You are on page 1of 17

 

   

ae&
a &mw wdkif;rS
; m OD;aq
; qmiifw
wJJh
pdwfcHpm;rIrI
Em
motion th at leads everywh
here

ဓမၼဒါန
ဒ - ေက််းဇူးေတာ္ရင္
ရွ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ာား၏ ဓမၼစာစု
ာ မ်ား
ww
ww.facebo
ook.com/Sayardaw
wsdhamm
matalkcolllections 

 
 
 
ေAာက္စဖိုဒ့္ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာAရွင္ဓမၼသာမိ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ

ae&mwdkif;rSm OD;aqmifwJh pdwfcHpm;rI (Emotion that leads everywhere) w&m;awmf


rEÅav;NrdKU r[m0dZdwm&Hkausmif;wdkufwiG f qif,ifusif;yjyKvkyftyfaom "r®obif (23-1-2018)
pdwfcHpm;rI ta&;BuD;yHk? pdwfcHpm;rIodzkYd ta&;BuD;yHkudk ajymjyr,f/ olYudkem;vnfzdkYta&;BuD;w,f/ olu
ae&mwdkif;rSm OD;aqmifw,f/ ol OD;aqmifwmudk udk,fu odcsifrS odrSm/ rodbl;qdk&ifawmh aus;Zl;awmf&Sif
a&Tusifomoemydkifq&mawmfBuD; rdefYxm;wJhtwdkif; ]rod&if wpfywfywf? od&if tqHk;owf} qdkwJhtwdkif; rod&ifawmh
'DpdwfcHpm;rIu 'Djyóemudk aemufxyfwpfywf ywfatmifvkyOf D;r,f/ armif;Edkifw,f/ aemufxyf wpfywfywfatmif
drive vkyfEdkifw,f/ ]od&if tqHk;owf} qdkwm olYtaMumif;udkod&ifawmh oljyóemvkyfch&
J if tJh'DtodeYJ 'Djyóemudk
Nidrf;atmifvkyfEdkifw,f/
aumif;wJhpdwfcHpm;rIqkd&ifvnf; aumif;wJhpdwfcHpm;rItodeYJol jrSifhwifoGm;r,f/ a&SUqufNyD;awmh delvelop

jzpfoGm;r,f/ pdwfcHpm;rI emotion ta&;BuD;w,fqdkwm ajymjywm/ taemufEdkifiHrSmawmh 'D emotion taMumif;udk


avhvmwm tifwdkuftm;wdkufavhvmwm ESpfaygif; 20 ausmfausmfavmuf&SdNyD/ Ak'¨w&m;awmfawGxJrSm 'D emotion -
pdwfcHpm;rItaMumif; a[mxm;wmawG jynfhaew,f/ emotion qdkwJh pum;vHk;wpfvHk;wnf;eJY Ak'¨w&m;awmfawGudk
avhvm&if Negative jzpfwJh emotion - pdwfcHpm;rIawGudk ]tukodkvf} vdkY ac:NyD;awmh aumif;wJh pdwfcHpm;rI - Positive
Emotion udkawmh ]ukodkvf} vdkY ac:w,f/ tukefvHk; ygygw,f/

'D pdwfcHpm;rI qdkwJh emotion u Psychology - pdwÅaA'u ajymxm;wJh todÓPf (2) rsdK;xJrSm IQ eJY EQ
ESpfrsdK;&Sdwm EQ xJrSm ygw,f/ IQ uawmh pmar;yGJajzw,f/ trSwfb,favmuf&w,f/ tJh'grsdK;awGaygh/
pmar;yGJawGatmifw,f/ pmar;yGJrajzwJhyk*¾dKvf? pmar;yGJ r&SdwJhacwfwkef;uqdk&if 'grsdK;awGudk vkyfEdkifw,f/ 'grsdK;awGudk
cGJjcm;zdkY a0zefEdkifw,f/ tJh'grsdK;awGudk IQ vdkYac:w,f/ OD;aESmuftodvdkY qdkygawmh/ OD;aESmuf&UJ todÓPf/
cHpm;rItodÓPfuusawmh vG,fvG,fulul ajym&&if ESvHk;om;&JU todÓPf - Emotional Quotient qdkwJh
EQ/ wcsdKUajymwmu tckaemufydkif;awGY&wm pmawGb,favmufawmfawmf? IQ b,favmufyJjrifhjrifh? IQ jrifhwdkif; EQ

jrifhcsifrS jrifhrSm/ OD;aESmufaumif;wdkif; cHpm;rItodÓPfu aumif;csifrSaumif;rSm/ tm;vHk;odwJhtwdkif; tdkif;pwdkif;wdkY?


e,lwefwdkY olwdkYrSm vlrIqufqHa&;? vlawGeJYqufqHwJhae&mrSm? olwkdYrdom;pkudk qufqHwmupNyD;awmh?
olwkdY&Ut
J rsdK;orD;awGudk qufqHwmuaepNyD;awmh olrsm;udk qufqHwm olwdkYu 'DavmufBuD; rajyjypfbl;/ qdkvdkwmu
IQ jrifhw,f/ EQ uawmh 'Davmuf rjrifhbl;/ so so 'Davmuf 'Davmuf/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 1 of 16 


 
wcsdKUusawmh oDv? orm"dqdkwJh (oDveJY orm"dy?J ynmrygbl;/ todÓPfqdk&if ynmxJrSm ygwmudk;) oDveJY
orm"du jrifhw,f/ oDvqkdvnf; jzLpifw,f/ orm"duvnf;yJ pdwfwnfNidrfw,f/ 'gayrJh vHk;0 ta0zefrcHbl;/
a0zefcH&wmeJY pdwfu Aavmif;AvJjzpfw,f/ 'gqdk EQ edrhfaewm/
wcsdKUu pdwf t&rf;wnfNidrfw,f/ w&m;xdkif&if pdwft&rf;wnfNidrfw,f/ bmjyóemrS r&SdwJh tcsdefaygh/
jyóemvnf; enf;enf;&Sdvma&m Oyrm- vlrIa&; jyóemjzpf&ifjzpfr,f? pD;yGm;a&;jyóemjzpf&ifjzpfr,f/
r[kwf&ifvnf; cE¨mudk,fxu
J usef;rma&;jyóemjzpf&ifjzpfr,f/ tJh'D[mawGeJY awGYwJhtcgrsdK;rSm pdwfrxm;Edkifbl;/
udk,fhpdwfudk,f at;csrf;atmif rxm;Edkifbl;/
bkef;bkef;&JU &[ef;'umwpfa,mufygyJ/ aq;ygarmu© tckawmh r&Sdawmhygbl;/ aq;ynmwifrubl;/
w&m;awGodwmav tbd"r®mutp? Ak'¨0ifutp? okwÅefawGtqHk; odwmrS t&rf;odwm/ EdkifiHjcm;om;awGeJYajymwm
EdkifiHjcm;om;awGu oDtdk&Dt& vufcHoGm;w,f/ aemufqHk; tem;,lNyD;wJhtcsdefusawmh aeraumif;bl;/
aeraumif;wmrS awmfawmfav; aeraumif;wm/ tJh'DtcsdefrSm olodxm;wJhw&m;awG jyefNyD;awmh toHk;rcsEdkif
rpOf;pm;Edkifawmhbl;/ aemuf.. trsdK;orD;? 'umrBuD;u ajymw,f/ w&m;xdkifyg/ &dyfomq&mawmfBuD;wpfyg;udk
yifhay;w,f/ &dyfom q&mawmfBuD;u udk,fawmfwkid f uifqmjzpfNyD;awmh tJh'Duifqmuae aysmufuif;vmcJhwJh
q&mawmfBuD;/ aq;eJYvnf; ukow,f? w&m;eJYvnf; ukow,faygh/ Medication and Meditation aygh/
tJh'Dq&mawmfu olY&Uu
J dk,fawGYudk vmNyD;awmh w&m;jyw,f/
q&mawmfjyefvnf; jyefoGma&m 'umrBuD;ukd ajymw,fwJh/ ][kwfrSmaygh.. olu bkef;BuD;yJ
woufvHk;xdkifvmwm..igu bkef;BuD;rS r[kwfwm/ ig rvkyfEdkifbl;}wJh/ bmrS vufrcHawmhbl;/
qdkvdk&if;u IQ yJ woufvHk; Training vkyfvmw,f/ t*Fveftxd oGm;NyD;awmh Training vkyfw,f/ bGYJawGqdk
ajymraeeJY/ wjcm;q&m0efawGudkvnf; Training vkyfw,f/ olY&UJ ynm&yf aq;ynmrSmqdkvnf; t&rf;awmfw,f/
EdkifiHjcm;u q&m0efawG Textbook a&;wJhxJrSm zdwfac:cH&onftxd pmawmfwJh EdkifiHwumq&m0efBuD;/ 'gayrJh tJh'Dvdk
avmu"HeYaJ wGYwJhtcgrsdK;rSm pdwfu Aavmif;AvJjzpfygw,f/
'ghaMumifh pdwfcHpm;rI todÓPf Emotional intelligence qdkwmav &SdzdkYvdktyfw,f/ aeYpOf tvkyfoGm;cgeD;
t0wftpm;awGa&G;0wfw,f/ 'DaeYbmaMumifh 'Dt0wftpm;? 'D tqif0wfw,f? pdwfxJrSm BudKufwJhpdwf?
rBudKufwJhpdwfawG jzpfw,f/ 'DaeY 'g0wfr,f/ 'Dt0wftpm; 'Dtqifav; 'gudk MunfhNyD; 'DaeYydkNyD;awmh pdwfcsrf;omw,f/
You Feel more comfortable. 'ghaMumifh 'gav; 0wfoGm;w,f/ wjcm;[mawmh r0wfao;bl;/ 'gjzifh tJ'DxJrSm
emotion ygw,f/ t0wftpm; a&G;0wfwmawmif Emotion ygw,f/ BudKufw,f? rBudKufbl; qdkwJh pdwfcHpm;rIu
emotion yJ/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 2 of 16 


