You are on page 1of 192

International diploma in IT Skills Standard

MS Office 2010
MS Windows 7

Συγγραφέας : Μαρία Ζάππα Κασαπίδη


Τίτλος Βιβλίου:
International Diploma in IT Skill Standard
MS Office 2010
MS Windows 7

ISBN 978-618-80304-0-4

Copyright © 2012 by Vellum Global Educational Services


Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Περιεχόµενα

1. Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων Σελ…….1

2. Επεξεργασία κειµένου Σελ…..27

3. Υπολογιστικά φύλλα Σελ…..60

4. Ηλεκτρονική επικοινωνία Σελ…..95

5. Παρουσιάσεις Σελ…130

6. Βάσεις δεδοµένων Σελ…161

[3]
Ενότητα 1η:
Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Windows7
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή κα διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εισαγωγή - Εκκίνηση - Βοήθεια

1. Νέες Τεχνολογίες – Πληροφορική – Υπολογιστές


Στις µέρες µας καθηµερινά ακούµε να µιλάνε για τους υπολογιστές, την πληροφορική, τις νέες
τεχνολογίες και την Κοινωνία της Πληροφορίας. Νέοι όροι, όπως είναι το Υλικό (hardware) το λογισµικό
(software), τα δεδοµένα (data) και η επεξεργασία (process), είναι πλέον µέρη του λεξιλογίου µας.
Η εξέλιξη των υπολογιστών, του υλικού, του λογισµικού (προγραµµάτων) και του τρόπου
επεξεργασίας των δεδοµένων, συµβαδίζει µε την εξέλιξη της πληροφορικής, της επιστήµης που
ασχολείται µε την συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία και µετάδοση των πληροφοριών. Βασικό, αλλά
όχι µοναδικό, εργαλείο της επιστήµης αυτής είναι ο υπολογιστής.

1.1 ∆ιάγραµµα λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή


Όλοι οι υπολογιστές ανεξάρτητα από την κατηγορία ή το µέγεθος τους, έχουν κοινό τρόπο
λειτουργίας. Ο χρήστης εισάγει τα δεδοµένα, ο υπολογιστής τα επεξεργάζεται και στη συνέχεια είτε τα
αποθηκεύει, είτε τα παρουσιάζει στον χρήστη µε τη µορφή που εκείνος θα ορίσει (πληροφορίες). Ο
χρήστης έχει τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσει τις πληροφορίες που πήρε από τον υπολογιστή ως νέα
δεδοµένα και να δώσει εντολές για νέα επεξεργασία.

1.2 Αναπαράσταση και µέτρηση της πληροφορίας


Οι υπολογιστές είναι ένα σύνολο από ηλεκτρονικά στοιχεία, και το µόνο που αντιλαµβάνονται είναι η
ύπαρξη ή µη του ρεύµατος. Αν συµβολίσουµε την ύπαρξη του ρεύµατος µε το σηµείο 1 και την απουσία
του ρεύµατος µε το 0, θα έχουµε τα γράµµατα της γλώσσας των υπολογιστών. Τα ψηφία αυτά
ονοµάζονται Βit (binary digit – δυαδικός αριθµός) και είναι η µικρότερη ποσότητα πληροφοριών που
µπορεί να επεξεργαστεί ή να αποθηκεύσει ή να µεταδώσει ένας υπολογιστής. Ένα σύνολο από 8 bit µας
δίνει ένα Byte. Τα byte και τα πολλαπλάσιά τους είναι οι µονάδες µέτρησης των πληροφοριών.
Kilobyte (Kb) ↔ 1024 bytes

[1]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Megabyte (Mb) ↔ 1024 Kbytes (1.048.576 b)


Gigabyte (Gb) ↔ 1024 Mbytes (1.073.741.824 b)
Terabyte (Tb) ↔ 1024 Gbytes (1.099.511.627.776 b)

1.3 Βασικά στοιχεία ενός υπολογιστικού συστήµατος


Αν και υπάρχουν πολλά είδη υπολογιστών, εµείς θα ασχοληθούµε µε τους προσωπικούς υπολογιστές
και συγκεκριµένα µε αυτούς που ονοµάζονται «συµβατοί» µε τους υπολογιστές ΙΒΜ. Υπολογιστές
δηλαδή µε παρόµοια λειτουργία, που µπορούν να εκτελούν παρόµοια προγράµµατα.
Ένα σηµαντικό κοµµάτι της αγοράς καταλαµβάνουν επίσης και οι υπολογιστές της οικογένειας Apple
µε πιο γνωστά προϊόντα τους υπολογιστές της σειράς Macintosh, οι οποίοι χρησιµοποιούν διαφορετικά
προγράµµατα από τους υπόλοιπους υπολογιστές που αναφέραµε και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται ως «µη
συµβατοί».

Υπολογιστικό σύστηµα – Υλικό ή Hardware ονοµάζεται το σύνολο από τις ξεχωριστές συσκευές
και εξαρτήµατα που συνδέονται και συνεργάζονται µεταξύ τους για την εισαγωγή και επεξεργασία των
δεδοµένων και στη συνέχεια την αποθήκευση ή παρουσίαση των πληροφοριών.
Οι συσκευές αυτές ονοµάζονται περιφερειακά και χωρίζονται σε συσκευές εισόδου (µε αυτές εισάγουµε
δεδοµένα στον υπολογιστή µας) και συσκευές εξόδου (µέσω αυτών λαµβάνουµε τις πληροφορίες που
προέκυψαν από την επεξεργασία των δεδοµένων στον η/υ µας).
Ένας υπολογιστής όµως για να λειτουργήσει χρειάζεται και το Λογισµικό (Software). Ένα σύνολο
δηλαδή από προγράµµατα (εφαρµογές).

1.4 Τα βασικά στοιχεία στο εσωτερικό του υπολογιστή


• Η µητρική πλακέτα (motherboard) είναι ένα από τα βασικά εξαρτήµατα, καθώς ελέγχει τα
υπόλοιπα µέρη του υπολογιστή. Παίζει σηµαντικό ρόλο στην Οργάνωση, τον Έλεγχο και την
Επικοινωνία, µεταξύ του υπολογιστή και των περιφερειακών του,
• Επεξεργαστής (processor) - Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (Central Processing Unit) είναι το
"µυαλό" ενός υπολογιστικού συστήµατος, το βασικότερο µέρος του. ∆έχεται και επεξεργάζεται όχι µόνο
δεδοµένα αλλά και εντολές.
Η µονάδα µέτρησης της ταχύτητας (συχνότητα) του επεξεργαστή ονοµάζεται Ηertz (GHz - ΜΗz) και η
µεταφορά των δεδοµένων από και προς τον επεξεργαστή γίνεται µέσω "δρόµων ταχείας κυκλοφορίας"
που ονοµάζονται δίαυλοι (Data bus) η αρτηρίες.
• Σκληρός ∆ίσκος (Hard Disk Drive – HDD και C), µαγνητικό αποθηκευτικό µέσο, το βασικό µέσο
αποθήκευσης πληροφοριών του Η/Υ, βρίσκεται µέσα στην κεντρική µονάδα και η χωρητικότητα του
µετράται σε GBytes. Η χωρητικότητα του σκληρού δίσκου εµφανίζεται αν από το µενού Έναρξη
επιλέξετε Ο Υπολογιστής µου.

[2]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Το πλεονέκτηµα του είναι η δυνατότητα αποθήκευσης µεγάλου αριθµού πληροφοριών. Στην αγορά
κυκλοφορούν και εξωτερικοί σκληροί δίσκοι που χρησιµοποιούνται σαν φορητό αποθηκευτικό µέσο
και 7.
• Mνήµη (Memory): Είναι τα ηλεκτρονικά κυκλώµατα, τα οποία «αποθηκεύουν» προγράµµατα,
δεδοµένα και πληροφορίες και θεωρείται το σηµαντικότερο τµήµα ενός υπολογιστή µετά τον
επεξεργαστή. Για να δούµε τη µνήµη του υπολογιστή µας θα ακολουθήσουµε τη διαδροµή Έναρξη >
Όλα τα προγράµµατα > Βοηθήµατα > Εργαλεία συστήµατος > Πληροφορίες Συστήµατος.
Είδη µνήµης
• RAM (Random Access Memory - µνήµη τυχαίας προσπέλασης για την αποθήκευση δεδοµένων
και εντολών κατά την διάρκεια εργασίας µας. Είναι προσωρινό µέσο αποθήκευσης γιατί οι
πληροφορίες είναι διαθέσιµες µόνο όση ώρα εργαζόµαστε στον υπολογιστή και «χάνονται» µόλις
διακοπεί η τροφοδοσία του υπολογιστή µε ηλεκτρικό ρεύµα.
• ROM (Read Only Memory - µνήµη µόνο ανάγνωσης), είναι µόνιµη µνήµη, χρησιµοποιείται από
τον επεξεργαστή κυρίως κατά την εκκίνηση του Η/Υ, για να του δώσει τις πρώτες εντολές που θα
εκτελεστούν. Τα δεδοµένα που περιέχονται στην µνήµη ROM είναι αµετάβλητα, δεν µπορούν να
αλλαχθούν από εµάς, και καταγράφονται σε αυτήν από τον κατασκευαστή του Η/Υ.
• Μνήµη Cache (λανθάνουσα ή κρυφή µνήµη). Οι σύγχρονοι µικροεπεξεργαστές έχουν
ενσωµατωµένο στον επεξεργαστή ένα ειδικό τύπο µνήµης που δηµιουργήθηκε για να επιταχύνει την
προσπέλαση στην κύρια µνήµη και σε αυτή αποθηκεύονται τα δεδοµένα που κρίνει η ΚΜΕ ότι
χρησιµοποιούνται πιο συχνά.
Η Κύρια Μνήµη του υπολογιστή έχει δύο χαρακτηριστικά:
• Την ποσότητα πληροφοριών που χωρά (χωρητικότητα), που µετριέται σε Bytes (ΜΒ, GB)
• Την ταχύτητα, που µετριέται σε Hertz (Mhertz, Ghertz)

1.5 Περιφερειακή µνήµη - Μονάδες µέτρησης


Επειδή η µνήµη RAM δεν ενδείκνυται για την αποθήκευση µεγάλων ποσοτήτων πληροφοριών καθώς το
µεγάλο της µειονέκτηµα είναι ότι χάνει τα δεδοµένα της όταν πάψει να τροφοδοτείται µε ρεύµα, για να
διατηρήσουµε µόνιµα αποθηκευµένες τις πληροφορίες µας χρησιµοποιούµε και άλλα µέσα αποθήκευσης.
Τα αποθηκευτικά αυτά µέσα (η Περιφερειακή Μνήµη) έχουν µεγάλη χωρητικότητα, χαµηλή τιµή, και
σύµφωνα µε τη µέθοδο που χρησιµοποιούν για να αποθηκεύουν τις πληροφορίες, µπορούν να χωριστούν
σε δύο µεγάλες κατηγορίες: τα µαγνητικά µέσα και τα οπτικά µέσα αποθήκευσης. Στην κατηγορία των
µαγνητικών µέσων ανήκουν οι σκληροί δίσκοι, ενώ τα σηµαντικότερα οπτικά µέσα είναι τα CD και τα
DVD. Μονάδα µέτρησης των µέσων αποθήκευσης είναι τα Bytes.

1.6 ∆ιαµόρφωση Αποθηκευτικών µέσων


Ο υπολογιστής «γράφει» στα αποθηκευτικά µέσα οµάδες δεδοµένων οργανωµένες µε ένα συγκεκριµένο
τρόπο. Το αποθηκευτικό µέσο χωρίζεται σε πολλές µικρές περιοχές όπου αποθηκεύεται η ελάχιστη
ποσότητα δεδοµένων που µπορούµε να αποθηκεύσουµε. Με τη συνεχή όµως χρήση συσσωρεύονται και
κατεστραµµένα ή άχρηστα αρχεία µε αποτέλεσµα να είναι απαραίτητο να γίνεται διαµόρφωση του
αποθηκευτικού µέσου.
∆ιαµόρφωση είναι η διαδικασία εκείνη κατά την οποία η επιφάνεια του αποθηκευτικού µέσου
ξαναχωρίζεται σε νέους τοµείς, ενώ ταυτόχρονα όλα τα σηµεία που έχουν βλάβη, επισηµαίνονται ως
κατεστραµµένοι µη εγγράψιµοι τοµείς (bad sectors), ή εάν διορθώνονται γίνεται η απαραίτητη διόρθωση.
Η διαµόρφωση των αποθηκευτικών µέσων γίνεται από τη σχετική εντολή που εµφανίζεται όταν κάνουµε
δεξί κλικ στο εικονίδιό τους. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή διότι κατά την διαδικασία της διαµόρφωσης
όλα τα δεδοµένα διαγράφονται.

[3]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

2. Εκκίνηση – τερµατισµός των Windows


Η εκκίνηση των Windows γίνεται αυτόµατα µε το άνοιγµα του Η/Υ.
Όπως και στις παλαιότερες εκδόσεις των Windows οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να διαµορφώνουν
ο καθένας το προσωπικό του περιβάλλον εργασίας. Ο κάθε χρήστης µπορεί να έχει τον προσωπικό του
λογαριασµό χρήσης του Η/Υ µε τις προσωπικές του ρυθµίσεις, εφαρµογές, προγράµµατα, πόρους
συστήµατος και τον δικό του φάκελο που φέρει το όνοµά του. Η δηµιουργία νέων λογαριασµών γίνεται
από το πλαίσιο που εµφανίζεται ακολουθώντας Έναρξη – Πίνακας ελέγχου – Λογαριασµοί χρηστών.
Τα Windows µας παρέχουν εναλλακτικούς τρόπους για την έξοδό µας. Από το µενού Έναρξη επιλέγουµε
την επιλογή Τερµατισµός λειτουργίας. Θα εµφανιστεί ένα πλαίσιο διαλόγου. Στο ίδιο πλαίσιο θα
οδηγηθούµε αν από την επιφάνεια εργασίας πατήσουµε τον συνδυασµό πλήκτρων ALT – F4.Από εκεί
επιλέγουµε Αποσύνδεση για την έξοδό µας ή Επανεκκίνηση σε περίπτωση που θέλουµε να ξεκινήσουµε
ξανά.

2.1 Υποχρεωτικές επανεκκινήσεις υπολογιστή


Κάποιες φορές αναγκαζόµαστε να κλείσουµε ή να επανεκκινήσουµε τον υπολογιστή µας µε βίαιο
τρόπο χρησιµοποιώντας τον συνδυασµό πλήκτρων CTRL + ALT + DELETE
Το παράθυρο ∆ιαχείρισης εργασιών των Windows τότε µας ειδοποιεί µε τις σχετικές του επιλογές να
τερµατίσουµε την εφαρµογή η οποία ευθύνονταν για το κόλληµα.

3. Εξέταση βασικών πληροφοριών Η/Υ


Τα Windows µας δίνουν τη δυνατότητα να δούµε αρκετά από τα χαρακτηριστικά υλικού του
υπολογιστή µας. Για παράδειγµα µπορούµε να πάρουµε πληροφορίες για τον επεξεργαστή µας, τη µνήµη,
τους πόρους του συστήµατος και πολλά άλλα.
Ο απλούστερος τρόπος για να πάρουµε πληροφορίες για το σύστηµά µας είναι να καλέσουµε Έναρξη
– Προγράµµατα – Βοηθήµατα – Εργαλεία συστήµατος – Πληροφορίες συστήµατος.

4. Χρήση εφαρµογής Βοήθειας


Η βοήθεια στα Windows είναι πολλαπλή και αρκετά κατατοπιστική. Όπως όλες οι εφαρµογές του MS
Office έτσι και εδώ, µας παρέχεται βοήθεια στο ίδιο περιβάλλον και µε τον ίδιο τρόπο σε στυλ
υπερκειµένων ιστοσελίδων µε τα δεδοµένα να τα καλεί από τον δίσκο µας.
Υπάρχει επίσης βοήθεια On Line όπου γίνεται προσπάθεια µεταφοράς δεδοµένων βοήθειας από
εξωτερικές πηγές. Για την εκκίνηση της βοήθειας υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι ανάλογα το σηµείο στο
οποίο βρισκόµαστε.
Αν έχουµε κάποιο ανοιχτό παράθυρο των Windows, τότε καλούµε από το κουµπί Βοήθεια του
παραθύρου.
Αν δεν έχουµε κάποιο ενεργό παράθυρο Windows στην οθόνη µας τότε επιλέγουµε Έναρξη –
Βοήθεια και υποστήριξη ή να πατήσουµε το πλήκτρο F1.
Οποιοδήποτε τρόπο και να επιλέξουµε θα εµφανιστεί στην οθόνη µας
το παράθυρο κέντρο βοήθειας και υποστήριξης που είναι δίπλα.
Όπως βλέπουµε υπάρχουν πολλοί τρόποι για να χρησιµοποιήσουµε
τη βοήθεια.
• Η κυριότερη µορφή αναζήτησης βοήθειας βρίσκεται στο πάνω µέρος
του παραθύρου στο πλαίσιο Αναζήτηση στη Βοήθεια όπου θα πρέπει
να πληκτρολογήσουµε σωστά τις λέξεις κλειδιά για την αναζήτησή
µας.
• Από τα κουµπιά της γραµµής εργαλείων που βρίσκεται στο πάνω µέρος του παραθύρου και µας
επιτρέπουν εκτενέστατη παροχή βοήθειας µέσω του ευρετηρίου.

[4]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Επιφάνεια εργασίας & Ρυθµίσεις
Επιφάνεια εργασίας είναι η πρώτη εικόνα που βλέπουµε όταν ανοίγουµε τον υπολογιστή µας. Όπως η
επιφάνεια ενός πραγµατικού γραφείου έτσι και αυτή αποτελεί µια επιφάνεια πάνω στην οποία
εργαζόµαστε και ο κάθε χρήστης έχει τη δυνατότητα να ρυθµίσει την επιφάνεια εργασίας µε χρώµατα,
λειτουργίες, αρχεία, φακέλους, εφαρµογές και εµφάνιση προσωπική χωρίς να επηρεάζονται οι ρυθµίσεις
των άλλων χρηστών.
Στην επιφάνεια εργασίας υπάρχουν τα παρακάτω στοιχεία των Windows:
• Τα εικονίδια και οι συντοµεύσεις των φακέλων και των προγραµµάτων που χρησιµοποιούµε
και ίσως κάποιες µικροεφαρµογές που έχουµε εγκαταστήσει.
• Η γραµµή εργασιών πάνω στην οποία υπάρχουν, το αναδυόµενο µενού Έναρξη των Windows,
τα κουµπιά εργασιών, η περιοχή ειδοποιήσεων, οι γραµµές εργαλείων µε την γρήγορη εκκίνηση
αλλά και άλλες.

2.1 ∆ιαµόρφωση επιφάνειας εργασίας


Η εµφάνιση της επιφάνειας εργασίας των Windows είναι ένα θέµα ανοιχτό από την Microsoft ώστε να
µπορεί ο κάθε χρήστης να την τροποποιεί ανάλογα µε τις απαιτήσεις και τη λειτουργικότητα που
επιθυµεί.
Οι ρυθµίσεις γίνονται από το παράθυρο
Εξατοµίκευση. Το παράθυρο αυτό µπορούµε να το
εµφανίσουµε µε δύο τρόπους. Με δεξί κλικ στην
Επιφάνεια εργασίας και από το αναδυόµενο µενού να
καλέσουµε την επιλογή Εξατοµίκευση ή να
ενεργοποιήσουµε το παράθυρο των αλλαγών µέσα από
τον Πίνακα ελέγχου το εικονίδιο Οθόνη.
Το παράθυρο µας δίνει τη δυνατότητα προσαρµογής
όχι µόνο της οθόνης µας αλλά και περισσοτέρων
ρυθµίσεων πχ της προσθήκης προφύλαξης οθόνης,
αλλαγής των δεικτών του ποντικιού, προσαρµογή του
Μενού Έναρξη ,αλλαγής χρωµάτων παραθύρων κλπ.

2.2 Γραµµή Εργασιών


Η Γραµµή εργασιών των Windows 7 βρίσκεται στο κάτω µέρος της οθόνης χωρίς να σηµαίνει ότι
δεν µπορούµε να αλλάξουµε τη θέση της. Ονοµάζεται έτσι γιατί σας δείχνει τις εργασίες που
πραγµατοποιούνται κάθε στιγµή στον υπολογιστή µας.
Η γραµµή εργασιών στην έκδοση Windows 7 έχει αλλάξει µορφή. Έχει γίνει πιο φαρδιά ενώ η
γραµµή γρήγορης εκκίνησης έχει ενοποιηθεί µε την περιοχή εµφάνισης των ανοιχτών παραθύρων.

Πάνω στη γραµµή εργασιών και συγκεκριµένα από την αριστερή πλευρά βρίσκεται το κουµπί µενού
Έναρξη (1) το οποίο αναπαρίσταται από το λογότυπο της εταιρίας Microsoft.
∆ίπλα στο κουµπί Έναρξη υπάρχει το κουµπί της Εξερεύνησης των Windows (2) µέσω του οποίου
έχουµε πρόσβαση σε όλα αποθηκευτικά µέσα του υπολογιστή µας.

[5]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Στη συνέχεια υπάρχουν τα εικονίδια των εφαρµογών (3) τις οποίες είτε έχουµε «καρφιτσώσει» στη
γραµµή εργασιών είτε είναι ανοικτές. Στην εικόνα επάνω βλέπουµε στην περιοχή 3 τα εικονίδια των 2
φυλλοµετρητών που χρησιµοποιεί ο χρήστης, το εικονίδιο του Ms Outlook και του Skype µε ένα ανοικτό
παράθυρο, το Windows Messenger και το Word µε 2 παράθυρα ανοικτά
Το δεξί τµήµα της γραµµής εργασιών, ξεκινά µε την ένδειξη της γλώσσας που χρησιµοποιεί το
πληκτρολόγιο (4) και στη συνέχεια είναι ο χώρος ειδοποιήσεων (5) ο οποίος παλαιότερα
καταλαµβάνονταν από πάρα πολλά εικονίδια καθιστώντας πολύ δύσκολη την εύρεση ενός
συγκεκριµένου εικονιδίου. Τώρα όµως υπάρχει παράθυρο στο οποίο εµφανίζονται τα εικονίδια
ειδοποιήσεων. Για να ανοίξουµε το παράθυρο ειδοποιήσεων απλά κάνουµε κλικ στο βελάκι που
βρίσκεται στα δεξιά µετά την ένδειξη της γλώσσας.
Συνήθως από τα εικονίδια του χώρου ειδοποιήσεων ορατά στην επιφάνεια
εργασιών είναι το ρολόι και η ηµεροµηνία (6) καθώς και το εικονίδιο
ρύθµισης της έντασης του ήχου (µεγαφωνάκι).
Για την αλλαγή γλώσσας χρησιµοποιούµε τον συνδυασµό των πλήκτρων
Alt+Shift ή κάνουµε κλικ και επιλέγουµε µε το ποντίκι.
Αντίστοιχα η αλλαγή της ώρας και της ηµεροµηνίας γίνεται από το παράθυρο που εµφανίζεται µε κλικ
στην ηµεροµηνία ή την ώρα.

2.3 Παραθέσεις παραθύρων


Όταν στην επιφάνεια εργασίας έχουµε πολλά ανοιχτά παράθυρα, αυτά τοποθετούν, όπως έχουµε πει,
το εικονίδιό τους στη γραµµή εργασιών. Υπάρχουν περιπτώσεις που επιθυµούµε να έχουµε δύο ή
περισσότερα ανοιχτά παράθυρα στην επιφάνεια εργασίας και να εργαζόµαστε ταυτόχρονα.
Η τοποθέτηση των παραθύρων των εφαρµογών, µπορεί να γίνει χειροκίνητα κατά τον γνωστό τρόπο
µετακίνησης και αυξοµείωσης µεγέθους παραθύρων µε το ποντίκι που είναι χρονοβόρος ή αυτόµατα µε
την ειδική εντολή της γραµµής εργασιών.
Σηµειώνεται ότι τα παράθυρα που τοποθετούνται σε παράθεση δεν είναι όλα εκείνα που βρίσκονται
στη γραµµή εργασιών, αλλά µόνο αυτά που είναι ανοιχτά. Αυτό σηµαίνει ότι τα ελαχιστοποιηµένα δεν θα
παρατεθούν.
• Εµφάνιση των παραθύρων σε παράθεση
Για την οριζόντια παράθεση των φορτωµένων εφαρµογών, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
 Πατάµε τα κουµπιά των ανοικτών εφαρµογών που είναι στη γραµµή εργασιών ώστε να µην είναι
ελαχιστοποιηµένες οι εφαρµογές.
 Στη συνέχεια πατάµε δεξί κλικ στη γραµµή εργασιών και από το αναδυόµενο µενού επιλέγουµε
Εµφάνιση των παραθύρων σε παράθεση. Τα παράθυρα θα τοποθετηθούν στην οθόνη µας το ένα
δίπλα στο άλλο.
• Εµφάνιση των παραθύρων σε στοίβα
Για την κατακόρυφη παράθεση των φορτωµένων εφαρµογών, ακολουθούµε τα ίδια βήµατα αλλά
επιλέγουµε Εµφάνιση των παραθύρων σε στοίβα. Η ενέργεια αυτή θα εµφανίσει τα παράθυρα το ένα
πάνω στο άλλο.
• Επικάλυψη παραθύρων
Η λειτουργία επικάλυψης, παραθέτει σε µορφή καταρράκτη
(όπως ονοµάζονταν παλαιότερα) τις ανοιχτές εφαρµογές ώστε
να εµφανίζεται µόνο η γραµµή τίτλων των εφαρµογών.
Το αποτέλεσµα είναι αυτό που εµφανίζεται στη διπλανή
εικόνα.

[6]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Το µενού Έναρξη
Το µοναδικό αρχικό αναδυόµενο µενού είναι η κινητήρια δύναµη των Windows γιατί είναι η πόρτα
που µας ανοίγει για να προβούµε σε οποιαδήποτε λειτουργία, δηλαδή, να εγκαταστήσουµε και να
εκτελέσουµε προγράµµατα, να ρυθµίσουµε το υλικό του υπολογιστή, να εντοπίσουµε αρχεία, να
κλείσουµε τον υπολογιστή.

3.1 Μενού Έναρξη


Στην παράγραφο αυτή, θα προβούµε στην επεξήγηση του µενού Έναρξη παρουσιάζοντας όλα της τα
στοιχεία. Για να ανοίξουµε το αναδυόµενο µενού Έναρξη πατάµε πάνω στο οµώνυµο κουµπί που
βρίσκεται στην αριστερή άκρη της γραµµής εργασιών.
Ανάλογα µε την εγκατάσταση των Windows που έχει κάνει ο κάθε χρήστης, θα δει µια παρόµοια µε
την παρακάτω εικόνα.

Καρφιτσωµένα Προσωπικοί
προγράµµατα φάκελοι

Λίστα συχνά Βοηθήµατα &


χρησιµοποιούµενων Υποστήριξη
προγραµµάτων

Η λίστα προγραµµάτων στο µενού Έναρξη χωρίζεται σε δύο στήλες:


Στην αριστερή στήλη υπάρχουν τα προγράµµατα που εµφανίζονται επάνω από τη διαχωριστική
γραµµή (είναι επίσης γνωστά ως η λίστα καρφιτσωµένων στοιχείων-3). Τα προγράµµατα που
εµφανίζονται κάτω από τη διαχωριστική γραµµή (είναι επίσης γνωστά ως η λίστα συχνότερα
χρησιµοποιούµενων προγραµµάτων-2). Επίσης κάτω-κάτω υπάρχει το υποµενού Όλα τα
προγράµµατα (1) που µας οδηγεί στη λίστα των προγραµµάτων του Η/Υ.
Στη δεξιά στήλη υπάρχουν τέσσερις οµάδες προγραµµάτων τα οποία περιγράφονται αναλυτικά
παρακάτω. Αυτά είναι, Προσωπικοί φάκελοι, Στοιχεία υπολογιστή και δικτύου, Συντοµεύσεις φακέλων
συστήµατος, Βασικά βοηθήµατα.
Στην κορυφή του µενού βρίσκεται η εικόνα που έχει επιλέξει ο χρήστης των Windows, ενώ στην
κάτω πλευρά βρίσκονται ο Τερµατισµός λειτουργίας του υπολογιστή (5) και το πλαίσιο Αναζήτησης (6)

[7]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

το οποίο µας επιτρέπει να αναζητήσουµε προγράµµατα και αρχεία στον υπολογιστή µας
πληκτρολογώντας όρους αναζήτησης..
Όπως παρατηρούµε, το µενού εµφανίζει ένα σύνολο επιλογών από τις οποίες µερικές περιέχουν
υποµενού.
Σηµειώνεται ότι η εµφάνιση των στοιχείων του µενού Έναρξη, εξαρτάται και από τις ρυθµίσεις που
µπορούµε να κάνουµε από τις Ιδιότητες του µενού Έναρξη κουµπί Προσαρµογή.
Αυτές που φέρουν το σύµβολο του βέλους στο τέλος του ονόµατός τους, περιλαµβάνουν νέα
υποµενού µέσα από τα οποία αναδύονται νέες επιλογές και νέα υποµενού.
Αυτές που λήγουν σε τρεις τελίτσες ... , εµφανίζουν παράθυρα διαλόγου για επιπλέον ρυθµίσεις.

3.2 ∆εξί τµήµα του µενού Έναρξη


Το δεξί τµήµα παραθύρου του µενού Έναρξη περιλαµβάνει συνδέσεις σε τµήµατα των Windows
που πιθανώς χρησιµοποιείτε συχνό. Εδώ εµφανίζονται από επάνω προς τα κάτω:
Προσωπικός φάκελος: Φέρει το όνοµα οποιουδήποτε ατόµου είναι συνδεδεµένο τη δεδοµένη
στιγµή στα Windows. Αυτός ο φάκελος, µε τη σειρά του, περιέχει αρχεία που αφορούν ειδικό το χρήστη,
όπως φακέλους Έγγραφα, Μουσική, Εικόνες και Βίντεο.
Έγγραφα: Ανοίγει το φάκελο Έγγραφα, όπου µπορείτε να αποθηκεύετε και να ανοίγετε αρχεία
κειµένου, υπολογιστικό φύλλα, παρουσιάσεις και άλλα είδη εγγράφων.
Εικόνες: Ανοίγει το φάκελο Εικόνες, όπου µπορείτε να αποθηκεύετε και να προβάλετε ψηφιακές
εικόνες και αρχεία γραφικών.
Μουσική: Ανοίγει το φάκελο Μουσική'", όπου µπορείτε να αποθηκεύετε και να αναπαράγετε µουσική
και άλλα αρχεία ήχου.
Υπολογιστής: Ανοίγει ένα παράθυρο στο οποίο µπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε µονάδες
δίσκου, κάµερες, εκτυπωτές, σαρωτές και άλλες συσκευές υλικού που είναι συνδεδεµένες στον
υπολογιστή σας.
Πίνακας Ελέγχου: Ανοίγει τον Πίνακα Ελέγχου, από τον οποίο µπορείτε να προσαρµόσετε την
εµφάνιση και τη λειτουργικότητα του υπολογιστή σας, να προσθέσετε ή να καταργήσετε προγράµµατα,
να ρυθµίσετε τις συνδέσεις δικτύου και να διαχειριστείτε λογαριασµούς χρηστών.
Συσκευές και εκτυπωτές: Ανοίγει ένα παράθυρο διαχείρισης συσκευών εκτύπωσης.
Προεπιλεγµένα προγράµµατα: Ανοίγει ένα παράθυρο από το οποίο µπορείτε να επιλέξετε ποιο
πρόγραµµα θέλετε να χρησιµοποιούν τα Windows για δραστηριότητες όπως την περιήγηση στο Web, την
επεξεργασία εικόνων, την αποστολή µηνυµάτων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και την αναπαραγωγή
µουσικής και βίντεο.
Βοήθεια και Υποστήριξη: Ανοίγει το παράθυρο Βοήθεια και Υποστήριξη των Windows από όπου
µπορείτε να αναζητήσετε θέµατα στη Βοήθεια σχετικό µε τη χρήση των Windows και του υπολογιστή
σας.

3.3 Κάτω τµήµα του µενού Έναρξη


Αναζήτηση: Εδώ βρίσκεται µια πολύ δυναµική και απαραίτητη λειτουργία η οποία µπορεί να ερευνά
και να εντοπίζει αρχεία όλων των τύπων αλλά και άλλους φακέλους που υπάρχουν στον φάκελο µας.
Αν για παράδειγµα επιθυµούµε να αναζητήσουµε κάποιο µουσικό αρχείο στο δίσκο µας
πληκτρολογούµε το όνοµα του αρχείου στο πλαίσιο. Καθώς πληκτρολογούµε αρχίζουν να εµφανίζονται
τα αποτελέσµατα ακριβώς πάνω από το πλαίσιο της Αναζήτησης.

Σηµειώνεται ότι η λειτουργία της αναζήτησης περιγράφεται στο κεφάλαιο οργάνωση και διαχείριση
αρχείων.

[8]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Παράθυρα & Πλαίσια εφαρµογών
Κάθε φορά που ανοίγετε ένα πρόγραµµα, ένα αρχείο η ένα φάκελο, αυτό εµφανίζεται στην οθόνη σας
µέσα σε ένα πλαίσιο που ονοµάζεται παράθυρο (από εδώ πήρε το όνοµα του και το λειτουργικό
σύστηµα των Windows). Επειδή τα παράθυρα υπάρχουν παντού στα Windows, είναι σηµαντικό να
κατανοήσετε τον τρόπο µε τον οποίο µπορείτε να τα µετακινήσετε, να αλλάξετε το µέγεθός τους η απλό
να τα εξαφανίσετε.
Με κλικ στο κουµπί Έναρξη επιλέγουµε Υπολογιστής, (βρίσκεται στη δεξί στήλη του µενού
Έναρξη). ∆εν µας ενδιαφέρουν τα περιεχόµενα του αλλά οι λειτουργίες σχετικά µε το πως
χειριζόµαστε ένα παράθυρο.
Πριν προχωρήσουµε στην επεξήγηση του παραθύρου τονίζουµε και υπενθυµίζουµε ότι ο χρήστης των
Windows έχει αρκετούς τρόπους για να εργαστεί µε τα παράθυρα ή µε τις διάφορες επιφάνειες εργασίας
χρησιµοποιώντας εναλλακτικά το ποντίκι και το πληκτρολόγιο.
I. Με αριστερό κλικ ποντικιού ενεργοποιεί οποιοδήποτε µενού ή εικονίδιο.
II. Με δεξί κλικ ποντικιού εµφανίζει αναδυόµενα µενού µε επιλογές.
III. Με συνδυασµούς πλήκτρων από το πληκτρολόγιο ενεργοποιεί διάφορες λειτουργίες κατά
περίπτωση και ανάλογα µε την εφαρµογή.

Αλλαγή µεγέθους παραθύρου: Η αλλαγή µεγέθους γίνεται και απευθείας µε το ποντίκι σύροντας
τις οριακές γραµµές του παραθύρου κατά την επιθυµητή κατεύθυνση. Για να αλλάξουµε το
µέγεθος του παραθύρου από µενού, το ρυθµίζουµε στην κανονική προβολή και στη συνέχεια
πατάµε δεξί κλικ πάνω στην κενή γραµµή στο πάνω µέρος του παραθύρου και επιλέγουµε την
εντολή Μέγεθος. Τέλος πατάµε τα βελάκια του πληκτρολογίου κατά τη διεύθυνση που µας
ενδιαφέρει και πατάµε το πλήκτρο Enter.
Μία από τις νέες λειτουργίες που παρέχουν τα Windows 7 είναι το Aero Snap. Σας επιτρέπει να
αλλάξετε το µέγεθος ενός παραθύρου µε µία κίνηση. Απλό σύρετε το στην αριστερή η τη δεξιά
πλευρά της οθόνης. Τότε το παράθυρο θα µεγεθυνθεί έτσι ώστε να καλύπτει τη µισή οθόνη
κάθετα. Αν σύρετε το παράθυρο προς το κέντρο της οθόνης αυτό θα επιστρέψει στο αρχικό του
µέγεθος.
Μετακίνηση παραθύρου: Για την µετακίνηση µε το ποντίκι, απλά πατάµε µε το ποντίκι στην
κενή γραµµή στο πάνω µέρος του παραθύρου και σύρουµε προς την επιθυµητή κατεύθυνση. Για
την µετακίνηση ενός παραθύρου πάνω στην επιφάνεια εργασίας, χρησιµοποιώντας το µενού,
πρέπει πρώτα το παράθυρο να ρυθµιστεί σε κανονική προβολή. Για την µετακίνηση µε τη βοήθεια
των µενού επιλέγουµε την εντολή Μετακίνηση κάνοντας δεξί κλικ πάνω στη γραµµή τίτλου του
παραθύρου και πατάµε τα βελάκια του πληκτρολογίου κατά τη διεύθυνση που µας ενδιαφέρει,
τέλος πατάµε το πλήκτρο Enter.

Στο πάνω µέρος, στη Γραµµη ∆ιευθύνσεων του παραθύρου, βλέπετε το όνοµα του παραθύρου:
Υπολογιστής. Το κουµπί Εξερεύνηση των Windows που βρίσκεται στη γραµµη εργασιών φωτίζεται
υποδεικνύοντας έτσι ότι ένας κατάλογος η µια βιβλιοθήκη αρχείων είναι ανοιχτός.
Στην ίδια περιοχή και δεξιά βρίσκονται τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου:
Κουµπί κλεισίµατος: Πατώντας στο κουµπί αυτό γίνεται η έξοδος από την εφαρµογή δηλαδή την
ξεφορτώνουµε.
Κουµπί ελαχιστοποίησης: Το κουµπί αυτό βρίσκεται στο πάνω µέρος της γραµµής τίτλου και έχει
για σύµβολο µια παύλα. Χρησιµοποιείται για την ελαχιστοποίηση του παραθύρου της εφαρµογής που
σηµαίνει έξοδο από την οθόνη. Το ελαχιστοποιηµένο παράθυρο εξακολουθεί να βρίσκεται φορτωµένο

[9]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

στη και να καταλαµβάνει χώρο στη µνήµη του Η/Υ ενώ το βλέπουµε τοποθετηµένο πάνω στη γραµµή
εργασιών. Για να το ανοίξουµε και πάλι στην οθόνη πατάµε πάνω στην ετικέτα της γραµµής εργασιών.
Επαναφορά: Το κουµπί επαναφοράς που βρίσκεται δίπλα στην ελαχιστοποίηση εµφανίζεται
µόνο όταν το παράθυρο είναι µεγιστοποιηµένο. Επαναφορά σηµαίνει να επιστρέφει στην κανονική του
κατάσταση, δηλαδή δεν είναι ούτε ελαχιστοποιηµένο ούτε µεγιστοποιηµένο.
Μεγιστοποίηση: Το κουµπί αυτό εµφανίζεται µόνο όταν το παράθυρο είναι σε κανονική
απεικόνιση και βρίσκεται δεξιά από το κουµπί ελαχιστοποίησης. Κατά την µεγιστοποίηση το παράθυρο
καταλαµβάνει ολόκληρη την οθόνη.

Αµέσως από κάτω από τη γραµµή ∆ιεύθυνσης βρίσκεται η γραµµή Μενού στην οποία θα βρούµε:
• Οµαδοποιηµένες εντολές οι οποίες µπορεί να είναι διαφορετικές ανάλογα µε το παράθυρο
που έχουµε ανοίξει. Εδώ θα βρούµε και τις βασικές εντολές διαχείρισης του φακέλου ή του
αρχείου που επιλέγουµε από την περιοχή περιεχοµένων καθώς και την εντολή ∆ιάταξη µε
την οποία µπορούµε να ορίσουµε τον τρόπο µε τον οποίο θα εµφανίζονται τα περιεχόµενα
των παραθύρων µας.
• Τα κουµπιά µε τα οποία αλλάζουµε τον τρόπο εµφάνισης των περιεχοµένων του παραθύρου
και το κουµπί της Βοήθειας.

Λωρίδες κύλισης: Σε κάθε παράθυρο εµφανίζονται δύο λωρίδες κύλισης, που είναι για την οριζόντια
και την κατακόρυφη µετακίνηση του περιεχοµένου του παραθύρου. Όταν εµφανίζονται οι λωρίδες αυτές
σηµαίνει ότι τα περιεχόµενα δεδοµένα του παράθυρου είναι περισσότερα από την οθόνη απεικόνισης. Για
να µετακινηθούµε στο χώρο εργασίας του καταλόγου πατάµε τα βέλη των λωρίδων. Εναλλακτικά και
για γρηγορότερη µετακίνηση σύρουµε στη ράβδο (το γκρίζο τετράγωνο) που ολισθαίνει πάνω στη
λωρίδα.
Γραµµή κατάστασης: Η γραµµή κατάστασης βρίσκεται στο κάτω µέρος του παράθυρου και µας
εµφανίζει διάφορες πληροφορίες που εναλλάσσονται ανάλογα µε τη λειτουργία που εκτελείται.
Εναλλαγή εφαρµογής στο προσκήνιο
Τα Windows µας δίνουν την δυνατότητα της πολυδιεργασίας. Αυτό σηµαίνει ότι µπορούµε να έχουµε
ταυτόχρονα πολλές φορτωµένες εφαρµογές. Αυτή είναι πολύ βασική λειτουργία γιατί µας δίνει τη
δυνατότητα να µεταφέρουµε δεδοµένα από µία εφαρµογή στην άλλη.
Όταν υπάρχουν πολλές φορτωµένες εφαρµογές στα Windows και είναι µεγιστοποιηµένες, τότε θα
βλέπουµε µόνο τη µία στην οθόνη. Αυτό σηµαίνει ότι η εφαρµογή αυτή είναι στο προσκήνιο ενώ όλες οι
άλλες που δε φαίνονται είναι στο παρασκήνιο. Οι εφαρµογές του παρασκηνίου µπορούν να λειτουργούν
ταυτόχρονα µε εκείνη του προσκηνίου. Για παράδειγµα µπορεί να έχουµε στο παρασκήνιο µια εφαρµογή
η οποία να τροφοδοτεί έναν εκτυπωτή ή ένα λογιστικό φύλλο που κάνει πολύπλοκους και χρονοβόρους
υπολογισµούς.
Για να µεταφέρουµε µια εφαρµογή από το παρασκήνιο στο προσκήνιο, πατάµε στο εικονίδιό της που
ονοµάζεται κουµπί εργασίας και επικάθεται πάνω στην γραµµή εργασιών.
Ένας άλλος τρόπος είναι µε τη χρήση του συνδυασµού πλήκτρων Alt + Tab. Η διαδικασία αυτή
χρησιµοποιήθηκε πολύ στις προηγούµενες εκδόσεις των Windows και θα µας χρειαστεί και τώρα αν
εργαζόµαστε µε απόκρυψη της γραµµής εργασιών.

Παράθυρα διαλόγου
Όλες οι εφαρµογές των Windows διαθέτουν επιλογές οι οποίες εµφανίζουν παράθυρα διαλόγου.
Υπάρχουν πολλών ειδών παράθυρα διαλόγου από απλά µέχρι πολύπλοκα. Το παράθυρο διαλόγου που
συναντάµε σχεδόν καθηµερινά είναι της Αποθήκευσης ή του Ανοίγµατος αρχείων.
Από τα παράθυρα διαλόγου µπορούµε να προβούµε σε ορισµένες ρυθµίσεις, να πληκτρολογήσουµε
δεδοµένα ή να επιλέξουµε από τα ήδη υπάρχοντα.

[10]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Οργάνωση-∆ιαχείριση Αρχείων & Φακέλων
Το σηµαντικότερο µέληµα της συντριπτικής πλειοψηφίας των χρηστών πρέπει να είναι η σωστή
διαχείριση των αρχείων τους πάνω στο σκληρό τους δίσκο ή σε οποιοδήποτε άλλο µέσο αποθήκευσης.
Θα πρέπει λοιπόν να υπάρχει τρόπος ώστε ο κάθε χρήστης να µπορεί να εντοπίζει άµεσα, γρήγορα και
µέσα από ένα φιλικό περιβάλλον τα αρχεία του, που βρίσκονται
στους δίσκους.
Οι προγραµµατιστές της Microsoft έχουν φροντίσει για το
περιβάλλον αυτό. Έτσι, για τη διαχείριση αρχείων και φακέλων,
οι χρήστες µπορούν να επιλέξουν είτε τη χρήση της
Εξερεύνησης των Windows, που θα ανοίξουν µέσω των
Βοηθηµάτων (από το Μενού Έναρξη), είτε από το παράθυρο
περιήγησης που υπάρχει αριστερά σε κάθε παράθυρο
διαλόγου.

5.1 Οι φάκελοι
Οι σκληροί δίσκοι που χρησιµοποιούνται σήµερα είναι µεγάλης χωρητικότητας και αυτό είναι
επακόλουθο των τεράστιων απαιτήσεων του λογισµικού. Οι περισσότεροι χρήστες σήµερα διαθέτουν
δίσκους αρκετών GB µε εκατοντάδες φακέλους και αρχεία.
Φάκελος είναι ένας συγκεκριµένος χώρος του δίσκου ο οποίος περιέχει ένα σύνολο οµοειδών
αντικειµένων ή ίδιας κατηγορίας, ώστε να µπορούµε να οργανώνουµε σωστά τα αρχεία µας. Μέσα
στον φάκελο τοποθετούµε αρχεία αλλά και άλλους φακέλους που θα τους ονοµάζουµε
υποφακέλους.
Οι φάκελοι είναι τοποθετηµένοι σε επίπεδα όπως τους αναπαριστά το επόµενο σχήµα. Μοιάζει µε ένα
ανάποδο δένδρο µε κλαδιά που µεγαλώνουν όσο προσθέτουµε υποφακέλους και αρχεία. Ο δίσκος C είναι
η ρίζα ή ο γονικός φάκελος.

Μπορούµε να δηµιουργήσουµε ένα φάκελο σε οποιοδήποτε επίπεδο του δίσκου µας. ∆εν µπορούµε
να δηµιουργήσουµε φακέλους µέσα στα ειδικά παράθυρα των Windows όπως είναι Ο υπολογιστής µου, ο
Πίνακας ελέγχου κ.λ.π. Για τη δηµιουργία νέου φακέλου ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε το παράθυρο φακέλου µέσα στο οποίο θα δηµιουργηθεί ο νέος.
• Πατάµε µε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού σε κάποιο κενό σηµείο του παραθύρου και από το
µενού που θα εµφανιστεί επιλέγουµε ∆ηµιουργία. Εναλλακτικά, επιλέγουµε τη ∆ηµιουργία νέου

[11]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

φακέλου από το µενού του παραθύρου όπου υπάρχει αυτή η δυνατότητα πχ στο παράθυρο της
αποθήκευσης.
• Από το επόµενο υποµενού πατάµε στην επιλογή Φάκελος. Θα εµφανιστεί το εικονίδιο του νέου
φακέλου µε το όνοµα Νέος φάκελος.
• Τη στιγµή της δηµιουργίας του και όταν ο δροµέας αναβοσβήνει ακόµα µέσα στο πλαίσιο
ονόµατος, µπορούµε να πληκτρολογήσουµε το όνοµα της αρεσκείας µας. Το όνοµα που θα
δώσουµε πρέπει να είναι σχετικό µε το περιεχόµενο του. Εάν δεν προλάβουµε να
πληκτρολογήσουµε το όνοµα τότε κάνουµε δεξί κλικ πάνω στον φάκελο και από το µενού που θα
εµφανιστεί επιλέγουµε Μετονοµασία.

5.2 Ταξινόµηση περιεχοµένων φακέλων


Η ταξινόµηση των αρχείων, φακέλων κ.λ.π., εξαρτάται από το παράθυρο στο οποίο επιθυµούµε να
την εφαρµόσουµε. Όταν βρισκόµαστε στο παράθυρο κάποιου φακέλου του εξερευνητή, µπορούµε να
ταξινοµήσουµε τα περιεχόµενα ενός φακέλου µε διαφορετικό τρόπο από ότι στην επιφάνεια εργασίας.
Σηµειώνουµε ότι την ίδια διαδικασία θα εφαρµόσουµε και όταν βρισκόµαστε µέσα σε κάποιο
παράθυρο αρχείων σε οποιαδήποτε προβολή εκτός από αυτή των Λεπτοµερειών.
Ο πιο απλός τρόπος είναι να κάνουµε δεξί κλικ σε κάποιο κενό σηµείο και να επιλέξουµε τέσσερα
είδη ταξινόµησης: Ως προς Όνοµα, το Μέγεθος αρχείου, τον Τύπο και την Τροποποίηση των αρχείων.

5.3 Οι ιδιότητες
Η λειτουργία αυτή των Windows µας δίνει τη δυνατότητα να εξετάζουµε ορισµένα πολύ βασικά
χαρακτηριστικά των αρχείων, φακέλων, συντοµεύσεων και γενικότερα συσκευών και αρχείων
προγραµµάτων.
Όλα τα παράθυρα φακέλων διαθέτουν την επιλογή Ιδιότητες στο µενού Αρχείο. Συνήθως την καλούµε
µε το πάτηµα του δεξιού πλήκτρου ποντικιού αφού πρώτα επιλέξουµε το αντικείµενο.
Το παράθυρο ιδιοτήτων θα είναι διαφορετικό ανάλογα µε το αντικείµενο που εξετάζουµε. Θα
αναφέρουµε όµως ότι αν πατήσουµε το δεξί πλήκτρο ποντικιού πάνω σε παράθυρο ή πάνω στην
επιφάνεια εργασίας ή στην γραµµή εργασιών ή σε οποιαδήποτε συσκευή όπως εκτυπωτές κ.λ.π τότε οι
ιδιότητες θα αναφέρονται σ’ αυτά τα αντικείµενα.
Μέσα από την λειτουργία ιδιοτήτων µας παρέχεται ένας πολύ καλός τρόπος να εξετάζουµε το µέγεθος
των αρχείων και φακέλων.
Για να επιλέξουµε την εντολή Ιδιότητες µας προσφέρονται δύο τρόποι.
Ο πρώτος τρόπος είναι να επιλέξουµε το αντικείµενο και να την καλέσουµε από το µενού Οργάνωση
(αν δεν επιλέξουµε όµως πρώτα το αντικείµενο η εντολή ιδιότητες θα είναι απενεργοποιηµένη).
Ο δεύτερος τρόπος είναι αφού το επιλέξουµε, να πατήσουµε το δεξί πλήκτρο ποντικιού και από το
αναδυόµενο µενού να επιλέξουµε Ιδιότητες.

5.3.1 Ιδιότητες φακέλου «Ο υπολογιστής µου»


Από την εξερεύνηση των windows επιλέγουµε Ο υπολογιστής µου για να εµφανιστεί το παράθυρο
φακέλου. Στη συνέχεια χωρίς να επιλέξουµε κανένα από τα αντικείµενά του, πατάµε σε κάποιο κενό
µέρος του παραθύρου µε το δεξί πλήκτρο ποντικιού. Τέλος, επιλέγουµε από το αναδυόµενο µενού την
εντολή Ιδιότητες και αµέσως θα εµφανιστεί στην οθόνη µας το παράθυρο που ονοµάζεται Σύστηµα.
Το παράθυρο αυτό ορισµένες πληροφορίες για τον υπολογιστή µας και τον κάτοχο του προϊόντος των
Windows. Οι επιλογές που βρίσκονται στο αριστερό µέρος περιέχουν πληροφορίες για όλες τις συσκευές
του συστήµατός µας.

[12]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

5.3.2 Ιδιότητες των δίσκων


Για να εξετάσουµε τις ιδιότητες του σκληρού µας δίσκου
ακολουθούµε την ίδια διαδικασία.
Επιλέγουµε το σκληρό µας δίσκο και πατάµε το δεξί πλήκτρο
ποντικιού. Από το αναδυόµενο µενού ενεργοποιούµε την επιλογή
Ιδιότητες. Θα εµφανιστεί ένα παράθυρο παρόµοιο µε το παρακάτω.
Το παρόν παράθυρο διαλόγου περιέχει καρτέλες (ο αριθµός καρτελών
εξαρτάται από την εγκατάσταση και τις διαµορφώσεις).
Προκαθορισµένα εµφανίζεται η πρώτη που ονοµάζεται Γενικά. Η
καρτέλα αυτή µας εµφανίζει την ετικέτα του δίσκου στο πλαίσιο
κειµένου Ετικέτα, µας πληροφορεί ότι ο δίσκος είναι τοπικός (δεν ανήκει
σε δίκτυο) και εµφανίζει στοιχεία για τη χωρητικότητά του. Για να
αλλάξουµε το όνοµα της ετικέτας, πληκτρολογούµε ένα όνοµα της
αρεσκείας µας όπως για παράδειγµα τον τύπο, το µοντέλο ή το όνοµά
του.
5.3.3 Ιδιότητες φακέλων
Για να εξετάσουµε τις ιδιότητες φακέλου τον επιλέγουµε πατώντας
στο εικονίδιό του µε το δεξί πλήκτρο ποντικιού και από το µενού που
θα εµφανιστεί πατάµε στην επιλογή Ιδιότητες. Θα εµφανιστεί το
διπλανό παράθυρο.
Όπως παρατηρούµε, µας εµφανίζει το σύνολο των αρχείων και των
υποφακέλων που περιέχει, καθώς και το µέγεθος του φακέλου, αλλά
και το πραγµατικό χώρο που καταλαµβάνει ο φάκελος στον δίσκο.
Στην κάτω περιοχή του παράθυρου µε τον τίτλο Ιδιότητες
υπάρχουν τρία πλαίσια ελέγχου στα οποία εµφανίζονται οι αντίστοιχες
ιδιότητες των φακέλων, αρχείων ή συντοµεύσεων. Για το ποιες θα
είναι ενεργοποιηµένες ή όχι εξαρτάται από το κάθε αντικείµενο.
Αµέσως παρακάτω επεξηγούµε τις ιδιότητες αυτές.
Μόνο για ανάγνωση: Τα αρχεία που έχουν την ιδιότητα αυτή µπορούµε να τα φορτώσουµε µόνο για
διάβασµα αλλά δεν µας επιτρέπουν να τα αποθηκεύσουµε αφού τα τροποποιήσουµε. Για να τα
αποθηκεύσουµε πρέπει να δώσουµε άλλο όνοµα. Τα αρχεία ή οι φάκελοι µ’ αυτή την ιδιότητα
εµφανίζουν πάντα κάποιο µήνυµα επιβεβαίωσης όταν πρόκειται να τα διαγράψουµε. Όταν αντιγράφουµε
αρχεία σε CD ή DVD-ROM αποκτούν αυτόµατα την ιδιότητα αυτή.
Κρυφό: Η ιδιότητα αυτή χαρακτηρίζει ορισµένα πολύ σηµαντικά αρχεία για την προστασία τους. Τα
αρχεία αυτά εµφανίζονται µόνο µε ειδικές εντολές.
Η καρτέλα Κοινή χρήση µας οδηγεί να καθορίσουµε κοινόχρηστους δίσκους, φακέλους και αρχεία.
Η καρτέλα Ασφάλεια περιέχει λεπτοµέρειες σχετικές µε τον δηµιουργό του φακέλου και τα
δικαιώµατα χρήσης ενώ η καρτέλα Προηγούµενες εκδόσεις περιέχει εκδόσεις του ίδιου φακέλου που
προέρχονται από επαναφορά ή από τα αντίγραφα ασφαλείας των Windows.

5.4 Τα αρχεία
Αρχείο ονοµάζεται µια οργανωµένη συλλογή στοιχείων που δηµιουργήθηκαν µε µια εφαρµογή. Είναι
το αποτέλεσµα της εργασίας µας στον υπολογιστή και µπορεί να αποθηκευτεί σε ηλεκτρονική µορφή σε
οποιοδήποτε αποθηκευτικό µέσο.
Ένα νέο αρχείο δηµιουργείται κάθε φορά που ανοίγουµε µια
εφαρµογή. Όταν το αποθηκεύσουµε για πρώτη φορά θα του
δώσουµε ένα όνοµα που να µας θυµίζει το περιεχόµενο του. Τα
ονόµατα των αρχείων διαφέρουν από τα ονόµατα των φακέλων
επειδή έχουν δύο µέρη: τη βάση που είναι το κυρίως όνοµα του

[13]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

αρχείου και την επέκταση που είναι 3 γράµµατα πάντα γραµµένα στα αγγλικά χαρακτηριστικά της
εφαρµογής µε την οποία δηµιουργήθηκε το αρχείο. Στην εικόνα δίπλα το αρχείο Εκδροµή έχει
δηµιουργηθεί µε τον κειµενογράφο.

Η βάση, δηλαδή το κυρίως όνοµα του αρχείου,


µπορεί να είναι γραµµένη µε ελληνικά ή αγγλικά, πεζά ή κεφαλαία γράµµατα.
Αρχεία όµως µπορούµε να δηµιουργήσουµε και µε άλλο τρόπο. Εάν έχουµε αποφασίσει σε ποιο
φάκελο θα αποθηκεύσουµε το αρχείο µας, τον ανοίγουµε και κάνουµε δεξί κλικ σε ένα κενό σηµείο του.
Από το µενού που θα εµφανιστεί επιλέγουµε ∆ηµιουργία και στη συνέχεια τον τύπο του αρχείου που
θέλουµε να δηµιουργήσουµε. Του δίνουµε όνοµα και στη συνέχεια το ανοίγουµε για να προσθέσουµε
περιεχόµενο.

5.4.1 Τύποι αρχείων


Κάθε εφαρµογή διαθέτει µία συγκεκριµένη µορφή επέκτασης η οποία αποτελεί την ταυτότητα του
αρχείου. Για παράδειγµα, αν σε κάποιο φάκελο υπάρχει ένα αρχείο µε επέκταση .doc ή .docx και ο
χρήστης διπλοπατήσει επάνω του τότε θα ανοίξει η εφαρµογή που το δηµιούργησε, δηλαδή το Microsoft
Word.
Είναι σηµαντικό για τους χρήστες να γνωρίζουν µερικές βασικές επεκτάσεις αρχείων ώστε να
γνωρίζουν σε ποια εφαρµογή ανήκουν. Ακολουθεί ένας πίνακας µε γνωστούς τύπους αρχείων

Τύπος αρχείου Εφαρµογή - Μορφή


com, exe Εκτελέσιµα αρχεία εφαρµογών
bat, txt, csv Αρχεία απλού κειµένου
doc, docx Αρχεία Word
xls, xlsx Αρχεία Excel
ppt, pptx Αρχεία PowerPoint
mdb, mdbx Αρχεία Access
pbf Αρχεία Acrobat
jpg Αρχεία συµπιεσµένης εικόνας
bmp, tif Αρχεία ασυµπίεστης εικόνας
mp3 Αρχεία συµπιεσµένου ήχου
wav Αρχεία ασυµπίεστου ήχου
avi Αρχεία ασυµπίεστου βίντεο
mpeg Αρχεία συµπιεσµένου βίντεο

5.4.2 Ιδιότητες αρχείου


Για την εξέταση των ιδιοτήτων αρχείων επιλέγουµε πρώτα το αρχείο και στη συνέχεια πατάµε το δεξί
κουµπί του ποντικιού. Από το µενού που θα εµφανιστεί πατάµε στην επιλογή Ιδιότητες.
Στο σηµείο αυτό πρέπει να τονίσουµε ότι το παράθυρο που θα εµφανίζεται θα είναι διαφορετικό
ανάλογα µε το είδος του αρχείου. Από την καρτέλα Γενικά µπορούµε να επιλέξουµε το πρόγραµµα που
θα αναπαράγει το αρχείο και να ορίσουµε τις ιδιότητες του όπως έχουµε ήδη δει και στις ιδιότητες των
φακέλων.

[14]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

5.5 Συντοµεύσεις
Η ενεργοποίηση του εικονιδίου της συντόµευσης σηµαίνει την
εκτέλεση του προγράµµατος ή το άνοιγµα του αρχείου ή φακέλου µε το
οποίο είναι συνδεδεµένη. Η κάθε συντόµευση εµφανίζεται µε ένα
εικονίδιο που στην κάτω αριστερή του γωνία έχει ένα χαρακτηριστικό
βέλος.
Με απλά λόγια, συντόµευση είναι το είδωλο του αντικειµένου µε το
οποίο είναι συνδεδεµένη και µας δίνει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στο
αντικείµενο αυτό.
5.5.1 ∆ηµιουργία και διαχείριση συντοµεύσεων
Υπάρχουν πολλοί τρόποι δηµιουργίας συντοµεύσεων. Εκείνο που θα πρέπει να έχουµε υπόψη µας
είναι που θα τοποθετηθεί η συντόµευση.
Ο πιο εύκολος τρόπος για τη δηµιουργία συντόµευσης είναι η χρήση της σχετικής εντολής από το
µενού που εµφανίζεται µε το δεξί κλικ πάνω στο αντικείµενο για το οποίο θέλουµε να δηµιουργήσουµε
συντόµευση.
Αν η συντόµευση πρόκειται να τοποθετηθεί σε διαφορετικό φάκελο, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε
την εξερεύνηση των Windows ή να ανοίξουµε και τους δύο φακέλους (αυτόν που περιέχει το αντικείµενο
και αυτόν που θα δεχθεί τη συντόµευση) και να χρησιµοποιήσουµε τις εντολές της µετακίνησης και της
επικόλλησης. Τις συντοµεύσεις τις διαχειριζόµαστε όπως ακριβώς διαχειριζόµαστε στα αρχεία και τους
φακέλους.
Εάν θέλουµε να δηµιουργήσουµε συντοµεύσεις στην Επιφάνεια Εργασίας πρέπει αφού επιλέξουµε το
αντικείµενο, να πατήσουµε δεξί κλικ και να επιλέξουµε Αποστολή προς – Επιφάνεια εργασίας
(δηµιουργία συντόµευσης).

5.6 Επιλογή αντικειµένων


Η λειτουργία της επιλογής αρχείων, φακέλων και οποιουδήποτε αντικειµένου είναι πολύ χρήσιµη και
απαραίτητη για αντιγραφές, µετακινήσεις, διαγραφές κ.λ.π. τις οποίες θα δούµε στη συνέχεια. Πολλοί
χρήστες αναφερόµενοι στην επιλογή την ονοµάζουν µαρκάρισµα ή φώτισµα.
Η επιλογή των αντικειµένων είναι απαραίτητη για να γνωστοποιήσουµε στην εντολή που πρόκειται να
εκτελεστεί, πάνω σε ποια αντικείµενα θα δράσει. Για παράδειγµα, όταν επιλέξουµε πέντε αρχεία και
καλέσουµε την εντολή της αντιγραφής, θα αντιγραφούν τα πέντε αρχεία που επιλέξαµε.
Για την επιλογή υπάρχουν αρκετοί τρόποι και περιγράφονται παρακάτω.
Ο πρώτος είναι να κρατάµε το πλήκτρο Ctrl πατηµένο και να επιλέγουµε µε το ποντίκι πάνω στα
ενδιαφερόµενα αρχεία, συντοµεύσεις ή φακέλους.
Ο δεύτερος τρόπος εξαρτάται από τα αν τα αντικείµενα προς επιλογή είναι συνεχόµενα. Σ΄αυτή την
περίπτωση πατάµε µε το ποντίκι στο πρώτο από τα αντικείµενα που θα επιλεγούν, στη συνέχεια πατάµε
και κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift και τέλος πατάµε µε το ποντίκι στο τελευταίο αντικείµενο από
αυτά που θα επιλεγούν.
Ο τρίτος τρόπος είναι να περιβάλλουµε τα ενδιαφερόµενα αντικείµενα. Πατάµε το ποντίκι και
σύρουµε προσπαθώντας να περιβάλλουµε µέσα σε µια ορθογώνια περιοχή τα αντικείµενα που µας
ενδιαφέρουν. Κατά τη διάρκεια που σύρουµε εµφανίζονται οι περιβάλλουσες διακεκοµµένες γραµµές του
ορθογωνίου για να µας οδηγήσουν και µόλις αφήσουµε το ποντίκι έχουν επιλεγεί όλα τα αντικείµενα.
Για να επιλέξουµε όλα τα αντικείµενα ενός φακέλου επιλέγουµε από το µενού Οργάνωση την
επιλογή Επιλογή όλων. Για να ακυρώσουµε την επιλογή καλούµε από το ίδιο µενού την επιλογή
Αναστροφή επιλογής. Η αντιστροφή επιλογής αποεπιλέγει αυτά που σηµειώσαµε και επιλέγει όλα τα
άλλα.
Η επιλογή είναι επίσης ένας άριστος τρόπος για να εµφανίζουµε το µέγεθος των µεµονωµένων ή
πολλών αρχείων και φακέλων. Η εµφάνιση των πληροφοριών γίνεται στην γραµµή κατάστασης όπου στο
αριστερό µέρος βλέπουµε την ένδειξη Επιλεγµένα στοιχεία µε έναν αριθµό δίπλα του. Αν επιλέξαµε έναν
φάκελο που περιέχει άλλους δέκα υποφακέλους και είκοσι αρχεία η ένδειξη στοιχεία θα εµφανίζει
τριάντα, αθροίζει δηλαδή τον αριθµό φακέλων και αρχείων.

[15]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

5.7 Πρόχειρο σηµειώσεων (Clipboard)


Πρόκειται για µια λειτουργία των Windows η οποία έχει λύσει τα προβλήµατα της µεταφοράς
δεδοµένων µεταξύ διαφορετικών εφαρµογών ακόµα και αν δεν είναι συµβατές.
Μπορούµε να µεταφέρουµε και να επικολλήσουµε από µια εφαρµογή στην άλλη δεδοµένα κάθε
τύπου όπως, κείµενο, εικόνα, ήχο, γραφικά.
Χρησιµοποιεί ένα µέρος της µνήµης RAM του υπολογιστή µας σαν ενδιάµεσο σταθµό µεταφοράς των
δεδοµένων που ονοµάζεται Πρόχειρο σηµειώσεων των Windows. Με τη χρήση των επιλογών Αντιγραφή
– Αποκοπή - Επικόλληση γίνεται η µεταφορά από µια εφαρµογή στην άλλη.

5.8 Αιχµαλώτιση εικόνων µε PRINT SCREEN


Στην πραγµατικότητα πρόκειται για µια λειτουργία αντιγραφής παραθύρων των εφαρµογών.
Η εντολή Print Screen γίνεται µε το απλό πάτηµα του οµώνυµου πλήκτρου του πληκτρολογίου.
Αυτή η ενέργεια είναι η λειτουργία της αντιγραφής ολόκληρης της οθόνης του υπολογιστή.
Η εντολή ALT - Print Screen γίνεται µε το πάτηµα συνδυασµού των οµώνυµων πλήκτρων του
πληκτρολογίου. Αυτή η ενέργεια είναι η λειτουργία της αντιγραφής µόνο του ενεργού παραθύρου που
είναι ανοιχτό στην οθόνη του υπολογιστή.
Οι παραπάνω επιλογές ALT - Print Screen ή Print Screen είναι η το βήµα της αντιγραφής, δηλαδή
τοποθετούν την εικόνα στην προσωρινή µνήµη του Η/Υ. Στη συνέχεια θα πρέπει να οδηγήσετε τον
δροµέα στο σηµείο που θα γίνει η τοποθέτηση της εικόνας και να ενεργοποιήσετε την επικόλληση.

5.9 Αντιγραφή αρχείων - φακέλων - αντικειµένων


Τα Windows µας παρέχουν πολλούς τρόπους για να αντιγράψουµε αρχεία ή φακέλους. Εκείνο που θα
πρέπει να προσέχουµε είναι να µη συγχέουµε την αντιγραφή µε την µετακίνηση. Τονίζουµε ότι αν αντί
για αντιγραφή µετακινήσουµε κάποιο κύριο αρχείο µιας εφαρµογής από το φάκελό της σε κάποιο άλλο
φάκελο, τότε η συγκεκριµένη εφαρµογή δε θα εκτελείται σωστά.
Αντιγραφή είναι η δηµιουργία ενός αντίγραφου, δηλαδή εκτός από το πρωτότυπο δηµιουργείται άλλο
ένα. Μετακίνηση σηµαίνει η µεταφορά του πρωτότυπου αρχείου ή φακέλου σε κάποια άλλη θέση. Η θέση
αυτή µπορεί να είναι άλλος φάκελος ή άλλος δίσκος.

5.9.1 Αντιγραφή µε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού


Για να προβούµε σε αντιγραφές αρχείων πρέπει να είναι σε λειτουργία η εξερεύνηση των Windows
και να είναι ορατοί ο φάκελος που περιέχει το αρχείο και ο φάκελος προορισµού. Για να αντιγράψουµε
ένα αρχείο από ένα φάκελο σε κάποιον άλλο, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε το προς αντιγραφή αρχείο.
• Πατάµε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, σύρουµε τη σκιά του στο
φάκελο προορισµού και το αφήνουµε. Θα εµφανιστεί το
παρακάτω υποµενού επιλογών.
• Πατάµε στην επιλογή Αντιγραφή εδώ. Με τον ίδιο τρόπο
µπορούµε να αντιγράψουµε και ολόκληρους φακέλους.
Όταν αντιγράφουµε ένα φάκελο αντιγράφονται µαζί του και όλα τα περιεχόµενά του που είναι και
άλλοι φάκελοι ή αρχεία.
Αν ο φάκελος που θα δεχτεί το αρχείο είναι κλειστός ή ελαχιστοποιηµένος, δεν υπάρχει πρόβληµα,
απλά σύρουµε και τοποθετούµε ακριβώς πάνω στο εικονίδιό του το αντικείµενο που θα αντιγραφεί.
Η αντιγραφή µπορεί να γίνει και στην επιφάνεια εργασίας των Windows.

[16]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

5.9.2 Αντιγραφή µε χρήση µενού


Για να κάνουµε αντιγραφή χρησιµοποιώντας τα µενού ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία.
• Επιλέγουµε το προς αντιγραφή αρχείο, φάκελο ή αντικείµενο. Μπορούµε να επιλέξουµε και
περισσότερα από ένα αντικείµενα.
• Επιλέγουµε από το µενού Οργάνωση την επιλογή Αντιγραφή.
• Επιλέγουµε τον φάκελο προορισµού.
• Επιλέγουµε από το µενού Οργάνωση την επιλογή Επικόλληση. Εναλλακτικά πατάµε σε κάποιο
κενό µέρος του φακέλου προορισµού µε το δεξί κουµπί του ποντικιού και από το µενού που θα
εµφανιστεί πατάµε στην επιλογή Επικόλληση. Η αντιγραφή θα το τοποθετήσει στο τέλος του
φακέλου.

5.10 Μετακίνηση αρχείων, φακέλων, αντικειµένων


Έχουµε τονίσει ότι η µετακίνηση είναι η διαδικασία κατά την οποία το µετακινούµενο αντικείµενο
αλλάζει θέση. Η αλλαγή µπορεί να γίνει σε διαφορετικό φάκελο ή δίσκο. Συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή
σ’ αυτούς που αντιγράφουν γιατί αν αντί για αντιγραφή προβούν σε µετακίνηση θα αποχαιρετήσουν το
µετακινούµενο αντικείµενο από τη θέση που βρίσκεται.
Η µετακίνηση αρχείων ή φακέλων γίνεται µε τον ίδιο τρόπο που γίνεται και η Αντιγραφή. ∆εν
ξεχνάµε την τελική εντολή της Επικόλλησης.

5.12 Μετονοµασία αρχείων - φακέλων - συντοµεύσεων


Στα Windows, µπορούµε να χρησιµοποιούµε ονόµατα µέχρι και 255 χαρακτήρες, ελληνικούς
χαρακτήρες και κενά διαστήµατα µεταξύ των λέξεων. Εκεί που συνιστούµε µεγάλη προσοχή είναι η
επέκταση του αρχείου επειδή αυτή πρέπει πάντα να είναι στα αγγλικά. Παράδειγµα αν µετονοµάσουµε το
αρχείο Επιστολή προς τον Κώστα.doc δεν πρέπει να ξεχάσουµε να τοποθετήσουµε την επέκταση doc.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αλλάξουµε το όνοµα κάποιου αρχείου, φακέλου ή συντόµευσης. Για
να αλλάξουµε ένα όνοµα ακολουθούµε έναν από τους παρακάτω τρόπους.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και από το µενού Οργάνωση καλούµε την εντολή Μετονοµασία. Τη
στιγµή που ο δροµέας θα αναβοσβήνει µέσα στο πλαίσιο ονόµατος, πληκτρολογούµε το νέο όνοµα και αν
είναι αρχείο δε ξεχνάµε την επέκταση. Τέλος για να τερµατιστεί η µετονοµασία πατάµε µε το ποντίκι σε
κάποιο κενό σηµείο του παραθύρου ή πατάµε το πλήκτρο Enter. Αυτή η τελευταία ενέργεια µπορεί να
γίνει µε οποιοδήποτε τρόπο µετονοµασίας και αν χρησιµοποιήσουµε.
Πατάµε µε το δεξί πλήκτρο στο αντικείµενο και από το αναδυόµενο µενού που θα εµφανιστεί πατάµε
στην επιλογή Μετονοµασία. Στη συνέχεια πληκτρολογούµε το νέο όνοµα.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και πατάµε το πλήκτρο F2. Στη συνέχεια πληκτρολογούµε το νέο όνοµα.
Επιλέγουµε το όνοµα και τη στιγµή που είναι επιλεγµένο πατάµε άλλη µια φορά µε το ποντίκι.
Μόλις εµφανιστεί το πλαίσιο και αρχίσει να αναβοσβήνει ο δροµέας πληκτρολογούµε το νέο όνοµα.

5.13 ∆ιαγραφή αρχείων - φακέλων - συντοµεύσεων

Τα Windows µας δίνουν τη δυνατότητα διαγραφής αλλά και ανάκτησης των διαγραµµένων αρχείων.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαγράψουµε αντικείµενα και αυτοί είναι οι παρακάτω.
Επιλέγουµε το αντικείµενο, δηλαδή το αρχείο, φάκελο ή συντόµευση και από το µενού Οργάνωση
πατάµε στην επιλογή ∆ιαγραφή.
Πατάµε πάνω στο αντικείµενο µε το δεξί πλήκτρο ποντικιού και από το αναδυόµενο µενού πατάµε στην
επιλογή ∆ιαγραφή.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και πατάµε το πλήκτρο Delete του πληκτρολογίου.
Επιλέγουµε το αντικείµενο και το σύρουµε στον κάδο ανακύκλωσης της επιφάνειας.
Οποιοδήποτε τρόπο και να επιλέξουµε θα εµφανιστεί πριν από την οριστική διαγραφή το παρακάτω
παράθυρο διαλόγου

[17]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Για να ξεκινήσει η διαγραφή πατάµε στο κουµπί ΟΚ.


Για να διαγράψουµε περισσότερα αντικείµενα συγχρόνως, πρώτα πρέπει να τα επιλέξουµε.
Αν τα αντικείµενα είναι πολλά και χρειάζεται κάποιος χρόνος για τη διαγραφή τους θα εµφανιστεί το
γνωστό παράθυρο που µας δείχνει µε κίνηση τη διαγραφή αντικειµένων.
Αν διαγράψουµε ένα φάκελο θα διαγραφούν µαζί του και όλα τα περιεχόµενά του που µπορεί να είναι
αρχεία, συντοµεύσεις και υποφάκελοι.
Σηµειώνουµε ιδιαίτερα κατά τις διαγραφές τη χρησιµότητα της επιλογής Αναίρεση η οποία µπορεί να
χρησιµοποιηθεί για να ακυρώσουµε πολλές λανθασµένες κινήσεις µας ιδιαίτερα µετά από αντιγραφές,
µετακινήσεις και διαγραφές. Ένας απλός τρόπος αναίρεσης της διαγραφής ενός αρχείου είναι η χρήση
του συνδυασµού των πλήκτρων ctrl+z.

5.14 Ο κάδος ανακύκλωσης


Ο κάδος αυτός κρατά τα αρχεία που έχουµε διαγράψει. Είναι σαν το καλάθι απορριµµάτων µέσα στο
οποίο πετάµε άχρηστα αντικείµενα.
Ο κάδος αυτός αποδεικνύεται πολλές φορές
σωτήριος γιατί µας δίνει τη δυνατότητα να
πάρουµε µέσα απ’ αυτόν κάποιο αντικείµενο που
το πετάξαµε κατά λάθος ή µετανιώσαµε.
Και αυτό γιατί όταν διαγράφουµε κάποιο
αντικείµενο αυτό δεν εξαφανίζεται ανεπιστρεπτί
από το δίσκο µας αλλά τοποθετείται σε ένα
ιδιαίτερο µέρος που ονοµάζεται κάδος
ανακύκλωσης και µας δίνει τη δυνατότητα να το
επαναφέρουµε και πάλι στο δίσκο µας.
Προσοχή όµως στις διαγραφές από φορητά αποθηκευτικά µέσα γιατί τα αρχεία που διαγράφουµε απ’
αυτά δεν τοποθετούνται στον κάδο ανακύκλωσης.
∆ιαγραφή αρχείων από τον κάδο: Για να διαγράψουµε πλέον οριστικά κάποιο αντικείµενο από τον
κάδο ανακύκλωσης το επιλέγουµε και πατάµε το πλήκτρο Delete ή καλούµε την εντολή ∆ιαγραφή από
το µενού Οργάνωση. Πριν από τη διαγραφή θα εµφανιστεί ένα µήνυµα επιβεβαίωσης διαγραφής και εδώ
πρέπει να πατήσουµε το κουµπί Ναι, διαφορετικά πατάµε το κουµπί Όχι.
Με την επιλογή Άδειασµα κάδου ανακύκλωσης του µενού Αρχείο διαγράφονται όλα τα
αντικείµενα του κάδου.
Αν είµαστε στην επιφάνεια εργασίας µε κλειστό το εικονίδιο του κάδου ανακύκλωσης, για να τον
αδειάσουµε, πατάµε δεξί κλικ στο εικονίδιο και επιλέγουµε την εντολή «Άδειασµα του κάδου
ανακύκλωσης».
Επαναφορά αρχείων: Για να επαναφέρουµε ένα διαγραµµένο αντικείµενο στη θέση από την οποία
το διαγράψαµε, το επιλέγουµε και µε δεξί κλικ κάνουµε χρήση της εντολή Επαναφορά που
περιλαµβάνεται στο µενού που εµφανίζεται. Εναλλακτικά χρησιµοποιούµε τη µετακίνηση (αποκοπή) και
επικόλληση για να µεταφέρουµε το αντικείµενο στον φάκελο από τον οποίο το διαγράψαµε.
Πρέπει να γνωρίζουµε ότι τα αντικείµενα που βρίσκονται στον κάδο, καταλαµβάνουν τον ίδιο χώρο
που είχαν και στο δίσκο πριν διαγραφούν. Για τον λόγο αυτό πρέπει να τον αδειάζουµε συχνά για να
απελευθερώνουµε χώρο στον δίσκο µας.

