi Â›Ó·È Ë ·ÓÒÙÂÚË, Î·È Ë ϤÔÓ Û˘ÓıÂÙÈ΋ ‰ÈÂÚÁ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÂÓfi˜ ÎÂÈ-
̤ÓÔ˘. ∏ ‰ÈÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Î·Ó›˜ Û ÁÓÒÛÂȘ, ȉ¤Â˜ ‹
ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ Â›Ó·È Â͈ÙÂÚÈΤ˜ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÈ ÙË Ó¤· ÏË-
ÚÔÊÔÚ›· Ô˘ ·Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ì ٷ ‰Èο ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο
Î·È ÂÌÂÈÚÈο Ï·›ÛÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿˜.
™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó·:
ñ Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ì ÁÓÒÛÂȘ ·fi ¿ÏϘ ËÁ¤˜,
ñ ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ·fi„ÂȘ (ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡˜ – ‰È·ÎËÚ‡ÍÂȘ) Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂ-
ÓÔ Û ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÁÓÒÛÂȘ ÁÈ· ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ‹ ·ÎfiÌË Ó· ‰È·-
Ù˘ÒÛÔ˘Ó Î·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ¿Ô„Ë,
ñ ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û¯ÂÙÈο ÌÂ
‰È¿Û·ÚÙ˜ Î·È ·ÌÊÈÏÂÁfiÌÂÓ˜ Ó‡ÍÂȘ ÙÔ˘.
°È’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÎÔfi Ú¤ÂÈ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó·:
ñ ÚÔÛÎÔÌ›ÛÔ˘Ó Â͈ÎÂÈÌÂÓÈΤ˜ ·ԉ›ÍÂȘ ‹ ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·,
ñ ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÌÂÌÔӈ̤Ó˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‹ ÛÙÔȯ›· (ÙÂÎÌ‹ÚÈ·) ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û˘Ó¿ÊÂÈ¿
ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹
ñ οÓÔ˘Ó Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Ì ËıÈΤ˜ ‹ ·ÈÛıËÙÈΤ˜ ·Í›Â˜ (ÓfiÚ̘).
™ÙÔ ›‰ÈÔ Â›Â‰Ô ·Ó‹ÎÂÈ Â›Û˘ Î·È Ë ÈηÓfiÙËÙ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ fi¯È
ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ·
Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ¿ ÙÔ˘.
°È· Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ fiÛÔ ÂÈÙ˘¯‹˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÛÙËÓ
ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ Ó· Û˘Óı¤ÛÂÈ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ Î·È Ó· ›ÛÂÈ Î¿ÔÈÔÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ı¤-
ÙÔ˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì¤Û· Û ·˘Ùfi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÁψÛÛÈΤ˜ ·Ô¯ÚÒ-
ÛÂȘ Î·È Ó· ηٷϷ‚·›ÓÔ˘Ó Ò˜ Ë ÂÈÏÔÁ‹ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ ÂË-
Ú¿˙ÂÈ Î¿ı ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
Δ˘Èο ı¤Ì·Ù· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ˙ËÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ¤Ó· ΛÌÂ-
ÓÔ ‚¿ÛÂÈ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ÙÔ˘. °È’ ·˘Ùfi ··ÈÙÔ‡Ó:
ñ Ó· ÎÚ›ÓÂÈ ÙË Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È
ñ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜
‰ÔÌÈο ÙÔ˘ ÛÙÔȯ›·, ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÂÎÏËÚÒÛÂÈ.
√ Ì·ıËÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ÎÏËı› Â›Û˘ Ó·:
ñ ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ‹ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙ› ÂχıÂÚ· ÁÈ· ÙÔ ‡ÊÔ˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È Ó·
169
 ñ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Ì¤Û· ·fi ÙȘ ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ
Î·È ÙË ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘.
Δ· ‰È¿ÊÔÚ· ΛÌÂÓ·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·Ù·-
Û΢‹ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ÛÎÔÈÌfiÙËÙ· ÙËÓ ÔÔ›· Â͢ËÚÂÙÔ‡Ó ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÎÚÈıÔ‡Ó ÛÂ
‰È¿ÊÔÚ· ÎÂÈÌÂÓÈο ›‰Ë (genres) (Cope Î·È Kalantzis, 1993). ™‡Ìʈӷ Ì ¤Ó·
Û‡ÛÙËÌ· ηٿٷ͢ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÚÔÙ·ı› ·fi ÙÔ˘˜ Wray & Lewis, (1997) Ù· ‚·ÛÈÎfi-
ÙÂÚ· ÎÂÈÌÂÓÈο ›‰Ë Â›Ó·È Ù·:
ñ ÏËÚÔÊÔÚȷο-ÂÚÈÁÚ·ÊÈο: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÂÚÈ-
Áڷʤ˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.
ñ ·ÊËÁËÌ·ÙÈο: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Û οÔÈÔ ÙÔ̤· ÌÂ
¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿ Î·È Ì ¤ÓÙÔÓ˜ ÚÔÛˆÈΤ˜ Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜.
ñ ÂÂÍËÁËÌ·ÙÈο: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÂÚÌËÓ›˜ ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ ‹ ÙˆÓ
ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ Û οı ÙÔ̤·.
ñ Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ô‰ËÁÈÒÓ-Û˘Ì‚Ô˘ÏÒÓ: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·Ú¤¯Ô˘Ó Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô‰ËÁ›Â˜
‹ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ ¿Óˆ Û οÔÈÔ ˙‹ÙËÌ·.
ñ ÂÈıÔ‡˜-ı¤ÛˆÓ: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Î·È ı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ
˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î¿ÔÈˆÓ ·fi„ˆÓ, ηÈ
ñ ·ÍÈÔÏÔÁÈο: ΛÌÂÓ· Ù· ÔÔ›· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó Ì ‚¿ÛË ÎÚÈÙÈΤ˜, ηÓÔÓÈÛÙÈΤ˜ Î·È È‰Â-
ÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙȘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û˜ Û˘Óı‹Î˜ Û οı ÙÔ̤·.
√È ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Êı¿ÛÂÈ ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙȘ
Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ηٷÛ΢‹˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙfiÛÔ Û ÁÂÓÈÎfi Â›Â‰Ô ‰ÔÌ‹˜ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ
Â›Â‰Ô ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ ¤¯Ô˘Ó ηٷÎÙ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ ·ÓÒ-
ÙÂÚÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ‹˜ ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÂÚ›
·˘Ùfi.
√ ‚·ıÌfi˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ ϤÁÌ· ÛÙÔȯ›ˆÓ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ‰È·-
‰Èηۛ˜ Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‹ Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜. Δ· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ ·Ó·Ï‡Ô-
ÓÙ·È ÛÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ˘Ô-ÂÓfiÙËÙ˜.

√ Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡

Œ¯Ô˘Ó ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› ¤ÓÙ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡. ™ÙÔ ¯·ÌËÏfi-
ÙÂÚÔ Â›Â‰Ô ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ Û‡Ó‰ÂÛ˘. ∏ Û‡Ó‰ÂÛË ··ÈÙ› ·fi ÙÔÓ
·Ó·ÁÓÒÛÙË Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÌÈ· ‚·ÛÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ Û‡Ó‰ÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·Ó·ÊÂ-
ÚfiÌÂÓ· ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Û ÁÓÒÛÂȘ ¤Íˆ ·fi ·˘Ùfi. ∏ Û‡Ó‰ÂÛË ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈ-
Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ Â›‰ÂÈÍË Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ ÌÈ·˜ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ô˘ ˘Ô‚·ÛÙ¿˙ÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹
Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ‹ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÁψÛÛÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ
ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ fiˆ˜ Â›Ó·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡ Ô˘ Â͢ËÚÂ-
ÙÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂ӷ Û˘Ì‚·ÙÈο ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ‹ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜. °È·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ı· ›¯Â ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Ù˘ Û‡Ó-

170
‰ÂÛ˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ··ÈÙ› ·fi ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÂÈ ÙË Û¯¤ÛË Ô˘
˘Ê›ÛÙ·Ù·È ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰˘Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ̤ÚË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
√È ÂfiÌÂÓ˜ ‰˘Ô ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È ÈÔ ‰‡ÛÎÔϘ ·fi
ÙË Û‡Ó‰ÂÛË, ·ÏÏ¿ Û‡Ìʈӷ Ì ·ÚÎÂÙ¤˜ ¤Ú¢Ó˜ ¤¯Ô˘Ó ·Ú·Ï‹ÛÈÔ ‚·ıÌfi
‰˘ÛÎÔÏ›·˜.
∏ ÂÍ‹ÁËÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ Ó· ·ÔÌ·ÎÚ˘Óı› ηÓ›˜ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ‹ ÙË ÛÎÔÈÌfiÙËÙ· ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ ‹ ¿ÏÏˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ù¿ Ì ٷ ·Ô‰ÂÈÎÙÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙ÔÓÙ·È Û ·˘Ùfi. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¤Ó·˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÚˆÙËı› Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÁÈ·
ÔÈÔ ÏfiÁÔ ÈÛÙ‡ÂÈ fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚÒÙËÛË fiˆ˜ ›ӷÈ, ÙÔ fiÛÔ Ì·ÎÚÈ¿
·fi ÙÔÓ ÙfiÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ηÙÔÈΛ Ô ˘Ô„‹ÊÈÔ˜, Û ÌÈ· ·›ÙËÛË Â‡ÚÂÛ˘ ÂÚÁ·Û›·˜.
∫·Ù¿ ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÙȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ (‹ ÙȘ ‰È·-
ÊÔÚ¤˜) ·Ó¿ÌÂÛ· Û οÙÈ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Û οÙÈ ¤Íˆ ·fi ·˘Ùfi. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙËı› ·fi ÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÂÓfi˜
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Û ¤Ó· ‰È‹ÁËÌ· Ì ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ¿ÏÏˆÓ ÁÓˆÛÙÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ‹ Ó·
‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘˜ Â¿Ó Ë ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘˜ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙË ˙ˆ‹ ¤¯ÂÈ
οÔȘ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Ì ÙË ÛÙ¿ÛË Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ·fi ¤Ó· Ô›ËÌ·. √È Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ
Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÈÔ ··ÈÙËÙÈΤ˜ fiÛÔ ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙˆÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ Ì ‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜
ÌÔÚ› Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÔ‡Ó Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ
Û·ÊÒ˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Î·È fiÛÔ ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÛÙËÚȯı›
ηÓ›˜ Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚ˜ ÔÈΛ˜ Î·È ÚÔÛ‚¿ÛÈ̘.
Δ¤ÏÔ˜ ÔÈ ÈÔ ‰‡ÛÎÔϘ ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Â›Ó·È ·˘Ù¤˜ Ù˘ ‰È·Ù‡ˆÛ˘
˘Ôı¤ÛÂˆÓ ‹ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ∏ ‰È·Ù‡ˆÛË ˘Ôı¤ÛÂˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÔÌ¿-
ÎÚ˘ÓÛË ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Û ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ ÂÍËÁ‹ÛÂˆÓ ÁÈ·
ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ, ‹ ÁÈ· ¿ÏÏ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ
Û˘Ìʈӛ· Ì ٷ ·Ô‰ÂÈÎÙÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ. ∞˘Ùfi˜ Ô
Ù‡Ô˜ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ô‰Ôı› ·Ï¿ Ì ÙÔÓ fiÚÔ «ÂÍ‹ÁËÛË» ¿Ó
ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Â›Ó·È ÔÈÎÂ›Ô ÛÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ‹ Â¿Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·Ú¤¯ÂÈ
οÔÈ· ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈ΋ ÏËÚÔÊÔÚ›·. øÛÙfiÛÔ Ë ‰È·Ù‡ˆÛË ˘Ôı¤ÛÂˆÓ Â›Ó·È Û¯ÂÙÈο
··ÈÙËÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ηıÒ˜ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÂÈ ÔÏϤ˜ ÂÈ-
̤ÚÔ˘˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙfiÛÔ ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ fiÛÔ Î·È ¤Íˆ ·fi ·˘Ùfi, ÚÔÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Â‡ÏÔÁ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. √ ‚·ıÌfi˜ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ú¤¯ÔÓÙ·È
οÔȘ Ó‡ÍÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û οÔÈÔ˜
Ó· ÛÙËÚȯı› ηıÒ˜ Î·È Ô ‚·ıÌfi˜ ÂÍÔÈΛˆÛ˘ ‹ ÙÔ Î·Ù¿ fiÛÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Â›Ó·È
ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ‰›Ô ÁÓÒÛ˘, Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ ‚·ıÌfi ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ‰È·-
Ù‡ˆÛ˘ ˘Ôı¤ÛˆÓ.
∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù¤ÏÔ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ÎÚ›ÛÂˆÓ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÔÏfiÎÏËÚÔ
ÙÔ Î›ÌÂÓÔ, οÔÈÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‹ οÔÈÔ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘. ∞˘Ùfi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÎÚÈ-
ÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ··ÈÙ› Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ Ó· ÛÙËÚȯı› Û ÌÈ· ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÚÔÛˆÈ΋
ÈÂÚ·Ú¯›· ·ÍÈÒÓ ÙÔ˘ (ηÏfi/ηÎfi, ηٿÏÏËÏÔ/·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ, ÛˆÛÙfi/Ï¿ıÔ˜).
171
 ∏ ʇÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË
∏ ʇÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË Ë ÔÔ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· ÂÈÛÙÚ·Ù¢ı› Î·È Ë ÔÔ›·
ÌÔÚ› Ó· ÔÈΛÏÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ¤Ó· Û˘Ó¯¤˜ Ê¿ÛÌ· ·fi ÁÂÓÈ΋ (¢Ú›·, ·ÔÎÏ›ÓÔ˘-
Û· Î·È ÎÔÈÓ¿ ÁÓˆÛÙ‹) Û ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË (ÛÙÂÓ‹, Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Î·È Û˘Ó·Ê‹˜ Ì οÔÈÔ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÔ̤·) Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·-
ÛÌÔ‡. √ fiÚÔ˜ «ÁÓÒÛË» ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÔÈı‹ÛÂȘ,
Î·È ÁÓÒ̘ ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÙË ÁÓÒÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ fiÏ· Ù· ÁÓˆÛÙÈο ÂÊfi‰È· ÛÙ· ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚȯı› Ô ·Ó·ÁÓÒ-
ÛÙ˘. ŸÙ·Ó Ë ÁÓÒÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚȯı› Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ Â›Ó·È ÂÍfi¯ˆ˜
ÚÔÛˆÈ΋ Î·È ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈ΋, ÙfiÙÂ Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Â›Ó·È ÈÔ Â‡ÎÔÏË
ηıÒ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏÔ Â‡ÚÔ˜ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ‰ÂÓ ˘¿Ú-
¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ ÈÛ¯˘Úfi Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÚfiÙ˘Ô Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÔÔ›Ô ·˘Ù¤˜ ÔÈ ··ÓÙ‹-
ÛÂȘ Ó· ·ÔÙÈÌËıÔ‡Ó. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ηıÒ˜ Ë ÁÓÒÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚȯı›
ηÓ›˜ Á›ÓÂÙ·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÚÔÛˆÈ΋ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Â͈-·Ó·ÊÔÚÈ΋, ÙÔ Ê¿ÛÌ· ÙˆÓ
·Ô‰ÂÎÙÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÌÂÈÒÓÂÙ·È. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â¿Ó Ë ÁÓÒÛË ÂÚ› Ù· ‰È¿ÊÔÚ·
ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο ›‰Ë, ‹ Û¯ÂÙÈο Ì οÔÈ· ‰ËÌfiÛÈ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fi-
ıÂÛË ÁÈ· ÌÈ· ‡ÏÔÁË ÎÚ›ÛË, Ë ‰È·‰Èηۛ· Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ··ÈÙËÙÈ΋ ·fi fiÙÈ ÛÙËÓ
ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ Ë ‰È·‰Èηۛ· ı· ··ÈÙÔ‡Û ÌÈ· ÚÔÛˆÈ΋ ÁÓÒÌË Û¯ÂÙÈο Ì ÙË
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ οÔÈˆÓ ÚÔÛÒˆÓ. ∂ÈϤÔÓ, Ë ‰˘ÛÎÔÏ›· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÂËÚ¿-
˙ÂÙ·È Î·È ·fi ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜
ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ı· ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙ›. ™Â οÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÙÔ
ΛÌÂÓÔ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ Ï‹Úˆ˜ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù· ÔÔ›· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë.
™Â ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ fï˜, ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ ÔÈ ›‰ÈÔÈ Ó· Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘Ó ‹ Ó·
Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÔÌ¿‰· ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÔÔ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó·
‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ˘fiıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ‹ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ‹ ÙÔ˘˜.

∏ ʇÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘

∏ ʇÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÙÔÓ ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËΠÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜
Î·È Î·Ù¿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜. √ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜ ¿Óˆ Û ·Ï¿ ‹ ÌÈÎÚ‹˜
¤ÎÙ·Û˘ ΛÌÂÓ· Â›Ó·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚÔ˜ ·fi fi,ÙÈ ¿Óˆ Û ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚ· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂ-
ÚÔ ÂÚ›ÏÔη ΛÌÂÓ·. √ ‚·ıÌfi˜ Ù˘ ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ·˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·ÍÈÔÏÔÁ›ٷÈ
Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘, ÙË ÁψÛÛÈ΋ ÙÔ˘ ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘.
√ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·Ú·¿Óˆ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ÔÈ Ôԛ˜ Û˘Ó·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ
ÂÌÂÈÚ›· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂËÚ¿ÛıËΠ¤ÓÙÔÓ· ·fi: ·) ÙÚ¤¯Ô˘Û˜ ıˆڛ˜
Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔÓ ·ÏÏËÏÂȉڷÛÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘,
‚) ÌÔÓ٤Ϸ ηٷÓfiËÛ˘ ÏfiÁÔ˘ (discourse comprehension), Î·È Á) ıˆڛ˜ Û¯ÂÙÈο
Ì ÙËÓ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.1

1
™¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÙÚ¤¯Ô˘Û˜ ıˆڛ˜ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔÓ ·ÏÏËÏÂȉڷÛÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·
Ù˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ‚Ϥ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Dechant, 1991; McCormick, 1988; Rumelhart, 1985. ™¯ÂÙÈο
Ì ٷ ÌÔÓ٤Ϸ ηٷÓfiËÛ˘ ÏfiÁÔ˘ (discourse comprehension) ‚Ϥ Graesser, Millis and Zwaan,
1997; Van Dijk and Kintsch, 1983 ÂÓÒ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ıˆڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ·Ó·ÁÓˆÛÙÈ-
ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ‚Ϥ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο Kirsch and Mosenthal, 1990.
172
¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÂÈϤÍÙ ¤Ó· ÌÈÎÚÔ‡ Û¯ÂÙÈο ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ΛÌÂÓÔ (̤¯ÚÈ 350
ϤÍÂȘ) ·fi Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜. ¢È·ÌÔÚÊÒÛÙ ÙÚÂȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο ÌÂ
ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi. ªÈ· ÂÚÒÙËÛË Ô˘ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ› ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏË-
ÚÔÊÔÚ›·˜, ÌÈ· Ô˘ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ› ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ Î·È ÌÈ· Ô˘ Ó· ÂÓÂÚ-
ÁÔÔÈ› ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ™¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙËÓ ÂÚÈ-
ÏÔÎfiÙËÙ· ÌÈ·˜ ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ Ô˘ ÛÂ
οı ÂÚ›ÙˆÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËΠfiÙÈ ÙËÓ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó (.¯. ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿ÎÏËÛË Ù˘ ÏË-
ÚÔÊÔÚ›·˜ ÂÍÂÙ¿ÛÙ ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÙÔ˘ Â¿Ó ¯ÚÂÈ¿-
˙ÂÙ·È Ë ÏËÚÔÊÔÚ›· Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Î¿ÔÈ·˜ ‰È·‰Ô¯‹˜, ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡
ηÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜ ÙˆÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈ-
ÎÒÓ Ì ·˘Ù‹Ó ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Ù˘ ‰È·ÎÚÈÙfiÙËÙ¿˜ Ù˘ ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ, Ù˘ ÂÚÈÏÔ-
ÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, Î.Ï.). ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘
ÂÚÁ·Û›·˜ Û·˜ (2-3 ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤ӷ ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÔÈ· ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ··ÈÙ› ηıÂÌ›· ·fi ÙȘ ¤ÓÙÂ
ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ 1.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1

§πª¡∏ Δ™∞¡Δ
£¤Ì· Ô˘ ‰fiıËΠÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· PISA 2000

Λίμνη Τσαντ: αλλαγή στάθμης

60 c 4.000 π.Χ.
Βάθος σε μέτρα

50 Σήμερα
40
30
20
10
10.000 π.Χ.

8.000 π.Χ.

6.000 π.Χ.

4.000 π.Χ.

2.000 π.Χ.

0
1.000 μ.Χ.

¶ËÁ‹: πÛÙÔÛÂÏ›‰· ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ŒÚ¢ӷ˜ (www.kee.gr)

™¯‹Ì· 1
173
 ΔÔ ™¯‹Ì· 1 ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÛÙ¿ıÌ˘ Ù˘ §›ÌÓ˘ ΔÛ·ÓÙ, ÛÙË ™·¯¿Ú· Ù˘
μfiÚÂÈ·˜ ∞ÊÚÈ΋˜. ∏ §›ÌÓË ΔÛ·ÓÙ ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËΠÙÂÏ›ˆ˜ Á‡Úˆ ÛÙÔ 20.000 .Ã.,
ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›·˜ ÂÔ¯‹˜ ÙˆÓ ·ÁÂÙÒÓˆÓ. °‡Úˆ ÛÙÔ 11.000 .Ã.
Â·ÓÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎÂ. ™‹ÌÂÚ·, Ë ÛÙ¿ıÌË Ù˘ Â›Ó·È ÂÚ›Ô˘ ÛÙÔ ›‰ÈÔ Â›Â‰Ô Ô˘ ‹Ù·Ó
ÙÔ 1000 Ì.Ã.
ΔÔ ™¯‹Ì· 2 ‰Â›¯ÓÂÈ ÙȘ ‚Ú·¯ÔÁڷʛ˜ (·Ú¯·›· ۯ‰›·ÛË ‹ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ Ô˘ ‚Ú¤ıËÎÂ
ÛÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ ÙˆÓ ÛËÏ·›ˆÓ) Ù˘ ™·¯¿Ú·˜ Î·È ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ·Ó›‰·˜.

Οι βραχογραφίες της Σαχάρας και η εξέλιξη της πανίδας

βουβάλι
ρινόκερος
ιπποπόταμος
βίσονας
ελέφαντας
καμηλοπάρδαλη
στρουθοκάμηλος
γαζέλα
βοοειδή
σκύλος
άλογο
καμήλα
8000 π.Χ. 7000 π.Χ. 6000 π.Χ. 5000 π.Χ. 4000 π.Χ. 3000 π.Χ. 2000 π.Χ. 1000 π.Χ. 0 1000 μ.Χ.

¶ËÁ‹: Copyright Bartholomew Ltd 1988. ∞Ó·Ù‡ˆÛË ·fi ÙÔ The Times Atlas of Archaeology ηÙfi-
ÈÓ ·‰Â›·˜ ÙˆÓ Harper Collins Publishers.

™¯‹Ì· 2

ÃÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÙ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ÛÂÏ›‰·˜ ÁÈ· ÙË Ï›ÌÓË ΔÛ·Ó٠ηÈ
··ÓÙ‹ÛÙ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó.

∂ÚÒÙËÛË 1:
¶ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ‚¿ıÔ˜ Ù˘ §›ÌÓ˘ ΔÛ·ÓÙ Û‹ÌÂÚ·; ∫˘ÎÏÒÛÙ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË.
A. ¢‡Ô ̤ÙÚ· ÂÚ›Ô˘.
μ. ¢Âη¤ÓÙ ̤ÙÚ· ÂÚ›Ô˘.
°. ¶ÂÓ‹ÓÙ· ̤ÙÚ· ÂÚ›Ô˘.
¢. Œ¯ÂÈ ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙ› ÙÂÏ›ˆ˜.
∂. ¢ÂÓ ‰›ÓÂÙ·È Ë ÏËÚÔÊÔÚ›·.
(™ˆÛÙfi ∞)

∂ÚÒÙËÛË 2:
ªÂ ÔÈÔ ¤ÙÔ˜ ÂÚ›Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ÁÚ¿ÊËÌ· ÛÙÔ ™¯‹Ì· 1; ............................................
(™ˆÛÙfi 11.000 .¯. ‹ ÌÂٷ͇ 10.500 Î·È 12.000.Ã.)

174
∂ÚÒÙËÛË 3:
°È·Ù› Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ Â¤ÏÂÍ ӷ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ÁÚ¿ÊËÌ· Ì ÙÔ ¤ÙÔ˜ Ô˘ Â¤ÏÂ͘ ÛÙËÓ
ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÂÚÒÙËÛË;
........................................................................................................................................
(™ˆÛÙfi: ∂·ÓÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ Ï›ÌÓ˘)

∂ÚÒÙËÛË 4:
ΔÔ ™¯‹Ì· 2 ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË fiÙÈ:
A. Ù· ˙Ò· Ù˘ ‚Ú·¯ÔÁÚ·Ê›·˜ ˙Ô‡Û·Ó ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘ ۯ‰ȿÛÙËηÓ.
μ. ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Ô˘ ۯ‰›·Û·Ó Ù· ˙Ò· ‹Ù·Ó Ôχ Ù·Ï·ÓÙÔ‡¯ÔÈ.
°. ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Ô˘ ۯ‰›·Û·Ó Ù· ˙Ò· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó Ì·ÎÚÈ¿.
¢. ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ ηÌÈ¿ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÍËÌÂÚˆıÔ‡Ó Ù· ˙Ò·, Ù· ÔÔ›· ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·Ó
ÛÙË ‚Ú·¯ÔÁÚ·Ê›·.
(™ˆÛÙfi ÙÔ ∞)

∂ÚÒÙËÛË 5:
°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÙ ے ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÙ ÏËÚÔÊÔڛ˜
·fi Ù· ™¯‹Ì·Ù· 1 Î·È 2.
∏ ÂÍ·Ê¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÚÈÓfiÎÂÚˆÓ, ÙˆÓ ÈÔfiÙ·ÌˆÓ ‹ ÙˆÓ ‚ÈÛfiÓˆÓ ·fi ÙȘ ‚Ú·¯ÔÁÚ·-
ʛ˜ Ù˘ ™·¯¿Ú·˜ Û˘Ó¤‚Ë
A. ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÈÔ ÚfiÛÊ·Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙˆÓ ·ÁÂÙÒÓˆÓ.
μ. ÛÙÔ Ì¤ÛÔ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘, fiÙ·Ó Ë §›ÌÓË ΔÛ·ÓÙ ‹Ù·Ó ÛÙÔ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘
ÛÙ¿ıÌ˘ Ù˘.
°. ÌÂÙ¿ ÙËÓ Î¿ıÔ‰Ô Ù˘ ÛÙ¿ıÌ˘ Ù˘ §›ÌÓ˘ ΔÛ·ÓÙ Ô˘ ‰È‹ÚÎÂÛ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
·fi 1000 ¯ÚfiÓÈ·.
¢. ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÌÈ·˜ Û˘Ó¯ԇ˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÍËÚ·Û›·˜.
(™ˆÛÙfi ÙÔ °)

2. Δ¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜

ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
™ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó
ÛÙË ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘. ™ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÔÈ
Û¯ÂÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È Ì ÙÔ fiÓÔÌ· DARTs (Directed Activities Related to Text-
∫·ıÔ‰ËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ™¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ Ì ∫›ÌÂÓÔ) (Davies & Greene, 1984).
√È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
ÂÈÎÂÓÙÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ÛËÌ·ÓÙÈο ̤ÚË ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÂÓÒ ·Ú¿Ï-

175
 ÏËÏ· ÙÔ˘˜ ÂÌϤÎÔ˘Ó Û ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ-
̤ÓÔ˘ ÙÔ˘.
ªÔÚÔ‡Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÈ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó ÛÙȘ ÂÍ‹˜ ‰˘Ô ¢Ú›-
˜ ˘ÔηÙËÁÔڛ˜:
1. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ó·Î·Ù·Û΢‹˜ (‹ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ˘) ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
Û ÌÈ· ÙÚÔÔÔÈË̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÔÚ› ·fi ¤Ó· Λ-
ÌÂÓÔ ‹ ·fi ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ó· Ï›Ô˘Ó Ï¤ÍÂȘ ‹
ÊÚ¿ÛÂȘ ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ó· ¤¯ÂÈ ¯ˆÚÈÛÙ› Û ÙÌ‹Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó ÛÙË ÛˆÛÙ‹ ÙÔ˘˜ ÛÂÈÚ¿. ∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ Â›Ó·È ·ÈÁÓÈÒ‰Ô˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.
2. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘: √È ÂÓ ÏfiÁˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú·ÁÌ·-
ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô Î›ÌÂÓÔ Î·È ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi
Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÎÚ›ÓÂÈ ÔȘ ›ӷÈ
ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È
·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Û ÔȘ ·fi ·˘Ù¤˜ ı· ‹ıÂÏ ӷ ÂÈÎÂÓÙÚˆı›. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ
ηÙËÁÔÚ›· ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ Î·È Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛ˘
ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÙÈÙÏÔ‰fiÙËÛ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ‹
˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ‰È¿ÊÔÚ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ·.
™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ
‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ı· Ú¤ÂÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù· Û˘˙ËÙÔ‡Ó Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ì-
Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÔÌ¿‰ˆÓ Î·È Â¿Ó ·˘Ùfi ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ Û˘˙‹ÙË-
ÛË Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Î·È ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ DARTs ·Ó·Î·Ù·-
Û΢‹˜ ‹ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 1: ™˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·-

ÙÔ˜ ‹ ›Ó·Î·
√È Ì·ıËÙ¤˜ ÚԂϤÔ˘Ó Î·È Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÁÚ·Ì̤Ó˜ ϤÍÂȘ, ÊÚ¿ÛÂȘ ‹
Î·È ÔÏfiÎÏËÚ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ (‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ˘ ÎÂÓÔ‡). ∂›Û˘ Û˘ÌÏË-
ÚÒÓÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜, ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ‹ ¿ÏÏ· ̤ÚË ‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÂ
ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·ÓÙÏÔ‡Ó ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ ·fi ¿ÏÏ· ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì-
‚¿ÓÔÓÙ·È Û ·˘Ùfi. Δ¤ÏÔ˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ›Ó·Î˜ Ì ÚԉȷÌÔÚʈ̤Ó˜ ·fi ÙÔÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÛًϘ Î·È ÁÚ·Ì̤˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ Û˘ÏϤÁÔ˘Ó ·fi
¤Ó· ΛÌÂÓÔ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 2: ∞ӷηٷÛ΢‹ Î·È ÙÈÙÏÔ‰fiÙËÛË

ÙÂÌ·¯ÈṲ̂ÓÔ˘ Î·È ·Ó·Î·ÙÂ̤ÓÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
√È Ì·ıËÙ¤˜ ÚԂϤÔ˘Ó ÙË ÏÔÁÈ΋ ‹ ÙË ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÂÓfi˜ ·Ó·-
ηÙÂ̤ÓÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ (.¯. Ô‰ËÁ›Â˜ ÂÎÙ¤ÏÂÛ˘ ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘ ‹ ·Ê‹ÁËÛË ÂÓfi˜ ÁÂÁÔÓfi-
176
ÙÔ˜). ∂›Û˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡Ó Ù· ÙÌ‹Ì·Ù· ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û‡Ìʈ-
Ó· Ì ηÙËÁÔڛ˜ Ô˘ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 3: ¶Úfi‚Ï„Ë

√È Ì·ıËÙ¤˜ ÚԂϤÔ˘Ó Î·È ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÌ‹Ì·Ù· Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÂÓfi˜ ‹‰Ë ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô-
ÓÙ·È ¤Ó· ÙË ÊÔÚ¿ Î·È ·ÊÔ‡ ·˘ÙÔ› ¤¯Ô˘Ó ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÚÒÙ· ÙȘ ÚԂϤ„ÂȘ ÙÔ˘˜.

∂ÈϤÔÓ ÔÚÈṲ̂ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Â›Ó·È Ù·

·ÎfiÏÔ˘ı·:

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 4: ™‹Ì·ÓÛË Î·È ÙÈÙÏÔ‰fiÙËÛË

√È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ÛÙÔȯ›· ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ù· ÔÔ›· Î·È Ù· ÛËÌ·›-
ÓÔ˘Ó Ì οÔÈÔ ÙÚfiÔ (.¯. ˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË). ∂›Û˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÈÙÏÔ‰ÔÙÔ‡Ó ÙÌ‹Ì·-
Ù· ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ‰Ôı› ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi (.¯. Û ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹, ·ÚÔ˘Û›·ÛË ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ, ÙÔÔı¤ÙËÛË ÛÎË-
ÓÈÎÔ‡, ÎÚ›ÛË, Â›Ï˘ÛË ÎÚ›Û˘, Î.Ï.). Δ¤ÏÔ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÎÔÌÌ·ÙÈ¿ÛÔ˘Ó
¤Ó· ÂÓÈ·›Ô ΛÌÂÓÔ Û ‰È·ÎÚÈÙ¿ ÙÌ‹Ì·Ù· ÛÙ· ÔÔ›· ·Ô‰›‰Ô˘Ó Î·È Î¿ÔÈÔ˘˜ Û‡ÓÙÔ-
ÌÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 5: ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ Î·È Î·Ù·Û΢‹

√È Ì·ıËÙ¤˜ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ·Ô‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÂÓfi˜
ÎÂÈ̤ÓÔ˘ (.¯. ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÚÔ‹˜, ‰›ÎÙ˘·, ‰ÂÓ‰ÚÔÂȉ¤˜ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·, Û˘Ó¯¤˜ Ê¿ÛÌ·).
∂›Û˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ›Ó·Î˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó
ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ∞·ÓÙÔ‡Ó Û ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ·fi ÙÔÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ì ‚¿ÛË Ù· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ
Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙȘ Ôԛ˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙȘ ·¢ı‡ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜
Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. Δ¤ÏÔ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ó Ù· ÛËÌ›· ÎÏÂȉȿ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤-
ÓÔ˘ Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÌÈ· ‰ÈÎÈ¿ ÙÔ˘˜ ÂÚ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

Δ¤ÏÔ˜ ÚfiÛıÂÙ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘

ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Â›Ó·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜:

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 6: √‰ÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘

√È Wood Î.¿., (1992) ·ÚÔ˘Û›·Û·Ó ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· «Ô‰ÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË» ·Ó¿ÁÓˆÛ˘
ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ ¯¿ÚÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û‡Ì‚ÔÏ· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ·˘Ù¿ ÙÔ˘
∫.√.∫ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ Ó· ηıÔ‰ËÁËı› Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ
ÔÔ›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓÒÛÂÈ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ. Δ· ۇ̂ÔÏ· ·˘Ù¿ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÂ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ οı ÊÔÚ¿ Ô‰ËÁ›Â˜ fiˆ˜ «ÂÈ‚Ú¿‰˘Ó ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛ‹ ÛÔ˘ ‰һ,
177
 «‰È¿‚·ÛÂ Î·È ÎÚ¿ÙËÛ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ Û¯ÂÙÈο ÌÂ…», «ÚÔÛ¤Ú·Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ú¿ÁÚ·-
ÊÔ», «ÛÙ·Ì¿ÙËÛÂ Î·È ÛΤ„Ô˘ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi», «‰È¿‚·Û ÙÒÚ· ÙËÓ ÌÂıÂfiÌÂÓË
·Ú¿ÁÚ·ÊÔ», «Í·Ó·‰È¿‚·Û ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ», Î.Ï.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¢Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ 7: ΔÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙˆÓ ‰¤Î· ‚ËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ

Wray & Lewis
√È Wray & Lewis, (1997) ÚfiÙÂÈÓ·Ó ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ‰¤Î· ‚ËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘
ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. Δ· ‚‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ηıÒ˜ Î·È ÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì ÙȘ Ôԛ˜ Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È Ê·›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ¶›Ó·Î· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›.

¶›Ó·Î·˜: ΔÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙˆÓ 10 ‚ËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË

ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙˆÓ Wray & Lewis
™Ù¿‰ÈÔ-μ‹Ì·
1. ∂ÓÂÚÁÔÔ›ËÛË
ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ÁÓÒÛ˘
2. ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÒÓ
ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘
3. ∂ÓÙÔÈÛÌfi˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
4. ÀÈÔı¤ÙËÛË Î·Ù¿ÏÏËÏ˘
ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜
5. ∞ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÌÂ
ÙÔ Î›ÌÂÓÔ
6. ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Î·È
ηٷÓfiËÛË
7. ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹
8. ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘
ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
9. ÀÔ‚Ô‹ıËÛË Ù˘ ÌÓ‹Ì˘
10. ∂ÈÎÔÈÓÒÓËÛË Ù˘
ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
¶ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂ÓÔ ·fi: Wray & Lewis, (1997), p.41.
∂ÚÒÙËÛË
ΔÈ ÁÓˆÚ›˙ˆ ‹‰Ë Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ı¤Ì·
ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘;
ΔÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ‚Úˆ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È
ÁÈ· ÔÈÔ ÏfiÁÔ ı· ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹Ûˆ;
¶Ô‡ Î·È Ò˜ ı· ‚Úˆ ÙËÓ
ÏËÚÔÊÔÚ›· Ô˘ „¿¯Óˆ;
¶Ò˜ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹Ûˆ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ
ˆ˜ ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜;
ΔÈ ÌÔÚÒ Ó· οӈ ÒÛÙ ӷ
ηٷÓÔ‹Ûˆ ηχÙÂÚ· ÙÔ Î›ÌÂÓÔ;
ΔÈ ÌÔÚÒ Ó· οӈ Â¿Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó
ÙÌ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ‰ÂÓ Î·Ù·ÓÔÒ;
ΔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÁÚ¿„ˆ ·fi
ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘;
£· Ú¤ÂÈ Ó· ÈÛÙ¤„ˆ ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜
ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘;
¶Ò˜ ı· ı˘Ì¿Ì·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ·
ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘;
¶Ò˜ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿Ûˆ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ
Û ¿ÏÏÔ˘˜;
¢È‰·ÎÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜
∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ,
ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘
¢È·Ù‡ˆÛË ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ
™‹Ì·ÓÛË Î·È
ÙÈÙÏÔ‰fiÙËÛË
™˘˙‹ÙËÛË
¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ DARTs
™¯¤‰È· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜
™˘ÌÏ‹ÚˆÛË ›Ó·Î·,
Û‹Ì·ÓÛË Î·È ÙÈÙÏÔ‰fiÙËÛË,
ηٷÛ΢‹ ‰È·ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
™˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈο ÌÂ
ÌÂÚÔÏËÙÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜
ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘-ÂÓÙÔÈÛÌfi˜
ÌÂÚÔÏËÙÈÎÒÓ ‹
ÌÔÓfiÏÂ˘ÚˆÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ
¶ÂÚ›ÏË„Ë
∞ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡
›‰Ô˘˜, ›Ó·Î˜,
‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ 3-4 ·ÙfiÌˆÓ ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ÙÔ˘-
Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÚÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ DARTs.

178
 ∏ μπ∞ ™Δ∞ ™Ã√§∂π∞
£¤Ì· Ô˘ ‰fiıËΠÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· PISA 2000
¶ËÁ‹: πÛÙÔÛÂÏ›‰· ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ŒÚ¢ӷ˜ (www.kee.gr)

√π °√¡∂π™ ¢∂¡ ∂π¡∞π ∂¡∏ª∂ƒøª∂¡√π °π∞ Δ∏ μπ∞π√Δ∏Δ∞

¶√À ∞º√ƒ∞ Δ∞ ¶∞π¢π∞ Δ√À™
ªfiÓÔÓ ¤Ó·˜ ÛÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÁÔÓ›˜ Ô˘ ÚˆÙ‹ıËÎ·Ó Â›Ó·È ÂÓ‹ÌÂÚÔ˜ ÁÈ· ÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ
‚È·ÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜, Û‡Ìʈӷ Ì ‰ËÌÔÛÎÔÈ΋ ¤Ú¢ӷ ÙÔ˘
ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶·È‰Â›·˜, Ô˘ ·Ó·ÎÔÈÓÒıËΠÙËÓ ΔÂÙ¿ÚÙË.
∏ ‰ËÌÔÛÎÔÈ΋ ¤Ú¢ӷ, ¤ÁÈÓ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·fi ÙÔ ¢ÂΤ̂ÚÈÔ ÙÔ˘ 1994 ˆ˜ ÙÔÓ
π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1995, Û 19.000 ÂÚ›Ô˘ ÁÔÓ›˜, ‰·ÛοÏÔ˘˜ Î·È ·È‰È¿ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡,
ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ, fiÔ˘ Û˘Ó¤‚ËÛ·Ó ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‚›·˜.
∏ ‰ËÌÔÛÎÔÈ΋ ¤Ú¢ӷ, Ë ÚÒÙË ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Ù˘, Ô˘ ‰ÈÂÍ‹¯ıË ·fi ÙÔ ÀÔ˘ÚÁ›Ô,
Î¿Ï˘„ ̷ıËÙ¤˜ ·fi ÙËÓ ÙÂÙ¿ÚÙË Ù¿ÍË Î·È ¿Óˆ. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ¤Ú¢ӷ 22% ÙˆÓ ·È-
‰ÈÒÓ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ Ô˘ ÚˆÙ‹ıËÎ·Ó Â›·Ó fiÙÈ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ‚È·ÈfiÙËÙ˜, ÛÂ
Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ÙÔ 13% ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È ÙÔ 4% ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ.
∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÂÚ›Ô˘ 26% ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ ›·Ó fiÙÈ
¤¯Ô˘Ó ˘ÔÛÙ› ‚È·ÈfiÙËÙ˜, Ì ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ·˘Ùfi Ó· ÌÂÈÒÓÂÙ·È ÛÙÔ 20% ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘
°˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È ÛÙÔ 6% ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ.
ªÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ·¿ÓÙËÛ·Ó fiÙÈ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ‚›·È˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, Û ÔÛÔÛÙfi 39
¤ˆ˜ 65%, ›·Ó fiÙÈ Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ ˘‹ÚÍ·Ó ı‡Ì·Ù· Ù¤ÙÔÈˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛˆÓ.
∏ ‰ËÌÔÛÎÔÈ΋ ¤Ú¢ӷ ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ 37% ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›-
Ô˘ ‹Ù·Ó ÂÓ‹ÌÂÚÔÈ ÁÈ· ÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‚›·˜, ÛÙfi¯Ô˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‹Ù·Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜.
ΔÔ ÔÛÔÛÙfi ‹Ù·Ó 34% ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È 18% ÁÈ· ÙÔ˘˜
ÁÔÓ›˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ.
∞fi ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ÂÓ‹ÌÂÚÔÈ, 14% ̤¯ÚÈ 18% ›·Ó fiÙÈ ‹Ù·Ó ÂÓ‹ÌÂÚÔÈ ÁÈ· ÙȘ
ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‚›·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜. ªfiÓÔ 3 ¤ˆ˜ 4% ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ¤Ì·ı·Ó ÁÈ· ÙȘ
‚È·ÈfiÙËÙ˜ ·fi Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ‰ËÌÔÛÎÔÈ΋ ¤Ú¢ӷ.
∏ ¤Ú¢ӷ ·¤‰ÂÈÍ Â›Û˘ fiÙÈ 42% ÙˆÓ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ÂÓ‹ÌÂÚÔÈ ÁÈ· ÙȘ ‚È·ÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. ∏ ·Ó·ÏÔÁ›· Ù¤ÙÔÈ-
ˆÓ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ‹Ù·Ó 29% ÛÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·È 69% ÛÙÔ §‡ÎÂÈÔ.
∂ÚˆÙËı¤ÓÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÈÙ›· Ô˘ Â›Ó·È ›Ûˆ ·fi ÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‚›·˜, 85% ÂÚ›Ô˘ ÙˆÓ
‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ·ÁˆÁ‹˜ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ. ¶ÔÏÏÔ› ÁÔÓ›˜ ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ˆ˜
·ÚÈ· ·ÈÙ›· ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ·›ÛıËÛ˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ Î·È Û˘ÌfiÓÈ·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·È‰È¿.
ŒÓ·˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶·È‰Â›·˜ › fiÙÈ Ù· ÔÚ›ÛÌ·Ù· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ÁÔÓ›˜
Î·È ‰¿ÛηÏÔÈ ı· ¤ÚÂ ӷ ›¯·Ó ÛÙÂÓfiÙÂÚË Â·Ê‹ Ì ٷ ·È‰È¿, ÁÈ· Ó· ÚÔÏ·‚·›ÓÔ˘Ó
‚›·È˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.
∏ ‚È·ÈfiÙËÙ· ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ¤ÁÈÓ Ì›˙ÔÓ ı¤Ì· ÛÙËÓ π·ˆÓ›·, ·ÊÔ‡ ¤Ó·˜
13¯ÚÔÓÔ˜ Ô ∫ÈÁÈÔÙ¤ÚÔ˘ √ÎÔ‡¯È ÎÚÂÌ¿ÛÙËΠÛÙÔ ¡›¯ÈÔ, ÙË ¡ÔÌ·Ú¯›· ÙÔ˘ ∞˚¯›, ÛÙ· Ù¤ÏË
ÙÔ˘ 1994, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÛËÌ›ˆÌ· Ô˘ ¤ÏÂÁ fiÙÈ ÔÈ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÙÔÓ Â›¯·Ó ηْ
Â·Ó¿ÏË„Ë ‚Ô˘Ù‹ÍÂÈ Û’ ¤Ó· ÎÔÓÙÈÓfi ÔÙ¿ÌÈ Î·È ÙÔ˘ ·¤Û·Û·Ó ¯Ú‹Ì·Ù·.
∏ ·˘ÙÔÎÙÔÓ›· ·˘Ù‹ ·Ú·Î›ÓËÛ ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶·È‰Â›·˜ Ó· ÂΉÒÛÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÊÔÚ¿ ÁÈ·
ÙȘ ‚›·È˜ Ú¿ÍÂȘ, ÙÔ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1995, Ȥ˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜ Ó· ··ÁÔÚ‡ÛÔ˘Ó
ÛÙÔ˘˜ ٷڷ͛˜ Ó· ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.
¶ËÁ‹: The Japan Times Ltd., ΔfiÎÈÔ, 23 ª·˝Ô˘ 1996

179
 ™‡ÓÔ„Ë
∏ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË Û‡ÓıÂÙˆÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û‹˜ ÙÔ˘
Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË. ™‡Ìʈӷ ÌÂ
ÙÔ˘˜ Davies & Greene, (1984) Ë ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· ÂÍ‹˜ ÙÚ›· ÛÙÔÈ-
¯Â›·: ·) ÛÎÔfi, ‚) ηıÔ‰‹ÁËÛË Î·È Á) ‰È¿ÏÔÁÔ (ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ‹ Â͈ÙÂÚÈÎfi Ì ¿ÏÏÔ˘˜).
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ PISA Ë ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ·fi
ÙËÓ ·Ú¿ÏÏËÏË Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓË ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ù˘:
ñ ∞Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∂ÚÌËÓ›·˜ ηÈ
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· ΛÌÂÓÔ.
∏ ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÛÙËÓ Ô˘Û›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÂÂÍÂÚÁ·Û›·,
ÂÚÌËÓ›· Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ¿ÌÂÛˆÓ Î·È ¤ÌÌÂÛˆÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÚÔηٷϋ„ˆÓ, ÙÔ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ·fi ÙȘ ·fi-
„ÂȘ, ÙËÓ ·fi‰ÔÛË ·fi„ÂˆÓ Û ÚfiÛˆ·, ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌËÛË, ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË, ÙË Ï‹„Ë
·ÔÊ¿ÛˆÓ, ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ·ÈÙÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ, ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË
Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ, ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ.
°È· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÙ·ı› ‰È¿ÊÔÚ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ
Ôԛ˜ ÛÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È Ì ÙÔ fiÓÔÌ· DARTs (Directed
Activities Related to Text-∫·ıÔ‰ËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ™¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ÌÂ
∫›ÌÂÓÔ) (Davies & Greene, 1984).
√È Ù¯ÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ‚ÔËıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÈÎÂÓÙÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙ·
ÛËÌ·ÓÙÈο ̤ÚË ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙÔ˘˜ ÂÌϤÎÔ˘Ó Û ‰È·‰Èηۛ˜
·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘˜.
ªÔÚÔ‡Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÈ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó ÛÙȘ ÂÍ‹˜ ‰˘Ô ¢Ú›-
˜ ˘ÔηÙËÁÔڛ˜:
1. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ó·Î·Ù·Û΢‹˜ (‹ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ˘) ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘: ¶ÚfiÎÂÈÙ·È
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
Û ÌÈ· ÙÚÔÔÔÈË̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÔÚ› ·fi ¤Ó· Λ-
ÌÂÓÔ ‹ ·fi ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ó· Ï›Ô˘Ó Ï¤ÍÂȘ ‹
ÊÚ¿ÛÂȘ ‹ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ó· ¤¯ÂÈ ¯ˆÚÈÛÙ› Û ÙÌ‹Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó ÛÙË ÛˆÛÙ‹ ÙÔ˘˜ ÛÂÈÚ¿. ∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ Â›Ó·È ·ÈÁÓÈÒ‰Ô˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.
2. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘: √È ÂÓ ÏfiÁˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú·ÁÌ·-
ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô Î›ÌÂÓÔ Î·È ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi
Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ̤۷ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÎÚ›ÓÂÈ ÔȘ ›ӷÈ
ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È
·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Û ÔȘ ·fi ·˘Ù¤˜ ı· ‹ıÂÏ ӷ ÂÈÎÂÓÙÚˆı›. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ
ηÙËÁÔÚ›· ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÓÙÔÈÛÌÔ‡ Î·È Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛ˘
ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÔÓÔÌ·ÙÔ‰ÔÛ›·˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ‹
˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ‰È¿ÊÔÚ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ·.
180
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∂ÈϤÍÙ ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Î›ÌÂÓÔ ÌÈÎÚ‹˜ Û¯ÂÙÈο ¤ÎÙ·Û˘ (̤¯ÚÈ 350 ϤÍÂȘ)
Î·È ‰È·Ù˘ÒÛÙ 4-5 Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜, ÔÈ Ôԛ˜
Ó· ÚÔˆıÔ‡Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ÙÔ˘ ·Ó¿ÁÓˆÛË ·fi ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜.
2. ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›: ·) Û ÔÈÔ ÎÂÈÌÂÓÈÎfi ›‰Ô˜
ı· ϤÁ·Ù fiÙÈ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ·˘Ùfi; ‚) ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÔÈ· ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ··ÈÙ› ηıÂÌ›· ·fi ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÙÔ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Î·È
Á) Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙËÓ ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ οı ÂÚÒÙËÛ˘ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·Ì¤-
ÙÚÔ˘˜ Ô˘ Û οı ÂÚ›ÙˆÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËΠfiÙÈ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ‰˘ÛÎÔÏ›·
Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›Û·Ù ÛÙÔ ÂÚÒÙËÌ· (‚), ‰) ۯ‰ȿÛÙ ‰˘Ô ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘
ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ·

°∫ƒ∞ºπΔπ
£¤Ì· Ô˘ ‰fiıËΠÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· PISA 2000
¶ËÁ‹: πÛÙÔÛÂÏ›‰· ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ŒÚ¢ӷ˜ (www.kee.gr)

Δڤ̈ ·fi ı˘Ìfi, ηıÒ˜ ‚Ϥˆ fiÙÈ Ô ÙÔ›¯Ô˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ηı·Ú›ÛÙËÎÂ Î·È Í·Ó·‚¿-
ÊÙËΠÁÈ· ٤ٷÚÙË Û˘Ó¯fiÌÂÓË ÊÔÚ¿, ÁÈ· Ó· ··ÏÏ·Á› ·fi ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
ÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙË, ·ÏÏ¿ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÙÚfiÔ˘˜ Ó·
ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÚÔηÏÔ‡Ó ÚfiÛıÂÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·.
°È·Ù› ηٷÛÙÚ¤ÊÂȘ ÙË Ê‹ÌË Ù˘ ÓÂÔÏ·›·˜ ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·˜ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ, ÂΛ fiÔ˘ ··ÁÔ-
Ú‡ÂÙ·È;
√È Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ‰ÂÓ ÎÚÂÌÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ›Ó·Î¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜, ¤ÙÛÈ
‰ÂÓ Â›Ó·È;
∞ÂÓ·ÓÙ›·˜, „¿¯ÓÔ˘Ó ÁÈ· ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Î·È ·ÔÎÙÔ‡Ó Ê‹ÌË Ì¤Û· ·fi ÓfiÌÈ̘ ÂÎı¤ÛÂȘ.
∫·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË ÌÔ˘ Ù· ÎÙ‹ÚÈ·, ÔÈ ÂÚÈÊÚ¿ÍÂȘ Î·È Ù· ·ÁοÎÈ· ÛÙ· ¿Úη Â›Ó·È ¤ÚÁ·
Ù¤¯Ó˘ ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È ÛÙ’ ·Ï‹ıÂÈ· Ï˘ËÚfi Ó· ¯·Ï¿˜ ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ÌÂ
ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ Î·È ·ÎfiÌË ·˘Ù‹ Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ηٷÛÙÚ¤ÊÂÈ ÙÔ ÛÙÚÒÌ· ÙÔ˘ fi˙ÔÓÙÔ˜.
∂ÈÏÈÎÚÈÓ¿, ‰ÂÓ Î·Ù·Ï·‚·›Óˆ ÁÈ·Ù› ·˘ÙÔ› ÔÈ ÂÁÎÏËÌ·ÙÈÎÔ› ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ÂÓÔ¯ÏÔ‡ÓÙ·È, ÂÂÈ-
‰‹ Ë «Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ‰Ô˘ÏÂÈ¿» ÙÔ˘˜ Û‚‹ÓÂÙ·È Î·È Í·Ó·Û‚‹ÓÂÙ·È.
äÏÁη

¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ ÛÙÔ ÁÔ‡ÛÙÔ. ∏ ÎÔÈÓˆÓ›· Ì·˜ Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙË ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ηÈ
‰È·Ê‹ÌÈÛË. ™‹Ì·Ù· ÂÙ·ÈÚÂÈÒÓ, ÔÓfiÌ·Ù· Ì·Á·˙ÈÒÓ. ªÂÁ¿Ï˜ ÂÓÔ¯ÏËÙÈΤ˜ ·Ê›Û˜ ÛÙÔ˘˜
‰ÚfiÌÔ˘˜. ∂›Ó·È fiÏ· ·˘Ù¿ ·Ô‰ÂÎÙ¿; ™˘Ó‹ıˆ˜ Ó·È. ∂›Ó·È ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ ·Ô‰ÂÎÙfi; °È·
¿ÏÏÔ˘˜ Ó·È, ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜ fi¯È.
¶ÔÈÔ˜ ÏËÚÒÓÂÈ ÙË ˙ËÌÈ¿ ÙÔ˘ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ; ¶ÔÈÔ˜ Û ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·Ó¿Ï˘ÛË ÏËÚÒÓÂÈ ÙÔ ·ÓÙ›-
ÙÈÌÔ ÙˆÓ ‰È·ÊË̛ۈÓ; ™ˆÛÙfi. √ ηٷӷψً˜. ∞˘ÙÔ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÚÙ‹ÛÂÈ ‰È·ÊËÌÈ-
ÛÙÈΤ˜ ·Ê›Û˜ ¤¯Ô˘Ó ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ¿‰ÂÈ¿ Û·˜; Ÿ¯È. °È·Ù› ÙfiÙ ·˘ÙÔ› Ô˘ ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó

181
 ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ ı· Ú¤ÂÈ; ÌÂÓ Â›Ó·È ı¤Ì· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙÔ fiÓÔÌ¿ Û·˜, Ù· ÔÓfiÌ·Ù· Ù˘ ·Ú¤-
·˜ Î·È ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜;
£˘ÌËı›Ù ٷ ÚÈÁˆÙ¿ Î·È Ù· ηÚÒ ÚÔ‡¯· Ô˘ ÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÛÙ· Ì·Á·˙È¿ Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ·
ÚÈÓ. ∫·È Ù· ÚÔ‡¯· ÙÔ˘ ÛÎÈ. Δ· Û¯¤‰È· Î·È Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· ¿ÚıËÎ·Ó Î·Ù¢ı›·Ó ·fi ÙÔ˘˜
ÏÔ˘ÏÔ˘‰¿ÙÔ˘˜ ÙÛÈÌÂÓÙ¤ÓÈÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜. ∂›Ó·È ·ÛÙÂ›Ô fiÙÈ ·˘Ù¿ Ù· Û¯¤‰È· Î·È Ù· ¯ÚÒÌ·Ù·
Â›Ó·È ·Ô‰ÂÎÙ¿ Î·È ı·˘Ì¿˙ÔÓÙ·È, ÂÓÒ ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ, Ô˘ Â›Ó·È ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÛÙÈÏ, ıˆÚ›ٷÈ
ÙÚÔÌÂÚfi.
¢‡ÛÎÔÏÔÈ Î·ÈÚÔ› ÁÈ· ÙËÓ Ù¤¯ÓË.
™ÔÊ›·

OÈ ‰‡Ô ÂÈÛÙÔϤ˜ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ÛÂÏ›‰·˜ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È

¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ı¤Ì· ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ. ΔÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ Â›Ó·È ·Ú¿ÓÔÌË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ Î·È ÁÚ·Ê‹ ÛÂ
ÙÔ›¯Ô˘˜ Î·È ·ÏÏÔ‡. ∞Ó·ÊÂÚı›Ù ÛÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜, ÁÈ· Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÙ ÛÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ
ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ.

∂ÚÒÙËÛË 1: °∫ƒ∞ºπΔπ
√ ÛÎÔfi˜ ηıÂÌÈ¿˜ ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÛÙÔϤ˜ ›ӷÈ
∞. Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙÈ Â›Ó·È ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ.
μ. Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ.
°. Ó· ‰Â›ÍÂÈ fiÛÔ ‰ËÌÔÊÈÏ‹ Â›Ó·È Ù· ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ.
¢. Ó· ÂÈ fiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË Â›Ó·È Ë ‰·¿ÓË ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı·ÚÈÛÌfi ·fi ÙÔ ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ.

∂ÚÒÙËÛË 2: °∫ƒ∞ºπΔπ
°È·Ù› Ë ™ÔÊ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ‰È·Ê‹ÌÈÛË;
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

∂ÚÒÙËÛË 3: °∫ƒ∞ºπΔπ
ªÂ ÔÈ· ·fi ÙȘ ‰‡Ô ÂÈÛÙÔϤ˜ Û˘ÌʈÓ›ÙÂ; ∂ÍËÁ‹ÛÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜ Ì ‰Èο
Û·˜ ÏfiÁÈ·, ÁÈ· Ó· ·Ó·ÊÂÚı›Ù Û fi,ÙÈ ¤¯ÂÈ Ï¯ı› ÛÙË Ì›· ‹ Î·È ÛÙȘ ‰‡Ô ÂÈÛÙÔϤ˜.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

182
∂ÚÒÙËÛË 4: °∫ƒ∞ºπΔπ
°ÓˆÚ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚԇ̠ӷ ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔ ÙÈ Ï¤ÂÈ Ì›· ÂÈÛÙÔÏ‹ (ÂÚȯfiÌÂÓÔ).
°ÓˆÚ›˙ÂÙ fiÙÈ ÌÔÚԇ̠ӷ ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ Ì›· ÂÈÛÙÔÏ‹ Â›Ó·È ÁÚ·Ì-
̤ÓË (‡ÊÔ˜).
Èڛ˜ Ó· Ï¿‚ÂÙ ˘fi„Ë Û·˜ Ì ÔÈ· ÂÈÛÙÔÏ‹ Û˘ÌʈÓ›ÙÂ, ÔÈ· ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ Â›Ó·È
Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÛÙÔÏ‹; ∞ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜ οÓÔÓÙ·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ë Ì›· ‹ Î·È ÔÈ ‰‡Ô ÂÈÛÙÔϤ˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤Ó˜.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................

183
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Adams, R & Wu, M. (eds.), (2002). PISA 2000: Technical Report, Paris: OECD
Publishing.
Cope B. & Kalantzis M. (1993). The Powers of Literacy: A Genre Approach to
Teaching Writing. London: The Falmer Press.
Davies, F. & Greene, T. (1984). Reading for Learning in the Sciences. Edinburgh:
Oliver and Boyd.
Dechant, E. (1991). Understanding and Teaching Reading: An Interactive Model.
Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Graesser, A.C., Millis, K.K. & Zwaan, R.A. (1997). Discourse comprehension.
Annual Review of Psychology, 48, 163-189.
Kirsch, I. & Mosenthal, P. (1990). Exploring Document Literacy: Variables underlying
the performance of young adults. Reading Research Quarterly, 25, 5-30.
McCormick, T.W. (1988). Theories of Reading in Dialogue: An Interdisciplinary
Study. New York: University Press of America.
OECD (2000). Measuring student knowledge and skills: The PISA 2000 assessment
of reading, mathematical, and scientific literacy. Paris: OECD.
Rumelhart, D.E. (1985). Toward an interactive model of reading. In: H. Singer, and
R.B. Ruddell (eds.), Theoretical models and the processes of reading (3rd edition).
Newark, DE: International Reading Association.
Wood, K., Lapp, D. & Flood, J. (1992). Guiding Readers through Text: A Review of
Study Guides. Newark, D.E: International Reading Association.
Wray, D. & Lewis, M. (1997). Extending Literacy: Children Reading and Writing Non-
fiction. London: Routledge.
Van Dijk, T.A. & Kintsch, W. (1983). Strategies of Discourse Comprehension.
Orlando: Academic Press.

184
 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë:
∫·ÈÓÔÙÔÌ›·
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ Ù˘ £.∂. Â›Ó·È Ë ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜, ÔÈ
Ôԛ˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·, Î·È ÔÈ Ôԛ˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ÛΤ„˘ Î·È ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘fi-
ÌÂÓÔÈ ı· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∫·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÁÓˆ-
ÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ (.¯. Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ, ·Ó·˙‹ÙËÛË
Î·È ·ÔÙ›ÌËÛË ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ·Ó¿Ù˘ÍË ÂȯÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜) ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·˜ ÛÙÔÈ-
¯Â›· ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÛÙ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈ-
ÎÂÈ̤ӈÓ.
ñ °ÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ Ôԛ˜
Ô‰ËÁÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Û ‰È¿ÊÔ-
Ú· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·, ̤۷ ·fi ÙËÓ ÂÎfi-
ÓËÛË ·ÙÔÌÈÎÒÓ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ∫·Ù·ÛÙÚÒÓÔ˘Ó Û¯¤‰È· ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÌÂıfi‰ˆÓ Î·È Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘.
ñ ¶ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·
ñ ∂ʇÚÂÛË
ñ ∂ȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·

185
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi Ú·Á‰·›· ÌÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ¤Ó·˜ ·fi
ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Â›Ó·È Ë ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ÌÂıfi-
‰ˆÓ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ÒÛÙÂ Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
ÂÏ΢ÛÙÈ΋ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘fiÌÂÓÔ˘˜ ηıÒ˜ ı· Û˘ÓÂÎÙÈÌ¿ ηٿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Ù˘
ÙȘ ÚÔÛ‰Ô˘ Î·È Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜, Î·È ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙËÓ ÎÔÈ-
ÓˆÓ›·, ‚·ÛÈÎfi˜ ÌÔ¯Ïfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Ù˘ ηÈÓÔ-
ÙÔÌ›·˜.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ·˘Ù‹˜, ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Î·È Ë ·ÚÔ‡Û· ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙË-
Ù·, ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È Û ‰˘Ô ̤ÚË. ™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂȯÂÈ-
ÚÂ›Ù·È ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜. ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ô˘ ·ÔÙÂ-
Ï› Î·È ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ˜
Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ Î·È ÔÈ ÔÔ›-
˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë.
°È· οı Ù¯ÓÈ΋ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· fiÔ˘
·˘Ùfi ÎÚ›ÓÂÙ·È ··Ú·›ÙËÙÔ, Ô ÙÚfiÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘, Èı·Ó¤˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ ηÈ
ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘.

186
π. ∞¡∞º√ƒ∞ ™∂ £∂ª∞Δ∞ ¶√À ∞º√ƒ√À¡
™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞»
1. √ÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·˜
∏ ηÈÓÔÙÔÌ›· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi innovare: Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ “Ó· οÓÂȘ οÙÈ
ηÈÓÔ‡ÚÈÔ”. À¿Ú¯Ô˘Ó ¿Ú· ÔÏÏÔ› ÔÚÈÛÌÔ› Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·.
°ÂÓÈÎfiÙÂÚ· Ô fiÚÔ˜ «Î·ÈÓÔÙÔÌ›·» (¶Ú¿ÛÈÓË μ›‚ÏÔ˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ ÁÈ·
ÙËÓ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·) ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· – ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÌÈ·˜ ȉ¤·˜ ÛÂ
ÂÌÔÚ‡ÛÈÌÔ ÚÔ˚fiÓ ‹ Û ˘ËÚÂÛ›·, Û ÌÈ· Ó¤· ÌÔÚÊ‹ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ù˘ Âȯ›ÚË-
Û˘, Û ÌÈ· Ó¤· ‹ ‚ÂÏÙȈ̤ÓË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ̤ıÔ‰Ô ·Ú·ÁˆÁ‹˜, Û ¤Ó· Ó¤Ô ÙÚfiÔ
·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÂÓfi˜ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ (design, marketing) ‹ ·ÎfiÌË Î·È Û ÌÈ· Ó¤· ̤ıÔ‰Ô
·ÚÔ¯‹˜ ˘ËÚÂÛÈÒÓ. ªÔÚ› Â›Û˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÛÙËÓ Î·Ù·-
Û΢‹ Ó¤Ô˘ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÎÔ‡ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡, ÛÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘ ÌÂ Ó¤Ô ÙÚfiÔ
‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ‹ Ó· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ ¤Ó· Ó¤Ô ÙÚfiÔ ÛΤ„˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÌÈ·˜
ηٿÛÙ·Û˘ ‹ ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

™‡Ìʈӷ Ì ÌÈ· ¿ÏÏË ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· (Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ

√√™∞) ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÌÈ·˜ ȉ¤·˜ Û ÂÌÔÚ‡ÛÈÌÔ ÚÔ˚fiÓ ‹ ˘ËÚÂÛ›·, ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁÈ΋ ̤ıÔ‰Ô ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‹ ‰È·ÓÔÌ‹˜ –Ó¤· ‹ ‚ÂÏÙȈ̤ÓË– ‹ ·ÎfiÌ· Û Ӥ·
̤ıÔ‰Ô ·ÚÔ¯‹˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˘ËÚÂÛ›·˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘ÙfiÓ Ô fiÚÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È
ÛÙË ‰È·‰Èηۛ·. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, fiÙ·Ó Ì ÙË Ï¤ÍË “ηÈÓÔÙÔÌ›·” ˘Ô‰ËÏÒÓÂÙ·È
¤Ó· Ó¤Ô ‹ ‚ÂÏÙȈ̤ÓÔ ÚÔ˚fiÓ, ÂÍÔÏÈÛÌfi˜, ‹ ˘ËÚÂÛ›· Ô˘ ‰È·¯¤ÂÙ·È ÂÈÙ˘¯Ò˜
ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿, Ë ¤ÌÊ·ÛË ‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜.
™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÚÒÙË ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ fiÚÔ˘ (ηÈÓÔÙÔÌÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·), ÙÔ ‚¿ÚÔ˜
¤ÊÙÂÈ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÈÓÔÂ›Ù·È Î·È ·Ú¿ÁÂÙ·È Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›·, ÛÙ· ‰È¿ÊÔ-
Ú· ÛÙ¿‰È· Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ·˘Ù‹Ó (‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·, Ì¿ÚÎÂÙÈÓÁÎ, ¤Ú¢ӷ Î·È ·Ó¿-
Ù˘ÍË, ۯ‰ȷÛÌfi˜, ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È ‰È·ÓÔÌ‹) Î·È ÛÙËÓ ·ÏÏËÏÂÍ¿ÚÙËÛ‹ ÙÔ˘˜. ¢ÂÓ
ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÁÚ·ÌÌÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·, ÁÈ· Û·ÊÒ˜ ÔÚÈÔıÂÙË̤Ó˜ Ê¿ÛÂȘ Î·È ÁÈ· ·˘Ùfi-
Ì·ÙË ·ÏÏËÏÔ˘¯›·, ·ÏÏ¿ Ì¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ Î·È “·ÏÈÓ‰ÚÔ-
ÌÈÎÒÓ ÎÈÓ‹ÛˆӔ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ‰È·ÊfiÚˆÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, ÙˆÓ
ÔÔ›ˆÓ Ë ›ڷ, ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Î·È Ë Ù¯ÓÔÁÓˆÛ›· ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·È Î·È ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÔÓÙ·È ·ÌÔÈ-
‚·›·. ŒÙÛÈ ÂÍËÁÂ›Ù·È Ë ‰È·ÚÎÒ˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ Ú¿ÍË
ÛÙÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ Ì¤Û· ÛÙËÓ Âȯ›ÚËÛË (Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇
ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ, Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ ÛÙËÓ ÔÚÁ·ÓˆÙÈ΋ ηÈÓÔÙÔ-
Ì›·), ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙ· ‰›ÎÙ˘· Ù· ÔÔ›· Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙËÓ Âȯ›ÚËÛË Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘
(¿ÏϘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ, ˘ËÚÂۛ˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢, ΤÓÙÚ· Ù¯ÓÔÁÓˆÛ›·˜, ÂÚ¢ÓËÙÈο
ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· Î.Ï.). ∏ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜, Ë Û˘ÓÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ÂÎÊÚ·˙fiÌÂÓ˘
˙‹ÙËÛ˘, Ë ¤ÁηÈÚË Úfi‚ÏÂ„Ë ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜ Î·È Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ¤¯Ô˘Ó
Â›Û˘ ÂÍ›ÛÔ˘ ÌÂÁ¿ÏË – ·Ó fi¯È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË – ÛËÌ·Û›· Ì ÙËÓ ¿ÚÈÛÙË ÁÓÒÛË ÙˆÓ
Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.

187
 ™‡Ìʈӷ Ì ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ fiÚÔ˘ (Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·), ÙÔ
‚¿ÚÔ˜ ¤ÊÙÂÈ ÛÙÔ Ó¤Ô ÚÔ˚fiÓ, ÙË Ó¤· ̤ıÔ‰Ô ‹ ÙË Ó¤· ˘ËÚÂÛ›·. ¢È·ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ, ¤ÙÛÈ
ÙË ÚÈ˙È΋ ηÈÓÔÙÔÌ›· (fiˆ˜ ›ӷÈ, ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ, Ë Î˘ÎÏÔÊÔÚ›· ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘
ÂÌ‚ÔÏ›Ô˘ ‹ ÙÔ˘ ‰›ÛÎÔ˘ compact) Î·È ÙË ‚ÂÏÙȈÙÈ΋ ηÈÓÔÙÔÌ›·, Ë ÔÔ›· ÌÂÙ·‚¿Ï-
ÏÂÈ, Ì ÚÔԉ¢ÙÈΤ˜ ‚ÂÏÙÈÒÛÂȘ, Ù· ÚÔ˚fiÓÙ·, ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‹ ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜
(·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ, Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÌÈÎÚÔÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÒÓ 32 ‰˘·‰ÈÎÒÓ „ËÊ›ˆÓ (bits)
·ÓÙ› ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÒÓ Ì 16 ‰˘·‰Èο „ËÊ›· (bits) ÛÙÔ˘˜ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡˜ ÂÍÔ-
ÏÈÛÌÔ‡˜ ‹ Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ·ÂÚfiÛ·ÎÔ˘ ÛÙ· ·˘ÙÔΛÓËÙ·).
∏ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ÌÂıfi‰ˆÓ ‹ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Û fiÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔ‡˜ ‹ ˘„ËÏ‹˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜, ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ‹
ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜, ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÎÔ‡˜, ÁˆÚÁÈÎÔ‡˜ ‹ ÙÚÈÙÔÁÂÓ›˜. ∏ ηÈÓÔÙÔÌ›· ÌÔÚ› Â›-
Û˘ Ó· ·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÁÂÓÈÎÔ‡ Û˘ÌʤÚÔÓÙÔ˜ ‹ ÎÔÈÓ‹˜ ˆÊ¤ÏÂÈ·˜: ‰ËÌfiÛÈ·
˘Á›·, ‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ Ù·¯˘‰ÚÔÌÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ‹ Ù˘
‰ËÌfiÛÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. øÛÙfiÛÔ, Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ù’ ·Ó¿ÁÎË Û˘ÓÒÓ˘ÌË ÌÂ
ÙËÓ (˘„ËÏ‹) Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Î¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ Ù˘ fiÏÔ Î·È ÈÔ
Û˘¯Ó¿ ÛÙÔ˘˜ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÎÔ‡˜ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡˜, Ù· ˘ÏÈο, Ù· ÏÔÁÈÛÌÈο (ÂÓۈ̷و̤ÓË
Ù¯ÓÔÏÔÁ›·) Î·È ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÛÔÛÙfi ÙˆÓ Î·ÈÓÔÙÔÌÈÒÓ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi
Ó¤Ô˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ ÁÓˆÛÙÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ (·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ, ÙÔ Ì·ÁÓËÙÔÛÎfiÈÔ
(‚›ÓÙÂÔ), Ë ÈÛÙÈÔÛ·Ó›‰·) ‹ ·fi Ӥ˜ ¯Ú‹ÛÂȘ (ÁÔ˘fiÎÌ·Ó) ‹ ·ÎfiÌË, ·fi ÙË ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ.

2. ∂ʇÚÂÛË Î·È ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·

£· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛËÌ·Óı› Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ÌÂٷ͇ Ù˘ ÂʇÚÂÛ˘ Î·È Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜,
ˆ˜ fiÚÔ˘˜, ÂÂȉ‹ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌÈ· Û‡Á¯˘ÛË, ÂȉÈο ÛÙ· Û¯ÔÏÈο
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiÔ˘ Ô fiÚÔ˜ ÂÊ¢ڤÙ˘ Î·È ÂʇÚÂÛË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û˘¯Ó¿ ÛÙ·
Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›·.
∂ʇÚÂÛË Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‹ ·Ó¿Ù˘ÍË Ó¤ˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ˘ËÚÂÛÈÒÓ ‹ ȉÂÒÓ,
ÂÓÒ Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÂÌÔÚ‡ÛÈÌÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ·fi Ì›· Âʇ-
ÚÂÛË. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÂʇÚÂÛË Â›Ó·È ÌÈ· Ó¤· ȉ¤· ÁÈ· ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ Ô˘ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ¤ÙÛÈ, Ô˘ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È Úfi‰ËÏÔ Û ¤Ó·Ó ÂȉÈÎfi ÛÙÔ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
√È ·Ú·Î¿Ùˆ ÁÓˆÛÙ¤˜ Ì·˜ ˆ˜ ÂÊ¢ڤÛÂȘ, fiˆ˜ Ë ÂʇÚÂÛË ÙÔ˘ ÙËÏÂÊÒÓÔ˘ ·fi
ÙÔÓ Bell (Ô˘ Ì·˜ Â¤ÙÚ„ ӷ ¤¯Ô˘Ì ÁÚ‹ÁÔÚ˜ ÂÈÎÔÈӈӛ˜ ÌÂٷ͇ Ôχ Ì·ÎÚÈ-
ÓÒÓ ÛËÌ›ˆÓ) Î·È Ë ÂʇÚÂÛË ÙÔ˘ ‚ÂÓ˙ÈÓÔÎÈÓËÙ‹Ú· ·fi ÙÔÓ Otto Î·È Ù˘ Ì˯·Ó‹˜
ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ η‡Û˘ ·fi ÙÔÓ Diesel (Ô˘ Â¤ÙÚ„ ӷ ¤¯Ô˘Ì ·˘ÙÔΛÓËÙ· ÁÈ· ÙȘ
ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÙȘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ì·˜) ‰ÂÓ Â›Ó·È ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÂÊ¢ڤÛÂȘ,
·ÏÏ¿ ηÈÓÔÙƠ̂˜, ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ‰ËÏ·‰‹ Ó¤Ô˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ó· οÓÔ˘Ì οÙÈ Ô˘ ·ÏÏ¿-
˙ÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ˙Ô‡ÌÂ.

188
¢ÂÓ Â›Ó·È Û›ÁÔ˘ÚÔ fiÙÈ ÌÈ· ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË ÂʇÚÂÛË ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ¤Ó· ÂÈÙ˘-
¯Ë̤ÓÔ ÚÔ˚fiÓ. ΔȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ ȉ¤Â˜ ÔÈ Ôԛ˜ ·Ú¯Èο Ê·›ÓÔÓÙ·È ÂÈÙ˘¯Ë-
̤Ó˜ Û˘Ó·ÓÙÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÂÌfi‰È· ηٿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÌÂÙ·ÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÂ
Ó¤· ÚÔ˚fiÓÙ·. ∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Î·Ù·-
Û΢‹ ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÛÙÔ ÂÚ¢ÓËÙÈÎfi ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ Î·È ÛÙË Ì·˙È΋ ·Ú·ÁˆÁ‹
Î·È ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿.
ΔÔ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ ·Ó·Î·Ï‡ÊıËΠÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ· ÛÙȘ ∏ӈ̤Ó˜
¶ÔÏÈÙ›˜. √È ·‰ÂÚÊÔ› ƒ¿ÈÙ Ô˘ ηٷÛ··Û·Ó ÙÔ ÚÒÙÔ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ ·Ï¿ ‹ıÂÏ·Ó
Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· Ì˯·Ó‹ Ô˘ ÂÙ¿ÂÈ. ¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÛÎÂÊı› ÙËÓ ÂÌÔÚÈ΋
ÂÈÙ˘¯›· Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ›¯Â Ë È‰¤· ÙÔ˘˜.

™ÙÔÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ›Ó·Î· ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÌÂÚÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·ÏÏ·ÁÒÓ Ô˘ ÂÓÙ¿ÛÛÔ-

ÓÙ·È ÛÙÔ ‰›Ô ÙˆÓ Î·ÈÓÔÙÔÌÈÒÓ.

∞ÏÏ·Á‹ ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ·

¶ÚfiÛıÂÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ñ ∫·Ï‡ÙÂÚÔ ¯ÚÒÌ· ‹ ·fi‰ÔÛË Û ÌÈ· Ï¿Ì· ÊıÔÚÈÛÌÔ‡.

Û ÚÔ˚fiÓ, ̤ıÔ‰Ô ‹ ñ ¡¤Ô˜, ¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜ ηٷχÙ˘.
Û‡ÛÙËÌ·. ñ μÂÏÙȈ̤ÓÔ˜ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ‹˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘

¡¤Ô Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi, ̤ıÔ- ñ ¶Ï·ÛÙÈÎfi˜ ο‰Ô˜ Ï˘ÓÙËÚ›Ô˘

‰Ô˜ ‹ Ù¯ÓÈ΋ Û ¤Ó· ñ ™‡ÓÙËÍË ·ÓÙ› ÁÈ· Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ Ì˯·Ó‹˜ ·ÂÚȈ-
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Û‡ÛÙËÌ· ıÔ‡ÌÂÓÔ˘.

¡¤Ô ÚÔ˚fiÓ ÁÈ· ˘¿Ú- ñ ¢›ÛÎÔ˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ compact (CD)

¯Ô˘Û· ·ÁÔÚ¿ ñ ŒÁ¯ÚˆÌË ÙËÏÂfiÚ·ÛË

ƒÈ˙Èο Ó¤· ̤ıÔ‰Ô˜ ñ ¶ÔÏ˘·Èı˘Ï¤ÓÈÔ ¯·ÌËÏ‹˜ ›ÂÛ˘

·Ú·ÁˆÁ‹˜

¡¤Ô ÚÔ˚fiÓ ÁÈ· Ó¤· ñ ™ÈÏÈÎfiÓ˜

·ÁÔÚ¿ ñ ¶ÚÔÛˆÈÎÔ› ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜
ñ ™˘Û΢¤˜ video

¡¤· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ñ ¢ÔÚ˘ÊÔÚÈΤ˜ ÂÈÎÔÈӈӛ˜

ñ ∂ÈÎÔÈӈӛ˜ Ì ÔÙÈΤ˜ ›Ó˜
ñ ∫Ú·Ù‹ÛÂȘ ÂÈÛÈÙËÚ›ˆÓ Ì ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹

∂ÓÙÂÏÒ˜ Ó¤· ‰˘Ó·Ùfi- ñ ™ÙÈÁÌÈ·›· ʈÙÔÁÚ·Ê›·

ÙËÙ· ñ ¢ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË

189
 3. ∫·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·
∏ ηÈÓÔÙÔÌ›· ·ÔÙÂÏ› Û‹ÌÂÚ· ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ·ÓÙ·-
ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÁÈ· ÙȘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ. ø˜ ηÈÓÔÙÔÌ›· ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfi-
ÙËÙ·˜ ÂÓÓÔÂ›Ù·È Ë ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÌÈ·˜ ȉ¤·˜ Û ÂÌÔÚ‡ÛÈÌÔ Ó¤Ô ‹ ‚ÂÏÙȈ̤ÓÔ ÚÔ˚fiÓ,
˘ËÚÂÛ›·, ̤ıÔ‰Ô ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‹ ‰È·ÓÔÌ‹˜.

√ Thomas Alva Edison1 ›¯Â ÂÈ:

“H ηÈÓÔÙÔÌ›· ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ·ÏÒ˜ ÙË Á¤ÓÓËÛË Ó¤ˆÓ
ȉÂÒÓ, Â›Ó·È Ë ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ
ȉÂÒÓ ÛÙËÓ Ú¿ÍË”

∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·

Â›Ó·È Ôχ ÌÂÁ¿ÏË ÂÂȉ‹ Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ·
Ì ÙȘ ÚÔÔÙÈΤ˜ ÎÂÚ‰ÔÊÔÚ›·˜. °È· ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· Ë Î·ÈÓÔ-
ÙÔÌ›· ·ÔÙÂÏ› ›Ûˆ˜ ÙÔ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚÔ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ‰ËÌÈÔ˘Ú-
Á›·˜ ˘„ËÏÔ‡ ÔÛÔÛÙÔ‡ ΤډԢ˜ ÁÈ· ÙËÓ Âȯ›ÚËÛË.
√ ‰È¿ÛËÌÔ˜ ·˘ÛÙÚÈ·Îfi˜ ÔÈÎÔÓÔÌÔÏfiÁÔ˜ Joseph Schumpeter (°Èfi˙ÂÊ ™Ô˘Ì¤ÙÂÚ)
ÛËÌ›ˆÛ ̿ÏÈÛÙ· fiÙÈ Ë ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜
Â›Ó·È Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ηÈÓÔÙÔÌÈÒÓ ÛÙÔ ·Ú·ÁˆÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·.
∏ ηÈÓÔÙÔÌ›· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ™Ô˘Ì¤ÙÂÚ ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ Î¿ÔÈ· ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿-
Ùˆ ÌÔÚʤ˜:
ñ ∂›Ù ÌÈ·˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Û ¤Ó· ˘¿Ú¯ÔÓ ÚÔ˚fiÓ ‹ Û ÌÈ· ˘¿Ú¯Ô˘Û· ·Ú·ÁˆÁÈ΋
‰È·‰Èηۛ·
ñ ∂›Ù Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÓfi˜ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈο Ó¤Ô˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ‹ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·Ú·-
ÁˆÁ‹˜.
™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÌÈ·˜ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ Û ÌÈ· Âȯ›ÚËÛË ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ
·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÓfi˜ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ Ô˘ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ·fi Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· ÙˆÓ ·ÓÙ·Áˆ-
ÓÈÛÙÒÓ Ù˘. ªÂ ‰Â‰Ô̤ÓÔ fiÙÈ ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ˙ËÙÔ‡Ó ÙÔ Ó¤Ô ÚÔ˚fiÓ, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙË Ó¤· Âȯ›ÚËÛË Ó· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜
Ù˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ¯¿ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜ Ù˘. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Ë Âȯ›ÚËÛË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÈ·
Ó¤· ·ÁÔÚ¿, fiÔ˘ ÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È Â›Ó·È ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘. ªÈ· Âȯ›-
ÚËÛË Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì ·˘Ù‹ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÌÔÓÔÒÏÈÔ Î·È ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ
ηχÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË Âȯ›ÚËÛ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÂȯÂÈÚËÌ·Ù›·, ÁÈ·Ù› ÙÔ˘ ·Ô‰›‰ÂÈ Ù·
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‰˘Ó·Ù¿ ΤډË.
1
Thomas Alva Edison (1847-1931)
∞ÌÂÚÈηÓfi˜ ÂÊ¢ڤÙ˘, Ô ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔ˘ ʈÓÔÁÚ¿ÊÔ˘, ÙÔ˘ Ï·ÌÙ‹Ú·, Ù˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋˜ Ì˯·-
Ó‹˜, ÙÔ˘ ÊıÔÚÔÛÎÔ›Ô˘, ÙˆÓ ÛȉËÚÔ·ÏηÏÈÎÒÓ Ì·Ù·ÚÈÒÓ, ‰È¿ÊÔÚˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·Ù·Û΢‹˜ ÙÛÈ̤ÓÙÔ˘
Î.Ï. ™˘ÓÔÏÈο Ô ŒÓÙÈÛÔÓ Â›¯Â 1093 ‰ÈÏÒÌ·Ù· ¢ÚÂÛÈÙ¯ӛ·˜ Ô˘ ηχÙÔ˘Ó ¤Ó· Â˘Ú‡Ù·ÙÔ Ê¿ÛÌ·.
ŸÏ· ÍÂΛÓËÛ·Ó fiÙ·Ó ÙÔÓ ¤‰ÈˆÍ·Ó ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ˆ˜ ηı˘ÛÙÂÚË̤ÓÔ Î·È ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ‰Ô˘Ï¤-
„ÂÈ ÛÙÔÓ ÛȉËÚfi‰ÚÔÌÔ ÎÈ ·ÚÁfiÙÂÚ· ˆ˜ ÙËÏÂÁÚ·ÊËÙ‹˜. ∞˘Ù‹ Ë ‰Â‡ÙÂÚË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔÓ ÒıËÛ ÛÙÔ Ó·
ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÛÔ‚·Ú‹ Î·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ‰Ô˘ÏÂÈ¿.

190
II. ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞Δ∞ ∂º∞ƒª√°∏™
∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡
™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞»
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ì ‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ÚÔ-
¿ÁÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. √È Ù¯ÓÈ-
Τ˜ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÙfiÛÔ ˆ˜ ‰È·ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›·, ÁÈ· Ó· ·ÓÈ-
¯Ó‡ÛÔ˘Ì ÙÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ
ηÈÓÔÙÔÌ›·, fiÛÔ ˆ˜ ‰È‰·ÎÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Û¯Â-
Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ∂ȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜»

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ»
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·»
ÂÈ˙ËÙ› Ó· ÂÌϤÍÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ̤۷ ·fi ÙË ¯ÚËÛÈ-
ÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ. ∂ÍËÁ› ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ·˘Ù¤˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·
˙ËÙ¿ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÔȘ ϤÍÂȘ ÙÔ˘˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û˘ÓÂÈÚÌÈο ÛÙÔ
ÓÔ˘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·».
ΔÔ ÈÔ Èı·Ófi Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ï¤ÍÂȘ fiˆ˜: «ÂÈÌÔÓ‹» «ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·»,
«Û˘ÓÂÚÁ·Û›·» «ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfiÙËÙ·» «Ê·ÓÙ·Û›·», «Ú›ÛÎÔ», «·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ·», «‰‡Ó·ÌË»,
«ı¤ÏËÛË», «ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ·», «„˘¯Ú·ÈÌ›·», «Â˘Î·Èڛ˜», «Â˘ı‡ÓË», «Î¤Ú‰Ô˜», «¯Ú‹Ì·»,
«Â͢Ó¿‰·», «˘ÔÌÔÓ‹», «Î·Ù·ÊÂÚÙ˙‹˜», «ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ», «Â¤Ó‰˘ÛË», «È‰¤·», Î.Ï.
√È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÈ̘ ÁÈ·Ù› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È
fiϘ ‡ÛÙԯ˜, ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· «ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·». √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
Îfi˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È, ¯ˆÚ›˜ Ó· Û¯Ô-
ÏÈ¿˙ÂÈ ‹ Ó· ‰È·ÎfiÙÂÈ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘˜ fiÛÔ ÛΤÙÔÓÙ·È ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó·
‰ÈÂÈÛ‰‡Ô˘Ó ÛÙ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٷٿÛÛÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ η٤ÁÚ·„ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÛÂ
ηÙËÁÔڛ˜, ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ –·Ó ··ÈÙ›ٷȖ Î·È ¿ÏϘ ϤÍÂȘ. ∫·ÙfiÈÓ ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙË Û¯¤ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ηÙËÁÔÚ›· Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ηÈ
ÚÔ¯ˆÚ¿ ÛÂ Û˘ÓıÂÙÈ΋ ·Ó·ÎÂÊ·Ï·›ˆÛË.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «∞fi ÙËÓ ÂʇÚÂÛË ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·»

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
∞ÊÔ‡ ¯ˆÚÈÛıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¤ÓÙ ·ÙfïÓ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚ›˙ÂÈ ÌÈ·
Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ì·˜ ˙ˆ‹ (.¯. ·Ó··Ú·-

191
 ÁˆÁ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ̤ۈ ‰›ÛÎˆÓ ‚ÈÓ˘Ï›Ô˘, ‹ CD ÌÔ˘ÛÈ΋˜, Ï¿Ì· ˘Ú¿ÎÙˆÛ˘, Î.Ï.) ηÈ
ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔ-
ڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ·˘Ù‹˜ (ÔÈÔ˜, fiÙÂ, Ò˜ ¤Î·Ó ÙËÓ ÂʇÚÂÛË, Ò˜
Ë ÂʇÚÂÛË ¤ÁÈÓ ηٷӷψÙÈÎfi ÚÔ˚fiÓ, ÔȘ ‚ÂÏÙÈÒÛÂȘ – ηÈÓÔÙƠ̂˜ ˘¤ÛÙË Ì¤¯ÚÈ
Û‹ÌÂÚ·) Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÔÈ· Î·È ÁÈ·Ù› ı· Â›Ó·È Ë ÌÂÏ-
ÏÔÓÙÈ΋ ÔÚ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ (.¯. Ò˜ ı· Â›Ó·È ÔÈ Û˘Û΢¤˜ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜
ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÌÂÙ¿ ·fi 50 ¯ÚfiÓÈ·).
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ, Ù· ̤ÏË ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙Ô˘Ó, ̤ۈ ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘˜, Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, fiÔ˘ ÙfiÛÔ Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È Á›ÓÂÙ·È Û˘˙‹-
ÙËÛË. ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂˆÓ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂ-
ÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «™˘˙‹ÙËÛË»

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ «ÂʇÚÂÛË» Î·È «Î·ÈÓÔÙÔÌ›·», Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
·Ó·ı¤ÙÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏϤÍÔ˘Ó ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙȘ ÂÊ¢ڤÛÂȘ ÙÔ˘ §ÂÔÓ¿ÚÓÙÔ ¡Ù·
μ›ÙÛÈ Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙȘ ·Èٛ˜ Ô˘ ÔÈ ÂÊ¢ڤÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ
ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó Û ˘ÏÔÔ›ËÛË Î·È ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ·Ó ÚÔ˚fiÓÙ·.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË, Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi,
Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘ ÙÔ˘.
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi-
„ÂˆÓ Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «∫·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈΤ˜

¢ηÈڛ˜»
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «ªÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘»
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È ÛÙËÓ ÂȯÂÈÚË-
Ì·ÙÈ΋ ¢ηÈÚ›·, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘ Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÙÔ˘˜
ÂÍËÁ› ÙÔ ÛÙfi¯Ô Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘.
¢›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ, ÙÔ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ‰›ÓÂÈ ÌÂÚÈΤ˜
ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· fiÛ· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ ·fi ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÁÈ· Ï›Á· ÏÂÙ¿ Î·È Ó·
··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ.
Δ¤ÏÔ˜, Ô ÂÎÚfiÛˆÔ˜ οı ÔÌ¿‰·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÔÌ¿-
‰·˜ ÙÔ˘ Î·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔηÏ› Û˘˙‹ÙËÛË Ì ‚¿ÛË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Î·È ·fi„ÂȘ
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Î·È ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.
∫›ÌÂÓÔ:
«∏ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Δ˙ÂÊ ª¤˙Ô˜ (Jeff Bezos), ÙÔ˘ ȉÈÔÎÙ‹ÙË ÌÈ·˜ ·fi ÙȘ ϤÔÓ ÂÙ˘¯Ë̤Ó˜
ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÛÙÔ Internet, ÙÔ˘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡ ηٷÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Amazon (www.amazon.com):»

192
«√ ÂȯÂÈÚËÌ·Ù›·˜ Δ˙ÂÊ ª¤˙Ô˜ ¤Î·Ó ÛÔ˘‰¤˜ Û ı¤Ì·Ù· ËÏÂÎÙÚÔÏÔÁ›·˜, Ì˯·ÓÔÏÔ-
Á›·˜ Î·È ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ¶Ú›ÓÛÙÔÓ ÙˆÓ ∏¶∞. ∫·ÙfiÈÓ ÂÚÁ¿ÛÙËΠÛÂ
Ì›· ÂÙ·ÈÚ›· ˘„ËÏ‹˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤ÁÈÓÂ Î·È Ô ÓÂfiÙÂÚÔ˜ ·ÓÙÈÚfi‰ÚÔ˜. §›ÁÔ
ÚÈÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙË ‰ÈÎÈ¿ ÙÔ˘ Âȯ›ÚËÛË ÂÚÁ¿ÛÙËΠ̠ÂÈÙ˘¯›· Î·È Û ̛· ¿ÏÏË Âȯ›-
ÚËÛË. ∫·ÙfiÈÓ ÙÔ˘ ‹Úı ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈ΋ ȉ¤·... ªfiÏȘ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Î·È Ô
›‰ÈÔ˜ Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓÒÚÈÌÔ˘ – ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË (1993) –
πNTERNET, fiÙ·Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛ fiÙÈ, Ì 2300% ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ ¯ÚfiÓÔ, ˘‹Ú¯Â ÌÈ·
ÂÎÏËÎÙÈ΋ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈ΋ ¢ηÈÚ›· ÁÈ· ÙÔÓ ÚÒÙÔ Ô˘ ı· ·ÔÊ¿ÛÈ˙ ӷ ·Û¯ÔÏËı› ÌÂ
ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ.
∞ÊÔ‡ ¤Î·Ó ¤Ú¢ӷ Á‡Úˆ ·fi Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· Ô˘ ›¯·Ó ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÈÙ˘¯›· Û ˆÏ‹-
ÛÂȘ ·fi ·fiÛÙ·ÛË, Û˘Ì¤Ú·Ó fiÙÈ Ù· ‚È‚Ï›· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÌÔÓ·‰È΋ ¢ηÈÚ›·.
∂Í¿ÏÏÔ˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÌÂÁ¿ÏÔÈ Î·Ù¿ÏÔÁÔÈ ÒÏËÛ˘ ‚È‚Ï›ˆÓ, ·ÊÔ‡ ¤Ó·˜ ηÏfi˜ ηٿÏÔ-
ÁÔ˜ ı· ›¯Â ̤ÁÂıÔ˜ ÙËÏÂʈÓÈÎÔ‡ Ô‰ËÁÔ‡ Î·È Ë ·ÔÛÙÔÏ‹ ı· ÎfiÛÙÈ˙ ·ÎÚÈ‚¿. ª›·
Û‡ÓÙÔÌË ¤Ú¢ӷ ÛÙËÓ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ·ÁÔÚ¿ ‚È‚Ï›Ô˘ ÏÔÈfiÓ ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜ ÁÈ· Ó·
¿ÚÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘. ŒÙÛÈ ¤ÂÈÛ ̛· Ê›ÏË ÙÔ˘ Ó· ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÛÙÔ ÙfiÏÌËÌ¿
ÙÔ˘ Î·È ·Ú·ÈÙ‹ıËΠ·fi ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘.
∏ ÂÙ·ÈÚ›· Ô˘ Û˘Ó¤ÛÙËÛ Ì ÙË ‰È·ÎÚÈÙÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ Ê›Ï˘ ÙÔ˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ
Amazon ·fi ÙÔ ÔÚÌËÙÈÎfi ÔÙ¿ÌÈ Ù˘ ¡. ∞ÌÂÚÈ΋˜ Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙÔ Áηڿ˙ ÌÈ·˜
ÌÔÓÔηÙÔÈΛ·˜ Ô˘ ÓÔ›ÎÈ·Û·Ó Û ¤Ó· ÚÔ¿ÛÙÈÔ ÙÔ˘ Seattle. ¶ÚÔۤϷ‚ ¤Ó·Ó ÚÔÁÚ·Ì-
Ì·ÙÈÛÙ‹ Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Ì·˙› ÙË ‚¿ÛË ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ÙËÓ Ï·ÙÊfiÚÌ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ηÈ
ÙÔ web site.
∞ÊÔ‡ ¤Ú·Û ¤Ó· Ì·ÎÚ‡ ÛÙ¿‰ÈÔ ‰ÔÎÈÌÒÓ ·fi ÁÓˆÛÙÔ‡˜ Î·È Ê›ÏÔ˘˜ ÙÂÏÈο, ÛÙȘ 16 ª·›Ô˘
1994 ÍÂΛÓËÛÂ Ë Â›ÛËÌË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ site, Ì ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÂÈÙ˘¯›·. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ‹Ù·Ó
ÂÎÚËÎÙÈ΋, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ ÙÔ ª¿ÈÔ ÙÔ˘ 1996, fiÙ·Ó ¤ÁÈÓ ÚˆÙÔÛ¤ÏÈ‰Ô ÛÙË Wall Street Journal,
ÙÚ¿‚ËÍ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Î·È Èı·ÓÒ˜ ·ÓËÛ‡¯ËÛ ٷ ÌÂÁ·ı‹ÚÈ·-‚È‚ÏÈÔˆÏ›·.
™‹ÌÂÚ· ÛÙȘ ÙÂÚ¿ÛÙȘ ·Ôı‹Î˜ ÙÔ˘ ·ÔıË·ÔÓÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ ‚È‚Ï›·, ·ÏÏ¿ Î·È CD,
ÙËÏÂÔÚ¿ÛÂȘ ·È¯Ó›‰È· ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ·ÏÏ¿ Î·È DVD.. ™Ùfi¯Ô˜ ÙÔ˘ Bezos Â›Ó·È Ë Amazon
Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Î·Ù¿ÛÙËÌ· ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, fiÔ˘ ı· ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ‚ÚÂÈ
ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÔÈÎÈÏ›· ·Á·ıÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÏËıÒÚ· ˘ËÚÂÛÈÒÓ (fiˆ˜ ÙÚ·Â˙ÈΤ˜,
·ÛÊ·ÏÈÛÙÈΤ˜ Î·È Ù·ÍȉȈÙÈΤ˜).
ª¿ÏÈÛÙ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ ÂÈÛΤÙ˜ Ó· ÌËÓ Î¿ÓÔ˘Ó ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Î·È Ó·
ηٷʇÁÔ˘Ó Û ·ÁÔÚ¤˜ Î·È ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, ÛÎÔ‡ÂÈ Ó· ηıÈÂÚÒÛÂÈ ÂÙ‹ÛÈ· Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ Ô˘
ı· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ “ÈÛÙÔ‡˜” Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË Û ÎÚÈÙÈΤ˜ ·ÁÔÚ·ÛÙÒÓ Î·È Â·ÁÁÂÏÌ·-
ÙÈÒÓ ÎÚÈÙÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÂÍÂÏÈÁ̤Ó˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ηٷӷψÙÈÎÔ‡ ÚÔÊ›Ï.
«ΔÔ fiÚ·Ì· Ì·˜ “ϤÂÈ Ô Bezos” ’Â›Ó·È Ë ÈÔ ÂÏ·ÙÔÎÂÓÙÚÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘. ΔÔ
̤ÚÔ˜ fiÔ˘ ÔÈ ÂÏ¿Ù˜ Ì·˜ ı· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÔÙȉ‹ÔÙ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÔ˘Ó
ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô».
ΔÔ Î·Ù¿ÌÂÛÙÔ Û˘Ó‰ÚÈ·Îfi ΤÓÙÚÔ fiÔ˘ ˘Ô‰¤¯ÂÙ·È ÙÔ˘˜ ÓÂÔÚÔÛÏËÊı¤ÓÙ˜ Û›ÂÙ·È
·fi Ù· ¯ÂÈÚÔÎÚÔÙ‹Ì·Ù·. √ ›‰ÈÔ˜ ÓÙ˘Ì¤ÓÔ˜ ·Ï¿, ηıËÌÂÚÈÓ¿ ÙÔ˘˜ ¢¯·ÚÈÛÙ› Ô˘
·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÙ·ÈÚ›· Î·È ÙÔ˘˜ ÚÔÂȉÔÔÈ›: ¡· ͢Ó¿Ù οıÂ
Úˆ› ÙÚÔÌÔÎÚ·ÙË̤ÓÔÈ fi¯È ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ·ÏÏ¿ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜.»
™¯ÂÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ ÛÙÔ internet:
http://en.wikipedia.org/wiki/Jeff_Bezos
http://www.in.gr/Articles/article.asp?ArticleId=26128&CurrentTopId=26101&IssueTitle
=RAM+136
193
 ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ:
ñ ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ÙÔ˘ Bezos;
ñ ªÂ ÙÈ fiÚÔ˘˜ ÍÂΛÓËÛ ÙËÓ Âȯ›ÚËÛ‹ ÙÔ˘;
ñ ΔÈ Ú›Ûη ›¯Â ÙÔ ÂÁ¯Â›ÚËÌ¿ ÙÔ˘;
ñ ΔÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÈ ·Ó¿ÏÔÁÔ Û‹ÌÂÚ·;
ñ ¶Ò˜ ‰È·ÙËÚ› ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ù· ÚˆÙ›· ÛÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ÙÔ Amazon;
ñ √ Bezos ·Ó·Î¿Ï˘„ ÌÈ· ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜, οÙÈ Ô˘ ¤ÏÂÈ ‹ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ̛·
Ó¤· ·ÁÔÚ¿;

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË»

∞˜ ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ ÌÈ· ·ÂÚÔÔÚÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›· ÂȯÂÈÚ› Ó· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿
οÔÈ· Ó¤· ˘ËÚÂÛ›· (ÎÚ·Ù‹ÛÂȘ ÂÈÛÈÙËÚ›ˆÓ online ̤ۈ ÙÔ˘ internet). √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
Îfi˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ·Ó·Ï˘ÙÈο ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Î·È ÌÔÈÚ¿˙ÂÈ Î·Ú٤Ϙ ÚfiψÓ. ∫·ÙfiÈÓ Î·Ï›
ÌÈ· ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ ‰È¢ı˘ÓÙÈÎÒÓ ÛÙÂ-
ϯÒÓ Ù˘ Âȯ›ÚËÛ˘ (Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ¤ÓÙ ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ˘ËÚÂ-
Û›·˜, Ó· Ù· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÈ Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÂÏ·ÙÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·˘Ù‹ ·¢ı‡-
ÓÂÙ·È Î·È Ó· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÈ Ì ˆÊ¤ÏÂȘ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÂÏ¿Ù˜, fiˆ˜ ¯·ÌËÏfi
ÎfiÛÙÔ˜, ¢ÎÔÏ›· ÏËڈ̋˜, Î.Ï.)
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηÏ› ÌÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·fi ÙËÓ
ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ ‰˘ÓËÙÈÎÒÓ ÂÏ·ÙÒÓ (ηٿ fiÛÔ ÚÔÛÂÏ·ÔÓÙ·È ·fi ÙË Ó¤· ·Ú¯fiÌÂÓË
˘ËÚÂÛ›·, Î.Ï.).
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ú·¿Óˆ ÔÌ¿‰ˆÓ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿-
˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó Û¯ÔÏÈ·ÛÙ¤˜, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÌÂ
‚¿ÛË Ù· ÔÔ›· ı· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó fiÛ· ı· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ·fi ÙȘ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜.
∫·ÙfiÈÓ ÔÈ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜, ÔÈ Ôԛ˜ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÂ
‰‡Ô ̤ÚË ÙÔ˘ ›Ó·Î· Ù˘ Ù¿Í˘. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù¤ÏÔ˜ ˙ËÙ¿ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈ·-
ÛÙÒÓ, ·ÎÔÏÔ˘ı› Û˘˙‹ÙËÛË, Û‡ÓıÂÛË ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄˻

√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· Â›ÛÎÂ„Ë ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
ÂÙ·ÈÚ›· Ô˘ ÚÔˆı› ηÈÓÔÙfiÌ· ÚÔ˚fiÓÙ· Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÙËÏÂʈӛ·˜ ̤ۈ internet (IP telephony).
√È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Ù· ÚÔ˚fiÓÙ·, ÂÂÍÂÚ-
Á¿˙ÔÓÙ·È ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜, Î·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó
ÌÈ· Ï›ÛÙ· Ì ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙ· ™ÙÂϤ¯Ë Ù˘ ∂Ù·ÈÚ›·˜.
ªÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂÚÒÙËÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È «Ò˜ ÛΤÙÂÛÙ ӷ ‰È·ÙËÚËı›Ù ÛÙËÓ
·ÁÔÚ¿ ÛÙ· ÂfiÌÂÓ· 5 ¯ÚfiÓÈ·, ÙÈ È‰¤Â˜ ¤¯ÂÙÂ Î·È ÙÈ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ ı· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó Î·ÈÓÔ-
ÙfiÌ· ÚÔ˚fiÓÙ· ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Û·˜; Û ÔÈÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÛÙËÚ›˙ÂÛÙ ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›ÙÂ
ηÈÓÔÙfiÌ· ÚÔ˚fiÓÙ·;»

194
πππ. ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∂™ ∂º∞ƒª√°∏™ ∂∫¶∞π¢∂À-
Δπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂ ¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏-
Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡ ™Δ∏¡ «∫∞π¡√Δ√ªπ∞»
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ¯¿ÚÈÓ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È Ù˘ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ‰›Ô Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜, Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÙ ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘
·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
ÀÏÔÔÈ‹ÛÙ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ ÌÂٷ͇ Û·˜ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘
¤ÓÓÔÈ·˜ «Î·ÈÓÔÙÔÌ›·».

