Ν άγηνο ηεο ειιεληθήο λενιαίαο

Ξ εξ ηθι ή ο Γηα λ λ ό π ν π ι ν ο
Θ Α Η Ν Η ΔΙ Ι Ζ Λ ΔΠ Ω Π Ξ Δ ΟΗΝ ΢ ΠΗΝ Π Ι Α Ν Π
θ αηά ηνλ Ξ εξηθιή Γηαλλόπ νπι ν (1870-1910)

Ρ ν π Γ εκ ή ηξ ε Θ ηηζίθε
Ρ α θ ηηθ νχ Κ έιν πο ηε ο Θ α λα δ ηθ ήο Α θα δ εκ ίαο, Θ α ζ εγ ε ην χ Ξ αλεπ ηζ ηε κ ίν π Ν ηηά βα ο

(Ξ εξ ην δ ηθ φ « Ρξ ίην Κ ά ηη» , η. 1 0 7, Λ νέκ . 2 0 0 2 )

« Θ ά ησ ε Διι ά ο ησ λ ς ήθ σ λ , ησ λ κ ηζ ζώ λ , ησ λ ραξ ην π αηθ ηώ λ θ αη ησ λ βνπι επ ηώ λ !...» !

« Α λ αβ α πηηζζείηε εηο ην ζείνλ θ σ ο ηε ο γε ο ζα ο θα η εηο ηα πα ξαδ είζ ηα ειι ελ ηθά λεξά . Θ α εμέιζεηε
δσ λ ηαλνί θ αη ζ α εμέιζ εηε Έ ιι ελεο...» ! έγ ξα θ ε ν Ξ εξ ηθι ή ο Γηαλλό πν πιν ο ζ ηηο αξρέο ηνπ 20ν ύ αηώ λα .
Ν Ίσ λ Γ ξ αγν ύκ ε ο ην δηάβ α ζε θα η έγξ α ς ε ην 1911 ην « ΋ ζν η δσ λ ηαλν ί» ...
Π ή κεξ α ν Γηαλλό πνπι ν ο δελ ζ α έγξ α θ ε ην ίδ ην γ ηα ηελ Διιάδ α ησ λ ηειεν π ηηθώ λ παξ αζ ύξ σ λ θα η ηε ο
ηξν κ νιαγλεία ο...;

« Σ ’ α πτνύ τνλ ξπ ζ κό τε δσ ή κν π τνλ ίδσ » ! (Η. Γ ξ αγν ύκ ε ο)

Ζ ζ π λεηδ ε ην πν ίε ζε ηε ο αι ή ζεηαο φ ηη ν π εξ ην χζ ηνο ι αφ ο είλ α η ν ειι ελ ηθ φο, θ α ηέζ ηε δπ λα ηή ρ ά ξ ηο εηο ην

ζ εφπ λεπ ζ ην έξ γν ην π Ξ εξ ηθ ιή Γηαλλ φ πν πι νπ , πν π ζ αλ κεηεσ ξ ίηε ο δ ηέζρ ηζε, ζ ηηο αξ ρέο ην π εηθν ζ ην χ α ηψ λν ο, ην
ζ ηεξ έσ κ α ηεο ν κε ξ ηθ ήο γ εο θ α η αλεγλ σ ξ ίζ ζε άγ ην ο ηε ο ειι εληθή ο λενια ία ο! Γηα ηί είλ α η ν Γηαλλ φ πν πι νο πν π
είρε αλ αθ σ λ ήζ εη: « Κ λή ζ ζ ε ηί κ ν π Λ έε, ό ηα λ έι ζε ο εηο ηε λ ειι ε ληθή λ ζ νπ β αζ ηι είαλ » !

Ν Γ Ζ Κ ΗΝ ΢ Ο ΓΝ Π Ω Π Δ Σ Θ Ο Ν Π Ρ Ν ΢ Π ΢Π Ρ Ζ Κ Α Ρ Ν Π

Δ ίλ α η γ λσ ζ ηφ φ ηη α π ' α ξρ ήο θ φζ κ νπ ν «δ ηαλ νν χκ ελνο ηεο ζεηξά ο» , π αλ ηνχ αλ ά ηελ γ ελ , γ ηα λ α

δ ηθα ηνι νγ ήζ ε ηελ πα λ ηει ή έιι εης ε δ ε κ ην π ξγ ηθ φ ηε ηνο πν π ην λ δ ηα θξ ίλεη- θ α ηαθ έξ εηαη θ α ηά ησ λ α π ζελ ηηθ ψ λ
δ ε κ ην π ξγ ψ λ , ριεπ ά δνλ ηά ο ηνπ ο σ ο αλ ηζφ ξ ξν πν π ο θ α η εμε γψ λ ηαο, κε ς επ δν θ ξν υδ ηθά επ ηρεηξ ήκ α ηα , ηηο αλ εζ πρ ίεο
ησ λ δε κ ηνπ ξγ ψ λ απ ηψ λ , σ ο π ξν τφλ ηα ... αξ ξ σ ζ ηεκ έλ σ λ ζ ηεξ ή ζεσ λ θ α η ν ξκ ψ λ !
Π ηε λ Π ν β ηεηηθ ή Έ λ σ ζ ε ν α π ν ηειεζ κ α ηηθ ψ ηεξ νο ηξ φπ νο εμνπ δεηεξ ψ ζ εσ ο ησ λ ζθ επ ηφ κ ελ σ λ πν ι ηηηθ ψ λ
α λ ηηπ άι σ λ ή ην λ α ην π ο αλ αθ εξ χ μν πλ ς πρν π α ζείο θ α η λ α ην πο εγθ ιείζν πλ ζε θ ξελν θν κεία !
Ν η Ζ Ξ Α ε θνι ν χζ ε ζα λ ην ζ νβ ηεηηθ φ π αξ άδ εηγκ α θ α η κ ε δ πλ ά κελ εο λ α α πνθ ξ νχ ζν π λ ηα επ ηρεηξ ή κα ηα ην π
ξ σ κ α ην θα ζν ι ηθν χ , πν ισ λ ηθ ήο θα ηαγ σ γή ο Α κεξ ηθ αλ ν χ α γσ λ ηζ ην χ -ηξν κν θξ ά ην π, γλ σ ζ ην χ σ ο « ν π ακ β νβ ηζ ηήο»
(unabomber, university airline bomber), Θ ενδ ψ ξν π Θ α δχλ ζθ η, πν π είρε θ πθ ιν θ ν ξ ήζ εη ην β ηβι ίν ην π κε ηίηιν ,
« Κ α λ ηθ έζ ην : Ρν κ έιι νλ ηε ο β ηνκ ερ αλ ηθή ο θ ν ηλ σ λ ίαο» (1996), ηνλ αλεθή ξ πμαλ π αξ άθ ξ νλ α (βι . ζρ εηηθ φ άξ ζ ξν
κ ν π ζ ην ηεχρν ο 9, θ ζ ηλ ν πψ ξν π 1998, ην π πεξ ην δ ηθν χ « Δλδ ηά κεζ ε Ξ εξ ηνρ ή » ).
Ν Γεψ ξγ ηνο Κ αι νχ ρν ο, ζε ά ξζ ξν ην π ζ ηε λ «Θ αζ ε κεξ ηλ ή » (20-08-2002) κ ε ηίηι ν « Κ α ξμ, Κ πα θν χλ ηλ ή
Φ ξ φ πλ η;» επσ θ ει ή ζ ε ην π ζέκαην ο ηε ο ηξ ν κ νθ ξα ηηθ ήο νξ γα λψ ζ εσ ο 17Λ γ ηα λα γ ξά ς ε ηα εμήο: « Θ αιέο, ι ν ηπ όλ ,
ν η Ξ Α Κ Θ , ν η Θ Λ Δ θ αη ν η δ ηάθ ν ξεο Κ Ι , Ι Κ , θ νθ ., α ιι ά εάλ είρε β ξεζή θ η έλ α ο ρ ξηζ ηηαλ όο λα ην πο π άε ζ ηνλ
ς π ρν ιόγ ν ...» !
Δ λλ έα ε κ έξ εο ελ σ ξ ίηεξ α , ε ίδ ηα ζν βα ξ ή εθ εκ εξ ίδ α εηηηι νθ νξ νχ ζ ε ά ξ ζξ ν ην π Α λ ηψ λε Θ αξ αθ ν χζ ε γηα
ην λ Γησ ηφ π νπ ιν : «Ν η π εξ ίεξ γεο ζ πλ αλ ηή ζεηο ην π π αξ άθ ξ νλν ο ηεο 17Λ », ν ν π ν ίνο θα η έθι εηλ ε ην ά ξζ ξν ην π κε
ηε λ εμήο θ ξ άζ ε : «Ρ α π π όιν ηπ α αλ ή θν πλ ζ ηελ α ξ κν δ ηό ηε ηα ηνπ ς πρ ηά ηξ ν π π πν π ξγ νύ ΢γείαο, θ . Π ηεθ αλ ή » .
Α ζθ αι ψ ο, δ ελ δ ηθα ηνιν γν χ κε ηηο πξ άμεηο ηνπ φ π ν ην π Γησ ηφ πν πι νπ , α ιι ά επ ηζ ε κα ίλν π κε ηελ κ εζ φδ επζ ε
ην π θα ηεζ ηε κέλ ν π λα π ξν βά ιε σ ο πα ξ άθ ξν λα θ ά ζε αλ ηίπα ιφ ην π.
Δ λ ησ κεηαμχ , δ εθ άδ εο εθ α ην κ κ χξ ηα είλα η ν η λεθ ξ νί α πφ ηε λ... ζψ θ ξνλ α , κε π αξ άθ ξ νλ α δ ξά ζ ε ην π
α κ εξ ηθ αλ ηθ νχ θ ξ ά ηνπ ο -θα ζν δ εγ ε ηνχ ηε ο ει ιε λ ηθ ήο αλ ηηηξ νκ νθ ξα ηηθ ήο δξ ά ζεσ ο- σ ο θ α η ηεο αλ ηηηξ νκ νθ ξα ηηθ ήο
δ ξ ά ζεσ ο ησ λ εθπ α ηδεπ κέλ σ λ α πφ ηνπ ο Α κεξ ηθ αλν χ ο αλ ά ην λ θφ ζ κν λ ! Ξ .ρ . « θιεηζ κέλν η ζε κεηαι ι ηθό θ νλ ηέτλ εξ ,
κ ε ηα ν π ν ία κεηεθ έξν λ ην ζ ην β όξ εην Α θ γ αλ ηζ ηάλ , α π έζ αλ αλ απ ό α ζ θ π μία ην πι άρ ηζ ην λ ρ ίι ην η κ αρ ε ηέο Ρ αι ηκ π άλν η,
ό π σ ο αλ αθ έξ εη ην α κ εξ ηθ αλ ηθό πεξ ην δ ηθ ό « Newsweek» ... Ν η α κεξ ηθ αλ ηθέο δ πλ άκ εηο εγλ ώ ξηδαλ ηε λ θ ηελ ώ δ ε
δ ηα δηθα ζ ία κεηαθ ν ξά ο α ηρκ αι ώ ησ λ π νιέκ νπ , π νπ ρξ ε ζ ηκν πν ηνύ ζ ε ν θ ηι ηθ ώ ο π ξν ο α π ηέο π ξν ζθ είκ ελ νο
π ν ιέκ αξρ νο ηε ο Β ν ξείνπ Π π κ κα ρ ία ο, Α κ πλ ην ύι Ο α ζ ίλ η Λ ην ζ ην ύ κ » (« Θ α ζ ε κεξ ηλ ή », 20-08-2002).
Ζ Ηζ ην ξία ην π ει ιε λ ηθν χ θ ξ α ηηδ ίνπ ζ ηνλ Θ ' α ηψ λα κ αο δηδ άζ θεη φ ηη ε ν ηθν δό κε ζ ε θα ηα ζ ηαι ηηθώ λ
κ έηξ σ λ θα ηά ησ λ δε κ ηνπ ξγώ λ , νθ είιεηα η π ξσ ηίζ ησ ο ζ ην πο θ ηι ειεπ ζέξν πο θα η ζ νζ ηαι δ εκ νθ ξα ηηθν χ ο θ χθι ν πο!
Π ηα ζ κ φ ο π πή ξμε ε δ νι νθ ν λ ία ην 1920, ηνπ Ίσ λν ο Γ ξ αγ νχ κ ε α π φ ην πο α ζθ αι ίηεο ηεο αζ ηπ λν κ ηθ ήο ζθ ηάο ην π
Β ελ ηδέιν π , ην π Ξ α χι νπ Γχ πα ξ ε . ΢ πφ ηελ θ αζ νδ ήγ ε ζε ησ λ Ά γγι σ λ α θ ελ ηηθ ψ λ , ν η ν πν ίν η π ξν εγ ή ζ εζ αλ ησ λ
Α κ εξ ηθαλ ψ λ , ην ει ι ελ ηθ φ θα ηα ζ ηαι ηηθό ν ηθν δό κ ε κα ησ λ βελ ηδει νγελψ λ , α πφ ην 1924 κ έρ ξ η ζ ή κεξ α -α πφ ηνλ
Ξ α π αλ α ζ ηαζ ίν π κέρξ η ηνλ Π ε κ ίηε - ε θνι ν χζ ε ζε ηελ ηαθ ηηθ ή λ α εμν κ ν ηψ λε φ ιν πο φ ζ νπ ο π ξν ζεπ ά ζν πλ κ ε β ία ηα
κ έζ α λα α κ θ ηζ β ε ηή ζν πλ ηελ « θν ηλ σ λ ία » , δει αδ ή ην ζ ύ ζηε κα , κ ε ζ π κκ ν ξ ίηεο θα η θ νηλν χο εγθι ε κ α ηίεο, α πφ
ην π ο θν κ κ νπ λ ηζ ηέο ην π κ εζν πν ιέκν π , ζ ην πο Α π ξ ηι ηαλ νχ ο θα η ηα κέι ε ηεο 17Λ ζ ή κεξ α...
Ζ α ξ ρή έγ ηλ ε κ ε ην Λ Γ ηεο 19/21-04-1924, ηε ο β ελ ηδεινγ ελ νχ ο θ πβ εξ λ ήζ εσ ο Ξ α π αλ αζ ηαζ ίν π « Ξ εξ ί
ζ π ζ ηά ζεσ ο ελ εθά ζ ησ λ νκ ώ επ ηηξό π σ λ αζ θ α ιείαο» , πν π «ελ επιν π ηίζ ζε » ην 1926 α π φ ηνλ Ξ άγ θα ιν θ α η θα ηέιε με
ζ ην π εξ ίθ ε κ ν « ηδ ηώ λπ κ ν» ηε ο θπ β εξ λή ζ εσ ο Β ελ ηδέι νπ , λ φ κνο 4229 ηε ο 24/25-07-1929.
Σ α ξα θ ηεξ ηζ ηηθφ π α ξά δεηγ κ α β ελ ηδει νγ ελ ψ λ π ν π ερξ ε ζ ηκν πν ηή ζ εζ αλ α π φ ην πο Α γγ ιν α κεξ ηθ αλ νχ ο γηα
ηε λ θα ηα ζ ηνι ή ησ λ α λ ηηπ ά ισ λ ην π ζπ ζ ηή κ α ην ο, είλ α η ε π αξ αθ ά ησ κα ξηπ ξ ία ηνπ Α λδ ξ έα Ησ ζ ήθ , ππ ν πξ γν χ ην π
Ξ ι α ζ ηήξ α ην 1952 (ζ ηε λ εθ πν κ π ή ηεο NET, 28 Κ α ξ ηίν π 2002): «Ησ ζή θ : - Γηα ηί πξ έπεη λ α εθ ηει έζν π κε ηνλ
Κ π εινγ ηάλ λε ; Ξ ι αζ ηή ξ αο: - Μ έξεηο γ ηα ηί; Κ ν π κ ήλ π ζα λ νη Α κ εξ ηθ αλ ν ί ό ηη ζ α κ ε θ ξ α ηήζ ν πλ π ξ σ ζ π πν π ξγό α λ ην
θ άλ σ .(!) Ησ ζ ή θ : - Ο ώ ηε ζα ηό ηε ην λ π πν π ξγ ό Γεώ ξ γην Θ αξ ηά ιε , εά λ ζθ ν πεύ ε λα π αξ α ηηε ζή ζε πεξ ίπ ησ ζ ε
εθ ηειέζ εσ ο ην π Κ π ει νγ ηάλλ ε . Θ αξ ηά ιε ο: - Ν η Α γγι ν η κ νπ είπ αλ λ α κείλ σ » !
Γηα δε ην α λά ζ ηε κ α ην π Ξ εξ ηθι ή Γηαλλ φπ ν πιν π , ν η Έ ι ιε λεο ζ νζ ηαι δε κ νθ ξά ηεο, δ ηα λν νχ κ ελν η ηε ο ζ εηξ άο,
έγξ α θ α λ ζ ηε λ εθ ε κ εξ ίδα ην πο « Α π γή » , ζ ηηο 14 Π επ ηεκ βξ ίν π 1976, γ ηα « έλ αλ ηύ π αξ ν ηεο α ζε λα τθή ο δσ ή ο ην π
1905-1910, ην λ Ξ εξ ηθι ή Γηαλ λό πν πι ν ... ελό ο α ζ ήκ αλ ην π π ξν ζ ώ πν π σ ο π ξνο ηηο ηδέεο ην π , ην νπ ν ίν ό κ σ ο πνι ύ
ζ α π κ άζ ηε θε α π ό ηα νιν θι ε ξσ ηηθά πλ εύ κ α ηα ελ Διι ά δ η» !

