You are on page 1of 262
Jean — Jacques CHEVALLIER, Ives GUCHET VEPRAT E MEDHA POLITIKE NGA MAKIAVELI DERI NE DITET TONA Pérktheu Bajram MUCA LIRA Tituli i origjinalit: Les grandes couvres politiques, de Machiavel a nos jours ‘Ouvrage publié avec le concours du Ministére frangais chargé de ta Culture - Centre National du Livre Kjo vepér botohet me ndihmén e Ministrisé franceze te-Kulturés — Qendra Ndérkombétare e Librit. © ARMAND COLIN, 4°" édition, 2001 © LIRA pér botimin shqip iSBN 99943-730-1-3 Redaktoi : lida LOCI DURA, Rruga Hoxha Tahsin, nr. 25, Tirané, Tel. 35 69 2834387, Email: edit_lira@yahoo.com André Sigfried-it,icili,i pari, pati idené gé t8 shkruhoj ky libér, né shenjé mirénjohje dhe respekt. PARATHENIE Jo vetém ngjarjet e médha shérbejné si piketa t8 hisiorisé. ® tila jané edhe disa vepra t8 médha politike t8 cilat, mése nj heré che pér njé kohé pak a shumé té gjaté, kané ndihmuar né pérgatitjen @ kétyre ngjarjeve. Né kété libér do t& gjenden “portretet” e kétyre veprave té médha, aysh nga Rilindja (me Princin e Makiaveilt) e deri né ditét ona. Kjo do 16 jeté njé galerie gjaté, e shtriré né m& shumé se katér sheku}. Kjo galeri, a8 edhe késhtu Sshté mjait e gjeré, do té pérjashtojé veprat e Lashtésisé (Reoublikén dhe Ligjet e Platonit Politikén @ Aristotelit) si dhe veprat kryesore politike t& Mesjetés sé krishteré. Pérse i quajmé vepra t8 m&dha politike? | quajmé polltike sepse kéto vepra kané pér objekt kryesor Shtetin, i cili an ré fo njé rol té dorés s@ paré; Shtetin, si arganizim té shogérisé dhe para sé giithash si pushtet t& késaj shogérie, organizim i citi duhet p&rshkrusr, pérligjur, lavdéruar ose gortuar; Shtetin, k&t8 personazh té fuaishém 8 né thelb lakmon té cénojé pronésiné e individit dhe 18 grupeve t& ndryshme qé ndodhen midis tj dhe individit. Po ¢'shté kjo pronési igishme, madje a ekziston ajo? Vetém kjo pystje do té mjaftonte pér t8 treguar se njé vepér politice medoemos duhet t8 merret me oblemet e natyrés sé njeriut, t8 gjendjes sociale dhe t6 fatit t8 ti. Kéto jané probleme 18 natyrés morale, filozofike e fetare gé do ti trajtojé edhe paraqitja joné e ideve politike, ku veprat pér t& cilat do 18 flasim futen si hallka veganérisht t8 ndritshme t& njé zinxhiri té gieté P&rse i quajmé vepra té médha? Té médha kéto veprajané né min se kané léné gjurmé té thella né shpirtin e bashkékohésve ose t8 brezave té m&vonshém dhe se, né castin e botimit ose mé ‘vyoné o né njé faré kuptimi né ményré retrospektive, kané pérbéré njé ngjarje t réndésishme. Théné ndryshe, menjéheré apo pas njé faré kone, ato kané fituar até qé mund % quhet rezonancé historike, 2po fat historik. Kjo nuk do t8 thoté aspak se t8 giitha ato jané me %8 vérteté 18 m&dha, té médha né vieré absolute, t& médha né vetvete pér nga pasuria e piképamjeve, kuptimi i garté | mekanizmave incividualé & hogéroré, zotérimi i léndés, kthiallésia dhe forca e shprehjes. Midis veprave gé do té shohim, mé tepér se njra syresh Sshié me t8 meta 2 padarabarté, jo e bukur, n& mos e prishur nga pasione partizane dhe t8 paktén né disa ané t8 saj - madje ndodh gé nganjéheré ky t8 jet edhe veté thelbl i sj - ésht8 e urryer, Por kéto mengési ¢ “nadie cene nuk e kané penguar t8 fitojé njé rezonaneé historike e t8 keté nj8 fat historik, parkundrer®, ka ndodhur késhtu, sepse Kio vepér i éshis pargjigjur posagérisht shgetésimeve e pasioneve politike t& gasitt. Pér fat #8 keq mund t8 ndodhé edhe e kundérta, domethané gé fatt histork t& l8r& ménjané njé vepér politike me viera, nj vepér g8 né vetvete Ssht8 e mache. | fil Sshté rastilibrit 8 Cournot-sé, botuar mé 1872, me titull Pérqasje mbi zhvillimin e ideve dhe ngjarjeve né kohét moderne, Nga shumé pikpamije ky lib8r meritonta njé vend t& réndésishém. Mirépo nuk ndodhi késhiu, Par crjedhojé, k&io Pérqasjo 16 fugishme, t& mprehta dhe serioze, nuk do té hyiné né galeriné ton’. Pasi pércaktuam kuptimin e veprés sé madhe politike ja se cilat jané veprat gé na u dukén se i pérgiigieshin kétj pércaktimi, ni cdo etapé té historisé. Sé pari, duke piketuar zhvillimin @ penguar © Shteteve té médha té kohés drejt absoiutizmit monarkik, vijné kéto vepra: Princi i Makiavelit, Republika ¢ Bodinit, Leviatani | Hobsit dhe Politika e nxjerré nga Shkrimet ¢ shenjta e Bosyesé*. Mé pas, duke shénuar pikénisjen dhe zhvillimin e njé lévizje 18 kund&rt, q& i kundérvihet Monarkisé absolute, vijné veprat Skicé ¢ qeverisé civile e Lokut, Fryma e ligjeve e Monteskjésé, Kontrata sociale Rusoit dhe C’8shté Rendi i tret8? @ Siesit; kio vepér e fundit na shpie né pragun e Revolucionit francez. Pastaj do t8 vijné tri vepra a8, veg té tjerash, dallohen shumé pre njéra-tietrés sepse kané frymézime krejt 8 ndryshme, por té cilat pérputhen né kohé me Revolucionin Francez (revolucion, ndikimi i t8 cilit ndihet edhe sot e kdsaj dite}; kato vepra, té botuara nga viti 1780 deri mé 1348, jané: Shénime pér Revolucionin francez ¢ Burkes, Fjalime kombit 1) Testamenti politic i kardinalit Rishayjé, q& padyshim &shté nj& vepér 2 madhe politike, u bé objekt i nj@ botimi kritik, 7 pari dhe i fundit do t& thoshim ne, i té nojerit Louis André, botuar me njé parathénie t8 Z. Leon Noé!. Prandaj parapélyem gé né k&t8 libér t6 mos paragitnim njé kapitut pr két8 Testament té famshém, aq pak t8 lexuer gjer ma sot

You might also like