 
tJh'Dawmh ae&mwdkif;rSmygyJ/ um;0,fw,f/ bmta&mifav; 0,fr,fvdkY ta&mifa&G;wJhxJrSmvnf; emotion

ygw,f/ vli,fawG abmvHk;toif;qdk&if b,fabmvHk;toif;udk tm;ay;r,f tJh'DrSm emotion ygjyefa&m/


udk,fh&Ut
J oif;? udk,faxmufcHwJhtoif; tjypfenf;enf;&Sd&if zkH;xm;wwfw,f/ tjypfrsm;rsm;&Sd&if udk,favQmhNyD;awmh
ajymw,f/ udk,fheJYqefYusifbuftoif; tjypfenf;enf;&Sd&if udk,fu csUNJ yD;awmh ajymw,f/ tjypfr&Sd&if &SmNyD;awmh
ajymw,f/
'grsdK;awG tvkyfvkyfwJhae&mrSm? vlawGrsm;wJh &Hk;awG? ukrÜPDawGrSmqdk&ifvnf; 'Dtwdkif;yJ/ tkyfpkav;awG
zGUNJ yD;awmh tjyifomG ;&if? xrif;oGm;pm;&if udk,fhtkyfpkeYJudk,f oGm;w,f/ tvkyfem;wJh&ufawGrSm awGYMuw,f/
'Dtwkdif;Munfh&ifawmh bmrStjypfr&SdwJh Innocent decision - tjypfr&SdwJh qHk;jzwfawGyJ/ 'gayrJh
tJh'DqHk;jzwfcsufawGudk av;av;eufeuf pOf;pm;Munfhr,f? orm"d&Sd&SdeYJ Munfhr,fqdk&if tJh'D decision awG
qHk;jzwfcsufawGrSm emotion ygwm awGY&wwfw,f/
bkef;bkef;udk,fwdkif tpm;taomufeYyJ wfoufNyD;awmhav.. 'umawGxifwmu bkef;bkef;u
odyfacs;rrsm;bl;vdkY xifw,f/ 'gayrJh udk,fhudk,ftodqHk;yJ/ tpm;taomufeJY udk,fhvQmeJYawGYwJhtcgrSm pdwfu
bmajymvJqdkwm olrsm;udkom rajymwm? udk,fh[mudk,fawmh odw,f/ pdwfu complaint vkyfaewmvm;/
'gav;vdkaew,f/ [dk[mav; vdkaew,f/ tJh'grsdK;ajymaewm udk,fhudk,ftodqHk;yJ/ olrsm;udk ajymcsifrS ajymwm/
jzpfcsifawmh bkef;bkef;aecJhwJhEdkifiHawGrSm tpm;taomufawG tukefvHk; olYEdkifiHeYo
J l 'DvdkyJ pm;cJhw,f/ xdkif;rSm
xdkif;tpm;tpm pm;w,f/ oD&dvuFmrSm oD&dvuFm tpm;tpm pm;w,f/ tdEd´,udk bk&m;zl;oGm;wkef;u Lecture

oGm;ay;wJhtcg tdE´d,tpm;tpmawG pm;w,f/ t*FvefrSmqdk t*Fvdyftpm;tpmvnf; pm;w,f/ wjcm;


tm&Stpm;tpmvnf; pm;w,f/ ta&SUOa&mywdkY? tv,fOa&mywdkY ESpfpOfomoemoGm;jyKwht
J cg
olwdkYtpm;tpmawGpm;w,f/ owdav;eJY pm;&if yxrwpf&uf? ESpf&ufawmh udk,fu odyfNyD; tom;rusao;ayr,fh
Mumvm&if olYol tom;usomG ;w,f/ bkOf;vdkYaumif;w,f/ tm;jzpfw,f/
'gayrJh tJh'DMum;xJuaeNyD;awmh oD&dvuFmtpm;tpmydkBudKufw,f/ pm;yGJay:rSm oD&dvuFmtpm;tpmeJY
jrefrmtpm;tpm? oD&dvuFmeJY xdkif;? oD&dvuFmeJY w&kwftpm;tpm? oD&dvuFmeJY t*Fvdyftpm;tpm? vmcsxm;&if
oD&dvuFmtpm;tpmyJ bkOf;ay;jzpfwm rsm;w,f/ Adkufu i&kwfoD;pm;vdkYr&bl;/ 'gayrJh oD&dvuFmtpm;tpm
'Davmufpyfwmav.. pm;wm Adkufodyfratmifhbl;/ jzpfyHkuav.. tJh'Dvdk ae&mwdkif;rSm BudKufwJhpdwf? rBudKufwJhpdwf
'DESpfcku ygaew,f/ owdy|meokwfu qdkwm/ 'g ESpfaygif; 2600 aemf/ ESpfaygif; 20r[kwfbl;/ taemufEkdifiHu avhvmwJh
tESpf 20 emotion taMumif;r[kwfbl;/ Ak'¨w&m;awmfu avhvmwJh emotion taMumif;u ESpfaygif; 2600 &SdNyD/
owdy|meokwfxJrSm &Sdw,f/ tmwmyD orÜZmaem owdrm 0dae,s avmau tbdZÑm a'greóH/ 'Dpmydk'fav;
av;Budrfygw,f/ yxrpmrsufESmrSmudk av;Budrfygw,f/ ta&;BuD;vdkY/
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 3 of 16 
 
um,mEkyóemtaMumif;ajymwJhtcgrSmvnf;ygw,f/ a0'emEkyóemtaMumif;ajymwJhtcgrSmvnf; ygw,f/
pdwÅmEkyóemtaMumif; ajymwJhtcgrSmvnf; ygw,f/ "r®mEkyóemtaMumif; ajymwJhtcgrSmvnf; xyfygw,f/
av;Budrf jrwfpGmbk&m;u repeat vkyfw,f/ olY&UJ t"dyÜm,fu bmajymwmvJqkdawmh owdy|mefqdkwJh mindfulness eJY
rdrd&UJ Physical process? Mental Process - pdwfjzpfpOf? &kyfjzpfpOfudk apmifhMunfhcsifw,f Observe vkyfcsifw,fqdk&if
bm&Sd&rSmwkef;/ BudK;pm;rIqdkwJh tmwmyD &Sd&r,f/ 0D&d,vnf; &Sd&r,f/ em;vnfrIqkdwJh orÜZösifvnf;&Sd&r,f/ cE¨mudk,fudk
Munfhwm cE¨mudk,ftaMumif; em;vnf&r,f/ 'guawmh rD;"mwf? 'guawmh av"mwf? 'gu emrfw&m;/ emrfqdk&if
olYtvkyfvkyfwmwpfrsdK;? 'gu Physical phenomena 'gu &kyfw&m;? olusawmh ukodkvf? tukodkvf rawG;wwfbl;/
ukodkvftukodkvf tysufvnf; r&Sdbl;/ &kyfw&m;/ emrfw&m;uawmh &Sdw,f/ oluawmh a&SUaqmifw,f/ olYtaMumif;udk
odwmu or®Zösif - 'DxufydkNyD;awmh odwJhtcsufawGvnf; &Sdw,f/ 'gayrJh 'DavmufyJ xm;ygawmh/
todÓPfav;vnf;yg/ 0D&d,av;vnf;yg? owdav;vnf;ygr,f/ tJh'D oHk;ckaygif;NyD;awmh Munfhwmudk
owdy|mef tMunfheYJ Munfhw,fwJh/ MunfhwJhae&mrSm MunfhwJh quality MunfhwJhpGrf;&nf ydkNyD;awmh jrifhrm;atmif
bmvkyf&rSmwkef;qdkawmh 0de,avmau tbdZösm a'greóH - avmauqdkwmu twGif;avmueJY tjyifavmu
awGYBuHKwht
J cg? tjyifavmu qdkwm tck toHMum;&if toHMum;wmu tjyifavmu? udk,fh&UJ em;u twGif;avmu/
twGif;avmueJY tjyifavmu awGYvdkufw,f/ tJh'DrSm bmajymaevJqdkwJh todav; 0ifvmw,f/
xrif;pm;wJhtcg vQmay:udk tpmtm[m& xnfhvdkufw,f/ tpmtm[m&u tjyifavmu? vQmu
twGif;avmu/ tJh'D ESpfck vmNyD;awmh xdwJhtcgusawmh 'gu tpm;tpm? 'gu t&om tJh'gav; odvmw,f/ pm;NyD;awmh
odw,f? Mum;NyD;awmh odw,f? jrifNyD;awmh odw,f/ pum;vHk;wpfvHk;xJeJY csKHUr,fqdkawmh tjyiftm&Hkaygh/ tJh'D[mawGeJY
awGYBuHK&wJhtcgrSm 0de,avmau - tbdZösm a'greóH - tbdZösmeJY a'gorjzpfatmif owdxm;ygwJh/ tbdZösmu
BudKufwmudk ajymwm/ a'go rBudKufwm/ Like and Dislike, Dislike and like. pdwfcHpm;rI emotion xJrSm 'DESpfcku
tus,fjyefYqHk;yJ/ olYtaMumif;od&r,f/
pdwfnpfwdkif; pdwfnpfwdkif; udk,fhudk,fa0zefqef;ppfMunfhyg/ tJh'DxJrSm bm emotion &SdaevJ/ bm emotion
jzpfaevJ/ vlwpfa,mufudk rBudKufvdkYvm;/ rBudKufwm bmaMumifhrBudKufwmvJ/ udk,fvdkcsifwJhyHkpHr&vdkYvm;/
udk,fjzpfcsifwJhyHkpHrsdK; olrvkyfvkdYvm;/ ol rjyKrlvdkYvm;/ rajymvdkYvm;/ pdwfnpfwJh[meJY udk,fh&UJ awmifhwrI? udk,fh&JU
arQmfvifhcsuf expectation tJh'DESpfck qufpyfaew,f/
pdwfysufwm bmaMumifhpdwfysufv/J udk,farQmfvifhwm r&vdkY? ,H ydpäH evbwd wHyd'ku©H - rdbu om;orD;udk
'DvdkjyKrlapcsifw,f? 'Dvdk aeapcsifw,f/ om;orD;u 'Dvdk raebl;/ olYtjrifeYo
J l &Sdw,f/ tJh'Dae&mrSm rSm;wm rSefwm
tyxm; rdbu pdwfxJrSm enf;enf; cdk;vdkYckvkjzpfoGm;w,f/ pdwfxJrSm pdk;&drfpdwfawG jzpfoGm;w,f/ igjzpfapcsifwJhtwdkif;
rjzpfbl;/ ajr;awGudk international school ydkYwJh tbdk;tbGm;awG tjrifcsif;rwlbl;/ zwfwJhpmawG rwlbl;/
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 4 of 16 
 
