ΙΙΙ.

ΦΥΣΙΚΗ
ΦΥΣΙΚΗ
Α΄ ΤΆΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ – ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ)

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
Η Φυσική με πειράματα, Α΄ Γυμνασίου των Γ.Θ. Καλκάνη, Ο. Γκικοπούλου, κ.ά. και το
αντίστοιχο Βιβλίο του Εκπαιδευτικού, 2014
Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών είκοσι πέντε (25).
Προτεινόμενος
Τίτλος Εργαστηριακή Προτεινόμενο υποστηρικτικό αριθμός
δραστηριότητα υλικό διδακτικών
ωρών

1. Μετρήσεις μήκους – η Η Φυσική με Πειράματα, 4

Μέση Τιμή φύλλο εργασίας (1).

2.Μετρήσεις Χρόνου – Η Η Φυσική με Πειράματα, 2

Ακρίβεια φύλλο εργασίας (2).

3.Μετρήσεις μάζας – Τα Η Φυσική με Πειράματα, 4

διαγράμματα φύλλο εργασίας (3). http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/85
21/6203΄

4.Μέτρηση όγκου Φυσική Β΄ Γυμνασίου, 2

Εργαστηριακός οδηγός
(νέος)

Εργαστηριακή άσκηση 2

5.Μέτρηση Πυκνότητας Φυσική Β΄ Γυμνασίου, 4=2+2

Εργαστηριακός οδηγός https://phet.colorado.edu/sims/density-
(νέος) and-buoyancy/density_el.html

Εργαστηριακή άσκηση 3

Εργαστηριακή άσκηση 4

6.Μετρήσεις Θερμοκρασίας Η Φυσική με Πειράματα, 2

– Η Βαθμονόμηση φύλλο εργασίας (4).

7.Από τη Θερμότητα στη Η Φυσική με Πειράματα, 3

Θερμοκρασία – Η Θερμική φύλλο εργασίας (5).
Ισορροπία

44
 8.Το Ηλεκτρικό βραχυ-
Κύκλωμα – Κίνδυνοι και
«Ασφάλεια»
9.Από τον Ηλεκτρισμό στον
Μαγνητισμό - ΄Ενας
Ηλεκτρικός (ιδιο-) Κινητήρας
10.Από το Μαγνητισμό στον
Ηλεκτρισμό – Μια Ηλεκτρική
(ιδιο-) Γεννήτρια
Σημείωση: Για επιπλέον υποστηρικτικό και εναλλακτικό υλικό αναζητήστε το, από τα οικεία ΕΚΦΕ.
Η Φυσική με Πειράματα, 2
φύλλο εργασίας (10).
Η Φυσική με Πειράματα, http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/85 2
φύλλο εργασίας (11). 21/8581
https://phet.colorado.edu/el/simulation/
Η Φυσική με Πειράματα, legacy/faraday 2
φύλλο εργασίας (12).
https://phet.colorado.edu/sims/html/far
adays-law/latest/faradays-law_el.html
45
 ΦΥΣΙΚΗ
Β΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟ)

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
Φυσική Β΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέο) των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών πενήντα (50)
Σημ. Πέραν των αφαιρούμενων ασκήσεων, ο/η διδάσκων/ουσα επιλύει όσες κρίνει σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος.
Προτεινόμενος
Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές Παρατηρήσεις αριθμός
διδακτικών
ωρών
Κεφ. 1 – εισαγωγή 2

1.1 Οι φυσικές Επιστήμες και Να μην διδαχθεί

η μεθοδολογία τους
1.2 Η επιστημονική μέθοδος Να μην διδαχθεί

Να γίνει αναφορά στις μονάδες και μετατροπές

1.3 Τα φυσικά μεγέθη και οι
μονάδες τους
Κεφ. 2 – Κινήσεις
ΥΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ
2.1 Περιγραφή της κίνησης
τους, λόγω των δυσκολιών που συναντούν οι Σημ. Η εργαστηριακή άσκηση μέτρησης της πυκνότητας έχει
μαθητές/τριες στην εκμάθησή τους. πραγματοποιηθεί στην α΄ γυμν.
Τα θεμελιώδη μεγέθη (το μήκος, ο χρόνος και η
μάζα)
Παράγωγα μεγέθη (εμβαδόν, όγκος, πυκνότητα)
8
Να μη διδαχθεί.
Να μη διδαχθεί. Να γίνουν οι δραστηριότητες
«Προσδιορισμός θέσης σώματος» και «Σημείο
αναφοράς και μετατόπιση»

46

2.2 Η έννοια της ταχύτητας
2.3 Κίνηση με σταθερή
ταχύτητα
2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη
ταχύτητα
Κεφ. 3 – Δυνάμεις
Κίνηση και αλληλεπίδραση:
Δύο γενικά χαρακτηριστικά
της ύλης
3.1 Η έννοια της δύναμης
3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις
στον κόσμο
3.3 Σύνθεση και ανάλυση
δυνάμεων
Να διδαχθούν οι υποενότητες:
Χρονικό διάστημα
Τροχιά
Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες:
Μέση ταχύτητα στην καθημερινή
γλώσσα
Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή
γλώσσα
Να μην διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της Δεν υπάρχει το αναγκαίο μαθηματικό υπόβαθρο.
ταχύτητας.
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
Ερωτ. – Ασκ.
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 3, 4, 6, 8.
Εργαστηριακή δραστηριότητα: ΄Ασκηση (6)
Μελέτη των ευθύγραμμων κινήσεων
14
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/6203
https://phet.colorado.edu/sims/html/friction/latest/friction_el.html
Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι
Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί
Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια η εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων».
διεύθυνση
47

3.4 Δύναμη και ισορροπία
3.5 Ισορροπία υλικού σημείου
3.6 Δύναμη και μεταβολή της
ταχύτητας
Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές
(κάθετες μόνον) διευθύνσεις.
Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:
Δύναμη που ασκείται σε τροχιά
επιφάνεια
Ανάλυση δύναμης
Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την
κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και
νόμων σε μία διάσταση
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton)
Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση
δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα
3.2
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6203
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/7777?locale=el

3.7 Δύναμη και Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton)

αλληλεπίδραση Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές»

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα

τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5, 7, 8, 10, 12,13.

Εργαστηριακή δραστηριότητα
Εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης -
Νόμος του Hooke»
Κεφ. 4 – Πίεση Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και δύναμη δύο 14
διαφορετικές έννοιες»
4.1 Πίεση Να διδαχθεί εκτός του παράδειγμα της εικόνας 4.4,
για την διείσδυση της πινέζας
4.2 Υδροστατική πίεση Να διδαχθεί

