Professional Documents
Culture Documents
Supply Chain Operation Reference Ali Takhtipour 9260111301
Supply Chain Operation Reference Ali Takhtipour 9260111301
مقدمه:
مدل SCORيک مدل استاندارد و فرآگير را ارائه مي دهد و مزيت اصلي ارزيابي عملکررد توسر اير مردل
نسبت به مدل هاي پيشي ،فرآيند گرا بودن ديدگاه اي مدل است .در نتيجه اي ديدگاه فرآيند گرا ،پيکرره
سلسله مراتبي و ساختار يافتهاي از ارزيابيها و معيارها بوجود ميآيد که يک ديرد کلري نسربت بره زنجيرره
تأمي به همه مديران زنجيره ترأمي مري دهرد .از آنجرايي کره مردل SCORيکري از نمونره هراي مناسر
سيستمهاي ارزيابي عملکرد فرآيند گرا ميباشد و يک مدل جامع و استاندارد در اير زمينره اسرت ،در اير
پژوهش تالش شده بر پايه اي مدل و شاخصهاي ارائه شده در سطح اول اي مدل و تکنيکهاي تحقيق در
عمليات مدلي جهت ارزيابي عملکرد مديريت زنجيره تأمي ارائه شود.
تعریف مدل SCOR
مدل اسرکور سررواهه عبرارت ) Supply-Chain Operations Reference Model (SCORبره معنراي مردل
مرجع عمليات زنجيره تامي است .مدل SCORبه عنوان اولي چارچوب کلي براي ارزيابي وبهبود مديريت
وعملکرد زنجيره تأمي به شمار مي رود .اي مدل داراي تعاريف استاندارد ،واهه شناسري و واحردهاي انردازه
گيري بسيار وسيعي براي ارزيابي عملکرد زنجيره تامي مي باشد .اي مدل مرجع به منظور طراحي ،ارزيرابي
ومقايسه ويژگي هاي خاص فرآيندهاي زنجيره تأمي در سازمانهاي مختلف در ساختاري مشخص بره وجرود
آمده است .اي ساختار مشخص باعث مي شود تا سازمان ها بتوانند از تکنيرک هراي برترر در راسرتاي بهبرود
عملکرد زنجيره تأمي خود استفاده کنند.
مدل SCORاولي مدلي است که از آن مي توان براي پيکر بندي زنجيره تأمي براساس اسرتراتژي تجراري
استفاده کرد .اي مدل توصيفي مشخص وغير مبهم از هزاران فعاليرت زنجيرره هراي ترأمي ارائره مري کنرد.
همچني رويه ارزيابي عملکردي وابزار کمکي مناس هر فعاليت نيز در اي مدل ارائه شده است .مدل مرجع
عملياتي باعث ميشود تمام قسمتها وسازمانهاي درگير در زنجيره تأمي يکپارچه براي افزايش بهرره وري
همکاري نمايند .مدل SCORمفاهيم شناخته شده مهندسي مجدد ،مطالعات تطبيقي وارزيرابي عملکررد را
در قالبي ميان کاربردي به صورت يکپارچره ارائره مري کنرد .ورودي اير مردل وضرعيت موجرود ( )AS-IS
وخروجي آن وضعيت بهبود يافته مطلوب ( )To-Beاست .اي مدل راهکراري برراي کمري نمرودن عملکررد
شرکت هاي مشابه بيان مي کند و اهداف داخلي سازمان را براساس نتايج "بهتري در رده " تعيي مري کنرد.
همچني تکنيکها وراه حلهاي نرم افزاري الزم براي دستيابي به اي عملکرد را نيز ارائه ومديريت ميکند.
مدل مرجع عمليات زنجيره تامي ،)SCOR( ،توس شوراي زنجيره تامي (که در حال حاضر با نام شروراي
زنجيره تامي APICSشناخته مي شود) ،براي ياري رساني به صنايعي که با حوزه هاي فعاليت متفراوت در
يک زنجيره قرار گرفته اند ،پيشنهاد شده است .اي مدل ،يک پيشرفت معنادار و سريع در فرايندهاي کس
و کار زنجيره هاي تامي ايجاد کرده است.
