Univerzitet u Beogradu

Ekonomski fakultet
Predmet: Međunarodno privredno pravo
Prof.______________

Ugovor o franšizingu
(seminarski rad)
Beograd, 2009.
SADRŽAJ:

1. Uvod
2. Opšte karakteristike
3. Vrste ugovora o franšizingu
3.1. Robni franšizing (franšizing proizvoda)

3.2. Prometni (poslovni franšizing) odnosno franšizing usluga

3.3. Industrijski (proizvodni-tehnološki) franšizing
4. Obaveze ugovornih strana
4.1. Obaveze davaoca franšizinga
4.2. Obaveze primaoca franšizinga
5. Odnos sa pravom konkurencije

5.1. Franšizing i pravo konkurencije

6. Pravne osobine ugovora o franšizingu
7. Prestanak ugovora
8. Razgraničenje ugovora o franšizingu u odnosu na neke druge slične ugovore
8.1. Ugovor o koncesiji i ugovor o franšizingu
8.2. Ugovori o trgovačkom zastupanju i komisionu i ugovor o franšizingu
9. Primjer ugovora o franšizingu

10. Zaključak
11. Literatura

1
 1. Uvod
U literaturi preovladava shvatanje da posao franšizinga vodi porijeklo iz srednjeg vijeka, kao
oblik kraljevskih privilegija. Za opravdanost ovakvog stava nalazimo i u drugim izvorima gdje se
pod pojmom franšizinga podrazumijeva svaki poseban ustupak, poklon, učinjen od strane krune u
vezi sa slobodom ili dozvolom za vršenje prodaje ili radnje (market), održavanje sajmova ili vožnje
skele.Početak primjene posla franšizinga vezuje se za Englesku, na osnovu stečenih privilegija,
obavljana je djelatnost unutrašnjem a pomoć i u spoljnotrgovinskom prometu.Naročiti značaj u tom
periodu imaju tzv. privilegovane kompanije koje su djelatnost obavljale na osnovu privilegija
dobijenih od krune i u čijem su finansiranju imale učešća i suvereni pojedinih zemalja.U SAD,
ugovor o franšizingu se prvi put javlja u praksi javnih monopola, krajem 18-og vijeka koji se bavio
snadbijevanjem proizvoda robe široke poptrosnje. Javni monopoli osnivali su se radi prometa
određenih proizvoda i predstavljali su oblik posebnog oporezivanja.Prvo preduzeće koje ostvaruje
promet proizvoda na osnovu ugovora o franšizingu spominje se proizvođač šivećih mašina ''Singer
Company''. Ovaj proizvođač je svoju maloprodajnu mrežu,1863. godine upotpunio prodajnim
salonima na bazi franšizinga i ta godina se smatra godinom početka primjene ugovora o franšizingu
u poslovnoj praksi.
Razvoj savremenog ugovora o franšizingu vezuje se za kraj 19-og i početak 20-og vijeka.
Oblici savremenog ugovora o franšizingu zaključuju se u naftnoj industriji, automobilskoj industriji
i proizvodnji bezalkoholnih pića. Ovi tzv. tradicionalni oblici franšizinga predstavljaju osnovu za
dalji razvoj i primjenu franšizinga u poslovnoj praksi. Kao najznačajniji davaoci toga doba su
Standard Oil (naftna industrija), Ford (automobilska industrija) i Coca Cola (proizvodnja
bezalkoholnih pića). Tokom 50-ih godina ovog vijeka,karakterističan je razvoj tzv. franšizinga
novog tipa. Franšizing se primjenjuje u čitavom spektru različitih djelatnosti, a naročito u oblasti
ugostiteljstva, restorana brze hrane i hotelijerstva. Svakako najznačajniji predstavnik je Mc
Donald's koji danas posjeduje prodajnu mrežu od preko 13000 restorana širom svijeta.
Aktuelizacija ugovora o franšizingu u Evropi, naročito je izražena tokom 60-ih godina.
Franšizing postaje poznat, najpre, kroz poslovnu saradnju Evropskih privrednih subjekata sa
američkim firmama. Evropske privredne organizacije primjenjuju posao franšizinga, prvo u
unutrašnjem, a potom i u spoljnotrgovinskom prometu.Ugovor o franšizingu kao oblik poslovne
saradnje primjenjuje se u Velikoj Britaniji (Wimpy), Njemačkoj (OBI, Volkswagen), Francuskoj
(Novotel), Italiji (Benetton). Primjena ugovora o franšizingu u Evropi, prema nekim podacima,
bilježi značajan rast u pogledu obima prometa, kao i u broju učesnika u poslu. Sve je veći broj
davalaca franšizinga kao i privrednih organizacija koji dosadašnje načine poslovanja uređuju po
osnovu franšizinga.
Razvoj posla franšizinga i sve veći broj učesnika uslovio je potrebu stvaranja odgovarajućeg
franšizing udruženja. Tako je 1960. godine osnovano Međunarodno udruženje za franšizing (IFA-
International Franchise Assotiation), a 1972. godine Evropska franšizing federacija (EFF-
European Franchise Federation), sa nacionalnim udruženjima kao članovima.

2. Opšte karakteristike
Ugovor o franšizingu predstavlja novi pravni institut koji je tvorevina autonomnog poslovnog
prava. Budući neimenovani ugovor, to skoro nijedno nacionalno zakonodavstvo ni međunarodna
regulativa ne sadrži određenje ovog pravnog posla. Ekonomska i pravna literatura bavila se
pojmovnim određenjem ovog posla, i to na diferenciran način.
Poznati američki stručnjak za pravo franšizinga Harold Braun definiše ugovor o franšizingu
kao „usmeni ili pisani sporazum za određeno ili neodređeno vrijeme kojim jedno lice ustupa
drugom licencu da upotrebljava firmu, uslužni znak, ili drugo obilježje,i u okviru koga postoji
2
zajednički interes u plasiranju robe ili usluga na veliko, na malo, u zakup ili na drigi način po toj
licenci“. U našoj pravnoj teoriji smatra se da se klauzulom o ustupanju daje licenca za
iskorišćavanje know how-a, žigova, autorskih prava, a ponekad modela i uzoraka, dok su patenti
vrlo rijetko dio paketa,jer niski inventivni nivo u franšizing sistemima, po pravilu, onemogućava
patentiranje.

Sažeta definicija franšizinga data je u pravilima Međunarodnog udruženja za franšizing (IFA).

