Professional Documents
Culture Documents
It Skills Standard 2010 29-10-2012 PDF
It Skills Standard 2010 29-10-2012 PDF
MS Office 2010
MS Windows 7
ISBN 978-618-80304-0-4
Περιεχόµενα
5. Παρουσιάσεις Σελ…130
[3]
Ενότητα 1η:
Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Windows7
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή κα διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εισαγωγή - Εκκίνηση - Βοήθεια
[1]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Υπολογιστικό σύστηµα – Υλικό ή Hardware ονοµάζεται το σύνολο από τις ξεχωριστές συσκευές
και εξαρτήµατα που συνδέονται και συνεργάζονται µεταξύ τους για την εισαγωγή και επεξεργασία των
δεδοµένων και στη συνέχεια την αποθήκευση ή παρουσίαση των πληροφοριών.
Οι συσκευές αυτές ονοµάζονται περιφερειακά και χωρίζονται σε συσκευές εισόδου (µε αυτές εισάγουµε
δεδοµένα στον υπολογιστή µας) και συσκευές εξόδου (µέσω αυτών λαµβάνουµε τις πληροφορίες που
προέκυψαν από την επεξεργασία των δεδοµένων στον η/υ µας).
Ένας υπολογιστής όµως για να λειτουργήσει χρειάζεται και το Λογισµικό (Software). Ένα σύνολο
δηλαδή από προγράµµατα (εφαρµογές).
[2]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Το πλεονέκτηµα του είναι η δυνατότητα αποθήκευσης µεγάλου αριθµού πληροφοριών. Στην αγορά
κυκλοφορούν και εξωτερικοί σκληροί δίσκοι που χρησιµοποιούνται σαν φορητό αποθηκευτικό µέσο
και 7.
• Mνήµη (Memory): Είναι τα ηλεκτρονικά κυκλώµατα, τα οποία «αποθηκεύουν» προγράµµατα,
δεδοµένα και πληροφορίες και θεωρείται το σηµαντικότερο τµήµα ενός υπολογιστή µετά τον
επεξεργαστή. Για να δούµε τη µνήµη του υπολογιστή µας θα ακολουθήσουµε τη διαδροµή Έναρξη >
Όλα τα προγράµµατα > Βοηθήµατα > Εργαλεία συστήµατος > Πληροφορίες Συστήµατος.
Είδη µνήµης
• RAM (Random Access Memory - µνήµη τυχαίας προσπέλασης για την αποθήκευση δεδοµένων
και εντολών κατά την διάρκεια εργασίας µας. Είναι προσωρινό µέσο αποθήκευσης γιατί οι
πληροφορίες είναι διαθέσιµες µόνο όση ώρα εργαζόµαστε στον υπολογιστή και «χάνονται» µόλις
διακοπεί η τροφοδοσία του υπολογιστή µε ηλεκτρικό ρεύµα.
• ROM (Read Only Memory - µνήµη µόνο ανάγνωσης), είναι µόνιµη µνήµη, χρησιµοποιείται από
τον επεξεργαστή κυρίως κατά την εκκίνηση του Η/Υ, για να του δώσει τις πρώτες εντολές που θα
εκτελεστούν. Τα δεδοµένα που περιέχονται στην µνήµη ROM είναι αµετάβλητα, δεν µπορούν να
αλλαχθούν από εµάς, και καταγράφονται σε αυτήν από τον κατασκευαστή του Η/Υ.
• Μνήµη Cache (λανθάνουσα ή κρυφή µνήµη). Οι σύγχρονοι µικροεπεξεργαστές έχουν
ενσωµατωµένο στον επεξεργαστή ένα ειδικό τύπο µνήµης που δηµιουργήθηκε για να επιταχύνει την
προσπέλαση στην κύρια µνήµη και σε αυτή αποθηκεύονται τα δεδοµένα που κρίνει η ΚΜΕ ότι
χρησιµοποιούνται πιο συχνά.
Η Κύρια Μνήµη του υπολογιστή έχει δύο χαρακτηριστικά:
• Την ποσότητα πληροφοριών που χωρά (χωρητικότητα), που µετριέται σε Bytes (ΜΒ, GB)
• Την ταχύτητα, που µετριέται σε Hertz (Mhertz, Ghertz)
[3]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
[4]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Επιφάνεια εργασίας & Ρυθµίσεις
Επιφάνεια εργασίας είναι η πρώτη εικόνα που βλέπουµε όταν ανοίγουµε τον υπολογιστή µας. Όπως η
επιφάνεια ενός πραγµατικού γραφείου έτσι και αυτή αποτελεί µια επιφάνεια πάνω στην οποία
εργαζόµαστε και ο κάθε χρήστης έχει τη δυνατότητα να ρυθµίσει την επιφάνεια εργασίας µε χρώµατα,
λειτουργίες, αρχεία, φακέλους, εφαρµογές και εµφάνιση προσωπική χωρίς να επηρεάζονται οι ρυθµίσεις
των άλλων χρηστών.
Στην επιφάνεια εργασίας υπάρχουν τα παρακάτω στοιχεία των Windows:
• Τα εικονίδια και οι συντοµεύσεις των φακέλων και των προγραµµάτων που χρησιµοποιούµε
και ίσως κάποιες µικροεφαρµογές που έχουµε εγκαταστήσει.
• Η γραµµή εργασιών πάνω στην οποία υπάρχουν, το αναδυόµενο µενού Έναρξη των Windows,
τα κουµπιά εργασιών, η περιοχή ειδοποιήσεων, οι γραµµές εργαλείων µε την γρήγορη εκκίνηση
αλλά και άλλες.
Πάνω στη γραµµή εργασιών και συγκεκριµένα από την αριστερή πλευρά βρίσκεται το κουµπί µενού
Έναρξη (1) το οποίο αναπαρίσταται από το λογότυπο της εταιρίας Microsoft.
∆ίπλα στο κουµπί Έναρξη υπάρχει το κουµπί της Εξερεύνησης των Windows (2) µέσω του οποίου
έχουµε πρόσβαση σε όλα αποθηκευτικά µέσα του υπολογιστή µας.
[5]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Στη συνέχεια υπάρχουν τα εικονίδια των εφαρµογών (3) τις οποίες είτε έχουµε «καρφιτσώσει» στη
γραµµή εργασιών είτε είναι ανοικτές. Στην εικόνα επάνω βλέπουµε στην περιοχή 3 τα εικονίδια των 2
φυλλοµετρητών που χρησιµοποιεί ο χρήστης, το εικονίδιο του Ms Outlook και του Skype µε ένα ανοικτό
παράθυρο, το Windows Messenger και το Word µε 2 παράθυρα ανοικτά
Το δεξί τµήµα της γραµµής εργασιών, ξεκινά µε την ένδειξη της γλώσσας που χρησιµοποιεί το
πληκτρολόγιο (4) και στη συνέχεια είναι ο χώρος ειδοποιήσεων (5) ο οποίος παλαιότερα
καταλαµβάνονταν από πάρα πολλά εικονίδια καθιστώντας πολύ δύσκολη την εύρεση ενός
συγκεκριµένου εικονιδίου. Τώρα όµως υπάρχει παράθυρο στο οποίο εµφανίζονται τα εικονίδια
ειδοποιήσεων. Για να ανοίξουµε το παράθυρο ειδοποιήσεων απλά κάνουµε κλικ στο βελάκι που
βρίσκεται στα δεξιά µετά την ένδειξη της γλώσσας.
Συνήθως από τα εικονίδια του χώρου ειδοποιήσεων ορατά στην επιφάνεια
εργασιών είναι το ρολόι και η ηµεροµηνία (6) καθώς και το εικονίδιο
ρύθµισης της έντασης του ήχου (µεγαφωνάκι).
Για την αλλαγή γλώσσας χρησιµοποιούµε τον συνδυασµό των πλήκτρων
Alt+Shift ή κάνουµε κλικ και επιλέγουµε µε το ποντίκι.
Αντίστοιχα η αλλαγή της ώρας και της ηµεροµηνίας γίνεται από το παράθυρο που εµφανίζεται µε κλικ
στην ηµεροµηνία ή την ώρα.
[6]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Το µενού Έναρξη
Το µοναδικό αρχικό αναδυόµενο µενού είναι η κινητήρια δύναµη των Windows γιατί είναι η πόρτα
που µας ανοίγει για να προβούµε σε οποιαδήποτε λειτουργία, δηλαδή, να εγκαταστήσουµε και να
εκτελέσουµε προγράµµατα, να ρυθµίσουµε το υλικό του υπολογιστή, να εντοπίσουµε αρχεία, να
κλείσουµε τον υπολογιστή.
Καρφιτσωµένα Προσωπικοί
προγράµµατα φάκελοι
[7]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
το οποίο µας επιτρέπει να αναζητήσουµε προγράµµατα και αρχεία στον υπολογιστή µας
πληκτρολογώντας όρους αναζήτησης..
Όπως παρατηρούµε, το µενού εµφανίζει ένα σύνολο επιλογών από τις οποίες µερικές περιέχουν
υποµενού.
Σηµειώνεται ότι η εµφάνιση των στοιχείων του µενού Έναρξη, εξαρτάται και από τις ρυθµίσεις που
µπορούµε να κάνουµε από τις Ιδιότητες του µενού Έναρξη κουµπί Προσαρµογή.
Αυτές που φέρουν το σύµβολο του βέλους στο τέλος του ονόµατός τους, περιλαµβάνουν νέα
υποµενού µέσα από τα οποία αναδύονται νέες επιλογές και νέα υποµενού.
Αυτές που λήγουν σε τρεις τελίτσες ... , εµφανίζουν παράθυρα διαλόγου για επιπλέον ρυθµίσεις.
Σηµειώνεται ότι η λειτουργία της αναζήτησης περιγράφεται στο κεφάλαιο οργάνωση και διαχείριση
αρχείων.
[8]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Παράθυρα & Πλαίσια εφαρµογών
Κάθε φορά που ανοίγετε ένα πρόγραµµα, ένα αρχείο η ένα φάκελο, αυτό εµφανίζεται στην οθόνη σας
µέσα σε ένα πλαίσιο που ονοµάζεται παράθυρο (από εδώ πήρε το όνοµα του και το λειτουργικό
σύστηµα των Windows). Επειδή τα παράθυρα υπάρχουν παντού στα Windows, είναι σηµαντικό να
κατανοήσετε τον τρόπο µε τον οποίο µπορείτε να τα µετακινήσετε, να αλλάξετε το µέγεθός τους η απλό
να τα εξαφανίσετε.
Με κλικ στο κουµπί Έναρξη επιλέγουµε Υπολογιστής, (βρίσκεται στη δεξί στήλη του µενού
Έναρξη). ∆εν µας ενδιαφέρουν τα περιεχόµενα του αλλά οι λειτουργίες σχετικά µε το πως
χειριζόµαστε ένα παράθυρο.
Πριν προχωρήσουµε στην επεξήγηση του παραθύρου τονίζουµε και υπενθυµίζουµε ότι ο χρήστης των
Windows έχει αρκετούς τρόπους για να εργαστεί µε τα παράθυρα ή µε τις διάφορες επιφάνειες εργασίας
χρησιµοποιώντας εναλλακτικά το ποντίκι και το πληκτρολόγιο.
I. Με αριστερό κλικ ποντικιού ενεργοποιεί οποιοδήποτε µενού ή εικονίδιο.
II. Με δεξί κλικ ποντικιού εµφανίζει αναδυόµενα µενού µε επιλογές.
III. Με συνδυασµούς πλήκτρων από το πληκτρολόγιο ενεργοποιεί διάφορες λειτουργίες κατά
περίπτωση και ανάλογα µε την εφαρµογή.
Αλλαγή µεγέθους παραθύρου: Η αλλαγή µεγέθους γίνεται και απευθείας µε το ποντίκι σύροντας
τις οριακές γραµµές του παραθύρου κατά την επιθυµητή κατεύθυνση. Για να αλλάξουµε το
µέγεθος του παραθύρου από µενού, το ρυθµίζουµε στην κανονική προβολή και στη συνέχεια
πατάµε δεξί κλικ πάνω στην κενή γραµµή στο πάνω µέρος του παραθύρου και επιλέγουµε την
εντολή Μέγεθος. Τέλος πατάµε τα βελάκια του πληκτρολογίου κατά τη διεύθυνση που µας
ενδιαφέρει και πατάµε το πλήκτρο Enter.
Μία από τις νέες λειτουργίες που παρέχουν τα Windows 7 είναι το Aero Snap. Σας επιτρέπει να
αλλάξετε το µέγεθος ενός παραθύρου µε µία κίνηση. Απλό σύρετε το στην αριστερή η τη δεξιά
πλευρά της οθόνης. Τότε το παράθυρο θα µεγεθυνθεί έτσι ώστε να καλύπτει τη µισή οθόνη
κάθετα. Αν σύρετε το παράθυρο προς το κέντρο της οθόνης αυτό θα επιστρέψει στο αρχικό του
µέγεθος.
Μετακίνηση παραθύρου: Για την µετακίνηση µε το ποντίκι, απλά πατάµε µε το ποντίκι στην
κενή γραµµή στο πάνω µέρος του παραθύρου και σύρουµε προς την επιθυµητή κατεύθυνση. Για
την µετακίνηση ενός παραθύρου πάνω στην επιφάνεια εργασίας, χρησιµοποιώντας το µενού,
πρέπει πρώτα το παράθυρο να ρυθµιστεί σε κανονική προβολή. Για την µετακίνηση µε τη βοήθεια
των µενού επιλέγουµε την εντολή Μετακίνηση κάνοντας δεξί κλικ πάνω στη γραµµή τίτλου του
παραθύρου και πατάµε τα βελάκια του πληκτρολογίου κατά τη διεύθυνση που µας ενδιαφέρει,
τέλος πατάµε το πλήκτρο Enter.
Στο πάνω µέρος, στη Γραµµη ∆ιευθύνσεων του παραθύρου, βλέπετε το όνοµα του παραθύρου:
Υπολογιστής. Το κουµπί Εξερεύνηση των Windows που βρίσκεται στη γραµµη εργασιών φωτίζεται
υποδεικνύοντας έτσι ότι ένας κατάλογος η µια βιβλιοθήκη αρχείων είναι ανοιχτός.
Στην ίδια περιοχή και δεξιά βρίσκονται τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου:
Κουµπί κλεισίµατος: Πατώντας στο κουµπί αυτό γίνεται η έξοδος από την εφαρµογή δηλαδή την
ξεφορτώνουµε.
Κουµπί ελαχιστοποίησης: Το κουµπί αυτό βρίσκεται στο πάνω µέρος της γραµµής τίτλου και έχει
για σύµβολο µια παύλα. Χρησιµοποιείται για την ελαχιστοποίηση του παραθύρου της εφαρµογής που
σηµαίνει έξοδο από την οθόνη. Το ελαχιστοποιηµένο παράθυρο εξακολουθεί να βρίσκεται φορτωµένο
[9]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
στη και να καταλαµβάνει χώρο στη µνήµη του Η/Υ ενώ το βλέπουµε τοποθετηµένο πάνω στη γραµµή
εργασιών. Για να το ανοίξουµε και πάλι στην οθόνη πατάµε πάνω στην ετικέτα της γραµµής εργασιών.
Επαναφορά: Το κουµπί επαναφοράς που βρίσκεται δίπλα στην ελαχιστοποίηση εµφανίζεται
µόνο όταν το παράθυρο είναι µεγιστοποιηµένο. Επαναφορά σηµαίνει να επιστρέφει στην κανονική του
κατάσταση, δηλαδή δεν είναι ούτε ελαχιστοποιηµένο ούτε µεγιστοποιηµένο.
Μεγιστοποίηση: Το κουµπί αυτό εµφανίζεται µόνο όταν το παράθυρο είναι σε κανονική
απεικόνιση και βρίσκεται δεξιά από το κουµπί ελαχιστοποίησης. Κατά την µεγιστοποίηση το παράθυρο
καταλαµβάνει ολόκληρη την οθόνη.
Αµέσως από κάτω από τη γραµµή ∆ιεύθυνσης βρίσκεται η γραµµή Μενού στην οποία θα βρούµε:
• Οµαδοποιηµένες εντολές οι οποίες µπορεί να είναι διαφορετικές ανάλογα µε το παράθυρο
που έχουµε ανοίξει. Εδώ θα βρούµε και τις βασικές εντολές διαχείρισης του φακέλου ή του
αρχείου που επιλέγουµε από την περιοχή περιεχοµένων καθώς και την εντολή ∆ιάταξη µε
την οποία µπορούµε να ορίσουµε τον τρόπο µε τον οποίο θα εµφανίζονται τα περιεχόµενα
των παραθύρων µας.
• Τα κουµπιά µε τα οποία αλλάζουµε τον τρόπο εµφάνισης των περιεχοµένων του παραθύρου
και το κουµπί της Βοήθειας.
Λωρίδες κύλισης: Σε κάθε παράθυρο εµφανίζονται δύο λωρίδες κύλισης, που είναι για την οριζόντια
και την κατακόρυφη µετακίνηση του περιεχοµένου του παραθύρου. Όταν εµφανίζονται οι λωρίδες αυτές
σηµαίνει ότι τα περιεχόµενα δεδοµένα του παράθυρου είναι περισσότερα από την οθόνη απεικόνισης. Για
να µετακινηθούµε στο χώρο εργασίας του καταλόγου πατάµε τα βέλη των λωρίδων. Εναλλακτικά και
για γρηγορότερη µετακίνηση σύρουµε στη ράβδο (το γκρίζο τετράγωνο) που ολισθαίνει πάνω στη
λωρίδα.
Γραµµή κατάστασης: Η γραµµή κατάστασης βρίσκεται στο κάτω µέρος του παράθυρου και µας
εµφανίζει διάφορες πληροφορίες που εναλλάσσονται ανάλογα µε τη λειτουργία που εκτελείται.
Εναλλαγή εφαρµογής στο προσκήνιο
Τα Windows µας δίνουν την δυνατότητα της πολυδιεργασίας. Αυτό σηµαίνει ότι µπορούµε να έχουµε
ταυτόχρονα πολλές φορτωµένες εφαρµογές. Αυτή είναι πολύ βασική λειτουργία γιατί µας δίνει τη
δυνατότητα να µεταφέρουµε δεδοµένα από µία εφαρµογή στην άλλη.
Όταν υπάρχουν πολλές φορτωµένες εφαρµογές στα Windows και είναι µεγιστοποιηµένες, τότε θα
βλέπουµε µόνο τη µία στην οθόνη. Αυτό σηµαίνει ότι η εφαρµογή αυτή είναι στο προσκήνιο ενώ όλες οι
άλλες που δε φαίνονται είναι στο παρασκήνιο. Οι εφαρµογές του παρασκηνίου µπορούν να λειτουργούν
ταυτόχρονα µε εκείνη του προσκηνίου. Για παράδειγµα µπορεί να έχουµε στο παρασκήνιο µια εφαρµογή
η οποία να τροφοδοτεί έναν εκτυπωτή ή ένα λογιστικό φύλλο που κάνει πολύπλοκους και χρονοβόρους
υπολογισµούς.
Για να µεταφέρουµε µια εφαρµογή από το παρασκήνιο στο προσκήνιο, πατάµε στο εικονίδιό της που
ονοµάζεται κουµπί εργασίας και επικάθεται πάνω στην γραµµή εργασιών.
Ένας άλλος τρόπος είναι µε τη χρήση του συνδυασµού πλήκτρων Alt + Tab. Η διαδικασία αυτή
χρησιµοποιήθηκε πολύ στις προηγούµενες εκδόσεις των Windows και θα µας χρειαστεί και τώρα αν
εργαζόµαστε µε απόκρυψη της γραµµής εργασιών.
Παράθυρα διαλόγου
Όλες οι εφαρµογές των Windows διαθέτουν επιλογές οι οποίες εµφανίζουν παράθυρα διαλόγου.
Υπάρχουν πολλών ειδών παράθυρα διαλόγου από απλά µέχρι πολύπλοκα. Το παράθυρο διαλόγου που
συναντάµε σχεδόν καθηµερινά είναι της Αποθήκευσης ή του Ανοίγµατος αρχείων.
Από τα παράθυρα διαλόγου µπορούµε να προβούµε σε ορισµένες ρυθµίσεις, να πληκτρολογήσουµε
δεδοµένα ή να επιλέξουµε από τα ήδη υπάρχοντα.
[10]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Οργάνωση-∆ιαχείριση Αρχείων & Φακέλων
Το σηµαντικότερο µέληµα της συντριπτικής πλειοψηφίας των χρηστών πρέπει να είναι η σωστή
διαχείριση των αρχείων τους πάνω στο σκληρό τους δίσκο ή σε οποιοδήποτε άλλο µέσο αποθήκευσης.
Θα πρέπει λοιπόν να υπάρχει τρόπος ώστε ο κάθε χρήστης να µπορεί να εντοπίζει άµεσα, γρήγορα και
µέσα από ένα φιλικό περιβάλλον τα αρχεία του, που βρίσκονται
στους δίσκους.
Οι προγραµµατιστές της Microsoft έχουν φροντίσει για το
περιβάλλον αυτό. Έτσι, για τη διαχείριση αρχείων και φακέλων,
οι χρήστες µπορούν να επιλέξουν είτε τη χρήση της
Εξερεύνησης των Windows, που θα ανοίξουν µέσω των
Βοηθηµάτων (από το Μενού Έναρξη), είτε από το παράθυρο
περιήγησης που υπάρχει αριστερά σε κάθε παράθυρο
διαλόγου.
5.1 Οι φάκελοι
Οι σκληροί δίσκοι που χρησιµοποιούνται σήµερα είναι µεγάλης χωρητικότητας και αυτό είναι
επακόλουθο των τεράστιων απαιτήσεων του λογισµικού. Οι περισσότεροι χρήστες σήµερα διαθέτουν
δίσκους αρκετών GB µε εκατοντάδες φακέλους και αρχεία.
Φάκελος είναι ένας συγκεκριµένος χώρος του δίσκου ο οποίος περιέχει ένα σύνολο οµοειδών
αντικειµένων ή ίδιας κατηγορίας, ώστε να µπορούµε να οργανώνουµε σωστά τα αρχεία µας. Μέσα
στον φάκελο τοποθετούµε αρχεία αλλά και άλλους φακέλους που θα τους ονοµάζουµε
υποφακέλους.
Οι φάκελοι είναι τοποθετηµένοι σε επίπεδα όπως τους αναπαριστά το επόµενο σχήµα. Μοιάζει µε ένα
ανάποδο δένδρο µε κλαδιά που µεγαλώνουν όσο προσθέτουµε υποφακέλους και αρχεία. Ο δίσκος C είναι
η ρίζα ή ο γονικός φάκελος.
Μπορούµε να δηµιουργήσουµε ένα φάκελο σε οποιοδήποτε επίπεδο του δίσκου µας. ∆εν µπορούµε
να δηµιουργήσουµε φακέλους µέσα στα ειδικά παράθυρα των Windows όπως είναι Ο υπολογιστής µου, ο
Πίνακας ελέγχου κ.λ.π. Για τη δηµιουργία νέου φακέλου ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε το παράθυρο φακέλου µέσα στο οποίο θα δηµιουργηθεί ο νέος.
• Πατάµε µε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού σε κάποιο κενό σηµείο του παραθύρου και από το
µενού που θα εµφανιστεί επιλέγουµε ∆ηµιουργία. Εναλλακτικά, επιλέγουµε τη ∆ηµιουργία νέου
[11]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
φακέλου από το µενού του παραθύρου όπου υπάρχει αυτή η δυνατότητα πχ στο παράθυρο της
αποθήκευσης.
• Από το επόµενο υποµενού πατάµε στην επιλογή Φάκελος. Θα εµφανιστεί το εικονίδιο του νέου
φακέλου µε το όνοµα Νέος φάκελος.
• Τη στιγµή της δηµιουργίας του και όταν ο δροµέας αναβοσβήνει ακόµα µέσα στο πλαίσιο
ονόµατος, µπορούµε να πληκτρολογήσουµε το όνοµα της αρεσκείας µας. Το όνοµα που θα
δώσουµε πρέπει να είναι σχετικό µε το περιεχόµενο του. Εάν δεν προλάβουµε να
πληκτρολογήσουµε το όνοµα τότε κάνουµε δεξί κλικ πάνω στον φάκελο και από το µενού που θα
εµφανιστεί επιλέγουµε Μετονοµασία.
5.3 Οι ιδιότητες
Η λειτουργία αυτή των Windows µας δίνει τη δυνατότητα να εξετάζουµε ορισµένα πολύ βασικά
χαρακτηριστικά των αρχείων, φακέλων, συντοµεύσεων και γενικότερα συσκευών και αρχείων
προγραµµάτων.
Όλα τα παράθυρα φακέλων διαθέτουν την επιλογή Ιδιότητες στο µενού Αρχείο. Συνήθως την καλούµε
µε το πάτηµα του δεξιού πλήκτρου ποντικιού αφού πρώτα επιλέξουµε το αντικείµενο.
Το παράθυρο ιδιοτήτων θα είναι διαφορετικό ανάλογα µε το αντικείµενο που εξετάζουµε. Θα
αναφέρουµε όµως ότι αν πατήσουµε το δεξί πλήκτρο ποντικιού πάνω σε παράθυρο ή πάνω στην
επιφάνεια εργασίας ή στην γραµµή εργασιών ή σε οποιαδήποτε συσκευή όπως εκτυπωτές κ.λ.π τότε οι
ιδιότητες θα αναφέρονται σ’ αυτά τα αντικείµενα.
Μέσα από την λειτουργία ιδιοτήτων µας παρέχεται ένας πολύ καλός τρόπος να εξετάζουµε το µέγεθος
των αρχείων και φακέλων.
Για να επιλέξουµε την εντολή Ιδιότητες µας προσφέρονται δύο τρόποι.
Ο πρώτος τρόπος είναι να επιλέξουµε το αντικείµενο και να την καλέσουµε από το µενού Οργάνωση
(αν δεν επιλέξουµε όµως πρώτα το αντικείµενο η εντολή ιδιότητες θα είναι απενεργοποιηµένη).
Ο δεύτερος τρόπος είναι αφού το επιλέξουµε, να πατήσουµε το δεξί πλήκτρο ποντικιού και από το
αναδυόµενο µενού να επιλέξουµε Ιδιότητες.
[12]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
5.4 Τα αρχεία
Αρχείο ονοµάζεται µια οργανωµένη συλλογή στοιχείων που δηµιουργήθηκαν µε µια εφαρµογή. Είναι
το αποτέλεσµα της εργασίας µας στον υπολογιστή και µπορεί να αποθηκευτεί σε ηλεκτρονική µορφή σε
οποιοδήποτε αποθηκευτικό µέσο.
Ένα νέο αρχείο δηµιουργείται κάθε φορά που ανοίγουµε µια
εφαρµογή. Όταν το αποθηκεύσουµε για πρώτη φορά θα του
δώσουµε ένα όνοµα που να µας θυµίζει το περιεχόµενο του. Τα
ονόµατα των αρχείων διαφέρουν από τα ονόµατα των φακέλων
επειδή έχουν δύο µέρη: τη βάση που είναι το κυρίως όνοµα του
[13]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
αρχείου και την επέκταση που είναι 3 γράµµατα πάντα γραµµένα στα αγγλικά χαρακτηριστικά της
εφαρµογής µε την οποία δηµιουργήθηκε το αρχείο. Στην εικόνα δίπλα το αρχείο Εκδροµή έχει
δηµιουργηθεί µε τον κειµενογράφο.
[14]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
5.5 Συντοµεύσεις
Η ενεργοποίηση του εικονιδίου της συντόµευσης σηµαίνει την
εκτέλεση του προγράµµατος ή το άνοιγµα του αρχείου ή φακέλου µε το
οποίο είναι συνδεδεµένη. Η κάθε συντόµευση εµφανίζεται µε ένα
εικονίδιο που στην κάτω αριστερή του γωνία έχει ένα χαρακτηριστικό
βέλος.
Με απλά λόγια, συντόµευση είναι το είδωλο του αντικειµένου µε το
οποίο είναι συνδεδεµένη και µας δίνει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στο
αντικείµενο αυτό.
5.5.1 ∆ηµιουργία και διαχείριση συντοµεύσεων
Υπάρχουν πολλοί τρόποι δηµιουργίας συντοµεύσεων. Εκείνο που θα πρέπει να έχουµε υπόψη µας
είναι που θα τοποθετηθεί η συντόµευση.
Ο πιο εύκολος τρόπος για τη δηµιουργία συντόµευσης είναι η χρήση της σχετικής εντολής από το
µενού που εµφανίζεται µε το δεξί κλικ πάνω στο αντικείµενο για το οποίο θέλουµε να δηµιουργήσουµε
συντόµευση.
Αν η συντόµευση πρόκειται να τοποθετηθεί σε διαφορετικό φάκελο, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε
την εξερεύνηση των Windows ή να ανοίξουµε και τους δύο φακέλους (αυτόν που περιέχει το αντικείµενο
και αυτόν που θα δεχθεί τη συντόµευση) και να χρησιµοποιήσουµε τις εντολές της µετακίνησης και της
επικόλλησης. Τις συντοµεύσεις τις διαχειριζόµαστε όπως ακριβώς διαχειριζόµαστε στα αρχεία και τους
φακέλους.
Εάν θέλουµε να δηµιουργήσουµε συντοµεύσεις στην Επιφάνεια Εργασίας πρέπει αφού επιλέξουµε το
αντικείµενο, να πατήσουµε δεξί κλικ και να επιλέξουµε Αποστολή προς – Επιφάνεια εργασίας
(δηµιουργία συντόµευσης).
[15]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
[16]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Τα Windows µας δίνουν τη δυνατότητα διαγραφής αλλά και ανάκτησης των διαγραµµένων αρχείων.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαγράψουµε αντικείµενα και αυτοί είναι οι παρακάτω.
Επιλέγουµε το αντικείµενο, δηλαδή το αρχείο, φάκελο ή συντόµευση και από το µενού Οργάνωση
πατάµε στην επιλογή ∆ιαγραφή.
Πατάµε πάνω στο αντικείµενο µε το δεξί πλήκτρο ποντικιού και από το αναδυόµενο µενού πατάµε στην
επιλογή ∆ιαγραφή.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και πατάµε το πλήκτρο Delete του πληκτρολογίου.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και το σύρουµε στον κάδο ανακύκλωσης της επιφάνειας.
Οποιοδήποτε τρόπο και να επιλέξουµε θα εµφανιστεί πριν από την οριστική διαγραφή το παρακάτω
παράθυρο διαλόγου
[17]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
[18]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
[19]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Βοηθητικές εφαρµογές
Τα Windows 7 περιλαµβάνουν µερικές βοηθητικές εφαρµογές, οι οποίες είναι πολύ χρήσιµες αν
θέλετε να εξοικειωθείτε µε το ποντίκι ή το πληκτρολόγιο, αλλά και για να κάνετε κάποια χρήσιµα
πράγµατα. Μπορείτε να βρείτε στα Windows προγράµµατα για να ζωγραφίσετε, να γράψετε κείµενα, να
ακούσετε µουσικό CD, να δείτε βίντεο η να παίξετε παιχνίδια. Αυτές οι εφαρµογές βρίσκονται από το
κουµπί Έναρξη > Όλα τα προγράµµατα > Βοηθήµατα.
1. Ζωγραφική
Η Ζωγραφική είναι ένα πρόγραµµα που µπορείτε να χρησιµοποιήσετε για να σχεδιάσετε, να
χρωµατίσετε και να επεξεργαστείτε εικόνες. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε τη Ζωγραφική σαν ένα
ψηφιακό µπλοκ σχεδίασης, για να δηµιουργήσετε απλές εικόνες και δηµιουργικό έργα ή για να
προσθέσετε κείµενο και γραφικό σε άλλες εικόνες, όπως αυτές που έχετε τραβήξει µε την ψηφιακή σας
κάµερα.
2. Αριθµοµηχανή
Η Αριθµοµηχανή είναι µία άλλη βοηθητική εφαρµογή των Windows και λειτουργεί όπως οι απλές
αριθµοµηχανές που όλοι ξέρουµε. Παρατηρήστε ότι το κουµπί µεγιστοποίησης/επαναφοράς δεν είναι
ενεργό, δηλαδή αυτό το παράθυρο έχει σταθερό µέγεθος.
3. WordPad
Αυτό το πρόγραµµα, είναι ένας µικρός επεξεργαστής κειµένου και είναι µία ακόµα µικρή εφαρµογή
των Windows. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε αυτό το πρόγραµµα για να εξοικειωθείτε λίγο µε το
πληκτρολόγιο και τις πρώτες σας απόπειρες δηµιουργίας εγγράφων.
4. Σηµειωµατάριο
Το σηµειωµατάριο των Windows είναι ένας απλός διορθωτής κειµένου. Είναι το µικρότερο και πιο
ευέλικτο εργαλείο που µας παρέχουν τα Windows για πληκτρολόγηση και τροποποιήσεις απλού
κειµένου.
Το πρόγραµµα αυτό δηµιουργεί και διαβάζει µόνο αρχεία κειµένου, τα γνωστά αρχεία µε επέκταση
txt.
Τα αρχεία txt µπορούν να τα ανοίξουν σχεδόν όλες οι εφαρµογές που κυκλοφορούν. Είναι απόλυτα
συµβατά µε τις εφαρµογές του Office και ιδιαίτερα µε το Word το οποίο αποθηκεύει σ’ αυτή τη µορφή
txt ώστε να µπορούµε να τα ανοίγουµε µε το σηµειωµατάριο.
Ένα νέο αρχείο ανοίγει κάθε φορά που ανοίγουµε το πρόγραµµα. Η εντολή Αποθήκευση από το
µενού Αρχείο αποθηκεύει στο δίσκο το τρέχον αρχείο που βρίσκεται στην οθόνη µας και έχει υποστεί
κάποια αλλαγή. Αν το αρχείο δεν ήταν αποθηκευµένο αλλά δηµιουργήθηκε για πρώτη φορά, θα
λειτουργήσει σαν την Αποθήκευση ως... , δηλαδή, θα µας προτείνει να το αποθηκεύσουµε εµφανίζοντας
το ειδικό παράθυρο αποθήκευσης. Η επέκταση τοποθετείται αυτόµατα και είναι ΤΧΤ.
Η επιλογή Αποθήκευση ως... αποθηκεύει το αρχείο σε κάποιο δίσκο ή υποκατάλογο της αρεσκείας
µας, αφού µας ζητήσει ένα όνοµα για το αρχείο.
Τέλος η εφαρµογή µας δίνει µικρές δυνατότητες µορφοποιήσεων µέσω του µενού Μορφή.
5. ∆ιασκέδαση
Αν βάλετε ένα µουσικό CD στον υπολογιστή σας και έχετε κάρτα ήχου και ηχεία, θα αρχίσει αµέσως
να παίζει. Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το πρόγραµµα αναπαραγωγής CD, από το
κουµπί Έναρξη > Όλα τα προγράµµατα > Windows Media Player. Με αυτό το πρόγραµµα µπορείτε να
ακούσετε ένα µουσικό CD, να ακούσετε ραδιόφωνο µέσω του internet, να αντιγράψετε µουσικά
κοµµάτια σε ένα CD (εφόσον έχετε µονάδα εγγραφής σε CD) κλπ.
[20]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
∆ιαχείριση εκτυπωτών
Το πρώτο µας µέληµα µόλις αγοράσουµε έναν εκτυπωτή είναι να τον εγκαταστήσουµε στον
υπολογιστή µας. Οι εκτυπωτές διατίθενται µε ένα CD το οποίο περιλαµβάνει τους οδηγούς και το
πρόγραµµα εγκατάστασης. Αν πρόκειται να εγκατασταθεί σε δίκτυο ακολουθούµε ειδικές οδηγίες κατά
τη διάρκεια της εγκατάστασης.
Υπάρχει όµως περίπτωση να έχουµε στο δίκτυό µας ή απλά στον υπολογιστή µας περισσότερους από
ένα εκτυπωτές. Σ' αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να ορίσουµε έναν από αυτούς σαν προεπιλεγµένο.
Αυτό σηµαίνει ότι αν στείλουµε ένα αρχείο για εκτύπωση και δεν προβούµε σε καµιά ρύθµιση
εκτύπωσης θα εκτυπωθεί στον προεπιλεγµένο εκτυπωτή.
1. Προεπιλογή εκτυπωτή
Για την προεπιλογή εκτυπωτή ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Από το µενού Έναρξη ανοίγουµε το παράθυρο Πίνακας
Ελέγχου.
• Ενεργοποιούµε την επιλογή Εκτυπωτές. Θα εµφανίσει το
επόµενο παράθυρο.
• Επιλέγουµε τον εκτυπωτή που µας ενδιαφέρει και πατάµε δεξί
κλικ. Θα εµφανιστεί αναδυόµενο µενού στο οποίο
συµπεριλαµβάνεται η εντολή Ορισµός εκτυπωτή ως
προεπιλεγµένου την οποία και πρέπει να επιλέξουµε.