Σ ΗΞ Ξ Ζ Π Ή Γ Α Λ Γ Ζ Π ;

Ν Ίσ λ Γ ξα γν χ κ εο (1878-1920) έγ ξα ς ε γ η' απ ηφ λ ηνλ « ηχ πα ξ ν» : « Γ ελ μέξσ αλ ιέεη ζσ ζ ηά π ξά γκ α ηα ή

ζ ηξ α β ά ην β ηβι ίνλ ην π Γηα λλό π νπ ιν π , κ α ό ηαλ ην δ ηάβ α δα ή ηαλ ζαλ άλ εκ νο λ α θ πζ ν κα λν ύ ζε κέζα κν π
ηξ ν κ αρ ηηθά θ α η λ α ζ πλ ηά ξα δε ην λ ει ιε λ ηζ κ ό κ νπ όιν λ θα η λ α κε ειεπζ έξσ λε θ α η α θ ν ύ ην δ ηά βα ζ α κ νπ θ ά λε θε
ζ α λ ηνλ βν ξ ηά ην λ πα γσ κ έλ ν πν π κα λ ηα ζ κέλνο ζ α ξώ λεη ην πο β ξώ κ ηνπ ο απ ό κ ηθ ξό β ηα α έξ ε δεο θ α η απ ό θ ά ζε
β ξ ώ κα ή ζ θν π π ίδ η θ αζ α ξ ίδεη ην λ θό ζ κν ... Σ ' απ τν ύ τνλ ξπ ζκ ό τε δσ ή κ νπ τνλ ίδσ » !
Σ ίπ π εο ή δα λδ ήο, Ε αλ -Ε αθ Ο ν πζ ζ ψ (1712-1778) ή Α ιθ ξ έδν ο λ ηε Κ π ζ ζέ (1810-1857)... ΗΖ ' ή ΗΘ '
α ηψ λ... ην ιν θ ίν , ε ρ α ίηε ηεο π εξ ηθεθ α ια ία ο ην π αξ ρα ίν π Έ ιι ελ νο, ην π Α κ εξ ηλδ ηάλν π ή ηε ο θ φ κε ο ηνπ π αλ θ, ην π
εθθ ελ ηξ ηθ νχ λ έν π ησ λ θ α π ηηαι ηζ ηηθ ψ λ κεγ αι ν ππ φι εσ λ σ ο έθθ ξ α ζε αλ ηηεμνπ ζ ηαζ ηηθ ή... ηέηνηνο ή ηαλ ζ ην λ εηθ νζ ηφ
α ηψ λα ν θ ν ηηε ηήο Ξ εξ ηθι ήο Γηα λλφ π νπ ιν ο κε ηηο αιι φθ ν ηεο « πεξ ηθι νγ ηαλλ ν πν χι εηεο ηδ έεο» ην π , ηηο πεξ ηθ νθι άδ εο
ην π , θ α η ην θν κ ς φ θ α η ηδ ηφ ξ ξπ ζ κν λ ηχζ ηκφ ην π ζ ηνλ λ πθ ηεξ ηλ φ θφ ζ κν ησ λ Ξ αξ ηζ ίσ λ ...
Ν λ εαξ φο Γηα λλφ π νπ ιν ο εθ φξ εη γξ α βά ηεο ηπ πα ζ ίαο ή εηχι ηγ ε ηνλ ι α ηκφ ην π κε έλ α θ ν πι άξ η θ η έβ α δε
θ αλ ειι έλ ηα θ ν πζ ην χ κ ηα . Α θξ α ηθ λ ήο αλ αξ ρ ηθφ ο, ήζ ει ε λ α πεζά λε σ ο Ηα πσ λέδνο ζ ακ ν πξ ά η, «λ ένο θ αη ν ξζ φο» . Θ α η
κ έζ α α π φ ηελ έλ ηνλ ε θ αιι ηηερ λ ηθ ή ηνπ δ ηα ίζ ζ εζ ε πν π ν η εγθά ζεην η α πεθ άιν πλ ηξέια , ζε κ ία πν ηε ηηθ ή
θ α ζα ξεχ νπ ζ α , ρ ξε ζ ηκν π νηψ λ ηα ο ά θξ σ ο β ία ηε γι ψ ζ ζ α -ζ αλ ηνλ Γάι ιν επ αλ α ζ ηά ηε ην π 1789, ηνλ Κ αξ ά θ α η ηελ
εθ εκ εξ ίδ α ηνπ « Ν Φ ίι νο ην π Ι αν ύ » αλ ηέθ ξν π ε ηελ ει ιε λ ηθ ή κεηξ ηφ ηε ηα ηνπ ει ιε λ ηθν χ θξ α ηηδ ίν π , ην ν π ν ίν
ζ ή κ εξ α ζ πλερ ίδεηα η σ ο έρεη π πφ ηε λ ζε κ ηηηθή ην π π αξ αι ια γή , εμαγγ έι νλ ηαο ζ ην πο ι α νχ ο ηνπ πι αλ ή ην π ηελ
π π εξ ηά ηε αι ή ζεηα : « ό ηη ν πεξ ην ύ ζ ην ο ια όο ηεο γε ο είλ α η ν Έ ιι ελ » !

Ν Α Ο ΣΑ ΗΝ Ι Α Ρ Ο Ζ Π ΓΗΑ Λ Λ Ν Ξ Ν ΢Ι Ν Π : Ν Ο Θ Ν Γ Ν Μ Ν Π , Β ΢ΕΑ Λ Ρ ΗΛ Ν Π , Ν Θ Ω Κ Α Λ Ν Π Θ Α Η Ρ Ν Α Λ Ρ ΗΦ ΟΑ ΓΘ ΗΘ Ν
Ρ Ν ΢ Κ ΗΠ Ν Π

΋ κ σ ο ν αλ ακ θ ηζβ ή ηε ηα α ξρα ηνιά ηξ ε ο Γηαλλ όπ νπιν ο δ ελ α πν θιείεη θα κ κία πεξίνδν ηε ο

ειι εληθ ή ο Ηζ ηνξ ία ο! Γ ελ είλ α η ν χ ηε α λ ηην ξ ζφ δν μνο, νχ ηε αλ ηηβ π δα λ ηηλ φο, ν χ ηε θ αλ αλ ηηνζ σ κα λφ ο. Γ ελ λν είηα η ν
Έ ι ιε λ λ α ππ ή ξμε πν ηέ δ ν χιν ο θ α η ζ ηελ αθ άλεηα ηε ο Ηζ ηνξ ίαο. Κ φλ νλ ν ερ ζ ξφο ην π ειι ελ ηζ κν χ δχ λα ηα η λα
ηζ ρ πξ ηζ ζή φ ηη ν Έ ιι ελ εγ λψ ξ ηζε 400 ρ ξ φλ ηα ηνπ ξθ ηθή ο ζθι α β ηά ο. Ω ο άξρσ λ ηνπ θ ό ζκ νπ , ν Έ ιιελ π πή ξμε
π άλ ηα ειεύζ εξν ο θ αη ζ ηελ π ξνρξ ηζ ηηαληθ ή Οώ κε θ αη ζ ην κεηαρξ ηζ ηηαλ ηθό Β πδάλ ηην θ αη ζ ηελ
Ν ζ σ καλ ηθ ή Α π ηνθ ξα ην ξία ! Ν ειι ελ ηζ κό ο εθ ηλδ ύλεπ ζε κόλνλ κ εηά ην 1821, κε ηελ επ ηβ νιή ηε ο
Γ ύ ζεσ ο, ηε ο Δ πξ ώ π ε ο, ησ λ βαξ β άξ σ λ Φ ξ άγθσ λ απ ό ην Ξ αξ ίζ η, ην Ι νλδ ίλν θ αη αξγ όηεξα α πό ηελ
Ν π α ζηγ θηώ λα .
Α θξ ηβ ψ ο, ζ ηελ ζ ε κεξ ηλ ή Γ χ ζ ε επ ηθελ ηξ ψ λ εη ν Γηα λλ φπ ν πιν ο φ ιν ην π ην κ έλν ο. Δ ίλα η πιηζ ηή ο, π π φ ηελ
έλλ ν ηα ηεο Ν ξζ νδ νμίαο, δ ει αδ ή φ ηη φ ια π εγ άδν πλ α πφ ην ζ ψ κα , θ α η ε ς πρ ή είλ α η α πι ψ ο ε πλ επ κ α ηνπ ν ίεζ ε ην π
ζ ώ κ α ηνο! Έ ηζ η θ α η ν ειι ελ ηζ κφ ο, πν π είλ α η ην α ηψ λ ην ζ ψ κ α ην π πι αλ ή ηνπ θ α η πν π ε ελ φ ηε ηα θα η δ ηαρ ξνλ ηθφ ηε ηά
ην π θα ηα ζ ηξέθ εηα η απ φ ηελ δ π ηηθ φθ εξ ηε κ αλ ία ησ λ λεσ ηεξ ηζ κψ λ .
Λ α η ζ ηε λ Ξ α ξ άδν ζ ε αι ιά φ ρη ζ ηηο π ξ νι ής εηο. Π π λ ηε ξε ηηθό ηε ηα ζ ηε λ εμέι ημε γ ηα λα κ ελ θν π ή ην
δ ηαρ ξνλ ηθό λ ήκ α ην π ειιελ ηζ κνύ , α πό ηνλ ΋ κ εξν κ έρξη ηνλ Ξ α πα δηακ άληε ! ΋ ρ η ζ ηε λ Γ ε κ ν ηηθ ή πν π
« κ εηα θ ξ ά δεη» ηνλ Π ν θ ν θι ή, α λ ηί λα ην λ α πνδ ίδ ε ζ ην χθ νο ηε ο λενειι ελ ηθ ήο, ιεο θα η ε γι ψ ζ ζα ην π
Π ν θ νθι έν πο δελ είλα η ει ιε λ ηθ ή θ α η φ ηη είλα η δ πλ α ηφ λ λ α κ εηα θ ξά δεο α πφ ηε λ ειι ελ ηθή ζ ηε λ ... ει ιε λ ηθ ή ! Γηα ηνλ
Γηα λλ φ πν πι ν, α π ηφ ζ ε κ α ίλεη: όρη ζηελ Γ ε κν ηηθή (ζ ηα θ ξ αγθ νρ ηώ ηηθ α ην π Τ πρ άξ ε θ α η ηελ κ αι ι ηα ξ ή ην π
Γ ει κ νχ δνπ ) αι ιά όρη θ αη ζ ηελ ππ εξθ αζ αξεύν πζ α « πν π θ ξ ύπ ηεη θ ά ζε θελ ό ηε ηα πλεύ κ α ην ο» ... ΋ ρ η ζ ηελ
ζ ηά ρ ηε ησ λ λ εθ ξ ψ λ πξ νγ φλ σ λ κα ο π ν π κ αο εκ πνδ ίδεη ηελ αλ απ λν ή · φρ η ζ ηελ ρξ ή ζ ε ην π πι εζ πλ ηηθν χ , ηελ ζ ηηγκ ή
π ν π α π επ ζ πλ φκ εζα ζ ην λ ίδ ην ηνλ Θ εφ ζ ηνλ ελ ηθφ ...
Α ξρ α ην ιά ηξ εο α ιι ά θ α η β π δα λ ηηλ νι ά ηξε ο: ν Γηαλλ φπ ν πιν ο α πν ηει εί κ άζ ε κ α ειι ελ ηθ φ ηε ηνο ζ ην πο
ζ ε κ εξ ηλν χο αλεγθέθ αιν πο ην π δσ δεθα ζετζ κν χ π ν π κ ηζν χλ Β π δά λ ηην θ α η Ν ξ ζ νδ νμία , θ αηά ην π ξό ηπ πν ηε ο
α ξρα ηνι αηξία ο ησ λ Ξ α ξηζ ίσ λ θ αη ην π Ι νλ δίλ νπ . Ν ζ ξε ζθ επ ηηθ φο κ αο θ φ ζκ νο ηε ο Ν ξζ νδ νμίαο, ν β π δαλ ηηλ φο -
ηζ ρ πξ ίδεηα η ν Γηα λλφ π νπ ιν ο- είλ α η ην θιεηδ ί, είλα η ην ει ι ελ ηθ φ πξ φ ηπ πν φι σ λ ησ λ ειι ελ ηθψ λ επ νρ ψ λ , επ εηδ ή κ αο
ν δ εγ εί α πφ ηα Ξ ξ ν πχ ια ηα ηνπ α ξρ α ίν π θ φ ζκ ν π ζ ηνλ Κ π ζν ιν γηθφ , έσ ο ηνλ ηδαλ ηθό ειι ελ ηθό θό ζ κν πν π
δ ε κ ην π ξγ εί ηνλ λέν ν ηθν π κελ ηθφ π νι ηηηζ κ φ. Α π ηήλ ηε λ εμέι ημε ν Γηαλ λφ πν πι νο νλ ν κά δεη Ειι εληθή Α λαγέλλ ε σε
γ ηα ηελ ζ σ ηεξ ία ηνπ πιαλ ήηνπ απ ό ηνλ θα ηαζ ηξν θ ηθ ό θα ξθ ίλν ην π δπ ηηθ ηζ κν ύ . Α ι ιά π ξ νυπ φ ζ εζ ε α π ην χ
είλα η ε α πν ηίλ αμε ην π θ α ηαζ ηξ νθ ηθν χ επξ σ π ατθν χ πηζ εθ ηζ κν χ .
Ρ ν 1821 φ κ σ ο, ν η θν ηλν ί θι έθ ηεο έγ ηλαλ ή ξσ εο θα η επ έβ αι αλ επί ην π μελν κ αλ νχ ο ειι ελ ηθ νχ β αζ ηιείν π
ηε λ αγ ξ α κκ α ησ ζχ λε , ην λ εγ σ ηζ κ φ θ αι π π ηφκ ελ ν σ ο θ ηιφ ηηκ ν θ αη ηε λ θ ηια ξρ ία σ ο αι βα ληθ ή κ π έζ α . Έ ηζ η « Διι άο»
π εξ ίπν π ζ εκ α ίλ εη ζή κ εξ α «Ι ηκέξ η, π ξνο δ ηαξ π αγ ήλ Γεο, Ε σ ή ο, Ρ ηκ ήο θα η π εξ ηνπ ζ ίαο ην π Διι ελ ηζ κν ύ » . Έ ηζ η, κεηά
ην 1861 θ πβ εξ λά έλ αο μέλν ο α λ ηηζπλ ηα γ κα ηηθφ ο β α ζηιέαο αλ εχ ζ πλ νο, γ ηα λα θ π βεξλ νχ λ α π ην ί σ ο ζ π κκ νξ ία ησ λ
θν κ κά ησ λ, λ α πξ ν ζθ πλν χλ ηα η νη μέλ ν η θα ηλ α α πνθ ηελ ώ λεηα η ν ιαό ο, π ξν ζ εισ κέλν ο ζην ρ ξή κα .
Ζ β ν πι επ ην θξ α ηία π π ήξ με ε κ νλ αδ ηθή ζ θι αβ ηά ζ ηελ Ηζ ηνξ ία γ ηα ην πο Έ ιι ελ εο, ν η νπ ν ίν η επ ί 2.500
ρ ξφ λ ηα δελ είρα λ π ν ηέ γλ σ ξ ίζεη ζθι α β ηά .
Ν Γηαλλ φπ ν πιν ο α πν θα ιεί ηελ Β ν πι ή ησ λ Δ ιι ήλ σ λ « Δι ια δ ηθ ό θ α η Ξ α λει ιή λ ην Β άξ α ζξ ν » . Ρν
Ξ ν ι π ηερλείν είλα η ν ηάθ νο ησ λ ειι ελ ηθ ψ λ ηερ λψ λ , ην Υ δείν ν ηά θ ν ο ηεο ει ιε λ ηθ ήο κ νπ ζ ηθ ήο, ην Ξ αλ επ ηζ ηή κ ην ν
ηά θ νο ηεο ειι ελ ηθή ο π α ηδ εία ο, βγ ά δν λ ηαο «γ πα ι ηζ ηά ο π α πν π ηζ ηώ λ » !
Θ ά ζε δ ηαλν ν χκ ελ νο, π νπ ρ εηξ ίδεηα η ηε λ π α ξα δν ζ ηα θ ή ζπ λ ηεξ ε ηηθή ειι ελ ηθ ή γι ψ ζ ζ α , αλ ηηκ εησ π ίδεηαη κ ε
εηξ σ λ εία , ζθ σ π ηηθ ά , σ ο μέλν ο. Διι ε ληθ ή Α λ αγ έλλ ε ζ ε ζ εκ α ίλ εη λα π αύ ζ ε ν Έ ιιελ λ α λν κ ίδε όηη είλ αη
ειεύζ εξν ο επεηδ ή έρεη ς ή θ ν , ζε κ α ίλ εη λα θ α ηαι ά βε φ ηη ε ειι ε ληθ ή ηζ ην ξία πν π εδ ηδ άρ ζ ε ζ ηα ζξ αλ ία ην π
Γ ε κ ν ηηθ νχ , ην π Γπ κλ α ζ ίν π θ α η ην π Ξ α λεπ ηζ ηε κίν π π εξ ί Ρν π ξθν θξ α ηίαο θα η Διεπ ζέξ νπ Διι ε ληθν χ Θ ξ ά ην πο κ εηά ην
1821 είλα η θ ξαγθ ηθ ά ς εύδ ε π νπ εμπ πε ξεηνύλ θ ξ αγθηθά ζ π κθ έξ νληα, φ πσ ο ην δ ή ζελ « θξ πθ φ ζ ρν ιεηφ » .
Γ ηφ ηη ν π ξν νξ ηζ κφ ο ην π Έ ι ιε λν ο είλ α η κ φλ νλ έλα ο: ν εμαλ ζξ σ πηζ κό ο ηε ο Ν ηθν πκ έλε ο. Θ α η ν Κ . Α ι έμαλ δξ νο
έδ σ ζ ε ζ ηε λ θ πι ή κ αο ηε λ θ πζ ηθή θ α η πλεπ κ α ηηθ ή ηεο δ ηέμνδ ν π ξν ο ηελ Α λ α ηνι ή , ε νπ ν ία σ ι νθι ε ξψ ζ ε κε ηελ
Ν ξ ζν δν μία , επ ηβά ιιν λ ηαο ηνλ ειι ελ ηζκ φ σ ο π λεπ κα ηηθ ή θν ζ κν θξ α ηία . Ν Έ ιιελ είλα η πεξηζζ ό ηεξν α πό
ρξ ηζηηαλ ό ο: είλα η ρξ ηζ ηηαλν πν ηό ο, ν νπ νίν ο θα η εδ εκ ην ύξγ ε ζε ηνλ ρξηζ ηηαλ ηζ κό γ ηα ηνλ εμαλ ζξ σ π ηζ κ φ ηεο
Ν ηθν π κέλ ε ο!