Prema ovoj definiciji franšizing je ''ugovorni odnos između davaoca i primaoca franšize u kojoj
davalac nudi ili se obavezuje da održi trajan interes poslovanju primaoca franšize u takvim
oblastima kao što su know-how i obučavanje dok se primalac obavezuje da posle pod zajedničkim
poslovnim imenom ili firmom, spoljnim izgledom ili postupkom koji pripada davaocu ili ga on
kontroliše, kao i da iz svojih izvora uloži osnovni investicioni kapital u poslovanju''.
Uz sva uvažavanja napora pravnih teoretičara i raznih asocijacija da što preciznije definišu
ovaj pravni posao, čini se da jedna presuda Francuskih sudova (Viši sud u Bressuireiz 1973. godine
i Cour de Paris iz 1978. godine) najbolje je obuhvatila sve elemente ovog ugovornog odosa i njihov
međusobni pravni odnos: franšizing se definiše kao „metod saradnje između dva ili više privrednih
preduzeća, davaoca franšizinga i primaoca franšizinga, kojem davalac franšizinga kao davalac
prava isključive upotrebe firme, žiga, oznake porijekla proizvoda, simbola i drugih neregistrovanih
znakova razlikovanja, proizvoda i usluga, kao i posebnog znanja i iskustva know-how-a, stavljen na
raspolaganje primaocu franšizinga pravo korišćenja, uz određenu naknadu ili ostvarivanje drugih
prednosti, skup proizvoda ili usluga, originalnih (vlastitih) ili sprecifikovanih, radi obaveznog ili
potpunog iskorišćavanja u skladu sa komercijalnim tehnikama koje davalac franšizinga isprobao i
koje povremeno obnavlja, na ekskluzivan način, da bi realizovao najbolji prodor (impakt) na
određenom tržištu i da bi dostigao određeni razvoj privredne djelatnosti preduzeća o kome je riječ.
„Ovaj ugovor može sadržati i komercijalnu, finansijsku ili industrijsku pomoć kako bi se omogućila
integracija u privrednu djelatnost davaoca franšizinga, a takođe i određenu kontrolu davaoca
franšizinga, budući da se primalac franšizinga uvodi u jednu originalnu tehniku i know-how koji
nije uobičajen, čime se omogućuje čuvanje imidža robnog ili uslužnog žiga koji se prodaje, razvija
klijentela uz manje troškove i veći rentabilitet za obje strane, koji zadržavaju potpunu pravnu
samostalnost .
Osobine ugovora: ugovor o franšizingu spada u neimenovane ugovore, formalne ugovore,
dvostrano obavezne i teretne ugovore, ugovore o stvarnim prestacijama, formularne ugovore,
komutativne ugovore, ugovore intuitu personae (fiducijarni odnos –odnos povjerenja, te otud za
prenos ugovora na treće lice od primaoca franšizinga je potrebna saglasnost davaoca franšizinga).

3. Vrste ugovora o franšizingu

U pravnoj teoriji i poslovnoj praksi sreću se razne klasifikacije ugovora o franšizingu, od koje
neke imaju manji značaj, a neke veći. Klasifikacije koje imaju manji pravni značaj jesu sledeće:
prvo „nepokretni i pokretni franšizing“, zavisno od toga da li je sjedište primaoca franšize čvrsto ili
pokretljivo. Drugo, operativni franšizing (koji ne omogućuje subfranšizing) i teritorijalni fransizing
(koji omogućuje primaocu franšize da na svojoj teritoriji angažuje novim ugovorom i treće lice).
Treće, „tradicioni franšizing novog tipa''. Najveći značaj ima podjela, koja se uostalom, i najviše
sreće u poslovnoj literaturi, na robni franšizing (franšizing proizvoda) i prometni (poslovni)
franšizing (franšizing usluga). Neki autori ovoj podjeli dodaju i proizvodni ili indistrijski
(tehnološki) franšizing.
3.1 Robni franšizing (franšizing proizvoda)
Robni franšizing (franšizing proizvoda) je takav franšizing kod kog proizvođac (davalac
franšizinga) ustupa izabranom trgovcu prava na isključivu prodaju određenog proizvoda ili grupe
3
proizvoda na tačno određenoj teritoriji radi prodaje krajnjem korisniku (kupcu). Prodaja krajnjem
korisniku ostvaruje se putem dva kupoprodajna ugovora, od kojih je jedan zaključen između
davaoca franšizinga i primaoca franšizinga, a drugi između primaoca franšizinga i kupca. Predmet
ovog ugovora nije samo predmet ustupanja prava isključive prodaje, nego i poslovnog znanja i
prodaje te robe, kao i ustupanja prava korišćenja poslovnog imena i žiga. Ipak, primalac franšizinga
je samostalan trgovac i prema trećim licima nastupa pod svojim sopstvenim imenom i u svoje ime i
za svoj račun.

3.2 Prometni (poslovni franšizing) odnosno franšizing usluga

Prometni (poslovni franšizing) odnosno franšizing usluga predstavlja takav franšizing kod kog
davalac franšizinga pruža primaocu franšizinga čitav niz (paket) usluga (ustupanje prava
iskorišćavanja poslovnog i tehničkog znanja određenog tipa usluge, kao i prava davanja usluga pod
trgovačkim imenom, žigom i drugim znakovima razlikovanja - spoljna oprema, recepti, oprema i
uređaji, dizajn, kao i ustupanje know-how-a,tehničkih unapređenja, izuma i drugih). Riječ je, pravno
posmatrano, o svojevrsnom licenciranju raznovrsnih predmeta licencnih ugovora, koji tek kad su
sjedinjeni i kad je izvršena njihova određena kombinacija, čine jednoobraznost i standardizovanost
opreme i usluge što upravo odlikuje ovu vrstu franšizinga. Ova vrsta franšizinga najčešća je u
oblasti hotelijerstva (Holiday Inn, Intercontinental, Hilton i drugi) i ugostiteljstva (McDonald's ,
Maxim, Moule a Gateay i drugi), kao i u mreži benzinskih stanica, perionica, hemijskog čišćenja,
trgovine automobilima i dr.
3.3 Industrijski (proizvodni-tehnološki) franšizing
Industrijski (proizvodni-tehnološki) franšizing je takav franšizing čiji predmet nije samo
prodaja određene robe, već i proizvodnja odnosno obavljanje nekih faza tehnoloških procesa
proizvodnje (uglavnom hrana i piće). Kod ovog franšizinga primalac franšizinga obavlja samo dio
tehnološkog procesa, jer bitne sastojke, kao što su razni začini, smjese i slično, zavisno od vrste
proizvoda, kupuju od davaoca franšizinga.Ovaj tip franšizinga ograničen je za sada na proizvodnju
bezalkoholnih pića (Coca Cola i drugi), pekarskih proizvoda, piva.

4. Obaveze ugovornih strana

4.1. Obaveze davaoca franšizinga
Davaoc franšizinga ima niz obaveza koje se detaljno ugovorom specifikuju. Prvo,ustupanje
prava isključive prodaje robe i vršenja usluge. Drugo, ustupanje prava upotrebe robnog i uslužnog
žiga (radi distinkcije proizvoda i usluga). Treće, ustupanje prava upotrebe poslovnog imena,
memoranduma i drugih poslovnih znakova (radi distinkcije kompanije). Četvrto, ustupanje know-
how (tehnički-tajni metodi proizvodnje, upotreba recepata, formula, specifikacije, postupka metoda
proizvodnje i poslovnih znanja u metodama pridobijanju potrošača, znanja u organizaciji plasmana i
prometa, kao i znanja u osnovama finansiranja i kalkulaciji). Peto, vršenje nadzora (a u funkciji
zaštite žiga goodwill-a, standarda, ponude robe i usluga). Šesto, pružanje niza dopunskih usluga u
cilju olakšanja i otpočinjanja vođenja poslova predviđenih ugovorom (pomoć u pronalaženju i
određenju sjedišta, obrazovanju primaoca franšize i njegovog osoblja, pomoć u upravljanju
kompanijom, reklama i propagandna kampanja, stavljanje na raspolaganje svih vrsta podataka na
tržištu).