2. Εκτυπώσεις
Ο τρόπος εκτύπωσης εξαρτάται από τον οδηγό της κάθε εφαρµογής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα όλες
οι εφαρµογές να µην εµφανίζουν το ίδιο παράθυρο για τις εκτυπώσεις. Όλες οι εφαρµογές διαθέτουν στο
µενού Αρχείο την επιλογή Εκτύπωση η οποία εµφανίζει το σχετικό παράθυρο.
[21]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
Για παράδειγµα η εικόνα δίπλα εµφανίζει το παράθυρο εκτύπωσης της εφαρµογής του Word
(αριστερά) και το παράθυρο εκτύπωσης από το Σηµειωµατάριο (δεξιά).
Παρατηρούµε ότι παρά τις σαφείς διαφορές τους στην εµφάνιση τα δυο παράθυρα έχουν κοινές
λειτουργίες όπως είναι:
1. Η επιλογή του προεπιλεγµένου εκτυπωτή.
2. Η επιλογή του αριθµού των αντιγράφων.
3. Η επιλογή των σελίδων που πρέπει να εκτυπωθούν
4. Αν θα γίνει συρραφή των σελίδων.
Μπορούµε να στείλουµε στον εκτυπωτή ένα αρχείο χωρίς να χρειαστεί ούτε καν να το ανοίξουµε. Απλά
ανοίγουµε την εξερεύνηση, το εντοπίζουµε, πατάµε δεξί κλικ και από το αναδυόµενο µενού επιλέγουµε
Εκτύπωση. Με τον ίδιο τρόπο µπορούµε να εκτυπώσουµε συνηµµένα σε ηλεκτρονικά µηνύµατα.
Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις εκτυπώσεων µέσα από διαφορετικές εφαρµογές αλλά πιστεύω ότι τα
παραπάνω παραδείγµατα αρκούν και καλύπτουν τους χρήστες.
3. Παρακολούθηση εκτυπώσεων
Μπορούµε να στείλουµε στον εκτυπωτή περισσότερες από µία εκτυπώσεις και µάλιστα
χρησιµοποιώντας διαφορετικές εφαρµογές.
Όταν αποστείλουµε µία εκτύπωση τότε φορτώνεται ο διαχειριστής εκτυπώσεων των Windows ο
οποίος λαµβάνει τα προς εκτύπωση αρχεία και τα τακτοποιεί σε µία σειρά εκτύπωσης που ονοµάζεται
"ουρά". Κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης εµφανίζεται στη γραµµή εργασιών των Windows το εικονίδιο
του εκτυπωτή και έτσι αντιλαµβανόµαστε ότι οι εκτυπώσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.
Για να εµφανίσουµε τον διαχειριστή εκτυπώσεων αρκεί να διπλοπατήσουµε το εικονίδιο του
υπολογιστή της γραµµής εργασιών ή να επιλέξουµε Έναρξη – Πίνακας ελέγχου – Συσκευές και
Εκτυπωτές και να ενεργοποιήσουµε τον προεπιλεγµένο εκτυπωτή. Θα εµφανιστεί το επόµενο παράθυρο.
[22]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Ιοί Η/Υ
1. Οι Ιοί και οι επιδράσεις τους
Οι ιοί των υπολογιστών είναι ειδικά προγράµµατα τα οποία είναι προγραµµατισµένα να εκτελεστούν
χωρίς την άδεια του χρήστη και να προξενήσουν ορισµένες καταστροφικές ή παράνοµες ενέργειες στον
υπολογιστή. Πρωτοεµφανίστηκαν το 1985. Το 1995 υπήρχαν µερικές εκατοντάδες, ενώ σήµερα έχουν
γίνει εκατοντάδες χιλιάδες.
Ένας ιός µπορεί να εγκατασταθεί στο σκληρό µας δίσκο ή στη µνήµη του υπολογιστή µας. ∆υστυχώς
δεν µπορούµε να αντιληφθούµε την είσοδό του στον υπολογιστή µας εκτός και αν χρησιµοποιούµε ειδικά
προγράµµατα προστασίας, αλλά µερικές φορές και πάλι είναι δύσκολο.
Ανεπιθύµητες ενέργειες των ιών:
• Προκαλούν τη µεταβολή άλλου λογισµικού αναπαράγοντας τον εαυτό τους και αντιγράφοντας
διαφορετικό κώδικα σ’ αυτό.
• Κάθε πρόγραµµα που προσβάλει αποκτά µε τη σειρά του τα δικά του χαρακτηριστικά.
• Εµφανίζουν περίεργα ενοχλητικά µηνύµατα στην οθόνη µας.
• Καταστρέφουν διάφορα έγγραφα και αρχεία του υπολογιστή µας.
• ∆ιαγράφουν σηµαντικά αρχεία του υπολογιστή µας.
• Μπορούν να διαµορφώσουν ολόκληρο το δίσκο µας και αυτό σηµαίνει τέλεια καταστροφή.
• Μειώνουν την ταχύτητα του υπολογιστή µας.
[23]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Ενότητα 2η:
Επεξεργασία κειµένου
Word 2007-2010
[24]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση - Περιβάλλον εργασίας - Βοήθεια
1.1 Εκκίνηση του Microsoft Word
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να εκκινήσουµε το Word.
Ο απλούστερος και γρηγορότερος τρόπος εκκίνησης του Word είναι να διπλοπατήσουµε στο
εικονίδιό του που φροντίσαµε να τοποθετήσουµε πάνω στην επιφάνεια εργασίας των Windows.
Ο κλασικός τρόπος είναι να ακολουθήσουµε Έναρξη – Όλα τα Προγράµµατα και να
ενεργοποιήσουµε την επιλογή Microsoft Word.
Το Κουµπί Microsoft Office ή Μενού Αρχείο: Βρίσκεται στην επάνω αριστερή γωνία της οθόνης και
περιλαµβάνει τις εντολές διαχείρισης εγγράφων όπως ∆ηµιουργία, Άνοιγµα, Αποθήκευση, Εκτύπωση,
καθώς και το κουµπί «Επιλογές του Word» από τις οποίες αλλάζουµε τις βασικές επιλογές του
επεξεργαστή.
Στη νεώτερη έκδοση του Word (2010) το κουµπί του Microsoft Office έχει αντικατασταθεί από το Μενού
Αρχείο, το οποίο υπήρχε και στις παλαιότερες εκδόσεις του επεξεργαστή.
Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης: Βρίσκεται στην αριστερή επάνω γωνία της οθόνης δίπλα
από το κουµπί Microsoft Office (Word 2007) ή πάνω από το Μενού Αρχείο (Word 2010) .
Περιέχει τα εικονίδια των πιο συχνά χρησιµοποιούµενων εντολών και µπορούµε να τοποθετήσουµε και
εµείς όποιο άλλο επιθυµούµε από το πλαίσιο που εµφανίζεται αν πατήσουµε στο µικρό βέλος στα δεξιά
του τελευταίου εργαλείου.
[25]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Από την ίδια οµάδα εντολών µπορούµε να επιλέξουµε να εµφανίζεται η Γραµµή εργαλείων γρήγορης
πρόσβασης κάτω από την κορδέλα. Αυτό όµως µας ελαττώνει τον χώρο εργασίας.
Κορδέλα: Είναι µια λωρίδα (ταινία) κατά µήκος της κορυφής του Word που περιέχει τις καρτέλες, µε
τις οµάδες των εντολών και τα εικονίδια. Βοηθά στην παραγωγικότητα επειδή ανάλογα µε τη λειτουργία
και τη χρήση του επεξεργαστή, µας εµφανίζει τις προσφερόµενες δυνατότητες οµαδοποιηµένες.
Καρτέλες: Βρίσκονται στην κορδέλα και η κάθε µία αντιπροσωπεύει µια κατηγορία λειτουργιών.
3. ∆ιάταξη σελίδας: Περιέχει οµάδες εντολών για τη διαµόρφωση και µορφοποίηση των σελίδων
µας όπως είναι:
• Τα Θέµατα (προετοιµασµένοι συνδυασµοί χρωµάτων και δυνατότητα δηµιουργίας νέων).
• Η ∆ιαµόρφωση της σελίδας (µε τα Περιθώρια και τον Προσανατολισµό), το Φόντο της
σελίδας.
• Παράγραφος (µε τις εντολές για τις εσοχές και τα διαστήµατα).
• Τακτοποίηση (θέση γραφικών µέσα στο κείµενο).
4. Αναφορές: Περιέχει τις οµάδες µε τους πίνακες περιεχοµένων, τις Υποσηµειώσεις, τις Αναφορές
και τη Βιβλιογραφία, τις Λεζάντες των εικόνων, το Ευρετήριο και τον Πίνακα αναφορών της
νοµολογίας.
6. Αναθεώρηση: Εδώ θα βρούµε µια από τις βασικές λειτουργίες, τον Ορθογραφικό και Γραµµατικό
έλεγχο του εγγράφου, αλλά και τα Σχόλια και την Παρακολούθηση των αλλαγών.
[26]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
7. Προβολή: Περιέχει τους τρόπους προβολής του εγγράφου µας αλλά και το Ζουµ και την τακτοποίηση
των παραθύρων σε περίπτωση που έχουµε ανοικτά περισσότερα από ένα έγγραφα.
Στην έκδοση του 2010 υπάρχει επίσης η καρτέλα Πρόσθετα η οποία εµφανίζει τις επιπλέον εφαρµογές
που έχουµε εγκαταστήσει στον υπολογιστή µας και βοηθούν στη δηµιουργία και επεξεργασία εγγράφων.
Κατά περίπτωση, και όταν εργαζόµαστε µε γραφικά, πίνακες κ.λ.π. εµφανίζονται και µερικές άλλες
καρτέλες όπως Σχεδίαση – ∆ιάταξη – Μορφή κάτω από τους τίτλους Εργαλεία σχεδίασης, Εικόνας,
Πίνακα κλπ. Τις επιπλέον αυτές καρτέλες θα τις δούµε σε επόµενα κεφάλαια.
Σηµειώστε ότι αν διπλοπατήσουµε πάνω στο όνοµα της καρτέλας εµφανίζεται ή αποκρύπτεται
ολόκληρη η κορδέλα για εξοικονόµηση χώρου οθόνης. Με τον ίδιο τρόπο επαναφέρουµε την κορδέλα
µας.
Οµάδες Εντολών: Πρόκειται για τις υποµονάδες
καρτελών οι οποίες περιέχουν οµαδοποιηµένες εντολές
σχετικές µε τις λειτουργίες της κάθε οµάδας.
Παρατηρήστε την εικόνα δίπλα: Είναι η οµάδα
Παράγραφος από την Κεντρική καρτέλα και περιέχει τις
οµάδες των εντολών της Στοίχισης, των Περιγραµµάτων
κλπ.
Ενεργοποίηση Παραθύρων ∆ιαλόγου: Η ενεργοποίηση των παραθύρων διαλόγου άρα και η παροχή
περισσότερων δυνατοτήτων σε κάθε οµάδα εντολών γίνεται µε τα µικρά διαγώνια βελάκια που
βρίσκονται στο κάτω δεξιό µέρος ορισµένων οµάδων, δίπλα στο όνοµα της οµάδας.
Παράθυρο εγγράφου: Είναι ο χώρος µέσα στον οποίο δηµιουργούµε τα έγγραφά µας.
Χάρακας: Ο χάρακας εµφανίζει τα στοιχεία µέτρησης του ανοιχτού εγγράφου και εκτός αυτού,
περιέχει µερικά σύµβολα µε τα οποία µπορούµε να τοποθετούµε περιθώρια, εσοχές, στηλοθέτες κ.λ.π. Ο
κατακόρυφος χάρακας µπορεί να απενεργοποιηθεί από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Εµφάνιση -
Χάρακας.
Λωρίδες κύλισης: Χρησιµοποιούνται για την µετακίνησή µας µέσα στο έγγραφο. Υπάρχουν 2
λωρίδες, η κατακόρυφη και η οριζόντια. Το πλαίσιο της γραµµής κύλισης εµφανίζει και τον αριθµό της
τρέχουσας σελίδας.
Κουµπιά προβολών οθόνης: Βρίσκονται στην κάτω δεξιά γωνία του Word. Οι επιλογές µπορεί να
γίνουν και από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Προβολές εγγράφου.
Προηγούµενη – Επόµενη σελίδα: Από τα ειδικά αυτά βέλη, που βρίσκονται στο κάτω µέρος της
κάθετης λωρίδας κύλισης, επιλέγουµε τις προηγούµενες και επόµενες σελίδες.
Γραµµή κατάστασης: Η εµφάνιση λειτουργιών σ΄ αυτή τη γραµµή εξαρτάται από την ρύθµιση που
έχουµε. Χρησιµοποιούµε το δεξί κλικ στη γραµµή για να εµφανιστεί το σχετικό παράθυρο και από εκεί
τροποποιούµε τα περιεχόµενα της Γραµµής κατάστασης.
Κουµπί κλείσιµο παραθύρου: Το κουµπί αυτό στις νεώτερες εκδόσεις του Word έχει
καταργηθεί και η δυνατότητα αυτή παρέχεται από την εντολή Κλείσιµο που υπάρχει στο Κουµπί του Ms
Office (2007) ή στο Μενού Αρχείο (2010).
Κουµπί κλείσιµο: Το κουµπί αυτό έχει δύο λειτουργίες. Αν έχουµε ανοικτά πολλά έγγραφα,
τότε κλείνει το ενεργό έγγραφο. Αν όµως έχουµε ανοικτό µόνο ένα αρχείο, τότε κλείνει όχι µόνο το
αρχείο αλλά και την εφαρµογή του Word.
Κουµπί ελαχιστοποίησης: Το κουµπί αυτό βρίσκεται στο πάνω µέρος της γραµµής τίτλου και
έχει για σύµβολο µια παύλα. Χρησιµοποιείται για την ελαχιστοποίηση του παραθύρου της εφαρµογής,
που σηµαίνει έξοδο από την οθόνη αλλά όχι και από την εφαρµογή. Το ελαχιστοποιηµένο πa-
ράθυρο εξακολουθεί να είναι ανοικτό και βλέπουµε την ετικέτα του στη γραµµή εργασιών των
Windows. Για να το ανοίξουµε και πάλι στην οθόνη, πατάµε πάνω στην ετικέτα.
[27]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
[28]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
3. ∆ιάρθρωση: Η προβολή αυτή επιτρέπει τη συρρίκνωση του εγγράφου. Εµφανίζει αυτόµατα µια
ειδική πρόσθετη καρτέλα από τα εργαλεία της οποίας µπορούµε να εµφανίσουµε τα διάφορα µέρη
του εγγράφου. Την χρησιµοποιούµε σε µεγάλα έγγραφα και έχουµε τη δυνατότητα να ανοίγουµε και
να κλείνουµε όσες παραγράφους του εγγράφου επιθυµούµε.
4. ∆ιάταξη Web: Πρόκειται για την προβολή σε µορφή ηλεκτρονικών εγγράφων και έχει τις ρίζες της
στο FrontPage, πρόγραµµα δηµιουργίας ιστοσελίδων για το Internet.
5. Ανάγνωση πλήρους οθόνης. Χρησιµοποιείται η τεχνολογία Clear Type για καλή ανάγνωση
κειµένου. Είναι µια ευανάγνωστη απεικόνιση που ο χρήστης µπορεί να εξετάσει το έγγραφό του
αλλά και να το τροποποιήσει ταυτόχρονα. Από τις Επιλογές προβολής που βρίσκεται στην πάνω
δεξιά πλευρά µπορούµε να επιλέξουµε και να εργαστούµε µε αρκετές εντολές.
[29]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Βασικές λειτουργίες του επεξεργαστή
Στο κεφάλαιο που ακολουθεί θα ασχοληθούµε µε τη δηµιουργία ενός νέου εγγράφου, την
πληκτρολόγηση κειµένου, την αποθήκευση, το άνοιγµα αρχείου, τη µετακίνηση µέσα στο έγγραφο, την
τροποποίηση εγγράφου, την αντιγραφή και µεταφορά κειµένου και την έξοδο από την εφαρµογή.
[30]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Τελειώνοντας µε τη δηµιουργία εγγράφων, τονίζεται ότι το πρότυπο κενό έγγραφο βασίζεται στο
βασικό πρότυπο του Word µε όνοµα (normal.dot) που βρίσκεται στον φάκελο προτύπων του MS
Office και που (ανάλογα µε την εγκατάσταση και την έκδοση του Office και των windows) το πιο
πιθανόν είναι να βρίσκεται στην διαδροµή: C:\Program Files ή (αρχεία εφαρµογών)\Microsoft Office\
Templates\1032.
Τα πρότυπα που δηµιουργούµε εµείς τοποθετούνται στο φάκελο:
C:\Documents and Settings\Administrator/Application Data \Microsoft \Πρότυπα
ή C:\Users\Φάκελος χρήστη\AppData\Roaming\Microsoft\Πρότυπα αν έχουµε τα Windows vista ή
Windows 7.
2. Πληκτρολόγηση κειµένου
Η πρώτη κίνηση του χρήστη που ετοιµάζεται για πληκτρολόγηση είναι η ενεργοποίηση της γλώσσας
που θα γράψει το κείµενο. Η εναλλαγή γίνεται µε τα πλήκτρα Alt + Shift (κρατώντας το Alt πατηµένο
πατάµε µια φορά και το Shift) και η ενεργή ένδειξη εµφανίζεται στην γραµµή κατάστασης µε ένα EL ή
ΕΝ που το πρώτο σηµαίνει Ελληνικά και το δεύτερο Αγγλικά. Aν έχουµε εγκαταστηµένη και άλλη
γλώσσα θα εµφανιστεί µε το επόµενο πάτηµα του Alt + Shift.
Πληκτρολογούµε, χωρίς να µας ενδιαφέρει αν πλησιάζουµε στο δεξί όριο του παραθύρου. Ο
επεξεργαστής θα το αντιληφθεί και θα αλλάξει γραµµή µόνος του. Εµείς χρειάζεται να έχουµε στο νου
µας ότι πρέπει και επιβάλλεται να πατήσουµε το πλήκτρο Enter, µόνον όταν τελειώσει η παράγραφος.
Το πλήκτρο Enter σηµατοδοτεί το τέλος µιας παραγράφου και την αρχή της επόµενης. Αν θέλουµε οι
παράγραφοί µας να χωρίζονται από µια κενή γραµµή, πατάµε ακόµα µια φορά το Enter. ∆ηλαδή µια κενή
γραµµή την αντιλαµβάνεται ο επεξεργαστής σαν µια µηδενικού µήκους νέα παράγραφο.
Αν κάνουµε κάποιο λάθος, κατά την πληκτρολόγηση, το διαγράφουµε µε το πλήκτρο Backspace του
πληκτρολογίου (σβήνει ότι είναι γραµµένο προς τα αριστερά του σηµείου εισαγωγής) ή µε το πλήκτρο
Delete (σβήνει ότι είναι γραµµένο προς τα δεξιά του σηµείου εισαγωγής).
Για τον επεξεργαστή, είναι πολύ σηµαντικό να διακρίνει τις παραγράφους και τα κενά διαστήµατα
που πληκτρολογούµε ανάµεσα σε κάθε λέξη. Τα σύµβολα αυτά τα οποία τα γνωρίζει και τα διατηρεί
κρυφά, τα χρησιµοποιεί, όπως θα δούµε αργότερα, για τη µορφοποίηση του κειµένου. Αν θέλουµε να τα
δούµε, δεν έχουµε παρά να ενεργοποιήσουµε το κουµπί της οµάδας Παράγραφος της Κεντρικής
καρτέλας .Όπως βλέπετε, µε ενεργοποιηµένο το παραπάνω εργαλείο, ο επεξεργαστής φαίνεται να
τοποθετεί αυτόµατα για κάθε κενό διάστηµα µια τελίτσα και για το Enter το παραπάνω σύµβολο. Για την
απενεργοποίηση της παραπάνω εµφάνισης, ξαναπατάµε το ίδιο εργαλείο.
Πριν ξεκινήσουµε την πληκτρολόγηση, αν είµαστε τελείως αρχάριοι, είναι πολύ χρήσιµο να
µελετήσουµε την επόµενη ενότητα.
3. Αποθήκευση αρχείου
Ο επεξεργαστής κειµένου, µας
παρέχει δύο εντολές αποθήκευσης
ανάλογα µε την περίπτωση. Βρίσκονται
µέσα στο Κουµπί του Office (Word
2007) ή στο µενού Αρχείο (Word 2010)
και είναι η Αποθήκευση ως... και η
Αποθήκευση.
Την πρώτη τη χρησιµοποιούµε µόνον
όταν πρόκειται να αποθηκεύσουµε το
αρχείο µας για πρώτη φορά ή όταν
θέλουµε να αποθηκεύσουµε ένα υπάρχον
έγγραφο µε νέο όνοµα, ενώ τη δεύτερη,
για κάθε επόµενη φορά που θα το
[31]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
αποθηκεύουµε. Εδώ πρέπει να σηµειώσουµε ότι αν δώσουµε την εντολή Αποθήκευση για να
αποθηκεύσουµε το αρχείο για πρώτη φορά, θα εµφανιστεί η Αποθήκευση ως....
Τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουµε, για να αποθηκεύσουµε το αρχείο για πρώτη φορά είναι τα
παρακάτω:
Επιλέγουµε από το κουµπί Office ή το Μενού Αρχείο την εντολή Αποθήκευση ως… Στην οθόνη µας θα
εµφανιστεί το παράθυρο διαλόγου της εικόνας δίπλα.
[32]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
6. Κλείσιµο αρχείου
Όπως έχουµε ήδη πει, µπορούµε να έχουµε ανοικτά στο Word περισσότερα από ένα αρχεία, αλλά
µόνο ένα από όλα θα είναι στο προσκήνιο, το ενεργό αρχείο.
Για να δούµε πόσα αρχεία έχουµε ανοικτά και να επιλέξουµε αυτό που θα είναι ενεργό, επιλέγουµε
Καρτέλα Προβολή > Οµάδα Παράθυρο > εντολή Εναλλαγή παραθύρων η οποία εµφανίζει τα
ονόµατα των αρχείων που είναι ανοιχτά. Αυτό που είναι σηµειωµένο µε το σύµβολο , είναι το ενεργό
αρχείο. Για να επιλέξουµε κάποιο άλλο, ώστε να γίνει το ενεργό, πατάµε πάνω στο όνοµά του.
Για να κλείσουµε ένα αρχείο χρησιµοποιούµε από το Κουµπί Office ή το Μενού Αρχείο την εντολή
Κλείσιµο ή πατάµε το σύµβολο X που βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνία του Word.
[33]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Η κενή από κείµενο περιοχή που βρίσκεται µεταξύ του αριστερού άκρου της οθόνης και του
αριστερού άκρου του κείµενου, (αριστερό περιθώριο εγγράφου), ονοµάζεται στήλη επιλογής. Όταν
µετακινούµε το ποντίκι σ' αυτήν την περιοχή, ο δείκτης του µετατρέπεται σε βέλος που δείχνει προς το
κείµενο. Από τη στήλη επιλογής, µπορούµε να επιλέξουµε κείµενο πολύ γρήγορα. Για παράδειγµα:
Επιλογή µιας γραµµής: Για να επιλέξουµε µία γραµµή, τοποθετούµε το δείκτη του ποντικιού στη
στήλη επιλογής δίπλα στη γραµµή που θέλουµε να επιλέξουµε και πατάµε το ποντίκι.
Επιλογή περισσοτέρων γραµµών: Για να επιλέξουµε πολλές γραµµές, τοποθετούµε το δείκτη του
ποντικιού στη στήλη επιλογής και σύρουµε προς τα πάνω ή κάτω.
Επιλογή παραγράφου: Για να επιλέξουµε µία παράγραφο, τοποθετούµε το δείκτη του ποντικιού
στη στήλη επιλογής, ώστε να βλέπει µια από τις γραµµές της παραγράφου και διπλοπατάµε.
Επιλογή ολόκληρου εγγράφου: Για να επιλέξουµε ολόκληρο το έγγραφο, κρατάµε πατηµένο το
πλήκτρο Control και πατάµε στη στήλη επιλογής, ή απλά τριπλοπατάµε στη στήλη επιλογής.
B. Τρόποι επιλογής µε το Πληκτρολόγιο
Επιλογή µέρους κειµένου: Κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift και πατάµε τα πλήκτρα βέλη. Αν
θέλουµε να επιλέξουµε περισσότερο κείµενο, αντί για τα πλήκτρα βέλη, µπορούµε να πατήσουµε το
Home, End, PgDn, PgUp.
Κατακόρυφη επιλογή: Για να κάνουµε κατακόρυφη επιλογή µιας στήλης κειµένου, κρατάµε το
πλήκτρο Alt και σύρουµε µε το ποντίκι.
9. ∆ιαγραφή κειµένου
Η διαγραφή του κειµένου σε ένα έγγραφο γίνεται µε αρκετούς τρόπους, ανάλογα µε το µέγεθος του.
Για να διαγράψουµε µερικούς χαρακτήρες, λέξεις ή ακόµα και σειρές, µπορούµε να
χρησιµοποιήσουµε τα πλήκτρα Backspace ή Delete του πληκτρολογίου. Το πρώτο διαγράφει κείµενο
που βρίσκεται αριστερά από το δροµέα, ενώ το δεύτερο από τα δεξιά.
Για τη διαγραφή µιας λέξης, γραµµής, πρότασης, παραγράφου, σελίδας ή ολόκληρου του κειµένου,
πρέπει να επιλέξουµε το προς διαγραφή κείµενο και να πατήσουµε το πλήκτρο Delete.
[34]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
προηγούµενες εντολές µας, πατάµε και πάλι στο κουµπί αναίρεση ή πατάµε το βέλος του εικονιδίου και
επιλέγουµε κάποια από τις εντολές της λίστας.
Αν µετανιώσουµε για την αναίρεση που µόλις κάναµε, πατάµε το κουµπί Ακύρωση αναίρεσης που
είναι το και αναιρούµε µια αναίρεση. Πατώντας πάνω στο βέλος, εµφανίζεται µια λίστα µε τις
τελευταίες εντολές που αναιρέσαµε.
Το παράθυρο περιέχει
τρεις καρτέλες απ' τις
οποίες η πρώτη, που είναι
και η ενεργοποιηµένη, είναι
αυτή που αφορά την
Εύρεση. Ο λόγος που αυτές
οι τρεις λειτουργίες
βρίσκονται στο ίδιο
παράθυρο διαλόγου, είναι
ότι συνεργάζονται άµεσα
µεταξύ τους.
Εύρεση: Μέσα στο πλαίσιο κειµένου Εύρεση του: θα πληκτρολογήσουµε τη λέξη που θέλουµε να
αναζητήσουµε. Αµέσως µετά, θα πατήσουµε στο κουµπί Εύρεση εποµένου για ν’ αρχίσει η αναζήτηση.
Στη συνέχεια, θα πατάµε το κουµπί αυτό όσες φορές ακόµα χρειαστεί. Όταν η αναζήτηση φθάσει στο
τέλος του εγγράφου, θα µας εµφανίσει ένα µήνυµα ολοκλήρωσης της αναζήτησης.
Η µόνη διαφορά είναι ότι υπάρχει το πλαίσιο κειµένου Αντικατάσταση µε: µέσα στο οποίο πρέπει να
πληκτρολογήσουµε τη νέα λέξη, που θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα, αυτή δηλαδή που
πληκτρολογήσαµε στην περιοχή Εύρεση του:.
Στην περίπτωση της αντικατάστασης, εκείνο που πρέπει να προσέξουµε είναι να µη χρησιµοποιούµε
εύκολα την εντολή Αντικατάσταση όλων αλλά να χρησιµοποιούµε καλύτερα την εντολή
Αντικατάσταση για να γίνεται µία –µία η αλλαγή, ώστε να τις παρακολουθούµε.
[35]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Ορθογραφικός Έλεγχος - Συλλαβισµός
Πολλές φορές, κυρίως σε µικρά έγγραφα, επιθυµούµε να διορθώσουµε ορισµένα λάθη ορθογραφικά ή
συντακτικά χωρίς τη χρήση του ορθογράφου. Άλλες φορές, θέλουµε να αλλάξουµε ορισµένες λέξεις ή
φράσεις µέσα στο κείµενό µας.
Οι πρόχειρες διορθώσεις είναι εύκολη υπόθεση. Αφού εντοπίσουµε το λάθος, τοποθετούµε το δροµέα
εκεί και διαγράφουµε µε το πλήκτρο Delete ή το Backspace, ανάλογα ποιο µας βολεύει καλύτερα και
πληκτρολογούµε το νέο κείµενο. Αν θέλουµε να διαγράψουµε ένα αρκετά µεγάλο κοµµάτι κειµένου, το
επιλέγουµε και πατάµε το Delete.
1. Ορθογραφία
Η Ελληνική έκδοση του Word διαθέτει
ενσωµατωµένο ορθογράφο. Ο ορθογράφος
χρησιµοποιείται είτε κατά την πληκτρολόγηση είτε
στο τέλος της πληκτρολόγησης.
∆ιόρθωση σε πληκτρολογηµένο κείµενο:
Για να διορθώσουµε τα ορθογραφικά λάθη σε
κείµενο που έχουµε ήδη πληκτρολογήσει,
ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία.
• Τοποθετούµε το δροµέα στην αρχή του
εγγράφου.
• Επιλέγουµε Αναθεώρηση – Γλωσσικός
έλεγχος - Ορθογραφικός & Γραµµατικός έλεγχος
ή πατάµε το πλήκτρο F7.
Στην περιοχή Άγνωστη λέξη: εµφανίζεται µε κόκκινο χρώµα η εσφαλµένη λέξη.
Στην περιοχή Προτάσεις: προτείνονται περισσότερες από µια λέξεις.
Με το κουµπί Άκυρο, τερµατίζεται ο ορθογραφικός έλεγχος.
Για να διορθωθεί η λέξη επιλέγουµε από τις Προτάσεις τη σωστή και πατάµε το κουµπί Αλλαγή.
Αν δεν επιθυµούµε να γίνει η αλλαγή πατάµε το κουµπί Παράβλεψη.
∆ιόρθωση κατά την πληκτρολόγηση: Αν επιθυµούµε έλεγχο ορθογραφίας κατά τη διάρκεια της
πληκτρολόγησης, πρέπει, από το παράθυρο του ορθογραφικού ελέγχου, να πατήσουµε το κουµπί
Επιλογές... και από το παράθυρο που θα εµφανιστεί πρέπει να ενεργοποιήσουµε την επιλογή
Ορθογραφικός έλεγχος κατά την πληκτρολόγηση. Στην περίπτωση αυτή γίνεται συνεχώς ορθογραφικός
έλεγχος. Κάθε λέξη που πληκτρολογούµε ελέγχεται άµεσα. Όταν υπάρχει λάθος στην λέξη, τότε
υπογραµµίζεται αυτόµατα µε µια κυµατιστή γραµµή κόκκινου χρώµατος.
Αν πατήσουµε µε το δεξιό πλήκτρο πάνω στη λανθασµένη λέξη θα εµφανιστεί ένα παράθυρο µε
προτεινόµενες λέξεις, από τις οποίες µπορούµε να επιλέξουµε εκείνη που θεωρούµε σωστή. Από το ίδιο
παράθυρο µπορούµε να πατήσουµε στην επιλογή Ορθογραφία, για να εµφανιστεί το παράθυρο του
ορθογράφου.
Να σηµειώσουµε εδώ ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τον ορθογραφικό έλεγχο του εγγράφου µας
είναι να γνωρίζουµε και οι ίδιοι καλή ορθογραφία!
[36]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
2. Συλλαβισµός
Ο συλλαβισµός είναι απαραίτητος διότι διαγράφει τα κενά διαστήµατα ανάµεσα στις λέξεις, ιδιαίτερα
όταν το κείµενο είναι σε πλήρη στοίχιση.
Εάν δεν έχουµε ενεργοποιήσει τον Συλλαβισµό και µια µεγάλη λέξη βρεθεί στο δεξί περιθώριο και δε
χωράει, τότε µεταφέρεται ολόκληρη στην επόµενη γραµµή. Αυτό, έχει σαν αποτέλεσµα, η παραπάνω
γραµµή του κειµένου να προσπαθεί να διαµοιράσει το κενό που δηµιουργείται, ανάµεσα στις υπόλοιπες
λέξεις της, αφήνοντας µεταξύ τους περισσότερα από ένα κενά διαστήµατα και έτσι το κείµενο παύει να
είναι σωστά κατανεµηµένο. Αυτό αποφεύγεται µε την ενεργοποίηση του Συλλαβισµού.
Θα βρείτε τις εντολές για τη συγκεκριµένη ρύθµιση στην καρτέλα ∆ιάταξη σελίδας, οµάδα
∆ιαµόρφωση σελίδας.
[37]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Μορφοποιήσεις
Σ’ αυτό το κεφάλαιο, θα αναφερθούµε στις µορφοποιήσεις. Οι βασικές µορφοποιήσεις είναι:
Μορφοποίηση των χαρακτήρων του κειµένου.
Μορφοποίηση παραγράφων.
∆ιαµόρφωση της σελίδας.
Μορφοποιήσεις µπορούµε να κάνουµε µέσα από τις εντολές των οµάδων των διαφόρων καρτελών της
κορδέλας.
1. Μορφοποίηση χαρακτήρων
Η µορφοποίηση χαρακτήρων είναι µια λειτουργία διαµόρφωσης η οποία έχει να κάνει µε τα
γράµµατα, τους αριθµούς και τα σύµβολα ενός εγγράφου. Αφορά βασικά την επιλογή, το µέγεθος και
τον τύπο των χαρακτήρων.
1.1 Γραµµατοσειρές
Γραµµατοσειρά (Font) ονοµάζουµε ένα πλήρες σύνολο χαρακτήρων, ίδιου τύπου γραφής και
µεγέθους. Γενικά χαρακτηριστικά γραµµατοσειρών µπορούµε να θεωρήσουµε το µέγεθος και το στυλ. Η
κάθε γραµµατοσειρά, αποτελεί ένα διαφορετικό γραφικό χαρακτηριστικό από όλες τις άλλες, όπως και ο
ανθρώπινος γραφικός χαρακτήρας.
Μέγεθος: Το µέγεθος των γραµµατοσειρών το µετράµε µε την ειδική τυπογραφική ορολογία που
χρησιµοποιεί σαν µονάδα τη στιγµή. Μια στιγµή είναι ίση µε 1/72 της ίντσας. Το µέγεθος, µετράει την
απόσταση από το υψηλότερο σηµείο ενός χαρακτήρα µέχρι το χαµηλότερο. Η µέτρηση αυτή, ισχύει για
το χαρτί και όχι για την οθόνη. Για να έχουµε µια πρώτη άµεση εικόνα του µεγέθους των χαρακτήρων,
τονίζουµε ότι τα περισσότερα βιβλία είναι γραµµένα µε µέγεθος χαρακτήρων 10 ή 12 στιγµές.
Στυλ: Με τον όρο αυτό, εννοούµε το πάχος γραµµών των χαρακτήρων µιας γραµµατοσειράς. Μερικά
γνωστά στυλ είναι τα κανονικά (plain), έντονα (bold), πλάγια (Italic).
Τη γραµµατοσειρά για το κείµενο µας µπορούµε να την
επιλέξουµε πριν ή µετά από την πληκτρολόγηση του
κειµένου. Για τον σκοπό αυτό ενεργοποιούµε από την
καρτέλα Κεντρική την οµάδα Γραµµατοσειρά (εικόνα
δίπλα).
Για τη Μορφοποίηση των χαρακτήρων του κειµένου µας
µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και τα εικονίδια της οµάδας.
Για να κάνουµε έντονο το κείµενο, το επιλέγουµε και πατάµε
πάνω στο εικονίδιο έντονα που είναι το . Αν θέλουµε να γίνει πλάγιο θα πατήσουµε το . Για
υπογράµµιση πατάµε στο .
Αν θέλουµε να αλλάξουµε τη γραµµατοσειρά, θα πατήσουµε το βέλος του αναδυόµενου καταλόγου
της και θα επιλέξουµε αυτή που µας ενδιαφέρει.
Αν θέλουµε να αλλάξουµε το µέγεθος, θα επιλέξουµε τον αναδυόµενο κατάλογο από το εικονίδιο
.
Για περισσότερες δυνατότητες στις µορφοποιήσεις ενεργοποιούµε το ειδικό παράθυρο από το βελάκι
κάτω δεξιά στην καρτέλα Γραµµατοσειρά.
[38]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Κείµενο άσκησης
Τα πρότυπα εγγράφων (templates) είναι «καλούπια» για τα έγγραφα. Παρέχουν προκαθορισµένες ρυθµίσεις για
τη γραµµατοσειρά, τα περιθώρια, τους αριθµούς στηλών και άλλες µορφοποιήσεις ώστε να µη χρειάζεται να
ξεκινάµε από την αρχή κάθε φορά που δηµιουργούµε νέο έγγραφο.
Τοποθετούµε το δροµέα σε κάποιο σηµείο της λέξης καλούπια και µε το ποντίκι πατάµε από την
οµάδα Πρόχειρο της Κεντρικής καρτέλας το Πινέλο µορφοποίησης. Ο δροµέας του ποντικιού αποκτά
µια βούρτσα. Από οποιοδήποτε κείµενο κι αν περάσουµε πλέον, µε πατηµένο το πλήκτρο του ποντικιού
και σύροντας, θα πάρει την µορφοποίηση της λέξης καλούπια.