olwdkYzwfwJhpmeJY ajr;awG zwfwJhpm rwlbl;/ rwlwJhtcgusawmh ajr;awGu Ak'¨w&m;awmfudk MunfhwJhtcgrSm olwkdYu
ynma&;aumif;wJhuav;awG qdkawmh todÓPftajccHNyD;awmh Munfhw,f/ wpfzufuawmh olwdkYu
odyfr&ifhusufao;bl;/ odyfr&ifhusufao;ayr,fh olwdkY&UJ training u todÓPfeYJ csOf;uyfwm/ Reasoning eJY
csOf;uyfwm/ tbkd;tbGm;awGu trsm;pk bmeJYcsOf;uyfwmvJqdkawmh o'¨gw&m; ,HkMunfrIeYJ csOf;uyfwm/
csOf;uyfyHkcsif;rwlbl;/ &Iaxmifhcsif; rwlbl;/ tJh'DrSm uav;awG ar;wJhtcgrSm uav;awG ar;wJhar;cGef;u rrSm;ayr,fh
tbdk;tbGm;awGu 'Duav;awG&dkif;w,fvdkYxifw,f/
q&mawmf ajymwm jyefrajymeJY? tbdk;tbGm;ajymwm jyefrajymeJY? em;axmif/ a&S;wkef;uqdk 'Dtwdkif;yJ
oifay;wmav/ ref;av;NrdKUrSm tJh'Dvdk oifcJhwJhtaMumif; q&mBuD; a&TOa'gif;&JU tw¬KyÜwdÅudk zwfNyD; od&w,f/
J dk rMunfh&bl;/ rMunfheJYqdkwmudk q&mBuD; a&TOa'gif;u t&rf;0goemygw,f/ 0goemygawmh
yGJomG ;rMunfheYq
yGJoGm;Munfhw,f/ olwdkYrdom;pku ref;av;rSm zdeyfvkyfw,f/ toufq,fhav;ESpft&G,frSm tJh'DvdkyGJoGm;Munfh&atmif
olwdkYtdrfu tvkyform;awGeJY oGm;Muwm/ rdbodrSmaMumufvdkY olY&UJ tdyf,mxJrSm oltdyfaeovdk
ta,mifaqmifxm;w,f/ toufq,fhav;ESpft&G,f/ olYtaz vmacsmif;MunfhwJhtcgusawmh olu
yGJoGm;Munfhaew,f/ 'DrSm ta,mifaqmifxm;w,f/ tazu t&rf;a'goxGufw,f/ reuftdyf,mxwJhtcgusawmh
olYom; b,foGm;wke;f bmeJYar;vJqdkawmh a'goeJYar;w,f/ olYom;udk t0wfawG tukefcßGwfNyD; tdrfa&SUrSm&SdwJh
a&wGif;vm; csnfxm;NyD;&dkufw,fwJh/ q&mBuD;a&TOa'gif;u olYpmtkyfxJrSm a&;xm;w,f/
tazu qHk;rwm a'goeJYqHk;rw,f/ bmjzpfvdkY a'goeJY qHk;rvJqdkawmh yGJMunfhwmudk rBudKufbl;/ tazu
bkef;BuD;ausmif;rSm &xm;wJh training ? oDaygrif;&JU &Hk;awmfwpfckrSm olu pma&;/ olY&JUpdwfxJrSmu yGJMunfhwm
raumif;bl;/ tJh'D tjrifav;&Sdw,f/ tJh'Dtjrifav;&Sdawmh uav;yGJoGm;Munfhwmudk tBuD;tus,fvkyfNyD;awmh
&dkufw,f/ tJh'geYJ q&mBuD;a&TOa'gif;u toufBuD;vmawmh awmf&Hkwef&Hk olrsm;eJY qufqHa&;rSm odyfNyD;tqifrajybl;/
olYudk,fol odw,f/ tJhvdk a&;xm;w,f/ vlyGBuD;vdkY tJhvdk a&;xm;w,f/ bmjzpfvdkY tJhvdk jzpfwmvJqdkawmh rdbawG tJhvdk
&dkufwm olY&JUpdwfxJrmS aMumufpdwfvnf; ygomG ;w,f/ rcHcsifwJhpdwfvnf; ygoGm;w,f/ 'gayrJh tJh'Dpdwfudk rdbudk
&dkaowJhpdwfeYJ olu zHk;zdxm;w,f/ rdbeJYvnf; wcgrS jyefNyD; raqG;aEG;bl;/ wpfenf;tm;jzifh ajymr,fqkd&if touf
q,fhav;ESpf t&G,frSm ol pdwf'Pf&m&cJhw,f/ olYtazuvnf;yJ pdwf'Pf&m &oGm;rSmyJ/ ighom; ighudk rav;pm;bl;/
roGm;eJYqdk 'Daumifu oGm;w,f/ rav;rcefYkvkyfw,f/ rSwfoGm;atmif qHk;rr,fqkdNyD; &dkufw,f/ olYbuf
udk,fhbufajymr,fqk&d ifawmh aumif;apcsifvkdYwJh/ tdk;udk vSyapcsifvdkY &dkufw,f/ tdk;udk vSyapcsifvdkY tdk;xdef;onfu
tdk;udk yef;azmfwJhtcgrSm a'gorygbl;/ q&mBuD; a&TOa'gif; tazu &dkufwm bkef;bkef;xifwmu a'goygavmufw,f/
ola&;xm;wm zwfMunfhw,fqkd&if a'goygavmufw,f/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 5 of 16 


 
bkef;bkef;udk,fwdkif toufq,fESpfavmufwkef;u r[kwfrrSefwJhpmwpfapmifa&;rdvdkY q&mawmfBuD;udk
xdcdkufatmifa&;vdkY q&mawmfBuD;u ac:NyD;awmh Muufawmif ESpfacsmif;usdK;atmif &dkufw,f/ bkef;bkef;uvnf;
b,f&rvJ/ rauseyfwJhpdwfeJY tJh'DaeYu aeYqGrf;rpm;bl;/ emvnf;em qGrf;uvnf;iwf/ tJh'DtcsdefrSm q&mawmfuvnf;
t&rf;pdwfqdk;w,f/ udk,fuvnf; t&dkufcH&vdkY rauseyfbl;/ udk,fhtjypfudk udk,f 0efrcHcsifbl;/ ausmif;ydwfNyD/ tJh'Dvdk
pdwf'Pf&m'PfcsufawG&Sdw,f/ tJh'Dvdk pdwf'Pf&m'PfcsufawG &SdvdkY &SdrSef;rodbl;qdk&if ao&myg ,loGm;Edkifw,f/
aemufb0txd ygoGm;Edkifw,f/
oDw*lq&mawmfBuD; a[mwJh &aohESpfyg;taMumif;vnf; &Sdw,f/ uav;vkwJh bDvl;reJY rdciftaMumif;/
olwdkYvnf b0aygif; ajrmufjrm;pGm olwdkY&JU pdwfxJrSm jzpfwJh emotion pdwfcHpm;rI? olwdkYvnf; rodbl;/ rodbeJ JY emotion
u cdkif;wJhtwdkif;vkdufvkyfwm/ rkef;ygqdk&if rkef;w,f/ qJygqdk&if qJw,f/ owfygqkd&if owfw,f/ tJh'grsdK;awG vkyfwm/
tJh'gaMumifh rdrd&UJ emotion udk rodbl;qdk&if 'DvdkyJ Prejudice qdkwJh bufvdkufwmrsdK; Bias jzpfwmrsdK; vkyfw,fwJh/
wcgwcg rBudKufvdkY bufvdkufwm/ 'Dausmif;om; b,favmufyJawmfawmf ratmifapcsifbl;/
ratmifapcsifwJhtcgusawmh trSwfawG avsmhay;wmwdkY? 'Duav;awGu igoifay;wJhtwdkif; ra&;bl;/ rajzbl;/
enf;enf;av; [dkjyif'Djyif jyifNyD;awmh ajzw,f/ jrefrmpm pmpDpmuHk;? t*Fvdyfpm pmpDpmuHk;awG jyifw,f/ ]at;ayghav/
olwdkYawmfawmf [kwfw,fxifrSm/ ig trSwftjynfhray;bl;}vdkY tJh'Dvdkvkyf&if rBudKufvdkY trSwfavsmhwm/ a'go*wdvdkY
ac:w,f/ emotion aMumifh jzpfwJh jyóem/
wcgwcgusawmh aMumufvdkY/ aMumufwwfwm tEÅ&m,fuif;w,f/ rajymeJY/ yg;pyfydwfaew,f/ vlwdkif;
yg;pyfydwfxm;awmh raumif;rSef;odvsufeJY yg;pyfydwfxm;w,f/ ajymr,fqdk&ifvnf; udk,fu rajymwwfbl;/ a'goeJY
ajymrdw,f/ a'goeJY ajymrdw,fqkd&if a'go*wd/ ajymoifhvsufeJY aMumufvdkY rajymvdkufbl;/ tJh'gu b,m*wd/
vlMum;xJrSm? vlYavmuxJrSm vlvkyf&wm t*wdvGwfatmif Prejudice awGvGwfatmif? Biases qdkwJh
bufvdkufrIuif;atmif emotion vdkw,f/ 'ghaMumifh jrwfpGmbk&m;u taMumufw&m;awG a'goawG&JU ajzaq;? olwdkY&JU
tqdyfudk ajyoGm;atmif vkyfEdkifwJhaq;&Sdw,f/ tJh'D aq;udk compassion - u&kPmvdkY ac:w,f/
vlwpfa,mufu raumif;wmvkyfw,fqdk&if? trSm;wpfck vkyfw,fqdk&if udk,fh&UJ pdwfxJrSm csufcsif;jzpfwmu
axmif;ceJ a'gojzpfw,f/ tJh'Dvdk jzpf&if owdav;eJY aMomf… 'DrSm bmjzpfaewmwkef;/ a'go jzpfaeNyD/
vdkcsifwJhyHkpHtwdkif;r&vdkY a'gojzpfaew,f/ tJh'gudk owdav;eJYuyfNyD;awmh udk,hfudk,fh vufcHvdkuf/ udk,fhtjypfudk,f?
udk,fhpdwfjzpfpOfudk,f vufcHvdkuf/
a'gojzpfwmudk a'gojzpfw,fvdkY odwm self-awareness vdkY ac:w,f/ udk,fhudk,fodwm/
w&m;xdkifwmusawmh a'gojzpfwmudk a'gojzpfrSef;odwm pdwÅmEkyóemac:w,f/ pdwfjzpfpOfudk Munhf&Iaewm/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 6 of 16 