متدولوهي هاي اي مدل ،فعاليتهاي مربوط به برنامه ريزي ،منابع ،ارسال و بازگشت (لجسرتيک معکروس) و
فعاليت هاي مرتب با پشتيباني مشتري و احصاي نيازهايش را توصيف کرده و در نهايت به عنوان يک زبران
مشترک براي بيان توانمنديهاي صنعت زنجيره تامي در آمده است.
همه ما مي دانيم که امروزه ،صنعت زنجيره تامي با نيازمندي هاي مشتري و خدمات مورد نيازش اجرا مري
شود و مدل SCORابزاري براي کمک به سازماندهي سيستم ها به صورت يک مرجع واحد استاندارد که برر
اساس آن به درک فرايندهاي سازمان براي تامي آرايش زنجيره تامي برا توجره بره روابر تعريرف شرده و
معيارهاي عملکردي آن است.
تاریخچه مدل SCOR
مدل SCORاز تولد خود تاکنون مراحل مختلفي را پشت سر گذاشته است و به مررور تکامرل يافتره اسرت.
براي اينکه شرکتها در بکارگيري مديريت فرآيند گرا موفق شوند و بتوانند به اهداف خود در اي راستا دست
پيدا نمايند ،دو شرکت مشاوره اي به نامهاي AMRو PRTMبا همکراري بسرياري از سرازندگان ومرديران
زنجيره تأمي اقدام به تهيه مدلي جهت اي منظور نمودند ،بطوريکه اي شرکت ها در کنار يکديگر در سرال
1996تحت عنوان انجم زنجيره تأمي اقدام به تحقيقات وانتشار مقاله در زمينه مرديريت زنجيرره ترامي
نمودند .در سال 1997اولي ويرايش مدل SCORبا همکاري 12ماهه 70شرکت تهيه شد و بدي ترتي
سال 1997ويرايش Beta Testشکل گرفت.
اي مدل از تأمي کنندگان تأمي کنندگان تا مشتري مشتريان قابل تعميم اسرت .در اير محردوده مردل
SCORشامل موارد زير است :
تمام مبادالت مشتري ،از ورود سفارش تا دريافت رسيد پرداخت
تمام مبادالت محصول (محصوالت فيزيکي وخدمات ) از تأمي کنندگان تأمي کنندگان تا مشتري مشتريان
شامل تجهيزات ،قطعات يدکي ،مواد فله ،نرم افزار و ...
تمام مبادالت بازار ،از ميزان تقاضا تا پاسخگويي به آنها
با وجود اي مدل SCORتالشي براي توضيح فرآيندهايي نظيرر بازاريرابي و فرروش ،ايجراد تقاضرا ،توسرعه
SCOR تحقيقات وفناوري ،توسعه محصوالت وبرخي اجزاء خدمات بعد از فروش مشتري نمي کند .همچني
موارد کيفيت ،تکنولوهي اطالعات ،مديريت (غير از مديريت زنجيره تأمي ) را در نظر مي گيرد ولي مسرتقيما
به آنها اشاره نمي کند .در نسخه شماره 10مدل SCORکه آخري نسخه آن مي باشد بخش نيروي انسراني
که در رابطه با آموزشها ومهارتهاي مورد نياز نيروي انساني زنجيره تأمي ميباشد ،اضافه شده است.
1
Best Practice
پوشش طيف گسترده اي از معيارها؛ باريک بيني مي تواند عملکرد را در يک حوزه کليدي افرزايش
داده و هزينه ها را کاهش دهد.
ارائه شاخص هاي عيني
به طور خالصه ،ويژگيهاي عملکرد زنجيره تامي بر مبناي SCORبه صورت زير است که مي توان از آن به
عنوان شالوده بهبود فرايند استفاده کرد:
قابليت اطمينان
هزينه
پاسخ دهي
دارايي ها
انعطاف پذيري
مدل ،SCORمحصول شوراي زنجيره تامي ( ،)SCCيک نهاد مستقل و غير انتفاعي برا عورويت آزاد برراي
تمام شرکت ها و سازمانهايي که عالقمند به کاربردي سازي و پيشرفته کردن سيستم هاي زنجيره ترامي و
کاربردهاي آن مي باشد.
مدل ،SCORتصويري از اجماع شوراي زنجيره تامي از مديريت زنجيره ترامي را بره نمرايش مري گرذارد.
