หลักการบริหารจัดการธุรกิจขนาดยอม

การจัดการธุรกิจขนาดยอม หมายถึง กระบวนการวางแผนการจัดองคการ การ

บริหารงานดานตาง ๆ ของธุรกิจ ขนาดยอมที่ดําเนินการ อันประกอบไปดวยขั้นตอน
แรกในการนําวัตถุดิบเขามา ผานกระบวนการผลิตหรือขั้นตอนการ บริการตางๆ
ออกมาเปนสินคาที่มีคุณภาพไดมาตรฐาน เปนที่ถูกใจและประทับใจลูกคา

ผูบริหารหรือผูจัดการธุรกิจขนาดยอม จะเปนผูวางแผนในการนําทรัพยากรทั้ง 4 หรือ

ที่ เรียกวา 4M อันประกอบไปดวย คน เงิน เครื่องจักร และวัตถุดิบมาผาน
กระบวนการบริหาร 5 ขั้นตอน ไดแก การวางแผน การจัดองคการ การบริหารงาน
บุคคล การอํานวยการและการควบคุมงาน เพื่อใหการดําเนินงานของธุรกิจขนาดยอม
บรรลุผลสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมายที่กําหนดไว

การบริหารจัดการธุรกิจขนาดยอม ประกอบดวยทรัพยากร 4M ดังนี้

1. คน (Man) เปนทรัพยากรบุคคลที่มีผลตอความสําเร็จของธุรกิจขนาดยอม
เปนอยางมาก เพราะการดําเนินงานการบริหารหรือจัดการธุรกิจ หรือควบคุม
เครื่องจักรกลในการผลิตตาง ๆ ตองอาศัยคนเปนหลักในการสรางสรรคคุณภาพงาน
2. เครื่องจักร และวัตถุดิบ (Material)
2.1 เครื่องจักร เปนทรัพยสินถาวรที่ใชในการผลิตสินคาหรือบริการแกลูกคา
2.2 วัตถุดิบ คือ วัตถุดิบและวัสดุสิ่งของตาง ๆ ที่จะนํามาใชในกระบวนการผลิต
วัตถุดิบควรจะอยูใกลกับสถานประกอบการ เพื่อความประหยัดในการขนสง และ
ความมั่นใจในการมีวัตถุดิบปอนใหโรงงานตลอดปจะเห็นวาการประกอบธุรกิจขนาด
ยอมนั้น ผูจัดการมักจะเปนเจาของธุรกิจเอง เงินทุนที่ใชหมุนเวียนก็มีนอย ประกอบกับ
เปนธุรกิจขนาดเล็ก ฉะนั้นเครื่องจักรกลจึงใชไมมากนัก และสิ่งสําคัญที่ขาดไมไดคือ
วัตถุดิบที่ปอนใหแกโรงงานนั้นจะตองเปนวัตถุดิบที่มีคุณภาพ และจัดหาไดงายใน
บริเวณที่ประกอบธุรกิจนั้น ๆ
3. เงินทุน (Money) เปนปจจัยที่สําคัญที่ชวยสนับสนุนใหไดซึ่งทรัพยากร
การจัดการอื่น ๆ ชวยใหธุรกิจดําเนินไปอยางราบรื่น เพราะเปนปจจัยสําคัญในการ
ดําเนินการจัดธุรกิจขนาดยอมใหประสบผลสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมาย
เงินทุนที่นํามาใชในรูปของการซื้อเครื่องจักร สรางอาคาร และซื้อวัตถุดิบ เปนตน
4. การบริหารจัดการ (Management)
การบริหารจัดการธุรกิจ เปนการดําเนินการธุรกิจขนาดยอมตามขั้นตอนตาง ๆ ตั้งแต
การวางแผนการทําธุรกิจ การจัดองคการ การบริหารพนักงาน การอํานวยการและ
ควบคุม โดยนําทรัพยากรที่มีอยูมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุด เพื่อใหธุรกิจบรรลุ
ความสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมายที่วางไว มี 5 ขั้นตอน ดังตอไปนี้
4.1 การวางแผน เปนการประเมินสถานการณที่คาดวาจะเกิดขึ้นในอนาคตอยางมี
หลักเกณฑ และดําเนินการตามแผนที่วางไว โดยการนําทรัพยากรที่มีอยูมาใชใหเกิด
ประโยชนสูงสุด การวางแผนที่ดีหลังจากดําเนินการเสร็จแลวจะตองมีการวัดผลและ
ประเมินผล เพื่อหาปญหาและอุปสรรคตาง ๆ มาแกไขตอไป
4.2 การจัดองคการ หมายถึง การประกอบธุรกิจขนาดยอมหนวยงานภายใน
องคการหรือบริษัทมีนอยการดําเนินงานไมยุงยาก ซํ้าซอน ลงทุนนอย โดยมีเจาของ
ผูประกอบการเปนผูจัดการโดยตรง ซึ่งตางจากบริษัทหรือโรงงานขนาดใหญ ใน
บางครั้งพนักงานในโรงงานหรือบริษัทขนาดยอมจะทํางานหลาย ๆ หนาที่พรอม ๆ
กัน
4.3 การบริหารพนักงาน ธุรกิจขนาดยอมมีพนักงานภายในนอย สายงานภายใน
ก็มีไมมาก หรือบางครั้งเปนธุรกิจภายในครอบครัว เพราะฉะนั้นการบริหารบางครั้งก็
ไมตรงตามหลักวิชาการมากนัก การเขาออกของพนักงานภายในบริษัทหรือสถาน
ประกอบการก็มีสูง ทําใหตองมีการรับพนักงานบอยครั้ง
4.4 การอํานวยการ สวนมากแลวเจาของผูประกอบการหรือ ผูจัดการจะ
ประสานกับพนักงานเอง สั่งการเอง ไมไดแยกออกเปนแผนกหรือสายงาน ถาผูบริหาร
ขาดความเปนผูนํา และไมมีความรูทางการบริหารและการจัดการจะทําใหเกิดปญหา
ในการบริหาร
4.5 การควบคุมงาน จากการที่ธุรกิจขนาดยอม เปนธุรกิจขนาดเล็กหรือธุรกิจ
ภายในครอบครัว การควบคุมงาน การดําเนินการไปอยางหยาบ ๆ การควบคุม
สวนมากจะเปนการควบคุมโดยใชสายตาและเปรียบเทียบกับปริมาณงานที่ทําไดในแต
ละวัน โดยเปรียบเทียบกับพนักงานคนอื่นที่ไดรับมอบงานเหมือน ๆ กัน ไมตองใช
เทคนิคและวิธีการในการตรวจสอบมากนัก