48
4.3 Ατμοσφαιρική πίεση
4.4 Μετάδοση των πιέσεων
στα ρευστά. Αρχή του
Πασκάλ
4.5 ΄Ανωση – Αρχή του
Αρχιμήδη
4.6 Πλεύση
Κεφ. 5 Ενέργεια
Ενέργεια: Μια θεμελιώδης
έννοια της φυσικής
5.1 ΄Εργο και Ενέργεια
5.2 Δυναμική – Κινητική
ενέργεια. Δύο βασικές μορφές
ενέργειας.
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/963
Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/910
υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1678
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-aggregatedcontent-8526-
8348
Να μη διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 8, 9.
Εργαστηριακή δραστηριότητα
Εργαστηριακή άσκηση 12 «΄Ανωση – Αρχή του
Αρχιμήδη»
Εργαστηριακή άσκηση 14, «΄Ανωση και βάρος του
υγρού που εκτοπίζει το σώμα – Η Αρχή του
Αρχιμήδη».
8
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την
έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία».
Να διδαχθεί το «΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται
το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις
έργου»
Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε
εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η
μετατόπιση είναι συγγραμμικές.
Να διδαχθεί
49
5.3 Η μηχανική ενέργεια και η
διατήρησή της.
5.4 Μορφές και μετατροπές
ενέργειας
5.5 Διατήρηση της ενέργειας
5.6 Πηγές ενέργειας
Να διδαχθεί η εισαγωγή και η υποενότητα
«Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας»
Να διδαχθεί
Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Θεμελιώδεις
μορφές ενέργειας» και «Μετατροπές ενέργειας»
Να διδαχθεί (περιληπτικά ενσωματώνοντάς τη στην
5.4 παραγρ.)
Να μη διδαχθεί

5.7 Απόδοση μιας μηχανής Να μη διδαχθεί

5.8 Ισχύς Να διδαχθεί

Να μη διδαχθεί η «Ισχύς και κίνηση».

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα

τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17.
Κεφ. 6 – Θερμότητα

4
Η θερμότητα και ο Να διδαχθεί
ανθρώπινος πολιτισμός
6.1 Θερμότητα και μέτρηση Να μη διδαχθεί
θερμοκρασίας
6.2 Θερμότητα: Μια μορφή Να διδαχθεί
ενέργειας

6.3 Πως μετράμε τη Να μη διδαχθεί

θερμότητα
6.4 Θερμοκρασία, Θερμότητα Να μη διδαχθεί
και μικρόκοσμος

6.5 Θερμική διαστολή και Να διδαχθούν τα είδη διαστολών, μέχρι και http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-educationalvideo-8522-

50
συστολή διαστολή αερίων ποιοτικά χωρίς μαθηματικές 915
σχέσεις .
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/914
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5δ, 6, 7, 8, 11.

ΦΥΣΙΚΗ
Β΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ)

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
Φυσική Β΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
Φυσική Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέο) των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών εικοσιπέντε (25)
Σημ. Πέραν των αφαιρούμενων ασκήσεων, ο/η διδάσκων/ουσα επιλύει όσες κρίνει σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος.

Προτεινόμενος
Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές Παρατηρήσεις αριθμός
διδακτικών
ωρών
Κεφ. 1 – εισαγωγή 1

1.1 Οι φυσικές Επιστήμες Να μην διδαχθεί

και η μεθοδολογία
τους
1.2 Η επιστημονική Να μην διδαχθεί
μέθοδος
1.3 Τα φυσικά μεγέθη και Να μην διδαχθεί Εργαστηριακή άσκηση 1 (μόνο το πείραμα 3) και 2
οι μονάδες τους

51
Κεφ. 2 – Κινήσεις
ΥΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ
2.1 Περιγραφή της κίνησης
2.2 Η έννοια της ταχύτητας
2.3 Κίνηση με σταθερή
ταχύτητα
2.4 κίνηση με μεταβαλλόμενη
ταχύτητα
Κεφ. 3 – Δυνάμεις
Κίνηση και αλληλεπίδραση:
Δύο γενικά χαρακτηριστικά
της ύλης
3.1 Η έννοια της δύναμης
3.2 Δύο σημαντικές δυνάμεις
στον κόσμο
4
Να μη διδαχθεί.
Να μη διδαχθεί. Να γίνουν οι δραστηριότητες
«Προσδιορισμός θέσης σώματος» και «Σημείο
αναφοράς και μετατόπιση»
Να διδαχθούν οι υποενότητες:
Χρονικό διάστημα
Τροχιά
Να διδαχθεί η εισαγωγή και οι υποενότητες:
Μέση ταχύτητα στην καθημερινή
γλώσσα
Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή
γλώσσα
Να μην διδαχθεί η Διανυσματική περιγραφή της Δεν υπάρχει το αναγκαίο μαθηματικό υπόβαθρο.
ταχύτητας.
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 3, 4, 6, 8.
8
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/6203
https://phet.colorado.edu/sims/html/friction/latest/friction_el.html
52
3.3 Σύνθεση και ανάλυση
δυνάμεων
3.4 Δύναμη και ισορροπία
3.5 Ισορροπία υλικού σημείου
3.6 Δύναμη και μεταβολή της
ταχύτητας
3.7 Δύναμη και
αλληλεπίδραση
Κεφ. 4 – Πίεση
4.1 Πίεση
4.2 Υδροστατική πίεση
4.3 Ατμοσφαιρική πίεση
Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι
Σύνθεση δυνάμεων – Συνισταμένη Προαιρετικά για την υποστήριξη της διδασκαλίας μπορεί να πραγματοποιηθεί
Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια η εργαστηριακή άσκηση 8, «Σύνθεση δυνάμεων».
διεύθυνση
Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές
(κάθετες μόνον) διευθύνσεις.
Η εργαστηριακή άσκηση 10, «Μέτρηση Δύναμης - Νόμος του Hooke»,
Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:
προτείνεται να πραγματοποιηθεί προαιρετικά.
Δύναμη που ασκείται σε τροχιά
επιφάνεια
Ανάλυση δύναμης
Σημ. Ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για την
κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και
νόμων σε μία διάσταση
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η εισαγωγή (α΄ νόμος Newton)
Να μην διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση
δυνάμεων και ισορροπία» όπως και το παράδειγμα
3.2.
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6203
Να διδαχθεί (γ΄ νόμος Newton)
Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές»
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13.
Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και δύναμη δύο 7
διαφορετικές έννοιες»
Να διδαχθεί εκτός του παράδειγμα της εικόνας 4.4
για την διείσδυση της πινέζας
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/963
53

4.4 Μετάδοση των πιέσεων
στα ρευστά. Αρχή του
Πασκάλ
4.5 ΄Ανωση – Αρχή του
Αρχιμήδη
4.6 Πλεύση
Κεφ. 5 Ενέργεια
Ενέργεια: Μια θεμελιώδης
έννοια της φυσικής
5.1 ΄Εργο και Ενέργεια
5.2 Δυναμική – Κινητική
ενέργεια. Δύο βασικές μορφές
ενέργειας.
5.3 Η μηχανική ενέργεια και η
διατήρησή της.
5.4 Μορφές και μετατροπές
ενέργειας
5.5 Διατήρηση της ενέργειας
5.6 Πηγές ενέργειας
5.7 Απόδοση μιας μηχανής
5.8 Ισχύς
Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Πως http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/910
υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση».
Να μη διδαχθεί
Να διδαχθεί http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-aggregatedcontent-8526-
8348
Να μη διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 1, 8, 9 .
5
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η 3η παράγραφος «Σήμερα, με την
έννοια του έργου … από εσένα στα βιβλία».
Να διδαχθεί το «΄Εργο δύναμης, από τι εξαρτάται
το έργο μιας δύναμης, μονάδες έργου, περιπτώσεις
έργου».
Σημ. Ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε
εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η
μετατόπιση είναι συγγραμμικές.
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η εισαγωγή και η υποενότητα
«Διατήρηση της μηχανικής ενέργειας».
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
Να μη διδαχθεί
54
 ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα
τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ, 16, 17.

