214 bộ thủ tiếng Trung – Cách học các bộ thủ tiếng

Trung siêu nhanh

chinese.com.vn/214-bo-thu-trong-tieng-trung-quoc.html

July 9, 2015

Bộ thủ trong tiếng Trung là gì?

Thứ tự và vị trí các bộ thủ trong tiếng Trung
Các Nét bộ thủ trong tiếng Trung – 214 Bộ thủ tiếng Trung

Bộ thủ trong tiếng Trung là gì?

Bộ thủ tiếng Trung (部首) là một phần cơ bản của chữ Hán và cả chữ Nôm dùng để sắp
xếp những loại chữ vuông này. Trong tự điển chữ Hán từ thời xưa đến nay, các dạng chữ
đều được gom thành từng nhóm theo bộ thủ. Dựa theo bộ thủ, việc tra cứu chữ Hán cũng
dễ dàng hơn. Trong số hàng ngàn chữ Hán, tất cả đều phụ thuộc một trong hơn 214 bộ
thủ. Việc học 214 bộ thủ tiếng Trung giúp người học tiếng Trung viết tiếng Trung đơn giản
và dễ dàng hơn rất nhiều . Điều đó giúp bạn nghe nói tiếng Trung khá đơn giản.

Bài viết này Chinese giới thiệu với các bạn 214 bộ thủ tiếng Trung một cách chi tiết và bài
bản. Qua đó, giúp người học có cái nhìn khái quát và đầy đủ nhất về bộ thủ và ý nghĩa tác
dụng của nó.

Thứ tự và vị trí các bộ thủ trong tiếng Trung

Thứ tự của mỗi bộ thủ thì căn cứ vào số nét. Đơn giản nhất là bộ thủ chỉ có một nét và
phức tạp nhất là bộ thủ 17 nét. Tổng số bộ thủ di dịch theo thời gian. Sách vở ngày nay
thường công nhận 214 bộ thủ thông dụng rút từ Khang Hy tự điển (1716), Trung Hoa đại tự
điển (1915), và Từ hải(1936).

Vị trí bộ thủ không nhất định mà tùy vào mỗi chữ nên có khi bắt gặp ở bên trên, dưới, phải,
trái và chung quanh.

Bên trái: 略 âm Hán Việt là lược gồm bộ thủ 田 (điền) và 各 (các).

Bên phải: 期 âm Hán Việt là kỳ gồm bộ thủ 月 (nguyệt) và 其 (kỳ).
Trên: 苑 âm Hán Việt là uyển gồm bộ thủ 艸 (thảo) và 夗 (uyển). 男 âm Hán Việt là
nam gồm bộ thủ 田 (điền) và 力 (lực).
Dưới: 志 âm Hán Việt là chí gồm bộ thủ 心 (tâm) và 士 (sĩ).
Trên và dưới: 亘 âm Hán Việt là tuyên gồm bộ thủ 二 (nhị) và 日 (nhật).
Giữa: 昼 âm Hán Việt là trú gồm bộ thủ 日 (nhật) cùng 尺 (xích) ở trên và 一 (nhất) ở
dưới.
Góc trên bên trái: 房 âm Hán Việt là phòng gồm bộ thủ 戸 (hộ) và 方 (phương).
Góc trên bên phải: 式 âm Hán Việt là thức gồm bộ thủ 弋 (dặc) và 工 (công).
Góc dưới bên trái: 起 âm Hán Việt là khởi gồm bộ thủ 走 (tẩu) và 己 (kỷ).
Đóng khung: 国 âm Hán Việt là quốc gồm bộ thủ 囗 (vi) và 玉 (ngọc).
Khung mở bên dưới: 間 âm Hán Việt là gian gồm bộ thủ 門 (môn) và 日 (nhật).
1/12
 Khung mở bên trên: 凷 âm Hán Việt là khối gồm bộ thủ 凵 (khảm) và 土 (thổ).
Khung mở bên phải: 医 âm Hán Việt là y gồm bộ thủ 匚 (phương) và 矢 (thỉ).
Trái và phải: 街 âm Hán Việt là nhai gồm bộ thủ 行 (hành) và 圭 (khuê).