Ν ΓΗΑ Λ Λ Ν Ξ Ν ΢Ι Ν Π Α ΢Ρ Ν Θ Ρ Ν Λ Δ Η!

΋ π σ ο έλα ο άι ιν ο ιά ηξ εο ην π ειι ελ ηζ κν χ , ν Γεξ κ αλφ ο Λ ίηζ ε π νπ α π ην θα ηεζ ηξά θ ε θα η α π εβ ίσ ζε

θ ξ ελν βι α βή ο, ην 1900, δέθα ρ ξφ ληα π ξν ην π Γηα λλφ π νπ ιν π , π πνγ ξ άθ νλ ηαο « Γ ηφλ πζ νο» - έηζ η θα η ν
Γηα λλ φ πν πι νο, πν π π π έγξ α θ ε « Θ ά λα ηνο» , ε ζέιε ζ ε λ α θά ς ε φι α ηνπ ηα έξγ α θα η φι εο ην π ηηο θ σ ην γξ αθ ίεο! Δ π ί
κ ία λ νι φθι ε ξ ε ε κ έξ α έθα ηγ ε φ γθν π ο ρεηξν γξ άθ σ λ ην π , κ εηαμχ α π ηψ λ θα η ην ρ ακ έλ ν γ ηα π άλ ηα έξγ ν ηνπ ,
« Α ξρ ηηεθ ηνλ ηθ ή » ! Δ ηξ ηγ χ ξ ηδε ηα βξ άδ π α ζ ηελ Α ζ ήλ α , μαπ ισ κ έλν ο ζε αλ ν ηθ ηή άκ αμα γ εκά ηε α πφ άλ ζ ε πα ζρ αι ηάο.
Α π φ θ α ηξφ είρ ε ηελ π ξ φζ εζε λ α α π ην θ ην λ ήζ ε θα η ην επ ξ αγ κα ην πν ίε ζε ζ ηηο 10 Α πξ ηι ίν π 1910. Ρ ελ π ξ νε γν π κέλ ε
ην β ξ ά δπ , π ίλνλ ηα ο κ π χξ α ζ ην Π χλ ηα γ κα κ ε θ ίιν π ο, ην π ο εδ ηάβ α ζε « Ρ ν ηξ ηα λ ηάθ πι ιν θα η ην α ε δό λη» , ην π
Ά γγι νπ ΋ ζ θα ξ Ν π άτιδ , πν π είρ ε κ εηαθ ξ άζ εη ν ίδ ην ο.
Α ο π α ξα θνι ν πζ ή ζν π κε ηελ , α π ίζ ηεπ ηε έσ ο κ πζ ηθή , ζθ ελ ή ηεο απ ηνθ ην λία ο ην π φ π σ ο ηελ πεξ ηγ ξ άθ εη -
β α ζ ηδφ κ ελν ο ζ ηηο π εξ ηγξ α θ έο ησ λ εθ ε κεξ ίδ σ λ ησ λ Α ζ ελ ψ λ εθείλ σ λ ησ λ ε κεξ ψ λ - ν Γ . Ι α δνγ ηψ ξγν ο-Δ ιι ελ ηθ φο,
ζ ην λ Ξ ξφ ινγ ν ησ λ « Α πά λ ησ λ » ηνπ Ξ . Γηα λλ φπ ν πιν π (1963): « Ρε λ επ ν κέλ ε , κ ' όι ε ηε δ πλα ηή β ξ νρ ή, ν
Γηα λλ ό πν πι νο, λ ηπ κέλ νο ζ ηα νιό ιεπθ α , κ ε ά ζ πξ ε θ αλέιι α , θάι ηζ εο θ α κσ κ έλ εο ζ ηε Θ εζζ αι ία θα η γ άλ ηηα
γ θι αζ ζ έ, π ήξ ε έλ α α κά μη θ α η έθ ζ α ζε ζ ην Πθ αξ α κ αγθ ά . Δθ εί, αθ νύ έθ αγε ζ ην ρ άλ η, δή ηε ζε απ ' ηνλ α κ αμά λα
μεδές ε έλα άι νγ ν. Ρ ν πή ξε, θα β άιι ε ζε θα η π ξν ρώ ξ εζ ε ζ ηελ αθ ηή . Κ π ξν ζ ηά ζ ην θ ύκ α αι είθ ηεθ ε αξ ώ κ α ηα ,
ζ ηεθ άλ σ ζ ε κε αγ ξ ην ιν ύι ν πδ α ην θ εθ άι η θα η θά ιπ α ζε π ξν ο ηα θύ κ α ηα , κέζα ζ ηε λ αλν ημηά ηηθ ε λ εξ νπ νλ ηή ,
έρν λ ηα ο π άλ σ ην π έλ α ζ αθθ ν πιά θ η κ ε βα ξ ύδ ηα . Π αλ έθ ηαζ ε έηζ η θα β άιι α , ζ ηα β αζ εηά λ εξ ά , γύ ξ ηζε ην άιν γν
π ξ νο ηε λ α θ ηή θ αη θξ α ηώ λ ηα ο ην κ ε ην λα ρέξ η π π ξν βό ιεζ ε κ ε η' ά ιι ν ζ ηνλ θξ ό ηαθ ό ην π θ α η ρ άζ εθ ε κέζ α ζ ηα
θ ύ κ α ηα , ελ ώ ην άι νγ ν μαλ αγ ύξ ηζε αγ ξ ηεκ έλν ζ ηελ αθ ηή . Κ εηά α πό δ ύν βδ νκ ά δεο ε ζά ια ζ ζα έβγα ιε ην π ηώ κα
ην π ζ ηελ π αξ αι ία ηε ο Δ ιεπ ζ ίλ αο» .
Π ην ε κ εξ νι φγ ηφ ην π ν Ίσ λ Γ ξα γν χ κε ο έγ ξ ας ε α κ έζ σ ο: « Κ ν π θ α ίλ εηα η π σ ο ηώ ξα πν π έθ πγε θ είλ νο είλα η
α λ άγθ ε λα θ ν ξ ησ ζ ώ [κ έρ ξ η ηε δ νιν θ ν λ ία ηνπ ηδ ίνπ ην 1920], φ ια ηα β άξ ε εθ είλν π . Θ α η γ η' α π ηό έρ σ π νιι ή
δ ν πιεηά , π ά ξα πν ιι ή δ νπ ιεηά . Ν ύ ηε κ ηα ζ ηηγ κ ή ηεο δσ ή ο κ νπ δελ π ξέπεη λ α ρ άζ σ » ...
Β εβ α ίσ ο θα η είρ ε ζπ λερ ηζ ηέο ν Γηαλλ φ πν πι νο, φπ σ ο ν Ά γγ ει νο θα η ε Δ χ α Π ηθ ει ηαλν χ κ ε ηελ
εμα λζ ξ σ π ηζ ηηθ ή Γ ει θ ηθ ή Ηδέα , φ πσ ο θ α η ν αξ ρ ηηέθ ησ λ Γ εκ ή ηξ εο Ξ ηθ ηψ λε ο, ν η ν π ν ίν η φ κσ ο δελ ε δ πλ ήζ ε ζα λ πν ηέ
λ α ην λ θ ηά ζν πλ .
Ν Γξ εγ φξ ηνο Μ ελ φπ ν πιν ο, ζ ηελ εθ ε κεξ ίδ α «Α ζ ήλ α η» , ηε ο 15ε ο Α π ξ ηι ίν π 1910, π έλ ηε κφ ι ηο ε κέξεο κεηά
ηε λ α π ηνθ ηνλ ία ην π Γηαλλ φ πν πι νπ , π πελζ χ κ ηζε ηνλ ζ άιν π ν π είρ ε δ ε κ ην π ξγ ή ζεη ην 1906, ε δ ε κν ζ ίεπ ζ ε ην π
έξγ ν π ην π Γηαλλ φ πν πι νπ , « Λ έν λ Ξ λ εύκ α » . Κ εηαμχ ησ λ ά ιι σ λ ν κ πν π ξι ν ηηέξ εο Γηα λλφ π νπ ιν ο είρε γξ ά ς εη: « Κ ε
ζ α ο μα θ λ ίδεη ε ρ α κ ειό ηε ο ηε ο γι ώ ζ ζ εο. Θ αλέλα γ ισ ζ ζ ηθό λ θα ηέβα ζ κα δ ελ ζ α θ α ηώ ξ ζ σ λε λ α δσ γ ξα θ ίζε ηελ
π ν ηα πό ηε ηα ησ λ ειι ελ ηθ ώ λ π ξ αγ κά ησ λ ... Δ ζθ ν ηώ ζ α ηε ηελ ει ιε ληθ ήλ λ εό ηε ηα , θα η ην έζ λνο ρ σ ξ ίο λενι α ία λ είλα η
ά λν ημηο ρ σ ξ ίο άλ ζε ... Κά τσ ε Ειι ά ο τσ λ ς ή υ σ λ, τσ λ κ ησζ ώ λ, τσ λ ρ αξ τν πα ηθ τώ λ θα η τσ λ βνπι επ τώ λ !...
Ηδν ύ ε Δι ιά ο ζα ο. Ζ Δι ιά ο ησ λ δ ηθ εγ νξ ίζθ σ λ , π π αιι ει ίζθ σ λ θ αη β νπ ιεπ ηώ λ ... Α λα β απ ηηζ ζ είηε εηο ην ζ είνλ θ σ ο
ηε ο γ εο ζ α ο θ α η εηο ηα π α ξ αδ είζ εηα ειι ελ ηθ ά λ εξά . Θ α εμέιζ εηε δσ λ ηαλ νί [εμ νπ θα η τν β ηβι ίν τνπ Δ ξ αγν ύ κε
τν π 1911, « Ό σν η δσ λ ταλ νί» ] θα η ζ α εμέι ζεηε Έ ιι ελ εο... Δ άλ εξσ ηε ζ ή ηε ν η Δι ια δ ηθν ί, α π ηή είλα η ε Δι ιά ο ηελ
ν π ν ία σ λ εηξ εύ ζ ε ζα λ ν η θ νπ ζ ηαλ ει άδ εο πά π πν η ζ αο; Θ α α π αλ ηή ζεηε, β εβ α ίσ ο ό ρ η... Α ιι ά όρ η κό λνλ ζεηο, αι ιά θα η
ηα έζρ α ηα ς εθ νθ όξ α θα η βν πι εθ όξ α θ αξ α ην κή ζ ηκα θ ηή λε , εάλ εξ σ ηε ζν ύλ , ζ α ζ αο απ αλ ηή ζ νπ λ, όρ η... Δθ όζ νλ
π π ά ξρ εη βν πι επ ηήο, α δ ύλ α ην λ λα ύ πα ξμε λ όκ νο» !
Ν Μ ελ φ πν πι νο ζ ην άξ ζ ξν ην π είρε επ ηζ ε κ άλεη π σ ο « ό ηαλ εθ άλ ε ην Λ έν λ Ξ λ εύ κ α ην αλει ύζ α κελ ...
θ α ζή θνλ κ αο ηό ηε λα π ς ώ ζ σ κελ ό ζν λ εδ πλ ά κεζα ηε λ αζ ζ ελ ή θ σ λ ήλ κ αο... θ α η πξ ν π άλ ησ λ α πό ηνλ « Λ ν πκ άλ » ,
κ ν ινλ ό ηη δελ είκ εζα ηα θ ηηθ ν ί ζ πλ εξ γά ηα η ην π , αθ ξ ηβ ώ ο δ ηό ηη εθ ν βν ύ κεζα , ό ηη δ ηα ηα β ηβι ία ην π Γηαλλ ό πν πι νπ , ν
ν π ν ίν ο α ξθ εηά εθ αθ ν κεηαρ εηξ ίζ ζ ε ην λ Τ πρ άξ ελ θα η Ξ αι α κά λ , δελ ζ α εγ ίλ εην ν δ ίθα ην ο ι όγ νο εηο ην ό ξγ αλ νλ ησ λ
ς π ρα ξ ηζ ηώ λ » . Ξ ξ άγ κ α ηη, ν Γ ε κή ηξ ε ο Ρ αγθ φπ ν πιν ο ζ ηνλ Λ νπ κ ά είρ ε γξ ά ς εη ην π α ξα θά ησ επ ίγ ξ α κκ α : « Γη' απ ηό
ην Λ έν λ Ξ λεύ κ α ζν π , ζν π π ξέπ εη, Ξ εξ δ ηθι έα, έλ α κ πν π γα δνθ όθ ηλν , γ ηα π εξ ηθεθ αι α ία!»

