CCNA NOTE

Chapter-18 IOS Licensing

ဒီသင္ခန္းစာမွာေတာ့ I OS License ေတြအေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေဆြးေႏြး ပါ့မယ္။

Cisco Router,switch ေတြ၀ယ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္၊ ကုိယ္သုံးမယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး၊ License ကို
ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ I P Base, I p service စသျဖင့္ေပါ့။

Router

အရင္တုန္းကေတာ့ Model တစ္ခုကို I OS I mage တစ္ခုျဖစ္ေနေတာ့ Model ကြသ

ဲ ာြ းတာနဲ႔ I OS Image
လည္းကြသ
ဲ ာြ းပါတယ္။ ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ-

အခုေတာ့ Cisco I OS I mage တစ္ခုတည္းမွာပဲ Feature ေတြစုေပါင္းၿပီးထည့္လိုက္ပါတယ္။ဒီလို

စုေပါင္းထားတဲ့အတြက္ customer ဘက္ကၾကည့္မယ္ဆုရ
ိ င္၊ ကုိယ္လိုခ်င္တ့ဲ License feature ကိုပဲ ေရြး
၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ မလိုတာကို မ၀ယ္ပဲ ခ်န္ထားႏိုင္ၿပီး၊ အကယ္၍ ေနာင္အခါ လိုအပ္ရင္ ထပ္၀ယ္ရပ
ုံ ဲ
ရွိပါတယ္။ Universal I mage ဟာ feature ေတြအားလုံးကို ေပါင္းထားတာျဖစ္ပါ တယ္။
ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ- Universal I OS image တစ္ခု ထဲမွာ ၊ I P Base ၊ Security ၊ Voice ၊ Data
အားလုံးထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။ Router ပါလာကတည္းက IP Base ကေတာ့ enable
လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ security feature စတာေတြကေတာ့ disable လုပ္ထားပါတယ္။ သုံးခ်င္ရင္
License Key ၀ယ္ၿပီး၊ enable လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္

Aung Naing Moe Page 356

 CCNA NOTE

ကြ်န္ေတာ္ အခုလုပ္ေနရတဲ့ Model ေတြကို အေျခခံၿပီး ေဆြးေႏြးပါ့မယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အခုတေလာ

ႀကဳံေနရတဲ့ Model ေတြကေတာ့ 1900, 2900, 3900 series ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို I ntegrated
Service Router Generation 2 (I SRG2) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီ Rouer ေတြအားလုံးမွာ Universal I OS
image ကို သုံးထားပါတယ္။ Default အေနနဲ႔ I P Base License ပဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ I OS I mage က
Universal Image ျဖစ္တ့အ
ဲ တြက္ Security , Voice , Data feature အားလုံး ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
ကိုယ္၀ယ္ထားတဲ့ License ေပၚမူတည္ၿပီး၊ သက္ဆိုင္ရာ Feature ေတြကိုပသ
ဲ ုံးလို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ - 1941 router တစ္လုံး၀ယ္တယ္ဆိုပါစို႔။ ဘာမွထူးထူးေထြေထြမေျပာရင္ေတာ့ I P Base ပဲ

ပါလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ security ကိုသုံးခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ၊ enable လုပ္လို႔ရမလား ? မရပါဘူး။ ဒါဆို Security
license key ၀ယ္ၿပီး I nstall လုပ္လိုက္တာနဲ႔ Security feature သုံးလို႔ရပါၿပီ။ I OS I mange ႀကီးေရာ
ထပ္ေျပာင္းဖို႔လိုသလား? မလိုပါဘူး I OS I mage ထဲမွာ feature ေတြအားလုံး ပါၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
သုံးခ်င္တ့ဲ License key ၀ယ္ၿပီး enable လုပ္ရုံပါပဲ။ သက္ဆိုင္ရာ License key မ၀ယ္ပဲန႔ေ
ဲ တာ့ disable ပဲ
ျဖစ္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ- Default ပါလာတဲ့ I P Base နဲ႔ သုံးေနရာကေန၊ security
feature သုံးခ်င္ေတာ့ Security License ထပ္၀ယ္ၿပီး၊ I nstall လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါဆို security feature
ကို enable လုပ္ၿပီး သုံးလို႔ရပါၿပီ။

Aung Naing Moe Page 357

 CCNA NOTE

ေအာက္ကပုံမွာ License package နဲ႔ ရတဲ့ Feature ေတြကိုျပထားပါတယ္။

Branch Office အတြက္ Router ေတြ၀ယ္တ့အ

ဲ ခါ လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး၊ ဘယ္ Router
ကို၀ယ္သင့္သလဲဆိုတာ စဥ္း စားလို႔ရေအာင္ ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ-