5.15 Λειτουργία Αναζήτησης


Με τη σηµερινή τεχνολογία η οποία µας παρέχει δίσκους και µέσα αποθήκευσης µε τεράστιες
χωρητικότητες, είναι απαραίτητο ένα εργαλείο το οποίο να µπορεί να εντοπίζει γρήγορα κάποιο από τα
χιλιάδες αρχεία, φακέλους ή άλλα δεδοµένα. Η Αναζήτηση είναι απαραίτητη για τον εντοπισµό αρχείων
ή οµάδων αρχείων για τα οποία γνωρίζουµε µερικές πληροφορίες όπως για παράδειγµα την επέκτασή
τους, τις ηµεροµηνίες δηµιουργίας τους ή κάτι άλλο.
Η αναζήτηση αρχείων µπορεί να γίνει σύµφωνα µε τα παρακάτω στοιχεία:

[18]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Όνοµα αρχείου, επέκταση, ηµεροµηνία, µέγεθος και περιεχόµενα αρχείου. Μπορούµε να


χρησιµοποιήσουµε τους χαρακτήρες µπαλαντέρ που είναι το αστεράκι (*) και το ερωτηµατικό (?). Το
αστεράκι µπορεί να αντικαταστήσει ένα πλήθος χαρακτήρων ενώ το ερωτηµατικό, έναν χαρακτήρα.
Το πλαίσιο της Αναζήτησης όπως έχουµε ήδη δει βρίσκεται στο κάτω µέρος του µενού Έναρξη.
Για την αναζήτηση θα πρέπει πρώτα να επιλέξουµε µια από τις παραπάνω επιλογές, ανάλογα µε το τι
επιθυµούµε να αναζητήσουµε.
Για παράδειγµα, επιθυµούµε να αναζητήσουµε όλα τα αρχεία γραφικών µε επέκταση .jpg που
βρίσκονται στον υπολογιστή µας θα πληκτρολογήσουµε στο πλαίσιο της Αναζήτησης *.jpg
Την ώρα της πληκτρολόγησης αρχίζουν και εµφανίζονται ακριβώς από πάνω αποτελέσµατα τα οποία
οριστικοποιούνται σε µερικά δευτερόλεπτα.
Εάν η εικόνα που αναζητούµε δεν βρίσκεται µέσα στα
πρώτα αποτελέσµατα µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την
επιλογή Περισσότερα αποτελέσµατα η οποία θα µας
ανοίξει ένα νέο παράθυρο µε όλα τα αποτελέσµατα της
αναζήτησης.
Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σηµασία είναι ότι το παραπάνω
παράθυρο που εµφανίζει τα αποτελέσµατα της αναζήτησης,
στην ουσία είναι η εξερεύνηση των Windows. Αυτό
σηµαίνει ότι µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε όλες τις
εντολές διαχείρισης αρχείων και µεταξύ αυτών και την
Αποθήκευση του παραθύρου.
Φυσικά δεν είναι αυτός ο σωστός τρόπος αναζήτησης
διότι δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί το αρχείο που αναζητά
ο χρήστης ανάµεσα στα 4.830 οµοειδή στοιχεία που είναι
τον υπολογιστή του. Καλό λοιπόν είναι να θυµόµαστε το όνοµα του αρχείου και να χρησιµοποιούµε έναν
κανόνα για την ονοµατοδοσία των αρχείων ή των φακέλων µας. Πχ γράφουµε µόνο αγγλικά και µε πεζά
γράµµατα.
Αναζήτηση από το παράθυρο της Εξερεύνησης: Ανοίγουµε την Εξερεύνηση των Windows και
επιλέγουµε το φάκελο ή το δίσκο που µας ενδιαφέρει και στο πλαίσιο της αναζήτησης πληκτρολογούµε
τα στοιχεία του αρχείου που αναζητούµε. Στο παράδειγµά µας στην εικόνα 1 κάτω αναζητήσαµε το
αρχείο Results-Powerpoint.txt στον δίσκο C του υπολογιστή µας.
Σε περίπτωση που δεν εντοπιστεί το αρχείο που αναζητούµε (όπως έγινε µε το αρχείο hh.exe) η
λειτουργία της Αναζήτησης µας δίνει τη δυνατότητα να προσθέσουµε επιπλέον στοιχεία όπως είναι η
ηµεροµηνία τροποποίησης και το µέγεθος (εικόνα 2).
Εάν θελήσουµε να δούµε λεπτοµέρειες του αρχείου που αναζητούσαµε πχ µέγεθος, διαδροµή (που
είναι δηλαδή αποθηκευµένο) θα ανοίξουµε µε δεξί κλικ τις ιδιότητες του.

[19]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Βοηθητικές εφαρµογές
Τα Windows 7 περιλαµβάνουν µερικές βοηθητικές εφαρµογές, οι οποίες είναι πολύ χρήσιµες αν
θέλετε να εξοικειωθείτε µε το ποντίκι ή το πληκτρολόγιο, αλλά και για να κάνετε κάποια χρήσιµα
πράγµατα. Μπορείτε να βρείτε στα Windows προγράµµατα για να ζωγραφίσετε, να γράψετε κείµενα, να
ακούσετε µουσικό CD, να δείτε βίντεο η να παίξετε παιχνίδια. Αυτές οι εφαρµογές βρίσκονται από το
κουµπί Έναρξη > Όλα τα προγράµµατα > Βοηθήµατα.
1. Ζωγραφική
Η Ζωγραφική είναι ένα πρόγραµµα που µπορείτε να χρησιµοποιήσετε για να σχεδιάσετε, να
χρωµατίσετε και να επεξεργαστείτε εικόνες. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε τη Ζωγραφική σαν ένα
ψηφιακό µπλοκ σχεδίασης, για να δηµιουργήσετε απλές εικόνες και δηµιουργικό έργα ή για να
προσθέσετε κείµενο και γραφικό σε άλλες εικόνες, όπως αυτές που έχετε τραβήξει µε την ψηφιακή σας
κάµερα.
2. Αριθµοµηχανή
Η Αριθµοµηχανή είναι µία άλλη βοηθητική εφαρµογή των Windows και λειτουργεί όπως οι απλές
αριθµοµηχανές που όλοι ξέρουµε. Παρατηρήστε ότι το κουµπί µεγιστοποίησης/επαναφοράς δεν είναι
ενεργό, δηλαδή αυτό το παράθυρο έχει σταθερό µέγεθος.
3. WordPad
Αυτό το πρόγραµµα, είναι ένας µικρός επεξεργαστής κειµένου και είναι µία ακόµα µικρή εφαρµογή
των Windows. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε αυτό το πρόγραµµα για να εξοικειωθείτε λίγο µε το
πληκτρολόγιο και τις πρώτες σας απόπειρες δηµιουργίας εγγράφων.

4. Σηµειωµατάριο
Το σηµειωµατάριο των Windows είναι ένας απλός διορθωτής κειµένου. Είναι το µικρότερο και πιο
ευέλικτο εργαλείο που µας παρέχουν τα Windows για πληκτρολόγηση και τροποποιήσεις απλού
κειµένου.
Το πρόγραµµα αυτό δηµιουργεί και διαβάζει µόνο αρχεία κειµένου, τα γνωστά αρχεία µε επέκταση
txt.
Τα αρχεία txt µπορούν να τα ανοίξουν σχεδόν όλες οι εφαρµογές που κυκλοφορούν. Είναι απόλυτα
συµβατά µε τις εφαρµογές του Office και ιδιαίτερα µε το Word το οποίο αποθηκεύει σ’ αυτή τη µορφή
txt ώστε να µπορούµε να τα ανοίγουµε µε το σηµειωµατάριο.
Ένα νέο αρχείο ανοίγει κάθε φορά που ανοίγουµε το πρόγραµµα. Η εντολή Αποθήκευση από το
µενού Αρχείο αποθηκεύει στο δίσκο το τρέχον αρχείο που βρίσκεται στην οθόνη µας και έχει υποστεί
κάποια αλλαγή. Αν το αρχείο δεν ήταν αποθηκευµένο αλλά δηµιουργήθηκε για πρώτη φορά, θα
λειτουργήσει σαν την Αποθήκευση ως... , δηλαδή, θα µας προτείνει να το αποθηκεύσουµε εµφανίζοντας
το ειδικό παράθυρο αποθήκευσης. Η επέκταση τοποθετείται αυτόµατα και είναι ΤΧΤ.
Η επιλογή Αποθήκευση ως... αποθηκεύει το αρχείο σε κάποιο δίσκο ή υποκατάλογο της αρεσκείας
µας, αφού µας ζητήσει ένα όνοµα για το αρχείο.
Τέλος η εφαρµογή µας δίνει µικρές δυνατότητες µορφοποιήσεων µέσω του µενού Μορφή.
5. ∆ιασκέδαση
Αν βάλετε ένα µουσικό CD στον υπολογιστή σας και έχετε κάρτα ήχου και ηχεία, θα αρχίσει αµέσως
να παίζει. Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το πρόγραµµα αναπαραγωγής CD, από το
κουµπί Έναρξη > Όλα τα προγράµµατα > Windows Media Player. Με αυτό το πρόγραµµα µπορείτε να
ακούσετε ένα µουσικό CD, να ακούσετε ραδιόφωνο µέσω του internet, να αντιγράψετε µουσικά
κοµµάτια σε ένα CD (εφόσον έχετε µονάδα εγγραφής σε CD) κλπ.

[20]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
∆ιαχείριση εκτυπωτών
Το πρώτο µας µέληµα µόλις αγοράσουµε έναν εκτυπωτή είναι να τον εγκαταστήσουµε στον
υπολογιστή µας. Οι εκτυπωτές διατίθενται µε ένα CD το οποίο περιλαµβάνει τους οδηγούς και το
πρόγραµµα εγκατάστασης. Αν πρόκειται να εγκατασταθεί σε δίκτυο ακολουθούµε ειδικές οδηγίες κατά
τη διάρκεια της εγκατάστασης.
Υπάρχει όµως περίπτωση να έχουµε στο δίκτυό µας ή απλά στον υπολογιστή µας περισσότερους από
ένα εκτυπωτές. Σ' αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να ορίσουµε έναν από αυτούς σαν προεπιλεγµένο.
Αυτό σηµαίνει ότι αν στείλουµε ένα αρχείο για εκτύπωση και δεν προβούµε σε καµιά ρύθµιση
εκτύπωσης θα εκτυπωθεί στον προεπιλεγµένο εκτυπωτή.

1. Προεπιλογή εκτυπωτή
Για την προεπιλογή εκτυπωτή ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Από το µενού Έναρξη ανοίγουµε το παράθυρο Πίνακας
Ελέγχου.
• Ενεργοποιούµε την επιλογή Εκτυπωτές. Θα εµφανίσει το
επόµενο παράθυρο.
• Επιλέγουµε τον εκτυπωτή που µας ενδιαφέρει και πατάµε δεξί
κλικ. Θα εµφανιστεί αναδυόµενο µενού στο οποίο
συµπεριλαµβάνεται η εντολή Ορισµός εκτυπωτή ως
προεπιλεγµένου την οποία και πρέπει να επιλέξουµε.

2. Εκτυπώσεις
Ο τρόπος εκτύπωσης εξαρτάται από τον οδηγό της κάθε εφαρµογής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα όλες
οι εφαρµογές να µην εµφανίζουν το ίδιο παράθυρο για τις εκτυπώσεις. Όλες οι εφαρµογές διαθέτουν στο
µενού Αρχείο την επιλογή Εκτύπωση η οποία εµφανίζει το σχετικό παράθυρο.

[21]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

Για παράδειγµα η εικόνα δίπλα εµφανίζει το παράθυρο εκτύπωσης της εφαρµογής του Word
(αριστερά) και το παράθυρο εκτύπωσης από το Σηµειωµατάριο (δεξιά).
Παρατηρούµε ότι παρά τις σαφείς διαφορές τους στην εµφάνιση τα δυο παράθυρα έχουν κοινές
λειτουργίες όπως είναι:
1. Η επιλογή του προεπιλεγµένου εκτυπωτή.
2. Η επιλογή του αριθµού των αντιγράφων.
3. Η επιλογή των σελίδων που πρέπει να εκτυπωθούν
4. Αν θα γίνει συρραφή των σελίδων.
Μπορούµε να στείλουµε στον εκτυπωτή ένα αρχείο χωρίς να χρειαστεί ούτε καν να το ανοίξουµε. Απλά
ανοίγουµε την εξερεύνηση, το εντοπίζουµε, πατάµε δεξί κλικ και από το αναδυόµενο µενού επιλέγουµε
Εκτύπωση. Με τον ίδιο τρόπο µπορούµε να εκτυπώσουµε συνηµµένα σε ηλεκτρονικά µηνύµατα.
Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις εκτυπώσεων µέσα από διαφορετικές εφαρµογές αλλά πιστεύω ότι τα
παραπάνω παραδείγµατα αρκούν και καλύπτουν τους χρήστες.

3. Παρακολούθηση εκτυπώσεων
Μπορούµε να στείλουµε στον εκτυπωτή περισσότερες από µία εκτυπώσεις και µάλιστα
χρησιµοποιώντας διαφορετικές εφαρµογές.
Όταν αποστείλουµε µία εκτύπωση τότε φορτώνεται ο διαχειριστής εκτυπώσεων των Windows ο
οποίος λαµβάνει τα προς εκτύπωση αρχεία και τα τακτοποιεί σε µία σειρά εκτύπωσης που ονοµάζεται
"ουρά". Κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης εµφανίζεται στη γραµµή εργασιών των Windows το εικονίδιο
του εκτυπωτή και έτσι αντιλαµβανόµαστε ότι οι εκτυπώσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.
Για να εµφανίσουµε τον διαχειριστή εκτυπώσεων αρκεί να διπλοπατήσουµε το εικονίδιο του
υπολογιστή της γραµµής εργασιών ή να επιλέξουµε Έναρξη – Πίνακας ελέγχου – Συσκευές και
Εκτυπωτές και να ενεργοποιήσουµε τον προεπιλεγµένο εκτυπωτή. Θα εµφανιστεί το επόµενο παράθυρο.

Όπως παρατηρούµε στο παράθυρο του διαχειριστή εκτυπώσεων, προς το


παρόν υπάρχει ένα αρχείο στην ουρά εκτύπωσης, το οποίο είναι ένα έγγραφο
του Word µε 120 σελίδες, µέγεθος 12.7 MB το οποίο έχει στείλει για
εκτύπωση ο χρήστης/κάτοχος Maria.
Το µενού Εκτυπωτής εµφανίζει το διπλανό πλαίσιο.
Από την επιλογή Παύση εκτύπωσης µπορούµε να σταµατήσουµε
προσωρινά την εκτύπωση. Για να διακόψουµε τις εκτυπώσεις επιλέγουµε
Ακύρωση όλων των εγγράφων. Το ίδιο παράθυρο θα εµφανιστεί αν
κάνουµε δεξί κλικ πάνω στο αρχείο που υπάρχει στην «ουρά» της
εκτύπωσης.
Από τις Ιδιότητες ανοίγουµε το παράθυρο ρυθµίσεων του εκτυπωτή.

[22]
Ενότητα 1η: Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Ιοί Η/Υ
1. Οι Ιοί και οι επιδράσεις τους
Οι ιοί των υπολογιστών είναι ειδικά προγράµµατα τα οποία είναι προγραµµατισµένα να εκτελεστούν
χωρίς την άδεια του χρήστη και να προξενήσουν ορισµένες καταστροφικές ή παράνοµες ενέργειες στον
υπολογιστή. Πρωτοεµφανίστηκαν το 1985. Το 1995 υπήρχαν µερικές εκατοντάδες, ενώ σήµερα έχουν
γίνει εκατοντάδες χιλιάδες.
Ένας ιός µπορεί να εγκατασταθεί στο σκληρό µας δίσκο ή στη µνήµη του υπολογιστή µας. ∆υστυχώς
δεν µπορούµε να αντιληφθούµε την είσοδό του στον υπολογιστή µας εκτός και αν χρησιµοποιούµε ειδικά
προγράµµατα προστασίας, αλλά µερικές φορές και πάλι είναι δύσκολο.
Ανεπιθύµητες ενέργειες των ιών:
• Προκαλούν τη µεταβολή άλλου λογισµικού αναπαράγοντας τον εαυτό τους και αντιγράφοντας
διαφορετικό κώδικα σ’ αυτό.
• Κάθε πρόγραµµα που προσβάλει αποκτά µε τη σειρά του τα δικά του χαρακτηριστικά.
• Εµφανίζουν περίεργα ενοχλητικά µηνύµατα στην οθόνη µας.
• Καταστρέφουν διάφορα έγγραφα και αρχεία του υπολογιστή µας.
• ∆ιαγράφουν σηµαντικά αρχεία του υπολογιστή µας.
• Μπορούν να διαµορφώσουν ολόκληρο το δίσκο µας και αυτό σηµαίνει τέλεια καταστροφή.
• Μειώνουν την ταχύτητα του υπολογιστή µας.

2. Τρόποι διάδοσης και προστασία


Η µόλυνση συνήθως προέρχεται από κοινά αποθηκευτικά µέσα που χρησιµοποιούµε µε άλλους
χρήστες, από µηνύµατα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, από προγράµµατα που κατεβάζουµε από το
Internet, από διάφορα προγράµµατα σε CD-ROM και πολλές άλλες πηγές.
Για την απόλυτη προστασία από τους ιούς δεν υπάρχει τρόπος. Μπορούµε όµως να µειώσουµε τις
πιθανότητες µόλυνσης µε την πρόληψη, ακολουθώντας ορισµένους κανόνες που είναι οι παρακάτω:
• ∆εν κατεβάζουµε από το Internet αρχεία άγνωστης προέλευσης.
• ∆εν ανοίγουµε συνηµµένα αρχεία του ηλεκτρονικού µας ταχυδροµείου που θεωρούµε επικίνδυνα.
• ∆εν δανειζόµαστε δισκέτες.
• ∆εν χρησιµοποιούµε προγράµµατα από CD-ROM άγνωστης προέλευσης.
• ∆εν εκτελούµε προγράµµατα που δεν γνωρίζουµε.
• Χρησιµοποιούµε προγράµµατα προστασίας κατά της µόλυνσης.
Η καλύτερη προστασία από τους ιούς είναι να εγκαταστήσουµε κάποιο ειδικό πρόγραµµα ενάντια των
ιών στον υπολογιστή µας αλλά ταυτόχρονα να το ενηµερώνουµε συχνότατα.
Μερικά από τα γνωστότερα προγράµµατα antivirus που κυκλοφορούν είναι: Norton Antivirus, F-
Secure, AVG, McAfee κλπ.
Παρόλο όµως που διαθέτουµε antivirus θα πρέπει να είµαστε πολύ προσεχτικοί γιατί
βοµβαρδιζόµαστε καθηµερινά από νέους ιούς που δεν έχουν αντιµετωπιστεί ακόµα από τα ειδικά
προγράµµατα εναντίων των ιών.

[23]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Ενότητα 2η:
Επεξεργασία κειµένου

Word 2007-2010

[24]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση - Περιβάλλον εργασίας - Βοήθεια
1.1 Εκκίνηση του Microsoft Word
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να εκκινήσουµε το Word.
 Ο απλούστερος και γρηγορότερος τρόπος εκκίνησης του Word είναι να διπλοπατήσουµε στο
εικονίδιό του που φροντίσαµε να τοποθετήσουµε πάνω στην επιφάνεια εργασίας των Windows.
 Ο κλασικός τρόπος είναι να ακολουθήσουµε Έναρξη – Όλα τα Προγράµµατα και να
ενεργοποιήσουµε την επιλογή Microsoft Word.

1.2 Το παράθυρο αρχικής εκκίνησης


Μόλις εκκινήσουµε το Word, θα εµφανιστεί στην οθόνη µας η παρακάτω εικόνα που είναι το αρχικό
παράθυρο του επεξεργαστή κειµένου στην έκδοση 2007.

Το Κουµπί Microsoft Office ή Μενού Αρχείο: Βρίσκεται στην επάνω αριστερή γωνία της οθόνης και
περιλαµβάνει τις εντολές διαχείρισης εγγράφων όπως ∆ηµιουργία, Άνοιγµα, Αποθήκευση, Εκτύπωση,
καθώς και το κουµπί «Επιλογές του Word» από τις οποίες αλλάζουµε τις βασικές επιλογές του
επεξεργαστή.
Στη νεώτερη έκδοση του Word (2010) το κουµπί του Microsoft Office έχει αντικατασταθεί από το Μενού
Αρχείο, το οποίο υπήρχε και στις παλαιότερες εκδόσεις του επεξεργαστή.
Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης: Βρίσκεται στην αριστερή επάνω γωνία της οθόνης δίπλα
από το κουµπί Microsoft Office (Word 2007) ή πάνω από το Μενού Αρχείο (Word 2010) .
Περιέχει τα εικονίδια των πιο συχνά χρησιµοποιούµενων εντολών και µπορούµε να τοποθετήσουµε και
εµείς όποιο άλλο επιθυµούµε από το πλαίσιο που εµφανίζεται αν πατήσουµε στο µικρό βέλος στα δεξιά
του τελευταίου εργαλείου.

[25]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Από την ίδια οµάδα εντολών µπορούµε να επιλέξουµε να εµφανίζεται η Γραµµή εργαλείων γρήγορης
πρόσβασης κάτω από την κορδέλα. Αυτό όµως µας ελαττώνει τον χώρο εργασίας.
Κορδέλα: Είναι µια λωρίδα (ταινία) κατά µήκος της κορυφής του Word που περιέχει τις καρτέλες, µε
τις οµάδες των εντολών και τα εικονίδια. Βοηθά στην παραγωγικότητα επειδή ανάλογα µε τη λειτουργία
και τη χρήση του επεξεργαστή, µας εµφανίζει τις προσφερόµενες δυνατότητες οµαδοποιηµένες.
Καρτέλες: Βρίσκονται στην κορδέλα και η κάθε µία αντιπροσωπεύει µια κατηγορία λειτουργιών.

Είναι κάτι σαν τα παλαιότερα καταργηθέντα µενού. Οι καρτέλες είναι:


1. Κεντρική: Είναι η βασική, προεπιλεγµένη καρτέλα και περιέχει τις οµάδες:
• Πρόχειρο (µε τις εντολές της Αντιγραφής, Αποκοπής και επικόλλησης, καθώς και το πινέλο
µορφοποίησης).
• Γραµµατοσειρά (µε τις εντολές µορφοποίησης χαρακτήρων).
• Παράγραφος (µε τις εντολές διαχείρισης και µορφοποίησης παραγράφων και τις λίστες).
• Στυλ (µε όλα τα διαθέσιµα Στυλ καθώς και τη δυνατότητα δηµιουργίας νέου).
• Επεξεργασία, µε τις εντολές της Επιλογής, της Εύρεσης και της Αντικατάστασης.

2. Εισαγωγή: Περιέχει οµάδες µε όλα τα στοιχεία που έχουµε τη δυνατότητα να εισάγουµε:


• Σελίδες (εσωτερικές ή εξώφυλλο).
• Πίνακες.
• Απεικονίσεις (εικόνες από αρχείο ή από τη συλλογή Clip Art, Σχήµατα, Αντικείµενα
σχεδίασης). Εδώ υπάρχει επίσης η δυνατότητα να «φωτογραφίσουµε» τη σελίδα µας
(Στιγµιότυπο).
• Συνδέσεις (µε τις εντολές για Υπερσύνδεση, τους Σελιδοδείκτες και τις Παραποµπές).
• Κεφαλίδες και Υποσέλιδα µε επιπλέον δυνατότητα την Εισαγωγή Αριθµού σελίδας.
• Κείµενο (µε τις εντολές για την εισαγωγή Πλαισίων κειµένου, Γρήγορων τµηµάτων,
WordArt, Αρχιγραµµάτων, Υπογραφής, Ηµεροµηνίας και ώρας καθώς και Αντικειµένων
Ole).
• Σύµβολα για την εισαγωγή Εξισώσεων και Συµβόλων.

3. ∆ιάταξη σελίδας: Περιέχει οµάδες εντολών για τη διαµόρφωση και µορφοποίηση των σελίδων
µας όπως είναι:
• Τα Θέµατα (προετοιµασµένοι συνδυασµοί χρωµάτων και δυνατότητα δηµιουργίας νέων).
• Η ∆ιαµόρφωση της σελίδας (µε τα Περιθώρια και τον Προσανατολισµό), το Φόντο της
σελίδας.
• Παράγραφος (µε τις εντολές για τις εσοχές και τα διαστήµατα).
• Τακτοποίηση (θέση γραφικών µέσα στο κείµενο).

4. Αναφορές: Περιέχει τις οµάδες µε τους πίνακες περιεχοµένων, τις Υποσηµειώσεις, τις Αναφορές
και τη Βιβλιογραφία, τις Λεζάντες των εικόνων, το Ευρετήριο και τον Πίνακα αναφορών της
νοµολογίας.

5. Στοιχεία αλληλογραφίας: Περιέχει όλες τις εντολές για τη Συγχώνευση Αλληλογραφίας.

6. Αναθεώρηση: Εδώ θα βρούµε µια από τις βασικές λειτουργίες, τον Ορθογραφικό και Γραµµατικό
έλεγχο του εγγράφου, αλλά και τα Σχόλια και την Παρακολούθηση των αλλαγών.

[26]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

7. Προβολή: Περιέχει τους τρόπους προβολής του εγγράφου µας αλλά και το Ζουµ και την τακτοποίηση
των παραθύρων σε περίπτωση που έχουµε ανοικτά περισσότερα από ένα έγγραφα.
Στην έκδοση του 2010 υπάρχει επίσης η καρτέλα Πρόσθετα η οποία εµφανίζει τις επιπλέον εφαρµογές
που έχουµε εγκαταστήσει στον υπολογιστή µας και βοηθούν στη δηµιουργία και επεξεργασία εγγράφων.
Κατά περίπτωση, και όταν εργαζόµαστε µε γραφικά, πίνακες κ.λ.π. εµφανίζονται και µερικές άλλες
καρτέλες όπως Σχεδίαση – ∆ιάταξη – Μορφή κάτω από τους τίτλους Εργαλεία σχεδίασης, Εικόνας,
Πίνακα κλπ. Τις επιπλέον αυτές καρτέλες θα τις δούµε σε επόµενα κεφάλαια.
Σηµειώστε ότι αν διπλοπατήσουµε πάνω στο όνοµα της καρτέλας εµφανίζεται ή αποκρύπτεται
ολόκληρη η κορδέλα για εξοικονόµηση χώρου οθόνης. Με τον ίδιο τρόπο επαναφέρουµε την κορδέλα
µας.
Οµάδες Εντολών: Πρόκειται για τις υποµονάδες
καρτελών οι οποίες περιέχουν οµαδοποιηµένες εντολές
σχετικές µε τις λειτουργίες της κάθε οµάδας.
Παρατηρήστε την εικόνα δίπλα: Είναι η οµάδα
Παράγραφος από την Κεντρική καρτέλα και περιέχει τις
οµάδες των εντολών της Στοίχισης, των Περιγραµµάτων
κλπ.
Ενεργοποίηση Παραθύρων ∆ιαλόγου: Η ενεργοποίηση των παραθύρων διαλόγου άρα και η παροχή
περισσότερων δυνατοτήτων σε κάθε οµάδα εντολών γίνεται µε τα µικρά διαγώνια βελάκια που
βρίσκονται στο κάτω δεξιό µέρος ορισµένων οµάδων, δίπλα στο όνοµα της οµάδας.
Παράθυρο εγγράφου: Είναι ο χώρος µέσα στον οποίο δηµιουργούµε τα έγγραφά µας.
Χάρακας: Ο χάρακας εµφανίζει τα στοιχεία µέτρησης του ανοιχτού εγγράφου και εκτός αυτού,
περιέχει µερικά σύµβολα µε τα οποία µπορούµε να τοποθετούµε περιθώρια, εσοχές, στηλοθέτες κ.λ.π. Ο
κατακόρυφος χάρακας µπορεί να απενεργοποιηθεί από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Εµφάνιση -
Χάρακας.
Λωρίδες κύλισης: Χρησιµοποιούνται για την µετακίνησή µας µέσα στο έγγραφο. Υπάρχουν 2
λωρίδες, η κατακόρυφη και η οριζόντια. Το πλαίσιο της γραµµής κύλισης εµφανίζει και τον αριθµό της
τρέχουσας σελίδας.
Κουµπιά προβολών οθόνης: Βρίσκονται στην κάτω δεξιά γωνία του Word. Οι επιλογές µπορεί να
γίνουν και από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Προβολές εγγράφου.
Προηγούµενη – Επόµενη σελίδα: Από τα ειδικά αυτά βέλη, που βρίσκονται στο κάτω µέρος της
κάθετης λωρίδας κύλισης, επιλέγουµε τις προηγούµενες και επόµενες σελίδες.
Γραµµή κατάστασης: Η εµφάνιση λειτουργιών σ΄ αυτή τη γραµµή εξαρτάται από την ρύθµιση που
έχουµε. Χρησιµοποιούµε το δεξί κλικ στη γραµµή για να εµφανιστεί το σχετικό παράθυρο και από εκεί
τροποποιούµε τα περιεχόµενα της Γραµµής κατάστασης.

Κουµπί κλείσιµο παραθύρου: Το κουµπί αυτό στις νεώτερες εκδόσεις του Word έχει
καταργηθεί και η δυνατότητα αυτή παρέχεται από την εντολή Κλείσιµο που υπάρχει στο Κουµπί του Ms
Office (2007) ή στο Μενού Αρχείο (2010).

Κουµπί κλείσιµο: Το κουµπί αυτό έχει δύο λειτουργίες. Αν έχουµε ανοικτά πολλά έγγραφα,
τότε κλείνει το ενεργό έγγραφο. Αν όµως έχουµε ανοικτό µόνο ένα αρχείο, τότε κλείνει όχι µόνο το
αρχείο αλλά και την εφαρµογή του Word.

Κουµπί ελαχιστοποίησης: Το κουµπί αυτό βρίσκεται στο πάνω µέρος της γραµµής τίτλου και
έχει για σύµβολο µια παύλα. Χρησιµοποιείται για την ελαχιστοποίηση του παραθύρου της εφαρµογής,
που σηµαίνει έξοδο από την οθόνη αλλά όχι και από την εφαρµογή. Το ελαχιστοποιηµένο πa-
ράθυρο εξακολουθεί να είναι ανοικτό και βλέπουµε την ετικέτα του στη γραµµή εργασιών των
Windows. Για να το ανοίξουµε και πάλι στην οθόνη, πατάµε πάνω στην ετικέτα.

[27]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Επαναφορά: Το κουµπί επαναφοράς που βρίσκεται δίπλα στην ελαχιστοποίηση, εµφανίζεται


µόνο όταν το παράθυρο είναι µεγιστοποιηµένο. Επαναφορά σηµαίνει να επιστρέψει στην κανονική του
κατάσταση, δηλαδή να µην είναι ούτε ελαχιστοποιηµένο ούτε µεγιστοποιηµένο.

Μεγιστοποίηση: Το κουµπί αυτό εµφανίζεται µόνο όταν το παράθυρο είναι σε κανονική


απεικόνιση και βρίσκεται δεξιά από το κουµπί ελαχιστοποίησης. Κατά την µεγιστοποίηση, το παράθυρο
καταλαµβάνει ολόκληρη την οθόνη.
∆ιαίρεση οθόνης: Μπορούµε να διαιρέσουµε την οθόνη σε δύο τµήµατα και να απεικονίζουµε το ίδιο
αρχείο σε δύο διαφορετικές οθόνες. Για τη διαίρεση, επιλέγουµε στην καρτέλα Προβολή την οµάδα
Παράθυρο – ∆ιαίρεση και σύρουµε την οριζόντια γραµµή που θα εµφανιστεί ή σύρουµε το σηµείο
διαίρεσης που βρίσκεται στο δεξιό µέρος του οριζόντιου χάρακα.
Παράθυρο εργασιών: Το παράθυρο εργασιών εισήχθη από
το Office 2003 εξακολουθεί να εµφανίζεται σε ορισµένες
περιπτώσεις. Για παράδειγµα, αν ενεργοποιήσουµε Εισαγωγή -
Έτοιµες εικόνες clip Art θα εµφανιστεί στο δεξιό άκρο της
οθόνης το παρακάτω πλαίσιο που ονοµάζεται παράθυρο
εργασίας (αριστερή πλευρά της εικόνας κάτω).
Επίσης, ένα παράθυρο εργασίας θα εµφανιστεί καλώντας
Κεντρική – Στυλ – ∆ιαγώνιο βελάκι (δεξιά πλευρά της εικόνας
κάτω).

1.3 Παράθυρα διαλόγου


Τα παράθυρα διαλόγου του Word εµφανίζονται πατώντας το µικρό διαγώνιο βελάκι που βρίσκεται
δίπλα στο όνοµα ορισµένων οµάδων εντολών.
Για παράδειγµα ενεργοποιούµε από την καρτέλα Κεντρική –
Οµάδα Γραµµατοσειρά το βελάκι που βρίσκεται δεξιά από το
όνοµα της οµάδας και θα εµφανιστεί το παρακάτω παράθυρο:

Όπως παρατηρούµε το παράθυρο έχει δύο καρτέλες


Γραµµατοσειρά και Απόσταση χαρακτήρων (Word 2007) ή
Για προχωρηµένους (Word 2010). Κάθε φορά πρώτη
εµφανίζεται η καρτέλα που είχε χρησιµοποιηθεί την τελευταία
φορά.
Επίσης παράθυρα διαλόγου (µικρότερα ή µεγαλύτερα…)
εµφανίζουν όλες οι επιλογές του κουµπιού Office (Word
2007) ή του Μενού Αρχείο (Word 2010) όπως για παράδειγµα
∆ηµιουργία, Άνοιγµα, Αποθήκευση, κ.λ.π.

1.4 Εικονίδια οµάδων


Οι εργαλειοθήκες που υπήρχαν σε παλαιότερες εκδόσεις του Word έχουν καταργηθεί, όχι όµως και
τα εικονίδια. Αυτά συνεχίζουν να υπάρχουν µέσα στις οµάδες των καρτελών της κορδέλας.

[28]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

1.5 Τρόποι απεικόνισης εγγράφων


Το Word διαθέτει πέντε διαφορετικούς τρόπους απεικόνισης εγγράφων.
Οι επιλογές βρίσκονται στην οµάδα Προβολές εγγράφου της καρτέλας Προβολή, καθώς και στα
εικονίδια της γραµµής κατάστασης η οποία βρίσκεται στην κάτω δεξιά πλευρά της οθόνης.
1. ∆ιάταξη εκτύπωσης: Είναι η προβολή που χρησιµοποιεί η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών, γι'
αυτό είναι και η προκαθορισµένη ρύθµιση. Εµφανίζει το έγγραφο ακριβώς όπως θα εκτυπωθεί.
2. Πρόχειρη προβολή: Σ' αυτή την προβολή το Word εµφανίζει το έγγραφο µε οικονοµικό τρόπο
προσέγγισης. Αυτό σηµαίνει ότι εµφανίζει µορφοποιήσεις, γραµµατοσειρές, κεφαλίδες, υποσέλιδα,
γραφικά, υποσηµειώσεις και σχόλια. Όλα αυτά σηµαίνουν ταχύτητα απεικόνισης.

3. ∆ιάρθρωση: Η προβολή αυτή επιτρέπει τη συρρίκνωση του εγγράφου. Εµφανίζει αυτόµατα µια
ειδική πρόσθετη καρτέλα από τα εργαλεία της οποίας µπορούµε να εµφανίσουµε τα διάφορα µέρη
του εγγράφου. Την χρησιµοποιούµε σε µεγάλα έγγραφα και έχουµε τη δυνατότητα να ανοίγουµε και
να κλείνουµε όσες παραγράφους του εγγράφου επιθυµούµε.

4. ∆ιάταξη Web: Πρόκειται για την προβολή σε µορφή ηλεκτρονικών εγγράφων και έχει τις ρίζες της
στο FrontPage, πρόγραµµα δηµιουργίας ιστοσελίδων για το Internet.

5. Ανάγνωση πλήρους οθόνης. Χρησιµοποιείται η τεχνολογία Clear Type για καλή ανάγνωση
κειµένου. Είναι µια ευανάγνωστη απεικόνιση που ο χρήστης µπορεί να εξετάσει το έγγραφό του
αλλά και να το τροποποιήσει ταυτόχρονα. Από τις Επιλογές προβολής που βρίσκεται στην πάνω
δεξιά πλευρά µπορούµε να επιλέξουµε και να εργαστούµε µε αρκετές εντολές.

1.6 Βοήθεια στο Ms Word


Όπως σε όλες τις εφαρµογές έτσι και εδώ, παρέχεται βοήθεια
εναλλακτικά µε το πάτηµα των κουµπιών F1 ή µε το κουµπί
βοήθειας που βρίσκεται στην δεξιά πλευρά της κορδέλας και είναι
ένα αγγλικό ερωτηµατικό µέσα σε ένα µικρό κύκλο.
Με το πάτηµα των παραπάνω κουµπιών εµφανίζεται το βασικό
παράθυρο βοήθειας του Word (εικόνα δεξιά).
Η αναζήτηση βοήθειας µπορεί να γίνει είτε από τη λίστα των
θεµατικών καταλόγων είτε µε την πληκτρολόγηση της
συγκεκριµένης λέξης ή φράσης.
Αν για παράδειγµα επιθυµούµε βοήθεια για τις «Κεφαλίδες και
Υποσέλιδα» θα ενεργοποιήσουµε τη σχετική επιλογή του παραθύρου
µε τους θεµατικούς καταλόγους. Θα µας εµφανίσει ένα νέο,
µικρότερο παράθυρο µε προτεινόµενα θέµατα.
Σηµειώστε ότι στις τελευταίες εκδόσεις του Office 2007 & 2010
δεν υπάρχει πλέον ο Βοηθός του office.

[29]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Βασικές λειτουργίες του επεξεργαστή
Στο κεφάλαιο που ακολουθεί θα ασχοληθούµε µε τη δηµιουργία ενός νέου εγγράφου, την
πληκτρολόγηση κειµένου, την αποθήκευση, το άνοιγµα αρχείου, τη µετακίνηση µέσα στο έγγραφο, την
τροποποίηση εγγράφου, την αντιγραφή και µεταφορά κειµένου και την έξοδο από την εφαρµογή.

1. ∆ηµιουργία νέου εγγράφου


Τα αρχεία κειµένου το οποία δηµιουργούµε στον επεξεργαστή κειµένου τα ονοµάζουµε Έγγραφα.
Όταν ανοίγουµε το Word, µας εµφανίζει πάντα ένα νέο, κενό έγγραφο έτοιµο για πληκτρολόγηση. Το
έγγραφο αυτό ονοµάζεται αυτόµατα Έγγραφο1. Αν ανοίξουµε κάποιο άλλο, θα το ονοµάσει Έγγραφο2
κ.ο.κ. Όταν εµείς πληκτρολογήσουµε το κείµενο και θελήσουµε να το αποθηκεύσουµε, τότε θα του
δώσουµε το οριστικό του όνοµα της επιλογής µας.
Στον επεξεργαστή κειµένου Word µπορούµε να έχουµε ανοιχτά, ταυτόχρονα περισσότερα από ένα
έγγραφα. Μάλιστα έχουµε τη δυνατότητα να δηµιουργήσουµε ένα νέο έγγραφο την ώρα που
εργαζόµαστε ήδη στο Word ως εξής:
 ∆ηµιουργία νέου εγγράφου από τη Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης: Για να
δηµιουργήσουµε ένα νέο έγγραφο από τη Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης, θα πρέπει να
πατήσουµε στο εικονίδιο και αυτό θα µας δηµιουργήσει το νέο έγγραφο, που θα το ονοµάσει
Έγγραφο2, επειδή είναι το δεύτερο που ανοίγει. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουµε ήδη προσθέσει
το εικονίδιο στη γραµµή (βλέπε προηγούµενο κεφάλαιο).
 ∆ηµιουργία από το κουµπί Office ή το µενού Αρχείο: Άλλος τρόπος για να δηµιουργήσουµε νέο
έγγραφο, είναι να επιλέξουµε από το κουµπί Office (Word 2007) ή το µενού Αρχείο (Word 2010) την
εντολή ∆ηµιουργία η οποία θα µας εµφανίσει ένα νέο παράθυρο το οποίο, όπως βλέπουµε στην εικόνα
κάτω περιέχει πολλές επιλογές.
Γνωρίζουµε ότι κάθε έγγραφο που
δηµιουργούµε στο Word βασίζεται σε
κάποιο πρότυπο (βλέπε και ειδικό
1
κεφάλαιο).
Η κλασική περίπτωση προτύπου 2
είναι το κενό έγγραφο. Εποµένως από
την οµάδα «Πρότυπα» πατάµε στην
εντολή Κενό και πρόσφατο και αφού
επιλέξουµε Κενό έγγραφο, πατάµε
στο κουµπί ∆ηµιουργία. Το παράθυρο
της εικόνας δίπλα είναι από το Word
2007. Μικρές διαφορές θα
παρατηρήσετε στο Word 2010.
• Υπάρχουν όµως και αρκετά
εγκατεστηµένα πρότυπα στον
υπολογιστή µας τα οποία 3
µπορούµε να επιλέξουµε από την
εντολή Εγκατεστηµένα
πρότυπα.
• Μπορούµε επίσης από την
επιλογή «Τα πρότυπά µου» να επιλέξουµε κάποιο από τα προσωπικά µας πρότυπα που
δηµιουργήσαµε εµείς.
• Στην περιοχή Microsoft Office Online υπάρχουν αρκετές επιλογές έτοιµων επαγγελµατικών
προτύπων τα οποία τα καλεί άµεσα από την Microsoft.

[30]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Τελειώνοντας µε τη δηµιουργία εγγράφων, τονίζεται ότι το πρότυπο κενό έγγραφο βασίζεται στο
βασικό πρότυπο του Word µε όνοµα (normal.dot) που βρίσκεται στον φάκελο προτύπων του MS
Office και που (ανάλογα µε την εγκατάσταση και την έκδοση του Office και των windows) το πιο
πιθανόν είναι να βρίσκεται στην διαδροµή: C:\Program Files ή (αρχεία εφαρµογών)\Microsoft Office\
Templates\1032.
Τα πρότυπα που δηµιουργούµε εµείς τοποθετούνται στο φάκελο:
C:\Documents and Settings\Administrator/Application Data \Microsoft \Πρότυπα
ή C:\Users\Φάκελος χρήστη\AppData\Roaming\Microsoft\Πρότυπα αν έχουµε τα Windows vista ή
Windows 7.

2. Πληκτρολόγηση κειµένου
Η πρώτη κίνηση του χρήστη που ετοιµάζεται για πληκτρολόγηση είναι η ενεργοποίηση της γλώσσας
που θα γράψει το κείµενο. Η εναλλαγή γίνεται µε τα πλήκτρα Alt + Shift (κρατώντας το Alt πατηµένο
πατάµε µια φορά και το Shift) και η ενεργή ένδειξη εµφανίζεται στην γραµµή κατάστασης µε ένα EL ή
ΕΝ που το πρώτο σηµαίνει Ελληνικά και το δεύτερο Αγγλικά. Aν έχουµε εγκαταστηµένη και άλλη
γλώσσα θα εµφανιστεί µε το επόµενο πάτηµα του Alt + Shift.
Πληκτρολογούµε, χωρίς να µας ενδιαφέρει αν πλησιάζουµε στο δεξί όριο του παραθύρου. Ο
επεξεργαστής θα το αντιληφθεί και θα αλλάξει γραµµή µόνος του. Εµείς χρειάζεται να έχουµε στο νου
µας ότι πρέπει και επιβάλλεται να πατήσουµε το πλήκτρο Enter, µόνον όταν τελειώσει η παράγραφος.
Το πλήκτρο Enter σηµατοδοτεί το τέλος µιας παραγράφου και την αρχή της επόµενης. Αν θέλουµε οι
παράγραφοί µας να χωρίζονται από µια κενή γραµµή, πατάµε ακόµα µια φορά το Enter. ∆ηλαδή µια κενή
γραµµή την αντιλαµβάνεται ο επεξεργαστής σαν µια µηδενικού µήκους νέα παράγραφο.
Αν κάνουµε κάποιο λάθος, κατά την πληκτρολόγηση, το διαγράφουµε µε το πλήκτρο Backspace του
πληκτρολογίου (σβήνει ότι είναι γραµµένο προς τα αριστερά του σηµείου εισαγωγής) ή µε το πλήκτρο
Delete (σβήνει ότι είναι γραµµένο προς τα δεξιά του σηµείου εισαγωγής).
Για τον επεξεργαστή, είναι πολύ σηµαντικό να διακρίνει τις παραγράφους και τα κενά διαστήµατα
που πληκτρολογούµε ανάµεσα σε κάθε λέξη. Τα σύµβολα αυτά τα οποία τα γνωρίζει και τα διατηρεί
κρυφά, τα χρησιµοποιεί, όπως θα δούµε αργότερα, για τη µορφοποίηση του κειµένου. Αν θέλουµε να τα
δούµε, δεν έχουµε παρά να ενεργοποιήσουµε το κουµπί της οµάδας Παράγραφος της Κεντρικής
καρτέλας .Όπως βλέπετε, µε ενεργοποιηµένο το παραπάνω εργαλείο, ο επεξεργαστής φαίνεται να
τοποθετεί αυτόµατα για κάθε κενό διάστηµα µια τελίτσα και για το Enter το παραπάνω σύµβολο. Για την
απενεργοποίηση της παραπάνω εµφάνισης, ξαναπατάµε το ίδιο εργαλείο.
Πριν ξεκινήσουµε την πληκτρολόγηση, αν είµαστε τελείως αρχάριοι, είναι πολύ χρήσιµο να
µελετήσουµε την επόµενη ενότητα.

3. Αποθήκευση αρχείου
Ο επεξεργαστής κειµένου, µας
παρέχει δύο εντολές αποθήκευσης
ανάλογα µε την περίπτωση. Βρίσκονται
µέσα στο Κουµπί του Office (Word
2007) ή στο µενού Αρχείο (Word 2010)
και είναι η Αποθήκευση ως... και η
Αποθήκευση.
Την πρώτη τη χρησιµοποιούµε µόνον
όταν πρόκειται να αποθηκεύσουµε το
αρχείο µας για πρώτη φορά ή όταν
θέλουµε να αποθηκεύσουµε ένα υπάρχον
έγγραφο µε νέο όνοµα, ενώ τη δεύτερη,
για κάθε επόµενη φορά που θα το

[31]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

αποθηκεύουµε. Εδώ πρέπει να σηµειώσουµε ότι αν δώσουµε την εντολή Αποθήκευση για να
αποθηκεύσουµε το αρχείο για πρώτη φορά, θα εµφανιστεί η Αποθήκευση ως....
Τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουµε, για να αποθηκεύσουµε το αρχείο για πρώτη φορά είναι τα
παρακάτω:
Επιλέγουµε από το κουµπί Office ή το Μενού Αρχείο την εντολή Αποθήκευση ως… Στην οθόνη µας θα
εµφανιστεί το παράθυρο διαλόγου της εικόνας δίπλα.

Όπως παρατηρούµε στο παράθυρο επάνω,


υπάρχουν πέντε επιλογές.
2 Η πρώτη είναι η προκαθορισµένη εντολή
«Έγγραφο του Word» που αποθηκεύει το
έγγραφο σε µορφή του Word 2007 ή 2010, ενώ
οι υπόλοιπες αποθηκεύουν σε διαφορετική
µορφή.
Πατώντας λοιπόν στη σχετική εντολή θα
εµφανιστεί το επόµενο γνωστό παράθυρο της
1 αποθήκευσης (εικόνα δίπλα).
Επιλέγουµε διαδοχικά το χώρο (1), τον φάκελο
3 (2) και το όνοµα του αρχείου (3) που θα
αποθηκεύσουµε.
Στη θέση "Όνοµα αρχείου" το Word µας
προτείνει το όνοµα Έγγραφο1.doc ή το κείµενο της πρώτης γραµµής. Για την ακρίβεια τους πρώτους 255
χαρακτήρες του κειµένου που είναι στην πρώτη παράγραφο του εγγράφου. Εµείς πληκτρολογούµε (µε
επιλεγµένο το προτεινόµενο όνοµα ή αφού το διαγράψουµε) ένα δικό µας αποδεκτό όνοµα. Αν το
έγγραφο είναι βασισµένο σε κάποιο πρότυπο στο οποίο δώσαµε τίτλο, θα προτείνει για όνοµα αυτόν τον
τίτλο. Το όνοµα µπορεί να περιέχει µέχρι 255 χαρακτήρες ελληνικούς, αγγλικούς ή συµβόλων εκτός από
τα παρακάτω σύµβολα /, \, ?, :,*, <>,",!.
Αποθήκευση ως τύπος: Από τον αναδυόµενο κατάλογο Αποθήκευση ως τύπος µπορούµε να
επιλέξουµε µία από τις πολλές µορφές αρχείων όπως για παράδειγµα µορφής ιστοσελίδας, ή απλού
κειµένου, ή xml ή κάτι άλλο. Σηµειώνεται ότι οι
µορφές αυτές, εξαρτώνται από την εγκατάσταση
των φίλτρων του Word για συµβατότητα µε άλλες
εφαρµογές και πρέπει να γίνει κατά την
εγκατάσταση του MS-Office.
Η προκαθορισµένη ρύθµιση αποθήκευσης είναι
η "Έγγραφο του Word (*.docx)" η οποία
αποθηκεύει τα κανονικά αρχεία του Word που
έχουν επέκταση docx.
Στην εικόνα δίπλα εµφανίζονται οι συµβατές
µορφές αρχείων που µπορούν να αποθηκεύσουν οι
επεξεργαστές Word 2007 & 2010 και περιέχονται
στον αναδυόµενο κατάλογο Αποθήκευση ως τύπος.
Στο τέλος, πατάµε στο κουµπί Αποθήκευση και το
αρχείο µας αποθηκεύεται στο δίσκο.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σηµειώνεται ότι η εµφάνιση του παραθύρου Αποθήκευση ως αλλά και άλλων
παραθύρων εφαρµογών, εξαρτώνται από την έκδοση του Office και του λειτουργικού συστήµατος που
χρησιµοποιούµε. Τα παράθυρα των Windows XP είναι διαφορετικά από εκείνα των Windows 7.

4. Έξοδος από το Word


Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να κλείσουµε τον επεξεργαστή.
1ος. Πατάµε στο σύµβολο που βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνία του παραθύρου του Word.
2ος. Πατάµε τα πλήκτρα Alt-F4.

[32]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

5. Άνοιγµα αρχείου από το δίσκο


Το άνοιγµα αρχείου από το δίσκο είναι ακριβώς η αντίστροφη λειτουργία της αποθήκευσης. Ενώ κατά
την αποθήκευση, ένα αρχείο από τη µνήµη του Η/Υ µεταφέρεται στο δίσκο, εδώ έχουµε τη µεταφορά του
αρχείου από το δίσκο προς τη µνήµη.
Για να ανοίξουµε ένα αποθηκευµένο αρχείο
χρησιµοποιούµε την εντολή Άνοιγµα από το
κουµπί Office (2007) ή το Μενού Αρχείο (2010).
Οποιονδήποτε από τους δυο τρόπους και να
χρησιµοποιήσουµε, θα µας εµφανίσει το
παρακάτω παράθυρο, που είναι πανοµοιότυπο µε
αυτό της Αποθήκευσης, για την οποία
αναφερθήκαµε στην προηγούµενη ενότητα:
Αφού λοιπόν εµφανιστεί το παραπάνω
παράθυρο, επιλέγουµε το αρχείο που θα
ανοίξουµε. Αν χρειαστεί να το αναζητήσουµε σε κάποιον άλλο υποφάκελο ή ακόµα και σε δίσκο, πατάµε
στον κατάλογο ∆ιερεύνηση σε: και κάνουµε την αναζήτηση. Αφού εντοπίσουµε το δίσκο και το φάκελο
που περιέχει το αρχείο, επιλέγουµε το όνοµά του και µετά διπλοπατάµε πάνω του µε το ποντίκι ή πατάµε
το κουµπί Άνοιγµα.
 Αν επιθυµούµε να ανοίξουµε πολλά αρχεία συγχρόνως, πατάµε το Ctrl και την ώρα που το
κρατάµε πατηµένο, επιλέγουµε µε το ποντίκι τα αρχεία που θέλουµε, τέλος πατάµε ΟΚ και ανοίγουν όλα
τα αρχεία.
Η εµφάνιση των παραθύρων µπορεί να παρουσιάζει κάποιες αλλαγές ανάλογα µε την έκδοση των
Windows ή του Office που χρησιµοποιούµε.

6. Κλείσιµο αρχείου
Όπως έχουµε ήδη πει, µπορούµε να έχουµε ανοικτά στο Word περισσότερα από ένα αρχεία, αλλά
µόνο ένα από όλα θα είναι στο προσκήνιο, το ενεργό αρχείο.
Για να δούµε πόσα αρχεία έχουµε ανοικτά και να επιλέξουµε αυτό που θα είναι ενεργό, επιλέγουµε
Καρτέλα Προβολή > Οµάδα Παράθυρο > εντολή Εναλλαγή παραθύρων η οποία εµφανίζει τα
ονόµατα των αρχείων που είναι ανοιχτά. Αυτό που είναι σηµειωµένο µε το σύµβολο , είναι το ενεργό
αρχείο. Για να επιλέξουµε κάποιο άλλο, ώστε να γίνει το ενεργό, πατάµε πάνω στο όνοµά του.
Για να κλείσουµε ένα αρχείο χρησιµοποιούµε από το Κουµπί Office ή το Μενού Αρχείο την εντολή
Κλείσιµο ή πατάµε το σύµβολο X που βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνία του Word.

7. Τρόποι επιλογής κειµένου


Πριν ξεκινήσουµε την οποιαδήποτε µορφής επεξεργασία πρέπει υποδείξουµε στον επεξεργαστή το
κείµενο ή το αντικείµενο που επιθυµούµε να επεξεργαστούµε. Αυτό γίνεται µε την επιλογή του
συγκεκριµένου κειµένου ή αντικειµένου. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι, για να επιλέξουµε ( να µαρκάρουµε,
να φωτίσουµε …) κάποιο κείµενο.
Ένα κείµενο που είναι επιλεγµένο µπορούµε να το µορφοποιήσουµε, να το αντιγράψουµε,
διαγράψουµε, µεταφέρουµε και πολλά άλλα.
A. Τρόποι επιλογής µε το ποντίκι
 Επιλογή µέρους κειµένου µε ποντίκι: Τοποθετούµε το δροµέα, εκεί που θέλουµε να αρχίζει η
επιλογή. Κρατάµε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού και το σύρουµε µέχρι εκεί που θέλουµε
να τελειώνει η επιλογή. Αφήνουµε το πλήκτρο του ποντικιού.
 Επιλογή µιας λέξης: Για να επιλέξουµε µία λέξη, διπλοπατάµε µέσα στη λέξη.
 Επιλογή µέρους κειµένου µε Shift: Για να επιλέξουµε ένα µεγάλο τµήµα κειµένου, πατάµε εκεί
που θέλουµε να αρχίζει η επιλογή. Κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift και πατάµε εκεί που θέλουµε να
τελειώνει η επιλογή.

[33]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Η κενή από κείµενο περιοχή που βρίσκεται µεταξύ του αριστερού άκρου της οθόνης και του
αριστερού άκρου του κείµενου, (αριστερό περιθώριο εγγράφου), ονοµάζεται στήλη επιλογής. Όταν
µετακινούµε το ποντίκι σ' αυτήν την περιοχή, ο δείκτης του µετατρέπεται σε βέλος που δείχνει προς το
κείµενο. Από τη στήλη επιλογής, µπορούµε να επιλέξουµε κείµενο πολύ γρήγορα. Για παράδειγµα:
 Επιλογή µιας γραµµής: Για να επιλέξουµε µία γραµµή, τοποθετούµε το δείκτη του ποντικιού στη
στήλη επιλογής δίπλα στη γραµµή που θέλουµε να επιλέξουµε και πατάµε το ποντίκι.
 Επιλογή περισσοτέρων γραµµών: Για να επιλέξουµε πολλές γραµµές, τοποθετούµε το δείκτη του
ποντικιού στη στήλη επιλογής και σύρουµε προς τα πάνω ή κάτω.
 Επιλογή παραγράφου: Για να επιλέξουµε µία παράγραφο, τοποθετούµε το δείκτη του ποντικιού
στη στήλη επιλογής, ώστε να βλέπει µια από τις γραµµές της παραγράφου και διπλοπατάµε.
 Επιλογή ολόκληρου εγγράφου: Για να επιλέξουµε ολόκληρο το έγγραφο, κρατάµε πατηµένο το
πλήκτρο Control και πατάµε στη στήλη επιλογής, ή απλά τριπλοπατάµε στη στήλη επιλογής.
B. Τρόποι επιλογής µε το Πληκτρολόγιο

 Επιλογή µέρους κειµένου: Κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift και πατάµε τα πλήκτρα βέλη. Αν
θέλουµε να επιλέξουµε περισσότερο κείµενο, αντί για τα πλήκτρα βέλη, µπορούµε να πατήσουµε το
Home, End, PgDn, PgUp.
 Κατακόρυφη επιλογή: Για να κάνουµε κατακόρυφη επιλογή µιας στήλης κειµένου, κρατάµε το
πλήκτρο Alt και σύρουµε µε το ποντίκι.

8. Πρόχειρο – Αντιγραφή, Μετακίνηση και Επικόλληση


Όλες οι εφαρµογές διαθέτουν το «πρόχειρο». Πρόκειται για ένα ειδικό χώρο µνήµης τον οποίο
χρησιµοποιούµε σαν ενδιάµεσο σταθµό µεταφοράς δεδοµένων. Η λειτουργία του είναι πάρα πολύ απλή.
Η διαδικασία αντιγραφής ή αποκοπής – επικόλλησης, είναι παρόµοια µε εκείνη που είδαµε στην
ενότητα των windows:
• Πρώτα επιλέγουµε το τµήµα κειµένου ή τα γραφικά που µας ενδιαφέρουν
• Αµέσως µετά πατάµε Αντιγραφή ή Αποκοπή, οπότε γίνεται η αυτόµατη τοποθέτηση των
δεδοµένων µέσα στο πρόχειρο.
• Στη συνέχεια τοποθετούµε τον δροµέα στο σηµείο του εγγράφου, όπου επιθυµούµε να τα
τοποθετήσουµε.
• Τέλος πατάµε Επικόλληση.
Για να προβάλουµε το παράθυρο του προχείρου, πρέπει να ενεργοποιήσουµε από την καρτέλα
Κεντρική την οµάδα Πρόχειρο.

9. ∆ιαγραφή κειµένου
Η διαγραφή του κειµένου σε ένα έγγραφο γίνεται µε αρκετούς τρόπους, ανάλογα µε το µέγεθος του.
Για να διαγράψουµε µερικούς χαρακτήρες, λέξεις ή ακόµα και σειρές, µπορούµε να
χρησιµοποιήσουµε τα πλήκτρα Backspace ή Delete του πληκτρολογίου. Το πρώτο διαγράφει κείµενο
που βρίσκεται αριστερά από το δροµέα, ενώ το δεύτερο από τα δεξιά.
Για τη διαγραφή µιας λέξης, γραµµής, πρότασης, παραγράφου, σελίδας ή ολόκληρου του κειµένου,
πρέπει να επιλέξουµε το προς διαγραφή κείµενο και να πατήσουµε το πλήκτρο Delete.

10. Χρήση των εντολών αναίρεσης


Το Word διαθέτει αναίρεση πολλών επιπέδων. Αναίρεση κάνουµε, όταν θέλουµε να ακυρώσουµε την
τελευταία εντολή που δώσαµε. Αν διαγράψουµε, για παράδειγµα µια λέξη, µπορούµε να την
επαναφέρουµε.
Για την επαναφορά πρέπει να πατήσουµε το σχετικό εικονίδιο της γραµµής εργαλείων γρήγορης
πρόσβασης. Με τον τρόπο αυτό αναιρείται µόνο η τελευταία ενέργειά µας. Αν θέλουµε να αναιρέσουµε

[34]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

προηγούµενες εντολές µας, πατάµε και πάλι στο κουµπί αναίρεση ή πατάµε το βέλος του εικονιδίου και
επιλέγουµε κάποια από τις εντολές της λίστας.
Αν µετανιώσουµε για την αναίρεση που µόλις κάναµε, πατάµε το κουµπί Ακύρωση αναίρεσης που
είναι το και αναιρούµε µια αναίρεση. Πατώντας πάνω στο βέλος, εµφανίζεται µια λίστα µε τις
τελευταίες εντολές που αναιρέσαµε.

11. Εύρεση κειµένου


Τη λειτουργία αυτή τη χρησιµοποιούµε για να εντοπίσουµε κάποια λέξη, φράση κειµένου, γραφικό ή
οποιαδήποτε µορφοποίηση που υπάρχει µέσα στο έγγραφο.
Για να ανοίξουµε το πλαίσιο διαλόγου της Αναζήτησης, επιλέγουµε από την καρτέλα Κεντρική –
οµάδα Επεξεργασία την εντολή Εύρεση η οποία θα εµφανίσει το επόµενο πλαίσιο.

Το παράθυρο περιέχει
τρεις καρτέλες απ' τις
οποίες η πρώτη, που είναι
και η ενεργοποιηµένη, είναι
αυτή που αφορά την
Εύρεση. Ο λόγος που αυτές
οι τρεις λειτουργίες
βρίσκονται στο ίδιο
παράθυρο διαλόγου, είναι
ότι συνεργάζονται άµεσα
µεταξύ τους.
Εύρεση: Μέσα στο πλαίσιο κειµένου Εύρεση του: θα πληκτρολογήσουµε τη λέξη που θέλουµε να
αναζητήσουµε. Αµέσως µετά, θα πατήσουµε στο κουµπί Εύρεση εποµένου για ν’ αρχίσει η αναζήτηση.
Στη συνέχεια, θα πατάµε το κουµπί αυτό όσες φορές ακόµα χρειαστεί. Όταν η αναζήτηση φθάσει στο
τέλος του εγγράφου, θα µας εµφανίσει ένα µήνυµα ολοκλήρωσης της αναζήτησης.

12. Αντικατάσταση κειµένου


Για να ενεργοποιήσουµε
τη λειτουργία της
Αντικατάστασης,
επιλέγουµε από την καρτέλα
Κεντρική – οµάδα
Επεξεργασία την εντολή
Αντικατάσταση η οποία θα
εµφανίσει το επόµενο
πλαίσιο το οποίο είναι
πανοµοιότυπο µε εκείνο της
εύρεσης που επεξηγήσαµε παραπάνω.

Η µόνη διαφορά είναι ότι υπάρχει το πλαίσιο κειµένου Αντικατάσταση µε: µέσα στο οποίο πρέπει να
πληκτρολογήσουµε τη νέα λέξη, που θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα, αυτή δηλαδή που
πληκτρολογήσαµε στην περιοχή Εύρεση του:.
Στην περίπτωση της αντικατάστασης, εκείνο που πρέπει να προσέξουµε είναι να µη χρησιµοποιούµε
εύκολα την εντολή Αντικατάσταση όλων αλλά να χρησιµοποιούµε καλύτερα την εντολή
Αντικατάσταση για να γίνεται µία –µία η αλλαγή, ώστε να τις παρακολουθούµε.

[35]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Ορθογραφικός Έλεγχος - Συλλαβισµός
Πολλές φορές, κυρίως σε µικρά έγγραφα, επιθυµούµε να διορθώσουµε ορισµένα λάθη ορθογραφικά ή
συντακτικά χωρίς τη χρήση του ορθογράφου. Άλλες φορές, θέλουµε να αλλάξουµε ορισµένες λέξεις ή
φράσεις µέσα στο κείµενό µας.
Οι πρόχειρες διορθώσεις είναι εύκολη υπόθεση. Αφού εντοπίσουµε το λάθος, τοποθετούµε το δροµέα
εκεί και διαγράφουµε µε το πλήκτρο Delete ή το Backspace, ανάλογα ποιο µας βολεύει καλύτερα και
πληκτρολογούµε το νέο κείµενο. Αν θέλουµε να διαγράψουµε ένα αρκετά µεγάλο κοµµάτι κειµένου, το
επιλέγουµε και πατάµε το Delete.

1. Ορθογραφία
Η Ελληνική έκδοση του Word διαθέτει
ενσωµατωµένο ορθογράφο. Ο ορθογράφος
χρησιµοποιείται είτε κατά την πληκτρολόγηση είτε
στο τέλος της πληκτρολόγησης.
 ∆ιόρθωση σε πληκτρολογηµένο κείµενο:
Για να διορθώσουµε τα ορθογραφικά λάθη σε
κείµενο που έχουµε ήδη πληκτρολογήσει,
ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία.
• Τοποθετούµε το δροµέα στην αρχή του
εγγράφου.
• Επιλέγουµε Αναθεώρηση – Γλωσσικός
έλεγχος - Ορθογραφικός & Γραµµατικός έλεγχος
ή πατάµε το πλήκτρο F7.
Στην περιοχή Άγνωστη λέξη: εµφανίζεται µε κόκκινο χρώµα η εσφαλµένη λέξη.
Στην περιοχή Προτάσεις: προτείνονται περισσότερες από µια λέξεις.
Με το κουµπί Άκυρο, τερµατίζεται ο ορθογραφικός έλεγχος.
Για να διορθωθεί η λέξη επιλέγουµε από τις Προτάσεις τη σωστή και πατάµε το κουµπί Αλλαγή.
Αν δεν επιθυµούµε να γίνει η αλλαγή πατάµε το κουµπί Παράβλεψη.

 ∆ιόρθωση κατά την πληκτρολόγηση: Αν επιθυµούµε έλεγχο ορθογραφίας κατά τη διάρκεια της
πληκτρολόγησης, πρέπει, από το παράθυρο του ορθογραφικού ελέγχου, να πατήσουµε το κουµπί
Επιλογές... και από το παράθυρο που θα εµφανιστεί πρέπει να ενεργοποιήσουµε την επιλογή
Ορθογραφικός έλεγχος κατά την πληκτρολόγηση. Στην περίπτωση αυτή γίνεται συνεχώς ορθογραφικός
έλεγχος. Κάθε λέξη που πληκτρολογούµε ελέγχεται άµεσα. Όταν υπάρχει λάθος στην λέξη, τότε
υπογραµµίζεται αυτόµατα µε µια κυµατιστή γραµµή κόκκινου χρώµατος.
Αν πατήσουµε µε το δεξιό πλήκτρο πάνω στη λανθασµένη λέξη θα εµφανιστεί ένα παράθυρο µε
προτεινόµενες λέξεις, από τις οποίες µπορούµε να επιλέξουµε εκείνη που θεωρούµε σωστή. Από το ίδιο
παράθυρο µπορούµε να πατήσουµε στην επιλογή Ορθογραφία, για να εµφανιστεί το παράθυρο του
ορθογράφου.
Να σηµειώσουµε εδώ ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τον ορθογραφικό έλεγχο του εγγράφου µας
είναι να γνωρίζουµε και οι ίδιοι καλή ορθογραφία!

[36]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

2. Συλλαβισµός
Ο συλλαβισµός είναι απαραίτητος διότι διαγράφει τα κενά διαστήµατα ανάµεσα στις λέξεις, ιδιαίτερα
όταν το κείµενο είναι σε πλήρη στοίχιση.
Εάν δεν έχουµε ενεργοποιήσει τον Συλλαβισµό και µια µεγάλη λέξη βρεθεί στο δεξί περιθώριο και δε
χωράει, τότε µεταφέρεται ολόκληρη στην επόµενη γραµµή. Αυτό, έχει σαν αποτέλεσµα, η παραπάνω
γραµµή του κειµένου να προσπαθεί να διαµοιράσει το κενό που δηµιουργείται, ανάµεσα στις υπόλοιπες
λέξεις της, αφήνοντας µεταξύ τους περισσότερα από ένα κενά διαστήµατα και έτσι το κείµενο παύει να
είναι σωστά κατανεµηµένο. Αυτό αποφεύγεται µε την ενεργοποίηση του Συλλαβισµού.
Θα βρείτε τις εντολές για τη συγκεκριµένη ρύθµιση στην καρτέλα ∆ιάταξη σελίδας, οµάδα
∆ιαµόρφωση σελίδας.

Για να ρυθµίσουµε το συλλαβισµό πατάµε το βέλος


δίπλα στον Συλλαβισµό και επιλέγουµε να γίνεται
Αυτόµατα. Περισσότερες ρυθµίσεις µπορούµε να
κάνουµε από τις Επιλογές Συλλαβισµού… Θα
εµφανιστεί το πλαίσιο δίπλα από στο οποίο εκτός από
την επιλογή αυτόµατος συλλαβισµός του εγγράφου
υπάρχει:
Η ζώνη συλλαβισµού: Είναι προκαθορισµένη µε
περιθώριο 0,63 εκατοστά. Το Word συλλαβίζει τη λέξη
που βρίσκεται στη ζώνη συλλαβισµού. Ο χώρος αυτός
είναι µεταξύ του τέλους της λέξης και του δεξιού περιθωρίου της οθόνης. Αυτό σηµαίνει ότι αν µια λέξη
είναι έξω από απ’ αυτόν το χώρο δεν θα τη συλλαβίσει. Όσο πιο µικρή είναι η ζώνη, τόσο πυκνότερο θα
είναι το κείµενο, γιατί δεν θα επιτρέπει σχεδόν κανένα κενό. Αντίθετα µεγαλύτερη ζώνη σηµαίνει ότι θα
συλλαβιστούν λιγότερες λέξεις.
Περιορισµός συνεχόµενων ενωτικών σε: Τα ενωτικά λειτουργούν στις περιπτώσεις που δηλώνουµε
µη αυτόµατο συλλαβισµό. Εδώ µπορούµε να αφήσουµε την προκαθορισµένη επιλογή Χωρίς όριο που
σηµαίνει ότι µπορούµε να τοποθετούµε το ένα δίπλα στο άλλο όσα ενωτικά επιθυµούµε, ή να
πληκτρολογήσουµε ένα αριθµό που θα σηµαίνει πόσα ενωτικά θα επιτρέπονται.

[37]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Μορφοποιήσεις
Σ’ αυτό το κεφάλαιο, θα αναφερθούµε στις µορφοποιήσεις. Οι βασικές µορφοποιήσεις είναι:
 Μορφοποίηση των χαρακτήρων του κειµένου.
 Μορφοποίηση παραγράφων.
 ∆ιαµόρφωση της σελίδας.
Μορφοποιήσεις µπορούµε να κάνουµε µέσα από τις εντολές των οµάδων των διαφόρων καρτελών της
κορδέλας.

1. Μορφοποίηση χαρακτήρων
Η µορφοποίηση χαρακτήρων είναι µια λειτουργία διαµόρφωσης η οποία έχει να κάνει µε τα
γράµµατα, τους αριθµούς και τα σύµβολα ενός εγγράφου. Αφορά βασικά την επιλογή, το µέγεθος και
τον τύπο των χαρακτήρων.
1.1 Γραµµατοσειρές
Γραµµατοσειρά (Font) ονοµάζουµε ένα πλήρες σύνολο χαρακτήρων, ίδιου τύπου γραφής και
µεγέθους. Γενικά χαρακτηριστικά γραµµατοσειρών µπορούµε να θεωρήσουµε το µέγεθος και το στυλ. Η
κάθε γραµµατοσειρά, αποτελεί ένα διαφορετικό γραφικό χαρακτηριστικό από όλες τις άλλες, όπως και ο
ανθρώπινος γραφικός χαρακτήρας.
Μέγεθος: Το µέγεθος των γραµµατοσειρών το µετράµε µε την ειδική τυπογραφική ορολογία που
χρησιµοποιεί σαν µονάδα τη στιγµή. Μια στιγµή είναι ίση µε 1/72 της ίντσας. Το µέγεθος, µετράει την
απόσταση από το υψηλότερο σηµείο ενός χαρακτήρα µέχρι το χαµηλότερο. Η µέτρηση αυτή, ισχύει για
το χαρτί και όχι για την οθόνη. Για να έχουµε µια πρώτη άµεση εικόνα του µεγέθους των χαρακτήρων,
τονίζουµε ότι τα περισσότερα βιβλία είναι γραµµένα µε µέγεθος χαρακτήρων 10 ή 12 στιγµές.
Στυλ: Με τον όρο αυτό, εννοούµε το πάχος γραµµών των χαρακτήρων µιας γραµµατοσειράς. Μερικά
γνωστά στυλ είναι τα κανονικά (plain), έντονα (bold), πλάγια (Italic).
Τη γραµµατοσειρά για το κείµενο µας µπορούµε να την
επιλέξουµε πριν ή µετά από την πληκτρολόγηση του
κειµένου. Για τον σκοπό αυτό ενεργοποιούµε από την
καρτέλα Κεντρική την οµάδα Γραµµατοσειρά (εικόνα
δίπλα).
Για τη Μορφοποίηση των χαρακτήρων του κειµένου µας
µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και τα εικονίδια της οµάδας.
Για να κάνουµε έντονο το κείµενο, το επιλέγουµε και πατάµε
πάνω στο εικονίδιο έντονα που είναι το . Αν θέλουµε να γίνει πλάγιο θα πατήσουµε το . Για
υπογράµµιση πατάµε στο .
Αν θέλουµε να αλλάξουµε τη γραµµατοσειρά, θα πατήσουµε το βέλος του αναδυόµενου καταλόγου
της και θα επιλέξουµε αυτή που µας ενδιαφέρει.
Αν θέλουµε να αλλάξουµε το µέγεθος, θα επιλέξουµε τον αναδυόµενο κατάλογο από το εικονίδιο
.

Για περισσότερες δυνατότητες στις µορφοποιήσεις ενεργοποιούµε το ειδικό παράθυρο από το βελάκι
κάτω δεξιά στην καρτέλα Γραµµατοσειρά.

[38]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

1.2 Αλλαγή πεζών - κεφαλαίων


Το Word µας δίνει τη δυνατότητα εναλλαγής πεζών – κεφαλαίων
µε δύο τρόπους. Από το εικονίδιο της οµάδας Γραµµατοσειρά.
Από το παράθυρο διαλόγου γραµµατοσειράς από όπου µπορούµε
να επιλέξουµε Όλα κεφαλαία και Μικρά κεφαλαία.

1.3 Πινέλο µορφοποίησης


Το Word διαθέτει τη λειτουργία Πινέλο µορφοποίησης που είναι πάρα πολύ σηµαντική επειδή
εξοικονοµούµε χρόνο.
Όπως βλέπουµε στο παρακάτω κείµενο, η λέξη καλούπια είναι έντονη και πλάγια. Υποθέτουµε ότι
θέλουµε να µορφοποιήσουµε έτσι και τις λέξεις, “προκαθορισµένες, γραµµατοσειρά και περιθώρια” .

Κείµενο άσκησης
Τα πρότυπα εγγράφων (templates) είναι «καλούπια» για τα έγγραφα. Παρέχουν προκαθορισµένες ρυθµίσεις για
τη γραµµατοσειρά, τα περιθώρια, τους αριθµούς στηλών και άλλες µορφοποιήσεις ώστε να µη χρειάζεται να
ξεκινάµε από την αρχή κάθε φορά που δηµιουργούµε νέο έγγραφο.

Τοποθετούµε το δροµέα σε κάποιο σηµείο της λέξης καλούπια και µε το ποντίκι πατάµε από την
οµάδα Πρόχειρο της Κεντρικής καρτέλας το Πινέλο µορφοποίησης. Ο δροµέας του ποντικιού αποκτά
µια βούρτσα. Από οποιοδήποτε κείµενο κι αν περάσουµε πλέον, µε πατηµένο το πλήκτρο του ποντικιού
και σύροντας, θα πάρει την µορφοποίηση της λέξης καλούπια.
 Αν θέλουµε να µορφοποιήσουµε µονάχα µια λέξη, παράδειγµα τη λέξη “Προκαθορισµένες”,
πατάµε µια φορά σε ένα οποιοδήποτε σηµείο της λέξης αυτής.
 Αν θέλουµε να µορφοποιήσουµε πολλές λέξεις, πρέπει, αφού τοποθετήσουµε το δροµέα στη λέξη
καλούπια, να διπλοπατήσουµε πάνω στο κουµπί Πινέλο µορφοποίησης. Στη συνέχεια, µπορούµε να
πατήσουµε σε οποιαδήποτε λέξη της οποίας επιθυµούµε να αλλάξουµε τη µορφοποίηση. Στην περίπτωσή
µας, θα πατήσουµε µια φορά στη λέξη γραµµατοσειρά και µετά στη λέξη περιθώρια. Για να
απενεργοποιήσουµε το Πινέλο µορφοποίησης, πατάµε το πλήκτρο Esc ή πατάµε ξανά πάνω στο πινέλο
µορφοποίησης.
 Αν θέλουµε να αντιγράψουµε τη µορφοποίηση κάποιας παραγράφου, επιλέγουµε την παράγραφο
δείγµα, πατάµε το Πινέλο µορφοποίησης και στη συνέχεια πατάµε µέσα σε κάποιο σηµείο της
παραγράφου που επιθυµούµε να µορφοποιήσουµε, σύµφωνα µε αυτή του δείγµατος.

1.4 Σύµβολα
Εκτός από τις γραµµατοσειρές που υπάρχουν για τα Windows, έχουµε και τις συµβολοσειρές. Έχουν
τη λογική των γραµµατοσειρών αλλά αντί για χαρακτήρες, περιέχουν διάφορα σύµβολα. Μερικές από τις
συµβολοσειρές που δίνονται µε τα Windows και το Word είναι οι Symbol, GreekMathSymbols,
Wingdings κ.α. Στο ελεύθερο εµπόριο υπάρχουν πολλές
συµβολοσειρές.
♦ Τα σύµβολα τα χρησιµοποιούµε συνήθως στην αρχή των
παραγράφων αντί της αρίθµησης. Για παράδειγµα στην παρούσα
παράγραφο υπάρχει το σύµβολο (♦) της συµβολοσειράς
Symbol.
Για να τοποθετήσουµε κάποιο σύµβολο, ακολουθούµε την
παρακάτω διαδικασία.
• Τοποθετούµε το δροµέα στο σηµείο όπου θα τοποθετηθεί.
• Ενεργοποιούµε από την καρτέλα Εισαγωγή οµάδα
Σύµβολα το εικονίδιο . Θα εµφανιστεί το
πλαίσιο επιλογών της εικόνας δίπλα.

[39]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

• Ενεργοποιούµε την επιλογή Περισσότερα σύµβολα… η οποία θα µας εµφανίσει το διπλανό


παράθυρο.
• Από την περιοχή Γραµµατοσειρά: επιλέγουµε
µια συµβολοσειρά.
• Στη συνέχεια επιλέγουµε το σύµβολο που
επιθυµούµε και πατάµε το κουµπί Εισαγωγή.
• Από την περιοχή Υποσύνολα µπορούµε να
επιλέξουµε τις υποοµάδες συµβόλων που
βρίσκονται στην ίδια συµβολοσειρά.
• Από το Πλήκτρο συντόµευσης..., µπορούµε να
τοποθετήσουµε κάποιο σύµβολο σε συνδυασµό
πλήκτρων.
• Από την καρτέλα Ειδικοί χαρακτήρες,
µπορούµε να εισάγουµε τους ειδικούς χαρακτήρες που εµφανίζει η καρτέλα και είναι οι παρακάτω.
• Μόλις γίνει η εισαγωγή, το πλήκτρο Άκυρο µετονοµάζεται σε Κλείσιµο. Πατάµε στο Κλείσιµο και
τελειώνουµε.