 
pdwjf zpfpOfqdkwmmu tawG;eJY? pdwfcHpm;rIeYJ 2 ck/ awG
a ;aew,f
,qkdwmudk awG
a ;aerSef;odw,f/ pdwfcHpm;rI&Sdaew
wmudk
pdwcHf pm;rI&SdaerSeef;odw,f/ 'gudk pdwÅmEkyóem/
ó pdwfcHcHpm;rIxrJ Sm bmav;yg
b wefke;f / a'goygaeovm;/ reemvdk 0efwwJ
w
dk Jph dwf
ygaeovm;/
e vlw
wpfa,mufu atmifjrifoG
om;vdkY udk,f
,fu tJh'Dtqif
q hudk ra&muf
ufao;bl;/ pdwf
wxJrSm rvHkrvJ
r rcHcsifwJ
wJph dwf?
'grr[k
rS wf insecure feelin
ng - rvHkNcHKwhpJ dwfjzpfaevm;/
a tJh'g'grsdK;awG jzpaewmud
pf k jzpfaerSef;od&&if owdw&m;vd
& kY
ac:w,f
w / tckaccwfrSm 'g 'Dvac:
adk w,f/
'Dpmtkyfaav;.. [m;Au vf Harvard Business
ufwuúodkvf B R
Review u xkwfxm;wJhpmtk
m yfav;/

owdy|mmefudk toHk;jyKNyD;awmh olwdkYvkyfxm;w


wJh okawoeeawGudk jyefNyD;tusOf;csKyxm;wm/
yf xrSm Neurollogy
'DxJ
- vl uf b,fvdk pdwfcHpm;rIjzpf&if OD;aESEmuf&UJ b,f
vwpfa,mu ,ftydkif;u tvk
t yfvkyfw,f/ tJh'gawG
wvnf; ygw,f
w /
Psyychiatry - pdwfa&m**gukq&m0efeawG&JU tjjrifawGvnf; ygw,f/ pdwÅaA'yn
nm&SifawG&UJ Psycholo
ogist

awGvnf;ygw,f/ pD;yGm;a&;o
orm;awG tjjrifvnf; ygw,f
w /
tJh'Dawmmh odzdkYu taa&;BuD;w,f/ Ak'¨w&m;aw
wmfu bmajymwkef;/ zefeqif;&Sif bk&m;ocif
& r&Sdbl
b;wJh/ zefqifi;&Sif
bk&m;ocif
&m v yD;awmh u,fwifwmud
u vmN w k apmifae&if
ah woHo&mvHk; appmihf&r,fwJh/ What ca
an save you?
y

b,f
,ft&mu udk,fhudk vmu
u,fwifEdkifrSmvJ
m / Only your undeerstanding
g can save you. udk,&J&fh UJ todÓPfuyJ
ud,f f dk save vk
k,hu nEdkifwm/ Negative
vyfEdkifwm/ ulnD N em
motion qdw
k Jh a&xJudk reppfatmif ulnD
nED dkifw,f/
0dyóem
emqkdwm tod
t udk ajymwm/
m Und
derstanding
g/ r*fÓPfqdkwmvnf
n; todudk ajymwm/ zdkvf
ÓP
Pfqdkwmvnf
nf; todudkajymwm/ ao
omwmyef? ou'g
o *rf? teem*grf? &[EÅEÅmqdkwmvn
nf;yJ odwJhtqif
t hudk ajymwm/
m
Ak'j¨ rwfpGmbk&m;q
qdkwmvnf; odwJhtqifihfudk ajymw
wm/ todeYJyJyJ tJh'D leveel awGudk owfrSwfxm;wm/
m 'ghaMumifh
Ak'w&m;awmf
¨w u Knowleedge based solution, und
derstanding
g based solution. todÓPf
Pudk
tajjccHxm;wJtaj
t
h z/ tajzqd
qkawmh bmudkajzwmwk w 'gjzifh jyóemawG trsm;BuD;yJ/ tJh'D
wef;/ jyóemmudk ajz&Sif;wm/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္


တခံစားမႈ တရားေ
ေတာ္ Page 7
7 of 16 
 
jyóemawG trsm;BuD;udk tusOf;csKyfvdkufr,fqkd&if jrwfpGmbk&m;u w&m;a[mwmu 45 0gywfvHk;rSm 2 rsdK;yJ? 2 ckyJ
a[mw,fvdkY ajymw,fav/ wpfcku 'ku©? wpfcku eda&m"/
'ku©qkdwm jyóem? pdwfnpfw,fqdk&if jyóem/ pdwfnpfwmudk udk,fu 'DpdwfnpfwJhtaMumif;udk
rodwJhtcgusawmh IQ odyfr&ifhusufao;wJhtcgusawmh 'Djyóemudk yk*¾dKvftaeeJY oGm;odvdkufw,f/
yd#uwfusrf;pmxJrSmygygw,f/ 'Dw&m;udk NyD;cJhwJh 7 ESpf 8 ESpfavmufu oDw*lq&mawmfBuD;vnf; a[mxm;ygw,f/
'ku©&JU taMumif;&if;wJh/ pdwfnpfw,fqdk&if tJh'Dpdwfnpfwmu b,folYaMumifh npfwmwkef;/ o,HuwH y&HuwH -
udk,fu pdwfnpfatmif udk,fhudk,fvkyfwmvm;/ 'grSr[kwf olwyg;u vkyfwmvm;/
jrwfpGmbk&m;eJYacwfNydKif bmoma&;acgif;aqmifBuD;wpfa,mufu ar;w,f/ jrwfpmG bk&m;u
udk,fvkyfwmvnf;r[kwf? olrsm;vkyfwmvnf; r[kwfvkdY ajymw,f/ igeYJ eifeJY udk,feYJ olwpfyg;eJYqdk&if tJh'gu
vludkMunfhwmvm;? rludk Munfhwmvm;qdk&if vludk Munfhwm/ tckwavm bkef;bkef;w&m;yGJawGrSm cPcP
udk;um;wJhtqkdav;wpfck&Sdw,f/ small minds discuss people, average minds discuss event, great minds
discuss idea.

ao;odrfwJhpdwfawG[m vltaMumif;yJawG;w,f/ jyóemwpfckjzpfvm&if b,folaMumifhqdkNyD; vludk


csufcsif;tjypfwifw,f/ 'Dvluawmh vkyfvdkuf&if 'Dtwdkif;yJ/ vludkyJ Munfhw,f/ vludkyJ
MunfhvdkYtjypfwifcsifpdwfjzpfw,f/ olrsm;udk 'Dvdk oGm;Munfh&if olrsm;u udk,fhudk 'DvdkjyefMunfhrSm udk,fu
t&rf;pdk;&drfw,f/ pdk;&drfawmh bmvkyfwkef;/ udk,fhudk,f t&ifumuG,fxm;w,f/ udk,hu
f dk,f umuG,fwJhtaeeJY olrsm;udk
tjypfwifw,f/ vufndI;xdk;w,f/ r[kwf&if qifajcqifvufay;w,f/ 'grsdK;awGu aMumufpdwfaMumifhjzpfwJh
tjyKtrlawG/
o,HuwH y&HuwH- 'ku©jzpfw,fqdk&if udk,fhudk,f vkyfvdkY jzpfw,fvdkY ajym&ifvnf; rrSefao;bl;/ olrsm;u
vkyfvdkY jzpfw,fvdkYajym&ifvn;f rrSefao;bl;wJh/ ynwftaeeJYajym&ifawmh rSefwmaygh/ 'gayrJh
'Djyóemudkajz&Sif;ay;csifwJh vltaeeJY Munfhr,fqdk&if vludk MunfhNyD;&if tJh'Dvludk ausmfNyD;awmh rl txd a&mufatmif
Munfh&r,fwJh/ Great mind discuss idea qdkwm 'Dae&mrSm Principle udk ajymwm/
ynm&yfawGrSm Physics vm;? Chemistry vm;? Biology vm; tJh'DodyÜHynm&yfawGrSm
tajccHoabmw&m;awG&Sdw,f/ 'Dtwdkif;ygyJ Ak'¨w&m;awmfawGrSm vlawGudk Munfh? b,foluawmhjzifh bmtvkyfudk
vkyfvdkY? raumif;wm bmvkyfvdkY tJh'Dvdk jyefNyD;awmh cHpm;&w,f/ b,foluawmh aumif;wmvkyfvdkY
ewfjynfa&mufoGm;w,f bmnmeJY tJh'g vludkMunfhNyD;awmh ajymwJh tqifhwpfqifhyJ/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 8 of 16 