Chức năng dễ nhận diện nhất của bộ thủ là cách phân chia các loại chữ Hán. Căn cứ vào
đó việc soạn tự điển cũng có quy củ hơn.

Bộ thủ ngoài ra còn có công dụng biểu nghĩa tuy không hẳn chính xác nhưng người đọc có
thể suy ra nghĩa gốc, ví dụ như:

1. 沐 (âm Hán Việt là mộc, nghĩa là tắm) có bộ thủy bên trái chữ mộc, giúp làm rõ chữ
này liên quan đến nước.
2. 柏 (âm Hán Việt là bách, một loại cây gỗ) có bộ mộc bên trái chữ bá, nhắc rằng chữ
này liên quan đến cây gỗ.

Cách dùng bộ thủ để gợi nghĩa được khai thác nhiều trong chữ Nôm tiếng Việt của người
Việt.

Các Nét bộ thủ trong tiếng Trung – 214 Bộ thủ tiếng Trung

Bộ thủ 1 Nét

STT BỘ TÊN BỘ PHIÊN ÂM Ý NGHĨA

1. 一 NHẤT yi số một

2. 〡 CỔN kǔn nét sổ

3. 丶 CHỦ zhǔ điểm, chấm

4. 丿 PHIỆT piě nét sổ xiên qua trái

5. 乙 ẤT yī vị trí thứ 2 trong thiên can

6. 亅 QUYẾT jué nét sổ có móc

Bộ thủ 2 Nét

7. 二 NHỊ èr số hai

8. 亠 ĐẦU tóu (Không có nghĩa)

9. 人( 亻) NHÂN (NHÂN ĐỨNG) rén người

10. 儿 NHI ér Trẻ con

11. 入 NHẬP rù vào

12. 八 BÁT bā số tám

13. 冂 QUYNH jiǒng vùng biên giới xa; hoang địa

14. 冖 MỊCH mì trùm khăn lên

15. 冫 BĂNG bīng nước đá

2/12
 16. 几 KỶ jī ghế dựa

17. 凵 KHẢM kǎn há miệng

18. 刀(刂) ĐAO dāo con dao, cây đao (vũ khí)

19. 力 LỰC lì sức mạnh

20. 勹 BAO bā bao bọc

21. 匕 CHỦY bǐ cái thìa (cái muỗng)

22. 匚 PHƯƠNG fāng tủ đựng

23. 匸 HỆ xǐ che đậy, giấu giếm

24. 十 THẬP shí số mười

25. 卜 BỐC bǔ xem bói

26. 卩 TIẾT jié đốt tre

27. 厂 HÁN hàn sườn núi, vách đá

28. 厶 KHƯ, TƯ sī riêng tư

29. 又 HỰU yòu lại nữa, một lần nữa

Bộ thủ (部首): Là một thành phần vô cùng quan trọng và cốt yếu trong tiếng Hán, có thể coi
214 bộ thủ như bảng chữ cái tiếng Trung. Các thành phần trong bộ thủ không thể chia nhỏ
hay chia làm từng phần bởi vậy phải học thuộc 214 bộ thủ trong tiếng Trung. Đồng thời bạn
còn có thể học cách viết tiếng trung nhanh hơn khi học hết 214 bộ thủ này.

Bộ thủ 3 Nét

30. 口 KHẨU kǒu cái miệng

31. 囗 VI wéi vây quanh

32. 土 THỔ tǔ đất

33. 士 SĨ shì kẻ sĩ

34. 夂 TRĨ zhǐ đến ở phía sau

35. 夊 TUY sūi đi chậm

36. 夕 TỊCH xì đêm tối

37. 大 ĐẠI dà to lớn

38. 女 NỮ nǚ nữ giới, con gái, đàn bà

39. 子 TỬ zǐ con

40. 宀 MIÊN mián mái nhà, mái che

41. 寸 THỐN cùn đơn vị «tấc» (đo chiều dài)