[Π ε κ . « Ρ .Κ .» : Ν Ξ εξ ηθ ιή ο Γηα λλφ π νπ ιν ο (1870 ή 69 · 1910) ζα θ ψ ο θ α η δελ ή ηαλ κφ λν ι φγ ην ο, ιν γν ηέρλ ε ο θα η

δ ε κ νζ ηνγ ξά θ ν ο, φ π σ ο ζ πλ ήζ σ ο ην λ πα ξ νπ ζ ηά δν πλ κ ε ει άρ ηζ ηα ιφγ ηα ειά ρ ηζ ηεο εγθ πθι ν πα ίδεηεο. Ή ηα λ ν
ν ξ α κα ηηζ ηή ο ην π ειι ελ ηζ κν χ , ν άγ ην ο ηεο ειι ελ ηθ ήο λ ενι α ίαο, ην α εδ φλ η ηε ο ειι ελ ηθή ο γ ε ο! ΋ π σ ο κα ο ι έεη ν
α λ ες ηφο ην π , γλ σ ζ ηφο ζ π γγξ αθ έαο θα η εξεπλ ε ηήο Γηά λλ εο Γηαλ λφ πν πι νο, ν ηά θ νο ην π π π ήξ ρε κ έρ ξ η πξ ηλ πέλ ηε-
έμη δεθα εηίεο ζ ην λεθξ ν ηαθ είν ηεο Διεπ ζ ίλ αο. ΋ ηαλ φκ σ ο α πνθ α ζ ίζ ηεθε ε λέα δ ηακ φξ θ σ ζ ε ηεο πφι ε ο, κ ηα...
κ π ν πιλ ηφ δα ηζ ν πέδσ ζε ηνλ ρψ ξ ν ην π λ εθ ξν ηαθ είν π γ ηα λ α γ ίλ εη π ια ηεία . Π ηε λ « Διι άδ α ησ λ ς ήθ σ λ , ησ λ
κ ηζ ζ ψ λ , ησ λ ρα ξ ην πα ηθ ηψ λ θ α η ησ λ βν πι επ ηψ λ » π ν ην ο ζ α ελδ ηαθ εξ φ ηαλ ληα ηνλ ηά θ ν ην π Ξ εξ ηθι ή
Γηα λλ φ πν πι νπ ;]

Δ Ι Ι Ζ Λ ΗΘ Ν Π Ξ Α ΓΘ Ν Π Κ ΗΠ Κ Ν Π

Ν Γηα λλφ π νπ ιν ο δ ελ π π ή ξμε π ν ηέ εζλ ηθ ηζ ηή ο, φπ σ ο π π νζ ηε ξ ίδν π λ θ αθ ψ ο ν η Έ ιι ελεο εζ λ ηθ ηζ ηέο. Ξ ν ηέ

δ ελ ππεζ ηήξ ημε ν ηνδ ή πν ηε ειιελ ηθό εζλ νθξ άην ο. Π ηφρ νο ην π δελ ή ην ε Κ εγ άι ε Ηδέα εμα πι ψ ζ εσ ο ην π
ειι ελ ηθ ν χ θξ ά ην πο κ ε δ ηεπξ π λ φκ ελ α ζ χλ νξ α . Γ ελ ή ηα λ ν Κ α ηδίλ η ην π ηηα ι ηθ νχ εζλ νθ ξ ά ην πο, νχ ηε ν Σ εξ ηδι ην π
ηζ ξ α ει ηλ ν χ εζ λνθ ξ ά ηνπ ο. Γ ηφ ηη απ ηό ζ α εζή κα ηλε ζ πξξ ίθλσ ζ ε ην π ειιελ ηζκ νύ .
Ν ειι ελ ηζ κό ο δελ θ πιαθ ίδεηα η κέζα ζε ζ ύλνξ α , ό ζν θα η επξεία λα είλ αη ηα ζύλν ξα απ ηά. Ν
ειι ελ ηζ κφ ο είλ α η πνι ηηηζ κ φο, ν π αγ θφ ζ κηνο π νι ηηηζ κ φ ο. Ξ ξ νο ην πα ξφ λ -κ έρ ξ η πν π λ α έρσ κ ε π ξ φζ β αζ ε ζε άι ιν πο
π ι αλ ή ηεο- πξ νζ σ ξ ηλά ζ ύλν ξα ην π ειι εληζ κνύ είλα η ηα ζύλ νξ α ηε ο γ ε ο. Ν κ ειι νλ ηηθφ ο εμσ γή ηλν ο φ ηα λ ζα
ηα μηδεχ ζε ζ ηνλ π ι αλ ή ηε κα ο ζα έρ ε π ξν θ α λψ ο ζ ηελ θψ ιν ηζ επε ηε ο ζ ηνι ήο ην π κ ία ηζ ην ξ ία ηεο γ εο, ε ν πν ία ζα
θ έξε ηνλ ηίηιν « Ηζ ην ξ ία ηε ο Δ ιι άδ νο» , εθ ' φ ζνλ π ξν βι έπ εηα η φ ηη ε Γε ζ α κεηνλ νκ α ζζ ή Διι ά ο! Α ι ιά ν εμσ γ ή ηλ νο
α π ηφ ο ζ α αλ αθ αι χ ς ε φ ηη ν ειι ελ ηζκ φο μεπεξλ ά θ α ηά π νι χ θα η ηα ζ χλ νξ α ηνπ πι αλ ή ηνπ πν π ζα επ ηζθ εθ ζ ή. Θ α
α λ αθ άι πς ε φ ηη ν ζ ετθ ήο εκπ λεύ ζεσ ο ειι ε ληζ κ ό ο ηα π ηίδεηα η κ ε ην ζ χ κ πα λ, εθ ' φ ζνλ εθ θ ξ άδεη ηε λ αξ κ νλ ία ην π
Π χ κ π α λ ην ο, δ ηφ ηη Διι ελ ηζ κφ ο θ α η Θ εφο είλ α η έλλν ηεο ηα π ηφζ ε κ εο. Γη' α π ηό θα η ν ειιελ ηζ κό ο δελ αλ ήθεη ζηνπ ο
Έ ιι ελεο. Ξ ψ ο είλ α η δ πλ α ηφλ ην ά ζεν θ ξα ηίδ ην ησ λ Α ζε λψ λ λ α αλ ηηπ ξ νζ σ πεχ ε ηνλ ειι ελ ηζκ φ ; ΋ πν ηνο πεξ άζ ε
ηηο εμεηάζ εηο ηνπ ειι ελ ηζ κν χ , α π ηφο ζα γ ίλε Έ ι ι ελ ! Ν η απ ν ηπρ φλ ηεο ζα πα ξ α κείλ νπ λ εθ ηφ ο ην π π εξ ην π ζ ίνπ ια νχ .
Γηα λα α π νδ είμε φ ηη ν η Δ ιι αδ ίηεο δ ελ έρ ν πλ θ ακ κ ία ζρ έζε κε ηνλ ει ιε λ ηζ κ φ , ν Γηαλλ φ πν πι νο
θ α ηαθ έξ εηα η κ εηά κ α λ ία ο θ α ηά ην π ειι ελ ηθν χ θξ ά ηνπ ο. Ν Φ α λα ξ ηψ ηεο Γξ εγ φξ ηνο Μ ελ φ πν πι νο (1867-1951), είπε
ηα εμή ο ρα ξ αθ ηε ξ ηζ ηηθ ά γ ηα ηνλ εθθ ξ αζ ηή ην π ει ιε λ ηθν χ πα γθν ζ κ ηζκ ν χ : « Ν Ξ εξηθι ήο Γηαλλ ό πν πι νο ππ ή ξμελ ν
κ εγα ιείηεξ νο σ ο ηώ ξα , ν επγι σ ηηό ηεξνο θα η ν θ σ ηεηλό ηεξ νο α πό ζ ηνιν ο ην π θ α ηά θ ύ ζ ηλ ειι ελ ηθ νύ δελ .
Ξ επ εηζ κ έλν ο βα ζ ύ ηα ηα , ό ηη ε σ ξ α ηό ηεξα ρώ ξ α θ α η ε ηει εηό ηεξ α θ π ιή είλ α η ε ειι ελ ηθή , εκ ίζ εη ζα λα ζ ίκσ ο θ ά ζε
β ά ξ βα ξν λ μελ ηζ κ όλ θ α η σ λ εηξεύεην ηελ Διι ελ ηθή λ Α λ αγ έλλ ε ζ ηλ δ ηα ηεο επ ηζ ηξ ν θ ήο εηο ηα κ εγά ια θα η α ηώ λ ηα
Ξ ά ηξ ηα . Ρν μέλν λ , ην επ ξ σ π α τθ όλ , εηο ην ν πν ίνλ δν πι εύ ν κελ α π ' α ηώ λ σ λ , ην ελ όκ ηδε θ ύ ζεη α ηα ίξ ηα ζ ηνλ π ξν ο ηνλ
Έ ι ιε λα , θ αη ε γ σ λ ίδεην λα θ α ηαδείμε ό ρ η απ ιώ ο θα η κ όλ νλ ό ηη ην ειι ε ληθό λ είλα η ην κ όλ νλ α ξ κό δν λ , αιι ά θα η
π ν ίνλ είλ α η α π ηό ην ειι ελ ηθ όλ ... Ν Γηαλλ ό πν πι νο επ ίζ ηεπελ αθ ξ αδ άλ ησ ο εηο ην κ εγ αιείνλ θ αη ηε λ α ζ αλ αζ ίαλ ηε ο
θ πι ή ο. Δ ίρε ηε λ ηδ έα λ, ό ηη εμειι ελ ηδό κελ νλ αθ όκ ε κ ίαλ θ ν ξά λ δ η' αλ αβ α π ηηζ κν ύ εηο ηαο π εγ άο ην π , ην ειι ελ ηθ όλ
έζλ νο ζα θ ώ ηηδε θ α η π άι ηλ ηνλ θό ζ κνλ ... Θ ά ζε θ ξ άζ ηο ην π Γηα λλ όπ ν πιν π είλα η ηθ αλ ή λ α γέλλ εζ ε νιό θι εξ νλ
β ηβι ίνλ . Γ ηό ηη έρν κελ ηελ π επ ν ίζ ε ζ ηλ , ό ηη ην « Λ ένλ Ξ λεύ κα » ζ α έρε ηεξ αζ ηία λ επ ίδ ξ αζ ηλ , π π ό έπ νς ηλ κά ιηζ ηα
α ηζ ζ ε ηηθ ήλ ... Α ιι ά πξ έπ εη λ α πεξ άζ ε αθ όκ ε θα ηξό ο. Ρ ν λ ένλ π λεύ κα , ην ειι ελ ηθόλ , ζ πλ ζι ίβεη ηώ ξα ην κ άγγ αλ νλ
ην π ς πρ αξ ηζ κν ύ » , δ ει αδ ή ηνπ θ α π ηηαι ηζ ηηθ νχ επ ξ σ π α τζ κν χ .

Ρ Ν Α Ζ Γ Ν Λ Η Ρ Ζ Π ΔΙ Ι Ζ Λ ΗΘ Ζ Π ΓΖ Π

Ν π δείο δ ε κ ην π ξγφ ο δ ελ εηξα γν χδ ε ζε ηε λ ειι ελ ηθή ν κν ξθ ηά φπ σ ο ν Γηαλ λφ πν πι νο. Έ θ ην ηε,

α ξ ρ ηηέθ ην λεο, κ ν π ζ ηθν ί, γι χ π ηεο, δσ γ ξά θ ν η π ν π εγ ά πε ζ αλ ηε λ ειι ελ ηθή γ ε , επ ε ξεά ζζ εθ αλ β α ζχ ηα ηα α π φ ηνλ
Γηα λλ φ πν πι ν, ζ ε ζ ε κείν λ α πεξ ησ ξ ίζν πλ α δ ίθ σ ο ηε λ ηεξα ζ ηίαλ ην π ζ π κβ νι ή , ζ ηελ α ηζζ ε ηηθή θ α η κφ λνλ . Ρ α έξ γα
ην π , ε « Διι ελ ηθή Γξ α κκ ή » , σ ο θ α η ην «Δ ιι ελ ηθ ό Σ ξώ κ α » , π ν π ζ εκει ηψ λ ν πλ πλεπ κ α ηηθ ή ππ εξνρ ή , ι φγ σ θ χ ζεσ ο,
ησ λ Δι ιή λσ λ έλ αλ ηη φι σ λ ησ λ άι ισ λ ι αψ λ, δελ είλ α η δ πλ α ηφλ λ α α θ ήζ ν πλ ηνλ επ α ίζ ζ ε ην αλ αγ λψ ζ ηε
α ζ πγ θ ίλ ε ην. «Ν η Έ ι ι ελεο», ιέγ εη, « είλ α η ε πλεπ κ α ηηθ ή α ξ ηζ ην θξ α ηία ησ λ ι αώ λ, είλ αη ν π εξ ην ύζ ηνο ι αό ο».
Α ιι ά π ν ία είλ α η ε αλ ψ ηεξε ειι ελ ηθή γξ α κ κ ή; « Δ ίλ α η κ ία κό λ ε γξ α κ κ ή -ιέγ εη ν Γηαλ λό πν πι νο-ζα λ ηελ
π α ια ηάλ κ αο ηέρ λε λ ό π νπ ... ό ια ηα αγ άι κ α ηα ζα λ δ ίδπ κ α α δέιθ ηα θ α η θ αλ έλ ό κ ν ην κε ην άι ιν , ζα λ ηελ
β π δαλ ηηλή λ κα ο ηέρλ ελ , ζα λ ηα δ ε κν ηηθά ηξ αγ νύ δ ηα... Δ ίλ α η κ ία κό λ ε γ ξα κ κ ή θ ακ π ύι ε . Ξ α λ ηνύ , κ ία α πι ν ύζ ηα ηε ,
κ α ια θσ ηά ηε θ α κ πύ ι ε, πγ ξά θα η θ επ γα ιέα ζ αλ ηαο κεγάι α ο θα η εξ έκν πο αλ απ λν άο ηε ο ζ αι άζ ζ εο... Ζ επ ζ εία
γ ξ ακ κ ή , κ ία ν ξζ ή γ ξα κ κ ή ελό ο κ νλν θν θθ άιν π Ά γ γιν π , κ ηαο ι νγρ νεηδν ύο Α γ γι ίδα ο, είλα η γ ξ ακ κ ή π ξν μελν ύ ζα
δ ύ λα κ ηλ , γελλ ώ ζ α αλ ηίζ ηα ζ ηλ , είλ α η γξ α κ κή α π νθ ξν π ζ ηηθ ή . Κ ία θα κ π ύι ε γξ α κκ ή ι όθ ν π , κ αι αθ ά θα κ π πι σ κ έλ νο
ι α ηκό ο γπ λα ηθό ο... Θ α η είλα η πα ξ αδ νμό ηα ην λ ό ηη ζα π κ άδεηα η ηό ζ νλ ε ηδέα ησ λ θ α κπ πι ώ λ ην π Ξ α ξ ζελ ώ λ νο, δηό ηη
είλα η θ α λεξό λ ό ηη α ιε ζ ήο θα ιι ηηέρλ εο έρ σ λ λα π ς ώ ζ εη γ ξ ακ κ άο εηο έλ α ι όθ νλ ηεο Α ηηηθή ο δελ είλ α η δ πλ α ηόλ λα
ι α βή ν π δέλ ά ιι ν π π' ό ς ηλ π α ξ ά λ ' α ξ κν λ ίζ εη ηαο γ ξ ακ κ άο ην π π ξ νο ηε λ ηξ ηγύ ξ σ αξ κ νλ ηθ ήλ θ α κπ ύι ελ ... Κ ία
κ ό λε γ ξ α κκ ή θ α κπ ύι ε , πεξ ηθ εξ ηθή θ α η κ ν πζ ηθν ηά ηε » .
Α λ ηίζ εηα , « ε επ ξ σ π α τθ ή γξ α κ κή είλ α η γέλ λεκ α θ π ζ ηθ όλ θα η κ ν ηξ α ίν λ ηε ο επ ξσ π α τθ ήο θ ύζ εσ ο... Θ ά ζε
ζ π ίηη θι εηζ κ έλ νλ , θ άζ ε ζώ κ α ηπι ηγ κ έλν λ . Θ άζ ε ζπ ίηη θ αίεη θ νθ , θ ά ζε ζ ώ κ α θ α ίεη αι θν όι ... Θ α η ν ύ ηε α π ηή ε Ηηα ι ία
δ ύ λα ηα η λ α α π νζ π α ζζ ή , ν ύ ηε α π ηή ε θ σ ηεηλή Ηηαι ία, ε ηόζ νλ πι ε ζ ίνλ κ αο, ό π νπ εζ π ά ξε θα η εθ π ηεύ ζ ε αθ ό κε θα η
ηό ζ νλ ειι ελ ηθ όλ α ίκ α ... Θ α η ε γ ξ ακ κ ή α π ηή ... είλ αη βά ξ βα ξν ο... δελ έρεη ηίπν ηε λ α θ ά κ ε κ ε ε κά ο, θα η ε γ ξ α κκ ή
α π ηή δελ ρ σ ξ εί εδώ ... Ζ ειι ελ ηθ ή γ ξ ακ κ ή , πξ νβ αι ιό κελε π ξν ο ηελ επ ξ σ π α τθ ήλ , είλ αη ό πσ ο έλα ο σ ξ αίνο π άλ ζ εξ
κ ε κ ία λ θα κ ήι αλ » !
Θ α η ν Γηαλ λφ πν πι νο ζ π κ π πθλ ψ λ εη ην ζ θεπ ηηθ φ ην π π εξ ί π εξ ην πζ ίν π ειι ελ ηθν χ γέλ ν πο, ζ ηνλ
ρ α ξα θ ηεξ ηζ κφ λ ηεο ειι ελ ηθ ήο γ ξ αθ ήο: « Ι α όο ό ζ ηηο λ α έγ ξα ς ε ηελ ει ι ελ ηθ ήλ γ ξα θ ή λ ηε ο γ ξ ακ κ ήο, δ ελ π π ήξ με
έσ ο ηώ ξα ν πδ είο. Θ α η ν πδ είο άλ ζ ξσ π νο, κ ε Έ ι ι ελ ... Ξ α ξ αδ έρ νκ α η ό ηη είλ α η δ πλ α ηόλ λα π π ά ξμν πλ ι αν ί, ν η νπ ν ίν η
λ α α λέβν πλ εηο ηε λ Π ει ήλ ελ [ν Γηα λλφ π ν πιν ο ην γ ξά θ εη α π ηφ ην 1903!]. Α ι ιά λ α γξ ά ς ν πλ ηελ γ ξα θ ήλ α π ηήλ ,
κ ε όλ ηεο γ έλλ ε κ α θα η ζξ έκκ α ηεο γ ε ο α π ηήο εδ ώ , πν ηέ, κέρ ξ η ζπ λ ηέιεηαο ησ λ αηψ λ σ λ » !
Θ α η π ν ίν είλα η ην αλ ψ ηεξ ν ει ιε λ ηθ φ ρ ξ ψ κα (1904); « Ξ α ξα ηε ξ ήζ α ηε ηα βν πλ ό » -ι έγ εη ν Γηαλ λφ πν πι νο-
« εια θ ξ ό ηα ηα , εια ζ ηηθώ ηα ηα , ζ πζ ηέι ιν λ ηα η, δ ηαζ ηέι ινλ ηα η, π ς ώ λν λ ηα η, ρ ακ ει ώ λ ν πλ , κεγα ιώ λν πλ , κ ηθ ξ αίλν πλ ,
θ ηλν ύλ ηα η, πεξ ηπ α ην ύλ , π εγ α ηλ νέξρ νλ ηα η. Ρα β ν πλ ά ηεο Α ηγ ίλε ο έξ ρνλ ηα η ελ ίν ηε εηο ην Φ άι εξ νλ . Ν ΢ κ ε ηηόο ην
π ξ σ ί θ εύγεη κ αθ ξά λ... Ό ι ε ε γ ύ ξσ ζ έλ κα ο θ ύζ ηο, ε γή ηλε ύι ε , ρ ξσ κ ά ησ λ , πεηξ ώ λ , ι όθ σ λ , β ν πλ ώ λ , είλ α η ηόζ νλ
ι επ ηό γξ α κ κν ο θ α η ι επ ηό ρξ ν πο σ ο εάλ α ξ ηζ ην ηέρ λε ο δσ γ ξά θ ν ο εμήγελ α πό έλ α θ π ζ ηθ όλ ηειεηό ηα ηνλ ην π ίνλ ην
ν π ζ ηώ δ εο ην π γ ξ ακ κ ηθ όλ θ α η ρ ξν τθ όλ θ άι ινο θ α η ζπ λέζεηελ έλα κ νπ ζ ηθ όγ ξα κ κν λ θα η εδ νλ όρ ξν πλ
α εξν γξ άθ ε κ α... Ό ια ηα ρώ κ αηα , α πό ησ λ ρ α κε ιό ηα ησ λ πγ ξ ώ λ ά κ κσ λ ησ λ αθ ηώ λ έσ ο ησ λ π ς ει ν ηά ησ λ μεξ ώ λ
β ξ άρ σ λ ΢κ ε ηην ύ θ α η Ξ ελ ηει ηθ ν ύ θα η Ξ άξ λε ζ αο, είλ α η εια θ ξ ά ζ αλ ζ ύλλ εθ α » .
Ζ ειι ε ληθ ή γ ε ζ α αλ απ ιά ζ ε ηνλ ηφ ηε θ α η ηνλ ζ ε κεξ ηλ φ γ ξ α ηθ χιν : « Λ έν η, λέν η, λ έν η... αθ νύ εηε·, Γ ώ ζεηε
ηα κ ά ηηα ζα ο εηο σ ξ αία ρ έξ ηα λ α θ αζ α ξ ίζ ν πλ ηνπ ο θ αθ νύ ο ησ λ κε ην ξ νδ ν πέηαι νλ ύθ α ζκ α ησ λ θ ηι εκ ά ησ λ δ ηα λα
ηδ ή ηε ηελ σ ξα ηό ηε ηα ηεο ειι ελ ηθή ο γ εο. Ό ηα λ ζ α γ ίλε ν έμσ θό ζ κν ο, έζσ θό ζ κν ο, ηε ο Λ εό ηε ηαο, ηό ηε λέν η ζα
π εηά μεηε κε θ σ ηεηλό λ ζώ κ α θα η θ σ ηεηλόλ π λεύ κ α πξ νο ηα θ σ ηεηλ ό ηα ηα ύ ς ε ζ αλ ηά γ κα ηα αγ γειηθά ... Ό ηαλ ε
μεηζ ίπσ ηε γ ύθ ηηζ ζ α , ε ησ ξηλ ή Οσ κ εν ζ ύλ ε , π εηάμε ηα π αι εν ρξ ώ κα ηά ηεο θ α η θ νξ έζε ηα ρ ξώ κ α ηα ηε ο γ εο ηεο,
ηό ηε ζ α π π ά ξμε ρ ξν τθ ώ ο: ΔΙ Ι Α Π ... Ρ ν ει ιε λ ηθό λ θ σ ο πεξλ ά θ α η θ άζ ε ρ ξσ κ α ηηζ ηόλ γ πα ι ί θ α η θά ζ ε ρα ξ ηί θα η θ ά ζε
π α λ ί, δ ηα λ α α π νδ εηθλ ύ ε ηελ α ιή ζεηαλ ησ λ π ξα γκ ά ησ λ » .