(آخري سند –ورهن -7منتشر شده از مدل SCORدر پايان اي گزارش در 24صفحه به زبان اصلي اضافه
شده است).
زنجيره تامي شبکه اي از امکانات است که مواد خام توليد مي کند ،آن ها را بره کاالهراي (مرواد) اوليره و
سپس محصوالت نهايي تبديل مي کند و محصوالت را از طريق سيستم توزيع به مشتريها تحويل مي دهرد.
براي دستيابي به مديريت (مديريت) زنجيره تامي يکپارچه ،تعدادي از محققان و کارورزان تالش هاي خود
را براي پيشرفت مدل ها جهت بيان عناصر و فعاليت هاي زنجيره اي اختصاص داده اند.
مجموعه زنجيره تامي که توس بيش از 6۵0سازمان عوو (هم آکادمي و هم صرنعتي) در سراسرر جهران
حمايت شده ،مدل( ) SCORمرجع عمليات زنجيره تامي را گسترش داده است .مدل SCORفرآيند مردل
مرجعي است که قصد داشته استانداردهاي صنعتي داشته باشد که مديريت زنجيره تامي نسل آينده را توانا
سازد.
اي مدل شامل توصيف اسرتاندارد فرآينردهاي مرديريتي يرا چرارچوب روابر بري فرآينردهاي اسرتاندارد،
معيارهاي استاندارد براي اندازه گيري اجراي فرآيند،کارهاي مديريتي مي باشرد کره بهترري درجره اجررا و
تنظيم خصوصيات و عامليت نرم افزار را توليد مي نمايد.
در گام اول بايستي با مدل مرجع فرآيندي آشنا شويم.
اي مدل سعي ميکند مفاهيم شناخته شدهاي مانند مهندسي مجردد فرآينردهاي کسر و کرار )،(BPR
Benchmarkingوپياده سازي اقدامات فرآيندي در چارچوب تيمهاي Cross-functionalبررسي کند.
همانگونه که در شکل باال مشاهده ميشود باکس اول بيانگر مهندسي مجدد فرآيندهاي کس و کار
( ،)BPRباکس دوم ،benchmarkingباکس سوم تحليل Best practicesو با کس نهايي مدل مرجع
فرآيندي است.
مدل مرجع فرآيند سعي دارد بر موارد زير تاکيد کند:
شرح استانداردي از فرآيندهاي مديريتي
يک چارچوب براي ايجاد رابطه بي فرآيندهاي استاندارد
شاخصهاي استاندارد براي اندازه گيري فرآيند
اقدامات مديريتي که که عملکرد best-in-classارائه ميدهند.
ايجاد استاندارد براي شاخصها
و در نتيجه وقتي يک فرآيند پيچيده مديريتي مدل مرجع فرآيندي استاندارد پياده شود ميتواند:
هدفمند اجرا شود و مزاياي رقابتي ايجاد کند.
واضح توصيف شود و به خوبي با ساير فرآيندها رابطه برقرار کند.
اندازهگيري شود ،مديريت و کنترل شود.
براي اهداف خاصي که برايش درنظر گرفته شود تغيير جهت دهد.
در يک جمله ميتوان گفت مدل مرجع فرآيندي يک ابزار قدرتمند در دست مديران است.
مرزهای مدل
از تامي کنندگان تامي کنندگان ما تا مشتريان مشتريان ما.
همه تراکنشها با مشتريان از ورود سفارش تا برگه پرداخت.
تراکنش محصوالت (اعم از خدماتي و فيزيکي) که شامل تجهيزات ،قطعات يدکي ،محصوالت عمده،
نرمافزار و ...ميباشد.
تراکنشهاي بازار از درک تقاضاهاي گردآوري شده تا انجام هر يک از سفارشات.
توجه گردد مدل SCORسعي در توضيح فرآيندهاي کس و کار يا فعاليتهاي زير را ندارد:
فروش و بازاريابي (ايجاد تقاضا)
توسعه تکنولوهي و تحقيقات
توسعه محصول
بعوي از مراحل خدمات پس از فروش (حمايت از مشتريان)
اما ميتوان از لينکهاي ارتباطي با اي مباحث استفاده کرد.