4.2 Obaveze primaoca franšizinga

Budući da je ugovor o franšizingu dvostrana obaveza, to i primaoc franšizinga ima određene
ugovorne obaveze. Prvo,obaveze primjene u poslovanju svih uputstava i propisanih standarda
poslovanja (organizacija kompanije, prodaja i dr.) i tehnoloških postupaka u proizvodnji hrane, pića

4
i slično (unutrašnja jednoobraznost), kao i obaveze spoljnjeg uniformnog uređenja sjedišta odnosno
radnje (spoljna jednoobraznost). Drugo, obaveze nabavke robe od davaoca franšizinga i lica koje on
označi. Treće, obaveze određenog investiranja. Četvrto, obaveza čuvanja poslovne tajne (po pravilu
se poslovnom tajnom štiti know-how). Peto, obaveza plaćanja naknade.
Naknada se plaća paušalno (fee) ili kao franšizing nagrada (royalty). Paušalna naknada plaća
se, po pravilu, do trenutka sklapanja ugovora i pravno predstavlja tržišnu vrijednost prava
franšizinga, uključujući stvarne troškove usluga. Franšizing naknada plaća se u vrijeme trajanja
ugovora i predstavlja naknadu za korišćenje žiga poslovnog imena, kao i za usluge koje davaoc
franšizinga daje kontinuirano u različitim oblicima primaocu franšizinga. Ova naknada uobičajeno
se ugovara u određenom procentu i zavisi od obima ukupnog prometa (varijabilni dio) ili je dijelom
fiksna (naknada za ugovorene posebne usluge). Ako franšizing naknada nije ugovorena onda je ona
redovno uključena u cijenu proizvoda koji davalac franšizinga prodaje primaocu.
Pored paušalne i franšizing naknade, primalac franšizinga ima redovne i druge osnove
plaćanja davaocu: prvo, naknada kupovine robe od davaoca franšizinga (kupovna cijena), drugo,
plaćanje zakupnine, ako je davalac franšizinga dao u zakup (lizing) opremu i/ ili poslovne prostorije
primaocu franšizinga. Treće, otplata kreditnih rata, ako je primalac franšizinga korisnik kredita, od
davaoca franšizinga radi vlastitih investicionih ulaganja u vezi sa ugovorom o franšizingu.

5. Odnos sa pravom konkurencije

5.1 Franšizing i pravo konkurencije
U ugovorima o franšizingu često se sreću određene klauzule koje ograničavaju ili uskraćuju
slobodnu konkurenciju. Neke od tih klauzula sudska praksa razvijenih zemalja proglasila je već
apsolutno protivpravnim (per se illegality): sporazumi o cijenama, sporazumi o podjelama tržišta,
sporazumi o ograničavanju proizvodnje, kolektivni bojkot ili dogovorno odbijanje poslovanja.
Drugi, pak, klauzule smatraju ipak dozvoljenim bar na načelnom i principijelnom nivou. U ove
spadaju tzv.isključivi poslovi (obavezivanje kupca da neće prodavati robu izvan određenog
područja), ograničenje prema vrstama potrošača (obavezivanje kupca-primaoca franšize da neće
prodavati robu određenim vrstama potrošača) i takozvana vezana kupovina (uslov prodavca-
davaoca franšizinga da će prodavati određeni proizvod ili usluge ako kupac-primalac franšizinga
kupuje jedan ili više proizvoda ili usluga).

6. Pravne osobine ugovora o franšizingu

Problem se postavlja da li je franšizing ugovorni odnos ili neki drugi ,zbog velike
identifikacije ugovornih strana. Isti je razmatran kroz različite oblike privredne saradnje pravnih
subjekata, one mogu biti: horizontalni ili vertikalni i svojinski ili ugovorni. Po definiciji, koja
izražava i privredne potrebe ugovornih strana franšizing je vertikalni ugovorni oblik privredne
saradnje. Potrebe su: za davaoca franšizinga ,da ne investira koliko bi to bilo potrebno za svojinska
ulaganja. Za primaoca franšizinga, da bude samostalan u radu.

Ugovor o franšizingu je (zakonom) neimenovani ugovor odnosno samoregulativan je.

Zaključuju ga strane sa različitim ekonomskim moćima-davalac franšizinga je nadmoćna strana,
stoga on praktično reguliše ugovor i reguliše uslove zaključenja na koje primalac, uz pregovore,
samo pristaje odnosno pristupa. Ad hezionust , pristupnost je sledeća osobina ugovora o
franšizingu.
Zaštitu koju zakon o obligacionim odnosima (član 100,142,143,144) pruža pristupiocu kod
ugovora po pristupu, nije dovoljna da bi zaštitila primaoca franšizinga jer on znatno više ulaze nego
što je to obično kod athezionih ugovora. Po FTC pravilu (Federal Trade Comission rule), saveznom

5
zakonu SAD od 21. oktobra 1979. davaoc franšizinga je dužan da ispuni prospekt koji sadrži 20
osnovnih podataka o uspješnosti poslovanja uopšte i posebnom franšizingu sa pisanim dokazima.
Prospekt se registruje i deponuje kod nadležnog organa u koga pravo uvida imaju sva
zainteresovana lica. Bez prospekta ugovor o franšizingu je ništav pravni posao. Riječ je o
formalnom dokazu postojanja poslovnog ugleda, pa bi u našem sistemu važila obaveza davaoca
franšizinga da prije zaključenja ugovora pismeno dokaže da posjeduje poslovni ugled iz opštih
uslova ugovaranja. Materijalni dokaz postojanja poslovnog ugleda prebiva u vremenu trajanja
ugovora.
Ugovor o franšizingu je ugovor sa trajnim izvršenjem prestacije. Minimum trajanja ugovora
određuje se vremenom potrebnim za amortizaciju sredstava uloženih za osnivanje i početak rada
poslovne jedinice primaoca franšizinga. Na ovaj način poslovnu izgled je potpuno pokriven.
Pismena forma ugovora o franšizingu nužna je prvenstveno zbog značaja pravnog osnova
ugovora. Povlače je takođe i elementi ugovora o ustupanju know-how-a i ugovora o licenci, kao i
athezionost.
Kod ugovora o franšizingu donekle su različite pravne osobine odnosno obimi know-how-a i
prava industrijske svojine nego što je to uobičajeno u međunarodnom poslovnom prometu. Do
razlika dolazi usled toga što se navedena prava prenose kao djelovi poslovnog ugleda.
Grantna svojstva know-how-a i prava industrijske svojine su nužan uslov postojanja
poslovnog ugleda.U međunarodnom prometu garancije su imperativno propisane (član 71 stavka1.1
Zakona o spoljno trgovinskom poslovanju) a u unutrašnjem prometu važile bi shodno članu 699
Zakona o obligacionim odnosima. Takođe je nužno radi očuvanja poslovnog ugleda, da davalac
franšizinga stavi na raspolaganje primaocu i poboljšanja navedenih prava, što je obavezno označeno
u normi međunarodnog prava a u dispoziciji je ugovornih strana u unutrašnjem prometu( član 697
Zakonom o obligacionim odnosima).