Aung Naing Moe Page 358

 CCNA NOTE

I OS Software Packaging ကို ေအာက္မွာၾကည့္ပါ-

Aung Naing Moe Page 359

 CCNA NOTE

Switch

ကြ်န္ေတာ္ အခုတစ္ေလာ သုံးျဖစ္ေနတဲ့ L3 switch ေတြကေတာ့ 3750 X , 3560 X ေတြျဖစ္ပါ တယ္။ L2

ကေတာ့ 2960 series ေတြျဖစ္ပါတယ္။ Switch ေတြ၀ယ္တ့အ
ဲ ခါမွာလည္း လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး
License ကို စဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Lanbase, I P Base, I P Service ေတြထက
ဲ ဘယ္ဟာသုံးမလဲ
ေရြးခ်ယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ရုံးက 3560x ကို License information ၾကည့္ထားတဲ့ပုံကိုေအာက္မွာ
ဥပမာအျဖစ္ၾကည့္ပါ-

Default အေနနဲ႔ Lanbase feature က ပါၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ I nter-VLAN Routing အတြက္

သုံးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ipbase feature ထပ္၀ယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ I nter-VLAN Routing
အတြက္လိုအပ္တ့ဲ L3 function ေတြ သုံးလို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ကပုံမွာ Lanbase က Default
ျဖစ္ၿပီး၊ I pbase နဲ႔ I pservices ကေတာ့ ရက္ေျခာက္ဆယ္ Evaluation အေနနဲ႔ သုံးလို႔ရပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ I pbase ကို enable လုပထ
္ ားတဲ့အတြက္ I ndex 2 က License State မွာ Active, I n Use
လို႔ျပေနတာျဖစ္ပါတယ္။ Feature သုံးခုလုံးေတာ့ တစ္ၿပိဳက္ နက္တည္း သုံးလို႔မရပါဘူး။ တစ္ႀကိမ္မွာ
တစ္ခုပဲ သုံးႏိုင္ပါတယ္။ ipservice ကို enable လုပ္ လိုက္ရင္ Lanbase နဲ႔ I pbase ကေပးတဲ့ function
ေတြပါ သုံးလို႔ရပါတယ္။ ဒုတိယ ipbase ကို enable လုပ္လိုက္ရင္ေတာ့ ipbase ကေပးတဲ့ function နဲ႔
lanbase ကေပးတဲ့ function ေတြကို သုံးလို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ lanbase ကို enable လုပ္ထားရင္ေတာ့
lanbase ကေပးတဲ့ feature သက္သက္ပဲ သုံလို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

L3 switch ေတြျဖစ္တ့ဲ 3560 နဲ႔ 3750 series ေတြမွာ support လုပ္တ့ဲ software feature set နဲ႔
လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေအာက္မွာ ၾကည့္ပါ။

Aung Naing Moe Page 360

 CCNA NOTE

Aung Naing Moe Page 361

 CCNA NOTE

အထက္မွာ ျပခဲ့တ့ဲ switch ေတြမွာ Cisco Universal I OS သုံးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ software feature
အားလုံးပါ၀င္ပါတယ္။ သုံးခ်င္တ့ဲ License file ကုိ၀ယ္ၿပီး I nstall လုပ္လိုက္တာနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ feature
ကို သုံးလို႔မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး၊ ဘယ္ License ကို ၀ယ္သင့္သလဲ
စဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ဗ်ာ Router ေတြ၀ယ္တ့အ

ဲ ခါ Default က I P Base ျဖစ္ပါတယ္။ Routing function တင္ မကပဲ၊
တျခား VOI P တို႔၊ I ps တို႔ စတာေတြ သုံးခ်င္ရင္ေတာ့ သုံးခ်င္တ့ဲ Feature အတြက္ License file ၀ယ္ၿပီး၊
activate လုပ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ switch ေတြ၀ယ္တ့အ
ဲ ခါမွာလည္း Lanbase, I pbase, I pservice
ဘယ္ဟာသုံးမလဲ စဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Aung Naing Moe Page 362

 CCNA NOTE

Software Activation Overview

License file ကို switch ရဲ႕ unique device identifier (UDI ) နဲ႔တၿဲြ ပီး ထိန္းထားပါတယ္။ ဥပမာ-
ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ-

