Professional Documents
Culture Documents
43 ေနရာတိုင္းမွာဦးေဆာင္တဲ့စိတ္ခံစားမႈ
43 ေနရာတိုင္းမွာဦးေဆာင္တဲ့စိတ္ခံစားမႈ
ae&
a &mw wdkif;rS
; m OD;aq
; qmiifw
wJJh
pdwfcHpm;rIrI
Em
motion th at leads everywh
here
ဓမၼဒါန
ဒ - ေက််းဇူးေတာ္ရင္
ရွ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ာား၏ ဓမၼစာစု
ာ မ်ား
ww
ww.facebo
ook.com/Sayardaw
wsdhamm
matalkcolllections
ေAာက္စဖိုဒ့္ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာAရွင္ဓမၼသာမိ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ
'D pdwfcHpm;rI qdkwJh emotion u Psychology - pdwÅaA'u ajymxm;wJh todÓPf (2) rsdK;xJrSm IQ eJY EQ
ESpfrsdK;&Sdwm EQ xJrSm ygw,f/ IQ uawmh pmar;yGJajzw,f/ trSwfb,favmuf&w,f/ tJh'grsdK;awGaygh/
pmar;yGJawGatmifw,f/ pmar;yGJrajzwJhyk*¾dKvf? pmar;yGJ r&SdwJhacwfwkef;uqdk&if 'grsdK;awGudk vkyfEdkifw,f/ 'grsdK;awGudk
cGJjcm;zdkY a0zefEdkifw,f/ tJh'grsdK;awGudk IQ vdkYac:w,f/ OD;aESmuftodvdkY qdkygawmh/ OD;aESmuf&UJ todÓPf/
cHpm;rItodÓPfuusawmh vG,fvG,fulul ajym&&if ESvHk;om;&JU todÓPf - Emotional Quotient qdkwJh
EQ/ wcsdKUajymwmu tckaemufydkif;awGY&wm pmawGb,favmufawmfawmf? IQ b,favmufyJjrifhjrifh? IQ jrifhwdkif; EQ
awGvnf;ygw,f/ pD;yGm;a&;o
orm;awG tjjrifvnf; ygw,f
w /
tJh'Dawmmh odzdkYu taa&;BuD;w,f/ Ak'¨w&m;aw
wmfu bmajymwkef;/ zefeqif;&Sif bk&m;ocif
& r&Sdbl
b;wJh/ zefqifi;&Sif
bk&m;ocif
&m v yD;awmh u,fwifwmud
u vmN w k apmifae&if
ah woHo&mvHk; appmihf&r,fwJh/ What ca
an save you?
y
b,f
,ft&mu udk,fhudk vmu
u,fwifEdkifrSmvJ
m / Only your undeerstanding
g can save you. udk,&J&fh UJ todÓPfuyJ
ud,f f dk save vk
k,hu nEdkifwm/ Negative
vyfEdkifwm/ ulnD N em
motion qdw
k Jh a&xJudk reppfatmif ulnD
nED dkifw,f/
0dyóem
emqkdwm tod
t udk ajymwm/
m Und
derstanding
g/ r*fÓPfqdkwmvnf
n; todudk ajymwm/ zdkvf
ÓP
Pfqdkwmvnf
nf; todudkajymwm/ ao
omwmyef? ou'g
o *rf? teem*grf? &[EÅEÅmqdkwmvn
nf;yJ odwJhtqif
t hudk ajymwm/
m
Ak'j¨ rwfpGmbk&m;q
qdkwmvnf; odwJhtqifihfudk ajymw
wm/ todeYJyJyJ tJh'D leveel awGudk owfrSwfxm;wm/
m 'ghaMumifh
Ak'w&m;awmf
¨w u Knowleedge based solution, und
derstanding
g based solution. todÓPf
Pudk
tajjccHxm;wJtaj