Članom 72 stavka 1.2 Zakona o spoljno trgovinskom poslovanju određeno je da se ugovorom

o pribavljanju know-how-a i patenta (što važi i za druge licencne ugovore) ne može predvidjeti
ograničenje za sticaoca da samostalno odlučuje o nabavci i korišćenju sirovina, reprodukcionog
materijala ,rezervnog dijela i opreme. Mjesta primjene ove odredbe kod ugovora o franšizingu
jedino ima pod uslovom da su navedena ograničenja van granica očuvanja poslovnog ugleda
(shodno clanu 137 Zakona o zaštiti pronalazaka, tehničkih unapređenja i znakova razlikovanja), tj.
ukoliko je primalac u mogućnosti da isto ostvari kvalitativnu i kvantitavnu, uključujući i izgled, pod
povoljnijim uslovima od drugog lica a ne onoga po ugovoru, koji je najčešće davaoc franšizinga.
Tačka 4 prethodno citiranog člana i stava kom je propisano da se ugovoru o pribavljanju
know-how-a i patenta ne može predvidjeti zabrana da se know-how i patent koriste posle prestanka
ugovora, ne može se primjeniti na ugovor o franšizingu.
Know-how i prava industrijske svojine su dio poslovnog ugleda davaoca, pa je njihovo
korišćenje posle prestanka ugovora o franšizingu bilo korišćenje bez pravnog osnova korišćenja
nečeg tuđeg, akt nelojalne konkurencije, odnosno pravno ništavne radnje po ćlanu 52 Zakona o
obligacionim odnosima i člana 30 Zakona o trgovini.
Odvojeno od prava industrijske svojine, za ugovor o franšizingu od specifičnog je značaja
know-how.On čini tako važnu jednoobraznost ponude potpunom.
Know-how predstavlja posebno znanje, neku određenu radnju (tehnički know-how),ili
organizovanje samog izvođenja (poslovni know-how),u dijelu ili cijelom pregrađivanju
(reprodukciji). Ova definicija je u suštini saglasna sa definicijom datoj u članu 69 stavka 2 Zakona o

6
spoljno trgovinskom poslovanju, koja u ovom radu nije prihvaćena niti navedena zbog mnogih
protivrječnosti teksta, takođe se neće upotrebljavati prevod know-how-a, ni zakonski-znanje i
iskustvo, ni doslovni-znati kako, iz istog razloga zbog čega je zadržano ime ugovora o franšizingu a
ne njegov prevod.
Ono što know-how čini pravnom ustanovom je njegova posebnost, specifičnost, izvjesna
tajnost u odnosu na druga uobičajena znanja ili ona koja su zaštićena drugim pravnim ustanovama.
Posebnost je ono po čemu se know-how razlikuje od najbliže pravne ustanove tehničkog
unapređenja.
Davalac franšizinga ugovorom prenosi primaocu odgovarajući know-how, a ovaj se obavezuje
da know-how vrši na ugovoreni način i da ga čuva u tajnosti. Poslovni know-how ne smije da prelazi
granice očuvanja poslovnog ugleda.
Najzad, sa navedenim granicama, ugovorom o franšizingu ustupaju se odgovarajuća prava
industrijske svojine. To su redovno, znaci razlikovanja: robni ili uslužni žig, model i uzorak, ređe
patent, kod proizvodnog franšizinga,tehničko unapređenje je uglavnom pokriveno know-how-om.
Uz prava industrijske svojine ustupa se i pravo korišćenja poslovnog imena-firme davaoca
franšizinga.

7. Prestanak ugovora
Ugovor o franšizingu može prestati: istekom roka trajanja, sporazumnim raskidom, raskidom
jednostranom izjavom volje-otkazom i raskidom iz ugovorenih razloga. I kod prestanka ugovora
ispoljavaju se specifične okolnosti usled nejednakih ekonomskih moći ugovornih strana.
Prestanak ugovora istekom roka trajanja po redovnim pravilima moguć je samo kod
franšizinga zaključenog na duži rok od minimalnog, koji ne može biti kraći od jedne godine, zbog
minimuma važenja prenosa prava industrijske svojine (član 710 stavka 2 Zakona o obligacionom
odnosima). U okviru minimalnog roka riječ je o ništavosti ugovora, jer izostaje pravni osnov i
nužno slijedi nesrazmjera u davanjima ugovornih strana (član 52,139 Zakona o obligacionim
odnosima). Davalac je u ovom slučaju dužan da primaocu naknadi svu štetu.
Ugovor stranke mogu sporazumno raskinuti ukoliko se time ne vrijeđaju pravila prava
konkurencije. U opsegu sporazumijevanja i usaglašavanja ugovornih strana svoje mjesto nalazi
cesija prava i obaveza primaoca franšizinga. Pošto je ugovor o franšizingu ugovor s obzirom na
svojstva ugovornih strana jednostrana cesija nije moguća već samo uz saglasnost davaoca
franšizinga.
Razlozi za raskid ugovora o franšizingu jednostranom izjavom volje davaoca franšizinga se
izjednačuju za ugovor o franšizingu zaključenom za rok i za trajni franšizing, koje važe i za
neprodužavanje ugovora. U načelu redovan otkaz se može dati samo kod trajnog ugovora, u svako
doba samo ne u nevrijeme (član 58 Zakona o obligacionim odnosima). Ovako postavljena odredba
daje davaocu franšizinga široke mogućnosti zloupotrebe prava, da bi se ona spriječila, praksom su
tačno definisani razlozi koji čine nevrijeme. Ovi razlozi ujedno predstavljaju razloge otkaza
(vanrednog) ugovora o franšizingu na rok i razloge neprodužavanja ugovora.
Opšteprihvaćen razlog otkaza ugovora o franšizingu je povlačenje davaoca sa ugovorenog
područja (withdrawal marketing area). U slučaju da je povlačenje kod ugovora sa rokom, davalac
franšizinga je dužan da primaocu naknadi svu štetu, a ako je povlačenje kod trajnog ili
produžavajuceg ugovora onda mu duguje pravičnu naknadu. U oba slučaja davalac franšizinga ne
smije se baviti franšiziranom djelatnošću na ugovorenom području u dogledno vrijeme, obično 5
godina.
7
 Drugi opšteprihvaćen i zakonski razlog i otkaz ugovora zbog promjenjenih okolnosti (član
133 Zakona o obligacionim odnosima). To su okolnosti koje otežavaju ispunjenje obaveze jedne
ugovorne strane, ili ako se zbog njih ne može ostvariti svrha ugovora, a u jednom i drugom slučaju
u toj mjeri gdje je očigledno da ugovor više ne odgovara očekivanjima ugovornih strana, da bi po
opštem mišljenju bilo nepravedno održati ga na snazi takav kakav je. Ukoliko bi promijenjene
okolnosti bile na strani davaoca franšizinga onda bi on sa otkazom ugovora dugovao pravičnu
naknadu, koja će zasigurno biti znatno veća nego u obrnutom slučaju. Ugovor može ostati na snazi
ako se pravično izmjeni.
U treću grupu razloga, ozbiljnih razloga (goodcause), usled kojih davalac franšizinga može
dati otkaz primaocu uvršćena su sledeća ponašanja primaoca: 1) neispunjenje bitnih obaveza
ugovora, 2) neažurnost, 3) svojevoljno napuštanje poslovanja, 4) umanjenje privredne vrijednosti
prenijetih prava industrijske svojine, 5) osuđujuća krivična presuda, 6) nelikvidnost, 7) stečaj, 8)
gubitak poslovne jedinice, 9) izostanka posluživanja ugovorenog područja, 10) maliciozno
ponašanje prema potrošačima. U navedenim slučajevima na primaocu franšizinga bi stajala obaveza
pravične naknade davaocu, koju bi ugovorne strane same odredile ili bi se utvrdile u sudskom
postupku.
Da bi otkaz bio valjan on mora biti dat u pisanoj formi, mora biti obrazložen i u njemu se
mora navesti i otkazni rok. Otkazni rok se uglavnom predviđa ugovorom zbog eventualnih povreda
prava konkurencije, ne bi trebao da bude kraći od 6 mjeseci. U svakom slučaju ugovorne stranke ga
ne mogu odrediti u kraćem trajanju od mjesec dana ako je ugovor trajao godinu dana, ako je ugovor
trajao 3 godine on ne može biti kraći od dva mjeseca, shodno odredbama o trgovinskom zastupanju
(član 810 stav 2 i 3 Zakona o obligacionim odnosima).
Ako ugovorom otkazni rok nije predviđen onda iznosi pomenutih 6 mjeseci po pravilima za
prestanak prenosa prava industrijske svojine (član 710 stavka 2 Zakona o obligacionim odnosima).
Izuzetno davalac franšizinga može dati otkaz bez ostavljanja otkaznog roka bez ozbiljnih uzroka
(član 811 stavka 1 Zakona o obligacionim odnosima), i opet strogo određenom praksom franšizing
poslovanja kao: 1) zaštita od opasnosti za zdravlje i sigurnost izazvana radnjama primaoca
franšizinga, 2) nelikvidnost ili stečaj, 3) samovoljno napuštanje poslovanja, 4)osuđujuća krivična
presuda za primaoca franšizinga u vezi obavljanja franšizirane djelatnosti, 5) falsifikovanje
izvještaja o poslovanju, 6) gubitak poslovne jedinice.
Poslednji način prestanka ugovora o franšizingu je iz razloga utvrđenih ugovorom. To su
najčešće već nabrojani razlozi, mogu biti i drugi ali ne smiju biti, kao i sva materija prestanka
ugovora, u suprotnosti sa pravom konkurencije i dobrim poslovnim običajima.
Glavne posledice prestanka ugovora o franšizingu su obaveze u vezi naknade štete, što je
postupno izloženo. Ugovorne strane mogu ugovoriti obavezu davaoca franšizinga da po prestanku
ugovara otkupi sredstva za proizvodnju od primaoca franšizinga po tržišnoj vrijednosti, pa bi
naknada stvarne štete bila umanjena za tu vrijednost. Prestankom ugovora o franšizingu primalac
gubi sva prava iskorišćavanja know-how-a i prava industrijske svojine ustupljenih ugovorom, te bi u
ovom kontekstu važila klauzula kojom se primaocu franšizinga zabranjuje bavljenje istom ili
sličnom djelatnošću na ugovorenom području i u ugovorenom roku, obično 2 godine.