ΦΥΣΙΚΗ
Γ΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ - ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ)

Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, Τετράδιο Εργασιών, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών πενήντα (50)
Σημείωση:. Πέραν των αφαιρούμενων ασκήσεων, ο/η διδάσκων/ουσα επιλύει όσες κρίνει σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος.

Προτεινόμενος
Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές / Παρατηρήσεις αριθμός διδακτικών
ωρών

Κεφ 1, Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο 8

Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή Να διδαχθεί
1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη Να διδαχθεί
1.2 Το ηλεκτρικό φορτίο Να διδαχθεί
1.3 Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του Να διδαχθεί
ατόμου
1.4 Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική Να διδαχθεί

55
ερμηνεία Να μην διδαχθεί η υποενότητα
«ηλέκτριση με επαγωγή»
«ηλέκτριση μονωτών με επαγωγή»
https://phet.colorado.edu/el/simulation/balloons-and-static-electricity
https://phet.colorado.edu/el/simulation/john-travoltage
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=167&Itemid=32&catid=20
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=32&catid=20

1.5 Νόμος του Κουλόμπ Να διδαχθεί ποιοτικά χωρίς ασκήσεις που να στηρίζονται στη μαθηματική σχέση

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1649

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «΄Ελξη μεταξύ φορτισμένου και ουδέτερου αγωγού».

1.6 Το ηλεκτρικό πεδίο Να μη διδαχθεί

ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Να μην γίνουν οι ασκήσεις 1 και 3. Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των
μαθητών.
Εργαστηριακή δραστηριότητα
Εργαστηριακή Άσκηση 1, «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις». Να γίνει αναφορά στην έννοια του
ηλεκτρικού πεδίου.
Κεφ. 2, Ηλεκτρικό Ρεύμα
16
Ηλεκτρικό ρεύμα και σύγχρονος πολιτισμός Να διδαχθεί
2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα Να διδαχθεί
2.2 Ηλεκτρικό κύκλωμα Να διδαχθεί

Να μην διδαχθεί η υποενότητα «Η διαφορά δυναμικού στο ηλεκτρικό κύκλωμα», αλλά να δοθεί η
ποιοτική προσέγγιση της έννοιας της διαφ. δυναμικού.
Να μην διδαχθούν οι παράγραφοι «Ταχύτητα των ηλεκτρονίων στο ηλεκτρικό κύκλωμα».
«Προέλευση των ηλεκτρονίων σ’ ένα κύκλωμα».
Να διδαχθεί η σχηματική αναπαράσταση ηλεκτρικού κυκλώματος «εικόνα 2.23»
2.3 Ηλεκτρικά δίπολα Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:
«Αντίσταση του διπόλου»
«Νόμος του Ωμ»

56

2.4 Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται
η αντίσταση ενός αγωγού
2.5 Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη
μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων
Κεφ. 3, Ηλεκτρική ενέργεια
Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή
Να μην διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό
δίπολο;» ως το τέλος της υποενότητας.
Να μην διδαχθούν:
«Νόμος του Ωμ και μικρόκοσμος»
«Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού»
Και http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=32&catid=18
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=184&Itemid=32&catid=18
Σημ. Να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο νόμο του Ohm, μέσω των εργαστηριακών ασκήσεων.
Να μη διδαχθεί
(θα εξετασθεί στην β΄ λυκείου).
Να διδαχθούν οι υποενότητες:
«Σύνδεση αντιστατών»
«Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά»
«Παράλληλη σύνδεση αντιστατών»
Σημ. Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία
απόδειξης των σχ. 2.19 και 2.22. Επίσης προτείνεται η εντατική χρήση των εργαστηριακών
δραστηριοτήτων και όπου δεν είναι εφικτό να γίνει αναζήτηση σε γνωστά links.
https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/circuit-construction-kit-dc
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=258&Itemid=32&catid=18
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1623
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1599
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Να μην διδαχθούν ασκήσεις που περιλαμβάνουν σύνθετα ηλεκτρικά κυκλώματα, όπως η 10 (μέχρι
δύο αντιστάτες).
Εργαστηριακή δραστηριότητα
Να γίνουν οι εργαστηριακές ασκήσεις 2 (Ν. Ohm), 4, 5 (Σύνδεση αντιστατών) , 6 (Διακοπή και
βραχυκύκλωμα).
Προτείνεται η μελέτη της συνδεσμολογίας αντιστατών να πραγματοποιηθεί μέσω των πειραματικών
δραστηριοτήτων .
6
Να διδαχθεί
57
3.1 Θερμικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού
ρεύματος
3.2 Χημικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού
ρεύματος
3.3. Μαγνητικά αποτελέσματα ηλεκτρικού
ρεύματος
Να διδαχθεί η υποενότητα «Κάθε συσκευή από την οποία διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα θερμαίνεται»
Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:
«Πειραματική μελέτη φαινομένου Τζάουλ»
«Νόμος του Τζάουλ»
«Ερμηνεία του φαινομένου Τζάουλ»
Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Τζάουλ»
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1698
Να μην διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να διδαχθούν οι υποενότητες: «εισαγωγή», «Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός», Το πείραμα του
Ερστεντ», «Ο ηλεκτρομαγνήτης», «Το μαγνητικό πεδίο ασκεί δυνάμεις στους ρευματοφόρους
αγωγούς».
Σημ. Θεωρείται σκόπιμη η διδασκαλία αυτής της παραγράφου, αφού ο ηλεκτρομαγνητισμός έχει
αφαιρεθεί από την ύλη της β΄ λυκείου.

Χρήσιμα links:
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=303&Itemid=32&catid=20
https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/magnets-and-electromagnets
http://photodentro.edu.gr/v/item/video/8522/968
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8577
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8572
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8581
3.4 Ηλεκτρική και μηχανική ενέργεια Να μη διδαχθεί
3.5 Βιολογικά αποτελέσματα του Να μη διδαχθεί
ηλεκτρικού ρεύματος
3.6 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού Να διδαχθεί
ρεύματος
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Κεφ. 4, Ταλαντώσεις 3
ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ Να μη διδαχθεί
4.1 Ταλαντώσεις Να μη διδαχθεί. Μέσω παραδειγμάτων να εξηγηθεί τι είναι ταλάντωση.
Να διδαχθεί η υποενότητα «Για να περιγράψουμε μια ταλάντωση … έως …και πλάτος της
4.2 ταλάντωσης».