42. 小 TIỂU xiǎo nhỏ bé

43. 尢 UÔNG wāng yếu đuối

3/12
44. 尸 THI shī xác chết, thây ma

45. 屮 TRIỆT chè mầm non, cỏ non mới mọc

46. 山 SƠN shān núi non

47. 巛 XUYÊN chuān sông ngòi

48. 工 CÔNG gōng người thợ, công việc

49. 己 KỶ jǐ bản thân mình

50. 巾 CÂN jīn cái khăn

51. 干 CAN gān thiên can, can dự

52. 幺 YÊU yāo nhỏ nhắn

53. 广 NGHIỄM ān mái nhà

54. 廴 DẪN yǐn bước dài

55. 廾 CỦNG gǒng chắp tay

56. 弋 DẶC yì bắn, chiếm lấy

57. 弓 CUNG gōng cái cung (để bắn tên)

58. 彐 KỆ jì đầu con nhím

59. 彡 SAM shān lông, tóc dài

60. 彳 XÍCH chì bước chân trái

Bộ thủ 4 NÉT

61. 心 (忄) TÂM (TÂM ĐỨNG) xīn quả tim, tâm trí, tấm lòng

62. 戈 QUA gē cây qua(một thứ binh khí dài)

63. 戶 HỘ hù cửa một cánh

64. 手 (扌) THỦ shǒu tay

65. 支 CHI zhī cành nhánh

66. 攴 (攵) PHỘC pù đánh khẽ

67. 文 VĂN wén văn vẻ, văn chương, vẻ sáng

68. 斗 ĐẨU dōu cái đấu để đong

69. 斤 CẨN jīn cái búa, rìu

70. 方 PHƯƠNG fāng vuông

71. 无 VÔ wú không

72. 日 NHẬT rì ngày, mặt trời

73. 曰 VIẾT yuē nói rằng

74. 月 NGUYỆT yuè tháng, mặt trăng

75. 木 MỘC mù gỗ, cây cối

4/12
 76. 欠 KHIẾM qiàn khiếm khuyết, thiếu vắng

77. 止 CHỈ zhǐ dừng lại

78. 歹 ĐÃI dǎi xấu xa, tệ hại

79. 殳 THÙ shū binh khí dài, cái gậy

80. 毋 VÔ wú chớ, đừng

81. 比 TỶ bǐ so sánh

82. 毛 MAO máo lông

83. 氏 THỊ shì họ

84. 气 KHÍ qì hơi nước

85. 水 (氵) THỦY shǔi nước

86. 火(灬) HỎA huǒ lửa

87. 爪 TRẢO zhǎo móng vuốt cầm thú

88. 父 PHỤ fù cha

89. 爻 HÀO yáo hào âm, hào dương (Kinh Dịch)

90. 爿 (丬) TƯỜNG qiáng mảnh gỗ, cái giường

91. 片 PHIẾN piàn mảnh, tấm, miếng

92. 牙 NHA yá răng

93. 牛( 牜) NGƯU níu trâu

94. 犬 (犭) KHUYỂN quǎn con chó

Tại sao phải nhớ và học thuộc 214 bộ thủ trong tiếng Trung? Để tra từ điển bạn không thể
nào học thuộc tất cả các phiên âm, bởi vậy việc tra từ điển sẽ đơn giản hơn rất nhiều nếu
như bạn học thuộc 214 bộ thủ.

Bộ thủ 5 NÉT

95. 玄 HUYỀN xuán màu đen huyền, huyền bí

96. 玉 NGỌC yù đá quý, ngọc

97. 瓜 QUA guā quả dưa

98. 瓦 NGÕA wǎ ngói

99. 甘 CAM gān ngọt

100. 生 SINH shēng sinh đẻ, sinh sống

101. 用 DỤNG yòng dùng

102. 田 ĐIỀN tián ruộng

103. 疋(匹) THẤT pǐ đơn vị đo chiều dài, tấm (vải)