Αν θέλουµε να µορφοποιήσουµε µονάχα µια λέξη, παράδειγµα τη λέξη “Προκαθορισµένες”,
πατάµε µια φορά σε ένα οποιοδήποτε σηµείο της λέξης αυτής.
Αν θέλουµε να µορφοποιήσουµε πολλές λέξεις, πρέπει, αφού τοποθετήσουµε το δροµέα στη λέξη
καλούπια, να διπλοπατήσουµε πάνω στο κουµπί Πινέλο µορφοποίησης. Στη συνέχεια, µπορούµε να
πατήσουµε σε οποιαδήποτε λέξη της οποίας επιθυµούµε να αλλάξουµε τη µορφοποίηση. Στην περίπτωσή
µας, θα πατήσουµε µια φορά στη λέξη γραµµατοσειρά και µετά στη λέξη περιθώρια. Για να
απενεργοποιήσουµε το Πινέλο µορφοποίησης, πατάµε το πλήκτρο Esc ή πατάµε ξανά πάνω στο πινέλο
µορφοποίησης.
Αν θέλουµε να αντιγράψουµε τη µορφοποίηση κάποιας παραγράφου, επιλέγουµε την παράγραφο
δείγµα, πατάµε το Πινέλο µορφοποίησης και στη συνέχεια πατάµε µέσα σε κάποιο σηµείο της
παραγράφου που επιθυµούµε να µορφοποιήσουµε, σύµφωνα µε αυτή του δείγµατος.
1.4 Σύµβολα
Εκτός από τις γραµµατοσειρές που υπάρχουν για τα Windows, έχουµε και τις συµβολοσειρές. Έχουν
τη λογική των γραµµατοσειρών αλλά αντί για χαρακτήρες, περιέχουν διάφορα σύµβολα. Μερικές από τις
συµβολοσειρές που δίνονται µε τα Windows και το Word είναι οι Symbol, GreekMathSymbols,
Wingdings κ.α. Στο ελεύθερο εµπόριο υπάρχουν πολλές
συµβολοσειρές.
♦ Τα σύµβολα τα χρησιµοποιούµε συνήθως στην αρχή των
παραγράφων αντί της αρίθµησης. Για παράδειγµα στην παρούσα
παράγραφο υπάρχει το σύµβολο (♦) της συµβολοσειράς
Symbol.
Για να τοποθετήσουµε κάποιο σύµβολο, ακολουθούµε την
παρακάτω διαδικασία.
• Τοποθετούµε το δροµέα στο σηµείο όπου θα τοποθετηθεί.
• Ενεργοποιούµε από την καρτέλα Εισαγωγή οµάδα
Σύµβολα το εικονίδιο . Θα εµφανιστεί το
πλαίσιο επιλογών της εικόνας δίπλα.
[39]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
2. Μορφοποίηση παραγράφων
Η µορφοποίηση παραγράφων γίνεται από την οµάδα Παράγραφος της Κεντρικής καρτέλας. Αρκετές
όµως ρυθµίσεις µπορούν να γίνουν από τον χάρακα, αλλά κυρίως από το παράθυρο διαλόγου
παραγράφου που περιέχει όλες τις εντολές παραγραφοποίησης και είναι το παρακάτω. Ενεργοποιείται
από το εικονίδιο της οµάδας Παράγραφος.
Όπως βλέπουµε, το παράθυρο διαλόγου της εικόνας περιέχει 2 καρτέλες. Η εξ ορισµού είναι η Εσοχές
και διαστήµατα και η άλλη είναι η Αλλαγή γραµµής και σελίδας.
Περιοχή Εσοχές: Η περιοχή αυτή της πρώτης καρτέλας αφορά τις εσοχές παραγράφων µε
προκαθορισµένες µηδενικές τιµές και περιέχει 3
πτυσσόµενα µενού που είναι τα παρακάτω. Αριστερά
(ρύθµιση αριστερής εσοχής παραγράφου), δεξιά
(ρύθµιση δεξιάς εσοχής παραγράφου), Ειδική: κατά:
(ρύθµιση της αριστερής εσοχής της πρώτης γραµµής
µιας παραγράφου). Αυτή η τελευταία έχει τρεις
επιλογές που είναι καµιά, 1η γραµµή και προεξοχή. Η
1η γραµµή είναι για εσοχές και ξεκινά το υπόλοιπο
κείµενο της παραγράφου µέσα από το κανονικό
περιθώριο ενώ η Προεξοχή ξεκινά έξω από το
περιθώριο.
Η 1η γραµµή αφορά την εσοχή της 1ης γραµµής της
παραγράφου και εκφράζει την απόσταση που θα
ξεκινά το κείµενο της πρώτης γραµµής της
παραγράφου από το αριστερό περιθώριο προς το
εσωτερικό της. Αντίθετα, η προεξοχή εκφράζει την
ίδια απόσταση αλλά προς τα έξω, δηλαδή πόσο θα
προεξέχει η 1η γραµµή από το αριστερό περιθώριο της παραγράφου.
Περιοχή ∆ιάστηµα: Η περιοχή αυτή της πρώτης καρτέλας, αφορά την απόσταση µεταξύ γραµµών
κειµένου. Το Πριν: αναφέρεται στην επιπλέον του διάστιχου απόσταση που θα υπάρχει ανάµεσα (σε δύο
σειρές), από το τελευταίο πάτηµα του Enter και την αρχή της επόµενης παραγράφου και το Μετά: µετά
από την τελευταία γραµµή της παραγράφου.
Η επιλογή ∆ιάστιχο Σε: έχει 6 επιλογές για να ρυθµίζουµε την απόσταση µεταξύ των γραµµών του
κειµένου.
Περιοχή Γενικά - Στοίχιση: Το πτυσσόµενο αυτό µενού έχει τις τέσσερις κλασσικές περιπτώσεις
στοίχισης που είναι οι Αριστερή, Στο κέντρο, ∆εξιά και Πλήρης.
Περιοχή Προεπισκόπηση: Στο παράθυρο αυτό βλέπουµε άµεσα τις ρυθµίσεις που κάνουµε.
[40]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Κουµπί Στηλοθέτες...: Από το κουµπί αυτό ρυθµίζουµε τους στηλοθέτες (βλέπε στο σχετικό
κεφάλαιο).
[41]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Καρτέλα Χαρτί
Οι εξ ορισµού ρυθµίσεις, αφορούν σελίδα Α4 και είναι αυτή που χρησιµοποιούν οι περισσότεροι
χρήστες. Η περιοχή Μέγεθος χαρτιού, αφορά το µέγεθος του χαρτιού που θα χρησιµοποιήσουµε. Από
το πτυσσόµενο αυτό µενού µπορούµε να επιλέξουµε το µέγεθος σελίδας χαρτιού που επιθυµούµε.
[42]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Προεπισκόπηση & Εκτυπώσεις
Προεπισκόπηση είναι λειτουργία που εµφανίζει τη
µορφή που θα έχει το έγγραφο τυπωµένο.
Η προεπισκόπηση ενεργοποιείται από το κουµπί Office
(Word 2007 – Εκτύπωση - Προεπισκόπηση εκτύπωσης.
Όπως βλέπουµε, το παράθυρο προεπισκόπησης διαθέτει
δική του καρτέλα η οποία περιέχει τέσσερις οµάδες
επιλογών (όπως εµφανίζονται στην παρακάτω εικόνα). Η
λογική της προεπισκόπησης εκτύπωσης, είναι για να δούµε
το έγγραφο πώς θα είναι τυπωµένο στο χαρτί πριν από την
εκτύπωση. Εποµένως είναι ευνόητο να υπάρχει εντολή ή
κουµπί εκτύπωσης µέσα από την προεπισκόπηση.
[43]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Πρότυπα
Τα πρότυπα (Templates), είναι έτοιµα σχέδια εγγράφων. Πρόκειται για ειδικές φόρµες εγγράφων
πάνω στις οποίες βασίζονται τα νέα έγγραφα που δηµιουργούµε. Μπορεί να περιέχουν κείµενο και
διάφορες µορφοποιήσεις όπως στιλ, εικόνες, γραµµατοσειρά, κλπ. Μέσα από το πλήθος των προτύπων
µπορεί να βρεθεί κάποιο που να µας ταιριάζει.
Εκτός όµως από τα βασικά πρότυπα εγγράφων, το Word διαθέτει και αρκετά άλλα πρότυπα που
µερικά βρίσκονται στο δίσκο µας ενώ αρκετά άλλα (Office Online), τα καλεί κατά τη διάρκεια της
δηµιουργίας τους από τις ιστοσελίδες της
Microsoft.
Για να δούµε τα πρότυπα θα πρέπει να επιλέξουµε
από το κουµπί Office (2007) ή από το Μενού
Αρχείο (Word 2010) την εντολή ∆ηµιουργία η
οποία θα µας εµφανίσει το παράθυρο της εικόνας
δίπλα, το οποίο, όπως βλέπουµε, περιέχει πολλές
επιλογές.
• Μπορούµε επίσης από την επιλογή «Τα
πρότυπά µου» να επιλέξουµε κάποιο από τα
προσωπικά µας πρότυπα που δηµιουργήσαµε εµείς.
• Στην περιοχή Microsoft Office Online
υπάρχουν αρκετές επιλογές έτοιµων
επαγγελµατικών προτύπων τα οποία µεταφέρονται
άµεσα από τις ιστοσελίδες της Microsoft.
[44]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Πίνακες & Στηλοθέτες
Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούµε µε τους πίνακες του Word. Πριν περάσουµε όµως σ’ αυτούς, θα
κάνουµε µια µικρή αναφορά σε µερικά άλλα εργαλεία που δηµιουργούν κάτι σχετικό µε τους πίνακες και
είναι οι στηλοθέτες (Tabs). Οι στηλοθέτες είναι πολύ χρήσιµοι για τη δηµιουργία στηλών. Όµως
σήµερα, σχεδόν όλοι οι χρήστες του Word, χρησιµοποιούν αποκλειστικά τους πίνακες γιατί είναι µια
εύκολη λειτουργία σχεδιασµού επαγγελµατικών εγγράφων. Υπάρχουν περιπτώσεις που η χρήση των
στηλοθετών, ίσως να είναι καλύτερη λύση, αλλά φαίνεται πολύ δύσκολη σε όλους τους αρχάριους και
την αποφεύγουν επιµελώς.
∆εξιός στηλοθέτης: Στοιχίζει το κείµενο από τη δεξιά πλευρά. Το σύµβολό του είναι το ┘.
∆εκαδικής στοίχισης: Ευθυγραµµίζει τους αριθµούς σύµφωνα µε την υποδιαστολή, ώστε οι µονάδες,
δεκάδες κλπ, να βρίσκονται στην ίδια στήλη. Το σύµβολό του είναι το . ∆ηλαδή είναι σαν τον
κεντρικό µε µια τελίτσα στα δεξιά.
Στηλοθέτες Γραµµής: ∆ηµιουργούν κάθετες γραµµές, για να διαχωρίζονται οι στήλες. Το σύµβολό
τους είναι το │.
Στην παρακάτω εικόνα, βλέπουµε το χάρακα µε όλα τα είδη στηλοθετών.
[45]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
2. Πίνακες
Με τη χρήση των πινάκων µπορούµε να κάνουµε πολύ εύκολα λίστες, φόρµες, αναφορές, καταλόγους
κλπ. Οι πίνακες αποτελούνται από οριζόντιες σειρές και κατακόρυφες στήλες σχηµατίζοντας τα γνωστά
κελιά µέσα στα οποία πληκτρολογούµε τα δεδοµένα. Τα δεδοµένα µπορεί να είναι κείµενο, αριθµοί ή
γραφικά.
Για τη δηµιουργία πινάκων χρησιµοποιούµε την οµάδα Πίνακας από την καρτέλα Εισαγωγή
Το Word διαθέτει ολόκληρη καρτέλα Εργαλεία πίνακα µε δύο
υποκαρτέλες Σχεδίαση και ∆ιάταξη που οι εντολές τους αφορούν
αποκλειστικά πίνακες. Για να δούµε τις παραπάνω καρτέλες πρέπει ο δροµέας
µας να βρίσκεται µέσα σε κάποιο πίνακα του Word.
Η υποκαρτέλα Σχεδίαση εµφανίζει την πρώτη κορδέλα, ενώ η
υποκαρτέλα ∆ιάταξη εµφανίζει την επόµενη κορδέλα.
[46]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
[47]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
[48]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ολόκληρο πίνακα, πρώτα πρέπει να τα επιλέξουµε και στη συνέχεια να χρησιµοποιήσουµε την αντίστοιχη
επιλογή ∆ιαγραφής από το παραπάνω πλαίσιο.
[49]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Γραφικά στο Word
Τα γραφικά στο Word είναι ανεξάντλητα. Θα µπορούσε να γραφεί ένα ολόκληρο βιβλίο µόνο γι'
αυτά. Το Word επίσης µπορεί να συνεργαστεί µε όλα τα προγράµµατα γραφικών, να δεχτεί και να
επεξεργαστεί ή να δηµιουργήσει δικά του.
1. Σχεδίαση µε σχήµατα του Word
Μπορούµε να δηµιουργήσουµε ή να τροποποιήσουµε σχέδια,
χρησιµοποιώντας τα σχήµατα σχεδίασης του Word.
Για να εµφανίσουµε το σχετικό παράθυρο, που είναι το
παρακάτω, επιλέγουµε Εισαγωγή – Απεικονίσεις – Σχήµατα.
Με τα παραπάνω κουµπιά (συνήθως µε αυτά της κατηγορίας
Γραµµές και Βασικά σχήµατα), µπορούµε να αρχίσουµε τη σχεδίαση.
Επιλέγουµε το σχήµα και µε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του
ποντικιού το σχεδιάζουµε. Μόλις δηµιουργηθεί το κάθε σχήµα και
τη στιγµή που είναι ενεργοποιηµένο (εµφανίζει τα σύµβολα λαβών
στα άκρα του), θα εµφανιστεί στην κορδέλα η ειδική καρτέλα
Μορφοποίηση που ανήκει στην κατηγορία Σχεδίασης η οποία
περιέχει εργαλεία µορφοποίησης σχεδίασης και είναι η παρακάτω:
Για να µεταφέρουµε ένα σχέδιο σε διαφορετική θέση, πατάµε
πάνω σε µια από τις γραµµές του και όταν το ποντίκι µεταµορφωθεί
σε µεγάλο σταυρό, πατάµε και το σύρουµε στη νέα του θέση,
αφήνοντας στο τέλος το ποντίκι.
Σηµείωση: Όταν σε ένα έγγραφο έχουµε πολλά αντικείµενα, για
να εργαστούµε µε κάποιο από αυτά θα πρέπει να το επιλέξουµε. Η
επιλογή γίνεται πατώντας απλά επάνω του µε το ποντίκι.
[50]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
[51]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Όταν µεταφέρουµε ή σχεδιάζουµε µια εικόνα µέσα στο έγγραφό µας, αυτή τοποθετείται στο σηµείο
του δροµέα ή σε κάποιο σηµείο ανάλογα µε τις υπάρχουσες ρυθµίσεις. Η πιο απλή διαδικασία, είναι να
τη σύρουµε µε το ποντίκι και να την µεταφέρουµε στο επιθυµητό σηµείο της σελίδας µας.
Πέρα όµως από την απλή τοποθέτηση της εικόνας σε κάποιο σηµείο της σελίδας, µας δίνεται η
δυνατότητα να την τοποθετήσουµε και µε διαφορετικές τεχνικές ώστε να έχουµε επαγγελµατικά έγγραφα
σε εµφάνιση.
Μπορούµε να τοποθετήσουµε τα γραφικά της σελίδας µε
διαφορετικές τεχνικές, όπως να είναι εµπρός ή πίσω από το κείµενο,
να αναδιπλώνεται το κείµενο γύρω από το γραφικό κ.λ.π.
Για τον τρόπο τοποθέτησης ενός γραφικού και την αναδίπλωση του
κειµένου γύρω από αυτό, επιλέγουµε ή διπλοπατάµε πρώτα το
γραφικό για να εµφανιστεί η σχετική καρτέλα Μορφοποίηση και στη
συνέχεια πατάµε στο εικονίδιο Αναδίπλωση κειµένου. Από τη λίστα
επιλογών που θα εµφανιστούν, ενεργοποιούµε την επιθυµητή επιλογή.
Τετράγωνη: Τοποθετεί το γραφικό σε ένα τετράγωνο πλαίσιο
πάνω στο κείµενο.
Ερµητική: Τοποθετείται το κείµενο γύρο του ανάλογα µε το
σχήµα του γραφικού.
Πίσω από το κείµενο: τοποθετεί το γραφικό πίσω από το κείµενο µετατρέποντάς το στην ουσία σε
φόντο.
Εµπρός από το κείµενο: Το τοποθετεί πάνω από το κείµενο.
Επάνω και κάτω: Είναι η προκαθορισµένη ρύθµιση τοποθέτησης όπου τοποθετεί το γραφικό µόνο
του σε µια γραµµή του κειµένου.
∆ια µέσου: Το τοποθετεί συµπληρώνοντας όλα τα κενά του γραφικού µε κείµενο.
Ένας άλλος τρόπος για να τροποποιήσουµε το γραφικό και τις αναδιπλώσεις, είναι να το
ενεργοποιήσουµε και µε δεξί κλικ να επιλέξουµε Μορφοποίηση εικόνας ή αυτόµατου σχήµατος.
Ανάλογα µε την προέλευση του γραφικού θα εµφανιστεί διαφορετικό παράθυρο. πχ
Οι επιλογές σε κάθε παράθυρο είναι απλές, πειραµατιζόµαστε.
[52]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Συγχώνευση αλληλογραφίας
Η διαδικασία που γίνεται κατά τη συγχώνευση, είναι η λήψη πληροφοριών από δύο διαφορετικά
αρχεία και η δηµιουργία ενός τρίτου. Τη χρησιµοποιούµε για να εκτυπώσουµε τυπικές παρόµοιες
επιστολές που απευθύνονται σε πολλούς παραλήπτες, διάφορες φόρµες, ταχυδροµικές ετικέτες,
φακέλους, καταλόγους κ.λ.π.
Για τη λειτουργία της συγχώνευσης αλληλογραφίας θα χρειαστούµε δύο αρχεία, µε τα δεδοµένα των
οποίων θα δηµιουργηθεί το τρίτο που θα είναι το έγγραφο το οποίο θα σταλεί στους αποδέκτες.
Το πρώτο αρχείο είναι το έγγραφο µε το στερεότυπο κείµενο της επιστολής που θα λάβει ο κάθε
παραλήπτης και ονοµάζεται κύριο έγγραφο.
Το δεύτερο αρχείο είναι η πηγή προέλευσης δεδοµένων των παραληπτών. Πρόκειται για µια βάση
δεδοµένων που συνήθως είναι ένας πίνακας του Word ή του Excel. Όµως οι βάσεις δεδοµένων, από τις
οποίες µπορεί το Word να αντλήσει δεδοµένα, µπορεί να είναι πάρα πολλών τύπων.
Το τρίτο έγγραφο που θα δηµιουργηθεί από τα δύο παραπάνω και ονοµάζεται Συγχωνευµένο
έγγραφο θα αποθηκευτεί µε όνοµα Επιστολές1. Τα έγγραφο αυτό θα περιέχει το κείµενο, τη διεύθυνση
και λοιπά στοιχεία τα οποία θα τοποθετηθούν στο τελικό έγγραφο που θα παραλάβουν οι αποδέκτες.
Μέσα σ' αυτό το έγγραφο, εκτός από το κείµενο της επιστολής, θα τοποθετηθούν και τα πεδία της
βάσης, τα οποία είναι καθοριστικά γιατί αυτά είναι που θα παίρνουν τα δεδοµένα του κάθε παραλήπτη
από την πηγή δεδοµένων. Μπορούµε για παράδειγµα να αποστείλουµε επιστολή στους πελάτες µας για
να τους υπενθυµίζουµε το υπόλοιπο του λογαριασµού τους, τοποθετώντας το σχετικό πεδίο της βάσης
δεδοµένων.
Ο καλύτερος τρόπος για την δηµιουργία συγχωνευµένων εγγράφων είναι να έχουµε έτοιµα τα δυο αρχεία
που θα συγχωνευτούν, δηλαδή το κύριο έγγραφο και τη βάση δεδοµένων. Αν όµως δεν τα έχουµε
έτοιµα, µπορούµε να τα ετοιµάσουµε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της συγχώνευσης. Θα
συµβούλευα τους αρχάριους χρήστες του Word, ακόµα και τους πεπειραµένους, τουλάχιστον στην αρχή,
να αποφύγουν τη δεύτερη περίπτωση.
[53]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
"Έχουµε την τιµή να σας προσκαλέσουµε στα εγκαίνια του νέου παραρτήµατός µας, που θα γίνουν το επόµενο
Σάββατο, στην οδό Γ. Παπανδρέου 388 στη Θεσσαλονίκη. Θα ακολουθήσει συνεστίαση στο ξενοδοχείο ABCD -
Hotel. Θα χαρούµε, αν µας τιµήσετε µε την παρουσία σας".
Με τιµή
Αθανασία Γκιµπερίτη
Υπεύθυνη δηµοσίων σχέσεων
[54]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
[55]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου
Στη συνέχεια πατάµε το τέταρτο από τα έξη βήµατα από το υπερκείµενο Επόµενο: Προεπισκόπηση των
επιστολών
[56]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Ενότητα 3
Υπολογιστικά Φύλλα
[57]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εισαγωγή & Εκκίνηση στο Excel
Παλαιότερα τα προγράµµατα των λογιστικών φύλλων, όπως για παράδειγµα το Visi-calc, ήταν
προνόµιο των ολίγων, γιατί είχαν σχεδιαστεί ώστε να λειτουργούν µόνον σε Η/Υ της εταιρείας Apple και
όχι της IBM. To Excel κυκλοφόρησε το 1985 και κατά κοινή οµολογία, απετέλεσε το πιο εύχρηστο και
ισχυρό λογιστικό φύλλο.
Κουµπί Microsoft Office: Βρίσκεται στην επάνω αριστερή γωνία της οθόνης και περιλαµβάνει τις
εντολές διαχείρισης εγγράφων όπως ∆ηµιουργία, Άνοιγµα, Αποθήκευση, Εκτύπωση, καθώς και το κουµπί
«Επιλογές του Excel», από τις οποίες αλλάζουµε τις βασικές επιλογές του επεξεργαστή. Στην έκδοση για
το 2010 έχει αντικατασταθεί από το Μενού Αρχείο.
Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης: Βρίσκεται στην αριστερή επάνω γωνία της οθόνης δίπλα
από το κουµπί Microsoft Office. Περιέχει εικονίδια συχνά χρησιµοποιούµενων εντολών και µπορούµε να
τοποθετήσουµε και εµείς όποιο επιθυµούµε.
Κορδέλα: Είναι µια λωρίδα (ταινία) κατά µήκος της κορυφής του Excel, που περιέχει τις καρτέλες,
οµάδες, και εικονίδια και βοηθά στην παραγωγικότητα, επειδή ανάλογα µε τη λειτουργία και χρήση του
επεξεργαστή µας εµφανίζει τις σχετικές επιλογές.
Καρτέλες: Βρίσκονται στην κορδέλα και η κάθε µία αντιπροσωπεύει µια κατηγορία λειτουργιών.
Είναι κάτι σαν τα παλαιότερα καταργηθέντα µενού. Οι καρτέλες είναι Κεντρική , Εισαγωγή, ∆ιάταξη
σελίδας, Αναφορές, Στοιχεία αλληλογραφίας, Αναθεώρηση, Προβολή. Κατά περίπτωση, και όταν
[58]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
εργαζόµαστε µε γραφικά, πίνακες κ.λ.π. εµφανίζονται και µερικές άλλες καρτέλες όπως Σχεδίαση –
∆ιάταξη – Μορφή κάτω από τους τίτλους Εργαλεία σχεδίασης – Πίνακα ή κάτι άλλο.
Σηµειώνεται ότι αν διπλοπατήσουµε πάνω στο όνοµα της καρτέλας, εµφανίζεται ή αποκρύπτεται
ολόκληρη η κορδέλα για εξοικονόµηση χώρου οθόνης.
Οµάδες: Πρόκειται για τις υποµονάδες καρτελών, οι οποίες περιέχουν εντολές εικονίδια σχετικές µε
τις λειτουργίες της οµάδες.
Ενεργοποίηση Παραθύρων ∆ιαλόγου: Πρόκειται για µικρά διαγώνια βελάκια που βρίσκονται στο
κάτω δεξιό µέρος ορισµένων οµάδων, δίπλα στο όνοµα της οµάδας.
Παράθυρο εγγράφου: Είναι ο χώρος µέσα στον οποίο δηµιουργούµε τα έγγραφά µας.
Λωρίδες κύλισης: Χρησιµοποιούνται για την µετακίνησή µας µέσα στο έγγραφο. Υπάρχουν 2
λωρίδες που είναι η κατακόρυφη και η οριζόντια. Το πλαίσιο της γραµµής κύλισης εµφανίζει και τον
αριθµό της τρέχουσας σελίδας.
Κουµπιά προβολών οθόνης: Βρίσκονται στην κάτω δεξιά γωνία του Excel. Οι επιλογές µπορεί να
γίνουν και από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Προβολές βιβλίου εργασίας.
Γραµµή κατάστασης: Η εµφάνιση λειτουργιών σ΄αυτή τη γραµµή εξαρτάται από
την ρύθµιση που έχουµε. Πατάµε δεξιό κλικ στη γραµµή για να εµφανιστεί το σχετικό
παράθυρο και τροποποιούµε µερικές από αυτές. Όπως παρακολουθούµε, µερικές από
τις επιλογές θα πρέπει να είναι ενεργοποιηµένες, για να εµφανίζονται στη γραµµή
κατάστασης.
∆ιαίρεση οθόνης: Μπορούµε να διαιρέσουµε την οθόνη σε δύο τµήµατα και να
απεικονίζουµε το ίδιο αρχείο σε δύο διαφορετικές οθόνες. Για τη διαίρεση σύρουµε το
σηµείο διαίρεσης που βρίσκεται στο επάνω δεξιό άκρο της κάθετης γραµµής
ολίσθησης.
Παράθυρο εργασιών: Το παράθυρο εργασιών που εισήχθη από το Office 2003
εξακολουθεί να εµφανίζεται σε ορισµένες περιπτώσεις. Για παράδειγµα, αν
ενεργοποιήσουµε Εισαγωγή - Έτοιµες εικόνες clip Art, θα εµφανιστεί στο δεξιό
άκρο της οθόνης το πλαίσιο δίπλα, που ονοµάζεται Παράθυρο εργασίας.
[59]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
3. Εισαγωγή δεδοµένων
Ας δούµε τώρα πώς θα πληκτρολογούµε τα δεδοµένα στα κελιά, καθώς επίσης, και µερικά πολύ
βασικά πράγµατα.
Στο κελί Α1, πληκτρολογούµε χχχ και πατάµε το πλήκτρο Enter, για να καταχωρηθεί. Ταυτόχρονα, ο
"δροµέας" (το ενεργό κελί) µεταφέρεται τώρα στο επόµενο προς τα κάτω κελί µε διεύθυνση Α2.
Στο κελί Α2 πληκτρολογούµε 123, στο κελί A3 πληκτρολογούµε 52 και στο κελί Α4 πληκτρολογούµε
Σιδηροδροµικός.
Οι παρατηρήσεις που µπορούµε να κάνουµε µέχρι εδώ είναι
ότι οι αριθµοί στοιχίζονται δεξιά, ενώ οι χαρακτήρες αριστερά.
Η λέξη Σιδηροδροµικός επειδή είναι µεγαλύτερη από το
πλάτος του κελιού, βγαίνει έξω από αυτό.
Στη στήλη D πληκτρολογούµε τα δεδοµένα που εµφανίζονται
στην εικόνα δίπλα.
Για την εισαγωγή µαθηµατικών πράξεων τα σύµβολα είναι τα παρακάτω:
Πρόσθεση (+), Αφαίρεση (-), Πολλαπλασιασµός (*), ∆ιαίρεση (/). Παράδειγµα:
-- για την πρόσθεση πληκτρολογούµε Α2+Α3
-- Αν πληκτρολογήσουµε =123456/23 ο τύπος αυτός διαιρεί τον αριθµό 123456 µε τον αριθµό 23.
-- Στο κελί Α9 πληκτρολογούµε τον αριθµό 9999, στο κελί Β9 τον αριθµό 8888, στο κελί C9 τον τύπο
=Α9*Β9. Το αποτέλεσµα του πολλαπλασιασµού πρέπει να είναι 88871112.
-- Στο κελί C10 πληκτρολογούµε τον τύπο =Α9-Β9. Το αποτέλεσµα της αφαίρεσης πρέπει να είναι 1111.
Αν επιθυµούµε να διαγράψουµε όλα τα δεδοµένα και τους τύπους που πληκτρολογήσαµε παραπάνω,
δηλαδή όλα τα περιεχόµενα του λογιστικού φύλλου:
• Πατάµε στο τετράγωνο που βρίσκεται αριστερά του τίτλου της στήλης Α και πάνω από τον τίτλο της
γραµµής 1. Θα µαρκαριστεί αµέσως ολόκληρο το φύλλο.
• Πατάµε απλά το πλήκτρο Delete και διαγράφονται όλα τα δεδοµένα του φύλλου.
Όπως παρατηρούµε η κάθε κορδέλα περιέχει τις οµάδες της, οι οποίες µε τη σειρά τους περιέχουν τις
εντολές τους όπως τις είδαµε και στο Word. Τέλος υπάρχουν και εδώ υπάρχουν τα παράθυρα διαλόγου,
τα οποία εµφανίζονται πατώντας στο διαγώνιο βελάκι της οµάδας.
5. Έξοδος από το Excel
Για να εγκαταλείψουµε το Excel, πατάµε το κουµπί της επάνω δεξιάς γωνίας της εφαρµογής.
Για να κλείσουµε απλά το ενεργό αρχείο (βιβλίο) του Excel, πατάµε στο του ενεργού βιβλίου ή
πατάµε το συνδυασµό των πλήκτρων A1t-F4 ή επιλέγουµε την εντολή Κλείσιµο από το παράθυρο του
κουµπιού Office.
[60]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Βιβλία & Φύλλα
Μόλις ανοίξει το Excel, µας εµφανίζει στην οθόνη ένα βιβλίο εργασίας µε το όνοµα Βιβλίο1. Κάθε
βιβλίο στην ουσία αποτελεί για µας ένα αρχείο εργασίας. Ο προκαθορισµένος αριθµός φύλλων σε κάθε
νέο βιβλίο είναι τρία, µε ονόµατα Φύλλο1, Φύλλο2 κ.ο.κ.
2. Μετακίνηση σε φύλλα
Μετακίνηση µε κουµπιά: Για τη µετακίνηση στα φύλλα χρησιµοποιούµε τα τέσσερα κουµπιά
κύλισης των καρτελών , που βρίσκονται στην κάτω αριστερή γωνία του βιβλίου. Τονίζεται
ότι τα παραπάνω κουµπιά πλοήγησης έχουν νόηµα, µόνο όταν τα φύλλα είναι πολλά και δεν χωράνε όλα
στη γραµµή, την οποία εµφανίζονται.
Εκτός από τα κουµπιά κύλισης των
καρτελών, µπορούµε να πατάµε µε το
ποντίκι στα ονόµατα των φύλλων, που
βρίσκονται επίσης στην τελευταία
γραµµή και ονοµάζονται καρτέλες
φύλλων του βιβλίου, όπως φαίνεται
δίπλα.
[61]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
4. Μετονοµασία φύλλου
Τα φύλλα µέσα σε ένα βιβλίο εργασίας έχουν προκαθορισµένα ονόµατα που αρχίζουν µε το Φύλλο1,
Φύλλο2 κλπ. Η µετονοµασία των φύλλων είναι µια απαραίτητη και χρήσιµη δυνατότητα που µας παρέχει
το Excel, γιατί να ονόµατα των φύλλων θα πρέπει να µας θυµίζουν τα περιεχόµενά τους. Για τη
µετονοµασία των φύλλων, ακολουθούµε τα παρακάτω:
1. Επιλέγουµε το φύλλο από την κάτω αριστερή γωνία της εφαρµογής και πατάµε δεξί κλικ.
2. Επιλέγουµε την εντολή Μετονοµασία.
3. Στη συνέχεια, αφού το φύλλο έχει ήδη φωτιστεί µε µαύρο φόντο, πληκτρολογούµε το όνοµα που
επιθυµούµε. Τέλος πατάµε το Enter.
[62]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
8. Αποθήκευση βιβλίου
Για να αποθηκεύσουµε µόνιµα ένα βιβλίο στο δίσκο µας, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε από το κουµπί Office την εντολή Αποθήκευση ως – Βιβλίο εργασίας του Excel. Αν το
βιβλίο αποθηκεύεται για πρώτη φορά, είτε επιλέξουµε την Αποθήκευση, είτε την Αποθήκευση ως...,
θα εµφανιστεί το πλαίσιο διαλόγου της Αποθήκευσης ως... Εναλλακτικά, µπορούµε να πατήσουµε το
εικονίδιο της γραµµής εργαλείων γρήγορης πρόσβασης, που είναι το .
• Το παράθυρο µε τίτλο Αποθήκευσης ως... µας είναι ήδη γνωστό από τις άλλες εφαρµογές.
Στην επιλογή του τύπου αποθήκευσης του αρχείου εκτός από την κλασσική αποθήκευση θα βρείτε και
µία από τις σηµαντικότερες µορφές αποθήκευσης για ανταλλαγή δεδοµένων µεταξύ διαφόρων
εφαρµογών που είναι οι µορφές κειµένου txt και csv (οριοθετηµένες µε tab, κόµµα ή ερωτηµατικό), τις
οποίες µπορούν να ανοίξουν και να µετατρέψουν στη µορφή τους όλες οι εφαρµογές του office.
[63]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
∆οµή & Προβολή φύλλων
Έχουµε τονίσει ότι τα κύρια δοµικά στοιχεία ενός φύλλου είναι οι στήλες και οι γραµµές του. Για να
τοποθετήσουµε σωστά και γρήγορα τα δεδοµένα, θα πρέπει να γνωρίζουµε πολύ καλά τις διαδικασίες
που έχουν σχέση µε τις αλλαγές στις στήλες και τις γραµµές των φύλλων.
1. Αλλαγή πλάτους στηλών
Πολλές φορές τα δεδοµένα που πληκτρολογούµε στα κελιά δεν εµφανίζονται ολόκληρα, επειδή η
στήλη των κελιών είναι στενότερη από όσο θα έπρεπε, εποµένως θα πρέπει να µεγαλώσουµε το πλάτος
στήλης. ∆ηµιουργείται όµως το πρόβληµα των φύλλων µε πολλές και πλατιές στήλες που έχει ως
αποτέλεσµα να µη χωρά η εκτύπωση ενός φύλλου στη σελίδα. Οι λύσεις που έχουµε είναι:
-- Να επιλέξουµε µικρότερο µέγεθος γραµµατοσειράς.
-- Να διαµορφώσουµε τη σελίδα σε οριζόντιο προσανατολισµό.
• Μόλις αλλάξει σχήµα ο δείκτης του ποντικιού σε διπλό βέλος, πατάµε και σύρουµε προς τα δεξιά ή
αριστερά και κατόπιν αφήνουµε το ποντίκι. Τη στιγµή που σύρουµε, µπορούµε να βλέπουµε στο
ειδικό πλαίσιο που εµφανίζεται, τον αριθµό σε στιγµές (αλλά και σε pixels) που εκφράζει το πλάτος
του κελιού.
1.2 Αλλαγή πλάτους από το µενού
Επιλέγουµε ένα ή περισσότερα κελιά σε κάθε στήλη που επιθυµούµε
να αλλάξουµε.
• Επιλέγουµε την καρτέλα Κεντρική – Κελιά – Μορφοποίηση –
Πλάτος στήλης… Στην οθόνη µας θα δούµε το πλαίσιο διαλόγου της
εικόνας δίπλα.
• Πληκτρολογούµε τον επιθυµητό αριθµό και πατάµε ΟΚ.
[64]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Για να επανεµφανίσουµε τις κρυµµένες στήλες που υπάρχουν σε µια περιοχή στηλών, επιλέγουµε από
την πρώτη µέχρι και την τελευταία στήλη της περιοχής που µέσα της βρίσκονται οι κρυµµένες και στη
συνέχεια επιλέγουµε την εντολή Επανεµφάνιση στηλών.
3. Αλλαγή ύψους γραµµών
Οι τρόποι της τροποποίησης του ύψους των γραµµών είναι πανοµοιότυποι µε αυτούς που
περιγράψαµε για τις στήλες. Επίσης, ισχύει και εδώ η απόκρυψη των γραµµών, όπως και στις στήλες.