58

Κεφ 5. Μηχανικά κύματα
Η ενέργεια ταξιδεύει
5.1 Μηχανικά κύματα
5.2 Κύμα και ενέργεια
5.3 Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος
5.4 ΄Ηχος
5.5 Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου
Κεφ. 6, Φύση και διάδοση του φωτός
Φως: από τη μυθολογία στην τεχνολογία
6.1 όραση και ενέργεια
Εργαστηριακή δραστηριότητα.
Εργαστηριακή Άσκηση (7), «Πειραματικός έλεγχος των νόμων του Απλού εκκρεμούς».
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
8
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα μέχρι την εξίσωση u = λf , χωρίς την απόδειξη.
Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:
«Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση των μηχανικών κυμάτων»
«Ανάκλαση»
«Διαθλάση»
Σημ. α) Θα διδαχθούν αναλυτικά στην γ΄ λυκείου.
β) οι έννοιες ανάκλαση και διάθλαση θα παρουσιαστούν στο κεφ. για το φως.
https://phet.colorado.edu/el/simulation/wave-on-a-string
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=87&Itemid=32&catid=24
Να διδαχθεί
Σημ. Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής
της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει
γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης».
Να διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
2
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
59
6.2 Διάδοση του φωτός
Κεφ. 7, Ανάκλαση του φωτός
7.1 Ανάκλαση του φωτός
7.2 Εικόνες σε καθρέφτες
7.3 Προσδιορισμός ειδώλου σε κοίλους και
κυρτούς καθρέφτες
Κεφ. 8, Διάθλαση του φωτός
Διάθλαση του φωτός
8.1 Το φως μέσα στην ύλη: Διάθλαση
8.2 Εφαρμογές της διάθλασης του φωτός
8.3 Ανάλυση του φωτός
8.4 Το χρώμα
Κεφ. 9 Φακοί και οπτικά όργανα
Να διδαχθεί
Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου».
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
3
Να διδαχθεί
Να μη διδαχθεί το ένθετο: « Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»
Να διδαχθεί
Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:
«Καμπύλοι καθρέφτες»
«Σφαιρικοί καθρέφτες»
«οπτικό πεδίο»
Σημ. ενδιαφέροντα links:
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=229&Itemid=32&catid=17
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=79&Itemid=32&catid=17
Να μη διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
3
Να διδαχθεί
Να διδαχθεί
Να μην διδαχθούν οι υποενότητες:
«Διάθλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»
«Νόμος της διάθλασης - Snell»
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=79&Itemid=32&catid=17
https://phet.colorado.edu/el/simulation/bending-light
Να μη διδαχθεί
Να διδαχθεί μόνο η υποενότητα «Ανάλυση λευκού φωτός».
Να μη διδαχθεί
ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
Εργαστηριακή δραστηριότητα
Εργαστηριακή ΄Ασκηση 12, «Διάθλαση».
Να μη διδαχθεί 2
60
Φακοί: Η όρασή μας στον μικρόκοσμο και Να μη διδαχθεί
τον μεγάκοσμο

9.1 Συγκλίνοντες και αποκλίνοντες φακοί Να διδαχθεί .

Ενδιαφέροντα links:
http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=32&catid=17
https://phet.colorado.edu/sims/geometric-optics/geometric-optics_el.html
9.2 Να μη διδαχθεί
9.3 Να μη διδαχθεί
Εργαστηριακή δραστηριότητα
Εργαστηριακή άσκηση 13 «Συγκλίνοντες φακοί». Αν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν τότε τα links:

http://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=32&catid=17
https://phet.colorado.edu/sims/geometric-optics/geometric-optics_el.html
Κεφ. 10 Ο Ατομικός Πυρήνας Να μη διδαχθεί
Κεφ. 11 Πυρηνικές αντιδράσεις Να μη διδαχθεί

Σημείωση: Η χρήση των ΤΠΕ, όπου είναι αναγκαία, ας χρησιμοποιείται για την υποβοήθηση της διδασκαλίας. Η εργαστηριακή άσκηση όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με
τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Τα οικεία ΕΚΦΕ συνδράμουν προς την κατεύθυνση αυτή.

61
του κυττάρου Μικροσκοπική παρατήρηση πυρήνων φυτικών
κυττάρων
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/5122?locale=el

Ενδομεμβρανικό Απλή αναφορά στα κυτταρικά οργανίδια χωρίς 2

σύστημα λεπτομέρειες για τη δομή τους.
Χλωροπλάστες και Απλή αναφορά στη δομή και τη λειτουργία των δύο 2
Μιτοχόνδρια οργανιδίων. Θα συσχετισθούν με τις λειτουργίες της
κυτταρικής αναπνοής και της φωτοσύνθεσης.
3.3 Αυτότροφοι και 1
Φωτοσύνθεση ετερότροφοι
οργανισμοί
Σημασία της Να δοθεί έμφαση στη βιολογική σημασία της 1
φωτοσύνθεσης φωτοσύνθεσης.
Το φύλλο ως Να γίνει παρουσίαση του βιντεοσκοπημένου 2
όργανο πειράματος που υπάρχει στο μαθησιακό αντικείμενο
φωτοσύνθεσης των Φωτοσύνθεση : Παραγωγή αμύλου
φυτών http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3137?locale=el

3.4 Κυτταρική Παραγωγή Να δοθεί έμφαση στη βιολογική σημασία της 2

αναπνοή ενέργειας από τη κυτταρικής αναπνοής.
διάσπαση των
υδατανθράκων
Αναερόβια Προτείνεται να αξιοποιηθεί το ψηφιακό υλικό 1
αναπνοή Αναερόβια αναπνοή
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3139?locale=el

Σχέση Προτείνεται να αξιοποιηθεί το ψηφιακό υλικό 1

φωτοσύνθεσης – Κυτταρική αναπνοή και φωτοσύνθεση
κυτταρικής http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6688?locale=el
αναπνοής
Σύνολο 45

ΙΙ. ΦΥΣΙΚΗ (ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ)

A΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Α΄ Γενικού Λυκείου- Γενικής παιδείας - Βιβλίο Μαθητή,

Βλάχος Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015 καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών
ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, ΟΕΔΒ 2011

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.ά., που προτείνονται
παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει
να εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των
παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.
 Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Ώρες
Παρατηρήσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Απαραίτητες εισαγωγικές γνώσεις: Δεδομένου ότι τα Β και Γ είναι γνωστά από

το Γυμνάσιο, να δοθεί έμφαση μόνο στα
Β. Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη/μονάδες που θα χρησιμοποιηθούν 2
μεγέθη άμεσα και στα συνήθως
Γ. Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. χρησιμοποιούμενα πολλαπλάσια και
υποπολλαπλάσια των μονάδων των
Δ. Διαστάσεις μεγεθών.

Η. Η μεταβολή και ο ρυθμός

μεταβολής

1.1 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ

1.1.1 Ύλη και κίνηση

1.1.2 Ο προσδιορισμός της θέσης

ενός σωματίου

1.1.3 Οι έννοιες της χρονικής στιγμής,

του συμβάντος και της χρονικής
διάρκειας

1.1.4 Η μετατόπιση σωματίου πάνω

σε άξονα

1.1.5 Η έννοια της ταχύτητας στην

ευθύγραμμη ομαλή κίνηση

1.1.6 Η έννοια της μέσης ταχύτητας 11

1.1.7 Η έννοια της στιγμιαίας

ταχύτητας

1.1.8 Η έννοια της επιτάχυνσης στην

ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη
κίνηση

1.1.9 Οι εξισώσεις προσδιορισμού της Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη της

ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού εξίσωσης κίνησης στην ευθύγραμμη
στην ευθύγραμμη ομαλά ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση (σχέση
1.1.10).
μεταβαλλόμενη κίνηση
Γνωριμία με το εργαστήριο –
Μετρήσεις, επεξεργασία δεδομένων
Από τον εργαστηριακό οδηγό:
8. Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης
9. Σημαντικά ψηφία
στρογγυλοποίηση
10. Γραφικές παραστάσεις.
Εργαστηριακή άσκηση: Μελέτη
ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης
κίνησης
1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
1.2.1 Η έννοια της δύναμης
1.2.2 Σύνθεση συγγραμικών
δυνάμεων
1.2.3 Ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα
1.2.4 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα
ή Θεμελιώδης νόμος της Μηχανικής
1.2.5 Η έννοια του βάρους
1.2.6 Η έννοια της μάζας
1.2.7 Η ελεύθερη πτώση των
σωμάτων
1.3 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
(1) Οι μαθητές να εμπλακούν στο
εργαστήριο με μετρήσεις με όργανα
διαφορετικής ακριβείας, προκειμένου να
συζητηθούν τα θέματα: Αβεβαιότητα
(σφάλμα) μέτρησης - Σημαντικά ψηφία,
στρογγυλοποίηση.
(2) Οι μαθητές να ασκηθούν στην
κατασκευή διαγραμμάτων με βάση
πειραματικά δεδομένα.
2
(3) Προτείνεται να δοθεί ατομική εργασία
στο σπίτι στην οποία οι μαθητές θα
επεξεργαστούν δεδομένα πειράματος
(μέση τιμή, κατασκευή διαγράμματος,
υπολογισμός κλίσης). Ενδεικτικά θα
μπορούσε να δοθεί στους μαθητές για
επεξεργασία πίνακας πειραματικών τιμών
θέσης - χρόνου σε μια ευθύγραμμη ομαλή
κίνηση.
Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του
εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε
παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η 1
εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου
ΕΚΦΕ).
8
1.3.1 Τρίτος νόμος του Νεύτωνα.
Νόμος Δράσης - Αντίδρασης
1.3.2 Δυνάμεις από επαφή και από
απόσταση
1.3.3 Σύνθεση δυνάμεων στο επίπεδο
1.3.4 Ανάλυση δύναμης σε
συνιστώσες
1.3.5 Σύνθεση πολλών ομοεπιπέδων
δυνάμεων
1.3.6 Ισορροπία ομοεπιπέδων
δυνάμεων
(1) Η ανάλυση δύναμης σε άξονες (όπως
κατά την κίνηση σώματος σε κεκλιμένο
επίπεδο ή στο 2ο παράδειγμα της
υποενότητας 1.3.6 ή στο παράδειγμα της
1.3.9) απαιτείται για την λογική δομή του
κεφαλαίου. Ωστόσο, θα πρέπει να
αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο
αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με
προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας. 10
(2) Να μη διδαχθούν ασκήσεις με
τροχαλία.

1.3.7 Ο νόμος της τριβής

1.3.9 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα

σε διανυσματική και σε αλγεβρική
μορφή

2.1 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

2.1.1 Η έννοια του έργου

Να μη διδαχθεί το τμήμα (iii) της

υποενότητας, δηλαδή το έργο
δύναμης μεταβλητού μέτρου.

2.1.2 Έργο βάρους και μεταβολή της Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη του
κινητικής ενέργειας θεωρήματος μεταβολής της κινητικής
ενέργειας, αλλά σε εφαρμογές του.

2.1.3 Η δυναμική ενέργεια

8
Να διδαχθεί από την αρχή έως και τη
σχέση (2.1.8).

2.1.4 Η μηχανική ενέργεια

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τα

έντονα γράμματα: Αν ένα σώμα
κινείται μόνο με την επίδραση του
βάρους του η μηχανική του ενέργεια
παραμένει συνεχώς σταθερή.
2.1.6 Η ισχύς

Εργαστηριακή άσκηση: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του 2

εργαστηριακού οδηγού ή/και
Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί
της μηχανικής ενέργειας στην κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.
ελεύθερη πτώση

A΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Α΄ Γενικού Λυκείου- Γενικής παιδείας - Βιβλίο Μαθητή,

Βλάχος Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015 καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών
ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, ΟΕΔΒ 2011.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.ά., που προτείνονται
παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει
να εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των
παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Ώρες

Παρατηρήσεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Απαραίτητες εισαγωγικές γνώσεις: Δεδομένου ότι τα Β και Γ είναι γνωστά από

το Γυμνάσιο, να δοθεί έμφαση μόνο στα
Β. Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη/μονάδες που θα χρησιμοποιηθούν 3
μεγέθη άμεσα και στα συνήθως
Γ. Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. χρησιμοποιούμενα πολλαπλάσια και
υποπολλαπλάσια των μονάδων των
Δ. Διαστάσεις μεγεθών.

Η. Η μεταβολή και ο ρυθμός

μεταβολής

1.1 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ

1.1.1 Ύλη και κίνηση

1.1.2 Ο προσδιορισμός της θέσης

ενός σωματίου

1.1.3 Οι έννοιες της χρονικής στιγμής,

του συμβάντος και της χρονικής
διάρκειας

1.1.4 Η μετατόπιση σωματίου πάνω

σε άξονα

1.1.5 Η έννοια της ταχύτητας στην

ευθύγραμμη ομαλή κίνηση
13
1.1.6 Η έννοια της μέσης ταχύτητας

1.1.7 Η έννοια της στιγμιαίας

ταχύτητας

1.1.8 Η έννοια της επιτάχυνσης στην

ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη
κίνηση

1.1.9 Οι εξισώσεις προσδιορισμού της Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη της

ταχύτητας και της θέσης ενός κινητού εξίσωσης κίνησης στην ευθύγραμμη
στην ευθύγραμμη ομαλά ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση (σχέση
1.1.10).
μεταβαλλόμενη κίνηση

Γνωριμία με το εργαστήριο – (1) Οι μαθητές να εμπλακούν στο

Μετρήσεις, επεξεργασία δεδομένων
Από τον εργαστηριακό οδηγό:
8. Αβεβαιότητα (σφάλμα) μέτρησης
9. Σημαντικά ψηφία
στρογγυλοποίηση
εργαστήριο σε μετρήσεις με όργανα
διαφορετικής ακριβείας προκειμένου να
συζητηθούν τα θέματα: Αβεβαιότητα
(σφάλμα) μέτρησης - Σημαντικά ψηφία,
στρογγυλοποίηση.
(2) Οι μαθητές να ασκηθούν στην
κατασκευή διαγραμμάτων με βάση
πειραματικά δεδομένα.

10. Γραφικές παραστάσεις. 3

(3) Προτείνεται να δοθεί ατομική εργασία
στο σπίτι στην οποία οι μαθητές θα
επεξεργαστούν δεδομένα πειράματος
(μέση τιμή, κατασκευή διαγράμματος,
υπολογισμός κλίσης). Ενδεικτικά θα
μπορούσε να δοθεί στους μαθητές για
επεξεργασία πίνακας πειραματικών τιμών
θέσης - χρόνου σε μια ευθύγραμμη ομαλή
κίνηση.
Εργαστηριακή άσκηση: Μελέτη Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του
ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε της
κίνησης θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. 2
πρόταση οικείου ΕΚΦΕ).