t
h z/ tajzqd
qkawmh bmudkajzwmwk w 'gjzifh jyóemawG trsm;BuD;yJ/ tJh'D
wef;/ jyóemmudk ajz&Sif;wm/
discuss ideas qkdwmu 'Dae&mrSm Ideas qdkwmu Principle . Universal Idea udk ajymwm/
tJh'Dvkd vk
vyfw,fq&if
&dk 'Dpmtkyav;u
af Thee emotional life of your
y brain
n wJh/ Proffessor Rich
hard
Dav
vidson eJY Sharon Begley. Pro
ofessor Ricchard Davvidson u Ak'¨bmomaavhvmNyD;aw
wmh Wiscon
nsin
wuú
uúodkvfrSm w&&m;xdkifwJhq&mawmf
q awGudk yifhNyD;aw
wmh w&m;xdkiwh
w
f JtcsdefrSm ol m udk imagiing vkyfxm;;wm/
owdkY&JU OD;aESmuf
"mwf
wfrSef&dkufxm;;wm/ wu,
,fhaemufqHk;ay:
a pufawGeJeYJ &dkufxm;w
wm/ pdwfvGiaewJ
fha htcsdefqd
qk&if OD;aESmuf
uu b,fae&m
a
actiive jzpfw,f/ b,fae&mu odyfNyD;aw
wmh vIyf&Sm;rIr r&dSbl;/ a'goj
o zpfwJhtcssdef b,fae&mmrSm OD;aESmuf&UJ b,ftyif
ydk ;u
tv
vkyfvkyfw,f/ b,ftydi;u
ik f tvkyrvk
rf yfbl;/ u&k
u PmjzpfwJt
htcsdef b,ftyd
t kif;u tv
vkyfvkyfw,f/ b,ftyif
ydk ;u
vkyfrvkyfbl;/ taumif;jrif0g'&SdwJhtcsc def eJY tqd;j;k rif0g'&SdwJtcs
tv t
h def b,fvd
vkuGmwkef;/ tJ
th'gawG OD;aES
a mufu Im
mage
tu
ukefjyw,fwJh/ olwdkY&UJ okawoe reeport rSm a&;xm;w,f
a ,f/ emotion
n taMumif; ckacwfrSm tJh'Davmuftxd
t
avhvmw,f/
'Dq&mawGyJ tckus
u awmh bmmajymvJqdkawmh
w The science of
o meditattion wJh/ w&m;xdkiwmu
w
f
odyynmj
ÜH zpfomG ;NyD/ bmjzpfvd
vkYwkef;qdkaw
wmh w&m;xdkiwJ
f htcgrSm b,f
b enf;eJYyJ xd
xkifxdkif? Ak'w&m;awmf
¨w t Y xdkifNyD;awmh
taeeJ a
tMMurf;rzufrI? 'ku©eYaJ wGwJ
YwJt
h cgrSm 'ku©
uu © dk Fight rvkyfbJeYJ u&k
u PmeJY arrwÅmeJY udkifwG,fw,f/ owdeYJ orrm"deYJ
udkiwG
f ,fw,f/ x
xGufrajy;bl udk wG,fw,fqdk&if OD;aESmuf Brain wave
bl;/ tJh'Ddvdk uif w ac:wmaaygh/ tJh'D Braain wave aw
wGu
wdk;wuf
w w,fw
w/Jh
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 12
2 of 16
wpfenf;tm;jzifh ajymr,f
m qdk&if a&S
a ;wkef;u odyÜHynmu aj
a ymwmaygh/ touf
t BuD;&if
& OD;aESmufu ao;oGm;w
w,f/
quf
ufNyD;awmh rBBuD;xGm;awmhmhbl;/ 'ghaMummifh arhavsmMh uw,f/ oli,fjyefw,f/ tJhvdk ajjymMuw,f/ tJ
thvdk ajymw
wmu
w&m
&m;xdkifwJhyk*¾dKvf
vtwGuf tJh'Dvdk r[kwf
wb f l;wJh/ Hipppocampuss qdkwJh {&d,m?