Ν Κ Α ΓΝ Π Ρ Ζ Π Δ Ι Ι Ζ Λ ΗΘ Ζ Π ΓΙ Ω Π ΠΑ Π

Π ε α π ηά ηα π ξψ ηα ρξ φλ ηα ηνπ εηθ νζ ην χ πξ ψ ηνπ α ηψ λ νο ν ει ι ελ ηζκ φο ζ πλ ερ ίδεη λ α δ ηα λχ εη ηελ

ζ θ ν ηεηλφ ηεξ ε ζή ξ αγγ α ηεο Ηζ ην ξ ία ο ην π . Δ λψ ην ει ιε λ ηθφ ζ ψ κ α δ ηα πξ έπεη ζ ηνλ δ ηεζλ ή α ζι ε ηηθφ ζ ηίβ ν , ην
ειι ελ ηθ φ π λεχ κα ζ ηελά δεη π πφ ηελ ηαθ φ πι αθα ην π αλ χ πα ξθ ην π ει ιε λ ηθν χ παλ επ ηζ ηε κ ίνπ , ηεο ζπ κ κ νξ ίαο ησ λ
θ ηινι φγ σ λ (π ν π θ α ηεζ θεπ άζ ζ ε α πφ ην α κ α ξ ησ ιφ δ ίδπ κ ν ησ λ Θ αθ ξ ηδ ή -Θ ξ ηαξ ά θα η ηα γ ελ ηηζ αξ ηθά ην π ζ ηίθ ε ) σ ο
θ α η ην π δ ε κν ζ ην υ π αιι ει ηθ ν χ πλεχ κ α ην ο ησ λ α ξρ α ηνι φγ σ λ . Ξ π ξε λ ηθ ή επ ηζ ηή κε , α ζ ηξν θ π ζ ηθ ή θ α η α ζ ηξ νλ ν κ ία
είλα η αλ χ πα ξθ ηεο ζ ηε λ ζ ε κεξ ηλ ή « ηζ ρπ ξ ή » Δ ιι άδ α ... Γ ηα β ά δνλ ηα ο ην λ Ξ . Γηαλ λφ π νπ ιν , έρν π κε ηελ α ίζζ ε ζ ε φ ηη
ηίπ ν ηα δελ έρ εη αιι άμεη, κ έζ α ζε εθ α ηφ ρξ φλ ηα , α π φ ηελ επ νρ ή ηνπ . Ν θ ίηξ ηλ νο ήι ην ο ηεο δ ηα θ ζ ν ξά ο ην π
θ ν κκ α ηηθν χ θ ξ ά ηνπ ο ι ά κ πεη εθ ηπ θ ι σ ηηθ ά ζ ην ειι ελ ηθ φ ζ ηεξ έσ κ α , ηψ ξα φ πσ ο θα η ηφ ηε. Α ο αθ νχ ζ σ κε θα η π άι η
ην λ Γηαλλ φ πν πι ν: « ΢ πό ην πα ξ ηζ ηλό λ θ όξ εκα ην π ησ ξ ηλν ύ α ξρ νλ ηνρ σ ξ ηά ην π , ην π μηπ α ζκ έλ νπ π νπ είλ α η ν θ ά ζε
ησ ξ ηλό ο Έ ιι ελ , ι ά κ πεη ν ιν θ άλ εξν ο δ η' όι σ λ ησ λ ζ σ κ αηηθ ώ λ γξ α κ κώ λ , θ ηλ ήζ εσ λ ς π ρηθώ λ θ αη δ ηα λν εηηθ ώ λ θα η
θ αι ι ηηερλ ηθ ώ λ εθ θ ξ ά ζεσ λ : ν θι έθ ηε ο. Ό π σ ο όιν η ν η θ ιά δν η, όι ε ε Διι άο, θα η όι α η α η ηέρλ α η, είλα η
δ ησ ξγ αλ σ κέλ α η ζα θ ώ ο θ α ηά ην θιεθ ηηθ όλ ζ ύζ ηε κ α . Ν θ ιεθ ηηζ κ όο είλα η ό κν ην ο εηο ηελ πνι ηηηθ ήλ , ηνλ ζ ηξα ηόλ ,
ηε λ π α ηδείαλ , εηο ην θά ζ ε ηη θα η εηο ηαο ηέρλ αο. Γ ελ π πά ξρ εη δσ γ ξα θ ηθ ή , γ ιπ π ηηθή , α ξρ ηηεθ ηνλ ηθή , κ ν πζ ηθ ή ·
π π ά ξρ εη θιεθ ηηζ κόο δσ γ ξα θ ηθ ήο, γι π π ηηθ ή ο, αξ ρ ηηεθ ηνλ ηθ ήο, κν π ζηθ ήο. Γ ελ ππ ά ξρν πλ ηέρλ α η ζ π λ ηεηα γκ έλ ν η...
΢ π ά ξρν πλ ι εκ έξ ηα , ν ηθό πεδ α, ζ έζ εηο, ηα ν π ν ία α ξπ ά δν λ ηα η δ πλ ά κεη ηνπ δ ηθ α ηώ κ α ηνο ην π ηζ ρπ ξό ηεξν π » . (« Ξ ξ νο
ην π ο θ αιι ηηέρ λα ο κ αο» , Φ εβξ νπ ά ξ ην ο 1903).
Ξ α ξ ά ηαχ ηα , γ ηα ηελ επ ηβνι ή ησ λ ειι εληθ ώ λ σ ο π αγθό ζ κηα γι ώ ζζ α , ν Γηαλ λφ π νπ ινο ν ηθν δφκ ε ζ ε
ηε λ ηξ ίηε θα ηά ζεηξ άλ θ ν ηλ ή ειι ελ ηθ ή γ ιώ ζ ζα : Ζ π ξψ ηε , α π ηή πν π πξ ν ήι ζε α πφ ηελ κ εγ αιεμα λδ ξ ηλ ή ν ηθν π κέλε ,
εζ ηνι ίζ ζε , πξ ν Σ ξ ηζ ην χ, κε ηνπ ο π ν ηθ ίι νπ ο ηφ λν πο, σ ο ιν πι ν πδν ζ ηέθ αλ α , γ ηα λ α δ πλ ε ζν χλ ν η μέλν η λ α κ ά ζν πλ
επ θνι ψ ηεξ α ηελ ειι ελ ηθ ή . Ζ δεχ ηεξ ε , ηεο Θ α ηλ ήο Γ ηα ζή θε ο, ζ εφ πλ επ ζ ηε θ α η δ ηδ αθ ηηθ ή , νηθν δν κ ήζ ε θε α π φ ην πο
Δ π αγ γειηζ ηέο γ ηα λ α δ ηα δψ ζ νπ λ ζ ην π ο μέλν π ο ηεο ει ι ελ ηθ ήο ν ηθ νπ κ έλ εο ηε ο επνρ ή ο ηνπ Σ ξηζ ην χ ην νξ ζφ δνμν
θ ή ξπ γ κα . Ζ ηξ ίηε , δ ηα ρξ νλ ηθ ή , αλ αξ ρ ηθ ή , ζπ λ ηεξ ε ηηθή θα η επα λα ζ ηα ηηθή , ε γηαλ λν πν ύι εην ο πν ηε ηηθ ή
θ α ζα ξεύ νπ ζ α α λεβ ίβ α ζε ηα ς πρ αξ ηθά θ ξ αγ θνρ ηψ ηηθα ηε ο ηνπ ηθή ο δ ηαι έθ ηνπ ησ λ γ ξα ηθχ ισ λ -α π ηή πν π
σ λν κ ά ζζ ε κ νλν ηνλ ηθή δ ε κν ηηθή - ζ ε παγ θφ ζ κ ηα γι ψ ζζ α γ ηα ηε λ π ιαλ ε ηηθ ή ζθές ε , πν ηηζ κ έλ ε α π φ ηελ
π ν ιπ ρ ηι ηεηή δσ λ ηαλ ή , α ζ άλ α ηε α ξρ α ία ειι ελ ηθ ή γι ψ ζ ζα .
Γηα λλ φ πν πι ε, ε ειι ελ ηθ ή λενι αία ζ ε επρ α ξ ηζ ηεί γ ηα ηε λ π ξν ζθ ν ξά ην π π λεχ κα ηνο θ α η ηνπ ζ ψ κ α ην ο ζν π
γ ηα λ α αλ αγ ελλ ε ζ ή ν ειιελ ηθό ο παγθ νζ κ ηζ κό ο!

Ν Ξ εξ ηθι ή ο Γηαλλό πν πιν ο γ ηα ηε Γ ύζ ε ...

