13.

Vježbe – III projektni zadatak: Toplotni proračun ložišta

Prezentacija – primjer projektnog zadatka

Za kotao i podatke, date u prethodnim dijelovima zadatka, obaviti toplotni proračun ložišta.

Zadatak izdao: Sarajevo, ______________ godine

V. ass. mr Nihad Hodžić, dipl.ing.

1
1. Toplotni proračun ložišta – nominalni režim

Izračun ozračene površine ložišta kotla se vrši prema izrazu:

2
 T F0 
A 0  1,76  10 10 Qin
M  LT F2 T F30
3
1
M2

 TF
 1

m 
2

 2 

Iz prethodnih projektnih zadataka su poznate sljedeće veličine:

 razmijenjena količina toplote u ložištu: Q in  166 MW 

 adijabatska temperatura produkata sagorijevanja: T F0  2264,55 K 
 temperatura produkata na izlazu iz ložišta: T F2  1423,1 K 

Ostale oznake u prethodnoj jednačini su:

M – karakteristika ložišta i izračunava se kao: M  A  Bx

gdje su: A i B – konstante zavisne od vrste goriva; za čvrsto gorivo: A  0,59 i B  0,5

Napomena: Vrijednosti konstanti uzete iz knjige Kotlovi, ložišta i peći autora

prof. dr Izet Smajević i ass. Nihad Hodžić - prilog XII.

x – relativna koordinata ložišta koja predstavlja odnos visine položaja gorionika i ukupne visine
h
ložišta: x 
HL

 kW 
Q VF  3  – specifično toplotno opterećenje po zapremini ložišta i određuje se za poznatu
m 
B1  F H d  V L c pL t L 
geometriju ložišta iz: Q VF 
VF

Ukoliko je geometrija ložišta nepoznata, kao u ovom slučaju, odabire se vrijednost specifičnog
toplotnog opterećenja zapremine ložišta iz literature a prema odabranom tipu ložišta, načina
sagorijevanja i vrste spaljivanog goriva.

 kW 
Pretpostavka: Q VF  150  3  nakon uvrštavanja u prethodni izraz daje vrijednost zapremine
m 
 
ložišta od: V F  4053,2 m 3 .

 kW 
Q AF  2  – specifično toplotno opterećenje po poprečnom presjeku ložišta koje se na sličan
m 
B1  F H d  V L c pL t L 
način, kao i zapreminsko, određuje pomoću obrasca: Q AF 
AF
Takođe, nakon usvajanja vrijednosti specifičnog toplotnog opterećenja po površini ložišta:
 kW 
Q AF  3500  2  dobija se vrijednost površine poprečnog presjeka ložišta: A F  160,0 m 2 .  
m 
Nadalje se izračunava pretpostavljena visina ložišta:

2
  25,3 m 
VF
HL 
AF

Usvajaju se sljedeće dimenzije ložišta koje daju izračunatu površinu i zapreminu ložišnog
prostora:

- Dužina: a  10 m 
- Širina: b  16 m 
- Visina: H L  25,5 m 

Dalje, usvajaju se ložišni ekrani (isparivačke cijevi) sljedećih karakteristika:

- Prečnik cijevi: d  38 mm 

- Korak cijevi: s  46 mm 
- Položaj u odnosu na ozid: e  0,8d  30,4 mm 
s
- Odnos koraka i prečnika cijevi:  1,21
d

 
A ZP m 2 – pretpostavljena površina ložišta koja učestvuje u razmjeni toplote zračenjem i za
odabrani oblik ložišta se izračunava kao: A ZP  2 H L a  b   A F  1486 m 2  
h 6,3
Relativna koordinata ložišta, nakon usvajanja položaja gorionika, je: x    0,247 tako
H L 25,5
da je karakteristika ložišta: M  0,466 .
F
 l – koeficijent emisije ložišta i za sagorijevanje u letu iznosi:  l 
 F  1   F 
A0
 – stepen ekranisanja ložišta i računa se kao:   i na osnovu karakteristika ekranskih
AZ
cijevi (e, s/d) iz dijagrama (dodatak – dijagram 1) se očitava   0,97 .

