TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

MEVZUAT NEDİR ?

« Yürürlükteki hukuk kurallarının bütünüdür. »

Türk mevzuat sistemi yukarıdan aşağıya doğru; anayasa, kanun, KHK
(kanun hükmünde kararname)
tüzük, yönetmelik, tebliğlerden oluşur.
1

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Anayasa
Örgütlenmiş bir toplumda devletin yönetim biçimini belirten,
yasama, yürütme, yargılama erklerinin nasıl kullanılacağını gösteren,
yurttaşların hak ve ödevlerini, özgürlüklerini saptayan ve
düzenleyen, yasa sıralamasında en önde gelen yasa.
Üst basamakta yer alan normdan alır ve dolayısıyla ona uygun olmak zorundadır.
Örneğin; Kanun Anayasaya, yönetmelik kanuna aykırı olamaz.
2

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Kanun
Yasama organı (TBMM) tarafından belli usullere uyularak hazırlanan
ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak,
Resmi Gazete'de yayınlanmakla yürürlüğe giren yazılı hukuk
kurallarıdır.
Kanunlar geneldirler. Süreklidirler.
Anayasaya aykırı olamazlar, geriye doğru işlemezler. 3

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

KHK
(Kanun Hükmünde
Kararname)

Türkiye Büyük Millet Meclisinden veya doğrudan

Anayasadan aldığı bir yetkiye dayanarak
Bakanlar Kurulunun belli konuları düzenlemek için çıkarılan
hukuk kurallarıdır.
4

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Tüzük

Bir kanunun uygulanmasını göstermek üzere veya kanunun

emrettiği işleri belirtmek üzere Danıştay'ın incelenmesinden
geçirilerek Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
Kanuna dayanılmadan tüzük çıkarılamaz,
iptali için Danıştay'da iptal davası açılabilir. 5

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Yönetmelikler

Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerince,

kanun ve tüzüklerin
uygulanmasını sağlamak için çıkarılır.
6

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Tebliğ

Kanun kapsamında hukuk ile ilgili bildirme işlemlerinin tümüne tebliğ adı
verilir. Kanunların açıklanması, uygulanması konularında ilgili bakanlıklar
tarafından yapılan açıklamalardır.
Tebliğ yapıldıktan sonra ilgili kişinin
Durumdan haber olduğu varsayılmaktadır.
7

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Genelge

Yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasında yol göstermek, herhangi

bir konuda aydınlatmak,
dikkat çekmek üzere
ilgililere gönderilen yazı, tamim, sirküler.
8

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Yönerge

Herhangi bir konuda tutulacak yol için üst makamlardan alt

makamlara belli bir esasa dayanarak verilen buyruk, talimat, direktif.
Yönetmeliklerde değinilmeyen konulara açıklık getirmek
için düzenlenen
resmî belge. 9

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

Talimat

Görevin gerektirdiği türlü hizmetlerin başarıyla yürütülmesi

için kumandan, başkan veya daire başkanları tarafından
verilen,
o hizmetle ilgili sorumluluk,
düzen ve ilkeleri içine alan buyruklar. 10

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

İŞ KANUNU
4857
Amaç ve Kapsam
Madde 1

Bu Kanunun amacı
işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak
çalıştırılan işçilerin
çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin
hak ve sorumluluklarını düzenlemektir. 11

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

İŞ KANUNU
4857
Amaç ve kapsam
Madde 1
Bu Kanun, 4 üncü Maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu
işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine
faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler, 3 üncü maddedeki
bildirim gününe bakılmaksızın
bu Kanun hükümleri ile bağlı olurlar. 12

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

SOSYAL SİGORTALAR
VE
GENEL SAĞLIK
SİGORTASI KANUNU
5510

Amaç
MADDE 1

Bu Kanunun amacı, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası

bakımından kişileri güvence altına almak; bu sigortalardan yararlanacak
kişileri ve sağlanacak hakları, bu haklardan yararlanma şartları ile
finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek;
sosyal sigortaların ve genel sağlık sigortasının işleyişi ile
ilgili usûl ve esasları düzenlemektir. 13

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNU
6331

Amaç
MADDE 1

(1) Bu Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve

mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için
işveren ve çalışanların
görev, yetki, sorumluluk,
hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir. 14

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İşveren ile Çalışanların

Görev,Yetki ve
Yükümlülükleri
İşverenin Genel
Yükümlülüğü

İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 4
1- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu
çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü
tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin
sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. 15

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İşveren ile Çalışanların

Görev,Yetki ve
Yükümlülükleri
İşverenin Genel
Yükümlülüğü

İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 4

1- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü

olup bu çerçevede;

b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup

uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. 16

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

İşverenin
Genel Yükümlülüğü

MADDE 4

c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden
işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel
tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
17