2. Μορφοποίηση παραγράφων
Η µορφοποίηση παραγράφων γίνεται από την οµάδα Παράγραφος της Κεντρικής καρτέλας. Αρκετές
όµως ρυθµίσεις µπορούν να γίνουν από τον χάρακα, αλλά κυρίως από το παράθυρο διαλόγου
παραγράφου που περιέχει όλες τις εντολές παραγραφοποίησης και είναι το παρακάτω. Ενεργοποιείται
από το εικονίδιο της οµάδας Παράγραφος.
Όπως βλέπουµε, το παράθυρο διαλόγου της εικόνας περιέχει 2 καρτέλες. Η εξ ορισµού είναι η Εσοχές
και διαστήµατα και η άλλη είναι η Αλλαγή γραµµής και σελίδας.
Περιοχή Εσοχές: Η περιοχή αυτή της πρώτης καρτέλας αφορά τις εσοχές παραγράφων µε
προκαθορισµένες µηδενικές τιµές και περιέχει 3
πτυσσόµενα µενού που είναι τα παρακάτω. Αριστερά
(ρύθµιση αριστερής εσοχής παραγράφου), δεξιά
(ρύθµιση δεξιάς εσοχής παραγράφου), Ειδική: κατά:
(ρύθµιση της αριστερής εσοχής της πρώτης γραµµής
µιας παραγράφου). Αυτή η τελευταία έχει τρεις
επιλογές που είναι καµιά, 1η γραµµή και προεξοχή. Η
1η γραµµή είναι για εσοχές και ξεκινά το υπόλοιπο
κείµενο της παραγράφου µέσα από το κανονικό
περιθώριο ενώ η Προεξοχή ξεκινά έξω από το
περιθώριο.
Η 1η γραµµή αφορά την εσοχή της 1ης γραµµής της
παραγράφου και εκφράζει την απόσταση που θα
ξεκινά το κείµενο της πρώτης γραµµής της
παραγράφου από το αριστερό περιθώριο προς το
εσωτερικό της. Αντίθετα, η προεξοχή εκφράζει την
ίδια απόσταση αλλά προς τα έξω, δηλαδή πόσο θα
προεξέχει η 1η γραµµή από το αριστερό περιθώριο της παραγράφου.
Περιοχή ∆ιάστηµα: Η περιοχή αυτή της πρώτης καρτέλας, αφορά την απόσταση µεταξύ γραµµών
κειµένου. Το Πριν: αναφέρεται στην επιπλέον του διάστιχου απόσταση που θα υπάρχει ανάµεσα (σε δύο
σειρές), από το τελευταίο πάτηµα του Enter και την αρχή της επόµενης παραγράφου και το Μετά: µετά
από την τελευταία γραµµή της παραγράφου.
Η επιλογή ∆ιάστιχο Σε: έχει 6 επιλογές για να ρυθµίζουµε την απόσταση µεταξύ των γραµµών του
κειµένου.
Περιοχή Γενικά - Στοίχιση: Το πτυσσόµενο αυτό µενού έχει τις τέσσερις κλασσικές περιπτώσεις
στοίχισης που είναι οι Αριστερή, Στο κέντρο, ∆εξιά και Πλήρης.
Περιοχή Προεπισκόπηση: Στο παράθυρο αυτό βλέπουµε άµεσα τις ρυθµίσεις που κάνουµε.

[40]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Κουµπί Στηλοθέτες...: Από το κουµπί αυτό ρυθµίζουµε τους στηλοθέτες (βλέπε στο σχετικό
κεφάλαιο).

2.1 Στοίχιση παραγράφων


Η στοίχιση των παραγράφων µπορεί να γίνει ή από τα εικονίδια της οµάδας
Παράγραφος ή από το σχετικό παράθυρο διαλόγου. Η ρύθµιση αυτή, γίνεται
γρηγορότερα από τα 4 αντίστοιχα εικονίδια της οµάδας Παράγραφος.

2.3 ∆ηµιουργία παραγράφων µε αρίθµηση & κουκίδες


Ένα είδος µορφοποίησης είναι και αυτό µε παραγράφους αριθµηµένες ή µε κουκίδες. Οι παράγραφοι
αυτές δείχνουν κάποια διαδοχή. Η µορφοποίηση αυτή γίνεται από τα σχετικά εικονίδια της οµάδας
Παράγραφος που είναι τα επόµενα . Το αριστερό είναι για τις κουκίδες, το µεσαίο
για αρίθµηση και το δεξιό για λίστα πολλαπλών επιπέδων.
Πρώτα πρέπει να επιλέξουµε το κείµενο των παραγράφων και στη συνέχεια θα πατήσουµε το ανάλογο
κουµπί. Αν το κείµενο δεν πληκτρολογήθηκε ακόµα, µπορούµε πρώτα να πατήσουµε το κουµπί και µετά
να πληκτρολογήσουµε την παράγραφο.
Η διαδικασία της αρίθµησης είναι παρόµοια.
Για να τοποθετήσουµε κάποιο σύµβολο κουκίδας, απλά την ενεργοποιούµε πατώντας επάνω της.
Για να απενεργοποιήσουµε το σύµβολο κάποιας κουκίδας που έχουµε τοποθετήσει, πατάµε στο
τετράγωνο Καµιά.

3. Μορφοποίηση - ∆ιαµόρφωση Σελίδας


Το «στήσιµο» της σελίδας των εγγράφων και ιδιαίτερα των πολυσέλιδων κειµένων είναι ίσως η
σοβαρότερη λειτουργία γιατί από δω εξαρτώνται πολλές λεπτοµέρειες κυρίως για την εκτύπωση.
Για τη µορφοποίηση της σελίδας, επιλέγουµε τις εντολές της οµάδας ∆ιαµόρφωση σελίδας από την
καρτέλα ∆ιάταξη σελίδας (εικόνα δίπλα).
Μπορούµε επίσης να επιλέγουµε τις λειτουργίες από το
παράθυρο διαλόγου ∆ιαµόρφωση σελίδας που
εµφανίζεται πατώντας το σχετικό διαγώνιο βελάκι.
Το παράθυρο διαλόγου περιέχει 3 καρτέλες που είναι
οι: Περιθώρια, Χαρτί και ∆ιάταξη. Ενεργή είναι η
καρτέλα Περιθώρια µέσα από την οποία µπορούµε να
κάνουµε αρκετές ρυθµίσεις.
Η περιοχή Περιθώρια αναφέρεται στα περιθώρια που
υπάρχουν από την άκρη του χαρτιού µέχρι εκεί όπου αρχίζει
το κείµενο.
Στην περιοχή Προσανατολισµός υπάρχουν δύο επιλογές
που είναι:
Η Κατακόρυφος, αφορά την εκτύπωση πορτρέτο που
είναι η κλασική όρθια εκτύπωση σελίδας.
Η Οριζόντιος είναι για εκτύπωση κατά πλάτος της
σελίδας.
Ο πτυσσόµενος κατάλογος Εφαρµογή: περιέχει δυο επιλογές.
• Σε όλο το έγγραφο: Όλες οι ρυθµίσεις που κάνουµε, ισχύουν για ολόκληρο το έγγραφο.
• Επιλεγµένο σηµείο: Οι ρυθµίσεις ισχύουν από το σηµείο όπου βρίσκεται ο δροµέας και µετά.
Το κουµπί Προεπιλογή…: Αφού κάνουµε τις ρυθµίσεις που επιθυµούµε, αν πατήσουµε αυτό το
κουµπί θα αποθηκευτούν οι ρυθµίσεις στο πρότυπο του εγγράφου ώστε να τις χρησιµοποιούν και τα
υπόλοιπα έγγραφα που θα ανοίγουµε στο µέλλον.

[41]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Καρτέλα Χαρτί
Οι εξ ορισµού ρυθµίσεις, αφορούν σελίδα Α4 και είναι αυτή που χρησιµοποιούν οι περισσότεροι
χρήστες. Η περιοχή Μέγεθος χαρτιού, αφορά το µέγεθος του χαρτιού που θα χρησιµοποιήσουµε. Από
το πτυσσόµενο αυτό µενού µπορούµε να επιλέξουµε το µέγεθος σελίδας χαρτιού που επιθυµούµε.

3.1 Τοποθέτηση αριθµών σελίδων από Εισαγωγή


Συνήθως τοποθετούµε αριθµούς σελίδων στο έγγραφό µας
είτε στο πάνω µέρος της (κεφαλίδα) είτε στο κάτω (υποσέλιδο).
Για να τοποθετήσουµε αριθµό σελίδας πρέπει να µεταβούµε στις
σχετικές εντολές που βρίσκονται στην καρτέλα Εισαγωγή –
οµάδα Κεφαλίδες & Υποσέλιδα. Πατώντας στην εντολή
Αριθµός σελίδας εµφανίζεται το σχετικό πλαίσιο επιλογών.

3.2 Κεφαλίδες - υποσέλιδα


Μέσα στο χώρο αυτό µπορούµε να πληκτρολογήσουµε κείµενο, ή να τοποθετήσουµε σελίδες και
µερικά άλλα δεδοµένα. Αντί να χρησιµοποιήσουµε τον προηγούµενο τρόπο για τοποθέτηση σελίδων,
µπορούµε να το κάνουµε µέσα από δω.
• Για να εργαστούµε στην κεφαλίδα επιλέγουµε Εισαγωγή – Κεφαλίδες και υποσέλιδα και πατάµε
την εντολή Κεφαλίδα.
• Επιλέγουµε την πρώτη επιλογή, η οποία θα µας οδηγήσει στην κεφαλίδα του εγγράφου η οποία
χωρίζεται από το υπόλοιπο έγγραφο µε µια διακεκοµµένη γραµµή.
Πάνω από την διακεκοµµένη γραµµή, µπορούµε να πληκτρολογήσουµε το κείµενο για την κεφαλίδα.
Τα περιεχόµενα που θα πληκτρολογηθούν στο χώρο αυτό θα εµφανίζονται σε όλες τις σελίδες του
εγγράφου. Σηµειώνουµε ότι στο χώρο µιας κεφαλίδας µπορούµε να τοποθετήσουµε κείµενο, αριθµούς
σελίδων, ηµεροµηνία & ώρα, γραφικά, κ.α. Οτιδήποτε πληκτρολογήσουµε ή τοποθετήσουµε εδώ µέσα
µπορούµε να το µορφοποιήσουµε µε τις εντολές µορφοποίησης που γνωρίζουµε.
Για τα υποσέλιδα, ισχύουν ότι ακριβώς και για τις κεφαλίδες.

[42]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Προεπισκόπηση & Εκτυπώσεις
Προεπισκόπηση είναι λειτουργία που εµφανίζει τη
µορφή που θα έχει το έγγραφο τυπωµένο.
Η προεπισκόπηση ενεργοποιείται από το κουµπί Office
(Word 2007 – Εκτύπωση - Προεπισκόπηση εκτύπωσης.
Όπως βλέπουµε, το παράθυρο προεπισκόπησης διαθέτει
δική του καρτέλα η οποία περιέχει τέσσερις οµάδες
επιλογών (όπως εµφανίζονται στην παρακάτω εικόνα). Η
λογική της προεπισκόπησης εκτύπωσης, είναι για να δούµε
το έγγραφο πώς θα είναι τυπωµένο στο χαρτί πριν από την
εκτύπωση. Εποµένως είναι ευνόητο να υπάρχει εντολή ή
κουµπί εκτύπωσης µέσα από την προεπισκόπηση.

 Το πρώτο κουµπί της οµάδας είναι η Εκτύπωση. Αν το πατήσουµε, εµφανίζει το παράθυρο


διαλόγου εκτύπωσης µέσα από το οποίο µπορούµε να προβούµε σε σχετικές ρυθµίσεις εκτύπωσης και
εκτυπωτή, τις οποίες θα αναλύσουµε λίγο παρακάτω.
Το εικονίδιο Επιλογές µας µεταφέρει στην ειδική οµάδα ρυθµίσεων των βασικών επιλογών του
Word.
 Από την οµάδα ∆ιαµόρφωση σελίδας ρυθµίζουµε τα περιθώρια, τον προσανατολισµό και το
µέγεθος εκτύπωσης.
 Από την οµάδα Ζουµ µπορούµε να προβούµε σε πέντε ρυθµίσεις. Από τα εικονίδια µια σελίδα,
δύο σελίδες και πλάτος σελίδας µπορούµε να δούµε αυτό που περιγράφουν. Από το παράθυρο που
εµφανίζει το κουµπί ζουµ, µπορούµε να αλλάξουµε την κλίµακα µεγέθους εµφάνισης της σελίδας. Το
εικονίδιο 100% εµφανίζει το κανονικό µέγεθος της σελίδας.
 Η επόµενη οµάδα µε το όνοµα Προεπισκόπηση µε τις δυνατότητες Εµφάνιση χάρακα,
Μεγεθυντικός φακός, Σµίκρυνση µιας σελίδας
Με το πλήκτρο κλείσιµο προεπισκόπησης εκτύπωσης εγκαταλείπουµε το παράθυρο
προεπισκόπησης.
2. Εκτυπώσεις
Στις εκτυπώσεις αναφερθήκαµε και στην ενότητα των Windows. Πριν από οποιαδήποτε εκτύπωση είναι
σίγουρο ότι θα περάσουµε από την προεπισκόπηση του εγγράφου. Αφού δούµε το έγγραφό µας πως θα
είναι όταν εκτυπωθεί και ίσως κάνουµε κάποια αλλαγή, δεν µένει παρά να το στείλουµε στον εκτυπωτή.
Η εκτύπωση µπορεί να γίνει και µέσα από το παράθυρο της προεπισκόπησης. Υποθέτουµε ότι υπάρχει
κάποιος εκτυπωτής εγκαταστηµένος και συνδεδεµένος µε τον υπολογιστή µας.
Η διαδικασία εκτύπωσης ενεργοποιείται από την επιλογή του κουµπιού Office ή του µενού Αρχείο >
Εκτύπωση.
Αν οι τρέχουσες ρυθµίσεις είναι αυτές που επιθυµούµε, πατάµε απλά το κουµπί ΟΚ και αρχίζει η
εκτύπωση. Συνήθως, για τις εκτυπώσεις της καθηµερινής µας εργασίας δε χρειάζεται να αλλάζουµε τις
ρυθµίσεις εκτύπωσης. Εκείνο που δεν πρέπει να λησµονούµε είναι να ανοίγουµε τον εκτυπωτή και να
ελέγχουµε αν υπάρχει χαρτί.

[43]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Πρότυπα
Τα πρότυπα (Templates), είναι έτοιµα σχέδια εγγράφων. Πρόκειται για ειδικές φόρµες εγγράφων
πάνω στις οποίες βασίζονται τα νέα έγγραφα που δηµιουργούµε. Μπορεί να περιέχουν κείµενο και
διάφορες µορφοποιήσεις όπως στιλ, εικόνες, γραµµατοσειρά, κλπ. Μέσα από το πλήθος των προτύπων
µπορεί να βρεθεί κάποιο που να µας ταιριάζει.
Εκτός όµως από τα βασικά πρότυπα εγγράφων, το Word διαθέτει και αρκετά άλλα πρότυπα που
µερικά βρίσκονται στο δίσκο µας ενώ αρκετά άλλα (Office Online), τα καλεί κατά τη διάρκεια της
δηµιουργίας τους από τις ιστοσελίδες της
Microsoft.
Για να δούµε τα πρότυπα θα πρέπει να επιλέξουµε
από το κουµπί Office (2007) ή από το Μενού
Αρχείο (Word 2010) την εντολή ∆ηµιουργία η
οποία θα µας εµφανίσει το παράθυρο της εικόνας
δίπλα, το οποίο, όπως βλέπουµε, περιέχει πολλές
επιλογές.
• Μπορούµε επίσης από την επιλογή «Τα
πρότυπά µου» να επιλέξουµε κάποιο από τα
προσωπικά µας πρότυπα που δηµιουργήσαµε εµείς.
• Στην περιοχή Microsoft Office Online
υπάρχουν αρκετές επιλογές έτοιµων
επαγγελµατικών προτύπων τα οποία µεταφέρονται
άµεσα από τις ιστοσελίδες της Microsoft.

Χρήση ειδικού προτύπου


Υποθέτουµε ότι επιθυµούµε να χρησιµοποιήσουµε το πρότυπο του Word για δηµιουργία µιας
επιστολής.
• Επιλέγουµε ∆ηµιουργία – Εγκατεστηµένα πρότυπα ή ∆είγµατα Προτύπων – Επιστολή Oriel.
• ∆εν έχουµε παρά να πληκτρολογήσουµε το δικό µας κείµενο στα σηµεία που µας προτείνει.

∆ηµιουργία από Microsoft Office Online


Επιλέγουµε Κουµπί Office ή Μενού Αρχείο – ∆ηµιουργία – και από τη λίστα Microsoft Office
Online επιλέγουµε για παράδειγµα Βιογραφικά και στη συνέχεια επιλέγουµε Βασικά - Βιογραφικό
σηµείωµα – Λήψη.

[44]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Πίνακες & Στηλοθέτες
Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούµε µε τους πίνακες του Word. Πριν περάσουµε όµως σ’ αυτούς, θα
κάνουµε µια µικρή αναφορά σε µερικά άλλα εργαλεία που δηµιουργούν κάτι σχετικό µε τους πίνακες και
είναι οι στηλοθέτες (Tabs). Οι στηλοθέτες είναι πολύ χρήσιµοι για τη δηµιουργία στηλών. Όµως
σήµερα, σχεδόν όλοι οι χρήστες του Word, χρησιµοποιούν αποκλειστικά τους πίνακες γιατί είναι µια
εύκολη λειτουργία σχεδιασµού επαγγελµατικών εγγράφων. Υπάρχουν περιπτώσεις που η χρήση των
στηλοθετών, ίσως να είναι καλύτερη λύση, αλλά φαίνεται πολύ δύσκολη σε όλους τους αρχάριους και
την αποφεύγουν επιµελώς.

1. ∆ηµιουργία & χρήση στηλοθετών


Tο Word διαθέτει στηλοθέτες που είναι καταχωρηµένοι πάνω στον χάρακα. Εξ ορισµού χρησιµοποιεί
τον τύπο αριστερού στηλοθέτη. Το Word διαθέτει 5 τύπους στηλοθετών. Ο κάθε τύπος αφορά τη
στοίχιση των στηλών της λίστας που δηµιουργεί.
Αριστερός στηλοθέτης: Είναι ο προκαθορισµένος στηλοθέτης και στοιχίζει το κείµενο από τα
αριστερά. Το σύµβολό του είναι το └.
Κεντρικός στηλοθέτης: Κεντράρει το κείµενο γύρω από τη θέση του στηλοθέτη. Το σύµβολό του
είναι το ┴.

∆εξιός στηλοθέτης: Στοιχίζει το κείµενο από τη δεξιά πλευρά. Το σύµβολό του είναι το ┘.
∆εκαδικής στοίχισης: Ευθυγραµµίζει τους αριθµούς σύµφωνα µε την υποδιαστολή, ώστε οι µονάδες,
δεκάδες κλπ, να βρίσκονται στην ίδια στήλη. Το σύµβολό του είναι το . ∆ηλαδή είναι σαν τον
κεντρικό µε µια τελίτσα στα δεξιά.
Στηλοθέτες Γραµµής: ∆ηµιουργούν κάθετες γραµµές, για να διαχωρίζονται οι στήλες. Το σύµβολό
τους είναι το │.
Στην παρακάτω εικόνα, βλέπουµε το χάρακα µε όλα τα είδη στηλοθετών.

1.1 ∆ηµιουργία Στηλοθέτη από το χάρακα


Για να τοποθετήσουµε στηλοθέτες µε τη βοήθεια του χάρακα πατάµε διαδοχικά πάνω στο εικονίδιο
που βρίσκεται στο αριστερό άκρο του χάρακα, όπου
εµφανίζονται διαδοχικά τα σύµβολα των στηλοθετών, µέχρι να εµφανιστεί αυτός που µας ενδιαφέρει.
Στη συνέχεια πατάµε µε το ποντίκι πάνω στο σηµείο του χάρακα που θέλουµε να τοποθετηθεί ο
ενεργοποιηµένος στηλοθέτης που επιλέξαµε. Αν δεν µας αρέσει η θέση του, το σύρουµε µε το ποντίκι
δεξιά - αριστερά ή τον καταργούµε σύροντάς τον προς τα κάτω εκτός του χάρακα.
Με τον παραπάνω τρόπο µπορούµε να τοποθετήσουµε πάνω στο χάρακα όσους στηλοθέτες θέλουµε.

[45]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

1.2 ∆ηµιουργία στηλοθετών από παράθυρο διαλόγου


Για να τοποθετήσουµε σε ένα έγγραφο στηλοθέτες από το σχετικό µενού, ακολουθούµε την
παρακάτω διαδικασία.
Για να ανοίξουµε το παράθυρο διαλόγου, επιλέγουµε από την
καρτέλα Κεντρική – οµάδα Παράγραφος και από το διαγώνιο
βελάκι εµφανίζουµε το παράθυρο διαλόγου. Πατάµε το κουµπί
Στηλοθέτες... και θα εµφανιστεί το παράθυρο διαλόγου της
εικόνας δίπλα. Το ίδιο παράθυρο µπορεί να εµφανιστεί και αν
διπλοπατήσουµε πάνω στο στηλοθέτη του χάρακα.
Για το παράδειγµά µας θα τοποθετήσουµε 3 στηλοθέτες.
Πρώτα επιλέγουµε από την περιοχή Στοίχιση: το είδος
στοίχισης (πατάµε την επιλογή Αριστερά).
Στη συνέχεια στο πλαίσιο κειµένου της περιοχής Θέση
στηλοθετών: πληκτρολογούµε την απόσταση σε εκατοστά από
το σηµείο µηδέν του χάρακα (πληκτρολογούµε 3). Τέλος
πατάµε το κουµπί Ορισµός.
Αν θέλουµε να υπάρχει µια γραµµή σύνδεσης µεταξύ δυο
στηλοθετών (σαν και αυτές που χρησιµοποιούνται σε πίνακες περιεχοµένων), επιλέγουµε πρώτα την
επιλογή στοίχισης πριν από την οποία θα τοποθετηθεί και από την περιοχή Οδηγός επιλέγουµε µια από
τις τέσσερις υπάρχουσες γραµµές. Αφού τελειώσουµε πατάµε το κουπί ΟΚ. Η γραµµή αυτή θα
εµφανίζεται αριστερά από το στηλοθέτη που επιλέξαµε στη στοίχιση. Με τον ίδιο τρόπο τοποθετούµε
έναν Κεντρικό στηλοθέτη στην απόσταση 8 εκατοστά και ένα ∆εξί στην απόσταση 12 εκατοστά.
Από τα κουµπιά Απαλοιφή ή Απαλοιφή όλων διαγράφουµε τους στηλοθέτες. Για να διαγράψουµε
κάποιον στηλοθέτη, πατάµε πάνω στο όνοµά του που είναι στην περιοχή στοίχιση, ώστε να
ενεργοποιηθεί και πατάµε το κουµπί Απαλοιφή.

2. Πίνακες
Με τη χρήση των πινάκων µπορούµε να κάνουµε πολύ εύκολα λίστες, φόρµες, αναφορές, καταλόγους
κλπ. Οι πίνακες αποτελούνται από οριζόντιες σειρές και κατακόρυφες στήλες σχηµατίζοντας τα γνωστά
κελιά µέσα στα οποία πληκτρολογούµε τα δεδοµένα. Τα δεδοµένα µπορεί να είναι κείµενο, αριθµοί ή
γραφικά.
Για τη δηµιουργία πινάκων χρησιµοποιούµε την οµάδα Πίνακας από την καρτέλα Εισαγωγή
Το Word διαθέτει ολόκληρη καρτέλα Εργαλεία πίνακα µε δύο
υποκαρτέλες Σχεδίαση και ∆ιάταξη που οι εντολές τους αφορούν
αποκλειστικά πίνακες. Για να δούµε τις παραπάνω καρτέλες πρέπει ο δροµέας
µας να βρίσκεται µέσα σε κάποιο πίνακα του Word.
Η υποκαρτέλα Σχεδίαση εµφανίζει την πρώτη κορδέλα, ενώ η
υποκαρτέλα ∆ιάταξη εµφανίζει την επόµενη κορδέλα.

Μπορούµε να δηµιουργήσουµε πίνακες µε τρεις διαφορετικούς τρόπους:


• Εισαγωγή µε σύρσιµο ποντικιού από το εικονίδιο Πίνακας.
• Εισαγωγή πίνακα από το σχετικό παράθυρο διαλόγου
• Σχεδίαση πίνακα από την σχετική εντολή του εικονιδίου Πίνακας.

[46]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

2.1 ∆ηµιουργία πίνακα µε σύρσιµο ποντικιού


Για τη δηµιουργία πίνακα µε το κουµπί της εργαλειοθήκης, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
Τοποθετούµε το δροµέα στο σηµείο που θα εισαχθεί ο πίνακας.
Μεταβαίνουµε από την καρτέλα Εισαγωγή στην οµάδα Πίνακες και
πατάµε το κουµπί οµώνυµο κουµπί . Θα εµφανιστεί το επόµενο
πλαίσιο.
Πατάµε µε το ποντίκι στον πίνακα και σύρουµε. Μόλις µας
ικανοποιήσουν οι αριθµοί γραµµών και στηλών, αφήνουµε το ποντίκι.
Όπως φαίνεται από την εικόνα, έχουµε επιλέξει ένα πίνακα µε 4 γραµµές
και µε 2 στήλες και ο πίνακας που θα δηµιουργηθεί είναι ο παρακάτω:
Το θέµα του πλήθους των γραµµών και των στηλών δεν πρέπει να µας
ανησυχεί καθόλου, γιατί στη συνέχεια µπορούµε να το µεταβάλλουµε.

2.2 ∆ηµιουργία πίνακα από πλαίσιο διαλόγου


1. Τοποθετούµε το δροµέα στο σηµείο που θα εισαχθεί ο
πίνακας.
2. Επιλέγουµε από την καρτέλα Εισαγωγή οµάδα
Πίνακας το εικονίδιο Πίνακας και ενεργοποιούµε την
εντολή Εισαγωγή Πίνακα… Θα εµφανιστεί το πλαίσιο
της εικόνας δίπλα.
3. Επιλέγουµε αριθµό γραµµών και στηλών.
4. Η περιοχή Συµπεριφορά Αυτόµατης Προσαρµογής
περιέχει τρεις επιλογές που είναι:
a. Σταθερό πλάτος στηλών, η οποία εµφανίζει έναν πίνακα
µε όλες τις στήλες ίδιου πλάτους.
b. Αυτόµατη Προσαρµογή στα περιεχόµενα, όπου οι στήλες θα αλλάζουν πλάτος ανάλογα µε την
εισαγωγή των δεδοµένων.
c. Αυτόµατη Προσαρµογή στο παράθυρο, η οποία προσαρµόζει το πλάτος του πίνακα στο πλάτος του
παραθύρου.

2.3 ∆ηµιουργία πίνακα µε σχεδίαση


Για τη σχεδίαση πίνακα, πατάµε το εικονίδιο Πίνακας και επιλέγουµε την εντολή Σχεδίαση πίνακα.
Ο δροµέας θα µετατραπεί σε µολύβι το οποίο σύρουµε στο έγγραφο και δηµιουργούµε ένα ορθογώνιο.
Ταυτόχρονα θα εµφανιστεί και η καρτέλα σχεδίαση µε τα σχετικά εργαλεία.

Αρχίζουµε και σχεδιάζουµε τον


πίνακα µε το µολύβι. Υπάρχουν
όπως βλέπετε αρκετά εργαλεία. Με
το χειροκίνητο αυτό τρόπο
σχεδίασης, µπορούµε να
δηµιουργήσουµε πολύπλοκους
πίνακες, ιδιαίτερα πίνακες χωρίς
συµµετρία σε στήλες και γραµµές.

[47]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

2.4 Επιλογή κελιών και στηλών


Όπως και για την επιλογή κειµένου έτσι και για την επιλογή σειρών, στηλών ή κελιών πινάκων
υπάρχουν αρκετοί τρόποι επιλογής.
 Για να επιλέξουµε µια ολόκληρη γραµµή, τοποθετούµε το δροµέα στην αριστερή άκρη του πίνακα
(έξω από τον πίνακα) και µόλις ο δροµέας πάρει τη µορφή βέλους, πατάµε µια φορά το ποντίκι.
 Για να επιλέξουµε µια ολόκληρη στήλη, τοποθετούµε το ποντίκι στην πάνω γραµµή της στήλης και
µόλις ο δροµέας µεταµορφωθεί σε µικρό κατακόρυφο βέλος, πατάµε το ποντίκι.
 Για να επιλέξουµε ένα µονάχα κελί, τοποθετούµε το δροµέα στην αριστερή άκρη του κελιού (µέσα
από τη γραµµή) και µόλις ο δροµέας πάρει τη µορφή βέλους, πατάµε το ποντίκι.
 Για να επιλέξουµε ολόκληρο τον πίνακα, τοποθετούµε το δροµέα σε ένα οποιοδήποτε σηµείο του
πίνακα, πατάµε και κρατάµε πατηµένα τα πλήκτρα Alt + CTRL και διπλοπατάµε το ποντίκι.
 Για να επιλέξουµε περισσότερες σειρές ή στήλες, επιλέγουµε πρώτα την πρώτη από αυτές που µας
ενδιαφέρουν και στη συνέχεια µε πατηµένο το ποντίκι το σύρουµε πάνω από αυτές που θέλουµε να
επιλεγούν.

2.5 Προσθήκη γραµµών σε πίνακα


Για να τοποθετήσουµε µια γραµµή µετά από την τελευταία γραµµή, τοποθετούµε το δροµέα στο
τελευταίο κελί της τελευταίας γραµµής και πατάµε το πλήκτρο Tab. Η λύση αυτή είναι πολύ βολική,
όταν πληκτρολογούµε δεδοµένα σε κάποιον πίνακα, που αρχικά δεν γνωρίζουµε πόσες γραµµές θα
χρειαστούµε.
Μπορούµε να προσθέσουµε µια γραµµή µέσα στον πίνακα, πάνω ή κάτω από τη γραµµή που θα είναι
τοποθετηµένος ο δροµέας. Τα βήµατα είναι τα παρακάτω:
1. Τοποθετούµε το δροµέα σε µια γραµµή. Μπορούµε να επιλέξουµε ολόκληρη τη γραµµή ή να
τοποθετήσουµε το δροµέα σε κάποιο από τα κελιά της γραµµής.
2. Επιλέγουµε από την καρτέλα ∆ιάταξη το
εικονίδιο για εισαγωγή πάνω από την γραµµή που
επιλέξαµε ή το εικονίδιο - για εισαγωγή κάτω από την
επιλεγµένη γραµµή.Για να τοποθετήσουµε
περισσότερες γραµµές, επιλέγουµε στο πρώτο βήµα
τόσες υπάρχουσες γραµµές, όσες θέλουµε να
τοποθετήσουµε.

2.6 Προσθήκη στηλών σε πίνακα


Η εισαγωγή στηλών είναι παρόµοια µε την εισαγωγή γραµµών που περιγράψαµε παραπάνω.
Επιλέγουµε ολόκληρη τη στήλη ή ένα κελί που βρίσκεται δίπλα από εκείνη που πρόκειται να
τοποθετήσουµε και πατάµε σε ένα από τα δύο σχετικά εικονίδια (Εισαγωγή αριστερά, Εισαγωγή δεξιά).

2.7 ∆ιαγραφή γραµµών - στηλών - κελιών


∆εν θα πρέπει να µας µπερδεύει η διαγραφή γραµµής ή στήλης, από τη διαγραφή δεδοµένων. Τα
δεδοµένα διαγράφονται µε τo πλήκτρο Delete του πληκτρολογίου, αφού
πρώτα τα επιλέξουµε.
Η διαγραφή γραµµής ή στήλης γίνεται µε την εντολή ∆ιαγραφή
γραµµών ή ∆ιαγραφή στηλών που βρίσκονται στην ειδική καρτέλα
Εργαλεία πίνακα – ∆ιάταξη (που εµφανίζεται µόνο κατά τη διάρκεια
που εργαζόµαστε µε πίνακες), της οµάδας Γραµµές & στήλες –
∆ιαγραφή. Από την ίδια λίστα που εµφανίζεται παρακάτω, µπορούµε να
επιλέξουµε και άλλες εντολές διαγραφής.
Για να διαγράψουµε λοιπόν µια γραµµή, µια στήλη, ένα κελί, ή

[48]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ολόκληρο πίνακα, πρώτα πρέπει να τα επιλέξουµε και στη συνέχεια να χρησιµοποιήσουµε την αντίστοιχη
επιλογή ∆ιαγραφής από το παραπάνω πλαίσιο.

2.8 Ύψος & πλάτος γραµµών - στηλών - κελιών


Το Word µας δίνει τρεις διαφορετικές επιλογές ρύθµισης του πλάτους των στηλών, κατά την αρχική
δηµιουργία ενός πίνακα.. Το ύψος της γραµµής ρυθµίζεται αυτόµατα από το µέγεθος της γραµµατοσειράς
που χρησιµοποιούµε. Αν σε κάποιο κελί της γραµµής τοποθετήσουµε δεδοµένα που θα το αναγκάσουν
να γίνει υψηλότερο, τότε όλη η γραµµή θα αποκτήσει το ίδιο ύψος.
Η αλλαγή του ύψους µιας γραµµής µπορεί να γίνει µε το ποντίκι από τον κάθετο χάρακα του Word ή
από τις οριζόντιες γραµµές του πίνακα, ή από την εντολή Καθορισµός ύψους της καρτέλας Γραµµή,
στην οποία οδηγούµαστε µε δεξί κλικ και την επιλογή Ιδιότητες πίνακα…. Ή από την καρτέλα
Σχεδίαση – Μέγεθος κελιού.
Όταν βρισκόµαστε µέσα στον πίνακα, παρατηρούµε ότι υπάρχουν διαχωριστικές γραµµές πάνω στον
κατακόρυφο και οριζόντιο χάρακα του Word. Για την αλλαγή του ύψους πατάµε τη γραµµή της σειράς
πάνω στον κατακόρυφο χάρακα και σύρουµε µε το ποντίκι προς την κατεύθυνση που θέλουµε.
Το πλάτος µιας στήλης µπορεί να τροποποιηθεί µε το ποντίκι, από τον οριζόντιο χάρακα ή από την
εντολή Προτιµώµενο πλάτος, που βρίσκεται στην καρτέλα Στήλη η οποία για να εµφανιστεί πατάµε
δεξί κλικ σε κάποιο κελί του πίνακα και επιλέγουµε την εντολή Ιδιότητες πίνακα…
Όταν βρισκόµαστε µέσα στον πίνακα, τότε εµφανίζονται στον οριζόντιο χάρακα οι διαχωριστές
στήλης. Μετακινώντας αυτούς µε το ποντίκι, αλλάζει το πλάτος της στήλης. Μπορούµε, αντί να σύρουµε
από το χάρακα, να σύρουµε από τη διαχωριστική γραµµή που είναι ανάµεσα σε δυο στήλες του πίνακα.
Αν τοποθετήσουµε το δροµέα ακριβώς πάνω στη διαχωριστική γραµµή δυο στηλών, τότε αυτός
µετατρέπεται σε διπλό βέλος και τη στιγµή αυτή µπορούµε να σύρουµε το ποντίκι.
Μπορούµε επίσης, µε τους διαχωριστές αυτούς να αλλάξουµε και το πλάτος συγκεκριµένων κελιών
µιας στήλης.

2.9 Προσθήκη Περιγραµµάτων – σκίασης – χρώµατος


Στο Word 2000 και σε όλες τις µεταγενέστερες εκδόσεις, οι πίνακες δηµιουργούνται προκαθορισµένα
µε γραµµές περιγραµµάτων. Κάτω από τα περιγράµµατα, διαθέτουν τις αµυδρές γραµµές για να µας
βοηθούν να διακρίνουµε το πλέγµα του πίνακα. Οι γραµµές αυτές του πλέγµατος, δεν εκτυπώνονται.
Για να τοποθετήσουµε περιγράµµατα σε κάποιο πίνακα πρέπει να επιλέξουµε ανάλογα, ολόκληρο
τον πίνακα ή µέρος αυτού και στη συνέχεια από την κορδέλα του Office, να χρησιµοποιήσουµε την
επιλογή Περιγράµµατα ή Σκίαση... από την υποκαρτέλα Σχεδίαση πίνακα.

2.10 Προσθήκη Περιγραµµάτων – σκίασης σε κείµενο ή αντικείµενα


Περιγράµµατα µπορούν να τοποθετηθούν σε κείµενο, πλαίσια, αντικείµενα και εικόνες. Για τη
δηµιουργία τους επιλέγουµε Κεντρική – Παράγραφος –
εικονίδια Περιγράµµατα και Σκίαση.
 Αναφέροντας τα περιγράµµατα δεν παραλείπουµε
να αναφερθούµε και στη σκίαση και το χρώµα. Η
σκίαση και το χρώµα µπορεί να τοποθετείται σε
παραγράφους µε περιγράµµατα ή χωρίς αυτά.
Όταν αναφερόµαστε στη σκίαση, πρέπει να
γνωρίζουµε ότι µπορούµε να την τοποθετήσουµε είτε
σαν συµπαγές χρώµα είτε διαβαθµισµένη µε κάποιο χρώµα. Τονίζουµε ότι το χρώµα τοποθετείται και
στις γραµµές περιγραµµάτων.

[49]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Γραφικά στο Word
Τα γραφικά στο Word είναι ανεξάντλητα. Θα µπορούσε να γραφεί ένα ολόκληρο βιβλίο µόνο γι'
αυτά. Το Word επίσης µπορεί να συνεργαστεί µε όλα τα προγράµµατα γραφικών, να δεχτεί και να
επεξεργαστεί ή να δηµιουργήσει δικά του.
1. Σχεδίαση µε σχήµατα του Word
Μπορούµε να δηµιουργήσουµε ή να τροποποιήσουµε σχέδια,
χρησιµοποιώντας τα σχήµατα σχεδίασης του Word.
Για να εµφανίσουµε το σχετικό παράθυρο, που είναι το
παρακάτω, επιλέγουµε Εισαγωγή – Απεικονίσεις – Σχήµατα.
Με τα παραπάνω κουµπιά (συνήθως µε αυτά της κατηγορίας
Γραµµές και Βασικά σχήµατα), µπορούµε να αρχίσουµε τη σχεδίαση.
Επιλέγουµε το σχήµα και µε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του
ποντικιού το σχεδιάζουµε. Μόλις δηµιουργηθεί το κάθε σχήµα και
τη στιγµή που είναι ενεργοποιηµένο (εµφανίζει τα σύµβολα λαβών
στα άκρα του), θα εµφανιστεί στην κορδέλα η ειδική καρτέλα
Μορφοποίηση που ανήκει στην κατηγορία Σχεδίασης η οποία
περιέχει εργαλεία µορφοποίησης σχεδίασης και είναι η παρακάτω:
Για να µεταφέρουµε ένα σχέδιο σε διαφορετική θέση, πατάµε
πάνω σε µια από τις γραµµές του και όταν το ποντίκι µεταµορφωθεί
σε µεγάλο σταυρό, πατάµε και το σύρουµε στη νέα του θέση,
αφήνοντας στο τέλος το ποντίκι.
Σηµείωση: Όταν σε ένα έγγραφο έχουµε πολλά αντικείµενα, για
να εργαστούµε µε κάποιο από αυτά θα πρέπει να το επιλέξουµε. Η
επιλογή γίνεται πατώντας απλά επάνω του µε το ποντίκι.

1.2 Χρώµατα γεµίσµατος –Γραµµή


περιγράµµατος
Οι σχετικές δυνατότητες µας παρέχονται από την υπο-κορδέλα Εργαλεία Σχεδίασης ή Εργαλεία
εικόνας που εµφανίζονται όταν επιλέξουµε το γραφικό που θέλουµε να µορφοποιήσουµε κουµπί
Γέµισµα σχήµατος είναι αυτό που µας χρησιµεύει για να επιλέξουµε τα χρώµατα που θα έχει για φόντο
το πλαίσιο ή το αντικείµενο.
Για περισσότερα χρώµατα επιλέγουµε τη σχετική εντολή, ενώ αν επιθυµούµε πιο πολύπλοκες
απεικονίσεις χρώµατος, επιλέγουµε Περισσότερα χρώµατα γεµίσµατος ή Υφή, ή Μοτίβο… κ.λ.π.

2. Εισαγωγή εικόνας στο Word


Τις εικόνες και τα γραφικά που έχουµε µπορούµε να τα εισάγουµε µέσα στο Word και να εργαστούµε
µε αυτά, όπως σχεδόν και µε το κείµενο. Η εισαγωγή εικόνων ή γραφικών µπορεί να γίνει µε πολλούς
τρόπους.
 Από τη συλλογή του Office.
 Από αρχείο του δίσκου µας.
 Από κάποιο πρόγραµµα σχεδίασης.

[50]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Υπάρχουν πολλές βιβλιοθήκες έτοιµων εικόνων µε γραφικά τα οποία µπορούµε να τα προµηθευτούµε


από διάφορες εταιρείες..
Το Word έρχεται και αυτό τη δική του βιβλιοθήκη που περιέχει δεκάδες εικόνες. Η βιβλιοθήκη του
βρίσκεται στον κατάλογο µε όνοµα Έτοιµες εικόνες Clip art.
2.1 Εισαγωγή εικόνας από το Clip art
Για να εισάγουµε µια έτοιµη εικόνα από τη βιβλιοθήκη του προγράµµατος
στο έγγραφό µας, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Τοποθετούµε το δροµέα στο σηµείο του εγγράφου που θα εισαχθεί η εικόνα.
• Επιλέγουµε Εισαγωγή – Απεικονίσεις - Έτοιµες εικόνες Clip Art.... Θα
εµφανιστεί στο δεξιό τµήµα της οθόνης, το σχετικό παράθυρο εργασιών (εικόνα
δίπλα).
• Πληκτρολογούµε τη λέξη αναζήτησης στο πλαίσιο Αναζήτηση για: που
είναι στην πάνω πλευρά του παραθύρου εργασιών. Για παράδειγµά θα
πληκτρολογήσω τη λέξη καρέκλα αν θέλω να αναζητήσω µια εικόνα µε αυτό το
όνοµα.
• Στη συνέχεια, πατάµε το κουµπί Μετάβαση. Το αποτέλεσµα θα είναι να
εµφανιστεί µια σειρά από εικόνες.
• Πατάµε στην εικόνα που µας ενδιαφέρει και τοποθετείται αυτόµατα στο
έγγραφο. Μπορούµε εναλλακτικά να πατήσουµε στην εικόνα δεξί κλικ και να
επιλέξουµε Εισαγωγή. Επίσης µπορούµε να πατήσουµε στο βέλος που
εµφανίζεται στη δεξιά πλευρά της εικόνας και επιλέγουµε την εντολή Εισαγωγή

2.2 Εισαγωγή εικόνας από αρχείο


Εκτός από τις εικόνες που διαθέτει το Word στη συλλογή Clip Art, µπορούµε να εισάγουµε και
εικόνες που έχουµε προµηθευτεί από αλλού, που δηµιουργήσαµε µόνοι µας µε διάφορα σχεδιαστικά
εργαλεία και προγράµµατα, που έχουµε δηµιουργήσει µε κάποιον σαρωτή κ.λ.π.
Οι εικόνες αυτές είναι αποθηκευµένες σε αρχεία στο δίσκο µας. Όταν λοιπόν επιθυµούµε την
εισαγωγή κάποιας εικόνας από αρχείο του δίσκου µας, τότε
ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία.
• Ανοίγουµε το έγγραφο στο οποίο θα τοποθετηθεί η
εικόνα και τοποθετούµε τον δροµέα στο σηµείο που θα
εισαχθεί.
• Επιλέγουµε Εισαγωγή – Απεικονίσεις – Εικόνα. Θα
εµφανιστεί το γνωστό παράθυρο που εµφανίζει τα αρχεία του
δίσκου µας.
• Επιλέγουµε το αποθηκευτικό µέσο και τον φάκελο
στον οποίο είναι αποθηκευµένες οι εικόνες µας.

2.4 Μετακίνηση και αλλαγή µεγέθους εικόνας


Για να µετακινήσουµε ένα αντικείµενο, απλά πατάµε πάνω του για να
ενεργοποιηθεί και στη συνέχεια το σύρουµε µε το ποντίκι. Για να αλλάξουµε
µέγεθος, πατάµε και σύρουµε χρησιµοποιώντας τις λαβές του σχήµατος.
Αν θέλουµε ακρίβεια στις αναλογίες χρησιµοποιούµε την οµάδα Μέγεθος της
υπό-κορδέλας Εργαλεία εικόνας (άκρη δεξιά).

2.5 Αναδίπλωση κειµένου


Πρόκειται για µια πολύ σπουδαία λειτουργία του Word που έχει σχέση µε την εµφάνιση του κειµένου
και µιας εικόνας πάνω στη σελίδα.

[51]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Όταν µεταφέρουµε ή σχεδιάζουµε µια εικόνα µέσα στο έγγραφό µας, αυτή τοποθετείται στο σηµείο
του δροµέα ή σε κάποιο σηµείο ανάλογα µε τις υπάρχουσες ρυθµίσεις. Η πιο απλή διαδικασία, είναι να
τη σύρουµε µε το ποντίκι και να την µεταφέρουµε στο επιθυµητό σηµείο της σελίδας µας.
Πέρα όµως από την απλή τοποθέτηση της εικόνας σε κάποιο σηµείο της σελίδας, µας δίνεται η
δυνατότητα να την τοποθετήσουµε και µε διαφορετικές τεχνικές ώστε να έχουµε επαγγελµατικά έγγραφα
σε εµφάνιση.
Μπορούµε να τοποθετήσουµε τα γραφικά της σελίδας µε
διαφορετικές τεχνικές, όπως να είναι εµπρός ή πίσω από το κείµενο,
να αναδιπλώνεται το κείµενο γύρω από το γραφικό κ.λ.π.
Για τον τρόπο τοποθέτησης ενός γραφικού και την αναδίπλωση του
κειµένου γύρω από αυτό, επιλέγουµε ή διπλοπατάµε πρώτα το
γραφικό για να εµφανιστεί η σχετική καρτέλα Μορφοποίηση και στη
συνέχεια πατάµε στο εικονίδιο Αναδίπλωση κειµένου. Από τη λίστα
επιλογών που θα εµφανιστούν, ενεργοποιούµε την επιθυµητή επιλογή.
Τετράγωνη: Τοποθετεί το γραφικό σε ένα τετράγωνο πλαίσιο
πάνω στο κείµενο.
Ερµητική: Τοποθετείται το κείµενο γύρο του ανάλογα µε το
σχήµα του γραφικού.
Πίσω από το κείµενο: τοποθετεί το γραφικό πίσω από το κείµενο µετατρέποντάς το στην ουσία σε
φόντο.
Εµπρός από το κείµενο: Το τοποθετεί πάνω από το κείµενο.
Επάνω και κάτω: Είναι η προκαθορισµένη ρύθµιση τοποθέτησης όπου τοποθετεί το γραφικό µόνο
του σε µια γραµµή του κειµένου.
∆ια µέσου: Το τοποθετεί συµπληρώνοντας όλα τα κενά του γραφικού µε κείµενο.
Ένας άλλος τρόπος για να τροποποιήσουµε το γραφικό και τις αναδιπλώσεις, είναι να το
ενεργοποιήσουµε και µε δεξί κλικ να επιλέξουµε Μορφοποίηση εικόνας ή αυτόµατου σχήµατος.
Ανάλογα µε την προέλευση του γραφικού θα εµφανιστεί διαφορετικό παράθυρο. πχ
Οι επιλογές σε κάθε παράθυρο είναι απλές, πειραµατιζόµαστε.

[52]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Συγχώνευση αλληλογραφίας
Η διαδικασία που γίνεται κατά τη συγχώνευση, είναι η λήψη πληροφοριών από δύο διαφορετικά
αρχεία και η δηµιουργία ενός τρίτου. Τη χρησιµοποιούµε για να εκτυπώσουµε τυπικές παρόµοιες
επιστολές που απευθύνονται σε πολλούς παραλήπτες, διάφορες φόρµες, ταχυδροµικές ετικέτες,
φακέλους, καταλόγους κ.λ.π.
Για τη λειτουργία της συγχώνευσης αλληλογραφίας θα χρειαστούµε δύο αρχεία, µε τα δεδοµένα των
οποίων θα δηµιουργηθεί το τρίτο που θα είναι το έγγραφο το οποίο θα σταλεί στους αποδέκτες.
 Το πρώτο αρχείο είναι το έγγραφο µε το στερεότυπο κείµενο της επιστολής που θα λάβει ο κάθε
παραλήπτης και ονοµάζεται κύριο έγγραφο.
 Το δεύτερο αρχείο είναι η πηγή προέλευσης δεδοµένων των παραληπτών. Πρόκειται για µια βάση
δεδοµένων που συνήθως είναι ένας πίνακας του Word ή του Excel. Όµως οι βάσεις δεδοµένων, από τις
οποίες µπορεί το Word να αντλήσει δεδοµένα, µπορεί να είναι πάρα πολλών τύπων.
 Το τρίτο έγγραφο που θα δηµιουργηθεί από τα δύο παραπάνω και ονοµάζεται Συγχωνευµένο
έγγραφο θα αποθηκευτεί µε όνοµα Επιστολές1. Τα έγγραφο αυτό θα περιέχει το κείµενο, τη διεύθυνση
και λοιπά στοιχεία τα οποία θα τοποθετηθούν στο τελικό έγγραφο που θα παραλάβουν οι αποδέκτες.
Μέσα σ' αυτό το έγγραφο, εκτός από το κείµενο της επιστολής, θα τοποθετηθούν και τα πεδία της
βάσης, τα οποία είναι καθοριστικά γιατί αυτά είναι που θα παίρνουν τα δεδοµένα του κάθε παραλήπτη
από την πηγή δεδοµένων. Μπορούµε για παράδειγµα να αποστείλουµε επιστολή στους πελάτες µας για
να τους υπενθυµίζουµε το υπόλοιπο του λογαριασµού τους, τοποθετώντας το σχετικό πεδίο της βάσης
δεδοµένων.

Ο καλύτερος τρόπος για την δηµιουργία συγχωνευµένων εγγράφων είναι να έχουµε έτοιµα τα δυο αρχεία
που θα συγχωνευτούν, δηλαδή το κύριο έγγραφο και τη βάση δεδοµένων. Αν όµως δεν τα έχουµε
έτοιµα, µπορούµε να τα ετοιµάσουµε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της συγχώνευσης. Θα
συµβούλευα τους αρχάριους χρήστες του Word, ακόµα και τους πεπειραµένους, τουλάχιστον στην αρχή,
να αποφύγουν τη δεύτερη περίπτωση.

[53]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

1. Συγχώνευση επιστολών αλληλογραφίας


Πριν ξεκινήσουµε τη διαδικασία της συγχώνευσης, όπως έχω τονίσει, είναι καλύτερα να
δηµιουργήσουµε τα δύο βασικά αρχεία που είναι το κύριο έγγραφο και η βάση δεδοµένων.

A. ∆ηµιουργία κύριου εγγράφου:


Τα βήµατα για τη δηµιουργία του βασικού εγγράφου, είναι τα παρακάτω:
• ∆ηµιουργούµε ένα κενό έγγραφο.
• Πληκτρολογούµε το κείµενο. Για το παράδειγµά µας, θα πληκτρολογήσουµε το επόµενο κείµενο:

"Έχουµε την τιµή να σας προσκαλέσουµε στα εγκαίνια του νέου παραρτήµατός µας, που θα γίνουν το επόµενο
Σάββατο, στην οδό Γ. Παπανδρέου 388 στη Θεσσαλονίκη. Θα ακολουθήσει συνεστίαση στο ξενοδοχείο ABCD -
Hotel. Θα χαρούµε, αν µας τιµήσετε µε την παρουσία σας".

Με τιµή
Αθανασία Γκιµπερίτη
Υπεύθυνη δηµοσίων σχέσεων

B. ∆ηµιουργία βάσης δεδοµένων σε πίνακα πριν την έναρξη συγχώνευσης:


Τα βήµατα για τη δηµιουργία της βάσης δεδοµένων, είναι τα παρακάτω:
• ∆ηµιουργούµε ένα κενό έγγραφο
• Σχεδιάζουµε και δηµιουργούµε τον παρακάτω πίνακα ο οποίος θα είναι η βάση δεδοµένων.

Τίτλος Επώνυµο Όνοµα Ταχ.κ. Πόλη ∆ιεύθυνση

Κύριο Βασιλάκη Μανόλη 62122 ΣΕΡΡΕΣ Αλ.Παναγούλη 111

Κύριο Βασιλείου Γεώργιο 62123 ΣΕΡΡΕΣ Μοναστηρίου 112

Κυρία Βαφειάδου ∆ήµητρα 62122 ΣΕΡΡΕΣ Γενναδίου 56

Κύριο Γκιµπερίτης Ευάγγελο 62123 ΣΕΡΡΕΣ Μεραρχίας 64

1.1. Εκκίνηση συγχώνευσης αλληλογραφίας


Επιλέγουµε από την καρτέλα Στοιχεία αλληλογραφίας και από την οµάδα Έναρξη συγχώνευσης
αλληλογραφίας την επιλογή Έναρξη συγχώνευσης αλληλογραφίας. Θα εµφανιστεί η λίστα µε αρκετές
επιλογές. Επιλέγουµε την εντολή Οδηγός συγχώνευσης αλληλογραφίας βήµα προς βήµα…. Θα
εµφανιστεί το παράθυρο εργασιών στα δεξιά της σελίδας µας, οι επιλογές του οποίου θα µας οδηγήσουν
στη δηµιουργία συγχώνευσης.
ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ότι αντί της παραπάνω επιλογής µπορούµε να επιλέξουµε από την καρτέλα Στοιχεία
αλληλογραφίας τα σχετικά εργαλεία της συγχώνευσης αλληλογραφίας και να δηµιουργήσουµε το
συγχωνευµένο έγγραφο µε τη χρήση των εντολών αυτής της κορδέλας.
• Από την περιοχή Επιλογή τύπου εγγράφου: του παραθύρου εργασιών, επιλέγουµε την
προεπιλεγµένη ρύθµιση που είναι Επιστολές.
• Από την περιοχή Βήµα 1 από 6: πατάµε Επόµενο: Έγγραφο εκκίνησης. Βλέπουµε, ότι για την
περάτωση της συγχώνευσης απαιτούνται 6 συνολικά βήµατα, οπότε θα πατάµε το Επόµενο: για κάθε ένα
από τα έξι βήµατα που θα κάνουµε.

[54]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

1.2 Επιλογή κύριου εγγράφου


Στο επόµενο παράθυρο εργασιών παρατηρούµε ότι είναι προεπιλεγµένη η επιλογή Χρήση τρέχοντος
εγγράφου.
• Αν είχαµε επιλέξει το κύριο έγγραφο πριν από την έναρξη δηµιουργίας συγχώνευσης θα αφήναµε
αυτή την προκαθορισµένη επιλογή.
• Αν επιλέξουµε την εντολή Έναρξη από υπάρχον έγγραφο, θα πρέπει να πατήσουµε το κουµπί
Άνοιγµα που θα εµφανιστεί και θα το αναζητήσουµε από το γνωστό παράθυρο του ανοίγµατος
εγγράφου. Ανοίγουµε το έγγραφο µας και πατάµε στο βήµα 2 από 6, που είναι η επιλογή Επόµενο:
Επιλογή παραληπτών.
• Η επιλογή Έναρξη από πρότυπο θα µας οδηγήσει να ανοίξουµε κάποιο πρότυπο εγγράφου.
Αν για κάποιο λόγο επιθυµούµε να επιστρέψουµε πίσω για να επαναλάβουµε κάποιο από τα έξι
βήµατα, πατάµε στο υπερκείµενο Προηγούµενο:.

1.3 Επιλογή βάσης δεδοµένων


• Από την περιοχή Επιλογή παραληπτών επιλέγουµε Χρήση υπάρχουσας λίστας και πατάµε στο
υπερκείµενο Αναζήτηση…. Το παράθυρο που θα εµφανιστεί θα µας οδηγήσει να επιλέξουµε το
έγγραφο που έχουµε ήδη αποθηκευµένο. Πατάµε ΟΚ και στη συνέχεια στο τρίτο βήµα Επόµενο:
Σύνταξη επιστολής.
• Από την επιλογή Πληκτρολόγηση νέας λίστας και στη συνέχεια το πάτηµα του υπερκειµένου
∆ηµιουργία… που θα εµφανιστεί στο παράθυρο εργασιών, θα µας εµφανίσει το παράθυρο για τη
δηµιουργία νέας βάσης.
• Στο παραπάνω παράθυρο, πληκτρολογούµε τα δεδοµένα και πατάµε στο κουµπί Νέα καταχώρηση για
κάθε εγγραφή. Τέλος, µόλις κλείσουµε το παράθυρο, θα µας οδηγήσει αυτόµατα να το
αποθηκεύσουµε και αφού δώσουµε όνοµα αποθήκευσης θα το καλέσει αυτόµατα, ώστε να
χρησιµοποιηθεί σαν αρχείο προέλευσης βάσης δεδοµένων.
• Σηµειώνεται επίσης, ότι, από το υπερκείµενο του παραθύρου Επιλογή άλλης λίστας… που
εµφανίζεται σ΄ αυτό το σηµείο, µπορούµε να επιλέξουµε κάποιο άλλο αρχείο βάσης δεδοµένων. Από
την επιλογή υπερκειµένου Επεξεργασία λίστας παραληπτών… µας εµφανίζει το παράθυρο µε το
αρχείο της βάσης που επιλέξαµε για τυχόν τροποποιήσεις στο αρχείο.

1.4 Εισαγωγή των πεδίων συγχώνευσης


Από το τρίτο βήµα που ήµασταν προηγουµένως και µετά το πάτηµα του υπερκειµένου Επόµενο: Σύνταξη
επιστολής θα εµφανιστεί το επόµενο βήµα του παραθύρου εργασιών που είναι το 4 από 6 και είναι το
επόµενο. Εδώ θα επεξεργαστούµε το κύριο έγγραφο, θα τοποθετήσουµε δηλαδή σ’ αυτό τα πεδία της
βάσης δεδοµένων.
Επιλέγουµε το σηµείο που θα τοποθετηθεί το πρώτο πεδίο (για την περίπτωσή µας στην αρχή του
κειµένου αφού πατήσαµε ένα Enter για να κατέβει το κείµενο µια γραµµή κάτω) και πατάµε στο
υπερκείµενο Άλλα στοιχεία…
Στη συνέχεια µε επιλεγµένο το πεδίο Τίτλος,
πατάµε το κουµπί Εισαγωγή και κλείνουµε το
παράθυρο. Τοποθετούµε ένα κενό διάστηµα µετά
το πεδίο και επαναλαµβάνουµε το προηγούµενο
βήµα για τα επόµενα πεδία.
Τονίζεται ότι τα πεδία τοποθετούνται σε µορφή
κώδικα µέσα σε γωνιώδεις παρενθέσεις, όπου
αργότερα που θα γίνει η συγχώνευση, στη θέση
τους θα τοποθετούνται τα πραγµατικά δεδοµένα
του κάθε χρήστη. Στο σηµείο αυτό το έγγραφό
µας θα έχει τη µορφή της εικόνας δίπλα.

[55]
Ενότητα 2η: Επεξεργασία κειμένου

Στη συνέχεια πατάµε το τέταρτο από τα έξη βήµατα από το υπερκείµενο Επόµενο: Προεπισκόπηση των
επιστολών

1.5 Προεπισκόπηση επιστολών


• Από τα διπλά βέλη µε την ένδειξη Παραλήπτης , εµφανίζουµε στο έγγραφο τα στοιχεία του κάθε
παραλήπτη όπως θα είναι στο τέλος της συγχώνευσης.
• Από το υπερκείµενο Εύρεση παραλήπτη… µπορούµε να αναζητήσουµε εγγραφές της βάσης. Από
την επιλογή Επεξεργασία λίστας παραληπτών… εµφανίζουµε ολόκληρη τη βάση για τροποποιήσεις.
• Από την επιλογή Εξαίρεση του παραλήπτη µπορούµε να εξαιρέσουµε από την συγχώνευση κάποιον
παραλήπτη.
• Τέλος πατάµε το 5ο βήµα Επόµενο: Ολοκλήρωση της συγχώνευσης για να οδηγηθούµε στην
ολοκλήρωση της συγχώνευσης αλληλογραφίας.

1.6 Συγχώνευση αλληλογραφίας


• Για το τελικό αποτέλεσµα της συγχώνευσης, έχουµε να
επιλέξουµε ανάµεσα από δύο επιλογές που είναι οι εξής:
• Για την Συγχώνευση στον εκτυπωτή, δηλαδή απευθείας
εκτύπωση της αλληλογραφίας που έχουµε δηµιουργήσει θα
πρέπει να επιλέξουµε την επιλογή υπερκειµένου Εκτύπωση…
η οποία θα εµφανίσει το επόµενο πλαίσιο.
Αφού επιλέξουµε τις ρυθµίσεις πατάµε το ΟΚ και
αποστέλλονται στον εκτυπωτή.
• Για την Συγχώνευση σε νέο έγγραφο,
δηλαδή δηµιουργία αρχείου αλληλογραφίας θα πρέπει να
επιλέξουµε την επιλογή υπερκειµένου Επεξεργασία µεµονωµένων επιστολών… η οποία θα εµφανίσει
το πλαίσιο δίπλα.
• Στη συνέχεια επιλέγουµε, αν επιθυµούµε, τις απαραίτητες ρυθµίσεις που είναι Όλες, Τρέχουσα
εγγραφή ή να επιλέξουµε από έως πόσες εγγραφές θα εµφανιστούν.
• Τέλος πατάµε το ΟΚ οπότε δηµιουργείται αυτόµατα το πολυσέλιδο αρχείο µε όνοµα Επιστολές1 το
οποίο περιέχει στην κάθε του σελίδα την επιστολή του κάθε παραλήπτη, δείγµα της οποίας εµφανίζεται
παρακάτω.

[56]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Ενότητα 3
Υπολογιστικά Φύλλα

Ms Excel 2007 – 2010

[57]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εισαγωγή & Εκκίνηση στο Excel
Παλαιότερα τα προγράµµατα των λογιστικών φύλλων, όπως για παράδειγµα το Visi-calc, ήταν
προνόµιο των ολίγων, γιατί είχαν σχεδιαστεί ώστε να λειτουργούν µόνον σε Η/Υ της εταιρείας Apple και
όχι της IBM. To Excel κυκλοφόρησε το 1985 και κατά κοινή οµολογία, απετέλεσε το πιο εύχρηστο και
ισχυρό λογιστικό φύλλο.

1. Εκκίνηση του Excel


Για να ανοίξουµε το Excel πατάµε το κουµπί Έναρξη των Windows. Από το µενού που εµφανίζεται
επιλέγουµε την εντολή Όλα τα Προγράµµατα και από τη λίστα που θα αναδυθεί ενεργοποιούµε την
επιλογή Microsoft Excel. Εναλλακτικά, διπλοπατάµε στο σχετικό εικονίδιο συντόµευσης που έχουµε
φροντίσει να δηµιουργήσουµε πάνω στην επιφάνεια εργασίας των Windows.
Μόλις εκκινήσουµε το Excel, θα εµφανιστεί στην οθόνη µας η παρακάτω εικόνα που είναι το αρχικό
παράθυρο της εφαρµογής:

Κουµπί Microsoft Office: Βρίσκεται στην επάνω αριστερή γωνία της οθόνης και περιλαµβάνει τις
εντολές διαχείρισης εγγράφων όπως ∆ηµιουργία, Άνοιγµα, Αποθήκευση, Εκτύπωση, καθώς και το κουµπί
«Επιλογές του Excel», από τις οποίες αλλάζουµε τις βασικές επιλογές του επεξεργαστή. Στην έκδοση για
το 2010 έχει αντικατασταθεί από το Μενού Αρχείο.
Γραµµή εργαλείων γρήγορης πρόσβασης: Βρίσκεται στην αριστερή επάνω γωνία της οθόνης δίπλα
από το κουµπί Microsoft Office. Περιέχει εικονίδια συχνά χρησιµοποιούµενων εντολών και µπορούµε να
τοποθετήσουµε και εµείς όποιο επιθυµούµε.
Κορδέλα: Είναι µια λωρίδα (ταινία) κατά µήκος της κορυφής του Excel, που περιέχει τις καρτέλες,
οµάδες, και εικονίδια και βοηθά στην παραγωγικότητα, επειδή ανάλογα µε τη λειτουργία και χρήση του
επεξεργαστή µας εµφανίζει τις σχετικές επιλογές.
Καρτέλες: Βρίσκονται στην κορδέλα και η κάθε µία αντιπροσωπεύει µια κατηγορία λειτουργιών.
Είναι κάτι σαν τα παλαιότερα καταργηθέντα µενού. Οι καρτέλες είναι Κεντρική , Εισαγωγή, ∆ιάταξη
σελίδας, Αναφορές, Στοιχεία αλληλογραφίας, Αναθεώρηση, Προβολή. Κατά περίπτωση, και όταν

[58]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

εργαζόµαστε µε γραφικά, πίνακες κ.λ.π. εµφανίζονται και µερικές άλλες καρτέλες όπως Σχεδίαση –
∆ιάταξη – Μορφή κάτω από τους τίτλους Εργαλεία σχεδίασης – Πίνακα ή κάτι άλλο.
Σηµειώνεται ότι αν διπλοπατήσουµε πάνω στο όνοµα της καρτέλας, εµφανίζεται ή αποκρύπτεται
ολόκληρη η κορδέλα για εξοικονόµηση χώρου οθόνης.
Οµάδες: Πρόκειται για τις υποµονάδες καρτελών, οι οποίες περιέχουν εντολές εικονίδια σχετικές µε
τις λειτουργίες της οµάδες.
Ενεργοποίηση Παραθύρων ∆ιαλόγου: Πρόκειται για µικρά διαγώνια βελάκια που βρίσκονται στο
κάτω δεξιό µέρος ορισµένων οµάδων, δίπλα στο όνοµα της οµάδας.
Παράθυρο εγγράφου: Είναι ο χώρος µέσα στον οποίο δηµιουργούµε τα έγγραφά µας.
Λωρίδες κύλισης: Χρησιµοποιούνται για την µετακίνησή µας µέσα στο έγγραφο. Υπάρχουν 2
λωρίδες που είναι η κατακόρυφη και η οριζόντια. Το πλαίσιο της γραµµής κύλισης εµφανίζει και τον
αριθµό της τρέχουσας σελίδας.
Κουµπιά προβολών οθόνης: Βρίσκονται στην κάτω δεξιά γωνία του Excel. Οι επιλογές µπορεί να
γίνουν και από την καρτέλα Προβολή – Οµάδα Προβολές βιβλίου εργασίας.
Γραµµή κατάστασης: Η εµφάνιση λειτουργιών σ΄αυτή τη γραµµή εξαρτάται από
την ρύθµιση που έχουµε. Πατάµε δεξιό κλικ στη γραµµή για να εµφανιστεί το σχετικό
παράθυρο και τροποποιούµε µερικές από αυτές. Όπως παρακολουθούµε, µερικές από
τις επιλογές θα πρέπει να είναι ενεργοποιηµένες, για να εµφανίζονται στη γραµµή
κατάστασης.
∆ιαίρεση οθόνης: Μπορούµε να διαιρέσουµε την οθόνη σε δύο τµήµατα και να
απεικονίζουµε το ίδιο αρχείο σε δύο διαφορετικές οθόνες. Για τη διαίρεση σύρουµε το
σηµείο διαίρεσης που βρίσκεται στο επάνω δεξιό άκρο της κάθετης γραµµής
ολίσθησης.
Παράθυρο εργασιών: Το παράθυρο εργασιών που εισήχθη από το Office 2003
εξακολουθεί να εµφανίζεται σε ορισµένες περιπτώσεις. Για παράδειγµα, αν
ενεργοποιήσουµε Εισαγωγή - Έτοιµες εικόνες clip Art, θα εµφανιστεί στο δεξιό
άκρο της οθόνης το πλαίσιο δίπλα, που ονοµάζεται Παράθυρο εργασίας.

2. Μετακίνηση στο φύλλο


Τα υπολογιστικά φύλλα αποτελούνται από ένα σύνολο στηλών και γραµµών ή σειρών. Βασικό δοµικό
συστατικό κάθε λογιστικού φύλλου είναι το κελί. Κάθε κελί αποτελεί την τοµή µιας στήλης και µιας
γραµµής. Το κελί, το οποίο έχουµε επιλεγµένο σε κάθε στιγµή, πιθανόν για να εισάγουµε ή να
τροποποιήσουµε δεδοµένα, ονοµάζεται ενεργό κελί. Για να διακρίνεται εύκολα, το ενεργό κελί τονίζεται
από ένα έντονο περίγραµµα, που µας θυµίζει το δροµέα σε περιβάλλον πληκτρολόγησης κειµένου. Σε κάθε
λογιστικό φύλλο µόνον ένα κελί κάθε φορά µπορεί να είναι ενεργό.
Για να µετακινηθούµε στα κελιά του λογιστικού φύλλου, χρησιµοποιούµε το ποντίκι ή το
πληκτρολόγιο.
3.1 Μετακινήσεις µε το ποντίκι
Για να κάνουµε ενεργό ένα κελί µε τη βοήθεια του ποντικιού, αρκεί να µεταφέρουµε το δείκτη του
ποντικιού πάνω στο κελί που µας ενδιαφέρει και στη συνέχεια να πατήσουµε το κύριο πλήκτρο του που,
ανάλογα µε τη ρύθµιση, είναι το αριστερό για τους δεξιόχειρες και το δεξιό για τους αριστερόχειρες.
3.2 Μετακινήσεις µε το πληκτρολόγιο
Για τις µετακινήσεις µας µε το πληκτρολόγιο, χρησιµοποιούµε τα πλήκτρα µετακίνησης του δροµέα
του πληκτρολογίου, όπως τα πλήκτρα µε τα βέλη, τα Page Up και Page Down, τα Home και End,
καθώς και το πλήκτρο Tab. Για µετακινήσεις σε µεγαλύτερα διαστήµατα, χρησιµοποιούµε µερικά από τα
παραπάνω πλήκτρα σε συνδυασµό µε το πλήκτρο Ctrl.
 Με το πάτηµα του πλήκτρου Home, το ενεργό κελί µεταφέρεται γρήγορα στην πρώτη στήλη της
ίδιας γραµµής, που βρίσκονταν πριν από το πάτηµα του πλήκτρου.
 Με το πάτηµα του συνδυασµού Ctrl + Home µεταφερόµαστε γρήγορα στο πρώτο κελί του
λογιστικού µας φύλλου, δηλαδή στο κελί που βρίσκεται στην πρώτη γραµµή της πρώτης στήλης.

[59]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

3. Εισαγωγή δεδοµένων
Ας δούµε τώρα πώς θα πληκτρολογούµε τα δεδοµένα στα κελιά, καθώς επίσης, και µερικά πολύ
βασικά πράγµατα.
Στο κελί Α1, πληκτρολογούµε χχχ και πατάµε το πλήκτρο Enter, για να καταχωρηθεί. Ταυτόχρονα, ο
"δροµέας" (το ενεργό κελί) µεταφέρεται τώρα στο επόµενο προς τα κάτω κελί µε διεύθυνση Α2.
Στο κελί Α2 πληκτρολογούµε 123, στο κελί A3 πληκτρολογούµε 52 και στο κελί Α4 πληκτρολογούµε
Σιδηροδροµικός.
Οι παρατηρήσεις που µπορούµε να κάνουµε µέχρι εδώ είναι
ότι οι αριθµοί στοιχίζονται δεξιά, ενώ οι χαρακτήρες αριστερά.
Η λέξη Σιδηροδροµικός επειδή είναι µεγαλύτερη από το
πλάτος του κελιού, βγαίνει έξω από αυτό.
Στη στήλη D πληκτρολογούµε τα δεδοµένα που εµφανίζονται
στην εικόνα δίπλα.
Για την εισαγωγή µαθηµατικών πράξεων τα σύµβολα είναι τα παρακάτω:
Πρόσθεση (+), Αφαίρεση (-), Πολλαπλασιασµός (*), ∆ιαίρεση (/). Παράδειγµα:
-- για την πρόσθεση πληκτρολογούµε Α2+Α3
-- Αν πληκτρολογήσουµε =123456/23 ο τύπος αυτός διαιρεί τον αριθµό 123456 µε τον αριθµό 23.
-- Στο κελί Α9 πληκτρολογούµε τον αριθµό 9999, στο κελί Β9 τον αριθµό 8888, στο κελί C9 τον τύπο
=Α9*Β9. Το αποτέλεσµα του πολλαπλασιασµού πρέπει να είναι 88871112.
-- Στο κελί C10 πληκτρολογούµε τον τύπο =Α9-Β9. Το αποτέλεσµα της αφαίρεσης πρέπει να είναι 1111.
Αν επιθυµούµε να διαγράψουµε όλα τα δεδοµένα και τους τύπους που πληκτρολογήσαµε παραπάνω,
δηλαδή όλα τα περιεχόµενα του λογιστικού φύλλου:
• Πατάµε στο τετράγωνο που βρίσκεται αριστερά του τίτλου της στήλης Α και πάνω από τον τίτλο της
γραµµής 1. Θα µαρκαριστεί αµέσως ολόκληρο το φύλλο.
• Πατάµε απλά το πλήκτρο Delete και διαγράφονται όλα τα δεδοµένα του φύλλου.

4. Η κορδέλα και οι επιλογές του Excel


H κορδέλα του Excel περιέχει 7 βασικές καρτέλες. Οι υπόλοιπες, όπως π.χ. της µορφοποίησης ή της
σχεδίασης, εµφανίζονται, όταν θα ζητήσουµε τις σχετικές λειτουργίες.
Η παρακάτω κορδέλα είναι της κεντρικής καρτέλας.

Για να ενεργοποιήσουµε ή να απενεργοποιήσουµε µια καρτέλα απλά πατάµε επάνω της.

Όπως παρατηρούµε η κάθε κορδέλα περιέχει τις οµάδες της, οι οποίες µε τη σειρά τους περιέχουν τις
εντολές τους όπως τις είδαµε και στο Word. Τέλος υπάρχουν και εδώ υπάρχουν τα παράθυρα διαλόγου,
τα οποία εµφανίζονται πατώντας στο διαγώνιο βελάκι της οµάδας.
5. Έξοδος από το Excel
Για να εγκαταλείψουµε το Excel, πατάµε το κουµπί της επάνω δεξιάς γωνίας της εφαρµογής.
Για να κλείσουµε απλά το ενεργό αρχείο (βιβλίο) του Excel, πατάµε στο του ενεργού βιβλίου ή
πατάµε το συνδυασµό των πλήκτρων A1t-F4 ή επιλέγουµε την εντολή Κλείσιµο από το παράθυρο του
κουµπιού Office.

6. Βοήθεια στο Excel


Όπως σ’ όλες τις εφαρµογές του Office, έτσι και εδώ, παρέχεται βοήθεια στο ίδιο περιβάλλον και µε
παρόµοιο τρόπο. Το έχουµε δει ήδη στο Word.

[60]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Βιβλία & Φύλλα
Μόλις ανοίξει το Excel, µας εµφανίζει στην οθόνη ένα βιβλίο εργασίας µε το όνοµα Βιβλίο1. Κάθε
βιβλίο στην ουσία αποτελεί για µας ένα αρχείο εργασίας. Ο προκαθορισµένος αριθµός φύλλων σε κάθε
νέο βιβλίο είναι τρία, µε ονόµατα Φύλλο1, Φύλλο2 κ.ο.κ.

1. ∆ηµιουργία νέου βιβλίου


Όταν φορτώνουµε το Excel, ανοίγεται ένα νέο βιβλίο το οποίο ονοµάζεται Βιβλίο1. Για να
δηµιουργήσουµε ένα νέο βιβλίο κατά τη διάρκεια της εργασίας µας µε το Excel, υπάρχουν δύο τρόποι.
 ∆ηµιουργία από γραµµή γρήγορης πρόσβασης: Πατάµε το κουµπί δηµιουργίας νέου βιβλίου,
που βρίσκεται στη σχετική γραµµή . Σ΄ αυτή την περίπτωση δηµιουργείται το νέο αρχείο αυτόµατα,
χωρίς άλλες ενδιάµεσες επιλογές.
 ∆ηµιουργία από το κουµπί Office ή το Μενού
Αρχείο: Άλλος τρόπος για να δηµιουργήσουµε νέο έγγραφο,
είναι να επιλέξουµε από το κουµπί Office – ∆ηµιουργία -
Κενό βιβλίο εργασίας και τέλος πατάµε το κουµπί
∆ηµιουργία. Σηµειώνουµε ότι υπάρχουν και άλλες επιλογές,
για να επιλέξουµε κάποια πρότυπα.
Αν επιθυµούµε να εφαρµόσουµε ένα από τα πολλά
πρότυπα που διαθέτει το Excel, τότε πρέπει να το επιλέξουµε
από το παρακάτω, παράθυρο το οποίο εµφανίζεται από το
κουµπί Office – ∆ηµιουργία.

2. Μετακίνηση σε φύλλα
 Μετακίνηση µε κουµπιά: Για τη µετακίνηση στα φύλλα χρησιµοποιούµε τα τέσσερα κουµπιά
κύλισης των καρτελών , που βρίσκονται στην κάτω αριστερή γωνία του βιβλίου. Τονίζεται
ότι τα παραπάνω κουµπιά πλοήγησης έχουν νόηµα, µόνο όταν τα φύλλα είναι πολλά και δεν χωράνε όλα
στη γραµµή, την οποία εµφανίζονται.
Εκτός από τα κουµπιά κύλισης των
καρτελών, µπορούµε να πατάµε µε το
ποντίκι στα ονόµατα των φύλλων, που
βρίσκονται επίσης στην τελευταία
γραµµή και ονοµάζονται καρτέλες
φύλλων του βιβλίου, όπως φαίνεται
δίπλα.

3. Εισαγωγή νέου φύλλου στο βιβλίο


Το Excel δηµιουργεί βιβλία µε προκαθορισµένο αριθµό τριών φύλλων. Για την τοποθέτηση ενός νέου
φύλλου στο βιβλίο ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
1. Επιλέγουµε το φύλλο εκείνο, που στα αριστερά του θα τοποθετηθεί το νέο φύλλο που θα
εισάγουµε. Τονίζουµε το γεγονός ότι το νέο φύλλο τοποθετείται πάντα πριν από το ενεργό.
2. Επιλέγουµε την εντολή Εισαγωγή. Θα εµφανιστεί το γνωστό παράθυρο Εισαγωγή µε
ενεργοποιηµένη την καρτέλα Γενικές επιλογές που περιέχει όλα τα είδη φύλλων του Excel. Τέλος
επιλέγουµε το εικονίδιο του Φύλλο εργασίας και πατάµε ΟΚ

[61]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

4. Μετονοµασία φύλλου
Τα φύλλα µέσα σε ένα βιβλίο εργασίας έχουν προκαθορισµένα ονόµατα που αρχίζουν µε το Φύλλο1,
Φύλλο2 κλπ. Η µετονοµασία των φύλλων είναι µια απαραίτητη και χρήσιµη δυνατότητα που µας παρέχει
το Excel, γιατί να ονόµατα των φύλλων θα πρέπει να µας θυµίζουν τα περιεχόµενά τους. Για τη
µετονοµασία των φύλλων, ακολουθούµε τα παρακάτω:
1. Επιλέγουµε το φύλλο από την κάτω αριστερή γωνία της εφαρµογής και πατάµε δεξί κλικ.
2. Επιλέγουµε την εντολή Μετονοµασία.
3. Στη συνέχεια, αφού το φύλλο έχει ήδη φωτιστεί µε µαύρο φόντο, πληκτρολογούµε το όνοµα που
επιθυµούµε. Τέλος πατάµε το Enter.