 
'gayrJh tqifhudk ausmfNyD;awmh tJh'DtqifhxJrSm rludk qGJxkwfvdkufw,f/ aumif;wmvkyf&if
aumif;wJhtusdK;&w,f/ raumif;wmvkyf&if raumif;wJh tusdK;&w,f/ b,folyJ vkyfvkyf? 'DwefjyefrI&Sdw,f/ Action &
Reaction 'Dobm0w&m;av; &Sdw,f/ Oyrm - vlawG tukefvkH; urmÇBuD;udk *&krpdkufbl;/ opfyifawGudk *&krpdkufbl;/

obm0ywf0efusifudk *&krpdkufbl;/ tJh'Dvdk jzpfwJhtcgusawmh obm0ywf0ef;usifu udk,fhudk *&krpdkufawmhbl;/


udk,fvdktyfwJha& t&ifwkef;uvdk ray;awmhbl;/ udk,fvkdtyfwJh opfyif? t&ifwkef;uvdk ray;awmhbl;/ vdktyfwJh
oefYS&Sif;wJhavxk? t&ifwkef;uvdk ray;awmhbl;/ udk,fu olYudk *&krpdkufwJhtcgusawmh oluvnf; udk,fhudk jyefNyD;awmh
*&krpdkufawmhbl;/
udk,fua&wdkyMJ unfhwmav/ twÅyJMunfhwm/ igolaX;jzpf&if? ig ydkufqH&&if awmfNyD/ bmyJajymajym? b,fol
bmyJjzpfjzpf? b,folaoao iawrm NyD;a&mqdkNyD; udk,fu vkyfvdkufw,f/ *&krpdkufbJeYv
J kyfvdkufwJhtcgusawmh
jzpfay:vmwJhtaMumif;w&m;u 'Dobm0 ywf0ef;usifuvnf; udk,fhudk *&krpdkufawmhbl;/ udk,fhudk vspfvsL&Ivdkufw,f/
udk,fu olY&UJ tusdK;udk vspfvsL&Ivdkufwmudk; olu udk,fhtusdK;udk vspfvsL&Iw,f/
a&BuD;wmawGjzpfw,f/ a&&Sm;wmawGjzpfw,f/ wpfESpfxJrSm a&vnf;BuD;w,f/ a&vnf;&Sm;w,f/
t&ifwkef;uqdk&if wpfESpfxrJ Sm a&BuD;wmeJY a&&Sm;wm NydKifwlrjzpfbl;/ tckusawmh a&BuD;wmeJY a&&Sm;wm
wpfNydKifeufjzpfw,f/ t&rf;ylwmeJY t&rf;at;wm wpfESpfxJrSm wNydKifeufjzpfw,f/ Global warming / 'gu vlu
t"du/ vlY&UJ tjyKtrlu t"du/
'D Priniciple awG? Ideas awG Munfhvdkuf? em;vnfNyDqdk&if b,folyJjzpfjzpf? udk,fhrdwfaqGjzpfjzpf? &efoljzpfjzpf
twlwlqufqHw,f/ vludkausmfNyD;awmh rludk Munfhvdkufwm/ Oyrm - xrif;rpm;&&if 'DcE¨mudk,fu raeEdkifbl;/
raeEdkifvdkY 'DcE¨mudk,fu tm[m&vdkw,f/ oaAÁowÅm tm[mu Xdwdum - tm[m&vdkw,f/ 'ghaMumifh tm[m&
tNrJwrf;jznfhqnf;ay;ae&wJh 'DcE¨mudk,fu energy awG? tm;tifawG vdktyfvkdY tjrJwrf;pm;ay;ae&wJh 'DcE¨mudk,f/
pm;ay;&Hkwifrubl;/ toufvnf; &SLay;&ao;w,f/ 0ifoGm;wJh atmufpD*sifu tJh'Dtpmtm[m&udk acszsufNyD;awmh
energy jzpfatmif aoG;eDOxJuaewqifh ol vkyfay;wm/ 'Dvdk vnfywfaerS touf&SifEdkifwJh 'DcE¨mudk,fu
xdvG,f&SvG,fw,fvdkY tJh'Dvdk udk,fh&JU cE¨mudk,fudk udk,fjyefNyD;awmh u&kPmjzpf&if wjcm;olawG tm;vHk; olwdkYvnf;
rpm;bJeYJ raeEdkifbl; / cE¨mudk,f 'ku©a&mufaew,f/ vdktyfcsufudk MunfhNyD;awmh u&kPmjzpfyg/ Need qdkwJh
vdktyfcsufudk MunfhNyD;awmh u&kPm/ vdkcsifwJh want ukd MunfhNyD;awmh u&kPmjzpfwm r[kwfbl;/ avmbjzpfw,f/
vdktyfcsuf need udk Munfh&if u&kPm jzpfw,f/
tpmtm[m&u vdktyfrIvm;? vdkcsifrIvm;qdkawmh vdktyfrI/ 'gayrJh xrif;wpfeyfpm;wJhtcg [if; ckepfr,f?
&Spfr,fpm;wmu vdktyfcsufxuf ausmfoGm;NyD/ ADwmrifawG xyfaew,f/ ADwmriftaeeJYMunfhr,fqdk&if tJh'gu
vdktyfwm/ 'gayrJh csufxm;wJh[if;awGudkMunfhvdkuf&if ADwmrifawG xyfaew,f/ 'gqdk&if vdkcsifrIbufudk a&mufoGm;NyD/
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 9 of 16 
 
Need udk ausmfNyD;awmh want bufudk a&mufoGm;NyD/ 'gawG[m udk,fh&JU emotion udk udk,frodbl;qdk&if [if;awG?
udk,fhpdwfxJrSm rauseyfvdkY? rwif;wdrfEdkifvdkY csufw,f/ yef;uefawGqGJxkwf qGJxkwf/ b,fawmhrS yef;uefawG
qGJxkwfwm t&rf;rsm;oGm;NyDvdkY odvJqdkawmh aq;wJhtcgusrS odw,f/ yef;uefawGu rsm;oGm;NyD/ csufwkef;u
odyfrodbl;/ aq;wJhtcgrS odw,f/ pm;rukefvdkY jyefodrf;wJhtcgrS odw,f/ tJh'grsdK;awGaygh/ 'ghaMumifh Great minds

discuss ideas qkdwmu 'Dae&mrSm Ideas qdkwmu Principle . Universal Idea udk ajymwm/

w&m;emy&dwfowfwdkY &if;ESD;wJhpum;vHk;eJY ajym&if Idea qkdwmu y&rwfudk ajymwm/ People- vl qdkwmu


ynwfudk ajymwm/ tbd"r®mxJrSm vlawGudk ausmfNyD;awmh vlemrnfawG rygbl;/ b,folyJjzpfjzpf? Armjzpfjzpf?
ukvm;jzpfjzpf? w&kwfjzpfjzpf? tar&duefjzpfjzpf? European jzpfjzpf? pdwf? apwoduf? &kyf 'DoHk;ckeYJ Analyze vkyfvkduf&if
tukefausmfNyD; odw,f/
odyHÜynmrSmvnf; 'Dvdky/J vludkausmfNyD;awmh cE¨mudk,fxrJ Sm "mwfawG element awG b,fESrsdK;&Sdw,f/ tJh'gudk
olwdkY atmufpD*sifwdkY ponfjzifh olwdkYajymw,f/ tJh'gawG[m vludkausmfNyD;awmh idea 'grSr[kwf rludk udkifNyD;awmh
ajymwm/ tJh'grS Great mind vdkYajymwm/ tJh'Dawmh rdrd&UJpdwfcHpm;rIudk udkifw,
G fwJhae&mrSmvnf; vleYJ rleYJ tqifh 2
qihf&Sdw,f/
olYudk 'Dtwdkif;yJ xm;w,fqdk&if vludkyJ oGm;*&kpdkufNyD;awmh b,foluawmhjzifh 'Dvdkvkyfw,f/ igh 'Dvdkvkyfw,f/
'DvleJY rawGYatmif a&Smifr,f/ ig 'Dae&mrSm tvkyfvkyfwm tqifrajybl;/ b,fol b,folawGu igeJY yl;aygif;aqmif&GufrI
r&Sdbl/ 'gah Mumifh wjcm;ae&mrSm tvkyfajymif;r,f/ 'gu vludk Munfhwm/ rludk Munfh&if ig 'Dae&mrSm tvkyfvkyfwm
b,foluawmhjzifh ighudk yl;aygif;aqmif&GufrI r&Sdbl;/ igxifwmuawmh olY&UpJ dwfxJrSm jyóem&Sdaevm; rodbl;/
rvHkrNcHK&Sdaevm; rodbl;/ bmjyóemrsm;&SdvrJ odbl;vdkY olYtwGuf ydkNyD;awmh awG;ay;vdkufw,f/
olYtwGuf awG;ay;vdkufwJhtcgusawmh ol udk,feYJ odyfNyD;awmh yl;aygif;raqmif&GufcsifwmawGu udk,fhpdwf
odyfrxdckdufbl;/ bmjzpfvdkYvq
J dkawmh olYtwGuf udk,fawG;ay;vdkY/ 'Dae&mrSm w&m;emy&dwfowfwcsdKUar;w,f/ olurS
udk,fhtwGuf rawG;ay;wm? udk,fu bmvdkY olYtwGuf awG;ay;&rSmvJwJh/ olYtwGuf udk,foGm;NyD;awmh rawG;&if
oljyKorQ udk,fhvmNyD;awmh xdckdufw,fwJh/ ol&,fvnf;yJ udk,fhudk xdcdkufw,f/ olidk&ifvnf; udk,fhudk xdcdkufw,f/
ol &,fae&if ]igh bmrsm;&,faevJrodblk;/ b,foleYJ ightwif;awG wkyfaevJ rodbl;/} ol idkwJhtcgusawmh
aumif;w,f/ ]'DavmufawmifrS qdk;wJholawG}vdkY olidkwmvnf; udk,fhudk vmNyD;awmh xdcdkuf? ol&,fwmvnf;
udk,fhudkvmNyD;awmh xdcdkufw,f/ bmjzpfvdkY xdcdkufwmvJqdkawmh udk,fu olYtwGufrawG;bJ udk,fhtwGufyJ awG;vdkY/
olrsm;twGuf 0dkif;awG;ay;yg/ olrsm;'ku©vnf; cHpm;ay;yg/ jrwfpmG bk&m;&JU todÓPffu Wisdom uav olrsm;eJY
t&rf;uGmw,f/ wjcm;olawGu 'ku©aMumufw,fqkd&if 'ku©uae xGufajy;&r,f/ a&Smif&r,f/ jrwfpGmbk&m;u 'ku©udk
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 10 of 16 
 