1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

1.2.1 Η έννοια της δύναμης

1.2.2 Σύνθεση συγγραμικών

δυνάμεων

1.2.3 Ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα

10
1.2.4 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα
ή Θεμελιώδης νόμος της Μηχανικής

1.2.5 Η έννοια του βάρους

1.2.6 Η έννοια της μάζας

1.2.7 Η ελεύθερη πτώση των

σωμάτων

1.3 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

1.3.1 Τρίτος νόμος του Νεύτωνα. (1) Η ανάλυση δύναμης σε άξονες (όπως
Νόμος Δράσης - Αντίδρασης κατά την κίνηση σώματος σε κεκλιμένο
επίπεδο ή στο παράδειγμα της
1.3.2 Δυνάμεις από επαφή και από υποενότητας 1.3.6 ή στο παράδειγμα της
απόσταση 1.3.9) απαιτείται για την λογική δομή του
1.3.3 Σύνθεση δυνάμεων στο επίπεδο κεφαλαίου. Ωστόσο, θα πρέπει να
αποφεύγεται η ενασχόληση με μεγάλο
1.3.4 Ανάλυση δύναμης σε αριθμό ασκήσεων/προβλημάτων ή με
συνιστώσες προβλήματα υψηλού βαθμού δυσκολίας. 13
1.3.5 Σύνθεση πολλών ομοεπιπέδων
δυνάμεων
(2) Να μη διδαχθούν ασκήσεις με
1.3.6 Ισορροπία ομοεπιπέδων τροχαλία.
δυνάμεων

1.3.7 Ο νόμος της τριβής

1.3.9 Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα

σε διανυσματική και σε αλγεβρική
μορφή
 Β΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Α΄ Γενικού Λυκείου- Γενικής παιδείας - Βιβλίο Μαθητή, Βλάχος
Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015 καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών ασκήσεων,
Εργαστηριακός Οδηγός, ΟΕΔΒ 2011

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.ά., που προτείνονται
παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να
εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των
παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Ώρες

Παρατηρήσεις

2.1 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

2.1.1 Η έννοια του έργου

Να μη διδαχθεί το τμήμα (iii) της

υποενότητας, δηλαδή το έργο
δύναμης μεταβλητού μέτρου.

2.1.2 Έργο βάρους και μεταβολή της Να μη δοθεί έμφαση στην απόδειξη του
κινητικής ενέργειας θεωρήματος μεταβολής της κινητικής
ενέργειας, αλλά σε εφαρμογές του.

2.1.3 Η δυναμική ενέργεια

9
Να διδαχθεί από την αρχή έως και τη
σχέση (2.1.8).

2.1.4 Η μηχανική ενέργεια

Να διδαχθεί από την αρχή έως και τα

έντονα γράμματα: Αν ένα σώμα
κινείται μόνο με την επίδραση του
βάρους του η μηχανική του ενέργεια
παραμένει συνεχώς σταθερή.

2.1.6 Η ισχύς
Εργαστηριακή άσκηση: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του
εργαστηριακού οδηγού ή/και
Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί 2
της μηχανικής ενέργειας στην κατάλληλη ο εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση
ελεύθερη πτώση οικείου ΕΚΦΕ).

2.2 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Ας θυμηθούμε ότι ...

2.2.1 Η κινητική θεωρία της ύλης και

η θερμότητα

2.2.2 Ιδιότητες των αερίων

2.2.3 Εσωτερική ενέργεια

11
2.2.4 Θερμότητα και διατήρηση της
ολικής ενέργειας

2.2.5 Η θερμότητα και η μηχανική

ενέργεια

2.2.6 Μηχανές και ενέργεια

2.2.7 Απόδοση μηχανής

2.2.8 Υποβάθμιση της ενέργειας

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Β΄ Γενικού Λυκείου - Γενικής παιδείας - Βιβλίο Μαθητή,

Αλεξάκης Ν. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015 καθώς και τα αντίστοιχα: Τετράδιο Εργαστηριακών
ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, βιβλίο εκπαιδευτικού, ΟΕΔΒ 2011

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Αλεξάκη Ν. κ.ά., που προτείνονται
παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να
εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των
παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.
 Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Παρατηρήσεις Ώρες

1 - ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ
ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ

Εισαγωγικό ένθετο και οι (1) Να οριστεί αξιωματικά η δυναμική ενέργεια,

υποενότητες όπως αναφέρεται στην υποενότητα 1.4, αφού η 1.3
είναι εκτός ύλης.
1.1 Ο Νόμος του Coulomb

1.2 Ηλεκτρικό πεδίο

(2) Να μη διδαχτούν ερωτήσεις και προβλήματα που
1.4 Δυναμικό – διαφορά αναφέρονται σε:
9
δυναμικού
i) 3 ή περισσότερα ηλεκτρικά φορτία που δεν είναι
συνευθειακά,

ii) κίνηση φορτίων,

iii) ισορροπία φορτίων με δυνάμεις στο επίπεδο.

2 - ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ: ΣΥΝΕΧΕΣ
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

2.1 Ηλεκτρικές πηγές Δραστηριότητα:

Οι μαθητές να πειραματιστούν στο φαινόμενο της

ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής με πηνίο και μαγνήτη
και να επιδειχτεί η γεννήτρια του εργαστηρίου ή/και
να αξιοποιηθούν οι προσομοιώσεις: 1
https://phet.colorado.edu/el/simulation/faraday

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6179?locale=el

2.2 Ηλεκτρικό ρεύμα Δραστηριότητα: Κατά τη διδασκαλία των

μαγνητικών αποτελεσμάτων του ηλεκτρικού
Να μη διδαχθεί το ρεύματος οι μαθητές να εμπλακούν σε πειράματα
«Αναλυτική περιγραφή του εκτροπής μαγνητικής βελόνας λόγω ηλεκτρικού
ηλεκτρικού ρεύματος στους ρεύματος και να κατασκευάσουν ηλεκτρομαγνήτη.
μεταλλικούς αγωγούς» 2

2.3 Κανόνες του Kirchhoff Δραστηριότητες:

Nα μη διδαχθεί o 2ος (1) Να γίνει εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση

κανόνας του Kirchhoff, των πολύμετρων (χρήση ως αμπερόμετρα και ως
αλλά οι μαθητές να βολτόμετρα)
διαπιστώσουν πειραματικά 2
ότι (2) Nα γίνει πειραματική επαλήθευση των κανόνων,
όπως περιγράφονται στο βιβλίο (εικόνα 2.3-15 και
 VΑΓ = VΑΒ+ VΒΓ 2.3-19)

προκειμένου να το
χρησιμοποιούν ως γνώση
σε συνδεσμολογίες
αντιστατών.

2.4 Αντίσταση - Αντιστάτης

Να μη διδαχθούν οι «Τύποι
αντιστατών (αντιστάσεων)»
και ο «Χρωματικός
κώδικας» 9
2.5 Συνδεσμολογία Να μη γίνουν παραδείγματα / ασκήσεις με
αντιστατών (αντιστάσεων) κυκλώματα που περιέχουν παραπάνω από τρεις
αντιστάτες
2.7 Ενέργεια και ισχύς του
ηλεκτρικού ρεύματος

2.8 Ηλεκτρεγερτική δύναμη

(ΗΕΔ) πηγής

2.9 Νόμος του Οhm για

κλειστό κύκλωμα

Εργαστηριακή άσκηση: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί
Ενεργειακή μελέτη των κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου 1
στοιχείων απλού
ΕΚΦΕ).
ηλεκτρικού κυκλώματος με
πηγή και ωμικό
καταναλωτή (εκτός του
κινητήρα)

Εργαστηριακή άσκηση: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί
Μελέτη της
κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.
χαρακτηριστικής καμπύλης
ηλεκτρικής πηγής και Επιπρόσθετα, να πραγματοποιηθεί εργαστηριακή
ωμικού καταναλωτή (εκτός δραστηριότητα με την οποία οι μαθητές θα
της κρυσταλλοδιόδου) κατασκευάσουν κατάλληλο ηλεκτρικό κύκλωμα για
να διαπιστώσουν τη διαφορά λαμπτήρα πυράκτωσης
και LED (ο λαμπτήρας πυράκτωσης άγει ανεξαρτήτως
πολικότητας σύνδεσης σε αντίθεση με τη LED)
2
Εργασία:

Προτείνεται μετά την ολοκλήρωση της ύλης (αφού

 διδαχθεί και το 4ο κεφάλαιο) να δοθεί εργασία για
την λειτουργία των LED.