SCORموارد زير را در نظر ميگيرد ولي به وضوح بر آنها متمرکز نميشود:
آموزش
کيفيت
IT
Administration
در ،SCORحدود 200شاخص کليدي عملکرد براي رصد عملکرد تمام فعاليت هاي زنجيره تامي تعريف
شده است( .شاخص هاي درجه .)1که پس از تمرکز و فوکوس اي شاخص ها ،مي توان به يک فرايند خاص
و شاخص هاي عملکردي آن براي ارتقاء آنان دست يافت(.شاخص هاي درجه 2و درجه .)3اي شاخص ها
براي ساخت روندهاي عملکردي براي حوزه هاي تحت ارتقاء ،استفاده شده اند و يا براي مقايسه عملکرد
بهتري کاربرد در صنعت بکار گرفته خواهد شد.
در جدول زير ،شاخص هاي درجه يک عملکرد ،ارائه شده است:
شاخص درجه یک توضیح شاخص ویژگی
عملکرد تحويل عملکرد زنجيره تامي در تحويل
محصول :کاالي صحيح ،براي محل و
احصاي نرخ ها مشتري صحبح ،در زمان تعيي شده، قابليت اطمينان زنجيره تامي
در شراي صحيح بسته بندي و تعداد
تحقق کامل سفارش صحيح و مستندات صحيح
سرعتي که زنجيره تامي براي رسيدن
تحقق سفارش در زمان اعالمي پاسخگويي زنجيره تامي
محصوالت به مشتري فراهم مي کند.
فرايندهاي منبع SCORدر سه نوع متفاوت جدا از هم بر مبناي تحقق و تاکتيکهاي موجودي ،تفکيک شده
است:
توليد به ذخيره
توليد به سفارش
مهندسي به سفارش
با توجه به ورود به هر يک از فرايندهاي تامي منابع ،دانست اينکه SCORهرر يرک از قابليتهرا ،تجربيرات
ايدهآل و فرايندهاي جريان هر يک از فرايندهاي تامي منابع را توصيف مي کند ،مفيد خواهد بود( .درجه 2
،SCORفرايند جريان کامل با گامهاي فرايند معمولي ورود و خروج کاال)
به عنوان مثال ،گامهاي درجه پايه اي 2براي تامي منبع اجراي ساخت به سفارش به صرورت زيرر خواهرد
بود:
S2.1 S2.2 S2.3 S2.4 S2.5
برنامه ريزي پرداخت هزينه
تحويل کاال تاييد کاال جابجايي محصول
تحويل کاال تامي کننده
در عملکررد برخري دسرتاوردهاي برزر آناليز توانمندسازهاي فرايند توليد و تجربيات ايدهآل ،بعوار موج
زنجيره تامي مي گردد .اصول همانند يک فرايند اساسي برنامه ريزي ظرفيت محدود ،کليدي و مهم هستند.
در غياب برنامه ريزي ظرفيت ،کارخانه هاي به طور معمول از روش MRPبراي تعيي زمان شرروع و پايران
سفارش کار بردون توجه به ظرفيت در دسترس استفاده مي کنند .هزينه اي رويکرد با توجه به پيگيري هرا
و انبار ذخيره به صورت معمول خيلي باالست.
در اي کار طولي نمي کشد که فرايند خدمات مشتريان کم کم فراموش مي شود .ساده تري نتيجه اي کره
به دست مي آيد اي است که مراحل توليد طوالني شده و در نتيجه ارائه خدمات به مشرتريان نيرز طروالني
مي شود .و در اي بازار ،قدرت رقابتي خود را از دست خواهد داد .در اي شرراي ،تنهرا دارايري هراي شرما
افزايش مي يابند ،اما هيچ مشکلي حل نخواهد شد و هيچ ضمانتي براي اينکه يک منبع اضافه بر سرازمان و
ذخيره ،براي خود بتوانيد براي زمان بحراني ،در اختيار داشته باشيد.
اي پيش زمينه يک مثال خوب براي فرايند توانمندسازها با استفاده از نقش مهم SCORدر فرايند زنجيرره
تامي است.