Εικόνα 1 Εικόνα 2
[65]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Οι νέες στήλες προστίθενται πάντοτε στα αριστερά εκείνης που επιλέγουµε, ενώ οι νέες γραµµές
πάνω από εκείνη που επιλέγουµε. Αν επιθυµούµε να εισάγουµε περισσότερες στήλες, θα πρέπει κατά την
επιλογή να επιλέξουµε περισσότερες στήλες, όσες ακριβώς επιθυµούµε να εισάγουµε.
Για την προσθήκη µιας γραµµής, ακολουθούµε τα προηγούµενα βήµατα, µόνο που, αντί να
επιλέξουµε κάποια στήλη, τώρα θα επιλέξουµε τη γραµµή πάνω από την οποία θα παρεµβληθεί η νέα
γραµµή, και αντί της εντολής Εισαγωγή Στήλης, θα επιλέξουµε την εντολή Εισαγωγή – Γραµµών
φύλλου.
6. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Η διαµόρφωση σελίδας µας παρέχει πάρα πολλές επιλογές ρυθµίσεων, που οι περισσότερες έχουν
σχέση µε την εµφάνιση του φύλλου και µε τις εκτυπώσεις.
Όταν σε ένα φύλλο χρειαστεί να αυξήσουµε τις στήλες, αυτό θα έχει ως συνέπεια να µην χωρά σε µία
εκτυπώσιµη σελίδα Α4. Εκτός από τις επιλογές που έχουµε ήδη αναφέρει µπορούµε να µειώσουµε τα
προκαθορισµένα περιθώρια της σελίδας που περιέχει το φύλλο.
Επιλέγουµε ∆ιάταξη σελίδας – ∆ιαµόρφωση σελίδας – Περιθώρια – Προσαρµοσµένα περιθώρια…,
η οποία θα µας εµφανίσει το παρακάτω παράθυρο.
Όπως παρατηρούµε η µια από τις επιλογές που µας
ενδιαφέρει, (Οριζόντιος Προσανατολισµός) βρίσκεται στην
καρτέλα Σελίδα.
Στην ίδια καρτέλα βρίσκεται και η επιλογή Προσαρµογή
σε: από την οποία µπορούµε να τοποθετήσουµε σε µία
σελίδα ένα τεράστιο φύλλο. Η επιλογή αυτή µειώνει τη
γραµµατοσειρά τόσο, όσο χρειάζεται, για να εµφανίζει
ολόκληρο το φύλλο σε µία σελίδα εκτύπωσης.
Σηµειώνεται επίσης ότι η µείωση περιθωρίων της σελίδας
γίνεται από την καρτέλα Περιθώρια.
[66]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
• Τοποθετούµε το δροµέα στο κελί που βρίσκεται µια γραµµή κάτω από την οριζόντια γραµµή των
τίτλων και µια στήλη δεξιά από την κατακόρυφη στήλη των τίτλων που τοποθετήσαµε στο φύλλο
µας. Στο παράδειγµα που ακολουθεί, έχουµε τοποθετήσει το δροµέα στο κελί Β7.
• Επιλέγουµε την Προβολή - Παράθυρο - Σταθεροποίηση παραθύρων. Θα εµφανιστεί το παρακάτω
πλαίσιο επιλογών από το οποίο θα ενεργοποιήσουµε την πρώτη επιλογή.
Το σηµείο τοµής των κάθετων µαύρων γραµµών που εµφανίζονται ορίζει τις συντεταγµένες του
κελιού ως προς το οποίο έγινε η σταθεροποίηση.
Για να ακυρώσουµε τη σταθεροποίηση των τίτλων, επιλέγουµε την ίδια εντολή, που αυτή τη στιγµή
ονοµάζεται Αποσταθεροποίηση τµηµάτων παραθύρου. Όπως βλέπουµε η εντολή αυτή αλλάζει
ανάλογα µε το αν υπάρχει ή όχι σταθεροποίηση στο φύλλο εργασίας.
Πρακτική εφαρµογή
1. ∆ηµιουργήστε ένα νέο αρχείο.
2. Πληκτρολογήστε σε ένα κελί τη λέξη Προϋπολογισµός και αλλάξτε το πλάτος του κελιού, ώστε
να χωρά ακριβώς.
3. Πώς αλλάζουµε το πλάτος στηλών µε το ποντίκι και πώς από το µενού;
4. Να αλλάξτε οµαδικά (σε όλες µαζί) το ύψος των 15 πρώτων γραµµών του φύλλου σε 18 στιγµές.
5. Αποκρύψτε και επανεµφανίστε την τέταρτη στήλη του φύλλου.
6. Αποκρύψτε τις γραµµές πλέγµατος του φύλλου.
7. Να αποκρύψετε τις προκαθορισµένες επικεφαλίδες ενός φύλλου.
8. Να προσθέσετε τη στήλη ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δεξιά από τη στήλη ∆ΙΑΦΟΡΑ στον παρακάτω
πίνακα που ονοµάζεται (Έσοδα Έξοδα).
[67]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Τα δεδοµένα των φύλλων
Πριν ξεκινήσουµε τη δηµιουργία κάποιου φύλλου, πρέπει να έχουµε αποφασίσει τι πρόκειται να
τοποθετήσουµε σ’ αυτό και να γνωρίζουµε πώς πρόκειται να χρησιµοποιηθεί.
1. Επιλογή κελιών
Πριν αρχίσουµε την πληκτρολόγηση των δεδοµένων, θα πρέπει να επιλέξουµε το κελί που θα δεχτεί
τα δεδοµένα. Η επιλογή γίνεται είτε µε το πληκτρολόγιο, είτε µε το ποντίκι. Το κελί που είναι επιλεγµένο
περικλείεται µέσα σε ένα πλαίσιο και ονοµάζεται ενεργό. Μπορούµε να επιλέξουµε πολλά κελιά
συγχρόνως. Αργότερα θα γίνει κατανοητό πού και γιατί χρειάζονται οι οµαδικές επιλογές πεδίων. Οι
τρόποι επιλογής κελιών είναι αρκετοί και περιγράφονται παρακάτω:
Επιλογή ενός µονάχα κελιού: Τοποθετούµε το δροµέα στο συγκεκριµένο κελί, µε το πληκτρολόγιο ή
µε το ποντίκι.
Επιλογή ολόκληρης γραµµής: Πατάµε στην επικεφαλίδα της γραµµής (στον αριθµό της), που είναι
στο αριστερό µέρος του φύλλου. Εναλλακτικά, µε το πληκτρολόγιο πατάµε συγχρόνως το πλήκτρο Shift
και την µπάρα του διαστήµατος.
Επιλογή ολόκληρης στήλης: Πατάµε µε το ποντίκι στην επικεφαλίδα της στήλης (στο γράµµα της),
που βρίσκεται στο πάνω µέρος του φύλλου. Με το πληκτρολόγιο γίνεται πατώντας συγχρόνως το
πλήκτρο Ctrl και την µπάρα του διαστήµατος, σε οποιοδήποτε κελί της στήλης και να βρισκόµαστε.
Επιλογή περιοχής κελιών: Πατάµε µε το ποντίκι στο αρχικό κελί περιοχής και σύρουµε µέχρι και το
τελευταίο που θέλουµε να συµπεριλάβουµε.
Χρησιµοποιούµε την οµαδική επιλογή κελιών, όταν θέλουµε να επιλέξουµε τα δεδοµένα µιας
περιοχής για τις µορφοποιήσεις του φύλλου ή και για πολλές άλλες εργασίες.
Όταν µια περιοχή είναι επιλεγµένη φαίνεται φωτισµένη µε µαύρο χρώµα. Αν πληκτρολογήσουµε
δεδοµένα, αυτά θα καταλάβουν µόνον τα κελιά της επιλεγµένης περιοχής. Αν κατά τη διαδικασία της
επιλογής της περιοχής κάναµε λάθος και επιλέξαµε µικρότερη ή µεγαλύτερη περιοχή, δε χρειάζεται να
αρχίσουµε πάλι από την αρχή. Πατάµε και κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift, πιάνουµε µε το ποντίκι
την κάτω δεξιά γωνία της περιοχής και την µεγαλώνουµε ή την µικραίνουµε ανάλογα. Για να
απενεργοποιηθεί µια περιοχή, πατάµε µε το ποντίκι σε οποιοδήποτε κελί του φύλλου.
Επιλογή ολόκληρου του φύλλου: Πατάµε στο τετράγωνο κουµπί που βρίσκεται στην πάνω αριστερή
γωνία του φύλλου, εκεί που αρχίζουν οι επικεφαλίδες των γραµµών και των στηλών.
Επιλογή πολλών γραµµών ή στηλών: Πατάµε στην επικεφαλίδα της γραµµής ή της στήλης και
κρατώντας πατηµένο το ποντίκι, σύρουµε µέχρις εκεί που επιθυµούµε.
[68]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Επιλογή µη συνεχόµενης περιοχής: Μερικές φορές µας ενδιαφέρει να επιλέξουµε πολλές περιοχές,
οι οποίες όµως δεν είναι σε συνεχόµενα κελιά µέσα στο φύλλο. Αυτό το επιτυγχάνουµε µε τον εξής
τρόπο. Κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Ctrl και µε το ποντίκι επιλέγουµε τις περιοχές. Ένα τέτοιο δείγµα
είναι η παρακάτω εικόνα.
[69]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
[70]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
[71]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Μορφοποιήσεις
Η µορφοποίηση των φύλλων είναι µια από τις σπουδαιότερες λειτουργίες του Excel, γιατί έχει να
κάνει µε την τελική εµφάνισή του. Τα φύλλα, εκτός από λειτουργικά, πρέπει να έχουν όµορφες
επαγγελµατικές όψεις, ώστε να ελκύουν ευχάριστα την προσοχή του αναγνώστη τους. Πολύ βασικό λόγο
στη µορφοποίηση έχουν οι γραµµατοσειρές, τα περιγράµµατα, τα µοτίβα και το χρώµα.
1. Γραµµατοσειρές
Η επιλογή της γραµµατοσειράς, όπως και στο word, γίνεται µε τους
δύο βασικούς τρόπους. Με την κορδέλα και τα αναδυόµενα µενού.
Ιδιαίτερη θέση εδώ έχει το εικονίδιο που περιέχει την παλέτα
περιγραµµάτων των κελιών, από την οποία µπορούµε να επιλέξουµε.
Το αναδυόµενο µενού που εµφανίζεται, πατώντας το βελάκι του
εικονιδίου είναι εκείνο της εικόνας δεξιά.
2. Περιγράµµατα
Έχουµε τη δυνατότητα να εκτυπώσουµε τα φύλλα µας µε τα περιγράµµατα των κελιών τους ή χωρίς
αυτά. Μπορούµε να τοποθετήσουµε τα δικά µας περιγράµµατα γύρω από τα κελιά και στο τέλος να
απενεργοποιήσουµε το, εξ ορισµού, πλέγµα του Excel, ώστε να εµφανίζονται και να εκτυπώνονται µόνον
τα δικά µας.
Τις περισσότερες φορές είναι καλύτερα τη στιγµή που τοποθετούµε τα δικά µας περιγράµµατα να
εµφανίζονται και του Excel, γιατί έτσι µας βοηθούν στην τοποθέτηση.
• Η επιλογή Στυλ και Χρώµα µπορεί να γίνει από τις οµώνυµες επιλογές.
• Από την περιοχή Υποδείγµατα επιλέγουµε το επιθυµητό.
• Στην περιοχή Περίγραµµα γίνεται η σχεδίαση των περιγραµµάτων, πατώντας απλά στις σχετικές
πλευρές.
[72]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
3. Χρώµα γεµίσµατος
Όταν αναφερόµαστε στο χρώµα των φύλλων εργασίας, πρέπει να
γνωρίζουµε ότι µπορούµε να τοποθετήσουµε χρώµα στις γραµµατοσειρές,
στα περιγράµµατα, στο φόντο σαν γεµίσµατα κελιών και σαν µοτίβα, που
είναι διάφορα σχέδια φόντου µε χρώµα ή χωρίς.
--- Για τοποθέτηση χρώµατος στα κελιά (από την κορδέλα),
Από την κεντρική καρτέλα και την οµάδα Γραµµατοσειρά
ενεργοποιούµε το εικονίδιο Χρώµα γεµίσµατος . Θα
εµφανιστεί το πλαίσιο της εικόνας αριστερά, από το οποίο
επιλέγουµε το χρώµα της αρεσκείας µας.
Για τοποθέτηση χρώµατος στα κελιά (από µορφοποίηση κελιών),
µπορούµε να προβούµε στα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε τα κελιά που θα τοποθετηθεί το χρώµα.
• Πατάµε δεξί κλικ και από το αναδυόµενο µενού
ενεργοποιούµε την εντολή Μορφοποίηση κελιών. Θα
εµφανιστεί το διπλανό παράθυρο.
• Από την περιοχή χρώµα φόντου: επιλέγουµε το χρώµα.
• Από τα κουµπί Εφέ γεµίσµατος… επιλέγουµε κάποιο από τα
εφέ.
• Από το κουµπί Περισσότερα χρώµατα… δηµιουργούµε τα
προσωπικά µας χρώµατα.
4. Στοιχίσεις δεδοµένων
Όπως έχουµε ήδη αναφέρει, όταν τοποθετούµε δεδοµένα στα κελιά,
τα µεν αριθµητικά στοιχίζονται δεξιά, τα δε αλφαριθµητικά αριστερά.
Πολλές φορές όµως θα χρειαστεί να στοιχίσουµε τα δεδοµένα
διαφορετικά, για να δώσουµε στο φύλλο τη µορφή που επιθυµούµε. Οι
στοιχίσεις µπορούν να γίνουν είτε από την Κεντρική καρτέλα -
Στοίχιση µε τα σχετικά εικονίδια, είτε από το Στοίχιση - παράθυρο
µορφοποίησης κελιών.
Όπως παρατηρούµε, στο διπλανό παράθυρο, είναι
ενεργοποιηµένη η καρτέλα Στοίχιση, η οποία και µας
ενδιαφέρει.
Υπάρχουν επίσης:
Περιοχή Οριζόντια
Γενική: Είναι, η εξ ορισµού, ρύθµιση και στοιχίζει τους
αριθµούς από δεξιά και το κείµενο από αριστερά.
Αριστερά – Κέντρο – ∆εξιά - Πλήρης : Στοιχίζει τα
δεδοµένα µε τους γνωστούς τρόπους.
Συµπλήρωση: Επανάληψη των δεδοµένων του κελιού µέχρι να γεµίσει. Για παράδειγµα αν έχουµε
τοποθετήσει το δεδοµένο Α, τότε µόλις στοιχιστεί µε επιλογή συµπλήρωσης, θα γεµίσει αυτόµατα
ολόκληρο το κελί µε πολλά Α.
Κέντρο επιλεγµένης περιοχής: Κεντράρισµα δεδοµένων σε πολλαπλές στήλες (πολύ χρήσιµη για
τίτλους). Παράδειγµα, πληκτρολογούµε έναν τίτλο στο C4, επιλέγουµε τα κελιά από το C4 µέχρι και το
E4 και στη συνέχεια επιλέγουµε αυτήν την επιλογή. Εναλλακτικά, µπορούµε τα πατήσουµε το εργαλείο
συγχώνευση και στοίχιση στο κέντρο, της εργαλειοθήκης µορφοποίησης .
Κατανεµηµένο (εσοχή): Τοποθετεί µια εσοχή από τα αριστερά, όπως η εσοχή γίνεται στο Word µε
την πρώτη γραµµή µιας παραγράφου.
[73]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Περιοχή Κατακόρυφη
Πάνω: Στοίχιση στο πάνω µέρος του κελιού. Η επιλογή αυτή, καθώς και οι επόµενες δύο, έχουν
νόηµα, µόνον όταν τα κελιά έχουν αρκετό ύψος.
Κέντρο: Στοίχιση στο κέντρο ως προς την κατακόρυφο.
Κάτω: Στοίχιση στο κάτω µέρος του κελιού ως προς την κατακόρυφο.
Πλήρης στοίχιση: Πλήρης στοίχιση µεταξύ πάνω και κάτω.
Παρατηρήστε τις συνέπειες των ρυθµίσεων αυτών στο κείµενο των αντιστοίχων κελιών στην εικόνα
δεξιά.
Κατανεµηµένο: Το κατανέµει ανάλογα µε το ύψος του κελιού.
Περιοχή Προσανατολισµός
Οι ρυθµίσεις της περιοχής Προσανατολισµός, µας δίνουν τη δυνατότητα να
προσανατολίζουµε το κείµενο που υπάρχει µέσα σε ένα κελί, ώστε να παίρνει µία
από τις κατευθύνσεις που εµφανίζονται στην διπλανή εικόνα.
Πληκτρολογήστε σε ένα κελί την ετικέτα "Ιανουάριος" και πειραµατιστείτε
επιλέγοντας κάθε έναν από τους τέσσερις προσανατολισµούς.
5. Πινέλο µορφοποίησης
Το Excel όπως και το Word διαθέτει τη λειτουργία Πινέλο µορφοποίησης η οποία αντιγράφει
µορφοποιήσεις και θεωρείται πάρα πολύ σηµαντική, επειδή µε τη χρήση της εξοικονοµούµε χρόνο.
Για τη µορφοποίηση µε τη χρήση του πινέλου µορφοποίησης, ακολουθούµε τα γνωστά από το Word
βήµατα:
[74]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Οι τύποι στο Excel
Οι τύποι είναι η σηµαντικότερη λειτουργία των λογιστικών φύλλων, γιατί είναι αυτοί που
επεξεργάζονται τα δεδοµένα. Όταν τοποθετούµε τύπους σε κάποια κελιά, πρέπει να έχουµε υπόψη µας
ότι πρώτα πληκτρολογούµε τον χαρακτήρα ίσον (=) και στη συνέχεια εισάγουµε τον τύπο που
επιθυµούµε. Ο τύπος µπορεί να περιέχει σταθερές τιµές, συναρτήσεις, αναφορά σε ονόµατα ή
διευθύνσεις κελιών, κλπ.
Η εισαγωγή της αναφοράς της διευθύνσεως ενός κελιού µπορεί να γίνει µε πολλούς τρόπους:
• Πληκτρολογώντας τις συντεταγµένες κελιών.
• ∆είχνοντας µε το ποντίκι τη θέση τους.
• Πατώντας µε το ποντίκι στα ονόµατα κελιών ή περιοχών από τη θυρίδα ονόµατος της γραµµής
τύπων.
1ος τρόπος. (Πληκτρολόγηση συντεταγµένων): Επιλέγουµε το κελί, πληκτρολογούµε τον
χαρακτήρα = και µετά πληκτρολογούµε τις διευθύνσεις των κελιών που απαιτούνται από τον τύπο.
2ος τρόπος. (Εισαγωγή µε ποντίκι): Επιλέγουµε το κελί, πληκτρολογούµε το = και στη συνέχεια
πατάµε στα κελιά που αναφέρονται στον τύπο, τοποθετώντας ανάµεσά τους το σύµβολο της πρόσθεσης
(+).
3ος τρόπος. (Πληκτρολόγηση ονοµάτων κελιών): Όπως έχουµε ήδη αναφέρει, µπορούµε να
επιλέξουµε ένα ή περισσότερα κελιά και να ονοµάσουµε την περιοχή. Το όνοµα αυτό µπορούµε να το
χρησιµοποιούµε στους τύπους, όταν αναφερόµαστε στην επιλεγµένη περιοχή, αντί των συντεταγµένων
των κελιών που περιέχει. Πρώτα δίνουµε ονόµατα στα κελιά και αργότερα τα χρησιµοποιούµε ως
συντεταγµένες σε τύπους.
Αναφορές τύπων
Όταν τοποθετούµε τύπους στα κελιά, πρέπει να είµαστε προσεκτικοί στην επιλογή που θα κάνουµε
ανάµεσα στις σχετικές και απόλυτες αναφορές.
Σχετικές είναι οι αναφορές που γίνονται, χρησιµοποιώντας τη σχετική απόσταση της περιοχής από
το κελί που βρίσκεται ο τύπος.
Απόλυτες είναι οι αναφορές που γίνονται χρησιµοποιώντας τις απόλυτες διευθύνσεις των κελιών.
Μικτές είναι ο συνδυασµός των σχετικών, ταυτόχρονα, µε απόλυτες αναφορές.
Εποµένως, υπάρχουν τρεις τύποι αναφορών. Αυτές είναι οι Σχετικές, οι Απόλυτες και Μικτές.
Σχετικές αναφορές
Το Excel, εξ ορισµού, χρησιµοποιεί σχετικές αναφορές. Αυτό σηµαίνει ότι όταν γίνονται αντιγραφές ή
µετακινήσεις των τύπων, οι τύποι αλλάζουν σύµφωνα µε τις διευθύνσεις των νέων κελιών. Παρόλα αυτά
πρέπει να είµαστε προσεχτικοί, γιατί υπάρχει περίπτωση να µη συµφωνούν οι τύποι µε το δικό µας
ζητούµενο.
Παράδειγµα σχετικής αναφοράς.
Υποθέτουµε ότι στο κελί E3 έχουµε τον τύπο =(C3+D3)*F10
Αυτό µεταφράζεται ως εξής: Πρόσθεσε την τιµή του κελιού που βρίσκεται στην ίδια γραµµή δύο
στήλες αριστερά σου (C3), µε την τιµή του κελιού που είναι στην ίδια γραµµή ένα κελί αριστερά σου
(D3) και πολλαπλασίασε την τιµή που θα βρεις µε την τιµή του κελιού που βρίσκεται 7 γραµµές κάτω
και µια στήλη δεξιά F10.
Ο τύπος µε αναφορά γραµµών σειρών είναι
=(RC[-2]+RC[-1])*R[7]C[1]
[75]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Απόλυτες αναφορές
Οι απόλυτες αναφορές χρησιµοποιούνται όταν
αντιγράφουµε τύπους στους οποίους κατά την
επικόλληση κάποιο κελί θα πρέπει να είναι σταθερό και
µόνιµο. Για την κατανόηση των απόλυτων αναφορών θα
χρησιµοποιήσουµε το παράδειγµα του διπλανού
σχήµατος.
Για την απόλυτη αναφορά, πληκτρολογούµε το
σύµβολο του δολαρίου ($), πριν από το γράµµα της
στήλης ή και πριν από τον αριθµό της σειράς.
--- Στο κελί C4 ο τύπος πολλαπλασιάζει την τιµή
αγοράς που είναι στο κελί Β4 επί την τιµή του κελιού Β11, που περιέχει την κατηγορία 8% του ΦΠΑ.
Παράδειγµα, =Β4*$Β$11.
--- Αν ο τύπος είναι µε σχετική αναφορά και προσπαθήσουµε να αντιγράψουµε σύροντας µε το
ποντίκι το κελί C4 στις θέσεις C5 και C6, θα προκύψει στις θέσεις αυτές λάθος αναφοράς. Το Excel θα
αντιγράψει στο C5 τον τύπο, αλλάζοντας τις διευθύνσεις των κελιών που αναφέρονται, προσθέτοντας µία
µονάδα στον αριθµό της σειράς (όση είναι η διαφορά µεταξύ αρχικής και τελικής θέσης αντιγραφής),
δηλαδή το B4 θα γίνει B5 και το B11 θα γίνει Β12. Κάτι ανάλογο θα γίνει και στο C6. Ακριβώς γι’ αυτόν
τον λόγο κάναµε απόλυτη την αναφορά µας (παραποµπή) στο περιεχόµενο του κελιού Β11. ∆οκιµάστε
το ίδιο παράδειγµα µε σχετική αναφορά και δείτε τα αποτελέσµατα.
Όταν αντιγράφουµε ένα τύπο απόλυτης αναφοράς, οι παραποµπές των κελιών παραµένουν σταθερές.
Όπου και να αντιγραφεί ο τύπος, θα κάνει πάντα τον υπολογισµό µε τα συγκεκριµένα κελιά.
Παρατηρούµε στην προηγούµενη εικόνα ότι στη στήλη C το κελί Β11 παραµένει σταθερό σε όλους
τους τύπους που αντιγράφηκαν µε σύρσιµο του ποντικιού.
Όπως είδαµε, όταν χρησιµοποιούµε το στιλ Α1, τοποθετούµε το σύµβολο του δολαρίου ($) µπροστά
από το γράµµα ή και τον αριθµό της σειράς. Όταν χρησιµοποιούµε το στιλ R1C1, πληκτρολογούµε ένα
συγκεκριµένο αριθµό γραµµής ή και στήλης.
Μικτές αναφορές
Είναι οι αναφορές στις οποίες κατά τις αντιγραφές παραµένουν σταθερές µόνον οι γραµµές ή µόνον οι
στήλες. ∆ηλαδή, στον τύπο µπορούµε να τοποθετήσουµε το σύµβολο του δολαρίου ($) µόνο στο γράµµα
του κελιού ή µόνο στον αριθµό της γραµµής.
[76]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Πόσους τρόπους καταχώρισης τύπων γνωρίζετε;
2. Ποιον τρόπο καταχώρησης πρέπει να χρησιµοποιείτε, ώστε να αποφεύγετε τη πιθανότητα να
πληκτρολογούνται στα κελιά τύπων ελληνικοί χαρακτήρες;
3. Πόσες κατηγορίες τελεστών γνωρίζετε;
4. Ποια είναι η σειρά προτεραιότητας αριθµητικών πράξεων;
5. Ποιο θα είναι το αποτέλεσµα του παρακάτω τύπου =2+4/2;
6. Ποιο θα είναι το αποτέλεσµα, αν πληκτρολογήσουµε =1/4 και ποιο 1/4;
7. Πότε εµφανίζεται το µήνυµα #ΟΝΟΜΑ?
8. Πότε χρησιµοποιούµε απόλυτες παραποµπές;
9. Να αντιγράψτε την τιµή ενός τύπου κελιού σε κάποιο άλλο κελί, µε χρήση των εικονιδίων της
κορδέλας του Excel.
10. Να προσθέστε στην τιµή του κελιού Α1 που περιέχει τον αριθµό 100, την τιµή του τύπου κελιού
Β1 που είναι 0,25.
11. Να µετατρέψετε έναν τύπο σε τιµή.
12. Πότε εµφανίζεται το µήνυµα #ΤΙΜΗ!;
13. Πού και πότε εµφανίζεται το σηµείο γρήγορου υπολογισµού.
14. Να πληκτρολογήστε τον τύπο πρόσθεσης κελιών από το Κ1 µέχρι και το Κ8.
15. Τοποθετήστε τους τύπους στο παρακάτω φύλλο.
16.
17. Ποια είναι η διαφορά ανάµεσα στις απόλυτες και σχετικές παραποµπές;
Για περισσότερη εξάσκηση χρησιµοποιήστε το φύλλων των πωλητών που έχουµε δηµιουργήσει.
[77]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Οι συναρτήσεις του Excel
Οι συναρτήσεις του Excel είναι µικρές διαδικασίες (ρουτίνες), που περιέχουν συνήθως πολύπλοκους
τύπους και δίδονται έτοιµοι για χρήση µε κάποιο όνοµα το οποίο αποτελεί το όνοµα της συνάρτησης. Οι
συναρτήσεις του Excel είναι περισσότερες από 350 και κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες.
1. Σύνταξη των συναρτήσεων
Εκείνο που είναι πολύ σηµαντικό είναι να γνωρίζουµε την ύπαρξη της συνάρτησης. Αποµένει πλέον
να µάθουµε πώς να την χρησιµοποιούµε. Αυτό προϋποθέτει τη γνώση της σύνταξης της συγκεκριµένης
συνάρτησης, πώς δηλαδή πρέπει να την πληκτρολογήσουµε σωστά.
Οι συναρτήσεις αποτελούνται κατά κανόνα από δύο µέρη. Το πρώτο είναι το όνοµα της
συνάρτησης και το δεύτερο είναι το όρισµα ή τα ορίσµατα, αν είναι περισσότερα από ένα, της
συνάρτησης. Το όρισµα περικλείεται από παρενθέσεις.
Παράδειγµα: =SUM(F2:G2). Το όνοµα είναι SUM και το όρισµα είναι F2:G2
Μια συνάρτηση µπορεί να χρησιµοποιεί και περισσότερα από ένα ορίσµατα µέσα στις παρενθέσεις,
µέχρι και 30, ενώ µερικές άλλες (πολύ λίγες) δεν έχουν καθόλου όρισµα. Τα ορίσµατα σ’ αυτές τις
περιπτώσεις πρέπει να διαχωρίζονται µε το κόµµα (,). Εδώ όµως, παρεµβαίνει ο παράγοντας
διαµορφώσεων των Windows, όπου για την Ελλάδα το εξ’ ορισµού διαχωριστικό µεταξύ των ορισµάτων
είναι το ερωτηµατικό (;). Παράδειγµα : SUM(A5:A8;K3;M3;N3)
Αυτό σηµαίνει, πρόσθεσε τις τιµές των κελιών που βρίσκονται στην περιοχή των κελιών από το Α5
µέχρι και το Α8, καθώς και στα κελιά Κ3, Μ3 και Ν3.
Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναφέρουµε ότι τα ορίσµατα σε έναν τύπο µπορεί να είναι αριθµοί,
αριθµητικές εκφράσεις, αναφορές σε κελιά ή ονόµατα περιοχών, άλλες συναρτήσεις, αλφαριθµητικά, κ.ά.
2. Εισαγωγή συναρτήσεων
Η τοποθέτηση των συναρτήσεων σε ένα κελί µπορεί να γίνει µε πληκτρολόγηση ή µε την
επικόλληση συνάρτησης, που διαθέτει το πρόγραµµα του Excel.
Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης συναρτήσεων, θα πρέπει να τηρούµε ορισµένους κανόνες για τη
δική µας διευκόλυνση.
Πληκτρολογούµε πάντα µε πεζά γράµµατα. Αυτό µας βοηθά ώστε να γνωρίζουµε ότι
πληκτρολογούµε Αγγλικά. Το Excel, µόλις ολοκληρωθεί η συνάρτηση που εισάγουµε σε κάποιο κελί και
εφόσον έχει πληκτρολογηθεί χωρίς λάθη, µετατρέπει αυτόµατα σε κεφαλαία όλα τα γράµµατα των
παραστάσεων. Αν τα γράµµατα δεν µετατραπούν σε κεφαλαία, αυτό θα σηµαίνει ότι πληκτρολογήσαµε
λάθος το όνοµα της συνάρτησης και το Excel αδυνατεί να την αναγνωρίσει.
Πρέπει να διαχωρίζουµε τα ορίσµατα µε το ελληνικό ερωτηµατικό και να τα τοποθετούµε σε
παρενθέσεις. Το πλήθος των αριστερών παρενθέσεων πρέπει να είναι ίσο µε αυτό των δεξιών (όσες
παρενθέσεις ανοίγουµε πρέπει και να τις κλείνουµε).
Τα αλφαριθµητικά δεδοµένα πρέπει να τα περικλείουµε σε διπλά εισαγωγικά.
Εισαγωγή µε πληκτρολόγηση
Με τον τρόπο αυτό, εισάγουµε τις συναρτήσεις που τις γνωρίζουµε πολύ καλά και βέβαια είµαστε
σίγουροι για την σύνταξή τους. Ο τρόπος είναι απλός. Ενεργοποιούµε το κελί που θα δεχτεί τη
συνάρτηση και απλά την πληκτρολογούµε.
[78]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
• Από την περιοχή Επιλογή κατηγορίας: επιλέγουµε την κατηγορία της συνάρτησης. Αν δεν
γνωρίζουµε σε ποια κατηγορία βρίσκεται, επιλέγουµε Όλες και εµφανίζονται όλες οι συναρτήσεις. Στην
περίπτωσή µας επιλέγουµε την κατηγορία Στατιστικές.
• Από την περιοχή Επιλογή συνάρτησης όπου εµφανίζεται αλφαβητικά η λίστα των συναρτήσεων,
επιλέγουµε τη συνάρτηση. Στην περίπτωσή µας επιλέγουµε τη συνάρτηση του αριθµητικού µέσου όρου
Average και πατάµε ΟΚ, για να ορίσουµε τα ορίσµατα. Θα εµφανιστεί το παρακάτω πλαίσιο.
• Βλέπουµε στη θυρίδα number1 το πρώτο όρισµα των κελιών Α1 και Α2, επειδή στα κελιά
αυτά υπάρχουν τιµές. Αν δεν είχαµε τιµές σ’ αυτά τα κελιά ή αν επιθυµούµε άλλες ή άλλα
κελιά, τα πληκτρολογούµε τώρα.
• Αν επιθυµούµε να συνεχιστεί ο µέσος όρος και σε άλλη περιοχή κελιών, πληκτρολογούµε την
περιοχή στη θυρίδα Number2. Τέλος, πατάµε στο κουµπί ΟΚ. Μας επιστρέφει στο φύλλο και
στη γραµµή τύπων βλέπουµε ολοκληρωµένο τον παρακάτω τύπο =AVERAGE(A1:A2).
3. Παραδείγµατα συναρτήσεων
Έχουµε ξαναπεί ότι η σύνταξη των συναρτήσεων αρχίζει µε το σύµβολο ίσον = ακολουθεί το όνοµα
της συνάρτησης και τέλος το όρισµα ή τα ορίσµατα που περικλείονται από παρενθέσεις.
Συνάρτηση Άθροισης SUM( ) : Σκοπός: Υπολογίζει τα αθροίσµατα των ορισµάτων.
Σύνταξη: =SUM(Αριθµός1;Αριθµός2;...)
Παραδείγµατα:
=SUM(A1:G1)
Αθροίζει τις τιµές που βρίσκονται στην περιοχή των κελιών από το Α1 µέχρι και το κελί G1.
Συνάρτηση Μέσου όρου AVERAGE( ): Σκοπός: Μας δίνει το µέσο όρο των τιµών που είναι
στο όρισµα.
Σύνταξη: =AVERAGE(Αριθµός1;Αριθµός2;...)
[79]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Παραδείγµατα:
=AVERAGE(F2:F12) Επιστρέφει το µέσο όρο των τιµών της περιοχής από το F2 µέχρι και το F12
Συνάρτηση µέτρησης COUNT( ): Σκοπός: Καταµετρά τα κελιά του ορίσµατος που περιέχουν
αριθµούς. Αν κάποιο κελί είναι κενό ή αν σε κάποιο κελί υπάρχουν άλλου είδους δεδοµένα εκτός από
αριθµητικά, δεν το καταµετρά.
Σύνταξη: =COUNT(Τιµή1;Τιµή2;...)
Παράδειγµα: =COUNT(A1:A5) Εµφανίζει 6, αν όλα τα κελιά έχουν για τιµή αριθµό.
Για να καταµετρηθούν και τα κελιά που έχουν για τιµή κάποιο κείµενο, χρησιµοποιούµε τη
συνάρτηση COUNTA().
Συνάρτηση µέγιστης τιµής MAX( ): Σκοπός: Εµφανίζει τη µεγαλύτερη τιµή του ορίσµατος.
Σύνταξη: =MAX(Αριθµός1;Αριθµός2;...)
Παράδειγµα: =MAX(L2:L22) Εµφανίζει τη µεγαλύτερη τιµή των κελιών του ορίσµατος.
Συνάρτηση ελάχιστης τιµής MIN( ): Σκοπός: Εµφανίζει τη µικρότερη τιµή του ορίσµατος.
Σύνταξη: =MIN(Αριθµός1;Αριθµός2;.....)
Παράδειγµα: =MIN(L2:L22) Εµφανίζει τη µικρότερη τιµή των κελιών του ορίσµατος.
Συνάρτηση υποθετική λογική IF( ): Σκοπός: Επιλέγει τη µία από τις δύο τιµές εφόσον
ικανοποιείται ή όχι µία συνθήκη.
Σύνταξη: IF (Συνθήκη ; τιµή1 ; τιµή2)
Αν η Συνθήκη είναι αληθής, τότε πάρε την τιµή 1, αλλιώς την τιµή 2.
Παραδείγµατα: =IF(B2 <0;”Ζηµία”;”Κέρδος”)
Μία εταιρεία δίνει στους πωλητές της ένα ειδικό πριµ ανάλογο µε τις πωλήσεις τους. Αν οι πωλήσεις
ξεπερνούν τις 100.000 δραχµές παίρνουν πριµ 10%, διαφορετικά παίρνουν 2%. Ο τύπος πρέπει να
συνταχθεί, όπως παρακάτω: Στο κελί Β5 θα τοποθετήσουµε τη συνθήκη που είναι το ποσό πωλήσεων.
IF(Β5>=100000;B5*10%;B5*2%).
Ο τύπος σηµαίνει, αν η τιµή στο κελί Β5 (δηλαδή οι πωλήσεις) είναι µεγαλύτερη από τις 100.000,
τότε πολλαπλασίασε αυτό το ποσό επί το 10% αλλιώς, πολλαπλασίασε το ποσό µε το 2%.
∆οκιµάστε να εξηγήσετε τα παρακάτω παραδείγµατα:
=IF(K8<10;”Απορρίφθηκες” ; ”Προβιβάστηκες”)
=IF(A2 >39;”Πολύ άρρωστος” ; IF(A2 >37;”Άρρωστος”; “Υγιής”)).