, qHk;jzwfwJ
whae&mrSm t
toHk;jyKwhJ {&d&d,m/
f k control vkyfwJh ae&m
pdwud ,qdk&if Hipppocampus wJ
&mrSm tokH;jyKy whJ {&d,m BuD;xGm;w,f wh/ tJh'D Head sciencee awG
axmmufcHxm;wJ wmfxdkifenf;eJY olwdkYu em
wh Ak'¨w&m;aw motion udk vlawG udkifwG,f
,wwfatmmif okawoeexyfvkyfw,f
,/
tar&du
urSm wu,f
,fynmt&rf;awmf
a wJholawG
w trsm;pk Ph.D atmifwJholawG tvk
t yfvkywJ
w
f Jh ukrÜPDwpfckudk
vltk
tyfpk ESpfpkcGJv
vdku
d fw,f/ wpf
w tkyfpku w&m;rxd
w kifbl
b;l / wpftkypud o ay;w,f/ owdy|mef? 'Dvdk
pf k kawmh w&&m;xdkifwm oif
ud,f
k,hrf Sm bm em
motion jzpfw,f/ bm pdwfcHpm;rIjzpfw,f/ BudKufw,f rBBudKufbl;? pdwf
wzdpD;rIjzpfw
w,f/ tJh'gawG
wudk
odatmif traiining ay;;w,f/ usefwJ wmh trainingg r&Sdbl;/ tJ'h D tkyfpk 2 tk
wh tkyfpk wpftkyfpkuaw tyfpk jyefNyD;awmh
a
wduf
kuMf unfhwJhtcgc rSm w&m;xd q csuf peerformace 30%
m taMumifif;udkodwJh tkyfpku vkyfaqmif
xdkifNyD;awmh rdrd&UJ pdwfcHpm;rI
ydkaumif wzf dpD;rI stresss uvnf; en
u ;w,f/ aaemufNyD;awmmh olwdkY&UJ pdwf nf;w,f/
tvkyvk
v
f yfw,fqdk&if tkyfpkeYJ vk
vyf&wmukd;/ 'D projecct tkyfpk? igg;a,muf? q,f
q a,muf/ 'g oHk;a,
,muf?
q,f
,fhig;a,muf? olY team leader av
v;awG? acgifi;f aqmifav;awG
v &Sdw,f/ txufrSm olYrefae*smav;awG
m &w,f
w
Sd /
vawG pum;ajymwJhtcgrSrmvnf; rdrd&J&UJ pdwfcHpm;rI emotion udk odwJholawG
tJh'Dvl wu pum;ajjymwJhae&mrSrmm ajyjypfw,f
,wJh/
wpfa,mufudk w
wpfa,muf em;vnf
e w,f/ awmf&Hkwef&Hk tavsmay;&r,f
ah k fh idea olrsm;vufrcHbl
/ ud, b;qdk&if olwd
wkYu
sen
nsitive odyrfrjzpfbl;/ tv
vG,fwul a'g
a orjzpfb;/;l tvG,fw
wul pdwfrwkbl
d ;qdkNyD;awm
wmh tJh'DtaMMumif;udk 8 yw
wfpm
olwd
wkYb
d ,fvdk av w 'Dpmtkyf The Mindffulness Baased Emotiional Balannce workboook: An eight-
vhvmvJqkdwm
weeek program
m for impro
ove emotio
on regulatio
on and resilience. Reesilience u BuhHBuhHcHEkdiwm/
w
f
atmifjrifwJhtcgvnf
n;yJ BuHhBucHhH Edkifw,f/ wcgwcg pdwfavvGifihfwwfw,f/ pdwfawGvI
vIyf&Sm;wwfw,f
w /
bke;bk
f ef; oD&vuF
v
d mEdkifiHrSm aewkef;u yxr M.A vkyfaewke;rS
;f m 'kwd, M
M.A udk wuúodkvfwpfckcrSm oGm;NyD;awmh
a
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 13
3 of 16
avQmufw,f/ tJh'g tifwmAsL;oGm;awmh ygarmu©BuD;udk wwfodoavmufajym.. q&mBuD; usKyfu jrefrmjynfuae
'Dpmar;yGJawGvnf; atmifcJhw,f/ wjcm;wuúodkvfwpfckrSmvnf; M.A vkyfvmwm wpfESpfavmuf&SdaeNyD/