فرايندهاي تحويل محصول در ،SCORفرايندهاي اساسي ،پايه اي و تاثير گرذاري هسرتند کره بره آنهرا در
راستاي ارتقاي زنجيره تامي ،توجه بسياري شده است.
الزم به ذکر است که در حوزه توزيع ،بيشتر به بحث توزيع از انبار ،توليد به سفارش ،مهندسي به سرفارش و
محصوالت خرده فروشي اشاره شده است.
خيلي از فرايندهاي خالق هنگامي با حداقل هزينه و زمان اجرايي شردند کره بره حرداقل نيرروي انسراني و
انبارداري نيازداشتند .هنگامي که فرايندهاي توزيع کاالي SCORدر داخل چهار حوزه اشراره شرده در براال
وارد شدند ،خيلي از شرکت ها از فرايندهاي دوگانه(هيبريردي) کره برخري يرا همره فراينردهاي SCORرا
پوشش مي دهند ،استفاده مي کنند .يعني مي توان گفت کره برخري خالقيرت هرا ،در اير مسرير از مردل
SCORجلوتر بوده و بهره وري بيشتري را ايجاد مي کنند.
مدل ، SCORفرايندهاي توانمندساز توزيع بحراني را به خروبي برراي مرا شررح داده اسرت .اير فراينردها،
تجربيات ايدهآل و شاخص ها ،عملگرهاي بحراني توصيف سيستمهاي پشتيبان و تجربيرات ايردهآل را ارائره
مي کنند:
مديريت قواني کس و کار توزيع
ارزيابي عملکرد توزيع
مديريت اطالعات توزيع
مديريت نگهداري و ذخيره کاالي نهايي
مديريت دارايي هاي توزيع سرمايه
مديريت حمل و نقل
مديريت چرخه عمر محصول
مديريت نيازمندي هاي واردات و صادرات
فرايند تاثيرگذار بازگشت براي کاالهاي نامنطبق و يا کاالهراي مرازاد و مروارد ، MROدر مرديريت زنجيرره
تامي بسيار مهم است .با تمرکز تالش بر روي شمول بهتري تجربيات در اي حوزه ،بسياري از مزيت هراي
مالي مي توانند از طريق بهبود خدمات مورد انتظار مشتريان و کاهش دارايي هاي در جريان اي بازگشت(که
بدون سود هستند) تحقق يابند.
مدل SCORاز چهار نمودار و نقشه جداگانه براي مدل کردن هر زنجيره تامي بهره ميگيرد .هر يک از
اي مدلها ممک است اهداف متفاوتي را دنبال کند:
نمودار محدوده کس وکار:
اي نمودار قلمروي يک پروهه يا سازمان را مشخص ميکند.
نقشه جغرافيايي:
جريانهاي مواد را در سطح يک نقشه جغرافيايي نشان ميدهد و پيچيدگي يا افزونگي گرهها (هر گره در
اي نقشه بيانگر يک موجوديت منطقي يا جغرافيايي در يک زنجيره تامي است؛ مانند :انبار ،کارخانه،
فروشگاه و مانند اينها) را برجسته ميکند.
نمودار رشتهاي:
اي نمودار همان نمودار جريان مواد براي فرايندهاي سطح 2مدل هستند .در اي نمودار پيچيدگي يا
افزونگي فرايندهاي سطح باال معلوم ميشوند.
برگرفته از کتاب مديريت زنجيره تامي (مدلها ،فرايندها ،شاخصهاي عملکردي و نرمافزارها)
دستور جلسه فاکتورهاي اخالقي زنجيره تامي و فشار مشتري براي خريد کاالهايي که در آنها خواستههايش را از جنبه
فاکتورهاي اخالقي نيز در بر داشته باشد ،در سالهاي اخير بطور قابل مالحظهاي گسترش يافته ،به طوري که تامي کنندگاني
را که خواستههايشان را اجرا نکنند تحريم ميکنند.