5. ∆ιαγραφή φύλλου από βιβλίο


Πρέπει να έχουµε υπόψη µας ότι, όταν διαγράφουµε ένα φύλλο από το βιβλίο διαγράφουµε και τα
δεδοµένα που περιέχει. Η διαγραφή είναι µια λειτουργία, στην οποία πρέπει να δίνουµε πολύ µεγάλη
προσοχή.
Για να διαγράψουµε ένα φύλλο από το βιβλίο εργασίας, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
1. Επιλέγουµε το φύλλο ή τα φύλλα που θέλουµε να διαγράψουµε.
2. Πατάµε δεξί κλικ.
3. Επιλέγουµε την εντολή ∆ιαγραφή.

6. Αντιγραφή φύλλου στο ίδιο ή σε διαφορετικό βιβλίο


Μπορούµε να αντιγράψουµε ένα φύλλο µέσα στο ίδιο βιβλίο που
το περιέχει ή σε άλλο διαφορετικό βιβλίο.
Για την αντιγραφή φύλλων, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
1. Επιλέγουµε το φύλλο που θέλουµε να αντιγράψουµε.
2. Πατάµε δεξί κλικ και επιλέγουµε Μετακίνηση ή
αντιγραφή….
3. Ενεργοποιούµε τη θυρίδα ∆ηµιουργία αντιγράφου. Από τον
κατάλογο Πριν από το φύλλο: επιλέγουµε το όνοµα του
φύλλου πριν από το οποίο θα τοποθετηθεί το αντίγραφο. Αν
αντιγράψουµε για παράδειγµα το Φύλλο1, το αντίγραφο θα
πάρει το όνοµα Φύλλο1 (2). Το 2 στην παρένθεση σηµαίνει ότι είναι το δεύτερο Φύλλο1 και
αυτό γίνεται, επειδή υπάρχει ήδη φύλλο µε το όνοµα Φύλλο1. Αν επιθυµούµε η αντιγραφή να
γίνει σε διαφορετικό βιβλίο, επιλέγουµε από το πτυσσόµενο µενού Στο βιβλίο: το βιβλίο
προορισµού.
4. Τέλος, πατάµε το κουµπί ΟΚ.

7. Μεταφορά φύλλου στο ίδιο ή σε άλλο βιβλίο


Μεταφορά φύλλου σηµαίνει τη µετακίνησή του από µία θέση ενός βιβλίου σε άλλη του ιδίου ή
διαφορετικού βιβλίου. Η διαδικασία της µεταφοράς είναι παρόµοια µε αυτή της αντιγραφής, που
αναπτύξαµε στην προηγούµενη παράγραφο.
Μπορούµε λοιπόν και πάλι, αφού επιλέξουµε πρώτα το φύλλο, να επιλέξουµε την εντολή
Μετακίνηση ή αντιγραφή… Εκεί που θα πρέπει να διαφοροποιηθούµε ως προς την αντιγραφή, είναι ότι
η επιλογή ∆ηµιουργία αντιγράφου πρέπει να είναι απενεργοποιηµένη, ώστε το φύλλο να µετακινηθεί
και να µην αντιγραφεί.
Ένας απλός τρόπος µεταφοράς γίνεται µε το ποντίκι. Πατάµε στην καρτέλα φύλλου και το σύρουµε
δεξιά ή αριστερά στην επιθυµητή θέση.

[62]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

8. Αποθήκευση βιβλίου
Για να αποθηκεύσουµε µόνιµα ένα βιβλίο στο δίσκο µας, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε από το κουµπί Office την εντολή Αποθήκευση ως – Βιβλίο εργασίας του Excel. Αν το
βιβλίο αποθηκεύεται για πρώτη φορά, είτε επιλέξουµε την Αποθήκευση, είτε την Αποθήκευση ως...,
θα εµφανιστεί το πλαίσιο διαλόγου της Αποθήκευσης ως... Εναλλακτικά, µπορούµε να πατήσουµε το
εικονίδιο της γραµµής εργαλείων γρήγορης πρόσβασης, που είναι το .
• Το παράθυρο µε τίτλο Αποθήκευσης ως... µας είναι ήδη γνωστό από τις άλλες εφαρµογές.

Στην επιλογή του τύπου αποθήκευσης του αρχείου εκτός από την κλασσική αποθήκευση θα βρείτε και
µία από τις σηµαντικότερες µορφές αποθήκευσης για ανταλλαγή δεδοµένων µεταξύ διαφόρων
εφαρµογών που είναι οι µορφές κειµένου txt και csv (οριοθετηµένες µε tab, κόµµα ή ερωτηµατικό), τις
οποίες µπορούν να ανοίξουν και να µετατρέψουν στη µορφή τους όλες οι εφαρµογές του office.

9. Άνοιγµα βιβλίου - Κλείσιµο αρχείου (βιβλίου)


Για να ανοίξουµε ένα αρχείο, δηλαδή, να µεταφέρουµε ένα βιβλίο στη µνήµη του υπολογιστή µας
(που σηµαίνει ότι θα εµφανιστεί στην οθόνη µας), για να το επεξεργαστούµε, ακολουθούµε τα παρακάτω
βήµατα:
Επιλέγουµε από το κουµπί Office την επιλογή Άνοιγµα. Εναλλακτικά, πατάµε το κουµπί της γραµµής
εργαλείων γρήγορης πρόσβασης που είναι το .
Το πλαίσιο διαλόγου που θα εµφανιστεί, είναι το γνωστό παράθυρο για το άνοιγµα ενός αρχείου που
µας είναι ήδη γνωστό.
Για να κλείσουµε ένα αρχείο, ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία:
• Ενεργοποιούµε το βιβλίο που επιθυµούµε.
• Επιλέγουµε από το κουµπί Office την εντολή Κλείσιµο. Εναλλακτικά µπορούµε να
πληκτρολογήσουµε το συνδυασµό των πλήκτρων Ctrl+W ή να πατήσουµε το κουµπί
κλεισίµατος του αρχείου που βρίσκεται στο δεξιό επάνω άκρο του παραθύρου.

[63]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
∆οµή & Προβολή φύλλων
Έχουµε τονίσει ότι τα κύρια δοµικά στοιχεία ενός φύλλου είναι οι στήλες και οι γραµµές του. Για να
τοποθετήσουµε σωστά και γρήγορα τα δεδοµένα, θα πρέπει να γνωρίζουµε πολύ καλά τις διαδικασίες
που έχουν σχέση µε τις αλλαγές στις στήλες και τις γραµµές των φύλλων.
1. Αλλαγή πλάτους στηλών
Πολλές φορές τα δεδοµένα που πληκτρολογούµε στα κελιά δεν εµφανίζονται ολόκληρα, επειδή η
στήλη των κελιών είναι στενότερη από όσο θα έπρεπε, εποµένως θα πρέπει να µεγαλώσουµε το πλάτος
στήλης. ∆ηµιουργείται όµως το πρόβληµα των φύλλων µε πολλές και πλατιές στήλες που έχει ως
αποτέλεσµα να µη χωρά η εκτύπωση ενός φύλλου στη σελίδα. Οι λύσεις που έχουµε είναι:
-- Να επιλέξουµε µικρότερο µέγεθος γραµµατοσειράς.
-- Να διαµορφώσουµε τη σελίδα σε οριζόντιο προσανατολισµό.

1.1 Αλλαγή πλάτους µε το ποντίκι


Τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουµε, για να αλλάξουµε το πλάτος µιας στήλης µε τη βοήθεια
του ποντικιού, είναι τα παρακάτω:
• Επιλέγουµε µε το ποντίκι την κατακόρυφη δεξιά διαχωριστική γραµµή της στήλης που βρίσκεται
στην περιοχή επικεφαλίδων µεταξύ στηλών (στην γκρίζα περιοχή).

• Μόλις αλλάξει σχήµα ο δείκτης του ποντικιού σε διπλό βέλος, πατάµε και σύρουµε προς τα δεξιά ή
αριστερά και κατόπιν αφήνουµε το ποντίκι. Τη στιγµή που σύρουµε, µπορούµε να βλέπουµε στο
ειδικό πλαίσιο που εµφανίζεται, τον αριθµό σε στιγµές (αλλά και σε pixels) που εκφράζει το πλάτος
του κελιού.
1.2 Αλλαγή πλάτους από το µενού
Επιλέγουµε ένα ή περισσότερα κελιά σε κάθε στήλη που επιθυµούµε
να αλλάξουµε.
• Επιλέγουµε την καρτέλα Κεντρική – Κελιά – Μορφοποίηση –
Πλάτος στήλης… Στην οθόνη µας θα δούµε το πλαίσιο διαλόγου της
εικόνας δίπλα.
• Πληκτρολογούµε τον επιθυµητό αριθµό και πατάµε ΟΚ.

2. Απόκρυψη & Επανεµφάνιση στηλών - γραµµών


Πολλές φορές θα χρειαστεί να αποκρύψουµε ορισµένες στήλες, ώστε να µην αποκαλύπτεται το
περιεχόµενο των κελιών τους. Μια κρυµµένη στήλη λειτουργεί κανονικά µέσα στο φύλλο, απλά δεν
εµφανίζει τα δεδοµένα της. Για την απόκρυψη στηλών, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα. Στην
πραγµατικότητα, η απόκρυψη γίνεται µε τη µηδενική τιµή πλάτους ενός
κελιού.
• Επιλέγουµε µε το ποντίκι τη στήλη ή τις στήλες πατώντας στην
επικεφαλίδα τους.
• Επιλέγουµε την καρτέλα Κεντρική – Κελιά – Μορφοποίηση –
Απόκρυψη & Επανεµφάνιση. Στην οθόνη µας θα δούµε το διπλανό
πλαίσιο διαλόγου απ’ όπου επιλέγουµε τη σχετική εντολή.

[64]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Για να επανεµφανίσουµε τις κρυµµένες στήλες που υπάρχουν σε µια περιοχή στηλών, επιλέγουµε από
την πρώτη µέχρι και την τελευταία στήλη της περιοχής που µέσα της βρίσκονται οι κρυµµένες και στη
συνέχεια επιλέγουµε την εντολή Επανεµφάνιση στηλών.
3. Αλλαγή ύψους γραµµών
Οι τρόποι της τροποποίησης του ύψους των γραµµών είναι πανοµοιότυποι µε αυτούς που
περιγράψαµε για τις στήλες. Επίσης, ισχύει και εδώ η απόκρυψη των γραµµών, όπως και στις στήλες.

4. Γραµµές πλέγµατος & επικεφαλίδες


Μπορούµε να αποκρύψουµε τις γραµµές πλέγµατος του φύλλου, καθώς επίσης και τις επικεφαλίδες
των στηλών και των γραµµών του Excel. Εδώ πρέπει να γίνει κατανοητό ότι επικεφαλίδες των
στηλών είναι τα γράµµατα Α,Β,C,D κλπ και οι επικεφαλίδες των γραµµών είναι οι αριθµοί 1,2,3,4 κλπ.
Η προκαθορισµένη ρύθµιση των γραµµών πλέγµατος που χρησιµοποιεί το Excel είναι απλά οδηγοί,
για να εµφανίζουν τα κελιά, αλλά δεν είναι εκτυπώσιµοι. Για να εκτυπωθούν στο χαρτί, θα πρέπει να
τοποθετήσουµε περιγράµµατα κατά τον γνωστό τρόπο, ή να ενεργοποιήσουµε τη σχετική εντολή
γραµµές πλέγµατος από το παράθυρο προεπισκόπησης της εκτύπωσης.
Αν τοποθετήσουµε δικά µας περιγράµµατα από την καρτέλα Κεντρική – οµάδα Γραµµατοσειρά
εικονίδιο Περιγράµµατα, τότε και µε απενεργοποιηµένη την παραπάνω εντολή της προεπισκόπησης
εκτύπωσης, το πλέγµα θα εκτυπωθεί στο χαρτί του εκτυπωτή.
Για την απόκρυψη των γραµµών πλέγµατος στην οθόνη µας,
καθώς και των επικεφαλίδων, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε την Προβολή – Εµφάνιση/Απόκρυψη, για να
εµφανιστεί το παρακάτω πλαίσιο.
• Για την απόκρυψη των γραµµών πλέγµατος, απενεργοποιούµε το πλαίσιο ελέγχου Γραµµές
πλέγµατος, ενώ για την απόκρυψη των επικεφαλίδων απενεργοποιούµε το πλαίσιο ελέγχου µε τίτλο
Επικεφαλίδες.

5. Προσθήκη στηλών, γραµµών, κελιών


Πολλές φορές θα χρειαστεί να προσθέσουµε µερικές γραµµές, στήλες ή κελιά, µέσα σε ένα φύλλο στο
οποίο έχουµε ήδη τοποθετήσει τα δεδοµένα µας.
Ας υποθέσουµε ότι θέλουµε να τοποθετήσουµε άλλη µια στήλη ανάµεσα από τις στήλες C και D στο
παρακάτω φύλλο (εικόνα 1), για να τοποθετήσουµε τα αντίστοιχα στοιχεία για τον µήνα Μάρτιο τον
οποίο υποτίθεται ότι ξεχάσαµε.
Πατάµε πάνω στο όνοµα επικεφαλίδας της στήλης D, για να την επιλέξουµε ή µέσα σε οποιοδήποτε
κελί της και στη συνέχεια επιλέγουµε Κεντρική – Κελιά – Εισαγωγή – Εισαγωγή στηλών φύλλου. Θα
εµφανιστεί αµέσως µια κενή στήλη µε το όνοµα D. Η παλαιά στήλη D που περιείχε τον µήνα Απρίλιο,
έχει µετακινηθεί στην επόµενη στήλη µε την επικεφαλίδα E. Τη στιγµή αυτή το φύλλο µας θα πρέπει να
έχει την παρακάτω µορφή (εικόνα 2).

Εικόνα 1 Εικόνα 2

[65]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Οι νέες στήλες προστίθενται πάντοτε στα αριστερά εκείνης που επιλέγουµε, ενώ οι νέες γραµµές
πάνω από εκείνη που επιλέγουµε. Αν επιθυµούµε να εισάγουµε περισσότερες στήλες, θα πρέπει κατά την
επιλογή να επιλέξουµε περισσότερες στήλες, όσες ακριβώς επιθυµούµε να εισάγουµε.
Για την προσθήκη µιας γραµµής, ακολουθούµε τα προηγούµενα βήµατα, µόνο που, αντί να
επιλέξουµε κάποια στήλη, τώρα θα επιλέξουµε τη γραµµή πάνω από την οποία θα παρεµβληθεί η νέα
γραµµή, και αντί της εντολής Εισαγωγή Στήλης, θα επιλέξουµε την εντολή Εισαγωγή – Γραµµών
φύλλου.

6. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Η διαµόρφωση σελίδας µας παρέχει πάρα πολλές επιλογές ρυθµίσεων, που οι περισσότερες έχουν
σχέση µε την εµφάνιση του φύλλου και µε τις εκτυπώσεις.
Όταν σε ένα φύλλο χρειαστεί να αυξήσουµε τις στήλες, αυτό θα έχει ως συνέπεια να µην χωρά σε µία
εκτυπώσιµη σελίδα Α4. Εκτός από τις επιλογές που έχουµε ήδη αναφέρει µπορούµε να µειώσουµε τα
προκαθορισµένα περιθώρια της σελίδας που περιέχει το φύλλο.
Επιλέγουµε ∆ιάταξη σελίδας – ∆ιαµόρφωση σελίδας – Περιθώρια – Προσαρµοσµένα περιθώρια…,
η οποία θα µας εµφανίσει το παρακάτω παράθυρο.
Όπως παρατηρούµε η µια από τις επιλογές που µας
ενδιαφέρει, (Οριζόντιος Προσανατολισµός) βρίσκεται στην
καρτέλα Σελίδα.
Στην ίδια καρτέλα βρίσκεται και η επιλογή Προσαρµογή
σε: από την οποία µπορούµε να τοποθετήσουµε σε µία
σελίδα ένα τεράστιο φύλλο. Η επιλογή αυτή µειώνει τη
γραµµατοσειρά τόσο, όσο χρειάζεται, για να εµφανίζει
ολόκληρο το φύλλο σε µία σελίδα εκτύπωσης.
Σηµειώνεται επίσης ότι η µείωση περιθωρίων της σελίδας
γίνεται από την καρτέλα Περιθώρια.

7. Λειτουργίες πολλαπλών παραθύρων


Το excel µας δίνει τις δυνατότητες εµφάνισης στην οθόνη µας περισσοτέρων του ενός παραθύρου
βιβλίων και της σταθεροποίησης των τίτλων των στηλών και των σειρών των φύλλων.
Εµφάνιση πολλαπλών βιβλίων
Για να επιλέξουµε ένα από τα ήδη ανοικτά βιβλία στο Excel ώστε να γίνει ενεργό στο περιβάλλον
εργασίας, ενεργοποιούµε το αρχείο που µας ενδιαφέρει από Προβολή – Παράθυρο – Εναλλαγή
παραθύρων.
Μπορούµε όµως να ενεργοποιήσουµε όλα τα ανοικτά βιβλία εργασίας στην
επιφάνεια του Excel ώστε να εργαζόµαστε ταυτόχρονα µε όλα. Για την
τακτοποίηση όλων των βιβλίων στην οθόνη επιλέγουµε Προβολή – Παράθυρο
– Τακτοποίηση όλων για να εµφανιστεί το διπλανό πλαίσιο.
Επιλέγουµε την τακτοποίηση που επιθυµούµε, για παράδειγµα "Σε
παράθεση" και πατάµε ΟΚ.

Σταθεροποίηση τµηµάτων παραθύρου


Σταθεροποίηση τµηµάτων σηµαίνει να προσδιορίσουµε µία οποιαδήποτε στήλη ή γραµµή του
φύλλου, ώστε να µην ολισθαίνει. Αυτό σηµαίνει ότι, σε ένα
πολύστηλο φύλλο µία συγκεκριµένη στήλη ή γραµµή θα
συµπεριφέρεται σαν να είναι η πρώτη (Α στήλη ή 1η
γραµµή). Συνήθως σταθεροποιούµε τους τίτλους των πεδίων
µιας στήλης ή γραµµής ώστε, να είναι πάντα ορατές.
Για την σταθεροποίηση των τίτλων, ακολουθούµε τα
παρακάτω βήµατα.

[66]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

• Τοποθετούµε το δροµέα στο κελί που βρίσκεται µια γραµµή κάτω από την οριζόντια γραµµή των
τίτλων και µια στήλη δεξιά από την κατακόρυφη στήλη των τίτλων που τοποθετήσαµε στο φύλλο
µας. Στο παράδειγµα που ακολουθεί, έχουµε τοποθετήσει το δροµέα στο κελί Β7.
• Επιλέγουµε την Προβολή - Παράθυρο - Σταθεροποίηση παραθύρων. Θα εµφανιστεί το παρακάτω
πλαίσιο επιλογών από το οποίο θα ενεργοποιήσουµε την πρώτη επιλογή.
Το σηµείο τοµής των κάθετων µαύρων γραµµών που εµφανίζονται ορίζει τις συντεταγµένες του
κελιού ως προς το οποίο έγινε η σταθεροποίηση.
Για να ακυρώσουµε τη σταθεροποίηση των τίτλων, επιλέγουµε την ίδια εντολή, που αυτή τη στιγµή
ονοµάζεται Αποσταθεροποίηση τµηµάτων παραθύρου. Όπως βλέπουµε η εντολή αυτή αλλάζει
ανάλογα µε το αν υπάρχει ή όχι σταθεροποίηση στο φύλλο εργασίας.

Πρακτική εφαρµογή
1. ∆ηµιουργήστε ένα νέο αρχείο.
2. Πληκτρολογήστε σε ένα κελί τη λέξη Προϋπολογισµός και αλλάξτε το πλάτος του κελιού, ώστε
να χωρά ακριβώς.
3. Πώς αλλάζουµε το πλάτος στηλών µε το ποντίκι και πώς από το µενού;
4. Να αλλάξτε οµαδικά (σε όλες µαζί) το ύψος των 15 πρώτων γραµµών του φύλλου σε 18 στιγµές.
5. Αποκρύψτε και επανεµφανίστε την τέταρτη στήλη του φύλλου.
6. Αποκρύψτε τις γραµµές πλέγµατος του φύλλου.
7. Να αποκρύψετε τις προκαθορισµένες επικεφαλίδες ενός φύλλου.
8. Να προσθέσετε τη στήλη ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δεξιά από τη στήλη ∆ΙΑΦΟΡΑ στον παρακάτω
πίνακα που ονοµάζεται (Έσοδα Έξοδα).

9. Να διαγράψτε τη γραµµή 19 του παραπάνω φύλλου.


10. Προσαρµόστε από το µενού τη στήλη Ε, ώστε να εµφανίζει ακριβώς όλα τα δεδοµένα.
11. Πώς θα προσθέσουµε µια γραµµή ακριβώς πριν τη γραµµή 19 του φύλλου;
12. Να διαµορφώσετε τη σελίδα σε οριζόντιο προσανατολισµό µε δεξιό και αριστερό περιθώριο στα
δύο εκατοστά.
13. Ενεργοποιείστε τη σχετική εντολή, ώστε το φύλλο µας να εκτυπωθεί χωρίς γραµµές πλέγµατος.
14. Σταθεροποιείστε το φύλλο στο κελί Α6.

[67]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Τα δεδοµένα των φύλλων
Πριν ξεκινήσουµε τη δηµιουργία κάποιου φύλλου, πρέπει να έχουµε αποφασίσει τι πρόκειται να
τοποθετήσουµε σ’ αυτό και να γνωρίζουµε πώς πρόκειται να χρησιµοποιηθεί.

Εργασία φύλλου πωλητών


Θα δηµιουργήσουµε ένα φύλλο το οποίο θα εµπλουτίζουµε σιγά-σιγά, ώσπου µε το τέλος του
κεφαλαίου να το έχουµε τελειώσει. Πρόκειται για ένα φύλλο το οποίο ενδιαφέρει τον προϊστάµενο µιας
εταιρείας, γιατί πρέπει να κρατά στατιστικά πωλήσεων των έξι πωλητών της εταιρείας.
Πληκτρολογήστε τα δεδοµένα ως εµφανίζονται:

1. Επιλογή κελιών
Πριν αρχίσουµε την πληκτρολόγηση των δεδοµένων, θα πρέπει να επιλέξουµε το κελί που θα δεχτεί
τα δεδοµένα. Η επιλογή γίνεται είτε µε το πληκτρολόγιο, είτε µε το ποντίκι. Το κελί που είναι επιλεγµένο
περικλείεται µέσα σε ένα πλαίσιο και ονοµάζεται ενεργό. Μπορούµε να επιλέξουµε πολλά κελιά
συγχρόνως. Αργότερα θα γίνει κατανοητό πού και γιατί χρειάζονται οι οµαδικές επιλογές πεδίων. Οι
τρόποι επιλογής κελιών είναι αρκετοί και περιγράφονται παρακάτω:
Επιλογή ενός µονάχα κελιού: Τοποθετούµε το δροµέα στο συγκεκριµένο κελί, µε το πληκτρολόγιο ή
µε το ποντίκι.
Επιλογή ολόκληρης γραµµής: Πατάµε στην επικεφαλίδα της γραµµής (στον αριθµό της), που είναι
στο αριστερό µέρος του φύλλου. Εναλλακτικά, µε το πληκτρολόγιο πατάµε συγχρόνως το πλήκτρο Shift
και την µπάρα του διαστήµατος.
Επιλογή ολόκληρης στήλης: Πατάµε µε το ποντίκι στην επικεφαλίδα της στήλης (στο γράµµα της),
που βρίσκεται στο πάνω µέρος του φύλλου. Με το πληκτρολόγιο γίνεται πατώντας συγχρόνως το
πλήκτρο Ctrl και την µπάρα του διαστήµατος, σε οποιοδήποτε κελί της στήλης και να βρισκόµαστε.
Επιλογή περιοχής κελιών: Πατάµε µε το ποντίκι στο αρχικό κελί περιοχής και σύρουµε µέχρι και το
τελευταίο που θέλουµε να συµπεριλάβουµε.
Χρησιµοποιούµε την οµαδική επιλογή κελιών, όταν θέλουµε να επιλέξουµε τα δεδοµένα µιας
περιοχής για τις µορφοποιήσεις του φύλλου ή και για πολλές άλλες εργασίες.
Όταν µια περιοχή είναι επιλεγµένη φαίνεται φωτισµένη µε µαύρο χρώµα. Αν πληκτρολογήσουµε
δεδοµένα, αυτά θα καταλάβουν µόνον τα κελιά της επιλεγµένης περιοχής. Αν κατά τη διαδικασία της
επιλογής της περιοχής κάναµε λάθος και επιλέξαµε µικρότερη ή µεγαλύτερη περιοχή, δε χρειάζεται να
αρχίσουµε πάλι από την αρχή. Πατάµε και κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Shift, πιάνουµε µε το ποντίκι
την κάτω δεξιά γωνία της περιοχής και την µεγαλώνουµε ή την µικραίνουµε ανάλογα. Για να
απενεργοποιηθεί µια περιοχή, πατάµε µε το ποντίκι σε οποιοδήποτε κελί του φύλλου.
Επιλογή ολόκληρου του φύλλου: Πατάµε στο τετράγωνο κουµπί που βρίσκεται στην πάνω αριστερή
γωνία του φύλλου, εκεί που αρχίζουν οι επικεφαλίδες των γραµµών και των στηλών.
Επιλογή πολλών γραµµών ή στηλών: Πατάµε στην επικεφαλίδα της γραµµής ή της στήλης και
κρατώντας πατηµένο το ποντίκι, σύρουµε µέχρις εκεί που επιθυµούµε.

[68]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Επιλογή µη συνεχόµενης περιοχής: Μερικές φορές µας ενδιαφέρει να επιλέξουµε πολλές περιοχές,
οι οποίες όµως δεν είναι σε συνεχόµενα κελιά µέσα στο φύλλο. Αυτό το επιτυγχάνουµε µε τον εξής
τρόπο. Κρατάµε πατηµένο το πλήκτρο Ctrl και µε το ποντίκι επιλέγουµε τις περιοχές. Ένα τέτοιο δείγµα
είναι η παρακάτω εικόνα.

2. Εισαγωγή δεδοµένων στο φύλλο


Τα δεδοµένα που δέχονται τα φύλλα εργασίας µπορεί να είναι διαφόρων ειδών. Αριθµητικά,
Χαρακτήρες, Ηµεροµηνίες & Ώρες, Λογικές τιµές, Τύποι, Συναρτήσεις κ.α..
Η εισαγωγή των δεδοµένων σε κάποιο κελί γίνεται µε τρία βήµατα. Πρώτα επιλέγουµε το κελί
πατώντας πάνω του, στη συνέχεια πληκτρολογούµε τα δεδοµένα και τέλος καταχωρούµε τα δεδοµένα
στο κελί πατώντας το κουµπί καταχώρησης της γραµµής τύπων ή το πλήκτρο Enter, ή ένα από τα
πλήκτρα µετακίνησης του ενεργού κελιού, όπως τα πλήκτρα µε τα τέσσερα βελάκια, το πλήκτρο Tab, κ.ά.
Όταν πληκτρολογούµε δεδοµένα σε ένα κελί, εµφανίζονται συγχρόνως και στη γραµµή τύπων.

2.1 Εισαγωγή αριθµητικών δεδοµένων


Μόλις αρχίσουµε την πληκτρολόγηση, θα δούµε στη γραµµή τύπων να εµφανίζονται τα κουµπιά
Εισαγωγής και Ακύρωσης , ενώ αριστερά τους εµφανίζεται η ένδειξη του κελιού που περιέχει
το δεδοµένο. Το κουµπί εισαγωγής µπορούµε να το πατήσουµε στο τέλος, ώστε να γίνει η καταχώριση,
αντί να πατήσουµε το πλήκτρο Enter. Το κουµπί ακύρωσης µπορούµε να το πατήσουµε, για να
ακυρώσουµε την πληκτρολόγηση κατά τη διάρκεια της εισαγωγής δεδοµένων, αντί να πατήσουµε το
πλήκτρο Esc του πληκτρολογίου.
Το Excel αντιλαµβάνεται το είδος των δεδοµένων που πρόκειται να εισαχθούν σε ένα κελί, από τον
πρώτο χαρακτήρα που θα πληκτρολογήσουµε. Οι χαρακτήρες που το Excel αναγνωρίζει και εκλαµβάνει
ως αριθµητικά δεδοµένα, είναι τα 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 - + και αριθµητικά µεγέθη µέσα σε παρένθεση. Τα
αριθµητικά δεδοµένα στοιχίζονται πάντα από τη δεξιά πλευρά του κελιού.
 Αν σε κάποιο κελί εµφανίζονται, αντί για αριθµητικά ποσά τα σύµβολα ##########, αυτό
σηµαίνει είτε ότι το πλάτος του κελιού είναι µικρό και δεν χωράει ο αριθµός, είτε ότι η διαµόρφωση είναι
τέτοια, που δεν µπορεί να εµφανιστεί το µέγεθος.
Οι επιλογές διαµόρφωσης αριθµών, ηµεροµηνιών και ώρας, βρίσκονται στην οµάδα Αριθµός, την
οποία µπορούµε να εµφανίσουµε επιλέγοντας την καρτέλα Κεντρική.

[69]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

2.2 Εισαγωγή αλφαριθµητικών δεδοµένων


Κάθε χαρακτήρας που δεν µπορεί να ερµηνευτεί από το Excel ως αριθµός, θεωρείται ότι είναι κείµενο
(αλφαριθµητικό). Το κείµενο στοιχίζεται πάντα από την αριστερή πλευρά του κελιού.
 Αλφαριθµητικά είναι τα δεδοµένα που αποτελούνται από χαρακτήρες. Μπορούν να περιέχουν και
αριθµούς οι οποίοι έπονται των χαρακτήρων, όπως για παράδειγµα "Μάρτιος 2011" κλπ. Το Excel δεν
µπορεί να υπολογίσει τα αλφαριθµητικά δεδοµένα.
 Μέσα σε ένα κελί µπορούµε να τοποθετήσουµε οποιοδήποτε χαρακτήρα ή σύµβολο.
Αν το κείµενο που πληκτρολογήσαµε ένια πολύ µεγάλο µπορούµε να ενεργοποιήσουµε την
αναδίπλωση κειµένου σε ένα κελί. Επιλέγουµε την οµώνυµη εντολή Αναδίπλωση κειµένου από την
οµάδα Στοίχιση της καρτέλας Κεντρική.

2.3 Εισαγωγή δεδοµένων Ηµεροµηνίας & Ώρας


Για την είσοδο ηµεροµηνιών υπάρχουν αρκετές µορφές: Ηµέρα - Μήνας - Έτος ή Μήνας κλπ.
Το διαχωριστικό που µπορούµε να χρησιµοποιούµε στις ηµεροµηνίες είναι η κάθετος (/) ή η παύλα (-).
Παράδειγµα 25/3/95 ή 25-03-1995. Όπως και να την πληκτρολογήσουµε, θα εµφανιστεί µε την µορφή
που τη δηλώσαµε στον Πίνακα ελέγχου των Windows.
Αν θέλουµε να εµφανιστεί στο κελί µας η τρέχουσα ηµεροµηνία του συστήµατός µας, πατάµε συγχρόνως
το πλήκτρο CTRL και το πλήκτρο ερωτηµατικού (;).

2.4 Εισαγωγή τύπων και συναρτήσεων


Εδώ βρίσκεται η πραγµατική δύναµη των λογιστικών φύλλων. Ο τύπος που βρίσκεται σε κάποιο κελί,
µπορεί να συνυπολογίσει και τις τιµές των κελιών στις οποίες αναφέρεται. Όταν αλλάξει η τιµή κάποιου
κελιού που αναφέρεται στον τύπο, αλλάζει αυτόµατα και το αποτέλεσµα.
Οι τύποι µπορούν να είναι από απλοί, µέχρι πολύπλοκοι. Για παράδειγµα, ο τύπος =(C1*D3)/F3
πολλαπλασιάζει το περιεχόµενο των κελιών C1 µε το D3 και αυτό που βρίσκει το διαιρεί µε την τιµή του
περιεχόµενο του F3.
Περισσότερα για τους τύπους στο σχετικό κεφάλαιο.

3. Οι διάφορες µορφές αριθµών


Το Excel διαθέτει αρκετές έτοιµες µορφές αριθµών και µας δίνει τη δυνατότητα να δηµιουργήσουµε
και δικές µας. Η, εξ ορισµού, ρύθµιση είναι η Γενική. Η ρύθµιση αυτή εµφανίζει έναν αριθµό όπως
ακριβώς πληκτρολογήθηκε και µε τη µεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Αν ο αριθµός δε χωράει στο κελί, τον
διαµορφώνει αυτόµατα στην επιστηµονική γραφή ή τοποθετεί το σύµβολο #. Αυτό σηµαίνει ότι πρέπει
να µεγαλώσουµε το πλάτος του κελιού. Εδώ πρέπει να τονίσουµε ότι σε επιστηµονική γραφή
διαµορφώνεται µονάχα στην περίπτωση που η, εξ ορισµού, ρύθµιση είναι Γενική, ενώ σε όλες τις άλλες
περιπτώσεις που ο αριθµός δεν χωρά, στο κελί εµφανίζονται τα σύµβολα (#).
Η αλλαγή της µορφής των αριθµών ή η δηµιουργία νέας µορφής, γίνεται από την οµάδα Αριθµός της
Κεντρικής καρτέλας. Το πλαίσιο που εµφανίζεται, είναι το παρακάτω.
Για να καθορίσουµε µία µορφή αριθµών σε ένα κελί, διαλέγουµε µία από τις 12 κατηγορίες της
οµώνυµης καρτέλας και στη συνέχεια, µπορούµε να επιλέξουµε έναν από τους διαθέσιµους τύπους της
συγκεκριµένης κατηγορίας.

[70]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

4. Αντιγραφή & Μεταφορά δεδοµένων


Σε ένα λογιστικό φύλλο πολλές φορές χρειάζεται να αντιγράψουµε ή να µεταφέρουµε δεδοµένα,
κυρίως τύπους, από κάποια περιοχή σε άλλη του ίδιου ή άλλου φύλλου ενός βιβλίου ή ακόµη και σε άλλο
βιβλίο. Οι λειτουργίες αυτές µπορούν να γίνουν από τα µενού ή µε το ποντίκι.
4.1 Αντιγραφή µε χρήση εντολών κορδέλας
Για να αντιγράψουµε τα δεδοµένα ενός κελιού ή πολλών κελιών, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε τα κελιά µε τα δεδοµένα που θέλουµε να
αντιγράψουµε.
• Επιλέγουµε την εντολή Αντιγραφή από την οµάδα Πρόχειρο
της Κεντρικής καρτέλας.
• Τοποθετούµε το δροµέα στο επιθυµητό κελί.
• Επιλέγουµε την εντολή Επικόλληση από την ίδια οµάδα.
Σηµειώνεται ότι για ειδικές περιπτώσεις επικόλλησης, πατάµε στο
βέλος της εντολής επικόλληση, η οποία θα µας εµφανίσει το ειδικό
πλαίσιο εντολών της εικόνας δίπλα, για να επιλέξουµε.
Πειραµατιζόµαστε µε όλες τις επιλογές.

4.2 Μεταφορά µε χρήση εντολών κορδέλας


Πρόκειται ακριβώς για την ίδια διαδικασία της αντιγραφής, µονάχα που, αντί να επιλέξουµε την
Αντιγραφή , επιλέγουµε την Αποκοπή .

4.3 Συµπλήρωση µε το ποντίκι


Η λειτουργία αυτή χρησιµοποιείται τόσο στις περιπτώσεις που επιθυµούµε να αντιγράψουµε µια
περιοχή σε κάποια γειτονική της, οριζόντια ή κατακόρυφα σε σχέση µ' αυτήν, όσο και στις περιπτώσεις
που επιθυµούµε να εµφανίσουµε κάποια διατεταγµένη λίστα αριθµών ή κάποια προσαρµοσµένη λίστα.
Για το γέµισµα µε το ποντίκι, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε το κελί ή την περιοχή που επιθυµούµε να αντιγράψουµε.
• Μετακινούµε το δροµέα στην κάτω δεξιά γωνία του κελιού που ονοµάζεται λαβή γεµίσµατος και
µόλις µετατραπεί σε µικρό σταυρό, πατάµε και σύρουµε προς την επιθυµητή διεύθυνση,
δηλώνοντας έτσι την περιοχή γεµίσµατος. Μόλις αφήσουµε το ποντίκι, η περιοχή γεµίζει µε τα
δεδοµένα του κελιού που είχαµε επιλέξει.
Συµπλήρωση δεδοµένων αριθµητικής λίστας. Αν θέλουµε σε κάποια σειρά ή στήλη να
τοποθετήσουµε αριθµούς µε αύξουσα τάξη, τοποθετούµε, για παράδειγµα, τον αριθµό 1 στο κελί Α1 και
τον αριθµό 2 στο κελί Α2. Τα επιλέγουµε και τα δύο και στη συνέχεια πιάνουµε µε το ποντίκι την κάτω
δεξιά γωνία του Α2 (λαβή γεµίσµατος), σύροντας προς τα κάτω κατά βούληση. Το αποτέλεσµα θα είναι
να τοποθετηθούν οι αριθµοί 1,2,3,4,5 κλπ. µε βήµα αύξησης το 1.
Σκεφτείτε µόνοι σας πώς θα τοποθετήσουµε αύξοντες αριθµούς µε βήµα αύξησης το 5.
Η συµπλήρωση µπορεί να γίνει και από τις επιλογές της συµπλήρωσης της οµάδας
Επεξεργασία της καρτέλας Κεντρική.
Συµπλήρωση δεδοµένων προσαρµοσµένης λίστας. Πληκτρολογούµε σε κάποιο κελί τη λέξη
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ. Πατάµε και σύρουµε µε το ποντίκι από τη λαβή γεµίσµατος, αφήνοντάς το µερικά κελιά
πιο κάτω. Το αποτέλεσµα είναι να τοποθετηθούν αυτόµατα στην περιοχή γεµίσµατος που δηλώσαµε οι
µήνες του έτους.

[71]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Μορφοποιήσεις
Η µορφοποίηση των φύλλων είναι µια από τις σπουδαιότερες λειτουργίες του Excel, γιατί έχει να
κάνει µε την τελική εµφάνισή του. Τα φύλλα, εκτός από λειτουργικά, πρέπει να έχουν όµορφες
επαγγελµατικές όψεις, ώστε να ελκύουν ευχάριστα την προσοχή του αναγνώστη τους. Πολύ βασικό λόγο
στη µορφοποίηση έχουν οι γραµµατοσειρές, τα περιγράµµατα, τα µοτίβα και το χρώµα.
1. Γραµµατοσειρές
Η επιλογή της γραµµατοσειράς, όπως και στο word, γίνεται µε τους
δύο βασικούς τρόπους. Με την κορδέλα και τα αναδυόµενα µενού.
Ιδιαίτερη θέση εδώ έχει το εικονίδιο που περιέχει την παλέτα
περιγραµµάτων των κελιών, από την οποία µπορούµε να επιλέξουµε.
Το αναδυόµενο µενού που εµφανίζεται, πατώντας το βελάκι του
εικονιδίου είναι εκείνο της εικόνας δεξιά.

2. Περιγράµµατα
Έχουµε τη δυνατότητα να εκτυπώσουµε τα φύλλα µας µε τα περιγράµµατα των κελιών τους ή χωρίς
αυτά. Μπορούµε να τοποθετήσουµε τα δικά µας περιγράµµατα γύρω από τα κελιά και στο τέλος να
απενεργοποιήσουµε το, εξ ορισµού, πλέγµα του Excel, ώστε να εµφανίζονται και να εκτυπώνονται µόνον
τα δικά µας.
Τις περισσότερες φορές είναι καλύτερα τη στιγµή που τοποθετούµε τα δικά µας περιγράµµατα να
εµφανίζονται και του Excel, γιατί έτσι µας βοηθούν στην τοποθέτηση.

Για τη δηµιουργία περιγραµµάτων, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τις επιλογές της οµά∆Ας


Γραµµατοσειρά ή του παραθύρου µορφοποίησης κελιών.
Τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουµε είναι τα παρακάτω:
• Επιλέγουµε το κελί ή την περιοχή που θέλουµε να τοποθετήσουµε περίγραµµα.
• Πατάµε δεξί κλικ και από το αναδυόµενο µενού ενεργοποιούµε την εντολή Μορφοποίηση κελιών…
που θα µας εµφανίσει το παρακάτω παράθυρο.

• Η επιλογή Στυλ και Χρώµα µπορεί να γίνει από τις οµώνυµες επιλογές.
• Από την περιοχή Υποδείγµατα επιλέγουµε το επιθυµητό.
• Στην περιοχή Περίγραµµα γίνεται η σχεδίαση των περιγραµµάτων, πατώντας απλά στις σχετικές
πλευρές.

[72]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

3. Χρώµα γεµίσµατος
Όταν αναφερόµαστε στο χρώµα των φύλλων εργασίας, πρέπει να
γνωρίζουµε ότι µπορούµε να τοποθετήσουµε χρώµα στις γραµµατοσειρές,
στα περιγράµµατα, στο φόντο σαν γεµίσµατα κελιών και σαν µοτίβα, που
είναι διάφορα σχέδια φόντου µε χρώµα ή χωρίς.
--- Για τοποθέτηση χρώµατος στα κελιά (από την κορδέλα),
Από την κεντρική καρτέλα και την οµάδα Γραµµατοσειρά
ενεργοποιούµε το εικονίδιο Χρώµα γεµίσµατος . Θα
εµφανιστεί το πλαίσιο της εικόνας αριστερά, από το οποίο
επιλέγουµε το χρώµα της αρεσκείας µας.
Για τοποθέτηση χρώµατος στα κελιά (από µορφοποίηση κελιών),
µπορούµε να προβούµε στα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε τα κελιά που θα τοποθετηθεί το χρώµα.
• Πατάµε δεξί κλικ και από το αναδυόµενο µενού
ενεργοποιούµε την εντολή Μορφοποίηση κελιών. Θα
εµφανιστεί το διπλανό παράθυρο.
• Από την περιοχή χρώµα φόντου: επιλέγουµε το χρώµα.
• Από τα κουµπί Εφέ γεµίσµατος… επιλέγουµε κάποιο από τα
εφέ.
• Από το κουµπί Περισσότερα χρώµατα… δηµιουργούµε τα
προσωπικά µας χρώµατα.

4. Στοιχίσεις δεδοµένων
Όπως έχουµε ήδη αναφέρει, όταν τοποθετούµε δεδοµένα στα κελιά,
τα µεν αριθµητικά στοιχίζονται δεξιά, τα δε αλφαριθµητικά αριστερά.
Πολλές φορές όµως θα χρειαστεί να στοιχίσουµε τα δεδοµένα
διαφορετικά, για να δώσουµε στο φύλλο τη µορφή που επιθυµούµε. Οι
στοιχίσεις µπορούν να γίνουν είτε από την Κεντρική καρτέλα -
Στοίχιση µε τα σχετικά εικονίδια, είτε από το Στοίχιση - παράθυρο
µορφοποίησης κελιών.
Όπως παρατηρούµε, στο διπλανό παράθυρο, είναι
ενεργοποιηµένη η καρτέλα Στοίχιση, η οποία και µας
ενδιαφέρει.
Υπάρχουν επίσης:
Περιοχή Οριζόντια
Γενική: Είναι, η εξ ορισµού, ρύθµιση και στοιχίζει τους
αριθµούς από δεξιά και το κείµενο από αριστερά.
Αριστερά – Κέντρο – ∆εξιά - Πλήρης : Στοιχίζει τα
δεδοµένα µε τους γνωστούς τρόπους.
Συµπλήρωση: Επανάληψη των δεδοµένων του κελιού µέχρι να γεµίσει. Για παράδειγµα αν έχουµε
τοποθετήσει το δεδοµένο Α, τότε µόλις στοιχιστεί µε επιλογή συµπλήρωσης, θα γεµίσει αυτόµατα
ολόκληρο το κελί µε πολλά Α.
Κέντρο επιλεγµένης περιοχής: Κεντράρισµα δεδοµένων σε πολλαπλές στήλες (πολύ χρήσιµη για
τίτλους). Παράδειγµα, πληκτρολογούµε έναν τίτλο στο C4, επιλέγουµε τα κελιά από το C4 µέχρι και το
E4 και στη συνέχεια επιλέγουµε αυτήν την επιλογή. Εναλλακτικά, µπορούµε τα πατήσουµε το εργαλείο
συγχώνευση και στοίχιση στο κέντρο, της εργαλειοθήκης µορφοποίησης .
Κατανεµηµένο (εσοχή): Τοποθετεί µια εσοχή από τα αριστερά, όπως η εσοχή γίνεται στο Word µε
την πρώτη γραµµή µιας παραγράφου.

[73]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Περιοχή Κατακόρυφη
Πάνω: Στοίχιση στο πάνω µέρος του κελιού. Η επιλογή αυτή, καθώς και οι επόµενες δύο, έχουν
νόηµα, µόνον όταν τα κελιά έχουν αρκετό ύψος.
Κέντρο: Στοίχιση στο κέντρο ως προς την κατακόρυφο.
Κάτω: Στοίχιση στο κάτω µέρος του κελιού ως προς την κατακόρυφο.
Πλήρης στοίχιση: Πλήρης στοίχιση µεταξύ πάνω και κάτω.
Παρατηρήστε τις συνέπειες των ρυθµίσεων αυτών στο κείµενο των αντιστοίχων κελιών στην εικόνα
δεξιά.
Κατανεµηµένο: Το κατανέµει ανάλογα µε το ύψος του κελιού.

Περιοχή έλεγχος κειµένου


Αναδίπλωση κειµένου: Μεγαλώνει ύψος το κελί, ώστε να χωρούν όλα τα δεδοµένα µέσα σ’ αυτό.
Κυρίως είναι χρήσιµο, όταν το κελί περιέχει µεγάλο κείµενο.
Αυτόµατη προσαρµογή: Μειώνει το µέγεθος της γραµµατοσειράς ώστε όλα τα δεδοµένα του κελιού
να χωρούν µέσα στη στήλη. Το µέγεθος χαρακτήρων αλλάζει αυτόµατα µε την αλλαγή πλάτους της
στήλης, αλλά το µέγεθος της γραµµατοσειράς µένει αµετάβλητο.
Συγχώνευση κελιών: Συγχωνεύει δύο ή περισσότερα κελιά σε ένα κελί. Όπως και στον επεξεργαστή
κειµένου, έτσι και στο Excel µπορούµε να συγχωνεύσουµε πολλά κελιά σε ένα. Για την εφαρµογή
συγχώνευσης επιλέγουµε τα συνεχόµενα κελιά µιας γραµµής και ενεργοποιούµε το τετράγωνο ελέγχου
της συγχώνευσης.

Περιοχή Προσανατολισµός
Οι ρυθµίσεις της περιοχής Προσανατολισµός, µας δίνουν τη δυνατότητα να
προσανατολίζουµε το κείµενο που υπάρχει µέσα σε ένα κελί, ώστε να παίρνει µία
από τις κατευθύνσεις που εµφανίζονται στην διπλανή εικόνα.
Πληκτρολογήστε σε ένα κελί την ετικέτα "Ιανουάριος" και πειραµατιστείτε
επιλέγοντας κάθε έναν από τους τέσσερις προσανατολισµούς.

5. Πινέλο µορφοποίησης
Το Excel όπως και το Word διαθέτει τη λειτουργία Πινέλο µορφοποίησης η οποία αντιγράφει
µορφοποιήσεις και θεωρείται πάρα πολύ σηµαντική, επειδή µε τη χρήση της εξοικονοµούµε χρόνο.
Για τη µορφοποίηση µε τη χρήση του πινέλου µορφοποίησης, ακολουθούµε τα γνωστά από το Word
βήµατα:

[74]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Οι τύποι στο Excel
Οι τύποι είναι η σηµαντικότερη λειτουργία των λογιστικών φύλλων, γιατί είναι αυτοί που
επεξεργάζονται τα δεδοµένα. Όταν τοποθετούµε τύπους σε κάποια κελιά, πρέπει να έχουµε υπόψη µας
ότι πρώτα πληκτρολογούµε τον χαρακτήρα ίσον (=) και στη συνέχεια εισάγουµε τον τύπο που
επιθυµούµε. Ο τύπος µπορεί να περιέχει σταθερές τιµές, συναρτήσεις, αναφορά σε ονόµατα ή
διευθύνσεις κελιών, κλπ.
Η εισαγωγή της αναφοράς της διευθύνσεως ενός κελιού µπορεί να γίνει µε πολλούς τρόπους:
• Πληκτρολογώντας τις συντεταγµένες κελιών.
• ∆είχνοντας µε το ποντίκι τη θέση τους.
• Πατώντας µε το ποντίκι στα ονόµατα κελιών ή περιοχών από τη θυρίδα ονόµατος της γραµµής
τύπων.
1ος τρόπος. (Πληκτρολόγηση συντεταγµένων): Επιλέγουµε το κελί, πληκτρολογούµε τον
χαρακτήρα = και µετά πληκτρολογούµε τις διευθύνσεις των κελιών που απαιτούνται από τον τύπο.
2ος τρόπος. (Εισαγωγή µε ποντίκι): Επιλέγουµε το κελί, πληκτρολογούµε το = και στη συνέχεια
πατάµε στα κελιά που αναφέρονται στον τύπο, τοποθετώντας ανάµεσά τους το σύµβολο της πρόσθεσης
(+).
3ος τρόπος. (Πληκτρολόγηση ονοµάτων κελιών): Όπως έχουµε ήδη αναφέρει, µπορούµε να
επιλέξουµε ένα ή περισσότερα κελιά και να ονοµάσουµε την περιοχή. Το όνοµα αυτό µπορούµε να το
χρησιµοποιούµε στους τύπους, όταν αναφερόµαστε στην επιλεγµένη περιοχή, αντί των συντεταγµένων
των κελιών που περιέχει. Πρώτα δίνουµε ονόµατα στα κελιά και αργότερα τα χρησιµοποιούµε ως
συντεταγµένες σε τύπους.

Αναφορές τύπων
Όταν τοποθετούµε τύπους στα κελιά, πρέπει να είµαστε προσεκτικοί στην επιλογή που θα κάνουµε
ανάµεσα στις σχετικές και απόλυτες αναφορές.
 Σχετικές είναι οι αναφορές που γίνονται, χρησιµοποιώντας τη σχετική απόσταση της περιοχής από
το κελί που βρίσκεται ο τύπος.
 Απόλυτες είναι οι αναφορές που γίνονται χρησιµοποιώντας τις απόλυτες διευθύνσεις των κελιών.
 Μικτές είναι ο συνδυασµός των σχετικών, ταυτόχρονα, µε απόλυτες αναφορές.
Εποµένως, υπάρχουν τρεις τύποι αναφορών. Αυτές είναι οι Σχετικές, οι Απόλυτες και Μικτές.

Σχετικές αναφορές
Το Excel, εξ ορισµού, χρησιµοποιεί σχετικές αναφορές. Αυτό σηµαίνει ότι όταν γίνονται αντιγραφές ή
µετακινήσεις των τύπων, οι τύποι αλλάζουν σύµφωνα µε τις διευθύνσεις των νέων κελιών. Παρόλα αυτά
πρέπει να είµαστε προσεχτικοί, γιατί υπάρχει περίπτωση να µη συµφωνούν οι τύποι µε το δικό µας
ζητούµενο.
Παράδειγµα σχετικής αναφοράς.
Υποθέτουµε ότι στο κελί E3 έχουµε τον τύπο =(C3+D3)*F10
Αυτό µεταφράζεται ως εξής: Πρόσθεσε την τιµή του κελιού που βρίσκεται στην ίδια γραµµή δύο
στήλες αριστερά σου (C3), µε την τιµή του κελιού που είναι στην ίδια γραµµή ένα κελί αριστερά σου
(D3) και πολλαπλασίασε την τιµή που θα βρεις µε την τιµή του κελιού που βρίσκεται 7 γραµµές κάτω
και µια στήλη δεξιά F10.
Ο τύπος µε αναφορά γραµµών σειρών είναι
=(RC[-2]+RC[-1])*R[7]C[1]

[75]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Απόλυτες αναφορές
Οι απόλυτες αναφορές χρησιµοποιούνται όταν
αντιγράφουµε τύπους στους οποίους κατά την
επικόλληση κάποιο κελί θα πρέπει να είναι σταθερό και
µόνιµο. Για την κατανόηση των απόλυτων αναφορών θα
χρησιµοποιήσουµε το παράδειγµα του διπλανού
σχήµατος.
Για την απόλυτη αναφορά, πληκτρολογούµε το
σύµβολο του δολαρίου ($), πριν από το γράµµα της
στήλης ή και πριν από τον αριθµό της σειράς.
--- Στο κελί C4 ο τύπος πολλαπλασιάζει την τιµή
αγοράς που είναι στο κελί Β4 επί την τιµή του κελιού Β11, που περιέχει την κατηγορία 8% του ΦΠΑ.
Παράδειγµα, =Β4*$Β$11.
--- Αν ο τύπος είναι µε σχετική αναφορά και προσπαθήσουµε να αντιγράψουµε σύροντας µε το
ποντίκι το κελί C4 στις θέσεις C5 και C6, θα προκύψει στις θέσεις αυτές λάθος αναφοράς. Το Excel θα
αντιγράψει στο C5 τον τύπο, αλλάζοντας τις διευθύνσεις των κελιών που αναφέρονται, προσθέτοντας µία
µονάδα στον αριθµό της σειράς (όση είναι η διαφορά µεταξύ αρχικής και τελικής θέσης αντιγραφής),
δηλαδή το B4 θα γίνει B5 και το B11 θα γίνει Β12. Κάτι ανάλογο θα γίνει και στο C6. Ακριβώς γι’ αυτόν
τον λόγο κάναµε απόλυτη την αναφορά µας (παραποµπή) στο περιεχόµενο του κελιού Β11. ∆οκιµάστε
το ίδιο παράδειγµα µε σχετική αναφορά και δείτε τα αποτελέσµατα.
Όταν αντιγράφουµε ένα τύπο απόλυτης αναφοράς, οι παραποµπές των κελιών παραµένουν σταθερές.
Όπου και να αντιγραφεί ο τύπος, θα κάνει πάντα τον υπολογισµό µε τα συγκεκριµένα κελιά.
Παρατηρούµε στην προηγούµενη εικόνα ότι στη στήλη C το κελί Β11 παραµένει σταθερό σε όλους
τους τύπους που αντιγράφηκαν µε σύρσιµο του ποντικιού.
Όπως είδαµε, όταν χρησιµοποιούµε το στιλ Α1, τοποθετούµε το σύµβολο του δολαρίου ($) µπροστά
από το γράµµα ή και τον αριθµό της σειράς. Όταν χρησιµοποιούµε το στιλ R1C1, πληκτρολογούµε ένα
συγκεκριµένο αριθµό γραµµής ή και στήλης.

Μικτές αναφορές
Είναι οι αναφορές στις οποίες κατά τις αντιγραφές παραµένουν σταθερές µόνον οι γραµµές ή µόνον οι
στήλες. ∆ηλαδή, στον τύπο µπορούµε να τοποθετήσουµε το σύµβολο του δολαρίου ($) µόνο στο γράµµα
του κελιού ή µόνο στον αριθµό της γραµµής.

Μηνύµατα λαθών τύπων


Κατά την εισαγωγή των τύπων, εµφανίζονται συχνά διάφορα µηνύµατα λαθών. Παρακάτω
παρουσιάζουµε µερικούς τρόπους, για να αποφύγουµε πιθανά λάθη.
 Πριν από όλα, οι συντεταγµένες (τα ονόµατα) των κελιών πρέπει να πληκτρολογούνται µε αγγλικά
γράµµατα.
 Όταν πληκτρολογούµε τους τύπους, είναι καλύτερα να πληκτρολογούµε µε πεζά γράµµατα. Αυτό
το τονίζουµε, επειδή ορισµένα γράµµατα του Ελληνικού αλφάβητου είναι πανοµοιότυπα µε τα κεφαλαία
του αγγλικού αλφάβητου. Η πληκτρολόγηση των συντεταγµένων των κελιών µε Ελληνικά προκαλεί
λάθος.
 Προσοχή στο κλείσιµο των παρενθέσεων. Όταν ανοίγουµε παρενθέσεις, πρέπει και να τις
κλείνουµε.
 Όταν κάποιος τύπος είναι λάθος πληκτρολογηµένος, το Excel δε µας επιτρέπει να φύγουµε µετά
από το Enter. Αν δεν θέλουµε να επαναπληκτρολογούµε αργότερα τον τύπο, διαγράφουµε το ίσον = του
τύπου, για να το δεχτεί ως κείµενο και αργότερα επιστρέφουµε στη διόρθωση.
 Είναι σηµαντικό να γνωρίζουµε τα µηνύµατα λαθών που εµφανίζει το Excel κατά περίπτωση,
ώστε να γνωρίζουµε πώς θα αντιδράσουµε. Μερικά από τα πιο συνηθισµένα µηνύµατα λάθους είναι τα
παρακάτω:

[76]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

#∆ΙΑΙΡ/0! Το Excel εµφανίζει το µήνυµα αυτό, όταν προσπαθεί να


διαιρέσει µε το µηδέν.
#ΚΕΝΟ! Το µήνυµα εµφανίζεται, όταν αναφερόµαστε σε µια τοµή
περιοχών οι οποίες δεν τέµνονται.
#ΑΡΙΘΜΟΣ! Κάτι δεν πάει καλά µε κάποιον αριθµό.
#ΟΝΟΜΑ? Το µήνυµα αυτό εµφανίζεται, όταν δεν µπορεί να εντοπίσει
το όνοµα περιοχής που χρησιµοποιούµε.
#ΑΝΑΦ! Λάθος αναφοράς σε κάποια διεύθυνση µιας περιοχής.
Έχουµε διαγράψει κελιά που χρειάζονται.
#ΤΙΜΗ! Απουσία τιµής. Μάλλον έχουµε χρησιµοποιήσει κάποιο
κείµενο στη θέση αριθµού.
#∆/Υ Το µήνυµα εµφανίζεται, όταν δεν υπάρχουν δεδοµένα εκεί
που απαιτούνται.

Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Πόσους τρόπους καταχώρισης τύπων γνωρίζετε;
2. Ποιον τρόπο καταχώρησης πρέπει να χρησιµοποιείτε, ώστε να αποφεύγετε τη πιθανότητα να
πληκτρολογούνται στα κελιά τύπων ελληνικοί χαρακτήρες;
3. Πόσες κατηγορίες τελεστών γνωρίζετε;
4. Ποια είναι η σειρά προτεραιότητας αριθµητικών πράξεων;
5. Ποιο θα είναι το αποτέλεσµα του παρακάτω τύπου =2+4/2;
6. Ποιο θα είναι το αποτέλεσµα, αν πληκτρολογήσουµε =1/4 και ποιο 1/4;
7. Πότε εµφανίζεται το µήνυµα #ΟΝΟΜΑ?
8. Πότε χρησιµοποιούµε απόλυτες παραποµπές;
9. Να αντιγράψτε την τιµή ενός τύπου κελιού σε κάποιο άλλο κελί, µε χρήση των εικονιδίων της
κορδέλας του Excel.
10. Να προσθέστε στην τιµή του κελιού Α1 που περιέχει τον αριθµό 100, την τιµή του τύπου κελιού
Β1 που είναι 0,25.
11. Να µετατρέψετε έναν τύπο σε τιµή.
12. Πότε εµφανίζεται το µήνυµα #ΤΙΜΗ!;
13. Πού και πότε εµφανίζεται το σηµείο γρήγορου υπολογισµού.
14. Να πληκτρολογήστε τον τύπο πρόσθεσης κελιών από το Κ1 µέχρι και το Κ8.
15. Τοποθετήστε τους τύπους στο παρακάτω φύλλο.
16.

17. Ποια είναι η διαφορά ανάµεσα στις απόλυτες και σχετικές παραποµπές;

Για περισσότερη εξάσκηση χρησιµοποιήστε το φύλλων των πωλητών που έχουµε δηµιουργήσει.

[77]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Οι συναρτήσεις του Excel
Οι συναρτήσεις του Excel είναι µικρές διαδικασίες (ρουτίνες), που περιέχουν συνήθως πολύπλοκους
τύπους και δίδονται έτοιµοι για χρήση µε κάποιο όνοµα το οποίο αποτελεί το όνοµα της συνάρτησης. Οι
συναρτήσεις του Excel είναι περισσότερες από 350 και κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες.
1. Σύνταξη των συναρτήσεων
Εκείνο που είναι πολύ σηµαντικό είναι να γνωρίζουµε την ύπαρξη της συνάρτησης. Αποµένει πλέον
να µάθουµε πώς να την χρησιµοποιούµε. Αυτό προϋποθέτει τη γνώση της σύνταξης της συγκεκριµένης
συνάρτησης, πώς δηλαδή πρέπει να την πληκτρολογήσουµε σωστά.
 Οι συναρτήσεις αποτελούνται κατά κανόνα από δύο µέρη. Το πρώτο είναι το όνοµα της
συνάρτησης και το δεύτερο είναι το όρισµα ή τα ορίσµατα, αν είναι περισσότερα από ένα, της
συνάρτησης. Το όρισµα περικλείεται από παρενθέσεις.
Παράδειγµα: =SUM(F2:G2). Το όνοµα είναι SUM και το όρισµα είναι F2:G2
 Μια συνάρτηση µπορεί να χρησιµοποιεί και περισσότερα από ένα ορίσµατα µέσα στις παρενθέσεις,
µέχρι και 30, ενώ µερικές άλλες (πολύ λίγες) δεν έχουν καθόλου όρισµα. Τα ορίσµατα σ’ αυτές τις
περιπτώσεις πρέπει να διαχωρίζονται µε το κόµµα (,). Εδώ όµως, παρεµβαίνει ο παράγοντας
διαµορφώσεων των Windows, όπου για την Ελλάδα το εξ’ ορισµού διαχωριστικό µεταξύ των ορισµάτων
είναι το ερωτηµατικό (;). Παράδειγµα : SUM(A5:A8;K3;M3;N3)
Αυτό σηµαίνει, πρόσθεσε τις τιµές των κελιών που βρίσκονται στην περιοχή των κελιών από το Α5
µέχρι και το Α8, καθώς και στα κελιά Κ3, Μ3 και Ν3.
Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναφέρουµε ότι τα ορίσµατα σε έναν τύπο µπορεί να είναι αριθµοί,
αριθµητικές εκφράσεις, αναφορές σε κελιά ή ονόµατα περιοχών, άλλες συναρτήσεις, αλφαριθµητικά, κ.ά.
2. Εισαγωγή συναρτήσεων
Η τοποθέτηση των συναρτήσεων σε ένα κελί µπορεί να γίνει µε πληκτρολόγηση ή µε την
επικόλληση συνάρτησης, που διαθέτει το πρόγραµµα του Excel.
Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης συναρτήσεων, θα πρέπει να τηρούµε ορισµένους κανόνες για τη
δική µας διευκόλυνση.
 Πληκτρολογούµε πάντα µε πεζά γράµµατα. Αυτό µας βοηθά ώστε να γνωρίζουµε ότι
πληκτρολογούµε Αγγλικά. Το Excel, µόλις ολοκληρωθεί η συνάρτηση που εισάγουµε σε κάποιο κελί και
εφόσον έχει πληκτρολογηθεί χωρίς λάθη, µετατρέπει αυτόµατα σε κεφαλαία όλα τα γράµµατα των
παραστάσεων. Αν τα γράµµατα δεν µετατραπούν σε κεφαλαία, αυτό θα σηµαίνει ότι πληκτρολογήσαµε
λάθος το όνοµα της συνάρτησης και το Excel αδυνατεί να την αναγνωρίσει.
 Πρέπει να διαχωρίζουµε τα ορίσµατα µε το ελληνικό ερωτηµατικό και να τα τοποθετούµε σε
παρενθέσεις. Το πλήθος των αριστερών παρενθέσεων πρέπει να είναι ίσο µε αυτό των δεξιών (όσες
παρενθέσεις ανοίγουµε πρέπει και να τις κλείνουµε).
 Τα αλφαριθµητικά δεδοµένα πρέπει να τα περικλείουµε σε διπλά εισαγωγικά.

Εισαγωγή µε πληκτρολόγηση
Με τον τρόπο αυτό, εισάγουµε τις συναρτήσεις που τις γνωρίζουµε πολύ καλά και βέβαια είµαστε
σίγουροι για την σύνταξή τους. Ο τρόπος είναι απλός. Ενεργοποιούµε το κελί που θα δεχτεί τη
συνάρτηση και απλά την πληκτρολογούµε.

Εισαγωγή µε την επικόλληση συνάρτησης


Το Excel µας παρέχει τη δυνατότητα αυτή, για να µας διευκολύνει στη σύνταξη, στα ορίσµατα, αλλά
και στον εντοπισµό των συναρτήσεων που οµαδοποιούνται µε τον οδηγό της επικόλλησης συνάρτησης.

[78]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Η χρήση της επικόλλησης συνάρτησης γίνεται όπως παρακάτω:


• Επιλέγουµε το κελί που θα τοποθετήσουµε τη συνάρτηση,
στο παράδειγµά µας στο κελί Α3. Έχουµε φροντίσει να
υπάρχουν οι τιµές 20 στο κελί Α1 και 10 στο κελί Α2.
• Ενεργοποιούµε το εργαλείο Εισαγωγή συνάρτησης , της
γραµµής τύπων. Άλλος τρόπος είναι µε την επιλογή Τύποι –
Εισαγωγή Συνάρτησης.
Οποιοδήποτε από τους δύο τρόπους και να επιλέξουµε, θα
εµφανιστεί στην οθόνη µας το πλαίσιο της εικόνας δίπλα που
ονοµάζεται Εισαγωγή συνάρτησης.

• Από την περιοχή Επιλογή κατηγορίας: επιλέγουµε την κατηγορία της συνάρτησης. Αν δεν
γνωρίζουµε σε ποια κατηγορία βρίσκεται, επιλέγουµε Όλες και εµφανίζονται όλες οι συναρτήσεις. Στην
περίπτωσή µας επιλέγουµε την κατηγορία Στατιστικές.
• Από την περιοχή Επιλογή συνάρτησης όπου εµφανίζεται αλφαβητικά η λίστα των συναρτήσεων,
επιλέγουµε τη συνάρτηση. Στην περίπτωσή µας επιλέγουµε τη συνάρτηση του αριθµητικού µέσου όρου
Average και πατάµε ΟΚ, για να ορίσουµε τα ορίσµατα. Θα εµφανιστεί το παρακάτω πλαίσιο.

• Βλέπουµε στη θυρίδα number1 το πρώτο όρισµα των κελιών Α1 και Α2, επειδή στα κελιά
αυτά υπάρχουν τιµές. Αν δεν είχαµε τιµές σ’ αυτά τα κελιά ή αν επιθυµούµε άλλες ή άλλα
κελιά, τα πληκτρολογούµε τώρα.
• Αν επιθυµούµε να συνεχιστεί ο µέσος όρος και σε άλλη περιοχή κελιών, πληκτρολογούµε την
περιοχή στη θυρίδα Number2. Τέλος, πατάµε στο κουµπί ΟΚ. Μας επιστρέφει στο φύλλο και
στη γραµµή τύπων βλέπουµε ολοκληρωµένο τον παρακάτω τύπο =AVERAGE(A1:A2).

3. Παραδείγµατα συναρτήσεων
Έχουµε ξαναπεί ότι η σύνταξη των συναρτήσεων αρχίζει µε το σύµβολο ίσον = ακολουθεί το όνοµα
της συνάρτησης και τέλος το όρισµα ή τα ορίσµατα που περικλείονται από παρενθέσεις.
 Συνάρτηση Άθροισης SUM( ) : Σκοπός: Υπολογίζει τα αθροίσµατα των ορισµάτων.
Σύνταξη: =SUM(Αριθµός1;Αριθµός2;...)
Παραδείγµατα:
=SUM(A1:G1)
Αθροίζει τις τιµές που βρίσκονται στην περιοχή των κελιών από το Α1 µέχρι και το κελί G1.
 Συνάρτηση Μέσου όρου AVERAGE( ): Σκοπός: Μας δίνει το µέσο όρο των τιµών που είναι
στο όρισµα.
Σύνταξη: =AVERAGE(Αριθµός1;Αριθµός2;...)

[79]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Παραδείγµατα:
=AVERAGE(F2:F12) Επιστρέφει το µέσο όρο των τιµών της περιοχής από το F2 µέχρι και το F12
 Συνάρτηση µέτρησης COUNT( ): Σκοπός: Καταµετρά τα κελιά του ορίσµατος που περιέχουν
αριθµούς. Αν κάποιο κελί είναι κενό ή αν σε κάποιο κελί υπάρχουν άλλου είδους δεδοµένα εκτός από
αριθµητικά, δεν το καταµετρά.
Σύνταξη: =COUNT(Τιµή1;Τιµή2;...)
Παράδειγµα: =COUNT(A1:A5) Εµφανίζει 6, αν όλα τα κελιά έχουν για τιµή αριθµό.
Για να καταµετρηθούν και τα κελιά που έχουν για τιµή κάποιο κείµενο, χρησιµοποιούµε τη
συνάρτηση COUNTA().
 Συνάρτηση µέγιστης τιµής MAX( ): Σκοπός: Εµφανίζει τη µεγαλύτερη τιµή του ορίσµατος.
Σύνταξη: =MAX(Αριθµός1;Αριθµός2;...)
Παράδειγµα: =MAX(L2:L22) Εµφανίζει τη µεγαλύτερη τιµή των κελιών του ορίσµατος.
 Συνάρτηση ελάχιστης τιµής MIN( ): Σκοπός: Εµφανίζει τη µικρότερη τιµή του ορίσµατος.
Σύνταξη: =MIN(Αριθµός1;Αριθµός2;.....)
Παράδειγµα: =MIN(L2:L22) Εµφανίζει τη µικρότερη τιµή των κελιών του ορίσµατος.
 Συνάρτηση υποθετική λογική IF( ): Σκοπός: Επιλέγει τη µία από τις δύο τιµές εφόσον
ικανοποιείται ή όχι µία συνθήκη.
Σύνταξη: IF (Συνθήκη ; τιµή1 ; τιµή2)
Αν η Συνθήκη είναι αληθής, τότε πάρε την τιµή 1, αλλιώς την τιµή 2.
Παραδείγµατα: =IF(B2 <0;”Ζηµία”;”Κέρδος”)
Μία εταιρεία δίνει στους πωλητές της ένα ειδικό πριµ ανάλογο µε τις πωλήσεις τους. Αν οι πωλήσεις
ξεπερνούν τις 100.000 δραχµές παίρνουν πριµ 10%, διαφορετικά παίρνουν 2%. Ο τύπος πρέπει να
συνταχθεί, όπως παρακάτω: Στο κελί Β5 θα τοποθετήσουµε τη συνθήκη που είναι το ποσό πωλήσεων.
IF(Β5>=100000;B5*10%;B5*2%).
Ο τύπος σηµαίνει, αν η τιµή στο κελί Β5 (δηλαδή οι πωλήσεις) είναι µεγαλύτερη από τις 100.000,
τότε πολλαπλασίασε αυτό το ποσό επί το 10% αλλιώς, πολλαπλασίασε το ποσό µε το 2%.
∆οκιµάστε να εξηγήσετε τα παρακάτω παραδείγµατα:
=IF(K8<10;”Απορρίφθηκες” ; ”Προβιβάστηκες”)
=IF(A2 >39;”Πολύ άρρωστος” ; IF(A2 >37;”Άρρωστος”; “Υγιής”)).
 Συνάρτηση NOW( )
Σκοπός: Υπολογίζει την τρέχουσα ηµεροµηνία και ώρα.
Σύνταξη: NOW( ) χωρίς όρισµα
Το αποτέλεσµα θα είναι η τρέχουσα ηµεροµηνία και ώρα.
 Συνάρτηση TODAY( )
Σκοπός: Υπολογίζει την τρέχουσα ηµεροµηνία.
Σύνταξη: TODAY( ) χωρίς όρισµα
 Συνάρτηση αναζήτησης πινάκων VLOOKUP( )

[80]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Σκοπός: Η συνάρτηση VLOOKUP αναζητά σε κάποιον πίνακα, στην πρώτη του στήλη αριστερά,
για µια τιµή (αριθµό, κείµενο, αναφορά) και επιστρέφει το περιεχόµενο του κελιού που βρίσκεται στην
ίδια γραµµή µε την τιµή αναζήτησης και σε µία στήλη την οποία καθορίζουµε.
Σύνταξη: =VLOOKUP (η τιµή προς αναζήτηση; ο πίνακας; ο αριθµός της στήλης; εύρος αναζήτησης).
Παράδειγµα: Αναζήτηση µε την VLOOKUP µε βάση κάποιο όνοµα
Για το παράδειγµά µας χρησιµοποιούµε το παρακάτω φύλλο.

Με το παράδειγµα αυτό ζητούµε να εντοπίσουµε τις ψήφους που έλαβε η Ε.∆.Α. στο Χρυσό.
Πληκτρολογούµε στο κελί Η8 την συνάρτηση
=VLOOKUP("Χρυσό";B2:F16;5;FALSE) η οποία σηµαίνει:
Αναζήτησε στην πρώτη στήλη του πίνακα B2:F16 την τιµή "Χρυσό" και εµφάνισε το περιεχόµενο
του κελιού που είναι στην ίδια γραµµή και στην στήλη 5.
Το αποτέλεσµα θα είναι : 274
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή στο εύρος αναζήτησης του ορίσµατος. Αν η τιµή, αντί για TRUE (αληθές),
είναι FALSE (Ψευδές), τότε η πρώτη στήλη του πίνακα πρέπει να είναι ταξινοµηµένη.

[81]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
Ταξινόµηση ∆εδοµένων

Ταξινόµηση των εγγραφών της λίστας


Ένα από τα µεγαλύτερα πλεονεκτήµατα από τη χρήση των λιστών στο Excel είναι η δυνατότητα της
ταξινόµησης των εγγραφών του µε βάση τις τιµές µερικών πεδίων του (κλειδιά). Μας παρέχεται η
δυνατότητα ταξινόµησης µιας λίστας, ανάλογα µε τις τιµές, µέχρι και τριών πεδίων της. Επίσης,
µπορούµε να επιλέξουµε µεταξύ της ταξινόµησης στήλης και αυτής της σειράς ανάλογα µε το αν, τα
δεδοµένα που θέλουµε να ταξινοµήσουµε, βρίσκονται σε στήλη ή σε σειρά.
Κατά την αύξουσα ταξινόµηση στήλης, η τιµή των δεδοµένων αυξάνεται από πάνω προς τα κάτω, ενώ
κατά την ταξινόµηση σειράς από αριστερά προς τα δεξιά. Το αντίθετο ισχύει για τη φθίνουσα
ταξινόµηση. Σε φθίνουσα ταξινόµηση η σειρά αντιστρέφεται µε εξαίρεση τα κενά κελιά που
διατάσσονται πάντα στο τέλος.
Γρήγορη Ταξινόµηση από εικονίδιο
Το Excel µας προσφέρει δύο πάρα πολύ χρήσιµα εικονίδια για την ταξινόµηση λίστας µε βάση τις
τιµές ενός µόνο πεδίου (ένα κλειδί µόνο). Τα εικονίδια των εργαλείων και η σηµασία τους είναι τα εξής:
Το εργαλείο για αύξουσα ταξινόµηση λίστας.

Το εργαλείο για φθίνουσα ταξινόµηση λίστας.


Για να χρησιµοποιήσουµε αυτά τα εικονίδια-εργαλεία, θα πρέπει πρώτα να διαλέξουµε ένα κελί, αυτό
του πεδίου της λίστας ως προς το οποίο επιθυµούµε την ταξινόµηση
και στη συνέχεια να πατήσουµε µε το ποντίκι πάνω στο αντίστοιχο
εικονίδιο ταξινόµησης, που βρίσκονται στην οµάδα Ταξινόµηση &
Φιλτράρισµα της καρτέλας ∆εδοµένα.
Σηµειώνεται ότι τις παραπάνω επιλογές ταξινόµησης µπορούµε να τις βρούµε και στην οµάδα
Επεξεργασία της κεντρικής καρτέλας.

Ταξινόµηση µε περισσότερα από ένα κλειδιά


Για να ταξινοµήσουµε µε περισσότερα από ένα κλειδιά επιλέγουµε τα προς ταξινόµηση δεδοµένα και
στη συνέχεια επιλέγουµε από την καρτέλα ∆εδοµένα την εντολή Ταξινόµηση. Εµφανίζεται στην οθόνη
µας το πλαίσιο διαλόγου Ταξινόµηση κατά στο οποίο πληκτρολογούµε το όνοµα του πρωτεύοντος
πεδίου της ταξινόµησης ή το επιλέγουµε από τον πτυσσόµενο κατάλογο που εµφανίζεται, αν πατήσουµε
στο βελάκι. Αν επιθυµούµε αύξουσα ταξινόµηση, θα πρέπει από το πεδίο ∆ιάταξη να είναι
ενεργοποιηµένη η εντολή Από το Α προς το Ω.
• Αν επιθυµούµε να ταξινοµήσουµε χρησιµοποιώντας και δεύτερο κλειδί ή περισσότερα κλειδιά
πατάµε το κουµπί Προσθήκη επιπέδου για να τοποθετηθεί µία επί πλέον γραµµή που θα ονοµάζεται
Έπειτα κατά, (δευτερεύον κλειδί). Πατώντας το κουµπί εντολής OK, η λίστα µας ταξινοµείται
σύµφωνα µε την επιθυµία µας.
Το σηµείο που πρέπει να προσέξουµε επειδή είναι αρκετά σηµαντικό, είναι η ενεργοποίηση της
εντολής Τα δεδοµένα έχουν κεφαλίδες, ώστε το πρόγραµµα να γνωρίζει αν θα ταξινοµήσει ή όχι την
πρώτη σειρά, η οποία περιέχει τα ονόµατα των επικεφαλίδων πεδίων. Αν η λίστα περιέχει στην πρώτη
της σειρά τα ονόµατα των πεδίων, τότε ενεργοποιούµε το σχετικό πλαίσιο, αλλιώς απενεργοποιούµε.
Για να επαναφέρουµε τα δεδοµένα στην αρχική τους θέση που είχαν πριν την ταξινόµηση, θα πρέπει
να χρησιµοποιούµε την επιλογή αναίρεση όσες φορές χρειάζεται.

[82]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Γραφήµατα
Τα γραφήµατα παίζουν πολύ σηµαντικό ρόλο στην κατανόηση των κάθε φύσης αριθµητικών
απεικονίσεων. Γι’ αυτόν το λόγο, είναι ενσωµατωµένα µέσα στα λογιστικά φύλλα.
Αυτό µπορούµε να το αντιληφθούµε αµέσως από την εµφάνιση
ειδικών καρτελών (παλαιά ειδικά µενού) που εµφανίζονται, όταν
έχουµε ενεργοποιηµένο ένα γράφηµα µέσα σε ένα φύλλο.

1. Εισαγωγικά & Ορολογία


Για την κατανόηση της ορολογίας βασικών λειτουργιών ενός γραφήµατος βλέπουµε το φύλλο της
εικόνας κάτω αριστερά το οποίο περιέχει τα τεµάχια κάποιων προϊόντων που πωλήθηκαν σε ορισµένες
πόλεις της Ελλάδας τους αντίστοιχους µήνες.
Το γράφηµα της εικόνας δεξιά, έχει δηµιουργηθεί µε τα δεδοµένα A1:G13 αυτού του φύλλου .

