Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugy

964/1 15.04.2010

Welaýatlar we A gabat äheri boýunça döwlet

salgyt gulluklaryna

Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugy, Türkmenistany Adalat ministrligini 2010-

njy ýyly 10-njy aprelindäki 2-10/2556 belgili haty esasynda, ulary habar berýär.
Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugyny ba lygyny 2010-njy ýyly 1-nji
fewralyndaky 05-Ö belgili buýrugy bilen tassyklanan, Türkmenistany Adalat ministrligi
tarapyndan 2010-njy ýyly 9-njy aprelinde 520 belgi bilen bellige alnan, hakyna tutma zähmeti
ulanýan i beriji - ahsy tarapy we i gäri arasynda bagla ylýan zähmet ertnamasyny bellige
almagy tertibi hakyndaky Düzgünnamany maglumat we i de ulanmak üçin iberýär.
Ýokarda görkezilenleri degi li salgyt edaralary we beýleki gyzyklanýan taraplary
dykgatyna ýetiri .

Go undy: Hakyna tutma zähmeti ulanýan i beriji - ahsy tarapy we i gäri arasynda
bagla ylýan ertnamasyny hasaba almak hakynda Düzgünnama türkmen we rus dillerinde - 20
sahypada.

Ba lygy orunbasary P. Prýaniçnikow

 2

Türkmenistany Ba döwlet salgyt

gullugyny ba lygyny 2010-njy ýyly 1-nji
fewralynda çykaran 05-Ö belgili buýrugy bilen
tassyklanyldy

Hakyna tutma zähmeti ulanýan i beriji - ahsy tarapy we i gäri arasynda bagla ylýan
zähmet ertnamasyny bellige almagy tertibi
hakyndaky Düzgünnama

I. Umumy düzgünler

1.1. Hakyna tutma zähmeti ulanýan i beriji - ahsy tarapy we i gäri arasynda
bagla ylýan zähmet ertnamasyny bellige almagy tertibi hakyndaky Düzgünnama (mundan
beýläk - Düzgünnama) i beriji - ahsy tarapy we i gäri arasynda bagla ylýan zähmet
ertnamasyny bellige almaklygy ýeke-täk tertibini belleýär.

1.2. u Düzgünnama Türkmenistany Zähmet kodeksini 12-nji, 20-nji, 288-nji, 293-nji,

296-njy we 301-nji maddalaryny we beýleki zähmet hukuk gatna yklaryny düzgünle dirýän
Türkmenistany kadala dyryjy hukuk namalaryny talaplaryna laýyklykda i lenip taýýarlanyldy.

1.3. u Düzgünnama zähmet hukuk gatna yklaryny bellemeýän ahsy taraplary i beriji
däl hökmünde bagla an ýa-da Türkmenistany Zähmet kodeksi bilen zähmet ertnamasy
hökmünde görülmeýän, raýat-hukuk häsiýetli ertnamalary babatynda ulanylmaýar.

1.4. u Düzgünnamada peýdalanylýan dü ünjeler Türkmenistany Zähmet kodeksinde

kesgitlenen manysynda ulanylýar.

II. u Düzgünnamany ulanmaga degi li taraplar

2.1. u Düzgünnama a akdaky i beriji - ahsy taraplara ulanylýar:

a) edara görnü li tarapy döretmezden telekeçilik i ini amala a yrýan hususy telekeçi
hökmünde bellenen tertipde bellige alnan;
b) öz hususy hyzmaty we öý hojalygyny ýöretmäge kömekle mek üçin hususy
telekeçi bolup durmaýan i gärler bilen zähmet gatna yklaryna girýän.
u "b)" kiçi bölümçede olar hususy telekeçi bolup dursalar-da, özlerini alyp barýan
telekeçilik i lerini maksatlary üçin däl-de, öz hususy hyzmaty we öý hojalygyny ýöretmäge
kömekle mek üçin i gärler bilen zähmet gatna yklaryna girýän taraplary hem öz içine alýar.