Product I D(PI D) နဲ႔ Serial number ကုိသုံးၿပီး Device တစ္ခုန႔တ

ဲ စ္ခုမတူေအာင္ ခြျဲ ခားပါတယ္။ ဥပမာ-
Switch 1 အတြက္ သုံးရမယ့္ License file ကို တျခား switch 2 မွာ သုံးလို႔မရေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ Cisco
Router ၀ယ္ကတည္းက လိုအပ္တ့ဲ Feature ေတြမွာလိုက္ရင္ Cisco က တစ္ခါတည္း
ထည့္ေပးလိုက္မွာျဖစ္ၿပီး၊ customer အေနနဲ႔ ဘာမွ လုပ္စရာမလိုပါဘူး။ အကယ္၍ ၀ယ္ၿပီးလို႔၊
ကုိယ့္ဆီေရာက္မွ license key ထပ္၀ယ္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ၀ယ္လိုက္တ့ဲ License key ကို activate
လုပ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ 1941 တစ္လုံးကို I p base နဲ႔၀ယ္လိုက္တယ္။ ေနာက္မွ I Pbase security
feature ကိုသုံးခ်င္လို႔ License ထပ္၀ယ္တယ္ဆိုပါစို႔။ License file ကုိ activate လုပ္လိုက္မွ Security
feature ဟာ enable ျဖစ္သာြ းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ Cisco Router ေတြ၊ Switch ေတြမွာ
ရက္ေျခာက္ဆယ္သုံးလို႔ရတဲ့ Evaluation License ထည့္ေပးထားပါတယ္။ ဥပမာ- cisco 3560 x ကို
Lanbase နဲ႔၀ယ္ထားတယ္ဆိုပါစို႔။ I pbase နဲ႔ I pservice ကို evaluation အေနနဲ႔
္ရက္ေျခာက္ဆယ္သုံးလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွိသမွ် License ေတြကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း သုံးလို႔ေတာ့
မရပါဘူး။ တစ္ႀကိမ္မွာ တစ္ခုပသ
ဲ ုံးလို႔ရပါတယ္။ ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ။

Software activation လုပ္တ့အ

ဲ ခါမွာလည္း Cisco License Manager (CLM) ကိုသုံးၿပီးလုပ္ႏိုင္ သလို၊
Manual လည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ CLM ကိုေတာ့ သုံးမၾကည့္ဖူးပါဘူး၊ ကုမၸဏီႀကီးေတြမွာ ေတာ့
အသုံးမ်ားတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္အေတြ႔ႀကဳံရေတာ့ Manual ပဲ လုပ္ဖူးပါတယ္။

Aung Naing Moe Page 363

 CCNA NOTE

License file ၀ယ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ Tftp , Ftp, USB တစ္ခုခုထမ

ဲ ွာ ထားပါ။

၁.switch ထဲကို Login ၀င္ပါ။

၂.Tftp ထဲကေန License file ကို Flash ထဲကို copy ကူးပါ။

၃.lincense install ဆိုတ့ဲ command ကိုသုံးပါ။ License file က flash ထဲမွာ copy ကူးထား တယ္ဆိုပါစို႔။
ဒါဆိုရင္ file name ကို သိေအာင္ dir flash: command နဲ႔ၾကည့္ပါ။license file name မွန္ေအာင္ရုိက္ပါ။
ေအာက္ကဥပမာကိုၾကည့္ပါ-

Switch#license install flash:FDO1229V28R_ 20100704203238635.lic

၄. Reboot တစ္ေခါက္ခ်ေပးပါ။

၅.Global configuration mode ထဲကိုသာြ းၿပီး I nsall လုပ္လိုက္တ့ဲ feature ကို enable လုပ္ေပးပါ။
ဥပမာ ေအာက္ကပုံကိုၾကည့္ပါ-

အကယ္၍ ipbase ကုိ enable လုပ္မယ္ဆိုရင္-

Switch(config)#license boot level ipbase

လို႔ရိုက္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္လုပဖ
္ ူးတဲ့ အေတြ႔ႀကဳံကို ေဆြးေႏြးထားတာပါ။

အကယ္၍ License file ကို USB ထဲမွာ ထည့္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ USB ထဲမွာ အရင္ File name
ကိုစစ္ပါ။

Aung Naing Moe Page 364

 CCNA NOTE

Usbflash 0 ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ 1ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္ ပုံေသမမွတ္ပါနဲ႔။

အသုံးျပဳမ်ားမယ့္ command မ်ားကို ေအာက္မွာၾကည့္ပါ-

Licensing နဲ႔ပက္သက္လို႔ ဒီေလာက္ပါပဲ။

Aung Naing Moe Page 365