8. Razgraničenje ugovora o franšizingu u odnosu na neke druge slične ugovore

Potrebno je da se ovaj ugovor razgraniči u odnosu na neke slične tipove ugovora. Treba
utvrditi karakteristične crte po kojima se ovaj ugovor odvaja o njemu sličnih, kako bi se u svakom
pojedinačnom slučaju moglo decidirano reći da li je neki ugovor-ugovor o franšizingu ili to nije. U
privrednoj praksi se javlja čitav niz ekonomskih pojava koje na prvi pogled mogu biti kvalifikovane
kao franšizing i djelimično čak i nose to ime. Mnoge od klauzula koje se javljaju u ugovorima o
8
franšizingu mogu se naći u drugim ugovorima. Ove zajedničke klauzule navele su pojedine autore,
da određene slučajeve ugovora kvalifikuju kao neprave ili kvazi sisteme franšizinga. Sa druge
strane svi ti drugi ugovori sadrže, bilo po svom nastanku, bilo po svom uobličavanju i pravnoj
prirodi, izvjesne razlike u odnosu na pravi franšizing. U daljem toku izlaganja biće riječi o nekim
tipovima ugovora koji se graniče sa ugovorom o franšizingu i o obilježjima koji ih odvajaju od
naših ugovora.
8.1 Ugovor o koncesiji i ugovor o franšizingu
Mnoga razmatranja o pravnom položaju primaoca franšize navode na zaključak da on ima pri
robnom franšizingu položaj i funciju koncesionara (ugovornog trgovca).To dalje vodi konačnom
zaključku da mreža koncesionara naročito one u trgovini automobilima predstavlja u pravnom
pogledu sistem franšizinga.
Zajedničko u ovim ugovorima i ugovor o franšizingu je samostalnost koncesionara odnosno
primaoca franšizinga. I jedan i drugi posluju u svoje ime i za svoj račun. Svaki od njih posluje po
pravilu, svojim kapitalom i u svojim poslovnim postorijama. Mada su ove zajedničke crte veoma
značajne između ugovora o koncesiji i ugovora o franšizingu postoje i bitne razlike. Prije svega
razlike se odnose na određivanje naknade koja se ima platiti proizvođaču odnosno davaocu franšize.
Naknadu koju dobija proizvođač odnosno trgovac na veliko pri ugovoru o koncesiji uključeno je u
nabavnu cijenu koju koncesionar plaća. Naprotiv, pri ugovoru o franšizingu naknada se najčešće ne
plaća indirektno, preko nabavne cijene, nego na direktan način u obliku jednostruke ili tekuće
naknade. Dalja razlika između ova dva tipa ugovora izražava se i u načinu istupanja koncesionara,
odnosno primaoca franšize. Koncesionar ističe pri svom poslovanju i privrednoj propagandi pored
znakova i simbola proizvođača i svoju vlastitu firmu. Dok koncesionar na taj način ostaje sam u
prvom planu pojavljuje se naprotiv, pri franšizingu ime i firma primaoca franšize (ako se uopste
pojavljuje) samo u formi koja je potrebna iz statusno- pravnih razloga na poslovnim prostorijama,
doduše „jasno čitljiva“, ali vrlo malim slovima. Najzad uključivanje u sistem franšizinga stvara za
primaoca franšize položaj koji sadrži mnogo veći stepen subordiniranja nego li što je to slučaj kod
koncesionara. To se izražava u čitavom nizu obaveza primaoca kao što su obaveze istupanja pod
jedinstvenim znacima i žigovima, uz jedinstven sistem plasmana i pridobijanja kljijentele, obaveza
podvrgavanja kontroli, obaveza jedinstvenog uređivanja prostorija, obaveza jednoobraznog vođenja
knjigovodstva...
S obzirom na raznovrsnost oblika ugovora o franšizingu ove njegove karakteristične crte ne
dolaze uvijek do izražaja, što otežava razgraničenje pojedinih oblika u odnosu na ugovor o
koncesiji, naročito zbog toga što primaoc franšize može uživati manji ili veći stepen samostalnosti u
odnosu na davaoca pa se prema tome pojedini oblici približavaju ugovoru o koncesiji. Veoma će
često razlikovanje ta dva ugovora biti više rezultat ocjenjivanja mjere samostalnosti koncesionara
odnosno primaoca franšize nego kvalitativnih razlika.