Έ ι ζ σ κ ελ ι ν ηπόλ εηο ηα Κ όλ αρ α .
Δ θ εί νπ ξ αλ όο Θ ι εηζ ηό ο. Α ησ λ ία Π πλ λεθ ηά . Α ησ λ ία Κ α πξ ίια . Α ηώ λ ην λ Ξ έλ ζ νο. Α ησ λ ία Ν κ ίρι ε , Α ησ λία
Ξ ά ρλ ε . Α ησ λ ία ΢γ ξ αζ ία . Α ησ λ ία Κ νύ ρι α . Α ησ λ ία Π α π ίι α. Θ α κ πν π ξν γξ α κ κία Γεο. Μ πιν γξ α κ κ ία δέλ δξ σ λ . Θ α η
β ά ξν ο θ α η π άρ νο θα η π ύθ λα α έξ νο. Θ α η ζ ην ύ πσ κ α ησ λ π άλ ησ λ κε κ π α κπ άθ ηα νκ ίρι εο. Ν Ν π ξα λό ο θ ιεηζ ηό ο. Ζ Γε
θ ιεηζ ηή . Ν Α έξα ο θ ιεηζ ηόο. Ρν Π π ίηη θι εηζ ηόλ . Ρ ν Ο νύ ρνλ θι εηζ ηόλ . Ρ ν Π ώ κ α θιεηζ ηόλ . Ν Ά λ ζ ξσ π νο θ ιεηζ ηόο. Ρν
Ξ λ εύκ α θ ιεηζ ηόλ . Ν Ν πξ αλ όο ζθ ό ην ο. Ζ Γε πέλ ζ νο. Ρα Φ ώ ηα ι ύ πε . Ρ α Ε ώ α κ ει αγρ νι ία . Ν Α έξα ο πγξ ά π εθ ηή
κ α π ξ ίι α . Ό ιν ο ν ΔΜ Υ Θ Ν Π Κ Ν Π ζ π ξώ ρλ εη ηνλ Ά λ ζ ξσ π νλ εηο έλα θ α ηαθ ύγ ηνλ , εηο έλα ππ όγ εηνλ . Θ α η εθ εί δε κ ίαλ
δσ ή λ ηερ λε ηή λ . Ρν Ξ λ εύ κ α θ αη α η Ρέρλ α η είλ αη Δ π ηζ ηή κ α η, είλ α η Κ ερ αλ ή κα ηα , εκ πν ξ εύ κ α ηα , β ην κ ερ αλ ή κα ηα .
Θ ά κεηε κ ία λ εηθό λα , έλ α άγ αι κ α , ό πσ ο θα η θ ά ζε άιι ε κ ε ρα λή θ α η β ίδα .
Θ α η δε εθεί κ ε έλ α ς εύ ηηθνλ Φ σ ο, κ ίαλ δσ ήλ ς εύ ηηθ ελ . Τ εύ ηηθ νλ Φ σ ο. Τ εύ ηηθ νλ π λεύ κα . Τ εύ ηηθα η
ηέρλ α η. Γλ σ ξ ίδεη ην αι εζ ηλόλ θ σ ο, ην αι ε ζηλό λ πλ εύκ α , ηελ αι εζ ηλή λ ηέρλ ελ α π ό ηελ Διι άδ α , ηελ Ηηα ι ίαλ , ηα
β ηβι ία . Ν Δπ ξ σ π α ίνο κηκ είηα η ηε λ Δμσ ηεξ ηθ ήλ Φ ύ ζ ηλ κε ηελ Δζ σ ηεξηθ ήλ ην π Φ ύ ζ ηλ ...
...Έ λ αο Γεξ κα λό ο, ι όγ νπ ρ ά ξ ηλ , κ ε Πώ κ α π ι ηθ ήο ζπ ζ ηά ζεσ ο θ α η γξ α κ κ ηθ ήο ι επ ηό ηε ηνο Ξ ει αζ γ ηθν ύ
β ά ζ ξν π , κε ζ ηό κ αρν λ , εηο ηνλ ν πν ίνλ ε κ π ίξξ α αγ σ λ ίδεηα η λ α ηξ ίς ε ηα δ πλα ηώ ηεξ α ι νπ θά λ ηθ α θ α η ηα
μπι σ δέζ ηεξ α ι αρ αλ ηθά , κ ε εγθ έθ αιν λ πα ρύ λ , βα ξ ύλ , π πθλ όλ , ζθ ν ηηζκ έλ νλ , νκ ηρι ώ δ ε , ι α βπ ξ ηλ ζ ώ δ ε απ ό ην πο
εζ σ ηεξ ηθν ύο α ηκ νύ ο ησ λ δπ κ ώ ζεσ λ θα η ζ ην π κπ σ κέλνλ α θό κ ε θ α η α πό ην λ πεπ ηεζ κέλνλ α ηκ όλ εθ α ηόλ
α ηκ ν ζθ α ηξώ λ ηε ο ν κ ηρι νγ εξ κ αλ νζ νθ ίαο θ α η α θό κ ε α πό ην πο θ α πλ νύ ο ηε ο π ίπ αο, κ ηκείηα η ό ,ηη βιέπ εη, π άλ ην ηε...
κ ε έλ α δεπγ άξ η γ π αι ηά , ζ πλ ή ζσ ο κε δύ ν , όρ η ζ παλ ίσ ο κ ε ηξ ία , θα η εθθ ξ άδεη δ ηά ηεο Ρέρλ εο ην π ό ,ηη είλα η ε Γε ην π
θ α η ό ,ηη είλα η απ ηό ο. Έ π εηηα ην β ιέπ εη, ην επξ ίζθ εη ό κν ηνλ , ην π α ξ έζ εη θα έπ εηηα ηξέρ εη, θ ν ξεί ηε ξό κ πα ην π, θ ν ξεί
ηε ζ θν ύθ ηα ην π , αλ ά βεη ηελ ζ ό κ πα ηνπ , θ ξεκ ηέηα η εηο ηε λ π ίπ αλ ην π , κ έλ εη εθεί ν θ ηώ κ ήλ εο θ α η ζν π πεηά 32
ηό κ ν πο Α ηζζ ε ηηθ ή ο, ό π νπ ό ιν ην Υ ξ α ίνλ ηε ο ν ηθ ν πκ έλ εο εμε γείηα η, ζρ νι ηάδεηα η, δην ξζ ώ λ εηα η, θ α ηά ηελ ξ ό κ πα ,
ηε λ π ίπ α , ηελ ζθ νύ θ ηα θα η ηε λ βα ξ βα ξν ζ α πίια θ άζ ε Φ νλ π ξ ίηο, Κ π νπ ξν ύ κ πξ ν π κπ ν ύς ,
Γθ εκπ ν ξγθ ελι ηνύ ρελρθ ζ ηπμ.
Ρ η δ ηά βνι νλ ζ έι εη ν Γεξ κ αλό ο, ν Π ν πε δό ο, ν Ξ αξ ηζ ηλ όο, ν Ι ν λδ ξέδνο λ α νκ ηιή δ ηά π ξ άγ κα ηα ... π νπ δ ελ
β ιέπ εη! Θ α η λα λ ν κν ζεηή επ ί π ξα γκ ά ησ λ πν π δελ βιέπ εη. Α η γξ α κ κ ηθν ί θ α η ρ ξν τθ α ί ηέρλ α η όι α η είλα η Γξα κ κ αί θα η
Σ ξ ώ κ α ηα . Θ α η ν θ ά ζε Γεξ κα λό ο, Π ν πε δό ο, Ξ αξ ηζ ηλ όο, Ι νλδ ξέδνο πε γα ίλεη... εηο ηελ Ηηαι ίαλ δ ηα λα ηδ ή ν π ξαλ όλ ,
α έξα , ζ ύλλ εθ α , γε λ , θ π ηά , δώ α , δ ηα λ α ηδ ή Γξ α κκ άο θ α η Σ ξώ κ α ηα!
Δ ηο ηνλ ηό πν λ ην π ν Γεξ κα λόο δσ γ ξ άθ νο βιέπ εη: Κ ίαλ π εδ ηάδ αλ νιό θι ε ξνλ , έλ α ν π ξάλ ηνλ αι ηζ ηβ σ ηόλ
ρ ξ ώ κ α , ην π νπ ν ίν π ε π άρ λε , ε ν κ ίρ ιε , ε θ α ηαρλ ηά , ηελ π ι αθ ώ λεη, ηε λ ζ ηνπ κ π ώ λ εη, π λ ίγ εη θ άζ ε θξ ό ηνλ , θ ά ζε
ζ ρ ή κα , θ άζ ε γξ α κ κή λ θα η ηελ π α ξν π ζ ηά δεη έλ α π ξά ζ ηλ νλ π γξ όλ ν κ ηρι όρ ξ σ κ α . Ρ ξα β ά ιν ηπό λ δέθ α π ηλει ηέο κε
π ηλ έιν πι α ηύ Π νθ α ηδή , α π ό κ π νγ ηά ζ ηά ρ ηε ηεο κ πν πγ άδ αο, άι ιεο δ έθ α π ξ άζ ηλεο α πό θά ην π θ α η ε εηθ ώ λ ην π είλα η
θ α κσ κ έλ ε . Κ ία αγ ει άδ α είλ αη εκ πξ όο ην π θ α η ην π θ άλεη θό ξ ηε. Γ ηό ηη θα η ε αγ ει άδ α εθεί είλα η θν λ ηό θ ζ αι κ ε , δηό ηη
θ α η ε αγ ει άδ α εθ εί δ ηα β ά δεη θ ηι ν ζνθ ηθά ζ πγγ ξό κ α ηα ...
(Ξ εξ ηθ ιή ο Γηαλ λφ πν π ινο, « Διι ελ ηθή Γξ ακ κ ή » /« Δ ιι ελ ηθ ό Σ ξ ώ κ α» )
« Ρ ξ ίην Κ ά ηη» , η. 10 8 , Γ εθ . 20 0 2

Α ι ι ε ι ν γξ α θ ία

Κ ΗΑ Δ Θ Λ ΗΘ ΗΠΡ ΗΘ Ζ Α Ξ Α Λ Ρ Ζ Π Ζ ΠΡ Ν Λ Θν Θ ΗΡΠ ΗΘ Ζ Κ Δ Α Φ Ν Ο Κ Ζ Ρ Ν Α Ο Θ Ο Ν Ρ Ν ΢ ΓΗΑ Ρ Ν Λ Ξ Δ Ο ΗΘΙ Ζ

ΓΗΑ Λ Λ Ν Ξ Ν ΢Ι Ν

Θ ύ ξ ην η Ξ . Βν πδ νύ ξε θα η Π . Π ηίλ ε ,

Σ α ίξν κ αη λα δ ηα βά δσ ην Ρ .Κ . δ ηφ ηη εθ ηφ ο α πφ π εξ ηνδ ηθ φ α λα δή ηε ζ εο είλ α η έλα β ήκ α πι νχ ζ ην π