Στην παραπάνω εικόνες, επεξηγούνται ορισµένα από τα βασικά µέρη ενός γραφήµατος. Στις επόµενες
παραγράφους θα µας δοθεί η ευκαιρία να δούµε και να κατανοήσουµε όλα τα στοιχεία που αποτελούν
ένα γράφηµα.
Εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία για την κατανόηση των γραφηµάτων είναι να µάθουµε να
διαχωρίζουµε τις κατηγορίες (στήλες) από τις σειρές δεδοµένων. Στο παραπάνω παράδειγµα γραφικής
απεικόνισης οι κατηγορίες είναι τα πεδία των στηλών (Αθήνα Θεσσαλονίκη κ.λ.π.), ενώ οι σειρές είναι οι
µήνες.

2. ∆ηµιουργία γραφήµατος
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι µε τους οποίους µπορούµε να δηµιουργήσουµε γραφήµατα. Το Excel έχει
τη δυνατότητα να δηµιουργεί γραφήµατα ως αντικείµενο στο ίδιο φύλλο, το οποίο περιέχει τα δεδοµένα
(ενσωµατωµένο) ή σε διαφορετικό φύλλο, το οποίο θα περιέχει µόνον το γράφηµα (ξεχωριστό).
Μπορούµε να µετακινήσουµε τη θέση του γραφήµατος οποιαδήποτε στιγµή στο φύλλο.
Ο γρηγορότερος τρόπος δηµιουργίας ενός γραφήµατος είναι να επιλέξουµε τα δεδοµένα του φύλλου,
που θα απεικονιστούν στο γράφηµα και να πατήσουµε το πλήκτρο F11.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση δηµιουργείται ενσωµατωµένο γράφηµα µε όνοµα Γράφηµα1, όπου η ετικέτα
του ονόµατος τοποθετείται δίπλα στα ονόµατα των φύλλων του βιβλίου.

[83]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Για να δηµιουργήσουµε ένα γράφηµα ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία:


• Επιλέγουµε από το φύλλο την περιοχή δεδοµένων που θα δηµιουργήσουν το γράφηµα.
• Επιλέγουµε από την κορδέλα του Excel, την καρτέλα Εισαγωγή που εµφανίζεται παρακάτω.
• Από την οµάδα Γραφήµατα πατάµε στο εικονίδιο µε το στυλ του γραφήµατος που θέλουµε πχ
Στήλη, η οποία εµφανίζει τις επιλογές της εικόνας κάτω.

Σηµειώνουµε ότι για να εµφανιστεί το όνοµα του γραφήµατος, τοποθετούµε το δροµέα επάνω στο
όνοµα της κάθε κατηγορίας.

2.1 Παρουσίαση της καρτέλας εργαλεία γραφήµατος


Η καρτέλα Εργαλεία γραφήµατος εµφανίζεται στην κορδέλα από τη στιγµή που έχουµε
ενεργοποιηµένο ένα γράφηµα.
Παρακάτω παρουσιάζουµε τις τρεις καρτέλες Σχεδίαση, ∆ιάταξη και Μορφή της καρτέλας
Εργαλεία γραφήµατος.

Η καρτέλα ∆ιάταξη περιέχει τα σπουδαιότερα εικονίδια των γραφηµάτων µε τη χρήση των οποίων
τοποθετούµε στα γραφήµατα Τίτλους, Άξονες, Υπόµνηµα, Γραµµές πλέγµατος, Ετικέτες δεδοµένων
κ.α. Όλες οι παραπάνω εντολές βρίσκονται στις οµάδες Ετικέτες και Άξονες της καρτέλας διάταξη.
Στη καρτέλα σχεδίαση υπάρχουν αρκετές χρήσιµες εντολές µεταξύ των οποίων:
Αλλαγή τύπου γραφήµατος: Η εντολή αυτή περιέχει ένα πλαίσιο µε όλους τους τύπους γραφηµάτων
και βρίσκεται στην οµάδα Τύπος.

[84]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

Μετακίνηση γραφήµατος: Μετακινεί το γράφηµα από το φύλλο, στο οποίο επικάθεται, σε ένα
ξεχωριστό φύλλο µε το όνοµα γράφηµα, ώστε να απεικονίζεται καλύτερα σε µεγαλύτερες διαστάσεις.
Βρίσκεται στην οµάδα Θέση.

3. Τροποποιήσεις – µορφοποιήσεις
Κατά τη διάρκεια της δηµιουργίας ενός γραφήµατος, µπορούµε να επιλέξουµε την τοποθέτηση ή όχι
περισσοτέρων αντικειµένων και µορφοποιήσεις πάνω σ’ αυτό. Εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία είναι ότι
έχουµε τη δυνατότητα να το τροποποιήσουµε και να το µορφοποιήσουµε αργότερα, προσθέτοντας ή
αφαιρώντας από το γράφηµα διάφορα αντικείµενα.
Υπενθυµίζεται ότι, για να τροποποιήσουµε ένα γράφηµα, αρκεί να επιλέξουµε και να
ενεργοποιήσουµε, διπλοπατώντας πάνω σε ένα από τα παρακάτω αντικείµενα, που αποτελούν το σύνολο
του γραφήµατος:
 Περιοχή γραφήµατος
 Περιοχή σχεδίασης
 Άξονας κατηγοριών
 Άξονας τιµών
 Υπόµνηµα
 Άλλα βασικά αντικείµενα (Τίτλοι, Ετικέτες, Αντικείµενα σειρών, Γραµµές πλέγµατος, Πίνακας
δεδοµένων, Γραφικά & Εικόνες).
Όλες οι µορφοποιήσεις και τροποποιήσεις των αντικειµένων γίνονται µε την ίδια διαδικασία.
Πατάµε δεξιό κλικ στο αντικείµενο του γραφήµατος και από το αναδυόµενο µενού που θα
εµφανιστεί, επιλέγουµε την σχετική εντολή µορφοποίησης, που θα είναι διαφορετική για κάθε περιοχή
γραφήµατος.
Παράδειγµα: Πατάµε δεξί κλικ στην περιοχή γραφήµατος, από το αναδυόµενο µενού θα επιλέξουµε
την εντολή Μορφοποίηση περιοχής γραφήµατος…, η οποία θα εµφανίσει το παρακάτω σχετικό
πλαίσιο εντολών µορφοποίησης (1).
Αν πατήσουµε δεξί κλικ στην περιοχή του υποµνήµατος, η σχετική εντολή του αναδυόµενου µενού θα
είναι η Μορφοποίηση υποµνήµατος και το πλαίσιο εντολών που θα εµφανιστεί θα είναι το παρακάτω
(2):

1 2

[85]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Γραφικά στο Excel

Τα γραφικά και στο Excel είναι ανεξάντλητα και η διαχείριση τους είναι ίδια µε εκείνη στο Word
αλλά και στις επόµενες εφαρµογές που θα δούµε.
Η εισαγωγή και η διαχείριση τους γίνεται από την καρτέλα Εισαγωγή στην οποία εκτός από τη
γνωστή οµάδα Απεικονίσεις υπάρχει επιπλέον και η οµάδα µε τα γραφήµατα για τη δηµιουργία τους.

Τις εικόνες και τα γραφικά µπορούµε να τα δηµιουργήσουµε ή να τα µεταφέρουµε µέσα στο Excel και
να εργαστούµε µε αυτά, όπως σχεδόν και µε το κείµενο. Μπορούµε να µεταφέρουµε ένα γραφικό από:
 Από τη συλλογή του Office.
 Από αρχείο του δίσκου µας ή από κάποια συλλογή CD µε γραφικά ή από το δίσκο µας, ως αρχείο.
 Από κάποιο άλλο πρόγραµµα σχεδίασης ή από το διαδίκτυο.

Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Τι είδους γραφικά µπορούµε να σχεδιάσουµε µε τη βοήθεια της εργαλειοθήκης σχεδίασης του
Excel;
2. Να σχεδιάσετε ένα απόλυτο τετράγωνο και έναν κύκλο.
3. Να σχεδιάσετε µία γραµµή µε πλάτος 3 στιγµές.
4. Να σχεδιάσετε ένα παραλληλόγραµµο µε σκιά.
5. Να σχεδιάσετε ένα τρισδιάστατο γεωµετρικό σώµα.
6. Εισάγετε µία έτοιµη εικόνα από Clip Art.
7. Μειώστε το µέγεθος και το ύψος εικόνας από τις διαγώνιες λαβές της εικόνας κατά πέντε
εκατοστά.
8. Εισάγετε µια εικόνα από το δίσκο σας, µειώστε το µέγεθός της στο 50% του αρχικού µεγέθους
και τοποθετήστε την έτσι ώστε η επάνω αριστερή γωνία της να είναι µέσα στο κελί Β12.

[86]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Εκτυπώσεις & ∆ιαµόρφωση σελίδας
Οι εκτυπώσεις των φύλλων που δηµιουργούµε είναι ένα από τα σηµαντικότερα αντικείµενα του
Excel. Οι εκτυπώσεις στο Excel δεν είναι τόσο απλές, όσο σε έναν επεξεργαστή κειµένου γιατί θα πρέπει
να επιλέξουµε αν πρόκειται για εκτύπωση όλου του βιβλίου, κάποιου φύλλου, µιας περιοχής ή µερικών
δεδοµένων.
Το Excel µας παρέχει πολλές δυνατότητες για τον καθορισµό των ρυθµίσεων εκτύπωσης. Θα πρέπει
να δώσουµε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαµόρφωση της σελίδας, γιατί οι ρυθµίσεις της είναι καθοριστικές
για την ποιότητα της εκτύπωσης.
Οι σχετικές ρυθµίσεις µε την εκτύπωση γίνονται από την εντολή του µενού ∆ιαµόρφωση σελίδας,
στην οποία µπορούµε να έχουµε πρόσβαση και από την εντολή του µενού κουµπί Office – Εκτύπωση
(2007) ή Μενού Αρχείο 2010.
1. Απλή εκτύπωση φύλλου
Η διαδικασία που θα ακολουθήσουµε, προϋποθέτει ότι έχουν γίνει προηγούµενα όλες οι απαιτούµενες
ρυθµίσεις. Για να στείλουµε λοιπόν στον εκτυπωτή ένα φύλλο, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
1. Πρώτα από όλα πρέπει να ανοίξουµε τον εκτυπωτή µας και το φύλλο που θα εκτυπωθεί.
2. Επιλέγουµε την εντολή κουµπί Office (ή Μενού Αρχείο) – Εκτύπωση.
3. Αν οι ρυθµίσεις είναι αυτές που χρειαζόµαστε, πατάµε ΟΚ και αρχίζει η εκτύπωση.

2. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Ο καθορισµός ορισµένων παραµέτρων της
σελίδας, είναι µια διαδικασία που κανονικά θα
πρέπει να γίνεται, πριν ακόµα ξεκινήσουµε τη
δηµιουργία του φύλλου. Οι ρυθµίσεις εκτύπωσης
γίνονται από τις εντολές των οµάδων της καρτέλας
∆ιάταξη σελίδας.
Το οµώνυµο όµως παράθυρο, που ονοµάζεται
∆ιαµόρφωση σελίδας και περιέχει όλες τις
εντολές διαµόρφωσης, µπορούµε να το
εµφανίσουµε από τα ειδικά βελάκια ελέγχου, που
βρίσκονται δεξιά από την οµάδα ∆ιαµόρφωση
σελίδας, Προσαρµογή στο µέγεθος και Επιλογές
φύλλου της καρτέλας ∆ιάταξη σελίδας ή ακόµα
και από το παράθυρο προεπισκόπηση της
εκτύπωσης και είναι στην εικόνα δίπλα.
• Καρτέλα Σελίδα
Από την παραπάνω καρτέλα µπορούµε να ρυθµίσουµε:
Τον προσανατολισµό εκτύπωσης επιλέγοντας κατακόρυφο ή οριζόντιο.
Την κλίµακα. Από την επιλογή Ρύθµιση στο: επιλέγοντας το ανάλογο ποσοστό επί τοις εκατό.
Το Μέγεθος χαρτιού & ποιότητα εκτύπωσης επιλέγοντας από το αναδυόµενο µενού της περιοχής.
• Καρτέλα Περιθώρια
Από την παραπάνω καρτέλα µπορούµε να ρυθµίσουµε τα περιθώρια εκτύπωσης της σελίδας.

[87]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

• Καρτέλα Κεφαλίδα/Υποσέλιδο
Και εδώ όπως και στο Word στις κεφαλίδες συνήθως
τοποθετούµε έναν τίτλο κεφαλαίου, την αρίθµηση των
σελίδων, τον τίτλο της εταιρείας ή κάτι άλλο. Στα υποσέλιδα
µπορούµε να τοποθετήσουµε τα ίδια στοιχεία, όπως και στην
κεφαλίδα. Συνήθως τοποθετούµε την αρίθµηση σελίδων. Τις
περισσότερες φορές δεν τοποθετούµε τίποτα.
Τα βήµατα που πρέπει να κάνουµε για την προσθήκη
δεδοµένων στην κεφαλίδα ή στο υποσέλιδο, είναι τα
παρακάτω:
1. Επιλέγουµε την καρτέλα Κεφαλίδα/Υποσέλιδο. Για να
τοποθετήσουµε κεφαλίδες, θα επεµβαίνουµε στις επιλογές
Κεφαλίδα:, ενώ για τα υποσέλιδα στις επιλογές Υποσέλιδα:.
2. Αν επιθυµούµε τις προκαθορισµένες ρυθµίσεις, πατάµε το κουµπί Εκτύπωση… και τελειώσαµε. Το
Excel µας προσφέρει προκαθορισµένες ρυθµίσεις, που είναι για τις κεφαλίδες το όνοµα του φύλλου
εργασίας, ενώ για τα υποσέλιδα την αρίθµηση των σελίδων του φύλλου µε τη λέξη Σελίδα να προηγείται
του αριθµού (Σελίδα 1).
3. Αν δεν επιθυµούµε την προκαθορισµένη ρύθµιση πατάµε στο κουµπί Προσαρµογή κεφαλίδας... που
είναι για τις κεφαλίδες ή το Προσαρµογή υποσέλιδου... που είναι για τα υποσέλιδα. Θα εµφανιστεί το
πλαίσιο µε τίτλο Κεφαλίδα και τα εξής στοιχεία.

1. Ορισµός γραµµατοσειράς 2. Εισαγωγή αριθµού σελίδας


3. Εισαγωγή αριθµού σελίδων 4. Εισαγωγή ηµεροµηνίας
5. Εισαγωγή ώρας 6. Εισαγωγή διαδροµής αρχείου
7. Εισαγωγή ονόµατος αρχείου 8. Εισαγωγή ονόµατος φύλλου
9-10 Εισαγωγή και µορφοποίηση εικόνας

4. Οι περιοχές Αριστερό τµήµα, Κεντρικό τµήµα και ∆εξιό τµήµα χωρίζουν την περιοχή της
κεφαλίδας σε τρία µέρη. Ανάλογα µε το αν θέλουµε να εµφανίζονται τα δεδοµένα της κεφαλίδας
στην αριστερή, στο κέντρο ή στη δεξιά πλευρά, θα πρέπει να τα τοποθετήσουµε στην αντίστοιχη
θέση. Συνήθως, στη δεξιά πλευρά τοποθετούµε την αρίθµηση σελίδων. Μπορούµε να
τοποθετήσουµε δεδοµένα σε µια ή και στις τρεις περιοχές.
5. Πληκτρολογούµε το κείµενο ή επιλέγουµε από τα κουµπιά τους ειδικούς κωδικούς.
Παρόµοιο είναι και το πλαίσιο για το υποσέλιδο.

[88]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

• Καρτέλα Φύλλο - Περιοχή εκτύπωσης


Εξ ορισµού, το Excel εκτυπώνει ολόκληρο το φύλλο. Πολλές φορές όµως επιθυµούµε να
εκτυπώσουµε ένα µέρος µονάχα του φύλλου. Για να ορίσουµε την περιοχή του φύλλου που επιθυµούµε
να εκτυπώσουµε, ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία.
1. Από την καρτέλα ∆ιαµόρφωση σελίδας... ενεργοποιούµε την καρτέλα Φύλλο.
2. Στην Περιοχή εκτύπωσης,
πληκτρολογούµε το όνοµα της περιοχής που θα
εκτυπωθεί, ή δείχνουµε µε το ποντίκι. Στη
συνέχεια, τοποθετούµε το διαχωριστικό άνω κάτω
τελεία (:) και τέλος πατάµε στο κελί της κάτω δεξιάς
γωνίας της περιοχής.
3. Πατάµε το ΟΚ. Θα εµφανιστεί µια
διακεκοµµένη γραµµή γύρω από την περιοχή
εκτύπωσης. Το Excel ονοµάζει την περιοχή αυτή
Print Area και το όνοµα που τοποθετείται είναι
πρώτα το όνοµα του φύλλου, µετά το
θαυµαστικό και στη συνέχεια το όνοµα
Print_Area.

Εκτύπωση τίτλων
Στην καρτέλα Φύλλο, υπάρχει η περιοχή Εκτύπωση τίτλων η οποία περιέχει δύο πλαίσια κειµένου.
Συµπληρώνοντας κατάλληλα τα πλαίσια αυτά σύµφωνα µε την διαδικασία που ακολουθεί, µπορούµε να
ορίσουµε το αν θα εκτυπώνονται οι τίτλοι των γραµµών ή στηλών σε όλες τις σελίδες ενός µεγάλου
φύλλου ως εξής:
1. Τοποθετούµε το δροµέα στη θυρίδα Επανάληψη γραµµών στην κορυφή:, πληκτρολογούµε ή
δείχνουµε µε το ποντίκι τους τίτλους των στηλών που θέλουµε να εµφανίζονται στην κορυφή κάθε
σελίδας.
2. Τοποθετούµε το δροµέα στην θυρίδα Επανάληψη στηλών στα αριστερά:, πληκτρολογούµε ή
δείχνουµε µε το ποντίκι τους τίτλους των γραµµών που θέλουµε να εµφανίζονται στα αριστερά κάθε
σελίδας.

Εκτύπωση

Οι επιλογές που µας ενδιαφέρουν βρίσκονται στην περιοχή Εκτύπωση και αφορούν µια σειρά από
γενικές ρυθµίσεις, που αντανακλούν σε ολόκληρο το λογιστικό φύλλο.
Γραµµές πλέγµατος: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα που είναι και η εξ ορισµού ρύθµιση,
εκτυπώνονται οι γραµµές πλέγµατος.
Σχόλια: Αν ενεργοποιήσουµε τη θυρίδα αυτή, θα εκτυπωθούν και οι σηµειώσεις που τοποθετήσαµε
στο φύλλο. Η επιλογή του σηµείου της εκτύπωσης γίνεται από το αναδυόµενο µενού, το οποίο έχει δύο
επιλογές:
Ασπρόµαυρη: Αν ενεργοποιήσουµε τη θυρίδα αυτή, τότε οι έγχρωµοι εκτυπωτές, θα εκτυπώνουν τα
χρώµατα σε αποχρώσεις του γκρι.
Πρόχειρη ποιότητα εκτύπωσης: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα αυτή επιταχύνουµε την εκτύπωση,
επειδή δεν εκτυπώνονται οι γραµµές πλέγµατος, αλλά και πολλά γραφικά.
Επικεφαλίδες γραµµών και στηλών: Με ενεργοποιηµένη τη θυρίδα αυτή, θα εκτυπωθούν και οι
επικεφαλίδες γραµµών και στηλών (δηλαδή τα ΑΒC και οι αριθµοί γραµµών 1,2,3,4 κλπ).
Υπενθυµίζουµε ότι οι τίτλοι των στηλών και γραµµών που τοποθετούµε εµείς για να εµφανίζονται σε

[89]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

όλες τις σελίδες, ενεργοποιούνται από τις αντίστοιχες θυρίδες της περιοχής Εκτύπωση τίτλων, της
καρτέλας Φύλλο.
∆ιάταξη σελίδων
Οι επιλογές που µας ενδιαφέρουν βρίσκονται στην περιοχή
∆ιάταξη σελίδων, και αφορούν, όπως και οι προηγούµενες, µια
σειρά από γενικές ρυθµίσεις που αφορούν ολόκληρο το φύλλο.
Κάτω και κατόπιν κατά πλάτος:
Η θυρίδα αυτή είναι ενεργοποιηµένη εξ ορισµού. Η ρύθµιση αυτή χρησιµοποιείται για την εκτύπωση
των φύλλων που είναι πολύ πλατιά, και γίνεται τυπώνοντας τις σελίδες προς τα κάτω, προχωρώντας από
τα αριστερά προς τα δεξιά.
Κατά πλάτος και κατόπιν κάτω:
Ενεργοποιώντας την θυρίδα αυτή, τότε η εκτύπωση του φύλλου γίνεται τυπώνοντας τις σελίδες
οριζόντια, προχωρώντας από πάνω προς τα κάτω.
3. Ορισµός περιοχής εκτύπωσης
Η λειτουργία αυτή µας δίνει τη δυνατότητα να ορίσουµε πολλές περιοχές ενός µεγάλου φύλλου ως
αυτόνοµα κοµµάτια, ώστε να είναι έτοιµα προς εκτύπωση. Για τη ρύθµιση περιοχής εκτύπωσης σε ένα
φύλλο, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
1. Επιλέγουµε την περιοχή των κελιών που θα συµπεριληφθούν στην περιοχή εκτύπωσης.
2. Καλούµε ∆ιάταξη σελίδας – ∆ιαµόρφωση σελίδας - Περιοχή εκτύπωσης και από το
αναδυόµενο µενού ενεργοποιούµε την εντολή Ορισµός περιοχής εκτύπωσης. Θα τοποθετηθεί
γύρω από την περιοχή µία διακεκοµµένη γραµµή. Αν θέλουµε, καλούµε την προεπισκόπηση, για
να διαπιστώσουµε ότι θα εµφανιστεί µόνο αυτή η περιοχή.

3. Για να εκτυπώσουµε την περιοχή εκτύπωσης, αφού την έχουµε ορίσει, καλούµε το παράθυρο
Εκτύπωση και φροντίζουµε να είναι ενεργοποιηµένη η επιλογή Επιλεγµένα φύλλα. Τονίζεται
ότι, όταν υπάρχει καθορισµένη περιοχή εκτύπωσης, θα εκτυπώνεται µόνο αυτή και όχι ολόκληρο
το φύλλο.
Σηµειώνεται ότι σε ένα φύλλο η ενεργή περιοχή θα είναι η τελευταία που έχουµε ορίσει.
Για να αφαιρεθεί η περιοχή εκτύπωσης, επιλέγουµε από το αναδυόµενο µενού που περιγράψαµε, την
Απαλοιφή περιοχής εκτύπωσης.

4. Εκτύπωση επιλεγµένης περιοχής


Πολλές φορές, όταν έχουµε πολύ µεγάλα φύλλα, επιθυµούµε να εκτυπώσουµε µία συγκεκριµένη
περιοχή. Για να εκτυπωθεί λοιπόν µία επιλεγµένη περιοχή ενός φύλλου ακολουθούµε τα παρακάτω
βήµατα.
1. Επιλέγουµε την περιοχή του φύλλου που θα εκτυπωθεί.

[90]
Ενότητα 3η: Υπολογιστικά φύλλα

2. Επιλέγουµε το παράθυρο Εκτύπωση.


3. Ενεργοποιούµε το κουµπί Επιλογή, το οποίο θα επιλέξει προς εκτύπωση µόνο την προεπιλεγµένη
περιοχή.
4. Τέλος, πατάµε ΟΚ.

5. Εκτύπωση γραφηµάτων
Το γράφηµα µπορεί να βρίσκεται σε ένα φύλλο σαν αντικείµενο στο ίδιο φύλλο εργασίας ή να είναι
σε ένα φύλλο γραφήµατος. Αν το γράφηµα είναι ξεχωριστό φύλλο γραφήµατος, η εκτύπωση θα γίνει
κανονικά, όπως και τα φύλλα εργασίας. Αν το γράφηµα είναι αντικείµενο στο ίδιο φύλλο εργασίας, τότε
υπάρχουν τρεις περιπτώσεις εκτύπωσης.
-- Να εκτυπωθεί µόνο το γράφηµα. Στο παράθυρο Εκτύπωση η προεπιλεγµένη επιλογή είναι
Επιλεγµένο γράφηµα.
-- Να εκτυπωθούν µόνο τα δεδοµένα του φύλλου εργασίας. Επιλέγουµε την περιοχή µε τα δεδοµένα,
καλούµε το παράθυρο Εκτύπωση, ενεργοποιούµε την Επιλογή.
-- Να εκτυπωθούν και τα δύο µαζί, ολόκληρο το φύλλο δηλαδή.

Ερωτήσεις – Ασκήσεις
1. Ανοίξτε ένα από τα αρχεία που δηµιουργήσαµε και αφού το δείτε σε προεπισκόπηση, εκτυπώσετε
µόνο το προεπιλεγµένο φύλλο.
2. Να εκτυπώσετε ολόκληρο το βιβλίο εργασίας.
3. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση του φύλλου σε οριζόντιο προσανατολισµό.
4. Να τοποθετήσετε στην αριστερή πλευρά της κεφαλίδας τον τίτλο ΕΚΤΥΠΩΣΗ και στη δεξιά τη
σηµερινή ηµεροµηνία.
5. Να τοποθετήσετε αυτόµατη αρίθµηση σελίδων στο κεντρικό τµήµα του υποσέλιδου.
6. Να ορίσετε µία περιοχή εκτύπωσης ενός φύλλου δεδοµένων.
7. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση ενός φύλλου, ώστε να εκτυπωθούν οι προκαθορισµένες επικεφαλίδες
γραµµών και στηλών του Excel.
8. Να ρυθµίσετε την εκτύπωση, ώστε να µην εκτυπώνεται το προκαθορισµένο πλέγµα των φύλλων.
a. Να εκτυπώσετε µία επιλεγµένη περιοχή του φύλλου.
b. Να εκτυπώσετε µόνο το ενσωµατωµένο γράφηµα του φύλλου.

[91]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Ενότητα 4.1
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟΥ
Internet explorer 9

[92]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Ιστορικό – Πρωτόκολλα-Υπηρεσίες

1. Τρόπος λειτουργίας Internet


Το ίντερνετ αποτελείται από εκατοµµύρια Η/Υ που είναι συνδεδεµένοι στο Internet και ο αριθµός
αυξάνεται αλµατωδώς. Όταν όµως αναφερόµαστε στους Η/Υ του Internet, πρέπει να κάνουµε ένα
διαχωρισµό. Υπάρχουν οι Η/Υ των παρόχων Internet και διαφόρων φορέων, εταιριών κ.λ.π., οι οποίοι
είναι µόνιµα συνδεδεµένοι στο διαδίκτυο, επειδή παρέχουν, συνεχώς, δεδοµένα και πληροφορίες. Πέρα
από αυτούς τους Η/Υ υπάρχουν και αυτοί των χρηστών συνδροµητών του Internet οι οποίοι συνδέονται
και διακόπτουν την επικοινωνία τους µε το τελευταίο, ανάλογα µε τις ανάγκες τους. Όλοι αυτοί οι
υπολογιστές είναι συνδεδεµένοι σε δίκτυα.
Τα τοπικά δίκτυα (LAN) αποτελούνται από τους Η/Υ που είναι συνδεδεµένοι µεταξύ τους µε ένα
ειδικό καλώδιο το οποίο δεν µπορεί να υπερβαίνει το µήκος µερικών δεκάδων µέτρων (αν και µε τα
σηµερινά µέσα ενίσχυσης του σήµατος µπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα δύο χιλιόµετρα).
Τα δίκτυα που συνδέουν Η/Υ οι οποίοι βρίσκονται σε µακρινές αποστάσεις µεταξύ τους ή τοπικά
δίκτυα, ονοµάζονται ∆ίκτυα Ευρείας Περιοχής (WAN). Οι Η/Υ αυτών των δικτύων µπορούν να
βρίσκονται σε διαφορές πόλεις, χώρες και ηπείρους. Τα δίκτυα αυτά συνδέουν τους Η/Υ µε καλώδια των
υπηρεσιών και εταιριών τηλεπικοινωνίας. Το Internet είναι ένα δίκτυο ευρείας περιοχής.
Σε κάθε χώρα υπάρχουν οι Πάροχοι (Providers) Internet που είναι εταιρίες οι οποίες παρέχουν τη
σύνδεση καθώς και υπηρεσίες. Μερικοί µεγάλοι πάροχοι της χώρας µας είναι: FORTHnet, ΟΤΕΝΕΤ,
Hellas On Line κ.λ.π. Ο κάθε πάροχος διαθέτει µια τηλεπικοινωνιακή γραµµή µεγάλου εύρους η οποία
στην Ελλάδα παρέχεται από τον ΟΤΕ (στο εξωτερικό, οι µεγάλοι παροχείς διαθέτουν δικές τους
γραµµές). Η γραµµή λοιπόν, αυτή µπορεί να εξαπλώνεται από τον Έβρο µέχρι την Κρήτη και τα νησιά
και αποτελεί τη βασική ραχοκοκαλιά του παροχέα (backbone).
Στη συνέχεια, υπάρχουν οι Κόµβοι του Internet,
οι οποίοι βρίσκονται στις διάφορες επαρχιακές
πόλεις ή στα ίδια αστικά κέντρα και οι οποίοι
συνδέονται µε το κεντρικό backbone του
παροχέα.
Τέλος υπάρχουν οι συνδροµητές οι οποίοι είναι
άµεσοι πελάτες των κόµβων, γιατί οι κόµβοι
είναι αυτοί οι οποίοι παρέχουν, πλέον, τη
σύνδεση στους συνδροµητές.
Από τη στιγµή που ο συνδροµητής συνδεθεί µε
τον κόµβο του, είναι αυτονόητο ότι µπορεί να
περιηγηθεί σε όλο το σύστηµα του παροχέα του
αλλά και όλων των άλλων παροχέων. Επειδή,
όµως, οι Έλληνες παροχείς έχουν σύνδεση µε
Ευρώπη, Αµερική κλπ, µπορούµε να
περιηγηθούµε στους Η/Υ ολόκληρου του
υπερδικτύου.

2. Τα βασικά Πρωτόκολλα του Internet


Ως πρωτόκολλο µπορούµε να ορίσουµε «τη συγκεκριµένη περιγραφή των σχηµατισµών µηνυµάτων
και τους κανόνες που πρέπει να διέπουν δύο ή περισσότερους υπολογιστές (µηχανήµατα), για να
εναλλάσσουν αυτά τα µηνύµατα».

[93]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Υπάρχουν πρωτόκολλα δύο ειδών. Σε µορφή κειµένου, για να είναι κατανοητά από τους ανθρώπους
και σε µορφή προγραµµατιστικού κώδικα, για να είναι κατανοητά από τους υπολογιστές. Και οι δύο

µορφές πρέπει να ορίζουν την ακριβή µετάφραση κάθε µέρους, κάθε µηνύµατος που εναλλάσσεται,
διαµέσου ενός δικτύου. Πρωτόκολλα χρειαζόµαστε, κάθε φορά που θέλουµε να κάνουµε κάτι σε κάποιον
άλλο υπολογιστή ενός δικτύου, κάθε φορά που θέλουµε να εκτυπώσουµε κάτι στον εκτυπωτή ενός
δικτύου, όταν θέλουµε να µεταφέρουµε ένα αρχείο. Συνήθως, πολλαπλά πρωτόκολλα χρησιµοποιούνται,
ταυτόχρονα, για να εκτελεσθεί µια εργασία, αφού τα περισσότερα υποστηρίζουν την πολυδιεργασία
(multitasking). Με λίγα λόγια, οι υπολογιστές συνήθως κάνουν διάφορες εργασίες και για πολλούς
ανθρώπους, ταυτόχρονα.
Με απλά λόγια, τα πρωτόκολλα είναι οι διερµηνείς που παρεµβαίνουν και µεταφράζουν τα δεδοµένα
που εναλλάσσονται, µεταξύ διαφορετικών λογισµικών συστηµάτων.

2.1 Πρωτόκολλο HTTP (Hyper Text Transport Protocol)


Πρόκειται για το γνωστότερο πρωτόκολλο που χρησιµοποιείται στο Internet από τους φυλλοµετρητές
(browsers). Είναι ένα πρωτόκολλο σε επίπεδο εφαρµογής για συστήµατα διανοµής και συνεργασίας της
πληροφόρησης.
2.2 Πρωτόκολλο FTP (File Transfer Protocol)
Είναι το πρωτόκολλο για τη µετακίνηση αρχείων µεταξύ των υπολογιστών που είναι συνδεδεµένοι
στο Internet. Παρέχει έλεγχο πρόσβασης και διαπραγµάτευση των παραµέτρων των αρχείων.
2.3 Πρωτόκολλο IP (Internet Protocol)
Σχεδιάσθηκε και ορίσθηκε σαν πρωτόκολλο το 1981, για χρήση σε διασυνδεδεµένα συστήµατα
επικοινωνιακών δικτύων υπολογιστών. Το συγκεκριµένο πρωτόκολλο παρέχει τη δυνατότητα µετάδοσης
στοιβών δεδοµένων, τις λεγόµενες "datagrams".
2.4 Πρωτόκολλο POP (Post Office Protocol)
Πρωτόκολλο εισερχόµενης αλληλογραφίας. Ο σκοπός αυτού του πρωτοκόλλου είναι να επιτρέπει
στον σταθµό εργασίας του χρήστη να λαµβάνει την αλληλογραφία του από έναν διακοµιστή
ηλεκτρονικού ταχυδροµείου.
2.5 Πρωτόκολλο SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
Πρωτόκολλο εξερχόµενης αλληλογραφίας. Το SMTP είναι ανεξάρτητο από το συγκεκριµένο
υποσύστηµα µετάδοσης και απαιτεί µόνο ένα αξιόπιστο αποκλειστικό κανάλι για στοίβες δεδοµένων.
2.6 Πρωτόκολλο TCP (Transmission Control Protocol)
Πρόκειται για το πρωτόκολλο ελέγχου και µετάδοσης. Το πρωτόκολλο αυτό αποτελεί πρότυπο,
παρέχει µέγιστη αξιοπιστία και χρησιµοποιείται σε επικοινωνιακά δίκτυα υπολογιστών και σε
διασυνδεδεµένα συστήµατα παρόµοιων ή διαφορετικών δικτύων.

3. Οι υπηρεσίες του Internet


Αρχικά, στα πρώτα βήµατα του υπερδικτύου, τα µέλη του είχαν απλά και µόνο µια δυνατότητα, να
αποστέλλουν κωδικοποιηµένα µηνύµατα µεταξύ τους. Λίγο αργότερα γίνονταν αποστολή απλών
κειµένων αλλά µόνο από µερικούς και ειδικούς χρήστες που ήταν τα µέλη του υπερδικτύου. Τελικά
εµφανίστηκε η υπηρεσία του παγκόσµιου ιστού WWW η οποία έγινε αιτία της εξάπλωσης των χρηστών
του υπερδικτύου σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Οι υπηρεσίες που εµφανίστηκαν και χρησιµοποιούνται σήµερα στο Internet είναι οι παρακάτω πέντε.
3.1 Παγκόσµιος ιστός (World Wide Web)
Πρόκειται για µια υπηρεσία η οποία µας δίνει τη δυνατότητα περιήγησης και επικοινωνίας µέσα στο
Internet, µε τον καλύτερο και απλούστερο τρόπο. Πιστεύουµε ότι η χρήση της υπηρεσίας του
Παγκόσµιου ιστού ή WWW όπως ονοµάζεται, είναι ένας από τους λόγους που το παγκόσµιο δίκτυο
απέκτησε σε χρόνο ρεκόρ εκατοµµύρια χρήστες.
Το WWW λειτουργεί µε τις λεγόµενες ιστοσελίδες ή Web pages οι οποίες βρίσκονται σε ειδικούς
εξυπηρετητές που ονοµάζονται Web servers. Σήµερα όλοι οι providers που παρέχουν πρόσβαση στο

[94]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Internet διαθέτουν τέτοιους servers και έχουν τοποθετηµένα τα δεδοµένα τους µε τέτοιο τρόπο ώστε να
είναι προσπελάσιµα µέσω των σελίδων τους, ακόµα και από τον εντελώς αρχάριο χρήστη. Επίσης Web

servers διαθέτουν οι εταιρείες, φορείς, ιδιώτες, διάφοροι χρήστες κ.λ.π, που επιθυµούν να παρέχουν
δεδοµένα και υπηρεσίες στους χρήστες του υπερδικτύου. Για την αναζήτηση αυτών των σελίδων
χρησιµοποιούµε τις εφαρµογές που ονοµάζονται φυλλοµετρητές (browser). Οι πιο γνωστοί είναι ο
Internet Explorer, o Firefox, o Chrome κλπ.
Για τη δηµιουργία Web σελίδων χρησιµοποιούνται οι ειδικές γλώσσες προγραµµατισµού HTML,
DHTML, JAVA Script και JAVA (αντικειµενοστραφείς γλώσσες προγραµµατισµού) ή εφαρµογές
όπως είναι το Flash, το Dreamweaver και το Ms Expression Web. Στην πραγµατικότητα οι εφαρµογές
αυτές στηρίζονται σε µια από τις προαναφερθείσες γλώσσες προγραµµατισµού, αλλά ο αρχάριος χρήστης
τα χρησιµοποιεί όπως τους κειµενογράφους και ο κώδικας δηµιουργείται αυτόµατα.
Μετάβαση στις ιστοσελίδες
Οι Φυλλοµετρητές µας παρέχουν πολλούς τρόπους για να µεταβούµε στη διεύθυνση ιστοσελίδων που
επιθυµούµε.
 Αν γνωρίζουµε τη διεύθυνση που επιθυµούµε να καλέσουµε µπορούµε να την πληκτρολογήσουµε
απευθείας στη θέση (URL) Location του browser που χρησιµοποιούµε. Π.χ η παρακάτω διεύθυνση
www.ypepth.gr θα µας µεταφέρει στον Web Server του Υπουργείου Παιδείας.
Το πρωτόκολλο που χρησιµοποιείται για το ξεφύλλισµα των ιστοσελίδων είναι το http. Αυτός είναι ο
λόγος που το τελευταίο προϋπάρχει πριν από κάθε διεύθυνση (π.χ http://www.forthnet.gr ). Επειδή
όµως οι browser δηµιουργήθηκαν για να διαβάζουν Web σελίδες, µπορούµε να παραλείψουµε το
πρωτόκολλο http από τη διεύθυνση. Για παράδειγµα, η διεύθυνση http://cnn.com και www.cnn.com για
τον browser είναι ένα και το αυτό.
 Άλλος τρόπος µετάβασης στις ιστοσελίδες κάποιου Web Server του Internet είναι όπως θα δούµε
παρακάτω, το απλό πάτηµα του ποντικιού πάνω σε κάποιο υπερκείµενο (Hypertext) κείµενο ή γραφικό
της σελίδας.
 Ένας άλλος τρόπος µετάβασης στο ζητούµενο στόχο είναι η χρήση των µηχανών αναζήτησης
(Search Engines) που µπορούµε να καλέσουµε µέσα από τη σελίδα Web. Τέτοια προγράµµατα είναι το
Google, το Bing, το Yahoo, η AltaVista κλπ.
Για την περιήγηση λοιπόν στις ιστοσελίδες δε χρειαζόµαστε ούτε την πληκτρολόγηση ειδικών
εντολών, αλλά ούτε και άλλα ειδικά προγράµµατα που χρησιµοποιούνταν παλαιότερα για το Internet.

3.2 Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (E-mail).


Η υπηρεσία αυτή µας δίνει τη δυνατότητα αποστολής και λήψης ηλεκτρονικών µηνυµάτων µαζί µε τα
οποία µπορούµε να αποστείλουµε συνηµµένα και αρχεία οποιασδήποτε µορφής.

3.3 Οµάδες συζήτησης (ειδήσεων) (Newsgroups)


Πρόκειται για µια υπηρεσία µε αρκετές οµοιότητες µε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο. Η υπηρεσία αυτή
µέσω ειδικού λογισµικού, µας παρέχει τη δυνατότητα της αποστολής µηνυµάτων που απευθύνονται σε
οµάδες χρηστών.
3.4 Μεταφορά αρχείων (FTP)
Η υπηρεσία αυτή (File Transfer Protocol), µας παρέχει τη δυνατότητα της µεταφοράς αρχείων από
ειδικούς servers παροχέων και εταιρειών. Η µεταφορά γίνεται µε ειδικό λογισµικό.
3.5 Συνοµιλίες (κείµενο, ήχος, βίντεο)
Είναι υπηρεσία µε πάρα πολλούς φίλους. Ο δικτυακός κορµός του Internet µας δίνει τη δυνατότητα,
µε χρήση ειδικού λογισµικού, να συνδεθούµε και να συνοµιλήσουµε µε άλλους χρήστες του διαδικτύου,
µε κείµενο, µε φωνή και βίντεο.

[95]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

4. Τρόποι σύνδεσης µε Internet


Υπάρχουν διάφοροι τρόποι πρόσβασης στο Internet. Ο τρόπος που θα επιλέξουµε εξαρτάται από τις
υπηρεσίες που επιθυµούµε να µας παρέχονται.
Σύνδεση µε απλή τηλεφωνική κλήση (Dial-Up)
Είναι η πλέον απλή σύνδεση. Οι ταχύτητες πρόσβασης για τα ελληνικά δεδοµένα είναι µεταξύ 28.800
και 55.000 Kbps. Τονίζω ότι η ταχύτητα µεταφοράς δεδοµένων εξαρτάται από την ταχύτητα των Modem
που διαθέτουν τόσο οι συνδροµητές, όσο και οι παροχείς.
Σύνδεση µέσω µισθωµένης γραµµής (Leased Line
Θεωρείται εµπορική και υψηλής ταχύτητας σύνδεση που χρησιµοποιείται από κόµβους Internet,
εταιρείες και διάφορες υπηρεσίες. Πρόκειται για γραµµές που συνδέονται οι εταιρείες, απευθείας σε ένα
από τα modem του κόµβου και έτσι έχουν µόνιµη σύνδεση ολόκληρο το 24ωρο.
Σύνδεση µέσω δικτύου (ISDN)
Πριν προχωρήσουµε στην αναφορά µας για τη σύνδεση στο διαδίκτυο µε ISDN, ας πούµε δυο λόγια
γενικότερα γι'αυτή την τεχνολογία. Το Integrated Services Digital Network, δηλαδή Ψηφιακό ∆ίκτυο
Ενοποιηµένων Υπηρεσιών, ήδη διατίθεται στη χώρα µας από τον ΟΤΕ.
Έχουµε τη δυνατότητα να συνδεθούµε µε το Internet µε ταχύτητες στα 64 Kbps ή 128Kbps κάνοντας
χρήση και των δύο καναλιών ‘Β’ της γραµµής ISDN και αυτό φυσικά σηµαίνει διπλή χρέωση από τον
ΟΤΕ.
∆ίκτυο τεχνολογίας ADSL
To ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) είναι µία τεχνολογία ευρυζωνικής πρόσβασης.
Χρησιµοποιεί σαν φυσικό µέσο σύνδεσης του τελικού χρήστη, την υπάρχουσα δισύρµατη χάλκινη
τηλεφωνική γραµµή του OTE. Η κίνηση στη γραµµή αυτή, διαχωρίζεται στην τηλεφωνική κίνηση και
την κίνηση δεδοµένων που προσφέρει η ADSL συνδροµή, µε τη χρήση ειδικών διατάξεων (filters ή
splitters).

5. Ορολογία Internet
Η αναφορά µας στην ορολογία του Internet περιορίζεται στις σπουδαιότερες και γνωστότερες
υπηρεσίες του.
DNS (Domain Name System)
Ο µηχανισµός διάθεσης ονοµάτων και διευθύνσεων που χρησιµοποιούνται στο Internet. Η κάθε
τοποθεσία του Internet διαθέτει ένα συγκεκριµένο και µοναδικό όνοµα που αποτελεί και την ταυτότητα
του κόµβου. Π.χ. η "CyberNet Κόµβος Σερρών" που αναφέρεται παρακάτω έχει συµβολικό όνοµα
"www.siris.gr". Η παραπάνω διεύθυνση, στην πραγµατικότητα είναι καταχωρηµένη µε αριθµούς και
συγκεκριµένα 194.30.202.2. Τον ρόλο της αποκωδικοποίησης και µεταβίβασης στη συγκεκριµένη
διεύθυνση αναλαµβάνει ο DNS server του παροχέα.
IRC (Internet Relay Chat).
Υπηρεσία για συνοµιλία µέσω πληκτρολογίου. Η υπηρεσία αυτή δίνει τη δυνατότητα να
συνδιασκέπτονται δυο ή περισσότεροι χρήστες µέσω του Internet. Για τη λειτουργία αυτή υπάρχουν
ειδικοί Servers των παροχέων οι οποίοι παίζουν το ρόλο του διαµεσολαβητή.
MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions)
Το πρότυπο µεθόδου κωδικοποίησης που επιτρέπει την σύναψη όλων των αρχείων πλην κειµένου, σε
ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, όπως αρχεία γραφικών, ήχου, εικόνας, αρχεία εφαρµογών,
κ.λ.π.
Mirror (Καθρεπτισµός)
Πρόκειται για ειδική κατάσταση κατά την οποία ένα σύνολο ιστοσελίδων ή αρχείων συναντάται σε
περισσότερες από µια διαφορετικές διευθύνσεις και διακοµιστές στο δίκτυο. Με τον τρόπο αυτό, οι
σελίδες και τα αρχεία της "καθρεπτισµένης διεύθυνσης" είναι ταχύτερα προσπελάσιµα, από τους χρήστες
που έχουν πρόσβαση στο δίκτυο µέσα από τους συγκεκριµένους διακοµιστές.

[96]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

News Reader
Πρόκειται για προγράµµατα λογισµικού που χρησιµοποιούνται για την ανάγνωση ειδήσεων, τη
δηµιουργία και την οργάνωση θεµατικών κατηγοριών στο USENET. Να σηµειώσουµε πως τόσο το
Netscape Navigator, όσο και ο Microsoft Explorer, διαθέτουν ενσωµατωµένους παρόµοιους readers.
Proxy
Ο µηχανισµός µέσω του οποίου ένα σύστηµα "µπαίνει µπροστά" από κάποιο άλλο σύστηµα
απαντώντας σε κάποια αίτηση πρωτοκόλλου.
Πρόκειται για ειδικό σύστηµα που χρησιµοποιείται σε servers από όλους σχεδόν τους παροχείς. Οι
servers αυτοί κρατούν στο δίσκο τους τα δεδοµένα που κατέβασε κάποιος χρήστης από κάποια µακρινή
Web διεύθυνση, ώστε ο επόµενος να τα πάρει από αυτόν και όχι από την πραγµατική του διεύθυνση.
URL (Uniform Resource Locator)
Είναι ο καθιερωµένος τρόπος απόδοσης µιας διεύθυνσης οποιασδήποτε υπηρεσίας στο Internet, που
αποτελεί µέρος του World Wide Web. Ένα URL µοιάζει όπως µε το ακόλουθο παράδειγµα:
http://www.microsoft.com/ ή στο USENET: news.in.gr ή στο FTP: ftp://ftp.forthnet.gr.
Επιθέµατα ∆ιευθύνσεων
Πρόκειται για επιθέµατα στις διευθύνσεις ενός γενικού site, που χαρακτηρίζουν την ταυτότητα και
την ιδιότητα του. Μερικά από αυτά είναι τα: com για τα εµπορικά site (commercial), edu για τα
πανεπιστηµιακά (education), gov για τα κυβερνητικά (government), mil για τα στρατιωτικά (military),
net για γενικά site δικτύων (network), org για οργανισµούς (organization), gr για τα ελληνικά (Greece),
κ.λ.π. Π.χ. το εµπορικό site της Netscape είναι www.netscape.com. Οι περισσότερες ελληνικές εταιρείες
χρησιµοποιούν σαν επίθεµα το .gr.

[97]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Ο Φυλλοµετρητής Internet Explorer 9
Το έχουµε ήδη αναφέρει ότι η υπηρεσία του Παγκόσµιου ιστού World Wide Web ή www όπως
ονοµάζεται, άλλαξε το Internet. Έγινε αιτία να αυξηθούν και να αυξάνονται συνεχώς οι χρήστες στο
διαδίκτυο µε φανταστικούς ρυθµούς και αυτό επειδή η περιήγηση και η πρόσβαση γίνεται µε άµεσο
τρόπο, δηλαδή βλέπουµε απευθείας τα δεδοµένα στην οθόνη µας, είτε είναι κείµενα είτε γραφικά.
Με την είσοδο λοιπόν του www στο Internet άρχισε και η δηµιουργία των προγραµµάτων που
ονοµάζονται φυλλοµετρητές (browser) και χρησιµοποιούνται για την αναζήτηση και εµφάνιση των
δεδοµένων στην οθόνη µας.
Η Microsoft κατόρθωσε µέσα σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα να µπει στο χώρο και να ελέγχει
µεγάλο µέρος της παγκόσµιας αγοράς. Η πολιτική που έχει µέχρι σήµερα είναι να διανείµει δωρεάν τον
Explorer και να τον βελτιώνει συνεχώς. Η τελευταία έκδοση του Εxplorer που κυκλοφορεί προς το παρόν
είναι η έκδοση 9.0 και παραδίδεται δωρεάν µε τα Windows.
Σήµερα οι περισσότερο χρησιµοποιούµενοι browsers είναι οι:

• Internet Explorer
• Mozilla Firefox
• Google Chrome
• Apple Safari
• Opera

Οι σελίδες του Web


Οι σελίδες Web (web pages) είναι αυτές που εµφανίζονται από τους Browsers και έχουν καθιερώσει
την υπηρεσία WWW σαν τη δηµοφιλέστερη µέσα στο Internet. Περιέχουν κείµενα και γραφικά τα οποία
µπορούν να αποτελούν απλά δεδοµένα ή πληροφορίες ή να είναι συνδεδεµένα µε κάποια άλλα δεδοµένα
τα οποία εµφανίζουν µόλις ενεργοποιηθούν.
Η ενεργοποίηση αυτή γίνεται µε τις συνδέσεις (links) που έχουν ορισµένες λέξεις, φράσεις ή γραφικά
µε τις σελίδες στις οποίες µας παραπέµπουν. Με το σύστηµα των συνδέσµων µπορεί ο χρήστης να
ξεκινήσει από µια αρχική σελίδα κάποιας τοποθεσίας και ακολουθώντας τους συνδέσµους να µεταβεί
σελίδα-σελίδα σε ένα πλήθος εξυπηρετητών του Internet.
Με τον όρο web site, αναφερόµαστε σε ένα σύνολο ιστοσελίδων οι οποίες είναι ιεραρχικά
συνδεδεµένες πάνω σε ένα λογικό ιστό. Ο κάθε χρήστης ή συνδροµητής του Internet µπορεί να
δηµιουργήσει ένα Web site το οποίο αφού τοποθετηθεί σε έναν εξυπηρετητή web είναι προσβάσιµο από
τους υπόλοιπους.

Αρχιτεκτονική λειτουργίας του παγκόσµιου ιστού


Ο παγκόσµιος ιστός είναι οργανωµένος και λειτουργεί µε την αρχιτεκτονική Πελάτη – Εξυπηρετητή
(Client – Server).
 Οι υπολογιστές που φιλοξενούν τις ιστοσελίδες είναι οι εξυπηρετητές και ονοµάζονται συνήθως
Web server. Είναι αυτοί που χειρίζονται τις αποθηκευµένες ιστοσελίδες.
 Οι συνδεδεµένοι υπολογιστές των χρηστών στο internet, είναι οι πελάτες που αναζητούν τα
δεδοµένα των ιστοσελίδων, µέσω κάποιου φυλλοµετρητή, όπως πχ ο Internet Explorer.
 Ο Φυλλοµετρητής είναι το πρόγραµµα εκείνο που µπορεί να διαβάσει από τον Εξυπηρετητή
Web server τις σελίδες, να τις µεταφράσει και να τις µεταφέρει στις οθόνες των πελατών
χρηστών.
Για να αποφευχθεί η άναρχη δόµηση και ονοµατολογία στο διαδίκτυο, οι υπεύθυνοι έχουν φροντίσει,
ώστε ο κάθε εξυπηρετητής να έχει ένα συγκεκριµένο όνοµα και µία µοναδική διεύθυνση.

[98]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Το όνοµα της διεύθυνσης (Domain name) εκφράζεται και είναι αποθηκευµένο µε αριθµούς, αλλά για
την ευκολία των χρηστών έχει και ένα λογικό όνοµα που αποτελείται από αγγλικούς χαρακτήρες. Την
ονοµατολογία αυτή τη δίνει κατόπιν αίτησης σε κάθε χώρα κάποιος υπεύθυνος φορέας που ονοµάζεται
Hostmaster και για την Ελλάδα είναι το τµήµα ∆ιαχείρισης Ονοµάτων INTERNET (GR-Hostmaster) του
Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύµατος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΠ-ΙΤΕ), το οποίο είναι υπεύθυνο
για τη διαχείριση της ονοµατοδοσίας για το Τop Level Domain [.GR], υπό την εποπτεία της Εθνικής
Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων. Η διεύθυνσή του είναι www.gr.
Η διεύθυνση εποµένως µιας ιστοσελίδας λειτουργεί σαν ταυτότητα στον παγκόσµιο ιστό και
ονοµάζεται Ενιαίος Κώδικας Αναζήτησης (Uniform Resource Location). Αποτελείται, όπως φαίνεται
παρακάτω, από τρία συνθετικά µέρη.
http://www.6gymnasio.gr/activities/activ.htm
• Το πρώτο συνθετικό http προσδιορίζει το είδος της υπηρεσίας που στην συγκεκριµένη περίπτωση
είναι το πρωτόκολλο του παγκόσµιου ιστού για ιστοσελίδες.
• Το σύµβολο :// ονοµάζεται διαχωριστικό και χρησιµοποιείται για να αντιλαµβάνεται ο
φυλλοµετρητής από που ξεκινά η διεύθυνση µιας ιστοσελίδας.
• Το δεύτερο µέρος www.6gymnasio.gr είναι ο τοµέας βρίσκεται ο διακοµιστής του site, εµφανίζει
το όνοµα, τη χώρα και µεταφράζεται σε ένα IP αριθµό για να εντοπιστεί.
• Ακολουθεί η διαδροµή φακέλων /activities/activ.htm και το αρχείο htm µιας ιστοσελίδας

Όπως παρατηρούµε, µετά από το όνοµα του Εξυπηρετητή, υπάρχει ο κατάλογος activities που
εκφράζει το φάκελο του δίσκου µέσα στον οποίο βρίσκεται η ιστοσελίδα που καλούµε. Το όνοµα του
αρχείου activ.html είναι η ιστοσελίδα που θα καλέσει ο φυλλοµετρητής µας.

1. Εγκατάσταση του Explorer


Για την εγκατάσταση του προγράµµατος δε χρειάζεται να προβούµε σε καµιά ειδική ενέργεια γιατί
εγκαθίσταται αυτόµατα µε την εγκατάσταση των Windows. Ακόµα και αν επιθυµούµε να αποτρέψουµε
την εγκατάστασή του δεν µπορούµε να το κάνουµε.
Αν αργότερα διαθέτουµε κάποια νεώτερη έκδοσή του µπορούµε να την εγκαταστήσουµε όπως θα
κάναµε µε οποιαδήποτε άλλη εφαρµογή.

2. Εκκίνηση του Explorer


Για την εκκίνηση του Explorer, υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές λύσεις αλλά ο κλασικός τρόπος είναι
από το Έναρξη - Προγράµµατα - Internet Explorer. Σε περίπτωση που δεν είµαστε συνδεδεµένοι στο
internet θα εµφανιστεί ένα Παράθυρο που θα µας προτρέπει να το κάνουµε.
Η αρχική οθόνη της πρώτης εκκίνησης εµφανίζει την Web σελίδα της Microsoft http://gr.msn.com.
Εποµένως η πρώτη αλλαγή που µπορούµε να κάνουµε στις ρυθµίσεις του Explorer είναι αυτή της
αρχικής µας σελίδας. Συνήθως τοποθετούµε για πρώτη σελίδα την Web τη σελίδα µας ή οποιαδήποτε
άλλη σελίδα της αρεσκείας µας.
Για να δηλώσουµε την αρχική
σελίδα που θα εµφανίζεται µε την
εκκίνησή του, επιλέγουµε από το µενού
Εργαλεία - Επιλογές Internet... και
στη θέση Αρχική σελίδα, της καρτέλας
Γενικά, πληκτρολογούµε τη διεύθυνση
της αρχικής σελίδας που επιθυµούµε.
Για παράδειγµα, αν επιθυµούµε να
φορτώνει την αρχική σελίδα της
εταιρείας Vellum, θα
πληκτρολογήσουµε την παρακάτω διεύθυνση που είναι η αρχική σελίδα

[99]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

της εταιρείας http://www.vellum.org.gr.


Τέλος πατάµε το ΟΚ, για να αποθηκευτεί η νέα ρύθµιση.
Κάποιες άλλες επιλογές που έχουµε για τον ορισµό της αρχικής σελίδας στον φυλλοµετρητή µας
είναι:
1. Χρήση τρέχουσας (ορίζει ως αρχική τη σελίδα την οποία επισκεπτόµαστε τη συγκεκριµένη στιγµή).
2. Χρήση προεπιλογής (ορίζει ως αρχική τη σελίδα τη σελίδα της Microsoft http://gr.msn.com που
είναι η προεπιλεγµένη κατά την εγκατάσταση).
3. Χρήση κενής (δεν ορίζουµε καµία σελίδα ως αρχική σελίδα).

3. Επεξήγηση του αρχικού παραθύρου


Το παράθυρο του Internet Explorer 9 (IE9), όπως και το παράθυρο κάθε προγράµµατος που εκτελείται
στα Windows 7, διαθέτει τα βασικά µέρη που είναι η γραµµή διεύθυνσης, τα µενού, οι εργαλειοθήκες,
η γραµµή κατάστασης και µερικά άλλα, που επεξηγούνται πιο κάτω.

1. Γραµµή διεύθυνσης 6. Αγαπηµένα – Εργαλεία


2. Κουµπιά Εµπρός και πίσω 7. Χώρος εµφάνισης της ιστοσελίδας
3. Γραµµή µενού 8. Γραµµή κατάστασης
4. Καρτέλες περιήγησης
5. Κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου

1. Γραµµή διεύθυνσης. Είναι η πρώτη γραµµή του φυλλοµετρητή. Εδώ πληκτρολογούµε τη


διεύθυνση της ιστοσελίδας που θέλουµε να επισκεφτούµε ή εµφανίζεται η διεύθυνση της ιστοσελίδας
που επισκεπτόµαστε µέσω ενός συνδέσµου.
Η γραµµή αυτή στην ουσία είναι ένα αναδυόµενο µενού. Αυτό σηµαίνει ότι πατώντας στο βέλος που
στο δεξί άκρο της (2), θα αναδυθούν µερικές διευθύνσεις που έχουµε πληκτρολογήσει στο παρελθόν και
µπορούµε να τις επιλέξουµε για να εµφανιστούν εκ νέου.

[100]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Στο δεξί άκρο επίσης της ίδιας γραµµής θα βρούµε το κουµπί-φακό (1) µέσω του οποίου κάνουµε
αναζήτηση µε τον ίδιο τρόπο που κάνουµε αναζήτηση σε µια µηχανή αναζήτησης. Βέβαια εδώ
προεπιλεγµένη µηχανή είναι η Bing της Microsoft.
To κουµπί που είναι µετά το βελάκι που ανοίγει το αναδιπλούµενο µενού και µοιάζει µε κοµµένη
σελιδούλα (3) αν εµφανιστεί, επιτρέπει να προβάλλονται σωστά σελίδες που ενδέχεται να έχουν
σχεδιαστεί για παλαιότερη έκδοση του Internet Explorer.
Αµέσως µετά εµφανίζονται
a) το κουµπί της ανανέωσης της σελίδας (4)
b) το κουµπί που σταµατά την εµφάνιση µιας σελίδας (5).
Το κουµπί Ανανέωση ξαναδιαβάζει την ενεργή σελίδα από τον Web server που την διάβασε αρχικά. Εδώ
πρέπει να σηµειώσουµε ότι όταν φορτωθεί µια σελίδα για πρώτη φορά, ο Explorer την κρατά σε έναν
ειδικό κατάλογο που βρίσκεται στη διαδροµή C:\Windows\Temporary Internet Files ή στον
C:\Windows\Profiles ή στο C:\Program Files\temp_int_explorer.
Όταν ξαναζητηθεί από τον Explorer να τη ξαναφορτώσει, τη διαβάζει από τον παραπάνω κατάλογο.
Μερικές όµως σελίδες, ανανεώνονται τόσο γρήγορα (ειδήσεις πραγµατικού χρόνου), που µετά από λίγη
ώρα τα δεδοµένα της θα έχουν αλλάξει. Σ' αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται το κουµπί Ανανέωση για να
τη διαβάσει από τον Web server και όχι από τον κατάλογο Temporary.
2. Τα κουµπιά Πίσω και Εµπρός µας επιτρέπουν να επιστρέφουµε πίσω στη σελίδα από την οποία
φθάσαµε στη συγκεκριµένη σελίδα που βρισκόµαστε και γυρίζουµε πάλι εµπρός αν θέλουµε.
3. Η γραµµή µενού του Explorer περιέχει οµαδοποιηµένες όλες τις απαραίτητες εντολές όπως γίνεται
σε όλα τα παράθυρα των Windows. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται και στην εργαλειοθήκη δεξιά
(Νο. 6 στην εικόνα επάνω.).
4. Καρτέλες περιήγησης των σελίδων. Η περιήγηση µε καρτέλες είναι µια δυνατότητα του Internet
Explorer, η οποία µας επιτρέπει να ανοίγουµε πολλές ιστοσελίδες σε ένα µόνο παράθυρο του
προγράµµατος περιήγησης.
Μπορούµε να ανοίγουµε τις ιστοσελίδες σε νέες καρτέλες και να τις εναλλάσσουµε κάνοντας κλικ σε
αυτή που θέλουµε να εµφανίσουµε. Χρησιµοποιώντας την περιήγηση µε καρτέλες, µειώνουµε τον αριθµό
των στοιχείων που εµφανίζονται στη γραµµή εργασιών.
Για να ανοίξουµε µια νέα κενή καρτέλα, κάνουµε κλικ στο κουµπί Νέα καρτέλα (1). Για να
ανοίξουµε µια νέα καρτέλα από µια σύνδεση σε ιστοσελίδα, πατάµε CTRL καθώς κάνουµε κλικ στη
σύνδεση, ή κάνουµε δεξί κλικ στη σύνδεση και, στη συνέχεια, επιλέγουµε Άνοιγµα σε νέα καρτέλα.

Η ενεργή καρτέλα (2) έχει πάντα διαφορετικό χρώµα από τις υπόλοιπες καρτέλες. Το χρώµα της
εξαρτάται από το θέµα που έχουµε επιλέξει για τα Windows.
5. Στη δεξιά άκρη της σελίδας βρίσκονται τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου (ελαχιστοποίηση,
επαναφορά, κλείσιµο) τα οποία µας είναι ήδη γνωστά από τα Windows.
6. Κάτω από τα κουµπιά διαχείρισης του παραθύρου βρίσκονται:
a) Το κουµπί µε το οποίο επανερχόµαστε στην αρχική σελίδα του
φυλλοµετρητή µας.
b) Το κουµπί µε τα αγαπηµένα
c) Το κουµπί των εργαλείων περιέχει µια σύνοψη των εργαλείων που περιέχονται και στο µενού
Εργαλεία..
Το κουµπί Αγαπηµένα εµφανίζει στην δεξιά περιοχή του φυλλοµετρητή
ένα παράθυρο µε τρεις καρτέλες.
Η καρτέλα Αγαπηµένα περιέχει κάποιες προεπιλεγµένες διευθύνσεις
του Web, τις οποίες µπορούµε να επισκεφτούµε.
Εκτός από αυτές µας επιτρέπει να προσθέσουµε και τις δικές µας
ενεργοποιώντας το πλαίσιο Προσθήκη στα Αγαπηµένα.

[101]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Τη διαδικασία αυτή θα τη δούµε σε ειδικό κεφάλαιο. Το περιεχόµενο των Αγαπηµένων µπορούµε να το


δούµε και από το οµώνυµο µενού.

Στην καρτέλα Τροφοδοσίες καταχωρούνται ιστοσελίδες το περιεχόµενο των οποίων ενηµερώνεται


συχνά και εµείς θέλουµε να το παρακολουθούµε. Οι Τροφοδοσίες χρησιµοποιούνται συνήθως για
τοποθεσίες Web ειδήσεων και ιστολογίων οι οποίες µας παρέχουν τη δυνατότητα να εγγραφούµε.
Για να εγγραφούµε σε µια τροφοδοσία επισκεπτόµαστε την τοποθεσία Web η οποία την περιέχει και
αφού κάνουµε κλικ στο κουµπί Εγγραφή σε αυτήν την τροφοδοσία πληκτρολογούµε ένα
όνοµα για την τροφοδοσία και επιλέγουµε τον φάκελο στον οποίο θα τη δηµιουργήσουµε.

Η καρτέλα Ιστορικό εµφανίζει τις διευθύνσεις των σελίδων που εµφανίσαµε τελευταία χρονολογικά
τακτοποιηµένες. Επίσης, ένα µέρος του ιστορικού των σελίδων που έχουµε επισκεφτεί, καταγράφεται
στη γραµµή ∆ιεύθυνσης. Για να δούµε και να ενεργοποιήσουµε τις προηγούµενες επισκέψεις
ιστοσελίδων, πατάµε στη περιοχή διεύθυνσης ή στο βελάκι της περιοχής που είναι δεξιά και µας
εµφανίζει το αναδυόµενο µενού διευθύνσεων που έχουµε επισκεφτεί.
Για να ρυθµίσουµε ή να διαγράψουµε τις επισκέψεις µας στο ιστορικό, χρησιµοποιούµε από τα
Εργαλεία τις Επιλογές Internet και την καρτέλα Γενικά. Από την περιοχή Ιστορικό περιήγησης (που
εµφανίζεται στην επόµενη εικόνα), µπορούµε να διαγράψουµε τις επισκέψεις µας πατώντας το κουµπί
"∆ιαγραφή" ή να τροποποιήσουµε τις ηµέρες διατήρησης των ιστοσελίδων στο φάκελο ιστορικό από τις
Ρυθµίσεις. Τέλος αν τσεκάρουµε το ∆ιαγραφή ιστορικού περιήγησης κατά την έξοδο θα γίνεται αυτόµατα
διαγραφή του ιστορικού των επισκέψεων µας κάθε φορά που κλείνουµε τον φυλλοµετρητή.

7. Χώρος εµφάνισης της ιστοσελίδας


Καταλαµβάνει τον χώρο που βρίσκεται κάτω από τη γραµµή µενού και συνήθως καλύπτει το πλάτος
της οθόνης του υπολογιστή µας. Εάν η ιστοσελίδα που επισκεπτόµαστε είναι µεγαλύτερη στο πλάτος ή
το µήκος, τότε εµφανίζονται οι γνωστές µπάρες κύλισης του παραθύρου (κάθετη και οριζόντια).
8. Γραµµή κατάστασης βρίσκεται στο κάτω µέρος του προγράµµατος περιήγησης και συνήθως
εκτελεί δύο ενέργειες.
 Εµφανίζει πληροφορίες για τη διεύθυνση URL όταν κάνετε κατάδειξη ενός συνδέσµου.
 Επιτρέπει στο χρήστη να προσαρµόσει το ζουµ στη σελίδα.
Στον IE9 η γραµµή κατάστασης είναι ανενεργή από προεπιλογή. Μπορούµε να ενεργοποιήσουµε τη
γραµµή κατάστασης, από το µενού Προβολή > Γραµµές εργαλείων > Γραµµή κατάστασης ή κάνοντας
δεξί κλικ σε ένα κενό σηµείο κοντά στη γραµµή διεύθυνσης.

4. Ρυθµίσεις του Internet Explorer 9


Οι αρχικές ρυθµίσεις του Explorer εξυπηρετούν τους περισσότερους χρήστες. Υπάρχουν όµως και
µερικές που ίσως θα πρέπει να τις αλλάξουµε.
Για να εµφανίσουµε τις καρτέλες που περιέχουν τις επιλογές ρυθµίσεων του Explorer, επιλέγουµε
Εργαλεία - Επιλογές Internet.... Θα εµφανιστεί το παρακάτω παράθυρο.

[102]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Το παράθυρο περιέχει επτά καρτέλες µε ενεργοποιηµένη εξ ορισµού την καρτέλα Γενικά.


 Καρτέλα Γενικά: Είναι αυτή που εµφανίζεται στο προηγούµενο παράθυρο. Εδώ πρέπει να
προσθέσουµε ότι ο Explorer διαθέτει καταπληκτική βοήθεια και συστήνουµε να τη χρησιµοποιήσετε.
Για να δούµε τι κάνει η κάθε ρύθµιση, πατάµε στο ερωτηµατικό (?) που βρίσκεται στην πάνω δεξιά
γωνία και στη συνέχεια πατάµε στο τετράγωνο ρύθµισης που µας ενδιαφέρει.
Έχουµε ήδη δει την αλλαγή της Αρχικής σελίδας και το Ιστορικό περιήγησης.
Όπως παρατηρούµε, µπορούµε να προβούµε σε αρκετές αλλαγές από τα κουµπιά της καρτέλας, που
αφορούν γραµµατοσειρές, χρώµατα, γλώσσα, προσβάσεις κ.λ.π.. Η επιλογή βέβαια της γραµµατοσειράς
είναι η ελληνική, και η προκαθορισµένη ρύθµιση για γραµµατοσειρά είναι η Times New Roman Greek
και Courier επειδή τις διαθέτουν όλοι οι χρήστες. Προτείνουµε ως αρχάριοι χρήστες να µην ασχοληθείτε
περισσότερο µε αυτή την καρτέλα.
 Καρτέλα Σύνδεση: Η καρτέλα περιέχει ρυθµίσεις που έχουν σχέση µε τις διάφορες συνδέσεις
και µπορούµε από εδώ να δηµιουργήσουµε εικονίδια συνδέσεων, να αλλάξουµε τις ρυθµίσεις του modem
και της σύνδεσης, να δηλώσουµε διακοµιστή Proxy. Αφήστε όλες τις ρυθµίσεις όπως είναι.
 Καρτέλα Προγράµµατα: Στην καρτέλα αυτή µπορούµε να δηλώσουµε τα προεπιλεγµένα
προγράµµατα επεξεργαστή ιστοσελίδων, αλληλογραφίας, συζήτησης, κλήσης συνοµιλιών µέσω internet,
επαφών, ηµερολόγιο.
 Καρτέλες Ασφάλεια, Προστασία προσωπικών ∆εδοµένων και Περιεχόµενο:
Ένα πολυσυζητηµένο θέµα του Internet είναι η ασφάλεια που µπορεί να προσφέρει. Βέβαια για την
ασφάλεια παρεµβαίνουν πολλοί φορείς µε διαφορετικές παραµέτρους ο καθένας.
Πρώτα από όλα πρέπει να παρέχεται ασφάλεια σε αυτόν που διακινεί προϊόντα και αναγκάζει τον
χρήστη να χρησιµοποιήσει πιστωτικές κάρτες. ∆εύτερο, πρέπει να παρέχει ασφάλεια και υποστήριξη
ασφάλειας ο browser µέσω του οποίου γίνεται η συναλλαγή και τρίτον πρέπει να παρέχεται ασφάλεια
από τα ίδια τα πρωτόκολλα επικοινωνίας που χρησιµοποιεί το Internet. Αν λοιπόν έχουµε χρηµατικές
συναλλαγές µέσα στο Internet, θα πρέπει να ρυθµίσουµε τις επιλογές ασφάλειας που µας παρέχει ο
Explorer.

[103]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

 Καρτέλα Περιεχόµενο
Περιοχή Γονικός έλεγχος: Πρόκειται για τη διαδικασία που επιτρέπει την απόκρυψη δεδοµένων που
κρίνονται ακατάλληλα για τους ανήλικους και δηλώνονται µε λέξεις, φράσεις ή διευθύνσεις. Για
περισσότερες πληροφορίες, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τη βοήθεια πατώντας το (?) και στη
συνέχεια πάνω στο θέµα.
Περιοχή Πιστοποιητικά: Τα πιστοποιητικά αποτελούν ασφάλεια για τον Η/Υ µας έναντι του
κινδύνου που µπορεί να προέλθει από ιούς, σπάσιµο κωδικών ή ανεπιθύµητο software. Το κουµπί
εκδότες µας επιτρέπει να τοποθετούµε στη λίστα εταιρείες λογισµικού που θεωρούµε ασφαλείς.

 Καρτέλα Ασφάλεια
Περιοχή Ζώνες: Ο Internet Explorer αντιστοιχίζει όλες τις τοποθεσίες Web σε µία από τις τέσσερις
συνολικά ζώνες ασφαλείας: Internet, Τοπικό intranet, Αξιόπιστες τοποθεσίες ή Ελεγχόµενες τοποθεσίες.
Η ζώνη στην οποία αντιστοιχίζεται µια τοποθεσία Web καθορίζει τις ρυθµίσεις ασφαλείας που θα
χρησιµοποιούνται για τη συγκεκριµένη τοποθεσία.
Μπορείτε να επιλέξετε ποιες τοποθεσίες Web θα αντιστοιχίσετε σε κάθε ζώνη µε κλικ στο κουµπί
Τοποθεσίες. Προσθέτοντας µια τοποθεσία Web, µπορείτε να ελέγξετε το επίπεδο ασφαλείας που
χρησιµοποιείται για τη συγκεκριµένη τοποθεσία (ακριβώς από κάτω). Για παράδειγµα, εάν έχετε µια
λίστα τοποθεσιών Web τις οποίες επισκέπτεστε και εµπιστεύεστε απόλυτα τις συγκεκριµένες τοποθεσίες,
µπορείτε να τις προσθέσετε στη ζώνη αξιόπιστων τοποθεσιών. Τις ίδιες ρυθµίσεις ασφαλείας µπορείτε να
ορίσετε και από την καρτέλα Προστασία προσωπικών ∆εδοµένων.

 Καρτέλα για προχωρηµένους: Η καρτέλα αυτή περιέχει ρυθµίσεις για αρκετές λειτουργίες. Οι
προκαθορισµένες ρυθµίσεις είναι αυτές που ικανοποιούν τους περισσότερους χρήστες. Προτείνω την
αλλαγή τους µόνο στους έµπειρους χρήστες οι οποίοι γνωρίζουν καλά τι πρόκειται να συµβεί µε την
αλλαγή των ρυθµίσεων.
Μία από τις ρυθµίσεις που χρειάζεται οπωσδήποτε να είναι ενεργοποιηµένη, είναι η Εµφάνιση
εικόνων. Επειδή οι εικόνες καθυστερούν να φορτωθούν και υπάρχουν χρήστες που δεν ενδιαφέρονται γι’
αυτές, για να µην γίνεται η καθυστέρηση ανάγνωσης της ιστοσελίδας, απενεργοποιούν αυτή τη ρύθµιση.
Στη θέση της εικόνας θα εµφανίζεται ένα ειδικό εικονίδιο. Για να δούµε την πραγµατική εικόνα, πατάµε
δεξιό κλικ πάνω στο εικονίδιο και από το αναδυόµενο µενού που εµφανίζει ενεργοποιούµε την επιλογή
Εµφάνιση εικόνας.

[104]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

5. Συνδέσεις & Περιήγηση στο Web


Για την περιήγησή µας στις ιστοσελίδες του παγκόσµιου ιστού υπάρχουν τρεις βασικές τεχνικές.
1ον: Αν γνωρίζουµε τη διεύθυνση της ιστοσελίδας, την πληκτρολογούµε στην περιοχή ∆ιεύθυνση του
φυλλοµετρητή και πατάµε Enter ή το κουµπί Μετάβαση.
2ον: Αν αναζητούµε κάποια στοιχεία σε σελίδες που δε γνωρίζουµε τις διευθύνσεις τους, τότε
χρησιµοποιούµε µία µηχανή αναζήτησης.
3ον: Μπορούµε να κάνουµε περιήγηση από τις υπερκείµενες συνδέσεις των ιστοσελίδων ή από ειδικές
ιστοσελίδες οι οποίες διαθέτουν καταλόγους. Η εικόνα κάτω µας δείχνει τον κατάλογο Τεχνολογία,
∆ιαδίκτυο της πύλης www.in.gr ο οποίος διαθέτει 6266 καταχωρήσεις σελίδων σχετικών µε την
τεχνολογία και το διαδίκτυο.

Όπως µε οποιοδήποτε άλλον browser, έτσι και µε τον Explorer υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι για να
καλέσουµε και να περιηγηθούµε κάποια σελίδα.

Περιήγηση ιστοσελίδων

Ο κλασικός βέβαια τρόπος είναι η πληκτρολόγηση της διεύθυνσης στην οµώνυµη περιοχή.
Η διεύθυνση www.culture.gr θα µας οδηγήσει στη σελίδα του Υπουργείου Πολιτισµού που είναι η
επόµενη.

Μέσα από αυτή τη σελίδα και συγκεκριµένα από τις διάφορες συνδέσεις που προτείνει στα
υπερκείµενά του αριστερά, µπορούµε να ξεκινήσουµε µια µεγάλη περιήγηση η οποία µπορεί να µας
οδηγήσει σε αρκετά µέρη της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.
Όπως έχουµε τονίσει, µπορούµε να περιηγηθούµε στις ιστοσελίδες από τα υπερκείµενα συνδέσεων
που, στη συγκεκριµένη ιστοσελίδα υπάρχουν πάρα πολλά. Υπενθυµίζεται ότι, µόλις πλησιάσει ο δροµέας
ποντικιού σε ένα υπερκείµενο, ο δείκτης του µεταµορφώνεται σε ένα "χεράκι".

[105]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Επίσης, η σύνδεση σε πολλές περιπτώσεις, αντί να ενεργοποιείται από κάποιο υπερκείµενο,


τοποθετείται σε ένα γραφικό. Αυτή την τεχνική την εφαρµόζουν οι προγραµµατιστές ιστοσελίδων για
λόγους καλαισθησίας των σελίδων τους, αλλά και για να τονίσουν µία σύνδεση ιδιαίτερα όταν πρόκειται
για διαφήµιση.
Για παράδειγµα, αν περάσουµε µε το ποντίκι σας πάνω από την εικόνα «Περιβάλλον και πολιτισµός-
φωνές νερού µυριάδες» και κάνουµε κλικ θα οδηγηθούµε σε µια νέα σελίδα µε όλες τις σχετικές δράσεις
και εκδηλώσεις του Υπουργείου.
Εάν η σελίδα έχει ανοίξει στην ίδια καρτέλα για να επιστρέψουµε στην προηγούµενη σελίδα (του
Υπουργείου Πολιτισµού), πατάµε το κουµπί εργαλειοθήκης Πίσω, ενώ για να την δούµε ξανά πατάµε το
κουµπί Εµπρός. Οι περισσότεροι όµως δηµιουργοί ιστοσελίδων επιλέγουν να εµφανίζονται οι συνδέσεις
σε νέα καρτέλα ή σε νέο παράθυρο. Έτσι για να γυρίσουµε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαµε δεν έχουµε παρά να
κλείσουµε το νέο παράθυρο ή τη νέα καρτέλα που επισκεφθήκαµε.
Για να εµφανιστεί η σελίδα την οποία επισκεπτόµαστε σε
ολόκληρη την οθόνη µας, επιλέγουµε Προβολή – Πλήρης
οθόνη ή πατάµε το πλήκτρο F11. Ο φυλλοµετρητής θα
εµφανίζει µόνο µία γραµµή εργαλείων στην κορυφή του
παραθύρου και έτσι στο υπόλοιπο τµήµα του παραθύρου θα
προβάλλεται το περιεχόµενο της ιστοσελίδας. Για να
επιστρέψουµε στην κανονική απεικόνιση ξαναπατάµε και
πάλι το F11 ή το κουµπί επαναφοράς που βρίσκεται στην
επάνω δεξιά γωνία του παραθύρου.
Όπως έχουµε αντιληφθεί, οι επιλογές του µενού Προβολή
έχουν σχέση µε την εµφάνιση ορισµένων λειτουργιών. Από
εδώ εµφανίζουµε ή αποκρύπτουµε επίσης όποια γραµµή
εργαλείων θέλουµε.
Η επιλογή Προέλευση µας εµφανίζει τον κώδικα σε
γλώσσα προγραµµατισµού της ενεργής ιστοσελίδας.