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI

İşverenin
Genel Yükümlülüğü

MADDE 4

(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması,

işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri,
işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara
yansıtamaz 18

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışanların
Yükümlülükleri

MADDE 19

(1)Çalışanlar, iş
sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu
konudaki talimatları doğrultusunda,
kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen
diğer çalışanların
sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
19

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışanların
Yükümlülükleri

MADDE 19

(2) Çalışanların, işveren

tarafından verilen eğitim ve talimatlar
doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı
ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların
güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak,
keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. 20

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışanların
Yükümlülükleri

MADDE 19

b) Kendilerine
sağlanan kişisel koruyucu donanımı
doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve
güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve
koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde,
işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. 21

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışanların
Yükümlülükleri

MADDE 19

ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve

mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda,
işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren
ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
22

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışan Temsilcisi

MADDE 20

(1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını

göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla,
çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla,
aşağıda belirtilen sayılarda
çalışan temsilcisini görevlendirir 23

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışan Temsilcisi

MADDE 9

(1) Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma,

çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden
kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde
bulunma ve benzeri konularda
çalışanları temsil etmeye yetkilidir.
24

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 Genel Konular ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE SORUMLULUKLARI
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Çalışan Temsilcisi

MADDE 9
(2) Görevini yürütmesi nedeniyle,
çalışan temsilcisinin hakları kısıtlanamaz.
(3) Çalışan temsilcisi görevi gereği işverenin veya işyerinin mesleki
sırları ile gördüğü, öğrendiği hususları ve çalışanlara ait
özel bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür.
25

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ

İŞYERİ TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

Düzen Tertip
İşyerindeki her malzeme, araç- İhtiyaç duyulan ve duyulmayan
gereç, aparat, vb. şeyler konması malzemeleri birbirinden ayırma
gereken yere konmalıdır. ve gereksiz şeyleri ortadan
(sınıflandırarak düzene kaldırmaktır.
koymak) (gerekli-gereksiz ayrımı)
26

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ

27

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ

İŞYERİ
TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

Makinelerin, iş masaları ve ortamlarının, yolların, koridorların,

yemekhanenin, tuvaletlerin, kısaca işyerindeki tüm alanların tozdan,
kirden, kötü görünümden arındırılmasıdır.
Çok basit olarak, düzenli temizlenmeyen makinelerin daha fazla
problem çıkarır.
İşyerindeki problemlerin önemli çoğunluğu tertip, düzen ve temizlik
konularına uyulmamasından kaynaklanır. 28

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ

İŞYERİ TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

29

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ

İŞYERİ TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

30

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR
İş Hukukunun amacı,
İşverene bağlı olarak onun emrinde olan çalışanı korumaktır.
İş Hukukunun İlkesi,
Hukuk kurallarını çalışan yararına yorumlamaktır.
İşverenin,
işçiyi koruma (gözetme) borcu emredici hukuk kuralları ile
düzenlenmiştir. 31

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

Sosyal Güvenlik Kurumu

iş kazasına ve meslek hastalığına uğrayan çalışana
durumunun gerektirdiği,
sağlık yardımlarını
yapmakla yükümlüdür.
32

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR
Sosyal Güvenlik Kurumu;
İş Kazası ya da Meslek Hastalığı sonucunda zarar gören çalışana;
Her türlü sağlık yardımını yapar.
Geçici iş göremezlik ödeneklerini öder.
Çalışana ya da hak sahiplerine gelir bağlar.
SGK‘ ca bu harcamalar
Borçlar Yasası hükümlerine göre rücu edilir. 33

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesinden doğan

sorumluluklarını yerine getirmeyen İşveren / Vekilleri / 3.şahıslar hakkında;
İş sağlığı ve güvenliği kanununa göre; İdari Para Cezaları,
Sosyal güvenlik kanununa göre; Rücu Davaları,
Borçlar kanununa göre; Tazminat Davaları,
Türk ceza kanununa göre; Ceza Davaları,
açılabilir. 34

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

SORUMLULUK HUKUKU
SSK yardım ve ödenekleri,
Zarara uğrayan çalışan ve hak sahiplerinin gerçek zararlarını
karşılayamaz.
Manevi zararı karşılayamaz.
Sorumluluk hukukunun genel ilkesine göre; zarar görenin
zararlarının tümünün karşılanması gerekir. 35

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR
6098 Sayılı
BORÇLAR KANUNU DAVALAR
MADDE 49
Bireysel İş Hukuku (Özel Hukuk)
Kusurlu ve hukuka aykırı bir hükümlerine göre;
fiille başkasına zarar veren, Rücu Tazminat Davası
bu zararı gidermekle Manevi Tazminat Davası
yükümlüdür. Maddi Tazminat Davası
36