π ξ ν βι εκ α ηηζ κν χ , α θ ν χ ζ' α π ηφ αξ ζ ξνγ ξ αθ νχ λ εθ π ξφζ σ π ν η ζ ε κ αλ ηηθ ψ λ ηά ζεσ λ ηε ο ειι ελ ηθ ή ο θν ηλσ λ ία ο.
Υ ο Έ ιι ελ αο Δ ζ ληθ ηζ ηή ο κ ε ηδηα ίηεξ ε ρ αξ ά δ ηά β αζ α ην ά ξ ζξ ν γ ηα ην λ Ξ εξ ηθι ή Γηαλλ φ πν πι ν -έλα ο α πφ
ην π ο ζ ε κα λ ηηθ φ ηεξν π ο ζεσ ξ ν χο ηε ο εζ λ ηθ ηζ ηηθ ήο θν ζ κν ζ έα ζ εο-, άξ ζ ξν π ν π εγξ άθ ε α πφ ην λ Γ . Θ ηηζ ίθε , έλ α α πφ
ηα π ην δ πλ α ηά κ π αι ά ηε ο α λ ηηζπ κ βα ηηθ ήο πνι ηηηθ ήο ζθές εο.
Υ ο Έ ιι ελ αο Δ ζλ ηθ ηζ ηή ο φκ σ ο ζ α ή ζεια γ ηα ην ζπ γθ εθ ξηκ έλ ν άξ ζ ξν , αιι ά θ πξ ίσ ο κ ε αθ νξ κ ή ην
ζ π γθ εθ ξηκ έλ ν ά ξζ ξν , λ α επ ηζε κ άλ σ ζ ην λ θ. Θ ηηζίθ ε ηα εμήο:
Φ ν βν χ κ αη φ ηη ν θ . Θ αζ εγ ε ηή ο π αξ ά ηε δ ηαι εθ ηηθή θ νζ κ νζ έα ζ ε θα η ηε λ ειι ε λ ηθ ή ην π π α ηδ εία , εξκ ε λεχεη
ην λ ειι ελ ηζ κφ κ νλ νκ εξψ ο, δ ει . κ φλν κ έζα α πφ ηα β ηψ κ α ηα θα η ηε ο πα ξ αζ ηά ζεηο πν π ζ ηνλ ίδ ην είλα η π εξ ηζ ζφ ηεξν
ν ηθείεο θ α η α γα π ε ηέο θ η α πν ηει νχ λ κ νλ αδ ηθ ή (;) εξ κε λεπ ηηθή κέζ νδ ν ηεο ειι ελ ηθ φ ηε ηαο. Α λ φ κσ ο ηζ ρχ εη α π ηφ , εάλ
δ ει α δή « βι έπεη» ηνλ Δ ιι ελ ηζκ φ κφ λν απ φ ηε λ νπ ηηθ ή γ σ λ ηά , γ ηα πα ξ άδ εηγ κα , ην π Γελλ άδ ην π Πρ νι άξ ηνπ , ζ ε ηη
δ ηαθ έξ εη -σ ο π ξ νο ηε κ νλ ηζ ηηθή π ξ φζ ιε ς ε ηε ο ειι ελ ηθ φ ηε ηαο- α πφ εθείλ νπ ο πν π « βι έπν πλ » ηνλ Δ ιι ελ ηζ κφ
κ φ λνλ π πφ ηελ νπ ηηθ ή γσ λ ία , γ ηα π α ξά δεηγκ α , ην π Γεσ ξγ ίν π Ξ ι ή ζσ λν ο-Γεκ ηζ ην χ ;
Ν Δι ιε λ ηζ κ φο, φ κ σ ο, πξ νρ σ ξά εη κ αθ ξ χ ηεξ α θ α η α πφ ην ζεβα ζ ηφ Ξ αηξ ηά ξ ρ ε, μεπεξλ άεη ηηο κνλ ν κέξεηεο
θ α η ην π ελ φο θ α η ην π άι ιν π κ έζ α α π φ ην πο δ χν κέζ α α πφ κ ία λέα Π χλ ζεζε , φ π σ ο απ ηή «ζ ρ εκ α ην πν ηήζ εθ ε» ζ ηε
Γ ε κ ν ηηθ ή κ αο Ξ αξ άδ ν ζε θ α η γελ ηθφηεξ α ζ ην Λ ενειι ελ ηθ φ κ αο Κ χ ζ ν - π νιι έο θ νξ έο αθ α ηα λφ ε ην θα η γ ηα ην πο
« δ σ δεθ α ζετζ ηέο» θ αη γηα ηνπ ο « ξ σ κε ν ζπ λ ηζ ηέο» .
΢ π φ ην π ξ ίζ κ α απ ηή ο ηε ο κν λν κέξ εηαο δ ηα ηπ πψ λεη -ζ ην θ α ηά η' άι ια αμηφι νγ ν , ηειεπ ηα ίν , β ηβι ίν ηνπ -
α π αξ ά δεθ ην π ο αθ ν ξ ηζ κ νχ ο γ ηα ηνλ Ρει επηα ίν Α π ηνθ ξά ην ξά κ αο θ α η ηε λ Δ π νπ ν ηία ηε ο Δ ιι ελ ηθ ήο Δ πα λα ζ ηά ζεσ ο.
΢ π νβ ηβ ά δεη ην λ π πα ξθ ηφ κ χ ζν ηνπ Θ . Ξ αι α ηνι φγν π , έλ α κ χ ζν πν π έζξ ες ε ην θ πι εηηθ φ κ αο αζ πλ είδ ε ην γ ηα
α ηψ λεο, ζ ην επ ίπεδν ησ λ δπ ηηθν εκ πλεπ ζ κέλ σ λ « ζ ξ χι σ λ » θα η κ ε ηε λ ίδ ηα α θ ν ξ ηζ ηηθ ή δ ηά ζεζ ε αλ ηηκ εησ π ίδεη ηε
Κ εγά ιε Δ πα λά ζ ηα ζ ε ην π 1821.
΋ ζ νλ α θ ν ξά ηνλ Θ . Ξ α ια ηνι φγν ζα πξ έπεη λ α επηζ ε κά λσ φ ηη α πφ ηελ απ άλ ηε ζ ή ην π ζ ηνλ Κ σ ά κ εζ ηνλ
Ξ ν ξ ζ ε ηή (α π άλ ηε ζ ε πν π ηα ηξ ηά δεη ζ ' ειι ελν ξ σ κε φ Ζ γέηε θα η φρ η ζ ε θ ξ αγθ νι α ηίλ ν βα ζ ηι ίζθ ν ) θ α η ηελ εζειν χ ζ ηα
ζ π ζ ία ην π έθ αλ ε π ξ άμε ην λ ε ξ σ ηθφ ηξφ π ν δσ ήο θ η έδ σ ζ ε ηε λ επζ αλ α ζ ία πν π έπ ξεπ ε ζ ηε ζ λ ήζ θν π ζα
α π ηνθ ξ α ηνξ ία θα η θ ά ηη αθ φκ ε : ζ ην Δ θν χζ ην Ξ ά ζν ο ηνπ Κ εγαι ν κ άξ ηπ ξ α Α π ηνθ ξά ην ξ α εμαθν ιν πζ εί λα θ νηλσ λεί
ζ χ κ π αζ α ε ει ιε λν ξ σ κ έηθ ε Π χλ αμε , ην π Α π ηνθ ξά ην ξα π νπ ζ ήκ εξα θά πν ην η α π νθ αιν χλ α πι ά θ αη κ φλν λ «α ηξεηηθφ »
θ α η θ άπ ν ην η άιι ν η (« ν η π αγ αλ ηζ ηέο» ) α πι ά θα η κφ λν λ... ν ξ ζφδ ν μν ρ ξ ηζ ηηα λφ .
Π ην κ χ ζ ν ηεο Θ π ζ ίαο ην π ζ α ξθ ψ ζ εθ ε θ α η ε Κ εγ άι ε κ αο Δπ αλ ά ζ ηα ζε π νπ κ έζ α απ φ ηνπ ο πξ σ ηαγ σ λ ηζ ηέο
ηε ο (ηνπ ο ν πν ίνπ ο ν θ . θα ζ εγ ε ηήο κε α κ εηξ νέπ εηα απ νθ αι εί «θ ν ηλ νχ ο θιέθ ηεο» (ηνλ πι ε ξνθ ν ξψ φ ηη θα η ν
Γ ξ αγ νχ κ εο θ α η ν Γηα λλφ π νπ ιν ο δ ηαθ ν ξεηηθή ζ έζε είρ αλ θ α η γ ηα ηνλ Α π ην θξ ά ηνξ α θα η γ ηα ηε λ επα λά ζ ηα ζε ))
β ιέπ νπ κ ε λ α αλ ζ ίδν πλ φ ια ηα ειι ελ ηθ ά α ξρέηπ π α κέζ α α πφ ηε λ ν κε ξ ηθ ή θ π ζ ηνγλ σ κ ία ελ φο Θ αξ α τζθ άθ ε , ή ηε
β π δαλ ηηλή ελφ ο Κ αθ ξπ γηάλ λ ε θ α η είλα η ά δ ηθ ν λ α ζεσ ξ ήζ νπ κ ε ην βα π α ξηθφ θ α ηαζ θεχα ζ κ α σ ο ηε θ π ζ ηθ ή ζ πλέπ εηα
ηε ο Δ πα λα ζ ηά ζεσ ο θ α η φ ρη ζ αλ ην λ ηά θ ν ησ λ επ αλ αζ ηα ηηθ ψ λ ν ξ α κα ηηζ κ ψ λ .
Μ έξ νπ κ ε π νι χ θα ιά π ψ ο θ έξ ζ εθ ε ε Β α πα ξν θξ α ηία ζ ' έλ αλ Λ ηθ ε ηαξ ά Π ηα κα ηει φ πν πι ν θ η έλ αλ
Κ α θ ξπ γ ηά λλ ε , πν π κ πν ξεί λ α κ ελ ή ηαλ Φ αλ α ξ ηψ ηεο (κ εγ άι ν α κά ξ ηε κα ) ή ηα λ φ κ σ ο α π φ ηνπ ο α πζ ελ ηηθφ ηεξν πο
εθθ ξ αζ ηέο ηε ο ιεγφ κελε ο « Α λ α ην ι ηθ ήο πα ξ ά ηαμεο» .
΋ ζ νλ αθ νξ ά ζ ην ζπ γθ εθ ξηκ έλ ν ά ξζ ξ ν , ζπ κ θ σ λψ α π φι π ηα κε ηνλ θ . Θ ηηζ ίθ ε φ ηη ν Ξ εξ ηθι ήο
Γηα λλ φ πν πι νο π ξν ζέγγ ηζε ηε λ π ξνρ ξ ηζ ηηαλ ηθ ή κ αο θι εξ νλ ν κηά αι ε ζ ηλ ά , δ ει . ρ σ ξ ίο ηνπ ο π αξ α κν ξθ σ ηηθν χο
θ αθ ν χο ηεο δπ ηηθ ήο αλ αγελλ ήζ εσ ο. Π πκ θ σ λ ψ α πφ ιπηα φ ηη « ν α ξρ α ην ιά ηξ ε ο αι ιά θ α η βπ δαλ ηηλνι ά ηξ εο
Γηα λλ ό πν πι νο α πν ηειεί κ ά ζε κ α ει ιε λ ηθό ηε ηα ο ζ ην πο ζε κ εξ ηλ ν ύο α λεγ θέθ α ιν πο ηνπ δ σ δεθ α ζετζ κν ύ π ν π κ ηζν ύλ
Β π δάλ ηην θα η Ν ξ ζνδ ν μία , θ α ηά ην πξ ό ηπ πν ηεο αξ ρα ηνι αηξ ία ο ησ λ Ξ α ξ ηζ ηώ λ θ α η ηνπ Ι νλ δ ίλν π » .
Δ ι π ίδσ φ κσ ο φ ηη θ α η ν θ . θ α ζε γ ε ηήο λ α ζ π κθ σ λ ή ζεη κ αδί κ νπ φ ηη ν Ξ . Γηα λλφ π νπ ιν ο α πν ηειεί κά ζ εκ α
ειι ελ ηθ φηε ηα ο θα η γ ηα ηνπ ο α λεγ θέθ α ιν πο ηε ο « άι ιε ο» π ιεπ ξά ο, π νπ λν ηψ ζ ν πλ ηνλ Δ ιι ελ ηζ κφ κφ λν κέζ α α πφ ην
π ά π ισ κ α ην π Σ ξ ηζ ηηαλ ηζκ ν χ ην πο, αθ ν χ έγ ξα θ ε ζ ηε λ « Έ θ θι εζ ή » ην π : « Θ νλ ηό ο ς α ι κό ο αιι ει ν ύηα .: Ξ αο π α π άο
α ηζ ζ αλό κ ελν ο ό ηη είλ α η π ξώ ηα π α πά ο θ α η δ εύ ηεξ α Έ ιι ελ μν π ξα θ ηζ ζ ή ησ » θ α η α ιι νχ : « Διι ε ληθ ή Φ πι ή δελ ζ '
έζ σ ζε ν Σ ξ ηζ ηηαλ ηζκ όο, αιι ά ν ειι ελ ηζκ όο ζν π θ α η α π ηόο ζ α ζ ε ζ ώ ζεη εηο ην κέιιν λ . Θ α η κό λν λ α π ηό ο» .
Ν Ξ . Γηα λλφ π νπ ιν ο ζε θ αλ έλ α δε ρ α ξίζ ηε θε, θ αλελφ ο δε ρ ά ηδ ες ε ηα αθ ηηά . Δ ίλ α η θ η α π ηφ δείγκ α ηεο
κ εγα ινζ χ λ εο ηνπ .
Γξ ά θ εη αθ φκ ε ν θ . Θ ηηζ ίθ εο φ ηη « ν Γηα λλ όπ ν πιν ο δ ελ π π ή ξμε π ν ηέ εζ λ ηθ ηζ ηή ο, ό π σ ο π πν ζ ηε ξίδν πλ θ αθ ώ ο
ν η Έ ιι ελ εο εζ λ ηθ ηζ ηέο. Ξ ν ηέ δελ ππ ν ζ ηήξ ημε ν ην δή π ν ηε ει ιε λ ηθό εζλν θξ ά ηνο, Π ηό ρνο ην π δελ ή ην ε Κ εγ άι ε Ηδ έα
εμα π ιώ ζεσ ο ην π ειι ελ ηθν ύ θξ ά ηνπ ο κ ε δ ηεπξ πλ ό κελ α ζ ύλ ν ξα . Γ ελ ή ηα λ ν Κ α ηδίλ η ην π ηηαι ηθ νύ εζλ νθ ξά ην πο,
ν ύ ηε ν Σ εξ ηδι ην π ηζξ α ει ηλ νύ εζ λνθ ξ ά ην π ο. Γ ηό ηη α π ηό ζ α ζ ή κα ηλε ζ π ξ ξίθλ σ ζε ην π ειι ελ ηζ κν ύ . Ν ειι ελ ηζ κόο δε
θ πι αθ ίδεηα η κ έζ α ζ ε ζ ύλ ν ξα ... είλ α η ν πα γθόζ κ ην ο π νι ηηηζ κό ο...» .
Γλ σ ξ ίδεη θ αι ψ ο ν θ . Θ ηηζ ίθε ο φ ηη εκ είο νη Έ ιι ελεο Δ ζλ ηθ ηζ ηέο έρν π κ ε ηηο θ α ηαβ νι έο κα ο ζ ηε ξ ηδν ζπ α ζ ηηθ ή
π ηέξ πγ α ηε ο Α λ ηηβελ ηδει ηθή ο π αξ ά ηαμε ο. Π πλ επψ ο νχ ηε ηφ ηε είρ α κε ν χ ηε ηψ ξ α έρ νπ κ ε ηηο θα ιχ ηεξεο ελ ηπ π ψ ζ εηο
γ ηα ηε βελ ηδει νγελή π ξφ ζι ε ς ε ηεο Κ εγ άι εο Ηδ έα ο - ρ σ ξίο απ ηφ λ α ζ εκ α ίλ εη φηη δ ελ απ ν ηηκν χ κε ην λ π ξ έπ νλ ηα
ζ εβαζ κ φ ζ ηα ηεξά νζ ηά ησ λ Κ αξ ηχ ξ σ λ ηεο Κ ηθ ξ αζ ηα ηηθ ή ο Θ α ηα ζ ηξ νθ ήο θ α η ησ λ ε ξ ψ σ λ ζ ηξ α ηησ ηψ λ κα ο.
Γλ σ ξ ίδεη επ ίζ εο θα ιψ ο ν θ . Θ ηηζ ίθ ε ο φ ηη ν αλ ηηβ ελ ηδει ηθφ ο Γ ξ αγν χ κ εο, ν έρσ λ α λα ηνι ηθφ
π ξ ν ζα λα ηνι ηζ κφ , κφ ρζ ε ζε ηα κ άι α γ ηα λα π εξ ηιε θ ζ εί ζ ηα δ ηεπ ξπ λφ κελα ζ χλ νξ α ηνπ ειι ε ληθ ν χ εζλ νθ ξ ά ην πο ε
π ξ νγ νλ ηθ ή ην π Κ αθεδν λ ηθ ή γ ε θ α η φ ηη ρ σ ξ ίο λα αλ α ηξ έζεη ην « Α λ α ην ι ηθφ Ηδεψ δ εο» (ρ σ ξ ίο φκ σ ο θ α η λ α ηα π ηίδεηα η
π ι ή ξσ ο κ ε ην Π ν πι ηψ ηε -Λ ηθν ια ΐδε - κ ηα π ξν ζ εθ ηηθ ή α λά γλ σ ζ ε ηνπ «Ι αν ί Ε σ λ ηαλ ν ί» ην απ ν δεηθλ χεη) έδ ηλε
κ εγά ιε ζ εκ α ζ ία ζ ηελ χπ α ξμε ην π Δζ λ ηθν χ Θ ξ ά ην π ο σ ο «ν ξ κ ε ηεξ ίν π ηε ο θ πι ήο» .
Θ α η β έβ α ηα , ζ ή κεξα ην Δ ζλ ηθφ Θ ξ άην ο -ην νπ ν ίν , β εβα ίσ ο, πξ έπεη λ α απ α ιι αγ εί α πφ ηε γ ξ αηθ πι ηθ ή ην π
θ αηά π ησ ζ ε - είλ α η ην ηειεπ ηα ίν « π ια ίζ ην » ά κ πλ αο, α ζθ άιεηαο θ η α π ηεμν π ζ ία ο ηνπ Δ ιι ελ ηθ ν χ ι αν χ θα η ε κ νλ αδ ηθ ή
β ά ζ ε γ ηα ν ηνλ δ ήπ ν ηε άι ινλ νξ α κα ηηζ κ φ .
Ξ έξ α φ κσ ο α π φ ηε ζπ δή ηε ζ ε π εξ ί « ηερλ ε ηψ λ ν ξ ίσ λ » , ε ειι ελ ίδ α γ ε -ε απ φι π ηε π ξ αγ κ α ηηθ φ ηε ηα θα ηά
ην λ Ξ . Γηαλ λφ π νπ ιν - α π ηνν ξ ην ζ εηείηα η αλ φρ η α πφ ηα « ζ χλ νξ α » α π φ ηε λ ίδ ηα ηε θ π ζ ηθ ή π ξ αγ κ α ηηθ φ ηε ηα. Γηα λ α ην
π σ « ηξ α βε γ κέλ α » , ε Δ ιι ελ ίδα γε -ζ πλεπ ψ ο θα η ν η θ α η' εηθφ λα θα η ν κν ίσ ζ ε ειι ελ ηθέο α ιή ζεηεο- δελ π θ ίζ ηα ηα η
εθεί πν π α ξρ ίδν πλ ε Α ξ α β ηθ ή ΋ α ζ ε θα η Έ ξε κ νο, ν η ν κ ίρι εο ηνπ Β αι θα λ ηθν χ Β ν ξ ξά ή ηα βά ζ ε ηε ο Α ζ ίαο, δ ελ
π θ ίζ ηα ηα η αθ φ κε θ α η ζ ηε λ θ νλ ηηλ ή Ηηαι ία α πφ ηελ ν πν ία α π νπ ζ ηάδεη « ε ειι ελ ηθ ή θ ακ π χι ε γ ξα κ κ ή », ζπ λεπ ψ ο
« ν ύ ηε θα η α π ηή ε Ηηαι ία δ ύλ α ηα η λ α α πν ζ πα ζ ζεί (α πό ηε λ επζ εία γ ξα κ κ ή ηε ο δύ ζ εο), ε ηό ζ νλ πι ε ζ ίν λ κα ο, πν π
εζ π άξ ε θ α η εθ π ηεύ ζε αθ ό κε θα η ηό ζνλ Δι ιε λ ηθ όλ α ίκ α » . Γ ει . ν Ξ . Γηαλλ φ πν πι νο νηθν δνκ εί ηε λ Δ ιι ελ ηθ ή
α ι ήζ εηα κε βά ζ ε ηε λ ειι αδ ηθή π ξα γκ α ηηθφ ηε ηα ηεο γ εο θ α η φρ η ηελ ν ηθ νπ κ ελ ηθ φ ηε ηα ηε ο Ο σ κ αλ ίαο - ρσ ξ ίο απ ηφ
λ α ζ ε κ α ίλεη φ ηη ε ξσ κ έηθ ε έθ θ ξ α ζε ην π ει ιε λ ηζ κ νχ δελ έρεη ηε β α ξχ ηε ηα π νπ πξ έπεη ζ ην έξ γν ηνπ .
Ζ ειι α δηθ ή γ ε δε κ ηνπ ξγ εί θ α η' εηθ φλ α θ α η ν κν ίσ ζ ε ην λ Έ ιι ε λα άλ ζ ξσ π ν , ν ν πν ίνο δ ε κ ην πξ γψ λ ηαο
ζ ην π ο θ φιπ ν π ο ηε ο ηηο θν ηλ φ ηε ηεο ην π , πι ά ζεη θ α η' επ έθ ηα ζ ε ηηο π πφ ιν ηπεο ειι ελ ηθ έο α ι ήζ εηεο πν π κ π νξ εί λα
δ ηαθ έξ ν πλ -πξ έπεη λ α δηα θ έξν πλ - απ φ άιι εο γ α ίεο θ α η ά ιιεο... αι ή ζεηεο. Α π ηφ είλ α η ην Α θ α η ην Υ ηε ο ζ θές εο
ην π Γηαλ λφ πν πι ν π.
Δ ά λ ρα ζεί ε ηα χ ηηζ ε κ ε ηε λ Ξ α ηξ ψ α γ ε , ε ζπ λείδε ζ ε ηε ο θ πι ήο, ε αι ήζ εηα ηε ο θ ν ηλ φ ηε ηαο, ηφ ηε
ν ην ζδ ή πν ηε θνζ κ ν π νι ηηηζ κφ ο -θ η ειι ελ ηθφ ο αθ φ κε - έρεη εκ εξν κ ελ ία ιή με ο.
Ν Λ ίθ νο Θ αδαλ ηδά θε ο ζ ην « Ρα μηδ εύν λ ηαο – Κ νξ ηάο» γ ξά θ εη ηα εμήο εχ ζ ηνρ α ζρν ι ηά δνλ ηαο ηελ
α ιεμα λδ ξ ηλ ή π αξ α θκ ή : « ...Θ η έηζ η θ ηά ζα κ ε ζ ηελ άπ ηζ ηε , ξ εα ιηζ ηηθή , ρ σ ξ ίο π πεξ α ην κ ηθ ό ηδ α λ ηθ ό ειι ελ ηζ ηηθ ή
επ νρ ή ... ηα θ ν βεξ ά κ πζ νι νγ ηθ ά νξ ά κ α ηα γ ίλνλ ηα η δ ηάθ νζ κ νο, γδ ύλ εηα η ε Α θ ξν δίηε ζ α λ α πι ή γπ λα ίθ α , ν Γ ίαο
α π νθ ηά εη ηζ αρ π ηλ ηά θ α η θν κ ς ό ηε ηα θ α η ν Ζ ξα θι ήο μαλ αγ π ξ ίδεη ζ ην θ ηή λνο... ρ ά ζε θε ε π ίζ ηε ζ ηε λ π αηξ ίδ α , ν
α ην κ ηθ ηζ κό ο ζξ ηα κβ εύεη. Ξ ξσ ηα γ σ ληζ ηή ο πηα δελ είλ α η ν ζ εό ο ή ν εμηδα ληθεπ κέλνο έθ ε βν ο, πα ξ ά ν πι ν ύζ ηνο
π ν ι ίηεο κ ε ηηο εδ νλ έο θα η ηα π ά ζ ε ην π, π ι ηζ ηήο, ζθ επ ηηθ ηζ ηήο θ αη ρ αξ νθ όπ νο. Ρ ν ηαι έλ ην είρε α λ ηηθ α ηα ζ ηήζ εη ηε
κ εγα ινθ π ΐα , θ α η ηώ ξ α ε θ αι α ηζ ζ εζ ία αλ ηηθα ζ ηζ ηά ην ηα ιέλ ην . Θ α η γ εκ ίδεη ε ηέρλ ε πα ηδ ηά θα η γπ λα ίθεο θν θέηεο,
ζ θ ελ έο ξ εαι ηζ ηηθ έο θ η α λζ ξ ώ π ν πο θ ηελ ώ δεηο ή δ ηαλ νν ύ κελ ν πο...».
Ρ α αλ σ ηέξ σ , αζ θ α ιψ ο, δ ελ ζε κ α ίλ νπ λ φ ηη ν ειι αδ ηζ κφ ο θ αη ν ειι ελ ηζ κ φ ο β ξ ίζ θν λ ηαη ζ ε δ ηαι εθ ηηθ ή
κ εηα μχ ην πο ζρ έζε . Ν η α θ ηίλ εο ην π ειι αδ ηθ ν χ ή ι ην π πξ έπεη λ α θ σ ηίδν πλ θ α η λ α εμαλζ ξ σ π ίδν πλ φιν πο ην πο ι αν χο
-φ π σ ο ζ' φ ιν πο αλ ήθν π λ νη αθ ηίλεο ην π θ π ζ ηθ νχ Ή ι ην π . Ν « Ζ ι ηαθ φο Γ ίζθ νο» φ κ σ ο ην π ει ιε λ ηζ κ νχ « αλα ηέιιεη»
θ α η «δ χεη» ζ ηελ ει ιε λ ηθ ή γ ε θ η α π ηφ ρσ ξ ίο ίρ λνο κ ηθ ξν ζ σ β ηλ ηζ κ νχ .
Θ έι σ λα γ λσ ξ ίδεη ν θ . θ αζ εγ ε ηή ο φηη, π αξ ά ην γ εγ νλφ ο φ ηη θ άπ ν ην η α θ ν ξ ηζ κ ν ί ην π γ ηα π πα ξθ ην χο
ειι ελ ηθ ν χο κ χ ζν πο (θ η φρ η γ ηα ζ π δε ηή ζ ηκα ζέκ α ηα φ π σ ο ην «θ ξ πθ φ ζρ νιεηφ » ) κ αο εθ λεπξ ίδν πλ ηα κά ια ,
δ ηα βά δνπ κ ε πά λ ην ηε κ ε ηδ ηα ίηεξ ν ελδ ηαθ έξ νλ ηα ά ξζ ξ α θ α η ηα β ηβ ι ία ην π . Ρ νλ ζ εσ ξν χ κε « έλ ηηκ ν πλ εχ κ α » , κ ία
γ ελλ α ία εμαίξ εζ ε ζ ην γθ ξ ίδν θα η απ ν π λ ηθ ηηθφ θα ζ εγ ε ηηθ φ θα ηεζ ηε κέλ ν , είκ α ζ ηε θ ν ηλ σ λ ηθ ν ί ζε π νι ιν χο
π ξ ν βι εκ α ηηζ κν χ ο ην π θη έρ ν πκ ε ηελ ίδ ηα αγ σ λ ία λ α επ αλ αθ ηή ζ εη ν ειι ελ ν ξσ κ εφ ο ηε ρ α κέλε ην π αμην π ξέπ εηα θα η
λ α ζ ηα κα ηή ζ εη λ α εξ κ ελ εχεη ηνλ εα π ηφ ην π κ έζ α απ φ ην π ο πα ξ α κν ξθ σ ηηθ ν χο δ π ηηθ νχ ο θ αθ ν χο. Π εβφ κ αζ ηε ην
γ εγ νλφ ο φ ηη απ ηφ ο, έλ αο Θ νι σ λ αθ ηψ ηεο ζ ηελ θ α ηαγ σ γ ή , είλ α η ζ ή κεξα ν π ην ζθ ι εξ φο θ α η ζ νβ α ξφ ο επ ηθξ ηηή ο ην π
α ζ ελ α τθ ν -θν ισ λα θ ηψ ηηθν π θα ηεζ ηε κέλ ν π, ησ λ δ ηαλ νν χ κελσ λ ηεο ζ εηξ άο, θα η ην π βεληδει νγελν χο θ ηι ειεχ ζεξν π
θ α η ζν ζ ηαιδ εκ ν θξ α ηηθν χ θ α ηεζ ηεκ έλ νπ . Γ ερφ κ αζ ηε π νιι έο α πφ ηηο επ ηζ ε κ άλ ζεηο ηνπ , φ ηη π .ρ . ν αλ ηηζ ε κηηηζ κ φο
είλα η κ ία δ π ηηθή ς χ ρσ ζ ε άγ λσ ζ ηε ζ ην λ ς πρ ηζκ φ ην π Έ ιι ελ α αλ ζ ξψ π νπ (ζ ην Δζ λ ηθ ηζ ηηθ φ θ α ζεζ ηψ ο ηνπ Ησ άλλ ε
Κ εηα μά ν αλ ηηζ ε κ ηηηζ κ φο ή ηαλ ά γλ σ ζ ηε ιέμε ) θα η φ ηη « Ζ αγ ά π ε δ ηεπ ξ χλ εη ελ ψ ην κ ίζν ο ζ π ξξ ηθλ ψ λ εη» . Α θ φκ ε θα η
ηε λ « ην π ξθν θ ηι ία » ην π ηε ζ εσ ξν χ κ ε γλ ή ζ ηα θα η εηι ηθ ξ ηλ ή , κ ε έρν π ζα θα κ ία ζρ έζ ε κε ηε λ «ειι ελ ν ην π ξθ ηθ ή
θ ηι ία » ην π ΢ π . Δμ., ησ λ Ηπεθ ηζ ίδ σ λ θ α η ι ν ηπ ψ λ δ π ηηθ φζ ηξ νθ σ λ δ ηεζλ ηζ ηψ λ . ΋ ηη α θφ κ α θ α η ε ζ έζ ε ην π γ ηα ηελ
Δ λ δηά κεζ ε π εξηνρ ή δ ελ α π νξ ξ ίπ ηεηα η αζ π δε ηε ηί α ιι ά -κ ' φι εο ηεο ελζ ηά ζ εηο κ α ο θα η ηνπ ο επ ηκ έξν πο
π ξ ν βι εκ α ηηζ κν χ ο κ αο- ζ εσ ξ είηα η σ ο αθ εηεξ ία ελφο γ φλ ηκν π πξ νβ ι εκ α ηηζ κν χ .
Θ αι ά ζα θά λεη φ κσ ο θ α η ν ίδ ην ο φηα λ α λα θ έξεηα η ζ ηνπ ο Έ ι ιε λεο εζλ ηθ ηζ ηέο λα κ ελ ην πο ζ πγθ ξ ίλ εη κε
ην π ο Ηηαι ηάλ ν πο ηνπ Κ α ηδίλ η, ν χ ηε κ ε ν πν ην π ζ δή π ν ηε άιι ν πο, γ ηα ηί ν η Έ ιι ελ εο εζ λ ηθ ηζ ηέο β ηψ λν π λ θα η
ι εηην π ξγ νχ λ ηελ θ ν ζκ ν ζεσ ξ ία ην πο δ ηαι εθ ηηθά κ έζ α α πφ ην ηξ ηζ π πφ ζ ηα ηνλ θα η αιι ει ν ηξ ην κ νξ θ ν δ ία ηηνλ ηε ο γ εο,
ηε ο θ πι ή ο θ α η ηε ο θν ηλ φ ηε ηαο, ζ εσ ξ ψ λ ηαο ηε λ ππ εξ ηξ νθ ία ην π ελφ ο ζε β ά ξν ο ηνπ ά ιι νπ (π .ρ . ηεο θ πι ή ο ζε
β ά ξν ο ηεο γ εο - δ ει . ππ εξ ηξ νθ ηθφ ο θ π ιεηηζ κφ ο) σ ο αλ επ ίηξ επ ην κ νλ ηζκ φ θ α η « α ίξ εζε » .
Θ α η θ ά ηη ηειεπ ηα ίν : ε ειι ελ ηθ ή α ι ήζ εηα είλα η πνι χ π ην ζ χλ ζ εηε γ ηα λ α εξκ ε λεχεηα η α π νθι εηζ ηηθ ά θα η
κ φ λν κ ε β ά ζ ε «δ σ δ εθ αζ ετζ ηηθέο» , «ξ σ κ αίηθεο» θ α η πνι χ πεξ ηζ ζφ ηεξ ν «θ ξ άγθ ηθεο» αλ α ιχ ζεηο. Δθ ηφο α πφ ην
δ ε κ ν ηηθ ηζ κφ ησ λ Θ ξ ηα ξ ά - Θ αθ ξ ηδ ή ππ ά ξρεη θ α η ν δ ε κν ηηθ ηζκ φο ην π Γ ξ αγ ν χκ ε · θ α η ν Ξ . Γηαλλ φ πν πι νο ηελ
ηει επ ηα ία λχ ρ ηα ηε ο γ ήηλ εο π αξ ν π ζ ία ο ην π αλ έγλ σ ζε ζ ηνπ ο θ ίιν π ο ην π ην , κ εηαθ ξ αζ κ έλν α πφ ην λ ίδ ην , πν ίε κα
ην π ΋ ζθ αξ Ν π άι λ η « ην ηξ ηαλ ηά θ π ιιν θα η ην α ε δφλ η» - πν π ζε κ α ίλ εη φ ηη επ ε ξεά ζ ηεθε α ξθεηά α πφ ηνλ Δ πξ σ πα τθφ
Ο ν κα λ ηηζκ φ . Α π ηφ δελ ην λ θ αζ ηζ ηά ι ηγ φ ηεξ ν ειι ελν ξ σ κε φ ν χ ηε κ εηψ λεη ζ ην ει άρ ηζ ην ηελ εγθ πξ φ ηε ηα ησ λ
α λ ηηδπ ηηθ ψ λ ην π επ ηρ εηξε κ ά ησ λ .