104. 疒 NẠCH nǐ bệnh tật

5/12
105. 癶 BÁT bǒ gạt ngược lại, trở lại

106. 白 BẠCH bái màu trắng

107. 皮 BÌ pí da

108. 皿 MÃNH mǐn bát dĩa

109. 目 MỤC mù mắt

110. 矛 MÂU máo cây giáo để đâm

111. 矢 THỈ shǐ cây tên, mũi tên

112. 石 THẠCH shí đá

113. 示 (礻) THỊ (KỲ) shì chỉ thị; thần đất

114. 禸 NHỰU róu vết chân, lốt chân

115. 禾 HÒA hé lúa

116. 穴 HUYỆT xué hang lỗ

117. 立 LẬP lì đứng, thành lập

Bộ thủ 6 NÉT

118. 竹 TRÚC zhú tre trúc

119. 米 MỄ mǐ gạo

120. 糸 (糹-纟) MỊCH mì sợi tơ nhỏ

121. 缶 PHẪU fǒu đồ sành

122. 网 (罒- 罓) VÕNG wǎng cái lưới

123. 羊 DƯƠNG yáng con dê

124. 羽 (羽) VŨ yǔ lông vũ

125. 老 LÃO lǎo già

126. 而 NHI ér mà, và

127. 耒 LỖI lěi cái cày

128. 耳 NHĨ ěr tai (lỗ tai)

129. 聿 DUẬT yù cây bút

130. 肉 NHỤC ròu thịt

131. 臣 THẦN chén bầy tôi

132. 自 TỰ zì tự bản thân, kể từ

133. 至 CHÍ zhì đến

134. 臼 CỬU jiù cái cối giã gạo

135. 舌 THIỆT shé cái lưỡi

136. 舛 SUYỄN chuǎn sai suyễn, sai lầm

6/12
 137. 舟 CHU zhōu cái thuyền

138. 艮 CẤN gèn quẻ Cấn (Kinh Dịch); dừng, bền cứng

139. 色 SẮC sè màu, dáng vẻ, nữ sắc

140. 艸 (艹) THẢO cǎo cỏ

141. 虍 HỔ Hū vằn vện của con hổ

142. 虫 TRÙNG chóng sâu bọ

143. 血 HUYẾT xuè máu

144. 行 HÀNH xíng đi, thi hành, làm được

145. 衣 (衤) Y yī áo

146. 襾 Á yà che đậy, úp lên

Chiết tự (chẻ chữ, phân tích chữ): đó là một phương pháp nhớ tiếng Trung nhanh nhất,
hiệu quả nhất. Ví dụ 休[xiū] có nghĩa là nghỉ ngơi, thì được ghép từ hai chữ nhân (人) đứng
và mộc (木), là việc lấy hình ảnh con người khi làm việc mệt, hoặc đi đường mệt thường
tựa vào gốc cây (bộ mộc) để nghỉ, do đó ta có chữ “hưu” là nghỉ.

Bộ thủ 7 Nét

147. 見( 见) KIẾN jiàn trông thấy

148. 角 GIÁC jué góc, sừng thú

149. 言 (讠) NGÔN yán nói

150. 谷 CỐC gǔ khe nước chảy giữa hai núi

151. 豆 ĐẬU dòu hạt đậu, cây đậu

152. 豕 THỈ shǐ con heo, con lợn

153. 豸 TRÃI zhì loài sâu không chân

154. 貝 (贝) BỐI bèi vật báu

155. 赤 XÍCH chì màu đỏ

156. 走 TẨU zǒu đi, chạy

157. 足 TÚC zú chân, đầy đủ

158. 身 THÂN shēn thân thể, thân mình

159. 車 (车) XA chē chiếc xe

160. 辛 TÂN xīn cay, vất vả

161. 辰 THẦN chén nhật, nguyệt, tinh; thìn (12 chi)