8.2 Ugovori o trgovačkom zastupanju i komisionu i ugovor o franšizingu

Izmedju ugovora o frašsizingu i ugovora o trgovinskom zastupanju, odnosno ugovora o
komisionu, postoji značajna slicnost koja se sastoji u tome da pri svim ovim ugovorima postoji
težnja ka zajedničkom radu na ugovornoj osnovi. Motivi komitenta, odnosno davaoca franšize su
isti: oni žele da putem ugovora o trgovinskom zastupanju odnosno ugovora o komisionu isto kao i
putem ugovora o franšizingu postignu dalji plasman robe odnosno usluga. Međutim, ostvarenje ovih
ciljeva postiže se na različite načine, prema tome da li se radi o ugovoru o trgovinskom zastupanju,
odnosno komisionu, odnosno ugovor o franšizingu. Trgovinski zastupnici, odnosno komisionari
ostvarujju taj cilj zaključujući ugovore sa trećim licem za račun komitenta, dok primalac franšize
prodaje robu za svoje ime i za svoj račun. Razlike se izražavaju i u preuzetim funkcijama i rizicima
dok trgovački zastupnik u najboljem slučaju mora da snosi samo rizik koji se sastoji u tome da mu
9
se mogu smanjiti primanja provizije, primalac franšize snosi veći rizik. Davalac franšize ne ulazi ni
u kakve obaveze prema trećim licima i ne snosi nikakvu odgovornost prema njima, što samo po
sebi ukazuje na obim rizika koji primalac franšize snosi i koji po pravilu ne pogađa trgovinskog
zastupnika.
Ipak, javljaju se i kod ugovora o franšizingu i kod ugovora o trgovinskom zastupništvu ,
odnosno komisionu slične klauzule. To su prije svega one klauzule koje se odnose na zaštitu
interesa komitenta, odnosno davaoca franšize. Te zajedničke odredbe mogu izazvati određene
teškoće u razlikovanju ovih tipova ugovora. Tako se na primjer različito kvalifikuju u SAD i
Njemačkoj ugovori o prodaji benzina, kojima se ustanovljava mreža benzinskih stanica. U SAD-u
se ovi ugovori smatraju ugovorima o franšizingu, što znači da se držalac benzinske stanice smatra
samostalnim trgovcem. Naprotiv, u Njemačkoj se držalac benzinske stanice smatra trgovačkim
zastupnikom i nije dužan da prilikom zaključenja ugovora plati bilo kakvu jednostranu naknadu
svom ugovornom partneru.

9. Primjer ugovora o franšizingu

UGOVOR O FRANŠIZINGU
Zaključen dana ______________ između:
1. PC Centar d.o.o. , ul. Vukice Mitrović 17, 11000 Beograd , koga zastupa direktor
Slobodan Manasijević, kao davalac franšizinga ( u daljem tekstu: DAVALAC FRANŠIZINGA ).
i
2. ________________ , ul. ______________________________ , koga zastupa direktor
________________, kao primalac franšizinga ( u daljem tekstu: PRIMALAC FRANŠIZINGA).
Mat.br._____________, Šif.del. __________, PIB: ____________, Žiro račun:
________________________
Zajednički naziv je UGOVORNE STRANE.

Član 1.
DAVALAC FRANŠIZINGA ustupa PRIMAOCU FRANŠIZINGA pravo prodaje računara i
računarske robe-opreme marki: Centra, Microstar, Thermaltake, Altec Lansing, Canon, Mustek,
Sweex, Cooler Master, CTX, Frontier, Gainward, InnoVision, Micronet, Teac, US Blaster,
Powercom i drugih marki iz njegovog proizvodnog i prodajnog programa-asortimana uz ustupanje
prava korišćenja zaštićenog naziva-trgovačkog imena (PC Centar), reputacije i znaka firme. Ovim
Ugovorom DAVALAC FRANŠIZINGA istovremeno ovlašćuje PRIMAOCA FRANŠIZINGA, da
od njega kupuje navedenu robu pod specijalnim uslovima i da je prodaje trećim licima- krajnjim
kupcima, u svojim maloprodajnim objektima, na teritoriji Republike Srbije.

Član 2.
PRIMALAC FRANŠIZINGA se obavezuje, da će robu navedenu u članu 1. ovog ugovora,
plaćati avansno ili najkasnije u roku od 15 (slovima: petnaest) dana, računajući od dana otpreme
robe,ako za to postoje uslovi (postojanje racuna koji je aktivan minimum 2 god i odgovarajuci
zvanicni bonitet) i ako se tako definise dodatnim ugovorom. PRIMALAC FRANŠIZINGA se
istovremeno obavezuje da, kao sredstvo obezbeđenja za slučaj odloženog plaćanja, ispostavi
DAVAOCU FRANŠISINGA adekvatnu garanciju. Moguća sredstva garancije (pojedinacno ili u
kombinaciji dve ili više):

10
 - neopozivo ovlašćenje za prenos sredstava sa svog tekućeg računa na tekući račun
DAVAOCA
FRANŠIZINGA.
- menica PRIMAOCA FRANŠIZINGA
- hipoteka na nepokretnost

- sudski overen zalog na pokretnu imovinu

Navedenim garancijama PRIMALAC FRNŠIZINGA pokriva iznos preuzete robe uvećan za
20% do 40% u zavisnosti od procene garancije, koju dostavi.
Za procenu ponuđenih garancija PRIMALAC FRNŠIZIGA će DAVAOCU FRANŠIZINGA
dostaviti i sledeću dokumentaciju:
- Rešenje o registraciji preduzeća-radnje sa svim prilozima
- Potvrda trgovinskog suda da nije pokrenut stečaj ni likvidacija ( samo za preduzeća )
- Uverenje uprave prihoda o izmirenim dospelim obaveza

- Rešenje za PIB broj

- Karton deponovanih potpisa za svaku banku gde poseduje trekući račun
- Poslednji izvod za svaku banku gde poseduje tekući račun
- Bilanse stanja i uspeha za 2002. i 2003. godinu
- Podatke o bonitetu
- Popunjen upitnik DAVAOCA FRANŠIZINGA
DAVALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da vrši reklamiranje u medijima ovog vida prodaje
iz člana 1. ovog ugovora i svih maloprodajnih objekata PRIMAOCA FRANŠIZINGA u kome se
vrši ovaj vid prodaje.

Član 3.
PRIMALAC FRANŠIZINGA ovim Ugovorom stiče pravo da na svoje maloprodajne objekte
istakne zaštitni znak firme DAVAOCA FRANŠIZINGA i naziv-trgovačko ime (PC Centar)
.DAVALAC FRANŠIZINGA ima pravo da traži (ispostavi račun) a PRIMALAC FRANŠIZINGA
obavezu da da odnosno plati materijalnu-novčanu naknadu za slučaj da PRIMALAC
FRANŠIZINGA protivno ovom Ugovoru i bez saglasnosti DAVAOCA FRANŠIZINGA
tj.neovlašćeno koristi znak i naziv iz stava 1. ovog člana. U slučaju raskida ovog Ugovora
PRIMALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da će sa tim danom prestati da koristi pravo iz stava 1.
ovog člana, u protivnom primeniće se odredbe stava 2. ovog člana. PRIMALAC FRANŠIZINGA
takodje, ovim Ugovorom stiče pravo i obavezu da na izlog ili druga vidna mesta u maloprodajnom
objektu istakne nalepnice, zastave i sl. sa markama predmeta franšizinga, a koje kao unificirane za
sve PRIMAOCE FRANŠIZINGA preporuči DAVALAC FRANŠIZINGA.