2.2. u Düzgünnama u Düzgünnamany 2.1.-nji bölüminde görkezilen i beriji - ahsy

taraplar bilen zähmet ertnamalary bagla an i gärlere - ahsy taraplara ulanylýar.
Eger-de ahsy tarap hususy telekeçi bolsa, emma unda u Düzgünnamany 2.1.-nji
bölümini "a)" we "b)" kiçi bölümçelerinde görkezilen adamlar bilen zähmet gatna yklaryna
girýän bolsa, onda ol eýle hukuk gatna yklarynda hususy telekeçi hökmünde çyky etmeýär.

III. Zähmet ertnamasyny bellige alýan döwlet salgyt gullugyny edarasy

 3

3.1. beriji - ahsy tarap bilen bagla ylýan zähmet ertnamalaryny bellige almak i beriji -
ahsy tarapy salgyt hasabynda duran Türkmenistany döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasy
tarapyndan amala a yrylýar.

3.2. Haçan-da i beriji - ahsy tarap i gär bilen öz hususy hyzmaty we öý hojalygyny
ýöretmäge kömekle mek üçin zähmet gatna yklaryna giri ýän we döwlet salgyt gulluklarynda
salgyt töleýji hökmünde hasapda durmaýan bolsa, onda zähmet ertnamasy i beriji - ahsy
tarapy ýa aýan ýeri boýunça döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasy tarapyndan bellige alynýar.

IV. Zähmet ertnamasyny bellige almak üçin döwlet salgyt gullugyny edarasyna
hödürlenýän resminamalar

4.1. I beriji - ahsy tarap zähmet ertnamasyny bellige aldyrmak üçin, u Düzgünnamany
III böleginde görkezilen döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyna u a akdaky resminamalary
hödürlemelidir:
Ÿ u Düzgünnamany 1-nji go undysyna laýyk görnü däki zähmet ertnamasyny bellige
almak baradaky arza;
Ÿ zähmet ertnamasyny asyl nusgasy (ýazylan görnü inde) - 3 nusgada;
Ÿ i beriji - ahsy tarapy pasporty ýa-da ahsyýetini tassyklaýan ba ga resminamasy we
onu göçürme nusgasy;
Ÿ i gär - ahsy tarapy pasporty ýa-da ahsyýetini tassyklaýan ba ga resminamasy we onu
göçürme nusgasy.

4.2. Eger i gär Turkmenistana gazanç üçin gelen da ary ýurtly raýat bolsa, onda i beriji -
ahsy tarap u Düzgünnamany 4.1.- nji bölüminde görkezilen resminamalar bilen birlikde
degi li görnü de tassyk edilen a akdaky resminamalary göçürme nusgalaryny go maça
tab yrmaga borçlydyr:
Ÿ da ary ýurtly i çi güýçlerini i e çekmäge rugsatnama (i beriji - ahsy tarap üçin);
Ÿ i lemek hukugyna güwänama (i gär üçin).

4.3. I beriji - ahsy tarap, zähmet ertnamasyny bellige almak üçin zerur resminamalary
salgyt gullugyny ýerli edarasyna ertnama gol çekilen gününden ba lap ýedi senenama gününi
içinde tab yrmalydyr.

4.4. Zähmet ertnamasyny bellige almak üçin zerur resminamalary i berijini wekili
kepillendiri tertipde tassyk edilen ynanç haty boýunça tab yryp biler.

V. ertnamany bellige alyny y

5.1. Zähmet ertnamalaryny bellige almak – u Düzgünnama laýyklykda

düzgünle dirilen, i gär bilen i berijini arasynda zähmet ertnamasyny bagla ylandygyny
tassyklaýan tertipdir.

5.2. Zähmet ertnamasy u Düzgünnamany III böleginde görkezilen döwlet salgyt

gullugyny ýerli edarasynda ertnama gol çekilen gününden ba lap ýedi senenama gününi
içinde bellige alynýar.