ra&SmifeJY a&SmifvdkY r&bl;/ xGufajy;vdkYr&bl;/ xGufajy;&if tJh'D'ku©uae ay;wJh 'Pf&m'Pfcsuf udk,fhudk,f,loGm;wm/
tvkyfajymif;oGm;? wjcm;ukrÜPDrSm tvkyfoGm;vkyfaew,f/ wjcm;XmerSm tvkyfoGm;vkyfaew,f/ 'gayrJh
twdwfut&dyfu udk,fhudk pdk;rdk;aewkef;yJ/ oluay;wJh tawGYtBuHK? oluay;wJh aMumufpdwf udk,fhpdwfxJrSm &Sdaewkef;yJ/
Psychology rSm tJh'gudk Trauma vdkYac:w,f/ twdwfu aumif;wmawG trsm;BuD;&Sdchw
J ,f/ atmifjrifrIawG
trsm;BuD;&SdcJhw,f/ 'gayrJh tJh'D trauma taMumif;? udk,fhtqifrajywJh t&mwpfcktaMumif;yJ cPcP jyefpOf;pm;w,f/
aumif;wm trsm;BuD;&SdygvsufeJY rawG;bl;/ bmjzpfvkdY raumif;wmyJ awG;rdwmwkef;/
olrsm;u csD;rGrf;NyD;awmh udk,fatmifjrifcJhwmawG? olrsm;u csD;ajrSmufvdkY udk,f atmifjrifchw
J mawG?
udk,ftvkyfvkyfEkdifvdkY olrsm;vufcHwmawG tJh'gawG arhoGm;NyD;awmh olrsm;raumif;wmajymwJh tcsuf wpfcsuf? ESpfcsuf?
oHk;csufav;udk cPcPjyefawG;w,f/ cPcPjyefawG;awmh rodwJhpdwfu olYudk csUNJ yD;om;jzpfoGm;wmaygh/
bke;f bkef;udk;um;aeus r[maAm"dNrdKifq&mawmfBuD;ajymwm&Sdw,f/ q&mawmfudk rzl;&ao;ygbl;/ 'gayrJh
q&mawmf a[mwm t&rf;&Sif;vdkY/ yufyif;awGY&wJh'ku©u tpdwfom;yJ/ xyfNyD;awmh awG;vdkY jzpfwmu oHk;rwfom;
qdkawmh pkpkaygif; wpfusyfjzpfoGm;w,f/ tJh'D yufyif;awGY&wJh jyóem tpdwfom;udkawmh bk&m;? &[EÅmvnf;yJ
ra&SmifEdkifbl;/ 'gayrJh q&mawmfajymwmu bk&m;? &[EÅmawGu cvkwfudk cvkwfrSef;odawmh ausmfoGm;w,f/ udk,fu
cvkwfudk cvkwfrSef;rodawmh 0ifwdkufw,f/ wpfaeYu bkef;bkef; w&m;wpfyk'f ZAÁLoD&d "r®m&HkrSm a[mxm;w,f/
'ku©opömcvkwfwdkufrdw,f/
twdwfu olrsm;aMumifh udk,fcvkwfwdkufwmu wpfBudrfyJwdkufw,f/ &Hk;rSm olrsm;udk,fhudktwif;ajymwm
wpfcgy/J udk,fh raumif;ajymwm wpfcgyJ/ udk,fhudk Negative ajymwm wpfcgyJ/ tJh'gudk udk,fu cPcPjyefNyD;awmh
awG;wJhtcgusawmh olrsm;u wGef;vdkY wdkufwm wpfcgyJ/ udk,fhudk,f jyefNyD;awmh wdkufwmu tBudrfBudrf/ bmjzpfvdkY
wdkufrdwmwkef;qdkawmh Emotional Intelligence EQ r&ifhusufao;vdkY/ 'ghaMumifh &ifxJrSm pdwfcHpm;rI bmjzpfaevJ/ 'g
odatmif vkyf&r,f/ odatmif vkyfNyD;awmh rdrdpdwfudk u&kPmbuf? rk'dwmbuf? arwÅmbufa&mufatmif wGef;ydkY&r,f/
tJh'Dvdk wGef;ydkYwmudk bk&m;u self-regulation vdkYac:w,f/ pum;vHk; ESpfvHk;yJ/ Self-awarness, self-regulation.
Self-awareness qkdwmu rdrdpdwfxJrSm bm emotion jzpfaevJqdkwmudk odwm/ odNyD;&if olYudk Negative

bufa&mufroGm;atmif? Positive bufudk vrf;aMumif;ay;w,f? wnfhay;w,f/ Orientent vkyfay;w,f/ Direct


vkyfay;w,f/ tJh'gudk self-regulation.
tJh'D Self-Regulation udk Ak'¨w&m;awmfu bm0emvdkY ac:wm/ arwÅmbm0emvdkY ac:w,f/ u&kPmbm0em?
rk'dwm bm0emvdkY ac:w,f/ owdy|mefbm0em? 0dyóembm0em/ bm0emqkdwmu tm;pdkuf&w,f/ tm;pdkufNyD;awmh
Posiive jzpfwJhbufudk a&mufatmif ydkYay;wm/

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 11 of 16 


 

tJh'Dvkd vk
vyfw,fq&if
&dk 'Dpmtkyav;u
af Thee emotional life of your
y brain
n wJh/ Proffessor Rich
hard

Dav
vidson eJY Sharon Begley. Pro
ofessor Ricchard Davvidson u Ak'¨bmomaavhvmNyD;aw
wmh Wiscon
nsin

wuú
uúodkvfrSm w&&m;xdkifwJhq&mawmf
q awGudk yifhNyD;aw
wmh w&m;xdkiwh
w
f JtcsdefrSm ol m udk imagiing vkyfxm;;wm/
owdkY&JU OD;aESmuf
"mwf
wfrSef&dkufxm;;wm/ wu,
,fhaemufqHk;ay:
a pufawGeJeYJ &dkufxm;w
wm/ pdwfvGiaewJ
fha htcsdefqd
qk&if OD;aESmuf
uu b,fae&m
a
actiive jzpfw,f/ b,fae&mu odyfNyD;aw
wmh vIyf&Sm;rIr r&dSbl;/ a'goj
o zpfwJhtcssdef b,fae&mmrSm OD;aESmuf&UJ b,ftyif
ydk ;u
tv
vkyfvkyfw,f/ b,ftydi;u
ik f tvkyrvk
rf yfbl;/ u&k
u PmjzpfwJt
htcsdef b,ftyd
t kif;u tv
vkyfvkyfw,f/ b,ftyif
ydk ;u
vkyfrvkyfbl;/ taumif;jrif0g'&SdwJhtcsc def eJY tqd;j;k rif0g'&SdwJtcs
tv t
h def b,fvd
vkuGmwkef;/ tJ
th'gawG OD;aES
a mufu Im
mage

tu
ukefjyw,fwJh/ olwdkY&UJ okawoe reeport rSm a&;xm;w,f
a ,f/ emotion
n taMumif; ckacwfrSm tJh'Davmuftxd
t
avhvmw,f/