3. ΦΩΣ

Εισαγωγικό ένθετο και οι Να πραγματοποιηθούν στη τάξη ή στο εργαστήριο

υποενότητες 3.1 Η φύση απλά πειράματα επίδειξης στα φαινόμενα της
του φωτός ανάκλασης και της διάθλασης. Επισημαίνεται ότι η
ανάκλαση και η διάθλαση προσφέρονται για 8
3.3 Μήκος κύματος και πειράματα τα οποία κινούν το ενδιαφέρον των
συχνότητα του φωτός κατά
μαθητών.
τη διάδοση του

3.4 Ανάλυση λευκού φωτός

και χρώματα

4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

4.1 Ενέργεια του (1) Να μην γίνουν παραδείγματα και γενικότερα

Ηλεκτρονίου στο άτομο του ερωτήσεις, ασκήσεις και προβλήματα με υποθετικά
Υδρογόνου και υδρογονοειδή άτομα.

● Στο «πρότυπο του Bohr .

για το υδρογόνο» στο (β.)
να διδαχθεί μόνο ότι «Το (2) Προτείνεται η αξιοποίηση της προσομοίωσης:
ηλεκτρόνιο μπορεί να https://phet.colorado.edu/el/simulation/hydrogen-
κινείται μόνο σε ορισμένες atom
τροχιές, οι οποίες
ονομάζονται επιτρεπόμενες
τροχιές».
9
● να μην διδαχθεί η
υποενότητα «Ολική
ενέργεια ηλεκτρονίου».

4.2 Διακριτές ενεργειακές

στάθμες

4.3 Μηχανισμός
παραγωγής και
απορρόφησης Φωτονίων

4.4 Ακτίνες Χ

Να μη διδαχθεί το τμήμα
«Φάσμα των ακτίνων Χ»
(γραμμικό φάσμα – συνεχές
φάσμα και το μικρότερο
μήκος κύματος).

Εργαστηριακή άσκηση: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού 1

οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί
Παρατήρηση συνεχών-
κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.
γραμμικών φασμάτων

Β΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

(ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ)

Θα διδαχθεί το βιβλίο Φυσική Β΄ Γενικού Λυκείου –Ομάδας προσανατολισμού θετικών

σπουδών - Βιβλίο Μαθητή, Βλάχος Ι. κ.ά, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2014-15 καθώς και τα αντίστοιχα:
Τετράδιο Εργαστηριακών ασκήσεων, Εργαστηριακός Οδηγός, βιβλίο εκπαιδευτικού, ΟΕΔΒ
2011.

Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)

(1) Σε όλες τις διδακτικές ενότητες από το βιβλίο των Βλάχου Ι. κ.α., που προτείνονται
παρακάτω, το πλήθος των ερωτήσεων, ασκήσεων και προβλημάτων του βιβλίου θα πρέπει να
εναρμονίζεται με το διαθέσιμο διδακτικό χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση των
παραδειγμάτων, των ενθέτων και των δραστηριοτήτων.

(2) Χρήσιμο διδακτικό υλικό για όλες τις ενότητες υπάρχει στο: ΙΕΠ (2015). Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Γενικού Λυκείου.

Διδακτική ενότητα Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Ώρες

Παρατηρήσεις

1 - ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

1.1 Οριζόντια βολή Προτείνεται εισαγωγικά να συζητηθεί η

διανυσματική μορφή του θεμελιώδους
1.2 Ομαλή κυκλική κίνηση νόμου της Μηχανικής, δεδομένου ότι οι 9

1.3 Κεντρομόλος δύναμη μαθητές δεν την διδάχτηκαν στην Α΄

Λυκείου κατά το περσινό σχολικό έτος.

2 - ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ

2.1 Η έννοια του συστήματος.

Εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις

2.2 Το φαινόμενο της κρούσης

2.3 Η έννοια της ορμής

2.4 Η δύναμη και η μεταβολή της 13

ορμής

2.5 Η αρχή διατήρησης της ορμής

2.6 Μεγέθη που δεν διατηρούνται

στην κρούση

2.7 Εφαρμογές της διατήρησης της

ορμής

Εργαστηριακή άσκηση: Διατήρηση Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

της ορμής σε μία έκρηξη εργαστηριακού οδηγού της Α΄ Λυκείου ή
οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί 1
κατάλληλη ο εκπαιδευτικός.

3 - ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

3.1 Εισαγωγή.

3.2 Οι νόμοι των αερίων.

3.3 Καταστατική εξίσωση των

ιδανικών αερίων.

3.4 Κινητική θεωρία.

8
3.5 Τα πρώτα σημαντικά
αποτελέσματα

Να μη διδαχθεί η απόδειξη της

σχέσης

1 Nmv 2
p
3 V

Εργαστηριακή άσκηση: Πειραματική Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

επιβεβαίωση του γενικού νόμου των
ιδανικών αερίων
εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε
παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο 2
εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου
ΕΚΦΕ, χρήση του εικονικού εργαστηρίου
ΣΕΠ κ.α.).

4 - ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ
4.1 Εισαγωγή
4.2 Θερμοδυναμικό σύστημα.
4.3 Ισορροπία θερμοδυναμικού
συστήματος.
Δεδομένου ότι δεν θα διδαχθεί η
υποενότητα 4.10 «Γραμμομοριακές ειδικές
θερμότητες αερίων», δεν θα γίνουν και τα
παραδείγματα, οι ασκήσεις και τα
προβλήματα που απαιτούν αυτή τη γνώση.

4.4 Αντιστρεπτές μεταβολές.

4.5 Έργο παραγόμενο από αέριο κατά

τη διάρκεια μεταβολών όγκου.

4.6 Θερμότητα.
15
4.7 Εσωτερική ενέργεια.

4.8 Πρώτος θερμοδυναμικός νόμος.

4.9 Εφαρμογή του πρώτου

θερμοδυναμικού νόμου σε ειδικές
περιπτώσεις.

4.11 Θερμικές μηχανές.

4.12 Ο δεύτερος θερμοδυναμικός

νόμος.

4.13 Η μηχανή του Carnot.

5 - ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

5.6 Η δυναμική ενέργεια πολλών

σημειακών φορτίων.

5.7 Σχέση έντασης και διαφοράς

δυναμικού στο ομογενές
ηλεκτροστατικό πεδίο.

5.8 Κινήσεις φορτισμένων

σωματιδίων σε ομογενές
ηλεκτροστατικό πεδίο.

Να μη διδαχθούν οι παράγραφοι: “Ο
καθοδικός σωλήνας” και
“Παλμογράφος”

5.9 Πυκνωτής και χωρητικότητα

Να μη διδαχθεί η σχέση υπολογισμού

της χωρητικότητας επίπεδου πυκνωτή
 A
C o
d

5.10 Ενέργεια αποθηκευμένη σε

φορτισμένο πυκνωτή

Να μη διδαχθεί η παράγραφος
“Υπολογισμός της ενέργειας
17
φορτισμένου πυκνωτή”

5.12 Το βαρυτικό πεδίο Να τονιστεί η αντιστοιχία με το ηλεκτρικό

πεδίο (ομοιότητες – διαφορές)

5.13 Το βαρυτικό πεδίο της Γης Να γίνει ως εφαρμογή (αλλά και ως

αφορμή για επανάληψη των 1.2 και 1.3) ο
υπολογισμός της ταχύτητας και της
περιόδου δορυφόρου της Γης.