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «√Ì¿‰Â˜ ∂ÚÁ·Û›·˜»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
∂ÍÂÙ¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÙ ÙËÓ
Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ
ηÈÓÔÙÔÌ›·.
¶ÔÈÔÈ ı· ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ı· ‰›Ó·ÙÂ;
ñ ¶Ò˜ ı· οӷÙ ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔÈÔ ÚfiÏÔ ı· ›¯·Ù ÂÓÒ ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ ı· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó;
ñ ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ı· Á›ÓÔÓÙ·Ó Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·-
Û›· Î·È Ò˜ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È Ë ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ;
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «™˘˙‹ÙËÛË»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
√ ‰È¿ÛËÌÔ˜ ·˘ÛÙÚÈ·Îfi˜ ÔÈÎÔÓÔÌÔÏfiÁÔ˜ Joseph Schumpeter ‹Ù·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒ-
ÙÔ˘˜ Ô˘ ÂÚ‡ÓËÛ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ Î·È ÙË ‰È¤ÎÚÈÓ ·fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘
ÂʇÚÂÛ˘.
O ™Ô˘Ì¤ÙÂÚ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ fiÙÈ ÌfiÓÔ ÌÂÁ¿Ï˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó

195
 ηÈÓÔÙƠ̂˜. ∞˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÈÓÔÙÔÌÈÒÓ
··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ¤Ú· ·fi ÌÂÁ¿Ï· ¯ÚËÌ·ÙÈο ÔÛ¿ Î·È ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ÔÌ¿-
‰Â˜, ÂÓÒ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÚÔÛ·ıÂÈÒÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÙ¤ Û›ÁÔ˘Ú· – ÂÓ¤¯Ô˘Ó
ÌÂÁ¿ÏÔ Î›Ó‰˘ÓÔ.
줂·È· Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¿Ô„Ë ‰ÂÓ Â›Ó·È ·fiÏ˘ÙË fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘.
À¿Ú¯Ô˘Ó ¿Ú· ÔÏÏ¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ηÈÓÔÙÔÌÈÒÓ ·fi ÌÈÎÚ¤˜ ÂȯÂÈÚ‹-
ÛÂȘ. ™Â ÔÚÈṲ̂Ó˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÈÓÔÙÔÌÈÒÓ ¯ˆÚ›˜
Î·Ó Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Âȯ›ÚËÛË. ∏ Âȯ›ÚËÛË Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌÂÙ¿ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÌÂ-
Ù¿ÏÏ¢ÛË Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜.
√ Bill Gates Î·È Ô Paul Allen, ÔÈ È‰Ú˘Ù¤˜ Ù˘ ÁÓˆÛÙ‹˜ Microsoft (www.microsoft.com),
fiÙ·Ó ‹Ù·Ó ÊÔÈÙËÙ¤˜ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÙËÓ ÚÒÙË ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜
MS-DOS ÁÈ· ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi Ù˘ IBM (www.ibm.com), ËÁ¤Ùȉ·˜ ‰‡Ó·Ì˘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘
ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1970.
∏ πμª ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ ‰‡Ô Ó¤ˆÓ ÁÈ· οÔÈÔ ÚÔ˚fiÓ Ù˘
·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Ì‹Î ÛÙÔÓ ÎfiÔ Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ÙÔ˘ ·ÊÔ‡ ÙÔ
ıÂÒÚËÛ ·Û‹Ì·ÓÙÔ. ∞˘Ùfi ‹Ù·Ó Î·È ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ï¿ıÔ˜ Ù˘ IBM. √È Gates & Allen ‰ËÌÈ-
Ô‡ÚÁËÛ·Ó ÙËÓ Microsoft. To ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·, Ô˘ ›¯·Ó ÊÙÈ¿ÍÂÈ ÛÙÔ Áηڿ˙
ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ ÙÔ˘ Allen, ·ÔÙÂÏ› ÙË ‚¿ÛË Û¯Â‰fiÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘ Microsoft.
∞fi ÙfiÙ ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ. √ Gates Â›Ó·È Ô ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜
ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Ô Allen Â›Ó·È Ô ÙÚ›ÙÔ˜ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Ë Microsoft
ÌÈ· ·fi ÙȘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÂÓÒ Ë IBM Û›ÁÔ˘Ú· ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÓÈÒÛÂÈ
ÁÈ· ÂΛÓË ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘.
™˘˙ËÙ›ÛÙ ÌÂٷ͇ Û·˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ηÈÓÔÙÔÌÈÒÓ ·fi ÌÈÎÚ¤˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ,
‹ ·ÎfiÌ· Î·È ·fi ÌÂÌÔӈ̤ӷ ¿ÙÔÌ· Î·È Î·ÙfiÈÓ ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÙ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË
‰È·ÌÔÚÊÒÛÙ ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ‰›Ó·Ù ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂ-
ÙÂ ÛÂ ·Ó¿ÏÔÁË Û˘˙‹ÙËÛË.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «ªÂϤÙË ¶ÂÚ›ÙˆÛ˘»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
∂ÓÙÔ›ÛÂÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù·
Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ
ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›· Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ηٷÁÚ¿„·Ù ÛÙËÓ ÔÏÔ-
̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·. ™˘˙ËÙ›ÛÙ ÙȘ ·fi-
„ÂȘ Û·˜ Î·È Î·Ù·Ï‹ÍÙ ÛÂ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.

196
∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ∂›Û΄˻

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÌÈ· «ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄˻ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·. ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ۯ‰ȿ۷ÙÂ
ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

197
 º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ¢È·Ù˘ÒÛÙ ¤ÓÙ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ÂÚ› ηÈ-
ÓÔÙÔÌ›·˜ Î·È ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Î·ÏÏÈÂÚ-
ÁÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
2. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜ Ë ·Í›· Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·Ó¿‰ÂÈ-
͢ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ;
3. ∫·Ù·ÛÙÚÒÛÙ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜, Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÈÛ‹ÁËÛË, Û ¤Ó·
ı¤Ì· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌ›·, Î·È ‰‡Ô ·fi ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘
ÁÓˆÚ›Û·Ù ÛÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓfiÙËÙ·.
4. ¶ÚÔÙ›ӷÙ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·˜.

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
1. ŒÚÁÔ: “∞ƒÃπª∏¢∏™” - “¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË, ÚÔÒıËÛË Î·È ÚÔ‚Ô-
Ï‹ Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ ÛÙËÓ ¶ÂÚÈʤÚÂÈ· ¢˘ÙÈ΋˜ ∂ÏÏ¿‰·˜.”
http://www.innovationpde.gr/index.php?module_name=whatproject
2. ¶·Ú·ÙËÚËÙ‹ÚÈÔ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·˜ ¢˘ÙÈ΋˜ ª·Î‰ÔÓ›·˜
http://www.innowestmac.gr/component/option,com_frontpage/Itemid,1/
3. Δ¯ÓÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ http://www.tmth.edu.gr/
4. ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË Ì ٛÙÏÔ: «∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ∫·ÈÓÔÙÔÌ›·», π.§. ª·ÎÔ‡ÚÔ˘, ∞Ó·Ï.
∫·ıËÁ. ¶·Ó·ÂÈ. ¢˘Ù. ª·Î‰ÔÓ›·˜
5. «∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ª¤ıÔ‰ÔÈ – ΔfiÌÔ˜ μ» - 2005, ∞Ϥ͢ ∫fiÎÎÔ˜, ™¯ÔÏ‹ ∞ÓıÚˆÈÛÙÈÎÒÓ
™Ô˘‰ÒÓ, ∂∞¶.

198
 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋/ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë:
∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹
°È¿ÓÓ˘ ª·˘Ú›Î˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ Ù˘ £.∂. Â›Ó·È Ë ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜, ÔÈ
Ôԛ˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Î·È ÔÈ Ôԛ˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘-
ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘fi-
ÌÂÓÔÈ ı· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ˆ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi
Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Î·È ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Î·È Ó· ÙÔ˘˜ οÓÂÈ
ÈηÓÔ‡˜ Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È, Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î·È Ó· ‰ÚÔ˘Ó ·ÙÔÌÈο Î·È Û˘ÓÔÏÈο, ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜, ÔÚıÔÏÔÁÈ΋˜ Î·È ˘‡ı˘Ó˘ ηٷӷψÙÈ΋˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¿˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ ˘Á›·˜, Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ÙËÓ
·Ó·‚¿ıÌÈÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ ˙ˆ‹˜.
ñ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÏË-
ÚÔÊÔÚÈÒÓ ÒÛÙ ӷ ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ˘‡ı˘ÓË ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙ· ηıÈÂ-
ڈ̤ӷ Î·È ÂÈ‚·ÏÏfiÌÂÓ· ηٷӷψÙÈο ÚfiÙ˘·, Î·È ÛÙË Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛË
·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ηٷӷψÙÒÓ.
ñ ηٷÓÔÔ‡Ó ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ηٷӷψً ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÙˆÓ
ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ (.¯. Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ, ·Ó·˙‹ÙËÛË Î·È ·ÔÙ›ÌËÛË
ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ·Ó¿Ù˘ÍË ÂȯÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜) ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·˜ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘
ηٷӷψً ÛÙ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.
ñ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÔÈ Ôԛ˜
ı· Ô‰ËÁÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Û ‰È¿-
ÊÔÚ· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷӷψً,
̤۷ ·fi ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË ·ÙÔÌÈÎÒÓ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ÚÔ-
¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ηٷÛÙÚÒÓÔ˘Ó Û¯¤‰È· ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÌÂıfi‰ˆÓ Î·È Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘.
199
 ñ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË
ñ ¢È·Ê‹ÌÈÛË
ñ ∞ı¤ÌÈÙË ‰È·Ê‹ÌÈÛË
ñ ¶·Ú·Ï·ÓËÙÈ΋ ‰È·Ê‹ÌÈÛË
ñ ™˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ‰È·Ê‹ÌÈÛË
ñ ∂ÓÂÚÁÂȷ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿
ñ ∂ÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
ªÂ ÙÔÓ fiÚÔ “∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË” ÂÓÓÔԇ̠ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Î¿ı ›‰Ô˘˜ ·Á·ıÒÓ Î·È ˘Ë-
ÚÂÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ. ∏ ηٷӿψÛË ·Á·ıÒÓ Î·È ˘Ë-
ÚÂÛÈÒÓ Â›Ó·È Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ·Ó¿ÁÎË Ô˘ Û ÌÂÁ¿ÏË ¤ÎÙ·ÛË, ¿ÌÂÛ· ‹ ¤ÌÌÂÛ·, ηıÔÚ›˙ÂÈ
ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË, ÙËÓ ˘Á›· Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ·, ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜, ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È ÙË
ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ηٷӷψً ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·.
∫È ÂÓÒ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· ÔÚ›ÛÔ˘Ì ٷ ·Á·ı¿ Î·È ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜, Ô ÔÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ
“·ÓıÚÒÈÓˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ” Â›Ó·È ÌÈ· ·ÚÎÂÙ¿ ‰‡ÛÎÔÏË Î·È ÚÔÛˆÈ΋ ˘fiıÂÛË. ¶¤Ú·
·fi ÙȘ “‚·ÛÈΤ˜” (·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈΤ˜) ·Ó¿ÁΘ Ô˘ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ¤Ó· ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ Â›Â-
‰Ô ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰È·‚›ˆÛ˘ Î·È ‰ÂÓ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ·fi ¿ÓıÚˆÔ Û ¿ÓıÚˆ-
Ô, Ô Î¿ı ÔÏ›Ù˘ “‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›” ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ “˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎÒÓ” ·Ó·ÁÎÒÓ Ô˘ ÙÔ˘ ÂÍ·-
ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó (¤Ó·ÓÙÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ¤ˆ˜ ‰˘Û‚¿ÛÙ·¯ÙÔ˘ ÎfiÛÙÔ˘˜) ÙÔÓ ÚÔÛˆÈÎfi ÙÔ˘
ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜. √È “˘ÔÎÂÈÌÂÓÈΤ˜” ·Ó¿ÁΘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÌÈ· ηٷӷψÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈ-
ÊÔÚ¿ Ô˘ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÙȘ ËıÈΤ˜ ·Í›Â˜, ÙËÓ ·È‰Â›· Î·È ÙËÓ ÚÔ-
ÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ οı ·ÙfiÌÔ˘. ∂›Ó·È ÏÔÈfiÓ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· Ì¿ıÂÈ Î·Ó›˜
·fi Ôχ ÓˆÚ›˜, Ò˜ Ó· ÔÚ›˙ÂÈ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ¤Ó· Â›‰Ô
·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰È·‚›ˆÛ˘, ¯ˆÚ›˜ Ó· ı˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜ ÙÔ˘.
∏ “∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË” ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈ· ·Ï‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Û˘Ó·ÏÏ·Á‹. ∂›Ó·È Û˘ÌÂÚÈÊÔ-
Ú¿ Î·È ÛÙ¿ÛË ˙ˆ‹˜ Ì ÔÏϤ˜ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ. ¢È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÔÈÎÔÓÔ-
ÌÈΤ˜, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜, ËıÈΤ˜, ·ÓıÚˆÈÛÙÈΤ˜, ˘·ÚÍȷΤ˜, ÂÚÈ‚·Ï-
ÏÔÓÙÔÏÔÁÈΤ˜. ∞Í›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ, ‚·ÛÈÎfi˜ ÌÔ¯Ïfi˜ ·Ó·ÛÙÚÔÊ‹˜ ÙˆÓ ‰ÈÂÚ-
Á·ÛÈÒÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, Â›Ó·È Ë “∞ÂÈÊfiÚÔ˜ ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË”.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ë Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈ΋ Ì·˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÛÊÚ·Á›˙ÂÈ Î·È Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÙË
˙ˆ‹ Ì·˜ Î·È Û·Ó Ù¤ÙÔÈ· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÂı› ÛÙËÓ Ù‡¯Ë. ∏ “∫·Ù·Ó·ÏˆÙÈ΋,
fiˆ˜ Î·È Ë ¢È·ÙÚÔÊÈ΋ Î·È Ë ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∞ÁˆÁ‹” Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó
‚·ÛÈΤ˜ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ì·˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
(∫·Ù·Ó·ÏˆÙÈο μ‹Ì·Ù· - Δ‡¯Ô˜ ∞ÚÈÏ›Ô˘ - ª·˝Ô˘ 2006)
200
I. ∞¡∞º√ƒ∞ ™∂ £∂ª∞Δ∞ ¶√À ∞º√ƒ√À¡
™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À ∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏»
1. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ «∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹»
∏ “∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹” (“∞Ù∫”) ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÔχÌÔÚÊË Î·È ÔÏ˘‰‡Ó·ÌË
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ë ÔÔ›· ·ÔÛÎÔ› ÛÙÔ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ηÈ
ÙȘ Ì·ı‹ÙÚȘ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ˆ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Î·È ˆ˜
ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÈηÓÔ‡˜ Ó· ÛΤ-
ÊÙÔÓÙ·È, Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î·È Ó· ‰ÚÔ˘Ó ·ÙÔÌÈο Î·È Û˘ÏÏÔÁÈο, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÎÚÈ-
ÙÈ΋˜, ÔÚıÔÏÔÁÈ΋˜ Î·È ˘‡ı˘Ó˘ ηٷӷψÙÈ΋˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜, ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·-
Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, ÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ ˘Á›·˜ Î·È ÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË Ù˘ ÔÈfiÙË-
Ù·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ (À¶∂¶£).
∏ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÂÈϤÔÓ Ì¿ıËÌ· Ô˘ ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È, ÂÍÂ-
Ù¿˙ÂÙ·È Î·È ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì ÙÔÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÙÚfiÔ, ·ÏÏ¿ Ì›· ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ··ÈÙ› ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. Δ¤ÙÔÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ ÂÊ·Ú-
Ìfi˙ÔÓÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏ›·, ¤¯Ô˘Ó ÛÙfi¯Ô Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÈο ̤۷ ·fi ÙËÓ
ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Î·È ‚Ȉ̷ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË ÛÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙ¿Û˘ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ, Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ˘¢ı˘ÓfiÙËÙ·˜, Ù˘ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛ˘, Ù˘
ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË ıÂÙÈÎÒÓ ÙÚfi-
ˆÓ Î·È ÛÙ¿ÛÂˆÓ ˙ˆ‹˜. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ·ÚΛ ÌfiÓÔ Ì›· ·Ï‹ ÂÓË̤ڈÛË,
·ÏÏ¿ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Û Ӥ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜
ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË Î¿ÔÈˆÓ ÈηÓÔًوÓ, fiˆ˜ Ë Ï‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ, Ë ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·-
ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ.
∂ÈϤÔÓ, Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·˘Ù¿ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜/ÙÚȘ Ó· ηٷÓÔ‹-
ÛÔ˘Ó Û˘Ó‹ıÂȘ Î·È ÚfiÙ˘·, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ú›˙˜ ÛÙȘ ¢ڇÙÂÚ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔ-
ÓÔÌÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ.
Δ· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ∞Ù∫ ÌÔÚ› Ó· ÂÈϤÁÔÓÙ·È ·fi Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ·ÓÙÈ-
ΛÌÂÓ·:
ñ ∏ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Î·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›· (∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ηٷӿ-
ψÛ˘: ÚÔ˚fiÓÙ·, ·Ú·ÁˆÁÔ›, ÂÙ·ÈÚ›˜, ηٷÛ΢·ÛÙ¤˜, ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÚÔ˚fiÓÙˆÓ,
ÂȉڿÛÂȘ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ÀÁ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ, ‰ÈηÈÒÌ·Ù·
ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË-ηٷӷψً)
ñ ∏ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Î·È Ë ÎÔÈÓˆÓ›· (∏ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ηٷӿψ-
Û˘: ˘ËÚÂۛ˜, ÚÔÌËıÂ˘Ù¤˜, ‰›ÎÙ˘· ‰È·Î›ÓËÛ˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ӥ˜ Ù¯ÓÔ-
ÏÔÁ›Â˜, ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ηٷӷψÙÒÓ, ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ηÈ
ηٷӿψÛË, Ë Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÁÚÔÙÈ΋˜ Î·È ·ÛÙÈ΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ-
·˜, ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË-ηٷӷψً)
ñ ∏ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Î·È Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ (∏ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ηٷ-
ӿψÛ˘: ÔÏÈÙÈÛÌÈο ·Á·ı¿, Ù¤¯Ó˜, ı¤·ÙÚÔ, ÌÔ˘ÛÈ΋, Ù·Í›‰È·, ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜,
201
 Ìfi‰·, ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘, ‰È·Ê‹ÌÈÛË, ÂÌÔÚÂ˘Ì·ÙÔÔ›ËÛË, ‰ÈÂıÓÔÔ›Ë-
ÛË Î·È ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË ÚÔÙ‡ˆÓ, ÂıÓÈο Î·È Ï·ÔÁÚ·ÊÈο ÔÏÈÙÈÛÌÈο ·Á·ı¿
Î.¿.)
ñ ∏ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË (∏ Â˘Úˆ·˚΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘
ηٷӿψÛ˘: Ô ÂÓÈ·›Ô˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË, ÔÈ Ù¤ÛÛÂ-
ÚȘ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ÂÏ¢ıÂڛ˜: ‰È·Î›ÓËÛË ÚÔÛÒˆÓ, ·Á·ıÒÓ, ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È
ÎÂÊ·Ï·›ˆÓ, Ô Â˘Úˆ·›Ô˜ ÔÏ›Ù˘, ÂıÓÈ΋ - Â˘Úˆ·˚΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·, Ë ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÛÙ· ∫Ú¿ÙË ª¤ÏË Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ Î.¿.)
ñ ¶ÏËı˘ÛÌȷΤ˜ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ Î·È Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË
ñ ÀÁ›· Î·È Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË
ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË ÚÔÙ‡ˆÓ ηٷӿψÛ˘ Î.¿.
√È Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È Û›ÁÔ˘Ú· Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜. ∞ÁÔÚ¿˙Ô˘Ó ÚÔ˚fiÓÙ· ÁÈ· ÙÔÓ
·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÙfiÛÔ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Â͈ۯÔÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ™ÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ-
·Îfi ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ‚ÈÒÓÔ˘Ó ÙȘ ηٷӷψ-
ÙÈΤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜. ∏ ηٷӿψÛË Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙË
˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.

2. Δ· 5 μ·ÛÈο ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹

™ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹ Ô fiÁÎÔ˜ ÙˆÓ ÚÔÛÊÂÚfiÌÂÓˆÓ ·Á·ıÒÓ Î·È ˘ËÚÂÛÈÒÓ ·˘Í¿ÓÂ-
Ù·È Î·ıËÌÂÚÈÓÒ˜ Ì ÁˆÌÂÙÚÈ΋ ÚfiÔ‰Ô, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ô Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹˜ Ó· ¤¯ÂÈ
‰˘ÛÎÔÏ›· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ˘, ÂϤÁ¯Ô˘ Î·È ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ÛÙ· Û˘Ó¯Ҙ ÌÂÙ·‚·ÏÏfi-
ÌÂÓ· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜.
H ηٿÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ÂÈÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÂÓË̤ڈÛ˘ ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ̤ÚÔ˘˜
ÙˆÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ, Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· Ô˘ Ù· ηÙÔ-
¯˘ÚÒÓÂÈ. H ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÌÈ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ÎÚ¿-
ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜, Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È Ù˘ ÂÓË̤ڈÛ˘
ÙÔ˘ ηٷӷψً Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ‰È·ÌfiÚʈÛË ÌÈ·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, Ë ÔÔ›· ‹‰Ë ·fi Ù·
̤۷ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’70 Â›Ó·È ‚·ÛÈ΋ Û˘ÓÈÛÙÒÛ· Ù˘ ∂∂ ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘
ÔÈfiÙËÙ·˜ ˙ˆ‹˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ∂˘Úˆ·›ˆÓ
H ÔÏÈÙÈ΋ ·˘Ù‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ÂÍ‹˜ ¤ÓÙ ‚·ÛÈΤ˜ ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ (·fiÊ·-
ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Ù˘ 9/6/1986):
1. ΔÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ· (ÚԉȷÁڷʤ˜,
Û‹Ì·Ù·, ÂÙÈΤÙ˜, ÙÈ̤˜, ÔÈfiÙËÙ·).
2. ΔÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ù˘ ˘Á›·˜ Î·È Ù˘ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ (‰È·ÙÚÔÊ‹, ˘ÁÈÂÈÓ‹,
·ÛÊ¿ÏÂÈ·, ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ÚÔÛÙ·Û›·).
3. ΔÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Î·È Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ (ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÁÈ· ÙÚfi-
Ô˘˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜, ÚÔÌ‹ıÂÈ·˜, ‰ËÌfiÛȘ ˘ËÚÂۛ˜, ÓfiÌÔ˘˜, ·ÔÊ¿ÛÂȘ, ÂÁ΢-
ÎÏ›Ô˘˜, ÂÈÙÒÛÂȘ, ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î.¿.).
202
4. ΔÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ·ÓÙÈÚÔÛÒ¢Û˘ (›‰Ú˘ÛË Û˘Ó‰ÈοوÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Û˘ÏÏfiÁˆÓ
Î·È ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ, ˘ËÚÂۛ˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï›ˆÓ Î.¿.).
5. ΔÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ Â·ÓfiÚıˆÛ˘ (·Ô˙ËÌ›ˆÛ˘, ·ÔηٿÛÙ·Û˘) Û ·ÙÔÌÈÎfi ‹
ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Â›Â‰Ô Î·È ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ‹ ȉȈÙÈÎfi Û˘ÌʤÚÔÓ.

3. ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ

∏ ηٷӷψÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ¿ÌÂÛ· Ì ÙËÓ ÔÈfi-
ÙËÙ· Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
∏ ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË ˘ÈÔıÂÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ë ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜
·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ÊıËÓfiÙÂÚÔ Î·È ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚÔ ÙÚfiÔ ÁÈ· ÙË Ì›ˆÛË ÙˆÓ ·¤ÚÈˆÓ Ú‡ˆÓ
Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ fiÏˆÓ Ì·˜, ÊÈÏÔ‰ÔÍ›, ̤۷ ·fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
̤ÙÚ· Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ù˘ Ù¿Í˘ ÙÔ˘ 20% ¤ˆ˜ ÙÔ 2020.
ªÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ¤Ú¢Ó˜ ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ Ì›ˆÛË Ù˘ ηٷӿ-
ψÛ˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ-
Ù¢¯ı› ̤۷ ·fi ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜.
∏ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Â›Ó·È ˙ˆÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ Î·È ·ÔÙÂÏ›
ÚÔ˚fiÓ Û˘Ó¯ԇ˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.

4. ∏ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ

Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ Î·È Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, ¤¯Ô˘Ó
ıÂÛÈÛÙ› ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ̤ÙÚ· Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ÛÙÔÓ ÔÈÎÈ·Îfi
Î·È ÙÔÓ ÙÚÈÙÔÁÂÓ‹ ÙÔ̤·. ™Ù· ̤ÙÚ·, ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Î·È Ë ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ Ë ÔÔ›· ıÂÛ›ÛÙËΠ̠ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ∫ÔÈÓÔÙÈÎÒÓ √‰ËÁÈÒÓ ÌÂ
ÙȘ Ôԛ˜ ÂÓ·ÚÌÔÓ›ÛÙËÎ·Ó fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘.
∂ÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ, Ë
∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙȘ ∏¶∞ ̤ۈ ÙÔ˘ ÂıÂÏÔÓÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-
ÙÔ˜ «ENERGY STAR», ¤¯ÂÈ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ËÏÂ-
ÎÙÚÈÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ – ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ ÁÚ·Ê›Ԣ. ª¤Ûˆ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ Ë
∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË ÈÛÙÔÔÈ› ÙȘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜ Û˘Û΢¤˜ ÁÚ·Ê›Ԣ Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔ-
ÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ ·ÁÔÚ¿, Î·È ·ÔÓ¤ÌÂÈ ÙÔ Û‹Ì· ˘„ËÏ‹˜ ÂÓÂÚÁÂȷ΋˜ ·Ô‰ÔÙÈ-
ÎfiÙËÙ·˜ «Energy Star» ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÚÔ˚fiÓÙ· ÙˆÓ Î·Ù·Û΢·ÛÙÒÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈ-
ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ ÁÚ·Ê›Ԣ Ô˘ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È Ù·
ÚÔ˚fiÓÙ· ÙÔ˘˜ ÏËÚÔ‡Ó Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Î·È ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÂÓÂÚÁÂȷ΋˜ ·fi‰ÔÛ˘
Ô˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· «Energy Star».
°È· ÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ
ÌÈ· Ù˘ÔÔÈË̤ÓË ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ÂÙÈΤٷ ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏ· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÈÌË ·fi ÙÔ˘˜
ηٷӷψ٤˜ Û fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË Ù˘ ∂∂. ∏ ÂÈÎfiÏÏËÛË Ù˘ ÂÓÂÚÁÂȷ΋˜ ÂÙÈΤٷ˜ ÛÙ·
203
 ηٷÛÙ‹Ì·Ù· ÒÏËÛ˘ Î·È ÙȘ ÂÎı¤ÛÂȘ ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ ÂȉÒÓ Â›Ó·È ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ηÈ
Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Û ÂÌÊ·Ó¤˜ ÛËÌÂ›Ô ÙˆÓ Û˘Û΢ÒÓ. √È Î·ÙËÁÔڛ˜ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ
Û˘Û΢ÒÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ Á›ÓÂÙ·È ·Ó·ÊÔÚ¿ ›ӷÈ:
ñ æ˘Á›·, ηٷ„‡ÎÙ˜ Î·È Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ› ÙÔ˘˜
ñ ¶Ï˘ÓÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ
ñ ™ÙÂÁÓˆÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ
ñ ™˘Ó‰˘·Ṳ̂ӷ Ï˘ÓÙ‹ÚÈ·-ÛÙÂÁÓˆÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ
ñ ¶Ï˘ÓÙ‹ÚÈ· È¿ÙˆÓ
ñ ∏ÏÂÎÙÚÈÎÔ› Ï·ÌÙ‹Ú˜
ñ ∏ÏÂÎÙÚÈÎÔ› ÊÔ‡ÚÓÔÈ
ñ ∫ÏÈÌ·ÙÈÛÙÈΤ˜ Û˘Û΢¤˜
∏ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ÂÙÈΤٷ ÏËÚÔÊÔÚ› ÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÛËÌ·ÓÙÈο
ÂÓÂÚÁÂȷο Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ËÏÂÎÙÚÈ΋˜ Û˘Û΢‹˜ ÒÛÙ ·˘Ùfi˜
Ó· ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ô‰ÔÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙË-
ÚÈÛÙÈο ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Û˘Û΢ÒÓ Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ë ÂÓÂÚÁÂÈ-
·Î‹ ÂÙÈΤٷ ·Ú¤¯ÂÈ ÙȘ ÂÍ‹˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜:
1. °È· ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË ËÏÂÎÙÚÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ù˘ Û˘Û΢‹˜ Û kWh ηٿ ÙË ‰È¿Ú-
ÎÂÈ· ÂÓfi˜ ¤ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ù· „˘Á›· Î·È ÙÔ˘˜ ηٷ„‡ÎÙ˜ ‹ ÂÓfi˜ Ù˘ÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ Ï˘-
̷ۛÙÔ˜ ÁÈ· Ù· Ï˘ÓÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ Î·È È¿ÙˆÓ.
2. °È· ÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ·fi‰ÔÛË Ù˘ ÔÈÎȷ΋˜ Û˘Û΢‹˜ ̤ۈ Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô Î·Ù·Ó·-
ψً˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÙËÓ ÈÔ ÂÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈ΋ Û˘Û΢‹
·Ó¿ÌÂÛ· Û Ï‹ıÔ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÂÓÂÚÁÂÈ-
·Î‹ ÙÔ˘˜ ·fi‰ÔÛË ÔÈ Û˘Û΢¤˜ ηٷٿÛÛÔÓÙ·È Û & ηÙËÁÔڛ˜ Ô˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È
Ì ٷ Ï·ÙÈÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ∞, B, C, D, E, F Î·È G, Ì ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ∞ Ó· ·ÔÙÂÏ›
ÙËÓ ÈÔ ÂÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈ΋ Î·È ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· G ÙË ÏÈÁfiÙÂÚË ·Ô‰ÔÙÈ΋.
∂ȉÈο ÁÈ· Ù· „˘Á›·, ÙÔ˘˜ ηٷ„‡ÎÙ˜ Î·È ÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ıÂÛÈÛÙ›
‰‡Ô ÂÈϤÔÓ Î·ÙËÁÔڛ˜, Ë ∞+ Î·È Ë ∞++. √ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ ÌÈ·˜ ÔÈÎȷ΋˜
Û˘Û΢‹˜ ˆ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‹ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÂÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈ΋˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ
ηٷӿψÛË ËÏÂÎÙÚÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜. °È· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜
Ë ϤÔÓ ·Ô‰ÔÙÈ΋ Û˘Û΢‹ ηٷӷÏÒÓÂÈ ÏÈÁfiÙÂÚË ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·fi ÙË ÏÈÁfiÙÂÚÔ
·Ô‰ÔÙÈ΋ Ô˘ ηٷӷÏÒÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·.
3. °È· ÛËÌ·ÓÙÈο ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈο Î·È Ù¯ÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÔÈÎȷ΋˜ Û˘Û΢‹˜
Ô˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÙË Û˘Û΢‹ Ô˘ ÂÈı˘Ì› ·Ó¿-
ÏÔÁ· Ì ٷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Î·È ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘. Δ¤ÙÔÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó
ÙË ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ „˘Á›ˆÓ, ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ Ï·ÌÙ‹ÚˆÓ, ÙÔÓ Ù‡Ô ÙÔ˘
ÎÏÈÌ·ÙÈÛÙÈÎÔ‡ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· „‡Í˘ ‹ ı¤ÚÌ·ÓÛ˘, ÙÔ Â›Â‰Ô ıÔÚ‡-
‚Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ Û˘Û΢‹˜ Î.Ï.
™ËÌ·ÓÙÈ΋ ¤Ó‰ÂÈÍË ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙÔ ∫ÔÈÓÔÙÈÎfi √ÈÎÔÏÔÁÈÎfi ™‹Ì· (Eco Label) ÙÔ ÔÔ›Ô
·ÔÓ¤ÌÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Û ÂÈÏÂÁ̤Ó˜ ËÏÂÎÙÚÈΤ˜ Û˘Û΢¤˜ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔ-
204
ÓÙ·È Û ÈÛÙÔÔÈË̤ӷ ˘„ËÏ¿ ÚfiÙ˘· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ Î·È ÂÓÂÚÁÂȷ΋˜ ·fi‰Ô-
Û˘. √È Û˘Û΢¤˜ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó ÙÔ ∫ÔÈÓÔÙÈÎfi √ÈÎÔÏÔÁÈÎfi ™‹Ì· Â›Ó·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ·
Û˘Û΢¤˜ Ì ˘„ËÏ‹ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ·fi‰ÔÛË Î·È ˘„ËÏ¿ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ηٷ-
Û΢‹˜ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜.

∂ˆÓ˘Ì›· ‹ ÂÌÔÚÈÎfi Û‹Ì· ÙÔ˘ ÚÔÌËıÂ˘Ù‹

∞Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙÔ˘ ÚÔÌËıÂ˘Ù‹

∫·Ù¿Ù·ÍË Ù˘ Û˘Û΢‹˜ Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ·fi‰ÔÛË ÛÂ

Îϛ̷η ·fi ÙÔ ∞, ∞++ ÁÈ· „˘Á›·/ηٷ„‡ÎÙ˜ (ϤÔÓ ÂÓÂÚÁÂÈ-
·Î¿ ·Ô‰ÔÙÈ΋ Ù¿ÍË) ¤ˆ˜ ÙÔ G (ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÂÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈ΋)

∂ÓÂÚÁÂȷ΋ ηٷӿψÛË (kWh/¤ÙÔ˜) Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ·ÔÙÂϤ-

ÛÌ·Ù· ÚfiÙ˘˘ ‰ÔÎÈÌ‹˜ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÈ· fiϘ ÙȘ Û˘Û΢¤˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘
›‰Ô˘˜.

π‰È·›ÙÂÚ· Ù¯ÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘

Û˘Û΢‹˜ (.¯. ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ˜ Û˘ÓÙ‹ÚËÛ˘ Î·È Î·Ù¿„˘Í˘ ÁÈ·
„˘Á›·, ‚·ıÌfi˜ Ï˘Û›Ì·ÙÔ˜ Î·È ÛÙ˘„›Ì·ÙÔ˜ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· ηÈ
ηٷӿψÛË ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· Ï˘ÓÙ‹ÚÈ·, Î.Ï.)

™Ù¿ıÌË ıÔÚ‡‚Ô˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÌÂÙÚËı› Û‡Ìʈӷ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË

Ô‰ËÁ›· Ù˘ ∂∂.

5. ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ¢È·Ê‹ÌÈÛË

∏ ¢È·Ê‹ÌÈÛË ·ÔÙÂÏ› ΢ڛ·Ú¯Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ˙ˆ‹˜. ¶·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ
ηıÔÚÈÛÙÈο ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜, ÛÙËÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÌÂ-
ÚÈÊÔÚ¿ Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Ì·˜. ∏ ∂˘Úˆ·˚΋ – Î·È Ë ∂ÏÏËÓÈ΋ – ÓÔÌÔıÂÛ›· ¤¯ÂÈ
ıÂÛ›ÛÂÈ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi Ù˘ ¤ÎÙ·Û˘ Î·È ÙÔÓ ¤ÏÂÁ-
¯Ô ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ù˘.
∏ ·ı¤ÌÈÙË Î·È Ë ·Ú·Ï·ÓËÙÈ΋ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙȘ ‰‡Ô ‚·ÛÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜
·Ú·‚›·Û˘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ Î·È Ù˘ “‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋˜ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜”. ∏ ·Ú·-
Ï·ÓËÙÈ΋ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ·Ú·‚È¿˙ÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ηٷӷψً ÛÙËÓ ·ÓÙÈÎÂÈ-
ÌÂÓÈ΋ ÏËÚÔÊfiÚËÛË.
∏ ÈÛ¯‡Ô˘Û· ÓÔÌÔıÂÛ›· ÚԂϤÂÈ ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ:
ñ ∏ ·Ó¿ ÒÚ· ÌÂÙ¿‰ÔÛË ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÒÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÂÚ‚·›ÓÂÈ Ù·
12 ÏÂÙ¿!
ñ ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈÎÒÓ Ù·ÈÓÈÒÓ Î·È ÙËÏÂÙ·ÈÓÈÒÓ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤-
ÂÙ·È ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÒÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Û ¯ÚfiÓÔ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ÙˆÓ 45
ÏÂÙÒÓ.
ñ ™Ù· ¢ÂÏÙ›· ∂ȉ‹ÛˆÓ, ÙȘ ÂÎÔÌ¤˜ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜, Ù· ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Î·È ÙȘ ·È-
‰ÈΤ˜ ÂÎÔÌ¤˜ Ô˘ ‰È·ÚÎÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi 30 ÏÂÙ¿, ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È ÌfiÓÔ
Ì›· ‰È·ÎÔ‹ ÁÈ· ÌÂÙ¿‰ÔÛË ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÒÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Î¿ı 20 ÏÂÙ¿.
205
 ™ÙÔ ›‰ÈÔ ÓÔÌÔıÂÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ıÂÛ›˙ÔÓÙ·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ ··ÁÔÚ‡ÛÂȘ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› ÛÙË ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ ÚÔ˚fi-
ÓÙˆÓ (Ê¿Ú̷η, ÚÔ˚fiÓÙ· ηÓÔ‡, ·ÏÎÔÔÏÔ‡¯· ÔÙ¿, ·È‰Èο ·È¯Ó›‰È· Î.Ï.)
ηıÒ˜ ηÈ
ñ ··ÁfiÚ¢ÛË Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ô˘ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ˘Ô-
Û˘Ó›‰ËÙÔ Î·È ‰È·ÊËÌ›ÛÂˆÓ Ô˘ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ·È‰È¿.

206
II. ¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞Δ∞ ∂º∞ƒª√°∏™
∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡
™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À ∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏»
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ì ‚¿ÛË ÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷ-
ӷψً ÚÔ¿ÁÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ. √È Ù¯ÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÙfiÛÔ ˆ˜ ‰È·ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·-
Ï›·, ÁÈ· ·ÓȯÓ‡ÛÔ˘Ì ÙÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘˜ fiÛÔÓ
·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷӷψً, fiÛÔ ˆ˜ ‰È‰·ÎÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·-
ÛË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷӷψً.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ∫·Ù·Ó¿ÏˆÛ˘»

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ»
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË» ÂÈ˙Ë-
Ù› Ó· ÂÌϤÍÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ̤۷ ·fi ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›-
ËÛË ÙÔ˘ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ. ∂ÍËÁ› ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ·˘Ù¤˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ÂÈ
·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÔȘ ϤÍÂȘ ÙÔ˘˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û˘ÓÂÈÚÌÈο ÛÙÔ ÓÔ˘
ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ «Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË».
ΔÔ ÈÔ Èı·Ófi Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ï¤ÍÂȘ fiˆ˜: ÛÔ‡ÂÚ Ì¿ÚÎÂÙ, ÙÚfiÊÈÌ·,
‚ÂÓ˙›ÓË, ÚÔ‡¯·, ·ÏÔ˘Ì›ÓÈÔ, ̤ٷÏÏ·, ͢Ï›·, ÙÛÈÁ¿Ú·, ÔÙ¿, ÓÂÚfi, ÙËϤʈÓÔ, ÙËÏÂfiÚ·-
ÛË, ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ Î.¿.
√È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÈ̘ ÁÈ·Ù› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È
fiϘ ‡ÛÙԯ˜, ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· «Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË». √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È, ¯ˆÚ›˜ Ó· Û¯ÔÏÈ¿-
˙ÂÈ ‹ Ó· ‰È·ÎfiÙÂÈ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘˜ fiÛÔ ÛΤÙÔÓÙ·È ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ‰ÈÂÈÛ-
‰‡Ô˘Ó ÛÙ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ηٷӿψÛ˘.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηٷٿÛÛÂÈ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ η٤ÁÚ·„ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÛÂ
ηÙËÁÔڛ˜, ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ – ·Ó ··ÈÙÂ›Ù·È – Î·È ¿ÏϘ ϤÍÂȘ. ∫·ÙfiÈÓ ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙË Û¯¤ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ηÙËÁÔÚ›· Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ηٷӿψÛ˘ Î·È ÚÔ-
¯ˆÚ¿ ÛÂ Û˘ÓıÂÙÈ΋ ·Ó·ÎÂÊ·Ï·›ˆÛË.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «¢È·Ê‹ÌÈÛË»

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «ÕÛÎËÛË»
ŒÓ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Â›‰Ú·ÛË
Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ ÛÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹, ·ÊÔ‡ ¤¯ÂÈ ‰È‰¿ÍÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ
ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Î·È ¤¯ÂÈ ·Ó·ÊÂÚı› Û ËÁ¤˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÔÈ
207
 Ì·ıËÙ¤˜ (‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰Èο, ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ› ÙfiÔÈ, Î.Ï.), ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi
Ù¯ÓÈΤ˜ (ÂÈÛ‹ÁËÛË, ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ-··ÓÙ‹ÛÂȘ, Î.Ï.) ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜
ÙˆÓ 4-5 ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ fiÛˆÓ ¤Ì·ı·Ó, ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÚÔÒıËÛ˘ ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ (.¯. ¤Ó· Ó¤Ô Â›‰Ô˜ ÁÈ·Ô˘Ú-
ÙÈÔ‡ Ô˘ Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÍËÚÔ‡˜ ηÚÔ‡˜):
·) Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÂÙÈΤٷ ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜
‚) Ó· ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÌÈ· ‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋ ̷Τٷ ÁÈ· ÌÈ· ¤ÓÙ˘Ë ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜
Á) Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÛÂÓ¿ÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÙËÏÂÔÙÈ΋ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜
°È· ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ÌÔÚ› Ó· ÔÚÈÛı› Ë Î¿ı ÔÌ¿‰· Ó· ·Ó·-
Ï¿‚ÂÈ Î·È ·fi ÌÈ· ÂÚÁ·Û›·, .¯. Ë √Ì¿‰· ∞ ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ Ù˘ ÂÙÈΤٷ˜ (·), Ë √Ì¿‰·
μ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ̷Τٷ˜ (‚), Î.Ô.Î.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· οı ÔÌ¿‰· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ‹˜ Ù˘,
Á›ÓÂÙ·È Û˘˙‹ÙËÛË Î·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË ÙˆÓ
·fi„ÂˆÓ Î·È ‰È·Û˘Ó‰¤ÂÈ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÙȘ ·ÔÎÙËı›Û˜ ·fi ÙËÓ ¿ÛÎËÛË
ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ıˆÚËÙÈÎfi ˘fi‚·ıÚÔ.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·:
«∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜»
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÈÚ¿˙ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ «∂ÓÂÚÁÂȷ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿
ηٷӷψÙÒÓ – ∂ÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈΤ˜ Û˘Û΢¤˜»1 Î·È ·ÊÔ‡ ·Ú·ı¤ÛÂÈ ÂÈÚfiÛıÂÙ·
Î·È ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ËÁ¤˜, .¯. Ë ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· http://www.cres.gr/energy_saving/Ktiria/
electrikes_syskeves_simansi.htm ·fi ÙÔ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∞Ó·ÓÂÒÛÈ̈Ó
¶ËÁÒÓ ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜, ÚÔ¯ˆÚ¿ÂÈ Û ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÂÈÛ‹ÁËÛË Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ Ë
ηٷӷψÙÈ΋ Ì·˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ô˘
¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÛÙËÓ ÊıËÓfiÙÂÚË Î·È Ù·¯‡ÙÂÚË Ì¤ıÔ‰Ô Ì›ˆÛ˘ ÙˆÓ ·¤ÚÈˆÓ Ú‡ˆÓ
Î·È ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¤ÓÙ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ˙ËÙ¿ ·fi οıÂ
Ì›· ÔÌ¿‰· Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ Û 2-3 ÌÂÁ¿Ï· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ ÂȉÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜
ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ËÏÂÎÙÚÈο ›‰Ë („˘Á›·/ηٷ„‡ÎÙ˜, ÎÔ˘˙›Ó˜, Ï˘ÓÙ‹ÚÈ·, Î.Ï.) Î·È Ó·
ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· Ù˘ ÂÓÂÚÁÂȷ΋˜ ·fi‰ÔÛ˘ Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ Î¿ı ÌÔÓÙ¤ÏÔ.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ·Ó ÔÈ ˆÏËÙ¤˜ ÙˆÓ ÂȉÒÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙ·
ηٷÛÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÈÛΤÊıËÎ·Ó ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÈ Â›Ó·È Î·È Û ÙÈ ·ÔÛÎÔ› Ë ÂÓÂÚÁÂȷ΋
Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ Û˘Û΢ÒÓ. ∂›Û˘ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ·fi ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜
‰ÒÛÔ˘Ó ÔÈ ˆÏËÙ¤˜, ·Ó ÔÈ ·ÁÔÚ·ÛÙ¤˜ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÈ Â›Ó·È Ë ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË Î·È
ÔÈÔ ÔÛÔÛÙfi ÂÚ›Ô˘ Û˘Û΢ÒÓ Î·ÙËÁÔÚ›·˜ ∞ / ∞++ ÚÔÙÈÌ‹ıËÎ·Ó ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô
¯ÚfiÓÔ.

1
ΔÔ Ê˘ÏÏ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÙÔ «Î·Ù‚¿ÛÂÈ» (downloading) Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·fi ÙÔ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ ÙÔ˘
∫¤ÓÙÚÔ˘ ∞Ó·ÓÂÒÛÈÌˆÓ ¶ËÁÒÓ ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜ (http://www.cres.gr) Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·
ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ÂΉfiÛÂˆÓ ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ (http://www.cres.gr/kape/publications/download.htm ).
208
 ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ, Ù· ̤ÏË ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙Ô˘Ó, ̤ۈ ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘˜, Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, fiÔ˘ ÙfiÛÔ
Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È Á›ÓÂÙ·È
Û˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Â›Â‰Ô ÂÓË̤ڈÛ˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ˆÏËÙ¤˜ Î·È ÔÈ Î·Ù·Ó·-
ψ٤˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÂȷ΋ Û‹Ì·ÓÛË. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ·Ó·‰˘ıÔ‡Ó
ı¤Ì·Ù· ÂÏÏÈÔ‡˜ ÂÓË̤ڈÛ˘, ı· ÌÔÚÔ‡Û οı ̛· ÔÌ¿‰·, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ·fi
ÌÈ· ηÙËÁÔÚ›· ËÏÂÎÙÚÈÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ (.¯. Ë √Ì¿‰· ∞ Ù· „˘Á›·, Ë √Ì¿‰· μ Ù· Ï˘-
ÓÙ‹ÚÈ· ÚÔ‡¯ˆÓ, Ë √Ì¿‰· ° ÙÔ˘˜ ËÏÂÎÙÚÈÎÔ‡˜ Ï·ÌÙ‹Ú˜), Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÏËÚÔÊÔÚÈ·-
Îfi ¤ÓÙ˘Ô ˘ÏÈÎfi Î·È Ó· ÚԂ› Û ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓË̤ڈÛ˘, ÛÙ· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· Ô˘
ÂÈÛΤÊıËηÓ.

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ÀÁÈÂÈÓ‹»

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ÛÙËÓ ˘ÁÈ-
ÂÈÓ‹ ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ «Î·Ù‚¿˙ÂÈ» ·fi ÙÔ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ ÙÔ˘ ∂ÓÈ·›Ô˘
ºÔÚ¤· ∂ϤÁ¯Ô˘ ΔÚÔÊ›ÌˆÓ (http://www.efet.gr/) Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·:
http://www.efet.gr/odhgyg.html ÙÔÓ «√‰ËÁfi ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ No10 ÁÈ· Ù· Û¯ÔÏÈο ΢ÏÈΛ·» ηÈ
ÙÔ ‰È·Ó¤ÌÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. ∫·ÙfiÈÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¤ÓÙÂ
·ÙfïÓ, Î·È ˙ËÙ¿ ·fi οı ÔÌ¿‰· Ó· ÚԂ› Û ¤ÏÂÁ¯Ô ÙÔ˘ ΢ÏÈΛԢ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÁÈ·
ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ˘ÁÈÂÈÓ‹ ÙˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Î·È ÛÙËÓ Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ‰È·Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·Ï‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ Î˘ÏÈΛˆÓ.
™ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Û ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÚˆÙ‹Ì·-
Ù· Ô˘ ı· ÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, fiˆ˜:
ñ ÏËÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ·Ó·Áη›Â˜ Û˘Óı‹Î˜ ÒÛÙ ӷ ÚÔÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ë ·ÏÏÔ›ˆÛË Î·È Ë ÂÈ-
ÌfiÏ˘ÓÛË ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó;
ñ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È Ù· Ú¤ÔÓÙ· ›‰Ë ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ‹ ÚÔÛʤ-
ÚÔÓÙ·È Î·È Î¿ÔÈ· ÂÈϤÔÓ Â›‰Ë Î·È ÔÈ· Â›Ó·È ·˘Ù¿;
ñ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÙÚfiÊÈÌ· ÛÙ· ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÂÚ¿ÛÂÈ Ë ËÌÂÚÔÌËÓ›· Ï‹Í˘ ÙÔ˘˜;
ñ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÙˆÓ „˘Á›ˆÓ Â›Ó·È ÛˆÛÙ‹; ¤ÁÈÓ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Ì Â͈ÙÂÚÈÎfi ıÂÚÌfiÌÂÙÚÔ;
ñ Ù· Û¿ÓÙÔ˘ÈÙ˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·È Û ۈÛÙfi ¯ÚfiÓÔ ¤ÁηÈÚ· ÚÈÓ ÙËÓ ÒÏËÛ‹ ÙÔ˘˜;
ÚÔÛٷهÔÓÙ·È Ì ηٿÏÏËÏÔ Î¿Ï˘ÌÌ·;
ñ ÔÈ ÂÈÊ¿ÓÂȘ ÂÚÁ·Û›·˜, Ù· Ì·¯·›ÚÈ· Î·È Ô ˘fiÏÔÈÔ˜ ÂÍÔÏÈÛÌfi˜ ϤÓÂÙ·È Û¯Ô-
Ï·ÛÙÈο Ì ˙ÂÛÙfi ÓÂÚfi Î·È ·ÔÚÚ˘·ÓÙÈÎfi, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÓˆÒÓ ÙÚÔÊ›-
ÌˆÓ Î·È ÚÈÓ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· οÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ÙÚÔÊ›ÌÔ˘;
ñ Ù· ¤ÙÔÈÌ· ÁÈ· ηٷӿψÛË ÙÚfiÊÈÌ· Ô˘ ÛÂÚ‚›ÚÔÓÙ·È ÎÚ‡· (.¯. Û¿ÓÙÔ˘ÈÙ˜) ‰È·ÙË-
ÚÔ‡ÓÙ·È Û ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· 5ÆC Î·È ÌÈÎÚfiÙÂÚË; Ù· ¤ÙÔÈÌ· ÁÈ· ηٷӿψÛË ÙÚfiÊÈÌ·
Ô˘ ÛÂÚ‚›ÚÔÓÙ·È ˙ÂÛÙ¿ (.¯. Ù˘ÚfiÈÙ˜) ‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Û ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· 60ÆC ηÈ
¿Óˆ; Ù· ¤ÙÔÈÌ· ÁÈ· ηٷӿψÛË ÙÚfiÊÈÌ· ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó Û ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÂÚÈ‚¿Ï-
ÏÔÓÙÔ˜ ÁÈ· ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ÙˆÓ 2 ˆÚÒÓ;
ñ ÔÈ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙÔ Î˘ÏÈÎÂ›Ô Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÓÙ˘Ì¤ÓÔÈ;

209
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜:
«√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ˘ÁÈÂÈÓ‹ ‰È·ÙÚÔÊ‹ Î·È ÙËÓ
·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷӷψً, ÌÂÙ¿ ·fi Û¯ÂÙÈ΋ Û‡ÓÙÔÌË ÂÈÛ‹ÁËÛË, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ «Î·ÙÂ-
‚¿˙ÂÈ» ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://www.ekpizo.gr/simvoulesDetails.php?id=15 ÙÔ˘
‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡ ÙfiÔ˘ ÙÔ˘ ∂.∫.¶√π.∑ø. ÙÔ ÁÚ·ÊÈÎfi Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙÔ «¢¤ÓÙÚÔ Ù˘ ™ˆÛÙ‹˜
¢È·ÙÚÔÊ‹˜» (Ô˘ ηÙËÁÔÚÈÔÔÈ› Ù· ÙÚfiÊÈÌ· Û 5 ηÙËÁÔڛ˜ Î·È ÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ËÌÂÚ‹ÛÈ·
ηٷӿψÛË ÙÚÔÊ›ÌˆÓ ·fi οı ηÙËÁÔÚ›·) Î·È ÙÔ ‰È·Ó¤ÌÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘.
∫·ÙfiÈÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¤ÓÙ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ˙ËÙ¿ ·fi οı ÔÌ¿‰·
Ó· ηٷÚÙ‹ÛÂÈ ÌÈ· Ï›ÛÙ· ·ÁÔÚÒÓ («„ÒÓÈ·») ÁÈ· ÙËÓ Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ Â‚‰ÔÌ·‰È·›ˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ
‰È·ÙÚÔÊ‹˜ ÌÈ·˜ ÙÂÙÚ·ÌÂÏÔ‡˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó Ù· ηٷÛÙ‹Ì·-
Ù· ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÙȘ ÂÙÈΤÙ˜ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ
ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Î·È Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Ë Ï›ÛÙ· Ó· ηχÙÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ 5 ηÙËÁÔÚÈÒÓ
¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ‰È¤ÂÈ ¤Ó· ÈÛÔÚÚÔË̤ÓÔ ‰È·ÈÙÔÏfiÁÈÔ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜:

«¶·›ÍÈÌÔ Úfiψӻ
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ οÓÂÈ ÌÈ· ÂÈÛ‹ÁËÛË fiÔ˘ ÂÂÍËÁ› fiÙÈ ÔÏÏ¿ ÙÚfiÊÈÌ· ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ
ηٷӷψً ÌÂÙ¿ ·fi ÂÂÍÂÚÁ·Û›· (.¯. ̷ηÚfiÓÈ·, Á¿Ï·, Ù˘ÚÈ¿) Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË
Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Î·È ÂȉÈο ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÊÔ‡ οÓÂÈ ÌÈ· Û‡ÓÙÔ-
ÌË ·Ó·ÊÔÚ¿ Û 1-2 ›‰Ë ÙÚÔʛ̈Ó, .¯. Á¿Ï· Î·È Ù˘Ú› Î·È ··ÓÙ‹ÛÂÈ ÛÂ Ù˘¯fiÓ ·Ôڛ˜
ÙÔ˘˜, ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·›ÍÔ˘Ó ÚfiÏÔ˘˜ Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚÈÂ-
¯fiÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ ÂÓfiÙËÙ·˜.
√Ú›˙ÔÓÙ·È ÔÈ «ËıÔÔÈÔ›» (1. ˆÏËÙ‹˜ Á¿Ï·ÎÙÔ˜ Î·È Ù˘ÚÈÒÓ Î·Ù·ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÚÔʛ̈Ó, 2.
ÂÏ¿Ù˘ ÙÔ˘ ηٷÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ 3. ÚÔÌËıÂ˘Ù‹˜ ÙÔ˘ ηٷÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì Á¿Ï·Ù· Î·È Ù˘ÚÈ¿)
Î·È Ô «¯ÒÚÔ˜ ‰Ú¿Û˘» (ÌÂÁ¿ÏÔ Î·Ù¿ÛÙËÌ· ÙÚÔʛ̈Ó) Î·È ‰›ÓÂÙ·È ¯ÚfiÓÔ˜ 1-2 ËÌÂÚÒÓ
- fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ «ËıÔÔÈÔ‡˜» ·ÏÏ¿ Î·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (Ô˘ ı· ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ
ÙÔ˘ ı·ً ·ÏÏ¿ ı· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰ÚÒÌÂÓÔ˘ ÛÂ Û˘˙‹ÙËÛË)
- Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.
√È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÂÍÂÚ-
Á·Û›·˜ ÙÔ˘ Á¿Ï·ÎÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ Ù˘ÚÈÒÓ, ÁÈ· Ù· ‚·ÛÈο ›‰Ë ÙÔ˘˜, ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Û˘Û΢-
·Û›·˜ Î·È ÂÈÛ‹Ì·ÓÛ˘ ÙˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ ·˘ÙÒÓ, Î.Ô.Î.
∫·ÙfiÈÓ ¤Ú¯ÂÙ·È Ë Ë̤ڷ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÙÔ ·›ÍÈÌÔ ÙˆÓ ÚfiψÓ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
Îfi˜ ʤÚÓÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË 2-3 ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Û˘Û΢·Û›Â˜ Á¿Ï·ÎÙÔ˜ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂȉÒÓ Î·È 2-
3 ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë Û˘Û΢·ÛÌ¤ÓˆÓ Ù˘ÚÈÒÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂȉÒÓ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÔÔ›-
ˆÓ ı· Á›ÓÂÈ ÙÔ ·›ÍÈÌÔ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Î·È ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÈ Ó· ·Ú·ÙË-
ÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜».
ªÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜», ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ – ı·٤˜ οÓÔ˘Ó Û¯fiÏÈ· Î·È Á›ÓÂÙ·È Û¯Â-
ÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË (ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤¯ÂÈ Ô Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹˜, Î.Ï.).

210
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜:
«∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ∂›Û΄˻
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· Â›ÛÎÂ„Ë Û ̛· ‚ÈÔÌ˯·Ó›·
ÙÚÔÊ›ÌˆÓ (.¯. Á·Ï·ÎÙÔ‚ÈÔÌ˯·Ó›·).
√È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· Ô˘ ·Ú¿ÁÂÈ Ë ‚ÈÔÌ˯·Ó›·
·˘Ù‹ (.¯. Á¿Ï·, Ù˘Ú›, ÁÈ·Ô‡ÚÙÈ), ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜, Î·È Ì ‚¿ÛË
ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÌÈ· Ï›ÛÙ· Ì ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÛÙ· ™ÙÂϤ¯Ë Ù˘ μÈÔÌ˯·Ó›·˜ Ô˘ ı· ÂÈÛÎÂÊÙÔ‡Ó. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ Á·Ï·ÎÙÔ‚ÈÔ-
Ì˯·Ó›·˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ›ӷÈ:
ñ ΔÈ Ì¤ÙÚ· ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ ·›ÚÓÂÈ Ë ‚ÈÔÌ˯·Ó›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘;
ñ ¶ÔÈ· Ù· ˘ÏÈο Ù˘ Û˘Û΢·Û›·˜ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Î·È ÙÈ ÚԉȷÁڷʤ˜ ÏËÚÔ‡Ó ·˘Ù¿;
ñ ¶Ò˜ Î·È ÔÈÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÙÂÏÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ÌÂ
‚¿ÛË ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú·ÁˆÁÔ‡;
ñ ΔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤¯ÂÈ Ô Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹˜ ÛÙȘ ÂÙÈΤÙ˜ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘ ‚ÈÔÌ˯·Ó›·˜;
ñ ¶Ò˜ ۯ‰ȿ˙ÂÙ·È Ë Û˘Û΢·Û›· ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ;
ñ ¶Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ¤Ó· Ó¤Ô ÚÔ˚fiÓ;
ñ ªÂ ÔÈ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÌÈ· ‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋ ηÌ¿ÓÈ· ÁÈ· ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ
Ù˘ ÂÙ·ÈÚ›·˜; ¶ÔÈÔ ÙÔ ‡„Ô˜ ÌÈ· ÙËÏÂÔÙÈ΋˜ ‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋˜ ηÌ¿ÓÈ·˜ Î·È Ò˜
·ÔÛ‚¤ÓÂÙ·È ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ·˘Ùfi;
ñ ¶Ò˜ Á›ÓÂÙ·È Ë ‰È·Î›ÓËÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘ ‚ÈÔÌ˯·Ó›·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙÔ
Â͈ÙÂÚÈÎfi;

¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·:
«∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË»
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜
ŒÓˆÛ˘ (∂∂) ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ηٷӷψً, ÌÂÙ¿ ·fi Û¯ÂÙÈ΋ Û‡ÓÙÔÌË ÂÈÛ‹ÁË-
ÛË, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ¤ÓÙ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ˙ËÙ¿ ·fi
οı ÔÌ¿‰· Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÈ Û 3-4 ÌÂÁ¿Ï· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· ˆÏ‹ÛÂˆÓ ÙÚÔÊ›ÌˆÓ (.¯.
Super Markets) Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÙÔ˘˜, Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ›‰Ë ÙÚÔÊ›ÌˆÓ (Ô˘ ı· ÔÚ›ÛÂÈ Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜), .¯. ηʤ˜, ʷΤ˜, ̤ÏÈ, Î.Ï. Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó, ·ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó
ÚÔÛÂÎÙÈο ÙȘ ÂÙÈΤÙ˜ ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ
Û‡ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ, ·) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ (.¯. ̤ÏÈ),
ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ηٷÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Î·È ‚) ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ (.¯. ʷΤ˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘
ÂÙ·ÈÚ›·˜) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙËÌ¿ÙˆÓ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÊÔ‡ Á›ÓÂÈ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ηٿÚÙÈÛË ÈӿΈÓ, ÁÚ·Ê‹Ì·-
Ù·, Î.Ï., ÔÈ ÂÎÚfiÛˆÔÈ Ù˘ οı ÔÌ¿‰·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÛÙËÓ ÔÏÔ-
̤ÏÂÈ· Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È Á›ÓÂÙ·È Û˘˙‹ÙËÛË Î·È Û˘Ó¿ÁÔÓÙ·È Û¯ÂÙÈο Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.

211
 ¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·:
«∫·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ¶ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜»
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «√Ì¿‰Â˜ ÂÚÁ·Û›·˜»
¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ: ∏ ¯Ú‹ÛË ∞›ıÔ˘Û·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ Î·È Ë ÁÚ‹ÁÔÚË ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Internet.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ Î·ıË-
ÌÂÚÈÓ¤˜ ηٷӷψÙÈΤ˜ Ì·˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÌÂÙ¿ ·fi Û¯ÂÙÈ΋
Û‡ÓÙÔÌË ÂÈÛ‹ÁËÛË, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ Î·È ˙ËÙ¿ ·fi οı ÔÌ¿‰· ·ÊÔ‡ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·:
http://www.managenergy.net/kidscorner/el/u11/u11.html, Ë ÔÔ›· ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÚˆÙÔ-
‚Ô˘Ï›· Ù˘ °ÂÓÈ΋˜ ¢È‡ı˘ÓÛ˘ ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜ Î·È ªÂÙ·ÊÔÚÒÓ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘
http://ec.europa.eu/dgs/energy_transport/index_el.html,

·) οÓÔÓÙ·˜ ÎÏÈÎ ÛÙÔ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ – ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ «ÂÓÂÚÁÂȷ΋ ‰Ú¿ÛË» Î·È Î·ÙfiÈÓ ÛÙÔ
Û‡Ó‰ÂÛÌÔ «ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÈÎfiÓ˜» Ó· ÏÔËÁËı› ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ô˘
·Ú·Ù›ıÂÙ·È Î·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÙÈ ÂÓÓÔÂ›Ù·È Ì¤Û· ·fi ÙȘ ÎÈÓÔ‡ÌÂ-
Ó˜ ·˘Ù¤˜ ÂÈÎfiÓ˜
‚) οÓÔÓÙ·˜ ÎÏÈÎ ÛÙÔ ÌÈÎÚfi Û‡Ó‰ÂÛÌÔ – «Ù¿Ú·Ó‰ÚÔ» («μÔ‹ıËÛ ÙÔ ƒÔÓ¿ÏÓÙÔ»), ηÈ
ÔÏÔÎÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ÌÈÎÚ‹ ÈÛÙÔÚ›·, Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÙÈ ÂÓÓÔÂ›Ù·È Ì¤Û·
·fi ÙȘ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˜ ·˘Ù¤˜ ÂÈÎfiÓ˜

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË»

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘ Ù˘ ηٷӿψÛ˘ Ì ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜ Ô ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ËÁ¤˜ (Ê˘ÏÏ¿‰È·, ‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰È-
ο, ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¯Ú‹Û˘ ·›ıÔ˘-
Û·˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ Û˘Ó‰Â‰ÂÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔ Internet) Î·È ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ÌÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
ı¤Ì·ÙÔ˜ ̤ۈ ÌÈ·˜ Û‡ÓÙÔÌ˘ ÂÈÛ‹ÁËÛ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÔÈÚ¿˙ÂÈ Î·Ú٤Ϙ ÚfiψÓ,
ηÏÒÓÙ·˜ ÌÈ· ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ‚ÈÔ-
Ì˯·Ó›·˜.
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ηÏ› ÌÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·fi ÙËÓ
ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ ªË ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ √ÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ (ª∫√).
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ú·¿Óˆ ÔÌ¿‰ˆÓ, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿-
˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó Û¯ÔÏÈ·ÛÙ¤˜ Î·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Ù· ÛËÌ›· ÛÙ·
ÔÔ›· ‰È›ÛÙ·ÓÙ·È ÔÈ ·fi„ÂȘ.
∫·ÙfiÈÓ ÔÈ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜, ÔÈ Ôԛ˜ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÂ
‰‡Ô ̤ÚË ÙÔ˘ ›Ó·Î· Ù˘ Ù¿Í˘. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ù¤ÏÔ˜ ˙ËÙ¿ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈ·-
ÛÙÒÓ, ·ÎÔÏÔ˘ı› Û˘˙‹ÙËÛË, Û‡ÓıÂÛË ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ, ‰ÈÂÚ¢-
ÓÒÓÙ·˜ ηٿ fiÛÔÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë Û‡Ó·„Ë Û˘ÌʈÓÈÒÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·˘ÙÒÓ
ÊÔÚ¤ˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜.

212
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «™˘˙‹ÙËÛË»
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹,
Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË Î·È ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ú·ı¤ÙÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ·fi
ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜:
ñ “∏ ∞ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ∫ϛ̷ÙÔ˜ ∂Í·ÚÙ¿Ù·È ·fi ∂Û¤Ó· “ – ∂ÎÛÙÚ·Ù›· Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜
∂ÈÙÚÔ‹˜ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ
·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜:
http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/index_el.htm
ñ ∂˘Úˆ·˚Îfi˜ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜: http://local.el.eea.europa.eu/
ñ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ∂˘Úˆ·›Ô˘˜ Ó·ڋ˜ ËÏÈΛ·˜:
http://ec.europa.eu/environment/youth/index_el.html
ñ ∫¤ÓÙÚÔ ∞Ó·ÓÂÒÛÈÌˆÓ ¶ËÁÒÓ ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜: http://www.cres.gr/kape/index_gr.htm
ñ Greenpeace Hellas: http://www.greenpeace.org/greece/
‹ – ·Ó ·˘Ùfi Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi – ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ÂÚÈ‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ·Ú·-
¿Óˆ ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜, Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı¤ÙÂÈ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ˆ˜ ¤Ó·˘-
ÛÌ· ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·:
ñ ¶Ò˜ ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈΤ˜ Ì·˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÂȉÚÔ‡Ó ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘;
ñ ¶ÔȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ Ì·˜ ηٷӷψÙÈΤ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ Ì·˜ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ÌÂ
ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜;
ñ ΔÈ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ì ηٿ ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ‹ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Î·È ËÏÂÎÙÚÔÓÈ-
ÎÒÓ ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÒÓ Û˘Û΢ÒÓ ÙÔ˘ (ÂÎÙ˘ˆÙ‹˜, „ËÊÈÔÔÈËÙ‹˜, Î.Ï.) ÒÛÙ ӷ ÚÔ-
ÛٷهԢÌ – ηٿ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ – ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ;
√È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÙȘ ÂÌÂÈ-
ڛ˜ ÙÔ˘˜, ÂÌϤÎÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÂÓÂÚÁËÙÈο Î·È ÎÚÈÙÈο ÛÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «™˘˙‹ÙËÛË»

¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ: ∏ ¯Ú‹ÛË ∞›ıÔ˘Û·˜ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ Î·È Ë ÁÚ‹ÁÔÚË ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Internet.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈΤ˜ Ì·˜
Û˘Ó‹ıÂȘ, ıˆÚÔ‡ÌÂÓÔÈ ˆ˜ ηٷӷψ٤˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ – ηıËÌÂÚÈÓ¿ – ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ Ê·È-
ÓfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘, ¤Ó·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÊÔ‡ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ› ÙÔ «ıˆÚËÙÈÎfi ˘fi‚·-
ıÚÔ» Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·2 Ù˘
GreenPeace: http://www.greenpeace.org/greece/207945/207996/221027 Î·È Û˘ÌÏË-
ÚÒÓÔÓÙ·˜ Ù· ‰›· Ô˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Ó· ÂÎÙ˘ÒÛÔ˘Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿
ÙÔ˘˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· Á›ÓÂÈ Û˘˙‹ÙËÛË Ì ‚¿ÛË Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ı· ÚÔ·„Ô˘Ó.

2
∏ ¿ÛÎËÛË ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙÔ ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÙÔ˘ ™¯ÔÏ›Ԣ, ¤¯Ô-
ÓÙ·˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÛÙÔ Internet.

213
 ¢È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·: «¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ηٷӷψً»
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜:
«ªÂϤÙË ÂÚ›ÙˆÛ˘»
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ηٷӷψً, Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ Ù¿Í˘ Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÍËÁ› ÙÔ ÛÙfi¯Ô
Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘.
¢›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ, ÙÔ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ‰›ÓÂÈ ÌÂÚÈΤ˜
ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· fiÛ· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ¿ ·fi ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÁÈ· Ï›Á· ÏÂÙ¿ Î·È Ó·
··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ.
Δ¤ÏÔ˜, Ô ÂÎÚfiÛˆÔ˜ οı ÔÌ¿‰·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÔÌ¿-
‰·˜ ÙÔ˘ Î·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔηÏ› Û˘˙‹ÙËÛË Ì ‚¿ÛË ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ·fi-
„ÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Î·È ÚÔ¯ˆÚ¿ Û ۇÓıÂÛË Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ.
∫›ÌÂÓÔ:
∞¿ÙË ∂Ù·ÈÚ›·˜ ÙËÏÂˆÏ‹ÛˆÓ:
«∫·Ù·Ó·ÏÒÙÚÈ· ¤Ï·‚ ÂÈÛÙÔÏ‹, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÂÙ·ÈÚ›· ÙËÏÂˆÏ‹ÛÂˆÓ ÙËÓ ÂÓË̤ڈÓÂ
fiÙÈ Â›¯Â ÎÂÚ‰›ÛÂÈ 15.000 ¢ÚÒ. ∏ ÌfiÓË ÚÔ¸fiıÂÛË, ÁÈ· Ó· ÂÈÛÚ¿ÍÂÈ ÙÔ ÔÛfi, ‹Ù·Ó Ó·
·Ú·ÁÁ›ÏÂÈ ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ, ·fi ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ, Ô˘ Û˘Ófi‰Â˘Â ÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹. ∏
∫·Ù·Ó·ÏÒÙÚÈ· ·Ú‹ÁÁÂÈÏ ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ, Î·È ÙÔ Ï‹ÚˆÛÂ, ÚÔηٷ‚ÔÏÈο, ̤ۈ ÈÛÙˆ-
ÙÈ΋˜ οÚÙ·˜. ÕÏψÛÙÂ, ‰ÂÓ ÙËÓ ¤ÓÔÈ·˙Â, ·ÊÔ‡ ›¯Â ÎÂÚ‰›ÛÂÈ 15.000 ¢ÚÒ. ΔÈ ·Í›· ›¯·Ó
Ù· 100 ¢ÚÒ, Ô˘ ÎfiÛÙÈ˙ ÙÔ ÚÔ˚fiÓ, Ô˘ ·Ú‹ÁÁÂÈÏÂ; ŸÌˆ˜, fiÙ·Ó ·Ú¤Ï·‚ ÙÔ ÚÔ˚-
fiÓ, ·˘Ùfi Û˘Óԉ¢fiÙ·Ó ·fi ÌÈ· ÂÈÙ·Á‹ 1,5 ¢ÚÒ, ÁÈ·Ù› ¿ÏÏÔÈ 10.000 “Ù˘¯ÂÚÔ›” ›¯·Ó
ÎÂÚ‰›ÛÂÈ ·˘Ù¿ Ù· 15.000 ¢ÚÒ. ΔÔ ∫¤ÓÙÚÔ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ (∫∂.¶.∫∞.) ˙‹ÙË-
ÛÂ, ·Ì¤Ûˆ˜, ÙËÓ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ∞Ó¿Ù˘Í˘, ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ΢ÚÒÛÂˆÓ Î·È ÙÔ
ÎÏ›ÛÈÌÔ Ù˘ Âȯ›ÚËÛ˘, ÁÈ· ÂÍ·¿ÙËÛË ÙˆÓ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ‰È·-
‰ÈηÛÈÒÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ, ÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ‰¤¯ÙËÎÂ Î·È ¿ÏϘ fiÌÔȘ ηٷÁÁÂϛ˜, ÙȘ ÔÔ›-
˜ ·¤ÛÙÂÈÏ ÛÙÔ ÀÔ˘ÚÁ›Ô.»
¶ÂÚ›ÙˆÛË ·fi ηٷÁÁÂϛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÏ˘ı› ·fi ÙÔ ∫∂.¶.∫∞.
∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ:
ñ ¶ÔȘ ¿ÏϘ ·Ó¿ÏÔÁ˜ ·¿Ù˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÙÂ; ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ¤Î‚·Û‹ ÙÔ˘˜;
ñ ¶Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔÛٷ٢ıÔ‡Ó ÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ·fi ·Ó¿ÏÔÁ˜ ·¿Ù˜;
ñ ¶Ò˜ ı· ¤ÚÂ ӷ ÂÓÂÚÁ‹ÛÂÈ Ë Î·Ù·Ó·ÏÒÙÚÈ· ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÚ›ÙˆÛË;
ñ ¶ÔÈ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ηٷӷψً ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹;

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜: «¶·›ÍÈÌÔ Úfiψӻ

√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ «Î·Ù‚¿˙ÂÈ» ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://www.eccefpolis.gr/inner.
asp?submenu=20 ÙÔ˘ ∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ (www.eccefpolis.gr ) ÙÔ
¤ÁÁÚ·ÊÔ «∂˘Úˆ·˚Îfi ∫¤ÓÙÚÔ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹» (Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘
∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ, ηıÒ˜ Î·È ¯Ú‹ÛÈ-
̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ·ÁÔÚ¤˜ ̤ۈ ‰È·‰ÈÎÙ‡Ô˘, Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÈ‚·ÙÒÓ ·ÂÚÔ-
214
ÔÚÈÎÒÓ ÌÂÙ·ÊÔÚÒÓ Î·È ÙȘ ηٷ¯ˆÚ‹ÛÂȘ Û ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡˜ ηٷÏfiÁÔ˘˜) Î·È ·ÊÔ‡
ÙÔ Ù˘ÒÛÂÈ Î·È ÙÔ ·Ó·Ù˘ÒÛÂÈ ÙÔ ÌÔÈÚ¿˙ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÊÔ‡
οÓÂÈ ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘ Î·È ·Ê‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹-
ÛÔ˘Ó ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· «°ÓˆÚ›˙ÂÙ ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ Û·˜ fiÙ·Ó Ù·Íȉ‡ÂÙ ·ÂÚÔÔ-
ÚÈÎÒ˜;» Î·È ··ÓÙ‹ÛÂÈ ÛÂ Ù˘¯fiÓ ·Ôڛ˜ ÙÔ˘˜, ˙ËÙ¿ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·›ÍÔ˘Ó
ÚfiÏÔ˘˜ Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜.
√Ú›˙ÔÓÙ·È ÔÈ «ËıÔÔÈÔ›» (1. ÂÎÚfiÛˆÔ˜ ·ÂÚÔÔÚÈ΋˜ ÂÙ·ÈÚ›·˜, 2. ÂÈ‚¿Ù˘ Ù‹Û˘
ÚÔ˜ ΔfiÎÈÔ, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ·ÂÚÔÔÚÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›· ·ÚÓÂ›Ù·È ÙËÓ ÂÈ‚›‚·ÛË ÏfiÁˆ ˘ÂÚ¿ÚÈı-
ÌˆÓ ÂÈ‚·ÙÒÓ, 3. ÂÈ‚¿Ù˘ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë Ù‹ÛË Î·ı˘ÛÙÂÚ› ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÂfiÌÂÓË Ë̤ڷ)
Î·È Ô «¯ÒÚÔ˜ ‰Ú¿Û˘» (∞ÂÚÔ‰ÚfiÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ) Î·È ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ·È ¯ÚfiÓÔ˜ Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ·-
ÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÂÍËÁ› ÛÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙÈ Ó· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜».
ªÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ «·È̷͛ÙÔ˜», ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ – ı·٤˜ οÓÔ˘Ó Û¯fiÏÈ· Î·È Á›ÓÂÙ·È Û˘˙‹-
ÙËÛË ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÈ‚·ÙÒÓ – ηٷӷψÙÒÓ.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ù¯ÓÈ΋˜:

«∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄˻
√ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· Â›ÛÎÂ„Ë Û ¤Ó·Ó ÊÔÚ¤· Ô˘
Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ٷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ηٷӷψً, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜
∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ (http://www.kepka.org/ ) ‹ ÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ (www.inka.gr )
√È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ÂÓÒÛÂȘ ηٷӷψÙÒÓ, ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜, Î·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÌÈ· Ï›ÛÙ· ÌÂ
ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙ· ™ÙÂϤ¯Ë Ù˘ ŒÓˆÛ˘ Ô˘ ı· ÂÈÛÎÂÊÙÔ‡Ó.

215
 III. ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∂™ ∂º∞ƒª√°∏™
∂∫¶∞π¢∂ÀΔπ∫ø¡ Δ∂áπ∫ø¡ ™∂
¢π¢∞∫Δπ∫∂™ ∂¡√Δ∏Δ∂™ ¶√À ∞º√ƒ√À¡
™Δ∏¡ «∞°ø°∏ Δ√À ∫∞Δ∞¡∞§øΔ∏»
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ¯¿ÚÈÓ Ù˘ ÂÌ¤‰ˆÛ˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È Ù˘ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ‰›Ô Ù˘ ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ηٷӷψً, Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÙ ÙȘ ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «∫·Ù·ÈÁÈÛÌfi˜ ȉÂÒÓ»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
ÀÏÔÔÈ‹ÛÙ ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ηٷÈÁÈÛÌÔ‡ ȉÂÒÓ ÌÂٷ͇ Û·˜ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘
ÚfiÙ·Û˘: «Î·Ù·Ó¿ÏˆÛË & ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ».

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «∞Û΋ÛÂȘ»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
∞Ó·Ù‡ÍÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, 2-3 ‚·ÛÈΤ˜ ·fi„ÂȘ Û·˜ ÁÈ· Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹-
Ì·Ù· Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ Ë ÂÎfiÓËÛË ·Û΋ÛÂˆÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∞ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹, Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙȘ ·fi„ÂȘ Û·˜ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «√Ì¿‰Â˜ ∂ÚÁ·Û›·˜»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
∂ÍÂÙ¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÙ ÙËÓ
Ù¯ÓÈ΋ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ
·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ηٷӷψً.
ñ ¶ÔÈÔÈ ı· ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ı· ‰›Ó·ÙÂ;
ñ ¶Ò˜ ı· οӷÙ ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÌ¿‰Â˜;
ñ ¶ÔÈÔ ÚfiÏÔ ı· ›¯·Ù ÂÓÒ ÔÈ ÔÌ¿‰Â˜ ı· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó;
ñ ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ı· Á›ÓÔÓÙ·Ó Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·fi
ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Î·È Ò˜ ÁÈÓfiÙ·Ó Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È Ë ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·-
ÛÌ¿ÙˆÓ;
™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

216
∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «™˘˙‹ÙËÛË»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘, ÔÚ›ÛÙ 2-3 Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰È·-
ÊËÌ›ÛÂȘ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ ‰È·ÊË̛ۈÓ,
fiˆ˜ Â›Ó·È Ô ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ù· «Â͈ÁψÛÛÈο» ÙÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· (¯ÚÒÌ·, ÌÔ˘ÛÈ΋, Ù·¯Â›·
ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÂÈÎfiÓˆÓ, Î.¿.) Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ηٿ fiÛÔ ÔÈ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Û‡ÌʈÓ˜ ÌÂ
fiÛ· ÔÚ›˙ÂÈ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎÒ‰Èη˜ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ – ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
∂ÓÙÔ›ÛÂÙÂ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„ÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ, 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘
ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ı¤Ì·Ù·
Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹. ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ù· fiÛ· ηٷÁÚ¿-
„ÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
ΔÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ fiÙÈ ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ Â›Ó·È ·ÛʷϤ˜ Î·È ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ «Î·Ù·Ó·-
ÏÒÓˆ Ì Û‚·ÛÌfi ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ»;
∞ӷχÛÙ Û ‚¿ıÔ˜ Û¯ÔÏÈ¿ÛÙÂ Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË ·˘Ù‹ Î·È ÂÓÙÔ›ÛÙ ηÈ
Û˘ÏϤÍÙ ¯Ú‹ÛÈ̘ ËÁ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Û·˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¶·Ú·ÚÙ‹Ì·ÙÔ˜ π Î·È Û˘˙ËÙ›ÛÙ ÌÂٷ͇ Û·˜ ÙÔ ı¤Ì· ηÈ
ηÙfiÈÓ ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÙ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ‰È·ÌÔÚÊÒÛÙ ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ‰›Ó·ÙÂ
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÙ Û ·Ó¿ÏÔÁË Û˘˙‹ÙËÛË.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «ªÂϤÙË ¶ÂÚ›ÙˆÛ˘»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
∂ÓÙÔ›ÛÂÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù 2-3 ‚·ÛÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ô˘
ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘, Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ
∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹. ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù· fiÛ· ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 9
ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ππ Î·È Î·ÙfiÈÓ Î¿ÓÙ ÌÈ· Û˘˙‹-
ÙËÛË Á‡Úˆ ·fi ı¤Ì·Ù· Ô˘ ı›ÁÂÈ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ.

217
 Δ¤ÏÔ˜ ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÙ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ‰È·ÌÔÚÊÒÛÙ ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ‰›Ó·ÙÂ
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÂÙ Û ·Ó¿ÏÔÁË Û˘˙‹ÙËÛË, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘
ÙÔ˘˜ ‰›Ó·Ù ÙÔ ›‰ÈÔ Î›ÌÂÓÔ ÁÈ· ÌÈ· ·Ó¿ÏÔÁË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· «ÌÂϤÙ˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘».

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «¶·›ÍÈÌÔ Úfiψӻ

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 10
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ «·›ÍÈÌÔ
Úfiψӻ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹». ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ۯ‰ȿÛÂÙ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË»

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 11
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ «ÚÔÛÔ-
ÌÔ›ˆÛË» ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘
∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹». ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ fiÛ· ۯ‰ȿ۷Ù ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÈ΋: «∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ∂›Û΄˻

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 12
™¯Â‰È¿ÛÙÂ, Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·ÙfïÓ, ÌÈ· «ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Â›Û΄˻ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹». ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ٷ
fiÛ· ۯ‰ȿ۷Ù ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

218
º‡ÏÏÔ (∞˘Ùfi) ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ¢È·Ù˘ÒÛÙ ¤ÓÙ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ∞ÁˆÁ‹˜
ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÚÔ¿ÁÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
2. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜ Ë ·Í›· Ù˘ ∞ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
Ù˘ ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ;
3. ∫·Ù·ÛÙÚÒÛÙ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÈÛ‹ÁËÛË, Û ¤Ó·
ı¤Ì· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∞ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹, Î·È ‰‡Ô ·fi ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜
Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÁÓˆÚ›Û·Ù ÛÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓfiÙËÙ·.
4. ¶ÚÔÙ›ӷÙ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÂÂÎÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ù¯ÓÈÎÒÓ, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∞ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹.

219
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
1. °ÂÓÈ΋ °Ú·ÌÌ·Ù›· ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹: http://www.efpolis.gr/
2. ∫¤ÓÙÚÔ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ (∫∂¶∫∞ ): http://www.kepka.org/
3. “∏ ∞ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ∫ϛ̷ÙÔ˜ ∂Í·ÚÙ¿Ù·È ·fi ∂Û¤Ó·” – ∂ÎÛÙÚ·Ù›· Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜
∂ÈÙÚÔ‹˜ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ
·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜: http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/index_el.htm
4. ∂˘Úˆ·˚Îfi˜ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜: http://local.el.eea.europa.eu/
5. ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ∂˘Úˆ·›Ô˘˜ Ó·ڋ˜ ËÏÈΛ·˜:
http://ec.europa.eu/environment/youth/index_el.html
6. ∫¤ÓÙÚÔ ∞Ó·ÓÂÒÛÈÌˆÓ ¶ËÁÒÓ ∂Ó¤ÚÁÂÈ·˜: http://www.cres.gr/kape/index_gr.htm
7. Greenpeace Hellas: http://www.greenpeace.org/greece/
8. «Energy Star» - ∂ÈÛ‹Ì·ÓÛË ÂÓÂÚÁÂȷο ·Ô‰ÔÙÈÎÔ‡ ÁÚ·ÊÂÈ·ÎÔ‡ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡:
http://www.eu-energystar.org/el/index.html
9. ∂˘Úˆ·˚Îfi ∫¤ÓÙÚÔ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹: http://www.eccefpolis.gr/
10. ∂ÓÈ·›Ô˜ ºÔÚ¤·˜ ∂ϤÁ¯Ô˘ ΔÚÔʛ̈Ó: http://www.efet.gr/
11. πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹: (www.inka.gr )
12. ŒÓˆÛË ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ – ¶ÔÈfiÙËÙ· ∑ˆ‹: http://www.ekpizo.gr/
13. ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ - ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜:
http://europa.eu/pol/cons/index_el.htm
14. ∂˘Úˆ·˚΋ ¢ÈÎÙ˘·Î‹ ¶‡ÏË Ù˘ ¡ÂÔÏ·›·˜ – Δ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÛÔ˘ ˆ˜ ηٷӷψ-
Ù‹˜: http://europa.eu/youth/your_rights/as_a_consumer/index_eu_el.html
15. ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ∂ϤÁ¯Ô˘ ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜: http://www.see.gr/
16. √ ‰ÂοÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ e-Business Forum ÁÈ· ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ:
http://www.go-online.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=554

220
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞ π
«∞ÓÙÈ̤وË Ì ÙË ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË»

∫›ÌÂÓÔ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://www.kepka.org/Grk/Info/news/news06_000.htm

ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹

∏ Î. ™‡Ï‚È· ¶Ú¿È˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ·ÓÙÈ̤وË Ì ÙË ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË, ÁÈ· ÙÔ ·Ú¿ÓÔÌÔ “η٤‚·ÛÌ·”

ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ·Ú¯Â›ˆÓ. ŸÌˆ˜, ηÙËÁÔÚ›ٷÈ, ÛÙË ı¤ÛË Ù˘ ‰ÂηÙÂÙÚ¿¯ÚÔÓ˘ ÎfiÚ˘ Ù˘ Emily,
Ë ÔÔ›· È¿ÛÙËΠӷ ÌÔÈÚ¿˙ÂÙ·È Î·È Ó· “ηÙ‚¿˙ÂÈ” ÌÔ˘ÛÈο ·Ú¯Â›·. ΔÒÚ· Ë Î. ¶Ú¿È˜ ηÏ›-
Ù·È Ó· ÏËÚÒÛÂÈ 4.000 ϛژ, ÁÈ· Ó· ÌË Ê˘Ï·ÎÈÛÙ›.
∏ Î. ¶Ú¿È˜ Â›Ó·È “„ËÊȷο ·ÁÚ¿ÌÌ·ÙË”, ‰ËÏ·‰‹ ‰Â ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ËÏÂ-
ÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ. ∏ ›‰È· Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ: “¢ÂÓ Í¤Úˆ Ô˘ ı· ‚Úˆ ·˘Ù¿ Ù· ¯Ú‹Ì·Ù·. ¶Ú¤ÂÈ
Ó· ¿ˆ, ÛÙË Ê˘Ï·Î‹, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ¤¯ˆ ÙfiÛ· ¯Ú‹Ì·Ù·”. ∏ ‰ÂηÙÂÙÚ¿¯ÚÔÓË ∂ÌÈÏ˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
Ô‡Û ÙÔÓ ∏/À, ÁÈ· ÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ “η٤‚·Û” 1400 ÙÚ·ÁÔ‡‰È·,
‰ˆÚ¿Ó. ∂Âȉ‹, fï˜, Ë ∂ÌÈÏ˘ Â›Ó·È ·Ó‹ÏÈÎË, ‰ÈÒÎÂÙ·È Ë ÌËÙ¤Ú· Ù˘.
∏ BÚÂÙ·ÓÈ΋ ¢ÈÛÎÔÁÚ·ÊÈ΋ μÈÔÌ˯·Ó›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ù· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ·, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹-
ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÓÔÌÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜, Ô˘ “ηÙ‚¿˙Ô˘Ó” ÌÔ˘ÛÈο ·Ú¯Â›·. “√È ·ÒÏÂȘ”, fiˆ˜
ÈÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ‚ÈÔÌ˯·Ó›·, “·ÁÁ›˙Ô˘Ó ÙÔ 1,3 ‰È˜ ϛژ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ. √ÔÈ·‰‹ÔÙ ÛÙÈÁ-
Ì‹ 8,5 ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó, ‰ˆÚ¿Ó, ·Ú¯Â›·, Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ.”
ÕÏÌÔ˘Ì ÁÓˆÛÙÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ, ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÚÚ‡ÛÂÈ, ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô, ÚÈÓ ÙËÓ Â›ÛËÌË Î˘ÎÏÔ-
ÊÔÚ›· ÙÔ˘˜. ∫·È ÔÏÏÔ› ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜, fiˆ˜ ÔÈ U2, Ë Madonna Î.Ï., ·ÚÔ˘Û›·Û·Ó ÓˆÚ›ÙÂÚ·,
Ù· Ó¤· ÙÔ˘˜ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ÚfiÛÊÂÚ·Ó, ‰ˆÚ¿Ó, ‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ‰Ô˘ÏÂÈ¿˜ ÙÔ˘˜, ̤ۈ ‰È·‰È-
ÎÙ‡Ô˘, fiÙ·Ó ‰È¤ÚÚÂ˘Û·Ó ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘˜, ÚÈÓ ÙËÓ Â›ÛËÌË Î˘ÎÏÔÊÔÚ›· ÙÔ˘˜.
∏ Emily ‰ÂÓ ÈÛÙ‡ÂÈ ˆ˜ ¤Î·Ó οÙÈ Î·Îfi, ·ÏÏ¿ οÙÈ, Ô˘ οÓÔ˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ Ù˘
Î·È ıˆÚ› ˆ˜ Û˘ÓÂÏ‹ÊıË, ÁÈ·Ù› ›ӷÈ, Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Î·È ¿ÏÏÔÈ ¯Ú‹ÛÙ˜ ÌÔÈÚ¿˙Ô-
ÓÙ·È Ù· ·Ú¯Â›· Ù˘.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ·ÓÙÈÚfiÛˆÔ Ù˘ μÚÂÙ·ÓÈ΋˜ ¢ÈÛÎÔÁÚ·ÊÈ΋˜ μÈÔÌ˯·Ó›·˜, “·Ó ‰Â ‰Â›ÍÂÈ Ô
ÓfiÌÔ˜, ÁÈ· Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, Ù· ‰fiÓÙÈ· ÙÔ˘, ÔÏÏÔ› ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ı· ‚ÚÂıÔ‡Ó, ¯ˆÚ›˜ Ù·
ÚÔ˜ ÙÔ ˙ËÓ”.
ΔÔ ∫∂.¶.∫∞. , Ë ¢ÈÂıÓ‹˜ ÙˆÓ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ, Ë ∂˘Úˆ·˚΋ √ÚÁ¿ÓˆÛË ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ (BEUC)
Î·È ÔÈ ·‰¤ÛÌ¢ÙÔÈ ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·˘Ù‹ ÙˆÓ ÂÙ·ÈÚÂÈÒÓ
‰ÂÓ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. √È ÂÙ·ÈÚ›˜, ̤ۈ ÙˆÓ Û˘Ì‚ÔÏ·›ˆÓ ÙÔ˘˜, Á›ÓÔ-
ÓÙ·È Î¿ÙÔ¯ÔÈ ÙˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ. √È ÂÙ·ÈÚ›˜ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È Î·È
Â΂ȿ˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜, ÁÈ· Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ˘ÂÚÎ¤Ú‰Ë Î·È fi¯È ÁÈ·Ù› ı¤ÏÔ˘Ó
Ó· ÚÔÛٷ٤„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜. ∞˜ ı˘ÌËıԇ̠ÙËÓ ˘fiıÂÛË ‘∫·˙·ÓÙ˙›‰Ë’ Î·È ÙË
ʛ̈ۋ ÙÔ˘.

¶ËÁ‹: CI

221
 ¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞ ππ
«ªÈÎÚ¤˜ ∞Ï‹ıÂȘ ÁÈ· ÙË ¢È·ÙÚÔÊ‹»
¶·Ú·Ï·ÓËÙÈ΋ ™‹Ì·ÓÛË ΔÚÔʛ̈Ó

∫›ÌÂÓÔ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://www.kepka.org/Grk/Info/news/news06_000.htm

ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ¶ÚÔÛÙ·Û›·˜ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ (∫·Ù·Ó·ÏˆÙÈο μ‹Ì·Ù· - Δ‡¯Ô˜ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘
- ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 2004)

™ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Ó ‰È¿ÊÔÚ· ÙÚfiÊÈÌ·, Ù· ÔÔ›· ʤÚÔ˘Ó ÙË Û‹Ì·ÓÛË “˘ÁÈÂÈÓfi”, “ÊÚ¤-
ÛÎÔ”, “·ÁÓfi”, “Ê˘ÛÈÎfi”. ¶fiÛÔ ·ÏËıÈÓÔ›, fï˜, Â›Ó·È ·˘ÙÔ› ÔÈ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ›;
À¿Ú¯Ô˘Ó ÙÚfiÊÈÌ·, Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ‚Ï·‚ÂÚ¿, ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ηٷ-
Ó·ÏÒÓÔÓÙ·È, Û˘¯Ó¿ ‹ Û ÌÂÁ¿Ï˜ ÔÛfiÙËÙ˜, ÁÈ·Ù› ÂÚȤ¯Ô˘Ó ˙¿¯·ÚË, ·Ï¿ÙÈ, ÎÂÎÔÚÂṲ̂ӷ
Ï›Ë Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ·¯˘Û·ÚΛ· ‹ ¿ÏÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ˘Á›·˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ÙÚfi-
ÊÈÌ·, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó, ÛÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘˜, ¤Ó· Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi, ÙÔ ÔÔ›Ô ıˆÚÂ›Ù·È “˘ÁÈÂÈÓfi”
‹ “·ÁÓfi” ‹ “Ê˘ÛÈÎfi”. ∫·È ÛÙË Û˘Û΢·Û›· ÙÔ˘˜ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È Ë ‡·ÚÍË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓÔ˘ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÔ‡ Î·È ÌfiÓÔÓ.
∏ BEUC - ∂˘Úˆ·˚΋ √ÚÁ¿ÓˆÛË ∫·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ ÈÛÙ‡ÂÈ fiÙÈ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Ë Û‹Ì·ÓÛË
ÙÚÔÊ›ÌˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È, ÌfiÓÔ Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÂ
‰È·Ê·Ó›˜ ÂϤÁ¯Ô˘˜. ∏ BEUC ‰Â ˙ËÙ¿ ÙËÓ ··ÁfiÚ¢ÛË ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, Ì ˘„ËÏ¿ ÔÛÔÛÙ¿
˙¿¯·Ú˘, ·Ï·ÙÈÔ‡ ‹ Ï›Ô˘˜, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ··ÁfiÚ¢ÛË Ù˘ Û‹Ì·ÓÛ‹˜ ÙÔ˘˜, Ì ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ
fiÚÔ˘˜. º·ÓÙ·ÛÙ›Ù ӷ ‰Ô‡Ì ·˘Ù‹ ÙË Û‹Ì·ÓÛË, ¿Óˆ Û ·Ù·Ù¿ÎÈ· - ÙÛÈ˜!!!
“√È ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜, Û˘¯Ó¿, ‰›ÓÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Û fiÚÔ˘˜, fiˆ˜ ˘ÁÈÂÈÓfi, ÊÚ¤ÛÎÔ, ·ÁÓfi
Î·È Ê˘ÛÈÎfi, fiÙ·Ó ·ÁÔÚ¿˙Ô˘Ó ÙÚfiÊÈÌ·. ¢ÂÓ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÚÔ˚fiÓÙ·, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·Óı› ÊÚ¤-
Ûη, Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰È¿ÚÎÂÈ· ˙ˆ‹˜ 4 ‚‰ÔÌ¿‰ˆÓ… Î·È ‰ÂÓ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó Û ÚÔ˚fiÓÙ·, ÌÂ Û˘ÛÙ·ÙÈ-
ο Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È, ˆ˜ Ê˘ÛÈο, Ó· ¤¯Ô˘Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Ù¯ÓËÙ¿ Û˘ÓÙËÚËÙÈο Î·È Úfi-
ÛıÂÙ·.
√È ÁÔÓ›˜ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Û‡ÚÔÓÙ·È Î·È Ó· ÌÂډ‡ÔÓÙ·È, ·fi Ù¤ÙÔȘ
ÛËÌ¿ÓÛÂȘ, Û ÙÚfiÊÈÌ·, Ù· ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷӷÏÒÓÔÓÙ·È, ÌfiÓÔ ÂÚÈÛÙ·Ûȷο Î·È ÌÂ
̤ÙÚÔ.
∏ ∂˘Úˆ·˚΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙ÂÙ·È, ÛÙËÓ ··ÁfiÚ¢ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÛËÌ¿ÓÛˆÓ. ∏ ‚ÈÔ-
Ì˯·Ó›·, ÙÚÔʛ̈Ó, fï˜, ·ÓÙÈÙ›ıÂÙ·È, ÈÛ¯˘ÚÈ˙fiÌÂÓË fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ηϤ˜ Î·È Î·Î¤˜ ÙÚÔ-
ʤ˜, ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ï‹ Î·È Î·Î‹ ‰È·ÙÚÔÊ‹. Ÿˆ˜ Î·È Ó· Ï‹ÍÂÈ ·˘Ù‹ Ë ˘fiıÂÛË, ÔÈ ∫·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜
Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤¯Ô˘Ì ÙË Û‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ÙÚÔʛ̈Ó, Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ì ·˘Ù¿, Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó
Û˘ÛÙ·ÙÈο, Ô˘ ÂÈ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi Ì·˜ Î·È Ó· ÌËÓ ·Ú·Ï·Óԇ̷ÛÙ ·fi ˘ÁÈÂÈ-
ÓÔ‡˜ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡˜.