6. Χρήση πολλαπλών παραθύρων


Μπορούµε να ανοίξουµε περισσότερες από µια καρτέλες ή περισσότερα από ένα παράθυρα του
Explorer στην οθόνη µας, όπου η κάθε µια ή το καθένα θα περιέχει και µια διαφορετική ιστοσελίδα. Για
να ανοίξουµε ένα δεύτερο παράθυρο επιλέγουµε Αρχείο - ∆ηµιουργία Παραθύρου, ενώ οι νέες
καρτέλες ανοίγουν µε κλικ στην κενή καρτέλα που είναι πάντα τελευταία.

Στην περίπτωση των πολλαπλών ανοικτών παραθύρων για να τα εµφανίσουµε όλα µαζί στην οθόνη
µας πρέπει να αλλάξουµε το µέγεθος τους από τα κουµπιά ελαχιστοποίησης και επαναφοράς που
βρίσκονται στην πάνω δεξιά γωνία και σύροντας µε το ποντίκι, όπως κάνουµε για οποιοδήποτε παράθυρο
των Windows.

7. Ιστορικό
Ο Explorer διατηρεί µια λίστα µε τις διευθύνσεις που έχει φορτώσει, για ένα χρονικό διάστηµα που εξ
ορισµού είναι 20 ηµέρες. Για να αλλάξουµε αυτό το διάστηµα επιλέγουµε Εργαλεία - Επιλογές
Internet... και στην περιοχή Ιστορικό της καρτέλας Γενικά, καθορίζουµε τις ηµέρες. Από την ίδια
καρτέλα µπορούµε να διαγράψουµε τα δεδοµένα της. Τα δεδοµένα αυτά διατηρούνται στον υποφάκελο
History του βασικού φακέλου Windows.
Για να εµφανίσουµε την περιοχή του ιστορικού, πατάµε στο εργαλείο Ιστορικό του Explorer ή
επιλέγουµε από τα µενού Προβολή - Γραµµές explorer – Ιστορικό, ή την αναζητούµε όπως έχουµε ήδη
αναφέρει στο παράθυρο των Αγαπηµένων. Στην περιοχή του ιστορικού, θα βρούµε όλες τις διευθύνσεις
που έχουµε επισκεφτεί, οι οποίες µάλιστα βρίσκονται ταξινοµηµένες κατά ηµέρα της εβδοµάδας.

[106]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

Είναι αυτονόητο ότι µπορούµε να ενεργοποιήσουµε από αυτές τις λίστες οποιαδήποτε διεύθυνση, να
τις ταξινοµήσουµε ή να τις διαγράψουµε.

8. Φάκελος Αγαπηµένα
Αν και έχουµε ήδη αναφερθεί στον φάκελο αυτό ας του ρίξουµε άλλη µια µατιά. Μέσα στο φάκελο
αυτό µπορούµε να τοποθετήσουµε διευθύνσεις web σελίδων που έχουµε επισκεφτεί, ώστε να
δηµιουργήσουµε µια λίστα µε αυτές που µας κίνησαν το ενδιαφέρον και σκεφτόµαστε να τις ξανά-
επισκεφτούµε. Από τη στιγµή που κάποια διεύθυνση τοποθετείται σ΄αυτόν το φάκελο, µπορούµε να την
καλούµε µέσα από τα Αγαπηµένα.
Μέσα στο φάκελο Αγαπηµένα, µπορούµε να δηµιουργήσουµε και άλλους θεµατικούς φακέλους, όπως
γίνεται και µε τους καταλόγους του σκληρού µας δίσκου.
Υπενθυµίζουµε ότι τα Αγαπηµένα, όπως το Ιστορικό και οι Τροφοδοσίες εµφανίζονται στην δεξιά
πλευρά του κεντρικού παραθύρου του Explorer.
8.1 Προσθήκη στα Αγαπηµένα
Για να τοποθετήσουµε τη διεύθυνση κάποιας ενδιαφέρουσας σελίδας (τη στιγµή που την
επισκεπτόµαστε) στη λίστα αγαπηµένων, καλούµε το αντίστοιχο µενού Αγαπηµένα - Προσθήκη στα
Αγαπηµένα... Θα εµφανιστεί το επόµενο πλαίσιο.

 Στο πλαίσιο Όνοµα εµφανίζει το όνοµα της ιστοσελίδας. Αν επιθυµούµε µπορούµε να το


αλλάξουµε ώστε να είναι πιο κατανοητό προς εµάς.
 Αν πατήσουµε ΟΚ η ιστοσελίδα θα τοποθετηθεί στο δεύτερο επίπεδο του µενού Αγαπηµένα (µετά
τους φακέλους).
 Η καλύτερη λύση είναι να δηµιουργήσουµε δικούς µας φακέλους τοποθέτησης των διευθύνσεων
ιστοσελίδων που µας ενδιαφέρουν. Σ' αυτή την περίπτωση πατάµε το κουµπί Νέος φάκελος .
Στο νέο πλαίσιο που θα εµφανιστεί, πληκτρολογούµε το όνοµα του νέου φακέλου.
Αν ο νέος φάκελος είναι υποφάκελος σε κάποιον άλλον τότε τον επιλέγουµε από τη Θέση ή
δηµιουργούµε τον υποφάκελο µε δεξί κλικ και ∆ηµιουργία φακέλου. Τοποθετούµε τις διευθύνσεις µέσα
στους φακέλους είτε σύροντας µε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού µας είτε κάνοντας δεξί
κλικ επάνω στον φάκελο που θέλουµε να οργανώσουµε τα περιεχόµενά του και επιλέγοντας Ταξινόµηση.
Μια ιστοσελίδα όπως και ένας φάκελος ή υποφάκελος µπορεί να διαγραφεί ή να µετονοµαστεί. Οι
σχετικές εντολές (Μετονοµασία ή ∆ιαγραφή) είναι διαθέσιµες µε δεξί κλικ στον φάκελο ή στο όνοµα της
ιστοσελίδας που θέλουµε να µετονοµάσουµε ή να διαγράψουµε.

[107]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

9. Αναζήτηση
Η πρώτη ενέργεια στην οποία προβαίνουν οι δηµιουργοί ιστοσελίδων µόλις δώσουν την τοποθεσία
τους στο Internet, είναι η δήλωση της ύπαρξής της στο διαδίκτυο. Η δήλωση σαφώς θα πρέπει να γίνει σε
αρκετές µηχανές αναζήτησης για να καλύπτουν όλους τους χρήστες οι οποίοι χρησιµοποιούν διάφορες
µηχανές.
Η αναζήτηση στο Internet είναι µια από τις βασικότερες λειτουργίες του διαδικτύου. Τα εκατοµµύρια
συστήµατα µε πληροφορίες θα πρέπει να έχουν ένα τρόπο εύκολης αναζήτησης - εντοπισµού για την
επίσκεψη των χρηστών.
Εδώ έρχονται να παίξουν τον ρόλο τους τα ειδικά προγράµµατα ανεύρεσης πληροφοριών που
ονοµάζονται µηχανές ή µηχανισµοί αναζήτησης (search machine) ή Indexers, γνωστότερα των οποίων
είναι το Google, Bing, Altavista, Yahoo κ.λ.π.

Σήµερα, υπάρχουν αρκετές ελληνικές αξιόλογες µηχανές αναζήτησης (www.robby.gr) και πέραν
αυτών, όλα τα γνωστά ελληνικά portal (πύλες internet) όπως το in.gr, pathfinder.gr, nooz.gr κ.λ.π.
Επίσης, όλοι οι ελληνικοί παροχείς internet, έχουν ενσωµατωµένες µηχανές αναζήτησης στην αρχική
τους σελίδα.
Η τεχνική αναζήτησης των πρώτων µηχανισµών αναζήτησης βασίζονταν στους θεµατικούς
καταλόγους. Αυτό σηµαίνει ότι ξεκινώντας από την κατηγορία που µας ενδιαφέρει, π.χ Αθλητικά,
προχωρούµε αναδιπλώνοντας υποκατηγορίες µέχρι να φθάσουµε στον τελικό µας στόχο.
Σήµερα, η τεχνική που χρησιµοποιείται είναι αυτή της άµεσης ανεύρεσης αφού πληκτρολογήσουµε τη
λέξη, τις λέξεις ή τη φράση που επιθυµούµε. Ταυτόχρονα, η τεχνική των θεµατικών καταλόγων
παραµένει και αυτή σε αρκετές ιστοσελίδες αναζήτησης οπότε οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να την
χρησιµοποιούν.
Ο τρόπος λειτουργίας της άµεσης ανεύρεσης βασίζεται σε διάφορες λογικές και τεχνικές που οι
γνωστότερες είναι οι Αράχνες (Web spiders) και τα Ροµπότ.
Οι µηχανές αναζήτησης, χρησιµοποιούν στην αναζήτηση τις λέξεις κλειδιά (Keywords) που
υπάρχουν στην κορυφή των ιστοσελίδων, τους τίτλους των ιστοσελίδων και το κύριο κείµενό τους. Για
παράδειγµα, οι µηχανές τεχνολογίας Robot όπως η Ελληνική µηχανή Robby (www.robby.gr ) έχουν τη
δυνατότητα να αναζητούν ολόκληρο το κείµενο των ιστοσελίδων και αυτό σηµαίνει ότι αν
πληκτρολογήσουµε κάποια φράση θα εντοπίσει και θα εµφανίσει τη σελίδα που το περιέχει.
Μερικές σύγχρονες µηχανές αναζήτησης είναι οι λεγόµενες µεταµηχανές και λειτουργούν µε τη
βοήθεια άλλων µηχανών. ∆ηλαδή, µόλις ζητήσουµε τη λέξη ή φράση, καλούν άλλες µηχανές αναζήτησης
και στη συνέχεια, αφού λάβουν τα αποτελέσµατα, διαγράφουν τις διπλο-αναζητήσεις και µας τα
παρουσιάζουν σε λίστες. Μερικές µηχανές αυτής της κατηγορίας είναι το www.webcrawler.com/ ,
www.dogpile.com κλπ.

Οι χρήστες θα πρέπει να γνωρίζουν µερικές από τις διευθύνσεις των µηχανών αναζήτησης και να τις
έχουν τοποθετηµένες στα Αγαπηµένα, ώστε να έχουν πρόσβαση όποτε επιθυµούν.

[108]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

9.1 Αναζήτηση µέσω του Explorer


Ο Internet Explorer (όπως και ο Chrome) µας δίνει τη δυνατότητα να κάνουµε αναζήτηση µέσω της
Γραµµής ∆ιεύθυνσης του. ∆οκιµάστε στη Γραµµή ∆ιεύθυνσης να πληκτρολογήσετε µια οποιαδήποτε
λέξη πχ Καβάφης και πατήσετε Enter ή τον µικρό φακό. Θα σας επιστρέψει λίστα ιστοσελίδων που
περιέχουν τη λέξη παπούτσια. Η αναζήτηση έχει γίνει µέσω της µηχανής Bing.
Το γεγονός που έχει µεγάλη σηµασία για τους Έλληνες χρήστες, είναι ότι η αναζήτηση µπορεί να γίνει
και µε τη χρήση ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ. Μέχρι τα µέσα του 1997 αυτό δεν ίσχυε. Εδώ όµως θα
πρέπει να σηµειώσουµε ότι µερικές µηχανές δεν δέχονται ελληνικούς χαρακτήρες. ∆εν έχει σηµασία αν
είναι ελληνικές ή ξένες. Οι περισσότερες όµως ξένες παγκόσµιες µηχανές δέχονται ελληνικούς
χαρακτήρες.
.
9.2 Αναζήτηση µε απλή πληκτρολόγηση σε Μηχανή Αναζήτησης
Υποθέτουµε ότι αναζητούµε πληροφορίες για τη Λίµνη Κερκίνη. Για την αναζήτησή µας θα
χρησιµοποιήσουµε τη πιο γνωστή µηχανή αναζήτησης την Google.
Τα βήµατα που θα ακολουθήσουµε είναι τα παρακάτω: Πληκτρολογούµε τη διεύθυνση
www.google.com ή την καλούµε από τα Αγαπηµένα µας. Στο πλαίσιο της αναζήτησης, πληκτρολογούµε
τη λέξη κλειδί, που είναι "Κερκίνη" και πατάµε το Enter ή το κουµπί Αναζήτηση. Η µηχανή θα αρχίσει
την αναζήτηση και θα µας εµφανίσει κάτω από το πλαίσιο αναζήτησης τα αποτελέσµατα.
Η Google (όπως άλλωστε και οι περισσότερες
µηχανές αναζήτησης) µας δίνει τη δυνατότητα να
αναζητήσουµε εικόνες, βίντεο, Ειδήσεις σχετικά µε τη
λίµνη Κερκίνη ή να κάνουµε την αναζήτηση µας σε
συγκεκριµένες σελίδες (πχ µόνο από την Ελλάδα)
Η αναζήτηση πληροφοριών στο Internet, λόγω του
πλήθους πληροφοριών, απαιτεί αρκετό χρόνο από τους
χρήστες. Εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία για τον
χρήστη, είναι η περίληψη που εµφανίζει δίπλα σε κάθε
ανεύρεση του παραπάνω παραθύρου, η οποία µας
βοηθά να καταλάβουµε αν το αποτέλεσµα µας
ενδιαφέρει ή όχι.

Όταν τελικά εντοπίσουµε το αποτέλεσµα που µας ενδιαφέρει το επιλέγουµε µε κλικ στον τίτλο της
µικρής περίληψης.
Θα πρέπει να αναφέρουµε ότι δεν επιστρέφουν όλες οι µηχανές αναζήτησης τα ίδια αποτελέσµατα.
∆είτε ένα µικρό παράδειγµα.

Με την ίδια λέξη κλειδί, πληκτρολογηµένη µε τον ίδιο τρόπο η Yahoo µας επέστρεψε 36.000
αποτελέσµατα, ενώ η µηχανή του in.gr 363 αποτελέσµατα σχεδόν όλα µέσα από παλαιότερα άρθρα του.

[109]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

9.3 Αναζήτηση µε χρήση ειδικών συµβόλων


Ο τρόπος της αναζήτησης είναι σχεδόν παρόµοιος σε όλες τις µηχανές, αλλά υπάρχουν ορισµένες
ιδιαιτερότητες.
Στην αναζήτηση, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε:
-- Τους γνωστούς λογικούς τελεστές όπως το AND, OR, NOT.
-- Το γνωστό χαρακτήρα µπαλαντέρ που είναι το αστεράκι (*).
-- Τα ειδικά σύµβολα αποστρόφου (") και συν (+).
Αν για παράδειγµα δώσουµε για αναζήτηση την εντολή µουσεία, θα εµφανιστούν αρκετές λίστες µε
διάφορα µουσεία που θα εντοπίσει η µηχανή στο Web.
Αν επιθυµούµε κάποια συγκεκριµένα µουσεία (πχ Βυζαντινό, Νοµισµάτων κλπ), θα πρέπει να
πληκτρολογήσουµε τα ονόµατά τους διαχωρισµένα είτε µε το σύµβολο (+) είτε χρησιµοποιώντας τον
τελεστή AND, που σηµαίνει και συνδετικό. Σε αυτή την περίπτωση πληκτρολογούµε: µουσείο
+Βυζαντινό ή µουσείο AND Βυζαντινό
Αν επιθυµούµε κάτι πιο συγκεκριµένο, µπορούµε να το περικλείσουµε σε εισαγωγικά, για παράδειγµα
«Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών»
Αν επιθυµούµε να αναζητήσουµε δυο θέµατα ταυτόχρονα, χρησιµοποιούµε τον τελεστή OR που
σηµαίνει ή διαζευκτικό, για παράδειγµα Πανεπιστήµια OR Βιβλιοθήκες ή Βυζαντινό Μουσείο
Θεσσαλονίκης OR Αθήνας

10. Αποθήκευση ιστοσελίδας


Μπορούµε να αποθηκεύσουµε µία ιστοσελίδα σε µορφή ιστοσελίδας htm, html, mht ή απλού
κειµένου txt.
Αποθηκεύοντας µία σελίδα σε µορφή Πλήρης ιστοσελίδα έχουµε τη δυνατότητα να την καλούµε από
το δίσκο µας Off Line ώστε να αποφεύγουµε τη σύνδεση µε το Internet. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια
δεν θα ανανεώνονται τα περιεχόµενα της αποθηκευµένης σελίδας.
Αν όµως είναι ανάγκη να ανοίξει τα περιεχόµενα της αποθηκευµένης ιστοσελίδας κάποιος που δεν
έχει εγκατεστηµένο στον υπολογιστή του τον Internet Explorer τότε αποθηκεύουµε την ιστοσελίδα σε
µορφή κειµένου (*.txt) για να µπορέσει να την ανοίξει µε το Σηµειωµατάριο των Windows.
Για την αποθήκευση της ιστοσελίδας στο δίσκο µας ακολουθούµε τη διαδικασία που γνωρίζουµε ήδη.
• Επιλέγουµε Αρχείο – Αποθήκευση ως…. Θα εµφανιστεί το γνωστό παράθυρο της Αποθήκευσης.
• Όπως παρατηρούµε υπάρχουν δύο επιλογές για
αποθήκευση ιστοσελίδων που είναι Πλήρης και
Μόνο HTML. Επιλέγουµε τον τύπο Ιστοσελίδα
(*.htm; *.html). Αν επιλέξουµε µόνο html θα
αποθηκευτεί απλά η ιστοσελίδα. Αν επιλέξουµε
πλήρης τότε θα αποθηκευτούν µαζί µε την ιστοσελίδα και τα όλα τα αντικείµενα που περιέχει
δηλαδή εικόνες γραφικά κ.λ.π.. Για το παράδειγµά µας επιλέγουµε την πλήρη και πατάµε το
κουµπί Αποθήκευση.
• Σ' αυτή την περίπτωση θα παρατηρήσουµε ότι, εκτός από το αρχείο, δηµιουργήθηκε και ένας
φάκελος µε ίδιο όνοµα και επέκταση files µέσα στον οποίο υπάρχουν αρχεία τα οποία είναι οι
εικόνες της σελίδας και ένα αρχείο µε επέκταση xml που είναι το νέο πρότυπο της γλώσσας
προγραµµατισµού ιστοσελίδων µε τις οποίες είναι συµβατό το Office.
• Για αποθήκευση σε µορφή απλού κειµένου επιλέγουµε τη σχετική µορφή (txt).

[110]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

11. Αντιγραφή κειµένου ιστοσελίδων


Με την επιλογή Αντιγραφή του µενού Επεξεργασία, µπορούµε να αντιγράψουµε κείµενο που
βρίσκεται πάνω στις σελίδες Web.
Λόγω της απόλυτης συµβατότητας του Explorer µε τον Microsoft Word ο οποίος υποστηρίζει πλήρως
τις ιστοσελίδες, η αντιγραφή µπορεί να γίνει ακριβώς όπως είναι στην ιστοσελίδα, µαζί µε τα γραφικά και
τις συνδέσεις των υπερκειµένων.
Για την αντιγραφή κειµένων, πρώτα επιλέγουµε τα δεδοµένα µε σύρσιµο ποντικιού ή από την εντολή
Επιλογή όλων του µενού Επεξεργασία, στη συνέχεια επιλέγουµε την Αντιγραφή και τέλος, µπαίνουµε
στον επεξεργαστή µας και επιλέγουµε Επικόλληση.

12. Αποθήκευση εικόνων


Μπορούµε να αποθηκεύσουµε στον δίσκο µας, οποιαδήποτε εικόνα που υπάρχει σε web σελίδες
(εκτός των περιπτώσεων που είναι κλειδωµένες από αντιγραφή). Για την αποθήκευση, απαιτείται η
παρακάτω διαδικασία.
• Πατάµε µε το δεξί κουµπί ποντικιού πάνω στην εικόνα της ιστοσελίδας. Θα εµφανιστεί ένα
αναδυόµενο µενού.
• Επιλέγουµε την επιλογή Αποθήκευση εικόνας ως...
• Από το παράθυρο που θα εµφανιστεί, επιλέγουµε κάποιον κατάλογο ή και όνοµα και πατάµε το
Αποθήκευση.
Με την επιλογή Ορισµός ως φόντου αποθηκεύεται η εικόνα σαν φόντο στην οθόνη του Η/Υ µας.
Με την επιλογή Ορισµός ως στοιχείου επιφάνειας εργασίας… στόχου µπορούµε να
αποθηκεύσουµε την εικόνα στην επιφάνεια εργασίας των Windows η οποία θα εµφανίζεται, όταν η
επιφάνεια εργασίας είναι σε µορφή Προβολή ως ιστοσελίδα.

13. Κατέβασµα αρχείων


Στις τοποθεσίες του Internet, εκτός από τις σελίδες µε τα κείµενα, τις εικόνες και άλλο υλικό,
υπάρχουν τοποθετηµένα και πολλά αρχεία τα οποία µπορούµε να κατεβάσουµε στον υπολογιστή µας.
Η δοµή του διαδικτύου είναι κτισµένη µε τρόπο που η κάθε υπηρεσία να µπορεί να λειτουργεί και
εναλλακτικά. Έτσι, αν και το πρωτόκολλο FTP χρησιµοποιείται αποκλειστικά για να µας οδηγεί σε
σελίδες µε αρχεία από τις οποίες µπορούµε να κατεβάζουµε αρχεία, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε για
κατέβασµα και τους φυλλοµετρητές αρχείων, µέσω των ιστοσελίδων.
Για παράδειγµα αν θέλουµε να «κατεβάσουµε» από το Ψηφιακό Σχολείο το αρχείο της πρώτης
ενότητας από το βιβλίο της Πληροφορικής, το εντοπίζουµε µέσω των υπερσυνδέσεων και κάνοντας δεξί
κλικ επιλέγουµε «Αποθήκευση προορισµού ως».

Στο γνωστό παράθυρο της Αποθήκευσης που θα ανοίξει επιλέγουµε τη θέση αποθήκευσης του
αρχείου στον υπολογιστή µας και πατάµε ΟΚ.

[111]
Ενότητα 4.1: Υπηρεσίες Διαδικτύου

14. Εκτυπώσεις
Μπορούµε να εκτυπώσουµε τα κείµενα που έχουµε εντοπίσει για κάποια εργασία απευθείας από την
Web σελίδα στον εκτυπωτή µας.
∆ιαµόρφωση σελίδας
Πριν προχωρήσουµε σε εκτύπωση ίσως
χρειαστεί να προβούµε σε ορισµένες ρυθµίσεις που
αφορούν την εµφάνιση της εκτύπωσης στο χαρτί.
Το παράθυρο που εµφανίζει η εντολή Αρχείο >
Εκτύπωση είναι το παρακάτω.
Όπως βλέπουµε µπορούµε να ρυθµίσουµε το
µέγεθος χαρτιού, να επιλέξουµε τι θα περιέχει η
κεφαλίδα και το υποσέλιδο, να πληκτρολογήσουµε
δικούς µας τίτλους, να αλλάξουµε τον
προσανατολισµό της σελίδας, να ρυθµίσουµε τα
περιθώρια εκτύπωσης, ακόµα και να αλλάξουµε
τις γραµµατοσειρές.
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η εκτύπωση απλών ιστοσελίδων διαφέρει από αυτή των ιστοσελίδων που
δηµιουργήθηκαν µε την τεχνική των πλαισίων (Frames).
Παράδειγµα η παρακάτω ιστοσελίδα σχεδιάστηκε µε τεχνική δύο πλαισίων.

Εάν θέλουµε να εκτυπώσουµε ένα µόνο πλαίσιο πχ αυτό που αναφέρεται στα Νταρνακοχώρια θα το
ενεργοποιήσουµε κάνοντας κλικ σε κάποιο σηµείο του και από το παράθυρο της Εκτύπωσης που θα
εµφανίσουµε µε τον τρόπο που έχουµε περιγράψει ή µε δεξί κλικ, θα πάµε στην καρτέλα Επιλογές που
είναι η παρακάτω και θα εκτυπώσουµε µε ενεργοποιηµένο το «Μόνο το επιλεγµένο πλαίσιο».
Για να εκτυπώσουµε και τα δύο πλαίσια (τα δύο πλαίσια χωρίζονται µε µία λωρίδα ολίσθησης),
πρέπει από το παράθυρο της εκτύπωσης να επιλέξουµε "Όλα τα πλαίσια χωριστά).
Για να εκτυπώσουµε την σελίδα όπως εµφανίζεται επιλέγουµε Όπως στην οθόνη.
Η επιλογή Όλα τα συνδεδεµένα έγγραφα θα εκτυπώσει όλες τις ιστοσελίδες που περιέχονται στα
πλαίσια.
Η επιλογή Εκτύπωση πίνακα συνδέσεων» θα εκτυπώσει στο τέλος του εγγράφου έναν πίνακα στον
οποίο θα εµφανίζονται όλες οι συνδέσεις που περιέχονται στο έγγραφο.

[112]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο (E-Mail)

Ms Outlook για το Office 2010

[113]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Ηλεκτρονικό Ταχυδροµείο
(E-Mail) µε το Outlook MS
Τo ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (e-mail), είναι µια από τις υπηρεσίες που οι συνδροµητές του Internet
χρησιµοποιούν καθηµερινά.
Οι εφαρµογές που χρησιµοποιούµε για την υπηρεσία αυτή έχουν τη δυνατότητα, µαζί µε την επιστολή
που πληκτρολογούµε, να στέλνουν και συνηµµένα οποιονδήποτε τύπο αρχείων. Αυτή είναι και η
δυνατότητα που τα έχει καταστήσει πολύ δηµοφιλή, επειδή χρησιµοποιώντας την εφαρµογή
ταχυδροµείου στέλνουµε αρχεία οποιασδήποτε µορφής, όπως κειµένου, προγραµµάτων, γραφικά,
εικόνες, κλπ.
Η υπηρεσία αυτή βασίζεται στον εξυπηρετητή ταχυδροµείου (Mail Server) που διαθέτουν όλοι οι
πάροχοι Internet. Εξυπηρετητή µπορούν να τοποθετήσουν επίσης όλοι οι υπεύθυνοι των τοπικών
δικτύων, φορέων και εταιρειών, όπως για παράδειγµα πανεπιστήµια, σχολεία, επιχειρήσεις ώστε να
εξυπηρετούν τα µέλη τους.
Το E-mail το αποκτούµε µε την εγγραφή µας σε κάποιον πάροχο Internet. Για να ανοίξουµε
λογαριασµό, στον διαδίκτυο δηλώνουµε το όνοµα µε το οποίο θα είµαστε µέλη (User name) πάντα στα
Αγγλικά και τον κωδικό πρόσβασης. Το όνοµα που δηλώνουµε µετατρέπεται αυτόµατα στο πρώτο
συνθετικό της ηλεκτρονικής µας διεύθυνσης ενώ το δεύτερο είναι το όνοµα του παρόχου στον οποίο
έχουµε λογαριασµό. Για παράδειγµα, ο χρήστης Στέλιος Παπαδόπουλος µε user name stelios2012 και
πάροχο την εταιρεία otenet έχει e-mail δηλαδή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου
stelios2012@otenet.gr
Όπως βλέπουµε, το όνοµα διαχωρίζεται από τον πάροχο µε το διεθνές σύµβολο της αλληλογραφίας
@, που αποφασίστηκε να χρησιµοποιείται.
Με άλλα λόγια, σε µια ηλεκτρονική διεύθυνση, προηγείται το όνοµα του χρήστη, έπεται το @ και στη
συνέχεια είναι το όνοµα του παρόχου, ο οποίος µπορεί βέβαια να ορίσει και την περιοχή, όπως για
παράδειγµα το the.forthnet που σηµαίνει περιοχή Θεσσαλονίκης του παρόχου FORTHNET και τέλος
τοποθετείτε το πρόθεµα της χώρας που για την Ελλάδα είναι το gr.
Αν ο Στέλιος Παπαδόπουλος ήταν συνδροµητής της Forthnet και κατοικούσε στην Αθήνα, το e-mail
του θα ήταν stelios2012@ath.forthnet.gr.
Εταιρική διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (εταιρικό email).
Εταιρικό email λέµε τον λογαριασµό ή τους λογαριασµούς ηλεκτρονικού ταχυδροµείου που
φιλοξενούνται σε χώρο στον server κάτω από το ίδιο domain name µιας επιχείρησης και ως εκ τούτου
συνδέονται νοηµατικά µε την εταιρική ταυτότητα της επιχείρησης. Π.χ αν ο κύριος Στέλιος
Παπαδόπουλος εργάζεται στην εταιρεία Aluminion µε έδρα την Ελλάδα, θα µπορούσε το εταιρικό mail
του να είναι stelios2012@aluminion.gr
Web mail (∆ωρεάν e-mail): Ε-mail µπορούν να έχουν ακόµα και αυτοί που δεν έχουν λογαριασµό
στο Internet ή δεν εργάζονται σε εταιρεία που έχει εταιρικούς λογαριασµούς ηλεκτρονικής
αλληλογραφίας. Η λύση είναι τα δωρεάν e-mail που δίνουν εκατοντάδες εταιρείες στο διαδίκτυο. Μερικά
παραδείγµατα είναι η Microsoft, µε το γνωστό MSN Hotmail, η Yahoo, η Google µε το Gmail και µεταξύ
αυτών, πολλές άλλες εταιρείες και µάλιστα Ελληνικές όπως οι µεγάλες πύλες in.gr, pathfinder.gr και
πολλοί άλλοι.
Για την παραλαβή του ελεύθερου e-mail χρησιµοποιούµε έναν φυλλοµετρητή όπως τον Internet
Explorer, o Mozilla ή ο Google Chrome.

[114]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Η δροµολόγηση της αλληλογραφίας.


Η διαδικασία δροµολόγησης ενός µηνύµατος ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, από την αποστολή µέχρι
την παραλαβή από τον αποδέκτη είναι η εξής:
Το µήνυµα το οποίο αποστέλλουµε, καταλήγει στο διακοµιστή (Mail Server µόνιµα συνδεδεµένο στο
Internet) του παρόχου µας. Από εκεί µε αυτόµατο τρόπο αποστέλλεται στο διακοµιστή του παρόχου του
αποδέκτη και αποθηκεύεται προσωρινά µέχρι να ζητηθεί από τον ενδιαφερόµενο. Όταν ο αποδέκτης
ζητήσει την αλληλογραφία από τον υπολογιστή του, τότε θα την παραλάβει από το διακοµιστή του
παροχέα του. Όπως βλέπουµε λειτουργεί ακριβώς όπως και το κλασικό ταχυδροµείο που γνωρίζουµε,
δηλαδή αν δεν ανοίξουµε το ταχυδροµικό κιβώτιο του σπιτιού µας, η αλληλογραφία θα παραµένει εκεί.

Πλεονεκτήµατα του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου.


Τα πλεονεκτήµατα από τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου έναντι όλων των άλλων τρόπων
επικοινωνίας, είναι αναµφισβήτητα πολλαπλά.
 Ταχύτητα αποστολής και λήψης.
 ∆εν είµαστε υποχρεωµένοι να έχουµε ανοιχτό τον υπολογιστή µας την ώρα που µας στέλνουν ένα
µήνυµα.
 ∆υνατότητα συνηµµένων αποστολής και λήψης αρχείων όλων των µορφών.
 Οικονοµικότερος τρόπος αλληλογραφίας.
 ∆υνατότητα αποστολής µηνύµατος σε πολλούς αποδέκτες.
 Αποθήκευση σε φάκελο αντιγράφων όλων των αποσταλέντων µηνυµάτων.
 Έλεγχος ότι ο παραλήπτης έλαβε και διάβασε το µήνυµά µας.

Μια από τις δηµοφιλέστερες και καλύτερες εφαρµογές για e-mail είναι και το Microsoft Outlook, που
χρησιµοποιείται από τη µεγαλύτερη µερίδα των χρηστών και θα δούµε αναλυτικά τη χρήση του στα
επόµενα κεφάλαια.

[115]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

1. Κανονική εκκίνηση του MS Outlook


Είναι απαραίτητο να γνωρίζουµε ότι κατά την διάρκεια της πρώτης εκκίνησης της εφαρµογής του MS
Outlook θα πρέπει να δηλώσουµε ορισµένα στοιχεία τα οποία θα µας ζητηθούν. Εδώ θα περιγράψουµε
µία κλασική εκκίνηση της εφαρµογής µε την προκαθορισµένη ρύθµιση ενός χρήστη.
Για την εκκίνηση του προγράµµατος, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Η µια είναι από κάποιο
εικονίδιο της επιφάνειας εργασίας. Άλλος τρόπος εκκίνησης είναι από τη γραµµή εργαλείων Γρήγορης
εκκίνησης. Φυσικά υπάρχει και ο κλασικός τρόπος από το µενού Έναρξη - Προγράµµατα - Microsoft
Office - Outlook.
Οποιοδήποτε τρόπο και να επιλέξουµε για την εκκίνηση, θα εµφανιστεί στην οθόνη µας το παράθυρο
της εφαρµογής, που είναι παρόµοιο µε το παρακάτω. Η εµφάνιση της εφαρµογής στην οθόνη µας
εξαρτάται από τις επιλογές ρύθµισης. Οι ρυθµίσεις όπως θα δούµε σε επόµενο κεφάλαιο µπορούν να
γίνουν από την καρτέλα Προβολή.

Όπως σε όλες οι εφαρµογές των νεώτερων εκδόσεων του Ms Office (2007-2010), στην κορυφή του
παραθύρου υπάρχει η κορδέλα µε τις καρτέλες (1) η οποία έχει αντικαταστήσει τα µενού επιλογών και
τις εργαλειοθήκες που υπήρχαν σε παλαιότερες εκδόσεις.

Στο παραπάνω παράθυρο µπορούµε επίσης να δούµε τα βασικά πλαίσια της εφαρµογής που είναι:
 Στην αριστερή στήλη οι φάκελοι (2).
 Στην κεντρική στήλη εµφανίζονται τα εισερχόµενα µηνύµατα (3).
 Στην δεξιότερα είναι το παράθυρο προεπισκόπησης, όπου εµφανίζονται τα περιεχόµενα του
επιλεγµένου µηνύµατος (4).
Ανάλογα µε την Προβολή που θα επιλέξουµε όπως θα δούµε αναλυτικά σε επόµενο κεφάλαιο το
Παράθυρο προεπισκόπησης µπορεί να είναι κάτω από τα µηνύµατα.
Τέλος αν θέλουµε µπορούµε να εµφανίσουµε και το ηµερολόγιο µε τις εργασίες µας (5).

[116]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

1.1 Ρυθµίσεις του MS Outlook κατά την πρώτη εκκίνηση


Τα απαραίτητα βήµατα κατά την πρώτη εκκίνηση της εφαρµογής αµέσως µετά την εγκατάστασή της,
είναι τα παρακάτω:
 Ρυθµίσεις Outlook
1. Ενεργοποιούµε το MS Outlook.
2. Από την αρχική οθόνη του οδηγού εκκίνησης πατάµε το Επόµενο.
3. Στο παράθυρο της προσθήκης νέου λογαριασµού επιλέγουµε Μη αυτόµατη διαµόρφωση
ρυθµίσεων διακοµιστή, συµπληρώνουµε τα στοιχεία του λογαριασµού και πατάµε Επόµενο.
Σε περίπτωση που δεν το επιλέξουµε το πρόγραµµα θα κάνει αυτόµατη αναζήτηση διακοµιστή
και αν δεν εντοπίσει κανένα, θα προχωρήσει σε µη αυτόµατη ρύθµιση λογαριασµού.
4. Συµπληρώστε τον διακοµιστή Εισερχόµενης και Εξερχόµενης αλληλογραφίας και στο πεδίο για
τον κωδικό πληκτρολογήστε και εδώ τον κωδικό που σας έχει δώσει ο πάροχος ίντερνετ.
Αν έχετε συµπληρώσει σωστά όλες τις πληροφορίες για τον λογαριασµό σας, στην επόµενη οθόνη θα
δείτε το συγχαρητήριο µήνυµα.

1.2 Αλλαγές στις ρυθµίσεις του MS Outlook


Για να προσθέσετε ένα νέο λογαριασµό ή για να αλλάξετε τις ρυθµίσεις του λογαριασµού σας πχ για να
αλλάξετε τον κωδικό πρόσβασης ή τον τρόπο που εµφανίζεται το όνοµά σας:
1. Κάντε κλικ στην καρτέλα Αρχείο.
2. Στην καρτέλα Πληροφορίες, κάντε κλικ κάντε κλικ στο στοιχείο Ρυθµίσεις λογαριασµού.

Στο νέο παράθυρο που θα ανοίξει επιλέξτε το


λογαριασµό στον οποίο θέλετε να κάνετε
αλλαγές ή να καταργήσετε.

Η επιλογή αυτή θα σας οδηγήσει στο παράθυρο


που έχουµε ήδη δει κατά τη διάρκεια της
δηµιουργίας του λογαριασµού.

2. Παράθυρο περιήγησης
Το παράθυρο περιήγησης µας παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στους
φακέλους που χρησιµοποιούνται για την οργάνωση των πληροφοριών µας.
Κάθε φορά που επιλέγουµε ένα φάκελο εµφανίζονται τα στοιχεία που περιέχει.
Το παράθυρο περιήγησης περιλαµβάνει τις ενότητες Αγαπηµένοι φάκελοι
(µπορείτε να τοποθετήσετε εδώ τους φακέλους που χρησιµοποιείτε πιο συχνά)
και Προσωπικοί φάκελοι (1) καθώς και κουµπιά για εναλλαγή προβολής των
στοιχείων Αλληλογραφία, Επαφές, Ηµερολόγιο, Εργασίες και άλλων (2).
Για να αλλάξουµε το µέγεθος στο παράθυρο περιήγησης τοποθετούµε το
δείκτη του ποντικιού στο δεξί περίγραµµα και όταν ο δείκτης µετατραπεί σε
διπλό βέλος , σύρουµε το περίγραµµα προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά.
2.1 Λίστα φακέλων
Εξ ορισµού οι φάκελοι βρίσκονται στην ενότητα Προσωπικοί φάκελοι και
ενδέχεται η ενότητα Αγαπηµένα να µην εµφανίζεται.
Για να προσθέσουµε ένα φάκελο στα Αγαπηµένα κάνουµε δεξί κλικ επάνω
του και επιλέγουµε «Εµφάνιση στα Αγαπηµένα». Αντίστοιχα για να τον
αφαιρέσουµε επιλέγουµε «Κατάργηση από τα Αγαπηµένα».

[117]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

 Εισερχόµενα: Εδώ τοποθετούνται όλα τα µηνύµατα της αλληλογραφίας που λαµβάνουµε.


 Εξερχόµενα: Σ' αυτόν το φάκελο παραµένουν τα µηνύµατα που έχουµε ετοιµάσει για
αποστολή αλλά δεν τα έχουµε αποστείλει.
 ∆ιαγραµµένα: Είναι ο κάδος ανακύκλωσης των διαγραµµένων µηνυµάτων.
 Απεσταλµένα: Περιέχει όλα τα µηνύµατα που έχουµε στείλει.
 Πρόχειρα: Αν επιλέξουµε να αποθηκεύσουµε προσωρινά ένα µήνυµα πριν το στείλουµε, τότε
αυτό θα παραµείνει στα Πρόχειρα.
 Ανεπιθύµητη αλληλογραφία: Στον φάκελο αυτό φυλάσσονται µέχρι να τα διαγράψουµε τα
ενοχλητικά µηνύµατα (spam).
Τέλος τα διάφορα προγράµµατα antivirus που χρησιµοποιούµε δηµιουργούν τους δικούς τους
φακέλους όπου φυλάσσονται µέχρι να διαγραφούν τα «ύποπτα» µηνύµατα.

2.1.1 ∆ιαχείριση φακέλων


Για τη δηµιουργία και τη διαχείριση των φακέλων και των υποφακέλων τους ισχύουν οι κανόνες που
ισχύουν και για τους φακέλους και υποφακέλους των Windows.
∆ηµιουργία φακέλου
1. Πρώτα θα επιλέξουµε το χώρο που θα τοποθετηθεί. Για παράδειγµα, επιλέγουµε την ένδειξη
Προσωπικοί φάκελοι αν και δεν έχει µεγάλη σηµασία γιατί αυτό µπορεί να γίνει και από το επόµενο
βήµα.
2. Πατάµε δεξί κλικ και επιλέγουµε Νέος φάκελος… που θα µας εµφανίσει το παράθυρο ∆ηµιουργία
φακέλου. Τονίζω ότι και από αυτό το παράθυρο µπορούµε να επιλέξουµε το που θα τοποθετηθεί ο
νέος φάκελος.
3. Πληκτρολογούµε το όνοµα του φακέλου και πατάµε ΟΚ.
Μετονοµασία – ∆ιαγραφή φακέλου
Από τις αναδυόµενες επιλογές που εµφανίζονται µε δεξί κλικ πάνω στο πλαίσιο φάκελοι, µπορούµε
να διαγράψουµε ή να µετονοµάσουµε αυτούς που δηµιουργήσαµε. Προσοχή, οι προκαθορισµένοι
φάκελοι του Outlook δεν µπορούν να διαγραφούν ή να µετονοµαστούν.
Μετακίνηση σε άλλον φάκελο
Μπορούµε να επιλέξουµε και να µετακινήσουµε µε το ποντίκι έναν φάκελό µας µέσα σε ένα άλλο, µε
απλό σύρσιµο ή να χρησιµοποιήσουµε την Αποκοπή και την Επικόλληση.

3. Πλαίσιο µηνυµάτων
Πρόκειται για το σπουδαιότερο πλαίσιο του παραθύρου. Εδώ εµφανίζονται τα µηνύµατα του
ενεργοποιηµένου φακέλου. Στην εικόνα κάτω βλέπουµε τα περιεχόµενα του φακέλου Εισερχόµενα (που
είναι και ο ενεργοποιηµένος φάκελος) τακτοποιηµένα κατά ηµεροµηνία.

[118]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Προβολή µηνυµάτων: Ο τρόπος εµφάνισης των µηνυµάτων


ορίζεται από την καρτέλα Προβολή, οµάδα Τακτοποίηση. Το
κουµπί «Τακτοποίηση κατά» µας δίνει τη δυνατότητα
τακτοποίησης των µηνυµάτων κατά ηµεροµηνία, παραλήπτη,
σπουδαιότητα κλπ.
Εµφάνιση στηλών: Όπως παρατηρούµε, δίπλα στα
µηνύµατα υπάρχουν στήλες εµφάνισης στοιχείων µεταξύ των
οποίων οι κυριότερες είναι οι: ώρα παραλαβής, η ένδειξη
συνηµµένου, η σήµανση σπουδαιότητας κλπ.
Για να αφαιρέσουµε ή για να προσθέσουµε κάποια άλλη
στήλη, κάνουµε κλικ στο κουµπί Προσθήκη στηλών. Θα µας
εµφανίσει το παράθυρο της εικόνας αριστερά µέσω του οποίου
προσθέτουµε στοιχεία.
Πατώντας στο κουµπί Προσθήκη τοποθετούµε τα επιθυµητά
πεδία στο δεξιό πλαίσιο του παραθύρου.
Ταξινόµηση και Αντιστροφή ταξινόµησης: Όταν τα
µηνύµατά µας είναι πολλά, τότε για την ευκολότερη πρόσβασή
µας σε κάποιο από αυτά θα πρέπει να τα ταξινοµούµε. Η ταξινόµηση µπορεί να γίνεται άµεσα σε µορφή
αύξουσα ή φθίνουσα, απλά πατώντας πάνω στο όνοµα της στήλης.
Αναζήτηση: Όταν αναζητούµε κάποιο µήνυµα ανάµεσα σε ένα πλήθος εκατοντάδων µηνυµάτων,
τότε χρησιµοποιούµε την Αναζήτηση µέσω λέξεων κλειδιών γιατί µας δίνει περισσότερες δυνατότητες
αναζήτησης, όπως αναζήτηση µε το όνοµα του παραλήπτη, την ηµεροµηνία, το κείµενο του
περιεχοµένου και πολλά άλλα στοιχεία.
Η αναζήτηση στον επιλεγµένο φάκελο γίνεται από το πλαίσιο που βρίσκεται στο επάνω µέρος του
πλαισίου µηνυµάτων.

Πληκτρολογούµε τη λέξη προς αναζήτηση τοποθετώντας αρκετές άλλες επιλογές. Πειραµατιζόµαστε


µε τις διάφορες δυνατότητες που µας προσφέρει.
Σήµανση: Στη στήλη Από, δίπλα από το όνοµα των µηνυµάτων, υπάρχει ένα σύµβολο φακέλου.
Όταν ο φάκελος είναι κλειστός σηµαίνει ότι το µήνυµα δεν το έχουµε ανοίξει για διάβασµα και αυτή
είναι η σήµανση µη αναγνωσµένου µηνύµατος. Αντίθετα όταν το εικονίδιο του φακέλου είναι ανοιχτό,
τότε σηµαίνει σήµανση αναγνωσµένου µηνύµατος.
Μπορούµε να επισηµάνουµε τα µηνύµατα σαν αναγνωσµένα ή µη ανάλογα µε τις ανάγκες µας, ώστε
να παραβλέπουµε µερικά από αυτά σαν σηµαντικά ή ασήµαντα και να µπορούµε να επανερχόµαστε σ'
αυτά.
Για τη σήµανση επιλέγουµε το µήνυµα και µε δεξί κλικ ενεργοποιούµε τη σχετική Σήµανση ως
αναγνωσµένου ή µη αναγνωσµένου.
Σηµαία υπενθύµισης: Για την επισήµανση µπορούµε να τοποθετήσουµε την ειδική σηµαία
επισήµανσης στη σχετική στήλη. Τοποθετώντας τη σηµαία σε ένα µήνυµα µας υπενθυµίζει ότι θα πρέπει
να επανέλθουµε αργότερα για κάποιον λόγο σ' αυτό. Για να τοποθετήσουµε σηµαία σε ένα µήνυµα ή να
την απενεργοποιήσουµε, πατάµε στη στήλη σηµαίας που βρίσκεται αριστερά από το µήνυµά µας.
Αντιγραφή και µετακίνηση µηνυµάτων: Με τις γνωστές λειτουργίες της αντιγραφής και
µετακίνησης µπορούµε να αντιγράψουµε ή να µετακινήσουµε ένα µήνυµα σε κάποιον άλλο φάκελο. Τα
βήµατα είναι τα παρακάτω:
1. Επιλέγουµε το µήνυµα.
2. Με δεξί κλικ καλούµε την εντολή αντιγραφή ή µετακίνηση. Επιλέγουµε τον φάκελο που θα
τοποθετηθεί το µήνυµα και πατάµε Επικόλληση.
Η αντιγραφή ή µετακίνηση µπορεί να γίνει και µε την µέθοδο "σύρε και άσε". Επιλέγουµε το µήνυµα
και το σύρουµε απλά µέσα στον φάκελο που επιθυµούµε.

[119]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

∆ιαγραφή µηνύµατος: Για τη διαγραφή ενός µηνύµατος, απλά το επιλέγουµε,


πατάµε δεξί κλικ και ενεργοποιούµε την εντολή ∆ιαγραφή ή πατάµε το κουµπί
∆ιαγραφή της εργαλειοθήκης της οµάδας ∆ιαγραφή στην Κεντρική καρτέλα της
κορδέλας.
Το Outlook µας δίνει τη δυνατότητα να διαγράψουµε αν επιθυµούµε µια
ολόκληρη συνοµιλία. Μηνύµατα δηλαδή που είναι συνδεδεµένα µεταξύ τους µέσω
απαντήσεων ή προωθήσεων.
Υπενθυµίζεται ότι µε τη διαγραφή τα µηνύµατα αποστέλλονται στον κάδο ανακύκλωσης που είναι ο
φάκελος ∆ιαγραµµένα.
Για να διαγράψουµε τα µηνύµατα και από αυτόν τον φάκελο, που σηµαίνει οριστική διαγραφή από
τον δίσκο µας, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Ανοίγουµε τον φάκελο ∆ιαγραµµένα.
• Επιλέγουµε το αρχείο ή τα αρχεία προς διαγραφή και πατάµε το κουµπί διαγραφή της
εργαλειοθήκης ή την επιλογή διαγραφή που εµφανίζεται µε δεξιό κλικ. Σ' αυτό το µενού υπάρχει και
η επιλογή Άδειασµα του φακέλου διαγραµµένων που διαγράφει όλα τα µηνύµατα του φακέλου.

4. Παράθυρο ανάγνωσης (Πλαίσιο περιεχοµένων µηνύµατος)


Στο πλαίσιο αυτό εµφανίζεται το περιεχόµενο του µηνύµατος. Αν επιθυµούµε να το διαβάσουµε σε
ξεχωριστό παράθυρο, διπλοπατάµε στο µήνυµα από το πλαίσιο µηνυµάτων και ανοίγει στο δικό του
παράθυρο.
Η θέση του παραθύρου ανάγνωσης µπορεί να είναι διαφορετική ανάλογα µε τις ρυθµίσεις που θα
κάνουµε από την καρτέλα Προβολή – ∆ιάταξη – Παράθυρο ανάγνωσης. Το πλαίσιο µπορεί να είναι δεξιά
του πλαισίου των µηνυµάτων (Εικόνα 1) ή κάτω από αυτό (Εικόνα 2) ή να απενεργοποιηθεί.
1

4.1 Συνηµµένα αρχεία


Τα συνηµµένα είναι αρχεία που µπορούν να συµπεριληφθούν σε ένα µήνυµα ηλεκτρονικού
ταχυδροµείου. Τα µηνύµατα που έχουν συνηµµένα αναγνωρίζονται από το εικονίδιο µε το συνδετήρα

[120]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

στη λίστα µηνυµάτων. Ανάλογα µε τη µορφή του µηνύµατος που λαµβάνετε, τα συνηµµένα εµφανίζονται
σε µία ή δύο θέσεις στο µήνυµα.
Εάν η µορφή του µηνύµατος είναι HTML ή απλό κείµενο, τα συνηµµένα θα εµφανίζονται στο πλαίσιο
’Συνηµµένο’ κάτω από τη γραµµή Θέµα.
Εάν η µορφή του µηνύµατος είναι η λιγότερο συνηθισµένη µορφή εµπλουτισµένου κειµένου (RTF),
τα συνηµµένα θα εµφανίζονται στο κυρίως κείµενο του µηνύµατος. Παρόλο που το αρχείο εµφανίζεται
στο κυρίως κείµενο του µηνύµατος, στην πραγµατικότητα παραµένει ξεχωριστό συνηµµένο.
4.1.1 Άνοιγµα συνηµµένου αρχείου: Μπορείτε να ανοίξετε ένα συνηµµένο από το παράθυρο
ανάγνωσης ή από ένα ανοιχτό µήνυµα. Και στις δύο περιπτώσεις, κάντε διπλό κλικ στο συνηµµένο για να
το ανοίξετε.
Οι νεώτερες εκδόσεις τοθ Outlook (2007-2010) σας δίνουν τη δυνατότητα να κάνετε προεπισκόπηση
συνηµµένων σε µηνύµατα HTML ή απλού κειµένου στο Παράθυρο ανάγνωσης και σε ανοιχτά
µηνύµατα. Κάντε κλικ στο συνηµµένο στο οποίο θέλετε να κάνετε προεπισκόπηση και αυτό θα
εµφανιστεί στη θέση του κυρίως κειµένου του µηνύµατος.

Για να επιστρέψετε στο µήνυµα, στην καρτέλα Εργαλεία συνηµµένων, στην οµάδα Μήνυµα, κάντε
κλικ στην εντολή Εµφάνιση µηνύµατος. Η προεπισκόπηση δεν είναι διαθέσιµη για συνηµµένα
µηνυµάτων RTF (απλού κειµένου).
Από προεπιλογή, το Microsoft Outlook αποκλείει πιθανά µη ασφαλή συνηµµένα αρχεία
(συµπεριλαµβανοµένων των αρχείων .bat, .exe, .vbs και .js) που µπορεί να περιέχουν ιούς. Εάν το
Outlook αποκλείσει οποιαδήποτε συνηµµένα αρχεία σε ένα µήνυµα, εµφανίζεται µια λίστα µε τους
αποκλεισµένους τύπους αρχείων στη Γραµµή πληροφοριών (στο κίτρινο πλαίσιο που βρίσκεται κοντά
στο επάνω µέρος ενός ανοιχτού µηνύµατος και παρέχει πληροφορίες σχετικά µε το αν ένα µήνυµα έχει
απαντηθεί ή προωθηθεί).
4.1.2 Αποθήκευση ενός συνηµµένου από µήνυµα
Για να αποθηκεύσετε ένα συνηµµένο κάντε ένα από τα εξής:
• Εάν το µήνυµα είναι σε µορφή HTML ή απλού κειµένου κάντε κλικ στο συνηµµένο στο
Παράθυρο ανάγνωσης ή στο ανοιχτό µήνυµα. Ύστερα, στην καρτέλα Συνηµµένα (εικόνα
επάνω), στην οµάδα Ενέργειες, κάντε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως. Μπορείτε επίσης να
κάνετε δεξί κλικ στο συνηµµένο και µετά να κάνετε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως.
Εάν το µήνυµα είναι σε µορφή RTF στο Παράθυρο ανάγνωσης ή στο ανοιχτό µήνυµα, κάντε δεξί
κλικ στο συνηµµένο και µετά κάντε κλικ στην εντολή Αποθήκευση ως.
Επιλέξτε µια θέση φακέλου και µετά κάντε κλικ στο κουµπί Αποθήκευση.
Εάν θέλετε να αποθηκεύσετε περισσότερα από ένα συνηµµένα θα πρέπει να τα επιλέξτε µε πατηµένο
το πλήκτρο CTRL και να ακολουθήσετε πα παραπάνω βήµατα.

[121]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

5. ∆ηµιουργία και αποστολή µηνύµατος

Για να δηµιουργήσουµε ένα νέο µήνυµα αλληλογραφίας πατάµε στο


εικονίδιο ∆ηµιουργία στην Κεντρική καρτέλα της κορδέλας (οµάδα
∆ηµιουργία).
Θα ανοίξει το παράθυρο της εικόνας κάτω.
Στη θέση Προς πληκτρολογούµε τη διεύθυνση του παραλήπτη του µηνύµατος π.χ maria@otenet.gr

Τη διεύθυνση µπορούµε να την καλέσουµε και από το βιβλίο διευθύνσεων κάνοντας κλικ στο Προς.
Για την αποστολή σε περισσοτέρους αποδέκτες, πληκτρολογούµε τις διευθύνσεις διαχωρισµένες µε το
σύµβολο του ελληνικού ερωτηµατικού.
Στη θέση Κοιν. (Κοινοποίηση) πληκτρολογούµε τη διεύθυνση ή διευθύνσεις διαχωριζόµενες µε το
κόµµα (,) που επιθυµούµε να κοινοποιηθεί η επιστολή µας.
Μπορούµε επίσης να προσθέσουµε και την Ιδιαίτ. Κοιν. (Ιδιαίτερη Κοινοποίηση). Για να την
εµφανίσουµε θα χρησιµοποιήσουµε το οµώνυµο κουµπί από την καρτέλα Επιλογές – Εµφάνιση πεδίων.
Πληκτρολογούµε τη διεύθυνση ή διευθύνσεις διαχωριζόµενες µε το κόµµα (,) που επιθυµούµε να
κοινοποιηθεί ιδιαιτέρως η επιστολή µας. Οι διευθύνσεις αυτές θα είναι κρυφές για τους υπόλοιπους
παραλήπτες. Η λειτουργία αυτή αποκρύπτει δηλαδή από τον παραλήπτη του µηνύµατος τη λίστα των
υπόλοιπων παραληπτών και εµφανίζει µόνο το όνοµα του. Με αυτό τον τρόπο, πιστεύουν όλοι ότι είναι
µοναδικοί παραλήπτες του µηνύµατος.
Στη θέση Θέµα πληκτρολογούµε το θέµα του µηνύµατος, το οποίο διευκολύνει στην ταξινόµηση
µηνυµάτων.
Κείµενο µηνύµατος: Στη λευκή περιοχή του παραθύρου πληκτρολογούµε το µήνυµά µας.
Τονίζω ότι µπορούµε να τοποθετήσουµε το κείµενο, αν το έχουµε πληκτρολογηµένο σε κάποιον
επεξεργαστή ή διορθωτή, µε τις λειτουργίες αντιγραφή και επικόλληση.
Επίσης, αν έχουµε ενεργοποιηµένη την επιλογή "HTML" που ενεργοποιείται από την καρτέλα
δηµιουργίας νέων µηνυµάτων Μορφοποίηση κειµένου, µπορούµε να µορφοποιήσουµε το κείµενο του
µηνύµατός µας.
Τέλος πατάµε το κουµπί Αποστολή αφού φροντίσουµε πρώτα να βεβαιωθούµε ότι είµαστε
συνδεδεµένοι στο Internet. Σε περίπτωση που δεν είµαστε σε σύνδεση, τότε το πρόγραµµα θα επιχειρήσει
να µας συνδέσει. Αν επιλέξουµε να αποθηκεύσουµε το µήνυµα, θα τοποθετηθεί στον φάκελο Πρόχειρα,
για να µπορέσουµε να το αποστείλουµε αργότερα.

[122]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Απάντηση µηνύµατος στον αποστολέα


Μπορούµε να απαντήσουµε στον αποστολέα, επιλέγοντας απλά το µήνυµα από το πλαίσιο
Εισερχόµενα και αφού κάνουµε δεξί κλικ επιλέγουµε Απάντηση.
Μπορούµε επίσης να απαντήσουµε στον αποστολέα µέσα στο ίδιο παράθυρο του ανοικτού µηνύµατός
του, από την καρτέλα Απόκριση.
Στο απαντητικό µήνυµά µας θα
συµπεριλαµβάνεται και το αρχικό µήνυµα του
αποστολέα (προεπιλογή προγράµµατος).

Απάντηση µηνύµατος σε όλους


Από το κουµπί Απάντηση σε όλους, απαντούµε στο ίδιο παράθυρο σε όλους τους παραλήπτες του
µηνύµατος. Οι παραλήπτες είναι όλοι αυτοί που έλαβαν το µήνυµα στο οποίο θα απαντήσουµε.

Προώθηση µηνύµατος
Από το κουµπί Προώθηση, αποστέλλουµε κάποιο µήνυµα σε συγκεκριµένο αποστολέα που θα
επιλέξουµε και θα πληκτρολογήσουµε τη διεύθυνσή του. Προώθηση µηνυµάτων κάνουµε συνήθως όταν
λαµβάνουµε κάποιο µήνυµα που πιστεύουµε ότι θα είχε ενδιαφέρον και να το αποστείλουµε σε κάποιους
φίλους ή συνεργάτες µας.

6. Λήψη µηνύµατος
Όπως έχουµε ήδη αναφέρει µόλις ο χρήστης ανοίξει το πρόγραµµα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας το
οποίο χρησιµοποιεί, τα εισερχόµενα µηνύµατα του θα εµφανιστούν στον υπολογιστή του.
Για την ανάκτηση των µηνυµάτων µας υπάρχουν αρκετοί τρόποι. Μπορούµε να πατήσουµε το κουµπί
Αποστολή/Παραλαβή που υπάρχει στην Κεντρική καρτέλα ή στην καρτέλα Αποστολή/Λήψη.
Μόλις µεταφερθούν τα µηνύµατα µας θα εµφανιστούν στο παράθυρο Εισερχοµένων.
 Στα µηνύµατα που υπάρχει η ένδειξη ανοιχτού κίτρινου φακέλου στα αριστερά τους, σηµαίνει ότι
δεν έχουν διαβαστεί ακόµα.
 Τα µηνύµατα που δίπλα στο όνοµά τους έχουν το σύµβολο του συνδετήρα σηµαίνει ότι περιέχουν
συνηµµένο αρχείο.
 Μπορούµε να µετακινήσουµε τα διάφορα µηνύµατα σε οποιοδήποτε φάκελο µε το ποντίκι "σύρε
και άσε".

[123]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

7. Αποστολή συνηµµένων αρχείων


Με την αποστολή του κυρίου µηνύµατος, µπορούµε να προσαρτήσουµε και αρχεία οποιασδήποτε
µορφής. Τα συνηµµένα αυτά αρχεία αποστέλλονται µαζί µε το µήνυµα. Μόλις ο παραλήπτης
διπλοπατήσει πάνω στο µήνυµα και το ανοίξει, θα εµφανιστεί στην περιοχή του µηνύµατος το συνηµµένο
αρχείο. ∆ιπλοπατώντας πάνω στο αρχείο της επισύναψης, θα φορτωθεί η εφαρµογή µε την οποία έχει
σύνδεση και θα µας το εµφανίσει.
Η προσάρτηση των συνηµµένων αρχείων που θα αποστείλουµε, γίνεται από το παράθυρο του νέου
µηνύµατος και την καρτέλα Συµπερίληψη. Επιλέγουµε Επισύναψη Αρχείου και από το παράθυρο που
θα εµφανιστεί το αναζητούµε και το επιλέγουµε.
Μπορούµε να επιλέξουµε περισσότερα από ένα αρχείο. Τα αρχεία αυτά τοποθετούνται στην περιοχή
επισύναψη, η οποία εµφανίζεται κάτω από το Θέµα, µόνο όταν υπάρχουν συνηµµένα αρχεία.
Με την επιλογή Επισύναψη στοιχείου µπορούµε να µεταφέρουµε απευθείας στην περιοχή του
κειµένου του µηνύµατός µας ένα κείµενο µηνύµατος από αυτά που έχουµε λάβει, ώστε να µην το
πληκτρολογούµε από την αρχή.

8. Μορφοποίηση µηνυµάτων
Το Outlook µας δίνει τη δυνατότητα να µορφοποιήσουµε το κείµενο του µηνύµατός µας. Μας
προσφέρει µια εργαλειοθήκη µε την οποία µπορούµε να εφαρµόσουµε λειτουργίες επεξεργασίας
κειµένου. Επίσης, µπορούµε να τοποθετήσουµε χρώµα και εικόνα στο φόντο του µηνύµατος, καθώς και
να επιλέξουµε διάφορους έτοιµους τύπους επιστολόχαρτων.
Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουµε επιλέξει µορφή HTML για το κείµενό µας.
Όλες αυτές οι ρυθµίσεις γίνονται από το Μενού Αρχείο – Επιλογές - Αλληλογραφία.

9. Επαφές - Βιβλίο διευθύνσεων


Το πλαίσιο επαφές ενεργοποιείται µε το οµώνυµο κουµπί που βρίσκεται στο παράθυρο περιήγησης
(αριστερή στήλη του παραθύρου της εφαρµογής), και έχει άµεση σχέση µε το βιβλίο διευθύνσεων.
Χρησιµοποιούµε ένα βιβλίο διευθύνσεων για να αποθηκεύουµε ονόµατα, ∆ιευθύνσεις ηλεκτρονικού
ταχυδροµείου, Οικίας, Εργασίας, Τηλέφωνα, Κινητά, Φαξ, διευθύνσεις ιστοσελίδων, Λίστες οµαδικής
καταχώρησης. Είναι καλή λύση να δηµιουργήσουµε ένα βιβλίο διευθύνσεων ώστε να µη ανατρέχουµε σε
διάφορα χαρτιά και αρχεία για να εντοπίσουµε τα στοιχεία που µας χρειάζονται.
Η διαδικασία δηµιουργίας ενός νέου Βιβλίου ∆ιευθύνσεων είναι απλούστατη, ένας πραγµατικός
τυφλοσούρτης, αρκεί να ξεκινήσουµε από το µενού Αρχείο - Πληροφορίες – Ρυθµίσεις λογαριασµού
και στο παράθυρο που θα ανοίξει να επιλέξουµε Βιβλία διευθύνσεων.

1. ∆ηµιουργία µιας νέας επαφής


• Στις Επαφές, στην Κεντρική καρτέλα, στην οµάδα
∆ηµιουργία κάντε κλικ στην επιλογή ∆ηµιουργία
επαφής.
• Πληκτρολογήστε ένα όνοµα και οποιεσδήποτε άλλες
πληροφορίες θέλετε να συµπεριλάβετε για την επαφή.
• Κάντε κλικ στο κουµπί Αποθήκευση & κλείσιµο.
Για να εισάγετε πολλαπλές καταχωρίσεις για ένα πεδίο, όπως περισσότερους από έναν τηλεφωνικούς
αριθµούς ή περισσότερες από µία διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, κάντε κλικ στο βέλος προς τα
κάτω που βρίσκεται δίπλα στο πεδίο.
Τέλος µπορείτε να δηµιουργήσετε µια επαφή του Outlook για ένα άτοµο που σας έχει στείλει ένα
µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου µε δεξί κλικ στο όνοµα του ή την ηλεκτρονική διεύθυνση του και
στη συνέχεια κλικ στην εντολή Προσθήκη στις επαφές.

[124]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

2. ∆ηµιουργία οµάδας επαφών (πρώην λίστες διανοµής)


Η οµάδα επαφών, γνωστή σε προηγούµενες εκδόσεις του Outlook ως λίστα διανοµής, είναι µια
οµαδοποίηση διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου που αποθηκεύονται µε ένα όνοµα. Ένα µήνυµα
που αποστέλλεται σε µια οµάδα επαφών πηγαίνει σε όλους τους παραλήπτες που έχουν προστεθεί σε
αυτήν την οµάδα.
Για να δηµιουργήσουµε µία νέα οµάδα επιλέγουµε από το
πλαίσιο επαφών και την καρτέλα ∆ηµιουργία τη σχετική
εντολή.
• Στο πλαίσιο Όνοµα, πληκτρολογήστε ένα όνοµα για
την οµάδα επαφών.
• Στην καρτέλα Οµάδα επαφών, στην οµάδα Μέλη,
κάντε κλικ στην επιλογή Προσθήκη µελών και, στη συνέχεια, επιλέξτε Από τις Επαφές του Outlook,
Από το Βιβλίο διευθύνσεων ή ∆ηµιουργία επαφής ηλεκτρονικού ταχυδροµείου.
Εάν προσθέσετε µια νέα επαφή ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, εισαγάγετε τις πληροφορίες για το άτοµο
στο παράθυρο διαλόγου Προσθήκη νέου µέλους.
Εάν προσθέσετε ένα µέλος από τις Επαφές του Outlook ή από ένα Βιβλίο διευθύνσεων, κάντε τα εξής:
• Στην αναπτυσσόµενη λίστα Βιβλίο διευθύνσεων, κάντε κλικ στο βιβλίο διευθύνσεων που περιέχει τις
διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδροµείου που θέλετε να συµπεριλάβετε στην οµάδα επαφών σας.
• Στη λίστα των ονοµάτων, επιλέξτε τα ονόµατα που θέλετε και, στη συνέχεια, κάντε κλικ στην
επιλογή Μέλη. Μπορείτε να προσθέσετε ονόµατα από διαφορετικά βιβλία διευθύνσεων στην ίδια
οµάδα επαφών.
Επαναλάβετε τη διαδικασία για κάθε άτοµο που θέλετε να προσθέσετε στην οµάδα επαφών και στη
συνέχεια κάντε κλικ στο κουµπί OK.Η οµάδα επαφών αποθηκεύεται στο φάκελο Επαφές µε το όνοµα
που της δώσατε.
Η χρήση του βιβλίου διευθύνσεων γίνεται κατά τη διάρκεια δηµιουργίας νέου µηνύµατος. Για να
καλέσουµε αυτόµατα µία διεύθυνση από το βιβλίο πατάµε στο Προς… του µηνύµατος και εµφανίζεται
το παράθυρο µε τις αποθηκευµένες επαφές µας από το οποίο επιλέγουµε τον παραλήπτη ή τους
παραλήπτες του µηνύµατος ή ακόµα µία ολόκληρη οµάδα.
Επίσης, για την αποστολή ενός µηνύµατος µπορούµε να ξεκινήσουµε τις επαφές του βιβλίου
διευθύνσεων. ∆ιπλοπατώντας πάνω σε κάποια επαφή ενεργοποιείται το Outlook και τοποθετεί αυτόµατα
την επαφή στο σηµείο Προς:.
Για τη διαγραφή µιας επαφής απλά την επιλέγουµε και την διαγράφουµε µε το πλήκτρο Delete ή µε
έναν από τους γνωστούς τρόπους διαγραφής.

10. Εκτυπώσεις µηνυµάτων


Για να εκτυπώσουµε ένα µήνυµα έχουµε τις παρακάτω επιλογές:
 Επιλέγουµε απλά το µήνυµα από τη λίστα εισερχοµένων, πατάµε δεξί κλικ και επιλέγουµε την
εντολή Γρήγορη Εκτύπωση.
 Ανοίγουµε το κείµενο του µηνύµατος και από το µενού Αρχείο επιλέγουµε την εντολή Εκτύπωση
ακολουθώντας τα γνωστά βήµατα.
 Για να εκτυπώσουµε ένα συνηµµένο απευθείας από τη θέση Επισύναψη του ανοιχτού παραθύρου
µηνύµατος, πατάµε δεξί κλικ στο συνηµµένο αρχείο και επιλέγουµε την εντολή Εκτύπωση.
Σ΄ αυτή την περίπτωση θα φορτωθεί αυτόµατα η εφαρµογή του συνηµµένου αρχείου και θα αρχίσει η
εκτύπωση χωρίς να µπορέσουµε να ρυθµίσουµε επιλογές εκτύπωσης. Αν επιθυµούµε ρυθµίσεις εκτυπωτή
τότε διπλοπατάµε στο συνηµµένο αρχείο να ανοίξει στην εφαρµογή του και στη συνέχεια από το σχετικό
µενού της εφαρµογής προχωρούµε για την εκτύπωση µε ρυθµίσεις εκτυπωτή.

[125]
Ενότητα 4.2: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

11. Ιοί υπολογιστών και αντιµετώπιση


Οι ιοί των υπολογιστών είναι ειδικά προγράµµατα τα οποία είναι προγραµµατισµένα να εκτελεστούν
χωρίς την άδεια του χρήστη και να προξενήσουν ορισµένες καταστροφικές ενέργειες στον υπολογιστή.
Πρωτοεµφανίστηκαν το 1985. Το 1995 υπήρχαν µερικές εκατοντάδες, σήµερα έχουν γίνει δεκάδες
χιλιάδες.
Ένας ιός µπορεί να εγκατασταθεί στο σκληρό µας δίσκο ή στη µνήµη του υπολογιστή µας. ∆υστυχώς
δεν µπορούµε να αντιληφθούµε την είσοδό του στον υπολογιστή µας εκτός και αν χρησιµοποιούµε ειδικά
προγράµµατα προστασίας, αλλά µερικές φορές και πάλι είναι δύσκολο.
Η µόλυνση συνήθως προέρχεται από δίσκους αποθήκευσης κάθε µορφής που χρησιµοποιούµε µε
άλλους χρήστες, από µηνύµατα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, από προγράµµατα που κατεβάζουµε από το
Internet, από διάφορα προγράµµατα σε CD-ROM και πολλές άλλες πηγές.
Τα προγράµµατα των ιών έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
• Προκαλούν τη µεταβολή άλλου λογισµικού αναπαράγοντας τον εαυτό τους και αντιγράφοντας
διαφορετικό κώδικα σ’ αυτό.
• Κάθε πρόγραµµα που προσβάλει αποκτά µε τη σειρά του τα δικά του χαρακτηριστικά.
• Εµφανίζουν περίεργα ενοχλητικά µηνύµατα στην οθόνη µας.
• Καταστρέφουν διάφορα έγγραφα και αρχεία του υπολογιστή µας.
• ∆ιαγράφουν σηµαντικά αρχεία του υπολογιστή µας.
• Μπορούν να διαµορφώσουν ολόκληρο το δίσκο µας και αυτό σηµαίνει τέλεια καταστροφή.
• Μειώνουν την ταχύτητα του υπολογιστή µας.

11.1 Πρόληψη προστασίας


Για την απόλυτη προστασία από τους ιούς δεν υπάρχει τρόπος. Μπορούµε όµως να µειώσουµε τις
πιθανότητες µόλυνσης µε την πρόληψη, ακολουθώντας ορισµένους κανόνες που είναι οι παρακάτω:
• ∆εν κατεβάζουµε από το Internet αρχεία άγνωστης προέλευσης.
• ∆εν ανοίγουµε συνηµµένα αρχεία του ηλεκτρονικού µας ταχυδροµείου που θεωρούµε επικίνδυνα.
• ∆εν χρησιµοποιούµε προγράµµατα από CD-ROM άγνωστης προέλευσης.
• ∆εν εκτελούµε προγράµµατα που δεν γνωρίζουµε.

11.2 Προστασία µε Antivirus


Η καλύτερη προστασία από τους ιούς είναι να εγκαταστήσουµε κάποιο ειδικό πρόγραµµα εναντίων
των ιών στον υπολογιστή µας αλλά ταυτόχρονα να το ενηµερώνουµε συχνότατα.
Μερικά από τα γνωστότερα προγράµµατα antivirus που κυκλοφορούν είναι: Norton Antivirus, F-
Secure, F-Prot, McAfee, TBAV.
Παρόλο όµως που διαθέτουµε antivirus θα πρέπει να είµαστε πολύ προσεχτικοί γιατί
βοµβαρδιζόµαστε καθηµερινά από νέους ιούς που δεν έχουν αντιµετωπιστεί ακόµα από τα ειδικά
προγράµµατα εναντίων των ιών.

11.3 Ειδικά προγράµµατα προστασίας


Σήµερα, δυστυχώς δεν αρκεί η τοποθέτηση στον υπολογιστή µας ένα απλό πρόγραµµα εναντίων των
ιών. Εκτός από αυτό θα πρέπει να ενεργοποιήσουµε την προστασία από το τείχος προστασίας των
Windows ή άλλων επιπρόσθετων προγραµµάτων.
Επίσης µια άλλη ειδική κατηγορία είναι τα προγράµµατα που µας επιτρέπουν να αποµονώσουµε και
να διαγράψουµε τα ανεπιθύµητα µηνύµατα κατευθείαν από την διακοµιστή αλληλογραφίας του παροχέα
µας, πριν ακόµα τα κατεβάσουµε στον υπολογιστή µας. Αυτό ακριβώς κάνει η εφαρµογή EMC και
αρκετές άλλες.

[126]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

Ενότητα 5

∆ηµιουργία παρουσιάσεων

[127]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση – ∆ηµιουργία – Πρότυπα & Βοήθεια

1. Η δοµή µιας παρουσίασης


Το PowerPoint είναι µία εφαρµογή η οποία µας βοηθά να παρουσιάσουµε µία εργασία
χρησιµοποιώντας κείµενο, εικόνα, ήχο, βίντεο, κ.α. Πριν από την εµφάνιση τέτοιων εφαρµογών, για τις
παρουσιάσεις µας χρησιµοποιούσαµε συνήθως προβολείς Slides ή προβολείς διαφανειών.
Όπως αντιλαµβανόµαστε, το PowerPoint µπορεί να χρησιµοποιηθεί από οποιοδήποτε χρήστη που
επιθυµεί να προβεί σε κάποια παρουσίαση. Για παράδειγµα από Φοιτητές, Καθηγητές, Πωλητές,
Εισηγητές συµβουλίων, ηµερίδων, συνεδρίων κ.λ.π.
Θα πρέπει να κατανοήσουµε ότι µία παρουσίαση είναι ένα έργο το οποίο µπορεί να περιέχει πολλές
διαφάνειες. Αυτό βέβαια δεν είναι υποχρεωτικό αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των παρουσιάσεων
περιέχουν περισσότερες από µία διαφάνειες.
Η διαφάνειες αποτελούν το κυριότερο δοµικό συστατικό µιας παρουσίασης γιατί πάνω σ’ αυτές
κτίζεται ολόκληρο το έργο.
Πάνω σε µία διαφάνεια µπορούµε να τοποθετήσουµε οποιοδήποτε στοιχείο που αποκαλούνται
αντικείµενα της διαφάνειας και µπορούν να είναι:
Κείµενα, Γραφικά, Γραφήµατα, Εικόνες, Κινούµενη εικόνα, Ήχος, Βίντεο, Οργανογράµµατα,
Σύνδεση άλλων εφαρµογών, Συνδέσεις υπερκειµένων Internet
Η παρουσίαση ενός έργου µπορεί να δηµιουργηθεί και να προβληθεί από την ίδια εφαρµογή του
PowerPoint. Σαν µέσα απεικόνισης συνήθως χρησιµοποιούνται οι οθόνες των υπολογιστών αλλά όταν το
ακροατήριο είναι µεγάλο τότε δίνουµε την έξοδο του Η/Υ σε µεγάλες τηλεοράσεις και βίντεο προβολείς
γιγαντοοθόνης ή διαδραστικό πίνακα.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι µιας παρουσίασης. Για παράδειγµα µπορούµε να ρυθµίσουµε την
παρουσίαση να εµφανίζεται αυτόµατα ή χειροκίνητα, µε εφέ εναλλαγής και ήχου και πολλά άλλα που θα
ανάγκαζαν το ακροατήριο να είναι καθηλωµένο στη θέση του.

2. Εκκίνηση εφαρµογής & δηµιουργία παρουσιάσεων


Το PowerPoint είναι προκαθορισµένα ενεργό ώστε µε την εκκίνησή του να δηµιουργεί µια νέα
παρουσίαση µε διάταξη διαφάνειας τίτλου και ενεργό το παράθυρο εργασιών µε ενεργοποιηµένη την
επιλογή "∆ηµιουργία παρουσίασης".
Πρέπει να τονιστεί ότι το PowerPoint όπως και όλες οι άλλες εφαρµογές του Office, διαθέτει το
παράθυρο εργασιών που περιέχει αρκετές λειτουργίες και η κάθε µια από αυτές διαθέτει το δικό της
παράθυρο εργασιών µε αρκετές επιλογές. Εποµένως, στο παράθυρο εργασιών του PowerPoint θα
εµφανίζονται κατά περίπτωση και ανάλογα µε την λειτουργία που εκτελείται, διαφορετικά παράθυρα.
Με το φόρτωµα της εφαρµογής του PowerPoint, το αρχικό παράθυρο που θα εµφανιστεί είναι το
παρακάτω που όπως παρατηρούµε, έχει ήδη δηµιουργήσει µια παρουσίαση µε το όνοµα "Παρουσίαση1"
η οποία περιέχει µια διαφάνεια τίτλου. Σηµειώνεται ότι η δηµιουργία της παρακάτω παρουσίασης
βασίζεται στο βασικό πρότυπο του PowerPoint που ονοµάζεται κενή παρουσίαση.