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

RÜCU (GERİ ALMA) TAZMİNATI MANEVİ TAZMİNAT

SGK rücu tazminat davasını, İş kazası ve meslek hastalığı
iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sonucu çalışanın yada ölümlü İş
çalışana yaptığı yardımlar, daha önce kazası ve meslek hastalığına
SGK tarafından karşılanmış olan uğrayan çalışanın ailesinin çektiği
zararlar kusurlu işverene veya üçüncü acı ve elem için hakim takdiri
kişilere ödettirilmesi amacıyla açılır. ile manevi tazminat tutarı
belirlenir ve işverene ödettirilir. 37

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

İŞ KAZASI VE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR
MADDİ TAZMİNAT
İş kazası ya da Meslek hastalığı
geçiren kimse, Maddi tazminat
iş göremezlik ölçüsünde
çalışmasının aksaması ve bu -İş Göremezlik Tazminatı
nedenle gördüğü zararı,
kendisini çalıştırandan talep -Destekten Yoksunluk Tazminatı
edebilir. 38

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

MADDİ TAZMİNAT
Sürekli ya da Geçici İş Göremezlik Ödeneği
İş kazası ya da Meslek Hastalığı sonucu, meslekte kazanma gücü kayıp oranı
% 10 ve daha fazla ise, SGK tarafından sigortalıya
sürekli iş göremezlik geliri
bağlanır.
İyileşmesi durumunda, çalışmadığı zaman boyunca geçici
iş göremezlik ödeneği bağlanır.
Tam iş göremezlik (%100) halinde;
Sürekli İş Göremezlik Geliri = Yıllık Kazanç x 70 / 100 39

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

MADDİ TAZMİNAT
Sürekli ya da Geçici İş Göremezlik Ödeneği Destekten Yoksunluk Tazminatı
İş kazası ya da Meslek Hatalığı İş kazası ya da Meslek hastalığı
nedeniyle iş görme gücünde sonucu ölen çalışanın
azalma olan veya iş göremez desteğinden yoksun kalan kişiler
duruma düşen çalışan, tarafından işveren aleyhine
iş göremezlik tazminat davası destekten yoksunluk tazminat
açabilir. davası açılabilir.
«Yargıtay kararlarına göre; Ölen ile destekten yoksun kalanlar arasında, miras ilişkisi ya da nafaka yükümlüğü bulunması şart değildir.
Ölen kişinin destek olduğu kişilere düzenli olarak yardımda bulunmuş olması yeterlidir.» 40

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

KAMU (CEZA) DAVALARI

Savcılık tarafından kişi sigortalı olsa da olmasa da işverene kusur

verilirse şirketin imza yetkilileri hakkında
Türk Ceza Kanunu madde 85’e göre
tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu
insan ölümüne sebebiyet verme
suçundan ötürü, 41

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

KAMU (CEZA) DAVALARI

Kişi yaralanmışsa bu defa tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan
yaralamaya sebebiyet verme suçundan ötürü
Türk Ceza Kanunu madde 89’a göre dava açılmaktadır.
« İş kazası sonucu ÖLÜM halinde dava kamu davası niteliğinde görüldüğünden
çalışanın ailesi şikâyetçi olmadığını bildirse dahi yargılama devam
etmektedir»
42

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

KAMU (CEZA) DAVALARI

TAKSİR
Türk Ceza Hukuku’nda iş kazalarıyla ilgili suçlar “taksirli suçlar”
olarak adlandırılmıştır.
Taksir, sözcüğü kusurda bulunma, kusurlu olma durumu
anlamındadır.
Bu tür suçlarda kasıt söz konusu değildir.
43

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

KAMU (CEZA) DAVALARI

Türk Ceza Kanunu
Madde 22
Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir
davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek
gerçekleştirilmesidir.
Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre
belirlenir
44

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDAN
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR

KAMU (CEZA) DAVALARI

BİLİNÇLİ TAKSİR
Türk Ceza Kanunu / Madde 22
Bilinçli Taksir, kişinin öngördüğü sonucu istememesine karşın, sonucun
meydana gelmesi hâlinde bilinçli taksir vardır;
bu hâlde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
Türk Ceza Kanunu Madde 85 Taksirle, bir insanın ölümüne neden olan kişi,
«üç yıldan altı yıla kadar» hapis cezası ile cezalandırılır.
45

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI

Genel Konular
a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,
b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,
c) İşyeri temizliği ve düzeni,
ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar

Gültekin Cangül
A Sınıf İş Güvenliği Uzmanı46