¶ËÁ‹: BEUC

222
 ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο
¿ÙÔÌ·: ∂ÈÙÒÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÎÙÈ΋
ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË
∫ÒÛÙ·˜ ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ÂÚÈÁÚ·Ê‹: ·) ÙˆÓ Ê¿ÛÂˆÓ ·fi ÙȘ
Ôԛ˜ ÂÚÓ¿ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, ‚) ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ
·ÙfiÌˆÓ fiˆ˜ ·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó ÚÔ·„ÂÈ ·fi Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÌÂÈÚÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ Î·È Á) ÙˆÓ
ÂÌÔ‰›ˆÓ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó
ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ ηٿÏÏËÏÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ Ê¿ÛÂȘ ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· Û οı ʿÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘.
ñ ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ.
ñ ∂ÓÙÔ›˙Ô˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ÂÌfi‰È· ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤Ô˘Ó ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·-
‰Èηۛ· ÒÛÙ ӷ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÙ·È Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÛΤ„˘.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi˜ ·ÎÏÔ˜
ñ ¶ÚÔ·Ú·Û΢‹
ñ ∂Ò·ÛË
ñ Δ‡ÔÈ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘
ñ ŒÏÏ·Ì„Ë
ñ ∂·Ï‹ı¢ÛË
ñ ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ
ñ ∂Ìfi‰È· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
ñ ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ù¿ÍË
223
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ·Ú¿ÁÔÓÙ·È ÔÈ Úˆ-
ÙfiÙ˘˜ Î·È Î·ÈÓÔÊ·Ó›˜ ȉ¤Â˜. ∂ÈϤÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· Û οı ÌÈ· ·fi ÙȘ Ê¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜. ªÂ ˘fi‚·ıÚÔ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÚÔ˘-
Û›·ÛË, ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÛÙ·¯˘ÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔ-
ÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ, fiˆ˜ ·˘Ù¿ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤¯Ô˘Ó ÚÔ·„ÂÈ
·fi Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÌÂÈÚÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜. ™ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÙÌ‹Ì· Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜
ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ¿Ú· ÂÍ’ ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹˜
ÚÔ·ÙÔ˘Ó Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘»,
‰ËÏ·‰‹ ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤Ô˘Ó ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÛÂ
·˘Ù‹ ÒÛÙ ӷ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÙ·È Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÛΤ„˘.

∂ÈÛ·ÁˆÁÈ΋ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ Û ÔÌ¿‰Â˜ ¯ˆÚÈṲ̂Ó˜ ·Ó¿ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ì¿ıËÌ· ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ
Ó· Â›Ó·È ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÛÙË ÁÏÒÛÛ·, ÛÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈο Î·È ÛÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈ-
Ûً̘;

1. ΔÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ۋÌÂÚ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·;

™˘¯Ó¿ ·Ó·ÚˆÙÈfiÌ·ÛÙ ÁÈ· ÙȘ ÛÙÈÁ̤˜ Ô˘ fiÏ· ‰¤ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Ì˘·Ïfi οÔÈˆÓ ·ÓıÚÒ-
ˆÓ Ô‰ËÁÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Û ·›Û٢٘ ÎÔÚ˘ÊÒÛÂȘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÚ·Û˘. ¶Ò˜
Á›ÓÂÙ·È ·˘Ùfi; ¶Ò˜ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È ÛΤ„ÂȘ Ô˘ ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó Ù· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÁÓˆÛÙÈο
‰Â‰Ô̤ӷ; ∏ ·¿ÓÙËÛË ÛÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ‰ÈÂ-
Ú‡ÓËÛË ·˘Ù‹˜ ηı·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
∏ ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ ÂÛÙÈ·ÛÙ› ΢ڛˆ˜ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈÎÔ‡
ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ (‚ÈÔÁÚ·Ê›·) ·ÙfiÌˆÓ ÂÁÓˆÛÌ¤ÓˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ (.¯. ηÏÏÈ-
Ù¤¯Ó˜, ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ÔÏÈÙÈÎÔ›, ÂȯÂÈÚË̷ٛ˜) ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ì ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏ·Í·Ó
Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‹ Û ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ‚·ıÌfi ÙËÓ ÔÚ›· ÂͤÏÈ͢ ÂÓfi˜ ‰›Ô˘. ΔÔ ÁÂÁÔ-
Ófi˜ fiÙÈ Ë Û¯ÂÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È Û ¿ÙÔÌ· ȉȷ›ÙÂÚ· ·Ó·ÁÓˆÚÈṲ̂ӷ ÛÙÔÓ
ÙÔ̤· ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ‚¤‚·È· Û η̛· ÂÚ›ÙˆÛË fiÙÈ ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Û ·˘Ù¿ ÌfiÓÔ Ù· ¿ÙÔÌ·. ∫¿ı ¿ÏÏÔ Ì¿ÏÈÛÙ·. ∏
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ÛΤ„˘ Ôχ Û˘¯Ó¿ Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Î·È ÛÂ
ÏÈÁfiÙÂÚÔ ‹ Î·È Î·ıfiÏÔ˘ ÚԂ‚ÏË̤ӷ ¿ÙÔÌ·, Ù· ÔÔ›· ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓfi-
ÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ÂÊ¢ڛÛÎÔ˘Ó ÚˆÙfiÙ˘˜ χÛÂȘ Û ÎÔÈÓ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂ-
ÚÈÓfiÙËÙ·˜ (.¯. ÙÚfiÔ˘˜ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛ˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ÛÙÔ Û›ÙÈ, ÌÂıfi‰Ô˘˜ Û‡ÓÙÌËÛ˘
ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÙˆÓ Î·ıËÌÂÚÈÓÒÓ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛˆÓ, ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·Ôı‹Î¢ÛË
ÌÂÁ¿ÏÔ˘ fiÁÎÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, Î.Ï.). ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ÂÁÁÂÓ¤˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-
ÛÙÈÎfi Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÛΤ„˘ ·ÏÏ¿ Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ›‰È· Û fiÏ· Ù·
224
¿ÙÔÌ·. ª¿ÏÈÛÙ· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ·˘Ù‹ Ë È‰¤· Ó· ηÏÏÈÂÚÁËı› Ì ¤ÓÙ·ÛË ÛÙÔ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷÚÚÈÊı› Ô Ì‡ıÔ˜ fiÙÈ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙË-
Ù· ·ÊÔÚ¿ ÌfiÓÔ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ‹ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ‹ ¿ÏÏ· ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÚÔÈÎÈṲ̂-
Ó· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¿ÏÏ·Í·Ó Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ∏
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ·ÊÔÚ¿ Û ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚·ıÌfi Î·È Ù· ÌÈÎÚ¿ ηıËÌÂÚÈÓ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·-
Ù· Ù˘ ˙ˆ‹˜ fiÏˆÓ Ì·˜.
™Â Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÏÂÙËı› ÂÎÙÂÓÒ˜ ÙÚ›· ı¤Ì·-
Ù·: ·) Ù· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, ‚) Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
ÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È Á) Ù· ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë.

2. Δ· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘

∏ ‚¿ÛË ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Â‰Ò Â›Ó·È ÌÈ· ˘fiıÂÛË Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ
·fi ÌÂϤÙ˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ¤ÓÙÔÓ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ™‡Ìʈӷ ÌÂ
ÙËÓ ˘fiıÂÛË ·˘Ù‹ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ·ÎÔÏÔ˘ı› ¤Ó· ·ÎÏÔ Û˘ÓÂȉËÙ‹˜ ÛΤ„˘,
·Û˘Ó›‰ËÙ˘ ÛΤ„˘, ÊÒÙÈÛ˘ (ÂÏ›˙ÂÈ Î·Ó›˜) Î·È Â·Ï‹ı¢Û˘ (Miller, 2000).
∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ, (2004) Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÁÈ· Ó· ÔÏÔÎÏËÚˆı› Î·È Ó· ·Ú·Á¿ÁÂÈ ÙËÓ ÚˆÙfiÙ˘Ë Ï‡ÛË, ‰È¤Ú-
¯ÂÙ·È Ù¤ÛÛÂÚ· ‰È·‰Ô¯Èο ÛÙ¿‰È·:
·) ¶ÚÔ·Ú·Û΢‹: ™ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi, ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ‰ÈÂÚÂ˘Ó¿ ÙËÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋ ηٿ-
ÛÙ·ÛË Û fiϘ ÙȘ Ù˘¯¤˜ Ù˘. ¶ÚÔÛ·ı› Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È Ó·
ÙÔ ÔÚÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ, Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ fiϘ ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÙȘ ÌÂıÔ‰ÔÏÔ-
Á›Â˜ Î·È ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘, fiˆ˜ ·˘Ù¤˜
ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·.
™ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ «ÚÔ·Ú·Û΢‹», Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· ÂÚÁ҉˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ʈÙÈÛÙ› ÙÔ
Úfi‚ÏËÌ· ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ Ï¢ڤ˜, Ó· Á›ÓÂÈ ¤Ó· «ÍÂηı¿ÚÈÛÌ·» ÁÈ· ÙÔ ÙÈ, ÙÔ ÔÈÔ˜,
ÙÔ fiÙÂ, ÙÔ ÁÈ·Ù› Î·È ÙÔ Ò˜ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. ∏ Ê¿ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Î·ıÔÚÈÛÙÈ΋˜
ÛËÌ·Û›·˜. ∞ÔÙÂÏ› ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡
·ÎÏÔ˘. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÛÙ·‰›Ô˘ Ë ÛΤ„Ë ÙÚÔÊÔ‰ÔÙÂ›Ù·È ·fi fiÏÔ ÙÔ
ÚˆÙÔÁÂÓ¤˜ ˘ÏÈÎfi (ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÁÓÒÛÂȘ, ·fi„ÂȘ, ÂÈÎfiÓ˜, Î.Ï.) ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· Û˘Ó‰˘·ÛÙ› ÁÈ· Ó· ·Ú·¯ı› ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È, fiˆ˜ ÔÏÏÔ› ÓÔÌ›˙Ô˘Ó, ‹
fiˆ˜ ˘ÔÓÔÂ›Ù·È Û ÔÏϤ˜ ‰È·ÛÙÚ‚ψ̤Ó˜ ÂΉԯ¤˜ Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ Ù˘
ÔÚ›·˜ Á¤ÓÓËÛ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ Ó¤ˆÓ ȉÂÒÓ (‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ Î·È Û ·ÚÎÂÙ¿ Û¯ÔÏÈο
ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·) ı¤Ì· Ù‡¯Ë˜ ‹ Û‡ÌÙˆÛ˘. ∞·ÈÙ› Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Î·È ÂÚÁÒ‰Ë ÚÔ-
Û¿ıÂÈ·. ∞·ÈÙ› ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÚÔÂÚÁ·Û›· Ù¤ÙÔÈ· Ô˘ ı· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿‰˘-
ÛË ÌÈ·˜ ÚˆÙfiÙ˘˘ ȉ¤·˜ ‹ χÛ˘. ŸÙ·Ó Ô ‚ÈÔÁÚ¿ÊÔ˜ ÙÔ˘, ∫¿ÚÏ ∑¤ÂÏÈÁÎ
ÚÒÙËÛ ÙÔÓ ∞˚ÓÛÙ¿ÈÓ ·Ó «Ë ıˆڛ· Ù˘ Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ¤¯ÂÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ËÌÂÚÔ-
ÌËÓ›· Á¤ÓÓËÛ˘», Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ÙÔ˘ ·¿ÓÙËÛ fiÙÈ «Ë ÚÔÂÚÁ·Û›· ›¯Â ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ
·fi ¯ÚfiÓÈ·».
225
 ‚) ∂Ò·ÛË: ΔÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÌÈ· ÂÚ›Ô‰Ô˜, fiÔ˘ ÙÔ fiÏÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ Û˘ÁÎÂ-
ÓÙÚÒıËΠÁÈ· ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ηٿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ «ÚÔ·Ú·Û΢‹» ·Ê‹ÓÂÙ·È «Ó·
Âˆ·ÛÙ›», Ó· ˘ÔÛÙ› ‰ËÏ·‰‹ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ ·Û˘ÓÂÈ-
‰‹ÙÔ˘. ΔÔ ¿ÙÔÌÔ, ÂÈÊ·ÓÂȷο, ‰ÂÓ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ·ÏÏ¿, fiˆ˜
ϤÌÂ, «ÎÔÈÌ¿Ù·È Â¿Óˆ ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ·».
∏ ÂÓ ÏfiÁˆ ·Û‡ÓÂÈ‰Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ «ÂÒ·Û˘» ÌÔÚ› Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ·
ÁÈ· ÌÈÎÚfi ‹ ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·, Û ÛÙÈÁ̤˜ «¯·Ï¿ÚˆÛ˘» ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ
¿ÙÔÌÔ ‰ÂÓ ÛΤÊÙÂÙ·È ÌÂ Û˘ÓÂȉËÙfi ÙÚfiÔ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ˘fi ÂͤٷÛË Úfi‚ÏË-
Ì·, ·ÏÏ¿ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ¿Û¯ÂÙ· ı¤Ì·Ù·. ∫¿ÔÈ· ÂÈÚ¿Ì·Ù· ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘
ÁÓˆÛÙÈ΋˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜ ¤¯Ô˘Ó ‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ ¤Ó· Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ ÍÂΛÓËÌ· ÛÙËÓ ÚÔÛ¿-
ıÂÈ· Â›Ï˘Û˘ ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÌÏÔοÚÂÈ Î¿ı ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÚfiÔ‰Ô. ∫·Ù¿ ÙË
‰È¿ÚÎÂÈ· ˆÛÙfiÛÔ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ «ÂÒ·Û˘» ÔÈ ·ÔÙ˘¯Ë̤Ó˜ ·˘Ù¤˜ ·Ú¯ÈΤ˜ ·fi-
ÂÈÚ˜ Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ÍÂıˆÚÈ¿ÛÔ˘Ó, ›Ûˆ˜ ÏfiÁˆ Ù˘ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Û¯ÂÙÈ-
ÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ˘ ÌÓ‹Ì˘, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰›Ô ·ÓÔÈÎÙfi ÛÂ
Ӥ˜ ·fiÂÈÚ˜ (Smith & Blankeship, 1991).
∏ ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÔÈΛÏÂÈ Î·È Û˘Ó·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙȘ ‰È·ÓÔË-
ÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, ÙÔ ‚·ıÌfi ÂÍÔÈΛˆÛ˘ Î·È ÙÚÈ‚‹˜ ÙÔ˘ Ì ·Ú·Ï‹-
ÛȘ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‹ ˙ËÙ‹Ì·Ù· ηٿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÎfiÌ· Î·È ·fi
ÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi Îϛ̷ ÌÈ·˜ ÂÔ¯‹˜. ™Â Û¯¤ÛË Ì ·˘Ùfi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ô
Arthur Miller ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «∞˚ÓÛÙ¿ÈÓ-¶ÈοÛÔ» ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ì Ôχ ÏÂÙÔÌÂÚ‹
ÙÚfiÔ Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi Îϛ̷ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ ÂÈÎÔÛÙÔ‡ ·ÈÒÓ· ηÈ
ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ·ÏÏ¿ ηÈ
ÔÈ Û˘Ó‰ÂfiÌÂÓ˜ Ì ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ·Ó··Ú¿ÛÙ·-
Û˘, Ù˘ ·Ê·›ÚÂÛ˘ Î·È Ù˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤Û˘, Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ ÌÂÓ ¶ÈοÛÔ Ó·
·Ó·Î·Ï‡„ÂÈ ÙÔÓ Î˘‚ÈÛÌfi Î·È ÙË ÁˆÌÂÙÚ›· ˆ˜ ÌÈ· Ó¤· ÁÏÒÛÛ· ÁÈ· ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È
ÙÔÓ ∞˚ÓÛÙ¿ÈÓ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙË ıˆڛ· Ù˘ Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·˜ ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘
ÁÈ· ÙÔÓ ÙÂÙÚ·‰È¿ÛÙ·ÙÔ ¯ˆÚÔ¯ÚfiÓÔ.
∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ‚¿ÛË ÙÔ˘ ÛÙ·‰›Ô˘ Ù˘ «ÂÒ·Û˘» ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓ‰ÔÛÎfiËÛË ÙÔ˘
‰È¿ÛËÌÔ˘ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ ¶Ô˘·Óηڤ Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ 1908 ¤ÁÚ·„ fiÙÈ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È
ÛÙËÓ ·Û˘Ó›‰ËÙË ÛΤ„Ë ÁÈ· ÙȘ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ ÙÔ˘. ΔÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·˘Ùfi ÙÔ˘
¶Ô˘·Óηڤ ÂÓÈÛ¯‡ıËΠ·fi ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ Á¿ÏÏÔ˘ „˘¯ÔÏfiÁÔ˘ ΔÔ˘ÏÔ‡˙ Ô ÔÔ›-
Ô˜ ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·˜ ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ‰È¿ÛËÌÔ˘ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ ¤Êı·Û ÛÙÔ Û˘Ì¤-
Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ¶Ô˘·Óηڤ ›¯Â Ì¿ıÂÈ fiÙ ӷ ·Ê‹ÓÂÈ Î·Ù¿ ̤ÚÔ˜ ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·,
·ÊÔ‡ «ıˆÚÔ‡Û fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ‰È·ÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ ÙÔ ·Û˘Ó›‰ËÙfi ÙÔ˘ Û˘ÓÂ-
¯›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·». √ ›‰ÈÔ˜ ¤ÁÚ·Ê «ÛÙÔ ˘ÔÛ˘Ó›‰ËÙÔ ‚·ÛÈχÂÈ ¤Ó· ›‰Ô˜
ÂÏ¢ıÂÚ›·˜, ·Ó ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ·ÔηϤÛÂÈ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·Ô˘Û›· ÂÈı·Ú¯›·˜ Î·È ÙËÓ
·Ù·Í›· Ô˘ ÁÂÓÓ¿ ÙÔ Ù˘¯·›Ô. ªfiÓÔ Ì¤Û· ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ù·Í›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·‰˘-
ıÔ‡Ó ·ÚÔÛ‰fiÎËÙÔÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ›».
øÛÙfiÛÔ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ı· Ú¤ÂÈ ›Ûˆ˜ Ó· ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ› fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË Ê¿ÛË
·˘Ù‹ Ì ÙÔÓ fiÚÔ «·Û˘Ó›‰ËÙÔ» ÂÓÓÔÂ›Ù·È ˆ˜ ¤Ó· ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ Ì˘·ÏÔ‡ ÛÙÔ ÔÔ›Ô
‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÚfiÛ‚·ÛË Ë Û˘Ó›‰ËÛË. ™‡Ìʈӷ Ì ۯÂÙÈο ÚfiÛÊ·Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù·
226
Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜ (Simon et al., 1987, Mandler, 1994) Û ·˘Ùfi ÙÔ
ÙÌ‹Ì·, ÙÔ ÔÔ›Ô ·fi ¿Ô„Ë Ê˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜ ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ‰ÂÍ› ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘, ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ¯ˆÚ›˜ fiÚÈ· Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘Ô-
ÛÙÔ‡Ó ·Ú¿ÏÏËÏË ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÔÏfiÎÏËÚ· ϤÁÌ·Ù· ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·Ù·¯ˆÚÈ-
ÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙË Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË. ∏ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË Â›Ó·È ¤Ó· Û‡Ó-
ıÂÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·ÔıË·ÔÓÙ·È ˆ˜ ۇ̂ÔÏ· ‹ ÂÈÎfiÓ˜.
Δ· ۇ̂ÔÏ· ·˘Ù¿ Î·È ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÛÙÔȯ›·
¤ÏÏÔÁ˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È Ì¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ê·ÓÙ·-
Û›·˜. √È ÂÓ ÏfiÁˆ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡ÓÙ·È ÙfiÙ Ô˘ Ù· Û‡ÓÔÚ· ÙˆÓ
ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰›ˆÓ ηٷÚÚ¤Ô˘Ó Î·È Î¿ÔȘ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ·ÈÛıËÙÈ΋˜ fiˆ˜ Ë
Û˘ÌÌÂÙÚ›·, Ô ÌÈÓÈÌ·ÏÈÛÌfi˜, Ë ¿ÚÛË ·Û˘Ó¯ÂÈÒÓ, Ë ÂÁÁ‡ÙËÙ·, ÙÔ Î¿ÏÔ˜, Î.¿.
΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó. ™˘¯Ó¿ ÔÈ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ‚¿ÛË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ
Û˘Ó‰˘·ÛÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÙ¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ ÓÔËÌÔ-
Û‡Ó˘ Ô˘ ηٿ ÙÔÓ Gardner (1993), οı ¿ÙÔÌÔ ‰È·ı¤ÙÂÈ, ¤ÛÙˆ Î·È Û ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈÎfi Â›Â‰Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ Î·ı¤Ó·. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ÂÙ¿ ‚·ÛÈ-
ÎÔ› Ù‡ÔÈ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘:
ñ °ÏˆÛÛÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (∞ÊËÁ‹ÛÂȘ, ªÔÓÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ, ∞·ÁÁÂϛ˜,
ŒÌÌÂÙÚ˜ ·Ô‰fiÛÂȘ, °ÏˆÛÛÔ‰¤Ù˜, ∞Ó¿ÁÓˆÛË, ™˘˙‹ÙËÛË, ¢È·ÏÂÎÙÈΤ˜ ·ÓÙÈ-
·Ú·ı¤ÛÂȘ, ∏ÌÂÚÔÏÔÁȷΤ˜ ηٷÁڷʤ˜, °Ú·Ù¤˜ ÂÚÁ·Û›Â˜, ¶ÂÚÈÏ‹„ÂȘ)
ñ ªÔ˘ÛÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (ƒ˘ıÌÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ, ªÔ˘ÛÈΤ˜ ·Ô‰fiÛÂȘ: ÂÓÓÔÈÒÓ,
ηٷÛÙ¿ÛˆÓ, ªÔ˘ÛÈΤ˜ ÂÂÓ‰‡ÛÂȘ)
ñ §ÔÁÈ΋/Ì·ıËÌ·ÙÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (∫·ÙËÁÔÚÈÔÔÈ‹ÛÂȘ, πÂÚ·Ú¯‹ÛÂȘ, ¢ÈÂÚ¢ӋÛÂȘ,
∞ӷχÛÂȘ, ™˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ›, ÀÔı¤ÛÂȘ, ∂ÚÌËÓ›˜, ∞ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂȘ, ™˘ÌÂÚ·ÛÌÔ›,
°ÂÓÈ·ÛÂȘ, ¶ÔÛÔÙÈÎÔÔÈ‹ÛÂȘ, ª·ıËÌ·ÙÈÎÔ› ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ›: ·Í›·˜, ÌÂÁ¤ıÔ˘˜,
‚¿ÚÔ˘˜, ·fiÛÙ·Û˘, ¯ÚfiÓÔ˘)
ñ ÈÚÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (°Ú·ÊÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ªÔÓÙÂÏÔÔÈ‹ÛÂȘ, ∂ÈηÛÙÈΤ˜
·Ô‰fiÛÂȘ, ∂ÔÙÈΤ˜ ·Ô‰fiÛÂȘ)
ñ ™ˆÌ·ÙÈ΋/∫ÈÓ·ÈÛıËÙÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (¢Ú·Ì·ÙÔÔÈ‹ÛÂȘ, ∫·Ù·Û΢¤˜)
ñ ∂Ó‰ÔÚÔÛˆÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (ŒÎÊÚ·ÛË Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ, ∞Ó·ÔÏ‹ÛÂȘ,
∞Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ›, ¶ÚÔÛˆÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜, ¶ÚÔÛˆÈΤ˜ ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂȘ,
¶ÚÔÛˆÈÎÔ› ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ›, ∞ÙÔÌÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜, ∞˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛË,
∞˘ÙÔÚ˘ıÌÈ˙fiÌÂÓË Ì¿ıËÛË)
ñ ¢È·ÚÔÛˆÈ΋ ÓÔËÌÔÛ‡ÓË (™˘ÏÏÔÁÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, √Ì·‰ÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜,
¢È·ÚÔÛˆÈΤ˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚‹ÛÂȘ, ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÎÚ›ÛˆÓ)
™˘ÓÔÏÈο ¿ÓÙˆ˜ Ë Ê¿ÛË Ù˘ «ÂÒ·Û˘» ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘
«‰ÈÎÙ˘·Î‹˜ ÛΤ„˘» fiˆ˜ ÙÔ ·ÔηÏ› Ô Miller, (2000). ™ÙË ‰ÈÎÙ˘·Î‹ ÛΤ„Ë,
¤ÓÓÔȘ ·fi Ê·ÈÓÔÌÂÓÈο ·Û‡Ó‰ÂÙ· ÁÓˆÛÙÈο ‰›· Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È ¯¿ÚË ÛÙËÓ
ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ηٿÏÏËÏ˘ ÓÔËÙÈ΋˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ‹ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜. √È Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Á›ÓÔÓÙ·È
ηıÒ˜ fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Î·È Ë ÁÎÂÛÙ¿ÏÙ ıˆڛ· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘
Wertheimer, (1959) ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Ì˘·Ïfi Ú¤ÂÈ ·ÛÙ·Ì¿ÙËÙ· ÚÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
227
 ‰ÔÌÒÓ-ηÓÔÓÈÎÔÙ‹ÙˆÓ (patterns), ÚÔ˜ ÙËÓ Ù·ÍÈÓfiÌËÛË ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Û ۯËÌ·ÙÈ-
ÛÌÔ‡˜ ̤ÁÈÛÙ˘ Û˘ÌÌÂÙÚ›·˜. ∂‰Ò ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â›Ó·È ÙÔ ÛËÌÂ›Ô fiÔ˘ ÔÈ ¤ÓÓÔȘ Ù˘
·ÈÛıËÙÈ΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó. ª¿ÏÈÛÙ· Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·˘ÍË̤ÓË
ÙË ÚÔ‹ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ô˘ ΢ڛˆ˜ ÂÓÔ¯ÏÔ‡ÓÙ·È fiÙ·Ó Û˘Ó·-
ÓÙÔ‡Ó ·Ó·ÎÔÏÔ˘ı›Â˜ Î·È ·ÓÙÈ·ÈÛıËÙÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ.

™‡ÓÙÔÌË ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ Î·Ù·ÓÔËÙ‹ ·˘Ù‹ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ‰˘Ô
ÂÈÎfiÓ˜. ΔÈ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÚÒÙË. ΔÈ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË. ∫·Ù·ÁÚ¿„Ù ÙȘ
··ÓÙ‹ÛÂȘ Û·˜.

∂ÈÎfiÓ· 1 ∂ÈÎfiÓ· 2
∞Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙ›Ù Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ ÛÎÂÊı‹Î·Ù ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÙ ÙËÓ ÚÒÙË
Î·È ÔÈÔ ÙÚfiÔ ÁÈ· Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÙ ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÂÈÎfiÓ·.

Á) ŒÏÏ·Ì„Ë: ™ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi, Ô ¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, (2004, Û.42) ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ

«ÍÂˉ¿, ·ÚÔÛ‰fiÎËÙ·, ̤۷ ·fi ÙÔ ¯·ÏÎÂ›Ô Ù˘ «ÂÒ·Û˘», ÌÈ· ÚˆÙfiÙ˘Ë
ȉ¤·, ÌÈ· Èı·Ó‹ χÛË ÁÈ· ÙÔ Â›Ì·¯Ô Úfi‚ÏËÌ·». ∂›Ó·È Ë Ê¿ÛË ÙÔ˘ «∞! ÷!», Ë
Ê¿ÛË ÙÔ˘ «∂‡ÚËη». ∞ÎÚÈ‚Ò˜ Ë ·Ó¿ÎÏËÛË Ì ̷˙Èο ·Ú¿ÏÏËÏÔ ÙÚfiÔ ÔÏfiÎÏ‹-
ÚˆÓ ÏÂÁÌ¿ÙˆÓ Û˘Ó‰˘·ÛÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ÙËÓ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ÌÓ‹ÌË
Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·Ì ·Ú·¿Óˆ Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ô˘ ‰›ÓÂÈ ÛÙËÓ Ê¿ÛË Ù˘ «¤ÏϷ̄˘» ÙÔ
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÌÈ·˜ ‰È·ÓÔËÙÈ΋˜ ¤ÎÚË͢. ∏ «·ÔÎ¿Ï˘„Ë» Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ Î·Ù¿ ÙË
Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ÚÔηÏ› «ÛÔλ ÛÙÔ ¿ÙÔÌÔ. ∏ ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ·Ó·Ï·Ì‹˜ ‰ÂÓ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ
ÙÈ ·ÏÏ¿ ÛÙÔ Ò˜. ΔÔ ¿ÙÔÌÔ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ Â‡ÚÂÛË Ù˘ ÛˆÛÙ‹˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ‹ ÌÂÙ·-
ÊÔÚ¿˜, ·ÔηχÙÂÈ ¤Ó· Ó¤Ô ÙÚfiÔ ÛΤ„˘ ¿Óˆ Û ‹‰Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓÒ-
ÛÂȘ. √È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ȉ¤Â˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ηıÒ˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Î·Ù¢ı˘-
ÓÙ‹ÚȘ ÁÚ·Ì̤˜ Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó Î·È Î·ıÔ‰ËÁÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜
‰Â‰Ô̤ӈÓ. √È ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ηÙ¢ı˘ÓÙ‹ÚȘ ÁÚ·Ì̤˜ Â›Ó·È Ë ·ÈÛıËÙÈ΋, ÔÈ
ÔÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜, Ë Û˘ÓÔ¯‹ ÙˆÓ ıˆÚÈÒÓ Î·È Ë ‰È·›ÛıËÛË.

228
 °È· ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ‹‰Ë ¤ÁÈÓ ÏfiÁÔ˜ ÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ Ê¿Û˘. √È
ÔÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó·Ù˘Á̤ÓË ÔÙÈ΋
‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÛΤ„˘ Ô˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Û οÔÈÔ ¿ÙÔÌÔ Ó· ηٷÓÔ› ÙË «‚·ı‡ÙÂ-
ÚË ‰ÔÌ‹» ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹ ÂÓfi˜ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘. ΔÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙËÓ ÔÙÈ΋
‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ ηÓ›˜, ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙÔ Ó· ηٷÓÔ› ̤۷ ·fi ¤Ó· Ì›Á-
Ì· ·ÓÙ›Ï˄˘ Î·È ÓfiËÛ˘ (‚Ϥ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù· ÓÔËÙÈο ÂÈÚ¿Ì·Ù· ‰È¿ÛË-
ÌˆÓ º˘ÛÈÎÒÓ). ∏ Û˘ÓÔ¯‹ ÌÈ·˜ ıˆڛ·˜ Â›Ó·È Â›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ê›ÏÙÚÔ Ì¤Ûˆ ÙÔ˘
ÔÔ›Ô˘ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ «¤ÏϷ̄˘». ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Â¿Ó Ù·
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·˘Ù¿ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÛÙËÓ ¿ÚÛË ·Û˘Ó¯ÂÈÒÓ ‹ ‰È¢ڇÓÔ˘Ó ·Ó·-
Û˘Óı¤ÙÔÓÙ·˜ Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÙÚfiÔ ÙË ‰ÔÌ‹ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ
ÂÓfi˜ ‰›Ô˘ ÙfiÙ Á›ÓÔÓÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ·Ô‰ÂÎÙ¿. Δ¤ÏÔ˜ Ë ‰È·›ÛıËÛË, Ô˘
Û˘¯Ó¿ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ì ÁÂÓÈÎfiÏÔÁÔ ÙÚfiÔ, Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÛÂ
Ù¤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi ·ÓÂÙ˘Á̤ÓË Ù¯ÓÈ΋ ηٿÚÙÈÛË ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ Ô˘ ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ
Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÏÂÙ¤˜ Ù˘¯¤˜, ·fiÚ·Ù˜ Û ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÂÚ-
‚Ô‡Ó ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÂÓfi˜ ‰›Ô˘. £· ϤÁ·Ì Â›-
Û˘ ˆ˜ Ë ‰È·›ÛıËÛË Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‚ϤÂÈ Î·Ó›˜ Û˘ÓıÂÙÈο
ÙË «Û˘ÓÔÏÈ΋ ÂÈÎfiÓ·» ÂÓfi˜ ‰›Ô˘ Î·È Ó· ÌËÓ ÂÁÎψ‚›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȤ˜
ÙÔ˘. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ηÙÔÚıÒÓÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ÌÈ· ηϋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÔÈ· ›ӷÈ
Ù· ÛËÌ·ÓÙÈο Î·È Ù· ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÛËÌ·ÓÙÈο
‹ ·ÎfiÌ· Î·È Ù· ÂÔ˘ÛÈÒ‰Ë Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹.
‰) ∂·Ï‹ı¢ÛË: ™ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·˘Ùfi, Á›ÓÂÙ·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ Ó¤·˜ ȉ¤·˜ Ô˘ ·Ú¿-
¯ıËΠηٿ ÙËÓ «¤ÏÏ·Ì„Ë», ÁÈ· Ó· ηıÔÚÈÛÙ› Ë ÂÁ΢ÚfiÙËÙ· Ù˘, Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi-
ÙËÙ· Ù˘ Î·È Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘, ηıÒ˜ Î·È Ë ÙÂÏÈ΋ ·ÎÚÈ‚‹˜ ‰È·Ù‡ˆÛ‹ Ù˘
ÚÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ
ÙÚ›· ›‰Ë Â·Ï‹ı¢Û˘. ΔÔ ÚÒÙÔ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË Û˘Ìʈӛ· Ù˘ fiÔÈ·˜ ȉ¤·˜
Ì ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ (ÂÌÂÈÚÈο ‰Â‰Ô̤ӷ, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·,
ÂÊ·ÚÌÔÛÈÌfiÙËÙ·). ΔÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Â›‰Ô˜ Â·Ï‹ı¢Û˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ‚·ıÌfi ÁÂÓÈÎfiÙË-
Ù·˜ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· fiÛÔ ÈÔ Â˘Ú‡ Ê¿ÛÌ· ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ·ÓÙÈ-
ÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÌÈ· ȉ¤· ÙfiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Â‰Ú·ÈÒÓÂÙ·È Î·Ù¿ ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹. Δ¤ÏÔ˜ ÙÔ
ÙÚ›ÙÔ Â›‰Ô˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ Ô˘ ·ÛΛ ÌÈ· Ó¤· ȉ¤·. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· Ë
ȉ¤· ·˘Ù‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ËÁ‹ ¤ÌÓ¢Û˘ ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜ Î·È Ô‰ËÁ› Û ¿ÏÏ· ÛËÌ·-
ÓÙÈο ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·; °›ÓÂÙ·È Ì¤ÚÔ˜ ÌÈ·˜ ÎÔÛÌÔıˆڛ·˜;
¶Ú¤ÂÈ ˆÛÙfiÛÔ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Ù· ·Ú·¿Óˆ Ù¤ÛÛÂÚ· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡
·ÎÏÔ˘ ‰ÂÓ ÂÈÛ˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ··Ú·Èًو˜, Û ÛÙ·ıÂÚ‹ ‰È·‰Ô¯‹. À¿Ú¯Ô˘Ó ÂÚÈ-
ÙÒÛÂȘ fiÔ˘ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÌÔÚ› Ó· ·Ú·Ï›„ÂÈ ¤Ó· ÛÙ¿‰ÈÔ, ÂÓÒ Û ¿ÏϘ ÌÔÚʤ˜
Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ Û ¤Ó· ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÛÙ¿‰ÈÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ, ·Ì¤-
Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ «ÚÔ·Ú·Û΢‹˜», Ó· ˘¿ÚÍÂÈ «¤ÏÏ·Ì„Ë», ‰ËÏ·‰‹ Ó·
·Ú·¯ı› ÌÈ· ηϋ ȉ¤·, ¯ˆÚ›˜ ÙË ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛË Ù˘ «ÂÒ·Û˘». √ÌÔ›ˆ˜, ›ӷÈ
‰˘Ó·ÙfiÓ, ηٿ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ «Â·Ï‹ı¢Û˘», Ó· ·Ô‰Âȯı› fiÙÈ Ë ·Ú·¯ı›۷
ȉ¤·-χÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ô‰ÂÎÙ‹, ÔfiÙ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ
Ù˘ «ÂÒ·Û˘», ·ÎfiÌË Î·È ÛÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ «ÚÔ·Ú·Û΢‹˜».

229
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∞ӷηϤÛÙ ÛÙË ÌÓ‹ÌË Û·˜ ¤Ó· fiÛÔ ÈÔ ÚfiÛÊ·ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜ «ÂÂÈÛfi‰ÈÔ» ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
·Ó·Î¿Ï˘„˘. ¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÙÂ Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ Ì fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·ÊÔÚÔ‡ÛÂ, ηıÒ˜ Î·È Ù· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔÈ-
¯Â›· ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Û·˜, ·ÓÙÈÛÙÔȯ›˙ÔÓÙ¿˜ Ù· fiÔ˘ ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ì ÙȘ ÁÂÓÈΤ˜
·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ Ê¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÂÍÂȉÈ·ÛÙ ÙËÓ ÚÔ-
ÛˆÈ΋ Û·˜ ÂÌÂÈÚ›· οÓÔÓÙ·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙ· ÁÂÓÈο ÛÙÔȯ›· Î·È ÙȘ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙÂ Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ‰˘Ô ¤ˆ˜
ÙÚ›· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· (Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤ӷ ·fi ÙÔÓ ÂÈÌÔÚʈً) Ù¤ÙÔÈˆÓ ÂÂÈÛÔ‰›ˆÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ Ì¿ıËÌ· ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô
ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Ë ÔÚ›· ÌÈ·˜ ·Ó·Î¿Ï˘„˘ ‹ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ȉ¤·˜ Û οÔÈÔ
Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ∞ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ì ‚¿ÛË
ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ (·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈ΋ ‹ ÌË ÂÚÈÁÚ·Ê‹). ∞Ó·ÊÂÚı›ÙÂ
Û 2-3 Ù˘¯·›· ÂÈÏÂÁ̤ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.
Àfi‰ÂÈÍË:
¶ÚÔÙÈÌ‹ÛÙ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÁڷʤ˜ (.¯. º˘ÛÈΤ˜
∂ÈÛً̘, ª·ıËÌ·ÙÈο, Δ¯ÓÔÏÔÁ›·, Δ¤¯ÓË, πÛÙÔÚ›·).

3. Δ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜

ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ
¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ·ÚÎÂÙÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ fiˆ˜ Ô Weisberg, (1993) Î·È Ô
Csikszentmihalyi, (1997) Ì ÌÂÁ¿ÏË ÂÌÂÈÚ›· ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ¯·Ú·ÎÙË-
ÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó ¤ÓÙÔÓ· ÙËÓ
ȉ¤· fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜ ÎÏÂÈÛÙfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˜ ηٿÏÔÁÔ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ‹ fiÙÈ fiÏ· Ù·
Û¯ÂÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ··ÓÙÒÓÙ·È ··Ú·Èًو˜ Û ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ ÙÔ Û¯Â-
ÙÈÎfi ÂÚ¢ÓËÙÈÎfi ‰›Ô ¤¯ÂÈ ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ÛÙÔȯ›· ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Ù· ÔÔ›·
ÛÙÔÓ ¤Ó·Ó ‹ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ ‚·ıÌfi Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ì ȉȷ›ÙÂÚË Û˘¯ÓfiÙËÙ· ÛÙ·
¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Csikszentmihalyi, (1997) ·˘Ùfi Ô˘
¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Û ¤Ó· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ Â›Â‰Ô Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È Ë ÔÏ˘ÏÔÎfi-
ÙËÙ· ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘˜. Δ· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ù¿ÛÂȘ ÛΤ„˘ Î·È ‰Ú¿Û˘,
ÔÈ Ôԛ˜ Û ¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·¯ˆÚÈṲ̂Ó˜. ™Ù· ¿ÙÔÌ· fï˜ ·˘Ù¿
ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÔÚÈṲ̂ӷ ˙‡ÁË ·ÎÚ·›ˆÓ ·ÓÙÈıÂÙÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ.
∏ Û˘Ó‡·ÚÍË ·˘ÙÒÓ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈıÂÙÈÎÒÓ ˙¢ÁÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Â›Ó·È Ô˘
ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÛÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ. Δ·
ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ·fi Ù· ˙‡ÁË ·˘Ù¿ Â›Ó·È Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı·:
230
·) ∂ÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È ËÚÂÌ›·: Δ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi
ÌÂÁ¿ÏË ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ·, ÂÚÁ·˙fiÌÂÓ· Ì ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi, ·ÊÔÛ›ˆÛË Î·È ÂÈÌÔÓ‹
ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÂÓfi˜ ÛÙfi¯Ô˘. ∏ ¯·Ú¿ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘
οı ÛÙfi¯Ô˘ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó Â›Ó·È ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ
·˘ÙÔÛÎÔfi˜ ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ·fi ·ÚfiÌÔÈ· ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· ηÈ
ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ ‰›Ô Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿
Î·È Û ¿ÏÏ· ‰›· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ fiˆ˜ Â›Ó·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë ÂÚˆÙÈ΋ ÙÔ˘˜
˙ˆ‹. øÛÙfiÛÔ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ
ηٿÛÙ·ÛË ˘ÂÚ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Û ‰È·Ú΋ ‚¿ÛË. ∞˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ı· ‹Ù·Ó ÂÍ·-
ÓÙÏËÙÈÎfi ÁÈ· ·˘Ù¿ ηıÒ˜ ÙÔ 20% Ù˘ Û˘ÓÔÏÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ô˘ ‰··Ó¿ ¤Ó·˜
¿ÓıÚˆÔ˜ ηٷӷÏÒÓÂÙ·È ·fi ÙË ‰È·ÓÔËÙÈ΋ ÙÔ˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ·. ∞˘Ùfi Ô˘ Ú·Á-
Ì·ÙÈο Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Â›Ó·È fiÙÈ Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¿ÙÔÌ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ
ÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, Ì ‚¿ÛË ‰Èο ÙÔ˘˜ ·ÙÔÌÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, Î·È fi¯È ÙfiÛÔ
Ì ‚¿ÛË Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ fiˆ˜ ÙÔ ˆÚ¿ÚÈÔ, ÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ, ‹ ÔÈ ÙÈı¤-
ÌÂÓ˜ ·fi ÙÚ›ÙÔ˘˜ ÚÔıÂƯ̂˜. Δ· ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· ÂÓÙ·ÙÈ΋˜ ‰Ô˘ÏÂÈ¿˜ Ù· ÔÔ›· Ù·
‰È·‰¤¯ÔÓÙ·È ÂÚ›Ô‰ÔÈ Ê·ÈÓÔÌÂÓÈ΋˜ ·‰Ú¿ÓÂÈ·˜ ·ÏÏ¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ·Ó·ÛÙÔ¯·-
ÛÌÔ‡ Î·È ÂÓ‰ÔÛÎfiËÛ˘ Â›Ó·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÌÔÚÊ‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ·fi
Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·.
‚) ∂͢Ó¿‰· ·ÏÏ¿ Î·È ·È‰È΋ ·Ê¤ÏÂÈ·: √È ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È Î·Ù¿ ÙÂÎÌ‹ÚÈÔ ·˘ÍËÌ¤ÓˆÓ ÓÔËÙÈÎÒÓ ÈηÓÔًوÓ. ΔËÓ
›‰È· fï˜ ÛÙÈÁÌ‹ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ¤Ó·Ó ·ÓÂÍ¿ÓÙÏËÙÔ ·˘Ùfi-ÙÚÔÊÔ‰ÔÙÔ‡ÌÂÓÔ ÂÓıÔ˘ÛÈ·-
ÛÌfi Î·È ÌÈ· «·È‰È¿ÛÙÈÎË» ·Ê¤ÏÂÈ·. °ÂÌ¿ÙÔÈ ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È ·ÚÔÚÌËÙÈÛÌfi Ê·›ÓÂ-
Ù·È Ó· ·ÏÈÓ‰ÚÔÌÔ‡Ó Û ·È‰ÔÌÔÚÊÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, Û˘¯Ó¿ ÂȉÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜
·ÈÁÓÈÒ‰Ë ‰È¿ıÂÛË, ËÁ·›Ô-¿‰ÔÏÔ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi Î·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·ÓÂÈÙ‹‰Â˘ÙË
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿.
Á) À¢ı˘ÓfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È ·ÈÁÓÈ҉˘ ‰È¿ıÂÛË: Δ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ÌÈ· ¤ÓÙÔÓ· ·ÈÁÓÈÒ‰Ë ‰È¿ıÂÛË Ì ÙËÓ ˘¢-
ı˘ÓfiÙËÙ· Ô˘ ··ÈÙ› Ë ÛÎÏËÚ‹ Î·È Ë ÂÈı·Ú¯Ë̤ÓË ÂÚÁ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË
ÂÓfi˜ ÛÙfi¯Ô˘. ∏ ·ÈÁÓÈ҉˘ ‰È¿ıÂÛË ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Ì ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ·Ú·‚›·ÛË Î¿ÔÈˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÌÒÓ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ËÁ·›Ô ¯ÈÔ‡-
ÌÔÚ. ∂ȉÈο Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ¯ÈÔ‡ÌÔÚ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
ÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÏÔ‡ÛÈÔ, ÏÂÙfi ¯ÈÔ‡ÌÔÚ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂΉËÏÒ-
ÓÂÙ·È Û fiϘ ÙȘ ÂÎÊ¿ÓÛÂȘ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘˜ fiˆ˜ ÛÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi
ÁÚ¿„ÈÌÔ (ÛÎÂÊı›Ù ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Â˘Ê˘ÔÏÔÁËÌ¿ÙˆÓ ‰È¿ÛËÌˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ
·ÓıÚÒˆÓ), Î·È ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔʤ˜ Î·È ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ (›ӷÈ
ÂÙÔÈÌfiÏÔÁÔÈ, ¯¿ÚË ÛÙË ÁÚ‹ÁÔÚË ÛΤ„Ë ÙÔ˘˜). ∏ ÚÔÛÊÈÏ‹˜ ·˘Ù‹ ¯ÈÔ˘ÌÔÚÈÛÙÈ-
΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ËÁ¿˙ÂÈ ·˘ıfiÚ-
ÌËÙ· ·fi ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘˜ «Ó· ‚ϤÔ˘Ó» Û¯¤ÛÂȘ ÛÙ· ÎÔÈÓ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘,
ÂÎ ÚÒÙ˘ fi„ˆ˜, Ê·›ÓÔÓÙ·È ¿Û¯ÂÙ· - ·Û‡Ó‰ÂÙ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
‰) º·ÓÙ·Û›· ·ÏÏ¿ Î·È Ú·ÏÈÛÌfi˜: √È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ ¤¯Ô˘Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ·Ó·-
Ù˘Á̤ÓË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ‰È·Î·Ù¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ÂÍ·ÈÚÂÙÈο
231
 ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ·›ÛıËÛË ÙˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ. ∏ Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ‚ÔË-
ı¿ÂÈ Ó· Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ÔÈÎÈÏfiÌÔÚÊ· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· (ÂÈÎfiÓ˜, ‹¯Ô˘˜, ÔṲ̂˜, Á‡-
ÛÂȘ, ÎÈÓ·ÈÛıËۛ˜) Û ÚˆÙfiÁÓˆÚÔ˘˜ ÙfiÓÔ˘˜ Î·È ·Ô¯ÚÒÛÂȘ, ÁÓˆÛÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi
Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹. ∂›Û˘, Ì ÙË Û˘ÓıÂÙÈ΋
ÙÔ˘˜ Ê·ÓÙ·Û›·, ‰È·‚ϤÔ˘Ó, Û ÙÚ¤¯ÔÓÙ· Û˘Ì‚¿ÓÙ· Î·È Û˘Ó‹ıË Ê·ÈÓfiÌÂÓ·,
ÚˆÙfiÁÓˆÚ˜ Û¯¤ÛÂȘ. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ˆÛÙfiÛÔ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ ‰›Ô Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈ-
ÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ë Â›ÁÓˆÛ‹ ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ ‚ÔËı¿ ÒÛÙ ӷ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Â¿Ó ÔÈ È‰¤Â˜
ÙÔ˘˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÂÊ·ÚÌÔÁ‹, Î·È Â¿Ó Ó·È, οو ·fi ÔȘ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÚÔ-
¸Ôı¤ÛÂȘ.
Â) ∂͈ÛÙÚ¤ÊÂÈ· ·ÏÏ¿ Î·È ·ÔÌfiÓˆÛË: Δ· ¿ÙÔÌ· Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ¯·Ú·-
ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ·fi ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó Î·È Ó· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÙȘ
ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ Ì ¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ· ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ·ÔÌÔÓÒÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ÛΤ„ÂȘ
ÙÔ˘˜. ∏ Â͈ÛÙÚ¤ÊÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ¿ÏÏ·, Â›Û˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·, ‹ ÂÓ ¿ÛË ÂÚÈÙÒÛÂÈ Ì ¿ÙÔÌ· Ô˘ ÔÈ ›‰ÈÔÈ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó
ˆ˜ Ù¤ÙÔÈ·. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ·Ú¤ÛÎÔÓÙ·È Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÂ
·ÎÏÔ˘˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔÊÒÓ ÛÙ· ÔÔ›· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Â›Û˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
ο ¿ÙÔÌ·.
ÛÙ) ∞˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ·ÏÏ¿ Î·È Ù·ÂÈÓÔÊÚÔÛ‡ÓË: ªÂ ‰Â‰Ô̤ÓÔ fiÙÈ ‰È·ÎÈÓ‰˘Ó‡ԢÓ
Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÌÈ· Ó¤· ȉ¤·, Ë ÔÔ›· ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ÎÔÈÓÒ˜
·Ú·‰ÂÁ̤ӈÓ, Î·È Ù˘ ÔÔ›·˜ Ë ÂÊ·ÚÌÔÛÈÌfiÙËÙ· ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ÂÍ·ÛÊ·ÏÈ-
Ṳ̂ÓË, Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ·˘ÙÔÂÔ›ıË-
ÛË ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ˆÛÙfiÛÔ ÏÂ˘Ú¿
Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿˜ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓˆÓ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ·ÓıÚÒˆÓ (‚ϤÂ
ÙËÓ ÂÚ›ÊËÌË Ú‹ÛË ÙÔ˘ ¡Â‡ÙˆÓ· fiÙÈ «√ ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ›‰· ÙfiÛÔ Ì·ÎÚÈ¿ Â›Ó·È ÁÈ·Ù›
ÛÙ¿ıËη ¿Óˆ ÛÙȘ Ï¿Ù˜ ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ») ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÂÓfi˜ ÛÙfi¯Ô˘, Î·È Ë ‰È·Ú΋˜
·ÌÊÈ‚ÔÏ›· Ô˘ ÙÔ˘˜ ηٷÙÚ‡¯ÂÈ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ‰È·ÓÔËÙÈÎÒÓ
ÙÔ˘˜ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ, ÙÔ˘˜ οÓÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Ù·ÂÈÓÔ‡˜.
Ë) ∂·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfiÙËÙ·: ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ ˆ˜
‚·ÛÈ΋ ÚÔ¸fiıÂÛË ÙËÓ ·fiÚÚÈ„Ë Ù˘ ÂοÛÙÔÙ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓ˘ ηٿÛÙ·Û˘,
ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfïÓ. Δ·
¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È ÂÈÎÔÓÔÎÏ·ÛÙÈο, ·‰È·ÊÔÚÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ·ÁȈ̤Ó˜ Û˘Ó‹ıÂȘ,
ÙȘ ÛÙÂÚÂfiÙ˘˜ χÛÂȘ, ÙȘ ηıÈÂڈ̤Ó˜ «ÛˆÛÙ¤˜» Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜, ÙÔÓ ÏÂÁfi-
ÌÂÓÔ «Î·ıˆÛÚÂÈÛÌfi». Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Â›Ó·È Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ Î¿ÔÈÔ˜ Ó· ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ
ηÈÓÔ‡ÚÁȘ ȉ¤Â˜ ¯ˆÚ›˜ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ Ó· ¤¯ÂÈ ·ÊÔÌÔÈÒÛÂÈ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È
ÙȘ ÎÔÈÓ¿ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ·Ú¯¤˜ ÌÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜.
ı) ¶¿ıÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ·: Δ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÌÂ
ÌÂÁ¿ÏÔ ¿ıÔ˜, ÂÂÓ‰‡ÔÓÙ·˜ ÌÂÁ¿Ï˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi ˆÛÙfi-
ÛÔ ‰ÂÓ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¿ÙÔÌ· Ó· ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È Ì ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ· ηÈ
·˘ÛÙËÚfiÙËÙ· ˆ˜ ÎÚÈÙ¤˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ˘˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ. ΔÔ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚÔ ÛÙÔÈ-
¯Â›Ô Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙË ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ
ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ô ˘ÁÈ‹˜ ÛÎÂÙÈÎÈÛÌfi˜.
232
∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ·Ú·¿Óˆ ·ÓÙÈıÂÙÈο ˙‡ÁË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ԢÓ
ÙË ‚·ÛÈ΋ ‰ÔÌ‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ¿ÏÏ· ·ÚfiÌÔÈ·
ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ›ӷÈ: Ë ¤ÓÙÔÓË ÂÚȤÚÁÂÈ·, Ë ·ÈÛÈfi‰ÔÍË ‰È¿-
ıÂÛË, Ë ·ÓÔ¯‹, ·Ó fi¯È Ë ¿ÓÂÛË ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ·Û¿ÊÂÈ·˜ Î·È ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ·˜, Ù· ÔÏÏ¿
ηÏÏÈÙ¯ÓÈο ÂӉȷʤÚÔÓÙ·, ηıÒ˜ Î·È Ë ¤ÏÍË ÚÔ˜ ÙÔ ÚˆÙfiÁÓˆÚÔ, ÚÔ˜ ÙÔ Ôχ-
ÏÔÎÔ Î·È ÚÔ˜ ÙÔ Ì˘ÛÙËÚÈ҉˜. ™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ·Ú·¿Óˆ ı· ϤÁ·Ì fiÙÈ Ù·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜
ÙÔ˘˜ ÙËÓ ·È‰ÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ÂÚȤÚÁÂÈ·, ÙËÓ ·˘ÙÔÁÓˆÛ›· Î·È ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
™ÎÂÊı›Ù ¤Ó·Ó Ì·ıËÙ‹ Û·˜ ÙÔÓ ÔÔ›Ô ı· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙·Ù ˆ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ¿ÙÔÌÔ Ì ‚¿ÛË
Ù· ÔÚ›ÛÌ·Ù· Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Ô˘ ‰ÈÂÍ¿¯ıËΠ̤¯ÚÈ ÙÒÚ·. ¶ÔÈ· ·fi Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ÂÓÙÔ›-
ÛÂÙ Û ·˘ÙfiÓ. ¶ÔÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ Û·˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó Ó·
ÙÔ˘ ·Ô‰ÒÛÂÙ ÙÔ Î¿ı ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi. ™˘˙ËÙ‹ÛÙ 2-3 ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ Ì¿ıËÌ· ÎÔÈÓ‹˜ ÚÔÙ›ÌËÛ˘ ‹ ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÌÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÔÈ ‚ÈÔÁڷʛ˜ ‰˘Ô-ÙÚÈÒÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÚÔÛÒˆÓ
Û οÔÈÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ∂ÓÙÔ›ÛÙ ÔÈ· ·fi Ù·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ı· ÌÔ-
ÚÔ‡Û·Ù ӷ ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ÛÙȘ ‚ÈÔÁڷʛ˜ ·˘Ù¤˜. ΔÈ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ÚÔ·ÙÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο
Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ÛÙ· Û¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·;
Àfi‰ÂÈÍË:
¢ÈÂÚ¢ӋÛÙ ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Ô˘ ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È ÛÙ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ·
ηıÒ˜ Î·È Â¿Ó Ù›ÓÂÈ Ó· ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È ÌÈ· ÛÙÂÚÂfiÙ˘Ë ÂÈÎfiÓ· ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜. ∂·ÓÂÍÂÙ¿ÛÙ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ‹˜ Û·˜ ÛÙËÓ ÂÈÛ·-
ÁˆÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ˘fi ÙÔ Êˆ˜ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Ô˘ ÚÔËÁ‹ıËÎÂ.

4. Δ· ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë

∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Â›Ó·È ¤ÌÊ˘ÙË Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·ÏÏ¿, Ô ÙÚfiÔ˜ ηÈ
Ë ¤ÓÙ·ÛË Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ¿˜ Ù˘ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi ¿ÙÔÌÔ Û ¿ÙÔÌÔ. ΔÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ηÈ
ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, fiˆ˜ Â›Û˘ ‚‚·›ˆ˜ Î·È ÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÂȉÚÔ‡Ó Î·ıÔÚÈÛÙÈο ÛÙÔ Â¿Ó Î·È Î·Ù¿ fiÛÔ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Ë ‰ËÌÈÔ˘Ú-
233
 ÁÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÙfïÓ. ªÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Û˘Óı‹Î˜ Î·È ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi
Ó· ÂÌÔ‰›ÛÔ˘Ó ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Ó· ·Ó·ÛÙ›ÏÔ˘Ó Ï‹Úˆ˜ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÛΤ„˘
·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜.
√È ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔÈ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Î·È ·ÍÈÔÔ›ËÛË
Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ Ì·˜, fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ô ¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, (2004)
Â›Ó·È ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ:
·) ∏ Ù˘ÔÔ›ËÛË Ù˘ ÛΤ„˘: √ ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ Ì·˜
ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Ì·˜.
™Î¤„ÂȘ Î·È ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ô˘ ˘ÈÔıÂÙ‹ıËÎ·Ó Û ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ ηÈ
ÔÈ Ôԛ˜ ·ԉ›¯ıËÎ·Ó ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ Ù›ÓÔ˘Ó Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ·˘ÙÔÌ·ÙÈΤ˜ Î·È ÚÔ-
ÛʤÚÔÓÙ·È ˆ˜ «¤ÙÔÈ̘» χÛÂȘ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ·ÚfiÌÔÈˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
√È «¤ÙÔÈ̘» ·˘Ù¤˜ χÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜, ÛËÌÂȈ٤ÔÓ, Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô Ù˘ ËÏÈΛ·˜,
·ÁÈÒÓÔÓÙ·È Î·È ÏËı‡ÓÔÓÙ·È, ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Î·È ·ÚÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹. ∞˘Ùfi˜ Â›Ó·È ¿ÏψÛÙÂ Î·È Ô ÏfiÁÔ˜ fiÔ˘ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·
Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ÛΤ„˘ ÓÂÔÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Û ¤Ó·
¯ÒÚÔ, Î·È ‚¤‚·È· ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜
·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ, ÛËÌ·ÓÙÈο ηÏÏÈÙ¯ÓÈο ¤ÚÁ·, ÚˆÙÔÔÚȷΤ˜ ÂÊ¢ڤÛÂȘ, ·ÏÏ¿
Î·È ÚËÍÈΤÏ¢ı˜ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÛÙËÓ ÏÂÈÔ„ËÊ›· ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ
·Ú‹¯ıËÛ·Ó Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ó·ڋ˜ ËÏÈΛ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ ÙÔ˘˜.

™‡ÓÙÔÌË ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
∂ÍÂÙ¿ÛÙÂ Â¿Ó Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ·˘Ùfi˜ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌfi˜ ÈÛ¯‡ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÁÈ· Ù· ¿ÙÔÌ·
Ì ÙȘ ‚ÈÔÁڷʛ˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·Û¯ÔÏËı‹Î·Ù ÛÙË ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4.

‚) ∏ ·fiÏ˘ÙË Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜: √ ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ ÓÔ˘˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ ‰‡Ô ·Ú·Áˆ-

ÁÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜: ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋-Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋-·ÔÎÏ›-
ÓÔ˘Û· ÛΤ„Ë. ∏ ÚÒÙË ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙË ÏÔÁÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÂÓÒ Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÛÙË
Ê·ÓÙ·Û›·. ∫·Ù¿ Ù· ÚÒÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, ·fi ÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋
·ÎfiÌË ËÏÈΛ·, Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ΢ÚÈ·Ú¯Â›Ù·È ·fi ÙË Ê·ÓÙ·Û›·. ∏
ÎÚÈÙÈ΋-ÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ·ÚÁfiÙÂÚ·. ŸÌˆ˜, ηıÒ˜ ÔÈ
··ÈÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹˜ ÛÙÔÓ
ÙÚfiÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ·Ó·Áο˙Ô˘Ó ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚÔ ÙË ÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ηٿ ·ÚÎÂÙ¿ Ù˘ÔÔÈË̤ÓÔ ÙÚfiÔ, Ë
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ·ÚÂÌÔ‰›˙ÂÙ·È Î·È ·‰Ú·Ó›.
Á) ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘ ÛÙȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Ì·˜ ÈηÓfiÙËÙ˜: ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜
ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ˘ÔÓÔ̇ÔÓÙ·È ·fi ÙË ¯·ÌËÏ‹ ÙÔ˘
·˘Ùfi-ÂÎÙ›ÌËÛË. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜, ÙÔ ¿ÙÔÌÔ, ¯ˆÚ›˜ ··Ú·›ÙËÙ· Ó·
Û˘ÓÙÚ¤¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ȉȷ›ÙÂÚÔ˜ ÏfiÁÔ˜, ¤¯ÂÈ ›ÛÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ÈηÓfi ÁÈ· Ó· ·Ú¿ÁÂÈ Î¿ÙÈ ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô, ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi. °È’ ·˘Ùfi, ·ÔʇÁÂÈ
Ó· ÂÌϷΛ Û ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜. ∂Ê¢ڛÛÎÂÈ Î·È ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ‰È¿-
234
 ÊÔÚ˜ ÚÔÊ¿ÛÂȘ Î·È ˘ÂÎÊ˘Á¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÏÏ¿
ÚˆÙ›ÛÙˆ˜ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ fiÙÈ Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËϘ ÁÈ· ·˘ÙfiÓ/Ë. ŒÙÛÈ, ÛÙ·‰È·Î¿ ÔÈ fiÔȘ ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ·‰Ú·ÓÔ‡Ó.
‰) √ Êfi‚Ô˜ ÙˆÓ ÛÊ·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù˘ ÁÂÏÔÈÔÔ›ËÛ˘: ™ËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎfi˜
·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Ô˘ ·ÚÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹-
ÙˆÓ Â›Ó·È Ô Êfi‚Ô˜ Ì‹ˆ˜ ÔÈ È‰¤Â˜ Ô˘ ı· ÚÔÙ·ıÔ‡Ó Â›Ó·È ÂÛÊ·Ï̤Ó˜, Ì‹ˆ˜
Ê·ÓÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÁÂÏԛ˜ ‹ ·ÓfiËÙ˜. √ Êfi‚Ô˜ ·˘Ùfi˜ ÂÈÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ
ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ·fi ÙËÓ ›‰È· ÙÔ˘˜ ÙË Ê‡ÛË ÔÈ Î·ÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜
ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ Û˘Ì‚·‰›˙Ô˘Ó Ì ٷ ̤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ÂȈıfiÙ· ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Ì ··ÍȈÙÈÎfi
ÙÚfiÔ ·fi ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ‡˜ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ, Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ÚÔÙÈÌÔ‡Ó ÔÏϤ˜
ÊÔÚ¤˜ ÙË ÛȈ‹, ηٷÓ›ÁÔÓÙ·˜ ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜.
Â) √È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ȤÛÂȘ ÁÈ· Û˘ÌÌfiÚʈÛË: ∫¿ı ÎÔÈÓˆÓ›·, ÁÈ· Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ
ÙË Û˘ÓÔ¯‹ Ù˘, ¤¯ÂÈ ıÂÛ›ÛÂÈ Î·ÓfiÓ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ì-
ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ÙÔ Î¿ı ̤ÏÔ˜ Ù˘. √È ȤÛÂȘ Ô˘ ·ÛÎÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÁÈ· Û˘Ì-
ÌfiÚʈÛË ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ·˘ÙÔ‡˜ ηÓfiÓ˜ ·ÓÙÈÌ¿¯ÔÓÙ·È ÙË ‰È¿ıÂÛË ÁÈ· ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹. ŒÓ· ÚfiÛıÂÙÔ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ ÂÌfi‰È· Ô˘ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ô
¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, (2004) ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ıˆÚËı› ηÈ
ÛÙ) ∏ „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÁÈ· ÙÔ Ó¤Ô Î·È ÙÔ ¿ÁÓˆÛÙÔ: ∂›Ó·È Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi
·ÓıÚÒÈÓÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ô Êfi‚Ô˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ¿ÁÓˆÛÙÔ Î·È ÛÙÔ Ó¤Ô. ΔÔ
Û˘Ó·›ÛıËÌ· ·˘Ùfi Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ Ô «Êfi‚Ô˜ ÙÔ˘ ·ÁÓÒÛÙÔ˘». √ Êfi‚Ô˜ ·˘Ùfi˜,
·˘ÍË̤ÓÔ˜ ˘¤ÚÌÂÙÚ· Û οÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·ÙfïÓ, ηıÈÛÙ¿ Ù· ¿ÙÔÌ·
·˘Ù¿ ¤ÓÙÔÓ· ·Ó·ÛÊ·Ï‹ ÛÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ó¤ˆÓ ȉÂÒÓ.
∏ ¿ÚÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÌÔ‰›ˆÓ ›ӷÈ, fiˆ˜ ı· ‰Ô‡ÌÂ Î·È ÛÙËÓ ÂfiÌÂÓË ÂÓfiÙË-
Ù·, Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ Û¯ÔÏÈ΋˜
Ù¿Í˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
Î·È ÙËÓ ÔÔ›· ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ı· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ˆ˜ «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ù¿ÍË».

5. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ù¿ÍË
∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ô˘ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó¿-
Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ıˆÚËı› ˆ˜ ÌÈ·
ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ë ÔÔ›· ·ÏÒ˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ ÙÔ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi
ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ‰ÔÌÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÂÈÏÔÁ‹, Ë ÔÔ›· ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÙȘ
ÂÌÊ¿ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ù˘¯ÒÓ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘-
‰ÒÓ. ª¿ÏÈÛÙ· ı· Ú¤ÂÈ ¤Ó· ·ÚfiÌÔÈÔ Îϛ̷ Ó· ÌËÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙ› ÌfiÓÔ Û ¤Ó· Ì¿ıË-
Ì· ‹ Û ÌÈ· ÌfiÓÔ Ù¿ÍË ·ÏÏ¿ Ó· ÂÌÔÙ›ÛÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ˙ˆ‹.
μ·ÛÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ Îϛ̷ÙÔ˜
ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ÔÔ›Ô Ó· ÌÔÚ› Ó· ¢ÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
›ӷÈ:
235
 ·) ∏ ¢ÂÏÈÍ›· ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ·: ΔÔ Ì¿ıËÌ· ¯ˆÚ›˜ Ó· ¯¿ÓÂÈ ÙË ‰ÔÌ‹ Î·È ÙËÓ ÔÚÁ¿Óˆ-
Û‹ ÙÔ˘, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û¯Â‰È·Ṳ̂ÓÔ Ì ·ÚÎÂÙ‹ ¢ÂÏÈÍ›· ÒÛÙ ӷ ÂÓۈ̷ÙÒ-
ÓÂÈ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÚÔÒıËÛ‹˜ ÙÔ˘, fiϘ ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜ ÛÙ· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Ô ‰È‰¿ÛΈÓ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ú¤ÂÈ Ó·
Â›Ó·È ¤ÙÔÈÌÔ˜, Â¿Ó ÙÔ ÎÚ›ÓÂÈ ··Ú·›ÙËÙÔ, Ó· ·Ó·‰È·Ù¿ÍÂÈ ÙË ÚÔ‹ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘ ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
‚) ∂ÈΤÓÙÚˆÛË Û ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ·ÓÔÈÎÙÔ‡ Ù‡Ô˘: √È ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È Â›Ó·È
ÚÔÙÈÌËÙ¤Ô Ó· Âȉ¤¯ÔÓÙ·È ÔÏÏ·Ϥ˜ «Ï‡ÛÂȘ» ‹ «··ÓÙ‹ÛÂȘ», ·ÓÙ› ÁÈ· ÙÔ
Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÔÓ Ù˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ Ù˘ ÌÈ·˜ Î·È ÌÔÓ·‰È΋˜ ÔÚı‹˜ ·¿ÓÙËÛ˘.
√È ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ·˘Ù¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÔÚÔ‡Ó Û ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ
Ù¤ÙÔÈÔ˘ ÂÈ¤‰Ô˘ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô‡ÙÂ
˘ÂÚ‚ÔÏÈο ·Ϥ˜ (ÁÈ·Ù› ÙfiÙ ÂÏÏ›ÂÈ ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ÚfiÎÏËÛ˘) Ô‡Ù fï˜
Î·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ‰‡ÛÎÔϘ (ÁÈ·Ù› ÙfiÙ ÌÔÚ› Ó· ÌÂȈı› Ë ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ ÙÔ˘˜ Û ٤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜). √È Û¯ÂÙÈ-
Τ˜ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Ù›ıÂÓÙ·È Ì ‰ÔÌË̤ÓÔ ÙÚfiÔ ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ·ÎfiÏÔ˘ı· ‚‹Ì·Ù·:
ñ ¢ÈÂÚ‡ÓËÛË ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜
ñ √ÚÈÔı¤ÙËÛË ÌÈ·˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘
ñ ∫·Ù¿ÛÙÚˆÛË ÌÈ·˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜ χÛ˘ (ÛÙ¿‰È· χÛ˘)
ñ ÕÌÂÛË ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÌÂÙ¿ ·fi οı ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘
ÂÍÂÏÈÛÛfiÌÂÓ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜
ñ ¢È·Ù‡ˆÛË Ï‡Û˘
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÂÊ·ÚÌÔÛÈÌfiÙËÙ·˜
Δ¤ÏÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·-
Ù›ıÂÙ·È Â·Ú΋˜ ‰È‰·ÎÙÈÎfi˜ ¯ÚfiÓÔ˜, Ù¤ÙÔÈÔ˜ Ô˘ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ÂÍÔÓÙˆÙÈ΋ ›ÂÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘.
Á) ∂Ó›Û¯˘ÛË Ù˘ ·˘Ùfi-ÂÈÎfiÓ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¤Ó·
Îϛ̷ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÂχıÂÚ· ÙȘ ·fi„ÂȘ
ÙÔ˘˜, ‰È·ÏÂÁfiÌÂÓÔÈ ÙfiÛÔ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ fiÛÔ Î·È Ì ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, ¯ˆÚ›˜ ÙÔ
Êfi‚Ô Ù˘ ·Ô‰ÔÎÈÌ·Û›·˜ ‹ Ù˘ ·ÚÓËÙÈ΋˜ ÎÚÈÙÈ΋˜. ΔÔ ¯ÈÔ‡ÌÔÚ Î·È Ë ·ÈÁÓÈÒ-
‰Ë˜ ‰È¿ıÂÛË ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ¯·Ï·Ú‹ Î·È ÊÈÏÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·
ÂÓÙfi˜ Ù˘ ÔÔ›·˜ Â›Ó·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚÔ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ͉ÈÏÒÛÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi-
ÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. ŸÏ˜ ÔÈ È‰¤Â˜ Ô˘ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, fiÛÔ ·Ú¿‰Ô͘ Î·È ·Ó
Ê·›ÓÔÓÙ·È Û ÚÒÙË ·Ó¿ÁÓˆÛË, ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ·ÓÙ› Û¯ÔÏÈ·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜ ‰ÔÎÈÌ¿-
˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÛÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ‹ ÌË, ‹ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Ì ¿ÏϘ ȉ¤Â˜.
√È Ì·ıËÙ¤˜ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÂÈÏÈÎÚÈÓ‹ ¤·ÈÓÔ ÁÈ· Ù· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·
fiÙ·Ó Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ıˆڋÛÂÈ fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÙ‡¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ Ú¿ÁÌ·ÙÈ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì· ÚÔ˜ ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÂÓfi˜ ÛÙfi¯Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ÙÔ ·Ó·ÁÓˆ-
Ú›˙ÂÈ. Δ· ·Ú·¿Óˆ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË ÂÓfi˜
Îϛ̷ÙÔ˜ ˘„ËÏÒÓ ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜.
236
‰) ∞Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÔÏ˘ÙÚÔÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
ÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ ÁÓÒÛ˘: ∏ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛ˘ ÔÏÏ·ÏÒÓ Â˘Ê˘˚ÒÓ (ηٿ
ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÙÔ˘ Gardner Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËΠ·Ú·¿Óˆ) ·ÏÏ¿ Î·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙË-
Ù· ÁfiÓÈÌÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi ÔÏÏ·Ï¿ ÁÓˆÛÙÈο ‰›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ȉ¤·˜. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· ›ӷÈ
ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘ Ó· ¢ÓÔÔ‡ÓÙ·È ÔÏÏ·-
Ϥ˜ ÌÔÚʤ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜ (.¯. ÏÂÎÙÈ΋, ÂÈÎÔÓÈ΋, ˯ËÙÈ΋,
‰ÚÒÌÂÓÔ, ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜) ηıÒ˜ Î·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙÔ˘.
¶ÚÔ˜ ÙËÓ ›‰È· ηÙ‡ı˘ÓÛË ÌÔÚ› Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ Ë ÂÍ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ
·Ó·ÏÔÁÈÎfi Î·È ÙÔ ÌÂÙ·ÊÔÚÈÎfi ÙÚfiÔ ÛΤ„˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
ÈÚÈÛÙ›Ù Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ 2-3 ·ÙfïÓ. ªÂ ‚¿ÛË ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÓfiÙË-
Ù·˜ Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÙ ¤Ó· ηٿÏÔÁÔ ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ (check list) Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÛÙȘ
Ôԛ˜, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ù ӷ ·ÓȯÓ‡ÛÂÙ ÙÔ ‚·ıÌfi ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÈ· Ù¿ÍË ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ÛÙÔ
ÚfiÙ˘Ô Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ ÙÂÏÈÎfi ηٿÏÔÁÔ Ô˘ ı·
Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÙ ·fi ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÙÂ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘
ηٿ fiÛÔ Ë Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÙÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ˘. ∞Ó·ÎÔÈÓÒÛÙ ٷ ·ÔÙÂϤ-
ÛÌ·Ù· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.

237
 ™‡ÓÔ„Ë
∏ ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ ÂÈÎÂÓÙÚˆı› Û ÙÚ›· ΢ڛˆ˜ ı¤Ì·Ù·: ·) Ù·
ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, ‚) Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·Ùfi-
ÌˆÓ Î·È Á) Ù· ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ·ÎÔÏÔ˘ı› ¤Ó· ·ÎÏÔ Ô˘ ·ÔÙÂÏ›ٷÈ
·fi ÙȘ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ Û˘ÓÂȉËÙ‹˜ ÛΤ„˘ (ÚÔ·Ú·Û΢‹), Ù˘ ·Û˘Ó›‰ËÙ˘ ÛΤ„˘
(ÂÒ·ÛË), Ù˘ ÊÒÙÈÛ˘ (¤ÏϷ̄˘) Î·È Ù˘ Â·Ï‹ı¢Û˘. ∫·Ù¿ ÙË ÚÒÙË Ê¿ÛË ÙÔ
¿ÙÔÌ· ÌÂÏÂÙ¿ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Û fiϘ ÙȘ ‰˘Ó·Ù¤˜ Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘. ™ÙË ‰Â‡ÙÂÚË Ê¿ÛË Ù·
‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘ Û˘ÏϤ¯ıËÎ·Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÚÒÙË, Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÙÚfiÔ
ÛÙÔ ·Û˘Ó›‰ËÙÔ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÚÔ·„ÂÈ Ë Ó¤· ȉ¤·. ∏ ÙÚ›ÙË Â›Ó·È Ë Ê¿ÛË Ù˘ ·Ó·-
Î¿Ï˘„˘, ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· Ë Ó¤· ȉ¤· ·Ó·‰‡ÂÙ·È ˆ˜ ÓÔËÙÈ΋ ¤ÎÚËÍË ÛÙÔ ‰›Ô Ù˘
Û˘Ó›‰ËÛ˘. Δ¤ÏÔ˜ Ë Ù¤Ù·ÚÙË Â›Ó·È Ë Ê¿ÛË fiÔ˘ Ë Ó¤· ȉ¤· ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÙ·È ˆ˜ ÚÔ˜
ÙËÓ ÂÁ΢ÚfiÙËÙ·, ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ Ù˘.
ø˜ ÚÔ˜ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ·ÙfiÌˆÓ ÙÒÚ·, ·˘Ùfi Ô˘ ¯·Ú·ÎÙË-
Ú›˙ÂÈ Û ¤Ó· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ Â›Â‰Ô Ù· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È Ë ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯·Ú·-
ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘˜. Δ· ¿ÙÔÌ· ·˘Ù¿ ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Ù¿ÛÂȘ ÛΤ„˘ Î·È ‰Ú¿Û˘ ÔÈ Ôԛ˜ ÛÂ
¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ· Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·¯ˆÚÈṲ̂Ó˜. ™Ù· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· fï˜ ÂÌÊ·Ó›˙Ô-
ÓÙ·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÔÚÈṲ̂ӷ ˙‡ÁË ·ÎÚ·›ˆÓ ·ÓÙÈıÂÙÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ. ∏ Û˘Ó‡-
·ÚÍË ·˘ÙÒÓ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙˆÓ ·ÓÙÈıÂÙÈÎÒÓ ˙¢ÁÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Â›Ó·È Ô˘ ÚÔÛ‰›-
‰ÂÈ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÛÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘˜. Δ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ·fi Ù· ˙‡ÁË ·˘Ù¿
›ӷÈ: ·) ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È ËÚÂÌ›·, ‚) Â͢Ó¿‰· ·ÏÏ¿ Î·È ·È‰È΋ ·Ê¤ÏÂÈ·,
Á) ˘¢ı˘ÓfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È ·ÈÁÓÈ҉˘ ‰È¿ıÂÛË, ‰) Ê·ÓÙ·Û›· ·ÏÏ¿ Î·È Ú·ÏÈÛÌfi˜,
Â) Â͈ÛÙÚ¤ÊÂÈ· ·ÏÏ¿ Î·È ·ÔÌfiÓˆÛË, ÛÙ) ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ·ÏÏ¿ Î·È Ù·ÂÈÓÔÊÚÔ-
Û‡ÓË, Ë) Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ı) ¿ıÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ·ÓÙÈ-
ÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ·.
Δ¤ÏÔ˜ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ·
·fi ·˘Ù¿ ›ӷÈ: ·) Ë Ù˘ÔÔ›ËÛË Ù˘ ÛΤ„˘, ‚) Ë ·fiÏ˘ÙË Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ÏÔÁÈ-
΋˜, Á) Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘ ÛÙȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Ì·˜ ÈηÓfiÙËÙ˜, ‰) Ô Êfi‚Ô˜
ÙˆÓ ÛÊ·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù˘ ÁÂÏÔÈÔÔ›ËÛ˘, Â) ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ȤÛÂȘ ÁÈ· Û˘ÌÌfiÚʈ-
ÛË Î·È ÛÙ) Ë „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ·ÁÓÒÛÙÔ˘.
∏ ¿ÚÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÌÔ‰›ˆÓ Â›Ó·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ Ù¿Í˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ
ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÌÈ·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈο «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘». ø˜ ‚·ÛÈÎfiÙÂÚ˜
·Ú¯¤˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È: ·) Ë Â˘ÂÏÈÍ›· ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ·, ‚) Ë ÂÈΤ-
ÓÙÚˆÛË Û ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ·ÓÔÈÎÙÔ‡ Ù‡Ô˘, Á) Ë ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ·˘Ùfi-ÂÈÎfiÓ·˜ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ Î·È ‰) Ë ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÔÏ˘ÙÚÔÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂˆÓ ÌÂÙ·-
͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ ÁÓÒÛ˘.

238
º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ËÁ‹ ÂÛ›˜ ÂÈı˘Ì›ÙÂ Î·È ÌÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙËÓ ÔÚ›·
Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘ ÌÈ·˜ ·Ó·Î¿Ï˘„˘ Û οÔÈÔ ‰›Ô Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ̿ıË-
Ì· ÙÔ˘ ∞.¶. Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜ (̤¯ÚÈ 10 ÛÂÏ›‰Â˜). ¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÌÂ
ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ οı ʿÛ˘ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡
·ÎÏÔ˘ ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË.
2. ¶ÔÈ· ·fi Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ
·ÙfiÌˆÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ηıÔÚÈÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ Ì ÙËÓ Î¿ı ʿÛË ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘;
3. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ËÁ‹ ÂÛ›˜ ÂÈı˘Ì›Ù ÌÈ· ‚ÈÔÁÚ·Ê›· (̤¯ÚÈ 5-6
ÛÂÏ›‰Â˜) ÂÓfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÙfiÌÔ˘ Û οÔÈÔ ÙÔ̤·. ¶ÔÈ· ·fi Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-
ÛÙÈο Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ÌÔÚ›Ù ӷ
ÂÓÙÔ›ÛÂÙÂ;
4. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ Û·˜ ÂÌÂÈÚ›·, ·Ú·ı¤ÛÙ ٷ ÙÚ›· ÈÔ
ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ô˘
ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙËÓ Û˘ÌÌfiÚʈÛË ÚÔ˜ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Ù˘ «‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘».
ΔÂÎÌËÚÈÒÛÙ ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û·˜ οÓÔÓÙ·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÈÙÒÛÂȘ
·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ·Ú¯ÒÓ Ù˘ «‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÈ΋˜ Ù¿Í˘» (350 ϤÍÂȘ).

239
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Csikszentmihalyi, M. (1997), Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and
Invention, New York: Harper Collins.
Gardner, H. (1993), Multiple Intelligences: The Theory in Practice, New York: Basic.
Mandler, G. (1994), Hyperamnesia, Incubation, and Mind Popping: On Remembering
Without Really Trying, ÛÙÔ C.Umilta & M. Moscovitch (eds.) Attention and
Performance XV, Princeton: Princeton Univeristy Press.
Miller, A. (2000), ∞˚ÓÛÙ¿ÈÓ-¶ÈοÛÔ: √ ¯ÒÚÔ˜, Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Î·È Ë ÔÌÔÚÊÈ¿, ∞ı‹Ó·: ΔÚ·˘Ïfi˜.
¶·Ú·Û΢fiÔ˘ÏÔ˜, π. (2004), ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·,
∞ı‹Ó·: π‰ÈˆÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË.
Simon, H.A., Langley, P., Bradshaw, G.L., & Zytkow, J.M. (1987), Scientific Discovery:
Computational Explorations of the Creative Process, Cambridge: MIT Press.
Smith, S.M. & Blankenship, S.E. (1991), Incubation and the Persistence of Fixation
in Problem Solving, American Journal of Psychology, 104, 61-87.
Weisberg, R. (1993), Creativity: Beyond the Myth of Genius, New York: W.H. Freeman.

240
 ∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›Ô
·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘, ∞Ó·ÛÙ·Û›· ™ÈfiÚÂÓÙ·

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘
ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘, ̤ۈ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂, ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘. ∞ӷχÔÓÙ·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ Î·È ÂÚÁ·-
Ï›·, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ÙˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ.
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÌÔÓÙÂ-
ÏÔÔ›ËÛ˘ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÂÚÁ·Ï›· Î·È ÙȘ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ¡· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÂÚÁ·Ï›· ÙˆÓ Δ¶∂ ÁÈ· ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ÂÓÓÔÈÒÓ ÛÙË ‰È‰·-
ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋.
ñ ¡· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ì ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›-
ˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂ Ô˘ ı· ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ¡· ηıÔ‰ËÁÔ‡Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ̤ۈ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ì ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ªÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË
ñ ∫ÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë
ñ §ÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
ñ ÀÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·
ñ ¶ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ
ñ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ

241
 1. ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘
∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ Î·È ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ô-
‰Â›ÍÂÈ fiÙÈ Ë Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È Ì¿ıËÛË Ó¤ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Â›Ó·È ÌÈ· ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÁÈ·
οı ̷ıËÙ‹. ∏ Ó¤· ÁÓÒÛË ‰ÂÓ ‘ÌÂٷʤÚÂÙ·È’ ·ÏÏ¿ ÔÈÎÔ‰ÔÌÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÚÔËÁÔ‡-
ÌÂÓ˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘. √È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË ¤¯Ô˘Ó
ˆ˜ ‚·ÛÈ΋ ·Ú¯‹ ÙÔ fiÙÈ ÔÈ Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ, ÔÈ
Ôԛ˜ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· Ù˘ Û˘Ó¯ԇ˜ Î·È ¤ÓÙÔÓ˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÚÔ¸·Ú¯Ô˘ÛÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ Ù˘ÈÎÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜.
∏ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ·ÏÏ·Á‹ Î·È Ì¿ıËÛË, ηıÒ˜ Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤-
‰Ô˘, Â›Ó·È ‰È·‰Èηۛ˜ ÚÔԉ¢ÙÈΤ˜ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Û ‚¿ıÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˘. √È
ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ËÁ¤˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Â›Ó·È:
ñ Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈÚ›· Î·È ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ô˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È
·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È
ñ ÔÈ ÓÔËÙÈΤ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó
ñ Ù· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÓÔËÙÈÎÒÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó.
Δ· ÌÔÓ٤Ϸ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· Ù¯ÓÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ηٷÛÙ¿ÛÂ-
ˆÓ, ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ‹ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡, Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‹ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.
ø˜ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÔÚ›˙ÂÙ·È ¤Ó· ÓÔËÙÈÎfi Û¯‹Ì· ‹ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ô˘ Â›Ó·È ÔÈÎÂ›Ô ‹ ÚÔÛÈÙfi ÛÙËÓ
ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË Î·È ‚ÔËı¿ÂÈ Ù· ¿ÙÔÌ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ηٷ-
ÓfiËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛˆÓ. ∞ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ·›˙ÂÈ ÙÔ
ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ˘ÔηٿÛÙ·ÙÔ˘ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ªÂٷ͇ ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ Î·È Ù˘
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ˘¿Ú¯ÂÈ Û˘Ó¯‹˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ÙfiÛÔ Î·Ù¿ ÙË
Ê¿ÛË Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ ÙÔ˘ fiÛÔ Î·È Î·Ù¿ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘ ¯Ú‹ÛË, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ
ÂÚÌËÓ›· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ó¤ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ‹ Ê·ÈÓÔ̤-
ÓˆÓ. ŒÓ· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÂÈÙÚ¤ÂÈ:
ñ ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ÙËÓ Úfi‚ÏÂ„Ë Ù˘ ÂͤÏÈ͢ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ›ӷÈ
··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ Î·Ó›˜ ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·
ñ ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜
·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó Û ·˘Ù‹.
Δ· ÌÔÓ٤Ϸ ›ӷÈ, Û˘Ó‹ıˆ˜, Û‡ÓıÂÙ· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È
·fi ÛÙÔȯ›·, Û¯¤ÛÂȘ, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È Î·ÓfiÓ˜, Ù· ÔÔ›· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·ÏÏËÏÂÈ-
‰Ú¿ÛÂȘ ÛÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË Û‡ÛÙËÌ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ¤Ó· Â͈ÙÂÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ·Ó·-
·Ú¿ÛÙ·Û˘. ∞Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÂÓۈ̷ÙÒÓÔÓÙ·È Û ÂÍÈ-
ÛÒÛÂȘ, ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÏÔÁÈÛÌÈο ‹ ¿ÏÏ· ̤۷, Ù· ÔÔ›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘˜
ÌÂ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ Ó¤ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÁÓÒÛÂˆÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂ
ÙÚÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÎfiÛÌÔ˘˜ (™¯‹Ì· 1):
242
ñ ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ (real world), fiÔ˘ ‘˙Ô˘Ó’ Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ‹
Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Î·È ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ê·ÈÓfiÌÂÓ·, ‰È·‰Èηۛ˜, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ Û˘Û¯ÂÙ›-
ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
ñ ÙÔÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ÎfiÛÌÔ (conceptual world) Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ
ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ıˆڛ˜ Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· ÌÔÓ٤Ϸ ÂÓÓÔÈÒÓ, ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È
‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.
ñ ÙÔ ÓÔËÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ (mental world) Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙȘ ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈΤ˜, ·ÙÔ-
ÌÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ù· ¿ÙÔÌ· ÁÈ· ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ.

Εννοιολογικός Κόσμος
Επιστημονική γνώση

εννοιολογικά μοντέλα Νοητικός Κόσμος

Αναπαραστάσεις

νοητικά μοντέλα

έννοιες, αντικείμενα,
διαδικασίες, συσχετίσεις

Πραγματικός Κόσμος
™¯‹Ì· 1: ΔÔ Ï·›ÛÈÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ

∞ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙÚ›· ›‰Ë ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÙË

ÁÓÒÛË ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘:
∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ÌÔÓ٤Ϸ (conceptual models): ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-
ÙËÙ· Î·È ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ ÛÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ‰›Ô. ∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ-
Τ˜ ·ÏÏ¿ ÌË ÔÚ·Ù¤˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ‹ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ηÈ
Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÁÓÒÛË.
¡ÔËÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ (mental models): ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
Î·È Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·ÙÔÌÈΤ˜ ıˆڛ˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ™˘Ó‹ıˆ˜
Â›Ó·È ·ÙÂÏ‹ Î·È ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·Ú·ÓÔ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔ-
ϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û ÌÈ· ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹. £· Ú¤ÂÈ Ó·
ÛËÌÂȈı› fiÙÈ, ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ Êı¿ÓÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÂÓfi˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘
ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ¤Ó· ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfi ÓÔËÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó··Ú¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘.
External models (Â͈ÙÂÚÈο ÌÔÓ٤Ϸ): ∞Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÓÔËÙÈο ‹ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο
ÌÔÓ٤Ϸ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ ‰È‰·ÎÙÈο ‹/Î·È Ì·ıËÛȷο ÂÚÁ·Ï›·. À¿Ú¯ÂÈ
243
 ÌÈ· ‰˘Ó·ÌÈ΋ Î·È ·ÌÔÈ‚·›· Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ, ÓÔË-
ÙÈÎÒÓ) Î·È ÙˆÓ Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÌÔÓ٤ψÓ. √È ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÛÙÔ
ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÛÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Û ÌÈ· ‰ÔṲ̂ÓË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹ Î·È ‰›ÓÔ˘Ó
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Â͈ÙÂÚÈ·ÛÔ˘Ó ÙË ‰È΋
ÙÔ˘˜ ÁÓÒÛË. ∏ ¯Ú‹ÛË Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ˘¤Ú‚·ÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÂÌÔ‰›ˆÓ Î·È ÛÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË
ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ·Ô‰ÂÎÙÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÌÔÓ٤ψÓ.

2. Δ¯ÓÈΤ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂

∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ÈÛÙÔÚÈο ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ‹ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ
Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È Û ̷ıËÌ·ÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ. ∏ ÔÈÔÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û‡ÓıÂÙˆÓ ‹
ÂÚ›ÏÔÎˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ Â›-
Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. √ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ Â›Ó·È Ë
ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡ÌÂÓ˘ ηٷÓfiËÛ˘ (meaningful understanding)
Î·È Ë ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜ (conceptual change). √È Ì·ıËÙ¤˜
Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ì¤Û· ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË Î·È ÙËÓ ÂÍÂÚ‡ÓËÛË ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ ·ÏÏ¿, ΢ڛˆ˜, ̤۷
·fi ‰˘Ó·ÌÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Û ÌÈ· ÁÓˆÛÙÈ-
΋ ÂÚÈÔ¯‹. ∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ÌÔÚ›, Â›Û˘, Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Â͈ÙÂÚÈÎÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ÛΤ„ÂȘ Î·È ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜, Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹-
ÛÔ˘Ó ÁÚ·ÊÈο Î·È Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ıˆڛ˜. ∏ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÁÓÒÛˆÓ
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È, ÂÓ Á¤ÓÂÈ, ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È Ë ÏËÚÔÊÔÚ›· ÛÙË
ÌÓ‹ÌË Ì·ÎÚ¿˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ Î·È ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÂÚÁ·Û›·˜. ªÔÚ› Ó· Ï¿‚ÂÈ ÔÏϤ˜ ÌÔÚʤ˜
(ÓÔËÙÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ) ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ù‡Ô Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙË Ì·ıËÛȷ΋
ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ.
™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ·ÚÂÌ‚¿ÛˆÓ, ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÁÓÒÛÂˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË
Ë ¯Ú‹ÛË ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔ-
Ô›ËÛË Î·È ÛÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ŒÓ· Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì¿ıËÛ˘ ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ:
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÂÓÓÔÈÒÓ, ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Î·È Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜
·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ¤ÓÓÔȘ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ¯Ú‹Û˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÒÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ˘ ÔÏÏ·ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ù˘ ›‰È·˜ ÁÓÒÛ˘
Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Â›‰· ÂÚÈÁÚ·Ê‹˜, ·fi ÙÔ ÔÈÔÙÈÎfi ̤¯ÚÈ ÙÔ ÔÛÔÙÈÎfi
ñ ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Î·ıÔ‰‹ÁËÛ˘ Ù˘ Û‡ÁÎÏÈÛ˘
ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜
244
ñ ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, fiˆ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘,
·ÈÙÈÔÏfiÁËÛ˘, ÂÚÌËÓ›·˜ Î·È ·Ê·ÈÚÂÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜.
√È Δ¶∂ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÏËıÒÚ· ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ Î·È ÂÚÁ·Ï›ˆÓ, Ù· ÔÔ›· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Ù·
·Ú·¿Óˆ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó Ó¤Ô˘ Ù‡Ô˘ ‰È·‰Èηۛ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›-
ËÛ˘ Ô˘ ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ηÈ
ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜, Ù· ÌÔÓ٤Ϸ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÂÓÓÔÈÒÓ, Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È Û˘ÛÙËÌ¿-
ÙˆÓ, ̤ۈ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ‰‡Ô ηÙËÁÔڛ˜ (Bliss et al. 1996):
·) ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ (exploratory models)
∂›Ó·È ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÂȉÈÎÔ‡˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó··-
Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Û ÌÈ· ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈÎÚfiÎÔÛÌÔ˘˜
(microworlds) Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·:
ñ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘, ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÏÏ·Á‹˜ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ
ñ ·Ú¿ıÂÛ˘ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ “ÙÈ ı· Û˘Ì‚Â› ·Ó”
ñ Û‡ÁÎÚÈÛ˘ Î·È Â·Ï‹ı¢Û˘ ÙˆÓ ÚԂϤ„ÂÒÓ ÙÔ˘˜.
‚) ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ (expressive models)
∂›Ó·È Ù· ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙË ‰˘Ó·Ùfi-
ÙËÙ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘˜, Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ ηÈ
Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË Ì¤Û· ·fi ‰È·‰Èηۛ˜ ηıÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ Û¯¤ÛˆÓ
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Â·Ï‹ı¢Û˘ ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ‹ ˘Ôı¤ÛÂÒÓ ÙÔ˘˜.
√È ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË ¤¯Ô˘Ó ÌÂÚÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ Ì ÌÂÁ¿ÏË
·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·Í›· ÁÈ· ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ÂÓÓÔÈÒÓ:
ñ √È ÁÓÒÛÂȘ Â›Ó·È ¤Ó· ÓÔËÙÈÎfi ηٷÛ··ÛÌ· Ô˘ ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó Û ÂȉÈÎÔ‡˜
ηÓfiÓ˜. ∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ηϿ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô Ô˘ ·ÔÙÂ-
ÏÂ›Ù·È ·fi ¤ÓÓÔȘ, ·Ú¯¤˜, ÓfiÌÔ˘˜ Î·È ıˆڛ˜ Ô˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›-
ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
ñ ∏ ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Ë Â›Ù¢ÍË Ù˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜
Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ô˘ ··ÈÙ› ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ηÈ
‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. √È Ó¤Â˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÊÈÏÙÚ¿ÚÔÓÙ·È Î·È
ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·Ù¿ÏÏËÏ·, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÛÙȘ
˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ Δ· ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Ì ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Δ¶∂ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ·Ϥ˜
·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ (ÂÈÎÔÓÈÛÙÈΤ˜, ‰È·Ó˘ÛÌ·ÙÈΤ˜, ‰È·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈΤ˜, Ì·ıËÌ·ÙÈ-
Τ˜). √ ÛˆÛÙfi˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈ-
ÏÔÁ‹ ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ Î¿ı ÊÔÚ¿ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Î·È ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, Ì ÛÙfi¯Ô
ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ ÙÔ˘˜ Û ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ Ì·ıË-
ÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
ñ √ ηٿÏÏËÏÔ˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜ Î·È ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ó· ¢ÓÔ› ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
245
 ΔÈ ÌÔÚ› Ó· ÌÔÓÙÂÏÔÔÈËı›
ñ °ÓÒÛÂȘ: ÂÚÁ·Ï›· (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜, ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ,
˘ÂΛÌÂÓ· Î·È ˘ÂṲ́۷)
ñ ™˘ÛÙ‹Ì·Ù·: ÂÚÁ·Ï›· (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜, ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ÏÔÁÈÛÌÈο
ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘)
ñ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·: ÂÚÁ·Ï›· (ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜, ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô-
̤ӈÓ, ÏÔÁÈÛÌÈο ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘, ¤ÌÂÈÚ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·)
ñ ∂ÌÂÈڛ˜: ÂÚÁ·Ï›· (‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ˘ÂΛÌÂÓ· Î·È ˘ÂṲ́۷)

3. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË Ì¤Ûˆ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹

∏ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË (concept mapping) Â›Ó·È Ë ‰È·‰Èηۛ· ÁÚ·ÊÈ΋˜
·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘, ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇
ÙÔ˘˜. √È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ (concept maps) ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÔÏ˘‰È¿Ûٷٷ ‰›ÎÙ˘·
·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Ù· ÔÔ›· ÚÔÛÔÌÔÈÒ-
ÓÔ˘Ó ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜ Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ. ŸÙ·Ó ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡Ó Û‡ÓıÂÙÔ˘˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜ ÙfiÙ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÌ‰ÒÓÔ˘Ó ÙË
Û˘Ó¿ÊÂÈ· Î·È ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È È‰ÂÒÓ Û ÌÈ· ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
√È ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Ù· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ‰›ÎÙ˘· ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ÎfiÌ‚Ô˘˜ (¤ÓÓÔÈ-
˜ ‹ ȉ¤Â˜) Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÌÂ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (Û¯¤ÛÂȘ). ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÏÔÁÈ-
ÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘, ÔÈ ÎfiÌ‚ÔÈ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ Ï·ÈÛ›ˆÓ
ÎÂÈ̤ÓÔ˘ (ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ) Î·È ÔÈ Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤˜ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó ÂÙÈΤÙ˜ (labels),
fiÔ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÔÈ ÂÚÈÁڷʤ˜ ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÎfiÌ‚ˆÓ.

™¯‹Ì· 2: ¢ÈÎÙ˘·Îfi˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ Ô˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ›

246 ¤ÓÓÔȘ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
™ÙÔ ™¯‹Ì· 2 ‰Â›¯ÓÂÙ·È Ë ÔıfiÓË ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
Inspiration. ΔÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ Û ÌÔÚÊ‹
‰ÈÎÙ‡Ô˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ «ªÂϤÙ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜» Ù˘ ¢’
¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡
¯¿ÚÙË ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. £· ÌÔÚÔ‡Û fï˜ Ó· ‰Ôı›
·fi ÙÔ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ¤ÙÔÈÌÔ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó
ÙȘ ÎÂÓ¤˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ÌÔÚ› ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·
Ó· ÂÂÎÙ·ı› Ì ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ χÛÂˆÓ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘. Δ· ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤ӷ
Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ Inspiration, http://www.inspiration.com
ñ Kidspiration, http://www.inspiration.com
ñ Smartideas, http://www2.smarttech.com/st/en-US/Products/SMART+Ideas
ñ SmartDraw, http://www.smartdraw.com
ñ MindMapper, http://www.mindmapper.com
ñ Conception, http://www.parlog.com
ñ Semantica, http://www.semanticresearch.com
ñ CmapTools, http://cmap.ihmc.us (ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
̤ۈ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘)
ñ PiCoMap, http://www.goknow.com/Products/PiCoMap (ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜
¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ÁÈ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ·Ï¿Ì˘).