Κ ε θ ηι ηθ νχ ο ρα ηξ εηηζ κ ν χο,
Θ σ λ/λν ο Ρ άηαξ ε ο
Γ ηθ εγό ξν ο
Ι άξ ηζα

΢ .Γ. Ξ εηπρ ε κέλ ν ην εμψ θ πιι φ ζ αο

Φ ίιε θε Ρ ά ηα ξε θα η ην Ρ Κ ρ α ίξ εηα η π ν π έρ εη ελ ε κεξ σ κ έλ νπ ο θ α η π ξν βι εκ α ηηζ κ έλν π ο αλ αγ λώ ζ ηεο. Δπ εηδ ή

ην ελ δ ηα θ έξν λ γξ ά κ κα ζα ο ήι ζ ε ει άρ ηζ ηεο κ έξ εο π ξηλ ηε λ εθ ηύ π σ ζ ε απ ην ύ ην π ηεύρ ν πο, ε απ άλ ηε ζ ε ην π
θ α ζε γεηή Γ . Θ ηηζ ίθ ε ζ α δ ε κν ζ ηεπ ηεί ζ ην επόκ ελν .

Φ ηιηθά ΤΜ
« Ρ ξ ίην Κ ά ηη» , η. 10 9 , Ηαλ . 2 00 3

Α ι ι ε ι ν γξ α θ ία

Ν Θ Ο ΢ Ι Ν Π , Ν Κ ΢ Θ Ν Π Θ Α Η Ζ Δ Ι Ι Ζ Λ ΗΘ Ζ ΓΙ Ω ΠΠΑ

Α θνι ν πζ εί ε α π άλ ηε ζε ην π θ α ζ . Γ . Θ ηηζ ίθ ε ζ ηελ επ ηζ ηνι ή ηνπ θ . Ρ ά ηαξ ε , γ ηα ηνλ Ξ εξ ηθι ή Γηα λλό π νπ ιν ,
π ν π δ ε κν ζ ηεύ ηε θε ζ ην πξ ν εγν ύ κελν ηεύ ρν ο.

Δ π ρα ξ ηζ ηψ ην λ θ . Ρ ά ηαξ ε γ ηα ην ελ δ ηα θ έξν λ π ν π έδ εημε ζ ην άξ ζ ξν κν π γ ηα ην λ Ξ εξ ηθι ή Γηα λλ φπ ν πιν θα η

β α ζ ηθ ά ζ π κθ σ λ ψ κε ηηο επηζ εκ ά λζ εηο ην π. Ίζσ ο φ κσ ο ν η πα ξ αθ ά ησ π αξ α ηε ξή ζ εηο ζ α ηνπ θ α λν χλ ρ ξ ήζ ηκεο:
Γηα λ α π π άξ με ζ πλ ελλ φ εζ ε πξ έπ εη θ ά ζε έλλ ν ηα π νπ ρξ ε ζ ηκ ν πν ηείηα η λα αλ αθ έξ εηα η ζ ε έλα λ θν ηλφ
ν ξ ηζ κφ . Γηα ηνλ ι φγ ν α π ηφ ζ ε ά ξ ζξ α κ ν π ζ ην Ρ Κ (βι . ηεχ ρε 1 00 , 1 03 θα η 1 04 ) θ α η ζ ην β ηβ ιίν κν π , « Ρν Β π δαλ ηηλό
Ξ ξ ό ηπ πν » , ζ . 3 6 -3 7, νξ ίδσ ηελ έλλ ν ηα ην π κ χ ζν π , εηδηθά ζε ζρέζ ε κε ηελ έλλ νηα ηνπ ζ ξύι νπ . Ξ ξν ζσ π ηθ ά
δ ίδ σ ηεξα ζ ηία ζ ε κα ζ ία ζ ηνλ κ χ ζν θ α η ηνλ ζ εσ ξ ψ α π αξ α ίηε ην ζ πζ ηα ηηθφ ζ ηελ δ ηακ φ ξθ σ ζ ε ηεο ηζ η ν ξ ηθ ήο
π ξ ν ζσ π ηθ φ ηε ηνο ελφ ο π νι ηηηζ κν χ .
Ξ α ξ ά ηελ ειι ελ ηθή π ξν έιεπ ζ ε ηεο ι έμεσ ο θ αη ηε λ ζ ε κ αζ ία ηεο ειι ε λ ηθή ο κπ ζν ιν γία ο, ζ ηελ Δι ιά δα ε
έλλ ν ηα ην π κχ ζ νπ δ ελ έρ εη επ ηζ ηεκ ν λ ηθ ά επα ξθ ψ ο κειεηε ζ ή θ α η γ η' α π ηφ ν Έ ι ιε λ α ξέζθ εηαη λ α ρ ξε ζ ηκν π νηή ηελ
ι έμε κ ε ηελ θ αζ ε κεξ ηλ ή ηεο έλλ ν ηα .
Ρ ε λ δ ηαι εθ ηηθή ζ ρέζ ε ειι ελ ηθ νχ εζλ νθ ξά ην πο θα η ει ιε λ ηθν χ π αγ θν ζ κ ηζ κ νχ , ηε λ εμήγ εζ α ζ ην έλα ην θε -
θ άι α ην ην π Β π δα λ ηηλ νχ π ξν ηχ π νπ . σ ο εμήο: « Δά λ ό κσ ο είλ α η ζσ ζ ηό λ α ιέγεηα η π σ ο ν ειι ελ ηζ κό ο είλ α η πα λ ην ύ
θ α η δελ επ εθ ηείλ εηα η α πό θ άπ ν ην θ έλ ηξν , ε ειι ελ ηθ ή δ ηαι εθ ηηθ ή (εθ ' ό ζ νλ ν Θ εόο κ α ο ερά ξ ηζε ηελ δ ηαι εθ ηηθ ή
ζ θ ές ε γ ηα λ α πν ξεπ ώ κεζα π ξν ο ηελ αι ή ζεηα ) κ ά ο δ ηδ ά ζθ εη π σ ο ό π σ ο ν Θ εόο είλ α η ζ πλ ά κ α ζ ύ κ π α λ θ α η θέλ ηξν
(σ ο πξ ό ζσ π ν), έηζ η θ α η ν ειι ελ ηζ κόο δελ π α ύεη σ ο ζ ύ κ π αλ λα είλ αη θα η θέλ ηξ ν . Α π ηό ην γεσ γ ξα θ ηθό θελ ηξ ηθό
π ξ ό ζσ π ν ην π ει ιε λ ηζ κ νύ επ εθ ηείλ εηα η κ εηαμύ Α δ ξ ηα ηηθ ήο θ α η Θ απ θά ζ νπ .» (ζ . 1 45 ).
Θ α η ν Γ ξ αγ ν χκ ε ο -εκ πλ εφ κ ελν ο εηο φι α α πφ ην λ Γηαλλ φ πν πι ν- α π νδ ίδεη θν ξ πθ α ία ζ ε κ αζ ία ζ ηελ γ ε , γηα
ην ειι ελ ηθ φ γ ίγ λεζζ α η: « Έ λ αο Έ ι ιε λ λ α 'κ ελ ε θ α η όι ν η ν η άιι ν η λ α πέζα ηλα λ θα η λα ή ξρ νλ ηαλ Π νπ ε δν ί ή Ηξι αλ δν ί
ή Α ηγ ύ π ηην η λα θ α ην ηθ νύ ζ αλ ζ ηελ Διι ά δα , ζ ηα λ εζ ηά θ α η ζ ηε λ ι εθά λ ε ην π Α ηγ α ίν π , ζα γίλν λ ηα λ Έ ιι ελ εο.» («Ν
Δ ιι ελ ηζ κό ο κ ν π θα η ν η Έ ι ι ελεο», ζ . 3 ).
΋ ζ ν γ ηα ηελ ειι ελ ηθ ή , δελ π π άξρ εη αξ ρα ία , επ αγγ ει ηθ ή , θ α ζα ξεχ νπζ α ή δ ε κν ηηθή , π αξ ά κφ λνλ ζ ηα
π α ξ α κν ξθ σ κέλ α θ ξα γθ ηθ ά κ π αι ά , αιι ά κ ία δ ηα ρξ νλ ηθ ή θ α η α ζάλ α ηε ει ι ελ ηθ ή γι ψ ζ ζ α , α πφ ην λ Α δ ά κ κέρξ η ηελ
Γ επ ηέξ α Ξ α ξν π ζ ία θ α η δ ελ εκ π νξ είο λ α κ εηαθ ξ ά δε ο α πφ ηα ειι ελ ηθ ά ζ ηα ειι ελ ηθ ά .
Ρ νλ Α ηζρ χι ν δ ελ ην λ κ εηαθ ξ άδεηο, απ ιψ ο α πν δ ίδ εηο ην γι σ ζζ ηθ φ ην π χθ νο ζ ην χθ νο ην λενει ι ελ ηθ φ, θα η
κ φ λνλ ε Δ θθι ε ζ ία κα ο, κ έρ ξ η ζ ηηγ κ ήο ην πι άρ ηζ ην λ , ζέβεηα η ηελ κ ία θ α η κ νλ αδ ηθή ειι ελ ηθ ή γι ψ ζ ζα ,
ρ ξ εζ ηκ νπ ν ηψ λ ηαο φι α ηα χ θ ε θα η ηδ ίσ ο ηελ γ ξ α π ηή π νι π ηνλ ηθ ή γ ιψ ζ ζα , π αξ ά ηηο κεξ ηθέο εμα ηξέζ εηο κν δέξλ σ λ
π α π άδ σ λ π ν π γ ει νην π ν ηνχ λ ηα η φ ηα λ ζέι ν πλ λ α είλ α η in κε ηε λ λ εν ια ία . Ρνλ ηα ι α ίπ σ ξν α ζ ηπλ ν κηθφ δελ ηνλ
ς έγεηο φ ηαλ ζε εξ σ ηά πν ίν είλ α η -φρ η ην έηνο γελλ ή ζ εψ ο ζ ν π- αι ιά ην έην ο γέλλ εζ ε ο! Α πι ψ ο γ ει άο λα ηνλ
β ιέπ εο γ ισ ζ ζ ηθ ψ ο ελδ εδ π κέλν θ αξ αγ θ ηφ δε ε πεηδή π πνρ ξ εν χ ηα η λα αθ νιν π ζ ή ηα θ ξ αγθ νρ ηψ ηηθ α ην π Π ε κ ίηε .

Γ ε κ ή ηξ εο Θ ηηζ ίθ εο