162. 辵(辶 ) QUAI XƯỚC chuò chợt bước đi chợt dừng lại

163. 邑 (阝) ẤP yì vùng đất, đất phong cho quan

164. 酉 DẬU yǒu một trong 12 địa chi

7/12
 165. 釆 BIỆN biàn phân biệt

166. 里 LÝ lǐ dặm; làng xóm

Bộ thủ 8 Nét

167 金 KIM jīn kim loại; vàng

168. 長 (镸- 长) TRƯỜNG cháng dài; lớn (trưởng)

169. 門 (门) MÔN mén cửa hai cánh

170. 阜 (阝) PHỤ fù đống đất, gò đất

171. 隶 ĐÃI dài kịp, kịp đến

172. 隹 TRUY, CHUY zhuī chim đuôi ngắn

173. 雨 VŨ yǔ mưa

174. 青 (靑) THANH qīng màu xanh

175. 非 PHI fēi không

Bộ thủ 9 Nét

176. 面( 靣) DIỆN miàn mặt, bề mặt

177. 革 CÁCH gé da thú; thay đổi, cải cách

178. 韋 (韦) VI wéi da đã thuộc rồi

179. 韭 PHỈ, CỬU jiǔ rau phỉ (hẹ)

180. 音 ÂM yīn âm thanh, tiếng

181. 頁 (页) HIỆT yè đầu; trang giấy

182. 風 (凬-风) PHONG fēng gió

183. 飛 (飞) PHI fēi bay

184. 食( 飠-饣) THỰC shí ăn

185. 首 THỦ shǒu đầu

186. 香 HƯƠNG xiāng mùi hương,hương thơm

Đoán nghĩa của chữ: khi người học tiếng Trung biết bộ thủ thì một cách tương đối ta hoàn
toàn có thể đoán được chung chung nghĩa của từ đó, như thấy bộ “thủy” (水,氵) là biết
nghĩa sẽ liên quan đến sông nước ao hồ, bộ mộc (木) liên quan đến cây cối, bộ tâm (心,忄)
liên quan đến tình chí, cảm xúc của con người…
Mỗi bộ thủ đều có ý nghĩa của nó, tuy nhiên, hiện tại chúng ta đang học là tiếng Hán giản
thể, vậy nên ý nghĩa của các từ Hán đó không còn liên quan đến các chữ Hán giản thể là
mấy nữa. Nhưng bằng trí tưởng tượng của mình chúng ta hoàn toàn có thể biến 214 bộ thủ
tiếng Trung ấy thành các từ tiếng Trung. Ví dụ như chữ 铅[qiān] có nghĩa là chì (trong từ
bút chì), gồm có bộ kim, bộ khẩu, bộ kỷ(đọc là jǐ – đọc gần như chữ “chỉ” trong tiếng Việt)
vậy ta có thể nhớ là “Kim – Chỉ – khâu Mồm lại” thế là ra chữ铅 rồi ).
8/12
Bộ thủ 10 NÉT

187. 馬( 马) MÃ mǎ con ngựa

188. 骫 CỐT gǔ xương

189. 高 CAO gāo cao

190. 髟 BƯU, TIÊU biāo tóc dài; sam cỏ phủ mái nhà

191. 鬥 ĐẤU dòu chống nhau, chiến đấu

192. 鬯 SƯỞNG chàng rượu nếp; bao đựng cây cung

193. 鬲 CÁCH gé lì tên một con sông xưa, cái đỉnh

194. 鬼 QUỶ gǔi con quỷ

Bộ thủ 11 NÉT

195. 魚( 鱼) NGƯ yú con cá

196. 鳥 (鸟) ĐIỂU niǎo con chim

197. 鹵 LỖ lǔ đất mặn

198. 鹿 LỘC lù con hươu

199. 麥 (麦) MẠCH mò lúa mạch

200. 麻 MA má cây gai

Bộ thủ 12 NÉT

201. 黃 HOÀNG huáng màu vàng

202. 黍 THỬ shǔ lúa nếp

203. 黑 HẮC hēi màu đen

204. 黹 CHỈ zhǐ may áo, khâu vá

Bộ thủ 13 NÉT

205. 黽 MÃNH mǐn con ếch; cố gắng (mãnh miễn)