'Dq&mawGyJ tckus
u awmh bmmajymvJqdkawmh
w The science of
o meditattion wJh/ w&m;xdkiwmu
w
f
odyynmj
ÜH zpfomG ;NyD/ bmjzpfvd
vkYwkef;qdkaw
wmh w&m;xdkiwJ
f htcgrSm b,f
b enf;eJYyJ xd
xkifxdkif? Ak'w&m;awmf
¨w t Y xdkifNyD;awmh
taeeJ a
tMMurf;rzufrI? 'ku©eYaJ wGwJ
YwJt
h cgrSm 'ku©
uu © dk Fight rvkyfbJeYJ u&k
u PmeJY arrwÅmeJY udkifwG,fw,f/ owdeYJ orrm"deYJ
udkiwG
f ,fw,f/ x
xGufrajy;bl udk wG,fw,fqdk&if OD;aESmuf Brain wave
bl;/ tJh'Ddvdk uif w ac:wmaaygh/ tJh'D Braain wave aw
wGu
wdk;wuf
w w,fw
w/Jh
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 12
2 of 16 
 
wpfenf;tm;jzifh ajymr,f
m qdk&if a&S
a ;wkef;u odyÜHynmu aj
a ymwmaygh/ touf
t BuD;&if
& OD;aESmufu ao;oGm;w
w,f/
quf
ufNyD;awmh rBBuD;xGm;awmhmhbl;/ 'ghaMummifh arhavsmMh uw,f/ oli,fjyefw,f/ tJhvdk ajjymMuw,f/ tJ
thvdk ajymw
wmu
w&m
&m;xdkifwJhyk*¾dKvf
vtwGuf tJh'Dvdk r[kwf
wb f l;wJh/ Hipppocampuss qdkwJh {&d,m?
, qHk;jzwfwJ
whae&mrSm t
toHk;jyKwhJ {&d&d,m/
f k control vkyfwJh ae&m
pdwud ,qdk&if Hipppocampus wJ
&mrSm tokH;jyKy whJ {&d,m BuD;xGm;w,f wh/ tJh'D Head sciencee awG
axmmufcHxm;wJ wmfxdkifenf;eJY olwdkYu em
wh Ak'¨w&m;aw motion udk vlawG udkifwG,f
,wwfatmmif okawoeexyfvkyfw,f
,/
tar&du
urSm wu,f
,fynmt&rf;awmf
a wJholawG
w trsm;pk Ph.D atmifwJholawG tvk
t yfvkywJ
w
f Jh ukrÜPDwpfckudk
vltk
tyfpk ESpfpkcGJv
vdku
d fw,f/ wpf
w tkyfpku w&m;rxd
w kifbl
b;l / wpftkypud o ay;w,f/ owdy|mef? 'Dvdk
pf k kawmh w&&m;xdkifwm oif
ud,f
k,hrf Sm bm em
motion jzpfw,f/ bm pdwfcHpm;rIjzpfw,f/ BudKufw,f rBBudKufbl;? pdwf
wzdpD;rIjzpfw
w,f/ tJh'gawG
wudk
odatmif traiining ay;;w,f/ usefwJ wmh trainingg r&Sdbl;/ tJ'h D tkyfpk 2 tk
wh tkyfpk wpftkyfpkuaw tyfpk jyefNyD;awmh
a
wduf
kuMf unfhwJhtcgc rSm w&m;xd q csuf peerformace 30%
m taMumifif;udkodwJh tkyfpku vkyfaqmif
xdkifNyD;awmh rdrd&UJ pdwfcHpm;rI
ydkaumif wzf dpD;rI stresss uvnf; en
u ;w,f/ aaemufNyD;awmmh olwdkY&UJ pdwf nf;w,f/
tvkyvk
v
f yfw,fqdk&if tkyfpkeYJ vk
vyf&wmukd;/ 'D projecct tkyfpk? igg;a,muf? q,f
q a,muf/ 'g oHk;a,
,muf?
q,f
,fhig;a,muf? olY team leader av
v;awG? acgifi;f aqmifav;awG
v &Sdw,f/ txufrSm olYrefae*smav;awG
m &w,f
w
Sd /
vawG pum;ajymwJhtcgrSrmvnf; rdrd&J&UJ pdwfcHpm;rI emotion udk odwJholawG
tJh'Dvl wu pum;ajjymwJhae&mrSrmm ajyjypfw,f
,wJh/
wpfa,mufudk w
wpfa,muf em;vnf
e w,f/ awmf&Hkwef&Hk tavsmay;&r,f
ah k fh idea olrsm;vufrcHbl
/ ud, b;qdk&if olwd
wkYu
sen
nsitive odyrfrjzpfbl;/ tv
vG,fwul a'g
a orjzpfb;/;l tvG,fw
wul pdwfrwkbl
d ;qdkNyD;awm
wmh tJh'DtaMMumif;udk 8 yw
wfpm
olwd
wkYb
d ,fvdk av w 'Dpmtkyf The Mindffulness Baased Emotiional Balannce workboook: An eight-
vhvmvJqkdwm
weeek program
m for impro
ove emotio
on regulatio
on and resilience. Reesilience u BuhHBuhHcHEkdiwm/
w
f

atmifjrifwJhtcgvnf
n;yJ BuHhBucHhH Edkifw,f/ wcgwcg pdwfavvGifihfwwfw,f/ pdwfawGvI
vIyf&Sm;wwfw,f
w /
bke;bk
f ef; oD&vuF
v
d mEdkifiHrSm aewkef;u yxr M.A vkyfaewke;rS
;f m 'kwd, M
M.A udk wuúodkvfwpfckcrSm oGm;NyD;awmh
a
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 13
3 of 16 
 
avQmufw,f/ tJh'g tifwmAsL;oGm;awmh ygarmu©BuD;udk wwfodoavmufajym.. q&mBuD; usKyfu jrefrmjynfuae
'Dpmar;yGJawGvnf; atmifcJhw,f/ wjcm;wuúodkvfwpfckrSmvnf; M.A vkyfvmwm wpfESpfavmuf&SdaeNyD/
q&mBuD;qDrSm M.A (2) ESpf vkyf&rSmudk (1) ESpfxJeYJ vkyfcsifw,f/ q&mBuD;u r&bl;yJ ajymw,f/ bkef;bkef;u
aps;qpfw,f/ aemufydkif;usawmh &oGm;w,f/ aysmfvdkufwm qdkwmav/ Over the moon t*Fvdyfajym&if
vay:a&mufaewJhtwdkif;yJ/ ausmif;jyefvmwm vrf;avSQmufwm ajcaxmufawmif ajrBuD;eJY odyfrxdcsifbl;/
vrf;rSmawGYwJh olawmif;pm;awGtukefvHk;udk ydkufqHay;cJhw,f/ awGYwJholawG tukefvHk;udk vrf;z,fay;cJhw,f/
pdwfaumif;awG? pdwfapwemaumif;awGeY?J csrf;omwJh'Pfudk rcHEdkifbl;/ qif;&JwJh'Pfvnf; tJh'DvdkyJ/ tJh'gaMumifh
pdwfxJrSm jzpfaewJh emotion udk bmjzpfaevJqdkwm odzdkYvdktyfw,fwJh/
tJ'Dvdk odw,fqkd&if udk,ftvkyfvkyfwJhae&mrSm rjzpfoifhwJh jyóem rjzpfbl;/ jzpfwJhjyóem ajyvnfatmif
ajz&Sif;ay;Edkifw,f/ 'Dpmtkyfudk a&;wJhyk*¾dKvfawGxJrSm q&m0efawGvnf; ygw,f/ pdwÅaA'ynm&SifawGvnf; ygw,f/
tJh'Dawmh olwdkYyxrqHk; prf;oyfwmuawmh pdwfcHpm;rItaMumif; rodvdkY bkef;bkef;wdkYrSm &SdwJ hbufvdkufrI? Oyrm -
a0'emqdkygawmh w&m;xdkifwJhtcgrSm orm"daumif;wJhvlawmifrS a0'emeJYywfoufNyD;awmh wcsdKUbufvdkufrI&Sdw,f/
trsm;BuD;awmh rqdkvdkygbl;/ eHygwf (1) a0'emqdk&if raumif;bl;vdkY owfrSwfxm;/ a0'emqdk&if ausmf&r,f/ a0'emudk
tEdkif,l&r,f? w&m;xdkifae&if; a0'emjzpfaew,f/ [kdae&menf;enf;em? 'Dae&menf;enf;em jzpfaeao;w,f/
igw&m;xdkifwm r[kwfao;bl;xifw,f/ 'Dvdk udk,fhudk,f jyefNyD;awmh r[kwfrw&m;a0zef - judgemental

jzpfw,fac:wmaygh/ tJh'grsdK;awG vkyfw,f/


bmjzpfvdkY tJh'Dvdk vkyfwmwkef;qdkawmh a0;emqdk&if raumif;bl;qdkNyD; udk,fxifxm;wm/ trSefuawmh a0'emu
obm0w&m;yJ/ ouf&Sdyk*¾dKvfwpfOD;taeeJYqdk&if a0'em&Sdudk &Sd&r,f/ a0'emqdkwJh ygVdpum;u odw,f/
bmodapwmwkef;qdkwmh Oyrm - xdkifwm MumoGm;NyDqdk&if cE¨mudk,fu message av;ay;csifw,f/ emwhJ message/
xrif;qmw,fqdk&if Adkufatmifhw,f/ pm;wmrsm;vGef;&if Adkufemw,f/ tcktpmpm;zdkY tcsdefwefaeNyD (odkY) pm;wm
&yfzdkYoifhaeNyD/ vrf;avQmufwm awmfzdkYoifhaeNyD/ 'grSr[kwf xdkifwmrsm;oGm;NyD/ vrf;avQmufay;yg/ tJh'Dvdk udk,fh&JU cE¨mudk
apmifha&Smufwwfatmif b,folu owday;wkef;qdk&if a0'emu owday;yg/ a0'emu odyfta&;ygw,f/ tJh'D
a0'emta&;ygyHkudk ukd,fu *&krpdkufbl;/ appreciate rvkyfbl;/ wefzdk;rxm;bl;/ emwm wpfckyJodw,f/ emw,fqdkawmh
rBudKufbl;aygh/ 'ghaMumifh rBudKufwJhpdwfeJY 'Da0'emudk MunfhwJhtcgusawmh rBudKufwJh pdwfeYJ Munfhwmudk a'go*wdvdkY
ac:w,f/ Emotion u negative bufudk a&mufaew,f/ rBudKufwJh pdwfeJY Munfhwm/
'ghaMumifh a0'emudk MunfhwJhae&mrSm t&rf; yifyef;w,f/ 'ghaMumifh w&m;xdkifwJhtcgrSm jzpfay:vmwJh a0'emeJY
&efjzpfaeNyDqdkwm od&if EQ jrifhw,f/ pdwfcHpm;rItodOmPf jrifhvmNyD/ Fighting vkyfaew,f/ a0'emeJY ywfoufvdkY
a'gojzpfaew,f/ tJh'D a'goBuD;udk vufcHvdkufw,f/ Munfhvdkufw,f/ tJh'Da'goBuD;udk u&kPmbufa&mufatmif
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 14 of 16 
 
vkyw,f
f / com
mpassion buf
b a&mufatmif
a vkyfw,f/ tJh'Dvdk vkyf&if a00'emudk Objjectively o
ormorwf u us
us
Munf
nhEdkifw,fwJ/h Oyrm ajymjjywm/
jyzdkY,v
lvmwJhpmtkyf aemuf
a wpftkyfu