Član 4.

11
 DAVALAC FRANŠIZINGA će prilikom čina zaključenja ugovora izdati originalne
Sertifikate svakom PRIMAOCU FRANŠIZINGA, koje ovaj mora vidno istaknuti u svojim
maloprodajnim objektima u kojima će vršiti prodaju predmeta franšizinga.

Član 5
PRIMALAC FRANŠIZINGA je još obavezan da obezbedi sledeće :
- prodajni prostor i inventar
- obučene prodavce (radnu snagu) shodno potrebama prodaje
- da obezbedi prikladnu odeću za prodavce
- da trajno čuva kao poslovnu tajnu one podatke koje mu je davaoc franšizinga
označio kao poverljive
- da posluje pod specijalnim nazivom PC Centar i znakom davaoca franšizinga u
prodavnicama koje rade na prodaji predmeta franšizinga
- da naziv i znak davaoca franšizninga istakne kao osvetljenu reklamnu tablu za čiji
izgled, veličinu, materijal i dr. idejno rešenje daje davaoc franšizinga svakom primaocu
frašizinga. Preporuku za preduzeće koja će vršiti izradu osvetljenih reklamnih tabli daje
takođe davalac franšizinga, ali njenu izradu primaoc franšizinga može svemu identično
idejnom rešenju davaoca franšizniga poveriti i nekom drugom preduzeću, zanatskoj radnji i
sl.
- da organizuje fizičko postavljanje po preporuci davaoca franšizinga, dobijanje
saglasnosti od nadležnih opštinskih organa za postavljanje i održavanje prosvetljenih
reklamnih tabli koje predstavljaju obeležje pripadnosti sistemu davaoca frašizinga
- da poslovanje u svojoj maloprodaji-radnji organizuje i vodi u svemu prema važećim
zakonskim propisima i u slučaju eventualnih propusta u radu sam snosi odgovornost pred
eksternim organima
- da vidno istakne u svojim maloprodajnim objektima u kojima prodaje predmet
franšizniga Sertifikat dobijen od davaoca franšizinga
- osiguranje robe u maloprodajnom objektu vrši primaoc franšizinga-trgovac
- da nadoknađuje sve materijalne troškove vezane za rad i poslovanje svojih
maloprodajnih objekata-radnji
- da se poštuje preporučena cena, ako to odredi davalac franšizinga
- da koriste u svom poslovanju poslovnu aplikaciju Pantheon čiji je autor preduzeće
DataLab Belgrade d.o.o. ( u roku od 12 meseci od potpisivanja ovog ugovora)

Član 6.
PRIMALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da neće u svojim maloprodajnim objektima
prodavati istovrsnu robu (robu iste vrste), nabavljenu od drugih svojih dobavljača, već da će vršiti
prodaju isključivo robe, kupljene od DAVAOCA FRANŠIZINGA, odnosno da će vrstu robe
navedenu u članu 1. ovog Ugovora isključivo nabavljati od DAVAOCA FRANŠINZINGA.

Član 7.
Osnovni dokument za obračun cena je cenovnik DAVAOCA FRANŠIZINGA .

Član 8.
DAVALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da PRIMAOCA FRANŠIZINGA kao člana svog
sistema snadbeva pod uslovima koji su partnerski. Najmanje tromesečno vrši se analiza realizacije
ovog Ugovora koji se odnosi na realizaciju prometa robe i obim snadbevanja i predlažu se mere za
poboljšanje saradnje.
12
 Član 9.
PRIMALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da će izvršiti plaćanje robe iz člana 1. ovog
Ugovora avansno ili po tako ispostavljenoj profakturi sa naznakom da to može učiniti najkasnije u
roku od 15 (slovima: petnaest) dana, računajući od dana njenog preuzimanja. Za neblagovremeno
plaćanje obračunava se zakonska zatezna kamata.

Član 10.
UGOVORNE STRANE su se sporazumele da će PRIMALAC FRANŠIZINGA , prilikom
potpisivanja ovog ugovora, kao garanciju za pruzetu robu na odloženo plaćanje ispostaviti
DAVAOCU FRANŠIZINGA sledeća sredstva obezbeđenja:
___________________________________________________________
PRIMALAC FRANŠIZNIGA se obavezuje da prilikom potpisivanja ovog Ugovora dostavi
svoju kompletnu registraciju kao pravnog lica sa svim prilozima i Ugovor sa poslovnom bankom o
vodjenju tekućeg računa sa kartonom depo potpisa. Istovremeno PRIMALAC FRANŠIZINGA se
obavezuje da ukoliko izvrši oficijelnu promenu nekog od ovih dokumenata neodložno novi
dokument sa sadržanom izmenom dostavi DAVAOCU FRANŠIZINGA. Istovremeno sa
potpisivanjem ovog Ugovora PRIMALAC FRANŠIZNIGA ovlašćuje DAVAOCA
FRANŠIZINGA da u slučajevima preciziranim ovim Ugovorom realizuje garancije plaćanja
navedene u stavu 1. ovog člana na način kako to pozitivne zakonske norme propisuju.

Član 11.
Ukoliko PRIMAOC FRANŠIZNINGA svoju obavezu plaćanja iz čl.7-9, ovog ugovora, ne
izvršava kako je predviđeno istim, Ugovor će se smatrati raskunitim, a DAVAOC FRANŠIZINGA
može realizovati naplatu po primljenim garancijama izdatim kao sredstvo obezbeđenja. (predviđeno
čl.10 ovog Ugovora). Za neblagovremeno plaćanje obračunava se zakonska zatezna kamata.
Član 12.
UGOVORNE STRANE su saglasne da će PRIMALAC FRANŠIZINGA platiti DAVAOCU
FRANŠIZINGA novčani iznos u visini dinarske protivvrednosti 1000 EUR (slovima: Hiljadu eura)
po zvaničnom kursu na dan isplate, kao ugovornu kaznu ako ne ispuni neku od svojih nenovčanih
obaveza iz čl.5 i čl.6 ovog Ugovora a koje su taksativno navedene u ovom članu:
- ako ne obezbedi prodajni prostor i inventar (iz čl.5. ovog Ugovora)
- ako poslovanje u svojoj maloprodajnoj radnji ne organizuje i ne vodi u svemu prema
važećim zakonskim propisima (iz čl.5 ovog Ugovora)
- ako ne čuva trajno kao poslovnu tajnu one podatke koje mu je davalac franšizinga
označio kao poverljive (iz čl.5 ovog Ugovora)
- ako ne poštuje preporučenu cenu ako je to odredio davalac franšizinga
- ako u svemu ne ispoštuje čl.6 ovog Ugovora.