206. 鼎 ĐỈNH dǐng cái đỉnh

207. 鼓 CỔ gǔ cái trống

208. 鼠 THỬ shǔ con chuột

Bộ thủ 14 NÉT

209. 鼻 TỴ bí cái mũi

210. 齊 (斉-齐) TỀ qí ngang bằng, cùng nhau

9/12
Bộ thủ 15 NÉT

211. 齒 (歯 -齿) XỈ chǐ răng

Bộ thủ 16 NÉT

212. 龍 (龙) LONG lóng con rồng

213. 龜 (亀-龟) QUY guī con rùa

Bộ thủ 17 NÉT

214. 龠 DƯỢC yuè sáo 3 lỗ

Các chữ Hán có tần số sử dụng cao nhất thường thường thuộc 50 bộ thủ sau
* Theo thống kê của Đại học Yale (trong Dictionary of Spoken Chinese, 1966)

10/12
 1. 人 nhân (亻) – bộ 9 26. 目 mục – bộ 109
2. 刀 đao (刂) – bộ 18 27. 石 thạch – bộ 112

3. 力 lực – bộ 19 28. 禾 hoà – bộ 115

4. 口 khẩu – bộ 30 29. 竹 trúc – bộ 118

5. 囗 vi – bộ 31 30. 米 mễ – bộ 119

6. 土 thổ – bộ 32 31. 糸 mịch – bộ 120

7. 大 đại – bộ 37 32. 肉 nhục (月 ) – bộ 130

8. 女 nữ – bộ 38 33. 艸 thảo (艹) – bộ 140

9. 宀 miên – bộ 40 34. 虫 trùng – bộ 142

10. 山 sơn – bộ 46 35. 衣 y (衤) – bộ 145

11. 巾 cân – bộ 50 36. 言 ngôn – bộ 149

12. 广 nghiễm – bộ 53 37. 貝 bối – bộ 154

13. 彳 xích – bộ 60 38. 足 túc – bộ 157

14. 心 tâm (忄) – bộ 61 39. 車 xa – bộ 159

15. 手 thủ (扌) – bộ 64 40. 辶 sước – bộ 162

16. 攴 phộc (攵) – bộ 66 41. 邑 ấp阝+ (phải) – bộ 163

17. 日 nhật – bộ 72 42. 金 kim – bộ 167

18. 木 mộc – bộ 75 43. 門 môn – bộ 169

19. 水 thuỷ (氵) – bộ 85 44. 阜 phụ 阝- (trái) – bộ 170

20. 火 hoả (灬) – bộ 86 45. 雨 vũ – bộ 173

21. 牛 ngưu – bộ 93 46. 頁 hiệt – bộ 181

22. 犬 khuyển (犭) – bộ 94 47. 食 thực – bộ 184

23. 玉 ngọc – bộ 96 48. 馬 mã – bộ 187

24. 田 điền – bộ 102 49. 魚 ngư – bộ 195

25. 疒 nạch – bộ 104 50. 鳥 điểu – bộ 196

Trong quá trình học tiếng Trung, 214 bộ thủ đóng vai trò cự kì quan trọng bởi vậy người
học tiếng Trung nên đầu tư thời gian cũng như công sức để học bộ thủ tiếng Trung. Học
được bộ thủ tiếng Trung chắc chắn quá trình học tiếng Trung của người học tiếng Trung sẽ
đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều vì không chỉ học viết, học nhớ mà còn học phát âm
tiếng trung cơ bản nhất. Con đường chinh phục tiếng Trung sẽ trở nên thuận tiện hơn.

Nếu bạn đã học thuộc 214 bộ thủ thì nên tham khảo khóa học phương pháp học tiếng
Trung giao tiếp hiệu quả tại Trung tâm Chinese
Chúc các bạn học tốt tiếng Trung. Cám ơn các bạn đã ghé thăm website của chúng tôi

Nguồn: www.chinese.com.vn
Bản quyền thuộc về: Trung tâm tiếng Trung Chinese
Vui lòng không copy khi chưa được sự đồng ý của tác giả
11/12
12/12