Συνάρτηση NOW( )
Σκοπός: Υπολογίζει την τρέχουσα ηµεροµηνία και ώρα.
Σύνταξη: NOW( ) χωρίς όρισµα
Το αποτέλεσµα θα είναι η τρέχουσα ηµεροµηνία και ώρα.
Συνάρτηση TODAY( )
Σκοπός: Υπολογίζει την τρέχουσα ηµεροµηνία.
Σύνταξη: TODAY( ) χωρίς όρισµα
Συνάρτηση αναζήτησης πινάκων VLOOKUP( )
[80]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Σκοπός: Η συνάρτηση VLOOKUP αναζητά σε κάποιον πίνακα, στην πρώτη του στήλη αριστερά,
για µια τιµή (αριθµό, κείµενο, αναφορά) και επιστρέφει το περιεχόµενο του κελιού που βρίσκεται στην
ίδια γραµµή µε την τιµή αναζήτησης και σε µία στήλη την οποία καθορίζουµε.
Σύνταξη: =VLOOKUP (η τιµή προς αναζήτηση; ο πίνακας; ο αριθµός της στήλης; εύρος αναζήτησης).
Παράδειγµα: Αναζήτηση µε την VLOOKUP µε βάση κάποιο όνοµα
Για το παράδειγµά µας χρησιµοποιούµε το παρακάτω φύλλο.
Με το παράδειγµα αυτό ζητούµε να εντοπίσουµε τις ψήφους που έλαβε η Ε.∆.Α. στο Χρυσό.
Πληκτρολογούµε στο κελί Η8 την συνάρτηση
=VLOOKUP("Χρυσό";B2:F16;5;FALSE) η οποία σηµαίνει:
Αναζήτησε στην πρώτη στήλη του πίνακα B2:F16 την τιµή "Χρυσό" και εµφάνισε το περιεχόµενο
του κελιού που είναι στην ίδια γραµµή και στην στήλη 5.
Το αποτέλεσµα θα είναι : 274
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή στο εύρος αναζήτησης του ορίσµατος. Αν η τιµή, αντί για TRUE (αληθές),
είναι FALSE (Ψευδές), τότε η πρώτη στήλη του πίνακα πρέπει να είναι ταξινοµηµένη.
[81]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Ταξινόµηση ∆εδοµένων
[82]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Γραφήµατα
Τα γραφήµατα παίζουν πολύ σηµαντικό ρόλο στην κατανόηση των κάθε φύσης αριθµητικών
απεικονίσεων. Γι’ αυτόν το λόγο, είναι ενσωµατωµένα µέσα στα λογιστικά φύλλα.
Αυτό µπορούµε να το αντιληφθούµε αµέσως από την εµφάνιση
ειδικών καρτελών (παλαιά ειδικά µενού) που εµφανίζονται, όταν
έχουµε ενεργοποιηµένο ένα γράφηµα µέσα σε ένα φύλλο.
Στην παραπάνω εικόνες, επεξηγούνται ορισµένα από τα βασικά µέρη ενός γραφήµατος. Στις επόµενες
παραγράφους θα µας δοθεί η ευκαιρία να δούµε και να κατανοήσουµε όλα τα στοιχεία που αποτελούν
ένα γράφηµα.
Εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία για την κατανόηση των γραφηµάτων είναι να µάθουµε να
διαχωρίζουµε τις κατηγορίες (στήλες) από τις σειρές δεδοµένων. Στο παραπάνω παράδειγµα γραφικής
απεικόνισης οι κατηγορίες είναι τα πεδία των στηλών (Αθήνα Θεσσαλονίκη κ.λ.π.), ενώ οι σειρές είναι οι
µήνες.
2. ∆ηµιουργία γραφήµατος
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι µε τους οποίους µπορούµε να δηµιουργήσουµε γραφήµατα. Το Excel έχει
τη δυνατότητα να δηµιουργεί γραφήµατα ως αντικείµενο στο ίδιο φύλλο, το οποίο περιέχει τα δεδοµένα
(ενσωµατωµένο) ή σε διαφορετικό φύλλο, το οποίο θα περιέχει µόνον το γράφηµα (ξεχωριστό).
Μπορούµε να µετακινήσουµε τη θέση του γραφήµατος οποιαδήποτε στιγµή στο φύλλο.
Ο γρηγορότερος τρόπος δηµιουργίας ενός γραφήµατος είναι να επιλέξουµε τα δεδοµένα του φύλλου,
που θα απεικονιστούν στο γράφηµα και να πατήσουµε το πλήκτρο F11.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση δηµιουργείται ενσωµατωµένο γράφηµα µε όνοµα Γράφηµα1, όπου η ετικέτα
του ονόµατος τοποθετείται δίπλα στα ονόµατα των φύλλων του βιβλίου.
[83]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Σηµειώνουµε ότι για να εµφανιστεί το όνοµα του γραφήµατος, τοποθετούµε το δροµέα επάνω στο
όνοµα της κάθε κατηγορίας.
Η καρτέλα ∆ιάταξη περιέχει τα σπουδαιότερα εικονίδια των γραφηµάτων µε τη χρήση των οποίων
τοποθετούµε στα γραφήµατα Τίτλους, Άξονες, Υπόµνηµα, Γραµµές πλέγµατος, Ετικέτες δεδοµένων
κ.α. Όλες οι παραπάνω εντολές βρίσκονται στις οµάδες Ετικέτες και Άξονες της καρτέλας διάταξη.
Στη καρτέλα σχεδίαση υπάρχουν αρκετές χρήσιµες εντολές µεταξύ των οποίων:
Αλλαγή τύπου γραφήµατος: Η εντολή αυτή περιέχει ένα πλαίσιο µε όλους τους τύπους γραφηµάτων
και βρίσκεται στην οµάδα Τύπος.
[84]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Μετακίνηση γραφήµατος: Μετακινεί το γράφηµα από το φύλλο, στο οποίο επικάθεται, σε ένα
ξεχωριστό φύλλο µε το όνοµα γράφηµα, ώστε να απεικονίζεται καλύτερα σε µεγαλύτερες διαστάσεις.
Βρίσκεται στην οµάδα Θέση.
3. Τροποποιήσεις – µορφοποιήσεις
Κατά τη διάρκεια της δηµιουργίας ενός γραφήµατος, µπορούµε να επιλέξουµε την τοποθέτηση ή όχι
περισσοτέρων αντικειµένων και µορφοποιήσεις πάνω σ’ αυτό. Εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία είναι ότι
έχουµε τη δυνατότητα να το τροποποιήσουµε και να το µορφοποιήσουµε αργότερα, προσθέτοντας ή
αφαιρώντας από το γράφηµα διάφορα αντικείµενα.
Υπενθυµίζεται ότι, για να τροποποιήσουµε ένα γράφηµα, αρκεί να επιλέξουµε και να
ενεργοποιήσουµε, διπλοπατώντας πάνω σε ένα από τα παρακάτω αντικείµενα, που αποτελούν το σύνολο
του γραφήµατος:
Περιοχή γραφήµατος
Περιοχή σχεδίασης
Άξονας κατηγοριών
Άξονας τιµών
Υπόµνηµα
Άλλα βασικά αντικείµενα (Τίτλοι, Ετικέτες, Αντικείµενα σειρών, Γραµµές πλέγµατος, Πίνακας
δεδοµένων, Γραφικά & Εικόνες).
Όλες οι µορφοποιήσεις και τροποποιήσεις των αντικειµένων γίνονται µε την ίδια διαδικασία.
Πατάµε δεξιό κλικ στο αντικείµενο του γραφήµατος και από το αναδυόµενο µενού που θα
εµφανιστεί, επιλέγουµε την σχετική εντολή µορφοποίησης, που θα είναι διαφορετική για κάθε περιοχή
γραφήµατος.
Παράδειγµα: Πατάµε δεξί κλικ στην περιοχή γραφήµατος, από το αναδυόµενο µενού θα επιλέξουµε
την εντολή Μορφοποίηση περιοχής γραφήµατος…, η οποία θα εµφανίσει το παρακάτω σχετικό
πλαίσιο εντολών µορφοποίησης (1).
Αν πατήσουµε δεξί κλικ στην περιοχή του υποµνήµατος, η σχετική εντολή του αναδυόµενου µενού θα
είναι η Μορφοποίηση υποµνήµατος και το πλαίσιο εντολών που θα εµφανιστεί θα είναι το παρακάτω
(2):
1 2
[85]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Γραφικά στο Excel
Τα γραφικά και στο Excel είναι ανεξάντλητα και η διαχείριση τους είναι ίδια µε εκείνη στο Word
αλλά και στις επόµενες εφαρµογές που θα δούµε.
Η εισαγωγή και η διαχείριση τους γίνεται από την καρτέλα Εισαγωγή στην οποία εκτός από τη
γνωστή οµάδα Απεικονίσεις υπάρχει επιπλέον και η οµάδα µε τα γραφήµατα για τη δηµιουργία τους.
Τις εικόνες και τα γραφικά µπορούµε να τα δηµιουργήσουµε ή να τα µεταφέρουµε µέσα στο Excel και
να εργαστούµε µε αυτά, όπως σχεδόν και µε το κείµενο. Μπορούµε να µεταφέρουµε ένα γραφικό από:
Από τη συλλογή του Office.
Από αρχείο του δίσκου µας ή από κάποια συλλογή CD µε γραφικά ή από το δίσκο µας, ως αρχείο.
Από κάποιο άλλο πρόγραµµα σχεδίασης ή από το διαδίκτυο.
Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Τι είδους γραφικά µπορούµε να σχεδιάσουµε µε τη βοήθεια της εργαλειοθήκης σχεδίασης του
Excel;
2. Να σχεδιάσετε ένα απόλυτο τετράγωνο και έναν κύκλο.
3. Να σχεδιάσετε µία γραµµή µε πλάτος 3 στιγµές.
4. Να σχεδιάσετε ένα παραλληλόγραµµο µε σκιά.
5. Να σχεδιάσετε ένα τρισδιάστατο γεωµετρικό σώµα.
6. Εισάγετε µία έτοιµη εικόνα από Clip Art.
7. Μειώστε το µέγεθος και το ύψος εικόνας από τις διαγώνιες λαβές της εικόνας κατά πέντε
εκατοστά.
8. Εισάγετε µια εικόνα από το δίσκο σας, µειώστε το µέγεθός της στο 50% του αρχικού µεγέθους
και τοποθετήστε την έτσι ώστε η επάνω αριστερή γωνία της να είναι µέσα στο κελί Β12.
[86]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Εκτυπώσεις & ∆ιαµόρφωση σελίδας
Οι εκτυπώσεις των φύλλων που δηµιουργούµε είναι ένα από τα σηµαντικότερα αντικείµενα του
Excel. Οι εκτυπώσεις στο Excel δεν είναι τόσο απλές, όσο σε έναν επεξεργαστή κειµένου γιατί θα πρέπει
να επιλέξουµε αν πρόκειται για εκτύπωση όλου του βιβλίου, κάποιου φύλλου, µιας περιοχής ή µερικών
δεδοµένων.
Το Excel µας παρέχει πολλές δυνατότητες για τον καθορισµό των ρυθµίσεων εκτύπωσης. Θα πρέπει
να δώσουµε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαµόρφωση της σελίδας, γιατί οι ρυθµίσεις της είναι καθοριστικές
για την ποιότητα της εκτύπωσης.
Οι σχετικές ρυθµίσεις µε την εκτύπωση γίνονται από την εντολή του µενού ∆ιαµόρφωση σελίδας,
στην οποία µπορούµε να έχουµε πρόσβαση και από την εντολή του µενού κουµπί Office – Εκτύπωση
(2007) ή Μενού Αρχείο 2010.
1. Απλή εκτύπωση φύλλου
Η διαδικασία που θα ακολουθήσουµε, προϋποθέτει ότι έχουν γίνει προηγούµενα όλες οι απαιτούµενες
ρυθµίσεις. Για να στείλουµε λοιπόν στον εκτυπωτή ένα φύλλο, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
1. Πρώτα από όλα πρέπει να ανοίξουµε τον εκτυπωτή µας και το φύλλο που θα εκτυπωθεί.
2. Επιλέγουµε την εντολή κουµπί Office (ή Μενού Αρχείο) – Εκτύπωση.
3. Αν οι ρυθµίσεις είναι αυτές που χρειαζόµαστε, πατάµε ΟΚ και αρχίζει η εκτύπωση.
2. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Ο καθορισµός ορισµένων παραµέτρων της
σελίδας, είναι µια διαδικασία που κανονικά θα
πρέπει να γίνεται, πριν ακόµα ξεκινήσουµε τη
δηµιουργία του φύλλου. Οι ρυθµίσεις εκτύπωσης
γίνονται από τις εντολές των οµάδων της καρτέλας
∆ιάταξη σελίδας.
Το οµώνυµο όµως παράθυρο, που ονοµάζεται
∆ιαµόρφωση σελίδας και περιέχει όλες τις
εντολές διαµόρφωσης, µπορούµε να το
εµφανίσουµε από τα ειδικά βελάκια ελέγχου, που
βρίσκονται δεξιά από την οµάδα ∆ιαµόρφωση
σελίδας, Προσαρµογή στο µέγεθος και Επιλογές
φύλλου της καρτέλας ∆ιάταξη σελίδας ή ακόµα
και από το παράθυρο προεπισκόπηση της
εκτύπωσης και είναι στην εικόνα δίπλα.
• Καρτέλα Σελίδα
Από την παραπάνω καρτέλα µπορούµε να ρυθµίσουµε:
Τον προσανατολισµό εκτύπωσης επιλέγοντας κατακόρυφο ή οριζόντιο.
Την κλίµακα. Από την επιλογή Ρύθµιση στο: επιλέγοντας το ανάλογο ποσοστό επί τοις εκατό.
Το Μέγεθος χαρτιού & ποιότητα εκτύπωσης επιλέγοντας από το αναδυόµενο µενού της περιοχής.
• Καρτέλα Περιθώρια
Από την παραπάνω καρτέλα µπορούµε να ρυθµίσουµε τα περιθώρια εκτύπωσης της σελίδας.
[87]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
• Καρτέλα Κεφαλίδα/Υποσέλιδο
Και εδώ όπως και στο Word στις κεφαλίδες συνήθως
τοποθετούµε έναν τίτλο κεφαλαίου, την αρίθµηση των
σελίδων, τον τίτλο της εταιρείας ή κάτι άλλο. Στα υποσέλιδα
µπορούµε να τοποθετήσουµε τα ίδια στοιχεία, όπως και στην
κεφαλίδα. Συνήθως τοποθετούµε την αρίθµηση σελίδων. Τις
περισσότερες φορές δεν τοποθετούµε τίποτα.
Τα βήµατα που πρέπει να κάνουµε για την προσθήκη
δεδοµένων στην κεφαλίδα ή στο υποσέλιδο, είναι τα
παρακάτω:
1. Επιλέγουµε την καρτέλα Κεφαλίδα/Υποσέλιδο. Για να
τοποθετήσουµε κεφαλίδες, θα επεµβαίνουµε στις επιλογές
Κεφαλίδα:, ενώ για τα υποσέλιδα στις επιλογές Υποσέλιδα:.
2. Αν επιθυµούµε τις προκαθορισµένες ρυθµίσεις, πατάµε το κουµπί Εκτύπωση… και τελειώσαµε. Το
Excel µας προσφέρει προκαθορισµένες ρυθµίσεις, που είναι για τις κεφαλίδες το όνοµα του φύλλου
εργασίας, ενώ για τα υποσέλιδα την αρίθµηση των σελίδων του φύλλου µε τη λέξη Σελίδα να προηγείται
του αριθµού (Σελίδα 1).
3. Αν δεν επιθυµούµε την προκαθορισµένη ρύθµιση πατάµε στο κουµπί Προσαρµογή κεφαλίδας... που
είναι για τις κεφαλίδες ή το Προσαρµογή υποσέλιδου... που είναι για τα υποσέλιδα. Θα εµφανιστεί το
πλαίσιο µε τίτλο Κεφαλίδα και τα εξής στοιχεία.
4. Οι περιοχές Αριστερό τµήµα, Κεντρικό τµήµα και ∆εξιό τµήµα χωρίζουν την περιοχή της
κεφαλίδας σε τρία µέρη. Ανάλογα µε το αν θέλουµε να εµφανίζονται τα δεδοµένα της κεφαλίδας
στην αριστερή, στο κέντρο ή στη δεξιά πλευρά, θα πρέπει να τα τοποθετήσουµε στην αντίστοιχη
θέση. Συνήθως, στη δεξιά πλευρά τοποθετούµε την αρίθµηση σελίδων. Μπορούµε να
τοποθετήσουµε δεδοµένα σε µια ή και στις τρεις περιοχές.
5. Πληκτρολογούµε το κείµενο ή επιλέγουµε από τα κουµπιά τους ειδικούς κωδικούς.
Παρόµοιο είναι και το πλαίσιο για το υποσέλιδο.
[88]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
Εκτύπωση τίτλων
Στην καρτέλα Φύλλο, υπάρχει η περιοχή Εκτύπωση τίτλων η οποία περιέχει δύο πλαίσια κειµένου.
Συµπληρώνοντας κατάλληλα τα πλαίσια αυτά σύµφωνα µε την διαδικασία που ακολουθεί, µπορούµε να
ορίσουµε το αν θα εκτυπώνονται οι τίτλοι των γραµµών ή στηλών σε όλες τις σελίδες ενός µεγάλου
φύλλου ως εξής:
1. Τοποθετούµε το δροµέα στη θυρίδα Επανάληψη γραµµών στην κορυφή:, πληκτρολογούµε ή
δείχνουµε µε το ποντίκι τους τίτλους των στηλών που θέλουµε να εµφανίζονται στην κορυφή κάθε
σελίδας.
2. Τοποθετούµε το δροµέα στην θυρίδα Επανάληψη στηλών στα αριστερά:, πληκτρολογούµε ή
δείχνουµε µε το ποντίκι τους τίτλους των γραµµών που θέλουµε να εµφανίζονται στα αριστερά κάθε
σελίδας.
Εκτύπωση
Οι επιλογές που µας ενδιαφέρουν βρίσκονται στην περιοχή Εκτύπωση και αφορούν µια σειρά από
γενικές ρυθµίσεις, που αντανακλούν σε ολόκληρο το λογιστικό φύλλο.
Γραµµές πλέγµατος: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα που είναι και η εξ ορισµού ρύθµιση,
εκτυπώνονται οι γραµµές πλέγµατος.
Σχόλια: Αν ενεργοποιήσουµε τη θυρίδα αυτή, θα εκτυπωθούν και οι σηµειώσεις που τοποθετήσαµε
στο φύλλο. Η επιλογή του σηµείου της εκτύπωσης γίνεται από το αναδυόµενο µενού, το οποίο έχει δύο
επιλογές:
Ασπρόµαυρη: Αν ενεργοποιήσουµε τη θυρίδα αυτή, τότε οι έγχρωµοι εκτυπωτές, θα εκτυπώνουν τα
χρώµατα σε αποχρώσεις του γκρι.
Πρόχειρη ποιότητα εκτύπωσης: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα αυτή επιταχύνουµε την εκτύπωση,
επειδή δεν εκτυπώνονται οι γραµµές πλέγµατος, αλλά και πολλά γραφικά.
Επικεφαλίδες γραµµών και στηλών: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα αυτή, θα εκτυπωθούν και οι
επικεφαλίδες γραµµών και στηλών (δηλαδή τα ΑΒC και οι αριθµοί γραµµών 1,2,3,4 κλπ).
Υπενθυµίζουµε ότι οι τίτλοι των στηλών και γραµµών που τοποθετούµε εµείς για να εµφανίζονται σε
[89]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
όλες τις σελίδες, ενεργοποιούνται από τις αντίστοιχες θυρίδες της περιοχής Εκτύπωση τίτλων, της
καρτέλας Φύλλο.
∆ιάταξη σελίδων
Οι επιλογές που µας ενδιαφέρουν βρίσκονται στην περιοχή
∆ιάταξη σελίδων, και αφορούν, όπως και οι προηγούµενες, µια
σειρά από γενικές ρυθµίσεις που αφορούν ολόκληρο το φύλλο.
Κάτω και κατόπιν κατά πλάτος:
Η θυρίδα αυτή είναι ενεργοποιηµένη εξ ορισµού. Η ρύθµιση αυτή χρησιµοποιείται για την εκτύπωση
των φύλλων που είναι πολύ πλατιά, και γίνεται τυπώνοντας τις σελίδες προς τα κάτω, προχωρώντας από
τα αριστερά προς τα δεξιά.
Κατά πλάτος και κατόπιν κάτω:
Ενεργοποιώντας την θυρίδα αυτή, τότε η εκτύπωση του φύλλου γίνεται τυπώνοντας τις σελίδες
οριζόντια, προχωρώντας από πάνω προς τα κάτω.
3. Ορισµός περιοχής εκτύπωσης
Η λειτουργία αυτή µας δίνει τη δυνατότητα να ορίσουµε πολλές περιοχές ενός µεγάλου φύλλου ως
αυτόνοµα κοµµάτια, ώστε να είναι έτοιµα προς εκτύπωση. Για τη ρύθµιση περιοχής εκτύπωσης σε ένα
φύλλο, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
1. Επιλέγουµε την περιοχή των κελιών που θα συµπεριληφθούν στην περιοχή εκτύπωσης.
2. Καλούµε ∆ιάταξη σελίδας – ∆ιαµόρφωση σελίδας - Περιοχή εκτύπωσης και από το
αναδυόµενο µενού ενεργοποιούµε την εντολή Ορισµός περιοχής εκτύπωσης. Θα τοποθετηθεί
γύρω από την περιοχή µία διακεκοµµένη γραµµή. Αν θέλουµε, καλούµε την προεπισκόπηση, για
να διαπιστώσουµε ότι θα εµφανιστεί µόνο αυτή η περιοχή.
3. Για να εκτυπώσουµε την περιοχή εκτύπωσης, αφού την έχουµε ορίσει, καλούµε το παράθυρο
Εκτύπωση και φροντίζουµε να είναι ενεργοποιηµένη η επιλογή Επιλεγµένα φύλλα. Τονίζεται
ότι, όταν υπάρχει καθορισµένη περιοχή εκτύπωσης, θα εκτυπώνεται µόνο αυτή και όχι ολόκληρο
το φύλλο.
Σηµειώνεται ότι σε ένα φύλλο η ενεργή περιοχή θα είναι η τελευταία που έχουµε ορίσει.
Για να αφαιρεθεί η περιοχή εκτύπωσης, επιλέγουµε από το αναδυόµενο µενού που περιγράψαµε, την
Απαλοιφή περιοχής εκτύπωσης.
[90]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα
5. Εκτύπωση γραφηµάτων
Το γράφηµα µπορεί να βρίσκεται σε ένα φύλλο σαν αντικείµενο στο ίδιο φύλλο εργασίας ή να είναι
σε ένα φύλλο γραφήµατος. Αν το γράφηµα είναι ξεχωριστό φύλλο γραφήµατος, η εκτύπωση θα γίνει
κανονικά, όπως και τα φύλλα εργασίας. Αν το γράφηµα είναι αντικείµενο στο ίδιο φύλλο εργασίας, τότε
υπάρχουν τρεις περιπτώσεις εκτύπωσης.
-- Να εκτυπωθεί µόνο το γράφηµα. Στο παράθυρο Εκτύπωση η προεπιλεγµένη επιλογή είναι
Επιλεγµένο γράφηµα.
-- Να εκτυπωθούν µόνο τα δεδοµένα του φύλλου εργασίας. Επιλέγουµε την περιοχή µε τα δεδοµένα,
καλούµε το παράθυρο Εκτύπωση, ενεργοποιούµε την Επιλογή.
-- Να εκτυπωθούν και τα δύο µαζί, ολόκληρο το φύλλο δηλαδή.
Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Ανοίξτε ένα από τα αρχεία που δηµιουργήσαµε και αφού το δείτε σε προεπισκόπηση, εκτυπώσετε
µόνο το προεπιλεγµένο φύλλο.
2. Να εκτυπώσετε ολόκληρο το βιβλίο εργασίας.
3. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση του φύλλου σε οριζόντιο προσανατολισµό.
4. Να τοποθετήσετε στην αριστερή πλευρά της κεφαλίδας τον τίτλο ΕΚΤΥΠΩΣΗ και στη δεξιά τη
σηµερινή ηµεροµηνία.
5. Να τοποθετήσετε αυτόµατη αρίθµηση σελίδων στο κεντρικό τµήµα του υποσέλιδου.
6. Να ορίσετε µία περιοχή εκτύπωσης ενός φύλλου δεδοµένων.
7. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση ενός φύλλου, ώστε να εκτυπωθούν οι προκαθορισµένες επικεφαλίδες
γραµµών και στηλών του Excel.
8. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση, ώστε να µην εκτυπώνεται το προκαθορισµένο πλέγµα των φύλλων.
a. Να εκτυπώσετε µία επιλεγµένη περιοχή του φύλλου.
b. Να εκτυπώσετε µόνο το ενσωµατωµένο γράφηµα του φύλλου.
[91]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Ενότητα 4.1
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟΥ
Internet explorer 9
[92]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Ιστορικό – Πρωτόκολλα-Υπηρεσίες
[93]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Υπάρχουν πρωτόκολλα δύο ειδών. Σε µορφή κειµένου, για να είναι κατανοητά από τους ανθρώπους
και σε µορφή προγραµµατιστικού κώδικα, για να είναι κατανοητά από τους υπολογιστές. Και οι δύο
µορφές πρέπει να ορίζουν την ακριβή µετάφραση κάθε µέρους, κάθε µηνύµατος που εναλλάσσεται,
διαµέσου ενός δικτύου. Πρωτόκολλα χρειαζόµαστε, κάθε φορά που θέλουµε να κάνουµε κάτι σε κάποιον
άλλο υπολογιστή ενός δικτύου, κάθε φορά που θέλουµε να εκτυπώσουµε κάτι στον εκτυπωτή ενός
δικτύου, όταν θέλουµε να µεταφέρουµε ένα αρχείο. Συνήθως, πολλαπλά πρωτόκολλα χρησιµοποιούνται,
ταυτόχρονα, για να εκτελεσθεί µια εργασία, αφού τα περισσότερα υποστηρίζουν την πολυδιεργασία
(multitasking). Με λίγα λόγια, οι υπολογιστές συνήθως κάνουν διάφορες εργασίες και για πολλούς
ανθρώπους, ταυτόχρονα.
Με απλά λόγια, τα πρωτόκολλα είναι οι διερµηνείς που παρεµβαίνουν και µεταφράζουν τα δεδοµένα
που εναλλάσσονται, µεταξύ διαφορετικών λογισµικών συστηµάτων.
[94]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Internet διαθέτουν τέτοιους servers και έχουν τοποθετηµένα τα δεδοµένα τους µε τέτοιο τρόπο ώστε να
είναι προσπελάσιµα µέσω των σελίδων τους, ακόµα και από τον εντελώς αρχάριο χρήστη. Επίσης Web
servers διαθέτουν οι εταιρείες, φορείς, ιδιώτες, διάφοροι χρήστες κ.λ.π, που επιθυµούν να παρέχουν
δεδοµένα και υπηρεσίες στους χρήστες του υπερδικτύου. Για την αναζήτηση αυτών των σελίδων
χρησιµοποιούµε τις εφαρµογές που ονοµάζονται φυλλοµετρητές (browser). Οι πιο γνωστοί είναι ο
Internet Explorer, o Firefox, o Chrome κλπ.
Για τη δηµιουργία Web σελίδων χρησιµοποιούνται οι ειδικές γλώσσες προγραµµατισµού HTML,
DHTML, JAVA Script και JAVA (αντικειµενοστραφείς γλώσσες προγραµµατισµού) ή εφαρµογές
όπως είναι το Flash, το Dreamweaver και το Ms Expression Web. Στην πραγµατικότητα οι εφαρµογές
αυτές στηρίζονται σε µια από τις προαναφερθείσες γλώσσες προγραµµατισµού, αλλά ο αρχάριος χρήστης
τα χρησιµοποιεί όπως τους κειµενογράφους και ο κώδικας δηµιουργείται αυτόµατα.
Μετάβαση στις ιστοσελίδες
Οι Φυλλοµετρητές µας παρέχουν πολλούς τρόπους για να µεταβούµε στη διεύθυνση ιστοσελίδων που
επιθυµούµε.
Αν γνωρίζουµε τη διεύθυνση που επιθυµούµε να καλέσουµε µπορούµε να την πληκτρολογήσουµε
απευθείας στη θέση (URL) Location του browser που χρησιµοποιούµε. Π.χ η παρακάτω διεύθυνση
www.ypepth.gr θα µας µεταφέρει στον Web Server του Υπουργείου Παιδείας.
Το πρωτόκολλο που χρησιµοποιείται για το ξεφύλλισµα των ιστοσελίδων είναι το http. Αυτός είναι ο
λόγος που το τελευταίο προϋπάρχει πριν από κάθε διεύθυνση (π.χ http://www.forthnet.gr ). Επειδή
όµως οι browser δηµιουργήθηκαν για να διαβάζουν Web σελίδες, µπορούµε να παραλείψουµε το
πρωτόκολλο http από τη διεύθυνση. Για παράδειγµα, η διεύθυνση http://cnn.com και www.cnn.com για
τον browser είναι ένα και το αυτό.
Άλλος τρόπος µετάβασης στις ιστοσελίδες κάποιου Web Server του Internet είναι όπως θα δούµε
παρακάτω, το απλό πάτηµα του ποντικιού πάνω σε κάποιο υπερκείµενο (Hypertext) κείµενο ή γραφικό
της σελίδας.
Ένας άλλος τρόπος µετάβασης στο ζητούµενο στόχο είναι η χρήση των µηχανών αναζήτησης
(Search Engines) που µπορούµε να καλέσουµε µέσα από τη σελίδα Web. Τέτοια προγράµµατα είναι το
Google, το Bing, το Yahoo, η AltaVista κλπ.
Για την περιήγηση λοιπόν στις ιστοσελίδες δε χρειαζόµαστε ούτε την πληκτρολόγηση ειδικών
εντολών, αλλά ούτε και άλλα ειδικά προγράµµατα που χρησιµοποιούνταν παλαιότερα για το Internet.
[95]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
5. Ορολογία Internet
Η αναφορά µας στην ορολογία του Internet περιορίζεται στις σπουδαιότερες και γνωστότερες
υπηρεσίες του.
DNS (Domain Name System)
Ο µηχανισµός διάθεσης ονοµάτων και διευθύνσεων που χρησιµοποιούνται στο Internet. Η κάθε
τοποθεσία του Internet διαθέτει ένα συγκεκριµένο και µοναδικό όνοµα που αποτελεί και την ταυτότητα
του κόµβου. Π.χ. η "CyberNet Κόµβος Σερρών" που αναφέρεται παρακάτω έχει συµβολικό όνοµα
"www.siris.gr". Η παραπάνω διεύθυνση, στην πραγµατικότητα είναι καταχωρηµένη µε αριθµούς και
συγκεκριµένα 194.30.202.2. Τον ρόλο της αποκωδικοποίησης και µεταβίβασης στη συγκεκριµένη
διεύθυνση αναλαµβάνει ο DNS server του παροχέα.
IRC (Internet Relay Chat).
Υπηρεσία για συνοµιλία µέσω πληκτρολογίου. Η υπηρεσία αυτή δίνει τη δυνατότητα να
συνδιασκέπτονται δυο ή περισσότεροι χρήστες µέσω του Internet. Για τη λειτουργία αυτή υπάρχουν
ειδικοί Servers των παροχέων οι οποίοι παίζουν το ρόλο του διαµεσολαβητή.
MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions)
Το πρότυπο µεθόδου κωδικοποίησης που επιτρέπει την σύναψη όλων των αρχείων πλην κειµένου, σε
ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, όπως αρχεία γραφικών, ήχου, εικόνας, αρχεία εφαρµογών,
κ.λ.π.
Mirror (Καθρεπτισµός)
Πρόκειται για ειδική κατάσταση κατά την οποία ένα σύνολο ιστοσελίδων ή αρχείων συναντάται σε
περισσότερες από µια διαφορετικές διευθύνσεις και διακοµιστές στο δίκτυο. Με τον τρόπο αυτό, οι
σελίδες και τα αρχεία της "καθρεπτισµένης διεύθυνσης" είναι ταχύτερα προσπελάσιµα, από τους χρήστες
που έχουν πρόσβαση στο δίκτυο µέσα από τους συγκεκριµένους διακοµιστές.
[96]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
News Reader
Πρόκειται για προγράµµατα λογισµικού που χρησιµοποιούνται για την ανάγνωση ειδήσεων, τη
δηµιουργία και την οργάνωση θεµατικών κατηγοριών στο USENET. Να σηµειώσουµε πως τόσο το
Netscape Navigator, όσο και ο Microsoft Explorer, διαθέτουν ενσωµατωµένους παρόµοιους readers.
Proxy
Ο µηχανισµός µέσω του οποίου ένα σύστηµα "µπαίνει µπροστά" από κάποιο άλλο σύστηµα
απαντώντας σε κάποια αίτηση πρωτοκόλλου.
Πρόκειται για ειδικό σύστηµα που χρησιµοποιείται σε servers από όλους σχεδόν τους παροχείς. Οι
servers αυτοί κρατούν στο δίσκο τους τα δεδοµένα που κατέβασε κάποιος χρήστης από κάποια µακρινή
Web διεύθυνση, ώστε ο επόµενος να τα πάρει από αυτόν και όχι από την πραγµατική του διεύθυνση.
URL (Uniform Resource Locator)
Είναι ο καθιερωµένος τρόπος απόδοσης µιας διεύθυνσης οποιασδήποτε υπηρεσίας στο Internet, που
αποτελεί µέρος του World Wide Web. Ένα URL µοιάζει όπως µε το ακόλουθο παράδειγµα:
http://www.microsoft.com/ ή στο USENET: news.in.gr ή στο FTP: ftp://ftp.forthnet.gr.
Επιθέµατα ∆ιευθύνσεων
Πρόκειται για επιθέµατα στις διευθύνσεις ενός γενικού site, που χαρακτηρίζουν την ταυτότητα και
την ιδιότητα του. Μερικά από αυτά είναι τα: com για τα εµπορικά site (commercial), edu για τα
πανεπιστηµιακά (education), gov για τα κυβερνητικά (government), mil για τα στρατιωτικά (military),
net για γενικά site δικτύων (network), org για οργανισµούς (organization), gr για τα ελληνικά (Greece),
κ.λ.π. Π.χ. το εµπορικό site της Netscape είναι www.netscape.com. Οι περισσότερες ελληνικές εταιρείες
χρησιµοποιούν σαν επίθεµα το .gr.
[97]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Ο Φυλλοµετρητής Internet Explorer 9
Το έχουµε ήδη αναφέρει ότι η υπηρεσία του Παγκόσµιου ιστού World Wide Web ή www όπως
ονοµάζεται, άλλαξε το Internet. Έγινε αιτία να αυξηθούν και να αυξάνονται συνεχώς οι χρήστες στο
διαδίκτυο µε φανταστικούς ρυθµούς και αυτό επειδή η περιήγηση και η πρόσβαση γίνεται µε άµεσο
τρόπο, δηλαδή βλέπουµε απευθείας τα δεδοµένα στην οθόνη µας, είτε είναι κείµενα είτε γραφικά.
Με την είσοδο λοιπόν του www στο Internet άρχισε και η δηµιουργία των προγραµµάτων που
ονοµάζονται φυλλοµετρητές (browser) και χρησιµοποιούνται για την αναζήτηση και εµφάνιση των
δεδοµένων στην οθόνη µας.
Η Microsoft κατόρθωσε µέσα σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα να µπει στο χώρο και να ελέγχει
µεγάλο µέρος της παγκόσµιας αγοράς. Η πολιτική που έχει µέχρι σήµερα είναι να διανείµει δωρεάν τον
Explorer και να τον βελτιώνει συνεχώς. Η τελευταία έκδοση του Εxplorer που κυκλοφορεί προς το παρόν
είναι η έκδοση 9.0 και παραδίδεται δωρεάν µε τα Windows.
Σήµερα οι περισσότερο χρησιµοποιούµενοι browsers είναι οι:
• Internet Explorer
• Mozilla Firefox
• Google Chrome
• Apple Safari
• Opera
[98]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Το όνοµα της διεύθυνσης (Domain name) εκφράζεται και είναι αποθηκευµένο µε αριθµούς, αλλά για
την ευκολία των χρηστών έχει και ένα λογικό όνοµα που αποτελείται από αγγλικούς χαρακτήρες. Την
ονοµατολογία αυτή τη δίνει κατόπιν αίτησης σε κάθε χώρα κάποιος υπεύθυνος φορέας που ονοµάζεται
Hostmaster και για την Ελλάδα είναι το τµήµα ∆ιαχείρισης Ονοµάτων INTERNET (GR-Hostmaster) του
Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύµατος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΠ-ΙΤΕ), το οποίο είναι υπεύθυνο
για τη διαχείριση της ονοµατοδοσίας για το Τop Level Domain [.GR], υπό την εποπτεία της Εθνικής
Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων. Η διεύθυνσή του είναι www.gr.