5.14 Ταχύτητα διαφυγής - Μαύρες

τρύπες

Να μη διδαχθεί η εξαγωγή της τιμής

της ακτίνας Schwarzschild

Εργαστηριακή δραστηριότητα: Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του

Γνωριμία με τον παλμογράφο εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε
παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η 1
εκπαιδευτικός.
30592 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
2. Τα γραμματικά φαινόμενα διδάσκονται σύμφωνα
με τη διδακτέα - εξεταστέα ύλη. Τα παραδείγματα και οι
εφαρμογές σε ασκήσεις αφορούν μόνο στις λέξεις που
απαντούν στα κείμενα που περιέχονται στη διδακτέα -
εξεταστέα ύλη και των οποίων διδάσκεται και εξετάζεται
η μετάφραση.
ΦΥΣΙΚΗ
Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών
Από το βιβλίο «Φυσική» Ομάδας Προσανατολισμού
Θετικών Σπουδών της Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου των Ιω-
άννου Α., Ντάνου Γ. κ.α..
1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ
1-1 Εισαγωγή.
1-2 Περιοδικά φαινόμενα.
1-3 Απλή αρμονική ταλάντωση.
1-5α Φθίνουσες μηχανικές ταλαντώσεις.
1-6α Εξαναγκασμένες Μηχανικές ταλαντώσεις.
Από την 1-6β: Μόνο τις εφαρμογές του συντονισμού
στις μηχανικές ταλαντώσεις
1-7 Σύνθεση ταλαντώσεων.
2. ΚΥΜΑΤΑ
2-1 Εισαγωγή.
2-2 Μηχανικά κύματα.
2-3 Επαλληλία ή υπέρθεση κυμάτων.
2-4 Συμβολή δύο κυμάτων στην επιφάνεια υγρού.
2-5 Στάσιμα κύματα.
3. ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ *
3-1 Εισαγωγή.
3-2 Υγρά σε ισορροπία.
3-3 Ρευστά σε κίνηση.
3-4 Διατήρηση της ύλης και εξίσωση συνέχειας.
3-5 Διατήρηση της ενέργειας και εξίσωση Bernoulli.
3-6 Η τριβή στα ρευστά.
* Εξαιρούνται από τη διδακτέα (και εξεταστέα) ύλη
του Κεφαλαίου 3: «Ρευστά σε Κίνηση» οι εφαρμογές 3.1
και 3.3 της παραγράφου 3-5 (Η Διατήρηση Ενέργειας
και η Εξίσωση του Bernoulli) καθώς και οι δραστηριό-
τητες, οι ερωτήσεις 3.11, 3.13, 3.14 και η άσκηση 3.22
του Κεφαλαίου 3.
4. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
4-1 Εισαγωγή.
4-2 Οι κινήσεις των στερεών σωμάτων.
4-3 Ροπή δύναμης.
4-4 Ισορροπία στερεού σώματος.
4-5 Ροπή αδράνειας.
4-6 Θεμελιώδης νόμος της στροφικής κίνησης.
4-7 Στροφορμή.
4-8 Διατήρηση της στροφορμής.
4-9 Κινητική ενέργεια λόγω περιστροφής.
4-10 Έργο κατά τη στροφική κίνηση.
5. ΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
5-1 Εισαγωγή.
5-2 Κρούσεις.
5-3 Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών.
5-4 Ελαστική κρούση σώματος με άλλο ακίνητο πολύ
μεγάλης μάζας.
5-9 Φαινόμενο Doppler.
Τεύχος Β’ 2894/12.09.2016
Οδηγίες
• Η ενότητα των κρούσεων (παρ.5-1 έως και 5-4) να
διδαχθεί πριν από την ενότητα των ταλαντώσεων. Οι
κρούσεις ως φαινόμενο χρησιμοποιούνται στις ασκή-
σεις και τα προβλήματα του βιβλίου στα κεφάλαια των
ταλαντώσεων και του στερεού σώματος. Αν η διδασκα-
λία τους προηγηθεί τότε θα αποφευχθούν παλίνδρομες
ενέργειες μεταξύ της χρήσης πλαστικών και ελαστικών
κρούσεων.
• Η ενότητα του φαινομένου Doppler (5-9) να διδαχθεί
μετά τα Στάσιμα κύματα καθώς η διδασκαλία του ανα-
φέρεται μόνο στα ηχητικά κύματα που είναι μηχανικά
κύματα. Για τα φαινόμενα των κρούσεων και Doppler
δεν θα γίνεται αναφορά στα συστήματα αδρανειακών
παρατηρητών.
Σημείωση: Τα ένθετα που περιλαμβάνονται στα διδα-
κτικά βιβλία δεν αποτελούν εξεταστέα ύλη.
ΧΗΜΕΙΑ
Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών
Από το βιβλίο «Χημεία» της Γ’ Τάξης Γενικού Λυκείου
των Σ. Λιοδάκη, Δ. Γάκη κ.ά., έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) «Διόφα-
ντος».
Κεφάλαιο «ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ»
• Παρ. «Αριθμός οξείδωσης. Οξείδωση - Αναγωγή»
• Παρ. «Κυριότερα οξειδωτικά -αναγωγικά. Αντιδράσεις
οξειδοαναγωγής»
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ:
- την υποενότητα «Συμπλήρωση αντιδράσεων οξει-
δοαναγωγής» με εξαίρεση τη «Μέθοδο μεταβολής του
αριθμού οξείδωσης» η οποία είναι εντός ύλης και
- την υποενότητα «Παραδείγματα οξειδοαναγωγικών
αντιδράσεων» με εξαίρεση τα: 1) Οξείδωση ΝΗ3 από
CuO, 4) Οξείδωση CO από KMnO4 παρουσία H2SO4 και
5) Οξείδωση FeCl2 από K2Cr2O7 παρουσία HCl τα οποία
είναι εντός ύλης.
Κεφάλαιο «ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ»
• Παρ. «Μεταβολή ενέργειας κατά τις χημικές μετα-
βολές. Ενδόθερμες-εξώθερμες αντιδράσεις Θερμότητα
αντίδρασης - ενθαλπία»
ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ υποενοτήτων: «Ενθαλπία αντίδρασης -
ΔΗ», «Πρότυπη ενθαλπία αντίδρασης, ΔΗ0», «Πρότυπη
ενθαλπία σχηματισμού, ΔΗ0f», «Πρότυπη ενθαλπία καύ-
σης, ΔΗ0c», «Πρότυπη ενθαλπία εξουδετέρωση, ΔΗ0n»,
«Πρότυπη ενθαλπία διάλυσης, ΔΗ0sol» και «Ενθαλπία
δεσμού, ΔΗ0B».
Κεφάλαιο «ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ»
• Παρ. «Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική
αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης» μέχρι και το 1ο Πα-
ράδειγμα με την Εφαρμογή του.
Κεφάλαιο «ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ»
• Εισαγωγή
• Παρ. «Έννοια χημικής ισορροπίας - Απόδοση αντί-
δρασης»
• Παρ. «Παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση χημικής
ισορροπίας - Αρχή Le Chatelier»
• Από την παρ. «Σταθερά χημικής ισορροπίας Kc - Kp»
μόνο η υποενότητα «Σταθερά χημικής ισορροπίας Kc»
χωρίς την Κινητική απόδειξη του νόμου χημικής ισορ-
ροπίας.