Član 13.
Isporuka robe-opreme će se vršiti fco. Magacin PRIMAOCA FRANŠIZINGA. Rokovi
isporuke će biti određeni za svaki slučaj posebno i precizirani u profakturi-ponudi.
Kvalitativni i kvantitativni prijem-pregled vrši se prilikom prijema robe. Sva odstupanja robe
u odnosu na količine i kvalitet se odmah zapisnički konstatuju a naknadne reklamacije osim kada se
radi o skrivenim manama robe se ne priznaju. Nakon kvalitativnog i kvantitativnog prijema robe svi
rizici vezani za robu-predmet franšizinga prelaze na PRIMAOCA FRANŠIZINGA
13
 Član 14.
Garantni rok se utvrđuje u zavisnosti od proizvođačke specifikacije pojedinačnog ino
partnera-dobavljača. Garancija se prenosi od ino partnera-dobavljača preko DAVAOCA
FRANŠIZINGA na PRIMAOCA FRANŠIZINGA. Garantni list sa uslovima garancije i garantnim
rokom popunjava i izdaje DAVALAC FRANŠIZINGA prilikom izdavanja robe.

Član 15.
Servis u garantnom roku se ostvaruje u servisu DAVAOCA FRANŠIZINGA, ili u nekom od
servisa koji je ovlašćen od strane ino partnera davaoca franšizinga odn. njegovog dobavljača, za
servisiranje opreme u garantnom roku.

Član 16.
DAVALAC FRANŠIZINGA se obavezuje da će njegovi menadžeri u okviru svog redovnog
radnog vremena pružati besplatnu tehničku i trgovačku podršku PRIMAOCU FRANŠIZINGA u
smislu davanja podataka o svim karakteristikama robe odn. opreme, koja čini predmet ovog
Ugovora i u smislu organizovanja prezentacija, predavanja, seminara i dr. na koje će pozivati
PRIMAOCA FRANŠIZINGA, tačnije njegove zaposlene u maloprodajnim objektima.

Član 17.
Ugovor se zaključuje sa rokom važnosti do kraja kalendarske godine u kojoj je potpisan , a
stupa na snagu sa datumom potpisivanja od strane ovlašćenih zastupnika obe Ugovorne strane.

Član 18.
DAVALAC FRANŠIZINGA i PRIMALAC FRANŠIZINGA mogu pismenim putem,
jednostrano raskinuti Ugovor u bilo kom trenutku pre ugovorenog roka kada utvrde da druga strana
ne ispunjava uslove precizirane ovim Ugovorom, kao i bez obrazloženja od strane davaoca
franšizinga, uz otkazni rok od 60 (slovima: šezdeset) dana, od dana prijema pismenog obaveštenja.
Svaka strana može raskinuti Ugovor i usled nastupanja više sile, usled čega je došlo do bitnih
teškoća u ispunjenju Ugovora koje vode ka raskidu ugovora. Kao slučajevi više sile, smatraju se
sledeći događaji: rat i ratna dejstva, požar, eksplozije i druge velike prirodne katastrofe. U slučaju
raskida Ugovora svaka strana će izmiriti svoje obaveze nastale do dana raskida Ugovora sem u
slučaju više sile koja je nastupila nezavisno od volje ugovornih strana a koje ni pažljiva strana nije
mogla izbeći .

Član 19.
Izmene i dopune odnosno preciziranje pojedinih odredaba ovog Ugovora mogu se vršiti samo
pismenim putem (aneksom i dr.) a koje su potpisale obe ugovorene strane.
Ugovorne strane su se sporazumele da će svoje odnose regulisati u duhu međusobnog
dogovaranja i poverenja, a u slučaju spora, nadležan je Trgovinski sud u Beogradu
Ugovor je sačinjen u 4 (četiri) istovetna primerka, od kojih svaka Ugovorna strana zadržava
po 2 (dva).Svaki uredno potpisan primerak ovog ugovora ima značenje i snagu originala i proizvodi
jednako pravno dejstvo.

14
 U Beogradu, __________.2004.god.

Za PRIMAOCA FRANŠIZE Za DAVAOCA FRANŠIZE

_________________________ __________________________

10. Zaključak
Iz svega prethodno izloženog može se zaključiti kakve prednosti ugovor o franšizingu pruža u
međunarodnom i unutrašnjem prometu proizvoda i usluga te u privređivanju uopšte. Ugovor o
franšizingu, u odgovarajućim zakonskim granicama, predstavlja uzor jednog višeg stupnja privrede
nego što je to tržišno privređivanje, podsjetimo se da su tržišni odnosi upravo ti koji su konstituisali
moderne države i nacije u pravnoj i ekonomskoj nauci još eksplicitno nije zaživio gorući pojam
savremene teorije-postmoderna, kojem duhu ugovor o franšizingu pripada. Nepoštedna borba
tržišne privrede kod ugovora o franšizingu pretvara se u saradnju: grosista ne želi, iz sopstvenih
interesa, da malog privrednika asimiluje već da ga uzdigne „ostavljajući“ mu samostalnost i ne
gušeći mu samostalnost i ne gušeći njegovu kreativnost, što je pak za ovoga egzistencijano pitanje.
Ispostavlja se da je granični rezultat tržišta saradnja a ne borba. Ugovorom o franšizingu
razrešavaju se problemi a ne interesi: za grosistu da ne rizikuje sredstva u onom obimu u kojem bi
to bilo potrebno za otvaranje svog predstavništva ili preduzeća, za malog privrednika, da odmah
počne sa konkurentskom moći, da lako prebrodi prvo i bitno nastupanje na tržištu, da može
angažovati sve svoje sposobnosti počivajući na realnom takoreći opipljivom, ekonomskom
povjerenju ekonomskih strana. Ugovor o franšizingu na istoj osnovi isto tako lako pokreće
finansijski lanac: primalac franšizinga može sa velikom izvjesnošću računati na kreditiranje od
banaka, pa time umnogome smanjiti izdatke za osnivanje poslovne jedinice. Uopšteno govoreći,
treba da se zadrži pathos dobijen ugovorom o franšizingu, za šta je neophodno cjelovito regulisanje
ugovora zakonom na međunarodnom i unutrašnjem nivou.
11. Literatura
1. Mirko Vasiljević: „Trgovinsko pravo“

2. Goran Luković: „Pravi život“ godina 1993 broj 1

3. Mladen Draškić, magistarski rad
4. Milenković-Kerković Tamara: “Ekonomske teme“ godina 43 broj 3
5. registarfirmi.com/.../ugovori/ugovor-o-fransizingu
6. Mirjana Knežević: „Pravo i Privreda“ godina 46 broj 1-4 2009

Posetite nas klikom na sajtovima ispod:

SEMINARSKI RADOVI DIPLOMSKI MATURSKI RAD

SEMINARSKI DIPLOMSKI RAD SEMINARSKI ESEJI

FACEBOOK SEMINARSKI
15
Uspostavljanjem ovog projekta, zadovoljila se i veoma prisutna potreba za specijalizovanim

timom, koji će na studente i omladinu pravovremeno i adekvatno delovati u edukativnom i

pozitivno usmeravajućem pravcu, ali i predstavljati efikasnu podršku u pisanju sopstvenih radova

(seminarskih, maturski, maturalnih, diplomskih, master, magistarskih, doktorskih, eseja …...)

TIM VRHUNSKIH PREVODILACA PREVODI ZA VAS SA I NA SLEDEĆE JEZIKE:

ENGLESKI, FRANCUSKI, ŠPANSKI, NEMAČKI, ITALIJANSKI

16