ตามหลักงาย ๆ บริหารจัดการธุรกิจ SMEs ที่กลาวไวดานบน เปรียบเหมือนการ

บริหารภายในครอบครัว โดยมีหัวหนาครอบครัวทําหนาที่เปนผูจัดการเอง และมี
หนาที่ในการตัดสินใจในการบริหารคน เงิน เครื่องจักร และวัสดุ โดยใชหลักการ
บริหาร ฉะนั้น ผูดําเนินการจัดการหรือบริหารธุรกิจขนาดยอมควรที่จะตองศึกษา
หลักการบริหารและจัดการเบื้องตน เพื่อทําการบริหารธุรกิจใหประสบผลสําเร็จ

ผูบริหารหรือผูจัดการธุรกิจขนาดยอม จะเปนผูวางแผน ในการนําทรัพยากรทั้ง 4

หรือที่เรียกวา 4M อันประกอบไป ดวย คน เงิน เครื่องจักร และวัตถุดิบมาผาน
กระบวนการบริหาร 5 ขั้นตอน ไดแก การวางแผน การจัดองคการ การบริหารงาน
บุคคล การอํานวยการและการควบคุมงาน เพื่อใหการดําเนินงานของธุรกิจขนาดยอม
บรรลุผลสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมายที่กําหนดไว

สินคาที่ผลิตออกมาจําหนายหรือการบริการตางๆ ก็ ตามสิ่งที่สําคัญก็คือตองเปน
ที่ตองการของลูกคา โดยเฉพาะ ธุรกิจที่เกี่ยวกับการบริการตองสรางความประทับใจ
ใหลูกคา และสงงานตรงตามเวลาที่กําหนด สวนธุรกิจที่ผลิตสินคานั้น ผูควบคุมการ
ผลิตจะตองทราบถึงความตองการของลูกคาและ พยายามพัฒนาสินคาใหมีคุณภาพตาม
ความตองการของลูกคา