Δ· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ Ì¤Ûˆ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÛÂ

Û¯¤ÛË Ì ÙȘ Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ (Ì ¯·ÚÙ› Î·È ÌÔχ‚È) Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ ¢›ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Û ̷ıËÙ¤˜ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Â‡ÎÔÏ·
Û‡ÓıÂÙÔ˘˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È
ÛÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘˜, ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔÓÙ·˜ ¯ÚfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË Û˘Û¯ÂÙ›ÛˆÓ, ÙËÓ
·Ó¿ÎÏËÛË ÁÓÒÛˆÓ, ÙË ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË È‰ÂÒÓ, ÙËÓ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Î.Ï.
√È ‰È¿ÊÔÚ˜ ȉ¤Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÔÚÁ·ÓˆıÔ‡Ó Û ηÙËÁÔڛ˜ Ì ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÙÚfiÔ
Î·È Ó· ÂÂÎÙ·ıÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· Ì ÚÔÛı‹Î˜ ‹ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÂȘ.
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘¯Ó¿ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ¿Ú· Ôχ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ıÂÒ-
ÚËÛË Î·È ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ, Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì ¯·ÚÙ›
Î·È ÌÔχ‚È, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌËÓ ÂÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ‰›Ô ÁÓÒÛ˘. ªÂ ÙË
‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘, Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁËıÔ‡Ó ÔχÏÔÎÔÈ Î·È ÂÎÙÂٷ̤ÓÔÈ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ÍÂÂÚÓÔ‡Ó Û ¤ÎÙ·-
ÛË ÌÈ· Ù˘È΋ ÛÂÏ›‰· Î·È ÂÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È ‹ ÙÚÔÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â‡ÎÔÏ· Î·È ÁÚ‹ÁÔÚ·.
ñ Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙË Û˘Ó¤ÓˆÛË
(merging) ‰‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Û‡Ó-
ıÂÙˆÓ ‹ Û˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. ∂›Û˘, ÂÓۈ̷ÙÒÓÔ˘Ó
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÂÈÎÔÓȉ›ˆÓ ‹ ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ηıÒ˜ Î·È ‰˘Ó·ÌÈ΋˜
247
 ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ Ì ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ¿ÌÂÛË ·ÚÔ¯‹ ÚfiÛıÂÙˆÓ ÏËÚÔ-
ÊÔÚÈÒÓ, ÛÙÔȯ›ˆÓ ‹ ÁÓÒÛÂˆÓ ·fi ÂÈÏÂÁ̤Ó˜ ËÁ¤˜.
ñ ∏ ·Ó¿‰Ú·ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË Â›Ó·È ÈÔ
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋. Δ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·˘Ù‹˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÌÔÈÚ·ÛÙÔ‡Ó
Î·È Ó· ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢ÙÔ‡Ó Ì ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ Î·È ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.
ªÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ٤ÛÛÂÚȘ Ù‡Ô˘˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˘Ô-
ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘:
¢ÈÎÙ˘·ÎÔ›: √È ¯¿ÚÙ˜ ·˘ÙÔ› ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÂÚ›ÏÔΘ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇
ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ (ÂÓÓÔÈÒÓ), ÔÈ Ôԛ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ¤Ó· ÔÏ˘‰È¿ÛÙ·ÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô.
™ÙÔ ™¯‹Ì· 2 ‰›ÓÂÙ·È ¤Ó· Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÁÈ· ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi Û¯ÔÏ›Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô
·ÊÔÚ¿ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù˘¯ı› Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÏÔÁÈ-
ÛÌÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ Inspiration.
πÂÚ·Ú¯ÈÎÔ›: √È ¯¿ÚÙ˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ·˘Ù‹˜ ¤¯Ô˘Ó ÈÂÚ·Ú¯È΋ ‹ ‰ÂÓ‰ÚÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË.
™ÙÔ ™¯‹Ì· 3 ‰›ÓÂÙ·È ¤Ó· Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘
πÛÙÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙË ¢’ Ù¿ÍË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡.
™˘ÛÙËÌÈÎÔ›: √È Û˘ÛÙËÌÈÎÔ› ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Î·È ÚÔÛÔÌÔÈÒÓÔ˘Ó
ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÂÚ›ÏÔÎÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂÓÓÔÈÒÓ. ŒÓ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿-
‰ÂÈÁÌ· ‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ ™¯‹Ì· 4 Î·È ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
¢È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÚÔ‹˜: Δ· ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÚÔ‹˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÏÁÔÚÈıÌÈ΋
Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÂȉÈο ÁˆÌÂÙÚÈο Û¯‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·-
·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ ‚ËÌ¿ÙˆÓ. ™ÙÔ ™¯‹Ì· 5 ‰›ÓÂÙ·È Ë ·Ó··-
Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÏÁfiÚÈıÌÔ˘ Â›Ï˘Û˘ Ù˘ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Â͛ۈÛ˘ ·x+‚=0.

™¯‹Ì· 3: ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÈÂÚ·Ú¯ÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË Ô˘

ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ› ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·
248
 ™¯‹Ì· 4: ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û˘ÛÙËÌÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË

™¯‹Ì· 5: ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÚÔ‹˜

∫·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·Ù¿ ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È Â›Ï˘ÛË

ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÌÂ ¯Ú‹ÛË ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ
μ∏ª∞ 1: ∞Ú¯Èο ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ï‡Ô˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ Ï·›ÛÈÔ
ÌÂϤÙ˘ Ù˘ ˘fi„Ë ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜. ∞ÎÔÏÔ˘ı› Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜
ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ‚·ÛÈ-
ÎÔ‡ ÂÚÈÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË.
249
 μ∏ª∞ 2: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ÂÓÙ·-
¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ¯¿ÚÙË. ∞Ú¯Èο Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ ÌÈ· Û˘ÓÔÙÈ-
΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ‹ ÛÙÔ Û˘ÓÔ-
‰Â˘ÙÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ÌÈ· Ï›ÛÙ· ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘, ÂӉ¯fi-
ÌÂÓ·, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÂÓÓÔÈÒÓ.
μ∏ª∞ 3: √È Ì·ıËÙ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó, ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ó, ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
ÙÔ˘˜ ÎfiÌ‚Ô˘˜ ÂÓÓÔÈÒÓ, Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ‚‹Ì·. °È· οı ¤ÓÓÔÈ·
ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ¤Ó· ÂÈÎÔÓ›‰ÈÔ Î·È ÌÈ· ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô. √
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ÒÛÂÈ ¤ÙÔÈÌÔ ¤Ó· ÚÒÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘
¯¿ÚÙË Î·È Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó ¤ÓÓÔȘ, Û˘Û¯ÂÙ›-
ÛÂȘ Î·È ÂÚÈÁڷʤ˜, ÒÛÙ ӷ ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó ÔÈ ·ÙÔÌÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ηÈ
ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ˘fi ÌÂϤÙË ¤ÓÓÔȘ.
μ∏ª∞ 4: ªÂÙ¿ ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ, Ô
Ì·ıËÙ‹˜ ÚÔ¯ˆÚ¿ ÛÙÔ ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜, Ô˘ Â›Ó·È Ë
‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Û ÙÚfiÔ ÒÛÙ ӷ ÂÚÈÁÚ·-
Ê› Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· Ë Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÂÓÓÔÈÒÓ. √È ¤ÓÓÔȘ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô-
ÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Ì ÔÏÏÔ‡˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ
Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÌÂÏÂÙÒÓÙ·È. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ
ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó Î¿ı ¤ÓÓÔÈ· ÌÂ, fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi, ÂÚÈÛÛfiÙÂ-
Ú˜ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ‡Ô˘. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ÙÔ ‚¿ıÔ˜ Ù˘
ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
μ∏ª∞ 5: ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¯¿Ú-
Ù˜ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ‹ ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÈÔ˘Ú-
Á‹ÛÂÈ ÔÈ ›‰ÈÔÈ, Ó· ÙÔ˘˜ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ‹ Ó· ÙÔ˘˜ ÚÔÛ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÛÙ· ‰Â‰Ô-
̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈ-
ÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ¯¿ÚÙË Ô˘ ¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÁˆÁÚ·ÊÈο ‰Â‰Ô̤ӷ Î·È ÏËÚÔ-
ÊÔڛ˜ Î·È Ó· ÙÔÓ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó, ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ Ӥ˜ ¤ÓÓÔȘ ηÈ
Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ, ÁÈ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·.
μ∏ª∞ 6: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·˘Í¿ÓÂÈ ÛÙ·‰È·Î¿ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·
ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘
¤¯ÂÈ ı¤ÛÂÈ. £· Ú¤ÂÈ Ó· ˙ËÙ¿ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ‰È·Û‡Ó‰ÂÔ˘Ó ÌÂÙ·-
͇ ÙÔ˘˜ fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ÎfiÌ‚Ô˘˜ ·fi ÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó Â¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ¯·ÚÙÒÓ ÙÔ˘˜, Ó· ÚÔ-
Ûı¤ÛÔ˘Ó Ó¤Ô˘˜ ÎfiÌ‚Ô˘˜, Ӥ˜ ¤ÓÓÔȘ Ì·˙› Ì ÙȘ ÂÚÈÁڷʤ˜ ÙÔ˘˜,
ηıÒ˜ Î·È Ó¤Â˜ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂȘ. √ ·ÎÏÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó¯ÈÛÙ›,
̤¯ÚȘ fiÙÔ˘ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ‹/Î·È Ô Ì·ıËÙ‹˜ ıˆڋÛÔ˘Ó fiÙÈ ·Ó·Ï‡ÂÙ·È ‹
ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Ï‹Úˆ˜ Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹.
μ∏ª∞ 7: √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈο, Û ÔÌ¿‰Â˜ 2-4 ·Ùfi-
̈Ó, Î·È Ó· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÙfiÛÔ Î·Ù¿ ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË
ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ fiÛÔ Î·È Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË
Ô˘ ÙÔ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ˙ËÙ¿ Û˘Ó¯‹ ·Ó¿‰Ú·-
250
 ÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi ηٿ ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È
fi¯È ÌfiÓÔ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ‹ Ù˘. ™ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ “Â›Ó·È ÛˆÛÙfi ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ;”, “ÔȘ
·ÏÏ·Á¤˜ ‹ ÚÔÛı‹Î˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜;”, “··ÓÙ¿ ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Û fiÏ·
Ù· Èı·Ó¿ ÂӉ¯fiÌÂÓ·;”, “ÙÈ ¤Ì·ı· ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÌÔ˘ Ì ·˘Ùfi;” Î.Ï.
μ∏ª∞ 8: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ŒÙÛÈ, ‰›ÓÂÙ·È Ë
¢ηÈÚ›· Ó· οÓÔ˘Ó ÂÈÛÎfiËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜
ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙˆÓ ›‰ÈˆÓ ȉÂÒÓ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜
ÙÔ˘˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ.

4. ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ

ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÌÂ
ÙÚÂȘ, ηٿ ‚¿ÛË, ÙÚfiÔ˘˜:

4.1 ª¤ÛÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Â›‰ÂÈ͢ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ ·fi

ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·
√È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÔ˘Ó
ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜, Û‡ÓıÂÙ˜ ‹ ‰‡ÛÎÔϘ ¤ÓÓÔȘ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ Û ¤Ó· ‰›Ô. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁ-
Ì·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ
Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈο ÛËÌ·ÓÙÈο ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ
·˘Ùfi, ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈ· Û˘ÓÔÏÈ΋ ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ-ÎÏÂȉȿ ÚÈÓ ÂÌÏ·-
ÎÔ‡Ó Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ‹ ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÌÂϤÙË. ¶ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈο, Ù·
ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ Â‡ÎÔÏ· Î·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ÙÔ
ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÙË ‰ÔÌ‹ ÌÈ·˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ‹ ÂÓfi˜ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.
ñ √È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ ‚ÔËıÔ‡Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÂÙ·ÎÈÓËıÔ‡Ó
·fi ÙȘ ÁÚ·ÌÌÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Û ۇÓıÂÙ˜ Î·È ÔχÏÔΘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇
ÂÓÓÔÈÒÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ·Ú¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û·Ê›˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÁÓÒ-
ÛÂÒÓ ÙÔ˘˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·Ï‹ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÌÈ· ·ÓÔÈÎÙ‹ ÊÈÏÔÛÔÊ›· ‰˘Ó·-
ÌÈ΋˜ ÙÚÔÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË, ÒÛÙ ӷ ÂÚÈÏËÊı› Ó¤Ô ˘ÏÈÎfi,
Ó· ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙ› ÛÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÔÏ-
Ï·ÏÔ‡˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ.

4.2 ∂ÚÁ·ÏÂ›Ô ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ȉÂÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜

∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ
˘fiıÂÛË fiÙÈ Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ÂÓfi˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‰›Ô˘ ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ, ̤۷
251
 ·fi ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙȘ ¢ηÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
™Â ¤Ó·Ó ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ¯¿ÚÙË ÔÈ È‰¤Â˜ Î·È ÔÈ Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Â‡ÎÔ-
Ï· Ó· ÙÚÔÔÔÈËıÔ‡Ó, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Ë ÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ó·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó·Ó ¯¿ÚÙË Ô˘ ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿ ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. ™Ùfi¯Ô˜ Â›Ó·È ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘˜, Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙȘ ˘¿Ú-
¯Ô˘Û˜ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û ¤Ó· ‰›Ô Î·È Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó Î·È Ó· Â·ÓÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ÙȘ
ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ Ì ÙÔÓ Î·Ù·ÈÁÈÛÌfi ȉÂÒÓ (brainstorming) Ô˘
ÌÔÚ› Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈËı› Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi.
∏ ¯Ú‹ÛË ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ-
ÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ Ô˘ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È ‚·ıÌÈ·›· ÌÂÙ¿ ·fi ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÌÈ·˜ ÂÓfiÙËÙ·˜:
ñ ¢ÓÔ› ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÏË-
ÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙȘ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›-
ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ˘fi ÌÂϤÙË ÂÓÓÔÈÒÓ
ñ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÓȯÓ‡ÂÈ ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË
Î·È ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ̤ÛÔ-ÂÚÁ·Ï›Ô, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ˆ˜ ‚¿ÛË ‰È·ÏfiÁÔ˘,
Û˘˙‹ÙËÛ˘ Î·È ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢Û˘ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, Ô‰ËÁÒÓÙ·˜ ÙÂÏÈο, ÛÙË
‰ÈfiÚıˆÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Ï·ıÒÓ ‹ ·Ú·ÓÔ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÌÈ· Ï‹ÚË ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ Ò˜ ÛΤÊÙÔÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.

√È ¿ÍÔÓ˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Î·ıÔ‰‹ÁËÛ˘ ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ÂÚÈÏ·Ì-
‚¿ÓÔ˘Ó:
ñ ™˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÚÔ¸·Ú¯Ô˘ÛÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·Ú¯ÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË
ñ ∂ÍÂÚ‡ÓËÛË Î·È ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi˜ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛˆÓ
ñ ∂·ÓÔÚÁ¿ÓˆÛË ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ
ñ ΔÚÔÔÔ›ËÛË ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË Ì ¯Ú‹ÛË Ó¤ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ.

4.3 ª¤ÛÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜

™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi, ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È Ù¤ÛÛÂÚȘ ÙÚfiÔÈ (̤ıÔ‰ÔÈ) ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ÏÔÁÈ-
ÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË:
·) ∂χıÂÚË ·Ó¿Ù˘ÍË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÈÏ‡Ô˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Âχ-
ıÂÚ· ÙÔ˘˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
‚) ∞Ó¿ÎÏËÛË: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡
¯¿ÚÙË ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÂÈÏÂÁ̤ӷ ÎÂÓ¿, ÎfiÌ‚Ô˘˜ (¤ÓÓÔȘ) Î·È Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (Û˘Û¯Â-
Ù›ÛÂȘ), Ù· ÔÔ›· ı· Û˘ÌÏËÚˆıÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ÏËÎÙÚÔÏÔ-
ÁÔ‡Ó ÂχıÂÚ· ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰¤¯ÔÓÙ·È Èı·Ó¤˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ·fi
ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·.
Á) ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡
¯¿ÚÙË ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÂÈÏÂÁ̤ӷ ÎÂÓ¿ (ÎfiÌ‚Ô˘˜ ‹ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜), Ù· ÔÔ›· ı·
252
 Û˘ÌÏËÚˆıÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· ·Ú¤¯ÂÈ, ÂÈϤÔÓ, ÌÂÚÈο Èı·-
Ó¿ ÛÙÔȯ›· (¤ÓÓÔȘ ‹ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘) Ô˘ ÂÈϤÁÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ¯¿ÚÙË.
‰) ¶·Ú·ÏÏ·Á¤˜: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ Û˘Ó‰˘·ÛÙÈο Ù· ·Ú·¿-
Óˆ, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜:
ñ ¤Ó· ÎÂÓfi ‰›ÎÙ˘Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÌÏËÚˆı› ÒÛÙ ӷ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ
¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ı¤Ì·
ñ ÌfiÓÔ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ, Ì ÙȘ Ôԛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› ¤Ó·˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜
¯¿ÚÙ˘ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ
ñ ÌfiÓÔ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› ¤Ó·˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi˜
¯¿ÚÙ˘ ÁÈ· ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó·Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ¯¿ÚÙË Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.
Àfi‰ÂÈÍË:
¡· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ ÂȉÈÎfiÙËÙ· Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó·Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ¯¿ÚÙË ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ Ó· ·ÊÔÚ¿ Û ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂ-
ÓÔ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.
Àfi‰ÂÈÍË:
∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÚÔ·ÈÚÂÙÈ΋ Î·È ÌÔÚ› Ó· ˘ÏÔÔÈËı› ÛÙÔ Û›ÙÈ.

5. ªÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ

Δ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ÏfiÁˆ Ù˘
‰È¿ÚıÚˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜. ŒÓ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ Â›Ó·È ÈÛ¯˘Ú¿ ‰ÔÌË̤ÓÔ Î·È ¤¯ÂÈ Ôχ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·fi ¤Ó· ·Ïfi ›Ó·Î· ÙÔ˘ word. ∏ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ
οı ÎÂÏ› Ó· ÂÎÙÂÏ› ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰ÈÂÚÁ·Û›· (.¯. ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi ‹ ·Ôı‹Î¢ÛË
‰Â‰Ô̤ӈÓ) ÚÔÛÔÌÔÈÒÓÔÓÙ·˜ ¤Ó·Ó ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ‹. ∂ÈϤÔÓ, οı ÎÂÏ›
Û˘ÌÂÚÈʤÚÂÙ·È ˆ˜ Ì›· ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ÌÓ‹ÌË Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ› Ì ٷ ˘fiÏÔÈ· ÎÂÏÈ¿
ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÒÓ.
¶·Ú¿ ÙË Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔÔÈË̤ÓË ‰fiÌËÛ‹ ÙÔ˘˜, Ù· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· ¤¯Ô˘Ó ·Ô‰ÂÈ-
¯ı› ȉȷ›ÙÂÚ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È
·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú·ÛÙ·ıÔ‡Ó ÔÛÔÙÈο, ·fi ÙË ‚·ÛÈÎfi ̤¯ÚÈ ÙÔ
·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi Â›‰Ô, ηıÒ˜ (Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ Î.¿. 1995):
253
 ñ ·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¿ÌÂÛ˘ Î·È ·ÎÚÈ‚Ô‡˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ··Ï-
Ï¿ÛÛÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi Â·Ó·ÏËÙÈÎÔ‡˜, Ì˯·ÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜.
ñ ·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÔÙÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Ì¤Û· ·fi ηٿÏÏË-
Ϙ ÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ.
ñ ·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È
ÌÂϤÙ˘ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, ̤۷ ·fi ÙËÓ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ÂÈÛfi‰Ô˘ ηÈ
ÙËÓ ¿ÌÂÛË ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ÔıfiÓË.
ñ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔ˘Ó ·ÚÎÂÙfi ¯ÚfiÓÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ·fi ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇
ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ˘Ôı¤ÛÂˆÓ ‹ ÚԂϤ„ÂˆÓ (ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ‘what if’) Î·È ÙËÓ
ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ.
ñ Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ‰˘Ó·ÌÈο Ì ¿ÏϘ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ (.¯. ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ) Î·È ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó Û ·ÓÔÈÎÙ¿ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Î·È Ì·ıËÛȷΤ˜
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
ñ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ‡¯ÚËÛÙÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi, Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÍÔÈÎÂȈ̤ÓÔÈ Â›Ó·È
ÛÂ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi.

¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜
º˘ÛÈΤ˜ ∂ÈÛً̘ (°˘ÌÓ¿ÛÈÔ, §‡ÎÂÈÔ)
ΔÔ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÂÚÁ·Ï›Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈËı› ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏË-
Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹, Ù·ÍÈÓfiÌËÛË, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË
‰Â‰Ô̤ӈÓ.

™¯‹Ì· 6: ÀÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË

ÙˆÓ Ï·ÓËÙÒÓ ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ
254
™ÙÔ ™¯‹Ì· 6 ‰Â›¯ÓÂÙ·È Ë ÔıfiÓË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ Ì ÙË ÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË
Ù˘ ·fiÛÙ·Û˘ ÙˆÓ Ï·ÓËÙÒÓ ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ. ∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ Û¯ÂÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ·fi ÙÔ
Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‹ ¿ÏϘ ËÁ¤˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÌÔÓÙÂÏÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ÁÚ¿ÊËÌ·. ΔÔ
˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ ÌÔÚ› ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÙ› Î·È Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ
¿ÏÏ· ‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔ Ï·ÓËÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· (ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÂÚÈÊÔÚ¿˜ Á‡Úˆ ·fi
ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ‰È¿ÌÂÙÚÔ˜ Ï·ÓËÙÒÓ, ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÂÚÈÛÙÚÔÊ‹˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ¿ÍÔÓ·, ıÂÚÌÔ-
ÎÚ·Û›· ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ Î.Ï.). √È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÂÚÈÊÔ-
Ú¿˜ οı Ï·Ó‹ÙË Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi
ʇÏÏÔ (Ì ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ 3Ô˘ ÓfiÌÔ˘ ÙÔ˘ ∫¤ÏÂÚ).

ª·ıËÌ·ÙÈο (°˘ÌÓ¿ÛÈÔ)
∏ Û˘Ó¿ÚÙËÛË ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Û˘¯Ó¿ ˆ˜ ÌÈ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈ΋ Ì˯·Ó‹, Ë ÔÔ›· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ
ÙÈÌ‹ ÂÈÛfi‰Ô˘ x ·Ú¤¯ÂÈ Ì›· ÙÈÌ‹ y ÛÙËÓ ¤ÍÔ‰Ô. ΔÔ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ ·ÔÙÂÏ› ȉ·ÓÈÎfi
ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ Û˘Ó¿ÚÙËÛ˘, ηıÒ˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·Ùfi-
ÙËÙ· Ó· ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÔ˘Ì ‰˘Ó·ÌÈο ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ x Î·È y ̤ۈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ
ÎÂÏÈÒÓ. ¶·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÚ·ÊÈο ÙË ÌÂÙ·‚ÔÏ‹
Ù˘ Û˘Ó¿ÚÙËÛ˘ y ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ÙÈ̤˜ ÂÈÛfi‰Ô˘ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹ x. ™ÙÔ ™¯‹Ì· 7 ‰›ÓÂÙ·È
ÌÈ· ÔıfiÓË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ Excel Ô˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ› ÙË Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ù˘ ·Ú·-
‚ÔÏ‹˜ y=ax2+b. √È Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÙÈ̤˜ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤-
ÙÚˆÓ a Î·È b Î·È Ó· ‰Ô˘Ó ¿ÌÂÛ· ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ÛÙÔ ÁÚ¿ÊËÌ·. ŒÙÛÈ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·
Ó· ·ÂÏ¢ıÂÚÒÛÔ˘Ó ¯ÚfiÓÔ ÁÈ· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi Î·È ·Ú¿ıÂÛË ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ‘ÙÈ
ı· Û˘Ì‚Â› ·Ó’, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ Ù˘ ·Ú·‚ÔÏ‹˜.

™¯‹Ì· 7: ÀÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ Ô˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ›

ÙË Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ù˘ ·Ú·‚ÔÏ‹˜

º˘ÛÈ΋ (°˘ÌÓ¿ÛÈÔ, §‡ÎÂÈÔ)

™ÙÔ ™¯‹Ì· 8 ‰Â›¯ÓÂÙ·È Ë ÔıfiÓË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ
ÓfiÌˆÓ Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÂÓfi˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ÎÈÓÂ›Ù·È Ì ÛÙ·ıÂÚ‹ ÂÈÙ¿¯˘ÓÛË. Δ· ‰Â‰Ô̤ӷ
ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ΛÓËÛ˘, Ù˘ ı¤Û˘ Î·È Ù˘ Ù·¯‡ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÔıÔ‡Ó
¤ÙÔÈÌ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙÔ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ‹ Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÙȘ ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ÛÙÔ ÂÚÁ·-
255
 ÛÙ‹ÚÈÔ º˘ÛÈ΋˜. ™ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ÌÂϤÙË Ù˘ ÔÌ·Ï¿
ÂÈÙ·¯˘ÓfiÌÂÓ˘ ΛÓËÛ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ‰È¿Ù·ÍË ÎÂÎÏÈ̤ÓÔ˘ ÂÈ¤‰Ô˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô
ÔÏÈÛı·›ÓÂÈ ÂχıÂÚ· ¤Ó· ÛÒÌ·. ∏ ÌÂϤÙË Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ™¯‹Ì· 8 ˘ÏÔÔÈ›ٷÈ
ÂÍ¿ÁÔÓÙ·˜ Ù· Û¯ÂÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ·fi ÙËÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË ÙÔ˘ ÂÈÚ¿Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ̤ۈ
ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂˆÓ Interactive Physics.

™¯‹Ì· 8: ÀÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ ÌÂϤÙ˘ Ù˘ ¢ı‡ÁÚ·ÌÌ˘

ÔÌ·Ï¿ ÂÈÙ·¯˘ÓfiÌÂÓ˘ ΛÓËÛ˘

∫·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·Ù¿ ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È Â›Ï˘ÛË

ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ
μ∏ª∞ 1: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ï‡Ô˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜
Î·È ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
μ∏ª∞ 2: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È Û¯Â‰È¿˙Ô˘Ó ÙÔ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈ-
Îfi ʇÏÏÔ, Ù· ÂÚȯfiÌÂÓ· Î·È ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜.
μ∏ª∞ 3: °›ÓÂÙ·È ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ Û˘Ó·ÚÙ‹ÛÂˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ
ÌÂÁÂıÒÓ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·fi ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜.
μ∏ª∞ 4: ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤ÙÔÈ-
Ì· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· Î·È Ó· Ù· ÚÔÛ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÛÙ· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó·
ʇÏÏÔ Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ÁÚ·ÊÈο ÙËÓ ÊfiÚÙÈÛË ÂÓfi˜ ˘ÎÓˆÙ‹ Û ·Îψ̷
Ì ËÁ‹ Û˘Ó¯ԇ˜ Ú‡̷ÙÔ˜ Î·È Ó· ÙÔ ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ·Ú·ÛÙ‹-
ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎÊfiÚÙÈÛË ÙÔ˘ ˘ÎÓˆÙ‹.
μ∏ª∞ 5: ∞ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰È·ı¤ÛÈÌˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏÏˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û‡ÓıÂÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔ-
ÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ʇÏÏÔ Ô˘ ¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÁˆÁÚ·ÊÈο ‰Â‰Ô-
̤ӷ Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ó· ÙÔ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜ Ӥ˜
ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Î·È Û¯¤ÛÂȘ ÁÈ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÁˆÔÏÈÙÈο ÛÙÔȯ›·.
256
μ∏ª∞ 6: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈ-
ÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘ ‚‹Ì·-‚‹Ì·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘
ı¤ÙÂÈ. £· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÙÚ¤ÂÈ Î·È Ó· ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÒÛÙ ӷ
οÓÔ˘Ó Â¤ÎÙ·ÛË ˘·Ú¯fiÓÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏÏˆÓ ÁÈ· Ó· ÂÈχÛÔ˘Ó
ÈÔ Û‡ÓıÂÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.
μ∏ª∞ 7: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÙÚ¤ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó
Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈο Î·È Ó· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó Û˘Ó¯Ҙ ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜
ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ. ¡· ˙ËÙ¿ÂÈ Û˘Ó¯‹ ·Ó¿‰Ú·-
ÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi ηٿ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÔÏÔÎÏË-
ÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ Ô˘ ÂÈχÂÈ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi ʇÏÏÔ Ô˘ Ó· ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ› ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÂȉÈ-
ÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.
Àfi‰ÂÈÍË:
¡· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ ÂȉÈÎfiÙËÙ· Î·È Ó· ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ‹ÛÂÙ ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· ¯ÚË-
ÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ Ù˘
Ì˯·ÓÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘.
Àfi‰ÂÈÍË:
∏ ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Â›Ó·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈ΋. ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Ó· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ· ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ì ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ, Û¯ÂÙÈο Ì ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ
Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.

6. §ÔÁÈÛÌÈο ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘

Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ Î·È ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ÌÔÓ٤Ϸ ·Ó··Ú¿-
ÛÙ·Û˘ ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡, Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‹ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, Ù· ÔÔ›·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ıˆڛ· Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó
¤Ó· Û‡ÛÙËÌ·, ¤Ó· ›ڷ̷, ¤Ó· Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ‹ Ì›· ‰È·‰Èηۛ·. ∂›Ó·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·,
fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÓfiÌÔ˘˜,
Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ Ì ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ, Ó· οÓÔ˘Ó ˘Ôı¤ÛÂȘ ηÈ
Ó· Ô‰ËÁËıÔ‡Ó ÛÂ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.
¶ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈο, Ù· ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ Î·È ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÔÈ-
¯Ù¿ Ì·ıËÛȷο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜:
257
 ñ ÔÙÈÎÔÔ›ËÛ˘, ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ Î·È ÌÂϤÙ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È Î·Ù·-
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÂÌÂÈÚ›·˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ‹
ÛÙÔ Ê˘ÛÈÎfi-ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÂÂȉ‹ Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙ· ‹ Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ÂÚ›ÏÔ-
η, ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Ù·¯‡Ù·Ù· ‹ Ôχ ·ÚÁ¿, Â›Ó·È ÂÈΛӉ˘Ó·, ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ÎfiÛÙÔ˜,
˘¿Ú¯Ô˘Ó ËıÈο ‹ ¿ÏÏÔ˘ Ù‡Ô˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î.Ï.
ñ ÔÈÔÙÈ΋˜ ÌÂϤÙ˘ Î·È Î·Ù·ÓfiËÛ˘ Û‡ÓıÂÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, ÂÓÓÔÈÒÓ ‹ ÁÓÒÛˆÓ
ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·˜ ·ÏÔÔÈË̤Ó˜ ÂΉԯ¤˜ ÙÔ˘˜ ÚÈÓ ·fi ÙË ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË Î·È ·Ó¿-
Ù˘ÍË Ù˘ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜
ñ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÓfiÌˆÓ Ì¤Ûˆ Ù˘ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜ Û˘ÌÌÂ-
ÙÔ¯‹˜, Ù˘ ·Ú¿ıÂÛ˘ ˘Ôı¤ÛˆÓ, ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ȉÂÒÓ, Ù˘ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ ÙˆÓ
·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ÂÈÛfi‰Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ¿ÌÂÛÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ÔıfiÓË
ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹
ñ ·ÔÌfiÓˆÛ˘ Î·È ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ, ÒÛÙ ӷ Ô‰ËÁËıÔ‡Ó
ÛÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÂÓÓÔÈÒÓ, ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ‹
‰È·‰ÈηÛÈÒÓ
ñ ¯Ú‹Û˘ ÔÏÏ·ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ (·ÚÈıÌËÙÈ΋, ‰È·Ó˘ÛÌ·ÙÈ΋, ‰È·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋,
ÂÈÎfiÓ·, ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Î›ÓËÛ˘) Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·Í›· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·-
ÓfiËÛË Û‡ÓıÂÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜
ñ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Û¯ÂÙÈ-
ο Ì ʷÈÓfiÌÂÓ·, ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡, Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ‹
Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.
™‹ÌÂÚ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ‰È¿ÊÔÚ·
ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘-ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘, fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ Interactive Physics, ÙÔ
Modellus, Ô ¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ªÔÓ٤ψÓ, ÙÔ Cabri Geometry, Sketchpad Î.¿., Ù· ÔÔ›· ·ÊÔ-
ÚÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘ Î·È ÛÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈο.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ Interactive Physics, Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙÂ
ÙËÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÂÓfi˜ ÁˆÛÙ·ÙÈÎÔ‡ ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔ˘ Ù˘ Á˘, fiˆ˜ ‰›ÓÂÙ·È
ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÔıfiÓË.

258
 μ‹Ì·Ù· ÂÚÁ·Û›·˜:
ñ ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ Ù˘ ÔıfiÓ˘ (ÂÈÏÔÁ‹ View-View Size): 5.0e+7 m
ñ ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜ (ÂÈÏÔÁ‹ World-Gravity-Planetary)
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙË °Ë Î·È ÙÔÓ ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔ
ñ ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ Ù˘ °Ë˜ (ı¤ÛË: x=0.00 m, y=0.00 m, Vx=0.00 m/s,
Vy=0.00 m/s, Ì¿˙·: M=6.00e+24 Kgr)
ñ ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ÙÔ˘ ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔ˘ (ı¤ÛË: x=1.00e+7 m, y=0.00 m,
Vx=0.00 m/s, Vy=6000 m/s, Ì¿˙·: M=4.00e+3 Kgr)
ñ ∂ÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ‰È·Ó˘ÛÌ¿ÙˆÓ Ù·¯‡ÙËÙ·˜ Î·È ‰‡Ó·Ì˘ ‚·Ú‡ÙËÙ·˜
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÔÚÁ¿ÓÔ˘ ̤ÙÚËÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ΛÓËÛ˘
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÂϤÁ¯ˆÓ Ì¿˙·˜ Î·È ·Ú¯È΋˜ Ù·¯‡ÙËÙ·˜ ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔ˘
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Ï‹ÎÙÚˆÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘ (RUN/STOP, ∂¶∞¡∞º√ƒ∞, ¢π∞°ƒ∞º∏
πáø¡).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi Sketchpad, Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÁÈ· ÙÔ
¶˘ı·ÁfiÚÂÈÔ ıÂÒÚËÌ· ·Ó¿ÏÔÁÔ Ì ·˘Ùfi Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÔıfiÓË.

™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ó· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ¶˘ı·ÁfiÚÂÈÔ˘ ıˆ-
Ú‹Ì·ÙÔ˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÔÚÈ˙fiÓÙÈ·˜ ‚ÔÏ‹˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
ÒÓÙ·˜ ÙÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi Interactive Physics ‹ Modellus

∫·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È Â›Ï˘ÛË

ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
μ∏ª∞ 1: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ï‡Ô˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜
Î·È ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.

259
 μ∏ª∞ 2: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ·, ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ηÈ
ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó ÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜.
μ∏ª∞ 3: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Î·È ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ
ÌÂÁÂıÒÓ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ·fi ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜. ∞ÎÔÏÔ˘ı› Ô
¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ Î·È Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘, ÂȉÈο ÛÙȘ
ÔÚȷΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.
μ∏ª∞ 4: ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤ÙÔÈ-
̘ ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Î·È Ó· ÙȘ ÚÔÛ·Ú-
ÌfiÛÔ˘Ó ÛÙ· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
μ∏ª∞ 5: ∂›Ó·È ηÏfi Ó· ·˘Í¿ÓÂÙ·È Ë ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ ·Ó¿ÏÔÁ·
Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜. √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi
ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· οÓÔ˘Ó Â¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ‰È·ı¤ÛÈÌˆÓ ÌÔÓÙ¤ÏˆÓ Î·È ÚÔÛÔ-
ÌÔÈÒÛÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÈÔ Û‡ÓıÂÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
μ∏ª∞ 6: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÙÚ¤ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó
Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈο Î·È Ó· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
ÂÓfi˜ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘. £· Ú¤ÂÈ Ó· ˙ËÙ¿ÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û˘Ó¯‹ ·Ó¿-
‰Ú·ÛË Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi, ηı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, ηÈ
fi¯È ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË.
μ∏ª∞ 7: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ¢›ÓÂÙ·È Ë Â˘Î·È-
Ú›· Ó· ‰Ô˘Ó Ù· ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜
ÙÔ˘˜, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙˆÓ ›‰ÈˆÓ ȉÂÒÓ Î·È Ó·
οÓÔ˘Ó Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ȉ¤Â˜ Î·È ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ.

7. ∞Ó¿Ù˘ÍË ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ-˘ÂṲ́ۈÓ

ΔÔ ‚·ÛÈÎfi ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Î·È ˘ÂÚÌ¤ÛˆÓ Â›Ó·È fiÙÈ ÂÚÈ-
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÔÏÏ·ÏÒÓ ÌÔÚÊÒÓ (ΛÌÂÓÔ, ÂÈÎfiÓ·, ÁÚ·ÊÈο, ‹¯Ô ηÈ
‚›ÓÙÂÔ). √È ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· ˘ÂṲ́۷ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÁÚ·ÌÌÈο ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ·ÏÏ¿ ‰ÔÌË-
̤Ó˜ Û ¤Ó· ‰›ÎÙ˘Ô ·fi ÎfiÌ‚Ô˘˜ (nodes), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÌÂ
Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (links). ∫¿ı ÎfiÌ‚Ô˜ ÂÚȤ¯ÂÈ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÔÏÏ·ÏÒÓ
ÌÔÚÊÒÓ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì›· ÂÓfiÙËÙ· ‹ Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· Á‡Úˆ ·fi ¤Ó· ÎÔÈÓfi ı¤Ì·.
√È Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Â›Ó·È ÔÌ¿‰Â˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Ô˘ ÂÓۈ̷ÙÒÓÔÓÙ·È Û οı ÎfiÌ‚Ô Î·È
¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÎÔfi ÙË ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘ Ì οÔÈÔÓ ¿ÏÏÔ ÎfiÌ‚Ô ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ‡Ô˘. √È ‰È¿ÊÔ-
Ú˜ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ·fi ÙȘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
‰È·ÊfiÚˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜. ∞ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ˘ÂÚÌÂÛÈ΋˜ ÔÚÁ¿-
ÓˆÛ˘ Î·È ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Â›Ó·È Ô ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ πÛÙfi˜.
∏ ۯ‰›·ÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
·ÔÙÂÏ› ‰È·‰Èηۛ· Ì ÌÂÁ¿ÏË ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Î·È ÁÓˆÛÙÈ΋ ·Í›·. √È Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ
ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË, ÂÍÂÚ‡ÓËÛË Î·È Î·Ù·ÓfiËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ ·ÏÏ¿ ÂÌϤ-
ÎÔÓÙ·È Û ‰È·‰Èηۛ˜ ۯ‰ȷÛÌÔ‡, ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ηÈ, ÙÂÏÈο, ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ Ó¤ˆÓ
260
ÁÓÒÛˆÓ. ∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Ì¤Ûˆ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ
·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ì·ıËÛȷ΋ ÂÌÂÈÚ›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ·ÔÎÙ¿ Ô˘ÛÈ·-
ÛÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ù‡Ô˘ project.
∏ ۯ‰›·ÛË Ù˘ ÔÚÁ·ÓˆÙÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Â›Ó·È ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ·
Ô˘ ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘. ™ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ ˘ÂÚÌ¤ÛˆÓ Ì ÙËÓ Ù·ÍÈÓÔÌ›·
‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘ Bloom. ™ÙÔÓ ¶›Ó·Î· 1 Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· Û‡ÓıÂÛË
ÙˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ Ù·ÍÈÓÔÌ›·˜ Bloom, ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ ˘ÂÚ-
Ì¤ÛˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ë Î·ıÂÌ›·.

¶›Ó·Î·˜ 1
°ÓˆÛÙÈ΋ Ù·ÍÈÓÔÌ›· Bloom Î·È ‰Ô̤˜ ˘ÂṲ́ۈÓ
°ÓˆÛÙÈ΋ ¢ÔÌ‹
‰È·‰Èηۛ· ˘ÂÚÌ¤ÛˆÓ °ÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÁÓÒÛË ·ÏÔ› ÎfiÌ‚ÔÈ Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó, Ó· ÔÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó
fiÚÔ˘˜, ¤ÓÓÔȘ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜
ÂÌ¤‰ˆÛË ÁÚ·ÌÌÈ΋ Ó· ·Ó·‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÍËÁÔ‡Ó fiÚÔ˘˜,
¤ÓÓÔȘ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜
ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÁÚ·ÌÌÈ΋ Ì ӷ ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜
¿ÏÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
·Ó¿Ï˘ÛË ÈÂÚ·Ú¯È΋ Ó· ·Ó·Ï‡Ô˘Ó, Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÍ¿ÁÔ˘Ó
Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ
Û‡ÓıÂÛË ‰ÈÎÙ‡Ô˘ Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ χÛÂȘ,
ÌÂıfi‰Ô˘˜ Î·È ÂÚÁ·Û›Â˜
·ÍÈÔÏfiÁËÛË ‰È·‡ÏÔ˘ Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ó, Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙËÓ
ÔÚıfiÙËÙ·, ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ
·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜

√È Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û˘Ì-

‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË
Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛˆÓ. Δ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÔÏÏÒÓ ÂÚ¢ÓÒÓ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ, Ë ÂÌÏÔ΋ ÛÂ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‚ÔËı¿ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
‰È·¯ÚÔÓÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, fiˆ˜
ñ Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó, Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÍËÁÔ‡Ó Û‡ÓıÂÙ˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜,
ηıÒ˜ Î·È ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜
ñ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó Ó¤Â˜ Î·È ·ÏȤ˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÂÓÂÚÁ¿ ÙȘ ‰È·ı¤-
ÛÈ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜
ñ Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó, Ó· ÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘ÏϤÁÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÔÏÏ·Ϥ˜
ËÁ¤˜ Î·È ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ
261
 ñ Ó· ·Ó·Ï‡Ô˘Ó, Ó· Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó, Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÌÔÓÙÂÏÔÔÈÔ‡Ó ¤ÓÓÔȘ, ηٷ-
ÛÙ¿ÛÂȘ, ȉ¤Â˜ Î·È ÁÓÒÛÂȘ
ñ Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ‰ÔÌË̤ÓË ÛΤ„Ë ÙÔÔıÂÙÒÓÙ·˜ ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜
Û ¤Ó· ‰›ÎÙ˘Ô Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ Î·È ÏÔÁÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘
ñ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙȘ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Ù¯ÓÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙ˘
ñ Ó· ı¤ÙÔ˘Ó ÛÙfi¯Ô˘˜, Ó· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔ-
ÂÔ›ıËÛË Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜.
°È· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ·Ï¿ Î·È Â‡¯ÚËÛÙ·
ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÏÔÁÈÛÌÈο Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ, fiˆ˜ Multimedia Builder,
Formula Graphics, FrontPage Î.¿. ªÈ· Ôχ ηϋ ÂÈÏÔÁ‹ ›ӷÈ, Â›Û˘, Ù· ÏÔÁÈÛÌÈ-
ο ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· Û fiÏ· Ù· Û¯ÔÏÈο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· ˘ÔÏÔÁÈ-
ÛÙÒÓ. ™ÙÔ ™¯‹Ì· 9 ‰Â›¯ÓÂÙ·È ÌÈ· ÔıfiÓË Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ÙË-
Π·fi Ì·ıËÙ¤˜ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘ Ì ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ PowerPoint.

™¯‹Ì· 9: √ıfiÓË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ÙËÎÂ

·fi Ì·ıËÙ¤˜ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜
ÙÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂˆÓ PowerPoint

∫·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË

ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ
μ∏ª∞ 1: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ì ۷ʋÓÂÈ· Î·È ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ηÈ
ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. £· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔηϤÛÂÈ
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ Î›ÓËÙÚÔ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜ ÛÙËÓ ÔÏ˘ÌÂÛÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·Ó·Ù˘¯ı›. °È· ÙÔ
ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Â›‰ÂÈÍË ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ‹ ÂÚÁ·-
ÛÈÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ì·ıËÙÒÓ.
μ∏ª∞ 2: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ Ï¿ÓÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜. Œ¯ÔÓÙ·˜
˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó, ı·
Ú¤ÂÈ:
262
 ñ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ·ÎÚÈ‚¤˜ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
ñ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ‚¿ÛË ÏËÚÔ-
ÊÔÚÈÒÓ
ñ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ÌÔÚʤ˜ (ΛÌÂÓÔ, ÂÈÎfiÓ˜, ÁÚ·Ê‹Ì·Ù·, ‚›ÓÙÂÔ,
‹¯Ô˜) Î·È ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÏÔ‹ÁËÛ˘ Ô˘ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙË ‰ÔÌ‹
ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ‰ÈÂ·Ê‹˜.
μ∏ª∞ 3: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·ÙÚ¤¯Ô˘Ó Û ËÁ¤˜ (Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜ ‹ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô), ·Ó·˙Ë-
ÙÔ‡Ó ÏËÚÔÊÔÚÈ·Îfi ˘ÏÈÎfi, ÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·È ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜
Û ÁÓÒÛË. ∞˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ê¿ÛË Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÔÚ›·˜
ÙÔ˘˜, fiÔ˘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó Î·È ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ οı ÏËÚÔÊÔÚ›·˜,
ÁÈ· ÙÔ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ (.¯. Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ·fi ·ÚÈıÌË-
ÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ¤Ó· Û¯ÂÙÈÎfi ÁÚ¿ÊËÌ· ÁÈ· ÙËÓ Ú‡·ÓÛË Ù˘ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜
ÛÙÔ ÏÂηÓÔ¤‰ÈÔ ∞ÙÙÈ΋˜), ÁÈ· ÙË Û¿ÚˆÛË ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ ‹ ÂÈÎfiÓˆÓ ·fi
‚È‚Ï›· ‹ ÂÚÈÔ‰Èο Î.Ï.
μ∏ª∞ 4: ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜
Î·È ÛÙË ‰È·Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ™Â ÔÏϤ˜
ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÂȉÈο ÛÙÔ ÍÂΛÓËÌ·, Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ‰ÒÛÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜
¤ÙÔÈÌ· ˘ԉ›ÁÌ·Ù· (templates). ŒÙÛÈ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È
ÛÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ, Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ‰È·ı¤ÛÈÌÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi
ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÌ‚·ı‡ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘
ÂÚÁ·Û›·˜, Ó· ·ÏÏËÏÂȉڿÛÔ˘Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ì ÙÔ ˘ÏÈÎfi Î·È Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó
ÙȘ ·ÙÔÌÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È È‰¤Â˜ ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ı¤Ì·.
μ∏ª∞ 5: ∏ ÂÌ¤‰ˆÛË Î·È ÂÈÙ˘¯‹˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Û˘Ó‰¤ÛÌˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈ· ÙÂÙÚÈÌ̤ÓË ‰È·‰Èηۛ·.
√È Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ·˘ÙfiÌ·Ù· ÙȘ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
Î·È ·ÎfiÌË ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏ· ÙȘ ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó. ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ë Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘
‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Î·È Ë ÌÂϤÙË ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈÎÒÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ, ÒÛÙ ӷ
ÌÔÚÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ı· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
·fi ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ Î·È ÙË ¯Ú‹ÛË ÚˆÙfi-
Ù˘ˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÏÔ‹ÁËÛ˘.
μ∏ª∞ 6: √ ηχÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÈ· Ó· ÂÈÙ¢¯ıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Â›Ó·È Ó·
ÔÚÈÛÙÔ‡Ó Ì ۷ʋÓÂÈ· ÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ Î·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ Î·Ù¿ ÙË ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜. π‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ·ÍÈÔ-
Ô›ËÛË ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘-·Ó¿‰Ú·Û˘ ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜, ÙfiÛÔ Î·Ù¿ ÙË Ê¿ÛË Ù˘ ۯ‰›·Û˘, fiÛÔ Î·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·
·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ÂӉȿÌÂÛˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó·
‰ÈÔÚıÒÛÔ˘Ó Ù· Ï¿ıË ÙÔ˘˜, Ó· οÓÔ˘Ó ÚÔÛı‹Î˜ ‹ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ ÂÚÈÂ-
¯fiÌÂÓÔ Î·È Ó· Â·ÓÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘˜. √ ·ÎÏÔ˜ ·˘Ùfi˜
263
 ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó¯ÈÛÙ› ̤¯ÚȘ fiÙÔ˘ ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ›ӷÈ
ηٿÏÏËÏË ÁÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ¯Ú‹ÛË.
μ∏ª∞ 7: √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈο, Û ÔÌ¿‰Â˜ 2-4 ·ÙfïÓ,
Î·È Ó· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ηٿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜.
√ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ
·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·ÔÙÂÏÂ-
ÛÌ·ÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ.
μ∏ª∞ 8: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ¢›ÓÂÙ·È ¤ÙÛÈ Ë Â˘Î·È-
Ú›· Ó· οÓÔ˘Ó ÂÈÛÎfiËÛË ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜
Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Î·È Ó· οÓÔ˘Ó
Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜. ™ÙË Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·-
ÛÙÔ¯¿˙ÔÓÙ·È ·˘Ù¿ Ô˘ ¤Ì·ı·Ó ηٿ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜, ÁÈ· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜, ÙËÓ ·fiÎÙËÛË Ù¯ÓÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔ-
Ù‹ÙˆÓ Î.Ï. Δ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ·Ó¿‰Ú·Û˘ ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÛÙËÓ ›‰È· ÙËÓ
ÂÚÁ·Û›· Î·È Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË Û˘Ó¯‹ ‚ÂÏÙ›ˆÛ‹ Ù˘. ∏ ÛˆÛÙ‹ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘
·Ó¿‰Ú·Û˘ ¤¯ÂÈ Â˘Ú‡ÙÂÚ· ·È‰·ÁˆÁÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, Ì ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈο:
ñ ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ·fi ÙÔ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ÙˆÓ ·Ú·ÓÔ‹ÛˆÓ, ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔ-
ÏÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎÒÓ Ï·ıÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙË ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·, Ù· ÛÙ¿‰È· ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ÙË ‰È·‰È-
ηۛ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ıËÎÂ
ñ ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜
ñ ÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂˆÓ (.¯. PowerPoint) Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ÌÈ·
ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
¡· ۯ‰ȿÛÂÙÂ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ÌÈ· ÔÏ˘ÌÂÛÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi-
ÙÂÚ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 9
¡· ۯ‰ȿÛÂÙÂ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ÌÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Ô˘ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ fiÏË Û·˜,
Ù· ·ÍÈÔı¤·Ù· Î·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘.
Àfi‰ÂÈÍË:
√È ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜. ªÔÚ›Ù ӷ ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÌÂϤÙË ÂÓfi˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ˘ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜.

264
™‡ÓÔ„Ë
∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Â›Ó·È ÌÈ· Ù¯ÓÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ηٷÛÙ¿ÛÂ-
ˆÓ, ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ‹ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡, Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÔ‡ ‹ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.
ø˜ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÔÚ›˙ÂÙ·È ¤Ó· ÓÔËÙÈÎfi Û¯‹Ì· ‹ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ô˘ Â›Ó·È ÔÈÎÂ›Ô ‹ ÚÔÛÈÙfi ÛÙËÓ
ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË Î·È ‚ÔËı¿ÂÈ Ù· ¿ÙÔÌ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ηٷ-
ÓfiËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛˆÓ.
∏ ¯Ú‹ÛË Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÔÈÔÙÈ΋˜ ·Ó··Ú¿-
ÛÙ·Û˘ Û‡ÓıÂÙˆÓ ‹ ÂÚ›ÏÔÎˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ‚ÔËı¿ÂÈ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌË-
ÛË Ù˘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ Î·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔ-
ÁÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜. ∂ÈϤÔÓ, Ë ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Â͈ÙÂÚÈÎÂ‡Ô˘Ó ÙȘ ÛΤ„ÂȘ, ÙȘ ȉ¤Â˜ Î·È ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜.
√È Δ¶∂ ·Ú¤¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ÏÔÁÈÛÌÈο Î·È ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó
Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ÁÓÒÛˆÓ, Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁ›·˜ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜, Ù· ÌÔÓ٤Ϸ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÂÓÓÔÈÒÓ, Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ
Î·È Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, ̤ۈ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ:
·) ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ (exploratory models)
∂›Ó·È ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ‹ ÂȉÈÎÔ‡˜ ÂÈÛÙ‹-
ÌÔÓ˜ Î·È ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·:
ñ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ Î·È ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡
ñ ·Ú¿ıÂÛ˘ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ “ÙÈ ı· Û˘Ì‚Â› ·Ó”
ñ Û‡ÁÎÚÈÛ˘ Î·È Â·Ï‹ı¢Û˘ ÙˆÓ ÚԂϤ„ÂÒÓ ÙÔ˘˜.
‚) ÂÎÊÚ·ÛÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ (expressive models)
∂›Ó·È Ù· ÌÔÓ٤Ϸ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙË ‰˘Ó·Ùfi-
ÙËÙ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘˜, Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜ ηÈ
Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË, ̤۷ ·fi ‰È·‰Èηۛ˜ ηıÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ Û¯¤ÛˆÓ
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È Â·Ï‹ı¢Û˘ ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ‹ ˘Ôı¤ÛÂÒÓ ÙÔ˘˜.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ‰›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ì·ıËÛÈ·-
ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·È ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ ÌÔÓÙÂÏÔ-
Ô›ËÛ˘ ̤ۈ:
ñ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
ñ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ
ñ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘
ñ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ.

265
 º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· Ì·ıËÛȷ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘, ‚·ÛÈṲ̂ÓË ÛÂ Δ¶∂,
ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜. √ ۯ‰ȷÛÌfi˜ Û·˜ ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
‰ÂÍÈÔًوÓ. ¡· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È
·Ó·Ï˘ÙÈο:
ñ √È Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜.
ñ ΔÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÂϤÙ˘ Î·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ-ÛÙfi¯ÔÈ Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷ-
ÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ΔÔ ÏÔÁÈÛÌÈÎfi (Ù· ÏÔÁÈÛÌÈο) Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ Δ· ‚‹Ì·Ù· ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Î·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÌÂٷ͇
ÙÔ˘˜.
ñ ΔÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·‰ÒÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
¡· ÂÈϤÍÂÙ ÏÔÁÈÛÌÈο Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹Û·Ù ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-
ÙÔ˜.

266
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Anderson J.R. (1983), The architecture of cognition, Cambridge, MA: Harvard
University Press.
Bliss J. (1996), Externalizing thinking through modeling: ESRC tools for exploratory
learning research program, in Vosniadou, S., De Corte, E., Glaser, R. & Mandl, H.
(eds.), International perspectives on the design of technology-supported learning
environments, 25-40, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Jonassen D.H. (2000), Computers as mind tools for schools: engaging critical
thinking, NJ: Prentice-Hall.
Jonassen D.H., Howland J., Moore J. & Marra R.M. (2003), Learning to solve
problems with technology: a constructivist perspective, NJ: Pearson Education Inc.
Novak J.D. (1990), Concept maps and Vee diagrams: two metacognitive tools for
science and mathematics education, Instructional Science, 19, 29-52.
Mayer R.E. (2002), A taxonomy for computer-based assessment of problem
solving, Computers in Human Behavior, 18, 623-632.
°ÂˆÚÁ›Ô˘ £., ∫¿Ô˜ π., §·‰È¿˜ ∞., MÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ Δ.A., Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞. ηÈ
÷ÏÎÈ¿ ∫. (1999), ¶ÔÏ˘Ì¤Û·-¢›ÎÙ˘·, ∞ı‹Ó·: À¶∂¶£, ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ.
∫fiÌ˘ μ. (2004), ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Ù˘
¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ ∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ∞ı‹Ó·: ∂ΉfiÛÂȘ ¡¤ˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.
ª·ÎÚ¿Î˘ μ. (2000), ÀÂṲ́۷ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ªÈ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÙÈ΋
ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ∞ı‹Ó·: ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.
ªÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ Δ.∞. (2006), √ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚÁ·Ï›Ô, ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·.
ƒ¿Ù˘ ∞. Î·È ƒ¿ÙË ∞. (2007), ª¿ıËÛË Î·È ‰È‰·Ûηϛ· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜. ¶·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ∞ı‹Ó·.
Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞., MÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ ∞. Î·È KÔ˘Ï·˚‰‹˜ μ. (1995), √ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ÛÙË
‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ º˘ÛÈ΋˜. ª›· ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ê‡ÏÏˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜,
™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, 85, 38-46.
Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞. (1999), ∏ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Î·È ÂÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Ù˘
ªË¯·ÓÈ΋˜ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÚÔÛÔÌÔÈÒÛˆÓ, ∂ÈıÂÒÚËÛË º˘ÛÈ΋˜, 30, 79-87.

267
 ∂›Ï˘ÛË ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi
Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡Ô˜ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ, ∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ ÂÈÌÔÚʈÓfiÌÂÓˆÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ì ÙÔ ‰›Ô Ù˘ «∂›Ï˘Û˘ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜» Ô˘ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÙÔ˘ Ì·ıËÙÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
∏ ÌÂϤÙË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ı· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜:
ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
ñ ¡· ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡Ó, ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ Ù· ηٿÏÏËÏ· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·, Ù· ¤ÚÁ· Â›Ï˘-
Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.
ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÚÈÒÓ Ù‡ˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ («§‹„Ë
·fiÊ·Û˘», «∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜», «À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ»).

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
ñ Δ‡Ô˜ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ¢È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
ñ ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ
ñ ¶Ï·›ÛÈÔ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜
ñ ¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡
ñ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· «Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘»
ñ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· «·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»
ñ ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· «˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ»

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹
∏ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË
ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙ· ·Ú·‰ÔÛȷο ‚·ÛÈο ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, fiˆ˜ Ë
ÁÏÒÛÛ·, Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο Î·È ÔÈ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘, Î·È ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚˆÓ
ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÌÂÏ-
ÏÔÓÙÈο, ÛÙËÓ ÂÓ‹ÏÈÎË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜, ÙȘ ÔχÏÔΘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ì ÂÓÂÚÁËÙÈÎfi ηÈ
269
 ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ. Δ¤ÙÔȘ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë
ηٷÓfiËÛË Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Û ÔχÏÔη Ï·›ÛÈ· Î·È Ë ÔÚÈÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ Û˘Ó·ÊÒÓ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ‚·ÛÈΤ˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ
Î·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Û¯Â‰›ˆÓ ‰Ú¿Û˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛıÔ‡Ó Ù· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÛÙȘ ÔÈΛϘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. ∂›Ó·È Â›Û˘
Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ‹ ÂÈı˘ÌËÙÒÓ
ÛÎÔÒÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÓ‹ÏÈÎË
˙ˆ‹. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ-
ÛË ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ¤Ó· ‰È·ÎÚÈÙfi ‰›Ô ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹, ·˘Ùfi Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜. ™ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ‰È·‰Èηۛ˜ fiˆ˜ Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
Û Ï·›ÛÈÔ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÍÔÈÎÂȈ̤ÓÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, Ë ·Ó·-
ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ, Ë ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Èı·-
ÓÒÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ‹ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Â›Ï˘Û˘, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ Â›Ï˘Û˘, Ë
Â›Ï˘ÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ fiˆ˜ Â›Û˘ Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, Ë ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË Î·È Ë ‰È¿¯˘-
ÛË Ù˘ χÛ˘ ÙÔ˘, Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ‰È·‰Èηۛ˜ ÙÔ˘ ‘ÛÎÏËÚÔ‡’ ˘Ú‹Ó· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‰›Ô˘
Î·È Â›Ó·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ˆ˜ ¤Ó· ‰È·ÎÚÈÙfi ‰›Ô
ηıÒ˜ ÂÛÙÈ·˙fiÌ·ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ú¿ ÛÙËÓ ÙÂÏÈ΋ χÛË ÙÔ˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. (OECD, 2003ñ OECD, 2004).
ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‰ÂÓ Û˘Ó·ÚÙÒÓÙ·È Ì ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔ˘
·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ –ÚfiÎÂÈÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È
¯·Ï·Ú¿ Ì ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÁÓÒÛË–, ·ÏÏ¿ ·ÓÙ›ıÂÙ· ¤¯Ô˘Ó ¤Ó·Ó ÂÁοÚÛÈÔ, ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfi
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋, ¢¤ÏÈÎÙË Î·È ÎÚÈÙÈ΋
ÛΤ„Ë ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ·Û˘Ó‹ıÈÛÙ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ™˘ÓÂÒ˜, Ë ÂÍÔÈ-
ΛˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ Â›Û˘ Î·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
ÙˆÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ‰›Ô ·˘Ùfi, ·ÔÙÂÏ› ¤Ó·Ó ȉȷ›ÙÂÚ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜
ÛËÌ·Û›·˜ ÙÔ̤· ηıÒ˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·ÔÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙÔ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÂÊԉȿ˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ‚·ÛÈΤ˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘
ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ÙË ‰È· ‚›Ô˘ Ì¿ıËÛË, ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹
ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙÔ ¯ÂÈÚÈÛÌfi ÚÔÛˆÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ. (OECD 2003ñ OECD,
2004).
™ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ˘ÈÔıÂÙÂ›Ù·È ÛÙÔ
ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·˘Ùfi ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ηıÒ˜ Î·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
ο ÙÚÈÒÓ Ù‡ˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∞fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Û·˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ¤¯ÂÙ ‹‰Ë ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÌÈ·
¿Ô„Ë ÁÈ· ÙÔ ‰›Ô Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. Δ› ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ë Â›Ï˘-
ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜;

270
1. £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ:
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ‰›Ô˘
™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÓfiÙËÙ· ı· Û·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù· ÌÂıÔ-
‰ÔÏÔÁÈο ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙ‹ıËÎ·Ó Î·È ÂÊ·ÚÌfi-
ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÌÂÁ¿Ï˘ Îϛ̷η˜ ¤Ú¢ӷ˜, ÛÙÔ PISA, Ô˘ ‰ÈÂÍ‹-
¯ıË ÙÔ 2003 ·fi ÙÔÓ √√™∞. ∏ ÂÈÏÔÁ‹ Ó· ˘ÈÔıÂÙËı› ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ô˘ Û˘ÁÎÚfiÙËÛÂ
ÙÔ PISA, Û fiÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ÔÚÈÔı¤ÙËÛË ÙÔ˘ ‰›Ô˘ Ù˘ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ·Ú¤-
¯ÂÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜ Î·È ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÂȘ ÙˆÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù·
ÔÔ›· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ¤ÚÁˆÓ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÛÙÔ
‰›Ô ·˘Ùfi.
«Δ› Â›Ó·È fï˜ Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜;». ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿-
ÙˆÓ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ÛÙË ÁÏÒÛÛ·, Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο ‹ ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘; ŒÓ·
¤ÚÁÔ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ‰È¿‚·ÛÌ· ÂÓfi˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Î·È ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Û ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ
Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ, Û˘ÓÈÛÙ¿ ¤Ó· ¤ÚÁÔ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜;
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ PISA 2003, Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Â›Ó·È Ë ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘
Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÁÓˆÛȷΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ (ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÁÓÒÛ˘, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜,
·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË, Â›Ï˘ÛË, ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜, ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·) ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›-
ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÈχÛÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ (·) ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Â›Ù ·fi Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ηٷ-
ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ›Ù ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÛËÌ·ÓÙÈο ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·,
(‚) Â›Ó·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈο, ‰ËÏ·‰‹ ÂÌ›ÙÔ˘Ó ÛÙ· Û‡ÓÔÚ· ÙˆÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ÁÓˆÛÙÈ-
ÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ (ÁÏÒÛÛ·, Ì·ıËÌ·ÙÈο, Ê˘ÛÈΤ˜
ÂÈÛً̘) –‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ¤Ó· ÌfiÓÔÓ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ·Ó·-
Ï˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜– Î·È (Á) Ë ‰È·‰Èηۛ· Â›Ï˘Û‹˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÌÂÛ· ÚÔ-
Ê·Ó‹˜, ‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ ÂÈχÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ Ô Ì·ıË-
Ù‹˜ ¤¯ÂÈ ‰È‰·¯ı› ‹ ¤¯ÂÈ ÂÌÂÈÚ›· ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi Ï·›ÛÈÔ. (OECD, 2003, 156-157ñ
OECD, 2004, 26-27).
√ ·Ú·¿Óˆ ÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ‰‡Ô
ÛËÌ·ÓÙÈο ÛÙÔȯ›·: (·) Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‰›ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ
‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·Ú¿ ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙÔ˘ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓÔ˘ ÁÓˆÛÈÔ-
ÏÔÁÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Î·È (‚) Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ú·Á-
Ì·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·-
ÙÔ˜, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· Á›ÓÂÙ·È Ì ȉȷ›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹ ηıÒ˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·fi
Ù· ¤ÚÁ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË ÁÏÒÛÛ·,
Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο Î·È ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘.
°È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ıÔÈ ÙÚÂȘ ÔÚÁ·ÓˆÙÈÎÔ› ¿ÍÔÓ˜ Ô˘
‰ÔÌÔ‡Ó Î·È ÔÚ›˙Ô˘Ó, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ PISA 2003, ÙÔ ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Â›Ï˘-
Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ: ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ, ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·-
ÙÔ˜. (OECD, 2003, 157ñ OECD, 2004, 27-28).

271
 Δ‡Ô˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ∏ «Ï‹„Ë ·fiÊ·Û˘» ˘fi ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜, Ë «·Ó¿Ï˘ÛË Î·È
ۯ‰ȷÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜» ÁÈ· ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Î·È Ë «˘¤Ú‚·ÛË
‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ», ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÌÈ·˜ ‰È¿Ù·Í˘ ‹ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì ‚¿ÛË ÌÈ·
ÛÂÈÚ¿ Û˘Ìو̿وÓ, Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ PISA, ÙÚÂȘ Ù‡Ô˘ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ˘fi Ì›· ¤ÓÓÔÈ· ÛÙÔÓ ¿ÍÔÓ· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘
‰›Ô˘ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. ∞˘ÙÔ› ÔÈ ÙÚÂȘ Ù‡ÔÈ ·ÊÂÓfi˜ ηχÙÔ˘Ó ÙȘ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ‰›Ô
·˘Ùfi, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È Â˘Ú¤ˆ˜ Î·È Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· Û ÔÈÎÈÏ›· ηٷ-
ÛÙ¿ÛˆÓ.
¶Ï·›ÛÈÔ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ‰ÂÓ ÂÌ›ÙÔ˘Ó ÛÙË
Û¯ÔÏÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ٷ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ˘ÏÈο Ô˘
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi Ï·›ÛÈÔ, ·ÏÏ¿ Û˘Ó¿‰Ô˘Ó Ì ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· Ï·È-
Û›ˆÓ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÛÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘, ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Î·È ÙË ‰È·ÛΤ-
‰·ÛË, ̤¯ÚÈ ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Ô˘ ˙ÂÈ ‹ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·.
¢È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: Δ· ¤ÚÁ· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ
ÒÛÙ ӷ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì·ıË-
ÙÒÓ ÁÈ· ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜.

¢È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ (OECD, 2004, 27-28).

ñ ∫·Ù·ÓfiËÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ (·) ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ‰È·-
ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, Ù‡ˆÓ ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û ÌÔÚÊ‹ ›Ó·Î· Î·È ÙËÓ ÂÍ·ÁˆÁ‹
Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·fi ·˘Ù¿, (‚) ÙË Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ÔÈΛϘ
ËÁ¤˜, (Á) ÙËÓ ·fi‰ÂÈÍË fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ηٷÓÔËı› ÔÈ Î·Ù¿ÏÏËϘ ¤ÓÓÔȘ ηÈ
(‰) ¯Ú‹ÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ÙÔ ÁÓˆÛÈ·Îfi ÔÏÔÛÙ¿ÛÈÔ/˘fi‚·ıÚÔ ÙÔ˘
Ì·ıËÙ‹ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ηٷÓÔËı› Ë ·Ú¯fiÌÂÓË ÏËÚÔÊÔÚ›·.
ñ ÷ڷÎÙËÚÈÛÌfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ (·) ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ
ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰¤ÛˆÓ, (‚) ÙË
Ï‹„Ë ·fiÊ·Û˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÔȤ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Â›Ó·È Û˘Ó·Ê›˜ Î·È ÔȤ˜
fi¯È, (Á) ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ, (‰) ÙËÓ ·Ó¿ÎÙËÛË, ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÎÚÈ-
ÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ.
ñ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ (·) ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÈӿΈÓ,
ÁÚ·ÊËÌ¿ÙˆÓ, ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Û˘Ì‚ÔÏÈÎÒÓ ‹ ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿-
ÛˆÓ, (‚) ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÌÈ·˜ ‰ÔṲ̂Ó˘ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË
ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È (Á) ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ Ì›·˜ ÌÔÚÊ‹˜ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ÛÂ
Ì›· ¿ÏÏË ÌÔÚÊ‹.
ñ §‡ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙË Ï‹„Ë ·fiÊ·Û˘ (ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË
Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘), ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ‹ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (ÛÙËÓ
ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ‹ ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Ó· ÂÎÏËÚˆıÔ‡Ó ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÛÎÔÔ›), ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È ÚfiÙ·ÛË Èı·-
Ó‹˜ χÛ˘ (ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ).
272
 ñ ∞Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ (·)
ÙËÓ ÂͤٷÛË Ù˘ χÛ˘ Î·È ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÚfiÛıÂÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‹
‰È¢ÎÚÈÓ‹ÛÂˆÓ Î·È (‚) ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Ï‡ÛÂˆÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔ-
ÔÙÈΤ˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ï‡ÛÂȘ Ó· ·Ó·‰ÔÌËıÔ‡Ó ÒÛÙ ӷ Á›ÓÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfi-
ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈο ‹ Ù¯ÓÈο ·Ô‰ÂÎÙ¤˜
ñ ¢È¿¯˘ÛË Ù˘ χÛ˘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ
ηٿÏÏËÏˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó
Î·È Ó· ‰È·¯˘ıÔ‡Ó ÔÈ Ï‡ÛÂȘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Û ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÎÔÈÓfi.

√È ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Ì ‚¿ÛË, fi¯È ÌfiÓÔÓ ÙȘ ÁÓÒ-

ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜. ™ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜, Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÒÓ ·ÔÙÂÏ› ̤ÚÔ˜ Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜ Ô˘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ
Â›Ï˘ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. «°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ
¤Ó· Úfi‚ÏËÌ·, ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙ› ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ ÁÂÁÔ-
ÓfiÙˆÓ Î·È ·fi„ˆÓ. ™ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÌÈ·˜ χÛ˘, ›Ûˆ˜ ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ
Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ. ™ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜, ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ¯ÚÂÈ·ÛÙ› Ó·
Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘ ÙË Û¯¤ÛË ·ÈÙ›Ô˘-·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜. ™ÙË ‰È¿¯˘ÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ,
ı· ¯ÚÂÈ·ÛÙ› ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· Ì ¤Ó· ÏÔÁÈÎfi ÙÚfiÔ. ∞˘Ù¤˜
ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ··ÈÙÔ‡Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ Ù‡Ô˘˜ ‰ÂÍÈÔًوÓ, fiˆ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡, ÔÛÔÙÈÎÔ‡, ·Ó·ÏÔÁÈÎÔ‡ Î·È Û˘ÓıÂÙÈÎÔ‡ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡, ÔÈ Ôԛ˜ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó
ÙÔÓ ˘Ú‹Ó· ÙˆÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜» (OECD, 2003, 158).

Δ‡Ô˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡ (OECD, 2003, 158)

∞Ó·Ï˘ÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜: ÷ڷÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ηٷÛÙ¿ÛÂȘ fiÔ˘ Ô Ì·Óı¿ÓˆÓ
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ ·Ú¯¤˜ ·fi ÙËÓ Ù˘È΋ ÏÔÁÈ΋ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi ÙˆÓ
ÈηÓÒÓ Î· ·Ó·Áη›ˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ, ‹ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi ÂӉ¯fiÌÂÓˆÓ ·ÈÙÈ·ÎÒÓ
ÂÈÙÒÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ Î·È Û˘ÓıËÎÒÓ Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂ-
ÓÔ-ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
¶ÔÛÔÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜: ÷ڷÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ηٷÛÙ¿ÛÂȘ fiÔ˘ Ô Ì·Óı¿ÓˆÓ
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·‰Èηۛ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘
·ÚÈıÌÔ‡ Î·È ÙȘ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ Ú¿ÍÂȘ ·fi Ù· ª·ıËÌ·ÙÈο ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
χÛÂÈ ÙÔ ÙÈı¤ÌÂÓÔ Úfi‚ÏËÌ·.
∞Ó·ÏÔÁÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜: ÷ڷÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ηٷÛÙ¿ÛÂȘ fiÔ˘ Ô Ì·Óı¿-
ÓˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· χÛÂÈ ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· Ì Ï·›ÛÈÔ ·ÓÔÌÔÈfiÙ˘Ô Ì ¤Ó· Úfi‚ÏË-
Ì· Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ô Ì·Óı¿ÓˆÓ Â›Ó·È ÂÍÔÈÎÂȈ̤ÓÔ˜, ‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ
fiÔ˘ Ë ‚¿Û˘ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ Ï˘ı› ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ·fi ÙÔÓ Ì·Óı¿ÓÔ-
ÓÙ·. √È ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ ‹ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ Ó¤Ô ˘ÏÈÎfi-ÂÚ¤ıÈÛÌ· ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ ·ÏÏ¿
ÔÈ Î·ıÔÚÈÛÙÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ‹ ÔÈ ·ÈÙÈ·ÎÔ› Ì˯·ÓÈÛÌÔ› Â›Ó·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ. √ Ì·Óı¿-
ÓˆÓ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· χÛÂÈ ÙÔ Ó¤Ô Úfi‚ÏËÌ· ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ¿˜ ÙÔ ˘fi ÙÔ Êˆ˜ Ù˘
·Ï·ÈfiÙÂÚ˘ ÂÌÂÈÚ›·˜ ÙÔ˘ Ì ·Ó¿ÏÔÁ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.
273
 ™˘Ó‰˘·ÛÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜: ÷ڷÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ηٷÛÙ¿ÛÂȘ fiÔ˘ Ô Ì·Ó-
ı¿ÓˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÌÈ· ÔÈÎÈÏ›· ·fi ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, Ó· Ï¿‚ÂÈ ˘fi„Ë ÙÔ˘
fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜, Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ Î·ı¤Ó·Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜
ÙÔ˘˜ ·ÙÔÌÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡˜
ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÂÈϤÍÂÈ ‹ Ó· ηٷٿÍÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰˘·-
ÛÌÔ‡˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ªÔÚÔ‡Ó Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ÔÈ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡ ˆ˜ ÛËÌÂ›Ô ÂÎΛÓËÛ˘, ˆ˜ ˘Ú‹-
Ó·˜, ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÈÔı¤ÙËÛË Î·È ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‰›Ô˘ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜;

Δ¤ÏÔ˜, ÙÔ ‰›Ô Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ηıÒ˜ ÂÛÙÈ¿˙ÂÙ·È Û Ú·ÁÌ·ÙÈο ÚÔ-

‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜, ηχÙÂÈ ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤-
ÓˆÓ fiˆ˜ Ì·ıËÌ·ÙÈο, Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘, ÏÔÁÔÙ¯ӛ·, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÈÛً̘,
Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ÂÌfiÚÈÔ, Î.¿. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÂÌϤÎÔ-
ÓÙ·È ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Û ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÁÓˆÛÙÈο
·ÓÙÈΛÌÂÓ·. (OECD, 2003, 158)
™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜, Ù· ‚·ÛÈο Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ıˆÚËÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ-
‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ·ıÔ‡Ó ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈο ÛÙÔ Û¯‹Ì· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›
·Ì¤Ûˆ˜ ·Ú·Î¿Ùˆ (‚Ï. ™¯‹Ì· 1).

¶ƒ∞°ª∞Δπ∫∏ ∑ø∏
¶Ï·›ÛÈÔ: Δ‡ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ: °ÓˆÛÙÈο
– ¶ÚÔÛˆÈ΋ ˙ˆ‹ – §‹„Ë ·fiÊ·Û˘ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·:
– ∂ÚÁ·Û›· Î·È ‰È·ÛΤ‰·ÛË – ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ – ª·ıËÌ·ÙÈο
– ∫ÔÈÓfiÙËÙ· Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ – ∂ÈÛً̘
– À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ – §ÔÁÔÙ¯ӛ·
– Δ¯ÓÔÏÔÁ›·
– ∂ÌfiÚÈÔ, Î.¿.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ

∂›Ï˘ÛË
¢È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: ¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡:
– ∫·Ù·ÓfiËÛË – ∞Ó·Ï˘ÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜
– ÷ڷÎÙËÚÈÛÌfi˜ – ¶ÔÛÔÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜
– ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË – ∞Ó·ÏÔÁÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜
– ∂›Ï˘ÛË – ™˘ÓıÂÙÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜
– ∞Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜
– ¢È¿¯˘ÛË

¶ËÁ‹: OECD, 2003, 159

™¯‹Ì· 1: ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ Ï·ÈÛ›Ô˘ Â›Ï˘Û˘

274
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
2. Δ‡Ô˜ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ Ù‡ˆÓ ¤ÚÁˆÓ
Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ‰È·ÌfiÚʈÛ ÙÔ PISA Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ë Ï‹„Ë ·fiÊ·-
Û˘, Ë ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ë ˘¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ.

§‹„Ë ·fiÊ·Û˘
«Δ· ¤ÚÁ· Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ú¯fiÌÂ-
ÓË ÏËÚÔÊÔÚ›·, Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙȘ Û˘Ó·Ê›˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂ-
ÓÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜, Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ Ì ӤԢ˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÙËÓ ·Ú¯fiÌÂÓË ÏËÚÔ-
ÊÔÚ›·, Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË Ï‡ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ, Ó·
ÂϤÁÍÂÈ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË, Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ó· οÓÂÈ ‰È¿¯˘ÛË Ù˘ ··ÈÙÔ‡-
ÌÂÓ˘ ·¿ÓÙËÛ˘.» (OECD, 2003, 163)

∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜

Δ· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷ-
ÓÔ‹ÛÂÈ ÙȘ ÔχÏÔΘ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·-
ÙÔ˜, ‹ Ó· ۯ‰ȿÛÂÈ ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÌÈ· ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ô˘ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙÔ ¯ÂÈ-
ÚÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÁÁÂÓÒÓ Û¯¤ÛˆÓ, Ó· ÂϤÁÍÂÈ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‹ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ̤ۈ Ù˘ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ·ÙÔÌÈÎÒÓ ‹ ÔÌ¿‰ˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ·, Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ
·Ó¿Ï˘ÛË ‹ Ó· ˘ÂÚ·ÛÈÛÙ› ÙÔÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi. (OECD, 2004, 76)

À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ
Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ‹ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Û˘Ó·ÊÒÓ
·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ÂÓfi˜ ÂÏ·Ùو̷ÙÈÎÔ‡, ‹ ˘ÔÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙÔ˜, ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡, ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË Ï‡Û˘ ηÈ, fiÙ·Ó Ë
ηٿÛÙ·ÛË ÙÔ ··ÈÙ›, ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË Ù˘ χÛ˘, Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÙË ‰È¿¯˘ÛË Ù˘ χÛ˘ ηÈ
ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ‰Ú¿ÛˆÓ. (OECD, 2003, 168)
∏ ÌÂϤÙË Ù˘ Û˘ÓÔÙÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ ·˘Ù‹ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ¶›Ó·Î· 1,
fiˆ˜ Â›Û˘ Î·È Ë ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó
·Ó·Ï˘ÙÈο ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÙÚÂȘ ÂÓfiÙËÙ˜, ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· ÙË Û ‚¿ıÔ˜ ηٷ-
ÓfiËÛË ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ Ù‡ˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
ÀÔı¤ÛÙ fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ¤ÚÁ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜. ¡· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂ-
Ù ٷ ÛÙÔȯ›· Ô˘ ıÂÌÂÏÈÒÓÔ˘Ó ÙË Ê‡ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ηÈ
Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· Ï¿‚ÂÙ ˘fi„Ë Û·˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘˜.

275
 ¶›Ó·Î·˜ 1
÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ Ù‡ˆÓ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·-
§‹„Ë ·fiÊ·Û˘ ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ
∂ÈÏÔÁ‹ ÌÂٷ͇ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂ- ¢È¿ÁÓˆÛË Î·È ‰ÈfiÚıˆ-
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ˘Ô- ˆÓ ÌÂٷ͇ ÌÂÚÒÓ ÂÓfi˜ ÛË ÂÓfi˜ ÂÏ·ÙÙÒÌ·ÙÔ˜,
ΛÌÂÓˆÓ Û ÂÚÈÔÚÈ- Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηÈ/‹ Û¯Â- ‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜
™ÎÔÔ› ÛÌÔ‡˜. ‰È·ÛÌfi˜ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·- ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹
ÙÔ˜ Ô˘ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡.
ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇
ÌÂÚÒÓ.
∫·Ù·ÓfiËÛË ÌÈ·˜ ∫·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÏËÚÔ- ∫·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈ-
ηٿÛÙ·Û˘ fiÔ˘ ÊÔÚ›·˜ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›- ÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ
˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ˙ÂÈ ¤Ó· ‰ÔṲ̂ÓÔ Û‡ÛÙË- ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Î·È Ì· Î·È ÙˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘
ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ›, Î·È ¤Ó· Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ¤Ó· ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘˜,
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ. Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ. ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÙˆÓ
··ÈÙ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ¤ÚÁÔ˘.
∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË Û˘Ó·- ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ Û˘Ó·- ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË ·ÈÙȷο
ÊÒÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ. ÊÒÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹- Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·-
Ì·ÙÔ˜. ‚ÏËÙÒÓ.
∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Èı·- ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘
ÓÒÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ. Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘
∂ÌÏÂÎfiÌÂÓ˜ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
¢È·‰Èηۛ˜
§‹„Ë ·fiÊ·Û˘ ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·- ¢È¿ÁÓˆÛË Ù˘ ‰˘ÛÏÂÈ-
ÌÂٷ͇ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ- ÛÌfi˜ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹-
ÎÒÓ. Ô˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ì·ÙÔ˜ ηÈ/‹ ÚfiÙ·ÛË
ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÌÈ·˜ χÛ˘.
ÌÂÚÒÓ.
ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfi- ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁË- ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfi-
ÁËÛË Ù˘ ·fiÊ·Û˘. ÛË Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ‹ ÙÔ˘ ÁËÛË Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘
ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹- Î·È Ù˘ χÛ˘.
Ì·ÙÔ˜.
¢È¿¯˘ÛË ‹ ‰ÈηÈÔÏfi- ¢È¿¯˘ÛË Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ¢È¿¯˘ÛË ‹ ·ÈÙÈÔÏfiÁË-
ÁËÛË Ù˘ ·fiÊ·Û˘. ‹ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÚÔ- ÛË Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘ ηÈ
ÙÂÈÓfiÌÂÓÔ˘ Ù˘ χÛ˘.
ۯ‰ȷÛÌÔ‡.
∞ÚÈıÌfi˜ ÂÚÈÔÚÈ- ∞ÚÈıÌfi˜ ·ÏÏËÏÔÛ¯ÂÙÈ- ∞ÚÈıÌfi˜ Û˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂ-
ÛÌÒÓ. ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ÓˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹-
Î·È Ê‡ÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛˆÓ. Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈ-
ÛÌÔ‡ Î·È ÙÚfiÔÈ ·ÏÏË-
ÏÂ›‰Ú·Û˘ ÌÂٷ͇
∂Ӊ¯fiÌÂÓ˜
ËÁ¤˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ.
ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ ∞ÚÈıÌfi˜ Î·È Ù‡Ô˜ ∞ÚÈıÌfi˜ Î·È Ù‡Ô˜ ¯ÚË- ∞ÚÈıÌfi˜ Î·È Ù‡Ô˜
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ·Ó··- ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ
·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ (ÏÂÎÙÈ΋, ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ
(ÏÂÎÙÈ΋, ÂÈÎÔÓÈ΋, ÂÈÎÔÓÈ΋, ·ÚÈıÌËÙÈ΋). (ÏÂÎÙÈ΋, ÂÈÎÔÓÈ΋,
·ÚÈıÌËÙÈ΋). ·ÚÈıÌËÙÈ΋).

¶ËÁ‹: OECD, 2003, 29

276
™‡ÓÔ„Ë
∏ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÚÔÓÔÌÈ·Îfi ‰›Ô ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Î·È ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ηıÒ˜ Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈ-
΋˜ ˙ˆ‹˜ ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ¯Ú‹ÛË ‰È·-
‰ÈηÛÈÒÓ fiˆ˜ ηٷÓfiËÛË, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜, ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË, Â›Ï˘ÛË, ·Ó·ÛÙÔ¯·-
ÛÌfi Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·.
√È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ̤ۈ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È
Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘˜ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰È·‰Èη-
ÛÈÒÓ ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÛÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÔχÏÔÎˆÓ Î·Ù·-
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ì ÂÓÂÚÁËÙÈÎfi Î·È ÎÚÈÙÈÎfi ÙÚfiÔ.
¶ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹, ÔÈ ÙÚÂȘ Ù‡ÔÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ («Ï‹„Ë ·fiÊ·Û˘», «·Ó¿-
Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜», «˘¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ») ηχÙÔ˘Ó ÙȘ ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ηٷÛÙ¿ÛˆÓ
Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜.

º‡ÏÏÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∞ÔÙÂÏÔ‡Ó, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘
¤Ó· ÚÔÓÔÌÈ·Îfi Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Î·È ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ
Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜; ¡· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ÙËÓ ÙÔÔı¤ÙËÛ‹ Û·˜.
Àfi‰ÂÈÍË: °È· Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÌÔÚ›Ù ӷ Û˘Ì-
‚Ô˘Ï¢ı›Ù ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·.

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
OECD. (2003). Problem Solving. In OECD, The PISA 2003 assessment framework -
Mathematics, reading, science and problem solving knowledge and skills (pp. 153-
194). Paris: OECD.
OECD. (2004). Problem solving for tomorrow’s world – First measures of cross-
curricular competencies from PISA 2003. Paris: OECD.

277
 ¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞
¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË
1. ™ÎÔfi˜ Ù˘ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ¡.1892/90 Î·È ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ∂Á΢ÎÏ›Ô˘˜, Ë ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋
∂Î·›‰Â˘ÛË ·ÔÙÂÏ› ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ù˘ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜
Î·È ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘. ™ÎÔfi˜ Ù˘ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘
Â›Ó·È Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ì ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ηÈ
ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘, Ó· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Û˘Ó‰¤-
ÔÓÙ·È Ì ·˘Ùfi Î·È Ó· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈËıÔ‡Ó Ì ÂȉÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÒÛÙ ӷ Û˘Ì‚¿-
ÏÔ˘Ó ÛÙË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹˜ ÙÔ˘˜. ø˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èη-
Û›·/‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô‰ËÁ› ÛÙË ‰È·Û·Ê‹ÓÈÛË ÂÓÓÔÈÒÓ, ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ·ÍÈÒÓ, ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË/ηÏÏȤÚÁÂÈ· „˘¯ÔÎÈÓËÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙË-
Ù˜ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Î·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÎÒ‰Èη Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜
Á‡Úˆ ·fi Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Û ·ÙÔ-
ÌÈÎfi Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û ÔÌ·‰ÈÎfi/ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Â›‰Ô.
∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÛÙËÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ÌÂ
ÙËÓ ÔÏÈÛÙÈ΋ ‰È¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÎÊ¿ÓÛÂȘ: º˘ÛÈÎfi,
Δ¯ÓËÙfi/‰ÔÌË̤ÓÔ, ∫ÔÈÓˆÓÈÎo-√ÈÎÔÓÔÌÈÎfi Î·È πÛÙÔÚÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ
·˘Ùfi οı ı¤Ì·/Úfi‚ÏËÌ· ÌÂÏÂÙ¿Ù·È ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈο Î·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈο.

2. ÕÍÔÓ˜ °ÓˆÛÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, °ÂÓÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ,

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ¤ÓÓÔȘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘
√È ÕÍÔÓ˜ ÙÔ˘ °ÓˆÛÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜
∂Î·›‰Â˘Û˘ ηıÒ˜ Î·È ÔÈ °ÂÓÈÎÔ› ™Ùfi¯ÔÈ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›Ó·È ÎÔÈÓÔ› ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¿ÍÔ-
Ó˜, Â›Ó·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘Ó‰È·ÛΤ„ÂˆÓ Î·È
Û˘Ófi‰ˆÓ ÎÔÚ˘Ê‹˜ Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó Î·È ÙȘ ‰‡Ô ‚·ıÌ›‰Â˜ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘.

ÕÍÔÓ˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ °ÂÓÈÎÔ› ™Ùfi¯ÔÈ (ÁÓÒÛÂȘ, ∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ

ÂÚȯfiÌÂÓÔ˘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ¤ÓÓÔȘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔ-
·Í›Â˜) Û¤ÁÁÈÛ˘
∞¤Ú·˜-∞ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·- ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û¯¤ÛË/ ∞ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË, ÌÂÙ·‚ÔÏ‹,
∫ÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒ- ÈÛÔÚÚÔ›·,
Ô˘ Ì ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ- Û‡ÛÙËÌ·,
Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
¯ÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜
¡· Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó ·Ú¯¤˜ ηÈ
¤ÓÓÔȘ ÙˆÓ º˘ÛÈÎÒÓ
∂ÈÛÙËÌÒÓ Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·
¡ÂÚfi ¡· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ‰È·‰Èη- ∫‡ÎÏÔ˜, Û‡ÛÙËÌ·, ¯ÒÚÔ˜,
ۛ˜ Î·È ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈ- ¯ÚfiÓÔ˜, ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ,
΋˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·˜. ÌÂÙ·‚ÔÏ‹, ÔÏÈÙÈÛÌfi˜
¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÂÚ¢ÓËÙÈ΋
‰È¿ıÂÛË, ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ÛΤ„Ë ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈ-
ÛË Î·È Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ Û‡Á-
¯ÚÔÓˆÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.

278
 ¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÎÒ‰Èη
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ
ÔÌ¿‰· Î·È ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
Œ‰·ÊÔ˜ ¡· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÈηÓfiÙËÙ·
Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛˆÓ.
¢¿ÛË ¡· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙË Ê‡ÛË
̤۷ ·fi fiϘ ÙȘ ·ÈÛı‹ÛÂȘ
ÙÔ˘˜.
¡· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙË ÛËÌÂÈÔÏÔ-
Á›· Ù˘ ʇÛ˘.
μÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ· - ∏ ÂÍ·- ¡· Û¤‚ÔÓÙ·È Î·È Ó· ÚÔÛÙ·-
Ê¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÂȉÒÓ ÙÂ‡Ô˘Ó Î¿ı ÌÔÚÊ‹ ˙ˆ‹˜.
¡· ·ÛÎËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÚı‹
¯Ú‹ÛË Ù˘ Δ¯ÓÔÏÔÁ›·˜.
ÃÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜, Ù·ÍÈÓfiÌËÛË,
ÌÂÙ·‚ÔÏ‹, ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ,
·ÂÈÊÔÚ›·
∞ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË, Û‡ÛÙËÌ·,
ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ, ÌÂÙ·‚ÔÏ‹,
¯ÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜, ÔÏÈÙÈÛÌfi˜,
ÚÔÛÙ·Û›·, ·ÂÈÊÔÚ›·.
Δ·ÍÈÓfiÌËÛË, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË,
Û‡ÛÙËÌ·, ÌÂÙ·‚ÔÏ‹, ¯ÒÚÔ˜,
¯ÚfiÓÔ˜, ÚÔÛÙ·Û›·, Û‚·-
ÛÌfi˜.

∂Ó¤ÚÁÂÈ· ¡· ·ÛÎËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÌ·‰È΋ ™‡ÛÙËÌ·, ÂͤÏÈÍË, ÔÈÎÔÓÔÌ›·,

ÂÚÁ·Û›·. ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ¯ÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜,
¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Ó‡̷ Û˘ÓÂÚ- ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ, ·ÂÈÊÔÚ›·.
Á·Û›·˜ Î·È ˘¢ı˘ÓfiÙËÙ·˜.
∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ·ÔÚÚÈÌÌ¿- ¡· Û¤‚ÔÓÙ·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ™‡ÛÙËÌ·, Ù·ÍÈÓfiÌËÛË ÌÂÙ·‚Ô-
ÙˆÓ Î·È ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ·fi„ÂȘ, ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Î·È Ï‹, ¯ÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜, ÌÔÓ¿‰·,
ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ Û‡ÓÔÏÔ, ÔÏÈÙÈÛÌfi˜.
¿ÏψÓ.
¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ıÂÙÈΤ˜ ÛÙ¿- ÃÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜, Û‡ÛÙËÌ·,
∞ÓıÚÒÈÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-
ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÏË„Ë Î·È Â›- ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ, ·ÈÛıËÙÈ΋,
ÙËÙ˜
Ï˘ÛË ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔ- ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ÈÛÔÚ-
ÓÙÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ÚÔ›·, ÚÔÛÙ·Û›·, ˘¢ı˘Ófi-
ÙËÙ·.
∞ÓıÚÒÈÓ˜ Û¯¤ÛÂȘ Î·È ¡· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÂÓÂÚÁ¿ ˆ˜ ∂Ï¢ıÂÚ›·, ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·,
·Í›Â˜ ˘‡ı˘ÓÔÈ Ôϛ٘ ÛÙË ‚ÂÏ- Û˘ÓÂÚÁ·Û›·, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË,
Ù›ˆÛË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ ˙ˆ‹˜. ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ÌÔÓ¿‰·, Û‡ÓÔÏÔ,
ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, Û‚·ÛÌfi˜, ·ÏÏË-
ÏÂÁÁ‡Ë.

3. μ·ÛÈΤ˜ ∞Ú¯¤˜ Ù˘ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘

∫·Ù¿ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ/‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÂȉÈÒÎÂÙ·È:
ñ ∏ ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Î·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜/ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
ñ ∏ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙË ¯Ú‹ÛË ÂÓÂÚÁËÙÈÎÒÓ
ÌÂıfi‰ˆÓ: Û˘˙‹ÙËÛË - ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË ·fi„ˆÓ, ¤Ú¢ӷ, ÎÚÈÙÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ηÈ
‰Ú¿ÛË.
ñ √ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë ‹ Â›Ï˘ÛË ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÒÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ‹ ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
ñ ∏ ÂÛÙ›·ÛË ÛÙËÓ ·ÂÈÊfiÚÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
ñ ∏ ÂÛÙ›·ÛË Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
ñ ∏ ¿ÌÂÛË ‰Ú¿ÛË Û ÙÔÈÎfi Â›Â‰Ô Ì ÛÙfi¯Ô Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÛÂ
ÂıÓÈÎfi Î·È ·ÁÎfiÛÌÈÔ Â›‰Ô.
279
 ñ ∏ ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÛÙËÓ ÔÚıÔÏÔÁÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ fiÚˆÓ Î·È ÙËÓ “ÔÚı‹
¯Ú‹ÛË” Ù˘ Δ¯ÓÔÏÔÁ›·˜.
ñ ∏ ·ÚÔ¯‹ ›ÛˆÓ ¢ηÈÚÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÁÓÒÛˆÓ, ‰ÂÍÈÔًوÓ, ·ÍÈÒÓ Î·È
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜.
ñ ∏ ·Ó¿‰ÂÈÍË Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ·ÍÈÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ó¤ˆÓ ÚÔÙ‡ˆÓ,
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ ·ÙfïÓ, ÔÌ¿‰ˆÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ÂÚÈ-
‚¿ÏÏÔÓ.
ñ ΔÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙË ˙ˆ‹.

4. ™Ùfi¯ÔÈ, £ÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜, ∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

∂Ó‰ÂÈÎÙÈΤ˜
™Ùfi¯ÔÈ £ÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ∞¤Ú·˜/∞ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·/ ∞Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›Ô˘

·¤Ú· Î·È ÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘˜. ∫ÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì·
¡· ‰È·¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ηÈ- Δ· Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ·¤Ú·. «∏ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘
Úfi˜ Î·È Îϛ̷. ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜-
∏ Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ·¤Ú· ÙˆÓ ÂÛˆÙÂ-
∫ÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·-
¡· ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó, Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÚÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ.
Á¤˜».
ÛÙÔȯ›· Î·È ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÎÏÈÌ·- ∏ Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ·¤Ú· ÙˆÓ
ÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ: ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·, fiψÓ.
˘ÁÚ·Û›·, ηÙ‡ı˘ÓÛË ·Ó¤ÌÔ˘,
√È ¤ÓÓÔȘ ηÈÚfi˜ Î·È Îϛ̷.
‡„Ô˜ ‚ÚÔ¯fiÙˆÛ˘, ӤʈÛË.
∫·Ù·Û΢‹ ·ÏÒÓ ÌÂÙˆÚÔÏÔ-
¡· ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó ·Ú¯Â›·.
ÁÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Î·È Ï‹„Ë ÌÂÙÚ‹-
¡· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ‰È·‰Èηۛ˜ ÛˆÓ.
‡ÚÂÛ˘ ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔÎϛ̷ÙÔ˜ Ù˘
∏ Û¯¤ÛË Î·ÈÚÈÎÒÓ Î·È ÎÏÈÌ·ÙÈÎÒÓ
ÂÚÈÔ¯‹˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘˜.
Û˘ÓıËÎÒÓ Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË Ù˘ °Ë˜.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ΢ÚÈfiÙÂ-
√È ÂÈΛÌÂÓ˜ ÎÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·-
ÚÔ˘˜ Ú˘·ÓÙ¤˜ ÙÔ˘ ·¤Ú· Î·È Ù˘
Á¤˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ÂÏ¿ÙÙˆÛ˘ ÙÔ˘
·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜.
ÛÙÚÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ fi˙ÔÓÙÔ˜ Î·È ÙÔ˘
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÙȘ ÙÔ˘ ıÂÚÌÔÎË›Ô˘ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ÎÏÈÌ·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜. ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ·ÚÂÌ‚¿ÛˆÓ.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ∏ Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÙˆÓ ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈÎÒÓ
ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ÎÏÈÌ·ÙÈÎÒÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ. Û˘ÓıËÎÒÓ Ì ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹, ÙË
¡· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‰fiÌËÛË, ÙȘ ÏËÌ̇Ú˜, ÙÔÓ
ÙˆÓ ‰ÂÏÙ›ˆÓ ÚfiÁÓˆÛ˘ ÙÔ˘ ·ıÏËÙÈÛÌfi, ÙÔÓ ÙÔ˘ÚÈÛÌfi, Ù·
ηÈÚÔ‡. Ê˘ÛÈο Î·È ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈο ÁÓˆ-
¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË Ï‹„Ë Ú›ÛÌ·Ù· Î·È ÙËÓ ˘Á›·.
̤ÙÚˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘
·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·˜ Î·È Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó
χÛÂȘ.

¡· ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó ÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ ¡ÂÚfi ªÂϤÙË ‰›Ô˘

ÓÂÚÔ‡.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙËÓ ÔÈÎÈÏ›·
¯Ú‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·Èٛ˜
ÌfiÏ˘ÓÛ˘ Î·È Ú‡·ÓÛ˘ ÙÔ˘
ÓÂÚÔ‡.
√ ·ÎÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ·Ú¿ÁÔ- (§›ÌÓË, ÔÙ¿ÌÈ,
ÓÙ˜ Ô˘ ÙÔÓ ‰È·Ù·Ú¿ÛÛÔ˘Ó. ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ·ÎÙ¤˜).
∂›Ï˘ÛË ÙÔÈÎÔ‡
ΔÔ ÓÂÚfi ËÁ‹ ˙ˆ‹˜.
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
∂ÈÊ·ÓÂȷο Î·È ˘fiÁÂÈ· ÓÂÚ¿: Ú‡·ÓÛ˘/ÌfiÏ˘Ó-
§›ÌÓ˜, ÔÙ¿ÌÈ·, ı¿Ï·ÛÛ˜, Û˘ Ï›ÌÓ˘, ÔÙ·-
ËÁ¤˜, ˘‰ÚÔÊfiÚÔ˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÌÔ‡, Î.¿.

280
¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË Ï‹„Ë ¶fiÛÈÌÔ Î·È È·Ì·ÙÈÎfi ÓÂÚfi.
̤ÙÚˆÓ ÁÈ· ÙË ÌfiÏ˘ÓÛË Î·È ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë ‹ Ë ·Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ·
Ú‡·ÓÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛÔ˘- ∞Èٛ˜ ˘Ô‚¿ıÌÈÛ˘ Ù˘ ÔÈfiÙË-
‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. Ù·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
¡· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ƒ‡·ÓÛË Î·È ÌfiÏ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È Ó·
ΔÔ ÓÂÚfi ˆ˜ ‚ÈfiÙÔÔ˜.
¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÚıÔ-
ÏÔÁÈ΋ ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘. ΔÔ ÓÂÚfi Î·È ÁˆÚÁÈΤ˜ ηÏÏȤÚ-
ÁÂȘ.
√ÈÎȷ΋ Î·È ‚ÈÔÌ˯·ÓÈ΋ ¯Ú‹ÛË
ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.
∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡
ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηÈ
ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË.

¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙÔ ÙÔÈÎfi ·fi ÙÔ Œ‰·ÊÔ˜ ªÂϤÙË Î·Ù¿ ÂÚ›-

ÂıÓÈÎfi Î·È ·ÁÎfiÛÌÈÔ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ.º˘ÛÈ΋, ÁˆÏÔÁÈ΋ Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋ ÙˆÛË ÌÈ·˜ ÂÚÈÔ-
¡· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ÙˆÓ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÙÔÈÎÔ‡, ÂıÓÈÎÔ‡, ¯‹˜ Ì ¤Î‰ËÏ·
ÂÙÚˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ Â‰·ÊÒÓ ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ˘. ÛÙÔȯ›· η΋˜ ‰È·-
ÙfiÔ˘ ÙÔ˘˜. ¯Â›ÚÈÛ˘ ÙÔ˘ ‰¿-
Δ‡ÔÈ Â‰·ÊÒÓ Î·È ÂÙڈ̿وÓ
ÊÔ˘˜: ∞Èٛ˜-
¡· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó ÙȘ ·Èٛ˜ Ô˘ ∂ÍfiÚ˘ÍË ÂÙڈ̿وÓ, ÔÚ˘ÎÙÒÓ.
™˘Ó¤ÂȘ-§‡ÛÂȘ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ¢È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ˘:
‰È¿‚ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜. ∫·ÏÏȤÚÁÂȘ, ·ÔÛÙÚ·ÁÁÈÛÙÈο
¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·Èٛ˜ ¤ÚÁ·, ‰fiÌËÛË, ‰ÚfiÌÔÈ, Û‹Ú·Á-
Ú‡·ÓÛ˘ ÙˆÓ Â‰·ÊÒÓ. Á˜, ·ÂÚÔ‰ÚfiÌÈ·.
¡· ÏËÚÔÊÔÚËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔ Ê·È- ™˘Ó¤ÂȘ ·fi ÙËÓ Î·Î‹ ‰È·¯Â›ÚÈ-
ÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÚËÌÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÙȘ ÛË Ù˘ °Ë˜.
·Èٛ˜ Ô˘ ÙÔ ÚÔηÏÔ‡Ó. ¢È¿‚ÚˆÛË ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ΔÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÚËÌÔÔ›ËÛ˘.
·fi ÙËÓ Î·Î‹ ‰È·¯Â›ÚÈÛË Ù˘ Á˘.
¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙËÓ
ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜.

¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡Ó ¢¿ÛË ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹-

Ù· ›‰Ë ‰·ÛÒÓ. ¢¿ÛÔ˜ – ∞Ó¿Ù˘ÍË – ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì·ÙÔ˜ Ì ı¤Ì·
¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ›‰Ë Ù˘ ¯ÏˆÚ›- ∞ÛÙÈÎfi Î·È ¶ÂÚÈ·ÛÙÈÎfi Ú¿ÛÈÓÔ «∫›Ó‰˘ÓÔÈ ÙˆÓ
‰·˜ Î·È ·Ó›‰·˜ ÙˆÓ ÌÂÛÔÁÂÈ·- Δ‡ÔÈ ‰·ÛÒÓ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ‰·ÛÒÓ Î·È Ï‹„Ë
ÎÒÓ ‰·ÛÒÓ. ̤ÙÚˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÈ-
ªÂÛÔÁÂȷο ‰¿ÛË ÊfiÚÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈΤ˜, ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜, ÙÔ˘˜»
Ô˘ ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ù· ‰¿ÛË, Ó· ÚÔ- ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘Ú-
Ù›ÓÔ˘Ó Ï‡ÛÂȘ Î·È Ó· ·Ó·Ï¿‚Ô˘Ó Á›Â˜ ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜
‰Ú¿ÛË.
∫›Ó‰˘ÓÔÈ ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ: ˘ÚηÁȤ˜,
¡· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ˘ÂÚ˘ÏÔÙfiÌËÛË, ˘ÂÚ‚fiÛÎËÛË,
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÛÙ· ‰¿ÛË. ηٷ¿ÙËÛË
¡· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ √È ıÂÙÈΤ˜ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·ÚÂÌ‚¿-
‰¿ÛÔ˘˜. ¡· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙË ¯ÚË- ÛÂȘ ÛÙ· ‰¿ÛË
ÛÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜.
∏ ‰‹ÏˆÛË ·Ú¯ÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ-
¡· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÛÙ·Û›· Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ
ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜ -∞Ó·‰¿ÛˆÛË
Î·È ÙËÓ ·ÂÈÊfiÚÔ ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘.
∏ ·ÂÈÊfiÚÔ˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ‰·ÛÒÓ

281
 ¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ˙Ò·, Ù· μÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ· ªÂϤÙË ‰›Ô˘ ÌÂ
Ê˘Ù¿, ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ∂Í·Ê¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÂȉÒÓ. ı¤Ì· «ΔÔ ÙÔÈÎfi
ÂÓfi˜ ‚ÈfiÙÔÔ˘/ÔÈÎÔÛ˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. ÔÈÎÔÛ‡ÛÙËÌ· Ô˘
∞‚ÈÔÙÈÎÔ› Î·È ‚ÈÔÙÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜
¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ·Èٛ˜ ÂÍ·- ÎÈÓ‰˘Ó‡ÂÈ».
ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ˙ˆ‹˜.
Ê¿ÓÈÛ˘ ÙˆÓ ÂȉÒÓ.
Ãψڛ‰· Î·È ·Ó›‰· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÔÈ· ›‰Ë ÎÈÓ-
ΔÚÔÊÈΤ˜ ·Ï˘Û›‰Â˜.
‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó Ó· ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙÔ‡Ó.
∂›‰Ë Ô˘ ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó Ó· ÂÍ·Ê·-
¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ –
ÓÈÛÙÔ‡Ó Î·È ·Èٛ˜ Ù˘ ÂÍ·Ê¿ÓÈ-
˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ ÙÔ˘˜.
Û‹˜ ÙÔ˘˜.
¡· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÙÔÈ΋ Ì ÙËÓ
™˘Ó¤ÂȘ ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ
ÂıÓÈ΋ Î·È ·ÁÎfiÛÌÈ· ¯ÏˆÚ›‰·
·ÚÂÌ‚¿ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ÂÍ·Ê¿ÓÈÛË
Î·È ·Ó›‰·.
ÙˆÓ ÂȉÒÓ.
¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË Ï‹„Ë
ª¤ÙÚ· ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ù˘ ¯ÏˆÚ›‰·˜
̤ÙÚˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘
Î·È ·Ó›‰·˜.
¯ÏˆÚ›‰·˜ Î·È ·Ó›‰·˜.

¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ËÁ¤˜ ÂÓ¤Ú- ∂Ó¤ÚÁÂÈ· ∞Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›Ô˘

ÁÂÈ·˜. ¶ËÁ¤˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì·
¡· ‰È·¯ˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‹Ș ÂÓ·Ï- «ΔÔ ∂ÓÂÚÁÂÈ·Îfi
º˘ÛÈÎÔ› ÔÚ˘ÎÙÔ› fiÚÔÈ
Ï·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ·fi ¶Úfi‚ÏËÌ·:
ÕÓÈÛË Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ∂Ó¤ÚÁÂÈ· -
ÙȘ Û˘Ì‚·ÙÈΤ˜.
ÔÚ˘ÎÙÒÓ fiÚˆÓ ÀÂÚÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ÂÓÂÚÁÂȷΤ˜
ÀÂÚÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÔÚ˘ÎÙÒÓ
·Ó¿ÁΘ Û ÚÔÛˆÈÎfi Î·È ÎÔÈ-
ÔÚ˘ÎÙÒÓ fiÚˆÓ fiÚˆÓ –◊Ș ηÈ
ÓˆÓÈÎfi Â›‰Ô.
™˘Ó¤ÂȘ Ù˘ η‡Û˘ ÙˆÓ ÚÒ- ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚ-
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È ·ÍÈÔÏÔÁ‹- ʤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜»
ÙˆÓ ˘ÏÒÓ
ÛÔ˘Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Î·È ÌÂÈÔ-
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹-
ÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ‹ÈˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ- ◊Ș ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜
ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Ì·ÙÔ˜ Ì ı¤Ì·
ÎÒÓ ËÁÒÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜.
«ÃÚ‹ÛË Ù˘ ÂÓ¤Ú-
¡· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË Ï‹„Ë ÃÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜: ÁÂÈ·˜ –ƒ‡·ÓÛË
̤ÙÚˆÓ Ì›ˆÛ˘ Ù˘ ηٷӿψ- ∫Ù›ÚÈ·/∫·ÙÔÈΛ·-ªÂÙ·ÊÔÚ¤˜- ÙÔ˘ ·¤Ú·, ÙÔ˘
Û˘ Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Î·È ÛÙËÓ μÈÔÌ˯·Ó›· ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ‰¿-
ÔÚıÔÏÔÁÈ΋ ¯Ú‹ÛË Ù˘. ¶˘ÚËÓÈ΋ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·: ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÊÔ˘˜»
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹- ¯Ú‹Û˘ Î·È Î›Ó‰˘ÓÔÈ
Ì·Ù· Î·È ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ¯Ú‹-
Û˘ Ù˘ ˘ÚËÓÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜.
¡· ÏËÚÔÊÔÚËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÂÚ-
ÁÂȷ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ¿ÏÏˆÓ ¯ˆÚÒÓ.

¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ›‰Ë ÙˆÓ ∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ªÂϤÙË Î·Ù¿ ÂÚ›-

·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ Ô˘ Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛ‹ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ÙˆÛË Ì ı¤Ì· “∏
ÙÔ˘˜ ÚÔÛٷهÂÈ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ
¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘˜ ∏ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÛÙÂÚÂÒÓ ·Ô- ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ Ù˘
ÙÚfiÔ˘˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙˆÓ ·ÔÚ- ÂÚÈÔ¯‹˜ ÌÔ˘”
‚Ï‹ÙˆÓ, ˘‰·ÙÈÎÒÓ Ï˘Ì¿ÙˆÓ, ¯ËÌÈ-
ÚÈÌÌ¿ÙˆÓ. ÎÒÓ ÙÔÍÈÎÒÓ Î·È Ú·‰ÈÂÓÂÚÁÒÓ ªÂϤÙË ‰›Ô˘ ÛÂ
¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ·Ô‚Ï‹ÙˆÓ ¯ÒÚÔ ·Ú·ÁˆÁ‹˜
·Èٛ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Ô˘ ·Á·ıÒÓ Î·È ÂÓË̤-
∏ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Û‹ÌÂÚ· ÚˆÛË ÁÈ· Ù· ̤ÙÚ·
·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ·fi ÙËÓ Î·Î‹ ‰È·¯Â›-
ÚÈÛË ÙˆÓ ·ÔÚÚÈÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ∏ ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈ΋ Ù·Ê‹ ÙˆÓ ·ÔÚ- ·ÓÙÈÚÚ‡·ÓÛ˘
·Ô‚Ï‹ÙˆÓ. ÚÈÌÌ¿ÙˆÓ (‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ηı·-
√ ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ηı·ÚÈÛÌfi˜ ÚÈÛÌfi˜, Ê›ÏÙÚ·,
¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚÈ- ·ÓÙÈÚÚ˘·ÓÙÈ΋
‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Í›· √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË ÛÙËÓ ·Ó·Î‡-
Ù¯ÓÔÏÔÁ›·)
Ù˘ ·Ó·Î‡ÎψÛ˘. ÎψÛË
282
¡· ·ÛÎËıÔ‡Ó ÁÈ· Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ-
‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë Î·ı·ÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ Û¯Ô-
Ï›Ԣ, Ù˘ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜ Î·È Ù˘ ÂÚÈÔ-
¯‹˜ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ˘fiıÂÛË ÚÒÙ·
·ÙÔÌÈ΋ Î·È ÌÂÙ¿ ÎÔÈÓˆÓÈ΋.
¡· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿-
„Ô˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ
Û¯¤ÛÂȘ/ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘ Û ¤Ó· Ù¯ÓËÙfi ‰ÔÌË-
̤ÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ‰È·¯ÚÔÓÈο.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ˘ÏÈο ηٷ-
Û΢‹˜ Î·È Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ.
¡· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Î·Ù·Û΢ÒÓ
Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋
Î·È ·ÈÛıËÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë.
¡· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ·Ú¯¤˜
Ù˘ ‰fiÌËÛ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ
˘Á›·, ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Î·È ÙË ‰È·Ù‹-
ÚËÛË ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ-
ÓÙÔ˜.
¡· Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó ÙÔ
‰ÔÌË̤ÓÔ/Ù¯ÓËÙfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÌÂ
ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ηٷÛÙÚÔʤ˜.
¡· Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙÔ
¢ÔÌË̤ÓÔ/Δ¯ÓËÙfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
Ì ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ˙ˆ‹˜.
¡· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó, Ó· ·Ó·Ï‡ÛÔ˘Ó
Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜
·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰È·‚›ˆÛ˘, ÙÔ ‰ËÌÔ-
ÁÚ·ÊÈÎfi Úfi‚ÏËÌ·, ÙȘ ·ÓıÚÒÈ-
Ó˜ ·Í›Â˜.
¡· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ÎÔÈÓˆÓÈο
ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡Ó
Á‡Úˆ ÙÔ˘˜.
¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜, ÙÔÓ ÙÚfiÔ
˙ˆ‹˜ Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹-
„ÂȘ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.
¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ
ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÎÔÈ-
ÓˆÓÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ó·
ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó Ï‡ÛÂȘ.
¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ıÂÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ
Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰È·-
ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ˙Ô˘Ó Î·È
ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜.
¡· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ÚÔÛÙ·Û›·˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜
∏ ·Ó·Î‡ÎψÛË ˘ÏÈÎÒÓ:
·. ·ÏÔ˘ÌÈÓ›Ô˘
‚. ¯·ÚÙÈÔ‡,
Á. Á˘·ÏÈÔ‡.
‰. Ï·ÛÙÈÎÒÓ
∞ÓıÚÒÈÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›Ô˘
πÛÙÔÚ›· ·ÛÙÈÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì·
ηٷÛ΢ÒÓ “∏ ÂͤÏÈÍË Ù˘
ηÙÔÈΛ·˜ Û ۯ¤ÛË
ªÂϤÙË ‰ÔÌËÌ¤ÓˆÓ ¯ÒÚˆÓ Î·È
ÌÂ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ”
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Ô˘ ÂÈÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÛÂ
·˘ÙÔ‡˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›Ô˘
ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ı¤Ì·
™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÎÙÈÚ›ˆÓ, fiψÓ,
“¶ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰È·-
ÌÂÁ¿ÏˆÓ ¤ÚÁˆÓ Û ۯ¤ÛË Ì ٷ
Ù¿Ú·Í˘ Ù˘ ÈÛÔÚ-
ÚÔ›·˜ Ù˘ ʇÛ˘
∞ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Û ·fi ¤ÚÁ· Ô˘
Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ- Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ
΋ Î·È ·ÈÛıËÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙȘ ÂÚÈÔ¯‹ Ì·˜:
ηٷÛ΢¤˜ ∞Èٛ˜-™˘Ó¤ÂȘ-
™¯¤ÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ˘ÏÈ- §‡ÛÂȘ»
ÎÒÓ – Ú‡·ÓÛ˘ – ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜
™¯¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ‰fiÌËÛË –
Ú‡·ÓÛË – ÔÈÎÔÓÔÌ›· – ÔÈfiÙËÙ·
˙ˆ‹˜
™˘Û¯¤ÙÈÛË ÙÔ˘ ‰ÔÌË̤ÓÔ˘/Ù¯ÓË-
ÙÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ì ÙȘ Ê˘ÛÈ-
Τ˜ ηٷÛÙÚÔʤ˜
™¯¤ÛÂȘ ŒÚÁˆÓ Ì ÙÔ º˘ÛÈÎfi ηÈ
∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
∞ÓıÚÒÈÓ˜ Û¯¤ÛÂȘ Î·È ·Í›Â˜ ¶·È¯Ó›‰È ÚfiÏˆÓ ÌÂ
∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È √ÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ‰È·- ı¤Ì· «√È ˘Ô¯ÚÂÒ-
ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ·Ó·Ù˘ÍÈ·ÎÔ‡ Î·È ÛÂȘ Î·È Ù· ‰ÈηÈÒ-
ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ì·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ»
∞Ó¿Ù˘ÍË Û¯Â‰›Ô˘
∏ ‰ÈÂıÓ‹˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· (μÔÚ¿-
¡fiÙÔ˘, ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ -¢‡Û˘) ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ¤ÎıÂ-
Û˘ Ì ı¤Ì· «√È
∏ ÊÙÒ¯ÂÈ· Î·È Ù· ÌË ÊÈÏÈο ÚÔ˜
‰È¿ÊÔÚ˜ ÂıÓÈÎfi-
ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈο
ÙËÙ˜ Ù˘ ÂÚÈÔ-
ÚfiÙ˘·
¯‹˜ – ™ÙÔȯ›· ÙÔ˘
√ ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈÎfi˜ ·Ú¿ÁˆÓ Î·È Ë ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ‹ıË
·ÓıÚÒÈÓË ˘Á›· Î·È ¤ıÈÌ¿ ÙÔ˘˜»
√È Û˘Óı‹Î˜ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰È·‚›ˆ- ™˘˙‹ÙËÛË Ì ı¤Ì·
Û˘ «Δ· ıÂÙÈο ηÈ
∏ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙˆÓ ÌÂÁ¿- ·ÚÓËÙÈο ÛÙÔȯ›·
ÏˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ: √ ÙÔ˘ ÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡
ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ, ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙÔÓ ÙfiÔ Ì·˜»
Î·È ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÛÙË ‰È·Ú΋ ·Ó¿Ù˘-
ÍË
∞ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜ – πÛfiÙËÙ·
Ê‡ÏˆÓ – ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÌÂÈÔÓÔÙ‹-
ÙˆÓ – ∫ÔÈÓˆÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· –
283
 ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜, ÙˆÓ ·ÙÔÌÈÎÒÓ, ∞Èٛ˜ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
·ÓıÚÒÈÓˆÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ‰ÈηÈ- ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË: ∫·ÏÏȤÚÁÂÈ·
ˆÌ¿ÙˆÓ. ·ÙÔÌÈ΋˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ¢ı‡Ó˘,
¡· ÂÈÛËÌ¿ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔ- ·˘ÙÔÂÈı·Ú¯›·˜, ·Ó¿Ï˄˘ ‰Ú¿-
ÓÔ˘˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·ÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ Û˘ ÁÈ· Ù· ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο Î·È ÎÔÈ-
Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ıÂÙÈΤ˜ Î·È ÓˆÓÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù·
·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ ÙÔ˘˜. ª¤Û· Î·È ÎÒ‰ÈΘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
ΔÔ˘ÚÈÛÌfi˜ Î·È ·ÂÈÊÔÚ›·

5. ªÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
√È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È, ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó
·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ı¤Ì·/Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜. Δ· ‚·ÛÈο ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈο ÂÚÁ·-
Ï›· Ù˘ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ Â›Ó·È ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Ë Â›Ï˘ÛË
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, Ù· ÔÔ›· ·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ·fi ÙË °ÂÓÈ΋ ¢È‰·ÎÙÈ΋ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó-
‰˘·ÛÙÔ‡Ó Ì ¿ÏϘ ÂȉÈÎfiÙÂÚ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜.
·) ™¯¤‰ÈÔ ∂ÚÁ·Û›·˜
∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ۯ‰›Ô˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·ÎÔÏÔ˘ı› Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì-
̤˜ ÙËÓ ÂÍ‹˜ ÔÚ›·: ∂ÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ - ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÛÙfi¯ˆÓ - ™¯Â‰È·ÛÌfi˜
Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÔÏÈÁÔÌÂÏÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ - ∞Ó¿ıÂÛË Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË
ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Û ·ÙÔÌÈÎfi Î·È ÔÌ·‰ÈÎfi Â›Â‰Ô - ™˘˙‹ÙËÛË ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Î·È
ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ï‹„˘ ̤ÙÚˆÓ - ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË - ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË
‚) ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
™ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜
Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ: ∂ÓÙÔÈÛÌfi˜ Î·È ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜/˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ -
∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÛÙfi¯ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ‹ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·-
ÙÔ˜ - ¢ÈÂÚ‡ÓËÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Ï‡ÛÂˆÓ - ™‡ÓÙ·ÍË ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘
Èı·Ó‹˜/Ú·ÏÈÛÙÈ΋˜ χÛ˘ ‹ χÛÂˆÓ - ∂ÈÏÔÁ‹ Ù˘ ηٿÏÏËÏ˘ χÛ˘ ‹ χÛÂ-
ˆÓ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ·ÂÈÊÔÚ›·˜ - ™˘ÁÎÚfiÙËÛË Û¯Â‰›Ô˘ ‰Ú¿Û˘ -
ÀÏÔÔ›ËÛË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ - ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È Â·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ‰È·‰Èηۛ·˜.
Á) ªÂϤÙË ‰›Ô˘
∏ ÌÂϤÙË ‰›Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È Û ٤ÛÛÂÚ· ÛÙ¿‰È·:
1Ô ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡: ¶ÚÔ·Ú·Û΢·ÛÙÈ΋ Â›ÛÎÂ„Ë Î·È ÂÍÔÈΛˆÛË
Ì ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÂϤÙ˘, ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Ù˘ÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ.
2Ô ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Ì·ıËÙÒÓ: ¢È·Ù‡ˆÛË ÛÙfi¯ˆÓ, ÔÚÁ¿ÓˆÛË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
Ô˘ ı· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó, ¿ÓÙÏËÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi ËÁ¤˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘.
3Ô ∂ÚÁ·Û›· ÛÙÔ ‰›Ô: ÈÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÌ¿‰Â˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ó·Ï·Ì‚¿-
ÓÔ˘Ó Ó· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜: ¶·Ú·Ù‹ÚËÛË,
ηٷÁÚ·Ê‹ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ʈÙÔÁÚ¿ÊËÛË, ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·, ÂÊfiÛÔÓ ÙÔ ˘ÏÈÎfi ‰ÂÓ
Â›Ó·È Û¿ÓÈÔ.
4Ô ∂ÚÁ·Û›· ÛÙËÓ Ù¿ÍË: ∂ÎÙ¤ÏÂÛË ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ï‹ı¢ÛË ‹ ·fiÚÚÈ„Ë
˘Ôı¤ÛÂˆÓ Î·È ÛÙÔȯ›ˆÓ, Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ÎÔÈÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂ-
ÛÌ¿ÙˆÓ.
√È ·Ú·¿Óˆ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ï·ÈÛÈÒÓÔÓÙ·È Â›Û˘ Ì ÔÈΛϘ ‰È‰·-
ÎÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜, fiˆ˜:
284
ñ ∞Ó›¯Ó¢ÛË Î·È ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ È‰ÂÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ª¤ıÔ‰Ô˜ ¤Ú¢ӷ˜ Ì ˘Ô‚ÔÏ‹ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ
ñ ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ̤ıÔ‰Ô˜ 644
ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È ÌÂϤÙË ÌÈ·˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋˜ ÂÚ›ÙˆÛ˘
ñ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È ·È¯Ó›‰È· ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘
ñ ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰È¤ÁÂÚÛË
ñ ∞ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË ·fi„ˆÓ
ñ ∞Ó¿‰Ú·ÛË
ñ ¶·È¯Ó›‰È ÚfiψÓ-‰Ú·Ì·ÙÔÔ›ËÛË
ñ ∫·Ù·Û΢‹ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË/¯¿ÚÙË È‰ÂÒÓ
ñ ™˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi˜ ›Ó·Î·˜
ñ ∫·Ù·Û΢‹ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË

6. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜

∂ÈÏÔÁ‹ ı¤Ì·ÙÔ˜ ∏ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ÙÔÈÎfi, ÂıÓÈÎfi Î·È ÛÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÁÎfiÛÌÈÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
¢È·Ù‡ˆÛË ÛÙfi¯ˆÓ √È ÛÙfi¯ÔÈ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙÈÎÔ›, ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ›, ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ›, ·ÈÛıËÙÈ-
ÎÔ›, ·˘ÙÔÌÔÚʈÙÈÎÔ› Î·È ÛÙ¿ÛÂȘ ˙ˆ‹˜.
∏ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Ô‰ËÁ› Û ÌÂÙÚ‹ÛÈÌ·
·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·.
ÃÚÔÓԉȿÁÚ·ÌÌ· ΔÔ ¯ÚÔÓԉȿÁÚ·ÌÌ· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·-
ÙÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÚΛ Ù¤ÛÛÂÚȘ ¤ˆ˜ ÂÓÓ¤· Ì‹Ó˜.
ªÂıÔ‰ÔÏÔÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ∏ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Î·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ‰È‰·ÎÙÈ-
ÎÒÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ ı¤Ì·.
¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ∂Ó¤ÚÁÂȘ √È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ÂÈϤÁÔÓÙ·È ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·ÓÙÈ-
ÛÙÔȯ›· Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ Ù¤ıËÎ·Ó Î·È ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
∫·Ù·Û΢‹ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË / ¯¿ÚÙË È‰ÂÒÓ/ÂÓÓÔÈÒÓ
ÕÓÙÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ/ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi ËÁ¤˜ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘
∫·Ù·Û΢‹ ÔÚÁ¿ÓˆÓ, Ï‹„Ë ÌÂÙÚ‹ÛÂˆÓ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·Ú¯Â›ˆÓ
™‡ÓÙ·ÍË ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏÔÁ›Ô˘ ‹ ËÌȉÔÌË̤Ó˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘
∂›ÛÎÂ„Ë ÛÙËÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ÂÚÈÔ¯‹ Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ.
¢ÈÂÍ·ÁˆÁ‹ ÂÈÚ·Ì¿ÙˆÓ Î·È ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·ÎÒÓ ·Û΋ÛˆÓ
∏ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ¿ÏÏˆÓ Û¯ÔÏ›-
ˆÓ (£ÂÌ·ÙÈο ¢›ÎÙ˘· ¶.∂.)
∂ÈÛÙÔϤ˜ Û ÙÔÈÎÔ‡˜ ÊÔÚ›˜, ˘ËÚÂۛ˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, Î.¿.
™‡ÓıÂÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ∏ Û‡ÓıÂÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ:
√ÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÙÔ˘ ¤ÓÙ˘-
Ô˘ ˘ÏÈÎÔ‡, ÙˆÓ ÌÂÙÚ‹ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Û ›Ó·-
Θ, ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÈÛÙÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÎÔÏ¿˙, Î.¿.
™˘ÁÁÚ·Ê‹ ÛÂÓ·Ú›Ô˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfi-
ÙËÙ˜, ÔÈ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Î·È ÔÈ ÂÌÂÈڛ˜ ·fi ÙÔ fiÏÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·.
∂ÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙˆÓ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Ù˘ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘, Ï‹„Ë Ì¤ÙÚˆÓ, ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‰Ú¿-
ÛˆÓ, Î.¿.
285
 ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ∫·ıÔÚÈÛÌfi˜ Ë̤ڷ˜ Ô˘ ı· Á›ÓÂÙ·È Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ
ηÈÓÔÙfiÌˆÓ ‰Ú¿ÛˆÓ.
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÂÈÙÚÔ‹ Ô˘
Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ Û‡ÏÏÔÁÔ ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ, ·ÓÙÈÚÔÛˆ-
›· Ì·ıËÙÒÓ, Û‡ÏÏÔÁÔ ÁÔÓ¤ˆÓ & ÎˉÂÌfiÓˆÓ, ̤ÏË ÙÔÈ΋˜
·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘.
∫ÔÈÓÔÔ›ËÛË √È ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿-
ÙˆÓ/ÔÚÈÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜.

7. ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË
∫·Ù¿ ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ Ë ·ÍÈÔÏfi-
ÁËÛË ıˆÚÂ›Ù·È ·Ó·Áη›·, ‰ÈfiÙÈ Ì¤Ûˆ ·˘Ù‹˜ ·ÊÂÓfi˜ ÂÎÙÈÌ¿Ù·È Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙË-
Ù· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ë Û˘Ó¯‹˜ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ
Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ. √È ¿ÍÔÓ˜ Î·È Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó
·fi ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ ·Ú¯Èο Ù¤ıËÎ·Ó Î·È ·fi ÙÔ ‚·ıÌfi Â›Ù¢͋˜ ÙÔ˘˜. √È ¿ÍÔÓ˜
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË „˘¯ÔÎÈÓËÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÈηÓÔًوÓ,
Ë ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜. ∞ÓÙ›ÛÙÔȯ· Ù· ÎÚÈ-
Ù‹ÚÈ· ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
1Ô √ ‚·ıÌfi˜ Â›Ù¢Í˘ ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ (.¯. Ë ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛˆÓ, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË
‰ÂÍÈÔًوÓ, Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÎÒ‰Èη ·ÍÈÒÓ, ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜, ÙËÓ ÔÌ¿‰·, ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ)
2 ∏ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ıËÎÂ
Ô

3Ô ∏ ÚˆÙÔÙ˘›· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜

4Ô ∏ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË
5Ô ΔÔ Ï‹ıÔ˜, Ë ÂÙÂÚÔÁ¤ÓÂÈ· Î·È Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ËÁÒÓ Ô˘ ÂÈϤ¯ıËηÓ
6Ô ∏ ÈηÓfiÙËÙ· ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÛÙÔÈ-
¯Â›ˆÓ Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËηÓ
7 ∏ ÂÍ·ÁˆÁ‹/ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË ÙˆÓ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÚԤ΢„·Ó ·fi Ù· ÛÙÔȯ›·,
Ô

ÙȘ ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ Î·È Ù· ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·

8 √ ‚·ıÌfi˜ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ
Ô

9Ô ∏ Û‡ÓıÂÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜

10Ô √ ‚·ıÌfi˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ηÈ, Ù¤ÏÔ˜, fiÔÈ· ¿ÏÏ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ıˆÚ› Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ··Ú·›ÙËÙ·.

8. ÀÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ÀÏÈÎfi ÁÈ· ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi

°È· ÙË ÛÙ‹ÚÈÍË, ۯ‰ȷÛÌfi Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË, ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜
∂Î·›‰Â˘Û˘ ÚԂϤÂÙ·È Ë Û˘ÁÁÚ·Ê‹ Ô‰ËÁÔ‡/‚ÔËı‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ Î·È ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘. √ Ô‰ËÁfi˜ ·˘Ùfi˜ ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿-
ÓÂÈ ¤Ó· ÁÂÓÈÎfi ıˆÚËÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ¿ÍÔÓ˜ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘
Î·È ı· Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Îfi Ô‰ËÁfi, Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο
Û¯¤‰È· ÂÚÁ·Û›·˜.
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Â›Û˘ Û¯ÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÙÔ˘ À¶∂¶£, ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ·ÔÛÙ·Ï› ÛÙ· ÁÚ·-
Ê›· ˘¢ı‡ÓˆÓ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ Î·È ÛÙ· ∫¤ÓÙÚ· ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜
∂Î·›‰Â˘Û˘.
¶ËÁ‹: http://www.pi-schools.gr/download/programs/depps/31depps_Peribalontikis.pdf
286 (22/1/2007)
 ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜:
§‹„Ë ·fiÊ·Û˘
μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ, ∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ Ù‡Ô Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÛÙË «§‹„Ë ∞fiÊ·Û˘»,
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÌÂÏÏÔÓÙÈο Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Ó·
·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÚÔ‚ÏË-
Ì¿ÙˆÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
√È ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ, ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙË ÌÂϤÙË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙË-
Ù·˜, ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÛÎÔfi ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘».
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ
Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘».
ñ ¡· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ¤ÚÁˆÓ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘», Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó
ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘-
ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó √‰ËÁÔ‡˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ¤ÚÁ·.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘»
ñ ∫·Ù·ÓfiËÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
ñ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ
ñ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ÌÂٷ͇ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ˘ÔΛÌÂÓˆÓ Û ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜/·ÍÈÔÏfiÁËÛË ·fiÊ·Û˘
ñ ¢È¿¯˘ÛË Ï‡Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
ñ ¶ËÁ¤˜ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ ¤ÚÁˆÓ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘»
ñ √‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ¤ÚÁˆÓ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘»

287
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· £ÂÌ·ÙÈ΋ ∂ÓfiÙËÙ· ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ¤Ó· ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
¤ÚÁÔ˘ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘», Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ë «£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË». ∞Ú¯Èο
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ô ÛÎÔfi˜ Î·È Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤-
¯ÂÈ·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘
Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó.
∂ÈϤÔÓ, οı ÂÚÒÙËÛË Ï·ÈÛÈÒÓÂÙ·È ·fi ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

«£∂∞Δƒπ∫∏ ¶∞ƒ∞™Δ∞™∏»
Δ‡Ô˜ ¤ÚÁÔ˘: §‹„Ë ·fiÊ·Û˘
¶Ï·›ÛÈÔ: ¶ÚÔÛˆÈ΋ ˙ˆ‹

™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ «£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË» Â›Ó·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÌÂٷ͇ ‰È·Êfi-

ÚˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Ô˘ ˘fiÎÂÈÓÙ·È Û ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù¤ÛÛÂ-
ÚȘ Ê›ÏÔÈ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Ì›· ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË.
øÛÙfiÛÔ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ, ηıÒ˜ Î·È ÔÈΛϘ Â͈ۯÔÏÈΤ˜ ˘Ô-
¯ÚÂÒÛÂȘ. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Û ̛· ÌÂÁ¿ÏË fiÏË, fiˆ˜ Ë ∞ı‹Ó·, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ı¤·-
ÙÚ· Î·È ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È ÏÔÈ-
fiÓ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó, ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È, ÔÈ¿
ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ ÒÛÙÂ
·ÊÂÓfi˜ Ó· ÈηÓÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ fiψÓ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ Ó· ÍÂÂÚÓÈfiÓÙ·È ÔÈ
ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ·fi ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙÔ˘˜.
ŒÓ· ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ - ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜-‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∞ÊÔ‡ ‰È·‚¿ÛÂÙ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ - ÂÚ¤ıÈÛÌ· Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙȘ
ÂfiÌÂÓ˜ ÛÂÏ›‰Â˜, Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÙ ӷ ÂÓÙÔ›ÛÂÙÂ Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÙ (·) ÙȘ ‰È·-
ı¤ÛÈ̘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Î·È (‚) ÙÔ˘˜ ÙÈı¤ÌÂÓÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
«£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË».

Δ· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙȘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ηÈ

ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· «£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË», ηıÒ˜
Â›Û˘ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û‹˜ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜:
ñ √È ‰È·ı¤ÛÈ̘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Â›Ó·È ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
ÔÔ›ˆÓ ¤¯Ô˘Ó Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·Û‹ ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-
Ô‡ÓÙ·È ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙÔÓ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi Ù‡Ô, ηıÈÛÙÒÓÙ·˜ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ
·˘Ùfi Úfi‰ËÏË ÙË Û˘Ó¿ÊÂÈ· ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ì ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙË-
288
 Ù·˜. ™Ù· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·˘Ù¿ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ (›‰Ô˜, Û˘ÁÁڷʤ·˜, ÛÎËÓÔı¤Ù˘, ÏÔÈÔ› Û˘ÓÙÂÏÂ-
ÛÙ¤˜), Û‡ÓÙÔÌË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ù˘ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ú¿ÛÙ·Û˘, Ô
ÙfiÔ˜, ÔÈ Ë̤Ú˜ Î·È ÒÚ˜ ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È Ë ÙÈÌ‹ ÙÔ˘ ÂÈÛÈÙËÚ›Ô˘.
ñ √È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙ·È (·) ÛÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ
Ê›ÏˆÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, (‚) ÛÙȘ ‚‰ÔÌ·‰È·›Â˜ Â͈-
Û¯ÔÏÈΤ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Û ÌÔÚÊ‹
›Ó·Î· Î·È (Á) ÛÙȘ Ë̤Ú˜ Î·È ÒÚ˜ ¤Ó·Ú͢ ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.

√È Ì·ıËÙ¤˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ Úfi‚ÏË-

Ì· «£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË», Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiÏ· Ù· ·Ú·¿-
Óˆ ‰Â‰Ô̤ӷ (‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ Ì·ıËÙÒÓ, ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·-
ÛÙ¿ÛˆÓ, ‚‰ÔÌ·‰È·›ÔÈ Â͈ۯÔÏÈÎÔ› ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ›) Î·È Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙË-
Ù˜ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡ Î·È Û˘Ó‰È·ÛÙÈÎÔ‡ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡.

√ °È¿ÓÓ˘, Ë ∂ϤÓË, Ë πˆ¿ÓÓ· Î·È Ô ¶¤ÙÚÔ˜ Â›Ó·È Ê›ÏÔÈ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ı¤ÏÔ˘Ó
¤Ó· ‚Ú¿‰˘ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Ì·˙› ÌÈ· ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË. ∏ πˆ¿ÓÓ· ÙÔ˘˜ ›Â
fiÙÈ ‚ϤÂÈ fiÏ· Ù· ı·ÙÚÈο ›‰Ë, ·ÏÏ¿ ÚÔÙÈÌ¿ Ó· ¤¯Ô˘Ó ŒÏÏËÓ· Û˘ÁÁڷʤ·, ÁÈ·Ù›
ı¤ÏÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ Ù‹˜ Â›Ó·È ÔÈΛ˜. ™ÙÔÓ °È¿ÓÓË ‰ÂÓ ·Ú¤ÛÔ˘Ó
ÔÈ ÂÈıˆڋÛÂȘ, Ë ∂ϤÓË ‚·ÚÈ¤Ù·È ÛÙ· ¤ÚÁ· ÂÔ¯‹˜, ÂÓÒ Ô ¶¤ÙÚÔ˜ ‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ ÙÔÓ
ÂÎÓ¢ڛ˙Ô˘Ó ÔÈ ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ.
∞fi ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÂÚÈÔ‰Èο ‚Ú‹Î·Ó ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÏËÚÔÊÔڛ˜.

∏Δ∞¡ √§√π Δ√À™ ¶∞π¢π∞ ª√À

Δ∞ƒΔ√Àº√™
∫ˆÌˆ‰›· ÙÔ˘ ªÔÏȤÚÔ˘
™ÎËÓÔı.: ∫. ΔÛÈ¿ÓÔ˜.
¶·›˙Ô˘Ó: £. ∫·Ú·Î·ÙÛ¿Ó˘,
°. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, ∂Ï. ƒ‹ÁÔ˘,
ª. ∫·Ï·Ù˙ÔÔ‡ÏÔ˘.
ªÂÙ¿ÊÚ.: ∫.Ã. ª‡Ú˘.
™ÎËÓ.-ÎÔÛÙ.: ƒ. °ÂˆÚÁÈ¿‰Ô˘.
√ ·ÓÔ‡ÚÁÔ˜ Δ·ÚÙÔ‡ÊÔ˜ Ì ÙȘ ‰ÔÏÔÏÔ˘
ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙ·ÙÒÓÂÈ ÙË ˙ˆ‹ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÙÔ˘
‡ÈÛÙÔ˘ √ÚÁÎfiÓ.
∞§º∞
¶·ÙËÛ›ˆÓ 37, 2105238742
∞ÔÁ.: ΔÂÙ. (Ï·˚΋) 7.15 Ì.Ì., ¶¤Ì. 7.30 Ì.Ì.,
™¿‚. (Ï·˚΋), ∫˘Ú. 6.15 Ì.Ì.
μÚ·‰.: ¶¿Ú., ™¿‚., ∫˘Ú. 9.15 Ì.Ì., 4 24,00,
Ï·˚΋-ÊÔÈÙ.: 4 18,00, ·È‰.: 4 16,00
∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘ ÕÚıÔ˘Ú ª›ÏÂÚ
™ÎËÓÔı.: °. πÔÚ‰·Ó›‰Ë˜.
¶·›˙Ô˘Ó: ∫. ∫·˙¿ÎÔ˜, ∞ÊÚ. °ÚËÁÔÚÈ¿‰Ô˘,
∞Ï. ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘, ∫ˆÓ. ∫·˙¿ÎÔ˜,
π. ª·ÚÈÓ¿Î˘, °. ªÈ¯ÂÏ‹˜.
ªÂÙ¿ÊÚ.: ∞Ï. ∫Ô¤Ó.
™ÎËÓ.-ÎÔÛÙ.: °. ¶¿ÙÛ·˜.
ªÔ˘Û.: º. ΔÛ·Ï·¯Ô‡Ú˘.
™ÙÔ ÎÏ·ÛÈÎfi, ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ 1947
ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ‚ÈÔÌ‹¯·ÓÔ˜, ηٷ-
Û΢·ÛÙ‹˜ ÔÏÂÌÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÔ-
ηÏ› ¿ıÂÏ¿ ÙÔ˘ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ 21 ÈÏfiÙˆÓ. ŒÚÁÔ
ÌÂ Û˘ÁÎÈÓËÛȷΤ˜ ÂÓÙ¿ÛÂȘ, Â›Ó·È Ì›· ·fi ÙȘ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ÙÔ˘ ÚÔÛÊ¿Ùˆ˜ ÂÎÏÈ-
fiÓÙÔ˜ ‰È¿ÛËÌÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ·.
Δ∑∂¡∏ ∫∞ƒ∂∑∏
∞η‰ËÌ›·˜ 3, 2103636144
∞ÔÁ: ΔÂÙ. (Ï·˚΋) 7.15 Ì.Ì., ™¿‚. (Ï·˚΋),
∫˘Ú. 6.15 Ì.Ì., μÚ·‰: ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚., ∫˘Ú.
9.15 Ì.Ì., 4 24,00, Ï·˚΋: 4 18,00, ÊÔÈÙ.:
4 18,00, ·È‰.: 4 16,00

289
 ª∞ª∞ ∂ƒÃ√ª∞π
∂ÚˆÙÈÎfi ÙÔ˘ ∞ÓÙÒÓË ∫·Ú·ÁÈ¿ÓÓË
™ÎËÓÔı.: ∞Ï. §È·ÎfiÔ˘ÏÔ˜.
¶·›˙Ô˘Ó: °. ∫ÔÓÙÔfi‰Ë˜, ∫. ∫Ô‡ÎÈÔ˜,
∂‡Ë ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï, μ. ∫Ô˘ÙÛÔÔ‰ÈÒÙË.
∫ÔÛÙ.: ∫. ª·ÚοÎË.
ªÔ˘Û.: ¡. ¶·ÓÙÂÏ›‰Ë.
ÃÔÚÔÁÚ.-ΛÓËÛË: ª. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘
μÚ·‚Â˘Ì¤ÓÔ ·fi ÙËÓ ∂Ù·ÈÚ›· ∂ÏÏ‹ÓˆÓ
§ÔÁÔÙ¯ÓÒÓ (2000), ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÛÎÏËÚfi
ÙÔ›Ô ÙÔ˘ 21Ô˘ ·ÈÒÓ·, ̤۷ ·fi ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘
μ·Û›ÏË Ô˘ ·Ï‡ÂÈ ·Ó·Ì¤Û· ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜
Û˘Ì‚¿ÛÂȘ, ÙÔ ¿ıÔ˜ Î·È ÙË ÏÔÁÈ΋. ∏ ·Ú¿-
ÛÙ·ÛË, ÏfiÁˆ ÙˆÓ È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÏÌËÚÒÓ ÛÎËÓÒÓ,
Â›Ó·È ·Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· ·ÓËÏ›ÎÔ˘˜.
¢∏ª∏Δƒ∏™ ¶√Δ∞ªπΔ∏™
πÏÈÛ›ˆÓ 21 Î·È ∫ÂÚ·ÛÔ‡ÓÙÔ˜, 2107481695
μÚ·‰: ΔÂÙ., ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚., ∫˘Ú. 9.15 Ì.Ì.
ªÂÙ·ÌÂÛ: ¶·Ú. 00:05, 4 21,00, ÊÔÈÙ.: 4 15,00
∫¿ı ¶¤Ì. 4 15,00.
∏ £∂π∞ ∞¶’ Δ√ ™π∫∞°√
∫ˆÌˆ‰›· ÙÔ˘ ∞ϤÎÔ˘ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˘
™ÎËÓÔı.: ¶. ºÈÏÈ›‰Ë˜.
¶·›˙Ô˘Ó: ∞. ¶·Ó·ÁȈÙÔÔ‡ÏÔ˘,
∫. ΔÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏfiÔ˘ÏÔ˜, ™. √Ï˘Ì›Ô˘,
¶. √ÚÎfiÔ˘ÏÔ˜, ∞. §¿ÌÚË.
™ÎËÓ.: °. °·‚·Ï¿˜.
∫ÔÛÙ.: °. ªÂÙ˙ÈÎÒÊ.
∏ ÕÓÓ· ¶·Ó·ÁȈÙÔÔ‡ÏÔ˘ ˆ˜ ¿ÏÏË °ÂˆÚÁ›·
μ·ÛÈÏÂÈ¿‰Ô˘ ηٷÊÙ¿ÓÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ηÈ
‚¿˙ÂÈ ÛÙfi¯Ô Ó· ·ÓÙÚ¤„ÂÈ ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ·ÓÈ-
„Ȥ˜ Ù˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ Î··ÙÛÔÛ‡ÓË
Ù˘. ∏ ·Í¤¯·ÛÙË ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋ ÂÈÙ˘¯›·
ÙÔ˘ ’57 ˙ˆÓÙ·Ó‡ÂÈ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ı·-
ÙÚÈÎfi Û·Ó›‰È.
∏μ∏
™·ÚÚ‹ 27, æ˘ÚÚ‹, 2103215127
∞ÔÁ: ΔÂÙ. 7.30 Ì.Ì., ™¿‚., ∫˘Ú. 6.15 Ì.Ì.
μÚ·‰: ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚., ∫˘Ú. 9.15 Ì.Ì., 4
25,00, Ï·˚΋-ÊÔÈÙ.: 4 18,00.
¢∂∫∞Δ∏ ∂μ¢√ª∏ ¡ÀÃΔ∞
∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘ ∞fiÛÙÔÏÔ˘ ¢ÔÍÈ¿‰Ë
™ÎËÓÔı.: ∞ÓÙ. ∫·ÊÂÙ˙fiÔ˘ÏÔ˜.
¶·›˙Ô˘Ó: °. ∫ÔÙ·Ó›‰Ë˜, ™. ™Ì˘ÚÓ·›Ô˘,
∂‡· ∫ÔÙ·Ó›‰Ë, π˙. ∫ÔÁ‚›Ó·, £. ¢‹ÌÔ˘.
™ÎËÓ.- ÎÔÛÙ.: ª. ΔÚÈÎÂÚÈÒÙË.
ºˆÙÈÛ.: ª. ª¿Û¯·.
ΔÔ ¤ÚÁÔ ÂÎÙ˘Ï›ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ ¶Ú›ÓÛÙÔÓ, ÛÙ· Ù¤ÏË
Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1970, Î·È ÛÙ‹ÓÂÈ ÌÈ· ˘Ô-
ıÂÙÈ΋ ÂΉԯ‹ ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ËÌÂÚÒÓ Ù˘
˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ∫Ô˘ÚÙ °Î¤ÓÙÂÏ, ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ô˘
ÔÈ ÔÌfiÙ¯ÓÔ› ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·Û·Ó «Ó¤Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË»
∞¡∂™π™
∫ËÊÈÛ›·˜ 14, 2107707227
μÚ·‰: ΔÂÙ. (Ï·˚΋), ∫˘Ú. 8 Ì.Ì., ¶¤Ì., ¶·Ú.,
™¿‚. 9 Ì.Ì., 4 22,00, 4 16,00, Ï·˚΋: 16,00,
ÊÔÈÙ.: 4 14,00
¶ËÁ‹: http://www.athinorama.gr/theatre/data/performances (15/12/2006)
290
ª¶∞ª¶∞ ª∏¡ •∞¡∞¶∂£∞¡∂π™
¶∞ƒ∞™∫∂À∏
∫ˆÌˆ‰›· ÙˆÓ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ƒ‹Á·, ¢ËÌ‹ÙÚË
∞ÔÛÙfiÏÔ˘
™ÎËÓÔı.: ∞Ï. ƒ‹Á·˜.
¶·›˙Ô˘Ó: ∫. μÔ˘ÙÛ¿˜, °·Ï·ÓÔÔ‡ÏÔ˘, ∞. ∫Ô˘Ú‹,
∂Ï. °ÂÚ·ÛÈÌ›‰Ô˘, ∞. ¶··‰ËÌËÙÚ›Ô˘.
™ÎËÓ.: §. ∞Û‚ÂÛÙ¿.
∫ÔÛÙ.: ∞Ï. ºÔ‡ÎÔ˜. ºˆÙ.: ™. ªÈÚÌ›Ï˘.
√ ·Ù¤Ú·˜ Âı·›ÓÂÈ Í·ÊÓÈο. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯È-
ÛÙÔÓ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÏÔÈ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ÒÚ· Ù˘ Îˉ›-
·˜ fiÔ˘ fiÏ· ·Ó·ÙÚ¤ÔÓÙ·È. ª·‡ÚË ÎˆÌˆ‰›· ÌÂ
lifestyle ÛÙÔȯ›·, Ô˘ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÁÈ· 3Ë
¯ÚÔÓÈ¿ ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔ §·Ì¤ÙË ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿.
§∞ª¶∂Δ∏
§. ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú·˜ 106, 2106463685
∞ÔÁ: ™¿‚. (Ï·˚΋), ∫˘Ú. 6 Ì.Ì., μÚ·‰: ΔÂÙ. 8
Ì.Ì., ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚., ∫˘Ú. 9 Ì.Ì., 4 25,00,
Ï·˚΋: 4 22,00, ÊÔÈÙ.: 4 16,00.
Δ√ Δƒ∂¡ΔÀ £∞ ™ºÀƒπ•∂π Δƒ∂π™
º√ƒ∂™
∂ÈıÂÒÚËÛË ÙˆÓ ™Ù·Ì¿ÙË º·ÛÔ˘Ï‹, ∫ÔÛÌ¿
μ›‰Ô˘, μ·ÁÁ¤ÏË ¡¿ÛË, ¶·ÓÙÂÏ‹ ∫·Ó·Ú¿ÎË
™ÎËÓÔı.: ™Ù. º·ÛÔ˘Ï‹˜.
¶·›˙Ô˘Ó: ™Ù. º·ÛÔ˘Ï‹˜, ∂Ï. ∫·ÛÙ¿ÓË,
ª. ΔÔ˘Ì·Û¿ÙÔ˘, ™Ù. ¡ÈÎÔÏ·˝‰Ë˜, °. ∑Ô˘Á·Ó¤Ï˘.
™ÎËÓ.: °. °·‚·Ï¿˜.
∫ÔÛÙ.: ∞ÁÁ. ª¤ÓÙ˘.
¡Ô‡ÌÂÚ· Ì ·ÛÙ›˜ ·Ù¿Î˜ Î·È ÎˆÌÈΤ˜ ηٷ-
ÛÙ¿ÛÂȘ, Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Ì ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Û ÌÈ· ÂÈıÂÒ-
ÚËÛË Ô˘ ·ÓÙÏ› ˘ÏÈÎfi ·fi ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ì·˜.
¢∏ª∏Δƒ∏™ Ã√ƒ¡
∞ÌÂÚÈ΋˜ 10, 2103612500
∞ÔÁ: ™¿‚.( Ï·˚΋), ∫˘Ú. 6 Ì.Ì.
μÚ·‰: ΔÂÙ., 8 Ì.Ì., ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚., ∫˘Ú. 9
Ì.Ì., 4 25,00, 4 22,00, Ï·˚΋-ÊÔÈÙ.: 4 18,00.
∫¿ı ¶¤Ì. ÁÈ· ı·٤˜ οو ÙˆÓ 25 ÂÙÒÓ Î·È
¿Óˆ ÙˆÓ 65 ÂÙÒÓ 4 18,00.
Δπ ∞¶∂°π¡∂ ∏ ¡√ƒ∞
¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi
™ÎËÓÔı.: °. §È‚·Ófi˜.
∞fi ÙÔ˘˜ £Â·ÙÚ›ÓÔ˘˜ £Â·Ù¤˜.
ªÂÙ¿ÊÚ.: ª. ªÈ¯·Ï¿ÙÔ˘.
™ÎËÓ.-ÎÔÛÙ.: ∫. ª·˘ÚÔÌ·Ù¿ÎË.
ªÔ˘Û.: °. ª›ÏÂÚ.
ÃÔÚÔÁÚ.: ª. °ÂÚÔ‰‹ÌÔ˘
™Ô˘‰‹ ¿Óˆ ÛÙÔ «∫Ô˘ÎÏfiÛÈÙÔ» ÙÔ˘ ÿ„ÂÓ.
∏ ÎÏ·ÛÈ΋ ËÚˆ›‰· ÍÂÎÈÓ¿ ÌÈ· ‰˘Ó·ÌÈ΋ ·Ó·-
̤ÙÚËÛË Ì ÙȘ ÂÈı˘Ì›Â˜ Ù˘, ÌË ‰ÈÛÙ¿˙Ô-
ÓÙ·˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ·ÎfiÌ· Î·È ÙÔ˘˜ ÈÂÚÔ‡˜
ıÂÛÌÔ‡˜ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ıÚËÛΛ·˜.
¶∞¡Δ√ªπª∞-¶√§ÀÃøƒ√™ Δ∂á∏™
∫˘„¤Ï˘ 15, 2108819571
∞ÔÁ: ∫˘Ú. 7.30 Ì.Ì., μÚ·‰: ¶¤Ì., ¶·Ú., ™¿‚.
9.30 Ì.Ì., 4 15,00, ÊÔÈÙ.: 4 10,00
 ∂ÚÒÙËÛË 1

√È Ù¤ÛÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ, ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ,

ÌÂډ‡ÙËÎ·Ó Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ οıÂ
·Ú¿ÛÙ·Û˘. °È· Ó· ‰È¢ÎÔÏ˘ÓıÔ‡Ó, ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÙÔÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ›Ó·Î·.
™˘ÌÏ‹ÚˆÛ ٷ ÎÂÓ¿ ÙÔ˘ ·Ú·Î¿Ùˆ ›Ó·Î· Ì ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ı·ÙÚÈΤ˜
·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ.

ΔπΔ§√™ £∂∞Δƒπ∫√À ∂ƒ°√À ∂π¢√™ ∂§§∏¡∞™ ∂¶√Ã∏ ™Δ∏¡ √¶√π∞

£∂∞Δƒπ∫√À ™À°°ƒ∞º∂∞™ ∞¡∞º∂ƒ∂Δ∞π Δ√
∂ƒ°√À (Ó·È/fi¯È) £∂∞Δƒπ∫√ ∂ƒ°√

«Δπ ∞¶∂°π¡∂ ∏ ¡√ƒ∞» fi¯È

«ª¶∞ª¶∞ ª∏¡ •∞¡∞-

¶∂£∞¡∂π™ ¶∞ƒ∞™∫∂À∏» ∫ˆÌˆ‰›·

«∏ £∂π∞ ∞¶√ Δ√ ™π∫∞°√»

«ª∞ª∞ ∂ƒÃ√ª∞π» ™‡Á¯ÚÔÓÔ

«¢∂∫∞Δ∏ ∂μ¢√ª∏ ¡ÀÃΔ∞»

«Δ√ Δƒ∂¡ΔÀ £∞ ™ºÀƒπ•∂π

Δƒ∂π™ º√ƒ∂™»

«∏Δ∞¡ √§√π Δ√À™

¶∞π¢π∞ ª√À»

«Δ∞ƒΔ√Àº√™»

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 1

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÔȤ˜ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1; °È· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË
·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ı· Û·˜ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ˜ Ô ¶›Ó·Î·˜ 1, fiÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È
Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘» (‚Ï. ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜:
£ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡Ô˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜).

√È Ì·ıËÙ¤˜, ÁÈ· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:

ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·˜ ÏËÚÔÊÔ-
ڛ˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ËÁ¤˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÙÚ¤-
ÍÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Ù· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·ÚÔ˘Û›·Û˘
ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ fiÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ
·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ (ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜). ∂ÈϤÔÓ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó
291
 Î·È Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙÔ˘ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ·ÊÔ-
ÚÔ‡Ó ÛÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ (ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ›).
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Û˘Ó·Ê›˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ù·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· Û˘Ó‰ÂıÔ‡Ó
Ì ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ (ÎÚÈÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÂÈÛ·-
ÁˆÁÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘). ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Î·È
Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó, ·fi ÙȘ ÔÈΛϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙˆÓ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·ÚÔ˘Û›·Û˘
ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó (›‰Ô˜,
ŒÏÏËÓ·˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ‹ fi¯È, ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜) Î·È Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜
ÙÔ˘ ÚÔ˜ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË ›Ó·Î·. ΔÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ ˆ˜ ηٿÏÏËÏÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ
Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó, Â›Ó·È ÔÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛ-
Û¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ٷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ.
ñ ¡· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Èı·Ó¤˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤„Ô˘Ó ÙȘ ÂÈ-
ÏÂÁ̤Ó˜ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ›Ó·Î· Î·È Ó· Û˘ÌÏË-
ÚÒÛÔ˘Ó Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÙÔÓ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ›Ó·Î·.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó·Ó Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ ·Ú·Î¿Ùˆ Û˘ÌÏËڈ̤ÓÔ˜ ›Ó·Î·˜.

ΔπΔ§√™ £∂∞Δƒπ∫√À ∂ƒ°√À ∂π¢√™ ∂§§∏¡∞™ ∂¶√Ã∏ ™Δ∏¡ √¶√π∞

£∂∞Δƒπ∫√À ™À°°ƒ∞º∂∞™ ∞¡∞º∂ƒ∂Δ∞π Δ√
∂ƒ°√À (Ó·È/fi¯È) £∂∞Δƒπ∫√ ∂ƒ°√

«Δπ ∞¶∂°π¡∂ ∏ ¡√ƒ∞» ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi Ó·È ¢È·¯ÚÔÓÈÎfi

«ª¶∞ª¶∞ ª∏¡ •∞¡∞- ∫ˆÌˆ‰›· Ó·È ™‡Á¯ÚÔÓÔ

¶∂£∞¡∂π™ ¶∞ƒ∞™∫∂À∏»

«∏ £∂π∞ ∞¶√ Δ√ ™π∫∞°√» ∫ˆÌˆ‰›· Ó·È ¢ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 50

«ª∞ª∞ ∂ƒÃ√ª∞π» ∂ÚˆÙÈÎfi Ó·È ™‡Á¯ÚÔÓÔ

«¢∂∫∞Δ∏ ∂μ¢√ª∏ ¡ÀÃΔ∞» ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi Ó·È ¢ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 70

«Δ√ Δƒ∂¡ΔÀ £∞ ™ºÀƒπ•∂π ∂ÈıÂÒÚËÛË Ó·È ™‡Á¯ÚÔÓÔ

Δƒ∂π™ º√ƒ∂™»

«∏Δ∞¡ √§√π Δ√À™ ¶∞π¢π∞ ª√À» ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi fi¯È ¢ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 50

«Δ∞ƒΔ√Àº√™» ∫ˆÌˆ‰›· fi¯È ∂Ô¯‹˜

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

292
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, Î·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ‚·ıÌfi ÂÍÔÈΛˆÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜
Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, Ë ∂ÚÒÙËÛË 1 ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‰È·Ù˘ˆı› ˆ˜ ÂÍ‹˜:
√È Ù¤ÛÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ, ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿-
ÛÂȘ, ÌÂډ‡ÙËÎ·Ó Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÔȤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ
ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ fiÏ˘ Ù˘ ·Ú¤·˜. °È· Ó· ‰È¢ÎÔÏ˘ÓıÔ‡Ó ·ÔÊ¿ÛÈ-
Û·Ó Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ¤Ó·Ó ›Ó·Î· ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ù¤ÙÔÈ-
ÔÓ ÒÛÙ ӷ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È, ÁÈ· οı ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË, Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
Ù˘ ·Ú¿ÛÙ·Û˘ Ô˘ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ.
∞ÊÔ‡ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂȘ ÔÈ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÔÈ Ù¤Û-
ÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂȘ Î·È Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÂȘ ÙÔÓ ›Ó·Î·.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ·˘Í¿ÓÂÙ·È ‹ ÌÂÈÒÓÂÙ·È Ô ‚·ıÌfi˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 1;
∞ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜.

™ÙÔÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ›Ó·Î· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÙÔ Â‚‰ÔÌ·‰È·›Ô ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ Â͈ۯÔÏÈÎÒÓ

‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ.
°π∞¡¡∏™ ñ ºÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ 8ÌÌ -10ÌÌ Î¿ı ¢Â˘Ù¤Ú·, ΔÂÙ¿ÚÙË Î·È ¶¤ÌÙË.
ñ ∫¿ı ™·‚‚·ÙÔ·ÚÈ·ÎÔ ËÁ·›ÓÂÈ Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÂÍÔ¯ÈÎfi
ÙÔ˘˜ ÛÙ· ∫·Ì¤Ó· μÔ‡ÚÏ·.
∂§∂¡∏ ñ π‰È·›ÙÂÚÔ Ì¿ıËÌ· ª·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ, 5ÌÌ-7ÌÌ, οı ΔÚ›ÙË Î·È ¶¤ÌÙË.
ñ ª·ı‹Ì·Ù· ÎÈı¿Ú·˜ οı ¢Â˘Ù¤Ú· 8ÌÌ-9ÌÌ
πø∞¡¡∞ ñ ºÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ, 8ÌÌ-10ÌÌ, οı ¢Â˘Ù¤Ú·, ΔÂÙ¿ÚÙË Î·È ¶¤ÌÙË.
ñ ∫ÔÏ˘Ì‚ËÙ‹ÚÈÔ, 4ÌÌ-5ÌÌ , ΔÚ›ÙË Î·È ¶¤ÌÙË Î·È 12-1ÌÌ ÙÔ ™¿‚‚·ÙÔ
ñ √È ÁÔÓ›˜ Ù˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Á˘Ú›˙ÂÈ Û›ÙÈ Î¿ı ‚Ú¿‰˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ ·ÚÁfiÙÂÚÔ
ÛÙȘ 12 Î·È Ó· ÌËÓ ‚ϤÂÈ ¤ÚÁ· ·Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ·ÓËÏ›ÎÔ˘˜.
¶∂Δƒ√™ ñ ºÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ, 6ÌÌ- 8ÌÌ, ΔÚ›ÙË Î·È ¶¤ÌÙË Î·È 10Ì-12 Ì ÙÔ ™¿‚‚·ÙÔ.
ñ °˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ, 4ÌÌ-5ÌÌ, οı ¢Â˘Ù¤Ú· Î·È ΔÂÙ¿ÚÙË.

∂ÚÒÙËÛË 2

™Â ÔÈ¿ ‹ ÔȤ˜ ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¿Ó ̷˙› ÔÈ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ

Î·È fiÙÂ; ∞ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜.

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÔȤ˜ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2;

293
 ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· ·˘Ùfi ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Ù˘
ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÌÈ·˜ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ú¿ÛÙ·Û˘, ¤¯ÂÈ ÔÏ-
Ϥ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ (fiÛ˜ Î·È ÔÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ) Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ Â͈-
Û¯ÔÏÈΤ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ı·ÙÚÈΤ˜ ÚÔÙÈ-
Ì‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜.
√È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ì ‚¿ÛË ÙȘ
ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È:
ñ ·fi ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ,
ñ ·fi ÙÔÓ ›Ó·Î· Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 1, –·ÊÔ‡ ÙÔÓ Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó–, Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ Ù·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ,
ñ ·fi Ù· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙȘ ÒÚ˜ Î·È ÙȘ
Ë̤Ú˜ ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È
ñ ·fi ÙÔÓ ›Ó·Î· Ì ÙÔ Â‚‰ÔÌ·‰È·›Ô ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ Â͈ۯÔÏÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹-
ÙˆÓ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ê›ÏˆÓ.

∫·ÙfiÈÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ò˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ fiϘ ·˘Ù¤˜ ÔÈ

ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ·ÊÔ‡ ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÔȤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Û˘Ó·Ê›˜ Î·È ÔȤ˜ fi¯È
Ì ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÈχÛÔ˘Ó, Ó· ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÒÛÙ ӷ
ηٷϋÍÔ˘Ó Û ÌÈ· ·fiÊ·ÛË Ô˘ Ó· Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÂÈ fiϘ ÙȘ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ÂÓ·ÏÏ·-
ÎÙÈΤ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÈı¤ÌÂÓÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜.
√È ÔÈΛÏÔÈ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ (‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ
ʛψÓ, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, ÒÚ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, ¯ÚÔÓÈÎÔ›
ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› ÏfiÁˆ Â͈ۯÔÏÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ) ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙË-
Ù· ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ Û˘¯Ó¿ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙË-
Ù¿ ÙÔ˘˜ fiÙ·Ó Î·ÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ, Î·È Èı·Ó¿, ÔÏÏÔ› Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌËÓ
ηÙÔÚıÒÛÔ˘Ó Ó· Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ó fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. øÛÙfiÛÔ, Ë
·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È ‰È·Ù‡ˆÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ Â›Ó·È ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì·
(ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË).
∂ÈϤÔÓ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Û˘Ï-
ÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ¤Î·Ó·Ó Î·È Ô˘ ÙÔ˘˜ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙË Ï‹„Ë Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ·fi-
Ê·Û˘.
ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ÌfiÓÔ ·Ô‰ÂÎÙ‹ χÛË (·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Ì›·˜ ı·-
ÙÚÈ΋˜ ·Ú¿ÛÙ·Û˘) Ô˘ Ó· ÈηÓÔÔÈ› fiϘ ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈ-
ÛÌÔ‡˜ ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ·˘ıÂÓÙÈ΋ ʇÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ηıÒ˜ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘
ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜, Î·È Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙȘ ·Û΋ÛÂȘ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ, ÂÈ-
‰¤¯ÔÓÙ·È Ï‡ÛÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‘ÌÔÓ·‰ÈΤ˜’, ‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ÌfiÓÔ «ÛˆÛÙ‹»
·¿ÓÙËÛË.

294
√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ,
ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙÒÓ Î·È ÌË ·Ô‰ÂÎÙÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË:
√È Ù¤ÛÛÂÚȘ Ê›ÏÔÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙË ‚Ú·‰ÈÓ‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘
¶·Ú·Û΢‹˜ ÙˆÓ ÂÍ‹˜ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ: «¢∂∫∞Δ∏ ∂μ¢√ª∏ ¡ÀÃΔ∞», ‹
«∏ £∂π∞ ∞¶√ Δ√ ™π∫∞°√», ‹ «ª¶∞ª¶∞ ª∏¡ •∞¡∞¶∂£∞¡∂π™ ¶∞ƒ∞™∫∂À∏»
Ì ÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ.
·) ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË «Δ∞ƒΔ√Àº√™» ÁÈ·Ù› ·ÊÂÓfi˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ŒÏÏËÓ· Û˘ÁÁڷʤ· fiˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ë πˆ¿ÓÓ· Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÂÔ¯‹˜ Ô˘
‰ÂÓ ·Ú¤ÛÂÈ ÛÙËÓ ∂ϤÓË.
‚) ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË «∏Δ∞¡ √§√π Δ√À™ ¶∞π¢π∞ ª√À» ÁÈ·Ù›
‰ÂÓ Â›Ó·È ŒÏÏËÓ· Û˘ÁÁڷʤ· fiˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ë πˆ¿ÓÓ·.
Á) ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË «Δ√ Δƒ∂¡ΔÀ £∞ ™ºÀƒπ•∂π Δƒ∂π™
º√ƒ∂™» ÁÈ·Ù› ÛÙÔÓ °È¿ÓÓË ‰ÂÓ ·Ú¤ÛÂÈ Ë ÂÈıÂÒÚËÛË.
‰) ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË «ª∞ª∞ ∂ƒÃ√ª∞π» ÁÈ·Ù› ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ù˘
πˆ¿ÓÓ·˜ ‰ÂÓ Ù˘ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ‚ϤÂÈ ¤ÚÁ· ·Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ·ÓËÏ›ÎÔ˘˜.
Â) ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË «Δπ ∞¶∂°π¡∂ ∏ ¡√ƒ∞» ÁÈ·Ù› ·ÊÂÓfi˜ ÔÈ
ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÂÎÓ¢ڛ˙Ô˘Ó ÙÔÓ ¶¤ÙÚÔ Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ŒÏÏËÓ· Û˘ÁÁڷʤ· fiˆ˜ ı¤ÏÂÈ Ë πˆ¿ÓÓ·.
ÛÙ) ∏ ÌfiÓË ‰È·ı¤ÛÈÌË Ë̤ڷ Î·È ÒÚ· Â›Ó·È Ë ‚Ú·‰ÈÓ‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ¶·Ú·Û΢‹˜
ÁÈ·Ù› (·) ¢Â˘Ù¤Ú· Î·È ΔÚ›ÙË ‰ÂÓ Á›ÓÔÓÙ·È ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, (‚) ÙËÓ ΔÂÙ¿ÚÙË Î·È ÙËÓ
¶¤ÌÙË Ô °È¿ÓÓ˘ Î·È Ë πˆ¿ÓÓ· ¤¯Ô˘Ó ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ 8ÌÌ-10ÌÌ Î·È (Á) Ù·
™·‚‚·ÙÔ·Úȷη Ô °È¿ÓÓ˘ ËÁ·›ÓÂÈ ÛÙ· ∫·Ì̤ӷ μÔ‡ÚÏ·.

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË:

ñ ∞ӷʤÚÔ˘Ó ÛˆÛÙ¿ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ (·, ‚, Á, ‰, Â) Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó Ó· ·Ú·ÎÔ-
ÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ·ÏÏ¿
‰ÂÓ Î·Ù·Ê¤ÚÓÔ˘Ó Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ÛˆÛÙ¿ Ù· ˆÚ¿ÚÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ¤ÙÛÈ Î·Ù·-
Ï‹ÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ Ë̤ڷ˜.
ñ ™˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ÛˆÛÙ¿ Ù· ˆÚ¿ÚÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙Ô˘Ó 4 ·fi ÙÔ˘˜ 5
ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË:
√ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

295
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
¶Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ˆ˜ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Û˘˙‹ÙËÛË Ì ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ì›· ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔ-
ÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÂı›; ¶ÔÈÔ› Ó¤ÔÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó·
ÙÂıÔ‡Ó ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· «£Â·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË»;

™‡ÓÔ„Ë
Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘» ··ÈÙÔ‡Ó ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ·fiÊ·Û˘ Ô˘ Ó·
Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÂÈ ÙȘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÈı¤ÌÂÓÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜
ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ó· ÂÈχÛÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:
·) Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙfiÛÔ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÌÈ·
ÔÈÎÈÏ›· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ fiÛÔ Î·È ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ Ô˘
ηÏÂ›Ù·È Ó· ÂÈÙÂϤÛÂÈ,
‚) Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ Â›Ó·È Û˘Ó·Ê›˜ Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ,
Á) Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙȘ Èı·Ó¤˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ (fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÂÙ·ÙÚÔ‹
Û ÌÔÚÊ‹ ›Ó·Î· ÂÈÏÂÁÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·ÓÙÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ΛÌÂÓÔ),
‰) Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ·fiÊ·ÛË Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜
Î·È ÙÔ˘˜ ÙÈı¤ÌÂÓÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜,
ÛÙ) Ó· ÂϤÁÍÂÈ ‹ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Ô˘ ¤Ï·‚ ηÈ
Â) Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛ‹ Ù˘ Û ¿ÏÏÔ˘˜.
√ ‚·ıÌfi˜ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜, ¿Ú· Î·È ‰˘ÛÎÔÏ›·˜, ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘»
ÌÔÚ› Ó· ÔÈΛÏÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌÒÓ
Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ fiˆ˜ Â›Û˘ Î·È ÙÔÓ Ù‡Ô ÙˆÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ÔÏÏ·-
ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ.

296
º‡ÏÏÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ (·) ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ Î·È (‚) ›Ó·Î˜
Ô˘ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ηٿÏÏËÏ· (ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÔ› ›Ó·Î˜ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·)
ÒÛÙ ӷ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÙȘ ÂÍ‹˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜-‰Â‰Ô̤ӷ:
1. ΔÔ ÂÈı˘ÌËÙfi ‚¿ÚÔ˜ ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ Î·È ÙÔ ‡„Ô˜.
2. ΔËÓ ËÌÂÚ‹ÛÈ· ÚfiÛÏË„Ë ıÂÚÌ›‰ˆÓ ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ, ÙÔ ‡„Ô˜, ÙËÓ ËÏÈ-
Λ· Î·È Ù· Â›‰· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÏ·ÙÙˆı›, Ó· ‰È·ÙËÚËı›
Î·È Ó· ·˘ÍËı› ÙÔ ‚¿ÚÔ˜.
3. ΔȘ ıÂÚÌ›‰Â˜ Ô˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È Û ‚·ÛÈΤ˜ ÙÚÔʤ˜ (.¯. 1 ʤٷ „ˆÌ› ·ÓÙÈÛÙÔȯ›
ÂÚ›Ô˘ Û 70 ıÂÚÌ›‰Â˜) Î·È Û ÌÂÚÈο ¤ÙÔÈÌ· Ê·ÁËÙ¿ (.¯. Ë ÌÂÚ›‰· ηÚÌÔÓ¿-
Ú· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÂÚ›Ô˘ Û 750 ıÂÚÌ›‰Â˜), Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ¤Ó· ¤ÚÁÔ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ «§‹„Ë ∞fiÊ·Û˘».

∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ:

∏ ª·Ú›· Â›Ó·È Ì·ı‹ÙÚÈ· 17 ¯ÚÔÓÒÓ Î·È ·ıÏ‹ÙÚÈ· (.¯. ÛÙ›‚Ô˜, ÎÔχ̂ËÛË Î.Ï.).
ª¤¯ÚÈ ¤Ú˘ÛÈ ¤Î·Ó ÂÓÙ·ÙÈΤ˜ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ÚÔÔÓ‹ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚÔÓÈ¿
¤¯ÂÈ ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ ÙËÓ ¤ÓÙÔÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ ‰È¿‚·ÛÌ· (·ÓÂÏÏ‹ÓȘ) ηÈ
ÚÔÔÓÂ›Ù·È ÌfiÓÔ Ù· ™·‚‚·ÙÔ·Úȷη. ŒÙÛÈ, ¤¯ÂÈ ·¯‡ÓÂÈ Î·È ÈÛÙ‡ÂÈ Ò˜ ÁÈ· ÙÔ
‡„Ô˜ Ù˘ (.¯. 1.75m) ˙˘Á›˙ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÈÏ¿ (.¯.70 kgr) ·fi fiÛ· ı· ¤ÚÂÂ.
∞ÔÊ¿ÛÈÛ ÏÔÈfiÓ Ó· οÓÂÈ ‰›·ÈÙ· Î·È Ó· ηٷӷÏÒÓÂÈ ÔÚÈṲ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ıÂÚÌ›‰ˆÓ
οı ̤ڷ Ì ÌÈÎÚ¤˜ ·ÔÎÏ›ÛÂȘ (.¯. 1700 ± 200 ıÂÚÌ›‰Â˜).
ŒÓ· ‚Ú¿‰˘ ‹ÁÂ, Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Ù˘, Û ¤Ó· ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈÔ ÁÈ· Ê·ÁËÙfi. ΔÔ ÂÛÙÈ·Ùfi-
ÚÈÔ Â›¯Â ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ÌÂÓÔ‡.
ª∂¡√À £∂ƒªπ¢∂™
(ÂÎÙ›ÌËÛË ª·Ú›·˜)
¶ÚÒÙÔ È¿ÙÔ (.¯. Û·Ï¿Ù·, Ù˘ÚfiÈÙ·)
∫˘Ú›ˆ˜ È¿ÙÔ (.¯. ÎÔÙfiÔ˘ÏÔ ÌÂ Î¿Ú˘, ÁÈÔ˘‚¤ÙÛÈ)
∂ȉfiÚÈÔ (.¯. ÊÚÔ‡ÙÔ, ·ÁˆÙfi)

∏ ª·Ú›· ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Ù· Ê·ÁËÙ¿ Ô˘ ÙÚÒÂÈ Î¿ı ̤ڷ Î·È ÙȘ ıÂÚÌ›‰Â˜ Ô˘ ·˘Ù¿
ÂÚȤ¯Ô˘Ó. ΔË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ì¤Ú· ›¯Â ηٷӷÏÒÛÂÈ ... (.¯. 700) ıÂÚÌ›‰Â˜.
ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ÛÙÔȯ›· ÌÔÚ›Ù ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ¤Ó· ¤ÚÁÔ «§‹„˘
∞fiÊ·Û˘» ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 3 ¤ˆ˜ 4 ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈÎÔ‡ ‚·ıÌÔ‡ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜. ºÚÔÓÙ›ÛÙ ÒÛÙ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ӷ ¤¯ÂÈ
Ù· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙfiÛÔ Ù· ¤ÚÁ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÁÂÓÈ-
ο fiÛÔ Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· Ù· ¤ÚÁ· «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘».
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· οı ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿, Ù·
‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·ÚÔ˘Û›·Û‹˜ ÙÔ˘˜. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÙÂ:
297
 ñ ¶ÔȤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ì ÔÈ¿ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È; ™Â Ù› ·ÊÔÚÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ
ÏËÚÔÊÔڛ˜;
ñ ¶ÔȤ˜ Â›Ó·È ÔÈ ‰È·ı¤ÛÈ̘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Î·È Ì ÔÈ¿ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È;
ñ ¶ÔÈÔ› ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ› Ù›ıÂÓÙ·È Î·È Ì ÔÈ¿ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È;
ñ ¶ÔȤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ı ̛· ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿.
∫·Ï›ÛÙ ·ÎfiÌ· Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂӉ¯fiÌÂÓˆÓ,
ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ, ·Ó¿ÏÔÁÔ ÌÂ
·˘ÙfiÓ Ô˘ ÌÂÏÂÙ‹Û·Ù ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ·: «£Â·ÙÚÈ΋ ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË».

∂¡¢∂π∫Δπ∫√π ¶π¡∞∫∂™

∂¡¢∂π∫Δπ∫∞ ºÀ™π√§√°π∫∞ μ∞ƒ∏ ™∂ ™À¡∞ƒΔ∏™∏ ª∂ Δ√ Àæ√™ ∫∞π Δ√ ºÀ§√

⁄„Ô˜ °˘Ó·›Î˜ ÕÓÙÚ˜

1,47 46 - 56 48 - 58
1,50 48- 58 50 - 60
1,55 51 - 61 55 - 65
1,57 54 - 64 57 - 67
1,60 56 - 66 60 - 70
1,65 58 - 68 65 - 75
1,67 60 - 70 67 - 77
1,70 62 - 72 70 - 80
1,72 65 - 75 72 - 82
1,75 67 - 77 75 - 85

¶ËÁ‹: http://www.2search.gr/calorimeter (15/12/2006)

∏ª∂ƒ∏™π∂™ £∂ƒªπ¢∂™ ™À¡Δ∏ƒ∏™∏™ ™∂ ™À¡∞ƒΔ∏™∏ ª∂ Δ√ μ∞ƒ√™ ∫∞π Δ∏¡ ∏§π∫π∞

μ¿ÚÔ˜ ÎÈÏ¿ 18 - 35 ÂÙÒÓ 35 - 55 ÂÙÒÓ 55 - 75 ÂÙÒÓ

45 1.700 1.500 1.300
50 1.850 1.650 1.400
55 2.000 1.750 1.550
58 2.100 1.900 1.600
60 2.150 1.950 1.650
65 2.300 2.050 1.800
70 2.400 2.150 1.850
75 2.550 2.300 1.950

™ËÌ›ˆÛË: √È ·Ú·¿Óˆ ıÂÚÌ›‰Â˜ Â›Ó·È ÔÈ Û˘ÓÈÛÙÒÌÂÓ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ‚¿ÚÔ˘˜. °È· ·‡ÍËÛË
‚¿ÚÔ˘˜ 1 kgr ÙËÓ Â‚‰ÔÌ¿‰· Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Ë ËÌÂÚ‹ÛÈ· ÚfiÛÏË„Ë ÂÈϤÔÓ 1000 ıÂÚÌ›‰ˆÓ ·fi ÙË Û˘ÓÈÛÙÒ-
ÌÂÓË, ÂÓÒ ÁÈ· ·ÒÏÂÈ· ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘ ‚¿ÚÔ˘˜ Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Ë ÚfiÛÏË„Ë 1000 ıÂÚÌ›‰ˆÓ ÏÈÁfiÙÂÚˆÓ ËÌÂÚËÛ›ˆ˜.

¶ËÁ‹: http://www.2search.gr/calorimeter (15/12/2006)

298
 £∂ƒªπ¢∂™ μ∞™π∫ø¡ Δƒ√ºø¡
ΔÚÔÊ‹ £ÂÚÌ›‰Â˜ ΔÚÔÊ‹ £ÂÚÌ›‰Â˜
·Ó¿ 100 ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ· ·Ó¿ 100 ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ·
ÙÚÔÊ‹˜ ÙÚÔÊ‹˜

™ÎfiÚ‰· 92 ª·Î·ÏÈ¿ÚÔ˜ 90
∞ÁÁÔ‡ÚÈ· 16 ™·Ú‰¤Ï˜ 117
¡ÙÔÌ¿Ù˜ 22 ∫ÔÏÈfi˜ 82
∫Ô˘ÓÔ˘›‰È 33 ƒ¤Áη ηÓÈÛÙ‹ 231
§¿¯·ÓÔ 48 ª·ÚÌÔ‡ÓÈ· 56
∫·ÚfiÙ· 47
∂ÏȤ˜ 213 ∞˘Á¿ ÎfiÙ·˜ 172
∫ÚÂÌ̇‰È· 25 °¿Ï· ηÙÛÈΛÛÈÔ 71
¶Ú¿ÛÈÓ· ¯fiÚÙ· 16 °¿Ï· ·ÁÂÏ·‰ÈÓfi 67
∞ÓÙ›‰È· 20 °¿Ï· Úfi‚ÈÔ 104
∞ÁÎÈÓ¿Ú˜ 75 ∞ÓıfiÁ·Ï· 246
ªÂÏÈÙ˙¿Ó˜ 25 °¿Ï· Û˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ 356
º·ÛÔÏ¿ÎÈ· Ú¿ÛÈÓ· 40
º·Î¤˜ 337 Δ˘Ú› Úfi‚ÈÔ 218
∫Ô˘ÎÈ¿ 332 Δ˘Ú› ·ÁÂÏ·‰ÈÓfi 512
º·ÛfiÏÈ· 343 ∫·Û¤ÚÈ 500
∞ڷο˜ 336 ∫ÂÊ·ÏÔÙ‡ÚÈ 500
§¿‰È ÂÏÈ¿˜ 891
∞¯Ï¿‰È· 63 μÔ‡Ù˘ÚÔ 752
ª‹Ï· 61 æˆÌ› 281
ª·Ó¿Ó˜ 99 ∑¿¯·ÚË 400
∫ÂÚ¿ÛÈ· 77 ƒ‡˙È 345
ª·ÓÙ·Ú›ÓÈ· 44 ª·Î·ÚfiÓÈ· 349
¶ÂfiÓÈ 30 §·˙¿ÓÈ· 350
∫˘‰ÒÓÈ· 113 ¶·Ù¿Ù˜ 90
¶ÔÚÙÔοÏÈ· 51
ƒÔ‰¿ÎÈÓ· 65 ∞̇Á‰·Ï· 606
™Ù·Ê‡ÏÈ· 91 ∫·Ú‡‰È· 620
™‡Î· 81 ™Ù·Ê›‰· 296

∫Ú¤·˜ ·ÚÓ›ÛÈÔ 242

∫Ú¤·˜ ‚Ô‰ÈÓfi 244
∫Ú¤·˜ ¯ÔÈÚÈÓfi 351
∫Ú¤·˜ ηÙÛÈΛÛÈÔ 107
∫fiÙ· 204
°·ÏÔԇϷ 296
∫Ô˘Ó¤ÏÈ 111
§Ô˘Î¿ÓÈη 427
™·Ï¿ÌÈ 464

¶ËÁ‹: http://www.2search.gr/calorimeter (15/12/2006)

299
 ∂¡¢∂π∫Δπ∫∏ £∂ƒªπ¢π∫∏ ∞•π∞ º∞°∏Δø¡ – °§À∫ø¡ – ¶√Δø¡ ∞¡∞ ª∂ƒπ¢∞

º∞°∏Δ∞ μ¿ÚÔ˜ (·ÙÔÌÈ΋ ÌÂÚ›‰·) £ÂÚÌ›‰Â˜(kcal)

∞ÚÓ› ÏÂÌÔÓ¿ÙÔ Ì ·ÁÎÈÓ¿Ú˜ 125 300
∞ÚÓ› ÊÚÈηۤ 125 270
°·ÏÔԇϷ ÊÔ‡ÚÓÔ˘ Ì ·Ù¿Ù˜ 265 423
°·ÏÔԇϷ ÊÔ‡ÚÓÔ˘ Ì ڇ˙È 265 250
°·ÏÔԇϷ ÊÔ‡ÚÓÔ˘ Ì Ô˘Ú¤ 265 200
°·ÏÔԇϷ ÁÂÌÈÛÙ‹ 228 811
°·ÏÔԇϷ ÁÂÌÈÛÙ‹ ÌÂ Ù˘Ú› 128 360
ªÔÛ¯¿ÚÈ ÚÔÏfi 150 585
ªÔÛ¯¿ÚÈ ÛÙË Á¿ÛÙÚ· 210 517
ªÔÛ¯¿ÚÈ ÎÔÎÎÈÓÈÛÙfi Ì ·Ù¿Ù˜ ÊÔ‡ÚÓÔ˘ 265 449
ÃÔÈÚÈÓfi ·˘ÁÔϤÌÔÓÔ Ì Ú·ÛÔÛ¤ÏÈÓÔ 150 334
∫ÔÙfiÔ˘ÏÔ ÚÔÏfi Ì ڇ˙È ÈÏ¿ÊÈ 220 290
™Ô˘ÊϤ Ù˘ÚÈÔ‡ 50 130

°§À∫π™ª∞Δ∞
μ·ÛÈÏfiÈÙ· 110 490
μ·ÛÈÏfiÈÙ· Ù‡Ô˘ ÙÛÔ˘ÚÂÎÈÔ‡ 110 380
¢›Ϙ 40 113
∫Ô˘Ú·ÌȤ˜ 35 187
ªÂÏÔ̷οÚÔÓÔ 35 217
ªÂÏÔ̷οÚÔÓÔ Ì ™ÔÎÔÏ¿Ù· 63 268
™ÔÎÔÏ·Ù¿ÎÈ 10 142
ΔÔ‡ÚÙ· ·Ï‹ 120 302
ΔÛÔ˘Ú¤ÎÈ 70 68
™Ô˘ÊϤ ÛÔÎÔÏ¿Ù·˜ 50 103
∫·Ú˘‰fiÈÙ· 150 400

¶√Δ∞
μfiÙη 42 105
∫ÔÓÈ¿Î 52 110
∫Ú·Û› ÎfiÎÎÈÓÔ-ÚÔ˙¤ 103 74
∫Ú·Û› Ï¢Îfi ·ÊÚ҉˜ 103 70
ª·ÚÙ›ÓÈ 90 220
ª›Ú· ‚·Ú¤ÏÈ 356 89
ª›Ú· Í·ÓıÈ¿ 356 146
√‡˙Ô 50 150
√˘›ÛÎÈ 42 105
™·ÓÁÎÚÈ¿ 103 95
Δ˙ÈÓ ÙfiÓÈÎ 225 171
ºÚÔ˘Ù ·ÓÙ˜ 240 170

¶ËÁ‹: http://www.2search.gr/calorimeter (15/12/2006)

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
OECD. (2003). Problem Solving. In OECD, The PISA 2003 assessment framework -
Mathematics, reading, science and problem solving knowledge and skills (pp. 153-
194). Paris: OECD.
OECD. (2004). Problem solving for tomorrow’s world – First measures of cross-
curricular competencies from PISA 2003. Paris: OECD.
300
 ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜:
∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ
∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘, μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ù‡Ô Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÛÙËÓ «∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È
™¯Â‰È·ÛÌfi ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ», Ô˘ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, ÚÔÎÂÈ-
̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙȘ ‰ÂÍÈfi-
ÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
√È ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ, ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙË ÌÂϤÙË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙË-
Ù·˜, ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÛÎÔfi ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡
™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ».
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ
Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ».
ñ ¡· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ¤ÚÁˆÓ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»,
Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó √‰ËÁÔ‡˜
∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ¤ÚÁ·.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»
ñ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÌÂÚÒÓ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
ñ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÌÂÚÒÓ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
ñ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û¯¤ÛˆÓ
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ·Ó¿Ï˘Û˘ ‹ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
ñ ¢È¿¯˘ÛË ·Ó¿Ï˘Û˘
ñ ¢È¿¯˘ÛË ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡
ñ ¶ËÁ¤˜ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ ¤ÚÁˆÓ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»
ñ √‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ¤ÚÁˆÓ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»

301
 ∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· £ÂÌ·ÙÈ΋ ∂ÓfiÙËÙ· ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· «¢ËÌÔÙÈ΋
μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË» Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¤ÚÁÔ˘ «∞Ó¿Ï˘Û˘ ηÈ
™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ». ∞ÊÔ‡ ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó Ô ÛÎÔfi˜ Î·È Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÔÈ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È ÙˆÓ ‰È·-
‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙȘ
··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó. ∂ÈϤÔÓ, οı ÂÚÒÙËÛË Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi
∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

«¢∏ª√Δπ∫∏ μπμ§π√£∏∫∏»
Δ‡Ô˜ ¤ÚÁÔ˘: ∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ
¶Ï·›ÛÈÔ: ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ˙ˆ‹

™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ «¢ËÌÔÙÈ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË» Â›Ó·È Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇
ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ
Â›Ù¢ÍË ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ Î·È Ë ·Ó··-
Ú¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜.
Δ· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ·fi ·˘Ù¿ Ù˘ Ï‹„˘
·fiÊ·Û˘ Û ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔ ‰‡Ô ÛËÌ›·:
1. ™Ù· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó·
·Ó·Ï‡ÛÂÈ ‹ Ó· ۯ‰ȿÛÂÈ ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ·, Î·È fi¯È Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙÂÚË
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ·fi ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ.
2. ™Ù· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂ-
Ù·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi ¤Ó· ÔχÏÔÎÔ Û‡ÛÙËÌ· ·ÏÏËÏÔÛ¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ
ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ, fiÔ˘ Ë Ì›· ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ¿ÏÏË Î·È Ë Ï‡ÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È
ÚÔÊ·Ó‹˜. ™Ù· ¤ÚÁ· Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ‰ÂÓ ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂ
ÙfiÛÔ Û‡ÓıÂÙÔ ÙÚfiÔ, Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
Û·Ê‹ Î·È ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÈÙÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ·.
°È· ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ÏfiÁÔ˘˜ ÂÈϤ¯ıËΠӷ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙ·‰È·Î¿ Ë ·ÚÔ˘Û›·-
ÛË Î·È Ô Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ.
ª¤Ûˆ Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ÌÈ·˜ ‚È‚ÏÈÔı‹-
΢ Î·È ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÂÍÔÈÎÂȈ-
ıÔ‡Ó ÛÙ·‰È·Î¿ Ì ٷ ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ.
™ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi
Û‡ÛÙËÌ· ηٷÁÚ·Ê‹˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û ÌÈ· ‰ËÌÔÙÈ΋ ‰·ÓÂÈÛÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË.
ŒÓ· Ù¤ÙÔÈÔ Û‡ÛÙËÌ· ηٷÁÚ·Ê‹˜ Â͢ËÚÂÙ› ·ÊÂÓfi˜ ÙËÓ ÔÌ·‰ÔÔ›ËÛË ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ ‚¿ÛÂÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘˜, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘
‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ.
∏ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηٷÁÚ·Ê‹˜ Â›Ó·È Ë ·ÎfiÏÔ˘ıË:
302
ñ ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È Û ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ʇÏÏ· ÂÁÁÚ·ÊÒÓ (¤Ó· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·-
ÁÚ·Ê‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ¤Ó· ÁÈ·
ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ), Ù·
ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ·ÚÈ· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
ñ ™ÙÔ ÚÒÙÔ Ê‡ÏÏÔ ÂÁÁÚ·ÊÒÓ, Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ (›‰Ô˜, Û˘ÁÁڷʤ-
·˜, Ù›ÙÏÔ˜, ÂΉÔÙÈÎfi˜ Ô›ÎÔ˜, Î.Ï.) Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ̤ÚÔ˘˜
ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜. ªÂ ÙÔÓ Î·ıÔÚÈÛÌfi Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ - ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
ÎÒÓ (.¯. Ù› ›‰Ô˘˜ ‚È‚Ï›Ô ·Ó·˙ËÙÒ, ÔÈÔ‡ Û˘ÁÁڷʤ·) ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ-
¯Â˜ ÔÌ·‰ÔÔÈ‹ÛÂȘ (.¯. Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ·, ‹ Ì˘ıÈÛÙÔ-
Ú‹Ì·Ù· ÁÚ·Ì̤ӷ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·).
ñ ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ê‡ÏÏÔ ÂÁÁÚ·ÊÒÓ, ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ (ÔÓÔÌ·ÙÂÒÓ˘ÌÔ ¯Ú‹ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, ËÌÂÚÔÌËӛ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Î·È ÂÈ-
ÛÙÚÔÊ‹˜, Î.Ï.) Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Ù˘ ‰È·ıÂÛÈÌfi-
ÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁ-
Ì·, οÔÈÔ˜ ÂӉȷʤÚÂÙ·È Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‚È‚Ï›Ô Î·È Ú¤ÂÈ Ó·
Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ·Ó ·˘Ù‹ ÙË ‰Â‰Ô̤ÓË ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌÔ ÁÈ·
‰·ÓÂÈÛÌfi ‹ fi¯È. ™Â ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‚È‚Ï›Ô ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌÔ
ÁÈ· ‰·ÓÂÈÛÌfi, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Ë ‡·ÚÍË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ËÌÂÚÔÌËÓ›·
ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.
ª¤¯ÚÈ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌ›Ô, ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ¤Ó· Û¯ÂÙÈο ·Ïfi Û‡ÛÙËÌ· ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘. øÛÙfiÛÔ, Ë Î‡ÚÈ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ‰·ÓÂÈÛÙÈ΋˜ ‚È‚ÏÈÔı‹-
΢ Â›Ó·È Ô ‰·ÓÂÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ˘fi Û·ÊÒ˜ ηıÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ fiÚÔ˘˜. °È· ÙÔ
ÛÎÔfi ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù˘¯ı› ¤Ó· ÈÔ ÔχÏÔÎÔ Û‡ÛÙËÌ·, Ë ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ¤¯ÂÈ
ˆ˜ ÂÍ‹˜:
ñ √ ‰·ÓÂÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ‰È¤ÂÙ·È ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ηÓfiÓ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û¯Â-
Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË (ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˜ ·ÚÈı-
Ìfi˜ ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ ‹ fi¯È), ÙÔ Ì¤ÁÈÛÙÔ ·ÚÈıÌfi ‚È‚Ï›ˆÓ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› οÔÈ-
Ô˜, ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯Ú‹ÛÙË Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ÚÔıÂ-
ÛÌÈÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ.
ñ √È Î·ÓfiÓ˜ ·˘ÙÔ› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÙÔ
Û‡ÛÙËÌ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Î·È Î·ıÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡.
ñ √ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË Î¿ı ÎÚÈÙËÚ›Ô˘ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ Ì›· ·fiÊ·ÛË Î·È Ô‰Ë-
Á› οı ÊÔÚ¿ Û ¤Ó· ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ¢ËÏ·‰‹, ÂϤÁ¯ÂÙ·È Ë ÈÛ¯‡˜ οı ηÓfiÓ· ÛÙË
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È, Î·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ·fiÊ·ÛË (ÈÛ¯‡ÂÈ
‹ fi¯È Ô Î·ÓfiÓ·˜), ¤¯Ô˘ÌÂ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·.
ñ Δ· ÛÙ¿‰È· ÂϤÁ¯Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, Û ·˘Ùfi ÙÔ
Û‡ÛÙËÌ· ÂÁÁÚ·Ê‹˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, Ù· ̤ÚË ÙÔ˘
Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
303
 ™ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ «¢ËÌÔÙÈ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË» ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È
·Ú¯Èο ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ¤Ó· ‰Â‰Ô̤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ
ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÙÈ΋˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ ηıÒ˜ Î·È Ë ÛÎÔÈÌfiÙËÙ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηٷÁÚ·Ê‹˜.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÁÁÚ·ÊÒÓ Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È
·ÊÂÓfi˜ Ó· ˘ԉ›ÍÔ˘Ó ÙÚfiÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ˘¿Ú¯Ô-
ÓÙÔ˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂÁÁÚ·ÊÒÓ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Î·È ÙË ¯ÚËÛÙÈÎfi-
ÙËÙ¿ ÙÔ˘, ̤ۈ Ù˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÌ·-
‰ÔÔ›ËÛË ‚È‚Ï›ˆÓ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· (‚Ï. ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ ∂ÚÒÙËÛ˘ 3), ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Î·Ófi-
Ó˜ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÚÔÛ-
‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÔÈÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
ÂÚ›ÙˆÛË.
Δ¤ÏÔ˜, ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡, ۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·˜ ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ Ó· ÂÚÈ-
Ï·Ì‚¿ÓÂÈ fiÏ· Ù· ·ÏÏËÏÔÛ˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ó· ·Ó··ÚÈÛÙ¿
ÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ Ù· ‰È¤Ô˘Ó.

™ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ¶·ÙÚÒÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· Ô˘ ηٷÁÚ¿ÊÂÈ ÌÂ
‰‡Ô ÙÚfiÔ˘˜ Ù· ‚È‚Ï›· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘:
1) Ó· ͤÚÔ˘Ó Î¿ı ÛÙÈÁÌ‹ fiÛ· Î·È ÔÈ¿ ‚È‚Ï›· ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·ıÒ˜ ηÈ
ÛËÌ·ÓÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ Â›‰Ô˜
ÙÔ˘˜, Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÙÔ˘˜, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ì ‚¿ÛË ·˘Ù¿ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ó· Ù·
ÔÌ·‰ÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Î·È
2) Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ Ù·
‰·Ó›˙ÔÓÙ·È, ÙȘ ËÌÂÚÔÌËӛ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Î·È ÙȘ ÚÔıÂƯ̂˜ Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÁÈ· ÙËÓ
ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜.

°È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÍÂΛÓËÛ·Ó Ó· ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ 2 º‡ÏÏ·

∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ fiÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜:

º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1
¶ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ
∫ˆ‰ÈÎfi˜ ‚È‚Ï›Ô˘ Δ›ÙÏÔ˜ ∞ÚÈıÌfi˜ ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ
1523 ª·Ú›· - ¡ÂʤÏË 3
3544 ΔÔ ¤‚‰ÔÌÔ ÚÔ‡¯Ô 7
1312 ∏ οıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ÔÎÙÒ 5
2234 ∏ ·‚¿ÛÙ·¯ÙË ÂÏ·ÊÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ Â›Ó·È 4

304
 º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2
¶ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ
∫ˆ‰ÈÎfi˜ ∞ÚÈıÌfi˜ ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·
‚È‚Ï›Ô˘ Δ›ÙÏÔ˜ ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡
1523 ª·Ú›· - ¡ÂʤÏË 3 15.12.06
3544 ΔÔ ¤‚‰ÔÌÔ ÚÔ‡¯Ô 7 27.11.06
1312 ∏ οıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ÔÎÙÒ 5 14.12.06
2234 ∏ ·‚¿ÛÙ·¯ÙË ÂÏ·ÊÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ Â›Ó·È 4 11.12.06

∂ÚÒÙËÛË 1

™Â ÔÈfi ·fi Ù· ‰‡Ô º‡ÏÏ· ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ (º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 ‹ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜

2) ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ ÏËÚÔÊÔڛ˜;

¶ÏËÚÔÊÔڛ˜ ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ∂ÁÁÚ·ÊÒÓ ∫‡ÎψÛ º‡ÏÏÔ

∏ÌÂÚÔÌËÓ›· ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ 15.12.06
™˘ÁÁڷʤ·˜ ∂χÙ˘, ‹ ∫Ô‡ÓÙÂÚ·,
‹ º·Î›ÓÔ˘, ‹ μ·ÏÙÈÓfi˜, Î.Ô.Î.
∂›‰Ô˜ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·, ‹ Ô›ËÛË,
‹ ‰ÔΛÌÈÔ, Î.Ô.Î.
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 ‹ 2
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 /
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 /
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 /
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 1

°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·È Ù·
·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈ-
ÎÔ‡˜ ›Ó·Î˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ò˜ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (.¯. ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ –fiˆ˜ ›‰Ô˜ ‚È‚Ï›Ô˘, Û˘ÁÁڷʤ·˜–)
Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Î·È Î˘Ú›ˆ˜, Ò˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì οı ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘
Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ‰Â‰Ô̤ÓÔ Î¿ı ÊÔÚ¿ ¤ÚÁÔ (ηٷÁÚ·Ê‹ ‚È‚Ï›ˆÓ, ¤ÏÂÁ¯Ô˜
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡).
ñ ∫·Ù·ÓÔÒÓÙ·˜ Î·È ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ (.¯. ›‰Ô˜ ‚È‚Ï›Ô˘, Û˘ÁÁÚ·-
ʤ·˜), Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1, º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2,)
305
 Î·È ÙȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤ÛÂȘ (ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1, ÂÓÒ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2),
¤¯Ô˘Ó ÂÈÙ‡¯ÂÈ ÌÈ· ÚÒÙË ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ
·Ó¿Ï˘ÛË ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÛÙÔȯ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Ӥ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ
·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ∞·ÓÙ‹ÛÂȘ Ì ÙËÓ ·ÎfiÏÔ˘ıË ÛÂÈÚ¿ ·ÎψÛ˘ ÙˆÓ º‡ÏψÓ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜: º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2, º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1, º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1.
ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

∂ÚÒÙËÛË 2

™˘ÌÏ‹ÚˆÛÂ, ÙfiÛÔ ÛÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 fiÛÔ Î·È ÛÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2,
¤Ú·Ó ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ‹‰Ë, ¿ÏϘ ‰‡Ô ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔ-
ÚÈÒÓ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÒÛÙ ӷ ÈηÓÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ-
ÎfiÙÂÚ· ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÙÔ˘ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡. ∂›Û˘
Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂȘ, ÁÈ· οı ̛· ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰‡Ô ηÙËÁÔڛ˜, ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶ÔȤ˜ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2; °È· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË
·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ı· Û·˜ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ˜ Ô ¶›Ó·Î·˜ 2, fiÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È
Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ» (‚Ï.
∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡Ô˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜).

¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2 Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ, fiˆ˜

Î·È ÛÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ∂ÚÒÙËÛË 1:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·È Ù·
·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈ-
ÎÔ‡˜ ›Ó·Î˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ò˜ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (.¯. ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, ‰ËÏ·‰‹ ›‰Ô˜ ‚È‚Ï›Ô˘, Û˘ÁÁڷʤ·˜,
Î.Ï.) Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Î·È Î˘Ú›ˆ˜, Ò˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì οı ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘

306
 Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ‰Â‰Ô̤ÓÔ Î¿ı ÊÔÚ¿ ¤ÚÁÔ (ηٷÁÚ·Ê‹ ‚È‚Ï›ˆÓ, ¤ÏÂÁ¯Ô˜
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡).
ª¤¯ÚÈ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÔÚ›· Û˘Ï-
ÏÔÁÈÛÌÒÓ Ì ·˘Ù‹Ó Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 1 Î·È ·Ï¿ Ó· ·Ó·Ï‡ÛÔ˘Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·. ∞·ÈÙ›ٷÈ
fï˜ ÂÈϤÔÓ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Î·È ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ, ÙÂÏÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ:
ñ ¡· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÙÚfiÔ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ
·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË
ηٿÏÏËÏˆÓ ÂÈÚfiÛıÂÙˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
°È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Ë ∂ÚÒÙËÛË 2 ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‚·ıÌfi ‰˘ÛÎÔÏ›·˜
Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1. ∂ÈϤÔÓ, ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Î·È ÌÈ·
ÛÂÈÚ¿ ·fi ÌÂÚÈο ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó·Ó Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2.

∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1

ñ ÃÚÔÓÔÏÔÁ›· ¤Î‰ÔÛ˘, .¯. 1990, 1992.
ñ ∂ΉÔÙÈÎfi˜ Ô›ÎÔ˜, .¯. ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
ñ °ÏÒÛÛ· ‚È‚Ï›Ô˘, .¯. ÂÏÏËÓÈο, ·ÁÁÏÈο
ñ ∞ÚÈıÌfi˜ ÛÂÏ›‰ˆÓ, .¯. 230.
∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2
ñ √ÓÔÌ·ÙÂÒÓ˘ÌÔ ¯Ú‹ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘: .¯. √‰˘ÛÛ¤·˜ ª·ÎÚ‹˜, ∂ÈÚ‹ÓË £ÂÔ‰ÒÚÔ˘
ñ ¢È‡ı˘ÓÛË ¯Ú‹ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘: .¯. ∞ÓÙÈfi˘ 1
ñ ∂¿ÁÁÂÏÌ· ¯Ú‹ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘: .¯. ¢ËÌfiÛÈÔ˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ∞·ÓÙ‹ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:

ñ ¢‡Ô ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 Ì·˙› Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
∫∞π
ñ ¢‡Ô ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2 Ì·˙› Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ∞·ÓÙ‹ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:

ñ ¢‡Ô ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 Ì·˙› Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
307
 ◊
ñ ¢‡Ô ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2 Ì·˙› Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
◊
ñ ª›· ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙÔ º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 1 Î·È Ì›· ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ·
ÙÔ º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜ 2 Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.
◊
ñ ¢‡Ô ·fi ÙȘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· οı º‡ÏÏÔ
∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜, ¯ˆÚ›˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο ı· ÌÔÚÔ‡Û Û ¤Ó· ¿ÏÏÔ ¤ÚÁÔ ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, Ô˘
Ó· ·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û ¤Ó· ‰ÈÛÎÔˆÏ›Ô, Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ
(¯Ú‹ÛË ‰ÈÏÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηٷÁÚ·Ê‹˜) „ËÊÈ·ÎÔ› ‰›ÛÎÔÈ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ (CD) ·ÓÙ› ÁÈ· ‚È‚Ï›·.
¶ÔȤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ - ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ıˆÚ›Ù fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È
Û οı º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜, ÒÛÙ ӷ ÙÂıÔ‡Ó ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ì ÙȘ ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ
1 Î·È 2 ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈËıÔ‡Ó ·Ó¿ÏÔÁ˜ ‰È·‰Èηۛ˜;
∂ÈϤÔÓ, Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÁÁÚ·ÊÒÓ Ì ٷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ ÁÈ· οıÂ
º‡ÏÏÔ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹˜.

∂ÚÒÙËÛË 3

∞˘Ùfi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ηٷÁÚ·Ê‹˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-

Ô‡Ó, Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Â‡ÎÔÏ· Î·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‚È‚Ï›Ô. ¶·Ú·Î¿Ùˆ Ê·›-
ÓÂÙ·È Ò˜ ÌÔÚ›˜ Ó· „¿ÍÂȘ οÔÈÔ ‚È‚Ï›Ô ‹ ‚È‚Ï›· ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
ο, ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ·Á·Ϙ: [ ] Î·È ÙȘ ϤÍÂȘ-ÎÏÂȉȿ: «∫∞π» & «◊».
1) °È· Ó· ‚ÚÂȘ fiÏ· Ù· Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· Ù˘ ∂˘ÁÂÓ›·˜ º·Î›ÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ £·Ó¿ÛË
μ·ÏÙÈÓÔ‡ ÏËÎÙÚÔÏÔÁ›˜ [∂›‰Ô˜ = Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·] ∫∞π [™˘ÁÁڷʤ·˜ = º·Î›ÓÔ˘ ◊
μ·ÏÙÈÓfi˜].
2) °È· Ó· ‚ÚÂȘ fiÏ· Ù· ‚È‚Ï›·, Ì ·ÚÈıÌfi ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ 1, Ô˘ ı· ÂÈÛÙÚ·ÊÔ‡Ó ÛÙË ‚È‚ÏÈÔ-
ı‹ÎË ÌÂÙ¿ ÙȘ 15.1.07 ÏËÎÙÚÔÏÔÁ›˜ [∞ÚÈıÌfi˜ ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ = 1] ∫∞π [∏ÌÂÚÔÌËÓ›·
ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ < 15.1.07].
¡· ÁÚ¿„ÂȘ Ì›· ÂÓÙÔÏ‹ ÁÈ· Ó· ‚ÚÂȘ fiÏ· Ù· ÔÈ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ∫·‚¿ÊË Î·È ÙÔ˘ ∫·Ú˘ˆÙ¿ÎË
Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË.

308
™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 3
°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 3 Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ
‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ë Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·È Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·
Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈÎÔ‡˜ ›Ó·Î˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ò˜ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (.¯. Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο
ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ: ›‰Ô˜ ‚È‚Ï›Ô˘, Û˘ÁÁڷʤ·˜, Î.Ï.) Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ (.¯. Ù·
‚È‚Ï›· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ ¤Ó·˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ¤Ó· ˘ÔÛ‡-
ÓÔÏÔ), Î·È Î˘Ú›ˆ˜, Ò˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì οı ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ‰Â‰Ô-
̤ÓÔ Î¿ı ÊÔÚ¿ ¤ÚÁÔ (ηıÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ‹ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÔÌ¿‰·˜-‰ˆÓ
‚È‚Ï›ˆÓ Ì ‰ÔṲ̂ӷ ˆ˜ ÎÔÈÓ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘˜ (.¯. Ô›ËÛË) ηÈ
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ (.¯. ∫·‚¿Ê˘/∫·Ú˘ˆÙ¿Î˘), ‹ ηıÔÚÈÛÌfi˜
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ËÌÂÚÔÌËÓ›·˜ ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ (.¯. 15.12.06 ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ‰È·ıÂÛÈ-
ÌfiÙËÙ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘).
ñ ¡· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó
ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·, Î·È ÙË ¯ÚËÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ‰ÔṲ̂ӷ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ›Ù ӷ ÔÌ·‰ÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ‚È‚Ï›· ›Ù ӷ ÂϤÁÍÔ˘Ó
ÙË ‰È·ıÂÛÈÌfiÙËÙ· ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 3

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: [∂›‰Ô˜ = Ô›ËÛË] ∫∞π [™˘ÁÁڷʤ·˜ = ∫·‚¿Ê˘ ◊
∫·Ú˘ˆÙ¿Î˘].

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

∂ƒøΔ∏™∏ 4

∏ ›‰È· ¢ËÌÔÙÈ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ¤¯ÂÈ ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ Û‡ÛÙËÌ· ÁÈ· ÙÔ ‰·ÓÂÈÛÌfi ‚È‚Ï›ˆÓ:

ñ °È· fiÏ· Ù· ‚È‚Ï›·, Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ (1 ‹ 2 ·ÓÙ›Ù˘·), Ë ‰È¿ÚÎÂÈ·
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È 4 Ë̤Ú˜.
ñ °È· fiÏ· Ù· ‚È‚Ï›·, Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·ÓÙ›Ù˘·, Ë ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ›ӷÈ: (·) 30
Ë̤Ú˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, (‚) 20 Ë̤Ú˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰ËÌfiÙ˜ ηÈ
(Á) 10 Ë̤Ú˜ ÁÈ· ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ¿ÙÔÌÔ ÂÎÙfi˜ ‰‹ÌÔ˘.
ñ ∫·Ó¤Ó·˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi 3 ‚È‚Ï›·.
ñ ¢ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ô ‰·ÓÂÈÛÌfi˜ Û fiÛÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÂÌÚfiıÂÛÌ· οÔÈÔ
‚È‚Ï›Ô Ô˘ ‰·Ó›ÛÙËηÓ.
∂›Û·È ‰ËÌfiÙ˘ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ¶·ÙÚÒÓ Î·È ÂÈı˘Ì›˜ Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ›˜, ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ·fi
ÙË ¢ËÌÔÙÈ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË, ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û 5 ·ÓÙ›Ù˘·. ¶fiÛÔ˜ Â›Ó·È Ô ¯Úfi-
ÓÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Ô˘ ı· ÛÔ˘ ‰Ôı›; ∞ÈÙÈÔÏfiÁËÛ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ ÛÔ˘.

309
 ™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 4
°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Ù˘ ¢ËÌÔÙÈ΋˜
μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 4.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· Û˘Ó·Ê‹ ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›-
ËÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ .¯. Â›Ó·È «‚È‚Ï›Ô Û ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘·», ‹ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘
ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜, ‹ Â›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ‹ ˘¿ÏÏËÏÔ˜
ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘;).
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÔÈÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Ù˘
¢ËÌÔÙÈ΋˜ μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË.
ñ ¡· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ηٿ
ÙËÓ ·Ó¿Ï˘Û‹ ÙÔ˘˜.

√ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÔÛ˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηıÒ˜ ηÈ

Ë Ê‡ÛË ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤ÛÂˆÓ Î¿ÓÔ˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÔχÏÔÎÔ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi
Â›Ó·È Èı·Ófi οÔÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌËÓ ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÏ· Ù· ̤ÚË ÙÔ˘
Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ó· ÌËÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó·
‰·ÓÂÈÛÙ› ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Â›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ¶·ÙÚÒÓ, ‹ fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È
Û ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ). øÛÙfiÛÔ, Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ Û¯¤Û˘ Ô˘ ˘¿Ú-
¯ÂÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì· Î·È ÁÈ· ÙÔ
ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ Ë ·¿ÓÙËÛË ÂÎÂ›ÓˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ô˘ ·Ó ηÈ
¤Î·Ó·Ó οÔÈÔ Ï¿ıÔ˜ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ô˘ ı· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó ÛÙË Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË (Ï·Óı·Ṳ̂ÓË ·Ó¿ÎÏËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ΛÌÂÓÔ), ·Ó·ÁÓÒÚÈ-
Û·Ó ÛˆÛÙ¿ ÙȘ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Î·È Î·Ù¤ÏËÍ·Ó ÛÙÔ ·Ô-
Ù¤ÏÂÛÌ· Ô˘ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ùfi Ì ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ÙÔ˘˜.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ ¯ÚfiÓÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È 20 Ë̤Ú˜ Ì ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿-
Ùˆ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡˜.
ñ √ ‰ËÌfiÙ˘, ˆ˜ Ó¤Ô˜ ¯Ú‹ÛÙ˘ Ù˘ ¢ËÌÔÙÈ΋˜ μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰·ÓÂÈÛÙ›
ηӤӷ ‚È‚Ï›Ô Ô‡Ù ¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜. ™˘ÓÂÒ˜ ÌÔÚ› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ÙÔ
‚È‚Ï›Ô.
ñ ΔÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› Ô ‰ËÌfiÙ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Û ¤ÓÙÂ
·ÓÙ›Ù˘·, ¿Ú· ‰ÂÓ ÂÌ›ÙÂÈ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›·: «ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘· – ÂÚ›Ô‰Ô˜
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ = 4 Ë̤Ú˜».
ñ ∂›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, ¿Ú· Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È 20
Ë̤Ú˜.

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ Ì·ıËÙ‹˜ οÓÂÈ Î¿ÔÈÔ Ï¿ıÔ˜ ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË

ÂÓfi˜ ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ Ù˘ ÂÚÒÙËÛ˘ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Û ϿıÔ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· (ÂÚ›ÙˆÛË

310
Ï·Óı·Ṳ̂Ó˘ ·Ó¿ÎÏËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ΛÌÂÓÔ), ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ fï˜ ·Ô‰Â-
ÎÙ‹ ÔÚ›· Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡.
¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ··ÓÙ‹ÛˆÓ: ∞ӷʤÚÂÈ fiÙÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ÙÔ
‚È‚Ï›Ô ¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜ ‹ ¤¯ÂÈ ‰·ÓÂÈÛÙ› ‹‰Ë ÙÚ›· ‚È‚Ï›·, ¿Ú· ‰ÂÓ ÌÔÚ›
Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ÙÔ ‚È‚Ï›Ô.
◊
∞ӷʤÚÂÈ fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› Ô ‰ËÌfiÙ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹-
ÎË Û ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘· (1 ‹ 2 ·ÓÙ›Ù˘·), ¿Ú· ÂÌ›ÙÂÈ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›·
«ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘· – ÂÚ›Ô‰Ô˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ = 4 Ë̤Ú˜».
◊
∞ӷʤÚÂÈ fiÙÈ:
ñ Ô ‰ËÌfiÙ˘, ˆ˜ Ó¤Ô˜ ¯Ú‹ÛÙ˘ Ù˘ ¢ËÌÔÙÈ΋˜ μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰·ÓÂÈÛÙ›
ηӤӷ ‚È‚Ï›Ô Ô‡Ù ¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜ ¿Ú· ÌÔÚ› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ÙÔ
‚È‚Ï›Ô,
ñ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› Ô ‰ËÌfiÙ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Û ¤ÓÙÂ
·ÓÙ›Ù˘·, ¿Ú· ‰ÂÓ ÂÌ›ÙÂÈ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· «ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘· – ÂÚ›Ô‰Ô˜
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ = 4 Ë̤Ú˜» ηÈ
ñ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ·ÏÏ¿ οÔÈÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ¿Ú· Ô
¯ÚfiÓÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È 10 Ë̤Ú˜, ‹, Â›Ó·È ˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ ¿Ú· Ô ¯ÚfiÓÔ˜
‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È 30 Ë̤Ú˜.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
™ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4 ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ √‰ËÁfi
∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ·Ó Î·È ¤Î·Ó·Ó οÔÈÔ Ï¿ıÔ˜ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙÔ˘˜
ηÓfiÓ˜ Ô˘ ı· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË (Ï·Óı·Ṳ̂ÓË ·Ó¿ÎÏËÛË
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ), ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ·Ó ÛˆÛÙ¿ ÙȘ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó
ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Î·È Î·Ù¤ÏËÍ·Ó ÛÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ô˘ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ùfi Ì ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ÙÔ˘˜.
¶Ò˜ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ·˘Ùfi ηٿ ÙËÓ ¿Ô„‹ Û·˜ Ì ٷ Û˘ÛÙ·ÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘
‰›Ô˘ Ù˘ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜;

∂ƒøΔ∏™∏ 5

√È Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ Ô˘ Â›Ó·È ˘‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙË ‰·ÓÂÈÛÙÈ΋ ¢ËÌÔÙÈ΋

μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ÍÂΛÓËÛ·Ó Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÂϤÁ¯Ô˘ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙÔ
Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, Ô˘ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙÔÓ ·˘ÙfiÌ·ÙÔ ¤ÏÂÁ¯Ô ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ‚È‚Ï›ˆÓ
·fi ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË.

311
 ∞ƒÃ∏

√ ‰·ÓÂÈ˙fiÌÂÓÔ˜
¢ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È
¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘
¡·È Ô ‰·ÓÂÈÛÌfi˜
ÔÊÂÈϤ˜

Ÿ¯È

™¯Â‰›·Û ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÒÛÙ ӷ ηχÙÔÓÙ·È fiÏÔÈ ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ Ô˘ ÈÛ¯‡-
Ô˘Ó ÁÈ· ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡. ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· ÂϤÁ¯Ô˘ Ô˘ ı· ۯ‰ȿÛÂȘ ı· Ú¤ÂÈ Ó·
Â›Ó·È fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi (‰ËÏ·‰‹ Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ·ÚÈıÌfi ÛÙ·‰›ˆÓ
ÂϤÁ¯Ô˘). ∫¿ı ÛÙ¿‰ÈÔ ÂϤÁ¯Ô˘ ı· ·ÔÏ‹ÁÂÈ Û ‰‡Ô ÌfiÓÔ Èı·Ó¿ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ı·
Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÔÓÔÌ·Û›· (fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ «¡·È» Î·È ÙÔ «Ÿ¯È»).

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 5

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÔȤ˜ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 5;

∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÚÒÙËÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, Ë ∂ÚÒÙËÛË 5, ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‰˘ÛÎÔÏ›·

Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ. °È· Ó· ÙËÓ ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ›ӷÈ
··Ú·›ÙËÙÔ, fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÂÚÒÙËÛË:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ Ô˘
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 4.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· Û˘Ó·Ê‹ ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›-
ËÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ fiˆ˜ Ë ¤Î‰ÔÛË Â›Ó·È Û ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ·ÓÙ›Ù˘·; ‹ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ
Ô˘ ÂÈı˘Ì› Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ¤¯ÂÈ ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜; ‹ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ÂÈı˘Ì›
Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› Â›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ‹ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘;).
∂ÈϤÔÓ, ··ÈÙ›ٷÈ:
ñ ¡· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó ¤Ó· ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ Ó· ·Ó··ÚÈÛÙ¿ fiÏ· Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·-
ÙÔ˜ (Ù· ÛÙ¿‰È· ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ·fi
ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜).
√È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ «·Ô‰ÂÎÙ¤˜» fiÙ·Ó ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηӤӷ
Ï¿ıÔ˜ ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Î·È ˆ˜ «ÌÂÚÈο ·Ô‰ÂÎÙ¤˜» fiÙ·Ó ¤¯Ô˘Ó
¤Ó· ‘ÌÈÎÚfi’ Ï¿ıÔ˜.
312
∫·È ÔÈ ‰‡Ô ηÙËÁÔڛ˜ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ (·Ô‰ÂÎÙ¤˜ Î·È ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¤˜) ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó
·˘ÍË̤ÓÔ ‚·ıÌfi ‰˘ÛÎÔÏ›·˜. °È· Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·, ·ÎfiÌ· Î·È Ì ÌÈÎÚ¿
Ï¿ıË, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ fi¯È ÌfiÓÔ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Î·È ÙËÓ
ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤ÛˆÓ, ·ÏÏ¿ ÂÈϤÔÓ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó, ¯ÚËÛÈ-
ÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ˆ˜ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜, Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ó· Ù· ÔÚÁ·ÓÒ-
ÛÔ˘Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·,
··ÈÙÂ›Ù·È Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÔÙÂ-
ÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi.
√ ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘, ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜ ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙˆÓ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓˆÓ ·ÏÏËÏÔÛ˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ
·ÎfiÌ· Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÌÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹˜ ·¿ÓÙËÛ˘.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 5

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó·Ó Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 5.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ΔÔ ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù¤ÛÛÂÚ·

ÛÙ¿‰È· ÂϤÁ¯Ô˘, fiˆ˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ:

∞ƒÃ∏

√ ‰·ÓÂÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ¤¯ÂÈ
¡·È
ÂÎÚfiıÂÛ̘ ÔÊÂÈϤ˜; ¢ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ô ‰·ÓÂÈÛÌfi˜
Ÿ¯È

√ ‰·ÓÂÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ‰·ÓÈ- ¡·È

¢ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ô ‰·ÓÂÈÛÌfi˜
ÛÙ› 3 ‚È‚Ï›· Î·È 2 ÂÚÈÔ‰Èο;
Ÿ¯È

∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¤Î‰ÔÛË ÂÚÈ-

¡·È ∏ ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ›ӷÈ
Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ
4 Ë̤Ú˜
«ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӈӻ ·ÓÙÈÙ‡ˆÓ;
Ÿ¯È

√ ‰·ÓÂÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Â›Ó·È ¡·È ∏ ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ›ӷÈ

˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘; 30 Ë̤Ú˜
Ÿ¯È

√ ‰·ÓÂÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Â›Ó·È ‰ËÌfiÙ˘ ¡·È ∏ ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ›ӷÈ

ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘; 20 Ë̤Ú˜
Ÿ¯È
∏ ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ›ӷÈ
10 Ë̤Ú˜
313
 ÀÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÙ·È fiÙÈ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÛˆÛÙ¤˜ Î·È ¿ÏϘ ÈÛÔ‰‡Ó·Ì˜ ‰È·Ù˘ÒÛÂȘ. °È·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ ‰È·Ù˘ÒÛÂȘ: «Ô ¯Ú‹ÛÙ˘ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘ Â›Ó·È ˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘
¢‹ÌÔ˘;» Î·È «ÙÔ ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ó· ‰·ÓÂÈÛÙ› ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi;» ıˆÚÔ‡ÓÙ·È
ˆ˜ ÈÛÔ‰‡Ó·Ì˜. μ‚·Èˆı›Ù fiÙÈ ÔÈ ÂӉ›ÍÂȘ Ì ÙȘ ϤÍÂȘ: «¢ËÌfiÙ˘» ηÈ
«À¿ÏÏËÏÔ˜» ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ·ÔÚÚ¤Ô˘Ó ·fi ·˘Ù¤˜, Û˘Ìʈ-
ÓÔ‡Ó, ηٿ ÂÚ›ÙˆÛË, Ì ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· Ô˘ Ù›ıÂÙ·È.

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË:

Δ· Ù¤ÛÛÂÚ· ÛÙ¿‰È· ÂϤÁ¯Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÛˆÛÙ‹ ÛÂÈÚ¿, ·ÏÏ¿ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· «ÌÈÎÚfi
Ï¿ıÔ˜». °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·:
ñ ªÈ· ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È Ï¿ıÔ˜.
ñ ªÈ· ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ‰·ÓÂÈÛÌÔ‡ ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ.
ñ ∞Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ¤Ó· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· «¡·È»/«Ÿ¯È».
ñ ∂›Ó·È Ï¿ıÔ˜ ¤Ó· «¡·È»/«Ÿ¯È».

∂ÎÚfiıÂÛ̘ Ÿ¯È
¢ÂÓ ‰·Ó›˙ÂÙ·È
ÔÊÂÈϤ˜;

¡·È

¡·È ¶ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ Ÿ¯È ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ˘¿ÏÏËÏÔ

4 Ë̤Ú˜
·ÓÙ›Ù˘·; ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘;

¡·È Ÿ¯È

¢ËÌfiÙ˘: 20 Ë̤Ú˜
30 Ë̤Ú˜
∂ÎÙfi˜ ¢‹ÌÔ˘: 10 Ë̤Ú˜

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

314
™‡ÓÔ„Ë
™ÎÔfi˜ ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ» Â›Ó·È Ë ·Ó·-
ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÌÂÚÒÓ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹/Î·È Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÂÓfi˜
Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÌÂÚÒÓ.
Δ· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ·Ó·-
ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Ù· ̤ÚË ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘,
Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙȘ ÔχÏÔΘ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ, ‹
Ó· ۯ‰ȿÛÂÈ ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ÙÔ˘, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÌÈ· ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ô˘ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙÔ ¯ÂÈÚÈÛÌfi
ÙˆÓ ÂÁÁÂÓÒÓ Û¯¤ÛˆÓ, Ó· ÂϤÁÍÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ‹ ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ηÈ
Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ‹ Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi.
Δ· ¤ÚÁ· «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ» Â›Ó·È ‰È·‚·ıÌÈṲ̂Ó˘ ÔÏ˘ÏÔ-
ÎfiÙËÙ·˜ Î·È ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË Ê‡ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Û¯¤ÛˆÓ. ∂ÈϤÔÓ, Ô ·ÚÈıÌfi˜ Î·È Ô Ù‡Ô˜ ÙˆÓ
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ÔÏÏ·ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ¤¯ÂÈ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙËÓ ÔÏ˘ÏÔ-
ÎfiÙËÙ· Î·È ÙË ‰˘ÛÎÔÏ›· ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ.

º‡ÏÏÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ (·) ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ Î·È (‚) Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÈÛ¯‡Ô˘Ó ηٿ ÙË ‰È·Ó˘ÎÙ¤Ú¢ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÂ
¤Ó· ÏÔ›Ô (ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÔ› ηÓfiÓ˜ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·) Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ¤Ó·
¤ÚÁÔ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ «∞Ó¿Ï˘ÛË Î·È ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ».

∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ:

∏ ÙÚ›ÙË Ù¿ÍË §˘Î›Ԣ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ (.¯. 1Ô §‡ÎÂÈÔ ∏ÁÔ˘ÌÂÓ›ÙÛ·˜, 2Ô
§‡ÎÂÈÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ Î.Ï.) ۯ‰ȿ˙ÂÈ ÙËÓ ÂÓı‹ÌÂÚË Û¯ÔÏÈ΋ ÂΉÚÔÌ‹ Ù˘. Œ¯Ô˘Ó
ÂÈϤÍÂÈ ÁÈ· ÚÔÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘˜ οÔÈÔ ÓËÛ› (.¯. ƒfi‰Ô˜, ÷ÓÈ¿, Î.Ï.). ™ÙÔ ÓËÛ› ·˘Ùfi
ÌÔÚÔ‡Ó ӷ ¿Ó ›Ù Ì ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ, ›Ù Ì ÏÔ›Ô. °È· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ Â¤ÏÂÍ·Ó
ÙÔ ÏÔ›Ô ÂÂȉ‹ ÎÔÛÙ›˙ÂÈ ÏÈÁfiÙÂÚÔ. ∏ ÌÂٷΛÓËÛË fï˜ Ì ÏÔ›Ô ··ÈÙ› ‰È·Ó˘ÎÙ¤Ú¢-
ÛË Û ·˘Ùfi ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡.
Œ¯Ô˘Ó ‰ËÏÒÛÂÈ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ... (.¯. 86) Ì·ıËÙ¤˜, ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ù· ... (.¯. 46) ›ӷÈ
ÎÔÚ›ÙÛÈ· Î·È Ù· ... (.¯. 40) ·ÁfiÚÈ·. ΔÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Û˘Óԉ‡ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂΉÚÔÌ‹ ÙÔ˘˜
... (.¯. 10) ηıËÁËÙ¤˜ – ... (.¯. 6) Á˘Ó·›Î˜ Î·È ... (.¯. 4) ¿Ó‰Ú˜. √È ‰È·ı¤ÛÈ̘ ηÌ›-
Ó˜ ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ Â›Ó·È ‰›ÎÏÈÓ˜ Î·È ÙÂÙÚ¿ÎÏÈÓ˜ Î·È ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÙÚ›· Â›‰·. ∏ ‰È·Ó˘-
ÎÙ¤Ú¢ÛË Û ÙÂÙÚ¿ÎÏÈÓ˜ ηÌ›Ó˜ ÛÙÔȯ›˙ÂÈ ÏÈÁfiÙÂÚÔ (.¯. Ù· ‰‡Ô ÙÚ›Ù· Ù˘ ·Í›·˜ ‰È·-
Ó˘ÎÙ¤Ú¢Û˘, ·Ó¿ ¿ÙÔÌÔ, Û ‰›ÎÏÈÓ˜ ηÌ›Ó˜).
√È Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó Ì ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ó· Á›ÓÂÈ Ë Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ηÌ›-
Ó˜, ÒÛÙ ÔÈ Î·ÓfiÓ˜ Ô˘ Ù›ıÂÓÙ·È ·fi ÏÔ›Ô Î·È ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ó· ÈηÓÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, Î·È Ù·˘-
Ùfi¯ÚÔÓ·, Ù· ÂÈÛÈÙ‹ÚÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÎÔÛÙ›ÛÔ˘Ó fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÏÈÁfiÙÂÚÔ.

315
 ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ÛÙÔȯ›· ÌÔÚ›Ù ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ¤Ó· ¤ÚÁÔ «∞Ó¿Ï˘Û˘ ηÈ
™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ» ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 3 ¤ˆ˜ 4 ÂÚˆÙ‹-
ÛÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ‚·ıÌÔ‡ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜. ºÚÔÓÙ›ÛÙ ÒÛÙ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂ-
Ù ӷ ¤¯ÂÈ Ù· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙfiÛÔ Ù· ¤ÚÁ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·-
ÙÔ˜ ÁÂÓÈο fiÛÔ Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· Ù· ¤ÚÁ· «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ».

¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· οı ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿, Ù·
‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·ÚÔ˘Û›·Û‹˜ ÙÔ˘˜. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÙÂ:
ñ ¶ÔȤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ì ÔÈ¿ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È; ™Â Ù› ·ÊÔÚÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ
ÏËÚÔÊÔڛ˜;
ñ ¶ÔÈ¿ Â›Ó·È Ù· ·ÚÈ· ̤ÚË ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÔȤ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó
οı ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜;
ñ ¶ÔȤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÏË-
ÙÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ¿ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÙȘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó;
ñ ¶ÔȤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ı ̛· ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿;
∫·Ï›ÛÙ ·ÎfiÌ· Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··-
ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ, ·Ó¿ÏÔÁÔ Ì ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÌÂÏÂ-
Ù‹Û·Ù ÛÙÔ ¤ÚÁÔ: «¢ËÌÔÙÈ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË».

∂¡¢∂π∫Δπ∫√ ™Ã∂¢π√ ∫∞ª¶π¡ø¡ Δ√À ¶§√π√À

∂¶π¶∂¢√ ∞ƒπ£ª√™ ¢π∫§π¡ø¡ ∫∞ª¶π¡ø¡ ∞ƒπ£ª√™ Δ∂Δƒ∞∫§π¡ø¡ ∫∞ª¶π¡ø¡
¶ÚÒÙÔ 30 50
¢Â‡ÙÂÚÔ 40 40
ΔÚ›ÙÔ 50 30

∂¡¢∂π∫Δπ∫√π ∫∞¡√¡∂™
ñ ŸÏË Ë ÔÌ¿‰· (Û˘ÓÔ‰Ô› ηıËÁËÙ¤˜ Î·È Ì·ıËÙ¤˜) Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ηÌ›Ó˜ ÙÔ˘
ȉ›Ô˘ ÂÈ¤‰Ô˘ ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘.
ñ ™ÙȘ ηÌ›Ó˜ ÎÔÈÌÔ‡ÓÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÌfiÓÔ ¿ÙÔÌ· ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ʇÏÔ˘.
ñ √È Û˘ÓÔ‰Ô› ηıËÁËÙ¤˜/ÙÚȘ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ›‰È· ηÌ›Ó· Ì ̷ıË-
Ù¤˜/ÙÚȘ.

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
OECD. (2003). Problem Solving. In OECD, The PISA 2003 assessment framework -
Mathematics, reading, science and problem solving knowledge and skills (pp. 153-
194). Paris: OECD.
OECD. (2004). Problem solving for tomorrow’s world – First measures of cross-
curricular competencies from PISA 2003. Paris: OECD.
316
 ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜:
À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ
∫˘Úȷ΋ ∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘, μ·ÛÈÏ›· ÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Û’ ¤Ó·Ó ÙÚ›ÙÔ Ù‡Ô Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, ÛÙËÓ «À¤Ú‚·ÛË
¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ», ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÌÂÏÏÔÓÙÈο ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ Â›Ï˘ÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
√È ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ, ·ÊÔ‡ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙË ÌÂϤÙË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙË-
Ù·˜, ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÛÎÔfi ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ».
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ
Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ».
ñ ¡· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ¤ÚÁˆÓ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ», Ó· ·ÚÔ˘-
ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ·
ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó √‰ËÁÔ‡˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ
··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ¤ÚÁ·.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ»
ñ ∫·Ù·ÓfiËÛË ‚·ÛÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ñ ∫·Ù·ÓfiËÛË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ñ ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛË Û˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÌÂÙ·‚ÏËÙÒÓ
ñ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ñ ¢È¿ÁÓˆÛË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ñ ¢È·ÌfiÚʈÛË Ï‡Û˘ ÁÈ· ˘¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘ ‰È¿ÁÓˆÛ˘
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘ χÛ˘
ñ ¢È¿¯˘ÛË ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˘ χÛ˘

317
 ñ ¶ËÁ¤˜ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ ¤ÚÁˆÓ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ»
ñ √‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ¤ÚÁˆÓ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ»

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· £ÂÌ·ÙÈ΋ ∂ÓfiÙËÙ· ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ¤Ó· ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·
¤ÚÁÔ˘ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ», Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÙÔ «∞˘ÙÔΛÓËÙÔ». ∞Ú¯Èο ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙ÂÙ·È Ô ÛÎÔfi˜ Î·È Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ ÂÈ-
̤ÚÔ˘˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ï·ÈÛÈÒÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ
·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ÙÔ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔ-
ÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Î·ıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ·fi ÙÔ
Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

«∞ÀΔ√∫π¡∏Δ√»
Δ‡Ô˜ ¤ÚÁÔ˘: À¤Ú‚·ÛË ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ
¶Ï·›ÛÈÔ: ¶ÚÔÛˆÈ΋ ˙ˆ‹

™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ «∞˘ÙÔΛÓËÙÔ» Â›Ó·È Ë ‰È¿ÁÓˆÛË Ù˘ Èı·Ó‹˜ ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ‰˘ÛÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘. √È Ì·ıËÙ¤˜
Ô˘ ı· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ·˘Ùfi ÙÔ ¤ÚÁÔ, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ‰Ú¿ÛÔ˘Ó fiˆ˜ ı· ‰ÚÔ‡-
ÛÂ Ô Ô‰ËÁfi˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›۷˜ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘Ú-
Á›·˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘.
Δ· ¤ÚÁ· ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÙfiÛÔ ·fi Ù· ¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ ηÈ
ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ fiÛÔ Î·È ·fi Ù· ¤ÚÁ· Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘ ηıÒ˜ Ù· ¤ÚÁ·
˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ‰ÂÓ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô‡Ù ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ηٷÏ-
ÏËÏfiÙÂÚ˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋˜ ·fi ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ (¤ÚÁ· Ï‹„˘
·fiÊ·Û˘), Ô‡Ù ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È Û ¤Ó·
Û‡ÓÔÏÔ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ (¤ÚÁ· ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ). √È
Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· χÛÔ˘Ó ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Â›Ó·È
··Ú·›ÙËÙÔ ·Ú¯Èο Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÏÔÁÈ΋ Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙȘ ·ÏÏËÏÔÛ˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜
ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË,
Ó· ‰È·ÁÓÒÛÔ˘Ó ÌÈ· Èı·Ó‹ ‚Ï¿‚Ë ‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
™ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È, Ì ·Ïfi ÙÚfiÔ, Ù· ‚·ÛÈ-
ο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ Ù˘ Ì˯·Ó‹˜ ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹-
ÙÔ˘ (‰ËÏ·‰‹ ÌÈ·˜ ‚ÂÓ˙ÈÓÔÌ˯·Ó‹˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ η‡Û˘) Î·È ÔÈ ‰Ú¿ÛÂȘ ‹ ÔÈ ·ÔÎÚ›-
ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ì¤ÓÔÓÙ·È ·fi ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹ ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡.
√ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÂÎΛÓËÛ˘ ÂÓfi˜ ‚ÂÓ˙ÈÓÔÎÈÓËÙ‹Ú· ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÔÏÏ¿ ÂÈ̤ÚÔ˘˜
fiÚÁ·Ó· Î·È ÂÍ·ÚÙ‹Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ·, Û˘ÁÎÚÔÙÒÓÙ·˜ ¤Ó·
ÔχÏÔÎÔ Û‡ÛÙËÌ·. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘
Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Û˘ÓÔÙÈο Î·È Ì ·Ïfi ÙÚfiÔ, ·Ú·Ï›Ô-
318
ÓÙ·˜ fiÏ· Ù· ̤ÚË, Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÏÂÁ¯ıÔ‡Ó ·fi ¤Ó· ̤ÛÔ Ô‰ËÁfi ηٿ ÙËÓ
ÂÎΛÓËÛË ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘. ŒÙÛÈ Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È Â›Ó·È Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı·:
1. Δ· ‚·ÛÈο ̤ÚË (fiÚÁ·Ó· Î·È ÂÍ·ÚÙ‹Ì·Ù·) ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ηıÒ˜ Î·È Ô ÚfiÏÔ˜
ÙÔ˘˜ ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú·. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È:
ñ √ Û˘ÛÛˆÚÂ˘Ù‹˜ (Ì·Ù·Ú›·) ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÙËÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË
·Ú¯È΋ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÁÈ· Ó· ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ô Ì˯·ÓÈÛÌfi˜.
ñ √ ËÏÂÎÙÚÔ-ÂÎÎÈÓËÙ‹Ú·˜ (Ì›˙·) ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, ̤ۈ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô ¯Ú‹ÛÙ˘
Âȉڿ ÛÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi ÁÈ· Ó· ı¤ÛÂÈ Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙË Ì˯·Ó‹.
ñ √ ·ÏÈÓ‰ÚÔ˜ Ù˘ Ì˯·Ó‹˜, fiÔ˘ Á›ÓÂÙ·È Ë ·Ó¿ÊÏÂÍË ÙÔ˘ Ì›ÁÌ·ÙÔ˜ ·¤Ú·-η˘Û›ÌÔ˘.
ñ √ ÛÈÓıËÚÈÛÙ‹˜ ÙÔ˘ Î˘Ï›Ó‰ÚÔ˘ (ÌÔ˘˙›), Ô˘ Â›Ó·È ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿-
ÊÏÂÍË ÙÔ˘ Ì›ÁÌ·ÙÔ˜ ·¤Ú·-η˘Û›ÌÔ˘ ÛÙÔÓ Î‡ÏÈÓ‰ÚÔ.
ñ ΔÔ ÓÙÂfi˙ÈÙÔ (ÚÂ˙ÂÚ‚Ô˘¿Ú) ‚ÂÓ˙›Ó˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÔıË-
ÎÂ˘Ì¤ÓÔ ÙÔ Î·‡ÛÈÌÔ (‚ÂÓ˙›ÓË).
2. ª›· ·‰Ú‹ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Î·È Ù˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ·ÏÏË-
ÏÂȉÚÔ‡Ó Ù· ÚÔ·Ó·ÊÂÚı¤ÓÙ· ̤ÚË, ÒÛÙ ӷ ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ë Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘
·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘.
3. √ÚÈṲ̂Ó˜ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi Î·È ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ
ηϋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹ οÔÈ· Èı·Ó‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘
ÎÈÓËÙ‹Ú·.
ŒÓ· ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ - ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹-
Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ̤ÚË (fiÚÁ·Ó· Î·È ÂÍ·ÚÙ‹Ì·Ù·) ÙÔ˘ Ì˯·-
ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘, ÔÈ ÂӉ‰ÂÈÁ̤ÓÔÈ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ› ÙÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡ ηٿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÎΛ-
ÓËÛ˘ ηıÒ˜ Î·È Ë ¯ÚÔÓÈ΋ ·ÎÔÏÔ˘ı›· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó fiÏ· Ù· Û¯ÂÙÈ-
˙fiÌÂÓ· ̤ÚË, ÒÛÙ ӷ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜. ∏ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ·˘ÙÒÓ
ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ̤ۈ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÂÓfi˜ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹-
Û˘ ÂÓfi˜ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, ηıÈÛÙÔ‡Ó Úfi‰ËÏË ÙË Û˘Ó¿ÊÂÈ· ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÌÂ
ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜.
™ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1 ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ «∞˘ÙÔΛÓËÙÔ» ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó fiϘ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚıfi-
ÙËÙ· ÙˆÓ ¯ÂÈÚÈÛÌÒÓ ÙÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÈ-
¯ÂÈÚ‹ÛÔ˘Ó Ì›· ÚÒÙË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ Èı·Ó‹˜ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ·fi ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô.
∏ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 2 ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ¤ÚıÔ˘Ó ¤Ó· ‚‹Ì· ÈÔ
ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Ù˘ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡. ™ÙËÓ ÂÚÒÙË-
ÛË ·˘Ù‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹-
ÙÔ˘ (fiˆ˜ Û‡ÛÙËÌ· Ï›·ÓÛ˘, Û‡ÛÙËÌ· „‡Í˘), Î·È Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÔÈ¿ ·fi ·˘Ù¿
ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. °È· Ó· ÙÔ ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó
·˘Ùfi, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÎÏ›ÛÔ˘Ó Î¿ÔÈ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Ô˘
‰ÂÓ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi ÂÎΛÓËÛ˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙfiÛÔ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜
319
 Ô˘ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÔÓÙ·È fiÛÔ Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙfiÛÔ Ë ·Ô˘Û›· ·Ó·-
ÊÔÚ¿˜ ÛÙ· ÂÏ·ÛÙÈο ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ
ÂÎΛÓËÛË ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· fiÛÔ Î·È Ë ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó fiÙÈ Ë ·‰˘Ó·Ì›· ÂÎΛÓË-
Û˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ·ÔÎÏ›ÂÙ·È Ó· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì οÔÈÔ Úfi‚ÏËÌ· ÛÙ· ÂÏ·ÛÙÈο.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· (ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ ∂ÚÒÙËÛ˘ 3), ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
(Ì ÌÔÚÊ‹ ÂÈÎfiÓˆÓ Î·È ÎÂÈ̤ÓÔ˘) ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ
Ì˯·ÓÈÛÌfi Î·È ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ï‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹ οÔÈ· Èı·Ó‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·
ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú·. ∂›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÛÙÈ¿-
ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ, ηÈ, ·ÊÔ‡ ÙȘ ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó, Ó·
·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ·Ó ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÏfiÁÔ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜.
Δ¤ÏÔ˜, ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙÔ ÏfiÁÔ Ô˘ ıˆڋıËΠˆ˜ Èı·Ófi-
ÙÂÚÔ˜ ÁÈ· ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó
ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.

ŒÓ· ‚Ú¿‰˘ Ë πˆ¿ÓÓ· ‹ıÂÏ ӷ ¿ÂÈ ÛÈÓÂÌ¿ Ì ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÈÔ ·˘ÙÔΛÓËÙfi Ù˘. ∫¿ıÈÛÂ
ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡ Î·È ·ÊÔ‡ ¤ÏÂÁÍ fiÙÈ ÙÔ ¯ÂÈÚfiÊÚÂÓÔ Â›Ó·È ‘‰Â̤ÓÔ’ Î·È Ô ÌÔ¯Ïfi˜
ÙˆÓ Ù·¯˘Ù‹ÙˆÓ ÛÙË ı¤ÛË ‘ÓÂÎÚ¿’, Á‡ÚÈÛ ÁÈ· ‰‡Ô ÙÚ›· ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ· ÙÔ ÎÏÂȉ› ÁÈ· Ó·
ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘. øÛÙfiÛÔ, ·˘Ùfi˜ ‰ÂÓ ¤·ÈÚÓ ÌÚÔÛÙ¿.
¢ÔΛ̷Û ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ·ÏÏ¿ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· ÙÔ ›‰ÈÔ: ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·Ó ¤Ó·˜
‚Ú·¯Ófi˜ ‹¯Ô˜ Ô˘ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÛÙ·Ì¿Ù·ÁÂ, ¯ˆÚ›˜ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ Ó· ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ.
∏ πˆ¿ÓÓ·, ı¤ÏÔÓÙ·˜ Ó· ‚Ú› οÔÈ· χÛË ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ·, ‰È¿‚·Û ٷ ·ÎfiÏÔ˘ı· ÛÙÔ
‚È‚Ï›Ô Ì ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘ ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘:

√¢∏°ø¡Δ∞™ Δ√ ∞ÀΔ√∫π¡∏Δ√ ™∞™

∂∫∫π¡∏™∏ Δ√À ∫π¡∏Δ∏ƒ∞ Î˘Ï›Ó‰ÚÔ˘ Ô˘ ı· Á›ÓÂÈ Ë ·Ó¿ÊÏÂÍË Ô‰ËÁ›

¶ÚÈÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÙÂ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·:
1) μ‚·Èˆı›Ù fiÙÈ ÙÔ ¯ÂÈÚfiÊÚÂÓÔ Â›Ó·È ÙÂÏ›-
ˆ˜ ‰Â̤ÓÔ. ñ ∞Ó Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÌÂÙ¿ 15 ‰Â˘ÙÂ-
2) ªÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÙ ÙÔÓ ÂÈÏÔÁ¤· ÛÙË ı¤ÛË «¡»
(¡ÂÎÚ¿) Î·È ȤÛÙ ̤¯ÚÈ Î¿Ùˆ ÙÔ ÂÓÙ¿Ï
ÙÔ˘ Û˘ÌϤÎÙË. ∫Ú·Ù‹ÛÙ ÙÔ ·ÙË̤ÓÔ
ÂÓÒ ÍÂÎÈÓ¿ÙÂ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·.
! ¶ƒ√∂π¢√¶√π∏™∏
μ‚·Èˆı›Ù fiÙÈ ÙÔ ¯ÂÈÚfiÊÚÂÓÔ Â›Ó·È ‰Â̤ÓÔ Î·È
ÙÔ ÎÈ‚ÒÙÈÔ Â›Ó·È ÛÙË ÓÂÎÚ¿, ÚÈÓ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÙ ӷ
ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÙÂ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·.
ÛÙËÓ ·Ó¿ÊÏÂÍË ÙÔ˘ Ì›ÁÌ·ÙÔ˜ Î·È ¤ÙÛÈ ÍÂÎÈÓ¿ Ô
ÎÈÓËÙ‹Ú·˜. ∞Ê‹ÛÙ ÙÔ ÎÏÂȉ› ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô
ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.
ÚfiÏÂÙ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ Ì›˙·˜, ÂÚÈ̤ÓÂÙÂ
ÂÚ›Ô˘ 15 ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ·, ȤÛÙ ÙÔ ÂÓÙ¿Ï
ÙÔ˘ Áη˙ÈÔ‡ ÛÙÔ 1/3 Ù˘ ‰È·‰ÚÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ηÈ
ÂȯÂÈÚ‹ÛÙ ӷ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÙ ͷӿ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·.
∞Ê‹ÛÙ ÙÔ ÎÏÂȉ› Î·È ÙÔ ÂÓÙ¿Ï Áη˙ÈÔ‡ ÌfiÏȘ
ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.
ñ ∞Ó Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ÌËÓ ÍÂÎÈÓ¿, ÂÈ-
¯ÂÈÚ‹ÛÙ ӷ ÙÔÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÙ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÂÏ›ˆ˜
·ÙË̤ÓÔ ÙÔ ÂÓÙ¿Ï Áη˙ÈÔ‡. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi
Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ı· ηı·Ú›ÛÂÈ, ·Ó Â›Ó·È ÌÔ˘ÎˆÌ¤ÓÔ˜
Î·È ı· ÂÈÛ¤ÏıÂÈ Î·‡ÛÈÌÔ ÛÙÔÓ Î‡ÏÈÓ‰ÚÔ.

∂ÎΛÓËÛË ∫ÈÓËÙ‹Ú· ! ¶ƒ√™√Ã∏

ñ Èڛ˜ Ó· ·Ù¿Ù ÙÔ ÂÓÙ¿Ï Áη˙ÈÔ‡ ÏÂÈÙÔ˘Ú-
Á‹ÛÙ ÙË Ì›˙·, Á˘Ú›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ÎÏÂȉ› ÛÙÔ ‰È·Îfi-
ÙË ·Ó¿ÊÏÂ͢ ÛÙË ı¤ÛË “START”. ∏ Ì›˙·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÔıËÎÂ˘Ì¤ÓË ÛÙËÓ
Ì·Ù·Ú›· ËÏÂÎÙÚÈ΋ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÂÚÈÛÙÚ¤ÊÂÈ
ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· Ì Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙË Û˘Ì›ÂÛË ÙÔ˘
Ì›ÁÌ·ÙÔ˜ η˘Û›ÌÔ˘ – ·¤Ú· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÛ¤ÏıÂÈ
ÛÙÔÓ Î‡ÏÈÓ‰ÚÔ. ∏ Û˘Á¯ÚÔÓÈṲ̂ÓË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
ÛÈÓı‹Ú· ÛÙÔÓ ÛÈÓıËÚÈÛÙ‹ (ÌÔ˘˙›) ÙÔ˘
™Ù·Ì·Ù‹ÛÙ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ Ì›˙·˜ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌfiÏȘ
ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜, ÁÈ·Ù› ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ Ì›˙·˜
ÌÔÚ› Ó· ¿ıÂÈ ˙ËÌÈ¿.
ªË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›ÛÂÙ ÙË Ì›˙· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi 15 ‰Â˘-
ÙÂÚfiÏÂÙ· οı ÊÔÚ¿. ∞Ó Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ‹-
ÛÂÈ ÛÙËÓ ÚÒÙË ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ÂÚÈ̤ÓÂÙ ÂÚ›Ô˘
15 ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ· ÚÈÓ Í·Ó·ÚÔÛ·ı‹ÛÂÙÂ.

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ Suzuki Ignis,
SUZUKI MOTOR CORPORATION – ™º∞∫π∞¡∞∫∏™ ∞∂μ∂ 2002.

320
 ∂ÚÒÙËÛË 1

∏ πˆ¿ÓÓ·, ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ì ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘, ·Ó·ÚˆÙȤ-

Ù·È Ì‹ˆ˜ οÓÂÈ Î¿ÔÈÔ Ï¿ıÔ˜, ηıÒ˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ‚¿ÏÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ.
™‡Ìʈӷ Ì fiÛ· ‰È¿‚·Û ÛÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜, ÔÈfi ·fi Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ÌÔÚ› Ó· ÈÛ¯‡ÂÈ; ¡·
΢ÎÏÒÛÂÙ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË.
∞. ΔÔ ¯ÂÈÚfiÊÚÂÓÔ Ô˘ ‹Ù·Ó ‰Â̤ÓÔ ÂÌfi‰È˙ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Ó· ÍÂÎÈ-
Ó‹ÛÂÈ.
μ. ΔÔ ÎÈ‚ÒÙÈÔ ÙˆÓ Ù·¯˘Ù‹ÙˆÓ Ô˘ ‹Ù·Ó ÛÙË ÓÂÎÚ¿ ı¤ÛË, ÂÌfi‰È˙ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· ÙÔ˘
·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ.
°. √ ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÔ˘ÎˆÌ¤ÓÔ˜ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿.
¢. ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ Ì›˙·˜ ¤·ı ˙ËÌÈ¿, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÛÙ·Ì¿ÙËÛ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÌfiÏȘ
ÍÂΛÓËÛÂ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 1

°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈÒÓÙ·˜ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ËÁ¤˜.
™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È
Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó, ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘, ÙÔ˘˜ ¯ÂÈ-
ÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· οÓÂÈ Ô Ô‰ËÁfi˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ı¤ÛÂÈ
Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· ηıÒ˜ Î·È ÙȘ Èı·Ó¤˜ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ ÌÔÚ›
Ó· Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È ¤Ó·˜ Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ˜ ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ
¤Ó·˜ Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ˜ ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Û ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ Ô Ô‰ËÁfi˜
Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÙË Ì›˙·, ·ÊÔ‡ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜, ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Ù˘
Ì›˙·˜ ÌÔÚ› Ó· ¿ıÂÈ ˙ËÌÈ¿ ÏfiÁˆ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ηÎÔ‡ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡.
ñ ¡· ‰È·ÁÓÒÛÔ˘Ó ÙËÓ Èı·Ó‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· ÙˆÓ ¯ÂÈÚÈÛÌÒÓ Ù˘ πˆ¿ÓÓ·˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙÔ˘ ÂÈÛ·Áˆ-
ÁÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ πˆ¿ÓÓ·˜ (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,
·Ó ¤¯ÂÈ ‰Â̤ÓÔ ‹ fi¯È ÙÔ ¯ÂÈÚfiÊÚÂÓÔ, Û ÔÈ¿ ı¤ÛË ‹Ù·Ó ÙÔ ÎÈ‚ÒÙÈÔ ÙˆÓ Ù·¯˘Ù‹-
ÙˆÓ, fiÛË ÒÚ· ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÙË Ì›˙· ηıÒ˜ Î·È ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔ-
Ô›ËÛ ÙÔ ÂÓÙ¿Ï ÙÔ˘ Áη˙ÈÔ‡ ‹ fi¯È). ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó·
Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡˜ Ì ÙÔ˘˜ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ
·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Î·È ÙȘ ÚÔ-
ÂȉÔÔÈ‹ÛÂȘ ÁÈ· Èı·Ó¤˜ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÏfiÁˆ ηÎÒÓ ¯ÂÈÚÈÛÌÒÓ, ÒÛÙ ӷ ·Ô-
321
 Ê·ÓıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ Èı·Ó‹ ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ (ÁÈ· ·Ú¿-
‰ÂÈÁÌ·, Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ·Ó Ô ÌÔ¯Ïfi˜ ÛÙÔ ÎÈ‚ÒÙÈÔ ÙˆÓ Ù·¯˘Ù‹ÙˆÓ ‹Ù·Ó ÛÙËÓ ÂÓ‰Â-
‰ÂÈÁ̤ÓË ı¤ÛË –ÓÂÎÚ¿–, ‹ ·Ó ‹Ù·Ó Ë Ï¿ıÔ˜ ı¤ÛË ÙÔ˘ ÌÔ¯ÏÔ‡ ÛÙÔ ÎÈ‚ÒÙÈÔ ÙˆÓ
Ù·¯˘Ù‹ÙˆÓ Ô˘ ÂÌfi‰È˙ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ).

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 1.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: °. √ ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÔ˘ÎˆÌ¤ÓÔ˜ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ

·˘ÙÔΛÓËÙÔ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

∂ƒøΔ∏™∏ 2

∏ πˆ¿ÓÓ· Í·Ó·ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ fiÏ· fiÛ· ‰È¿-

‚·Û ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ì ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘. øÛÙfiÛÔ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÂÍ·ÎÔ-
ÏÔ˘ıÔ‡Û ӷ ÌËÓ ÍÂÎÈÓ¿ Î·È „¿¯ÓÔÓÙ·˜ ÛÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜,
‚ڋΠÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂϤÁ¯Ô˘˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Ù·ÎÙÈο. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÓÙÔ-
ÈÛÙ› Ô ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ÛËÌ›ˆÛ ·Ó ı· ¤ÚÂ ӷ Á›ÓÂÈ
‹ fi¯È ηı¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂϤÁ¯Ô˘˜, ΢ÎÏÒÓÔÓÙ·˜ ¡∞π ‹ √Ãπ ÁÈ· οı ÚÔ-
ÙÂÈÓfiÌÂÓÔ ¤ÏÂÁ¯Ô.

∞·Ú·›ÙËÙÔ˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÓÙÔÈÛÙ›
Ô ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿
ŒÏÂÁ¯Ô˜ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙ¿ıÌ˘ ‚ÂÓ˙›Ó˘ ÛÙÔ ÚÂ˙ÂÚ‚Ô˘¿Ú ¡∞π - √Ãπ
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ›ÂÛ˘ ·¤Ú· ÛÙ· ÂÏ·ÛÙÈο ¡∞π - √Ãπ
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙ¿ıÌ˘ Ï·‰ÈÒÓ ÎÈÓËÙ‹Ú·. ¡∞π - √Ãπ
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙ¿ıÌ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙÔ „˘Á›Ô
ÁÈ· ·ÔÊ˘Á‹ ˘ÂÚı¤ÚÌ·ÓÛ˘. ¡∞π - √Ãπ
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙ¿ıÌ˘ ˘ÁÚÒÓ ÊÚ¤ÓˆÓ. ¡∞π - √Ãπ
ŒÏÂÁ¯Ô˜ ÛÙ¿ıÌ˘ ˘ÁÚÒÓ Ì·Ù·Ú›·˜. ¡∞π - √Ãπ

322
™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÔȘ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2; °È· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË
·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ı· Û·˜ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ˜ Ô ¶›Ó·Î·˜ 1, fiÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È
Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ» (‚Ï. ∂›Ï˘ÛË
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜: £ÂˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Î·È Ù‡Ô˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜).

°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:

ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ËÁ¤˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÛÙÔ
ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó, ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ
Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘, ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂΛÓÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ̤ÚË
ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· Î·È ˆ˜ ·˘Ù¿ ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇
ÙÔ˘˜ ÒÛÙ ӷ ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ
Ì›· Èı·Ó‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÂӉ¯Ô̤-
Óˆ˜ Ì ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·Ó ÙÔ
ÚÂ˙ÂÚ‚Ô˘¿Ú ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‚ÂÓ˙›ÓË, ÙfiÙÂ Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ÌËÓ Â·ÚΛ Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û·
ÔÛfiÙËÙ· ‚ÂÓ˙›Ó˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÊԉȷÛÌfi ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· Ì η‡ÛÈÌÔ ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÈ Ë
·Ó¿ÊÏÂÍË).
ñ ¡· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· Ì ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ··Ú·›ÙËÙÔ˘˜ Ù·ÎÙÈÎÔ‡˜
ÂϤÁ¯Ô˘˜, ÒÛÙ ӷ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÔÈfi˜ ‹ ÔÈÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂϤÁ¯Ô˘˜
ı· ¤ÚÂ ӷ Á›ÓÔ˘Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰È·ÁÓˆÛı› Ë Èı·Ó‹ ·ÈÙ›· ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘Ú-
Á›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ÙË ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ,
ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘˜ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘ÙÔΛÓËÙ· Î·È Ì˯·Ó¤˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ η‡Û˘
ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔÚÚ›„Ô˘Ó Èı·Ó¤˜ ·Èٛ˜ ˆ˜ ÌË
Û˘Ó·Ê›˜ Ì ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÈχÛÔ˘Ó. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,
ÙfiÛÔ Ë ·Ô˘Û›· ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ ÊÚ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ (‚Ï. ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô‰ËÁÈÒÓ
¯Ú‹Û˘) fiÛÔ Î·È Ë ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó fiÙÈ Ë ·‰˘Ó·Ì›· ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘
ÎÈÓËÙ‹Ú· ·ÔÎÏ›ÂÙ·È Ó· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì οÔÈÔ Úfi‚ÏËÌ· ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ
ÊÚ¤ÓˆÓ.

323
 √‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 2.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ∏ ·ÎfiÏÔ˘ıË ÛÂÈÚ¿: ¡·È, Ÿ¯È, Ÿ¯È, Ÿ¯È, Ÿ¯È, ¡·È.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

∏ πˆ¿ÓÓ· Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ Ù˘ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÙËÓ ·ÈÙ›· Ô˘ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿ ÙÔ
·˘ÙÔΛÓËÙfi Ù˘, ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·Ú·ÙËÚ› ÙÔ Ù·ÌÏfi ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Ì ٷ fiÚÁ·Ó· Î·È ÙȘ
ÚÔÂȉÔÔÈËÙÈΤ˜ Ï˘¯Ó›Â˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‰È¿‚·ÛÂ, ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ì ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘,
ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÂÍËÁ‹ÛÂȘ ÁÈ’ ·˘Ù¿ Ù· fiÚÁ·Ó· Î·È ÙȘ Ï˘¯Ó›Â˜:

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ Suzuki Ignis,
SUZUKI MOTOR CORPORATION – ™º∞∫π∞¡∞∫∏™ ∞∂μ∂ 2002.

324
 ∂ÚÒÙËÛË 3
ŒÓ·˜ Á›ÙÔÓ·˜, Ô˘ ¤‚Á·ÈÓ ÂΛÓË ÙËÓ ÒÚ· ·fi ÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘, ›‰Â ÙËÓ πˆ¿ÓÓ· Ó· ÚÔ-
Û·ı› Ó· ‚¿ÏÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ Î·È ÚÔı˘ÌÔÔÈ‹ıËΠӷ ÙË ‚ÔËı‹ÛÂÈ. ∞ÊÔ‡
‰ÔΛ̷ÛÂ Î·È ·˘Ùfi˜ Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÎÈÓËÙ‹Ú· Î·È ‰ÂÓ Ù· ηٿÊÂÚÂ, ¤ÚÈÍ ÌÈ· Ì·ÙÈ¿
ÛÙÔ Ù·ÌÏfi ÙˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ì ÙȘ ÚÔÂȉÔÔÈËÙÈΤ˜ Ï˘¯Ó›Â˜ Î·È Â› ÛÙËÓ πˆ¿ÓÓ· fiÙÈ
ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ Úfi‚ÏËÌ· Ë Ì·Ù·Ú›· Ô˘ ‰ÂÓ ‰›ÓÂÈ Ú‡̷. Δ˘ ¤‰ÂÈÍ Â›Û˘
Î·È ÙË Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘ Ô˘ ‹Ù·Ó ·Ó·Ì̤ÓË.
£· ÌÔÚÔ‡Û ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ Ì·Ù·Ú›·˜ Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· Ó· ÌËÓ ÍÂÎÈÓ¿ Ô ÎÈÓË-
Ù‹Ú·˜; ∞ÈÙÈÔÏfiÁËÛ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ ÛÔ˘.

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 3

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
¶ÔȘ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 3;

°È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ:

ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÌÂ
ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó ÛÙÔ
ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰Ë-
ÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘, ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂΛÓÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ̤ÚË ÙÔ˘
Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· Î·È ˆ˜ ·˘Ù¿ ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜
ÁÈ· Ó· ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ì›·
Èı·Ó‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÌÂ
ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ··ÈÙ›-
Ù·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ Ô˘ ·›˙ÂÈ Ë Ì·Ù·Ú›· ÛÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘
ÎÈÓËÙ‹Ú· Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
ÂÎΛÓËÛ˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÛÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ Ì·Ù·Ú›·˜.
ñ ¡· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ¿ ÙÔ˘˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒ-
ÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÙȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙÔ
ÚfiÏÔ Ô˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ Ë Ì·Ù·Ú›· ÛÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi ÂÎΛÓËÛ˘.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 3

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 3.

325
 ∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ¡·È, Ì ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏÔÁ›· fiÙÈ ÙfiÛÔ Ë Ì›˙· fiÛÔ Î·È Ô ÛÈÓıËÚÈ-
ÛÙ‹˜ ·›ÚÓÔ˘Ó Ú‡̷ ·fi ÙË Ì·Ù·Ú›·. ™˘ÓÂÒ˜, ÁÈ· Ó· ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ô
Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÈÓËÙ‹Ú· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Ë ·ÔıËÎÂ˘Ì¤-
ÓË ËÏÂÎÙÚÈ΋ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÛÙËÓ Ì·Ù·Ú›·.

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ¡·È, Ì ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏÔÁ›· fiÙÈ Ë Ì›˙· ‹ Ô ÛÈÓıËÚÈÛÙ‹˜

·›ÚÓÂÈ Ú‡̷ ·fi ÙË Ì·Ù·Ú›·.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

∂ÚÒÙËÛË 4

∏ πˆ¿ÓÓ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Û›ÁÔ˘ÚË fiÙÈ Ë Ì·Ù·Ú›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ Ù˘ ¤¯ÂÈ Úfi‚ÏËÌ·. §¤ÂÈ
ÛÙÔ Á›ÙÔÓ¿ Ù˘ fiÙÈ Ë ·Ó·Ì̤ÓË Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â·Ú΋˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ‡·Ú͢
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙË Ì·Ù·Ú›· Î·È fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ¿ÏÏË ‰ÔÎÈÌ‹ ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙËÓ Ì·Ù·Ú›·.
™˘ÌʈÓ›˜ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ πˆ¿ÓÓ·˜ fiÙÈ Ë ·Ó·Ì̤ÓË Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â·Ú-
΋˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ‡·Ú͢ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙË Ì·Ù·Ú›·; ∞ÈÙÈÔÏfiÁËÛ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ ÛÔ˘.
¶ÔÈ¿ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ë ¿ÏÏË ‰ÔÎÈÌ‹ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· οÓÔ˘Ó;

™¯fiÏÈ· Û¯ÂÙÈο Ì ∂ÚÒÙËÛË 4

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
¶ÔȘ ›ӷÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4;

¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4 Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÚÁ·-

ÛÙÔ‡Ó fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ∂ÚÒÙËÛË 3, ÒÛÙ ӷ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë Ì·-
Ù·Ú›· ÌÔÚ› Ó· ¢ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ ÙÔ˘
ÎÈÓËÙ‹Ú·. ∂ÈϤÔÓ fï˜ ··ÈÙÂ›Ù·È Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ÚÔÂÈ-
‰ÔÔÈËÙÈΤ˜ Ï˘¯Ó›Â˜ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ ÙÔ˘ ÂÈÛ·-
ÁˆÁÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù˘ ∂ÚÒÙËÛ˘ 3 ηıÒ˜ Î·È Ù· ÂÍ‹˜:
¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂӉȷʤÚÂÈ, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó ÙË Ï˘¯Ó›·
ÊfiÚÙÈÛ˘ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· Û¯‹Ì·Ù·.
¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ë Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘, ‰ËÏ·‰‹ Ó·
ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡
Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ Ë Ï˘¯Ó›·. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙÔ
·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Î›ÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Î·È Ó·
·ÔΈ‰ÈÎÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Ï˘¯Ó›· Â›Ó·È ·Ó·Ì̤ÓË.
326
¡· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ¿ ÙÔ˘˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜
ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÔÚ›· ÙˆÓ
Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÒÓ ÙÔ˘˜.
¡· ÂϤÁÍÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ‰È¿ÁÓˆÛË (Úfi‚ÏËÌ· ÛÙË Ì·-
Ù·Ú›·) ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Î›-
ÌÂÓÔ Î·È ÛÙȘ ÂÈÎfiÓ˜, ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÂÌÂÈÚ›· ÙÔ˘˜, ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋ Î·È Î˘Ú›ˆ˜
ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘˜ ÒÛÙ ӷ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ÌÈ· Èı·Ó‹ ‰ÔÎÈÌ‹ ÁÈ· Ó· ÂϤÁ-
ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· Ù˘ ‰È¿ÁÓˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜.

√‰ËÁfi˜ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ∞·ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ ··ÓÙ‹-
ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÚÒÙËÛË 4.

∞Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ¡·È, Ì ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË fiÙÈ Ë Ï˘¯Ó›· ·Ó¿‚ÂÈ Î·È ·Ú·Ì¤ÓÂÈ
·Ó·Ì̤ÓË Î·ı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÎΛÓËÛ˘. ™ÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜ ‰ÂÓ
ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·Ó·Ì̤ÓË Ë Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘ ηıÒ˜ ·˘Ù‹ Ë
Ï˘¯Ó›· Û‚‹ÓÂÈ ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.
ª›· ¿ÏÏË ‰ÔÎÈÌ‹ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó, ÒÛÙ ӷ ‚‚·ÈˆıÔ‡Ó fiÙÈ Ë Ì·Ù·Ú›·
ÔÊ›ÏÂÙ·È ÁÈ· ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎΛÓËÛ˘ Â›Ó·È Ë ·ÎfiÏÔ˘ıË:
«¢ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ì ӷ Á˘Ú›ÛÔ˘Ì ÙÔ ‰È·ÎfiÙË ·Ó¿ÊÏÂ͢ ÛÙË ı¤ÛË “START” Ì ·Ó·Ì̤ÓÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ÚÔ‚ÔÏ›˜. ∞Ó ÌÂȈı› Ôχ Ë ¤ÓÙ·ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÔϤˆÓ ‹ ·Ó ÔÈ ÚÔ‚ÔÏ›˜ Û‚‹ÛÔ˘Ó,
·˘Ùfi Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ Úfi‚ÏËÌ· ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÊfiÚÙÈÛ˘ Ù˘ Ì·Ù·Ú›·˜.»

ªÂÚÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: ¡·È, Ì ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË fiÙÈ Ë Ï˘¯Ó›· ·Ó¿‚ÂÈ Î·È
·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·Ó·Ì̤ÓË Î·ı’ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÎΛÓËÛ˘. ™ÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ Ô ÎÈÓËÙ‹-
Ú·˜ ‰ÂÓ ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ, ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·Ó·Ì̤ÓË Ë Ï˘¯Ó›· ÊfiÚÙÈÛ˘ ηıÒ˜
·˘Ù‹ Ë Ï˘¯Ó›· Û‚‹ÓÂÈ ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ô ÎÈÓËÙ‹Ú·˜.

ªË ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ·¿ÓÙËÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 8
ŒÛÙˆ fiÙÈ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÂÛÙ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ì ÌÈ· ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ ¤ÚÁÔ «À¤Ú‚·Û˘
¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ». ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ù› ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ ı· ÚÔÙ›ӷÙ ÛÙË Û‡ÓÙ·ÍË Ù˘
∂ÚÒÙËÛ˘ 4 ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜; ∞ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÙÂ
ÙËÓ ÚfiÙ·Û‹ Û·˜.
¶Ò˜ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÓ·ÙÂ, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, ÙÔÓ √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ
··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ;

327
 ™‡ÓÔ„Ë
Δ· ¤ÚÁ· «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ» ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÙfiÛÔ ·fi Ù· ¤ÚÁ· «∞Ó¿Ï˘Û˘
Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ» fiÛÔ Î·È ·fi Ù· ¤ÚÁ· «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘» ηıÒ˜ Ù·
¤ÚÁ· ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ‰ÂÓ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô‡Ù ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘
ηٷÏÏËÏfiÙÂÚ˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋˜ ·fi ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ
(¤ÚÁ· «§‹„˘ ∞fiÊ·Û˘»), Ô‡Ù ÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ Ó· ·ÓÙ·Ô-
ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ (¤ÚÁ· «∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ™¯Â‰È·ÛÌÔ‡
™˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ»).
™ÎÔfi˜ ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Â›Ó·È Ë ‰È¿ÁÓˆÛË Î·È Ë ‰ÈfiÚıˆ-
ÛË ÂÓfi˜ ÂÏ·ÙÙÒÌ·ÙÔ˜ ‹ ÌÈ·˜ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡.
∏ Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ˘¤Ú‚·Û˘ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó·
ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÂÓfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡, Ó·
·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙȘ ·ÏÏËÏÔÛ˘Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ ÙÔ˘˜, Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙË
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘˜, Ó· ‰È·ÁÓÒÛÂÈ ÌÈ· Èı·Ó‹ ‚Ï¿‚Ë ‹ ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘˜, Ó· ·ÍÈÔÏÔ-
Á‹ÛÂÈ ÙË Ï‡ÛË Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÈ Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÂÈ Û ¿ÏÏÔ˘˜ ÙË Ï‡ÛË Û˘ÓÔ-
‰Â˘fiÌÂÓË ·fi ÙËÓ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛ‹ Ù˘.
√ ‚·ıÌfi˜ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜, ¿Ú· Î·È ‰˘ÛÎÔÏ›·˜, ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ «À¤Ú‚·Û˘
¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ» ÌÔÚ› Ó· ÔÈΛÏÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÌÂÚÒÓ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜
‹ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ Ô˘ ·ÏÏËÏÂÈ-
‰ÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·˘Ù¿ Ù· ̤ÚË. ªÈ· ¿ÏÏË ËÁ‹ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·˜ ·ÔÙÂÏ› Ô
·ÚÈıÌfi˜ Î·È Ë ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓˆÓ ÔÏÏ·ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ.

328
º‡ÏÏÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
∞ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ (·) ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ·Ú·Î¿Ùˆ Î·È (‚) ηٿÏ-
ÏËÏ· ‰È·ÌÔÚʈ̤ӷ ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ¤Ó· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÌÈ·˜ ÔÈÎÈ·-
΋˜ Û˘Û΢‹˜ –ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÂÓfi˜ ·Û‡Ú-
Ì·ÙÔ˘ ÙËÏÂÊÒÓÔ˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·–, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ¤Ó· ¤ÚÁÔ Â›Ï˘-
Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ».

∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ:

∏ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙÔ˘ ¶·Ó·ÁÈÒÙË ˙ÂÈ Û ¤Ó· ‰ÈÒÚÔÊÔ Û›ÙÈ Ì ÌÂÁ¿ÏË ‚ÂÚ¿ÓÙ· ÛÙÔ ‰Â‡-
ÙÂÚÔ fiÚÔÊÔ (Ù· ˘ÓÔ‰ˆÌ¿ÙÈ· Â›Ó·È ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ fiÚÔÊÔ Î·È ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ¯ÒÚÔÈ ÛÙÔÓ
ÚÒÙÔ). ∂ȉÈο ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙÔ ÙËϤʈÓÔ –ÔÏϤ˜
ÊÔÚ¤˜ ‰ÂÓ ÚÔÏ¿‚·ÈÓ·Ó Ó· ÙÔ ÛËÎÒÛÔ˘Ó– Î·È ¤ÙÛÈ ·ÁfiÚ·Û·Ó ¤Ó· ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ ·Û‡Ú-
Ì·ÙÔ ÙËϤʈÓÔ Ì ÙÚ›· ÊÔÚËÙ¿ ·ÎÔ˘ÛÙÈο. √ ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ ·Ó¤Ï·‚ ӷ ı¤ÛÂÈ Û ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÈÔ ·Û‡ÚÌ·ÙÔ ÙËϤʈÓÔ ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ·fi ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ¯Ú‹Û˘ Ù·
Û¯ÂÙÈο Ì ÙË Û‡Ó‰ÂÛË ÙÔ˘ ÙËÏÂÊÒÓÔ˘ Î·È ÙË ‰‹ÏˆÛË ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÊÔÚËÙÒÓ ·ÎÔ˘ÛÙÈÎÒÓ
ÛÙÔ ÛÙ·ıÌfi Ù˘ ‚¿Û˘ .
∞ÊÔ‡ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ٷ ‚‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜, ı¤ÏËÛ ӷ ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ ¤Ó· ÊÔÚËÙfi ·ÎÔ˘ÛÙÈÎfi ÛÙË ‚ÂÚ¿ÓÙ· ÁÈ· Ó· ÙËÏÂʈӋÛÂÈ. ΔÔ ÙËϤʈÓÔ
fï˜ ‰ÂÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÛÂ Î·È ÛÙËÓ ÔıfiÓË ÙÔ˘ ÙËϤʈÓÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤-
Ó˜ ÂӉ›ÍÂȘ.

ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ ÛÙÔȯ›· ÌÔÚ›Ù ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÙ ¤Ó· ¤ÚÁÔ «À¤Ú‚·Û˘

¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ» ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ 3 ¤ˆ˜ 4 ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈÎÔ‡ ‚·ıÌÔ‡ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜. ºÚÔÓÙ›ÛÙ ÒÛÙ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÙ ӷ ¤¯ÂÈ
Ù· ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙfiÛÔ Ù· ¤ÚÁ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÁÂÓÈ-
ο fiÛÔ Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· Ù· ¤ÚÁ· «À¤Ú‚·Û˘ ¢˘ÛÎÔÏÈÒÓ».
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· οı ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿, Ù·
‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·ÚÔ˘Û›·Û‹˜ ÙÔ˘˜. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÙÂ:
ñ ¶ÔȤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ì ÔÈ¿ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È; ™Â ÙÈ ·ÊÔÚÔ‡Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ
ÏËÚÔÊÔڛ˜;
ñ ¶ÔÈ¿ Â›Ó·È Ù· ‚·ÛÈο ̤ÚË Ù˘ Û˘Û΢‹˜ Î·È ÔÈ¿ Â›Ó·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
ο Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘;
ñ ªÂ ÔÈfi ÙÚfiÔ ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó Ù· ̤ÚË ·˘Ù¿, ÒÛÙ ӷ ÙÂı› Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹
Û˘Û΢‹;
ñ ¶ÔȤ˜ ·ÔÎÚ›ÛÂȘ, ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Û˜ ÙËÓ Î·Ï‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹ ÙË ‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘
Û˘Û΢‹˜, ·Ú¤¯ÔÓÙ·È;
ñ ¶ÔȤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓÂÚÁÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ı ̛· ÂÚÒÙËÛË Í¯ˆÚÈÛÙ¿;

329
 ∫·Ï›ÛÙ ·ÎfiÌ· Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û˘ÓÔÙÈÎfi √‰ËÁfi ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒÓ
··ÓÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ, ·Ó¿ÏÔÁÔ Ì ·˘ÙfiÓ Ô˘
ÌÂÏÂÙ‹Û·Ù ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ·: «∞˘ÙÔΛÓËÙÔ».
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹-
Û˘ ·Û‡ÚÌ·ÙÔ˘ ÙËÏÂÊÒÓÔ˘.

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ Gigaset A140,
SIEMENS.

330
¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÙˆÓ Ô‰ËÁÈÒÓ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ Gigaset A140,
SIEMENS.

331
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
OECD. (2003). The PISA 2003 assessment framework – Mathematics, reading,
science and problem solving knowledge and skills. Paris: OECD.
OECD. (2004). Problem solving for tomorrow’s world – First measures of cross-
curricular competencies from PISA 2003. Paris: OECD.

332
 ΔÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘
ÙˆÓ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ıˆÚËÙÈ΋ ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÙÔ˘
Ï·ÈÛ›Ô˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
∞ӷχÔÓÙ·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È Ë ÔÚÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡ ‰›Ô˘ Ô˘ ÔÚÈÔ-
ıÂÙÂ›Ù·È Ì ÙÔÓ fiÚÔ Δ¶∂ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÌÈ· Ù˘ÔÏÔÁ›· ÙˆÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙËÓ Ú¿ÍË.
¶ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÙÔ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ Δ¶∂ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Î·Ï-
ÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó·:
ñ ∫·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ Δ¶∂ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÂÚÁ·Ï›·
ÙˆÓ Δ¶∂ Î·È ÙȘ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋.
ñ ∫·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Î·È Ù· ÌÔÓ٤Ϸ ¤ÓÙ·Í˘ ÙˆÓ Δ¶∂
ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋.
ñ ∂›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·ÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘
ı· ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ Δ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ ∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ
ñ ∂Î·È‰Â˘ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο
ñ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ
ñ ∫ÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë
ñ °ÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ñ ªÔÓ٤Ϸ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ‰ÂÍÈÔًوÓ

333
 ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹
∏ ·ÏÌ·Ù҉˘ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È¿‰ÔÛË ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ
∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ (Δ¶∂) ¤¯ÂÈ ÂÈʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ‰ÔÌ‹ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÚÔÛ·-
Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. ∞˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙȘ
‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÏÏ¿ ÂÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘
‰È‰·Ûηϛ·˜, ÛÙȘ Ì·ıËÛȷΤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ, ÛÙ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο
̤۷ Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘˜.
H ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ Δ¶∂ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ÂÈÎÂ-
ÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ú¿Í˘ ·ÏÏ¿ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ
·Ó·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘ Î·È ÛÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÓ›Û¯˘-
ÛË Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÂͤÏÈÍË ÌÈ·
ÌÂÁ¿ÏË Û˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›·
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙË ‰È‰·-
Ûηϛ· Î·È ÙË Ì¿ıËÛË (Jonassen 2000, ∫fiÌ˘ 2004, ªÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ 2006, ƒ¿Ù˘ &
ƒ¿ÙË 2001). ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÂÚÁ·Ï›· Î·È ÏÔÁÈÛÌÈο ÁÂÓÈÎÔ‡ ÛÎÔ-
Ô‡ (ÁÏÒÛÛ˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ·ÚÔ˘-
ÛÈ¿ÛÂȘ) Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÂȉÈο ۯ‰ȷṲ̂ӷ ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘
·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ÔÏ˘ÌÂÛÈΤ˜ Î·È ‰ÈÎÙ˘·Î¤˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜.
∂›Ó·È ¢ڇÙÂÚ· ·Ô‰ÂÎÙfi fiÙÈ Ô ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Ë Û¯ÔÏÈ΋ ÁÓÒÛË Î·ıÔ-
Ú›˙ÂÙ·È ·fi ·ÏȤ˜, Û˘¯Ó¿ ÍÂÂÚ·Ṳ̂Ó˜, ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi-
¯Ô˘˜, ÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÙȘ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜. £· Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Ò˜
Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Î·È ÌÂÙ·ÎÈÓÂ›Ù·È Û ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ Ï·›ÛÈÔ, ÙÔ
ÔÔ›Ô Î·ıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Î·È ÙȘ Â·ÁfiÌÂÓ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ì·˜ Û‡ÛÙËÌ· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Î·Ù¿Ï-
ÏËÏ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜ ·Ó Ë ÂÎ·›‰Â˘Û‹ ÙÔ˘˜ ‚·Û›˙Â-
Ù·È ÛÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, ÛÙȘ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ Î·È ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜.
∞Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· ÔÈ Δ¶∂ ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÙË Ê‡ÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ Ô
¿ÓıÚˆÔ˜ ¤¯ÂÈ ÚfiÛ‚·ÛË, ÔÈÎÔ‰ÔÌ› Î·È ‰È·‰›‰ÂÈ ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË. ¢‡Ô Â›Ó·È Ô ‚·ÛÈ-
ÎÔ› ÏfiÁÔÈ Ô˘ Û˘ÓËÁÔÚÔ‡Ó Û ·˘Ùfi:
1. Δ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÙˆÓ Δ¶∂ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÚÈ˙Èο ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ
¿ÓıÚˆÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË, Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó, ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó, ·Ó·Ï‡Ô˘Ó, ÌÂÙ·-
ʤÚÔ˘Ó Î·È ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›·. ΔÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘ Û˘ÛÛÒÚ¢Û˘ ÁÓÒÛÂ-
ˆÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË, ÌÂϤÙË Î·È, Û˘¯Ó¿, ·ÔÛÙ‹ıÈÛË Û˘Ì-
‚·ÙÈÎÒÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È ÍÂÂÚ·Ṳ̂ÓÔ, ÁÈ· ‰‡Ô ηٿ ‚¿ÛË ÏfiÁÔ˘˜: √ ¿ÓıÚˆÔ˜,
·ÊÂÓfi˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ fiÁÎÔ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ,
¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈ̘ ÁÈ· ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ηÈ, ·ÊÂÙ¤-
ÚÔ˘, ¤¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÚfiÛ‚·Û˘ Û ¤Ó·Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ fiÁÎÔ Î·È ÌÈ· ÔÈ-
ÎÈÏÔÌÔÚÊ›· ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ› Ì ¢ÎÔÏ›·. ∏ ÛËÌÂÚÈ-
Ó‹ ÂÔ¯‹ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ Î·È Î·ıÔÚ›˙ÂÈ Ó¤Ô˘ Ù‡Ô˘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ηÏ-
ÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ ÁÂÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜, fiˆ˜ ·Ó·-
˙‹ÙËÛË, ‡ÚÂÛË Î·È Û˘ÏÏÔÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi ÔÏÏ·Ϥ˜ ËÁ¤˜, ÚÔÛ‰ÈÔÚÈ-

334
 ÛÌfi˜ Ù˘ ·ÍÈÔÈÛÙ›·˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÛËÌ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, ·Ó¿Ï˘ÛË, Û‡ÓıÂÛË Î·È
·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
2. √È Δ¶∂ ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÚÈ˙Èο ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘Ó
Î·È ÂÈÏ‡Ô˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. ∏ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ÛËÌÂÚÈÓÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, Ù·
ÔÔ›· ηÏÂ›Ù·È Ó· ÂÈχÛÂÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ··ÈÙ› ‰ÂÍÈfi-
ÙËÙ˜ ηٷÓfiËÛ˘, ÎÚÈÙÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ χÛˆÓ. Δ· Û‡Á¯ÚÔÓ·
ÂÚÁ·Ï›· ÙˆÓ Δ¶∂ (˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙÈο
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Î.Ï.) ·Ú¤¯Ô˘Ó Ӥ˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ó¤Ô˘ Ù‡Ô˘ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (ÂÂÍÂÚ-
Á·Û›· ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ۯ‰ȷÛÌfi˜ Î·È ˘ÏÔÔ›ËÛË ·ÏÁÔÚ›ı̈Ó, ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË
χÛˆÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·) Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ (ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ·Ó·Ï˘-
ÙÈ΋ ÛΤ„Ë, Û˘ÓıÂÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË, Û˘ÓÂÚ-
Á·ÙÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ). Δ¤ÏÔ˜, ··ÈÙÂ›Ù·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ı·
ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Ï‡ÛÂˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
ÎÒÓ Ï·ÈÛ›ˆÓ Î·È ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ̤ۈ Ù˘ ÂÌÏÔ΋˜
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ı· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÓÂÚ-
ÁËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË, ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË
Ó¤ˆÓ ȉÂÒÓ Î·È ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜.
ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋, Á›ÓÂÙ·È Ê·ÓÂÚfi˜ Ô ‰ÈÙÙfi˜ ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ Δ¶∂
ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÈÛÙÔÚÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ. ∞fi ÙË ÌÈ· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜
Î·È ÙÔ˘˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ηÈ, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, ·Ú¤¯Ô˘Ó Ó¤·
ÂÚÁ·Ï›·, ̤۷ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ˘„Ë-
ÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÌÈ· Ó¤· ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Ì¿ıËÛ˘ Î·È Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹-
ÛÔ˘Ó ÌÈ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙË ÁÓÒÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ÂÈʤÚÔ˘Ó ÔÈ Δ¶∂ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘-
Û˘; ¶ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Û˘Ó¤ÂȘ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙË Ì¿ıËÛË;

1. ¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘

√È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ (thinking skills) ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ (problem solving), Ë Ï‹„Ë ·Ô-
Ê¿ÛÂˆÓ (decision making), Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë (critical thinking), ÔÈ ÏÔÁÈÎÔ› Û˘ÏÏÔÁÈ-
ÛÌÔ› (logical reasoning) Î·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë (creative thinking).
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Resnick (1987) Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙË,
ÌË-·ÏÁÔÚÈıÌÈ΋ ηÈ, Û˘Ó‹ıˆ˜, Ô‰ËÁ› Û ÔÏÏ·Ϥ˜ χÛÂȘ. μ·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¿-
ıÂÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ, ÛÙËÓ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Î·È ÛÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô, ÛÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÂӉ¯fiÌÂÓˆÓ Î·È, Ù¤ÏÔ˜, ÛÙËÓ ·˘ÙÔÚÚ‡ıÌÈÛË (self-regulation) Ù˘
335
 Ì·ıËÛȷ΋˜ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹. ∏ ‚·ÛÈ΋ ÊÈÏÔÛÔÊ›· Â›Ó·È fiÙÈ Ë Ì¿ıËÛË ‰ÂÓ
ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ (‘knowing that’) ·ÏÏ¿ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ, ΢ڛˆ˜,
‰È·‰Èηۛ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ (‘knowing how and why’) ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ∂ÈÚfiÛıÂÙ·, ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ‘Ì·ı·›Óˆ Ó·
ÛΤÊÙÔÌ·È’ (‘knowing about thinking’), ‰ËÏ·‰‹ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Â›Ó·È ÈηÓfi˜ Ó· ÂÌϷΛ
Û ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ¤¯ÂÈ Â›ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ÙÈ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Î·È Èη-
ÓfiÙËÙ· Ó· ηٷÓÔ›, Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ Î·È Ó· ¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÙËÓ ·ÙÔÌÈ΋ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÈ΋ ηÈ
Ì·ıËÛȷ΋ ÔÚ›·. √È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜ Ì ÙÔÓ fiÚÔ ÌÂÙ·ÁÓÒÛË
(metacognition).
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ Ù·ÍÈÓƠ̂˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘ ÛΤ„˘ ηÈ
ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘. √È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, fiˆ˜:
ñ ™˘ÏÏÔÁ‹, Ù·ÍÈÓfiÌËÛË Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ·fi„ÂˆÓ Î·È ‰Â‰Ô̤ӈÓ
ñ ∞Ó¿Ù˘ÍË Ó¤ˆÓ ȉÂÒÓ (brainstorming)
ñ ¶·Ú¿ıÂÛË ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ˘Ôı¤ÛˆÓ
ñ ™˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ÌÂϤÙË, ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ·ÈÙÈ·ÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ‹ Û˘ÓÂÂÈÒÓ
ñ ¶·Ú¿ıÂÛË ÛÙfi¯ˆÓ, ۯ‰ȷÛÌfi˜ χÛˆÓ, ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ
ñ ∂›Ï˘ÛË Û‡ÓıÂÙˆÓ ‹ ÂÚ›ÏÔÎˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ §‹„Ë ·ÔÊ¿ÛˆÓ
ñ ¶·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË, ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ·Ó¿‰Ú·ÛË ÛÙËÓ ÔÚ›· ÂÚÁ·Û›·˜.

∏ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ‰‡Ô Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎÔ‡˜ Î·È Û˘Û¯Â-

ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÛΤ„˘ Î·È ‰ÂÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË È‰ÂÒÓ, ÁÓÒÛˆÓ
‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, ÂÌÂÈÚÈÒÓ ‹ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘.
√È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ÛÙÔȯ›· ÂΛӷ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ
‰È·‰Èηۛ˜ ÛΤ„˘ Î·È Ì¿ıËÛ˘ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó Û ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ
Ê¿ÛÌ· ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ¤Ú· ·fi ÙÔ ÛÙÂÓfi Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ (Wegerif 2002). √È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡ÓÙ·È ÛÂ:
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∞Ó·˙‹ÙËÛË, ‡ÚÂÛË Î·È Û˘ÏÏÔÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ Δ·ÍÈÓfiÌËÛË, Û‡ÁÎÚÈÛË Î·È ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË Û¯¤ÛÂˆÓ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÂÓÓÔÈÒÓ
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·Ú¿ıÂÛ˘ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÒÓ (reasoning)
ñ ¶·Ú¿ıÂÛË ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ
ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Î·È ÂÍ·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ
336
ñ ÃÚ‹ÛË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÁÈ· ¤ÎÊÚ·ÛË ÛΤ„ˆÓ, ·fi„ÂˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ
ñ ∂Í·ÁˆÁ‹ ÎÚ›Û˘ Î·È ·fiÊ·Û˘ Ô˘ Ó· ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Î·È ·Ô-
‰Â›ÍÂȘ
¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ (inquiry skills)
ñ ¶·Ú¿ıÂÛË ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ χÛÂˆÓ Î·È ¤Ú¢ӷ˜
ñ ¶Úfi‚ÏÂ„Ë ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Î·È Û˘ÓÂÂÈÒÓ
ñ ŒÏÂÁ¯Ô˜ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Î·È ‚ÂÏÙ›ˆÛË È‰ÂÒÓ
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È Â¤ÎÙ·ÛË È‰ÂÒÓ
ñ ¶·Ú¿ıÂÛË ˘Ôı¤ÛˆÓ
ñ ∞ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜
ñ ∞Ó·˙‹ÙËÛË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Î·È Î·ÈÓÔÙfiÌˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ
ñ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜
ñ ∞Ó¿Ù˘ÍË ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ȉÂÒÓ Î·È Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÚ›ÙˆÓ
ñ ∞˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ÁÈ· ÙËÓ ÎÚ›ÛË ‹ ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜.

√È ‰È·‰Èηۛ˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û‡ÓıÂÛË ÈηÓÔÙ‹-

ÙˆÓ, ÁÓÒÛˆÓ, ·ÍÈÒÓ, ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ‰ÂÍÈÔًوÓ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‚¿ÛË
Ù˘ ηÈÓÔÙÔÌ›·˜ Î·È ÚÔ¸Ôı¤ÙÔ˘Ó:
πηÓfiÙËÙ· (ability): Δ· ¿ÙÔÌ· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Î·È Ó· ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÔ‡Ó Ó¤Â˜ ȉ¤Â˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·˜, ÙÚÔÔÔÈÒÓÙ·˜, ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ‹ ÂÊ·ÚÌfi-
˙ÔÓÙ·˜ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ȉ¤Â˜ Û ¤Ó· Ó¤Ô Ï·›ÛÈÔ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.
™Ù¿ÛË (attitude): Δ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ¿ÙÔÌ· ·Ô‰¤¯ÔÓÙ·È ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜, Â›Ó·È Úfiı˘Ì·
Ó· ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢ÙÔ‡Ó Ó¤Â˜ ȉ¤Â˜, ¤¯Ô˘Ó ¢ÂÏÈÍ›·, ÓÈÒıÔ˘Ó ÈηÓÔÔ›ËÛË Î·È Â˘¯·Ú›-
ÛÙËÛË ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ Ó¤Ô˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Î·È Ï‡ÛÂȘ.
¢È·‰Èηۛ· (process): √È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó Û˘Ó¯Ҙ Î·È ÛÎÏËÚ¿
Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÔ˘Ó ÙȘ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘˜, ¤Ó· ¤ÚÁÔ, ÙȘ χÛÂȘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î.Ï. ∏
‰È·‰Èηۛ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È ‚·ıÌÈ·›· Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÏÏ·Á¤˜, ÙÚÔ-
ÔÔÈ‹ÛÂȘ ‹ ‚ÂÏÙÈÒÛÂȘ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜.
√È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, Û ‰È¿ÊÔÚ˜ Ù˘¯¤˜ Ù˘ ·ÓıÚÒ-
ÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ Ù¤¯Ó˜, ÔÈ ÂÈÛً̘, ÔÈ Ù¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜ ηÈÓÔ-
ÙƠ̂˜ Î.Ï., ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÎÔÈÓ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. ™ÙËÓ Ú¿ÍË ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È, ηٿ
‚¿ÛË, ̤ۈ ÙˆÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ‹ Û˘Ó‰˘·ÛÌÒÓ ÙÔ˘˜:
∂ͤÏÈÍË: ¡¤Â˜ ȉ¤Â˜ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ¿ÏϘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜, Ӥ˜ χÛÂȘ ·fi ÚÔ¸-
¿Ú¯Ô˘Û˜ ‹ ÁÓˆÛÙ¤˜ χÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ‚ÂÏÙÈÒÓÔÓÙ·È, ¤ÛÙˆ Î·È ÂÏ¿¯ÈÛÙ·.
337
 ™‡ÓıÂÛË: ¢‡Ô ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ȉ¤Â˜ Û˘ÓÙ›ıÂÓÙ·È ÒÛÙ ӷ ÚÔ·-
„ÂÈ ÌÈ· Ó¤· ȉ¤·.
∞Ó¿Ù˘ÍË: ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ȉ¤·˜ ‹ ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÙÚfiÔ˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ οÔÈÔ˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜.
¡¤· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹: ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ ÌÈ·˜ ·ÏÈ¿˜ ȉ¤·˜ Ì ¤Ó· Ó¤Ô ÙÚfiÔ ‹ Û ¤Ó· Ó¤Ô ‰›Ô-
Ï·›ÛÈÔ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ó¤· ̤۷-ÂÚÁ·Ï›·.
∫·ÈÓÔÙÔÌ›·: ƒÈ˙È΋ ·Ó·ÌfiÚʈÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ȉÂÒÓ, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ·ÓÔȯÙ› ¤Ó·˜
Ó¤Ô˜ ‰ÚfiÌÔ˜ ‹ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·fi ÌÈ· Ó¤· ÔÙÈ΋.

ª‡ıÔÈ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ˜

∫¿ı Úfi‚ÏËÌ· ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ Ì›· χÛË ‹ ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË: Δ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹-
Ì·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ï˘ıÔ‡Ó Ì ÔÏÏÔ‡˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜. ∞Ó Ô Ì·ıËÙ‹˜ ‚ÚÂÈ ÌÈ·
χÛÂÈ Ô˘ ‘‰Ô˘Ï‡ÂÈ’ ·˘Ù‹ Â›Ó·È ÌÈ· ηϋ χÛË.
∏ ηχÙÂÚË Ï‡ÛË ‹ ̤ıÔ‰Ô˜ ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ‚ÚÂı›: ∞Ó ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì ٷ ‰È¿ÊÔÚ· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂͤÏÈÍË, ı· ‰Ô‡Ì fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ Ӥ˜ χÛÂȘ, ‚ÂÏ-
ÙÈÒÛÂȘ, Ӥ˜ ÔÙÈΤ˜ Î·È ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ.
∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Â›Ï˘ÛË Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· Û‡ÓıÂÙË ‰È·‰Èηۛ·: Δ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· ··ÈÙÔ‡Ó Ï‡ÛÂȘ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÚÔÛÂÎÙÈ΋ ÌÂϤÙË, ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋
Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Î·È ÛÙË ¯Ú‹ÛË ·ÏÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ.
√È È‰¤Â˜ ‹ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ‹ fi¯È. Δ›ÔÙ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜: À¿Ú¯Ô˘Ó
ÔÏϤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ȉÂÒÓ. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋
Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ‰È‰·¯ı›.

√È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηÏÏÈÂÚÁË-

ıÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi ηٿÏÏËϘ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Î·È Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜: ªÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ‰‡Ô Ù‡Ô˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜:
¶ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÈ΋ (adaptive) ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙË ‚ÂÏÙ›ˆ-
ÛË ÌÈ· ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ χÛ˘ ‹ ηٿÛÙ·Û˘.
∫·ÈÓÔÙÔÌÈ΋ (innovative) ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó, ·Ó·Ù‡Û-
ÛÔ˘Ó Î·È ·ÈÙÈÔÏÔÁÔ‡Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ó¤ˆÓ, ÚˆÙfiÙ˘ˆÓ χÛˆÓ.
∏ ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÈ΋ ÛÙËÓ Î·ÈÓÔÙÔÌÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Û˘ÓÈÛÙ¿ ¤Ó·
ÂÁ¯Â›ÚËÌ· Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÊÈÏfi‰ÔÍË, Â›-
ÔÓË Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ‰È·‰Èηۛ·, Ë ÔÔ›· ··ÈÙ› ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË Î·ıÔ‰‹-
ÁËÛË Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi. √È ÚÒÙ˜ (ÂÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜)
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙË Ì‡ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏË-
Ì¿ÙˆÓ, ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, ·ÊÔ‡ ÂÎÙÈ-
Ì‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘˜, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ‚‹Ì·-‚‹Ì· ÛÂ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·ÈÓÔÙÔÌÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ηıÔ-
‰ËÁÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÒÛÙ ӷ ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜
Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ Ô˘, ÂӉ¯fiÌÂÓ·, ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ.
338
™ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È, ÂÓ Á¤ÓÂÈ, ÙÚ›· ÌÔÓ٤Ϸ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ‰ÂÍÈÔًوÓ
ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘:
ÕÌÂÛË ‰È‰·Ûηϛ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì¤Û· ·fi ¤Ó· ͯˆÚÈÛÙfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·:
™¯Â‰È¿˙ÔÓÙ·È Î·È ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÂȉÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‹ ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ Ô˘
¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
∞Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·Ó¿ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Í¯ˆÚÈÛÙ¿: √È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ›ӷÈ
ÂȉÈΤ˜ Î·È ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ
ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, ¯ˆÚ›˜ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜, Â›Ó·È Ôχ ÏÈÁfiÙÂÚÔ
Èı·Ófi Ó· Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌ· Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û ۯ¤ÛË Ì ¿ÏÏ·
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û·Ê‹ ÔÚÈÔı¤ÙËÛË ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÓˆÛÙÈο ‰›· (.¯. Ì·ıËÌ·ÙÈο,
Ê˘ÛÈ΋, ÈÛÙÔÚ›·) ‹/Î·È ÛÙË Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ‰È¿¯˘Û˘: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ‰È·¯¤ÂÙ·È Î·È
ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ™Ô˘‰ÒÓ. ∏
ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Û˘Ì‚·Ù‹ Ì ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË
ÙˆÓ Δ¶∂ ÛÙÔ ¶™ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ¤ÎÊÚ·Û˘, ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ÌÂϤÙ˘, ¤Ú¢ӷ˜ Î·È Ì¿ıËÛ˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÔȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ÙȘ Ôԛ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓ
ÛÔ˘‰ÒÓ ÁÂÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜, ıˆÚ›Ù ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜; °È· ÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜;

2. Δ¶∂ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘

√È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Î¿ı ÊÔÚ¿ Ì ÙÔ
ÂȉÈÎfi ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÈÛÙÔÚÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·Ó·ÊÔÚ¿˜. ΔÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ·
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙÚÔÊÔ‰ÔÙ›ٷÈ, Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi, ·fi ÙȘ Ù¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜
·ÏÏ·Á¤˜ Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ÂÔ¯‹˜. √È Δ¶∂ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ¤Ó· Ó¤Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ-ÔÈÎÔÓÔÌÈ-
Îfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, fiÔ˘ Ù· ·ÚÈ· ÚÔ˚fiÓÙ· Â›Ó·È Ë ÏËÚÔÊÔÚ›·, Ë ÁÓÒÛË Î·È Ë Î·ÈÓÔ-
ÙÔÌ›·. Œ¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ·˘ÙÔÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÔÏÏÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÚÔ˘Ù›Ó·˜ ÂÓÒ ÚÔÛ·-
Ó·ÙÔÏ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Û ÂÚÁ·Û›Â˜, fiÔ˘ Ú¤ÂÈ Ó· Ï¿‚Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
ÏÂÙ¤˜ Î·È Â˘Ê˘Â›˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ‹ Ó· χÛÔ˘Ó ÂÚ›ÏÔη Î·È Û‡ÓıÂÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ô ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ··ÈÙ› ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÙ·-
ÊÂÚıÔ‡Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Ï·›ÛÈ· Î·È ÙÔÌ›˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Î·È fi¯È ÙËÓ ·˘ÛÙËÚ‹ ÁÓÒÛË
ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (ÈÛÙÔÚ›·, Ì·ıËÌ·ÙÈο, Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈ-
Ûً̘ Î.Ï.) ‹ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
√˘ÛÈ·ÛÙÈο, ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ò˜ Ó· Ì·ı·›-
ÓÔ˘Ó Ó¤· Ú¿ÁÌ·Ù·, ηıÒ˜ ÔÈ Ù·¯‡Ù·Ù˜ Ù¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ηıÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ
·ÏȤ˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ¿¯ÚËÛÙ˜ ‹ ÍÂÂÚ·Ṳ̂Ó˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Û˘ÓÂ-
¯Ò˜ ·Ó¿ÁΘ ÁÈ· Ӥ˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜.
339
 ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, ÔÈ Δ¶∂ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÚÈ˙Èο ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È ÚÔÛ·-
Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÔÙȉ‹ÔÙ ÂȉÈÎfi Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÔÈ ÛËÌÂÚÈÓÔ› Ì·ıËÙ¤˜ ›ӷÈ
Ôχ Èı·Ófi Ó· Â›Ó·È ÍÂÂÚ·Ṳ̂ÓÔ fiÙ·Ó ı· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ÛÔ˘-
‰¤˜ ÙÔ˘˜ Î·È ı· ·Ê‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ∞Ó ıˆڋÛÔ˘Ì ÏÔÈfiÓ ˆ˜ Ì¿ıËÛË ÙËÓ ·‡ÍË-
ÛË Î·È ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘, ÙfiÙ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ‚·ÛÈ΋˜ ÂÎ·›-
‰Â˘Û˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ë ÁÓÒÛË Ô˘ ·ÔÎÙ¿Ù·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ó· ¤¯ÂÈ ·Í›· Î·È Ó·
ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ¤Íˆ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. √˘ÛÈ·ÛÙÈο Ì·˜ ÂӉȷʤÚÂÈ Ë ÌÂÙ·ÊÔ-
Ú¿ ÁÓÒÛ˘ ·fi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ·˘Ù‹ ·ÔÎÙ¿Ù·È Û ¿ÏÏ· ¢ڇÙÂÚ· Ï·›ÛÈ·.

3. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂

∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ Û˘Ó‰Âı› ·Ú·‰ÔÛȷο Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓ· fiˆ˜ Ù· ηÏÏÈÙ¯ÓÈ-
ο, Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, Ë ÌÔ˘ÛÈ΋, Ô ¯ÔÚfi˜ Î·È ÙÔ ‰Ú¿Ì·. √È Δ¶∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛʤ-
ÚÔ˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Û ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ÛÙÔ
Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙË Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, fiˆ˜ Ë
ÁÚ·Ê‹, Ù· ÔÏ˘Ì¤Û·, ÔÈ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘ Î·È Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο.
∏ Loveless (2003) ¤¯ÂÈ ÚÔÙ›ÓÂÈ ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
ÛΤ„˘ Ì ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Δ¶∂, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÔÈ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ
ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ:
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ (creative processes): ÃÚ‹ÛË Ê·ÓÙ·Û›·˜, ‰È·ÌfiÚʈÛË,
ÂȉȈÎfiÌÂÓÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ, ÚˆÙÔÙ˘›·, ÎÚÈÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË.
÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ Δ¶∂: ∞ÏÏËÏÂȉڷÛÙÈÎfiÙËÙ·, ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ·, ÔÏÏ·ÏfiÙËÙ·
ÌÔÚÊÒÓ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, Ù·¯‡ÙËÙ·, ·˘ÙÔÌ·ÙÔÔÈË̤ÓÔÈ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ›.
¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ™Ô˘‰ÒÓ Δ¶∂: ∫·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ (higher
order thinking), ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ¤ÎÊÚ·ÛË È‰ÂÒÓ, ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ Î·È ‰È·ÌÔ›Ú·ÛË ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜, ÙÚÔÔÔ›ËÛË Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ηıÒ˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È.
√È Wheeler et al. (2002) ÚfiÙÂÈÓ·Ó ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÌÂ
¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÚÂȘ ·ÏÏËÏÔÛ¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓ˜ ‰È·ÛÙ¿-
ÛÂȘ (™¯‹Ì· 1): ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ (problem solving), ÙË ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ÁÓÒÛË (creative cognition) Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË (social interaction).
δημιουργική γνώση

∆ημιουργικές
δραστηριότητες
επίλυση με ΤΠΕ κοινωνική
προβλημάτων αλληλεπίδραση

™¯‹Ì· 1: ªÔÓÙ¤ÏÔ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘

Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂
340
ΔÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ Δ¶∂ ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ·˘ÙÔÓfiËÙÔ. ∏ ·Ï‹
¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙˆÓ Δ¶∂ ‰ÂÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ·fi ÌfiÓË Ù˘ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ˘Ô-
ÏÔÁÈÛÙÒÓ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô (Jonassen 2000). ¶ÔÏÏÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÛÎÈ·-
ÁÚ·Ê‹ÛÂÈ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ οو ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ Δ¶∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÛÙË
·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜:
ñ ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ ÌÂϤÙ˘
ñ ™·Ê›˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜
ñ ƒÂ·ÏÈÛÙÈο Ï·›ÛÈ·-·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ñ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
ñ ∫›ÓËÙÚÔ ÁÈ· Ì¿ıËÛË Î·È ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÌÏÔ΋.

Δ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ Δ¶∂ ÛÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ
‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÂ:
¶ÔÛÔÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· ·ÊÔÚÔ‡Ó Û ÂΛÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘
‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó, ÂÈÙ·¯‡ÓÔ˘Ó ‹ ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ
·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙË ‚·ÛÈ΋ ÊÈÏÔÛÔÊ›· ÛΤ„˘ Î·È ‰Ú¿Û˘. √È Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ Î·È ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜ ÛΤ„˘ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Ù·¯‡ÙÂÚ· ·ÏÏ¿ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ›‰È˜ ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ, ÔÈ ‰È·‰Èηۛ˜, ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Î·È ÔÈ Û˘Ó‹ıÂȘ ÙˆÓ
ÂÎ·È‰Â˘fiÌÂÓˆÓ (.¯. Û˘ÏÏÔÁ‹ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ› Î.Ï.).
¶ÔÈÔÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÚÈ˙ÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜
Î·È ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ ÛΤÊÙÂÙ·È ‹ ÂÓÂÚÁ› ÙÔ ¿ÙÔÌÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ¯Ú‹ÛË
˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ ÁÈ· Â·Ó·ÏËÙÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ ‹ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÂÚ‹‰ËÛË ÙˆÓ ÂÚÈÔ-
ÚÈÛÌÒÓ ÌÓ‹Ì˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘. √È
Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ‰È·‰Èηۛ˜ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ̤ۈ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ
ʇÏÏˆÓ ‹ ¿ÏÏˆÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔ˘Ó ¯ÚfiÓÔ ·fi ˘ÔÏÔÁÈ-
ÛÌÔ‡˜ Î·È Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂͤٷÛË ˘ÔıÂÙÈÎÒÓ Ï‡ÛÂˆÓ Î·È ÛÂÓ·Ú›ˆÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
°È· ÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Î·È ˘fi ÔȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ıˆÚ›Ù fiÙÈ ÔÈ Δ¶∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔË-
ı‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘;

4. ªÔÓ٤Ϸ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì ¯Ú‹ÛË Δ¶∂

πÛÙÔÚÈο ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ٤ÛÛÂÚȘ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ-ÌÔÓ٤Ϸ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘
ÙˆÓ Δ¶∂ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ, Ù· ÔÔ›· ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙȘ Ù¿ÛÂȘ Ù˘ ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈ΋˜ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜ Ô˘ Â›Ó·È Î˘Ú›·Ú¯Â˜ Û οı ÂÔ¯‹ (∫fiÌ˘ 2004).
√ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ‰¿ÛηÏÔ˜ (Computer as a tutor): ∏ ÚÒÙË ÈÛÙÔÚÈο ÚÔÛ¤Á-
ÁÈÛË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ ‘‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ì˯·Ó‹˜’, Ë ÔÔ›· ÌÔ-

341
 Ú› Ó· ‰È‰¿ÍÂÈ fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È Î¿ÔȘ ÁÂÓÈΤ˜
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÛΤ„˘ Î·È Ì¿ıËÛ˘. ∏ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›·
ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ Ì˯·ÓÒÓ ÙÔ˘ Skinner Î·È Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙȘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÙÈ-
Τ˜ ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË. ∫‡ÚÈÔ˜ ÂÎÊÚ·ÛÙ‹˜ Â›Ó·È Ë ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ¢È‰·Ûηϛ· ÌÂ
ÙË μÔ‹ıÂÈ· ÀÔÏÔÁÈÛÙ‹ (Computer Aided Instruction) Ô˘ ˘ÈÔıÂÙ‹ıËΠÛÙË
‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’80. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›· Â›Ó·È Ù· ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÍ¿ÛÎËÛ˘ (drill and
practice) Î·È ÂÎÌ¿ıËÛ˘ (tutorials) Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È, ÛÂ
ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔًوÓ.
√ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ Ì·ıËÙ‹˜ (Computer as a tutee): ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Î˘Ú›·Ú-
¯Ë ÛÙȘ ‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ ’70 Î·È ÙÔ˘ ’80 Î·È ÂËÚ¤·Û ÛËÌ·ÓÙÈο ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÚÒ-
ÙˆÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ Ù˘ ‚·ÛÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋, Ë
ÔÔ›· ÂÈÎÂÓÙÚÒıËΠÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·ÏÁÔÚÈıÌÈ΋˜ ÛΤ„˘. ™Â ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÂÓÙ·Á̤ÓË ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌÔ‡, Ô Papert ·Ó¤Ù˘ÍÂ Î·È ÚfiÙÂÈÓ ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜
ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Logo, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, ÙËÓ
ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ï‡ÛˆÓ.
√ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô (Computer as a mindtool): ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË
·˘Ù‹ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÂÔÈÎÔÌÈÛÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË, Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË
ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË-ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ Î·È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÌÔÓ٤ψÓ. ∏ ‚·ÛÈ΋
ȉ¤· Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜ ‰ÂÓ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó ¿ÌÂÛ· ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÛΤ„˘ ·ÏÏ¿ ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜, ηٿ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ Ì ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹, ÂÛˆÙÂÚÈÎÔÔÈÔ‡Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÏÂÈÙÔ˘Ú-
Á›·˜ ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ‰È΋ ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛË. √ Jonassen (2000)
ÈÛ¯˘Ú›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÈ· Ó· Ì¿ıÂÈ Î·Ó›˜ Ӥ˜ ÁÓÒÛÂȘ Â›Ó·È Ó· ÔÈÎÔ‰Ô-
Ì‹ÛÂÈ ¤Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ô˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ› ÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹-ÛÙfi¯Ô. ™ÙËÓ
ηÙ‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹ ıˆÚ› ÙȘ Δ¶∂ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›· (mindtools) Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ fiÙÈ
Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ, ÛÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÛÙË ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ï‡ÛˆÓ. ∂ÚÁ·Ï›· ÙˆÓ
Δ¶∂, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋,
Â›Ó·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡, ÏÔÁÈÛÌÈο ÁÂÓÈ΋˜ ¯Ú‹Û˘ (ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ‹˜ ÎÂÈ-
̤ÓÔ˘, ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·, ‚¿ÛÂȘ ‰ÂÔ̤ӈÓ), ηıÒ˜ Î·È ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘
‹ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. Δ· ÁÓˆÛÙÈ-
ο ÂÚÁ·Ï›· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙÔ Î›ÓËÙÚÔ Î·È ÙËÓ ÂÙÔÈÌfiÙËÙ· Ó·
·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ, Ó· ¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ ·Ú¿ıÂÛ˘ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ó·
‰Â¯ıÔ‡Ó ·Ó¿‰Ú·ÛË ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ.
√ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹˜ Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘: ∏ ‚·ÛÈ΋ ȉ¤·
Â›Ó·È fiÙÈ Ô ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙË ÛΤ„Ë Ì¤Ûˆ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘
Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ Â˘Ê˘˝·˜ ·ÏÏ¿ ÌÔÚ› Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÂΛӘ ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ Ú·ÎÙÈ-
Τ˜, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Î·È ÔÈÎÔ‰ÔÌÂ›Ù·È Ë ÁÓÒÛË Î·È, ÂȉÈÎfiÙÂÚ·, ÙȘ
Ú·ÎÙÈΤ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∏ ‚·ÛÈ΋ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›· ·ÓÙÏ› ȉ¤Â˜ ·fi ÙË ıˆڛ· ÙÔ˘
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌÔ‡, Ì ·ÚÈÔ ÂÎÚfiÛˆÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Vygotsky. £ÂˆÚ› fiÙÈ
Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Û¯ÂÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó·ÁηÛÙÈο ·ÙÔÌÈ΋
342
˘fiıÂÛË Î·È ‰›ÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Ì¿ıËÛ˘. √È ‰˘Ó·-
ÙfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÁÈ· ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘ ÂÛÙÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÂ
¤Ó· Ó¤Ô ‰›Ô Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ‰˘Ó·ÌÈο ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›· (Computer
Supported Collaborative Learning) Î·È ·ÍÈÔÔÈ› ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ (·Û‡Á-
¯ÚÔÓË Î·È Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi Ù·¯˘‰ÚÔÌÂ›Ô Î.Ï.).

5. ªÈ· Ù˘ÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡

™‹ÌÂÚ· ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜, Ù· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
ηٷٷ¯ıÔ‡Ó ÛÙȘ ÂÍ‹˜ ηÙËÁÔڛ˜:

5.1 ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Û¯Â‰›·Û˘

∂›Ó·È ·ÓÔȯٿ (open-ended) ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ‹ ÏÔÁÈÛÌÈο, Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÍÂÚ‡ÓËÛ˘, ·Ó·Î¿Ï˘„˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘.
∂ÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜,
Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Û¯Â‰È¿˙ÔÓÙ·˜ ‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ¤ÙÔÈÌ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ÁˆÌÂÙÚÈο
Û¯‹Ì·Ù· Î·È ¿ÏÏ· ÂÚÁ·Ï›·. ™˘¯Ó¿ ÂÓۈ̷ÙÒÓÔ˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ.
∞ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ·˘ÙÔ‡ Â›Ó·È ÔÈ ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ¤˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘,
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ÏÔÁÈÛÌÈο ¤ÎÊÚ·Û˘ ÁÈ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ (.¯. KidPix, Art
Studio) Î·È ÏÔÁÈÛÌÈο ·Ó¿Ù˘Í˘ ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ.
Δ· ·ÓÔȯٿ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó:
ñ ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘
ñ ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘ ȉÂÒÓ Î·È Ù˘ ÁψÛÛÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ (˘¿Ú¯Ô˘Ó
·ÏÔ› ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ¤˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ηٿÏÏËÏÔÈ ÁÈ· Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿)
ñ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜
ñ ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ·ÈÛıËÙÈ΋˜, ÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ٷ ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ÙË Û‡ÓıÂ-
Û‹ ÙÔ˘˜
ñ ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ‰‡ÛÎÔÏˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ (.¯. Û˘ÌÌÂÙÚ›·, ˘fi‰ÂÈÁÌ·, ¯ˆÚÈ΋ ‰È¿Ù·ÍË).

5.2 °ÏÒÛÛ˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡

∫‡ÚÈÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÔÙÂÏ› Ë ÁÏÒÛÛ· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Logo Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠ·fi
ÙÔÓ Seymour Papert ÛÙ· Ù¤ÏË Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’60. °È· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ
ÌfiÓÔ ·ÓÔȯÙfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì¿ıËÛ˘ ÁÈ· Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿. ™‹ÌÂÚ· ¤¯ÂÈ ÂÍÂÏȯı› ÛËÌ·-
ÓÙÈο Î·È ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂΉfiÛÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο Î·È Â‡¯ÚËÛÙ· ÁÈ· ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ ÂÓۈ̷ÙÒÓÔ˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ (.¯.
Microworlds, MultiLogo, StarLogo). Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ‰˘Ó·ÌÈο Ó¤·
ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ÏËÎÙÚÔÏÔÁÔ‡Ó ·ÏÏ¿ ÂÈϤ-
ÁÔ˘Ó ÙȘ ÂÓÙÔϤ˜ ̤۷ ·fi ¤Ó· ·ÏÏËÏÂȉڷÛÙÈÎfi ÔÏ˘ÌÂÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ô˘ Û˘Ó-
‰˘¿˙ÂÈ ÙÔ ·ÈÁÓ›‰È Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ (.¯. ToonTalk).
343
 5.3 ÀÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ·
Δ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· (spreadsheets) Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿ Î·È ˆ˜ ÏÔÁÈÛÙÈο ʇÏÏ· ‹
ʇÏÏ· ÂÚÁ·Û›·˜. ∞ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi, ‡¯ÚËÛÙÔ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÂÚÁ·Ï›Ô
ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ‰È·ÊfiÚˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ, ·fi ÙË ‚·ÛÈ΋ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·-
΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË (Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ Î.¿. 1995). √È ‚·ÛÈÎÔ› ÏfiÁÔÈ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ˘Ô-
ÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏÏˆÓ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ ¶·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¿ÌÂÛ˘ ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ·ÚÈıÌËÙÈÎÒÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ
ñ ¶·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÔÙÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Ì¤Ûˆ
ÁÚ·ÊÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ
ñ ∞·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi Â·Ó·ÏËÙÈÎÔ‡˜, Ì˯·ÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈ-
ÛÌÔ‡˜ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔÓÙ·˜ ¯ÚfiÓÔ ÁÈ· Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Û ‚¿ıÔ˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È Ó·
ÂÈχÛÔ˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.

™¯‹Ì· 2: º‡ÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ٷ ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘

Ù˘ ÂÎÊfiÚÙÈÛ˘ ˘ÎÓˆÙ‹

™ÙÔ ™¯‹Ì· 2 ‰Â›¯ÓÂÙ·È Ë ÔıfiÓË ÂÓfi˜ ʇÏÏÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ Excel Ô˘ ÌÔÓÙÂÏÔÔÈ-
› ÙËÓ ÂÎÊfiÚÙÈÛË ÂÓfi˜ ˘ÎÓˆÙ‹ Û ·Îψ̷ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË, ˘ÎÓˆ-
Ù‹ Î·È ËÁ‹ Û˘Ó¯ԇ˜ Ù¿Û˘. º·›ÓÂÙ·È Ë ÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Ù¿Û˘ ˆ˜ Û˘Ó¿Ú-
ÙËÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. √È Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÙÈ̤˜ ÙˆÓ ÌÂÁÂ-
ıÒÓ Ù˘ ∏∂¢ Ù˘ ËÁ‹˜, Ù˘ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ‹ Ù˘ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ˘ÎÓˆÙ‹ Î·È Ó·
·Ú·ÙËÚÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ÛÙÔ ÁÚ¿ÊËÌ·. ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈο, ÔÈ
ÙÈ̤˜ ÙˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó:
ñ Ó· ‰ÔıÔ‡Ó ¤ÙÔÈ̘ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙÔ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·,
ñ Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÙȘ ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ÛÙÔ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ º˘ÛÈ΋˜
ñ Ó· ÂÍ·¯ıÔ‡Ó ·fi ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂˆÓ (.¯. Crocodile).
344
5.4 ∂Î·È‰Â˘ÙÈο ·ÈÁÓ›‰È·
Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο Ô˘ ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ·˘Ù‹ Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ÙË Ì¿ıËÛË Ì ÙÔ
·ÈÁÓ›‰È. Δ· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·›ÍÔ˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο, Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·Û›·
ÙÔ˘˜, Ó· ÂÍ·Û΋ÛÔ˘Ó ÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È Ó· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔڛ˜, Ó· ·Ó·-
Ù‡ÍÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜, ۯ‰ȷÛÌÔ‡ χÛˆÓ, ÂÛÙ›·Û˘ ÚÔÛÔ¯‹˜, ·ÓÙ·-
Ó·ÎÏ·ÛÙÈÎÒÓ ‹ ÂȉÂÍÈfiÙËÙ·˜. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ·˘ÙÔ‡ Â›Ó·È ÙÔ
Storybook Weaver, ÙÔ Kid Works Î.¿.

5.5 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Î·È ˘ÂṲ́ۈÓ

Δ· ˘ÂṲ́۷ (hypermedia) ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ¢¤ÏÈÎÙÔ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÂÚÁ·-
ÏÂ›Ô Ì¿ıËÛ˘, ηıÒ˜ Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó ÔÏÏ·Ϥ˜ ÌÔÚʤ˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ (ΛÌÂÓÔ,
ÂÈÎfiÓ·, ÁÚ·ÊÈο, ‹¯Ô Î·È ‚›ÓÙÂÔ) ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜. ∂›Ó·È Û˘ÛÙ‹-
Ì·Ù· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ‰È·ÏÔÁÈÎfiÙËÙ· (interactivity), ‰ËÏ·‰‹ ·ÏÏËÏÂ›-
‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ¯Ú‹ÛÙË Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘. √È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔ-
Á¤˜ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÂÓÂÚÁËÙÈο ÙËÓ ÚfiÛ‚·Û‹
ÙÔ˘ ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ٷ ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘ ηÈ
ÙÔ Â›Â‰Ô ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. ∏ Ì·ıËÛȷ΋ ÔÚ›· Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÔÏ˘Ì¤-
ÛˆÓ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ï‹ ÂÍÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜, ·ÏÏ¿ ·ÔÎÙ¿ Ì›·
¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ï‹ÚË ¤ÏÂÁ¯Ô Î·È ÈÛ¯‡ ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘.
™Â ÔÏϤ˜ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ˘ÂṲ́ۈÓ, Ë ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ¯Ú‹ÛÙË Â›Ó·È
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ Î·È ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û ˘„ËÏfi ‚·ıÌfi, ηıÒ˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·:
ñ Ó· ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹, ÙË ÛÂÈÚ¿ Î·È ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
ñ Ó· ÚÔÛÂÏ·‡ÓÂÈ ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ̤۷ ·fi ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚ· ¢¯¿ÚÈÛÙÔ
Î·È ÊÈÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ‰ÈÂ·Ê‹˜
ñ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÛËÌÂÈÒÛÂȘ, ÂÚÈÏ‹„ÂȘ ‹ Û¯fiÏÈ· ¿Óˆ ÛÙÔ ÏËÚÔÊÔÚÈ·Îfi ˘ÏÈÎfi
Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜
ñ Ó· ÙÚÔÔÔÈ› ‹ Ó· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ Ù· ÂÚȯfiÌÂÓ· ÙˆÓ ÎfiÌ‚ˆÓ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.

5.6 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÈÎÔÓÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜

∏ ÂÈÎÔÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· (virtual reality) Â›Ó·È Ì›· Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Ô˘ ·ÔÙÂÏ›
Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔÛÔÌÔÈÒÛˆÓ. √È ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÂÈÎÔÓÈ΋˜
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔ ¯Ú‹ÛÙË Ó· ¤¯ÂÈ Ï‹ÚË ÂÏ¢ıÂÚ›· ÎÈÓ‹ÛÂˆÓ ÛÂ
¤Ó· ÙÚÈۉȿÛÙ·ÙÔ ¯ÒÚÔ Î·È Ó· ·ÏÏËÏÂȉڿ Ì ¤Ó· ·ÓÔÈÎÙfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿Ï-
ÏÔÓ. ŒÙÛÈ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÌÂÙ·ÙÚ·› ÓÔËÙÈο Û ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÚfiÛˆÔ, ÙÔ
ÔÔ›Ô ÂÈÎÔÈÓˆÓ› Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ Î·È ·ÏÏËÏÂȉڿ Ì ¤Ó·Ó ‘ÂÈÎÔÓÈο Ú·Á-
Ì·ÙÈÎfi’ ÎfiÛÌÔ. ª›· ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·ÔÙÂÏ› Ë ¯Ú‹ÛË ÂÈÎÔÓÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿Ï-
ÏÔÓÙÔ˜ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ Ï·ÓËÙÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Û ̷ıËÙ¤˜ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘
(Bakas & Mikropoulos 2003), Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÂÈÚ·Ì·ÙÈο ÛÙË ‰Â˘ÙÂ-
ÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ì ıÂÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·.

345
 5.7 ¶ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ
√È ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÂȘ (simulations) ‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ÌÔÓ٤Ϸ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘ ηٷ-
ÛÙ¿ÛÂˆÓ ‹ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡, Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ ‹ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, Ù·
ÔÔ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ıˆڛ· Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿-
˙Ô˘Ó ¤Ó· ›ڷ̷, ¤Ó· Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ, ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ‹ Ì›· ‰È·‰Èηۛ·. ∂›Ó·È ·ÓÔȯٿ
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó, Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó
ÓfiÌÔ˘˜, Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ Ì ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ, Ó· οÓÔ˘Ó ˘Ôı¤-
ÛÂȘ, Ó· Ô‰ËÁËıÔ‡Ó ÛÂ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·.
Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ Î·È ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÔȯٿ Ì·ıËÛȷο
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÓÓÔÈÔ-
ÏÔÁÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ·Ó¿Ù˘Í˘ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ (Jimoyiannis & Komis 2001).
∞ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘-ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛ˘ Â›Ó·È ÙÔ Interactive
Physics Î·È ÙÔ Modellus, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο Û¯ÔÏ›·
Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. π‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Â›Û˘ ÙÔ
ÏÔÁÈÛÌÈÎfi ¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ªÔÓÙ¤ÏˆÓ (2004), ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù˘¯ı› Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ-
¯‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ¿ÏϘ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ¯ÒÚ˜.
ΔÔ ™¯‹Ì· 3 ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ì›· ÔıfiÓË ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ Interactive Physics Ô˘ ÚÔÛÔÌÔÈ-
ÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÙ·¯˘ÓfiÌÂÓË Î›ÓËÛË ÂÓfi˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ÔÏÈÛı·›ÓÂÈ ¯ˆÚ›˜ ÙÚÈ‚¤˜ Û ÎÂÎÏÈ-
̤ÓÔ Â›‰Ô. ∏ ÔıfiÓË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ù· fiÚÁ·Ó· ̤ÙÚËÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ù˘ ı¤Û˘ ηÈ
Ù˘ Ù·¯‡ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜. º·›ÓÔÓÙ·È Â›Û˘ Ù· Ï‹ÎÙÚ· ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ‰ÈÂ-
·Ê‹˜ Ù˘ ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛ˘ (∂ÎÙ¤ÏÂÛË, ∂·Ó·ÊÔÚ¿, ¢È·ÁÚ·Ê‹ ȯÓÒÓ Î·È μ·Ú‡ÙËÙ·).

™¯‹Ì· 3: √ıfiÓË ÙÔ˘ Interactive Physics

346
5.8 ∂ÚÁ·Ï›· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘
√È ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ› ¯¿ÚÙ˜ (concept maps) Â›Ó·È ÓÔËÙÈο ÂÚÁ·Ï›· Ù· ÔÔ›· ÂÈÙÚ¤-
Ô˘Ó ÙËÓ ÁÚ·ÊÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. Œ¯Ô˘Ó
ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÈ·ÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÛÙÔ
Ì˘·Ïfi ÙÔ˘ Á‡Úˆ ·fi ÌÈ· ‰Â‰Ô̤ÓË ÁÓˆÛÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹, Ô Ôԛ˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î·È ˆ˜
ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈο ‰›ÎÙ˘· (semantic networks). Δ· ‰›ÎÙ˘· ·˘Ù¿, ÙfiÛÔ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘ fiÛÔ Î·È Î·Ù¿ ÙË ÁÚ·ÊÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÂÈÎfiÓÈÛË, ··ÚÙ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÎfiÌ‚Ô˘˜
(¤ÓÓÔȘ ‹ ȉ¤Â˜) Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÌÂ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ (Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ).
¶·ÚfiÙÈ Ë ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË ‰ÂÓ ··ÈÙ› ÙË ¯Ú‹ÛË ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ, Ù· ÏÔÁÈ-
ÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯·ÚÙÒÓ ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ
·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ™ÙÔ˘˜ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÏÔÁÈ-
ÛÌÈÎÒÓ ÔÈ ÎfiÌ‚ÔÈ ·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ˆ˜ Ï·›ÛÈ· ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÔÈ Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ
·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙȘ ÁÚ·Ì̤˜ Û˘Û¯¤ÙÈÛ˘. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο ÙÔ˘ Ù‡Ô˘
·˘ÙÔ‡ Â›Ó·È ÙÔ Inspiration, Kidspiration, SemNet, MindMapper Î.¿. ™ÙÔ ™¯‹Ì· 4 ‰Â›-
¯ÓÂÙ·È ÌÈ· ÔıfiÓË ÙÔ˘ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ Inspiration Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ¤Ó·Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi
¯¿ÚÙË ÁÈ· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ¢’ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡.

™¯‹Ì· 4: √ıfiÓË ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘

Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÙËÓ Â˘¤-
ÏÈÎÙË ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹. ∫·ıÒ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ-

347
 ÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜ ÁÈ· Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘˜, ÂÌ‚·ı‡ÓÔ˘Ó Î·È ·Ó·Ï‡-
Ô˘Ó ÙȘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Ô˘ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ÂÚȯfiÌÂÓÔ.

5.9 ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ÚÔÌÔÙÈ΋

™ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’80 Ë ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ÔÌ¿‰· ÙÔ˘ MIT Media Lab ÍÂΛÓËÛÂ
ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ „ËÊÈ·ÎÒÓ Î·Ù·Û΢ÒÓ ÚÔÌÔÙÈ΋˜ Ì ‚¿ÛË Ù·
·ÈÁÓ›‰È· LEGO (Resnick & Ocko 1991). ΔÔ Û‡ÛÙËÌ· ·˘Ùfi ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ
LEGO/Logo, Î·È ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ù· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Û¯Â‰È¿˙Ô-
ÓÙ·˜ Î·È Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÔÈ ÌÈÎÚÔ› Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÌÈ· ηٷÛ΢‹ Ì ‘ÙÔ˘‚Ï¿ÎÈ·’ LEGO Î·È Ó· ÙË Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÛÙÔÓ ˘Ô-
ÏÔÁÈÛÙ‹. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÌÈ· ÁÏÒÛÛ· ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Ù‡Ô˘
Logo, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜
ÎÈÓËÙ‹ÚˆÓ, Ï·ÌÙ‹ÚˆÓ, ·ÈÛıËÙ‹ÚˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ. Δ· ÂÚ¢ÓËÙÈο ·ÔÙÂ-
ϤÛÌ·Ù· ¤‰ÂÈÍ·Ó fiÙÈ Ù· ·È‰È¿, Ô˘ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Ì ‰È·‰Èηۛ˜ ۯ‰ȷÛÌÔ‡
Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ LEGO/Logo, ¤Ù˘¯·Ó Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ‰‡ÛÎÔϘ ¤ÓÓÔȘ
·fi Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο Î·È ÙË Ê˘ÛÈ΋ (Resnick 2000).

5.10 ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· ‚·ÛÈṲ̂ӷ Û ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹

Δ· ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· ‚·ÛÈṲ̂ӷ Û ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ (microcomputer based labs, MBL) ·Ô-
ÙÂÏÔ‡Ó Ì›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙËÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈ-
ÛÙËÌÒÓ (º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›·, μÈÔÏÔÁ›·). ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÂÚÁ·ÛÙËÚȷο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ‰È‰·-
Ûηϛ·˜, fiÔ˘ ÔÈ ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ¤Ó·Ó ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ̤ۈ ·ÈÛıË-
Ù‹ÚˆÓ (™¯‹Ì· 5). √È ·ÈÛıËÙ‹Ú˜ Â›Ó·È ·Ï¿ ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ÛÙÔȯ›·, fiˆ˜ ıÂÚÌÔ·ÓÙÈÛÙ¿-
ÛÂȘ, ‰È·ÎfiÙ˜ Î·È ÊˆÙÔ·ÓÙÈÛÙ¿ÛÂȘ, Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜ ·Ó·ÏÔÁÈÎÔ‡/„ËÊÈ·-
ÎÔ‡ ÌÂÙ·ÙÚÔ¤· Û ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ı‡Ú· ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹. ŒÙÛÈ, Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë Ï‹„Ë, „ËÊÈÔ-
Ô›ËÛË, ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Î·È ·Ôı‹Î¢ÛË ÙˆÓ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎÒÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi
¯ÚfiÓÔ. Δ¤ÙÔÈ· Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÛÙ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·
Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.

Εργαστηριακός Αισθητήρας ∆ιασύνδεση

Η/Υ
εξοπλισμός (sensor) (interface)

™¯‹Ì· 5: ¢È¿Ù·ÍË Ì ¯Ú‹ÛË ·ÈÛıËÙ‹Ú·

∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›ˆÓ ‚·ÛÈÛÌ¤ÓˆÓ Û ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÛÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›-

‰Â˘ÛË ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÔÓ·‰ÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÛÙË Ì¿ıËÛË ÙˆÓ
Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‚ϤÔ˘Ó ¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ
ÔıfiÓË Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜, Ó· ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È Ó· ¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘˜
Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ Ê‡ÏψÓ, Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ‹ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛˆÓ.
ŒÙÛÈ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÂÙ·È ¯ÚfiÓÔ˜ ÁÈ· Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ‹ Ó· ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÂÈÚ¿Ì·Ù¿
ÙÔ˘˜, Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Î·È Ó· Ù· Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì ÙË ıˆڛ·, Ó·
ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÌÂÁÂıÒÓ Î·È Ó· ÂÍ¿ÁÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜.
348
5.11 ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘
√È ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ÂÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È ‰˘Ó·ÌÈο ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘,
·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ Û ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È Ì·ıËÙ¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÚfiÛ‚·Û˘ Û ÔÈΛϘ ËÁ¤˜
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎÔ‡ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ Î.Ï.,
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ, ‰˘Ó·-
ÙfiÙËÙ˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÌÂٷ͇ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Û¯ÔÏ›· Î.Ï.
∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘, ·Ú¤¯Ô-
ÓÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ¢ηÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ ̤ۈ ·˘ıÂÓÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ. π‰È·›ÙÂÚÔ
·È‰·ÁˆÁÈÎfi Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ ‰ÔÌË̤Ó˜ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ-
Τ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (ÁÓˆÛÙ¤˜ ˆ˜ WebQuests), ÛÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·ÓÙÏÔ‡Ó ÙȘ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‹ fiϘ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›Ï˘-
ÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÌÈ·˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Ù‡Ô˘ project.

6. Δ· ‰È·ı¤ÛÈÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο

ÛÙ· Û¯ÔÏ›·
™Ù· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ √‰‡ÛÛÂÈ· ÙÔ˘ ∂¶∂∞∂∫, ¤¯Ô˘Ó ˘ÏÔÔÈËı› ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
·fi ¤ÚÁ· Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡
(¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ™ÂÈÚ‹Ó˜) Î·È ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙ· ∂ÏÏËÓÈο ÂÈÏÂÁÌ¤ÓˆÓ Ù›ÙÏˆÓ ·fi
ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· (¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ∫›ÚÎË). Δ· ÏÔÁÈÛÌÈο ·˘Ù¿ Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· ‰È·-
ı¤ÛÈÌ· ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ·. ™ÙÔÓ ¶›Ó·Î·
1 ‰›ÓÔÓÙ·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÔ› Ù›ÙÏÔÈ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ Ù˘ √‰‡ÛÛÂÈ·˜
(∂∞πΔÀ 2006) Î·È Ù· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ηχÙÔ˘Ó.

¶›Ó·Î·˜ 1
∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎÔ› Ù›ÙÏÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ Ù˘ √‰‡ÛÛÂÈ·˜
Δ›ÙÏÔ˜ §ÔÁÈÛÌÈÎÔ‡ ∞ÓÙÈΛÌÂÓ·
Function Probe ª·ıËÌ·ÙÈο, º˘ÛÈ΋ °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
Geometer’s Sketchpad °ÂˆÌÂÙÚ›·, ÕÏÁ‚ڷ, ΔÚÈÁˆÓÔÌÂÙÚ›·
Interactive Physics 2000 º˘ÛÈ΋ °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
Modellus º˘ÛÈ΋, ª·ıËÌ·ÙÈο °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
Cell City μÈÔÏÔÁ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
∞ӷηχÙˆ ÙË °Ë °ÂˆÏÔÁ›·, º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
∞ӷηχÙˆ ÙȘ ªË¯·Ó¤˜ Δ¯ÓÔÏÔÁ›·, º˘ÛÈ΋ °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
°·›· ª·ıËÌ·ÙÈο, º˘ÛÈ΋, °ÂˆÁÚ·Ê›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ªÔÓÙ¤ÏˆÓ ª·ıËÌ·ÙÈο, º˘ÛÈ΋, μÈÔÏÔÁ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›·, ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, √ÈÎÔÏÔÁ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¢È·ÛÙËÌÈÎfi ™¯ÔÏÂ›Ô º˘ÛÈ΋, μÈÔÏÔÁ›·, ª·ıËÌ·ÙÈο °˘ÌÓ·Û›Ô˘
349
 ªÈÎÚfiÎÔÛÌÔÈ ¢È·Ó˘ÛÌ¿ÙˆÓ º˘ÛÈ΋, ª·ıËÌ·ÙÈο °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›·, μÈÔÏÔÁ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¶ÔÏÏ·Ϥ˜ ∞Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ º˘ÛÈ΋ §˘Î›Ԣ, πÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ∂ÈÛÙËÌÒÓ
™.∂.¶. º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›· §˘Î›Ԣ
Ã∏.¶√.§√. ÃËÌ›·, μÈÔÏÔÁ›·, º˘ÛÈ΋, °ÂˆÁÚ·Ê›·, ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ,
ª·ıËÌ·ÙÈο °˘ÌÓ·Û›Ô˘
∂ºΔ∂∫¶∂ª º˘ÛÈ΋ °˘ÌÓ·Û›Ô˘
Δ·ÍÈÓÔÌԇ̠°ÂˆÁÚ·Ê›·, º˘ÛÈ΋, ÃËÌ›· ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡-°˘ÌÓ·Û›Ô˘
∫fiÛÌÔ˜ °ÂˆÁÚ·Ê›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
’21 ÂÓ ψ πÛÙÔÚ›· °˘ÌÓ·Û›Ô˘
∫·ÛÙ·Ï›· πÛÙÔÚ›· §˘Î›Ԣ, ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·
∫fiÙÈÓÔ˜ º˘ÛÈ΋ ∞ÁˆÁ‹ °˘ÌÓ·Û›Ô˘
¢∂§À™ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋ °˘ÌÓ·Û›Ô˘-§˘Î›Ԣ
¶ÔÏÈÙ›· ¢›Î·ÈÔ Î·È ¶ÔÏÈÙÈÎÔ› £ÂÛÌÔ› μ’ §˘Î›Ԣ

7. ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ

ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ
ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ÚÔËÁËı›۷ ·Ó¿Ï˘ÛË, Á›ÓÂÙ·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÔÈ Δ¶∂ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÈÛ¯˘Ú¿
ÂÚÁ·Ï›· Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ‰ÂÍÈfi-
ÙËÙ˜ Î·È Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ. ŸÌˆ˜, Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Δ¶∂ ‰ÂÓ Ô‰ËÁ›
·fi ÌfiÓË Ù˘ ÛÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘. ∏ ÂÈÙ˘¯›· ÌÈ·˜ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙȘ Δ¶∂ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ۯ‰ȷÛÌfi
Ù˘, ‰ËÏ·‰‹ ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ, ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Ì·ıËÛȷΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ-
Τ˜ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜, ÔȘ ÔÈ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ô ‚·ıÌfi˜ ÂÓÂÚÁÔÔ›Ë-
Û‹˜ ÙÔ˘˜, ÔÈÔ˜ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Î.Ï.
∏ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ, ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›· ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘, ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ¤ÓÙ·Í˘ ÙˆÓ Δ¶∂ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ ÁÈ· ÙÔ
∂ÏÏËÓÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·. ∞˘Ù‹ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È Û ·Ú·ÁˆÁÈ-
Τ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, ÂÍ¿ÛÎËÛË Î·È
¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ÁψÛÛÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È
ÂÓÓÔÈÒÓ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, ·Ó¿Ù˘ÍË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î.Ï.).
™Ù· Ï·›ÛÈ· ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛˆÓ, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË Ë ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ
Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È fi¯È ÙËÓ ·ıËÙÈ΋ Û˘Ì-
ÌfiÚʈۋ ÙÔ˘˜. ΔÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì¿ıËÛ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ:
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÔÏÏ·ÏÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ù˘ ›‰È·˜ ÁÓÒÛ˘ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο
Â›‰· ÂÚÈÁÚ·Ê‹˜, ·fi ÙÔ ÔÈÔÙÈÎfi ̤¯ÚÈ ÙÔ ÔÛÔÙÈÎfi
ñ ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈο ÌÔÓ٤Ϸ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È Î·ıÔ‰‹ÁËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÛÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ó¤ˆÓ ÁÓÒÛˆÓ
350
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ȉ¤Â˜
Î·È ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈÒÓ Â›Ï˘Û˘
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, fiˆ˜ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË, ÎÚÈÙÈ-
΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÂÚÌËÓ›· Î·È ·Ê·ÈÚÂÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·.
ñ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙˆÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·˜ ÁÈ·
ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ (˘fiıÂÛË, Úfi‚Ï„Ë, Â·Ï‹ı¢ÛË, ÂÚÌËÓ›·, ÂȯÂÈ-
ÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›·).
√È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ÂÏ¢ıÂÚ›· ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹,
¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘Ó¯‹ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi:
ñ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÙÔ˘˜ ÔÚ›·˜
ñ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ıÂÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜
ñ ·ÔÎÙÔ‡Ó ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË Î·È ·˘ÙÔÓÔÌ›·
ñ Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ñ ÂÓۈ̷ÙÒÓÔ˘Ó ·˘ıfiÚÌËÙ· ÛÙÔȯ›· „˘¯·ÁˆÁ›·˜ ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜
ñ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘
ñ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜
ñ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· χÓÔ˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ̤ۈ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ¤Ú¢ӷ˜, ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ηÈ
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜.
ªÂ ÙË ÛˆÛÙ‹ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ, ÔÈ Δ¶∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó
Î·È Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ. √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Î·ıÔ‰ËÁËÙÈÎfi˜, ÒÛÙ ӷ ‚ÔËı¿ÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÈÛ¯˘ÚÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ
Ì·ıËÛȷΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈڛ˜ ̤ۈ ÙˆÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ. £· Ú¤ÂÈ:
ñ Ó· ÂÈϤÁÂÈ Ù· ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ
ÙȘ Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
ñ Ó· ηÙ¢ı‡ÓÂÈ Î·È Ó· Û˘ÓÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Î·È ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘
·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ٷ ÏÔÁÈÛÌÈο Î·È ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ
ñ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘ Î·È Ó· ‰›ÓÂÈ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ, fiÙ·Ó Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ
ñ Ó· ÌËÓ ˘ÂÚÊÔÚÙÒÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ì ÂÚ›ÏÔΘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
ñ Û οı ÂÚ›ÙˆÛË, Ù· Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ̤۷ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó·
ÂÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÁÓˆÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È fi¯È ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈηٷÛÙ‹ÛÂÈ
ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (›ڷ̷, ·Ú·Ù‹ÚËÛË, ηٷÛ΢¤˜,
·Û΋ÛÂȘ Î.Ï.).
™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, ÔÈ Δ¶∂ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈο ÂÚÁ·Ï›· ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ. ∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Δ¶∂ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èη-
Û›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È Û ¤ÓÙ ¿ÍÔÓ˜:
351
 ∂ÓÂÚÁËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË: ÃÚ‹ÛË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Î·È Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó ‰È·‰Èηۛ˜ ÂÍ·ÙÔÌÈÎÂ˘Ì¤Ó˘ Î·È ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘
̤ۈ Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘ Ì·ıËÙ‹-˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹. ∂ÌÏÔ΋ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ·˘ıÂÓÙÈ-
ÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÛÙÔ¯Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÎÈÓ‹ÙÚÔ˘ Ì¿ıËÛ˘
ÁÈ· ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Î·È ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜.
™·Ê›˜ Î·È Ú·ÏÈÛÙÈÎÔ› Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Î·È ÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈÔ‡ÌÂÓ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û·Ê›˜ Î·È Î·Ù·ÓÔËÙ¤˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıË-
Ù¤˜, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÙȘ ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ÙÚ›ÙÔ˘˜.
√È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È Î·È Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÈχ-
ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÂÓÙ·Á̤ӷ Û Ú·ÏÈÛÙÈο Ì·ıËÛȷο Ï·›ÛÈ·, Ù·
ÔÔ›· Ó· ¤¯Ô˘Ó ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ηٷÓÔËÙ¿ ·fi fiÏÔ˘˜. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi, ÔÈ ‰ÂÍÈfiÙË-
Ù˜ Î·È ÔÈ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÓfiËÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ηÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÙ·ÊÂÚıÔ‡Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Û ¿ÏÏ· ÁÓˆÛÙÈο ‰›·.
°ÓˆÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË: Δ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔηÏÔ‡Ó
ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· Ì¿ıËÛË, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ
ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Î·È ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÚȤÚÁÂÈ·, ÙË Ê·ÓÙ·Û›·, ÙË ‰È·›ÛıËÛË Î·È
ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ÙȘ ÌÂıÔ‰ÔÏÔ-
Á›Â˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ Î·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È, ÒÛÙ ӷ
Ì¿ıÔ˘Ó Ò˜ Ó· ·ÓȯÓÂ‡Ô˘Ó Î·È Ó· ‰ÈÔÚıÒÓÔ˘Ó Ù· Ï¿ıË ÙÔ˘˜.
¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Û ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘, ¤Ú¢-
Ó·˜ Î·È ·Ó·Î¿Ï˘„˘ Ó¤ˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÌÂÈÚÈÒÓ Î·È, ÙÂÏÈο, ÁÓÒÛˆÓ. Δ· ÏÔÁÈ-
ÛÌÈο Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ı· Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ ·˘ÙÔÓÔÌ›·
Î·È ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ ÛÙ¿Û˘ ÁÈ· ÙË ÁÓÒÛË.
™˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË: ¢È¢ÎfiÏ˘ÓÛË Î·È ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó
ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›·, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ó· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È È‰¤Â˜, Ó·
·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·, Ó· Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜, Ó· ˘ÏÔÔÈÔ‡Ó
ÂÚÁ·Û›Â˜ Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜, Ó· ‚ÔËıÔ‡Ó Î·È Ó· Û¤‚ÔÓÙ·È Ô
¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ. ŒÙÛÈ ¤¯Ô˘Ó ¢ηÈڛ˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ηÈ
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ˘„Ë-
ÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
∫·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÔÈ Δ¶∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔ-
Ù‹ÙˆÓ ‹ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·Ï¿ ÌÈ· Ù¿ÛË Ù˘ ÂÔ¯‹˜;

352
™‡ÓÔ„Ë
∏ ·ÏÌ·Ù҉˘ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È¿‰ÔÛË ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ
∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ (Δ¶∂) ¤¯ÂÈ ÂÈʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ‰ÔÌ‹ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÚÔÛ·-
Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. Δ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ÙˆÓ Δ¶∂
¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÚÈ˙Èο ÙË Ê‡ÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ¤¯ÂÈ
ÚfiÛ‚·ÛË, ÔÈÎÔ‰ÔÌ› Î·È ‰È·‰›‰ÂÈ ÙË Ó¤· ÁÓÒÛË, ÂÓÒ ·Ú¤¯Ô˘Ó Ӥ˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜
Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó Î·È Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó Ó¤Ô˘ Ù‡Ô˘
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ
ÁÂÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜ (ۯ‰ȷÛÌfi˜ Î·È ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË Ï‡ÛˆÓ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·, ÎÚÈÙÈ-
΋ Î·È ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÛΤ„Ë, Û˘ÓıÂÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·-
ÛË, Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ).
∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÔÈ Δ¶∂ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÔÈΛϷ ÂÚÁ·Ï›· Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Ô˘
˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
∏ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Δ¶∂, ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›· ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘-
͢ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È Û ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋
¤ÎÊÚ·ÛË, Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, ÂÍ¿ÛÎËÛË Î·È ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi˜, ÌÔÓÙÂÏÔÔ›ËÛË
Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÓÓÔÈÒÓ, ·Ó¿Ù˘ÍË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î.Ï.). √È Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙË-
ÚÈfiÙËÙ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¢ÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ ÂÓÒ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û˘Ì‚Ô˘Ï¢ÙÈÎfi˜ ηÈ
ηıÔ‰ËÁËÙÈÎfi˜, ÒÛÙ ӷ ‚ÔËı¿ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ó ÙȘ Ì·ıËÛȷΤ˜
ÙÔ˘˜ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ.
™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ Δ¶∂ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈο
ÂÚÁ·Ï›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È Û ¤ÓÙ ¿ÍÔÓ˜:
ñ ™·Ê›˜ Î·È Ú·ÏÈÛÙÈÎÔ› Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ
ñ °ÓˆÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ∂ÓÂÚÁËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË
ñ ¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ Ì¿ıËÛË
ñ ™˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ Ì¿ıËÛË

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ŒÛÙˆ fiÙÈ ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ ӷ ÂÓÙ¿ÍÂÙ ÙȘ Δ¶∂ Û ¤Ó· Ì¿ıËÌ¿ Û·˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿-
Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ.
¶ÔÈÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ı· ı¤ÛÂÙÂ;
ΔÈ Â›‰Ô˘˜ ÂÚÁ·Ï›· ı· ÂÈϤÍÂÙ ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÙÂ;
¶ÔȘ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ‹ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÙÂ;
¡· ‰ÒÛÂÙ ÌÈ· Û˘ÓÔÙÈ΋ ·ÏÏ¿ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ·fi„ÂÒÓ Û·˜ (1 ÛÂÏ›‰·
ÎÂÈ̤ÓÔ˘).
353
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Bakas C., & Mikropoulos T.A. (2003), Design of virtual environments for the
comprehension of planetary phenomena based on students’ ideas. International
Journal of Science Education, 25(8), 949-967.
Jimoyiannis A. & Komis V. (2001), Computer simulations in teaching and learning
physics: a case study concerning students’ understanding of trajectory motion,
Computers & Education, 36, 183-204.
Jonassen D.H. (2000), Computers as mind tools for schools: engaging critical
thinking, NJ: Prentice-Hall.
Jonassen D.H., Howland J., Moore J. & Marra R.M. (2003), Learning to solve
problems with technology: a constructivist perspective, NJ: Pearson Education Inc.
Loveless A.M. (2002), Literature review in creativity, new technologies and learning,
Report 4, Futurelab series http://www.futurelab.org.uk/download/pdfs/research/
lit_reviews/Creativity_Review.pdf
Loveless A., Burton J. & Turvey K. (2006), Develop conceptual frameworks for
creativity, ICT and teacher education, Thinking Skills and Creativity, 1(1), 3-13.
Resnick M. (1987), Education and learning to think, Washington, DC: National
Academy Press.
Resnick M. (2000), Learning with digital manipulatives. New frameworks to help
elementary-school students explore ‘’advanced’’ mathematical and scientific
concepts, http://el.www.media.mit.edu/papers/mres/digital-manip/
Resnick M. & Ocko S. (1991), LEGO/Logo: Learning through and about design,
http://llk.media.mit.edu/papers/1991/html
Wegerif R. (2002), Literature review in thinking skills, technology and learning,
Report 2, Futurelab series.
http://www.futurelab.org.uk/download/pdfs/research/lit_reviews/Thinking_Skills_Re
view.pdf
Wheeler S., Waite S.J. & Bromfield C. (2002), Promoting creative thinking through
the use of ICT, Journal of Computer Assisted Learning, 18, 367-378.
¢ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ªÔÓÙ¤ÏˆÓ (2004), http://www.ecedu.upatras.gr/modelscreator
∂∞πΔÀ (2006), http://edsoft.cti.gr
ªÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ Δ.∞. (2006), √ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈÎfi ÂÚÁ·Ï›Ô, ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·.
∫fiÌ˘ μ. (2004), ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Ù˘
¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ ∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ∞ı‹Ó·: ∂ΉfiÛÂȘ ¡¤ˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.
ƒ¿Ù˘ ∞. & ƒ¿ÙË ∞. (2007), ª¿ıËÛË Î·È ‰È‰·Ûηϛ· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜. √ÏÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ∞ı‹Ó·.
Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞. (1999), ¢È‰·Ûηϛ· º˘ÛÈ΋˜ Î·È ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜. ªÈ· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋
‰È‰·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, 105, 115-122 Î·È 106, 111-117.
Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞. (2001), ¡¤· Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· Î·È ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ
ÌÈÎÚÒÓ ·È‰ÈÒÓ, ¡¤· ¶·È‰Â›·, 98, 46-61.
Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞., MÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ ∞. Î·È KÔ˘Ï·˚‰‹˜ μ. (1995), √ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹˜ ÛÙË
‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ º˘ÛÈ΋˜. ª›· ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ê‡ÏÏˆÓ ÂÚÁ·Û›·˜,
™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, 85, 38-46.
354
 ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘
Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘
∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘, ∞Ó·ÛÙ·Û›· ™ÈfiÚÂÓÙ·

™ÎÔfi˜
™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ë ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÙÔ˘ Ï·ÈÛ›Ô˘ ÂÊ·Ú-
ÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ Î·È ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘ ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ-
΋˜ ÛΤ„˘. ∞ӷχÔÓÙ·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ Î·È ÂÚÁ·Ï›·, ηıÒ˜ ηÈ
ÔÈ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ۯ‰ȷÛÌÔ‡ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈÔًوÓ, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛˆÓ.
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË ÁÈ· ÙËÓ ÚˆÙÔ-
‚¿ıÌÈ· Î·È ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÂÚÁ·Ï›· Î·È ÙȘ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘
ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.
ñ ¡· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÏË-
ÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
ñ ¡· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‚·ÛÈṲ̂Ó˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi
Ô˘ ı· ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ¡· ηıÔ‰ËÁÔ‡Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘ ̤ۈ Ù˘ ˘ÏÔÔ›ËÛ˘ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
‚·ÛÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
ñ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô
ñ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ πÛÙfi˜ (Web)
ñ ∫ÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë
ñ ∂›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ
ñ ¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‚·ÛÈṲ̂Ó˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi (WebQuest)

355
 1. To ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÔÈ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ
ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ (ÔÈÎÔ-
ÓÔÌ›·, ‰ÈÔ›ÎËÛË, ÂÓË̤ڈÛË, „˘¯·ÁˆÁ›· Î.Ï.). ∫·ıËÌÂÚÈÓ¿ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÔÈΛ-
Ϙ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘, Ô˘ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ·fi ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË
Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Êı¿ÓÔ˘Ó Ì¤¯ÚÈ ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ Ù˘
ÂÍ ·ÔÛÙ¿Ûˆ˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.
ΔÔ ‚·ÛÈÎfi ÂÚÒÙËÌ· Ô˘ ·Ó·Î‡ÙÂÈ Â›Ó·È, Â¿Ó ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ‰È·ı¤ÙÂÈ ÂΛӷ Ù· ¯·Ú·-
ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ Î·Ù·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ‹ ·ÔÙÂÏ› ·Ï¿ ÌÈ· Ù¿ÛË Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜. Œ¯ÂÈ ˘ÔÛÙËÚȯı› ·fi ÔÏ-
ÏÔ‡˜ fiÙÈ ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ ÙË ‰ÔÌ‹, ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÙËÓ ÔÚÁ¿-
ÓˆÛË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Û fiϘ ÙȘ ‚·ıÌ›‰Â˜. §fiÁˆ Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋˜ ÙÔ˘ ‰ÔÌ‹˜
Î·È Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ-
ο Ô˘ ÙÔ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ̤ÛÔ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ Î·È ÂÓ›Û¯˘Û˘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜: ·) ·ÔÙÂÏ› Ì›· ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÔÈ Ôԛ˜ ›ӷÈ
‡ÎÔÏ· ÚÔÛ‚¿ÛÈ̘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜, ÏfiÁˆ Ù˘ ˘ÂÚÌÂÛÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ Î·È ÔÚÁ¿Óˆ-
Û‹˜ ÙÔ˘˜ Î·È ‚) ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· (Û‡Á¯ÚÔÓË ‹ ·Û‡Á¯ÚÔÓË), ¯ˆÚ›˜ ¯ÚÔÓÈ-
ÎÔ‡˜ ‹ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜, ̤ۈ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ Û˘˙ËÙ‹ÛˆÓ, ·ÓÙ·ÏÏ·-
Á‹˜ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ, ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ‹ ·Ú¯Â›ˆÓ.
∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È Ô ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ πÛÙfi˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÔ‡˜ ÔÏϤ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÚfiÛ‚·Û˘ Û ËÁ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· Û˘Ï-
ÏÔÁ‹ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, ÁÈ· ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ‰È‰·ÎÙÈ-
ο Î·È ·È‰·ÁˆÁÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù·, ÁÈ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ÂȉÈÎÔ‡˜ ‹ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜, ÁÈ· ·Ó¿-
Ù˘ÍË Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÌÂٷ͇ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È Û¯ÔÏ›ˆÓ Î.Ï., ηıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ
‰È‰·ÎÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘, ÂÌÂÈ-
Ú›·˜ Î·È ÁÓÒÛ˘. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜
Ì¿ıËÛ˘, ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ· Î·È ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ¢ηÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘, ÔÈ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÔıÔ‡Ó
·fi Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο Û¯ÔÏÈο Ì·ı‹Ì·Ù· Î·È ‚È‚Ï›·.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Jonassen (2003), ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÌÔÚ› Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ¤Ó· ·Ïfi ̤ÛÔ
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ¯ˆÚ›˜ η̛· ¢ڇÙÂÚË ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Î·È Ì·ıËÛȷ΋ ·Í›·, ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈËı› Ì ‚¿ÛË Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο ÌÔÓ٤Ϸ ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È
ÔÈ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ‰È‰·-
Ûηϛ· Û ÌÈ· ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·, fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÂÓÂÚ-
Á¿, ÂÚ¢ÓÔ‡Ó, ·Ó·Ï‡Ô˘Ó, Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘
ÁÓÒÛ˘. ∞Ó·Ï˘ÙÈÎfiÙÂÚ·, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ Ô˘
ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· ÛÙ· Û¯ÔÏ›·, ηıÒ˜:
ñ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Î·È ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ¢ÓÔ› ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Ì·ıËÛȷο ÛÙ˘Ï Î·È ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÍ·ÙÔÌÈÎÂ˘Ì¤ÓË Ì¿ıËÛË
356
ñ ηÏÏÈÂÚÁ› ¤Ó· ‡ÚÔ˜ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÁÂÓÈ-
΋˜ ·È‰Â›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÔÏÏ·Ϥ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
ñ ·Ú¤¯ÂÈ Â˘Î·Èڛ˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÂÌÂÈÚÈÒÓ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜
˙ˆ‹˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ
ñ ÚÔˆı› ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ¢ڇÙÂÚ˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙË Ì¿ıËÛË
ñ ÚÔˆı› ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÌÂٷ͇ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ (·ÎfiÌË
Î·È ¯ÒÚ˜) ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·˜ ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜
ñ Û ÙÂÏÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË, ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Â˘Î·Èڛ˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ì·ı·›-
ÓÔ˘Ó Ò˜ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó.
∏ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì·ıËÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘
¯ÒÚ·˜ οÓÂÈ ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ¢¯¿ÚÈÛÙË, ÚˆÙfiÙ˘Ë Î·È, Û˘¯Ó¿, ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋
·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·˜ ·˘ÍË̤ÓÔ Î›ÓËÙÚÔ ÁÈ· ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ. ∏ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ·˘Ù‹ ÌÔ-
Ú› Ó· Â›Ó·È Û‡Á¯ÚÔÓË (ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ, on-line) ‹ ·Û‡Á¯ÚÔÓË,
Î·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÌÂٷ͇ Û¯ÔÏ›ˆÓ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ. Δ¤ÏÔ˜, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË
ÈÛÙÔÛÂÏ›‰ˆÓ ·fi ÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜ ÂÂÎÙ›ÓÂÙ·È Ì ¤ÓÙÔÓÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ Î·È ¤¯ÂÈ
ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ Î·È ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔ-
ًوÓ, ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ¿ÏÏ· Û¯ÔÏ›·, ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ, ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹
Ù˘ ¢ڇÙÂÚ˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ Î.Ï.
™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È Ô ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ πÛÙfi˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó
ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ Ì ÙÚÂȘ, ηٿ ‚¿ÛË, ÙÚfiÔ˘˜:
ñ ø˜ ̤ÛÔ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ (·Ó·˙‹ÙËÛË
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ).
ñ ø˜ Ì·ıËÛÈ·Îfi ÂÚÁ·Ï›Ô, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ˘ÏÔ-
Ô›ËÛË Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ Î·È ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ø˜ ̤ÛÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ-Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î·È ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Ì¿ıËÛ˘.

2. ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ˆ˜ ̤ÛÔ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢

ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘
∏ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÁÈ· Û˘Ó¯‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡, ÌÂ
ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜
Î·È ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘, Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó‹˜. ™‹ÌÂÚ· ÚÔÛʤÚÂÙ·È
ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·fi ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ (ÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ Î·È È‰ÈˆÙÈÎÔ‡˜, ·ÓÂÈÛÙËÌȷο
ȉڇ̷ٷ, ÂÚ¢ÓËÙÈο ΤÓÙÚ· Î·È ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‡Ï˜ Î.Ï.) ¤Ó·˜
ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˜ fiÁÎÔ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ¶ÔÏϤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËϘ ÁÈ· ÙËÓ ˘Ô-
ÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘, fiˆ˜ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÛÂÓ¿ÚÈ· Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ, ÏË-
357
 ÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ¿ÚıÚ· Î·È ıˆÚËÙÈ-
Τ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ, ÂÚ¢ÓËÙÈο ÔÚ›ÛÌ·Ù·, ÂÎı¤ÛÂȘ Î.Ï. ¶ÔÏϤ˜ ·ÓÂÈÛÙËÌȷΤ˜ ‹
ÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜, ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, ·Ú¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
ÚfiÛ‚·Û˘ Î·È ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ (‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰Èο, Ú·ÎÙÈο
Û˘Ó‰ڛˆÓ, ΢‚ÂÚÓËÙÈο ¤ÓÙ˘· Î·È ÂÎı¤ÛÂȘ, ÔÚ›ÛÌ·Ù· ÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿-
ÙˆÓ Î.Ï.). Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ‰˘Ó·ÌÈο Ù· ËÏÂÎÙÚÔÓÈο ‚È‚ÏÈÔˆ-
Ï›· Ù· ÔÔ›· ˆÏÔ‡Ó Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· ÙÔ˘˜ ̤ۈ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· fiÏÔ Î·È
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÂΉÔÙÈÎÔ› Ô›ÎÔÈ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙȘ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ·
‚È‚Ï›· Î·È ÂÚÈÔ‰Èο, ηıÒ˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·Ú·ÁÁÂÏ›·˜ ‹ ·ÁÔÚ¿˜ ÙÔ˘˜.
™˘ÓÂÒ˜, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ó· ¤¯ÂÈ ÚfiÛ‚·ÛË
Û ÏËÚÔÊÔڛ˜, Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È Î·È Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›, Ó· ÚÔÌËı‡ÂÙ·È ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎfi ‹ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο Î.Ï. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ú·-
‰Â›ÁÌ·Ù· ›ӷÈ:
1. ∂Î·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‡Ï˜
2. ∏ÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜, ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›, ÌÔ˘Û›· Î.Ï.
3. ¢ÔÚ˘ÊÔÚÈΤ˜ ʈÙÔÁڷʛ˜ Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ (™¯‹Ì· 1 & ™¯‹Ì· 2)
4. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ Î·È ¯¿ÚÙ˜ (.¯. ÌÂÙˆÚÔÏÔÁÈο ‰Â‰Ô̤ӷ)
5. ∂Î·È‰Â˘ÙÈο ÏÔÁÈÛÌÈο Î·È ·È¯Ó›‰È·, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÂχıÂÚ· (freeware), ÎÔÈÓfi-
¯ÚËÛÙ· (shareware) ‹ Â›‰ÂÈ͢ (demo)
6. ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÂÓÈ΋˜ ¯Ú‹Û˘ (ÚÔÛÙ·Û›·˜ ·fi ÈÔ‡˜ ‹ spam, ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜
ÂÈÎfiÓ·˜, ‹¯Ô˘, ‚›ÓÙÂÔ Î·È animation, Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ Î.Ï.)
7. ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô (˘ËÚÂۛ˜ telnet Î·È ftp, ˘ÔÛÙ‹ÚÈ-
ÍË on-line Û˘˙ËÙ‹ÛˆÓ, ·Ó¿Ù˘ÍË ÈÛÙÔÛÂÏ›‰ˆÓ Î.Ï.).

™¯‹Ì· 1: ¢ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋ ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜

358
 ™¯‹Ì· 2: ¢ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋ ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ù˘ÊÒÓ·

™ÙÔÓ ¶›Ó·Î· 1 ‰›ÓÔÓÙ·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÔ› Ù›ÙÏÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÏÔÁÈÛÌÈÎÒÓ Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È

ÂÏ¢ı¤Ú· ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, ηıÒ˜ Î·È Ù· ÁÓˆÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ηχÙÔ˘Ó.

¶›Ó·Î·˜ 1
∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎÔ› Ù›ÙÏÔÈ ÂÏ¢ı¤ÚÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÏÔÁÈÛÌÈÎÔ‡
ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô
Δ›ÙÏÔ˜ ¢È‡ı˘ÓÛË ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ
Celestia http://www.shatters.net/celestia ∞ÛÙÚÔÓÔÌ›·

Earth3D http://www.earth3d.org °ÂˆÁÚ·Ê›·

Google Earth http://earth.google.com °ÂˆÁÚ·Ê›·

EarthBrowser http://www.earthbrowser.com °ÂˆÁÚ·Ê›·, ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ

GeoGebra http://www.geogebra.org °ÂˆÌÂÙÚ›·, ÕÏÁ‚ڷ

Stellarium http://www.stellarium.org ∞ÛÙÚÔÓÔÌ›·

Planetarium http://www.asynx-planetarium.com ∞ÛÙÚÔÓÔÌ›·

FreeMind http://freemind.sourceforge.net ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË

Kdissert http://freehackers.org/~tnagy/kdissert.html ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛË

Hot Potatoes http://hotpot.uvic.ca ∞Ó¿Ù˘ÍË ÙÂÛÙ Î·È ·Û΋ÛˆÓ

°ÏˆÛÛÔª¿ıÂÈ· http://www.spinet.gr/glossomatheia ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ∏/À

Tux Paint http://www.tuxpaint.org ∑ˆÁÚ·ÊÈ΋ ÁÈ· ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿

Arachnophilia http://vps.arachnoid.com/arachnophilia ∞Ó¿Ù˘ÍË ÈÛÙÔÛÂÏ›‰ˆÓ

359
 ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 2007 Ô ÎÔÌ‹Ù˘ McNaught ÏËÛ›·Û ÛÙÔ ËÏÈ·Îfi Ì·˜ Û‡ÛÙËÌ· ηÈ
‚Ú¤ıËΠÔχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÛÙȘ 12-1-2007. √ ÎÔÌ‹Ù˘ ·˘Ùfi˜ ÎÈÓ‹ıËΠÁ‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ
Î·È ‹Ù·Ó ÔÚ·Ùfi˜, ÂÚ›Ô˘ ÁÈ· ¤Ó· Ì‹Ó·, ÛÙÔ ÓfiÙÈÔ ËÌÈÛÊ·›ÚÈÔ Ù˘ Á˘. ™ÙÔ ™¯‹Ì· 3 ‰›ÓÂÙ·È
ÌÈ· ʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ÎÔÌ‹ÙË Ô˘ ÙÚ·‚‹¯ÙËΠÛÙË ¡¤· ∑ËÏ·Ó‰›· ÛÙȘ 18 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 2007 ηÈ
‚Ú¤ıËΠÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË http://spaceweather.com/comets/gallery_mcnaught_page12.htm ÙËÓ
ÂfiÌÂÓË Ë̤ڷ (ÛÙȘ 19-1-2007).
™ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ·˘Ù‹ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfi-
ÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÎÔÌ‹ÙË McNaught, Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó ÁÈ· ÚfiÛÊ·Ù· ‹
ÌÂÏÏÔÓÙÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ·, Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó Ì ÂȉÈÎÔ‡˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Î.Ï. ™˘Ó¯›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ
·Ó·˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ‚ÚÂÈ ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘
ÎÔÌ‹ÙË McNaught, fiˆ˜ ηٷÁÚ¿ÊËÎ·Ó Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ
ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Ù˘ ΛÓËÛ‹˜ ÙÔ˘ (Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ), fiˆ˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË
http://shadowandsubstance.com (™¯‹Ì· 4).

™¯‹Ì· 3: ºˆÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ÎÔÌ‹ÙË McNaught (18-1-2007)

™¯‹Ì· 4: ¶ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÔÌ‹ÙË McNaught

ÛÂ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ

∏ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ·ÔÙÂÏ› ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ Û Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ¯ÚfiÓÔ

Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ Ù¿Í˘ Ì ÁÂÁÔÓfiÙ·, ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ‹ Ê·ÈÓfiÌÂÓ· ÙÔ˘ Ú·Á-
Ì·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∞Ó¿ÏÔÁ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë ÂÓË̤ڈÛË Î·È Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ˘ÏÈÎÔ‡ ÁÈ· Ê·ÈÓfiÌÂÓ·, fiˆ˜ ÌÈ· ¤ÎÏÂÈ„Ë ËÏ›Ô˘, ¤Ó·˜ Ù˘ÊÒÓ·˜ (™¯‹Ì·
2), ¤Ó· ÔÈÎÔÏÔÁÈÎfi Úfi‚ÏËÌ·, Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ÓÂÚÔ‡ Û ¯ÒÚ˜ Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜ Î.Ï. ™Â fiϘ
360
·˘Ù¤˜ Ù˘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·Ú¤¯ÂÈ ¤Ó· ·Ú¿ı˘ÚÔ Â·Ê‹˜, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘,
ÌÂϤÙ˘ ηÈ, ÙÂÏÈο, ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ‰Ôı›
̤۷ ·fi ÙÔ Û˘Ì‚·ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ̤۷.

3. ∫ÚÈÙ‹ÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜

ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi
À¿Ú¯Ô˘Ó fï˜ ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ Û fiÙÈ
·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ πÛÙÔ‡ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋. Ÿˆ˜
Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, Ô Î·ı¤Ó·˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÌÔÛȇÛÂÈ ÔÙȉ‹ÔÙ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô. ¢ÂÓ
˘¿Ú¯ÂÈ ‰È·‰Èηۛ· ÂÈÛÎfiËÛ˘ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ,
fiˆ˜ Á›ÓÂÙ·È ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÌÂÏËÙ¤˜ Î·È ‰ÈÔÚıˆÙ¤˜ ÂΉfiÛÂˆÓ ÙˆÓ
¤ÁÎÚÈÙˆÓ ÂΉÔÙÈÎÒÓ Ô›ÎˆÓ.
∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È
·Ï¿ ÛÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛË Ì Ù¯ÓÈΤ˜ ÏÔ‹ÁËÛ˘ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ Ó·
ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘˜, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ˘ÈÔ-
ıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ ·Ú¯fiÌÂÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙÔ
¢È·‰›ÎÙ˘Ô. ™ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ÛˆÛÙ‹˜ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘, Ù˘ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ Î·È Ù˘
ıˆÚ¿ÎÈÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·fi ÏËÚÔÊÔڛ˜ η΋˜ ‹ ·ÌÊ›‚ÔÏ˘ ÔÈfiÙËÙ·˜, Ô ÚfiÏÔ˜
ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Â›Ó·È Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi˜. ΔÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ú¤ÂÈ Î·È ÌÔ-
Ú› Ó· ÂÍÈÛÔÚÚÔ‹ÛÂÈ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜
›Û˜ ¢ηÈڛ˜ ÚfiÛ‚·Û˘ Î·È ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜.
√È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ÎÚÈÙÈο Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ-
ÏÔÁ‹ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘. ∂ÈϤÔÓ, ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎ·È‰Â‡ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ fi¯È ÌfiÓÔ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰ÂÍÈfi-
ÙËÙ˜ ÏÔ‹ÁËÛ˘ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi, ·ÏÏ¿ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó Î·È Ó· ÛÙ¤-
ÎÔÓÙ·È ÎÚÈÙÈο ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ Ô˘ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó
ÁÈ· ÏËÚÔÊfiÚËÛË, ÁÈ· ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Î·È ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ.
Δ· ‚·ÛÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ‰È·ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô
·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ÂÍ‹˜:
™ÎÔfi˜-Δ‡Ô˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜: ¶·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ ÙËÓ Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ‰È‡ı˘ÓÛ˘ ÔÈ Ì·ıË-
Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Ù‡Ô Ù˘ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜: Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ (.edu),
΢‚ÂÚÓËÙÈ΋ (.gov), ÌË ÎÂÚ‰ÔÛÎÔÈÎÔ‡ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ (.org), ÂÌÔÚÈ΋ (.com) ‹ ÚÔÛˆ-
È΋ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·; ∞Ó Ë ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ͤÓË ¯ÒÚ·, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó
ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ (domain name), Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ¯ÒÚ· ÚÔ¤Ï¢Û˘ Î·È Ó· ÌÂÏÂ-
Ù‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘ Ì ÔÏÏ‹ ÚÔÛÔ¯‹. √È ÚÔÛˆÈΤ˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È
ηْ ·Ó¿ÁÎË Î·Î¤˜ ‹ ·ÔÚÚÈ٤˜ ·ÏÏ¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚ¢ÓËı› ·Ú·¤Ú· Ë Ù·˘Ùfi-
ÙËÙ· ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ‹ ÙÔ˘ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ‹ ÙÔ˘˜. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, ı· Ú¤ÂÈ ÙÔ ÂÚÈÂ-
¯fiÌÂÓÔ Î·È Ë ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜ Ó· Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Î·È
Ó· ηχÙÔ˘Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ Î·È ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜.
361
 ¶ÂÚȯfiÌÂÓÔ: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È ÙËÓ
ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÌÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Â‡ÚÔ˜ Î¿Ï˘-
„˘ ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. Δ· ‚·ÛÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÂıÔ‡Ó Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ ∂›Ó·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Î·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ; ∂›Ó·È ÚˆÙfiÙ˘Ô;
ñ À¿Ú¯ÂÈ ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË Ì ‚È‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ËÁ¤˜ ‹ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô;
∞ÍÈÔÏÔÁ›ÛÙ ÙȘ ËÁ¤˜ ·˘Ù¤˜. ∂›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜, ·ÍÈfiÈÛÙ˜ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈο
¤Á΢Ú˜;
ñ ∞˘Ùfi˜ Ô˘ ˘ÔÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÁÈ· ÙÔ
˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È (copyright);
ñ ∞Ó Ë ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ·Ó··Ú¿ÁÂÈ ˘ÏÈÎfi ·fi ¿ÏÏË ËÁ‹ ‹ ̤ÛÔ, ˘¿Ú¯ÂÈ ‹ ·Ó·Ê¤ÚÂ-
Ù·È Û¯ÂÙÈ΋ ¿‰ÂÈ·; ∂ϤÁÍÙ ·Ó ·ÔÙÂÏ› ·ÔÌ›ÌËÛË ‹ Ï·ÛÙÔÁÚ·Ê›·.
∞ÍÈÔÈÛÙ›·: √È ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó, Û η̛· ÂÚ›-
ÙˆÛË, Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ÂÍ ÔÚÈÛÌÔ‡ ·ÎÚȂ›˜ Î·È ·ÍÈfiÈÛÙ˜. £· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ‰È·ÛÙ·‡-
ÚˆÛË Ù˘ ·Ï‹ıÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ·ÎÚ›‚ÂÈ·˜ ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Î·È ¿ÏÏˆÓ Ì¤ÛˆÓ
‹ ËÁÒÓ. ∏ ÚԤϢÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÙÔ Î‡ÚÔ˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ‹ ÙÔ˘ ÊÔÚ¤· Ô˘
‰È·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÌÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·ÍÈÔÈÛÙ›· Ù˘. ∂ϤÁÍÙ ÙÔ ÚÒÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘
‰È‡ı˘ÓÛ˘ ÁÈ· Ó· ‚Ú›Ù ÙÔÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ‹ Ô˘ ÊÈÏÔÍÂÓ› ÙË ÛÂÏ›‰· ·˘Ù‹. ∞Ó·˙ËÙ›ÛÙÂ
ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜, fiˆ˜ fiÓÔÌ· Û˘ÁÁڷʤ·, ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ ‹ ÈÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘. ΔÔ e-mail
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙfi ·Ó ‰ÂÓ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÚfiÛıÂÙ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
∞Ó·˙ËÙ›ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ó· ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ‹ ÙÔ˘
ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡ Ì ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚÈÂ-
¯Ô̤ÓÔ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ù· ›‰È· Ì ·˘Ù¿ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘
‰ËÌÔÛȇÔÓÙ·È Û ¤ÓÙ˘Ë ÌÔÚÊ‹ (‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰Èο, ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ¿ÚıÚ· Î.Ï.).
Δ¯ÓÈΤ˜ ÂϤÁ¯Ô˘: μÚ›Ù ¿ÏϘ (ÁÓˆÛÙ¤˜ Î·È ·ÍÈfiÈÛÙ˜) ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ Ô˘ Ó· ·Ó·-
ʤÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ˘fi ¤ÏÂÁ¯Ô ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·. ÃÚËÛÈÌÔÔÈ›ÛÙ Ì˯·Ó¤˜ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÁÈ·
Ó· ·Ó·˙ËÙ›ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ·.
∂›Î·ÈÚË ÂÓË̤ڈÛË: √ ¯ÚfiÓÔ˜ ·Ó·Ó¤ˆÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈÎfi ÎÚÈÙ‹-
ÚÈÔ ÂϤÁ¯Ô˘ Ù˘ ÔÈfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÈÛÙ›·˜ ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜. ∂ϤÁÍÙ fiÙ ¤ÁÈÓ Ë
ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÓË̤ڈÛË Ù˘ ÛÂÏ›‰·˜; ∂›Ó·È Û˘¯Ófi ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰ˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
¯ÚfiÓÈ· Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ›ӷÈ, ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂ-
Ú˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÍÂÂÚ·Ṳ̂ÓÔ ‹ ··ÍȈ̤ÓÔ. ¶ÏËÚÔÊÔڛ˜ ¯ˆÚ›˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ËÌÂÚÔÌËÓ›·˜
‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·ÍÈfiÈÛÙ˜ Î·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ¯ˆÚ›˜ ·Ú·¤Ú· ¤ÏÂÁ¯Ô.
§ÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·: ΔÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi ηÈ
‡¯ÚËÛÙÔ. ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ó· Â›Ó·È ÛˆÛÙ¿ ‰ÔÌË̤ÓÔ, Ì ‡ÊÔ˜ ηٿÏÏËÏÔ ÁÈ· ÂÎ·È-
‰Â˘ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË. ™˘¯Ó¿ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ Ì ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ Ô˘ ›ӷÈ
·ÓÂÓÂÚÁ¤˜ ‹ ¤¯Ô˘Ó Ôχ ηÈÚfi Ó· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó. √È Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Ô˘ ÂÓۈ̷ÙÒÓÔÓÙ·È
Û ÌÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ı· Ú¤ÂÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ì ÂÈÙ˘¯›· Î·È ¯ˆÚ›˜ ÛÊ¿ÏÌ·Ù·.
°˘Ú›ÛÙ ›Ûˆ Î·È Í·Ó·ÛÎÂÊı›ÙÂ:
ñ ∞ÍÈÔÏÔÁ›ÛÙ ·Ó Ë ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· ÙËÓ ¤Ú¢ӷ ‹ ÙË ÌÂϤÙË Ô˘
¤¯ÂÙ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ.
362
ñ ΔÈ ÂÈϤÔÓ ·Ú¤¯ÂÈ ‹ ÚÔÛʤÚÂÈ Ë ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Û ۯ¤ÛË Ì ¿ÏϘ ËÁ¤˜;
ñ °È· ÔÈÔ ÏfiÁÔ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı›; ¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÙˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ Ù˘;
ñ ¢È·ÛÙ·˘ÚÒÛÙ ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ‚ڋηÙ Ì ¿ÏϘ ·ÍÈfiÈÛÙ˜ ËÁ¤˜ (¤ÓÙ˘-
˜ ‹ ËÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜).
ñ ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË, Ó· ›ÛÙ ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈÎÔ› Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ›Ù Ì ÚÔÛÔ¯‹ οıÂ
Ó¤· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Ô˘ ÂÈÛΤÙÂÛÙÂ. ŒÙÛÈ, ı· ÂÚÈÔÚ›ÛÂÙ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Ó·
¤ÛÂÙ ı‡Ì· ·Ú·Ï¿ÓËÛ˘, ·¿Ù˘, ÚÔ·Á¿Ó‰·˜, ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ‹ „¢‰ÒÓ
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
∂ÈϤÍÙ ÌÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· Ô˘ Â›Ó·È ˘Ô„‹ÊÈ· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË. ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂ-
Ù ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ Ù· ·Ú·¿Óˆ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·.

4. ™˘ÓÂÚÁ·ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ‚·ÛÈṲ̂Ó˜ ÛÙÔÓ

¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· Ôχ ÈÛ¯˘Úfi ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÁÈ· ÙË Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ Â›Ï˘ÛË ÚÔ-
‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ù‡Ô˘ project. ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Â›Ó·È ÙÔ
ÚÒÙÔ ‚‹Ì·, ηıÒ˜ ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ fiÔ˘ ÌÔÚ› ηÓ›˜
Ó· ‚ÚÂÈ ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜. ∏ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Û˘ÏÏÔÁ‹, ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ·ÍÈÔ-
Ô›ËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈ·ÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ ̤ۈ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ÂȉÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜:
Δ¯ÓÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋˜ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘: ∏ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ˜ Ù¯ÓÈΤ˜
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ÙÔ˘˜ Ê˘ÏÏÔÌÂÙÚËÙ¤˜, ÛÙËÓ ÏÔ‹-
ÁËÛË ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Î·È ÛÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Ì˯·ÓÒÓ ·Ó·˙‹ÙË-
Û˘. ¶ÔÏϤ˜ ¤Ú¢Ó˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ·ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡
ÙˆÓ ¯ÚËÛÙÒÓ ÛÙÔÓ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÏËÚÔÊÔÚÈÎfi ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ πÛÙÔ‡. ∞˘Ùfi ÔÊ›-
ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ˘ÂÚÊfiÚÙˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÌÂÁ¿ÏÔ fiÁÎÔ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È Û ÚÔ-
‚Ï‹Ì·Ù· ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡ Î·È ÂÏÏÂÈÌÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔۋψÛ˘ ÛÙÔ ÛÙfi¯Ô ·Ó·˙‹ÙË-
Û˘, Ù· ÔÔ›· ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·È ·fi Ù· Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘
πÛÙÔ‡, fiÔ˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ΢Úȷگ› Ë ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË
Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜.
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÔ‡Ó, ÒÛÙ ӷ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÈο ¯ÚÂÈ-
¿˙ÔÓÙ·È, Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡Ó ÛˆÛÙ¿ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡
Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó, Ó· ÌË ¯¿ÓÔ˘Ó ·Ú·ÁˆÁÈÎfi ¯ÚfiÓÔ Î·È Ó· ÌËÓ ·ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔ-
Ï›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÏËıÒÚ· Û˘Ó‰¤ÛÌˆÓ Î·È ·Ú¯ÔÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ∂›Ó·È ÚÔ-
Ê·Ó¤˜ fiÙÈ ÔÈ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηÏÏÈÂÚÁËıÔ‡Ó ÌfiÓÔ ÛÙ·
363
 Ï·›ÛÈ· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ·ÏÏ¿ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È Â˘Ú‡ÙÂÚ˜ ÂÊ·ÚÌÔ-
Á¤˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ™Ô˘‰ÒÓ.
¢ÂÍÈfiÙËÙ˜ ‘·˘ÙÔÚÚ‡ıÌÈÛ˘’ ηٿ ÙËÓ ÏÔ‹ÁËÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηıÒ˜ ÏÔËÁÔ‡ÓÙ·È
ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È Û˘Ó¯Ҙ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÏËÚÔÊÔ-
ڛ˜ Ô˘ ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó, ÙÔ ·Ó Î·È Ò˜ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ı¤Ì·-ÛÙfi¯Ô Î·È Ò˜ Û˘Ó‰¤-
ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì·. °È· ¤Ó·Ó ÂÓ‹ÌÂÚÔ Ì·ıËÙ‹,
Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈ ¿ÓÙ· ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ¤ÚÂ˘Ó¿˜ ÙÔ˘, ÙË ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›· Î·È ÙȘ
ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ÙÔÓ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó, Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔ Ó· οÓÂÈ ÙȘ ÛˆÛÙ¤˜ ÂÈÏÔÁ¤˜. ∏
ÛÙÔ¯Â˘Ì¤ÓË Î·È ÂÛÙÈ·Ṳ̂ÓË ·Ó·˙‹ÙËÛË ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ-
ο, fiÙ·Ó ÌÈ· ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Á‡Úˆ ·fi ¤Ó· ÎÔÈÓfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ. ™ÙÔ Ï·›-
ÛÈÔ ·˘Ùfi, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÛÎÔ-
Ô‡, Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Î·È ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Ô ¤Ó·˜ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ
ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘.
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ˆ˜ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·Ó¿Ù˘Í˘ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÎÚÈÙÈ΋˜
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
ÚfiÛ‚·Û˘ Û ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ËÁÒÓ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Î·È Â˘Î·Èڛ˜ ÂÈÎÔÈÓˆ-
Ó›·˜ Ì ÔÏÏÔ‡˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∏ ηٿÏÏËÏË ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î·È Î·ıÔ-
‰‹ÁËÛË ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ·›˙ÂÈ Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ
·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Î·È Ù˘ ·Ú·¤-
Ú· ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙË Ì¿ıËÛË. ∏ ·Ú¿ıÂÛË ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈ·˜
Ï›ÛÙ·˜ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜ ¤¯ÂÈ Ôχ Ï›Á· Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙË Ì¿ıË-
ÛË. ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Î·È Ì·ıËÛÈ·Îfi
ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÌfiÓÔ ·Ó Ë ÏËÚÔÊÔÚ›·-ÛÙfi¯Ô˜ ÌÔÚ› Ó· ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ› Î·È Ó· Â·ÓÔÚÁ·-
Óˆı›, ̤۷ ·fi ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ÓfiËÌ·
ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
∏ ÂÍÂÚ‡ÓËÛË ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó
¤Ó· Û·Ê‹ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙfi¯Ô, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë Â›Ï˘ÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, Ë ·Ó¿Ï˘-
ÛË ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ, Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ·fi„ˆÓ, Ë ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÂÚÌËÓÂÈÒÓ Î.Ï. √È
Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó Û ‰È·‰Èηۛ˜ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ‹ ÎÔÈÓˆ-
ÓÈÎÒÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘- ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ηÈ
ÂȉÈÎÔ‡˜ ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÂϤÙ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙ· Ï·›ÛÈ· ÌÈ·˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ·
ÙÔ˘˜ ÛÂÈÛÌÔ‡˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó Ì ÂȉÈÎÔ‡˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÙÔ˘
°Âˆ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ∞ıËÓÒÓ, ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È ·Ôڛ˜, ˙ËÙÔ‡Ó
ÚfiÛıÂÙ˜ ËÁ¤˜ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘, ·›ÚÓÔ˘Ó ··ÓÙ‹ÛÂȘ Î.Ï.
¶·ÚfiÙÈ Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (Ù˘ ‰Â˘ÙÂÚÔ-
‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘) ÌÔÚ› ‡ÎÔÏ· Ó· Á›ÓÂÈ Î·Ù·ÓÔËÙ‹ Î·È Ó· ˘ÏÔÔÈËı› ÛÙËÓ
Ú¿ÍË, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û˘¯Ó¿ ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Î·È ·ÍÈÔÔ›Ë-
Û‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ‹ Ì·˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ¿Ô„Ë
fiÙÈ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi, ·ÎfiÌË Î·È ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ, Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘ÌÂ
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÂˆÊÂÏ›˜ ÙÚfiÔ˘˜ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ Ô˘ ı· ÍÂʇ-
ÁÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ·Ï‹ ÏÔ‹ÁËÛË Î·È ÚÔÛ¤Ï·ÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
364
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ËÁ¤˜ ·fi ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Ó· ‚Ú›Ù ÌÂÙˆÚÔÏÔÁÈο ‰Â‰Ô̤ӷ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ Û·˜ ηٿ ÙÔÓ π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ 2007. ¡· Ù· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÌÂ
Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜ Î·È Ó· ÁÚ¿„ÂÙ ÌÈ· Û¯ÂÙÈ΋ ¤ÎıÂÛË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ËÁ¤˜ ·fi ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Ó· ‚Ú›Ù ÏËÚÔ-
ÊÔڛ˜ Î·È ˘ÏÈÎfi Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÔÏÈ΋ ¤ÎÏÂÈ„Ë ÛÂÏ‹Ó˘ Ù˘ 3˘ ª·ÚÙ›Ô˘ 2007. ™ÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· οÓÂÙ ÌÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û·˜ ÁÈ· ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi. ªÈ·
ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ÚÔÛÔÌÔ›ˆÛË Ù˘ ¤ÎÏÂȄ˘ ı· ‚Ú›Ù ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰È‡ı˘ÓÛË
http://shadowandsubstance.com.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ËÁ¤˜ ·fi ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Ó· ‚Ú›Ù ‰ÔÚ˘ÊÔ-
ÚÈΤ˜ ʈÙÔÁڷʛ˜ ÁÈ· ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÊÙÈ¿ÍÂÙ ¤Ó· Û¯Â-
ÙÈÎfi poster (‹ ÌÈ· ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË). ¡· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÙÂ Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÙȘ
ÂÚÁ·Û›Â˜ Û·˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.

5. ¢ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ

πÛÙfi (WebQuests)
√ fiÚÔ˜ WebQuest ÂÈÛ‹¯ıË ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ 1995 ·fi ÙÔÓ Bernie Dodge ÁÈ· Ó·
ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ‰ÔÌË̤Ó˜ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ì·ıËÙÒÓ ‹ ÛÔ˘‰·ÛÙÒÓ,
ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·ÓÙÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi. Δ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓ· ̤۷ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ ˘ÂÚÎÂÈ-
̤ÓÔ˘, ‚¿ÛÂȘ ‰Â‰Ô̤ӈÓ, ‰Â‰Ô̤ӷ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ Û˘˙ËÙ‹ÛÂˆÓ ‹ Û˘ÓÂÓه͈Ó
Î.Ï. ŒÓÙ˘Ô Û˘Ì‚·ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ·fi ‚È‚Ï›·, ÂÚÈÔ‰Èο ‹ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ηıÒ˜ Î·È Úfi-
ÛˆÔ Ì ÚfiÛˆÔ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ Ì ÂȉÈÎÔ‡˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙȘ
ËÁ¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜, οı ÊÔÚ¿, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
ŒÓ· WebQuest ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÛÂÓ¿ÚÈÔ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜, Ì›· Ì·ıËÛȷ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
Ô˘ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Â›Ó·È ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓË
ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ (inquiry). ∞ÔÙÂÏ› ÌÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, fiÔ˘
ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ËÁ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ (¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜
πÛÙfi˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÏÔÁÈÛÌÈÎfi, Û˘Ì‚·ÙÈο ¤ÓÙ˘· Î.Ï.).
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Dodge (1997), ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ‰‡Ô ›‰Ë ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ
‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ WebQuest:
365
 ªÈÎÚ‹˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ (short term): ™¯Â‰È¿˙ÔÓÙ·È Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ηχ„Ô˘Ó 1-3 ‰È‰·ÎÙÈ-
Τ˜ ÒÚ˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÏϤÁÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Û ۯÂÙÈο ÌÈÎÚfi
¯ÚfiÓÔ, ÂÓÒ Î·Ù·ÓÔÔ‡Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Î·È ·ÔÎÙÔ‡Ó ÌÈ· ¢ڇÙÂÚË ÂÈÎfiÓ· ÁÈ·
ÙÔ ˘fi ÌÂϤÙË ı¤Ì·.
ªÂÁ¿Ï˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ (long term): √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÂÎÙ·-
ıÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ 4 ‚‰ÔÌ¿‰Â˜. ∂ÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÛÙË ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ÌÂϤÙË ÙÔ˘
·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·fi ÔÏϤ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÛÎÔȤ˜, ÂÓÒ ‰›ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ÌÈ· ÏÂÙÔÌÂÚ¤ÛÙÂÚË Î·È ‚·ı‡ÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ
ÂÓÓÔÈÒÓ.
Δ· ΢ÚÈfiÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù‡Ô˘
WebQuest Â›Ó·È Ù· ÂÍ‹˜:
ñ ∂ÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ Â›-
Ï˘ÛË ÂÓfi˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È fi¯È ÙËÓ ·Ï‹ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì¤Ûˆ ÙÔ˘
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ πÛÙÔ‡.
ñ ÀÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, fiˆ˜ ·Ó¿Ï˘ÛË, Û‡Ó-
ıÂÛË Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÁÓÒÛˆÓ.
ñ ∂ÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ Ì¿ıËÛË Ì¤Ûˆ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘.
ñ ÀÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙË Ì·ıËÙÔÎÂÓÙÚÈ΋ Ì¿ıËÛË,
ÂÓÒ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙË Î·ıÔ‰‹ÁËÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ ÀÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·. √È Ì·ıËÙ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ó¤· ̤۷ (ÚÔ˚fi-
ÓÙ·) Î·È ÙÚfiÔ˘˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂˆÓ Ô˘ ¤Ì·ı·Ó, Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÏËÚÔ-
ÊÔڛ˜ Î·È ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ÂÍÂÚ‡ÓËÛ·Ó.
ñ ÀÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ Î·È ·ÏÏËÏÂȉڷÛÙÈ΋ Ì¿ıËÛË, ̤۷ ·fi ÙË ‰È·-
ÌÔ›Ú·ÛË È‰ÂÒÓ, ÙËÓ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ, ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË
Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ Î·È ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.
™˘Ó‹ıˆ˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ·fi Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜
ËÁ¤˜ Î·È ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈϤÍÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÂ-
ÎÙ›ÓÔÓÙ·È Î·È Û ¿ÏϘ ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ πÛÙÔ‡, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜
Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ
·Ó·˙‹ÙËÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ·ÏÏ¿ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔ-
Á‹ Ù˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜.
Δ· WebQuests Ú¤ÂÈ Ó· ۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·È Ì ÛÙfi¯Ô:
ñ Ó· ÔÚÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÛȷΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È Ó· ·ÍÈÔÔÈÂ›Ù·È Ï‹Úˆ˜ Ô
¯ÚfiÓÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ Ó· ÂÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Î·È fi¯È ÛÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
ñ Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ Î·È fi¯È ·ÏÔ›
ÂÚÈËÁËÙ¤˜ Ô˘ ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ¤Ó· ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ
366
ñ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ·Ó¿-
Ï˘ÛË, Ë Û‡ÓıÂÛË Î·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
ñ Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ï˘Û˘ ÚÔ‚ÏË-
Ì¿ÙˆÓ Ì¤Û· ·fi ‰È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ.
ªÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· WebQuest ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ËÁÒÓ ÏËÚÔÊfi-
ÚËÛ˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ηıÔÚÈÛÙ›, ÂÏÂÁ¯ı› Î·È ÂÈÏÂÁ› ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ‹ ÙÔÓ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁfi. ∂ÈϤÔÓ, ‰È¢ÎÔχÓÂÈ Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, ÒÛÙ ӷ ۯ‰ȿ-
ÛÂÈ Î·ÈÓÔÙfiÌ· Ì·ı‹Ì·Ù· ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ‰ÔÌ‹, ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È ÙȘ ËÁ¤˜ Ô˘
ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. √ ÙÚfiÔ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ‰È¿ÚıÚˆÛ˘ ÌÈ·˜ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ WebQuest ·Ôı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ÙËÓ ·Ï‹, ¯ˆÚ›˜ ÛÙfi¯Ô,
ÏÔ‹ÁËÛË ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, Ë ÔÔ›· ·ÓÙÈηı›ÛÙ·Ù·È ·fi ÌÈ· ·ÓÔȯً, ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ‰Ú·-
ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, fiÔ˘ ÂÊ·ÚÌfi˙Ô˘Ó ¤ÓÓÔȘ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›Â˜ Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
ÓfiËÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÂÚÁ·Ï›Ô
ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ Ó· ÁÂÊ˘Úˆı› ÙÔ ¯¿ÛÌ· ÌÂٷ͇
ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜.

6. ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ‰ÔÌËÌ¤ÓˆÓ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ

‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
√È ‰ÔÌË̤Ó˜ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi
(WebQuests) ۯ‰ȿ˙ÔÓÙ·È Ì ÛÙfi¯Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜:
ñ Ó· ÂÌ‰ÒÛÔ˘Ó ÌÈ· ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÛÙÔ¯Â˘Ì¤Ó˘ ÏÔ‹ÁËÛ˘ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ¤¯ÔÓÙ·˜
˘fi„Ë ¤Ó·Ó Û·Ê‹ Î·È ÍÂοı·ÚÔ ÛÙfi¯Ô
ñ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË Û ‰Â‰Ô̤ӷ Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÔÏÏ·Ϥ˜ ËÁ¤˜
ñ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜
ñ Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ.
∂ÈÚfiÛıÂÙ·, Ì ÙËÓ ÂÌÏÔ΋ ÙÔ˘˜ Û ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘, ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ·˘ÍË̤ÓÔ Î›ÓËÙÚÔ Ì¿ıËÛ˘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ÔÌ·‰ÔÛ˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘, ·Ú¿ıÂÛ˘ ÛÙfi¯ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ
˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘ Î.Ï.
∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ ÔÈ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi ··È-
ÙÔ‡Ó ·˘ÍË̤ÓË ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ·fi ÙË ÌÂÚÈ¿ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ (ۯ‰ȷÛÌfi˜, ÂÓÙÔ-
ÈÛÌfi˜ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ËÁÒÓ, ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ,
ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Î·È Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î.Ï.). Δ· WebQuest ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ·
‰˘Ó·ÌÈ΋ Î·È fi¯È ÛÙ·ÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ηıÒ˜ ÙÔ ÛÒÌ· Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ¤Ú¢-
Ó·˜, ÌÂϤÙ˘ Î·È ÁÓÒÛ˘ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û˘Ó¯Ҙ. √È Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È Û˘Ó¯Ҙ ÂÓÂÚ-
ÁÔ› Î·È ·ÏÏËÏÂȉÚÔ‡Ó Ì ÙË ÁÓÒÛË, ÙȘ ËÁ¤˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜
ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·. ªÈ· ηϿ ۯ‰ȷṲ̂ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· WebQuest ·Ú¤-
¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· ÂÍÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó, Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜, Ó·
367
 ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢ÙÔ‡Ó ı¤Ì·Ù· Î·È Ó· ·Ú·ı¤ÛÔ˘Ó ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·, Ó· Ï¿‚Ô˘Ó Ì¤ÚÔ˜ ÛÂ
Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Î·È Ó· ÚÔÛÔÌÔÈÒÛÔ˘Ó ÚfiÏÔ˘˜ ÌÂÏÂÙÒÓÙ·˜ ˙ËÙ‹Ì·Ù· ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈ-
Τ˜ ÛÎÔȤ˜, Ó· ÂÈχÛÔ˘Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÛÂ
Ӥ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜.
∏ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó¿ıÂÛË ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÓfi˜ WebQuest Á›ÓÂÙ·È, Û˘Ó‹ıˆ˜, ̤ۈ
ÌÈ·˜ Û¯ÂÙÈ΋˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜. ªÔÚ› fï˜, Ó· Á›ÓÂÈ Ì¤Ûˆ ÂÓfi˜ Ù˘ÈÎÔ‡ ʇÏÏÔ˘
ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, Ì ¯Ú‹ÛË ÂÓfi˜ ·Ú¯Â›Ô˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‹
ÌÈ·˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Dodge (2004) ¤Ó·
WebQuest ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤ÍÈ ÛÙ¿‰È· ‹ Ê¿ÛÂȘ:
∂ÈÛ·ÁˆÁ‹: ∏ Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ·ÔÛÎÔ› ÛÙÔ Ó· Ì˘ËıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù·, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ Î·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÙÔ‡Ó
ÁÈ· ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛ‹ Ù˘. ΔÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ΛÌÂÓÔ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÌÂ
ÙÚfiÔ Î·È ‡ÊÔ˜ ηٿÏÏËÏÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·¢ı‡ÓÂÙ·È.
∂ÈϤÔÓ, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔηÏ› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙÔ Î›ÓËÙÚÔ ÁÈ·
ÂÚÁ·Û›· Î·È Ì¿ıËÛË. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÂÈϤÁÔÓÙ·˜ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·
Î·È ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·˜ ηٿÏÏËÏ· ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ›ӷÈ
ñ ™¯ÂÙÈÎfi Ì ÙȘ ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û˜ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ñ ™˘Ó·Ê¤˜ Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘‰ÒÓ
ñ ∂Ï΢ÛÙÈÎfi Î·È ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
ñ ∂˘¯¿ÚÈÛÙÔ Î·È ÚˆÙfiÙ˘· ‰È·Úıڈ̤ÓÔ
ñ ™ËÌ·ÓÙÈÎfi, ÂÂȉ‹ ¤¯ÂÈ Â˘Ú‡ÙÂÚË ·Í›· Î·È Û˘Ó¤ÂȘ.
¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·: ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, ÙÔ ÔÔ›Ô
ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ¤Ó· ʇÏÏÔ ·¿ÓÙËÛ˘, ÌÈ· ÂÚÁ·Û›· ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÌÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË ‹ ÌÈ·
ÔÏ˘ÌÂÛÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ (ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜). ∏ Ê¿ÛË ·˘Ù‹ ·ÔÙÂÏ›
ÙÔ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ ÂÓfi˜ WebQuest. ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Î·È ·Ó·Ï‡ÂÈ ÙÔ
Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi-
¯Ô˘˜ Ô˘ ı¤ÙÂÈ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ‹ Ô Û¯Â‰È·ÛÙ‹˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË-
Ù˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·˘ıÂÓÙÈΤ˜, Ó· ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·È ‰È·ıÂÌ·ÙÈο Î·È Ó· ·ÊÔÚÔ‡Ó
ÛÂ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.
¢È·‰Èηۛ·: ¶ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Î·È ÂÍËÁ› ÙË ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· Ô˘ Û˘ÛÙ‹ÓÂÈ Ô ‰È‰¿ÛΈÓ
ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÒÛÙ ӷ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ Ì ÂÈÙ˘¯›·. ªÔÚ› Ó· ÂÚÈÏ·Ì-
‚¿ÓÂÈ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Û ˘Ô¤ÚÁ·, ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÚfiÏˆÓ Ô˘
ı· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ Î¿ı ̷ıËÙ‹˜ ‹ ÔÌ¿‰·, ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ô˘
ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜, ÙË Á¤ÓÓËÛË Î·È ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË È‰ÂÒÓ
Î.Ï. ªÈ· ηϿ ۯ‰ȷṲ̂ÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· WebQuest Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔηÏ› ÙËÓ
ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ó· ÚÔˆı› ÙË ÛΤ„Ë ÙÔ˘˜, ¤Ú· ·fi ÙËÓ
ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Û ·ÓÒÙÂÚ· Â›‰· ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ Ù·ÍÈÓÔÌ›·˜
Bloom. √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û ÔÌ¿‰Â˜ ηÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜
ÔÌ·‰ÔÛ˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜. ∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔ-
ÛÔÌÔÈÒÓÂÈ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∏
368
ÂÌÂÈÚ›· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ Î·È ÂÓÂÚÁÔÔÈÔ‡Ó
ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ¤ÚÁÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ›
ÛÙËÓ Ù¿ÍË, ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‹ Û ÙÚ›ÙÔ˘˜, ÂÎÙfi˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜.
¶ËÁ¤˜-ª¤Û·: ™ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ù· ‚‹Ì·Ù· Î·È Ù· ÂÚÁ·Ï›· Ô˘
Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ.
¶ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ· Ï›ÛÙ· Ì ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÔÔ›-
Ô˘˜ ¤¯ÂÈ ÂÓÙÔ›ÛÂÈ, ÂÈϤÍÂÈ Î·È ÚÔÙ›ÓÂÈ Ô ‰È‰¿ÛΈÓ, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ·˘Ùfi ηı’ ·˘Ùfi, ·ÔʇÁÔÓÙ·˜ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·ÔÚÔ-
Û·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡ ‹ ¯ˆÚ›˜ ÛÙfi¯Ô ÂÍÂÚ‡ÓËÛ˘ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi. √È ËÁ¤˜ Ô˘ ı·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ
πÛÙfi ·ÏÏ¿ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È ¿ÏÏ· ̤۷, fiˆ˜ ‚È‚Ï›·, ‚›ÓÙÂÔ, ÏÔÁÈÛÌÈο ‹ ÂÚÁ·-
Ï›·. ∞Ó ÚԂϤÂÙ·È Ë ¯Ú‹ÛË ¿ÏÏˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ, fiˆ˜ ÏÔÁÈÛÌÈο ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜
¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊËÛ˘, ·Ó¿Ù˘Í˘ ÔÏ˘Ì¤ÛˆÓ Î.Ï., ·˘Ù¿ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó
ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ›ӷÈ, Â›Û˘, Ô ÚfiÏÔ˜ ·ÓÔȯÙÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, fiˆ˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›· (ÚfiÛˆÔ Ì ÚfiÛˆÔ ‹ ̤ۈ ËÏÂ-
ÎÙÚÔÓÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ) Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÂÎÙfi˜ Û¯ÔÏ›Ԣ (.¯. ÂȉÈÎÔ› ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ÂÌÂÈ-
ÚÔÁÓÒÌÔÓ˜, ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ, ÙÔÈÎÔ›, Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ› ‹ ¿ÏÏÔÈ ÊÔÚ›˜ Î.Ï.).
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË: ™ÙÔ ÙÌ‹Ì· ·˘Ùfi ·Ó·Ï‡ÂÙ·È Ô ÙÚfiÔ˜ Î·È Ù· ̤۷ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘
ÙÂÏÈÎÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ∏ ·Ó¿Ï˘ÛË Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÏÂÙÔÌÂ-
Ú‹˜, Û·Ê‹˜ Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ ı· ·ÍÈÔÏÔÁËı› ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ
(ÁÚ·Ùfi ÙÂÛÙ, ÂÚÁ·Û›·, ÂÚ›ÏË„Ë, ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î.Ï.) Î·È Ë ÂÚÁ·Û›·-Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿
οı ̤ÏÔ˘˜ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜. ∏ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ
WebQuest ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜, fiˆ˜ ÁÚ·Ù¤˜ Û˘ÓıÂÙÈΤ˜ ÂÚÁ·-
ۛ˜, ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ, Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ‰ÈÎÙ˘·ÎÔ‡ ÙfiÔ˘, ·Ó¿-
ÏÔÁ· Ì ÙË ‚·ıÌ›‰· Î·È ÙÔ ˘fi‚·ıÚÔ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‹ ÙˆÓ ÛÔ˘‰·ÛÙÒÓ.
™˘Ì¤Ú·ÛÌ·: Δ¤ÏÔ˜, ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· ·˘Ùfi Û˘ÓÔ„›˙ÂÙ·È Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Î·È Ë ÂÚÁ·-
Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. °›ÓÂÙ·È ·Ó·ÛÎfiËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ÛÙfi¯ˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÙÈ ı· Ú¤-
ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó Ì¿ıÂÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ
›‰ÈÔÈ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó, ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜
Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó, ÙË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ˘ÏÔÔ›Ë-
Û·Ó, Ù· ÛËÌ·ÓÙÈο Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ¤Ì·ı·Ó Î·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·-ÚÔ˚fiÓ Ô˘
·Ó¤Ù˘Í·Ó.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 2
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÌÈ· ‰ÔÌË̤ÓË ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· (WebQuest) Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔˆÓ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜.
∏ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÙÂı› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ú·¤ÌÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ‰ÈÎÙ˘·Îfi
ÙfiÔ (http://195.251.46.12/webquest) ÙÔ˘ ∂ÚÁ·ÛÙËÚ›Ô˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Δ¯ÓÔÏÔÁ›·˜
ÙÔ˘ ΔÌ‹Ì·ÙÔ˜ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘
¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ ‹ Ó· ‰Ôı› Û ¤Ó· ʇÏÏÔ ¯·ÚÙÈÔ‡.
369
 ™¯‹Ì· 5: √ıfiÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ WebQuest
ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜

ŒÓ· Ù·Í›‰È ÛÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹: ΔÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹
¤Ó· ·fi Ù· ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·Ó·Ù˘Á̤-
Ó˜ ¯ÒÚ˜, ‰ÈÂıÓ›˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, ÌË ÎÚ·ÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÏÔÁÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, ·ÏÏ¿ ηÈ
ÙÔ˘˜ Ôϛ٘. ∏ ¯ÒÚ· Ì·˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· Ó· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÔÏÏÔ‡˜ ˘ÁÚÔ-
‚ÈfiÙÔÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›Ó·È ÔÓÔÌ·ÛÙÔ› ÁÈ· ÙË Ê˘ÛÈ΋ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÙÔ˘˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈ-
ÎÔ› ÁÈ· ÙËÓ Û¿ÓÈ· ¯ÏˆÚ›‰· Î·È ÔÚÓÈıÔ·Ó›‰· ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Á‡Úˆ ÂÚÈÔ¯ÒÓ. ∏ ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ Â›Ó·È ¤Ó· Ù·Í›‰È ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi,
Ô˘ ı· Û·˜ ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÁÓˆÚ›ÛÂÙÂ Î·È Ó· ÂÍÂÚ¢ӋÛÂÙ ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜
˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜. ∂Ï›˙Ô˘Ì ӷ Â›Ó·È ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È Â˘¯¿ÚÈÛÙÔ.
∂ÚÁ·Û›·: ™Ùfi¯Ô˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Û·˜ Â›Ó·È Ó· ÁÓˆÚ›ÛÂÙ ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ˘ÁÚÔ-
‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜. ¡· ÂÓËÌÂÚˆı›ÙÂ Î·È Ó· ÂÍÂÚ¢ӋÛÂÙ ÙȘ ÔÏÏ·Ϥ˜ Ù˘-
¯¤˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È Ù˘ ·ÂÈÊfiÚÔ˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ ˘‰Úfi-
‚ÈˆÓ ÔÈÎÔÛ˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ. ∞ÊÔ‡ ·Ó·ÙÚ¤ÍÂÙ ÛÙȘ ‰È¢ı‡ÓÛÂȘ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘-
ıÔ‡Ó, Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ۯÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Î·È ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÒÛÙ ӷ ··ÓÙ‹ÛÂÙ ÛÙ· ·Ú·-
οو ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·:
ñ °È·Ù› Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ÔÈ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔÈ;
ñ ¶ÔÈ· Û¿ÓÈ· ›‰Ë ÙËÓÒÓ ‰È·‚ÈÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜;
ñ ¶ÔÈÔÈ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔÈ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜ ÚÔÛٷهÔÓÙ·È ·fi ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Óı‹Î˜;
ñ ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ·›ÙÈ· Ù˘ ˘Ô‚¿ıÌÈÛ˘ ÙˆÓ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔˆÓ;
ñ ¶ÔȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ÚÔÙ›ÓÂÙ ӷ ¿ÚÂÈ Ë ÔÏÈÙ›·, Ë ÙÔÈ΋ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË Î·È Ë
ÙÔÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·;
¢È·‰Èηۛ·: £· Ú¤ÂÈ Ó· ¯ˆÚÈÛÙ›Ù Û ¤ÍÈ ÔÌ¿‰Â˜ Ì·ıËÙÒÓ. ∫¿ı ÔÌ¿‰· ı· ‰È·-
Ú·ÁÌ·Ù¢Ù› ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ̤۷ ·fi ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛÎÔÈ¿. °È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ı·
370
Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÙÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ Î·È Ó· ·Û¯ÔÏËı›Ù Ì ÙÔ˘˜ ÂÍ‹˜ ¿ÍÔÓ˜
ÌÂϤÙ˘:
ñ ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÔÏÔÁÈο-ÔÈÎÔÏÔÁÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù·
ñ À‰ÚÔ‚ÈÔÏÔÁ›·-¯ÏˆÚ›‰·-·Ó›‰·
ñ ∞ÂÈÊfiÚÔ˜ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔÈ
ñ ¢ÈÂıÓ›˜ Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜
ñ ΔÔÈÎÔ› ÊÔÚ›˜, ÔÈÎÔÏÔÁÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, ÂÓË̤ڈÛË ÔÏÈÙÒÓ
ñ ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ (ÂıÓÈΤ˜ Î·È Â˘Úˆ·˚Τ˜) ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚Èfi-
ÙÔÔ˘˜.
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Û·˜, οı ÔÌ¿‰· ı· ·Ú·‰ÒÛÂÈ ÌÈ· Û¯ÂÙÈ΋
¤ÎıÂÛË. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙ›Ù ÌÂٷ͇ Û·˜ ηÈ, Ì ‚¿ÛË ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ¤¯ÂÙÂ
ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ Û·˜, Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ÌÈ· ÔÏ˘ÌÂÛÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË fiÏ˘ Ù˘ ‰Ô˘ÏÂÈ¿˜ Û·˜.
¶ËÁ¤˜-ª¤Û·: ÃÚËÛÈÌÔÔÈ›ÛÙ ·Ú¯Èο ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜:
ñ ∂ÏÏËÓÈÎfi ∫¤ÓÙÚÔ μÈÔÙfiˆÓ-ÀÁÚÔÙfiˆÓ, http://www.ekby.gr
ñ ÀÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔÈ Ramsar, http://www.oreivatein.com/page/library/b_hygro.htm
ñ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· NetWet, http://www.medregio.org/netwet/portal/el/wetlands.htm
ñ Greenpage, http://www.greenpage.gr/ydrobiotopoi.htm
ñ ∂ÏÏËÓÈ΋ √ÚÓÈıÔÏÔÁÈ΋ ∂Ù·ÈÚ›·, http://www.ornithologiki.gr
ñ ∂ıÓÈÎfi ¢›ÎÙ˘Ô ¶ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜, http://hermes.edpp.gr
ñ ¶‡ÏË ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, http://www.kpe.gr
ñ √ÈÎÔÏÔÁÈ΋ ∂ÈıÂÒÚËÛË, http://www.oikologos.gr
ñ μÈÎÈ·›‰ÂÈ·, http://el.wikipedia.org
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÂÂÎÙ›ÓÂÙ ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛ‹ Û·˜ Î·È Û ¿ÏϘ ËÁ¤˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ
πÛÙfi, Û ¤ÓÙ˘· ‹ ÂÚÈÔ‰Èο. ∫Ú·Ù›ÛÙ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔ-
ڛ˜, ·Ó·Ï‡ÛÙÂ Î·È ·Ó·Û˘Óı¤ÛÙ ÙÔ ˘ÏÈÎfi, ·Ó·˙ËÙ›ÛÙ ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ηÈ
Û¯ÂÙÈΤ˜ ʈÙÔÁڷʛ˜ ‹ ‚›ÓÙÂÔ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›ÛÙ ÁÚ·Ê‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÛÙ·ÙÈ΋ ·ÂÈ-
ÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î.Ï. ∏ ·ÚÔ˘Û›·Û‹ Û·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÂÚÈÂÎÙÈ΋ Î·È Ó·
ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙ· ÛËÌ·ÓÙÈο Î·È Ô˘ÛÈÒ‰Ë ˙ËÙ‹Ì·Ù·.
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË: ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î¿ı ¤ÎıÂÛ˘ ı· Â›Ó·È ÔÌ·‰È΋. £· ÏËÊıÔ‡Ó ˘fi„Ë Ë ÔÈ-
fiÙËÙ· Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡, Ô ÏÔ‡ÙÔ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, Ë ¯Ú‹ÛË ÔÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡
(ʈÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ) Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÁÚ·ÊËÌ¿ÙˆÓ, Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù·
Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·-ÚÔÙ¿ÛÂȘ. ∏ ÔÏ˘ÌÂÛÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ı· ·ÍÈÔÏÔÁËı› ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ
ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÙËÓ ÂÚÈÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·, ÙË
Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ÙËÓ ÚˆÙÔÙ˘›· Ù˘.
™˘Ì¤Ú·ÛÌ·: Œ¯ÔÓÙ·˜ ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ Ì ÂÈÙ˘¯›· ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Û·˜ ı· ¤¯ÂÙ ̿ıÂÈ
ÔÏÏ¿ Î·È ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘ÁÚÔ‚ÈfiÙÔÔ˘˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜, ÁÈ· ÙÔ
ÚfiÏÔ Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹, ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ‹ ÙȘ
·ÂÈϤ˜ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ. £· ¤¯ÂÙ ̿ıÂÈ Ó· ÂÍÂÚÂ˘Ó¿-
Ù ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ËÁ¤˜ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ›Ù ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È Ó· ÙȘ
·ÍÈÔÔț٠̠ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÂÓfi˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜
Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜. ¢ÒÛÙ ÌÈ· Û‡ÓÔ„Ë Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Û·˜. ΔÈ ı· ÚÔÙ›ӷÙ ÁÈ· ÙËÓ
·Ú·¤Ú· ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡;

371
 ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰ÔÌË̤ÓË ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· (WebQuest) Û¯ÂÙÈο Ì ÙË
˙ˆ‹ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙˆÓ ÔÈËÙÒÓ Ì·˜ °. ™ÂʤÚË Î·È √. ∂χÙË.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 6
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰ÔÌË̤ÓË ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ¤ÓÙÔÓ˜ ÎÏÈ-
Ì·ÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 7
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰ÔÌË̤ÓË ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÙÔÈ΋ ÈÛÙÔ-
Ú›· Ù˘ fiÏ˘ ‹ ÙÔ˘ ÓÔÌÔ‡ Û·˜.
Àfi‰ÂÈÍË:
√È ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈΤ˜. ªÔÚ›Ù ӷ ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· ‰ÈÂ-
Ú¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÌÂϤÙË ÂÓfi˜ ÔÔÈÔ˘‰‹ÔÙ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ˘
Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜. ¡· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÁÈ· ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ
‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ.

372
™‡ÓÔ„Ë
ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ÙÔ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ̤ÛÔ
˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ Î·È ÂÓ›Û¯˘Û˘ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜: ·) ·ÔÙÂÏ› Ì›· ÙÂÚ¿-
ÛÙÈ· ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏ· ÚÔÛ‚¿ÛÈ̘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜ ηÈ
‚) ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ¯ˆÚ›˜ ¯ÚÔÓÈÎÔ‡˜ ‹ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡˜
ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜.
∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˘Ô-
ÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋˜, ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋˜
Ì¿ıËÛ˘ Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÔ˘Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·, ·Ú¤¯Ô-
ÓÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘ıÂÓÙÈΤ˜ ¢ηÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘, ÔÈ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
‰ÔıÔ‡Ó ·fi Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο Û¯ÔÏÈο Ì·ı‹Ì·Ù· Î·È ‚È‚Ï›·. ΔÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È Ô
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ πÛÙfi˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ ÌÂ
ÙÚÂȘ, ηٿ ‚¿ÛË, ÙÚfiÔ˘˜:
ñ ø˜ ̤ÛÔ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ (·Ó·˙‹ÙËÛË
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ).
ñ ø˜ Ì·ıËÛÈ·Îfi ÂÚÁ·Ï›Ô, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ˘ÏÔ-
Ô›ËÛË Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ Î·È ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ø˜ ̤ÛÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ-Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î·È ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Ì¿ıËÛ˘.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ù· ‚·ÛÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÔÈfiÙËÙ·˜
Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ‰È·ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È ÙˆÓ ‰ÈÎÙ˘·ÎÒÓ ÙfiˆÓ Ô˘,
ÂӉ¯fiÌÂÓ·, ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
Δ¤ÏÔ˜, ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È Î·È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÔÓÙ·È ‰‡Ô Ù‡ÔÈ Ì·ıËÛÈ·ÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹-
ÙˆÓ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi: Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ηÈ
ηıÔ‰ËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. ¢›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο
·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋
Ú·ÎÙÈ΋, Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘.

373
 º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
¡· ۯ‰ȿÛÂÙ ÌÈ· Ì·ıËÛȷ΋ ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ‚·ÛÈṲ̂ÓË ÛÙÔÓ
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi, ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÂȉÈÎfiÙËÙ¿˜ Û·˜. √ ۯ‰ȷ-
ÛÌfi˜ Û·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿-
Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔًوÓ. ¡· ·Ó·Ù‡ÍÂÙ ¤Ó· ʇÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô-
ÓÙ·È ·Ó·Ï˘ÙÈο:
ñ √È Ì·ıËÛÈ·ÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ (∂ÈÛ·ÁˆÁ‹)
ñ ΔÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ¿ÍÔÓ˜ ÌÂϤÙ˘ (∂ÚÁ·Û›·)
ñ √ ÙÚfiÔ˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·-
‰ÒÛÔ˘Ó (¢È·‰Èηۛ·)
ñ √È ËÁ¤˜ ÛÙÔÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ πÛÙfi Î·È Ù· ̤۷ Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó (¶ËÁ¤˜-ª¤Û·)
ñ √ ÙÚfiÔ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ (∞ÍÈÔÏfiÁËÛË)
ñ Δ· ÙÂÏÈο Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÔÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ (™˘Ì¤Ú·ÛÌ·).

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Dodge, B.J. (1997), Some thoughts about WebQuests, http://webquest.sdsu.edu/
about_webquests.html
Dodge, B.J. (2001), Focus: Five rules for writing great webquests, Learning and
Leading with Technology, 28(8), 1-8.
Dodge B.J. (2004), http://webquest.sdsu.edu
March, T. (2000), The 3 R’s of WebQuests: Let’s keep them Real, Rich, and Relevant,
Multimedia Schools Magazine, 7(6), http://www.infotoday.com/MMSchools/nov00/
march.htm
March, T. (2005), What webquests are really, http://bestwebquests.com/
what_webquests_are.asp
Jonassen D.H. (2000), Computers as mind tools for schools: engaging critical
thinking, NJ: Prentice-Hall.
Jonassen D.H., Howland J., Moore J. & Marra R.M. (2003), Learning to solve
problems with technology: a constructivist perspective, NJ: Pearson Education Inc.
°ÂˆÚÁ›Ô˘ £., ∫¿Ô˜ π., §·‰È¿˜ ∞., MÈÎÚfiÔ˘ÏÔ˜ Δ.A., Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞. ηÈ
÷ÏÎÈ¿ ∫. (1999), ¶ÔÏ˘Ì¤Û·-¢›ÎÙ˘·, μÈ‚Ï›Ô Î·ıËÁËÙ‹, ∞ı‹Ó·: À¶∂¶£, ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi
πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ.
∫fiÌ˘ μ. (2004), ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ Ù˘
¶ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ ∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ∞ı‹Ó·: ∂ΉfiÛÂȘ ¡¤ˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.
ƒ¿Ù˘ ∞. Î·È ƒ¿ÙË ∞. (2007), ª¿ıËÛË Î·È ‰È‰·Ûηϛ· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÏËÚÔÊÔ-
Ú›·˜, ∞ı‹Ó·.
374
 ∂ÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜
Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘
¢¤ÛÔÈÓ· Δ۷ΛÚË, ª·Ú›· ª. ∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘

™ÎÔfi˜
∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ· ·ÔÛÎÔ› ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ ‰È¿ÛÙ·Û˘
Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Î·È ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Ù˘ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

¶ÚÔÛ‰ÔÎÒÌÂÓ· ∞ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ªÂ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÔÈ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË:
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ
Î·È Â˘ÓÔ› ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Î·È ÙË ÓÔËÌ·ÙÔ-
‰fiÙËÛË Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÙÔ˘ ÔÚ›·˜.
ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È·‰È-
ηۛ·.
ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÛΤ-
„˘ Î·È ‰Ú¿Û˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹.
ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙÔ˘ º·Î¤ÏÔ˘ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹
(Portfolio assessment) Î·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÙÔ˘ ÛËÌ·Û›· ˆ˜
̤ÛÔ˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
ñ ¡· ÂÍ·ÛÎËıÔ‡Ó ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÛÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ
·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.

ŒÓÓÔȘ-∫ÏÂȉȿ
·ÍÈÔÏfiÁËÛË, ¤ÏÂÁ¯Ô˜, ‰È·ÌÔÚʈÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜, ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë,
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÛΤ„Ë, Ï¿ıÔ˜, º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ª·ıËÙ‹ (º∂ª), portfolio assessment,
ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, ‰È·‚·ıÌÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, Îϛ̷η (rubric),

∂ÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ
™ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋, Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÌÈ· ÂÏÂ-
ÁÎÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Ô˘ ·ÔÛÎÔ› ÛÙËÓ Î·Ù·Î‡ÚˆÛË (sanction). ™ÙË
‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Ù· ‰È·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·, Ù· ÙÂÛÙ ÔÈ ÚÔÊÔÚÈΤ˜ Î·È ÔÈ ÁÚ·-
375
 Ù¤˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ηıÒ˜ Î·È Ë ÂÍ·ÁˆÁ‹ ‚·ıÌÔÏÔÁ›·˜ ̤۷ ·fi ÂÚÁ·Ï›· Ô˘
ÌÂÙÚÔ‡Ó ÙËÓ Â›‰ÔÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Â›Ó·È Û˘ÓÒÓ˘ÌË Ù˘ ÂͤٷÛ˘ Î·È Ù˘ ‚·ıÌÔÏÔÁ›·˜.
§·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· ÌÂÙ¿ ÙÔ ¤Ú·˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È ·ÔÛÎÔ› ÛÙË ‰È·›ÛÙˆÛË Î·È
ÛÙËÓ Ù·˘ÙÔÔ›ËÛË Ù˘ ·fiÎÏÈÛ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÓfiÚÌ· Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÛÙËÓ ·fi‰Ô-
ÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹. ∏ ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ë Ù·ÍÈÓfiÌËÛË Î·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘˜ ·Ô-
ÙÂÏÔ‡Ó Ù· Ê˘ÛÈο Â·ÎfiÏÔ˘ı· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜.
H ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ˆ˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÌÂÙ·Û¯Ë-
Ì·Ù›˙ÂÈ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û ۯÔÏÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ (Merle, 1998), Â¤ÊÂÚ ¤Ó·Ó ¤ÓÙÔÓÔ
ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó, fiÙÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ Ú·-
ÎÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ‰¤ÛÌȘ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Û¯Ô-
Ï›Ԣ, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÓÔÔÙÚÔ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË (Tsakiris,
1994).
∞ÎfiÌ· Î·È ÔÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÂÈÚ·Ì·ÙÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ‰È·ÌÔÚ-
ʈÙÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··ÏÏ·Á̤Ó˜ ·fi ÙËÓ ÂÏÂÁÎÙÈ΋ ÏÔÁÈ΋, Ë ÔÔ›·,
ÂÓ Ù¤ÏÂÈ, ÙËÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÛÙËÓ Â·Ï‹ı¢ÛË ‹ fi¯È Ù˘ ÓfiÚÌ·˜. ™¿ÓÈ·, ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È
Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ÂÓ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛ˘ Î·È ·ԂϤÔ˘Ó ÛÙË ÓÔËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÔÚ›·˜.
™ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÓfiÙËÙ· ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó Î·È Â˘ÓÔÔ‡Ó ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. Δ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ÂÚÁ·Ï›· ‰‡Ó·-
ÓÙ·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. øÛÙfiÛÔ, Ù· ÂÚÁ·Ï›·
·˘Ù¿ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˆ˜ ·Ó¿ÎÂÈ·. Ÿˆ˜ οı ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ¤ÙÛÈ ÎÈ ·˘Ù¿
ʤÚÔ˘Ó ÙÔ ÛÙ›ÁÌ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÏÔÁÈ΋˜ ÙfiÛÔ ÂΛÓÔ˘ Ô˘ Ù· ηٷÛ΢¿˙ÂÈ fiÛÔ
Î·È ÂΛÓÔ˘ Ô˘ Ù· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›. ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ, ÏÔÈfiÓ, Ó· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È «Ô˘‰¤ÙÂÚ·»,
Ó· ·ÔÚÔÛˆÔÈÔ‡ÓÙ·È Ô‡Ù ӷ ·ÔÎÙÔ‡Ó ¤Ó· ÊÂÙȯÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ªÈ· ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ··ÈÙ› ÙË ÂͤÏÈÍË ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Î·È ÓÔÔ-
ÙÚÔÈÒÓ Û ۯ¤ÛË Ì ‰˘Ô Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ:
1. ΔËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ˆ˜ ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èη-
Û›·˜.
2. ΔËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ˆ˜ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘ ÂÌϤÎÂÈ ÙÔÓ
Ì·ıËÙ‹ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ‹/Î·È ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ·ÔÙ›ÌËÛ˘ Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜
ÙÔ˘˜ ÔÚ›·˜.

1
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ·ıÚÔÈÛÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ‰È·¯ˆÚ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ·fi ÙËÓ ‰È·ÌÔÚʈÙÈ-
΋ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· ηı’fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜. ΔÔÓ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ·˘Ùfi ÙÔÓ ÂÈÛËÁ‹ıË-
ÎÂ Ô Scriven ÙÔ 1967 Î·È ¤ÎÙÔÙ ¤¯ÂÈ ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÛÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
376
π. °∂¡π∫∂™ £∂øƒ∏™∂π™
1. ΔÔ Ï¿ıÔ˜ ˆ˜ ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜
Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜
™ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋, ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ·ÔÎÙ¿ ÌÈ· ·ÚÓËÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·.
∂ÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ «ÛÊ¿ÏÌ·» ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· Î·Ù·Î˘Úˆı› ̤۷ ·fi ÌÈ· Û˘ÁÎÂ-
ÎÚÈ̤ÓË ‰È·‰Èηۛ· ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ˘¿ÚÍÂÈ Â·ÓfiÚıˆÛË ‹ ·fiÛ‚ÂÛË. ¢ËÏ·‰‹,
ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È, ›Ù ˆ˜ ·fiÎÏÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÂÈÙ¤ÏÂÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹
(performance) Î·È ÛÙË ÓfiÚÌ· ›Ù ˆ˜ ÁÓˆÛÙÈ΋ «‰È·‰Èηۛ·» Ô˘ ¢ı‡ÓÂÙ·È ÁÈ·
·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·fiÎÏÈÛË. (Amigues & Zerbato-Poudou, 1996).
™ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ Ï¿ıÔ˜ η٤¯ÂÈ Î˘Ú›·Ú¯Ë ı¤ÛË. ÕÏÏÔÙÂ
‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë Ì¿ıËÛ˘ Î·È ¿ÏÏÔÙ ÙË «‰˘ÛÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·» Ù˘ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ‰È·‰È-
ηۛ·˜. ™ÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›ÙˆÛË, ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ fiÙÈ ¤Ó·˜ Ì·ıËÙ‹˜ ‰ÂÓ ¤Ì·ı ‹
‰ÂÓ ‰È‰¿¯ıËÎÂ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¤Ó· ηÓfiÓ·. ∂ÓÒ, ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË fiÙÈ ÔÈ
ÁÓÒÛÂȘ Ô˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛ ÁÈ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÒÛÂÈ ÌÈ· ÂÚÁ·Û›·, ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÔÈ
ηٿÏÏËϘ.
∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙÔ status ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ÊÈÏÔÛÔ-
ÊÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ. ™ÙÔ ‰›Ô Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÙÔ status ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË, ÔÈ
Ôԛ˜ ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ıˆڋÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ status
Ù˘ ÁÓÒÛ˘.

ΔÔ status ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ Î·È ÔÈ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘

¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ‰˘Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ıˆڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ·ÓÙÈ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ
ÙÚfiÔ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜:
ñ √ ™˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌfi˜
ñ √ ∂ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌfi˜ (ÎÔÓÛÙÚÔ˘ÎÙÈ‚ÈÛÌfi˜)

™ÙÔ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌfi, Ë ÁÓÒÛË ÓÔÂ›Ù·È ·ıÚÔÈÛÙÈο ˆ˜ Û˘ÛÛˆÚÂ˘Ì¤ÓË ÁÓÒÛË Î·È

ηٷÙÌ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û ÌÈÎÚ¿ ‰È·‰Ô¯Èο ‰È‰·ÎÙÈο ‚‹Ì·Ù· ÚÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ó· ÙËÓ Î·Ù·ÎÙ‹ÛÂÈ. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi Ë Ì¿ıËÛË ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì¤Ûˆ
Ù˘ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈṲ̂Ó˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜, Ô˘ ·ԂϤÂÈ Û ÌÈ· Ì¿ıËÛË ¯ˆÚ›˜ Ï¿ıÔ˜.
ª¿ÏÈÛÙ·, ÂÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ë Ì¿ıËÛË ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Î·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ·ÓÙÈÌÂ-
ÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜. ŒÙÛÈ, ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È ˆ˜ ·ÚÔÛÂÍ›·, Û‡Á¯˘ÛË, ÂÈÔ-
Ï·ÈfiÙËÙ· Î·È Ë Ï·ıÂ̤ÓË ·¿ÓÙËÛË Ô‰ËÁ› ÛÙË ÙÈ̈ڛ· Î·È ÛÙËÓ ·Ôı¿ÚÚ˘ÓÛË ÙÔ˘
Ì·ıËÙ‹. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË ÂÈÛ‡ÚÂÈ ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Î·È ·ÔÙÂÏ› ΛÓËÙÚÔ
ÁÈ· ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙÔÓ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌfi, Ë Ì¿ıËÛË ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· Â·ÓÔÚ-
Á¿ÓˆÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘, fiÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ Ë ÁÓˆÛÙÈ΋ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË.
¢ËÏ·‰‹, ÔÈ Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÂÚ›ÛÌ·Ù· Û ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ÔÈ Ôԛ˜, ÛÙËÓ

377
 Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È. ™Â ·˘Ù‹ ÙË ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ Ï¿ıÔ˜
‰ËÏÒÓÂÈ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÔÈÎÂÈÔÔÈËı›
ÌÈ· Ó¤· ÁÓÒÛË.
ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÛÙÔ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÈÛÌfi ÙÔ Ï¿ıÔ˜ Û˘Ó·ÚÙ¿-
Ù·È Ì ÌÈ· Û˘ÛÛˆÚ¢ÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙË ÁÓÒÛË ÛÙÂÚÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÙË ‰˘Ó·-
ÙfiÙËÙ· Ó· ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ Ì ÙÚfiÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÛÙËÓ ÔÚ›· Ì¿ıËÛ‹˜ ÙÔ˘.
∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙÔÓ ÂÔÈÎÔ‰ÔÌÈÛÌfi ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ·ÔÙÂÏ› Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ Ì¿ıËÛ˘,
¤¯ÂÈ ‰È¢ÎÔÏ˘ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹˜ ÙÔ˘ Ô‰ËÁ› Û Ӥ· Ì¿ıËÛË. √
Ì·ıËÙ‹˜ Ì·ı·›ÓÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ï‡ÂÈ ÙËÓ Ì·ıËÛȷ΋ ÙÔ˘
ÔÚ›· Î·È Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘, Ù· fiÚÈ· ÙÔ˘, ·Ó·-
ηχÙÂÈ Ó¤Â˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ÚÔÛ·ı› Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÂÈ Ó¤Â˜ ÁÓÒÛÂȘ.
™Â ·˘Ù‹ ÙË ıÂÒÚËÛË ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜, Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ì·ı·›ÓÂÈ Ò˜ Ó· Ì·ı·›ÓÂÈ Ì¤Û· ·fi
Ù· Ï¿ıË ÙÔ˘, Ò˜ Ó· Ù· ÂÚÌËÓ‡ÂÈ Î·È Ò˜ Ó· Ù· ÎÚ›ÓÂÈ. ∞ÍÈÔÏÔÁ›, ‰ËÏ·‰‹ Ù· Ï¿ıË
ÙÔ˘, ̤۷ ·fi ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ô˘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ ÓÔËÌ·-
ÙÔ‰fiÙËÛË. Àfi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·, Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË (ÙˆÓ Ï·ıÒÓ) ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì ÌÈ· ‰È·-
ÌÔÚʈÙÈ΋ ÏÔÁÈ΋. Δ· ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ ÙÔ˘ ·Ú¿Û¯ÂÈ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‹ Ô˘ Ù· Û˘Ó-
‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ Ì ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, Â›Ó·È ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈο ̤۷ Ô˘ ÙÔÓ ‚ÔËıÔ‡Ó Ó·
Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂÎΛÓËÛ‹˜ ÙÔ˘, Ù·
̤۷ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛÂ, ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Û˘Ó¿ÓÙËÛÂ, ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô
ÙȘ ÍÂ¤Ú·ÛÂ, ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ÙÔ˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÛÂ
·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÔÚ›·. ∏ ηٿÏÏËÏË ¯Ú‹ÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ¤Ó·
˘fiÛÙڈ̷ ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛ˘ ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› Ó· ‚ÚÂÈ ÂÚ›ÛÌ·Ù· Ë ·Ó¿-
Ù˘ÍË Ù˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹.

2. ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË, ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜

√ fiÚÔ˜ “·ÍÈÔÏfiÁËÛË” Â›Ó·È Û¯ÂÙÈο Ó¤Ô˜. ÕÚ¯ÈÛ ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙÔ 1930
ÛÙȘ ∏.¶.∞ ÁÈ· Ó· ηÙÔÓÔÌ¿ÛÂÈ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ ‹ Ú·ÎÙÈΤ˜ ̤۷ Û ÌÔÚʈÙÈΤ˜ ÂÓ¤Ú-
ÁÂȘ Ô˘ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·Ó Û ÂÓ‹ÏÈΘ (Pelletier, 1971). √ fiÚÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÂÈÛ‹¯ıË ÛÂ
‰È·ÊfiÚÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ÔÏÈÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜, Î·È ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ‰Âη-
ÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 70 ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Á›ÓÂÙ·È Â‡¯ÚËÛÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ.
∞Ú¯Èο, Ô fiÚÔ˜ “·ÍÈÔÏfiÁËÛË” Ù¤ıËΠÁÈ· Ó· ˘Ô‰ËÏÒÛÂÈ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÂÈÌÔÚ-
ʈÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ›¯·Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô, fi¯È ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ·fi‰ÔÛË Î¿ÔÈ-
·˜ ·Í›·˜, ̤۷ ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È ÙËÓ ÂÚÌËÓ›·. ™ÙËÓ ÔÚ›·, fï˜ ·Ú·ÙË-
ÚÂ›Ù·È fiÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô fiÚÔ˜ Û˘Á¯‡ıËΠ̠ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌÈÏ¿Ì ÁÈ·
Ú·ÎÙÈΤ˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂΛ fiÔ˘ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ú·ÎÙÈΤ˜ ÂϤÁ¯Ô˘.
∞˘Ù‹ Ë ÁψÛÛÈ΋ Û‡Á¯˘ÛË Î·È Î·Ù¿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ ÓÔËÌ·ÙÈ΋ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË
‰˘ÛÎÔÏ›· ÙÔÔı¤ÙËÛ˘ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ, Ô˘ ·ԂϤÔ˘Ó ÙfiÛÔ ÛÙËÓ
ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ Ì¿ıËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ·Ó·ÙÚÔÊÔ‰fiÙËÛË
Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú¿Í˘ (Δ۷ΛÚË, 1998).
378
∞Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ ıˆڛ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙÔ˘ Jacques Ardoino Î·È Guy Berger
(Ardoino, Berger, 1989) Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ·fi ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Û˘Ó›ÛÙ·-
Ù·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙË ‰È·›ÛÙˆÛË Î·È
ÛÙËÓ Â·Ï‹ı¢ÛË ÙÔ˘ ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘, ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ ÙË Û˘Ì‚·ÙfiÙË-
Ù· ‹ Î·È ÙËÓ ·fiÎÏÈÛË ·fi ·˘Ùfi Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ‹ ·fi ·˘Ùfi Ô˘ ı· ¤ÚÂ ӷ ˘¿Ú-
¯ÂÈ (ÌÔÓÙ¤ÏÔ ‹ ÓfiÚÌ·).
∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ·ԂϤÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÛËÌ·ÛÈÒÓ ÌÈ·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙË-
Ù·˜ Ô˘ ··ÚÙ›˙ÂÙ·È ·fi Û‡ÓıÂÙ· ÛÙÔȯ›·, Î·È Ù· ÔÔ›· ı¤ÏÔ˘Ì ӷ Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÔ˘-
ÌÂ Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘ÌÂ.
Ÿˆ˜ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ Ô Jacques ArdoinÔ, ÌÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÌÔÚ› Ó· ÂÁÎÏ›ÂÈ ÌÈ· ÂÏÂ-
ÁÎÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ¤Ó·˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ‰ÂÓ ÂÓۈ̷ÙÒÓÂÈ ÔÙ¤ ÌÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛË.
ŸÙ·Ó ÌÈ· ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ÌÈ·˜ ηٿÛÙ·-
Û˘, ÙȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ fi„ÂȘ ̤۷ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ
ÁÈ· Ó· ·ÔÙÈÌ‹ÛÂÈ ‹ Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘˜, ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Î·È Î·Ù¿
Û˘Ó¤ÂÈ· ÙËÓ “ÚfiıÂÛË fiˆ˜ Î·È ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ̤ÙÚËÛ˘ Ô˘ ÙËÓ Û˘Óԉ‡ԢӔ
(Ardoino,1993).
∞˘Ù¤˜ ÔÈ ıˆڋÛÂȘ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ‚Ϥ„ÂȘ ÁÈ· ÙÔ Â›Ó·È
Ù˘ ÁÓÒÛ˘, ÁÈ· ÙË Ê‡ÛË Ù˘ Û¯¤Û˘ ÙˆÓ ˘ÔÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ Î·È ‰È‰·ÛÎÔ-
̤ӈÓ) Ì ÙË ÁÓÒÛË, ÁÈ· ÙË ı¤ÛË Ô˘ ¤¯ÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ Î·È Â˘Ú‡ÙÂ-
Ú· ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·.
√È Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÙËÓ ÔÈÎÂÈÔÔ›ËÛË Ù˘ ÁÓÒ-
Û˘ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ˆ˜ ÌÈ· ‰ÈÂÚÁ·Û›· Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ Î·È ·Ó·Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ ÙˆÓ ÁÓÒÛÂ-
ˆÓ Ô˘ ÂÁηÏ› ·ÓÒÙÂÚ˜ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ÙË
Ì¿ıËÛË ˆ˜ ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ (Lafortune,
Mongeau et Pallascio, 1998).
∏ ȉ¤· fiÙÈ Ë ‰È·‰Èηۛ· Ì¿ıËÛ˘ ÂÓ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·È-
ÓÔ‡ÚÁÈ·. √ Dewey, ‹‰Ë ·fi ÙÔ 1933 ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û ÙË ¤ÓÓÔÈ· ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋
ÛΤ„Ë ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÙÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ÛÙËÓ ·˘ıfiÚÌËÙË ÛΤ„Ë. ªÂ ÙÔÓ fiÚÔ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋
ÛΤ„Ë ‰‹ÏˆÓ «¤Ó· ÙÚfiÔ ÙÔ˘ ÛΤÙÂÛı·È Û˘ÓÂȉËÙfi ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈ-
ÒÓ». ¢ËÏ·‰‹, fiÙ·Ó ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ È‰ÂÒÓ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÁÓˆÚ›-
˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È ÛΤÙÂÙ·È Ì ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ-
̤ÓÔ ÙÚfiÔ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· (Lafortune, Mongeau et Pallascio, 1998).
ª¤Û· Û ̛· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·
ÌÈ·˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó, fiÛÔ Ë ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ-
΋ ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ ˘ÔÎÂÈ̤ӈÓ.
∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ù· ˘ÔΛÌÂÓ· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ̛· ·ÛÙ·Ì¿ÙËÙË ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, Û ÌÈ· ÂÂÚÒÙËÛË ¿Ó¢ ÔÚ›ˆÓ ‹ Û ÌÈ· ÂÂÚÒÙËÛË ¿Ó¢ Û˘ÁÎÂÎÚÈ-
Ì¤ÓˆÓ ÛËÌ›ˆÓ ·Ó·ÊÔÚ¿˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ë ‰ÈÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·
ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÌÈ· ΛÓËÛË Î·È ·fi ¤Ó· ‹Á·ÈÓÂ-¤Ï· ·‰È¿ÎÔÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ
ÂÂÚÒÙËÛË Î·È ÛÙ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿ Ù˘. ∏ ÎÚÈÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È Ë ·Ó¿‰ÂÈÍË Ù˘ ÎÚÈ-
379
 ÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ÙÂÏÈο ··Ú·›ÙËÙ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ·
Ó· ÂÂÓ‰‡ÛÂÈ ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ ÛÙË ÁÓÒÛË.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÌÈ·˜ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛËw, Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ-
΋˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜
ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, Ë ÔÔ›· Ì ÙËÓ ÛÂÈÚ¿ Ù˘ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ˆ˜
‰ÚˆÓ ˘ÔΛÌÂÓÔ ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∞˘Ù‹ Ë È‰¤· ÙÔ˘ ‰ÚÒÓÙÔ˜ ˘ÔÎÂÈ̤-
ÓÔ˘ ‰ÂÓ ˘·ÁÔÚ‡ÂÈ Ô‡Ù ÙËÓ ·ÓÂͤÏÂÁÎÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, Ô‡Ù ÙËÓ ·Ú·›ÙËÛË
ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ·fi ÙËÓ ÙÔÔı¤ÙËÛË ÔÚ›ˆÓ. ¶·Ú·¤ÌÂÈ Û ̛· ηٿÛÙ·ÛË
fiÔ˘ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙË ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Î·È ÙÔ˘ ‰›ÓÂÈ ÙË
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‰ÂÈ ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘ ̤۷ ÛÙË ¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ·, Ó· ÛÎÂÊı› Î·È Ó·
ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ˆ˜ ÚÔ ÙÈ ·˘Ù¿ Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ Ì·ı·›ÓÂÈ ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·Û›· Î·È Â›Ó·È ÂӉȷʤÚÔ-
ÓÙ· ÁÈ· ·˘ÙfiÓ (Δ۷ΛÚË, 1998).

380
ππ. ∂ƒ°∞§∂π∞ ∞•π√§√°∏™∏™

1. √ º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ (portfolio

assesment)2
™ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ˘Ô-ÂÓfiÙËÙ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÚÈṲ̂ӷ ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ ÂÓÙ¿ÛÛÔ-
ÓÙ·È Û ÌÈ· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. Àfi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÔÙÈ΋, Ë ·ÍÈÔÏfi-
ÁËÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ù·Î˘ÚˆÙÈ΋, ·ÏÏ¿ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈ΋ ÛÙËÓ ÔÚ›· Ì¿ıËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ıË-
Ù‹ Î·È Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë Ù˘, fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ÌÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ú˘ıÌfi.
ªÂ ‚¿ÛË ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· (Baron, 1991, Jones,1994, °ÂˆÚÁÔ‡Û˘,1998) ÌÈ· ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛË Ô˘ ÂÓ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÏÔÁÈ΋, ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË:
ñ fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, ·ÏÏ¿ Î·È Û’ ·˘Ùfi Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ Ô
Ì·ıËÙ‹˜ ̤ۈ Ù˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿˜ Ô˘ ηٷ‚¿ÏÏÂÈ, ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡Û-
ÛÂÈ Î·È ÙˆÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁ›
ñ ÛÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ‰›ÓÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ χÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂ
ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹
ñ ÛÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙË ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Î·È Ú·ÁÌ·ÙÒÓÔ-
ÓÙ·È Û ·ÙÔÌÈÎfi ‹ ÔÌ·‰ÈÎfi Ï·›ÛÈÔ
ñ ÛÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Âȉ¤¯ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ì›· ÔÚı¤˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ, ‰ËÏ·-
‰‹ ÛÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ «·ÓÔȯً ÛΤ„Ë».
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, Ô º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹
(portfolio assesment) η٤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ı¤ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηÈ
·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘.
∞˘Ùfi ÙÔ Ì¤ÛÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì ÙËÓ ÌÔÚÊ‹ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È¿ÊÔÚ· ÂÚÁ·Ï›·, Ù· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È
ÌÂÌÔӈ̤ӷ, ¯ˆÚ›˜ ÙË ‰¤ÛÌ¢ÛË Ù˘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋˜ Î·È ·˘ÛÙËÚ‹˜ Ù‹ÚËÛ˘ ÙÔ˘
ʷΤÏÔ˘.

1.1 ΔÈ Â›Ó·È ÙÔ «portfolio»;

À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÈΛϘ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ portfolio. ∞fi ÙÔ˘˜ (Alter &
Spandel,1992) ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ «ÛÎfiÈÌË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Ô˘ «‰ÈËÁ›ٷȻ
ÙËÓ ÚfiÔ‰fi ÙÔ˘ ‹ ÙËÓ Â›‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ Û ÌÈ· ÔÚÈṲ̂ÓË ÂÚÈÔ¯‹».
ŒÓ·˜ ¿ÏÏÔ˜ ÔÚÈÛÌfi˜ ‰›‰ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Vavrus (1990) Ô˘ ÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ portfolio ˆ˜
«Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÂӉ›ÍÂˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ, ÙˆÓ
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹».

2
√È fiÚÔÈ º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ Î·È portfolio ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ.

381
 ∂›Û˘, ¤Ó·˜ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˜ ÔÚÈÛÌfi˜ ‰›‰ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Mayer et al (1990), Û‡Ìʈ-
Ó· Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙÔ portfolio ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ «Ê¿ÎÂÏÔ˜ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÎfiÈ-
ÌË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, Ë ÔÔ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ (ηÈ/‹ ÛÂ
¿ÏÏÔ˘˜) ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ, ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô ‹ ÙËÓ Â›‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ Û ÔÚÈṲ̂ÓË-˜ ÂÚÈÔ¯‹-
¤˜. ∏ Û˘ÏÏÔÁ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÛÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘
ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ º·Î¤ÏÔ˘, Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÂÈÏÔÁ‹˜, Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ì ٷ ÔÔ›· ÎÚ›ıËηÓ
·ÍÈfiÏÔÁ· Ù· ÂÚȯfiÌÂÓ· Î·È ÂӉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙȘ ‚·ı‡ÙÂÚ˜ ÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹».
Δ¤ÏÔ˜, ¤Ó·˜ ¢ڇÙÂÚÔ˜ ÔÚÈÛÌfi˜ ‰›‰ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Jones (1996) Ë ÔÔ›· ÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ
º¿ÎÂÏÔ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ ˆ˜ «ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ
ÂӉ›ÍÂˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Î·È ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·-
ÎÔÏÔ‡ıËÛË Ù˘ ÚÔfi‰Ô˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹, Ù˘ ¯Ú‹Û˘
ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ÂȉȈÎfiÌÂÓÔ ÛÎÔfi».
™˘ÓÔÙÈο, Ô º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ Â›Ó·È ¤Ó· ÚÔÛˆÈÎfi ·Ú¯Â›Ô ÛÙÔ
ÔÔ›Ô ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ηıÒ˜ Î·È ÂÚÁ·Û›Â˜
Ô˘ ·ÔÙ˘ÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ÛΤ„Ë. √ Ì·ıËÙ‹˜ ÂÈϤÁÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜
Ô˘ ı· ηٷ¯ˆÚ‹ÛÂÈ Ì ‚¿ÛË ¤Ó· Ì·ıËÛÈ·Îfi ÛÙfi¯Ô Î·È Î¿ÔÈ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Ô˘ ÔÚ›-
˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡. √È ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ·ÔÙÂ-
ÏÔ‡Ó ÙÂÎÌ‹ÚÈ· Ù˘ ÚÔfi‰Ô˘ Î·È Ù˘ Â›‰ÔÛ‹˜ ÙÔ˘.

1.2 ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘;

√ ÛÎÔfi˜ Â›Ó·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜, ÔÚ›˙ÂÙ·È Ì ·fiÏ˘ÙË Û·Ê‹ÓÂÈ· Î·È ‰È·Ù˘ÒÓÂÙ·È
ÚËÙ¿. ªÔÚ› Ó· ‰È·‚·ıÌ›˙ÂÙ·È ÂÍÂÏÈÎÙÈο ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË ¿ÓÙ· Ì ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋
Ì·ıËÛȷ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.

1.3 ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘;

™Ùfi¯Ô˜ ÙÔ˘ «portfolio» Â›Ó·È Ó· ·ÔÙ˘ÒÛÂÈ ÙËÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÚÔÁÚ·ÌÌ·-
ÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ÙË ‰È·ÏÂÎÙÈ΋ Û¯¤ÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛ-
ÌÂÓÔ, ÙÔÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi, ÙËÓ ·˘ÙÔÎÚÈÙÈ΋, ÙËÓ ·˘ÙÔÚÚ‡ıÌÈÛË Î·ıÒ˜ Î·È ÙÔ Û˘ÓÂÚ-
Á·ÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ì ·ÚÈ· ÚfiÛˆ· ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜, ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ (¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ŒÓÙ˘Ô 3).
∂›Ó·È ¤Ó· ÂÚÁ·Ï›Ô:
ñ ·˘ÙÔ-·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ (portfolio self-assessment) ηÈ
ñ ÂÙÂÚo-·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙfiÛÔ ·fi Ù· ̤ÏË Ù˘ ÔÌ¿‰·˜, fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ˜.

1.4 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ›‰Ë ÙÔ˘;

™ÙË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ· ›‰Ë º·Î¤ÏˆÓ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹.
™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ Ù˘ÔÏÔÁ›· Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ Rolheiser et al. (2000) Û˘ÁÎÚÔ-
ÙÔ‡ÓÙ·È ‰‡Ô ‚·ÛÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ʷΤÏÔ˘:
ñ √ «Ê¿ÎÂÏÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹» ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ·ÓÙÈ-
ÚÔÛˆ¢ÙÈο ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ÔÚ›·, ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÂÍÂÏÈÎÙÈ-
ο, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÁÈ· ·˘ÙÔ-‰ÈfiÚıˆÛË Î·È ·˘ÙÔ-‚ÂÏÙ›ˆÛË.
382
ñ √ «Ê¿ÎÂÏÔ˜ Â›‰ÂÈ͢ ÙÔ˘ ηχÙÂÚÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ ‹ ÚfiÙ˘Ô˜ Ê¿ÎÂÏÔ˜», ÂÚÈÏ·Ì‚¿-
ÓÂÈ ÙȘ ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂȉfiÛÂȘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Î·È ‰ÂÓ ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ÛÙÔȯ›· ·fi ÙËÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÙÔ˘ ÔÚ›·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ ÙÂÏÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
ÌfiÓÔ ÙˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ.

1.5 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘ ÛÙÔȯ›·;

∏ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ Portfolio Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÓfiÙËÙ˜:
ñ ∏ ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ (Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË Ì ÙÔ Ì·ıËÙ‹, ηٷÁÚ·Ê‹ ˘ÏÈÎÒÓ Ô˘
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ηıËÌÂÚÈÓ¿ Î·È Ù· ıˆÚ› ȉȷ›ÙÂÚ·, ÁÈ·Ù› ÎÂÓÙÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤ-
ÚÔÓ Î·È ÙË ÛΤ„Ë ÙÔ˘, .¯. ÏÂÍÈÎfi, DVD Î.Ï.).
ñ √È ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ÚÔÙÈÌ¿ Ó· οÓÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜:
ñ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜
ñ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë
ñ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÔχÏÔΘ, Û‡ÓıÂÙ˜, ÔÏ˘ÙÚÔÈΤ˜.

ñ ∏ ÛÙÔ¯ÔıÂÛ›· Ô˘ Ù›ıÂÙ·È ·fi ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì·ıËÙ‹-ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ (ÛÙfi¯ÔÈ,

ÚÔÛ‰Ô˘, «·È‰·ÁˆÁÈÎfi Û˘Ì‚fiÏ·ÈÔ»). ∞˘Ùfi ÙÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
(¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ŒÓÙ˘Ô 2) ı· Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙ·‰È·Î¿ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÚÔ-
ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Î·È ı· ‰ÈÂÚ¢ÓÒÓÙ·È ÔÈ ÌÂÙ·ÙÔ›ÛÂȘ ÙˆÓ ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
·fi ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ Ù‹ÚËÛ˘ ÙÔ˘ ʷΤÏÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙË Ï‹ÍË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜,
̤۷ ·fi ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· Ï‹„˘ ·fiÊ·Û˘.
ñ ∏ ÛÙÔ¯ÔıÂÛ›· Ô˘ Ù›ıÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÔÌ¿‰· Ù˘ Ù¿Í˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi,
ηıÔ‰ËÁËÙÈÎfi ÚfiÏÔ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÛÙÔ¯ÔıÂ-
Û›· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ (¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ŒÓÙ˘Ô 2).
ñ √È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (·ÙÔÌÈΤ˜ Î·È ÔÌ·‰ÈΤ˜) ÔÈ Ôԛ˜ ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó Î·È ÂÂÎÙ›-
ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ ÛΤ„Ë. ŒÌÊ·ÛË ‰›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ
·ÏÏËÏfi‰Ú·ÛË ·ÙfiÌÔ˘ – ÔÌ¿‰·˜.

1.6 ¶Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÙÔ portfolio;

™Ù¿‰È· ÂͤÏÈ͢:
1Ô ÛÙ¿‰ÈÔ, «√ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜»: √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó
ÁÈ· ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ¤Ó·Ú͢ Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÂÓË̤ڈÛ˘, ÁÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ portfolio, ÁÈ·
ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ô˘ ı· ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ı· ηٷ¯ˆÚÔ‡ÓÙ·È
ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ˘˜ ˘ÔʷΤÏÔ˘˜ (¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ŒÓÙ˘Ô 1).
2Ô ÛÙ¿‰ÈÔ, «∏ Û˘ÏÏÔÁ‹ Î·È Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÛÙÔȯ›ˆÓ: √ Ì·ıËÙ‹˜ Û˘ÏϤÁÂÈ, ÂÈϤÁÂÈ Î·È
ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÂΛӷ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ó ÔÚÈÛÙ› Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘-
ÙÈÎÔ‡ Î·È ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Û ÚËÙ¿ Î·È ‰È·‚·ıÌÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, fiˆ˜,
ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ë Îϛ̷η ‰È·‚·ıÌÈÛÌ¤ÓˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ (rubric) (‚Ï. ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1).
™ÙȘ Û˘ÏÏÔÁÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ ÎÔÈÓfi ¤ÚÁÔ ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È Û ÈÛ¿ÚÈıÌ· ʈÙÔ·ÓÙ›ÁÚ·-
Ê· ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜. ∫·Ù·¯ˆÚ›Ù ·fi fiÏ· Ù· ̤ÏË ÛÙÔÓ ˘Ô-Ê¿ÎÂÏÔ Ì ÙȘ
Û˘ÏÏÔÁÈΤ˜, Û˘ÓıÂÙÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜. 줂·È·, Ô Ì·ıËÙ‹˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· -ÂÈÏÂÎÙÈ-
383
 ο- Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Û ˘Ô-Ê¿ÎÂÏÔ ÙÔ˘ portfolio οÙÈ Ô˘ ÂÈϤÁÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ηÈ
Ô˘ ıˆÚ› fiÙÈ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ÚˆÙfiÙ˘Ô ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜
Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘.
3Ô ÛÙ¿‰ÈÔ, «√ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi˜»: √ Ì·ıËÙ‹˜ ÛΤÊÙÂÙ·È Î·È ÌÈÏ¿ ÁÈ· ÙȘ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘,
ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ ÙÔ Ê¿ÎÂÏfi ÙÔ˘, ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘, ÁÈ· ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ù· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ʷΤÏÔ˘ ÙÔ˘. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘
ÌÔÚ› Ó· ı¤ÛÂÈ Â›Ó·È: «°È·Ù› Â¤ÏÂÍ· Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚ˆ ·˘Ù¿ Ù· ÛÙÔȯ›· ÛÙÔ Ê¿ÎÂ-
Ïfi ÌÔ˘;», «°È·Ù› Ù· ·ÚÔ˘Û›·Û· Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ;», «Œ‰ÂÈÍ· fiÙÈ ¤Ù˘¯· ÙÔ˘˜
ÛÙfi¯Ô˘˜ ÌÔ˘;», «¶Ò˜ ·ÈÛı¿ÓÔÌ·È;», «¶Ô‡ Î·È fiÙ ‰˘ÛÎÔχÙËη;» (¶·Ú¿ÚÙËÌ·:
ŒÓÙ˘Ô 4, ŒÓÙ˘Ô 5).

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 1
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË ‚·ı-
Ì›‰· ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
Ô˘ Ó· ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË Ï‡ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
∫·Ï¤ÛÙ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Ù· ÂÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘
·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.
Àfi‰ÂÈÍË:
°È· ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›Ù ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·, ÙÔ ŒÓÙ˘Ô 4.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË ‚·ı-
Ì›‰· ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ˘ËÚÂÙÔ‡Ó, ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
Ô˘ Ó· ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË Ï‡ÛË ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ‹/ηÈ
ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
∫·Ï¤ÛÙ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó Ù· ÂÚÁ·Ï›· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ù˘
·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ·.
Àfi‰ÂÈÍË:
°È· ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›Ù ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·, ÙÔ ŒÓÙ˘Ô 5.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË ‚·ı-
Ì›‰· ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
Ô˘ Ó· ¢ÓÔ› ÙËÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÚÔÂÙÔÈ-
Ì·Û›·˜ ÁÈ· ¤Ó· ‰È·ÁÒÓÈÛÌ·.
Àfi‰ÂÈÍË:
°È· ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›Ù ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·, ÙÔ ŒÓÙ˘Ô 5.

384
1.7 ¶ÔÈÔÈ ı· ¤¯Ô˘Ó ‰Èη›ˆÌ· ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙÔ portfolio;
√È Ì·ıËÙ¤˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÂÈϤÁÔ˘Ó Ù· ¿ÙÔÌ· Ô˘ ı· ‹ıÂÏ·Ó
Ó· ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ ÁÈ· Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ·Ó·ÛÙÔ¯·-
ÛÙÔ‡Ó.

1.8 ¶Ò˜ ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙÔ portfolio;

∫ÚÈÙ‹ÚÈ·
√ º¿ÎÂÏÔ˜ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ Â›Ó·È ¤Ó· ̤ÛÔ Î·Ù·¯ÒÚÈÛ˘ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ∏
·ÍÈÔÏfiÁËÛ‹ ÙÔ˘ Á›ÓÂÙ·È Ì ÂÚÈÁÚ·ÊÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È Ì ‚¿ÛË Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· (Rubric),
ηıÒ˜ Î·È Ì ÙËÓ Îϛ̷η ‰È·‚¿ıÌÈÛ˘ ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË Û˘ÓÂÚ-
Á·Û›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ (¶·Ú¿ÚÙËÌ·: ŒÓÙ˘Ô 2). ™Â οıÂ
ÂÚ›ÙˆÛË, Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ‚ÔËı¿ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙË ‰È·‰Èηۛ·
Û‡ÓÙ·Í˘ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ÁÈ·Ù› Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙ÂÈ ÙfiÛÔ ÛÙÔ˘˜ ÂÈ-
‰ÈˆÎfiÌÂÓÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ‰È·‰Èηۛ· ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡.
∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ º·Î¤ÏÔ˘ ∂ÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ª·ıËÙ‹ ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÂÈ ÙÔ
‚·ıÌfi Â›Ù¢Í˘ ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ, Ó· Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÛÈ·ÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜, Ó·
ÚÔÛı¤ÛÂÈ Ó¤Ô˘˜ Î·È Ó· ·Ó·ÓÂÒÛÂÈ Ù· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ portfolio.

¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ· 1
∫ϛ̷η ‰È·‚·ıÌÈÛÌ¤ÓˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ(rubric)
¶·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ÌÈ· ‰È·‚¿ıÌÈÛË ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ, Ô˘ ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ó· ÚÔ·„ÂÈ ·fi ÙË Û˘ÓÂÚ-
Á·Û›· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞Ó¿ÏÔÁ˜ ‹ ÈÔ Û‡ÓıÂÙ˜ Îϛ̷Θ ‰È·‚¿ı-
ÌÈÛ˘ Û˘ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ Î·È ÙË ‰È·ÊÔ-
ÚÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË. Δ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· Î·È ÔÈ ‰È·‚·ıÌ›ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ·ÊÔ-
ÚÔ‡Ó ÙË Û¯¤ÛË «Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ Ô‰ËÁ›·˜/ÂÎÊÒÓËÛ˘ Ì ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÚÁ·Û›·˜»:

∫ÚÈÙ‹ÚÈ· μ·ıÌÔ›
∫·Ù·ÓÔ› ÙËÓ Ô‰ËÁ›· Î·È ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· Ì ·fiÏ˘ÙË ¿ÓÂÛË. 4
∫·Ù·ÓÔ› ÙËÓ Ô‰ËÁ›· Î·È ÂÓÙÔ›˙ÂÈ Ì ¿ÓÂÛË, ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ·ÏÏ¿
‰Â ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È Ì ·fiÏ˘ÙË ÂÈÙ˘¯›· ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Ù˘. 3
∫·Ù·ÓÔ› ÙËÓ Ô‰ËÁ›· ÌÂÚÈÎÒ˜, ·ÏÏ¿ ·‰˘Ó·Ù› Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›·. 2
¢ÂÓ Î·Ù·ÓÔ› ÙËÓ Ô‰ËÁ›· Î·È ·‰˘Ó·Ù› Ï‹Úˆ˜ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›·. 1

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 4
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ Ó· Û˘ÓÙ¿ÍÔ˘Ó ÌÈ· Îϛ̷η ‰È·‚·ıÌÈṲ̂-
ÓˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ ı¤Ì·ÙÔ˜, ÁÈ·
ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÎÂÈÌÂÓÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜ ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ·Ê‹ÁËÛ˘, ÁÈ· ÙË ÛˆÛÙ‹ ¯Ú‹ÛË
ÏÂÍÈÏÔÁ›Ô˘, ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÓfi˜ ‚·ÛÈÎÔ‡ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘, ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘
¯ÚfiÓÔ˘, Î.¿.

385
 ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˙ËÙ‹ÛÙ ӷ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÙȘ
Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó.
Àfi‰ÂÈÍË:
°È· ÙËÓ Û‡ÓÙ·ÍË Îϛ̷η˜ ‰È·‚·ıÌÈÛÌ¤ÓˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‰È·-
¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›Ù ÙÔ ŒÓÙ˘Ô 5 ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ·.

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 5
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ¯ˆÚÈÛÙÔ‡Ó Û ˘Ô-ÔÌ¿‰Â˜ Ì ‚¿ÛË ÙË ‚·ıÌ›-
‰· ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ˘ËÚÂÙÔ‡Ó Î·È ÙËÓ ÂȉÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘˜, ÁÈ· Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ÌÈ·
‰È·‚·ıÌÈṲ̂ÓË Îϛ̷η ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, Ô˘ Ó· ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÎfiÓËÛË ÌÈ·˜ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜
ÂÚÁ·Û›·˜ Û ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
∫·Ï¤ÛÙ ÙÔ˘˜ ÂÈÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔÏÔ̤ÏÂÈ· ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜
Î·È Ó· ÙȘ Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó.

1.9 ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· ÙÔ˘ portfolio;

Δ· ‰˘Ó·Ù¿ ÛËÌ›· ÙÔ˘ portfolio ›ӷÈ:
ñ √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘˜
·Ó¿Ù˘ÍË.
ñ √ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Ì portfolio ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÛÙȘ ÚÔÛˆÈΤ˜ ÎÏ›ÛÂȘ ηÈ
·‰˘Ó·Ì›Â˜ οı ̷ıËÙ‹, Î·È ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ˘˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡˜ ÙÚfi-
Ô˘˜ Ì¿ıËÛ˘. ¢È¢ڇÓÂÈ ‰Â, ÙÔ Ê¿ÛÌ· ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÒÓ ÙÔ˘,
·ÊÔ‡ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ÂÈÏÔÁ‹ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÛÙËÓ ÔÈÔÙÈ΋ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
ñ √ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ·ÍÈÔÏÔ-
ÁÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ «Î·Ïfi˜», «·‰‡Ó·ÙÔ˜», «·‰È¿ÊÔÚÔ˜», ·ÏÏ¿ Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹
ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÛÙËÓ ·˘ÙÔ-‚ÂÏÙ›ˆÛ‹ ÙÔ˘ ̤ۈ Ù˘ ·˘ÙÔ-·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
ñ ™ÙÔ portfolio ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Î·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹,
·ÊÔ‡ ÂÈϤÁÂÈ ÙÔ «Ò˜» Î·È ÙÔ «ÙÈ» ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ ÙÔ˘ ·Ó¿Ù˘Í˘.
ñ √È ÁÔÓ›˜ fiÙ·Ó ¤¯Ô˘Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ º∂ª ÂÓËÌÂÚÒÓÔÓÙ·È ·fi Ù· ÙÂÎÌ‹ÚÈ· Ù˘
ÚÔfi‰Ô˘ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÙÔ˘˜. Àfi ·˘Ùfi ÙÔ Ú›ÛÌ·, ÂÈÛ¿ÁÂÙ·È ÌÈ· ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ Û¯ÔÏ›Ԣ, ÁÔÓ¤ˆÓ, Ô˘ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Î·È ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÙË ÁÔÓÂ˚΋
ÂÌÏÔ΋.

Δ· ·‰‡Ó·Ù· ÛËÌ›· ÙÔ˘ portfolio ›ӷÈ:

ñ ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ì ÙÔ portfolio Â›Ó·È ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ· ‰È·‰Èηۛ· Î·È ··ÈÙ› Ôχ ηϋ
ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.

386
ñ ™ÙȘ Û˘ÛΤ„ÂȘ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ – ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó·
ÂÈÓÔ› ‰È·ÚÎÒ˜ ¢ÚËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈ› ÙÔ ÂӉȷ-
ʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ó· ÍÂʇÁÂÈ ·fi ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ó· ηٷϋÍÂÈ Ë Ù‹ÚËÛË
ÙÔ˘ portfolio ÌÈ· Ù˘È΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∞˘Ù‹ Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛË Ì·ıËÙ‹, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡
‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ¯¿ÓÂÈ ÛÙ·‰È·Î¿ Ô‡Ù ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ Ô‡Ù ÙÔ «ÂÚ›ÁÚ·Ì-
Ì¿» Ù˘.

387
 ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÌÔÚʈÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜
¶ÚÔÙ›ÓÂÙ ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙÔ Ê‡ÏÏÔ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘
·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ·. ™Ùfi¯Ô˜ ·˘Ù‹˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È Ó· ‰È·ÈÛÙˆ-
ı›, Ô ‚·ıÌfi˜ ηٷÓfiËÛ˘ Ù˘ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ˆ˜ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú·ÎÙÈ΋˜, ÙÔ˘ ÙÚfi-
Ô˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ Î·È ·Ó·-
ÛÙÔ¯·ÛÙÈ΋˜ ÛΤ„˘, ηıÒ˜ Â›Û˘, Ó· ·ÓȯÓ¢ıÔ‡Ó ÂӉ¯fiÌÂÓ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ηÈ
ÂÏÏ›„ÂȘ.

º‡ÏÏÔ AÍÈÔÏfiÁËÛ˘
1. ∂ÍËÁ‹ÛÙ ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ «¤ÏÂÁ¯Ô» Î·È ÙËÓ «·ÍÈÔÏfiÁËÛË».
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

2. ΔÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÁÈ· ÂÛ¿˜ ÌÈ· ‰È·ÌÔÚʈÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ÔʤÏË Ô˘
·Ó·Ì¤ÓÂÙ ·fi ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛ‹ Ù˘;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

3. ∂ÍËÁ‹ÛÙ Û ÔÈ· ÂÚ›ÙˆÛË Ô ÙÚfiÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ Ï¿ıÔ˘˜ ¢ÓÔ› ÙËÓ

ÎÚÈÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ÙÔÓ ·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÌfi;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

4. ¶ÔÈ· ıˆڛ· Ì¿ıËÛ˘ ·ÍÈÔÔÈ› ·È‰·ÁˆÁÈο ÙÔ Ï¿ıÔ˜;

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

388
5. ¶ÈÛÙ‡ÂÙÂ, fiÙÈ Ë ÚËÙ‹ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙˆÓ ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÌÈ·˜ ÂÚÁ·Û›·˜
‚ÔËı¿ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› ηχÙÂÚ· ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›·;
¡·È  Ÿ¯È 
∂¿Ó ¡∞π ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
∂¿Ó √Ãπ ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

6. ∞ӷʤÚÂÙ ‰˘Ô «‰˘Ó·Ù¿» Î·È ‰‡Ô «·‰‡Ó·Ù·» ÛËÌ›· Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ portfolio
ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

7. £· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ù ÙÔ portfolio ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ;

¡·È  Ÿ¯È 
∂¿Ó ¡∞π ÁÈ·Ù›;
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

∂¿Ó √Ãπ ÁÈ·Ù›;

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

389
 μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
∂ÏÏËÓfiÁψÛÛË
μ·ÚÓ¿‚·-™ÎÔ‡Ú·, (Δ˙). (1994). £ÂˆÚ›Â˜ ÁÓˆÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘, Ì¿ıËÛ˘ Î·È ·ÍÈÔ-
ÏfiÁËÛ˘. ∞ı‹Ó·: ¶··˙‹Û˘.
μÂÚÁ›‰Ë˜, ¢. (1989). ∂ÈÌfiÚʈÛË ∂ÓËϛΈÓ. §‹ÌÌ· ÛÙËÓ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ – æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋
∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· – §ÂÍÈÎfi. ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
°ÂˆÚÁÔ‡Û˜, ¶. (1998). ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ‚¿ÛË ÙÔ º¿ÎÂÏÔ ˘ÏÈÎÔ‡.
(Portfolio assessment). ªÈ· Ó¤· Ù¿ÛË ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË. ∞ı‹Ó·:
¢ÂÏÊÔ›.
¢·ÌÈ·ÓÔÔ‡ÏÔ˘, ∂. (1999). ΔÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ¯ÒÚÔ˜ Ì¿ıËÛ˘ Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‰ËÌÈÔ˘Ú-
ÁÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, Ù.104, Û˜.89-92.
¢ËÌËÙÚfiÔ˘ÏÔ˜, ∂. (2002). ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË – ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÎ·›-
‰Â˘Û˘ Î·È ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. ∞ı‹Ó·: ª. °ÚËÁfiÚ˘.
π.¡.∂. – ¢ËÌÔ˘Ï¿˜ ∫., ™È‰ËÚ¿ μ., °·Ï·Ù¿ μ. (1995). ™˘ÌÌÂÙÔ¯È΋ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· ÂÎ·›-
‰Â˘Û˘ ÂÓËϛΈÓ. ∞ı‹Ó·: π¡∂ / °™∂∂.
Drucker, P. (1996). ªÂٷηÈÙ·ÏÈÛÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·. ΔÛ·Ô‡Û˘, ¢. (ÌÙÊÚ.). ∞ı‹Ó·:
Gutenberg.
∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘, ª. (2005). “°È· ¤Ó· ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ™¯ÔÏÂ›Ô ¶·Ú·ÁˆÁÈ΋˜
¢È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘”. ∂ÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔ 3Ô ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡
πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ∂Ê·ÚÌÔṲ̂Ó˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Î·È ∂Î·›‰Â˘Û˘ (∂§§.π.∂.¶.∂∫) ÌÂ
ı¤Ì·: «∫ÚÈÙÈ΋, ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋, ¢È·ÏÂÎÙÈ΋ ™Î¤„Ë ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË: £ÂˆÚ›· ηÈ
¶Ú¿ÍË». ™ÙÔ ‰ÈÎÙ˘·Îfi ÙfiÔ. www.elliepek.gr.
∫·ÛÛˆÙ¿Î˘, ª. (2003). ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ Â›‰ÔÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∞ı‹Ó·: °ÚËÁfiÚË.
ª·Ùı·›Ô˘, ¢. (ÂÈÌ.) (2000). √‰ËÁfi˜ ·ÔÙ›ÌËÛ˘ Î·È Û¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ-
ÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÌÔÓ¿‰·. ∞ı‹Ó·.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏. (2005).£ÂˆÚ›· Î·È Ú¿ÍË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜. ™ÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ‰È‰·-
Ûηϛ·˜, Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË. ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏. (2006). ¢È‰·ÎÙÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·: ∫ÚÈÙÈ΋ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË °ÓˆÛȷ΋˜,
‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Î·È Ì·ıËÛȷ΋˜ §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜. ™˘ÁÎÚÈÙÈ΋ Î·È ¢ÈÂıÓ‹˜ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋
∂ÈıÂÒÚËÛË. ∞ı‹Ó·: ¶·Ù¿Î˘. Ù.7: 60-92.
ªÔ˘˙¿Î˘, ™. (1998). ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÎfiÛÌÔ. ªÈ· ÈÛÙÔÚÈÎfi Û˘ÁÎÚÈ-
ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ™ÙÔ: ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË-12Ô ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ –
ÛԘ 1998. ¢.√.∂ - ¶.√.∂.¢. ∞ı‹Ó·: ¢.√.∂.
¶·Ï·ÈÔÎÚ·Û¿˜, ™., ¢ËÌËÙÚfiÔ˘ÏÔ˜, ™., ∫ˆÛÙ¿ÎË, ∞., μÚÂÙ¿ÎÔ˘, μ. (1997).
∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘. ∂˘Úˆ·˚Τ˜ Ù¿ÛÂȘ Î·È ÚfiÙ·ÛË ÁÈ· ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ
ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ∫.¶.∂.∂. ∞ı‹Ó·: ÿˆÓ.
¶··ÎˆÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ¶. (2001). ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi ¤ÚÁÔ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÂΉ.
ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó·.
390
Rogers, A. (1999). ∏ ∂Î·›‰Â˘ÛË ∂ÓËϛΈÓ. ∞ı‹Ó·: ªÂÙ·›¯ÌÈÔ.
™ÔÏÔÌÒÓ, π. (ÂÈÌ.) (1999). ∂ÛˆÙÂÚÈ΋ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË Î·È ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘
∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ŒÚÁÔ˘ ÛÙË ™¯ÔÏÈ΋ ªÔÓ¿‰·. ŒÓ· Ï·›ÛÈÔ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈ͢.
∞ı‹Ó·: ¶·È‰·ÁˆÁÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ – ΔÌ‹Ì· ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘.
Δ۷ΛÚË, ¢. (1998). ∂Ê·ÚÌÔÁ‹ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÙÚfiˆÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘
ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ù˘ ∞´ §˘Î›Ԣ ÛÙ· ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈο §‡ÎÂÈ·, ∫∂∂ - ∂¶∂∞∂∫: 1.2Á(2).
Δ۷ΛÚË, ¢. (2002). ™˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÔÚÈÛÌ¿ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ
ÁÈ· ÙÔ Ó¤Ô Û‡ÛÙËÌ· ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ ∂ÓÈ·›Ô §‡ÎÂÈÔ, ÛÙÔ «ΔÔ ¤ÚÁÔ
«ŒÚ¢ӷ»1997-2000. ™˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË». ∫∂∂: ∞ı‹Ó·.
ΔÛÈÚÈÁÒÙ˘, £. (2002). ∏ ·Ó·‰È¿ÚıÚˆÛË ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ™ÙÔ «∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË
ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ¶ÔÈÔ˜, ÔÈÔÓ Î·È ÁÈ·Ù›;». Ã. ∫¿ÙÛÈη˜, °. ∫·‚‚·‰›·˜ (ÂÈÌ.). ∞ı‹Ó·:
™·‚‚¿Ï·˜.
ºˆÙÈ¿‰Ô˘, Δ. (2001). ΔÔ Portfolio ˆ˜ ª¤ÛÔÓ ∞Ó¿Ù˘Í˘ ¢ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ ª·ıËÙÒÓ:
ªÈ· ¶ÚfiÙ·ÛË. ∂ÈıÂÒÚËÛË ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ £ÂÌ¿ÙˆÓ. Ù.5:128-139.
Vygotsky, L. (1997). ¡Ô˘˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. ∞ı‹Ó·: Gutenberg.

•ÂÓfiÁψÛÛË
Allal, L. (1981). Evaluation formative: entre l’intuition et l’instrumentation. Neuchâtel:
IRDP.
Arter, J., & Spandel, V. (1992). Using Portfolios of Student Work in Instruction and
Assessment. Educational Measurement: Issues and Practice. 11(1):36-41.
Amigues, R. & Zerbato-Poudou, M.T. (1996). Les pratiques scolaires d’apprentissage
et d’évaluation. Paris: Dunod.
Astolfi, J-P. (1997). L’erreur un outil pour enseigner, Paris: ESF.
Ardoino, J. et Berger, G. (1989). «D’une évaluation en miettes à une évaluation en
actes », ed. ANDSHA-Matrice, Paris, 1989, 234p.
Ardoino, J. (1993). Evaluer, Contrôler in Se former+, No 28.
Ardoino, J. (1984). Le projet - pédagogie de projet ou projet éducatif, in POUR, No 94.
Baron, J. (1991). Strategies for the Development of Effektive Performance Exercises.
Aplied Measurement in Education 4:305-318.
Birenbaum, M. & Dochy, J.R.C. (2000). Alternatives in Assessment of Achievements,
Learning Processes and Knowledge. Boston: Kluwer.
Dewey, J. (1933). How We Think, éd. Révisée, Boston, Health.
Flavell, J.H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring. A new area of
cognitive-developmental inquiry, American Psychologist, 34(10), p906-911.
Goodrich-Andrade, H. (2000). Using Rubrics to Promote Thinking and Learning.
Educational Leadership. 57(5):13-18.
391
 Guilbert, L., Bonsvert, J. et Freguson, N. (1999). Enseigner et comprendre: le
développement d’une pensée critique, Sainte-Foy: Presses de l’Universite Laval.
Henley, G.L. (1995). Teaching critical thinking:Focusing on metacognitive skills and
problem solivng, Teaching of Psychology, 22(1): p.68-72.
Jones, J. & Chittenden, E. (1995). Teachers’ Perceptions of Rating an Early
Literasy Portfolio. Princeton, NJ: Center for Performance Assessment, Educational
Testing Service.
Jones, C. (1996). The portfolio as a Course Assessment Tool. In Banta, J. Lund, K.
Black& F. Oblander, (Eds), Assessment in Practice, San Francisco, Ca: Jossey-Bass.
Lafortune, L., Mongeau, P. et Pallascio, R. (dir.) (1998). Métacognition et
compétences réflexives, Montréal: Logiques.
Lafortune, L. St-Pierre, L. (1994). Les processus mentaux et les émotions dans
l’apprentissage, Montreal: Logiques.
Lipman, M. (1995). A l’école de la pensée, Bruxelles: De Boeck Université.
Macbeath, J., Schratz, M., Meuret, D. & Jakobsen, L. (2000). Self-Evaluation in
European Schools. London: Routledge Falmer.
Mayer, C., Schuman, S., & Angelo, N. (1990). NWEA White Paper on Aggregating
Portfolio Data. Portland, OR: Northwest Evalyation Association.
Merle, P. (1998). Sociologie de l’évaluation scolaire, Paris: PUF.
Pelletier, L. (1971). La notion d’évaluation in Education permanente, No 9: p5-16.
Perkins, D. (1999). The Many Faces of Constructivism. Educational Leadership.
57(3):6-11.
Reckase, M. (1995). Portfolio Assessment: A Theoretical Estimate of Score
Reliability. Educational Measurement: Issues and Practice.14(1):12-31.
Rolheiser, C., Bower, B, & Stevahn, L. (2000). The Portfolio Organizer, Alexandria,
Va:ASCD.
Tsakiris, D. (1994). Contrôle et notation des connaissances des élèves dans l’Ecole
Primaire. La dimension imaginaire d’un mal nécessaire. Thèse de Doctorat, Université
de Paris VIII.
Vavrus, L. (1990). Putting Portfolios to the Test. Istructor.100(1):48-53.

392
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞

∂¡ΔÀ¶√ 1
º∞∫∂§√™ ∂ƒ°∞™πø¡ ª∞£∏Δ∏

√ÓÔÌ¿˙ÔÌ·È: ............................................................................

¶ÚÒÙË Ì¤Ú· ÙÔ˘ ʷΤÏÔ˘ ÌÔ˘: ....................

∂ÓËÌÂÚÒÓˆ ÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ Î¿ıÂ: ......... Ë̤Ú˜

√ Ê¿ÎÂÏfi˜ ÌÔ˘ ¤¯ÂÈ: ..................................................................................................................

™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜: ......................................................................................................................

™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜: ....................................................................................................................

™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜: .........................................................................................................................

™ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ Ì¤ÚÔ˜: ....................................................................................................................

ΔÈ ÌÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏfi ÌÔ˘: .................................................................................................

ΔÈ ‰ÂÓ ÌÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ ÌÔ˘: ..........................................................................................

°Ú¿Êˆ ‹ ∑ˆÁÚ·Ê›˙ˆ οÙÈ Ô˘ ı¤Ïˆ Ó· ÌÔÈÚ·ÛÙÒ Ì·˙› Û·˜:

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·fi Farr,R & Tone,B. (1998). Portfolio and Performance Assessment. Orlando,
FL;Harcourt Brace and Company.

393
 ∂¡ΔÀ¶√ 2
∞•π√§√°ø Δ∏¡ ∂ƒ°∞™π∞ ª√À

£¤Ì·: ..........................................................................................................................................
ŸÓÔÌ·: .......................................................................................................................................
∏ÌÂÚÔÌËÓ›·: .............................................................................................................................

∫˘ÎÏÒÓˆ ¤Ó· ·fi Ù· ÙÚ›· ÚfiÛˆ· ÁÈ· Ó· ‰Â›Íˆ Ò˜ Ù· ‹Á· ÛÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÌÔ˘:

°Ú¿Êˆ ÛÙfi¯Ô˘˜ £·˘Ì¿ÛÈ·! ∫·Ï¿ Ù· ‹Á· •·Ó·ÚÔÛ·ıÒ

......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
......................................................... ☺  
§∏æ∏ ∞¶√º∞™∏™: ......................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

394
∂¡ΔÀ¶√ 3
¶∞ƒ√À™π∞∑ø Δ∏¡ ∂ƒ°∞™π∞ ª√À

∏ ÈÔ ÚˆÙfiÙ˘Ë ÂÚÁ·Û›· ÌÔ˘ ÛÙÔ Ê¿ÎÂÏÔ Â›Ó·È: ...........................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

ŸÓÔÌ·: ......................................................................................................................................
∏ÌÂÚÔÌËÓ›·: .............................................................................................................................
∂¤ÏÂÍ· Ó· ÙËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿Ûˆ ÂÂȉ‹: ..............................................................................

™¯fiÏÈ· ÙˆÓ Û˘ÌÌ·ıËÙÒÓ ÌÔ˘:

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

™¯fiÏÈ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡:

.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
™¯fiÏÈ·
·fi ÁÔÓ›˜/ÎˉÂÌfiÓ˜:
........................................................................
...................................................................................
.....................................................................................
..................................................................................
........................................................................
........................................................
............................

¶ËÁ‹: ¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·fi ÙÔ Seely, A.E (1994) Portfolio Assessment. Westminster, CA: Teacher
Created Materials.

395
 ∂¡ΔÀ¶√ 4
√ Δƒ√¶√™ ª∂§∂Δ∏™ Δø¡ ª∞£∏Δø¡

·/· ∞˘Ùfi ˘ÈÔıÂÙÒ ∞˘Ùfi ÚÔÛ·ıÒ ∞˘Ùfi ‹‰Ë

ÔÚÈÛÙÈο Ó· οӈ οӈ
1 √ ÙÚfiÔ˜ ÌÂ ÙÔÓ ÔÔ›Ô
ÌÂÏÂÙÒ ÌÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó·
ηٷÓÔÒ.
2 ∞Ó·˙ËÙÒ ÛÙÔ ÏÂÍÈÎfi ÙȘ
ϤÍÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÁÈ·
̤ӷ Û·Ê›˜ ‹ ‰ÂÓ ÙȘ ÁÓˆ-
Ú›˙ˆ ηıfiÏÔ˘.
3 ∂ÓÙÔ›˙ˆ ÙȘ ϤÍÂȘ ÎÏÂÈ-
‰È¿ ‹ ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜
(.¯. ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ¿˜ Ù˜)
4 ∞ÓÙÈÁڿʈ ‹ Ì·ÁÓËÙÔʈ-
ÓÒ ÙȘ ϤÍÂȘ ÎÏÂȉȿ ‹ ÙȘ
Ӥ˜ ϤÍÂȘ.
5 ª·ı·›Óˆ ÙȘ ϤÍÂȘ ÎÏÂȉȿ
(‹ ÔÌ¿‰· ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ
Ϥ͈Ó).
6 ª·ı·›Óˆ ͯˆÚÈÛÙ¿ ÙȘ
Ӥ˜ ϤÍÂȘ.
7 ŸÙ·Ó ÌÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È ·Ó·-
Áη›Ô, ·ÔÌÓËÌÔÓ‡ˆ ÙȘ
ϤÍÂȘ ÎÏÂȉȿ Ì ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
‹ Ì·ı·›Óˆ ÙÔ Ï¿ÓÔ ÙÔ˘
Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.
8 ŸÙ·Ó Ì·ı·›Óˆ οÙÈ ·’ ¤Íˆ
(Ì¿ıËÌ·), ı˘Ì¿Ì·È ÂÚÈÛ-
ÛfiÙÂÚÔ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘
¿ÎÔ˘Û· (ÙȘ «Í·Ó¿ÎÔ‡ˆ» ÌÂ
ÙÔ Ì˘·Ïfi ÌÔ˘).
9 ŸÙ·Ó Ì·ı·›Óˆ οÙÈ ·’ ¤Íˆ,
ı˘Ì¿Ì·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙȘ
ϤÍÂȘ, ÙȘ ÛÂÏ›‰Â˜, Ù· Û¯‹-
Ì·Ù· Ô˘ ›‰· (Ù· Í·Ó·‚Ϥ-
ˆ Ì ÙÔ Ì˘·Ïfi ÌÔ˘).

396
10 ª·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ·’
¤Íˆ ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÙÔ
ÂÍËÁ‹Ûˆ Û οÔÈÔÓ.
11 ª·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ϤÁÔ-
ÓÙ¿˜ ÙÔ ·’ ¤Íˆ ÛÙÔÓ
·˘Ùfi ÌÔ˘ (ʈӷ¯Ù¿ ‹
·fi ̤۷ ÌÔ˘).
12 ª·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ·’
¤Íˆ, ÁÚ¿ÊÔÓÙ¿˜ ÙÔ ¯ÚËÛÈ-
ÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙȘ ϤÍÂȘ
ÎÏÂȉȿ.
13 ¢ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒ ÌfiÓÔ ÙȘ
ϤÍÂȘ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ·ÏÏ¿
Î·È ÚÔÛˆÈΤ˜ ÌÔ˘
ϤÍÂȘ.
14 ª·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ·, ·Ì¤-
Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË
Î·È ÙÔ Î¿Óˆ Â·Ó¿ÏË„Ë
ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÂfiÌÂ-
ÓÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜.
15 ŸÙ·Ó Ì·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ·,
‰Ô˘Ï‡ˆ ¯ˆÚ›˜ ÌÔ˘ÛÈ΋,
¯ˆÚ›˜ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ıÔÚ‡-
‚Ô˜ Á‡Úˆ ÌÔ˘.
16 ∞ÎfiÌ· Î·È fiÙ·Ó ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ
ÚÔ‚ÏÂÊı› ‰È·ÁÒÓÈÛÌ·,
Ì·ı·›Óˆ ÙÔ Ì¿ıËÌ·.
17 ∑ËÙÒ ·fi οÔÈÔÓ Ó· ÌÂ
‚ÔËı‹ÛÂÈ ÁÈ· Ó· Ì¿ıˆ ÙÔ
Ì¿ıËÌ· ·’ ¤Íˆ fiÙ·Ó ¤¯ˆ
·Ó¿ÁÎË.
18 ∂ÈϤÁˆ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙȘ
ÒÚ˜ Ù˘ Ë̤ڷ˜ Ô˘
Â›Ó·È ÁÈ· ̤ӷ ÈÔ Â˘ÓÔ˚Τ˜
ÁÈ· Ó· οӈ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·
ÌÔ˘.

¶ËÁ‹: Collège d’Oisemont (Somme) - ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.Δ۷ΛÚË.

397
 ∂¡ΔÀ¶√ 5
√ƒ°∞¡ø™∏ Δ√À Ã√¡√À °π∞ ª∂£√¢π∫∏ ∂ƒ°∞™π∞

ƒˆÙÒ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÌÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ı¤Ì·: «ÔÚÁ·ÓÒÓˆ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÌÔ˘ Î·È ÂÚÁ¿˙ÔÌ·È ÌÂıÔ‰Èο»
·/· ¡∞π √Ãπ
1 °ÓˆÚ›˙ÂȘ ·’ ¤Íˆ ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ¿ ÛÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ Â‚‰ÔÌ¿‰·;
2 ∫Ú·Ù¿˜ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÒÚ· ÁÈ· Ó·
οı ÂÚÁ·Û›·;
3 ∞ÊÈÂÚÒÓÂȘ ¯ÚfiÓÔ ÁÈ· Ó· ÊÙÈ¿ÍÂȘ ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÙÛ¿ÓÙ·, οÓÔ-
ÓÙ·˜ ¤ÏÂÁ¯Ô Û ·˘Ùfi Ô˘ ¤¯ÂȘ Ó· οÓÂȘ ‹ Ó· ·Ú·‰ÒÛÂȘ
ÙËÓ ÂfiÌÂÓË Ì¤Ú·;
4 ¶ÚԂϤÂȘ Ò˜ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙËÓ ÎÂÓ‹ ‹ ÙȘ ÎÂÓ¤˜
ÒÚ˜;
5 ΔÔ ™·‚‚·ÙÔ·ÚÈ·ÎÔ ·ÊÈÂÚÒÓÂȘ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰‡Ô ÒÚ˜ ÁÈ·
Û¯ÔÏÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜;
6 ™Î¤ÙÂÛ·È, Ó· ÌÂÙÚ¿˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ÂÚÓ¿˜ ÁÈ· Ó· οÓÂȘ
ηٿ ̤ÛÔ fiÚÔ ÌÈ· ÂÚÁ·Û›·;
7 ∫·ÙÔÚıÒÓÂȘ, Ó· ·Ú·Ì›ÓÂȘ (Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤ÓÔ˜) Û ÌÈ·
ÌfiÓÔ ÂÚÁ·Û›· ¯ˆÚ›˜ Ó· ·ÔÛ¿Ù·È Ë ÚÔÛÔ¯‹ ÛÔ˘ ÛÂ
¿ÏϘ ÂÚÁ·Û›Â˜;
8 ª¤Û· ÛÙÔ ™·‚‚·ÙÔ·ÚÈ·ÎÔ ÛΤÙÂÛ·È, Ó· Ù·ÎÙÔÔÈ‹ÛÂȘ Ù·
Ú¿ÁÌ·Ù¿ ÛÔ˘ Î·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÙ›˜ ÁÈ· ÙËÓ Â‚‰ÔÌ¿‰·;
9 μϤÂȘ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î¿ı ‚Ú¿‰˘ ÌÂÙ¿ ÙȘ 20:30;
10 ªÔÚ›˜ ‡ÎÔÏ· Ó· ·ÔÌÔÓˆı›˜ ÁÈ· Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂȘ Ì ËÚÂÌ›·;
11 ∞Ê‹ÓÂȘ ÙȘ ‰‡ÛÎÔϘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÁÈ· ÙÔ ™·‚‚·ÙÔ·ÚÈ·ÎÔ;
12 ∂ÚÁ¿˙ÂÛ·È, Û˘¯Ó¿, ‚ϤÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÂÎÔÌ‹ ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË;
13 √È Ê¿ÎÂÏÔÈ Î·È Ù· ÙÂÙÚ¿‰È¿ ÛÔ˘ Â›Ó·È Â˘·ÚÔ˘Û›·ÛÙ·;
14 ™Î¤ÙÂÛ·È, Ó· Í·Ó·‰Â›˜ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ‹ ÙȘ ÂÚÈÏ‹„ÂȘ ηٿ
ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÌÈ·˜ ÂχıÂÚ˘ ÒÚ·˜ (.¯. ÌÈÛ‹ ÒÚ· ·fi ¤Ó·
ÎÂÓfi ‹ Ï›ÁÔ ¯ÚfiÓÔ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÚÈÓ ÙÔ Ê·ÁËÙfi);
15 ¶·›ÚÓÂȘ ¯ÚfiÓÔ, ÁÈ· Ó· οÓÂȘ Â·Ó·Ï‹„ÂȘ;
16 ∞Ê‹ÓÂȘ ÙȘ ‰‡ÛÎÔϘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÁÈ· ÙÔ ‚Ú¿‰˘
ÌÂÙ¿ ÙÔ Ê·ÁËÙfi;
17 ™Î¤ÙÂÛ·È, Ó· ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ·˘Ùfi Ô˘ ‰ÂÓ Î·Ù¿Ï·‚˜ ÁÈ· Ó·
˙ËÙ‹ÛÂȘ (‚Ô‹ıÂÈ·) ·fi ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ ‹ ·fi ¤Ó· Ê›ÏÔ;

398
18 ∂ÚÁ¿˙ÂÛ·È Û˘¯Ó¿ ÌÂÙ¿ ÙȘ 21:00;
19 •¤ÚÂȘ fiÙ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂȘ ÁÈ· Ó· ÍÂÎÔ˘Ú·ÛÙ›˜;
20 μÚ›ÛÎÂȘ ‡ÎÔÏ· ·˘Ùfi Ô˘ „¿¯ÓÂȘ ̤۷ Û ¤Ó· ÏÂÍÈÎfi, ÛÂ
ÌÈ· ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ‹ Û’¤Ó·Ó ¿ÙÏ·ÓÙ·;
21 ¶ÈÛÙ‡ÂȘ fiÙÈ ÔÈ ‚·ıȤ˜ ·Ó¿Û˜ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹
ÛÔ˘ Û ÌÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ÂÚÁ·Û›·;
22 Œ¯ÂȘ ¤Ó· ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ‹ ÌÈ· ÁˆÓÈ¿ Ô˘ ÌÔÚ›˜ Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂȘ
Ì ËÚÂÌ›· Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË;
23 ™˘Ó‹ıˆ˜, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· ÛÙÔ ÁÚ·ÊÂ›Ô ÛÔ˘;
÷ÚÙÈ¿, ‚È‚Ï›·, ÙÂÙÚ¿‰È·;
24 ∞ÊÈÂÚÒÓÂȘ ¯ÚfiÓÔ ÁÈ· Ó· Í·Ó·ÎÔÈÙ¿ÍÂȘ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÁ·-
ۛ˜ ‹‰Ë ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙȘ ‰ÈÔÚıÒÛÂȘ ‹
Ó· ÙȘ ‚ÂÏÙÈÒÛÂȘ;
25 μϤÂȘ Û˘¯Ó¿ ÙËÏÂfiÚ·ÛË ÚÈÓ ÙȘ 20:30;

¶ËÁ‹: «Pour Construire un projet;», Doc. MAFPEN de Paris, juin1995, p.144. – MÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.
Δ۷ΛÚË.

399
 ™˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜
∫Ô˘Ï·˚‰‹˜ μ·Û›Ï˘, ∫·ıËÁËÙ‹˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋˜, ÛÙÔ ΔÌ‹Ì· ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ηÈ
∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘.

∞Ó·ÁÓˆÛÙÔÔ‡ÏÔ˘ ∫˘Úȷ΋, °ÂˆfiÓÔ˜ ÛÙË μ/ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË.

¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜ ∫ÒÛÙ·˜, ∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ∞Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ÙÔ˘
™¯Â‰È·ÛÌÔ‡ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÀÏÈÎÔ‡, ÛÙÔ ΔÌ‹Ì· ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜
ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘.

∫·ÂÙ·Ó›‰Ô˘ M. ª·Ú›·, ™¯ÔÏÈ΋ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.

∫Ô‡ÚÔ˘ ª¤ÓË, ¶·È‰·ÁˆÁfi˜.

ª·˘Ú›Î˘ πˆ¿ÓÓ˘, Û٤ϯԘ Ù˘ ¢È‡ı˘ÓÛ˘ ™Ù‹ÚÈ͢ §ÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ¢ÈÔ›ÎËÛ˘ Ù˘

∂ıÓÈ΋˜ ∞ÛÊ·ÏÈÛÙÈ΋˜.

Δ˙ÈÌÔÁÈ¿ÓÓ˘ ∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜, ∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙˆÓ Δ¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ

Ù˘ ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ∂ÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË, ÛÙÔ ΔÌ‹Ì· ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ηÈ
∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘.

™ÈfiÚÂÓÙ· ∞Ó·ÛÙ·Û›·, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, º˘ÛÈÎfi˜ ÛÙË μ/ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË.

Δ۷ΛÚË ¢¤ÛÔÈÓ·, ∂›ÎÔ˘ÚË ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ «∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ÛÙËÓ

∂Î·›‰Â˘ÛË», ÛÙÔ ΔÌ‹Ì· ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘
¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘.

ΔÛ·ÙÛ·ÚÒÓË ÕÓÓ·, ∞Ó·ÏËÚÒÙÚÈ· ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·˜ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ÛÙÔ

ΔÌ‹Ì· ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘.

÷Ù˙ËÓÈ΋ٷ μ·ÛÈÏ›·, ∞Ó·ÏËÚÒÙÚÈ· ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ŒÚ¢ӷ˜ ÛÙËÓ

¶Ú¿ÍË, ÛÙË ™¯ÔÏ‹ ∞ÓıÚˆÈÛÙÈÎÒÓ ™Ô˘‰ÒÓ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∞ÓÔÈÎÙÔ‡ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘.

400
 ™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ – ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘
™‡Á¯ÚÔÓ˜ ¢È‰·ÎÙÈΤ˜
¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
ÁÈ· ÙËÓ ∞Ó¿Ù˘ÍË ∫ÚÈÙÈ΋˜ –
¢ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ™Î¤„˘

ÁÈ· ÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË

∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ∂È̤ÏÂÈ·
μ·Û›Ï˘ ∫Ô˘Ï·˚‰‹˜

ISBN: ........

ΜΕΤΡΟΥ 2.1 «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ»

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2.1.1: «ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ»
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΡΑΞΕΩΝ 2.1.1.Β
«ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ»
21. ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ/ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ταχύρρυθμη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών με θέμα:
«Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη κριτικής – δημιουργικής σκέψης»
∞£∏¡∞ 2007