 F – stepen crnoće plamena, računa se iz:  F  1  e ( g  koks  A )

 g – optička gustoća gasova:  g  k g rn s

 koks – optička gustoća djelića koksa:  koks  k koks   s

 A – optička gustoća letećeg pepela u dimnim gasovima:  A  k A  A s

Na kraju ložišta je koeficijent viška vazduha:   1,13 pa se može iz dijagrama volumetrijskog

učešća komponenti produkata sagorijevanja, Projektni zadatak I, odrediti učešće troatomnih
gasova koji zrače ( H 2O , CO 2 i SO2 ): rH 2O  0,0993 ; rCO2  0,1545 i rSO2  0,0008 .

p n – ukupni parcijalni pritisak troatomnih gasova: p n  prn bar 

 
p n  1  rH2O  rCO2  rSO2  0,2547 bar 

3
  9,884 m 
3,6V
Debljina sloja koji zrači: s 
A
Koeficijent slabljenja zračenja zbog troatomskih gasova, ( T g  T F2 ):

0,8  1,6 rH 2O  T 
kg   1  0,38 g   0,277526
pns  1000 

Optička gustoća gasova:  g  k g rn s  0,699

Napomena: Sljedeća dva koef. vade se iz knjige Kotlovi, ložišta i peći autora
prof. dr Izet Smajević i ass. Nihad Hodžić – str. 60.

k koks – koef. slabljenja zračenja zbog prisustva djelića koksa u dimnim gasovima: k koks  0,5

 – koef. koncentracije koksnih djelića u plamenu:   0,1

Optička gustoća djelića koksa:  koks  k koks   s  0,494

d – srednji efektivni prečnik čestica pepela: d  15 m (dodatak – tabela 3)

Koeficijent slabljenja zračenja zbog prisustva čestica pepela:

4,3
kA   0,005588
3 d 2T F22

 A – stepen vezivanja pepela:  A  0,55 (dodatak – tabela 4)

Srednja koncentracija letećeg pepela:

a  A  kg 
A   0,0504 3 
V RW mn 

Optička gustoća letećeg pepela u dimnim plinovima:  A  k A  A s  0,003

Na osnovu dobijenih podataka može se izračunati efektivni stepen crnoće plamena:

 F  0,6974

Za cijevi koje su u donjem dijelu pokrivene šamotom, a gornjem otkrivene, koeficijent

zaprljanosti ogrjevnih površina je:   0,36

Napomena: Vrijednost koeficijenta uzeta iz knjige Kotlovi, ložišta i peći autora

prof. dr Izet Smajević i ass. Nihad Hodžić - prilog XI.

Konačno je stepen crnoće ložišta:  l  0,8685 pa se može izračunati ozračena ogrjevna površina
 
ložišta: A 0  1422,2 m 2 .

Računska ogrjevna površina se, zbog ekranisanja ložišta, izračunava kao:

4
 A ZR 
A0

 
 1466,2 m 2

Provjera: Da bi proračun ozračene ogrjevne površine bio zadovoljavajući neophodno je da bude

A ZR  A ZP
zadovoljen izraz: R
 0,02 . U ovom slučaju taj odnos je: A  0,01351  0,02 što znači
AZ
da proračun zadovoljava.

1.1. Razmještaj ogrjevnih površina u ložištu

Površina  
A Zi m 2 s mm  d mm    
A 0 i  A Zi m 2

Bočna strana (2x) 472,2 46 38 0,97 458,0

Prednji zid 407,8 46 38 0,97 395,6
Zadnji zid 399,8 46 38 0,97 387,8
Gornja strana 56 46 38 0,97 54,3
Donja strana 153,6 46 38 0,97 149,0

A 0i 1444,7

*pojednostavljenje u geometriji u odnosu na izvorni prjekat

3,5

16 13
16
25,5

Prednja Zadnja
Bočna strana
25

strana strana

20° 16

10

64,8 16

5
1.2. Provjera konstrukcije ložišta

Ove provjere podrazumijevaju provjeru specifičnog toplotnog opterećenja zapremine i površine

ložišta:

Q VF
R
 Q VF
P
- Specifično toplotno opterećenje zapremine ložišta: Q VF   0,00589  0,02
Q VF
Q AF
R
 Q AF
P
- Specifično toplotno opterećenje površine ložišta: Q AF   0,00004  0,02
Q AF

Iz rezultata specifičnih toplotnih opterećenja ložišta se vidi da je provjera zadovoljena.