จะเห็นวาการประกอบธุรกิจขนาดยอมนั้น ผูจัดการมักจะเปนเจาของธุรกิจเอง
เงินทุนที่ใชหมุนเวียนก็มีนอย ประกอบกับเปนธุรกิจขนาดเล็ก ฉะนั้นเครื่องจักรกลจึง
ใชไม มากนัก และสิ่งสําคัญที่ขาดไมไดคือ วัตถุดิบที่ปอนใหแกโรงงานนั้นจะตองเปน
วัตถุดิบที่มีคุณภาพ และจัดหาไดงายในบริเวณที่ประกอบธุรกิจนั้นๆ ของธุรกิจขนาด
ยอม

การประกอบธุรกิจขนาดยอมจะประกอบไปดวยทรัพยากรการจัดการทั้ง 4
ประการดังกลาวแลว การดําเนิน การธุรกิจจะประสบความสําเร็จไดมากขึ้น ถามีปจจัย
มาเสริม อีก 4 ประการ ดังรายละเอียดตอไปนี้
1. การตลาด หมายถึง การผลิตสินคาออกมาไดคุณภาพ ใกลเคียงกับบริษัทคูแขง
2. ระบบการปฏิบัติงาน หมายถึง ระเบียบ กฎเกณฑ และวิธีการปฏิบัติงานที่
เหมาะสมและมี ประสิทธิภาพ
3. การบริหาร เปนวิธีการจัดการทรัพยากรประเภทตางๆ ใหมีการประสานงาน
และความสัมพันธกันอยาง มีประสิทธิภาพ
4. การจูงใจ เปนเทคนิคของผูบริหาร หรือฝายการจัดการในระดับตางๆ ที่จะเพิ่ม
ประสิทธิภาพของ งานใหมากขึ้น

สุดทาย กระบวนการจัดการธุรกิจ หมายถึง การดําเนิน การธุรกิจขนาดยอม

ตามขั้นตอนตางๆ ตั้งแตการวางแผนการ ทําธุรกิจ การจัดองคการ การบริหารพนักงาน
การอํานวยการ และควบคุม โดยนําทรัพยากรที่มีอยูมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุด
เพื่อใหธุรกิจบรรลุความสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมาย ที่วางไวทั้งหมดนี้คือ
หลักพื้นฐานในการบริหาร การจัดการ และบริหารธุรกิจขนาดยอม SMEs ให
สามารถดําเนินธุรกิจ ตอไปใหประสบความความสําเร็จ

ในการทํางานฝายทรัพยากรบุคคลและบริหารธุรการของบริษัท ดิฉันนําหลักทรัพยากร
ทั้ง 4 หรือที่ เรียกวา 4M อันประกอบไปดวย คน เงิน เครื่องจักร และวัตถุดิบมามา
เพื่อพัฒนาอาชีพของตนเอง ดังนี้
นอกเหนือจากการบริหารหรือจัดการธุรกิจขนาดยอม โดยนําทรัพยากรทั้ง 4 หรือที่
เรียกวา 4M มาใชในการทํางานในชีวิตประจําวันแลว ดิฉันขอนําหลัก 5ส ซึ่งเปน
กระบวนการหนึ่งที่เปนระบบมีแนวปฏิบัติที่เหมาะสมและเปนรูปธรรมที่ปฏิบัติการได
จริงที่สามารถนํามาใชเพื่อปรับปรุงแกไขการทํางานและรักษาสิ่งแวดลอมในสถานที่
ทํางานใหดีขึ้น ทั้งในสวนงานดานการสนับสนุน การขายและดานการบริการ ซึ่ง
นํามาใชในการเพิ่มประสิทธิภาพการทํางานของบริษัท ไดอีกทางหนึ่ง ดังนี้