[128]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

1 3

5
4

Όπως η κάθε εφαρµογή του Office έτσι το PowerPoint περιέχει στο πάνω µέρος τη γραµµή τίτλου,
την καρτέλα, το µενού Αρχείο, κ.λ.π. ∆εν κρίνεται ότι θα πρέπει να αναλύσουµε όλες τις λειτουργίες των
εργαλείων επειδή αυτό γίνεται συνήθως για τις εφαρµογές του Word και Excel που διαθέτουν παρόµοιες
επιλογές. Αµέσως παρακάτω θα περιγράψουµε µερικές από τις λειτουργίες της εφαρµογής.
1. Παράθυρο διαφάνειας: Βρίσκεται στο κέντρο της εφαρµογής και περιέχει την διαφάνεια στην
οποία εργαζόµαστε.
2. Παράθυρο ∆ιάρθρωσης και ∆ιαφανειών: Βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της εφαρµογής
Περιέχει δύο καρτέλες. Η καρτέλα ∆ιαφάνειες εµφανίζει κατακόρυφα σε µικρογραφία όλες τις
διαφάνειες της παρουσίασης. Η καρτέλα ∆ιάρθρωση εµφανίζει στο παράθυρο αυτό τα κείµενα
διαφανειών της παρουσίασης. Πατώντας στο Χ του παραθύρου το εξαφανίζει από το περιβάλλον της
εφαρµογής. Για να το επαναφέρουµε επιλέγουµε από το µενού Προβολή – Κανονική (επαναφορά
παραθύρων).
3. Παράθυρο εργασιών: Εµφανίζεται κατά περίπτωση στη δεξιά πλευρά του παραθύρου της
εφαρµογής, και µας παρέχει επιλογές, οι οποίες αφορούν πρόσθετα στοιχεία παρουσιάσεων. Όπως
έχουµε ήδη τονίσει, το PowerPoint διαθέτει αρκετά παράθυρα εργασιών τα οποία ενεργοποιούνται
αυτόµατα όταν κληθεί η σχετική λειτουργία.
4. Γραµµή κατάστασης: Βρίσκεται στο κάτω µέρος της εφαρµογής και περιέχει αριστερά
πληροφορίες για την παρουσίαση µας και δεξιά τα κουµπιά προβολής που εµφανίζουν τις τρεις
διαφορετικές προβολές της εφαρµογής ( Κανονική προβολή, προβολή ταξινόµησης και προβολή
παρουσίασης) και το κουµπί ρύθµισης του Ζουµ. Όλες αυτές οι λειτουργίες υπάρχουν και στην καρτέλα
Προβολή.
5. Περιοχή σηµειώσεων: Πρόκειται για ειδικές σηµειώσεις που τοποθετεί ο οµιλητής για διάφορες
υπενθυµίσεις προσωπικής χρήσης οι οποίες δεν εµφανίζονται κατά την προβολή. Η περιοχή αυτή
βρίσκεται κάτω από το παράθυρο διαφάνειας και για να είναι ορατή πρέπει το περιβάλλον να είναι σε
κανονική προβολή.

[129]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

3. Τρόποι δηµιουργίας νέας παρουσίασης


Όπως έχουµε ήδη αναφέρει µε την εκκίνηση του PowerPoint εµφανίζεται µια νέα κενή παρουσίαση.
Περισσότερες επιλογές για τη δηµιουργία µιας παρουσίασης µας δίνει το Μενού Αρχείο και η εντολή
∆ηµιουργίας.

3.1 ∆ηµιουργία κενής παρουσίασης


Πρόκειται για την συνηθέστερη δηµιουργία από πλευράς χρηστών.
Πατώντας στην επιλογή Κενή παρουσίαση θα δηµιουργηθεί αµέσως µια κενή παρουσίαση µε όνοµα
"Παρουσίαση2", η οποία θα περιέχει µια διαφάνεια τίτλου.

3.2 ∆ηµιουργία από πρότυπο σχεδίασης


Το PowerPoint διαθέτει περισσότερα από εξήντα έτοιµα πρότυπα σχεδίασης. Αν χρησιµοποιήσουµε
πρότυπο, πρέπει να γνωρίζουµε ότι θα εγκατασταθεί σε όλες τις διαφάνειες της παρουσίασης και επί
πλέον δεν µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε επιλεκτικά διαφορετικό πρότυπο σε µερικές µόνο διαφάνειες.
Μπορούµε να επιλέξουµε αργότερα, διαφορετικό πρότυπο αλλά θα εφαρµοστεί σε όλες τις διαφάνειες
της παρουσίασης.
Σηµειώνεται επίσης ότι το κάθε πρότυπο διαθέτει τους δικούς του συνδυασµούς χρωµάτων, αλλά
µπορούµε να τοποθετήσουµε επιπλέον και τα προσωπικά µας χρώµατα τα οποία απλά επικάθονται πάνω
στην υπάρχουσα σχεδίαση φόντου του χρησιµοποιούµενου προτύπου χωρίς να τροποποιούν την
σχεδίασή του.
Σηµειώνεται ότι µπορούµε να επιλέξουµε πρότυπο σχεδίασης και από την καρτέλα Σχεδίαση.
Τα πρότυπα σχεδίασης του PowerPoint 2007 και 2010 είναι αρχεία µε επέκταση (.potx) τα οποία είναι
τοποθετηµένα µέσα στον φάκελο C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\Presentation Designs.

3.3 ∆ηµιουργία από υπάρχουσα παρουσίαση


Όταν ακολουθούµε αυτά τα βήµατα, δηµιουργείται ένα αντίγραφο µιας υπάρχουσας παρουσίασης,
ώστε να µπορούµε να πραγµατοποιήσουµε αλλαγές σχεδίασης και περιεχοµένου σε αυτό για µια νέα
παρουσίαση, χωρίς να τροποποιήσουµε την αρχική σχεδίαση.
Από το µενού Αρχείο επιλέγουµε Αποθήκευση ως και αποθηκεύουµε την παρουσίαση µε κάποιο όνοµα
της αρεσκείας µας διαφορετικό από εκείνο της αρχικής παρουσίασης.

[130]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

4. Βοήθεια
Όπως σε όλες τις εφαρµογές έτσι και εδώ, παρέχεται βοήθεια στο ίδιο περιβάλλον και µε παρόµοιο
τρόπο. Για την εκκίνηση της βοήθειας χρησιµοποιούµε το κουµπί Βοήθεια το οποίο βρίσκεται δεξιά
επάνω στο παράθυρο της εφαρµογής ή πατάµε το πλήκτρο F1 του πληκτρολογίου µας. Θα εµφανιστεί το
επόµενο γνωστό παράθυρο που είναι κοινό σε όλες τις εφαρµογές.

Ο πιο απλός τρόπος είναι και εδώ να πληκτρολογήσουµε την ερώτηση µας στο πλαίσιο Αναζήτησης.
Άλλος τρόπος είναι να χρησιµοποιήσουµε από τα κουµπιά που υπάρχουν στο επάνω µέρος εκείνο που
ανοίγει τα Περιεχόµενα της Βοήθειας και να αναζητήσουµε ανάµεσα στα προτεινόµενα θέµατα εκείνο
που µας ενδιαφέρει.
Τέλος το συγκεκριµένο παράθυρο µας δίνει τη δυνατότητα να αναζητήσουµε βοήθεια, εικόνες και
πρότυπα στο ίντερνετ µέσω της µηχανής αναζήτησης Bing.

[131]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Άνοιγµα Παρουσίασης & Προβολές

Οι έτοιµες παρουσιάσεις είναι πρότυπα και έχουν επέκταση potx έναντι των παρουσιάσεων που
δηµιουργούµε εµείς και παίρνουν αυτόµατα την επέκταση pptx. Τα πρότυπα παρουσιάσεων του
PowerPoint βρίσκονται µέσα στον φάκελο C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\1032.
Τα πρότυπα είναι πολύ χρήσιµα γιατί µπορούµε να κρατήσουµε τη σχεδίαση, να τοποθετήσουµε τα
δικά µας δεδοµένα και στη συνέχεια να τα αποθηκεύσουµε σαν κανονικά αρχεία παρουσίασης µε
επέκταση pptx.

1. Άνοιγµα µιας έτοιµης παρουσίασης


Για να ανοίξουµε µία παρουσίαση που έχουµε δηµιουργήσει, επιλέγουµε από το µενού Αρχείο –
Άνοιγµα για να εµφανιστεί το σχετικό παράθυρο από το οποίο επιλέγουµε το δίσκο και φάκελο που
περιέχει το αρχείο (1, 2)και τέλος διπλοπατάµε επάνω του ή πατάµε στο κουµπί Άνοιγµα (3).

1 2

2. Άνοιγµα µιας παρουσίασης βασισµένη σε πρότυπο του


PowerPoint
Στην πραγµατικότητα δεν ανοίγουµε µία κανονική παρουσίαση που είναι αποθηκευµένη σαν αρχείο
µε επέκταση pptx αλλά δηµιουργούµε αυτόµατα µια παρουσίαση που είναι βασισµένη σε κάποια από τις
έτοιµες παρουσιάσεις του PowerPoint που διαθέτει σαν πρότυπα και είναι χρήσιµα παραδείγµατα.
Εποµένως δεν θα καλέσουµε Αρχείο – Άνοιγµα αλλά Αρχείο – ∆ηµιουργία.
Πρόκειται για ένα πολύ καλό βοήθηµα γιατί µας δίνεται η δυνατότητα να ανοίξουµε τις έτοιµες
παρουσιάσεις και να περιηγηθούµε σ' αυτές µελετώντας την σχεδίασή τους. Επίσης µπορούµε να
ανοίξουµε µία έτοιµη παρουσίαση, να την τροποποιήσουµε σύµφωνα µε τις ανάγκες µας και να την
αποθηκεύσουµε µε κάποιο όνοµα.
Τα βήµατα που πρέπει να ακολουθήσουµε για να δηµιουργήσουµε µια έτοιµη παρουσίαση βασισµένη
σε κάποιο από τα πρότυπα του PowerPoint, είναι τα ακόλουθα.
• Επιλέγουµε Αρχείο – ∆ηµιουργία… για να εµφανιστεί το σχετικό παράθυρο από το οποίο θα
επιλέξουµε το πρότυπό µας.

[132]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

• Επιλέγουµε την κατηγορία που θέλουµε (Προϋπολογισµοί, Ηµερολόγια, Σχεδίαση διαφανειών,


κτλ.) στην τοποθεσία Office.com Πρότυπα. Ενδέχεται να εµφανιστούν, επίσης, περισσότερες
υποκατηγορίες, ανάλογα µε την κατηγορία που επιλέξαµε. Σε αυτή την περίπτωση, κάνουµε κλικ
στην κατάλληλη υποκατηγορία. Στο παράδειγµα µας έχουµε επιλέξει την κατηγορία Ηµερολόγια
και από τις υποκατηγορίες που εµφανίστηκαν επιλέξαµε Ηµερολόγια 2012 > Μηνιαίο
Ηµερολόγιο.

1. 2.

3.

Η εφαρµογή µας εµφανίζει µια προεπισκόπηση του προτύπου που επιλέξαµε και µας δίνει τη δυνατότητα
να το εγκαταστήσουµε στον υπολογιστή µας (Λήψη).

[133]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

3. Οι Προβολές του PowerPoint


Το σηµαντικότερο και τελικό βήµα που θα προβούµε στο PowerPoint είναι η παρουσίαση του έργου
µας. Πριν όµως περάσουµε στην προβολή παρουσίασης θα πρέπει να εξετάσουµε όλα τα είδη προβολών
του προγράµµατος γιατί το κάθε ένα παίζει σηµαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της δηµιουργίας και της
τελικής προβολής.
Το PowerPoint διαθέτει πέντε διαφορετικές προβολές που είναι:
• Κανονική προβολή
• Προβολή ταξινόµησης διαφανειών
• Προβολή σελίδας σηµειώσεων
• Προβολή παρουσίασης
• Προβολή ανάγνωσης
• Προβολές υποδειγµάτων: ∆ιαφάνεια, Σηµειώσεις ακροατηρίου και Σηµειώσεις

Για την επιλογή κάποιας προβολής επιλέγουµε τη σχετική εντολή από την καρτέλα Προβολή, ή ένα από
τα εικονίδια προβολών που είναι στην κάτω αριστερή γωνία της εφαρµογής.

3.1 Κανονική προβολή διαφανειών


Πρόκειται για την προεπιλεγµένη προβολή του PowerPoint. Για να την εµφανίσουµε πατάµε στο
σχετικό εικονίδιο .
Στην πραγµατικότητα εµφανίζει τρία επί µέρους
τµήµατα παραθύρων που είναι το αριστερό και
περιέχει το παράθυρο µε τις καρτέλες ∆ιαφάνειες
και ∆ιάρθρωση, το δεξιό που είναι το κύριο
παράθυρο κανονικής προβολής και κάτω από αυτό
υπάρχει µια στενή περιοχή µε την ένδειξη "Κάντε
κλικ για να προσθέσετε σηµειώσεις" που ονοµάζεται
σελίδα σηµειώσεων του οµιλητή στο οποίο
τοποθετούµε σηµειώσεις οι οποίες βέβαια δεν
εµφανίζονται κατά την προβολή.
Σηµειώνεται ότι η κανονική προβολή διαθέτει
δύο επί µέρους προβολές που είναι της ∆ιάρθρωσης
και των ∆ιαφανειών.
Σηµειώνεται ότι οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα
να χρησιµοποιούν τις διαχωριστές γραµµές για την
αυξοµείωση των παραπάνω τµηµάτων παραθύρων.
Κατά τη δηµιουργία της παρουσίασης, οι χρήστες χρησιµοποιούν την κανονική προβολή και
σχεδιάζουν τις διαφάνειες απευθείας πάνω στην επιφάνεια παρουσίασης. Μπορούν επίσης οι χρήστες να
χρησιµοποιούν την προβολή διάρθρωσης για απευθείας πληκτρολόγηση κειµένων.
Για να έχουµε περισσότερο χώρο εργασίας µπορούµε να απενεργοποιήσουµε το παράθυρο
∆ιαφανειών & ∆ιάρθρωσης από το X. Για να το επανεµφανίσουµε επιλέγουµε Προβολή – Κανονική
(επαναφορά παραθύρων).

[134]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

3.2 Προβολή ταξινόµησης διαφανειών


Για την µετάβαση σ’ αυτή την προβολή ενεργοποιούµε Προβολή – Ταξινόµηση διαφανειών ή πατάµε
στο σχετικό εικονίδιο που είναι το .
Είναι µία πολύ χρήσιµη προβολή γιατί µας δείχνει σε µικρογραφίες όλες τις διαφάνειες της
παρουσίασης. Οι διαφάνειες είναι τοποθετηµένες σύµφωνα µε τη σειρά που θα εµφανιστούν.
Σ’ αυτή την προβολή µπορούµε να ταξινοµήσουµε, να προσθέσουµε, να αφαιρέσουµε και να
τροποποιήσουµε διαφάνειες.

3.3 Προβολή παρουσίασης


Πρόκειται για το τελικό µας βήµα γιατί είναι η προβολή που παρουσιάζει το έργο µας.
Για την ενεργοποίηση της προβολής παρουσίασης επιλέγουµε από το µενού Προβολή ή Προβολή
παρουσίασης – Προβολή παρουσίασης. Εναλλακτικά πατάµε το πλήκτρο F5 ή το εικονίδιο .
-- Μπορούµε να αυτοµατοποιήσουµε την παρουσίαση ή να την προβάλουµε χειροκίνητα και είναι η
συνηθισµένη παρουσίαση.
-- Η προβολή εναλλαγών διαφανειών γίνεται µε τα πλήκτρα πλοήγησης του πληκτρολογίου, µε το
Enter ή µε το πάτηµα του ποντικιού.
-- Το πλήκτρο Esc διακόπτει την παρουσίαση.
-- Επίσης όλες οι προηγούµενες εντολές, αλλά και µερικές άλλες πολύ
χρήσιµες, εµφανίζονται σε αναδυόµενο µενού, που είναι το παρακάτω, πατώντας
δεξί κλικ πάνω στην τρέχουσα διαφάνεια κατά τη διάρκεια της προβολής.
Όπως παρατηρούµε, µερικές από τις επιλογές είναι υποµενού που περιέχουν
ακόµα περισσότερες επιλογές και είναι οι παρακάτω:
Μετάβαση σε διαφάνεια: Περιέχουν εντολές που µας οδηγούν απευθείας σε
συγκεκριµένες διαφάνειες της παρουσίασης.
Επιλογές δείκτη: Από τις επιλογές του µπορούµε να επιλέξουµε την
ενεργοποίηση του δείκτη ποντικιού κατά την διάρκεια της προβολής, ώστε να το
χρησιµοποιούµε για να δείχνουµε και να τονίζουµε διάφορα αντικείµενα.
Οθόνη: Μπορούµε να επιλέξουµε µια µαύρη οθόνη.
Με την ευκαιρία σηµειώνεται ότι οι ρυθµίσεις προβολής περιγράφονται στο σχετικό κεφάλαιο εφέ
εναλλαγής κίνησης και ήχου.

[135]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

3.4 Προβολή σελίδας σηµειώσεων


Η προβολή αυτή ενεργοποιείται από Προβολή – Σελίδα σηµειώσεων και εµφανίζει το παρακάτω
παράθυρο.

Εδώ εµφανίζονται οι σηµειώσεις που έχουµε τοποθετήσει στην περιοχή σηµειώσεων οµιλητή που
βρίσκεται κάτω από την διαφάνεια της παρουσίασης.
Τονίζεται ότι στην παραπάνω προβολή εµφανίζεται το κείµενο σηµειώσεων που τοποθετήσαµε στην
κάθε διαφάνεια. Αυτό σηµαίνει ότι η κάθε διαφάνεια της παρουσίασης διαθέτει τη δική της σελίδα
σηµειώσεων.
Οι σηµειώσεις που τοποθετούµε σ’ αυτή τη σελίδα είναι συνήθως κείµενο που πληκτρολογεί ο
δηµιουργός της παρουσίασης ώστε να του υπενθυµίζει συγκεκριµένες ενέργειες ή κάτι άλλο που θα
χρειαστεί πριν από την παρουσίαση. Είναι αυτονόητο ότι οι σηµειώσεις αυτές δεν προβάλλονται κατά
την διάρκεια προβολή της παρουσίασης.
Σηµειώνεται ότι οι ειδικές προβολές υποδειγµάτων παρουσιάζονται στο σχετικό κεφάλαιο
µορφοποιήσεων παρουσίασης.

[136]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
∆ηµιουργία παρουσίασης- Εισαγωγή
αντικειµένων

Με την έναρξη ενός νέου έργου, δηµιουργούµε την πρώτη διαφάνεια της παρουσίασης. Στη συνέχεια
εισάγουµε και δηµιουργούµε τις υπόλοιπες διαφάνειες. Πάνω στη διαφάνεια µπορούµε να προσθέσουµε
στη συνέχεια τα αντικείµενα που απαιτεί η παρουσίαση και τέλος να τα µορφοποιήσουµε και να τα
εµπλουτίσουµε και µε επιπρόσθετο οπτικοακουστικό υλικό.
Στο κεφάλαιο αυτό, θα δηµιουργήσουµε σαν παράδειγµα µία παρουσίαση, την οποία θα συνεχίσουµε
και κατά την παρουσίαση των επόµενων.

1. ∆ηµιουργία κενής παρουσίασης


Για να αρχίσουµε τη δηµιουργία µίας νέας παρουσίασης αυτό εξαρτάται από το αν είναι ή όχι
φορτωµένη η εφαρµογή του PowerPoint.
 Αν εκκινήσουµε εκείνη τη στιγµή το PowerPoint δεν χρειάζεται να προβούµε σε καµιά ενέργεια
επειδή η εκκίνηση της εφαρµογής γίνεται αυτόµατα µε τη δηµιουργία µιας Κενής παρουσίασης.
 Αν το PowerPoint είναι ήδη φορτωµένο τότε για να δηµιουργήσουµε µια νέα παρουσίαση
ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Καλούµε Αρχείο – ∆ηµιουργία και από το παράθυρο εργασιών ενεργοποιούµε την εντολή
Κενή παρουσίαση. Στην οθόνη µας θα δούµε την παρακάτω εικόνα.

Όπως παρατηρούµε δηµιουργήθηκε η πρώτη διαφάνεια της παρουσίασης µε διάταξη διαφάνειας


τίτλου που είναι προκαθορισµένα ενεργή.
Οι διατάξεις διευκολύνουν τον χρήστη να τοποθετήσει τα αντικείµενα σε µια διαφάνεια. Αν δεν
επιθυµούµε κάποια διάταξη µε έτοιµα αντικείµενα, επιλέγουµε την κενή. Οι προχωρηµένοι χρήστες
συνήθως επιλέγουν κενές διατάξεις και στη συνέχεια σχεδιάζουν οι ίδιοι την τοποθέτηση αντικειµένων
πάνω σ’ αυτή.

[137]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

Τη διάταξη µιας διαφάνειας την επιλέγουµε από την Κεντρική καρτέλα και την οµάδα ∆ιαφάνειες.
Το PowerPoint µας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουµε µια από τις 9 προτεινόµενες διατάξεις και κάθε
µια από αυτές µας δίνει περισσότερες δυνατότητες προσθήκης περιεχοµένου.

Επιλέγοντας από τα εικονίδια , ξεκινώντας από επάνω και


αριστερά έχουµε τη δυνατότητα να προσθέσουµε σε µια
διαφάνεια:

• Έναν πίνακα
• Ένα γράφηµα
• Ένα αντικείµενο Smart Art
• Μια εικόνα από αρχείο
• Μια εικόνα από τη συλλογή clip art
• Ένα αρχείο πολυµέσων (βίντεο, φλας, ήχο κλπ)

2. Προσθήκη κειµένου
Οι περισσότερες διατάξεις στο πάνω µέρος µας προτρέπουν να πληκτρολογήσουµε έναν τίτλο. Οι
γραµµατοσειρές, το µέγεθος και το χρώµα είναι προεπιλεγµένες ανάλογα µε το πρότυπο που έχουµε
επιλέξει. Έχουµε όµως τη δυνατότητα να τα αλλάξουµε όλα αυτά από την Κεντρική καρτέλα και την
οµάδα Γραµµατοσειρά. Περισσότερες δυνατότητες µορφοποίησης των κειµένων µας δίνει η αµέσως
επόµενη καρτέλα παράγραφος.

Οι καρτέλες αυτές είναι ίδιες σε όλες τις εφαρµογές του office και τις έχουµε ήδη αναλύσει πολλές
φορές. ∆εν ξεχνάµε ότι για να αλλάξουµε οτιδήποτε στο κείµενο µιας διαφάνειας πρέπει πρώτα να το
επιλέξουµε.

Για το παράδειγµά µας έχουµε επιλέξει από την καρτέλα Σχεδίαση το πρότυπο Κυµατοµορφή και 3
διαφορετικές διατάξεις (τίτλος, περιεχόµενο µε λεζάντα, εικόνα µε λεζάντα).

[138]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

3. Αποθήκευση παρουσίασης
Η αποθήκευση της εργασίας µας είναι µία πολύ σοβαρή λειτουργία. Είναι καλό να συνηθίζουµε να
αποθηκεύουµε σε µικρά τακτά διαστήµατα για να µην έχουµε απώλειες σε περίπτωση πτώσης της τάσης
από οποιαδήποτε αιτία.
Για να αποθηκεύσουµε την παρουσίασή µας ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε Αρχείο – Αποθήκευση ως… Θα εµφανιστεί το γνωστό παράθυρο των Windows που
έχουµε δει σε όλες τις εφαρµογές.
• Επιλέγουµε τον φάκελο στον οποίο θα αποθηκεύσουµε την παρουσίαση µας και στη συνέχεια
τοποθετούµε το δροµέα στο πεδίο Όνοµα αρχείου: και πληκτρολογούµε για την παρουσίασή µας
ένα όνοµα που να µας θυµίσει το περιεχόµενο της. Τέλος πατάµε Enter ή το κουµπί
Αποθήκευση.
Σηµείωση: Από την περιοχή αποθήκευση ως τύπος: του παραπάνω παραθύρου, µπορούµε να
επιλέξουµε µία διαφορετική µορφή αποθήκευσης από την προτεινόµενη. Οι επιλογές είναι πολλές και
κάθε φορά θα πρέπει να επιλέγουµε µε προσοχή.

4. Κλείσιµο της παρουσίασης


Πολλές φορές µπορεί να χρειαστεί να κλείσουµε το αρχείο από το PowerPoint χωρίς να κλείσουµε την
εφαρµογή.
Για το κλείσιµο του αρχείου της εφαρµογής επιλέγουµε Αρχείο – Κλείσιµο.

5. Άνοιγµα της παρουσίασης


Για να ανοίξουµε ένα αρχείο στο PowerPoint τη στιγµή που είναι ανοικτή η εφαρµογή επιλέγουµε
Αρχείο – Άνοιγµα… και από το παράθυρο που θα εµφανιστεί επιλέγουµε τον φάκελο στον οποίο είναι
αποθηκευµένη η παρουσίαση που θέλουµε να ανοίξουµε..

• Από την περιοχή ∆ιερεύνηση σε: ανοίγουµε τον φάκελο που περιέχει τα αρχεία µας και στη
συνέχεια επιλέγουµε το αρχείο Αξιοθέατα Σερρών και πατάµε το κουµπί Άνοιγµα.

[139]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

6. Εισαγωγή νέας διαφάνειας


Για να εισάγουµε µία νέα διαφάνεια στην παρουσίασή µας
επιλέγουµε από την Κεντρική καρτέλα και οµάδα ∆ιαφάνειες
∆ηµιουργία διαφάνειας. Από την ίδια οµάδα επιλέγουµε και
τη
∆ιάταξη διαφάνειας
Στη συνέχεια, πάνω στη διαφάνεια που µόλις
δηµιουργήσαµε, πληκτρολογούµε το κείµενο µας στα πλαίσια
κειµένου που υπάρχουν.

Για να µεταβούµε από τη µια διαφάνεια στην άλλη υπάρχουν αρκετοί τρόποι.
Πρώτον: Πατάµε στα βέλη προηγούµενης και επόµενης διαφάνειας που βρίσκονται στο
κάτω δεξιό άκρο του παραθύρου του PowerPoint ή τις επιλέγουµε από την κάθετη λωρίδα
κύλισης.
∆εύτερον: Μετακινούµαστε µε το ποντίκι µας µέσα στο παράθυρο της διάθρωσης.
Τρίτον: Επιλέγουµε την Προβολή Ταξινόµησης διαφανειών και στη συνέχεια διπλοπατάµε στη
διαφάνεια που µας ενδιαφέρει να γίνει τρέχουσα.

6.1 Εισαγωγή από την ίδια ή από άλλη παρουσίαση µε αντιγραφή


και επικόλληση
Η διαδικασία αντιγραφής µιας διαφάνειας από διαφορετική ή και από την ίδια παρουσίαση µπορεί να
γίνει είτε µέσω του παραθύρου της προβολής ταξινόµησης είτε από το παράθυρο διάρθρωση &
διαφάνειες, ακολουθώντας τα παρακάτω βήµατα.
• Επιλέγουµε το παράθυρο προβολής ταξινόµησης διαφανειών ή διάρθρωσης & διαφάνειες.
• Επιλέγουµε την διαφάνεια που θα αντιγραφεί και πατάµε την εντολή Αντιγραφή.
• Στη συνέχεια, αν η αντιγραφή γίνει στην ίδια παρουσίαση απλά τοποθετούµε το δροµέα στο
σηµείο της επικόλλησης. Για να γίνει σε διαφορετική παρουσίαση, ανοίγουµε την συγκεκριµένη
παρουσίαση από το µενού Αρχείο - Άνοιγµα, στη συνέχεια επιλέγουµε την προβολή και
µεταφερόµαστε στο σηµείο που θα γίνει η αντιγραφή.
• Τέλος πατάµε την εντολή Επικόλληση.

7. Εισαγωγή εικόνας
Όταν πρόκειται να δηµιουργήσουµε µία παρουσίαση η πρώτη µας έννοια είναι να ετοιµάσουµε τα
αντικείµενα που θα τοποθετηθούν πάνω στις διαφάνειες και αυτά µπορεί να είναι κατά περίπτωση
κείµενα, εικόνες, ήχος, βίντεο, κινούµενη εικόνα, σχήµατα κ.λ.π.
Για να εισάγουµε διάφορα αντικείµενα στις διαφάνειες τοποθετούµε το δείκτη µας στο σηµείο που
θέλουµε να εισάγουµε το αντικείµενο µας και χρησιµοποιούµε την καρτέλα Εισαγωγή µε τις διάφορες
οµάδες της. Οι δυνατότητες είναι πολλές. Μπορούµε να εισάγουµε από απλές εικόνες έως ένα βίντεο.

[140]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

8. Εισαγωγή πλαισίου κειµένου


Ένα από τα σπουδαιότερα αντικείµενα των διαφανειών είναι τα πλαίσια κειµένου. Η εφαρµογή µας
δίνει τη δυνατότητα να µετακινούµε τα πλαίσια πάνω στη διαφάνεια πολύ εύκολα και αυτό µας
διευκολύνει στη σχεδίαση. Μπορούµε επίσης να εισάγουµε δικά µας επιπλέον πλαίσια στο σηµείο που
εµείς θέλουµε µεταβάλλοντας έτσι την αρχική διάταξη µιας διαφάνειας από την καρτέλα Εισαγωγή και
την οµάδα Κείµενο.
Τα πλαίσια κειµένου τα δηµιουργούµε κρατώντας πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού µας
και σύροντας πάνω στη διαφάνεια. Τα κείµενα µπορούµε να τα εισάγουµε µε πληκτρολόγηση ή µε
αντιγραφή και επικόλληση.

9. Εισαγωγή πίνακα

Πολλές φορές θα χρειαστεί να προσθέσουµε στις διαφάνειες


µας πίνακες για να τοποθετήσουµε µέσα διάφορα στοιχεία.
1. Επιλέγουµε µια διάταξη που να µας δίνει τη δυνατότητα
εισαγωγής πίνακα και κάνουµε κλικ στο σχετικό εικονίδιο.
2. Θ εµφανιστεί το µικρό παράθυρο της εικόνας αριστερά στο
οποίο ορίζουµε τον αριθµό των γραµµών και των στηλών που
επιθυµούµε να έχει ο πίνακας µας πατάµε ΟΚ.
3. Στη συνέχεια πληκτρολογούµε τα δεδοµένα στον πίνακα που δηµιουργήθηκε. Μπορούµε επίσης
αντί να πληκτρολογήσουµε τα δεδοµένα, να τα τοποθετήσουµε µε αντιγραφή – επικόλληση από
κάποιον πίνακα ή λογιστικό φύλλο του Excel.
4. Με δεξί κλικ πάνω στον πίνακα επιλέγετε από το αναδυόµενο µενού να τον τροποποιήσετε
(προσθήκη ή διαγραφή στηλών γραµµών και συγχώνευση ή διαίρεση κελιών) ή να αλλάξετε την
προεπιλεγµένη από την εφαρµογή µορφοποίηση.

10. Εισαγωγή ήχου


Έχουµε τη δυνατότητα να τοποθετήσουµε ήχο σε µία διαφάνεια µόνο ή σε ολόκληρη την παρουσίαση
µας.
Ο ήχος αυτός µπορεί να ρυθµιστεί να αρχίζει η αναπαραγωγή του µε την εµφάνιση
µιας διαφάνειας ή µε το πάτηµα πάνω σε ένα µεγάφωνο που θα τοποθετηθεί
αυτόµατα στην διαφάνεια.
Για την εισαγωγή ήχου στη διαφάνεια ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:

[141]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

• Επιλέγουµε την διαφάνεια που θα


τοποθετηθεί ο ήχος. Για παράδειγµα την πρώτη
διαφάνεια.
• Επιλέγουµε από την καρτέλα Εισαγωγή
και την οµάδα Πολυµέσα τον Ήχο. Θα
εµφανιστεί το διπλανό παράθυρο που µας
επιτρέπει να επιλέξουµε την πηγή από την οποία
θα εισάγουµε τον ήχο.
Η αµέσως επόµενη ερώτηση της εφαρµογής είναι
αν θέλουµε ο ήχος να αναπαράγεται αυτόµατα ή
µε κλικ στο εικονίδιο του.
Αν απαντήσουµε Ναι ο ήχος θα παίζει αυτόµατα
µε την εµφάνιση της διαφάνειας.
Αν απαντήσουµε Όχι ο ήχος δεν θα παίζει αυτόµατα µε την εµφάνιση της διαφάνειας αλλά θα πρέπει
να πατάµε πάνω στο εικονίδιο µεγάφωνου που θα τοποθετήσει και θα έχει τη µορφή µικρόυ
µεγαφώνου.
Ο ήχος µπορεί να είναι ένα κοµµάτι µουσικής, µία αφήγηση, ένας ειδικός ήχος κ.λ.π.
Μόλις εισαχθεί ο ήχος και εµφανιστεί το εικονίδιο του µεγάφωνου στην διαφάνεια, µπορούµε να
προχωρήσουµε σε επιπλέον ρυθµίσεις
Παρατηρούµε ότι στο παράθυρο εργασιών εµφανίζεται το όνοµα
του αρχείου ήχου (στην περίπτωσή µας "ΜΟΥΣΙΚΟ
ΦΟΝΤΟ.WAV"). Πατώντας πάνω στο βέλος που βρίσκεται δεξιά
του ονόµατος αρχείου παρατηρούµε τις επιλογές του αναδυόµενου
µενού:
Έναρξη µε κλικ, µε το προηγούµενο, µετά το προηγούµενο.
Οι τρεις πρώτες αυτές επιλογές είναι υπεύθυνες για την χρονική
στιγµή που θα αρχίσει η αναπαραγωγή του ήχου.
Επιλογές Εφέ… & Χρονοµέτρηση… Εµφανίζουν το ίδιο
παράθυρο µε καρτέλες που δίνουν ακόµα περισσότερες επιλογές.
Από την καρτέλα Εφέ µπορούµε να επιλέξουµε εντολές που έχουν
σχέση µε την έναρξη και τέλος αναπαραγωγής, ρύθµιση ήχου και
βελτιώσεις.
Αν από την περιοχή Έναρξη αναπαραγωγής επιλέξουµε Από την αρχή και από την περιοχή Τέλος
αναπαραγωγής την επιλογή Μετά από: και ορίσουµε τον αριθµό µια διαφάνειας, η µουσική θα
αναπαράγεται συνεχώς σαν µουσικό φόντο µέχρι την ορισθείσα διαφάνεια. Αν δηλώσουµε την τελευταία
διαφάνεια θα αναπαράγεται σε όλη τη διάρκεια της παρουσίασης.
Από την καρτέλα χρονισµός µπορούµε να ρυθµίσουµε εντολές που έχουν σχέση µε την έναρξη,
καθυστέρηση, ταχύτητα και επανάληψη του ήχου.
Τέλος από την επιλογή Κατάργηση του παραθύρου εργασιών καταργείται η ήχος από την διαφάνεια.

11. Εισαγωγή βίντεο


Ένα από τα αντικείµενα που µπορούµε να τοποθετήσουµε στις
διαφάνειες είναι και το βίντεο.
Για την τοποθέτηση βίντεο, επιλέγουµε την διαφάνεια και από την
καρτέλα Εισαγωγή και την οµάδα Πολυµέσα επιλέγουµε Βίντεο. Η
διαδικασία είναι παρόµοια µε εκείνη της εισαγωγής ήχου.
Μια διαφάνεια λοιπόν µπορεί να περιέχει διάφορα αντικείµενα. Στο
παράδειγµα της διαφάνειας δεξιά βλέπουµε 2 πλαίσια κειµένου (τίτλος
και κυρίως κείµενο), µια εικόνα και ένα βίντεο.
Η παρουσίαση ολοκληρωµένη υπάρχει στο cd του βιβλίου.

[142]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

12. Υπερσυνδέσεις - Ενέργειες


Ένα από τα ισχυρά χαρακτηριστικά του PowerPoint είναι οι υπερσυνδέσεις. Με τις υπερσυνδέσεις
µπορούµε να συνδέσουµε κάποια φράση ή λέξη του κειµένου η οποία θα µας µεταφέρει σε µια άλλη
διαφάνεια ή θα ανοίγει ένα αρχείο µιας εφαρµογής, ή ένα πρόγραµµα ή µια ιστοσελίδα απευθείας από το
Internet κ.λ.π.
Οι υπερσυνδέσεις εισάγονται σε οποιοδήποτε αντικείµενο υπάρχει σε µια διαφάνεια (κείµενο, εικόνα,
πλαίσιο, γραφικό κλπ). Για να εισάγουµε µια υπερσύνδεση επιλέγουµε το αντικείµενο στο οποίο θα την
εφαρµόσουµε και από την καρτέλα Εισαγωγή επιλέγουµε την οµάδα Συνδέσεις.
Αν επιλέξουµε Υπερσύνδεση θα εµφανιστεί το παράθυρο της εικόνας κάτω µε τις επιλογές:

1. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε ένα αρχείο που είναι αποθηκευµένο στον υπολογιστή µας και θα το
επιλέξουµε από την περιοχή ∆ιερεύνηση σε …(5) ή σε µια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, την διεύθυνση της
οποίας θα πληκτρολογήσουµε στο πλαίσιο ∆ιεύθυνση: (6).
2. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε µια άλλη διαφάνεια στο ίδιο αρχείο, την οποία θα επιλέξουµε από το
νέο παράθυρο που θα εµφανιστεί.
3. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε ένα νέο αρχείο που θα δηµιουργήσουµε.
4. Η υπερσύνδεση θα γίνει σε µια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου την οποία θα
πληκτρολογήσουµε στο νέο παράθυρο που θα ανοίξει.
Σε κάθε περίπτωση αν έχουµε επιλέξει κείµενο για να κάνουµε την υπερσύνδεση το κείµενο θα αλλάξει
χρώµα. Αν έχουµε επιλέξει αντικείµενο δεν θα υπάρχει εµφανής διαφορά. Σε όλες τις περιπτώσεις κατά
τη διάρκεια της προβολής της παρουσίασης µας ο δείκτης µας θα µετατρέπεται σε χεράκι όταν περνάµε
πάνω από το κείµενο ή το αντικείµενο που περιέχει υπερσύνδεση.

Το κουµπί εντολής Ενέργεια το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα σε εκείνο της Υπερσύνδεσης µας δίνει
επιπλέον δυνατότητες συνδέσεων. Πχ µας δίνει τη δυνατότητα να συνδέσουµε ένα κείµενο ή ένα γραφικό
έτσι ώστε όταν κάνουµε κλικ επάνω του κατά τη διάρκεια της παρουσίασης να ενεργοποιείται µια
µακροεντολή που θα ανοίγει ένα άλλο αρχείο ή θα αναπαράγει έναν ήχο ή ένα βίντεο.

[143]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Μορφοποιήσεις & ∆ιαχείριση αντικειµένων

1. Μορφοποιήσεις
Το τελικό προϊόν οποιασδήποτε δηµιουργίας θα πρέπει να συνοδεύεται από µία καλή επαγγελµατική
εµφάνιση. Βέβαια εκείνο που έχει µεγάλη σηµασία είναι τα αντικείµενα και η ουσία της παρουσίασης
αλλά γνωρίζουµε όλοι ότι ο καλύτερος εισηγητής δεν µπορεί να προσελκύσει την απόλυτη προσοχή του
ακροατηρίου για πολύ χρόνο.
Η εφαρµογή του PowerPoint µας δίνει τη δυνατότητα της χρήσης των ψυχολογικών παγίδων που είναι
το χρώµα, ο ήχος και η εικόνα ώστε να επιµηκύνουµε το χρόνο της προσοχής του ακροατηρίου µας.
Στο κεφάλαιο αυτό θα µάθουµε να χρησιµοποιούµε τις µορφοποιήσεις, εφαρµόζοντάς τες απευθείας
πάνω στα στοιχεία που έχουµε περιγράψει µέχρι τώρα.
Όπως έχουµε δει µέχρι τώρα, µία παρουσίαση αποτελείται από τρία βασικά πράγµατα που είναι οι
διαφάνειες, τα κείµενα των διαφανειών και τα πλαίσια που µπορούν να φιλοξενούν οποιοδήποτε
αντικείµενο.

1.1 Μορφοποίηση φόντου


Πάνω σε µία διαφάνεια µπορούµε να τοποθετήσουµε χρώµα φόντου, διάφορα εφέ χρωµατισµού,
υφές, γραφικά, εικόνες κ.λ.π.
Πατάµε δεξί κλικ πάνω στη διαφάνεια και
επιλέγουµε Μορφοποίηση φόντου.
Θα εµφανιστεί το επόµενο παράθυρο το οποίο
µας δίνει διάφορες επιλογές όπως είναι το
γέµισµα του φόντου µε χρώµα (συµπαγές ή
µε διαβαθµίσεις), µε µία εικόνα ή µε µια υφή
ή ένα µοτίβο.
Οποιαδήποτε επιλογή και αν κάνουµε θα µας
εµφανίσει µια πληθώρα επιπλέον
δυνατοτήτων από τις οποίες πρέπει να
επιλέξουµε.
Όταν τελειώσουµε τις ρυθµίσεις θα πρέπει να
επιλέξουµε αν θα εφαρµοστούν στη
συγκεκριµένη διαφάνεια ή στο σύνολο των
διαφανειών της παρουσίασης µας.

1.2 Μορφοποιήσεις κειµένου


Το κείµενο του τίτλου της παραπάνω διαφάνειας είναι τοποθετηµένο µέσα σε ένα πλαίσιο κειµένου.
Για οποιαδήποτε µορφοποίησή του θα πρέπει πρώτα να επιλέξουµε ολόκληρο το πλαίσιο. Για την
µορφοποίηση µέρους µόνο που βρίσκεται µέσα σε ένα πλαίσιο κειµένου, θα πρέπει να επιλέξουµε µόνο
το συγκεκριµένο κείµενο και όχι ολόκληρο το πλαίσιο.
Οι µορφοποιήσεις όπως και σε όλες τις εφαρµογές του Office γίνονται από την καρτέλα οµάδα
Γραµµατοσειρά της Κεντρικής καρτέλας.

[144]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

1.2.1 Κουκκίδες και Αρίθµηση


Τα πλαίσια κειµένου περισσότερων της µίας γραµµής που µας προσφέρουν οι αυτόµατες διατάξεις
νέας διαφάνειας, είναι προκαθορισµένα µε κουκκίδες.
Μπορούµε να αλλάξουµε την προκαθορισµένη κουκκίδα µε κάποια άλλη αλλά ακόµα και να
προσθέσουµε δικές µας που έχουµε ετοιµάσει µε κάποιο πρόγραµµα.
Για να αλλάξουµε τις κουκίδες µια διαφάνειας ή για να προσθέσουµε κουκκίδες ή αρίθµηση σε ένα
κείµενο θα χρησιµοποιήσουµε τοη οµάδα Παράγραφος της Κεντρικής καρτέλας.
1.2.3 Στοίχιση κειµένων
Τα κείµενα των πλαισίων κειµένων µπορούν να στοιχιστούν κατά τα γνωστά από την κεντρική
καρτέλα. Επιλέγουµε το πλαίσιο κειµένου ή ολόκληρο το κείµενο του πλαισίου, ή µέρος του κειµένου, ή
απλά τοποθετούµε τον δροµέα στο κείµενο. Όπως καταλαβαίνουµε, η στοίχιση για κάθε πλαίσιο είναι
ενιαία.
1.2.4 ∆ιάστιχο κειµένου
∆ιάστιχο είναι η απόσταση µεταξύ των σειρών του κειµένου. Η προκαθορισµένη διάσταση είναι µία
κενή γραµµή. Για την τροποποίησή του χρησιµοποιούµε το σχετικό κουµπί στην οµάδα Παράγραφος της
Κεντρικής καρτέλας. Για περισσότερες επιλογές ανοίγουµε το παράθυρο της Παραγράφου από το βελάκι
(κάτω δεκια).

1.3 Μορφοποιήσεις Πλαισίων κειµένου


Μπορούµε να µορφοποιήσουµε και τα ίδια τα πλαίσια κειµένου µε χρώµα φόντου και περιγράµµατος,
αλλαγή µεγέθους, καθώς και άλλες µορφοποιήσεις.
Οι µορφοποιήσεις αυτές µπορούν να γίνουν από τη νέα κορδέλα που εµφανίζεται αν επιλέξουµε
Εργαλεία σχεδίασης (πρέπει να είναι επιλεγµένο το πλαίσιο που θέλουµε να µορφοποιήσουµε), όπου
υπάρχουν συγκεντρωτικά όλες οι επιλογές µορφοποίησης και τροποποίησης του πλαισίου.

• Από την οµάδα Στυλ σχήµατος τροποποιούµε το χρώµα γεµίσµατος και περιγράµµατος και
προσθέτουµε εφέ.
• Από την οµάδα Τακτοποίηση ορίζουµε τη θέση του πλαισίου ως προς τα άλλα αντικείµενα της
διαφάνειας
• Από την οµάδα Μέγεθος ορίζουµε το ακριβές µέγεθος του πλαισίου.
• Από την καρτέλα Εικόνα µπορούµε να προβούµε στην περικοπή και ρυθµίσεις φωτεινότητα της
εικόνας.

1.4 Μορφοποίηση εικόνας & άλλων αντικειµένων


Έχουµε ήδη τονίσει ότι ανάλογα µε το αντικείµενο που θα επιλέξουµε για τροποποίηση
µορφοποίησης, και µε δεξί κλικ επάνω του θα εµφανιστεί παράθυρο διαλόγου µε πολλές επιλογές..
Με την επιλογή της εικόνας εµφανίζεται νέα κορδέλα (Εργαλεία εικόνας) µε επιλογές που θα τις
ζήλευε και ένα επαγγελµατικό πρόγραµµα επεξεργασίας εικόνας. ∆είτε στις εικόνες που ακολουθούν τις
αλλαγές που εφαρµόσαµε στην εικόνα του Κολόµβου και τις διευκρινήσεις για τις εντολές που
χρησιµοποιήσαµε.

[145]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

1 2 3

1. Αρχική εικόνα µε εφέ «ορθογώνιο αναπτυσσόµενης σκιάς» από τα Στυλ εικόνας


2. ∆ιόρθωση και Χρώµα από την οµάδα Προσαρµογή
3. Καλλιτεχνικό εφέ «διάχυτη λάµψη» από την οµάδα Προσαρµογή.

1. Η συγκεκριµένη κορδέλα µας δίνει επίσης τη δυνατότητα:


2. Να περικόψουµε τµήµατα εικόνας (οµάδα Μέγεθος)
3. Να αφαιρέσουµε το φόντο της (Προσαρµογή > Κατάργηση φόντου).
4. Να ορίσουµε µε ακρίβεια τη θέση της εικόνας πάνω στη διαφάνεια σε σχέση µε τα υπόλοιπα
αντικείµενα (Τακτοποίηση).
5. Να την περιστρέψουµε και να την αναστρέψουµε.

2. Αντιγραφή – Μετακίνηση – ∆ιαγραφή


Οι γνωστές αυτές λειτουργίες ισχύουν για όλα τα αντικείµενα αλλά και για τις ίδιες τις διαφάνειες.
Εποµένως, µπορούµε να αντιγράψουµε να µετακινήσουµε και να διαγράψουµε οποιοδήποτε
αντικείµενο ή διαφάνεια µε τη γνωστή διαδικασία αντιγραφής που τα βήµατά της είναι τα παρακάτω:
• Επιλογή του αντικειµένου.
• Πάτηµα της λειτουργίας Αντιγραφή ή αποκοπή.
• Τοποθέτηση του δροµέα στη θέση τοποθέτησης.
• Πάτηµα της επιλογής Επικόλληση.

 Για την µετακίνηση ενός αντικειµένου µε το ποντίκι απλά πατάµε στο αντικείµενο και σύρουµε στη
νέα θέση.
 Για τη µετακίνηση µιας διαφάνειας σε προηγούµενη ή επόµενη θέση ή τη διαγραφή µίας
ολόκληρης διαφάνειας µπορούµε να εργαστούµε, εκτός από τη κανονική προβολή και στην προβολή
ταξινόµησης.
 Για να τη διαγράψουµε την επιλέγουµε και πατάµε το πλήκτρο Delete για την µετακίνηση πατάµε
και την σύρουµε στο επιθυµητό µέρος.
 Για την αντιγραφή µιας διαφάνειας την επιλέγουµε, πατάµε αντιγραφή και τέλος επικόλληση.

[146]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

 Για να αποκρύψουµε ή να επανεµφανίσουµε µία διαφάνεια, κάνουµε δεξιό κλικ πάνω της και από
το αναδυόµενο µενού επιλέγουµε Απόκρυψη διαφάνειας. Τονίζεται ότι απόκρυψη σηµαίνει ότι δεν
εµφανιστεί στην προβολή παρουσίασης.
2.1 Μετακινήσεις – Αλλαγή διαστάσεων
Όταν τοποθετούµε ένα αντικείµενο σε µία διαφάνεια, τοποθετείται προσωρινά σε κάποια θέση. Στη
συνέχεια θα χρειαστεί να το µετακινήσουµε ή να του αλλάξουµε και το µέγεθος.
Για να αλλάξουµε το µέγεθος ενός οποιαδήποτε αντικειµένου, το ενεργοποιούµε πατώντας πάνω του
ή στις γραµµές του και σύρουµε τις λαβές του περιγράµµατος. Αν πρόκειται για εικόνα αυξοµειώνουµε
το µέγεθος πάντα κατά τη διαγώνιο.
Για να µετακινήσουµε ένα αντικείµενο, το ενεργοποιούµε πατώντας πάνω του και το σύρουµε.
Παράδειγµα: Για να µετακινήσουµε τον τίτλο και το κείµενο της δεύτερης διαφάνειας και να
µειώσουµε το µέγεθος των χαρακτήρων για να εξοικονοµήσουµε περισσότερο χώρο για την εικόνα:
• Επιλέγουµε τη δεύτερη διαφάνεια.
• Επιλέγουµε τη γραµµή του πλαισίου του τίτλου και το σύρουµε όσο µπορούµε προς τα πάνω.
Με την ευκαιρία τοποθετούµε στη γραµµατοσειρά µπλε χρώµα.
• Επιλέγουµε το κείµενο του δεύτερου πλαισίου και µειώνουµε το µέγεθος της γραµµατοσειράς
από την κεντρική καρτέλα – Γραµµατοσειρά… Με την ευκαιρία τοποθετούµε στη
γραµµατοσειρά µπλε χρώµα.
• Στη συνέχεια επιλέγουµε το πλαίσιο του κειµένου και το σύρουµε και αυτό όσο µπορούµε προς
τα πάνω.
• Τέλος, επιλέγουµε την εικόνα και σύρουµε από τη διαγώνιο για να αυξηθεί το µέγεθός της.

3. Κεφαλίδα και υποσέλιδο


Οι κεφαλίδες και τα υποσέλιδα στο PowerPoint λειτουργούν τελείως διαφορετικά από ότι στις άλλες
εφαρµογές του Office.
Στην πραγµατικότητα δεν υπάρχουν κεφαλίδες σε µία διαφάνεια παρά µόνο υποσέλιδα. Αυτό ισχύει
επειδή τα στοιχεία που τοποθετούνται στις κεφαλίδες/υποσέλιδα είναι δευτερεύοντα σε σύγκριση µε τα
αντικείµενα της διαφάνειας οπότε τοποθετούνται µόνο στο υποσέλιδο.
Για να τοποθετήσουµε δεδοµένα στο υποσέλιδο των διαφανειών ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:
• Επιλέγουµε από την καρτέλα Εισαγωγή > Κεφαλίδα και υποσέλιδο… Θα εµφανιστεί το
παρακάτω παράθυρο.

[147]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

Όπως παρατηρούµε το παραπάνω περιέχει δύο καρτέλες µε προκαθορισµένα ενεργή την καρτέλα
∆ιαφάνεια.

3.1 Καρτέλα ∆ιαφάνεια


Ηµεροµηνία και ώρα: Ενεργοποιούµε το σχετικό τετράγωνο ελέγχου όταν επιθυµούµε να
εµφανίζεται η ηµεροµηνία στο υποσέλιδο.
Αυτόµατη ενηµέρωση: Επιλέγουµε αν επιθυµούµε να εµφανίζεται στην διαφάνεια η τρέχουσα
ηµεροµηνία.
Γλώσσα: Από την περιοχή αυτή επιλέγουµε τον τύπο ηµεροµηνίας όσον αφορά την εµφάνισή της.
Για παράδειγµα αν επιλέξουµε Αγγλικά (Η.Β) η ηµεροµηνία θα εµφανίζεται τοποθετώντας πρώτα τον
µήνα µετά την ηµέρα και τέλος το έτος.
Σταθερή: Όταν πρόκειται να τοποθετήσουµε µία επιλεγµένη ηµεροµηνία και όχι την τρέχουσα που
τοποθετεί αυτόµατα ο Η/Υ τότε την πληκτρολογούµε σ' αυτή την περιοχή.
Αριθµός διαφάνειας: Τοποθετεί αρίθµηση στις διαφάνειες ξεκινώντας από τον αριθµό ένα. Αν
επιθυµούµε η αρίθµηση να ξεκινά από κάποιον άλλο αριθµό τότε καλούµε Αρχείο – ∆ιαµόρφωση
σελίδας… και τοποθετούµε τον αριθµό στην σχετική περιοχή.
Υποσέλιδο: Σ' αυτή την περιοχή πληκτρολογούµε ένα κείµενο το οποίο θα εµφανίζεται πάντα στο
υποσέλιδο των διαφανειών. Για να είναι ορατό στις διαφάνειες θα πρέπει να είναι ενεργοποιηµένο το
σχετικό τετράγωνο ελέγχου.
Απόκρυψη από την διαφάνεια τίτλου: Όταν είναι ενεργοποιηµένη αποκρύπτει τα δεδοµένα των
κεφαλίδων/υποσέλιδων από την πρώτη διαφάνεια της παρουσίασης που είναι η διαφάνεια των τίτλων.
Το κουµπί Εφαρµογή τοποθετεί όλες τις παραπάνω ρυθµίσεις στην τρέχουσα διαφάνεια, ενώ το
κουµπί Εφαρµογή σε όλες τις τοποθετεί αυτόµατα σε όλες τις διαφάνειες της παρουσίασης.

3.2 Καρτέλα Σηµειώσεις και σηµειώσεις ακροατηρίου


Πρόκειται για τις ίδιες ρυθµίσεις που περιγράψαµε για την καρτέλα ∆ιαφάνεια αλλά αυτές αφορούν
την κεφαλίδα/υποσέλιδο των σηµειώσεων του εισηγητή και των σηµειώσεων του ακροατηρίου.

4. Υποδείγµατα διαφανειών
Το PowerPoint διαθέτει τρία διαφορετικά υποδείγµατα διαφανειών πάνω στα οποία βασίζεται η
σχεδίαση όλων των βασικών και βοηθητικών διαφανειών της παρουσίασης.
Το βασικό υπόδειγµα διαφανειών του PowerPoint είναι ένας ειδικός τύπος διαφάνειας το οποίο
εφαρµόζει την µορφοποίησή του σε όλες τις διαφάνειες µιας παρουσίασης. Επίσης, το κάθε πρότυπο του
PowerPoint είναι βασισµένο σε κάποιο υπόδειγµα διαφάνειας.
Για παράδειγµα µπορούµε να ρυθµίσουµε τη γραµµατοσειρά, το φόντο, τα χρώµατα, τα ειδικά εφέ
κ.λ.π. ώστε σε όλες τις διαφάνειες να είναι τα ίδια. Αυτό σηµαίνει εύκολη αλλαγή µορφοποίησης όταν
αργότερα θελήσουµε για παράδειγµα να αλλάξουµε τη µορφοποίηση σε όλους τους τίτλους όλων των
διαφανειών της παρουσίασης, θα το κάνουµε µέσω του υποδείγµατος οπότε αλλάζοντας τον τίτλο θα
αλλάξουν αυτόµατα όλοι οι τίτλοι όλων των διαφανειών.
Επίσης, αν τοποθετήσουµε σε ένα σηµείο του υποδείγµατος διαφανειών ένα γραφικό θα εµφανίζεται
σε όλες τις διαφάνειες.
Για να καλέσουµε το υπόδειγµα διαφανειών επιλέγουµε Προβολή – Κύριες προβολές – Υπόδειγµα
διαφανειών. Θα εµφανιστεί το παρακάτω παράθυρο.

[148]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

Οποιαδήποτε αλλαγή γίνει σ'


αυτό το υπόδειγµα θα ισχύει για
όλες τις διαφάνειες της
παρουσίασης ακόµα και σ' αυτές
που θα εισαχθούν αργότερα µε την
εισαγωγή νέας διαφάνειας.
--- Για παράδειγµα αν
επιλέξουµε τον τίτλο του
παραπάνω υποδείγµατος και
αλλάξουµε το χρώµα φόντου του
τίτλου σε γκρι από το εργαλείο
χρώµα γεµίσµατος της
εργαλειοθήκης σχεδίασης και στη
συνέχεια επιλέξουµε Προβολή –
Κανονική, θα διαπιστώσουµε ότι
οι τίτλοι όλων των διαφανειών
έχουν αποκτήσει φόντο µε χρώµα
γκρι.

[149]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Γραφήµατα & Οργανογράµµατα
1. Γραφήµατα

1.1 ∆ηµιουργία γραφήµατος


Μπορούµε να εισάγουµε ένα γράφηµα µε δύο τρόπους.
Πρώτον να το δηµιουργήσουµε στο Excel, Word ή σε κάποιο άλλο πρόγραµµα και να το εισάγουµε
στη διαφάνεια µε αντιγραφή επικόλληση.
∆εύτερον να το δηµιουργήσουµε απευθείας στη διαφάνεια.
Για να δηµιουργήσουµε το γράφηµα µε τον δεύτερο τρόπο ακολουθούµε τα
παρακάτω βήµατα.
• Μεταβαίνουµε στην διαφάνεια στην οποία θέλουµε να δηµιουργήσουµε το
γράφηµά µας.
• Ένας τρόπος είναι να επιλέγουµε µια διάταξη η οποία θα επιτρέπει τη
δηµιουργία γραφήµατος και να κάνουµε κλικ στο σχετικό εικονίδιο.
• Άλλος τρόπος είναι να επιλέξουµε από την καρτέλα Εισαγωγή τη σχετική εντολή.
Και στις 2 περιπτώσεις θα ανοίξει το ίδιο παράθυρο το οποίο µας καλεί να επιλέξουµε τον τύπο
του γραφήµατος και αµέσως µετά την επιλογή µας θα ανοίξει ένα φύλλο του excel στο οποίο θα
πρέπει να προσθέσουµε τα δεδοµένα του γραφήµατος.

Μετά την καταχώρηση των δεδοµένων δηµιουργείται αυτόµατα στη διαφάνεια το γράφηµά µας
και έχουµε τη δυνατότητα µε δεξί κλικ να τροποποιήσουµε:
1. Τον τύπο γραφήµατος.
2. Τα δεδοµένα του γραφήµατος.
3. Το στυλ του γραφήµατος.
Τέλος µε επιλογή κάθε τµήµατος του γραφήµατος ξεχωριστά και επιλογή της εντολής
Μορφοποίηση … που περιέχεται στο µενού που εµφανίζεται µε δεξί κλικ έχουµε τη δυνατότητα
να αλλάξουµε το στυλ του γραφήµατός µας. ∆είτε στις επόµενες εικόνες το αρχικό γράφηµα κα
εκείνο που προήλθε από τις διάφορες τροποποιήσεις.

[150]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

Τέλος να πούµε ότι:


• Αρκετές δυνατότητες µορφοποίησης δεδοµένων µας δίνει η κορδέλα εργαλεία του γραφήµατος
που εµφανίζεται όταν το επιλέξουµε.
• Το γράφηµα είναι εικόνα και µπορούµε να το διαχειριστούµε µε τον ίδιο τρόπο που
διαχειριζόµαστε µια εικόνα (αντιγραφή, µετακίνηση, επικόλληση, διαγραφή, τοποθέτηση
περιγράµµατος κλπ).
• Περισσότερες πληροφορίες για τα γραφήµατα µπορείτε να δείτε στο κεφάλαιο µε τα
Υπολογιστικά φύλλα.

2. Οργανογράµµατα
Το οργανογράµµατα παρουσιάζουν τη δοµή µιας εταιρείας, επιχείρησης φορέα κ.λ.π. ή την πορεία
µιας εργασίας και εισάγονται από την καρτέλα Εισαγωγή > Smart Art.
Αµέσως µετά την επιλογή του τύπου του οργανογράµµατος και την εµφάνιση του στην διαφάνεια µας,
έχουµε τη δυνατότητα να πληκτρολογήσουµε τα στοιχεία κάθε πλαισίου στο ειδικό παράθυρο που
ανοίγει.

Εάν αργότερα θελήσουµε να τροποποιήσουµε το οργανόγραµµά µας θα το κάνουµε από το µενού που
εµφανίζεται µε δεξί κλικ επάνω του. Με τον τρόπο αυτό µπορούµε:

[151]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

• Να προσθέσουµε ή να αφαιρέσουµε θέσεις στη


δοµή του οργανογράµµατος.
• Να το µορφοποιήσουµε
• Να το αποθηκεύσουµε σαν εικόνα.

Περισσότερες δυνατότητες µορφοποίησης µας δίνει η


ειδική κορδέλα που εµφανίζεται όταν επιλέξουµε το
οργανόγραµµά µας.
Τέλος τα οργανογράµµατα όπως και τα γραφήµατα είναι
εικόνες και µπορούµε να τα διαχειριστούµε ανάλογα.

[152]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Εφέ Εναλλαγής – Κίνησης & Ήχου
Το PowerPoint διαθέτει µία ισχυρή λειτουργία που βασίζεται σε διάφορα ενσωµατωµένα εφέ ήχου και
κίνησης, γεγονός που κατατάσσουν το πρόγραµµα στις εφαρµογές πολυµέσων.
Τα εφέ κίνησης και ήχου τοποθετούνται στις ίδιες τις διαφάνειες σαν ξεχωριστές οντότητες ή/και στα
επί µέρους αντικείµενα που φιλοξενούνται από αυτές.

1. Εφέ αλλαγής διαφανειών


Οι εναλλαγές διαφανειών είναι τα εφέ που εµφανίζονται σε µια Προβολή παρουσίασης κατά τη
µετάβαση από µια διαφάνεια στην επόµενη σε µια παρουσίαση. Μπορούµε κατά τον ορισµό να
ελέγξουµε την ταχύτητα, να προσθέσουµε ήχο, ακόµα και να προσαρµόσουµε τις ιδιότητες των εφέ
εναλλαγής µέσω της καρτέλας Μεταβάσεις.

Η καρτέλα αυτή περιέχει µια λίστα µε περίπου 60 διαφορετικά εφέ εναλλαγής, µε προεπιλεγµένη
επιλογή αυτή που ονοµάζεται Χωρίς εναλλαγή. Για να επιλέξουµε κάποια από αυτές, απλά πατάµε πάνω
στην επιλογή που µας ενδιαφέρει. Για το παράδειγµά µας επιλέγουµε Βαθµιαία.
Οµάδα Χρονοµέτρηση: Από αυτή την περιοχή µπορούµε να επιλέξουµε της ταχύτητα εναλλαγής
της διαφάνειας, τον ήχο που θα παίζει και τον τρόπο µε τον οποίο θα αλλάζει η διαφάνεια.
∆ιαδοχή διαφάνειας: Από την περιοχή αυτή επιλέγουµε τον τρόπο εναλλαγής της διαφάνειας. Η
προκαθορισµένη επιλογή είναι Με κλικ του ποντικιού και αυτό σηµαίνει ότι για να µεταβούµε στην
παρουσίαση της επόµενης διαφάνειας πατάµε το κουµπί ποντικιού. Αν ενεργοποιήσουµε την εντολή
Αυτόµατα µετά από θα πρέπει να τοποθετήσουµε τον αριθµό δευτερολέπτων που θα ενεργοποιήσουν
την παρουσίαση της διαφάνειας.
Εφαρµογή σε όλες τις διαφάνειες: Για να εφαρµοστεί το εφέ εναλλαγής σε όλες τις διαφάνειες
πατάµε το κουµπί Εφαρµογή σε όλες τις διαφάνειες που βρίσκεται στο κάτω µέρος του παραθύρου
εργασιών.

2. Εφέ αντικειµένων
Αυτά τα εφέ εφαρµόζονται στα πλαίσια κειµένων και διάφορων άλλων αντικειµένων που εισάγουµε
στις διαφάνειες.
Μπορούµε να ορίσουµε διαφορετικά εφέ ανά µονάδα αντικειµένου ή πλαισίου κειµένου ή να
ορίσουµε το ίδιο εφέ για όλα τα αντικείµενα σε µια διαφάνεια.
Ο ορισµός των εφέ γίνεται από την καρτέλα Κινήσεις.

• Επιλέγουµε πρώτα την διαφάνεια που περιέχει τα πλαίσια αντικειµένων και στη συνέχεια το
αντικείµενο στο οποίο θα εφαρµόσουµε κίνηση.

[153]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

• Όπως παρατηρούµε, υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες εφέ. Η επιλογή Είσοδος περιέχει εφέ
εισόδου του αντικειµένου, η Έµφαση δείχνει έναν ιδιαίτερο τρόπο εµφάνισης, η Έξοδος είναι το
εφέ εξόδου του αντικειµένου και από τις ∆ιαδροµές κίνησης επιλέγουµε την διαδροµή της
εισόδου αλλά και εξόδου του εφέ.

Στο παράδειγµά µας επιλέξαµε να εφαρµόσουµε στην πρώτη διαφάνεια στον τίτλο και στον υπότιτλο
εφέ εισόδου από την κατηγορία Βαθµιαία ρυθµίζοντας τον χρόνο και τον τρόπο εµφάνισης είτε από
την κορδέλα Κινήσεις είτε από το παράθυρο εργασιών που εµφανίζεται κάνοντας κλικ στην εντολή
Κινούµενα σχέδια και στη συνέχεια κάνοντας κλικ σε κάθε εφέ ξεχωριστά.
Θα παρατηρήσουµε ότι στον τίτλο και στον υπότιτλο τοποθετήθηκε µια ετικέτα µε έναν αριθµό που
συµβολίζει τη σειρά εµφάνισης των εφέ.
Τονίζεται ότι στο ίδιο αντικείµενο µπορούµε να τοποθετήσουµε περισσότερα από ένα εφέ.

Από την εντολή Κατάργηση καταργούµε το εφέ που έχουµε προσθέσει.

2.1 Τροποποίηση εφέ κίνησης


Μόλις τοποθετήσουµε ένα εφέ, µπορούµε να τροποποιήσουµε ή να προσθέσουµε επιπρόσθετες
επιλογές προσαρµοσµένης κίνησης. Αυτό γίνεται από τις τρέχουσες επιλογές του παραθύρου εργασιών
που είναι οι παρακάτω:

[154]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

 Έναρξη: Επιλέγουµε το συµβάν µε το οποίο θα εκκινήσει το εφέ. Προκαθορισµένη ρύθµιση είναι


το πάτηµα του ποντικιού.
 Επιλογές εφέ: Επιλέγουµε την κατεύθυνση της κίνησης. Προσοχή, σηµειώνεται ότι ανάλογα µε
το επιλεγµένο εφέ θα υπάρχουν και οι σχετικές κινήσεις. Αν για παράδειγµα επιλέξουµε το εφέ
Εµφάνιση µε κίνηση η επιλογή αυτή θα εµφανίσει την παρακάτω λίστα κινήσεων.

2.2 Προσθήκη δεύτερου εφέ κίνησης


Για να τοποθετήσουµε ένα δεύτερο εφέ κίνησης σε αντικείµενο:
• Επιλέγουµε τον τίτλο της διαφάνειας.
• Πατάµε στο κουµπί Προσθήκη κίνησης και επιλέγουµε το δεύτερο εφέ. Πχ Επιλέγουµε από την
κατηγορία Έξοδος το εφέ Αιώρηση.

2.2.3 Αναδιάταξη εφέ κίνησης


Όταν έχουµε τοποθετήσει περισσότερα εφέ σε κάποιο πλαίσιο, µπορούµε να
αλλάξουµε τη σειρά εµφάνισής τους.
Επιλέγουµε από την οµάδα Χρονοµέτρηση της καρτέλας Κινήσεις την
εντολή Αναδιάταξη.

2.2.4 Ρυθµίσεις Εφέ – Χρονισµού – Κίνησης κειµένου


Μπορούµε να προβούµε ακόµα σε περισσότερες ρυθµίσεις των προσαρµοσµένων εφέ από τις τρεις
ειδικές καρτέλες ρυθµίσεων που θα δούµε παρακάτω.
• Επιλέγουµε το πρώτο εφέ από τη λίστα του παραθύρου κίνησης και πατάµε στο βέλος που
βρίσκεται στα δεξιά του. Θα εµφανιστεί το παρακάτω πλαίσιο επιλογών.

Μεταξύ των επιλογών του πλαισίου υπάρχει και αυτή που ονοµάζεται Επιλογές εφέ… την οποία και
ενεργοποιούµε. Θα εµφανίσει αµέσως το παρακάτω παράθυρο.
Παρατηρούµε ότι το
παραπάνω παράθυρο διαθέτει
τρεις καρτέλες που είναι οι
Εφέ, Χρονισµός και Κίνηση
κειµένου µέσω των οποίων
µπορούµε να ορίσουµε
περισσότερες ρυθµίσεις στο
εφέ µας.

[155]
Ενότητα 5: Δημιουργία παρουσιάσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
∆ιαµόρφωση σελίδας & Εκτυπώσεις
Οι εκτυπώσεις στο PowerPoint δεν είναι µία απλή υπόθεση λόγω των πολλών αντικειµένων
εκτύπωσης που διαθέτει.

1. ∆ιαµόρφωση σελίδας
Όπως πάντα, πριν από κάθε εκτύπωση θα
πρέπει να ρίχνουµε µια µατιά στη
διαµόρφωση σελίδας γιατί περιέχει διάφορες
σηµαντικές ρυθµίσεις.
Επιλέγουµε Σχεδίαση – ∆ιαµόρφωση
σελίδας… θα εµφανιστεί το επόµενο
παράθυρο.

 Στην περιοχή ∆ιαφάνειες προσαρµοσµένες για: παρατηρούµε ότι η προκαθορισµένη ρύθµιση


είναι η προβολή στην οθόνη. Μπορούµε να επιλέξουµε µία από τις παρακάτω ρυθµίσεις.

Για παράδειγµα η Letter είναι το µηχανογραφικό χαρτί που συνήθως τοποθετείται σε χαρτί ρολό
στους εκτυπωτές ακίδων. ∆ιαφάνειες 35 χιλ. επιλέγουµε όταν επιθυµούµε εκτύπωση σε slide.
 Μπορούµε επίσης να επιλέξουµε το πλάτος και ύψος της σελίδας καθώς και τον αριθµό έναρξης
αρίθµησης των διαφανειών εφόσον έχουµε τοποθετήσει αρίθµηση.
 Από την περιοχή προσανατολισµός σελίδας επιλέγουµε οριζόντιο ή κατακόρυφο για διαφάνειες
ή σηµειώσεις & διάρθρωση.

2. Εκτυπώσεις
Για την εκκίνηση µιας εκτύπωσης επιλέγουµε από
το µενού Αρχείο – Εκτύπωση… Το παράθυρο
εκτύπωσης που θα εµφανιστεί είναι το παρακάτω.
Επιλογή εκτυπωτή: Από την περιοχή
Εκτυπωτής: επιλέγουµε τον εκτυπωτή στον οποίο θα
στείλουµε την εκτύπωση.
Ιδιότητες εκτυπωτή: Από το κουµπί αυτό
εµφανίζουµε το παράθυρο ιδιοτήτων από το οποίο
ρυθµίζουµε τις επί µέρους επιλογές,
Από τη θέση αντίτυπα ρυθµίζουµε των αριθµό
αντιτύπων που θα εκτυπωθούν για κάθε σελίδα.
Ρυθµίσεις: Η επιλογή Εκτύπωση όλων των
διαφανειών εκτυπώνει όλες τις διαφάνειες. Από το
πλαίσιο ∆ιαφάνειες ορίζουµε αυτές που θα
εκτυπωθούν παράδειγµα 1-3 σηµαίνει από την ένα

[156]
Ενότητα 5η:Δημιουργία Παρουσιάσεων

µέχρι και την τρία, 4,5,6,7 θα τυπώσει τις συγκεκριµένες διαφάνειες.


Αµέσως από κάτω µπορούµε να επιλέξουµε τι θα εκτυπώσουµε (διαφάνειες, σελίδες σηµειώσεων
κλπ) και πόσες θα είναι σε κάθε φύλλο χαρτιού.
Η προκαθορισµένη είναι ∆ιαφάνειες που σηµαίνει ότι θα εκτυπωθούν όλες οι διαφάνειες.
Σηµειώσεις για το ακροατήριο:
Πρόκειται για ειδική εκτύπωση που συνήθως περιέχει σε µία σελίδα έξι διαφάνειες σε σµίκρυνση
ώστε το ακροατήριο να έχει µία γενική άποψη για την εισήγηση που παρακολούθησε.
Όταν επιλέγουµε αυτή τη ρύθµιση ενεργοποιούνται οι επιλογές Σηµειώσεις για το ακροατήριο από τις
οποίες µπορούµε να ρυθµίσουµε τον αριθµό διαφανειών που θα εκτυπωθούν ανά σελίδα καθώς και το
προσανατολισµό εκτύπωσης.
Σελίδες σηµειώσεων:
Οι σηµειώσεις των σελίδων είναι κάτι που ενδιαφέρει τον εισηγητή της παρουσίασης και µπορεί να
τοποθετήσει ορισµένες σηµειώσεις οι οποίες απλά να του υπενθυµίζουν ορισµένα σηµεία της εισήγησης.
Για να εκτυπώσουµε τις σηµειώσεις αυτές επιλέγουµε από το αναδυόµενο µενού Σελίδες
σηµειώσεων.
Τέλος επιλέγουµε αν θέλουµε να εκτυπωθούν οι διαφάνειες µας έγχρωµες (Χρώµα ή ασπρόµαυρες)
και κάνουµε τις τελευταίες ρυθµίσεις µας στα υποσέλιδα των διαφανειών µας, ενώ το παράθυρο της
προεπισκόπησης µας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουµε τις επιλογές µας να εφαρµόζονται.

[157]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

ENOTHTA:

ΒΑΣΕΙΣ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ
MS ACCESS 2007-2010

[158]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Εκκίνηση της Access & ∆ηµιουργία βάσης
1. Τι είναι οι βάσεις δεδοµένων
Μπορούµε να ορίσουµε µία βάση δεδοµένων (Β.∆.) ως ένα οργανωµένο σύνολο δεδοµένων, τα οποία
είναι αποθηκευµένα σε κάποιο αποθηκευτικό µέσο και χρησιµοποιούνται για τη διαχείριση πληροφοριών
αφού υποστούν την κατάλληλη επεξεργασία. Το αρχείο που είναι αποθηκευµένα τα δεδοµένα έχει
επέκταση .MDB στο οποίο είναι αποθηκευµένα όλα τα αντικείµενά της.
Παραδείγµατα απλών βάσεων δεδοµένων από την καθηµερινή ζωή µας είναι ο τηλεφωνικός κα-
τάλογος, ένα λεξικό ή ένα κουτί µέσα στο οποίο έχουµε τοποθετήσει τις καρτέλες των πελατών µιας
επιχείρησης.
Η Access είναι µία από τις απλές εφαρµογές δηµιουργίας και διαχείρισης δεδοµένων. Για να
κατανοήσει ένας αρχάριος χρήστης τη δοµή και τη χρήση των βάσεων δεδοµένων και ιδιαίτερα της
Access θα πρέπει πρώτα από όλα να γνωρίσει τα αντικείµενά της και να κατανοεί την ορολογία της.

Η Access διαθέτει επτά αντικείµενα που είναι τα παρακάτω:

Είναι οι αποθήκες δεδοµένων της βάσης. Η δοµή τους είναι όπως αυτή
Πίνακες των λογιστικών φύλλων και αποτελούνται από γραµµές (εγγραφές) και
στήλες (πεδία).
Είναι τα παράθυρα µέσω των οποίων κυρίως εισάγονται τα δεδοµένα
Φόρµες στους πίνακες. Υπάρχουν όµως και φόρµες για παρουσίαση και αναζήτηση
δεδοµένων.

Εκθέσεις Εξάγουν τα δεδοµένα στην οθόνη και κατά συνέπεια στον εκτυπωτή.

Μία από τις κυριότερες λειτουργίες. Με αυτά αντλούµε πληροφορίες από


Ερωτήµατα
τους πίνακες.
Σελίδες ∆ηµιουργούµε ιστοσελίδες για το Internet.

Πρόκειται για λίστες µε οµαδοποιηµένες εντολές οι οποίες εκτελούνται


Μακροεντολές
µε τη σειρά που είναι τοποθετηµένες.

Λειτουργικές Πρόκειται για προγραµµατισµό διαδικασιών σε γλώσσα Visual Basic.


Μονάδες Αφορά προηγµένες λειτουργίες.

∆εδοµένα: Είναι όλα τα στοιχεία που χρησιµοποιούνται σε µια βάση δεδοµένων. Τα στοιχεία αυτά
µπορούν να είναι όλων των τύπων όπως Αριθµητικά, Αλφαριθµητικά, Μαθηµατικοί τύποι, Συναρτήσεις,
Εικόνες κ.α.
Πληροφορίες: Πληροφορίες είναι το κάθε δεδοµένο που µπορούµε να εξάγουµε από µία βάση
δεδοµένων και µπορεί να είναι ένα στοιχείο ακριβώς όπως το τοποθετήσαµε (π.χ ένα ονοµατεπώνυµο) ή
να είναι µια σειρά οργανωµένων στοιχείων που όλα µαζί να αποτελούν µια νέα σαφή πληροφορία
(παράδειγµα υπολογιζόµενα πεδία).

[159]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

2. Εκκίνηση της Access


Για να εκκινήσουµε την Access µέσα από το περιβάλλον των Windows, πατάµε Έναρξη –
Προγράµµατα και ενεργοποιούµε τη σχετική επιλογή που είναι Microsoft Access, που εµφανίζει την
Access µε ενεργό το παράθυρο εργασιών "∆ηµιουργία αρχείου". Επιλέγουµε Κενή Βάση ∆εδοµένων.

3. Άνοιγµα µίας έτοιµης βάσης δεδοµένων


Για να ανοίξουµε µία έτοιµη Β.∆., που είναι αποθηκευµένη σε κάποιο δίσκο, ακολουθούµε τα
παρακάτω βήµατα:
1. Επιλέγουµε Αρχείο – Άνοιγµα …
2. Από την περιοχή ∆ιερεύνηση σε: επιλέγουµε τον φάκελο, στη συνέχεια επιλέγουµε το αρχείο και
πατάµε το κουµπί Άνοιγµα.

4. ∆ηµιουργία από υπάρχον αρχείο


Είναι ένας τρόπος δηµιουργίας ενός νέου αρχείου το οποίο είναι στην πραγµατικότητα η αντιγραφή
ενός προϋπάρχοντας αρχείου. Στη συνέχεια µπορούµε να το αποθηκεύσουµε µε άλλο όνοµα και να το
τροποποιήσουµε για να δηµιουργήσουµε στην πραγµατικότητα µια άλλη παρόµοια βάση χωρίς να
υπάρχει κίνδυνος να καταστρέψουµε το πρωτότυπο αρχείο πάνω στο οποίο βασίζεται.