Η διεύθυνση εποµένως µιας ιστοσελίδας λειτουργεί σαν ταυτότητα στον παγκόσµιο ιστό και
ονοµάζεται Ενιαίος Κώδικας Αναζήτησης (Uniform Resource Location). Αποτελείται, όπως φαίνεται
παρακάτω, από τρία συνθετικά µέρη.
http://www.6gymnasio.gr/activities/activ.htm
• Το πρώτο συνθετικό http προσδιορίζει το είδος της υπηρεσίας που στην συγκεκριµένη περίπτωση
είναι το πρωτόκολλο του παγκόσµιου ιστού για ιστοσελίδες.
• Το σύµβολο :// ονοµάζεται διαχωριστικό και χρησιµοποιείται για να αντιλαµβάνεται ο
φυλλοµετρητής από που ξεκινά η διεύθυνση µιας ιστοσελίδας.
• Το δεύτερο µέρος www.6gymnasio.gr είναι ο τοµέας βρίσκεται ο διακοµιστής του site, εµφανίζει
το όνοµα, τη χώρα και µεταφράζεται σε ένα IP αριθµό για να εντοπιστεί.
• Ακολουθεί η διαδροµή φακέλων /activities/activ.htm και το αρχείο htm µιας ιστοσελίδας
Όπως παρατηρούµε, µετά από το όνοµα του Εξυπηρετητή, υπάρχει ο κατάλογος activities που
εκφράζει το φάκελο του δίσκου µέσα στον οποίο βρίσκεται η ιστοσελίδα που καλούµε. Το όνοµα του
αρχείου activ.html είναι η ιστοσελίδα που θα καλέσει ο φυλλοµετρητής µας.
[99]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
[100]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Στο δεξί άκρο επίσης της ίδιας γραµµής θα βρούµε το κουµπί-φακό (1) µέσω του οποίου κάνουµε
αναζήτηση µε τον ίδιο τρόπο που κάνουµε αναζήτηση σε µια µηχανή αναζήτησης. Βέβαια εδώ
προεπιλεγµένη µηχανή είναι η Bing της Microsoft.
To κουµπί που είναι µετά το βελάκι που ανοίγει το αναδιπλούµενο µενού και µοιάζει µε κοµµένη
σελιδούλα (3) αν εµφανιστεί, επιτρέπει να προβάλλονται σωστά σελίδες που ενδέχεται να έχουν
σχεδιαστεί για παλαιότερη έκδοση του Internet Explorer.
Αµέσως µετά εµφανίζονται
a) το κουµπί της ανανέωσης της σελίδας (4)
b) το κουµπί που σταµατά την εµφάνιση µιας σελίδας (5).
Το κουµπί Ανανέωση ξαναδιαβάζει την ενεργή σελίδα από τον Web server που την διάβασε αρχικά. Εδώ
πρέπει να σηµειώσουµε ότι όταν φορτωθεί µια σελίδα για πρώτη φορά, ο Explorer την κρατά σε έναν
ειδικό κατάλογο που βρίσκεται στη διαδροµή C:\Windows\Temporary Internet Files ή στον
C:\Windows\Profiles ή στο C:\Program Files\temp_int_explorer.
Όταν ξαναζητηθεί από τον Explorer να τη ξαναφορτώσει, τη διαβάζει από τον παραπάνω κατάλογο.
Μερικές όµως σελίδες, ανανεώνονται τόσο γρήγορα (ειδήσεις πραγµατικού χρόνου), που µετά από λίγη
ώρα τα δεδοµένα της θα έχουν αλλάξει. Σ' αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται το κουµπί Ανανέωση για να
τη διαβάσει από τον Web server και όχι από τον κατάλογο Temporary.
2. Τα κουµπιά Πίσω και Εµπρός µας επιτρέπουν να επιστρέφουµε πίσω στη σελίδα από την οποία
φθάσαµε στη συγκεκριµένη σελίδα που βρισκόµαστε και γυρίζουµε πάλι εµπρός αν θέλουµε.
3. Η γραµµή µενού του Explorer περιέχει οµαδοποιηµένες όλες τις απαραίτητες εντολές όπως γίνεται
σε όλα τα παράθυρα των Windows. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται και στην εργαλειοθήκη δεξιά
(Νο. 6 στην εικόνα επάνω.).
4. Καρτέλες περιήγησης των σελίδων. Η περιήγηση µε καρτέλες είναι µια δυνατότητα του Internet
Explorer, η οποία µας επιτρέπει να ανοίγουµε πολλές ιστοσελίδες σε ένα µόνο παράθυρο του
προγράµµατος περιήγησης.
Μπορούµε να ανοίγουµε τις ιστοσελίδες σε νέες καρτέλες και να τις εναλλάσσουµε κάνοντας κλικ σε
αυτή που θέλουµε να εµφανίσουµε. Χρησιµοποιώντας την περιήγηση µε καρτέλες, µειώνουµε τον αριθµό
των στοιχείων που εµφανίζονται στη γραµµή εργασιών.
Για να ανοίξουµε µια νέα κενή καρτέλα, κάνουµε κλικ στο κουµπί Νέα καρτέλα (1). Για να
ανοίξουµε µια νέα καρτέλα από µια σύνδεση σε ιστοσελίδα, πατάµε CTRL καθώς κάνουµε κλικ στη
σύνδεση, ή κάνουµε δεξί κλικ στη σύνδεση και, στη συνέχεια, επιλέγουµε Άνοιγµα σε νέα καρτέλα.
Η ενεργή καρτέλα (2) έχει πάντα διαφορετικό χρώµα από τις υπόλοιπες καρτέλες. Το χρώµα της
εξαρτάται από το θέµα που έχουµε επιλέξει για τα Windows.
5. Στη δεξιά άκρη της σελίδας βρίσκονται τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου (ελαχιστοποίηση,
επαναφορά, κλείσιµο) τα οποία µας είναι ήδη γνωστά από τα Windows.
6. Κάτω από τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου βρίσκονται:
a) Το κουµπί µε το οποίο επανερχόµαστε στην αρχική σελίδα του
φυλλοµετρητή µας.
b) Το κουµπί µε τα αγαπηµένα
c) Το κουµπί των εργαλείων περιέχει µια σύνοψη των εργαλείων που περιέχονται και στο µενού
Εργαλεία..
Το κουµπί Αγαπηµένα εµφανίζει στην δεξιά περιοχή του φυλλοµετρητή
ένα παράθυρο µε τρεις καρτέλες.
Η καρτέλα Αγαπηµένα περιέχει κάποιες προεπιλεγµένες διευθύνσεις
του Web, τις οποίες µπορούµε να επισκεφτούµε.
Εκτός από αυτές µας επιτρέπει να προσθέσουµε και τις δικές µας
ενεργοποιώντας το πλαίσιο Προσθήκη στα Αγαπηµένα.
[101]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Η καρτέλα Ιστορικό εµφανίζει τις διευθύνσεις των σελίδων που εµφανίσαµε τελευταία χρονολογικά
τακτοποιηµένες. Επίσης, ένα µέρος του ιστορικού των σελίδων που έχουµε επισκεφτεί, καταγράφεται
στη γραµµή ∆ιεύθυνσης. Για να δούµε και να ενεργοποιήσουµε τις προηγούµενες επισκέψεις
ιστοσελίδων, πατάµε στη περιοχή διεύθυνσης ή στο βελάκι της περιοχής που είναι δεξιά και µας
εµφανίζει το αναδυόµενο µενού διευθύνσεων που έχουµε επισκεφτεί.
Για να ρυθµίσουµε ή να διαγράψουµε τις επισκέψεις µας στο ιστορικό, χρησιµοποιούµε από τα
Εργαλεία τις Επιλογές Internet και την καρτέλα Γενικά. Από την περιοχή Ιστορικό περιήγησης (που
εµφανίζεται στην επόµενη εικόνα), µπορούµε να διαγράψουµε τις επισκέψεις µας πατώντας το κουµπί
"∆ιαγραφή" ή να τροποποιήσουµε τις ηµέρες διατήρησης των ιστοσελίδων στο φάκελο ιστορικό από τις
Ρυθµίσεις. Τέλος αν τσεκάρουµε το ∆ιαγραφή ιστορικού περιήγησης κατά την έξοδο θα γίνεται αυτόµατα
διαγραφή του ιστορικού των επισκέψεων µας κάθε φορά που κλείνουµε τον φυλλοµετρητή.
[102]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
[103]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Καρτέλα Περιεχόµενο
Περιοχή Γονικός έλεγχος: Πρόκειται για τη διαδικασία που επιτρέπει την απόκρυψη δεδοµένων που
κρίνονται ακατάλληλα για τους ανήλικους και δηλώνονται µε λέξεις, φράσεις ή διευθύνσεις. Για
περισσότερες πληροφορίες, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τη βοήθεια πατώντας το (?) και στη
συνέχεια πάνω στο θέµα.
Περιοχή Πιστοποιητικά: Τα πιστοποιητικά αποτελούν ασφάλεια για τον Η/Υ µας έναντι του
κινδύνου που µπορεί να προέλθει από ιούς, σπάσιµο κωδικών ή ανεπιθύµητο software. Το κουµπί
εκδότες µας επιτρέπει να τοποθετούµε στη λίστα εταιρείες λογισµικού που θεωρούµε ασφαλείς.
Καρτέλα Ασφάλεια
Περιοχή Ζώνες: Ο Internet Explorer αντιστοιχίζει όλες τις τοποθεσίες Web σε µία από τις τέσσερις
συνολικά ζώνες ασφαλείας: Internet, Τοπικό intranet, Αξιόπιστες τοποθεσίες ή Ελεγχόµενες τοποθεσίες.
Η ζώνη στην οποία αντιστοιχίζεται µια τοποθεσία Web καθορίζει τις ρυθµίσεις ασφαλείας που θα
χρησιµοποιούνται για τη συγκεκριµένη τοποθεσία.
Μπορείτε να επιλέξετε ποιες τοποθεσίες Web θα αντιστοιχίσετε σε κάθε ζώνη µε κλικ στο κουµπί
Τοποθεσίες. Προσθέτοντας µια τοποθεσία Web, µπορείτε να ελέγξετε το επίπεδο ασφαλείας που
χρησιµοποιείται για τη συγκεκριµένη τοποθεσία (ακριβώς από κάτω). Για παράδειγµα, εάν έχετε µια
λίστα τοποθεσιών Web τις οποίες επισκέπτεστε και εµπιστεύεστε απόλυτα τις συγκεκριµένες τοποθεσίες,
µπορείτε να τις προσθέσετε στη ζώνη αξιόπιστων τοποθεσιών. Τις ίδιες ρυθµίσεις ασφαλείας µπορείτε να
ορίσετε και από την καρτέλα Προστασία προσωπικών ∆εδοµένων.
Καρτέλα για προχωρηµένους: Η καρτέλα αυτή περιέχει ρυθµίσεις για αρκετές λειτουργίες. Οι
προκαθορισµένες ρυθµίσεις είναι αυτές που ικανοποιούν τους περισσότερους χρήστες. Προτείνω την
αλλαγή τους µόνο στους έµπειρους χρήστες οι οποίοι γνωρίζουν καλά τι πρόκειται να συµβεί µε την
αλλαγή των ρυθµίσεων.
Μία από τις ρυθµίσεις που χρειάζεται οπωσδήποτε να είναι ενεργοποιηµένη, είναι η Εµφάνιση
εικόνων. Επειδή οι εικόνες καθυστερούν να φορτωθούν και υπάρχουν χρήστες που δεν ενδιαφέρονται γι’
αυτές, για να µην γίνεται η καθυστέρηση ανάγνωσης της ιστοσελίδας, απενεργοποιούν αυτή τη ρύθµιση.
Στη θέση της εικόνας θα εµφανίζεται ένα ειδικό εικονίδιο. Για να δούµε την πραγµατική εικόνα, πατάµε
δεξιό κλικ πάνω στο εικονίδιο και από το αναδυόµενο µενού που εµφανίζει ενεργοποιούµε την επιλογή
Εµφάνιση εικόνας.
[104]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Όπως µε οποιοδήποτε άλλον browser, έτσι και µε τον Explorer υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι για να
καλέσουµε και να περιηγηθούµε κάποια σελίδα.
Περιήγηση ιστοσελίδων
Ο κλασικός βέβαια τρόπος είναι η πληκτρολόγηση της διεύθυνσης στην οµώνυµη περιοχή.
Η διεύθυνση www.culture.gr θα µας οδηγήσει στη σελίδα του Υπουργείου Πολιτισµού που είναι η
επόµενη.
Μέσα από αυτή τη σελίδα και συγκεκριµένα από τις διάφορες συνδέσεις που προτείνει στα
υπερκείµενά του αριστερά, µπορούµε να ξεκινήσουµε µια µεγάλη περιήγηση η οποία µπορεί να µας
οδηγήσει σε αρκετά µέρη της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.
Όπως έχουµε τονίσει, µπορούµε να περιηγηθούµε στις ιστοσελίδες από τα υπερκείµενα συνδέσεων
που, στη συγκεκριµένη ιστοσελίδα υπάρχουν πάρα πολλά. Υπενθυµίζεται ότι, µόλις πλησιάσει ο δροµέας
ποντικιού σε ένα υπερκείµενο, ο δείκτης του µεταµορφώνεται σε ένα "χεράκι".
[105]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Στην περίπτωση των πολλαπλών ανοικτών παραθύρων για να τα εµφανίσουµε όλα µαζί στην οθόνη
µας πρέπει να αλλάξουµε το µέγεθος τους από τα κουµπιά ελαχιστοποίησης και επαναφοράς που
βρίσκονται στην πάνω δεξιά γωνία και σύροντας µε το ποντίκι, όπως κάνουµε για οποιοδήποτε παράθυρο
των Windows.
7. Ιστορικό
Ο Explorer διατηρεί µια λίστα µε τις διευθύνσεις που έχει φορτώσει, για ένα χρονικό διάστηµα που εξ
ορισµού είναι 20 ηµέρες. Για να αλλάξουµε αυτό το διάστηµα επιλέγουµε Εργαλεία - Επιλογές
Internet... και στην περιοχή Ιστορικό της καρτέλας Γενικά, καθορίζουµε τις ηµέρες. Από την ίδια
καρτέλα µπορούµε να διαγράψουµε τα δεδοµένα της. Τα δεδοµένα αυτά διατηρούνται στον υποφάκελο
History του βασικού φακέλου Windows.
Για να εµφανίσουµε την περιοχή του ιστορικού, πατάµε στο εργαλείο Ιστορικό του Explorer ή
επιλέγουµε από τα µενού Προβολή - Γραµµές explorer – Ιστορικό, ή την αναζητούµε όπως έχουµε ήδη
αναφέρει στο παράθυρο των Αγαπηµένων. Στην περιοχή του ιστορικού, θα βρούµε όλες τις διευθύνσεις
που έχουµε επισκεφτεί, οι οποίες µάλιστα βρίσκονται ταξινοµηµένες κατά ηµέρα της εβδοµάδας.
[106]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Είναι αυτονόητο ότι µπορούµε να ενεργοποιήσουµε από αυτές τις λίστες οποιαδήποτε διεύθυνση, να
τις ταξινοµήσουµε ή να τις διαγράψουµε.
8. Φάκελος Αγαπηµένα
Αν και έχουµε ήδη αναφερθεί στον φάκελο αυτό ας του ρίξουµε άλλη µια µατιά. Μέσα στο φάκελο
αυτό µπορούµε να τοποθετήσουµε διευθύνσεις web σελίδων που έχουµε επισκεφτεί, ώστε να
δηµιουργήσουµε µια λίστα µε αυτές που µας κίνησαν το ενδιαφέρον και σκεφτόµαστε να τις ξανά-
επισκεφτούµε. Από τη στιγµή που κάποια διεύθυνση τοποθετείται σ΄αυτόν το φάκελο, µπορούµε να την
καλούµε µέσα από τα Αγαπηµένα.
Μέσα στο φάκελο Αγαπηµένα, µπορούµε να δηµιουργήσουµε και άλλους θεµατικούς φακέλους, όπως
γίνεται και µε τους καταλόγους του σκληρού µας δίσκου.
Υπενθυµίζουµε ότι τα Αγαπηµένα, όπως το Ιστορικό και οι Τροφοδοσίες εµφανίζονται στην δεξιά
πλευρά του κεντρικού παραθύρου του Explorer.
8.1 Προσθήκη στα Αγαπηµένα
Για να τοποθετήσουµε τη διεύθυνση κάποιας ενδιαφέρουσας σελίδας (τη στιγµή που την
επισκεπτόµαστε) στη λίστα αγαπηµένων, καλούµε το αντίστοιχο µενού Αγαπηµένα - Προσθήκη στα
Αγαπηµένα... Θα εµφανιστεί το επόµενο πλαίσιο.
[107]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
9. Αναζήτηση
Η πρώτη ενέργεια στην οποία προβαίνουν οι δηµιουργοί ιστοσελίδων µόλις δώσουν την τοποθεσία
τους στο Internet, είναι η δήλωση της ύπαρξής της στο διαδίκτυο. Η δήλωση σαφώς θα πρέπει να γίνει σε
αρκετές µηχανές αναζήτησης για να καλύπτουν όλους τους χρήστες οι οποίοι χρησιµοποιούν διάφορες
µηχανές.
Η αναζήτηση στο Internet είναι µια από τις βασικότερες λειτουργίες του διαδικτύου. Τα εκατοµµύρια
συστήµατα µε πληροφορίες θα πρέπει να έχουν ένα τρόπο εύκολης αναζήτησης - εντοπισµού για την
επίσκεψη των χρηστών.
Εδώ έρχονται να παίξουν τον ρόλο τους τα ειδικά προγράµµατα ανεύρεσης πληροφοριών που
ονοµάζονται µηχανές ή µηχανισµοί αναζήτησης (search machine) ή Indexers, γνωστότερα των οποίων
είναι το Google, Bing, Altavista, Yahoo κ.λ.π.
Σήµερα, υπάρχουν αρκετές ελληνικές αξιόλογες µηχανές αναζήτησης (www.robby.gr) και πέραν
αυτών, όλα τα γνωστά ελληνικά portal (πύλες internet) όπως το in.gr, pathfinder.gr, nooz.gr κ.λ.π.
Επίσης, όλοι οι ελληνικοί παροχείς internet, έχουν ενσωµατωµένες µηχανές αναζήτησης στην αρχική
τους σελίδα.
Η τεχνική αναζήτησης των πρώτων µηχανισµών αναζήτησης βασίζονταν στους θεµατικούς
καταλόγους. Αυτό σηµαίνει ότι ξεκινώντας από την κατηγορία που µας ενδιαφέρει, π.χ Αθλητικά,
προχωρούµε αναδιπλώνοντας υποκατηγορίες µέχρι να φθάσουµε στον τελικό µας στόχο.
Σήµερα, η τεχνική που χρησιµοποιείται είναι αυτή της άµεσης ανεύρεσης αφού πληκτρολογήσουµε τη
λέξη, τις λέξεις ή τη φράση που επιθυµούµε. Ταυτόχρονα, η τεχνική των θεµατικών καταλόγων
παραµένει και αυτή σε αρκετές ιστοσελίδες αναζήτησης οπότε οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να την
χρησιµοποιούν.
Ο τρόπος λειτουργίας της άµεσης ανεύρεσης βασίζεται σε διάφορες λογικές και τεχνικές που οι
γνωστότερες είναι οι Αράχνες (Web spiders) και τα Ροµπότ.
Οι µηχανές αναζήτησης, χρησιµοποιούν στην αναζήτηση τις λέξεις κλειδιά (Keywords) που
υπάρχουν στην κορυφή των ιστοσελίδων, τους τίτλους των ιστοσελίδων και το κύριο κείµενό τους. Για
παράδειγµα, οι µηχανές τεχνολογίας Robot όπως η Ελληνική µηχανή Robby (www.robby.gr ) έχουν τη
δυνατότητα να αναζητούν ολόκληρο το κείµενο των ιστοσελίδων και αυτό σηµαίνει ότι αν
πληκτρολογήσουµε κάποια φράση θα εντοπίσει και θα εµφανίσει τη σελίδα που το περιέχει.
Μερικές σύγχρονες µηχανές αναζήτησης είναι οι λεγόµενες µεταµηχανές και λειτουργούν µε τη
βοήθεια άλλων µηχανών. ∆ηλαδή, µόλις ζητήσουµε τη λέξη ή φράση, καλούν άλλες µηχανές αναζήτησης
και στη συνέχεια, αφού λάβουν τα αποτελέσµατα, διαγράφουν τις διπλο-αναζητήσεις και µας τα
παρουσιάζουν σε λίστες. Μερικές µηχανές αυτής της κατηγορίας είναι το www.webcrawler.com/ ,
www.dogpile.com κλπ.
Οι χρήστες θα πρέπει να γνωρίζουν µερικές από τις διευθύνσεις των µηχανών αναζήτησης και να τις
έχουν τοποθετηµένες στα Αγαπηµένα, ώστε να έχουν πρόσβαση όποτε επιθυµούν.
[108]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Όταν τελικά εντοπίσουµε το αποτέλεσµα που µας ενδιαφέρει το επιλέγουµε µε κλικ στον τίτλο της
µικρής περίληψης.
Θα πρέπει να αναφέρουµε ότι δεν επιστρέφουν όλες οι µηχανές αναζήτησης τα ίδια αποτελέσµατα.
∆είτε ένα µικρό παράδειγµα.
Με την ίδια λέξη κλειδί, πληκτρολογηµένη µε τον ίδιο τρόπο η Yahoo µας επέστρεψε 36.000
αποτελέσµατα, ενώ η µηχανή του in.gr 363 αποτελέσµατα σχεδόν όλα µέσα από παλαιότερα άρθρα του.
[109]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
[110]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
Στο γνωστό παράθυρο της Αποθήκευσης που θα ανοίξει επιλέγουµε τη θέση αποθήκευσης του
αρχείου στον υπολογιστή µας και πατάµε ΟΚ.
[111]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου
14. Εκτυπώσεις
Μπορούµε να εκτυπώσουµε τα κείµενα που έχουµε εντοπίσει για κάποια εργασία απευθείας από την
Web σελίδα στον εκτυπωτή µας.
∆ιαµόρφωση σελίδας
Πριν προχωρήσουµε σε εκτύπωση ίσως
χρειαστεί να προβούµε σε ορισµένες ρυθµίσεις που
αφορούν την εµφάνιση της εκτύπωσης στο χαρτί.
Το παράθυρο που εµφανίζει η εντολή Αρχείο >
Εκτύπωση είναι το παρακάτω.
Όπως βλέπουµε µπορούµε να ρυθµίσουµε το
µέγεθος χαρτιού, να επιλέξουµε τι θα περιέχει η
κεφαλίδα και το υποσέλιδο, να πληκτρολογήσουµε
δικούς µας τίτλους, να αλλάξουµε τον
προσανατολισµό της σελίδας, να ρυθµίσουµε τα
περιθώρια εκτύπωσης, ακόµα και να αλλάξουµε
τις γραµµατοσειρές.
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η εκτύπωση απλών ιστοσελίδων διαφέρει από αυτή των ιστοσελίδων που
δηµιουργήθηκαν µε την τεχνική των πλαισίων (Frames).
Παράδειγµα η παρακάτω ιστοσελίδα σχεδιάστηκε µε τεχνική δύο πλαισίων.
Εάν θέλουµε να εκτυπώσουµε ένα µόνο πλαίσιο πχ αυτό που αναφέρεται στα Νταρνακοχώρια θα το
ενεργοποιήσουµε κάνοντας κλικ σε κάποιο σηµείο του και από το παράθυρο της Εκτύπωσης που θα
εµφανίσουµε µε τον τρόπο που έχουµε περιγράψει ή µε δεξί κλικ, θα πάµε στην καρτέλα Επιλογές που
είναι η παρακάτω και θα εκτυπώσουµε µε ενεργοποιηµένο το «Μόνο το επιλεγµένο πλαίσιο».
Για να εκτυπώσουµε και τα δύο πλαίσια (τα δύο πλαίσια χωρίζονται µε µία λωρίδα ολίσθησης),
πρέπει από το παράθυρο της εκτύπωσης να επιλέξουµε "Όλα τα πλαίσια χωριστά).
Για να εκτυπώσουµε την σελίδα όπως εµφανίζεται επιλέγουµε Όπως στην οθόνη.
Η επιλογή Όλα τα συνδεδεµένα έγγραφα θα εκτυπώσει όλες τις ιστοσελίδες που περιέχονται στα
πλαίσια.
Η επιλογή Εκτύπωση πίνακα συνδέσεων» θα εκτυπώσει στο τέλος του εγγράφου έναν πίνακα στον
οποίο θα εµφανίζονται όλες οι συνδέσεις που περιέχονται στο έγγραφο.
[112]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
[113]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο
(E-Mail) µε το Outlook MS
Τo ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (e-mail), είναι µια από τις υπηρεσίες που οι συνδροµητές του Internet
χρησιµοποιούν καθηµερινά.
Οι εφαρµογές που χρησιµοποιούµε για την υπηρεσία αυτή έχουν τη δυνατότητα, µαζί µε την επιστολή
που πληκτρολογούµε, να στέλνουν και συνηµµένα οποιονδήποτε τύπο αρχείων. Αυτή είναι και η
δυνατότητα που τα έχει καταστήσει πολύ δηµοφιλή, επειδή χρησιµοποιώντας την εφαρµογή
ταχυδροµείου στέλνουµε αρχεία οποιασδήποτε µορφής, όπως κειµένου, προγραµµάτων, γραφικά,
εικόνες, κλπ.
Η υπηρεσία αυτή βασίζεται στον εξυπηρετητή ταχυδροµείου (Mail Server) που διαθέτουν όλοι οι
πάροχοι Internet. Εξυπηρετητή µπορούν να τοποθετήσουν επίσης όλοι οι υπεύθυνοι των τοπικών
δικτύων, φορέων και εταιρειών, όπως για παράδειγµα πανεπιστήµια, σχολεία, επιχειρήσεις ώστε να
εξυπηρετούν τα µέλη τους.
Το E-mail το αποκτούµε µε την εγγραφή µας σε κάποιον πάροχο Internet. Για να ανοίξουµε
λογαριασµό, στον διαδίκτυο δηλώνουµε το όνοµα µε το οποίο θα είµαστε µέλη (User name) πάντα στα
Αγγλικά και τον κωδικό πρόσβασης. Το όνοµα που δηλώνουµε µετατρέπεται αυτόµατα στο πρώτο
συνθετικό της ηλεκτρονικής µας διεύθυνσης ενώ το δεύτερο είναι το όνοµα του παρόχου στον οποίο
έχουµε λογαριασµό. Για παράδειγµα, ο χρήστης Στέλιος Παπαδόπουλος µε user name stelios2012 και
πάροχο την εταιρεία otenet έχει e-mail δηλαδή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου
stelios2012@otenet.gr
Όπως βλέπουµε, το όνοµα διαχωρίζεται από τον πάροχο µε το διεθνές σύµβολο της αλληλογραφίας
@, που αποφασίστηκε να χρησιµοποιείται.
Με άλλα λόγια, σε µια ηλεκτρονική διεύθυνση, προηγείται το όνοµα του χρήστη, έπεται το @ και στη
συνέχεια είναι το όνοµα του παρόχου, ο οποίος µπορεί βέβαια να ορίσει και την περιοχή, όπως για
παράδειγµα το the.forthnet που σηµαίνει περιοχή Θεσσαλονίκης του παρόχου FORTHNET και τέλος
τοποθετείτε το πρόθεµα της χώρας που για την Ελλάδα είναι το gr.
Αν ο Στέλιος Παπαδόπουλος ήταν συνδροµητής της Forthnet και κατοικούσε στην Αθήνα, το e-mail
του θα ήταν stelios2012@ath.forthnet.gr.
Εταιρική διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (εταιρικό email).
Εταιρικό email λέµε τον λογαριασµό ή τους λογαριασµούς ηλεκτρονικού ταχυδροµείου που
φιλοξενούνται σε χώρο στον server κάτω από το ίδιο domain name µιας επιχείρησης και ως εκ τούτου
συνδέονται νοηµατικά µε την εταιρική ταυτότητα της επιχείρησης. Π.χ αν ο κύριος Στέλιος
Παπαδόπουλος εργάζεται στην εταιρεία Aluminion µε έδρα την Ελλάδα, θα µπορούσε το εταιρικό mail
του να είναι stelios2012@aluminion.gr
Web mail (∆ωρεάν e-mail): Ε-mail µπορούν να έχουν ακόµα και αυτοί που δεν έχουν λογαριασµό
στο Internet ή δεν εργάζονται σε εταιρεία που έχει εταιρικούς λογαριασµούς ηλεκτρονικής
αλληλογραφίας. Η λύση είναι τα δωρεάν e-mail που δίνουν εκατοντάδες εταιρείες στο διαδίκτυο. Μερικά
παραδείγµατα είναι η Microsoft, µε το γνωστό MSN Hotmail, η Yahoo, η Google µε το Gmail και µεταξύ
αυτών, πολλές άλλες εταιρείες και µάλιστα Ελληνικές όπως οι µεγάλες πύλες in.gr, pathfinder.gr και
πολλοί άλλοι.
Για την παραλαβή του ελεύθερου e-mail χρησιµοποιούµε έναν φυλλοµετρητή όπως τον Internet
Explorer, o Mozilla ή ο Google Chrome.
[114]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Μια από τις δηµοφιλέστερες και καλύτερες εφαρµογές για e-mail είναι και το Microsoft Outlook, που
χρησιµοποιείται από τη µεγαλύτερη µερίδα των χρηστών και θα δούµε αναλυτικά τη χρήση του στα
επόµενα κεφάλαια.
[115]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Όπως σε όλες οι εφαρµογές των νεώτερων εκδόσεων του Ms Office (2007-2010), στην κορυφή του
παραθύρου υπάρχει η κορδέλα µε τις καρτέλες (1) η οποία έχει αντικαταστήσει τα µενού επιλογών και
τις εργαλειοθήκες που υπήρχαν σε παλαιότερες εκδόσεις.
Στο παραπάνω παράθυρο µπορούµε επίσης να δούµε τα βασικά πλαίσια της εφαρµογής που είναι:
Στην αριστερή στήλη οι φάκελοι (2).
Στην κεντρική στήλη εµφανίζονται τα εισερχόµενα µηνύµατα (3).
Στην δεξιότερα είναι το παράθυρο προεπισκόπησης, όπου εµφανίζονται τα περιεχόµενα του
επιλεγµένου µηνύµατος (4).
Ανάλογα µε την Προβολή που θα επιλέξουµε όπως θα δούµε αναλυτικά σε επόµενο κεφάλαιο το
Παράθυρο προεπισκόπησης µπορεί να είναι κάτω από τα µηνύµατα.
Τέλος αν θέλουµε µπορούµε να εµφανίσουµε και το ηµερολόγιο µε τις εργασίες µας (5).
[116]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
2. Παράθυρο περιήγησης
Το παράθυρο περιήγησης µας παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στους
φακέλους που χρησιµοποιούνται για την οργάνωση των πληροφοριών µας.
Κάθε φορά που επιλέγουµε ένα φάκελο εµφανίζονται τα στοιχεία που περιέχει.
Το παράθυρο περιήγησης περιλαµβάνει τις ενότητες Αγαπηµένοι φάκελοι
(µπορείτε να τοποθετήσετε εδώ τους φακέλους που χρησιµοποιείτε πιο συχνά)
και Προσωπικοί φάκελοι (1) καθώς και κουµπιά για εναλλαγή προβολής των
στοιχείων Αλληλογραφία, Επαφές, Ηµερολόγιο, Εργασίες και άλλων (2).
Για να αλλάξουµε το µέγεθος στο παράθυρο περιήγησης τοποθετούµε το
δείκτη του ποντικιού στο δεξί περίγραµµα και όταν ο δείκτης µετατραπεί σε
διπλό βέλος , σύρουµε το περίγραµµα προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά.
2.1 Λίστα φακέλων
Εξ ορισµού οι φάκελοι βρίσκονται στην ενότητα Προσωπικοί φάκελοι και
ενδέχεται η ενότητα Αγαπηµένα να µην εµφανίζεται.
Για να προσθέσουµε ένα φάκελο στα Αγαπηµένα κάνουµε δεξί κλικ επάνω
του και επιλέγουµε «Εµφάνιση στα Αγαπηµένα». Αντίστοιχα για να τον
αφαιρέσουµε επιλέγουµε «Κατάργηση από τα Αγαπηµένα».
[117]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
3. Πλαίσιο µηνυµάτων
Πρόκειται για το σπουδαιότερο πλαίσιο του παραθύρου. Εδώ εµφανίζονται τα µηνύµατα του
ενεργοποιηµένου φακέλου. Στην εικόνα κάτω βλέπουµε τα περιεχόµενα του φακέλου Εισερχόµενα (που
είναι και ο ενεργοποιηµένος φάκελος) τακτοποιηµένα κατά ηµεροµηνία.
[118]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
[119]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
[120]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
στη λίστα µηνυµάτων. Ανάλογα µε τη µορφή του µηνύµατος που λαµβάνετε, τα συνηµµένα εµφανίζονται
σε µία ή δύο θέσεις στο µήνυµα.
Εάν η µορφή του µηνύµατος είναι HTML ή απλό κείµενο, τα συνηµµένα θα εµφανίζονται στο πλαίσιο
’Συνηµµένο’ κάτω από τη γραµµή Θέµα.
Εάν η µορφή του µηνύµατος είναι η λιγότερο συνηθισµένη µορφή εµπλουτισµένου κειµένου (RTF),
τα συνηµµένα θα εµφανίζονται στο κυρίως κείµενο του µηνύµατος. Παρόλο που το αρχείο εµφανίζεται
στο κυρίως κείµενο του µηνύµατος, στην πραγµατικότητα παραµένει ξεχωριστό συνηµµένο.
4.1.1 Άνοιγµα συνηµµένου αρχείου: Μπορείτε να ανοίξετε ένα συνηµµένο από το παράθυρο
ανάγνωσης ή από ένα ανοιχτό µήνυµα. Και στις δύο περιπτώσεις, κάντε διπλό κλικ στο συνηµµένο για να
το ανοίξετε.
Οι νεώτερες εκδόσεις τοθ Outlook (2007-2010) σας δίνουν τη δυνατότητα να κάνετε προεπισκόπηση
συνηµµένων σε µηνύµατα HTML ή απλού κειµένου στο Παράθυρο ανάγνωσης και σε ανοιχτά
µηνύµατα. Κάντε κλικ στο συνηµµένο στο οποίο θέλετε να κάνετε προεπισκόπηση και αυτό θα
εµφανιστεί στη θέση του κυρίως κειµένου του µηνύµατος.
Για να επιστρέψετε στο µήνυµα, στην καρτέλα Εργαλεία συνηµµένων, στην οµάδα Μήνυµα, κάντε
κλικ στην εντολή Εµφάνιση µηνύµατος. Η προεπισκόπηση δεν είναι διαθέσιµη για συνηµµένα
µηνυµάτων RTF (απλού κειµένου).
Από προεπιλογή, το Microsoft Outlook αποκλείει πιθανά µη ασφαλή συνηµµένα αρχεία
(συµπεριλαµβανοµένων των αρχείων .bat, .exe, .vbs και .js) που µπορεί να περιέχουν ιούς. Εάν το
Outlook αποκλείσει οποιαδήποτε συνηµµένα αρχεία σε ένα µήνυµα, εµφανίζεται µια λίστα µε τους
αποκλεισµένους τύπους αρχείων στη Γραµµή πληροφοριών (στο κίτρινο πλαίσιο που βρίσκεται κοντά
στο επάνω µέρος ενός ανοιχτού µηνύµατος και παρέχει πληροφορίες σχετικά µε το αν ένα µήνυµα έχει
απαντηθεί ή προωθηθεί).
4.1.2 Αποθήκευση ενός συνηµµένου από µήνυµα
Για να αποθηκεύσετε ένα συνηµµένο κάντε ένα από τα εξής:
• Εάν το µήνυµα είναι σε µορφή HTML ή απλού κειµένου κάντε κλικ στο συνηµµένο στο
Παράθυρο ανάγνωσης ή στο ανοιχτό µήνυµα. Ύστερα, στην καρτέλα Συνηµµένα (εικόνα
επάνω), στην οµάδα Ενέργειες, κάντε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως. Μπορείτε επίσης να
κάνετε δεξί κλικ στο συνηµµένο και µετά να κάνετε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως.
Εάν το µήνυµα είναι σε µορφή RTF στο Παράθυρο ανάγνωσης ή στο ανοιχτό µήνυµα, κάντε δεξί
κλικ στο συνηµµένο και µετά κάντε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως.
Επιλέξτε µια θέση φακέλου και µετά κάντε κλικ στο κουµπί Αποθήκευση.
Εάν θέλετε να αποθηκεύσετε περισσότερα από ένα συνηµµένα θα πρέπει να τα επιλέξτε µε πατηµένο
το πλήκτρο CTRL και να ακολουθήσετε πα παραπάνω βήµατα.