The m
mind illumin
nated a com
mplete meeditation gu
uide Integ
grating Bud
ddist Wisd
dom and Brain
Scieence - tae
emufEdkifiHrSm OD;aESmufavhvmwJh Neuurologist aw
wGu w&m;x
xdkifwmudk toH
t k;jyKNyD;awm
wmh b,fvdk vlawG
pdwus
f ef;rmatmmifvkyfw,fqd
qkwJh oufaoawG
o jrifapcs
p ifvdkY/ wjjcm;pmtk
m yfawGvnf;&Sdygw,f/ olwdkYxkwf
wwm pmtkyfyaf wG
trssm;BuD;yJ/
'Duae xkwfukeftaeeJY ydkYvuf
u
dk w
f Jh ukefMurf;wpfck - w
w&m;xdkiwmu
w
f m olwqD
q
dkY D a&mufoGm;w,f
m / olwd
wkYu
pl;pl;prf
; ;prf;avhv
vmwm/ igw
wpfa,mufxJ
xJ orm"d jzpf&HkeYJ rNyD;ao
o;bl;/ igwpfa,mufxJ pdwfcsrf;om&HkeYJ rNyD;ao
o;bl;/
trssm; pdwfcsr;omatmif
f b,fvdkvyfk rvJvdkY ol
orsm;twGuf
uyf g awG;NyD;awmh
; okawoevk
a yfw,f
w / aemu
ufNyD;
'DpmawGa&;w,f
,f/ 'ghaMumifh ae&mwd
a pH ? olu ESpfck &Sdw,f/ Negative u wpfck? Poositive u wpf
kif;rSm ygwJh pdwfcpm;rI w ck?
tEIwf
wvu©Pm eJY taygifif;vu©Pmaygh/ tEIwfvu© wG taygif; vu©PmjzpfoGm;atmifif oGefoifay;wJh
v PmawG
enf;vrf;awG Ak'¨w&m;aw
wmfxJrSm trsm;BuD;&w,f
&Sd / tJh'Denf;udk aeYwdkif;aeYeYwdkif; udk toHk;jyKEkdif&if?
u,f
ud,f f dk,fjyefNyD;awmh training ay;w,fqdk&if ausmif;oGm;&if;eJY? tvk
k,hu t yfoGm;&iif;eJY? aps;oGm;&if
; ;eJY tdrfrSmae&if
m ;eJY tJh'g'gawG
vkyEdf kifw,f/ w
w&m;pcef;xJusrS r[kwf
wbl;/ pdwud
wf k jA[®p&w&m;buf
&dk f a atmifif u&kPmb
a&muf bufa&mufatmif
t
ydkYay;w,f
y / tJ'h Dvdk ydkYay;w,fqdk&if emotiona
al intellig
gence pdwf
wcf Hpm;rI tod
t ÓPfujrifhrm;vmNyD;awmh
a
avmmu"H'Pfudk ydkcHEdkifw,f
,/ avmu
u"H'Pfudk cHEdkifwJhyk*¾dKvf
vw f pfa,muf
uftaeeJY vl
vYavmuBuD;u
; tifrwef
w rS
aysmfmpf &maumif;w
w,f/ i&JeYJ ewfjynfxuf
x aumif;w,f
w / i&Jxuf
uaumif;wmmu bkef;bkef;wdkY 'ku©eeJaYJ wGY&if ud,f
k,hrSm
a&G;csc ,fp&m chooice &Sdw,f/ i&Jom;awG
wGrSmawmh r&S&db
d l;/ bkef;bkef;wdkYrSm &Sw,f
wd / 'D'kuud
©ukd ydkwdk;atmifif vkyfrvm;/ 'grS
r[kwf 'D'ku©udk todÓPf? u&k
u Pmjzpfatmif
a vkyfEifidk rf vm;? tJh'D choice &Sw,f
dw / tyg,bH
b
f krSm aewJykyh *k ¾dKvfawG u tJh'D
cho
oice r&Sdbl;/ t
tJh'D a&G;cs,p&mr&S
pf dbl;/
ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္
တခ ္ ံစားမႈ တရားေတ
တာ္ Page 15
5 of 16 
 
ewfjynfxufvnf; aumif;w,f/ bmjzpfvdkY aumif;vJqdkawmh ewfjynfu olwdkYrSm csrf;omrIy&J Sdw,f/
tJh'Dcsrf;omrIudk wu,fwefzdk;xm;apEdkifwJh Comparasitc EdIif;,SOfrIrsdK; olwdkYrSmr&Sdbl;/ 'ku©odyfr&Sdbl;/ bkef;bkef;wdkY
vlYjynfrSmusawmh 'ku©vnf;&Sdw,f/ csrf;omrIvnf;&Sdw,f/ 'Dvdk EdIif;,SOf compare vkyfvdkufw,fqdk&if todÓPfawG
jzpfoGm;w,f/
udk,fhwpfa,mufwnf;twGuf rubJeYJ trsm;twGufawG;EdkifwJh? trsm;&JU 'ku©udk 0dkif;NyD;awmh cHpm;EdkifwJh
capacity awG tm;tifawG &Sdvmr,fwJh/ 'ghaMumifhrdkYvdkY ae&mwdkif;rSm ygwJh pdwfcHpm;rIqdkwJh emotion olYtaMumif;udk
od&if udk,fhb0udk,faewm &mEIef;jynfhaeEdkifw,fwJh/ You can live your life fully. tJh'Dvdk r[kwfbl;qdk&ifawmh
emotion u c&D;oGm;wmeJY wlw,f/ Emotional Journey. tauGYtaumufawG trsm;BuD;&Sdw,f/
vrf;qHkvrf;cGawGvnf; trsm;BuD;&Sdw,f/ tJh'DtauGYtaumufawGrSm c&D;zifhvdrhfr,f/ vrf;qHkvrf;cGawGrSm vrf;csdK;wm
rSm;Edkifw,f/ u&kPmbufudk rcsdK;bJeJY a'gobufudk csdK;r,f/
raeYn wmarGrSm a[mxm;wJhw&m; tGefvdkif;ay:rSm &Sdygw,f/ Oyrmav;wpfck ay;oGm;w,f/ Zen

q&mawmfBuD;udk olY&Uw
J ynfhawGu a'goeJYolYudkvmNyD;awmh tMuyfudkifwm olu uav;awG a'gojzpfaew,fvdkY
olwdkY&UJ emotion udk odwm/ ighudk vmNyD;awmh tMuyfudkifw,f/ tJh'Dawmh igh&UpJ dwfxrJ Sm tJh'gudk wkefYjyefwJh reaction &Sdvm;
r&Sdvm; tJh'gawmh ol jyefNyD;awmh odw,f/ olY emotion eJY olrsm; emotion udk odw,f/ olY emotion udk odwmusawmh
self-awareness ac:w,f/ olrsm; emotion udkodwmusawmh social-awareness vkdYac:w,f/ tJ'Dq&mawmfBuD;u

tJh'g &SdvdkY olwdkYvmNyD;awmh tMuyfudkifvnf; olYrSm bmrSrjzpfbl;/ pdwfzdpD;rIrjzpfbl;/ rjzpf&Hkwifrubl;/ jyóemukd


ajz&Sif;wm ajyvnfoGm;w,f/ 'gu raeYu wmarGrSm xnfha[mwJh Oyrm/ tJh'gudk xyfjznfhNyD;awmh 'DaeYn qef;ppfjywm/
tJh'gaMumifh udk,fu aeYpOfqHk;jzwfcsufawG cswht
J cgrSm bmudkvkyfr,f/ bmudkrvkyfbl;/ b,foGm;r,f/ b,froGm;bl;/
b,foleYpJ um;ajymr,f/ b,foleYJ pum;rajymbl;/ b,fpmzwfr,f/ b,fpmrzwfbl;/ b,f[mvkyfcsifv/J b,f[m
rvkyfcsifbl;/ tJh'D decision awG qHk;jzwfcsufawG aeYwdkif;aeYwdkif;vkyfaew,f/ b,folu aumif;w,f?
raumif;bl;qdkwmvnf; ygao;w,f/ [kwfw,frvm;/ tJh'D decision awG? qHk;jzwfcsufawG tm;vHk;xJrSm ukd,frodbJ
tjrJwrf;ygaewJholuawmh pdwfcHpm;rIqdkwJh emotion yJ/ olYtaMumif; em;vnfatmif vkyfyg/ owdy|mefw&m;?
jA[®pdk&fw&m;? 'gav;udk em;vnfw,fqdk&if 'D emotion- pdwfcHpm;rIu taygif;vu©PmbufudkyJ oGm;ygw,f/
Positive emotion bufudkyJ oGm;ygw,f/ Negative emotion vHk;0vmNyD;awmh taESmuft,Sufray;EdkifwJh
taetxm;udkawmh &[EÅmvdkY ac:ygw,f/ tm;vHk; usef;rmcsrf;omMuygap/
Youtube link: https://www.facebook.com/dhammadownload.news/videos/1716793768382955

ေနရာတိုင္းမွာ uီးေဆာင္တ့ဲ စိတ္ခံစားမႈ တရားေတာ္ Page 16 of 16 

You might also like