5.3. u Düzgünnamany 4.1.- nji bölüminde görkezilen, degi li döwlet salgyt gullugyny
ýerli edarasyna berlen resminamalar a akdakylary anyklamak üçin kameral barlagyna degi lidir:
Ÿ bellige almak üçin berilen resminamalary dolulygyny;
Ÿ resminamalarda gerekli maglumatlary we gollary barlygyny;
Ÿ ertnamany Türkmenistany kanunçylygyny talaplaryna laýyk gelýändigini.
 4

Döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny wezipeli adam zähmet ertnamasynda

Türkmenistany Zähmet kodeksi we beýleki Türkmenistany kadala dyryjy hukuk namalary
bilen de dirilende i gäri ýagdaýyny ýaramazla dyrýan ýagdaýlary ýüze çykaran halatynda i
berijä ony görkezmäge, eýle hem üç günü içinde bu barada Türkmenistany zähmet
kanunçylygyny berjaý edilmegine garaýan we gözegçilik edýän edaralara habar bermäge
borçlydyr.

5.4. Döwlet salgyt gullugyny edarasy ertnamany bellige almakdan boýun gaçyryp biler,
eger:
Ÿ u Düzgünnamany 4.1.- nji bölüminde görkezilen resminamalar doly moçberde
berilmese ýa-da degi li görnü de düzülen bolmasa;
Ÿ u Düzgünnamany 4.1.- nji bölüminde görkezilen resminamalar degi li bolmadyk
salgyt gullugyny ýerli edarasyna tab yrylan bolsa;
Ÿ ertnama zähmet ertnamasy bolmasa;
Ÿ ertnamada Türkmenistany Zähmet kodeksinde bellenilen talap edilýän ähli zerur
bolan ertler bolmasa;
Ÿ ertnamada i gäre kanunda gadagan edilen i leri ýerine ýetirmeklik göz ö ünde tutulan
bolsa.
Bellige almakdan delillendirilen boýun gaçyrma, arzany berlen gününi ertesindäki i
güni ýazmaça görnü de berilýär.

5.5. Zähmet ertnamalaryny bellige almaklyk zähmet ertnamalaryny bellige almaklyga

döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny jogapkär wezipeli adamy tarapyndan zähmet
ertnamalaryny bellige alynýan urnalda (mudan beýläk – bellige aly urnaly) ýazgy geçirmek
arkaly amala a yrylýar.

5.6. Zähmet ertnamalaryna olary gelip gow an tertibinde bellige aly belgisi berilýär.
Bellige aly belgisi 15 sandan durýar we a akdakylardan ybarat:
Ÿ birinji san belgisi – welaýaty (A gabat äherini ) a latmasy;
Ÿ so raky iki san belgisi – etraby ( äherdäki etraby ), äheri a latmasy;
Ÿ indiki dört san belgisi – bellige alnan ýyly;
Ÿ indiki iki san belgisi – bellige alnan aýy;
Ÿ indiki iki san belgisi – bellige alnan güni;
Ÿ so ky dört san belgisi – zähmet ertnamasyny belgisi. Zähmet ertnamasyny belgisi
salgyt gullugyny ýerli edarasy tarapyndan olary gelip gow an we bellige alnan
tertibinde berilýär. Her ýylda eýle belgilenmek täzeden ba lanýar.
Welaýaty (A gabat äherini ) we etraplary ( äherdäki etraplary ), äherleri san
latmasy salgyt hasabatlylygy üçin bellenilýän tertipde amala a yrylýar.

5.7. Zähmet ertnamasyny bellige alnandygy wezipeli adam tarapyndan ertnamany üç

nusgasyny hemmesinde bellige aly belgisini , bellige aly senesini ýazylmagy we goluny
çekilmegi bilen tassyklanylýar.
eýle ýazgy ertnamany birinji sahypasyny arka ýüzünde u görnü de edilýär:

Zähmet ertnamasy ______________________________________________________

(döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady)
boýunça döwlet salgyt gullugy tarapyndan 20__ ýyly "__" _____________
______________bellige aly belgisi berilmek bilen bellige alyndy.
(bellige aly belgisi)

______________________________________________________ boýunça
(döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady)
 5

döwlet salgyt gullugyny ýolba çysy _________________ ___________

(ady, familiýasy, atasyny ady) (goly)

Möhür ýeri

5.8. Zähmet ertnamasy birnäçe sahypada beýan edilen ýagdaýynda, onu her sahypasyny
arka ýüzünde wezipeli adamy goly goýulýar we ol döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny
möhüri bilen güwä geçilýär.