5. ∆ηµιουργία από πρότυπο


Η Access διαθέτει ειδικά πρότυπα αρχείων βάσεων δεδοµένων τα οποία µε τη βοήθεια
ενσωµατωµένων οδηγών µας βοηθούν να δηµιουργήσουµε νέες βάσεις δεδοµένων.
1. Επιλέγουµε Αρχείο – ∆ηµιουργία…
2. Από την περιοχή µε τα Πρότυπα… επιλέγουµε ένα από τα προτεινόµενα.

[160]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

6. Επεξήγηση του παραθύρου της Access


Όταν ανοίγουµε µία Β.∆. αυτή εµφανίζεται µέσα σε ένα παράθυρο, το οποίο µε τη σειρά του
βρίσκεται µέσα στο παράθυρο της Access. Τα παράθυρα αυτά ακολουθούν την κλασσική συµπεριφορά
των παραθύρων εφαρµογών και αρχείων των Windows.
Έτσι µπορούµε να τα ελαχιστοποιήσουµε , να τα µεγιστοποιήσουµε , να τα επαναφέρουµε στο
αρχικό τους µέγεθος ή να τα κλείσουµε .
Στην εικόνα που ακολουθεί βλέπουµε ότι το παράθυρο µιας τυπικής Β.∆ περιλαµβάνει όπως όλες οι
εφαρµογές των νεώτερων εκδόσεων του Office την κορδέλα µε τις καρτέλες και τις οµάδες τις
λειτουργίες των οποίων θα δούµε αναλυτικά ανά κεφάλαιο.
Το κάτω µέρος του παραθύρου χωρίζεται σε 2 µέρη. Στο αριστερό εµφανίζονται όλα τα αντικείµενα
της Βάσης ∆εδοµένων, ενώ στο δεξί εµφανίζεται το επιλεγµένο αντικείµενο.

H κορδέλα του παραθύρου της Access

Για τους χρήστες που είναι εξοικειωµένοι µε τις υπόλοιπες εφαρµογές του Office
η κορδέλα γίνεται αµέσως κατανοητή. Η µόνη καρτέλα που εµφανίζεται για πρώτη
φορά είναι η καρτέλα Προβολές την οποία χρησιµοποιούµε για να µεταβούµε στις
διάφορες προβολές του εγγράφου µας.

[161]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 2
∆ηµιουργία Πινάκων & Τροποποίηση δοµής
Αφού σχεδιάσουµε τη βάση δεδοµένων και αποφασίσουµε ποιους πίνακες θέλουµε να
δηµιουργήσουµε στη Β.∆., ξεκινάµε τη σχεδίαση του κάθε πίνακα.
Σηµειώνεται ότι ο σωστός σχεδιασµός µιας βάσης διευκολύνει πάρα πολύ τις διαδικασίες και παίζει
µεγάλο ρόλο στην ταχύτητα εκτέλεσης της εφαρµογής που θα δηµιουργήσουµε.
Ένας σωστός σχεδιασµός για παράδειγµα όσο αφορά τους πίνακες είναι να αποφεύγουµε τη
δηµιουργία ενός µοναδικού πίνακα για τις εφαρµογές µας. Για παράδειγµα, αν δηµιουργήσουµε µία
εφαρµογή για διαχείριση ενός σχολείου µε ένα πίνακα, θα πρέπει αυτός ο πίνακας να περιέχει πάνω από
150 πεδία. Αυτό σηµαίνει τεράστιο δύσχρηστο και αργό πίνακα. Είναι καλύτερα να δηµιουργήσουµε την
εφαρµογή µε περισσότερους πίνακες οι οποίοι κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της εφαρµογής θα
σχετίζονται και θα επικοινωνούν µεταξύ τους µε τη χρήση του πρωτεύοντος κλειδιού της Access.
Έτσι καλύτερα είναι να δηµιουργήσουµε ένα πίνακα µε τα στοιχεία των µαθητών, έναν για τη
βαθµολογία, έναν για τα µαθήµατα, έναν για τις απουσίες, έναν για τους καθηγητές κ.λ.π.

1. ∆ηµιουργία πίνακα µε προβολή σχεδίασης


Στον τρόπο αυτό θα εστιάσουµε την προσοχή µας γιατί είναι ο καλύτερος τρόπος δηµιουργίας
πινάκων, αφού έτσι έχουµε τη δυνατότητα να ρυθµίζουµε όπως θέλουµε τα πεδία.
Τονίζεται ότι εδώ δηµιουργούµε απλά τη δοµή του πίνακα, δηλαδή τοποθετούµε τα πεδία του.
Αργότερα και µε άλλη διαδικασία την οποία θα περιγράψουµε, θα τοποθετήσουµε τις εγγραφές του
πίνακα.
Στην εικόνα κάτω σηµειώνονται τα χαρακτηριστικά στοιχεία των πεδίων που είναι το όνοµά τους, ο
τύπος δεδοµένων, η περιγραφή και οι ιδιότητες τους.

[162]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

 Η µετακίνηση από τη µία στήλη στην επόµενη γίνεται µε το πλήκτρο Tab η µε κλικ στη στήλη.
2. Τύποι δεδοµένων πεδίων
Στις Β.∆., σε αντίθεση µε τα λογιστικά φύλλα, θα πρέπει να ορίζουµε τον τύπο ενός πεδίου ανάλογα
µε τα δεδοµένα τα οποία σκοπεύουµε να εισάγουµε.
Κείµενο (Text): Μπορεί να περιέχει έως 255 αλφαριθµητικούς χαρακτήρες.
Υπόµνηµα (Memo): Περιέχει σηµειώσεις κειµένου έως 64000 χαρακτήρες.
Αριθµός (Number): Περιέχει αριθµητικά δεδοµένα 1, 2, 4, 8 ή 16 bytes. Υπάρχουν οι εξής κατηγορίες
αριθµών: Byte, Ακέραιος, Ακέραιος µεγάλου µήκους, Πραγµατικός απλής ακρίβειας, Πραγµατικός
διπλής ακρίβειας, Αναγνωριστικό αναπαραγωγής και ∆εκαδικός.
Ηµεροµηνία/Ώρα (Date/Time): Περιέχει ηµεροµηνίες και ώρες. Μέγεθος 8 bytes.
Νοµισµατική Μονάδα (Currency): Χρησιµοποιείται για δεδοµένα µε χρηµατικές τιµές και ακρίβεια
µέχρι 4 δεκαδικά. Μέγεθος 8 bytes.
Αυτόµατη αρίθµηση (AutoNumber): ∆ηµιουργείται αυτόµατα από την Access σε κάθε νέα εγγραφή
και αυξάνει κατά µία µονάδα επιτυγχάνοντας έτσι να έχει µοναδική τιµή σε κάθε εγγραφή. Μπορεί να
είναι όµως και τυχαίος αριθµός. Μέγεθος 4 bytes. ∆εν µπορούµε να γράψουµε ή να αλλάξουµε τα
δεδοµένα του Πεδίου.
Ναι/Όχι (Yes/Νο): Περιέχει λογικά δεδοµένα. Μέγεθος 1 bit. Η εσωτερική τιµή είναι 0 ή -1.
Αντικείµενο OLE (OLE Object): Περιέχει εικόνες, γραφήµατα, ήχους και άλλα αντικείµενα (π.χ. από
το Word ή το Excel) έως 1 GB. Αντικείµενο OLE: Object Linking and Embedding, δηλαδή αντικείµενο
σύνδεσης και ενσωµάτωσης.
Υπερ-σύνδεση (Hyperlink): Είναι µία διεύθυνση σύνδεσης η οποία µας παραπέµπει στο Internet, σε
δίκτυο Intranet, σε τοπικό δίκτυο ή σε ένα έγγραφο του υπολογιστή µας.
Οδηγός Αναζήτησης (Lookup Wizard): Στην ουσία δεν πρόκειται για ένα συγκεκριµένο τύπο
δεδοµένων αλλά χρησιµοποιείται για να επιλέγεται µία τιµή από έναν άλλο πίνακα ή από µία λίστα.

3. Ιδιότητες πεδίων
Οι ιδιότητες των πεδίων διαφέρουν ανάλογα µε τον τύπο δεδοµένων που επιλέγουµε. Ορίζονται στο
κάτω µέρος του παραθύρου σχεδίασης του πίνακα στην καρτέλα Γενικές. Είναι πολύ χρήσιµες γιατί
µπορούµε να δηλώσουµε σηµαντικές ρυθµίσεις για τα πεδία. Για παράδειγµα µια σταθερή µορφή, µία
προεπιλεγµένη τιµή, τον τύπο µεγέθους αριθµών αριθµών και πολλά άλλα.

3.1 Επεξήγηση ιδιοτήτων πεδίων


Ακολουθεί αναλυτική επεξήγηση µε τις ιδιότητες των πεδίων τύπου κειµένου και αριθµών οι οποίες
καλύπτουν την συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοτήτων. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι ο κάθε τύπος δεδοµένων
κάποιου πεδίου έχει διαφορετικές ιδιότητες.
Ιδιότητα: Μέγεθος πεδίου (Field size)
Καθορίζουµε το µέγιστο µήκος ενός πεδίου. Ανάλογα µε το είδος των δεδοµένων τα οποία θέλουµε ν'
αποθηκεύσουµε έχουµε τις εξής περιπτώσεις:
Για πεδία κειµένου:
Το µήκος ενός πεδίου κειµένου µπορεί να είναι από 0 έως 255 χαρακτήρες. Η προκαθορισµένη τιµή
είναι 50 χαρακτήρες, την οποία µπορούµε να αλλάξουµε ανάλογα µε τον αριθµό των χαρακτήρων τους
οποίους πρόκειται ν' αποθηκεύσουµε.

[163]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Για πεδία αριθµών:


Όσο µεγαλύτερο είναι το εύρος των αριθµών που τοποθετείται σε ένα πεδίο, τόσο περισσότερο χώρο
αποθήκευσης στη µνήµη χρειάζεται η Access.Υπάρχουν οι εξής περιπτώσεις αριθµών:
Byte: Ακέραιος που καταλαµβάνει χώρο 1 byte, ο οποίος µπορεί να περιέχει τιµές από 0 έως 255.
Πρόκειται για αριθµούς 8bit 28=256.
Ακέραιος (Integer): Μέγεθος που καταλαµβάνει 2 bytes. Μπορεί να περιέχει τιµές από –32.768 έως
+32.767. Πρόκειται για αριθµούς 16bit 216=65536.
Ακέραιος µεγάλου µήκους (Long Integer): Ακέραιος αριθµός που καταλαµβάνει χώρο 4 bytes µε τις
τιµές του να κυµαίνονται από -2.147.483.648 έως +2.147.483.647. Πρόκειται για αριθµούς 32bit
232=4.294.967.296
Πραγµατικός απλής ακρίβειας (Single): Αριθµός κινητής υποδιαστολής µονής ακρίβειας. Μέγεθος 4
bytes µε τιµές που κυµαίνονται από -3,4x1038 έως 3,4x1038.
Πραγµατικός διπλής ακρίβειας (Double): Αριθµός κινητής υποδιαστολής 8 bytes διπλής ακρίβειας
µε τιµές που κυµαίνονται από -1,797x10308 έως +1,797x10308.
Αναγνωριστικό αναπαραγωγής (Replication ID): Μέγεθος 16 bytes. Χρησιµοποιείται σε µία Β.∆.
για τη δηµιουργία ενός µοναδικού αναγνωριστικού για αναπαραγωγή. Χρησιµοποιούµε αυτόν τον τύπο
για την αναγνώριση ρεπλίκων, πινάκων και εκθέσεων.
∆εκαδικός (Decimal): Έχει µέγεθος 16 byte και οι τιµές τις οποίες µπορεί να δεχθεί είναι από –1028
έως 1028. Η προκαθορισµένη κλίµακα είναι 18 και η ακρίβεια 0.

Ιδιότητα: Μορφή (Format)


Καθορίζουµε πώς θα εµφανίζονται ή θα τυπώνονται τα δεδοµένα. Ανάλογα µε τον τύπο δεδοµένων
του πεδίου έχουµε τις εξής περιπτώσεις:
Μορφοποιήσεις κειµένου

Σύµβολο Περιγραφή
Κενό Εµφανίζει ένα κενό µεταξύ των χαρακτήρων
@ Σ'αυτή τη θέση πρέπει να υπάρχει ένας χαρακτήρας,
διαφορετικά η Access τοποθετεί ένα κενό.
& Σ'αυτή τη θέση υπάρχει προαιρετικά ένας χαρακτήρας.
< Οι χαρακτήρες που ακολουθούν εµφανίζονται µε πεζά.
> Οι χαρακτήρες που ακολουθούν εµφανίζονται µε κεφαλαία.
"ΑΒΓ" Εµφανίζει τους χαρακτήρες που βρίσκονται µέσα σε
εισαγωγικά (" ").
! Στοιχίζει τα δεδοµένα αριστερά.

Παραδείγµατα
Μορφή Πληκτρολόγη Εµφάνιση σε Access
ση
> Σέρρες ΣΕΡΡΕΣ
(@@@@)@@@-@@@@ 01234567 ( 0)123-7890
(&&&&)+@@ ΑΒΓ (Α)+ΒΓ

[164]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

Αριθµός και Νοµισµατική µονάδα


Από το πτυσσόµενο πλαίσιο καταλόγου επιλέγουµε µία από τις
παρακάτω περιπτώσεις:

Ηµεροµηνία/Ώρα
Από το πτυσσόµενο πλαίσιο καταλόγου επιλέγουµε µία από τις
παρακάτω µορφές εµφάνισης ηµεροµηνίας ή ώρας.

Ναι/Όχι
Μπορούµε να επιλέξουµε µία από τις τρεις παρακάτω επιλογές:

Ιδιότητα: ∆εκαδικές θέσεις (Decimal places)


Αναφέρεται σε αριθµούς και νοµισµατικές µονάδες. Μπορούµε να καθορίσουµε πόσα δεκαδικά
ψηφία θα εµφανίζει η Access. Η προεπιλεγµένη τιµή είναι Αυτόµατα. Έτσι αν η µορφή είναι
νοµισµατική µονάδα, σταθερή, βασική ή ποσοστό, τότε έχουµε δύο δεκαδικά ψηφία.

Ιδιότητα: Μάσκα εισαγωγής (Input mask)


Αναφέρεται σε κείµενο, αριθµούς, νοµισµατικές µονάδες και ηµεροµηνίες/ώρες. Η µάσκα
εισαγωγής καθορίζει ένα υπόδειγµα για τον τρόπο εισαγωγής, διόρθωσης και εµφάνισης των δεδοµένων.
Π.χ. (__/__ /__).

Ιδιότητα: Λεζάντα Caption)


Αναφέρεται σε όλους τους τύπους δεδοµένων. Με την ιδιότητα αυτή µπορούµε να ορίσουµε µία
ετικέτα µε µία πληρέστερη (ή και συντοµότερη) περιγραφή του ονόµατος του πεδίου. Για παράδειγµα
µπορούµε να αντικαταστήσουµε το όνοµα πεδίου CustID µε την ετικέτα Κωδικός Πελάτη ή την
Ηµεροµηνία Αναχώρησης µε την ετικέτα Ηµερ. Αναχ. (εδώ µπορούµε να ορίσουµε την τελεία). Όταν σε
ένα πεδίο τοποθετηθεί λεζάντα τότε στις προβολές πινάκων, φορµών κ.λ.π θα εµφανίζεται αυτό το όνοµα
στο πεδίο.

Ιδιότητα: Προεπιλεγµένη τιµή (Default value)


Καθορίζουµε µία προεπιλεγµένη τιµή για ένα πεδίο. Είναι χρήσιµη όταν εισάγουµε πολύ συχνά µία
συγκεκριµένη τιµή.

Ιδιότητα: Κανόνας επικύρωσης (Validation rule)


Μπορούµε να καθορίσουµε έναν κανόνα επικύρωσης για την εισαγωγή των στοιχείων. Π.χ. εάν κατα-
χωρούµε βαθµούς µαθητών για το πεδίο Βαθµός µπορούµε να πληκτρολογήσουµε την παρακάτω
ιδιότητα <=20 που σηµαίνει ότι οι βαθµοί που καταχωρούµε είναι µικρότεροι ή ίσοι του 20.

Ιδιότητα: Κείµενο επικύρωσης (Validation text)


Εµφανίζει το κείµενο που υπάρχει κάθε φορά που παραβιάζεται ο κανόνας επικύρωσης.
Για παράδειγµα αν ο βαθµός που θα εισαχθεί είναι 30, τότε θα µπορεί να εµφανιστεί ένα
προειδοποιητικό µήνυµα, όπως "Ο βαθµός πρέπει να είναι µικρότερος ή ίσος του 20".
[165]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Ιδιότητα: Απαιτείται (Required)


Χρησιµοποιούµε σε αυτήν την ιδιότητα την τιµή Yes όταν θέλουµε να υποχρεώσουµε το χρήστη να
εισάγει µία τιµή σε κάθε νέα εγγραφή σε κάποιο πεδίο. ∆εν επιτρέπουµε δηλαδή την κενή τιµή Null. Για
παράδειγµα θα τοποθετήσουµε την ιδιότητα Ναι στο πεδίο Επώνυµο.

Ιδιότητα: Μηδενικό µήκος (Allow zero length)


Αναφέρεται σε πεδία κειµένου και υποµνήµατος. Καθορίζουµε εάν επιτρέπεται ή όχι το µηδενικό
µήκος τιµής σε ένα πεδίο.

Ιδιότητα: Με ευρετήριο (Indexed)


Με τη δηµιουργία ευρετηρίου µπορούµε να επιταχύνουµε τις αναζητήσεις και τις ταξινοµήσεις. Με
την επιλογή Ναι (Επιτρέπονται διπλότυπα) καθορίζουµε αν θα επιτρέπεται η καταχώρηση όµοιων
τιµών σε δύο ή περισσότερες εγγραφές ενός πεδίου. Αντίθετα µε την επιλογή Ναι (∆εν επιτρέπονται
διπλότυπα) δεν επιτρέπουµε την καταχώρηση όµοιων τιµών (διπλότυπων) σε δύο ή περισσότερες
εγγραφές ενός πεδίου και εξασφαλίζουµε έτσι τη µοναδικότητα των τιµών.

3.2 Ορισµός πρωτεύοντος κλειδιού


Το πρωτεύον κλειδί εξασφαλίζει τη µοναδικότητα των εγγραφών. Μπορεί να είναι ένας κωδικός (πχ
κωδικός µαθητή ή η ταυτότητα του). Αφού τοποθετήσουµε όλα τα πεδία, θα πρέπει να προστεθεί σε
κάποιο από αυτά το "Πρωτεύον κλειδί". Η διαδικασία είναι η παρακάτω και υποτίθεται ότι βρισκόµαστε
στο παράθυρο σχεδίασης πινάκων.
• Κάνουµε κλικ στο πεδίο στο οποίο θέλουµε να ορίσουµε ένα κλειδί (στην προκειµένη περίπτωση
στο πεδίο Κωδικός Υπαλλήλου) και πατάµε το εικονίδιο του Πρωτεύοντος κλειδιού από την
κορδέλα.
• Στα αριστερά του ονόµατος εµφανίζεται η ένδειξη του κλειδιού .
• Για να δηµιουργήσουµε πρωτεύοντα κλειδιά σε περισσότερα του ενός πεδία, πατάµε διαδοχικά τα
πλήκτρα επιλογής γραµµών , τα οποία βρίσκονται αριστερά των ονοµάτων των πεδίων, έχοντας
όµως πατηµένο το πλήκτρο Ctrl.
• Για να καταργήσουµε ένα πρωτεύον κλειδί αρκεί να πατήσουµε εκ νέου το πλήκτρο .
Το πρωτεύον κλειδί είναι µία από τις σηµαντικότερες λειτουργίες της Access. Είναι απαραίτητο για να
συνδέει δύο ή περισσότερους πίνακες µιας βάσης δεδοµένων ώστε να είναι δυνατή η αναζήτηση και
συσχέτιση των δεδοµένων.
Αφού ολοκληρώσουµε τη δηµιουργία του πίνακα τον αποθηκεύουµε µε ένα όνοµα που να µας θυµίζει
το περιεχόµενό του.

4. Αποθήκευση του πίνακα


Όταν δηµιουργούµε έναν πίνακα η Access του δίνει αυτόµατα ένα όνοµα όπως Πίνακας1, Πίνακας2
κλπ. Για ν' αποθηκεύσουµε τον πίνακα, κάνουµε κλικ στο µενού Αρχείο ή στο κουµπί του Office για την
έκδοση 2007 και στη συνέχεια επιλέγουµε Αποθήκευση Αντικειµένου ως …
Σε περίπτωση κατά την οποία δεν ορίσουµε ένα πρωτεύον κλειδί σε κάποιο πίνακα, όταν πατήσουµε
το πλήκτρο της αποθήκευσης, η Access αφού µας ζητήσει πρώτα να πληκτρολογήσουµε ένα όνοµα, στη
συνέχεια θα µας εµφανίσει ένα προειδοποιητικό πλαίσιο διαλόγου στο οποίο θα µας πληροφορεί ότι δεν
έχουµε ορίσει ένα πρωτεύον κλειδί.
[166]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

 Σε περίπτωση που πατήσουµε το πλήκτρο Άκυρο, ακυρώνουµε την αποθήκευση και επιστρέφουµε
στην προβολή σχεδίασης του πίνακα.
 Πατώντας το πλήκτρο Όχι, ο πίνακας θ' αποθηκευτεί δίχως να δηµιουργηθεί ένα πρωτεύον κλειδί.
 Εάν πατήσουµε το πλήκτρο Ναι, η Access θα εντοπίσει το πεδίο, το οποίο έχει ως τύπο δεδοµένων
την Αυτόµατη αρίθµηση και θα δηµιουργήσει σε αυτό ένα πρωτεύον κλειδί. Στην περίπτωση κατά την
οποία δεν υπάρχει στον πίνακα ένα πεδίο τύπου Αυτόµατης αρίθµησης η Access τότε θα δηµιουργήσει
από µόνη της ένα νέο πεδίο µε την ονοµασία Αναγνωριστικό, µε τύπο δεδοµένων Αυτόµατη αρίθµηση.

5. Τροποποίηση σχεδίασης πίνακα


Για να τροποποιήσουµε τη δοµή ενός πίνακα πρέπει να τον ανοίξουµε σε προβολή σχεδίασης. Πρώτα
τον επιλέγουµε από το παράθυρο της Β.∆. και µετά πατάµε το πλήκτρο Σχεδίαση.
5.1 Προσθήκη νέων πεδίων
Ας υποθέσουµε ότι µετά τη δηµιουργία του πίνακα αντιλαµβανόµαστε ότι έχουµε ξεχάσει κάποια
πεδία. Είναι ένα πρόβληµα το οποίο θα αντιµετωπίζουµε αρκετές φορές. Η προσθήκη ενός νέου πεδίου,
σε προβολή σχεδίασης, είναι µία διαδικασία εύκολη.
Εάν το νέο πεδίο το οποίο θέλουµε να προσθέσουµε θα είναι στο τέλος, τότε κάνουµε κλικ στην κενή
γραµµή, πληκτρολογούµε ένα όνοµα πεδίου και επιλέγουµε τον κατάλληλο τύπο δεδοµένων.
Εάν όµως θέλουµε να παρεµβάλουµε ένα νέο πεδίο µεταξύ δύο υπαρχόντων, τότε κάνουµε κλικ στο
πεδίο πάνω από το οποίο θέλουµε να κάνουµε την παρεµβολή και πατάµε το πλήκτρο Εισαγωγή
γραµµών .
5. 2 ∆ιαγραφή πεδίων
Για να διαγράψουµε ένα πεδίο θα πρέπει πρώτα να το επιλέξουµε. Στη κάνουµε κλικ στη ∆ιαγραφή
- γραµµών.
Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν καταχωρηµένα στοιχεία στον πίνακα, επειδή η διαγραφή θα
είναι οριστική, η Access θα εµφανίσει ένα προειδοποιητικό πλαίσιο διαλόγου µέσω του οποίου θα µας
ζητήσει να επιβεβαιώσουµε τη διαγραφή.
Εάν πατήσουµε Ναι, τότε τα στοιχεία του συγκεκριµένου πεδίου θα χαθούν οριστικά. Πατάµε λοιπόν
Ναι και διαγράφουµε το πεδίο.

5.3 Τροποποίηση τύπου δεδοµένων


Η τροποποίηση αυτή γίνεται µέσω της προβολής σχεδίασης του πίνακα. Κάνουµε κλικ στη στήλη
Τύπος δεδοµένων ενός πεδίου, πατάµε το πλήκτρο και από τον πτυσσόµενο κατάλογο επιλέγουµε
ένα διαφορετικό τύπο δεδοµένων. ∆εν είναι δυνατή η τροποποίηση ενός πεδίου τύπου Αντικειµένου
OLE.

5.4 Αλλαγή ονόµατος πεδίου


Στην Access έχουµε τη δυνατότητα να αλλάξουµε το όνοµα ενός πεδίου όποτε επιθυµούµε.
Μεταφερόµαστε σε προβολή σχεδίασης πίνακα, κάνουµε κλικ στο όνοµα του πεδίου και
πληκτρολογούµε το νέο όνοµα. Εάν ένα πεδίο συµµετέχει σε ερωτήµατα, φόρµες, εκθέσεις,
µακροεντολές ή λειτουργικές µονάδες, οφείλουµε να αλλάξουµε και σε αυτά το όνοµα του.

[167]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

5.5 Μετακίνηση πεδίων


Μερικές φορές µπορεί να µην µας αρέσει η αρχική σειρά των πεδίων ενός πίνακα. Για να
µετακινήσουµε ένα πεδίο θα πρέπει πρώτα να το επιλέξουµε και στη συνέχεια το σέρνουµε στη νέα θέση.
Παρατηρούµε τη γραµµή σήµανσης η οποία µας δείχνει τη νέα θέση.

6. Προχωρηµένες ιδιότητες πινάκων


Οι ιδιότητες των πεδίων, οι οποίες µπορούν να θεωρηθούν "προχωρηµένες" είναι:
• Οι µάσκες εισαγωγής µε τις οποίες µπορούµε να καθορίσουµε τον τρόπο εµφάνισης των
δεδοµένων.
• Οι κανόνες επικύρωσης πεδίων για την εισαγωγή δεδοµένων.
• Το κείµενο επικύρωσης, το οποίο είναι ένα κείµενο που θα εµφανίζεται κάθε φορά που θα
παραβιάζεται ένας κανόνας επικύρωσης.
• Οι ιδιότητες της καρτέλας Εµφάνιση.

6.1 Μάσκες εισαγωγής


Οι ιδιότητες Μορφή και Μάσκα εισαγωγής θα πρέπει να περιγράφονται µαζί γιατί έχουν κοινά
χαρακτηριστικά που αφορούν την εµφάνιση.
Με την ιδιότητα Μορφή καθορίζουµε τη µορφή εµφάνισης των δεδοµένων για παράδειγµα ένα
κείµενο να εµφανίζεται στα κεφαλαία, επηρεάζει δηλαδή µόνο τον τρόπο που εµφανίζονται τα δεδοµένα.
Με τη Μάσκα εισαγωγής περιορίζουµε την είσοδο των δεδοµένων ώστε να ελαχιστοποιούνται τα
λάθη κατά την εισαγωγή γιατί ελέγχει τις τιµές που εισάγουµε. Για παράδειγµα σε ένα πεδίο ηµεροµηνίας
δεν επιτρέπουµε το χρήστη να πληκτρολογεί δεδοµένα κειµένου.
Οι µάσκες εισαγωγής χρησιµοποιούνται κυρίως σε πεδία Κειµένου και Ηµεροµηνίας/Ώρας. Τα
τµήµατα διαχωρίζονται από το ελληνικό ερωτηµατικό (;).

Πίνακας έγκυρων χαρακτήρων µάσκας εισαγωγής


Χαρακτήρα Περιγραφή
ς
µάσκας
0 Υποχρεωτική εισαγωγή ενός ψηφίου. ∆εν επιτρέπονται τα σηµεία συν και
πλην.
9 Εισαγωγή ψηφίου ή κενού διαστήµατος. ∆εν επιτρέπονται τα σηµεία συν
και πλην.
# Εισαγωγή ψηφίου ή κενού διαστήµατος. ∆εν απαιτείται καταχώριση και οι
κενές θέσεις µετατρέπονται σε κενά διαστήµατα. Επιτρέπονται τα σηµεία συν
και πλην.
L Υποχρεωτική εισαγωγή ενός γράµµατος.
? Προαιρετική εισαγωγή ενός γράµµατος.
A Υποχρεωτική εισαγωγή ενός γράµµατος ή ψηφίου.
a Προαιρετική εισαγωγή ενός γράµµατος ή ψηφίου.
& Υποχρεωτική εισαγωγή ενός οποιουδήποτε χαρακτήρα ή κενού
διαστήµατος.
C Προαιρετική εισαγωγή ενός χαρακτήρα ή διαστήµατος.
,.:;-/ Υποδιαστολή, διαχωριστικά χιλιάδων, ηµεροµηνίας και ώρας. Εξαρτάται

[168]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

από τις Τοπικές Ρυθµίσεις, οι οποίες υπάρχουν στον Πίνακα Ελέγχου των
Windows.
< Μετατρέπει όλους τους χαρακτήρες που ακολουθούν σε πεζούς.
> Μετατρέπει όλους τους χαρακτήρες που ακολουθούν σε κεφαλαίους.
! Μπορεί να συµπεριληφθεί σε οποιοδήποτε σηµείο της µάσκας.
Συµπληρώνει τη µάσκα από τα δεξιά προς τα αριστερά όταν ορίζουµε
χαρακτήρες στο αριστερό άκρο.
\ Ο χαρακτήρα που ακολουθεί να εµφανίζεται ως κατεξοχήν χαρακτήρας και
όχι ως ένας χαρακτήρας µάσκας. Τυπικό παράδειγµα αποτελεί ο Ταχυδρ.
Κωδικός (ΤΚ). Ως γνωστόν ο ΤΚ αποτελείται από 5 ψηφία, ενώ µεταξύ του 3ου
και 4ου ψηφίου υπάρχει ένα κενό διάστηµα. Ορίζοντας ως µάσκα εισαγωγής το
000\ 00 θα υποχρεώνουµε το χρήστη να εισάγει 5 ψηφία, ενώ ταυτόχρονα θα
δηµιουργείται και το κενό διάστηµα σύµφωνα µε τις επιταγές των Ε.Λ.Τ.Α.
(π.χ. 851 00)
Κωδικός Ορίζοντας στη Μάσκα εισαγωγής τη λέξη Κωδικός πρόσβασης (Password),
πρόσβασης κάθε χαρακτήρας τον οποίο θα πληκτρολογούµε θα αποθηκεύεται κανονικά,
ενώ στην οθόνη θα εµφανίζονται αστερίσκοι (*).

Παράδειγµα µάσκας εισαγωγής του πεδίου Αστυνοµική ταυτότητα


L000000: όπου L είναι ένας οποιοσδήποτε χαρακτήρας ακολουθούµενος από 6 αριθµούς, αφού ως
γνωστόν ο αριθµός της αστυνοµικής ταυτότητας αποτελείται από ένα γράµµα ακολουθούµενος από έξι
αριθµούς π.χ. Α123456. Έτσι ο χρήστης, οποίος θα εισάγει τα δεδοµένα, θα πρέπει στον Αριθµό
Ταυτότητας υποχρεωτικά να πληκτρολογήσει πρώτα ένα γράµµα και µετά έξι συνεχόµενα ψηφία.
Επιπλέον για να αποτρέψουµε την εισαγωγή ενός µικρού γράµµατος στην αρχή, αντί ενός κεφαλαίου,
τοποθετούµε στην αρχή της µάσκας εισαγωγής τον ειδικό χαρακτήρα >, ο οποίος θα µετατρέπει
αυτόµατα το εισαγόµενο γράµµα σε κεφαλαίο (>L000000).

6.2 Καθορισµός κανόνων επικύρωσης πεδίων για την εισαγωγή


δεδοµένων
Η Access µας παρέχει τη δυνατότητα να ελέγχουµε, δηλαδή να περιορίζουµε, την εισαγωγή
δεδοµένων σε ένα πεδίο µέσω της ιδιότητας του κανόνα επικύρωσης ή εγκυρότητας (Validation Rule). Ο
έλεγχος των δεδοµένων γίνεται τη στιγµή της καταχώρησης στους πίνακες, στα ερωτήµατα ενηµέρωσης
και στις φόρµες.
Για να καθορίσουµε ένα κανόνα επικύρωσης σε κάποιο πεδίο, θα πρέπει να εισάγουµε στο πλαίσιο
κειµένου της ιδιότητας Κανόνας επικύρωσης, έναν τελεστή σύγκρισης και µία τιµή µε βάση την οποία
γίνεται η σύγκριση.

Τελετής Επεξήγηση
= Ίσο
< Μικρότερο
<= Μικρότερο ή ίσο
> Μεγαλύτερο
>= Μεγαλύτερο ή ίσο
<> ∆ιάφορο
IN (Μέσα) Η εισαγόµενη τιµή θα πρέπει να είναι ίση µε έναν από τους όρους µιας λίστας.
Οι όροι θα πρέπει να είναι µέσα σε παρενθέσεις και ο διαχωρισµός τους γίνεται µε
[169]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

το ; Π.χ. IN ("Α";"Β";"Γ")
BETWEEN Οι εισαγόµενη τιµή θα πρέπει να µεταξύ του κατώτερου και ανώτερου ορίου
(Μεταξύ) τιµών, δηλαδή µεταξύ των δύο τιµών. Π.χ. BETWEEN 1 AND 10
LIKE (Όπως, Συγκρίνει την εισαγόµενη τιµή εάν αυτή είναι έγκυρη ως προς τους
Σαν) χαρακτήρες και τη θέση.

Ο τελεστής LIKE µπορεί να δεχθεί τρεις χαρακτήρες µπαλαντέρ, οι οποίοι αναφέρονται στον
παρακάτω πίνακα:
Χαρακτήρες Επεξήγηση
µπαλαντέρ
? Οποιοσδήποτε χαρακτήρας µεµονωµένος
* Οποιοιδήποτε αλφαριθµητικοί χαρακτήρες ή και κανένας
# Οποιοσδήποτε µεµονωµένος αριθµός

Παράδειγµα
Για να εξασφαλιστεί κατά την καταχώρηση της βαθµολογίας των µαθητών του Γυµνασίου, ότι
κανένας βαθµός δεν θα ξεπεράσει το 20, ορίζουµε ως κανόνα επικύρωσης στο πεδίο ΒΑΘΜΟΣ <=20.

6.3 Κείµενο επικύρωσης


Εφόσον σ' ένα πεδίο έχει οριστεί κάποιος κανόνας επικύρωσης, µπορούµε στη συνέχεια να ορίσουµε
στην ιδιότητα Κείµενο επικύρωσης ένα µήνυµα, το οποίο θα εµφανίζεται κάθε φορά που παραβιάζεται ο
κανόνας επικύρωσης σε κάποιο πεδίο κατά την εισαγωγή των δεδοµένων στον πίνακα. Με αυτόν τον
τρόπο βοηθούµε το χρήστη να αντιληφθεί το λάθος το οποίο έκανε κατά τη διάρκεια της
πληκτρολόγησης.
Στο παραπάνω παράδειγµα µπορούµε να έχουµε πληκτρολογήσει το κείµενο "Ο βαθµός πρέπει να
είναι από 0 µέχρι 20".
Σε περίπτωση τώρα που πληκτρολογήσουµε κατά λάθος το βαθµό π 25, τότε θα εµφανιστεί το
κείµενο ως προειδοποιητικό µήνυµα.

6.4 Ευρετήρια (Indexes)


Με τα ευρετήρια η αναζήτηση και η ταξινόµηση των δεδοµένων µπορεί να γίνει πολύ γρήγορα. Αυτό
έχει µεγάλη σηµασία όταν έχουµε ιδιαίτερα µεγάλους πίνακες.
Η διαδικασία για να ορίσουµε ευρετήριο σε ένα πεδίο είναι η εξής:
• Πρώτα επιλέγουµε σε προβολή σχεδίασης το πεδίο στο οποίο θέλουµε να ορίσουµε ευρετήριο.
• Στη συνέχεια επιλέγουµε στην περιοχή των ιδιοτήτων του πεδίου, την ιδιότητα Με ευρετήριο.
Εµφανίζεται το πλήκτρο , το οποίο πατάµε για να ανοίξει ο πτυσσόµενος κατάλογος. Η
προκαθορισµένη τιµή είναι Όχι. Υπάρχουν δύο ακόµα επιλογές: Ναι (Επιτρέπονται διπλότυπα) και
Ναι (∆εν επιτρέπονται διπλότυπα).
Εάν το ευρετήριο δηµιουργείται πχ στο πεδίο ΕΠΩΝΥΜΟ, επιλέγουµε Ναι (Επιτρέπονται
διπλότυπα), µε το σκεπτικό ότι πιθανώς να υπάρχουν δύο ή περισσότεροι µαθητές µε το ίδιο επώνυµο (ή
πιθανώς να υπάρξουν στο µέλλον).
Αντίθετα σε πεδία όπως ο αριθµός ταυτότητας, το Α.Φ.Μ. ή ο αριθµός κυκλοφορίας ενός
αυτοκινήτου, θα πρέπει να ορίσουµε Ναι (∆εν επιτρέπονται διπλότυπα). Έτσι εξασφαλιζόµαστε ότι δεν
θα εισάγουµε µελλοντικά κατά λάθος κάποια εγγραφή υπαλλήλου µε τον ίδιο αριθµό ταυτότητας.

[170]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 3
Εισαγωγή & επεξεργασία δεδοµένων σε πίνακα
Ανοίγουµε τον πίνακα στον οποίο θέλουµε να εισάγουµε δεδοµένα και επιλέγουµε προβολή Φύλλο
∆εδοµένων.

Όπως βλέπουµε υπάρχει το όνοµα του πίνακα και αµέσως µετά τα ονόµατα των πεδίων.
Στην επόµενη γραµµή έχουµε ήδη εισάγει την πρώτη εγγραφή, δηµιουργήθηκε και µια κενή γραµµή
η οποία µας επιτρέπει να συνεχίσουµε την καταχώρηση εγγραφών.
Κατά τη διάρκεια τοποθέτησης των δεδοµένων, κάθε φορά που θα παραβιάζουµε κάποια ιδιότητα η
Access θα µας το υπενθυµίζει. Για παράδειγµα αν δεν τοποθετήσουµε τιµή στο πεδίο ΕΠΩΝΥΜΟ,
επειδή θέσαµε την ιδιότητα Απαιτείται θα εµφανίζεται ένα προειδοποιητικό µήνυµα.
Το ίδιο θα συµβαίνει και στα πεδία στα οποία έχουµε καθορίσει κανόνες εγκυρότητας (π.χ. στο πεδίο
Βαθµός).

Μορφοποίηση του φύλλου δεδοµένων


Στο φύλλο δεδοµένων µπορούµε να κάνουµε διάφορες αλλαγές σε ότι αφορά τον τρόπο εµφάνισης
των δεδοµένων.
Έτσι µπορούµε ν' αλλάξουµε τη γραµµατοσειρά, να κρύψουµε τις γραµµές του πλέγµατος µεταξύ των
γραµµών ή των στηλών, ν' αλλάξουµε το χρώµα του φόντου, ν' προσαρµόσουµε το πλάτος των στηλών
και των γραµµών ή να κρύψουµε τελείως µία στήλη.
Όλες αυτές οι ρυθµίσεις µπορούν να γίνουν από το την Κεντρική καρτέλα και την οµάδα
Μορφοποίηση κειµένου που περιλαµβάνει και τις δυνατότητες µορφοποίησης του πλέγµατος του πίνακα.
Η αλλαγή του πλάτους των στηλών µπορεί να γίνει µε τη βοήθεια του ποντικιού όπως και στο Excel.

Απόκρυψη και εµφάνιση στηλών


Μερικές φορές ίσως χρειαστεί να κρύψουµε προσωρινά κάποιες στήλες, οι οποίες δεν µας
χρειάζονται, προκειµένου εξοικονοµήσουµε χώρο στην οθόνη του υπολογιστή µας και να εργαστούµε
έτσι καλύτερα µε το φύλλο δεδοµένων. Η διαδικασία είναι η παρακάτω.
Επιλέγουµε τον τίτλο στήλης την οποία θέλουµε ν' αποκρύψουµε.
Κάνουµε δεξί κλικ και επιλέγουµε την εντολή Απόκρυψη πεδίων. Θα δούµε αµέσως ότι η
συγκεκριµένη στήλη έχει κρυφτεί από το φύλλο δεδοµένων.
Για να επαναφέρουµε τη στήλη µετά το δεξί κλικ επιλέγουµε Κατάργηση απόκρυψης πεδίων.

∆ιαγραφή εγγραφών
Για να διαγράψουµε µία εγγραφή (γραµµή) θα πρέπει πρώτα να την επιλέξουµε και να πατήσουµε το
πλήκτρο Del του πληκτρολογίου ή το πλήκτρο ∆ιαγραφή εγγραφών της εργαλειοθήκης.

[171]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 4
Εύρεση -Ταξινόµηση – Φίλτρα - Εκτύπωση
1. Εύρεση και αντικατάσταση δεδοµένων
Σ' ένα φύλλο δεδοµένων, για να τροποποιήσουµε κάποια δεδοµένα ή να τα διαγράψουµε, θα πρέπει
προηγουµένως να τα εντοπίσουµε. Ο εντοπισµός για παράδειγµα ενός ονοµατεπώνυµου είναι ιδιαίτερα
δύσκολος, εάν γίνει µε απλή οπτική παρατήρηση σε περίπτωση που έχουµε πολλές εγγραφές.
Η Access διαθέτει ένα ισχυρό εργαλείο αναζήτησης µε το οποίο µπορούµε ν' αναζητήσουµε και ν'
αντικαταστήσουµε τα δεδοµένα ενός κελιού. Η αναζήτηση γίνεται από την καρτέλα Εύρεση ή της
Κεντρικής κορδέλας και πατώντας το εικονίδιο Εύρεση .
• Κάνουµε κλικ στον τίτλο της στήλης µέσα στην οποία αναζητάµε µια εγγραφή και πατάµε το
εικονίδιο Εύρεσης . Εµφανίζεται το γνωστό πλαίσιο διαλόγου Εύρεση και αντικατάσταση το
οποίο µε είναι γνωστό από τις προηγούµενες εφαρµογές του Office.

2. Ταξινόµηση δεδοµένων
Κάθε φορά που ανοίγουµε ένα πίνακα σε προβολή φύλλου δεδοµένων, οι γραµµές εµφανίζονται
ταξινοµηµένες ως προς το πρωτεύον κλειδί. Η Access όµως µας δίνει τη δυνατότητα να ταξινοµήσουµε
σε προβολή φύλλου δεδοµένων τις γραµµές ενός πίνακα ως προς όποια στήλη επιθυµούµε. Η ταξινόµηση
µπορεί να είναι αύξουσα ή φθίνουσα.
Είµαστε σε προβολή φύλλου δεδοµένων. Επιλέγουµε ένα κελί της στήλης ως προς την οποία θέλουµε
να ταξινοµήσουµε τα δεδοµένα π.χ. Ονοµατεπώνυµο.
Πατάµε το πλήκτρο Αύξουσα ταξινόµηση ή Φθίνουσα ταξινόµηση ανάλογα µε το είδος της
ταξινόµησης το οποίο θέλουµε. Οι αντίστοιχες εντολές από το µενού είναι Εγγραφές –
Ταξινόµηση – Αύξουσα ή Φθίνουσα ταξινόµηση.
Στο σηµείο αυτό (για τους χρήστες του Excel και Word) πρέπει να τονίσουµε ότι στην Access δεν
υπάρχει αυτόµατη ταξινόµηση µε περισσότερα από ένα κλειδιά. Η συγκεκριµένη λειτουργία γίνεται µε τα
φίλτρα ( επόµενη παράγραφο).

[172]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

3. Φίλτρα
Τα φίλτρα µας βοηθούν να εντοπίσουµε γρήγορα ορισµένες εγγραφές που µας ενδιαφέρουν κάποια
συγκεκριµένη στιγµή, κρύβοντας όλες τις άλλες εγγραφές. Με αυτό τον τρόπο µπορούµε να εργαστούµε
καλύτερα και αποδοτικότερα. Η λειτουργία θεωρείται «προηγµένη». Μπορείτε όµως να χρησιµοποιήσετε

το βελάκι που είναι δίπλα στο όνοµα του πεδίου (τίτλος της στήλης) και να επιλέξετε να εφαρµόσετε
απλά φίλτρα. ∆είτε την εικόνα κάτω.

∆οκιµάστε να εφαρµόσετε φίλτρα στη βάση που έχετε δηµιουργήσει (Υπάλληλοι).

4. Εκτυπώσεις
Πριν ξεκινήσουµε την εκτύπωση κάποιων δεδοµένων θα πρέπει προηγουµένως να είµαστε σίγουροι
ότι αυτά θα τυπωθούν σωστά. Αυτό εξασφαλίζεται µε τη σωστή ρύθµιση όλων των παραµέτρων της
εκτύπωσης (διαµόρφωση σελίδας, εκτυπωτής, κλπ).
Γι' αυτό επιλέγουµε την εντολή Αρχείο (ή το κουµπί του Office) – Εκτύπωση το οποίο µας δίνει τις
επιλογές της Γρήγορής εκτύπωσης, µε τις προεπιλεγµένες ρυθµίσεις, της Εκτύπωσης µέσω της οποίας
κάνουµε διαµόρφωση της σελίδας µας και της Προεπισκόπησης της εκτύπωσης.

[173]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 5
Σχέσεις – Συνδέσεις πινάκων
Η δηµιουργία σχέσεων µεταξύ διαφορετικών πινάκων είναι πολύ σηµαντική λειτουργία µε τη
σύνδεση σχέσεων µπορούν οι πίνακες να λαµβάνουν δεδοµένα από περισσότερους του ενός πίνακες.
Αυτό µας δίνει τη δυνατότητα να δηµιουργούµε αντί έναν µεγάλο πίνακα, πολλούς µικρότερους
ευέλικτους οι οποίοι θα συνδέονται µεταξύ τους και θα ανταλλάσουν δεδοµένα µεταξύ τους.
Ένα άλλο µεγάλο πλεονέκτηµα της δηµιουργίας πολλών πινάκων και των σχέσεων είναι ότι
αποφεύγουµε την καταχώρηση ίδιων δεδοµένων πολλές φορές.

1. Είδη σχέσεων
Μετά τη δηµιουργία των πινάκων µιας βάσης, το επόµενο στάδιο είναι ο ορισµός των σχέσεων που
υπάρχει µεταξύ τους. Η σύνδεση των πινάκων γίνεται µε βάση τα κλειδιά τους, τα οποία διακρίνονται σε
πρωτεύοντα και ξένα.
Το ξένο κλειδί στην ουσία είναι ένα πεδίο το οποίο χρησιµοποιείται για να συνδέσει έναν πίνακα µε
το πρωτεύον κλειδί κάποιου άλλου πίνακα.
Χάρη στις συνδέσεις αυτές η Access µπορεί να συνδυάζει τα δεδοµένα δύο ή περισσοτέρων πινάκων
και να εµφανίζει τις πληροφορίες που θέλουµε.
Υπάρχουν τρία είδη σχέσεων µεταξύ δύο πινάκων που θα εξετάσουµε παρακάτω.

1.1 Σχέση "ένα προς ένα" (1 προς 1)


Ο τύπος της σχέσης "ένα προς ένα" (one to one) χρησιµοποιείται σπάνια, κυρίως όταν θέλουµε να
διαιρέσουµε έναν πίνακα σε δύο ξεχωριστούς πίνακες, όχι όµως επειδή µας το επιβάλει η
κανονικοποίηση. Η διαίρεση του πίνακα µπορεί να γίνει γιατί ο αριθµός των πεδίων είναι υπερβολικά
µεγάλος ή γιατί θέλουµε κάποιες πληροφορίες να µην είναι προσβάσιµες σε κάποιους χρήστες της Β.∆.
Στη σχέση "ένα προς ένα" κάθε εγγραφή του πρώτου πίνακα σχετίζεται µε µία µοναδική εγγραφή
του δεύτερου πίνακα και αντιστρόφως.
Για τη δηµιουργία µιας σχέσης ένα προς ένα πρέπει, τα πεδία που θα συσχετιστούν να είναι του ίδιου
τύπου (π.χ. τύπος αυτόµατης αρίθµησης) καθώς επίσης να είναι και τα δύο πρωτεύοντα κλειδιά ή να
έχουν µοναδικές τιµές (δηλαδή στην ιδιότητα ευρετήριο να µην επιτρέπονται τα διπλότυπα).

1.2 Σχέση "ένα προς πολλά" (1 προς ∞)


Η συντριπτική πλειοψηφία των σχέσεων µεταξύ των πινάκων µιας Β.∆. είναι "ένα προς πολλά" (one
to many). Σε αυτού του είδους τις σχέσεις µία εγγραφή του πρώτου πίνακα µπορεί να σχετίζεται µε
πολλές αντίστοιχες εγγραφές του δεύτερου πίνακα. Όµως µία εγγραφή από τον δεύτερο πίνακα
σχετίζεται υποχρεωτικά µε µία µόνον εγγραφή του πρώτου πίνακα.
Για τη δηµιουργία µιας σχέσης ένα προς πολλά πρέπει, µόνο το ένα από τα συσχετιζόµενα πεδία να
είναι πρωτεύον κλειδί ή να έχει µοναδικές τιµές (δηλαδή στην ιδιότητα ευρετήριο να µην επιτρέπονται
τα διπλότυπα).
Ως παράδειγµα µπορούµε να αναφέρουµε τη σχέση µεταξύ του πίνακα Μαθητές και του πίνακα
Βαθµολογίες (της εικόνας της επόµενης σελίδας). Ένας µαθητής µπορεί να έχει διάφορες βαθµολογίες
(µαθηµάτων, τριµήνων κλπ), µία όµως βαθµολογία από κάθε είδος θα ανήκει υποχρεωτικά σε αυτόν τον
µαθητή.. Συνεπώς η σχέση µεταξύ του πίνακα Μαθητές και του πίνακα Βαθµολογίες είναι ένα προς
πολλά. Οι δύο πίνακες συνδέονται µε βάση τον κωδικό του µαθητή.

[174]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

1.3 Σχέση "πολλά προς πολλά" (∞ προς ∞)


Στη σχέση "πολλά προς πολλά" (many to many) µια εγγραφή από τον πρώτο πίνακα µπορεί να
σχετίζεται µε πολλές αντίστοιχες εγγραφές στο δεύτερο πίνακα, όπως και µια εγγραφή του δεύτερου
πίνακα µπορεί να σχετίζεται µε πολλές αντίστοιχες εγγραφές στον πρώτο πίνακα. Πρόκειται για ένα
είδος σχέσης το οποίο µπορούµε να πούµε ότι δεν εµφανίζεται τόσο συχνά, και δεν εξετάζεται εδώ.

2. Σύνδεση πινάκων
Ας δούµε τώρα το πρακτικό µέρος της διαδικασίας.
Κλείνουµε όλα τα παράθυρα των πινάκων και επιστρέφουµε στο παράθυρο της Β.∆. Πωλήσεις.
Για να αρχίσουµε τη διαδικασία της σύνδεσης θα πρέπει να επιλέξουµε την εντολή Εργαλεία Βάσης
δεδοµένων – Σχέσεις και να πατήσουµε το πλήκτρο Σχέσεις .Εµφανίζεται το παράθυρο Σχέσεις.
Επιλέγουµε έναν – έναν τους πίνακες και πατάµε διαδοχικά το πλήκτρο Προσθήκη, προκειµένου να
εισαγάγουµε όλους τους πίνακες στο παράθυρο Σχέσεις. Το ίδιο αποτέλεσµα θα έχουµε εάν
κάνουµε διπλό κλικ σε κάθε πίνακα.

Αφού εισαγάγουµε τους πίνακες, πατάµε το πλήκτρο Κλείσιµο.


Σε περίπτωση κατά την οποία θέλουµε να εισαγάγουµε εκ των υστέρων κάποιον πίνακα, ανοίγουµε
πρώτα το παράθυρο Σχέσεις και κατόπιν πατάµε το πλήκτρο Εµφάνιση πίνακα της
εργαλειοθήκης. Εµφανίζεται και πάλι το πλαίσιο διαλόγου Εµφάνιση πίνακα, µέσω του οποίου
προσθέτουµε τον πίνακα που θέλουµε.
Ξεκινάµε να συνδέσουµε αρχικά τους πίνακες. Θα πρέπει όµως πρώτα να ορίσουµε το είδος της σχέσης
που υπάρχει µεταξύ αυτών των δύο πινάκων. Στο συγκεκριµένο παράδειγµα η σχέση θα είναι «ένα προς
πολλά» και η σύνδεση θα γίνει στο πεδίο Κωδικός µαθητή.
1. Κάνουµε κλικ πάνω στο πεδίο Κωδικός µαθητή, του
πίνακα Μαθητές (πλευρά του ένα) για να το
επιλέξουµε και κατόπιν σέρνουµε το επιλεγµένο πεδίο
και το αφήνουµε πάνω ακριβώς στο πεδίο Κωδικός
µαθητή του άλλου πίνακα (πλευρά των πολλών).
2. Εµφανίζεται το πλαίσιο διαλόγου Επεξεργασία
σχέσεων, που περιέχει τα δύο πεδία τα οποία θα
συνδέσουµε. Στο κάτω µέρος, στο πλαίσιο Τύπος
σχέσης, υπάρχει η ένδειξη Ένα-προς-πολλά.

[175]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

3. Πατάµε το πλαίσιο ελέγχου Ενεργοποίηση ακεραιότητας αναφορών για να εξασφαλίσουµε ότι η


Access δεν θα µας επιτρέψει να εισαγάγουµε στον πίνακα Μαθητές κάποιον Κωδικό Μαθητή ο
οποίος δεν θα υπάρχει στο ίδιο πεδίο του πίνακα Βαθµολογίες.

4. Επιλέγουµε τα δύο πλαίσια ∆ιαδοχική ενηµέρωση των σχετικών εγγραφών και ∆ιαδοχική
διαγραφή των σχετικών εγγραφών.
5. Τέλος πατάµε το πλήκτρο ∆ηµιουργία ή ΟΚ ,ανάλογα αν είµαστε σε δηµιουργία η τροποποίηση),
για να ολοκληρωθεί η σύνδεση των πινάκων.
6. Βλέπουµε ότι στο παράθυρο Σχέσεις, η Access δηµιουργεί µία γραµµή, η οποία ενώνει τους δύο
πίνακες στα πεδία Κωδικός Μαθητή.

3. Κατάργηση και επεξεργασία συνδέσεων


Για να καταργήσουµε µία γραµµή σύνδεσης, κάνουµε κλικ πάνω στη γραµµή για να την επιλέξουµε.
Βλέπουµε ότι η γραµµή γίνεται πιο πλατιά και έντονη. Στη συνέχεια πατάµε το πλήκτρο Delete του
πληκτρολογίου. Εναλλακτικά πατάµε δεξιό κλικ στη γραµµή σύνδεσης και ενεργοποιούµε την εντολή
∆ιαγραφή.
Εάν θελήσουµε να διαγράψουµε όλους τους πίνακες από το παράθυρο Σχέσεις, θα πρέπει να
πατήσουµε το πλήκτρο Απαλοιφή διάταξης από τη γραµµή εργαλείων ή να κάνουµε κλικ και delete
σε κάθε πίνακα.

Πρακτική εφαρµογή
1. Ξεκινήστε µια νέα βάση δεδοµένων µε το όνοµα Πελάτες όπου θα περιέχονται οι εξής πίνακες:
• Ο πίνακας Πελάτες, µε πεδία Κωδικός πελάτη (πρωτεύον κλειδί), Επωνυµία, ΑΦΜ, ΤΚ.
• Ο πίνακας Παραγγελίες τις οποίες κάνουν, µε πεδία Κωδικός παραγγελίας (πρωτεύον κλειδί),
Κωδικός πελάτη και Ηµεροµηνία παραγγελίας.
• Ο πίνακας Προϊόντα, µε πεδία Κωδικός προϊόντος (πρωτεύον κλειδί), Περιγραφή προϊόντος, Τιµή.
• Ο πίνακας Κατηγορίες Προϊόντων, στις οποίες µπορούµε να κατατάξουµε όλα τα προϊόντα µας.
2. Εισάγετε εγγραφές δικές σας σε κάθε πίνακα.
3. ∆ηµιουργήστε τις σχέσεις:
1. Σύνδεση πινάκων Πελάτες και Παραγγελίες
Για να συνδέσουµε τους δύο πίνακες θα πρέπει να εξετάσουµε το είδος της σχέσης η οποία υπάρχει
µεταξύ τους. Έτσι µπορούµε να πούµε ότι ένας πελάτης µπορεί να κάνει πολλές παραγγελίες, αλλά µια
παραγγελία ανήκει αποκλειστικά σε ένα µόνον πελάτη. Συνεπώς η σχέση µεταξύ των δύο πινάκων είναι
ένα (Πελάτες) προς πολλά (Παραγγελίες).
4. Ακολουθώντας το ίδιο σκεπτικό δείτε ποιες άλλες σχέσεις µπορείτε να δηµιουργήσετε.

[176]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 6
Ερωτήµατα επιλογής
Έχουµε δει σε προηγούµενα κεφάλαια τους τρόπους µε τους οποίους µπορούµε να διαχειριζόµαστε τα
δεδοµένα των πινάκων σε προβολή φύλλου δεδοµένων. Εξετάσαµε τους τρόπους µε τους οποίους
µπορούµε να κάνουµε αναζητήσεις, ταξινοµήσεις, να θέτουµε φίλτρα κλπ.
Εάν όµως θέλουµε να εµφανίσουµε πιο πολύπλοκες πληροφορίες και αν µάλιστα πρέπει να
προέρχονται από διαφορετικούς πίνακες, τότε τα εργαλεία που χρησιµοποιήσαµε µέχρι τώρα δεν
µπορούν να µας βοηθήσουν και πολύ. Τα εργαλεία αυτά ονοµάζονται ερωτήµατα (queries). Υπάρχουν
δύο µεγάλες κατηγορίες ερωτηµάτων:
 Τα ερωτήµατα επιλογής (select queries), µε τα οποία µπορούµε να ανακτούµε πληροφορίες από
έναν ή περισσότερους πίνακες.
 Τα ερωτήµατα ενέργειας (action queries), τα οποία µπορούν να ενηµερώνουν τα δεδοµένα των
πινάκων. Σε αυτό το επίπεδο θα εξετάσουµε µόνο τα ερωτήµατα επιλογής.

Ερώτηµα επιλογής
Είναι ένα αντικείµενο της Β.∆. το οποίο όταν εκτελείται, ανάλογα µε τα κριτήρια που θέτουµε, µας
επιστρέφει ένα σύνολο εγγραφών , το οποίο εµφανίζει τα δεδοµένα από έναν ή περισσότερους πίνακες ή
και ερωτήµατα.
Για να µπορέσουµε να εργασθούµε µε τα ερωτήµατα θα πρέπει
πρώτα να επιλέξουµε από το παράθυρο µε τα αντικείµενα της
Β.∆.

Τα ερωτήµατα τα δηµιουργούµε σε Προβολή σχεδίασης ή µε τη χρήση οδηγού.

1. ∆ηµιουργία ερωτήµατος µε τη χρήση του οδηγού


Με το συγκεκριµένο οδηγό µπορούµε να δηµιουργήσουµε ορισµένες µόνον κατηγορίες ερωτηµάτων.
Έτσι εάν θέλουµε να δηµιουργήσουµε πιο σύνθετα ερωτήµατα θα πρέπει να χρησιµοποιήσουµε άλλες
µεθόδους, τις οποίες θα δούµε στη συνέχεια.
Η διαδικασία δηµιουργίας ερωτηµάτων µε τον Οδηγό είναι απλή:
Από την κορδέλα επιλέγουµε την καρτέλα ∆ηµιουργία και από την οµάδα
Ερωτήµατα επιλέγουµε Οδηγός ερωτηµάτων.
Στο πλαίσιο που θα εµφανιστεί ακολουθούµε τα βήµατα όπως ορίζονται
από τον οδηγό κάνοντας σε κάθε βήµα τις κατάλληλες επιλογές. πχ
1. Στο πρώτο βήµα από το πτυσσόµενο πλαίσιο Πίνακες/Ερωτήµατα επιλέγουµε τον πίνακα που
θέλουµε να συνδέσουµε στο ερώτηµα (από εκεί θα αντλεί τις πληροφορίες του) και από το πλαίσιο
∆ιαθέσιµα πεδία επιλέγουµε τα πεδία που θα συµπεριλαµβάνονται στο ερώτηµα και πατάµε το
πλήκτρο >.
2. Στο επόµενο βήµα ο οδηγός µας προτείνει µία ονοµασία για το ερώτηµα, το οποίο αν θέλουµε το
αλλάζουµε. Εµείς το αφήνουµε ως έχει και πατάµε το πλήκτρο Τέλος. ∆εν αλλάζουµε επίσης την
επιλογή Άνοιγµα του ερωτήµατος για την προβολή πληροφοριών.
Τέλος θα εµφανιστεί το αποτέλεσµα του ερωτήµατος που είναι τα δύο πεδία τα οποία ζητήσαµε.

[177]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

2. ∆ηµιουργία ερωτήµατος σε προβολή σχεδίασης


Η δηµιουργία ερωτηµάτων µπορεί να γίνει επίσης µε τη χρήση του παραθύρου της Σχεδίασης
Ερωτηµάτων µε τη βοήθεια του πλέγµατος σχεδίασης. Η επιλογή των δεδοµένων µπορεί να γίνει από
έναν ή περισσότερους συνδεδεµένους πίνακες.
Για να δηµιουργήσουµε ένα νέο ερώτηµα, αυτή τη φορά από την ίδια οµάδα επιλέγουµε Σχεδίαση
ερωτήµατος. Θα εµφανισθεί το πρώτο πλαίσιο το οποίο θα ζητά να προσθέσουµε τους πίνακες από τους
οποίους θα αντλήσουµε πληροφορίες. Αφού επιλέξουµε πίνακες θα βρεθούµε στο παράθυρο της
σχεδίασης του ερωτήµατος (εικόνα κάτω).

Το επόµενο βήµα είναι ο καθορισµός των πεδίων που θα συµµετέχουν στην αναζήτηση.
2. Επιλέγουµε κάποιο πεδίο από τον πίνακα και το σέρνουµε µέσα στο πλέγµα, στη γραµµή Πεδίο.
Επίσης µπορούµε να κάνουµε διπλό κλικ πάνω στο όνοµα του πεδίου. Εναλλακτικά, πατάµε στη
γραµµή Πεδίο από την περιοχή πλέγµατος, το βέλος
του πτυσσόµενου πλαισίου και επιλέγουµε το πεδίο
που επιθυµούµε.
• Στην αρχή της λίστας µε τα πεδία υπάρχει πάντα το
αστεράκι (*). Όταν τοποθετούµε το αστεράκι στη
γραµµή Πεδίο, αυτό ισοδυναµεί µε επιλογή όλων των
πεδίων του πίνακα.
Στο παράδειγµα µας επιλέξαµε από τον πίνακα µαθητές να
συµµετέχει το πεδίο Όνοµα και από τον πίνακα βαθµολογίες
να συµµετέχει το πεδίο Μαθηµατικά.
Το ερώτηµά µας είναι ποιος µαθητής έχει στα
Μαθηµατικά βαθµολογία µεγαλύτερη ή ίση µε το 14. Η
ερώτηση πληκτρολογείται στη γραµµή των κριτηρίων (εικόνα
δίπλα).

[178]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

Για να δούµε το αποτέλεσµα του ερωτήµατος, επιλέγουµε από τα µενού την εντολή πατάµε από την
κορδέλα το εργαλείο !.
Το αποτέλεσµα της αναζήτησης µας είναι αυτό της εικόνας αριστερά.
∆ύο από τους µαθητές του πίνακα Μαθητές έχουν βαθµολογία στα
Μαθηµατικά (από τον πίνακα Βαθµολογίες) βαθµό µεγαλύτερο ή ίσο του
14.

3. Κριτήρια επιλογής και τελεστές


1. Τα κριτήρια επιλογής εισάγονται στη γραµµή Κριτήρια του πλέγµατος ερωτηµάτων και ο σκοπός
τους είναι να περιορίσουν το πλήθος των εµφανιζόµενων γραµµών.
 Αν το πεδίο αναζήτησης είναι τύπος κειµένου, η τιµή θα πρέπει να είναι µέσα σε διπλά εισαγωγικά
" " (π.χ. "ΑΘΗΝΑ"). Εάν δεν τοποθετήσουµε τα διπλά εισαγωγικά ( " ") , τότε φροντίζει γι' αυτό η
Access.
 Aν το πεδίο είναι τύπου ηµεροµηνίας, τότε αυτό θα πρέπει να περικλείεται µέσα στα σύµβολα (#)
(π.χ. #31/12/2000#). Εάν δεν τα τοποθετήσουµε τότε φροντίζει γι' αυτό η Access.

2. Οι τελεστές είναι τα σπουδαιότερα συστατικά για τα κριτήρια των ερωτηµάτων. Χωρίζονται σε


αρκετές κατηγορίες που όπως θα δούµε παρακάτω είναι:
 Λογικοί τελεστές: Πρόκειται για τους τελεστές OR, AND, NOT.
 Τελεστές σύγκρισης: Χρησιµοποιούνται πάρα πολύ συνήθως σε αριθµητικά δεδοµένα.

Σύµβολο Περιγραφή Παράδειγµα


= Ίσο ="ΑΘΗΝΑ"
< Μικρότερο <100
<= Μικρότερο ή ίσο <=100
> Μεγαλύτερο >100
>= Μεγαλύτερο ή ίσο >=100
<> ∆ιάφορο <>100
 Αριθµητικοί Τελεστές +, -, *, /, ^ Οι αριθµητικοί τελεστές Χρησιµοποιούνται για
υπολογισµούς όλων των πράξεων της αριθµητικής σε αριθµητικές παραστάσεις, τύπους και υπο-
λογιζόµενα πεδία.
 Οι τελεστές Between, In, Like
Ένα παράδειγµα. Επιθυµούµε να εµφανιστούν οι εγγραφές όπου στο πεδίο Μαθηµατικά οι τιµές
είναι από το 12 µέχρι και το 16 συµπεριλαµβανοµένων
 Με χρήση του Between πρέπει να συνταχθεί ως εξής: BETWEEN 12 And 16.
 Η εντολή Like "Γ*" πληκτρολογηµένο στο πεδίο Επίθετο θα εµφανίσει όλους τους µαθητές που
το επώνυµό τους αρχίσει µε το Γ. Το Ερώτηµα θα µπορούσε να είναι πόσοι µαθητές που το επίθετό τους
αρχίζει από Γ έχουν στα Μαθηµατικά βαθµό ανάµεσα στο 12 και το 16 συµπεριλαµβανοµένων αυτών.

Χαρακτήρες Μπαλαντέρ
* Χρησιµοποιείται για το ταίριασµα οποιουδήποτε αριθµού χαρακτήρων σε ένα πεδίο.
? Χρησιµοποιείται όταν θέλουµε να ταιριάξουµε ένα µόνο χαρακτήρα σε ένα πεδίο.
# Χρησιµοποιείται για να ταιριάξουµε έναν αριθµό σε κάποιο πεδίο.
- Χρησιµοποιείται για να ταιριάξουµε ένα χαρακτήρα µέσα από µία περιοχή χαρακτήρων

[179]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 7
∆ηµιουργία απλής φόρµας
Οι φόρµες είναι ειδικά παράθυρα που δηµιουργούµε και µέσω των οποίων εισάγουµε δεδοµένα τα
οποία καταλήγουν σε κάποιον πίνακα. Επίσης, µέσα από τις φόρµες ο χρήστης µπορεί να εισαγάγει
δεδοµένα, να τα τροποποιήσει, να αναζητήσει και να πάρει πληροφορίες από τη Β.∆.
Οι φόρµες δηµιουργούνται είτε µε τον Οδηγό δηµιουργίας φόρµας που είναι και ο πιο απλός τρόπος,
είτε από τον ίδιο το χρήστη σε προβολή σχεδίασης.
Με τη βοήθεια του οδηγού αυτόµατων φορµών µπορούµε να δηµιουργήσουµε µία φόρµα πολύ
γρήγορα, αρκεί να ορίσουµε την προέλευση των δεδοµένων, η οποία µπορεί να είναι πίνακας ή ερώτηµα,
καθώς και το είδος της φόρµας που θέλουµε.
• Από την καρτέλα ∆ηµιουργία επιλέγουµε την οµάδα
µε τις φόρµες και στη συνέχεια Οδηγός φορµών.
• Το παράθυρο του οδηγού µοιάζει µε το παράθυρο
του οδηγού δηµιουργίας ερωτηµάτων που έχουµε
ήδη γνωρίσει.
• Ακολουθούµε τα βήµατα συµπληρώνοντας κάθε
φορά τα ζητούµενα πεδία.
• Τέλος πληκτρολογούµε για την ονοµασία της φόρµας, τον τίτλο Φόρµα Στοιχείων και πατάµε το
πλήκτρο Τέλος για να δούµε το αποτέλεσµα.

Στην εικόνα επάνω βλέπουµε τη φόρµα που δηµιουργήσαµε. Παρατηρούµε ότι στο κάτω µέρος της
υπάρχουν τα κουµπιά πλοήγησης µεταξύ των εγγραφών, ενώ µας δίνεται και από εδώ η δυνατότητα
αναζήτησης µιας εγγραφής.
Για την καταχώρηση νέας εγγραφής πατάµε το αστεράκι για να µας εµφανίσει τη φόρµα κενή.
[180]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

1. Προβολές φόρµας
Η Access διαθέτει πέντε διαφορετικές προβολές φορµών αλλά οι προβολές που χρησιµοποιούνται
περισσότερο από τους χρήστες δύο είναι η προβολή φόρµας που είδαµε στην προηγούµενη σελίδα και η
προβολή σχεδίασης της εικόνας κάτω στην οποία οδηγούµαστε αν επιλέξουµε να σχεδιάσουµε µόνοι µας
τη φόρµα µας.
Η διαδικασία είναι χρονοβόρα και συνίσταται µόνο σε έµπειρους χρήστες. Μπορεί όµως να φανεί
χρήσιµη αν θελήσουµε να αλλάξουµε κάποια από τα στοιχεία της φόρµας που δηµιουργήσαµε µε τον
οδηγό. Και εδώ µεταφερόµαστε από τη µια προβολή στην άλλη από την οµάδα Προβολές της Κεντρική
καρτέλας.

1.1 Επεξήγηση του παραθύρου φόρµας σε προβολή σχεδίασης


Όπως παρατηρούµε στην παραπάνω εικόνα, η κυριότερη περιοχή της φόρµας είναι η ενότητα
Λεπτοµέρεια πάνω στην οποία τοποθετούνται όλα τα στοιχεία της φόρµας.
Υπάρχουν επίσης και οι ενότητες Κεφαλίδα φόρµας και Υποσέλιδο φόρµας, καθώς και οι ενότητες
Κεφαλίδα σελίδας και Υποσέλιδο σελίδας τα περιεχόµενα των οποίων θα εµφανίζονται µόνο κατά την
εκτύπωση της φόρµας.
 Κεφαλίδα φόρµας: Βρίσκεται στο πάνω µέρος της φόρµας και µπορούµε να τοποθετήσουµε
σ΄αυτήν διάφορα στοιχεία όπως, τον τίτλο της φόρµας, κάποια εικόνα κ.λ.π. Τα στοιχεία αυτά θα
εµφανίζονται σε όλες τις εγγραφές της.
 Υποσέλιδο φόρµας: Βρίσκεται στο κάτω µέρος της φόρµας και σ΄αυτήν µπορούµε να
τοποθετήσουµε ότι και στην κεφαλίδα της φόρµας.
 Κεφαλίδα σελίδας: Βρίσκεται κάτω από την κεφαλίδα φόρµας. Εδώ τοποθετούµε πληροφορίες οι
οποίες θα εκτυπώνονται στο επάνω µέρος κάθε σελίδας της φόρµας.

[181]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

 Υποσέλιδο σελίδας: Βρίσκεται πριν από το υποσέλιδο φόρµας. Μέσα σ΄αυτή την περιοχή
µπορούµε να τοποθετούµε πληροφορίες οι οποίες θα εκτυπώνονται στο κάτω µέρος κάθε σελίδας της
φόρµας.

2. Τα εργαλεία σχεδίασης της φόρµας


Η Access στις εκδόσεις 2007 και 2010 περιέχει ειδική καρτέλα µε τα Εργαλεία σχεδίασης που είναι
απαραίτητα για τη σχεδίαση ή την τροποποίηση µια φόρµας.

Οι τροποποιήσεις, τις οποίες µπορούµε να πραγµατοποιήσουµε σε µια φόρµα, είναι όντως πάρα πολλές.
Σε αυτήν την ενότητα θα αναδείξουµε ορισµένες από τις δυνατότητες τροποποίησης της φόρµας.

2.1 Επιλογή και µετακίνηση των στοιχείων ελέγχου


Όταν τοποθετούµε ένα πεδίο µέσα στη φόρµα, η Access εφαρµόζει αυτόµατα το εργαλείο πλαίσιο
κειµένου. Παρατηρούµε ότι υπάρχουν επτά λαβές τροποποίησης του µεγέθους του πλαισίου κειµένου
και µία λαβή µετακίνησης. Αντίθετα στο στοιχείο ελέγχου µιας ετικέτας υπάρχει µόνο µία λαβή µετακί-
νησης. Για να τροποποιήσουµε το µέγεθος της ετικέτας πρέπει προηγουµένως να το επιλέξουµε.

Επιλογή ετικέτας Επιλογή πλαισίου κειµένου

Για τη µετακίνηση των πλαισίων και των ετικετών υπάρχουν δύο παραπλήσιοι τρόποι και µάλιστα
ταυτόχρονης µετακίνησης.
 Κάνουµε κλικ στο πλαίσιο κειµένου (ή στην ετικέτα), το οποίο όµως δεν θα πρέπει να είναι
προηγουµένως επιλεγµένο και κρατάµε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Ο δείκτης του
ποντικιού µετατρέπεται σε χέρι. Μετακινούµε µε το δείκτη τα δύο στοιχεία ελέγχου στη νέα θέση.
 Επιλέγουµε το πλαίσιο κειµένου ή την ετικέτα. Τοποθετούµε στη συνέχεια το δείκτη του ποντικιού
στο περιθώριο του επιλεγµένου πλαισίου ελέγχου (π.χ. πλαίσιο κειµένου). Ο δείκτης του ποντικιού
µετατρέπεται σε χέρι. Μετακινούµε µε το δείκτη τα δύο στοιχεία ελέγχου στη νέα θέση.

2.2 Κουµπιά σε φόρµες


Τα κουµπιά εντολών τα τοποθετούµε στις φόρµες µε σκοπό να διευκολύνουν το χρήστη και να
κάνουν παραγωγικότερη την εργασία του σε µία Β.∆. Μπορούµε να δηµιουργήσουµε µεταξύ των άλλων
και τα παρακάτω κουµπιά:
 Κουµπιά µετακίνησης µεταξύ των εγγραφών,
 Κουµπιά αποθήκευσης ή διαγραφής εγγραφών,
 Κουµπιά τα οποία έχουν σχέση µε τις λειτουργίες των φορµών, όπως το άνοιγµα ή κλείσιµο µιας
φόρµας, εκτυπώσεις αναφορών, εκτελέσεις ερωτηµάτων, µακροεντολών κλπ.

[182]
Ενότητα 6η: Βάσεις Δεδομένων

Για να δηµιουργήσουµε ένα κουµπί φόρµας ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα:


• Ανοίγουµε τη φόρµα σε προβολή σχεδίασης.
• Πατάµε το εικονίδιο Κουµπί στην οµάδα Στοιχεία Ελέγχου της καρτέλας Εργαλεία σχεδίασης
φόρµας.

Σύρουµε και δηµιουργούµε ένα νοητό παραλληλόγραµµα στην περιοχή της ενότητας Υποσέλιδο
φόρµας και παρατηρούµε ότι ενεργοποιείται αυτόµατα ο Οδηγός κουµπιών εντολής που εµφανίζει το
παρακάτω παράθυρο.

• Από το πλαίσιο Κατηγορίες, επιλέγουµε την κατηγορία Λειτουργίες φορµών, ενώ από το
πλαίσιο Ενέργειες επιλέγουµε την ενέργεια που θέλουµε να πυροδοτεί το κουµπί εντολής. Στη
συνέχεια πατάµε το κουµπί Επόµενο για να εµφανιστεί το παράθυρο στο οποίο επιλέγουµε αν το
κουµπί θα έχει επάνω κείµενο ή εικόνα δίνουµε όνοµα.
• Με τον τρόπο αυτό µπορούµε να δηµιουργήσουµε διάφορα κουµπιά πάνω σε µια φόρµα που θα
εκτελούν διάφορες εντολές.

Πρακτική εφαρµογή
∆ηµιουργήστε φόρµες µε τις οποίες θα κάνετε καταχωρήσεις στους πίνακες των βάσεων που έχετε
ήδη δηµιουργήσει. Μη ξεχάσετε να δηµιουργήστε κουµπιά εντολών.

[183]
Ενότητα 6: Βάσεις Δεδομένων

Κεφάλαιο 9
∆ηµιουργία έκθεσης (αναφοράς)
Οι αναφορές ή εκθέσεις (reports) χρησιµοποιούνται για την εξαγωγή δεδοµένων από τις Β.∆ κυρίως
σε εκτυπώσεις στο χαρτί. Τα δεδοµένα τους µπορούν να είναι απλά στοιχεία από πεδία, υπολογισµοί
µεταξύ διαφόρων πεδίων καθώς και µερικά ή γενικά σύνολα. Επίσης τα δεδοµένα µπορούν να
εµφανίζονται ταξινοµηµένα ή οµαδοποιηµένα.
Στις κεφαλίδες και τα υποσέλιδα τους µπορούµε να τυπώνουµε διάφορα στοιχεία όπως: αριθµοί
σελίδων, ηµεροµηνίες, τίτλους κλπ. Ο τρόπος σχεδίασης µιας έκθεσης µοιάζει πολύ µε αυτόν της
φόρµας.

Ο ευκολότερος τρόπος δηµιουργίας αναφορών


είναι µε τη βοήθεια του οδηγού και η διαδικασία είναι
παρόµοια µε εκείνη που περιγράψαµε στα ερωτήµατα
και τις φόρµες.
Από την καρτέλα ∆ηµιουργία επιλέγουµε την
οµάδα Εκθέσεις και στη συνέχεια τον Οδηγό
εκθέσεων.
Στο παράθυρο του οδηγού επιλέγουµε και συµπληρώνουµε τα ζητούµενα πεδία.
Και στις Εκθέσεις οι προβολές που χρησιµοποιούµε είναι οι γνωστές προβολή έκθεσης και προβολή
σχεδίασης.

Και εδώ η προβολή σχεδίασης µας δίνει τη δυνατότητα να επέµβουµε και να αλλάξουµε τα στοιχεία
της έκθεσής µας.

∆ιαµόρφωση σελίδας & Εκτυπώσεις


Για το θέµα έχουµε ήδη κάνει αναφορά στο σχετικό
κεφάλαιο των εκτυπώσεων.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουµε στη
∆ιαµόρφωση της σελίδας (παράθυρο εκτύπωσης κάτω
µέρος) απ’ όπου πρέπει να φροντίσουµε να είναι ορατά
όλα τα στοιχεία της έκθεσης, αφού ο βασικός λόγος
δηµιουργίας των εκθέσεων είναι η εκτύπωσή τους.

[184]

You might also like