1. สะสาง Seiri (เซริ) (ทําใหเปนระเบียบ) คือ การแยกระหวางของที่

จําเปนตองใชกับของที่ไมจําเปนตองใชขจัดของที่ไมจําเปนตองใชทิ้งไป
2. สะดวก Seiton (เซตง) = สะดวก (วางของในที่ที่ควรอยู) คือ การจัดวาง
ของที่จําเปนตองใชใหเปนระเบียบสามารถหยิบใชงานไดทันที
3. สะอาด Seiso (เซโซ) = สะอาด (ทําความสะอาด) คือ การปดกวาดเช็ดถู
สถานที่ สิ่งของ อุปกรณ เครื่องมือเครื่องจักร ใหสะอาดอยูเสมอ
4. สุขลักษณะ Seiketsu (เซเคทซึ) = สุขลักษณะ (รักษาความสะอาด) คือ
การรักษาและปฏิบัติ 3ส ไดแก สะสาง สะดวก และสะอาดใหดีตลอดไป
5. สรางนิสัย Shitsuke (ซึทซึเคะ) = สรางนิสัย (ฝกใหเปนนิสัย) คือ การ
รักษาและปฏิบัติ 4ส หรือสิ่งที่ กําหนดไวแลวอยางถูกตองจนติดเปนนิสัย

ญี่ปุนไดนํา ส.แตละตัวไปใชและพัฒนาอยางจริงจังโดยจัดทําใหเปนระบบมีการ
กําหนดขั้นตอน ในการดําเนินกิจกรรม มีการติดตามผลงานเปนระยะๆ อีกทั้งยังมี
วิธีการควบคุมกิจกรรมใหเกิดความยั่งยืนได จึงไดรับความนิยมและเผยแพรไปทั่ว
ประเทศญี่ปุน

วัตถุประสงคของ 5ส
5ส. เปนปจจัยพื้นฐานในการบริหารงานอยางมีประสิทธิภาพ นับเปนเครื่องมือตัวแรก
ที่ถูกนํามาใชกอนที่จะใชเครื่องมือระดับสูงขึ้นไป เชน TPM TQM และ ISO
เปนตน โดยกําหนดให ส1 ,ส2 ,ส3 เปนการจัดการในเรื่องของวัตถุสิ่งของ
เครื่องใช และสถานที่ สวน ส4 และ ส5 เปนการจัดการเรื่องของคน โดยมีเปาหมาย
ใหสถานที่ทํางานสะอาด เปนระเบียบเรียบรอย ลดความสูญเปลาในการทํางาน สินคา
มีคุณภาพดี เปนที่ประทับใจของลูกคาตลอดไป

กิจกรรม 5 ส การทํา 5ส พรอมกับการทํางาน

5ส เปนกิจกรรมปรับปรุงการทํางานของพนักงานดวยตนเองอยางหนึ่งไดแกการ
ดําเนิน การตามหลักการ “สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะและสรางนิสัย” ใน
สถานที่ทํางานของตนเองทําใหบริษัทมีพนักงานที่มีระเบียบวินัยจากจิตสํานึก ของเขา
เอง ทําใหสถานที่ทํางานสะอาด เปนระเบียบเรียบรอย มีความสวยงาม มีความ
ปลอดภัย ลดความสูญเปลาในการทํางาน คุณภาพของงานและคุณภาพสินคาดีขึ้น

ประโยชนของ 5ส
5ส มีคุณคาในการพัฒนาคนใหปฏิบัติกิจกรรมจนเกิดเปนนิสัยที่ดีมีวินัย อันเปน
รากฐานของระบบคุณภาพเพราะเปนกิจกรรมที่ฝกใหทุกคนรวมกันคิด รวมกันทําเปน
ทีม คอยเปนคอยไปไมยุงยาก ไมรูสึกวาการปฏิบัติงานอยางมีระเบียบวินัยเปนภาระ
เพิ่มขึ้นอีกตอไป ซึ่งจะเปนประโยชนตอองคการดังตอไปนี้
1. สิ่งแวดลอมในการทํางานดี เปนการเพิ่มขวัญกําลังใจใหแกพนักงาน
2. ลดอุบัติเหตุในการทํางาน
3. ลดความสิ้นเปลืองในการจัดซื้อวัสดุเกินความจําเปน
4. ลดการสูญหายของวัสดุ เครื่องมือ และอุปกรณตางๆ
5. พื้นที่การทํางานเพิ่มขึ้นจากการขจัดวัสดุที่เกินความจําเปนออกไป
6. เพิ่มความสะดวกและรวดเร็วในการทํางานมากขึ้น
7. สถานที่ทํางานสะอาดเปนระเบียบเรียบรอยสรางความประทับใจใหเกิดขึ้นกับ
ลูกคา
8. พนักงานมีการทํางานรวมกันเปนทีมมากขึ้น สรางความรูสึกเปนเจาของตอ
องคการของพนักงาน