5.9. Bellige alnandan so zähmet ertnamasyny iki nusgasy i berijä gaýtarylyp berilýär,
zähmet ertnamasyny üçünji nusgasy döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasynda galýar. So ra
bu resminamalar i beriji - ahsy tarapy hususy resminamalary saklanýan bukja çatylýar. I
haky boýunça resminamalary saklany möhleti ýaly zähmet ertnamalaryny saklany möhleti
75 ýyldyr.

5.10. Bellige alnan zähmet ertnamalaryny maglumatlary u Düzgünnama 2-nji belgili

go undydaky görnü boýunça alnyp barylýan zähmet ertnamalaryny bellige aly urnalyna
ýazylýar.
Bellige aly urnalynda u a akdaky habarlar we maglumatlar görkezilýär:
Ÿ i beriji hakynda maglumatlar;
Ÿ i gär hakynda maglumatlar;
Ÿ ertnamany bagla ylan senesi we onu möhleti, eýle hem onu
ýatyrylan senesi;
Ÿ i berijini ýa-da onu ygtyýarly wekilini goly;
Ÿ ertnama go maçalar hakynda bellikler.

5.11. Bellige aly urnalyny sahypalary sanlar bilen belgilenen, çatylan, döwlet salgyt
gullugyny ýerli edarasyny tugraly möhüri bilen berkidilen we onu ýolba çysyny goly bilen
tassyklanan bolmalydyr.
Bellige aly urnalyny maglumatlary kompýuter arkaly i lenilip taýýarlanylan
ýagdaýynda, u Düzgünnama bilen bellenilen görkezijileri we maglumatlary özünde hökmany
saklaýan, programmalaýyn üpjünçiligini çyky görnü leri bilen çal ylyp biliner.
Bellige aly urnaly kompýuter tehnikasyny ulanmak bilen alynyp barlanda her ýyly 1-
nji ýanwarynda ýyllyk maglumatlar binýadyny ähli maglumatlaryny göçürme nusgasy magnit
göterijide alynýar we arhiwle dirilýär.
Arhiwle dirilen maglumatlar binýadyny göterijiler ýanmaýan seýfde 5 ýyly dowamynda
saklanylmaga degi lidir.
Her aýda maglumatlar binýadyny göterijiler arhiwle dirmek gutarandan so ,
maglumatlary arhiwle dirilendigi barada döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny
ba lygyny , degi li bölüm ba lygyny we maglumatlar binýadyny ýörediji jogapkär i gäri
gollary bilen Teswirnama düzülýär.
Maglumatlar kompýuterde i lenilende a akdakylary üpjün edýän, girilmegi çäklendirilen
programma seri deleri ulanylmalydyr:
maglumatlar binýadyny ulgamyny we onda saklanylýan maglumatlary ulanyjylary
düzümini kesgitlemek;
ulanyjylary parollaryny kesgitlemek we üýtgetmek;
olary ulgama her gezek girenlerinde ulanyjyny hakykylygyny me zetmek we barlamak;
ulanyjylary ulgamda ygtyýarlyklaryny (borçlaryny) kesgitlemek we üýtgetmek;
ulanyjylary ulgamdaky saklanylýan maglumatlara go maça girizmek ýa-da üýtgetmek
boýunça hereketlerini hakykylygyny me zetmek;
 6

ulanyjylary hereketlerine awtomatla dyrylan audit seri delerini ulanmak, elektron – san
goluny ulanmak bilen resminamalary alnan nusgalaryny bütewililigini goramak, eýle hem
göterijilerde maglumatlary ifrleni i.

5.12. Zähmet ertnamalaryna girizilen go maçalar we (ýa-da) üýtgetmeler hem u

Düzgünnamada zähmet ertnamalaryny bellige almak üçin bellenilen tertipde bellige alynmaga
degi lidir.