اي عامل ،مميزي را براي شرکتها به منظور نظارت و مديريت در عملکرد تامي کننده و براي ترويج مکانيزمهاي گزارشدهي
که بسيار اهميت دارد ،ضروري مينمايد .اي فشار تنها از طرف مصرف کنندگان نبوده واغل از طرف سرمايهگذاران اجتماعي
و مسئول در برابر مردم ،بيشتر فشار وارد ميشود.اظهار نظرهاي اجتماعي در ارتباط با اجراي قانون از داليل اصلي براي اثبات
موفقيت مديريت فاکتورهاي اخالقي در زنجيره تامي است .هماهنگي شبکهاي بسياري از شاهدان عرصه کس و کار جهاني
امروزه موافقند که کس و کار و مدلهاي سازماني جديدي مورد نياز است تا شرکتها واقتصادهايي باشند که کامال از بنيان
آگاهيهايشان استفاده کنندتامحصوالت،خدمات و بازارهاي جديد ايجاد کنند".
خانم زکيه فتوحي بافقي ،در سال 1392در گزارش پايان نامه خود با عوان ارزيابي و تحليل عملکرد زنجيرره
تأمي شرکت سنگآه مرکزي ايران با استفاده از مدل ، SCORبا استفاده از شاخص هاي عملکردي ذکر
شده در قسمت ابتدايي همي گزارش ،شرکت سنگ آه مرکزي ايران را با دو رقي اصلي آن ،يعني شرکت
سنگ آه گلگهر سيرجان و شرکت سنگ آه چادرملو مقايسه کرده است .وي با تحليل شاخص هاي مورد
شرکت در مقايسه با دو رقي اصلي يعني ،شرکت چادرملو و شرکت ارزيابي ،نقاط ضعف و قوت عملکرد اي
گل گهر مشخص کرده است .بر اساس نتايج حاصل ،سنگ آه مرکزي در مجموع ،از نظر قيمت تمام شرده
محصول ،وضعيت مساعدي نسبت به رقبا داشته ،اما از نظر هزينه هاي نيروي انساني ،هزينه حمل و بارگيري
شراي نامطلوب تري دارد .همچني در زمينه مديريت دارائي ها ،به علت باال بودن حسراب هراي دريرافتني،
دوره وصول مطالبات اي شرکت طوالني بوده و موج به تعويق افتادن پرداخت بردهکاران و کراهش برازده
دارائي ها شده است .و در پايان و در راستاي بهبود وضعيت عملکرد زنجيره تأمي شرکت سنگ آه مرکزي
در اي مطالعه پيشنهاداتي ارائه نموده است.
در مقاله ديگري Bauhof, Ned ،در سرال 2004در مقالره اي برا عنروان SCOR Model: Supply Chain
Operations Reference Model. Beverage Industryنوشرته اسرت ":فراينرد SCORمري توانرد بره اليره هراي
بسياري از جزئيات فرايندها براي آناليز فرايندهاي زنجيره تامي شرکت ها ،نفوذ کرده و به آنهرا کمرک کنرد .اير مردل ،بره
شرکت ها اي ايده را مي دهد که زنجيره تامي آنها چقدر پيشرفته هستند .اي مدل ،بره شررکت هراي کمرک مري کنرد کره
بفهمند چگونه ۵گام اصلي آن ،بي تامي کننده و شرکت و مشتري پشت سر هم تکرار مي شروند .هرر گرام بره عنروان يرک
اتصال در زنجيره تاميني هست که دغدغه آن ،سالم رساندن کاال به دست مشتري آن در هر مرحله اسرت .مردل SCORارائره
شد تا به شرکت هايي که آن را براي معيي کردن مشکالت زنجيره تامينشان بکار مي برند ،سودرساني کند .اير مردل ،اهررم
مالي قوي اي را براي سرمايه گذاري ،ساخت نقشه راه زنجيره تامي ،مرت کردن عمليات هاي کس و کار و ميرانگي بري 2
تا 6بار بازگشت سرمايه به ارمغان آورده است".
در پايان ،الزم است به اي نکته اشاره کرد که پس از بررسي هاي انجام شده و جستجوهاي صرورت گرفتره،
در اکثر سايت هاي ارائه کننده مقاالت ، ISIبيشرتر مقراالت اير حروزه مررتب بره مقايسره شراخص هراي
عملکردي بي اي مدل و مدل هاي ديگر بود .بعد از آن ،بيشتر مقاالت در مورد مورد کاوي بوده اسرت و در
آخر ،کمتري ميزان مقاالت منتشر شده ،در زمينه مرور ادبيات اي مدل بوده اند.