q&mBuD;qDrSm M.A (2) ESpf vkyf&rSmudk (1) ESpfxJeYJ vkyfcsifw,f/ q&mBuD;u r&bl;yJ ajymw,f/ bkef;bkef;u
aps;qpfw,f/ aemufydkif;usawmh &oGm;w,f/ aysmfvdkufwm qdkwmav/ Over the moon t*Fvdyfajym&if
vay:a&mufaewJhtwdkif;yJ/ ausmif;jyefvmwm vrf;avSQmufwm ajcaxmufawmif ajrBuD;eJY odyfrxdcsifbl;/
vrf;rSmawGYwJh olawmif;pm;awGtukefvHk;udk ydkufqHay;cJhw,f/ awGYwJholawG tukefvHk;udk vrf;z,fay;cJhw,f/
pdwfaumif;awG? pdwfapwemaumif;awGeY?J csrf;omwJh'Pfudk rcHEdkifbl;/ qif;&JwJh'Pfvnf; tJh'DvdkyJ/ tJh'gaMumifh
pdwfxJrSm jzpfaewJh emotion udk bmjzpfaevJqdkwm odzdkYvdktyfw,fwJh/
tJ'Dvdk odw,fqkd&if udk,ftvkyfvkyfwJhae&mrSm rjzpfoifhwJh jyóem rjzpfbl;/ jzpfwJhjyóem ajyvnfatmif
ajz&Sif;ay;Edkifw,f/ 'Dpmtkyfudk a&;wJhyk*¾dKvfawGxJrSm q&m0efawGvnf; ygw,f/ pdwÅaA'ynm&SifawGvnf; ygw,f/
tJh'Dawmh olwdkYyxrqHk; prf;oyfwmuawmh pdwfcHpm;rItaMumif; rodvdkY bkef;bkef;wdkYrSm &SdwJ hbufvdkufrI? Oyrm -
a0'emqdkygawmh w&m;xdkifwJhtcgrSm orm"daumif;wJhvlawmifrS a0'emeJYywfoufNyD;awmh wcsdKUbufvdkufrI&Sdw,f/
trsm;BuD;awmh rqdkvdkygbl;/ eHygwf (1) a0'emqdk&if raumif;bl;vdkY owfrSwfxm;/ a0'emqdk&if ausmf&r,f/ a0'emudk
tEdkif,l&r,f? w&m;xdkifae&if; a0'emjzpfaew,f/ [kdae&menf;enf;em? 'Dae&menf;enf;em jzpfaeao;w,f/
igw&m;xdkifwm r[kwfao;bl;xifw,f/ 'Dvdk udk,fhudk,f jyefNyD;awmh r[kwfrw&m;a0zef - judgemental
The m
mind illumin
nated a com
mplete meeditation gu
uide Integ
grating Bud
ddist Wisd
dom and Brain
Scieence - tae
emufEdkifiHrSm OD;aESmufavhvmwJh Neuurologist aw
wGu w&m;x
xdkifwmudk toH
t k;jyKNyD;awm
wmh b,fvdk vlawG
pdwus
f ef;rmatmmifvkyfw,fqd
qkwJh oufaoawG
o jrifapcs
p ifvdkY/ wjjcm;pmtk
m yfawGvnf;&Sdygw,f/ olwdkYxkwf
wwm pmtkyfyaf wG
trssm;BuD;yJ/
'Duae xkwfukeftaeeJY ydkYvuf
u
dk w
f Jh ukefMurf;wpfck - w
w&m;xdkiwmu
w
f m olwqD
q
dkY D a&mufoGm;w,f
m / olwd
wkYu
pl;pl;prf
; ;prf;avhv
vmwm/ igw
wpfa,mufxJ
xJ orm"d jzpf&HkeYJ rNyD;ao
o;bl;/ igwpfa,mufxJ pdwfcsrf;om&HkeYJ rNyD;ao
o;bl;/
trssm; pdwfcsr;omatmif
f b,fvdkvyfk rvJvdkY ol
orsm;twGuf
uyf g awG;NyD;awmh
; okawoevk
a yfw,f
w / aemu
ufNyD;
'DpmawGa&;w,f
,f/ 'ghaMumifh ae&mwd
a pH ? olu ESpfck &Sdw,f/ Negative u wpfck? Poositive u wpf
kif;rSm ygwJh pdwfcpm;rI w ck?
tEIwf
wvu©Pm eJY taygifif;vu©Pmaygh/ tEIwfvu© wG taygif; vu©PmjzpfoGm;atmifif oGefoifay;wJh
v PmawG
enf;vrf;awG Ak'¨w&m;aw
wmfxJrSm trsm;BuD;&w,f
&Sd / tJh'Denf;udk aeYwdkif;aeYeYwdkif; udk toHk;jyKEkdif&if?