5.13. Zähmet ertnamasyny hereketi ýatyrylan ýagdaýynda i beriji onu ýatyrylan

gününden so ky üç gün möhletde ol barada zähmet ertnamasyny bellige alnan döwlet salgyt
gullugyny ýerli edarasyna ýazmaça habar bermäge borçlydyr.

5.14. Zähmet ertnamasyny hereketini ýatyrylandygy baradaky ýagdaýy bellige aly

urnalyna ýazgy geçirmek bilen we zähmet ertnamasyny döwlet salgyt gullugyny ýerli
edarasynda saklanylýan nusgasynda degi li ýazgyny goýulmagy bilen bellenilýär.
eýle ýazgy ertnamany birinji sahypasyny arka tarapynda u görnü de ýazylýar:

Zähmet ertnamasyny hereketini ýatyrylandygy __________________________________

(döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny
ady)
boýunça döwlet salgyt gullugy tarapyndan 20__ ýyly "__" __________ bellige alyndy.
______________________________________________________boýunça
(döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady)
döwlet salgyt gullugyny ýolba çysy _________________ ___________
(ady, familiýasy, atasyny ady)
(goly)

Möhür ýeri

5.15. I gäre ýa-da i berijä ertnamany bellige alynmagy bilen baglany ykly
kepilnama gerek bolan ýagdaýynda, onda olary ýazmaça arzasy boýunça döwlet salgyt
gullugyny ýerli edarasy bar bolan resminamalary we maglumatlary esasynda eýle
kepilnamany üç gün möhletde berýär.

VI. I gärleri zähmet depderçeleri

6.1. I beriji - ahsy taraplar ( ol sanda hususy telekeçi bolup durmaýanlar) bilen
zähmet ertnamasyny bagla ýan i gäri zähmet depderçesini ýöretmek we o a ýazgylary
girizmek, “Türkmenistany i leýän raýatlaryny zähmet depderçeleri hakynda” Türkmenistany
Prezidentini 2000-nji ýyly 27-nji noýabrynda çykaran 4970 belgili karary esasynda i lenilip
taýýarlanylan, Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugyny ba lygyny 2004-nji ýyly 31-nji
maýyndaky 33-Ö belgili buýrugy bilen tassyklanan, Türkmenistany Adalat ministrligi
tarapyndan 2004-nji ýyly 23-nji iýulynda 318 belgi bilen bellige alnan hususy telekeçileri we
olary hakyna tutan i gärlerini zähmet depderçelerini ýöretmegi Tertibine laýyklykda amala
yrylýar.

VII. Jemleýji düzgünler

 7

7.1. Zähmet ertnamalaryndaky we bellige aly urnalyndaky maglumatlar gizlindir we

Türkmenistany kanunçylygynda görkezilen ýagdaýlardan ba ga ýagdaýlarda jar edilmäge,
üçünji adamlara berilmäge degi li däldir.
 8

Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugyny

ba lygyny 2010-njy ýyly 1-nji fewralyndaky
05-Ö belgili buýrugy bilen tassyklanan, hakyna
tutma zähmeti ulanýan i beriji - ahsy tarapy
we i gäri arasynda bagla ylýan zähmet
ertnamasyny bellige almagy tertibi
hakyndaky Düzgünnama 1 belgili go undy.

______________________________________________________________ boýunça döwlet

salgyt gullugyna
(arza berilýän döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady)

beriji - ahsy adamy we i gäri arasyndaky zähmet ertnamasyny

bellige almak barada
Arza

1. I beriji- ahsy tarap barada maglumatlar:

Familiýasy, _______________________________________________
Ady,____________________________________________________
Atasyny ady ________________________________________________

2. I beriji- ahsy tarapy ahsyýetini tassyklaýan resminamany görnü i:

_____________________________________________________________________________
__________
Seriýasy________________,Belgisi _________,Berilen senesi «__» __________________
“_____”
Kim tarapyndan we haçan resminama
berilen______________________________________________________