[121]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Τη διεύθυνση µπορούµε να την καλέσουµε και από το βιβλίο διευθύνσεων κάνοντας κλικ στο Προς.
Για την αποστολή σε περισσοτέρους αποδέκτες, πληκτρολογούµε τις διευθύνσεις διαχωρισµένες µε το
σύµβολο του ελληνικού ερωτηµατικού.
Στη θέση Κοιν. (Κοινοποίηση) πληκτρολογούµε τη διεύθυνση ή διευθύνσεις διαχωριζόµενες µε το
κόµµα (,) που επιθυµούµε να κοινοποιηθεί η επιστολή µας.
Μπορούµε επίσης να προσθέσουµε και την Ιδιαίτ. Κοιν. (Ιδιαίτερη Κοινοποίηση). Για να την
εµφανίσουµε θα χρησιµοποιήσουµε το οµώνυµο κουµπί από την καρτέλα Επιλογές – Εµφάνιση πεδίων.
Πληκτρολογούµε τη διεύθυνση ή διευθύνσεις διαχωριζόµενες µε το κόµµα (,) που επιθυµούµε να
κοινοποιηθεί ιδιαιτέρως η επιστολή µας. Οι διευθύνσεις αυτές θα είναι κρυφές για τους υπόλοιπους
παραλήπτες. Η λειτουργία αυτή αποκρύπτει δηλαδή από τον παραλήπτη του µηνύµατος τη λίστα των
υπόλοιπων παραληπτών και εµφανίζει µόνο το όνοµα του. Με αυτό τον τρόπο, πιστεύουν όλοι ότι είναι
µοναδικοί παραλήπτες του µηνύµατος.
Στη θέση Θέµα πληκτρολογούµε το θέµα του µηνύµατος, το οποίο διευκολύνει στην ταξινόµηση
µηνυµάτων.
Κείµενο µηνύµατος: Στη λευκή περιοχή του παραθύρου πληκτρολογούµε το µήνυµά µας.
Τονίζω ότι µπορούµε να τοποθετήσουµε το κείµενο, αν το έχουµε πληκτρολογηµένο σε κάποιον
επεξεργαστή ή διορθωτή, µε τις λειτουργίες αντιγραφή και επικόλληση.
Επίσης, αν έχουµε ενεργοποιηµένη την επιλογή "HTML" που ενεργοποιείται από την καρτέλα
δηµιουργίας νέων µηνυµάτων Μορφοποίηση κειµένου, µπορούµε να µορφοποιήσουµε το κείµενο του
µηνύµατός µας.
Τέλος πατάµε το κουµπί Αποστολή αφού φροντίσουµε πρώτα να βεβαιωθούµε ότι είµαστε
συνδεδεµένοι στο Internet. Σε περίπτωση που δεν είµαστε σε σύνδεση, τότε το πρόγραµµα θα επιχειρήσει
να µας συνδέσει. Αν επιλέξουµε να αποθηκεύσουµε το µήνυµα, θα τοποθετηθεί στον φάκελο Πρόχειρα,
για να µπορέσουµε να το αποστείλουµε αργότερα.
[122]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
Προώθηση µηνύµατος
Από το κουµπί Προώθηση, αποστέλλουµε κάποιο µήνυµα σε συγκεκριµένο αποστολέα που θα
επιλέξουµε και θα πληκτρολογήσουµε τη διεύθυνσή του. Προώθηση µηνυµάτων κάνουµε συνήθως όταν
λαµβάνουµε κάποιο µήνυµα που πιστεύουµε ότι θα είχε ενδιαφέρον και να το αποστείλουµε σε κάποιους
φίλους ή συνεργάτες µας.
6. Λήψη µηνύµατος
Όπως έχουµε ήδη αναφέρει µόλις ο χρήστης ανοίξει το πρόγραµµα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας το
οποίο χρησιµοποιεί, τα εισερχόµενα µηνύµατα του θα εµφανιστούν στον υπολογιστή του.
Για την ανάκτηση των µηνυµάτων µας υπάρχουν αρκετοί τρόποι. Μπορούµε να πατήσουµε το κουµπί
Αποστολή/Παραλαβή που υπάρχει στην Κεντρική καρτέλα ή στην καρτέλα Αποστολή/Λήψη.
Μόλις µεταφερθούν τα µηνύµατα µας θα εµφανιστούν στο παράθυρο Εισερχοµένων.
Στα µηνύµατα που υπάρχει η ένδειξη ανοιχτού κίτρινου φακέλου στα αριστερά τους, σηµαίνει ότι
δεν έχουν διαβαστεί ακόµα.
Τα µηνύµατα που δίπλα στο όνοµά τους έχουν το σύµβολο του συνδετήρα σηµαίνει ότι περιέχουν
συνηµµένο αρχείο.
Μπορούµε να µετακινήσουµε τα διάφορα µηνύµατα σε οποιοδήποτε φάκελο µε το ποντίκι "σύρε
και άσε".
[123]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
8. Μορφοποίηση µηνυµάτων
Το Outlook µας δίνει τη δυνατότητα να µορφοποιήσουµε το κείµενο του µηνύµατός µας. Μας
προσφέρει µια εργαλειοθήκη µε την οποία µπορούµε να εφαρµόσουµε λειτουργίες επεξεργασίας
κειµένου. Επίσης, µπορούµε να τοποθετήσουµε χρώµα και εικόνα στο φόντο του µηνύµατος, καθώς και
να επιλέξουµε διάφορους έτοιµους τύπους επιστολόχαρτων.
Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουµε επιλέξει µορφή HTML για το κείµενό µας.
Όλες αυτές οι ρυθµίσεις γίνονται από το Μενού Αρχείο – Επιλογές - Αλληλογραφία.
[124]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
[125]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
[126]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
Ενότητα 5
∆ηµιουργία παρουσιάσεων
[127]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση – ∆ηµιουργία – Πρότυπα & Βοήθεια
[128]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
1 3
5
4
Όπως η κάθε εφαρµογή του Office έτσι το PowerPoint περιέχει στο πάνω µέρος τη γραµµή τίτλου,
την καρτέλα, το µενού Αρχείο, κ.λ.π. ∆εν κρίνεται ότι θα πρέπει να αναλύσουµε όλες τις λειτουργίες των
εργαλείων επειδή αυτό γίνεται συνήθως για τις εφαρµογές του Word και Excel που διαθέτουν παρόµοιες
επιλογές. Αµέσως παρακάτω θα περιγράψουµε µερικές από τις λειτουργίες της εφαρµογής.
1. Παράθυρο διαφάνειας: Βρίσκεται στο κέντρο της εφαρµογής και περιέχει την διαφάνεια στην
οποία εργαζόµαστε.
2. Παράθυρο ∆ιάρθρωσης και ∆ιαφανειών: Βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της εφαρµογής
Περιέχει δύο καρτέλες. Η καρτέλα ∆ιαφάνειες εµφανίζει κατακόρυφα σε µικρογραφία όλες τις
διαφάνειες της παρουσίασης. Η καρτέλα ∆ιάρθρωση εµφανίζει στο παράθυρο αυτό τα κείµενα
διαφανειών της παρουσίασης. Πατώντας στο Χ του παραθύρου το εξαφανίζει από το περιβάλλον της
εφαρµογής. Για να το επαναφέρουµε επιλέγουµε από το µενού Προβολή – Κανονική (επαναφορά
παραθύρων).
3. Παράθυρο εργασιών: Εµφανίζεται κατά περίπτωση στη δεξιά πλευρά του παραθύρου της
εφαρµογής, και µας παρέχει επιλογές, οι οποίες αφορούν πρόσθετα στοιχεία παρουσιάσεων. Όπως
έχουµε ήδη τονίσει, το PowerPoint διαθέτει αρκετά παράθυρα εργασιών τα οποία ενεργοποιούνται
αυτόµατα όταν κληθεί η σχετική λειτουργία.
4. Γραµµή κατάστασης: Βρίσκεται στο κάτω µέρος της εφαρµογής και περιέχει αριστερά
πληροφορίες για την παρουσίαση µας και δεξιά τα κουµπιά προβολής που εµφανίζουν τις τρεις
διαφορετικές προβολές της εφαρµογής ( Κανονική προβολή, προβολή ταξινόµησης και προβολή
παρουσίασης) και το κουµπί ρύθµισης του Ζουµ. Όλες αυτές οι λειτουργίες υπάρχουν και στην καρτέλα
Προβολή.
5. Περιοχή σηµειώσεων: Πρόκειται για ειδικές σηµειώσεις που τοποθετεί ο οµιλητής για διάφορες
υπενθυµίσεις προσωπικής χρήσης οι οποίες δεν εµφανίζονται κατά την προβολή. Η περιοχή αυτή
βρίσκεται κάτω από το παράθυρο διαφάνειας και για να είναι ορατή πρέπει το περιβάλλον να είναι σε
κανονική προβολή.
[129]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
[130]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
4. Βοήθεια
Όπως σε όλες τις εφαρµογές έτσι και εδώ, παρέχεται βοήθεια στο ίδιο περιβάλλον και µε παρόµοιο
τρόπο. Για την εκκίνηση της βοήθειας χρησιµοποιούµε το κουµπί Βοήθεια το οποίο βρίσκεται δεξιά
επάνω στο παράθυρο της εφαρµογής ή πατάµε το πλήκτρο F1 του πληκτρολογίου µας. Θα εµφανιστεί το
επόµενο γνωστό παράθυρο που είναι κοινό σε όλες τις εφαρµογές.
Ο πιο απλός τρόπος είναι και εδώ να πληκτρολογήσουµε την ερώτηση µας στο πλαίσιο Αναζήτησης.
Άλλος τρόπος είναι να χρησιµοποιήσουµε από τα κουµπιά που υπάρχουν στο επάνω µέρος εκείνο που
ανοίγει τα Περιεχόµενα της Βοήθειας και να αναζητήσουµε ανάµεσα στα προτεινόµενα θέµατα εκείνο
που µας ενδιαφέρει.
Τέλος το συγκεκριµένο παράθυρο µας δίνει τη δυνατότητα να αναζητήσουµε βοήθεια, εικόνες και
πρότυπα στο ίντερνετ µέσω της µηχανής αναζήτησης Bing.
[131]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Άνοιγµα Παρουσίασης & Προβολές
Οι έτοιµες παρουσιάσεις είναι πρότυπα και έχουν επέκταση potx έναντι των παρουσιάσεων που
δηµιουργούµε εµείς και παίρνουν αυτόµατα την επέκταση pptx. Τα πρότυπα παρουσιάσεων του
PowerPoint βρίσκονται µέσα στον φάκελο C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\1032.
Τα πρότυπα είναι πολύ χρήσιµα γιατί µπορούµε να κρατήσουµε τη σχεδίαση, να τοποθετήσουµε τα
δικά µας δεδοµένα και στη συνέχεια να τα αποθηκεύσουµε σαν κανονικά αρχεία παρουσίασης µε
επέκταση pptx.
1 2
[132]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
1. 2.
3.
Η εφαρµογή µας εµφανίζει µια προεπισκόπηση του προτύπου που επιλέξαµε και µας δίνει τη δυνατότητα
να το εγκαταστήσουµε στον υπολογιστή µας (Λήψη).
[133]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
Για την επιλογή κάποιας προβολής επιλέγουµε τη σχετική εντολή από την καρτέλα Προβολή, ή ένα από
τα εικονίδια προβολών που είναι στην κάτω αριστερή γωνία της εφαρµογής.
[134]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
[135]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
Εδώ εµφανίζονται οι σηµειώσεις που έχουµε τοποθετήσει στην περιοχή σηµειώσεων οµιλητή που
βρίσκεται κάτω από την διαφάνεια της παρουσίασης.
Τονίζεται ότι στην παραπάνω προβολή εµφανίζεται το κείµενο σηµειώσεων που τοποθετήσαµε στην
κάθε διαφάνεια. Αυτό σηµαίνει ότι η κάθε διαφάνεια της παρουσίασης διαθέτει τη δική της σελίδα
σηµειώσεων.
Οι σηµειώσεις που τοποθετούµε σ’ αυτή τη σελίδα είναι συνήθως κείµενο που πληκτρολογεί ο
δηµιουργός της παρουσίασης ώστε να του υπενθυµίζει συγκεκριµένες ενέργειες ή κάτι άλλο που θα
χρειαστεί πριν από την παρουσίαση. Είναι αυτονόητο ότι οι σηµειώσεις αυτές δεν προβάλλονται κατά
την διάρκεια προβολή της παρουσίασης.
Σηµειώνεται ότι οι ειδικές προβολές υποδειγµάτων παρουσιάζονται στο σχετικό κεφάλαιο
µορφοποιήσεων παρουσίασης.
[136]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
∆ηµιουργία παρουσίασης- Εισαγωγή
αντικειµένων
Με την έναρξη ενός νέου έργου, δηµιουργούµε την πρώτη διαφάνεια της παρουσίασης. Στη συνέχεια
εισάγουµε και δηµιουργούµε τις υπόλοιπες διαφάνειες. Πάνω στη διαφάνεια µπορούµε να προσθέσουµε
στη συνέχεια τα αντικείµενα που απαιτεί η παρουσίαση και τέλος να τα µορφοποιήσουµε και να τα
εµπλουτίσουµε και µε επιπρόσθετο οπτικοακουστικό υλικό.
Στο κεφάλαιο αυτό, θα δηµιουργήσουµε σαν παράδειγµα µία παρουσίαση, την οποία θα συνεχίσουµε
και κατά την παρουσίαση των επόµενων.
[137]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
Τη διάταξη µιας διαφάνειας την επιλέγουµε από την Κεντρική καρτέλα και την οµάδα ∆ιαφάνειες.
Το PowerPoint µας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουµε µια από τις 9 προτεινόµενες διατάξεις και κάθε
µια από αυτές µας δίνει περισσότερες δυνατότητες προσθήκης περιεχοµένου.
• Έναν πίνακα
• Ένα γράφηµα
• Ένα αντικείµενο Smart Art
• Μια εικόνα από αρχείο
• Μια εικόνα από τη συλλογή clip art
• Ένα αρχείο πολυµέσων (βίντεο, φλας, ήχο κλπ)
2. Προσθήκη κειµένου
Οι περισσότερες διατάξεις στο πάνω µέρος µας προτρέπουν να πληκτρολογήσουµε έναν τίτλο. Οι
γραµµατοσειρές, το µέγεθος και το χρώµα είναι προεπιλεγµένες ανάλογα µε το πρότυπο που έχουµε
επιλέξει. Έχουµε όµως τη δυνατότητα να τα αλλάξουµε όλα αυτά από την Κεντρική καρτέλα και την
οµάδα Γραµµατοσειρά. Περισσότερες δυνατότητες µορφοποίησης των κειµένων µας δίνει η αµέσως
επόµενη καρτέλα παράγραφος.
Οι καρτέλες αυτές είναι ίδιες σε όλες τις εφαρµογές του office και τις έχουµε ήδη αναλύσει πολλές
φορές. ∆εν ξεχνάµε ότι για να αλλάξουµε οτιδήποτε στο κείµενο µιας διαφάνειας πρέπει πρώτα να το
επιλέξουµε.
Για το παράδειγµά µας έχουµε επιλέξει από την καρτέλα Σχεδίαση το πρότυπο Κυµατοµορφή και 3
διαφορετικές διατάξεις (τίτλος, περιεχόµενο µε λεζάντα, εικόνα µε λεζάντα).
[138]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
3. Αποθήκευση παρουσίασης
Η αποθήκευση της εργασίας µας είναι µία πολύ σοβαρή λειτουργία. Είναι καλό να συνηθίζουµε να
αποθηκεύουµε σε µικρά τακτά διαστήµατα για να µην έχουµε απώλειες σε περίπτωση πτώσης της τάσης
από οποιαδήποτε αιτία.
Για να αποθηκεύσουµε την παρουσίασή µας ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε Αρχείο – Αποθήκευση ως… Θα εµφανιστεί το γνωστό παράθυρο των Windows που
έχουµε δει σε όλες τις εφαρµογές.
• Επιλέγουµε τον φάκελο στον οποίο θα αποθηκεύσουµε την παρουσίαση µας και στη συνέχεια
τοποθετούµε το δροµέα στο πεδίο Όνοµα αρχείου: και πληκτρολογούµε για την παρουσίασή µας
ένα όνοµα που να µας θυµίσει το περιεχόµενο της. Τέλος πατάµε Enter ή το κουµπί
Αποθήκευση.
Σηµείωση: Από την περιοχή αποθήκευση ως τύπος: του παραπάνω παραθύρου, µπορούµε να
επιλέξουµε µία διαφορετική µορφή αποθήκευσης από την προτεινόµενη. Οι επιλογές είναι πολλές και
κάθε φορά θα πρέπει να επιλέγουµε µε προσοχή.
• Από την περιοχή ∆ιερεύνηση σε: ανοίγουµε τον φάκελο που περιέχει τα αρχεία µας και στη
συνέχεια επιλέγουµε το αρχείο Αξιοθέατα Σερρών και πατάµε το κουµπί Άνοιγµα.
[139]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
Για να µεταβούµε από τη µια διαφάνεια στην άλλη υπάρχουν αρκετοί τρόποι.
Πρώτον: Πατάµε στα βέλη προηγούµενης και επόµενης διαφάνειας που βρίσκονται στο
κάτω δεξιό άκρο του παραθύρου του PowerPoint ή τις επιλέγουµε από την κάθετη λωρίδα
κύλισης.
∆εύτερον: Μετακινούµαστε µε το ποντίκι µας µέσα στο παράθυρο της διάθρωσης.
Τρίτον: Επιλέγουµε την Προβολή Ταξινόµησης διαφανειών και στη συνέχεια διπλοπατάµε στη
διαφάνεια που µας ενδιαφέρει να γίνει τρέχουσα.
7. Εισαγωγή εικόνας
Όταν πρόκειται να δηµιουργήσουµε µία παρουσίαση η πρώτη µας έννοια είναι να ετοιµάσουµε τα
αντικείµενα που θα τοποθετηθούν πάνω στις διαφάνειες και αυτά µπορεί να είναι κατά περίπτωση
κείµενα, εικόνες, ήχος, βίντεο, κινούµενη εικόνα, σχήµατα κ.λ.π.
Για να εισάγουµε διάφορα αντικείµενα στις διαφάνειες τοποθετούµε το δείκτη µας στο σηµείο που
θέλουµε να εισάγουµε το αντικείµενο µας και χρησιµοποιούµε την καρτέλα Εισαγωγή µε τις διάφορες
οµάδες της. Οι δυνατότητες είναι πολλές. Μπορούµε να εισάγουµε από απλές εικόνες έως ένα βίντεο.
[140]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
9. Εισαγωγή πίνακα
[141]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
[142]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
1. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε ένα αρχείο που είναι αποθηκευµένο στον υπολογιστή µας και θα το
επιλέξουµε από την περιοχή ∆ιερεύνηση σε …(5) ή σε µια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, την διεύθυνση της
οποίας θα πληκτρολογήσουµε στο πλαίσιο ∆ιεύθυνση: (6).
2. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε µια άλλη διαφάνεια στο ίδιο αρχείο, την οποία θα επιλέξουµε από το
νέο παράθυρο που θα εµφανιστεί.
3. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε ένα νέο αρχείο που θα δηµιουργήσουµε.
4. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε µια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου την οποία θα
πληκτρολογήσουµε στο νέο παράθυρο που θα ανοίξει.
Σε κάθε περίπτωση αν έχουµε επιλέξει κείµενο για να κάνουµε την υπερσύνδεση το κείµενο θα αλλάξει
χρώµα. Αν έχουµε επιλέξει αντικείµενο δεν θα υπάρχει εµφανής διαφορά. Σε όλες τις περιπτώσεις κατά
τη διάρκεια της προβολής της παρουσίασης µας ο δείκτης µας θα µετατρέπεται σε χεράκι όταν περνάµε
πάνω από το κείµενο ή το αντικείµενο που περιέχει υπερσύνδεση.
Το κουµπί εντολής Ενέργεια το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα σε εκείνο της Υπερσύνδεσης µας δίνει
επιπλέον δυνατότητες συνδέσεων. Πχ µας δίνει τη δυνατότητα να συνδέσουµε ένα κείµενο ή ένα γραφικό
έτσι ώστε όταν κάνουµε κλικ επάνω του κατά τη διάρκεια της παρουσίασης να ενεργοποιείται µια
µακροεντολή που θα ανοίγει ένα άλλο αρχείο ή θα αναπαράγει έναν ήχο ή ένα βίντεο.
[143]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Μορφοποιήσεις & ∆ιαχείριση αντικειµένων
1. Μορφοποιήσεις
Το τελικό προϊόν οποιασδήποτε δηµιουργίας θα πρέπει να συνοδεύεται από µία καλή επαγγελµατική
εµφάνιση. Βέβαια εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία είναι τα αντικείµενα και η ουσία της παρουσίασης
αλλά γνωρίζουµε όλοι ότι ο καλύτερος εισηγητής δεν µπορεί να προσελκύσει την απόλυτη προσοχή του
ακροατηρίου για πολύ χρόνο.
Η εφαρµογή του PowerPoint µας δίνει τη δυνατότητα της χρήσης των ψυχολογικών παγίδων που είναι
το χρώµα, ο ήχος και η εικόνα ώστε να επιµηκύνουµε το χρόνο της προσοχής του ακροατηρίου µας.
Στο κεφάλαιο αυτό θα µάθουµε να χρησιµοποιούµε τις µορφοποιήσεις, εφαρµόζοντάς τες απευθείας
πάνω στα στοιχεία που έχουµε περιγράψει µέχρι τώρα.
Όπως έχουµε δει µέχρι τώρα, µία παρουσίαση αποτελείται από τρία βασικά πράγµατα που είναι οι
διαφάνειες, τα κείµενα των διαφανειών και τα πλαίσια που µπορούν να φιλοξενούν οποιοδήποτε
αντικείµενο.
[144]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
• Από την οµάδα Στυλ σχήµατος τροποποιούµε το χρώµα γεµίσµατος και περιγράµµατος και
προσθέτουµε εφέ.
• Από την οµάδα Τακτοποίηση ορίζουµε τη θέση του πλαισίου ως προς τα άλλα αντικείµενα της
διαφάνειας
• Από την οµάδα Μέγεθος ορίζουµε το ακριβές µέγεθος του πλαισίου.
• Από την καρτέλα Εικόνα µπορούµε να προβούµε στην περικοπή και ρυθµίσεις φωτεινότητα της
εικόνας.
[145]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
1 2 3
Για την µετακίνηση ενός αντικειµένου µε το ποντίκι απλά πατάµε στο αντικείµενο και σύρουµε στη
νέα θέση.
Για τη µετακίνηση µιας διαφάνειας σε προηγούµενη ή επόµενη θέση ή τη διαγραφή µίας
ολόκληρης διαφάνειας µπορούµε να εργαστούµε, εκτός από τη κανονική προβολή και στην προβολή
ταξινόµησης.
Για να τη διαγράψουµε την επιλέγουµε και πατάµε το πλήκτρο Delete για την µετακίνηση πατάµε
και την σύρουµε στο επιθυµητό µέρος.
Για την αντιγραφή µιας διαφάνειας την επιλέγουµε, πατάµε αντιγραφή και τέλος επικόλληση.
[146]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
Για να αποκρύψουµε ή να επανεµφανίσουµε µία διαφάνεια, κάνουµε δεξιό κλικ πάνω της και από
το αναδυόµενο µενού επιλέγουµε Απόκρυψη διαφάνειας. Τονίζεται ότι απόκρυψη σηµαίνει ότι δεν
εµφανιστεί στην προβολή παρουσίασης.
2.1 Μετακινήσεις – Αλλαγή διαστάσεων
Όταν τοποθετούµε ένα αντικείµενο σε µία διαφάνεια, τοποθετείται προσωρινά σε κάποια θέση. Στη
συνέχεια θα χρειαστεί να το µετακινήσουµε ή να του αλλάξουµε και το µέγεθος.
Για να αλλάξουµε το µέγεθος ενός οποιαδήποτε αντικειµένου, το ενεργοποιούµε πατώντας πάνω του
ή στις γραµµές του και σύρουµε τις λαβές του περιγράµµατος. Αν πρόκειται για εικόνα αυξοµειώνουµε
το µέγεθος πάντα κατά τη διαγώνιο.
Για να µετακινήσουµε ένα αντικείµενο, το ενεργοποιούµε πατώντας πάνω του και το σύρουµε.
Παράδειγµα: Για να µετακινήσουµε τον τίτλο και το κείµενο της δεύτερης διαφάνειας και να
µειώσουµε το µέγεθος των χαρακτήρων για να εξοικονοµήσουµε περισσότερο χώρο για την εικόνα:
• Επιλέγουµε τη δεύτερη διαφάνεια.
• Επιλέγουµε τη γραµµή του πλαισίου του τίτλου και το σύρουµε όσο µπορούµε προς τα πάνω.
Με την ευκαιρία τοποθετούµε στη γραµµατοσειρά µπλε χρώµα.
• Επιλέγουµε το κείµενο του δεύτερου πλαισίου και µειώνουµε το µέγεθος της γραµµατοσειράς
από την κεντρική καρτέλα – Γραµµατοσειρά… Με την ευκαιρία τοποθετούµε στη
γραµµατοσειρά µπλε χρώµα.
• Στη συνέχεια επιλέγουµε το πλαίσιο του κειµένου και το σύρουµε και αυτό όσο µπορούµε προς
τα πάνω.
• Τέλος, επιλέγουµε την εικόνα και σύρουµε από τη διαγώνιο για να αυξηθεί το µέγεθός της.
[147]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
Όπως παρατηρούµε το παραπάνω περιέχει δύο καρτέλες µε προκαθορισµένα ενεργή την καρτέλα
∆ιαφάνεια.
4. Υποδείγµατα διαφανειών
Το PowerPoint διαθέτει τρία διαφορετικά υποδείγµατα διαφανειών πάνω στα οποία βασίζεται η
σχεδίαση όλων των βασικών και βοηθητικών διαφανειών της παρουσίασης.
Το βασικό υπόδειγµα διαφανειών του PowerPoint είναι ένας ειδικός τύπος διαφάνειας το οποίο
εφαρµόζει την µορφοποίησή του σε όλες τις διαφάνειες µιας παρουσίασης. Επίσης, το κάθε πρότυπο του
PowerPoint είναι βασισµένο σε κάποιο υπόδειγµα διαφάνειας.
Για παράδειγµα µπορούµε να ρυθµίσουµε τη γραµµατοσειρά, το φόντο, τα χρώµατα, τα ειδικά εφέ
κ.λ.π. ώστε σε όλες τις διαφάνειες να είναι τα ίδια. Αυτό σηµαίνει εύκολη αλλαγή µορφοποίησης όταν
αργότερα θελήσουµε για παράδειγµα να αλλάξουµε τη µορφοποίηση σε όλους τους τίτλους όλων των
διαφανειών της παρουσίασης, θα το κάνουµε µέσω του υποδείγµατος οπότε αλλάζοντας τον τίτλο θα
αλλάξουν αυτόµατα όλοι οι τίτλοι όλων των διαφανειών.
Επίσης, αν τοποθετήσουµε σε ένα σηµείο του υποδείγµατος διαφανειών ένα γραφικό θα εµφανίζεται
σε όλες τις διαφάνειες.
Για να καλέσουµε το υπόδειγµα διαφανειών επιλέγουµε Προβολή – Κύριες προβολές – Υπόδειγµα
διαφανειών. Θα εµφανιστεί το παρακάτω παράθυρο.
[148]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
[149]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Γραφήµατα & Οργανογράµµατα
1. Γραφήµατα
Μετά την καταχώρηση των δεδοµένων δηµιουργείται αυτόµατα στη διαφάνεια το γράφηµά µας
και έχουµε τη δυνατότητα µε δεξί κλικ να τροποποιήσουµε:
1. Τον τύπο γραφήµατος.
2. Τα δεδοµένα του γραφήµατος.
3. Το στυλ του γραφήµατος.
Τέλος µε επιλογή κάθε τµήµατος του γραφήµατος ξεχωριστά και επιλογή της εντολής
Μορφοποίηση … που περιέχεται στο µενού που εµφανίζεται µε δεξί κλικ έχουµε τη δυνατότητα
να αλλάξουµε το στυλ του γραφήµατός µας. ∆είτε στις επόµενες εικόνες το αρχικό γράφηµα κα
εκείνο που προήλθε από τις διάφορες τροποποιήσεις.
[150]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
2. Οργανογράµµατα
Το οργανογράµµατα παρουσιάζουν τη δοµή µιας εταιρείας, επιχείρησης φορέα κ.λ.π. ή την πορεία
µιας εργασίας και εισάγονται από την καρτέλα Εισαγωγή > Smart Art.
Αµέσως µετά την επιλογή του τύπου του οργανογράµµατος και την εµφάνιση του στην διαφάνεια µας,
έχουµε τη δυνατότητα να πληκτρολογήσουµε τα στοιχεία κάθε πλαισίου στο ειδικό παράθυρο που
ανοίγει.
Εάν αργότερα θελήσουµε να τροποποιήσουµε το οργανόγραµµά µας θα το κάνουµε από το µενού που
εµφανίζεται µε δεξί κλικ επάνω του. Με τον τρόπο αυτό µπορούµε:
[151]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
[152]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Εφέ Εναλλαγής – Κίνησης & Ήχου
Το PowerPoint διαθέτει µία ισχυρή λειτουργία που βασίζεται σε διάφορα ενσωµατωµένα εφέ ήχου και
κίνησης, γεγονός που κατατάσσουν το πρόγραµµα στις εφαρµογές πολυµέσων.
Τα εφέ κίνησης και ήχου τοποθετούνται στις ίδιες τις διαφάνειες σαν ξεχωριστές οντότητες ή/και στα
επί µέρους αντικείµενα που φιλοξενούνται από αυτές.
Η καρτέλα αυτή περιέχει µια λίστα µε περίπου 60 διαφορετικά εφέ εναλλαγής, µε προεπιλεγµένη
επιλογή αυτή που ονοµάζεται Χωρίς εναλλαγή. Για να επιλέξουµε κάποια από αυτές, απλά πατάµε πάνω
στην επιλογή που µας ενδιαφέρει. Για το παράδειγµά µας επιλέγουµε Βαθµιαία.
Οµάδα Χρονοµέτρηση: Από αυτή την περιοχή µπορούµε να επιλέξουµε της ταχύτητα εναλλαγής
της διαφάνειας, τον ήχο που θα παίζει και τον τρόπο µε τον οποίο θα αλλάζει η διαφάνεια.
∆ιαδοχή διαφάνειας: Από την περιοχή αυτή επιλέγουµε τον τρόπο εναλλαγής της διαφάνειας. Η
προκαθορισµένη επιλογή είναι Με κλικ του ποντικιού και αυτό σηµαίνει ότι για να µεταβούµε στην
παρουσίαση της επόµενης διαφάνειας πατάµε το κουµπί ποντικιού. Αν ενεργοποιήσουµε την εντολή
Αυτόµατα µετά από θα πρέπει να τοποθετήσουµε τον αριθµό δευτερολέπτων που θα ενεργοποιήσουν
την παρουσίαση της διαφάνειας.
Εφαρµογή σε όλες τις διαφάνειες: Για να εφαρµοστεί το εφέ εναλλαγής σε όλες τις διαφάνειες
πατάµε το κουµπί Εφαρµογή σε όλες τις διαφάνειες που βρίσκεται στο κάτω µέρος του παραθύρου
εργασιών.
2. Εφέ αντικειµένων
Αυτά τα εφέ εφαρµόζονται στα πλαίσια κειµένων και διάφορων άλλων αντικειµένων που εισάγουµε
στις διαφάνειες.
Μπορούµε να ορίσουµε διαφορετικά εφέ ανά µονάδα αντικειµένου ή πλαισίου κειµένου ή να
ορίσουµε το ίδιο εφέ για όλα τα αντικείµενα σε µια διαφάνεια.
Ο ορισµός των εφέ γίνεται από την καρτέλα Κινήσεις.
• Επιλέγουµε πρώτα την διαφάνεια που περιέχει τα πλαίσια αντικειµένων και στη συνέχεια το
αντικείµενο στο οποίο θα εφαρµόσουµε κίνηση.
[153]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
• Όπως παρατηρούµε, υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες εφέ. Η επιλογή Είσοδος περιέχει εφέ
εισόδου του αντικειµένου, η Έµφαση δείχνει έναν ιδιαίτερο τρόπο εµφάνισης, η Έξοδος είναι το
εφέ εξόδου του αντικειµένου και από τις ∆ιαδροµές κίνησης επιλέγουµε την διαδροµή της
εισόδου αλλά και εξόδου του εφέ.
Στο παράδειγµά µας επιλέξαµε να εφαρµόσουµε στην πρώτη διαφάνεια στον τίτλο και στον υπότιτλο
εφέ εισόδου από την κατηγορία Βαθµιαία ρυθµίζοντας τον χρόνο και τον τρόπο εµφάνισης είτε από
την κορδέλα Κινήσεις είτε από το παράθυρο εργασιών που εµφανίζεται κάνοντας κλικ στην εντολή
Κινούµενα σχέδια και στη συνέχεια κάνοντας κλικ σε κάθε εφέ ξεχωριστά.
Θα παρατηρήσουµε ότι στον τίτλο και στον υπότιτλο τοποθετήθηκε µια ετικέτα µε έναν αριθµό που
συµβολίζει τη σειρά εµφάνισης των εφέ.
Τονίζεται ότι στο ίδιο αντικείµενο µπορούµε να τοποθετήσουµε περισσότερα από ένα εφέ.
[154]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
Μεταξύ των επιλογών του πλαισίου υπάρχει και αυτή που ονοµάζεται Επιλογές εφέ… την οποία και
ενεργοποιούµε. Θα εµφανίσει αµέσως το παρακάτω παράθυρο.
Παρατηρούµε ότι το
παραπάνω παράθυρο διαθέτει
τρεις καρτέλες που είναι οι
Εφέ, Χρονισµός και Κίνηση
κειµένου µέσω των οποίων
µπορούµε να ορίσουµε
περισσότερες ρυθµίσεις στο
εφέ µας.
[155]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
∆ιαµόρφωση σελίδας & Εκτυπώσεις
Οι εκτυπώσεις στο PowerPoint δεν είναι µία απλή υπόθεση λόγω των πολλών αντικειµένων
εκτύπωσης που διαθέτει.
1. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Όπως πάντα, πριν από κάθε εκτύπωση θα
πρέπει να ρίχνουµε µια µατιά στη
διαµόρφωση σελίδας γιατί περιέχει διάφορες
σηµαντικές ρυθµίσεις.
Επιλέγουµε Σχεδίαση – ∆ιαµόρφωση
σελίδας… θα εµφανιστεί το επόµενο
παράθυρο.
Για παράδειγµα η Letter είναι το µηχανογραφικό χαρτί που συνήθως τοποθετείται σε χαρτί ρολό
στους εκτυπωτές ακίδων. ∆ιαφάνειες 35 χιλ. επιλέγουµε όταν επιθυµούµε εκτύπωση σε slide.
Μπορούµε επίσης να επιλέξουµε το πλάτος και ύψος της σελίδας καθώς και τον αριθµό έναρξης
αρίθµησης των διαφανειών εφόσον έχουµε τοποθετήσει αρίθµηση.
Από την περιοχή προσανατολισµός σελίδας επιλέγουµε οριζόντιο ή κατακόρυφο για διαφάνειες
ή σηµειώσεις & διάρθρωση.
2. Εκτυπώσεις
Για την εκκίνηση µιας εκτύπωσης επιλέγουµε από
το µενού Αρχείο – Εκτύπωση… Το παράθυρο
εκτύπωσης που θα εµφανιστεί είναι το παρακάτω.
Επιλογή εκτυπωτή: Από την περιοχή
Εκτυπωτής: επιλέγουµε τον εκτυπωτή στον οποίο θα
στείλουµε την εκτύπωση.
Ιδιότητες εκτυπωτή: Από το κουµπί αυτό
εµφανίζουµε το παράθυρο ιδιοτήτων από το οποίο
ρυθµίζουµε τις επί µέρους επιλογές,
Από τη θέση αντίτυπα ρυθµίζουµε των αριθµό
αντιτύπων που θα εκτυπωθούν για κάθε σελίδα.
Ρυθµίσεις: Η επιλογή Εκτύπωση όλων των
διαφανειών εκτυπώνει όλες τις διαφάνειες. Από το
πλαίσιο ∆ιαφάνειες ορίζουµε αυτές που θα
εκτυπωθούν παράδειγµα 1-3 σηµαίνει από την ένα
[156]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων
[157]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
ENOTHTA:
ΒΑΣΕΙΣ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ
MS ACCESS 2007-2010
[158]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση της Access & ∆ηµιουργία βάσης
1. Τι είναι οι βάσεις δεδοµένων
Μπορούµε να ορίσουµε µία βάση δεδοµένων (Β.∆.) ως ένα οργανωµένο σύνολο δεδοµένων, τα οποία
είναι αποθηκευµένα σε κάποιο αποθηκευτικό µέσο και χρησιµοποιούνται για τη διαχείριση πληροφοριών
αφού υποστούν την κατάλληλη επεξεργασία. Το αρχείο που είναι αποθηκευµένα τα δεδοµένα έχει
επέκταση .MDB στο οποίο είναι αποθηκευµένα όλα τα αντικείµενά της.