u,f
ud,f f dk,fjyefNyD;awmh training ay;w,fqdk&if ausmif;oGm;&if;eJY? tvk
k,hu t yfoGm;&iif;eJY? aps;oGm;&if
; ;eJY tdrfrSmae&if
m ;eJY tJh'g'gawG
vkyEdf kifw,f/ w
w&m;pcef;xJusrS r[kwf
wbl;/ pdwud
wf k jA[®p&w&m;buf
&dk f a atmifif u&kPmb
a&muf bufa&mufatmif
t
ydkYay;w,f
y / tJ'h Dvdk ydkYay;w,fqdk&if emotiona
al intellig
gence pdwf
wcf Hpm;rI tod
t ÓPfujrifhrm;vmNyD;awmh
a
avmmu"H'Pfudk ydkcHEdkifw,f
,/ avmu
u"H'Pfudk cHEdkifwJhyk*¾dKvf
vw f pfa,muf
uftaeeJY vl
vYavmuBuD;u
; tifrwef
w rS
aysmfmpf &maumif;w
w,f/ i&JeYJ ewfjynfxuf
x aumif;w,f
w / i&Jxuf
uaumif;wmmu bkef;bkef;wdkY 'ku©eeJaYJ wGY&if ud,f
k,hrSm
a&G;csc ,fp&m chooice &Sdw,f/ i&Jom;awG
wGrSmawmh r&S&db
d l;/ bkef;bkef;wdkYrSm &Sw,f
wd / 'D'kuud
©ukd ydkwdk;atmifif vkyfrvm;/ 'grS
r[kwf 'D'ku©udk todÓPf? u&k
u Pmjzpfatmif
a vkyfEifidk rf vm;? tJh'D choice &Sw,f
dw / tyg,bH
b
f krSm aewJykyh *k ¾dKvfawG u tJh'D
cho
oice r&Sdbl;/ t
tJh'D a&G;cs,p&mr&S
pf dbl;/
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 15
5 of 16
ewfjynfxufvnf; aumif;w,f/ bmjzpfvdkY aumif;vJqdkawmh ewfjynfu olwdkYrSm csrf;omrIy&J Sdw,f/
tJh'Dcsrf;omrIudk wu,fwefzdk;xm;apEdkifwJh Comparasitc EdIif;,SOfrIrsdK; olwdkYrSmr&Sdbl;/ 'ku©odyfr&Sdbl;/ bkef;bkef;wdkY
vlYjynfrSmusawmh 'ku©vnf;&Sdw,f/ csrf;omrIvnf;&Sdw,f/ 'Dvdk EdIif;,SOf compare vkyfvdkufw,fqdk&if todÓPfawG
jzpfoGm;w,f/
udk,fhwpfa,mufwnf;twGuf rubJeYJ trsm;twGufawG;EdkifwJh? trsm;&JU 'ku©udk 0dkif;NyD;awmh cHpm;EdkifwJh
capacity awG tm;tifawG &Sdvmr,fwJh/ 'ghaMumifhrdkYvdkY ae&mwdkif;rSm ygwJh pdwfcHpm;rIqdkwJh emotion olYtaMumif;udk
od&if udk,fhb0udk,faewm &mEIef;jynfhaeEdkifw,fwJh/ You can live your life fully. tJh'Dvdk r[kwfbl;qdk&ifawmh
emotion u c&D;oGm;wmeJY wlw,f/ Emotional Journey. tauGYtaumufawG trsm;BuD;&Sdw,f/
vrf;qHkvrf;cGawGvnf; trsm;BuD;&Sdw,f/ tJh'DtauGYtaumufawGrSm c&D;zifhvdrhfr,f/ vrf;qHkvrf;cGawGrSm vrf;csdK;wm
rSm;Edkifw,f/ u&kPmbufudk rcsdK;bJeJY a'gobufudk csdK;r,f/
raeYn wmarGrSm a[mxm;wJhw&m; tGefvdkif;ay:rSm &Sdygw,f/ Oyrmav;wpfck ay;oGm;w,f/ Zen
q&mawmfBuD;udk olY&Uw
J ynfhawGu a'goeJYolYudkvmNyD;awmh tMuyfudkifwm olu uav;awG a'gojzpfaew,fvdkY
olwdkY&UJ emotion udk odwm/ ighudk vmNyD;awmh tMuyfudkifw,f/ tJh'Dawmh igh&UpJ dwfxrJ Sm tJh'gudk wkefYjyefwJh reaction &Sdvm;
r&Sdvm; tJh'gawmh ol jyefNyD;awmh odw,f/ olY emotion eJY olrsm; emotion udk odw,f/ olY emotion udk odwmusawmh
self-awareness ac:w,f/ olrsm; emotion udkodwmusawmh social-awareness vkdYac:w,f/ tJ'Dq&mawmfBuD;u