3. I beriji- ahsy tarapy ahsy salgyt belgisi (berlen bolsa):

4.I beriji- ahsy tarapy ýa aýan ýerini salgysy: _________________________________

Poçta indeksi _________________________
Welaýat__________________________________________
Etrap___________________________ äher
___________________________________________________
Ilatly ýer (oba, äherçe we
.m.)_______________________________________________________
Etrapça_____________________________ aýoly, köçe, geçelge_________________________
Jaý____________________Korpus____________________Öý__________________________
5. Hususy telekeçini döwlet tarapyndan bellige alnandygy baradaky ahadatnama
(I beriji hususy telekeçiler üçin):
___________________________________________________________________________________
_______________
(döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady):
Boýunç boýunça döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasy tarapyndan 20__ ýyly ___ ____________
berlen hususy telekeçini bellige aly ahadatnamasy __________, reýestr belgisi
 9

______________________
_____________________________________________________________________________
_____________

«____» _____________ ______ ý.

6. I gär barada maglumat:

Familiýasy, _______________________________________________
Ady,____________________________________________________
Atasyny ady ________________________________________________

7. I gäri ahsyýetini tassyklaýan resminamany görnü i:

_____________________________________________________________________________
__________
Seriýasy________________,Belgisi _________,Berlen senesi «__» __________________
“_____”
Kim tarapyndan we haçan resminama berildi
_____________________________________________________________

8. I gäri ahsy salgyt belgisi:

9. I gäri ýa aýan ýerini salgysy:
_______________________________________________________
Poçta indeksi _________________________
Welaýat__________________________________________
Etrap___________________________ äher
___________________________________________________
Ilatly ýer (oba, äherçe we
.m.)_______________________________________________________
Etrapça_____________________________ aýoly, köçe, geçelge_________________________
Jaý____________________Korpus____________________Öý__________________________
beriji _____________________________________________________ we i gär
_____________________
(i berijini familiýasy, ady, atasyny ady)
__________________________________ bilen bagla ylan u arza go ulýan
(i gäri familiýasy, ady, atasyny ady)

• 20 ____ý. «____» ___________ güýje girýän zähmet ertnamasyny;

• zähmet ertnamasyna 20____ ý. «____» _______güýje girýän go maçalary we
üýtgetmeleri;
20____ ý. «____» _______ zähmet ertnamasyny ýatyrylmagyny bellige almagy yzy haýy
edýärin:
(gerek dälini üstüni çyzmaly)

beriji- ahsy tarap _______________________________ _________________

(i berijini familiýasy, ady, atasyny ady)
(goly)

Arza gerekli resminamalar bilen döwlet salgyt gullugyna 20__ý. “____” ___________ berildi

Döwlet salgyt gullugy edarasy tarapyndan doldurylýar.

Resminamalary kabul etdim __________________________________
 10

_________________
(salgyt gullugyny i gärini F.A.A) (goly)

Alnan senesi: 20__ý. “__” _______ .

 11

Türkmenistany Ba döwlet salgyt gullugyny ba lygyny

2010-njy ýyly 1-nji fewralyndaky 05-Ö belgili buýrugy bilen
tassyklanan, hakyna tutma zähmeti ulanýan i beriji - ahsy
tarapy we i gäri arasynda bagla ylýan zähmet ertnamasyny
bellige almagy tertibi hakyndaky Düzgünnama 2 belgili
go undy.

______________________________________________________ boýunca döwlet salgyt gullugy

( döwlet salgyt gullugyny ýerli edarasyny ady)

Zähmet ertnamalaryny bellige aly urnaly

_________________ ýyl

T/b Bellige berijini berijini gäri Igäri ahsy ertnamany ertnamany berijini ertnamany
aly F.A.A.A ahsy salgyt F.A.A.A salgyt bagla ylan (üýtgetmeleri goly ýatyrylmagyny
belgisi belgisi belgisi senesi we we senesi we esasy
onu hereket go maçalary )
edýän döwlet salgyt
möhleti gullugyny
ýerli
edarasynda
bellige alnan
senesi
12