Παραδείγµατα απλών βάσεων δεδοµένων από την καθηµερινή ζωή µας είναι ο τηλεφωνικός κα-
τάλογος, ένα λεξικό ή ένα κουτί µέσα στο οποίο έχουµε τοποθετήσει τις καρτέλες των πελατών µιας
επιχείρησης.
Η Access είναι µία από τις απλές εφαρµογές δηµιουργίας και διαχείρισης δεδοµένων. Για να
κατανοήσει ένας αρχάριος χρήστης τη δοµή και τη χρήση των βάσεων δεδοµένων και ιδιαίτερα της
Access θα πρέπει πρώτα από όλα να γνωρίσει τα αντικείµενά της και να κατανοεί την ορολογία της.
Είναι οι αποθήκες δεδοµένων της βάσης. Η δοµή τους είναι όπως αυτή
Πίνακες των λογιστικών φύλλων και αποτελούνται από γραµµές (εγγραφές) και
στήλες (πεδία).
Είναι τα παράθυρα µέσω των οποίων κυρίως εισάγονται τα δεδοµένα
Φόρµες στους πίνακες. Υπάρχουν όµως και φόρµες για παρουσίαση και αναζήτηση
δεδοµένων.
Εκθέσεις Εξάγουν τα δεδοµένα στην οθόνη και κατά συνέπεια στον εκτυπωτή.
∆εδοµένα: Είναι όλα τα στοιχεία που χρησιµοποιούνται σε µια βάση δεδοµένων. Τα στοιχεία αυτά
µπορούν να είναι όλων των τύπων όπως Αριθµητικά, Αλφαριθµητικά, Μαθηµατικοί τύποι, Συναρτήσεις,
Εικόνες κ.α.
Πληροφορίες: Πληροφορίες είναι το κάθε δεδοµένο που µπορούµε να εξάγουµε από µία βάση
δεδοµένων και µπορεί να είναι ένα στοιχείο ακριβώς όπως το τοποθετήσαµε (π.χ ένα ονοµατεπώνυµο) ή
να είναι µια σειρά οργανωµένων στοιχείων που όλα µαζί να αποτελούν µια νέα σαφή πληροφορία
(παράδειγµα υπολογιζόµενα πεδία).
[159]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
[160]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Για τους χρήστες που είναι εξοικειωµένοι µε τις υπόλοιπες εφαρµογές του Office
η κορδέλα γίνεται αµέσως κατανοητή. Η µόνη καρτέλα που εµφανίζεται για πρώτη
φορά είναι η καρτέλα Προβολές την οποία χρησιµοποιούµε για να µεταβούµε στις
διάφορες προβολές του εγγράφου µας.
[161]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 2
∆ηµιουργία Πινάκων & Τροποποίηση δοµής
Αφού σχεδιάσουµε τη βάση δεδοµένων και αποφασίσουµε ποιους πίνακες θέλουµε να
δηµιουργήσουµε στη Β.∆., ξεκινάµε τη σχεδίαση του κάθε πίνακα.
Σηµειώνεται ότι ο σωστός σχεδιασµός µιας βάσης διευκολύνει πάρα πολύ τις διαδικασίες και παίζει
µεγάλο ρόλο στην ταχύτητα εκτέλεσης της εφαρµογής που θα δηµιουργήσουµε.
Ένας σωστός σχεδιασµός για παράδειγµα όσο αφορά τους πίνακες είναι να αποφεύγουµε τη
δηµιουργία ενός µοναδικού πίνακα για τις εφαρµογές µας. Για παράδειγµα, αν δηµιουργήσουµε µία
εφαρµογή για διαχείριση ενός σχολείου µε ένα πίνακα, θα πρέπει αυτός ο πίνακας να περιέχει πάνω από
150 πεδία. Αυτό σηµαίνει τεράστιο δύσχρηστο και αργό πίνακα. Είναι καλύτερα να δηµιουργήσουµε την
εφαρµογή µε περισσότερους πίνακες οι οποίοι κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της εφαρµογής θα
σχετίζονται και θα επικοινωνούν µεταξύ τους µε τη χρήση του πρωτεύοντος κλειδιού της Access.
Έτσι καλύτερα είναι να δηµιουργήσουµε ένα πίνακα µε τα στοιχεία των µαθητών, έναν για τη
βαθµολογία, έναν για τα µαθήµατα, έναν για τις απουσίες, έναν για τους καθηγητές κ.λ.π.
[162]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Η µετακίνηση από τη µία στήλη στην επόµενη γίνεται µε το πλήκτρο Tab η µε κλικ στη στήλη.
2. Τύποι δεδοµένων πεδίων
Στις Β.∆., σε αντίθεση µε τα λογιστικά φύλλα, θα πρέπει να ορίζουµε τον τύπο ενός πεδίου ανάλογα
µε τα δεδοµένα τα οποία σκοπεύουµε να εισάγουµε.
Κείµενο (Text): Μπορεί να περιέχει έως 255 αλφαριθµητικούς χαρακτήρες.
Υπόµνηµα (Memo): Περιέχει σηµειώσεις κειµένου έως 64000 χαρακτήρες.
Αριθµός (Number): Περιέχει αριθµητικά δεδοµένα 1, 2, 4, 8 ή 16 bytes. Υπάρχουν οι εξής κατηγορίες
αριθµών: Byte, Ακέραιος, Ακέραιος µεγάλου µήκους, Πραγµατικός απλής ακρίβειας, Πραγµατικός
διπλής ακρίβειας, Αναγνωριστικό αναπαραγωγής και ∆εκαδικός.
Ηµεροµηνία/Ώρα (Date/Time): Περιέχει ηµεροµηνίες και ώρες. Μέγεθος 8 bytes.
Νοµισµατική Μονάδα (Currency): Χρησιµοποιείται για δεδοµένα µε χρηµατικές τιµές και ακρίβεια
µέχρι 4 δεκαδικά. Μέγεθος 8 bytes.
Αυτόµατη αρίθµηση (AutoNumber): ∆ηµιουργείται αυτόµατα από την Access σε κάθε νέα εγγραφή
και αυξάνει κατά µία µονάδα επιτυγχάνοντας έτσι να έχει µοναδική τιµή σε κάθε εγγραφή. Μπορεί να
είναι όµως και τυχαίος αριθµός. Μέγεθος 4 bytes. ∆εν µπορούµε να γράψουµε ή να αλλάξουµε τα
δεδοµένα του Πεδίου.
Ναι/Όχι (Yes/Νο): Περιέχει λογικά δεδοµένα. Μέγεθος 1 bit. Η εσωτερική τιµή είναι 0 ή -1.
Αντικείµενο OLE (OLE Object): Περιέχει εικόνες, γραφήµατα, ήχους και άλλα αντικείµενα (π.χ. από
το Word ή το Excel) έως 1 GB. Αντικείµενο OLE: Object Linking and Embedding, δηλαδή αντικείµενο
σύνδεσης και ενσωµάτωσης.
Υπερ-σύνδεση (Hyperlink): Είναι µία διεύθυνση σύνδεσης η οποία µας παραπέµπει στο Internet, σε
δίκτυο Intranet, σε τοπικό δίκτυο ή σε ένα έγγραφο του υπολογιστή µας.
Οδηγός Αναζήτησης (Lookup Wizard): Στην ουσία δεν πρόκειται για ένα συγκεκριµένο τύπο
δεδοµένων αλλά χρησιµοποιείται για να επιλέγεται µία τιµή από έναν άλλο πίνακα ή από µία λίστα.
3. Ιδιότητες πεδίων
Οι ιδιότητες των πεδίων διαφέρουν ανάλογα µε τον τύπο δεδοµένων που επιλέγουµε. Ορίζονται στο
κάτω µέρος του παραθύρου σχεδίασης του πίνακα στην καρτέλα Γενικές. Είναι πολύ χρήσιµες γιατί
µπορούµε να δηλώσουµε σηµαντικές ρυθµίσεις για τα πεδία. Για παράδειγµα µια σταθερή µορφή, µία
προεπιλεγµένη τιµή, τον τύπο µεγέθους αριθµών αριθµών και πολλά άλλα.
[163]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Σύµβολο Περιγραφή
Κενό Εµφανίζει ένα κενό µεταξύ των χαρακτήρων
@ Σ'αυτή τη θέση πρέπει να υπάρχει ένας χαρακτήρας,
διαφορετικά η Access τοποθετεί ένα κενό.
& Σ'αυτή τη θέση υπάρχει προαιρετικά ένας χαρακτήρας.
< Οι χαρακτήρες που ακολουθούν εµφανίζονται µε πεζά.
> Οι χαρακτήρες που ακολουθούν εµφανίζονται µε κεφαλαία.
"ΑΒΓ" Εµφανίζει τους χαρακτήρες που βρίσκονται µέσα σε
εισαγωγικά (" ").
! Στοιχίζει τα δεδοµένα αριστερά.
Παραδείγµατα
Μορφή Πληκτρολόγη Εµφάνιση σε Access
ση
> Σέρρες ΣΕΡΡΕΣ
(@@@@)@@@-@@@@ 01234567 ( 0)123-7890
(&&&&)+@@ ΑΒΓ (Α)+ΒΓ
[164]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Ηµεροµηνία/Ώρα
Από το πτυσσόµενο πλαίσιο καταλόγου επιλέγουµε µία από τις
παρακάτω µορφές εµφάνισης ηµεροµηνίας ή ώρας.
Ναι/Όχι
Μπορούµε να επιλέξουµε µία από τις τρεις παρακάτω επιλογές:
Σε περίπτωση που πατήσουµε το πλήκτρο Άκυρο, ακυρώνουµε την αποθήκευση και επιστρέφουµε
στην προβολή σχεδίασης του πίνακα.
Πατώντας το πλήκτρο Όχι, ο πίνακας θ' αποθηκευτεί δίχως να δηµιουργηθεί ένα πρωτεύον κλειδί.
Εάν πατήσουµε το πλήκτρο Ναι, η Access θα εντοπίσει το πεδίο, το οποίο έχει ως τύπο δεδοµένων
την Αυτόµατη αρίθµηση και θα δηµιουργήσει σε αυτό ένα πρωτεύον κλειδί. Στην περίπτωση κατά την
οποία δεν υπάρχει στον πίνακα ένα πεδίο τύπου Αυτόµατης αρίθµησης η Access τότε θα δηµιουργήσει
από µόνη της ένα νέο πεδίο µε την ονοµασία Αναγνωριστικό, µε τύπο δεδοµένων Αυτόµατη αρίθµηση.
[167]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
[168]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
από τις Τοπικές Ρυθµίσεις, οι οποίες υπάρχουν στον Πίνακα Ελέγχου των
Windows.
< Μετατρέπει όλους τους χαρακτήρες που ακολουθούν σε πεζούς.
> Μετατρέπει όλους τους χαρακτήρες που ακολουθούν σε κεφαλαίους.
! Μπορεί να συµπεριληφθεί σε οποιοδήποτε σηµείο της µάσκας.
Συµπληρώνει τη µάσκα από τα δεξιά προς τα αριστερά όταν ορίζουµε
χαρακτήρες στο αριστερό άκρο.
\ Ο χαρακτήρα που ακολουθεί να εµφανίζεται ως κατεξοχήν χαρακτήρας και
όχι ως ένας χαρακτήρας µάσκας. Τυπικό παράδειγµα αποτελεί ο Ταχυδρ.
Κωδικός (ΤΚ). Ως γνωστόν ο ΤΚ αποτελείται από 5 ψηφία, ενώ µεταξύ του 3ου
και 4ου ψηφίου υπάρχει ένα κενό διάστηµα. Ορίζοντας ως µάσκα εισαγωγής το
000\ 00 θα υποχρεώνουµε το χρήστη να εισάγει 5 ψηφία, ενώ ταυτόχρονα θα
δηµιουργείται και το κενό διάστηµα σύµφωνα µε τις επιταγές των Ε.Λ.Τ.Α.
(π.χ. 851 00)
Κωδικός Ορίζοντας στη Μάσκα εισαγωγής τη λέξη Κωδικός πρόσβασης (Password),
πρόσβασης κάθε χαρακτήρας τον οποίο θα πληκτρολογούµε θα αποθηκεύεται κανονικά,
ενώ στην οθόνη θα εµφανίζονται αστερίσκοι (*).
Τελετής Επεξήγηση
= Ίσο
< Μικρότερο
<= Μικρότερο ή ίσο
> Μεγαλύτερο
>= Μεγαλύτερο ή ίσο
<> ∆ιάφορο
IN (Μέσα) Η εισαγόµενη τιµή θα πρέπει να είναι ίση µε έναν από τους όρους µιας λίστας.
Οι όροι θα πρέπει να είναι µέσα σε παρενθέσεις και ο διαχωρισµός τους γίνεται µε
[169]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
το ; Π.χ. IN ("Α";"Β";"Γ")
BETWEEN Οι εισαγόµενη τιµή θα πρέπει να µεταξύ του κατώτερου και ανώτερου ορίου
(Μεταξύ) τιµών, δηλαδή µεταξύ των δύο τιµών. Π.χ. BETWEEN 1 AND 10
LIKE (Όπως, Συγκρίνει την εισαγόµενη τιµή εάν αυτή είναι έγκυρη ως προς τους
Σαν) χαρακτήρες και τη θέση.
Ο τελεστής LIKE µπορεί να δεχθεί τρεις χαρακτήρες µπαλαντέρ, οι οποίοι αναφέρονται στον
παρακάτω πίνακα:
Χαρακτήρες Επεξήγηση
µπαλαντέρ
? Οποιοσδήποτε χαρακτήρας µεµονωµένος
* Οποιοιδήποτε αλφαριθµητικοί χαρακτήρες ή και κανένας
# Οποιοσδήποτε µεµονωµένος αριθµός
Παράδειγµα
Για να εξασφαλιστεί κατά την καταχώρηση της βαθµολογίας των µαθητών του Γυµνασίου, ότι
κανένας βαθµός δεν θα ξεπεράσει το 20, ορίζουµε ως κανόνα επικύρωσης στο πεδίο ΒΑΘΜΟΣ <=20.
[170]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 3
Εισαγωγή & επεξεργασία δεδοµένων σε πίνακα
Ανοίγουµε τον πίνακα στον οποίο θέλουµε να εισάγουµε δεδοµένα και επιλέγουµε προβολή Φύλλο
∆εδοµένων.
Όπως βλέπουµε υπάρχει το όνοµα του πίνακα και αµέσως µετά τα ονόµατα των πεδίων.
Στην επόµενη γραµµή έχουµε ήδη εισάγει την πρώτη εγγραφή, δηµιουργήθηκε και µια κενή γραµµή
η οποία µας επιτρέπει να συνεχίσουµε την καταχώρηση εγγραφών.
Κατά τη διάρκεια τοποθέτησης των δεδοµένων, κάθε φορά που θα παραβιάζουµε κάποια ιδιότητα η
Access θα µας το υπενθυµίζει. Για παράδειγµα αν δεν τοποθετήσουµε τιµή στο πεδίο ΕΠΩΝΥΜΟ,
επειδή θέσαµε την ιδιότητα Απαιτείται θα εµφανίζεται ένα προειδοποιητικό µήνυµα.
Το ίδιο θα συµβαίνει και στα πεδία στα οποία έχουµε καθορίσει κανόνες εγκυρότητας (π.χ. στο πεδίο
Βαθµός).
∆ιαγραφή εγγραφών
Για να διαγράψουµε µία εγγραφή (γραµµή) θα πρέπει πρώτα να την επιλέξουµε και να πατήσουµε το
πλήκτρο Del του πληκτρολογίου ή το πλήκτρο ∆ιαγραφή εγγραφών της εργαλειοθήκης.
[171]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 4
Εύρεση -Ταξινόµηση – Φίλτρα - Εκτύπωση
1. Εύρεση και αντικατάσταση δεδοµένων
Σ' ένα φύλλο δεδοµένων, για να τροποποιήσουµε κάποια δεδοµένα ή να τα διαγράψουµε, θα πρέπει
προηγουµένως να τα εντοπίσουµε. Ο εντοπισµός για παράδειγµα ενός ονοµατεπώνυµου είναι ιδιαίτερα
δύσκολος, εάν γίνει µε απλή οπτική παρατήρηση σε περίπτωση που έχουµε πολλές εγγραφές.
Η Access διαθέτει ένα ισχυρό εργαλείο αναζήτησης µε το οποίο µπορούµε ν' αναζητήσουµε και ν'
αντικαταστήσουµε τα δεδοµένα ενός κελιού. Η αναζήτηση γίνεται από την καρτέλα Εύρεση ή της
Κεντρικής κορδέλας και πατώντας το εικονίδιο Εύρεση .
• Κάνουµε κλικ στον τίτλο της στήλης µέσα στην οποία αναζητάµε µια εγγραφή και πατάµε το
εικονίδιο Εύρεσης . Εµφανίζεται το γνωστό πλαίσιο διαλόγου Εύρεση και αντικατάσταση το
οποίο µε είναι γνωστό από τις προηγούµενες εφαρµογές του Office.
2. Ταξινόµηση δεδοµένων
Κάθε φορά που ανοίγουµε ένα πίνακα σε προβολή φύλλου δεδοµένων, οι γραµµές εµφανίζονται
ταξινοµηµένες ως προς το πρωτεύον κλειδί. Η Access όµως µας δίνει τη δυνατότητα να ταξινοµήσουµε
σε προβολή φύλλου δεδοµένων τις γραµµές ενός πίνακα ως προς όποια στήλη επιθυµούµε. Η ταξινόµηση
µπορεί να είναι αύξουσα ή φθίνουσα.
Είµαστε σε προβολή φύλλου δεδοµένων. Επιλέγουµε ένα κελί της στήλης ως προς την οποία θέλουµε
να ταξινοµήσουµε τα δεδοµένα π.χ. Ονοµατεπώνυµο.
Πατάµε το πλήκτρο Αύξουσα ταξινόµηση ή Φθίνουσα ταξινόµηση ανάλογα µε το είδος της
ταξινόµησης το οποίο θέλουµε. Οι αντίστοιχες εντολές από το µενού είναι Εγγραφές –
Ταξινόµηση – Αύξουσα ή Φθίνουσα ταξινόµηση.
Στο σηµείο αυτό (για τους χρήστες του Excel και Word) πρέπει να τονίσουµε ότι στην Access δεν
υπάρχει αυτόµατη ταξινόµηση µε περισσότερα από ένα κλειδιά. Η συγκεκριµένη λειτουργία γίνεται µε τα
φίλτρα ( επόµενη παράγραφο).
[172]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
3. Φίλτρα
Τα φίλτρα µας βοηθούν να εντοπίσουµε γρήγορα ορισµένες εγγραφές που µας ενδιαφέρουν κάποια
συγκεκριµένη στιγµή, κρύβοντας όλες τις άλλες εγγραφές. Με αυτό τον τρόπο µπορούµε να εργαστούµε
καλύτερα και αποδοτικότερα. Η λειτουργία θεωρείται «προηγµένη». Μπορείτε όµως να χρησιµοποιήσετε
το βελάκι που είναι δίπλα στο όνοµα του πεδίου (τίτλος της στήλης) και να επιλέξετε να εφαρµόσετε
απλά φίλτρα. ∆είτε την εικόνα κάτω.
4. Εκτυπώσεις
Πριν ξεκινήσουµε την εκτύπωση κάποιων δεδοµένων θα πρέπει προηγουµένως να είµαστε σίγουροι
ότι αυτά θα τυπωθούν σωστά. Αυτό εξασφαλίζεται µε τη σωστή ρύθµιση όλων των παραµέτρων της
εκτύπωσης (διαµόρφωση σελίδας, εκτυπωτής, κλπ).
Γι' αυτό επιλέγουµε την εντολή Αρχείο (ή το κουµπί του Office) – Εκτύπωση το οποίο µας δίνει τις
επιλογές της Γρήγορής εκτύπωσης, µε τις προεπιλεγµένες ρυθµίσεις, της Εκτύπωσης µέσω της οποίας
κάνουµε διαµόρφωση της σελίδας µας και της Προεπισκόπησης της εκτύπωσης.
[173]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 5
Σχέσεις – Συνδέσεις πινάκων
Η δηµιουργία σχέσεων µεταξύ διαφορετικών πινάκων είναι πολύ σηµαντική λειτουργία µε τη
σύνδεση σχέσεων µπορούν οι πίνακες να λαµβάνουν δεδοµένα από περισσότερους του ενός πίνακες.
Αυτό µας δίνει τη δυνατότητα να δηµιουργούµε αντί έναν µεγάλο πίνακα, πολλούς µικρότερους
ευέλικτους οι οποίοι θα συνδέονται µεταξύ τους και θα ανταλλάσουν δεδοµένα µεταξύ τους.
Ένα άλλο µεγάλο πλεονέκτηµα της δηµιουργίας πολλών πινάκων και των σχέσεων είναι ότι
αποφεύγουµε την καταχώρηση ίδιων δεδοµένων πολλές φορές.
1. Είδη σχέσεων
Μετά τη δηµιουργία των πινάκων µιας βάσης, το επόµενο στάδιο είναι ο ορισµός των σχέσεων που
υπάρχει µεταξύ τους. Η σύνδεση των πινάκων γίνεται µε βάση τα κλειδιά τους, τα οποία διακρίνονται σε
πρωτεύοντα και ξένα.
Το ξένο κλειδί στην ουσία είναι ένα πεδίο το οποίο χρησιµοποιείται για να συνδέσει έναν πίνακα µε
το πρωτεύον κλειδί κάποιου άλλου πίνακα.
Χάρη στις συνδέσεις αυτές η Access µπορεί να συνδυάζει τα δεδοµένα δύο ή περισσοτέρων πινάκων
και να εµφανίζει τις πληροφορίες που θέλουµε.
Υπάρχουν τρία είδη σχέσεων µεταξύ δύο πινάκων που θα εξετάσουµε παρακάτω.
[174]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
2. Σύνδεση πινάκων
Ας δούµε τώρα το πρακτικό µέρος της διαδικασίας.
Κλείνουµε όλα τα παράθυρα των πινάκων και επιστρέφουµε στο παράθυρο της Β.∆. Πωλήσεις.
Για να αρχίσουµε τη διαδικασία της σύνδεσης θα πρέπει να επιλέξουµε την εντολή Εργαλεία Βάσης
δεδοµένων – Σχέσεις και να πατήσουµε το πλήκτρο Σχέσεις .Εµφανίζεται το παράθυρο Σχέσεις.
Επιλέγουµε έναν – έναν τους πίνακες και πατάµε διαδοχικά το πλήκτρο Προσθήκη, προκειµένου να
εισαγάγουµε όλους τους πίνακες στο παράθυρο Σχέσεις. Το ίδιο αποτέλεσµα θα έχουµε εάν
κάνουµε διπλό κλικ σε κάθε πίνακα.
[175]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
4. Επιλέγουµε τα δύο πλαίσια ∆ιαδοχική ενηµέρωση των σχετικών εγγραφών και ∆ιαδοχική
διαγραφή των σχετικών εγγραφών.
5. Τέλος πατάµε το πλήκτρο ∆ηµιουργία ή ΟΚ ,ανάλογα αν είµαστε σε δηµιουργία η τροποποίηση),
για να ολοκληρωθεί η σύνδεση των πινάκων.
6. Βλέπουµε ότι στο παράθυρο Σχέσεις, η Access δηµιουργεί µία γραµµή, η οποία ενώνει τους δύο
πίνακες στα πεδία Κωδικός Μαθητή.
Πρακτική εφαρµογή
1. Ξεκινήστε µια νέα βάση δεδοµένων µε το όνοµα Πελάτες όπου θα περιέχονται οι εξής πίνακες:
• Ο πίνακας Πελάτες, µε πεδία Κωδικός πελάτη (πρωτεύον κλειδί), Επωνυµία, ΑΦΜ, ΤΚ.
• Ο πίνακας Παραγγελίες τις οποίες κάνουν, µε πεδία Κωδικός παραγγελίας (πρωτεύον κλειδί),
Κωδικός πελάτη και Ηµεροµηνία παραγγελίας.
• Ο πίνακας Προϊόντα, µε πεδία Κωδικός προϊόντος (πρωτεύον κλειδί), Περιγραφή προϊόντος, Τιµή.
• Ο πίνακας Κατηγορίες Προϊόντων, στις οποίες µπορούµε να κατατάξουµε όλα τα προϊόντα µας.
2. Εισάγετε εγγραφές δικές σας σε κάθε πίνακα.
3. ∆ηµιουργήστε τις σχέσεις:
1. Σύνδεση πινάκων Πελάτες και Παραγγελίες
Για να συνδέσουµε τους δύο πίνακες θα πρέπει να εξετάσουµε το είδος της σχέσης η οποία υπάρχει
µεταξύ τους. Έτσι µπορούµε να πούµε ότι ένας πελάτης µπορεί να κάνει πολλές παραγγελίες, αλλά µια
παραγγελία ανήκει αποκλειστικά σε ένα µόνον πελάτη. Συνεπώς η σχέση µεταξύ των δύο πινάκων είναι
ένα (Πελάτες) προς πολλά (Παραγγελίες).
4. Ακολουθώντας το ίδιο σκεπτικό δείτε ποιες άλλες σχέσεις µπορείτε να δηµιουργήσετε.
[176]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 6
Ερωτήµατα επιλογής
Έχουµε δει σε προηγούµενα κεφάλαια τους τρόπους µε τους οποίους µπορούµε να διαχειριζόµαστε τα
δεδοµένα των πινάκων σε προβολή φύλλου δεδοµένων. Εξετάσαµε τους τρόπους µε τους οποίους
µπορούµε να κάνουµε αναζητήσεις, ταξινοµήσεις, να θέτουµε φίλτρα κλπ.
Εάν όµως θέλουµε να εµφανίσουµε πιο πολύπλοκες πληροφορίες και αν µάλιστα πρέπει να
προέρχονται από διαφορετικούς πίνακες, τότε τα εργαλεία που χρησιµοποιήσαµε µέχρι τώρα δεν
µπορούν να µας βοηθήσουν και πολύ. Τα εργαλεία αυτά ονοµάζονται ερωτήµατα (queries). Υπάρχουν
δύο µεγάλες κατηγορίες ερωτηµάτων:
Τα ερωτήµατα επιλογής (select queries), µε τα οποία µπορούµε να ανακτούµε πληροφορίες από
έναν ή περισσότερους πίνακες.
Τα ερωτήµατα ενέργειας (action queries), τα οποία µπορούν να ενηµερώνουν τα δεδοµένα των
πινάκων. Σε αυτό το επίπεδο θα εξετάσουµε µόνο τα ερωτήµατα επιλογής.
Ερώτηµα επιλογής
Είναι ένα αντικείµενο της Β.∆. το οποίο όταν εκτελείται, ανάλογα µε τα κριτήρια που θέτουµε, µας
επιστρέφει ένα σύνολο εγγραφών , το οποίο εµφανίζει τα δεδοµένα από έναν ή περισσότερους πίνακες ή
και ερωτήµατα.
Για να µπορέσουµε να εργασθούµε µε τα ερωτήµατα θα πρέπει
πρώτα να επιλέξουµε από το παράθυρο µε τα αντικείµενα της
Β.∆.
[177]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Το επόµενο βήµα είναι ο καθορισµός των πεδίων που θα συµµετέχουν στην αναζήτηση.
2. Επιλέγουµε κάποιο πεδίο από τον πίνακα και το σέρνουµε µέσα στο πλέγµα, στη γραµµή Πεδίο.
Επίσης µπορούµε να κάνουµε διπλό κλικ πάνω στο όνοµα του πεδίου. Εναλλακτικά, πατάµε στη
γραµµή Πεδίο από την περιοχή πλέγµατος, το βέλος
του πτυσσόµενου πλαισίου και επιλέγουµε το πεδίο
που επιθυµούµε.
• Στην αρχή της λίστας µε τα πεδία υπάρχει πάντα το
αστεράκι (*). Όταν τοποθετούµε το αστεράκι στη
γραµµή Πεδίο, αυτό ισοδυναµεί µε επιλογή όλων των
πεδίων του πίνακα.
Στο παράδειγµα µας επιλέξαµε από τον πίνακα µαθητές να
συµµετέχει το πεδίο Όνοµα και από τον πίνακα βαθµολογίες
να συµµετέχει το πεδίο Μαθηµατικά.
Το ερώτηµά µας είναι ποιος µαθητής έχει στα
Μαθηµατικά βαθµολογία µεγαλύτερη ή ίση µε το 14. Η
ερώτηση πληκτρολογείται στη γραµµή των κριτηρίων (εικόνα
δίπλα).
[178]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Για να δούµε το αποτέλεσµα του ερωτήµατος, επιλέγουµε από τα µενού την εντολή πατάµε από την
κορδέλα το εργαλείο !.
Το αποτέλεσµα της αναζήτησης µας είναι αυτό της εικόνας αριστερά.
∆ύο από τους µαθητές του πίνακα Μαθητές έχουν βαθµολογία στα
Μαθηµατικά (από τον πίνακα Βαθµολογίες) βαθµό µεγαλύτερο ή ίσο του
14.
Χαρακτήρες Μπαλαντέρ
* Χρησιµοποιείται για το ταίριασµα οποιουδήποτε αριθµού χαρακτήρων σε ένα πεδίο.
? Χρησιµοποιείται όταν θέλουµε να ταιριάξουµε ένα µόνο χαρακτήρα σε ένα πεδίο.
# Χρησιµοποιείται για να ταιριάξουµε έναν αριθµό σε κάποιο πεδίο.
- Χρησιµοποιείται για να ταιριάξουµε ένα χαρακτήρα µέσα από µία περιοχή χαρακτήρων
[179]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 7
∆ηµιουργία απλής φόρµας
Οι φόρµες είναι ειδικά παράθυρα που δηµιουργούµε και µέσω των οποίων εισάγουµε δεδοµένα τα
οποία καταλήγουν σε κάποιον πίνακα. Επίσης, µέσα από τις φόρµες ο χρήστης µπορεί να εισαγάγει
δεδοµένα, να τα τροποποιήσει, να αναζητήσει και να πάρει πληροφορίες από τη Β.∆.
Οι φόρµες δηµιουργούνται είτε µε τον Οδηγό δηµιουργίας φόρµας που είναι και ο πιο απλός τρόπος,
είτε από τον ίδιο το χρήστη σε προβολή σχεδίασης.
Με τη βοήθεια του οδηγού αυτόµατων φορµών µπορούµε να δηµιουργήσουµε µία φόρµα πολύ
γρήγορα, αρκεί να ορίσουµε την προέλευση των δεδοµένων, η οποία µπορεί να είναι πίνακας ή ερώτηµα,
καθώς και το είδος της φόρµας που θέλουµε.
• Από την καρτέλα ∆ηµιουργία επιλέγουµε την οµάδα
µε τις φόρµες και στη συνέχεια Οδηγός φορµών.
• Το παράθυρο του οδηγού µοιάζει µε το παράθυρο
του οδηγού δηµιουργίας ερωτηµάτων που έχουµε
ήδη γνωρίσει.
• Ακολουθούµε τα βήµατα συµπληρώνοντας κάθε
φορά τα ζητούµενα πεδία.
• Τέλος πληκτρολογούµε για την ονοµασία της φόρµας, τον τίτλο Φόρµα Στοιχείων και πατάµε το
πλήκτρο Τέλος για να δούµε το αποτέλεσµα.
Στην εικόνα επάνω βλέπουµε τη φόρµα που δηµιουργήσαµε. Παρατηρούµε ότι στο κάτω µέρος της
υπάρχουν τα κουµπιά πλοήγησης µεταξύ των εγγραφών, ενώ µας δίνεται και από εδώ η δυνατότητα
αναζήτησης µιας εγγραφής.
Για την καταχώρηση νέας εγγραφής πατάµε το αστεράκι για να µας εµφανίσει τη φόρµα κενή.
[180]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
1. Προβολές φόρµας
Η Access διαθέτει πέντε διαφορετικές προβολές φορµών αλλά οι προβολές που χρησιµοποιούνται
περισσότερο από τους χρήστες δύο είναι η προβολή φόρµας που είδαµε στην προηγούµενη σελίδα και η
προβολή σχεδίασης της εικόνας κάτω στην οποία οδηγούµαστε αν επιλέξουµε να σχεδιάσουµε µόνοι µας
τη φόρµα µας.
Η διαδικασία είναι χρονοβόρα και συνίσταται µόνο σε έµπειρους χρήστες. Μπορεί όµως να φανεί
χρήσιµη αν θελήσουµε να αλλάξουµε κάποια από τα στοιχεία της φόρµας που δηµιουργήσαµε µε τον
οδηγό. Και εδώ µεταφερόµαστε από τη µια προβολή στην άλλη από την οµάδα Προβολές της Κεντρική
καρτέλας.
[181]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Υποσέλιδο σελίδας: Βρίσκεται πριν από το υποσέλιδο φόρµας. Μέσα σ΄αυτή την περιοχή
µπορούµε να τοποθετούµε πληροφορίες οι οποίες θα εκτυπώνονται στο κάτω µέρος κάθε σελίδας της
φόρµας.
Οι τροποποιήσεις, τις οποίες µπορούµε να πραγµατοποιήσουµε σε µια φόρµα, είναι όντως πάρα πολλές.
Σε αυτήν την ενότητα θα αναδείξουµε ορισµένες από τις δυνατότητες τροποποίησης της φόρµας.
Για τη µετακίνηση των πλαισίων και των ετικετών υπάρχουν δύο παραπλήσιοι τρόποι και µάλιστα
ταυτόχρονης µετακίνησης.
Κάνουµε κλικ στο πλαίσιο κειµένου (ή στην ετικέτα), το οποίο όµως δεν θα πρέπει να είναι
προηγουµένως επιλεγµένο και κρατάµε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Ο δείκτης του
ποντικιού µετατρέπεται σε χέρι. Μετακινούµε µε το δείκτη τα δύο στοιχεία ελέγχου στη νέα θέση.
Επιλέγουµε το πλαίσιο κειµένου ή την ετικέτα. Τοποθετούµε στη συνέχεια το δείκτη του ποντικιού
στο περιθώριο του επιλεγµένου πλαισίου ελέγχου (π.χ. πλαίσιο κειµένου). Ο δείκτης του ποντικιού
µετατρέπεται σε χέρι. Μετακινούµε µε το δείκτη τα δύο στοιχεία ελέγχου στη νέα θέση.
[182]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων
Σύρουµε και δηµιουργούµε ένα νοητό παραλληλόγραµµα στην περιοχή της ενότητας Υποσέλιδο
φόρµας και παρατηρούµε ότι ενεργοποιείται αυτόµατα ο Οδηγός κουµπιών εντολής που εµφανίζει το
παρακάτω παράθυρο.
• Από το πλαίσιο Κατηγορίες, επιλέγουµε την κατηγορία Λειτουργίες φορµών, ενώ από το
πλαίσιο Ενέργειες επιλέγουµε την ενέργεια που θέλουµε να πυροδοτεί το κουµπί εντολής. Στη
συνέχεια πατάµε το κουµπί Επόµενο για να εµφανιστεί το παράθυρο στο οποίο επιλέγουµε αν το
κουµπί θα έχει επάνω κείµενο ή εικόνα δίνουµε όνοµα.
• Με τον τρόπο αυτό µπορούµε να δηµιουργήσουµε διάφορα κουµπιά πάνω σε µια φόρµα που θα
εκτελούν διάφορες εντολές.
Πρακτική εφαρµογή
∆ηµιουργήστε φόρµες µε τις οποίες θα κάνετε καταχωρήσεις στους πίνακες των βάσεων που έχετε
ήδη δηµιουργήσει. Μη ξεχάσετε να δηµιουργήστε κουµπιά εντολών.
[183]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων
Κεφάλαιο 9
∆ηµιουργία έκθεσης (αναφοράς)
Οι αναφορές ή εκθέσεις (reports) χρησιµοποιούνται για την εξαγωγή δεδοµένων από τις Β.∆ κυρίως
σε εκτυπώσεις στο χαρτί. Τα δεδοµένα τους µπορούν να είναι απλά στοιχεία από πεδία, υπολογισµοί
µεταξύ διαφόρων πεδίων καθώς και µερικά ή γενικά σύνολα. Επίσης τα δεδοµένα µπορούν να
εµφανίζονται ταξινοµηµένα ή οµαδοποιηµένα.
Στις κεφαλίδες και τα υποσέλιδα τους µπορούµε να τυπώνουµε διάφορα στοιχεία όπως: αριθµοί
σελίδων, ηµεροµηνίες, τίτλους κλπ. Ο τρόπος σχεδίασης µιας έκθεσης µοιάζει πολύ µε αυτόν της
φόρµας.
Και εδώ η προβολή σχεδίασης µας δίνει τη δυνατότητα να επέµβουµε και να αλλάξουµε τα στοιχεία
της έκθεσής µας.
[184]